% Text title : raghuvansha17 % File name : raghuvansha17.itx % Category : major\_works, kAlidAsa % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : kalidasa % Transliterated by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Proofread by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Latest update : November 11, 2005 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Raghuvansha 17 by Kalidas ..}## \itxtitle{.. raghuva.nshaM sargaH 17 kAlidAsakR^itam ..}##\endtitles ## atithi.n nAma kAkutsthAtputra.n prApa kumudvatI | pashchimAdyAminIyAmAtprasAdamiva chetanA|| 17\-1|| sa pituH pitR^imAnva.nsha.n mAtushchAnupamadyutiH | apunAtsevitevobhau mArgAvuttaradakShiNau|| 17\-2|| tamAdau kulavidyAnAmarthamarthavidA.n varaH | pashchAtpArthivakanyAnA.n pANimagrAhayatpitA|| 17\-3|| jAtyastenAbhijAtena shUraH shauryavatA kushaH | amanyaitakamAtmAnamaneka.n vashinA vashI|| 17\-4|| sa kulochitamindrasya sAhAyakamupeyivAn | jaghAna samare daitya.n durjaya.n tena chAvadhi|| 17\-5|| ta.n svasA nAgarAjasya kumudasya kumudvatI | anvagAtkumudAnanda.n shashA~Nkamiva kaumudI|| 17\-6|| tayordivaspaterAsIdekaH si.nhAsanArdhabhAk | dvitIyApi sakhI shachyAH pArijAtA.nshabhAginI|| 17\-7|| tadAtmasa.nbhava.n rAjye mantrivR^iddhAH samAdadhuH | smarantaH pashchimAmAdnyA.n bhartuH sa~NgrAmayAyinaH|| 17\-8|| te tasya kalpayAmAsurabhiShekAya shilpibhiH | vimAna.n navamudvedi chatuHstambhapratiShThitam|| 17\-9|| tatraina.n hemakumbheShu sa.nbhR^itaistIrthavAribhiH | upatasthuH prakR^itayo bhadrapIThopaveshitam|| 17\-10|| nadadbhiH snigdhaga.nbhIra.n tUryairAhatapuShkaraiH | anvamIyata kalyANa.n tasyAvichChinnasa.ntati|| 17\-11|| dUrvAyavA~NkuraplakShatvagabhinnapuTottarAn | dnyAtivR^iddhaiH prayuktAnsa bheje nIrAjanAvidhIn|| 17\-12|| purohitapurogAsta.n jiShNu.n jaitrairatharvabhiH | upachakramire pUrvamabhiShektu.n dvijAtayaH|| 17\-13|| tasyaughamahatI mUrdhni nipatantI vyarochata | sashabdamabhiShekashrIrga~Ngeva tripuradviShaH|| 17\-14|| stUyamAnaH kShaNe tasminnalakShyata sa bandibhiH | pravR^iddha iva parjanyaH sAra~NgairabhinanditaH|| 17\-15|| tasya sanmantrapUtAbhiH snAnamadbhiH pratIchChataH | vavR^idhe vaidyutashchAgnervR^iShTisekAdiva dyutiH|| 17\-16|| sa tAvadabhiShekAnte snAtakebhyo dadau vasu | yAvataiShA.n samApyeranyadnyAH paryAptadakShiNAH|| 17\-17|| te prItamanasastasmai yAmAshiShamudairayan | sA tasya karmanirvR^ittairdUra.n pashchAtkR^itA phalaiH|| 17\-18|| bandhachCheda.n sa baddhAnA.n vadhArhANAmavadhyatAm | dhuryANA.n cha dhuro mokShamadoha.n chAdishadgavAm|| 17\-19|| krIDApatatriNopyasya pa~njarasthAH shukAdayaH | labdhamokShAstadAdeshAdyatheShTagatayo.abhavan|| 17\-20|| tataH kakShyAntaranyasta.n gajadantAsana.n shuchi | soottarachChadamadhyAsta nepathyagrahaNAya saH|| 17\-21|| ta.n dhUpAshyAnakeshAnta.n toyanirNiktapANayaH | AkalpasAdhanaistaistairupaseduH prasAdhakAH|| 17\-22|| te.asya muktAguNonnaddha.n maulimantargatasrajam | pratyUpuH padmarAgeNa prabhAmaNDalashobhinA|| 17\-23|| chandanenA~NgarAga.n cha mR^iganAbhisugandhinA | samApayya tatashchakruH patra.n vinyastarochanam|| 17\-24|| AmuktAbharaNaH sragvI ha.nsachihnadukUlavAn | AsIdatishayaprekShyaH sa rAjyashrIvadhUvaraH|| 17\-25|| nepathyadarshinashChAyA