% Text title : Shri Dakshinamurtina Vasishthadibhyo Jnanopadesha Varnanam % File name : dakShiNAmUrtinAvasiShThAdibhyojnAnopadeshavarNanam.itx % Category : shiva, shivarahasya, advice % Location : doc\_shiva % Proofread by : Ruma Dewan % Description/comments : shrIshivarahasyam | bhargAkhyaH panchamAMshaH | adhyAyaH 25|| % Latest update : June 18, 2023 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Shri Dakshinamurtina Vasishthadibhyo Jnanopadesha Varnanam ..}## \itxtitle{.. shrIdakShiNAmUrtinA vasiShThAdibhyo j~nAnopadeshavarNanam ..}##\endtitles ## (shivagaurIsaMvAde) \-\-\- munayaH \- kaTItaTaparIlasatkaraTikR^ittikAdyaM shivaM taDinnibhajaTAkuTIvidhR^itasAmakoTiprabham | surorutaTinIshikhaM vaTatarIradhastAtsthitaM surAsuragaNAnanojvalakirITakoTiprabhA\- virAjitapadAmbujaM niTilalolanetraM numaH || 43|| kAshikoshagatakAshavihIna kAshikApuranivAsakAshaya | kAshapUjyapada vyomakesha no j~nAnakoshamakhilaM bhavamuktyai || 44|| \-\-\- IshvaraH \- munInAM vadanAddevi prashnayANAM tadA mayi | tuShTaH kaShTavinAshAya tadj~nAnaM saMvadAmyaham || 45|| IshvaraH \- (shrIdakShiNAmUrtiH \-) shrR^iNvantu vAmadevAdyA munayo matprasAdataH | bhavatAM j~nAnamamalaM bhaviShyati na saMshayaH || 46|| nAtaptatapase deyamiti shrutyanushAsanam | bhavantastaptatapasaH sarve matpadapUjakAH || 47|| dAsyAmi matparaM j~nAnaM praNipAtapuraHsaram | etadarthaM purA devaiH pR^iShTo.ahaM munisattamAH || 48|| tAnabravaM suragaNAH tachChR^iNvantu surarShayaH | ahameko.advitIyashcha vyApako.ali~Nga eva hi || 49|| matto nAnyajjagatki~nchitpR^ithagasti munIshvarAH | brahmaivedamidaM sarvamAtmaivedaM na saMshayaH || 50|| neha nAnAsti dR^ishyaM yatsarvaM mayyeva kalpitam | yathorNanAbhiH sR^ijate grasate tantujAlakam || 51|| tadvajjaganti jAtAni grasAmi visR^ijAmi cha | mayyevedaM sthitaM vishvaM mayyeva layameShyati || 52|| nityo.ahaM nirvikalpo.ahamasharIro.ahameva hi | AkAshAtmA vyApako.ahaM na hi taddharmabhAgaham || 53|| yato bhUtAni jAtAni yena jIvanti tAnyapi | yasminlInAni viprendrAH tadbrahmAhaM na saMshayaH || 54|| apANipAdo javano grahItA pashyAmyachakShuH sa shrR^iNomyakarNaH | ahaM vijAnAmi jagadgata dvijA na mAmaho vetti cha mAyayA vR^itaH || 55|| vedaishcha sarvairahameva vedyo vedAntakR^idvedavideva chAham | naivAsti bandho na mamAsti muktirachCho nirachCho.asmi manovivarjitaH || 56|| agAdhamasparshanarUpabhUtaM tathA.arasaM nityamasa~NgamIsham | bhUtendriyANAmatiriktamIshvaraM koshAdihInaM tamasaH parastAt || 57|| jAgratsvapnasuShuptyAdiprapa~nchaM manasA (rajasA) tatam | tadbrahmAhamiti j~nAtvA sarvabandhavivarjitaH || 58|| satyaj~nAnAnandamaya ahameva munIshvarAH | mAM yo