% Text title : adhyAtma rAmAyaNa sundara kANDa % File name : adhyaatmaRamsundara.itx % Category : adhyAtmarAmAyaNa, raama, vyAsa % Location : doc\_raama % Author : Shri Veda Vyas % Transliterated by : Vishwas Bhide vishwas underscore bhide at yahoo.com % Proofread by : Vishwas Bhide, PSA EASWARAN % Latest update : July 22, 2006, April 15, 2018 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. adhyAtmarAmAyaNe sundarakANDam ..}## \itxtitle{.. adhyAtmarAmAyaNe sundarakANDam ..}##\endtitles ## \section{|| prathamaH sargaH ||} shrImahAdeva uvAcha | shatayojanavistIrNaM samudraM makarAlayam | lila~NghayiShurAnandasandoho mArutAtmajaH || 1|| dhyAtvA rAmaM parAtmAnamidaM vachanamabravIt | pashyantu vAnarAH sarve gachChantaM mAM vihAyasA || 2|| amoghaM rAmanirmuktaM mahAbANamivAkhilAH | pashyAmyadyaiva rAmasya patnIM janakanandinIm || 3|| kR^itArtho.ahaM kR^itArtho.ahaM punaH pashyAmi rAghavam | prANaprayANasamaye yasya nAma sakR^itsmaran || 4|| narastIrtvA bhavAmbhodhimapAraM yAti tatpadam | kiM punastasya dUto.ahaM tada~NgA~NgulimudrikaH || 5|| tameva hR^idaye dhyAtvA la~NghayAmyalpavAridhim | ityuktvA hanumAn bAhU prasAryAyatavAladhiH || 6|| R^ijugrIvordhvadR^iShTiH sannAku~nchitapadadvayaH | dakShiNAbhimukhastUrNaM pupluve.anilavikramaH || 7|| AkashAttvaritaM devairvIkShyamANo jagAma saH | dR^iShTvAnilasutaM devA gachChantaM vAyuvegataH || 8|| parIkShaNArthaM sattvasya vAnarasyedamabruvan | gachChatyeSha mahAsattvo vAnaro vAyuvikramaH || 9|| la~NkAM praveShTuM shakto vA na vA jAnImahe balam | evaM vichArya nAgAnAM mAtaraM surasAbhidhAm || 10|| abravIddevatAvR^indaH kautUhalasamanvitaH | gachCha tvaM vAnarendrasya ki~nchidvighnaM samAchara || 11|| j~nAtvA tasya balaM buddhiM punarehi tvarAnvitA | ityuktA sA yayau shighraM hanumadvighnakAraNAt || 12|| AvR^itya mArgaM purataH sthitvA vAnaramabravIt | ehi me vadanaM shIghraM pravishasva mahAmate || 13|| devaistvaM kalpito bhakShyaH kShudhAsampIDitAtmanaH | tAmAha hanumAn mAtarahaM rAmasya shAsanAt || 14|| gachChAmi jAnakIM draShTuM punarAgamya satvaraH | rAmAya kushalaM tasyAH kathayitvA tvadAnanam || 15|| nivekShye dehi me mArgaM surasAyai namo.astu te | ityuktA punarevAha surasA kShudhitAsmyaham || 16|| pravishya gachCha me vaktraM no chettvAM bhakShayAmyaham | ityukto hanumAnAha mukhaM shIghraM vidAraya || 17|| pravishya vadanaM te.adya gachChAmi tvarayAnvitaH | ityuktvA yojanAyAmadeho bhUtvA puraH sthitaH || 18|| dR^iShTvA hanUmato rUpaM surasA pa~nchayojanam | mukhaM chakAra hanumAn dviguNaM rUpamAdadhat || 19|| tatashchakAra surasA yojanAnAM cha viMshatim | vaktraM chakAra hanumAMstriMshadyojanasammitam || 20|| tatashchakAra surasA pa~nchAshadyojanAyatam | vaktraM tadA hanUmAMstu babhUvA~NguShThasannibhaH || 21|| pravishya vadanaM tasyAH punaretya puraH sthitaH | praviShTo nirgato.ahaM te vadanaM devi te namaH || 22|| evaM vadantaM dR^iShTvA sA hanUmantamathAbravIt | gachCha sAdhaya rAmasya kAryaM buddhimatAM vara || 23|| devaiH sampreShitAhaM te balaM jij~nAsubhiH kape | dR^iShTvA sItAM punargatvA rAmaM drakShyasi gachCha bhoH || 24|| ityuktvA sA yayau devalokaM vAyusutaH punaH | jagAma vAyumArgeNa garutmAniva pakShirAT || 25|| samudro.apyAha mainAkaM maNikA~nchanaparvatam | gachChatyeSha mahAsattvo hanUmAnmArutAtmajaH || 26|| rAmasya kAryasid.hdhyarthaM tasya tvaM sachivo bhava | sagarairvarddhito yasmAtpurAhaM sAgaro.abhavam || 27|| tasyAnvaye babhUvAsau rAmo dAsharathiH prabhuH | tasya kAryArthasid.hdhyarthaM gachChatyeSha mahAkapiH || 28|| tvamuttiShTha jalAttUrNaM tvayi vishramya gachChatu | sa tatheti prAdurabhUjjalamadhyAnmahonnataH || 29|| nAnAmaNimayaiH shR^i~Ngaistasyopari narAkR^itiH | prAha yAntaM hanUmantaM mainAko.ahaM mahAkape || 30|| samudreNa samAdiShTastvadvishrAmAya mArute | AgachChAmR^itakalpAni jagdhvA pakvaphalAni me || 31|| vishramyAtra kShaNaM pashchAdgamiShyasi yathAsukham | evamukto.atha taM prAha hanUmAnmArutAtmajaH || 32|| gachChato rAmakAryArthaM bhakShaNaM me kathaM bhavet | vishrAmo vA kathaM me syAdgantavyaM tvaritaM mayA || 33|| ityuktvA spR^iShTashikharaH karAgreNa yayau kapiH | ki~nchiddUraM gatasyAsya ChAyAM ChAyAgraho.agrahIt || 34|| siMhikA nAma sA ghorA jalamadhye sthitA sadA | AkAshagAminAM ChAyAmAkramyAkR^iShya bhakShayet || 35|| tayA gR^ihIto hanumAMshchintayAmAsa vIryavAn | kenedaM me kR^itaM vegarodhanaM vighnakAriNA || 36|| dR^ishyate naiva ko.apyatra vismayo me prajAyate | evaM vichintya hanumAnadho dR^iShTiM prasArayat || 37|| tatra dR^iShTvA mahAkAyAM siMhikAM ghorarUpiNIm | papAta salile tUrNaM padbhyAmevAhanadruShA || 38|| punarutplutya hanUmAn dakShiNAbhimukho yayau | tato dakShiNamAsAdya kUlaM nAnAphaladrumam || 39|| nAnApakShimR^igAkIrNaM nAnApuShpalatAvR^itam | tato dadarsha nagaraM trikUTAchalamUrdhani || 40|| prAkArairbahubhiryuktaM parikhAbhishcha sarvataH | pravekShyAmi kathaM la~NkAmiti chintAparo.abhavat || 41|| rAtrau vekShyAmi sUkShmo.ahaM la~NkAM rAvaNapAlitAm | evaM vichintya tatraiva sthitvA la~NkAM jagAma saH || 42|| dhR^itvA sUkShmaM vapurdvAraM pravivesha pratApavAn | tatra la~NkApurI sAkShAdrAkShasIveShadhAriNI || 43|| pravishantaM hanUmantaM dR^iShTvA la~NkA vyatarjayat | kastvaM vAnararUpeNa mAmanAdR^itya la~NkinIm || 44|| pravishya choravadrAtrau kiM bhavAn kartumichChati | ityuktvA roShatAmrAkShI pAdenAbhijaghAna tam || 45|| hanumAnapi tAM vAmamuShTinAvaj~nayAhanat | tadaiva patitA bhUmau raktamudvamatI bhR^isham || 46|| utthAya prAha sA la~NkA hanUmantaM mahAbalam | hanUman gachCha bhadraM te jitA la~NkA tvayAnagha || 47|| purAhaM brahmaNA proktA hyaShTAviMshatiparyaye | tretAyuge dAsharathI rAmo nArAyaNo.avyayaH || 48|| janiShyate yogamAyA sItA janakaveshmani | bhUbhAraharaNArthAya prArthito.ayaM mayA kvachit || 49|| sabhAryo rAghavo bhrAtrA gamiShyati mahAvanam | tatra sItAM mahAmAyAM rAvaNo.apahariShyati || 50|| pashchAdarAmeNa sAchivyaM sugrIvasya bhaviShyati | sugrIvo jAnakIM draShTuM vAnarAn preShayiShyati || 51|| tatraiko vAnaro rAtrAvAgamiShyati te.antikam | tvayA cha bhartsitaH so.api tvAM haniShyati muShTinA || 52|| tenAhatA tvaM vyathitA bhaviShyasi yadAnaghe | tadaiva rAvaNasyAnto bhaviShyati na saMshayaH || 53|| tasmAt tvayA jitA la~NkA jitaM sarvaM tvayAnagha | rAvaNAntaHpuravare krIDAkAnanamuttamam || 54|| tanmadhye.ashokavanikA divyapAdapasa~NkulA | asti tasyAM mahAvR^ikShaH shiMshapA nAma madhyagaH || 55|| tatrAste jAnakI ghorarAkShasIbhiH surakShitA | dR^iShTvaiva gachCha tvaritaM rAghavAya nivedaya || 56|| dhanyAhamapyadya chirAya rAghava\- smR^itirmamAsIdbhavapAshamochinI | tadbhaktasa~Ngo.apyatidurlabho mama prasIdatAM dAsharathiH sadA hR^idi || 57|| ulla~Nghite.abdhau pavanAtmajena dharAsutAyAshcha dashAnanasya | pusphora vAmAkShi bhujashcha tIvraM rAmasya dakShA~NgamatIndriyasya || 58|| iti shrImadadhyAtmarAmAyaNe umAmaheshvarasaMvAde sundarakANDe prathamaH sargaH || 1|| \iti \section{|| dvitIyaH sargaH ||} shrImahAdeva uvAcha | tato jagAma hanumAn la~NkAM paramashobhanAm | rAtrau sUkShmatanurbhUtvA babhrAma paritaH purIm || 1|| sItAnveShaNakAryArthI pravivesha nR^ipAlayam | tatra sarvapradesheShu vivicya hanumAn kapiH || 2|| nApashyajjAnakIM smR^itvA tato la~NkAbhibhAShitam | jagAma hanumAn shIghramashokavanikAM shubhAm || 3|| surapAdapasambAdhAM ratnasopAnavApikAm | nAnApakShimR^igAkIrNAM svarNaprAsAdashobhitAm || 4|| phalairAnamrashAkhAgrapAdapaiH parivAritAm | vichinvan jAnakIM tatra prativR^ikShaM marutsutaH || 5|| dadarshAbhraMlihaM tatra chaityaprAsAdamuttamam | dR^iShTvA vismayamApanno maNistambhashatAnvitam || 6|| samatItya punargatvA ki~nchiddUraM sa mArutiH | dadarsha shiMshapAvR^ikShamatyantanibiDachChadam || 7|| adR^iShTAtapamAkIrNaM svarNavarNaviha~Ngamam | tanmUle rAkShasImadhye sthitAM janakanandinIm || 8|| dadarsha hanumAn vIro devatAmiva bhUtale | ekaveNIM kR^ishAM dInAM malinAmbaradhAriNIm || 9|| bhumau shayAnAM shochantIM rAmarAmeti bhAShiNIm | trAtAraM nAdhigachChantImupavAsakR^ishAM shubhAm || 10|| shAkhAntachChadamadhyastho dadarsha kapiku~njaraH | kR^itArtho.ahaM kR^itArtho.ahaM dR^iShTvA janakanandinIm || 11|| mayaiva sAdhitaM kAryaM rAmasya paramAtmanaH | tataH kilakilAshabdo babhUvAntaHpurAdbahiH || 12|| kimetaditi sa.NllIno vR^ikShapatreShu mArutiH | AyAntaM rAvaNaM tatra strIjanaiH parivAritam || 13|| dashAsyaM viMshatibhujaM nIlA~njanachayopamam | dR^iShTvA vismayamApannaH patrakhaNDeShvalIyata || 14|| rAvaNo rAghaveNAshu maraNaM me kathaM bhavet | sItArthamapi nAyAti rAmaH kiM kAraNaM bhavet || 15|| ityevaM chintayannityaM rAmameva sadA hR^idi | tasmin dine.apararAtrau rAvaNo rAkShasAdhipaH || 16|| svapne rAmeNa sandiShTaH kashchidAgatya vAnaraH | kAmarUpadharaH sUkShmo vR^ikShAgrastho.anupashyati || 17|| iti dR^iShTvAdbhutaM svapnaM svAtmanyevAnuchintya saH | svapnaH kadAchitsatyaH syAdevaM tatra karomyaham || 18|| jAnakIM vAk.hsharairvid.hdhvA duHkhitAM nitarAmaham | karomi dR^iShTvA rAmAya nivedayatu vAnaraH || 19|| ityevaM chintayan sItAsamIpamagamaddrutam | nUpurANAM ki~NkiNInAM shrutvA shi~njitama~NganA || 20|| sItA bhItA lIyamAnA svAtmanyeva sumadhyamA | adhomukhyashrunayanA sthitA rAmArpitAntarA || 21|| rAvaNo.api tadA sItAmAlokyAha sumadhyame | mAM dR^iShTvA kiM vR^ithA subhru svAtmanyeva vilIyase || 22|| rAmo vanacharANAM hi madhye tiShThati sAnujaH | kadAchiddR^ishyate kaishchitkadAchinnaiva dR^ishyate || 23|| mayA tu bahudhA lokAH preShitAstasya darshane | na pashyanti prayatnena vIkShamANAH samantataH || 24|| kiM kariShyasi