% Text title : Kali Vidambanam Parody of Life in the Dark Age % File name : kaliviDambanam.itx % Category : vishhnu, dashAvatAra, sAhitya, advice, nIlakaNThadIkShita % Location : doc\_vishhnu % Author : Nilakantha Dikshitar % Transliterated by : Somadeva Vasudeva % Proofread by : Somadeva Vasudeva % Description/comments : Composed in 16-17th century and is still applicable in the present % Latest update : July 20, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Kali Vidambanam Parody of Life in the Dark Age ..}## \itxtitle{.. kaliviDambanam ..}##\endtitles ## na bhetavyaM na boddhavyaM na shrAvyaM vAdino vachaH | jhaTiti prativaktavyaM sabhAsu vijigIShubhiH || 1|| asambhramo vilajjatvamavaj~nA prativAdini | hAso rAj~naH stavashcheti pa~nchaite jayahetavaH || 2|| uchchairudghoShya jetavyaM madhyasthashchedapaNDitaH | paNDito yadi tatraiva pakShapAto.adhiropyatAm || 3|| lobho heturdhanaM sAdhyaM dR^iShTAntastu purohitaH | AtmotkarSho nigamanamanumAneShvayaM vidhiH || 4|| abhyAsyaM lajjamAnena tattvaM jij~nAsunA chiram | jigIShunA hriyaM tyaktvA kAryaH kolAhalo mahAn || 5|| pAThanairgranthanirmANaiH pratiShThA tAvadApyate | evaM cha tathyavyutpattirAyuSho.ante bhavenna vA || 6|| stotAraH ke bhaviShyanti mUrkhasya jagatItale | na stauti chetsvayaM cha svaM kadA tasyAstu nirvR^itiH || 7|| vAchyatAM samayo.atItaH spaShTamagre bhaviShyati | iti pAThayatAM granthe kAThinyaM kutra vartate || 8|| agatitvamatishraddhA j~nAnAbhAsena tR^iptatA | trayaH shiShyaguNA hyete mUrkhAchAryasya bhAgyajAH || 9|| yadi na kvApi vidyAyAM sarvathA kramate matiH | mAntrikAstu bhaviShyAmo yogino yatayo.api vA || 10|| avilambena saMsiddhau mAntrikairApyate yashaH | vilambe karmabAhulyaM vikhyApyAvApyate dhanam || 11|| sukhaM sukhiShu duHkhe.api jIvanaM duHkhashAliShu | anugrahAyate yeShAM te dhanyAH khalu mAntrikAH || 12|| yAvadaj~nAnato maunamAchAro vA vilakShaNaH | tAvanmAhAtmyarUpeNa paryavasyati mAntrike aH || 13|| chArAn vichArya daivaj~nairvaktavyaM bhUbhujAM phalam | grahachAraparij~nAnaM teShAmAvashyakaM yataH || 14|| putra ityeva pitari kanyaketi mAtari | garbhaprashneShu kathayan daivaj~no vijayI bhavet || 15|| Ayusprashne dIrghamAyurvAchyaM mauhUrtikairjanaiH | jIvanto bahumanyante mR^itAH prakShyanti kaM punaH || 16|| sarvaM koTidvayopetaM sarvaM kAladvayAvadhi | sarvaM vyAmishramiva cha vaktavyaM daivachintakaiH || 17|| nirdhanAnAM dhanAvAptiM dhaninAmadhikaM dhanam | bruvANAH sarvathA grAhyA lokairjyautiShikA janAH || 18|| shatasya lAbhe tAmbUlaM sahasrasya tu bhojanam | daivaj~nAnAmupAlambho nityaH kAryaviparyaye || 19|| api sAgaraparyantA vichetavyA vasundharA | desho hyaratnimAtre.api nAsti daivaj~navarjitaH || 20|| vArAn ke chidgrahAn ke chitke chidR^ikShANi jAnate | tritayaM ye vijAnanti te vAchaspatayaH svayam || 21|| naimittikAH svapnadR^isho devatAnAM [[amI trayaH]] | nisargashatravaH sR^iShTA daivaj~nAnAmamI trayaH || 22|| svasthairasAdhyarogaishcha