veda sa vai veda sarvamityAha vai shrutiH || 59|| IshAvAsyamidaM sarvaM yatki~nchijjagatIgatam | deshakAlAdyavachChinnaM mAM j~nAtvA mR^ityuvarjitaH || 60|| advitIyo.ahamIshAnaH eka evAhamIshvaraH | j~nAtvA mAM na bibhetyeva na dvaitaM tatra vidyate || 61|| dvaite bhayaM hi bhavati IShadvA duHkhamashnute | sarvendriyaguNAtItaH sarvendriyavivarjitaH || 62|| sarvasya prabhurIshAnaH sarvasya sharaNaM suhR^it | prAkpratIchI udIchyo.a{}haM dakShiNA vidishastathA || 63|| adhashchordhvaM cha yatki~nchidbhUtaM bhAvyahameva hi | pUrNaM pUrNamadaH pUrNaM sampUrNo.asmi nirAmayaH || 64|| asharIraH sharIreShu prANApAnau manomanaH | dehendriyANyatha prANA manasA munayo hyaham || 65|| kUrmo.a~NgAnIva sarvatra sR^ijAmi visR^ijAmi cha | vinashyatsvavinashyantaM mAM yo veda sa vedavit || 66|| dikShvahInaM hi mAM j~nAtvA shokaM tarati sattamAH | ko mohastasya kaH shokaH ChinnagranthiH sa eva hi || 67|| mAmAtmAnaM priyaM j~nAtvA AnandaM na bibheti cha | mayyeva cha jagajjAtaM mayyeva sthitameva hi || 68|| mayyevAnte samabhyeti tattaddharmopalepitaH | vAcho matto nivartante manasA munisattamAH || 69|| mAM brahmavidbrahmaiva bhaviShyati na saMshayaH | mayi j~nAte.akhilaM j~nAtaM puchChaM puruSha eva hi || 70|| kAShThA gatiH parA chAhaM muktohaM mochako.asmyaham | svAvidyayA saMsarAmi vidyayA mochakosmyaham || 71|| ajighatso.apipAso.ahaM dehaprANamano.atigaH | ashIryohaM sadA.adAhya asa~Nga puruShastvaham || 72|| madrasaM paramaM j~nAtvA nandito bhavati dvijAH | naiva jIvo na cha j~nAnaM sve mahimnyahamAsthitaH || 73|| puruShastvaupaniShado j~nAtuM shakyo na karmaNA | bhItyA.analAnilendrAdyA bhAnti vAnti sR^ijanti cha || 74|| satyakAmo.asmyasa~NkalpaH ShaDUrmirahitastvaham | na jAyate vA mriyate nAyaM jAto janiShyati || 75|| prAtibhAsikamevedaM jagadvyetanmunIshvarAH | taddharbhairnaiva liptashcha na bandho mokSha eva hi || 76|| naiva jAtaM jagatki~nchinnAsyAntaH paramArthataH | mR^igatR^iShNAnibhaM viprAH svAj~nAnaparikalpitam || 77|| mR^igANAM mR^igatR^iShNAbdhau yathA satyatvakalpanA | tadvaddehAbhimAnena jagatsatyatvakalpanA || 78|| narANAM j~nAninAM viprA mR^igatR^iShNeti tadvidAm | kathaM pipAsA bhavati aj~nAnAM tadvadeva hi || 79|| svamAtmAnaM paraM dR^iShTvA dehAdirahitaM shivam | sadya eva vilIyata svAj~nAnotthajagadgaNaH || 80|| ahaM bhUmA.akhilAnando raso.ahaM shAshvataH prabhuH | vibhurdehendriyAkhyAM vai gamito mUDhakalpanAt || 81|| eko.ahameva bhUtAtmA bhUte bhUte vyavasthitaH | dehodayavinAsheShu avinAshyahameva hi || 82|| yathAndhakAre puruShaM saMvR^itaM nIlavAsasA | na jAnanti yathAnye vai svAtmAnaM jAnate svayam || 83|| tathA sarvendriyANAM hi pratiShThA.ahaM