श्रीशङ्करनारायणसहस्रनामस्तोत्रम्
श्रीगणाधिपतये नमः ।
श्रीसरस्वत्यै नमः ।
श्रीशङ्करनारायणाय नमः ॥
पूर्व पीठिका -
श्री सूत उवाच -
अथातः संप्रवक्ष्यामि श्रुणुत श्रद्धया द्विजाः ।
अत्यद्भुतमिदं स्तोत्रं रहस्यं सर्वकामदम् ॥ १॥
शङ्करः श्रीशयोर्दिव्यनामसाहस्रमुत्तमम् ।
सर्वविद्याप्रदं पुण्यं चतुर्वर्गफलप्रदम् ॥ २॥
शिवकेशवयोरैक्यमिच्छते क्रोडयोगिने ।
नारदः प्रोक्तवान् पूर्वं समन्त्रं सरहस्यकम् ॥ ३॥
देवर्षिरेकदाभ्यागात्क्रीडाश्रममनुत्तमम् ।
पुण्यं शुक्तिमतीतीरे दिव्याश्रमसमाकुले ॥ ४॥
क्रोडः क्रोडीकृततपः सम्पूज्य विधिवन्मुनिम् ।
सुखोपविष्टमुदितमिदं वचनमब्रवीत् ॥ ५॥
क्रोडऋषिरुवाच -
धन्योऽस्मि कृतकृत्योऽस्मि भवदागमनेन हि ।
जीवितं सफलं मेद्य तपश्च सफलं श्रुतम् ॥ ६॥
भगवन् ब्रूहि सर्वज्ञ यदा हरिहरा उभौ ।
एकाकारेण भवतः साक्षात् क्षेत्रं महामुने ॥ ७॥
अभेदविद्यादानेन कृपयानुगृहाण माम् ।
इति संप्रार्थितस्तेन नारदः प्राहतं मुनिम् ॥ ८॥
कस्यापि न मया प्रोक्तं तथाप्युपदिशामि ते ।
सर्वलोकहितार्थाय सद्यः प्रत्ययकारकम् ॥ ९॥
गोपनीयं प्रयत्नेन न देयं यस्यकस्यचित् ।
विचार्य भक्तियुक्ताय शिष्याय हितकारिणे ॥ १०॥
यथोक्तकारिणा देयं नित्यं श्रद्धानुशालिने ।
क्षिप्रसिद्धिकरं पुण्यं सर्वरोगैकभेषजम् ॥ ११॥
स्कन्दाय कथितं पूर्वं कैलासे त्रिपुरारिणा ।
सनत्कुमारेण तथा प्राप्तं तस्मान् महामुने ॥ १२॥
सम्मेळितं महामन्त्रं द्वादशाक्षरविद्यया ।
नाम्नां सहस्रं परमं शिवविष्णोर्महात्मनोः ॥ १३॥
तदहं ते प्रवक्ष्यामि लोकानां हितकाम्यया ।
सर्वाभीष्टप्रदं दिव्यमभेदं ज्ञानदं मुने ॥ १४॥
शिवकेशवयोः साक्षादेकाकारप्रदर्शनम् ।
दिव्यं नामसहस्रं तु चादौ श्रुणु महामुने ॥ १५॥
ऋषिर्ब्रह्मा च भगवान् छन्दोनुष्टुप् प्रकीर्तितम् ।
वामभागाङ्कितश्रीश शङ्करो देवता स्वयम् ॥ १६॥
विनियोगश्च धर्मार्थकाममोक्षफलोदये ।
मूलमन्त्रपदैर्न्यासं कृत्वा देवं विचिन्तयेत् ॥ १७॥
ॐ अस्य श्रीशङ्करनारायण सहस्रनामस्तोत्रमहामन्त्रस्य ब्रह्मा ऋषिः ।
अनुष्टुप्छन्दः । श्रीशङ्करनारायणो देवता ।
श्रीशङ्करनारायण प्रीत्यर्थे सहस्रनामस्तोत्र पारायणे विनियोगः ।
ह्रामित्यादि षडङ्गन्यासः ॥
ध्यानम् -
ध्यायेन्माणिक्यपीठे सकलसुरगणैः सेव्यमानं समन्तात्
बिभ्राणं पाणिपद्मैः पशुधरवरं मध्यराजत्कराब्जम् ।
व्याघ्रःश्रीकृत्ति पीताम्बरधरवहिराट् कौस्तुभाकल्पमीशं
गौरीलक्ष्मीसमेतं स्पटिकमरकतोद्भासिताङ्गं शुभाङ्गम् ॥
ब्रह्मोवाच -
