% Text title : Vastusutra Upanishad % File name : vAstusUtropaniShat.itx % Category : upanishhat % Location : doc\_upanishhat % Proofread by : Mohan Chettoor % Description/comments : See commentary in a separate file % Latest update : August 8, 2022 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Vastusutra UpaniShad ..}## \itxtitle{.. vAstusUtropaniShat ..}##\endtitles ## atha atharvavedIya vAstusUtropaniShat | \section{prathamaprapAThakasya sUtrANi} vAstoShpatirj~neya iti 1 ShaTshilpA~NgaprayogeNa prajanayanti rUpANi 2 yUpamidaM jyotiH 3 vR^ittaj~nAnaM rekhAj~nAnaM cha yo jAnAti sa sthApakaH 4 shilpAt pratimA jAyante 5 sa pravahaNaH shilpasUtrAdhyAyaM sthApakavidyAM chAvadat 6 sharIramUrtirahite mana Aveshya visheSheNa vikalpidoShayuktaM bhavati iti 7 vAstuShaDa~Ngamiti shreShThaM 8 ShaDdhA shailaM j~neyaM 9 shailAda~NgarAgaj~nAnaM prasarati 10 \section{dvitIyaprapAThakasya sUtrANi} nirdiShTArthakapratimA grAhyA 1 tatpAtanaM prathamA kriyA 2 tanmardanaM dvitIyA kriyA 3 vilamiti marmaj~neyaM 4 na kR^ityarUpArthaM rekhAkaraNaM kartavyaM 5 Adau vR^ittaM 6 ekaikasya saMyoge ekIbhavati 7 rekhAnvaye sarvA~NgANi nyAsaya 8 tejAMsi saralarekhANi 9 nAbhau rUpakarma prArabhyate 10 prAjApatyarItyA vR^ittaM hi tejastadA.apAM bhAse chaturasraM 11 karNadvayaM maru dbhAvena Acharanti 12 dhareva karNikakShetramAkarShayanti sthApakAH 13 tatra madhye labdhabindu rasAyAH prANaH 14 trihutAgniH smaryate.api cha loke 15 nimnagAstrihutA Apa iti 16 ShaTkoNako hi AkarShaNIvidyAvisheShaH 17 yathA rUpe tathA yUpe.anuchChedAntA grAhyAH 18 khananaprakAro dhyeyaH 19 sUtrAyane rekhAH subhagA bhavanti 20 utthitarekhA ayirUpAH pArshvagA abrUpAH tiryagrekhA marutarUpA iti 21 rUpasaubhAgyAd.hdhyAnabhAvo jAyate 22 amirekhAyAmuttu~NgarUpANi jAyante 23 aberavAyAmatsakarUpANi jAyante 24 mArutareravAyAM taijasarUpANi 25 rekhAj~nAnaM sarvamiti j~neyaM 26 \section{tR^itIyaprapAThakasya sUtrANi} rUpasya bhAvo mukhyaH 1 bhAvAnusArato rekhAvidhAnamiti j~neyaM 2 teShAM bahudhA kR^ityaM shreyaH 3 nyAsArthaM kAlabodho dhyeya iti 4 khanitrANi abhimantrayet 5 khanitrapa~nchakaM shreShThaM 6 rUpaprakarShArthaM rUpA~NgaM snigdhamiti 7 shilpakArAH pralepayanti drAvakarasaM 8 eShAM hetividyA shreShThA 9 rakShArthaM parNamaNiH paridheyaH 10 bhedanAda~NgasaubhagaM prabhavati 11 rekhAnupAtenA~NgAni nidheyAnIti shreShThakR^ityaM 12 gAthAnuprAse lakShaNaM vyaktaM bhavati 13 dhyAnaprayoge rUpasauShThavaM spaShTaM bhavati 14 yathA prakR^itistathA rUpalakShaNaM 15 a~NgAnAmardhAkalaM suShamaM dhyeyaM 16 harsAvadhi ubhayadishi chordhve vardhayet 17 rakShAvidhAnena vighnaghAtayaH 18 rekhAkrameNa bhedanaM chaturdhA j~neyaM 19 nemyottare rUpA~NgaM na vardhayet 20 khanitrachAlanavidhirdhyeyavisheShaH 21 \section{chaturthaprapAThakasya sUtrANi} pratItAtpratIkaH 1 rUpAda~NgAni sa~njAyante 2 dvidhAto brahma rUpavadbhavati 3 tattvaj~nAnena koShThakA mukhyAH 4 vargIkaraNaM makhyakR^ityaM 5 koShThakAntarAle rUpasyAvayavo dhyeyaH 6 parimitA~NgahArAdbhAvalakShaNAni jAyante 7 koShThake vyatikrAnte rUpamavidyaM bhavati 8 shulbayaj~nakhya sAdhanaM shilparUpasya sAdhanamiti 9 shilpakArANAM