Kumbhaghonam Edition in Kannada Script
3. ಅರಣ್ಯಪರ್ವ
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 001
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.1. ಅಧ್ಯಾಯಃ 001
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ಯೂತಜಿತಾನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಸಹ ವನಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥ ತದನು ಪೌರೈರ್ದುರ್ಯೋಧನನಗರ್ಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹಾರಣ್ಯವಾಸೇಚ್ಛಯಾ ತದನುಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ತೇಷಾಂ ಪುರಂಪ್ರತಿ ನಿವರ್ತನಪೂರ್ವಕಂ ಸಾಯಂ ಗಂಗಾತೀರಗವಟಮೇತ್ಯ ತತ್ರಾನುಗತಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ ಸುಖೇನ ರಾತ್ರಿಯಾಪನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-1-0 (15624)
ಶ್ರೀವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ। 3-1-0x (1748)
ನಾರಾಯಣಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ನರಂ ಚೈವ ನರೋತ್ತಮಂ।
ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ವ್ಯಾಸಂ ತತೋ ಜಯಮುದೀರಯೇತ್ ॥ 3-1-1 (15625)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ
ಏವಂ ದ್ಯೂತಜಿತಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಕೋಪಿತಾಶ್ಚ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರ್ನಿಕೃತ್ಯಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-1-1x (1749)
ಶ್ರಾವಿತಾಃ ಪರುಷಾ ವಾಚಃ ಸೃಜಂತೀರ್ವೈರಮುತ್ತಮಂ।
ಕಿಮಕುರ್ವತ ಕೌರವ್ಯಾ ಮಮ ಪೂರ್ವಪಿತಾಮಹಾಃ ॥ 3-1-2 (15626)
ಕಥಂ ಚೈಶ್ವರ್ಯಭೂಯಿಷ್ಠಾಃ ಸಹಸಾ ದುಃಖಮೇಯುಷಃ।
ವನೇ ವಿಜಹ್ರಿರೇ ಪಾರ್ಥಾಃ ಶಕ್ರಪ್ರತಿಮತೇಜಸಃ ॥ 3-1-3 (15627)
ಕೇ ಚೈತಾನನ್ವವರ್ತಂತ ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ವ್ಯಸನಮುತ್ತಮಂ।
ಕಿಮಾಚಾರಾಃ ಕಿಮಾಹಾರಾಃ ಕ್ವಚ ವಾಸೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-1-4 (15628)
ಕಥಂ ದ್ವಾದಶ ವರ್ಷಾಣಿ ವನೇ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ವ್ಯತೀಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ರೇಷ್ಠ ಶೂರಾಣಾಮನಿವರ್ತಿನಾಂ ॥ 3-1-5 (15629)
ಕಥಂ ಚ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಸಾ ಪ್ರವರಾ ಸರ್ವಯೋಷಿತಾಂ।
ಪತಿವ್ರತಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ಸತತಂ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀ ॥ 3-1-6 (15630)
ವನವಾಸಮದುಃಖಾರ್ಹಾ ದಾರುಣಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಸರ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ತಪೋಧನ ॥ 3-1-7 (15631)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಭೂರಿದ್ರವಿಣತೇಜಸಾಂ।
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ವಿಪ್ರ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ ॥ 3-1-8 (15632)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-1-9x (1750)
ಏವಂ ದ್ಯೂತಜಿತಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಕೋಯಿತಾಶ್ಚ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರ್ನಿರ್ಯಯುರ್ಗಜಸಾಹ್ವಯಾತ್ ॥ 3-1-9 (15633)
ವರ್ಧಮಾನಪುರದ್ವಾರಾದಭಿನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ತೇ ತದಾ।
ಉದಙ್ಮುಖಾಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಃ ಪ್ರಯಯುಃ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-1-10 (15634)
ಇಂದ್ರಸೇನಾದಯಶ್ಚೈತಾನ್ಭೃತ್ಯಾಃ ಪರಿಚತುರ್ದಶ।
ರಥೈರನುಯಯುಃ ಶೀಘ್ರೈಃ ಸ್ತ್ರಿಯ ಆದಾಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-1-11 (15635)
`ತತಸ್ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾ ರಥಾನಾಸ್ಥಾಯ ಭಾರತ।
ದದೃಶುರ್ಜಾಹ್ನವೀತೀರೇ ಪ್ರಮಾಣಾಖ್ಯಂ ಮಹಾವಟಂ ॥' 3-1-12 (15636)
ವ್ರಜತಸ್ತಾನ್ವಿದಿತ್ವಾ ತು ಪೌರಾಃ ಶೋಕಾಭಿಪೀಡಿತಾಃ।
ಗರ್ಹಯಂತೋಽಸಕೃದ್ಭೀಷ್ಮವಿದುರದ್ರೋಣಗೌತಮಾನ್।
ಊಚುರ್ವೈ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಾಗಂಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-1-13 (15637)
ಪೌರಾ ಊಚುಃ। 3-1-14x (1751)
ನೇದಮಸ್ತಿ ಕುಲಂ ಸರ್ವಂ ನ ವಯಂ ನಚ ನೋ ಗೃಹಾಃ।
ಯತ್ರದುರ್ಯೋಧನಃ ಪಾಪಃ ಸೌಬಲೇಯೇನ ಪಾಲಿತಃ।
ಕರ್ಣದುಃಶಾಸನಾದ್ಯೈಶ್ಚ ರಾಜ್ಯಮೇತಚ್ಚಿಕೀರ್ಷತಿ ॥ 3-1-14 (15638)
ನ ತತ್ಕುಲಂ ನ ಚಾಚಾರೋ ನ ಧರ್ಮೋಽರ್ಥಃ ಕುತಃ ಸುಖಂ।
ಯತ್ರ ಪಾಪಸಹಾಯೋಽಯಂ ಪಾಪೋ ರಾಜ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ ॥ 3-1-15 (15639)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಗುರುದ್ವೇಷೀ ತ್ಯಕ್ತಧರ್ಮಃ ಪ್ರಿಯಾನೃತಃ।
ಅರ್ತಲುಬ್ಧೋಽಭಿಮಾನೀ ಚ ನೀಚಃ ಪ್ರಕೃತಿನಿರ್ಘೃಣಃ ॥ 3-1-16 (15640)
ನೇಯಮಸ್ತಿ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಯತ್ರ ದುರ್ಯೋಧನೋ ನೃಪಃ।
ಸಾಧು ಗಚ್ಛಾಮಹೇ ಸರ್ವೇ ಯತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-1-17 (15641)
ಸಾನುಕ್ರೋಶಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಶತ್ರವಃ।
ಹೀಮಂತಃ ಕೀರ್ತಿಮಂತಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಚಾರಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-1-18 (15642)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-1-19x (1752)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಽನುಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾಂಸ್ತಾನ್ಸಮೇತ್ಯ ಚ।
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ತಾನ್ಕುಂತೀಮಾದ್ರಿನಂದನಾನ್ ॥ 3-1-19 (15643)
ಕ್ವಗಮಿಷ್ಯಥ ಭದ್ರಂವಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಸ್ಮಾಂದುಃಖಭಾಗಿನಃ।
ವಯಮಪ್ಯನುಯಾಸ್ಯಾಮೋ ಯತ್ರ ಯೂಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಥ ॥ 3-1-20 (15644)
ಅಧರ್ಮೇಣ ಜಿತಾಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ಯುಷ್ಮಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತಘೃಣೈಃ ಪರೈಃ।
ಉದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಸ್ಮೋ ಭೃಶಂ ಸರ್ವೇ ನಾಸ್ಮಾನ್ಹಾತುಮಿಹಾರ್ಹಥ ॥ 3-1-21 (15645)
ಭಕ್ತಾನುರಕ್ತಾನ್ಸುಹೃದಃ ಸದಾ ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಾನ್।
ಕುರಾಜಾಘಿಷ್ಠಿತೇ ರಾಜ್ಯೇ ನ ವಿನಶ್ಯೇಮ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-1-22 (15646)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಭಿಧಾಸ್ಯಾಮೋ ಗುಣದೋಷಾನ್ನರರ್ಷಭಾಃ।
ಶುಭಾಶುಭಾಧಿವಾಸೇನ ಸಂಸರ್ಗಃ ಕುರುತೇ ಯಥಾ ॥ 3-1-23 (15647)
ವಸ್ತ್ರಮಾಪಸ್ತಿಲಾನ್ಭೂಮಿಂ ಗಂಧೋ ವಾಸಯತೇ ಯಥಾ।
ಪುಷ್ಪಾಣಾಮಧಿವಾಸೇನ ತಥಾ ಸಂಸರ್ಗಜಾ ಗುಣಾಃ ॥ 3-1-24 (15648)
ಮೋಹಜಾಲಸ್ಯ ಯೋನಿರ್ಹಿ ಮೂಢೈರೇವ ಸಮಾಗಮಃ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಯೋನಿಃ ಸಾಧುಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-1-25 (15649)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೈಶ್ಚ ವೃದ್ಧೈಶ್ಚ ಸುಸ್ವಭಾವೈಸ್ತಪಸ್ವಿಭಿಃ।
ಸದ್ಭಿಶ್ಚ ಸಹ ಸಂಸರ್ಗಃ ಕಾರ್ಯಃ ಶಮಪರಾಯಣೈಃ ॥ 3-1-26 (15650)
ಯೇಷಾಂ ತ್ರೀಣ್ಯವದಾತಾನಿ ವಿದ್ಯಾ ಯೋನಿಶ್ಚ ಕರ್ಮ ಚ।
ತೇ ಸೇವ್ಯಾಸ್ತೈಃ ಸಮಾಸ್ಯಾಹಿ ಶಾಸ್ತ್ರೇಭ್ಯೋಪಿ ಗರೀಯಸೀ ॥ 3-1-27 (15651)
ನಿರಾರಂಭಾ ಹ್ಯಪಿ ವಯಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲೇಷು ಸಾಧುಷು।
ಪುಣ್ಯಮೇವಾಪ್ನುಯಾಮೇಹ ಪಾಪಂ ಪಾಪೋಪಸೇವನಾತ್ ॥ 3-1-28 (15652)
ಅಸತಾಂ ದರ್ಶನಾತ್ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಸಂಜಲ್ಪಾಚ್ಚ ಸಹಾಸವಾತ್।
ಧರ್ಮಾಚಾರಾಃ ಪ್ರಹೀಯಂತೇ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ಚ ನ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-1-29 (15653)
ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಹೀಯತೇ ಪುಂಸಾಂ ನೀಚೈಃ ಸಹ ಸಮಾಗಮಾತ್।
ಮಧ್ಯಮೈರ್ಮಧ್ಯತಾಂ ಯಾತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠೈಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತ್ವಮಾಪ್ನುಯುಃ ॥ 3-1-30 (15654)
ಅನೀಚೈರ್ನಾಪ್ಯವಿಷಯೈರ್ನಾಧರ್ಮಿಷ್ಠೈರ್ವಿಶೇಷತಃ।
ಯೇ ಗುಣಾಃ ಕೀರ್ತಿತಾ ಲೋಕೇ ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಸಂಭವಾಃ।
ಲೋಕಾಚಾರೇಷು ಸಂಭೂತಾ ವೇದೋಕ್ತಾಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಾಃ ॥ 3-1-31 (15655)
ತೇ ಯುಷ್ಮಾಸು ಸಮಸ್ತಾಶ್ಚ ವ್ಯಸ್ತಾಶ್ಚೈವೇಹ ಸದ್ಗುಣಾಃ।
ಇಚ್ಛಾಮೋ ಗುಣವನ್ಮಧ್ಯೇ ವಸ್ತುಂ ಶ್ರೇಯೋಭಿಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-1-32 (15656)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-1-33x (1753)
ಧನ್ಯಾ ವಯಂ ಯದಸ್ಮಾಕಂ ಸ್ನೇಹಕಾರುಣ್ಯಯಂತ್ರಿತಾಃ।
ಅಸತೋಽಪಿ ಗುಣಾನಾಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಮುಖಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-1-33 (15657)
ತದಹಂ ಭ್ರಾತೃಸಹಿತಃ ಸರ್ವಾನ್ವಿಜ್ಞಾಪಯಾಮಿ ವಃ।
ನಾನ್ಯಥಾ ತದ್ಧಿ ಕರ್ತವ್ಯಮಸ್ಮತ್ಸ್ನೇಹಾನುಕಂಪಯಾ ॥ 3-1-34 (15658)
ಭೀಷ್ಮಃ ಪಿತಾಮಹೋ ರಾಜಾ ವಿದುರೋ ಜನನೀ ಚ ಮೇ।
ಸುಹೃಜ್ಜನಶ್ಚ ಪ್ರಾಯೋ ಮೇ ನಗರೇ ನಾಗಸಾಹ್ವಯೇ ॥ 3-1-35 (15659)
ತೇ ತ್ವಸ್ಮದ್ಧಿತಕಾಮಾರ್ಥಂ ಪಾಲನೀಯಾಃ ಪ್ರಯತ್ನತಃ।
ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೋಕಸಂತಾಪವಿಹ್ವಲಾಃ ॥ 3-1-36 (15660)
ನಿವರ್ತತಾಗತಾ ದೂರಂ ಮಮಾಗಮನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಸ್ವಜನೇ ನ್ಯಾಸಭೂತೇ ಮೇ ಕಾರ್ಯಾ ಸ್ನೇಹಾನ್ವಿತಾ ಮತಿಃ ॥ 3-1-37 (15661)
ಏತದ್ಧಿ ಮಮ ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಪರಮಂ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಕೃತಾ ತೇನ ತು ತುಷ್ಟಿರ್ಮೇ ಸತ್ಕಾರಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-1-38 (15662)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-1-39x (1754)
ತಥಾನುಮಂತ್ರಿತಾಸ್ತೇನ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಚಕ್ರುರಾರ್ತಸ್ವರಂ ಘೋರಂ ಹಾ ರಾಜನ್ನಿತಿ ದುಃಖಿತಾಃ ॥ 3-1-39 (15663)
ಗುಣಾನ್ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ದುಃಖಾರ್ತಾಃ ಪರಮಾತುರಾಃ।
ಅಕಾಮಾಃ ಸಂನ್ಯವರ್ತಂತ ಸಮಾಗಂಯಾಥ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-1-40 (15664)
ನಿವೃತ್ತೇಷು ತುಂ ಪೌರೇಷು ರಥಾನಾಸ್ಥಾಯ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಆಜಗ್ಮುರ್ಜಾಹ್ನವೀತೀರೇ ಪ್ರಮಾಣಾಖ್ಯಂ ಮಹಾವಟಂ ॥ 3-1-41 (15665)
ತೇ ತಂ ದಿಷಸಶೇಷೇಣ ವಟಂ ಗತ್ವಾ ತು ಪಾಂಡವಾಃ।
ಊಷುಸ್ತಾಂ ರಜನೀಂ ವೀರಾಃ ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸಲಿಲಂ ಶುಚಿ ॥ 3-1-42 (15666)
ಉದಕೇನೈವ ತಾಂ ರಾತ್ರಿಮೃಷುಸ್ತೇ ದುಃಖಕರ್ಶಿತಾಃ।
ಅನುಜಗ್ಮುಶ್ಚ ತತ್ರೈತಾನ್ಸ್ನೇಹಾತ್ಕೇಚಿದ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-1-43 (15667)
ಸಾಗ್ರಯೋಽನಗ್ನಯಶ್ಚೈವ ಸಶಿಷ್ಯಗಣಬಾಂಧವಾಃ।
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತೋ ರಾಜಾ ಶುಶುಭೇ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ ॥ 3-1-44 (15668)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಾದುಷ್ಕೃತಾಗ್ನೀನಾಂ ಮುಹೂರ್ತೇ ರಂಯದಾರುಣೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷಪುರಸ್ಕಾರಃ ಸಂಜಲ್ಪಃ ಸಮಜಾಯತ ॥ 3-1-45 (15669)
ರಾಜಾನಂ ತು ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತೇ ಹಂಸಮಧುರಸ್ವರಾಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯಂತೋ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯಾಃ ಕ್ಷಯಾಂ ಸರ್ವಾಂ ವ್ಯನೋದಯತ್ ॥ 3-1-46 (15670)
`ರಾಜಾ ತು ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ತಥಾ ಸರ್ವೈಃ ಸುಹೃದ್ಗಣೈಃ।
ಅಶೇತ ತಾಂ ನಿಶಾಂರಾಜಂದುಃಖಶೋಕಸಮಾಹಿತಃ ॥' 3-1-47 (15671)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-1-1 ಪಾರ್ಥಾ ಇತಿ ಚ್ಛತ್ರಿನ್ಯಾಯೇನ ಮಾದ್ರೀಸುತಯೋರಪ್ಯುಪಲಕ್ಷಣಂ। ದುರಾತ್ಮಭಿರ್ದುಷ್ಟಚಿತ್ತೈಃ। ಸಹಾಮಾತ್ಯೈಃ ಕರ್ಣಾದಿಭಿಃ। ನಿಕೃತ್ಯಾ ಛಲೇನ ॥ 3-1-2 ಸೃಜದ್ಭಿರ್ವೈರಮುತ್ತಮಮಿತಿ ಖ. ಙ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-1-3 ಏಯುಷಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಂತಃ। ಕಥಂ ಚೈಶ್ವರ್ಯವಿಭ್ರಷ್ಟಾ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-1-4 ಉತ್ತಮಂ ತೀವ್ರಂ ॥ 3-1-8 ದ್ರವಿಣಂ ಪರಾಕ್ರಮಸ್ತೇಜೋ ದೇಹಕಾಂತಿಶ್ಚ ತೇ ಉಭೇ ಪುಷ್ಕಲೇ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಭೂರಿದ್ರವಿಣತೇಜಸಃ ॥ 3-1-9 ಗಜಸಾಹ್ವಯಾತ್ ಹಾಸ್ತಿನಪುರಾತ್ ॥ 3-1-10 ವರ್ಧಮಾನಪುರಂನಾಮ ಗ್ರಾಮವಿಶೇಷಸ್ತದಭಿಮುಖಂ ದ್ವಾರಂ ತಸ್ಮಾತ್ ॥ 3-1-11 ಪರಿಚತುರ್ದಶ ಅಧಿಕಚತುರ್ದಶಾಃ। ಪಂಚದಶೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಂಖ್ಯಾಯಾವ್ಯಯಾಸನ್ನೇತಿ ಸಮಾಸಃ। ಸಮಾಸಾಂತವಿಧೇರನಿತ್ಯತ್ವಾತ್ ಡಚೂಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯಾಭಾವಃ ॥ 3-1-13 ಊಚುರ್ವಿಗತಸಂತ್ರಾಸಾ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-1-16 ಪ್ರಕೃತಿನಿರ್ಘೃಣಃ ಸ್ವಭಾವನಿರ್ದಯಃ। ತ್ಯಕ್ತಾಚಾರಸುಹೃಜ್ಜನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-1-18 ಸಾನುಕ್ರೋಶಾಃ ಸದಯಾಃ ॥ 3-1-22 ಭಕ್ತಾನ್ ಆರಾಧನಾಪರಾನ್। ಅನುರಕ್ತಾನ್ ಪ್ರೀತಿಮತಃ। ಸುಹೃದಃ ವೇತನಾದ್ಯುಪಕಾರಮನಪೇಕ್ಷ್ಯ ಉಪಕಾರಕಾನ್। ನ ವಿನಶ್ಯೇಮ ವಿನಾಶಂ ನ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಸಹೇ। ಪ್ರಾರ್ಥನಾಯಾಂ ಲಿಙ್ ॥ 3-1-24 ಆಪಃ ಅಪಃ ॥ 3-1-27 ಅವದಾತಾನಿ ಶುದ್ಧಾನಿ। ಸಮಾಸ್ಯಾ ಸಂಗತಿಃ ॥ 3-1-28 ನಿರಾರಂಭಾಃ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದ್ಯಕುರ್ವಾಣಾ ಅಪಿ ॥ 3-1-29 ನ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ಸಿದ್ಧಿಶ್ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿಸ್ತಾಂ ನ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಧರ್ಮಾಚಾರಹೀನತ್ವಾತ್ ॥ 3-1-31 ಅವಿಷಯೈಃ ಅಗೋಚರೈರಪರಿಚಿತೈರಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಸಂಭವಾಃ ಧರ್ಮಾದೀನಾಂ ಸಂಭವ ಉತ್ಪತ್ತಿರ್ಯೇಭ್ಯಸ್ತೇ ॥ 3-1-32 ಸಮಸ್ತಾಃ ಏಕೀಭೂತಾಃ। ವ್ಯಸ್ತಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗ್ಭೂತಾಃ ॥ 3-1-34 ಸ್ನೇಹೋ ವಾತ್ಸಲ್ಯಂ ತತ್ಸಹಿತಾ ಅನುಕಂಪಾ ದಯಾ ॥ 3-1-40 ಸಮಾಗಂಯ ಸಂಪೃಚ್ಛ್ಯ 3-1-43 ಊಷುಃ ವಾಸಂ ಚಕ್ರುಃ ॥ 3-1-44 ಊಷುರ್ನಿನ್ಯುಃ ॥ 3-1-45 ಸಾಗ್ನಯಃ ದಾರೈಃ ಸಹಿತಾಃ ಅಗ್ನಯೋ ಯೈಸ್ತೇ। ರಂಯತ್ವಂ ತಾಪವಿರಹಾತ್ಸಂಧ್ಯಾರಾಗಾದಿಶೋಭಾತಶ್ಚ। ದಾರುಣೋ ರಕ್ಷಃಪಿಶಾಚಾದಿಸಂಚಾರಕಾಲತ್ವಾತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 002
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.2. ಅಧ್ಯಾಯಃ 002
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ವನೇ ಸ್ವಾನುಯಾಯಿನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಹೃತಸರ್ವಸ್ವತಯಾ ತದ್ಭರಣಸ್ಯ ದುಷ್ಕರತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸ್ವಯಮೇವತ್ಮಭರಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಸಹವಾಸಮಾತ್ರೇಽರ್ಥಿತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಸ್ವಸ್ಯ ತದ್ಭರಣಾಶಕ್ತಿಚಿಂತನೇನ ವಿಷಾದಾಧಿಗಮಃ ॥ ಶೌನಕೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭರಣಾಯ ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಸಂಪಾದನಚೋದನಾ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-2-0 (15672)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-2-0x (1755)
ಪ್ರಭಾತಾಯಾಂ ತು ಶರ್ವರ್ಯಾಂ ತೇಷಾಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾಂ।
ವನಂ ಯಿಯಾಸತಾಂ ವಿಪ್ರಾಸ್ತಸ್ಥುರ್ಭಿಕ್ಷಾಭುಜೋಽಗ್ರತಃ।
ತಾನುವಾಚ ತತೋ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-2-1 (15673)
ವಯಂ ಹಿ ಹೃತಸರ್ವಸ್ವಾ ಹೃತರಾಜ್ಯಾ ಹೃತಶ್ರಿಯಃ।
ಫಲಮೂಲಾಮಿಷಾಹಾರಾ ವನಂ ಯಾಸ್ಯಾಮ ದುಃಖಿತಾಃ ॥ 3-2-2 (15674)
ವನಂ ಚ ದೋಷಬಹುಲಂ ಬಹುವ್ಯಾಲಸರೀಸೃಪಂ।
ಪರಿಕ್ಲೇಶಶ್ಚವೋ ಮನ್ಯೇ ಧ್ರುವಂ ತತ್ರ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-2-3 (15675)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರಿಕ್ಲೇಶೋ ದೈವತಾನ್ಯಪಿ ಸಾದಯೇತ್।
ಕಿಂಪುನರ್ಮಾಮಿತೋ ವಿಪ್ರಾ ನಿವರ್ತಧ್ವಂ ಯಥೇಷ್ಟತಃ ॥ 3-2-4 (15676)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಊಚುಃ। 3-2-5x (1756)
ಗತಿರ್ಯಾ ಭವತಾಂ ರಾಜಂಸ್ತಾಂ ವಯಂ ಗಂತುಮುದ್ಯತಾಃ।
ನಾರ್ಹಥಾಸ್ಮಾನ್ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಂ ಭಕ್ತಾನ್ಸದ್ಧರ್ಮದರ್ಶಿನ ॥ 3-2-5 (15677)
ಸ್ನೇಹಕರ್ಮಾಣಿ ಭಕ್ತೇಷು ದೈವತಾನ್ಯಪಿ ಕುರ್ವತೇ।
ವಿಶೇಷತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಸದಾಚಾರಾವಲಂಬಿಷು ॥ 3-2-6 (15678)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-2-7x (1757)
ಮಮಾಪಿ ಪರಮಾ ಭಕ್ತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಸದಾ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಸಹಾಯವಿಪರಿಭ್ರಂಶಸ್ತ್ವಯಂ ಸಾದಯತೀವ ಮಾಂ ॥ 3-2-7 (15679)
ಆಹರೇಯುರ್ಹಿ ಯೇ ಸರ್ವೇ ಫಲಮೂಲಮೃಗಾಂಸ್ತಥಾ।
ತ ಇಮೇ ಶೋಕಜೈರ್ದುಃಖೈರ್ಭ್ರಾತರೋ ಮೇ ವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥ 3-2-8 (15680)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ವಿಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ರಾಜ್ಯಾಪಹರಣೇನ ಚ।
ದುಃಖಾರ್ದಿತಾನಿಮಾನ್ಕ್ಲೇಶೈರ್ನಾಹಂ ಯೋಕ್ತುಮಿಹೋತ್ಸಹೇ ॥ 3-2-9 (15681)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಊಚುಃ। 3-2-10x (1758)
ಅಸ್ಮತ್ಪೋಷಣಜಾ ಚಿಂತಾ ಮಾ ಭೂತ್ತೇ ಹೃದಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸ್ವಯಮಾಹೃತ್ಯ ವನ್ಯಾನಿ ತ್ವಾನುಯಾಸ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ ॥ 3-2-10 (15682)
ಅನುಧ್ಯಾನೇನ ಜಪ್ಯೇನ ವಿಧಾಸ್ಯಾಮಃ ಶಿವ ತವ।
ಕಥಾಭಿಶ್ಚಾನುಕೂಲಾಭಿಃ ಸಹ ರಂಸ್ಯಾಮಹೇ ವನೇ ॥ 3-2-11 (15683)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-2-12x (1759)
ಏವಮೇತನ್ನ ಸಂದೇಹೋ ರಮೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ।
ನ್ಯೂನಭಾವಾತ್ತು ಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಮಿವಾತ್ಮನಃ ॥ 3-2-12 (15684)
ಕಥಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಃ ಸರ್ವಾನ್ಸ್ವಯಮಾಹೃತ್ಯ ಭೋಜಿನಃ।
ಮದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಕ್ಲಿಶ್ಯತೋಽನರ್ಹಾಂಧಿಕ್ಪಾಪಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾನ್ ॥ 3-2-13 (15685)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-2-14x (1760)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ನೃಪತಿಃ ಶೋಚನ್ನಿಷಸಾದ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-2-14 (15686)
ತಮಧ್ಯಾತ್ಮರತೋ ವಿದ್ವಾಞ್ಶೌನಕೋ ನಾಮ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಯೋಗೇ ಸಾಂಖ್ಯೇ ಚ ಕುಶಲೋ ರಾಜಾನಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-2-15 (15687)
ಶೋಕಸ್ಥಾನಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹರ್ಷಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಮೂಢಮಾವಿಶಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಂ ॥ 3-2-16 (15688)
ನ ಹಿ ಜ್ಞಾನವಿರುದ್ಧೇಷು ಬಹುದೋಷೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ಶ್ರೇಯೋಘಾತಿಷು ಸಜ್ಜಂತೇ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ಭವದ್ವಿಧಾಃ ॥ 3-2-17 (15689)
ಅಷ್ಟಾಂಗಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಹುರ್ಯಾಂ ಸರ್ವಾಶ್ರೇಯೋಭಿಘಾತಿನೀಂ।
ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಸಮಾಯುಕ್ತಾಂ ರಾಜನ್ಸಾ ತ್ವಯ್ಯವಸ್ಥಿತಾ ॥ 3-2-18 (15690)
`ಶುಶ್ರೂಷಾ ಶ್ರವಣಂ ಚೈವ ಗ್ರಹಣಂ ಧಾರಣಂ ತಥಾ।
ಊಹಾಪೋಹೋಽರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಂ ಚ ಧೀಗುಣಾಃ ॥' 3-2-19 (15691)
ಅರ್ಥಕೃಚ್ಛ್ರೇಷು ದುರ್ಗೇಷು ವ್ಯಾಪತ್ಸು ಸ್ವಜನೇಷ್ವಪಿ।
ಶಾರೀರಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈರ್ನ ಸೀದಂತಿ ಭವದ್ವಿಧಾಃ ॥ 3-2-20 (15692)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಭಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಜನಕೇನ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಆತ್ಮವ್ಯವಸ್ಥಾನಕರಾಗೀತಾಃ ಶ್ಲೋಕಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-2-21 (15693)
ಮನೋದೇಹಸಮುತ್ಥಾಭ್ಯಾಂ ದುಃಖಾಭ್ಯಾಮರ್ದಿತಂ ಜಗತ್।
ತಯೋರ್ವ್ಯಾಸಸಮಾಸಾಭ್ಯಾಂಶಮೋಪಾಯಮಿಮಂ ಶೃಣು ॥ 3-2-22 (15694)
ವ್ಯಾಧೇರನಿಷ್ಟಸಂಸ್ಪರ್ಶಾಚ್ಛ್ರಮಾದಿಷ್ಟವಿವರ್ಜನಾತ್।
ದುಃಖಂ ಚತುರ್ಭಿಃ ಶಾರೀರಂ ಕಾರಣೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-2-23 (15695)
ತದಾ ತತ್ಪ್ರತಿಕಾರಾಚ್ಚ ಸತತಂ ಚಾವಿಚಿಂತನಾತ್।
ಆಧಿವ್ಯಾಧಿಪ್ರಶಮನಂ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗಬಲೇನ ತು ॥ 3-2-24 (15696)
ಮತಿಮಂತೋ ವ್ಯಥೋಪೇತಾಃ ಶಮಂ ಪ್ರಾಗೇವ ಕುರ್ವತೇ।
ಮಾನಸಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾಖ್ಯಾನೈಃ ಸಂಭೋಗೋಪನಯೈರ್ನೃಣಾಂ ॥ 3-2-25 (15697)
ಮಾನಸೇನ ಹಿ ದುಃಖೇನ ಶರೀರಮುಪತಪ್ಯತೇ।
ಅಯಃಪಿಂಡೇನ ತಪ್ತೇನ ಕುಂಭಸಂಸ್ಥಮಿವೋದಕಂ ॥ 3-2-26 (15698)
ಮಾನಸಂ ಶಮಯೇತ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾನೇನಾಗ್ನಿಮಿವಾಂಬುನಾ।
ಪ್ರಶಂತೇ ಮಾನಸೇ ದುಃಖೇ ಶಾರೀರಮುಪಶಾಂಯತಿ ॥ 3-2-27 (15699)
ಮನಸೋ ದುಃಖಮೂಲಂ ತು ಸ್ನೇಹ ಇತ್ಯುಪಲಭ್ಯತೇ।
ಸ್ನೇಹಾತ್ತು ಸಜ್ಜತೇ ಜಂತುರ್ದುಃಖಯೋಗಮುಪೈತಿ ಚ ॥ 3-2-28 (15700)
ಸ್ನೇಹಮೂಲಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ಸ್ನೇಹಜಾನಿ ಭಯಾನಿ ಚ।
ಶೋಕಹರ್ಷೌ ತಥಾಯಾಸಃ ಸರ್ವಂ ಸ್ನೇಹಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-2-29 (15701)
ಸ್ನೇಹಾತ್ಕಾರುಣ್ಯರಾಗೌ ಚ ಪ್ರಜಾಸ್ವೀರ್ಷ್ಯಾದಯಸ್ತಥಾ।
ಅಶ್ರೇಯಸ್ಕಾವುಭಾವೇತೌ ಪೂರ್ವಸ್ತತ್ರ ಗುರುಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-2-30 (15702)
ಕೋಟರಾಗ್ನಿರ್ಯಥಾಽಶೇಷಂ ಸಮೂಲಂ ಪಾದಪಂ ದಹೇತ್।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಿನಂ ತಥಾಽಲ್ಪೋಪಿ ರಾಗದೋಷೋ ವಿನಾಶಯೇತ್ ॥ 3-2-31 (15703)
ವಿಪ್ರಯೋಗೇ ನ ತು ತ್ಯಾಗೀ ದೋಷದರ್ಶೀ ಸಮಾಗಮೇ।
ವಿರಾಗಂ ಭಜತೇ ಜಂತುರ್ನಿರ್ವೈರೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-2-32 (15704)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ನೇಹಂ ಸ್ವಪಕ್ಷೇಭ್ಯೋ ಮಿತ್ರೇಭ್ಯೋ ಧನಸಂಚಯಾತ್।
ಸ್ವಶರೀರಸಮುತ್ಥಂ ಚ ಜ್ಞಾನೇನ ವಿನಿವರ್ತಯೇತ್ ॥ 3-2-33 (15705)
ಜ್ಞಾನಾನ್ವಿತೇಷು ಯುಕ್ತೇಷು ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೇಷು ಕೃತಾತ್ಮಸು।
ನ ತೇಷು ಸಜ್ಜತೇ ಸ್ನೇಹಃ ಪದ್ಮಪತ್ರೇಷ್ವಿವೋದಕಂ ॥ 3-2-34 (15706)
ರಾಗಾಭಿಭೂತಃ ಪುರುಷಃ ಕಾಮೇನ ಪರಿಕೃಷ್ಯತೇ।
ಇಚ್ಛಾ ಸಂಜಾಯತೇ ತಸ್ಯ ತತಸ್ತೃಷ್ಣಾ ವಿವರ್ಧತೇ ॥ 3-2-35 (15707)
ತೃಷ್ಣಾ ಹಿ ಸರ್ವಪಾಪಿಷ್ಠಾ ನಿತ್ಯೋದ್ದೇಗಕರೀ ನೃಣಾಂ।
ಅಧರ್ಮಬಹುಲಾ ಚೈವ ಘೋರಾ ಪಾಪಾನುಬಂಧಿನೀ ॥ 3-2-36 (15708)
ಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜಾ ದುರ್ಮತಿಭಿರ್ಯಾ ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಯೋಸೌ ಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೋ ರೋಗಸ್ತಾಂ ತೃಷ್ಣಾಂತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ ॥ 3-2-37 (15709)
ಅನಾದ್ಯಂತಾ ತು ಸಾ ತೃಷ್ಣಾ ಅಂತರ್ದೇಹಗತಾ ನೃಣಾಂ।
ವಿನಾಶಯತಿ ಭೂತಾನಿ ಅಯೋನಿಜ ಇವಾನಲಃ ॥ 3-2-38 (15710)
ಯಥೈಧಃ ಸ್ವಸಮುತ್ಥೇನ ವಹ್ನಿನಾ ನಾಶಮೃಚ್ಛತಿ।
ತಥಾಽಕೃತಾತ್ಮಾ ಲೋಭೇನ ಸಹಜೇನ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 3-2-39 (15711)
ರಾಜತಃ ಸಲಿಲಾದಗ್ನೇಶ್ಚೋರತಃ ಸ್ವಜನಾದಪಿ।
`ಅರ್ಥಿಭ್ಯಃ ಕಾಲತಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿತ್ಯಮರ್ಥವತಾಂ ಭಯಂ'।
ಭಯಮರ್ಥವತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಮೃತ್ಯೋಃ ಪ್ರಾಣಭೃತಾಮಿವ ॥ 3-2-40 (15712)
ಯಥಾ ಹ್ಯಾಭಿಷಮಾಕಾಶೇ ಪಕ್ಷಿಭಿಃ ಶ್ವಾಪದೈರ್ಭುವಿ।
ಭಕ್ಷ್ಯತೇ ಸಲಿಲೇ ಮತ್ಸ್ಯೈಸ್ತಥಾ ಸರ್ವೇಣ ವಿತ್ತವಾನ್ ॥ 3-2-41 (15713)
ಅರ್ಥ ಏವ ಹಿ ಕೇಷಾಂಚಿದನರ್ಥಂ ಭಜತೇ ನೃಣಾಂ।
ಅರ್ಥಶ್ರೇಯಸಿ ಚಾಸಕ್ತೋ ನ ಶ್ರೇಯೋ ವಿಂದತೇ ನರಃ।
ತಸ್ಮಾದರ್ಥಾಗಮಾಃ ಸರ್ವೇ ಮನೋಮೋಹವಿವರ್ಧನಾಃ ॥ 3-2-42 (15714)
ಕಾರ್ಪಣ್ಯಂ ದರ್ಪಮಾನೌ ಚ ಭಯಮುದ್ವೇಗ ಏವ ಚ।
ಅರ್ಥಜಾನಿ ವಿದುಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ದುಃಖಾನ್ಯೇತಾನಿ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-2-43 (15715)
ಅರ್ಥಸ್ಯೋಪಾರ್ಜನೇ ದುಃಖಮಾರ್ಜಿತಾನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಣೇ।
ನಾಶೇ ದುಃಖಂ ವ್ಯಯೇ ದುಃಖಂ ಘ್ನಂತಿ ಚೈವಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್ 3-2-44 (15716)
ಅರ್ಥಾ ದುಃಖಂ ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಂ ಪಾಲಿತಾಶ್ಚೈವ ಶತ್ರವಃ।
ದುಃಖೇನ ಚಾಧಿಗಂಯಂತೇ ತೇಷಾಂ ನಾಶಂ ನ ಚಿಂತಯೇತ್ ॥ 3-2-45 (15717)
ಅಸಂತೋಷಪರಾ ಮೂಢಾಃ ಸಂತೋಷಂ ಯಾಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ಅಂತೋ ನಾಸ್ತಿ ಪಿಪಾಸಾಯಾಃ ಸಂತೋಷಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂತೋಷಮೇವೇಹ ಪರಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಂಡಿತಃ ॥ 3-2-46 (15718)
ಅನಿತ್ಯಂ ಯೌವನಂ ರೂಪಂ ಜೀವಿತಂ ರತ್ನಸಂಚಯಃ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಸಂವಾಸೋ ಗೃದ್ಧ್ಯೇತ್ತತ್ರ ನ ಪಂಡಿತಃ ॥ 3-2-47 (15719)
ತ್ಯಜೇತ ಸ ಚ ಯಾಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತಜ್ಜಾನ್ಕ್ಲೇಶಾನ್ಸಹೇತ ಚ।
ನ ಹಿ ಸಂಚಯವಾನ್ಕಶ್ಚಿದ್ದೃಶ್ಯತೇ ನಿರುಪದ್ರವಃ।
ಅತಶ್ಚ ಧಾರ್ಮಿಕೈಃ ಪುಂಭಿರನೀಹಾರ್ಥಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ॥ 3-2-48 (15720)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಯಸ್ಯ ವಿತ್ತೇಹಾ ವರಂ ತಸ್ಯ ನರೀಹತಾ।
ಪ್ರಕ್ಷಾಲನಾದ್ಧಿ ಪಂಕಸ್ಯ ಶ್ರೇಯೋ ಹ್ಯಸ್ಪರ್ಶನಂ ನೃಣಾಂ ॥ 3-2-49 (15721)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೈವಮರ್ಥೇಷು ನ ಸ್ಪೃಹಾಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಧರ್ಮೇಣ ಯದಿ ತೇ ಕಾರ್ಯಂ ವಿಮುಕ್ತೇಚ್ಛೋ ಭವಾರ್ಥತಃ ॥ 3-2-51xಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-2-50 (15722)
ನಾರ್ಥೋಪಭೋಗಲಿಪ್ಸಾರ್ಥಮಿಯಮರ್ಥೇಪ್ಸುತಾ ಮಮ।
ಭರಣಾರ್ಥಂ ತು ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಾಂಕ್ಷೇ ನ ಲೋಭತಃ ॥ 3-2-51 (15723)
ಕಥಂ ಹ್ಯಸ್ಮದ್ವಿಧೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವರ್ತಮಾನೋ ಗೃಹಾಶ್ರಮೇ।
ಭರಣಂ ಪಾಲನಂ ಚಾಪಿ ನ ಕುರ್ಯಾದನುಯಾಯಿನಾಂ ॥ 3-2-52 (15724)
ಸಂವಿಭಾಗೋ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತಥೈವಾಪಚಮಾನೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೇಯಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾ ॥ 3-2-53 (15725)
ತೃಣಾನಿ ಭೂಮಿರುದಕಂ ವಾಕ್ಚತುರ್ಥೀ ಚ ಸೂನೃತಾ।
ಸತಾಮೇತಾನಿ ಗೇಹೇಷು ನೋಚ್ಛಿದ್ಯಂತೇ ಕದಾಚನ ॥ 3-2-54 (15726)
ದೇಯಮಾರ್ತಸ್ಯ ಶಯನಂ ಸ್ಥಿತಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ಚಾಸನಂ।
ತೃಷಿತಸ್ಯ ಚ ಪಾನೀಯಂ ಕ್ಷುಧಿತಸ್ಯ ಚ ಭೋಜನಂ ॥ 3-2-55 (15727)
ಚಕ್ಷುರ್ದದ್ಯಾನ್ಮನೋ ದದ್ಯಾದ್ವಾಚಂ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಸೂನೃತಾಂ।
ಉತ್ಥಾಯ ಚಾಸನಂ ದದ್ಯಾದೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯಾಭಿಗಮನಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನ್ಯಾಯೇನ ಚಾರ್ಚನಾಂ ॥ 3-2-56 (15728)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಮನಡ್ವಾಂಶ್ಚ ಜ್ಞಾತಯೋಽತಿಥಿವಾಂಧವಾಃ।
ಪುತ್ರಾ ದಾರಾಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚ ನಿರ್ದಹೇಯುರಪೂಜಿತಾಃ ॥ 3-2-57 (15729)
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಪಾಚಯೇನ್ನಾನ್ನಂ ನ ವೃಥಾ ಘಾತಯೇತ್ಪಶೂನ್।
ನ ಚೈಕಃ ಸ್ವಯಮಶ್ನೀಯಾದ್ವಿಧಿವರ್ಜಂ ನ ನಿರ್ವಪೇತ್ ॥ 3-2-58 (15730)
ಶ್ವಭ್ಯಶ್ಚ ಶ್ವಪಚೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಯೋಭ್ಯಶ್ಚಾವಪೇದ್ಭುವಿ।
ವೈಶ್ವದೇವಂ ಹಿ ನಾಮೈತತ್ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ದೀಯತೇ ॥ 3-2-59 (15731)
ವಿಘಸಾಶೀ ಭವೇತ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಚಾಮೃತಭೋಜನಃ।
ವಿಘಸೋ ಭುಕ್ತಶೇಷಂ ತು ಯಜ್ಞಶೇಷಂ ತಥಾಽಮೃತಂ ॥ 3-2-60 (15732)
ಚಕ್ಷುರ್ದದ್ಯಾನ್ಮನೋ ದದ್ಯಾದ್ವಾಚಂ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಸೂನೃತಾಂ।
ಅನುವ್ರಜೇದುಪಾಸೀತ ಸ ಯಜ್ಞಃ ಪಂಚದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-2-61 (15733)
ಯೋ ದದ್ಯಾದಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಮನ್ನಮದ್ವನಿ ವರ್ತತೇ।
ಶ್ರಾಂತಾಯಾದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಯ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಮಹತ್ ॥ 3-2-62 (15734)
ಏವಂ ಯೋ ವರ್ತತೇ ವೃತ್ತಿಂ ವರ್ತಮಾನೋ ಗೃಹಾಶ್ರಮೇ।
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಪರಂಪ್ರಾಹುಃ ಕಥಂ ವಾ ವಿಪ್ರ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-2-63 (15735)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 3-2-64x (1761)
ಅಹೋ ಬತ ಮಹತ್ಕಷ್ಟಂ ವಿಪರೀತಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಯೇನಾಪತ್ರಪತೇ ಸಾಧುರಸಾಧುಸ್ತೇನ ತುಷ್ಯತಿ ॥ 3-2-64 (15736)
ಶಿಶ್ನೋದರಕೃತೇಽಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕರೋತಿ ವಿಷಸಂ ಬಹು।
ಮೋಹರಾಗವಶಾಕ್ರಾಂತ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥವಶಾನುಗಃ ॥ 3-2-65 (15737)
ಹ್ರಿಯತೇ ಬುಧ್ಯಮಾನೋಪಿ ನರೋ ಹಾರಿಭಿರಿಂದ್ರಿಯೈಃ।
ವಿಮೂಢಸಂಜ್ಞೋ ದುಷ್ಟಾಶ್ವೈರುದ್ಧಾಂತೈರಿವ ಸಾರಥಿಃ ॥ 3-2-66 (15738)
ಷಡಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಷಯಂ ಸಮಾಗಚ್ಛಂತಿ ವೈ ಯದಾ।
ತದ್ರಾ ಪ್ರಾದುರ್ಭವತ್ಯಷಾಂ ಪೂರ್ವಸಂಕಲ್ಪಜಂ ಮನಃ ॥ 3-2-67 (15739)
ಮನೋ ಯಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯೇಹ ವಿಷಯಾನ್ಯಾತಿ ಸೇವಿತುಂ।
ವಸ್ಯೌತ್ಸುಕ್ಯಂ ಸಂಭವತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚೋಪಜಾಯತೇ ॥ 3-2-68 (15740)
ತತಃ ಸಂಕಲ್ಪವೀರ್ಯೇಣ ಕಾಮೇನ ವಿಷಯೇಷುಭಿಃ।
ವಿದ್ಧಃ ಪತತಿ ಲೋಭಾಗ್ನೌಜ್ಯೋತಿರ್ಲೋಭಾತ್ಪತಂಗವತ್ ॥ 3-2-69 (15741)
ತತೋ ದಾರೈರ್ವಿಹಾರೈಶ್ಚ ಮೋಹಿತಶ್ಚ ಯಥೇಪ್ಸಯಾ।
ಮಹಾಮೋಹಮುಖೇ ಮಗ್ನೋ ನಾತ್ಮಾನಮವಬುಧ್ಯತೇ ॥ 3-2-70 (15742)
ಏವಂ ಪತತಿ ಸಂಸಾರೇ ತಾಸುತಾಸ್ವಿಹ ಯೋನಿಷು।
ಅವಿದ್ಯಾಕರ್ಮತೃಷ್ಣಾಭಿರ್ಭ್ರಾಂಯಮಾಣೋಽಥ ಚಕ್ರವತ್ ॥ 3-2-71 (15743)
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಷು ತೃಣಾಂತೇಷು ಭೂತೇಷು ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಜಲೇ ಭುವಿ ತಥಾಽಽಕಾಶೇ ಜಾಯಮಾನಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-2-72 (15744)
ಅಬುಧಾನಾಂ ಗತಿಸ್ತ್ವೇಷಾ ಬುಧಾನಾಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಯೇ ಧರ್ಮೇ ಶ್ರೇಯಸಿ ರತಾ ವಿಮೋಕ್ಷರತಯೋ ಜನಾಃ ॥ 3-2-73 (15745)
ತದಿದಂ ವೇದವಚನಂ ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇತಿ ಚ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾನಿಮಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನಾಭಿಮಾನಾತ್ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 3-2-74 (15746)
ಇಜ್ಯಾಧ್ಯಯನದಾನಾನಿ ತಪಃ ಸತ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ದಮಃ।
ಅಲೋಭ ಇತಿಮಾರ್ಗೋಽಯಂ ಧರ್ಮಮಸ್ಯಾಷ್ಟವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-2-75 (15747)
ಅತ್ರ ಪೂರ್ವಶ್ಚತುರ್ವರ್ಗಃ ಪಿತೃಯಾಣಪಥೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ನಾಭಿಮಾನಾತ್ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 3-2-76 (15748)
ಉತ್ತರೋ ದೇವಯಾನಸ್ತು ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಃ ಸದಾ।
ಅಷ್ಟಾಂಗೇನೈವ ಮಾರ್ಗೇಣ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 3-2-77 (15749)
ಸಂಯಕ್ಸಂಕಲ್ಪಸಂಬಂಧಾತ್ಸಂಯಕ್ಚೇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಾತ್।
ಸಂಯಗ್ದ್ವ್ರತವಿಶೇಷಾಚ್ಚ ಸಂಯಕ್ಚ ಗುರುಸೇವನಾತ್ ॥ 3-2-78 (15750)
ಸಂಯಗಾಹಾರಯೋಗಾಚ್ಚ ಸಂಯಕ್ಚಾಧ್ಯಯನಾಗಮಾತ್।
ಸಂಯಕ್ಕರ್ಮೋಪಸಂನ್ಯಾಸಾತ್ಸಂಯಕ್ಚಿತ್ತನಿರೋಧನಾತ್ ॥ 3-2-79 (15751)
ಏವಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಂಸಾರವಿಜಿಗೀಷವಃ।
ರಾಗದ್ವೇಷವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಐಶ್ವರ್ಯವಶಮಾಗತಾಃ ॥ 3-2-80 (15752)
ರುದ್ರಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾ ವಸವೋಽಥ ತಥಾಶ್ವಿನೌ।
ಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಾ ಧಾರಯಂತಿ ಪ್ರಜಾ ಇಮಾಃ ॥ 3-2-81 (15753)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಶಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಪುಷ್ಕಲಂ।
ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಮನ್ವಿಚ್ಛ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-2-82 (15754)
ಪಿತೃಮಾತೃಮಯೀ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಕರ್ಮಮಯೀ ಚ ತೇ।
ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಮನ್ವಿಚ್ಛ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಭರಣಾಯ ವೈ ॥ 3-2-83 (15755)
ಸಿದ್ಧಾ ಹಿ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಂತಿ ಕುರ್ವತೇ ತದನುಗ್ರಹಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತಪಃ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಕುರುಷ್ವಾತ್ಮಮನೋರಥಂ ॥ 3-2-84 (15756)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 2 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-2-1 ಪ್ರಭಾತಾಯಾಮರುಣೋದಯೇನ ಉದ್ದೀಪಿತಾಯಾಂ ॥ 3-2-11 ಅನುಧ್ಯಾನೇನ ಇಷ್ಟಚಿಂತನೇನ। ಜಪ್ಯೇನ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನೇನ ತಥಾ ವಿಶ್ವಾಸಕರಣೈಃ ಸಹ ರಂಸ್ಯಾಮಹೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-2-12 ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಂ ಧಿಕ್ಕಾರಂ ॥ 3-2-15 ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಆತ್ಮಾನಮಧಿಕೃತ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ವೇದಾಂತಸ್ತತ್ರ ರತಃ। ಯೋಗಶ್ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿನಿರೋಧಃ ॥ 3-2-16 ಶೋಕಃಸ್ಥೀಯತೇಽನೇನೇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಸ್ಥಾನಶಬ್ದೋ ಹೇತುವಚನಃ। ಭಯಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-2-20 ಗುರ್ದೇಷು ದುಸ್ತರೇಷು ಶಾರೀರದುಃಖೇಷು। ಆಪತ್ಸು ಸ್ತ್ರೀಕರ್ಷಣಾದಿಷು ॥ 3-2-21 ಆತ್ಮವ್ಯವಸ್ಥಾನಕರಾಃ ಮನಃಸ್ಥೈರ್ಯಹೇತವಃ ॥ 3-2-22 ವ್ಯಾಸಸಮಾಸಾಭ್ಯಾಂ ವಿಸ್ತರಸಂಕ್ಷೇಪಾಭ್ಯಾಂ ॥ 3-2-23 ಅನಿಷ್ಟಂ ಕಣಅಟಕಾದಿಃ। ಶ್ರಮೋ ವ್ಯಾಯಾಮಃ ॥ 3-2-24 ಪ್ರತಿಕಾರಾದೌಷಧಾದಿಭಿರುಪಶಮನಾತ್ ಆಧಿಪ್ರಶಮನಮವಿಚಿನತನಾತ್। ಇದಮೇವ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗಬಲಂ ॥ 3-2-25 ಪ್ರಾಗೇವ ಮಾನಸಸ್ಯ ಶಮಂ ಕುರ್ವತೇ। ಪ್ರಿಯಾಕ್ಯಾನೈರನುಕೂಲವಚನೈಃ। ಸಂಭೋಗೋಪನಯೈಃ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿಸಮರ್ಪಣೈಃ। ಮತಿಮಂತೋ ಹ್ಯತೋ ವೈದ್ಯಾ ಇತಿ ಖ. ಚ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-2-28 ಸ್ನೇಹೋ ರಾಗಃ ಸಜ್ಜತೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-2-29 ಆಯಾಸಃ ಕ್ಲೇಶಃ ॥ 3-2-32 ವಿಪ್ರಯೋಗೇ ವಿಷಯೇಣ ಸಹ ವಿಯೋಗೇ ತ್ಯಾಗೀ ನ ಕಿಂತು ಸತ್ಯಪಿ ಸಮಾಗಮೇ ಯೋ ವಿಷಯದೋಷದರ್ಶೀ ಸ ಏವ ತ್ಯಾಗೀ। ಸ ಏವ ಚ ವಿರಾಗಂ ಭಜತೇ ॥ 3-2-34 ಯುಕ್ತೇಷು ನಿತ್ಯವಸ್ತುಪ್ರಾಪ್ತಯೇ ಉದ್ಯುಕ್ತೇಷು। ಕೃತಾತ್ಮಸು ಧ್ಯಾನೇನ ಸಂಸ್ಕೃತಚಿತ್ತೇಷು। ತೇಷು ಪ್ರಸಿದ್ಧೇಷು ಸ್ನೇಹೋ ರಾಗೋ ನ ಸಜ್ಜತೇ ನ ಸಂಗಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ॥ 3-2-35 ರಾಗಃ ರಂಯವಸ್ತುದರ್ಶನೇ ಚಿತ್ತಸ್ಯೋತ್ಫುಲ್ಲತಾ। ಕಾಮಸ್ತಲ್ಲಿಪ್ಸಾ। ಇಚ್ಛಾ ಲಬ್ಧೇ ತಸ್ಮಿನ್ ರುಚ್ಯತಿಶಯಾತ್ಪುನಸ್ತದಭಿಲಾಷಃ। ಪುನಃಪುನಸ್ತಲ್ಲಾಭೇಪ್ಯತೃಪ್ತಿಸ್ತೃಷ್ಣಾ ॥ 3-2-37 ಜೀರ್ಯತಃ ಜರಾಮೃತ್ಯುಗ್ರಸ್ತಸ್ಯ ॥ 3-2-38 ಅಯಃ ತಪ್ತಾಯಃಪಿಂಡಂ ಅನಲೋ ವಹ್ನಿಃ ॥ 3-2-39 ಅಕೃತಾತ್ಮಾ ಅನಿರ್ಜಿತಚೇತಾಃ ॥ 3-2-42 ಅರ್ಥಶ್ರೇಯಸಿ ಅರ್ಥಸಾಧ್ಯೇ ಶ್ರೇಯಸಿ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಟೋಮಾದೌ ॥ 3-2-46 ಪಿಪಾಸಾಯಾಃ ತೃಷ್ಣಾಯಾಃ ॥ 3-2-48 ಸಂಚಯಾನ್ ಅರ್ಥಾನ್। ತಜ್ಜಾನ್ ಅರ್ಥತ್ಯಾಗಜಾನ್। ಅನೀಹಾರ್ಥಃ ಯದೃಚ್ಛಾಲಬ್ಧೋಽರ್ಥಃ ॥ 3-2-50 ಅರ್ಥತಃ ಧನಾತ್ ॥ 3-2-51 ಅರ್ಥೋಪಭೋಗಃ ವಿಷಯೋಪಭೋಗಃ। ಅರ್ಥೇಪ್ಸುತಾ ಘನೇಪ್ಸುತಾ ॥ 3-2-53 ದೃಶ್ಯತೇ ಪಂಚಮಹಾಯಜ್ಞೇಷು। ಅಪಚಮಾನೇಭ್ಯಃ ಯತ್ಯಾದಿಭ್ಯಃ ॥ 3-2-54 ತೃಣಾನಿ ಆಸನಾರ್ಥಾನಿ ॥ 3-2-58 ವೃಥಾ ಶ್ರಾದ್ಯಜ್ಞಾದಿನಿಮಿತ್ತಂವಿನಾ ॥ 3-2-59 ವಿಶ್ವಂ ಸರ್ವಜಾತೀಯಂ ಪ್ರಾಣಿಜಾತಂ ದೇವೋ ದೇವತಾ ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತದ್ವಿಶ್ವದೇವಂ। ಸ್ವಾರ್ಥೇ ತದ್ಧಿತಃ। ವೈಶ್ವದೇವಂ ನಾಮ ಕರ್ಮ ॥ 3-2-62 ಅಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಂ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಂ ವಿನಾ। ಅಧ್ವನಿ ವರ್ತತೇ ಮಾರ್ಗಸ್ಥಾಯ ॥ 3-2-65 ವಿಘಸಂ ದೇವತಾದ್ಯುಪಯುಕ್ತಶೇಷಂ ಕಾಮುಕೋ ಬಹುಕರೋತಿ। ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಃ ಶಬ್ದಾದಯಃ ॥ 3-2-66 ಹಾರಿಭಿಃ ಹರಣಶೀಲೈಃ ॥ 3-2-68 ಇಂದ್ರಿಯಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಷಯಾನ್ ಶಬ್ದಾದೀನ್ ॥ 3-2-74 ಇತಿ ಚ ವೇದವಚನಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ। ಫಲೇಚ್ಛಾಂ ವಿನೈಃ ಸಮಾಚರೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-2-76 ಕರ್ತವ್ಯಮವಶ್ಯಾನುಷ್ಠೇಯಂ ನಿತ್ಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಸಂಧ್ಯೋಪಾಸನಾದಿ। ಅಭಿಮಾನಾತ್ಸಂಗಾತ್ ॥ 3-2-77 ಅಷ್ಟಾಂಗೇನ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸಂಕಲ್ಪಸಂಬಂಧಾದ್ಯಂಗಾಷ್ಟಕವತಾ ತದಾಚರೇದಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ। ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧಚಿತ್ತಃ ॥ 3-2-78 ಸಂಕಲ್ಪೋ ಮಾನಸಂ ಕರ್ಮ ತಸ್ಯ ಸಂಬಂಧೋ ನಿರೋಧಃ ॥ 3-2-83 ಕರ್ಮಮಯೀ ಯಜ್ಞಯುದ್ಧಾದಿಕರ್ಮರೂಪಸಾಧನಪ್ರಧಾನಾ ಸಿದ್ಧಿಃ। ಪಿತೃಮಾತೃಮಯೀ ಪರಲೋಕೇಹಲೋಕಫಲಪ್ರಧಾನಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 003
