%@@1 % File name : dAsabodh11.itx %-------------------------------------------- % Text title : Dasabodh dAsabodha dashaka 11 % Author : Swami Samartha Ramadas % Language : Marathi, Sanskrit % Subject : philosophy/hinduism/religion % Description/comments : Collectively transliterated and proofread % Transliterated by : Vishwas Bhide santsahitya at yahoo.co.in Sunder % Hattangadi sunderh at hotmail.com, NA % Proofread by : Vishwas Bhide santsahitya at yahoo.co.in, Sunder % Hattangadi sunderh at hotmail.com, NA % Reproofread by P. D. Kulkarni % Further refinement by Shriram Deshpande % % Latest update : August 6, 2014 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions: % i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.3 % Site access : % http://sanskritdocuments.org/marathi % http://sanskrit.gde.to/marathi %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal % study and research. The file is not to be copied or reposted for % promotion of any website or individuals or for commercial purpose % without permission. % ***** Help to maintain respect for volunteer spirit. ***** % @@2 % %-------------------------------------------------------- \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=10pt \let\usedvng=\normaldvng \pagenumbering{itrans} \def\twocol{\begin{multicols}{2}} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\hugedvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\twocol\obeyspaceslines} \newfont{\csroman}{putr8i at 9pt} \newfont{\csromani}{putri8i at 9pt} #romanifm=romancsx.ifm #romanfont=\csroman %% \begin{document} \engtitle{.. Dasabodh by Samartha Ramadas Swami Chapter 11 ..}## \itxtitle{.. samartha rAmadAsA.nchA dAsabodha dashaka 11 ..}##\endtitles ## %Start of 11@ %11.1 || dashaka akarAvA \: bhImadashaka || 11|| samAsa pahilA \: siddhAMtanirUpaNa || shrIrAma || AkAshApAsUna vAyo hoto | hA toM pratyaye yeto | vAyopAsUna agnI jo to | sAvadha aikA || 1|| vAyochI kaThINa ghisaNI | tetheM nirmANa jAlA vanhI | maMda vAyo sItaLa pANI | tethuni jAleM || 2|| ApApAsUna jAlI pR^ithvI | te nAnA bIjarUpa jANAvI | bIjApAsUna utpatti vhAvI | hA svabhAvachi Ahe || 3|| muLIM sR^iShTI kalpanechI | kalpanA Ahe muLIMchI | jayepAsUna devatrayAchI | kAyA jAlI || 4|| nishchaLAmadheM chaMchaLa | te chi kalpanA kevaLa | aShTadhA prakR^itIcheM mULa | kalpanArUpa || 5|| kalpanA techi aShTadhA prakR^iti | aShTadhA techi kalpanAmurtI | muLAgrApAsUna utpatti | aShTadhA jANAvI || 6|| pAMcha bhUteM tIna guNa | ATha jAlIM donI miLona | mhaNauni aShTadhA prakR^iti jANa | bolijete || 7|| muLIM kalpanArUpa jAlI | puDheM techi phApAvalI | kevaLa jaDatvAsa AlI | sR^iShTirUpeM || 8|| muLIM jAlI te mULamAyA | triguNa jAle te guNamAyA | jaDatva pAvalI te avidyA mAyA | sR^iShTirUpeM || 9|| puDheM chyArI khANI jAlyA | chyArI vANI vistAralyA | nAnA yonI pragaTalyA | nAnA vektI || 10|| aisI jAlI ubhAraNI | AtAM aikA saMvhAraNI | mAgIla dashakIM vishada karUni | bolileM ase || 11|| paraMtu AtAM saMkaLita | bolijela saMvhArasaMketa | shrote vakte yetheM chitta | de_Una aikA || 12|| shata varuSheM anAvR^iShTi | tetheM ATela jIvasR^iShTi | aishA kalpAMtAchyA goShTI | shAstrIM niropilyA || 13|| bArAkaLIM tape sUrya | teNeM pR^ithvIchI rakShA hoye | maga te rakShA virona jAye | jaLAMtarIM || 14|| teM jaLa shoShI vaishvAnaru | vanhI jhaDapI samIru | samIra vituLe nirAkAru | jaiseM taiseM || 15|| aisI sR^iShTisaMhAraNI jAlI | mAgAM vistAreM bolilI | mAyAnirAseM uralI | svarUpasthiti || 16|| tetheM jIvashiva piMDabrahmAMDa | aTona geleM thotAMDa | mAye_avidyecheM baMDa | vitaLona geleM || 17|| vivekeMchi bolilA kShaye | mhaNoni vivekapraLaye | vivekI jANatI kAye | mUrkhAsa kaLe || 18|| sR^iShTi shodhitAM sakaLa | yeka chaMchaLa yeka nishchaLa | chaMchaLAsa kartA chaMchaLa | chaMchaLarUpI || 19|| jo sakaLa sharIrIM varte | sakala kartutvAsa pravarte | karUna akartA hA varte | shabda jayA || 20|| rAva raMka brahmAdika | sakaLAMmadheM varte yeka | nAnA sharIreM chALaka | iMdriyeMdvAreM || 21|| tyAsa paramAtmA bolatI | sakaLa kartA aiseM jANatI | pari to nAsela prachitI | vivekeM pAhAvI || 22|| jo svAnAmadheM gurugurito | jo sUkarAMmadheM kurukurito | gADhavIM bharona bhuMkato | ATAhAsyeM || 23|| loka nAnA deha dekhatI | vivekI dehAMta pAhAtI | paMDita samadarshaneM ghetI | yeNeM prakAreM || 24|| \medskip || shloka || vidyAvinayasaMpanne brAhmaNe gavi hastini | shuni chaiva shvapAke cha paMDitAH samadarshinaH || \medskip deha pAhAtAM vegaLAle | paraMtu aMtara yekachi jAleM | prANImAtra dekhileM | yekAMtareM || 25|| aneka prANI nirmANa hotI | parI yekachi kaLA vartatI | taye nAMva jagajjotI | jANatIkaLA || 26|| shrotrIM nAnA shabda jANe | tvachemadheM sItoShNa jANe | chakShumadheM pAhoM jANe | nAnA padArtha || 27|| rasanemadheM rasa jANe | ghrANAmadheM vAsa to jANe | karma_iMdriyAmadheM jANe | nAnA viShayasvAda || 28|| sUkShma rUpeM sthULa rakShI | nAnA sukhaduHkheM parIkShI | tyAsa mhaNatI aMtarasAkShI | aMtarAtmA || 29|| AtmA aMtarAtmA vishvAtmA | chaitanya sarvAtmA sukShmAtmA | jIvAtmA shivAtmA paramAtmA | draShTA sAkShI sattArUpa || 30|| vikArAmadhIla vikArI | akhaMDa nAnA vikAra karI | tayAsa vastu mhaNatI bhikArI | parama hIna || 31|| sarva yekachi disatI | avaghA yekaMkAra karitI | te avaghI mA_Ika sthitI | chaMchaLAmadheM || 32|| chaMchaLa mAyA te mA_Ika | nishchaLa parabrahma yeka | nityAnityaviveka | yAkAraNe || 33|| jAto jIva to prANa | neNe jIva to adnyAna | janmato jIva to jANa | vAsanAtmaka || 34|| aikya jIva to brahmAMsha | jetheM piMDabrahmAMDanirAsa | yetheM sAMgitale visheSha | chatvAra jIva || 35|| aso heM avagheM chaMchaLa | chaMchaLa jA_Ila sakaLa | nishchaLa teM nishchaLa | Adi_aMtIM || 36|| Adya madhya avasAna | je vastu samasamAna | nirvikArI nirguNa niraMjana | niHsaMga niHprapaMcha || 37|| upAdhInirAseM tatvatA | jIvashivAsa aikyatA | vivaMchUna pAhoM jAtAM | upAdhi kaiMchI || 38|| aso jANaNeM titukeM dnyAna | paraMtu hoteM vidnyAna | maneM voLakhAveM unmana | koNyA prakAreM || 39|| vR^ittisa na kaLe nivR^itti | guNAsa kaiMchI nirguNaprAptI | guNAtIta sAdhaka saMtIM | vivekeM keleM || 40|| shravaNAparIsa manana sAra | mananeM kaLe sArAsAra | nijadhyAseM sAkShAtkAra | niHsaMga vastu || 41|| nirguNIM je ananyatA | techi mukti sAyojyatA | lakShyAMsha vAchyAMsha AtAM | pure jAlA || 42|| alakShIM rAhileM lakSha | siddhAMtIM kaiMchA pUrvapakSha | apratyakShAsa kaiMcheM pratyakSha | asona nAhIM || 43|| asona mA_Ika upAdhI | techi sahajasamAdhI | shravaNeM baLAvI buddhI | nishchayAchI || 44|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde siddhAMtanirUpaNanAma samAsa pahilA || 1|| 11\.1 \smallskip\hrule\smallskip samAsa dusarA \: chatvAradevanirUpaNa || shrIrAma || yeka nishchaLa yeka chaMchaLa | chaMchaLIM guMtaleM sakaLa | nishchaLa teM nishchaLa | jaiseM taiseM || 1|| pAhe nishchaLAchA viveka | aisA lakShAMmadheM yeka | nishchaLA{ai}sA nishchayAtmaka | nishchaLachi to || 2|| yA nishchaLAchyA goShTI sAMgatI | punhAM chaMchaLAkaDe dhAMvatI | chaMchaLachakrIM nighona jAtI | aise thoDe || 3|| chaMchaLIM chaMchaLa janmaleM | chaMchaLAchi madheM vADhaleM | avagheM chaMchaLachi biMbaleM | janmavarI || 4|| pR^ithvI avaghI chaMchaLAkaDe | karaNeM titukeM chaMchaLIM ghaDe | chaMchaLa sAMDUna nishchaLIM pavADe | aisA kaiMchA || 5|| chaMchaLa kAMhIM nishchaLenA | nishchaLa kadApI chaLenA | nityAnityavivekeM janA | umaje kAMhIM || 6|| kAMhIM umajaleM tarI numaje | kAMhIM samajaleM tarI na samaje | kAMhIM bujhe tarI nirbuje | kiMchita mAtra || 7|| saMdeha anumAna ANI bhrama | avaghA chaMchaLAmadheM shrama | nishchaLIM kadA nAhIM varma | samajaleM pAhije || 8|| chaMchaLAkarI titukI mAyA | mA_Ika jAye vilayA | lahAna thora mhaNAvayA | kArya nAhIM || 9|| sagaTa mAyA vistAralI | aShTadhA prakR^iti phAMpAvalI | chitravichitra vikAralI | nAnA rUpeM || 10|| nAnA utpattI nAnA vikAra | nAnA prANI lAhAna thora | nAnA padArtha makAra | nAnA rUpeM || 11|| vikAravaMta vikAraleM | sUkShma jaDatvA AleM | amaryAda disoM lAgaleM | kAMhIMchAbAhIM || 12|| maga nAnA sharIreM nirmANa jAlIM | nAnA nAmAbhidhAneM ThevilIM | bhAShA paratveM kaLoM AlIM | kAhIM kAMhIM || 13|| maga nAnA rIti nAnA daMDaka | AchAra yekAhUna yeka | vartoM lAgale sakaLa loka | lokAchAreM || 14|| aShTadhA prakR^itIchIM sharIreM | nirmANa jAlIM lAhAnathoreM | puDheM ApulAlyA prakAreM | vartoM lAgatI || 15|| nAnA matteM nirmANa jAlIM | nAnA pAShAMDeM vADhalIM | nAnA