rAmeNa niHspR^iheNa sadA tvayi | tvayA sadAli~Ngito.api samIpastho.api sarvadA || 25|| hR^idaye.asya na cha snehastvayi rAmasya jAyate | tvatkR^itAn sarvabhogAMshcha tvadguNAnapi rAghavaH || 26|| bhu~njAno.api na jAnAti kR^itaghno nirguNo.adhamaH | tvamAnItA mayA sAdhvI duHkhashokasamAkulA || 27|| idAnImapi nAyAti bhaktihInaH kathaM vrajet | niHsattvo nirmamo mAnI mUDhaH paNDitamAnavAn || 28|| narAdhamaM tvadvimukhaM kiM kariShyasi bhAmini | tvayyatIva samAsaktaM mAM bhajasvAsurottamam || 29|| devagandharvanAgAnAM yakShakinnarayoShitAm | bhaviShyasi niyoktrI tvaM yadi mAM pratipadyase || 30|| rAvaNasya vachaH shrutvA sItA.amarShasamanvitA | uvAchAdhomukhI bhUtvA nidhAya tR^iNamantare || 31|| rAghavAdbibhyatA nUnaM bhikShurUpaM tvayA dhR^itam | rahite rAghavAbhyAM tvaM shunIva haviradhvare || 32|| hR^itavAnasi mAM nIcha tatphalaM prApsyase.achirAt | yadA rAmasharAghAtavidAritavapurbhavAn || 33|| j~nAsyase.amAnuShaM rAmaM gamiShyasi yamAntikam | samudraM shoShayitvA vA sharairbad.hdhvAtha vAridhim || 34|| hantuM tvAM samare rAmo lakShmaNena samanvitaH | AgamiShyatyasandeho drakShyase rAkShasAdhama || 35|| tvAM saputraM sahabalaM hatvA neShyati mAM puram || shrutvA rakShaHpatiH kruddho jAnakyAH paruShAkSharam || 36|| vAkyaM krodhasamAviShTaH khaDgamudyamya satvaraH | hantuM janakarAjasya tanayAM tAmralochanaH || 37|| mandodarI nivAryAha patiM patihite ratA | tyajainAM mAnuShIM dInAM duHkhitAM kR^ipaNAM kR^ishAm || 38|| devagandharvanAgAnAM bahvyaH santi varA~NganAH | tvAmeva varayantyucchairmadamattavilochanAH || 39|| tato.abravIddashagrIvo rAkShasIrvikR^itAnanAH | yathA me vashagA sItA bhaviShyati sakAmanA | tathA yatadhvaM tvaritaM tarjanAdaraNAdibhiH || 40|| dvimAsAbhyantare sItA yadi me vashagA bhavet | tadA sarvasukhopetA rAjyaM bhokShyati sA mayA || 41|| yadi mAsadvayAdUrdhvaM machChayyAM nAbhinandati | tadA me prAtarAshAya hatvA kuruta mAnuShIm || 42|| ityuktvA prayayau strIbhI rAvaNo.antaHpurAlayam | rAkShasyo jAnakImetya bhIShayantyaH svatarjanaiH || 43|| tatraikA jAnakImAha yauvanaM te vR^ithA gatam | rAvaNena samAsAdya saphalaM tu bhaviShyati || 44|| aparA chAha kopena kiM vilambena jAnaki | idAnIM ChedyatAma~NgaM vibhajya cha pR^ithak pR^ithak || 45|| anyA tu khaDgamudyamya jAnakIM hantumudyatA | anyA karAlavadanA vidAryAsyamabhIShayat || 46|| evaM tAM bhIShayantIstA rAkShasIrvikR^itAnanAH | nivArya trijaTA vR^iddhA rAkShasI vAkyamabravIt || 47|| shR^iNudhvaM duShTarAkShasyo madvAkyaM vo hitaM bhavet || 48|| na bhIShayadhvaM rudatIM namaskuruta jAnakIm | idAnImeva me svapne rAmaH kamalalochanaH || 49|| AruhyairAvataM shubhraM lakShmaNena samAgataH | dagdhvA la~NkApurIM sarvAM hatvA rAvaNamAhave || 50|| Aropya jAnakIM svA~Nke sthito dR^iShTo.agamUrdhani | rAvaNo gomayahrade tailAbhyakto digambaraH || 51|| agAhatputrapautraishcha kR^itvA vadanamAlikAm | vibhIShaNastu rAmasya sannidhau hR^iShTamAnasaH || 52|| sevAM karoti rAmasya pAdayorbhaktisaMyutaH | sarvathA rAvaNaM rAmo hatvA sakulama~njasA || 53|| vibhIShaNAyAdhipatyaM dattvA sItAM shubhAnanAm | a~Nke nidhAya svapurIM gamiShyati na saMshayaH || 54|| trijaTAyA vachaH shrutvA bhItAstA rAkShasastriyaH | tUShNImAsaMstatra tatra nidrAvashamupAgatAH || 55|| tarjitA rAkShasIbhiH sA sItA bhItAtivihvalA | trAtAraM nAdhigachChantI duHkhena parimUrchChitA || 56|| ashrubhiH pUrNanayanA chintayantIdamabravIt | prabhAte bhakShayiShyanti rAkShasyo mAM na saMshayaH | idAnImeva maraNaM kenopAyena me bhavet || 57|| evaM suduHkhena pariplutA sA vimuktakaNThaM rudatI chirAya | Alambya shAkhAM kR^itanishchayA mR^itau na jAnatI kashchidupAyama~NganA || 58|| iti shrImadadhyAtmarAmAyaNe umAmaheshvarasaMvAde sundarakANDe dvitIyaH sargaH || 2|| \iti \section{|| tR^itIyaH sargaH ||} shrImahAdeva uvAcha | udbandhanena vA mokShye sharIraM rAghavaM vinA | jIvitena phalaM kiM syAnmama rakSho.adhimadhyataH || 1|| dIrghA veNI mamAtyarthamudbandhAya bhaviShyati | evaM nishchitabuddhiM tAM maraNAyAtha jAnakIm || 2|| vilokya hanumAn ki~nchidvichAryaitadabhAShata | shanaiH shanaiH sUkShmarUpo jAnakyAH shrotragaM vachaH || 3|| ikShvAkuvaMshasambhUto rAjA dasharatho mahAn | ayodhyAdhipatistasya chatvAro lokavishrutAH || 4|| putrA devasamAH sarve lakShaNairupalakShitAH | rAmashchalakShmaNashchaiva bharatashchaiva shatruhA || 5|| jyeShTho rAmaH piturvAkyAddaNDakAraNyamAgataH | lakShmaNena saha bhrAtrA sItayA bhAryayA saha || 6|| uvAsa gautamItIre pa~nchavaTyAM mahAmanAH | tatra nItA mahAbhAgA sItA janakanandinI || 7|| rahite rAmachandreNa rAvaNena durAtmanA | tato rAmo.atiduHkhArto mArgamANo.atha jAnakIm || 8|| jaTAyuShaM pakShirAjamapashyatpatitaM bhuvi | tasmai dattvA divaM shIghramR^iShyamUkamupAgamat || 9|| sugrIveNa kR^itA maitrI rAmasya