% Text title : Upadesha Shatakam % File name : upadeshashatakam.itx % Category : major\_works, shataka, upadesha % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : gumAnikavi % Transliterated by : Akash Pandey % Proofread by : Akash Pandey % Latest update : January 22, 2022 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Upadesha Shatakam ..}## \itxtitle{.. upadeshashatakam ..}##\endtitles ## triShu deveShu mahAntaM bhR^igurbubhutsuH parIkShya harimekam | mene.adhikaM mahimnA sevyaH sarvottamo viShNuH || 1|| rukmA~NgadaH svaputraM nihatya khaDgena mohinIvachasA | satyAM rarakSha vAchaM na sa~NkaTe.api tyajeddharmam || 2|| nirvAsito hitepsurvibhIShaNo rAvaNena la~NkAyAH | tannAshaheturAsInnahi nijabandhurviroddhavyaH || 3|| hR^itarAjyadarpasAraM suyodhanaM nigrahItumapi shaktAH | proShurvaneShu pArthA dhIraH samayaM pratIkSheta || 4|| maNihetorabhishaptaH kR^iShNaH satrAjitAtha jAmbavataH | jitvA dadau tamasmai janApavAdAdbhajedbhItim || 5|| svArAjyamashnuvAnaH prakopya nahuSho munInahirbhUtvA | nyapatattvaritamadhastAtprAptaishvaryo na dR^iptaH syAt || 6|| sahadharmiNIM vanAntAddasharathasUnorjahAra dashavaktraH | bandhanamApa samudro na durjanasyAntike nivaset || 7|| hantuM devakatanayAM vasudevenodyatAyudhaH kaMsaH | madhuroktibhiranunItaH sAmnA mUrkhaM vashe kuryAt || 8|| bhrAtarmahadatichAro na yukta iti vAdinaM dashagrIvaH | dhanadaM babandha yuddhe mUDhamatirnopadeShTavyaH || 9|| vishrabdhashchaTuvachanaiH kaikeyyai dasharatho varaM dattvA | sa~NkaTamApa durantaM strIShu na kurvIta vishvAsam || 10|| garvAdyoddhumupetaH paulastyaH sapadi kArtavIryeNa | krIDAmR^iga iva baddho na balodriktena yoddhavyam || 11|| sandIpitAgrapuchCho baddhatanustADito.api rakShobhiH | la~NkAM mArutiradahadvipadi vijahyAnna shUratvam || 12|| rukmI Chalena dIvyanbalaM vijityAtha parihasannuchchaiH | drAgvadhamApa sabhAyAM nopahasennirjitaM dyUte || 13|| shakunisuyodhanakarNairjito.akShadhUtairyudhiShThiro dyUte | nirvAsitaH svarAShTrAtkitavaiH saha nAchareddyUtam || 14|| makharakShaNAya putraM vishvAmitrAya dasharatho.arthayate | prAyachChadgatasha~NkaM dustyajamapyarthine deyam || 15|| tyaja pArthaiH saha raNamiti vidureNokto.ambikAsutaH satatam | tadamatvA kShayamApatkartavyaM bhAShitaM suhR^idAm || 16|| shishupAlaH kratukAle harimarhaM garhayannanarhoktyA | tatkShaNamiyAya nAshaM na mahAntaM kvApi garheta || 17|| anyadvijAya mohAnnR^igo vadAnyo dvijasya gAM dattvA | sadyo.abhUtkR^ikalAso brahmasvaM dUrato visR^ijet || 18|| sugrIvo raghupatinA hR^itadAreNopagamya hR^itadAraH | dR^iDhamAbabandha sakhyaM samAnaduHkhaH sakhA kAryaH || 19|| vIro vaitanikaH sanvirATanagaroShitaH kumArINAm | nartayitArjuna AsIdbhajedavasthochitA vR^ittim || 20|| duShyantaH svavadhUmapi kaNvAnItAM shakuntalAM sasutAm | suchiraM vimR^ishya bheje kAryaM sahasA na vidadhIta || 21|| jamadagninA niyuktaH sadyo nijaghAna mAtaraM rAmaH | nirdoShaH punarAsIdgurUktamavichAritaM kuryAt || 22|| shatayojanatatamabdhiM vila~Nghya vAtAtmajo.avishalla~NkAm | vIrAgrataHsaro.abhUdyasho.arjayansAhasaM kuryAt || 23|| prahitaH