% Text title : upadesha sAhasrI: A Thousand Teachings % File name : US\_itran\_new.itx % Category : sahasranAma, shankarAchArya % Location : doc\_z\_misc\_shankara % Author : Shankaracharya % Transliterated by : David J. Dargie and Michelle M. Styles-Dargie % Proofread by : David J. Dargie % Latest update : January 26, 2003 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. upadeshasAhasrI ..}## \itxtitle{.. upadeshasAhasrI ..}##\endtitles ## ##(Metrical Section)##\medskip ##US-P01.001ab ## caitanyaM sarvagaM sarvaM sarvabhUtaguhAshayam | ##US-P01.001cd ## yat sarvaviShayAtItaM tasmai sarvavide namaH || ##US-P01.002ab ## samApayya kriyAH sarvA dArAgnyAdhAnapUrvikAH | ##US-P01.002cd ## brahmavidyAmathedAnIM vaktuM vedaH pracakrame || ##US-P01.003ab ## karmANi dehayogArthaM dehayoge priyApriye | ##US-P01.003cd ## dhruve syAtAM tato rAgo dveShashcaiva tataH kriyAH || ##US-P01.004ab ## dharmAdhArmau tato.aj~nAsya dehayogastathA punaH | ##US-P01.004cd ## evaM nityapravR^itto.ayaM saMsArashcakravad bhR^isham || ##US-P01.005ab ## aj~nAnaM tasya mUlaM syAditi taddhAnamiShyate | ##US-P01.005cd ## brahmavidyAta ArabdhA tato niHshreyasaM bhavet || ##US-P01.006ab ## vidyaivAj~nAnahAnAya na karmApratikUlataH | ##US-P01.006cd ## nAj~nAnasyAprahANe hi rAgadveShakShayo bhavet || ##US-P01.007ab ## rAgadveShakShayAbhAve karma doShadbhavaM dhruvam | ##US-P01.007cd ## tasmAn niHshreyasArthAya vidyaivAtra vidhIyate || ##US-P01.008ab ## nanu karma tathA nityaM kartavyaM jIvane sati | ##US-P01.008cd ## vidyAyAH sahakAritvaM mokShaM prati hi tad vrajet || ##US-P01.009ab ## yathA vidyA tathA karma coditatvAvisheShataH | ##US-P01.009cd ## pratyavAyasmR^iteshcaiva kAryaM karma mumukShubhiH || ##US-P01.010ab ## nanu dhruvaphalA vidyA nAnyat kiMcidapekShate | ##US-P01.010cd ## nAgniShTomo yathaivAnyad dhruvakAryo.apyapekShate || ##US-P01.011ab ## tathA dhruvaphalA vidyA karma nityamapekShate | ##US-P01.011cd ## ityevaM kecidicChanti na karma pratikUlataH || ##US-P01.012ab ## vidyAyAH pratikUlaM hi karma syAt sAbhimAnataH | ##US-P01.012cd ## nirvikArAtmabuddhishca vidyetIha prakItitA || ##US-P01.013ab ## ahaM kartA mamedaM syAditi karma pravartate | ##US-P01.013cd ## vastvadhInA bhaved vidyA kartadhIno bhaved vidhiH || ##US-P01.014ab ## kArakANyupamR^idnAti vidyA.abbuddhimivoShare | ##US-P01.014cd ## tatsatyamatimAdAya karma kartuM vyavasyati || ##US-P01.015ab ## viruddhatvAdataH shakyaM karma kartuM na vidyayA | ##US-P01.015cd ## sahaivaM viduShA tasmAt karma heyaM mumukShunA || ##US-P01.016ab ## dehAdyairavisheSheNa dehino grahaNaM nijam | ##US-P01.016cd ## prANinAM tadavidyotthaM tAvat karmavidhirbhavet || ##US-P01.017ab ## neti netIti dehAdInapohyAtmAvasheShitaH | ##US-P01.017cd ## avisheShAtmabodhArthaM tenAvidyA nivartitA || ##US-P01.018ab ## nivR^ittA sA kathaM bhUyaH prasUyeta pramANataH | ##US-P01.018cd ## asatyevAvisheShe hi pratyagAtmani kevale || ##US-P01.019ab ## na ced bhUyaH prasUyeta kartA bhokteti dhIH katham | ##US-P01.019cd ## sadasmIti ca vij~nAne tasmAd vidyAsahAyikA || ##US-P01.020ab ## atyarecayadityukto nyAsaH shrutyAta eva hi | ##US-P01.020cd ## karmabhyo mAnasAntebhya etAvaditi vAjinAm || ##US-P01.021ab ## amR^itatvaM shrutaM tasmAt tyAjyaM karma mumukShubhiH | ##US-P01.021cd ## agniShTomavadityuktaM tatredamabhidhIyate || ##US-P01.022ab ## naikakArakasAdhyatvAt phalAnyatvAc ca karmaNaH | ##US-P01.022cd ## vidyA tadvipaItAto dR^iShTAnto viShamo bhavet || ##US-P01.023ab ## kR^iShyAdivat phalArthatvAdanyakarmopabR^iMhaNam | ##US-P01.023cd ## agniShTomastvapekSheta vidyAnyat kimapekShate || ##US-P01.024ab ## pratyavAyastu tasyaiva yasyAhaMkAra iShyate | ##US-P01.024cd ## ahaMkAraphalArthitve vidyete nAtmavedinaH || ##US-P01.025ab ## tasmAdaj~nAnahAnAya saMsAravinivR^ittaye | ##US-P01.025cd ## brahmavidyAvidhAnAya prArabdhopaniShat tviyam || ##US-P01.026ab ## saderupanipUrvasya kvipi copaniShad bhavet | ##US-P01.026cd ## mandIkaraNabhAvAc ca garbhAdeH shAtanAt tathA || ##US-P02.001ab ## praiSheddhumashakyatvAn neti netIti sheShitam | ##US-P02.001cd ## idaM nAhamidaM nAhamityaddhA pratipadyate || ##US-P02.002ab ## idaMdhIridamAtmotthA vAcArambha~nagocarA | ##US-P02.002cd ## niShiddhAtmodbhavatvAt sA na punarmAnatAM vrajet || ##US-P02.003ab ## pUrvabuddhimabAdhitvA nottarA jAyate matiH | ##US-P02.003cd ## dR^iShirekaH svayaMsiddhaH phalatvAt sa na bAdhyate || ##US-P02.004ab ## idaMvanamatikramya shokamohAdidUShitam | ##US-P02.004cd ## vanAd gandhArako yadvat svamAtmAnaM prapadyate || ##US-P03.001ab ## IshvarashcedanAtmA syAn nAsAvasmIti dhArayet | ##US-P03.001cd ## AtmA cedIshvaro.asmIti vidyA sAnyanivartikA || ##US-P03.002ab ## Atmano.anyasya ced dharmA asthUlatvAdayo matAH | ##US-P03.002cd ## aj~neyatve.asya kiM taiH syAdAtmatve tvanyadhIhnutiH || ##US-P03.003ab ## mithyAdhyAsaniShedhArthaM tato.asthUlAdi gR^ihyatAm | ##US-P03.003cd ## paratra cen niShedhArthaM shUnyatAvaraNaM hi tat || ##US-P03.004ab ## bubhutsoryadi cAnyatra pratyagAtmana iShyate | ##US-P03.004cd ## aprANo hyamanAH shubhra iti cAnarthakaM vacaH || ##US-P04.001ab ## ahaMpratyayabIjaM yadahaMpratyayavatsthitam | ##US-P04.001cd ## nAhaMpratyayavahnyuShTaM kathaM karma prarohati || ##US-P04.002ab ## dR^iShTavac cet prarohaH syAn nAnyakarmA sa iShyate | ##US-P04.002cd ## tannirodhe kathaM tat syAt pR^icChAmo vastaducyatAm || ##US-P04.003ab ## dehAdyArambhasAmarthyAj j~nAnaM sadviShayaM tvayi | ##US-P04.003cd ## abhibhUya phalaM kuryAt karmAnte j~nAnamudbhavet || ##US-P04.004ab ## Arabdhasya phale hyete bhogo j~nAnaM ca karmaNaH | ##US-P04.004cd ## avirodhastayoryukto vaidharmyaM cetarasya tu || ##US-P04.005ab ## dehAtmaj~nAnavaj j~nAnaM dehAtmaj~nAnabAdhakam | ##US-P04.005cd ## Atmanyeva bhaved yasya sa necChannapi mucyate || ##US-P05.001ab ## mUtrAsha~Nko yathoda~Nko nAgrahIdamR^itaM muniH | ##US-P05.001cd ## karmanAshabhayAj jantorAtmaj~nAnAgrahastathA || ##US-P05.002ab ## buddhisthashcalatIvAtmA dhyAyatIva ca dR^ishyate | ##US-P05.002cd ## naugatasya yathA vR^ikShAstadvat saMsAravibhramaH || ##US-P05.003ab ## nausthasya prAtilomyena nagAnAM gamanaM yathA | ##US-P05.003cd ## AtmanaH saMsR^itistadvad dhyAyatIveti hi shrutiH || ##US-P05.004ab ## caitanyapratibimbena vyApto bodho hi jAyate | ##US-P05.004cd ## buddheH shabdAdinirbhAsastena momuhyate jagat || ##US-P05.005ab ## caitanyAbhAsatAhamastAdarthyaM ca tadasya yat | ##US-P05.005cd ## idamaMshaprahANe na paraH so.anubhavo bhavet || ##US-P06.001ab ## ChittvA tyaktena hastena svayaM nAtmA visheShyate | ##US-P06.001cd ## tathA shiShTena sarveNa yena yena visheShyate || ##US-P06.002ab ## tasmAt tyaktena hastena tulyaM sarvaM visheShaNam | ##US-P06.002cd ## anAtmatvena tasmAj j~no muktaH sarvavisheShaNaiH || ##US-P06.003ab ## visheShaNamidaM sarvaM j~nAta Atmanyasad bhavet | ##US-P06.003cd ## avidyAstamataH sarvaM j~nAta Atmanyasad bhavet || ##US-P06.004ab ## j~nAtaivAtmA sadA grAhyo j~neyamutsR^ijya kevalaH | ##US-P06.004cd ## ahamityapi yad grAhyaM vyapetA~NgasamaM hi tat || ##US-P06.005ab ## yAvAn syAdidamaMsho yaH sa svato.anyo visheShaNam | ##US-P06.005cd ## visheShaprakShayo yatra siddho j~nashcitraguryathA || ##US-P06.006ab ## idamaMsho.ahamityatra tyAjyo nAtmeti paNDitaiH | ##US-P06.006cd ## ahaM brahmeti shiShTo.aMsho bhUtapUrvagaterbhavet || ##US-P07.001ab ## buddhyArUDhaM sadA sarvaM dR^ishyate yatra tatra vA | ##US-P07.001cd ## mayA tasmAt paraM brahma sarvaj~nashcAsmi sarvagaH || ##US-P07.002ab ## yathAmabuddhicArANAM sAkShI tadvat pareShvapi | ##US-P07.002cd ## naivApoDhuM na vAdAtuM shakyastasmAt paro hyaham || ##US-P07.003ab ## vikAritvamashuddhatvaM bhautikatvaM na cAtmanaH | ##US-P07.003cd ## asheShabuddhisAkShitvAd buddhivac cAlpavedanA || ##US-P07.004ab ## maNau prakAshyate yadvad raktAdyAkAratAtape | ##US-P07.004cd ## mayi saMdR^ishyate sarvamAtapeneva tan mayA || ##US-P07.005ab ## buddhau dR^ishyaM bhaved buddhau satyAM nAsti viparyaye | ##US-P07.005cd ## draShTA yasmAt sadA draShTA tasmAd dvaitaM na vidyate || ##US-P07.006ab ## avivekAt parAbhAvaM yathA buddhiravet tathA | ##US-P07.006cd ## vivekAt tu parAdanyaH svayaM cApi na vidyate || ##US-P08.001ab ## citisvarUpaM svata eva me mate rasAdiyogastava mohakAritaH | ##US-P08.001cd ## ato na kiMcit tava ceShTitena me phalaM bhavet sarvavisheShahAnataH || ##US-P08.002ab ## vimucya mAyAmayakAryatAmiha prashAntimAyAhyasadIhitAt sadA | ##US-P08.002cd ## ahaM paraM brahma sadA vimuktavat tathAjamekaM dvayavarjitaM yataH || ##US-P08.003ab ## sadA ca bhUteShu samo.asmi kevalo yathA ca khaM sarvagamakSharaM shivam | ##US-P08.003cd ## nirantaraM niShkalamakriyaM paraM tato na me.astIha phalaM tavehitaiH || ##US-P08.004ab ## ahaM mamaiko na tadanyadiShyate tathA na kasyApyahamasmyasa~NgataH | ##US-P08.004cd ## asa~NgarUpo.ahamato na me tvayA kR^itena kAryaM tava cAdvayatvataH || ##US-P08.005ab ## phale ca hetau ca jano viShaktavAniti pracinyAhamato vimokShaNe | ##US-P08.005cd ## janasya saMvAdamimaM prakLptavAn svarUpatattvArthavibodhakAraNam || ##US-P08.006ab ## saMvAdametaM yadi cintayen naro vimucyate.aj~nAnamahAbhayAgamAt | ##US-P08.006cd ## vimuktakAmashca tathA janaH sadA caratyashokaH sama Atmavit sukhI || ##US-P09.001ab ## sUkShmatAvyApite j~neye gandhAderuttarottaram | ##US-P09.001cd ## pratyagAtmAvasAneShu pUrvapUrvaprahANataH || ##US-P09.002ab ## shArIrA pR^ithivI tAvad yAvad bAhyA pramANataH | ##US-P09.002cd ## abAdIni ca tattvAni tAvaj j~neyAni kR^itsnashaH || ##US-P09.003ab ## vAyvAdInAM yathotpatteH pUrvaM khaM sarvagaM tathA | ##US-P09.003cd ## ahamekaH sadA sarvashcinmAtraH sarvago.advayaH || ##US-P09.004ab ## brahmAdyAH sthAvarAntA ye prANino mama pUH smR^itAH | ##US-P09.004cd ## kAmakrodhAdayo doShA jAyeran me kuto.anyataH || ##US-P09.005ab ## bhUtadoShaiH sadAspR^iShTaM sarvabhUtasthamIshvaram | ##US-P09.005cd ## nIlaM vyoma yathA bAlo dUShTaM mAM vIkShate janaH || ##US-P09.006ab ## maccaitanyAvabhAsyatvAt sarvaprANidhiyAM sadA | ##US-P09.006cd ## pUrmama prANinaH sarve sarvaj~nasya vipApmanaH || ##US-P09.007ab ## janimaj j~nAnavij~neyaM svapnaj~nAnavadiShyate | ##US-P09.007cd ## nityaM nirviShayaM j~nAnaM tasmAd dvaitaM na vidyate || ##US-P09.008ab ## j~nAturj~nAtirhi nityoktA suShupte tvanyashUnyataH | ##US-P09.008cd ## jAgrajj~nAtistvavidyAtastad grAhyaM cAsadiShyatAm || ##US-P09.009ab ## rUpavattvAdyasattvAn na dR^iShTyAdeH karmatA yathA | ##US-P09.009cd ## evaM vij~nAnakarmatvaM bhUmno nAstIti gamyate || ##US-P10.001ab ## dR^ishisvarUpaM gaganopamaM paraM sakR^idvibhAtaM tvajamekamakSharam | ##US-P10.001cd ## alepakaM sarvagataM yadadvayaM tadeva cAhaM satataM vimukta om || ##US-P10.002ab ## dR^iShistu shuddho.ahamavikriyAtmako na me.asti kashcid vishayaH svabhAvataH | ##US-P10.002cd ## purastirashcordhvamadhashca sarvataH supUrNabhUmA tvaja Atmani sthitaH || ##US-P10.003ab ## ajo.amarashcaiva tathAjaro.amR^itaH svayaMprabhaH sarvagato.ahamadvayaH | ##US-P10.003cd ## na kAraNaM kAryamatIva nirmalaH sadaiva tR^iptashca tato vimukta om || ##US-P10.004ab ## suShuptajAratsvapatashca darshanaM na me.asti kiMcit svamiveha mohanam | ##US-P10.004cd ## svatashca teShAM parato.apyasattvatasturIya evAsmi sadA dR^igadvayaH || ##US-P10.005ab ## sharIrabuddhIndriyaduHkhasaMtatirna me na cAhaM mama nirvikArataH | ##US-P10.005cd ## asattvahetoshca tathaiva saMtaterasattvamasyAH svapato hi dR^ishyavat || ##US-P10.006ab ## idaM tu satyaM mama nAsti vikriyA vikAraheturna hi me.advayatvataH | ##US-P10.006cd ## na puNyapApe na ca mokShabandhane na cAsti varNashramatAshaIrataH || ##US-P10.007ab ## anAdito nirguNato na karma me phalaM ca tasmAt paramo.ahamadvayaH | ##US-P10.007cd ## yathA nabhaH sarvagataM na lipyate tathA hyahaM dehagato.api sUkShmataH || ##US-P10.008ab ## sadA ca bhUteShu samo.ahamIshvaraH kSharAkSharAbhyAM paramo hyathottamaH | ##US-P10.008cd ## parAtmatattvashca tathAdvayo.api san viparyayeNAbhivR^itastvavidyayA || ##US-P10.009ab ## avidyayA bhAvanayA ca karmabhirvivikta AtmAvyavadhiH sunirmalaH | ##US-P10.009cd ## dR^igAdishaktipracito.ahamadvayaH sthitaH svarUpe gaganaM yathAcalam || ##US-P10.010ab ## ahaM paraM brahma vinishcayAtmadR^i~n na jAyate bhUya iti shrutervacaH | ##US-P10.010cd ## na caiva bIje tvasati prajAyate phalaM na janmAsti tato hyamohatA | ##US-P10.011ab ## mamedamitthaM ca tavAda IdR^ishaM tathAhamevaM na paro.api cAnyathA | ##US-P10.011cd ## vimUDhataivasya janasya kalpanA sadA same brahmaNi cAdvaye shive || ##US-P10.012ab ## yadadvayaM j~nAnamatIva nirmalaM mahAtmanAM tatra na shokamohatA | ##US-P10.012cd ## tayorabhAve na hi karma janma vA bhavedayaM vedavidAM vinishcayaH || ##US-P10.013ab ## suShuptavaj jAgrati yo na pashyati dvayaM tu pashyannapi cAdvayataH | ##US-P10.013cd ## tathA ca kurvannapi niShkriyashca yaH sa Atmavin nAnya itIha nishcayaH || ##US-P10.014ab ## itIdamuktaM paramArthadarshanaM mayA hi vedAntavinishcitaM param | ##US-P10.014cd ## vimucyate.asmin yadi nishcito bhaven na lipyate vyomavadeva karmabhiH || ##US-P11.001ab ## IkShitR^itvaM svataHsiddhaM jantUnAM ca tato.anyatA | ##US-P11.001cd ## aj~nAnAdityato.anyatvaM sadasIti nivartyate || ##US-P11.002ab ## etAvad dhyamR^itatvaM na kiMcidanyat sahAyakam | ##US-P11.002cd ## j~nAnasyeti bruvacChAstraM sali~NgaM karma bAdhate || ##US-P11.003ab ## sarveShAM manaso vR^ittamavisheSheNa pashyataH | ##US-P11.003cd ## tasya me nirvikArasya visheShaH syAt kathaMcana || ##US-P11.004ab ## manovR^ittaM manashcaiva svapnavaj jAgratIkShituH | ##US-P11.004cd ## samprasAde dvayAsattvAc cinmAtraH sarvago.advayaH || ##US-P11.005ab ## svapnaH satyo yathA .a.abodhAd dehAtmatvaM tathaiva ca | ##US-P11.005cd ## pratyakShAdeH pramANatvaM jAgrat syAdA .a.atmavedanAt || ##US-P11.006ab ## vyomavat sarvabhUtastho bhUtadoShairvivarjitaH | ##US-P11.006cd ## sAkShI cetA.aguNaH shuddho brahmaivAsmIti kevalaH || ##US-P11.007ab ## nAmarUpakriyAbhyo.anyo nityamuktasvarUpavAn | ##US-P11.007cd ## ahamAtmA paraM brahma cinmAtro.ahaM sadAdvayaH || ##US-P11.008ab ## ahaM brahmAsmi kartA ca bhoktA cAsmIti ye viduH | ##US-P11.008cd ## te naShTA j~nAnakarmabhyAM nAstikAH syurna saMshayaH || ##US-P11.009ab ## dharmAdharmaphalairyoga iShTo.adR^iShTo yathAtmanaH | ##US-P11.009cd ## shAstrAd brahmatvamapyasya mokSho j~nAnAt tatheShyatAm || ##US-P11.010ab ## yA mAhArAjanAdyAstA vAsanAH svapnadarshibhiH | ##US-P11.010cd ## anubhUyanta eveha tato.anyaH kevalo dR^iShiH || ##US-P11.011ab ## koshAdiva viniShkR^iShTaH kAryakAraNavarjitaH | ##US-P11.011cd ## yathAsirdR^ishyate svapne tadvad boddhA svayaMprabhaH || ##US-P11.012ab ## ApeShAt pratibuddhasya j~nasya svAbhAvikaM padam | ##US-P11.012cd ## uktaM netyAdivAkyena kalpitasyApanetR^iNA || ##US-P11.013ab ## mahArAjAdayo lokA mayi yadvat prakalpitAH | ##US-P11.013cd ## svapne tadvad dvayaM vidyAd rUpaM vAsanayA saha || ##US-P11.014ab ## dehali~NgAtmanA kAryA vAsanArUpiNA kriyA | ##US-P11.014cd ## netinetyAtmarUpatvAn na me kAryA kriyA kvacit || ##US-P11.015ab ## na tato.amR^itatAshAsti karmaNo.aj~nAnahetutaH | ##US-P11.015cd ## mokShasya j~nAnahetutvAn na tadanyadapekShate || ##US-P11.016ab ## amR^itaM cAbhayaM nArtaM netItyAtmA priyo mama | ##US-P11.016cd ## viparItamato.anyad yat tyajet tat sakriyaM tataH || ##US-P12.001ab ## prakAshasthaM yathA dehaM sAlokamabhimanyate | ##US-P12.001cd ## draShTrAbhAsaM tathA cittaM draShTAhamiti manyate || ##US-P12.002ab ## yadeva dR^iShyate loke tenAbhinnatvamAtmanaH | ##US-P12.002cd ## prapadyate tato mUDhastenAtmAnaM na vindati || ##US-P12.003ab ## dashamasya navAtmatvapratipattivadAtmanaH | ##US-P12.003cd ## dR^ishyeShu tadvadevAyaM mUDho loko na cAnyathA || ##US-P12.004ab ## tvaM kuru tvaM tadeveti pratyayAvekakAlikau | ##US-P12.004cd ## ekanIDau kathaM syAtAM viruddhau nyAyato vada || ##US-P12.005ab ## dehAbhimAnin duHkhaM nAdehasyasvabhAvataH | ##US-P12.005cd ## svApavat tatprahANAya tat tvamityucyate dR^isheH || ##US-P12.006ab ## dR^isheshChAyA yadArUDhA mukhacChAyeva darshane | ##US-P12.006cd ## pashyaMstaM pratyayaM yogI dR^iShTa Atmeti manyate || ##US-P12.007ab ## taM ca mUDhaM ca yadyanyaM pratyayaM vetti no dR^isheH | ##US-P12.007cd ## sa eva yoginAM shreShTho netaraH syAn na saMshayaH || ##US-P12.008ab ## vij~nAteryastu vij~nAtA sa tvamityucyate yataH | ##US-P12.008cd ## sa syAdanubhavastasya tato.anyo.anubhavo mR^iShA || ##US-P12.009ab ## dR^ishirUpe sadA nitye darshanAdarshane mayi | ##US-P12.009cd ## kathaM syAtAM tato nAnya iShyate.anubhavastataH || ##US-P12.010ab ## yatsthastApo raverdehe dR^isheH sa viShayo yathA | ##US-P12.010cd ## sattvasthastadvadeveha dR^isheH sa viShayastathA || ##US-P12.011ab ## pratiShiddhedamaMsho j~naH khamivaikaraso.advayaH | ##US-P12.011cd ## nityamuktastathA shuddhaH so.ahaM brahmAsmi kevalaH || ##US-P12.012ab ## vij~nAturnaiva vij~nAtA paro.anyaH saMbhavatyataH | ##US-P12.012cd ## vij~nAtAhaM paro muktaH sarvabhUteShu sarvadA || ##US-P12.013ab ## yo vedAluptadR^iShTitvamAtmano.akartR^itAM tathA | ##US-P12.013cd ## brahmavittvaM tathA muktvA