ॐ शङ्करः श्रीधरः श्रीदः श्रीकरः श्रीदबान्धवः ।
श्रीवत्सकौस्तुभधरः श्रीनाथाङ्गपरिष्कृतः ॥ १॥
श्रीसदोपास्यपादाब्जः श्रीनिधिः श्रीविभावनः ।
श्रीकण्ठः शाश्वतः शान्तः शार्ङ्गी शर्वःशुभोदयः ॥ २॥
शशाङ्कशेखरः श्यामः शूली शङ्खधरः शिवः ।
शुचिः शुचिकरः श्रीमान् शरणागतपालकः ॥ ३॥
शिपिविष्टः शिवनुतः शेषशायी शुभङ्करः ।
शिवेतरघ्नः शान्तात्मा शान्तिदः शक्तिभृत्पिता ॥ ४॥
श्रुतिगम्यश्यतधृतिः शतानन्दः श्रुतिस्थितिः ।
शम्बरारिपिता शूरः शासिताशेषपातकः ॥ ५॥
शबरः शिवदः शिष्टः शिष्टेष्टः शिष्टरक्षकः ।
शरण्यः शरजन्मात्मा शशाङ्कर्न्यर्ककोटिभः ॥ ६॥
शर्वरीशधरः शौरिः शिशिरः श्रोत्रियप्रियः ।
शम्भुः शक्रार्तिहरणः शैलावासः शुचिस्मितः ॥ ७॥
शिवारम्भः शिवतमः शरभः शैशवाकृतिः ।
शरद्घनसमच्छायः शिशुपालशिरोहरः ॥ ८॥
षडक्षरात्मा पट्कोणः सुदर्शनकराम्बुजः ।
षड्भावधर्मरहितः पड्गुणैश्वर्यसंयुतः ॥ ९॥
षडङ्गरूपी पट्कोशः षट्त्रिंशः षण्मुखाश्रयः ।
षोडशस्त्रीप्रियः पड्जप्रमुखः स्वररञ्जितः ॥ १०॥
पड्विंशकः षडाधारनिलयः पट्कलात्मकः ।
सर्वज्ञः सर्वगः साक्षी सर्वपूज्यः सुरेश्वरः ॥ ११॥
सर्वगः सर्वभृत्सर्वः सर्वेशः सर्वशक्तिमान् ।
सर्वाधारः सर्वसारः सर्वात्मा सर्वभावनः ॥ १२॥
सर्वावासः सर्वशास्ता सर्वदृक्सर्वतोमुखः ।
सर्वजित् सर्वतोभद्रः सर्वार्थः सर्वदुःखहा ॥ १३॥
सर्वानन्दस्सर्वरूपः सारङ्गः सर्वकारणः ।
सर्वातिशायी सूत्रात्मा सूत्रकृत् सद्गुणःसुखी ॥ १४॥
सूक्ष्मः सौदामिनीकान्तः सिन्धुशायी सनातनः ।
सङ्कर्षणः सुरसखः स्वर्णदीजनकः स्वराट् ॥ १५॥
सेव्यसेवितपादाब्जः सत्यगोप्ता सदात्मकः ।
सम्पत्प्रदः समः सत्यसङ्कल्पः सत्यकामहा ॥ १६॥
सत्यसन्धः सत्यरूपी सत्यवेद्यस्सदागतिः ।
स्थाणुः सत्येश्वरः स्थूलः स्थविष्ठः सुभगः स्थिरः ॥ १७॥
समुद्रः सम्मतः स्वामी सर्वपातकभञ्जनः ।
स्मृताघहारी सौभाग्यदायकः सदसत्पतिः ॥ १८॥
स्वर्णाध्यक्षः स्वर्णभूषः स्वाहाकारः सुधाकरः ।
सन्ध्यारुणजटाजूटः संसारार्णवतारकः ॥ १९॥
स्तुत्यः सभापतिः स्वस्थः सुधांशुरविलोचनः ।
सरसीरुहमध्यस्थः सुन्दरः सुन्दरीश्वरः ॥ २०॥
सुधाकुम्भधरस्सोमः सर्वव्यापी सदाशिवः ।
सर्ववेदान्तसंवेद्यः सुशीलः साधुकीर्तिदः ॥ २१॥
सुदर्शनः सुखकरः सुमनाः सूर्यतापनः ।
साम्बस्सोमधरः सौम्यः सम्भाव्यः स्वस्तिकृत् स्वरः ॥ २२॥
सहस्रशीर्षा सुमुखः सहस्राक्षः सहस्रपात् ।
स्वभक्तजनकल्याणः सर्वलोकेश्वरेश्वरः ॥ २३॥
सुवर्णः सूर्यबिम्बस्थः सत्यः संवत्सरात्मकः ।
