\documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article}
#include=ijag.inc
#endwordvowel=.h
\portraitwide
\parindent=50pt                
\let\usedvng=\Largedvng      % for 1 column     
\pagenumbering{itrans} 
\def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\large #1}}
\def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule}
\def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines}
%%
\begin{document}\engtitle{.. svaamii vivekaana.nda ..}## 
\itxtitle{.. svaamii vivekaana.nda ..}##\endtitles##

baaLa ga.ngaadhara TiLaka

shriimata svaamii vivekaana.nda he kalakatyaasa aapalyaa beluura maThaata
samaadhistha jhaalyaachii baatamii aikuuna hi.ndudharmaavishhayii
kaLakaLa baaLagaNaaRyaa hajaaro hi.nduu.nsa vaa_ITa vaaTalyaavaachuuna
raahaNaara naahii\. shriimata svaamii vivekaana.nda yaa.nche naava jyaasa
maahiita naahii\, asaa hi.nduu kvachitacha saapaDela\. ekoNisaave shataka
mhaNaje aadhibhautika shaastraa.nchyaa utkarshhaache uchcha sthaana
maanale aahe\. ashaa prakaarachyaa shatakaachyaa uttaraardhaata hajaaro
varshhaapuurvii.n hi.ndusthaanaata prachalita asalele aadhyaatmika
shaastra pashchimekaDiila raashhTraa.ntiila vidvaanaa.nsa samajuuna
saa.nguuna tyaa.nchyaakaDuuna sadara shaastraachyaa apuurvatebaddala
maanyataa miLaviNe aaNi jyaa raashhTraata ashaa prakaarache shaastra
nirmaaNa jhaale\, tyaatiila lokaa.nbaddala sahaanubhuutii utpanna karaNe\,
he kaahii lahaanasahaana kaama navhe\. paashchimaatya aadhibhautika
shaastraachaa ogha i.ngrajii vidyebarobara itakyaa kaahii jhapaaTyaane
yeta hotaa kii\, to paratuuna laavaNyaasa asaamaanya dhairyaachaa va
buddhiichaa purushha utpanna hoNe jaruura hote\.  thi_aa.csaa.cphikala
sosaayaTiine he kaama svaamii vivekaana.ndaa.nchyaa puurvii suruu kele
hote\. paNa tyaa.nchyaa udyogaasa assala hi.ndutvaache svaruupa svaamii
vivekaana.nda yaa.nniicha prathama aaNale\, hii goshhTa nirvivaada aahe\.

aliikaDe aamachyaa deshaatiila shaaLaa.ntuuna je shikshaNa miLate
te nivvaLa taarkika asalyaamuLe vidyaarthyaa.nchyaa manaata
dharmavichaaraa.nchii jaagR^itii na hotaa ulaTa svadharmaachiicha
navhe tara dharmashaastraachiihii TavaaLii karaNyaasa te pravR^itta
hotaata\. svaamii vivekaana.nda yaa.nchii lahaanapaNachii vR^ittii
ashaacha prakaarachii hotii\.  he muuLache ba.ngaalache raahaNaare
asuuna hallii yaa.nche vaya sumaare pasatiisa\-chaaLiisa varshhaa.nche
asaave\. mhaNaje tyaasa je shikshaNa miLaale te sumaare viisa
varshhaa.nchyaa puurviiche hote va evaDhyaavaruuna te kase hote\,
yaachii vaachakaa.nsa sahaja kalpanaa karataa ye_Ila\. kaaraNa
kalakatyaachyaa i.ngrajii shaaLaa aaNi muMba_I\.puNyaachyaa i.ngrajii
shaaLaa bahuteka saarakhyaacha prakaarachyaa aaheta\, ase mhaTale
tarii chaalela\. svaamii.nche puurvaashramiiche naava nare.ndra sena
(##??##dattaa##??##)asuuna he jaatiine kshatriya hote va ashii goshhTa
saa.ngataata kii\, lahaanapaNiicha ekaa joshyaane yaa.nchii patrikaa
paahuuna ##``##mulagaa kadhiihii gR^ihasthaashrama gheNaara naahii##''##
ase tyaa.nchyaa aa_Isa kaLavile hote\. aso\. aapalyaa vayaachyaa
18\-19 vyaa varshhii kalakattaa yunivharsiTiichii bii\. e\. chii
parikshaa paasa jhaale va tevhaapaasuunacha tyaasa tattvaGYaanaachaa
naada laagalaa\. pahilyaa\-pahilyaane yaa.nchii pravR^ittii naaastika
mataakaDe ase va pushhkaLa dharmaguruu.nshii vaadavivaada karataanaa
##``##tumhii aapalaa deva tarii pratyaksha paahilaa aahe kaaya##?''## asaa
prashna vichaaruuna he tyaasa ku.nThita kariita asata\. paNa shriimata
svaamii raamakR^ishhNa paramaha.nsa yaa.nchii gaaTha paDalyaapaasuuna
tyaa.nchyaa buddhiita pharaka jhaalaa aaNi te sadara svaamii.nche akhera
paTTashishhya ho_Una sa.nnyaasii banale\.