surairjigIShurharaM prahartuM smaro.abhyayAdyAvat | bhasmIbabhUva tAvanna chikIrShedduShkaraM karma || 24|| sa~NkuTya pAdaghAtaiH kAlindyAM kauliyaM kR^itAgaskam | nirayApayanmukundo duShTe daNDaH prayoktavyaH || 25|| kulishAhatihR^itashirase.apyadAtkabandhAya jIvate shakraH | ashanAyorasi vadanaM dIno ripurapyanugrAhyaH || 26|| sugrIvAya shukaH svAddashamukhasandeshamAdishankapibhiH | santADya sapadi baddho na dUtabhAvaM bhajedasataH || 27|| ashvatthAmA hata iti yudhi giramanR^itAM yudhiShThiro.avAdIt | punaranutApamavApatpApaM kR^itvAnutapyeta || 28|| bhogAnbahUnyayAtirbhuktvA vayasA sutasya chirakAlam | niravidyatAvitR^iptaH kAmaM manyeta duShpUram || 29|| balirindrajittrilokyAM bhu~njanbhogAMshchirAdvinaShTashrIH | sutale.abadhyata pAshairbhogAnkShaNabha~NgurAnvidyAt || 30|| vilapantaM hataputraM dhR^itarAShTra vIkShya karuNayA kR^iShNaH | kShaNamanushushocha sAsraM duHkhitamanu duHkhito bhUyAt || 31|| niHkShatriyAM na chakre yAvadrAmo bhuvaM ruShA tAvat | AsIdraNaikatAno viramedasamApya nArabdham || 32|| duhitA videhabharturdAsharatherbhAminI sItA | vadhamApa rAkShasInAM vidhervichitrA gatirbodhyA || 33|| nigamAgamaikavettA droNastaptvA tapo.arthamanvichChan | dhAnuShkavR^ittirAsIddharmaM chArthaM cha seveta || 34|| adhishambhumauli nivasannekakalAtmA yathArchyate chandraH | na tathA sa pUrNabimbaH shrayenmahAntaM mahattvAya || 35|| sharatalpamadhishayAnAdbhIShmAdAkarNya dharmajo dharmAn | duHkhaM jahau durantaM praShTavyAH satpathaM vR^iddhAH || 36|| karNena ghAtayitvA ghaTotkachaM shakrashaktinirmokShAt | jIvitamarakShi pArthaiH svAtmAnaM sarvato rakShet || 37|| pR^ithukopahArapANirhariM sakhAyaM prapadya dInAtmA | shrImAnabhUtsudAmA shrayeta sanmittramApatsu || 38|| dR^iShTvA hariH samakShaM bANatrANAya koTavIM nagnAm | samare parA~Nmukho.abhUtstriyaM vivastrAM na vIkSheta || 39|| adishallakShmaNahetormArutimAnetumoShadhIM rAmaH | tAmAnayatsa dUrAddhuryaH kArye niyoktavyaH || 40|| ArAdhya kaitavaj~no raudraM rudrAdvR^iko varaM labdhvA | gaurImiyeSha hartuM na vinItaM vishvaseddhUrtam || 41|| dashakaNTharakShitAyAM la~NkAyAM rakShasAmabhUdvasatAm | gR^ihavittabandhunAsho vasenna rAShTre kubhUpAle || 42|| shaptvAmbarIShamAryaM durvAsAH kopano nirAgaskam | chakreNa tApito.abhUnna vidadhyAtkrodhamasthAne || 43|| makhashikhini hUyamAnaM takShakamavituM prapannamasamarthaH | ajahAnna tu puruhUtaH sharaNamupeto na hAtavyaH || 44|| hatvA svasustanUjAnsadyo jAtAnbahUnkhalaH kaMsaH | utsannaH sahasAbhUnna kutsitaM karma kurvIta || 45|| sItAM visR^ijya rAmaH sAkaM munibhirmunivrato rAjyam | shAsannuvAsa puryAM neyaH sadbhiH samaM samayaH || 46|| kR^iShNadhana~njayabhImAndvijaveShasthA~njarAsutashchihnaiH | kShAtraiH kShipramajAnAdAkArairi~NgitaM vidyAt || 47|| yAM yAM dishaM gato.abhUddhiraNyakashipuryadR^ichChayA vicharan | tAM tAM surAH praNemurduShTajanaM dUrataH praNamet || 48|| kurvannapi munishaptaH svajIvitArthI parIkShito yatnam | daShTo.ahinA vinaShTo j~neyo mR^ityuH sudurvAraH || 49|| saditi pratIyamAnaM jaganmR^iShaiveti kevalaM buddhvA | janako vimuktimAgAtsvapnavadantarjagadbodhyam || 50|| viharanvadhUbhirantaHpure.agnivarNo divAnishaM kAmI | grasto.atha yakShmaNAbhUdviShayAnviShabhIShaNAnvidyAt || 51|| vipraH patirvR^iShalyA hiMsro.apyabhivAdanAnmaharShINAm | vAlmIkirmunirAsItpuruShAnabhivAdayenmahataH || 52|| nishi kAmayandurAtmA drupadasutAM kIchako rahaH prAptAm | vadhamApa bhImasenAtparastriyaM nAbhikA~Nketa || 53|| yudhi kuravaH kR^itavairA vIraM vyUhaM vishantamabhimanyum | bahavo nijaghnurevaM naiko ripumaNDalaM pravishet || 54|| puShkaranirjitarAjyaH puramR^ituparNasya naiShadho gatvA | sArathirabhUnnigUDho duravastho na prakAshaH syAt || 55|| kShAtraM vimR^iShya dharmaM mAnyairgurubhirdvijaiH samaM samare | yuyudhe.arjuno dhanuShmAnghoramapi svaM chareddharmam || 56|| harirambudhimathanotthAM sudhAM surebhyaH surAM surAribhyaH | vyataratsamaM yathArhaM yogyaM yogyAya dAtavyam || 57|| atha chaikatvamavAptAH surAM nipIyoddhatA mitho ghnantaH | yudhi yAdavAH praNeshurdhImAnmadyaM na seveta || 58|| yaj~notsave svapitrA haThAdanAkAritA satI gatvA | tanumajahAtparibhUtA kvApi na gachChedanAhUtaH || 59|| muchukundena mukundo yadubhiravadhyasya kAlayavanasya | Chalato.achIkaradantaM vadhyo.arirva~nchayitvApi || 60|| asakR^idyudhi vijitAdapi bhIto bArhadrathAjjale durgam | kR^itvA harinyavAtsIdvijito.apyAsha~NkanIyo.ariH || 61|| turagArthe.abhisarantaH prakopya kapilaM kShaNAtsamaM sarve | sagarasutAH kShayamIyurna kopayettApasaM shAntam || 62|| munirapi vishvAmitraH shvA bhUtvA gUDhamurvashIvashagaH | anvavrajatsmarArto bhetavyaM durjayAtkAmAt || 63|| baladarpitastrilokyAM tR^iNavadgaNayandashAnanaH shUrAn | yudhi nirjitaH plava~Ngairna vahedgarvambudho manasA || 64|| mAturvAksharaviddhaH pa~nchAbdo duShkaraM tapastaptvA | dhruva uchchaiHpadamabhajatpuMsA vyavasAyinA bhAvyam || 65|| nItA rahasi sakhIbhyo bahumahitA ballavI pathi shrAntA | vaha mAmiti harimUche na hyatisammAnayetpramadAm || 66|| dadhataH svalakShma yuddhe muhuH shR^igAlasya jalpataH paruSham | shrutvA jahAsa shaurirna vAgvivAdaM shaThaiH kuryAt || 67|| akR^itAgasamapi rAmo vAlinamantarhitashChalenaiva | sakhyurjaghAna shatruM suhR^idripuM bhAvayedripuvat || 68|| kruddho halI kurUNAM puramutthApya kShipannadyAm | anunItastadamu~nchatkrodhAviShTo.anunetavyaH || 69|| baddhvArpitaM kumArairdroNo drupadaM kR^itAparAdhamapi | vyasR^ijadvisR^ijya roShaM kShamiNA puruSheNa bhavitavyam || 70|| duryodhane sabhAyAM mAnabhraShTe jahAsa yadbhImaH | tadabhUdvigrahabIjaM na vairamutpAdayetsvasmAt || 71|| svapitR^InsamuddidhIrShanprApayya kShmAM bhagIratho ga~NgAm | pAvitavAnitarAnapi hitaM charetkarma sarveShAm || 72|| tArAM jahAra chandraH striyaM gurordruhyatAM mithastena | samaro.abhavatsurANAM bodhyaM vairaikabIjaM strI || 73|| adhiveshma pUjanIyA chiramuShitA brahmadattabhUpasya | andhaM chakAra putraM na nIchamAvAsayetsvagR^ihe || 74|| lubdho balAjjighR^ikShankAmadughaM kaushiko vasiShThasya | na prApa jAtadarpo haThaM na kuryAddurApe.arthe || 75|| dR^iptaM balena roShAnnibadhya vairaM kirITinA karNam | kuravo vyadhuH sakhAyaM riporvipakShaH sakhA kAryaH || 76|| dviShatAM vadhe sahAyaM kakutsthamindro