काशीस्थितं पाशुपतक्षेत्रमाहात्म्यम्
- शिवपार्वतीसंवादे -
श्रीसदाशिव उवाच -
काश्यां पशुपतीशस्य स्थानमत्युत्तमं शुभे ।
नित्यं सन्निहितस्तत्र निवसाम्यहमादरात् ॥ २॥
महापाशुपतैस्तत्र वसतिः क्रियते सदा ।
शैवशास्त्रप्रणेतारः सन्ति तत्रैव कोटिशः ॥ ३॥
भस्मदिग्धकराद्यङ्गाः त्रिपुण्ड्राङ्कितमस्तकाः ।
रुद्राक्षमालाभरणाः दीर्घपिङ्गजटाधराः ॥ ४॥
अघोरमूर्तिमनिशं ध्यायन्ते मामजं शिवम् ।
अघोरमन्त्रविन्यासजपनिष्ठा निराकुलाः ॥ ५॥
निष्कलं निर्गुणं शान्तं शिवमक्षरमव्ययम् ।
तुरीयमनघं मत्वा भजन्ति शिवमेव माम् ॥ ६॥
त्यक्त्वा पशुपतीशस्य स्थानमन्यत्र सर्वदा ।
न गच्छन्त्येव नियताः शैवदीक्षापरायणाः ॥ ७॥
नित्यं शिवकथास्वेव सक्तान्तःकरणा मुदा ।
शिवनाम विहायान्यन्न वदन्त्येव सर्वदा ॥ ८॥
तत्र पाशुपतं नाम कुण्डमस्ति वरानने ।
तत्काश्मीरमणिश्रेष्ठै रचितं निर्मलोदकम् ॥ ९॥
तत्र कुर्वन्ति ये स्नानं भूयस्ते सर्वदा शुभे ।
नारकीं यातनां प्राप्य न शोचन्ति कदाचन ॥ १०॥
तत्र स्नात्वा च पीत्वा च तज्जलं पापनाशकम् ।
सुधार्मिका मणिच्छायासमाक्रान्तमहर्निशम् ॥ ११॥
स्पृष्ट्वाऽपि यान्ति मल्लोकं निर्धूताघा न संशयः ।
पुनरावृत्तिरहितं सर्वाशास्यमनामयम् ॥ १२॥
तस्मिन्नेवाभवत्कुण्डे मण्डूकः कश्चिदुत्तमः ।
स शिवान्नान्यदस्तीति वदंस्तिष्ठति सर्वदा ॥ १३॥
शिवभक्तशरीरं तु चरलिङ्गमतो मया ।
शिवतुष्ट्यर्थमत्रैव पूजा कार्या विशेषतः ॥ २९॥
शिवभक्तशरीराख्ये चरलिङ्गे सदाशिवः ।
नित्यं सन्निहितः साम्बो मोदते भक्तवत्सलः ॥ ३०॥
ततः शैवशरीराख्ये लिङ्गे दत्तं धनं प्रियम् ।
गृह्णाति सादरं शम्भुर्भक्तदेहाश्रयः सदा ॥ ३१॥
धन्याः शैवजनाः सर्वे शिवनामैकजीवनाः ।
यत्पूजया महादेवस्तुष्टो भवति सानुगः ॥ ३२॥
इतोऽप्यन्ये शिवरताः कीटास्तत्कुण्डवासिनः ।
कालेन काश्यामनिशं वसन्तः शिवसम्मताः ॥ ७१॥
शैवं पदमवाप्यान्ते स्थास्यन्ति सुखिनः सदा ।
धर्मसम्पादितेनैव काशीवसेन सर्वदा ॥ ७२॥
काशी पाशुपतं क्षेत्रं महापाशुपताश्रयम् ।
सा पाशुपतवर्याणां मोक्षदा नावसंशयः ॥ ७३॥
शैवाः पाशुपताः शुद्धा यत्र तिष्ठन्ति सर्वदा ।
लिङ्गार्चनावृ(नव्र)ताधीशास्तत्रैव निवसाम्यहम् ॥ ७४॥
मन्नाम जपसंसक्ता मल्लिङ्गार्चनतत्पराः ।
यत्रक्वचन तिष्ठन्ति तत्रसन्निहितोऽस्म्यहम् ॥ ७५॥