सर्वास्त्रधारी सङ्ग्रामविजयी सर्वशास्त्रवित् ॥ २४॥
सहस्रबाहुः सरसः सर्वसत्वावलम्बनः ।
स्वभूः सीतापतिः सूरिः सर्वशास्त्रार्थकोविदः ॥ २५॥
स्वभावोदारचरितः सच्चिदानन्दविग्रहः ।
सरीसृपेन्द्रकटकः सुरेन्द्रात्मजसारथिः ॥ २६॥
सर्वंसहः सर्वधामा सनकादिमुनीडितः ।
स्मरारिः स्मेरवदनः सृष्टिस्थित्यन्तकारणः ॥ २७॥
सैरन्ध्रीपूजितपदः सामगानाधिकप्रियः ।
सिन्धुरेन्द्राजिनधरः सीरपाणिः समीरणः ॥ २८॥
सद्गतिः सङ्गरहितः साधुकृत् सत्पतीश्वरः ।
हंसो हरिःहयारूढो हृषीकेशो हविष्पतिः ॥ २९॥
हिरण्यगर्भभूर्होता हविर्भोक्ता हिरण्मयः ।
हरिकेशो हरोहारी हव्यवाहो हरीश्वरः ॥ ३०॥
हर्यक्षरूपी हितकृत् हयग्रीवो हतान्तकः ।
हरित्पालो हिरण्याक्षरिपुर्हरिहरात्मकः ॥ ३१॥
हस्तीन्द्रवरदो हंसवाहनो हरिणाङ्कधृक् ।
हेमांशुको हेममाली हेमाङ्गो हेमकुण्डलः ॥ ३२॥
हालाहलाङ्कितगळो हली हानिविवर्जितः ।
ळपञ्चलक्षभूतेशो ळाप्तेजोवायुखेश्वरः ॥ ३३॥
क्षमाभृत् क्षपणः क्षेमः क्षेत्रज्ञः क्षेत्रनायकः ।
क्षौमाम्बरः क्षौद्रवाक्च क्षाळिताघः क्षितीश्वरः ॥ ३४॥
क्षेमङ्करः क्ष्वेळहरः क्षीराम्बुनिधिकेतनः ।
अनन्तलक्षणोनन्तोस् नीशोस् नीहोस् व्ययोपरः ॥ ३५॥
अतीन्द्रियो भयोस्चिन्त्योस्चलोद्भुत पराक्रमः ।
अणिमादिगुणाधारोस्ग्रगण्योस्चिन्त्यशक्तिमान् ॥ ३६॥
अभिरामोस्नवद्याङ्गोस्निर्देश्योस्मृतविग्रहः ।
अजोद्रितनयानाथोस्प्रमेयोस्मित विक्रमः ॥ ३७॥
अशेषदेवतानाथो घोरोस्विद्याधिनाशनः ।
अप्रतर्क्योपरिच्छेद्योजातः शत्रुरनामयः ॥ ३८॥
अनादिमध्यनिधनोस्नङ्गशत्रुरधोक्षजः ।
अकल्मषोभिरूपोभिरामोस्नर्घ्य गुणोस्च्युतः ॥ ३९॥
अकारादिक्षकारान्तमातृकावीतविग्रहः ।
आनन्दरूप आनन्द आनन्दघन आश्रयः ॥ ४०॥
आराध्य आयतापाङ्ग आपन्नार्तिविनाशनः ।
इन्द्रादिदेवताधीश इष्टापूर्तिफलप्रदः ॥ ४१॥
इतिहासपुराणज्ञ इच्छाशक्तिपरायणः ।
इळापतिरिळानाथ इन्दिराजानिरिन्दुभाः ॥ ४२॥
इन्दीवरदळश्याम इद्धतेजा इभाननः ।
ईश ईश्वर ईशान ईतिभीतिनिवारणः ॥ ४३॥
ईक्षाकृतजगत्सृष्टिरीड्य ईहाविवर्जितः ।
उत्कृष्टशक्तिरुत्कृष्ट उदिताम्बरमार्गणः ॥ ४४॥
उपेन्द्र उरगाकल्प उत्पत्तिस्थितिनाशकृत् ।
उमापतिरादाराङ्ग उष्ण उत्पत्तिवर्जितः ॥ ४५॥
उष्णांशुरुज्वलगुण उन्नतांस उरुक्रमः ।
उपप्लवभिदुद्गीथ उमाप्रिय उदद्रवः ॥ ४६॥
उत्साहशक्तिरुद्दामकीर्तिरुद्धृतभूधरः ।
ऊर्ध्वरेता ऊर्ध्वपदः ऊर्वीकृतचराचरः ॥ ४७॥
ऋद्धिकर्ता ऋतुकरो ऋणत्रयविमोचनः ।
ऋग्यजुःसामवेदात्मा ऋजुमार्गप्रदर्शनः ॥ ४८॥
एक एकान्तनिलय एजिताशेषपातकः ।
