% Text title : kumArasambhavam sarga 1-8 % File name : kumArasambhavam8.itx % Category : major\_works, kAlidAsa % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : kAlidAsa % Transliterated by : Encoded by Utz Podzeit for Gretil collection Ulrich Stiehl helped converting the REE format to Itrans notation. % Latest update : August 28, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. kumArasambhavam sargaH 1-8 ..}## \itxtitle{.. kumArasambhavam sargaH 1\-8 ..}##\endtitles ## astyuttarasyAM dishi devatAtmA himAlayo nAma nagAdhirAjaH | pUrvAparau toyanidhI vigAhya sthitaH pR^ithivyA iva mAnadaNDaH || 1.1|| yaM sarvashailAH parikalpya vatsaM merau sthite dogdhari dohadakShe | bhAsvanti ratnAni mahauShadhIshcha pR^ithUpadiShTAM duduhurdharitrIm || 1.2|| anantaratnaprabhavasya yasya himaM na saubhAgyavilo.api jAtam | eko hi doSho guNasannipAte nimajjatIndoH kiraNeShvivA~NkaH || 1.3|| yashchApsarovibhramamaNDanAnAM sampAdayitrIM shikharairbibharti | balAhakachChedavibhaktarAgAmakAlasandhyAmiva dhAtumattAm || 1.4|| AmekhalaM sa~ncharatAM ghanAnAM chChAyAmadhaHsAnugatAM niShevya | udvejitA vR^iShTibhirAshrayante shR^i~NgANi yasyAtapavanti siddhAH || 1.5|| padaM tuShArasrutidhautaraktaM yasminnadR^iShTvApi hatadvipAnAm | vidanti mArgaM nakharandhramuktairmuktAphalaiH kesariNAM kirAtAH || 1.6|| nyastAkSharA dhAturasena yatra bhUrjatvachaH ku~njarabindushoNAH | vrajanti vidyAdharasundarINAmana~Ngalekhakriyayopayogam || 1.7|| yaH pUrayankIchakarandhrabhAgAndarImukhotthena samIraNena | udgAsyatAmichChati kinnarANAM tAnapradAyitvamivopagantum || 1.8|| kapolakaNDUH karibhirvinetuM vighaTTitAnAM saraladrumANAm | yatra srutakShIratayA prasUtaH sAnUni gandhaH surabhIkaroti || 1.9|| vanecharANAM vanitAsakhAnAM darIgR^ihotsa~NganiShaktabhAsaH | bhavanti yatrauShadhayo rajanyAmatailapUrAH suratapradIpAH || 1.10|| udvejayatya~NgulipArShNibhAgAnmArge shilIbhUtahime .api yatra | na durvahashroNipayodharArtA bhindanti mandAM gatimashvamukhyaH || 1.11|| divAkarAdrakShati yo guhAsu lInaM divA bhItamivAndhakAram | kShudre .api nUnaM sharaNaM prapanne mamatvamuchchaiHshirasAM satIva || 1.12|| lA~NgUlavikShepavisarpishobhairitastatashchandramarIchigauraiH | yasyArthayuktaM girirAjashabdaM kurvanti vAlavyajanaishchamaryaH || 1.13|| yatrAMshukAkShepavilajjitAnAM yadR^ichChayA kimpuruShA~NganAnAm | darIgR^ihadvAravilambibimbAstiraskariNyo jaladA bhavanti || 1.14|| bhAgIrathInirjharasIkarANAM voDhA muhuH kampitadevadAruH | yadvAyuranviShTamR^igaiH kirAtairAsevyate bhinnashikhaNDibarhaH || 1.15|| saptarShihastAvachitAvasheShANyadho vivasvAnparivartamAnaH | padmAni yasyAgrasaroruhANi prabodhayatyUrdhvamukhairmayUkhaiH || 1.16|| yaj~nA~NgayonitvamavekShya yasya sAraM dharitrIdharaNakShamaM cha | prajApatiH kalpitayaj~nabhAgaM shailAdhipatyaM svayamanvatiShThat || 1.17|| sa mAnasIM merusakhaH pitR^INAM kanyAM kulasya sthitaye sthitij~naH | menAM munInAmapi mAnanIyAmAtmAnurUpAM vidhinopayeme || 1.18|| kAlakrameNAtha tayoH pravR^itte svarUpayogye surataprasa~Nge | manoramaM yauvanamudvahantyA garbho .abhavadbhUdhararAjapatnyAH || 1.19|| asUta sA nAgavadhUpabhogyaM mainAkamambhonidhibaddhasakhyam | kruddhe .api pakShachChidi vR^itrashatrAvavedanAj~naM kulishakShatAnAm || 1.20|| athAvamAnena pituH prayuktA dakShasya kanyA bhavapUrvapatnI | satI satI yogavisR^iShTadehA tAM janmane shailavadhUM prapede || 1.21|| sA bhUdharANAmadhipena tasyAM samAdhimatyAmudapAdi bhavyA | samyakprayogAdaparikShatAyAM nItAvivotsAhaguNena sampat || 1.22|| prasannadikpAMsuviviktavAtaM sha~NkhasvanAnantarapuShpavR^iShTi | sharIriNAM sthAvaraja~NgamAnAM sukhAya tajjanmadinaM babhUva || 1.23|| tayA duhitrA sutarAM savitrI sphuratprabhAmaNDalayA chakAse | vidUrabhUmirnavameghashabdAdudbhinnayA ratnashalAkayeva || 1.24|| dine dine sA parivardhamAnA labdhodayA chAndramasIva lekhA | pupoSha lAvaNyamayAnvisheShA~njyotsnAntarANIva kalAntarANi || 1.25|| tAM pArvatItyAbhijanena nAmnA bandhupriyAM bandhujano juhAva | u meti mAtrA tapaso niShiddhA pashchAdumAkhyAM sumukhI jagAma || 1.26|| mahIbhR^itaH putravato .api dR^iShTistasminnapatye na jagAma tR^iptim | anantapuShpasya madhorhi chUte dvirephamAlA savisheShasa~NgA || 1.27|| prabhAmahatyA shikhayeva dIpastrimArgayeva tridivasya mArgaH | saMskAravatyeva girA manIShI tayA sa pUtashcha vibhUShitashcha || 1.28|| mandAkinIsaikatavedikAbhiH sA kandukaiH kR^itrimaputrakaishcha | reme muhurmadhyagatA sakhInAM krIDArasaM nirvishatIva bAlye || 1.29|| tAM haMsamAlAH sharadIva ga~NgAM mahauShadhiM naktamivAtmabhAsaH | sthiropadeshAmupadeshakAle prapedire prAktanajanmavidyAH || 1.30|| asambhR^itaM maNDanama~NgayaShTeranAsavAkhyaM karaNaM madasya | kAmasya puShpavyatiriktamastraM bAlyAtparaM sAtha vayaH prapede || 1.31|| unmIlitaM tUlikayeva chitraM sUryAMshubhirbhinnamivAravindam | babhUva tasyAshchaturasrashobhi vapurvibhaktaM navayauvanena || 1.32|| abhyunnatA~NguShThanakhaprabhAbhirnikShepaNAdrAgamivodgirantau | AjahratustachcharaNau pR^ithivyAM sthalAravindashriyamavyavasthAm || 1.33|| sA rAjahaMsairiva sannatA~NgI gateShu lIlA~nchitavikrameShu | vyanIyata pratyupadeshalubdhairAditsubhirnUpurasi~njitAni || 1.34|| vR^ittAnupUrve cha na chAtidIrghe ja~Nghe shubhe sR^iShTavatastadIye | sheShA~NganirmANavidhau vidhAturlAvaNya utpAdya ivAsa yatnaH || 1.35|| nAgendrahastAstvachi karkashatvAdekAntashaityAtkadalIvisheShAH | labdhvApi loke pariNAhi rUpaM jAtAstadUrvorupamAnabAhyAH || 1.36|| etAvatA nanvanumeyashobhaM kA~nchIguNasthAnamaninditAyAH | AropitaM yadgirishena pashchAdananyanArIkamanIyama~Nkam || 1.37|| tasyAH praviShTA natanAbhirandhraM rarAja tanvI navalomarAjiH | nIvImatikramya sitetarasya tanmekhalAmadhyamaNerivArchiH || 1.38|| madhyena sA vedivilagnamadhyA valitrayaM chAru babhAra bAlA | ArohaNArthaM navayauvanena kAmasya sopAnamiva prayuktam || 1.39|| anyonyamutpIDayadutpalAkShyAH stanadvayaM pANDu tathA pravR^iddham | madhye yathA shyAmamukhasya tasya mR^iNAlasUtrAntaramapyalabhyam || 1.40|| shirIShapuShpAdhikasaukumAryau bAhU tadIyAviti me vitarkaH | parAjitenApi kR^itau harasya yau kaNThapAshau makaradhvajena || 1.41|| kaNThasya tasyAH stanabandhurasya muktAkalApasya cha nistalasya | anyonyashobhAjananAdbabhUva sAdhAraNo bhUShaNabhUShyabhAvaH || 1.42|| chandraM gatA padmaguNAnna bhu~Nkte padmAshritA chAndramasImabhikhyAm | umAmukhaM tu pratipadya lolA dvisaMshrayAM prItimavApa lakShmIH || 1.43|| puShpaM pravAlopahitaM yadi syAnmuktAphalaM vA sphuTavidrumastham | tato .anukuryAdvishadasya tasyAstAmrauShThaparyastaruchaH smitasya || 1.44|| svareNa tasyAmamR^itasruteva prajalpitAyAmabhijAtavAchi | apyanyapuShTA pratikUlashabdA shroturvitantrIriva tADyamAnA || 1.45|| pravAtanIlotpalanirvisheShamadhIraviprekShitamAyatAkShyA | tayA gR^ihItaM nu mR^igA~NganAbhyastato gR^ihItaM nu mR^igA~NganAbhiH || 1.46|| tasyAH shalAkA~njananirmiteva kAntirbhruvorAnatalekhayoryA | tAM vIkShya lIlAchaturAmana~NgaH svachApasaundaryamadaM mumocha || 1.47|| lajjA tirashchAM yadi chetasi syAdasaMshayaM parvatarAjaputryAH | taM keshapAshaM prasamIkShya kuryurvAlapriyatvaM shithilaM chamaryaH || 1.48|| sarvopamAdravyasamuchchayena yathApradeshaM viniveshitena | sA nirmitA vishvasR^ijA prayatnAdekasthasaundaryadidR^ikShayeva || 1.49|| tAM nAradaH kAmacharaH kadA chitkanyAM kila prekShya pituH samIpe | samAdideshaikavadhUM bhavitrIM premNA sharIrArdhaharAM harasya || 1.50|| guruH pragalbhe .api vayasyato .asyAstasthau nivR^ittAnyavarAbhilAShaH | R^ite kR^ishAnorna hi mantrapUtamarhanti tejAMsyaparANi havyam || 1.51|| ayAchitAraM na hi devadevamadriH sutAM grAhayituM shashAka | abhyarthanAbha~Ngabhayena sAdhurmAdhyasthyamiShTe .apyavalambate .arthe || 1.52|| yadaiva pUrve janane sharIraM sA dakSharoShAtsudatI sasarja | tadAprabhR^ityeva vimuktasa~NgaH patiH pashUnAmaparigraho .abhUt || 1.53|| sa kR^ittivAsAstapase yatAtmA ga~NgApravAhokShitadevadAru | prasthaM himAdrermR^iganAbhigandhi kiM chitkvaNatkinnaramadhyuvAsa || 1.54|| gaNA nameruprasavAvataMsA bhUrjatvachaH sparshavatIrdadhAnAH | manaHshilAvichChuritA niSheduH shaileyanaddheShu shilAtaleShu || 1.55|| tuShArasa~NghAtashilAH khurAgraiH samullikhandarpakalaH kakudmAn | dR^iShTaH kathaM chidgavayairvivignairasoDhasiMhadhvanirunnanAda || 1.56|| tatrAgnimAdhAya samitsamiddhaM svameva mUrtyantaramaShTamUrtiH | svayaM vidhAtA tapasaH phalAnAmkenApi kAmena tapashchachAra || 1.57|| anarghyamarghyeNa tamadrinAthaH svargaukasAmarchitamarchayitvA | ArAdhanAyAsya sakhIsametAM samAdidesha prayatAM tanUjAm || 1.58|| pratyarthibhUtAmapi tAM samAdheH shushrUShamANAM girisho .anumene | vikArahetau sati vikriyante yeShAM na chetAMsi ta eva dhIrAH || 1.59|| avachitabalipuShpA vedisammArgadakShA niyamavidhijalAnAM barhiShAM chopanetrI | girishamupachachAra pratyahaM sA sukeshI niyamitaparikhedA tachChirashchandrapAdaiH || 1.60|| \medskip\hrule\medskip tasminviprakR^itAH kAle tArakeNa divaukasaH | turAsAhaM purodhAya dhAma svAyambhuvaM yayuH || 2.1|| teShAmAvirabhUdbrahmA parimlAnamukhashriyAm | sarasAM suptapadmAnAM prAtardIdhitimAniva || 2.2,|| atha sarvasya dhAtAraM te sarve sarvatomukham | vAgIshaM vAgbhirarthyAbhiH praNipatyopatasthire || 2.3|| namastrimUrtaye tubhyaM prAksR^iShTeH kevalAtmane | guNatrayavibhAgAya pashchAdbhedamupeyuShe || 2.4|| yadamoghamapAmantaruptaM bIjamaja tvayA | atashcharAcharaM vishvaM prabhavastasya gIyase || 2.5|| tisR^ibhistvamavasthAbhirmahimAnamudIrayan | pralayasthitisargANAmekaH kAraNatAM gataH || 2.6|| strIpuMsAvAtmabhAgau te bhinnamUrteH sisR^ikShayA | prasUtibhAjaH sargasya tAveva pitarau smR^itau || 2.7|| svakAlaparimANena vyastarAtrindivasya te | yau tu svapnAvabodhau tau bhUtAnAM pralayodayau || 2.8|| jagadyonirayonistvaM jagadanto nirantakaH | jagadAdiranAdistvaM jagadIsho nirIshvaraH || 2.9|| AtmAnamAtmanA vetsi sR^ijasyAtmAnamAtmanA | AtmanA kR^itinA cha tvamAtmanyeva pralIyase || 2.10|| dravaH sa~NghAtakaThinaH sthUlaH sUkShmo laghurguruH | vyakto vyaktetarashchAsi prAkAmyaM te vibhUtiShu || 2.11|| udghAtaH praNavo yAsAM nyAyaistribhirudIraNam | karma yaj~naH phalaM svargastAsAM