% Text title : raghuvansha 4 % File name : raghuvansha4.itx % Category : major\_works, svara, kAlidAsa % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : kalidasa % Transliterated by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Proofread by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Latest update : May 11, 2005 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Raghuvansha by Kalidas Chapter 4 ..}## \itxtitle{.. raghuva.nshaM sargaH 4 kAlidAsakR^itam ..}##\endtitles ## sa rAjya.n guruNA datta.n pratipadyAdhika.n babhau | dinAnte nihita.n tejaH savitreva hutAshanaH || 4\-1|| dilIpAnantara.n rAjye ta.n nishamya pratiShThitam | pUrva.n pradhUmito rAj~nA.n hR^idaye.agnirivotthitaH || 4\-2|| puruhUtadhvajasyeva tasyoonnayanapa~NktayaH | navAbhyutthAnadarshinyo nananduH saprajAH prajAH || 4\-3|| samameva samAkrAnta.n dvaya.n dviradagAminA | tena si.nhAsana.n pitryamakhila.n cArimaNDalam || 4\-4|| ChAyAmaNDalalakShyeNa tamadR^ishyA kila svayam | padmA padmAtapatreNa bheje sAmrAjyadIkShitam || 4\-5|| parikalpitasA.nnidhyA kAle kAle ca bandiShu | stutya.n stutibhirarthyAbhirupatasthe sarasvatI || 4\-6|| manuprabhutirmAnyairbhuktA yadyapi rAjabhiH | tathApyananyapUrveva tasminnAsIdvasu.ndharA || 4\-7|| sa hi sarvasya lokasya yuktadaNDatayA manaH | Adade nAtishItoShNo nabhasvAniva dakShiNaH || 4\-8|| mandotkaNThAH kR^itAstena guNAdhikatayA gurau | phalena sahakArasya puShpodgama iva prajAH || 4\-9|| nayavidbhirnave rAj~ni sadasaccopadarshitam | pUrva evAbhavatpakShastasminnAbhavaduttaraH || 4\-10|| pa~nchAnAmapi bhUtAnAmutkarSha.n pupuShurguNAH | nave tasminmahIpAle sarva.n navamivAbhavat || 4\-11|| yathA prahlAdanAchchandraH pratApAttapano yathA | tathaiva so.abhUdanvartho rAjA prakR^itira~njanAt || 4\-12|| kAma.n karNAntavishrAnte vishAle tasya lochane | chakShuShmattA tu shAstreNa sUkShmakAryArthadarshinA || 4\-13|| labdhaprashamanasvasthamathaina.n samupasthitA | pArthivashrIrdvitIyeva sharatpa~NkajalakShaNA || 4\-14|| nirvR^iShTalaghubhirmeghairmuktavartmA suduHsahaH | pratApastasya bhAnoshcha yugapadvyAnashe dishaH || 4\-15|| vArShika.n sa.njahArendro dhanurjaitra.n raghurdadhau | prajArthasAdhane tau hi paryAyodyatakArmukau || 4\-16|| puNDarIkAtapatrasta.n vikasatkAshacAmaraH | R^iturviDambayAmAsa na punaH prApa tacChriyam || 4\-17|| prasAdasumukhe tasmi.nshcandre ca vishadaprabhe | tadA cakShuShmatA.n prItirAsItsamarasA dvayoH || 4\-18|| ha.nsashreNIShu tArAsu kumudvatsu ca vAriShu | vibhUtayastadIyAnA.n paryastA yashasAmiva || 4\-19|| ikShucChAyaniShAdinyastasya gopturguNodayam | AkumArakathoddhAta.n shAligopyo jaguryashaH || 4\-20|| prasasAdodayAdambhaH kumbhayonermahaujasaH | raghorabhibhavAsha~Nki cukShubhe dviShatA.n manaH|| 4\-21|| madodagrAH kakudmantaH saritA.n kUlamudrujAH | lIlAkhelamanuprApurmahokShAstasya vikramam|| 4\-22|| prasavaiH saptaparNAnA.n madagandhibhirAhatAH | asUyayeva tannAgAH saptadhaiva prasusruvuH|| 4\-23|| saritaH kurvatI gAdhAH pathashcAshyAnakardamAn | yAtrAyai codayAmAsa ta.n shakteH prathama.n sharat|| 4\-24|| tasmai samyagghuto vahnirvAjinIrAjanAvidhau | pradakShiNArcirvyAjena hasteneva jaya.n dadau|| 4\-25|| sa guptamUlapratyantaH shuddhapArShNirayAnvitaH | ShaDvidha.n balamAdAya pratasthe digjigIShayA|| 4\-26|| avAkiranvayovR^iddhAsta.n lAjaiH paurayoShitaH | pR^iShatairmandaroddhUtaiH kShIrormaya ivAcyutam|| 