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.3. ಅಧ್ಯಾಯಃ 003
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭರಣಾಯ ಧೌಂಯಚೋದನಯಾ ಸೂರ್ಯಸ್ತುತಿಃ ॥ 1 ॥ ಸ್ತೋತ್ರೈಃ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಸೂರ್ಯೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯಾಕ್ಷಯಪಾತ್ರದಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-3-0 (15757)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-0x (1762)
ಶೌನಕೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿಃ।
`ಪ್ರಣಂಯ ದ್ವಿಜಶಾರ್ದೂಲಂ ಪೂಜ್ಯವಾಕ್ಯಂ ಸುಭಾಷಿತಂ।'
ಪುರೋಹಿತಮುಪಾಗಂಯ ಭ್ರಾತೃಮಧ್ಯೇಽಬ್ರವೀಷಿದಂ ॥ 3-3-1 (15758)
ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನನುಯಾತಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರನಾಃ।
ನ ಚಾಸ್ಮಿ ಪೋಷಣೇ ಶಕ್ತೋ ಬಹುದುಃಖಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-3-2 (15759)
ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ದಾನಶಕ್ತಿಶ್ಚ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ।
ಕಥಮತ್ರ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ತದ್ಬೂಹಿ ಭಗವನ್ಮಮ ॥ 3-3-3 (15760)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-4x (1763)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಸ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಧರ್ಮೇಣಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ತಾಂ ಗತಿಂ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುವಾಚೈದಂ ಧೌಂಯೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ ॥ 3-3-4 (15761)
ಪುರಾ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಪೀಡ್ಯಂತೇ ಕ್ಷುಧಯಾ ಭೃಶಂ।
ತತೋಽನುಕಂಪಂಯಾಂ ತೇಷಾಂ ಸವಿತಾ ಸ್ವಪಿತಾ ಯಥಾ ॥ 3-3-5 (15762)
ಗತ್ವೋತ್ತಸಯಣಂ ತೇಜೋ ರಸಾನುದ್ಧೃತ್ಯ ರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ದಕ್ಷಿಣಾಯನಮಾವೃತ್ತೋ ಮಹೀಂ ವರ್ಷತಿ ವಾರಿಣಾ ॥ 3-3-6 (15763)
ಕ್ಷೇತ್ರಭೂತೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೋಷಧೀರೋಷಧೀಯತಿಃ।
ರವೇಸ್ತೇಜಃ ಸಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಜನಯಾಮಾಸ ವಾರಿಣಾ ॥ 3-3-7 (15764)
ನಿಷಿಕ್ತಶ್ಚಂದ್ತೇಜೋಭಿಃ ಸೂಯತೇ ಜಗತೋ ರವಿಃ।
ಓಷಧ್ಯಃ ಷಡ್ರಸಾ ಮೇಧ್ಯಾಸ್ತದನ್ನಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಭುವಿ ॥ 3-3-8 (15765)
ಏವಂ ಭಾನುಮಯಂ ಹ್ಯನ್ನಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಧಾರಣಂ।
ನಾಥೋಽಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮಾತ್ತಂ ಶರಣಂ ವ್ರಜ ॥ 3-3-9 (15766)
ರಾಜಾನೋ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಯೋನಿಕರ್ಮವಿಶೋಧಿತಾಃ।
ಉದ್ಧರಂತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ಪುಷ್ಕಲಂ ॥ 3-3-10 (15767)
ಭೌಮೇನ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೇಣ ವೈನ್ಯೇನ ನಹುಷೇಣ ಚ।
ತಪೋಯೋಗಸಮಾಧಿಸ್ಥೈರುದ್ಧೃತಾ ಹ್ಯಾಪದಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-3-11 (15768)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಕರ್ಮಣಾ ಚ ವಿಶೋಧಿತಃ।
ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ಧರ್ಮೇಣ ದ್ವಿಜಾತೀನ್ಭರ ಭಾರತ ॥ 3-3-12 (15769)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-13x (1764)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಧೌಂಯೇನ ತತ್ಕಾಲಸದೃಶಂ ವಚಃ।
ತತಸ್ತ್ವಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ಮಂತ್ರಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಾಧಕಂ।
ಅಷ್ಟಾಕ್ಷರಂ ಪರಂ ಮಂತ್ರಮಾರ್ತಸ್ಯ ಸತತಂ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-3-13 (15770)
[ವಿಪ್ರತ್ಯಾಗಸಮಾಧಿಸ್ಥಃ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಧರ್ಮರಾಜೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ತಪ ಆತಿಷ್ಠದುತ್ತಮಂ ॥] 3-3-14 (15771)
ಪುಷ್ಪೋಪಹಾರೈರ್ಬಲಿಭಿರರ್ಚಯಿತ್ವಾ ದಿವಾಕರಂ।
ಸೋಽವಗಾಹ್ಯ ಜಲಂ ರಾಜಾ ದೇವಸ್ಯಾಭಿಮುಖೋಽಭವತ್ ॥ 3-3-15 (15772)
ಗಾಂಗೇಯಂ ವಾರ್ಯುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮೇನ ತಸ್ಥಿವಾನ್।
[ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತವಾಗ್ಭೂತ್ವಾ ಸ್ತೋತ್ರಮಾರಬ್ಧವಾಂಸ್ತತಃ 3-3-16 (15773)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-3-17x (1765)
ತ್ವಂ ಭಾನೋ ಜಗತಶ್ಚಕ್ಷುಸ್ತ್ವಮಾತ್ಮಾ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ತ್ವಂ ಯೋನಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಮಾಚಾರಃ ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ॥ 3-3-17 (15774)
ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಸರ್ವಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ತ್ವಂ ಪರಾಯಣಂ।
ಅನಾವೃತಾರ್ಗಲದ್ವಾರಂ ತ್ವಂ ಗತಿಸ್ತ್ವಂ ಮುಮುಕ್ಷತಾಂ ॥ 3-3-18 (15775)
ತ್ವಯಾ ಸಂಧಾರ್ಯತೇ ಲೋಕಸ್ತ್ವಯಾ ಲೋಕಃ ಪ್ರಕಾಶ್ಯತೇ।
ತ್ವಯಾಪವಿತ್ರೀಕ್ರಿಯತೇ ನಿರ್ವ್ಯಾಜಂ ಪಾಲ್ಯತೇ ತ್ವಯಾ ॥ 3-3-19 (15776)
ತ್ವಾಮುಪಸ್ಥಾಯ ಕಾಲೇ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಸ್ವಶಾಖಾವಿಹಿತೈರ್ಮಂತ್ರೈರರ್ಚಂತ್ಯೃಷಿಗಣಾರ್ಚಿತ ॥ 3-3-20 (15777)
ತವ ದಿವ್ಯಂ ರಥಂ ಯಾಂತಮನುಯಾಂತಿ ವರಾರ್ಥಿನಃ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗಂಧರ್ವಾ ಯಕ್ಷಗುಹ್ಯಕಪನ್ನಗಾಃ ॥ 3-3-21 (15778)
ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶಚ್ಚ ವೈ ದೇವಾಸ್ತಥಾ ವೈಮಾನಿಕಾ ಗಣಾಃ।
ಸೋಪೇಂದ್ರಾಃ ಸಮಹೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ತ್ವಾಮಿಷ್ಟ್ವಾಸಿದ್ಧಿಮಾಗತಾಃ ॥ 3-3-22 (15779)
ಉಪಯಾಂತ್ಯರ್ಚಯಿತ್ವಾ ತು ತ್ವಾಂ ವೈ ಪ್ರಾಪ್ತಮನೋರಥಾಃ।
ದಿವ್ಯಮಂದಾರಮಾಲಾಭಿಸ್ತೂರ್ಣಂ ವಿದ್ಯಾಧರೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-3-23 (15780)
ಗುಹ್ಯಾಃ ಪಿತೃಗಣಾಃ ಸಪ್ತ ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ।
ತೇ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ತ್ವಾಮೇವ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಾಶು ಪ್ರಧಾನತಾಂ ॥ 3-3-24 (15781)
ವಸವೋ ಮರುತೋ ರುದ್ರಾ ಯೇ ಚ ಸಾಧ್ಯಾ ಮರೀಚಿಪಾಃ।
ವಾಲಖಿಲ್ಯಾದಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತ್ವಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗತಾಃ ॥ 3-3-25 (15782)
ಸಬ್ರಹ್ಮಕೇಷು ಲೋಕೇಷು ಸಪ್ತಸ್ವಪ್ಯಖಿಲೇಷು ಚ।
ನ ತದ್ಭೂತಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಯದರ್ಕಾದತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 3-3-26 (15783)
ಸಂತಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಸತ್ವಾನಿವೀರ್ಯವಂತಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ।
ನ ತು ತೇಷಾಂ ತಥಾ ದೀಪ್ತಿಃ ಪ್ರಭಾವೋ ವಾಯಥಾ ತವ ॥ 3-3-27 (15784)
ಜ್ಯೋತೀಷಿತ್ವಯಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತ್ವಂ ಸರ್ವಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಪತಿಃ।
ತ್ವಯಿಸತ್ತ್ವಂ ಚ ಸತ್ತ್ವಂ ಚ ಸರ್ವೇಭಾವಾಶ್ಚ ಸಾತ್ತ್ವಿಕಾಃ ॥ 3-3-28 (15785)
ತ್ವತ್ತೇಜಸಾ ಕೃತಂಚಕ್ರಂ ಸುನಾಭಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ದೇವಾರೀಣಾಂ ಮದೋ ಯೇನ ನಾಶಿತಃ ಶಾರ್ಂಗಧನ್ವನಾ ॥ 3-3-29 (15786)
ತ್ವಮಾದಾಯಾಂಶುಭಿಸ್ತೇಜೋ ನಿದಾಘೇ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ಸರ್ವೌಷಧಿರಸಾನಾಂ ಚ ಪುನರ್ವರ್ಷಾಸು ಮುಂಚಸಿ ॥ 3-3-30 (15787)
ತಪಂತ್ಯಂತೇ ದಹಂತ್ಯನ್ಯೇ ಗರ್ಜಂತ್ಯನ್ಯೇ ತಥಾ ಘನಾಃ।
ವಿದ್ಯೋತಂತೇ ಪ್ರವರ್ಷಂತಿ ತವ ಪ್ರಾವೃಷಿ ರಶ್ಮಯಃ ॥ 3-3-31 (15788)
ನ ತಥಾ ಸುಖಯತ್ಯಗ್ನಿರ್ನ ಪ್ರಾವಾರಾ ನ ಕಂಬಲಾಃ।
ಶೀತವಾತಾರ್ದಿತಂ ಲೋಕಂ ಯಥಾ ತವ ಮರೀಚಯಃ ॥ 3-3-32 (15789)
ತ್ರಯೋದಶದ್ವೀಪವತೀಂ ಗೋಭಿರ್ಭಾಸಯಸೇ ಮಹೀಂ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಾಯೈಕಃ ಪ್ರವರ್ತಸೇ ॥ 3-3-33 (15790)
ತವ ಯದ್ಯುದಯೋ ನ ಸ್ಯಾದಂಧಂ ಜಗದಿದಂ ಭವೇತ್।
ನ ಚ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ಪ್ರವರ್ತೇರನ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-3-34 (15791)
ಆಧಾನಪಶುಬಂಧೇಷ್ಟಿಮಂತ್ರಯಜ್ಞತಪಃಕ್ರಿಯಾಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದವಾಪ್ಯಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರವಿಶಾಂ ಗಣೈಃ ॥ 3-3-35 (15792)
ಯದಹರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸಹಸ್ರಯುಗಸಂಮಿತಂ।
ತಸ್ಯ ತ್ವಮಾದಿರಂತಶ್ಚ ಕಾಲಜ್ಞೈಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ ॥ 3-3-36 (15793)
ಮನೂನಾಂ ಮನುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಜಗತೋಽಮಾನವಸ್ಯ ಚ।
ಮನ್ವಂತರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೀಶ್ವರಾಣಾಂ ತ್ವಮೀಶ್ವರಃ ॥ 3-3-37 (15794)
ಸಂಹಾರಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತವ ಕ್ರೋಧವಿನಿಃಸೃತಃ।
ಸಂವರ್ತಕಾಗ್ನಿಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಭಸ್ಮೀಕೃತ್ಯಾವತಿಷ್ಠತೇ ॥ 3-3-38 (15795)
ತ್ವದ್ದೀಧಿತಿಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ನಾನಾವರ್ಣ ಮಹಾಘನಾಃ।
ಸೈರಾವತಾಃ ಸಾಶನಯಃ ಕುರ್ವಂತ್ಯಾಭೂತಸಂಪ್ಲವಂ ॥ 3-3-39 (15796)
ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಾದಶಧಾಽಽತ್ಮಾನಂ ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯತಾಂ ಗತಃ।
ಸಂಹೃತ್ಯೈಕಾರ್ಣವಂ ಸರ್ವಂ ತ್ವಂ ಶೋಷಯಸಿ ರಶ್ಮಿಭಿಃ ॥ 3-3-40 (15797)
ತ್ವಾಮಿಂದ್ರಮಾಹುಸ್ತ್ವಂ ರುದ್ರಸ್ತ್ವಂ ವಿಷ್ಣುಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ತ್ವಮಗ್ನಿಸ್ತ್ವಂ ಮನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಪ್ರಭುಸ್ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಶಾಶ್ವತಂ ॥ 3-3-41 (15798)
ತ್ವಂ ಹಂಸಃ ಸವಿತಾ ಭಾನುರಂಶುಮಾಲೀ ವೃಷಾಕಪಿಃ।
ವಿವಸ್ವಾನ್ಮಿಹಿರಃ ಪೂಷಾ ಮಿತ್ರೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-3-42 (15799)
ಸಹಸ್ರರಶ್ಮಿರಾದಿತ್ಯಸ್ತಪನಸ್ತ್ವಂ ಗವಾಂ ಪತಿಃ।
ಮಾರ್ತಂಡೋಽರ್ಕೋ ರವಿಃ ಸೂರ್ಯಃ ಶರಣ್ಯೋ ದಿನಕೃತ್ತಥಾ ॥ 3-3-43 (15800)
ದಿವಾಕರಃ ಸಪ್ತಸಪ್ತಿರ್ಧಾಮಕೇಶೀ ವಿರೋಚನಃ।
ಆಶುಗಾಮೀ ತಮೋಘ್ನಶ್ಚ ಹರಿತಾಶ್ವಶ್ಚ ಕೀರ್ತ್ಯಸೇ ॥ 3-3-44 (15801)
ಸಪ್ತಂಯಾಗಥವಾ ಷಷ್ಠ್ಯಾಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪೂಜಾಂ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಅನಿರ್ವಿಣ್ಣೋಽನಹಂಕಾರೀ ತಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಭಜತೇ ನರಂ ॥ 3-3-45 (15802)
ನ ತೇಷಾಮಾಪದಃ ಸಂತಿ ನಾಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಸ್ತಥಾ।
ಯೇ ತವಾನನ್ಯಮನಸಾ ಕುರ್ವಂತ್ಯರ್ಚನವಂದನಂ ॥ 3-3-46 (15803)
ಸರ್ವರೋಗೈರ್ವಿರಹಿತಾಃ ಸರ್ವಪಾಪಾವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ತ್ವದ್ಭಾವಭಕ್ತಾಃ ಸುಖಿನೋ ಭವಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ ॥ 3-3-47 (15804)
ತ್ವಂ ಮಮಾಪನ್ನಕಾಮಸ್ಯ ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಃ।
ಅನ್ನಮನ್ನಪತೇ ದಾತುಮಭಿತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾಽರ್ಹಸಿ ॥ 3-3-48 (15805)
ಯೇಚ ತೇಽನುಚರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾದೋಪಾಂತಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಮಾಠರಾರುಣದಂಡಾದ್ಯಾಸ್ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಂದೇಽಶನಿಕ್ಷುಭಾನ್ ॥ 3-3-49 (15806)
ಕ್ಷುಭಯಾ ಸಹಿತಾ ಮೈತ್ರೀ ಯಾಶ್ಚಾನ್ಯಾ ಭೂತಮಾತರಃ।
ತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾ ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಪಾಂತು ಮಾಂ ಶರಣಾಗತಂ ॥] 3-3-50 (15807)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-51x (1766)
ಕಂಠದಘ್ನೇ ಜಲೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಮಂತ್ರೈಃ ಸ್ತೋತ್ರೈಶ್ಚ ತೋಷಿತಃ।
ತತೋ ದಿವಾಕರಃ ಪ್ರೀತೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಂ।
ದೀಪ್ಯಮಾನಃ ಸ್ವವಪುಷಾ ಜ್ವಲನ್ನಿವ ಹುತಾಶನಃ ॥ 3-3-51 (15808)
ವಿವಸ್ವಾನುವಾಚ। 3-3-52x (1767)
ಯತ್ತೇಽಭಿಲಷಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಅಹಮನ್ನಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಸಪ್ತ ಪಂಚ ಚ ತೇ ಸಮಾಃ ॥ 3-3-52 (15809)
ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಪಿಠರಂ ತಾಂರಂ ಮಯಾ ದತ್ತಂ ನರಾಧಿಪ।
ಯಾವದ್ವರ್ತ್ಸ್ಯತಿ ಪಾಂಚಾಲೀ ಪಾತ್ರೇಣಾನೇನ ಸುವ್ರತ ॥ 3-3-53 (15810)
ಫಲಮೂಲಾಮಿಷಂ ಶಾಕಂ ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಯನ್ಮಹಾನಸೇ।
ಚತುರ್ವಿಧಂ ತದನ್ನಾದ್ಯಮಕ್ಷಯ್ಯಂ ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಇತಶ್ಚತುರ್ದಶೇ ವರ್ಷೇ ಭೂಯೋ ರಾಜ್ಯಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-3-54 (15811)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-55x (1768)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-3-55 (15812)
ಲಬ್ಧ್ವಾ ವರಂ ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಜಲಾದುತ್ತೀರ್ಯ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಜಗ್ರಾಹ ಪಾದೌ ಧೌಂಯಸ್ಯ ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ಪರಿಷಸ್ವಜೇ ॥ 3-3-56 (15813)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹ-ಸಂಗಂಯ ಪಶ್ಯಮಾನೋಽಪಯಾತ್ಪ್ರಾಭುಃ।
ಮಹಾನಸೇ ತದಾನ್ನಂ ತು ಸಾಧಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-3-57 (15814)
ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಪ್ರಸವಂ ಯಾತಿ ಸ್ವಲ್ಪಮನ್ನಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಅಕ್ಷಯ್ಯಂ ವರ್ಧತೇ ಚಾನ್ನಂ ತೇನಾಭೋಜಯತ ದ್ವಿಜಾನ್ ॥ 3-3-58 (15815)
ಭುಕ್ತವತ್ಸು ಚ ವಿಪ್ರೇಷು ಭೋಜಯಿತ್ವಾಽನುಜಾನಪಿ।
ಶೇಷಂ ವಿಘಸಸಂಜ್ಞಂ ತುಪಶ್ಚಾದ್ಭುಂಕ್ತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-3-59 (15816)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಶೇಷಮಶ್ನಾತಿ ಪಾರ್ಷತೀ।
[ದ್ರೌಪದ್ಯಾಂ ಭುಜ್ಯಮಾನಾಯಾಂ ತದನ್ನಂ ಕ್ಷಯಮೇತಿ ಚ ॥] 3-3-60 (15817)
ಏವಂ ದಿವಾಕರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ದಿವಾಕರಸಮಪ್ರಭಃ।
ಕಾಮಾನ್ಮನೋಭಿಲಷಿತಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋಽದದಾತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-3-61 (15818)
ಪುರೋಹಿತಪುರೋಗಾಶ್ಚ ತಿಥಿನಕ್ಷತ್ರಪರ್ವಸು।
ಇಜ್ಯಾರ್ಥೇ ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ವಿಧಿಮಂತ್ರಪ್ರಮಾಣತಃ ॥ 3-3-62 (15819)
ತತಃ ಕೃತಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಾ ಧೌಂಯೇನ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ದ್ವಿಜಸಂಘೈಃ ಪರಿವೃತಾಃ ಪ್ರಯಯುಃ ಕಾಂಯಕಂ ವನಂ ॥ 3-3-63 (15820)
`ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-3-64x (1769)
ಪುಷ್ಪೋಪಹಾರಬಲಿಭಿರ್ಬಹುಶಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಭೂತಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಯತಪ್ರಾಣೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-3-64 (15821)
ಸ್ತವೇನ ಕೇನ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸ ತು ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವಿಪ್ರಾರ್ಥಮಾರಾಧಿತವಾನ್ಸೂರ್ಯಮದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಂ ॥ 3-3-65 (15822)
ಮಯಿ ಸ್ನೇಹೋಽಸ್ತಿ ಚೇದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯದ್ಯನುಗ್ರಹಭಾಗಹಂ।
ಭಗವನ್ನಾಸ್ತಿ ಚೇದ್ಗುದ್ಯಂ ತಚ್ಚ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ ॥' 3-3-66 (15823)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-3-67x (1770)
ಶೃಣುಷ್ವಾಂವಹಿತೋ ರಾಜಞ್ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಕ್ಷಣಂ ಚ ಕುರು ರಾಜೇಂದ್ರ ಗುಹ್ಯಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಹಿತಂ ॥ 3-3-67 (15824)
ಧೌಂಯೇನ ತು ಯಥಾಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪಾರ್ಥಾಯ ಸುಮಹಾತ್ಮನೇ।
ನಾಂನಾಮಷ್ಟೋತ್ತರಂ ಪುಣ್ಯಂ ಶತಂ ತಚ್ಛೃಣು ಭೂಪತೇ ॥ 3-3-68 (15825)
ಸೂರ್ಯೋಽರ್ಯಭಾ ಭಗಸ್ತ್ವಷ್ಟಾ ಪೂಷಾಽರ್ಕಃ ಸವಿತಾ ರವಿಃ।
ಗಭಸ್ತಿಮಾನಜಃ ಕಾಲೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಧಾತಾ ಪ್ರಭಾಕರಃ ॥ 3-3-69 (15826)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಪಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ಖಂ ವಾಯುಶ್ಚ ಪರಾಯಣಂ।
ಸೋಮೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಶುಕ್ರೋ ಬುಧೋಽಂಗಾರಕ ಏವ ಚ ॥ 3-3-70 (15827)
ಇಂದ್ರೋ ವಿವಸ್ವಾಂದೀಪ್ತಾಂಶುಃ ಶುಚಿಃ ಶೌರಿಃ ಶನೈಶ್ಚರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ರುದ್ರಶ್ಚ ಸ್ಕಂದೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ಯಮಃ ॥ 3-3-71 (15828)
ವೈದ್ಯುತೋ ಜಾಠರಶ್ಚಾಗ್ನಿರೈಂಧನಸ್ತೇಜಸಾಂ ಪತಿಃ।
ಧರ್ಮಧ್ವಜೋ ವೇದಕರ್ತಾ ವೇಗಾಂಗೋ ವೇದವಾಹನಃ ॥ 3-3-72 (15829)
ಕೃತಂ ತ್ರೇತಾ ದ್ವಾಪರಶ್ಚ ಕಲಿಃ ಸರ್ವಾಮರಾಶ್ರಯಃ।
ಕಲಾ ಕಾಷ್ಠಾ ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ಪಕ್ಷಾ ಮಾಸಾ ಋತುಸ್ತಥಾ ॥ 3-3-73 (15830)
ಸಂವತ್ಸರಕರೋಽಶ್ವತ್ಥಃ ಕಾಲಚಕ್ರೋ ವಿಭಾವಸುಃ।
ಪುರುಷಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಯೋಗೀ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-3-74 (15831)
ಲೋಕಾಧ್ಯಕ್ಷಃ ಸುರಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ತಮೋನುದಃ।
ವರುಣಃ ಸಾಗರೋಂಶಶ್ಚ ಜೀಮೂತೋ ಜೀವನೋಽರಿಹಾ ॥ 3-3-75 (15832)
ಭೂತಾಶ್ರಯೋ ಭೂತಪತಿ- ಸರ್ವಭೂತನಿಷೇವಿತಃ।
`ಮಣಿಃ ಸುವರ್ಣೋ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಕಾಮದಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।'
[ಸ್ರಷ್ಟಾ ಸಂವರ್ತಕೋ ವಹ್ನಿಃ ಸರ್ವಸ್ಯಾದಿರಲೋಲುಪಃ 3-3-76 (15833)
ಅನಂತಃ ಕಪಿಲೋ ಭಾನುಃ ಕಾಮದಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।]
ಜಯೋ ವಿಶಾಲೋ ವರದಃ ಸರ್ವಧಾತುನಿಷೇಚಿತಾ ॥ 3-3-77 (15834)
ಮನಃ ಸುಪರ್ಣೋ ಭೂತಾದಿಃ ಶೀಘ್ರಗಃ ಪ್ರಾಣಧಾರಕಃ।
ಧನ್ವಂತರಿರ್ಧೂಮಕೇತುರಾದಿದೇವೋಽದಿತೇಃ ಸುತಃ ॥ 3-3-78 (15835)
ದ್ವಾದಶಾತ್ಮಾಽರವಿಂದಾಕ್ಷಃ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಂ ಪ್ರಜಾದ್ವಾರಂ ಮೋಕ್ಷದ್ವಾರಂ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ॥ 3-3-79 (15836)
ದೇವಕರ್ತಾ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ।
ಚರಾಚರಾತ್ಮಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮಾ ಮೈತ್ರೇಣ ವಪುಷಾಽನ್ವಿತಃ ॥ 3-3-80 (15837)
ಏತದ್ವೈ ಕೀರ್ತನೀಯಸ್ಯ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ನಾಂನಾಮಷ್ಟಶತಂ ಪುಣ್ಯಂ ಶಕ್ರೇಣೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-3-81 (15838)
ಶಕ್ರಾಚ್ಚ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧೌಂಯಶ್ಚ ತದಂತರಂ।
ಧೌಂಯಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠರಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸರ್ವಾನ್ಕಮಾನವಾಪ್ತವಾನ್ ॥ 3-3-82 (15839)
ಸುರಗಣಪಿತೃಯಕ್ಷಸೇವಿತಂ
ಹ್ಯಸುರನಿಶಾಚರಸಿದ್ಧವಂದಿತಂ।
ವರಕನಕಹುತಾಶನಪ್ರಭಂ
ತ್ವಮಪಿ ಮನಸ್ಯಭಿಧೇಹಿ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 3-3-83 (15840)
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಯಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ಪಠೇ-
ತ್ತ ಪುತ್ರದಾರಾಂಧನರತ್ನಸಂಚಯಾನ್।
ಲಭೇತ ಜಾತಿಸ್ಮರತಾಂ ನರಃ ಸದಾ
ಧೃತಿಂ ಚ ಮೇಧಾಂ ಚ ಸ ವಿಂದತೇ ಪುಮಾನ್ ॥ 3-3-84 (15841)
[ಇಮಂ ಸ್ತವಂ ದೇವವರಸ್ಯ ಯೋ ನರಃ
ಪ್ರಕೀರ್ತಯೇಚ್ಛುಚಿಸುಮನಾಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸ ಮುಚ್ಯತೇ ಶೋಕದವಾಗ್ನಿಸಾಗರಾ-
ಲ್ಲಭೇತ ಕಾಮಾನ್ಮನಸಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್ ॥ 3-3-85 (15842)
[ಇಮಂ ಸ್ತವಂ ಪ್ರಯತಮನಾಃ ಸಮಾಧಿನಾ
ಪಛೇದಿಹಾನ್ಯೋಽಪಿ ವರಂ ಸಮರ್ಥಯನ್।
ತತ್ತ್ಸ್ಯ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ರವಿರ್ಮನೀಷಿತಂ
ತದಾಽಽಪ್ನುಯಾದ್ಯದ್ಯಪಿ ತತ್ಸುದುರ್ಲಭಂ ॥ 3-3-86 (15843)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಧಾರಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಶೃಣುಯಾದ್ವಾಪ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ।
ಪುತ್ರಾರ್ಥೀ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಂ ಧನಾರ್ಥೀ ಲಭತೇ ಧನಂ।
ವಿದ್ಯಾರ್ಥೀ ಲಭತೇ ವಿದ್ಯಾಂ ಪುರುಷೋಪ್ಯಥವಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-3-87 (15844)
ಉಭೇ ಸಂಧ್ಯೇ ಪಠೇನ್ನಿತ್ಯಂ ನಾರೀ ವಾ ಪುರುಷೋ ಯದಿ।
ಆಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮುಚ್ಯೇತ ಬದ್ಧೋ ಮುಚ್ಯೇತ ಬಂಧನಾತ್ ॥ 3-3-88 (15845)
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಚ ಜಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ವಿಪುಲಂ ಚಾಪ್ನುಯಾದ್ವಸು।
ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸೂರ್ಯಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ॥] 3-3-89 (15846)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 3 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-3-4 ಧರ್ಮೇಣ ಯೋಗಮಯೇನ ॥ 3-3-6 ತೇಜೋ ರಸಾನ್ ಜಲಾನಿ। ಉದ್ಧೃತ್ಯ ಆದಾಯ ॥ 3-3-7 ಓಷಧೀಪತಿಶ್ಚಂದ್ರಃ ॥ 3-3-11 ತಪೋಯೋಗಃ ವ್ರತಸ್ವೀಕಾರಃ ತತ್ಪೂರ್ವಕಃ ಸಮಾಧಿರ್ಧ್ಯಾನಂ ತತ್ಸ್ಥೈಃ ॥ 3-3-14 ವಿಪ್ರತ್ಯಾಗಸಮಾಧಿಸ್ಥಃ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಸ್ತ್ಯಾಗಃ ತ್ಯಜ್ಯಮಾನಮನ್ನಂ ತದರ್ಥಂ ಸಮಾಧಿಸ್ಥಃ ನಿಯಮಸ್ಥಃ ॥ 3-3-18 ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಾಂ। ಯೋಗಿನಾಂ ಚಿತ್ತನಿರೋಧಕಾನಾಂ। ಆವೃಣೋತೀತ್ಯಾವೃತಂ ಕಪಾಟಂ। ಕರ್ತರಿಕ್ತಃ। ಅರ್ಗಲಾ ಕಪಾಟವಿಷ್ಟಂಭಕಂ ತಿರ್ಯಕ್ಕಾಷ್ಠಂ ತದುಭಯರಹಿತಂ ಮುಕ್ತಿದ್ವಾರಂ ತ್ವಂ ಮುಮುಕ್ಷತಾಂ ಗತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಪದಂ ॥ 3-3-28 ಸತ್ತ್ಯಂ ಸತ್ ಪೃಥಿವ್ಯಪ್ತೇಜಾಂಸಿ। ತ್ಯತ್ ವಾಯ್ವಾಕಾಶೌ ತದಾತ್ಮಕಂ ಸತ್ತ್ಯಂ। ಸತ್ತ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಸತ್ತ್ವಂ। ಸಾತ್ವಿಕಾ ಭಾವಾಃ ಧರ್ಮೋ ಜ್ಞಾನಂ ವಿರಾಗ ಐಶ್ವರ್ಯಮಿತ್ಯಾದ್ಯಾಃ ॥ 3-3-29 ಸುನಾಭಂ ಸುದರ್ಶನಂ ॥ 3-3-32 ಪ್ರಾವಾರಾಃ ವಸ್ತ್ರವಿಶೇಷಾಃ ॥ 3-3-33 ಗೋಭಿಃ ರಶ್ಮಿಭಿಃ ॥ 3-3-39 ಸೈರಾವತಾಃ ಮೇಘಸ್ಯೋಪರಿ ಯೋ ಮೇಘಃ ಸ ಐರಾವತಸ್ತತ್ಸಹಿತಾಃ। ಆಭೂತಂ ಯಾವಚ್ಚತುರ್ವಿಧಭೂತಗ್ರಾಮಂ ತಸ್ಯ ಸಂಪ್ಲವಃ ಜಲೇನಾಭಿಪ್ಲಾವನಂ ॥ 3-3-42 ಹಂತಿ ಗಚ್ಛತಿ ವಿಶ್ವಂ ಸಂಹರತೀತಿ ವಾ ಹಂಸಃ ವೃಷಾಕಪಿಃ ಹರೋ ಹರಿರ್ವಾ ॥ 3-3-43 ಗವಾಂ ರಶ್ಮೀನಾಂ ॥ 3-3-44 ಸಪ್ತಸಪ್ತಿಃ ಸಪ್ತಾಶ್ವಃ। ಧಾಮಕೇಶೀ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯಕಿರಣವಾನ್ ॥ 3-3-45 ಅನಿರ್ವಿಣ್ಣಃ ಪೂಜನೇ ಆಸಕ್ತಃ ॥ 3-3-47 ತ್ವದ್ಭಾವಭಕ್ತಾಃ ಸೂರ್ಯಏವ ಸರ್ವತ್ರಾಸ್ತೀತಿ ಭಾವೋ ಭಾವನಾ ತತ್ರ ಭಕ್ತಾ ಆದೃತಾಃ ॥ 3-3-48 ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಆತಿಥ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-3-49 ಅಶನಿಕ್ಷುಭಾನ್ ವಿದ್ಯುದಶನ್ಯಾದಿಪ್ರವರ್ತಕಾನ್ ॥ 3-3-50 ಕ್ಷುಭಾಮೈತ್ರ್ಯೌ ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹಕರ್ತ್ರ್ಯೌ ದೇವತೇ ॥ 3-3-53 ಪಿಠರಂ ಪರಿವೇಷಣಪಾತ್ರಂ। ತಾಂರಂ ತಾಂರಮಯಂ। ವರ್ತ್ಸ್ಯತಿ ವೃತ್ತಿಂ ಜನಜೀವಿಕಾಂರೂಪಾಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ। ಪಾತ್ರೇಣ ಪಾತ್ರಪ್ರಸೂತೇನಾನ್ನೇನ ॥ 3-3-57 ಮಹಾನಸೇ ಪಾಕಶಾಲಾಯಾಂ। ಸಾಘಯಾಮಾಸ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಅನ್ನಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-3-58 ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಪಕ್ವಂ। ವನ್ಯಮನ್ನಂ ಚತುರ್ವಿಧಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-3-60 ಪಾರ್ಷತೀ ಪೃಷತಃ ದ್ರುಪದಪಿತುಃ ಗೋತ್ರಾಪತ್ಯಂ ॥ 3-3-62 ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ನಿಃಸರಂತಿ। ವಿಧಿಮಂತ್ರಪ್ರಮಾಣತಃ। ವಿಧಿರ್ವಸಂತೇ ವಸಂತೇ ಜ್ಯೋತಿಷಾ ಯಜೇತೇತ್ಯಾದಿರಜ್ಞಾಪನರೂಪಃ। ಮಂತ್ರಃ ಅನುಷ್ಠೇಯಾರ್ಥಸ್ಮಾರಕ ಇಷೇತ್ವೇತ್ಯಾದಿಃ। ತಾವೇವ ಪ್ರಮಾಣೇ ತಾಭ್ಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-3-76 ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-3-80 ಮೈತ್ರೇಯಃ ಕರುಣಾನ್ವಿತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 80ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 004
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.4. ಅಧ್ಯಾಯಃ 004
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾಂಡವೇಷು ವನಂ ಗತೇಷು ಸತ್ಸು ಹಿತಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ವಿದುರೇಣ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರತಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪುನಾ ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ಥಾಪನವಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥ ತತೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಧಿಕ್ಕೃತೇನ ವಿದುರೇಣ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-4-0 (15847)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-4-0x (1771)
ವನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇಷ್ವಥ ಪಾಂಡವೇಷು
ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುಸ್ತಪ್ಯಮಾನೋಽಂಬಿಕೇಯಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ವಿದುರಮಗಾಧಬುದ್ಧಿಂ 3-4-1da ಸುಖಾಸೀನೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ರಾಜಾ ॥ 3-4-1 (15848)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-4-2x (1772)
ಪ್ರಜ್ಞಾ ಚ ತೇ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯೇವ ಶುದ್ಧಾ
ಧರ್ಮಂ ಚ ತ್ವಂ ಪರಮಂ ವೇತ್ಥ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ।
ಸಮಶ್ಚ ತ್ವಂ ಸಂಮತಃ ಕೌರವಾಣಾಂ
ಪಥ್ಯಂ ಚೈಷಾಂ ಮಮ ಚೈವ ಬ್ರವೀಹಿ ॥ 3-4-2 (15849)
ಏವಂ ಗತೇ ವಿದುರಯದದ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ
ಪೌರಾಶ್ಚೇಮೇ ಕಥಮಸ್ಮಾನ್ಭಜೇರನ್।
ತೇ ಚಾಪ್ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ಧರೇಯುಃ ಸಮೂಲಾ-
ನ್ನ ಕಾಮಯೇ ತಾಂಶ್ಚ ವಿನಶ್ಯಮಾನಾನ್ ॥ 3-4-3 (15850)
`ಸೌಬಲೇನೈವ ಪಾಪೇನ ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೈಷಿಣಾ।
ಕ್ರೂರಮಾಚರಿತಂ ಕ್ಷತ್ತರ್ನ ಮೇ ಪ್ರಿಯಮನುಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-4-4 (15851)
ತಥೈವಾಂಗೀಕೃತೇ ತತ್ರ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಉತ್ತರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಚ ಕಿಮನ್ಯನ್ಮನ್ಯತೇ ಕ್ಷಮಂ ॥ 3-4-5 (15852)
ನಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮೇ ಸಹಾಯತ್ವಮಿತಿ ಮೇ ದೀರ್ಯತೇ ಮನಃ।
ಯತ್ರ ಪಾಂಡುಸುತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ವಾನಮಾಗತಾಃ' ॥ 3-4-6 (15853)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-4-7x (1773)
ತ್ರಿವರ್ಗೋಽಯಂ ಧರ್ಮಮೂಲೋ ನರೇಂದ್ರ
ರಾಜ್ಯಂ ಚೇದಂ ಧರ್ಮಮೂಲಂ ವದಂತಿ।
ಧರ್ಮೇ ರಾಜನ್ವರ್ತಮಾನಃ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ
ಪುತ್ರಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾಹಿ ಕುಂತೀಸುತಾಂಶ್ಚ ॥ 3-4-7 (15854)
ಸ ವೈ ಧ್ರಮೋ ವಿಪ್ರಲಬ್ಧಃ ಸಭಾಯಾಂ
ಪಾಪಾತ್ಮಭಿಃ ಸೌಬಲೇಯಪ್ರಧಾನೈಃ।
ಆಹೂಯ ಕುಂತೀಸುತಮಕ್ಷವತ್ಯಾಂ
ಪರಾಜೈಷೀತ್ಸತ್ಯಸಂಧಂ ಸುತಸ್ತೇ ॥ 3-4-8 (15855)
ಏತಸ್ಯ ತೇ ದುಷ್ಪ್ರಣೀತಸ್ಯ ರಾಜ-
ಂದ್ವೇಷಸ್ಯಾಹಂ ಪರಿಪಶ್ಯಾಂಯುಪಾಯಂ।
ಯಥಾ ಪುತ್ರಸ್ತವ ಕೌರವ್ಯ ಪಾಪಾ-
ನ್ಮುಕ್ತೋ ಲೋಕೇ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠೇತ ಸಾಧು ॥ 3-4-9 (15856)
ತದ್ವೈ ಸರ್ವಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ ಲಭಂತಾಂ
ಯತ್ತದ್ರಾಜನ್ನತಿಸೃಷ್ಟಂ ತ್ವಯಾಽಽಸೀತ್।
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಪರಮೋ ಯತ್ಸ್ವಕೇನ
ರಾಜಾ ತುಷ್ಯೇನ್ನ ಪರಸ್ವೇಷು ಗೃದ್ಧ್ಯೇತ್ ॥ 3-4-10 (15857)
[ಯಶೋ ನೇ ನಶ್ಯೇಜ್ಜ್ಞಾತಿಭೇದಶ್ಚ ನ ಸ್ಯಾ-
ದ್ಧರ್ಮೋ ನ ಸ್ಯಾನ್ನೈವ ಚೈವಂ ಕೃತೇ ತ್ವಾಂ।]
ಏತತ್ಕಾರ್ಯೇ ತವ ಸರ್ವಪ್ರಧಾನಂ
ತೇಷಾಂ ತುಷ್ಟಿಃ ಶಕುನೇಶ್ಚಾವಮಾನಃ ॥ 3-4-11 (15858)
ಏವಂ ಶೇಷಂ ಯದಿ ಪುತ್ರೇಷು ತೇ ಸ್ಯಾ-
ದೇತದ್ರಾಜಂಸ್ತ್ವರಮಾಣಃ ಕುರುಷ್ವ।
ಅಥೈತದೇವಂ ನ ಕರೋಷಿ ರಾಜನ್
ಧ್ರುವಂ ಕುರೂಣಾಂ ಭವಿತಾ ವಿನಾಶಃ ॥ 3-4-12 (15859)
ನಹಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನೋಽರ್ಜುನೋ ವಾ
ಶೇಷಂ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛಾತ್ರವಾಣಾಮನೀಕೇ।
ಯೇಷಾಂ ಯೋದ್ಧಾ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೋ
ಧನುರ್ಯೇಷಾಂ ಗಾಂಡಿವಂ ಲೋಕಸಾರಂ ॥ 3-4-13 (15860)
ಯೇಷಾಂ ಭೀಮೋ ಬಾಹುಶಾಲೀ ಚ ಯೋದ್ಧಾ
ತೇಷಾಂ ಲೋಕೇ ಕಿಂನು ನ ಪ್ರಾಪ್ಯಮಸ್ತಿ।
ಉಕ್ತಂ ಪೂರ್ವಂ ಜಾತಮಾತ್ರೇ ಸುತೇ ತೇ
ಮಯಾ ಯತ್ತೇ ಹಿತಮಾಸೀತ್ತದಾನೀಂ ॥ 3-4-14 (15861)
ಪುತ್ರಂ ತ್ಯಜೇಮಮಹಿತಂ ಕುಲಸ್ಯ
ಹಿತಂ ಪರಂ ನ ಚ ತತ್ತ್ವಂ ಚಕರ್ಥ।
ಇದಾನೀಂ ತೇ ಹಿತಮುಕ್ತಂ ನ ಚೇತ್ತ್ವ-
ಮೇವಂ ಕರ್ತಾ ಪರಿತಪ್ತಾಽಸಿ ಪಶ್ಚಾತ್ ॥ 3-4-15 (15862)
ಯದ್ಯೇತದೇವಮನುಮಂತಾ ಸುತಸ್ತೇ
ಸಂಪ್ರೀಯಮಾಣಃ ಪಾಂಡವೈರೇಕರಾಜ್ಯಂ।
ತಾಪೋ ನ ತೇ ಭವಿತಾ ಪ್ರೀತಿಯೋಗಾ-
ತ್ತ್ವಂ ಚೇನ್ನ ಗೃಹ್ಣಾಸಿ ಸುತಂ ಸಹಾಯೈಃ ॥ 3-4-16 (15863)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ತ್ವಹಿತಂ ವೈ ನಿಗೃಹ್ಯ
ಪಾಂಡೋಃ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಕುರುಷ್ವಾಧಿಪತ್ಯೇ।
`ಧ್ರುವಂ ವಿನಾಶಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮನ್
ಸಬಂಧುವರ್ಗೇಣ ಸಹೈವ ರಾಜಭಿಃ ॥ 3-4-17 (15864)
ಚತುರ್ದಶೇ ಚೈವ ವರ್ಷೇ ನರೇಂದ್ರ
ಕುಲಕ್ಷಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ರಾಜಸಿಂಹ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕುರುಷ್ವಾಧಿಪತ್ಯೇ ನರೇಂದ್ರ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ ॥' 3-4-18 (15865)
ಅಜಾತಶತ್ರುರ್ಹಿ ವಿಮುಕ್ತರಾಗೋ
ಧರ್ಮೋಣೇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಶಾಸ್ತು ರಾಜನ್।
ತತೋ ರಾಜನ್ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವ ಏವ
ವೈಶ್ಯಾ ಇವಾಸ್ಮಾನುಪತಿಷ್ಠಂತು ಸದ್ಯಃ ॥ 3-4-19 (15866)
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಶಕುನಿಃ ಸೂತಪುತ್ರಃ
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ರಾಜನ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ಭಜಂತು।
ದುಃಶಾಸನೋ ಯಾಚತು ಭೀಮಸೇನಂ
ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ದ್ರುಪದಸ್ಯಾತ್ಮಜಾಂ ಚ ॥ 3-4-20 (15867)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ತ್ವಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯಸ್ವ
ರಾಜ್ಯೇ ಚೈನಂ ಸ್ಥಾಪಯಸ್ವಾಭಿಪೂಜ್ಯ।
ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಕಿಮಹಮನ್ಯದ್ವದೇಯ-
ಮೇತತ್ಕೃತ್ವಾ ಕೃತಕೃತ್ಯೋಸಿ ರಾಜನ್ ॥ 3-4-21 (15868)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-4-22x (1774)
ಏತದ್ವಾಕ್ಯಂ ವಿದುರ ಯತ್ತೇ ಸಭಾಯಾ-
ಮಿಹ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾಂ ಚ।
ಹಿತಂ ತೇಷಾಮಹಿತಂ ಮಾಮಕಾನಾ-
ಮೇತತ್ಸರ್ವಂ ಮಮ ನಾವೈದಿ ಚೇತಃ ॥ 3-4-22 (15869)
ಇದಂ ತ್ವಿದಾನೀಂ ಗತ ಏವ ನಿಶ್ಚಿತಂ
ತೇಷಾಮರ್ಥೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಯದಾತ್ಥ।
ತೇನಾದ್ಯ ಮನ್ಯೇ ನಾಸಿ ಹಿತೋ ಮಮೇತಿ
ಕಥಂ ಹಿ ಪುತ್ರಂ ಪಾಂಡವಾರ್ಥೇ ತ್ಯಜೇಯಂ ॥ 3-4-23 (15870)
ಅಸಂಶಯಂ ತೇಽಪಿ ಮಮೈವ ಪುತ್ರಾ
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಮಮ ದೇಹಾತ್ಪ್ರಮೂತಃ।
ಸ್ವಂ ವೈ ದೇಹಂ ಪರಹೇತೋಸ್ತ್ಯಜೇತಿ
ಕೋನು ಬ್ರೂಯಾತ್ಸಮತಾಮನ್ವವೇಕ್ಷನ್ ॥ 3-4-24 (15871)
ಸ ಮಾಂ ಜಿಹ್ಮಂ ವಿದುರ ಸರ್ವಂ ಬ್ರವೀಪಿ
ಮನ್ಯುಂ ತೇಽಹಮಧಿಕಂ ಧಾರಯಾಮಿ।
ಯಥೇಚ್ಛಕಂ ಗಚ್ಛ ವಾ ತಿಷ್ಠ ವಾ ತ್ವಂ
ಸುಸಾಂತ್ವ್ಯಮಾನಾಽಪ್ಯಸತೀ ಸ್ತ್ರೀ ಜಹಾತಿ ॥ 3-4-25 (15872)
ವೈಶೇಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-4-26x (1775)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽನ್ವಪದ್ಯ-
ದಂತರ್ವೇಶ್ಮ ಸಹಸೋತ್ಥಾಯ ರಾಜನ್।
ನೇದಮಸ್ತೀತ್ಯಥ ವಿದುರೋ ಭಾಪಮಾಪ್ಪಃ
ಸಂಪ್ರಾದ್ರವದ್ಯತ್ರ ಪಾರ್ಥಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-4-26 (15873)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 4 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-4-2 ಕೌರವಾಣಾಂ ಪಾಂಡವಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸಮಃ ಪಕ್ಷಪಾತಶೂನ್ಯಃ ॥ 3-4-3 ಉದ್ಧರೇಯುಃ ಉನ್ಮೂಲಯೇಯಃ ॥ 3-4-8 ಅಕ್ಷವತ್ಯಾಂ ದ್ಯೂತಕೀಡಾಯಾಂ ॥ 3-4-9 ಉಪಾಯಂ ಪ್ರಶಾಂತಿಪ್ರಕಾರಂ। ಶೇಷಸ್ಯಾಹಂ ಪರಿಪಶ್ಯಾಮೀತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-4-10 ಅತಿಸೃಷ್ಟಂ ದತ್ತಂ। ಸ್ವಕೇನ ಧನೇನೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-4-11 ಏವಂ ಕೃತೇಸತಿ ತ್ವಾಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮೋ ನ ಸ್ಯಾದಿತಿ ನೈವ ಕಿಂತು ಸ್ಯಾದೇವ ॥ 3-4-15 ಚಕರ್ಥ ಕೃತವಾನ್। ಕರ್ತಾ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-4-16 ಏಕರಾಜ್ಯಂ ಯದಿ ಅನುಮಂತಾ ತರ್ಹಿ ತಾಪೋ ನ ಭವಿತಾ। ನಚೇತ್ ಯದಿ ನಾನುಮಂತಾ ತರ್ಹಿ ಸುತಂ ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-4-17 ನಚೇನ್ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಸುತಂ ಸುಖಾಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಪಕ್ಷಾಂತರಮಾಹ ದುರ್ಯೋಧನಮಿತಿ ॥ 3-4-22 ನಾವೈತಿ ನಾಂಗೀರರೋತಿ ॥ 3-4-25 ಜಿಹ್ಮಂ ಕುಟಿಲಂ ॥ 3-4-26 ಇದಂ ಕುಲಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 005
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.5. ಅಧ್ಯಾಯಃ 005
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿದುರಸ್ಯ ಕಾಂಯಕವನೇ ಪಾಂಡವಸಮಾಗಮಃ ॥ 1 ॥ ತೇನ ತೇಷು ತತ್ರಸ್ವಾಗಮನಕಾರಣನಿವೇದನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-5-0 (15874)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-5-0x (1776)
ಪಾಂಡವಾಸ್ತು ವನೇ ವಾಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಭರತರ್ಪಭಾಃ।
ಪ್ರಯಯುರ್ಜಾಹ್ನವೀಕೂಲಾತ್ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸಹಾನುಗಾಃ ॥ 3-5-1 (15875)
ಸರಸ್ವತೀದೃಪದ್ವತ್ಯೌ ಯಮುನಾಂ ಚ ನಿಷೇವ್ಯ ತೇ।
ಯಯುರ್ವನನೈವ ವನಂ ಸತತಂ ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಂ ॥ 3-5-2 (15876)
ತತಃ ಸರಸ್ವತೀಕೂಲೇ ಸಮೇಷು ಮರುಧನ್ವಸು।
ಕಾಂಯಕಂ ನಾಮ ದದೃಶುರ್ವನಂ ಮುನಿಜನಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-5-3 (15877)
ತತ್ರ ತೇ ನ್ಯವಸನ್ವೀರಾ ವನೇ ಬಹುಮೃಗದ್ವಿಜೇ।
ಅನ್ವಾಸ್ಯಮಾನಾ ಮುನಿಭಿಃ ಸಾಂತ್ವ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-5-4 (15878)
ವಿದುರಸ್ತ್ವಥ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಸದಾ ದರ್ಶನಲಾಲಸಃ।
ಜಗಾಮೈಕರಥೇನೈವ ಕಾಂಯಕಂ ವನಮೃದ್ಧಿಮತ್ ॥ 3-5-5 (15879)
ತತೋ ಗತ್ವಾ ವಿದುರಃ ಕಾಂಯಕಂ ತ-
ಚ್ಛೀಘ್ರೈರಶ್ವೈರ್ವಾಹಿತಃ ಸ್ಯಂದನೇನ।
ದದರ್ಶಾಸೀನಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ವಿವಿಕ್ತೇ
ಸಾರ್ಧಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ॥ 3-5-6 (15880)
ತತೋಽಪಶ್ಯದ್ವಿದುರಂ ತೂರ್ಣಮಾರಾ-
ದಭ್ಯಾಯಾಂತಂ ಸತ್ಯಸಂಧಃ ಸ ರಾಜಾ।
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಧಾತರಂ ಭೀಮಸೇನಂ
ಕಿಂನು ಕ್ಷತ್ತಾ ವಕ್ಷ್ಯತಿನಃ ಸಮೇತ್ಯ ॥ 3-5-7 (15881)
ಕಚ್ಚಿನ್ನಾಯಂ ವಚನಾತ್ಸೌಬಲಸ್ಯ
ಸಮಾಹ್ವಾತುಂ ದೇವನಾಯೋಪಯಾತಿ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಕ್ಷುದ್ರಃ ಕುಶಲೀ ಚಾಽಯುಧಾನಿ
ಜೇಷ್ಯತ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ಪುನರೇವಾಕ್ಷವತ್ಯಾಂ ॥ 3-5-8 (15882)
ಸಮಾಹೂತಃ ಕೇನಚಿದಾಹವಾಯ
ನಾಹಂ ಶಕ್ತೋ ಭೀಮಸೇನಾಪಯಾತುಂ।
ಗಾಂಡೀವೇ ಚ ಸಂಶಯಿತೇ ಕಥಂ ನು
ರಾಜ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಸಂಶಯಿತಾ ಭವೇನ್ನಃ ॥ 3-5-9 (15883)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-5-10x (1777)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ವಿದುರಂ ಪಾಂಡವೇಯಾಃ
ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣನ್ನೃಪತೇ ಸರ್ವ ಏವ।
ತೈಃ ಸತ್ಕೃತಃ ಸ ಚ ತಾನಾಜಮೀಢೋ
ಯಥೋಚಿತಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ಸಮೇಯಾತ್ ॥ 3-5-10 (15884)
ಸಮಾಶ್ವಸ್ತಂ ವಿದುರಂ ತೇ ನರರ್ಷಭಾ-
ಸ್ತತೋಽಪೃಚ್ಛನ್ನಾಗಮನಾಯ ಹೇತುಂ।
ಸ ಚಾಪಿ ತೇಭ್ಯೋ ವಿಸ್ತರತಃ ಶಶಂಸ
ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಽಂಬಿಕೇಯೇ ॥ 3-5-11 (15885)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-5-12x (1778)
ಅವೋಚನ್ಮಾಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಭಿಗುಪ್ತ-
ಮಜಾತಶತ್ರೋ ಪರಿಗೃಹ್ಯಾಭಿಪೂಜ್ಯ।
ಏವಂ ಗತೇ ಸಮತಾಮಭ್ಯುಪೇತ್ಯ
ಪಥ್ಯಂ ತೇಷಾಂ ಮಮ ಚೈವ ಬ್ರವೀಹಿ ॥ 3-5-12 (15886)
ಮಯಾಪ್ಯುಕ್ತಂ ಯತ್ಕ್ಷಮಂ ಕೌರವಾಣಾಂ
ಹಿತಂ ಪಥ್ಯಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚೈವ।
ತದ್ವೈ ಪಥ್ಯಂ ತನ್ಮನೋ ನಾಭ್ಯುಪೈತಿ
ತತಶ್ಚಾಹಂ ಕ್ಷಮಮನ್ಯನ್ನ ಮನ್ಯೇ ॥ 3-5-13 (15887)
ಪರಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪಾಂಡವೇಯಾ ಮಯೋಕ್ತಂ
ನ ಮೇ ತಚ್ಚ ಶುತವಾನಾಂಬಿಕೇಯಃ।
ಯಥಾಽಽತುರಸ್ಯೇವ ಹಿ ಪಥ್ಯಮೌಪಧಂ
ನ ರೋಚನತೇ ಸ್ಮಾಸ್ಯ ತದುಚ್ಯಮಾನಂ ॥ 3-5-14 (15888)
ನ ಶ್ರೇಯಸೇ ಯತತೇಽಜಾತಶತ್ರೋ
ಸ್ತ್ರೀ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯೇವ ಗೃಹೇ ಪ್ರದುಷ್ಟಾ।
ಧ್ರುವಂ ನ ರೋಚೇದ್ಭರತರ್ಷಭಸ್ಯ
ಪತಿಃ ಕುಮಾರ್ಯಾ ಇವ ಷಷ್ಟಿವರ್ಷಃ ॥ 3-5-15 (15889)
ಧ್ರುವಂ ವಿನಾಶೋ ನೃಪ ಕೌರವಾಣಾಂ
ನ ವೈ ಶ್ರೇಯೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಪರೈತಿ।
ಯಥಾ ಚ ಪರ್ಣೇ ಪುಷ್ಕರಸ್ಯಾವಸಿಕ್ತಂ