एणाङ्कचूड एकात्मा एधनीयस्सुखाकरः ॥ ४९॥
ऐङ्कार ऐश्वर्यकर ऐहिकामुष्मिकप्रदः ।
ओङ्कारमूर्तिरोङ्कार ओङ्कारार्थप्रकाशकः ॥ ५०॥
औदार्यनिधिरौन्नत्यप्रद औषधनायकः ।
अम्बिकापतिरम्भोजदृगम्बुजसमद्युतिः ॥ ५१॥
अञ्जनासुतसेनव्याङ्घ्रिरन्धकष्नोङ्गदाश्रयः ।
अम्बरात्माङ्गनार्था०गो अम्बरीषवरप्रदः ॥ ५२॥
अस्थिमालोक्षयनिधिरष्टैश्वर्यप्रदोक्षरः ।
अष्टाङ्गयोगसाध्योष्टमूर्तिरष्टवसुस्तुतः ॥ ५३॥
कपर्दी कौस्तुभधरः कालकालः कलानिधिः ।
कर्पूरधवळः कृष्णः कपाली कंसमर्दनः ॥ ५४॥
कैलासवासी कमठः कृत्तिवासः कृपानिधिः ।
कामेशः केशवः कुल्यः कैवल्यफलदायकः ॥ ५५॥
कुबेरबन्धुः कौन्तेयसारथिः कनकार्चितः ।
कैटभारिः क्रतुध्वंसी क्रतुभुक्क्रतुपालकः ॥ ५६॥
कल्पहारहितः कर्ता कर्मबन्धहरः कृतिः ।
कोदण्डपाणिः कवची कुण्डलीकळभूषणः ॥ ५७॥
किरातविग्रहः कल्की किङ्किणीजालभूषणः ।
कौशेयवसनः क्रान्तः कुशलः कीर्तिवर्धनः ॥ ५८॥
कृशानुरेताः काळीयभञ्जनः क्षेशनाशनः ।
कदम्बवासी कल्याणदायी कमललोचनः ॥ ५९॥
कुप्यः कुक्षिस्थभुवनः क्रान्ताशेषचराचरः ।
कोटिवैश्रवणश्रीदः कोटिमन्मथसुन्दरः ॥ ६०॥
कोटीन्दुजगदानन्दी कोटिब्रह्माण्डपालकः ।
कोटिसूर्यप्रतीकाशः कोटियज्ञ समाह्वयुः ॥ ६१॥
कोटिब्रह्मसृगैश्वर्यः कोटिशक्तिपरीवृतः ।
खण्डेन्दुशेखरः खण्डी खट्वाङ्गी खगवाहनः ॥ ६२॥
ख्यातितः ख्यातिमान् खस्थः खेचरः खेचरेडितः ।
खरारिः खण्डपरशुः खण्डेन्दुनिटिलोज्वलः ॥ ६३॥
खण्डितप्रणताघौघः खेदहृत् खेटकायुधः ।
गङ्गाधरो गिरिधरो गिरिध्वनी गदाधरः ॥ ६४॥
गङ्गाप्रबोधो गोविन्दो गौरीशो गरुडध्वजः ।
गिरीशो गोपतिर्गोप्ता गोमान्तो गोक्षिगौरवः ॥ ६५॥
गोवर्धनधरो गोप्यो गिरिबन्धुर्गुहाश्रयः ।
गम्भीरो गगनाकारो गद्यपद्यपरिष्कृतः ॥ ६६॥
गरीयान् ग्रामणिर्गण्यो गोपालो गोधनप्रदः ।
गुरुर्गानप्रियो गोष्ठी गुणातीतो गुणाग्रणिः ॥ ६७॥
गायत्रीवल्लभो गेयो गन्धर्वकुलवन्दितः ।
ग्रहपीडाहरो गोधो गतिभ्रष्टगतिपदः ॥ ६८॥
घनाघनो घनश्यामो घण्टाकर्णवरप्रदः ।
घण्टाविभूषणो घोरो घस्मरो घसृणान्तकः ॥ ६९॥
घृणीर्घृणानिधिर्घोषो घातिताखिलपातकः ।
घूर्णिताशेषभुवनो घटकेशो घृतप्रियः ॥ ७०॥
ङान्तसारस्वरमयो ङान्तसामार्थतत्ववित् ।
चन्द्रपीडश्चन्द्रपाणिः चन्द्रकान्तश्चतुर्भुजः ॥ ७१॥
चराचरपिता चण्डश्चण्डीशश्चण्डविक्रमः ।
चिद्रूपश्चेतनाधीशश्चिन्तितार्थप्रदायकः ॥ ७२॥
चिरन्तनश्चिराराध्यश्चित्रवेषश्चिदम्बरः ।
चिद्घनश्चिन्मयश्चित्रः चिदानन्दश्चिदम्बुधिः ॥ ७३॥
चन्द्रायुधश्चन्द्रमुखश्चन्द्रिकाधवळस्मितः ।