sa Atmaj~no na cetaraH || ##US-P12.014ab ## j~nAtaivAhamavij~neyaH shuddho muktaH sadetyapi | ##US-P12.014cd ## vivekI pratyayo buddherdR^ishyatvAn nAshavattvataH || ##US-P12.015ab ## aluptA tvAtmano dR^iShTirnotpAdyA kArakairyataH | ##US-P12.015cd ## dR^ishyayA cAnyayA dR^iShTyA janyatAsyAH prakalpitA || ##US-P12.016ab ## dehAtmabuddhyapekShatvAdAtmanaH kartR^itA mR^iShA | ##US-P12.016cd ## naiva kiMcit karomIti satyA buddhiH pramANajA || ##US-P12.017ab ## kartR^itvaM kArakApekShamakartR^itvaM svabhAvataH | ##US-P12.017cd ## kartA bhokteti vij~nAnaM mR^iShaiveti sunishcitam || ##US-P12.018ab ## evaM shAstrAnumAnAbhyAM svarUpe.avagate sati | ##US-P12.018cd ## niyojyo.ahamiti hyeShA satyA buddhiH kathaM bhavet || ##US-P12.019ab ## yathA sarvAntaraM vyoma vyomno.apyabhyantaro hyaham | ##US-P12.019cd ## nirvikAro.acalaH shuddho.ajaro muktaH sadAdvayaH || ##US-P13.001ab ## acakShuShTvAn na dR^iShTirme tathAshrotasya kA shrutiH | ##US-P13.001cd ## avAktvAn na tu vaktiH syAdamanastvAn matiH kutaH || ##US-P13.002ab ## aprANasya na karmAsti buddhyabhAve na veditA | ##US-P13.002cd ## vidyAvidye tato na stashcinmAtrajyotiSho mama || ##US-P13.003ab ## nityamuktasya shuddhasya kUTasthasyAvicAlinaH | ##US-P13.003cd ## amR^itasyAkSharasyaivamasharIrasya sarvadA || ##US-P13.004ab ## jighatsA vA pipAsA vA shokamohau jarAmR^itI | ##US-P13.004cd ## na vidyante.asharIratvAd vyomavad vyApino mama || ##US-P13.005ab ## asparshatvAn na me spR^iShTirnAjihvatvAd rasaj~natA | ##US-P13.005cd ## nityavij~nAnarUpasya j~nAnAj~nAne na me sadA || ##US-P13.006ab ## yA tu syAn mAnasI vR^ittishcAkShuShkA rUpara~njanA | ##US-P13.006cd ## nityamevAtmano dR^iShTyA nityayA dR^ishyate hi sA || ##US-P13.007ab ## tathAnyendriyayuktA yA vR^ittayo viShayA~njanAH | ##US-P13.007cd ## smR^itI rAgAdirUpA ca kevalAntarmanasyapi || ##US-P13.008ab ## mAnasyastadvadanyasya dR^ishyante svapnavR^ittayaH | ##US-P13.008cd ## draShTurdR^iShTistato nityA shuddhAnantA ca kevalA || ##US-P13.009ab ## anityA sAvishuddheti gR^ihyate.atrAvivekataH | ##US-P13.009cd ## sukhI duHkhI tathA cAhaM dR^ishyayopAdhibhUtayA || ##US-P13.010ab ## mUDhayA mUDha ityevaM shuddhayA shuddha ityapi | ##US-P13.010cd ## manyate sarvaloko.ayaM yena saMsAraM R^icChati || ##US-P13.011ab ## acakShuShTvAdishAstroktaM sabAhyAbhyantaraM hyajam | ##US-P13.011cd ## nityamuktamihAtmAnaM mumukShushcet sadA smaret || ##US-P13.012ab ## acakShuShTvAdishAstrAc ca nendriyANi sadA mama | ##US-P13.012cd ## aprANo hyamanAH shubhra iti cAtharvaNe vacaH || ##US-P13.013ab ## shabdAdInAmabhAvashca shrUyate mama kAThake | ##US-P13.013cd ## aprANo hyamanA yasmAdavikArI sadA hyaham || ##US-P13.014ab ## vikShepo nAsti tasmAn me na samAdhistato mama | ##US-P13.014cd ## vikShepo vA samAdhirvA manasaH syAd vikAriNaH || ##US-P13.015ab ## amanaskasya shuddhasya kathaM tat syAd dvayaM mama | ##US-P13.015cd ## amanastvAvikAritve videhavyApino mama || ##US-P13.016ab ## ityetad yAvadaj~nAnaM tAvat kAryaM mamAbhavat | ##US-P13.016cd ## nityamuktasya shuddhasya buddhasya ca sadA mama || ##US-P13.017ab ## samAdhirvAsamAdhirvA kAryaM vAnyat kuto bhavet | ##US-P13.017cd ## mAM hi dhyAtvA ca buddhvA ca manyante kR^itakR^ityatAm || ##US-P13.018ab ## ahaM brahmAsmi sarvo.asmi shuddho buddho.asitaH sadA | ##US-P13.018cd ## ajaH sarvaga evAhamajarashcAmR^ito.akShayaH || ##US-P13.019ab ## madanyaH sarvabhUteShu boddhA kashcin na vidyate | ##US-P13.019cd ## karmAdhyakShashca sAkShI ca cetA nityo.aguNo.advayaH || ##US-P13.020ab ## na sac cAhaM na cAsac ca nobhayaM kevalaH shivaH | ##US-P13.020cd ## na me saMdhyA na rAtrirvA nAharvA sarvadA dR^isheH || ##US-P13.021ab ## sarvamUrtiviyuktaM yad yathA khaM sUkShmamadvayam | ##US-P13.021cd ## tenApyasmi vinAbhUtaM brahmaivAhaM tathAdvayam || ##US-P13.022ab ## mamAtmAsya ta Atmeti bhedo vyomno yathA bhavet | ##US-P13.022cd ## ekasya suShibhedena tathA mama vikalpitaH || ##US-P13.023ab ## bhedo.abhedastathA caiko nAnA ceti vikalpitam | ##US-P13.023cd ## j~neyaM j~nAtA gatirgantA mayyekasmin kuto bhavet || ##US-P13.024ab ## na me heyaM na cAdeyamavikArI yato hyaham | ##US-P13.024cd ## sadA muktastathA shuddhaH sadA buddho.aguNo.advayaH || ##US-P13.025ab ## ityevaM sarvadAtmAnAM vidyAt sarvaM samAhitaH | ##US-P13.025cd ## viditvA mAM svadehasthaM R^iShirmukto dhruvo bhavet || ##US-P13.026ab ## kR^itakR^ityashca siddhashca yogI brAhmaNa eva ca | ##US-P13.026cd ## yadaivaM veda tattvArthamanyathA hyAtmahA bhavet || ##US-P13.027ab ## vedArtho nishcito hyeSha samAsena mayoditaH | ##US-P13.027cd ## saMnyAsibhyaH pravaktavyaH shAntebhyaH shiShTabuddhinA || ##US-P14.001ab ## svapnasmR^ityorghaTAderhi rUpAbhAsaH pradR^ishyate | ##US-P14.001cd ## purA nUnaM tadAkArA dhIrdR^iShTetyanumIyate || ##US-P14.002ab ## bhikShAma3an yathA svapne dR^iShTo deho na sa svayam | ##US-P14.002cd ## jAgraddR^ishyAt tathA dehAd draShTR^itvAdanya eva saH || ##US-P14.003ab ## mUShAsiktaM yathA tAmraM tannibhaM jAyate tathA | ##US-P14.003cd ## rUpAdIn vyApnuvac cittaM tannibhaM dR^ishyate dhruvam || ##US-P14.004ab ## vya~njako vA yathAloko vya~NgyasyAkAratAmiyAt | ##US-P14.004cd ## sarvArthavya~njakatvAd dhirarthAkArA pradR^ishyate || ##US-P14.005ab ## dhIrevArthasvarUpA hi puMsA dR^iShTA purApi ca | ##US-P14.005cd ## na cet svapne kathaM pashyet smarato vAkR^itiH kutaH || ##US-P14.006ab ## vya~njakatvaM tadevAsyA rUpAdyAkAradR^ishyatA | ##US-P14.006cd ## draShTR^itvaM ca dR^ishestadvad vyAptiH syAd dhiya udbhave || ##US-P14.007ab ## cinmAtrajyotiShA sarvAH sarvadeheShu buddhayaH | ##US-P14.007cd ## mayA yasmAt prakAshyante sarvasyAtmA tato hyaham || ##US-P14.008ab ## karaNaM karma kartA ca kriyA svapne phalaM ca dhIH | ##US-P14.008cd ## jAgratyevaM yato dR^iShTA draShTA tasmAt tato.anyathA || ##US-P14.009ab ## buddhyAdInAmanAtmatvaM heyopAdeyarUpataH | ##US-P14.009cd ## hAnopAdAnakartAtmA na tyAjyo na ca gR^ihyate || ##US-P14.010ab ## sabAhyAbhyantare shuddhe praj~nAnaikarase ghane | ##US-P14.010cd ## bAhyamAbhyantaraM cAnyat kathaM heyaM prakalpyate || ##US-P14.011ab ## ya AtmA neti netIti parApohena sheShitaH | ##US-P14.011cd ## sa ced brahmavidAtmeShTo yatetAtaH paraM katham || ##US-P14.012ab ## ashanAyAdyatikrAntaM brahmaivAsmi nirantaram | ##US-P14.012cd ## kAryavAn syAM kathaM cAhaM vimR^ishedevama~njasA || ##US-P14.013ab ## pAragastu yathA nadyAstatsthaH pAraM yiyAsati | ##US-P14.013cd ## Atmaj~nashcet tathA kAryaM kartumanyadihecChati || ##US-P14.014ab ## Atmaj~nasyApi yasya syAd dhAnopAdAnatA yadi | ##US-P14.014cd ## a mokShArhaH sa vij~neyo vAnto.asau brahmaNA dhruvam || ##US-P14.015ab ## sAdityaM hi jagat prANastasmAn nAharnishaiva vA | ##US-P14.015cd ## prANaj~nasyApi na syAtAM kuto brahmavido.advaye || ##US-P14.016ab ## na smaratyAtmano hyAtmA vismared vApyaluptacit | ##US-P14.016cd ## mano.api smaratItyetaj j~nAnamaj~nAnahetujam || ##US-P14.017ab ## j~nAturj~neyaH paro hyAtmA so.avidyAkalpitaH smR^itaH | ##US-P14.017cd ## apoDhe vidyayA tasmin rajjvAM sarpa ivAdvayaH || ##US-P14.018ab ## kartR^ikarmaphalAbhAvAt sabAhyAbhyantaraM hyajam | ##US-P14.018cd ## mamAhaM ceti yo bhAvastasmin kasya kuto bhavet || ##US-P14.019ab ## AtmA hyAtmIya ityeSha bhAvo.avidyAprakalpitaH | ##US-P14.019cd ## Atmaikatve hyasau nAsti bIjAbhAve kutaH phalam || ##US-P14.020ab ## draShTR^i shrotR^i tathA mantR^i vij~nAtreva tadakSharam | ##US-P14.020cd ## draShTrAdyanyan na tad yasmAt tasmAd draShTAhamakSharam || ##US-P14.021ab ## sthAvaraM ja~NgamaM caiva draShTR^itvAdikriyAyutam | ##US-P14.021cd ## sarvamakSharamevAtaH sarvasyAtmAkSharaM tvaham || ##US-P14.022ab ## akAryasheShamAtmAnamakriyAtmakriyAphalam | ##US-P14.022cd ## nirmamaM nirahaMkAraM yaH pashyati sa pashyati || ##US-P14.023ab ## mamAhaMkArayatnecChAH shUnyA eva svabhAvataH | ##US-P14.023cd ## AtmanIti yadi j~nAtamAdhvaM svasthAH kimIhitaiH || ##US-P14.024ab ## yo.ahaMkartAramAtmAnaM tathA vettArameva yaH | ##US-P14.024cd ## vettyanAtmaj~na evAsau yo.anyathAj~naH sa Atmavit || ##US-P14.025ab ## yathAnyatve.api tAdAtmyaM dehAdiShvAtmano matam | ##US-P14.025cd ## tathAkarturavij~nAnAt phalakarmAtmatAtmanaH || ##US-P14.026ab ## dR^iShTiH shrutirmatirj~nAtiH svapne dR^iShTA janaiH sadA | ##US-P14.026cd ## tAsAmAtmasvarUpatvAdataH pratyakShatAtmanaH || ##US-P14.027ab ## paralokabhayaM yasya nAsti mR^ityubhayaM tathA | ##US-P14.027cd ## tasyAtmaj~nasya shocyAH syuH sabrahmendrA apIshvarAH || ##US-P14.028ab ## Ishvaratvena kiM tasya brahmendratvena vA punaH | ##US-P14.028cd ## tR^iShNA cet sarvatashChinnA sarvadainyodbhavAshubhA || ##US-P14.029ab ## ahamityAtmadhIryA ca mammetyAtmIyadhIrapi | ##US-P14.029cd ## arthashUnye yadA yasya sa Atmaj~no bhavet tadA || ##US-P14.030ab ## buddhyAdau satyupAdhau ca tathAsatyavisheShatA | ##US-P14.030cd ## yasya cedAtmano j~nAtA tasya kAryaM kathaM bhavet || ##US-P14.031ab ## prasanne vimale vyomni praj~nAnaikarase.advaye | ##US-P14.031cd ## utpannAtmadhiyo brUta kimanyat kAryamiShyate || ##US-P14.032ab ## AtmAnaM sarvabhUtasthamamitraM cAtmano.api yaH | ##US-P14.032cd ## pashyannicChatyasau nUnaM shItIkartuM vibhAvasum || ##US-P14.033ab ## praj~nAprANAnukAryAtmA ChAyevAkShAdigocaraH | ##US-P14.033cd ## dhyAyatIveti cokto hi shuddho muktaH svato hi saH || ##US-P14.034ab ## aprANasyAmanaskasya tathAsaMsargiNo dR^isheH | ##US-P14.034cd ## vyomavad vyApino hyasya kathaM kAryaM bhaven mama || ##US-P14.035ab ## asamAdhIM na pashyAmi nirvikArasya sarvadA | ##US-P14.035cd ## brahmaNo me vishuddhasya shodhyaM cAnyad vipApmanaH || ##US-P14.036ab ## gantavyaM ca tathaivAhaM sarvagasyAcalasya ca | ##US-P14.036cd ## nordhvaM nAdhastiro vApi niShkalasyAguNatvataH || ##US-P14.037ab ## cinmAtrajyotiSho nityaM tamastasmin na vidyate | ##US-P14.037cd ## kathaM kAryaM mamaivAdya nityamuktasya shiShyate || ##US-P14.038ab ## amanaskasya kA cintA kriyA vAnindriyasya kA | ##US-P14.038cd ## aprANo hyamanAH shubhra iti satyaM shrutervacaH || ##US-P14.039ab ## akAlatvAdadeshatvAdadikatvAdanimittaH | ##US-P14.039cd ## Atmano naiva kAlAderapekShA dhyAyataH sadA || ##US-P14.040ab ## yasmin devAshca vedashca pavitraM kR^itsnamekatAm | ##US-P14.040cd ## vrajet tan mAnasaM tIrthaM yasmin snAtvAmR^ito bhavet || ##US-P14.041ab ## na cAsti shabdAdirananyavedanaH paraspareNApi na caiva dR^ishyate | ##US-P14.041cd ## pareNa dR^ishyAstu yathA rasAdayastathaiva dR^ishyatvata eva daihikAH || ##US-P14.042ab ## ahaM mametyeShaNayatnavikriyAH sukhAdayastadvadiha pradR^ishyataH | ##US-P14.042cd ## dR^ishyatvayogAc ca paraspareNa te na dR^ishyatAM yAnti tataH paro bhavet || ##US-P14.043ab ## ahaMkriyAdyA hi samastavikriyA sakartR^ikA karmaphalena saMhitA | ##US-P14.043cd ## citisvarUpeNa samantato.arkavat prakAshyamAnAsitatAtmano hyataH || ##US-P14.044ab ## dR^ishisvarUpeNa hi sarvadehinAM viyad yathA vyApya manAMsyavasthitaH | ##US-P14.044cd ## ato na tasmAdaparo.asti veditA paro.api tasmAdata eka IshvaraH || ##US-P14.045ab ## sharIrabuddhyoryadi cAnyadR^ishyatA nirAtmavAdAH sunirAkR^itA mayA | ##US-P14.045cd ## parashca siddho hyavishuddhikarmataH sunirmalaH sarvagato.asito.advayaH || ##US-P14.046ab ## ghaTAdirUpaM yadi te na gR^ihyate manaH pravR^ittaM bahudhA svavR^ittibhiH | ##US-P14.046cd ## ashuddhyacidrUpavikAradoShatA materyathA vArayituM na pAryate || ##US-P14.047ab ## yathA vishuddhaM gaganaM nirantaraM na sajjate nApi ca lipyate tathA | ##US-P14.047cd ## samastabhUteShu sadaiva teShvayaM samaH sadAtmA hyajaro.amaro.abhayaH || ##US-P14.048ab ## amUrtamUrtAni ca karmavAsanA dR^ishisvarUpasya bahiH prakalpitAH | ##US-P14.048cd ## avidyayA hyAtmani mUDhadR^iShTibhirapohya netIti avasheShito dR^ishiH || ##US-P14.049ab ## prabodharUpaM manaso.arthayogajaM smR^itau ca suptasya ca dR^ishyate.arthavat | ##US-P14.049cd ## tathaiva dehapratimAnataH pR^ithag dR^isheH sharIraM ca manashca dR^ishyataH || ##US-P14.050ab ## svabhAvashuddhe gagane ghanAdike male.apAyate sati cAvisheShatA | ##US-P14.050cd ## yathA ca tadvac ChrutivAritadvaye sadAvisheSho gaganopame dR^ishau || ##US-P15.001ab ## nAnyadanyad bhaved yasmAn nAnyat kiMcid vicintayet | ##US-P15.001cd ## anyasyAnyatvabhAve hi nAshastasya dhruvo bhavet || ##US-P15.002ab ## smarato dR^ishyate dR^iShTaM paTe citramivArpitam | ##US-P15.002cd ## yatra yena ca tau j~neyau sattvakShetraj~nasaMj~nakau || ##US-P15.003ab ## phalAntaM cAnubhUtaM yad yuktaM kartrAdikArakaiH | ##US-P15.003cd ## smaryamANaM hi karmasthaM pUrvaM karmaiva tat tataH || ##US-P15.004ab ## draShTushcAnyad bhaved dR^ishyaM dR^ishyatvAd ghaTavat sadA | ##US-P15.004cd ## dR^ishyAd draShTAsajAtIyo na dhIvat sAkShitAnyathA || ##US-P15.005ab ## svAtmabuddhimapekShyAsau vidhInAM syAt prayojakaH | ##US-P15.005cd ## jAtyAdiH shavavat tena tadvan nAnAtmatAnyathA || ##US-P15.006ab ## na priyApriya ityukternAdehatvaM kriyAphalam | ##US-P15.006cd ## dehayogaH kriyAhetustasmAd vidvAn kriyAstyajet || ##US-P15.007ab ## karmasvAtmA svatantrashcen nivR^ittau ca tatheShyatAm | ##US-P15.007cd ## adehatve phale.akArye j~nAte kuryAt kathaM kriyAH || ##US-P15.008ab ## jAtyAdIn samparityajya nimittaM karmaNAM budhaH | ##US-P15.008cd ## karmahetuviruddhaM yat svarUpaM shAstrataH smaret || ##US-P15.009ab ## AtmaikaH sarvabhUteShu tAni tasmiMshca khe yathA | ##US-P15.009cd ## paryagAd vyomavat sarvaM shukraM dIptimadiShyate || ##US-P15.010ab ## vraNasnAyvorabhAvena sthUlaM dehaM nivArayet | ##US-P15.010cd ## shuddhApApatayA lepaM li~NgaM cAkAyamityuta || ##US-P15.011ab ## vAsdevo yathAshvatthe svadehe cAbravIt samam | ##US-P15.011cd ## tadvad vetti ya AtmAnaM samaM sa brahmavittamaH || ##US-P15.012ab ## yathA hyanyasharIreShu mamAhantA na ceShyate | ##US-P15.012cd ## asmiMshcApi tathA dehe dhIsAkShitvAvisheShataH || ##US-P15.013ab ## rUpasaMskAratulyAdhI rAgadveShau bhayaM ca yat | ##US-P15.013cd ## gR^ihyate dhIshrayaM tasmAj j~nAtA shuddho.abhayaH sadA || ##US-P15.014ab ## yanmanAstanmayo.anyatve nAtmatvAptau kriyAtmani | ##US-P15.014cd ## Atmatve cAnapekShatvAt sApekShaM hi na tat svayam || ##US-P15.015ab ## khamivaikarasA j~naptiravibhaktAjarAmalA | ##US-P15.015cd ## cakShurAdyupadhAnAt sA viparItA vibhAvyate || ##US-P15.016ab ## dR^ishyatvAdahamityeSha nAtmadharmo ghaTAdivat | ##US-P15.016cd ## tathAnye pratyayA j~neyA doShashcAtmamalo hyataH || ##US-P15.017ab ## sarvapratyayasAkShitvAdavikArI ca sarvagaH | ##US-P15.017cd ## vikriyeta yadi draShTA buddhyAdIvAlpavid bhavet || ##US-P15.018ab ## na dR^iShTirlupyate draShTushcakShurAderyathaiva tu | ##US-P15.018cd ## nahi draShTuriti hyuktaM tasmAd draShTA sadaiva bhuk || ##US-P15.019ab ## saMghAto vAsmi bhUtAnAM karaNAnAM tathaiva ca | ##US-P15.019cd ## vyastaM vAnyatamo vAsmi ko vAsmIti vicArayet || ##US-P15.020ab ## vyastaM nAhaM samastaM vA bhUtamindriyameva vA | ##US-P15.020cd ## j~neyatvAt karaNatvAc ca j~nAtAnyo.asmAd ghaTAdivat || ##US-P15.021ab ## AtmAgnerindhanA buddhiravidyAkAmakarmabhiH | ##US-P15.021cd ## dIpitA prajvalatyeShA dvAraiH shrotrAdibhiH sadA || ##US-P15.022ab ## dakShiNAkShipradhAneShu yadA buddhirviceShTate | ##US-P15.022cd ## viShayairhaviShA dIptA AtmAgniH sthUlabhuk tadA || ##US-P15.023ab ## hUyante tu haviMShIti rUpAdigrahaNe smaran | ##US-P15.023cd ## arAgadveSha AtmAgnau jAgraddoShairna lipyate || ##US-P15.024ab ## mAnase tu gR^ihe vyaktA avidyAkarmavAsanAH | ##US-P15.024cd ## pashyaMstaijasa AtmoktaH svayaMjyotiHprakAshitAH || ##US-P15.025ab ## viShayA vAsanA vApi codyante naiva karmabhiH | ##US-P15.025cd ## yadA buddhau tadA j~neyaH prAj~na AtmA hyananyadR^ik || ##US-P15.026ab ## manobuddhIndriyANAM yA avasthAH karmacoditAH | ##US-P15.026cd ## caitanyenaiva bhAsyante raviNeva ghaTAdayaH || ##US-P15.027ab ## tatraivaM sati buddhIrj~na AtmabhAsAvabhAsayan | ##US-P15.027cd ## kartA tAsAM yadarthAstA mUDhairevAbhidhIyate || ##US-P15.028ab ## sarvaj~no.apyata eva syAt svena bhAsAvabhAsayan | ##US-P15.028cd ## sarvaM sarvakriyAhetoH sarvakR^ittvaM tathAtmanaH || ##US-P15.029ab ## sopAdhishcaivamAtmokto nirupAkhyo.anupAdhikaH | ##US-P15.029cd ## niShkalo nirguNaH shuddhastaM mano vAk ca nApnutaH || ##US-P15.030ab ## cetano.acetano vApi kartAkartA gato.agataH | ##US-P15.030cd ## baddho muktastathA caiko naikaH shuddho.anyatheti vA || ##US-P15.031ab ## aprApyaiva nivartante vAco dhIbhiH sahaiva tu | ##US-P15.031cd ## nirguNatvAt kriyAbhAvAd visheShANAM hyabhAvataH || ##US-P15.032ab ## vyApakaM sarvato vyoma mUrtaiH sarvairviyojitam | ##US-P15.032cd ## yathA tadvadihAtmAnaM vidyAcChuddhaM paraM padam || ##US-P15.033ab ## dR^iShTaM hitvA smR^itiM tasmin sarvagrashca tamastyajet | ##US-P15.033cd ## sarvadR^ig jyotiShA yukto dinakR^icChArvaraM yathA || ##US-P15.034ab ## rUpasmR^ityandhakArArthaH pratyayA yasya gocarAH | ##US-P15.034cd ## sa evAtmA samo draShTA sarvabhUteShu sarvagaH || ##US-P15.035ab ## AtmabuddhimanashcakShurviShayAlokasaMgamAt | ##US-P15.035cd ## vicitro jAyate buddheH pratyayo.aj~nAnalakShaNaH || ##US-P15.036ab ## vivicyAsmAt svamAtmAnaM vidyAcChuddhaM paraM padam | ##US-P15.036cd ## draShTAraM sarvabhUtasthaM