gatAgatau | puruShaH ShoDashAtmAhaM vividhendriyakalpakaH || 84|| chakShuH shrotA tathA draShTA mantA boddhA.ahameva hi | (vaktA shrotA) eva brahmaiva sarvaM hi nAnyathA shrutirAha hi || 85|| ayamAtmA tathA brahmanbrahmaivAhaM tathA dvijAH | tattvamasyAdivAkyAni ahaM brahmAsmi nishchayaH || 86|| (tattvamasyAdivAkyAni bodhArthaM j~nAninAM tathA) abhoktAramakartAramasa~NgamavinAshakam | jIvashchAtmeti tadvittvatattvavAkyArthakalpanA || 87|| (jIvashchAtmeti hitvaiShA na shrutirvadati svayaM) aj~nAnAmaikyavij~nAnaj~nAnArthaM munisattamAH | dvAsuparNAdivAkyAnAM kalpitadvaitakalpane || 88|| tattvamasyAdivAkyAnAM bodhanAtsarvabheva hi | asatye satyamAropya mUDhAnAM bodhadAyinI || 89|| arthavAdopAsanAbhiH karmabhiH shrutirAha hi | shAkhAchandragavArtAbhiH kalpayiShyanti sattamAH || 90|| karoti tAratamyena svAdhikArAnurUpataH | ratnakAntiryathA ratne dR^ishyate chaliteva sA || 91|| AtmAnanyatayA bhAti tathA mayi jagadgatam | netramAlinyato bhAti chandre dvitvaM jale raviH || 92|| abhrairgachChadivAbhAti sve mahimnyahamAsthitaH || 93|| \-\-\- IshvaraH \- etadeva paraM j~nAnaM nAnAshrutishirogatam | ahaM brahmeti vij~nAnAnmuchyate nAnyathA dvijAH || 94|| j~nAne chAstamite viprAH vedanAdivivarjitaH | ahamevAsmi tadbrahma vAchArambhaNamityapi || 95|| naiva vAchA na manamA shakyo.ahaM j~nAtumeva hi | tamekaM jAnathAtmAnaM nAnyaH panthA.ayanAya hi || 96|| j~nAnenaiva parA muktirbhavatyeva na chAnyathA | ahaM brahmeti vij~nAnaM taddvijAH paramArthataH || 97|| shabdaj~nAnamaho viprAH na muktyai bhavati dhruvam | shravaNAyApi no viprA na labhyaH (?) parameshvaraH || 98|| shR^iNvanto.api mahAdevaM na vidyuryaM pinAkinam | bhaktyA hyananyayA labhyo durlabho.ayaM munIshvaraH || 99|| bhAvagrAhyamanIshArUpamityAha shrutirAdarAt | sarvamanyatparityajya dhyeyo.ahaM parameshvaraH || 100|| chaturtho.ahaM sadA viprAH turIyaH shiva eva hi | ahamAtmA munibheShThAH satyaM satyaM na saMshayaH || 101|| brahmaNashchApi viShNoshcha tathAnyeShAM divaukamAm | janitAhaM mahAdevaH paramAtmA shrutishrutaH || 102|| na karmaNA na prajayA na dhanenejyayA dvijAH | nAnyaH panthA dvijashreShThAH majj~nAnaM paramArthataH || 103|| yasyaiva vR^iNute svAtmA tena lamyamidaM dvijAH | yadAkAshaM charmaveShTaM veShTayeyurjanA dvijAH || 104|| tadA shivamavij~nAya duHkhabhyAnto bhaviShyati | indrAgnimitraM varuNaM viShNuM brahmANameva cha || 105|| ekameva mahAdeva bahudhA kalpayanti hi | mAmavij~nAya viprendrAH kimR^ichA sa kariShyati || 106|| yo mAM veda sa vai muktimamI lokAH samAsate | ki vo.adya bahunoktena shraddadhvaM munisattamAH || 107|| sAdhanAnyadhunA vakShye j~nAnotpatyarthameva hi | j~nAne chApyarthavij~nAnadADharyArtha