% Text title : shrImadbhAgavatam - 02 - dvitIyaskandhaH % File name : bhagpur-02.itx % Category : purana, shrimadbhagavatam, vyAsa, krishna % Location : doc\_purana % Proofread by : PSA Easwaran % Latest update : July 4, 2021 % Send corrections to : Sanskrit@cheerful.com % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. shrImadbhAgavataM - dvitIyaskandhaH ..}## \itxtitle{.. shrImadbhAgavataM \- dvitIyaskandhaH ..}##\endtitles ## \chapter{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. dvitIyaskandhaH ..} \section{.. prathamo.adhyAyaH \- 1 ..} shrIshuka uvAcha varIyAneSha te prashnaH kR^ito lokahitaM nR^ipa | AtmavitsammataH puMsAM shrotavyAdiShu yaH paraH || 1|| shrotavyAdIni rAjendra nR^iNAM santi sahasrashaH | apashyatAmAtmatattvaM gR^iheShu gR^ihamedhinAm || 2|| nidrayA hriyate naktaM vyavAyena cha vA vayaH | divA chArthehayA rAjan kuTumbabharaNena vA || 3|| dehApatyakalatrAdiShvAtmasainyeShvasatsvapi | teShAM pramatto nidhanaM pashyannapi na pashyati || 4|| tasmAdbhArata sarvAtmA bhagavAnIshvaro hariH | shrotavyaH kIrtitavyashcha smartavyashchechChatAbhayam || 5|| etAvAn sA~NkhyayogAbhyAM svadharmapariniShThayA | janmalAbhaH paraH puMsAmante nArAyaNasmR^itiH || 6|| prAyeNa munayo rAjan nivR^ittA vidhiShedhataH | nairguNyasthA ramante sma guNAnukathane hareH || 7|| idaM bhAgavataM nAma purANaM brahmasammitam | adhItavAn dvAparAdau piturdvaipAyanAdaham || 8|| pariniShThito.api nairguNya uttamashlokalIlayA | gR^ihItachetA rAjarShe AkhyAnaM yadadhItavAn || 9|| tadahaM te.abhidhAsyAmi mahApauruShiko bhavAn | yasya shraddadhatAmAshu syAnmukunde matiH satI || 10|| etannirvidyamAnAnAmichChatAmakutobhayam | yoginAM nR^ipa nirNItaM harernAmAnukIrtanam || 11|| kiM pramattasya bahubhiH parokShairhAyanairiha | varaM muhUrtaM viditaM ghaTate shreyase yataH || 12|| khaTvA~Ngo nAma rAjarShirj~nAtveyattAmihAyuShaH | muhUrtAtsarvamutsR^ijya gatavAnabhayaM harim || 13|| tavApyetarhi kauravya saptAhaM jIvitAvadhiH | upakalpaya tatsarvaM tAvadyatsAmparAyikam || 14|| antakAle tu puruSha Agate gatasAdhvasaH | ChindyAdasa~NgashastreNa spR^ihAM dehe.anu ye cha tam || 15|| gR^ihAtpravrajito dhIraH puNyatIrthajalAplutaH | shuchau vivikta AsIno vidhivatkalpitAsane || 16|| abhyasenmanasA shuddhaM trivR^idbrahmAkSharaM param | mano yachChejjitashvAso brahmabIjamavismaran || 17|| niyachChedviShayebhyo.akShAn manasA buddhisArathiH | manaH karmabhirAkShiptaM shubhArthe dhArayeddhiyA || 18|| tatraikAvayavaM dhyAyedavyuchChinnena chetasA | mano nirviShayaM yuktvA tataH ki~nchana na smaret | padaM tatparamaM viShNormano yatra prasIdati || 19|| rajastamobhyAmAkShiptaM vimUDhaM mana AtmanaH | yachCheddhAraNayA dhIro hanti yA tatkR^itaM malam || 20|| yasyAM sandhAryamANAyAM yogino bhaktilakShaNaH | Ashu sampadyate yoga AshrayaM bhadramIkShataH || 21|| rAjovAcha yathA sandhAryate brahman dhAraNA yatra sammatA | yAdR^ishI vA haredAshu puruShasya manomalam || 22|| shrIshuka uvAcha jitAsano jitashvAso jitasa~Ngo jitendriyaH | sthUle bhagavato rUpe manaH sandhArayeddhiyA || 23|| visheShastasya deho.ayaM sthaviShThashcha sthavIyasAm | yatredaM dR^ishyate vishvaM bhUtaM bhavyaM bhavachcha sat || 24|| ANDakoshe sharIre.asmin saptAvaraNasaMyute | vairAjaH puruSho yo.asau bhagavAn dhAraNAshrayaH || 25|| pAtAlametasya hi pAdamUlaM paThanti pArShNiprapade rasAtalam | mahAtalaM vishvasR^ijo.atha gulphau talAtalaM vai puruShasya ja~Nghe || 26|| dve jAnunI sutalaM vishvamUrte\- rUrudvayaM vitalaM chAtalaM cha | mahItalaM tajjaghanaM mahIpate nabhastalaM nAbhisaro gR^iNanti || 27|| uraHsthalaM jyotiranIkamasya grIvA maharvadanaM vai jano.asya | tapo rarATIM vidurAdipuMsaH satyaM tu shIrShANi sahasrashIrShNaH || 28|| indrAdayo bAhava AhurusrAH karNau dishaH shrotramamuShya shabdaH | nAsatyadasrau paramasya nAse ghrANo.asya gandho mukhamagniriddhaH || 29|| dyaurakShiNI chakShurabhUtpata~NgaH pakShmANi viShNorahanI ubhe cha | tadbhrUvijR^imbhaH parameShThidhiShNya\- mApo.asya tAlU rasa eva jihvA || 30|| ChandAMsyanantasya shiro gR^iNanti daMShTrA yamaH snehakalA dvijAni | hAso janonmAdakarI cha mAyA durantasargo yadapA~NgamokShaH || 31|| vrIDottaroShTho.adhara eva lobho dharmaH stano.adharmapatho.asya pR^iShTham | kastasya meDhraM vR^iShaNau cha mitrau kukShiH samudrA girayo.asthisa~NghAH || 32|| nadyo.asya nADyo.atha tanUruhANi mahIruhA vishvatanornR^ipendra | anantavIryaH shvasitaM mAtarishvA gatirvayaH karma guNapravAhaH || 33|| Ishasya keshAn vidurambuvAhAn vAsastu sandhyAM kuruvarya bhUmnaH | avyaktamAhurhR^idayaM manashcha sachandramAH sarvavikArakoshaH || 34|| vij~nAnashaktiM mahimAmananti sarvAtmano.antaHkaraNaM giritram | ashvAshvataryuShTragajA nakhAni sarve mR^igAH pashavaH shroNideshe || 35|| vayAMsi tadvyAkaraNaM vichitraM manurmanIShA manujo nivAsaH | gandharvavidyAdharachAraNApsaraH svarasmR^itIrasurAnIkavIryaH || 36|| brahmA.a.ananaM kShatrabhujo mahAtmA viDUrura~NghrishritakR^iShNavarNaH | nAnAbhidhAbhIjyagaNopapanno dravyAtmakaH karma vitAnayogaH || 37|| iyAnasAvIshvaravigrahasya yaH sanniveshaH kathito mayA te | sandhAryate.asmin vapuShi sthaviShThe manaH svabud.hdhyA na yato.asti ki~nchit || 38|| sa sarvadhIvR^ittyanubhUtasarva AtmA yathA svapnajanekShitaikaH | taM satyamAnandanidhiM bhajeta nAnyatra sajjedyata AtmapAtaH || 39|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe haMsyAM pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe mahApuruShasaMsthAnuvarNane prathamo.adhyAyaH || 1|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. dvitIyo.adhyAyaH \- 2 ..