shriimata raamakR^ishhNa paramaha.nsa yaa.nche charitra suprasiddha asuuna
i.ngrajiita pro\. ma.cksamyuulara yaa.nnii te lihuuna kaaDhale aahe\.
shriimata raamakR^ishhNa he 1886 saalii samaadhistha jhaale\. tevhaa
tyaa.nchyaa pashchaata tyaa.nchyaa advaita mataachaa prasaara
karaNyaache kaama tyaa.nchyaa shishhyashaakhene patkarale va tyaata
vivekaana.nda saamiila ho_Una tyaa.nnii ameriketiila lokaa.nsahii
advaita siddhaa.ntaachii oLakha karuuna dilii\. svaamii vivekaana.nda
yaa.nnii prathamataH kaahii varshhe koNaasa na kaLata mhaNaje aapale
svaruupa prakaTa na karataa himaalaya parvataata siddha lokaa.nsa
bheTaNyaata va hi.ndusthaanaatuuna pravaasa karaNyaata ghaalavilii\. yaa
aGYaata pravaasaatacha te puNe mukkaamii sana 1891\-1892 saalii
aale hote va yethuuna mahaabaLeshvaraasa jaa_Una tethuuna puDhe
beLagaava\-dhaaravaaDahuuna madraasa\-raameshvaraakaDe gele\.  yaasa
amerikesa paaThavaNyaachii kalpanaa prathamataH madraaseta nighuuna
tethiila lokaa.nnii tyaasa sahaayya kele va sana 1893 saalii shikaago
pradarshanaachyaa veLii tethe jii moThii raashhTriiya dharmaparishhada
jhaalii\, tyaata hi,ndudharmaachyaa advaita GYaanaachii pataakaa
agrasthaanii ne_Una laavaNyaache sarva shreya svaamii vivekaana.nda yaaja
kaDe aahe\.  dharmaparishhada saMpalyaana.ntara ameriketa ekadona varshhe
raahuuna tethe tyaa.nnii advaita mataachaa prasaara kelaa va tyaache maTha
sthaapana karuuna tethe shishhyasaMpradaayahii suruu kelaa\. amerikaa
kha.nDa mhaNaje aaja sarva shaastraa.nche maaheraghara hoya\. ashaa
deshaata khristii dharmaguruu.nchyaa samaksha advaita siddhaa.ntaache
pratipaadana karuuna advaita mata prachalita karaNe he kaama saamaanya
purushhaachyaa haatuuna nibhaavaNe shakya naahii\.