tvaM prabhavo girAm || 2.12|| tvAmAmananti prakR^itiM puruShArthapravartinIm | taddarshinamudAsInaM tvAmeva puruShaM viduH || 2.13|| tvaM pitR^INAmapi pitA devAnAmapi devatA | parato .api parashchAsi vidhAtA vedhasAmapi || 2.14|| tvameva havyaM hotA cha bhojyaM bhoktA cha shAshvataH | vedyaM cha veditA chAsi dhyAtA dhyeyaM cha yatparam || 2.15|| iti tebhyaH stutIH shrutvA yathArthA hR^idaya~NgamAH | prasAdAbhimukho vedhAH pratyuvAcha divaukasaH || 2.16|| purANasya kavestasya chaturmukhasamIritA | pravR^ittirAsIchChabdAnAM charitArthA chatuShTayI || 2.17|| svAgataM svAnadhIkArAnprabhAvairavalambya vaH | yugapadyugabAhubhyaH prAptebhyaH prAjyavikramAH || 2.18|| kimidaM dyutimAtmIyAM na bibhrati yathA purA | himakliShTaprakAshAni jyotIMShIva mukhAni vaH || 2.19|| prashamAdarchiShAmetadanudgIrNasurAyudham | vR^itrasya hantuH kulishaM kuNThitAshrIva lakShyate || 2.20|| kiM chAyamaridurvAraH pANau pAshaH prachetasaH | mantreNa hatavIryasya phaNino dainyamAshritaH || 2.21|| kuberasya manaHshalyaM shaMsatIva parAbhavam | apaviddhagado bAhurbhagnashAkha iva drumaH || 2.22|| yamo .api vilikhanbhUmiM daNDenAstamitatviShA | kurute .asminnamoghe .api nirvANAlAtalAghavam || 2.23|| amI cha kathamAdityAH pratApakShatishItalAH | chitranyastA iva gatAH prakAmAlokanIyatAm || 2.24|| paryAkulatvAnmarutAM vegabha~Ngo .anumIyate | ambhasAmoghasaMrodhaH pratIpagamanAdiva || 2.25|| AvarjitajaTAmauli- vilambishashikoTayaH | rudrANAmapi mUrdhAnaH kShatahu~NkArashaMsinaH || 2.26|| labdhapratiShThAH prathamaM yUyaM kiM balavattaraiH | apavAdairivotsargAH kR^itavyAvR^ittayaH paraiH || 2.27|| tadbrUta vatsAH kimitaH prArthayadhve samAgatAH | mayi sR^iShTirhi lokAnAM rakShA yuShmAsvavasthitA || 2.28|| tato mandAniloddhUta- kamalAkarashobhinA | guruM netrasahasreNa chodayAmAsa vAsavaH || 2.29|| sa dvinetro hareshchakShuH sahasranayanAdhikam | vAchaspatiruvAchedaM prA~njalirjalajAsanam || 2.30|| evaM yadAttha bhagavannAmR^iShTaM naH paraiH padam | pratyekaM viniyuktAtmA kathaM na j~nAsyasi prabho || 2.31|| bhavallabdhavarodIrNastArakAkhyo mahAsuraH | upaplavAya lokAnAM dhUmaketurivotthitaH || 2.32|| pure tAvantamevAsya tanoti ravirAtapam | dIrghikAkamalonmeSho yAvanmAtreNa sAdhyate || 2.33|| sarvAbhiH sarvadA chandrastaM kalAbhirniShevate | nAdatte kevalAM lekhAM harachUDAmaNIkR^itAm || 2.34|| vyAvR^ittagatirudyAne kusumasteyasAdhvasAt | na vAti vAyustatpArshve tAlavR^intAnilAdhikam || 2.35|| paryAyasevAmutsR^ijya puShpasambhAratatparAH | udyAnapAlasAmAnyamR^itavastamupAsate || 2.36|| tasyopAyanayogyAni ratnAni saritAM patiH | kathamapyambhasAmantarA niShpatteH pratIkShate || 2.37|| jvalanmaNishikhAshchainaM vAsukipramukhA nishi | sthirapradIpatAmetya bhuja~NgAH paryupAsate || 2.38|| tatkR^itAnugrahApekShI taM muhurdUtahAritaiH | anukUlayatIndro .api kalpadrumavibhUShaNaiH || 2.39|| itthamArAdhyamAno .api klishnAti bhuvanatrayam | shAmyetpratyapakAreNa nopakAreNa durjanaH || 2.40|| tenAmaravadhUhastaiH sadayAlUnapallavAH | abhij~nAshChedapAtAnAM kriyante nandanadrumAH || 2.41|| vIjyate sa hi saMsuptaH shvAsasAdhAraNAnilaiH | chAmaraiH surabandInAM bAShpashIkaravarShibhiH || 2.42|| utpATya merushR^i~NgANi kShuNNAni haritAM khuraiH | AkrIDaparvatAstena kalpitAH sveShu veshmasu || 2.43|| mandAkinyAH payaHsheShaM digvAraNamadAvilam | hemAmbhoruhasasyAnAM tadvApyo dhAma sAmpratam || 2.44|| bhuvanAlokanaprItiH svargibhirnAnubhUyate | khilIbhUte vimAnAnAM tadApAtabhayAtpathi || 2.45|| yajvabhiH sambhR^itaM havyaM vitateShvadhvareShu saH | jAtavedomukhAnmAyI miShatAmAchChinatti naH || 2.46|| uchchairuchchaiHshravAstena hayaratnamahAri cha | dehabaddhamivendrasya chirakAlArjitaM yashaH || 2.47|| tasminnupAyAH sarve naH krUre pratihatakriyAH | vIryavatyauShadhAnIva vikAre sAnnipAtike || 2.48|| jayAshA yatra chAsmAkaM pratighAtotthitArchiShA | harichakreNa tenAsya kaNThe niShka ivArpitaH || 2.49|| tadIyAstoyadeShvadya puShkarAvartakAdiShu | abhyasyanti taTAghAtaM nirjitairAvatA gajAH || 2.50|| tadichChAmo vibho sR^iShTaM senAnyaM tasya shAntaye | karmabandhachChidaM dharmaM bhavasyeva mumukShavaH || 2.51|| goptAraM surasainyAnAM yaM puraskR^itya gotrabhit | pratyAneShyati shatrubhyo bandImiva jayashriyam || 2.52|| vachasyavasite tasminsasarja giramAtmabhUH | garjitAnantarAM vR^iShTiM saubhAgyena jigAya yA || 2.53|| sampatsyate vaH kAmo yaM kAlaH kashchitpratIkShyatAm | na tvasya siddhau yAsyAmi sargavyApAramAtmanA || 2.54|| itaH sa daityaH prAptashrIrneta evArhati kShayam | viShavR^ikSho .api saMvardhya svayaM ChettumasAmpratam || 2.55|| vR^itaM tenedameva prA~NmayA chAsmai pratishrutam | vareNa shamitaM lokAnalaM dagdhuM hi tattapaH || 2.56|| saMyuge sAMyugInaM tamudyataM prasaheta kaH | aMshAdR^ite niShiktasya nIlalohitaretasaH || 2.57|| sa hi devaH paraM jyotistamaHpAre vyavasthitam | parichChinnaprabhAvarddhirna mayA na cha viShNunA || 2.58|| umArUpeNa te yUyaM saMyamastimitaM manaH | shambhoryatadhvamAkraShTumayaskAntena lohavat || 2.59|| ubhe eva kShame voDhumubhayorvIryamAhitam | sA vA shambhostadIyA vA mUrtirjalamayI mama || 2.60|| tasyAtmA shitikaNThasya sainApatyamupetya vaH | mokShyate surabandInAM veNIrvIryavibhUtibhiH || 2.61|| iti vyAhR^itya vibudhAnvishvayonistirodadhe | manasyAhitakartavyAste .api pratiyayurdivam || 2.62|| tatra nishchitya kandarpamagamatpAkashAsanaH | manasA kAryasaMsiddhi- tvarAdviguNaraMhasA || 2.63|| atha sa lalitayoShidbhrUlatAchArushR^i~NgaM rativalayapadA~Nke chApamAsajya kaNThe | sahacharamadhuhastanyastachUtA~NkurAstraH shatamakhamupatasthe prA~njaliH puShpadhanvA || 2.64|| \medskip\hrule\medskip tasminmaghonastridashAnvihAya sahasramakShNAM yugapatpapAta | prayojanApekShitayA prabhUNAM prAyashchalaM gauravamAshriteShu || 3.1|| sa vAsavenAsanasannikR^iShTamito niShIdeti visR^iShTabhUmiH | bhartuH prasAdaM pratinandya mUrdhnA vaktuM mithaH prAkramataivamenam || 3.2|| Aj~nApaya j~nAtavisheSha puMsAM lokeShu yatte karaNIyamasti | anugrahaM saMsmaraNapravR^ittamichChAmi saMvardhitamAj~nayA te || 3.3|| kenAbhyasUyA padakA~NkShiNA te nitAntadIrghairjanitA tapobhiH | yAvadbhavatyAhitasAyakasya matkArmukasyAsya nideshavartI || 3.4|| asammataH kastava muktimArgaM punarbhavakleshabhayAtprapannaH | baddhashchiraM tiShThatu sundarINAmArechitabhrUchaturaiH kaTAkShaiH || 3.5|| adhyApitasyoshanasApi nItiM prayuktarAgapraNidhirdviShaste | kasyArthadharmau vada pIDayAmi sindhostaTAvogha iva pravR^iddhaH || 3.6|| kAmekapatnIvrataduHkhashIlAM lolaM manashchArutayA praviShTAm | nitambinImichChasi muktalajjAM kaNTHe svaya~NgrAhaniShaktabAhum || 3.7|| kayAsi kAminsuratAparAdhAtpAdAnataH kopanayAvadhUtaH | yasyAH kariShyAmi dR^iDhAnutApaM pravAlashayyAsharaNaM sharIram || 3.8|| prasIda vishrAmyatu vIra vajraM sharairmadIyaiH katamaH surAriH | bibhetu moghIkR^itabAhuvIryaH strIbhyo .api kopasphuritAdharAbhyaH || 3.9|| tava prasAdAtkusumAyudho .api sahAyamekaM madhumeva labdhvA | kuryAM harasyApi pinAkapANerdhairyachyutiM ke mama dhanvino .anye || 3.10|| athorudeshAdavatArya pAdamAkrAntisambhAvitapAdapITham | sa~NkalpithArthe vivR^itAtmashaktimAkhaNDalaH kAmamidaM babhAShe || 3.11|| sarvaM sakhe tvayyupapannametadubhe mamAstre kulishaM bhavAMshcha | vajraM tapovIryamahatsu kuNTHaM tvaM sarvatogAmi cha sAdhakaM cha || 3.12|| avaimi te sAramataH khalu tvAM kArye guruNyAtmasamaM niyokShye | vyAdishyate bhUdharatAmavekShya kR^iShNena dehodvahanAya sheShaH || 3.13|| AshaMsatA bANagatiM vR^iShA~Nke kAryaM tvayA naH pratipannakalpam | nibodha yaj~nAMshabhujAmidAnImuchchairdviShAmIpsitametadeva || 3.14|| amI hi vIryaprabhavaM bhavasya jayAya senAnyamushanti devAH | sa cha tvadekeShunipAtasAdhyo brahmA~NgabhUrbrahmaNi yojitAtmA || 3.15|| tasmai himAdreH prayatAM tanUjAM yatAtmane rochayituM yatasva | yoShitsu tadvIryaniShekabhUmiH saiva kShametyAtmabhuvopadiShTam || 3.16|| gurorniyogAchcha nagendrakanyA sthANuM tapasyantamadhityakAyAm | anvAsta ityapsarasAM mukhebhyaH shrutaM mayA matpraNidhiH sa vargaH || 3.17|| tadgachCha siddhyai kuru devakAryamartho .ayamarthAntarabhAvya eva | apekShate pratyayamuttamaM tvAM bIjA~NkuraH prAgudayAdivAmbhaH || 3.18|| tasminsurANAM vijayAbhyupAye tavaiva nAmAstragatiH kR^itI tvam | apyaprasiddhaM yashase hi puMsAmananyasAdhAraNameva karma || 3.19|| surAH samabhyarthayitAra ete kAryaM trayANAmapi viShTapAnAm | chApena te karma na chAtihiMsramaho batAsi spR^ihaNIyavIryaH || 3.20|| madhushcha te manmatha sAhacharyAdAsavanukto .api sahAya eva | samIraNo nodayitA bhaveti vyAdishyate kena hutAshanasya || 3.21|| tatheti sheShAmiva bharturAj~nAmAdAya mUrdhnA madanaH pratasthe | airAvatAsphAlanakarkashena hastena pasparsha tada~NgamindraH || 3.22|| sa mAdhavenAbhimatena sakhyA ratyA cha sAsha~NkamanuprayAtaH | a~NgavyayaprArthitakAryasiddhiH sthANvAshramaM haimavataM jagAma || 3.23|| tasminvane saMyaminAM munInAM tapaHsamAdheH pratikUlavartI | sa~NkalpayonerabhimAnabhUtamAtmAnamAdhAya madhurjajR^imbhe || 3.24|| kuberaguptAM dishamuShNarashmau gantuM pravR^itte samayaM vila~Nghya | digdakShiNA gandhavahaM mukhena vyalIkaniHshvAsamivotsasarja || 3.25|| asUta sadyaH kusumAnyashokaH skandhAtprabhR^ityeva sapallavAni | pAdena nApaikShata sundarINAM samparkamAsi~njitanUpureNa || 3.26|| sadyaH pravAlodgamachArupatre nIte samAptiM navachUtabANe | niveshayAmAsa madhurdvirephAnnAmAkSharANIva manobhavasya || 3.27|| varNaprakarShe sati karNikAraM dunoti nirgandhatayA sma chetaH | prAyeNa sAmagryavidhau guNAnAM parA~NmukhI vishvasR^ijaH pravR^ittiH || 3.28|| bAlenduvakrANyavikAsabhAvAdbabhuH palAshAnyatilohitAni | sadyo vasantena samAgatAnAM nakhakShatAnIva vanasthalInAm || 3.29|| lagnadvirephA~njanabhaktichitrammukhe madhushrIstilakaM prakAshya | rAgeNa bAlAruNakomalena chUtapravAloShThamala~nchakAra || 3.30|| mR^igAH priyAladrumama~njarINAM rajaHkaNairvighnitadR^iShTipAtAH | madoddhatAH pratyanilaM vicherurvanasthalIrmarmarapatramokShAH || 3.31|| chUtA~NkurAsvAdakaShAyakaNThaH puMskokilo yanmadhuraM chukUja | manasvinImAnavighAtadakShaM tadeva jAtaM vachanaM smarasya || 3.32|| himavyapAyAdvishadAdharANAmApANDurIbhUtamukhachChavInAm | svedodgamaH kimpuruShA~NganAnAM chakre padaM patravisheShakeShu || 3.33|| tapasvinaH sthANuvanaukasastAmAkAlikIM vIkShya madhupravR^ittim | prayatnasaMstambhitavikriyANAM kathaM chidIshA manasAM babhUvuH || 3.34|| taM deshamAropitapuShpachApe ratidvitIye madane prapanne | kAShThAgatasneharasAnuviddhaM dvandvAni bhAvaM kriyayA vivavruH || 3.35|| madhu dvirephaH kusumaikapAtre papau priyAM svAmanuvartamAnaH | shR^i~NgeNa cha sparshanimIlitAkShIM mR^igImakaNDUyata kR^iShNasAraH || 3.36|| dadau rasAtpa~NkajareNugandhi gajAya gaNDUShajalaM kareNuH | ardhopabhuktena bisena jAyAM sambhAvayAmAsa rathA~NganAmA || 3.37|| gItAntareShu shramavArileshaiH ki~nchitsamuchChvAsitapatralekham | puShpAsavAghUrNitanetrashobhi priyAmukhaM kimpuruShashchuchumbe || 3.38|| paryAptapuShpastabakastanAbhyaH sphuratpravAlauShThamanoharAbhyaH | latAvadhUbhyastaravo .apyavApurvinamrashAkhAbhujabandhanAni || 3.39|| shrutApsarogItirapi kShaNe .asminharaH prasa~NkhyAnaparo babhUva | AtmeshvarANAM na hi jAtu vighnAH samAdhibhedaprabhavo bhavanti || 3.40|| latAgR^ihadvAragato .atha nandI vAmaprakoShThArpitahemavetraH | mukhArpitaikA~NgulisaMj~nayaiva mA chApalAyeti gaNAnvyanaiShIt || 3.41|| niShkampavR^ikShaM nibhR^itadvirephaM mUkANDajaM shAntamR^igaprachAram | tachChAsanAtkAnanameva sarvaM chitrArpitArambhamivAvatasthe || 3.42|| dR^iShTiprapAtaM parihR^itya tasya kAmaH puraHshukramiva prayANe | prAnteShu saMsaktanamerushAkhaM dhyAnAspadaM bhUtapatervivesha || 3.43|| sa devadArudrumavedikAyAM shArdUlacharmavyavadhAnavatyAm | AsInamAsannasharIrapAtastryambakaM saMyaminaM dadarsha || 3.44|| parya~NkabandhasthirapUrvakAyamR^ijvAyataM sannamitobhayAMsam | uttAnapANidvayasanniveshAtpraphullarAjIvamivA~Nkamadhye || 3.45|| bhuja~NgamonnaddhajaTAkalApaM karNAvasaktadviguNAkShasUtram | kaNThaprabhAsa~NgavisheShanIlAM kR^iShNatvachaM granthimatIM dadhAnam || 3.46|| ki~nchitprakAshastimitogratArairbhrUvikriyAyAM virataprasa~NgaiH | netrairavispanditapakShmamAlairlakShyIkR^itaghrANamadhomayUkhaiH || 3.47|| avR^iShTisaMrambhamivAmbuvAhamapAmivAdhAramanuttara~Ngam | antashcharANAM marutAM nirodhAnnivAtaniShkampamiva pradIpam || 3.48|| kapAlanetrAntaralabdhamArgairjyotiHprarohairuditaiH shirastaH | mR^iNAlasUtrAdhikasaukumAryAM bAlasya lakShmIM glapayantamindoH || 3.49|| mano navadvAraniShiddhavR^itti hR^idi vyavasthApya samAdhivashyam | yamakSharaM kShetravido vidustamAtmAnamAtmanyavalokayantam || 3.50|| smarastathAbhUtamayugmanetraM pashyannadUrAnmanasApyadhR^iShyam | nAlakShayatsAdhvasasannahastaH srastaM sharaM chApamapi svahastAt || 3.51|| nirvANabhUyiShThamathAsya vIryaM sandhukShayantIva vapurguNena | anuprayAtA vanadevatAbhyAmadR^ishyata sthAvararAjakanyA || 3.52|| ashokanirbhartsitapadmarAgamAkR^iShTahemadyutikarNikAram | muktAkalApIkR^itasinduvAraM vasantapuShpAbharaNaM vahantI || 3.53|| AvarjitA kiM chidiva stanAbhyAM vAso vasAnA taruNArkarAgam | paryAptapuShpastabakAvanamrA sa~nchAriNI pallavinI lateva || 3.54|| srastAM nitambAdavalambamAnA punaH-punaH kesaradAmakA~nchIm | nyAsIkR^itAM sthAnavidA smareNa maurvIM dvitIyAmiva kArmukasya || 3.55|| sugandhiniHshvAsavivR^iddhatR^iShNaM bimbAdharAsannacharaM dvirepham | pratikShaNaM sambhramaloladR^iShTirlIlAravindena nivArayantI || 3.56|| tAM vIkShya sarvAvayavAnavadyAM raterapi hrIpadamAdadhAnAm | jitendriye shUlini puShpachApaH svakAryasiddhiM punarAshashaMse || 3.57|| bhaviShyataH patyurumA cha shambhoH samAsasAda pratihArabhUmim | yogAtsa chAntaH paramAtmasaMj~naM dR^iShTvA paraM jyotirupArarAma || 3.58|| tato bhuja~NgAdhipateH phaNAgrairadhaH kathaM chiddhR^itabhUmibhAgaH | shanaiH kR^itaprANavimuktirIshaH parya~NkabandhaM nibiDaM bibheda || 3.59|| tasmai shashaMsa praNipatya nandI shushrUShayA shailasutAmupetAm | praveshayAmAsa cha bharturenAM bhrUkShepamAtrAnumatapraveshAm || 3.60|| tasyAH sakhIbhyAM praNipAtapUrvaM svahastalUnaH shishirAtyayasya | vyakIryata tryambakapAdamUle puShpochchayaH pallavabha~NgabhinnaH || 3.61|| umApi nIlAlakamadhyashobhi visraMsayantI navakarNikAram | chakAra karNachyutapallavena mUrdhnA praNAmaM vR^iShabhadhvajAya || 3.62|| ananyabhAjaM patimApnuhIti sA tathyamevAbhihitA bhavena | na hIshvaravyAhR^itayaH kadA chitpuShyanti loke viparItamartham || 3.63|| kAmastu bANAvasaraM pratIkShya pata~NgavadvahnimukhaM vivikShuH | umAsamakShaM harabaddhalakShyaH sharAsanajyAM muhurAmamarsha || 3.64|| athopaninye girishAya gaurI tapasvine tAmraruchA kareNa | vishoShitAM bhAnumato mayUkhairmandAkinIpuShkarabIjamAlAm || 3.65|| pratigrahItuM praNayipriyatvAttrilochanastAmupachakrame cha | sammohanaM nAma cha puShpadhanvA dhanuShyamoghaM samadhatta bANam || 3.66|| harastu ki~nchitpariluptadhairyashchandrodayArambha ivAmburAshiH | umAmukhe bimbaphalAdharoShThe vyApArayAmAsa vilochanAni || 3.67|| vivR^iNvatI shailasutApi bhAvama~NgaiH sphuradbAlakadambakalpaiH | sAchIkR^itA chArutareNa tasthau mukhena paryastavilochanena || 3.68|| athendriyakShobhamayugmanetraH punarvashitvAdbalavannigR^ihya | hetuM svachetovikR^iterdidR^ikShurdishAmupAnteShu sasarja dR^iShTim || 3.69|| sa dakShiNApA~NganiviShTamuShTiM natAMsamAku~nchitasavyapAdam | dadarsha chakrIkR^itachAruchApaM prahartumabhyudyatamAtmayonim || 3.70|| tapaHparAmarshavivR^iddhamanyorbhrUbha~NgaduShprekShyamukhasya tasya | sphurannudarchiH sahasA tR^itIyAdakShNaH kR^ishAnuH kila niShpapAta || 3.71|| krodhaM prabho saMhara saMhareti yAvadgiraH khe marutAM charanti | tAvatsa vahnirbhavanetrajanmA bhasmAvasheShaM madanaM chakAra || 3.72|| tIvrAbhiSha~NgaprabhaveNa vR^ittimmohena saMstambhayatendriyANAm | aj~nAtabhartR^ivyasanA muhUrtaM kR^itopakAreva ratirbabhUva || 3.73|| tamAshu vighnaM tapasastapasvI vanaspatiM vajra ivAvabhajya | strIsannikarShaM parihartumichChannantardadhe bhUtapatiH sabhUtaH || 3.74|| shailAtmajApi pituruchChiraso .abhilAShaM vyarthaM samarthya lalitaM vapurAtmanashcha | sakhyoH samakShamiti chAdhikajAtalajjA shUnyA jagAma bhavanAbhimukhI kathaM chit || 3.75|| sapadi mukulitAkShIM rudrasaMrambhabhItyA duhitaramanukampyAmadrirAdAya dorbhyAm | suragaja iva bibhratpadminIM dantalagnAM pratipathagatirAsIdvegadIrghIkR^itA~NgaH || 3.76|| \medskip\hrule\medskip atha mohaparAyaNA satI vivashA kAmavadhUrvibodhitA | vidhinA pratipAdayiShyatA navavaidhavyamasahyavedanam || 4.1|| avadhAnapare chakAra sA pralayAntonmiShite vilochane | na viveda tayoratR^iptayoH priyamatyantaviluptadarshanam || 4.2|| ayi jIvitanAtha jIvasItyabhidhAyotthitayA tayA puraH | dadR^ishe puruShAkR^iti kShitau harakopAnalabhasma kevalam || 4.3|| atha sA punareva vihvalA vasudhAli~NganadhUsarastanI | vilalApa vikIrNamUrdhajA samaduHkhAmiva kurvatI sthalIm || 4.4|| upamAnamabhUdvilAsinAM karaNaM yattava kAntimattayA | tadidaM gatamIdR^ishIM dashAM na vidIrye kaThinAH khalu striyaH || 4.5|| kva nu mAM tvadadhInajIvitAM vinikIrya kShaNabhinnasauhR^idaH | nalinIM kShatasetubandhano jalasa~NghAta ivAsi vidrutaH || 4.6|| kR^itavAnasi vipriyaM na me pratikUlaM na cha te mayA kR^itam | kimakAraNameva darshanaM vilapantyai rataye na dIyate || 4.7|| smarasi smara mekhalAguNairuta gotraskhaliteShu bandhanam | chyutakesharadUShitekShaNAnyavataMsotpalatADanAni vA || 4.8|| hR^idaye vasasIti matpriyaM yadavochastadavaimi kaitavam | upachArapadaM na chedidaM tvamana~NgaH kathamakShatA ratiH || 4.9|| paralokanavapravAsinaH pratipatsye padavImahaM tava | vidhinA jana eSha va~nchitastvadadhInaM khalu dehinAM sukham || 4.10|| rajanItimirAvaguNThite puramArge ghanashabdaviklavAH | vasatiM priya kAminAM priyAstvadR^ite prApayituM ka IshvaraH || 4.11|| nayanAnyaruNAni ghUrNayanvachanAni skhalayanpade-pade | asati tvayi vAruNImadaH pramadAnAmadhunA viDambanA || 4.12|| avagamya kathIkR^itaM vapuH priyabandhostava niShphalodayaH | bahule .api gate nishAkarastanutAM duHkhamana~Nga mokShyati || 4.13|| haritAruNachArubandhanaH kalapuMskokilashabdasUchitaH | vada samprati kasya bANatAM navachUtaprasavo gamiShyati || 4.14|| alipa~NktiranekashastvayA guNakR^itye dhanuSho niyojitA | virutaiH karuNasvanairiyaM gurushokAmanuroditIva mAm || 4.15|| pratipadya manoharaM vapuH punarapyAdisha tAvadutthitaH | ratidUtipadeShu kokilAM madhurAlApanisargapaNDitAm || 4.16|| shirasA praNipatya yAchitAnyupagUDhAni savepathUni cha | suratAni cha tAni te rahaH smara saMsmR^itya na shAntirasti me || 4.17|| rachitaM ratipaNDita tvayA svayama~NgeShu mamedamArtavam | dhriyate kusumaprasAdhanaM tava tachchAru vapurna dR^ishyate || 4.18|| vibudhairasi yasya dAruNairasamApte parikarmaNi smR^itaH | tamimaM kuru dakShiNetaraM charaNaM nirmitarAgamehi me || 4.19|| ahametya pata~NgavartmanA punara~NkAshrayiNI bhavAmi te | chaturaiH surakAminIjanaiH priya yAvanna vilobhyase divi || 4.20|| madanena vinAkR^itA ratiH kShaNamAtraM kila jIviteti me | vachanIyamidaM vyavasthitaM ramaNa tvAmanuyAmi yadyapi || 4.21|| kriyatAM kathamantyamaNDanaM paralokAntaritasya te mayA | samameva gato .asyatarkitAM gatima~Ngena cha jIvitena cha || 4.22|| R^ijutAM nayataH smarAmi te sharamutsa~NganiShaNNadhanvanaH | madhunA saha sasmitaM kathAM nayanopAntavilokitaM cha yat || 4.23|| kva nu te hR^idaya~NgamaH sakhA kusumAyojitakArmuko madhuH | na khalUgraruShA pinAkinA gamitaH so .api suhR^idgatAM gatim || 4.24|| atha taiH paridevitAkSharairhR^idaye digdhasharairivArditaH | ratimabhyupapattumAturAM madhurAtmAnamadarshayatpuraH || 4.25|| tamavekShya ruroda sA bhR^ishaM stanasambAdhamuro jaghAna cha | svajanasya hi duHkhamagrato vivR^itadvAramivopajAyate || 4.26|| iti chainamuvAcha duHkhitA suhR^idaH pashya vasanta kiM sthitam | yadidaM kaNashaH prakIryate pavanairbhasma kapotakarburam || 4.27|| ayi samprati dehi darshanaM smara paryutsuka eSha mAdhavaH | dayitAsvanavasthitaM nR^iNAM na khalu prema chalaM suhR^ijjane || 4.28|| amunA nanu pArshvavartinA jagadAj~nAM sasurAsuraM tava | bisatantuguNasya kAritaM dhanuShaH pelavapuShpapatriNaH || 4.29|| gata eva na te nivartate sa sakhA dIpa ivAnilAhataH | ahamasya dasheva pashya mAmaviShahyavyasanapradhUShitAm || 4.30|| vidhinA kR^itamardhavaishasaM nanu mAmkAmavadhe vimu~nchatA | anaghApi hi