jantubhirnAsti kiM chana | kAtarA dIrgharogAshcha bhiShajAM bhAgyahetavaH || 23|| nAtidhairyaM pradAtavyaM nAtibhItishcha rogiNi | naishchintyAnnAdime dAnaM nairAshyAdeva nAntime || 24|| bhaiShajyaM tu yathAkAmaM pathyaM tu kaThinaM vadet | ArogyaM vaidyamAhAtmyAdanyathAtvamapathyataH || 25|| nidAnaM roganAmAni sAtmyAsAtmye chikitsitam | sarvamapyupadekShyanti rogiNaH sadane striyaH || 26|| jR^imbhamANeShu rogeShu mriyamANeShu jantuShu | rogatattveShu shanakairvyutpadyante chikitsakAH || 27|| pravartanArthamArambhe madhye tvauShadhahetave | bahumAnArthamante cha jihIrShanti chikitsakAH || 28|| lipsamAneShu vaidyeShu chirAdAsAdya rogiNam | dAyAdAH samprarohanti daivaj~nA mAntrikA api || 29|| rogasyopakrame sAntvaM madhye kiM chiddhanavyayaH | shanairanAdarasshAntau snAto vaidyaM na pashyati || 30|| daivaj~natvaM mAntrikatA bhaiShajyaM chATukaushalam | ekaikamarthalAbhAya dvitriyogastu durlabhaH || 31|| anR^itaM chATuvAdashcha dhanayogo mahAnayam | satyaM vaiduShyamityeSha yogo dAridryakArakaH || 32|| kAtaryaM durvinItattvaM kArpaNyamavivekatAm | sarvaM mArjanti kavayaH shAlInAM muShTiki~NkarAH || 33|| na kAraNamapekShante kavayaH stotumudyatAH | kiM chidastuvatAM teShAM jihvA phuraphurAyate || 34|| stutaM stuvanti kavayo na svato guNadarshinaH | kItaH kashchidalirnAma kiyatI tatra varNanA || 35|| ekaiva kavitA puMsAM grAmAyAshvAya hastine | antato.annAya vastrAya tAmbUlAya cha kalpate || 36|| shabdAkhyamaparaM brahma sandarbheNa pariShkR^itam | vikrIyate katipayairvR^ithAnyairviniyujyate || 37|| varNayanti narAbhAsAn vANIM labdhvApi ye janAH | labdhvApi kAmadhenuM te lA~Ngale viniyu~njate || 38|| prashaMsanto narAbhAsAn pralapanto.anyathAnyathA | kathaM tarantu kavayaH kAmapAramyavAdinaH || 39|| yatsandarbhe yadullekhe yadvya~Ngye nibhR^itaM manaH | samAdherapi tajjyAyAH sha~Nkaro yadi varNyate || 40|| \section{bandhavaH} gR^ihiNI bhaginI tasyAH shvashurau shyAla ityapi | prANinAM kalinA sR^iShTAH pa~ncha prANA ime.apare || 41|| jAmAtaro bhAgineyA mAtulA dArabAndhavAH | aj~nAtA eva gR^ihiNAM bhakShyantyAkhuvadgR^ihe || 42|| mAtulasya balaM mAtA jAmAturduhitA balam | shvashurasya balaM bhAryA svayamevAtitherbalam || 43|| jAmAturvakratA tAvadyAvachChyAlasya bAlatA | prabudhyamAne sAralyaM prabuddhe.asmin palAyanam || 44|| bhAryA jyeShThA shishuH shyAlaH shvashrUH svAtantryavartinI | shvashurastu pravAsIti jAmAturbhAgyadhoraNI || 45|| bhUShaNairvAsanaiH pAtraiH putrANAmupalAlanaiH | sakR^idAgatya gachChantI kanyA nirmArShTi mandiram || 46|| gR^ihiNI svajanaM vakti shuShkAhAraM mitAshanam | patipakShyAMstu bahvAshAn kShIrapAMstaskarAnapi || 47|| bhArye dve putrashAlinyau bhaginI pativarjitA | ashrAntakalaho nAma yogo.ayaM gR^ihamedhinAm || 48|| bhArye dve bahavaH putrA dAridryaM rogasambhavaH | jIrNau cha mAtApitarAvekaikaM narakAdhikam || 49|| \section{uttamaR^iNAH} smR^ite sIdanti gAtrANi dR^iShTe praj~nA vinashyati | aho mahadidaM