श्रीनटेश्वरचिन्तामणिविद्यास्तवः
श्रीगणेशाय नमः ।
श्रीचित्सभेशाय नमः ।
सनत्कुमारः -
नन्दिकेश शिवानन्यभावनाभावितान्तर ।
शिलादतनय श्रीमन् चिदम्बरसभापतेः ॥ १॥
चिन्तामणिमहाविद्यामन्त्रवर्णस्तवोत्तमम् ।
मननात्सर्वपापघ्नं नृत्तराजप्रियङ्करम् ॥ २॥
पुरुषार्थप्रदं पुंसां मोक्षदं सर्वकामदम् ।
हरिणा ब्रह्मणा देव रुद्रेणापि सुरैरपि ॥ ३॥
सदा सङ्कीर्तितं प्रेम्णा वक्तुमर्हसि तत्स्तवम् ।
श्रीनन्दिकेश्वरः -
सनत्कुमार वक्ष्यामि ब्रह्ममानससम्भव ॥ ४॥
पुरा स्कन्दाय देवेन शम्भुना प्रोक्तमद्भुतम् ।
नृत्यति यो महादेवो दहराकाशमध्यमे ॥ ५॥
तदीयमन्त्रवर्णाद्यं स्तवराजं विशेषतः ।
ब्रह्मादयोऽपि यत्स्तोत्रजपादापुर्मुनीश्वर ॥ ६॥
इष्टार्थान् वाक्पतित्वादीन् सावधानमनाः शृणु ।
अहमेव ऋषिस्तस्य छन्दोऽनुष्टुप् सभापतिः ॥ ७॥
देवता प्रणवेनैव न्यासं कृत्वा पठेत्स्तवम् ॥
वन्देऽपस्मारदेहस्थितमतिधवलं श्रीतनुं नृत्तराजं
वामेनाकुञ्चिताङ्घ्रिं डमरुकमभयं वह्निनृत्ताभिनीतिम् ।
दक्षे वामे दधानं द्विदशमथ जटाजान्हवीचन्द्रचूडं
द्वीपीट्चर्माम्बराढ्यं भुजगवलयिनं श्रीजटाढ्यापराङ्गम् ॥ ८॥
वामे हस्ते च वह्निं नयुतमथ करे दक्षिणे शिवस्वरूपं
नादब्रह्मैकनिष्ठं डमरुकमभयं यं वकारं च वामे ।
हस्ते श्रीदक्षिणेन स्वपदसरसिजेनात्ममोहं मधाम्ना
त्वाक्रम्यावस्थितं त्वां भजति हि निटिले निग्रहानुग्रहाभ्याम् ॥ ९॥
ध्यायेत्कोटिरविप्रभं त्रिणयनं शीतांशुगङ्गाधरं
दक्षाङ्घ्रिस्थितवामकुञ्चितपदं शार्दूलचर्माम्बरम् ।
वह्निं डोलकराभयं डमरुकं वामे शिवां श्यामलां
कल्हारं दधतीं प्रलम्बितकरां देवीं सभेशं सदा ॥ १०॥
वह्निं पाशं च लम्बं धनुरपि मधुरं वामहस्तैश्चतुर्भिः
बिभ्राणं चान्यहस्तैर्डमरुमपि सृणिं चाभयं पुष्पबाणान् ।
वामार्धाङ्गं पुमांसं परिचिनु हृदये स्वर्णसंसद्भ्रकुंसं
सेवा हेवाक देवाधिपमकुटतटी लोलुठत्पादपीठम् ॥ ११॥
ओङ्कारमन्त्रसंवेद्यं ओतप्रोतजगत्त्रयम् ।
चिन्तयामि महादेवं चिदम्बर सभानटम् ॥ १२॥
ह्रीङ्कारिणीं प्रशंसन्ति यन्मायामूर्तिमास्तिकाः ।
चित्त चिन्तय तं देवं चिदम्बरसभानटम् ॥ १३॥
पश्यल्ललाटं प्रवहच्छेखरं विश्वसृट्स्रजम् ।