4\-27|| sa yayau prathama.n prAcI.n tulyaH prAcInabarhiShA | ahitAnaniloddhUtaistarjayanniva ketubhiH|| 4\-28|| rajobhiH syandanoddhUtairgajaishca ghanasa.nnibhaiH | bhuvastalamiva vyoma kurvanvyomeva bhUtalam|| 4\-29|| pratApo.agre tataH shabdaH parAgastadanantaram | yayau pashcAdrathAdIti catuHskandheva sA camUH|| 4\-30|| marupR^iShThAnyudambhA.nsi nAvyAH supratarA nadIH | vipinAni prakAshAni shaktimattvAccakAra saH|| 4\-31|| sa senA.n mahatI.n karShanpUrvasAgaragAminIm | babhau harajaTAbhraShTA.n ga~NgAmiva bhagIrathaH|| 4\-32|| tyAjitaiH phalamutkhAtairbhagnaishca bahudhA nR^ipaiH | tasyAsIdulbaNo mArgaH pAdapairiva dantinaH|| 4\-33|| paurastyAnevamAkrAma.nstA.nstA~njanapadA~njayI | prApa tAlIvanashyAmamupakaNTha.n mahodadheH|| 4\-34|| anamrANA.n samuddhartustasmAtsindhurayAdiva | AtmA sa.nrakShitaH suhmairvR^ittimAshritya vaitasIm|| 4\-35|| va~NgAnutkhAya tarasA netA nausAdhanodyatAn | nicakhAna jayastambhAnga~NgAsrotontareShu saH|| 4\-36|| ApAdapadmapraNatAH kalamA iva te raghum | phalaiH sa.nvardhayAmAsurutkhAtapratiropitAH|| 4\-37|| sa tIrtvA kapishA.n sainyairbaddhadviradasetubhiH | utkalAdarshitapathaH kali~NgAbhimukho yayau|| 4\-38|| sa pratApa.n mahendrasya mUrdhni tIkShNa.n nyaveshayat | a~Nkusha.n dviradasyeva yantA gambhIravedinaH|| 4\-39|| pratijagrAha kAli~NgastamastrairgajasAdhanaH | pakShacChedodyata.n shakra.n shilAvarShIva parvataH|| 4\-40|| dviShA.n viShahya kAkutsthastatra nArAcadurdinam | sanma~NgalasnAta iva pratipede jayashriyam || 4\-41|| tAmbUlInA.n dalaistatra racitApAnabhUmayaH | nArikelAsava.n yodhAH shAtrava.n ca papuryashaH || 4\-42|| gR^ihItapratimuktasya sa dharmavijayI nR^ipaH | shriya.n mahendranAthasya jahAra na tu medinIm || 4\-43|| tato velAtaTenaiva phalavatpUgamAlinA | agastyAcaritAmAshAmanAshAsyajayo yayau || 4\-44|| sa sainyaparibhogeNa gajadAnasugandhinA | kAverI.n saritA.n patyuH sha~NkanIyAmivAkarot || 4\-45|| balairadhyuShitAstasya vijigIShorgatadhvanaH | mArIcodbhrAntahArItA malayAdrerupatyakAH || 4\-46|| sasa~njurashvakShuNNAnamelAnAmutpatiShNavaH | tulyagandhiShu mattebhakaTeShu phalareNavaH || 4\-47|| bhogiveShTanamArgeShu candanAnA.n samarpitam | nAsrasatkariNA.n graiva.n tripadIcChedinAmapi || 4\-48|| dishi mandAyate tejo dakShiNasyA.n raverapi | tasyAmeva raghoH pANDyAH pratApa.n na viShehire || 4\-49|| tAmraparNIsametasya muktAsAra.n mahodadheH | te nipatya dadustasmai yashaH svamiva sa.ncitam || 4\-50|| sa nirvishya yathAkAma.n taTeShvAlInacandanau | stanAviva dishastasyAH shailau malayadardurau || 4\-51|| asahyavikramaH sahya.n dUrAnmuktamudanvatA | nitambamiva medinyAH srastA.nshukamala~Nghayat || 4\-52|| tasyAnIkairvisarpadbhiraparAntajayodyataiH | rAmAstrotsArito.apyAsItsahyalagna ivArNavaH || 4\-53|| bhayotsR^iShTavibhUShANA.n tena keralayoShitAm | alakeShu camUreNushcUrNapratinidhIkR^itaH || 4\-54|| muralAmArutoddhUtamagamatkaitaka.n rajaH | tadyodhavArabANAnAmayatnapaTavAsatAm || 4\-55|| abhyabhUyata vAhAnA.n caratA.n gAtrashi~njitaiH | varmabhiH pavanoddhUtarAjatAlIvanadhvaniH || 4\-56|| kharjUrIskandhanaddhAnA.n madodgArasugandhiShu | kaTeShu kariNA.n petuH pu.nnAgebhyaH shilImukhAH || 4\-57|| avakAsha.n kilodanvAn rAmAyAbhyarthito dadau | aparAntamahIpAlavyAjena raghave karam || 4\-58|| mattebharadanotkIrNavyaktavikramalakShaNam | trikUTameva tatrocchairjayastambha.n cakAra saH || 