prakArIchIM uThilIM | nAnA baMDeM || 16|| jaisA pravAha paDilA | taisAcha loka chAlilA | koNa vArIla koNAlA | yeka nAhIM || 17|| pR^ithvIchA jAlA gaLAMThA | yekAhUna yeka moThA | koNa kharA koNa khoTA | koNa jANe || 18|| AchAra bahukAchiMta paDilA | kityeka poTAsAThIM buDAlA | avaghA varapaMgachi jAlA | sAbhimAneM || 19|| deva jAle udaMDa | devAMcheM mAMDaleM bhaMDa | bhUtAdevatAMcheM thotAMDa | yekachi jAleM || 20|| mukhya deva to kaLenA | kAshAsa kAMhIMcha miLenA | yekAsa yeka vaLenA | anAvara || 21|| aisA nAsalA vichAra | koNa pAhAto sArAsAra | kaichA lahAna kaiMchA thora | kaLechinA || 22|| shAstrAMchA bAjAra bharalA | devAMchA galbalA jAlA | loka kAmanechyA vratAlA | jhoMbona paDatI || 23|| aiseM avagheM nAsaleM | satyAsatya hArapaleM | avagheM anAyeka jAleM | chahUMkaDe || 24|| matAmatAMchA galbalA | koNI pusenA koNAlA | jo je matIM sAMpaDalA | tayAsa teMchi thora || 25|| asatyAchA abhimAna | teNeM pAvije patana | mhaNoniyAM dnyAte jana | satya shodhitI || 26|| loka vartatI sakaLa | teM dnyAtyAsa karataLAmaLa | AtAM aikA kevaLa | vivekI ho || 27|| loka koNyA paMtheM jAtI | ANi koNyA devAsa bhajatI | aisI he rokaDI prachitI | sAvadha aikA || 28|| mR^ittikA dhAtu pAShANAdika | aisiyA pratimA aneka | bahuteka lokAMchA daMDaka | pratimAdevIM || 29|| nAnA devAMche avatAra | charitreM aikatI yeka nara | japa dhyAna niraMtara | karitI pUjA || 30|| yeka sakaLAMchA aMtarAtmA | vishvIM varte jo vishvAtmA | draShTA sAkShI dnyAnAtmA | mAnitI yeka || 31|| yeka te nirmaLa nishchaLa | kadApI navheti chaMchaLa | ananyabhAveM kevaLa | vastucha te || 32|| yeka nAnA pratimA | dusarA avatAramahimA | tisarA to aMtarAtmA | chauthA to nirvikArI || 33|| aise he chatvAra deva | sR^iShTImadhIla svabhAva | yAvegaLA aMtarbhAva | koTheMchi nAhIM || 34|| avagheM yekachi mAnitI | te sAkSha deva jANatI | paraMtu aShTadhA prakR^iti | voLakhilI pAhije || 35|| prakR^itImadhIla deva | to prakR^itIchA svabhAva | bhAvAtIta mAhAnabhAva | vivekeM jANAvA || 36|| jo nirmaLAsa dhyA_Ila | to nirmaLachi ho_Ila | jo jayAsa bhajela | to tadrUpa jANAvA || 37|| kShIra nIra nivaDitI | te rAjahaMsa bolijetI | sArAsAra jANatI | te mAhAnabhAva || 38|| are jo chaMchaLAsa dhyA_Ila | to sahajachi chaLela | jo nishchaLAsa bhajela | to nishchaLachi || 39|| prakR^itIsArikheM chAlAveM | parI aMtarIM shAshvata voLakhAveM | satya ho_Una vartAveM | lokAM{ai}seM || 40|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde chatvAradevanirUpaNanAma samAsa dusarA || 2|| 11\.2 \smallskip\hrule\smallskip samAsa tisarA \: shikavaNa nirUpaNa || shrIrAma || bahutAM janmAMchA sevaTa | naradeha sAMpaDe avachaTa | yetheM vartAveM chokhaTa | nitinyAyeM || 1|| prapaMcha karAvA nemaka | pAhAvA paramArthaviveka | jeNeMkaritAM ubhaya loka | saMtuShTa hotI || 2|| shata varuSheM vaya nemileM | tyAMta bALapaNa neNatAM geleM | tAruNya avagheM vechaleM | viShayAMkaDe || 3|| vR^iddhapaNIM nAnA roga | bhogaNeM lAge karmabhoga | AtAM bhagavaMtAchA yoga | koNe veLe || 4|| rAjika devika udega chiMtA | anna vastra dehamamatA | nAnA prasaMgeM avachitA | janma gelA || 5|| loka maramaroM jAtI | vaDileM gelIM he prachitI | jANata jANata nishchitI | kAye mAnileM || 6|| agna gR^ihAsI lAgalA | ANi sAvakAsa nijelA | to kaisA mhaNAvA bhalA | AtmahatyArA || 7|| puNyamArga avaghA buDAlA | pApasaMgraha udaMDa jAlA | yemayAtanechA jholA | kaThINa Ahe || 8|| tarI AtAM aiseM na karAveM | bahuta vivekeM vartAveM | ihaloka paratra sAdhAveM | dohIkaDe || 9|| ALasAcheM phaLa rokaDeM | jAMbhayA de_Una nidrA paDe | sukha mhaNauna AvaDe | ALasI lokAM || 10|| sAkShepa karitAM kaShTatI | paraMtu puDheM suravADatI | khAtI jevitI sukhI hotI | yetneMkarUnI || 11|| ALasa udAsa nAgavaNA | ALasa pretnabuDavaNA | ALaseM karaMTapaNAchyA khuNA | pragaTa karitI || 12|| mhaNauna ALasa nasAvA | tarIcha pAvije vaibhavA | aratrIM paratrIM jIvA | samAdhAna || 13|| pretna karAvA to koNa | heMchi aikA nirUpaNa | sAvadha karUna aMtaHkaraNa | nimiShya yeka || 14|| prAtaHkALI uThAveM | kAMhIM pAThAMtara karAve | yethAnashaktI AThavAveM | sarvottamAsI || 15|| maga dishekaDe jAveM | je koNAsicha navhe ThAveM | shauchya Achamana karAveM | nirmaLa jaLeM || 16|| mukhamArjana prAtaHsnAna | saMdhyA