ಜಲಂ ನ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪಥ್ಯಮುಕ್ತಂ ತಥಾಽಸ್ಮಿನ್ ॥ 3-5-16 (15890)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ
ಯಸ್ಮಿಞ್ಶ್ರದ್ಧಾ ತವ ತತ್ರ ಪ್ರಯಾಹಿ।
ನಾಹಂ ಭೂಯಃ ಕಾಮಯೇ ತ್ವಾಂ ಸಹಾಯಂ
ಮಹೀಮಿಮಾಂ ಪಾಲಯಿತುಂ ಪುರಂ ವಾ ॥ 3-5-17 (15891)
ಸೋಹಂ ತ್ಯಕ್ತೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ರಾಜ್ಞಾ
ಪ್ರಶಾಸಿತುಂ ತ್ವಾಮುಪಯಾತೋ ನರೇಂದ್ರ।
ತದ್ವೈ ಸರ್ವಂ ಯನ್ಮಯೋಕ್ತಂ ಸಭಾಯಾಂ
ತದ್ಧಾರ್ಯತಾಂ ಯತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಯಃ ॥ 3-5-18 (15892)
ಕ್ಲೇಶೈಸ್ತೀರ್ವ್ರರ್ಯುಜ್ಯಮಾನಃ ಸಪತ್ನೈಃ
ಕ್ಷಮಾಂ ಕುರ್ವನ್ಕಾಲಮುಪಾಸತೇ ಯಃ।
ಸಂವರ್ಧಯನ್ಸ್ತೋಕಮಿವಾಗ್ರಿಮಾತ್ಮವಾನ್
ಸ ವೈ ಭುಂಕ್ತೇ ಪೃಥಿವೀಮೇಕ ಏವ ॥ 3-5-19 (15893)
ಯಸ್ಯಾವಿಭಕ್ತಂ ವಸು ರಾಜನ್ಸಹಾಯೈ-
ಸ್ತಸ್ಯ ದುಃಖಸ್ಯಾಂಶಭಾಜಃ ಸಹಾಯಾಃ।
ಸಹಾಯಾನಾಮೇಷ ಸಂಗ್ರಗಣೇಽಭ್ಯುಪಾಯಃ
ಸಹಾಯಾಪ್ತೌ ಪೃಥಿವೀಪ್ರಾಪ್ತಿಮಾಹುಃ ॥ 3-5-20 (15894)
ಸತ್ಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಟಂ ಪಾಂಡವಾ ನಿಷ್ಪ್ರಲಾಪಂ
ತುಲ್ಯಂ ಚಾನ್ನಂ ಸಹ ಭೋಜ್ಯಂ ಸಹಾಯೈಃ।
ಆತ್ಮಾ ಚೈಷಾಮಗ್ರತೋ ನಾತಿವರ್ತೇ
ದೇವಂ ವೃತ್ತಿರ್ವರ್ಧತೇ ಭೂಮಿಪಾಲ ॥ 3-5-21 (15895)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-5-22x (1779)
ಏವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಬ್ರವೀಪಿ
ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಮುಪಗಂಯಾಪ್ರಮತ್ತಃ।
ಯಚ್ಚಾಪ್ಯನ್ಯದ್ದೇಶಕಾಲೋಪಪನ್ನಂ
ತದ್ವೈ ವಾಚ್ಯಂ ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ॥ 3-5-22 (15896)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 5 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-5-3 ಮರುಧನ್ವಸು ಮರುಷು ನಿರ್ಜಲದೇಶೇಷು। ಧನ್ವಸು ಜಾಂಗಲದೇಶೇಷು ॥ 3-5-9 ಅಪಯಾತುಂ ನಿವರ್ತಿತುಂ। ಸಂಶಯಿತೇ ಪಣೀಕೃತೇಸತಿ। ಕಥಂ ನಃ ರಾಜ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಯತಃ ಸಂಶಯಿತಾ। ಗಾಂಡೀವನಾಶಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-5-12 ಅಭಿಗುಪ್ತಂ ಅಭಿರಕ್ಷಿತಾರಂ। ಹಿತೋಪದೇಶೇನೇತಿ ಶೇಷಃ। ಕರ್ತರಿಕ್ತಃ। ಬ್ರಹೀಹೀತ್ಯವೋಚದಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-5-13 ಅನ್ಯತ್ ಸಾಂನೋಽನ್ಯತ್ ವೈರಂ ॥ 3-5-16 ಪರೈತಿ ಪರಾಮೃಶತಿ। ಪುಷ್ಕರಸ್ ಕಮಲಸ್ಯ ॥ 3-5-17 ಶ್ರದ್ಧಾ ಇಷ್ಟೋಯಮಿತಿ ಧೀಃ ॥ 3-5-18 ಧಾರ್ಯತಾಂ ನ ವಿಸ್ಮರ್ತವ್ಯಂ ॥ 3-5-20 ಉಪಾಸತೇ ಉಪಾಸ್ತೇ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ। ತೃಣೈಃ ಸ್ತೋಕಂ ಅಗ್ನಿಮಿವ ಆತ್ಮಾನಂ ಸಹಾಯಸಂಪತ್ತ್ಯಾ ಸಂವರ್ಧಯನ್। ಸಹಾಯಾರ್ಜನೋಪಾಯಮಾಹ ಯಸ್ಯೇತಿ। ಅವಿಭಕ್ತಂ ಸಾಧಾರಣಂ। ವಸು ವಿತ್ತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 006
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.6. ಅಧ್ಯಾಯಃ 006
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿದುರವಿಪ್ರಯೋಗಖಿನ್ನೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ತದಾಹ್ವಾನಾಯ ಸಂಜಯಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 1 ॥ ಸಂಜಯಾಹೂತೇನ ವಿದುರೇಣ ಪುನರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-6-0 (15897)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-6-0x (1780)
ಗತೇ ತು ವಿದುರೇ ರಾಜನ್ನಾಶ್ರಮಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪರ್ಯತಪ್ಯತ ದುರ್ಮನಾಃ ॥ 3-6-1 (15898)
[ವಿದುರಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಂ ಚ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಕಾರಿತಂ।
ವಿವೃದ್ಧಿಂ ಚ ಪರಾಂ ಮತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥] 3-6-2 (15899)
ಸ ಸಭಾದ್ವಾರಮಾಗಂಯ ವಿದುರಸ್ಮಾರಮೋಹಿತಃ।
ಸಮಕ್ಷಂ ಪಾರ್ಥಿವೇನದ್ರಾಣಾಂ ವಿಸಂಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಪತದ್ಭುವಿ ॥ 3-6-3 (15900)
ಸ ತು ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚಿರಾತ್ಸಂಜ್ಞಾಂ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಮಹೀತಲಾತ್।
ಸಮೀಪೋಪಸ್ಥಿತಂ ರಾಜಾ ಸಂಜಯಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-6-4 (15901)
ಭ್ರಾತಾ ಮಮ ಸುಹೃಚ್ಚೈವ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಧರ್ಮ ಇವಾಪರಃ।
ತಸ್ಯ ಸ್ಮೃತ್ಯಾಽದ್ಯ ಸುಭೃಶಂ ಹೃದಯಂ ದೀರ್ಯತೀವಮೇ ॥ 3-6-5 (15902)
ತಮಾನಯ ಸ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಮಮ ಭ್ರಾತರಮಾಶು ವೈ।
ಇತಿ ಬ್ರುವನ್ಸ ನೃಪತಿಃ ಕೃಪಣಂ ಪರ್ಯದೇವಯತ್ ॥ 3-6-6 (15903)
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಾಭಿಸಂತಪ್ತೋ ವಿದುರಸ್ಮಾರಮೋಹಿತಃ।
ಭ್ರಾತೃಶ್ನೇಹಾದಿದಂ ರಾಜಾ ಸಂಜಯಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-6-7 (15904)
ಗಚ್ಛ ಸಂಜಯ ಜಾನೀಹಿ ಭ್ರಾತರಂ ವಿದುರಂ ಮಮ।
ಯದಿ ಜೀವತಿ ರೋಷೇಣ ಮಯಾ ಪಾಪೇನ ನಿರ್ಧುತಃ ॥ 3-6-8 (15905)
ನ ಹಿ ತೇನ ಮಮ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಕಿಂಚನ।
ವ್ಯಲೀಕಂ ಕೃತಪೂರ್ವಂ ವೈ ಪ್ರಾಜ್ಞೇನಾಮಿತಬುದ್ಧಿನಾ ॥ 3-6-9 (15906)
ಸ ವ್ಯಲೀಕಂ ಕಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮತ್ತಃ ಪರಮಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ನ ಜಹ್ಮಾಜ್ಜೀವಿತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞ ತಂ ಗಚ್ಛಾನಯ ಸಂಜಯ ॥ 3-6-10 (15907)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜ್ಞಸ್ತಮನುಮಾನ್ಯ ಚ।
ಸಂಜಯೋ ಬಾಢಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಕಾಂಯಕಂ ಪ್ರತಿ 3-6-11 (15908)
ಸೋಽಚಿರೇಣ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತದ್ವನಂ ಯತ್ರ ಪಾಂಡವಾಃ।
ರೌರವಾಜಿನಸಂವೀತಂ ದದರ್ಶಾಥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-6-12 (15909)
ವಿದುರೇಣ ಸಹಾಸೀನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚಾಭಿಸಂಗುಪ್ತಂ ದೇವೈರಿವ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-6-13 (15910)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಪಾಗಂಯ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಸಂಜಯಃ।
ಭೀಮಾರ್ಜುನಯಮಾಶ್ಚಾಪಿ ತದ್ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ ॥ 3-6-14 (15911)
ರಾಜ್ಞಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಸ ಕುಶಲಂ ಸುಖಾಸೀನಶ್ಚ ಸಂಜಯಃ।
ಶಶಂಸಾಗಮನೇ ಹೇತುಮಿದಂ ಚೈವಾಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-6-15 (15912)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 3-6-16x (1781)
ರಾಜಾ ಸ್ಮರತಿ ತೇ ಕ್ಷತ್ತರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಂಬಿಕಾಸುತಃ।
ತಂ ಪಶ್ಯ ಗತ್ವಾ ತ್ವಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಂಜೀವಯ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಂ ॥ 3-6-16 (15913)
ಸೋಽನುಮಾನ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಕುರುನಂದನಾನ್।
ನಿಯೋಗಾದ್ರಾಜಸಿಂಹಸ್ಯ ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ ಸತ್ತಂ ॥ 3-6-17 (15914)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವಿದುರೋ ಧೀಮಾನ್ಸ್ವಜನವತ್ಸಲಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯಾನುಮತೇ ಪುನರಾಯಾದ್ಗಜಾಹ್ವಯಂ ॥ 3-6-18 (15915)
ತಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾತೇಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಂಬಿಕಾಸುತಃ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸ್ಮರಸಿ ಮೇಽನಘ ॥ 3-6-19 (15916)
ಅದ್ಯ ಚಾಹಂ ದಿವಾರಾತ್ರೌ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪ್ರಜಾಗರೇ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಚಿತ್ರಂ ದೇಹಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-6-20 (15917)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-6-21x (1782)
ಸೋಂಕಮಾನೀಯ ವಿದುರಂ ಮೂರ್ಧನ್ಯಾಘ್ರಾಯ ಚೈವ ಹ।
ಕ್ಷಂಯತಾಮಿತಿ ಚೋವಾಚಯದುಕ್ತೋಸಿ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-6-21 (15918)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-6-22x (1783)
ಕ್ಷಾಂತಮೇವ ಮಯಾ ರಾಜನ್ಗುರುರ್ಮೇ ಪರಮೋ ಭವಾನ್।
ತಥಾಽಹಮಾಗತಃ ಶೀಘ್ರಂ ತ್ವದ್ದರ್ಶನಪರಾಯಣಃ ॥ 3-6-22 (15919)
ಭವಂತಿ ಹಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪುರುಷಾ ಧರ್ಮಚೇತನಾಃ।
ದೀನಾನುಕಂಪಿನೋ ರಾಜನ್ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-6-23 (15920)
ಪಾಂಡೋಃ ಪುತ್ರಾ ಯಾದೃಶಾಸ್ತೇ ತಾದೃಶಾ ಮೇ ಸುತಾಸ್ತವ।
ದೀನಾ ಇತೀವ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರಭಿಪನ್ನಾಽದ್ಯ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-6-24 (15921)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-6-25x (1784)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮನುನೀಯೈವಂ ಭ್ರಾತರೌ ದ್ವೌ ಮಹಾದ್ಯುತೀ।
ವಿದುರೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಲೇಭಾತೇ ಪರಮಾಂ ಮುದಂ ॥ 3-6-25 (15922)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 6 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-6-1 ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ವಿದುರೇಪದೇಶೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಜಯೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ಜಾನನ್ ॥ 3-6-2 ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಕಾರಿತಂ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಾದಿನೀತಿಜ್ಞತ್ವಕೃತಂ। ಭವಿಷ್ಯತಿ ಆಗಾಮಿನಿ ಕಾಲೇ ॥ 3-6-8 ನಿರ್ಧುತಃ ನಿಃಸಾರಿತಃ ॥ 3-6-9 ವ್ಯಲೀಕಂ ಅಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-6-10 ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 007
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.7. ಅಧ್ಯಾಯಃ 007
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿದುರಸ್ಯ ಪುನರಾಗಮನೇನ ಖಿದ್ಯತಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಕರ್ಣಾದಿಭಿರಾಲೋಚನಂ ॥ 1 ॥ ಕರ್ಣಾದಿಷು ಸಮಾಲೋಚ್ಯ ಪಾಂಡವಜಿಘಾಂಸಯಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತೇಷು ತದಾ ಸಮಾಗತೇನ ಶ್ರೀವ್ಯಾಸೇನ ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-7-0 (15923)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-7-0x (1785)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ವಿದುರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಚ ಪರಿಸಾಂತ್ವಿತಂ।
ಧೃತಾರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ಮಜೋ ರಾಜಾ ಪರ್ಯತಪ್ಯತ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-7-1 (15924)
ಸ ಸೌಬಲೇಯಮಾನಾಯ್ಯ ಕರ್ಣದುಃಶಾಸನೌ ತಥಾ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವಚನಂ ರಾಜಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಬುದ್ಧಿಜಂ ತಮಃ ॥ 3-7-2 (15925)
ಏಷ ಪ್ರತ್ಯಾಗತೋ ಮಂತ್ರೀ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸಂಮತಃ।
ವಿದುರಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸುಹೃದ್ವಿದ್ವಾನ್ಹಿತೇ ರತಃ ॥ 3-7-3 (15926)
ಯಾವದಸ್ಯ ಪುನರ್ಬುದ್ಧಿಂ ವಿದುರೋ ನಾಪಕರ್ಷತಿ।
ಪಾಂಡವಾನಯನೇ ತಾವನ್ಮಂತ್ರಯಧ್ವಂ ಹಿತಂ ಮಮ ॥ 3-7-4 (15927)
ಅಥ ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ಪಾರ್ಥಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾನಿಹ ಕಥಂಚನ।
ಪುನಃ ಶೋಷಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನಿರಸುರ್ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-7-5 (15928)
ವಿಷಮುದ್ಬಂಧನಂ ಚೈವ ಶಸ್ತ್ರಮಗ್ನಿಪ್ರವೇಶನಂ।
ಕರಿಷ್ಯೇ ನ ಹಿ ತಾನೃದ್ಧಾನ್ಪುನರ್ದ್ರಷ್ಟುಮಿಹೋತ್ಸಹೇ ॥ 3-7-6 (15929)
ಸುಕುನಿರುವಾಚ। 3-7-7x (1786)
ಕಿಂ ಬಾಲಿಶಮತಿಂ ರಾಜನ್ನಾಸ್ಥಿತೋಸಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಗತಾಸ್ತೇ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ನೈತದೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-7-7 (15930)
ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇಃ ಸ್ವಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಭರತಷಭ।
ಪಿತುಸ್ತೇ ವಚನಂ ತಾತ ನ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಂತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತಿ ॥ 3-7-8 (15931)
ಅಥವಾ ತೇ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಂತಿ ಪುನರೇಷ್ಯಂತಿ ವಾ ಪುರಂ।
ನಿರಸ್ಯ ಸಮಯಂ ಸರ್ವೇ ಪಣೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-7-9 (15932)
ಸರ್ವೇ ಭವಾಮೋ ಮಧ್ಯಸ್ಥಾ ರಾಜ್ಞಶ್ಛಂದಾನುವರ್ತಿನಃ।
ಛಿದ್ರಂ ಬಹು ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸುಸಂವೃತಾಃ । 3-7-10 (15933)
ದುಃಶಾಸನ ಉವಾಚ। 3-7-11x (1787)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾ ವದಸಿ ಮಾತುಲ।
ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಮೇ ಕಥಯತಸ್ತವ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿರೋಚತೇ ॥ 3-7-11 (15934)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-7-12x (1788)
ಕಾಮಮೀಕ್ಷಾಮಹೇ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯೋಧನ ತವೇಪ್ಸಿತಂ।
ಐಕಮತ್ಯಂ ಹಿ ನೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಲಕ್ಷಯೇ ॥ 3-7-12 (15935)
[ನಾಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಧೀರಾ ಅಕೃತ್ವಾ ಕಾಲಸಂವಿದಂ।
ಆಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ಚೇನ್ಮೋಹಾತ್ಪುನರ್ದ್ಯೂತೇನ ತಾಂಜಯ ॥] 3-7-13 (15936)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-7-14x (1789)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ನಾತಿಹೃಷ್ಟಮನಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಭವತ್ಸ ಪರಾಙ್ಮುಖಃ ॥ 3-7-14 (15937)
ಉಪಲಭ್ಯ ತತಃ ಕರ್ಣೋ ವಿವೃತ್ಯ ನಯನೇ ಶುಭೇ।
ರೋಷಾದ್ದುಃಶಾಸನಂ ಚೈವ ಸೌಬಲಂ ಚ ತಮೇವ ಚ ॥ 3-7-15 (15938)
ಉವಾಚ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧ ಉದ್ಯಂಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಅಥೋ ಮಮ ಮತಂ ಯತ್ತು ತನ್ನಿಬೋಧತ ಭೂಮಿಪಾಃ ॥ 3-7-16 (15939)
ಪ್ರಿಯಂ ಸರ್ವೇ ಕರಿಷ್ಯಾಮೋ ರಾಜ್ಞಃ ಕಿಂ ಕರವಾಮಹೇ।
ನ ಚಾಸ್ಯ ಶಕ್ನುಮಃ ಸ್ಥಾತುಂ ಪ್ರಿಯೇ ಸರ್ವೇ ಹ್ಯತಂದ್ರಿತಾಃ ॥ 3-7-17 (15940)
ವಯಂ ತು ಶಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಾದಾಯ ರಥಾನಾಸ್ಥಾಯ ದಂಶಿತಾಃ।
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸಹಿತಾ ಹಂತುಂ ಪಾಂಡವಾನ್ವನಗೋಚರಾನ್ ॥ 3-7-18 (15941)
ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಶಾಂತೇಷು ಗತೇಷ್ವವಿದಿತಾಂ ಗತಿಂ।
ನಿರ್ವಿವಾದಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಸ್ತಥಾ ವಯಂ ॥ 3-7-19 (15942)
ಯಾವದೇವ ಪರಿದ್ಯೂನಾ ಯಾವಚ್ಛೋಕಪರಾಯಣಾಃ।
ಯಾವನ್ಮಿತ್ರವಿಹೀನಾಶ್ಚ ತಾವದ್ಗಚ್ಛಾಮ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-7-20 (15943)
ತಸ್ಯತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪೂಜಯಂತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತ್ಯೂಚುಃ ಸೂತಜಂ ತದಾ ॥ 3-7-21 (15944)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸುಸಂರಬ್ಧಾ ರಥೈಃ ಸರ್ವೇ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ನಿರ್ಯಯುಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಹಂತುಂ ಸಹಿತಾಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ ॥ 3-7-22 (15945)
ತಾನ್ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನ್ಪರಿಜ್ಞಾಯ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಆಜಗಾಮ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ ॥ 3-7-23 (15946)
ಪ್ರತಿಷಿಧ್ಯಾಥ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುಷಮಾಸೀನಮುವಾಚಾಭ್ಯೇತ್ಯ ಸತ್ವರಂ ॥ 3-7-24 (15947)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 7 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-7-2 ತಮೋ ರಾಗದ್ವೇಷಾತ್ಮಕಂ ಮೋಹಂ ॥ 3-7-6 ಕರಿಷ್ಯೇ ಸ್ವೀಕರಿಷ್ಯೇ। ಋದ್ಧಾನ್ ಋದ್ಧಿಮತಃ ॥ 3-7-9 ಪಣಃ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿವೇಕಲಕ್ಷಣೋ ವ್ಯವಹಾರಃ ॥ 3-7-10 ಛಿದ್ರಂ ಸಮಯಾತಿಕ್ರಮದೋಷಂ ॥ 3-7-15 ಉಪಲಭ್ಯ ದುರ್ಯೋಧನಾಶಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-7-16 ಉದ್ಯಂಯೋತ್ಕ್ಷಿಷ್ಯ। ಆತ್ಮಾನಂ ದೇಹಂ ॥ 3-7-17 ಪ್ರಿಯಂ ಚಿದೀರ್ಷಾಮೋ ನತು ಶಕ್ನುಮಃ ಪ್ರಿಯೇ ಸ್ಥಾತುಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ನಿರುದ್ಧತ್ವಾತ್ ॥ 3-7-20 ಪರಿದ್ಯೂನಾಃ ಖಿನ್ನಾ ವರ್ಜಿತವಿಜಿಗೀಷಾ ವಾ ॥ 3-7-21 ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತೇ ಸರ್ವೇ ಇತಿ ಝ. ಫಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 008
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.8. ಅಧ್ಯಾಯಃ 008
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ತದಾ ಸಮಾಗತೇನ ವ್ಯಾಸೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ವಿರೋಧಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತುತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತೈಃ ಸಹ ಶಮವಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-7-0 (15948)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-7-0x (1790)
ಧತರಾಷ್ಟ್ರ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ನಿಬೋಧ ವಚನಂ ಮಮ।
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಹಿತಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-7-1 (15949)
ನ ಮೇ ಪ್ರಿಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯದ್ಗತಾಃ ಪಾಂಡವಾ ವನಂ।
ನಿಕೃತ್ತ್ಯಾ ನಿಕೃತಾಶ್ಚೈವ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮೈಃ ॥ 3-7-2 (15950)
ತೇ ಸ್ಮರಂತಃ ಪರಿಕ್ಲೇಶಾನ್ವರ್ಷೇ ಪೂರ್ಣೇ ತ್ರಯೋದಶೇ।
ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವಿಷಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಕೌರವೇಯೇಷು ಭಾರತ ॥ 3-7-3 (15951)
ತದಯಂ ಕಿಂನು ಪಾಪಾತ್ಮಾ ತವ ಪುತ್ರಃ ಸುಮಂದಧೀಃ।
ಪಾಂಡವಾನ್ನಿತ್ಯಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಜ್ಯಹೇತೋರ್ಜಿಘಾಂಸತಿ ॥ 3-7-4 (15952)
ವಾರ್ಯತಾಂ ಸಾಧ್ವಯಂ ಮೂಢಃ ಶಮಂ ಗಚ್ಛತು ತೇ ಸುತಃ।
ವನಸ್ಥಾಂಸ್ತಾನಯಂ ಹಂತುಮಿಚ್ಛನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 3-7-5 (15953)
ಯಥಾಽಽಹ ವಿದುರಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯಥಾ ಭೀಷ್ಮೋ ಯಥಾ ವಯಂ।
ಯಥಾ ಕೃಪಶ್ಚ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ತಥಾ ಸಾಧು ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-7-6 (15954)
ವಿಗ್ರಹೋ ಹಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸ್ವಜನೇನ ವಿಗರ್ಹಿತಃ।
ಅಧರ್ಂಯಮಯಶಸ್ಯಂ ಚ ಮಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯಥಾಃ ॥ 3-7-7 (15955)
ಸಮೀಕ್ಷಾ ಯಾದೃಶೀ ಹ್ಮಸ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ।
ಉಪೇಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಸಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಂತಮನಯಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-7-8 (15956)
ಅಥವಾಽಯಂ ಸುಮಂದಾತ್ಮಾ ವನಂ ಗಚ್ಛತು ತೇ ಸುತಃ।
ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹಿತೋ ರಾಜನ್ನೇಕ ಏವಾಸಹಾಯವಾನ್ ॥ 3-7-9 (15957)
ತತಃ ಸಂಸರ್ಗಜಃ ಸ್ನೇಹಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ಪಾಂಡವೈಃ।
ಯದಿ ಸ್ಯಾತ್ಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಭವೇಥಾಃ ಪುರಷರ್ಷಭ ॥ 3-7-10 (15958)
ಅಥವಾ ಜಾಯಮಾನಸ್ಯ ಯಚ್ಛೀಲಮನುಜಾಯತೇ।
ಶ್ರೂಯತೇ ತನ್ಮಹಾರಾಜ ನಾಮೃತಸ್ಯಾಪಸರ್ಪತಿ ॥ 3-7-11 (15959)
ಕಥಂ ವಾ ಮನ್ಯತೇ ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣೋಽಥ ವಿದುರೋಪಿವಾ।
ಭವಾನ್ವಾಽತ್ರ ಪರಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪುರಾ ಚಾರ್ಥೋ ನಿವರ್ತತೇ ॥ 3-7-12 (15960)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 8 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-7-2 ನಿಕೃತಾಃ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ॥ 3-7-3 ವಿಷಮಿವ ವಿಷಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ॥ 3-7-8 ಸಮೀಕ್ಷಾ ವಿಚಾರಪೂರ್ವಿಕಾ ಬುದ್ಧಿಃ ॥ 3-7-11 ಏತದಪಿ ದುರ್ಘಟಮಿತ್ಯಾಹ ಅಥವೇತಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 009
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.9. ಅಧ್ಯಾಯಃ 009
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಪುತ್ರಸ್ನೇಹಸ್ಯ ದುಸ್ತ್ಯಜತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತ್ವೇನ ಸುರಭ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನಾಖ್ಯಾನಪೂರ್ವಕಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ಜೀವಿತಸ್ಯ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಶಮಾಧೀನತ್ವಾಭಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-9-0 (15961)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-9-0x (1791)
ಭಗವನ್ನಾಹಮಪ್ಯೇತದ್ರೋಚಯೇ ದ್ಯೂತಸಂಭವಂ।
ಮನ್ಯೇ ತದ್ವಿಧಿನಾಽಽಕೃಷ್ಯ ಕಾರಿತೋಸ್ಮೀತಿ ವೈ ಮುನೇ ॥ 3-9-1 (15962)
ನೈತದ್ರೋಚಯತೇ ಭೀಷ್ಮೋ ನ ದ್ರೋಣೋ ವಿದುರೋ ನ ಚ।
ಗಾಂಧಾರ್ಯಾ ನೇಷ್ಯತೇ ದ್ಯೂತಂ ತತ್ರ ಮೋಹಾತ್ಪ್ರವರ್ತಿತಂ ॥ 3-9-2 (15963)
ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ದುರ್ಯೋಧನಮಚೇತನಂ।
ಪುತ್ರಸ್ನೇಹೇನ ಭಗವಂಜಾನನ್ನಪಿ ಯತವ್ರತ ॥ 3-9-3 (15964)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-9-4x (1792)
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯ ನೃಪತೇ ಸತ್ಯಮಾಹ ಯಥಾ ಭವಾನ್।
ದೃಢಂ ವಿಝಃ ಪರಂ ಪುತ್ರಂ ಪರಂ ಪುತ್ರಾನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-9-4 (15965)
ಇಂದ್ರೋಪ್ಯಶ್ರುನಿಪಾತೇನ ಸುರಭ್ಯಾ ಪ್ರತಿಬೋಧಿತಃ।
ಅನ್ಯೈಃ ಸಮೃದ್ಧೈರಪ್ಯರ್ಥೈರ್ನ ಸುತಾನಮನ್ಯತೇ ಪರಂ। 3-9-5 (15966)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಗಹದಾಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಸುರಭ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-9-6 (15967)
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಗತಾ ರಾಜನ್ಸುರಭೀ ಪ್ರಾರುದತ್ಕಿಲ।
ಗವಾಂ ಮಾತಾ ಪುರಾ ತಾತ ತಾಮಿಂದ್ರೋಽನ್ವಕೃಪಾಯತ ॥ 3-9-7 (15968)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-9-8x (1793)
ಕಿಮಿದಂ ರೋದಿಷಿ ಶುಭೇ ಕಚ್ಚಿತ್ಕ್ಷೇಮಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಮನುಷ್ಯೇಷ್ವಥವಾ ಗೋಷು ನೈತದಲ್ಪಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-9-8 (15969)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 3-9-9x (1794)
ವಿನಿಪಾತೋ ನ ವಃ ಕಶ್ಚಿದ್ದೃಶ್ಯತೇ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ।
ಅಹಂ ತು ಪುತ್ರಂ ಶೋಚಾಮಿ ತೇನ ರೋದಿಮಿ ಕೌಶಿಕ ॥ 3-9-9 (15970)
ಪಶ್ಯೈನಂ ಕರ್ಷಕಂ ಕ್ಷುದ್ರಂ ದುರ್ಬಲಂ ಮಮ ಪುತ್ರಕಂ।
ಪ್ರತೋದೇನಾಭಿನಿಘ್ನಂತಂ ಲಾಂಗಲೇನ ಚ ಪೀಡಿತಂ।
ನಿಷೀದಮಾನಂ ಸೋತ್ಕಂಠಂ ವಧ್ಯಮಾನಂ ಸುರಾಧಿಪ ॥ 3-9-10 (15971)
`ಏನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೃಶಂ ಶ್ರಾಂತಂ ವಧ್ಯಮಾನಂ ಸುರಾಧಿಪ।'
ಕೃಪಾವಿಷ್ಟಾಽಸ್ಮಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಮನಶ್ಚೋದ್ವೇಪತೇ ಮಮ ॥ 3-9-11 (15972)
ಏಕಸ್ತತ್ರಬಲೋಪೇತೋ ಧುರಮುದ್ವಹತೇಽಧಿಕಾಂ।
ಅಪರೋಪ್ಯಬಲಪ್ರಾಣಃ ಕೃಶೋ ಧಮನಿಸಂತತಃ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾದುದ್ವಹತೇ ಭಾರಂ ತಂ ವೈ ಶೋಚಾಮಿ ವಾಸವ ॥ 3-9-12 (15973)
ವಧ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರತೋದೇನ ತುದ್ಯಮಾನಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ನೈವ ಶಕ್ನೋತಿ ತಂ ಭಾರಮುದ್ವೋಢುಂ ಪಶ್ಯ ವಾಸವ ॥ 3-9-13 (15974)
ತತೋಽಹಂ ತಸ್ಯ ಶೋಕಾರ್ತಾ ವಿರೌಮಿ ಭೃಶದುಃಖಿತಾ।
ಅಶ್ರೂಣ್ಯಾವರ್ತಯಂತೀ ಚ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಕರುಣಾಯತೀ ॥ 3-9-14 (15975)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-9-15x (1795)
ತವ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರೇಷು ಪೀಡ್ಯಮಾನೇಷು ಶೋಭನೇ।
ಕಿಂ ಕೃಪಾಯಿತವತ್ಯತ್ರ ಪುತ್ರ ಏಕೋ ನಿಪೀಡ್ಯತೇ ॥ 3-9-15 (15976)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 3-9-16x (1796)
ಯದಿ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸರ್ವತ್ರಸಮತೈವ ಮೇ।
ದೀನಸ್ಯ ತು ಸತಃ ಶಕ್ರ ಪುತ್ರಸ್ಯಾಭ್ಯಧಿಕಾಕೃಪಾ ॥ 3-9-16 (15977)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-9-17x (1797)
ತದಿಂದ್ರಃ ಸುರಭೇರ್ವಾಕ್ಯಂ ನಿಶಂಯ ಭೃಶವಿಸ್ಮಿತಃ।
ಜೀವಿತೇನಾಪಿ ಕೌರವ್ಯ ಮೇನೇಽಭ್ಯಧಿಕಮಾತ್ಮಜಂ ॥ 3-9-17 (15978)
ಪ್ರವವರ್ಷ ಚ ತತ್ರೈವ ಸಹಸಾ ತೋಯಮುಲ್ವಣಂ।
ಕರ್ಷಕಸ್ಯಾಚರನ್ವಿಘ್ನಂ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ ॥ 3-9-18 (15979)
ತದ್ಯಥಾ ಸುರಭಿಃ ಪ್ರಾಹ ಸಮಮೇವಾಸ್ತು ತೇ ತಥಾ।
ಸುತೇಷು ರಾಜನ್ಸರ್ವೇಷು ಹೀನೇಷ್ವಭ್ಯಧಿಕಾ ಕೃಪಾ ॥ 3-9-19 (15980)
ಯಾದೃಶೋ ಮೇ ಸುತಃ ಪಾಂಡುಸ್ತಾದೃಶೋ ಮೇಽಸಿ ಪುತ್ರಕ।
ವಿದುರಶ್ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ನೇಹಾದೇತದ್ಬ್ರವೀಂಯಹಂ ॥ 3-9-20 (15981)
ಚಿರಾಯ ತವ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಶತಮೇಕಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪಾಂಡೌಃ ಪಂಚೈವ ಲಕ್ಷ್ಯಂತೇ ತೇಽಪಿ ಮಂದಾಃಸುದುಃಖಿತಾಃ ॥ 3-9-21 (15982)
ಕಥಂ ಜೀವೇಯುರತ್ಯಂತಂ ಕಥಂ ವರ್ಧೇಯುರಿತ್ಯಪಿ।
ಇತಿ ದೀನೇಷು ಪಾರ್ಥೇಷು ಮನೋ ಮೇ ಪರಿತಪ್ಯತೇ ॥ 3-9-22 (15983)
ಯದಿ ಪಾರ್ಥಿವ ಕೌಖ್ಯಾಂಜೀವಮಾನಾನಿಹೇಚ್ಛಸಿ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ಸುತಃ ಶಮಂ ಗಚ್ಛತು ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 3-9-23 (15984)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 9 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-9-5 ಸುರಭ್ಯಾ ದೇವಧೇನ್ವಾ ॥ 3-9-7 ಅನ್ವಕೃಪಾಯತ ಅನುಕಂಪಿತವಾನ್ ॥ 3-9-9 ಕೌಶಿಕ ಹೇ ಇಂದ್ರ ॥ 3-9-10 ಪ್ರತೋದೇನ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಲೋಹವತಾ ದಂಡೇನ ॥ 3-9-12 ಧುರಂ ಭಾರಂ। ಧಮನಿಸಂತತಃ ಶಿರಾಭಿರ್ವ್ಯಾಪ್ತಃ। ನಿರ್ಮಾಂಸ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-9-13 ವಧೋ ದಂಡಾಘಾತೇನ। ತೋದಃ ಪ್ರತೋದೇನ ॥ 3-9-15 ಕೃಪಾಯಿತವತೀ ಕೃಪಾಂಕೃತವತೀ। ಪುತ್ರ ಏಕೋ ನಿಪೀಡ್ಯತೇ ಬಹುಷು ಪುತ್ರೇಷು ಏಕಃ ಕಶ್ಚಿತ್ ನಿಪೀಡ್ಯತ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-9-18 ಉಲ್ವಣಂ ಉತ್ಕಟಂ ॥ 3-9-21 ಮಂದಾ- ತ್ವತ್ಪುತ್ರವತ್ಕಪಟಾನಭಿಜ್ಞಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 010
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.10. ಅಧ್ಯಾಯಃ 010
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಾನುಶಾಸನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ವ್ಯಾಸೇನ ತತ್ರಾಗಮಿಷ್ಯಂತಂ ಮೈತ್ರೇಯಪ್ರತಿ ತತ್ಪ್ರಾರ್ಥನಾವಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಾವಾಸಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರಾಗತೇನ ಮೈತ್ರೇಯೇಣ ಊರ್ವಾಸ್ಫಾಲನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವವಚನಮನಾದೃತವತೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಭೀಮಸೇನಗದಯಾ ತವೋರುಭೇದೋ ಭೂಯಾದಿತಿ ಶಾಪದಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-10-0 (15985)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-10-0x (1798)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾ ವದಸಿ ಮಾಂ ಮುನೇ।
ಅಹಂ ಚೈವ ವಿಜಾನಾಮಿ ಸರ್ವೇ ಚೇಮೇ ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 3-10-1 (15986)
ಭವಾಂಶ್ಚ ಮನ್ಯತೇ ಸಾಧು ಯತ್ಕುರೂಣಾಂ ಸುಖೋದಯಂ।
ತದೇವ ವಿದುರೋಽಪ್ಯಾಹ ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಮಾಂ ಮುನೇ ॥ 3-10-2 (15987)
ಯದಿತ್ವಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಕೌರವ್ಯೇಷು ದಯಾ ಯದಿ।
ಅನ್ವಶಾಧಿ ದುರಾತ್ಮಾನಂ ಪುತ್ರಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಮಮ ॥ 3-10-3 (15988)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ. 3-10-4x (1799)
ಅಯಮಾಯಾತಿ ವೈ ರಾಜನ್ಮೈತ್ರೇಯೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಅನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಭ್ರಾತೃನಿಹೈವಾಽಸ್ಮದ್ದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-10-4 (15989)
ಏಷ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಪುತ್ರಂ ತವ ರಾಜನ್ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಅನುಶಾಸ್ತಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಶಮಾಯಾಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ಚ ॥ 3-10-5 (15990)
ಬ್ರೂಯಾದ್ಯದೇಷ ಕೌರವ್ಯ ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಿಶಂಕಯಾ।
ಅಕ್ರಿಯಾಯಾಂ ತು ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಪುತ್ರಂ ತೇ ಶಪ್ಸ್ಯತೇ ರುಷಾ ॥ 3-10-6 (15991)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-10-7x (1800)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಯಯೌ ವ್ಯಾಸೋ ಮೈತ್ರೇಯಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಪೂಜಯಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಸಪುತ್ರಸ್ತಂ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-10-7 (15992)
ಕೃತ್ವಾಽರ್ಧ್ಯಾದ್ಯಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾ ವಿಶ್ರಾಂತಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ
ಪ್ರಶ್ರಯೇಣಾಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಂಬಿಕಾಸುತಃ ॥ 3-10-8 (15993)
ಸುಖೇನಾಗಮನಂ ಕಚ್ಚಿದ್ಭಗವನ್ಕುರುಜಾಂಗಲೇ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಕುಶಲಿನೋ ವೀರಾ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ಪಾಂಡವಾಃ । 3-10-9 (15994)
ಸಮಯೇ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕಚ್ಚಿಚ್ಚ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಕುರೂಣಾಂ ಸೌಭ್ರಾತ್ರಮವ್ಯುಚ್ಛಿನ್ನಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-10-10 (15995)
ಮೈತ್ರೇಯ ಉವಾಚ। 3-10-11x (1801)
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಮನುಕ್ರಾಮನ್ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಕುರುಜಾಂಗಲಾನ್।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಧರ್ಮರಾಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವವಾನ್ಕಾಂಯಕೇ ವನೇ ॥ 3-10-11 (15996)
ತಂ ಜಟಾಜಿನಸಂವೀತಂ ತಪೋವನನಿವಾಸಿನಂ।
ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮುನಿಗಣಾಃ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-10-12 (15997)
ತತ್ರಾಶ್ರೌಷಂ ಮಹಾರಾಜ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ವಿಗ್ರಹಂ।
ಅನಯಂ ದ್ಯೂತರೂಪೇಣ ಮಹಾಭಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-10-13 (15998)
ತತೋಽಹಂ ತ್ವಾಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕೌರವಾಣಾಮವೇಕ್ಷಯಾ ॥
ಸದಾ ಹ್ಯಭ್ಯಧಿಕಃ ಸ್ನೇಹಃ ಪ್ರೀತಿಶ್ಚ ತ್ವಯಿ ಮೇ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-10-14 (15999)
ನೈತದೌಪಯಿಕಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯಿ ಭೀಷ್ಮೇ ಚ ಜೀವತಿ।
ಯದನ್ಯೋನ್ಯೇನ ತೇ ಪುತ್ರಾ ವಿರುಧ್ಯಂತೇ ಕಥಂಚನ ॥ 3-10-15 (16000)
ಮೇಢೀಭೂತಃ ಸ್ವಯಂ ರಾಜನ್ನಿಗ್ರಹೇ ಪ್ರಗ್ರಹೇ ಭವಾನ್।
ಕಿಮರ್ಥಮನಯಂ ಘೋರಮುತ್ಪತಂತಮುಪೇಕ್ಷಸೇ ॥ 3-10-16 (16001)
ದಸ್ಯೂನಾಮಿವ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಸಭಾಯಾಂ ಕುರುನಂದನ।
ತೇನ ನ ಭ್ರಾಜಸೇ ರಾಜಂಸ್ತಾಪಸಾನಾಂ ಸಮಾಗಮೇ ॥ 3-10-17 (16002)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-10-18x (1802)
ತತೋ ವ್ಯಾವೃತ್ಯ ರಾಜಾನಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಮೈತ್ರೇಯೋ ಭಗವಾನೃಪಿಃ ॥ 3-10-18 (16003)
ಮೈತ್ರೇಯ ಉವಾಚ। 3-10-19x (1803)
ದುರ್ಯೋಧನ ಮಹಾಬಾಹೋ ನಿಬೋಧ ವದತಾಂ ವರ।
ವಚನಂ ಮೇ ಮಹಾಭಾಗ ಬ್ರುವತೋ ಯದ್ಧಿತಂ ತವ ॥ 3-10-19 (16004)
ಮಾ ದ್ರುಹಃ ಪಾಂಡವಾನ್ರಾಜನ್ಕುರುಷ್ವ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಚ ನರರ್ಷಭ ॥ 3-10-20 (16005)
ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಾನ್ರಾತ್ರೌ ಕಿರ್ಮೀರೋ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಅವೃತ್ಯ ಮಾರ್ಗಂ ರೌದ್ರಾತ್ಮಾ ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 3-10-21 (16006)
ತಂ ಭೀಮಃ ಸಮರಸ್ಲಾಘೀ ಬಲೇನ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ।
ಜಘಾನ ಪಶುಮಾರೇಣ ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಂ ಯಥಾ ॥ 3-10-22 (16007)
ಪಶ್ಯ ದಿಗ್ವಿಜಯೇ ರಾಜನ್ಯಥಾ ಭೀಮೇನ ಪಾತಿತಃ।
ಜರಾಸಂಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ನಾಗಾಯುತಬಲೋ ಯುಧಿ ॥ 3-10-23 (16008)
ಸಂಬಂಧೀ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ಶ್ಯಾಲಾಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಪಾರ್ಷತಾಃ।
ತೇ ಹಿ ಸರ್ವೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಶೂರಾ ವಿಕ್ರಾಂತಯೋಧಿನಃ ॥ 3-10-24 (16009)
ಸರ್ವೇ ನಾಗಾಯುತಪ್ರಾಣಾ ವಜ್ರಸಂಹನನಾ ದೃಢಃ।
ಸತ್ಯವ್ರತಧರಾಃ ಸರ್ವೇಸರ್ವೇ ಪುರುಷಮಾನಿನಃ ॥ 3-10-25 (16010)
ಹಂತಾರೋ ದೇವಶತ್ರೂಣಾಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ಕಾಮರೂಪಿಣಾಂ।
ಹಿಡಿಂಬಬಕಮುಖ್ಯಾನಾಂ ಕಿರ್ಮೀರಸ್ ಚ ರಕ್ಷಸಃ।
ಕಸ್ತಾನ್ಯುಧಿ ಸಮಾಸೀತ ಜರಾಮರಣವಾನ್ನರಃ ॥ 3-10-26 (16011)
ತಸ್ಯ ತೇ ಶಮ ಏವಾಸ್ತು ಪಾಂಡವೈರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಕುರು ಮೇ ವಚನಂ ರಾಜನ್ಮಾ ಮೃತ್ಯುವಶಮನ್ವಗಾಃ ॥ 3-10-27 (16012)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-10-28x (1804)
ಏವಂ ತು ಬ್ರುವತಸ್ತಸ್ಯ ಮೈತ್ರೇಯಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಊರುಂ ಕರಿಕರಾಕಾರಂ ಕರೇಣಾಭಿಜಘಾನ ತಃ ॥ 3-10-28 (16013)
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ಚರಣೇನೋಲ್ಲಿಖನ್ಮಹೀಂ।
ನಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ದುರ್ಮೇಧಾಸ್ತಸ್ಥೌ ಕಿಂಚಿದವಾಙ್ಮುಖಃ ॥ 3-10-29 (16014)
ತಮಶುಶ್ರೂಷಮಾಣಂ ತು ವಿಲಿಖಂತಂ ವಸುಂಧರಾಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನಂ ರಾಜನ್ಮೈತ್ರೇಯಂ ಕೋಪ ಆವಿಶತ್ ॥ 3-10-30 (16015)
ಸ ಕೋಪವಶಮಾಪನ್ನೋ ಮೈತ್ರೇಯೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ವಿಧಿನಾ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಶ್ಚ ಶಾಪಾಯಾಸ್ಯ ಮನೋ ದಧೇ ॥ 3-10-31 (16016)
ತತಃ ಸ ವಾರ್ಯುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಕೋಪಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ।
ಮೈತ್ರೇಯೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ತಮಶಪದ್ದುಷ್ಟಚೇತಸಂ ॥ 3-10-32 (16017)
ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಮಾಮನಾದೃತ್ಯ ನೇಮಾಂ ವಾಚಂ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ।
ತಸ್ಮಾದಸ್ಯಾತಿಮಾನಸ್ಯ ಸದ್ಯಃ ಫಲಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-10-33 (16018)
ತ್ವದಭಿದ್ರೋಹಸಂಯುಕ್ತಂ ಯುದ್ಧಮುತ್ಪತ್ಸ್ಯತೇ ಮಹತ್।
ಯತ್ರ ಭೀಮೋ ಗದಾಘಾತೈಸ್ತವೋರುಂ ಭೇತ್ಸ್ಯತೇ ಬಲೀ ॥ 3-10-34 (16019)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತೇ ವಚನೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಮುನಿಂ ನೈತದೇವಂ ಭವೇದಿತಿ ॥ 3-10-35 (16020)
ಮೈತ್ರೇಯ ಉವಾಚ। 3-10-36x (1805)
ಶಮಂ ಯಾಸ್ಯತಿ ಚೇತ್ಪುತ್ರಸ್ತವ ರಾಜನ್ಯದಾ ತದಾ।
ಶಾಯೋ ನ ಭವಿತಾ ತಾತ ವಿಪರೀತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-10-36 (16021)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-10-37x (1806)
ಸವಿಲಕ್ಷಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಪಿತಾ ತದಾ।
ಮೈತ್ರೇಯಂ ಪ್ರಾಹ ಕಿರ್ಮೀರಃ ಕಥಂ ಭೀಮೇನ ಪಾತಿತಃ ॥ 3-10-37 (16022)
ಮೈತ್ರೇಯ ಉವಾಚ। 3-10-38x (1807)
ನಾಹಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಸೂಯಾ ತೇ ನ ತೇ ಶುಶ್ರೂಷತೇ ಸುತಃ।
ಏಷ ತೇ ವಿದುರಃ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯತಿ ಗತೇ ಮಯಿ ॥ 3-10-38 (16023)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-10-39x (1808)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮೈತ್ರೇಯಃ ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಯಥಾಗತಂ।
ಕಿರ್ಮೀರವಧಸಂವಿಗ್ನೋ ಭಯಂ ದುರ್ಯೋಧನೋ ಯಯೌ ॥ 3-10-39 (16024)
॥ ಇತಿಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕಿರ್ಮೀರವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 10 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-10-5 ಅನುಶಾಸ್ತಾ ಅನುಶಾಸಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-10-6 ಅಕ್ರಿಯಾಯಾಂ ಅಕರಣೇ। ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಅವಶ್ಯಕರ್ತವ್ಯಸ್ಯ ॥ 3-10-11 ಯದೃಚ್ಛಯಾ ದೈವಾತ್ ॥ 3-10-15 ಔಪಯಿಕಂ ಯೋಗ್ಯಂ ॥ 3-10-16 ಮೇಢೀಭೂತಃ ಖಲದಾಮಸ್ತಂಭೀಭೂತಃ। ಪ್ರಗ್ರಹೇ ಅನುಗ್ರಹೇ ॥ 3-10-18 ವ್ಯಾವೃತ್ ಅಭಿಮುಖೀಭೂಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-10-22 ಪಶುಮಾರೇಣ ಪಶುಮಾರಣಪ್ರಕಾರೇಣ ॥ 3-10-24 ವಿಕ್ರಾಂತಯೋಧಿನಃ ವಿಕ್ರಾಂತಾಶ್ಚ ಯುದ್ಧಶೀಲಾಶ್ಚ ॥ 3-10-25 ವಜ್ರಸಂಹನನಾಃ ವಜ್ರಕಾಯಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 011