} shrIshuka uvAcha evaM purA dhAraNayA.a.atmayoni\- rnaShTAM smR^itiM pratyavarudhya tuShTAt | tathA sasarjedamamoghadR^iShTi\- ryathApyayAtprAgvyavasAyabuddhiH || 1|| shAbdasya hi brahmaNa eSha panthA yannAmabhirdhyAyati dhIrapArthaiH | paribhramaMstatra na vindate.arthAn mAyAmaye vAsanayA shayAnaH || 2|| ataH kavirnAmasu yAvadarthaH syAdapramatto vyavasAyabuddhiH | siddhe.anyathArthe na yateta tatra parishramaM tatra samIkShamANaH || 3|| satyAM kShitau kiM kashipoH prayAsai\- rbAhau svasiddhe hyupabarhaNaiH kim | satya~njalau kiM purudhAnnapAtryA digvalkalAdau sati kiM dukUlaiH || 4|| chIrANi kiM pathi na santi dishanti bhikShAM naivA~NghripAH parabhR^itaH sarito.apyashuShyan | ruddhA guhAH kimajito.avati nopasannAn kasmAdbhajanti kavayo dhanadurmadAndhAn || 5|| evaM svachitte svata eva siddha AtmA priyo.artho bhagavAnanantaH | taM nirvR^ito niyatArtho bhajeta saMsArahetUparamashcha yatra || 6|| kastAM tvanAdR^itya parAnuchintA\- mR^ite pashUnasatIM nAma yu~njyAt | pashyan janaM patitaM vaitaraNyAM svakarmajAn paritApA~njuShANam || 7|| kechitsvadehAntarhR^idayAvakAshe prAdeshamAtraM puruShaM vasantam | chaturbhujaM ka~njarathA~Ngasha~Nkha\- gadAdharaM dhAraNayA smaranti || 8|| prasannavaktraM nalinAyatekShaNaM kadambaki~njalkapisha~NgavAsasam | lasanmahAratnahiraNmayA~NgadaM sphuranmahAratnakirITakuNDalam || 9|| unnidrahR^itpa~NkajakarNikAlaye yogeshvarAsthApitapAdapallavam | shrIlakShmaNaM kaustubharatnakandhara\- mamlAnalakShmyA vanamAlayA.a.achitam || 10|| vibhUShitaM mekhalayA~NgulIyakai\- rmahAdhanairnUpuraka~NkaNAdibhiH | snigdhAmalAku~nchitanIlakuntalai\- rvirochamAnAnanahAsapeshalam || 11|| adInalIlAhasitekShaNollasa\- dbhrUbha~NgasaMsUchitabhUryanugraham | IkSheta chintAmayamenamIshvaraM yAvanmano dhAraNayAvatiShThate || 12|| ekaikasho.a~NgAni dhiyAnubhAvayet\- pAdAdi yAvaddhasitaM gadAbhR^itaH | jitaM jitaM sthAnamapohya dhArayet paraM paraM shud.hdhyati dhIryathA yathA || 13|| yAvanna jAyeta parAvare.asmin vishveshvare draShTari bhaktiyogaH | tAvatsthavIyaH puruShasya rUpaM kriyAvasAne prayataH smareta || 14|| sthiraM sukhaM chAsanamAsthito yati\- ryadA jihAsurimama~Nga lokam | kAle cha deshe cha mano na sajjayet prANAn niyachChenmanasA jitAsuH || 15|| manaH svabudhyAmalayA niyamya kShetraj~na etAM ninayettamAtmani | AtmAnamAtmanyavarudhya dhIro labdhopashAntirvirameta kR^ityAt || 16|| na yatra kAlo.animiShAM paraH prabhuH kuto nu devA jagatAM ya Ishire | na yatra sattvaM na rajastamashcha na vai vikAro na mahAn pradhAnam || 17|| paraM padaM vaiShNavamAmananti tad\- yanneti netItyatadutsisR^ikShavaH | visR^ijya daurAtmyamananyasauhR^idA hR^idopaguhyArhapadaM pade pade || 18|| itthaM munistUparamedvyavasthito vij~nAnadR^igvIryasurandhitAshayaH | svapArShNinA.a.apIDya gudaM tato.anilaM sthAneShu ShaTsUnnamayejjitaklamaH || 19|| nAbhyAM sthitaM hR^idyadhiropyatasmA\- dudAnagatyorasi taM nayenmuniH | tato.anusandhAya dhiyA manasvI svatAlumUlaM shanakairnayeta || 20|| tasmAdbhruvorantaramunnayeta niruddhasaptAyatano.anapekShaH | sthitvA muhUrtArdhamakuNThadR^iShTi\- rnirbhidya mUrdhan visR^ijetparaM gataH || 21|| yadi prayAsyan nR^ipa pArameShThyaM vaihAyasAnAmuta yadvihAram | aShTAdhipatyaM guNasannivAye sahaiva gachChenmanasendriyaishcha || 22|| yogeshvarANAM gatimAhuranta\- rbahistrilokyAH pavanAntarAtmanAm | na karmabhistAM gatimApnuvanti vidyAtapoyogasamAdhibhAjAm || 23|| vaishvAnaraM yAti vihAyasA gataH suShumNayA brahmapathena shochiShA | vidhUtakalko.atha harerudastAt prayAti chakraM nR^ipa shaishumAram || 24|| tadvishvanAbhiM tvativartya viShNo\- raNIyasA virajenAtmanaikaH | namaskR^itaM brahmavidAmupaiti kalpAyuSho yadvibudhA ramante || 25|| atho anantasya mukhAnalena dandahyamAnaM sa nirIkShya vishvam | niryAti siddheshvarayuShTadhiShNyaM yaddvaiparArdhyaM tadu pArameShThyam || 26|| na yatra shoko na jarA na mR^ityu\- rnArtirnachodvega R^ite kutashchit | yachchittato.adaH kR^ipayAnidaMvidAM durantaduHkhaprabhavAnudarshanAt || 27|| tato visheShaM pratipadya nirbhaya\- stenAtmanApo.analamUrtiratvaran | jyotirmayo vAyumupetya kAle vAyvAtmanA khaM bR^ihadAtmali~Ngam || 28|| ghrANena gandhaM rasanena vai rasaM rUpaM cha dR^iShTyA shvasanaM tvachaiva | shrotreNa chopetya nabhoguNatvaM prANena chAkUtimupaiti yogI || 29|| sa bhUtasUkShmendriyasannikarShaM manomayaM devamayaM vikAryam | saMsAdya gatyA saha tena yAti vij~nAnatattvaM guNasannirodham || 30|| tenAtmanA.a.atmAnamupaiti shAnta\- mAnandamAnandamayo.avasAne | etAM gatiM bhAgavatIM gato yaH sa vai punarneha viShajjate.a~Nga || 31|| ete sR^itI te nR^ipa vedagIte tvayAbhipR^iShTe ha sanAtane cha | ye vai purA brahmaNa Aha pR^iShTa ArAdhito bhagavAn vAsudevaH || 32|| na hyato.anyaH shivaH panthA vishataH saMsR^itAviha | vAsudeve bhagavati bhaktiyogo yato bhavet || 33|| bhagavAn brahma kArtsnyena triranvIkShya manIShayA | tadadhyavasyatkUTastho ratirAtman yato bhavet || 34|| bhagavAn sarvabhUteShu lakShitaH svAtmanA hariH | dR^ishyairbud.hdhyAdibhirdraShTA lakShaNairanumApakaiH || 35|| tasmAtsarvAtmanA rAjan hariH sarvatra sarvadA | shrotavyaH kIrtitavyashcha smartavyo bhagavAn nR^iNAm || 36|| pibanti ye bhagavata AtmanaH satAM kathAmR^itaM shravaNapuTeShu sambhR^itam | punanti te viShayavidUShitAshayaM vrajanti tachcharaNasaroruhAntikam || 37|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe puruShasaMsthAvarNanaM nAma dvitIyo.adhyAyaH || 2|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. tR^itIyo.adhyAyaH \- 3 ..} shrIshuka uvAcha evametannigaditaM pR^iShTavAn yadbhavAn mama | nR^iNAM yanmriyamANAnAM manuShyeShu manIShiNAm || 1|| brahmavarchasakAmastu yajeta brahmaNaH patim | indramindriyakAmastu prajAkAmaH prajApatIn || 2|| devIM mAyAM tu shrIkAmastejaskAmo vibhAvasum | vasukAmo vasUn rudrAn vIryakAmo.atha vIryavAn || 3|| annAdyakAmastvaditiM svargakAmo.aditeH sutAn | vishvAn devAn rAjyakAmaH sAdhyAn saMsAdhako vishAm || 4|| AyuShkAmo.ashvinau devau puShTikAma ilAM yajet | pratiShThAkAmaH puruSho rodasI lokamAtarau || 5|| rUpAbhikAmo gandharvAn strIkAmo.apsara urvashIm | AdhipatyakAmaH sarveShAM yajeta parameShThinam || 6|| yaj~naM yajedyashaskAmaH koshakAmaH prachetasam | vidyAkAmastu girishaM dAmpatyArtha umAM satIm || 7|| dharmArtha uttamashlokaM tantuM tanvan pitR^In yajet | rakShAkAmaH puNyajanAnojaskAmo marudgaNAn || 8|| rAjyakAmo manUn devAn nirR^itiM tvabhicharan yajet | kAmakAmo yajetsomamakAmaH puruShaM param || 9|| akAmaH sarvakAmo vA mokShakAma udAradhIH | tIvreNa bhaktiyogena yajeta puruShaM param || 10|| etAvAneva yajatAmiha niHshreyasodayaH | bhagavatyachalo bhAvo yadbhAgavatasa~NgataH || 11|| j~nAnaM yadA pratinivR^ittaguNormichakra\- mAtmaprasAda uta yatra guNeShvasa~NgaH | kaivalyasammatapathastvatha bhaktiyogaH ko nirvR^ito harikathAsu ratiM na kuryAt || 12|| shaunaka uvAcha ityabhivyAhR^itaM rAjA nishamya bharatarShabhaH | kimanyatpR^iShTavAn bhUyo vaiyAsakimR^iShiM kavim || 13|| etachChushrUShatAM vidvan sUta no.arhasi bhAShitum | kathA harikathodarkAH satAM syuH sadasi dhruvam || 14|| sa vai bhAgavato rAjA pANDaveyo mahArathaH | bAlakrIDanakaiH krIDan kR^iShNakrIDAM ya Adade || 15|| vaiyAsakishcha bhagavAn vAsudevaparAyaNaH | urugAyaguNodArAH satAM syurhi samAgame || 16|| Ayurharati vai puMsAmudyannastaM cha yannasau | tasyarte yatkShaNo nIta uttamashlokavArtayA || 17|| taravaH kiM na jIvanti bhastrAH kiM na shvasantyuta | na khAdanti na mehanti kiM grAmapashavo.apare || 18|| shvaviDvarAhoShTrakharaiH saMstutaH puruShaH pashuH | na yatkarNapathopeto jAtu nAma gadAgrajaH || 19|| bile batorukramavikramAn ye na shR^iNvataH karNapuTe narasya | jihvAsatI dArdurikeva sUta na chopagAyatyurugAyagAthAH || 20|| bhAraH paraM paTTakirITajuShTa\- mapyuttamA~NgaM na namenmukundam | shAvau karau no kurutaH saparyAM harerlasatkA~nchanaka~NkaNau vA || 21|| barhAyite te nayane narANAM li~NgAni viShNorna nirIkShato ye | pAdau nR^iNAM tau drumajanmabhAjau kShetrANi nAnuvrajato hareryau || 22|| jIva~nChavo bhAgavatA~NghrireNuM na jAtu martyo.abhilabheta yastu | shrIviShNupadyA manujastulasyAH shvasa~nChavo yastu na veda gandham || 23|| tadashmasAraM hR^idayaM batedaM yadgR^ihyamANairharinAmadheyaiH | na vikriyetAtha yadA vikAro netre jalaM gAtraruheShu harShaH || 24|| athAbhidhehya~Nga mano.anukUlaM prabhAShase bhAgavatapradhAnaH | yadAha vaiyAsakirAtmavidyA\- vishArado nR^ipatiM sAdhu pR^iShTaH || 25|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe tR^itIyo.adhyAyaH || 3|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. chaturtho.adhyAyaH \- 4 ..} sUta uvAcha vaiyAsakeriti vachastattvanishchayamAtmanaH | upadhArya matiM kR^iShNe auttareyaH satIM vyadhAt || 1|| AtmajAyAsutAgArapashudraviNabandhuShu | rAjye chAvikale nityaM virUDhAM mamatAM jahau || 2|| paprachCha chemamevArthaM yanmAM pR^ichChatha sattamAH | kR^iShNAnubhAvashravaNe shraddadhAno mahAmanAH || 3|| saMsthAM vij~nAya sannyasya karma traivargikaM cha yat | vAsudeve bhagavati AtmabhAvaM dR^iDhaM gataH || 4|| rAjovAcha samIchInaM vacho brahman sarvaj~nasya tavAnagha | tamo vishIryate mahyaM hareH kathayataH kathAm || 5|| bhUya eva vivitsAmi bhagavAnAtmamAyayA | yathedaM sR^ijate vishvaM durvibhAvyamadhIshvaraiH || 6|| yathA gopAyati vibhuryathA saMyachChate punaH | yAM yAM shaktimupAshritya purushaktiH paraH pumAn | AtmAnaM krIDayan krIDan karoti vikaroti cha || 7|| nUnaM bhagavato brahman hareradbhutakarmaNaH | durvibhAvyamivAbhAti kavibhishchApi cheShTitam || 8|| yathA guNAMstu prakR^iteryugapatkramasho.api vA | bibharti bhUrishastvekaH kurvan karmANi janmabhiH || 9|| vichikitsitametanme bravItu bhagavAn yathA | shAbde brahmaNi niShNAtaH parasmiMshcha bhavAn khalu || 10|| sUta uvAcha ityupAmantrito rAj~nA guNAnukathane hareH | hR^iShIkeshamanusmR^itya prativaktuM prachakrame || 11|| shrIshuka uvAcha namaH parasmai puruShAya bhUyase sadudbhavasthAnanirodhalIlayA | gR^ihItashaktitritayAya dehinA\- mantarbhavAyAnupalakShyavartmane || 12|| bhUyo namaH sadvR^ijinachChide.asatA\- masambhavAyAkhilasattvamUrtaye | puMsAM punaH pAramahaMsya Ashrame vyavasthitAnAmanumR^igyadAshuShe || 13|| namo namaste.astvR^iShabhAya sAtvatAM vidUrakAShThAya muhuH kuyoginAm | nirastasAmyAtishayena rAdhasA svadhAmani brahmaNi raMsyate namaH || 14|| yatkIrtanaM yatsmaraNaM yadIkShaNaM yadvandanaM yachChravaNaM yadarhaNam | lokasya sadyo vidhunoti kalmaShaM tasmai subhadrashravase namo namaH || 15|| vichakShaNA yachcharaNopasAdanAt sa~NgaM vyudasyobhayato.antarAtmanaH | vindanti hi brahmagatiM gataklamA\- stasmai subhadrashravase namo namaH || 16|| tapasvino dAnaparA yashasvino manasvino mantravidaH suma~NgalAH | kShemaM na vindanti vinA yadarpaNaM tasmai subhadrashravase namo namaH || 17|| kirAtahUNAndhrapulindapulkasA AbhIraka~NkA yavanAH khasAdayaH | ye.anye cha pApA yadapAshrayAshrayAH shudhyanti tasmai prabhaviShNave namaH || 18|| sa eSha AtmA.a.atmavatAmadhIshvara\- strayImayo dharmamayastapomayaH | gatavyalIkairajasha~NkarAdibhi\- rvitarkyali~Ngo bhagavAn prasIdatAm || 19|| shriyaH patiryaj~napatiH prajApati\- rdhiyAmpatirlokapatirdharApatiH | patirgatishchAndhakavR^iShNisAtvatAM prasIdatAM me bhagavAn satAM patiH || 20|| yada~NghryabhidhyAnasamAdhidhautayA dhiyAnupashyanti hi tattvamAtmanaH | vadanti chaitatkavayo yathAruchaM sa me mukundo bhagavAn prasIdatAm || 21|| prachoditA yena purA sarasvatI vitanvatAjasya satIM smR^itiM hR^idi | svalakShaNA prAdurabhUtkilAsyataH sa me R^iShINAmR^iShabhaH prasIdatAm || 22|| bhUtairmahadbhirya imAH puro vibhu\- rnirmAya shete yadamUShu pUruShaH | bhu~Nkte guNAn ShoDasha ShoDashAtmakaH so.ala~NkR^iShIShTa bhagavAn vachAMsi me || 23|| namastasmai bhagavate vAsudevAya vedhase | papurj~nAnamayaM saumyA yanmukhAmburuhAsavam || 24|| etadevAtmabhU rAjan nAradAya vipR^ichChate | vedagarbho.abhyadhAtsAkShAdyadAha harirAtmanaH || 25|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe chaturtho.adhyAyaH || 4|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. pa~nchamo.adhyAyaH \- 5 ..} nArada uvAcha devadeva namaste.astu bhUtabhAvana pUrvaja | tadvijAnIhi yajj~nAnamAtmatattvanidarshanam || 1|| yadrUpaM yadadhiShThAnaM yataH sR^iShTamidaM prabho | yatsaMsthaM yatparaM yachcha tattattvaM vada tattvataH || 2|| sarvaM hyetadbhavAn veda bhUtabhavyabhavatprabhuH | karAmalakavadvishvaM vij~nAnAvasitaM tava || 3|| yadvij~nAno yadAdhAro yatparastvaM yadAtmakaH | ekaH sR^ijasi bhUtAni bhUtairevAtmamAyayA || 4|| Atman bhAvayase tAni na parAbhAvayan svayam | AtmashaktimavaShTabhya UrNanAbhirivAklamaH || 5|| nAhaM veda paraM hyasmin nAparaM na samaM vibho | marUpaguNairbhAvyaM sadasatki~nchidanyataH || 6|| sa bhavAnacharadghoraM yattapaH susamAhitaH | tena khedayase nastvaM parAsha~NkAM prayachChasi || 7|| etanme pR^ichChataH sarvaM sarvaj~na sakaleshvara | vijAnIhi yathaivedamahaM budhye.anushAsitaH || 8|| brahmovAcha samyakkAruNikasyedaM vatsa te vichikitsitam | yadahaM choditaH saumya bhagavadvIryadarshane || 9|| nAnR^itaM tava tachchApi yathA mAM prabravIShi bhoH | avij~nAya paraM matta etAvattvaM yato hi me || 10|| yena svarochiShA vishvaM rochitaM rochayAmyaham | yathArko.agniryathA somo yatharkShagrahatArakAH || 11|| tasmai namo bhagavate vAsudevAya dhImahi | yanmAyayA durjayayA mAM bruvanti jagadgurum || 12|| vilajjamAnayA yasya sthAtumIkShApathe.amuyA | vimohitA vikatthante mamAhamiti durdhiyaH || 13|| dravyaM karma cha kAlashcha svabhAvo jIva eva cha | vAsudevAtparo brahman na chAnyo.artho.asti tattvataH || 14|| nArAyaNaparA vedA devA nArAyaNA~NgajAH | nArAyaNaparA lokA nArAyaNaparA makhAH || 15|| nArAyaNaparo yogo nArAyaNaparaM tapaH | nArAyaNaparaM j~nAnaM nArAyaNaparA gatiH || 16|| tasyApi draShTurIshasya kUTasthasyAkhilAtmanaH | sR^ijyaM