tarpaNa devatArchana | puDheM vaishyadeva_upAsana | yethAsAMga || 17|| kAMhIM phaLAhAra ghyAva | maga saMsAradhaMdA karAvA | sushabdeM rAjI rAkhAvA | sakaLa loka || 18|| jyA jyAchA jo vyApAra | tetheM asAve khabardAra | dushchitapaNeM tarI pora | veDhA lAvI || 19|| chuke Thake visare sAMDI | AThavaNa jAliyAM charphaDI | dushchita ALasAchI rokaDI | prachita pAhA || 20|| yAkAraNeM sAvadhAna | yekAgra asAveM mana | tarI maga jevitAM bhojana | goDa vATe || 21|| puDheM bhojana jAliyAMvarI | kAMhIM vAchI charchA karI | yekAMtIM jAUna vivarI | nAnA graMtha || 22|| tarIcha prANI shAhANA hoto | nAhIMtarI mUrkhachi rAhAto | loka khAtI ApaNa pAhAto | dainyavANA || 23|| aika sadevapaNAcheM lakShaNa | rikAmyA jA_UM nedI yeka kShaNa | prapaMchavevasAyAcheM dnyAna | bareM pAhe || 24|| kAMhIM meLavI maga jevI | guMtalyA lokAMsa ugavI | sharIra kAraNIM lAvI | kAMhIM tarI || 25|| kAMhIM dharmacharchA purANa | harIkathA nirUpaNa | vAyAM ja_UM nedI kShaNa | dohIMkaDe || 26|| aisA jo sarvasAvadha | tyAsa kaiMchA asela kheda | vivekeM tuTalA samaMdha | dehabuddhIchA || 27|| Ahe titukeM devAcheM | aiseM vartaNeM nishchayAcheM | mULa tuTeM udvegAcheM | yeNeM rItIM || 28|| prapaMchIM pAhije suvarNa | paramArthIM paMchikarNa | mAhAvAkyAcheM vivaraNa | karitAM suTe || 29|| karma upAsanA ANi dnyAna | yeNeM rAhe samAdhAna | paramArthAcheM jeM sAdhana | teMchi aikata jAveM || 30|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde sikavaNanirUpaNanAma samAsa tisarA || 3|| 11\.3 \smallskip\hrule\smallskip samAsa chauthA \: sAravivekanirUpaNa || shrIrAma || brahma mhaNije nirAkAra | gaganAsArikhA vichAra | vikAra nAhIM nirvikAra | teMchi brahma || 1|| brahma mhaNije nishchaLa | aMtarAtmA to chaMchaLa | draShTA sAkShI kevaLa | bolije tayA || 2|| to aMtarAtmA mhaNije deva | tyAchA chaMchaLa svabhAva | pALitAhe sakaLa jIva | aMtarI vasonI || 3|| tyAvegaLe jaDa padArtha | teNeMvINa deha vertha | teNeMchi kaLe paramArtha | sakaLa kAMhI || 4|| karmamArga upAsanA mArga | dnyAnamArga siddhAMtamArga | pravR^ittimArga nivR^ittimArga | devachI chAlavI || 5|| chaMchaLeviNa nishchaLa kaLenA | chaMchaLa tarI sthirAvenA | aiseM he vichAra nAnA | bare pAhA || 6|| chaMchaLanishchaLAchI saMdhI | tetheM bhAMbAvate buddhi | karmamArgAche je vidhI | te maga ailikaDe || 7|| deva yA sakaLAMche mULa | devAsa mULa nA DALa | parabrahma teM nishchaLa | nirvikArI || 8|| nirvikArI ANi vikArI | yeka mhaNela to bhikArI | vichArAchI hote vArI | dekhatadekhatAM || 9|| sakaLa paramArthAsa mULa | paMchIkarNa mAhAvAkya kevaLa | teMchI karAveM prAMjaLa | punaHpunhAM || 10|| pahilA deha sthULakAyA | AThavA deha mULamAyA | aShTa deha nirshaliyAM | vikAra kaiMchA || 11|| yAkAraNeM vikArI | sAchA{ai}sI bAjIgarI | yeka samaje yeka kharI | mAnitAhe || 12|| utpatti sthitI saMvhAra | yAvegaLA nirvikAra | kaLAyAsAThIM sArAsAra | vichAra kelA || 13|| sAra asAra donI yeka | tetheM kaiMchA uralA viveka | parikShA neNatI raMka | pApI karaMTe || 14|| jo yekachi vistAralA | to aMtarAtmA bolilA | nAnA vikArIM vikAralA | nirvikArI navhe || 15|| aiseM pragaTachi Ahe | ApulyA pratyayeM pAhe | kAya rAhe kAya na rAhe | heM kaLenA || 16|| jeM akhaMDa hota jAteM | jeM sarvadA saMvhArateM | rokaDeM prachitIsa yeteM | janAmadheM || 17|| yeka raDe yeka charphaDI | yekAMchI dharI naraDI | yekamekAM jhoMbatI barADI | dukaLLale jaise || 18|| nAhIM nyAye nAhiM nIti | aise he loka vartatI | ANi avagheMcha sAra mhaNatI | vivekahIna || 19|| dhoMDe sAMDUna soneM ghyAveM | mAtI sAMDUna anna khAveM | ANi AvagheMchi sAra mhaNAveM | bAShkaLapaNeM || 20|| mhaNauni hA vichAra karAvA | satyamArga tochi dharAvA | lAbha jANona ghyAvA | vivekAchA || 21|| sAragAra yekachi sarI | tetheM parIkShesa kaiMchI urI | yAkAraNeM chaturIM | parIkShA karAvI || 22|| jetheM parIkShechA abhAva | tetheM de ghAva ghe ghAva | sagaTa sArikhA svabhAva | lauMdapaNAchA || 23|| gheva ye teMchi ghyAveM | gheva na ye teM soMDAveM | uMcha nIcha voLakhAveM | tyA nAva dnyAna || 24|| saMsArasAMtesa Ale | yeka lAbheM amara jAle | yeka te karaMTe Thakale | mudala geleM || 25|| jANatyAneM aiseM na karAveM | sAra teMchi shodhUna ghyAveM | asAra teM jANona tyAgAveM | vamaka jaiseM || 26|| teM vamaka karI