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.11. ಅಧ್ಯಾಯಃ 011
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮೈತ್ರೇಯಚೋದಿತೇನ ವಿದುರೇಣ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ಭೀಮಕೃತಕಿರ್ಮೀರವಧಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-11-0 (16025)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-11-0x (1809)
ಕಿರ್ಮೀರಸ್ಯ ವಧಂ ಕ್ಷತ್ತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಥ್ಯತಾಂ।
ರಕ್ಷಸಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಕಥಮಾಸೀತ್ಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-11-1 (16026)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-11-2x (1810)
ಶೃಣು ಭೀಮಸ್ಯ ಕರ್ಮೇದಮತಿಮಾನಷಕರ್ಮಣಃ।
ಶ್ರುತಪೂರ್ವಂ ಮಯಾ ತೇಷಾಂ ಕಥಾಂತೇಷು ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-11-2 (16027)
ಇತಃ ಪ್ರಯಾತಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಾಂಡವಾ ದ್ಯೂತನಿರ್ಜಿತಾಃ।
ಜಗ್ಮುಸ್ತ್ರಿಭಿರಹೋರಾತ್ರೈಃ ಕಾಂಯಕಂ ನಾಮ ತದ್ವನಂ ॥ 3-11-3 (16028)
ರಾತ್ರೌ ನಿಶೀಥೇ ತ್ವಾಭೀಲೇ ಗತೇಽರ್ಧಸಮಯೇ ನೃಪ।
ಪ್ರಚಾರೇ ಪುರುಷಾದಾನಾಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ಘೋರಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-11-4 (16029)
ತದ್ವನಂ ತಾಪಸಾ ನಿತ್ಯಮಶೇಷಾ ವನಚಾರಿಣಃ।
ದೂರಾತ್ಪರಿಹರಂತಿ ಸ್ಮ ಪುರುಷಾದಭಯಾತ್ಕಿಲ ॥ 3-11-5 (16030)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರವಿಶತಾಂ ತತ್ರ ಮಾರ್ಗಮಾವೃತ್ಯ ಭಾರತ।
ದೀಪ್ತಾಕ್ಷಂ ಭೀಷಣಂ ರಕ್ಷಃ ಮೋಲ್ಮುಕಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ ॥ 3-11-6 (16031)
ಬಾಹೂ ಮಹಾಂತೌ ಕೃತ್ವಾ ಚ ತಥಾಸ್ಯಂ ಚ ಭಯಾನಕಂ।
ಸ್ಥಿತಮಾವೃತ್ಯಪಂಥಾನಂ ಯೇನ ಯಾಂತಿ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ ॥ 3-11-7 (16032)
ದಷ್ಟೋಷ್ಠದಂಷ್ಟ್ರಂ ತಾಂರಾಕ್ಷಂ ಪ್ರದೀಪ್ತೋರ್ಧ್ವಶಿರೋರುಹಂ।
ಸಾರ್ಕರಶ್ಮಿತಡಿಚ್ಚಕ್ರಂ ಸಬಲಾಕಮಿವಾಂಬುದಂ ॥ 3-11-8 (16033)
ಸೃಜಂತಂ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಮಾಯಾಂ ಮಹಾನಾದನಿನಾದಿತಂ।
ಮುಂಚಂತಂ ವಿಪುಲಾನ್ನಾದಾನ್ಸತೋಯಮಿವ ತೋಯದಂ ॥ 3-11-9 (16034)
ತಸ್ಯ ನಾದೇನ ಸಂತ್ರಸ್ತಾಃ ಪಕ್ಷಿಣಃ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ।
ವಿಮುಕ್ತನಾದಾಃ ಸಂಪೇತುಃ ಸ್ಥಲಜಾ ಜಲಜೈಃ ಸಹ ॥ 3-11-10 (16035)
ಸಂಪ್ರದ್ರುತಮೃಗದ್ವೀಪಿಮಹಿಷರ್ಕ್ಷಸಮಾಕುಲಂ।
ತದ್ವನಂ ತಸ್ಯ ನಾದೇನ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-11-11 (16036)
ತಸ್ಯೋರುವಾತಾಭಿಹತಾಸ್ತಾಂರಪಲ್ಲವಬಾಹವಃ।
ವಿದೂರಜಾತಾಶ್ಚ ಲತಾಃ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯಂತಿ ಪಾದಪಾನ್ ॥ 3-11-12 (16037)
ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇಽಥ ಪ್ರವವೌ ಮಾರುತೋ ಭೃಶದಾರುಣಃ।
ರಜಸಾ ಸಂವೃತಂ ತೇನ ನಷ್ಟರ್ಕ್ಷಮಭವನ್ನಭಃ ॥ 3-11-13 (16038)
ಪಂಚಾನಾಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಮವಿಜ್ಞಾತೋ ಮಹಾರಿಪುಃ।
ಪಂಚಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಶೋಕಾವೇಶ ಇವಾತುಲಃ ॥ 3-11-14 (16039)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಂದೂರಾತ್ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಸಮಾವೃತಾನ್।
ಆವೃಣೋತ್ತದ್ವನದ್ವಾರಂ ಮೈನಾಕ ಇವ ಪರ್ವತಃ ॥ 3-11-15 (16040)
ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿತ್ರಸ್ತಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಕಮಲಲೋಚನಾ।
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಸಂತ್ರಾಸಾನ್ನ್ಯಮೀಲಯತ ಲೋಚನೇ ॥ 3-11-16 (16041)
ದುಃಶಾಸನಕರೋತ್ಸೃಷ್ಟವಿಪ್ರಕೀರ್ಣಶಿರೋರುಹಾ।
ಪಂಚಪರ್ವತಮಧ್ಯಸ್ಥಾ ನದೀವಾಕುಲತಾಂ ಗತಾ ॥ 3-11-17 (16042)
ವಿಮುಹ್ಯಮಾನಾಂ ತಾಂ ತತ್ರ ಜಗೃಹುಃ ಪಂಚ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಸಕ್ತಾನಿ ವಿಷಯೇಷು ಯಥಾರತಿಂ ॥ 3-11-18 (16043)
ಅಥ ತಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಮಾಯಾಮುತ್ಥಿತಾಂ ಘೋರದರ್ಶನಾಂ।
ರಕ್ಷೋಘ್ನೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಮಂತ್ರೈರ್ಧೌಂಯಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಯೋಜಿತೈಃ ॥ 3-11-19 (16044)
ಪಶ್ಯತಾಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ನಾಶಯಾಮಾಸ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಸ ನಷ್ಟಮಾಯೋಽತಿಬಲಃ ಕ್ರೋಧವಿಸ್ಫಾರಿತೇಕ್ಷಣಃ ॥ 3-11-20 (16045)
ಕಾಮಮೂರ್ತಿಧರಃ ಕ್ರೂರಃ ಕಾಲಕಲ್ಪೋ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ತಮುವಾಚ ತತೋ ರಾಜಾ ದೀರ್ಘಪ್ರಜ್ಞೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-11-21 (16046)
ಕೋ ಭವಾನ್ಕಸ್ಯ ವಾ ಕಿಂ ತೇ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಕಾರ್ಯಮುಚ್ಯತಾಂ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ತದ್ರಕ್ಷೋ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-11-22 (16047)
ಅಹಂ ವಕಸ್ಯ ವೈ ಭ್ರಾತಾ ಕಿರ್ಮೀರ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಾಂಯಕೇ ಶೂನ್ಯೇ ನಿವಸಾಮಿ ಗತಜ್ವರಃ ॥ 3-11-23 (16048)
ಯುಧಿ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಪುರುಷಾನಾಹಾರಂ ನಿತ್ಯಮಾಚರನ್।
ಕೇ ಯೂಯಮಭಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಭಕ್ಷ್ಯಭೂತಾ ಮಮಾಂತಿಕಂ।
ಯುಧಿ ನಿರ್ಜಿತ್ಯವಃ ಸರ್ವಾನ್ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯೇ ಗತಜ್ವರಃ ॥ 3-11-24 (16049)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-11-25x (1811)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಆಚಚಕ್ಷೇ ತತಃ ಸರ್ವಂ ಗೋತ್ರನಾಮಾದಿ ಭಾರತ ॥ 3-11-25 (16050)
ಪಾಂಡವೋ ಧರ್ಮರಾಜೋಽಹಂ ಯದಿ ತೇ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಗತಃ।
ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸರ್ವೈರ್ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನಾದಿಭಿಃ ॥ 3-11-26 (16051)
ಹೃತರಾಜ್ಯೋ ವನೇ ವಾಸಂ ವಸ್ತುಂ ಕೃತಮತಿಸ್ತತಃ।
ವನಮಭ್ಯಾಗತೋ ಘೋರಮಿದಂ ತವ ಪರಿಗ್ರಹಂ ॥ 3-11-27 (16052)
`ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೋ ಘೋರದರ್ಶನಃ।'
ಕಿರ್ಮೀರಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದೇನಂ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ದೇವೈರಿದಂ ಮಮ।
ಉಪಪಾದಿತಮದ್ಯೇಹ ಚಿರಕಾಲಾನ್ಮನೋರಥಂ ॥ 3-11-28 (16053)
ಭೀಮಸೇನವಧಾರ್ಥಂ ಹಿ ನಿತ್ಯಮಭ್ಯುದ್ಯತಾಯುಧಃ।
ಚರಾಮಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ನೈನಂ ಚಾಸಾದಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-11-29 (16054)
ಸೋಯಮಾಸಾದಿತೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಭ್ರಾತೃಹಾ ಕಾಂಕ್ಷಿತಶ್ಚಿರಂ।
ಅನೇನ ಹಿ ಮಮ ಭ್ರಾತಾ ಬಕೋ ವಿನಿಹತಃ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-11-30 (16055)
ವೈತ್ರಕೀಯವನೇ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮರೂಪಿಣಾ।
ವಿದ್ಯಾಬಲಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ನ ಹ್ಮಸ್ತ್ಯಸ್ಯೌರಸಂ ಬಲಂ ॥ 3-11-31 (16056)
ಹಿಡಿಂಬಶ್ಚ ಸಖಾ ಮಹ್ಮಂ ದಯಿತೋ ವನಗೋಚರಃ।
ಹತೋ ದುರಾತ್ಮನಾಽನೇನ ಸ್ವಸಾ ಚಾಸ್ಯ ಹೃತಾ ಪುರಾ ॥ 3-11-32 (16057)
ಸೋಯಮಭ್ಯಾಗತೋ ಮೂಢೋ ಮಮೇದಂ ಗಹನಂ ವನಂ।
ಪ್ರಚಾರಸಮಯೇಽಸ್ಮಾಕಮರ್ದ್ಧರಾತ್ರೇ ಸ್ಥಿತೇ ಸಮೇ ॥ 3-11-33 (16058)
ಅದ್ಯಾಸ್ಯ ಯಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತದ್ವೈರಂ ಚಿರಸಂಭೃತಂ।
ತರ್ಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಬಕಂ ರುಧಿರೇಣಾಸ್ಯ ಭೂರಿಣಾ ॥ 3-11-34 (16059)
ಅದ್ಯಾಹಮನೃಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಭ್ರಾತುಃ ಸಖ್ಯುಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಶಾಂತಿಂ ಲಬ್ಧಾಸ್ಮಿ ಪರಮಾಂ ಹತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಕಂಟಕಂ ॥ 3-11-35 (16060)
ಯದಿ ತೇನ ಪುರಾ ಮುಕ್ತೋ ಭೀಮಸೇನೋ ಬಕೇನ ವೈ।
ಅದ್ಯೈನಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-11-36 (16061)
ಏನಂ ಹಿ ವಿಪುಲಪ್ರಾಣಮದ್ಯ ಹತ್ವಾ ವೃಕೋದರಂ।
ಸಂಭಕ್ಷ್ಯ ಜರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಽಗಸ್ತ್ಯೋ ಮಹಾಸುರಂ ॥ 3-11-37 (16062)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ನೈತದಸ್ತೀತಿ ಸಕ್ರೋಧೋ ಭರ್ತ್ಸಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸಂ ॥ 3-11-38 (16063)
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರಾರುಜ್ಯತರಸಾ ದ್ರುಮಂ।
ದಶವ್ಯಾಮಮಥೋದ್ವಿದ್ಧಂ ನಿಷ್ಪತ್ರಮಕರೋತ್ತದಾ ॥ 3-11-39 (16064)
ಚಕಾರ ಸಜ್ಯಂ ಗಾಂಡೀವಂ ವಜ್ರನಿಷ್ಪೇಷಗೌರವಂ।
ನಿಮೇಷಾಂತರಮಾತ್ರೇಣ ತಥೈವ ವಿಜಯೋಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-11-40 (16065)
ನಿವಾರ್ಯ ಭೀಮೋ ಜಿಷ್ಣುಂ ತಂ ತದ್ರಕ್ಷೋ ಮೇಘನಿಃಸ್ವನಂ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಭಾರತ ॥ 3-11-41 (16066)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವೈನಮತಿಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಕ್ಷ್ಯಾಮುತ್ಪೀಡ್ಯ ಪಾಂಡವಃ।
ನಿಷ್ಪಿಷ್ಯ ಪಾಣಿನಾ ಪಾಣಿಂ ಸಂದಷ್ಟೌಷ್ಠಪುಟೋ ಬಲೀ।
ತಮಭ್ಯಧಾವದ್ವೇಗೇನ ಭೀಮೋ ವೃಕ್ಷಾಯುಧಸ್ತದಾ ॥ 3-11-42 (16067)
ಯಮದಂಡಪ್ರತೀಕಾಶಂ ತತಸ್ತಂ ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ವೇಗೇನ ಕುಲಿಶಂ ಮಘವಾನಿವ ॥ 3-11-43 (16068)
ಅಸಂಭ್ರಾಂತಂ ತು ತದ್ರಕ್ಷಃ ಸಮರೇ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ಚೋಲ್ಮುಕಂ ದೀಪ್ತಮಶನಿಂ ಜ್ವಲಿತಾಮಿವ ॥ 3-11-44 (16069)
ತದುದಸ್ತಮಲಾತಂ ತು ಭೀಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ।
ಪದಾ ಸವ್ಯೇನ ಚಿಕ್ಷೇಪ ತದ್ರಕ್ಷಃ ಪುನರಾವ್ರಜತ್ ॥ 3-11-45 (16070)
ಕಿರ್ಮೀರಶ್ಚಾಪಿ ಸಹಸಾ ವೃಕ್ಷಮುತ್ಪಾಟ್ಯ ಪಾಂಡವಂ।
ದಂಡಪಾಣಿರಿವ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮರೇ ಪ್ರತ್ಯಧಾವತ ॥ 3-11-46 (16071)
ತದ್ವೃಕ್ಷಯುದ್ಧಮಭವನ್ಮಹೀರುಹವಿನಾಶನಂ।
ವಾಲಿಸುಗ್ರೀವಯೋರ್ಭ್ರಾತ್ರೋರ್ಯಥಾ ಸ್ತ್ರೀಕಾಂಕ್ಷಿಣೋಃ ಪುರಾ ॥ 3-11-47 (16072)
ಶೀರ್ಷಯೋಃ ಪತಿತಾ ವೃಕ್ಷಾ ವಿಭಿದುರ್ನೈಕಧಾ ತಯೋಃ।
ಯಥೈವೋತ್ಪಲಪತ್ರಾಣಿ ಮತ್ತಯೋರ್ದ್ವಿಪಯೋಸ್ತಥಾ ॥ 3-11-48 (16073)
ಮೂರ್ಧ್ನಿಜರ್ಝರಭೂತಾಸ್ತು ಬಹವಸ್ತತ್ರ ಪಾದಪಾಃ।
ಚೀರಾಣೀವ ವ್ಯುದಸ್ತಾನಿ ರೇಜುಸ್ತತ್ರ ಮಹಾವನೇ ॥ 3-11-49 (16074)
ತದ್ವೃಕ್ಷಯುದ್ಧಮಭವನ್ಮಹೂರ್ತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ನರಾಣಾಮುತ್ತಮಸ್ಯ ಚ ॥ 3-11-50 (16075)
ತತಃ ಶಿಲಾಂ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಭೀಮಸ್ಯ ಯುಧಿ ತಿಷ್ಠತಃ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ರಾಸಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚಚಾಲ ಹ ॥ 3-11-51 (16076)
ತಂ ಶಿಲಾತಾಡನಜಡಂ ಪರ್ಯಧಾವತ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಬಾಹುವಿಕ್ಷಿಪ್ತಕಿರಣಃ ಸ್ವರ್ಭಾನುರಿವ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 3-11-52 (16077)
ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ಲಿಶ್ಯ ಪ್ರಕರ್ಷಂತೌ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಉಭಾವಪಿ ಚಕಾಶೇತೇ ಪ್ರವೃದ್ಧೌ ವೃಷಭಾವಿವ ॥ 3-11-53 (16078)
ತಯೋರಾಸೀತ್ಸುತುಮುಲಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಃ ಸುದಾರುಣಃ।
ನಖದಂಷ್ಟ್ರಾಯುಧವತೋರ್ವ್ಯಾಘ್ರಯೋರಿವ ದೃಪ್ತಯೋಃ ॥ 3-11-54 (16079)
ದುರ್ಯೋಧನನಿಕಾರಾಚ್ಚ ಬಾಹುವೀರ್ಯಾಚ್ಚ ದರ್ಪಿತಃ।
ಕೃಷ್ಣಾನಯನದೃಷ್ಟಶ್ಚ ವ್ಯವರ್ಧತ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-11-55 (16080)
ಅಭಿಹತ್ಯಾಥ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದಮರ್ಷಿತಃ।
ಮಾತಂಗಮಿವ ಮಾತಂಗಃ ಪ್ರಭಿನನಕರಟಾಮುಖಂ ॥ 3-11-56 (16081)
ಸ ಚಾಪ್ಯೇನಂ ತತೋ ರಕ್ಷಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವೀರ್ಯಬಾನ್।
ತಮಾಕ್ಷಿಪದ್ಭೀಮಸೇನೋ ಬಲೇನ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ ॥ 3-11-57 (16082)
ತಯೋರ್ಭುಜವಿನಿಷ್ಪೇಷಾದುಭಯೋರ್ಬಲಿನೋಸ್ತದಾ।
ಶಬ್ದಃ ಸಮಭವದ್ಘೋರೋ ವೇಣುಸ್ಫೋಟಸಮೋ ಯುಧಿ ॥ 3-11-58 (16083)
ಅಥೈನಮಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಬಲಾದ್ಗೃದ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ವೃಕೋದರಃ।
ಧೂನಯಾಮಾಸ ವೇಗೇನ ವಾಯುಶ್ಚಂಡ ಇವ ದ್ರುಮಂ ॥ 3-11-59 (16084)
ಸ ಭೀಮೇನ ಪರಾಮೃಷ್ಟೋ ದುರ್ಬಲೋ ಬಲಿನಾಂ ರಣೇ।
ವ್ಯಸ್ಪಂದತ ಯಥಾಪ್ರಾಣಂ ವಿಚಕರ್ಷ ಚ ಪಾಂಡವಂ ॥ 3-11-60 (16085)
ತತ ಏನಂ ಪರಿಶ್ರಾಂತಮುಪಲಕ್ಷ್ಯ ವೃಕೋದರಃ।
ಯೋಕ್ರಯಾಮಾಸ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪಶುಂ ರಶನಯಾ ಯಥಾ ॥ 3-11-61 (16086)
ವಿನದಂತಂ ಮಹಾನಾದಂ ಭಿನ್ನಭಿರೀಸ್ವನಂ ಬಲೀ।
ಭ್ರಾಮಯಾಮಾಸ ಸುಚಿರಂ ವಿಸ್ಫುರಂತಮಚೇತಸಂ ॥ 3-11-62 (16087)
ತಂ ವಿಷೀದಂತಮಾಜ್ಞಾಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ತರಸಾ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ಪಶುಮಾರಮಮಾರಯತ್ । 3-11-63 (16088)
ಆಕ್ರಂಯ ಚ ಕಟೀದೇಶೇ ಜಾನುನಾ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮಂ।
ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ತಸ್ಯ ಕಂಠಂವೃಕೋದರಃ ॥ 3-11-64 (16089)
ಅಥ ಜರ್ಜರಸರ್ವಾಂಗಂ ವ್ಯಾವೃತ್ತನಯನೋಲ್ಬಣಂ।
ಭೂತಲೇ ಭ್ರಾಮಯಾಮಾಸ ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-11-65 (16090)
ಹಿಡಿಂಬಬಕಯೋಃ ಪಾಪ ನ ತ್ವಮಶ್ರುಪ್ರಮಾರ್ಜನಂ।
ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಗತಶ್ಚಾಪಿ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-11-66 (16091)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಪುರುಷಪ್ರವೀರ-
ಸ್ತಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಕ್ರೋಧಪರೀತಚೇತಾಃ।
ವಿಸ್ರಸ್ತವಸ್ತ್ರಾಭರಣಂ ಸ್ಫುರಂತ-
ಮುದ್ಧಾಂತಚಿತ್ತಂ ವ್ಯಸುಮುತ್ಸಸರ್ಜ ॥ 3-11-67 (16092)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ತೋಯದತುಲ್ಯರೂಪೇ
ಕೃಷ್ಣಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ನರೇಂದ್ರಪುತ್ರಾಃ।
ಭೀಮಂ ಪ್ರಶಸ್ಯಾಥ ಗುಣೈರನೇಕೈ-
ರ್ಹೃಷ್ಟಾಸ್ತತೋ ದ್ವೈತವನಾಯ ಜಗ್ಮುಃ ॥ 3-11-68 (16093)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 3-11-69x (1812)
ಏವಂ ವಿನಿಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಕಿರ್ಮೋರೋ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಭೀಮೇನ ವಚನಾತ್ತಸ್ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಕೌರವ ॥ 3-11-69 (16094)
ತತೋ ನಿಷ್ಕಷ್ಟಕಂ ಕೃತ್ವಾ ವನಂ ತದಯರಾಜಿತಃ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ವಸತಿಂ ತಾಮುವಾಸ ಹ ॥ 3-11-70 (16095)
ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ದ್ರೌಪದೀಂ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪ್ರಸಶಂಸುರ್ವೃಕೋದರಂ ॥ 3-11-71 (16096)
ಭೀಮಬಾಹುಬಲೋತ್ಪಿಷ್ಟೇ ವಿನಷ್ಟೇ ರಾಕ್ಷಸೇ ತತಃ।
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ವನಂ ವೀರಾಃ ಕ್ಷೇಮಂ ನಿಹತಕಂಟಕಂ ॥ 3-11-72 (16097)
ಸ ಮಯಾ ಗಚ್ಛತಾ ಮಾರ್ಗೇ ವಿನಿಕೀರ್ಣೋ ಭಯಾವಹಃ।
ವನೇ ಮಹತಿ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ದೃಷ್ಟೋ ಭೀಮಬಲಾದ್ಧತಃ ॥ 3-11-73 (16098)
ತತ್ರಾಶ್ರೌಷಮಹಂ ಚೈತತ್ಕರ್ಮ ಭೀಮಸ್ ಭಾರತ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕಥಯತಾಂ ಯೇ ತತ್ರಾಸನ್ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-11-74 (16099)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-11-75x (1813)
3-11-75 (16100)
ಏವಂ ವಿನಿಹತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಕಿರ್ಮೀರಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವರಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಧ್ಯಾನಪರೋ ರಾಜಾ ನಿಶಶ್ವಾಸಾರ್ತವತ್ತದಾ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-11-4 ಆಭಿಲೇ ಭಯಂಕರೇ। ಅರ್ದ್ಧಸಮಯೇಽರ್ದ್ಧಜ್ಞಾನೇ ಗತೇಸತಿ। ಲೋಕೇ ತಂದ್ರಾವತಿ ಸತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-11-9 ಭಯಾನಕೇ ಇತಿವಿಶ್ವಃ ॥ 3-11-31 ದೈತ್ರಕೀಯವನೇ ಏಕಚಕ್ರಾಯಾಂ ॥ 3-11-32 ಮಹಾಂ ಮಮ ॥ 3-11-35 ಲಬ್ಧಾಸ್ಮಿ ಲಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ॥ 3-11-37 ಮಹಾಸುರಂ ವಾತಾಪಿಂ ॥ 3-11-39 ಆರುಜ್ಯಭಙ್ತ್ವಾ। ದಶವ್ಯಾಮಂ ವಿಸ್ತಾರಿತಯೋಃ ಕರಯೋಸ್ತಿರ್ಯಗಂತರಂ। ಉದ್ವಿದ್ಧಂ ಉತ್ಪಾಟಿತಂ ॥ 3-11-40 ವಜ್ರೇಣ ನಿಷ್ಪೇಷಶ್ಚೂರ್ಣೀಭಾವೋ ಯಸ್ಯ ಪರ್ವತಸ್ಯ ತದ್ವತ್ ಗೌರವಂ ಗುರುತ್ವಂ ಯಸ್ಯ ತತ್ತಥಾ । 3-11-42 ಕಕ್ಷ್ಯಾಮುತ್ಪೀಡ್ಯ ಪರಿಧಾನವಸ್ತ್ರಂ ದೃಢೀಕೃತ್ಯ ॥ 3-11-45 ಉದಸ್ತಂ ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಂ। ಅಲಾತಂ ಉಲ್ಮುಕಂ। ರಕ್ಷಃ ರಾಕ್ಷಸಂ ॥ 3-11-49 ಚೀರಾಣಿ ವೃಕ್ಷದ ಲ್ಕಲಾನಿ ॥ 3-11-55 ನಿಕಾರಾತ್ ಪರಿಭವಾತ್। ಕೃಷ್ಣಾಯಾ ಆನಯ ದೃಷ್ಟಂ ಯೇನ ಸ ತಥಾ। ದ್ರೌಪದ್ಯಾಕರ್ಷಣೇನ ಕುಪಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-11-56 ಪ್ರಭಿನ್ನಕಟಾಮುಖಂ ಪ್ರಭಿನ್ನೇ ವ್ಯಕ್ತೀಭೂತೇ ಕರಟಯೋರ್ಗಂಡಯೋರ್ಮುಖೇ ಮದನಿರ್ಗಮಮಾರ್ಗೌ ಯಸ್ಯ ತಂ ॥ 3-11-60 ವ್ಯಸ್ಪನದತ ಕಿಂಚಿಚ್ಚಲನಂ ಕೃತವಾನ್ ॥ 3-11-61 ಯೋಕ್ರಯಾಮಾಸ ಬಬಂಧ। ರಶನಯಾ ಪಶುಮಿವ ॥ 3-11-63 ಪಶುಮಾರಂ ಪಶುಮಿವ ಮಾರಯಿತ್ವಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 012
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.12. ಅಧ್ಯಾಯಃ 012
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನ ಸ್ವೀಯೈಃ ಸಹ ವನೇ ಪಾಂಡವಸಮೀಪಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನೇನ ಕೃಷ್ಣಸ್ತವನಂ ॥ 2 ॥ ಸ್ವದುಖನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ರುದಂತ್ಯಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸಮಾಶ್ವಾಸನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-12-0 (16101)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-0x (1814)
ಭೋಜಾಃ ಪ್ರವ್ರಜಿತಾಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ವೃಷ್ಣಯಶ್ಚಾಂಧಕೈಃ ಸಹ।
ಪಾಂಡವಾಂದುಃಖಸಂತಪ್ತಾನ್ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾವನೇ ॥ 3-12-1 (16102)
ಪಾಂಚಾಲಸ್ಯ ಚ ದಾಯಾದೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಚೇದಿಪಃ।
ಕೇಕಯಾಶ್ಚ ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಭ್ರಾತರೋ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಾಃ ॥ 3-12-2 (16103)
ವನೇ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಯಯುಃ ಪಾರ್ಥಾನ್ಕ್ರೋಧಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಗರ್ಹಯಂತೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಕಿಂ ಕುರ್ಮ ಇತಿ ಚಾಬ್ರುವನ್ ॥ 3-12-3 (16104)
ವಾಸುದೇವಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಸರ್ವೇ ತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಾಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯೋಪವಿವಿಶುರ್ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಿಷಣ್ಣಃ ಕೇಶವೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-4 (16105)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-12-5x (1815)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ ಶಕುನೇಶ್ಚ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ದುಃಶಾಸನಚತುರ್ಥಾನಾಂ ಭೂಮಿಃ ಪಾಸ್ಯತಿ ಶೋಣಿತಂ ॥ 3-12-5 (16106)
ಏತಾನ್ನಿಹತ್ಯ ಸಮರೇ ಯೇ ಚ ತೇಷಾಂ ಪದಾನುಗಾಃ।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಸಹಿತಾನ್ಸ ನರಾಧಿಪಾನ್ ॥ 3-12-6 (16107)
ತತಃ ಸರ್ವೇಽಭಿಷಿಂಚಾಮೋ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ನಿಕೃತ್ಯಾಽಭಿಚರನ್ವಧ್ಯ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-12-7 (16108)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-8x (1816)
ಪಾರ್ತಾನಾಮಭಿಷಂಗೇಣ ತಥಾ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಜನಾರ್ದನಂ।
ಅರ್ಜುನಃ ಶಮಯಾಮಾಸ ದಿಧಕ್ಷಂತಮಿವ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-12-8 (16109)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಕೇಶವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂರ್ವದೇವೇಷು ಫಲ್ಗುನಃ।
ಕೀರ್ತಯಾಮಾಸ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸತ್ಯಕೀರ್ತೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-12-9 (16110)
ಪುರುಷಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ಸತ್ಯಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಪ್ರಜಾಪತಿಪತೇರ್ವಿಷ್ಣೋರ್ಲೋಕನಾಥಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 3-12-10 (16111)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-12-11x (1817)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯತ್ರಸಾಯಂಗೃಹೋ ಮುನಿಃ।
ವ್ಯಚರಸ್ತ್ವಂ ಪುರಾ ಕೃಷ್ಣ ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ ॥ 3-12-11 (16112)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ।
ಪುಷ್ಕರೇಷ್ವವಸಃ ಕೃಷ್ಣಂ ತ್ವಮಪೋ ಭಕ್ಷಯನ್ಪುರಾ ॥ 3-12-12 (16113)
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ವಿಶಾಲಾಯಾಂ ಬದರ್ಯಾಂ ಮಧುಸೂದನ।
ಅತಿಷ್ಠ ಏಕಪಾದೇನ ವಾಯುಭಕ್ಷಃ ಶತಂ ಸಮಾಃ ॥ 3-12-13 (16114)
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೋತ್ತರಾಸಂಗಃ ಕೃಶೋ ಧಮನಿಸಂತತಃ।
ಆಸೀಃ ಕೃಷ್ಣ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಸತ್ರೇದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕೇ ॥ 3-12-14 (16115)
ಪ್ರಭಾಸಭಪ್ಯಥಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ಪುಣ್ಯಜನಾರ್ಚಿತಂ।
ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣ ಮಹಾತೇಜಾ ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಕಂ ॥ 3-12-15 (16116)
ಆತಿಷ್ಠಸ್ತ್ವಮಥೈಕೇನ ಪಾದೇನ ನಿಯಮಸ್ಥಿತಃ।
ಲೋಕಪ್ರವೃತ್ತಿಹೇತೋಸ್ತ್ವಮಿತಿ ವ್ಯಾಸೋ ಮಮಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-16 (16117)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾದಿರಂತಶ್ಚ ಕೇಶವಂ।
ನಿಧಾನಂ ತಪಸಾಂ ಕೃಷ್ಣ ಯಜ್ಞಸ್ತ್ವಂ ಚ ಸನಾತನಃ ॥ 3-12-17 (16118)
`ಯೋಗಕರ್ತಾ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸಾಂಖ್ಯಕರ್ತಾ ಸನಾತನಃ।
ಶೀಲಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಯೋಗಾನಾಂ ಕರಣಂ ನಿಯಮಸ್ಯ ಚ' ॥ 3-12-18 (16119)
ನಿಹತ್ಯ ನರಕಂ ಭೌಮಮಾಹೃತ್ಯ ಮಣಿಕುಂಡಲೇ।
ಪ್ರಥಮೋತ್ಪಾದಿತಂ ಕೃಷ್ಣ ಮೇಧ್ಯಮಶ್ವಮವಾಸೃಜಃ ॥ 3-12-19 (16120)
ಕೃತ್ವಾತತ್ಕರ್ಮ ಲೋಕಾನಾಮೃಷಭಃ ಸರ್ವಲೋಕಜಿತ್।
ಅವಧೀಸ್ತ್ವಂ ರಣೇ ಸರ್ವಾನ್ಸಮೇತಾಂದೈತ್ಯದಾನವಾನ್ ॥ 3-12-20 (16121)
ತತಃ ಸರ್ವೇಶ್ವರತ್ವಂ ಚ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಶಚೀಪತೇಃ।
ಮಾನುಷೇಷು ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೋಽಸಿ ಕೇಶವ ॥ 3-12-21 (16122)
ಸ ತ್ವಂ ನಾರಾಯಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಹರಿರಾಸೀಃ ಪರಂತಪ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸೋಮಶ್ಚ ಸೂರ್ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮೋ ಧಾತಾ ಯಮೋಽನಲಃ ॥ 3-12-22 (16123)
ವಾಯುರ್ವೈಶ್ರವಣೋ ರುದ್ರಃ ಕಾಲಃ ಖಂ ಪೃಥಿವೀ ದಿಶಃ।
ಅಜಶ್ಚರಾಚರಗುರುಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ತ್ವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-12-23 (16124)
ತುರಾಯಣಾದಿಭಿರ್ದೇವ ಕ್ರತುಭಿರ್ಭೂರದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅಯಜೋ ಭೂರಿತೇಜಾ ವೈ ಕೃಷ್ಣ ಚೈತ್ರರಥೇ ವನೇ ॥ 3-12-24 (16125)
ಶತಂ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಜನಾರ್ದನ।
ಏಕೈಕಸ್ಮಿಂಸ್ತದಾ ಯಜ್ಞೇ ಪರಿಪೂರ್ಣಾನಿ ದತ್ತವಾನ್ ॥ 3-12-25 (16126)
ಅದಿತೇರಪಿ ಪುತ್ರತ್ವಮೇತ್ಯ ಯಾದವನಂದನ।
ತ್ವಂ ವಿಷ್ಣುರಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತ ಇಂದ್ರಾದವರಜೋ ವಿಭುಃ ॥ 3-12-26 (16127)
ಶಿಶುರ್ಭೂತ್ವಾ ದಿವಂ ಖಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಚ ಪರಂತಪ।
ತ್ರಿಭಿರ್ವಿಕ್ರಮಣೈಃ ಕೃಷ್ಣ ಕ್ರಾಂತವಾನಸಿ ತೇಜಸಾ । 3-12-27 (16128)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ದಿವಮಾಕಾಶಮಾದಿತ್ಯಸ್ಯಂದನೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅತ್ಯರೋಚಶ್ಚ ಭೂತಾತ್ಮನ್ಭಾಸ್ಕರಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ ॥ 3-12-28 (16129)
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಸಹಸ್ರೇಷು ತೇಷುತೇಷು ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ಅಧರ್ಮರುಚಯಃ ಕೃಷ್ಣ ನಿಹತಾಃ ಶತಶೋಽಸುರಾಃ ॥ 3-12-29 (16130)
ಸಾದಿತಾ ಮೌಖಾಃ ಪಾಶಾ ನಿಶುಂಭನರಕೌ ಹತೌ।
ಕೃತಃ ಕ್ಷೇಮಃ ಪುನಃ ಪಂಥಾಃ ಪುರಂ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-12-30 (16131)
ಜಾರೂಥ್ಯಾಮಾಹುತಿಃ ಕ್ರಾಥಃ ಶಿಶುಪಾಲೋ ನೃಪೈಃ ಸಹ।
ಜರಾಸಂಧಶ್ಚ ಶೈಬ್ಯಶ್ಚ ಶತಧನ್ವಾ ಚ ನಿರ್ಜಿತಃ ॥ 3-12-31 (16132)
ತಥಾ ಪರ್ಜನ್ಯಘೋಷೇಣ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ।
ಅಹಾರ್ಷೀ ರುಕ್ಮಿಣೀಂ ಭೈಷ್ಮೀಂ ರಣೇ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ರುಕ್ಮಿಣೇ ॥ 3-12-32 (16133)
ಇಂದ್ರದ್ಯುಂನೋ ಹತಃ ಕೋಪಾದ್ಯವನಶ್ಚ ಕಶೇರುಮಾನ್।
ಹತಃ ಸೌಭಪತಿಃ ಸಾಲ್ವಸ್ತ್ವಯಾ ಸೌಭಂ ಚ ಪಾತಿತಂ 3-12-33 (16134)
ಏವಮೇತೇ ಯುಧಿ ಹತಾ ಭೂಯಶ್ಚಾನ್ಯಾಞ್ಶೃಮುಷ್ವ ಹ।
ಇರಾವತ್ಯಾಂ ಹತೋ ಭೋಜಃ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸಮೋ ಯುಧಿ।
ಗೋಪತಿಸ್ತಾಲಕೇತುಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ವಿನಿಹತಾವುಭೌ ॥ 3-12-34 (16135)
ತಾಂ ಚ ಭೋಗವತೀಂ ಪುಣ್ಯಾಮೃಷಿಕಾಂತಾಂ ಜನಾರ್ದನ।
ದ್ವಾರಕಾಮಾತ್ಮಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಸಮುದ್ರಂ ಗಮಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-12-35 (16136)
ನ ಕ್ರೋಧೋ ನ ಚ ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ನಾನೃತಂ ಮಧುಸೂದನ।
ತ್ವಯಿ ತಿಷ್ಠತಿ ದಾಶಾರ್ಹ ನ ನೃಶಂಸ್ಯಂ ಕುತೋಽನೃಜು ॥ 3-12-36 (16137)
ಆಸೀನಂ ಚೈತ್ಯಮಧ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಆಗಂಯ ಋಷಯಃ ಸರ್ವೇಽಯಾಚಂತಾಭಯಮಚ್ಯುತ ॥ 3-12-37 (16138)
ಯುಗಾಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯ ಮಧುಸೂದನ।
ಆತ್ಮನೈವಾತ್ಮಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಜಗದಾಸೀಃ ಪರಂತಪ ॥ 3-12-38 (16139)
ಯುಗಾದೌ ತವ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ನಾಭಿಪದ್ಮಾದಜಾಯತ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚರಾಚರಗುರುರ್ಯಸ್ಯೇದಂ ಸಕಲಂ ಜಗತ್।
ತಂ ಹಂತುಮುದ್ಯತೌ ಘೋರೌ ದಾನವೌ ಮಧುಕೈಟಭೌ ॥ 3-12-39 (16140)
ತಯೋರ್ವ್ಯತಿಕ್ರಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಭವತೋ ಹರೇಃ।
ಲಲಾಟಾಜ್ಜಾತವಾಞ್ಶಂಭುಃ ಶೂಲಪಾಣಿಸ್ತ್ರಿಲೋಚನಃ ॥ 3-12-40 (16141)
ಇತ್ಥಂ ತಾವಪಿ ದೇವೇಶೌ ತ್ವಚ್ಛರೀರಸಮುದ್ಭವೌ।
ತ್ವನ್ನಿಯೋಗಕರಾವೇತಾವಿತಿ ಮೇ ನಾರದೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-41 (16142)
ತಥಾ ನಾರಾಯಣ ಪುರಾ ಕ್ರತುಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಇಷ್ಟವಾಂಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಸತ್ರಂ ಕೃಷ್ಣ ಚೈತ್ರರಥೇ ವನೇ ॥ 3-12-42 (16143)
ನೈವಂ ಪರೇ ನಾಪರೇ ವಾ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಕೃತಾನಿ ವಾ।
ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ದೇವ ತ್ವಂ ಬಾಲ ಏವ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-12-43 (16144)
ಕೃತವಾನ್ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಬಲದೇವಸಹಾಯವಾನ್।
ವೈರಾಜಭವನೇ ಚಾಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ನ್ಯವಸಃ ಸಹ ॥ 3-12-44 (16145)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-45x (1818)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಾ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಪಾಂಡವಃ।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀತ್ತತಃ ಪಾರ್ಥಮಿತ್ಯುವಾಚ ಜನಾರ್ದನಃ ॥ 3-12-45 (16146)
ಮಮೈವ ತ್ವಂ ತವೈವಾಹಂ ಯೇ ಮದೀಯಾಸ್ತವೈವ ತೇ।
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಸ ಮಾಂ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಯಸ್ತ್ವಾಮನು ಸ ಮಾಮನು ॥ 3-12-46 (16147)
ನರಸ್ತ್ವಮಸಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಕಾಲೇ ಲೋಕಮಿಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ ॥ 3-12-47 (16148)
ಅನನ್ಯಃ ಪಾರ್ಥ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ತ್ವತ್ತಶ್ಚಾಹಂ ತಥೈವ ಚ।
ನಾವಯೋರಂತರಂ ಶಕ್ಯಂ ವೇದಿತುಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-12-48 (16149)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-49x (1819)
`ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಪಾಂಡವಂ ಸುಪ್ರಿಯಂ ವಚಃ।
ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ಹೃಷೀಕೇಶಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ತತ್ರ ಬಭೂವ ಸಃ ॥' 3-12-49 (16150)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ವಚನೇ ಕೇಶೇವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ವೀರಸಮಾವಾಯೇ ಸಂರಬ್ಧೇಷ್ವಥ ರಾಜಸು ॥ 3-12-50 (16151)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖೈರ್ವೀರೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಾ।
ಪಾಂಚಾಲೀ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಮಾಸೀನಂ ಯಾದವೈಃ ಸಹ।
ಅಭಿಗಂಯಾಬ್ರವೀತ್ಕೃಷ್ಣಾ ಶರಣ್ಯಂ ಶರಣೈಷಿಣೀ ॥ 3-12-51 (16152)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-12-52x (1820)
`ವಾಸುದೇವ ಹೃಷೀಕೇಶ ವಾಸವಾವರಜಾಚ್ಯುತ।
ದೇವದೇವೋಸಿ ದೇವಾನಾಮಿತಿ ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್' ॥ 3-12-52 (16153)
ಪೂರ್ವೇ ಪ್ರಜಾಭಿಸರ್ಗೇ ತ್ವಾಮಾಹುರೇಕಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ।
ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಮಸಿತೋ ದೇವಲೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-53 (16154)
ವಿಷ್ಣುಸ್ತ್ವಮಸಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ತ್ವಂ ಯಜ್ಞೋ ಮಧುಸೂದನ।
ಯಷ್ಟಾತ್ವಮಸಿ ತ್ವಮಸಿ ಯಷ್ಟವ್ಯೋ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೋ ಯಥಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-54 (16155)
ಋಷಯಸ್ತ್ವಾಂ ಕ್ಷಮಾಮಾಹುಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ಪರುಷೋತ್ತಮ।
ಸತ್ಯಾದ್ಯಜ್ಞೋಸಿ ಸಂಭೂತಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ತ್ವಾಂ ಯಥಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-55 (16156)
ಸಾಧ್ಯಾನಾಮಪಿ ದೇವಾನಾಂ ಶಿವಾನಾಮೀಶ್ವರೇಶ್ವರ।
ಲೋಕಭಾವನ ಲೋಕೇಶ ಯಥಾ ತ್ವಾಂ ನಾರದೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-56 (16157)
ಬ್ರಹ್ಮಶಂಕರಶಕ್ರಾದ್ಯೈರ್ದೇವವೃಂದೈಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕ್ರೀಡಸೇ ತ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಬಾಲಃ ಕ್ರೀಡನಕೈರಿವ ॥ 3-12-57 (16158)
ದ್ಯೌಶ್ಚ ತೇ ಶಿರಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಪ್ರಭೋ।
ಜಠರೇ ಖಮಿಮೇ ಲೋಕಾಃ ಪುರುಷೋಸಿ ಸನಾತನಃ ॥ 3-12-58 (16159)
ವಿದ್ಯಾತಪೋಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಆತ್ಮದರ್ಶನತೃಪ್ತಾನಾಮೃಷೀಣಾಮಸಿ ಸತ್ತಮಃ ॥ 3-12-59 (16160)
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಮಾಹವೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಾಂ।
ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಪನ್ನಾನಾಂ ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ತ್ವಂ ಪ್ರಭುಸ್ತ್ವಂ ವಿಭುಶ್ಚ ತ್ವಂ ಭೂತಾತ್ಮಾ ತ್ವಂ ವಿಚೇಷ್ಟಸೇ ॥ 3-12-60 (16161)
ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ಲೋಕಾಶ್ಚ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ದಿಶೇ ದಶ।
ನಭಶ್ಚಂದ್ರಶ್ಚ ಸೂರ್ಯಶ್ಚ ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-12-61 (16162)
ಮಂರ್ತ್ಯತಾ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಮಮರತ್ವಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಲೋಕಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-12-62 (16163)
ಸಾ ತೇಽಹಂ ದುಃಖಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ಪ್ರಣಯಾನ್ಮಧುಸೂದನ।
ಈಶಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ ॥ 3-12-63 (16164)
ಕಥಂ ನು ಭಾರ್ಯಾ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ತವ ಕೃಷ್ಣ ಸಖೀ ವಿಭೋ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಭಗಿನೀ ಸಭಾಂ ಕೃಷ್ಯೇತ ಮಾದೃಶೀ ॥ 3-12-64 (16165)
ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಿಣೀ ವೇಪಮಾನಾ ಶೋಣಿತೇನ ಸಮುಕ್ಷಿತಾ।
ಏಕವಸ್ತ್ರಾ ವಿಕೃಷ್ಟಾಽಸ್ಮಿ ದುಃಖಿತಾ ಕುರುಸಂಸದಿ ॥ 3-12-65 (16166)
ರಾಜ್ಞಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಭಾಯಾಂ ತು ರಜಸಾಽತಿಪರಿಪ್ಲುತಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಮಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಪ್ರಾಹಸನ್ಪಾಪಚೇತಸಃ ॥ 3-12-66 (16167)
ದಾಸೀಭಾವೇನ ಮಾಂ ಭೋಕ್ತುಮೀಷ್ಸುತೇ ಮಧುಸೂದನ।
ಜೀವತ್ಸು ಪಾಂಡುಪುತ್ರೇಷು ಪಾಂಚಾಲೇಷು ಚ ವೃಷ್ಣಿಷು ॥ 3-12-67 (16168)
ನನ್ವಹಂ ಕೃಷ್ಣ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಸ್ನುಷಾ ಭವಾಮಿ ಧರ್ಮೇಣ ಸಾಽಹಂ ದಾಸೀಕೃತಾ ಬಲಾತ್ ॥ 3-12-68 (16169)
ಗರ್ಹಯೇಪಾಂಡವಾಂಸ್ತ್ವೇವ ಯುಧಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್।
ಯತ್ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಂತೇ ಧರ್ಮಪತ್ನೀಂ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ ॥ 3-12-69 (16170)
ಧಿಗ್ಬಲಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಧಿಕ್ಪಾರ್ಥಸ್ ಚ ಗಾಂಡಿವಂ।
ಯೌ ಮಾಂ ವಿಪ್ರಕೃತಾಂ ಕ್ಷುದ್ರೈರ್ಮರ್ಷಯೇತಾಂ ಜನಾರ್ದನ ॥ 3-12-70 (16171)
ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ ಧರ್ಮಪಥಃ ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಃ ಸದಾ।
ಯದ್ಭಾರ್ಯಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ಭರ್ತಾರೋಽಲ್ಪಬಲಾ ಅಪಿ ॥ 3-12-71 (16172)
ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಯಾಂ ಪ್ರಜಾ ಭವತಿ ರಕ್ಷಿತಾ।
ಪ್ರಜಾಯಾಂ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಯಾಮಾತ್ಮಾ ಭವತಿ ರಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-12-72 (16173)
ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಜಾಯೇತ ತಸ್ಯಾಂ ತಸ್ಮಜ್ಜಾಯಾ ಭವತ್ಯುತ।
ಭರ್ತಾ ಚ ಭಾರ್ಯಯಾ ರಕ್ಷ್ಯಃ ಕಥಂ ಜಾಯಾನ್ಮಮೋದರೇ ॥ 3-12-73 (16174)
ನನ್ವಿಮೇ ಶರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ತ್ಯಜಂತಿ ಕದಾಚನ।
ತೇ ಮಾಂ ಶರಣಮಾಪನ್ನಾಂ ನಾನ್ವಪದ್ಯಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-12-74 (16175)
ಪಂಚಭಿಃ ಪತಿಭಿರ್ಜಾತಾಃ ಕುಮಾಸರಾ ಮೇ ಮಹೌಜಸಃ।
ಏತೇಷಾಮಪ್ಯವೇಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತ್ರಾತವ್ಯಾಽಸ್ಮಿ ಜನಾರ್ದನ ॥ 3-12-75 (16176)
ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾತ್ಸುತಸೋಮೋ ವೃಕೋದರಾತ್।
ಅರ್ಜುನಾಚ್ಛ್ರುತಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಶತಾನೀಕಸ್ತು ನಾಕುಲಿಃ ॥ 3-12-76 (16177)
ಕನಿಷ್ಠಾಚ್ಛ್ರುತಕರ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವೇ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನೋ ಯಾದೃಶಃ ಕೃಷ್ಣ ತಾದೃಶಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-12-77 (16178)
ನನ್ವಿಮೇ ಧನುಷಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಅಜೇಯಾ ಯುಧಿ ಶಾತ್ರವೈಃ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸಹಂತೇ ದುರ್ಬಲೀಯಸಾಂ ॥ 3-12-78 (16179)
ಅಧರ್ಮೇಣ ಹೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸರ್ವೇ ದಾಸಾಃ ಕೃತಾಸ್ತಥಾ।
ಸಭಾಯಾಂ ಪರಿಕೃಷ್ಟಾಽಹಮೇಕವಸ್ತ್ರಾ ರಜಸ್ವಲಾ ॥ 3-12-79 (16180)
ನಾಧಿಜ್ಯಮಪಿ ಯಚ್ಛಕ್ಯಂ ಕರ್ತುಮನ್ಯೇನ ಗಾಂಡಿವಂ।
ಅನ್ಯತ್ರಾರ್ಜುನಭೀಮಾಭ್ಯಾಂ ತ್ವಯಾ ವಾ ಮಧುಸೂದನ ॥ 3-12-80 (16181)
ಧಿಗ್ಬಲಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಧಿಕ್ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಚ ಪೌರುಷಂ।
ಯತ್ರ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಕೃಷ್ಣ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವತಿ ॥ 3-12-81 (16182)
ಯ ಏತಾನಾಕ್ಷಿಪದ್ರಾಷ್ಟಾತ್ಸಹ ಮಾತ್ರಾಽವಿಹಿಂಸಕಾನ್।
ಅಧೀಯಾನಾನ್ಪುರಾ ಬಾಲಾನ್ವ್ರತಸ್ಥಾನ್ಮಧುಸೂದನ ॥ 3-12-82 (16183)
ಭೋಜನೇ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪಾಪಃ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪಯದ್ವಿಷಂ।
ಕಾಲಕೂಟಂ ನವಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸಂಭೃತಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 3-12-83 (16184)
ತಜ್ಜೀರ್ಣಮವಿಕಾರೇಣ ಸಹಾನ್ನೇನ ಜನಾರ್ದನ।
ಸಶೇಷತ್ವಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಭೀಮಸ್ಯ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-12-84 (16185)
ಪ್ರಮಾಣಕೋಟ್ಯಾಂ ವಿಶ್ವಸ್ತಂ ತಥಾ ಸುಪ್ತಂ ವೃಕೋದರಂ।
ಬದ್ಧ್ವೈನಂ ಕೃಷ್ಣ ಗಂಗಾಯಾಂ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುರಮಾವ್ರಜತ್ ॥ 3-12-85 (16186)
ಯದಾ ವಿಬುದ್ಧಃ ಕೌಂತೇಯಸ್ತದಾ ಸಂಛಿದ್ಯ ಬಂಧನಂ।
ಉದತಿಷ್ಠನ್ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-12-86 (16187)
