% Text title : Avyakta Upanishad % File name : avyakta.itx % Category : upanishhat % Location : doc\_upanishhat % Author : Vedic tradition % Transliterated by : Sunder Hattangadi % Proofread by : Sunder Hattangadi % Description-comments : 68 / 108; Sama Veda - Vaishnava upanishad % Latest update : July 27, 2000 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Avyakta Upanishad ..}## \itxtitle{.. avyaktopaniShat ..}##\endtitles ## (avyaktanR^isiMhopaniShat) (sAmavedIyA) svAj~nAnAsurarADgrAsasvaj~nAnanarakesarI | pratiyogivinirmuktaM brahmamAtraM karotu mAm || OM ApyAyantu mamA~NgAni vAkprANashchakShuH shrotramatho balamindriyANi cha || sarvANi sarvaM brahmopaniShadaM mAhaM brahma nirAkuryAM mA mA brahma nirAkarodanirAkaraNa\- mastvanirAkaraNaM mestu tadAtmani nirate ya upaniShatsu dharmAste mayi santu te mayi santu || OM shAntiH shAntiH shAntiH || (sR^iShTeH purA nirvisheShabrahmasthitiH) hariH OM | purA kiledaM na ki~nchannAsInna dyaurnAntarikShaM na pR^ithivI kevalaM jyotIrUpamanAdyanantamanaNvasthUlarUpamarUpaM rUpavadavij~neyaM j~nAnarUpamAnandamayamAsIt | (parameShThiprAdubhaviH) tadananyattaddvedhAbhUddharitamekaM raktamaparam | tatra yadraktaM tatpuMso rUpamabhUt | yaddharitaM tanmAyAyAH | tau samagachChataH | tayorvIryamevamanandat | tadavardhata | tadaNDamabhUdhaimam | tatpariNamamAnamabhUt | tataH parameShThI vyajAyata | (parameShThinaH svakR^ityajij~nAsA) so.abhijij~nAsata kiM me kulaM kiM me kR^ityamiti | taM ha vAgadR^ishyamAnAbhyuvAcha bhobho prajApate tvamavyaktAdutpanno.asi vyaktaM te kR^ityamiti | kimavyaktaM yasmAdahamAsiSham | kiM tadvyaktaM yanme kR^ityamiti | sAbravIdavij~neyaM hi tatsaumya tejaH | yadavij~neyaM tadavyaktam | tachchejjij~nAsasi mAvagachCheti | sa hovAcha kaiShA tvaM brahmavAgyadasi shaMsAtmAnamiti | sA tvabravIttapasA mAM vijij~nAsasveti | sa ha sahasraM samA brahmacharyamadhyuvAsAdhyuvAsa || 1|| dvitIyaH khaNDaH (parameShThinaH AnuShThubhIvidyAdarshanam) athApashyadR^ichamAnuShTubhIM paramAM vidyAM yasyA~NgAnyanye mantrAH | yatra brahma pratiShThitam | vishvedevAH pratiShThitAH | yastAM na veda kimanyairvedaiH kariShyati | (AnuShTubhIvidyayA nR^isiMhadarshanam) tAM viditvA sa cha raktaM jij~nAsayAmAsa | tAmevamanUchAnAM gAyannAsiShTa | sahasraM samA Adyantanihito~NkAreNa padAnyagAyat | sahasraM samAstathaivAkSharashaH | tato.apashyajjyotirmayaM shriyAli~NgitaM suparNarathaM sheShaphaNAchChaditamauliM mR^igamukhaM naravapuShaM shashisUryahavyavAhanAtmakanayanatrayam | (nR^isiMhastutiH) tataH prajApatiH praNipapAta namonama iti | tathaivarchAtha tamastaut | ugramityAha ugraH khalu vA eSha mR^igarUpatvAt | vIramityAha vIro vA eSha vIryavattvAt | mahAviShNumityAha mahatAM vA ayaM mahAnrodasI vyApya sthitaH | jvalantamityAha jvalanniva khalvasAvavasthitaH | sarvatomukhamityAha sarvataH khalvayaM mukhavAnvishvarUpatvAt | nR^isiMhamityAha yathA yajurevaitat | bhIShaNamityAha bhIShA vA asmAdAditya udeti bhItashchandramA bhIto vAyurvAti bhIto.agnirdahati bhItaH parjanyo varShati | bhadramityAha bhadraH khalvayaM shriyA juShTaH | mR^ityormR^ityumityAha