चित्रभानुश्चित्ररूपः चित्रवीर्यश्चराचरः ॥ ७४॥
चित्रकर्माश्चित्रगतिः चन्द्रश्चाणूरमर्दनः ।
चतुरः चतुरास्येड्यः चतुर्वर्गफलप्रदः ॥ ७५॥
चार्वङ्गश्चर्वणपरश्चारुचन्दनचर्चितः ।
चामीकरगृहान्तस्थश्चामरानिलसेवितः ॥ ७६॥
चिन्तामणिश्छिन्नतपश्चूर्णितापन्महाचलः ।
छन्दोमयः छिन्नपाशः छन्दोगश्छिन्नसंशयः ॥ ७७॥
छेदितासुरशस्त्रास्त्रः छेदिताखिलपातकः ।
छादितात्मप्रभावश्च छत्रीकृतफणीश्वरः ॥ ७८॥
जगद्धर्ता जगद्भर्ता जगज्ज्येष्ठो जनार्दनः ।
जगत्प्राणो जगद्भाव्यो जगज्योतिर्जगन्मयः ॥ ७९॥
जगद्भन्धुर्जगत्साक्षी जगदादिर्जगत्पतिः ।
जन्हुजालङ्कृतजटो जाह्नवीजनको जयः ॥ ८०॥
जैत्रो जलन्धरहरो जरामृत्यु निवारणः ।
जानकीवल्लभो जेता जितक्रोधो जितेन्द्रियः ॥ ८१॥
जितात्मा जितपञ्चेषुर्जितासुर्जीवितेश्वरः ।
जाड्यहारी जन्महरो ज्योतिर्मूर्तिर्जलेश्वरः ॥ ८२॥
झल्लरीवाद्यमुदितो झषकेतनदर्पहा ।
ज्ञानगम्यो ज्ञानपालो ज्ञानात्मा ज्ञानसागरः ॥ ८३॥
ज्ञातृज्ञानश्लेयरूपो ज्ञानदो ज्ञानदीपकः ।
टङ्काक्षसूत्रहस्ताब्जष्टङ्कीकृतरसातलः ॥ ८४॥
ठकारयुक्तमन्त्रेड्यष्टान्तमन्त्रप्रसादकः ।
डमरुव्यसहस्ताग्रो डिम्बिकासुरनाशनः ॥ ८५॥
डाकिनीगणसंवीतो डोलाखेलनलालसः ।
डिण्डीरपुञ्जधवळो डिण्डिमध्वनिसेवितः ॥ ८६॥
ढक्कानिनादसंप्रीतो डुण्ढिविघ्नेशपूजितः ।
णपञ्चलक्षसंप्रीतो णान्तव्याकरणार्थवित् ॥ ८७॥
त्रिगुणात्मा त्रिकालज्ञस्त्रिपुरारिविक्रमः ।
त्रिलोचनस्तीर्थपादास्त्रिलोकेशस्त्रयीमयः ॥ ८८॥
त्रयीवेद्यस्त्रयीश्वासस्त्रिशूली तार्क्ष्यकेतनः ।
तेजोमण्डलदुर्धर्षस्तापत्रयनिवारणः ॥ ८९॥
स्तुत्यः स्तोत्रप्रियस्तुष्टस्तपस्तोमफलप्रदः ।
तपनस्तापसस्तापहारी तापसवल्लभः ॥ ९०॥
तारकस्ताटङ्कारातिस्तारकब्रह्ममन्त्रवित् ।
थबीजमन्त्रसन्तुष्टस्थवर्णप्रतिपादकः ॥ ९१॥
दुर्वासा दौपदीवन्द्यो दुःखाब्दि बडबानलः ।
दैत्यारिर्दक्षिणामूर्तिर्दुग्धाम्भोनिधिसंश्रयः ॥ ९२॥
दारिद्र्यवनदावाग्निर्दत्तात्रेयो दुरासदः ।
देवदेवो दृढप्रज्ञोदान्तो दुर्लभदर्शनः ॥ ९३॥
दामोदरो दानशीलो दयाळुर्दीनवत्सलः ।
दक्षो दक्षाध्वरध्वंसी दुःशासनकुलान्तकः ॥ ९४॥
दुरन्तमहिमा दूरो दुष्पारो दुष्ट्रधर्षणः ।
दुर्ज्ञेयो दुर्जयो दीर्घबाहुर्दुष्टनिबर्हणः ॥ ९५॥
दिगीशो दितिसम्पूज्यो दिग्वासा दिविषस्पतिः ।
दशकण्ठासुरश्रेणिपूजिताङ्घ्रिसरोरुहः ॥ ९६॥
दण्डकारण्यसञ्चारी दण्डपाणिसमर्चितः ।
दण्डितासुरदोर्दण्डो दशश्चन्दननन्दनः ॥ ९७॥
दहराकाशमध्यस्थो देहकृद्भयनाशनः ।