prAshana | tarI teM svAnAcheM lakShaNa | tetheM suchismaMta brAhmaNa | kAya karI || 27|| jehi.n jaiseM saMchita keleM | tayAsa taiseMchi ghaDaleM | jeM abhyAsIM paDona jaDaleM | teM toM suTenA || 28|| yeka divyAnneM bhakShitI | yeka viShThA sAvaDitI | ApulyA vaDilAMchA ghetI | sAbhimAna || 29|| aso vivekeviNa | bolaNeM titukA sINa | koNIyekeM shravaNa manana | keleMchi karAveM || 30|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde sAravivekanirUpaNanAma samAsa chauthA || 4|| 11\.4 \smallskip\hrule\smallskip samAsa pAMchavA \: rAjakAraNa nirUpaNa || shrIrAma || karma keleMchi karAveM | dhyAna dharileMchi dharAveM | vivaraleMchi vivarAveM | punhA nirUpaNa || 1|| taiseM AmhAMsa ghaDaleM | bolileMchi bolaNeM paDileM | kAM jeM bighaDaleMchi ghaDaleM | pAhije samAdhAna || 2|| ananya rAhe samudAva | itara janAsa upaje bhAva | aisA Ahe abhiprAva | upAyAchA || 3|| mukhya harikathA nirUpaNa | dusareM teM rAjakaraNa | tisareM teM sAvadhapaNa | sarvaviSha_IM || 4|| chauthA atyaMta sAkShapa | pheDAve nAnA AkShapa | anyAye thora athavA alpa | kShmA karIta jAve || 5|| jANAveM parAcheM aMtara | udAsInatA niraMtara | nItinyAyAsi aMtara | paDoMcha nedAveM || 6|| saMketeM loka vedhAvA | yekUnayeka bodhAvA | prapaMchahi sAvarAvA | yethAnashak{}tyA || 7|| prapaMchasamayo voLakhAvA | dhIra bahuta asAvA | saMmaMdha paDoM nedAvA | ati parI tayAchA || 8|| upAdhIsI vistArAveM | upAdhIMta na saMpaDAveM | nIchatva pahileMcha ghyAveM | ANi mUrkhapaNa || 9|| doSha dekhona jhAMkAve | avaguNa akhaMDa na bolAve | durjana sAMpaDona soDAve | paropakAra karUnI || 10|| taRhe bharoMcha naye | suchAve nAnA upAye | navhe teMchi karAveM kAyeM | dIrgha pretneM || 11|| phaDa nAsoMchi nedAvA | paDilA prasaMga sAMvarAvA | ativAda na karAvA | koNIyekAsI || 12|| dusaRyAcheM abhiShTa jANAveM | bahutAMcheM bahuta sosAveM | na sose tarI jAveM | digAMtarApratI || 13|| dukhaH dusaRyAcheM jANAveM | aikona tarI vAMTUna ghyAveM | bareM vA_ITa sosAveM | samudAyAcheM || 14|| apAra asAveM pAThAMtara | sannidhachi asAvA vichAra | sadA sarvadA tatpara | paropakArAsI || 15|| shAMtI karUna karavAvI | taRhe sAMDUna sAMDavAvI | kriyA karUna karavAvI | bahutAMkaravIM || 16|| karaNeM asela apAye | tarI bolona dAkha_UM naye | paraspareMchi pratyaye | prachitIsa ANAvA || 17|| jo bahutAMche sosIna | tyAsa bahuteka loka miLenA | bahuta sositAM urenA | mahatva ApuleM || 18|| rAjakAraNa bahuta karAveM | paraMtu kaLoMcha nedAveM | parapIDevarI nasAveM | aMtaHkaraNa || 19|| loka pArakhUna sAMDAve | rAjakAraNeM abhimAna jhADAve | punhA meLa_Una ghyAveM | durIla dore || 20|| hiravaTAsI durI dharAveM | kacharaTAsI na bolAveM | samaMdha paDatA soDUna jAveM | yekIkaDe || 21|| aiseM aso rAjakAraNa | sAMgatAM teM asAdhAraNa | suchita astAM aMtaHkaraNa | rAjakAraNa jANe || 22|| vR^ikShIM rUDhAsI uchalAveM | yuddhakartyAsa DhakalUna dyAveM | kArabArAcheM sAMgAveM | AMga kaiseM || 23|| pAhAtAM tarI sAMpaDenA | kIrti karUM tarI rAhenA | AleM vaibhava abhiLAsInA | kAMhIM kelyAM || 24|| yekAMchI pAThI rAkhaNeM | yekAMsa dekho na sakaNeM | aisIM navheta kIM lakShaNeM | chAturyAchIM || 25|| nyAya bolatAMhi mAnenA | hita teMchi na ye manA | yetheM kAMhIMcha chAlenA | tyAgeMvINa || 26|| shrotIM kaLona AkShepileM | mhaNauna bolileMchi bolileM | nyUnapUrNa kShmA keleM | pAhije shrotIM || 27|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde rAjakAraNanirUpaNanAma samAsa pAMchavA || 5|| 11\.5 \smallskip\hrule\smallskip samAsa sahAvA \: mahaMta lakShaNa || shrIrAma || shuddha neTakeM lyAhAveM | lehona shuddha shodhAveM | shodhUna shuddha vAchAveM | chukoM naye || 1|| vishkaLita mAtrukA nemasta karAvyA | dhATyA jANona sadR^iDha dharAvyA | raMga rAkhona bharAvyA | nAnA kathA || 2|| jANAyAcheM sAMgatAM na ye | sAMgAyAcheM nemasta na ye | samajalyAviNa kAMhIMcha na ye | koNIyeka || 3|| harikathA nirUpaNa | nemastapaNeM rAjakAraNa | vartAyAcheM lakShaNa | teMhi asAveM || 4|| pusoM jANe sAMgoM jANe | arthAMtara karUM jANe | sakaLikAMcheM rAkhoM jANe | samAdhAna || 5|| dIrgha sUchanA AdhIM kaLe | sAvadhapaNeM tarka prabaLe | jANajANoni nivaLe | yethAyogya || 6|| aisA jANe jo samasta | tochi mahaMta buddhimaMta | yAvegaLeM aMtavaMta | sakaLa kAMhIM || 7|| tALaveLa tAnamAneM | prabaMda kavitA jADa vachaneM | majyAlasI nAnA chinheM | suchatI tayA || 8|| jo yekAMtAsa tatpara | AdhIM karI pAThAMtara | athavA shodhI arthAMtara | graMthagarbhIMcheM || 9|| AdhIMcha sikona jo sikavI | tochi pAve shreShTha padavI | guMtalyA lokAMsa ugavI | vivekabaLeM || 10|| akShara suMdara vAchaNeM suMdara | bolaNeM suMdara chAlaNeM suMdara | bhakti dnyAna vairAgya suMdara | karUna dAvI || 11|| jayAsa yetnachi AvaDe | nAnA prasaMgIM pavADe | dhITapaNeM pragaTe daDe | aisA navhe || 12|| sAMkaDImadheM vartoM jANe | upAdhImadheM miLoM jANe | aliptapaNeM rAkhoM jANe | ApaNAsI || 13|| Ahe tarI sarvAM ThA_IM | pAhoM jAtAM koTheMchi nAhIM | jaisA aMtarAtmA ThA_IMchA ThA_IM | gupta jAlA || 14|| tyAvegaLeM kAMhIMcha nase | pAhoM jAtAM to na dise | na disona vartavItase | prANImAtrAMsI || 15|| taisAcha hAhi nAnAparI | bahuta janAsa shAhANe karI | nAnA vidyA tyA vivarI | sthULa sUkShmA || 16|| ApaNAkaritAM shAhANe hotI | te sahajachi soye dharitI | jANatepaNAchI mahaMtI | aisI ase || 17|| rAkhoM jANeM nItinyAya | na karI na karavI anyAye | kaThINa prasaMgIM upAye | karUM jANe || 18|| aisA puruSha dhAraNechA | tochi AdhAra bahutAMchA | dAsa mhaNe raghunAthAchA | guNa ghyAvA || 19|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde mahaMtalakShaNanirUpaNanAma samAsa sahAvA || 6|| 11\.6 \smallskip\hrule\smallskip samAsa sAtavA \: chaMchaLa nadI || shrIrAma || chaMchaLa nadI gupta gaMgA | smaraNeM pAvana karIM jagA | prachita rokaDI pAhA gA | anyathA navhe || 1|| kevaLa achaMchaLIM nirmANa jAlI | adhomukheM baLeM chAlilI | akhaMDa vAhe parI dekhilI | nAhIMcha koNIM || 2|| vaLaNeM vAMkANeM bhovare | ukaLyA taraMga jhare | lAdA lATA kAtare | ThA_IM ThA_IM || 3|| shuShka jaLAche chaLALa | dhArA dhabAbe khaLALa | chipaLyA chaLakyA bhaLALa | chapaLa pANI || 4|| pheNa phuge helAve | sairAvairA udaka dhAve | theMba phu_I mojAve | aNureNu kitI || 5|| vosANe vAhatI udaMDa | jhotAve darkuTe dagaDa | khaDakeM beTeM ADa | vaLasA uThe || 6|| mR^ida bhUmI tuTona gelyA | kaThINa taishyAchi rAhilyA | ThA_IM ThA_IM udaMDa pAhilyA | sR^iShTImadheM || 7|| yeka te vAhatachi gele | yeka vaLashAmadheM paDile | yeka sAMkaDIMta ADakale | adhomukha || 8|| yeka ApaTa_ApaToMcha gelI | yeka chiraDachirdoMcha melIM | kitIyeka te phugalIM | pANI bharaleM || 9|| yeka baLAche nivaDale | te pohatachi ugamAsa gele | ugamadarshaneM pavitra jAle | tIrtharUpa || 10|| tetheM brahmAdikAMchIM bhuvaneM | brahmAMDadevatAMchIM sthAneM | upharATI gaMgA pAhAtAM miLaNeM | sakaLAMsa tetheM || 11|| tyA jaLA{ai}seM nAhI nirmaLa | tyA jaLA{ai}seM nAhIM chaMchaLa | AponArAyaNa kevaLa | bolije tyAsI || 12|| mAhAnadI parI aMtarALIM | pratyakSha vAhe sarvakALIM | svargamR^ityupAtALI | pasaralI pAhA || 13|| adhordha aShTahi dishA | ticheM udaka karI vaLasA | jANate jANatI jagadIshA | sArikhIcha te || 14|| anaMta pAtrIM udaka bharaleM | koTheM pAjhapAjharoMcha geleM | kitIyeka teM vechaleM | saMsArAsI || 15|| yekyAsaMge teM kaDavaTa | yekyAsaMgeM teM guLachaTa | yekyAsaMge te tikhaTa | turaTa kShAra || 16|| jyA jyA padArthAsa miLe | tetheM tadrUpachi misaLe | sakhole bhUmIsa tuMbaLe | sakholapaNeM || 17|| viShAmadheM viShachi hoteM | amR^itAmadheM miLona jAte | sugaMdhIM sugaMdha teM | durgaMdhIM durgaMdha || 18|| guNIM avaguNIM miLe | jyAcheM tyAparI nivaLe | tyA udakAchA mahimA na kaLe | udakeMviNa || 19|| udaka vAhe aparaMpAra | na kaLe nadI kIM sarovara | jaLavAsa karUna nara | rAhile kitIyeka || 20|| ugamApailikaDe gele | tetheM paratona pAhileM | taMva teM pANIcha ATaleM | kAMhIM nAhIM || 21|| vR^ittisunya yogeshvara | yAchA pAhAvA vichAra | dAsa mhaNe vAraMvAra | kitI sAMgoM || 22|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde chaMchaLa nadInirUpaNanAma samAsa sAtavA || 7|| 11\.7 \smallskip\hrule\smallskip samAsa AThavA \: aMtarAtmAvivaraNa || shrIrAma || AtAM vaMdUM sakaLakartA | samasta devAMchA jo bhartA | tyAche bhajanIM pravartA | koNItarI || 1|| teNeMviNa kArya na chale | paDileM parNa teMhi na hAle | avagheM trailokyechi chAle | jayAchenI || 2|| to aMtarAtmA sakaLAMchA | devadAnavamAnavAMchA | chatvArakhANIchatvAravANIchA | pravartaku || 3|| to yekalAchi sakaLAM ghaTIM | karI