samaM sarvabhayAtigam || ##US-P15.037ab ## samastaM sarvagaM shAntaM vimalaM vyomavat sthitam | ##US-P15.037cd ## niShkalaM niShkriyaM sarvaM nityaM dvandvairvivarjitam || ##US-P15.038ab ## sarvapratyayasAkShI j~naH kathaM j~neyo mayetyuta | ##US-P15.038cd ## vimR^ishyaivaM vijAnIyAj j~nAtaM brahma na veti vA || ##US-P15.039ab ## adR^iShTaM draShTravij~nAtaM dabhramityAdishAsanAt | ##US-P15.039cd ## naiva j~neyaM mayAnyairvA paraM brahma kathaMcana || ##US-P15.040ab ## svarUpAvyavadhAnAbhyAM j~nAnAlokasvabhAvataH | ##US-P15.040cd ## anyaj~nAnAnapekShatvAj j~nAtaM caiva sadA mayA || ##US-P15.041ab ## nAnyena jyotiShA kAryaM raverAtmaprakAshane | ##US-P15.041cd ## svabodhAn nAnyabodhecChA bodhasyAtmaprakAshane || ##US-P15.042ab ## na tasyaivAnyato.apekShA svarUpaM yasya yad bhavet | ##US-P15.042cd ## prakAshAntaradR^ishyo na prakAzo hyasti kashcana || ##US-P15.043ab ## vyaktiH syAdaprakAshasya prakAshAtmasamAgamAt | ##US-P15.043cd ## prakAshastvarkakAryaH syAditi mithyA vaco hyataH || ##US-P15.044ab ## yato.abhUtvA bhaved yacca tasya tat kAryamiShyate | ##US-P15.044cd ## svarUpatvAdabhUtvA na prakAsho jAyate raveH || ##US-P15.045ab ## sattAmAtre prakAshasya kartAdityAdiriShyate | ##US-P15.045cd ## ghaTAdivyaktito yadvat tadvad bodhAtmanIShyatAm || ##US-P15.046ab ## bilAt sarpasya niryANe sUryo yadvat prakAshakaH | ##US-P15.046cd ## prayatnena vinA tadvaj j~nAtAtmA bodharUpataH || ##US-P15.047ab ## dagdhaivamuShNaH sattAyAM tadvad bodhAtmanIShyatAm | ##US-P15.047cd ## satyeva yadupAdhau tu j~nAte sarpa ivotthite || ##US-P15.048ab ## j~nAtAyatno.api tadvaj j~naH kartA bhrAmakavad bhavet | ##US-P15.048cd ## svarUpeNa svayaM nAtmA j~neyo.aj~neyo.athavA tataH || ##US-P15.049ab ## viditAviditAbhyAM tadanyadeveti shasanAt | ##US-P15.049cd ## bandhamokShAdayo bhAvAstadvadAtmani kalpitAH || ##US-P15.050ab ## nAhorAtre yathA sUrye prabhArUpAvisheShataH | ##US-P15.050cd ## bodharUpAvisheShAn na bodhAbodhau tathAtmani || ##US-P15.051ab ## yathoktaM brahma yo veda hAnopAdAnavarjitam | ##US-P15.051cd ## yathoktena vidhAnena sa satyaM naiva shaknuyAt || ##US-P15.052ab ## janmamR^ityupravAheShu patito naiva shaknuyAt | ##US-P15.052cd ## ita uddhartumAtmAnaM j~nAnAdanyena kenacit || ##US-P15.053ab ## \oq bhidyate hR^idayagranthishChidyante sarvasaMshayAH | ##US-P15.053cd ## kShIyante cAsya karmANi tasmin dR^iShTa\cq iti shruteH || ##US-P15.054ab ## mamAhamityetadapohya sarvato vimuktadehaM padamambaropamam | ##US-P15.054cd ## sudR^iShTashAtrAnumitibhya IritaM vimucyate.asmin yadi nishcito naraH || ##US-P16.001ab ## pArthivaH kaThino dhAturdravo dehe smR^ito.ammayaH | ##US-P16.001cd ## pakticeShTAvakAshAH syurvahnivAyvambarodbhavAH || ##US-P16.002ab ## ghrANAdIni tadarthAshca pR^ithivyAdiguNAH kramAt | ##US-P16.002cd ## rUpAlokavadiShTaM hi sajAtIyArthamindriyam || ##US-P16.003ab ## buddhyarthAnyAhuretAni vAkpANyAdIni karmaNe | ##US-P16.003cd ## tadvikalpArthamantasthaM mana ekAdashaM bhavet || ##US-P16.004ab ## nishcayArthA bhaved buddhistAM sarvArthAnubhAvinIm | ##US-P16.004cd ## j~nAtAmoktaH svarUpeNa jyotiShA vya~njayan sadA || ##US-P16.005ab ## vya~njakastu yathAloko vya~NgyasyAkAratAM gataH | ##US-P16.005cd ## vyatikIrNo.apyasaMkIrnastadvaj j~naH pratyayaiH sadA || ##US-P16.006ab ## sthito dIpo yathAyatnaH prAptaM sarvaM prakAshayet | ##US-P16.006cd ## shabdAdyAkArabuddhIrj~naH prAptAstadvat prapashyati || ##US-P16.007ab ## sharIrendriyasaMghAta Atmatvena gatAM dhiyam | ##US-P16.007cd ## nityAtmajyotiShA dIptAM vishiMshanti sukhAdayaH || ##US-P16.008ab ## shiroduHkhAdinAtmAnaM duHkhyasmIti hi pashyati | ##US-P16.008cd ## draShTAnyo duHkhino dR^ishyAd draShTR^itvAc ca na duHkhyasau || ##US-P16.009ab ## duHkhI syAd duHkhyahaMmAnAd duHkhino darshanAn na vA | ##US-P16.009cd ## saMhate.a~NgAdibhirdraShTA duHkhI duHkhasya naiva saH || ##US-P16.010ab ## cakShurvat karmakartR^itvaM syAc cen nAnekameva tat | ##US-P16.010cd ## saMhataM ca tato nAtmA draShTR^itvAt karmatAM vrajet || ##US-P16.011ab ## j~nAnayatnAdyanekatvamAtmano.api mataM yadi | ##US-P16.011cd ## naikaj~nAnaguNatvAt tu jyotirvat tasya karmatA || ##US-P16.012ab ## jyotiSho dyotakatve.api yadvan nAtmaprakAshanam | ##US-P16.012cd ## bhede.apyevaM samatvAj j~na AtmAnaM naiva pashyati || ##US-P16.013ab ## yaddharmA yaH padArtho na tasyaiveyAt sa karmatAm | ##US-P16.013cd ## na hyAtmAnaM dahatyagnistathA naiva prakAshayet || ##US-P16.014ab ## etenaivAtmanAtmano graho buddhernirAkR^itaH | ##US-P16.014cd ## aMsho.apyevaM samatvAd dhi nirbhedatvAn na yujyate || ##US-P16.015ab ## shUnyatApi na yuktaivaM buddheranyena dR^ishyatA | ##US-P16.015cd ## uktAto ghaTavat tasyAH prAk siddheshca vikalpataH || ##US-P16.016ab ## avikalpaM tadastyeva yat pUrvaM syAd vikalpataH | ##US-P16.016cd ## vikalpotpattihetutvAd yadyasyaiva ca kAraNam || ##US-P16.017ab ## aj~nAnaM kalpanAmUlaM saMsArasya niyAmakam | ##US-P16.017cd ## hitvAtmAnaM paraM brahma viyAn muktaM sadAbhayam || ##US-P16.018ab ## jAgratsvapnau tayorbIjaM suShuptAkhyaM tamomayam | ##US-P16.018cd ## anyonyasminnasattvAc ca nAstItyetat trayaM tyajet || ##US-P16.019ab ## AtmabuddhimanashcakShurAlokArthAdisaMkarAt | ##US-P16.019cd ## bhrAntiH syAdAtmakarmeti kriyANAM saMnipAtataH || ##US-P16.020ab ## nimIlonmIlane sthAne vAyavye te na cakShuShaH | ##US-P16.020cd ## prakAshatvAn manasyevaM buddhau na staH prAkAshataH || ##US-P16.021ab ## saMkalpAdhyavasAyau tu manobuddhyoryathAkramAt | ##US-P16.021cd ## netaretaradharmatvaM sarvaM cAtmani kalpitam || ##US-P16.022ab ## sthAnAvacChedadR^iShTiH syAdindriyANAM tadAtmatAm | ##US-P16.022cd ## gatA dhIstAM hi pashya~n j~no dehamAtra ivekShyate || ##US-P16.023ab ## kShaNikaM hi tadatyarthaM dharmamAtraM nirantaram | ##US-P16.023cd ## sAdR^ishyAd dIpavat taddhIstacChAntiH puruShArthatA || ##US-P16.024ab ## svAkAranyAvabhAsaM ca yeShAM rUpAdi vidyate | ##US-P16.024cd ## yeShAM nAsti tatashcAnyat pUrvAsaMgatirucyate || ##US-P16.025ab ## bAhyAkAratvato j~napteH smR^ityabhAvaH sadA kShaNAt | ##US-P16.025cd ## kShaNikatvAc ca saMskAraM naivAdhatte kvacit tu dhIH || ##US-P16.026ab ## AdhArasyApi asattvAc ca tulyatAnirnimittataH | ##US-P16.026cd ## sthAne vA kShaNikatvasya hAnaM syAn na tadiShyate || ##US-P16.027ab ## shAnteshcAyatnasiddhatvAt sAdhanoktiranarthikA | ##US-P16.027cd ## ekaikasmin samAptatvAcChAnteranyAnapekShatA || ##US-P16.028ab ## apekShA yadi bhinne.api parasaMtAna iShyatAm | ##US-P16.028cd ## sarvArthe kShaNike kasmiMstathApyanyAnapekShatA || ##US-P16.029ab ## tulyakAlasamudbhUtAvitaretarayoginau | ##US-P16.029cd ## yogAc ca saMskR^ito yastu so.anyaM hIkShitumarhati || ##US-P16.030ab ## mR^iShAdhyAsastu yatra syAt tannAshastatra no mataH | ##US-P16.030cd ## sarvanAsho bhaved yasya mokShaH kasya phalaM vada || ##US-P16.031ab ## asti tAvat svayaM nAma j~nAnaM vAtmanyadeva vA | ##US-P16.031cd ## bhAvAbhAvaj~natastasya nAbhAvastvadhigamyate || ##US-P16.032ab ## yenAdhigamyate.abhAvastat sat syAt tan na ced bhavet | ##US-P16.032cd ## bhAvAbhAvAnabhij~natvaM lokasya syAn na ceShyate || ##US-P16.033ab ## sadasat sadasac ceti vikalpAt prAg yadiShyate | ##US-P16.033cd ## tadadvaitaM samatvAt tu nityaM cAnyad vikalpitAt || ##US-P16.034ab ## vikalpodbhavato.asattvaM svapnadR^ishyavadiShyatAm | ##US-P16.034cd ## dvaitasya prAgasattvAc ca sadasattvAdikalpanAt || ##US-P16.035ab ## vAcArambhaNashAstrAc ca vikArANAM hyabhAvatA | ##US-P16.035cd ## mR^ityoH sa mR^ityumityAdermama mayeti ca smR^iteH || ##US-P16.036ab ## vishuddhishcAta evAsya vikalpAc ca vilakShaNAt | ##US-P16.036cd ## upAdeyo na heyo.ata AtmA nAnyairakalpitaH || ##US-P16.037ab ## aprakAsho yathAditye nAsti jyotiHsvabhAvataH | ##US-P16.037cd ## nityabodhasvarUpatvAn nAj~nAnaM tadvadAtmani || ##US-P16.038ab ## tathAvikriyarUpatvAn nAvasthAntaramAtmanaH | ##US-P16.038cd ## avasthAntaravattve hi nAsho.asya syAn na saMshayaH || ##US-P16.039ab ## mokSho.avasthAntaraM yasya kR^itakaH sa calo hyataH | ##US-P16.039cd ## na saMyogo viyogo vA mokSho yuktaH kathaMcana || ##US-P16.040ab ## saMyogasyApyanityatvAd viyogasya tathaiva ca | ##US-P16.040cd ## gamanAgamane caiva svarUpaM tu na hIyate || ##US-P16.041ab ## svarUpasyAnimittatvAt sanimittA hi cApare | ##US-P16.041cd ## anupAttaM svarUpaM hi svenAtyaktaM tathaiva ca || ##US-P16.042ab ## svarUpatvAn na sarvasya tyaktuM shakyo hyananyataH | ##US-P16.042cd ## gR^ihItuM vA tato nityo.aviShayatvApR^ithaktvataH || ##US-P16.043ab ## AtmArthatvAc ca sarvasya nitya Atmaiva kevalaH | ##US-P16.043cd ## tyajet tasmAt kriyAH sarvAH sAdhanaiH saha mokShavit || ##US-P16.044ab ## AtmalAbhaH paro lAbha iti shAstropattayaH | ##US-P16.044cd ## alAbho.anyAtmalAbhastu tyajet tasmAdanAtmatAm || ##US-P16.045ab ## guNAnAM samabhAvasya bhraMsho na hyupapadyate | ##US-P16.045cd ## avidyAdeH prasuptatvAn na cAnyo heturiShyate || ##US-P16.046ab ## itaretarahetutve pravR^ittiH syAt sadA na vA | ##US-P16.046cd ## niyamo na pravR^ittInAM guNeShvAtmani vA bhavet || ##US-P16.047ab ## visheSho muktabaddhAnAM tAdarthye ca na yujyate | ##US-P16.047cd ## arthArthinoshca saMbandho nArthI j~no netaro.api vA || ##US-P16.048ab ## pradhAnasya ca pArArthyaM puruShasyAvikArataH | ##US-P16.048cd ## na yuktaM saMkhyashAstre.api vikAre.api na yujyate || ##US-P16.049ab ## saMbandhAnupapatteshca prakR^iteH puruShasya ca | ##US-P16.049cd ## mitho.ayuktaM tadarthatvaM pradhAnasyAcititvataH || ##US-P16.050ab ## kriyotpattau vinAshitvaM j~nAnamAtre ca pUrvavat | ##US-P16.050cd ## nirmitte tvanirmokShaH pradhAnasya prasajyate || ##US-P16.051ab ## na prakAshyaM yathoShNatvaM j~nAnenaivaM sukhAdayaH | ##US-P16.051cd ## ekanIDatvato.agrAhyAH syuH kaNAdAdivartamanAm || ##US-P16.052ab ## yugapac cAsametatvAt sukhavij~nAnayorapi | ##US-P16.052cd ## manoyogaikahetutvAdagrAhyatvaM sukhasya ca || ##US-P16.053ab ## tathAnyeShAM ca bhinnatvAd yugapajjanma neShyate | ##US-P16.053cd ## guNAnAM samavetatvaM j~nAnaM cen na visheShaNAt || ##US-P16.054ab ## j~nAnenaiva visheShyatvAj j~nAnApyatvaM smR^iteshtathA | ##US-P16.054cd ## sukhaM j~nAtaM mayetyevaM tavAj~nAnAtmakatvataH || ##US-P16.055ab ## sukhAdernAtmadharmatvamAtmanaste.avikArataH | ##US-P16.055cd ## bhedAdanyasya kasmAn na manaso vA.avisheShataH || ##US-P16.056ab ## syAn mAlAparihAryA tu j~nAnaM cej j~neyatAM vrajet | ##US-P16.056cd ## yugapad vApi cotpattirabhyupete.anta iShyate || ##US-P16.057ab ## anavasthAntaratvAc ca bandho nAtmani vidyate | ##US-P16.057cd ## nAshuddhishcApyasa~NgatvAdasa~Ngo hIti ca shruteH || ##US-P16.058ab ## sUkShmaikAgocArebhyash ca na lipyata iti shruteH | ##US-P16.058cd ## evaM tarhi na mokSho.asti bandhAbhAvAt kathaMcana || ##US-P16.059ab ## shAstrAnarthakyamevaM syAn na buddherbhrAntiriShyate | ##US-P16.059cd ## bandho mokShashca tannAshaH sa yathokto na cAnyathA || ##US-P16.060ab ## bodhAtmajyotiShA dIptA bodhamAtmani manyate | ##US-P16.060cd ## buddhirnAnyo.asti boddheti seyaM bhrAntirhi dhIgatA || ##US-P16.061ab ## bodhasyAtmasvarUpatvAn nityaM tatropacaryate | ##US-P16.061cd ## aviveko.apyanAdyo.ayaM saMsAro nAnya iShyate || ##US-P16.062ab ## mokShastannAsha eva syAn nAnyathAnupapattitaH | ##US-P16.062cd ## yeShAM vastvantarApattirmokSho nAshastu tairmataH || ##US-P16.063ab ## avasthAntaramapyevamavikArAn na yujyate | ##US-P16.063cd ## vikAre.avayavitvaM syAt tato nAsho ghaTAdivat || ##US-P16.064ab ## tasmAd bhrAntirato.anyA hi bandhamokShAdikalpanAH | ##US-P16.064cd ## sAMkhyakANAdabauddhAnAM mImAMsAhatakalpanAH || ##US-P16.065ab ## shAstrayuktivirodhAt tA nAdartavyAH kadAcana | ##US-P16.065cd ## shakyante shatasho vaktuM doShAstAsAM sahasrashaH || ##US-P16.066ab ## api nindopapatteshca yAnyato.anyAni cetyataH | ##US-P16.066cd ## tyaktvAto hyanyashAtroktIrmatiM kuryAd dR^iDhAM budhaH || ##US-P16.067ab ## shraddhAbhaktI puraskR^itya hitvA sarvamanArjavam | ##US-P16.067cd ## vedAntasyaiva tattvArthe vyAsasyApi matau tathA || ##US-P16.068ab ## iti praNunnA dvayavAdakalpanA nirAtmavAdAshca tathA hi yuktitaH | ##US-P16.068cd ## vyapetasha~NkAH paravAdataH sthirA mumukShavo j~nAnapathe syurityuta || ##US-P16.069ab ## svasAkShikaM j~nAnamatIva nirmalaM vikalpanAbhyo viparItamadvayam | ##US-P16.069cd ## avApya samyag yadi nishcito bhaven niranvayo nirvR^itimeti shAshvatIm || ##US-P16.070ab ## idaM rahasyaM paramaM parAyaNaM vyapetadoShairabhimAnavarjitaiH | ##US-P16.070cd ## samIkShya kAryA matirArjave sadA na tattvadR^ik svAnyamatirhi kashcana || ##US-P16.071ab ## anekajanmAntarasaMcitairnaro vimucyate.aj~nAnanimittapAtakaiH | ##US-P16.071cd ## idaM viditvA paramaM hi pAvanaM na lipyate vyoma iveha karmabhiH || ##US-P16.072ab ## prashAntacittAya jitendriyAya ca prahINadoShAya yathoktakAriNe | ##US-P16.072cd ## guNAnvitAyAnugatAya sarvadA pradeyametat satataM mumukShave || ##US-P16.073ab ## parasya dehe na yathAbhimAnitA parasya tadvat paramArthamIkShya ca | ##US-P16.073cd ## idaM hi vij~nAnamatIva nirmalaM samprApya mukto.atha bhavec ca sarvataH || ##US-P16.074ab ## na hIha lAbho.abhyadhiko.asti kashcana svarUpalAbhAt sa ito hi nAnyataH | ##US-P16.074cd ## na deyamaindrAdapi rAjato.adhikaM svarUpalAbhaM tvaparIkShya yatnataH || ##US-P17.001ab ## AtmA j~neyaH paro hyAtmA yasmAdanyan na vidyate | ##US-P17.001cd ## sarvaj~naH sarvadR^ik shuddhastasmai j~neyAtmane manaH || ##US-P17.002ab ## padavAkyapramANaj~nairdIpabhUtaiH prakAshitaM | ##US-P17.002cd ## brahma vedarahasyaM yaistAn nityaM praNato.asmyaham || ##US-P17.003ab ## yadnAksUryAMshusampAtapraNaShTadhvAntakalmaShaH | ##US-P17.003cd ## praNamya tAn gurUn vakShye brahmavidyAvinishcayam || ##US-P17.004ab ## AtmalAbhAt paro nAyo lAbhaH kashcana vidyate | ##US-P17.004cd ## yadarthA vedavAdAshca smArtAshcApi tu yAH kiryAH || ##US-P17.005ab ## AtmArtho.api hi yo lAbhaH sukhAyeShTo viparyayaH | ##US-P17.005cd ## AtmalAbhaH paraH prokto nityatvAd brahmavedibhiH || ##US-P17.006ab ## svayaM labdhasvabhAvatvA lAbhastasya na cAyathaH | ##US-P17.006cd ## anyApekShastu yo lAbhaH so.anyadR^iShTisamudbhavaH || ##US-P17.007ab ## anyadR^iShTistvavidyA syAt tannAsho mokSha ucyate | ##US-P17.007cd ## j~nAnenaiva tu so.api syAd virodhitvAn na karmaNA || ##US-P17.008ab ## karmakAryastvanityaH syAdavidyAkAmakArNaH | ##US-P17.008cd ## pramANaM veda evAtra j~nAnasyAdhigame smR^itaH || ##US-P17.009ab ## j~nAnaikArthaparatvAt taM vAkyamekaM tato viduH | ##US-P17.009cd ## ekatvaM hyAtmano j~neyaM vAkyArthapratipattitaH || ##US-P17.010ab ## vAcyabhedAt tu tadbhedaH kalpyo vAcyo.api tacChruteH | ##US-P17.010cd ## trayaM tvetat tataH proktaM rUpaM nAma ca karma ca || ##US-P17.011ab ## asadetat trayaM tasmAdanyonyena hi kalpitam | ##US-P17.011cd ## kR^ito varNo thatA shabdAcChruto.anyatra dhiyA bahiH || ##US-P17.012ab ## dR^iShTaM cApi yathArUpaM buddheH shabdAya kalpate | ##US-P17.012cd ## evametaj jagat sarvaM bhrAntibuddhivikalpitam || ##US-P17.013ab ## asadetat tato yuktaM saccinmAtraM na kalpitam | ##US-P17.013cd ## vedashcApi sa evAdyo vedyashcAnyastu kalpitaH || ##US-P17.014ab ## yena vetti sa vedaH syAt svapne sarvaM tu mAyayA | ##US-P17.014cd ## yena pashyati tac cakShuH shR^iNoti shrotramucyate || ##US-P17.015ab ## yena svapnagato vakti sA vAg ghrANaM tathaiva ca | ##US-P17.015cd ## rasanasparshane caiva manashcAnyat tathendriyam || ##US-P17.016ab ## kalpyopAdhibhirevaitad bhinaM j~nAnamanekadhA | ##US-P17.016cd ## AdhibhedAd yatha bhedo maNerekasya jAyate || ##US-P17.017ab ## jAgratashca tathA bhedo j~nAnasyAsya vikalpitaH | ##US-P17.017cd ## buddhisthaM vyAkarotyarthaM bhrAntyA tR^iShNodbhavakriyaH || ##US-P17.018ab ## svapne yadvat prabodhe ca bahishcAntastathaiva ca | ##US-P17.018cd ## AlekhyAdhyayane yadvat tadanyonyadhiyodbhavam || ##US-P17.019ab ## yadAyaM kalpayed bhedaM tatkAmaH san yathAkratuH | ##US-P17.019cd ## yatkAmastatkraturbhUtvA kR^itaM yat tat prapadyate || ##US-P17.020ab ## avidyAprabhavaM sarvamasat tasmAdidaM jagat | ##US-P17.020cd ## tadvatA sR^ishyate yasmAt suShupte na ca grhyate || ##US-P17.021ab ## vidyAvidye shrutiprokte ekatvAnyadhiyau gi naH | ##US-P17.021cd ## tasmAt sarvaprayatnena shAstre vidyA vidhIyate || ##US-P17.022ab ## citte hyAdarshavad yasmAcChuddhe vidyA prakAshate | ##US-P17.022cd ## yamairnityaishca yaj~naishca tapobhistasya shodhanam || ##US-P17.023ab ## shArIrAditapaH kuryAt tadvishuddhyarthamuttamam | ##US-P17.023cd ## manAdisamAdhAnaM tattaddehavishoShaNam || ##US-P17.024ab ## dR^iShTaM jAgaritaM vidyAt smR^itaM svapnaM tadeva tu | ##US-P17.024cd ## suShuptaM tadabhAvaM ca svamAtmAnaM paraM padam || ##US-P17.025ab ## suShuptAkhyaM tamo.aj~nAnaM bIjaM svapnaprabodhayoH | ##US-P17.025cd ## svAtmabodhapradagdhaM syAd bIjaM dagdhaM yathAbhavam || ##US-P17.026ab ## tadevaikaM tridhA j~neyaM mAyAbIjaM punaH kramAt | ##US-P17.026cd ## mAyAvyAtmAvikAro.api bahudhailo jalArkavat || ##US-P17.027ab ## bIjaM caikaM yathA bhinnaM prANasvapnAdibhisthatA | ##US-P17.027cd ## svapnajAgracCharIeShu tadvac cAtmA jalenduvat || ##US-P17.028ab ## mAyAhastinamAruhya mAyAvyeko yathA vrajet | ##US-P17.028cd ## AgacChaMstadvadevAtmA prANasvapnAdigo.acalaH || ##US-P17.029ab ## na hastI na tadArUDho mAyAvyanyo yathA sthitaH | ##US-P17.029cd ## na prANAdi na taddraShTA tathA j~no.anyaH sadA dR^ishiH | ##US-P17.030ab ## abaddhacakShuSho nAsti mAyA mAyAvino.api vA | ##US-P17.030cd ## baddhAkShasyaiva sA mAyAmAyAvyeva tato bhavet || ##US-P17.031ab ## sAkShAdeva sa vij~neyaH sAkShAdAtmeti ca shruteH | ##US-P17.031cd ## bhidyate hR^idayagranthirna cedityAditaH shruteH || ##US-P17.032ab ## ashabdAditvato nAsya grahaNaM cendriyairbhavet | ##US-P17.032cd ## sukhAdibhyastathAnyatvad buddhyA vApi kathaM bhavet || ##US-P17.033ab ## adR^ishyo.api yathA rAhushcandre bimbaM yathAmbhasi | ##US-P17.033cd ## sarvago.api tathaivAtmA buddhAveva sa gR^ihyate || ##US-P17.034ab ## bhAnorbimbaM yathA cauShNyaM jale dR^iShTaM na cAmbhasaH | ##US-P17.034cd ## buddhau bodho na taddharmastathaiva syAd vidharmataH || ##US-P17.035ab ## cakShuryuktA dhiyo vR^ittiryA tAM tashyannaluptadR^ik | ##US-P17.035cd ## dR^iShTerdraShTA bhavedAtmA shruteH shrotA tathA shruteH || ##US-P17.036ab ## kevalAM manaso vR^ittiM pashyan mantA materajaH | ##US-P17.036cd ## vij~nAtAluptashaktitvAt tathA shAstraM na hItyataH || ##US-P17.037ab ## dhyAyatItyavikAritvaM tathA lelAyatItyapi | ##US-P17.037cd ## atra steneti shuddhatvaM tathAnanvAgataM shruteH || ##US-P17.038ab ## shaktyalopAt suShupte j~nasthatA bodhe.avikArataH | ##US-P17.038cd ## j~neyasyaiva visheShastu yatra veti shrutermataH || ##US-P17.039ab ## vyavadhAnAd dhi pArokShyaM lokadR^iShTeranAtmanaH | ##US-P17.039cd ## dR^iShTerAtmasvarUpatvAt pratyakShaM brahma tat smR^itam || ##US-P17.040ab ## na hi dIpAntarApekShA yadvad dIpaprakAshane | ##US-P17.040cd ## bodhasyAtmasvarUpatvAn na bodho.anyastatheShyate || ##US-P17.041ab ## viShayatvaM vikAritvaM nAnAtvaM vA na hIShyate | ##US-P17.041cd ## na heyo nApyupAdeya AtmA nAnyena vA tataH || ##US-P17.042ab ## sabAhyAbhyantaro.ajIrNo janmamR^ityujarAtigaH | ##US-P17.042cd ## ahamAtmeti yo vetti kuto nveva bibheti saH || ##US-P17.043ab ## pragevaitadvidheH karma varNitvAderapohanAt | ##US-P17.043cd ## tadasthUlAdishAstrebhyastat tvameveti nishcayAt || ##US-P17.044ab ## pUrvadehaparityAge jAtyAdInAM prahANataH | ##US-P17.044cd ## dehasyaiva tu jAtyAdistasyApyevaM hyanAtmatA || ##US-P17.045ab ## mamAhaM cetyato.avidyA sharIrAdiShvanAtmasu | ##US-P17.045cd ## Atmaj~nAnena heyA syAdasurANAmiti shruteH || ##US-P17.046ab ## dashAhAshaucakAryANAM pArivrAjye nivartanam | ##US-P17.046cd ## yathA j~nAnasya samprAptau tadvaj jAtyAdikarmaNAm || ##US-P17.047ab ## yatkAmastatkraturbhUtvA kR^itaM tvaj~naH prapadyate | ##US-P17.047cd ## yadA svAtmadR^ishaH kAmAH pramucyante.amR^itastadA || ##US-P17.048ab ## AtmarUpavidheH kAryaM kriyAdibhyo nivartanam | ##US-P17.048cd ## na sAdhyaM sAdhanaM vAtmA nityatR^iptaH shrutermataH || ##US-P17.049ab ## utpAdyApyavikAryANi saMskAryaM ca kriyAphalam | ##US-P17.049cd ## nAto.anyat karmaNaH karyaM tyajet tasmAt sasAdhanam || ##US-P17.050ab ## tApAntatvAdanityatvAdAtmArthatvAc ca yA bahiH | ##US-P17.050cd ## saMhR^ityAtmani tAM prItiM satyArthI gurumAshrayet || ##US-P17.051ab ## shAntaM prAj~naM tathA muktaM niShkryaM brahmaNi sthitam | ##US-P17.051cd ## shruterAcAryavAn veda tad viddhIti smR^itestathA || ##US-P17.052ab ## sa gurustArayed yuktaM shiShyaM shiShyaguNAnvitam | ##US-P17.052cd ## brahmavidyAplavenAshu svAntadhvAntamahodadhim || ##US-P17.053ab ## dR^iShTiH spR^iShTiH shrutirghrAtirmatirvij~nAtireva ca | ##US-P17.053cd ## shaktayo.anyAshca bhidyante cidrUpatve.apyupAdhibhiH || ##US-P17.054ab ## apAyodbhUtihInAbhirnityaM dIpyan raviryathA | ##US-P17.054cd ## sarvagaH sarvadR^ik shuddhaH sarvaM jAnAti sarvadA || ##US-P17.055ab ## anyadR^iShTiH sharIrasthastAvanmAtro hyavidyayA | ##US-P17.055cd ## jalendvAdyupamabhistu taddharmA ca vibhAvyate || ##US-P17.056ab ## dR^iShTvA bAhyaM nimIlyAtha smR^itvA tat pravihAya ca | ##US-P17.056cd ## athonmIlyAtmano dR^iShTiM brahma prApnotyandhvagaH || ##US-P17.057ab ## prANAdyevaM trikaM hitvaH tIrNo.aj~nAnamahodadhim | ##US-P17.057cd ## svAtmastho nirguNaH shuddho buddho muktaH svato hi saH || ##US-P17.058ab ## ajo.ahaM cAmaro.amR^ityurajaro.abhaya eva ca | ##US-P17.058cd ## sarvaj~naH sarvadR^ik shuddha iti buddho na jAyate || ##US-P17.059ab ## pUrvoktaM yat tamobIjaM tan nAstIti vinishcayaH | ##US-P17.059cd ## tadbhAve kuto janma brahmaikatvaM vijAnataH || ##US-P17.060ab ## kShIrAt sarpiryathoddhR^itya kShiptaM tasmin na pUrvavat | ##US-P17.060cd ## buddhyAderj~nastathAsatyAn na dehI pUrvavad bhavet || ##US-P17.061ab ## satyaM j~nAnamanantaM ca rasAdeH pa~ncakAt param | ##US-P17.061cd ## syAmadR^ishyAdishAstroktamahaM brahmeti nibhayaH || ##US-P17.062ab ## yasmAd bhItAH pravartante vA~nmanaHpAvakAdayaH | ##US-P17.062cd ## tadAtmAnandatattvaj~no na bibheti kutashcana || ##US-P17.063ab ## nAmAdibhyaH pare bhUmni svArAjye cet sthito.advaye | ##US-P17.063cd ## praNamet kaM tadAtmaj~no na kAryaM karmaNA tadA || ##US-P17.064ab ## virAD vaishvAnaro bAhyaH smarannantaH prajApatiH | ##US-P17.064cd ## pravilIne tu sarvasmin prAj~no.avyAkR^itamucyate || ##US-P17.065ab ## vAcArambhaNamAtratvAt suShuptAditrikaM tvasat | ##US-P17.065cd ## satyo j~nashcAhamityevaM satyasandho vimucyate || ##US-P17.066ab ## bhArUpatvAd yathA bhAnornAhorAtre tathaiva tu | ##US-P17.066cd ## j~nAnAj~nAne na me syAtAM cidrUpatvAvisheShataH || ##US-P17.067ab ## shAstrasyAnatisha~NkyatvAd brahmaiva syAmahaM sadA | ##US-P17.067cd ## brahmaNo me na heyaM syAd grAhyaM veti ca saMsmaret || ##US-P17.068ab ## ahameva ca bhUteShu sarveShveko nabho yathA || ##US-P17.068cd ## mayi sarvANi bhUtAni pashyannevaM na jAyate || ##US-P17.069ab ## na bAhyaM madhyato vAntarvidyate.anyat svataH kvacit | ##US-P17.069cd ## abAhyAntaHshruteH kiMcit tasmAcChuddhaH svayaMprabhaH || ##US-P17.070ab ## netinetyAdishAstrebhyaH prapa~ncopashamo.advayaH | ##US-P17.070cd ## avij~nAtAdishAstrAcca naiva j~neyo hyato.anyathA || ##US-P17.071ab ## sarvasyAtmAhameveti brahma ced viditaM param | ##US-P17.071cd ## sa AtmA sarvabhUtAnAmAtmA hyeShAmiti shruteH || ##US-P17.072ab ## jivashcet paramAtmAnaM svAtmAnaM devama~njasA | ##US-P17.072cd ## devopAsyaH sa devAnAM pashutvAc ca nivartate || ##US-P17.073ab ## ahameva sadAtmaj~naH shUnyastvanyairyathAmbaram | ##US-P17.073cd ## ityevaM satyasaMdhatvAdasaddhAtA na badhyate || ##US-P17.074ab ## kR^ipaNAste.anyathaivAto vidurbrahma paraM hi ye | ##US-P17.074cd ## svarAD yo.ananyadR^ik svasthastasya devA asan vashe || ##US-P17.075ab ## hitvA jAtyAdisaMbandhaM vAco.anyAH saha karmabhiH | ##US-P17.075cd ## omityevaM svamAtmAnaM sarvaM shuddhaM prapadyatha || ##US-P17.076ab ## setuM sarvavyavasthAnAmahorAtrAdivarjitam | ##US-P17.076cd ## tiryagUrdhvamadhaH sarvaM sakR^ijjyotiranAmayam || ##US-P17.077ab ## dharmAdharmavinirmuktaM bhUtabhavyAt kR^itAkR^itAt | ##US-P17.077cd ## svamAtmAnaM paraM vidyAd vimuktaM sarvabandhanaiH || ##US-P17.078ab ## akurvan sarvakR^icChuddastiShThannatyeti dhAvataH | ##US-P17.078cd ## mAyayA sarvashaktitvAdajaH san banudhA mataH || ##US-P17.079ab ## rAjavat sAkShimAtratvAt sAMnidhyAd bhrAmako yathA | ##US-P17.079cd ## bhrAmaya~n jagadAtmAhaM niShkriyo .akArako.advayaH || ##US-P17.080ab ## niguNaM siShkiyaM nityaM nirdvandvaM yan nirAmayam | ##US-P17.080cd ## shuddhaM buddhaM tathA muktaM tad brahmAsmIti dhArayet || ##US-P17.081ab ## bandhaM sokShaM ca sarvaM yata idamubhayaM heyamekaM dvayaM ca | ##US-P17.081cd ## j~neyAj~neyAbhyatItaM paramamadhigataM tattvamekaM vishuddham | ##US-P17.081ef ## vij~nAyaitad yathAvacChrutimunigaditaM shokamohAvatItaH | ##US-P17.081gh ## sarvaj~naH sarvakR^it syAd bhavabhayarahito brAhmaNo.avAptakR^ityaH || ##US-P17.082ab ## na svayaM svasya nAnyashca nAnyasyAtmA ca heyagaH | ##US-P17.082cd ## upAdeyo na cApyevamiti samya~nmatiH smR^itA || ##US-P17.083ab ## AtmapratyAyikA hyeShA sarvavedAntagocarA | ##US-P17.083cd ## j~nAtvaitAM hi vimucyante sarvasaMsArabandhanaiH || ##US-P17.084ab ## rahasyaM sarvavedAnAM devAnAM cApi yat param | ##US-P17.084cd ## pavitraM paramaM hyetat tadetat samprakAshitam || ##US-P17.085ab ## naitad deyamashAntAya rahasyaM j~nAnamuttamam | ##US-P17.085cd ## viraktAya pradAtavyaM shiShyAyAnugatAya ca || ##US-P17.086ab ## dadatashcAtmano j~nAnaM niShkriyo.anyo na vidyate | ##US-P17.086cd ## j~nAnamicChan bhavet tasmAd yuktaH shiShyaguNaiH sadA || ##US-P17.087ab ## j~nAnaM j~neyaM tathA j~nAtA yasmAdanyan na vidyate | ##US-P17.087cd ## sarvaj~naH sarvashaktiryastasmai j~nAnAtmane namaH || ##US-P17.088ab ## vidyayA tAritAH smo yairjanmamR^ityumahodadhim | ##US-P17.088cd ## sarvaj~nebhyo namastebhyo gurubhyo.aj~nAnasaMkulaM || ##US-P18.001ab ## yenAtmanA vilIyanta udbhavanti ca vR^ittayaH | ##US-P18.001cd ## nityAvagataye tasmai namo dhIpratyayAtmane || ##US-P18.002ab ## pramathya vajropamayuktisaMbhR^itaiH shruterarAtI~n shatasho vaco.asibhiH | ##US-P18.002cd ## rarakSha vedArthinidhiM vishAladhIrnamo yatIndriyAya gurorgarIyase || ##US-P18.003ab ## nityamuktaH sadevAsmItyevaM cen na bhaven matiH | ##US-P18.003cd ## kimarthaM shrAvayatyevaM mAtR^ivacChrutirAdR^itA || ##US-P18.004ab ## siddhAdevAhamityasmAd yuShmaddharmo niShidhyate | ##US-P18.004cd ## rajjvAmivAhidhIryuktyA tat tvamityAdishAsanaiH || ##US-P18.005ab ## shAstraprAmaNyato j~neyA dharmAderastitA yathA | ##US-P18.005cd ## viShApoho yathA dhyAnAd hnutiH syAt pApmanastathA || ##US-P18.006ab ## sad brahmAhaM karomIti pratyayAvAtmasAkShikau | ##US-P18.006cd ## tayoraj~nAnajasyaiva tyAgo yuktataro mataH || ##US-P18.007ab ## sadasmIti pramANotthA dhIranyA tannibodbhavA | ##US-P18.007cd ## pratyakShAdinibhA vApi bAdhyate digbhramAdivat || ##US-P18.008ab ## kartA bhokteti yacChAstraM lokabudDyanuvAdi tat | ##US-P18.008cd ## sadasmIti shruterjAtA bAdhyate.anityaitayaiva dhIH || ##US-P18.009ab ## sadeva tvamasItyukte nAtmano muktatAM sthirAm | ##US-P18.009cd ## prapadyate prasaMcakShAmato yuktyAnucintayet || ##US-P18.010ab ## sakR^iduktaM na gR^ihNAti vAkyArthaj~no.api yo bhavet | ##US-P18.010cd ## apekShate.ata evAnyadavoChAma dvayaM hi tat || ##US-P18.011ab ## niyogo.apratipannatvAt karmaNAM sa yathA bhavet | ##US-P18.011cd ## aviruddho bhavet tAvad yAvat saMvedyatAdR^iDhA || ##US-P18.012ab ## ceShTitaM ca tathA mithyA svacChandaH pratipadyate | ##US-P18.012cd ## prasaMkhyAnamataH kAryaM yAvadAtmAnubhUyate || ##US-P18.013ab ## sadasmIti ca vij~nAnamakShajo bAdhate dhruvam | ##US-P18.013cd ## shabdotthaM dR^iDhasaMskAro doShaishcAkR^iShyate bahiH || ##US-P18.014ab ## shrutAnumAnajanmAnau sAmAnyaviShayau yataH | ##US-P18.014cd ## pratyayAvakShajo.avashyaM vIsheShArtho nivArayet || ##US-P18.015ab ## vAkyArthapratyayI kashcin nirduHkho nopalabhyate | ##US-P18.015cd ## yadi vA dR^ishyate kashcid vAkyArthashrutimAtrataH || ##US-P18.016ab ## nirduHkho.atItadeheShu kR^itabhAvo.anumIyate | ##US-P18.016cd ## caryA no.ashAstrasaMvedyA syAdaniShTaM tathA sati || ##US-P18.017ab ## sadasIti phalaM coktvA vidheyaM sAdhanaM yataH | ##US-P18.017cd ## na tadanyat prasaMkhyAnAt prasiddhArthamiheShyate || ##US-P18.018ab ## tasmAdanubhavAyaiva prasaMcakShIta yatnataH | ##US-P18.018cd ## tyajan sAdhanatatsAdhyaviruddhaM shamanAdimAn || ##US-P18.019ab ## naitadevaM rahasyAnAM netinetyavasAnataH | ##US-P18.019cd ## kriyAsAdhyaM purA shrAvyaM na mokSho nityasiddhataH || ##US-P18.020ab ## putraduHkhaM yathAdhyastaM nityAduHkhe sva Atmani | ##US-P18.020cd ## ahaMkartrA tathAdhyastaM pitrAduHkhe sva Atmani || ##US-P18.021ab ## so.adhyAso neti netIti prAptavat pratiShidhyate | ##US-P18.021cd ## bhUyo.adhyAsavidhiH kashcit kutashcin nopapadyate || ##US-P18.022ab ## AtmanIha yathAdhyAsaH pratiShedhastathaiva ca | ##US-P18.022cd ## malAdhyAsaniShedhau khe kriyete ca yathAbudhaiH || ##US-P18.023ab ## prAptashcet pratiShidhyeta mokSho.anityo bhaved dhruvam | ##US-P18.023cd ## ato.aprAptaniShedho.ayaM divyagnicayanAdivat || ##US-P18.024ab ## saMbhAvyo gocare shabdaH pratyayo vA na cAnyathA | ##US-P18.024cd ## na saMbhAvyau tadAtmatvAdahaMkartustathaiva ca || ##US-P18.025ab ## ahaMkartrAtmani nyastaM caitanye kartR^itAdi yat | ##US-P18.025cd ## neti netIti tat sarvaM sAhaMkartrA niShidhyate || ##US-P18.026ab ## upalabhiH svayaMjyotirdR^ishiH pratyakShadakriyaH | ##US-P18.026cd ## sAkShAt sarvAnataraH sAkShI cetA nityo.aguNo.advayaH || ##US-P18.027ab ## saMnidhau sarvadA tasya syAt tadAbho.abhimAnakR^it | ##US-P18.027cd ## AtmAtmIyaM dvayaM cAtaH syAdahaMmamagocaraH || ##US-P18.028ab ## jAtikarmAdimattvAd dhi tasmi~n shabdastvahaMkR^iti | ##US-P18.028cd ## na kashcid vartate shabdastadabhAvAt sva Atmani || ##US-P18.029ab ## AbhAso yatra tatraiva shabdAH pratyagdR^ishiM sthitAH | ##US-P18.029cd ## lakShayeyurna sAkShAt tamabhidadhyuH kathaMcana || ##US-P18.030ab ## nahyajAtyAdimAn kashcidarthaH shabdairnirUpyate | ##US-P18.030cd ## AtmAbhAso yato.ahaMkR^idAtmashabdaistathocyate || ##US-P18.031ab ## ulmukAdau yathAgnyarthAH parArthatvAn na cA~njasA | ##US-P18.031cd ## mukhAdanyo mukhAbhAso yathAdarshAnukArataH || ##US-P18.032ab ## AbhAsAn mukhamapyevamAdarshAnuvartanAt | ##US-P18.032cd ## ahaMkR^ityAtmanirbhAso mukhAbhAsavadiShyate || ##US-P18.033ab ## mukhavat sthita AtmAnyo.aviviktau tau tathaiva ca | ##US-P18.033cd ## saMsArI ca sa ityeka AbhAso yastvahaMkR^iti || ##US-P18.034ab ## vastu cChAyA smR^iteranyan mAdhuryAdi ca kAraNam | ##US-P18.034cd ## j~naikadesho vikAro vA tadAbhAsAshrayaH pare || ##US-P18.035ab ## ahaMkartaiva saMsArI svatantra iti kecana | ##US-P18.035cd ## ahaMkArAdisaMtAnaH saMsArI nAnvayI pR^ithak || ##US-P18.036ab ## ityevaM saugatA Ahustatra nyAyo vicAryatAm | ##US-P18.036cd ## saMsAriNAM kathA tvAstAM prakR^itaM tvadhunocyate || ##US-P18.037ab ## mukhAbhAso ya Adarshe dharmo nAnyatarasya saH | ##US-P18.037cd ## dvayorekasya ced dharmo viyukte.anyatare bhavet || ##US-P18.038ab ## mukhena vyapadeshAt sa mukhasyaiveti cen matam | ##US-P18.038cd ## nAdarshAnuvidhAnAc ca mukhe satyavibhAvataH || ##US-P18.039ab ## dvayoreveti cet tan na dvayorevApyadarshanAt | ##US-P18.039cd ## adR^iShTasya sato dR^iShTiH syAd rAhoshcandrasUryayoH || ##US-P18.040ab ## rAhoH prAgeva vastutvaM siddhaM shAstrapramANataH | ##US-P18.040cd ## ChAyApakShe tvavastutvaM tasya syAt pUrvayuktitaH || ##US-P18.041ab ## ChAyAkrAnterniShedho.ayaM na tu vastutvasAdhakaH | ##US-P18.041cd ## na hyarthAntaraniShTaM sad vAkyamarthAntaraM vadet || ##US-P18.042ab ## mAdhuryAdi ca yat kAryamuShNadravyAdyasevanAt | ##US-P18.042cd ## ChAyAyA na tvadR^iShTatvAdapAmeva ca darshanAt || ##US-P18.043ab ## AtmAbhAsAshrayAshcaivaM mukhAbhAsAshrayA yathA | ##US-P18.043cd ## gamyate shAstrayuktibhyAmAbhAsAsattvameva ca || ##US-P18.044ab ## na dR^isheravikAritvAdAbhAsasyApyavastutaH | ##US-P18.044cd ## nAcititvAdahaMkartuH kasya saMsAritA bhavet || ##US-P18.045ab ## avidyAmAtra evAtaH saMsAro.astvavivekataH | ##US-P18.045cd ## kUTasthenAtmanA nityamAtmavAnAtmanIva saH || ##US-P18.046ab ## rajjusarpo yathA rajjvA sAtmakaH prAg vivekataH | ##US-P18.046cd ## avastusannapi hyeSha kUTasthenAtmanA tathA || ##US-P18.047ab ## AtmAbhAsAshrayashcAtmA pratyayaiH svairvikAravAn | ##US-P18.047cd ## sukhI duHkhI ca saMsArI nitya eveti kecana || ##US-P18.048ab ## AtmAbhAsAparij~nAnAd yathAtmyena vimohitAH | ##US-P18.048cd ## ahaMkartAramAtmeti manyante te nirAgamAH || ##US-P18.049ab ## saMsAro vastusaMsteShAM kartR^ibhoktR^itvalakShaNaH | ##US-P18.049cd ## AtmAbhAsAshrayAj~nAnAt saMsarantyavivekataH || ##US-P18.050ab ## caitanyAbhAsatA buddherAtmanastatsvarUpatA | ##US-P18.050cd ## syAc cet taM j~nAnashabdaishca vedaH shAstIti yujyate || ##US-P18.051ab ## prakR^itipratyayArthau yau bhinnAvekAshrayau yathA | ##US-P18.051cd ## karoti gacChatItyAdau dR^iShTau lokaprasiddhitaH || ##US-P18.052ab ## nAnayordvyAshrayatvaM tu loke dR^iShTaM smR^itau tathA | ##US-P18.052cd ## jAnAtyartheShu ko heturdvyAshrayatve nigadyatAm || ##US-P18.053ab ## AtmAbhAsastu tiNvAcyo dhAtvarthashca dhiyaH kriyA | ##US-P18.053cd ## ubhayaM cAvivekena jAnAtItyucyate mR^iShA || ##US-P18.054ab ## na buddheravabodho.asti nAtmano vidyate kriyA | ##US-P18.054cd ## ato nAnyatarasyApi jAnAtIti ca yujyate || ##US-P18.055ab ## nApyato bhAvashabdena j~naptirityapi yujyate | ##US-P18.055cd ## na hyAtmA vikriyAmAtro nitya AtmetishAsanAt || ##US-P18.056ab ## na buddherbuddhivAcyatvaM karaNaM na hykartR^ikam | ##US-P18.056cd ## nApi j~nAyata ityevaM karmashabdairnirucyate || ##US-P18.057ab ## na yeShAmeka evAtmA nirduHkho.avikriyaH sadA | ##US-P18.057cd ## teShAM syAcChabdavAcyatvaM j~neyatvaM cAtmanaH sadA || ##US-P18.058ab ## yadAhaMkarturAtmatvaM tadA shabdArthamukhyatA | ##US-P18.058cd ## nAshanAyAdimattvAt tu shrutau tasyAtmateShyate || ##US-P18.059ab ## hanta tarhi na mukhyArtho nApi gauNaH kathaMcana | ##US-P18.059cd ## jAnAtItyAdishabdasya gatirvAcyA tathApi tu || ##US-P18.060ab ## shabdAnAmayathArthatve vedasyApyapramANatA | ##US-P18.060cd ## sA ca neShTA tato grAhyA gatirasya prasiddhitaH || ##US-P18.061ab ## prasiddhirmUDhalokasya yadi grAhyA nirAtmatA | ##US-P18.061cd ## lokAyatikasiddhAntaH sa cAniShTaH prasajyate || ##US-P18.062ab ## abhiyuktaprasiddhishcet pUrvavad durvivekatA | ##US-P18.062cd ## gatishUnyaM na vedo.ayaM pramANaM saMvadatyuta || ##US-P18.063ab ## AdarshamukhasAmAnyaM mukhasyeShTaM hi mAnavaiH | ##US-P18.063cd ## mukhasya pratibimbo hi mukhAkAreNa dR^ishyate || ##US-P18.064ab ## yatra yasyAvabhAsastu tayorevAvivekataH | ##US-P18.064cd ## jAnAtIti kriyAM sarvo loko vakti svabhAvataH || ##US-P18.065ab ## buddheH kartR^itvamadhyasya jAnAtIti j~na ucyate | ##US-P18.065cd ## tathA caitanyamadhyasya j~natvaM buddherihocyate || ##US-P18.066ab ## svarUpaM cAtmano j~nAnaM nityaM jyotiH shruteryataH | ##US-P18.066cd ## na buddhyA kriyate tasmAn nAtmanAnyena vA sadA || ##US-P18.067ab ## dehe.ahaMpratyayo yadvaj jAnAtIti ca laukikAH | ##US-P18.067cd ## vadanti j~nAnakartR^itvaM tadvad buddhestathAtmanaH || ##US-P18.068ab ## bauddhaistu pratyayairevaM kriyamANaishca cinnibhaiH | ##US-P18.068cd ## mohitAH kriaye j~nAnamityAhustArkikA janAH || ##US-P18.069ab ## tasmAj j~nAbhAsabuddhInAmavivekAt pravartitAH | ##US-P18.069cd ## jAnAtItyAdishabdashca pratyayo yA ca tatsmR^itiH || ##US-P18.070ab ## AdarshAnuvidhAyitvaM ChAyAyA asyate mukhe | ##US-P18.070cd ## buddhidharmAnukAritvaM j~nAbhAsasya tatheShyate || ##US-P18.071ab ## buddhestu pratyayAstasmAdAtmAbhAsena dIpitAH | ##US-P18.071cd ## grAhakA iva bhAsante dahantIvolmukAdayaH || ##US-P18.072ab ## svayamevAvabhAsyante grAhakAH svayameva ca | ##US-P18.072cd ## ityevaM grAhakAstItvaM pratiShedhanti saugatAH || ##US-P18.073ab ## yadyevaM nAnyadR^ishyAste kiM tadvAraNamucyatAm | ##US-P18.073cd ## bhAvAbhAvau hi teShAM yau nAnyagrAhyau sadA yadi || ##US-P18.074ab ## anvayi grAhakasteShAmityetadapi tatsamam | ##US-P18.074cd ## acititvasya tulyatvAdanyasmin grAhake sati || ##US-P18.075ab ## adhyakShasya samIpe tu siddhiH syAditi cen matam | ##US-P18.075cd ## nAdhyakShe.anupakAritvAdanyatrApi prasa~NgataH || ##US-P18.076ab ## arthI duHkhI ca yaH shrotA sa tvadhyakSho.athavetaraH | ##US-P18.076cd ## adhyakShasya ca duHkhitvamarthitvaM ca na te matam || ##US-P18.077ab ## kartAdhyakShaH sadasmIti naiva sadgrahamarhati | ##US-P18.077cd ## sadevAsIti mithyoktiH shruterapi na yujyate || ##US-P18.078ab ## avivicyobhayaM vakti shrutishcet syAd grahastathA | ##US-P18.078cd ## asmadastu vivicyaiva tvameveti vaded yadi || ##US-P18.079ab ## pratyayAnvayiniShThatvamukto doShaH prasajyate | ##US-P18.079cd ## tvamityadhyakShaniShThashcedahamadhyakShayoH katham || ##US-P18.080ab ## saMbandho vAcya evAtra yena tvamiti lakShayet | ##US-P18.080cd ## draShTR^idR^ishyatvasaMbandho yadyadhyakShe.akriye katham || ##US-P18.081ab ## akriyatve.api tAdAtmyamadhyakShasya bhaved yadi | ##US-P18.081cd ## AtmAdhyakSho mamAstIti saMbandhAgrahaNe na dhIH || ##US-P18.082ab ## saMbandhagrahaNaM shAstrAditi cen manyase na hi | ##US-P18.082cd ## pUrvoktAH syustridhA doShA graho vA syAn mameti ca || ##US-P18.083ab ## adR^ishirdR^ishirUpeNa bhAti buddhiryadA sadA | ##US-P18.083cd ## pratyayA api tasyAH syustaptAyovisphuli~Ngavat || ##US-P18.084ab ## AbhAsastadabhAvashca dR^isheH sImno na cAnyathA | ##US-P18.084cd ## lokasya yuktitaH syAtAM tadgrahashca tathA sati || ##US-P18.085ab ## nanvevaM dR^ishisaMkrAntirayaHpiNDe.agnivad bhavet | ##US-P18.085cd ## mukhAbhAsavadityetadAdarshe tan nirAkR^itam || ##US-P18.086ab ## kR^iShNAyo rohitAbhAsamityetad dR^iShTamucyate | ##US-P18.086cd ## dR^iShTadArShTAntulyatvaM na tu sarvAtmanA kvacit || ##US-P18.087ab ## tathaiva cetanAbhAsaM cittaM caitanyavad bhavet | ##US-P18.087cd ## mukhAbhAso yathAdarsha AbhAsashcodito mR^iShA || ##US-P18.088ab ## cittaM cetanamityetacChAstrayuktivivarjitam | ##US-P18.088cd ## dehasyApi prasa~NgaH syAc cakShurAdestathaiva ca || ##US-P18.089ab ## tadapyastviti cet tan na lokAyatikasaMgateH | ##US-P18.089cd ## na ca dhIrdR^ishirasmIti yadyAbhAso na cetasi || ##US-P18.090ab ## sadasmIti dhiyo.abhAve vyarthaM syAt tat tvamasyapi | ##US-P18.090cd ## yuShmadasmadvivekaj~ne syAdarthavadidaM vacaH || ##US-P18.091ab ## mamedaMpratyayau j~neyau yuShmadyeva na saMshayaH | ##US-P18.091cd ## ahamityasmadIShTaH syAdayamasmIti cobhayoH || ##US-P18.092ab ## anyonyApekShayA teShAM pradhAnaguNateShyate | ##US-P18.092cd ## visheShanavisheShyatvaM tathA grAhyaM hi yuktitaH || ##US-P18.093ab ## mamedaM dvayamapyetan madhyamasya visheShaNam | ##US-P18.093cd ## dhanI gomAn yathA tadvad deho.ahaMkartureva ca || ##US-P18.094ab ## buddhyArUDhaM sadA sarvaM sAhaMkartrA ca sAkShiNaH | ##US-P18.094cd ## tasmAt sarvAvabhAso j~naH kiMcidapyaspR^ishan sadA || ##US-P18.095ab ## pratilomamidaM sarvaM yathoktaM lokabuddhitaH | ##US-P18.095cd ## avivekadhiyAmasti nAsti sarvaM vivekinAm || ##US-P18.096ab ## anvayavyatirekau hi padArthasya padasya ca | ##US-P18.096cd ## syAdetadahamityatra yuktirevAvadhAraNe || ##US-P18.097ab ## nAdrAkShamahamiti asmin suShupte.anyan manAgapi | ##US-P18.097cd ## na vArayati dR^iShTiM svAM pratyayaM tu niShedhati || ##US-P18.098ab ## svayaMjyotirna hi draShTurityevaM saMvido.asthitAm | ##US-P18.098cd ## kauTasthyaM ca tathA tasyAH pratyayasya ca luptatAm | ##US-P18.098ef ## svayamevAbravIc ChAstraM pratyayAvagatI pR^ithak || ##US-P18.099ab ## evaM vij~nAtavAkyArthe shrutilokaprasiddhitaH | ##US-P18.099cd ## shrutistat tvamasItyAha shroturmohApanuttaye || ##US-P18.100ab ## brahmA dAsharatheryadvaduktaivApAnudat tamaH | ##US-P18.100cd ## tasya viShNutvasaMbodhe na yatnAntaramUcivAn || ##US-P18.101ab ## ahaMshabdasya yA niShThA jyotiShi pratyagAtmani | ##US-P18.101cd ## saivoktA sadasItyevaM phalaM tatra vimuktatA || ##US-P18.102ab ## shrutamAtre na cet syAt kAryaM tatra bhaved dhruvam | ##US-P18.102cd ## vyavahArAt purApIShTaH sadbhAvaH svayamAtmanaH || ##US-P18.103ab ## ashanAyAdinirmuktyai tatkAlA jAyate pramA | ##US-P18.103cd ## tattvamasyAdivAkyArthe triShu kAleShvasaMshayaH || ##US-P18.104ab ## pratibandhavihInatvAt svayaM cAnubhavAtmanaH | ##US-P18.104cd ## jAyetaiva pramA tatra svAtmanyeva na saMshayaH || ##US-P18.105ab ## kiM sadevAhamasmIti kiM vAnyat pratipadyate | ##US-P18.105cd ## sadeva cedahaMshabdaH satA mukhyArtha iShyatAm || ##US-P18.106ab ## anyac cet sadahaMgrAhapratipattirmR^iShaiva sA | ##US-P18.106cd ## tasmAn mukhyagrahe nAsti vAraNAvagateriha || ##US-P18.107ab ## pratyayI pratyayashcaiva yadAbhAsau tadarthatA | ##US-P18.107cd ## tayoracitimattvAc ca caitanye kalpyate phalam || ##US-P18.108ab ## kUTasthe.api phalaM yogyaM rAjanIva jayAdikam | ##US-P18.108cd ## tadanAtmatvahetubhyAM kriyAyAH pratyayasya ca || ##US-P18.109ab ## Adarshastu yadAbhAso mukhAkAraH sa eva saH | ##US-P18.109cd ## yathaivaM pratyayAdarsho yadAbhAsastadA hyaham || ##US-P18.110ab ## ityevaM pratipattiH syAt sadasmIti ca nAnyathA | ##US-P18.110cd ## tat tvamityupadesho.api dvArAbhAvAdanarthakaH || ##US-P18.111ab ## shrotuH syAdupadeshashcedarthavattvaM tathA bhavet | ##US-P18.111cd ## adhyakShasya na cediShTaM shrotR^itvaM kasya tad bhavet || ##US-P18.112ab ## adhyakShasya samIpe syAd buddhereveti cen matam | ##US-P18.112cd ## na tatkR^itopakAro.asti kAShThAd yadvan na kalpyate || ##US-P18.113ab ## buddhau cet tatkR^itaH kashcin nanvevaM pariNAmitA | ##US-P18.113cd ## AbhAse.api ca ko doShaH sati shrutyAdyanugrahe || ##US-P18.114ab ## AbhAse pariNAmashcen na rajjvAdinibhatvavat | ##US-P18.114cd ## sarpAdeshca tathAvocamAdarshe ca mukhatvavat || ##US-P18.115ab ## nAtmAbhAsatvasiddhishcedAtmano grahaNAt pR^ithak | ##US-P18.115cd ## mukhAdestu pR^ithaksiddhiriha tvanyonyasaMshrayaH || ##US-P18.116ab ## adhyakShasya pR^ithaksiddhAvAbhAsasya tadIyatA | ##US-P18.116cd ## AbhAsasya tadIyatve hyadhyakShavyatiriktatA || ##US-P18.117ab ## naivaM svapne pR^ithaksiddheH pratyayasya dR^ishestathA | ##US-P18.117cd ## rathAdestatra shUnyatvAt pratyayasyAtmanA grahaH || ##US-P18.118ab ## avagatyA hi saMvyAptaH pratyayo viShayAkR^itiH | ##US-P18.118cd ## jAyate sa yadAkAraH sa bAhyo viShayo mataH || ##US-P18.119ab ## karmepsitatamatvAt sa tadvAn kArye niyujyate | ##US-P18.119cd ## AkAro yatra cArpyeta karaNaM tadihocyate || ##US-P18.120ab ## yadAbhAsena saMvyAptaH sa j~nAteti nigadyate | ##US-P18.120cd ## trayametad vivicyAtra yo jAnAti sa Atmavit || ##US-P18.121ab ## samyaksaMshayamithyoktAH pratyayA vyabhicAriNaH | ##US-P18.121cd ## ekaivAvagatisteShu bhedastu pratyayArpitaH || ##US-P18.122ab ## AdhibhedAd yathA bhedo maNeravagatestathA | ##US-P18.122cd ## ashuddhiH pariNAmashca sarvaM pratyayasaMshrayAt || ##US-P18.123ab ## prathanaM grahaNaM siddhiH pratyayAnAmihAnyataH | ##US-P18.123cd ## AparokShyAt tadevoktamanumAnaM pradIpavat || ##US-P18.124ab ## kimaj~naM grAhayet kashcit pramANena tu kenacit | ##US-P18.124cd ## vinaiva tu pramANena nivR^ittyAnyasya sheShataH || ##US-P18.125ab ## shabdenaiva pramANena nivR^ittishcedihocyate | ##US-P18.125cd ## adhyakShasyAprasiddhatvAcChUnyataiva prasajyate || ##US-P18.126ab ## cetanastvaM kathaM deha iti cen nAprasiddhitaH | ##US-P18.126cd ## cetanasyAnyatAsiddhAvevaM syAdanyahAnataH || ##US-P18.127ab ## adhyakShaH svayamastyeva cetanasyAparokShataH | ##US-P18.127cd ## tulya evaM prabodhaH syAdaj~nasyAsattvavAdinA || ##US-P18.128ab ## ahamaj~nAsiShaM cedamiti lokasmR^iteriha | ##US-P18.128cd ## karaNaM karma kartA ca siddhAstvekakShaNe kila || ##US-P18.129ab ## prAmANye.api smR^iteH shaighryAd yaugapadyaM vibhAvyate | ##US-P18.129cd ## krameNa grahaNaM pUrvaM smR^iteH pashcAt tathaiva ca || ##US-P18.130ab ## aj~nAsiShamidaM mAM cetyapekShA jAyate dhurvam | ##US-P18.130cd ## visheSho.apekShyate yatra tatra naivaikakAlatA || ##US-P18.131ab ## Atmano grahaNe cApi trayANAmiha saMbhavAt | ##US-P18.131cd ## AtmanyAsaktakartR^itvaM na syAt karaNakarmaNaH || ##US-P18.132ab ## vyAptumiShTaM ca yat karatuH kriyayA karma tat smR^itam | ##US-P18.132cd ## ato hi kartR^itantratvaM tasyeShTaM nAnyatantratA | ##US-P18.133ab ## shabdAd vAnumitervApi pramANAd vA tato.anyataH | ##US-P18.133cd ## siddiH sarvapadArthAnAM syAdaj~naM prati nAnyathA || ##US-P18.134ab ## adhyakShasyApi siddhiH syAt pramANena vinaiva vA | ##US-P18.134cd ## vinA svasya prasiddhistu nAj~naM pratyupayujyate || ##US-P18.135ab ## tasyaivAj~natvamiShTaM cej j~nAtatve.anyA mitirbhavet | ##US-P18.135cd ## anyasyaivAj~natAyAM ca tadvij~nAne dhruvA bhavet || ##US-P18.136ab ## j~nAtatA svAmalAbho vA siddhiH syAdanyadeva vA | ##US-P18.136cd ## j~nAtatve.anantaraktau tvaM pakShau saMsmartumarhasi || ##US-P18.137ab ## siddhiH syAt svAtmalAbhashced yatnastatra nirarthakaH | ##US-P18.137cd ## sarvalokaprasiddhatvAt svahetubhyastu vastunaH || ##US-P18.138ab ## j~nAnaj~neyAdivAde.ataH siddhirj~nAtatvamucyate | ##US-P18.138cd ## adhyakShAdhyakShyayoH sidDirj~neyatvaM nAtmalAbhatA || ##US-P18.139ab ## spaShTatvaM karmakartrAdeH siddhatA yadi kalpyate | ##US-P18.139cd ## spaShTatAspaShTate syAtAmanyasyaiva na cAtmanaH || ##US-P18.140ab ## adraShTurnaiva cAndhasya spaShTIbhAvo ghaTasya tu | ##US-P18.140cd ## kartrAdeH spaShTateShTA ced draShTR^itAdhyakShakartR^ikA || ##US-P18.141ab ## anubhUteH kimanyasmin syAt tavApekShayA vada | ##US-P18.141cd ## anubhavitarIShTA syAt so.apyanubhUtireva naH || ##US-P18.142ab ## \oq abhinno.api hi buddhyAtmA viparyAsitadarshanaiH | ##US-P18.142cd ## grAhyagrAhakasaMvittibhedavAniva lakShyate\cq || ##US-P18.143ab ## bhUtiryeShAM kriyA saiva kArakaM saiva cocyate | ##US-P18.143cd ## sattvaM nAshitvamasyAshcet sakartR^itvaM thateShyatAm | ##US-P18.143ef ## na kashcic ceShyate dharma iti cet pakShahAnatA || ##US-P18.144ab ## nanvastitvAdayo dharmA nAstitvAdinivR^ittayaH | ##US-P18.144cd ## na bhUtestarhi nAshitvaM svAlakShaNyaM hi te || ##US-P18.145ab ## svalakShaNAvadhirnAsho nAsho.anAshanivR^ittitA | ##US-P18.145cd ## agorasattvaM gotvaM te na tu tad goH svalakShaNam || ##US-P18.146ab ## kShaNavAcyo.api yo.arthaH syAt so.apyanyAbhAva eva te | ##US-P18.146cd ## bhedAbhAve.apyabhAvasya bhedo nAmabhiriShyate || ##US-P18.147ab ## nAmabhedairanekatvamekasya syAt kathaM tava | ##US-P18.147cd ## apoho yadi bhinnAnAM vR^ittistasya kathaM gavi || ##US-P18.148ab ## nAbhAvA bhedakAH sarve visheShA vA kadAcana | ##US-P18.148cd ## nAmajAtyAdayo yadvat saMvidaste.avisheShataH || ##US-P18.149ab ## pratyakShamanumAnaM vA vyavahAre yadIcChasi | ##US-P18.149cd ## driyAdArakabhedaistadabhyupeyaM dhruvaM bhavet || ##US-P18.150ab ## tasmAn nIlaM tathA pItaM ghaTAdirvA visheShaNam | ##US-P18.150cd ## saMvidastadupetyaM syAd yena cApyanubhUyate || ##US-P18.151ab ## rUpAdInAM yathAnyaH syAd grAhyatvAd grAhakastathA | ##US-P18.151cd ## pratyayasaya thatAnyaH syAd vya~njakatvAc ca dIpavat || ##US-P18.152ab ## adhyakShasya dR^isheH kIdR^ik saMbandhaH saMbhaviShyati | ##US-P18.152cd ## adhyakR^iyeNa tu dR^ishyena muktvAnyo draShTR^idR^ishyatAm || ##US-P18.153ab ## adhyakSheNa kR^itA dR^iShTirdR^ishyaM vyApnotyatApi vA | ##US-P18.153cd ## nityAdhyakShakR^itaH dashcidupakAro bhaved dhiyAm || ##US-P18.154ab ## sa coktastannibhatvaM prAk saMvyAptishca ghaTAdiShu | ##US-P18.154cd ## yathAlokAdisaMvyAptirvya~njakatvAd dhyasthatA || ##US-P18.155ab ## Alokastho ghaTo yadvad buddhyArUDho bhavet tathA | ##US-P18.155cd ## dhIvyAptiH syAd ghaTAroho dhiyo vyAptau karmo bhavet || ##US-P18.156ab ## pUrvaM syAt pratyayavyAptistato.anugraha AtmanaH | ##US-P18.156cd ## kR^itsnAdhyakShasya so.ayuktaH kAlAkAshAdivat kramaH || ##US-P18.157ab ## viShayagrahaNaM yasya kAraNApekShayA bhavet | ##US-P18.157cd ## satyeva grAhyasheShe ca pariNAmI sa cittavat || ##US-P18.158ab ## adhyakSho.ahamiti j~nAnaM buddhereva vinishcayaH | ##US-P18.158cd ## nAdhyakShasyAvisheShatvAn na tasyAsti paro yataH || ##US-P18.159ab ## kartrA cedahamityevamanubhUyeta muktatA | ##US-P18.159cd ## sukhaduHkhavinirmoko nAhaMkartari yujyate || ##US-P18.160ab ## dehAdAvabhimAnottho duHkhIti pratyayo dhruvam | ##US-P18.160cd ## kuNDalipratyayo yadvat pratyagAtmAbhimAninA || ##US-P18.161ab ## bAdhyate pratyayeneha vivekenAvivekavAn | ##US-P18.161cd ## viparyaye.asadantaM syAt pramANasyApramANataH || ##US-P18.162ab ## dAhacChedavinAsheShu duHkhitvaM nAnyathAtmanaH | ##US-P18.162cd ## naiva hyanyasa dAhAdAvanyo duHkhI bhavet kvacit || ##US-P18.163ab ## asparshatvAdadehatvAn nAhaM dAhyo yataH sadA | ##US-P18.163cd ## tasmAn mithyAbhimAnotthaM mR^ite putre mR^itiryathA || ##US-P18.164ab ## kuNDalyahamiti hyetad bAdhyetaiva vivekinA | ##US-P18.164cd ## duHkhIti pratyayastadvat kevalAhaMdhiyA sadA || ##US-P18.165ab ## siddhe duHkhitva iShTaM syAt tacChakitvaM sadAtmanaH | ##US-P18.165cd ## mithyAbhimAnato duHkhI tenArthApAdanakShayaH || ##US-P18.166ab ## asparsho.api yathA sparshamacalashcalanAdi ca | ##US-P18.166cd ## avivekAt tathA duHkhaM mAnasaM cAtmanIkShate || ##US-P18.167ab ## vivekAtmadhiyA duHkhaM nudyate calcAdivat | ##US-P18.167cd ## avivekasvabhAvena namo gacChatyanicChataH || ##US-P18.168ab ## tadAnudR^ishyate du;khaM naishcalye naiva tasya tat | ##US-P18.168cd ## pratyagAtmani tasmAt tad du;khaM naivopapadyate || ##US-P18.169ab ## tvaMsatortulyanIDatAn nIlAshvavadidaM bhavet | ##US-P18.169cd ## nirduHkhavAcinA yogAt tvaMshabdasya tadarthatA || ##US-P18.170ab ## pratyagAtmAbhihAnena tacChabdasya yutestathA | ##US-P18.170cd ## dashamastvamasItyevaM vAkyaM syAt pratyafAtmani || ##US-P18.171ab ## svArthasya hyaprahANena vishiShTArthasamarpakau | ##US-P18.171cd ## pratyagAtmAvagatyantau nAnyo.artho.arthAd virodhyataH || ##US-P18.172ab ## navabuddhyapahArAd dhi svAtmAnaM dashapUra1am | ##US-P18.172cd ## asashya~n j~nAtumevecChet svamAtmAnaM janastathA || ##US-P18.173ab ## avidyAbaddhacakShuShTvAt kAmApahR^itadhIH sadA | ##US-P18.173cd ## viviktaM dR^ishimAtmAnaM nekShate dashamaM yathA || ##US-P18.174ab ## dashamastvamasItyevaM tattvamasyAdivAkyataH | ##US-P18.174cd ## svamAtmAnaM vijAnAti kR^itsnAntaHkaraNekShaNam || ##US-P18.175ab ## idaM pUrvamidaM pashcAt padaM vAdye bhavediti | ##US-P18.175cd ## niyamo naiva vede.asti padasAMgatyamarthataH || ##US-P18.176ab ## vAkye hi shrUyamANAnAM padAnAmarthasaMsmR^itiH | ##US-P18.176cd ## anvayavyatirekAbhyAM tato vAkyArthabodhanam || ##US-P18.177ab ## yadA nityeShu vAkyeShu padArthastu vivicyate | ##US-P18.177cd ## vAkyArthaj~nAnasaMkrAntyai tadA prashno na yujyate || ##US-P18.178ab ## anvayavyatirekoktiH padArthasmaraNAya tu | ##US-P18.178cd ## smR^ityabhAve na vAkyArtho j~nAtuM shakyo hi kenacit || ##US-P18.179ab ## tattvamasyAdivAkyeShu tvaMpadArthAvivekataH | ##US-P18.179cd ## vyajyate naiva vAkyArtho nityamukto.ahamityataH || ##US-P18.180ab ## anvayavyatirekoktistadvivekAya nAnyathA | ##US-P18.180cd ## tvaMpadArthaviveke hi pANAvarpitavilvavat || ##US-P18.181ab ## vAkyArtho vyajyate caivaM kevalo.ahaMpadArthataH | ##US-P18.181cd ## duHkhItyetadapohena pratyagAtmavinishcayAt || ##US-P18.182ab ## tatraivaM saMbhavatyarthe shrutahAnAshrutArthadhiH | ##US-P18.182cd ## naivaM kalpayituM yuktA padavAkyArthakovidaiH || ##US-P18.183ab ## pratyakShAdIni bAdheran kR^iShNalAdiShu pAkavat | ##US-P18.183cd ## akShajAdinibhairetaiH kathaM syAd vAkyabAdhanam || ##US-P18.184ab ## duHkhyasmIti sati j~nAne nirduHkhIti na jAyate | ##US-P18.184cd ## pratyakShAdinibhatve.api vAkyAn na vyabhicArataH || ##US-P18.185ab ## svapne duHkhyahamadyAsaM dAhacChedAdihetutaH | ##US-P18.185cd ## tatkAlabhAvibhirvAkyairna bAdhaH kriyate yadi || ##US-P18.186ab ## samAptestarhi duHkhasya prAk ca tadbAdha iShyatAm | ##US-P18.186cd ## na hi duHkhasya saMtAno bhrAntervA dR^ishyate kvacit || ##US-P18.187ab ## pratyagAtmana AtmatvaM duHkhyasmItyasya bAdhayA | ##US-P18.187cd ## dashamaM navamasyeva veda cedaviruddhatA || ##US-P18.188ab ## nityamuktatvavij~nAnaM vAkyAd bhavati nAnyataH | ##US-P18.188cd ## vAkyArthasyApi vij~nAnaM padArthasmR^itipUrvakam || ##US-P18.189ab ## anvayavyatirekAbhyAM padArthaH smaryate dhruvam | ##US-P18.189cd ## evaM nirduHkhamAtmAnamakriyaM pratipadyate || ##US-P18.190ab ## sadevetyAdivAkyebhyaH pramA sphuTatarA bhavet | ##US-P18.190cd ## dashamastvamasItyasmAd yathaivaM pratyagAtmani || ##US-P18.191ab ## prabodhena yathA svApnaM sarvaM duHkhaM nivartate | ##US-P18.191cd ## pratyagAtmadhiyA tadvad duHkhitvaM sarvadAtmanaH || ##US-P18.192ab ## kR^iShNalAdau pramAjanma tadanyArthAmR^idutvataH | ##US-P18.192cd ## tattvamasyAdivAkyeShu na tvevamavirodhataH || ##US-P18.193ab ## vAkye tat tvamasItyasmi~n j~nAtArthaM tadasidvayam | ##US-P18.193cd ## tvamarthasmR^ityasAhAyyAd vAkyaM notpAdayet pramAm || ##US-P18.194ab ## tattvamostulyanIDArthamasItyetat padaM bhavet | ##US-P18.194cd ## tacChabdaH pratyagAtmArthastacChabdArthastvamastathA || ##US-P18.195ab ## duHkhitvApratyagAtmatvaM vArayetAmubhAvapi | ##US-P18.195cd ## evaM ca netinetyarthaM gamayetAM parasparam || ##US-P18.196ab ## evaM tat tvamasItyasya gamyamAne phale katham | ##US-P18.196cd ## apramANatvamasyodtvA kriyApekShtvamucyate || ##US-P18.197ab ## tasmAdAdyantamadhyeShu kurvityetad virodhyataH | ##US-P18.197cd ## na kalpyamashrutatvAc ca shrutatyAgo.apyanarthakaH || ##US-P18.198ab ## yathAnubhUyate tR^iptirbhujervAkyAn na gamyate | ##US-P18.198cd ## vAdyasya vidhR^itistadvad goshakR^itpAyasikriya || ##US-P18.199ab ## satyamevamanAtmArthe vAkyAt pArokShabodhanam | ##US-P18.199cd ## pratyagAtmani na tvevaM saMhyAprAptivadadhruvam || ##US-P18.200ab ## svasaMvedyatvaparyAyaH svapramANaka iShyatAm | ##US-P18.200cd ## nivR^ittAvahmaH siddhaH svAtmano.anubhavashca naH || ##US-P18.201ab ## buddhInAM viShayo duHkhaM tA yasya viShayA matAH | ##US-P18.201cd ## kuto.asya duHkhasaMbandho dR^isheH syAt pratyagAtmanaH || ##US-P18.202ab ## dR^ishirevAnubhUyeta svenaivAnubhavAtmanA | ##US-P18.202cd ## tadAbhAsatayA janma dhiyo.asyAnbhavaH smR^itaH || ##US-P18.203ab ## ashanAyAdinirmuktaH siddho mokShastvameva saH | ##US-P18.203cd ## shrotavyAdi tavetyetad viruddhaM kathamucyate || ##US-P18.204ab ## setsyatItyeva cet tat syAcChravaNAdi tadA bhavet | ##US-P18.204cd ## mokShasyAnityataivaM syAd virodhyevAnyathA vacaH || ##US-P18.205ab ## shrotR^ishrotavyayorbhedo yadIShtaH syAd bhavedidam | ##US-P18.205cd ## iShTArthakopa evaM syAn na yuktaM sarvathA vacaH || ##US-P18.206ab ## siddho mokSho.ahamityevaM j~nAtvAtmAnaM bhaved yadi | ##US-P18.206cd ## cikIShuryaH sa mUDhAtmA shAstraM codghATayatyapi || ##US-P18.207ab ## na hi siddhasya kartavyaM sakAryasya na siddhatA | ##US-P18.207cd ## ubhayAlambanaM kurvannAtmAnaM va~ncayatyasau || ##US-P18.208ab ## siddho mokShastvamityetad vastumAtraM pradarshyate | ##US-P18.208cd ## shrotustathAtvavij~nAne pravR^ittiH syAt kathaM tviti || ##US-P18.209ab ## kartA duHkhyahamasmIti pratyakShenAnubhUyate | ##US-P18.209cd ## kartA duHkhI ca mA bhUvamiti yatno bhavet tataH || ##US-P18.210ab ## tadvij~nAnAya yuktyAdi kartavyaM shrutirabravIt | ##US-P18.210cd ## kartR^itvAdyanuvAdena siddhatvAnubhayAya tu || ##US-P18.211ab ## nirduHkho niShkriyo.akAmaH siddho mokSho.ahamityapi | ##US-P18.211cd ## gR^ihItvaivaviruddhArthamAdadhyAt kathameva saH || ##US-P18.212ab ## sakAmaH sakriyo.asiddha iti me.anubhavaH katham | ##US-P18.212cd ## ato me viparItasya tad bhavAn vaktumarhati || ##US-P18.213ab ## ihaiva ghaTate prashno na muktatvAnubhUtaye | ##US-P18.213cd ## pramAnena virodhI yaH so.atrArthaH prashnamarhati || ##US-P18.214ab ## ahaM nirmukta ityeSha sadasItyanyamAnajaH | ##US-P18.214cd ## pratyakShAbhAsajanyatvAd duHkhitvaM prashnamarhati || ##US-P18.215ab ## pR^iShTamAkA~NkShitaM vAcyaM duHkhAbhAvamabhIpsitam | ##US-P18.215cd ## kathaM hIdaM nivarteta duHkhaM sarvAtmanA mama || ##US-P18.216ab ## iti prashnAnurUpaM yad vAcyaM duHkhanivartakam | ##US-P18.216cd ## shruteH svAtmani nAsha~NkA pramANye sati vidyate || ##US-P18.217ab ## tasmAdAtmavimuktatvaM pratyAyayati tadvacaH | ##US-P18.217cd ## vaktavyaM tu tahtArthaM syAd virodhe.asati kenacit || ##US-P18.218ab ## ito.anyo.anubhavaH kashcidAtmano nopapadyate | ##US-P18.218cd ## avij~nAtaM vijAnatAM vij~nAtAramiti shruteH || ##US-P18.219ab ## tvaMpadArthavivekAya saMnyAsaH sarvakarmaNAm | ##US-P18.219cd ## sAdhanatvaM vrajatyeva shAnto dAntAdishAsanAt || ##US-P18.220ab ## tvamarthaM pratyagAtmAnaM pashyedAtmAnamAtmani | ##US-P18.220cd ## vAkyArthaM tata AtmAnaM sarvaM pashyati kevalam || ##US-P18.221ab ## sarvamAtmeti vAkyArthe vij~nAte.asya pramANataH | ##US-P18.221cd ## asattve hyanyamAnasya vidhistaM yojayet katham || ##US-P18.222ab ## tasmAd vAdyArthavij~nAnAn nordhvaM karmavidhirbhavet | ##US-P18.222cd ## na hi brahmAsmi karteti viruddhe bhavato dhiyau || ##US-P18.223ab ## brahmAsmIti hi vidyeyaM naiva kartetI bAdhyate | ##US-P18.223cd ## sakAmo baddha ityevaM pramANAbhAsajAtayA || ##US-P18.224ab ## shAstrAd brahmAsmi nAnyo.ahamiti buddhirbhaved dR^idhA | ##US-P18.224cd ## yadAyuktA tadaivaM dhIryathA dehAtmadhIriti || ##US-P18.225ab ## sabhayAdabhayaM prAptastadarthaM yatate ca yaH | ##US-P18.225cd ## sa punaH sabhayaM gantuM svatantrashcen na hIcChati || ##US-P18.226ab ## yatheShTAcaraNaprAptiH saMnyAsAdividhau kutaH | ##US-P18.226cd ## padArthAjnAnabuddhasya vAdyArthAnubhavArthinaH || ##US-P18.227ab ## ataH sarvamidaM siddhaM yat prAgasmAbhirIrtam || ##US-P18.228ab ## yo hi yasmAd viraktaH syAn nAsau tasmai pravartate | ##US-P18.228cd ## lokatrayAd viraktvAn mumkShuH kimitIhate || ##US-P18.229ab ## kShudhayA piDyamAno.api na viShaM hyattumicChati | ##US-P18.229cd ## miShTAnnadhvastatR^iD jAnan nAmUDhastaj jighatsati || ##US-P18.230ab ## vedAntavAkyapuShpebhyo j~nAnAmR^itamadhUttamam | ##US-P18.230cd ## ujjahArAlivad yo nastasmai sadgurave namaH || ##US-P19.001ab ## prayujya tR^iShNAjvaranAshakAraNaM cikitsitaM j~nAnavirAgabheShajam | ##US-P19.001cd ## na yAti kAmajvarasannipAtajAM sharIramAlAshatayogaduHkhitAm || ##US-P19.002ab ## ahaM mameti tvamanarthamIhase parArthamicChanti tavAnya Ihitam | ##US-P19.002cd ## na te.arthabodho na hi me.asti cArthitA tatashca yuktaH shama eva te manaH || ##US-P19.003ab ## yato na cAnyaH paramAt sanAtanAt sadaiva tR^ipto.ahamato na me.arthitA | ##US-P19.003cd ## sadaiva muktashca na kAmaye hitaM yatasva cetaH prashamAya te.adhikam || ##US-P19.004ab ## ShaDUrmimAlAbhyativR^itta eva yaH sa eva cAtmA jagatashca naH shruteH | ##US-P19.004cd ## pramANatashcApi mayA pravedyate mudhaiva tasmAc ca manastavehitam || ##US-P19.005ab ## tvayi prashAnte na hi sAsti bhedadhIryato jagan mohamupaiti mAyayA | ##US-P19.005cd ## graho hi mAyAprabhavasya kAraNaM grahAd vimoke na hi sAsti kasyacit || ##US-P19.006ab ## na me.asti mohastava caiShTitena hi prabuddhatattvastvasito hyavikriyaH | ##US-P19.006cd ## na pUrvatattvottarabhedatA hi no vR^ithaiva tasmAc ca manastavehitam || ##US-P19.007ab ## yatashca nityo.ahamato na cAnyathA vikArayoge hi bhavedanityatA | ##US-P19.007cd ## sadA prabhAto.ahamato hi cAdvayo vikalpitaM cApyasadityavasthitam || ##US-P19.008ab ## abhAvarUpaM tvamasIha he mano nirIkShyamANe na hi yuktito.astitA | ##US-P19.008cd ## sato hyanAshAdasato.apyajanmato dvayaM ca te.atastava nAstiteShyate || ##US-P19.009ab ## draShTA ca dR^ishyaM ca tathA ca darshanaM bhramaH sa sarvastava kalpito hi saH | ##US-P19.009cd ## dR^isheshca bhinnaM na hi dR^ishyamIkShyate svapan vibodhe ca tathA na bhidyate || ##US-P19.010ab ## vikalpanA cApi tathAdvayA bhavedavastuyogAt tadalAtacakravat | ##US-P19.010cd ## na shaktibhedo.asti yato na cAtmanAM tato.advayatvaM shrutito.avasIyate || ##US-P19.011ab ## mithashca bhinnA yadi te hi cetanAH kShayastu teShAM parimANayogataH | ##US-P19.011cd ## dhruvo bhaved bhedavatAM hi dR^iShTato jagatkShayashcApi samastamokShataH || ##US-P19.012ab ## na me.asti kashcin na ca so.asmi kasyacid yato.advayo.ahaM na hi cAsti kalpitam | ##US-P19.012cd ## akalpitashcAsmi purA prasiddhito vikalpanAyA dvayameva kalpitam || ##US-P19.013ab ## vikalpanA cApyabhave na vidyate sadanyadityevamato na nAstitA | ##US-P19.013cd ## yataH pravR^ittA tava cApi kalpanA purA prasiddherna ca tad vikalpitam || ##US-P19.014ab ## asad dvayaM te.api hi yad yadIkShate na dR^iShTamityeva na caiva nAstitA | ##US-P19.014cd ## yataH pravR^ittA sadasadvikalpanA vicAravac cApi tathAdvayaM ca sat || ##US-P19.015ab ## sadabhyupetaM bhavatopakalpitaM vicArahetoryadi tasya nAstitA | ##US-P19.015cd ## vicArahAnAc ca tahaiva saMsthitaM na cet tadiShTaM nitarAM sadiShyate || ##US-P19.016ab ## asatsamaM caiva sadityapIti cedanarthavattvAt kharashR^i~NgatulyataH | ##US-P19.016cd ## anarthavattvaM tvasati hyakAraNaM na caiva tasmAn na viparyaye.anyathA || ##US-P19.017ab ## asiddhatashcApi vicArakAraNAd dvayaM ca tasmAt prasR^itaM hi mAyayA | ##US-P19.017cd ## shruteH smR^iteshcApi tathA hi yuktitaH prasiddhyatItthaM na tu yujyate.anyathA || ##US-P19.018ab ## vikalpanAc cApi vidharmakaM shruteH purA prasiddheshca vikalpitaM.advayam | ##US-P19.018cd ## na ceti netIti tathA vikalpitaM niShidhyate.atrApyavasheShasiddhaye || ##US-P19.019ab ## akalpite.apyevamajAdvayAkShare vikalpayantaH sadasac ca janmabhiH | ##US-P19.019cd ## svacittamAyAprabhavaM ca te bhavaM jarAM ca mR^ityuM ca niyAnti saMtatam || ##US-P19.020ab ## bhavAbhavatvaM tu na cedavasthitirna tasya cAnyastviti janma nAnyathA | ##US-P19.020cd ## sato hyasattvAdasatashca sattvato na ca kriyA kArakamityato.apyajam || ##US-P19.021ab ## akurvadiShTaM yadi vAsya kArakaM na kiMcidanyan nanu nAstyakArakam | ##US-P19.021cd ## sato visheShAdasatashca saccyutau tulAntayoryadvadanishcayAn na hi || ##US-P19.022ab ## na cet sa iShTaH sadasadviparyayaH kathaM bhavaH syAt sadasadvyavasthitau | ##US-P19.022cd ## vibhaktametad dvayamapyavasthitaM na janma tasmAc ca mano hi kasyacit || ##US-P19.023ab ## athAbhyupetyApi bhavaM tavecChato bravImi nArthastava ceShTitena me | ##US-P19.023cd ## na hAnavR^iddhI na yataH svato.asato bhavo.anyato vA yadi vAstitA tayoH || ##US-P19.024ab ## dhruvA hyanityAshca na cAnyayogino mithashca kAryaM na ca teShu yujyate | ##US-P19.024cd ## ato na kasyApi hi kiMcidiShyate svayaM hi tattvaM na niruktigocaram || ##US-P19.025ab ## samaM tu tasmAt satataM vibhAtavad dvayAd vimuktaM sadasadvikalpitAt | ##US-P19.025cd ## nirIkShya yuktyA shrutitashca buddhimAnasheShanirvANamupaiti dIpavat || ##US-P19.026ab ## avedyamekaM yadananyavedinAM kutArkikANAM ca suvedyamanyathA | ##US-P19.026cd ## nirIkShya cetthaM tvaguNagraho.aguNaM na yAti mohaM grahadoShamuktitaH || ##US-P19.027ab ## ato.anyathA na grahanAsha iShyate vimohabuddhergraha eva kAraNam | ##US-P19.027cd ## graho.apyaheturhyanalastvanindhano yathA prashAntiM paramAM tathA vrajet || ##US-P19.028ab ## vimathya vedodadhitaH samuddhR^itaM surairmahAbdhestu yathA mahAtmabhiH | ##US-P19.028cd ## tathA.amR^itaM j~nAnamidaM hi yaiH purA namo gurubhyaH paramikShitaM ca yaiH || \newpage ##(Prose SectionsI-III) ## atha mokShasAdhanopadeshavidhiM vyAkhyAsyAmo mumukShUNAM shraddadhAnAnAmarthinAmarthAya || 1|| tadidaM mokShasAdhanaM j~nAnaM sAdhanasAdhyAdanityAt sarvasmAd viraktAya tyaktaputravittalokaiShaNAya pratipannaparamahaMsapArivrAjyAya shamadamadayAdiyuktAya shAstraprasiddhashiShyaguNasampannAya shucaye brAhmaNAya vidhivadupasannAya shiShyAya jAtikarmavR^ittavidyAdhijanaiH parIkShitAya brUyAt punaH punaryAvad grahaNaM dR^iDhIbhavati || 2|| shrutishca \-\- \oq parIkShya \.\.\. tattvato brahmavidyAM\cq iti | dR^iDhagR^ihItA hi vidyAtmanaH shreyase santatyai ca bhavati | vidyAsantataishca prANyanugrahAya bhavati nauriva nadIM titIrShoH | shAstraM ca \-\- \oq yadyapi asmA imAmadbhiH parigR^ihItAM dhanasya pUrNAM dadyAdetadeva tato bhUyaH\cq iti | anyathA ca j~nAnaprAptyabhAvAt \-\- \oq AcAryavAn puruSho veda\cq \oq AcAryAd dhaiva vidyA viditA (sAdhiShThaM prApat) \cq \oq AcAryaH plAvayitA tasya (samyag) j~nAnaM plava ihocyate\cq ityAdishrutibhyaH smR^itibhyashca || 3|| shiShyasya j~nAnagrahaNaM ca lingairbuddhvA tadagrahaNahetUnadharmalaukikapramAdanityAnitya(vastu) vivekaviShayAsaMjAtadR^iDhapUrvashrutatvalokacintAvekShaNajAtyAdyabhimAnAdIMstat pratipakShaiH shrutismR^itivihitairapanayedakrodhAdibhirahiMsAdibhishca yamairj~nAnAviruddhaishca niyamaiH || 4|| amAnitvAdiguNaM ca j~nAnopAyaM samyag grAhayet || 5|| AcAryAshcohApohagrahaNadhAraNashamadamadayAnugrahAdisampanno labdhAgamo dR^iShTAdR^iShTabhogeShvanAsaktastyaktasarvakarmasAdhano brahmavid brahmaNi sthito.abhinnavR^itto dambhadarpakuhakashAThyamAyAmAtsaryAnR^itAhaMkAramamatvAdidoShavarjitaH kevalaparAnugrahaprayojano vidyopayogArthI pUrvamupadishet \-\- \oq sadeva somyedamagra AsIdekamevAdvitIyaM\cq \oq yatra nAnyat pashyati\cq \oq AtmA vA idameka evAgra AsIt\cq \oq sarvaM khalvidaM brahma\cq ity(AdyaH) AtmaikatvapratipAdanaparAH shrutIH || 6|| upadishya ca grAhayed brahmaNo lakShaNaM \-\- \oq ya AtmApahatapApmA\cq \oq yat sAkShAdaparokShAd brahma\cq \oq yo.anAtmye\cq \oq sa vA eShaH\cq \oq aprANo hyamanAH\cq \oq sabAhyAbhyantaro hyajaH\cq \oq vij~nAnaghana eva\cq \oq anantaramabAhyaM\cq \oq anyadeva tad viditAdatho aviditAt\cq \oq AkAsho vai nAma\cq ityAdishrutibhiH || 7|| smR^itibhishca \-\- \oq na jAyate mriyate vA\cq \oq nAdatte kasyacit pApaM\cq \oq yathAkAshasthito nityaM\cq \oq kShetraj~nAM cApi mAM viddhi\cq \oq na sat tan nAsaducyate\cq \oq anAditvAn nirguNatvAt\cq \oq samaM sarveShu bhUteShu\cq \oq uttamaH puruShaH\cq ityAdibhiH shrutyuktalakShaNAviruddhAbhiH paramAtmAsaMsAritvapratipAdanaparAbhiH tasya sarveNAnanyatvapratipAdanaparAbhishca || 8|| evaM shrutismR^itibhirgR^ihitaparamAtmalakShaNaM shiShyaM saMsArasAgarAduttitIShuM pR^icChet \-\- kastvamasi somyeti || 9|| sa yadi brUyAt \-\- brAhmaNaputro.adonvayo brahmacAryAsaM gR^ihastho vedAnImasmi paramahaMsaparivrAT saMsArasAgarAj janmamR^ityumahAgrahAduttitIShuriti || 10|| AcAryo brUyAd \-\- ihaiva te somya mR^itasya sharIraM vayobhiradyate mR^idbhAvaM vApadyate tatra kathaM saMsArasAgarAdattartumicChasIti || 11|| sa yadi brUyAt \-\- anyo.ahaM sharIrAt | sharIraM tu jAyate mriyate vayobhiradyate mR^idbhAvamApadyate shastrAgnyAdibhish ca vinAshyate vyAdhyAdhibhishca yujyate | tasminnahaM svasvakR^itadharmAdharmavashAt pakShI nIdamiva praviShTaH punaH punaH sharIravinAshe dharmAdharmavashAcCharIrAntaraM yAsyAmi pUrvanIDavinAshe pakShIva nIDAntaram | evamevAhamanAdau saMsAre devatirya~nmanuShyanirayasthAneShu svakarmavashAdupAttaM sharIraM tyajan navaM navaM cAnyadupAdadAno janmamaraNaprabandhacakre ghaTIyantravat svakarmaNA bhrAmyamANaH krameNedaM sharIramAsAdya saMsAracakrabhramaNAdasmAn nirviNNo bhagavantamupasanno.asmi saMsAracakrabhramaNaprashamAyeti | tasmAn nitya evAhaM sharIrAdanyaH | sharIrANyAgacChantyapagacChanti ca vAsAMShIva puruShasyeti || 12|| AcAryo brUyAt \-\- sAdhvavAdhIH samyak pashyasi | kathaM mR^iShAvAdhIH brAhmaNaputro.adonvayo brahmacaryAsaM gR^ihastho vA idAnImasmi paramahaMsaparivrADiti || 13|| sa yadi brUyAt \-\- bhagavan, kathamahaM mR^iShAvAdiShamiti || 14|| taM prati brUyAdAcAryaH \-\- yatastvaM bhinnajAtyanvayasaMskAraM sharIraM jAtyanvayasaMskAravarjitasyAtmanaH pratyaj~nAsIrbrAhmaNaputro.adonvaya ityAdinA vAkyeneti || 15|| sa yadi pR^icChet \-\- shR^iNu somya yathedaM sharIraM tvatto bhinnaM bhinnajAtyanvayasaMskAraM tvaM ca jAtyanvayasaMskAravarjita ityuktvA taM smArayet \-\- smartumarhasi somya paramAtmAnaM sarvAtmAnaM yathoktalakShaNaM shrAvito.asi \oq sadeva somyedaM\cq ityAdi(bhiH) shrutibhiH smR^itibhishca | lakShaNaM ca tasya shrutibhiH smR^itibhishca || 17|| labdhaparamAtmalakShaNasmR^itaye brUyAt \-\- yo.asAvAkAshanAmA nAmarUpAbhyAmarthAntarabhUto.asharIro.asthUlAdilakShaNo.apahatapApmatvAdilakShaN ashca sarvaiH saMsAradharmairanAgandhitaH \oq yat sAkShAdaparokShAd brahma \.\.