tasyAdarshe hiraNmaye | virarAjodite sUrye marau kalpataroriva|| 17\-26|| sa rAjakakudavyagrapANibhiH pArshvavartibhiH | yayAvudIritAlokaH sudharmAnavamA.n sabhAm|| 17\-27|| vitAnasahita.n tatra bheje paitR^ikamAsanam | chUDAmaNibhiruddhR^iShTa.n pAdapITha.n mahIkShitAm|| 17\-28|| shushubhe tena chAkrAnta.n ma~NgalAyatana.n mahat | shrIvatsalakShaNa.n vakShaH kaustubheneva kaishavam|| 17\-29|| babhau bhUyaH kumAratvAdAdhirAjyamavApya saH | rekhAbhAvAdupArUDhaH sAmagryamiva chandramAH|| 17\-30|| prasannamukharAga.n ta.n smitapUrvAbhibhAShiNam | mUrtimantamamanyanta vishvAsamanujIvinaH|| 17\-31|| sa pura.n purahUtashrIH kalpadrumanibhadhvajAm | kramamANashchakAra dyA.n nAgenairAvataujasA|| 17\-32|| tasyaikasyochChrita.n Chatra.n mUrdhni tenAmalatviShA | pUrvarAjaviyogauShmya.n kR^itsnasya jagato hR^itam|| 17\-33|| dhUmAdagneH shikhAH pashchAdudayAda.nshavo raveH | so.atItya tejasA.n vR^itti.n samamevotthito guNaiH|| 17\-34|| ta.n prItivishadairnetrairanvayuH paurayoShitaH | sharatprasannairjyotirbhirvibhAvarya iva dhruvam|| 17\-35|| ayodhyAdevatAshchaina.n prashastAyatanArchitAH | anudadhyuranudhyeya.n sA.nnidhyaiH pratimAgataiH|| 17\-36|| yAvannAshyAyate vedirabhiShekajalAplutA | tAvadevAsya velAnta.n pratApaH prApa duHsahaH|| 17\-37|| vasiShThasya gurormantrAH sAyakAstasya dhanvinaH | ki.n tatsAdhya.n yadubhaye sAdhayeyurna sa.ngatAH|| 17\-38|| sa dharmasthasakhaH shashvadarthipratyarthinA.n svayam | dadarsha sa.nshayachChedyAnvyavahArAnatandritaH|| 17\-39|| tataH paramabhivyaktasaumanasyaniveditaiH | yuyoja pAkAbhimukhairbhR^ityAnvidnyApanAphalaiH|| 17\-40|| prajAstadguruNA nadyo nabhaseva vivardhitAH | tasmi.nstu bhUyasI.n vR^iddhi.n nabhasye tA ivAyayuH|| 17\-41|| yaduvAcha na tanmithyA yaddadau na jahAra tat | so.abhUdbhagnavrataH shatrUnuddhR^itya pratiropayan|| 17\-42|| vayorUpavibhUtInAmekaika.n madakAraNam | tAni tasminsamastAni na tasyotsichiShe manaH|| 17\-43|| ittha.n janitarAgAsu prakR^itiShvanuvAsaram | akShobhyaH sa navo.apyAsIddR^iDhamUla iva drumaH|| 17\-44|| anityAH shatravo bAhyA viprakR^iShTAshcha te yataH | ataH so.abhyantarAnnityA~nShaTpUrvamajayadripUn|| 17\-45|| prasAdAbhimukhe tasmi.nshchapalApi svabhAvataH | nikaShe hemarekheva shrIrAsIdanapAyinI|| 17\-46|| kAtarya.n kevalA nItiH shaurya.n shvApadacheShTitam | ataH siddhi.n sametAbhyAmubhAbhyAmanviyeSha saH|| 17\-47|| na tasya maNDale rAdnyo nyastapraNidhidIdhiteH | adR^iShTamabhavatki.nchidvyabhrasyeva vivasvataH|| 17\-48|| rAtri.ndivavibhAgeShu yadAdiShTa.n mahIkShitAm | tatsiSheve niyogena sa vikalpaparA~NmukhaH|| 17\-49|| mantraH pratidina.n tasya babhUva saha mantribhiH | sa jAtu sevyamAno.api guptadvAro na sUchyate|| 17\-50|| pareShu sveShu cha kShiptairavidnyAtaparasparaiH | so.apasarpairjajAgAra yathAkAla.n svapannapi|| 17\-51|| durgANi durgrahANyAsa.nstasya roddhurapi dviShAm | na hi si.nho gajAskandI bhayAdgiriguhAshayaH|| 17\-52|| bhavyamukhyAH samArambhAH pratyavekShyAniratyayAH | garbhashalisadharmANastasya gUDha.n vipechire|| 17\-53|| apathena pravavR^ite na jAtUpachito.api saH | vR^iddhau nadImukhenaiva prasthAna.n lavaNAmbhasaH|| 17\-54|| kAma.n prakR^itivairAgya.n sadyaH shamayitu.n kShamaH | yasya kAryaH