svaamii vivekaana.nda yaa.nche ase mata ase kii\, hi.ndusthaanaatiila
hi.nduu lokaa.nsa hi.ndutva ki.nvaa hi.ndudharma hecha kaaya te saamaanya
ba.ndhana aahe va yaa dharmaatiila tattve itakii shreshhTha aaheta kii\,
hi.ndusthaanaatacha kaaya paNa dusaRyaa koNatyaahii dharmaachyaa lokaata
ki.nvaa deshaata ekoNisaavyaa shatakaachyaa akheriisahii tyaachaa
prasaara karaNe shakya aahe\.  itakecha navhe\, tara asaa prasaara
karaNe he hi.nduu lokaa.nche kartavya hoya\.  hi.nduu lokaa.njavaLa jara
aataa kaahii amola vastuu raahilii asalii tara tii tyaa.nchaa dharma
hoya\.  to jara te soDatiila\, tara te aapaNaasa jagaachyaa ni.ndesa
va upahaasyatesa paatra karuuna ghetiila\. hi.ndudharma kaaya aahe to
puraa oLakhaa\, tyaachii tattve kaaya aaheta yaachaa abhyaasa karaa\,
tii shaastraachyaa kasoTiisa laavaa aaNi sarva jagabhara tyaa.nchaa
prasaara karuuna aapale va aapalyaa deshaache naava chirasmaraNiiya
karaa ase ud.h_gaara tyaa.nchyaa mukhaatuuna aneka veLaa nighaale
aaheta\. bhaktii he dharmaache mukhya lakshaNa khare\, paNa advaita
GYaanaachii tyaasa joDa asalyaakheriija dharmaache svaruupa la.ngaDe
paDate ase tyaa.nche mhaNaNe hote\. paramaarthaavishhayii te jevhaa
bolata\, tevhaa yaacha tattvaavara kaTaaksha Thevuuna bolata asata\.
khristii lokaa.nsa tumhii khristii dharma soDuuna dyaa\, asaa tyaa.nnii
kadhiihii upadesha kelaa naahii\.  tumhii khristaasa bhajaa\, para.ntu
tumachyaa dharmaata tattvaGYaana nasalyaamuLe aamachyaa hi.ndudharmaatiila
advaita siddhaa.ntaachii tyaasa joDa deNe avashya aahe\, kiMbahunaa
tumachyaa dharmaguruu.nniihii tiicha tattve spashhTapaNe naahii tarii
aspashhTapaNe lakshaata Thevuuna aapalyaa dharmaachii rachanaa kelii
aahe\, ase te saa.ngata asata\.  saaraa.nsha\, GYaanayoga\, karmayoga
ki.nvaa raajayoga he khaRyaa dharmaache saarvatrika maarga asalyaamuLe
koNatyaahii dharmaashii tyaa.nchaa virodha naahii\. itakecha navhe tara
sarvaa.nnii te gheNyaasaarakhe asuuna he GYaana piDhiijaata jyaasa
praapta jhaale aahe tyaa.nnii yaachaa prasaara karaNe he tyaa.nche
kartavya aahe\, asaa te upadesha kariita asata\.  hi.ndusthaanaatiila
lokaa.nchii dharmaabaddala hayagaya paahuuna tyaa.nche a.ntaHkaraNa
tiiLatiiLa tuTata ase va dharmaachii unnatii jhaalyaakheriija raashhTra
vara yaavayaache naahii\, asaa tyaa.nchyaa manaachaa graha jhaalelaa
hotaa va tyaakaritaa tyaa.nchii jivaapaaDa mehanata chaaluu ase\.
ameriketa shishhyaparaMparaa sthaapuuna advaita mataachaa prasaara
karuuna te ikaDe aalyaavara prathamataH silonamadhuuna madraaseta aale
va tethuuna kalakattyaata va himaalayaata tyaa.nchaa alamoraa yethe
maTha aahe tethe gele\.

yaa saphariita tyaa.nchaa sarvatra jayajayakaara ho_Una tyaa.nnii dilelii
vyaakhyaanehii kaLakaLiichii aaheta\.  beluura maTha sthaapana karuuna
tethe aapalyaa mataapramaaNe dharmopadeshaka tayaara karaNyaachii soya
kelii aahe\, va maThaasa joDuuna raamakR^ishhNa paramaha.nsa yaa.nche
samaadhima.ndira baa.ndhale aahe\.  aalamoraa yethe ##`##prabuddha
bhaarata##'## patra nighata ase\, te yaa.nchyaacha mitrama.nDaLiikaDuuna
nighata ase\. va 96\-97 saalaachyaa dushhkaaLaata raajaputaanyaata
raamakR^ishhNa paramaha.nsa mishanachii ma.nDaLii jaa_Una\, khristii
dharmopadeshakaa.nchyaa haataata bariicha anaatha ma.nDaLii paDaNyaache
yaa.nnii ba.nda kele\. dharmopadeshakaa.nchaa jitakaa bharaNaa asaavaa
titakaa shishhyasaMpradaaya vaaDhalaa nasalyaamuLe hi.ndusthaanaata sarva
ThikaaNii aapale upadeshaka Thevaaveta ashii tyaa.nchii jii ichchhaa
hotii \, tii saphala jhaalii naahii\. tathaapii kalakattaa\, alamoraa\,
ajamiira\, madraasa\, vagaire ThikaaNii tyaa.nche upadeshaka asata va
ameriketahii ekadona shishhya raahata asata\.  1900 saalii pa.crisa yethe
je pradarshana jhaale tyaa veLii sahaa mahinyaata phre.ncha bhaashhechaa
abhyaasa karuuna svaamii vivekaana.nda yaa.nnii vedaanta vishhayaavara
tethe vyaakhyaana dile hote va tyaabaddala tyaa.nchii tikaDachyaa
patraa.ntuuna pushhkaLa prasha.nsaa jhaalii hotii\.

