% Text title : shRRigAlagItA % File name : shRRigAlagItA.itx % Category : gItA, giitaa % Location : doc\_giitaa % Description-comments : adhyAya 180/178 % Source : Mahabharata, Shantiparva, Mokshadharmaparva, shRigAla-kashyapa saMvAda % Latest update : August 28, 2021 % Send corrections to : Sanskrit@cheerful.com % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. shRRigAlagItA ..}## \itxtitle{.. shR^igAlagItA ..}##\endtitles ## bhIShmeNa yudhiShThiramprati itaranipedhapUrvakaM praj~nAyAH sukhasAdhanatAyAM pramANatayA sR^igAlakAshyapasaMvAdAnuvAdaH .. 1.. yudhiShThira uvAcha | 0 bAndhavAH karma vittaM vA praj~nA veha pitAmaha . narasya kA pratiShThA syAdetatpR^iShTo vadasva me .. 1.. bhIShma uvAcha | 2 praj~nA pratiShThA bhUtAnAM praj~nA lAbhaH paro mataH . praj~nA niHshreyasI loke praj~nA svargo mataH satAm .. 2.. praj~nayA prApitArtho hi baliraishvaryasa~NkShaye . prahlAdo namuchirma~NkistasyAH kiM vidyate param .. 3.. atrApyudAharantImamitihAsaM purAtanam . indrakAshyapasaMvAdaM tannibodha yudhiShThira .. 4.. vaishyaH kashchidR^iShisutaM kAshyapaM saMshitavratam . rathena pAtayAmAsa shrImAndR^iptastapasvinam .. 5.. ArtaH sa patitaH kruddhastyaktvA.a.atmAnamathAbravIt . mariShyAmyadhanasyeha jIvitArtho na vidyate .. 6.. tathA mumUrShamAsInamakUjantamachetasam . indraH sR^igAlarUpeNa babhAShe kShubdhamAnasam .. 7.. manuShyayonimichChanti sarvabhUtAni sarvashaH . manuShyatve cha vipratvaM sarva evAbhinandati .. 8.. manuShyo brAhmaNashchAsi shrotriyashchAsi kAshyapa . sudurlabhamavApyaitanna doShAnmartumarhasi .. 9.. sarve lAbhAH sAbhimAnA iti satyavatI shrutiH . santoShaNIyarUpo.asi lobhAdyadabhimanyase .. 10.. aho siddhArthatA teShAM yeShAM santIha pANayaH . [atIva spR^ihaye teShAM yeShAM santIha pANayaH ..] 11.. pANimadbhyaH spR^ihA.asmAkaM yathA tava dhanasya vai . na pANilAbhAdadhiko lAbhaH kashchana vidyate .. 12.. apANitvAdvayaM brahmankaNTakaM noddharAmahe . jantUnuchchAvachAna~Nge dashato na kaShAma vA .. 13.. atha yeShAM punaH pANI devadattau dashA~NgulI . uddharanti kR^imIna~NgAddashato nikaShanti cha .. 14.. varShAhimAtapAnAM cha paritrANAni kurvate . chelamannaM sukhaM shayyAM nivAtaM chopabhu~njate .. 15.. adhiShThAya cha gAM loke bhu~njate vAhayanti cha . upAyairbahubhishchaiva vashyAnAtmani kurvate .. 16.. ye khalvajihvAH kR^ipaNA alpaprANA apANayaH . sahante tAni duHkhAni diShTyA tvaM na tathA mune .. 17.. diShTyA tvaM na shR^igAlo vai na kR^imirna cha mUShakaH . na sarpo na cha maNDUko na chAnyaH pApayonijaH .. 18.. etAvatA.api lAbhena toShTumarhasi kAshyapa . kiM punaryo.asi satvAnAM sarveShAM brAhmaNottamaH .. 19.. ime mAM kR^imayo.adanti yeShAmuddharaNAya vai . nAsti shaktirapANitvAtpashyAvasthAmimAM mama .. 