शिवमालोकयाम्यन्तः चिदम्बरसभानटम् ॥ १४॥
रम्भोर्वशीमुखादेव्यो यद्वामाङ्गपदानुगाः ।
तमेकं दैवतं वन्दे चिदम्बरसभानटम् ॥ १५॥
ज्योतिः प्रकटितानङ्ग गर्वनिर्वापणालिकम् ।
प्रणमामि प्रभुं शम्भुं चिदम्बरसभानटम् ॥ १६॥
तिसृभिश्शक्तिभिर्विश्वं व्यश्नुवानमनादिमम् ।
कलयामि कलातीतं चिदम्बरसभानटम् ॥ १७॥
हङ्कारदुस्सहव्याधेरगदङ्कारमादिमम् ।
अहं प्रभुं व्रजाम्याद्यं चिदम्बरसभानटम् ॥ १८॥
सदाशिवं सदाराध्यं सदाधारं सदोदितम् ।
चिरन्तनं सदा नौमि चिदम्बर सभानटम् ॥ १९॥
हन्त्रीं पुरत्रयस्याहुः यस्य शक्तिं त्रयीगिरः ।
तं नौमि स्थिरधन्वानं चिदम्बरसभानटम् ॥ २०॥
सर्वोत्तीर्णपदं यस्य न जानन्ति दिवौकसः ।
तमाश्रयेऽहं नृत्तेशं चिदम्बरसभानटम् ॥ २१॥
व्योमेति नाद इत्यात्मेत्यन्तरात्मेति यं विदुः ।
त्र्यम्बकं तं प्रत्येमि चिदम्बरसभानटम् ॥ २२॥
महीहृदयमध्यस्थं महानादविजृम्भितम् ।
चित्ते भजामि चिन्मात्रं चिदम्बरसभानटम् ॥ २३॥
व्योमकेशं व्योमपादं व्योमाख्यं व्योमविग्रहम् ।
व्योमातीतं भजे देवं चिदम्बरसभानटम् ॥ २४॥
महेश्वरं महानन्दं महानादं महोदयम् ।
मम नाथं प्रपद्येऽहं चिदम्बरसभानटम् ॥ २५॥
व्योम्नः शब्दो गुणो यस्य सप्रवृत्तिचतुष्टयः (१) ।
तमात्मानमवाप्तोऽस्मि चिदम्बरसभानटम् ॥ २६॥
म्नाधातुर्यस्य माहात्म्ये पर्यवस्यति भूयसा (२) ।
तं नत्वा कृतकृत्योऽस्मि चिदम्बरसभानटम् ॥ २७॥
शरायितरमाकान्तं धन्वायितधराधरम् ।
श्रये गुणायिताहीन्द्रं चिदम्बरसभानटम् ॥ २८॥
कति(३)वर्णद्वयं श्लिष्टं यन्मन्त्रान्तरसङ्गतम् ।
श्रीकण्ठं तं श्रयाम्येनं चिदम्बरसभानटम् ॥ २९॥
शिरोहृदयमूलेषु सुधातपशिखात्मना ।
भासमानं तमुद्वीक्षे चिदम्बरसभानटम् ॥ ३०॥
वन्दारुसुरकोटीर नीराजितपदाम्बुजम् ।
उमासखमुपासेऽहं चिदम्बरसभानटम् ॥ ३१॥
ज्योत्स्नाकमलिनीकान्त वामदक्षिणलोचनम् ।
परामृशामि परमं चिदम्बरसभानटम् ॥ ३२॥
तिर्यक्कुञ्चितवामाङ्घ्रिं तदेकाग्रोल्लसत्करम् ।
पश्याम्यभयदं पुंसां चिदम्बरसभानटम् ॥ ३३॥
रामणीयकसर्वस्वं यस्य वामाङ्गमिष्यते ।
तं नौमि शक्तिचक्रेशं चिदम्बरसभानटम् ॥ ३४॥
नन्दामि वीक्ष्य वीक्ष्येशं नवं नारायणार्चितम् ।
जैमिनीयतपोराशिं चिदम्बरसभानटम् ॥ ३५॥