viditAtmanaH | tadbhAryAhAriNaM hatvA vAlinaM raghunandanaH || 10|| rAjye.abhiShicya sugrIvaM mitrakAryaM chakAra saH | sugrIvastu samAnAyya vAnarAn vAnaraprabhuH || 11|| preShayAmAsa parito vAnarAn parimArgaNe | sItAyAstatra chaiko.ahaM sugrIvasachivo hariH || 12|| sampAtivachanAchChIghramulla~Nghya shatayojanam | samudraM nagarIM la~NkAM vichinvan jAnakIM shubhAm || 13|| shanairashokavanikAM vichinvan shiMshapAtarum | adrAkShaM jAnakImatra shochantIM duHkhasamplutAm || 14|| rAmasya mahiShIM devIM kR^itakR^ityo.ahamAgataH | ityuktvopararAmAtha mArutirbuddhimattaraH || 15|| sItA krameNa tatsarvaM shrutvA vismayamAyayau | kimidaM me shrutaM vyomni vAyunA samudIritam || 16|| svapno vA me manobhrAntiryadi vA satyameva tat | nidrA me nAsti duHkhena jAnAmyetatkuto bhramaH || 17|| yena me karNapIyuShaM vachanaM samudIritam | sa dR^ishyatAM mahAbhAgaH priyavAdI mamAgrataH || 18|| shrutvA tajjAnakIvAkyaM hanumAn patrakhaNDataH | avatIrya shanaiH sItApurataH samavasthitaH || 19|| kalavi~NkapramANA~Ngo raktAsyaH pItavAnaraH | nanAma shanakaiH sItAM prA~njaliH purataH sthitaH || 20|| dR^iShTvA taM jAnakI bhItA rAvaNo.ayamupAgataH | mAM mohayitumAyAto mAyayA vAnarAkR^itiH || 21|| ityevaM chintayitvA sA tUShNimAsIdadhomukhI | punarapyAha tAM sItAM devi yattvaM visha~Nkase || 22|| nAhaM tathAvidho mAtastyaja sha~NkAM mayi sthitAm | dAso.ahaM kosalendrasya rAmasya paramAtmanaH || 23|| sachivo.ahaM harIndrasya sugrIvasya shubhaprade | vAyoH putro.ahamakhilaprANabhUtasya shobhane || 24|| tachChrutvA jAnakI prAha hanUmantaM kR^itA~njalim | vAnarANAM manuShyANAM sa~NgatirghaTate katham || 25|| yathA tvaM rAmachandrasya dAso.ahamiti bhAShase | tAmAha mArutiH prIto jAnakIM purataH sthitaH || 26|| R^iShyamUkamagAdrAmaH shabaryA noditaH sudhIH | sugrIvo R^iShyamUkastho dR^iShTavAn rAmalakShmaNau || 27|| bhIto mAM preShayAmAsa j~nAtuM rAmasya hR^idgatam | brahmachArivapurdhR^itvA gato.ahaM rAmasannidhim || 28|| j~nAtvA rAmasya sadbhAvaM skandhopari nidhAya tau | nItvA sugrIvasAmIpyaM sakhyaM chAkaravaM tayoH || 29|| sugrIvasya hR^itA bhAryA vAlinA taM raghUttamaH | jaghAnaikena bANena tato rAjye.abhyaShechayat || 30|| sugrIvaM vAnarANAM sa preShayAmAsa vAnarAn | digbhyo mahAbalAn vIrAn bhavatyAH parimArgaNe || 31|| gachChantaM rAghavo dR^iShTvA mAmabhAShata sAdaram || 32|| tvayi kAryamasheShaM me sthitaM mArutanandana | brUhi me kushalaM sarvaM sItAyai lakShmaNasya cha || 33|| a~NgulIyakametanme parij~nAnArthamuttamam | sItAyai dIyatAM sAdhu mannAmAkSharamudritam || 34|| ityuktvA pradadau mahyaM karAgrAda~NgulIyakam | prayatnena mayAnItaM devi pashyA~NgulIyakam || 35|| ityuktvA pradadau devyai mudrikAM mArutAtmajaH | namaskR^itya sthito dUrAdbaddhA~njalipuTo hariH || 36|| dR^iShTvA sItA pramuditA rAmanAmA~NkitAM tadA | mudrikAM shirasA dhR^itvA sravadAnandanetrajA || 37|| kape me prANadAtA tvaM buddhimAnasi rAghave | bhakto.asi priyakArI tvaM vishvAso.asti tavaiva hi || 38|| no chenmatsannidhiM chAnyaM puruShaM preShayetkatham | hanUman dR^iShTamakhilaM mama duHkhAdikaM tvayA || 39|| sarvaM kathaya rAmAya yathA me jAyate dayA | mAsadvayAvadhi prANAH sthAsyanti mama sattama || 40|| nAgamiShyati chedrAmo bhakShayiShyati mAM khalaH | ataH shIghraM kapIndreNa sugrIveNa samanvitaH || 41|| vAnarAnIkapaiH sArdhaM hatvA rAvaNamAhave | saputraM sabalaM rAmo yadi mAM mochayetprabhuH || 42|| tattasya sadR^ishaM vIryaM vIra varNaya varNitam | yathA mAM tArayedrAmo hatvA shIghraM dashAnanam || 43|| tathA yatasva hanuman vAchA dharmamavApnuhi | hanumAnapi tAmAha devi dR^iShTo yathA mayA || 44|| rAmaH salakShmaNaH shIghramAgamiShyati sAyudhaH | sugrIveNa sasainyena hatvA dashamukhaM balAt || 45|| samAneShyati devi tvAmayodhyAM nAtra saMshayaH | tamAha jAnakI rAmaH kathaM vAridhimAtatam || 46|| tIrtvAyAsyatyameyAtmA vAnarAnIkapaiH saha | hanUmAnAha me skandhAvAruhya puruSharShabhau || 47|| AyAsyataH sasainyashcha sugrIvo vAnareshvaraH | vihAyasA kShaNenaiva tIrtvA vAridhimAtatam || 48|| nirdahiShyati rakShaughAMstvatkR^ite nAtra saMshayaH | anuj~nAM dehi me devi gachChAmi tvarayAnvitaH || 49|| draShTuM rAmaM saha bhrAtrA tvarayAmi tavAntikam | devi ki~nchidabhij~nAnaM dehi me yena rAghavaH || 50|| vishvasenmAM prayatnena tato gantA samutsukaH | tataH ki~nchidvichAryAtha sItA kamalalochanA || 51|| vimucya keshapAshAnte sthitaM chUDAmaNiM dadau | anena vishvasedrAmastvAM kapIndra salakShmaNaH || 52|| abhij~nAnArthamanyaccha vadAmi tava suvrata | chitrakUTagirau pUrvamekadA rahasi sthitaH | mada~Nke shira AdhAya nidrAti raghunandanaH || 53|| aindraH kAkastadAgatya nakhaistuNDena chAsakR^it | matpAdA~NguShThamAraktaM vidadArAmiShAshayA || 54|| tato rAmaH prabud.hdhyAtha dR^iShTvA pAdaM kR^itavraNam | kena