दरहासो दयामूर्तिर्दिव्यकीर्तिर्दिवस्पतिः ॥ ९८॥
ध्यानगम्यो ध्येयमूर्तिर्ध्यानातीतो धुरन्धरः ।
धन्वी धर्मो धनाध्यक्षो ध्यातृपापनिषूदनः ॥ ९९॥
धृष्टिर्धृतिप्रदो धाता धार्मिको धर्मपालकः ।
धूर्जटिर्धेनुकरिपुर्धत्तूरकुसुमप्रियः ॥ १००॥
धूष्पतिर्धूतपापौघो धनदो धन्यसेवितः ।
नटेशो नाट्यकुशलो नीलकण्ठो निरामयः ॥ १०१॥
नित्यदो नित्यसन्तुष्टो नित्यानन्दो निराश्रयः ।
निर्विकारो निराधारो निष्प्रपञ्चो निरुत्तरः ॥ १०२॥
निरञ्जनो निर्विकल्पो निर्लेपो निरुपद्रवः ।
नरो नियन्त्रकल्याणो नरसिंहो नरेष्टदः ॥ १०३॥
नारायणो नराधीशो निवृत्तात्मानिगूढगः ।
नन्दीशो नन्दतनयो नाकेशो नरकान्तकः ॥ १०४॥
पिनाकी पङ्कजकरः पूर्णः पूर्णार्थकारकः ।
पुराणपुरुषः पुण्यः पटुः पशुपतिः परः ॥ १०५॥
प्रियंवदः प्रियकरः प्रणवः प्रणवार्थकः ।
परमात्मा परब्रह्मा परञ्ज्योतिः परन्तपः ॥ १०६॥
परार्थः परमार्थज्ञः परतत्त्वावबोधकः ।
परानन्दः पराव्यक्तः परन्धामा परोदयः ॥ १०७॥
पद्मार्चितः पद्मनाभः पद्मेशः पद्मबान्धवः ।
परेशः पार्थवरदः पशुपाशविमोचकः ॥ १०८॥
पार्वतीशः पीतवासाः पुरन्दरसुरार्चितः ।
पुण्डरीकाजिनधरः पुण्डरीकदळेक्षणः ॥ १०९॥
पुण्डरीकपुराध्यक्षः पुण्डरीकसमप्रभः ।
पुण्यशीलः पुण्यकीर्तिः पुण्यगम्यः पुरान्तकः ॥ ११०॥
पूतनाजीवितहरः पूतनामा पुरातनः ।
फणिभूषः फणिपतिः फणिकुण्डलमण्डितः ॥ १११॥
फणीन्द्रशायी फालाक्षः फलभुक् फलदायकः ।
ब्रह्माङ्गहा बलिध्वंसी ब्रह्मविद् ब्रह्मवित्तमः ॥ ११२॥
ब्रह्मज्योतिर्ब्रह्मकृतिः ब्रह्मण्यो ब्रह्मवन्दितः ।
ब्रह्मेन्द्रवरदो ब्रह्मपारगो ब्रह्मवत्सलः ॥ ११३॥
ब्रह्माण्डविग्रहो ब्रह्म बृहत्तेजो बृहत्तपः ।
बहुशक्तिर्बालरूपो बलोन्माथिर्बलोत्कटः ॥ ११४॥
बन्धुरो बाणवरदो बुध्यो बोधात्मको बुधः ।
भगो भूतपतिर्भीमो भीष्ममुक्तिप्रदो भवः ॥ ११५॥
भाग्यदो भगवान् भोगी भवो भीतभयापहः ।
भगनेत्रहरो भद्रो भस्मोद्धूळितविग्रहः ॥ ११६॥
भस्मशायी भवानीशो भूतात्मा भूतनायकः ।
भार्गवो भार्गवगुरुः भुक्तिमुक्तिफलप्रदः ॥ ११७॥
भवप्रियो भवद्वेषी भोक्ता भुवनपालकः ।
महेश्वरो महायोगी महावीरो महामनाः ॥ ११८॥
महाकर्मा महाकीर्तिर्महौजा महिमोद्धतः ।
महौषधिर्महीभर्ता महोदारो महामतिः ॥ ११९॥
महानन्दो महापुण्यो महाभाग्यो महागुणः ।
महारथो महाधन्वी महाविद्यो महोदयः ॥ १२०॥ १२०॥
महापातकविध्वंसी महोरगवरप्रदः ।
महालिङ्गो महाशृङ्गो महामोहप्रभञ्जनः ॥ १२१॥
महाप्रभावो महिमान् मणिमाणिक्यभूषणः ।
