माथौत्तरपदपदव्यनुपदं धावति ४।४।३७

माथशब्दौत्तरपदात् प्रातिपैकात् पदवी अनुपद इत्येताभ्यां च धावति इत्येतस्मिन्नर्थे ठक् प्रत्ययो भवति। दण्डमाथं धावति दाण्डमाथिकः। शौल्कमाथिकः। पादविकः। आनुपदिकः। मथशब्दः पथिपर्यायः।

माथोत्तरपदपदव्यनुपदं धावति। , ४।४।३७

दण्डभावो माथो दण्डमाथः = ऋजुः पन्था उच्यते, तं धावति "दाण्डमाथिकः"। शुल्कस्य माथः शुल्कमाथः, "शौल्कमथिकः"। पदस्य पश्चादनुपदम्, पश्चादर्थेऽव्यीभावः, अनुपदं धावति-- "आनुपदिकः"। प्रत्यासत्या धावतीत्यर्थः। द्वितीयायां समर्थविभक्तौ लब्धायां पुनर्द्वितीयानिर्देशः "इष्टाद्()द्वितीयान्ताद्यथा स्यात्, अनिष्टान्मा भूत्" इत्येवमर्थम्। तेन यः "अनुर्यत्समया" २।१।१४ "यस्य चायामः" २।१।१५ "कुगतिप्रदायः" २।२।१८ इत्यादिभिर्योगैरनुशब्दस्य समासः, ततो न भवति॥

माथोत्तरपदपदव्यनुपदं धावति १५६६, ४।४।३७

माथोत्तर। मथोत्तरपद, पदवी, अनुपद--एभ्यो द्वितीयान्तेभ्यो धावतीत्यर्थे ठगित्यर्थः। माथपदं व्याचष्टे--माथः पन्था इति। मथ्यते गन्तृभिराहन्यते #इति व्युत्पत्तेरिति भावः। दण्डमाथ इति। शाकपार्थिवादिः। पन्थानं धावतीति धावतेर्गत्यर्थत्वात् सक्रमकत्वम्। पादविक इति। पदवीं धावतीति विग्रहः। आनुपदिक इति। अनुपदं धावतीति विग्रहः।

माथोत्तरपदव्यनुपदं धावति १२१२, ४।४।३७

माथ इति। मथ्यते गन्तृभिरिति माथः। "मते विलोडने"। कर्मणि घञ्। पदोत्तरपदं। पदशब्द उत्तरपदं यस्य तत्पदोत्तरपदम्। "पदान्त"मिति तु नोक्तम्, बहुच्पूर्वान्मा भूदिति।