ಆಶೀವಿಷೈಃ ಕೃಷ್ಣಸರ್ಪೈಃ ಸುಪ್ತಂಚೈನಮದಂಶಯತ್।
ಸರ್ವೇಷ್ವೇವಾಂಗದೇಶೇಷು ನ ಮಮಾರ ಚ ಶತ್ರುಹಾ ॥ 3-12-87 (16188)
ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಸ್ತು ಕೌಂತೇಯಃ ಸರ್ವಾನ್ಸರ್ಪಾನಪೋಥಯತ್।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ದಯಿತಮಪಹಸ್ತೇನ ಜಘ್ನಿವಾನ್ ॥ 3-12-88 (16189)
ಪುನಃ ಸುಪ್ತಾನುಪಾಧಾಕ್ಷೀದ್ಬಾಲಕಾನ್ವಾರಣಾವತೇ।
ಶಯಾನಾನಾರ್ಯಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಕೋ ನು ತತ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-12-89 (16190)
ಯತ್ರಾರ್ಯಾ ರುದತೀ ಭೀತಾ ಪಾಂಡವಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಮಹದ್ವ್ಯಸನಮಾಪನ್ನಾ ಶಿಖಿನಾ ಪರಿವಾರಿತಾ ॥ 3-12-90 (16191)
ಹಾ ಹತಾಸ್ಮಿ ಕುಂತೋನ್ವದ್ಯ ಭವೇಚ್ಛಾಂತಿರಿಹಾನಲಾತ್।
ಅನಾಥಾ ವಿನಶಿಷ್ಯಾಮಿ ಬಾಲಕೈಃ ಪುತ್ರಕೈಃ ಸಹ ॥ 3-12-91 (16192)
ತತ್ರ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಾಯುವೇಗಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಆರ್ಯಾಮಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚಾಪಿ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-12-92 (16193)
ವೈನತೇಯೋ ಯಥಾ ಪಕ್ಷೀ ಗರುತ್ಮಾನ್ಪತತಾಂವರಃ।
ತಥೈವಾಭಿಪತಿಷ್ಯಾಮಿ ಭಯಂವೋ ನೇಹ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-12-93 (16194)
ಆರ್ಯಾಮಂಕೇನ ವಾಮೇನ ರಾಜಾನಂ ದಕ್ಷಿಣೇನ ಚ।
ಅಂಸಯೋಶ್ಚ ಯಮೌ ಕೃತ್ವಾ ಪೃಷ್ಠೇ ಬೀಭತ್ಸುಮೇವ ಚ ॥ 3-12-94 (16195)
ಸಹಸೋತ್ಪತ್ಯ ವೇಗೇನ ಸರ್ವಾನಾದಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಭ್ರಾತೄನಾರ್ಯಾಂ ಚ ಬಲವಾನ್ಮೋಕ್ಷಯಾಮಾಸ ಪಾವಕಾತ್ ॥ 3-12-95 (16196)
ತೇ ರಾತ್ರೌ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾಂ ಸರ್ವೇ ಸಹ ಮಾತ್ರಾ ಯಶಸ್ವಿನಃ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಹಿಡಿಂಬವನಮಂತಿಕಾತ್ ॥ 3-12-96 (16197)
ಶ್ರಾಂತಾಃ ಪ್ರಸುಪ್ತಾಸ್ತತ್ರೇಮೇ ಮಾತ್ರಾ ಸಹ ಸುದುಃಖಿತಾಃ।
ಸುಪ್ತಾಂಶ್ಚೈನಾನಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ಧಿಡಿಂಬಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ ॥ 3-12-97 (16198)
ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಂಸ್ತತ್ರ ಸುಪ್ತಾನ್ಮಾತ್ರಾ ಸಹ ಕ್ಷಿತೌ।
ಹೃಚ್ಛಯೇನಾಭಿಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೀಮಸೇನಮಕಾಮಯತ್ ॥ 3-12-98 (16199)
ಭೀಮಸ್ಯ ಪಾದೌ ಕೃತ್ವಾ ತು ಸ್ವಉತ್ಸಂಗೇ ತತೋಽಬಲಾ।
ಪರ್ಯಮರ್ದತ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಕಲ್ಯಾಣೀ ಮೃದುಪಾಣಿನಾ ॥ 3-12-99 (16200)
ತಾಮಬುದ್ಧ್ಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಬಲವಾನ್ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ ತಾಂ ಭೀಮಃ ಕಿಮಿಹೇಚ್ಛಸ್ಯನಿಂದಿತೇ ॥ 3-12-100 (16201)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಭೀಮೇನ ರಾಕ್ಷಸೀ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಾಹ ಚೈವಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-12-101 (16202)
ಪಲಾಯಧ್ವಮಿತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮಮ ಭ್ರಾತೈಷ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ ವೋ ಹಂತುಂ ತಸ್ಮಾದ್ಗಚ್ಛತ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-12-102 (16203)
ಅಥ ಭೀಮೋಽಭ್ಯುವಾಚೈನಾಂ ಸಾಭಿಮಾನಮಿದಂ ವಚಃ।
ನೋದ್ವಿಜೇಯಮಹಂ ತಸ್ಮಾನ್ನಿಹನಿಷ್ಯೇಽಹಮಾಗತಂ ॥ 3-12-103 (16204)
ತಯೋಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಸಂಜಲ್ಪಮಾಗಚ್ಛದ್ರಾಕ್ಷಸಾಧಮಃ।
ಭೀಮರೂಪೋ ಮಹಾನಾದಾನ್ವಿಸೃಜನ್ಭೀಮದರ್ಶನಃ ॥ 3-12-104 (16205)
ರಾಕ್ಷಸ ಉವಾಚ। 3-12-105x (1821)
ಕೇನ ಸಾರ್ಧಂ ಕಥಯಸಿ ಆನಯೈನಂ ಮಮಾಂತಿಕಂ।
ಹಿಡಿಂಬೇ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮೋ ನ ಚಿರಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-12-105 (16206)
ಸಾ ಕೃಪಾಸಂಗೃಹೀತೇನ ಹೃದಯೇನ ಮನಸ್ವಿನೀ।
ನೈನಮೈಚ್ಛತ್ತದಾಕರ್ತುಮನುಕ್ರೋಶಾದನಿಂದಿತಾ ॥ 3-12-106 (16207)
ಸ ನಾದಾನ್ವಿನದನ್ಘೋರಾನ್ರಾಕ್ಷಸಃ ಪುರುಷಾದಕಃ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ವೇಗೇನ ಭೀಮಸೇನಂ ತದಾ ಕಿಲ ॥ 3-12-107 (16208)
ತಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ಬಲೀ।
ಅಗೃಹ್ಣಾತ್ಪಾಣಿನಾ ಪಾಣಿಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-12-108 (16209)
ಇಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶಂ ವಜ್ರಸಂಹನನಂ ದೃಢಂ।
ಸಂಹತ್ಯ ಭೀಮಸೇನಾಯ ವ್ಯಾಕ್ಷಿಪತ್ಸಹಸಾ ಕರಂ ॥ 3-12-109 (16210)
ಗೃಹೀತಂ ಪಾಣಿನಾ ಪಾಣಿಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಾ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತತ್ರಾಕ್ರುದ್ಧ್ಯದ್ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-12-110 (16211)
ತದಾಸೀತ್ತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಭೀಮಸೇನಹಿಡಿಂಬಯೋಃ।
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದುಷೋರ್ಘೋರಂ ವೃತ್ರವಾಸವಯೋರಿವ ॥ 3-12-111 (16212)
ವಿಕ್ರೀಡ್ಯ ಸುಚಿರಂ ಭೀಮೋ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಸಹಾನಘ।
ನಿಜಘಾನ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತಂ ತದಾ ನಿರ್ಬಲಂ ಬಲೀ ॥ 3-12-112 (16213)
ಹತ್ವಾ ಹಿಡಿಂಬಂ ಭೀಮೋಽಥ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಹಿಡಿಂಬಾಮಗ್ರತಃ ಕೃತ್ವಾ ಯಸ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ಘಟೋತ್ಕಟಃ ॥ 3-12-113 (16214)
ತತಃ ಸಂಪ್ರಾದ್ರವನ್ಸರ್ವೇ ಸಹ ಮಾತ್ರಾ ಪರಂತಪಾಃ।
ಏಕಚಕ್ರಾಮಭಿಮುಖಾಃ ಸಂವೃತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವ್ರಜೈಃ ॥ 3-12-114 (16215)
ಪ್ರಸ್ಥಾನೇ ವ್ಯಾಸ ಏಷಾಂ ಚ ಮಂತ್ರೀ ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಃ।
ತತೋಽಗಚ್ಛನ್ನೇಕಚಕ್ರಾಂ ಪಾಣಅಡವಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ ॥ 3-12-115 (16216)
ತತ್ರಾಪ್ಯಾಸಾದಯಾಮಾಸುರ್ಬಕಂ ನಾಮ ಮಹಾಬಲಂ।
ಪುರುಷಾದಂ ಪ್ರತಿಭಯಂ ಹಿಡಿಂಬೇನೈವ ಸಂಮಿತಂ ॥ 3-12-116 (16217)
ತಂ ಚಾಪಿ ವಿನಿಹತ್ಯೋಗ್ರಂ ಭೀಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ।
ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸರ್ವೈರ್ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುರಂ ಯಯೌ ॥ 3-12-117 (16218)
ಲಬ್ಧಾಽಹಮಪಿ ತತ್ರೈವ ವಸತಾ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ।
ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ಜಿತಾ ಕೃಷ್ಣರುಕ್ಮಿಣೀ ಭೀಷ್ಮಕಾತ್ಮಜಾ ॥ 3-12-118 (16219)
ಏವಂ ಸುಯುದ್ಧೇ ಪಾರ್ಥೇನ ಜಿತಾಽಹಂ ಮಧುಸೂದನ।
ಸ್ವಯಂವರೇ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ನ ಸುಕರಂ ಪರೈಃ ॥ 3-12-119 (16220)
ಏವಂ ಕ್ಲೇಶೈಃ ಸುಬಹುಭಿಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾ ಸುದುಃಖಿತಾ।
ನಿವಸಾಂಯಾರ್ಯಯಾ ಹೀನಾ ಕೃಷ್ಣ ಧೌಂಯಪುರಃಸುರಾ ॥ 3-12-120 (16221)
ತ ಇಮೇ ಸಿಂಹವಿಕ್ರಾಂತಾ ವೀರ್ಯೇಣಾಭ್ಯಧಿಕಾಃ ಪರೈಃ।
ನಿಹೀನೈಃ ಪರಿಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ಸಮುಪೇಕ್ಷಂತಿ ಮಾಂ ಕಥಂ। 3-12-121 (16222)
ಏತಾದೃಶಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ಮಹಂತೀ ದುರ್ಬಲೀಯಸಾಂ।
ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಪಾಪಾನಾಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-12-122 (16223)
ಕುಲೇ ಮಹತಿಜಾತಾಽಸ್ಮಿ ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಕಿಲ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸ್ನುಷಾ ಪಾಂಡೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-12-123 (16224)
ಕೇಶಗ್ರಹಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಕಾ ನು ಜೀವೇತ ಮಾದೃಶೀ।
ಪಂಚಾನಾಮಿಂದ್ರಕಲ್ಪಾನಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತಾಂ ಮಧುಸೂದನ ॥ 3-12-124 (16225)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾರುದತ್ಕೃಷ್ಣಾ ಮುಖಂ ಪ್ರಚ್ಛಾದ್ಯ ಪಾಣಿನಾ।
ಪದ್ಮಕೋಶಪ್ರಕಾಶೇನ ಮೃದುನಾ ಮೃದುಭಾಷಿಣೀ ॥ 3-12-125 (16226)
ಸ್ತನಾವಪತಿತೌ ಪೀನೌ ಸುಜಾತೌ ಶುಭಲಕ್ಷಣೌ।
ಅಭ್ಯವರ್ಷತ ಪಾಂಚಾಲೀ ದುಃಖಜೈರಶ್ರುಬಿಂದುಭಿಃ ॥ 3-12-126 (16227)
ಚಕ್ಷುಷೀ ಪರಿಮಾರ್ಜಂತೀ ನಿಃಶ್ವಸಂತೀ ಪುನಃಪುನಃ।
ಬಾಷ್ಪಪೂರ್ಣೇನ ಕಣಅಠೇನ ಕ್ರುದ್ಧಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-127 (16228)
ನೈವ ಮೇ ಪತಯಃ ಸಂತಿ ನ ಪುತ್ರಾ ನ ಚ ಬಾಂಧವಾಃ।
ನ ಭ್ರಾತರೋ ನ ಚ ಪಿತಾ ನೈವ ತ್ವಂ ಮಧುಸೂದನ ॥ 3-12-128 (16229)
ಯೇ ಮಾಂ ವಿಪ್ರಕೃತಾಂ ಕ್ಷುದ್ರೈರುಪೇಕ್ಷಧ್ವಂ ವಿಶೋಕವತ್।
ನ ಚ ಮೇ ಶಾಂಯತೇ ದುಃಖಂ ಕರ್ಣೋ ಯತ್ಪ್ರಾಹಸತ್ತದಾ ॥ 3-12-129 (16230)
ಚತುರ್ಭಿಃ ಕಾರಣೈಃ ಕೃಷ್ಣ ತ್ವಯಾ ರಕ್ಷ್ಯಾಽಸ್ಮಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಸಂಬಂಧಾದ್ಗೌರವಾತ್ಸಖ್ಯಾತ್ಪ್ರಭುತ್ವೇನೈವ ಕೇಶವ ॥ 3-12-130 (16231)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-131x (1822)
ಅಥ ತಾಮಬ್ರವೀತ್ಕೃಷ್ಣಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವೀರಸಮಾಗಮೇ।
ರೋದಿಷ್ಯಂತಿ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಹ್ಯೇವಂ ಯೇಷಾಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಸಿ ನಾಮಿನಿ ॥ 3-12-131 (16232)
ಬೀಭತ್ಸುಶರಸಂಛನ್ನಾಞ್ಶೋಣಿತೌಘಪರಿಪ್ಲುತಾನ್।
ನಿಹತಾನ್ವಲ್ಲಭಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಶಯಾನಾನ್ವಸುಧಾತಲೇ ॥ 3-12-132 (16233)
ಯತ್ಸಮರ್ಥಂ ಪಾಂಡವನಾಂ ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾ ಶುಚಃ।
ಸತ್ಯಂ ತೇ ಪ್ರತಿಜಾನಾಮಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜ್ಞೀ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-12-133 (16234)
ಪತೇದ್ದ್ಯೌರ್ಹಿಮವಾಞ್ಶೀರ್ಯೇತ್ಪೃಥಿವೀ ಶಕಲೀ ಭವೇತ್।
ಶುಷ್ಯೇತ್ತೋಯನಿಧಿಃ ಕೃಷ್ಣೇ ನ ಮೇ ಮೋಘಂ ವಚೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-12-134 (16235)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದ್ರೌಪದೀ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಮಥಾಚ್ಯುತಾತ್।
ಸಾಚೀಕೃತಮವೈಕ್ಷತ್ಸಾ ಪಾಂಚಾಲೀ ಮಧ್ಯಮಂ ಪತಿಂ ॥ 3-12-135 (16236)
ಆಬಭಾಷೇ ಮಹಾರಾಜ ದ್ರೌಪದೀಮರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ಮಾ ರೋದೀಃ ಶುಭತಾಂರಾಕ್ಷಿ ಯದಾಹ ಮಧುಸೂದನಃ।
ತಥಾ ತದ್ಭವಿತಾ ದೇವಿ ನಾನ್ಯಥಾ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 3-12-136 (16237)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನ ಉವಾಚ। 3-12-137x (1823)
ಅಹಂ ದ್ರೋಣಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಶಿಖಂಡೀ ತು ಪಿತಾಮಹಂ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಭೀಮಸೇನಃ ಕರ್ಣಂ ಹಂತಾ ಧನಿಜಯಃ ॥ 3-12-137 (16238)
ರಾಮಕೃಷ್ಣೌ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಅಜೇಯಾಃ ಸ್ಮ ರಣಏ ಸ್ವಸಃ।
ಅಪಿ ವೃತ್ರಹಣಾ ಯುದ್ಧೇ ಕಿಂ ಪುನರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜೈಃ ॥ 3-12-138 (16239)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-12-139x (1824)
ಇತ್ಯುಕ್ತೇಽಭಿಮುಖಾ ವೀರಾ ವಾಸುದೇವಮುಪಾಸ್ಥಿತಃ।
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕೇಶವೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-12-139 (16240)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 12 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-12-7 ನಿಕೃತ್ಯಾ ಛಲೇನ ॥ 3-12-8 ಅಭಿಷಂಗೇಣ ದುಃಖೇನ ಪರಾಭವೇನ ವಾ ॥ 3-12-11 ಯತ್ರ ಸಾಯಂಕಾಲಸ್ತತ್ರೈವ ಗೃಹಂ ಯಸ್ಯ ಸ ಯತ್ರಸಾಯಂಗೃಹಃ ॥ 3-12-14 ಉತ್ತರಾಸಂಗ ಉತ್ತರೀಯವಸ್ತ್ರಂ ॥ 3-12-17 ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಅಂತರಾತ್ಮೇತ್ಯ್ರಥಃ ॥ 3-12-19 ಭೌಮಂ ಭೂಮಿಪುತ್ರಂ। ಮೇಧ್ಯಂ ಯಜ್ಞಿಯಂ ॥ 3-12-20 ತತ್ಕರ್ಮ ಅಶ್ವೋತ್ಸರ್ಗಾಖ್ಯಂ ॥ 3-12-28 ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಯಕ್ವ್ಯಾಪ್ಯ। ಆದಿತ್ಯಸ್ಯಂದನೇ ಸೂರ್ಯದೇಹೇ ಭಾಸ್ಕರಮಂಡಲಾಭಿಮಾನಿನಂ ಜೀವಂ ॥ 3-12-30 ಸಾದಿತಾಃ ಛಿನ್ನಾಃ ಮೌರವಾಃ ಆಂತ್ರತಂತಿಮಯಾಃ। ಮುರ ವೇಷ್ಟನೇ ಅಸ್ಮಾದೌಣಾದಿಕೇ ಉಕ್ರಪ್ರತ್ಯಯೇ ತದ್ಧಿತಃ ॥ 3-12-31 ಜಾರೂಥ್ಯಾಂ ನಗರ್ಯಾಂ ॥ 3-12-32 ಸೌಭಂ ಖೇಚರಂ ಪುರಂ ॥ 3-12-36 ನೃಶಂಸ್ಯಂ ನಿರ್ದಯತ್ವಂ ॥ 3-12-37 ಚೈತ್ಯಂ ಆಯತನಂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಂ ಹೃದಯಪುಂಡರೀಕಂ। ಬಾಹ್ಯಂ ದೇವಾಲಯಾದಿ ॥ 3-12-38 ಆತ್ಮನೈವ ನಿಮಿತ್ತಾಂತರಂ ವಿನಾ ॥ 3-12-50 ಸಮಾವಾಯೇ ಸಮೂಹೇ। ಸಂರಬ್ಧೇಷು ಕುಪಿತೇಷು ॥ 3-12-65 ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಿಣೀ ರಜಸ್ವಲಾ ॥ 3-12-67 ಈಷುಃ ಐಚ್ಛನ್ ॥ 3-12-68 ಸ್ನುಷಾ ವಧೂಃ ॥ 3-12-69 ಧರ್ಮಪತ್ನೀಂ ಯಜ್ಞಸಂಯೋಗಿನೀಂ ॥ 3-12-70 ವಿಪ್ರಕೃತಾಂ ದುಃಖಂಪ್ರಾಪಿತಾಂ। ಮರ್ಷಯೇತಾಂ ಕ್ಷಮೇತಾಂ ॥ 3-12-74 ನಾನ್ವಪದ್ಯಂತ ನಾನುಗೃಹೀತವಂತಃ ॥ 3-12-78 ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಮಪರಾಧಂ। ದುರ್ಬಲೀಯಸಾಂ ದುರ್ಬಲತರಾಣಾಂ ॥ 3-12-80 ಅಧಿಜ್ಯಮಾರೋಪಿತಗುಣಂ ॥ 3-12-84 ಸಶೇಷತ್ವಾತ್। ಆಯುಷ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-12-85 ಪ್ರಮಾಣಕೋಟ್ಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣಾಖ್ಯೋ ಗಂಗಾತೀರಸ್ಥೋ ವಟವಿಶೇಷಸ್ತತ್ಪ್ರದೇಶೇ ॥ 3-12-88 ಅಪೋಥಯತ್ ಪ್ರಹೃತವಾನ್। ಅಪಹಸ್ತೇನ ಹಸ್ತಪೃಷ್ಠೇನ ॥ 3-12-89 ಉಪಾಧಾಕ್ಷೀತ್ ದಾಹಾರ್ಥಂ ಉಪಹೃತವಾನ್। ಆರ್ಯಾ ಶ್ವಶ್ರೂಃ ॥ 3-12-93 ವೈನತೇಯಃ ವಿನತಾಪುತ್ರಃ ॥ 3-12-106 ಕೃಪಾಸಂಗೃಹೀತೇನ ಶ್ನೇಹವಶೇನ ॥ 3-12-109 ಸಂಹೃತ್ಯ ಮುಷ್ಟೀಕೃತ್ಯ ॥ 3-12-119 ಏವಂ ಕ್ಲೇಶೈಃ ಸುಬಹುಭಿಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ। ನಿವಸಾಮಾರ್ಯಯಾ ಹೀನಾಃ ಕೃಷ್ಣ ಧೌಂಯಪುರಸ್ಸರಾ ಇತಿ ಕ. ಟ. ದ. ಪಾಠಃ ॥ 3-12-129 ವಿಶೋಕವದ್ವಿಶೋಕಾ ಇವ ॥ 3-12-130 ಸಂಬಂಧಾತ್ ಪಿತೃಷ್ವಸ್ರೀಯಭಾರ್ಯಾತ್ವಾತ್। ಗೌರವಾದಗ್ನಿಕುಂಡೋದ್ಭವತ್ವಾತ್। ಸಖ್ಯಾತ್ ಭಕ್ತಿಮತ್ತ್ವಾತ್। ಪ್ರಭುತ್ವೇನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವತ್ತ್ವೇನ ತ್ವದೀಯೇನ ॥ 3-12-138 ಸ್ವಸಃ ಹೇ ಭಗಿನಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 013
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.13. ಅಧ್ಯಾಯಃ 013
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತದ್ವ್ಯಸನಸ್ಯ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ಸ್ವಸ್ಯಾಸಾಂನಿಧ್ಯಹೇತುಕತ್ವಕಥನೇನ ಸಮಾಶ್ವಾಸನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-13-0 (16241)
ವಾಸದೇವ ಉವಾಚ। 3-13-0x (1825)
ನೈತತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭವಾನ್ಸ್ಯಾದ್ವಸುಧಾಧಿಪ।
ಯದ್ಯಹಂ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ಸ್ಯಾಂ ರಾಜನ್ಸನ್ನಿಹಿತಃ ಪುರಾ ॥ 3-13-1 (16242)
ಆಗಚ್ಛೇಯಮಹಂ ದ್ಯೂತಮನಾಹೂತೋಽಪಿ ಕೌರವೈಃ।
ಆಂಬಿಕೇಯೇನ ದುರ್ಧರ್ಷ ರಾಜ್ಞಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಚ।
ವಾರಯೇಯಮಹಂ ದ್ಯೂತಂ ಬಹೂಂದೋಪಾನ್ಪ್ರದರ್ಶಯನ್ ॥ 3-13-2 (16243)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಸಮಾನಾಯ್ಯ ಕೃಪಂ ಬಾಹ್ಲೀಕಮೇವ ಚ।
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯಂ ರಾಜಾನಮಲಂ ದ್ಯೂತೇನ ಕೌರವ ॥ 3-13-3 (16244)
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ತ್ವನ್ನಿಮಿತ್ತಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ತತ್ರಾಚಕ್ಷಮಹಂ ದೋಷಾನ್ಯೈರ್ಭವಾನ್ವ್ಯತಿರೋಪಿತಃ ॥ 3-13-4 (16245)
ವೀರಸೇನಸುತೋ ಯೈಸ್ತು ರಾಜ್ಯಾತ್ಪ್ರಭ್ರಂಶಿತಃ ಪುರಾ।
ಅತರ್ಕಿತವಿನಾಶಶ್ಚ ದೇವನೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-13-5 (16246)
ಸಾತತ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಸಂಗಸ್ಯ ವರ್ಣಯೇಯಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-13-6 (16247)
ಸ್ತ್ರಿಯೋಽಕ್ಷಾ ಮೃಗಯಾ ಪಾನಮೇತತ್ಕಾಮಸಮುತ್ಥಿತಂ।
ದುಃಖಂ ಚತುಷ್ಟಯ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಯೈರ್ನರೋ ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಶ್ರಿಯಃ ॥ 3-13-7 (16248)
ತತ್ರಸರ್ವತ್ರವಕ್ತವ್ಯಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಕೋವಿದಾಃ।
ವಿಶೇಷತಶ್ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ದ್ಯೂತೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ತದ್ವಿದಃ ॥ 3-13-8 (16249)
ಏಕಾಹಾದ್ದ್ರವ್ಯನಾಶೋಽತ್ರ ಧ್ರುವಂ ವ್ಯಸನಮೇವ ಚ।
ಅಭುಕ್ತನಾಶಶ್ಚಾರ್ಥಾನಾಂ ವಾಕ್ಪಾರುಷ್ಯಂ ಚ ಕೇವಲಂ ॥ 3-13-9 (16250)
ಏತಚ್ಚಾನ್ಯಚ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ಪ್ರಸಂಗಿಕಟುಕೋದಯಂ।
ದ್ಯೂತೇ ಬ್ರೂಯಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಮಾಸಾದ್ಯಾಂಬಿಕಾಸುತಂ ॥ 3-13-10 (16251)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಯದಿ ಮಯಾ ಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ವಚನಂ ಮಮ।
ಅನಾಮಯಂ ಸ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಶ್ಚ ಕುರೂಣಾಂ ಕುರುವರ್ದನ ॥ 3-13-11 (16252)
ನ ಚೇತ್ಸ ಮಮ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ಮಧುರಂ ವಚಃ।
ಪಥ್ಯಂ ಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾಂ ಬಲೇನ ತಂ ॥ 3-13-12 (16253)
ಅಥೈನಮವಿನೀತೇನ ಸುಹೃದೋ ನಾಮ ದುರ್ಹೃದಃ।
ಸಭಾಸದೋಽನುವರ್ತೇರಂಸ್ತಾಂಶ್ಚ ಇನ್ಯಾಂ ದುರೋದರಾನ್ ॥ 3-13-13 (16254)
ಅಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ತು ಕೌರವ್ಯ ಮಮಾನರ್ತೇಷ್ವಭೂತ್ತದಾ।
ಯೇನೇದಂ ವ್ಯಸನಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಭವಂತೋ ದ್ಯೂತಕಾರಿತಂ ॥ 3-13-14 (16255)
ಸೋಹಮೇತ್ಯ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ದ್ವಾರಕಾಂ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಅಶ್ರೌಷಂ ತ್ವಾಂ ವ್ಯಸನಿನಂ ಯುಯುಧಾನಾದ್ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-13-15 (16256)
ಶ್ರುತ್ವೈವ ಚಾಹಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ರಮಾನಸಃ।
ತೂರ್ಣಮಭ್ಯಾಗತೋಸ್ಮಿತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮೋ ವಿಶಂಪತೇ ॥ 3-13-16 (16257)
ಅಹೋ ಕೃಚ್ಛ್ರಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸ್ಮ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸೋಽಹಂ ತ್ವಾಂ ವ್ಯಸನೇ ಮಗ್ನಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಹ ಸೋದರೈಃ ॥ 3-13-17 (16258)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಇ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 13 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-13-4 ಅಹಂ ತತ್ರ ದ್ಯೂತೇ ದೋಷಾನ್ ಅಚಕ್ಷಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಥಿತವಾನ್ ಸ್ಯಾಮಿತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-13-5 ವೀರಸೇನಸುತಃ ನಲಃ। ಯೈಃ ಅಕ್ಷೈರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-13-6 ಸಾತತ್ಯಮವಿಚ್ಛೇದಂ। ಪ್ರಸಂಗಸ್ಯ ದ್ಯೂತಕ್ರೀಡಾಯಾಃ ಹೀಯಮಾನೋಽಪಿ ಜಯಾಶಯಾ ಪುನಃಪುನರ್ದೀವ್ಯತ್ಯೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-13-13 ಅಪನೀತೇನೇತಿಪಾಠೇ ಅನ್ಯಾಯೇನ। ದುರೋದರಾನ್ ದ್ಯೂತಕಾರಾನ್ ॥ 3-13-15 ಏತ್ಯಾಗತ್ಯ। ಯುಯುಧಾನಾತ್ಸಾತ್ಯಕೇಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 014
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.14. ಅಧ್ಯಾಯಃ 014
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಲ್ವೇನ ಯುದ್ಧಸ್ ಸ್ವಸ್ಯಾನಾಗಮನಹೇತುತ್ವಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-14-0 (16259)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-14-0x (1826)
ಅಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಕಥಂ ಕೃಷ್ಣ ತವಾಸೀದ್ವೃಷ್ಣಿನಂದನ।
ಕ್ವ ಚಾಸೀದ್ವಿಪ್ರವಾಸಸ್ತೇ ಕಿಂಚಾಕಾರ್ಷೀಃ ಪ್ರವಾಸತಃ ॥ 3-14-1 (16260)
ಕೃಷ್ಣ ಉವಾಚ। 3-14-2x (1827)
ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ನಗರಂ ಸೌಭಂ ಗತೋಽಹಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಿಹಂತುಂ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ರ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾರಣಂ ॥ 3-14-2 (16261)
ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾಂವಾಹುರ್ಯಃ ಸ ರಾಜಾ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ದಮಘೋಷಾತ್ಮಜೋ ವೀರಃ ಶಿಶುಪಾಲೋ ಮಯಾ ಹತಃ ॥ 3-14-3 (16262)
ಯಜ್ಞೇ ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ರಾಜಸೂಯೇಽರ್ಹಣಾಂ ಪ್ರತಿ।
ಸ ರೋಷವಶಮಾಪನ್ನೋ ನಾಮೃಷ್ಯತ ದುರಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-14-4 (16263)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತಂ ನಿಹತಂ ಸಾಲ್ವಸ್ತೀವ್ರರೋಷಸಮನ್ವಿತಃ।
ಉಪಾಯಾದ್ದ್ವಾರಕಾಂ ಶೂನ್ಯಾಮಿಹಸ್ಥೇ ಮಯಿ ಭಾರತ ॥ 3-14-5 (16264)
ಸ ತತ್ರ ಯುದ್ಧಮಕರೋದ್ಬಾಲಕೈರ್ವೃಷ್ಣಿಪುಂಗವೈಃ।
ನಿವೃತ್ತಃ ಕಾಮಗಂ ಸೌಭಮಾರುಹ್ಯೈವ ನೃಶಂಸವತ್ ॥ 3-14-6 (16265)
`ಚಿರಜೀವೀ ನೃಪಃ ಸೋಽಪಿ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪದ್ಮಜನ್ಮನಃ।'
ತತೋ ವೃಷ್ಣಿಪ್ರವೀರಾಂಸ್ತಾನ್ಬಾಲಾನ್ಹತ್ವಾ ಬಹೂಂಸ್ತದಾ।
ಪುರೋದ್ಯಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೇದಯಾಮಾಸ ದುರ್ಭತಿಃ ॥ 3-14-7 (16266)
ಉಕ್ತವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕ್ವಾಸೌ ವೃಷ್ಣಿಕುಲಾಧಮಃ।
ವಾಸುದೇವಃ ಸ ಮಂದಾತ್ಮಾ ವಸುದೇವಸುತೋ ಗತಃ ॥ 3-14-8 (16267)
ತಸ್ಯ ಯುದ್ಧಾರ್ಥಿನೋ ದರ್ಪಂ ಯುದ್ಧೇನಾಶಯಿತಾಽಸ್ಂಯಹಂ।
ಆನರ್ತಾಃ ಸತ್ಯಮಾಖ್ಯಾತ ತತ್ರ ಗಂತಾಽಸ್ಮಿ ಯತ್ರ ಸಃ ॥ 3-14-9 (16268)
ತಂ ಹತ್ವಾ ವಿನಿವರ್ತಿಷ್ಯೇ ಕಂಸಕೇಶಿನಿಷೂದನಂ।
ಅಹತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತಿಷ್ಯೇ ಸತ್ಯೇನಾಯುಧಮಾಲಭೇ । 3-14-10 (16269)
ಕ್ವಾಸೌ ಕ್ವಾಸಾವಿತಿ ಪುನಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಪ್ರಧಾವತಿ।
ಮಯಾ ಸಹ ರಣೇ ಯೋದ್ಧುಂ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಃ ಸ ಸೌಭರಾಟ್ ॥ 3-14-11 (16270)
ಅದ್ಯತಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಂ ಕ್ಷುದ್ರಂ ವಿಶ್ವಾಸಘಾತಿನಂ।
ಶಿಶುಪಾಲವಧಾಮರ್ಷಾದ್ಗಮಯಿಷ್ಯೇ ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 3-14-12 (16271)
ಮಮ ಪಾಪಸ್ವಭಾವೇನ ಭ್ರಾತಾ ಯೇನ ನಿಪಾತಿತಃ।
ಶಿಶುಪಾಲೋ ಮಹೀಪಾಲಸ್ತಂ ವಧಿಷ್ಯೇ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-14-13 (16272)
ಭ್ರಾತಾ ಬಾಲಶ್ಚ ರಾಜಾ ಚ ನ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮಕೋವಿದಃ।
ಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ಹತೋ ವೀರಸ್ತಂ ಹನಿಷ್ಯೇ ಜನಾರ್ದನಂ। 3-14-14 (16273)
ಏಕಮಾದಿ ಮಹಾರಾಜ ವಿಲಪ್ಯದಿವಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಕಾಮಗೇನ ಸ ಸೌಭೇನ ಕ್ಷಿಪ್ತ್ವಾ ಮಾಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-14-15 (16274)
ತಮಶ್ರೌಷಮಹಂ ಗತ್ವಾ ಯಥಾ ವೃತ್ತಃ ಸ ದುರ್ಮತಿಃ।
ಮಯಿ ಕೌರವ್ಯ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಮಾರ್ತಿಕಾವತಕೋ ನೃಪಃ ॥ 3-14-16 (16275)
ತತೋಽಹಮಪಿ ಕೌರವ್ಯ ರೋಷವ್ಯಾಕುಲಲೋಚನಃ।
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ರಾಜನ್ವಧಾಯಾಸ್ಯ ಮನೋ ದಧೇ ॥ 3-14-17 (16276)
ಆನರ್ತೇಷು ವಿಮರ್ದಂ ಚ ಕ್ಷೇಪಂ ಚಾತ್ಮನಿ ಕೌರವ।
ಪ್ರವೃದ್ಧಮವಲೇಪಂ ಚ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-14-18 (16277)
ತತಃ ಸೌಭವಧಾಯಾಹಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಸ ಮಯಾ ಸಾಗರಾವರ್ತೇ ದೃಷ್ಟ ಆಸೀತ್ಪರೀಪ್ಸತಾ ॥ 3-14-19 (16278)
ತತಃ ಪ್ರಧ್ಮಾಪ್ಯ ಜಲಜಂ ಪಾಂಚಜನ್ಯಮಹೇ ನೃಪ।
ಆಹೂಯ ಸಾಲ್ವಂ ಸಮರೇ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-14-20 (16279)
ತನ್ಮುಹೂರ್ತಮಭೂದ್ಯುದ್ಧಂ ತತ್ರ ಮೇ ದಾನವೈಃ ಸಹ।
ಶವೀಭೂತಾಶ್ಚ ಮೇ ಸರ್ವೇ ಭೂತಲೇ ಚ ನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-14-21 (16280)
ಏತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯೇನಾಹಂ ನಾಗಮಂ ತದಾ।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ಹಾಸ್ತಿನಪುರೇ ದ್ಯೂತಂ ಚಾವಿನಯೋತ್ಥಿತಂ।
ದ್ರುತಮಾಗತವಾನ್ಯುಷ್ಮಾಂದ್ರಷ್ಟುಕಾಮಃ ಸುದುಃಖಿತಾನ್ ॥ 3-14-22 (16281)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶೋಽಷ್ಯಾಯಃ ॥ 14 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-14-6 ಸೌಭಂ ಸುಷ್ಠು ಭಾಂತಿ ತೇ ಸುಭಾಃ ಕಾಂಚನಾದಯೋ ಧಾತವಸ್ತಜ್ಜಮ ॥ 3-14-9 ಆಖ್ಯಾತ ಕಥಯತ ॥ 3-14-16 ಮಾರ್ತಿಕಾವತಕಃ ಏತನ್ನಾಮಕದೇಶವಾಸೀ ॥ 3-14-18 ಅವಲೇಪಂ ಗರ್ವಂ ಜ್ಞಾತ್ವೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-14-19 ಸಾಗರಸ್ಯ ಆಸಮಂತಾದ್ವರ್ತೋ ವರ್ತನಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಸಾಗರದ್ವೀಪೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-14-20 ಜಲಜಂ ಶಂಖಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 015
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.15. ಅಧ್ಯಾಯಃ 015
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಲ್ವಸಮಾಗಮಸಮಯೇ ಉಗ್ರಸೇನಕೃತದ್ವಾರಕಾರಕ್ಷಣಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-15-0 (16282)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-15-0x (1828)
ವಾಸುದೇವ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಮತೇ।
ಸೌಭಸ್ಯ ವಧಮಾಚಕ್ಷ್ವ ನ ಹಿ ತೃಷ್ಯಾಮಿ ಕಥ್ಯತಃ ॥ 3-15-1 (16283)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-15-2x (1829)
ಹತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೌ ಮಯಾ ಶ್ರೌತಶ್ರವಂ ನೃಪ।
ಉಪಾಯಾದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಲ್ವೋ ದ್ವಾರವತೀಂ ಪುರೀಂ ॥ 3-15-2 (16284)
ಅರುಣತ್ತಾಂ ಸುದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತಃ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಸಾಲ್ವೋ ವೈಹಾಯಸಂ ಚಾಪಿ ತತ್ಪುರಂ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-15-3 (16285)
ತತ್ರಸ್ಥೋಽಥ ಮಹೀಪಾಲೋ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ತಾಂ ಪುರೀಂ।
ಅಭಿಸಾರೇಣ ಸರ್ವೇಣ ತತ್ರ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 3-15-4 (16286)
ಪುರೀ ಸಮಂತಾದ್ವಿಹಿತಾ ಸಪತಾಕಾ ಸತೋರಣಾ।
ಸಚಕ್ರಾ ಸಹುಡಾ ಚೈವ ಸಯಂತ್ರಖನಕಾ ತಥಾ ॥ 3-15-5 (16287)
ಸೋಪಶಲ್ಯಪ್ರತೋಲೀಕಾ ಸಾಟ್ಟಾಟ್ಟಾಲಕಗೋಪುರಾ।
ಸಚಕ್ರಗ್ರಹಿಣೀ ಚೈವ ಸೋಲ್ಕಾಲಾತಾವಪೋಥಿಕಾ ॥ 3-15-6 (16288)
ಸೋಷ್ಟಿಕಾ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಭೇರೀಪಣವಾನಕಾ।
ಸತೋಮರಾಂಕುಶಾ ರಾಜನ್ಸಶತಘ್ನೀಕಲಾಂಗಲಾ ॥ 3-15-7 (16289)
ಸಭುಶುಂಡ್ಯಶ್ಮಗುಡಕಾ ಸಾಯುಧಾ ಸಪರಶ್ವಧಾ।
ಲೋಹಚರ್ಮವತೀ ಚಾಪಿ ಸಾಗ್ನಿಃ ಸಗುಡಶೃಂಗಿಕಾ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ವಿಧಿನಾ ಸುಯುಕ್ತಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-15-8 (16290)
ರಥೈರನೇಕೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಗದಸಾಂಬೋದ್ಧವಾದಿಭಿಃ।
ಪುರುಷೈಃ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಸಮರ್ಥೈಃ ಪ್ರತಿವಾರಣೇ ॥ 3-15-9 (16291)
ಅತಿಖ್ಯಾತಕುಲೈರ್ವೀರೈರ್ದೃಷ್ಟವೀರ್ಯೈಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ಮಧ್ಯಮೇನ ಚ ಗುಲ್ಮೇನ ರಕ್ಷಿಭಿಃ ಸಾ ಸುರಕ್ಷಿತಾ।
ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಗುಲ್ಮೈಶ್ಚ ತಥಾ ಹಯೈಶ್ಚ ಸಪತಾಕಿಭಿಃ ॥ 3-15-10 (16292)
ಆಘೋಷಿತಂ ಚ ನಗರೇ ನ ಪಾತವ್ಯಾ ಸುರೇತಿ ವೈ।
ಪ್ರಮಾದಂ ಪರಿರಕ್ಷದ್ಭಿರುಗ್ರಸೇನೋದ್ಧವಾದಿಭಿಃ ॥ 3-15-11 (16293)
ಪ್ರಮತ್ತೇಷ್ವಭಿಘಾತಂ ಹಿ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಾಲ್ವೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಇತಿ ಕೃತ್ವಾಽಪ್ರಮತ್ತಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇವೃಷ್ಣ್ಯಂಧಕಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-15-12 (16294)
ಆನರ್ತಾಶ್ಚ ತಥಾ ಸರ್ವೇ ನಟನರ್ತಕಗಾಯಕಾಃ।
ಬಹಿರ್ನಿರ್ವಾಸಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ರಕ್ಷದ್ಭಿರ್ವಿತ್ತಸಂಚಯಂ ॥ 3-15-13 (16295)
ಸಂಕ್ರಮಾ ಭೇದಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನಾವಶ್ಚ ಪ್ರತಿಷೇಧಿತಾಃ।
ಪರಿಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಕೌರವ್ಯ ಕೀಲೈಃ ಸುನಿಚಿತಾಃ ಕೃತಾಃ ॥ 3-15-14 (16296)
ಉದಪಾನಾಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತಥೈವಾಪ್ಯಂಬರೀಷಕಾಃ।
ಸಮಂತಾತ್ಕ್ರೋಶಮಾತ್ರಂ ಚ ಕಾರಿತಾ ವಿಷಮಾ ಚ ಭೂಃ।
`ಸಂಕ್ರಮಾ ಭೇದಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಕಾರಾಶ್ಚ ನವೀಕೃತಾಃ ॥' 3-15-15 (16297)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ವಿಷಮಂ ದುರ್ಗಂ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಚ ಸುರಕ್ಷಿತಂ।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಚಾಯುಧೋಪೇತಂ ವಿಶೇಷೇಣ ತದಾಽನಘ ॥ 3-15-16 (16298)
ಸುರಕ್ಷಿತಂ ಸುಗುಪ್ತಂ ಚ ಸರ್ವಾಯುಧಸಮನ್ವಿತಂ।
ತತ್ಪುರಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಥೇಂದ್ರಭವನಂ ತಥಾ ॥ 3-15-17 (16299)
ನ ಚಾಮುದ್ರೋಽಭಿನಿರ್ಯಾತಿ ನ ಚಾಮುದ್ರಃ ಪ್ರವೇಶ್ಯತೇ।
ವೃಷ್ಣ್ಯಂಧಕಪುರೇ ರಾಜಂಸ್ತದಾ ಸೌಭಸಮಾಗಮೇ ॥ 3-15-18 (16300)
ಅನುರಧ್ಯಾಸು ಸರ್ವಾಸು ಚತ್ವರೇಷು ಚ ಕೌರವ।
ಬಲಂ ಬಭೂವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಭೂತಗಜವಾಜಿಮತ್ ॥ 3-15-19 (16301)
ದತ್ತವೇತನಭಕ್ತಂ ಚ ದತ್ತಾಯುಧಪರಿಚ್ಛದಂ।
ಕೃತೋಪಧಾನಂ ಚ ತದಾ ಬಲಮಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-15-20 (16302)
ನ ಕೃಪ್ಯವೇತನೀ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಚಾತಿಕ್ರಾಂತವೇತನೀ।
ನಾನುಗ್ರಹಭೃತಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಚಾದೃಷ್ಟಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-15-21 (16303)
ಏವಂ ಸುವಿಹಿತಾ ರಾಜಂದ್ವಾರಕಾ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಆಹುಕೇನ ಸುಗುಪ್ತಾ ಚ ರಾಜ್ಞಾ ರಾಜೀವಲೋಚನ ॥ 3-15-22 (16304)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 15 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-15-1 ಕಥ್ಯತಃ ಕಥಯತಃ ॥ 3-15-2 ಶ್ರುತಶ್ರವಾ ಶಿಶುಪಾಲಮಾತಾ ॥ 3-15-5 ಪತಾಕಾ ಧ್ವಜಾಂಚಲಃ। ತೋರಣಾನಿ ಬಹುರ್ದ್ವಾರಾಣಿ। ಚಕ್ರಾಣಿ ಯೋಧಗಣಾಃ। ಹುಡಾಸ್ತದಾಶ್ರಯಸ್ಥಾನಾನಿ। ಯಂತ್ರಾಣಿ ಆಗ್ನೇಯೌಷಧಬಲೇನ ದೃಷತ್ಪಿಂಡೋತ್ಕ್ಷೇಪಣಾನಿ। ಖನಕಾಃ ಸುರಂಗದ್ವಾರಾ ಗುಪ್ತಮಾರ್ಗಕರ್ತಾರಃ ॥ 3-15-6 ಉಪಶಲ್ಯಾ ಲೋಹಮುಖಾಃ ಕೀಲಾಸ್ತದ್ಯುಕ್ತಾಃ। ಪ್ರತೋಲ್ಯೋ ರಥ್ಯಾಮಾರ್ಗಾ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಾ। ಅಟ್ಟಾಲಕಾಃ ಉಪರಿಗೃಹಾಃ। ಗೋಪುರಾಣಿ ಪುರದ್ವಾರಾಣಿ। ಸಾಟ್ಟಾನಿ ಅಟ್ಟೇನ ಅನೇನ ಸಹಿತಾನಿ ಅಟ್ಟಾಲಕಾದೀನಿ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಾ ಚಕ್ರ ಗ್ರಹಣೀ ಸೈನ್ಯನಿಗ್ರಾಹಿಕಾ। ಸೋಲ್ಕಾಲಾತಾವಪೋಥಿಕಾ ಸೋಲ್ಕಮಲಾತಂ ಜ್ವಾಲಾಸಹಿತಮುಲ್ಮುಕಂ ಯಸ್ಯಾಂ ಸೋಲ್ಕಾಲಾತಾ। ಅವಬದ್ಧಾಃ ಪೋಥಿಕಾಃ ಯಂತ್ರಬದ್ಧಾಃ ಕಾಷ್ಠಪಾಷಾಣಾದಯೋ ರಿಪೂಣಾಮುಪರಿ ಪಾತನಾಯ ಯಸ್ಯಾಮಿತಿ ಪ್ರಾಂಚಃ। ಸಕಚಗ್ರಹಿಣೀ ಚೈವ ಇತಿ ಕ. ಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-15-7 ಉಷ್ಟ್ರಿಕಾ ಮೃಚ್ಚರ್ಮಮಯಾನಿ ಭಾಂಡಾನಿ। ಸರ್ಷ್ಟಿಕಾ ಸಾಂಕುಶೇತಿ ಕ. ಟ. ಪಾಠಃ। ಋಷ್ಟಯ ಆಯುಧವಿಶೇಷಾಃ ॥ 3-15-8 ಅಶ್ಮಗುಡಕಾಃ ವರ್ತುಲೀಕೃತಾಃ ಪಾಣಾಣಾಃ। ಲೋಹಮಯಾನಿ ಚರ್ಮಾಣಿ ಕಮಠಪೃಷ್ಠಾಕಾರಾಣಿ ಪ್ರಹಾರವಾರಕಾಣಿ। ಸಾಗ್ನಿಃ ಆಗ್ನೇಯೌಷಧಸಹಿತಾ। ಗುಡಾ ಗೋಲಕಾಃ। ಶೃಂಗಿಕಾಸ್ತದುತ್ಕ್ಷೇಪಕಯಂತ್ರಾಣಿ ॥ 3-15-9 ಸಮಂತಾತ್ಪರಿಪಾಲಿತೇ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-15-13 ನಿವಾಸಿತಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-15-14 ಸಂಕ್ರಮಾ ನದೀಸೇತವಃ। ಕೀಲೈಃ ಶೂಲೈಃ। ಸುನಿಚಿತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾಃ ॥ 3-15-15 ಉದಪಾನಾಃ ಕೂಪಾಃ। ಅಂಬರೀಷೋ ಗುಪ್ತಾಗ್ನಿಃ। ವಿಷಮಾ ಲೋಹಕಂಟಕಾದ್ಯಾಕೀರ್ಣಾ ॥ 3-15-19 ಅನುರಥ್ಯಾಸು ಪ್ರತಿರಧ್ಯಂ ॥ 3-15-20 ವೇತನಂ ಧನಂ। ಭಕ್ತಂ ನಿತ್ಯಭೋಜನಂ। ಕೃತೋಪಧಾನಂ ಕೃತವಿಶೇಷಂ ॥ 3-15-21 ಕುಪ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಣರೂಪ್ಯೇತರದ್ಧನಂ ತಾಂರಾದಿ। ಗ್ರಹೋ ರಣೋದ್ಯಮಸ್ತಮನುಲಕ್ಷೀಕೃತ್ಯ ಭೃತೋಽನುಗ್ರಹಭೃತಸ್ತತ್ಕಾಲಸ್ವೀಕೃತೋ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ ಕಿಂತು ಚಿರಸಂಭೃತಾ ಏವ। ನಾದತ್ತವೇತನಃ ಕಶ್ಚಿತ್ ಇತಿ ಕ. ಠ. ಪಾಠಃ ॥ 3-15-22 ಆಹುಕೇನ ಉಗ್ರಸೇನೇನ। ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 016
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.16. ಅಧ್ಯಾಯಃ 016
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಲ್ವಯಾದವಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-16-0 (16305)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-16-0x (1830)
ತಾಂ ತೂಪಯಾತೋ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಲ್ವಃ ಸೌಭಪತಿಸ್ತದಾ।
ಪ್ರಭೂತನರನಾಗೇನ ಬಲೇನೋಪವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-16-1 (16306)
ಸಮೇ ನಿವಿಷ್ಟಾಂ ಸಾ ಸೇನಾ ಪ್ರಭೂತಸಲಿಲಾಶಯೇ।
ಚತುರಂಗಬಲೋಪೇತಾ ಸಾಲ್ವರಾಜಾಭಿಪಾಲಿತಾ ॥ 3-16-2 (16307)
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಶ್ಮಶಾನಾನಿ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ವಲ್ಮೀಕಾಂಶ್ಚೈವ ಚೈತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಂನಿವಿಷ್ಟಮಭೂದ್ಬಲಂ ॥ 3-16-3 (16308)
ಅನೀಕಾನಾಂ ವಿಭಾಗೇನ ಪಂಥಾನಃ ಸುಕೃತಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಥಮಾ ನವಮಾಶ್ಚೈವ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಶಿಬಿರೇ ನೃಪ ॥ 3-16-4 (16309)
ಸರ್ವಾಯುಧಸಮೋಪೇತಂ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಂ।
ರಥನಾಗಾಶ್ವಕಲಿಲಂ ಪದಾತಿಜನಸಂಕುಲಂ ॥ 3-16-5 (16310)
ತುಷ್ಟಪುಷ್ಟಬಲೋಪೇತಂ ವೀರಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಂ।
ವಿಚಿತ್ರಧ್ವಜಸನ್ನಾಹಂ ವಿಚಿತ್ರರಥಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 3-16-6 (16311)
ಸಂನಿವೇಶ್ಯ ಚ ಕೌರವ್ಯ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ನರರ್ಷಭ।
ಅಭಿಸಾರಯಾಮಾಸ ತದಾ ವೇಗೈನ ಪತಗೇಂದ್ರವತ್ ॥ 3-16-7 (16312)
ತದಾಪತಂತಂ ಸಂದೃಶ್ಯ ಬಲಂ ಸಾಲ್ವಪತೇಸ್ತದಾ।
ನಿರ್ಯಾಯ ಯೋಧಯಾಮಾಸುಃ ಕುಮಾರಾ ವೃಷ್ಣಿನಂದನಾಃ ॥ 3-16-8 (16313)
ಅಸಹಂತೋಽಭಿಯಾನಂ ತತ್ಸಾಲ್ವರಾಜಸ್ಯ ಕೌರವ।
ಚಾರುದೇಷ್ಣಶ್ಚ ಸಾಂಬಶ್ಚ ಪ್ರದ್ಯುಂನಶ್ಚ ರಮಹಾರಥಃ ॥ 3-16-9 (16314)
ತೇ ರಥೈರ್ದಂಶಿತಾಃ ಸರ್ವೇವಿಚಿತ್ರಾಭರಣಧ್ವಜಾಃ।
ಸಂಸಕ್ತಾಃ ಸಾಲ್ವರಾಜಸ್ಯ ಬಹುಭಿರ್ಯೋಧಪುಂಗವೈಃ ॥ 3-16-10 (16315)
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಕಾರ್ಮುಕಂ ಸಾಂಬಃ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಸಚಿವಂ ರಣೇ।
ಯೀಧಯಾಮಾಸ ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಕ್ಷೇಮಧೂರ್ತಿಂ ಚಮೂಪತಿಂ ॥ 3-16-11 (16316)
ತಸ್ಯ ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ಜಾಂಬವತ್ಯಾಃ ಸುತೋ ಮಹತ್।
ಮುಮೋಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಥಾವರ್ಷಂ ಸಹಸ್ರದೃಕ್ ॥ 3-16-12 (16317)
ತದ್ಬಾಣವರ್ಷಂ ತುಮುಲಂ ವಿಷೇಹೇ ಸ ಚಮೂಪತಿಃ।
ಕ್ಷೇಮಧೂರ್ತಿರ್ಮಹಾರಾಜ ಹಿಮವಾನಿವ ನಿಶ್ಚಲಃ ॥ 3-16-13 (16318)
ತತಃ ಸಾಂಬಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕ್ಷೇಮಧೂರ್ತಿರಪಿ ಸ್ವಯಂ।
ಮುಮೋಚ ಮಾಯಾವಿಹಿತಂ ಶರಜಾಲಂ ಮಹತ್ತರಂ ॥ 3-16-14 (16319)
ತತೋ ಮಾಯಾಮಯಂ ಜಾಲಂ ಮಾಯಯೈವ ವಿದಾರ್ಯಸಃ।
ಸಾಂಬಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ರಥಮಸ್ಯಾಭ್ಯವರ್ಷತ ॥ 3-16-15 (16320)
ತತಃ ಸ ವಿದ್ಧಃ ಸಾಂಬೇನ ಕ್ಷೇಮಧೂರ್ತಿಶ್ಚಮೂಪತಿಃ।
ಅಪಾಯಾಜ್ಜವನೈರಶ್ವೈಃ ಸಾಂಬಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಃ ॥ 3-16-16 (16321)
ತಸ್ಮಿನ್ವಿಪ್ರದ್ರುತೇ ಶರೇ ಸಾಲ್ವಸ್ಯಾಥ ಚಮೂಪತೌ।
ವೇಗವಾನ್ನಾಮ ದೈತೇಯಃ ಸುತಂ ಮೇಽಭ್ಯದ್ರವದ್ಬಲೀ ॥ 3-16-17 (16322)
ಅಭಿಪನ್ನಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಂಬೋ ವೃಷ್ಣಿಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ವೇಗಂ ವೇಗವತೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಥೌ ವೀರೋ ವಿಧಾರಯನ್ ॥ 3-16-18 (16323)
ಸ ವೇಗವತಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಾಂಬೋ ವೇಗವತೀಂ ಗದಾಂ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ತರಸಾ ವೀರೋ ವ್ಯಾವಿದ್ಧ್ಯನ್ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-16-19 (16324)
ತಯಾ ತ್ವಭಿಹತೋ ರಾಜನ್ವೇಗವಾನ್ನ್ಯಪತದ್ಭುವಿ।
ವಾತರುಗ್ಣಂ ಇವ ಕ್ಷುಣ್ಣೋ ಜೀರ್ಣಮೂಲೋವನಸ್ಪತಿಃ ॥ 3-16-20 (16325)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ವೀರೇ ಗದಾರುಗ್ಣೇ ಮಹಾಸುರೇ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಮಹತೀಂ ಸೇನಾಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಮೇ ಸುತಃ ॥ 3-16-21 (16326)
ಚಾರುದೇಷ್ಣೇನ ಸಂಸಕ್ತೋ ವಿವಿಂಧ್ಯೋ ನಾಮ ದಾನವಃ।
ಮಹಾರಥಃ ಸಮಾಜ್ಞಾತೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾಧನುಃ ॥ 3-16-22 (16327)
ತತಃ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಚಾರುದೇಷ್ಣವಿವಿಂಧ್ಯಯೋಃ।
ವೃತ್ರವಾಸವಯೋ ರಾಜನ್ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ತಥಾಽಭವತ್ ॥ 3-16-23 (16328)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾಭಿಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಘ್ನತುಃ ಶರೈಃ।
ವಿನದಂತೌ ಮಹಾರಾಜ ಸಿಂಹಾವಿವ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 3-16-24 (16329)
ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಸ್ತತೋ ಬಾಣಮಗ್ನ್ಯರ್ಕೋಪಮವರ್ಚಸಂ।
ಅಭಿಮಂತ್ರ್ಯ ಮಹಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸಂದಧೇ ಶತ್ರುನಾಶನಂ ॥ 3-16-25 (16330)
ಸ ವಿವಿಂಧ್ಯಾಯ ಸಕ್ರೋಧಃ ಸಮಾಹೂಯ ಮಹಾರಥಃ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ಮೇ ಸುತೋ ರಾಜನ್ಸ ಗತಾಸುರಥಾಪತತ್ ॥ 3-16-26 (16331)
ವಿವಿಂಧ್ಯಂ ನಿಹೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಂ ಚ ವಿಕ್ಷೋಭಿತಾಂ ಚಮೂಂ।