sR^ijAmi sR^iShTo.ahamIkShayaivAbhichoditaH || 17|| sattvaM rajastama iti nirguNasya guNAstrayaH | sthitisarganirodheShu gR^ihItA mAyayA vibhoH || 18|| kAryakAraNakartR^itve dravyaj~nAnakriyAshrayAH | badhnanti nityadA muktaM mAyinaM puruShaM guNAH || 19|| sa eSha bhagavAMlli~NgaistribhirebhiradhokShajaH | svalakShitagatirbrahman sarveShAM mama cheshvaraH || 20|| kAlaM karma svabhAvaM cha mAyesho mAyayA svayA | Atman yadR^ichChayA prAptaM vibubhUShurupAdade || 21|| kAlAdguNavyatikaraH pariNAmaH svabhAvataH | karmaNo janma mahataH puruShAdhiShThitAdabhUt || 22|| mahatastu vikurvANAdrajaHsattvopabR^iMhitAt | tamaHpradhAnastvabhavaddravyaj~nAnakriyAtmakaH || 23|| so.aha~NkAra iti prokto vikurvan samabhUttridhA | vaikArikastaijasashcha tAmasashcheti yadbhidA | dravyashaktiH kriyAshaktirj~nAnashaktiriti prabho || 24|| tAmasAdapi bhUtAdervikurvANAdabhUnnabhaH | tasya mAtrA guNaH shabdo li~NgaM yaddraShTR^idR^ishyayoH || 25|| nabhaso.atha vikurvANAdabhUtsparshaguNo.anilaH | parAnvayAchChabdavAMshcha prANa ojaH saho balam || 26|| vAyorapi vikurvANAtkAlakarmasvabhAvataH | udapadyata tejo vai rUpavatsparshashabdavat || 27|| tejasastu vikurvANAdAsIdambho rasAtmakam | rUpavatsparshavachchAmbho ghoShavachcha parAnvayAt || 28|| visheShastu vikurvANAdambhaso gandhavAnabhUt | parAnvayAdrasasparshashabdarUpaguNAnvitaH || 29|| vaikArikAnmano jaj~ne devA vaikArikA dasha | digvAtArkapracheto.ashvivahnIndropendramitrakAH || 30|| taijasAttu vikurvANAdindriyANi dashAbhavan | j~nAnashaktiH kriyAshaktirbuddhiH prANashcha taijasau | shrotraM tvagghrANadR^igjihvA vAgdormeDhrA~NghripAyavaH || 31|| yadaite.asa~NgatA bhAvA bhUtendriyamanoguNAH | yadAyatananirmANe na shekurbrahmavittama || 32|| tadA saMhatya chAnyonyaM bhagavachChaktichoditAH | sadasattvamupAdAya chobhayaM sasR^ijurhyadaH || 33|| varShapUgasahasrAnte tadaNDamudakeshayam | kAlakarmasvabhAvastho jIvo.ajIvamajIvayat || 34|| sa eva puruShastasmAdaNDaM nirbhidya nirgataH | sahasrorva~NghribAhvakShaH sahasrAnanashIrShavAn || 35|| yasyehAvayavairlokAn kalpayanti manIShiNaH | kaTyAdibhiradhaH sapta saptordhvaM jaghanAdibhiH || 36|| puruShasya mukhaM brahma kShatrametasya bAhavaH | Urvorvaishyo bhagavataH padbhyAM shUdro vyajAyata || 37|| bhUrlokaH kalpitaH padbhyAM bhuvarloko.asya nAbhitaH | hR^idA svarloka urasA maharloko mahAtmanaH || 38|| grIvAyAM janalokashcha tapolokaH stanadvayAt | mUrdhabhiH satyalokastu brahmalokaH sanAtanaH || 39|| tatkaTyAM chAtalaM kLLiptamUrubhyAM vitalaM vibhoH | jAnubhyAM sutalaM shuddhaM ja~NghAbhyAM tu talAtalam || 40|| mahAtalaM tu gulphAbhyAM prapadAbhyAM rasAtalam | pAtAlaM pAdatalata iti lokamayaH pumAn || 41|| bhUrlokaH kalpitaH padbhyAM bhuvarloko.asya nAbhitaH | svarlokaH kalpito mUrdhnA iti vA lokakalpanA || 42|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe pa~nchamo.adhyAyaH || 5|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. ShaShTho.adhyAyaH \- 6 ..} brahmovAcha vAchAM vahnermukhaM kShetraM ChandasAM sapta dhAtavaH | havyakavyAmR^itAnnAnAM jihvA sarvarasasya cha || 1|| sarvAsUnAM cha vAyoshcha tannAse paramAyane | ashvinoroShadhInAM cha ghrANo modapramodayoH || 2|| rUpANAM tejasAM chakShurdivaH sUryasya chAkShiNI | karNau dishAM cha tIrthAnAM shrotramAkAshashabdayoH | tadgAtraM vastusArANAM saubhagasya cha bhAjanam || 3|| tvagasya sparshavAyoshcha sarvamedhasya chaiva hi | romANyudbhijjajAtInAM yairvA yaj~nastu sambhR^itaH || 4|| keshashmashrunakhAnyasya shilAlohAbhravidyutAm | bAhavo lokapAlAnAM prAyashaH kShemakarmaNAm || 5|| vikramo bhUrbhuvaH svashcha kShemasya sharaNasya cha | sarvakAmavarasyApi hareshcharaNa Aspadam || 6|| apAM vIryasya sargasya parjanyasya prajApateH | puMsaH shishna upasthastu prajAtyAnandanirvR^iteH || 7|| pAyuryamasya mitrasya parimokShasya nArada | hiMsAyA nirR^itermR^ityornirayasya gudaM smR^itaH || 8|| parAbhUteradharmasya tamasashchApi pashchimaH | nADyo nadanadInAM tu gotrANAmasthisaMhatiH || 9|| avyaktarasasindhUnAM bhUtAnAM nidhanasya cha | udaraM viditaM puMso hR^idayaM manasaH padam || 10|| dharmasya mama tubhyaM cha kumArANAM bhavasya cha | vij~nAnasya cha sattvasya parasyAtmA parAyaNam || 11|| ahaM bhavAn bhavashchaiva ta ime munayo.agrajAH | surAsuranarA nAgAH khagA mR^igasarIsR^ipAH || 12|| gandharvApsaraso yakShA rakShobhUtagaNoragAH | pashavaH pitaraH siddhA vidyAdhrAshchAraNA drumAH || 13|| anye cha vividhA jIvA jalasthalanabhaukasaH | graharkShaketavastArAstaDitaH stanayitnavaH || 14|| sarvaM puruSha evedaM bhUtaM bhavyaM bhavachcha yat | tenedamAvR^itaM vishvaM vitastimadhitiShThati || 15|| svadhiShNyaM pratapan prANo bahishcha pratapatyasau | evaM virAjaM pratapaMstapatyantarbahiH pumAn || 16|| so.amR^itasyAbhayasyesho martyamannaM yadatyagAt | mahimaiSha tato brahman puruShasya duratyayaH || 17|| pAdeShu sarvabhUtAni puMsaH sthitipado viduH | amR^itaM kShemamabhayaM trimUrdhno.adhAyi mUrdhasu || 18|| pAdAstrayo bahishchAsannaprajAnAM ya AshramAH | antastrilokyAstvaparo gR^ihamedho.abR^ihadvrataH || 19|| sR^itI vichakrame viShva~N sAshanAnashane ubhe | yadavidyA cha vidyA cha puruShastUbhayAshrayaH || 20|| yasmAdaNDaM virADjaj~ne bhUtendriyaguNAtmakaH | taddravyamatyagAdvishvaM gobhiH sUrya ivAtapan || 21|| yadAsya nAbhyAnnalinAdahamAsaM mahAtmanaH | nAvidaM yaj~nasambhArAn puruShAvayavAdR^ite || 22|| teShu yaj~nasya pashavaH savanaspatayaH kushAH | idaM cha devayajanaM kAlashchoruguNAnvitaH || 23|| vastUnyoShadhayaH snehA rasalohamR^ido jalam | R^icho yajUMShi sAmAni chAturhotraM cha sattama || 24|| nAmadheyAni mantrAshcha dakShiNAshcha vratAni cha | devatAnukramaH kalpaH sa~Nkalpastantrameva cha || 25|| gatayo matayaH shraddhA prAyashchittaM samarpaNam | puruShAvayavairete sambhArAH sambhR^itA mayA || 26|| iti sambhR^itasambhAraH puruShAvayavairaham | tameva puruShaM yaj~naM tenaivAyajamIshvaram || 27|| tataste bhrAtara ime prajAnAM patayo nava | ayajan vyaktamavyaktaM puruShaM susamAhitAH || 28|| tatashcha manavaH kAle Ijire R^iShayo.apare | pitaro vibudhA daityA manuShyAH kratubhirvibhum || 29|| nArAyaNe bhagavati tadidaM vishvamAhitam | gR^ihItamAyoruguNaH sargAdAvaguNaH svataH || 30|| sR^ijAmi tanniyukto.ahaM haro harati tadvashaH | vishvaM puruSharUpeNa paripAti trishaktidhR^ik || 31|| iti te.abhihitaM tAta yathedamanupR^ichChasi | nAnyadbhagavataH ki~nchidbhAvyaM sadasadAtmakam || 32|| na bhAratI me.a~Nga mR^iShopalakShyate na vai kvachinme