bhadre kR^itaM chaitadvipriyaM me durAtmanA || 55|| ityuktvA purato.apashyadvAyasaM mAM punaH punaH | abhidravantaM raktAktanakhatuNDaM chukopa ha || 56|| tR^iNamekamupAdAya divyAstreNAbhiyojya tat | chikShepa lIlayA rAmo vAyasopari tajjvalan || 57|| abhyadravadvAyasashcha bhIto lokAn bhraman punaH | indrabrahmAdibhishchApi na shakyo rakShituM tadA || 58|| rAmasya pAdayoragre.apatadbhItyA dayAnidheH | sharaNAgatamAlokya rAmastamidamabravIt || 59|| amoghametadastraM me datvaikAkShimito vraja | savyaM dattvA gataH kAka evaM pauruShavAnapi || 60|| upekShate kimarthaM mAmidAnIM so.api rAghavaH | hanUmAnapi tAmAha shrutvA sItAnubhAShitam || 61|| devi tvAM yadi jAnAti sthitAmatra raghUttamaH | kariShyati kShaNAdbhasma la~NkAM rAkShasamaNDitAm || 62|| jAnakI prAha taM vatsa kathaM tvaM yotsyase.asuraiH | atisUkShmavapuH sarve vAnarAshcha bhavAdR^ishAH || 63|| shrutvA tadvachanaM devyai pUrvarUpamadarshayat | merumandarasa~NkAshaM rakShogaNavibhIShaNam || 64|| dR^iShTvA sItA hanumantaM mahAparvatasannibham | harSheNa mahatAviShTA prAha taM kapiku~njaram || 65|| samartho.asi mahAsattva drakShyanti tvAM mahAbalam | rAkShasyaste shubhaH panthA gachCha rAmAntikaM drutam || 66|| bubhukShitaH kapiH prAha darshanAtpAraNaM mama | bhaviShyati phalaiH sarvaistava dR^iShTau sthitairhi me || 67|| tathetyuktaH sa jAnakyA bhakShayitvA phalaM kapiH | tataH prasthApito.agachChajjAnakIM praNipatya saH | ki~nchiddUramatho gatvA svAtmanyevAnvachintayat || 68|| kAryArthamAgato dUtaH svAmikAryAvirodhataH | anyatki~nchidasampAdya gachChatyadhama eva saH || 69|| ato.ahaM ki~nchidanyaccha kR^itvA dR^iShTvAtha rAvaNam | sambhAShya cha tato rAmadarshanArthaM vrajAmyaham || 70|| iti nishchitya manasA vR^ikShakhaNDAn mahAbalaH | utpATyAshokavanikAM nirvR^ikShAmakarotkShaNAt || 71|| sItA.a.ashrayanagaM tyaktvA vanaM shUnyaM chakAra saH | utpATayantaM vipinaM dR^iShTvA rAkShasayoShitaH || 72|| apR^ichChan jAnakIM ko.asau vAnarAkR^itirudbhaTaH || 73|| jAnakyuvAcha | bhavatya eva jAnanti mAyAM rAkShasanirmitAm | nAhamenaM vijAnAmi duHkhashokasamAkulA || 74|| ityuktAstvaritaM gatvA rAkShasyo bhayapIDitAH | hanUmatA kR^itaM sarvaM rAvaNAya nyavedayan || 75|| deva kashchinmahAsattvo vAnarAkR^itidehabhR^it | sItayA saha sambhAShya hyashokavanikAM kShaNAt | utpATya chaityaprAsAdaM babha~njAmitavikramaH || 76|| prAsAdarakShiNaH sarvAn hatvA tatraiva tasthivAn | tachChrutvA tUrNamutthAya vanabha~NgaM mahA.apriyam || 77|| ki~NkarAn preShayAmAsa niyutaM rAkShasAdhipaH | nibhagnachaityaprAsAdaprathamAntarasaMsthitaH || 78|| hanumAn parvatAkAro lohastambhakR^itAyudhaH | ki~nchillA~NgUlachalano raktAsyo bhIShaNAkR^itiH || 79|| ApatantaM mahAsa~NghaM rAkShasAnAM dadarsha saH | chakAra siMhanAdaM cha shrutvA te mumuhurbhR^isham || 80|| hanumantamatho dR^iShTvA rAkShasA bhIShaNAkR^itim | nirjaghnurvividhAstraughaiH sarvarAkShasaghAtinam || 81|| tata utthAya hanumAn mudgareNa samantataH | niShpipeSha kShaNAdeva mashakAniva yUthapaH || 82|| nihatAn ki~NkarAn shrutvA rAvaNaH krodhamUrchChitaH | pa~ncha senApatIMstatra preShayAmAsa durmadAn || 83|| hanUmAnapi tAn sarvAMllohastambhena chAhanat | tataH kruddho mantrisutAn preShayAmAsa sapta saH || 84|| AgatAnapi tAn sarvAn pUrvavadvAnareshvaraH | kShaNAnniHsheShato hatvA lohastambhena mArutiH || 85|| pUrvasthAnamupAshritya pratIkShan rAkShasAn sthitaH | tato jagAma balavAn kumAro.akShaH pratApavAn || 86|| tamutpapAta hanumAn dR^iShTvAkAshe samudgaraH | gaganAttvarito mUrdhni mudgareNa vyatADayat || 87|| hatvA tamakShaM niHsheShaM balaM sarvaM chakAra saH || 88|| tataH shrutvA kumArasya vadhaM rAkShasapu~NgavaH | krodhena mahatAviShTa indrajetAramabravIt || 89|| putra gachChAmyahaM tatra yatrAste putrahA ripuH | hatvA tamathavA bad.hdhvA AnayiShyAmi te.antikam || 90|| indrajitpitaraM prAha tyaja shokaM mahAmate | mayi sthite kimarthaM tvaM bhAShase duHkhitaM vachaH || 91|| bad.hdhvA.a.aneShye drutaM tAta vAnaraM brahmapAshataH | ityuktvA rathamAruhya rAkShasairbahubhirvR^itaH || 92|| jagAma vAyuputrasya samIpaM vIravikramaH | tato.atigarjitaM shrutvA stambhamudyamya vIryavAn || 93|| utpapAta nabhodeshaM garutmAniva mArutiH | tato bhramantaM nabhasi hanUmantaM shilImukhaiH || 94|| vid.hdhvA tasya shirobhAgamiShubhishchAShTabhiH punaH | hR^idayaM pAdayugalaM ShaDbhirekena vAladhim || 95|| bhedayitvA tato ghoraM siMhanAdamathAkarot | tato.atiharShAddhanumAn stambhamudyasya vIryavAn || 96|| jaghAna sArathiM sAshvaM rathaM chAchUrNayatkShaNAt | tato.anyaM rathamAdAya meghanAdo mahAbalaH || 97|| shIghraM brahmAstramAdAya bad.hdhvA vAnarapu~Ngavam | ninAya nikaTaM rAj~no rAvaNasya mahAbalaH || 98|| yasya nAma satataM japanti ye\- .aj~nAnakarmakR^itabaMdhanaM kShaNAt | sadya