\. eSha ta AtmA sarvAntaraH\cq \oq adR^iShTo draShTA ashrutaH shrotA amato mantA avij~nAto vij~nAtA\cq nityavij~nAnasvarUpo.anantaro.abAhyaH \oq vij~nAnaghana eva\cq paripUrNa AkAshavatanantashaktiH AtmA sarvasya, ashanAyAdivarjitaH, AvirbhAvatirobhAvavarjitashca svAtmavilakShaNayornAmarUpayorjagadbIjabhUtayoH svAtmasthayoH tattvAnyatvAbhyAmanirvacanIyayoH svasaMvedyayoH sadbhAvamAtreNAcintyashaktitvAd vyAkartAvyAkR^itayoH || 18|| te nAmarUpe.avyAkR^ite sati vyAkriyamANe tasmAdetasmAdAtmana AkAshanAmAkR^itI saMvR^itte | tac cAkAshAkhyaM bhUtamanena prakAreNa paramAtmanaH sambhUtaM prasannAt salilAn malamiva phenam | na salilaM na ca salilAdatyantabhinnaM phenam | salilavyatirekeNadarshanAt | salilaM tu svacChamanyat phenAn malarUpAt | evaM paramAtmA nAmarUpAbhyAmanyaH phenAsthAnIyAbhyAM shuddhaH prasannastadvilakShaNaH | te nAmarUpe.avyAkR^ite satI vyAkriyamANe phenasthAnIye AkAshanAmAkR^itI saMvR^itte || 19|| tato.api sthUlabhAvamApadyamAne nAmarUpe vyAkriyamANe vAyubhAvamApadyete tato.apyagnibhAvamagnerabhAvaM tataH pR^ithvIbhAvamityevaMkrameNa pUrvapUrvo(ttaro) ttarAnupraveshena pa~ncamahAbhUtAni pR^ithivyantAnyutpannAni | tataH pa~ncamahAbhUtaguNavishiShTA pR^ith(i) vI | pR^ith(i) vyAshca pa~ncAtmakyo vrIhiyavAdyA oShadhayo jAyante | tAbhyo bhakShitAbhyo lohitaM shukraM ca strIpuMsasharIrasaMbandhi jAyate | tadubhayaM R^itukAle.avidyAprayuktakAmakhajanirmathanodbhUtaM mantrasaMskR^itaM garbhAshaye niShicyate | tat svayonirasAnupraveshena vivardhamAnaM garbhIbhUtaM dashame navame vA mAsi sa~njAyate || 20|| tajjAtaM labdhanAmAkR^itikaM jAtakarmAdibhirmantrasaMskR^itaM punarupanayanasaMskArayogena gR^ihasthasaMj~naM bhavati | tadeva sharIraM patnIsaMyogasaMskArayogena gR^ihasthasaMj~naM bhavati | tadeva vanasthasaMskAreNa tApasasaMj~naM bhavati | tadeva kriyAvinivR^ittinimittasaMskAreNa parivrATsaMj~naM bhavati | ityevaM tvatto bhinnaM bhinnajAtyanvayasaMskAraM sharIram || 21|| manashcendriyANi ca nAmarUpAtmakAnyeva \oq annamayaM hi somya manaH\cq ityAdishrutibhyaH || 22|| kathaM cAhaM bhinnajAtyanvayasaMskAravarjita ityetacChR^iNu | yo.asau nAmarUpayorvyAkartA nAmarUpadharmavilakShaNaH sa eva nAmarUpe vyAkurvan sR^iShTvedaM sharIraM svayaM saMskAradharmavarjito nAmarUpa iha praviShTo.anyairadR^iShTaH svayaM pashyaMstathA.ashrutaH shR^iNvannamato manvAno.avij~nAto vijAnaM \-\- \oq sarvANi rUpANi vicitya dhIro nAmAni kR^itvAbhivadan yadAste\cq iti | asminnarthe shrutayaH sahasrashaH \oq tat sR^iShTvA tadevAnuprAvishat\cq \oq antaH praviShTaH shAstA janAnAM\cq \oq sa eSha iha praviShTaH\cq \oq eSha ta AtmA\cq \oq sa etameva sImAnaM vidAryaitayA dvArA prApadyata\cq \oq eSha sarveShu bhUteShu gUDho.atmA\cq \oq seyaM devataikShata hantAhamimAstisro devatAH\cq \oq asharIraM sharIreShu\cq ityAdyAH || 23|| smR^itayo.api \oq Atmaiva devatAH sarvAH\cq \oq navadvAre pure dehI\cq \oq kShetraj~naM cApi mAM viddhi\cq \oq samaM sarveShu bhUteShu\cq \oq upadraShTAnumantA ca\cq \oq uttamaH puruShastvanyaH\cq ityAdyAH | tasmAj jAtyanvayasaMskAravarjitastvamiti siddham || 24|| sa yadi brUyAt \-\- anya evAhamaj~naH sukhI duHkhI baddhaH saMsArI, anyo.asau madvilakShaNo.asaMsArI devaH, tamahaM balyupahAranamaskArAdibhirvarNashramakarmabhishcArAdhya saMsArasAgarAduttitIrShurasmi kathamahaM sa eveti || 25|| AcAryo brUyAt \-\- naivaM somya pratipattumarhasi pratiShiddhatvAd bhedapratipatteH | kathaM pratiShiddhA bhedapratipattirityata Aha \-\- \oq anyo.asAvanyo.ahamasmIti na sa veda\cq \oq mR^ityoH sa mR^ityumApnoti ya iha nAneva pashyati\cq ityevamAdyAH || 26|| etA eva shrutayo bhedapratipatteH saMsAragamanaM darshayanti || 27|| abhedapratipatteshca mokShaM darshayanti sahasrashaH \-\- \oq sa AtmA tat tvamasi\cq iti paramAtmabhAvaM vidhAya \oq AcAryavAn puruSho veda\cq ityuktvA \oq tasya tAvadeva ciraM\cq iti mokShaM darshayantyabhedavij~nAnAdeva satyasandhasyAtaskarasyeva dAhAdyabhAvadR^iShTAntena saMsArAbhAvaM darshayanti bhedadarshanAdasatyAbhisandhasya saMsAragamanaM darshayanti taskarasyeva dAhAdidR^iShTAntena || 28|| \oq ta iha vyAghro vA\cq ityAdinA cAbhedadarshanAt \oq (sa) svarAD bhavati\cq ityuktvA tadvipaItena bhedadarshanena saMsAragamanaM darshayanti \-\- \oq atha ye.anyathAto viduranyarAjAnaste kShayyalokA bhavanti\cq iti pratishAkham | tasmAn mR^iShaivAvAdIH \-\- brAhmaNaputro.adonvayaH saMsArI paramAtmavilakShaNa iti || 29|| tasmAt pratisiddhatvAt bhedadarshanasya bhedaviShayatvAc ca karmopAdAnasya, karmasAdhanatvAc ca yaj~nopavItAdeH karmasAdhanopAdAnasya paramAtmAbhedapratipattyA pratiShedhaH kR^ito veditavyaH | karmaNAM tatsAdhanAnAM ca yaj~nopavItAdInAM paramAtmAbhedapratipattiviruddhatvAt | saMsAriNo hi karmANi vidhIyante tatsAdhanAni ca yaj~nopavItAdIni na paramAtmano.abhedadarshinaH | bhedadarshanamAtreNa ca tato.anyatvam || 30|| yadi ca karmANi kartavyAni na nivartayiShitAni karmasAdhanAsambandhinaH karmanimittajAtyAshramAdyasambandhinashca paramAtmana AtmanaivAbhedapratipattiM nAvakShyat \oq sa AtmA tat tvamasi\cq ityevamAdibhirnishcitarUpairvAkyairbhedapratipattinindAM ca nAbhyadhAsyat \oq eSha nityo mahimA brAhmaNasya\cq \oq ananvAgataM puNyenAnanvAgataM pApena\cq \oq atra steno.astena\cq ityAdinA || 31|| karmAsambandharUpatvaM karmanimittavarNAdyasambandharUpatAM (ca) nAbhyadhAsyat karmANi (ca) karmasAdhanAni (ca) yaj~nopavItAdIni yadyaparitityAjayiShitAni | tasmAt sasAdhanaM karma parityaktavyaM mumukShuNA paramAtmAbhedadarshanavirodhAt | AtmA ca para eveti pratipattavyo yathAshrutyuktalakShaNaH || 32|| sa yadi brUyAt \-\- bhagavn dahyamAne ChidyamAne vA dehe pratyakShA vedanA, ashanAyAdinimittaM ca pratyakShaM duHkhaM mama | parashcAtmA \oq apahatapApmA vijaro vimR^ityurvishoko vijighatso.apipAsaH\cq sarvasaMsAradharmavivarjitaH shrUyate sarvashrutiShu smR^itiShu ca | kathaM tadvilakShaNo.anekasaMsAradharmasaMyuktaH paramAtmAnamAtmatvena mAM ca saMsAriNaM paramAtmatvenAgnimiva shItatvena pratipadyeyam | saMsAri ca san sarvAbhyudayaniHshreyasasAdhane.adhikR^ito.abhyudayaniHshreyasasAdhanAni karmANi tatsAdhananAni ca yaj~nopavItAdIni kathaM pariyajeyamiti || 33|| taM prati brUyAt \-\- yadavoco dahyamAne vA dehe pratyakShA vedanopalabhyate mameti tadasat | kasmAt | dahyamAne ChidyamAna iva vR^ikSha upalabdhurupalabhyamAne karmaNi sharIre dAhacChedavedanAyA upalabhyamAnatvAd dAhAdisamAnAshrayaiva vedanA | yatra hi dAhaH Chedo vA kriyate tatraiva vyapadishati dAhAdivedanAM loko na dAhAdyupalabdharIti | katham | kva te vedaneti pR^iShTaH shirasi me vedanorasyudara iti yatra dAhAdistatra vyapadishati nopalabdharIti | yadyupalabdhari vedanA syAd vedanAnimittaM vA dAhacChedAdi vedanAshrayatvenopadished dAhAdyAshrayavat || 34|| svayaM ca nopalabhyeta cakShurgatarUpavat | tasmAd dAhacChedAdisamAnAshrayatvenopalabhyamAnatvAd dAhAdivat karmabhUtaiva vedanA | bhAvarUpatvAc ca sAshrayA taNDulapAkavat | vedanAsamAnAshraya eva tatsaMskAraH | smR^itisamAnakAla evopalabhyamAnatvAt | vedanAviShayastannimittaviShayashca dveSho.api saMskArasamAnAshraya eva | tathA coktaM \-\- \oq rUpasaMskAratulyAdhi rAgadveShau bhayaM ca yat | gR^ihyate dhIshrayaM tasmAj j~nAtA shuddho.abhayaH sadA\cq || 35|| kimAshrayaH punA rUpAdisaMskArAdaya iti | ucyate | yatra kAmAdayaH | kva punaste kAmAdayaH | \oq kAmaH sa~Nkalpo vicikitsA\cq ityAdishruterbuddhAveva | tatraiva rUpAdisaMskArAdayo.api \oq kasmin nu rUpANi pratiShThitAnIti hR^idaye\cq iti shruteH | \oq kAmA ye.asya hR^idi shritAH\cq \oq tIrNo hi\cq \oq asa~Ngo hyayaM\cq \oq tad vA asyaitadaticChandAH\cq ityAdishrutishatebhyaH \oq avikAryo.ayamucyate\cq \oq anAditvAn nirguNatvAt\cq ityAdi \-\- icChAdveShAdi ca kShetrasyaiva viShayasya dharmo nAtmana iti \-\- smR^itibhyashca karmasthaivAshuddhirnAtmasthA iti || 36|| ato rUpAdisaMskArAdyashuddhisaMbandhAbhAvAn na parasmAdAtmano vilakShaNastvamiti pratyakShAdivirodhAbhAvAd yuktaM para evAtmAhamiti pratipattuM \-\- \oq tadAtmAnamevAved (ahaM brahmAsmi) \cq \oq ekadhaivAnumdraShTavyaM\cq \oq ahamevAdhastAt\cq \oq AtmaivAdhastAt\cq \oq sarvamAtmAnaM pashyet\cq \oq yatra tvasya sarvamAtmaiva\cq \oq idaM sarvaM yadayamAtmA\cq \oq sa eSho ('kalaH) \cq \oq anantaramabAhyaM\cq \oq sabAhyAbhyantaro hyajaH\cq \oq brahmaivedaM\cq \oq etayA dvArA prApadyata\cq \oq praj~nAnasya nAmadheyAni\cq \oq satyaM j~nAnamanantaM brahma\cq \oq tasmAd vA\cq \oq tat sR^iShTvA tadevAnupravishat\cq \oq eko devaH sarvabhUteShu guDhaH\cq \oq asharIraM sharIreShu\cq \oq na jAyate mriyate\cq \oq svapnAntaM jAgaritAntaM\cq \oq sa ma Atmeti vidyAt\cq \oq yastu sarvANi bhUtAni\cq \oq tadejati tan naijati\cq \oq venastat pashyan\cq \oq tadevAgniH\cq \oq ahaM manurabhavaM sUryashca\cq \oq antaH praviShTaH shAstA janAnAM\cq \oq sadeva somya\cq \oq tat satyaM sa AtmA tat tvamasi\cq ityAdishrutibhyaH || 37|| smR^itibhyashca \-\- \oq pUH prANinaH \.\.\. guhAshayasya\cq \oq Atmaiva devatAH\cq \oq navadvAre pure\cq \oq samaM sarveShu bhUteShu\cq \oq vidyAvinayasampanne\cq \oq avibhaktaM vibhakteShu\cq \oq vAsudevaH sarvaM\cq ityAdibhyaH, eka evAtmA paraM brahma (sarva) saMsAradharmavinirmuktastvamiti siddham || 38|| sa yadi brUyAt \-\- yadi bhagavan \oq anantaro.abAhyaH\cq \oq sabAhyAbhyantaro hyajaH\cq \oq kR^itsnaH praj~nAnaghana eva\cq saindhavaghanavadAtmA sarvamUrtibhedavarjita AkAshavadekarasaH kimidaM dR^ishyate shrUyate vA sAdhyaM sAdhanaM (vA) sAdhakashceti shrutismR^itilokaprasiddhaM vAdishatavipratipattiviShaya iti || 39|| AcAryo brUyAt \-\- avidyAkR^itametad yadidaM dR^ishyate shrUyate vA paramArthatastveka avAtmA avidyAdR^iShTeranekavadavabhAsate timiradR^iShTyAnekacandravat | \oq yatra vAnyadiva syAt\cq \oq yatra hi dvaitamiva bhavati itara itaraM pashyati\cq \oq mR^ityoH sa mR^ityumApnoti\cq \oq atha yatrAnuat pashyatyanyacChR^iNotyanyad vijAnAti tadalpaM \.\.\. atha yadalpaM tan martyaM\cq iti \oq vAcArambhaNaM vikAro nAmadheyaM\cq (\oq anR^itaM\cq ) \oq anyo.asAvanyo.ahaM\cq iti bhedadarshananindopapatteravidyAkR^itaM dvaitaM \oq ekamevAdvitIyaM\cq \oq yatra tvasya\cq \oq ko mohaH kaH shokaH\cq ityAdyekatvavidhishrutibhyashceti || 40|| yadyevaM bhagavan, kimarthaM shrutyA sAdhyasAdhanAdibheda ucyate utpattiH pralayashceti || 41|| atrocyate \-\- avidyAvata upAttasharIrAdibhedasyeShTAniShTayoginamAtmAnaM manyamAnasya sAdhanaireveShTAniShTaprAptiparihAropAyavivekamajAnata iShTaprAptiM cAniShTaparihAraM cecChataH shanaistadviShayamaj~nAnaM nivartayati shAstraM na sAdhyasAdhanAdibhedaM vidhatte | aniShTarUpaH saMsAro hi sa iti tad bhedadR^iShTimevAvidyAM saMsAramUlamunmUlayati utpattipralayAdyekatvopapattipradarshanena || 42|| avidyAyAmunmUltitAyAM shrutismR^itinyAyebhyaH \oq anantaramabAhyaM\cq \oq sabAhyAbhyantaro hyajaH\cq saidhavaghanavat \oq praj~nAnaghana eva\cq ekarasa AtmA AkAshavat paripUrNa ityatraivaikA praj~nA pratiShThitA paramArthadarshino bhavati na sAdhyasAdhanotpattipralayAdibhedenAshuddhigandho.apyupapadyate || 43|| tac caitat paramArthadarshanaM pratipattumicChatA varNAshramAdyabhimAnakR^itapA~NktarUpaputravittalokaiShaNAdibhyo vyutthAnaM kartavyam | samyakpratyayavirodhAt tadabhimAnasya bhedadarshanapratiShedhArthopapattishcopapadyate | na hyekasminnAtmanyasaMsAritvabuddhau shAstranyAyotpAditAyAM tadviparItA buddhirbhavati | na hy agnau shitatvabuddhiH, sharIre vAjarAmaraNabuddhiH | tasmAdavidyAkAryatvAt sarvakarmaNAM tatsAdhanAnAM ca yaj~nopavItAdInAM paramArthadarshaniShTena tyAgaH kartavyaH || 44|| iti shiShyapratibodhana(vidhi) prakaraNam || 1|| sukhamAsInaM brAhmaNaM brahmaniShTaM kashcid brahmacArI janmamaraNalakShaNAt saMsArAn nirviNNo mumukShurvidhivadupasannaH papracCha \-\- bhagavan, kathamahaM saMsArAn mokShiShye | sharIrendriyaviShayavedanAvAn jAgarite duHkhamanubhavAmi tathA svapne.anubhavAmi punaH punaH suShuptipratipattyA vishramya | kimayameva mama svabhAvaH, kiM vAnyasvabhAvasya sato naimittika iti | yadi svabhAvo na me mokShAshA svabhAvasyAvarjanIyatvAt | atha naimittiko nimittaparihAre syAn mokShopapattiH || 45|| taM gururuvAca \-\- shR^iNu vatsa na tavAyaM svabhAvaH | naimittikaH || 46|| ityuktaH shiShya uvAca \-\- kiM nimittam, kiM vA tasya nivartikam, ko vA mama svabhAvaH, yasmin nimitte nivartite naimittikAbhAvaH, roganimittanivR^ittAviva rogI svabhAvaM pratipadyeyeti || 47|| gururuvAca \-\- avidyA nimittaM vidyA tasyA nivartikA, avidyAyAM nivartAyAM tannimittAbhAvAn mokShyase janmamaraNalakShaNAt saMsArAt svapnajAgradduHkhaM ca nAnubhaviShyasIti || 48|| shiShya uvAca \-\- kA sAvidyA kiMviShayA vA vidyA ca kAvidyAnivartikA yayA svabhAvaM pratipadyeyeti || 49|| gururuvAca \-\- tvaM paramAtmAnaM santamasaMsAriNaM saMsAryahamasmIti viparItaM pratipadyase, akartAraM santaM karteti, abhoktAraM santaM bhokteti vidyamAnaM cAvidyamAnamiti, iyamavidyA || 50|| shiShya uvAca \-\-yadyapyahaM vidyamAnastathApi na paramAtmA | kartR^itvabhoktR^itvalakShaNaH saMsAro mama svabhAvaH pratyakShAdibhiH pramANairanubhUyamAnatvAt | nAvidyAnimittaH, avidyAyAH svAtmaviShayatvAnupapatteH | avidyA nAmAnyasminnanyadharmAdhyAropaNA | yathA prasiddhaM rajataM prasiddhAyAM shuktikAyAM yathA prasiddhaM puruShaM sthANAvadhyAropayati prasiddhaM vA sthANuM puruShe | nAprasiddhaM prasiddhe prasiddhaM vAprasiddhe | na cAtmanyanAtmAnamadhyAropayati, Atmano.aprasiddhatvAt | tathAtmanamanAtmani, Atmano.aprasiddhatvAdeva || 51|| taM gururuvAca \-\- na vyabhicArAt | na hi vatsa prasiddhaM prasiddha evAdhyAropayatIti niyantuM shakyam | AtmanyadhyAropaNadarshanAt | gauro.ahaM kR^iShNo.ahamiti dehadharmasyAhaMpratyayaviShayasya ca dehe.ayamahamasmIti || 52|| shiShya Aha \-\- prasiddha eva tarhyAtmAhaMpratyayaviShayatayA dehashcAyamiti | tatraivaM sati prasiddhayoreva dehAtmanoritaretarAdhyAropaNA(t) sthANupuruShayoH shuktikArajatayoriva | tatra kaM visheShamAshritya bhagavatoktaM prasiddhayoritaretarAdhyAropaNeti niyantuM na shakyata iti || 53|| gururuvAca \-\- shR^iNu | satyaM prasiddhau dehAtmAnau na tu sthANupuruShAviva viviktapratyayaviShayatayA sarvalokaprasiddhau | kathaM tarhi | nityameva nirantarAviviktapratyayaviShayatayA | na hyayaM deho.ayamAtmeti viviktAbhyAM pratyayAbhyAM dehAtmAnau gR^ihNAti yataH kashcit | ata eva hi momuhyate loka AtmAnAtmaviShaye, evamAtmA naivamAtmeti | imaM visheShamAshrityAvocaM naivaM shakyamiti || 54|| nanvavidyAdhyAropitaM (yatra) yat tadasat (tatra) dR^iShTaM yathA rajataM shuktikAyAM, sthAnau puruShaH rajjvaM sarpaH, AkAshe talamalinatvamityAdi | tathA dehAtmanorapi nityameva nirantarAviviktapratyayatayetaretarAdhyAropaNA kR^itA syAt taditaretarayornityamevAsattvaM syAt | yathA shuktikAdiShvavidyAdhyAropitAnAM rajatAdInAM nityamevAtyantAsattvaM, tadviparItAnAM ca viparIteShu tadvad dehAtmanorasattvaM prasajyeta | taccAniShTaM pratyakShAdivirodhAt | tasmAd dehAtmAnau nAvidyayetaretarasminnadhyAropitau | kathaM tarhi | vaMshastambhavan nityasaMyuktau || 55|| na | anityatvaparArthatvaprasa~NgAt | saMhatatvAt (parArthatvamanityatvaM ca) vaMshastambhAdivadeva | kiM ca yastu parairdehena saMhataH AtmA sa saMhatatvAt parArthaH | tenAsaMhataH paro.anyo nityaH siddhastAvat || 56|| tasyAsaMhatasya dehe dehamAtratayAdhyAropitatvenAsattvAnityatvAdidoShaprasa~Ngo bhavati | tatra nirAtmako deha iti vainAshikapakShaprAptidoShaH syAt || 57|| na | svata evAtmana AkAshasyyevAsaMhatatvAbhyupagamAt | sarveNAsaMhataH sannAtmeti na nirAtmako dehAdiH sarvaH syAt | yathA cAkAshaM sarveNAsaMhatamiti na nirAkAshaM bhavati, evam | tasmAn na vainAshikapakShaprAptidoShaH syAt || 58|| yat punaruktaM dehasyAtmanyasattve pratyakShAdivirodhaH syAditi | tanna | pratyakShAdibhirAtmani dehasya sattvAnupalabdheH | na hyAtmani kuNDe badaraM kShire sarpiH tile tailaM bhittau citramiva ca pratyakShAdibhirdeha upalabhyate | tasmAn na pratyakShAdivirodhaH || 59|| kathaM tarhi pratyakShAdyaprasiddhAtmani dehAdhyAropaNA dehe cAtmAropaNA || 60|| nAyaM doShaH | svabhAva(pra) siddhatvAdAtmanaH | na hi kAdAcitkasiddhAvevAdhyAropaNA na nityasiddhAviti niyantuM shakyamAkAshe talamalAdyadhyAropaNadarshanAt || 61|| kiM bhagavn dehAtmanoritaretarAdhyAropaNA dehAdisaMdhAtakR^itAthavAtmakR^iteti || 62|| gururuvAca \-\- yadi dehAdisaMghAtakR^itA yadi vAtmakR^itA kiM tava syAt || 63|| ityuktaH shiShya Aha \-\- yadyahaM dehAdisaMghAtamAtraH tato mamAcetanatvAt parArthatvamiti na matkR^itA dehAtmanoritaretarAdhyAropaNA | athAhamAtmA paro.anyaH saMghAtAt citimattvAt svartha iti mayaiva citimatAtmanyadhyAropaNA kriyate sarvAnarthabIjabhUtA || 64|| ityukto gururuvAca \-\- anarthabIjabhUtAM cet mithyAdhyAropaNAM jAnIShe mA kArShIstarhi || 65|| naiva bhagavan shaknomi na kartum | anyena kenacit prayukto.ahaM na svatantra iti || 66|| na tarhyacitimattvAt svArthastvam | yena prayukto.asvatantraH pravartase sa citimAn svArthaH saMghAta eva tvam || 67|| yadyacetano.ahaM kathaM sukhaduHkhavedanAM bhavaduktaM ca jAnAmi || 68|| gururuvAca \-\- kiM sukhaduHkhavedanAyA maduktAccAnyastvaM kiM vAnanya eveti || 69|| shiShya uvAca \-\- nAhaM tAvadananyaH | kasmAt | yasmAt tadubhayaM karmabhUtaM ghaTAdimiva jAnAmi | yadyananyo.ahaM tena tadubhayaM na jAnIyAM kiM tu jAnAmi tasmAdanyaH | sukhaduHkhavedanAvikriyA ca svArthaiva prApnoti tvaduktaM ca syAt ananyatve na ca tayoH svArthatA yuktA | na hi candanakaNTakakR^ite sukhaduHkhe canndanakaNTakArthe ghaTopayogo vA ghaTArthaH | tasmAt tadvij~nAturmama candanAdikR^ito.arthaH | ahaM hi tato.anyaH samastamarthaM jAnAmi buddhyArUDham || 70|| taM gururuvAca \-\- evaM tarhi svArtastvaM citimattvAn na pareNa prayujyate citimatashcitimadarthatvAnupapatteH samatvAt prakAshayoriva | nApyacitimadarthatvAnupapatteH samatvAt prakAshayoriva | nApyacitimadarthatvaM citimato bhavati acitimato.acitimattvAdeva