manaso mR^iShA gatiH | na me hR^iShIkANi patantyasatpathe yanme hR^idautkaNThyavatA dhR^ito hariH || 33|| so.ahaM samAmnAyamayastapomayaH prajApatInAmabhivanditaH patiH | AsthAya yogaM nipuNaM samAhitaH taM nAdhyagachChaM yata AtmasambhavaH || 34|| nato.asmyahaM tachcharaNaM samIyuShAM bhavachChidaM svastyayanaM suma~Ngalam | yo hyAtmamAyAvibhavaM sma paryagAt yathA nabhaH svAntamathApare kutaH || 35|| nAhaM na yUyaM yadR^itAM gatiM vidu\- rna vAmadevaH kimutApare surAH | tanmAyayA mohitabuddhayastvidaM vinirmitaM chAtmasamaM vichakShmahe || 36|| yasyAvatArakarmANi gAyanti hyasmadAdayaH | na yaM vidanti tattvena tasmai bhagavate namaH || 37|| sa eSha AdyaH puruShaH kalpe kalpe sR^ijatyajaH | AtmA.a.atmanyAtmanA.a.atmAnaM saMyachChati cha pAti cha || 38|| vishuddhaM kevalaM j~nAnaM pratyak samyagavasthitam | satyaM pUrNamanAdyantaM nirguNaM nityamadvayam || 39|| R^iShe vidanti munayaH prashAntAtmendriyAshayAH | yadA tadevAsattarkaistirodhIyeta viplutam || 40|| Adyo.avatAraH puruShaH parasya kAlaH svabhAvaH sadasanmanashcha | dravyaM vikAro guNa indriyANi virAT svarAT sthAsnu chariShNu bhUmnaH || 41|| ahaM bhavo yaj~na ime prajeshA dakShAdayo ye bhavadAdayashcha | svarlokapAlAH khagalokapAlA nR^ilokapAlAstalalokapAlAH || 42|| gandharvavidyAdharachAraNeshA ye yakSharakShoraganAganAthAH | ye vA R^iShINAmR^iShabhAH pitR^INAM daityendrasiddheshvaradAnavendrAH | anye cha ye pretapishAchabhUta\- kUShmANDayAdomR^igapakShyadhIshAH || 43|| yatki~ncha loke bhagavan mahasva\- dojaHsahasvadbalavatkShamAvat | shrIhrIvibhUtyAtmavadadbhutArNaM tattvaM paraM rUpavadasvarUpam || 44|| prAdhAnyato yAn R^iSha Amananti lIlAvatArAn puruShasya bhUmnaH | ApIyatAM karNakaShAyashoShA\- nanukramiShye ta imAn supeshAn || 45|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe ShaShTho.adhyAyaH || 6|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. saptamo.adhyAyaH \- 7 ..} brahmovAcha yatrodyataH kShititaloddharaNAya bibhrat\- krauDIM tanuM sakalayaj~namayImanantaH | antarmahArNava upAgatamAdidaityaM taM daMShTrayAdrimiva vajradharo dadAra || 1|| jAto rucherajanayatsuyamAn suyaj~na AkUtisUnuramarAnatha dakShiNAyAm | lokatrayasya mahatImaharadyadArtiM svAyambhuvena manunA harirityanUktaH || 2|| jaj~ne cha kardamagR^ihe dvija devahUtyAM strIbhiH samaM navabhirAtmagatiM svamAtre | Uche yayA.a.atmashamalaM guNasa~Ngapa~Nka\- masminvidhUya kapilasya gatiM prapede || 3|| atrerapatyamabhikA~NkShata Aha tuShTo datto mayAhamiti yadbhagavAn sa dattaH | yatpAdapa~NkajaparAgapavitradehA yogarddhimApurubhayIM yaduhaihayAdyAH || 4|| taptaM tapo vividhalokasisR^ikShayA me Adau sanAtsvatapasaH sa chatuHsano.abhUt | prAkkalpasamplavavinaShTamihAtmatattvaM samyagjagAda munayo yadachakShatAtman || 5|| dharmasya dakShaduhitaryajaniShTa mUrtyAM nArAyaNo nara iti svatapaHprabhAvaH | dR^iShTvA.a.atmano bhagavato niyamAvalopaM devyastvana~NgapR^itanA ghaTituM na shekuH || 6|| kAmaM dahanti kR^itino nanu roShadR^iShTyA roShaM dahantamuta te na dahantyasahyam | so.ayaM yadantaramalaM pravishan bibheti kAmaH kathaM nu punarasya manaH shrayeta || 7|| viddhaH sapatnyuditapatribhiranti rAj~no bAlo.api sannupagatastapase vanAni | tasmA adAddhruvagatiM gR^iNate prasanno divyAH stuvanti munayo yaduparyadhastAt || 8|| yadvenamutpathagataM dvijavAkyavajra\- vipluShTapauruShabhagaM niraye patantam | trAtvArthito jagati putrapadaM cha lebhe dugdhA vasUni vasudhA sakalAni yena || 9|| nAbherasAvR^iShabha Asa sudevisUnuH yo vai chachAra samadR^igjaDayogacharyAm | yatpAramahaMsyamR^iShayaH padamAmananti svasthaH prashAntakaraNaH parimuktasa~NgaH || 10|| satre mamAsa bhagavAn hayashIraShAtho sAkShAtsa yaj~napuruShastapanIyavarNaH | Chandomayo makhamayo.akhiladevatA.a.atmA vAcho babhUvurushatIH shvasato.asya nastaH || 11|| matsyo yugAntasamaye manunopalabdhaH kShoNImayo nikhilajIvanikAyaketaH | visraMsitAnurubhaye salile mukhAnme AdAya tatra vijahAra ha vedamArgAn || 12|| kShIrodadhAvamaradAnavayUthapAnA\- munmathnatAmamR^italabdhaya AdidevaH | pR^iShThena kachChapavapurvidadhAra gotraM nidrAkShaNo.adriparivartakaShANakaNDUH || 13|| traiviShTaporubhayahA sa nR^isiMharUpaM kR^itvA bhramadbhrukuTidaMShTrakarAlavaktram | daityendramAshu gadayAbhipatantamArA\- dUrau nipAtya vidadAra nakhaiH sphurantam || 14|| antaHsarasyurubalena pade gR^ihIto grAheNa yUthapatirambujahasta ArtaH | AhedamAdipuruShAkhilalokanAtha tIrthashravaH shravaNama~NgalanAmadheya || 15|| shrutvA haristamaraNArthinamaprameya\- shchakrAyudhaH patagarAjabhujAdhirUDhaH | chakreNa nakravadanaM vinipATya tasmA\- ddhaste pragR^ihya bhagavAn kR^ipayojjahAra || 16|| jyAyAn guNairavarajo.apyaditeH sutAnAM lokAn vichakrama imAn yadathAdhiyaj~naH | kShmAM vAmanena jagR^ihe tripadachChalena yAch~nAmR^ite pathi charan prabhubhirna chAlyaH || 17|| nArtho balerayamurukramapAdashaucha\- mApaH shikhAdhR^itavato vibudhAdhipatyam | yo vai pratishrutamR^ite na chikIrShadanya\- dAtmAnama~Nga sa shirasA haraye.abhimene || 18|| tubhyaM cha nArada bhR^ishaM bhagavAn vivR^iddha\- bhAvena sAdhu parituShTa uvAcha yogam | j~nAnaM cha bhAgavatamAtmasatattvadIpaM yadvAsudevasharaNA vidura~njasaiva || 19|| chakraM cha dikShvavihataM dashasu svatejo manvantareShu manuvaMshadharo bibharti | duShTeShu rAjasu damaM vyadadhAtsvakIrtiM satye tripR^iShTha ushatIM prathayaMshcharitraiH || 20|| dhanvantarishcha bhagavAn svayameva kIrti\- rnAmnA nR^iNAM pururujAM ruja Ashu hanti | yaj~ne cha bhAgamamR^itAyuravAvarundha AyuShyavedamanushAstyavatIrya loke || 21|| kShatraM kShayAya vidhinopabhR^itaM mahAtmA brahmadhrugujjhitapathaM narakArtilipsu | uddhantyasAvavanikaNTakamugravIryaH triHsaptakR^itva urudhAraparashvadhena || 22|| asmatprasAdasumukhaH kalayA kalesha ikShvAkuvaMsha avatIrya gurornideshe | tiShThan vanaM sadayitAnuja Avivesha yasmin virudhya dashakandhara ArtimArchChat || 23|| yasmA adAdudadhirUDhabhayA~Ngavepo mArgaM sapadyaripuraM haravaddidhakShoH | dUre suhR^inmathitaroShasushoNadR^iShTyA tAtapyamAnamakaroraganakrachakraH || 24|| vakShaHsthalasparsharugNamahendravAha\- dantairviDambitakakubjuSha UDhahAsam | sadyo.asubhiH saha vineShyati dArahartuH visphUrjitairdhanuSha uchcharato.adhisainye || 25|| bhUmeH suretaravarUthavimarditAyAH kleshavyayAya kalayA sitakR^iShNakeshaH | jAtaH kariShyati janAnupalakShyamArgaH karmANi chAtmamahimopanibandhanAni || 26|| tokena jIvaharaNaM yadulUkikAyAH traimAsikasya cha padA