eva parimucya tatpadaM yAnti koTiravibhAsuraM shivam || 99|| tasyaiva rAmasya padAmbujaM sadA hR^itpadmamadhye sunidhAya mArutiH | sadaiva nirmuktasamastabandhanaH kiM tasya pAshairitaraishcha bandhanaiH || 100|| iti shrImadadhyAtmarAmAyaNe umAmaheshvarasaMvAde sundarakANDe tR^itIyaH sargaH || 3|| \iti \section{|| chaturthaH sargaH ||} shrImahAdeva uvAcha | yAntaM kapIndraM dhR^itapAshabandhanaM vilokayantaM nagaraM vibhItavat | atADayanmuShTitalaiH sukopanAH paurAH samantAdanuyAnta IkShitum || 1|| brahmAstramenaM kShaNamAtrasa~NgamaM kR^itvA gataM brahmavareNa satvaram | j~nAtvA hanUmAnapi phalgurajjubhi\- rdhR^ito yayau kAryavisheShagauravAt || 2|| sabhAntarasthasya cha rAvaNasya taM puro nidhAyAha balArijittadA | baddho mayA brahmavareNa vAnaraH samAgato.anena hatA mahAsurAH || 3|| yadyuktamatrArya vichArya mantribhi\- rvidhIyatAmeSha na laukiko hariH | tato vilokyAha sa rAkShaseshvaraH prahastamagre sthitama~njanAdribham || 4|| prahasta pR^ichChainamasau kimAgataH kimatra kAryaM kuta eva vAnaraH | vanaM kimarthaM sakalaM vinAshitaM hatAH kimarthaM mama rAkShasA balAt || 5|| tataH prahasto hanumantamAdarAt paprachCha kena prahito.asi vAnara | bhayaM cha te mAstu vimokShyase mayA satyaM vadasvAkhilarAjasannidhau || 6|| tato.atiharShAtpavanAtmajo ripuM nirIkShya lokatrayakaNTakAsuram | vaktuM prachakre raghunAthasatkathAM krameNa rAmaM manasA smaranmuhuH || 7|| shR^iNu sphuTaM devagaNAdyamitra he rAmasya dUto.ahamasheShahR^itsthiteH | yasyAkhileshasya hR^itAdhunA tvayA bhAryA svanAshAya shuneva saddhaviH || 8|| sa rAghavo.abhyetya mata~NgaparvataM sugrIvamaitrImanalasya sannidhau | kR^itvaikabANena nihatya vAlinaM sugrIvamevAdhipatiM chakAra tam || 9|| sa vAnarANAmadhipo mahAbalI mahAbalairvAnarayUthakoTibhiH | rAmeNa sArdhaM saha lakShmaNena bhoH pravarShaNe.amarShayuto.avatiShThate || 10|| sa~nchoditAstena mahAharIshvarA dharAsutAM mArgayituM disho dasha | tatrAhamekaH pavanAtmajaH kapiH sItAM vichinvan shanakaiH samAgataH || 11|| dR^iShTA mayA padmapalAshalochanA sItA kapitvAdvipinaM vinAshitam | dR^iShTvA tato.ahaM rabhasA samAgatAn mAM hantukAmAn dhR^itachApasAyakAn || 12|| mayA hatAste parirakShitaM vapuH priyo hi deho.akhiladehinAM prabho | brahmAstrapAshena nibadhya mAM tataH samAgamanmeghaninAdanAmakaH || 13|| spR^iShTvaiva mAM brahmavaraprabhAvataH tyaktvA gataM sarvamavaimi rAvaNa | tathApyahaM baddha ivAgato hitaM pravaktukAmaH karuNArasArdradhIH ||. 14|| vichArya lokasya vivekato gatiM na rAkShasIM buddhimupaihi rAvaNa | daivIM gatiM saMsR^itimokShahaitukIM samAshrayAtyantahitAya dehinaH || 15|| tvaM brahmaNo hyuttamavaMshasambhavaH | paulastyaputro.asi kuberabAndhavaH | dehAtmabud.hdhyApi cha pashya rAkShaso nAsyAtmabud.hdhyA kimu rAkShaso nahi || 16|| sharIrabuddhIndriyaduHkhasantatiH na te na cha tvaM tava nirvikArataH | aj~nAnahetoshcha tathaiva santateH asattvamasyAH svapato hi dR^ishyavat || 17|| idaM tu satyaM tava nAsti vikriyA vikAraheturna cha te.advayatvataH | yathA nabhaH sarvagataM na lipyate tathA bhavAn dehagato.api sUkShmakaH | dehendriyaprANasharIrasa~NgataH tvAtmeti bud.hdhvAkhilabandhabhAgbhavet || 18|| chinmAtramevAhamajo.ahamakSharo hyAnandabhAvo.ahamiti pramucyate | deho.apyanAtmA pR^ithivIvikArajo na prANa AtmA.anila eSha eva saH || 19|| mano.apyaha~NkAravikAra eva no na chApi buddhiH prakR^itervikArajA | AtmA chidAnandamayo.avikAravAn dehAdisa~NghAdvyatirikta IshvaraH || 20|| nira~njano mukta upAdhitaH sadA j~nAtvaivamAtmAnamito vimucyate | ato.ahamAtyantikamokShasAdhanaM vakShye shR^iNuShvAvahito mahAmate || 21|| viShNorhi bhaktiH suvishodhanaM dhiyaH tato bhavejj~nAnamatIva nirmalam | vishuddhatattvAnubhavo bhavettataH samyagviditvA paramaM padaM vrajet || 22|| ato bhajasvAdya hariM ramApatiM rAmaM purANaM prakR^iteH paraM vibhum | visR^ijya maurkhyaM hR^idi shatrubhAvanAM bhajasva rAmaM sharaNAgatapriyam | sItAM puraskR^itya saputrabAndhavo rAmaM namaskR^itya vimucyase bhayAt || 23|| rAmaM parAtmAnamabhAvayan jano bhaktyA hR^idisthaM sukharUpamadvayam | kathaM paraM tIramavApnuyAjjano bhavAmbudherduHkhatara~NgamAlinaH || 24|| no chettvamaj~nAnamayena vahninA jvalantamAtmAnamarakShitArivat | nayasyadho.adhaH svakR^itaishcha pAtakaiH vimokShasha~NkA na cha te bhaviShyati || 25|| shrutvAmR^itAsvAdasamAnabhAShitaM tadvAyusUnordashakandharo.asuraH | amR^iShyamANo.atiruShA kapIshvaraM jagAda raktAntavilochano jvalan || 26|| kathaM mamAgre vilapasyabhItavat plava~NgamAnAmadhamo.asi duShTadhIH | ka eSha rAmaH katamo vanecharo nihanmi sugrIvayutaM narAdhamam || 27|| tvAM chAdya hatvA janakAtmajAM tato nihanmi rAmaM sahalakShmaNaM tataH | sugrIvamagre balinaM kapIshvaraM savAnaraM hanmyachireNa vAnara | shrutvA dashagrIvavachaH sa