ಕಾಮಗೇನ ಸ ಸೌಭೇನ ಸಾಲ್ವಃ ಪುನರುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-16-27 (16332)
ತತೋ ವ್ಯಾಕುಲಿತಂ ಸರ್ವಂ ದ್ವಾರಕಾವಾಸಿ ತದ್ಬಲಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಲ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸೌಭಸ್ಥಂ ಪೃಥಿವೀಗತಂ ॥ 3-16-28 (16333)
ತತೋ ನಿರ್ಯಾಯ ಕೌರವ್ಯ ಅವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಚ ತದ್ಬಲಂ।
ಆನರ್ತಾನಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರದ್ಯುಂನೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-16-29 (16334)
ಸರ್ವೇ ಭವಂತಸ್ತಿಷ್ಠಂತು ಸರ್ವೇ ಪಶ್ಯಂತು ಮಾಂ ಯುಧಿ।
ನಿವಾರಯಂತಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಬಲಾತ್ಸೌಭಂ ಸರಾಜಕಂ ॥ 3-16-30 (16335)
ಅಯಂ ಸೌಭಪತೇಃ ಸೇನಾಮಾಯಸೈರ್ಭುಜಗೈರಿವ।
ಧನುರ್ಭುಜವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೈರ್ನಾಶಯಂಯದ್ಯ ಯಾದವಾಃ ॥ 3-16-31 (16336)
ಆಶ್ವಸಧ್ವಂ ನ ಭೀಃ ಕಾರ್ಯಾ ಸೌಭರಾಡದ್ಯ ನಶ್ಯತಿ।
ಮಯಾಽಭಿಪನ್ನೋ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಸಸೌಭೋ ವಿನಶಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-16-32 (16337)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ಸಂಹೃಷ್ಟೇ ಪ್ರದ್ಯುಂನೇ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಧಿಷ್ಟಿತಂ ತದ್ಬಲಂ ದ್ವಾರಿ ಯುಯುಧೇ ಚ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-16-33 (16338)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 16 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-16-2 ಸಮೇ ದೇಶೇ ॥ 3-16-4 ಪ್ರವಣಾಯ ಚ ನೈವಾಸನ್ನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-16-5 ಕಲಿಲಂ ಸಂಕಟಂ। ಪದಾತಿಧ್ವಜಸಂಕುಲಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-16-7 ಅಭಿಸಾರಯಾಮಾಸ ನಗರಸಮೀಪಂ ಗಮಯಾಮಾಸ। ಸೈನ್ಯಂ ಪತಗೇಂದ್ರವತ್ಸೌಭಂ ಚೋಪರಿತಃ ಅಭಿಸಾರಯಾಮಾಸ ॥ 3-16-8 ಆಪತನ್ಸಮಾಪತತ್ ॥ 3-16-16 ಕ್ಷೇಮಧೂರ್ತಿಃ ಸ್ಮಯನ್ನಿವೇತಿ ಕ. ಟ. ಪಾಠಃ। ಅಪಾಯಾತ್ಪಲಾಯಿತಃ ॥ 3-16-18 ಅಭಿಪನ್ನಃ ಆಭಿಮುಖ್ಯೇನಾಸಾದಿತಃ ॥ 3-16-19 ವ್ಯಾವಿಧ್ಯ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ವ್ಯಾವಿಧ್ಯ ಭ್ರಾಮಯಿತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-16-20 ರುಗ್ಣಃ ಕ್ಷುಣ್ಣಶ್ಚ ಗಜಾದಿಪದಾಘಾತೈಃ ॥ 3-16-27 ಸೌಭೇನ ಖೇಚರೇಣ ಪುರೇಣ ॥ 3-16-29 ನಿರ್ಯಾಯ ನಿರ್ಗತ್ಯ। ಅವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಆಶ್ವಾಸ್ಯ। ಆನರ್ತಾನಾಂ ದ್ವಾರಕಾವಾಸಿನಾಂ ॥ 3-16-31 ಧನುರ್ಭುಜವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೈಃ ಧನುಷಃ ಭುಜೇನ ಕೌಟಿಲ್ಯೇನ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಣಜೇನ ನಿರ್ಮುಕ್ತೈಃ. ಭುಜ ಕೌಟಿಲ್ಯೇ ತುದಾದಿಃ ॥ 3-16-33 ಧಿಷ್ಠಿತಂ ಅಧಿಷ್ಠಿತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 017
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.17. ಅಧ್ಯಾಯಃ 017
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ್ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಲ್ವಪ್ರದ್ಯುಂನಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-17-0 (16339)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-17-0x (1831)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯೋ ಯಾದವಾನ್ಯಾದವರ್ಷಭ।
ದಂಶಿತೈರ್ಹರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಾಂಚನಂ ॥ 3-17-1 (16340)
ಉಚ್ಛ್ರಿತ್ಯ ಮಕರಂ ಕೇತುಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಲಂಕೃತಂ।
ಉತ್ಪತದ್ಭಿರಿವಾಕಾಶಂ ತೈರ್ಹಯೈರನ್ವಯಾತ್ಪರಾನ್ ॥ 3-17-2 (16341)
ವಿಕ್ಷಿಪನ್ನಾದಯಂಶ್ಚಾಪಿ ಧನುಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮಹಾಬಲೈಃ।
ತೂಣಖಂಗಧರಃ ಶೂರೋ ಬದ್ಧಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರವಾನ್ ॥ 3-17-3 (16342)
ಸವಿದ್ಯುಚ್ಛುರಿತಂ ಚಾಪಂ ವಿಹರನ್ವೈ ತಲಾತ್ತಲಂ।
ಮೋಹಯಾಮಾಸ ದೈತೇಯಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸೌಭನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-17-4 (16343)
ತಸ್ಯ ವಿಕ್ಷಿಪತಶ್ಚಾಪಂ ಸಂದಧಾನಸ್ಯ ಚಾಸಕೃತ್।
ನಾಂತರಂ ದದೃಶೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನಘ್ನಿತಃ ಶಾತ್ರವಾನ್ರಣೇ ॥ 3-17-5 (16344)
ಮುಖಸ್ಯ ವರ್ಣೋ ನ ವಿಕಲ್ಪತೇಽಸ್ಯ
ಚೇಲುಶ್ಚ ಗಾತ್ರಾಣಿ ನ ಚಾಪಿ ತಸ್ಯ।
ಸಿಂಹೋನ್ನತಂ ಚಾಪ್ಯಭಿಗರ್ಜತೋಽಸ್ಯ
ಶುಶ್ರಾವ ಲೋಕೋಽದ್ಭುತವೀರ್ಯಮಗ್ರ್ಯಂ ॥ 3-17-6 (16345)
ಜಲೇಚರಃ ಕಾಂಚನಯಷ್ಟಿಸಂಸ್ಥೋ
ವ್ಯಾತ್ತಾನನಃ ಶತ್ರುಬಲಪ್ರಮಾಥೀ।
ವಿತ್ರಾಸಯನ್ರಾಜತಿ ವಾಹಮುಖ್ಯೇ
ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಸೇನಾಪ್ರಮುಖೇ ಧ್ವಜಾಗ್ರ್ಯಃ ॥ 3-17-7 (16346)
ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ವಿನಿಷ್ಪತ್ಯ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಶತ್ರುಕರ್ಶನಃ।
ಸಾಲ್ವಮೇವಾಭಿದುದ್ರಾವ ವಿಧಿತ್ಸುಃ ಕಲಹಂ ನೃಪ ॥ 3-17-8 (16347)
ಅಭಿಯಾನಂ ತು ವೀರೇಣ ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನ ಮಹಾರಣೇ।
ನಾಮರ್ಷಯತ ಸಂಕ್ರುದ್ವಃ ಸಾಲ್ವಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ ॥ 3-17-9 (16348)
ಸರೋಷಮಹಮತ್ತೋ ವೈ ಕಾಮಗಾದವರುಹ್ಯ ಚ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸಾಲ್ವಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-17-10 (16349)
ತಯೋಃ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಸಾಲ್ವವೃಷ್ಣಿಪ್ರವೀರಯೋಃ।
ಸಮೇತಾ ದದೃಶುರ್ಲೋಕಾ ಬಲಿವಾಸವಯೋರಿವ ॥ 3-17-11 (16350)
ತಸ್ಯ ಮಾಯಾಮಯೋ ವೀರ ರಥೋ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಃ।
ಸಪತಾಕಃ ಸಧ್ವಜಶ್ಚ ಸಾನುಕರ್ಷಃ ಸ ತೂಣವಾನ್ ॥ 3-17-12 (16351)
ಸ ತಂ ರಥವರಂ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಮಾರುಹ್ಯ ಕಿಲ ಪ್ರಭೋ।
ಮುಮೋಚ ಬಾಣಾನ್ಕೌಖ್ಯ ಪ್ರದ್ಯುಂನಾಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-17-13 (16352)
ತತೋ ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ವ್ಯಸೃಜತ್ತರಸಾ ರಣೇ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನೋ ಭುಜವೇಗೇನ ಸಾಲ್ವಂ ಸಂಮೋಹಯನ್ನಿವ ॥ 3-17-14 (16353)
ಸ ತೈರಭಿಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ನಾಮರ್ಯತ ಸೌಭರಾಟ್।
ಶರಾಂದೀಪ್ತಾಗ್ನಿಸಂಕಾಶಾನ್ಮುಮೋಚ ತನಯೇ ಮಮ ॥ 3-17-15 (16354)
ತಮಾಪತಂತಂ ಬಾಣೌಧಂ ಸ ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಹಾಬಲಃ।
ತತಶ್ಚಾನ್ಯಾಞ್ಶರಾಂದೀಪ್ತಾನ್ಪ್ರಚಿಕ್ಷೇಪ ಸುತೇ ಮಮ ॥ 3-17-16 (16355)
ಸ ಸಾಲ್ವಬಾಣೈ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿದ್ಧೋ ರುಕ್ಮಿಣಿನಂದನಃ।
ಮುಮೋಚ ಬಾಣಂ ತ್ವರಿತೋ ಮರ್ಮಭೇದಿನಮಾಹವೇ ॥ 3-17-17 (16356)
ತಸ್ಯ ವರ್ಮ ವಿಭಿದ್ಯಾಶು ಸ ಬಾಣೋ ಮತ್ಸುತೇರಿತಃ।
ವಿವೇಶ ಹೃದಯಂ ಪತ್ರೀ ಸ ಪಪಾತ ಭೃಶಹತಃ ॥ 3-17-18 (16357)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ವೀರೇ ಸಾಲ್ವರಾಜೇ ವಿಚೇತಸಿ।
ಸಂಪ್ರದ್ರಬಂದಾನವೇಂದ್ರಾ ದಾರಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 3-17-19 (16358)
ಹಾಹಾಕೃತಮಭೂತ್ಸೈನ್ಯಂ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ನಷ್ಟಸಂಜ್ಞೇ ನಿಪತಿತೇ ತದಾ ಸೌಭಪತೌ ನೃಪೇ ॥ 3-17-20 (16359)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ಚ ಚೇತನಾಂ।
ಮುಮೋಚ ಬಾಣಾನ್ಸಹಸಾ ಪ್ರದ್ಯುಂನಾಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-17-21 (16360)
ತೇನ ಬಾಣೇನ ಮಹತಾ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಸಮರೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಜತ್ರುದೇಶೇ ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ದದೃಶೇ ತದಾ ॥ 3-17-22 (16361)
ತಂ ಸ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಸಾಲ್ವೋ ರುಕ್ಮಿಣಿನಂದನಂ।
ನನಾದ ಸಿಂಹನಾದಂ ವೈ ನಾದೇನಾಪೂರಯನ್ಮಹೀಂ ॥ 3-17-23 (16362)
ತತೋ ಮೋಹಂ ಸಮಾಪನ್ನೇ ತನಯೇ ಮಮ ಭಾರತ।
ಮುಮೋಚ ಬಾಣಾಂಸ್ತ್ವರಿತಃ ಪುನರನ್ಯಾಂದುರಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-17-24 (16363)
ಸ ತೈರಭಿಹತೋ ಬಾಣೈರ್ಬಹುಭಿಸ್ತೇನ ಮೋಹಿತಃ।
ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಃ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರದ್ಯುಂನೋಽಭೂದ್ರಣಾಜಿರೇ ॥ 3-17-25 (16364)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 17 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-17-1 ಹರಿಭಿಃ ಅಶ್ವೈಃ ॥ 3-17-2 ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅನ್ವಯಾತ್ ಉಪಗತಃ ॥ 3-17-3 ವಿಕ್ಷಿಪನ್ ಪರಾಂಧಿಕ್ವುರ್ವನ್। ಮಹಾಹಲೈಃ ಹಯೈಃ ॥ 3-17-4 ಸಮಾನಂ ವಿದ್ಯುಚ್ಛುರಿತೇನ ವಿದ್ಯುತ್ಕಂಪನೇನೇತಿ। ವಿದ್ಯುಚ್ಛುರಿತಂ। ತಲಾತ್ತಲಂ ಸವ್ಯಾಪಸವ್ಯಹಸ್ತತಲಪರಿವರ್ತೇನ ॥ 3-17-5 ವಿಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಕರ್ಷತಃ ॥ 3-17-6 ವಿಕಲ್ಪತೇ ಭಿದ್ಯತೇ ॥ 3-17-7 ಜಲೇಚರಃ ಮೀನಃ। ಸರ್ವತಿಮಿಪ್ರಮಾಥೀ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ವಾಹಮುಖ್ಯೇ ರಥಷೇಷ್ಠೇ ॥ 3-17-12 ಸಾನುಕರ್ಷಃ ರಥಾಧಸ್ಥಕಾಷ್ಠಂ ಅನುಕರ್ಷಃ ಸಃ। ರಥಃ ತೂಣವಾನ್ ॥ 3-17-16 ಆಪತತೇತಿ ವಿಸರ್ಗಲೋಪ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-17-22 ಜತ್ರುದೇಶೇ ಕಂಠಮೂಲೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 018
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.18. ಅಧ್ಯಾಯಃ 018
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪ್ರದ್ಯುಂನೇ ಸಾಲ್ವಬಾಣಾಭಿಹತ್ಯಾ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತೇ ಸಾರಥಿನಾ ರಣಾಂಗಣಾದನ್ಯತೋ ರಥಯಾಪನಂ ॥ 1 ॥ ತತಃ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೇನ ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನ ಸಾರಧಿಂ ಪ್ರತಿ ಸವಿಷಾದೋಕ್ತಿಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-18-0 (16365)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-18-0x (1832)
ಸಾಲ್ವಬಾಣಾರ್ದಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರದ್ಯುಂನೇ ಬಲಿನಾಂವರೇ।
ವೃಷ್ಣಯೋ ಭಗ್ನಸಂಕಲ್ಪಾ ವಿವ್ಯಥುಃ ಪೃತನಾಮುಖೇ ॥ 3-18-1 (16366)
ಹಾಹಾಕೃತಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ವೃಷ್ಣ್ಯಂಧಕಬಲಂ ತತಃ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನೇ ಮೋಹಿತೇ ರಾಜನ್ಸಾಲ್ವಃ ಪ್ರಮುದಿತೋಽಭವತ್ ॥ 3-18-2 (16367)
ತಂ ತಥಾ ಮೋಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾರಥಿರ್ಜವನೈರ್ಹಯೈಃ।
ರಣಾದಪಾಹರತ್ತೂರ್ಣಂ ಶಿಕ್ಷಿತೋ ದಾರುಕಿಸ್ತದಾ ॥ 3-18-3 (16368)
ನಾತಿದೂರಾಪಯಾತೇ ತು ರಥೇ ರಥವರಪ್ರಣುತ್।
ಧನುರ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಯಂತಾರಂ ಲಬ್ಧಸಜ್ಞೋಽಬ್ರವೀದಿದಂ ॥ 3-18-4 (16369)
ಸೌತೇ ಕಿಂ ತೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ಕಸ್ಮಾದ್ಯಾಸಿ ಪರಾಙ್ಮುಖಃ।
ನೈಷ ವೃಷ್ಣಿಪ್ರವೀರಾಣಾಮಾಹವೇ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-18-5 (16370)
ಕಚ್ಚಿತ್ಸೌತೇ ನ ತೇ ಮೋಹಃ ಸಾಲ್ವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾಹವೇ।
ವಿಷಾದೋ ವಾ ರಣಂʼ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ತ್ವಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-18-6 (16371)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 3-18-7x (1833)
ಜಾನಾರ್ದನೇ ನ ಮೇ ಮೋಹೋ ನಾಪಿ ಮಾಂ ಭಯಮಾವಿಶತ್।
ಅತಿಭಾರಂ ತು ತೇ ಮನ್ಯೇ ಸಾಲ್ವಂ ಕೇಶವನಂದನ ॥ 3-18-7 (16372)
ಸೋಭಿಯಾತಿ ಶನೈರ್ವೀರ ಬಲವಾನೇಷ ಪಾಪಕೃತ್।
ಮೋಹಿತಶ್ಚ ರಣೇ ಶೂರೋ ರಕ್ಷ್ಯಃ ಸಾರಥಿನಾ ರಥೀ ॥ 3-18-8 (16373)
ಆಯುಷ್ಮಂಸ್ತ್ವಂ ಮಯಾ ನಿತ್ಯಂ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾಽಪ್ಯಹಂ।
ರಕ್ಷಿತವ್ಯೋ ರಣೇ ನಿತ್ಯಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾಽಪಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-18-9 (16374)
ಏಕಶ್ಚಾಸಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬಹವಶ್ಚಾಪಿ ದಾನವಾಃ।
ನ ಸಮಂ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಾಹಂ ರಣಏ ಮತ್ವಾಽಪಯಾಮಿ ವಾ ॥ 3-18-10 (16375)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-18-11x (1834)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ಸೂತೇ ತು ತದಾ ಮಕರಕೇತುಮಾನ್।
ಉವಾಚ ಸೂತಂ ಕೌರವ್ಯ ಸಂನಿವರ್ತ್ಯ ರಥಂ ಪುನಃ ॥ 3-18-11 (16376)
ದಾರುಕಾತ್ಮಜ ಮೈವಂ ತ್ವಂ ಪುನಃ ಕಾರ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನ।
ನ್ಯಪಯಾನಂ ರಣಾತ್ಸೌತೇ ಜೀವತೋ ಮಮ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-18-12 (16377)
ನ ಸ ವೃಷ್ಣಿಕುಲೇ ಜಾತೋ ಯೋ ವೈ ತ್ಯಜತಿ ಸಂಗರಂ।
ಯೋ ವಾ ನಿಪತಿತಂ ಹಂತಿ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಚ ವಾದಿನಂ ॥ 3-18-13 (16378)
ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಚ ಯೋ ಹಂತಿ ಬಾಲಂ ವೃದ್ಧಂ ತಥೈವ ಚ।
ವಿರಥಂ ಮುಕ್ತಕೇಶಂ ಚ ಭಗ್ನಶಸ್ತ್ರಾಯುಧಂ ತಥಾ ॥ 3-18-14 (16379)
ತ್ವಂ ಚ ಸೂತಕುಲೇ ಜಾತೋ ವಿದಿತಃ ಸೂತಕರ್ಮಣಿ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಶ್ಚಾಸಿ ವೃಷ್ಣೀನಾಮಾಹವೇಷ್ವಪಿ ದಾರುಕೇ ॥ 3-18-15 (16380)
ಸ ಜಾನಂಶ್ಚರಿತಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ಪೃತನಾಮುಖೇ।
ಅಪಯಾನಂ ಪುನ ಸೌತೇ ಮೈವಂ ಕಾರ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-18-16 (16381)
ಅಪಯಾತಂ ಹತಂ ಪೃಷ್ಠೇ ಭ್ರಾಂತಂ ರಣಪಲಾಯಿತಂ।
ಗದಾಗ್ರಜೋ ದುರಾಧರ್ಷಃ ಕಿಂ ಮಾಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಮಾಧವಃ ॥ 3-18-17 (16382)
ಕೇಶವಸ್ಯಾಗ್ರಜೋ ವಾಽಪಿ ನೀಲವಾಸಾ ಮದೋತ್ಕಟಃ।
ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಬಲದೇವಃ ಸಮಾಗತಃ ॥ 3-18-18 (16383)
ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ರಣಸಿಂಹೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಅಪಯಾತಂ ರಣಾತ್ಸೂತ ಸಾಂಬಶ್ಚ ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ॥ 3-18-19 (16384)
ಚಾರುದೇಷ್ಣಶ್ಚ ದುರ್ಧರ್ಷಸ್ತಥೈವ ಗದಸಾರಣೌ।
ಅಕ್ರೂರಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕಿಂ ಮಾಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಸಾರಥೇ ॥ 3-18-20 (16385)
ಶೂರಂ ಸಂಭಾವಿತಂ ಶಾಂತಂ ನಿತ್ಯಂ ಪುರುಷಮಾನಿನಂ।
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ವೃಷ್ಣಿವೀರಾಣಾಂ ಕಿಂ ಮಾಂವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಂಗತಾಃ ॥ 3-18-21 (16386)
ಪ್ರದ್ಯುಂನೋಽಯಮುಪಾಯಾತಿ ಭೀತಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಹವಂ।
ಧಿಗೇನಮಿತಿ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ನ ತು ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಾಧ್ವಿತಿ ॥ 3-18-22 (16387)
ಧಿಗ್ವಾಚಾ ಪರಿಹಾಸೋಪಿ ಮಮ ವಾ ಮದ್ವಿಧಸ್ಯ ವಾ।
ಮೃತ್ಯುನಾಽಭ್ಯಧಿಕಃ ಸೌತೇ ಸ ತ್ವಂ ಮಾವ್ಯಪಯಾಃ ಪುನಃ ॥ 3-18-23 (16388)
ಭಾರಂ ಹಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಯಾತೋ ಮಧುನಿಹಾ ಹರಿಃ।
ಯಜ್ಞಂ ಬಾರತಸಿಂಹಸ್ಯ ನ ಹಿ ಶಕ್ಯೋಽದ್ಯಮರ್ಷಿತುಂ । 3-18-24 (16389)
ಕೃತವರ್ಮಾ ಮಯಾ ವೀರೋ ನಿರ್ಯಾಸ್ಯನ್ನೇವ ವಾರಿತಃ।
ಸಾಲ್ವಂ ನಿವಾರಯಿಷ್ಯೇಽಹಂ ತಿಷ್ಠ ತ್ವಮಿತಿ ಸೂತಜ ॥ 3-18-25 (16390)
ಸ ಚ ಸಂಭಾವಯನ್ಮಾಂ ವೈ ನಿವೃತ್ತೋ ಹೃದಿಕಾತ್ಮಜಃ।
ತಂ ಸಮೇತ್ಯ ರಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾರಥಂ ॥ 3-18-26 (16391)
ಉಪಯಾಂತಂ ದುರಾಧರ್ಷಂ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಂ।
ಪುರುಷಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಭುಜಂ ॥ 3-18-27 (16392)
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಬಲದೇವಂ ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇಽಂಧಕವೃಷ್ಣಯಃ।
ಮಯಾ ಸ್ಪರ್ಧಂತಿ ಸತತಂ ಕಿಂ ನು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾನಹಂ ॥ 3-18-28 (16393)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಣಮಿಮಂ ಸೌತೇ ಪೃಷ್ಠತೋಽಭ್ಯಾಹತಃ ಶರೈಃ।
ತ್ವಯಾಽಪನೀತೀ ವಿವಶೋ ನ ಜೀವೇಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-18-29 (16394)
ಸಂನಿವರ್ತ ರಥೇನಾಶು ಪುನರ್ದಾರುಕನಂದನ।
ನ ಚೈತದೇವಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಥಾಪತ್ಸು ಕಥಂಚನ ॥ 3-18-30 (16395)
ನ ಜೀವಿತಮಹಂ ಸೌತೇ ಬಹು ಮನ್ಯೇ ಕಥಂಚನ।
ಅಪಯಾತೋ ರಣಾದ್ಭೀತಃ ಪೃಷ್ಠತೋಽಭ್ಯಾಹತಃ ಶರೈಃ ॥ 3-18-31 (16396)
ಕದಾಽಪಿ ಸೂತಪುತ್ರ ತ್ವಂ ಜಾನೀಷೇ ಮಾಂ ಭಯಾರ್ದಿತಂ।
ಅಪಯಾತಂ ರಣಂ ಹಿತ್ವಾ ಯಥಾ ಕಾಪುರುಷಂ ತಥಾ ॥ 3-18-32 (16397)
ಅಯುಕ್ತಂ ತು ಮಯಾ ತ್ಯಕ್ತುಂ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ದಾರುಕಾತ್ಮಜ।
ಮಯಿ ಯುದ್ಧಾರ್ಥಿನಿ ಭೃಶಂ ಸ ತ್ವಂ ಯಾಹಿ ಯತೋ ರಣಂ ॥ 3-18-33 (16398)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ಣಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 19 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-18-2 ಪರೇ ಚ ಮುದಿತಾ ಭೃಶಂ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-18-11 ರಥಂ ಪುನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-18-19 ಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 019
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.19. ಅಧ್ಯಾಯಃ 019
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪ್ರದ್ಯುಂನಪರಾಜಿತಸ್ಯ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ರಣಾದಪಯಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-19-0 (16399)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-19-0x (1835)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕೌಂತೇಯ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ತತೋ ಮೃಧೇ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಮಬ್ರವೀಚ್ಛ್ಲಕ್ಷ್ಣಂ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಮಂಜಸಾ ॥ 3-19-1 (16400)
ನ ಮೇ ಭಯಂ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯಚ್ಛತೋ ಹಯಾನ್।
ಯುದ್ಧಜ್ಞೋಸ್ಮಿ ಚ ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ನಾತ್ರ ಕಿಂಚಿದತೋಽನ್ಯಥಾ ॥ 3-19-2 (16401)
ಆಯುಷ್ಮನ್ನುಪದೇಶಸ್ತು ಸಾರಥ್ಯೇ ವರ್ತತಾಂ ಸ್ಮೃತಃ।
ಸರ್ವಾರ್ಥೇಷು ರಥೀ ರಕ್ಷ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಭೃಶಪೀಡಿತಃ ॥ 3-19-3 (16402)
ತ್ವಂ ಹಿ ಸಾಲ್ವಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ಶರೇಣಾಭಿಹತೋ ಭೃಶಂ।
ಕಶ್ಮಲಾಭಿಹತೋ ವೀರ ತತೋಽಹಮಪಯಾತವಾನ್ ॥ 3-19-4 (16403)
ಸತ್ವಂ ಸಾತ್ವತಮುಖ್ಯಾದ್ಯ ಲಬ್ಧಸಂಜ್ಞೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಹಯಸಂಯಾನೇ ಶಿಕ್ಷಾಂ ಕೇಶವನಂದನ ॥ 3-19-5 (16404)
ದಾರುಕೇಣಾಹಮುತ್ಪನ್ನೋ ಯಥಾವಚ್ಚೈವ ಶಿಕ್ಷಿತಃ।
ವೀತಭೀಃ ಪ್ರವಿಶಾಂಯೇತಾಂ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಮಹತೀಂ ಚಮೂಂ ॥ 3-19-6 (16405)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-19-7x (1836)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ವೀರೋ ಹಯಾನ್ಸಂಚೋದ್ಯ ಸಂಗರೇ।
ರಶ್ಮಿಭಿಸ್ತು ಸಮುದ್ಯಂಯ ಜವೇನಾಭ್ಯಪತತ್ತದಾ ॥ 3-19-7 (16406)
ಮಂಡಲಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಯಮಕಾನೀತರಾಣಿ ಚ।
ಸವ್ಯಾನಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ದಕ್ಷಿಣಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-19-8 (16407)
ಪ್ರತೋದೇನಾಹತಾ ರಾಜನ್ರಶ್ಮಿಭಿಶ್ಚ ಸಮುದ್ಯತಾಃ।
ಉತ್ಪತಂತ ಇವಾಕಾಶಂ ವಿಬಭುಸ್ತೇ ಹಯೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-19-9 (16408)
ತೇ ಹಸ್ತಲಾಘವೋಪೇತಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ನೃಪ ದಾರುಕಿಂ।
ಉಹ್ಯಮಾನಾ ಇವ ತದಾ ನಾಸ್ಪೃಶಂಶ್ಚರಣೈರ್ಮಹೀಂ ॥ 3-19-10 (16409)
ಸೋಪಸವ್ಯಾಂ ಚಮೂಂ ತಸ್ಯ ಸಾಲ್ವಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಚಕಾರ ನಾತಿಯತ್ನೇನ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-19-11 (16410)
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣೋಪಸವ್ಯಂ ಸಾಲ್ವಃ ಸಮಿತಿದಾರುಣಃ।
ಯಂತಾರಮಸ್ಯ ಸಹಸಾ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಸಮಾರ್ದಯತ್ ॥ 3-19-12 (16411)
ದಾರುಕಸ್ಯ ಸುತಸ್ತಂ ತು ಬಾಣವೇಗಮಚಿಂತಯನ್।
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರಯಯಾವಪಸವ್ಯತಃ ॥ 3-19-13 (16412)
ತತೋ ಬಾಣಾನ್ಬಹುವಿಧಾನ್ಪುನರೇವ ಸ ಸೌಭರಾಟ್।
ಮುಮೋಚ ತನಯೇ ವೀರ ಮಮ ರುಕ್ಮಿಣಿನಂದನೇ ॥ 3-19-14 (16413)
ತಾನಪ್ರಾಪ್ತಾಞ್ಶಿತೈರ್ಬ್ರಾಣೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಪರವೀರಹಾ।
ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಃ ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ದರ್ಶಯನ್ಹಸ್ತಲಾಘವಂ ॥ 3-19-15 (16414)
ಛಿನ್ನಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನ ಚ ಸೌಭರಾಟ್।
ಆಸುರೀಂ ದಾರುಣೀಂ ಮಾಯಾಮಾಸ್ಥಾಯ ವ್ಯಸೃಜಚ್ಛರಾನ್ ॥ 3-19-16 (16415)
ಪ್ರಯುಜ್ಯಮಾನಮಾಜ್ಞಾಯ ದೈತೇಯಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣಾಂತರಾ ಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾಮುಮೋಚಾನ್ಯನ್ಪತಸ್ತ್ರಿಣಃ ॥ 3-19-17 (16416)
ತೇ ತದಸ್ತ್ರಂ ವಿಧೂಯಾಶು ವಿವ್ಯಧೂ ರುಧಿರಾಶನಾಃ।
ಶಿರಸ್ಯುರಸಿ ವಕ್ರೇ ಚ ಸ ಮುಮೋಹ ಪಪಾತ ಚ ॥ 3-19-18 (16417)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ಕ್ಷುದ್ರೇ ಸಾಲ್ವೇ ಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತೇ।
ರೌಕ್ಮಿಣೇಯೋಽಪರಂ ಬಾಣಂ ಸಂದಧೇ ಶತ್ರತಾಪನಃ ॥ 3-19-19 (16418)
ತಮರ್ಚಿತಂ ಸರ್ವದಾಶಾರ್ಹಪೂಗೈ-
ರಾಶೀರ್ಭಿರರ್ಕಜ್ವಲನಪ್ರಕಾಶಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶರಂ ಜ್ಯಾಮಭಿನೀಯಮಾನಂ
ಬಭೂವ ಹಾಹಾಕೃತಮಂತರಿಕ್ಷಂ ॥ 3-19-20 (16419)
ತತೋ ದೇವಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸಹಧನೇಶ್ವರಾಃ।
ನಾರದಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸು- ಶ್ವಸನಂ ಚ ಮನೋಜವಂ ॥ 3-19-21 (16420)
ತೌ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಮಾಗಂಯ ವಚೋಽಬ್ರೂತಾಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ನೈವ ವಧ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ವೀರ ಸಾಲ್ವರಾಜಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-19-22 (16421)
ಸಂಹರಸ್ವ ಪುನರ್ಬಾಣಮವಧ್ಯೋಽಯಂ ತ್ವಯಾ ರಣೇ।
ಏತಸ್ಯ ಚ ಶರಸ್ಯಾಜೌ ನಾವಧ್ಯೋಸ್ತಿ ಪುಮಾನ್ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-19-23 (16422)
ಮೃತ್ಯುರಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ರಣೇ ದೇವಕಿನಂದನಃ।
ಕೃಷ್ಣಃ ಸಂಕಲ್ಪಿತೋ ಧಾತ್ರಾ ತನ್ಮಿಥ್ಯಾ ನ ಭವೇದಿತಿ ॥ 3-19-24 (16423)
ತತಃ ಪರಮಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಶರಮುತ್ತಮಂ।
ಸಂಜಹಾರ ಧನುಃಶ್ರೇಷ್ಠಾತ್ತೂಣೇ ಚೈವ ನ್ಯವೇಶಯತ್ ॥ 3-19-25 (16424)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಲ್ವಃ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ವ್ಯಪಾಯಾತ್ಸಬಲಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರದ್ಯುಂನಶರಪೀಡಿತಃ ॥ 3-19-26 (16425)
ಸ ದ್ವಾರಕಾಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಾಲ್ವೋ ವೃಷ್ಣಿಭಿರಾರ್ದಿತಃ।
ಸೌಭಮಾಸ್ಥಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ದಿವಮಾಚಕ್ರಮೇ ತದಾ ॥ 3-19-27 (16426)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 20 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-19-8 ಯಮಕಾನಿ ಸದೃಶಾನಿ। ಇತರಾಣಿ ವಿಸದೃಶಾನಿ ॥ 3-19-10 ದಹ್ಯಮಾನಾ ಇವೇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 020
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.20. ಅಧ್ಯಾಯಃ 020
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಂವಸ್ಯ ಸಾಲ್ವೇನ ಸಹ ಯುದ್ಧಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-20-0 (16427)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-20-0x (1837)
ಆನರ್ತನಗರಂ ಮುಕ್ತಂ ತತೋಽಹಮಗಮಂ ತದಾ।
ಮಹಾಕ್ರತೌ ರಾಜಸೂಯೇ ನಿವೃತ್ತೇ ನೃಪತೇ ತವ ॥ 3-20-1 (16428)
ಅಪಶ್ಯಂ ದ್ವಾರಕಾಂ ಚಾಹಂ ಮಹಾರಾಜ ಹತತ್ವಿಷಂ।
ನಿಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಷಟ್ಕಾರಾಂ ನಿರ್ಭೂಷಣವರಸ್ತ್ರಿಯಂ ॥ 3-20-2 (16429)
ಅನಭಿಜ್ಞೇಯರೂಪಾಣಿ ದ್ವಾರಕೋಪವನಾನಿ ಚ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಂಕೋಪಪನ್ನೋಽಹಮಪೃಚ್ಛಂ ಹೃದಿಕಾತ್ಮಜಂ ॥ 3-20-3 (16430)
ಅಸ್ವಸ್ಥನರನಾರೀಕಮಿದಂ ವೃಷ್ಣಿಕುಲಂ ಭೃಶಂ।
ಕಿಮಿದಂ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 3-20-4 (16431)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ತು ಮಯಾ ವಿಸ್ತರೇಣೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ರೋಧಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಸಾಲ್ವೇನ ಹಾರ್ದಿಕ್ಯೋ ರಾಜಸತ್ತಮ ॥ 3-20-5 (16432)
ತತೋಽಹಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।
ವಿನಾಶೇ ಸಾಲ್ವರಾಜಸ್ಯ ತದೈವಾಕರವಂ ಮತಿಂ ॥ 3-20-6 (16433)
ತತೋಽಹಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಪುರೇ ಜನಂ ॥
ರಾಜಾನಮಾಹುಕಂ ಚೈವ ತಥೈವಾಕನದುಂದುಭಿಂ ॥ 3-20-7 (16434)
ಸರ್ವಾನ್ವೃಷ್ಣಿಪ್ರವೀರಾಂಶ್ಚ ಹರ್ಷಯನ್ನಬ್ರುವಂ ತದಾ।
ಅಪ್ರಮಾದಃ ಸದಾ ಕಾರ್ಯೋ ನಗರೇ ಯಾದವರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-20-8 (16435)
ಸಾಲ್ವರಾಜವಿನಾಶಾಯ ಪ್ರಯಾತಂ ಮಾಂ ನಿಬೋಧತ।
ನಾಹತ್ವಾ ತಂ ನಿವರ್ತಿಷ್ಯೇ ಪುರೀಂ ದ್ವಾರವತೀಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-20-9 (16436)
ಸಸಾಲ್ವಂ ಸೌಭನಗರಂ ಹತ್ವಾ ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಮಿ ವಃ ಪುನಃ।
ತ್ರಿಃಸಾಮಾ ಹನ್ಯತಾಮೇಷಾ ದುಂದುಭಿಃ ಶತ್ರುಭೀಷಣಾ ॥ 3-20-10 (16437)
ತೇ ಮಯಾಽಽಶ್ವಾಸಿತಾ ವೀರಾ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಸರ್ವೇ ಮಾಮಬ್ರುವನ್ಹೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಯಾಹಿ ಜಹಿಶಾತ್ರವಾನ್ ॥ 3-20-11 (16438)
ತೈಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಭಿರ್ವೀರೈರಾಶೀರ್ಭಿರಭಿನಂದಿತಃ।
ವಾಚಯಿತ್ವಾ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಭವಂ ॥ 3-20-12 (16439)
ಶೈಬ್ಯಸುಗ್ರೀವಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನಾನಾದಯಂದಿಶಃ।
ಪ್ರಧ್ಮಾಯ ಶಂಖಪ್ರವರಂ ಪಾಂಚಜನ್ಯಮಹಂ ನೃಪ ॥ 3-20-13 (16440)
ಪ್ರಯಾತೋಸ್ಮಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ।
ಕ್ಲೃಪ್ತೇನ ಚತುರಂಗೇಣ ಯತ್ತೇನ ಜಿತಕಾಶಿನಾ ॥ 3-20-14 (16441)
ಸಮತೀತ್ಯ ಬಹೂಂದೇಶಾನ್ಗಿರೀಂಶ್ಚ ಬಹುಪಾದಪಾನ್।
ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಮಾರ್ತಿಕಾವತಮಾಸದಂ ॥ 3-20-15 (16442)
ತತ್ರಾಶ್ರೌಷಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸಾಲ್ವಂ ಸಾಗರಮಂತಿಕಾತ್।
ಪ್ರಯಾಂತಂ ಸೌಭಮಾಸ್ಥಾಯ ತಮಹಂ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಗಾಂ ॥ 3-20-16 (16443)
`ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಲ್ವರಾಜಮಥಾಂತಿಕೇ।'
ತತಃ ಸಾಗರಮಾಸಾದ್ಯ ಕುಕ್ಷೌ ತಸ್ಯ ಮಹೋರ್ಮಿಣಃ।
ಸಮುದ್ರನಾಭ್ಯಾಂ ಸಾಲ್ವೋಽಭೂತ್ಸೌಭಮಾಸ್ಥಾಯ ಶತ್ರುಹನ್ ॥ 3-20-17 (16444)
`ಸ ಮಾಮಾಲೋಕ್ಯ ಸಹಸಾ ಸೇನಾಂ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಾಹಿಣೋನ್ಮೃಧೇ।
ಮದ್ಬಾಹುನಾ ಚ ಸೇನಾಯಾಂ ಶಿಷ್ಟಾಯಾಂ ಕಿಂಚಿದೇವ ಚ' 3-20-18 (16445)
ಸ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಸಹಸಾ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಆಹ್ವಯಾಮಾಸ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಯುದ್ಧಾಯೈವ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-20-19 (16446)
ತಸ್ಯ ಶಾರ್ಂಗವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ।
ಪುರಂ ನಾಸಾದ್ಯತ ಶರೈಸ್ತತೋ ಮಾಂ ರೋಷ ಆವಿಶತ್ ॥ 3-20-20 (16447)
ಸ ಚಾಪಿ ಪಾಪಪ್ರಕೃತಿರ್ದೈತೇಯಾಪಶದೋ ನೃಪ।
ಮಯ್ಯವರ್ಷತ ದುರ್ಧರ್ಷಃ ಶರಧಾರಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-20-21 (16448)
ಸೈನಿಕಾನ್ಮಮ ಸೂತಂ ಚ ಹಯಾಂಶ್ಚ ಸ ಸಮಾಕಿರತ್।
ಅಚಿಂತಯಂತಸ್ತು ಶರಾನ್ವಯಂ ಯುಧ್ಯಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-20-22 (16449)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶರಾಣಾಂ ನತಪರ್ವಣಾಂ।
ಚಿಕ್ಷಿಪುಃ ಸಮರೇ ವೀರಾ ಮಯಿ ಸಾಲ್ವಪದಾನುಗಾಃ ॥ 3-20-23 (16450)
ತೇ ಹಯಾಂಶ್ಚ ರಥಂ ಚೈವ ಧ್ವಜಂ ದಾರುಕಮೇವ ಚ।
ಛಾದಯಾಮಾಸುರಸುರಾಸ್ತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ ॥ 3-20-24 (16451)
ನ ಹಯಾ ನ ರಥೋ ವೀರ ನ ಧ್ವಜೋ ನ ಚ ದಾರುಕಃ।
ಅದೃಶ್ಯಂತ ಶರೈಶ್ಛನ್ನಾಸ್ತಥಾಽಹಂ ಸೈನಿಕಾಶ್ಚ ಮೇ ॥ 3-20-25 (16452)
ತತೋಽಹಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಶರಾಣಾಮಯುತಾನ್ಬಹೂನ್।
ಆಮಂತ್ರಿತಾನಾಂ ಧನುಷಾ ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾಽಕ್ಷಿಪಂ ॥ 3-20-26 (16453)
ನ ತತ್ರವಿಷಯಸ್ತ್ವಾಸೀನ್ಮಮ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಖೇ ವಿಷಕ್ತಂ ಹಿ ತತ್ಸೌಭಂ ಕ್ರೋಶಮಾತ್ರ ಇವಾಭವತ್ ॥ 3-20-27 (16454)
ತತಸ್ತೇ ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ವೈ ದಿವಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಹರ್ಷಯಾಮಾಸುರುಚ್ಚೈರ್ಮಾಂ ಸಿಂಹನಾದತಲಸ್ವನೈಃ ॥ 3-20-28 (16455)
ಮತ್ಕಾರ್ಮುಕವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ದಾನವಾನಾಂ ಮಹಾರಣೇ।
ಅಂಗೇಷು ರುಧಿರಾಕ್ತಾಸ್ತೇ ವಿವಿಶುಃ ಶಲಭಾ ಇವ ॥ 3-20-29 (16456)
ತತೋ ಹಲಹಲಾಶಬ್ದಃ ಸೌಭಮಧ್ಯೇ ವ್ಯವರ್ಧತ।
ವಧ್ಯತಾಂ ವಿಶಿಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪತತಾಂ ಚ ಮಹಾರ್ಣವೇ ॥ 3-20-30 (16457)
ತೇ ನಿಕೃತ್ತಭುಜಸ್ಕಂಧಾಃ ಕಬಂಧಾಕೃತಿದರ್ಶನಾಃ।
ನದಂತೋ ಭೈರವಾನ್ನಾದಾನ್ನಿಪತಂತಿ ಸ್ಮ ದಾನವಾಃ।
ಪತಿತಾಸ್ತೇಽಪಿ ಭಕ್ಷ್ಯಂತೇ ಸಮುದ್ರಾಂಭೋನಿವಾಸಿಭಿಃ ॥ 3-20-31 (16458)
ತತೋ ಗೋಕ್ಷೀರಕುಂದೇಂದುಮೃಣಾಲರಜತಪ್ರಭಂ।
ಜಲಜಂ ಪಾಂಚಜನ್ಯಂ ವೈ ಪ್ರಾಣೇನಾಹಮಪೂರಯಂ ॥ 3-20-32 (16459)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪತಿತಾಂಸ್ತತ್ರ ಸಾಲ್ವಃ ಸೌಭಪತಿಸ್ತತಃ।
ಮಾಯಾಯುದ್ಧೇನ ಮಹತಾ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ಯುಧಿ ॥ 3-20-33 (16460)
ತತೋ ಗದಾ ಹಲಾಃ ಪ್ರಾಸಾಃ ಶೂಲಶಕ್ತಿಪರಶ್ಚಥಾಃ।
ಅಸಯಃ ಶಕ್ತಿಕುಲಿಶಪಾಶರ್ಷ್ಟಿಕನಪಾಃ ಶರಾಃ।
ಪಟ್ಟಸಾಶ್ಚ ಭುಶುಂಡ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಪತಂತ್ಯನಿಶಂ ಮಯಿ ॥ 3-20-34 (16461)
ತಾಮಹಂ ಮಾಯಯೈವಾಶು ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ವ್ಯನಾಶಯಂ।
ತಸ್ಯಾಂ ಹತಾಯಾಂ ಮಾಯಾಯಾಂ ಗಿರಿಶೃಂಗೈರಯೋಧಯತ್ ॥ 3-20-35 (16462)
ತತೋಽಭವತ್ತಮ ಇವ ಪ್ರಕಾಶ ಇವ ಚಾಭವತ್।
ದುರ್ದಿನಂ ಸುದಿನಂ ಚೈವ ಶೀತಮುಷ್ಣಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-20-36 (16463)
ಅಂಗಾರಪಾಂಸುವರ್ಷಂ ಚ ಶಸ್ತ್ರವರ್ಷಂ ಚ ಭಾರತ।
ಏವಂ ಮಾಯಾಂ ಪ್ರಕುರ್ವಾಣೋ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ರಿಪುಃ ॥ 3-20-37 (16464)
ವಿಜ್ಞಾಯ ತದಹಂ ಸರ್ವಂ ಮಾಯಯೈವ ವ್ಯನಾಶಯಂ।
ಯಥಾಕಾಲಂ ತು ಯುದ್ಧೇನ ವ್ಯಧಮಂ ಸರ್ವತಃ ಶರೈಃ ॥ 3-20-38 (16465)
`ತತೋ ಹತಾಯಾಂ ಚ ಮಯಾ ಮಾಯಾಯಾಂ ಯುಧಿ ದಾನವಃ।
ಮಾಯಾಮನ್ಯಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಚಕಾರ ಮತಿಮೋಹಿನೀಂ ॥' 3-20-39 (16466)
ತತೋ ವ್ಯೋಮ ಮಹಾರಾಜ ಶತಸೂರ್ಯಮಿವಾಭವತ್।
ಶತಚಂದ್ರಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಸಹಸ್ರಾಯುತತಾರಕಂ ॥ 3-20-40 (16467)
ತತೋ ನಾಜ್ಞಾಯತ ತದಾ ದಿವಾರಾತ್ರಂ ತಥಾ ದಿಶಃ।
ತತೋಽಹಂ ಮೋಹಮಾಪನ್ನಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ತ್ರಂ ಸಮಯೋಜಯಂ ॥ 3-20-41 (16468)
ತದಸ್ತ್ರಮಸ್ತಮಸ್ತ್ರೇಣ ವಿಧೂತಂ ಶರತೂಲವತ್।
ತಥಾ ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಲಬ್ಧಾಲೋಕಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುನಃ ಶತ್ರುಮಯೋಧಯಂ ॥ 3-20-42 (16469)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 20 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-20-3 ಹೃದಿಕಾತ್ಮಜಂ ಕೃತಕರ್ಮಾಣಂ ॥ 3-20-10 ತ್ರಿಃಸಾಮಾ ತ್ರಿಸ್ವರಾ ನೀಚಮಂದ್ರತಾರಭಾವೇನ ॥ 3-20-12 ವಾಚಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಸ್ತಿವಾದಾನಿತಿ ಶೇಷಃ। ಶಿರಸಾ ಹರಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಶಿರಸಾಹುಕಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-20-14 ಜಿತಕಾಶಿನಾ ಜಯಶೋಭಿನಾ ॥ 3-20-15 ಮಾರ್ತಿಕಾವತಂ ದೇಶವಿಶೇಷಂ। ಆಸದಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ॥ 3-20-16 ಸಾಗರಮಂತಿಕಾತ್ ಸಾಗರಸಮೀಪೇ। ಅನ್ವಗಾಂ ಅನುಗತವಾನಸ್ಮಿ ॥ 3-20-17 ಮಹೋರ್ಮಿಣಃ ಮಹೋರ್ಮಿಮತಃ। ವ್ರೀಹ್ಯಾದಿತ್ವಾದಿನಿಃ। ನಾಭ್ಯಾಂ ಗರ್ಭೇ ಗುಪ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-20-20 ತಸ್ಯ ಪುರಂ ಮದೀಯೈಃ ಶರೈರ್ನಾಸಾದ್ಯತೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-20-26 ಆಮಂತ್ರಿತಾನಾಂ ಅಭಿಮಂತ್ರಿತಾನಾಂ। ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಅಲೌಕಿಕಯಾ ಅಸ್ತ್ರಿವಿದ್ಯಯಾ ॥ 3-20-30 ವಧ್ಯತಾಂ ವಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ॥ 3-20-32 ಪ್ರಾಣಏನ ಬಲೇನ ॥ 3-20-34 ಶಕ್ತ್ಯಾದೀನಾಂ ಕನೋ ದೀಪ್ತಿರ್ಗತಿಃ ಶೋಭಾ ವಾ ತಾಂ ಪಾಂತಿ ತೇ। ಕಾರ್ತಿಕೇಯೇಂದ್ರವರುಣಯಮಾಯುಧತುಲ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 021
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.21. ಅಧ್ಯಾಯಃ 021
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣಸಾಲ್ವಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥ ಸಾಲ್ವೇನ ಸ್ವಮಾಯಾಸೃಷ್ಟವಸುದೇವಸ್ಯ ಶಿರಶ್ಛೇದನಪ್ರದರ್ಶನೇನ ಕೃಷ್ಣವ್ಯಾಮೋಹನಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ಮುಹೂರ್ತೇನ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೇನ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸ್ವಾನುಭೂತಸ್ಯ ಮಾಯಿಕತ್ವಾಧ್ಯವಸಾಯಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-21-0 (16470)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-21-0x (1838)
ಏವಂ ಸ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸಾಲ್ವೋ ರಾಜ್ಞಂ ಮಹಾರಿಪುಃ।
ಯುಧ್ಯಮಾನೋ ಮಯಾ ಸಂಖ್ಯೇ ವಿಯದಭ್ಯಗಮತ್ಪುನಃ ॥ 3-21-1 (16471)
ತತಃ ಶತಘ್ನೀಶ್ಚ ಮಹಾಗದಾಶ್ಚ
ದೀಪ್ತಾಶ್ಚ ಶೂಲಾನ್ಮುಸಲಾನಸೀಂಶ್ಚ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ರೋಷಾನ್ಮಯಿ ಮಂದಬುದ್ಧಿಃ
ಸಾಲ್ವೋ ಮಹಾರಾಜ ಜಯಾಭಿಕಾಂಕ್ಷೀ ॥ 3-21-2 (16472)
ತಾನಾಶುಗೈರಾಪತತೋಽಹಮಾಶು
ನಿವಾರ್ಯ ತೂರ್ಣಂ ಖಗಮಾನ್ಖ ಏವ।
ದ್ವಿಧಾ ತ್ರಿತಾ ಚಾಚ್ಛಿನಮಾಶು ಮುಕ್ತೈ-
ಸ್ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ನಿನದೋ ಬಭೂವ ॥ 3-21-3 (16473)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರೇಣ ಶರಾಣಾಂ ನತಪರ್ವಣಾಂ।
ದಾರುಕಂ ವಾಜಿನಶ್ಚೈವ ರಥಂ ಚ ಸಮವಾಕಿರತ್ ॥ 3-21-4 (16474)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ವೀರ ದಾರುಕೋ ವಿಹ್ವಲನ್ನಿವ।
ಸ್ಥಾತವ್ಯಮಿತಿ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಸಾಲ್ವಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಅವಸ್ಥಾತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ಅಂಗಂ ಮೇ ವ್ಯವಸೀದತಿ ॥ 3-21-5 (16475)
ಇತಿ ತಸ್ಯ ನಿಶಂಯಾಹಂ ಸಾರಥೇಃ ಕರುಣಂ ವಚಃ।
ಅವೇಕ್ಷಮಾಣೋ ಯಂತಾರಮಪಶ್ಯಂ ಶರಪೀಡಿತಂ ॥ 3-21-6 (16476)
ನ ತಸ್ಯೋರಸಿ ನೋ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ನ ಕಾಯೇ ನ ಭುಜದ್ವಯೇ।
ಅಂತರಂ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಶ್ಯಾಂಯನಿಚಿತಂ ಶರೈಃ ॥ 3-21-7 (16477)
ಸ ತು ಬಾಣವರೋತ್ಪೀಡಾದ್ವಿಸ್ರವತ್ಯಸೃಗುಲ್ಬಣಂ।
ಅಭಿವೃಷ್ಟೋ ಯಥಾ ಮೇಘೈರ್ಗಿರಿರ್ಗೈರಿಕಧಾತುಮಾನ್ ॥ 3-21-8 (16478)
ಅಭೀಶುಹಸ್ತಂ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೀದಂತಂ ಸಾರಥಿಂ ರಣೇ।
ಅಸ್ತಂಭಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಾಲ್ವಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಂ ॥ 3-21-9 (16479)
ಅಥ ಮಾಂ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಾರಕಾನಿಲಯೋಽಬ್ರವೀತ್।
ತ್ವರಿತೋ ರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಸೌಹೃದಾದಿವ ಭಾರತ ॥ 3-21-10 (16480)
ಆಹುಕಸ್ಯ ವಚೋ ವೀರ ತಸ್ಯೈವ ಪರಿಚಾರಕಃ।
ವಿಷಣ್ಣಃ ಸನ್ನಕಂಠೇನ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-21-11 (16481)
ದ್ವಾರಕಾಧಿಪತಿರ್ವೀರ ಆಹ ತ್ವಾಮಾಹುಕೋ ವಚಃ।
ಕೇಶವೈಹಿ ವಿಜಾನೀಷ್ವ ಯತ್ತ್ವಾಂ ಪಿತೃಸಖೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-21-12 (16482)
ಉಪಯಾತ್ವಾ ತು ಸಾಲ್ವೇನ ದ್ವಾರಕಾಂ ವೃಷ್ಣಿನಂದನ।
ವಿಷಕ್ತೇ ತ್ವಯಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ಇತಃ ಶೂರಸುತೋ ಬಲಾತ್ ॥ 3-21-13 (16483)
ತದಲಂ ಸಾಧುಯುದ್ಧೇನ ನಿವರ್ತಸ್ವ ಜನಾರ್ದನ।
ದ್ವಾರಕಾಮೇವ ರಕ್ಷಸ್ವ ಕಾರ್ಯಮೇತನ್ಮಹತ್ತವ ॥ 3-21-14 (16484)
ಇತ್ಯಹಂ ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ನಿಶ್ಚಯಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ಯೇತರಸ್ಯ ಚ ॥ 3-21-15 (16485)
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಬಲದೇವಂ ಚ ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ ಚ ಮಹಾಂರಥಂ।
ಜಗರ್ಹೇ ಮನಸಾ ವೀರ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಹದಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-21-16 (16486)
ಅಹಂ ಹಿ ದ್ವಾರಕಾಯಾಶ್ಚ ಪಿತುಶ್ಚ ಕುರುನಂದನ।
ತೇಷು ರಕ್ಷಾಂ ಸಮಾಧಾಯ ಪ್ರಯಾತಃ ಸೌಭಯಾತನೇ ॥ 3-21-17 (16487)
ಬಲದೇವೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕಚ್ಚಿಜ್ಜೀವತಿ ಶತ್ರುಹಾ।
ಸಾತ್ಯಕೀ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಶ್ಚ ಚಾರುದೇಷ್ಣಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಸಾಂಬಪ್ರಭೃತಯಶ್ಚೈವೇತ್ಯಹಮಾಸಂ ಸುದುರ್ಮನಾಃ ॥ 3-21-18 (16488)