bhUtamuttamaR^iNAbhishAbdhitam || 50|| antako.api hi jantUnAmantakAlamapekShate | na kAlaniyamaH kashchiduttamArNasya vidyate || 51|| na pashyAmo mukhe daMShTrAM na pAshaM vA karA~njale | uttamArNamavekShyaiva tathApyudvejite manaH || 52|| \section{dAridryam} shatrau sAntvaM pratIkAraH sarvarogeShu bheShajam | mR^ityau mR^ityu~njayadhyAnaM dAridrye tu na kiM chana || 53|| shaktiM karoti sa~nchAre shItoShNe marShayatyapi | dIpayatyudare vahniM dAridryaM paramauShadham || 54|| giraM skhalantIM mIlantIM dR^iShTiM pAdau visaMsthulau | protsAhayati yAch~nAyAM rAjAj~neva daridratA || 55|| jIryanti rAjavidveShA jIryantyavihitAnyapi | Aki~nchanyabalADhyAnAmantato.ashmApi jIryati || 56|| nAsya chorA na pishunA na dAyAdA na pArthivAH | dainyaM rAjyAdapi jyAyo yadi tattvaM prabudhyate || 57|| \section{dhaninaH} prakAshayatyaha~NkAraM pravartayati taskarAn | protsAhayati dAyAdAMllAkShmIH kiM chidupasthitA || 58|| viDambayanti ye nityaM vidagdhAn dhanino janAH | ta eva tu viDambyante shriyA ki~nchidupekShitAH || 59|| prAmANyabuddhiH stotreShu devatAbuddhirAtmani | kITabuddhirmanuShyeShu nUtanAyAH shriyaH phalam || 60|| shR^iNvanta eva pR^ichChanti pashyanto.api na jAnate | viDambanAni dhanikAH stotrANItyeva manvate || 61|| AvR^itya shrImadenAndhAnanyonyakR^itasaMvidaH | svairaM hasanti+pArshvasthA bAlonmattapishAchavat || 62|| stotavyaiH stUyante nityaM sevanIyaishcha sevyate | na bibheti na jihreti tathApi dhaniko janaH || 63|| kShaNamAtraM grahAvesho yAmamAtraM surAmadaH | lakShmImadastu mUrkhANAmAdehamanuvartate || 64|| shrIrmAsamardhamAsaM vA cheShTitvA vinivartate | vikArastu tadArabdho nityaM lashunagandhavat || 65|| kaNTHe madaH kodravajo hR^idi tAmbUlajo madaH | lakShmImadastu sarvA~Nge putradAramukheShvapi || 66|| yatrAsIdasti vA lakShmIstatronmadaH pravartatAm | kule.apyavataratyeSha kuShThApasmAravatkatham || 67|| adhyApayanti shAstrANi tR^iNIkurvanti paNDitAn | vismArayanti jAtiM svAM varATAH pa~nchaShA kare || 68|| bibhartu bhR^ityAn dhaniko dattAM vA deyamarthiShu | yAvadyAchakasAdharmyaM tAvalloko na mR^iShyati || 69|| \section{pishunAH} dhanabhAro hi lokasya pishunaireva dhAryate | kathaM te taM laghUkartuM yatante.aparathA svataH || 70|| shramAnurUpaM pishune kimupakriyate nR^ipaiH | dviguNaM triguNaM chaiva kR^itAnto lAlayiShyati || 71|| gokarNe bhadrakarNe cha japo duShkarmanAshanaH | rAjakarNe japaH sadyaH sarvakarmavinAshanaH || 72|| na svArthaM ki~nchidichChanti na preryante cha kena chit | parArtheShu pravartante shaThAH santashcha tulyavat || 73|| kAlAntare hyanarthAya gR^idhro gehopari sthitaH | khalo gR^ihasamIpasthaH sadyo.anarthAya dehinAm || 74|| \section{lobhinaH} shuShkopavAso dharmeShu bhaiShajyeShu cha la~Nghanam | japayaj~nashcha yaj~neShu rochate lobhashAlinAm || 75|| kiM vakShyatIva dhanikAdyAvadudvijate.adhanaH | kiM prakShyatIti lubdho.api tAvadudvijate tataH || 76|| sarvamAtithyashAstrArthaM sAkShAtkurvanti lobhinaH | bhikShAkabalamekaikaM