shakaTo.apavR^ittaH | yadri~NgatAntaragatena divispR^ishorvA unmUlanaM tvitarathArjunayorna bhAvyam || 27|| yadvai vraje vrajapashUn viShatoyapItAn pAlAMstvajIvayadanugrahadR^iShTivR^iShTyA | tachChuddhaye.ativiShavIryavilolajihva\- muchchATayiShyaduragaM viharan hradinyAm || 28|| tatkarma divyamiva yannishi niHshayAnaM dAvAgninA shuchivane paridahyamAne | unneShyati vrajamato.avasitAntakAlaM netre pidhAyya sabalo.anadhigamyavIryaH || 29|| gR^ihNIta yadyadupabandhamamuShya mAtA shulbaM sutasya na tu tattadamuShya mAti | yajjR^imbhato.asya vadane bhuvanAni gopI saMvIkShya sha~NkitamanAH pratibodhitA.a.asIt || 30|| nandaM cha mokShyati bhayAdvaruNasya pAshA\- dgopAn bileShu pihitAn mayasUnunA cha | ahnyApR^itaM nishi shayAnamatishrameNa lokaM vikuNThamupaneShyati gokulaM sma || 31|| gopairmakhe pratihate vrajaviplavAya deve.abhivarShati pashUn kR^ipayA rirakShuH | dhartochChilIndhramiva saptadinAni sapta\- varSho mahIdhramanaghaikakare salIlam || 32|| krIDan vane nishi nishAkararashmigauryAM rAsonmukhaH kalapadAyatamUrchChitena | uddIpitasmararujAM vrajabhR^idvadhUnAM harturhariShyati shiro dhanadAnugasya || 33|| ye cha pralambakharadardurakeshyariShTa\- mallebhakaMsayavanAH kujapauNDrakAdyAH | anye cha shAlvakapibalvaladantavaktra\- saptokShashambaravidUratharukmimukhyAH || 34|| ye vA mR^idhe samitishAlina AttachApAH kAmbojamatsyakurusR^i~njayakaikayAdyAH | yAsyantyadarshanamalaM balapArthabhIma\- vyAjAhvayena hariNA nilayaM tadIyam || 35|| kAlena mIlitadhiyAmavamR^ishya nR^INAM stokAyuShAM svanigamo bata dUrapAraH | AvirhitastvanuyugaM sa hi satyavatyAM vedadrumaM viTapasho vibhajiShyati sma || 36|| devadviShAM nigamavartmani niShThitAnAM pUrbhirmayena vihitAbhiradR^ishyatUrbhiH | lokAn ghnatAM mativimohamatipralobhaM veShaM vidhAya bahu bhAShyata aupadharmyam || 37|| yarhyAlayeShvapi satAM na hareH kathAH syuH pAkhaNDino dvijajanA vR^iShalA nR^idevAH | svAhA svadhA vaShaDiti sma giro na yatra shAstA bhaviShyati kalerbhagavAn yugAnte || 38|| sarge tapo.ahamR^iShayo nava ye prajeshAH sthAne cha dharmamakhamanvamarAvanIshAH | ante tvadharmaharamanyuvashAsurAdyA mAyAvibhUtaya imAH purushaktibhAjaH || 39|| viShNornu vIryagaNanAM katamo.arhatIha yaH pArthivAnyapi kavirvimame rajAMsi | chaskambha yaH svarahasAskhalatA tripR^iShThaM yasmAttrisAmyasadanAdurukampayAnam || 40|| nAntaM vidAmyahamamI munayo.agrajAste mAyAbalasya puruShasya kuto.apare ye | gAyan guNAn dashashatAnana AdidevaH sheSho.adhunApi samavasyati nAsya pAram || 41|| yeShAM sa eva bhagavAn dayayedanantaH sarvAtmanA.a.ashritapado yadi nirvyalIkam | te dustarAmatitaranti cha devamAyAM naiShAM mamAhamiti dhIH shvashR^igAlabhakShye || 42|| vedAhama~Nga paramasya hi yogamAyAM yUyaM bhavashcha bhagavAnatha daityavaryaH | patnI manoH sa cha manushcha tadAtmajAshcha prAchInabarhirR^ibhura~Nga uta dhruvashcha || 43|| ikShvAkurailamuchukundavidehagAdhi\- raghvambarIShasagarA gayanAhuShAdyAH | mAndhAtralarkashatadhanvanurantidevA devavrato baliramUrttarayo dilIpaH || 44|| saubharyuta~NkashibidevalapippalAda\- sArasvatoddhavaparAsharabhUriSheNAH | ye.anye vibhIShaNahanUmadupendradatta\- pArthArShTiSheNavidurashrutadevavaryAH || 45|| te vai vidantyatitaranti cha devamAyAM strIshUdrahUNashabarA api pApajIvAH | yadyadbhutakramaparAyaNashIlashikShA\- stiryagjanA api kimu shrutadhAraNA ye || 46|| shashvatprashAntamabhayaM pratibodhamAtraM shuddhaM samaM sadasataH paramAtmatattvam | shabdo na yatra purukArakavAn kriyArtho mAyA paraityabhimukhe cha vilajjamAnA || 47|| tadvai padaM bhagavataH paramasya puMso brahmeti yadvidurajasrasukhaM vishokam | sadhrya~N niyamya yatayo yamakartahetiM jahyuH svarADiva nipAnakhanitramindraH || 48|| sa shreyasAmapi vibhurbhagavAn yato.asya bhAvasvabhAvavihitasya sataH prasiddhiH | dehe svadhAtuvigame.anuvishIryamANe vyomeva tatra puruSho na vishIryate.ajaH || 49|| so.ayaM te.abhihitastAta bhagavAn vishvabhAvanaH | samAsena harernAnyadanyasmAtsadasachcha yat || 50|| idaM bhAgavataM nAma yanme bhagavatoditam | sa~Ngraho.ayaM vibhUtInAM tvametadvipulIkuru || 51|| yathA harau bhagavati nR^iNAM bhaktirbhaviShyati | sarvAtmanyakhilAdhAre iti sa~Nkalpya varNaya || 52|| mAyAM varNayato.amuShya IshvarasyAnumodataH | shR^iNvataH shraddhayA nityaM mAyayA.a.atmA na muhyati || 53|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe brahmanAradasaMvAde saptamo.adhyAyaH || 7|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. aShTamo.adhyAyaH \- 8 ..} rAjovAcha brahmaNA chodito brahman guNAkhyAne.aguNasya cha | yasmai yasmai yathA prAha nArado devadarshanaH || 1|| etadveditumichChAmi tattvaM vedavidAM vara | hareradbhutavIryasya kathA lokasuma~NgalAH || 2|| kathayasva mahAbhAga yathAhamakhilAtmani | kR^iShNe niveshya niHsa~NgaM manastyakShye kalevaram || 3|| shR^iNvataH shraddhayA nityaM gR^iNatashcha svacheShTitam | kAlena nAtidIrgheNa bhagavAn vishate hR^idi || 4|| praviShTaH karNarandhreNa svAnAM bhAvasaroruham | dhunoti shamalaM kR^iShNaH salilasya yathA sharat || 5|| dhautAtmA puruShaH kR^iShNapAdamUlaM na mu~nchati | muktasarvaparikleshaH pAnthaH svasharaNaM yathA || 6|| yadadhAtumato brahman dehArambho.asya dhAtubhiH | yadR^ichChayA hetunA vA bhavanto jAnate yathA || 7|| AsIdyadudarAtpadmaM lokasaMsthAnalakShaNam | yAvAnayaM vai puruSha iyattAvayavaiH pR^ithak | tAvAnasAviti proktaH saMsthAvayavavAniva || 8|| ajaH sR^ijati bhUtAni bhUtAtmA yadanugrahAt | dadR^ishe yena tadrUpaM nAbhipadmasamudbhavaH || 9|| sa chApi yatra puruSho vishvasthityudbhavApyayaH | muktvA.a.atmamAyAM mAyeshaH shete sarvaguhAshayaH || 10|| puruShAvayavairlokAH sapAlAH pUrvakalpitAH | lokairamuShyAvayavAH sapAlairiti shushruma || 11|| yAvAn kalpo vikalpo vA yathA kAlo.anumIyate | bhUtabhavyabhavachChabda AyurmAnaM cha yatsataH || 12|| kAlasyAnugatiryA tu lakShyate.aNvI bR^ihatyapi | yAvatyaH karmagatayo yAdR^ishIrdvijasattama || 13|| yasmin karmasamAvAyo yathA yenopagR^ihyate | guNAnAM guNinAM chaiva pariNAmamabhIpsatAm || 14|| bhUpAtAlakakubvyoma grahanakShatrabhUbhR^itAm | saritsamudradvIpAnAM sambhavashchaitadokasAm || 15|| pramANamaNDakoshasya bAhyAbhyantarabhedataH | mahatAM chAnucharitaM varNAshramavinishchayaH || 16|| yugAni yugamAnaM cha dharmo yashcha yuge yuge | avatArAnucharitaM yadAshcharyatamaM hareH || 17|| nR^iNAM sAdhAraNo dharmaH savisheShashcha yAdR^ishaH | shreNInAM rAjarShINAM cha dharmaH kR^ichChreShu jIvatAm || 18|| tattvAnAM