hallii varshhabhara he chhaatiichyaa dukhaNyaane asvastha hote##;##
tyaamuLe japaanaatuuna nima.ntraNa aale asataahii tikaDe jaaNyaasa
tyaasa phaavale naahii\.  gelyaa shukravaarii nityaapramaaNe he
sa.ndhyaakaaLii phiruuna aale va asvasthataa vaaTalyaavaruuna shishhyaasa
haaka maaruuna aapaNa aataa haa loka soDuuna jaaNaara\, ase saa.nguuna
trivaara diirghochchhavaasa karuuna samaadhistha jhaale##;## ase aamhaasa
aalelyaa taarevaruuna samajate\. bhara taaruNyaata svaamii samaadhistha
hoNyaachii veLa yaavii\, he aamachyaa deshaache moThecha durdaiva hoya\.
shriiraamakR^ishhNa paramaha.nsa he aamachyaa ikaDiila akkalakoTachyaa
svaamii.npramaaNe pure brahmanishhTha hote khare##;## paNa sarva jagaatiila
deshaa.nta advaita mataachii pataakaa phaDakata laavuuna hi.ndudharmaachii
arthaata hi.nduu lokaa.nchii mahatii sarva jagabhara karuuna
dharmasa.nsthaapanaa karaNyaache kaama shriimata vivekaana.ndaaniicha
haatii ghetale hote va aapalyaa vidvattene\, vaktR^Itvaane\, utsaahaane va
kaLakaLiine tyaa kaamaachaa paayaa tyaa.nnii bhakkama ghaatalaa hotaa\.
yaa paayaavara imaarata ubhii ho_Una tichyaavariila kaLasa svaamii
vivekaana.nda yaa.nchyaacha hastaane banaviNyaata ye_Ila\, ashii
sarvaa.nsa aashaa va umeda hotii\, paNa tii svaamii samaadhistha
jhaalyaane aataa naahiishii hoNyaachaa prasa.nga aalaa aahe\.
hi.ndudharmaache ujvala svaruupa koNate##?## ashaa prakaarachaa dharma
aamachyaa deshaata jhaalaa hecha aamache amuulya dhana va baLa\, aaNi
tyaachaa sarva jagabhara prasaara karaNe hecha aamache khare kartavya ase
bolaNaare navhe\, tara jagaasa siddha karuuna daakhaviNaare satpurushha
hajaara\-baaraashe varshhaaMpuurvii eka sha.nkaraachaarya ho_Una gele
va 19 vyaa shatakaachyaa akheriisa dusare svaamii vivekaana.nda jhaale\.
para.ntu svaamii vivekaana.ndaa.nche kaama adyaapa paripuurNa vhaavayaache
aahe va te tyaa.nchyaa shishhyavargaapaikii agara dusaRyaa koNii haatii
ghe_Una paripuurNa karaave\, ashii aamachii tyaasa vina.ntii aahe\.