raNe vR^iSho bhUtvA | avahadvihAya lajjAM kAryArthI nAvahenmAnam || 77|| api gautamo dvinetraM shakramahalyArataM shapankruddhaH | chakre sahasranetraM guNavAnbodhyaH satAM shApaH || 78|| dhanadaH puShpakamekaM la~NkApataye yuyutsave dattvA | alakAmapAtsamagrAM bahu rakShedalpadAnena || 79|| tanaye vinayini vIre pArthaH kurubhihate.api saubhadre | yuyudhe vidhUya shokaM na gate shoko vidhAtavyaH || 80|| vyAsAchChrutaM bhaviShyadbhImaM janamejayaH svakaM vR^ittam | shashvatsmarannashochanna bhAvinaM chintayedartham || 81|| vaikartanamapi kuntyAH sutamapi loko.anyasevinaM karNam | rAdheyameva mene budhaH svavR^ittyAnuvarteta || 82|| hitvAnyAnharidArAnsAtrAjityai surarShirarthaj~naH | divyaM dadau prasUnaM mano.anuvR^ittiM prabhoH kuryAt || 83|| rohiNyA vashago.anyAH striyaH parityajya dakShashApena | yakShmI babhUva chandro naikarataH sthAdbahustrIkaH || 84|| tapasA vidhUtapApaM mANDavyaM daNDayanyamaH sadyaH | shUdratvamApa shApAnnAdaNDye pAtayeddaNDam || 85|| satrAjitaM nishAyAM nirbharanidrANameva shatadhanvA | avadhItsyamantakArthe nAtishayAlurbhavedrAtrau || 86|| hatavatyapi nijatanujAngAdhisute vIryavAnvidheH sunuH | pratikartumApa lajjAM kulAnurUpaM vahechChIlam || 87|| vidyAM kacho bubhutsuH shukrAtsa~njIvinIM vinItAtmA | surapakShago.api lebhe vinayAtsaMsAdhayetkAryam || 88|| droNe sakha iti vAdini nArathirathinoH sakhitvamityAha | drupado vidhUya sakhyaM nR^ipaM na mitraM vijAnIyAt || 89|| api shaktaH parihartuM yayAtishApaM harihate kaMse | rAjAsanaM na bheje purAtanI pAlayetsaMsthAm || 90|| vimukho dyumadgadArtaH pradyumno dhikkR^ito raNe hariNA | paribhavamApa mahAntaM na bhavedvimukho raNAddhIraH || 91|| ekAgratAM svakarmaNi dattAtreyaH prashasya sharakartuH | samashikShatAtmayogaM nIchAdapi sadguNo grAhyaH || 92|| api va~nchayanviri~nchiH kR^iShNaM vatsAnsavatsapAnhR^itvA | svayameva va~nchito.abhUnmAyAviShu nAcharenmAyAm || 93|| mR^igayArataH praseno vighaTitaseno.aTavImaTannekaH | kesariNA vinijaghne naikAkI sa~ncharedvipinam || 94|| shivali~NgAntamalabdhaM labdhaM vidhineti kAmadhukprAha | atha nindyamApa shApaM na vidadhyAtkUTasAkShitvam || 95|| putreNa savyasAchI parAjito babhruvAhanenAjau | tuShyanhR^idi na lalajje parAjayaM putrato.anvichChet || 96|| chirasa~NgatAya kuntI kR^iShNAya kleshitA kurukShetre | vyasanaM svamAha sarvaM suhR^ide vinivedayedduHkham || 97|| pA~nchAlIgajarAjau hariNA duHshAsanAvahArAbhyAm | trAtau kShaNAtprapannau hariM bhayArtaH prapadyeta || 98|| daivAdvanopalabdhAM yayAtirabrAhmaNo.api gatasha~Nkam | shukrasutAmupayeme vidhipraNIte pravarteta || 99|| asuro hitamupadiShTaH prahlAdo nAradena garbhasthaH | tattvaviduShAM varo.abhUddhitopadeshaM sadA shR^iNuyAt || 100|| sphuTamAryAshatamaditAnpR^ithakpramANIkR^itAnudAharaNaiH | shatametAnupadeshAnvibhAvayanbhAvayetsiddhim || 101|| kutukAya kovidAnAM mUDhamatInAM mahopakArAya | niramAtkavirgumAniH shatopadeshaprabandhamamum || 102|| || iti shrIgumAnikavipraNItamupadeshashatakaM samAptam || ## Encoded and proofread by Akash Pandey \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}