शम्भो शङ्कर विश्वेशेत्यनिशं यत्र नृत्यति ।
शैवःशिवरतस्तत्र निवसामि वरानने ॥ ७६॥
यत्र पाशुपता धर्माः शिवधर्माश्च सन्ततम् ।
वसन्ति तत्र सततं निवसाम्यहमादरात् ॥ ७७॥
महापाशुपतं शैवं महाशैवं शिवप्रियम् ।
दृष्ट्वा पूजां यथाशक्ति कर्तव्या सर्वथा जनैः ॥ ७८॥
शैवानपूजयित्वैव यो गच्छत्यभिमानतः ।
स याति नरकं घोरं सत्यमेवोच्यते मया ॥ ७९॥
शिवदीक्षापरैः(रः)शैवः अशैवेभ्यः कदाचन ।
नमस्कारो न कर्तव्यो यतः शैवा जनोत्तमाः ॥ ८०॥
शैवैरन्योन्यपूजा तु कर्तव्या विधिवत्सदा ।
अन्योन्यं पूजकाः पूज्यास्ते भवन्त्यनघाः शुभे ॥ ८१॥
न काशीसदृशं क्षेत्रं न शङ्करसमः सुरः ।
न शैवसदृशो विप्रो न मत्तोऽन्योऽपि मोक्षदः ॥ ८२॥
श्रीमत्पशुपतीशस्य सन्निधौ पत्रिणोऽपि माम् ।
ज्ञात्वा शिव शिवेत्येवं वदन्त्यनिशमादरात् ॥ ८३॥
धन्यं पाशुपतं स्थानं धन्याः पाशुपता जनाः ।
धन्याः पशुपतीशस्य पूजकाः सर्वदा मुदा ॥ ८४॥
यस्मिन्पाशुपतस्थाने वसतां पत्रिणामपि ।
शिवतत्त्वमतिः शुद्धा वर्तते बुद्धिदुर्लभा ॥ ८५॥
काश्यां पशुपतीशस्य सन्निधाने स्थितिः सदा ।
पूर्वोक्तधर्मनिरतैः कर्तव्या यत्नतः शुभे ॥ ८६॥
निराहारव्रतैः शुद्वैर्महाशैवैः शिवार्चकैः ।
स्थेयं पशुपतीशस्य क्षेत्रे यत्नेन सर्वदा ॥ ८७॥
तत्र जप्तो महामन्त्रः शैव शीघ्रफलप्रदः ।
भवत्येव न सन्देहो जपनीयः प्रयत्नतः ॥ ८८॥
शैवदीक्षां(क्षा) शुभां(भा)तत्र शैवेभ्यो दीयते मया ।
ततः पञ्चाक्षरो मन्त्रस्तत्र जप्यो निरन्तरम् ॥ ८९॥
॥ इति शिवरहस्यान्तर्गते काशीस्थितं पाशुपतक्षेत्रमाहात्म्यं सम्पूर्णम् ॥
- ॥ श्रीशिवरहस्यम् । उग्राख्यः सप्तमांशः । अध्यायः १० । वावृत्तश्लोकाः ॥
- .. shrIshivarahasyam . ugrAkhyaH saptamAMshaH . adhyAyaH 10 . vAvRRittashlokAH ..
Notes:
Śiva शिव narrates to Pārvatī पार्वती about the Pāśupatakṣetra पाशुपतक्षेत्र located in Kāśī काशी and the merits of worshiping Him as Pāśupatī पशुपति while being able to live there - not just the humans, but also insects, birds, animals etc.
Kaśī काशी harbors several ŚivaTīrthaKṣetra शिवतीर्थक्षेत्र that are outlined in ŚivaRahasyam saptāṃśaḥ शिवरहस्यं सप्तांशः.
Proofread by Ruma Dewan