ಏತೇಷು ಹಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಜೀವತ್ಸು ನ ಕಥಂಚನ।
ಶಕ್ಯಃ ಶೂರಸುತೋ ಹಂತುಮಪಿ ವಜ್ರಭೃತಾ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-21-19 (16489)
ಹತಃ ಶೂರಸುತೋ ವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಚೈತೇ ಪರಾಸವಃ।
ಬಲದೇವಮುಖಾಃ ಸರ್ವ ಇತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ ॥ 3-21-20 (16490)
ಸೋಹಂ ಸರ್ವವಿನಾಶಂ ತಂ ಚಿಂತಯಾನೋ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಅವಿಹ್ವಲೋ ಮಹಾರಾಜ ಪುನಃ ಸಾಲ್ವಮಯೋಧಯಂ ॥ 3-21-21 (16491)
ತದೋಽಪಶ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಪತಂತಮಹಂ ತದಾ।
ಸೌಭಾಚ್ಛೂರಸುತಂ ವೀರ ತತೋ ಮಾಂ ಮೋಹ ಆವಿಶತ್ ॥ 3-21-22 (16492)
ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ಪ್ರಪತತಃ ಪಿತುರ್ಮಮ ನರಾಧಿಪ।
ಯಯಾತೇಃ ಕ್ಷೀಣಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಾದಿವ ಭಹೀತಲಂ ॥ 3-21-23 (16493)
ವಿಶೀರ್ಣಮಲಿನೋಷ್ಣೀಪಪ್ರಕೀರ್ಣಾಂಬರಮೂರ್ಧಜಃ।
ಪ್ರಪತಂದೃಶ್ಯತೇ ಹ ಸ್ಮ ಕ್ಷೀಣಪುಣ್ಯ ಇವ ಗ್ರಹಃ ॥ 3-21-24 (16494)
ತತಃ ಶಾರ್ಂಗಂ ಧನುಃಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕರಾತ್ಪ್ರಪತಿತಂ ಮಮ।
ಮೋಹಾಪನ್ನಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶಂ ॥ 3-21-25 (16495)
ತತೋ ಹಾಹಾಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಸೈನ್ಯಂ ಮೇ ಗತಚೇತನಂ।
ಮಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥನೀಡಸ್ಥಂ ಗತಾಸುಮಿವ ಭಾರತ ॥ 3-21-26 (16496)
ಪ್ರಸಾರ್ಯ ಬಾಹೂ ಪತತಃ ಪ್ರಸಾರ್ಯ ಚರಣಾವಪಿ।
ರೂಪಂ ಪಿತುರ್ಮೇ ವಿಬಭೌ ಶಕುನೇ- ಪತತೋ ಯಥಾ ॥ 3-21-27 (16497)
ತಂ ಪತಂತಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಪಾಣಯಃ।
ಅಭಿಘ್ನಂತೋ ಭೃಶಂ ವೀರ ಮಮ ಚೋತೋಹ್ಯಕಂಪಯನ್ ॥ 3-21-28 (16498)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾತ್ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾ-
ಮಹಂ ತದಾ ವೀರ ಮಹಾವಿಮರ್ದೇ।
ನ ತತ್ರಸೌಮಂ ನ ರಿಪುಂ ಚ ಸಾಲ್ವಂ
ಪಶ್ಯಾಮಿ ವೃದ್ಧಂ ಪಿತರಂ ನ ಚಾಪಿ ॥ 3-21-29 (16499)
ತತೋ ಮಮಾಸೀನ್ಮನಸಿ ಮಾಯೇಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ।
ಪ್ರಬುದ್ಧೋಸ್ಮಿ ತತೋ ಭೂಯಃ ಶತಶೋ ವಾಽಕಿರಂ ಶರಾನ್ ॥ 3-21-30 (16500)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 21 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-21-8 ಬಾಣರೋತ್ಪೀಡಾತ್ ಕ್ಷತಸ್ಥಾನಾತ್। ಉಲ್ವಣಮುತ್ಕಟಂ ॥ 3-21-9 ಅಸ್ತಂಭಯಮಾಶ್ವಾಸಿತವಾನ್ ॥ 3-21-12 ಪಿತೃಸಖ ಆಹುಕಃ ॥ 3-21-13 ವಿಷಕ್ತೇಽನ್ಯತ್ರ ವ್ಯಾಸಕ್ತೇ। ಶೂರಸುತೋ ವಸುದೇವಃ ॥ 3-21-16 ಜಗರ್ಹೇ ನಿಂದಿತವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 022
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.22. ಅಧ್ಯಾಯಃ 022
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವೇನ ಸಾಲ್ವಸಂಹಾರಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಸುಭದ್ರಾಭಿಮನ್ಯುಮಭ್ಯಾಂ ಸಹ ದ್ವಾರಕಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಧೃಷ್ಟಕೇತುಭ್ಯಾಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ದ್ರೌಪದೇಯಾನ್ನಕುಲಭಾರ್ಯಾಂ ಸ್ವಸ್ವನಗರಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-22-0 (16501)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-22-0x (1839)
ತತೋಽಹಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಗೃಹ್ಯರುಚಿರಂ ಧನುಃ।
ಶರೈರಪಾತಯಂ ಸೌಭಾಚ್ಛಿರಾಂಸಿ ವಿಬುಧದ್ವಿಷಾಂ ॥ 3-22-1 (16502)
ಶರಾಂಶ್ಚಾಶೀವಿಷಾಕಾರಾನೂರ್ಧ್ವಗಾಂಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜಸಃ।
ಪ್ರೈಷಯಂ ಸಾಲ್ವರಾಜಾಯ ಶಾರ್ಂಗಮುಕ್ತಾನ್ಸುವಾಸಸಃ ॥ 3-22-2 (16503)
ತತೋ ನಾದೃಶ್ಯತ ತದಾ ಸೌಭಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಅಂತರ್ಹಿತಂ ಮಾಯಯಾಽಭೂತ್ತತೋಽಹಂ ವಿಸ್ಮಿತೋಽಭವಂ ॥ 3-22-3 (16504)
ಅಥ ದಾನವಸಂಘಾಸ್ತೇ ವಿಕೃತಾನನಮೂರ್ಧಜಾಃ।
ಉದಕ್ರೋಶನ್ಮಹಾರಾಜ ಧಿಷ್ಠಿತೇ ಮಯಿ ಭಾರತ ॥ 3-22-4 (16505)
ತತೋಽಸ್ತ್ರಂ ಶಬ್ದಸಾಹಂ ವೈ ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾರಣೇ।
ಅಯೋಜಯಂ ತದ್ವಧಾಯ ತತಃ ಶಬ್ದ ಉಪಾರಮತ್ ॥ 3-22-5 (16506)
ಹತಾಸ್ತೇ ದಾನವಾಃ ಸರ್ವೇ ಯೈಃ ಸ ಶಬ್ದ ಉದೀರಿತಃ।
ಶರೈರಾದಿತ್ಯಸಂಕಶೈರ್ಜ್ವಲಿತೈಃ ಶಬ್ದಸಾಧನೈಃ ॥ 3-22-6 (16507)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ಶಬ್ದೇ ಪುನರೇವಾನ್ಯತೋಽಭವತ್।
ಶಬ್ದೋಽಪರೋ ಮಹಾರಾಜ ತತ್ರಾಪಿ ಪ್ರಾಹರಂ ಶರೈಃ ॥ 3-22-7 (16508)
ಏವಂ ದಶ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಂ ಚ ಭಾರತ।
ನಾದಯಾಮಾಸುರಸುರಾಸ್ತೇ ಚಾಪಿ ನಿಹತಾ ಮಯಾ ॥ 3-22-8 (16509)
ತತಃ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಗತ್ವಾ ಪುನರೇವ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಸೌಭಂ ಕಾಮಗಮಂ ವೀರ ಮೋಹಯನ್ಮಮ ಚಕ್ಷುಷೀ ॥ 3-22-9 (16510)
ತತೋ ಲೋಕಾಂತಕರಣೋ ದಾನವೋ ದಾರುಣಾಕೃತಿಃ।
ಶಿಲಾವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಸಹಸಾ ಮಾಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್ ॥ 3-22-10 (16511)
ಸೋಹಂ ಪರ್ವತವರ್ಷೇಣ ವಧ್ಯಮಾನಃ ಸಮಂತತಃ।
ವಲ್ಮೀಕ ಇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪರ್ವತೋಪಚಿತೋಽಭವಂ ॥ 3-22-11 (16512)
ತತೋಽಹಂ ಪರ್ವತಚಿತಃ ಸಹಯಃ ಸಹಸಾರಥಿಃ।
ಅಪ್ರಖ್ಯಾತಿಮಿಯಾಂ ರಾಜನ್ಸಧ್ವಜಃ ಪರ್ವತೈಶ್ಚಿತಃ ॥ 3-22-12 (16513)
ತತೋ ವೃಷ್ಣಿಪ್ರವೀರಾ ಯೇ ಮಮಾಸನ್ಸೈನಿಕಾಸ್ತದಾ।
ತೇ ಭಯರ್ತಾ ದಿಶಃ ಸರ್ವೇ ಸಹಸಾ ವಿಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ॥ 3-22-13 (16514)
ತತೋ ಹಾಹಾಕೃತಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ಕಿಲ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದ್ಯೌಶ್ಚ ಭೂಮಿಶ್ಚ ಖಂ ಚೈವಾದೃಶ್ಯಮಾನೇ ತಥಾ ಮಯಿ ॥ 3-22-14 (16515)
ತತೋ ವಿಷಣ್ಣಮನಸೋ ಮಮ ರಾಜನ್ಸುಹೃಜ್ಜನಾಃ।
ರುರುದುಶ್ಚುಕ್ರುಶುಶ್ಚೈವ ದುಃಖಶೋಕಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-22-15 (16516)
ದ್ವಿಷತಾಂ ಚ ಪ್ರಹರ್ಷೋಽಭೂದಾರ್ತಿಶ್ಚ ಸುಹೃದಾಮಪಿ।
ಏವಂ ವಿಜಿತವಾನ್ವೀರ ಪಶ್ಚಾದಶ್ರೌಷಮಚ್ಯುತ ॥ 3-22-16 (16517)
ತತೋಽಹಮಿಂದ್ರದಯಿತಂ ಸರ್ವಪಾಷಾಣಭೇದನಂ।
ವಜ್ರಮುದ್ಯಂಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪರ್ವತಾನ್ಸಮಶಾತಯಂ ॥ 3-22-17 (16518)
ತತಃ ಪರ್ವತಭಾರಾರ್ತಾ ಮಂದಪ್ರಾಣವಿಚೇಷ್ಟಿತಾಃ।
ಹಯಾ ಮಮ ಮಹಾರಾಜ ವೇಪಮಾನಾ ಇವಾಭವನ್ ॥ 3-22-18 (16519)
ಮೇಘಜಾಲ ಇವಾಕಾಶೇ ವಿದಾರ್ಯಾಭ್ಯುದಿತಂ ರವಿಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಬಾಂಧವಾಃ ಸರ್ವೇ ಹರ್ಷಮಾಹಾರಯನ್ಪುನಃ ॥ 3-22-19 (16520)
ತತಃ ಪರ್ವತಭಾರಾರ್ತಾನ್ಮಂದಪ್ರಾಣವಿಚೇಷ್ಟಿತಾನ್।
ಹಯಾನ್ಸಂದೃಶ್ಯ ಮಾಂ ಸೂತಃ ಪ್ರಾಹ ತಾತ್ಕಾಲಿಕಂ ವಚಃ ॥ 3-22-20 (16521)
ಸಾಧು ಸಂಪಶ್ಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸಾಲ್ವಂ ಸೌಭಪತಿಂ ಸ್ಥಿತಂ।
ಅಲಂ ಕೃಷ್ಣಾವಮನ್ಯೈನಂ ಸಾಧು ಯತ್ನಂ ಸಮಾಚರ ॥ 3-22-21 (16522)
ಮಾರ್ದವಂ ಸಖಿತಾಂ ಚೈವ ಸಾಲ್ವಾದದ್ಯ ವ್ಯಪಾಹರ।
ಜಹಿ ಸಾಲ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮೈನಂ ಜೀವಯ ಕೇಶವ ॥ 3-22-22 (16523)
ಸರ್ವೈಃ ಪರಾಕ್ರಮೈರ್ವೀರ ವಧ್ಯಃ ಶತ್ರುರಮಿತ್ರಹನ್।
ನ ಶತ್ರುರವಮಂತವ್ಯೋ ದುರ್ಬಲೋಽಪಿ ಬಲೀಯಸಾ।
ಯೋಪಿಸ್ಯಾತ್ಪೀಠಗಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಿಂ ಪುನಃ ಸಮರೇ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-22-23 (16524)
ಸ ತ್ವಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ಸರ್ವಯತ್ನೈರಿಮಂ ಪ್ರಭೋ।
ಜಹಿ ವೃಷ್ಣಿಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾ ತ್ವಾಂ ಕಾಲೋಽತ್ಯಗಾತ್ಪುನಃ ॥ 3-22-24 (16525)
ಜಿತವಾಂಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಯಃ ಕೋಟಿವರ್ಷಗಣಾನ್ಬಹೂನ್।
ಸ ಏಷ ನಾನ್ಯೈರ್ವಧ್ಯೋ ಹಿ ತ್ವಾಮೃತೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-22-25 (16526)
ನೈಷ ಮಾರ್ದವಸಾಧ್ಯೋ ವೈ ಮತೋ ನಾಪಿ ಸಖಾ ತವ।
ಯೇನ ತ್ವಂ ಯೋಧಿತೋ ವೀರ ದ್ವಾರಕಾ ಚಾವಮರ್ದಿತಾ ॥ 3-22-26 (16527)
ಏವಮಾದಿ ತು ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರುತ್ವಾಽಹಂ ಸಾರಥೇರ್ವಚಃ।
ತತ್ವಮೇತದಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯುದ್ಧೇ ಮತಿಮಧಾರಯಂ ॥ 3-22-27 (16528)
ವಧಾಯ ಸಾಲ್ವರಾಜಸ್ಯ ಸೌಭಸ್ಯ ಚ ನಿಪಾತನೇ।
ದಾರುಕಂ ಚಾಬ್ರುವಂ ವೀರ ಮುಹೂರ್ತಂ ಸ್ಥೀಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-22-28 (16529)
ತತೋಽಪ್ರತಿಹತಂ ದಿವ್ಯಮಭೋದ್ಯಮತಿವೀರ್ಯವತ್।
ಆಗ್ನೇಯಮಸ್ತ್ರಂ ದಯಿತಂ ಸರ್ವಸಾಹಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ।
ಯೋಜಯಂ ತತ್ರಧನುಷಾ ದಾನವಾಂತಕರಂ ರಣೇ ॥ 3-22-29 (16530)
ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ದಾನವಾನಾಂ ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ರಾಜ್ಞಾಂ ಚ ಪ್ರತಿಲೋಮಾನಾಂ ಭಸ್ಮಾಂತಕರಣಂ ಮಹತ್ ॥ 3-22-30 (16531)
ಕ್ಷುರಾಂತಮಮಲಂ ಚಕ್ರಂ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಂ।
ಅನುಮಂತ್ರ್ಯಾಹಮತುಲಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ವಿನಿಬರ್ಹಣಂ ॥ 3-22-31 (16532)
ಜಹಿ ಸೌಭಂ ಸ್ವವೀರ್ಯೇಣ ಯೇ ಚಾತ್ರ ರಿಪವೋ ಮಮ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭುಜವೀರ್ಯೇಣ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾಹಿಣವಂ ರುಷಾ ॥ 3-22-32 (16533)
ರೂಪಂ ಸುದರ್ಶನಸ್ಯಾಸೀದಾಕಾಶೇ ಪತತಸ್ತದಾ।
ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯೇವ ಸೂರ್ಯಸ್ ಯುಗಾಂತೇ ಪ್ರತಪಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-22-33 (16534)
ತತ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಗರಂ ಸೌಭಂ ವ್ಯಪಗತತ್ವಿಷಂ।
ಮಧ್ಯೇನ ಪಾಟಯಾಮಾಸ ಕ್ರಕಚೋ ದಾರ್ವಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ ॥ 3-22-34 (16535)
ದ್ವಿಧಾ ಕೃತಂ ತತಃ ಸೌಭಂ ಸುದರ್ಶನಬಲಾದ್ಧತಂ।
ಮಹೇಶ್ವರಶರೋದ್ಧೂತಂ ಪಪಾತ ತ್ರಿಪುರಂ ಯಥಾ ॥ 3-22-35 (16536)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ಸೌಭೇ ಚಕ್ರಮಾಗಾತ್ಕರಂ ಮಮ।
ಪುನಶ್ಚಾದಾಯ ವೇಗೇನ ಸಾಲ್ವಾಯೇತ್ಯಹಮಬ್ರುವಂ ॥ 3-22-36 (16537)
ತತಃ ಸಾಲ್ವಂ ಗದಾಂ ಗುರ್ವೀಮಾವಿಧ್ಯಂತೇ ಮಹಾಹವೇ।
ದ್ವಿಧಾ ಚಕಾರ ಸಹಸಾ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಚ ತೇಜಸಾ ॥ 3-22-37 (16538)
ತಸ್ಮಿನ್ವಿನಿಹತೇ ವೀರೇ ದಾನವಾಸ್ತ್ರಸ್ತಚೇತಸಃ।
ಹಾಹಾಭೂತಾ ದಿಶೋ ಜಗ್ಮುರರ್ದಿತಾ ಮಮ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 3-22-38 (16539)
ತತೋಽಹಂಸಮವಸ್ಥಾಪ್ಯರಥಂ ಸೌಭಸಮೀಪತಃ।
ಶಂಖಂ ಪ್ರಧ್ಮಾಪ್ಯ ಹರ್ಷೇಣ ಸುಹೃದಃ ಪರ್ಯಹರ್ಷಯಂ ॥ 3-22-39 (16540)
ತನ್ಮೇರುಶಿಖರಾಕಾರಂ ವಿಧ್ವಸ್ತಾಟ್ಟಾಲಗೋಪುರಂ।
ದಹ್ಯಮಾನಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತಾಃ ಸಂಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ॥ 3-22-40 (16541)
ಏವಂ ನಿಹತ್ಯ ಸಮರೇ ಸೌಭಂ ಸಾಲ್ವಂ ನಿಪಾತ್ಯ ಚ।
ಆನರ್ತಾತ್ಪುನರಾಗಂಯ ಸುಹೃದಾಂ ಪ್ರೀತಿಮಾವಹಂ ॥ 3-22-41 (16542)
ತದೇತತ್ಕಾರಣಂ ರಾಜನ್ನಾಗಮಂ ನಾಗಸಾಹ್ವಯಂ।
ಯದ್ಯಾಗಾಂ ಪರವೀರಘ್ನ ನ ಹಿ ಜೀವೇತ್ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-22-42 (16543)
ಮಯ್ಯಾಗತೇಽಥವಾ ವೀರ ದ್ಯೂತಂ ನ ಭವಿತಾ ತಥಾ।
ಅದ್ಯಾಹಂ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಭಿನ್ನಸೇತುರಿವೋದಕಂ ॥ 3-22-43 (16544)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-22-44x (1840)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕೌರವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಪ್ರಯಯೌ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಮಧುಸೂದನಃ ॥ 3-22-44 (16545)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ರಾಜ್ಞಾ ಮೂರ್ಧನ್ಯುಪಾಘ್ರಾತೋ ಭೀಮೇನ ಚ ಮಹಾಭುಜಃ ॥ 3-22-45 (16546)
ಪರಿಷ್ವಕ್ತಶ್ಚಾರ್ಜುನೇನ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಚಾಭಿವಾದಿತಃ।
ಸಂಮಾನಿತಶ್ಚ ಧೌಂಯೇನ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಚಾರ್ಚಿತೋಶ್ರುಭಿಃ ॥ 3-22-46 (16547)
ಸುಭದ್ರಾಮಭಿಮನ್ಯುಂ ಚ ರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಕಾಂಚನಂ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಕೃಷ್ಣಃ ಪಾಂಡವೈರಭಿಪೂಜಿತಃ ॥ 3-22-47 (16548)
ಶೈಬ್ಯಸುಗ್ರೀವಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ।
ದ್ವಾರಕಾಂ ಪ್ರಯಯೌ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-22-48 (16549)
ತತಃ ಪ್ರಯತೇ ದಾಶಾರ್ಹೇ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಪಿ ಪಾರ್ಷತಃ।
ದ್ರೌಪದೇಯಾನುಪಾದಾಯ ಪ್ರಯಯೌ ಸ್ವಪುರಂ ತದಾ ॥ 3-22-49 (16550)
ಧೃಷ್ಟಕೇತುಃ ಸ್ವಸಾರಂ ಚ ಸಮಾದಾಯಾಥ ಚೇದಿರಾಟ್।
ಜಗಾಮ ಪಾಂಡವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಂಯಾಂ ಶುಕ್ತಿಮತೀಂ ಪುರೀಂ ॥ 3-22-50 (16551)
ಕೇಕಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯನುಜ್ಞಾತಾಃ ಕೌಂತೇಯೇನಾಮಿತೌಜಸಾ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಯಯುಸ್ತೇಽಪಿ ಭಾರತ ॥ 3-22-51 (16552)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ವಿಶಶ್ಚೈವ ತಥಾವಿಷಯವಾಸಿನಃ।
ವಿಸೃಜ್ಯಮಾನಾಃ ಸುಭೃಶಂ ನ ತ್ಯಜಂತಿ ಸ್ಮ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-22-52 (16553)
ಸಮವಾಯಃ ಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುಮಹಾದ್ಭುತದರ್ಶನಃ।
ಆಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ತೇಷಾಂ ಕಾಂಯಕೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-22-53 (16554)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತಾನನುಮಾನ್ಯ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಶಶಾಸ ಪುರುಷಾನ್ಕಾಲೇ ರಥಾನ್ಯೋಜಯತೇತಿ ವೈ ॥ 3-22-54 (16555)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 22 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-22-2 ಸುವಾಸಸಃ ಸುಪುಂಖಾನ್ ॥ 3-22-4 ವಿಕೃತಾನನಮೂರ್ಧಜಾ ಇತಿ ತೇಷಾಂ ಸ್ವರೂಪಕಥನಂ ನತು ತದ್ದರ್ಶನಂ। ಧಿಷ್ಠಿತೇ ಪ್ರಾಗಲ್ಭ್ಯೇನ ಸ್ಥಿತೇ। ವಿಷ್ಠಿತೇ ಇತಿ ಪಾಠೇಪಿ ಸಏವಾರ್ತಃ ॥ 3-22-5 ಶಬ್ದಏವ ಸಾಹೋ ಲಕ್ಷ್ಯಂ ಯತ್ರತತ್ತಥಾ ಶಬ್ದವೇಧಿ ಶಬ್ದೇಽಸ್ತ್ರಮುಪಾರಮನ್ನ್ಯಪತದಿತ್ಯರ್ಥಃ ಶಬ್ದಸಾಹಂ ಶಬ್ದಬಾಧಾನಿವಾರಕಂ ವಾ ॥ 3-22-6 ಶಬ್ದಸಾಧನೈಃ ಶಬ್ದಏವ ಸಾಧನಂ ಲಕ್ಷ್ಯಸಂಬಂಧೇ ಕಾರಣಂ ಯೇಷಾಂ ತೈಃ। ಪುರಸ್ಯಾದೃಶ್ಯತ್ವಾತ್ ॥ 3-22-9 ಆಗ್ಜ್ಯೇತಿಷಂ ಪೂರ್ವಸಮುದ್ರತೀರಸ್ಥಂ ನಗರವಿಶೇಷಂ। ಯತಃ ಕಾಮಗಮಂ ಅತಃ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಗತ್ವಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 3-22-12 ಅಪ್ರಖ್ಯಾತಿಂ ಅದರ್ಶನಂ। ಇಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ ॥ 3-22-16 ಏವಂ ಮಾಂ ಸೌಭರಾಜೋ ವಿಜಿತವಾನ್ ಏತದಪ್ಯಹಂ ಪಶ್ಚಾದಶ್ರೌಷಂ ಪೂರ್ವಂ ಮೋಹಮಾಪನ್ನಃ ಸನ್ ಸಂಜ್ಞಾಲಾರ್ಭಾನಂತರಂ ಶ್ರುತವಾನ್ಸಾರಥಿಮುಖೇನೇತಿ ಶೇಷಃ। ಏವಮಜ್ಞಾತವಾನ್ವೀರೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-22-17 ಇಂದ್ರದಯಿತಂ ಇಂದ್ರದೈವತ್ಯಂ। ವಜ್ರಂ ವಜ್ರಾಸ್ತ್ರಂ ಸಮಶಾತಯಂ ನಾಶಿತವಾನ್ ॥ 3-22-19 ಆಹಾರಯನ್ಪ್ರಾಪ್ತವಂತಃ ॥ 3-22-20 ತಾತ್ಕಾಲಿಕಂ ತತ್ಕಾಲಯೋಗ್ಯಂ ॥ 3-22-23 ಪೀಠಗಃ ಸ್ವಾಸನಸ್ಥಃ। ಅಯುಧ್ಯಮಾನೋಪೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-22-30 ಪ್ರತಿಲೋಮಾನಾಂ ವಿಪರಿತಾಚಾರಾಣಾಂ ಂಲೇಚ್ಛಾನಾಂ ॥ 3-22-31 ಕ್ಷುರಾಂತಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಪರಿಧಿ ॥ 3-22-32 ತಸ್ಮೈ ಸೌಭಾಯ। ಪ್ರಾಹಿಣವಂ ಪ್ರಹಿತವಾನ್ ॥ 3-22-33 ಯುಗಾಂತೇ ಪರಿವೇಷ್ಟತ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-22-34 ಕ್ರಕಚಃ ದಂತುರಖಂಗಃ ॥ 3-22-43 ಉದಕಂ ಧಾರಯಿತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-22-50 ಧೃಷ್ಟಕೇತುಃ ಶಿಶುಪಾಲಸುತಃ। ಸ್ವಸಾರಂ ಕರೇಣುಮತೀಂ ನಕುಲಭಾರ್ಯಾಂ ॥ 3-22-51 ಕೇಕಯಾಃ ಸಹದೇವಶ್ಯಾಲಾಃ ॥ 3-22-54 ಶಶಾಸ ಆಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 023
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.23. ಅಧ್ಯಾಯಃ 023
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣಾದೀನಾಂ ಪಾಂಡವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ವನಾತ್ಸ್ವನಗರಗಮನಾನಂತರಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಪೌರಾಣಾಮಾಶ್ವಾಸನಪೂರ್ವಕಂ ನಗರಪ್ರತಿ ನಿವರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-23-0 (16556)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-23-0x (1841)
ತಸ್ಮಿಂದಶಾರ್ಹಾಧಿಪತೌ ಪ್ರಯಾತೇ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚ।
ಯಮೌ ಚ ಕೃಷ್ಣ ಚ ಪುರೋಹಿತಶ್ಚ
ರಥಾನ್ಮಹಾರ್ಹಾನ್ಪರಮಾಶ್ವಯುಕ್ತಾನ್ ॥ 3-23-1 (16557)
ಅಸ್ಥಾಯ ವೀರಾಃ ಸಹಿತಾ ವನಾಯ
ಪ್ರತಸ್ಥಿರೇ ಭೂತಪತಿಪ್ರಕಾಶಾಃ।
ಹಿರಣ್ಯನಿಷ್ಕಾನ್ವಸನಾನಿ ಗಾಶ್ಚ
ಗದಾಯ ಶಿಕ್ಷಾಕ್ಷರಮಂತ್ರವಿದ್ಭ್ಯಃ ॥ 3-23-2 (16558)
ಪ್ರೇಷ್ಯಾಃ ಪುರೋ ವಿಂಶತಿರಾತ್ತಶಸ್ತ್ರಾ
ಧನೂಂಷಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶರಾಂಶ್ಚ ದೀಪ್ತಾನ್।
ಮೌರ್ವೀಶ್ಚ ಯಂತ್ರಾಣಿ ಚ ಸಾಯಕಾಂಶ್ಚ
ಸರ್ವೇ ಸಮಾದಾಯ ಜಘನ್ಯಮೀಯುಃ ॥ 3-23-3 (16559)
ತತ್ಸತು ವಾಸಾಂಸಿ ಚ ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾ
ಧಾತ್ರ್ಯಶ್ಚ ದಾಸ್ಯಶ್ಚ ವಿಭೂಷಣಂ ಚ।
ತದಿಂದ್ರಸೇನಸ್ತ್ವರಿತಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ
ಜಘನ್ಯಮೇವೋಪಯಯೌ ರಥೇನ ॥ 3-23-4 (16560)
ತತಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಮುಪೇತ್ಯ ಪೌರಾಃ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಚಕ್ರುರದೀನಸತ್ವಾಃ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚಾಭ್ಯವದನ್ಪ್ರಸನ್ನಾ
ಮುಖ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಕುರುಜಾಂಗಲಾನಾಂ ॥ 3-23-5 (16561)
ಸ ಚಾಪಿ ತಾನಭ್ಯವದತ್ಪ್ರಸನ್ನಃ
ಸಹೈವ ತೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಧರ್ಮರಾಜಃ।
ತಸ್ಥೌ ಚ ತತ್ರಾಧಿಪತಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜನೌಘಂ ಕುರುಜಾಂಗಲಾನಾಂ ॥ 3-23-6 (16562)
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರೇಷು ಸ ತೇಷು ಭಾವಂ
ಚಕ್ರೇ ಕುರೂಣಾಮೃಷಭೋ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ತೇ ಚಾಪಿ ತಸ್ಮಿನ್ಭರತಪ್ರಬರ್ಹೇ
ತಥಾ ಬಭೂವುಃ ಪಿತರೀವ ಪುತ್ರಾಃ ॥ 3-23-7 (16563)
ತತಸ್ತಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹಾಜನೌಘಾಃ
ಕುರುಪ್ರವೀರಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ತಸ್ಥುಃ।
ಹಾನಾಥ ಹಾಧರ್ಮ ಇತಿ ಬ್ರುವಾಣಾ
ಹೀತಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇಽಽಶ್ರುಮುಖಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-23-8 (16564)
ವರಃ ಕುರೂಣಾಮಧಿಪಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಾನಪಹಾಯ ಚಾಸ್ಮಾನ್।
ಪೌರಾನಿಮಾಂಜಾನಪದಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್
ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರಯಾತಃ ಕ್ವನು ಧರ್ಮರಾಜಃ ॥ 3-23-9 (16565)
ಧಿಗ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸುನೃಶಂಸಬುದ್ಧಿಂ
ಧಿಕ್ಸೌಬಲಂ ಪಾಪಮತಿಂ ಚ ಕರ್ಣಂ।
ಅನರ್ಥಮಿಚ್ಛಂತಿ ನರೇಂದ್ರ ಪಾಪಾ
ಯೇ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಸ್ಯ ಸತಸ್ತವೋಗ್ರಾಃ ॥ 3-23-10 (16566)
ಸ್ವಯಂ ನಿವೇಶ್ಯಾಪ್ರತಿಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಪುರಂ ಮಹಾದೇವಪುರಪ್ರಕಾಶಂ।
ಶತಕ್ರತುಪ್ರಸ್ಥಮಮೋಘಕರ್ಮಾ
ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರಯಾತಃ ಕ್ವನು ಧರ್ಮರಾಜಃ ॥ 3-23-11 (16567)
ಚಕಾರ ಯಾಮಪ್ರತಿಮಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಭಾಂ ಮಯೋ ದೇವಸಭಾಪ್ರಕಾಶಾಂ।
ತಾಂ ದೇವಗುಪ್ತಾಮಿವ ದೇವಮಾಯಾಂ
ಹಿತ್ವಾಪ್ರಯಾತಃ ಕ್ವನು ಧರ್ಮರಾಜಃ ॥ 3-23-12 (16568)
ತಾಂಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥವಿದುತ್ತಮೌಜಾ
ಬೀಭತ್ಸುರುಚ್ಚೈಃ ಸಹಿತಾನುವಾಚ।
ಆದಾಸ್ಯತೇ ವಾಸಮಿಮಂ ನಿರುಷ್ಯ
ರವನೇಷು ರಾಜಾ ದ್ವಿಷತಾಂ ಯಶಾಂಸಿ ॥ 3-23-13 (16569)
ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಪೃಥಕ್ವ
ಭವದ್ಭಿರಾಸಾದ್ಯ ತಪಸ್ವಿನಶ್ಚ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿದಶ್ಚ ವಾಚ್ಯಾ
ಯಥಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಃ ಪರಮಾ ಭವೇನ್ನಃ ॥ 3-23-14 (16570)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತೇ ವಚನೇಽಽರ್ಜುನೇನ
ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾಶ್ಚ ರಾಜನ್।
ಮುದಾಽಭ್ಯನಂದನ್ಸಹಿತಾಶ್ಚ ಚಕ್ರುಃ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಿಷ್ಠಂ ॥ 3-23-15 (16571)
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಪಾರ್ಥಂ ಚ ವೃಕೋದರಂ ಚ
ಧನಂಜಯಂ ಯಾಜ್ಞಸೇನೀಂ ಯಮೌ ಚ।
ಪ್ರತಸ್ಥಿರೇ ರಾಷ್ಟ್ರಮರಪೇತಹಾರ್ಷಾ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣಾನುಮತಾ ಯಥಾಸ್ವಂ ॥ 3-23-16 (16572)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 23 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-23-1 ಭೂತಪತಿಃ ಶಿವಃ। ನಿಷ್ಕಃ ಅಷ್ಟೋತ್ತರಶತಂ ಸುವರ್ಣಾನಿ ವಕ್ಷೋಽಲಂಕಾರೋ ವಾ। ಶಿಕ್ಷೇತಿವ್ಯಾಕರಣಾದ್ಯಂಗಾನಾಮುಪಲಕ್ಷಣಂ। ಅಕ್ಷರಾಣಿ ವೇದಃ। ನಿತ್ಯತ್ವಾತ್ಕ್ಷರಣಶೂನ್ಯಃ। ಮಂತ್ರಃ ಪ್ರಣವಃ ॥ 3-23-3 ಪುರ ಪ್ರಾಗೇವ। ಜಘನ್ಯಂ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯಂ ದ್ವಾರಕಾದೇಶಂ ॥ 3-23-4 ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾ ಸುಭದ್ರಯಾ ಸಹಾ ॥ 3-23-7 ತದಾ ಬಭೂವುರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-23-8 ಹೀತಾಃ ಕುರಾಜ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಾಮ ಇತಿ ಲಜ್ಜಿತಾಃ ॥ 3-23-10 ಅನರ್ಥಂ ದ್ಯೂತಜಂ ॥ 3-23-13 ಬೀಭತ್ಸುರರ್ಜುನಃ ಆದಾಸ್ಯತೇ ಆಚ್ಛಿದ್ಯ ಗ್ರಹೀಷ್ಯತಿ। ಯಶಾಂಸಿ ಯಶಸ್ಕರಾಣಿ ದಿವ್ಯಸಭಾದೀನಿ ॥ 3-23-14 ಭವದ್ಭಿಃ ಪೌರೈಃ ವಾಚ್ಯಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥ್ಯಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 024
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.24. ಅಧ್ಯಾಯಃ 024
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾಂಡವೈಶ್ಚಿರಾವಸ್ಥಾನನಿರ್ಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ದ್ವೈತವನಪ್ರವೇಶಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-24-0 (16573)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-24-0x (1842)
ತತಸ್ತೇಷು ಪ್ರಯಾತೇಷು ಕೌಂತೇಯಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭ್ರಾತೄನ್ಸರ್ವಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-24-1 (16574)
ದ್ವಾದಶೇಮಾಃ ಸಮಾಽಸ್ಮಾಭಿರ್ವಸ್ತವ್ಯಂ ನಿರ್ಜನೇ ವನೇ।
ಸಮೀಕ್ಷಧ್ವಂ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ದೇಶಂ ಬಹುಮೃಗದ್ವಿಜಂ ॥ 3-24-2 (16575)
ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲಂ ರಂಯಂ ಶಿವಂ ಪುಣ್ಯಜನೋಚಿತಂ।
ಯತ್ರೇಮಾ ದ್ವಾದಶ ಸಮಾಃ ಸುಖಂ ಪ್ರತಿವಸೇಮಹಿ ॥ 3-24-3 (16576)
ಏವಮುಕ್ತೇ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಧನಂಜಯಃ।
ಗುರುವನ್ಮಾನವವರಂ ಮಾನಯಿತ್ವಾ ಮನಸ್ವಿನಂ ॥ 3-24-4 (16577)
ಭವಾನೇವ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಪರ್ಯುಪಾಸಿತಾ।
ಅಜ್ಞಾತಂ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಭವತೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ ॥ 3-24-5 (16578)
ತ್ವಯಾ ಹ್ಯುಪಾಸಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ದ್ವೈಪಾಯನಪ್ರಭೃತಯೋ ನಾರದಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-24-6 (16579)
ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕದ್ವಾರಾಣಿ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಚರತೇ ವಶೀ।
ದೇವಲೋಕಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಮಪಿ ॥ 3-24-7 (16580)
ಅನುಭಾವಾಂಶ್ಚ ಜಾನಾಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪ್ರಭಾವಾಂಶ್ಚೈವ ವೇತ್ಥ ತ್ವಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-24-8 (16581)
ತ್ವಮೇವ ರಾಜಂಜಾನಾಸಿ ಶ್ರೇಯಃಕಾರಣಮೇವ ಚ।
ಯತ್ರೇಚ್ಛಸಿ ಮಹಾರಾಜ ನಿವಾಸಂ ತತ್ರ ಕುಂರ್ಮಹೇ ॥ 3-24-9 (16582)
ಇದಂ ದ್ವೈತವನಂ ನಾಮ ಸರಃ ಪುಣ್ಯಜನೋಷಿತಂ।
ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲಂ ರಂಯಂ ನಾನಾದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-24-10 (16583)
ಅತ್ರೇಮಾ ದ್ವಾದಶ ಸಮಾ ವಿಹರೇಮೇತಿ ರೋಚಯೇ।
ಯದಿ ತೇಽನುಮತಂ ರಾಜನ್ಕಿಮನ್ಯನ್ಮನ್ಯತೇ ಭವಾನ್ ॥ 3-24-11 (16584)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-24-12x (1843)
ಮಮಾಪ್ಯೇತನ್ಮತಂ ಪಾರ್ಥ ತ್ವಯಾ ಯತ್ಸಮುದಾಹೃತಂ।
ಗಚ್ಛಾಮಃ ಪುಣ್ಯವಿಖ್ಯಾತಂ ಮಹದ್ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-24-12 (16585)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-24-13x (1844)
ತತಸ್ತೇ ಪ್ರಯಯುಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪುಣ್ಯಂ ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-24-13 (16586)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ ನಿರಗ್ನಯಃ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಿನೋ ಭಿಕ್ಷವಶ್ಚ ತಥೈವ ವನವಾಸಿನಃ ॥ 3-24-14 (16587)
ಬಹವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ರ ಪರಿವವ್ರುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ತಪಸ್ವಿನಃ ಸತ್ಯಶೀಲಾಃ ಶತಶಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ ॥ 3-24-15 (16588)
ತೇ ಯಾತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಸ್ತತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಹ।
ಪುಣ್ಯಂ ದ್ವೈತವನಂ ರಂಯಂ ವಿವಿಶುರ್ಬರತರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-24-16 (16589)
ತತ್ಸಾಲತಾಲಾಂರಮಧೂಕನೀಪ-
ಕದಂಬಸರ್ಜಾರ್ಜುನಕರ್ಣಿಕಾರೈಃ।
ತಪಾತ್ಯಯೇ ಪುಷ್ಪಧರೈರುಪೇತಂ
ಮಹಾವನಂ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿರ್ದದರ್ಶ ॥ 3-24-17 (16590)
ಮಹಾದ್ರುಮಾಣಾಂ ಶಿಖರೇಷು ತಸ್ಥು-
ರ್ಮನೋರಮಾಂ ವಾಚಮುದೀರಯಂತಃ।
ಮಯೂರದಾತ್ಯೂಹಚಕೋರಸಂಘಾ-
ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಬರ್ಹಿಣಕೋಕಿಲಾಶ್ಚ ॥ 3-24-18 (16591)
ಕರೇಣುಯೂಥೈಃ ಸಹ ಯೂಥಪಾನಾಂ
ಮದೋತ್ಕಟಾನಾಮಚಲಪ್ರಭಾಣಾಂ।
ಮಹಾಂತಿ ಯೂಥಾನಿ ಮಹಾದ್ವಿಪಾನಾಂ
ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿರ್ದದರ್ಶ ॥ 3-24-19 (16592)
ಮನೋರಮಾಂ ಭೋಗವತೀಮುಪೇತ್ಯ
ಪೂತಾತ್ಮನಾಂ ಚೀರಜಟಾಧರಾಣಾಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ನಿವಾಸೇ
ದದರ್ಶ ಸಿದ್ಧರ್ಷಿಗಣಾನನೇಕಾನ್ ॥ 3-24-20 (16593)
ತತಃ ಸ ಯಾನಾದವರುಹ್ಯ ರಾಜಾ
ಸಭ್ರಾತೃಕಃ ಸಜನಃ ಕಾನನಂ ತತ್।
ವಿವೇಶ ಧರ್ಮಾತ್ಮವತಾಂ ಬರಿಷ್ಠ-
ಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ಶಕ್ರ ಇವಾಮಿತೌಜಾಃ ॥ 3-24-21 (16594)
ತಂ ಸತ್ಯಸಂಧಂ ಸಹಿತಾಽಭಿಪೇತು-
ರ್ದಿದೃಕ್ಷವಶ್ಚಾರಣಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ।
ವನೌಕಸಶ್ಚಾಪಿ ನೇರಂದ್ರಸಿಂಹಂ
ಮನಸ್ವಿನಂ ತಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ತಸ್ಥುಃ ॥ 3-24-22 (16595)
ಸ ತತ್ರವೃದ್ಧಾನಭಿವಾದ್ಯ ಸರ್ವಾನ್
ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಿತೋ ರಾಜವದ್ದೇವವಚ್ಚ।
ವಿವೇಶ ಸರ್ವೈಃ ಸಹಿತೋ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೈಃ
ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ ॥ 3-24-23 (16596)
ಸ ಪುಣ್ಯಶೀಲಃ ಪಿತೃವನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ತಪಸ್ವಿಭಿರ್ಮಪರೈರುಪೇತ್ಯ।
ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಿತಃ ಪುಷ್ಪಧರಸ್ಯ ಮೂಲೇ
ಮಹಾದ್ರುಮಸ್ಯೋಪವಿವೇಶ ರಾಜಾ ॥ 3-24-24 (16597)
ಭೀಮಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ಧನಂಜಯಶ್ಚ
ಯಮೌ ಚ ತೇ ಚಾನುಚರಾ ನರೇಂದ್ರಂ।
ವಿಮುಚ್ಯವಾಹಾನವಶಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ತತ್ರೋಪತಸ್ಥುರ್ಭರತಪ್ರಬರ್ಹಾಃ ॥ 3-24-25 (16598)
ಲತಾವತಾನಾವನತಃ ಸ ಪಾಂಡವೈ-
ರ್ಮಹಾದ್ರುಮಃ ಪಂಚಭಿರೇವ ಧನ್ವಿಭಿಃ।
ಬಭೌ ನಿವಾಸೋಪಗತೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿ-
ರ್ಮಹಾಗಿರಿರ್ವಾರಣಯೂಥಪೈರಿವ ॥ 3-24-26 (16599)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 24 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-24-1 ಸತ್ಯಸಂಗರ ಸತ್ಯಪ್ರತಿಜ್ಞಃ ॥ ಸಮಾಃ ವರ್ಷಾಣಿ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ ॥ 3-24-8 ಅನುಭಾವಾನ್ ಕರ್ತವ್ಯಾಕರ್ತವ್ಯವಿಷಯಾನ್ನಿಶ್ಚಯಾನ್। ಪ್ರಭಾವೋ ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹಶಕ್ತಿಃ। ಸರ್ವಾ ಗತೀರ್ವಿಜಾನಾಸಿ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-24-10 ದ್ವೈತಂ ದ್ವೌ ಶೋಕಮೋಹೌ ಇತೌ ಗತೌ ಯಸ್ಮಾತ್ತದ್ಬೀತಂ ದ್ವೀತಮೇವ ದ್ವೈತಂ। ಸ್ವಾರ್ಥೇ ತದ್ಧಿತಃ। ವನಂ ಜಲಂ ಯಸ್ಮಿನ್ ದ್ವೈತವನಂ ॥ 3-24-11 ವಿಹರೇಮ ಪ್ರೀತ್ಯಾನಯೇಮ ॥ 3-24-16 ಯಾತ್ವಾ ಗತ್ವಾ ॥ 3-24-17 ತಪಾತ್ಯಯೇ ವರ್ಷಾಸು ॥ 3-24-19 ಕರೇಣುಃ ಹಸ್ತಿನೀ ॥ 3-24-20 ಭೋಗವತೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ನದೀಂ ॥ 3-24-22 ಚಾರಣಾಃ ದೇವಗಾಯನಾಃ ॥ 3-24-24 ಮಹಾದ್ರುಮಃ ಕದಂಬಃ ॥ 3-24-26 ಲತಾವತಾನಾವನತಃ ವಲ್ಲೀತಂತುಭಿರಾವೃತತಯಾ ನಂರಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 025
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.25. ಅಧ್ಯಾಯಃ 025
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನುಪೇತ್ಯ ಧರ್ಮೋಪದೇಶಪೂರ್ವಕಮುತ್ತರದಿಗ್ಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-25-0 (16600)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-25-0x (1845)
ತತ್ಕಾನನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನರೇಂದ್ರಪುತ್ರಾಃ
ಸುಖೋಚಿತಾ ವಾಸಮುಪೇತ್ಯ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ।
ವಿಜಹ್ರುರಿನದ್ರಪ್ರತಿಮಾಃ ಶಿವೇಷು
ಸರಸ್ವತೀಸಾಲವನೇಷು ತೇಷು ॥ 3-25-1 (16601)
ಯತೀಂಶ್ಚ ರಾಜಾ ಸ ಮುನೀಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾಂ
ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಮೂಲಫಲೈರುದಗ್ರೈಃ।
ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯಾನೃಷಭಃ ಕುರೂಣಾಂ
ಸಂತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಮಹಾನುಭಾವಃ ॥ 3-25-2 (16602)
ಇಷ್ಟೀಶ್ಚ ಪಿತ್ರ್ಯಾಣಿ ತಥಾ ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ
ಮಹಾವನೇ ವಸತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ।
ಪುರೋಹಿತಸ್ತತ್ರ ಸಮೃದ್ಧತೇಜಾ-
ಶ್ಚಕಾರ ಧೌಂಯಃ ಪಿತೃವನ್ನೃಪಾಣಾಂ ॥ 3-25-3 (16603)
ಅಪೇತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ವಸತಾಂ ತು ತೇಷಾ-
ಮೃಷಿಃ ಪುರಾಣೋಽತಿಥಿರಾಜಗಾಮ।
ತಮಾಶ್ರಮಂ ತೀವ್ರಸಮೃದ್ಧತೇಜಾ
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ಶ್ರೀಮತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ॥ 3-25-4 (16604)
ತಮಾಗತಂ ಜ್ವಲಿತಹುತಾಶನಪ್ರಭಂ
ಮಹಾಮನಾಃ ಕುರುವೃಷಭೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಪೂಜಯತ್ಸುರಋಷಿಮಾನವಾರ್ಚಿತಂ
ಮಹಾಮುನಿಂ ಹ್ಯನುಪಮಸತ್ವವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-25-5 (16605)
ಸ ಸರ್ವವಿದ್ದ್ರೌಪದೀಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ದೀನಾಂ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯರಾಮಂ ಮನಸಾ ಮಹಾತ್ಮಾ
ತಪಸ್ವಿಮಧ್ಯೇಽಸ್ಮಯತಾಮಿತೌಜಾಃ ॥ 3-25-6 (16606)
ತಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ವಿಮನಾ ಇವಾಬ್ರವೀ-
ತ್ಸರ್ವೇ ಹ್ರಿಯಾ ಸಂತಿ ತಪಸ್ವಿನೋಽಮೀ।
ಭವಾನಿದಂ ಕಿಂ ಸ್ಮಯತೀವ ಹೃಷ್ಟ-
ಸ್ತಪಸ್ವಿನಾಂ ಪಶ್ಯತಾಂ ಮಾಮುದೀಕ್ಷ್ಯ ॥ 3-25-7 (16607)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-25-8x (1846)
ನ ತಾತ ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ನ ಚ ಸ್ಮಯಾಮಿ
ಪ್ರಹರ್ಷಜೋ ಮಾಂ ಭಜತೇನ ದರ್ಪಃ।
ತವಾಪದಂ ತ್ವದ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಮಂ
ಸತ್ಯವ್ರತಂ ದಾಶರಥಿಂ ಸ್ಮರಾಮಿ ॥ 3-25-8 (16608)
ಸ ಚಾಪಿ ರಾಜಾ ಸಹ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ
ವನೇ ನಿವಾಸಂ ಪಿತುರೇವ ಶಾಸನಾತ್।
ಧನ್ವೀ ಚರನ್ಪಾರ್ಥ ಮಯೈವ ದೃಷ್ಟೋ
ಗಿರೇ ಪುರಾ ಋಷ್ಯಮೂಕಸ್ಯ ಸಾನೌ ॥ 3-25-9 (16609)
ಸಹಸ್ರನೇತ್ರಪ್ರತಿಮೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯಮಸ್ಯ ನೇತಾ ನಮುಚೇಶ್ಚ ಹಂತಾ।
ಪಿತುರ್ನಿದೇಶಾದನಘಃ ಸ್ವಧರ್ಮಂ
ಚರನ್ವನೇ ದಾಶರಥಿಶ್ಚಕಾರ ॥ 3-25-10 (16610)
ಸ ಚಾಪಿ ಶಕ್ರಸ್ ಸಮಪ್ರಭಾವೋ
ಮಹಾನುಭಾವಃ ಸಮರೇಷ್ವಜೇಯಃ।
ವಿಹಾಯ ಭೋಗಾನಚರದ್ವನೇಷು
ನೇಶೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-11 (16611)
ಭಾಪಾಶ್ಚ ನಾಭಾಗಭಗೀರಥಾದಯೋ
ಮಹೀಮಿಮಾಂ ಸಾಗರಾಂತಾಂ ವಿಜಿತ್ಯ।
ಸತ್ಯೇನ ತೇಽಪ್ಯಜಯಸ್ತಾತ ಲೋಕಾ-
ನ್ನೇಶೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-12 (16612)
ಅಲರ್ಕಮಾಹುರ್ನವರ್ಯ ಸಂತಂ
ಸತ್ಯವ್ರತಂ ಕಾಶಿಕರೂಶರಾಜಂ।
ವಿಹಾಯ ರಾಜ್ಯಾನಿ ವಸೂನಿ ಚೈವ
ನೇಶೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-13 (16613)
ಧಾತ್ರಾ ವಿಧಿರ್ಯೋ ವಿಹಿತಃ ಪುರಾಣೈ-
ಸ್ತಂ ಪೂಜಯಂತೋ ನರವರ್ಯ ಸಂತಃ।
ಸಪ್ತರ್ಷಯಃ ಪಾರ್ಥ ದಿವಿ ಪ್ರಭಾಂತಿ
ನೇಶೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-14 (16614)
ಮಹಾಬಲಾನ್ಪರ್ವತಕೂಟಮಾತ್ರಾ-
ನ್ವಿಷಾಣಿನಃ ಪಶ್ಯ ಗಜಾನ್ನರೇಂದ್ರ।
ಸ್ಥಿತಾನ್ನಿದೇಶೇ ನರವರ್ಯ ಧಾತು-
ರ್ನೇಶೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-15 (16615)
ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಪಶ್ಯ
ತಥಾ ಯಥಾವದ್ವಿಹಿತಂ ವಿಧಾತ್ರಾ।
ಸ್ವಯೋನಿತಃ ಕರ್ಮ ಸದಾಚರಂತಿ
ನೇಸೇ ಬಲಸ್ಯೇತಿ ಚರೇದಧರ್ಮಂ ॥ 3-25-16 (16616)
ಸತ್ಯೇನಂ ಧರ್ಮೇಣ ಯಥಾರ್ಹವೃತ್ತ್ಯಾ
ಹ್ರಿಯಾ ತಥಾ ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯತೀತ್ಯ।
ಯಶಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ತವಾಪಿ ದೀಪ್ತಂ
ವಿಭಾವಸೋರ್ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯೇವ ಪಾರ್ತ ॥ 3-25-17 (16617)
ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ಚ ಮಹಾನುಭಾವ
ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ವನೇ ವಾಸಮಿಮಂ ನಿರೂಷ್ಯ।
ತತಃ ಶ್ರಿಯಂ ತೇಜಸಾ ತೇನ ದೀಪ್ತಾ-
ಮಾದಾಸ್ವಸೇ ಪಾರ್ಥಿವ ಕೌರೇವಭ್ಯಃ ॥ 3-25-18 (16618)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-25-19x (1847)
ತಮೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಮಹರ್ಷಿ-
ಸ್ತಪಸ್ವಿಮಧ್ಯೇ ಸಹಿತಂ ಸುಹೃದ್ಧಿಃ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಧೌಂಯಂ ಸಹಿತಾಂಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಾಂ-
ಸ್ತತಃ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ದಿಶಮುತ್ತರಾಂ ಸಃ ॥ 3-25-19 (16619)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 25 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-25-1 ಮಹಾವನೇಷ್ವಂಬುಫಲೋಚಿತೇಷು ಸರಸ್ವತೀತಿ ಖ. ಪಾಠಃ। ಭಾಗೀರಥೀಸಾಲವನೇಷ್ವಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-25-3 ಇಷ್ಟೀಃ ದರ್ಶಪೌರ್ಣಮಾಸಾದ್ಯಾಃ। ಪಿತ್ರ್ಯಾಣಿ ಪಿಂಡಪಿತೃಯಜ್ಞದರ್ಸಶ್ರಾದ್ಧಾದೀನಿ ॥ 3-25-4 ರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ ಅಪೇತ್ಯ ನಿರ್ಗತ್ಯ ವನೇ ವಸತಾಂ ॥ 3-25-6 ಅಸ್ಮಯತ ವಿಸ್ಮಿತವಾನ್ ॥ 3-25-7 ಹ್ರಿಯಾ ಪ್ರಾಗಲ್ಭ್ಯಸಂಕೋಚೇನ ॥ 3-25-11 ಬಲಸ್ಯ ಬಹುಸಾಮರ್ಥ್ಯಸ್ಯ ಈಶೇ ಪ್ರಭವಾಮೀತಿ ಹೇತೋರಧರ್ಮಂ ನ ಚರೇತ್। ಶಕ್ತೌ ಸತ್ಯಾಂ ಧರ್ಮಮೇವಾಚರೇನ್ನತ್ವಧರ್ಮಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ನೇಶೋ ಬಲಸ್ಯೇತೀತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-25-14 ಧಾತ್ರಾ ಈಶೇನ ಪುರಾಣೈರ್ವೇದವಾಕ್ಯೈರ್ವಿಹಿತೋ ವಿಧಿರಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಃ ॥ 3-25-15 ಪಶವೋಽಪಿ ಬಲವಾನಸ್ಮೀತಿ ದರ್ಪೇಣಾಧರ್ಮಂ ನ ಚರಂತೀತ್ಯಾಹ ಮಹಾಬಲಾನಿತಿ। ವಿಷಾಣಂ ದಂತಃ ॥ 3-25-17 ವಿಭಾ ಪ್ರಭಾ ಸೈವ ವಸು ವಿತ್ತಂ ಯಸ್ಯ ॥ 3-25-18 ಆದಾಸ್ಯತೇ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಸಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 026
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.26. ಅಧ್ಯಾಯಃ 026
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಾಲ್ಭ್ಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರವೃದ್ಧಿಕಾರಣತ್ವಕಧನಂ ॥ 1 ॥ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಭಿಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-11-0 (16620)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-11-0x (1848)
ವಸತ್ಸು ವೈ ದ್ವೈತವನೇ ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಅನುಕೀರ್ಣಂ ಮಹಾರಣ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-11-1 (16621)
ಈರ್ಯಮಾಣೇನ ಸತತಂ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೇಣ ಸರ್ವಶಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಸಮಂ ಪುಣ್ಯಮಾಸೀದ್ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-11-2 (16622)
ಯಜುಷಾಮೃಚಾಂ ಸಾಂನಾಂ ಚ ಗದ್ಯಾನಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಆಸೀದುಚ್ಚಾರ್ಯಮಾಣಾನಾಂ ನಿಃಸ್ವನೋ ಹೃದಯಂಗಮಃ ॥ 3-11-3 (16623)
ಜ್ಯಾಘೋಷಶ್ಚೈವ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷಶ್ಚ ಧೀಮತಾಂ।
ಸಂಸೃಷ್ಟಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕ್ಷತ್ರಂ ಭೂಯ ಏವ ವ್ಯರೋಚತ ॥ 3-11-4 (16624)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಬಕೋ ದಾಲ್ಭ್ಯೋ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಸಂಧ್ಯಾಂ ಕೌಂತೇಯಮಾಸೀನಮೃಷಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಂ ॥ 3-11-5 (16625)
ಪಶ್ಯ ದ್ವೈತವನೇ ಪಾರ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಹೋಮವೇಲಾಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಪ್ರಜ್ವಲಿತಪಾವಕಾಂ ॥ 3-11-6 (16626)