दयातरङ्गितापाङ्ग दयितार्धकलेवरम् ।
प्राज्ञैर्नुतं प्रशंसामि चिदम्बरसभानटम् ॥ ३६॥
(४)नृगादिपूर्वराजेन्द्रैः पुण्यश्लोकैरभिष्टुतम् ।
निवेशयामि हृदये चिदम्बरसभानटम् ॥ ३७॥
(५)ततयोगार्णनिर्देश्यं षट्त्रिंशत्तत्त्वनायकम् ।
शेखरीकुरु चेतस्त्वं चिदम्बरसभानटम् ॥ ३८॥
परात्परतरं तत्त्वं पारेमोहं प्रतिष्ठितम् ।
भजेऽहं भावनासिद्ध्यै चिदम्बरसभानटम् ॥ ३९॥
रजस्सत्वतमोरूपगुणत्रयनिगुम्भनम् ।
आराधयाम्यनौपम्यं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४०॥
प्रकृतिप्रत्ययात्मानं प्रकाशं परमेश्वरम् ।
सेवे शेखरितार्धेन्दुं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४१॥
कालारिं कालयोक्तारं कामदं कामनाशकम् ।
विमृशामि विधीशानं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४२॥
शाणोल्लीढेन्दुमणिवद्द्योतन्ते यस्य किङ्कराः ।
तमेव स्थापयाम्यन्तः चिदम्बरसभानटम् ॥ ४३॥
नन्दनारण्यलीला मे न कदाचन रोचते ।
यमीक्ष्य यमिनां गम्यं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४४॥
दर्शं दर्शं प्रनृत्यामि मोहद्रुमदवानलम् ।
चिन्तितार्थप्रदातारं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४५॥
नादपञ्चक(६)लातीतव्युष्टसौधविहारिणम् ।
नाथं नाहं विमुञ्चामि चिदम्बरसभानटम् ॥ ४६॥
(७)थस्थितानन्दसम्मेलसम्भूतगणनायकम् ।
सभाजयामि सर्वेशं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४७॥
(८)रसाम्बुतेजःपवन व्योमार्केन्द्वात्म विग्रहम् ।
दिगम्बरेशं ध्यायामि चिदम्बरसभानटम् ॥ ४८॥
कत(९)योरैक्यमुद्भाति यस्य मन्त्राक्षरान्तरे ।
स्मरामि मन्त्रदेहं तं चिदम्बरसभानटम् ॥ ४९॥
पाशच्छेत्तारमाप्तानां प्रौढकृत्येषु पञ्चसु ।
पतिं प्रकाशयाम्यन्तः चिदम्बरसभानटम् ॥ ५०॥
दुरितध्वान्तमार्ताण्डं दुर्मोहार्णवतारकम् ।
अर्चाम्याम्नायजीवातुं चिदम्बरसभानटम् ॥ ५१॥
काम्भोजकर्णिकापीठकमनीयसुखासनम् ।
आलोकये हृदादर्शे चिदम्बरसभानटम् ॥ ५२॥
पूर्णैर्मनोरथैर्युक्ताः पूजया यस्य देहिनः ।
चित्तभित्तौ लिखाम्येनं चिदम्बरसभानटम् ॥ ५३॥
जडाजडविभेदेन जगद्यस्माद्विजृम्भते ।
प्रपन्नोऽस्मि तमात्मानं चिदम्बरसभानटम् ॥ ५४॥