20.. akAryamiti chaivemaM nAtmAnaM santyajAmyaham . nAtaH pApIyasIM yoniM pateyamaparAmiti .. 21.. madhye vai pApayonInAM sR^igAlIyAmahaM gataH . pApIyasyo bahutarA ito.anyAH pApayonayaH .. 22.. jAtyaivaike sukhitarAH santyanye bhR^ishaduHkhitAH . naikAntaM sukhameveha kvachitpashyAmi kasyachit .. 23.. manuShyA hyADhyatAM prApya rAjyamichChantyanantaram . rAjyAddevatvamichChanti devatvAdindratAmapi .. 24.. bhavestvaM yadyapi tvADhyo na rAjA na cha daivatam . devatvaM prApya chendratvaM naiva tuShyestathA sati .. 25.. na tR^iptiH priyalAbhe.asti tR^iShNA nAdbhiH prashAmyati . samprajvalati sA bhUyaH samidbhiriva pAvakaH .. 26.. astyeva tvayi shoko.api harShashchApi tathA tvayi . sukhaduHkhe tathA chobhe tatra kA paridevanA .. 27.. parichChidyaiva kAmAnAM sarveShAM chaiva karmaNAm . mUlaM buddhIndriyagrAmaM shakuntAniva pa~njare .. 28.. na dvitIyasya shirasashChedanaM vidyate kvachit . na cha pANestR^itIyasya yannAsti na tato bhayam .. 29.. na khalvapyarasaj~nasya kAmaH kvachana jAyate . saMsparshAddarshanAdvApi shravaNAdvApi jAyate .. 30.. na tvaM smarasi vAruNyA laTvAkAnAM cha pakShiNAm . tAbhyAM chAbhyadhiko bhakShyo na kashchidvidyate kvachit .. 31.. yAni chAnyAni bhUteShu bhakShyabhojyAni kAshyapa . yeShAmabhuktapUrvANi teShAmasmR^itireva te .. 32.. aprAshanamasaMsparshamasandarshanameva cha . puruShasyaiSha niyamo manye shreyo na saMshayaH .. 33.. pANimanto balavanto dhanavanto na saMshayaH . manuShyA mAnuShaireva dAsatvamupapAditAH .. 34.. vadhabandhaparikleshaiH klishyante cha punaH punaH . te khalvapi ramante cha modante cha hasanti cha .. 35.. apare bAhubalinaH kR^itavidyA manasvinaH . jugupsitAM cha kR^ipaNAM pApavR^ittimupAsate .. 36.. utsahante cha te vR^ittimanyAmapyupasevitum . svakarmaNA tu niyataM bhavitavyaM tu tattathA .. 37.. na pulkaso na chaNDAla AtmAnaM tyaktumichChati . tayA tuShTaH svayA yonyA mAyAM pashyasva yAdR^ishIm .. 38.. dR^iShTvA kuNInpakShahatAnmanuShyAnAmayAvinaH . susampUrNaH svayA yonyA labdhalAbho.asi kAshyapa .. 39.. yadi brAhmaNadehaste nirAta~Nko nirAmayaH . a~NgAni cha samagrANi na cha lokeShu dhikkR^itaH .. 40.. na kenachitpravAdena satyenaivApahAriNA . dharmAyottiShTha viprarShe nAtmAnaM tyaktumarhasi .. 41.. yadi brahma~nshR^iNoShyetachChraddadhAsi cha me vachaH . vedoktasyaiva dharmasya phalaM mukhyamavApsyasi .. 42.. svAdhyAyamagnisaMskAramapramatto.anupAlaya . satyaM damaM cha dAnaM cha spardhiShThA mA cha kenachit .. 43.. ye kechana svadhyayanAH prAptA yajanayAjanam . kathaM te chAnushocheyurdhyAyeyurvA.apyashobhanam .. 