aamachyaajavaLa jara kaahii mahatvaachaa Thevaa asela tara to aamachaa
dharmacha hoya\.  aamache vaibhava\, aamache svaata.ntrya sarva kaahii
lupta jhaale aahe\.  para.ntu aamachaa dharma adyaapa aamachyaapaashii
shillaka aahe va to asaa tasaa navhe tara sudhaaralelyaa raashhTraata
ughaDa riitiine kasoTiisa laavalaa asataahii tyaachaa kasa shuddha va
utkR^ishhTa yeto\, he aataa anubhavaasa aalele aahe\.  ashaa sthitiita
jara aamhii tyaasa soDuuna de_U tara isaapaniitiitiila koMbaDyaapramaaNe
aamhii ratnapaarakhii aaho ashii aamachii sarva jagabhara naalastii
ho_Ila\, he lakshaata Thevale paahije\. halliichaa kaaLacha asaa aahe
kii\, aapalyaajavaLa koNatiihii uttama vastuu asalii\, tara jagaachyaa
chaDhaa_oDhiichyaa vyaapaaraata tii maa.nDuuna tichii yogyataa
sthaapana kelii paahije\.  svaamii vivekaana.nda yaa.nnii he kaama
kele hote aaNi aamachyaa sudaivaane aaNakhii kaahii divasa te vaachate
tara raashhTraalaa raashhTriiyatva yeNyaasa je kaahii teja laagate te
thoDebahuta tarii tyaa.nchyaapaasuuna aamhaa.nsa praapta jhaale asate\.
tyaa.nchyaa karmaapramaaNe tyaa.nsa uttama gatii praapta ho_Ila yaata
sha.nkaacha naahii##;## paNa tyaa.nnii aamhaavara je upakaara karuna Thevale
aaheta\, tyaache utaraa_I hoNyaasa tyaa.nnii ghaaluuna dilelaacha
dhaDaa aamhaasa giravalaa paahije##;## he ughaDa aahe\. karitaa yaa.nchyaa
charitraavaruuna ashaa taRhechii uttarottara lokaa.nchii pravR^ittii hovo
aaNi sarva dharmaa.nche advaitamataata ekiikaraNa karaNyaache shreya
aamachyaa R^ishhii.nchyaa arvaachiina va.nshajaasa praapta hovo##;## ashii
parameshvaraajavaLa praarthanaa karuuna svaamii vivekaana.nda yaa.nche
svalpa charitra yethe samaapta karato\.

ameriketuuna parata aalyaavara puNyaasa yeNyaabaddala svaamii.nnaa
dona\-tiina aama.ntraNe kelii hotii\.  paNa ekadaa svaamii aajaarii
asalyaamuLe va dusaRyaa veLii kaahii anya kaaraNaamuLe svaamii.nchii
vyaakhyaane pratyaksha aikaNyaachaa yoga puNekaraasa aalaa naahii he
moThe durdaiva hoya##!##

\medskip\hrule\medskip lokamaanya baaLa ga.ngaadhara TiLaka ##(##1856 te
1920##)##\. bhaaratiiya asa.ntoshhaache janakatva va ##``##svaata.ntrya
haa maajhaa janmasiddha hakka aahe va to mii miLavaNaaracha\.##''##
haa amR^ita ma.ntra yaa.nchaa prathama ghoshha karaNyaachaa maana
yaa.nnii maraaThii bhaashhelaa dilaa\. ##`##thoraa.nchaa povaaDaa
thoraa.nnii gaavaa##'## asaa haa vivekaana.ndaavaralaa lekha tyaa.nchyaa
eravhii dR^ishhTi_ aaDa hoNaaRyaa lalita shailiichaa namunaa hoya\.
vyaktimatvaachaa TaNakapaNaa aaNi komalapaNaa yaachaa haa pratyaya\.
jyotishha\, tattvaGYaana\, dharma\, desha i\. vara saarakhyaacha
saamarthyaane hakka saa.ngaNaaraa haa maraaThii bhaaratiiya aapalyaa
thora va.ngaba.ndhuuchyaa mR^ityuuvara kitii aatmiiyatene lihito te
paahaNyaasaarakhe aahe\.  TiLakaa.nchyaa lekhana riitiine navhe##;##
paNa vyaktimatvaane mahaaraashhTraachii puDhachii lekhaka ma.nDaLii
ghaDavalii\.

##``##maraaThii asmitaa\,##''## madhukara keche\, 1964\, mahaaraashhTra
prakaashana\, amaraavatii \medskip\hrule\medskip ##

\medskip\hrule\obeylines
{\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om}
{\rm Last updated \today}
\end{document}