parisa~NkhyAnaM lakShaNaM hetulakShaNam | puruShArAdhanavidhiryogasyAdhyAtmikasya cha || 19|| yogeshvaraishvaryagatirli~Ngabha~Ngastu yoginAm | vedopavedadharmANAmitihAsapurANayoH || 20|| samplavaH sarvabhUtAnAM vikramaH pratisa~NkramaH | iShTApUrtasya kAmyAnAM trivargasya cha yo vidhiH || 21|| yashchAnushAyinAM sargaH pAkhaNDasya cha sambhavaH | Atmano bandhamokShau cha vyavasthAnaM svarUpataH || 22|| yathA.a.atmatantro bhagavAn vikrIDatyAtmamAyayA | visR^ijya vA yathA mAyAmudAste sAkShivadvibhuH || 23|| sarvametachcha bhagavan pR^ichChate me.anupUrvashaH | tattvato.arhasyudAhartuM prapannAya mahAmune || 24|| atra pramANaM hi bhavAn parameShThI yathA.a.atmabhUH | pare chehAnutiShThanti pUrveShAM pUrvajaiH kR^itam || 25|| na me.asavaH parAyanti brahmannanashanAdamI | pibato.achyutapIyUShamanyatra kupitAddvijAt || 26|| sUta uvAcha sa upAmantrito rAj~nA kathAyAmiti satpateH | brahmarAto bhR^ishaM prIto viShNurAtena saMsadi || 27|| prAha bhAgavataM nAma purANaM brahmasammitam | brahmaNe bhagavatproktaM brahmakalpa upAgate || 28|| yadyatparIkShidR^iShabhaH pANDUnAmanupR^ichChati | AnupUrvyeNa tatsarvamAkhyAtumupachakrame || 29|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe prashnavidhirnAmAShTamo.adhyAyaH || 8|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. navamo.adhyAyaH \- 9 ..} shrIshuka uvAcha AtmamAyAmR^ite rAjan parasyAnubhavAtmanaH | na ghaTetArthasambandhaH svapnadraShTurivA~njasA || 1|| bahurUpa ivAbhAti mAyayA bahurUpayA | ramamANo guNeShvasyA mamAhamiti manyate || 2|| yarhi vAva mahimni sve parasmin kAlamAyayoH | rameta gatasammohastyaktvodAste tadobhayam || 3|| Atmatattvavishud.hdhyarthaM yadAha bhagavAn R^itam | brahmaNe darshayan rUpamavyalIkavratAdR^itaH || 4|| sa Adidevo jagatAM paro guruH svadhiShNyamAsthAya sisR^ikShayaikShata | tAM nAdhyagachChaddR^ishamatra sammatAM prapa~nchanirmANavidhiryayA bhavet || 5|| sa chintayan dvyakSharamekadAmbhasi upAshR^iNoddvirgaditaM vacho vibhuH | sparsheShu yatShoDashamekaviMshaM niShki~nchanAnAM nR^ipa yaddhanaM viduH || 6|| nishamya tadvaktR^ididR^ikShayA disho vilokya tatrAnyadapashyamAnaH | svadhiShNyamAsthAya vimR^ishya taddhitaM tapasyupAdiShTa ivAdadhe manaH || 7|| divyaM sahasrAbdamamoghadarshano jitAnilAtmA vijitobhayendriyaH | atapyata smAkhilalokatApanaM tapastapIyAMstapatAM samAhitaH || 8|| tasmai svalokaM bhagavAn sabhAjitaH sandarshayAmAsa paraM na yatparam | vyapetasa~NkleshavimohasAdhvasaM svadR^iShTavadbhiH puruShairabhiShTutam || 9|| pravartate yatra rajastamastayoH sattvaM cha mishraM na cha kAlavikramaH | na yatra mAyA kimutApare hare\- ranuvratA yatra surAsurArchitAH || 10|| shyAmAvadAtAH shatapatralochanAH pisha~NgavastrAH suruchaH supeshasaH | sarve chaturbAhava unmiShanmaNi\- pravekaniShkAbharaNAH suvarchasaH | pravAlavaidUryamR^iNAlavarchasaH parisphuratkuNDalamaulimAlinaH || 11|| bhrAjiShNubhiryaH parito virAjate lasadvimAnAvalibhirmahAtmanAm | vidyotamAnaH pramadottamAdyubhiH savidyudabhrAvalibhiryathA nabhaH || 12|| shrIryatra rUpiNyurugAyapAdayoH karoti mAnaM bahudhA vibhUtibhiH | pre~NkhaM shritA yA kusumAkarAnugaiH vigIyamAnA priyakarma gAyatI || 13|| dadarsha tatrAkhilasAtvatAM patiM shriyaH patiM yaj~napatiM jagatpatim | sunandanandaprabalArhaNAdibhiH svapArShadamukhyaiH parisevitaM vibhum || 14|| bhR^ityaprasAdAbhimukhaM dR^igAsavaM prasannahAsAruNalochanAnanam | kirITinaM kuNDalinaM chaturbhujaM pItAmbaraM vakShasi lakShitaM shriyA || 15|| adhyarhaNIyAsanamAsthitaM paraM vR^itaM chatuHShoDashapa~nchashaktibhiH | yuktaM bhagaiH svairitaratra chAdhruvaiH sva eva dhAman ramamANamIshvaram || 16|| taddarshanAhlAdapariplutAntaro hR^iShyattanuH premabharAshrulochanaH | nanAma pAdAmbujamasya vishvasR^ig\- yatpAramahaMsyena pathAdhigamyate || 17|| taM prIyamANaM samupasthitaM tadA prajAvisarge nijashAsanArhaNam | babhASha IShatsmitashochiShA girA priyaH priyaM prItamanAH kare spR^ishan || 18|| shrIbhagavAnuvAcha tvayAhaM toShitaH samyagvedagarbha sisR^ikShayA | chiraM bhR^itena tapasA dustoShaH kUTayoginAm || 19|| varaM varaya bhadraM te vareshaM mAbhivA~nChitam | brahma~nChreyaHparishrAmaH puMso maddarshanAvadhiH || 20|| manIShitAnubhAvo.ayaM mama lokAvalokanam | yadupashrutya rahasi chakartha paramaM tapaH || 21|| pratyAdiShTaM mayA tatra tvayi karmavimohite | tapo me hR^idayaM sAkShAdAtmAhaM tapaso.anagha || 22|| sR^ijAmi tapasaivedaM grasAmi tapasA punaH | bibharmi tapasA vishvaM vIryaM me dushcharaM tapaH || 23|| brahmovAcha bhagavan sarvabhUtAnAmadhyakSho.avasthito guhAm | veda hyapratiruddhena praj~nAnena chikIrShitam || 24|| tathApi nAthamAnasya nAtha nAthaya nAthitam | parAvare yathA rUpe jAnIyAM te tvarUpiNaH || 25|| yathA.a.atmamAyAyogena nAnAshaktyupabR^iMhitam | vilumpan visR^ijan gR^ihNan bibhradAtmAnamAtmanA || 26|| krIDasyamoghasa~Nkalpa UrNanAbhiryathorNute | tathA tadviShayAM dhehi manIShAM mayi mAdhava || 27|| bhagavachChikShitamahaM karavANi hyatandritaH | nehamAnaH prajAsargaM badhyeyaM yadanugrahAt || 28|| yAvatsakhA sakhyurivesha te kR^itaH prajAvisarge vibhajAmi bho janam | aviklavaste parikarmaNi sthito mA me samunnaddhamado.ajamAninaH || 29|| shrIbhagavAnuvAcha j~nAnaM paramaguhyaM me yadvij~nAnasamanvitam | sarahasyaM tada~NgaM cha gR^ihANa gaditaM mayA || 30|| yAvAnahaM yathAbhAvo yadrUpaguNakarmakaH | tathaiva tattvavij~nAnamastu te madanugrahAt || 31|| ahamevAsamevAgre nAnyadyatsadasatparam | pashchAdahaM yadetachcha yo.avashiShyeta so.asmyaham || 32|| R^ite.arthaM yatpratIyeta na pratIyeta chAtmani | tadvidyAdAtmano mAyAM yathAbhAso yathA tamaH || 33|| yathA mahAnti bhUtAni bhUteShUchchAvacheShvanu | praviShTAnyapraviShTAni tathA teShu na teShvaham || 34|| etAvadeva jij~nAsyaM tattvajij~nAsunA.a.atmanaH | anvayavyatirekAbhyAM yatsyAtsarvatra sarvadA || 35|| etanmataM samAtiShTha parameNa samAdhinA | bhavAn kalpavikalpeShu na vimuhyati karhichit || 36|| shrIshuka uvAcha sampradishyaivamajano janAnAM parameShThinam | pashyatastasya tadrUpamAtmano nyaruNaddhariH || 37|| antarhitendriyArthAya haraye vihitA~njaliH | sarvabhUtamayo vishvaM sasarjedaM sa pUrvavat || 38|| prajApatirdharmapatirekadA niyamAn yamAn | bhadraM prajAnAmanvichChannAtiShThatsvArthakAmyayA || 39|| taM nAradaH priyatamo rikthAdAnAmanuvrataH | shushrUShamANaH shIlena prashrayeNa damena cha || 40|| mAyAM vividiShan viShNormAyeshasya mahAmuniH | mahAbhAgavato rAjan pitaraM paryatoShayat || 41|| tuShTaM nishAmya pitaraM lokAnAM prapitAmaham | devarShiH paripaprachCha bhavAn yanmAnupR^ichChati || 42|| tasmA idaM bhAgavataM purANaM dashalakShaNam | proktaM bhagavatA prAha prItaH putrAya bhUtakR^it || 43|| nAradaH prAha munaye sarasvatyAstaTe nR^ipa | dhyAyate brahma paramaM vyAsAyAmitatejase || 44|| yadutAhaM tvayA pR^iShTo vairAjAtpuruShAdidam | yathA.a.asIttadupAkhyAsye prashnAnanyAMshcha kR^itsnashaH || 45|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe navamo.adhyAyaH || 9|| \iti \section{.. OM namo bhagavate vAsudevAya ..