मृत्युञ्जयो मधुध्वंसी मायेशो माधवो मुनिः ॥ १२२॥
मोहहर्ता मोक्षदाता मुकुन्दो मदनान्तकः ।
मुरारिर्मङ्गलकरो मङ्गलेशो मनोहरः ॥ १२३॥
मार्ताण्डमण्डलान्तस्थो मार्कण्डेयशरण्यदः ।
मन्युमान् मन्युफलदो मन्युर्मन्युपतिर्महान् ॥ १२४॥
यशस्वी यज्ञवाराहो यज्ञाङ्गो यज्ञसारथिः ।
यजमानो यज्ञपालो यज्ञो यज्ञफलप्रदः ॥ १२५॥
यन्त्रिताफौघसञ्चारो यमभीतिहरो यमि ।
योगीयोगजनानन्दू योगीशो योगदर्शकः ॥ १२६॥
यतात्मा यादवपतिः यक्षो यक्षसखो युवा ।
रामार्चितो रमानाथो रुद्रो रुद्रविमोहनः ॥ १२७॥
राज्यप्रदो रामभद्रो रम्यो रामो रणाग्रणिः ।
राजराजार्चितपदो रावणारी रणोद्धतः ॥ १२८॥
रथाङ्गपाणी रुचिरो रत्नग्रैवेयकाङ्गदः ।
रत्नसिंहासनासीनो रजताद्रिनिकेतनः ॥ १२९॥
रत्नाकरो राजहंसो रोचिष्णू रोगभेषजः ।
राकेन्दुवदनो रौद्रो रूपो रौरवतारकः ॥ १३०॥
लोकबन्धुर्लोकसाक्षी लोकनाथो लयातिगः ।
लक्ष्यो लक्षपतिर्लक्ष्मीः लक्ष्मणो लक्ष्मणाग्रजः ॥ १३१॥
लावण्यजलधिर्लोलकुण्डलो ललिताकृतिः ।
ललाटोद्भूतदहनो लाभो लङ्केशपालकः ॥ १३२॥
विश्वामरेश्वरो विद्वान् वरदो वासवानुजः ।
वामदेवो वासुदेवो वन्द्यो विष्णुर्वृषाकपिः ॥ १३३॥
वैकुण्ठवासी विश्वात्मा विश्वभृद्विश्वभावनः ।
विश्वनाथो विश्वधामा विश्वसृग्विश्वपालकः ॥ १३४॥
विश्वमूर्तिर्विश्वरूपो विश्वदीप्तिर्विचक्षणः ।
विरूपाक्षो विशालाक्षो वृषाङ्को वृषभान्तकः ॥ १३५॥
वीतरागो वीतमदो वीतभीतिर्विमत्सरः ।
वियतात्मा विधुर्वैद्यो व्योमकेशो वियत्पदः ॥ १३६॥
वाक्पतिर्वातरशनो वनमाली वनेश्वरः ।
वल्लभो वल्लवीनाथो वर्यो वासुकिकङ्कणः ॥ १३७॥
विष्वक्सेनो वषट्कारो वरिष्ठो वरदक्षकः ।
वाग्मी विज्ञानजलधिर्वाक्प्रदो वाङ्मयो विभुः ॥ १३८॥
विधिर्विधातृजनको वागतीतो वशंवदः ।
वदान्यो विविधाकारो वर्णी वर्णाश्रमाधिपः ॥ १३९॥
व्यासो व्याघ्राजिनधरो वज्रपाणिर्विरोचनः ।
विभावसुर्विविक्तात्मा विशोको विजरो विराट् ॥ १४०॥
वेदान्तवेद्यो वेदात्मा वराहो विषमेक्षणः ।
वृन्दारजनमन्दारो वाञ्छितार्थफलप्रदः ॥ १४१॥
इति श्रीशङ्करनारायणसहस्रनामस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥
॥ ॐ तत्सत् शङ्करनारायणार्पणमस्तु ॥
उत्तरपीठिका -
इति ते कथितं दिव्यं नामसाहस्रमुत्तमम् ।
रहस्यं सर्वमन्त्राणां स्तोत्राणामुत्तमोत्तमम् ॥ १॥
सर्वपापहरं पुण्यं सर्वरोगैकभेषजम् ।
सर्वसम्पत्करं नृणां सर्वाभीष्टप्रदायकम् ॥ २॥
पठतां शृण्वतां नित्यं भक्तियुक्तेन चेतसा ।
समस्तरोगशमनं दुःखदारिद्र्यनाशनम् ॥ ३॥
एतन्नामसहस्रेण तुल्यमन्यन्न विद्यते ।