svArthasaMbandhAnupapatteH | nApyacitimatoranyonyArthatvaM dR^iShTam | na hi kAShThakuDye.anyonyArthaM kurvAte || 71|| nanu citimattve same.api bhR^ityasvAminoranyonyArthatvaM dR^iShTam || 72|| naivamagneruShNaprakAshavat tava citimattvasya vivakShitatvAt | darshitashca dR^iShTAntaH prakAshayoriveti | tatraivaM sati svabuddhyArUDhameva sarvamupalabhase.agnyuShNaprakAshatulyena kUTasthanityacitanyasvarUpeNa | yadi caivamAtmanaH sarvadA nirviSheshatvamabhyupagacChasi | kimityUcivAn suShupte vishramya vishramya jAgratsvapnayorduHkhamanubhavAmi | kimayameva mama svabhAvaH kiM vA naimittika iti ca | kimasau vyAmoha.apagataH kiM vA na || 73|| ityuktaH shiShya uvAca \-\- bhagavanapagatastvatprasAdAd vyAmohaH kiM tu mama kUTasthatAyAM saMshayaH | katham | shabdAdinAM svataHsiddhirnAsti acetanatvAt | shabdAdyAkArapratyayotpattestu teSham | pratyayAnAmitaretaravyAvR^ittavisheShaNAnAM nIlapItAdyAkAravatAM svataHsiddhyasaMbhavAt | tasmAd bAhyAkAranimittatvaM gamyata iti bAhyAkAravacChabdAdyAkAratvasiddhiH | tathA pratyayAnAmapyahaM pratyayAlambanavastubhedAnAM saMhatatvAdacaitanyopapatteH svArthatvAsaMbhavAt svarUpavyatiriktagrAhakagrAhyatvena siddhiH shabdAdivadeva | asaMhatatve sati caitanyAtmakatvAt svArtho.apyahaM pratyayAnAM nIlapItAdyAkArANAmupalabdheti vikriyAvAneva kUTastha iti saMshayaH || 74|| taM gururuvAca \-\- na yuktastava saMshayaH | yatasteShAM pratyayAnAM niyamenAsheShata upalbdherevApariNAmitvAt kUTasthatvasiddhau nishcayahetumevAsheShacittapracAropalabdhiM saMshayahetumAttha | yadi hi tava pariNAmitvaM syAtasheShasvaviShayacittapracAropalabdhirna syAt cittasyeva svaviShaye yathA cendriyANAM svaviShayeShu | na ca tathAtmanastava svaviShayaikadeshopalabdhiH | ataH kUTasthataiva taveti || 75|| tatrAha \-\- upalabdhirnAma dhAtvvartho vikriyaiva upalabdhuH kU3asth(Atm) atA ceti viruddham || 76|| na | dhAtvarthavikR^IyAyAmupalabdhyupacArAt | yo hi bauddhaH pratyayaH sa dhAtvartho vikriyAtmaka Atmana upalabdhishabdenopacaryate | yathA ChidikriyA dvaidhIbhAvaphalAvasAneti dhAtvarthatvenopacaryate tadvat || 77|| ityuktaH shiShya Aha \-\- nanu bhagavan mama kUTasthatvapratipAdanaM pratyasamartho dR^iShTAntaH | katham | ChidiH ChedyavikR^IyAvasAnopacaryate yathA dhAtvarthatvena tathopalabdhishabdopacarito.api dhAtvartho bauddhapratyaya Atmana upalabdjhivikriyAvasAnashcen nAtmanaH kUTasthatAM pratipAdayituM samarthaH || 78|| gururuvAca \-\- satyaM evaM syAt yadyupalabdhyupalabdhrorvisheShaH | nityopalabdhimAtra eva hi upalabdhA | na tu tArkikasamaya ivAnyopalabdhiranya upalabdhA ca || 79|| nanUpalabdhiphalAvasAno dhAtvarthaH kathamiti || 80|| ucyate \-\- shrnu, upalabdhyAbhAsaphalAvasAna ityuktaM kiM na shrutaM tvayA | na tvAtmano vikriyotpAdanAvasAna iti mayoktam || 81|| shiShya Aha \-\- kathaM tarhi kUTasthe mayyasheShasvaviShayacittapracAropalabdhR^itvamityAttha || 82|| taM gururuvAca \-\- satyamevAvocaM tenaiva kUTasthatAmabruvaM tava || 83|| yadyevaM bhagavan kUTasthanityopalabdhisvarUpe mayi shabdAdyAkArabauddhapratyayeShu matsvarUpopalabdhyAbhAsaphalAvasAnavatsUtpadyamAneShu kastvaparAdho mama || 84|| satyaM nAstyaparAdhaH kiM tvavidyAmAtrastu aparAdha iti prAgevAvocam || 85|| yadi bhagavan suShupta iva mama vikriyA nAsti kathaM svapnajAgarite || 86|| taM gururuvAca \-\- kiM tvanubhUyete tvayA sa(n) tatam || 87|| bADhamanubhavAmi kiM tvvicChidya vicChidya na tu santatam || 88|| (taM) gururuvAca \-\- Agantuke tvete na tavAtmabhUte | yadi tavAtmabhUte caitanyasvarUpavat svataHsiddhe santate eva syAtAm | kiM ca svapnajAgarite na tavAtmabhUte vyabhicAritvAt vastrAdivat | na hi yasya yat svarUpaM tat tadvyabhicAri dR^iShTam | svapnajAgarite tu caitanyamAtratvAd vyabhicarataH | suShupte cet svarUpaM vyabhicaret tan naShTaM nAstIti vA bAdhyameva syAtAgantukAnAM ataddharmANAmubhayAtmakatvadarshanAt yathA dhanavastrAdInAM nAsho dR^iShTaH svapnabhrAntilabdhAnAM tvabhAvo dR^iShTaH || 89|| nanvevaM bhagavan caitanyasvarUpamapyAgantukaM prAptaM svapnajAgaritayoriva suShupte.anupalabdheH | acaitanyasvarUpo vA syAmaham || 90|| na pashya tadanupapatteH | caitanyasvarUpaM cedAgantukaM pashyasi pashya | naitad varshashatenApyupapattyA upapattyA kalpayituM shaknumo vayamanyo vAcaitanyo.api | (tasya) saMhatatvAt pArArthyamanekatvaM nAshitatvaM ca na kenacidupapattyA vArayituM shakyam | asvArthasya svataHsiddhyabhAvAdityavocAma | caitanyasvarUpasya tvAtmanaH svataHsiddheranyAnapekShatvaM na kenacid vArayituM shakyamavyabhicArAt || 91|| nanu vyabhicAro darshito mayA suShupte na pashyAmIti || 92|| na | vyAhatatvAt | kathaM vyAghAtaH | pashyatastava na pashyAmIti vyAhataM vacanam | na hi kadAcid bhagavan suShupte mayA caitanyamanyad vA kiMcid dR^iShTam | pashyaMstarhi suShupte tvam | yasmAd dR^iShTameva pratiShedhasi na dR^iShTim | yA tava dR^iShTistac caitanyamiti mayoktam | yayA tvaM vidyamAnayA na kiMcid dR^iShTamiti pratiShedhasi sA dR^iShTistac caitanyam | tarhi sarvatrAvyabhicArAt kUTasthanityatvaM siddhaM svata eva na pramANApekSham | svataHsiddhasya hi pramAturanyasya prameyasya paricChittiM prati pramANApekShA | yA tvanyA nityA paricChedAya sA hi nityaiva kUTasthA svayaMjyotiHsvabhAvA | Atmani pramANatve pramAtR^itve vA na tAM prati pramANApekShA tatsvabhAvatvAt | yathA prakAshanamuShNatvaM vA lohodakAdiShu parato.apekShyate.agnyAdityAdibhyaH atatsvabhAvatvAt nAgnyAdityAdInAM tadapekShA sarvadA tatsvabhAvatvAt || 93|| anityatva eva pramA syAn na nityatva iti cet || 94|| na | avagaternityatvAnityatvayorvisheShAnupapatteH | na hyavagateH pramAtve.anityAvagatiH pramA na nityeti visheSho.avagamyate || 95|| niyAyAM pramAturapekShAbhAvaH | anityAyAM tu yatnAntaritatvAdavagatirapekShyata iti visheShaH syAditi cet || 96|| siddhA tarhyAtmanaH pramAtuH svataHsiddhiH pramANanirapekShatayaiveti || 97|| abhAve.apyapekShAbhAvaH nityatvAditi cet | na | avagaterevAtmani evAtmani sadbhAvAditi parihR^itametat || 98|| pramAtushcet pramANApekShAsiddhiH kasya pramitsA syAt | yasya pramitsA sa eva pramAtAbhyupagamyate | tadIyA ca pramitsA prameyaviShayaiva na pramAtR^iviShayA | pramAtR^iviShayatve.anavasthAprasa~NgAt pramAtustadicChAyAshca tasyApyanyaH pramAtA tasyApyanya iti | evamevecChAyAH pramAtR^iviShayatve | pramAturAtmano.avyavahitatvAc ca prameyatvAnupapattiH | loke hi prameyaM nAma pramAturicChAsmR^itiprayatnapramANajanmavyavahitaM siddhyati nAnyathAvagatiH prameyaviShayA dR^iShTA | na ca pramAtuH pramAtA svasya svayameva kenacid vyavahitaH kalpayituM shakya icChAdInAmanyatamenApi | smR^itishca smartavyaviShayA na smartR^iviShayA | tathecChAyA iShTaviShayatvameva necChAvadviShayatvam | smartricChAvadviShayatve.api hyubhayoranavasthA pUrvavadaprihAryA syAt || 99|| nanu pramAtR^iviShayAvagatyanutpattAvanavagata eva pramAtA syAditi cet || 100|| na avaganturavagateravagantavyaviShayatvAt | avagantR^iviShayatve cAnavasthA pUrvavat syAt | avagatishcAtmani kUTasthanityAtmajyotiranyato.anapekShaiva siddhA agnyAdityAdyuShNaprakAshavaditi pUrvameva prasAdhitam | avagateshcaitanyAtmajyotiShaH svAtmanyanityatva AtmanaH svArthatAnupapattiH kAryakaraNa(saMghAta) vat saMhatatvAt pArArthyaM doShavattvaM cAvocAma | kathaM | caitanyAtmajyotiShaH svAtmanyanityatve smR^ityAdivyavadhAnAt saMhatatvam | tatashca tasya caitanyajyotiShaH prAgutpatteH pradhvaMsAc cordhvamAtmanyevAbhAvAt cakShurAdInAmiva saMhatatvAt pArArthyaM syAt | yadA ca tadutpannamAtmani vidyate na tadAtmanaH svArthatvam | tadbhAvAbhAvApekShA hyAtmAnAtmanoH svArthatvaparArthatvasiddhiH | tasmAdAtmano.anyanirapekShameva nityacaitanyajyotiShTvaM siddham || 101|| nanvevaM sati asati pramAtR^itve kathaM pramAtuH pramAtR^itvam || 102|| ucyate \-\- pramAyA nityatve.anityatve ca rUpavisheShAbhAvAt | avagatirhi pramA | tasyAH smR^itIcChAdipUrvikAyA anityAyaH kUTasthanityAyA vA na (sva) rUpavisheSho vidyate | yathA dhAtvarthasya tiShTatyAdeH phalasya gatyAdipUrvakasyAnityasyApUrvasya nityasya vA rUpavisheSho nAstIti tulyo vyapadesho dR^iShTaH \-\- tiShTanti manuShyAH tiShTanti parvatA ityAdi | tathA nityAvagatisvarUpe.api pramAtari pramAtR^itvavyapadesho na virudhyate phalasAmAnyAditi || 103|| atrAha shiShyaH \-\- nityAvagatisvarUasyAtmano.avikriyatvAt kAryakaraNairasaMhatya takShAdInAmiva vAsyAdibhiH kartR^itvaM nopapadyate, asaMhatasvabhAvasya ca kAryakaraNopAdAne.anavasthA prasajyeta | takShAdInAM tu kAryakaraNairnityameva saMhatatvamiti vAsyAdyupAdAne nAnavasthA syAditi || 104|| iha tvasaMhatasvabhAvasya karaNAnupAdAne kartR^itvaM nopapadyata iti karaNamupAdeyam, tadupAdAnamapi vikriyaiveti tatkartR^itve karaNAntaramupAdeyam, tadupAdAne.apyanyaditi pramAtuH svAtantrye.anavasthAparihAryA syAt | na ca kriyaivAtmAnaM kArayati, anirvartitAyAH svarUpAbhAvAt | athAnyadAtmAnamupetya kriyAM kArayatIti cet | na | anyasya svataHsiddhatvAviShayatvAdyanupapatteH | na hyAtmano.anyadacetanaM vastu svapramANakaM dR^iShTam | shabdAdisarvamevAvagatiphalAvasAnapratyayapramitaM siddhaM syAt | avagatishcedAtmano.anyasya syAt so.apyAtmaivAsaMhataH svArthaH syAn na parArthaH na ca dehendriyaviShayANAM svArthaH syAn na parArthaH | na ca dehendriyaviShayANAM svArthatAmavagantuM shaknumo.avagatyavasAnapratyayApekShasiddhidarshanAt || 105|| nanu dehasyAvagatau na kashcit pratyakShAdipratyayAntaramapekShate || 106|| bADhaM jAgratyevaM syAt | mR^itisuShuptyostu dehasyApi pratyakShAdipramANApekShayaiva siddhiH | tathaivendriyANAm | bAhyA eva hi shabdAdayo dehendriyAkArapariNatA iti pratyakShAdipramANApekShayaiva (hi) siddhiH | siddhiriti ca pramANaphalamavagatimavocAma sA cAvagatiH kUTasthA svayaMsiddhAtmajyotiHsvarUpeti ca || 107|| atrAha codakaH \-\- avagatiH pramANAnAM phalaM kUTasthanityAtmajyotisvarUpeti ca vipratiShiddham | ityuktavantamAha \-\- na vipratiShiddham | kathaM tarhi | kUTasthanityApi satI pratyakShAdipratyayAnte lakShyate tAdarthyAt | pratyakShAdipratyayasyAnityatve.anityeva bhavti | tena pramANAnAM phalamityupacaryate || 108|| yady evaM bhagavan kUTasthanityAvagatirAtmajyotiHsvarUpaiva svayaMsiddhA, Atmani pramANanirapekShatvAt tato.anyadacetanaM saMhatyakAritvAt parArtham | yena ca sukhhaduHkhamohapratyayAvagatirUpeNa pArArthyaM tenaiva svarUpeNAnAtmano.astitvaM nAnyena rUpAntareNa ato nAstitvameva paramArthataH | yathA hi loke rajjusarpamarIcyudakAdInAM tadavagativyatirekeNAbhAvo yuktaH | evameva bhagavanavagaterAtmajyotiSho nairantaryabhAvAt kUTasthanityatA advaitabhAvashca sarvapratyayabhedeShvavyabhicArAt | pratyayabhedAstvavagatiM vyabhicaranti | yathA svapne nIlapItAdyAkArabhedarUpAH pratyayAstvavagatiM vyabhicaranti | yathA svapne nIlapItAdyAkArabhedarUpAH pratyayAstadavagatiM vyabhicarantaH paramArthato na santItyucyante, evaM jAgratyapi nIlapItAdipratyayabhedAstAmevAvagatiM vyabhicaranto.asatyarUpA bhavitUmarhanti | tasyAshcAvagateranyo.avagantA nAstIti na svena svarUpeNa svayamupAdAtuM hAtuM vA shakyate, anyasya cAbhAvAt || 109|| tathaiveti | eShAvidyA yannimittaH saMsAro jAgratsvapnalakShaNaH | tasyA avidyAyA vidyA nivartikA | ityevaM tvamabhayaM prApto.asi | nAntaHparaM jAgratsvapnaduHkhamanubhaviShyasi saMsAR^iaduHkhAn mukto.asIti || 110|| omiti || 111|| iti avagatiprakaraNam || 2 || mumukShUNAmupAttapuNyApuNyakShapaNaparANAmapurvAnupacayArtinAM parisaMkhyAnamidamucyate | avidyAhetavo doShA vA~nmanaHkAyapravR^ittihetavyaH pravR^itteshceShTAniShTamishraphalAni karmANyupacIyanta iti tanmokShArtham || 112|| tatra shabdasparsharUparasagandhAnAM viShayANAM shrotAdigrAhyatvAt svATmani pareShu vA vij~nAnAbhAvaH teShAmeva pariNatAnAM yathA loShTAdInAm | shrotrAdidvAraishca j~nAyante | yena ca j~nAyante sa j~nAtR^itvAdatajjAtIyaH | te hi shabdAdayo.anyonyasaMsargitvAj janmavR^iddhi(vi) pariNAmApakShayanAshasaMyogaviyogAvirbhAvatirobhAvavikAravikArikShetrabIjAdyanek adharmANaH sAmAnyena ca sukhaduHkhAdyanekadharmANaH | tadvij~nAtR^itvAdeva tadvij~nAtA sarvashabdAdidharmavilakShaNaH || 113|| tatra shabdAdibhirupalabhyamAnaiH pIdyamAno vidvAnevaM parisaMcakShIta || 114|| shabdastu dhvanisAmAnyamAtreNa visheShadharmairvA ShaDjAdibhiH priyaiH, stutyAdibhiriShTaiH, aniShTaishcAsatyabIbhatsaparibhavAkroshAdibhirvacanaiH mAM dR^iksvabhAvamasaMsargiNamavikriyamacalamanidhanamabhayamatyantasUkShmamaviShaya M gocarIkR^itya spraShTuM naivArhatyasaMsargitvAdeva mama | ata eva na shabdanimittA hAnirvR^iddhirvA | ato mAM kiM kariShyati stutinindAdipriyApriyatvAdilakShaNaH shabdaH | avivekinaM hi shabdamAtmatvena gataM priyaH shabdo vardhayedapriyashca kShapayetavivekitvAt na tu mama vivekino vAlAgramAtramapi kartumutsahata iti | evameva sparshasAmAnyena tadvisheShaishca shitoShNamR^idukarkashAdijvarodarashUlAdilakShaNaishcApriyaiH priyaishca kaishcicCharIrasamavAyibhirbAhyAgantukanimittaishca na mama kAcid vikriyA vR^iddhihAnilakShaNA asparshatvAt kriyate vyomna iva muShTighAtAdibhiH | tathA rUpasAmAnyena tadvisheShaishca priyApriyaiH strIvya~njanAdilakShaNaiH arUpatvAn na mama kAcid dhAnirvR^iddhirvA kriyate | tathA rasasAmAnyena tadvisheShaishca (priyApriyaiH) madhurAmlalavaNakaTutiktakaShAyairmUDhabuddhibhiH parigR^ihItaiH arasAtmakasya na mama kAcid dhAnirvR^iddhirvA kriyate | tathA gandhasAmAnyena tadvisheShaiH priyApriyaiH puShpAdyanulepanAdilakShaNaiH agandhAtmakasya na mama kAcid dhAnirvR^iddhirvA kriyate | \oq ashabdamasparshamarUpamavyayaM tathArasaM nityamagandhavac ca yat\cq iti shruteH || 115|| kiM ca ya eva bAhyaH shabdAdayaste sharIrAkAreNa saMsthitAH tadgrAhakaishca shrotrAdyAkArairantaHkaraNadvayatadviShayAkAreNa ca, anyonyasaMsargitvAt saMhatatvAc ca sarvakriyAsu | tatraivaM sati viduSho mama na kashcic ChatrurmitramudAsIno vAsti | tatra yadi (kashcin) mithyAj~nAnAbhimAnena priyamapriyaM vA prayuyu~NkSheta kriyAphalalakShaNam, tan mR^iShaiva prayuyu~NkShati saH | tasyAviShayatvAn mama \-\- \oq avyakto.ayamacintyo.ayaM\cq iti smR^iteH | tathA (sarveShAM) pa~ncAnAmapi bhUtAnAmavikAryaH aviShayatvAt | \oq acChedyo.ayamadAhyo.ayaM\cq iti smR^iteH | yApi sharIrendriyasaMsthAnamAtramupalakShya madbhaktAnAM viparItAnAM ca priyApriyAdiprayuyu~NkShA tajjA ca dharmAdharmAdiprAptiH sA teShAmeva na tu mayyajare.amR^ite.abhaye \oq nainaM kR^itAkR^ite tapataH\cq \oq na karmaNA vardhate no kanIyAn\cq \oq sabAhyAbhyantaro hyajaH\cq \oq na lipyate lokaduHkhena bAhyaH\cq ityAdishrutismR^itibhyaH | anAtmavastunashcAsattvAditi paramo hetuH | AtmanashcAdvayatvaviShayANi dvayasyAsattvAt yAni sarvANyupaniShadvAkyAni vistarashaH samIkShitavyAni samIkShitavyAnIti || 116|| iti parisaMkhyAnaprakaraNam || 3 || iti shrImatparamahaMsaparivrAjakAcAryAshrIgovindabhagavatpAdapUjyashiShyasya shrIshaMkarabhagavataH kR^itiH sakalavedopaniShatsAropadeshasAhasrI samAptA \centerline{.. OM tatsat.h..} ## \hrule Encoded by David J. Dargie and Michelle M. Styles-Dargie dargie at cltr.uq.edu.au %% Title: upadesha sAhasrI %% Author: sha~NkarAcArya (c. 700 AD) %% Transliteration: David J. Dargie and Michelle M. Styles\-Dargie %% Proofreading: David J. Dargie %% (Please contact me if you have any suggestions or corrections.) %% Edition: %% "sha~Nkara's upadeshasAhasrI: %% Critically Edited with Introduction and Indices" %% Edited with critical notes by Sengaku Mayeda, University of Tokyo. %% Edition published by The Hokuseido Press: Tokyo, 1973. %% (Also consulted: "upadesha sAhasrI: A Thousand Teachings" %% Translated into English with Explanatory Notes by SwAmi JagadAnanda %% Sri Ramakrishna Math: Mylapore, Madras.) %% %% %% ******************************************************************* %% Copyright David Dargie, 1997 %% This electronic document is subject to the usual copyright restrictions. %% I give my permission for this file to be copied for non\-commercial %% purposes only. If you wish to use this file for any purpose other than %% private study, you must contact me at the following address in order to %% negotiatiate such rights. %% Centre for Language Teaching and Research, %% The University of Queensland, %% St. Lucia Q 4072 %% AUSTRALIA %% Email: or %% ******************************************************************** %% %% Transliteration Scheme used is ITRANS 5.1 by Avinash Chopde. %% http://www.paranoia.com/~avinash/itrans.html %% %% In cases where a double avagraha occurs, I use a double quote (") symbol. %% Consequently, I have refrained from using quotes to mark quotations in the %% text. Instead, I have enclosed the quotation in curly brackets ({ ... }) %%%%%%% changed to \oq and\cq %%% shree %% or parentheses. Where text is enclosed in square brackets (( ... ) ) it is %% marked in the edition as questionable or noteworthy in some way. %% %% The metrical chapter is tagged (signposted) on every line, %% with two padas per line. %% wo lines make one verse, except for US-P17.081ef> , US-P18.098ef> %% and US-P18.143ef> , where an extra line occurs in the verse for %% one reason or another. %% %% The prose chapter is not signposted, but only tagged by each paragraph %% by the usual numbering system, e.g. || 21|| . The numbering is consecutive %% throughout the three chapters. \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}