bhinnabhinnA rAhATI | sakaLa sR^iShTIchI goShTI | kitI mhaNona sAMgAvI || 4|| aisA jo gupteshvara | tyAsa mhaNAveM Ishvara | sakaLa aishvarya thora thora | jayAcheni bhogitI || 5|| aisA jeNeM voLakhilA | to vishvaMbharachi jAlA | samAdhI sahajasthitIlA | koNa puse || 6|| avagheM trailokya vivarAveM | tevhAM varma paDela ThAveM | AvachaTeM ghabADa siNAveM | nalagechi kAMhIM || 7|| pAhAtAM aisA koNa Ahe | jo aMtarAtmA vivarona pAhe | alpa svalpa kaLona rAhe | samAdhAneM || 8|| Are heM pAhileMcha pAhAveM | vivaraleMchi mAguteM vivarAveM | vAchileMchi vAchAveM | punhApunhA || 9|| aMtarAtmA kevaDhA kaisA | pAhANArAchI koNa dashA | dekhilyA aikilyA aisA | viveka sAMge || 10|| udaMDa aikileM dekhileM | aMtarAtmyAsa navache puravileM | prANI dehadhArI bA_uleM | kAya jANe || 11|| pUrNAsa apUrNa purenA | kAM jeM akhaMDa vivarenA | vivaratAM vivaratAM urenA | devAvegaLA || 12|| vibhaktapaNeM nasAveM | tarIcha bhakta mhaNavAveM | nAhIMtarI verthachi siNAveM | khaTATopeM || 13|| ugAcha ghara pAhona gelA | gharadhanI nAhIM voLakhilA | rAjyAmadhUnachi AlA | parI rAjA neNe || 14|| dehasaMgeM viShaye bhogile | dehasaMgeM prANI miravaleM | dehadhartyAsa chukaleM | navala moTheM || 15|| aise loka avivekI | ANi mhaNatI AmhI vivekI | bareM jyAchI jaisI TAkI | taiseM karAveM || 16|| mUrkha aMtara rAkhoM neNe | mhaNauna asAveM shAhANe | te shAhANehi dainyavANe | ho_Una gele || 17|| aMtarIM ThevaNeM chukaleM | dArodArIM dhuMDUM lAgaleM | taiseM adnyAnAsa jAleM | deva na kaLe || 18|| yA devAcheM dhyAna karI | aisA koNa sR^iShTIvarI | vR^ittI yekadeMsI tartarI | pavADela koTheM || 19|| brahmAMDIM dATale prANI | bahurUpeM bahuvANI | bhUgarbhIM ANi pAShANIM | kitIyeka || 20|| ituke ThA_IM puravalA | anekIM yekachi vartalA | gupta ANi pragaTalA | kitIyeka || 21|| chaMchaLeM na ho_Ije nishchaLa | prachita jANAvI kevaLa | chaMchaLa teM navhe nishchaLa | parabrahma teM || 22|| tatveM tatva jevhAM uDe | tevhAM dehabuddhi jhaDe | nirmaLa nishchaLa chahuMkaDe | niraMjana || 23|| ApaNa koNa koTheM kaiMchA | aisA mArga vivekachA | prANI jo svayeM kAchA | tyAsa heM kaLenA || 24|| bhalyAneM viveka dharAvA | dustara saMsAra tarAvA | avaghA vaMshachi udharAvA | haribhaktI karUnI || 25|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde aMtarAtmAvivaraNanirUpaNanAma samAsa AThavA || 8|| 11\.8 \smallskip\hrule\smallskip samAsa navavA \: upadesha nirUpaNa || shrIrAma || AdhIM karmAchA prasaMga | karma keleM pAhije sAMga | kadAchita paDile vyaMga | tarI pratyavAya ghaDe || 1|| mhaNauna karma AraMbhile | kAMhIMyeka sAMga ghaDaleM | jethajetheM aMtara paDileM | tetheM harismaraNa karAveM || 2|| tarI to harI Ahe kaisA | vichAra pAhAvA aisA | saMdhepUrvIM jagadIshA | chovisAM nAmIM smaraveM || 3|| chovIsanAmI sahasranAmI | anaMtanAmI to anAmI | to kaisA Ahe aMtaryAmIM | vivekeM voLakhAvA || 4|| brAhmaNa snAnasaMdhyA karUna AlA | maga to devArchanAsa baisalA | yethAsAMga to pUjilA | pratimAdevo || 5|| nAnA devAMchyA nAnA pratimA | loka pUjitI dharUna premA | jyAchyA pratimA to paramAtmA | kaisA Ahe || 6|| aiseM voLakhileM pAhije | voLakhona bhajana kIje | jaisA sAheba namaskArije | voLakhilyA_uparI || 7|| taisA paramAtmA parameshvara | barA voLakhAvA pAhona vichAra | tarIcha pAvije pAra | bhramasAgarachA || 8|| pUjA ghetAtI pratimA | AMgA yeto aMtarAtmA | avatArI tarI nijadhAmA | ye_Una gele || 9|| parI te nijarUpeM asatI | teM nijarUpa te jagajjotI | satvaguNa tayesa mhaNatI | jANatI kaLA || 10|| taye kaLeche poTIM | deva asatI koTyAnukoTI | yA anubhavAchyA goShTI | pratyayeM pAhAvyA || 11|| dehapurAmadheM Isha | mhaNona tayA nAMva puruSha | jagAmadheM jagadIsha | taisA voLakhAvA || 12|| jANIvarUpeM jagadAMtareM | prastuta vartatI sharIreM | aMtaHkaraNaviShNu yeNeM prakAreM | voLakhAvA || 13|| to viShNu Ahe jagadAMtarIM | tochi Apule aMtarIM | kartA bhoktA chaturIM | aMtarAtmA voLakhAvA || 14|| aike dekhe huMge chAkhe | jANona vichAreM voLakhe | kityeka Apule pArikhe | jANatAhe || 15|| yekachI jagAchA jivhALA | parI dehalobhAchA ADatALA | dehasamaMdheM vegaLA | abhimAna dharI || 16|| upaje vADhe mare mArI | jaishA uchalatI laharIvarI laharI | chaMchaLa sAgarIM bharovarI | trailokya hota jAteM || 17|| trailokA