44.. ichChantaste vihArAya sukhaM mahadavApnuyuH . ye.anujAtAH sunakShatre sutithau sumuhUrtake . yaj~nadAnaprajehAyAM yatante shaktipUrvakam .. 45.. nakShatreShvAsureShvanye dustithau durmuhUrtajAH . sampatantyAsurIM yoniM yaj~naprasavavarjitAH .. 46.. ahamAsaM paNDitako haituko vedanindakaH . AnvIkShikIM tarkavidyAmanurakto nirarthikAm .. 47.. hetuvAdAnpravaditA vaktA saMsatsu hetumat . AkroShTA chAtivaktA cha brahmavAkyeShu cha dvijAn .. 48.. nAstikaH sarvasha~NkI cha mUrkhaH paNDitamAnikaH . tasyeyaM phalanirvR^ittiH sR^igAlatvaM mama dvija .. 49.. api jAtu tathA tatsyAdahorAtrashatairapi . yadahaM mAnuShIM yoniM sR^igAlaH prApnuyAM punaH .. 50.. santuShTashchApramattashcha yaj~nadAnataporataH . j~neyaM j~nAtA bhaveyaM vai varjyaM varjayitA tathA .. 51.. bhIShma uvAcha | 52 tataH sa munirutthAya kAshyapastamuvAcha ha . aho batAmi kushalo buddhimAMshcheti vismitaH .. 52.. samavaikShata taM vipro j~nAnadIrgheNa chakShuShA . dadarsha chainaM devAnAM devamindraM shachIpatim .. 53.. tataH sampUjayAmAsa kAshyapo harivAhanam . anuj~nAtastu tenAtha pravivesha svamAlayam .. .. 54.. iti shrImanmahAbhArate shAntiparvaNi mokShadharmaparvaNi aShTasaptatyadhikashatatamo.adhyAyaH .. 178.. ##Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes## 5 rathena rathaghAtena . vaishyaH kashchidR^iShiM dAntaM iti Ta. pAThaH .. 6 AtmAnaM dhairyaM tyaktvA .. 7 akUjantaM mUrchChayA niHshabdam .. 9 shrotriyo.adhItadevaH . doShAt mauDhyAt .. 10 yatsantoShaNIyaM rUpaM tvaM svasyA.abhimanyase.avamanyase .. 13 na kaShAma na nAshayAm. 12\-178\-14 nikaShanti kaNDUyanena. . 16 adhiShThAyAdhyAsya . gAM pR^ithivIm. balIvardAdi vA. Atmani Atmabhoganimittam .. 17 alpaprANA alpabalAH .. 20 adanti dashanti .. 23 eke devAdyAH . anye pashvAdyAH .. 25 yadi kadAchidbhavestathApi na tuShyeriti yojyam .. 28 kAmAdInAM mUlaM buddhIndriyagrAmaM shakuntAniva sharIrapa~nchare parichChidya nirudhya sthitasya bhayaM nAstItyuttareNa sambandhaH .. 31 vAruNyA madyasya laTvAkhyapakShimAsasya cha . karmaNi ShaShThyau. tvaM na smarasi brAhmaNatvena tava tadrasagrahAbhAvAt .. 32 yeShAM yAnyabhuktapUrvANi .. 38 asantuShTaH svayA vR^ittyA mAyAM prekShasva yAdR^ishIn . iti Ta.Da.tha. pAThaH .. 39 pakShahatAnardhA~NgavAtAdinA naShTAn . AmayAvinorogAkrAntAn .. 41 pravAdena kala~Nkena . apahAriNA jAvibhraMshakareNa .. 45 vihArAya yathochitena yaj~nAdinA vihartum .. 48 paNDitakaH kutsitaH paNDitaH hetumadeva vaktA na shrutimat . AkroShTAparuShavAk .. 49 sarvasha~NkI svargAdR^iShTAdisadbhAve.api sha~NkAvAn .. 54 harivAhanamindram .. ## shAntiparva (12), adhyAya 178 (adhyAya number defers in the scanned file.) httpsH//archive.org/details/in.ernet.dli.2015.345584 \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}