saMshrayadrume gajabhagne patanAya vallarI || 4.31|| tadidaM kriyatAmanantaraM bhavatA bandhujanaprayojanam | vidhurAM jvalanAtisarjanAnnanu mAM prApaya patyurantikam || 4.32|| shashinA saha yAti kaumudI saha meghena taDitpralIyate | pramadAH pativartmagA iti pratipannaM hi vichetanairapi || 4.33|| amunaiva kaShAyitastanI subhagena priyagAtrabhasmanA | navapallavasaMstare yathA rachayiShyAmi tanuM vibhAvasau || 4.34|| kusumAstaraNe sahAyatAM bahushaH saumya gatastvamAvayoH | kuru samprati tAvadAshu me praNipAtA~njaliyAchitashchitAm || 4.35|| tadanu jvalanaM madarpitaM tvarayerdakShiNavAtavIjanaiH | viditaM khalu te yathA smaraH kShaNamapyutsahate na mAM vinA || 4.36|| iti chApi vidhAya dIyatAM salilasyA~njalireka eva nau | avibhajya paratra taM mayA sahitaH pAsyati te sa bAndhavaH || 4.37|| paralokavidhau cha mAdhava smaramuddishya vilolapallavAH | nivapeH sahakArama~njarIH priyachUtaprasavo hi te sakhA || 4.38|| iti devavimuktaye sthitAM ratimAkAshabhavA sarasvatI | shapharIM hradashoShaviklavAM prathamA vR^iShTirivAnvakampata || 4.39|| kusumAyudhapatni durlabhastava bhartA na chirAdbhaviShyati | shR^iNu yena sa karmaNA gataH shalabhatvaM haralochanArchiShi || 4.40|| abhilAShamudIritendriyaH svasutAyAmakarotprajApatiH | atha tena nigR^ihya vikriyAmabhishaptaH phalametadanvabhUt || 4.41|| pariNeShyati pArvatIM yadA tapasA tatpravaNIkR^ito haraH | upalabdhasukhastadA smaraM vapuShA svena niyojayiShyati || 4.42|| iti chAha sa dharmayAchitaH smarashApAvadhidAM sarasvatIm | ashaneramR^itasya chobhayorvashinashchAmbudharAshcha yonayaH || 4.43|| tadidaM parirakSha shobhane bhavitavyapriyasa~NgamaM vapuH | ravipItajalA tapAtyaye punaroghena hi yujyate nadI || 4.44|| itthaM rateH kimapi bhUtamadR^ishyarUpaM mandIchakAra maraNavyavasAyabuddhim | tatpratyayAchcha kusumAyudhabandhurenAmAshvAsayatsucharitArthapadairvachobhiH || 4.45|| atha madanavadhUrupaplavAntaM vyasanakR^ishA paripAlayAM babhUva | shashina iva divAtanasya lekhA kiraNaparikShayadhUsarA pradoSham || 4.46|| \medskip\hrule\medskip tathA samakShaM dahatA manobhavaM pinAkinA bhagnamanorathA satI | nininda rUpaM hR^idayena pArvatI priyeShu saubhAgyaphalA hi chArutA || 5.1|| iyeSha sA kartumavandhyarUpatAM samAdhimAsthAya tapobhirAtmanaH | avApyate vA kathamanyathA dvayaM tathAvidhaM prema patishcha tAdR^ishaH || 5.2|| nishamya chainAM tapase kR^itodyamAM sutAM girIshapratisaktamAnasAm | uvAcha menA parirabhya vakShasA nivArayantI mahato munivratAt || 5.3|| manIShitAH santi gR^ihe .api devatAstapaH kva vatse kva cha tAvakaM vapuH | padaM saheta bhramarasya pelavaM shirIshapuShpaM na punaH patatriNaH || 5.4|| iti dhruvechChAmanushAsatI sutAM shashAka menA na niyantumudyamAt | ka IpsitArthasthiranishchayaM manaH payashcha nimnAbhimukhaM pratIpayet || 5.5|| kadA chidAsannasakhImukhena sA manorathaj~naM pitaraM manasvinI | ayAchatAraNyanivAsamAtmanaH phalodayAntAya tapaHsamAdhaye || 5.6|| athAnurUpAbhiniveshatoShiNA kR^itAbhyanuj~nA guruNA garIyasA | prajAsu pashchAtprathitaM tadAkhyayA jagAma gaurI shikharaM shikhaNDimat || 5.7|| vimuchya sA hAramahAryanishchayA vilolayaShTipraviluptachandanam | babandha bAlAruNababhru valkalaM payodharotsedhavishIrNasaMhati || 5.8|| yathA prasiddhairmadhuraM shiroruhairjaTAbhirapyevamabhUttadAnanam | na shaTpadashreNibhireva pa~NkajaM sashaivalAsa~Ngamapi prakAshate || 5.9|| pratikShaNaM sA kR^itaromavikriyAM vratAya mau~njIM triguNAM babhAra yAm | akAri tatpUrvanibaddhayA tayA sarAgamasyA rasanAguNAspadam || 5.10|| visR^iShTarAgAdadharAnnivartitaH stanA~NgarAgAruNitAchcha kandukAt | kushA~NkurAdAnaparikShatA~NguliH kR^ito .akShasUtrapraNayI tayA karaH || 5.11|| mahArhashayyAparivartanachyutaiH svakeshapuShpairapi yA sma dUyate | asheta sA bAhulatopadhAyinI niSheduShI sthaNDila eva kevale || 5.12|| punargrahItuM niyamasthayA tayA dvaye .api nikShepa ivArpitamdvayam | latAsu tanvIShu vilAsacheShTitaM viloladR^iShTaM hariNA~NganAsu cha || 5.13|| atandritA sA svayameva vR^ikShakAnghaTastanaprasravaNairvyavardhayat | guho .api yeShAM prathamAptajanmanAM na putravAtsalyamapAkariShyati || 5.14|| araNyabIjA~njalidAnalAlitAstathA cha tasyAM hariNA vishashvasuH | yathA tadIyairnayanaiH kutUhalAtpuraH sakhInAmamimIta lochane || 5.15|| kR^itAbhishekAM hutajAtavedasaM tvaguttarAsa~NgavatImadhItinIm | digdR^ikShavastAmR^iShayo .abhyupAgamanna dharmavR^iddheShu vayaH samIkShyate || 5.16|| virodhisattvojjhitapUrvamatsaraM drumairabhIShTaprasavArchitAtithi | navoTajAbhyantarasambhR^itAnalaM tapovanaM tachcha babhUva pAvanam || 5.17|| yadA phalaM pUrvatapaHsamAdhinA na tAvatA labhyamamaMsta kA~NkShitam | tadAnapekShya svasharIramArdavaM tapo mahatsA charituM prachakrame || 5.18|| klamaM yayau kandukalIlayApi yA tayA munInAM charitaM vyagAhyata | dhruvaM vapuH kA~nchanapadmanirmitaM mR^idu prakR^ityA cha sasArameva cha || 5.19|| shuchau chaturNAM jvalatAM havirbhujAM shuchismitA madhyagatA sumadhyamA | vijitya netrapratighAtinIM prabhAmananyadR^iShTiH savitAramaikShata || 5.20|| tathAbhitaptaM saviturgabhastibhirmukhaM tadIyaM kamalashriyaM dadhau | apA~NgayoH kevalamasya dIrghayoH shanaiH-shanaiH shyAmikayA kR^itaM padam || 5.21|| ayAchitopasthitamambu kevalaM rasAtmakasyoDupateshcha rashmayaH | babhUva tasyAH kila pAraNAvidhirna vR^ikShavR^ittivyatiriktasAdhanaH || 5.22|| nikAmataptA vividhena vahninA nabhashchareNendhanasambhR^itena cha | tapAtyaye vAribhirukShitA navairbhuvA sahoShmANamamu~nchadUrdhvagam || 5.23|| sthitAH kShaNaM pakShmasu tADitAdharAH payodharotsedhanipAtachUrNitAH | valIShu tasyAH skhalitAH prapedire chireNa nAbhiM prathamodabindavaH || 5.24|| shilAshayAM tAmaniketavAsinIM nirantarAsvantaravAtavR^iShTiShu | vyalokayannunmiShitaistaDinmayairmahAtapaHsAkShya iva sthitAH kShapAH || 5.25|| ninAya sAtyantahimotkirAnilAH sahasyarAtrIrudavAsatatparA | parasparAkrandini chakravAkayoH puro viyukte mithune kR^ipAvatI || 5.26|| mukhena sA padmasugandhinA nishi pravepamAnAdharapatrashobhinA | tuShAravR^iShTikShatapadmasampadAM sarojasandhAnamivAkarodapAm || 5.27|| svayaMvishIrNadrumaparNavR^ittitA parA hi kAShThA tapasastayA punaH | tadapyapAkIrNamataH priyaMvadAM vadantyaparNeti cha tAM purAvidaH || 5.28|| mR^iNAlikApelavamevamAdibhirvrataiH svama~NgaM glapayantyaharnisham | tapaH sharIraiH kaThinairupArjitaM tapasvinAM dUramadhashchakAra sA || 5.29|| athAjinAShADhadharaH pragalbhavAgjvalanniva brahmamayena tejasA | vivesha kashchijjaTilastapovanaM sharIrabaddhaH prathamAshramo yathA || 5.30|| tamAtitheyI bahumAnapUrvayA saparyayA pratyudiyAya pArvatI | bhavanti sAmye .api niviShTachetasAM vapurvisheSheShvatigauravAH kriyAH || 5.31|| vidhiprayuktAM parigR^ihya satkriyAM parishramaM nAma vinIya cha kShaNam | umAM sa pashyannR^ijunaiva chakShuShA prachakrame vaktumanujjhitakramaH || 5.32|| api kriyArthaM sulabhaM samitkushaM jalAnyapi snAnavidhikShamANi te | api svashaktyA tapasi pravartase sharIramAdyaM khalu dharmasAdhanam || 5.33|| api tvadAvarjitavArisambhR^itaM pravAlamAsAmanubandhi vIrudhAm | chirojjhitAlaktakapATalena te tulAM yadArohati dantavAsasA || 5.34|| api prasannaM hariNeShu te manaH karasthadarbhapraNayApahAriShu | ya utpalAkShi prachalairvilochanaistavAkShisAdR^ishyamiva prayu~njate || 5.35|| yaduchyate pArvati pApavR^ittaye na rUpamityavyabhichAri tadvachaH | tathA hi te shIlamudAradarshane tapasvinAmapyupadeshatAM gatam || 5.36|| vikIrNasaptarShibaliprahAsibhistathA na gA~NgaiH salilairdivashchyutaiH | yathA tvadIyaishcharitairanAvilairmahIdharaH pAvita eSha sAnvayaH || 5.37|| anena dharmaH savisheShamadya me trivargasAraH pratibhAti bhAvini | tvayA manonirviShayArthakAmayA yadeka eva pratigR^ihya sevyate || 5.38|| prayuktasatkAravisheShamAtmanA na mAM paraM sampratipattumarhasi | yataH satAM sannatagAtri sa~NgataM manIShibhiH sAptapadInamuchyate || 5.39|| ato .atra ki~nchidbhavatIM bahukShamAM dvijAtibhAvAdupapannachApalaH | ayaM janaH praShTumanAstapodhane na chedrahasyaM prativaktumarhasi || 5.40|| kule prasUtiH prathamasya vedhasastrilokasaundaryamivoditaM vapuH | amR^igyamaishvaryasukhaM navaM vayastapaHphalaM syAtkimataH paraM vada || 5.41|| bhavatyaniShTAdapi nAma duHsahAnmanasvinInAM pratipattirIdR^ishI | vichAramArgaprahitena chetasA na dR^ishyate tachcha kR^ishodari tvayi || 5.42|| alabhyashokAbhibhaveyamAkR^itirvimAnanA subhru kutaH piturgR^ihe | parAbhimarsho na tavAsti kaH karaM prasArayetpannagaratnasUchaye || 5.43|| kimityapAsyAbharaNAni yauvane dhR^itaM tvayA vArddhakashobhi valkalam | vada pradoShe sphuTachandratArake vibhAvarI yadyaruNAya kalpate || 5.44|| divaM yadi prArthayase vR^ithA shramaH pituH pradeshAstava devabhUmayaH | athopayantAramalaM samAdhinA na ratnamanviShyati mR^igyate hi tat || 5.45|| niveditaM nishvasitena soShmaNA manastu me saMshayameva gAhate | na dR^ishyate prArthayitavya eva te bhaviShyati prArthitadurlabhaH katham || 5.46|| aho sthiraH ko .api tavepsito yuvA chirAya karNotpalashUnyatAM gate | upekShate yaH shlathalambinIrjaTAH kapoladeshe kalamAgrapi~NgalAH || 5.47|| munivrataistvAmatimAtrakarshitAM divAkarApluShTavibhUShaNAspadAm | shashA~NkalekhAmiva pashyato divA sachetasaH kasya mano na dUyate || 5.48|| avaimi saubhAgyamadena va~nchitaM tava priyaM yashchaturAvalokinaH | karoti lakShyaM chiramasya chakShuSho na vaktramAtmIyamarAlapakShmaNaH || 5.49|| kiyachchiraM shrAmyasi gauri vidyate mamApi pUrvAshramasa~nchitaM tapaH | tadardhabhAgena labhasva kA~NkShitaM varaM tamichChAmi cha sAdhu veditum || 5.50|| iti pravishyAbhihitA dvijanmanA manogataM sA na shashAka shaMsitum | atho vayasyAM paripArshvavartinIM vivartitAna~njananetramaikShata || 5.51|| sakhI tadIyA tamuvAcha varNinaM nibodha sAdho tava chetkutUhalam | yadarthamambhojamivoShNavAraNaM kR^itaM tapaHsAdhanametayA vapuH || 5.52|| iyaM mahendraprabhR^itInadhishriyashchaturdigIshAnavamatya mAninI | arUpahAryaM madanasya nigrahAtpinAkapANiM patimAptumichChati || 5.53|| asahyahu~NkAranivartitaH purA purArimaprAptamukhaH shilImukhaH | imAM hR^idi vyAyatapAtamakShaNodvishIrNamUrterapi puShpadhanvanaH || 5.54|| tadAprabhR^ityunmadanA