ye hi pashyanti meruvat || 77|| dhanapAlaH pishAcho hi datte svAminyupasthite | dhanalubdhaH pishAchastu na kasmai chana ditsate || 78|| dAtAro.arthibhirarthyante dAtR^ibhiH puno.arthinaH | kartR^ikarmavyatIhArAdaho nimnonnataM kiyat || 79|| svasminnasati nArthasya rakShakaH sambhavediti | nishchityaivaM svayamapi bhu~Nkte lubdhaH kathaM chana || 80|| prasthAsyamAnaH pravishetpratiShTheta dine dine | vichitrAnullikhedvighnAMstiShThAsuratithishchiram || 81|| \section{dhArmikAH} pradIyate viduShyekaM kavau dasha naTe shatam | sahasraM dAmbhike loke shrotriye tu na ki~nchana || 82|| ghaTakaM samyagArAdhya vairAgyaM paramaM vahet | tAvadarthAH prasid.hdhyanti yAvachchApalamAvR^itam || 83|| ekataH sarvashAstrANi tulasIkAShThamekataH | vaktavyaM kiM chidityuktaM vastutastulasI parA || 84|| vismR^itaM vAhaTenedaM tulasyAH paThatA guNan | vishvasammohinI vitta dAyinIti guNadvayam || 85|| kaupInaM bhasitAlepo darbhA+rudrAkShamAlikA | maunamekAsikA cheti mUrkhasa~njIvanAni ShaT || 86|| vAsaH puNyeShu tIrtheShu prasiddhashcha mR^ito guruH | adhyApanAvR^ittayashcha kIrtanIyA dhanArthibhiH || 87|| mantrabhraMshe sampradAyaH prayogashchyutasa~NkR^itau | deshadharmastvanAchAre pR^ichChatAM siddhamuttaram || 88|| yathA jAnanti bahavo yathA vakShyanti dAtari | tathA dharmaM charetsarvaM na vR^ithA kiM chidAcharet || 89|| sadA japapaTo haste madhye madhye.akShimIlanam | sarvaM brahmeti vAdashcha sadyaspratyayahetavaH || 90|| AmadhyAhnaM nadIvAsaH samAje devatArchanam | satataM shuchiveShashcha ityetaddambhasya jIvitam || 91|| tAvaddIrghaM nityakarma yAvatsyAddraShTR^imelanam | tAvatsa~NkShipyate sarvaM yAvaddraShTA na vidyate || 92|| AnandabAShparomA~nchau yasya svechChAvashaMvadau | kiM tasya sAdhanairanyaiH ki~NkarAH sarvapArthivAH || 93|| \section{durjanAH} daNDyamAnA vikurvanti lAlyamAnAstatastarAm | durjanAnAmato nyAyyaM dUrAdeva visarjanam || 94|| adAnamIShaddAnaM cha ki~nchitkopAya durdhiyAm | sampUrNadAnaM prakR^itirvirAmo vairakAraNam || 95|| jyAyAnasaMstavo duShTairIrShyAyai saMstavaH punaH | apatyasambandhavidhiH svAnarthAyaiva kevalam || 96|| j~nAteyaM j~nAnahInatvaM pishunatvaM daridratA | milanti yadi chatvAri taddishe.api namo namaH || 97|| paraChidreShu hR^idayaM paravArtAsu cha shravaH | paramarmAsu vAchaM cha khalAnAmasR^ijadvidhiH || 98|| viSheNa puchChalagnena vR^ishchikaH prANinAmiva | kalinA dashamAMshena sarvaH kAlo.api dAruNaH || 99|| yatra bhAryAgiro vedA yatra dharmo.arthasAdhanam | yatra svapratibhA mAnaM tasmai shrIkalaye namaH || 100|| kAmamastu jagatsarvaM kAlasyAsya vashaMvadam | kAlakAlaM prapannAnAM kAlaH kiM naH kariShyati? || 101|| kavinA nIlakaNThena kaleretadviDambanam | rachitaM viduShAM prItyai rAjAsthAnAnumodanam || 102|| iti nIlakaNThadIkShitavirachitaM kaliviDambanaM sampUrNam | ## There are some differences in verse numbering sequence from print to print. \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}