rUpashaile rUpashAlAdi dhyeyaM 10 yUpAdrUpaM rUpAdyUpa iti svabhAvaH 11 yUpasya mAnaM dhyeyaM 12 ShaDbhAgasya prayogo dhyeyaH 13 puruShasya tadrUpe.a~NgastambhAshchatvAro .aShTA~NgakrameNopajAyante 14 pAlAshadaNDarajasaMyoge rekhAmAnaya 15 nimnAdUrdhvAvadhi sadArekhAdInAchara 16 puruShastambha iva stambho vai yaj~nakhya rUpaM 17 yathAstambhasya yUpasya dashA~NgaM tathA puruShasya dashayaj~napraj~nAshcha 18 sthApakAchAryAH stambhAdrUpaM bodhayanti 19 stambhaH kAmakAminastridhAmAnayanti 20 daivayaj~nArthaM yUpaH 21 tadA pitR^imedhena vR^iShastambhaM pashumedhArthaM mithunastambhaM kAmachArA home ropayanti 22 tadbodhe mAnuShA rUpaj~nA bhavanti 23 puruShasya rUpAkale koShThakasyAdhobhAvarUpaM prasarati 24 dashA~NgayUpe rUpe iti tasya bhAvaH samAnaH 25 brahmakIlAdhAraH brahmakIlena saha kShetraM vibhAjaya 26 a~NgAda~NgaM sa~njAyate 27 rekhAsaMyoge tatkShetre.a~NgAni saubhagAni bhavanti 28 kShetranemiM rodhayediti rekhachatvare cha 29 \section{pa~nchamaprapAThakasya sUtrANi} bhAvasyAropaNaM rUpakarmANi vidheyaM 1 bhAvasyA.adhAro rasaH 2 manasi vR^ittirbahudhA prajAyate tadA bhinnabhinnarasAdrUpaM naikaM bhavati 3 navadhA rasaH 4 prathamarasaH shR^i~NgAraH 5 shR^i~NganararUpArthamabrekhA grAhyAH 6 sa hAso dvitIyarasaH 7 mukhalakShaNAdrasa jAnanti sarve IkShaNena 8 sa tR^itIyaH karuNarasabhAva iti 9 raudraH shilpakAreShu chatartho rasaH 10 tiryagrekhAyAM bhAvaH prakaTo bhavatIti visheShaH 11 sa vIrabhAvaH pa~nchamaH 12 vairabhAve utkaTe bhaya~Nkaro bhavati sa vilakShaNaH ShaShTharasaH 13 tasyA~NgamArutarekhAyAmiti sa saptamaH 14 shAntabhAvaH so.aShTamo rasaH 15 bhAvAnugatarUpANi chaturdhA mukhyAni 16 loke bhAvabodhasya heturmanaH 17 manuShyANAM vR^ittirmukhyeti 18 sa~NkalpAdvikalpa iti visheShaH 19 eSha bhuvanakoSho dehAnubhUtyA kramaH 20 arUpAd rUpaM tasya phalaM 21 dishAnusR^ite dishApAlAnupAsante 22 evaM daivabhedAn mArgabhedA jAyante 23 \section{ShaShThaprapAThakasya sUtrANi} nyAsadhAraNA shreShThA 1 vR^ittyA daivachintane bhedaH sa~njAyate 2 lakShaNaprakAshArthaM shilpavidyA 3 nyAso.ala~NkAramudrAyudhabAdhrakakShavAhanopadevAristuvakakrameNa rUpanavA~NgavisheSho dhyeyaH 4 tisraH rekhAH shreShThAH 5 rUpakShetre koShThakAlirmukhyA 6 ShoDashakoShThakamadhye rUpANi prabhavanti tadrUpArthaM shreShThaM 7 vilamiti marma brahmeva nidheyaM 8 ShoDashakoShThakapramANavibhAvAstu brahmadaivajaivopadaivayAjakakrameNa pa~nchadhAdhyeyaH 9 rUpA~NgaM chaturdheti visheShaH 10 bindurbrahmeva brahmaghruvaM 11 brahma satyAdau 12 brahmabindvavalambanena rUpA~NgANi saubhagAni bhavanti 13 ala~NkaraNaM daivabhUShaNamiti 14 pramodAdratiH prasarati 15 karamudrA rUpasya bhAvaM j~nApayati 16 bAdhraM balaM j~nApayati rUpe 17 AsanaM ShaDdhA j~neyaM 18 guNAnusR^itaM rUpatrayaM 19 vAhanaM rUpasya prakR^itij~nApakavisheShaH 20 upadaivataM pratirUpamiti 21 upadaivatAdrUpaj~nAnaM prasarati 22 arisandhA dhyeyA 23 rUpadhArAyA vR^ittiriti shreShThA 24 stotR^INAM rUpe subhagavisheShaH 25 praj~nArthametad vAstUpAkhyAnaM 26 iti atharvavedIya vAstusUtropaniShat samAptA | ## Proofread by Mohan Chettoor \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}