% Text title : RiShabhagItA bhAgavatamahApurANAntargatam % File name : RiShabhagItAbhAgavatam.itx % Category : gItA, giitaa % Location : doc\_giitaa % Proofread by : Sunder Hattangadi, PSA Easwaran % Description-comments : Bhagavatam Skandha 5 adhyAya 5 and 6 % Latest update : June 29, 2013, December 30, 2022 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Rishabha Gita from Bhagavata Purana ..}## \itxtitle{.. R^iShabhagItA bhAgavatamahApurANAntargatA ..}##\endtitles ## \section{pa~nchamo.adhyAyaH 5\.5} R^iShabha uvAcha nAyaM deho dehabhAjAM nR^iloke kaShTAn kAmAnarhate viDbhujAM ye | tapo divyaM putrakA yena sattvaMshud.hdhyedyasmAdbrahmasaukhyaM tvanantam || 1|| mahatsevAM dvAramAhurvimuktestamodvAraM yoShitAM sa~Ngisa~Ngam | mahAntaste samachittAH prashAntA vimanyavaH suhR^idaH sAdhavo ye || 2|| ye vA mayIshe kR^itasauhR^idArthAjaneShu dehambharavArtikeShu | gR^iheShu jAyA.a.atmajarAtimatsuna prItiyuktA yAvadarthAshcha loke || 3|| nUnaM pramattaH kurute vikarma yadindriyaprItaya ApR^iNoti | na sAdhu manye yata Atmano.ayamasannapi kleshada Asa dehaH || 4|| parAbhavastAvadabodhajAto yAvanna jij~nAsata Atmatattvam | yAvatkriyAstAvadidaM mano vaikarmAtmakaM yena sharIrabandhaH || 5|| evaM manaH karmavashaM prayu~Nkte avidyayA.a.atmanyupadhIyamAne | prItirna yAvanmayi vAsudevena muchyate dehayogena tAvat || 6|| yadA na pashyatyayathA guNehAMsvArthe pramattaH sahasA vipashchit | gatasmR^itirvindati tatra tApAnAsAdya maithunyamagAramaj~naH || 7|| puMsaH striyA mithunIbhAvametantayormitho hR^idayagranthimAhuH | ato gR^ihakShetrasutAptavittairjanasyamoho.ayamahaM mameti || 8|| yadA mano hR^idayagranthirasya karmAnubaddho dR^iDha Ashlatheta | tadA janaH samparivartate.asmAnmuktaH paraM yAtyatihAya hetum || 9|| haMse gurau mayi bhaktyAnuvR^ityA vitR^iShNayA dvandvatitikShayA cha | sarvatra jantorvyasanAvagatyA jij~nAsayA tapasehA nivR^ittyA || 10|| matkarmabhirmatkathayA cha nityammaddevasa~NgAdguNakIrtanAnme | nirvairasAmyopashamena putrA jihAsayA dehagehAtmabuddheH || 11|| adhyAtmayogena viviktasevayAprANendriyAtmAbhijayena sadhryak | sachChraddhayA brahmacharyeNa shashvadasampramAdena yamena vAchAm || 12|| sarvatra madbhAvavichakShaNena j~nAnena vij~nAnavirAjitena | yogena dhR^ityudyamasattvayuktoli~NgaM vyapohetkushalo.ahamAkhyam || 13|| karmAshayaM hR^idayagranthibandhamavidyayA.a.asAditamapramattaH | anena yogena yathopadeshaM samyagvyapohyoparameta yogAt || 14|| putrAMshcha shiShyAMshcha nR^ipo gururvA mallokakAmo madanugrahArthaH | itthaM vimanyuranushiShyAdatajj~nAnna yojayetkarmasu karmamUDhAn | kaM yojayan manujo.arthaM labheta nipAtayan naShTadR^ishaM hi garte || 15|| lokaH svayaM shreyasi naShTadR^iShTiryo.arthAn samIheta nikAmakAmaH | anyonyavairaH sukhaleshahetoranantaduHkhaM cha na veda mUDhaH || 16|| kastaM svayaM tadabhij~no vipashchidavidyAyAmantare vartamAnam | dR^iShTvA punastaM saghR^iNaH kubuddhiM prayojayedutpathagaM yathAndham || 17|| gururna sa syAtsvajano na sa syAt pitA na sa syAjjananI na sA syAt | daivaM na tatsyAnna patishcha sa syA\- nna mochayedyaH samupetamR^ityum || 18|| idaM sharIraM mama durvibhAvyaM sattvaM hi me hR^idayaM yatra dharmaH | pR^iShThe kR^ito me yadadharma ArAdato hi mAmR^iShabhaM prAhurAryAH || 19|| tasmAdbhavanto hR^idayena jAtAHsarve mahIyAMsamamuM sanAbham | akliShTabud.hdhyA bharataM bhajadhvaM shushrUShaNaM tadbharaNaM prajAnAm || 20|| bhUteShu vIrudbhya uduttamA ye sarIsR^ipAsteShu sabodhaniShThAH | tato manuShyAH pramathAstato.api gandharvasiddhA vibudhAnugA ye || 21|| devAsurebhyo maghavatpradhAnA dakShAdayo brahmasutAstu teShAm | bhavaH paraH so.atha viri~nchavIryaH sa matparo.ahaM dvijadevadevaH || 22|| na brAhmaNaistulaye bhUtamanyatpashyAmi viprAH kimataH paraM tu | yasmin nR^ibhiH prahutaM shraddhayAhamashnAmi kAmaM na tathAgnihotre || 23|| dhR^itA tanUrushatI me purANI yeneha sattvaM paramaM pavitram | shamo damaH satyamanugrahashcha tapastitikShAnubhavashcha yatra || 24|| matto.apyanantAtparataH parasmAtsvargApavargAdhipaterna ki~nchit | yeShAM kimu syAditareNa teShAmaki~nchanAnAM mayi bhaktibhAjAm || 25|| sarvANi maddhiShNyatayA bhavadbhishcharANi bhUtAni sutAdhruvANi | sambhAvitavyAni pade pade vo viviktadR^igbhistadu hArhaNaM me || 26|| mano vacho dR^ikkaraNehitasya sAkShAtkR^itaM me paribarhaNaM hi | vinA pumAn yena mahAvimohAtkR^itAntapAshAnna vimoktumIshet || 27|| shrIshuka uvAcha evamanushAsyAtmajAn svayamanushiShTAnapi lokAnushAsanArthaM mahAnubhAvaHparamasuhR^i\- dbhagavAn R^iShabhApadesha upashamashIlAnA\- muparatakarmaNAM mahAmunInAM bhaktij~nAna\- vairAgyalakShaNaM pAramahaMsyadharmamupashikShamANaH svatanayashatajyeShThaM paramabhAgavataM bhagavajjanaparAyaNaM bharataM dharaNipAlanAyA\- bhiShichya svayaM bhavana evorvaritasharIramAtra\- parigraha unmatta iva gaganaparidhAnaH prakIrNakesha AtmanyAropitAhavanIyo brahmAvartAtpravavrAja || 28|| jaDAndhamUkabadhirapishAchonmAdakavadavadhUtaveSho\- .abhibhAShyamANo.api janAnAM gR^ihItamaunavratastUShNIM babhUva || 29|| tatra tatra puragrAmAkarakheTavATakharvaTashibiravrajaghoSha\- sArthagirivanAshramAdiShvanupathamavanicharApasadaiH paribhUyamAno makShikAbhiriva vanagajastarjanatADanA\- vamehanaShThIvanagrAvashakR^idrajaHprakShepapUtivAtaduruktai\- stadavigaNayannevAsatsaMsthAna etasmin dehopalakShaNe sadapadesha ubhayAnubhavasvarUpeNa svamahimAvasthAnenA\- samAropitAhammamAbhimAnatvAdavikhaNDitamanAH pR^ithivImekacharaH paribabhrAma || 30|| atisukumArakaracharaNoraHsthalavipulabAhvaMsagalavadanA\- dyavayavavinyAsaH prakR^itisundarasvabhAvahAsasumukho navanalinadalAyamAnashishiratArAruNAyatanayanaruchiraH sadR^ishasubhagakapolakarNakaNThanAso vigUDhasmitavadana\- mahotsavena puravanitAnAM manasi kusumasharAsanamupadadhAnaH parAgavalambamAnakuTilajaTilakapishakeshabhUribhAro\- .avadhUtamalinanijasharIreNa grahagR^ihIta ivAdR^ishyata || 31|| yarhi vAva sa bhagavAn lokamimaM yogasyAddhA pratIpamivAchakShANastatpratikriyAkarma bIbhatsitamiti vratamAjagaramAsthitaH shayAna evAshnAti pibati khAdatyavamehati hadati sma cheShTamAna uchcharita AdigdhoddeshaH || 32|| tasya ha yaH purIShasurabhisaugandhyavAyustaM deshaM dashayojanaM samantAtsurabhiM chakAra || 33|| evaM gomR^igakAkacharyayA vrajaMstiShThannAsInaH shayAnaH kAkamR^igagocharitaH pibati khAdatyavamehati sma || 34|| iti nAnAyogacharyAcharaNo bhagavAn kaivalyapatirR^iShabho\- .avirataparamamahAnandAnubhava Atmani sarveShAM bhUtAnA\- mAtmabhUte bhagavati vAsudeva Atmano.avyavadhAnA\- nantarodarabhAvena siddhasamastArthaparipUrNo yogaishvaryANi vaihAyasamanojavAntardhAnaparakAyapraveshadUragrahaNAdIni yadR^ichChayopagatAni nA~njasA nR^ipahR^idayenAbhyanandat || 35|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM pa~nchamaskandhe R^iShabhadevAnucharite pa~nchamo.adhyAyaH || 5|| OM namo bhagavate vAsudevAya | \section{ShaShTho.adhyAyaH 5\.6} rAjovAcha na nUnaM bhagava AtmArAmANAM yogasamIritaj~nAnAvabharjita\- karmabIjAnAM