munisatamAH || 108|| bhasmanodhUlanaM puNyaM tripuNDrasya cha dhAraNam | vratametatpAshupatamAmananti munIshvarAH || 109|| shirovratamidaM puNyaM j~nAnasAdhanameva hi | rudrAkShadhAraNaM puNyaM rudrAdhyAyAnuvartanam || 110|| rudrali~NgArchanaM bhaktyA bilvapatrAdisAdhanaiH | pa~nchAkSharajapashchaiva mannaivedyaikabhojanam || 111|| (bhaktAnAmannabhojanam) shivakShetranivAsashcha nityAnityArthachintanam | shiva shambho mahesheti anishaM shivachintanam || 112|| maitrI bhUteShu karuNA shAntidAntyAdayo guNAH | yamashcha niyamashchaiva jiShThAmAyAdivarjanam || 113|| vedavedAntavAkyAnAM vichAro guruvAkyataH | lokAnudarshanaM chaiva vairAgyArthaM munIshvarAH || 114|| duHkhitAnAM narANAM cha vinaShTAnAM munIshvarAH | sarva juhoti vij~nAnaM neti netyAdivAkyataH || 115|| gurau shive.avinAbhAvo manmR^irtau chintanaM tathA | umAsahAyaM deveshaM nIlakaNThaM prashAntakam || 116|| etadvaH sa~NgraheNaiva proktaM j~nAnaM munIshvarAH | uddAlakashrutArthasya chintanaM kuru sattama || 117|| mananaM shravaNaM bhaktyA nididhyAsanameva cha | AsupterAmR^iterviprAH kurudhvaM bhaktibhAvanAH || 118|| etadeva munishreShThA mama j~nAnA~Ngamuchyate | anyadevasmR^itishchApi bhasmapuNDrasyadhAraNam || 119|| sa eva tamasA.a.aviShTo naivedaM prApnuyAta kvachit | matprasAdena vij~nAnaM matsAdena muktayaH || 120|| matprasAdena munayaH sarvaM prApyata eva hi | yasya kasyApi no deyaM j~nAnameva sudurlabham || 121|| nAvedaviduShe deyaM gopyametatprayatnataH | apAtreShu dadannetatpraj~nAnaM bhUsurottamAH naro narakamApnoti saha pUrvaiH pitAmahaiH || 122|| itthaM matto mahAdevi j~nAnaM prApaya munIshvarAH | praNamya munayaH sarve mAmAhurvItakalmaShAH || 123|| munayaH \- na jAnanti bodhaM na vA.a.anandasiddhiM bhavadbhaktileshAdvihInAtihInAH | shrutervAkyataH siddhimIyumturIyAM maheshAna shambho gurau vA labheta (?) || 124|| || iti shivarahasyAntargate shivagaurIsaMvAde shrIdakShiNAmUrtinA vasiShThAdibhyo j~nAnopadeshavarNanaM sampUrNam || \- || shrIshivarahasyam | bhargAkhyaH pa~nchamAMshaH | adhyAyaH 25|| ## - .. shrIshivarahasyam . bhargAkhyaH panchamAMshaH . adhyAyaH 25.. Notes: Having accepted the earnest prayers of Muni-s of the order of Vasishtha, Vamadeva, Vishwamitra, Angira, Bhardwaja, Gautama, Vyasa, Parashara et al; Shri Dakshinamurty had manifested from the Aghora-mukha - the Southern face of the Gokarneshwara ShivaLinga, in order to satiate their quest. Shri Dakshinamurty accords the Shiva-Gyanopadesha that the Muni-s intended to seek. The shloka numbers have been maintained per the source text. Proofread by Ruma Dewan \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}