piturgR^ihe lalATikAchandanadhUsarAlakA | na jAtu bAlA labhate sma nirvR^itiM tuShArasa~NghAtashilAtaleShvapi || 5.55|| upAttavarNe charite pinAkinaH sabAShpakaNThaskhalitaiH padairiyam | anekashaH kinnararAjakanyakA vanAntasa~NgItasakhIrarodayat || 5.56|| tribhAgasheShAsu nishAsu cha kShaNamnimIlya netre sahasA vyabudhyata | kva nIlakaNTha vrajasItyalakShyavAgasatyakaNThArpitabAhubandhanA || 5.57|| yadA budhaiH sarvagatastvamuchyase na vetsi bhAvasthamimaM janaM katham | iti svahastAllikhitashcha mugdhayA rahasyupAlabhyata chandrashekharaH || 5.58|| yadA cha tasyAdhigame jagatpaterapashyadanyaM na vidhiM vichinvatI | tadA sahAsmAbhiranuj~nayA guroriyaM prapannA tapase tapovanam || 5.59|| drumeShu sakhyA kR^itajanmasu svayaM phalaM tapaHsAkShiShu dR^iShTameShvapi | na cha prarohAbhimukho .api dR^ishyate manoratho .asyAH shashimaulisaMshrayaH || 5.60|| na vedmi sa prArthitadurlabhaH kadA sakhIbhirasrottaramIkShitAmimAm | tapaHkR^ishAmabhyupapatsyate sakhIM vR^iSheva sItAM tadavagrahakShatAm || 5.61|| agUDhasadbhAvamitI~Ngitaj~nayA nivedito naiShThikasundarastayA | ayIdamevaM parihAsa ityumAmapR^ichChadavya~njitaharShalakShaNaH || 5.62|| athAgrahaste mukulIkR^itA~Ngulau samarpayantI sphaTikAkShamAlikAm | kathaM chidadrestanayA mitAkSharaM chiravyavasthApitavAgabhAShata || 5.63|| yathA shrutaM vedavidAM vara tvayA jano .ayamuchchaiHpadala~NghanotsukaH | tapaH kiledaM tadavAptisAdhanaM manorathAnAmagatirna vidyate || 5.64|| athAha varNI vidito maheshvarastadarthinI tvaM punareva vartase | ama~NgalAbhyAsaratiM vichintya taM tavAnuvR^ittiM na cha kartumutsahe || 5.65|| avastunirbandhapare kathaM nu te karo .ayamAmuktavivAhakautukaH | kareNa shambhorvalayIkR^itAhinA sahiShyate tatprathamAvalambanam || 5.66|| tvameva tAvatparichintaya svayaM kadA chidete yadi yogamarhataH | vadhUdukUlaM kalahaMsalakShaNaM gajAjinaM shoNitabinduvarShi cha || 5.67|| chatuShkapuShpaprakarAvikIrNayoH paro .api ko nAma tavAnumanyate | alaktakA~NkAni padAni pAdayorvikIrNakeshAsu paretabhUmiShu || 5.68|| ayuktarUpaM kimataH paraM vada trinetravakShaH sulabhaM tavApi yat | stanadvaye .asminharichandanAspade padaM chitAbhasmarajaH kariShyati || 5.69|| iyaM cha te .anyA purato viDambanA yadUDhayA vAraNarAjahAryayA | vilokya vR^iddhokShamadhiShThitaM tvayA mahAjanaH smeramukho bhaviShyati || 5.70|| dvayaM gataM samprati shochanIyatAM samAgamaprArthanayA kapAlinaH | kalA cha sA kAntimatI kalAvatastvamasya lokasya cha netrakaumudI || 5.71|| vapurvirUpAkShamalakShyajanmatA digambaratvena niveditaM vasu | vareShu yadbAlamR^igAkShi mR^igyate tadasti kiM vyastamapi trilochane || 5.72|| nivartayAsmAdasadIpsitAnmanaH kva tadvidhastvaM kva cha puNyalakShaNA | apekShyate sAdhujanena vaidikI shmashAnashUlasya na yUpasatkriyA || 5.73|| iti dvijAtau pratikUlavAdini pravepamAnAdharalakShyakopayA | viku~nchitabhrUlatamAhite tayA vilochane tiryagupAntalohite || 5.74|| uvAcha chainaM paramArthato haraM na vetsi nUnaM yata evamAttha mAm | alokasAmAnyamachintyahetukaM dviShanti mandAshcharitaM mahAtmanAm || 5.75|| vipatpratIkArapareNa ma~NgalaM niShevyate bhUtisamutsukena vA | jagachCharaNyasya nirAshiShaH sataH kimebhirAshopahatAtmavR^ittibhiH || 5.76|| aki~nchanaH sanprabhavaH sa sampadAM trilokanAthaH pitR^isadmagocharaH | sa bhImarUpaH shiva ityudIryate na santi yAthArthyavidaH pinAkinaH || 5.77|| vibhUShaNodbhAsi pinaddhabhogi vA gajAjinAlambi dukUladhAri vA | kapAli vA syAdatha vendushekharaM na vishvamUrteravadhAryate vapuH || 5.78|| tada~NgasaMsargamavApya kalpate dhruvaM chitAbhasmarajo vishuddhaye | tathA hi nR^ityAbhinayakriyAchyutaM vilipyate maulibhirambaraukasAm || 5.79|| asampadastasya vR^iSheNa gachChataH prabhinnadigvAraNavAhano vR^iShA | karoti pAdAvupagamya maulinA vinidramandArarajoruNA~NgulI || 5.80|| vivakShatA doShamapi chyutAtmanA tvayaikamIshaM prati sAdhu bhAShitam | yamAmanantyAtmabhuvo .api kAraNaM kathaM sa lakShyaprabhavo bhaviShyati || 5.81|| alaM vivAdena yathA shrutastvayA tathAvidhastAvadasheShamastu saH | mamAtra bhAvaikarasaM manaH sthitaM na kAmavR^ittirvachanIyamIkShate || 5.82|| nivAryatAmAli kimapyayaM baTuH punarvivakShuH sphuritottarAdharaH | na kevalaM yo mahato .apabhAShate shR^iNoti tasmAdapi yaH sa pApabhAk || 5.83|| ito gamishyAmyathaveti vAdinI chachAla bAlA stanabhinnavalkalA | svarUpamAsthAya cha tAM kR^itasmitaH samAlalambe vR^iSharAjaketanaH || 5.84|| taM vIkShya vepathumatI sarasA~NgayaShTirnikShepaNAya padamuddhR^itamudvahantI | mArgAchalavyatikarAkuliteva sindhuH shailAdhirAjatanayA na yayau na tasthau || 5.85|| adyaprabhR^ityavanatA~Ngi tavAsmi dAsaH krItastapobhiriti vAdini chandramaulau | ahnAya sA niyamajaM klamamutsasarja kleshaH phalena hi punarnavatAM vidhatte || 5.86|| \medskip\hrule\medskip atha vishvAtmane gaurI sandidesha mithaH sakhIm | dAtA me bhUbhR^itAM nAthaH pramANIkriyatAmiti || 6.1|| tayA vyAhR^itasandeshA sA babhau nibhR^itA priye | chUtayaShTirivAbhyAShye madhau parabhR^itAmukhI || 6.2|| sa tatheti pratij~nAya visR^ijya kathamapyumAm | R^iShI~njyotirmayAnsapta sasmAra smarashAsanaH || 6.3|| te prabhAmaNDalairvyoma dyotayantastapodhanAH | sArundhatIkAH sapadi prAdurAsanpuraH prabhoH || 6.4|| AplutAstIramandAra- kusumotkiravIchiShu | AkAshaga~NgAsrotassu di~NnAgamadagandhiShu || 6.5|| muktAyaj~nopavItAni bibhrato haimavalkalAH | ratnAkShasUtrAH pravrajyAM kalpavR^ikShA ivAshritAH || 6.6|| adhaHpravarttitAshvena samAvarjitaketunA | sahasrarashminA shashvatsapramANamudIkShitAH || 6.7|| AsaktabAhulatayA sArdhamuddhR^itayA bhuvA | mahAvarAhadaMShTrAyAM vishrAntAH pralayApadi || 6.8|| sargasheShapraNayanAdvishvayoneranantaram | purAtanAH purAvidbhirdhAtAra iti kIrtitAH || 6.9|| prAktanAnAM vishuddhAnAM paripAkamupeyuShAm | tapasAmupabhu~njAnAH phalAnyapi tapasvinaH || 6.10|| teShAM madhyagatA sAdhvI patyuH pAdArpitekShaNA | sAkShAdiva tapaHsiddhirbabhAse bahvarundhatI || 6.11|| tAmagauravabhedena munIMshchApashyadIshvaraH | strI pumAnityanAsthaiShA vR^ittaM hi mahitaM satAm || 6.12|| taddarshanAdabhUchChambhorbhUyAndArArthamAdaraH | kriyANAM khalu dharmyANAM satpatnyo mUlasAdhanam || 6.13|| dharmeNApi padaM sharve kArite pArvatIM prati | pUrvAparAdhabhItasya kAmasyochChvAsitaM manaH || 6.14|| atha te munayaH sarve mAnayitvA jagadgurum | idamUchuranUchAnAH prItikaNTakitatvachaH || 6.15|| yadbrahma samyagAmnAtaM yadagnau vidhinA hutam | yachcha taptaM tapastasya vipakvaM phalamadya naH || 6.16|| yadadhyakSheNa jagatAM vayamAropitAstvayA | manorathasyAviShayaM manoviShayamAtmanaH || 6.17|| yasya chetasi vartethAH sa tAvatkR^itinAM varaH | kiM punarbrahmayoneryastava chetasi vartate || 6.18|| satyamarkAchcha somAchcha paramadhyAsmahe padam | adya tUchchaistaraM tasmAtsmaraNAnugrahAttava || 6.19|| tvatsambhAvitamAtmAnaM bahu manyAmahe vayam | prAyaH pratyayamAdhatte svaguNeShUttamAdaraH || 6.20|| yA naH prItirvirUpAkSha tvadanudhyAnasambhavA | sA kimAvedyate tubhyamantarAtmAsi dehinAm || 6.21|| sAkShAddR^iShTo .asi na punarvidmastvAM vayama~njasA | prasIda kathayAtmAnaM na dhiyAM pathi vartase || 6.22|| kiM yena sR^ijasi vyaktamuta yena bibharShi tat | atha vishvasya saMhartA bhAgaH katama eSha te || 6.23|| athavA sumahatyeShA prArthanA deva tiShThatu | chintitopasthitAMstAvachChAdhi naH karavAma kim || 6.24|| atha mauligatasyendorvishadairdashanAMshubhiH | upachinvanprabhAM tanvIM pratyAha parameshvaraH || 6.25|| viditaM vo yathA svArthA na me kAshchitpravR^ittayaH | nanu mUrtibhiraShTAbhiritthambhUto .asmi sUchitaH || 6.26|| so .ahaM tR^iShNAturairvR^iShTiM vidyutvAniva chAtakaiH | ariviprakR^itairdevaiH prasUtiM prati yAchitaH || 6.27|| ata AhartumichChAmi pArvatImAtmajanmane | utpattaye havirbhokturyajamAna ivAraNim || 6.28|| tAmasmadarthe yuShmAbhiryAchitavyo himAlayaH | vikriyAyai na kalpante sambandhAH sadanuShThitAH || 6.29|| unnatena sthitimatA dhuramudvahatA bhuvaH | tena yojitasambandhaM vitta mAmapyava~nchitam || 6.30|| evaM vAchyaH sa kanyArthamiti vo nopadishyate | bhavatpraNItamAchAramAmananti hi sAdhavaH || 6.31|| AryApyarundhatI tatra vyApAraM kartuM arhati | prAyeNaivaMvidhe kArye purandhrINAM pragalbhatA || 6.32|| tatprayAtauShadhiprasthaM siddhaye himavatpuram | mahAkoshIprapAte .asminsa~NgamaH punareva naH || 6.33|| tasminsaMyaminAmAdye jAte pariNayonmukhe | jahuH parigrahavrIDAM prAjApatyAstapasvinaH || 6.34|| tataH paramamityuktvA pratasthe munimaNDalam | bhagavAnapi samprAptaH prathamoddiShTamAspadam || 6.35|| te chAkAshamasishyAmamutpatya paramarShayaH | AseduroShadhiprasthaM manasA samaraMhasaH || 6.36|| alakAmativAhyeva vasatiM vasusampadAm | svargAbhiShyandavamanaM kR^itvevopaniveshitam || 6.37|| ga~NgAsrotaHparikShipta- vaprAntarjvalitauShadhi | bR^ihanmaNishilAsAlaM guptAvapi manoharam || 6.38|| jitasiMhabhayA nAgA yatrAshvA bilayonayaH | yakShAH kimpuruShAH paurA yoShito vanadevatAH || 6.39|| shikharAsaktameghAnAM vyajante yatra veshmanAm | anugarjitasandigdhAH karaNairmurajasvanAH || 6.40|| yatra kalpadrumaireva vilolaviTapAMshukaiH | gR^ihayantrapatAkAshrIrapaurAdaranirmitA || 6.41|| yatra sphaTikaharmyeShu naktamApAnabhUmiShu | jyotiShAM pratibimbAni prApnuvantyupahAratAm || 6.42|| yatrauShadhiprakAshena naktaM darshitasa~ncharAH | anabhij~nAstamisrANAM durdineShvabhisArikAH || 6.43|| yauvanAntaM vayo yasminnAta~NkaH kusumAyudhaH | ratikhedasamutpannA nidrA saMj~nAviparyayaH || 6.44|| bhrUbhedibhiH sakampoShThairlalitA~NgulitarjanaiH | yatra kopaiH kR^itAH strINAmAprasAdArthinaH priyAH || 6.45|| santAnakataruchChAyA- suptavidyAdharAdhvagam | yasya chopavanaM bAhyaM sugandhirgandhamAdanaH || 6.46|| atha te munayo divyAH prekShya haimavataM puram | svargAbhisandhisukR^itaM va~nchanAmiva menire || 6.47|| te sadmani girervegAdunmukhadvAHsthavIkShitAH | avaterurjaTAbhArairlikhitAnalanishchalaiH || 6.48|| gaganAdavatIrNA sA yathAvR^iddhapurassarA | toyAntarbhAskarAlIva reje muniparamparA || 6.49|| tAnarghyAnarghyamAdAya dUrAtpratyudyayau giriH | namayansAragurubhiH pAdanyAsairvasundharAm || 6.50|| dhAtutAmrAdharaH prAMshurdevadArubR^ihadbhujaH | prakR^ityaiva shiloraskaH