4\-59|| pArasIkA.nstato jetu.n pratasthe sthalavartmanA | indriyAkhyAniva ripU.nstattvaj~nAnena sa.nyamI || 4\-60|| yavanImukhapadmAnA.n sehe madhumada.n na saH | bAlAtapamivAbjAnAmakAlajaladodayaH || 4\-61|| sa~NgrAmastumulastasya pAshcAtyairashvasAdhanaiH | shAr~NgakUjitavij~neyapratiyodhe rajasyabhUt || 4\-62|| bhallApavarjitaisteShA.n shirobhiH shmashrulairmahIm | tastAra saraghAvyAptaiH sa kShaudrapaTalairiva || 4\-63|| apanItashirastrANAH sheShAsta.n sharaNa.n yayuH | praNipAtapratIkAraH sa.nrambho hi mahAtmanAm || 4\-64|| vinayante sma tadyodhA madhubhirvijayashramam | AstIrNAjinaratnAsu drAkShAvalayabhUmiShu || 4\-65|| tataH pratasthe kauberI.n bhAsvAniva raghurdisham | sharairusrairivodIcyAnuddhariShyan rasAniva || 4\-66|| vinItAdhvashramAstasya sindhutIraviceShTanaiH | dudhuvurvAjinaH skandhA{\m+}llagnaku~NkumakesarAn || 4\-67|| tatra hUNAvarodhAnA.n bhartR^iShu vyaktavikramam | kapolapATalAdeshi babhUva raghuceShTitam || 4\-68|| kAmbojAH samare soDhu.n tasya vIryamanIshvarAH | gajAlAnaparikliShTairakShoTaiH sArdhamAnatAH || 4\-69|| teShA.n sadashvabhUyiShThAstu~NgA draviNarAshayaH | upadA vivishuH shashvannotsekAH kosaleshvaram || 4\-70|| tato gaurIguru.n shailamArurohAshvasAdhanaH | vardhayanniva tatkUTAnuddhUtairdhAtureNubhiH || 4\-71|| shasha.nsa tulyasattvAnA.n sainyaghoShe.apyasa.nbhramam | guhAshayAnA.n si.nhAnA.n parivR^ityAvalokitam || 4\-72|| bhUrjeShu marmarIbhUtAH kIcakadhvanihetavaH | ga~NgAshIkariNo mArge marutasta.n siShevire || 4\-73|| vishashramurnamerUNA.n ChAyAsvadhyAsya sainikAH | dR^iShado vAsitotsa~NgA niShaNNamR^iganAbhibhiH || 4\-74|| saralAsaktamAta~NgagraiveyasphuritatviShaH | AsannoShadhayo neturnaktamasnehadIpikAH || 4\-75|| tasyotsR^iShTanivAseShu kaNTharajjukShatatvacaH | gajavarShma kirAtebhyaH shasha.nsurdevadAravaH || 4\-76|| tatra janya.n raghorghora.n parvatIyairgaNairabhUt | nArAcakShepaNIyAshmaniShpeShotpatitAnalam || 4\-77|| sharairutsavasa.nketAnsa kR^itvA viratotsavAn | jayodAharaNa.n bAhvorgApayAmAsa ki.nnarAn || 4\-78|| paraspareNa vij~nAtasteShUpAyanapANiShu | rAj~nA himavataH sAro rAj~naH sAro himAdriNA || 4\-79|| tatrAkShobhya.n yashorAshi.n niveshyAvaruroha saH | paulastyatulitasyAdrerAdadhAna iva hriyam || 4\-80|| cakampe tIrNalauhitye tasminprAgjyotiSheshvaraH | tadgajAlAnatA.n prAptaiH saha kAlAgurudrumaiH || 4\-81|| na prasehe sa ruddhArkamadhArAvarShadurdinam | rathavartmarajo.apyasya kuta eva patAkinIm || 4\-82|| tamIshaH kAmarUpANAmatyAkhaNDalavikramam | bheje bhinnakaTairnAgairanyAnuparurodha yaiH || 4\-83|| kAmarUpeshvarastasya hemapIThAdhidevatAm | ratnapuShpopahAreNa ChAyamAnarca pAdayoH || 4\-84|| iti jitvA disho jiShNurnyavartata rathoddhatam | rajo vishrAmayanrAj~nA.n ChatrashUnyeShu mauliShu || 4\-85|| sa vishvajitamAjahre yaj~na.n sarvasvadakShiNam | AdAna.n hi visargAya satA.n vArimucAmiva || 4\-86|| satrAnte sacivasakhaH puraskriyAbhi- rgurvIbhiH shamitaparAjayavyalIkAn | kAkutsthashciravirahotsukAvarodhAn rAjanyAnsvapuranivR^ittaye.anumene || 4\-87|| te rekhAkulishAtapatrachihna.n samrAjashcaraNayuga.n prasAdalabhyam | prasthAnapraNatibhira~NgulIShu cakru- rmaulisrakcyutamakarandareNugauram || 4\-88|| iti shrIraghuva.nshe mahAkAvye kavishrIkAlidAsakR^itau raghudigvijayo nAma caturthaH sargaH || ## \medskip\hrule\medskip Encoded and proofread by Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}