mR^ityorvA ayaM mR^ityuramR^itatvaM prajAnAmannAdAnAm | namAmItyAha yathA yajurevaitat | ahamityAha yathA yajurevaitat || 2|| (ugraM vIraM mahAviShNuM jvalantaM sarvatejasam | nR^isiMhaM bhIShaNaM bhadraM mR^ityumR^ityuM namAmyaham ||) tR^itIya khaNDaH (vyaktasvarUpam) atha bhagavAMstamabravItprajApate prIto.ahaM kiM tavepsitaM tadAshaMseti | sa hovAcha bhagavannavyaktAdutpanno.asmi vyaktaM mama kR^ityamiti purAshrAvi | tatrAvyaktaM bhavAnityaj~nAyi vyaktaM me kathayeti | vyaktaM vai vishvaM charAcharAtmakam | yadvyajyate tadvyaktasya vyaktatvamiti | (jagatsR^iShTyupAyo dhyAnayaj~naH) sa hovAcha na shaknomi jagatsraShTumupAyaM me kathayeti | tamuvAcha puruShaH prajApate shR^iNu sR^iShTerupAyaM paramaM yaM viditvA sarvaM j~nAsyasi | sarvatra shakShyasi sarvaM kariShyasi | mayyagnau svAtmAnaM havirdhyAyettayaivAnuShTubharchA | dhyAnayaj~no.ayameva | (dhyAnayaj~namahimA) etadvai mahopaniShaddevAnAM guhyam | na ha vA etasya sAmnA narchA na yajuShArtho nu vidyate | ya imA veda sa sarvAnkAmAnavApya sarvAMllokA~njitvA mAmevAbhyupaiti na sa punarAvartate ya evaM vedeti || 3|| chaturthaH khaNDaH (dhyAnayaj~nena parameShThinaH sarvaj~natvAdilAbhaH) prajApatistaM yaj~nAyaM vasIyAMsamAtmAnaM manyamAno manoyaj~neneje | sapraNavayA tayaivarchA havirdhyAtvAtmAna\- mAtmanyagnau juhuyAt | sarvamajAnAtsarvatrAshakatsarvamakarot | (anyasyApi dhyAnayaj~nena sarvaj~natvAdilAbhaH) ya evaM vidvAnimaM dhyAnayaj~namanutiShThetsa sarvaj~no.anantashaktiH sarvakartA bhavati | sa sarvAM.cllokA~njitvA brahma paraM prApnoti || 4|| pa~nchamaH khaNDaH I(lokatrayAdisR^iShTiH) atha prajApatirlokAnsisR^ikShamANastasyA eva vidyAyA yAni triMshadakSharANi tebhyastrIM.cllokAn | atha dve dve akShare tAbhyAmubhayato dadhAra | tasyA evarcho dvAtriMshadbhirakSharai\- stAndevAnnirmame | sarvaireva sa indro.abhavat | tasmAdindro devAnAmadhiko.abhavat | ya evaM veda samAnAnAmadhiko bhavet | (vasurudrAdityasruShTiH) tasyA ekAdashabhiH pAdairekAdasha rudrAnnirmame | tasyA ekAdashabhirekAdashAdityAnnirmame | sarvaireva sa viShNurabhavat | tasmAdviShNurAdityAnAmadhiko.abhavat | ya evaM veda samAnAnAmadhiko bhavet | sa chaturbhishchaturbhirakSharairaShTau vasUnajanayat | sa tasyA AdyairdvAdashabhirakSharairbrAhmaNamajanayat | dashabhirdashabhirviTkShatre | tasmAdbrAhmaNo mukhyo bhavati | evaM tanmukhyo bhavati ya evaM veda | tUShNIM shUdramajanayattasmAchChUdro nirvidyo.abhavat | (ahorAtrasR^iShTiH) na vedaM ivA na naktamAsIdavyAvR^itam | sa prajApatirAnuShTubhAbhyAmardharchAbhyAmahorAtrAvakalpayat | (vedaChandassR^iShTiH) tato vyaichChat vyevAsmA uchChati | atho tama evApahate | R^igvedamasyA AdyAtpAdAdakalpayat | yajurdvitIyAt | sAma tR^itIyAt | atharvA~NgirasashchaturthAt yadaShTAkSharapadA tena gAyatrI | yadekAdashapadA tena triShTup | yachchatuShpadA tena jagatI yaddvAtriMshadakSharA tenAnuShTup | sA vA eShA sarvANi ChandAMsi | ya imAM sarvANi ChandAMsi veda | sarvaM jagadAnuShTubha evotpannamanuShTuppratiShThitaM pratitiShThati yashchaivaM veda || 5|| ShaShThaH khaNDaH (strIpuruShamithunasR^iShTiH) atha