suvyakto himavAniti || 6.51|| vidhiprayuktasatkAraiH svayaM mArgasya darshakaH | sa tairAkramayAmAsa shuddhAntaM shuddhakarmabhiH || 6.52|| tatra vetrAsanAsInAnkR^itAsanaparigrahaH | ityuvAcheshvarAnvAchaM prA~njaliH pR^ithivIdharaH || 6.53|| apameghodayaM varShamadR^iShTakusumaM phalam | atarkitopapannaM vo darshanaM pratibhAti me || 6.54|| mUDhaM buddhamivAtmAnaM haimIbhUtamivAyasam | bhUmerdivamivArUDhaM manye bhavadanugrahAt || 6.55|| adyaprabhR^iti bhUtAnAmadhigamyo .asmi shuddhaye | yadadhyAsitamarhadbhistaddhi tIrthaM prachakShate || 6.56|| avaimi pUtamAtmAnaM dvayenaiva dvijottamAH | mUrdhni ga~NgAprapAtena dhautapAdAmbhasA cha vaH || 6.57|| ja~NgamaM praiShyabhAve vaH sthAvaraM charaNA~Nkitam | vibhaktAnugrahaM manye dvirUpamapi me vapuH || 6.58|| bhavatsambhAvanotthAya paritoShAya mUrchChate | api vyAptadigantAni nA~NgAni prabhavanti me || 6.59|| na kevalaM darIsaMsthaM bhAsvatAM darshanena vaH | antargatamapAstaM me rajaso .api paraM tamaH || 6.60|| kartavyaM vo na pashyAmi syAchchetkiM nopapadyate | sha~Nke matpAvanAyaiva prasthAnaM bhavatAmiha || 6.61|| tathApi tAvatkasmiMshchidAj~nAM me dAtumarhatha | viniyogaprasAdA hi ki~NkarAH prabhaviShNuShu || 6.62|| ete vayamamI dArAH kanyeyaM kulajIvitam | brUta yenAtra vaH kAryamanAsthA bAhyavastuShu || 6.63|| ityUchivAMstamevArthaM darImukhavisarpiNA | dviriva pratishabdena vyAjahAra himAlayaH || 6.64|| athA~NgirasamagraNyamudAharaNavastuShu | R^iShayashchodayAmAsuH pratyuvAcha sa bhUdharam || 6.65|| upapannamidaM sarvamataH paramapi tvayi | manasaH shikharANAM cha sadR^ishI te samunnatiH || 6.66|| sthAne tvAM sthAvarAtmAnaM viShNumAhustathA hi te | charAcharANAM bhUtAnAM kukShirAdhAratAM gataH || 6.67|| gAmadhAsyatkathaM nAgo mR^iNAlamR^idubhiH phaNaiH | A rasAtalamUlAttvamavAlambiShyathA na chet || 6.68|| achChinnAmalasantAnAH samudrormyanivAritAH | punanti lokAnpuNyatvAtkIrtayaH saritashcha te || 6.69|| yathaiva shlAghyate ga~NgA pAdena parameShThinaH | prabhaveNa dvitIyena tathaivochChirasA tvayA || 6.70|| tiryagUrdhvamadhastAchcha vyApako mahimA hareH | trivikramodyatasyAsItsa cha svAbhAvikastava || 6.71|| yaj~nabhAgabhujAM madhye padamAtasthuShA tvayA | uchchairhiraNmayaM shR^i~NgaM sumerorvitathIkR^itam || 6.72|| kAThinyaM sthAvare kAye bhavatA sarvamarpitam | idaM tu bhaktinamraM te satAmArAdhanaM vapuH || 6.73|| tadAgamanakAryaM naH shR^iNu kAryaM tavaiva tat | shreyasAmupadeshAttu vayamatrAMshabhAginaH || 6.74|| aNimAdiguNopetamaspR^iShTapuruShAntaram | shabdamIshvara ityuchchaiH sArdhachandraM bibharti yaH || 6.75|| kalpitAnyonyasAmarthyaiH pR^ithivyAdibhirAtmani | yenedaM dhriyate vishvaM dhuryairyAnamivAdhvani || 6.76|| yogino yaM vichinvanti kShetrAbhyantaravartinam | anAvR^ittibhayaM yasya padamAhurmanIShiNaH || 6.77|| sa te duhitaraM sAkShAtsAkShI vishvasya karmaNaH | vR^iNute varadaH shambhurasmatsa~NkrAmitaiH padaiH || 6.78|| tamarthamiva bhAratyA sutayA yoktumarhasi | ashochyA hi pituH kanyA sadbhartre pratipAditA || 6.79|| yAvadetAni bhUtAni sthAvarANi charANi cha | mAtaraM kalpayantyenAmIsho hi jagataH pitA || 6.80|| praNamya shitikaNThAya vibudhAstadanantaram | charaNau ra~njayantyasyAshchUDAmaNimarIchibhiH || 6.81|| umA vadhUrbhavAndAtA yAchitAra ime vayam | varaH shambhuralaM hyeSha tvatkulodbhUtaye vidhiH || 6.82|| astotuH stUyamAnasya vandyasyAnanyavandinaH | sutAsambandhavidhinA bhava vishvagurorguruH || 6.83|| evaM vAdini devarShau pArshve pituradhomukhI | lIlAkamalapatrANi gaNayAmAsa pArvatI || 6.84|| shailaH sampUrNakAmo .api menAmukhamudaikShata | prAyeNa gR^ihiNInetrAH kanyArthe hi kuTumbinaH || 6.85|| mene menApi tatsarvaM patyuH kAryamabhIpsitam | bhavantyavyabhichAriNyo bharturiShTe pativratAH || 6.86|| idamatrottaraM nyAyyamiti buddhyA vimR^ishya saH | Adade vachasAmante ma~NgalAla~NkR^itAM sutAm || 6.87|| ehi vishvAtmane vatse bhikShAsi parikalpitA | arthino munayaH prAptaM gR^ihamedhiphalaM mayA || 6.88|| etAvaduktvA tanayAmR^iShInAha mahIdharaH | iyaM namati vaH sarvAMstrilochanavadhUriti || 6.89|| IpsitArthakriyodAraM te .abhinandya girervachaH | AshIrbhiredhayAmAsuH puraHpAkAbhirambikAm || 6.90|| tAM praNAmAdarasrasta- jAmbUnadavataMsakAm | a~NkamAropayAmAsa lajjamAnAmarundhatI || 6.91|| tanmAtaraM chAshrumukhIM duhitR^isnehaviklavAm | varasyAnanyapUrvasya vishokAmakarodguNaiH || 6.92|| vaivAhikIM tithiM pR^iShTAstatkShaNaM harabandhunA | te tryahAdUrdhvamAkhyAya chelushchIraparigrahAH || 6.93|| te himAlayamAmantrya punaH prekShya cha shUlinam | siddhaM chAsmai nivedyArthaM tadvisR^iShTAH khamudyayuH || 6.94|| pashupatirapi tAnyahAni kR^ichChrAdagamayadadrisutAsamAgamotkaH | kamaparamavashaM na viprakuryurvibhumapi taM yadamI spR^ishanti bhAvAH || 6.95|| \medskip\hrule\medskip athauShadhInAmadhipasya vR^iddhau tithau cha jAmitraguNAnvitAyAm | sametabandhurhimavAnsutAyA vivAhadIkShAvidhimanvatiShThat || 7.1|| vaivAhikaiH kautukasaMvidhAnairgR^ihe gR^ihe vyagrapurandhrivargam | AsItpuraM sAnumato .anurAgAdantaHpuraM chaikakulopameyam || 7.2|| santAnakAkIrNamahApathaM tachchInAMshukaiH kalpitaketumAlam | bhAsA jvalatkA~nchanatoraNAnAM sthAnAntarasvarga ivAbabhAse || 7.3|| ekaiva satyAmapi putrapa~Nktau chirasya dR^iShTeva mR^itotthiteva | AsannapANigrahaNeti pitrorumA visheShochChvasitaM babhUva || 7.4|| a~NkAdyayAva~NkamudIritAshIH sA maNDanAnmaNDanamanvabhu~Nkta | sambandhibhinno .api gireH kulasya snehastadekAyatanaM jagAma || 7.5|| maitre muhUrte shashalA~nChanena yogaM gatAsUttaraphalgunIShu | tasyAH sharIre pratikarma chakrurbandhustriyo yAH patiputravatyaH || 7.6|| sA gaurasiddhArthaniveshavadbhirdUrvApravAlaiH pratibhinnarAgam | nirnAbhikausheyamupAttabANamabhya~Nganepathyamala~nchakAra || 7.7|| babhau cha samparkamupetya bAlA navena dIkShAvidhisAyakena | kareNa bhAnorbahulAvasAne sandhukShyamANeva shashA~NkalekhA || 7.8|| tAM lodhrakalkena hR^itA~NgatailAmAshyAnakAleyakR^itA~NgarAgAm | vAso vasAnAmabhiShekayogyaM nAryashchatuShkAbhimukhaM vyanaiShuH || 7.9|| vinyastavaidUryashilAtale .asminnaviddhamuktAphalabhaktichitre | AvarjitAShTApadakumbhatoyAH satUryamenAM snapayAM babhUvuH || 7.10|| sA ma~NgalasnAnavishuddhagAtrI gR^ihItapatyudgamanIyavastrA | nirvR^ittaparjanyajalAbhiShekA praphullakAshA vasudheva reje || 7.11|| tasmAtpradeshAchcha vitAnavantaM yuktaM maNistambhachatuShTayena | pativratAbhiH parigR^ihya ninye kL^iptAsanaM kautukavedimadhyam || 7.12|| tAM prA~NmukhIM tatra niveshya tanvIM kShaNaM vyalambanta puro niShaNNAH | bhUtArthashobhAhriyamANanetrAH prasAdhane sannihite .api nAryaH || 7.13|| dhUpoShmaNA tyAjitamArdrabhAvaM keshAntamantaHkusumaM tadIyam | paryAkShipatkAchidudArabandhaM dUrvAvatA pANDumadhUkadAmnA || 7.14|| vinyastashuklAguru chakrurasyA gorochanApatravibha~Ngama~Ngam | sA chakravAkA~NkitasaikatAyAstrisrotasaH kAntimatItya tasthau || 7.15|| lagnadvirephaM paribhUya padmaM sameghalekhaM shashinashcha bimbam | tadAnanashrIralakaiH prasiddhaishchichCheda sAdR^ishyakathAprasa~Ngam || 7.16|| karNArpito lodhrakaShAyarUkShe gorochanAkShepanitAntagaure | tasyAH kapole parabhAgalAbhAdbabandha chakShUMShi yavaprarohaH || 7.17|| rekhAbibhaktashcha vibhaktagAtryAH ki~nchinmadhUchChiShTavimR^iShTarAgaH | kAmapyabhikhyAM sphuritairapuShyadAsannalAvaNyaphalo .adhraroShThaH || 7.18|| patyuH shirashchandrakalAmanena spR^isheti sakhyA parihAsapUrvam | sA ra~njayitvA charaNau kR^itAshIrmAlyena tAM nirvachanaM jaghAna || 7.19|| tasyAH sujAtotpalapatrakAnte prasAdhikAbhirnayane nirIkShya | na chakShuShoH kAntivisheShabuddhyA kAlA~njanaM ma~NgalamityupAttam || 7.20|| sA sambhavadbhiH kusumairlateva jyotirbhirudyadbhiriva triyAmA | saridviha~Ngairiva lIyamAnairAmuchyamAnAbharaNA chakAse || 7.21|| AtmAnamAlokya cha shobhamAnamAdarshabimbe stimitAyatAkShI | haropayAne tvaritA babhUva strINAM priyAlokaphalo hi veShaH || 7.22|| athA~NgulibhyAM haritAlamArdraM mA~NgalyamAdAya manaHshilAM cha | karNAvasaktAmaladantapatraM mAtA tadIyaM mukhamunnamayya || 7.23|| umAstanodbhedamanupravR^iddho manoratho yaH prathamo babhUva | tameva menA duhituH katha~nchidvivAhadIkShAtilakaM chakAra || 7.24|| babandha chAsrAkuladR^iShTirasyAH sthAnAntare kalpitasannivesham | dhAtrya~NgulIbhiH pratisAryamANamUrNamayaM kautukahastasUtram || 7.25|| kShIrodaveleva saphenapu~njA paryAptachandreva sharattriyAmA | navaM navakShaumanivAsinI sA bhUyo babhau darpaNamAdadhAnA || 7.26|| tAmarchitAbhyaH kuladevatAbhyaH kulapratiShTHAM praNamayya mAtA | akArayatkArayitavyadakShA krameNa pAdagrahaNaM satInAm || 7.27|| akhaNDitaM prema labhasva patyurityuchyate tAbhirumA sma namrA | tayA tu tasyArdhasharIrabhAjA pashchAtkR^itAH snigdhajanAshiSho .a pi || 7.28|| ichChAvibhUtyoranurUpamadristasyAH kR^itI kR^ityamasheShayitvA | sabhyaH sabhAyAM suhR^idAsthitAyAM tasthau vR^iShA~NkAgamanapratIkShaH || 7.29|| tAvadvarasyApi kuberashaile tatpUrvapANigrahaNAnurUpam | prasAdhanaM mAtR^ibhirAdR^itAbhirnyastaM purastAtpurashAsanasya || 7.30|| tadgauravAnma~NgalamaNDanashrIH sA paspR^ishe kevalamIshvareNa | sva eva veShaH pariNeturiShTaM bhAvAntaraM tasya vibhoH prapede || 7.31|| babhUva bhasmaiva sitA~NgarAgaH kapAlamevAmalashekharashrIH | upAntabhAgeShu cha rochanA~Nko gajAjinasyaiva dukUlabhAvaH || 7.32|| sha~NkhAntaradyoti vilochanaM yadantarniviShTAmalapi~NgatAram | sAnnidhyapakShe haritAlamayyAstadeva jAtaM tilakakriyAyAH || 7.33|| yathApradeshaM bhujageshvarANAM karishyatAmAbharaNAntaratvam | sharIramAtraM vikR^itiM prapede tathaiva tasthuH phaNaratnashobhAH || 7.34|| divApi niShThyUtamarIchibhAsA bAlyAdanAviShkR^italA~nChanena | chandreNa nityaM pratibhinnamauleshchUDAmaNeH kiM grahaNaM harasya || 7.35|| ityadbhutaikaprabhavaH prabhAvAtprasiddhanepathyavidhervidhAtA | AtmAnamAsannagaNopanIte khaDge niShaktapratimaM dadarsha || 7.36|| sa gopatiM nandibhujAvalambI shArdUlacharmAntaritorupR^iShTham | tadbhaktisa~NkShiptabR^ihatpramANamAruhya kailAsamiva pratasthe || 7.37|| taM mAtaro devamanuvrajantyaH svavAhanakShobhachalAvataMsAH | mukhaiH prabhAmaNDalareNugauraiH padmAkaraM chakrurivAntarIkSham || 7.38|| tAsAM cha pashchAtkanakaprabhANAM kAlI kapAlAbharaNA