mArutiH vivR^iddhakopena dahannivAsuram || 28|| na me samA rAvaNakoTayo.adhama rAmasya dAso.ahamapAravikramaH | shrutvAtikopena hanUmato vacho dashAnano rAkShasamevamabravIt || 29|| pArshve sthitaM mAraya khaNDashaH kapiM pashyantu sarve.asuramitrabAndhavAH | nivArayAmAsa tato vibhIShaNo mahAsuraM sAyudhamudyataM vadhe | rAjan vadhArho na bhavetkatha~nchana pratApayuktaiH pararAjavAnaraH || 30|| hate.asmin vAnare dUte vArtA ko vA nivedayet rAmAya tvaM yamuddishya vadhAya samupasthitaH || 31|| ato vadhasamaM ki~nchidanyacchintaya vAnare | sachihno gachChatu hariryaM dR^iShTvA.a.ayAsyati drutam || 32|| rAmaH sugrIvasahitastato yuddhaM bhavettava | vibhIShaNavachaH shrutvA rAvaNo.apyetadabravIt || 33|| vAnarANAM hi lA~NgUle mahAmAno bhavetkila | ato vastrAdibhiH puchChaM veShTayitvA prayatnataH || 34|| vahninA yojayitvainaM bhrAmayitvA pure.abhitaH | visarjayata pashyantu sarve vAnarayUthapAH || 35|| tatheti shaNapaTTaishcha vastrairanyairanekashaH | tailAktairveShTayAmAsurlA~NgUlaM mAruterdR^iDham || 36|| puchChAgre ki~nchidanalaM dIpayitvAtha rAkShasAH | rajjubhiH sudR^iDhaM bad.hdhvA dhR^itvA taM balino.asurAH || 37|| samantAdbhrAmayAmAsushchoro.ayamiti vAdinaH | tUryaghoShairghoShayantastADayanto muhurmuhuH || 38|| hanUmatApi tatsarvaM soDhaM ki~nchicchikIrShuNA | gatvA tu pashchimadvArasamIpaM tatra mArutiH || 39|| sUkShmo babhUva bandhebhyo niHsR^itaH punarapyasau | babhUva parvatAkArastata utplutya gopuram || 40|| tatraikaM stambhamAdAya hatvA tAn rakShiNaH kShaNAt | vichArya kAryasheShaM sa prAsAdAgrAdgR^ihAdgR^iham || 41|| utplutyoplutya sandIptapuchChena mahatA kapiH | dadAha la~NkAmakhilAM sATTaprAsAdatoraNAm || 42|| hA tAta putra nAtheti krandamAnAH samantataH | vyAptAH prAsAdashikhare.apyArUDhA daityayoShitaH || 43|| devatA iva dR^ishyante patantyaH pAvake.akhilAH | vibhIShaNagR^ihaM tyaktvA sarvaM bhasmIkR^itaM puram || 44|| tata utplutya jaladhau hanUmAnmArutAtmajaH | lA~NgUlaM majjayitvAntaH svasthachitto babhUva saH || 45|| vAyoH priyasakhitvAccha sItayA prArthito.analaH | na dadAha hareH puchChaM babhUvAtyantashItalaH || 46|| yannAmasaMsmaraNadhUtasamastapApAH tApatrayAnalamapIha taranti sadyaH | tasyaiva kiM raghuvarasya vishiShTadUtaH santapyate kathamasau prakR^itAnalena || 47|| iti shrImadadhyAtmarAmAyaNe umAmaheshvarasaMvAde sundarakANDe chaturthaH sargaH || 4|| \iti \section{|| pa~nchamaH sargaH ||} shrImahAdeva uvAcha | tataH sItAM namaskR^itya hanUmAnabravIdvachaH | Aj~nApayatu mAM devi bhavatI rAmasannidhim || 1|| gachChAmi rAmastvAM draShTumAgamiShyati sAnujaH | ityuktvA triHparikramya jAnakIM mArutAtmajaH || 2|| praNamya prasthito gantumidaM vachanamabravIt | devi gachChAmi bhadraM te tUrNaM drakShyasi rAghavam || 3|| lakShmaNaM cha sasugrIvaM vAnarAyutakoTibhiH | tataH prAha hanUmantaM jAnakI duHkhakarshitA|| 4|| tvAM dR^iShTvA vismR^itaM duHkhamidAnIM tvaM gamiShyasi | itaH paraM kathaM varte rAmavArtAshrutiM vinA || 5 || mArutiruvAcha | yadyevaM devi me skandhamAroha kShaNamAtrataH rAmeNa yojayiShyAmi manyase yadi jAnaki || 6|| sItovAcha | rAmaH sAgaramAshoShya bad.hdhvA vA sharapa~njaraiH | Agatya vAnaraiH sArdhaM hatvA rAvaNamAhave || 7|| mAM nayedyadi rAmasya kIrtirbhavati shAshvatI | ato gachCha kathaM chApi prANAn sandhArayAmyaham || 8|| iti prasthApito vIraH sItayA praNipatya tAm | jagAma parvatasyAgre gantuM pAraM mahodadheH || 9|| tatra gatvA mahAsattvaH pAdAbhyAM pIDayan girim | jagAma vAyuvegena parvatashcha mahItalam || 10|| gato mahIsamAnatvaM triMshadyojanamuchChritaH | mArutirgaganAntaHstho mahAshabdaM chakAra saH || 11|| taM shrutvA vAnarAH sarve j~nAtvA mArutimAgatam | harSheNa mahatAviShTAH shabdaM chakrurmahAsvanam || 12|| shabdenaiva vijAnImaH kR^itakAryaH samAgataH | hanUmAneva pashyadhvaM vAnarA vAnararShabham || 13|| evaM bruvatsu vIreShu vAnareShu sa mArutiH | avatIrya girermurdhni vAnarAnidamabravIt || 14|| dR^iShTA sItA mayA la~NkA dharShitA cha sakAnanA | sambhAShito dashagrIvastato.ahaM punarAgataH || 15|| idAnImeva gachChAmo rAmasugrIvasannidhim | ityuktA vAnarAH sarve harSheNAli~Ngya mArutim || 16|| kechicchuchumburlA~NgUlaM nanR^ituH kechidutsukAH | hanUmatA sametAste jagmuH prasravaNaM girim || 17|| gachChanto dadR^ishurvIrA vanaM sugrIvarakShitam | madhusaMj~naM tadA prAhura~NgadaM vAnararShabhAH || 18|| kShudhitAH smo vayaM vIra dehyanuj~nAM mahAmate | bhakShayAmaH phalAnyadya pibAmo.amR^itavanmadhu || 19|| santuShTA rAghavaM draShTuM gachChAmo.adyaiva sAnujam || 20|| a~Ngada uvAcha | hanUmAn kR^itakAryo.ayaM pibataitatprasAdataH | jakShadhvaM phalamUlAni tvaritaM harisattamAH || 21|| tataH pravishya harayaH pAtumArebhire madhu | rakShiNastAnanAdR^itya dadhivaktreNa noditAn || 22|| pibatastADayAmAsurvAnarAn