vartavito yeka | mhaNona trilokyanAyeka | aisA pratyayAchA viveka | pAhAnA kaisA || 18|| aisA aMtarAtmA bolilA | parI tohi tatvAMmadheM AlA | puDheM vichAra pAhije kelA | mAhAvAkyAchA || 19|| AdhIM dekhilA dehadhArI | maga pAhAveM jagadAMtarIM | tayAcheniyAM uparI | parabrahma pAve || 20|| parabrahmAchA vichAra | hotAM nivaDe sArAsAra | chaMchaLa jA_Ila hA nirdhAra | chukenA kIM || 21|| utpatti sthiti saMvhAra jANa | tyAhUna vegaLA niraMjana | yetheM dnyAnAcheM vidnyAna | hota Ahe || 22|| aShTadeha thAnamAna | jANona jAliyAM nirshana | puDheM ure niraMjana | vimaLa brahma || 23|| vichAreMchi ananya jAlA | pAhANArAviNa pratyaya AlA | tehi vR^itti nivR^ittIlA | bareM pAhA || 24|| yetheM rAhilA vAchyAMsha | pAhona sAMDilA lakShyAMsha | lakShyAMshAsArisA vR^ittilesha | tohi gelA || 25|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde upadesha nirUpaNanAma samAsa navavA || 9|| 11\.9 \smallskip\hrule\smallskip samAsa dahAvA \: nispR^iha vartaNUka || shrIrAma || mUrkha yekadesI hoto | chatura sarvatra pAhAto | jaisA bahudhA ho_Una bhogito | nAnA sukheM || 1|| tochi aMtarAtmA mahaMta | to kAM ho_Ila saMkochita | prashasta jANatA samasta | vikhyAta yogI || 2|| kartA bhoktA tatvatA | bhUmaMDaLIM sarva sattA | tyAvegaLA tyAsa dnyAtA | pAhesA kavaNu || 3|| aiseM mahaMte asAveM | sarva sAra shodhUna ghyAveM | pAhoM jAtAM na sAMpaDAveM | yekAyekI || 4|| kIrtirUpeM udaMDa khyAta | jANatI lahAna thora samasta | vesha pAhAtAM shAshvata | yekachi nAhIM || 5|| pragaTa kIrti te DhaLenA | bahuta janAsa kaLenA | pAhoM jAtAM ADaLenA | kAye kaiseM || 6|| veShabhUShaNa te dUShaNa | kIrtibhUShaNa teM bhUShaNa | chALaNeviNa yeka kShaNa | jA_UMcha nedI || 7|| tyAgI voLakhIche jana | sarvakALa nitya nUtana | loka shodhUna pAhAtI mana | parI ichChA disenA || 8|| purteM koNAkaDe pAhenA | purteM koNAsIM bolenA | purteM yeke sthaLIM rAhenA | uThona jAto || 9|| jAteM sthaLa teM sAMgenA | sAMgitaleM tetheM tarI jAyenA | ApulI sthiti anumAnA | yevoMcha jedI || 10|| lokIM keleM teM chukAvI | lokIM bhAvileM teM ulathavI | lokIM tarkileM teM dAvI | nirphala karUnI || 11|| lokAMsa pAhyAchA Adara | tetheM yAchA anAdara | loka sarvakALa tatpara | tetheM yAchI aniChyA || 12|| evaM kalpitAM kalpenA | na tarkitAMhi tarkenA | kadApI bhAvitAM bhAvenA | yogeshvara || 13|| aiseM aMtara sAMpaDenA | sharIra ThA_IM paDenA | kShaNayeka vishaMbhenA | kathAkIrtana || 14|| loka saMkalpa vikalpa karitI | te avaghechi nirphaLa hotI | janAchI janA lAjavI vR^itti | tevhAM yogeshvara || 15|| bahutIM shodhUna pAhileM | bahutAMchyA manAsa AleM | tarI maga jANAveM sAdhileM | mahatkR^itya || 16|| akhaMDa yekAMta sevAvA | abhyAsachi karIta jAvA | kALa sArthakachi karAvA | janAsahita || 17|| uttama guNa tituke ghyAve | ghe_Una janAsa sikavAve | udaMDa samudAye karAve | parI guptarUpeM || 18|| akhaMDa kAmAchI lagabaga | upAsanesa lAvAveM jaga | loka samajona maga | AdnyA iChitI || 19|| AdhIM kaShTa maga phaLa | kaShTachi nAhIM teM nirphaLa | sAkShepeMviNa kevaLa | vR^ithApuShTa || 20|| loka bahuta shodhAve | tyAMche adhikAra jANAve | jANajANona dharAve | javaLI durI || 21|| adhikAraparatveM kArya hoteM | adhikAra nastAM vertha jAteM | jANoni shodhAvIM chitteM | nAnA prakAreM || 22|| adhikAra pAhona kArya sAMgaNeM | sAkShepa pAhona vishvAsa dharaNeM | ApalA magaja rAkhaNeM | kAMhItarI || 23|| heM prachitIcheM bolileM | AdhIM keleM maga sAMgitaleM | mAnela tarI pAhije ghetaleM | koNIyekeM || 24|| mahaMteM mahaMta karAve | yuktibuddhIneM bharAve | jANate karUna vikharAve | nAnA desIM || 25|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde nispR^iha vartaNUka nirUpaNanAma samAsa dahAvA || 10|| 11\.10 || dashaka akarAvA samApta || %End of 11@ \medskip\hrule\medskip ## {\rm \large Encoded and proofread by Vishwas Bhide. Reproofread by P. D. Kulkarni} \end{multicols} \medskip\hrule\obeylines \medskip {\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om} {\rm Last updated \today} {\rm From http://sanskritdocuments.org .}{\rm The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of any website or individuals or for commercial purpose without permission. Help to maintain respect for volunteer spirit} \end{document}