chakAse | balAkinI nIlapayodarAjI dUraM puraHkShiptashatahradeva || 7.39|| tato gaNaiH shUlabhR^itaH purogairudIrito ma~NgalatUryaghoShaH | vimAnashR^i~NgANyavagAhamAnaH shashaMsa sevAvasaraM surebhyaH || 7.40|| upAdade tasya sahasrarashmistvaShTrA navaM nirmitamAtapatram | sa taddukUlAdavidUramaulirbabhau patadga~Nga ivottamA~Nge || 7.41|| mUrte cha ga~NgAyamune tadAnIM sachAmare devamaseviShAtAm | samudragArUpaviparyaye .api sahaMsapAte iva lakShyamANe || 7.42|| tamanvagachChatprathamo vidhAtA shrIvatsalakShmA puruShashcha sAkShAt | jayeti vAchA mahimAnamasya saMvardhayantyA haviSheva vahnim || 7.43|| ekaiva mUrtirbibhide tridhA sA sAmAnyameShAM prathamAvaratvam | viShNorharastasya hariH kadAchidvedhAstayostAvapi dhAturAdyau || 7.44|| taM lokapAlAH puruhUtamukhyAH shrIlakShaNotsargavinItaveShAH | dR^iShTipradAne kR^itanandisaMj~nAstaddarshitAH prA~njalayaH praNemuH || 7.45|| kampena mUrdhnaH shatapatrayoniM vAchA hariM vR^itrahaNaM smitena | AlokamAtreNa surAnasheShAnsambhAvayAmAsa yathApradhAnam || 7.46|| tasmai jayAshIH sasR^ije purastAtsaptarShibhistAnsmitapUrvamAha | vivAhayaj~ne vitate .atra yUyamadhvaryavaH pUrvavR^itA mayeti || 7.47|| vishvAvasuprAgraharaiH pravINaiH sa~NgIyamAnatripurAvadAnaH | adhvAnamadhvAntavikArala~NghyastatAra tArAdhipakhaNDadhArI || 7.48|| khe khelagAmI tamuvAha vAhaH sashabdachAmIkaraki~NkiNIkaH | taTAbhighAtAdiva lagnapa~Nke dhunvanmuhuH protaghane viShANe || 7.49|| sa prApadaprAptaparAbhiyogaM nagendraguptaM nagaraM muhUrtAt | puro vilagnairharadR^iShTipAtaiH suvarNasUtrairiva kR^iShyamANaH || 7.50|| tasyopakaNThe ghananIlakaNTHaH kutUhalAdunmukhapauradR^iShTaH | svabANachihnAdavatIrya mArgAdAsannabhUpR^iShThamiyAya devaH || 7.51|| tamR^iddhimadbandhujanAdhirUDhairvR^indairgajAnAM girichakravartI | pratyujjagAmAgamanapratItaH praphullavR^ikShaiH kaTakairiva svaiH || 7.52|| vargAvubhau devamahIdharANAM dvAre purasyodghaTitApidhAne | samIyaturdUravisarpighoShau bhinnaikasetU payasAmivaughau || 7.53|| hrImAnabhUdbhUmidharo hareNa trailokyavandyena kR^itapraNAmaH | pUrvaM mahimnA sa hi tasya dUramAvarjitaM nAtmashiro viveda || 7.54|| sa prItiyogAdvikasanmukhashrIrjAmAturagresaratAmupetya | prAveshayanmandiramR^iddhamenamAgulphakIrNApaNamArgapuShpam || 7.55|| tasminmuhUrte purasundarINAmIshAnasandarshanalAlasAnAm | prAsAdamAlAsu babhUvuritthaM tyaktAnyakAryANi vicheShTitAni || 7.56|| AlokamArgaM sahasA vrajantyA kayAchidudveShTanavAntamAlyaH | bandhuM na sambhAvita eva tAvatkareNa ruddho .api na keshapAshaH || 7.57|| prasAdhikAlambitamagrapAdamAkShipya kAchiddravarAgameva | utsR^iShTalIlAgatirAgavAkShAdalaktakA~NkAM padavIM tatAna || 7.58|| vilochanaM dakShiNama~njanena sambhAvya tadva~nchitavAmanetrA | tathaiva vAtAyanasannikarShaM yayau shalAkAmaparA vahantI || 7.59|| jAlAntarapreShitadR^iShtiranyA prasthAnabhinnAM na babandha nIvIm | nAbhipraviShTAbharaNaprabheNa hastena tasthAvavalambya vAsaH || 7.60|| ardhAchitA satvaramutthitAyAH pade pade durnimite galantI | kasyAshchidAsIdrashanA tadAnIma~NguShThamUlArpitasUtrasheShA || 7.61|| tAsAM mukhairAsavagandhagarbhairvyAptAntarAH sAndrakutUhalAnAm | vilolanetrabhramarairgavAkShAH sahasrapatrAbharaNA ivAsan || 7.62|| tAvatpatAkAkulamindumauliruttoraNaM rAjapathaM prapede | prAsAdashR^i~NgANi divApi kurva~njyotsnAbhiShekadviguNadyutIni || 7.63|| tamekadR^ishyaM nayanaiH pibantyo nAryo na jagmurviShayAntarANi | tathA hi sheShendriyavR^ittirAsAM sarvAtmanA chakShuriva praviShTA || 7.64|| sthAne tapo dushcharametadarthamaparNayA pelavayApi taptam | yA dAsyamapyasya labheta nArI sA syAtkR^itArthA kimutA~NkashayyAm || 7.65|| paraspareNa spR^ihaNIyashobhaM na chedidaM dvandvamayojayiShyat | asmindvaye rUpavidhAnayatnaH patyuH prajAnAM viphalo .abhavishyat || 7.66|| na nUnamArUDharuShA sharIramanena dagdhaM kusumAyudhasya | vrIDAdamuM devamudIkShya manye sannyastadehaH svayameva kAmaH || 7.67|| anena sambandhamupetya diShTyA manorathaprArthitamIshvareNa | mUrdhAnamAli kShitidhAraNochchamuchchaistarAM vakShyati shailarAjaH || 7.68|| ityoShadhiprasthavilAsinInAM shR^iNvankathAH shrotrasukhAstrinetraH | keyUrachUrNIkR^italAjamuShTiM himAlayasyAlayamAsasAda || 7.69|| tatrAvatIryAchyutadattahastaH sharadghanAddIdhitimAnivokShNaH | krAntAni pUrvaM kamalAsanena kakShyAntarANyadripatervivesha || 7.70|| tamanvagindrapramukhAshcha devAH saptarShipUrvAH paramarShayashcha | gaNAshcha giryAlayamabhyagachChanprashastamArambhamivottamArthAH || 7.71|| tatreshvaro viShTarabhAgyathAvatsaratnamarghyaM madhumachcha gavyam | nave dukUle cha nagopanItaM pratyagrahItsarvamamantravarjam || 7.72|| dukUlavAsAH sa vadhUsamIpaM ninye vinItairavarodharakShaiH | velAsamIpaM sphuTaphenarAjirnavairudanvAniva chandrapAdaiH || 7.73|| tayA pravR^iddhAnanachandrakAntyA praphullachakShuHkumudaH kumAryA | prasannachetaHsalilaH shivo .abhUtsaMsR^ijyamAnaH sharadeva lokaH || 7.74|| tayoH samApattiShu kAtarANi ki~nchidvyavasthApitasaMhR^itAni | hrIyantraNAM tatkShaNamanvabhUvannanyonyalolAni vilochanAni || 7.75|| tasyAH karaM shailagurUpanItaM jagrAha tAmrA~NgulimaShTamUrttiH | umAtanau gUDhatanoH smarasya tachCha~NkinaH pUrvamiva praroham || 7.76|| romodgamaH prAdurabhUdumAyAH svinnA~NguliH pu~NgavaketurAsIt | vR^ittistayoH pANisamAgamena samaM vibhakteva manobhavasya || 7.77|| prayuktapANigrahaNaM yadanyadvadhUvaraM puShyati kAntimagryAm | sAnnidhyayogAdanayostadAnIM kiM kathyate shrIrubhayasya tasya || 7.78|| pradakShiNaprakramaNAtkR^ishAnorudarchiShastanmithunaM chakAse | merorupAnteShviva vartamAnamanyonyasaMsaktamahastriyAmam || 7.79|| tau dampatI triH pariNIya vahnimkarAgrasaMsparshanimIlitAkShIm | tAM kArayAmAsa vadhUM purodhAstasminsamiddhArchiShi lAjamokSham || 7.80|| sA lAjadhUmA~njalimiShTagandhaM gurUpadeshAdvadanaM ninAya | kapolasaMsarpishikhaH sa tasyA muhUrtakarNotpalatAM prapede || 7.81|| tadIShadArdrAruNagaNDalekhamuchChvAsikAlA~njanarAgamakShNoH | vadhUmukhaM klAntayavAvataMsamAchAradhUmagrahaNAdbabhUva || 7.82|| vadhUM dvijaH prAha tavaiSha vatse vahnirvivAhaM prati pUrvasAkShI | shivena bhartrA saha dharmacharyA kAryA tvayA muktavichArayeti || 7.83|| AlochanAntaM shravaNe vitatya pItaM gurostadvachanaM bhavAnyA | nidAghakAlolbaNatApayeva mAhendramambhaH prathamaM pR^ithivyA || 7.84|| dhruveNa bhartrA dhruvadarshanAya prayujyamAnA priyadarshanena | sA dR^iShTa ityAnanamunnamayya hrIsannakaNThI kathamapyuvAcha || 7.85|| itthaM vidhij~nena purohitena prayuktapANigrahaNopachArau | praNematustau pitarau prajAnAM padmAsanasthAya pitAmahAya || 7.86|| vadhUrvidhAtrA pratinandyate sma kalyANi vIraprasavA bhaveti | vAchaspatiH sannapi so .aShTamUrttavAshAsya chintAstimito babhUva || 7.87|| kL^iptopachArAM chaturasravedIM tAvetya pashchATkanakAsanasthau | jAyApatI laukikameShitavyamArdrAkShatAropaNamanvabhUtAm || 7.88|| patrAntalagnairjalabindujAlairAkR^iShTamuktAphalajAlashobham | tayoruparyAyatanAladaNDamAdhatta lakShmIH kamalAtapatram || 7.89|| dvidhA prayuktena cha vA~Nmayena sarasvatI tanmithunaM nunAva | saMskArapUtena varaM vareNyaM vadhUM sukhagrAhyanibandhanena || 7.90|| tau sandhiShu vya~njitavR^ittibhedaM rasAntareShu pratibaddharAgam | apashyatAmapsarasAM muhUrtaM prayogamAdyaM lalitA~NgahAram || 7.91|| devAstadante haramUDhabhAryaM kirITabaddhA~njalayo nipatya | shApAvasAne pratipannamUrtteryayAchire pa~nchasharasya sevAm || 7.92|| tasyAnumene bhagavAnvimanyurvyApAramAtmanyapi sAyakAnAm | kAle prayuktA khalu kAryavidbhirvijNApanA bhartR^iShu siddhimeti || 7.93|| atha vibudhagaNAMstAnindumaulirvisR^ijya kShitidharapatikanyAmAdadAnaH kareNa | kanakakalasharakShAbhaktishobhAsanAthaM kShitivirachitashayyaM kautukAgAramAgAt || 7.94|| navapariNayalajjAbhUShaNAM tatra gaurIM vadanamapaharantIM tatkR^itotkShepamIshaH | api shayanasakhIbhyo dattavAchaM katha~nchitpramathamukhavikArairhAsayAmAsa gUDham || 7.95|| \medskip\hrule\medskip pANipIDanavidheranantaraM shailarAjaduhiturharaM prati | bhAvasAdhvasaparigrahAdabhUtkAmadohadamanoharaM vapuH || 8.1|| vyAhR^itA prativacho na sandadhe gantumaichChadavalambitAMshukA | sevate sma shayanaM parA~NmukhI sA tathApi rataye pinAkinaH || 8.2|| kaitavena shayite kutUhalAtpArvatI pratimukhaM nipAtitam | chakShurunmiShati sasmitaM priye vidyudAhatamiva nyamIlayat || 8.3|| nAbhideshanihitaH sakampayA sha~Nkarasya rurudhe tayA karaH | taddukUlamatha chAbhavatsvayaM dUramuchChvasitanIvibandhanam || 8.4|| evamAli nigR^ihItasAdhvasaM sha~Nkaro rahasi sevyatAmiti | sA sakhIbhirupadiShTamAkulA nAsmaratpramukhavartini priye || 8.5|| apyavastuni kathApravR^ittaye prashnatatparamana~NgashAsanam | vIkShitena parigR^ihya pArvatI mUrdhakampamayamuttaraM dadau || 8.6|| shUlinaH karataladvayena sA sannirudhya nayane hR^itAMshukA | tasya pashyati lalATalochane moghayatnavidhurA rahasyabhUt || 8.7|| chumbaneShvadharadAnavarjitaM sannahastamadayopagUhane | kliShTamanmathamapi priyaM prabhordurlabhapratikR^itaM vadhUratam || 8.8|| yanmukhagrahaNamakShatAdharaM dattamavraNapadaM nakhaM cha yat | yadrataM cha sadayaM priyasya tatpArvatI viShahate sma netarat || 8.9|| rAtrivR^ittamanuyoktumudyataM sA vibhAtasamaye sakhIjanam | nAkarodapakutUhalaM hriyA shaMsituM cha hR^idayena tattvare || 8.10|| darpaNe cha paribhogadarshinI pR^iShThataH praNayino niSheduShaH | prekShya bimbamanu bimbamAtmanaH kAni kAni na chakAra lajjayA || 8.11|| nIlakaNThaparibhuktayauvanAM tAM vilokya jananI samAshvasat | bhartR^ivallabhatayA hi mAnasIM mAturasyati shuchaM vadhUjanaH || 8.12|| vAsarANi katichitkatha~nchana sthANunA ratamakAri chAnayA | j~nAtamanmatharasA shanaiH shanaiH sA mumocha ratiduHkhashIlatAm || 8.13|| sasvaje priyamuronipIDitA prArthitaM mukhamanena nAharat | mekhalApaNayalolatAM gataM hastamasya shithilaM rurodha sA || 8.14|| bhAvasUchitamadR^iShTavipriyaM chATumatkShaNaviyogakAtaram | kaishchideva divasaistadA tayoH prema rUDhamitaretarAshrayam || 8.15|| taM yathAtmasadR^ishaM varaM vadhUranvarajyata varastathaiva tAm | sAgarAdanapagA hi jAhnavI so .api tanmukharasaikanirvR^itiH || 8.16|| shiShyatAM nidhuvanopadeshinaH sha~Nkarasya rahasi prapannayA | shikShitaM yuvatinaipuNaM tayA yattadeva gurudakShiNIkR^itam || 8.17|| daShTamuktamadharoShThamAmbikA vedanAvidhutahastapallavA | shItalena niravApayatkShaNaM maulichandrashakalena shUlinaH || 8.18|| chumbanAdalakachUrNadUShitaM sha~Nkaro .api nayanaM lalATajam | uchChvasatkamalagandhaye dadau pArvatIvadanagandhavAhine || 8.19|| evamindriyasukhasya vartmanaH sevanAdanugR^ihItamanmathaH | shailarAjabhavane sahomayA mAsamAtramavasadvR^iShadhvajaH || 8.20|| so .anumAnya himavantamAtmabhUrAtmajAvirahaduHkhakheditam | tatra tatra vijahAra sampatannaprameyagatinA kakudmatA || 8.21|| merumetya marudAshugokShakaH pArvatIstanapuraskR^itAnkR^itI | hemapallavavibha~NgasaMstarAnanvabhUtsuratamardanakShamAn || 8.22|| padmanAbhacharaNA~NkitAshmasu prAptavatsvamR^itavipruSho navAH | mandarasya kaTakeShu chAvasatpArvatIvadanapadmaShaTpadaH || 8.23|| vAraNadhvanitabhItayA tayA kaNThasaktaghanabAhubandhanaH | ekapi~Ngalagirau jagadgururnirvivesha vishadAH shashiprabhAH || 8.24|| tasya jAtu malayasthalIrate dhUtachandanalataH priyAklamam | AchachAma salava~NgakesarashchATukAra iva dakShiNAnilaH || 8.25|| hematAmarasatADitapriyA tatkarAmbuvinimIlitekShaNA | khe vyagAhata tara~NgiNImumA mInapa~NktipunaruktamekhalA || 8.26|| tAM pulomatanayAlakochitaiH pArijAtakusumaiH prasAdhayan | nandane chiramayugmalochanaH saspR^ihaM suravadhUbhirIkShitaH || 8.27|| ityabhaumamanubhUya sha~NkaraH pArthivaM cha dayitAsakhaH sukham | lohitAyati kadAchidAtape gandhamAdanagiriM vyagAhata || 8.28|| tatra kA~nchanashilAtalAshrayo netragamyamavalokya bhAskaram | dakShiNetarabhujavyapAshrayAM vyAjahAra sahadharmachAriNIm || 8.29|| padmakAntimaruNatribhAgayoH sa~Nkramayya tava netrayoriva | sa~NkShaye jagadiva prajeshvaraH saMharatyaharasAvaharpatiH || 8.30|| sIkaravyatikaraM marIchibhirdUrayatyavanate vivasvati | indrachApapariveShashUnyatAM nirjharAstava piturvrajantyamI || 8.31|| daShTatAmarasakesarasrajoH krandatorviparivR^ittakaNThayoH | nighnayoH sarasi chakravAkayoralpamantaramanalpatAM gatam || 8.32|| sthAnamAhnikamapAsya dantinaH sallakIviTapabha~NgavAsitam | AvibhAtacharaNAya gR^ihNAte vAri vAriruhabaddhaShaTpadam || 8.33|| pashya pashchimadigantalambinA nirmitaM mitakathe vivasvatA | dIrghayA pratimayA saro .ambhasAM tApanIyamiva setubandhanam || 8.34|| uttaranti vinikIrya palvalaM gADhapa~NktamativAhitAtapAH | daMShTriNo vanavarAhayUthapA daShTabha~NgurabisA~NkurA iva || 8.35|| eSha vR^ikShashikhare kR^itAspado jAtarUparasagauramaNDalaH | hIyamAnamaharatyayAtapaM pIvaroru pibatIva barhiNaH || 8.36|| pUrvabhAgatimirapravR^ittibhirvyaktapa~Nkamiva jAtamekataH | khaM hR^itAtapajalaM vivasvatA bhAti ki~nchidiva sheShavatsaraH || 8.37|| AvishadbhiruTajA~NgaNaM mR^igairmUlasekasarasaishcha vR^ikShakaiH | AshramAH pravishadagnidhenavo bibhrati shriyamudIritAgnayaH || 8.38|| baddhakoshamapi tiShThati kShaNaM sAvasheShavivaraM kusheshayam | ShaTpadAya vasatiM grahIShyate prItipUrvamiva dAtumantaram || 8.39|| dUramagraparimeyarashminA vAruNI digaruNena bhAnunA | bhAti kesaravateva maNDitA bandhujIvatilakena kanyakA || 8.40|| sAmabhiH sahacharAH sahasrashaH syandanAshvahR^idaya~NgamasvaraiH | bhAnumagniparikIrNatejasaM saMstuvanti kiraNoShmapAyinaH || 8.41|| so .ayamAnatashirodharairhayaiH karNachAmaravighaTTitekShaNaiH | astameti yugabhugnakesaraiH sannidhAya divasaM mahodadhau || 8.42|| khaM prasuptamiva saMsthite ravau tejaso mahata IdR^ishI gatiH | tatprakAshayati yAvadudgataM mIlanAya khalu tAvatashchyutam || 8.43|| sandhyayApyanugataM ravervapurvandyamastashikhare samarpitam | yena pUrvamudaye puraskR^itA nAnuyAsyati kathaM tamApadi || 8.44|| raktapItakapishAH payomuchAM koTayaH kuTilakeshi bhAntyamUH | drakShyasi tvamiti sandhyayAnayA vartikAbhiriva sAdhumaNDitAH || 8.45|| siMhakesarasaTAsu bhUbhR^itAM pallavaprasaviShu drumeShu cha | pashya dhAtushikhareShu bhAnunA saMvibhaktamiva sAndhyamAtapam || 8.46|| adrirAjatanaye tapasvinaH pAvanAmbuvihitA~njalikriyAH | brahma gUDhamabhisandhyamAdR^itAH shuddhaye vidhivido gR^iNantyamI || 8.47|| tanmuhUrttamanumantumarhasi prastutAya niyamAya mAmapi | tvAM vinodanipuNaH sakhIjano valguvAdini vinodayiShyati || 8.48|| nirvibhujya dashanachChadaM tato vAchi bharturavadhIraNAparA | shailarAjatanayA samIpagAmAlalApa vijayAmahetukam || 8.49|| Ishvaro .api divasAtyayochitaM mantrapUrvamanutasthivAnvidhim | pArvatImavachanAmasUyayA pratyupetya punarAha sasmitam || 8.50|| mu~ncha kopamanimittakopane sandhyayA praNamito .asmi nAnyayA | kiM na vetsi sahadharmachAriNaM chakravAkasamavR^ittimAtmanaH || 8.51|| nirmiteShu pitR^iShu svayambhuvA yA tanuH sutanu pUrvamujjhitA | seyamastamudayaM cha sevate tena mAnini mamAtra gauravam || 8.52|| tAmimAM timiravR^iddhipIDitAM shailarAjatanaye .adhunA sthitAm | ekatastaTatamAlamAlinIM pashya dhAturasanimnagAmiva || 8.53|| sAndhyamastamitasheShamAtapaM raktalekhamaparA bibharti dik | sAmparAyavasudhA sashoNitaM maNDalAgramiva tiryagujjhitam || 8.54|| yAminIdivasasandhisambhave tejasi vyavahite sumeruNA | etadandhatamasaM nira~NkushaM dikShu dIrghanayane vijR^imbhate || 8.55|| nordhvamIkShaNagatirna chApyadho nAbhito na purato na pR^iShThataH | loka eSha timiraughaveShTito garbhavAsa iva vartate nishi || 8.56|| shuddhamAvilamavasthitaM chalaM vakramArjavaguNAnvitaM cha yat | sarvameva tamasA samIkR^itaM dhi~NmahattvamasatAM hR^itAntaram || 8.57|| nUnamunnamati yajvanAM patiH shArvarasya tamaso niShiddhaye | puNDarIkamukhi pUrvadi~NmukhaM kaitakairiva rajobhirAvR^itam || 8.58|| mandarAntaritamUrtinA nishA lakShyate shashabhR^itA satArakA | tvaM mayA priyasakhIsamAgatA shroShyateva vachanAni pR^iShThataH || 8.59|| ruddhanirgamanamA dinakShayAtpUrvadR^iShTatanuchandrikAsmitam | etadudgirati chandramaNDalaM digrahasyamiva rAtrichoditam || 8.60|| pashya pakvaphalinIphalatviShA bimbalA~nChitaviyatsaro .ambhasA | viprakR^iShTavivaraM himAMshunA chakravAkamithunaM viDambyate || 8.61|| shakyamoShadhipaternavodayAH karNapUrarachanAkR^ite tava | apragalbhayavasUchikomalAshChettumagranakhasampuTaiH karAH || 8.62|| a~NgulIbhiriva keshasa~nchayaM sannigR^ihya timiraM marIchibhiH | kuDmalIkR^itasarojalochanaM chumbatIva rajanImukhaM shashI || 8.63|| pashya pArvati navendurashmibhiH sAmibhinnatimiraM nabhastalam | lakShyate dviradabhogadUShitaM samprasIdadiva mAnasaM saraH || 8.64|| raktabhAvamapahAya chandramA jAta eSha parishuddhamaNDalaH | vikriyA na khalu kAladoShajA nirmalaprakR^itiShu sthirodayA || 8.65|| unnateShu shashinaH prabhA sthitA nimnasaMshrayaparaM nishAtamaH | nUnamAtmasadR^ishI prakalpitA vedhaseha guNadoShayorgatiH || 8.66|| chandrapAdajanitapravR^ittibhishchandrakAntajalabindubhirgiriH | mekhalAtaruShu nidritAnamUnbodhayatyasamaye shikhaNDinaH || 8.67|| kalpavR^ikShashikhareShu samprati prasphuradbhiriva pashya sundari | hArayaShTigaNanAmivAMshubhiH kartumAgatakutUhalaH shashI || 8.68|| unnatAvanatabhAvavattayA chandrikA satimirA gireriyam | bhaktibhirbahuvidhAbhirarpitA bhAti bhUtiriva mattadantinaH || 8.69|| etaduchChvasitapItamaindavaM voDhumakShamamiva prabhArasam | muktaShaTpadavirAvama~njasA bhidyate kumudamA nibandhanAt || 8.70|| pashya kalpatarulambi shuddhayA jyotsnayA janitarUpasaMshayam | mArute chalati chaNDi kevalaM vyajyate viparivR^ittamaMshukam || 8.71|| shakyama~NgulibhiruddhR^itairadhaH shAkhinAM patitapuShpapeshalaiH | patrajarjarashashiprabhAlavairebhirutkachayituM tavAlakAn || 8.72|| eSha chArumukhi yogatArayA yujyate taralabimbayA shashI | sAdhvasAdupagataprakampayA kanyayeva navadIkShayA varaH || 8.73|| pAkabhinnasharakANDagaurayorullasatpratikR^itiprasannayoH | rohatIva tava gaNDalekhayoshchandrabimbanihitAkShNi chandrikA || 8.74|| lohitArkamaNibhAjanArpitaM kalpavR^ikShamadhu bibhratI svayam | tvAmiyaM sthitimatImupasthitA gandhamAdanavanAdhidevatA || 8.75|| Ardrakesarasugandhi te mukhaM mattaraktanayanaM svabhAvataH | atra labdhavasatirguNAntaraM kiM vilAsini madaH kariShyati || 8.76|| mAnyabhaktirathavA sakhIjanaH sevyatAmidamana~NgadIpanam | ityudAramabhidhAya sha~NkarastAmapAyayata pAnamambikAm || 8.77|| pArvatI tadupayogasambhavAM vikriyAmapi satAM manoharAm | apratarkyavidhiyoganirmitAmAmrateva sahakAratAM yayau || 8.78|| tatkShaNaM viparivartitahriyorneShyatoH shayanamiddharAgayoH | sA babhUva vashavartinI dvayoH shUlinaH suvadanA madasya cha || 8.79|| ghUrNamAnanayanaM skhalatkathaM svedibindumadakAraNasmitam| Ananena na tu tAvadIshvarashchakShuShA chiramumAmukhaM papau || 8.80|| tAM vilambitapanIyamekhalAmudvaha~njaghanabhAradurvahAm | dhyAnasambhR^itavibhUtirIshvaraH prAvishanmaNishilAgR^ihaM rahaH || 8.81|| tatra haMsadhavalottarachChadaM jAhnavIpulinachArudarshanam | adhyasheta shayanaM priyAsakhaH shAradAbhramiva rohiNIpatiH || 8.82|| kliShTakeshamavaluptachandanaM vyatyayArpitanakhaM samatsaram | tasya tachChiduramekhalAguNaM pArvatIratamabhUnna tR^iptaye || 8.83|| kevalaM priyatamAdayAlunA jyotiShAmavanatAsu pa~NktiShu | tena tatparigR^ihItavakShasA netramIlanakutUhalaM kR^itam || 8.84|| sa vyabudhyata budhastavochitaH shatakumbhakamalAkaraiH samam | mUrchChanAparigR^ihItakaishikaiH kinnarairuShasi gItama~NgalaH || 8.85|| tau kShaNaM shithilitopagUhanau dampatI chalitamAnasormayaH | padmabhedapishunAH siShevire gandhamAdanavanAntamArutAH || 8.86|| UrumUlanakhamArgarAjibhistatkShaNaM hR^itavilochano haraH | vAsasaH prashithilasya saMyamaM kurvatIM priyatamAmavArayat || 8.87|| sa prajAgarakaShAyalochanaM gADhadantapadatADitAdharam | AkulAlakamaraMsta rAgavAnprekShya bhinnatilakaM priyAmukham || 8.88|| tena bha~NgiviShamottarachChadaM madhyapiNDitavisUtramekhalam | nirmale .api shayanaM nishAtyaye nojjhitaM charaNarAgalA~nChitam || 8.89|| sa priyAmukharasaM divAnishaM harShavR^iddhijananaM siSheviShuH | darshanapraNayinAmadR^ishyatAmAjagAma vijayAnivedanAt || 8.90|| samadivasanishIthaM sa~Nginastatra shambhoH shatamagamadR^itUnAM sAgramekA nisheva | na tu suratasukheShu ChinnatR^iShNo babhUva jvalana iva samudrAntargatastajjaleShu || 8.91|| ## Encoded by Utz Podzeit for Gretil collection \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}