vAnararShabhAH | tatastAn muShTibhiH pAdaishchUrNayitvA papurmadhu || 23|| tato dadhimukhaH kruddhaH sugrIvasya sa mAtulaH | jagAma rakShibhiH sArdhaM yatra rAjA kapIshvaraH || 24|| gatvA tamabravIddeva chirakAlAbhirakShitam | naShTaM madhuvanaM te.adya kumAreNa hanUmatA || 25|| shrutvA dadhimukhenoktaM sugrIvo hR^iShTamAnasaH | dR^iShTvAgato na sandehaH sItAM pavananandanaH || 26|| no chenmadhuvanaM draShTuM samarthaH ko bhavenmama | tatrApi vAyuputreNa kR^itaM kAryaM na saMshayaH || 27|| shrutvA sugrIvavachanaM hR^iShTo rAmastamabravIt | kimucyate tvayA rAjan vachaH sItAkathAnvitam || 28|| sugrIvastvabravIdvAkyaM deva dR^iShTAvanIsutA | hanumatpramukhAH sarve praviShTA madhukAnanam || 29|| bhakShayanti sma sakalaM tADayanti sma rakShiNaH | akR^itvA devakAryaM te draShTuM madhuvanaM mama || 30|| na samarthAstato devI dR^iShTA sIteti nishchitam | rakShiNo vo bhayaM mAstu gatvA brUta mamAj~nayA || 31|| vAnarAna~NgadamukhAnAnayadhvaM mamAntikam | shrutvA sugrIvavachanaM gatvA te vAyuvegataH || 32|| hanUmatpramukhAnUchurgachChateshvarashAsanAt | draShTumichChati sugrIvaH sarAmo lakShmaNAnvitaH || 33|| yuShmAnatIva hR^iShTAste tvarayanti mahAbalAH | tathetyambaramAsAdya yayuste vAnarottamAH || 34|| hanUmantaM puraskR^itya yuvarAjaM tathA~Ngadam | rAmasugrIvayoragre nipeturbhuvi satvaram || 35|| hanUmAn rAghavaM prAha dR^iShTA sItA nirAmayA | sAShTA~NgaM praNipatyAgre rAmaM pashchAddharIshvaram || 36|| kushalaM prAha rAjendra jAnakI tvAM shuchAnvitA | ashokavanikAmadhye shiMshapAmUlamAshritA || 37|| rAkShasIbhiH parivR^itA nirAhArA kR^ishA prabho | hA rAma rAma rAmeti shochantI malinAmbarA || 38|| ekaveNI mayA dR^iShTA shanairAshvAsitA shubhA | vR^ikShashAkhAntare sthitvA sUkShmarUpeNa te kathAm || 39|| janmArabhya tavAtyarthaM daNDakAgamanaM tathA | dashAnanena haraNaM jAnakyA rahite tvayi || 40|| sugrIveNa yathA maitrI kR^itvA vAlinibarhaNam | mArgaNArthaM cha vaidehyA sugrIveNa visarjitAH || 41|| mahAbalA mahAsattvA harayo jitakAshinaH | gatAH sarvatra sarve vai tatraiko.ahamihAgataH || 42|| ahaM sugrIvasachivo dAso.ahaM rAghavasya hi | dR^iShTA yajjAnakI bhAgyAtprayAsaH phalito.adya me || 43|| ityudIritamAkarNya sItA visphAritekShaNA | kena vA karNapIyuShaM shrAvitaM me shubhAkSharam || 44|| yadi satyaM tadAyAtu maddarshanapathaM tu saH | tato.ahaM vAnarAkAraH sUkShmarUpeNa jAnakIm || 45|| praNamya prA~njalirbhUtvA dUrAdeva sthitaH prabho | pR^iShTo.ahaM sItayA kastvamityAdi bahuvistaram || 46|| mayA sarvaM krameNaiva vij~nApitamarindama | pashchAnmayArpitaM devyai bhavaddattA~NgulIyakam || 47|| tena mAmativishvastA vachanaM chedamabravIt | yathA dR^iShTAsmi hanuman pIDyamAnA divAnisham || 48|| rAkShasInAM tarjanaistatsarvaM kathaya rAghave | mayoktaM devi rAmo.api tvacchintApariniShThitaH || 49|| parishochatyahorAtraM tvadvArtAM nAdhigamya saH | idAnImeva gatvAhaM sthitiM rAmAya te bruve || 50|| rAmaH shravaNamAtreNa sugrIveNa salakShmaNaH | vAnarAnIkapaiH sArdhamAgamiShyati te.antikam || 51|| rAvaNaM sakulaM hatvA neShyati tvAM svakaM puram | abhij~nAM dehi me devi yathA mAM vishvasedvibhuH || 52|| ityuktA sA shiroratnaM chUDApAshe sthitaM priyam | dattvA kAkena yadvR^ittaM chitrakUTagirau purA || 53|| tadapyAhAshrupUrNAkShI kushalaM brUhi rAghavam | lakShmaNaM brUhi me ki~nchidduruktaM bhAShitaM purA || 54|| tatkShamasvAj~nabhAvena bhAShitaM kulanandana | tArayenmAM yathA rAmastathA kuru kR^ipAnvitaH || 55|| ityuktvA rudatI sItA duHkhena mahatAvR^itA | mayApyAshvAsitA rAma vadatA sarvameva te || 56|| tataH prasthApito rAma tvatsamIpamihAgataH | tadAgamanavelAyAmashokavanikAM priyAm || 57|| utpATya rAkShasAMstatra bahUn hatvA kShaNAdaham | rAvaNasya sutaM hatvA rAvaNenAbhibhAShya cha || 58|| la~NkAmasheShato dagdhvA punarapyAgamaM kShaNAt | shrutvA hanUmato vAkyaM rAmo.atyantaprahR^iShTadhIH || 59|| hanUmaMste kR^itaM kAryaM devairapi suduShkaram | upakAraM na pashyAmi tava pratyupakAriNaH || 60|| idAnIM te prayachChAmi sarvasvaM mama mArute | ityAli~Ngya samAkR^iShya gADhaM vAnarapu~Ngavam || 61|| sArdranetro raghushreShThaH parAM prItimavApa saH | hanUmantamuvAchedaM rAghavo bhaktavatsalaH || 62|| parirambho hi me loke durlabhaH paramAtmanaH | atastvaM mama bhakto.asi priyo.asi haripu~Ngava || 63|| yatpAdapadmayugalaM tulasIdalAdyaiH sampUjya viShNupadavImatulAM prayAnti | tenaiva kiM punarasau parirabdhamUrtI rAmeNa vAyutanayaH kR^itapuNyapu~njaH || 64|| iti shrImadadhyAtmarAmAyaNe umAmaheshvarasaMvAde sundarakANDe pa~nchamaH sargaH || 5|| || samAptamidam sundarakANDam || \iti ## Encoded and proofread by Vishwas Bhide vishwas underscore bhide at yahoo.com Revised by PSA Easwaran and ahimsasoldier at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}