aishvaryANi punaH kleshadAni bhavitumarhanti yadR^ichChayopagatAni || 1|| R^iShiruvAcha satyamuktaM kintviha vA eke na manaso.addhA vishrambha\- manavasthAnasya shaThakirAta iva sa~NgachChante || 2|| tathA choktaM \- na kuryAtkarhichitsakhyaM manasi hyanavasthite | yadvishrambhAchchirAchchIrNaM chaskanda tapa aishvaram || 3|| nityaM dadAti kAmasya chChidraM tamanu ye.arayaH | yoginaH kR^itamaitrasya patyurjAyeva puMshchalI || 4|| kAmo manyurmado lobhaH shokamohabhayAdayaH | karmabandhashcha yanmUlaH svIkuryAtko nu tadbudhaH || 5|| athaivamakhilalokapAlalalAmo.api vilakShaNairjaDavadavadhUtaveShabhAShAcharitai\- ravilakShitabhagavatprabhAvo yoginAM sAmparAyavidhimanushikShayan svakalevaraM jihAsurAtmanyAtmAnamasaMvyavahita\- manarthAntarabhAvenAnvIkShamANa uparatAnuvR^ittirupararAma || 6|| tasya ha vA evaM muktali~Ngasya bhagavata R^iShabhasya yogamAyAvAsanayA deha imAM jagatImabhimAnAbhAsena sa~NkramamANaH ko~Nkave~NkakuTakAn dakShiNakarNATakAn deshAn yadR^ichChayopagataH kuTakAchalopavana AsyakR^itAshmakavala unmAda iva muktamUrdhajo.asaMvIta eva vichachAra || 7|| atha samIravegavidhUtaveNuvikarShaNajAtogra\- dAvAnalastadvanamAlelihAnaH saha tena dadAha || 8|| yasya kilAnucharitamupAkarNya ko~Nkave~NkakuTakAnAM rAjArhannAmopashikShya kalAvadharma utkR^iShyamANe bhavitavyena vimohitaH svadharmapathamakutobhayamapahAya kupathapAkhaNDamasama~njasaM nijamanIShayA mandaH sampravartayiShyate || 9|| yena ha vAva kalau manujApasadA devamAyAmohitAH svavidhiniyogashauchachAritravihInAdevahelanA\- nyapavratAni nijanijechChayA gR^ihNAnA asnAnA\- nAchamanAshauchakeshollu~nchanAdIni kalinAdharmabahuleno\- pahatadhiyo brahmabrAhmaNayaj~napuruShalokavidUShakAH prAyeNa bhaviShyanti || 10|| te cha hyarvAktanayA nijalokayAtrayAndhaparamparayA\- .a.ashvastAstamasyandhe svayameva prapatiShyanti || 11|| ayamavatAro rajasopaplutakaivalyopashikShaNArthaH || 12|| tasyAnuguNAn shlokAn gAyanti \- aho bhuvaH saptasamudravatyA dvIpeShu varSheShvadhipuNyametat | gAyanti yatratyajanA murAreHkarmANi bhadrANyavatAravanti || 13|| aho nu vaMsho yashasAvadAtaH praiyavrato yatra pumAn purANaH | kR^itAvatAraH puruShaH sa AdyashchachAra dharmaM yadakarmahetum || 14|| ko nvasya kAShThAmaparo.anugachChenmanorathenApyabhavasya yogI | yo yogamAyAH spR^ihayatyudastAhyasattayA yena kR^itaprayatnAH || 15|| iti ha sma sakalavedalokadevabrAhmaNagavAM paramagurorbhagavata R^iShabhAkhyasya vishuddhAcharitamIritaM puMsAM samastadushcharitAbhiharaNaM paramamahAma~NgalAyana\- midamanushraddhayopachitayAnushR^iNotyAshrAvayati vAvahito bhagavati tasmin vAsudeva ekAntato bhaktiranayorapi samanuvartate || 16|| yasyAmeva kavaya AtmAnamavirataM vividhavR^ijinasaMsAra\- paritApopatapyamAnamanusavanaM snApayantastayaiva parayA nirvR^ityA hyapavargamAtyantikaM paramapuruShArthamapi svayamAsAditanno evAdriyante bhagavadIyatvenaiva parisamAptasarvArthAH || 17|| rAjan patirgururalaM bhavatAM yadUnAM daivaM priyaH kulapatiH kva cha ki~Nkaro vaH | astvevama~Nga bhagavAn bhajatAM mukundo muktiM dadAti karhichitsma na bhaktiyogam || 18|| nityAnubhUtanijalAbhanivR^ittatR^iShNaH shreyasyatadrachanayA chirasuptabuddheH | lokasya yaH karuNayAbhayamAtmaloka\- mAkhyAnnamo bhagavate R^iShabhAya tasmai || 19|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM pa~nchamaskandhe R^iShabhadevAnucharite ShaShTho.adhyAyaH || 6|| ## Proofread by Sunder Hattangadi, PSA Easwaran \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}