यातुधानाः प्रणश्यन्ति याश्चान्याः क्षुद्रदेवताः ।
यद्ध्यानात्तमहं प्रेक्षे चिदम्बरसभानटम् ॥ ५५॥
मिथ्यासत्यपरिच्छेत्ता द्रष्टा वक्ता प्रमातृता(कः) ।
हन्ता च तं समेतोऽस्मि चिदम्बरसभानटम् ॥ ५६॥
ह्रीमामनन्ति छन्दांसि या माया सेत्यभिष्टुताम् ।
तयाऽनन्यं वरं याचे चिदम्बरसभानटम् ॥ ५७॥
शिवकामेश्वरी यस्य शृङ्गारकुलदेवता ।
शिवकामं तमिच्छामि चिदम्बरसभानटम् ॥ ५८॥
वासना विश्वशक्तीनां वामाङ्गे यस्य दृश्यते ।
अध्यक्षयाम्यधीशं तं चिदम्बरसभानटम् ॥ ५९॥
यैका मन्त्रमयी यस्य स्फुरत्ता या वियन्मयी ।
तमात्मीकुरुते चित्तं चिदम्बरसभानटम् ॥ ६०॥
नतिर्यस्य प्रसूते द्राक् सम्पत्तन्त्राणि देहिनाम् ।
नतोऽस्मि हृदयाब्जस्थं चिदम्बरसभानटम् ॥ ६१॥
मस्तकेऽब्जे सहस्रारे यः शक्त्या सह नृत्यति ।
पश्यामि तमहं भावात् चिदम्बरसभानटम् ॥ ६२॥
इत्येवं श्रीमदानन्दनटेशस्य महामनोः ।
वर्णाद्यस्तवराजोऽयं चिन्तामणिसमाह्वयः (१०)॥ ६३॥
चिन्तामणिवदिष्टार्थदायी नृत्तेश्वरप्रियः ।
प्रभातकाले पठतां मातृकावर्णसिद्विदः ॥ ६४॥
नित्यंसङ्कीर्तयेद्धीमान् त्रिकालं च विशेषतः ।
चित्ते नृत्यति तस्येशः चिदम्बरसभानटः ॥ ६५॥
दुःस्वप्नदुःशकुनदुर्गमदुर्मनस्क-
दुष्कृत्यदुष्टतरदुःखनिकराश्च बाधाः ।
यत्कीर्तनादतितरां प्रशमनं प्रयान्ति
श्रीनृत्तराजपदमेत्यपुनर्भवं च ॥ ६६॥
इति चिदम्बररहस्ये मन्त्रकल्पतः श्रीनटेश्वरचिन्तामणिविद्यास्तवः सम्पूर्णः ।
१. शब्दस्य प्रवृत्तयः - परापश्यन्तीमध्यमावैस्वर्यः ।
२. म्ना-अभ्यासे-(इति धातुः) । अभ्यासः - पारम्पर्येण वृत्तिः ।
३. क्तीतिसंयुक्ताक्षरपरः गुरुमुखैकवेद्यः ।
४. षोडशसु राजस्वन्यतमः इक्ष्वाकुवंश्यः ।
५. ततयोगार्णः संयुक्ततकास्प्तेत्याकारकः ।
६. नादादिपञ्चकलातीतं-ब्रह्मरन्ध्रस्थानं तत्रव्युष्टं प्रभातं
सौधं - सभा तस्मिन् विहारिणं
विहरण शीलम् ।
७. ``थ''-पर्वतः ।
८. रसा भूमिः । आत्मा यजमानः इति अष्टमूर्तिः ।
९. कतयोरेकवर्णाकारकं ऐक्यङ्क्तेति।
१०. ॐ ह्रीं परञ्ज्योतिः हंस हंस व्योम व्योम व्योम्ना शक्ति शिवज्योतिरानन्द
नृत्तपरप्रकाशानन्दनाय रक्तपादुकां पूजयामि ह्रीं शिवाय नमः इति मनुः ।
Proofread by Aruna Narayanan