pratIkAraH sa tannaivodapAdayat|| 17\-55|| shakyeShvevAbhavadyAtrA tasya shaktimataH sataH | samIraNasahAyo.api nAmbhaHprArthI davAnalaH|| 17\-56|| na dharmamarthakAmAbhyA.n babAdhe na cha tena tau | nArtha.n kAmena kAma.n va so.arthena sadR^ishastriShu|| 17\-57|| hInAnyanR^ipakartR^INi pravR^iddhAni vikurvate | tena madhyamashaktIni mitrANi sthApitAnyataH|| 17\-58|| parAtmanoH parichChidya shaktyAdInA.n balAbalam | yayAvebhirbaliShThashchetparasmAdAsta so.anyathA|| 17\-59|| koshenAshrayaNIyatvamiti tasyArthasa.ngrahaH | ambugarbho hi jImUtashchAtakairabhinandyate|| 17\-60|| parakarmApahaH so.abhUdudyutaH sveShu karmasu | AvR^iNodAtmano randhra.n randhreShu praharanripUn|| 17\-61|| pitrA sa.nvardhito nitya.n kR^itAstraH sA.nparAyikaH | tasya daNDavato daNDaH svadehAnna vyashiShyata|| 17\-62|| sarpasyeva shiroratna.n nAsya shaktitraya.n paraH | sa chakarSha parasmAttadayaskAnta ivAyasam|| 17\-63|| vApIShviva sravantIShu vaneShUpavaneShviva | sArthAH svaira.n svakIyeShu cherurveshmasvivAdriShu|| 17\-64|| tapo rakShansa vighnebhyastaskarebhyashcha sa.npadaH | yathAsvamAshramaishchakre varNairapi ShaDa.nshabhAk|| 17\-65|| khanibhiH suShuve ratna.n kShetraiH sasya.n vanairgajAn | didesha vetana.n tasmai rakShAsadR^ishameva bhUH|| 17\-66|| sa guNAnA.n balAnA.n cha ShaNNA.n ShaNmukhavikramaH | babhUva viniyogadnyaH sAdhanIyeShu vastuShu|| 17\-67|| iti kramAtprayu~njAno rAjanIti.n chaturvidhAm | A tIrthAdapratIghAta.n sa tasyAH phalamAnashe|| 17\-68|| kUTayuddhavidhidnye.api tasminsanmArgayodhini | bheje.abhisArikAvR^itti.n jayashrIrvIragAminI|| 17\-69|| prAyaH pratApabhagnatvAdarINA.n tasya durlabhaH | raNo gandhadvipasyeva gandhabhinnAnyadantinaH|| 17\-70|| pravR^iddhau hrIyate chandraH samudro.api tathAvidhaH | sa tu tatsamavR^iddhishcha na chAbhUttAviva kShayI|| 17\-71|| santastasyAbhigamanAdatyartha.n mahataH kR^ishAH | udadheriva jImUtAH prApurdAtR^itvamarthinaH|| 17\-72|| stUyamAnaH sa jihrAya stutyameva samAcharan | tathApi vavR^idhe tasya tatkAridveShiNo yashaH|| 17\-73|| durita.n darshanena ghna.nstattvArthena nuda.nstamaH | prajAH svatantrayA.nchakre shashvatsUrya ivoditaH|| 17\-74|| indoragatayaH padme sUryasya kumude.n.ashavaH | guNAstasya vipakShe.api guNino lebhire.antaram|| 17\-75|| parAbhisa.ndhAnapara.n yadyapyasya vicheShTitam | jigIShorashvamedhAya dharmyameva babhUva tat|| 17\-76|| evamudyanprabhAveNa shAstranirdiShTavartmanA | vR^iSheva devo devAnA.n rAdnyA.n rAjA babhUva saH|| 17\-77|| pa~nchama.n lokapAlAnA.n tamUchuH sAmyayogataH | bhUtAnA.n mahatA.n ShaShThamaShTama.n kulabhUbhR^itAm|| 17\-78|| dUrApavarjitachChatraistasyAdnyA.n shAsanArpitAm | dadhuH shirobhirbhUpAlA devAH paura.ndarImiva|| 17\-79|| R^itvijaH sa tathAnarcha dakShiNAbhirmahAkratau | yathA sAdhAraNIbhUta.n nAmAsya dhanadasya cha|| 17\-80|| indrAdvR^iShTirniyamitagadodrekavR^ittiryamo.abhU\- dyAdonAthaH shivajalapathaH karmaNe naucharANAm | pUrvApekShI tadanu vidadhe koShavR^iddhi.n kubera\- stasmindaNDopanatacharita.n bhejire lokapAlAH|| 17\-81|| iti shrIraghuva.nshe mahAkAvye kavishrIkAlidAsa\- kR^itAvatithivarNana.n nAma saptadashaH sargaH || ## Encoded and proofread by Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}