yadA prajAH sR^iShTA na jAyante prajApatiH kathaM nvimAH prajAH sR^ijeyamiti chintayannugramitImAmR^ichaM gAtumupAkrAmat | tataH prathamapAdAdugrarUpo devaH prAdurabhUt ekaH shyAmaH purato raktaH pinAkI strIpuMsarUpastaM vibhajya strIShu tasya strIrUpaM puMsi cha puMrUpaM vyadhAt | ubhAbhyAnaMshAbhyAM sarvamAdiShTaH | tataH prajAH prajAyante | ya evaM veda prajApateH so.api tryambaka imAmR^ichamudgAya\- nnudgrathitajaTAkalApaH pratyo agjyotiShyAtmanyeva rantAramiti | (indrAkhyAyikA) indro vai kila devAnAmanujAvara AsIt | taM prajApatirabravIdgachCha devAnAmadhipatirbhaveti | so.agachChat | taM devA UchuranujAvaro.asi tvamasmAkaM kutastvAdhipatyamiti | sa prajApatimabhyetyovAchaivaM devA UchuranujAvarasya kutastavAdhipatyamiti | taM prajApatirindraM trikalashairamR^itapUrNairAnuShTubhAbhimantritairabhiShichya taM sudarshanena dakShiNato rarakSha pA~nchajanyena vAmato dvayenaiva surakShito.abhavat | raukme phalake sUryavarchasi mantramAnuShTubhaM vinyasya tadasya kaNThe pratyamu~nchat | tataH sudurnirIkSho.abhavat | tasmai vidyAmAnuShTubhIM prAdAt | tato devAstamAdhipatyAyAnumenire | sa svarADabhUt | ya evaM veda svarAD bhavet | so.amanyata pR^ithivImapi kathamapAM jayeyamiti | sa prajApatimupAdhAvat | tasmAtprajApatiH kamaThAkAramindranAgabhujagendrAdhAraM bhadrAsanaM prAdAt | sa pR^ithivImabhyajayat | tataH sa ubhayorlokayoradhipatirabhUt | ya evaM vedobhayorlokayoradhipatirbhavati | sa pR^ithivIM jayati | (paramAtmapratiShThAsAdhanam) yo vA apratiShThitaM shithilaM bhrAtR^ivebhyo vasIyAnbhavati yashchaivaM veda yashchaivaM veda || 6|| saptamaH khaNDaH (etadvidyA.adhyayanaphalam) ya imAM vidyAmadhIte sa sarvAnvedAnadhIte | sa sarvaiH kratubhiryajate | sa sarvatIrtheShu snAti | sa mahApAtakopapAtakaiH pramuchyate | sa brahmavarchasaM mahadApnuyAt | AbrahmaNaH pUrvAnAkalpA.ashchottarAMshcha vaMshAnpunIte | nainamapasmArAdayo rogA AdidheyuH | sayakShAH sapretapishAchA apyenaM spR^iShTvA dR^iShTvA shrutvA vA pApinaH puNyAM.cllokAnavApnuyuH | chintitamAtrAdasya sarve.arthAH siddhyeyuH | pitaramivainaM sarve manyante | rAjAnashchAsyAdeshakAriNo bhavanti | na chAchAryavyatiriktaM shreyAMsaM dR^iShTvA namaskuryAt | na chAsmAdupAvarohet | jIvanmuktashcha bhavati | dehAnte tamasaH paraM dhAma prApnuyAt | yatra virAN nR^isiMho.avabhAsate tatra khalUpAsate | tatsvarUpadhyAnaparA munaya AkalpAnte tasminnevAtmani lIyante | na cha punarAvartante | (etadvidyAsampradAnavidhiH) na chemAM vidyAmashraddadhAnAya brUyAnnAsUyAvate nAnUchAnAya nAviShNubhaktAya nAnR^itine nAtapase nAdAntAya nAshAntAya nAdIkShitAya nAdharmashIlAya na hiMsakAya nAbrahmachAriNa ityeShopaniShat || OM ApyAyantu mamA~NgAni vAkprANashchakShuH shrotramatho balamindriyANi cha || sarvANi sarvaM brahmopaniShadaM mAhaM brahma nirAkuryAM mA mA brahma nirAkarodanirAkaraNa\- mastvanirAkaraNaM mestu tadAtmani nirate ya upaniShatsu dharmAste mayi santu te mayi santu || OM shAntiH shAntiH shAntiH || hariH OM tatsat || ityavyaktopaniShatsamAptA || ## Encoded by Sunder Hattangadi \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}