शम्भोः पञ्चशतानि स्युः विष्णोः पञ्चशतानि च ॥ ४॥
यत्र नामानि राजन्ते क्रमात्सम्मिळितानि च ।
मौक्तिकान्तरितेन्द्राक्षमालेयं हृदयङ्गमा ॥ ५॥
पुण्यं नामसहस्रेण भक्त्या सम्पूजयन्ति ये ।
पुष्पैर्नानाविधैः पत्रैः बिल्वैश्च तुलसीदळैः ॥ ६॥
लिङ्गरूपिणमीशानं नारायणमनामयम् ।
तेषां सञ्जायतेभीष्टमचिरान्नात्र संशयः ॥ ७॥
स कृत्वा भक्तिभावेन तेषां फलमिदं शृणु ।
अग्निष्टोमसहस्राणि वाजपेयशतानि च ॥ ८॥
काश्यादिपुण्यक्षेत्रेषु कुर्वतां यत्फलं लभेत् ।
कुरुक्षेत्रेषु गोकर्णे प्रभासे च महोदये ॥ ९॥
चन्द्रसूर्योपरागेषु स्वर्णभारशतानि च ।
कपिलागोसहस्राणि ब्राह्मणेभ्यो यथाविधि ॥ १०॥
श्रोत्रियेभ्यः कुटुम्बिभ्यः ददतां यत्फलं लभेत् ।
तत्फलं कोटिगुणितं लभ्यते तैर्न संशयः ॥ ११॥
स्वर्गादिपुण्यलोकेषु भुक्त्वा भोगान्यनेकशः ।
अदैतज्ञानमासाद्य सर्वमोहनिकृन्तनम् ॥ १२॥
कैवल्यमाप्यते साक्षाच्छिवश्रीशप्रसादतः ।
शत्रुभिः पीडितो राजा जयकामस्तु कारयेत् ॥ १३॥
अर्प्यान्नामसहस्रेण बिल्वपत्रैश्च कोमलैः ।
तुळसीमञ्जरीभिश्च द्रोणार्ककुसुमैस्तथा ॥ १४॥
तत्कालोद्भवैः पष्पैः शिवकेशवमन्वहम् ।
लक्षपत्रैर्लक्षपुष्पैर्मासं मासद्वयं तु वा ॥ १५॥
शत्रवस्तस्य नश्यन्ति राज्यं निष्कण्टकं भवेत् ।
यं यं कामं समुद्दिश्य नामसाहस्रपूजनम् ॥ १६॥
करोति शङ्करं श्रीशं तन्तमाप्नोति मानवः ।
षोडशैर्नाममन्त्रैस्तु द्वादशार्णमथापि वा ॥ १७॥
सहस्रं प्रत्यहं जप्त्वापठेन्नामसहस्रकम् ।
तस्य सिद्धिकरं चैव नात्र कार्या विचारणा ॥ १८॥
प्रदोषे यः पठेद्भक्त्या नामसाहस्रमुत्तमम् ।
प्रसन्नो मनुते साक्षात् स्कन्दवक्त्रं महेश्वरः ॥ १९॥
बहुनात्र किमुक्तेन सर्वाभीष्टप्रदं मुने ।
भुक्तिदं मुक्तिदं पुण्यं स्तोत्रनामसहस्रकम् ॥ २०॥
शिवविष्णुप्रियकरं कथितं तव पुत्रक ।
स्कन्दाय कथितं पूर्वं कैलासे किल शम्भुना ॥ २१॥
तेन मे मेरुशिखरे प्राप्तपुण्यप्रभावतः ।
अद्योपदिष्टं ते पुत्र सर्वलोकहिताय हि ॥ २२॥
इत्युक्त्वापूजितो ब्रह्मा नारदेन महर्षिणा ।
प्रहृष्ट मानसैर्देवैः संस्तुतः कमलासनः ।
ध्यायन् देवं महादेवमद्वयं करुणार्णवम् ॥ २३॥
ॐ इति श्रीस्कान्दपुराणे सह्याद्रिखण्डे सनत्कुमारसंहितायां ब्रह्मनारदसंवादे
श्रीशङ्करनारायणसहस्रनामस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥
विसर्ग बिन्दुमात्राणि पदपादाक्षराणि च ।
न्यूनानि चातिरिक्तानि क्षमस्व हरमाधव ॥
Encoded and proofread by Vani V vanirvs at gmail.com