} \section{.. dashamo.adhyAyaH \- 10 ..} shrIshuka uvAcha atra sargo visargashcha sthAnaM poShaNamUtayaH | manvantareshAnukathA nirodho muktirAshrayaH || 1|| dashamasya vishud.hdhyarthaM navAnAmiha lakShaNam | varNayanti mahAtmAnaH shrutenArthena chA~njasA || 2|| bhUtamAtrendriyadhiyAM janma sarga udAhR^itaH | brahmaNo guNavaiShamyAdvisargaH pauruShaH smR^itaH || 3|| sthitirvaikuNThavijayaH poShaNaM tadanugrahaH | manvantarANi saddharma UtayaH karmavAsanAH || 4|| avatArAnucharitaM hareshchAsyAnuvartinAm | satAmIshakathAH proktA nAnA.a.akhyAnopabR^iMhitAH || 5|| nirodho.asyAnushayanamAtmanaH saha shaktibhiH | muktirhitvAnyathA rUpaM svarUpeNa vyavasthitiH || 6|| AbhAsashcha nirodhashcha yatashchAdhyavasIyate | sa AshrayaH paraM brahma paramAtmeti shabdyate || 7|| yo.adhyAtmiko.ayaM puruShaH so.asAvevAdhidaivikaH | yastatrobhayavichChedaH puruSho hyAdhibhautikaH || 8|| ekamekatarAbhAve yadA nopalabhAmahe | tritayaM tatra yo veda sa AtmA svAshrayAshrayaH || 9|| puruSho.aNDaM vinirbhidya yadAsau sa vinirgataH | Atmano.ayanamanvichChannapo.asrAkShIchChuchiH shuchIH || 10|| tAsvavAtsItsvasR^iShTAsu sahasraparivatsarAn | tena nArAyaNo nAma yadApaH puruShodbhavAH || 11|| dravyaM karma cha kAlashcha svabhAvo jIva eva cha | yadanugrahataH santi na santi yadupekShayA || 12|| eko nAnAtvamanvichChan yogatalpAtsamutthitaH | vIryaM hiraNmayaM devo mAyayA vyasR^ijattridhA || 13|| adhidaivamathAdhyAtmamadhibhUtamiti prabhuH | yathaikaM pauruShaM vIryaM tridhAbhidyata tachChR^iNu || 14|| antaHsharIra AkAshAtpuruShasya vicheShTataH | ojaH saho balaM jaj~ne tataH prANo mahAnasuH || 15|| anuprANanti yaM prANAH prANantaM sarvajantuShu | apAnantamapAnanti naradevamivAnugAH || 16|| prANena kShipatA kShuttR^iDantarA jAyate prabhoH | pipAsato jakShatashcha prA~NmukhaM nirabhidyata || 17|| mukhatastAlu nirbhinnaM jihvA tatropajAyate | tato nAnAraso jaj~ne jihvayA yo.adhigamyate || 18|| vivakShormukhato bhUmno vahnirvAgvyAhR^itaM tayoH | jale chaitasya suchiraM nirodhaH samajAyata || 19|| nAsike nirabhidyetAM dodhUyati nabhasvati | tatra vAyurgandhavaho ghrANo nasi jighR^ikShataH || 20|| yadAtmani nirAlokamAtmAnaM cha didR^ikShataH | nirbhinne hyakShiNI tasya jyotishchakShurguNagrahaH || 21|| bodhyamAnasya R^iShibhirAtmanastajjighR^ikShataH | karNau cha nirabhidyetAM dishaH shrotraM guNagrahaH || 22|| vastuno mR^idukAThinyalaghugurvoShNashItatAm | jighR^ikShatastva~N nirbhinnA tasyAM romamahIruhAH | tatra chAntarbahirvAtastvachA labdhaguNo vR^itaH || 23|| hastau ruruhatustasya nAnAkarmachikIrShayA | tayostu balamindrashcha AdAnamubhayAshrayam || 24|| gatiM jigIShataH pAdau ruruhAte.abhikAmikAm | padbhyAM yaj~naH svayaM havyaM karmabhiH kriyate nR^ibhiH || 25|| nirabhidyata shishno vai prajAnandAmR^itArthinaH | upastha AsItkAmAnAM priyaM tadubhayAshrayam || 26|| utsisR^ikShordhAtumalaM nirabhidyata vai gudam | tataH pAyustato mitra utsarga ubhayAshrayaH || 27|| AsisR^ipsoH puraH puryA nAbhidvAramapAnataH | tatrApAnastato mR^ityuH pR^ithaktvamubhayAshrayam || 28|| AditsorannapAnAnAmAsan kukShyantranADayaH | nadyaH samudrAshcha tayostuShTiH puShTistadAshraye || 29|| nididhyAsorAtmamAyAM hR^idayaM nirabhidyata | tato manastatashchandraH sa~NkalpaH kAma eva cha || 30|| tvakcharmamAMsarudhiramedomajjAsthidhAtavaH | bhUmyaptejomayAH sapta prANo vyomAmbuvAyubhiH || 31|| guNAtmakAnIndriyANi bhUtAdiprabhavA guNAH | manaH sarvavikArAtmA buddhirvij~nAnarUpiNI || 32|| etadbhagavato rUpaM sthUlaM te vyAhR^itaM mayA | mahyAdibhishchAvaraNairaShTabhirbahirAvR^itam || 33|| ataH paraM sUkShmatamamavyaktaM nirvisheShaNam | anAdimadhyanidhanaM nityaM vA~NmanasaH param || 34|| amunI bhagavadrUpe mayA te anuvarNite | ubhe api na gR^ihNanti mAyAsR^iShTe vipashchitaH || 35|| sa vAchyavAchakatayA bhagavAn brahmarUpadhR^ik | nAmarUpakriyA dhatte sakarmAkarmakaH paraH || 36|| prajApatIn manUn devAn R^iShIn pitR^igaNAn pR^ithak | siddhachAraNagandharvAn vidyAdhrAsuraguhyakAn || 37|| kinnarApsaraso nAgAn sarpAn kimpuruShoragAn | mAtR^IrakShaHpishAchAMshcha pretabhUtavinAyakAn || 38|| kUShmANDonmAdavetAlAn yAtudhAnAn grahAnapi | khagAn mR^igAn pashUn vR^ikShAn girIn nR^ipa sarIsR^ipAn || 39|| dvividhAshchaturvidhA ye.anye jalasthalanabhaukasaH | kushalAkushalA mishrAH karmaNAM gatayastvimAH || 40|| sattvaM rajastama iti tisraH suranR^inArakAH | tatrApyekaikasho rAjan bhidyante gatayastridhA | yadaikaikataro.anyAbhyAM svabhAva upahanyate || 41|| sa evedaM jagaddhAtA bhagavAn dharmarUpadhR^ik | puShNAti sthApayan vishvaM tirya~N narasurAdibhiH || 42|| tataH kAlAgnirudrAtmA yatsR^iShTamidamAtmanaH | sanniyachChati kAlena ghanAnIkamivAnilaH || 43|| itthambhAvena kathito bhagavAn bhagavattamaH | netthambhAvena hi paraM draShTumarhanti sUrayaH || 44|| nAsya karmaNi janmAdau parasyAnuvidhIyate | kartR^itvapratiShedhArthaM mAyayA.a.aropitaM hi tat || 45|| ayaM tu brahmaNaH kalpaH savikalpa udAhR^itaH | vidhiH sAdhAraNo yatra sargAH prAkR^itavaikR^itAH || 46|| parimANaM cha kAlasya kalpalakShaNavigraham | yathA purastAdvyAkhyAsye pAdmaM kalpamatho shR^iNu || 47|| shaunaka uvAcha yadAha no bhavAn sUta kShattA bhAgavatottamaH | chachAra tIrthAni bhuvastyaktvA bandhUn sudustyajAn || 48|| kutra kauShAravestasya saMvAdo.adhyAtmasaMshritaH | yadvA sa bhagavAMstasmai pR^iShTastattvamuvAcha ha || 49|| brUhi nastadidaM saumya vidurasya vicheShTitam | bandhutyAganimittaM cha tathaivAgatavAn punaH || 50|| sUta uvAcha rAj~nA parIkShitA pR^iShTo yadavochanmahAmuniH | tadvo.abhidhAsye shR^iNuta rAj~naH prashnAnusArataH || 51|| iti shrImadbhAgavate mahApurANe vaiyAsakyAmaShTAdashasAhasryAM pAramahaMsyAM saMhitAyAM dvitIyaskandhe puruShasaMsthAnuvarNanaM nAma dashamo.adhyAyaH || 10|| \section{.. iti dvitIyaskandhaH samAptaH ..} \section{.. OM tatsat ..} ## Proofread by PSA Easwaran \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}