ಚರಂತಿ ಧರ್ಮಂ ಪುಣ್ಯೇಽಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ವಯಾ ಗುಪ್ತಾ ಧೃತವ್ರತಾಃ।
ಭೃಗವೋಽಂಗಿರಸಶ್ಚೈವ ವಾಸಿಷ್ಠಾಃ ಕಾಶ್ಯಪೈಃ ಸಹ ॥ 3-11-7 (16627)
ಆಗಸ್ತ್ಯಾಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾ ಆತ್ರೇಯಾಶ್ಚೋತ್ತಮವ್ರತಾಃ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂಗತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-11-8 (16628)
ಇದಂ ತು ವಚನಂ ಪಾರ್ಥ ಶೃಣ್ವೇಕಾಗ್ರಮನಾ ಮಮ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಕೌಂತೇಯ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವ ॥ 3-11-9 (16629)
ಬ್ರಾಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರೇಣ ಸಂಸೃಷ್ಟಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ।
ಉದೀರ್ಣೇ ದಹತಃ ಶತ್ರೂನ್ವನಾನೀವಾಗ್ನಿಮಾರುತೌ ॥ 3-11-10 (16630)
ನಾಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಾತ ಚಿರಂ ಬುಭೂಷೇ-
ದಿಚ್ಛನ್ನಮಂ ಲೋಕಮಮುಂ ಚ ಜೇತುಂ।
ವಿನೀತಧರ್ಮಾರ್ಥಮಪೇತಮೋಹಂ
ಲಬ್ಧ್ವಾ ದ್ವಿಜಂ ಹಂತಿ ನೃಪಃ ಸಪತ್ನಾನ್ ॥ 3-11-11 (16631)
ಚರನ್ನೈಶ್ರೇಯಸಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಕಾರಿತಂ।
ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛದ್ಬಲಿರ್ಲೋಕೇ ತೀರ್ಥಮನ್ಯತ್ರ ವೈ ದ್ವಿಜಾತ್ ॥ 3-11-12 (16632)
ಅನೂನಮಾಸೀದಸುರಸ್ಯ ಕಾಮೈ-
ವೈರೋಚನೇಃ ಶ್ರೀರಪಿ ಚಾಕ್ಷಯಾಽಽಸೀತ್।
ಲಬ್ಧ್ವಾ ಮಹೀಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಪ್ರಯೋಗಾ-
ತ್ತೇಷ್ವಾಚರಂದುಷ್ಟಮಯಥೋ ವ್ಯನಶ್ಯತ್ ॥ 3-11-13 (16633)
ನಾಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭೂಮಿರಿಯಂ ಸಭೂತಿ-
ರ್ವರ್ಣಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ಭಜತೇ ಚಿರಾಯ।
ಸಮುದ್ರನೇಮಿರ್ನಮತೇ ತು ತಸ್ಮೈ
ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶಾಸ್ತಿ ನಯೈರ್ವಿನೀತಂ ॥ 3-11-14 (16634)
ಕುಂಚರಸ್ಯೇವ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪರಿಗೃಹ್ಯಾಂಕುಶಗ್ರಹಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಾಣೈರ್ವಿಪ್ರಹೀನಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಕ್ಷೀಯತೇ ಬಲಂ ॥ 3-11-15 (16635)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯನುಪಮಾ ದೃಷ್ಟಿಃ ಕ್ಷಾತ್ರಮಪ್ರತಿಮಂ ಬಲಂ।
ತೌ ಯದಾ ಚರತಃ ಸಾರ್ಧಂ ತದಾ ಲೋಕಃ ಪ್ರಸೀದತೀ ॥ 3-11-16 (16636)
ಯಥಾ ಹಿ ಸುಮಹಾನಗ್ನಿಃ ಕಕ್ಷಂ ದಹತಿ ಸಾನಿಲಃ।
ತಥಾ ದಹತಿ ರಾಜನ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸಮಂ ರಿಪುಂ ॥ 3-11-17 (16637)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಮೇಧಾವೀ ಬುದ್ಧಿಪರ್ಯೇಷಣಂ ಚರೇತ್।
ಅಲಬ್ಧಸ್ಯ ಚ ಲಾಭಾಯ ಲಬ್ಧಸ್ಯ ಪರಿವೃದ್ಧಯೇ ॥ 3-11-18 (16638)
ಅಲಬ್ಧಲಾಭಾಯ ಚ ಲಬ್ಧವೃದ್ಧಯೇ।
ಯಥಾರ್ಹತೀರ್ಥಪ್ರತಿಪಾದನಾಯ।
ಯಶಸ್ವಿನಂ ವೇದವಿದಂ ವಿಪಶ್ಚಿತಂ
ಬಹುಶ್ರುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮೇವ ವಾಸಯೇತ್ ॥ 3-11-19 (16639)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷೂತ್ತಮಾ ಭಕ್ತಿಸ್ತವ ನಿತ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತೇನ ತೇ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ದೀಪ್ಯತೇ ಪ್ರಥಿತಂ ಯಶಃ ॥ 3-11-20 (16640)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-11-21x (1849)
ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಬಕಂ ದಾಲ್ಭ್ಯಮಂಪೂಜಯನ್।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸ್ತೂಯಮಾನೇ ಭೂಯಃ ಸುಮನಸೋಽಭವನ್ ॥ 3-11-21 (16641)
ದ್ವೈಪಾಯನೋ ನಾರದಶ್ಚ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಪೃಥುಶ್ರವಾಃ।
ಇಂದ್ರದ್ಯುಂನೋ ಭಾಲುಕಿಶ್ಚ ಕೃತಚೇತಾಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್ ॥ 3-11-22 (16642)
ಕರ್ಣಶ್ರವಾಶ್ಚ ಮುಂಜಶ್ಚ ಲವಣಾಶ್ವಶ್ಚ ಕಾಶ್ಯಪಃ।
ಹಾರೀತಃ ಸ್ಥೂಣಕರ್ಣಶ್ಚ ಅಗ್ನಿವೇಶ್ಯೋಽಥ ಶೌನಕಃ ॥ 3-11-23 (16643)
ಕೃತವಾಕ್ಚ ಸುವಾಶ್ಚೈವ ಬೃಹದಶ್ಚೋ ವಿಭಾವಸುಃ।
ಊರ್ಧ್ವರೇತಾ ವೃಷಾಮಿತ್ರಃ ಸುಹೋತ್ರೋ ಹೋತ್ರವಾಹನಃ ॥ 3-11-24 (16644)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಮಾನರ್ಚುಃ ಪುರಂದರಮಿವರ್ಷಯಃ ॥ 3-11-25 (16645)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಬಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 26 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-11-1 ಅನುಕೀರ್ಣಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ॥ 3-11-3 ಗದ್ಯಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಾಕ್ಯಾನಾಂ ಪಾದಾಕ್ಷರಾದಿನಿಯಮಹೀನಾನಾಂ। ಸಾಂನಾಂ ಚ ನಿಗಮಾನಾಂ ಚ ಭಾರತೇತಿ ಕ. ಪಾಟಃ। ಭಾಷ್ಯಾಣಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶ ಇತಿ ಖ. ಪಾಠಃ. ॥ 3-11-5 ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-11-11 ನೃಪಃ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಹೀನೋ ನ ಬುಭೂಷೇತ್ ನ ಭವಿತುಮಿಚ್ಛೇತ್। ತಸ್ಯೇಚ್ಛತೋಪಿ ಜಯೋ ದುರ್ಲಭ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿನೀತೌ ಸಂಯಕ್ ಶಿಕ್ಷಿತೌ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಯೇನ ॥ 3-11-12 ತೀರ್ಥಮುಪಾಯಂ ॥ 3-11-13 ವೈರೋಚನೇರ್ಬಲೇಃ ॥ 3-11-15 ಅಂಕುಶಗ್ರಹಮಂಕುಶೇನ ನಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ತಂ। ಪರಿಗೃಹ್ಯ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ। ಪರಿರ್ವರ್ಜನೇ ॥ 3-11-18 ಬುದ್ಧಿಪರ್ಯೇಷಣಂ ಬುದ್ಧೇಃ ಸಾಕಲ್ಯೇನ ಸಂಗ್ರಹಣಂ ॥ 3-11-19 ಯಥಾರ್ಹತೀರ್ಥೇ ಯಥಾಯೋಗ್ಯಪಾತ್ರೇ। ಪ್ರತಿಪಾದನಾಯ ದಾನಾಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 027
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.27. ಅಧ್ಯಾಯಃ 027
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಾದಿಸನಿಧಾನೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಸವಿಷಾದವಚನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-27-0 (16646)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-27-0x (1850)
ತತೋ ವನಗತಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಸಾಯಾಹ್ನೇ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ।
ಉಪವಿಷ್ಟಾಃ ಕಥಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ದುಃಖಶೋಕಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-27-1 (16647)
ಪ್ರಿಯಾ ಚ ದರ್ಶನೀಯಾ ಚ ಪಂಡಿತಾ ಚ ಪತಿವ್ರತಾ।
ಅಥ ಕೃಷ್ಣಾ ಧರ್ಮರಾಜಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-27-2 (16648)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-27-3x (1851)
ನ ನೂನಂ ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ದುಃಖಮಸ್ಮಾಸು ಕಿಂಚನ।
ವಿದ್ಯತೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ನೃಶಂಸಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 3-27-3 (16649)
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಮಜಿನೈಃ ಪ್ರತಿವಾಸಿತಂ।
ವನಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ನಾನ್ವತಪ್ಯತ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-27-4 (16650)
ಆಯಸಂ ಹೃದಯಂ ನೂನಂ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಣಃ।
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ಧರ್ಮಪರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ರೂಕ್ಷಾಣ್ಯಶ್ರಾವಯತ್ತದಾ।
`ವಚನಾನ್ಯಪರೋಕ್ಷಾಣಿ ದುರ್ವಾಚ್ಯಾನಿ ಚ ಸಂಸದಿ ॥' 3-27-5 (16651)
ಸುಖೋಚಿತಮದುಃಖಾರ್ಹಂ ದುರಾತ್ಮಾ ಸಸುಹೃದ್ಗಣಃ।
ಈದೃಶಂ ದುಃಖಮಾನೀಯ ಮೋದತೇ ಪಾಪಪೂರುಷಃ ॥ 3-27-6 (16652)
ಚತುರ್ಣಾಮೇವ ಪಾಪಾನಾಮಸ್ರಂ ನ ಪತಿತಂ ತದಾ।
ತ್ವಯಿ ಭಾರತ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ವನಾಯಾಜಿನವಾಸಸಿ ॥ 3-27-7 (16653)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಶಕುನೇಶ್ಚ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ದುರ್ಭ್ರಾತುಸ್ತಸ್ಯ ಚೋಗ್ರಸ್ಯ ರಾಜಂದುಃಖಶಾಸನಸ್ಯ ಚ ॥ 3-27-8 (16654)
ಇತರೇಷಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ದುಃಖೇನಾಭಿಪರೀತಾನಾಂ ನೇತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಪತಜ್ಜಲಂ ॥ 3-27-9 (16655)
ಇದಂ ಚ ಶಯನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಚ್ಚಾಸೀತ್ತೇ ಪುರಾತನಂ।
ಶೋಚಾಮಿತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜದುಃಖಾನರ್ಹಂಸುಖೋಚಿತಂ ॥ 3-27-10 (16656)
ದಾಂತಂ ಯಚ್ಚ ಸಭಾಮಧ್ಯ ಆಸನಂ ರತ್ನಭೂಷಿತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಶಬೃಶೀಂ ಚೇಮಾಂ ಶೋಕೋ ಮಾಂ ದಾರಯತ್ಯಯಂ ॥ 3-27-11 (16657)
ಯದಪಶ್ಯಂ ಸಭಾಯಾಂ ತ್ವಾಂ ರಾಜಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ತಚ್ಚ ರಾಜನ್ನಪಶ್ಯಂತ್ಯಾಃ ಕಾ ಸಾಂತಿರ್ಹೃದಯಸ್ಯಮೇ ॥ 3-27-12 (16658)
ಯಾ ತ್ವಾಽಹ್ರಂ ಚಂದನಾದಿಗ್ಧಮಪಶ್ಯಂ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ಸಾ ತ್ವಾಂ ಪಂಕಮಲಾದಿಗ್ಧಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುಹ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ॥ 3-27-13 (16659)
ಯಾ ತ್ವಾಽಹಂ ಕೌಶಿಕೈರ್ವಸ್ತ್ರೈಃ ಶುಭ್ರೈರಾಚ್ಛಾದಿತಂ ಪುರಾ।
ದೃಷ್ಟವತ್ಯಸ್ಮಿರಾಜೇನದ್ರ ಸಾಽದ್ಯ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚೀರಿಣಂ ॥ 3-27-14 (16660)
ಯಚ್ಚ ತದ್ರುಕ್ಮಪಾತ್ರೀಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಹ್ರಿಯತೇ ತೇ ಗೃಹಾದನ್ನಂ ಸಂಸ್ಕೃತಂಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಂ ॥ 3-27-15 (16661)
ಯತೀನಾಮಗೃಹಾಣಾಂ ತೇ ತಥೈವ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ।
ದೀಯತೇ ಭೋಜನಂ ರಾಜನ್ನತೀವ ಗುಣವತ್ಪ್ರಭೋ ॥ 3-27-16 (16662)
ಸತ್ಕೃತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಪುರಾ ಗೃಹೇ।
ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸುವಿಹಿತೈರ್ಯದಪೂಜಯಥಾ ದ್ವಿಜಾನ್।
ತಚ್ಚ ರಾಜನ್ನಪಶ್ಯಂತ್ಯಾಃ ಕಾ ಶಾಂತಿರ್ಹೃದಯಸ್ಯ ಮೇ ॥ 3-27-17 (16663)
ಯತ್ತೇ ಭ್ರಾತೄನ್ಮಹಾರಾಜ ಯುವಾನೋ ಮೃಷ್ಟಕುಂಡಲಾಃ।
ಅಭೋಜಯಂತ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನೈಃ ಸೂದಾಃ ಪರಮಸಂಸ್ಕೃತೈಃ ॥ 3-27-18 (16664)
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನದ್ಯ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವನೇ ವನ್ಯೇನ ಜೀವಿನಃ।
ಅದುಃಖಾರ್ಹಾನ್ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನೋಪಶಾಂಯತಿ ಮೇ ಮನಃ ॥ 3-27-19 (16665)
ಭೀಮಸೇನಮಿಮಂ ಚಾಪಿ ದುಃಖಿತಂ ವನವಾಸಿನಂ।
ಧ್ಯಾಯತಃ ಕಿಂ ನ ಮನ್ಯುಸ್ತೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ವಿವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-20 (16666)
ಭೀಮಸೇನಂ ಹಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸ್ವಯಂ ಕುರ್ವಾಣಮಚ್ಯುತಂ।
ಸುಖಾರ್ಹಂ ದುಃಖಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾದ್ರಾಜನ್ನುಪೇಕ್ಷಸೇ ॥ 3-27-21 (16667)
ಸತ್ಕೃತಂ ವಿವಿಧೈರ್ಯಾನೈರ್ವಸ್ತ್ರೈರುಚ್ಚಾವಚೈಸ್ತಥಾ।
ತಂ ತೇ ವನಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-22 (16668)
ಅಯಂ ಕುರೂನ್ರಣೇ ಸರ್ವಾನ್ಹಂತುಮುತ್ಸಹತೇ ಪ್ರಭುಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂಸ್ತು ಸಹತೇಽಯಂ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-27-23 (16669)
ಯೋಽರ್ಜುನೇನಾರ್ಜುನಸ್ತುಲ್ಯೋ ದ್ವಿಬಾಹುರ್ಬಹುಬಾಹುನಾ।
ಶರಾತಿಸರ್ಗೇ ಶೀಘ್ರತ್ವಾತ್ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಃ ॥ 3-27-24 (16670)
ಯಸ್ ಶಸ್ತ್ರಪ್ರತಾಪೇನ ಪ್ರಣತಾಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ಯಜ್ಞೇ ತವ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-27-25 (16671)
ತಮಿಮಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಪೂಜಿತಂ ದೇವದಾನವೈಃ।
ಧ್ಯಾಯಂತಮರ್ಜುನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾದ್ರಾಜನ್ನ ಕುಪ್ಯಸಿ ॥ 3-27-26 (16672)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವನಗತಂ ಪಾರ್ಥಮದುಃಖಾರ್ಹಂ ಸುಖೋಚಿತಂ।
ನ ಚ ತೇವರ್ಧತೇ ಮನ್ಯುಸ್ತೇನ ಮುಹ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ॥ 3-27-27 (16673)
ಯೋ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸರ್ಪಾಂಶ್ಚೈಕರಥೋಽಜಯತ್।
ತಂ ತೇ ವನಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-28 (16674)
ಯೋ ಯಾನೈರದ್ಭುತಾಕಾರೈರ್ಹಯೈರ್ನಾಗೈಶ್ಚ ಸಂವೃತಃ।
ಪ್ರಸಹ್ಯ ವಿತ್ತಾನ್ಯಾದತ್ತ ಪಾರ್ಥಿವೇಭ್ಯಃ ಪರಂತಪ ॥ 3-27-29 (16675)
ಕ್ಷಿಪತ್ಯೇಕೇನ ವೇಗೇನ ಪಂಚಬಾಣಶತಾನಿ ಯಃ।
ತಂ ತೇ ವನಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-30 (16676)
ಶ್ಯಾಮಂ ಬೃಹಂತಂ ತರುಣಂ ಚರ್ಮಿಣಾಮುತ್ತಮಂ ರಣೇ।
ನಕುಲಂ ತೇ ವನೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-31 (16677)
ದರ್ಶನೀಯಂ ಚ ಶೂರಂ ಚ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ। 3-27-32bಸಹದೇವಂ ವನೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಮಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-27-32 (16678)
ನಕುಲಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ದುಃಖಿತಾವುಭೌ।
ಅದುಃಖಾರ್ಹೌ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಕಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-27-33 (16679)
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಕುಲೇ ಜಾತಾಂ ಸ್ನುಷಾಂ ಪಾಂಡೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಭಗಿನೀಂ ವೀರಪತ್ನೀಮನುವ್ರತಾಂ।
ಮಾಂ ವೈ ವನಗತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಮಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-27-34 (16680)
ನೂನಂ ಚ ತವ ನೈವಾಸ್ತಿ ಮನ್ಯುರ್ಭರತಸತ್ತಮ।
ಯತ್ತೇ ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ಮಾಂ ಚೈವ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನವ್ಯಥತೇ ಮನಃ ॥ 3-27-35 (16681)
ನ ನಿರ್ಮನ್ಯುಃಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಸ್ತಿ ಲೋಕೇ ನಿರ್ವಚನಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತದದ್ಯ ತ್ವಯಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ವಿಪರೀತವತ್ ॥ 3-27-36 (16682)
ಯೋ ನ ದರ್ಶಯತೇ ತೇಜಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕಾಲ ಆಗತೇ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತಂ ಪಾರ್ಥ ಸದಾ ಪರಿಭವಂತ್ಯುತ ॥ 3-27-37 (16683)
ತತ್ತ್ವಯಾ ನ ಕ್ಷಮಾ ಕಾರ್ಯಾ ಶತ್ರೂನ್ಪ್ರತಿ ಕಥಂಚನ।
ತೇಜಸೈವ ಹಿ ತೇ ಶಕ್ಯಾ ನಿಹಂತುಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-27-38 (16684)
ತಥೈವ ಯಃ ಕ್ಷಮಾಕಾಲೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ನೋಪಶಾಂಯತಿ।
ಅಪ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸೋಮುತ್ರೇಹ ಚ ನಶ್ಯತಿ ॥ 3-27-39 (16685)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 27 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-27-3 ಅಸ್ಮಾಸು ದಿಃಖಿತೇಷ್ವಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-27-6 ಆನೀಯ ಪ್ರಾಪಯ್ಯ ॥ 3-27-7 ಅಸ್ರಂ ನೇತ್ರಜಲಂ ॥ 3-27-11 ದಾಂತಂ ಗಜದಂತಮಯಂ। ಕುಶಬೃಸೀಂ ಕುಶಾಸನಂ ॥ 3-27-13 ಆದಿಗ್ಧಂ ಲಿಪ್ತಂ ॥ 3-27-14 ಕೌಶಿಕೈಃ ಕೋಶಜೈಃ ॥ 3-27-16 ಅಗೃಹಾಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾಂ ॥ 3-27-17 ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಕಾಂಯಮಾನೈರನ್ನೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಕಾಭೈರ್ಮನೋರಥೈರ್ದ್ವಿಜಾನ್ ಅಪೂಜಯಥಾಃ ॥ 3-27-24 ಅರ್ಜುನೇನ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೇಣ ॥ 3-27-29 ಆದತ್ತ ಆತ್ತವಾನ್ ॥ 3-27-31 ಚರ್ಭಿಣಾಂ ಖಂಗಚರ್ಮಧರಾಣಾಂ ॥ 3-27-36 ನಿರ್ವಚನಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶಬ್ದಸ್ಯ ಕ್ಷರತೇ ಹಿನಸ್ತೀತಿ ಕ್ಷತ್ರಮಿತಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 028
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.28. ಅಧ್ಯಾಯಃ 028
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಾಲಭೇದೇನ ಕ್ಷಮಾಕೋಪಯೋರವಶ್ಯಾಶ್ರಯಣೀಯತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಬಲಿಪ್ರಹ್ಲಾದಸಂವಾದಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂಪ್ರಕೃತೇ ಕೋಪಸ್ಯಾವಶ್ಯಾದರಣೀಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-28-0 (16686)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-28-0x (1852)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಬಲೇರ್ವೈರೋಚನಸ್ಯ ಚ ॥ 3-28-1 (16687)
ಅಸುರೇಂದ್ರಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಧರ್ಮಾಣಾಮಾಗತಾಗಮಂ।
ಬಲಿಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ದೈತ್ಯೇನದ್ರಂ ಪ್ರಹ್ಲಾದಂ ಪಿತರಂ ಪಿತುಃ ॥ 3-28-2 (16688)
ಕ್ಷಮಾ ಸ್ವಿಚ್ಛ್ರೇಯಸೀ ತಾತ ಉತಾಹೋ ತೇಜ ಇತ್ಯುತ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ತಾತ ಯಥಾವದ್ಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತೇ ॥ 3-28-3 (16689)
ಶ್ರೇಯೋ ಯದತ್ರ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ತದಸಂಶಯಂ।
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾವದನುಶಾಸನಂ ॥ 3-28-4 (16690)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರೋವಾಚ ತತ್ಸರ್ವಮೇವಂ ಪೃಷ್ಟಃ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಸರ್ವನಿಶ್ಚಯವಿತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಂಶಯಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛತೇ ॥ 3-28-5 (16691)
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಉವಾಚ। 3-28-6x (1853)
ನ ಶ್ರೇಯಃ ಸತತಂ ತೇಜೋ ನ ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರೇಯಸೀ ಕ್ಷಮಾ।
ಇತಿ ತಾತ ವಿಜಾನೀಹಿ ದ್ವಯಮೇತದಸಂಶಯಂ ॥ 3-28-6 (16692)
ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷಮತೇ ತಾತ ಬಹೂಂದೋಷಾನ್ಸ ವಿಂದತಿ।
ಭೃತ್ಯಾಃ ಪರಿಭವಂತ್ಯೇನಮುದಾಸೀನಾಸ್ತಥಾಽರಯಃ ॥ 3-28-7 (16693)
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾಪ್ಯಸ್ ನ ನಮಂತೇ ಕದಾಚನ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ತಾತ ಪಂಡಿತೈರಪಿ ವರ್ಜಿತಾ ॥ 3-28-8 (16694)
ಅವಜ್ಞಾಯ ಹಿತಂ ಭೃತ್ಯಾ ಭಜಂತೇ ಬಹುದೋಷತಾಂ।
ಆದಾತುಂ ಚಾಸ್ಯ ವಿತ್ತಾನಿ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೇಽಲ್ಪಚೇತಸಃ ॥ 3-28-9 (16695)
ಯಾನಂ ವಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಲಂಕಾರಾಞ್ಶಯನಾನ್ಯಾಸನಾನಿ ಚ।
ಭೋಜನಾನ್ಯಥ ಪಾನಾನಿ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನಿ ಚ ॥ 3-28-10 (16696)
ಆದದೀರನ್ನಧಿಕೃತಾ ಯಥಾಕಾಮಮಚೇತಸಃ।
ಪ್ರದಿಷ್ಟಾನಿ ಚ ದೇಯಾನಿ ನ ದದ್ಯುರ್ಭರ್ತೃಶಾಸನಾತ್ ॥ 3-28-11 (16697)
ನ ಚೈನಂ ಭರ್ತೃಪೂಜಾಭಿಃ ಪೂಜಯಂತಿ ಕದಾಚನ।
ಅವ್ರಜ್ಞಾನಂ ಹಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮರಣಾದಪಿ ಗರ್ಹಿತಂ ॥ 3-28-12 (16698)
ಕ್ಷಮಿಣಂ ತಾದೃಶಂ ತಾಂತ ಬ್ರುವಂತಿ ಕಟುಕಾನ್ಯಪಿ।
ಪ್ರೇಷ್ಯಾಃ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚ ತಥೋದಾಸೀನವೃತ್ತಯಃ ॥ 3-28-13 (16699)
ಅಪ್ಯಸ್ಯ ದಾರಾನಿಚ್ಛಂತಿ ಪರಿಭೂಯ ಕ್ಷಮಾವತಃ।
ದಾರಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಥಾಕಾಮಮಚೇತಸಃ ॥ 3-28-14 (16700)
ತಥಾ ಚ ನಿತ್ಯಮುದಿತಾ ಯದಿ ನಾಲ್ಪಮಪೀಶ್ವರಾತ್।
`ಅಕೃತೋಪದ್ರವಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಹಾನಪಿ ನ ಪೂಜ್ಯತೇ। 3-28-15 (16701)
ಪೂಜಯಂತಿ ನರಾ ನಾಗಾನ್ನ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಂ ನಾಮಘಾತಿನಂ ॥'
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ನಿತ್ಯಂ ದೋಷಾಃ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ। 3-28-16 (16702)
ಅಥ ವೈರೋಚನೇ ದೋಷಾನಿಮಾನ್ವಿದ್ಧ್ಯಕ್ಷಮಾಂವತಾಂ ॥
ಅಥ ವೈರೋಚನೇ ದೋಷಾನಿಮಾನ್ವಿದ್ಧ್ಯಕ್ಷಮಾವತಾಂ ॥ 3-28-17 (16703)
ಅಸ್ಥಾನೇ ಯದಿ ವಾ ಸ್ಥಾನೇ ಸತತಂ ರಜಸಾವೃತಃ।
ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಂಡಾನ್ಪ್ರಣಯತಿ ವಿವಿಧಾನ್ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ ॥ 3-28-18 (16704)
ಮಿತ್ರೈಃ ಸಹ ವಿರೋಧಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ತೇಜಸಾಽಽವೃತಃ।
ಆಪ್ನೋತಿ ದ್ವೇಷ್ಯತಾಂ ಚೈವ ಲೋಕಾತ್ಸ್ವಜನತಸ್ತಥಾ ॥ 3-28-19 (16705)
ಸೋಽವಮಾನಾದರ್ಥಹಾನಿಮುಪಾಲಂಭಮನಾದರಂ।
ಸಂತಾಪದ್ವೇಷಮೋಹಾಂಶ್ಚ ಶತ್ರೂಂಶ್ಚ ಲಭತೇ ನರಃ ॥ 3-28-20 (16706)
ಕ್ರೋಧಾದ್ದಂಡಾನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ವಿವಿಧಾನ್ಪುರುಷೋಽನಯಾತ್।
ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಶೀಘ್ರಮೈಶ್ವರ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಣೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಜನಾದಪಿ ॥ 3-28-21 (16707)
ಯೋಪಕರ್ತೄಶ್ಚ ಹರ್ತೄಶ್ಚ ತೇಜಸೈವೋಪಗಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಃ ಸರ್ಪಾದ್ವೇಶ್ಮಗತಾದಿವ ॥ 3-28-22 (16708)
ಯಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇಲೋಕಃ ಕಥಂ ತಸ್ಯ ಭವೋ ಭವೇತ್।
ಅಂತರಂ ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಲೋಕೋ ವಿಕುರುತೇ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-28-23 (16709)
ತಸ್ಮಾನ್ನಾತ್ಯುತ್ಸೃಜೇತ್ತೇಜೋ ನ ಚ ನಿತ್ಯಂ ಮೃದುರ್ಭವೇತ್।
ಕಾಲೇಕಾಲೇ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಮೃದುಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೋಪಿ ವಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-28-24 (16710)
ಕಾಲೇ ಮೃದುರ್ಯೋ ಭವತಿ ಕಾಲೇ ಭವತಿ ದಾರುಣಃ।
ಸ ವೈ ಸುಖಮವಾಪ್ನೋತಿ ಲೋಕೇಽಮುಷ್ಮಿನ್ನಿಹೈವ ಚ ॥ 3-28-25 (16711)
ಕ್ಷಮಾಕಾಲಾಂಸ್ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಮೇ ವಿಸ್ತರೇಣ ತಾನ್।
ಯೇ ತೇ ನಿತ್ಯಮಸಂತ್ಯಾಜ್ಯಾ ಯಥಾ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-28-26 (16712)
ಪೂರ್ವೋಪಕಾರೀ ಯಸ್ತೇ ಸ್ಯಾದಪರಾಧೇ ಗರೀಯಸಿ।
ಉಪಕಾರೇಣ ತತ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷಂತವ್ಯಮಪರಾಧಿನಃ ॥ 3-28-27 (16713)
ಅಬುದ್ಧಿಮಾಶ್ರಿತಾನಾಂ ತು ಕ್ಷಂತವ್ಯಮಪರಾಧಿನಾಂ।
ನ ಹಿ ಸರ್ವತ್ರ ಪಾಂಡಿತ್ವಂ ಸುಲಭಂ ಪುರುಷೇಣ ವೈ ॥ 3-28-28 (16714)
ಅಥ ಚೇದ್ಬುದ್ಧಿಜಂ ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರೂಯುಸ್ತೇ ತದಬುದ್ಧಿಜಂ।
ಪಾಪಾನ್ಸ್ವಲ್ಪೇಽಪಿ ತಾನ್ಹನ್ಯಾದಪರಾಧೇ ತಥಾಽನೃಜೂನ್ ॥ 3-28-29 (16715)
ಸರ್ವಸ್ಯೈಕೋಪರಾಧಸ್ತೇ ಕ್ಷಂತವ್ಯಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಭವೇತ್।
ದ್ವಿತೀಯೇ ಸತಿ ವಧ್ಯಸ್ತು ಸ್ವಲ್ಪೇಽಪ್ಯಪಕೃತೇ ಭವೇತ್ ॥ 3-28-30 (16716)
ಅಜಾನತಾ ಭವೇತ್ಕಶ್ಚಿದಪರಾಧಃ ಕೃತೋ ಯದಿ।
ಕ್ಷಂತವ್ಯಮೇವ ತಸ್ಯಾಹುಃ ಸುಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಪರೀಕ್ಷಯಾ ॥ 3-28-31 (16717)
ಮೃದುನಾ ದಾರುಣಂ ಹಂತಿ ಮೃದುನಾ ಹಂತ್ಯದಾರುಣಂ।
ನಾಸಾಧ್ಯಂ ಮೃದುನಾ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಮಾತ್ತೀವ್ರತರಂ ಮೃದು ॥ 3-28-32 (16718)
ದೇಶಕಾಲೌ ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಬಲಾಬಲಮಥಾತ್ಮನಃ।
ಅನ್ವೀಕ್ಷ್ಯಕಾರಣಂ ಚೈವ ಕಾರ್ಯಂ ತೇಜಃ ಕ್ಷಮಾಪಿ ವಾ ॥' 3-28-33 (16719)
ನಾದೇಶಕಾಲೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸ್ಯಾದ್ದೇಶಕಾಲೌ ಪ್ರತೀಕ್ಷತಾಂ।
ತಥಾ ಲೋಕಭಯಾಚ್ಚೈವ ಕ್ಷಂತವ್ಯಮಪರಾಧಿತಂ ॥ 3-28-34 (16720)
ಏತ ಏವಂವಿಧಾಃ ಕಾಲಾಃ ಕ್ಷಮಾಯಾಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾಽನುವರ್ತತ್ಸು ತೇಜಸಃ ಕಾಲ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-28-35 (16721)
ತದಹಂ ತೇಜಸಃ ಕಾಲಂ ತವ ಮನ್ಯೇ ನರಾಧಿಪ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಲುಬ್ಧೇಷು ಸತತಂ ಚಾಪಕಾರಿಷು ॥ 3-28-36 (16722)
ನ ಹಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಕ್ಷಮಾಕಾಲೋ ವಿದ್ಯತೇಽದ್ಯ ಕುರೂನ್ಪ್ರತಿ।
ತೇಜಸಶ್ಚಾಗತೇ ಕಾಲೇ ತೇಜ ಉತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-28-37 (16723)
ಮೃದುರ್ಭವತ್ಯವಜ್ಞಾತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾದುದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ।
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದ್ವಯಂ ಚೈತದ್ಯೋ ವೇದ ಸ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-28-38 (16724)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 28 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-28-2 ಆಗತಾಗಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತರಹಸ್ಯಂ ॥ 3-28-4 ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಶಸ್ತತರಂ। ಅತ್ರ ಕ್ಷಮಾತೇಜಸೋರ್ಮಧ್ಯೇ ॥ 3-28-8 ಅಸ್ ಏನಂ ॥ 3-28-11 ಅಧಿಕೃತಾಃ ಅನ್ನಪಾನಾದಿಸಂರಕ್ಷಣೇ ನಿಯುಕ್ತಾಃ। ಪ್ರದಿಷ್ಟಾನಿ ಇದಮಸ್ಮೈ ದೇಯಮಿತ್ಯಾಜ್ಞಾಪಿತಾನಿ ॥ 3-28-12 ಏನಂ ಕ್ಷಮಿಣಂ। ಭರ್ತೃಪೂಜಾಭಿಃ ಸ್ವಾಂಯುಚಿತಮಾನೇನ ॥ 3-28-18 ತೇಜಸಾ ಕ್ರೋಧೇನ ॥ 3-28-20 ಉಪಾಲಂಭಂ ಧಿಕ್ಕರಂ ॥ 3-28-22 ಉಪಕರ್ತೄನಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ। ರಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ। ಉಪಕರ್ತೄಕೋಶಾದಿವೃದ್ಧಿಕರಾನ್। ಹರ್ತೄನ್ ಚೋರಾನ್ ॥ 3-28-23 ಭವಃ ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಅಂತರಂ ಛಿದ್ರಂ ॥ 3-28-28 ಅಬುದ್ಧಿಂ ಮೌಢ್ಯಂ ॥ 3-28-30 ಅಪಕೃತೇ ಅಪಕಾರೇ ॥ 3-28-32 ಮೃದುನಾ ಸಾಂರಾ ॥ 3-28-37 ಉತ್ಸ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಯೋಕ್ತುಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 029
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.29. ಅಧ್ಯಾಯಃ 029
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ದ್ರೌಪದೀಂಪ್ರತಿ ಕ್ರೋಧೇ ಬಹುದೋಷೋದ್ಭಾವನಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ರೋಧಗರ್ಹಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-29-0 (16725)
`ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-29-0x (1854)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಾಕ್ಷರಪದಂ ಶುಭಂ।
ಉವಾಚ ದ್ರೌಪದೀಂ ರಾಜಾ ಸ್ಮಯಮಾನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-29-1 (16726)
ಕಾರಣೇ ಭವತೀ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದುರ್ಮತೇಃ।
ಯೇನ ಕ್ರೋಧಂ ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞೇ ಬಹುಧಾ ಬಹುಮನ್ಯಸೇ।
ಕ್ರೋಧಮೂಲಂ ಹರಂ ಶತ್ರುಂ ಕಾರಣೈಃ ಶೃಣು ತಂ ಮಮ' ॥ 3-29-2 (16727)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-29-3x (1855)
ಕ್ರೋಧೋ ಹಂತಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕ್ರೋಧೋ ಭಾವಯಿತಾ ಪುನಃ।
ಇತಿ ವಿದ್ಧಿ ಮಹಾಪ್ರಾತ್ರೇ ಕ್ರೋಧಮೂಲೌ ಭವಾಭವೌ । 3-29-3 (16728)
ಯೋ ಹಿ ಸಂಹರತೇ ಕ್ರೋಧಂ ಭಾವಸ್ತಸ್ಯ ಸುಶೋಭನೇ।
`ಯೋ ನ ಸಂಹರತೇ ಕ್ರೋಧಂ ತಸ್ಯಾಭಾವೋ ಭವತ್ಯುತ।
ಅಭಾವಕಾರಣಂ ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ರೋಧೋ ಭವತಿ ಶೋಭನೇ' ॥ 3-29-4 (16729)
ಯಃ ಪುನಃ ಪುರುಷಃ ಕ್ರೋಧಂ ನಿತ್ಯಂ ವಿಸೃಜತೇ ಶುಭೇ।
ತಸ್ಯಾಭಾವಾಯ ಭವತಿ ಕ್ರೋಧಃ ಪರಮದಾರುಣಃ ॥ 3-29-5 (16730)
ಕ್ರೋಧಮೂಲೋ ವಿನಾಶೋ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತತ್ಕಥಂ ಮಾದೃಶಃ ಕ್ರೋಧಮುತ್ಸೃಜೇಲ್ಲೋಕನಾಶನಂ ॥ 3-29-6 (16731)
ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾಪಂ ನರಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹನ್ಯಾದ್ಗುರೂನಪಿ।
ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪರುಷಯಾ ವಾಚಾ ಶ್ರೇಯಸೋಽಪ್ಯವಮನ್ಯತೇ ॥ 3-29-7 (16732)
ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯೇ ಹಿ ಕುಪಿತೋ ನ ಪ್ರಜಾನಾತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ನಾಕಾರ್ಯಮಸ್ತಿ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ನಾವಾಚ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ತಥಾ ॥ 3-29-8 (16733)
ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಕ್ರೋಧಾದವಧ್ಯಾಂಸ್ತು ವಧ್ಯಾನ್ಸಂಪೂಜಯೀತ ಚ।
ಆತ್ಮಾನಮಪಿ ಚ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರೇಷಯೇದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-29-9 (16734)
ಏತಾಂದೋಷಾನ್ಪ್ರಪಶ್ಯದ್ಭಿರ್ಜಿತಃ ಕ್ರೋಧೋ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ಇಚ್ಛದ್ಭಿಃ ಪರಮಂ ಶ್ರೇಯ ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚೋತ್ತಮಂ ॥ 3-29-10 (16735)
ತಂ ಕ್ರೋಧಂ ವರ್ಜಿತಂ ಧೀರೈಃ ಕಥಮಸ್ಮದ್ವಿಧಶ್ರರೇತ್।
ಏತದ್ದ್ರೌಪದಿ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯನ ಮೇ ಮನ್ಯುಃ ಪ್ರವರ್ಧತೇ ॥ 3-29-11 (16736)
ಆತ್ಮಾನಂ ಚ ಪರಾಂಶ್ಚೈವ ತ್ರಾಯತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್।
ಕ್ರುಧ್ಯಂತಮಪ್ರತಿಕ್ರುಧ್ಯಂದೂಯೋರೇಷ ಚಿಕಿತ್ಸಕಃ ॥ 3-29-12 (16737)
ಮೂಢೋ ಯದಿ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಃ ಕ್ರುಧ್ಯತೇಽಶಕ್ತಿಮಾನ್ನರಃ।
ಬಲೀಯಸಾಂ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತ್ಯಜತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಂತತಃ ॥ 3-29-13 (16738)
ತಸ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಸಂತ್ಯಜತೋ ಲೋಕಾ ನಶ್ಯಂತ್ಯನಾತ್ಮನಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದ್ರೌಪದ್ಯಶಕ್ತಸ್ ಮನ್ಯೋರ್ನಿಯಮನಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 3-29-14 (16739)
ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಥೈವ ಯಃ ಶಕ್ತಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಕುಪ್ಯತಿ।
ಸ ನಾಶಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇಷ್ಟಾರಂ ಪರಲೋಕೇ ನ ನಂದತಿ ॥ 3-29-15 (16740)
ತಸ್ಮಾದ್ಬಲವತಾ ಚೈವ ದುರ್ಬಲೇನ ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣಾಹುರಾಪತ್ಸ್ವಪಿ ವಿಜಾನತಾ ॥ 3-29-16 (16741)
ಮನ್ಯೋರ್ಹಿ ವಿಜಯಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಪ್ರಶಂಸಂತೀಹ ಸಾಧವಃ।
ಕ್ಷಮಾವತೋ ಜಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಾಧೋರಿಹ ಸತಾಂ ಮತಂ ॥ 3-29-17 (16742)
ಸತ್ಯಂಚಾನೃತತಃ ಶ್ರೇಯೋ ನೃಶಂಸಾಚ್ಚಾನೃಶಂಸತಾ।
ತಮೇವಂ ಬಹುದೋಷಂ ತ ಕ್ರೋಧಂ ಸದ್ಭಿರ್ವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಮಾದೃಶೋ ವಿಸೃಜೇತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಲೋಕವಿನಾಶನಂ ॥ 3-29-18 (16743)
ತೇಜಸ್ವೀತಿ ಯಮಾಹುರ್ವೈ ಪಂಡಿತಾ ದೀರ್ಗದರ್ಶಿನಃ।
ನ ಕ್ರೋಧೋಽಭ್ಯಂತರಸ್ತಸ್ ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚೇತಂ ॥ 3-29-19 (16744)
ವಸ್ತು ಕ್ರೋಧಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಪರಿಬಾಧತೇ।
ತೇಜಸ್ವಿನಂ ತಂ ವಿದುಷೋ ಮನ್ಯಂತೇ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ ॥ 3-29-20 (16745)
ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹಿ ಕಾರ್ಯಂ ಸುಶ್ರೋಣಿ ನ ಯಥಾವತ್ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ।
ನಾಕಾರ್ಯಂ ನ ಚ ಮರ್ಯಾದಾಂ ನರಃ ಕ್ರುದ್ಧೋಽನುಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-29-21 (16746)
ಹಂತ್ಯವಧ್ಯಾನಪಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಗುರೂನ್ರೂಕ್ಷೈಸ್ತುದತ್ಯಪಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಜಸಿ ಕರ್ತವ್ಯೇ ಕ್ರೋಧೋ ದೂರಾತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-29-22 (16747)
ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಹ್ಯಮರ್ಷಃ ಶೌರ್ಯಂ ಚ ಶೀಘ್ರತ್ವಮಿತಿ ತೇಜಸಃ।
ಗುಣಾಃ ಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತೇನ ನ ಶಕ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಂಜಸಾ ॥ 3-29-23 (16748)
ಕ್ರೋಧಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತು ಪುರುಷಃ ಸಂಯಕ್ತೇಜೋಽಭಿಪದ್ಯತೇ।
ಕಾಲಯುಕ್ತಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೈಃ ಕ್ರುದ್ಧೈಸ್ತೇಜಃ ಸುದುರ್ಲಭಂ ॥ 3-29-24 (16749)
ಕ್ರೋಧಸ್ತ್ವಪಂಡಿತೈಃ ಶಶ್ವತ್ತೇಜ ಇತ್ಯಭಿನಿಶ್ಚಿತಂ।
ರಜಸ್ತು ಲೋಕನಾಶಾಯ ವಿಹಿತಂ ಮಾನುಷಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-29-25 (16750)
ತಸ್ಮಾಚ್ಛಶ್ವತ್ತ್ಯಜೇತ್ಕ್ರೋಧಂ ಪುರುಷಃ ಸಂಯಗಾಚರನ್।
ಶ್ರೇಯಾನ್ಸ್ವಧರ್ಮಾನಪಗೋ ನ ಕ್ರುದ್ಧ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 3-29-26 (16751)
ಯದಿ ಸರ್ವಮಬುದ್ಧೀನಾಮತಿಕ್ರಾಂತಮಚೇತಸಾಂ।
ಅತಿಕ್ರಮೋ ಮದ್ವಿಧಸ್ಯ ಕಥಂ ಸ್ವಿತ್ಸ್ಯಾದನಿಂದಿತೇ ॥ 3-29-27 (16752)
ಯದಿ ನ ಸ್ಯುರ್ಮಾನುಷೇಷು ಕ್ಷಮಿಣಃ ಪೃಥಿವೀಸಮಾಃ।
ನ ಸ್ಯಾತ್ಸಂಧಿರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕ್ರೋಧಮೂಲೋ ಹಿ ವಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-29-28 (16753)
ಅಭಿಷಕ್ತೋ ಹ್ಯಭಿಷಜೇದಾಹನ್ಯಾದ್ಗುರುಣಾ ಹತಃ।
ಏವಂ ವಿನಾಶೋ ಭೂತಾನಾಮಮಧರ್ಮಃ ಪ್ರಥಿತೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-29-29 (16754)
ಆಕ್ರುಷ್ಟ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯಾಕ್ರೋಶೇದನಂತರಂ।
ಪ್ರತಿಹನ್ಯಾದ್ಧತಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಹಿಂಸ್ಯಾಚ್ಚ ಹಿಂಸಿತಃ ॥ 3-29-30 (16755)
ಹನ್ಯುರ್ಹಿ ಪಿತರಃ ಪುತ್ರಾನ್ಪುತ್ರಾಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ಪಿತೄನ್।
ಹನ್ಯುಶ್ಚ ಪತಯೋ ಭಾರ್ಯಾಃ ಪತೀನ್ಭಾರ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-29-31 (16756)
ಏವಂ ಸಂಕುಪಿತೇ ಲೋಕೇ ಜನ್ಮ ಕೃಷ್ಣೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸಂಧಿಮೂಲಂ ಹಿ ಜನ್ಮ ವಿದ್ಧಿಶುಭಾನನೇ ॥ 3-29-32 (16757)
ತಾಃ ಕ್ಷೀಯೇರನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರೌಪದಿ ತಾದೃಶಾಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮನ್ಯುರ್ವಿನಾಶಾಯ ಪ್ರಜಾನಾಮಭವಾಯ ಚ ॥ 3-29-33 (16758)
ಯಸ್ಮಾತ್ತು ಲೋಕೇ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕ್ಷಮಿಣಃ ಪೃಥಿವೀಸಮಾಃ।
ತಸ್ಮಾಜ್ಜನ್ಮ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಭವಶ್ಚ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥ 3-29-34 (16759)
ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣೇಹ ಸರ್ವಾಪತ್ಸು ಸುಶೋಭನೇ।
ಕ್ಷಮಾವತೋ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಜನ್ಮ ಚೈವ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ ॥ 3-29-35 (16760)
ಆಕ್ರುಷ್ಟಸ್ತಾಡಿತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕ್ಷಮತೇ ಯೋ ಬವೀಯಸಾ।
ಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ವಿದ್ವಾನುತ್ತಮಪೂರುಷಃ।
ಪ್ರಭಾವವಾನಪಿ ನರಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ ॥ 3-29-36 (16761)
ಕ್ರೋಧನಸ್ತ್ವಲ್ಪವಿಜ್ಞಾನಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ನಶ್ಯತಿ ॥ 3-29-37 (16762)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಾ ಗಾಥಾ ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ।
ಗೀತಾಃ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-29-38 (16763)
ಕ್ಷಮಾ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷಮಾ ಯಜ್ಞಃ ಕ್ಷಮಾ ವೇದಾಃ ಕ್ಷಮಾ ಶ್ರುತಂ।
ಯಸ್ತಮೇವಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಸ ಸರ್ವಂ ಕ್ಷಂತುರ್ಮಹತಿ ॥ 3-29-39 (16764)
ಕ್ಷಮಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಭೂತಂ ಚ ಭಾವಿ ಚ।
ಕ್ಷಮಾ ತಪಃ ಕ್ಷಮಾ ಶೌಚಂ ಕ್ಷಮಯೇದಂ ಧೃತಂ ಜಗತ್ ॥ 3-29-40 (16765)
ಅತಿ ಯಜ್ಞವಿದಾಂ ಲೋಕಾನ್ಕ್ಷಮಿಣಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ।
ಅತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಲೋಕಾನತಿ ಚಾಪಿ ತಪಸ್ವಿನಾಂ ॥ 3-29-41 (16766)
ಅನ್ಯೇ ವೈ ಯಜುಷಾಂ ಲೋಕಾಃ ಕರ್ಮಿಣಾಮಪರೇ ತಥಾ।
ಕ್ಷಮಾವತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಲೋಕಾಃ ಪರಮಪೂಜಿತಾಃ ॥ 3-29-42 (16767)
ಕ್ಷಮಾ ತೇಜಸ್ವಿನಾಂ ತೇಜಃ ಕ್ಷಮಾ ಬ್ರಹ್ಮ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯವತಾಂ ಕ್ಷಮಾ ಯಜ್ಞಃ ಕ್ಷಮಾ ಶಭಃ ॥ 3-29-43 (16768)
ತಾಂ ಕ್ಷಮಾಂ ತಾದೃಶೀಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಕಥಮಸ್ಮದ್ವಿಧಸ್ತ್ಯಜೇತ್।
ಯತ್ರಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಯಜ್ಞಾ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಧಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 3-29-44 (16769)
`ಇಜ್ಯಂತೇ ಯಜ್ವನಾಂ ಲೋಕಾಃ ಕ್ಷಮಿಣಾಮಪರೇ ತಥಾ।'
ಕ್ಷಂತವ್ಯಮೇವ ಸತತಂ ಪುರುಷೇಣ ವಿಜಾನತಾ।
ಯದಾ ಹಿ ಕ್ಷಮತೇ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ ॥ 3-29-45 (16770)
ಕ್ಷಮಾವತಾಮಯಂ ಲೋಕಃ ಪರಶ್ಚೈವ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ।
ಇಹ ಸನ್ಮಾನಮೃಚ್ಛಂತಿ ಪರತ್ರ ಚ ಪರಾ ಗತಿಂ ॥ 3-29-46 (16771)
ಯೇಷಾಂ ಮನ್ಯುರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕ್ಷಮಯಾಽಭಿಹತಃ ಸದಾ।
ತೇಷಾಂ ಪರತರೇ ಲೋಕಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಾಂತಿಃ ಪರಾ ಮತಾ ॥ 3-29-47 (16772)
ಇತಿ ಗೀತಾಃ ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಗಾಥಾನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಾಥಾಃ ಕ್ಷಮಾಯಾಸ್ತ್ವಂ ತುಷ್ಯದ್ರೌಪದಿ ಮಾ ಕ್ರುಧಃ ॥ 3-29-48 (16773)
ಪಿತಾಮಹಃ ಶಾಂತನವಃ ರಶಮಂ ಸಂಪೂಜಯಿಷ್ಯತಿ।
ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ದೇವಕೀಪುತ್ರಃ ಶಮಂ ಸಂಪೂಜಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-29-49 (16774)
ಆಚಾರ್ಯೋ ವಿದುರಃ ಕ್ಷತ್ತಾ ಶಮಮೇವ ವದಿಷ್ಯತಃ।
ಕೃಪಶ್ಚ ಸಂಜಯಶ್ಚೈವ ಶಮಮೇವ ವದಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-29-50 (16775)
ಸೋಮದತ್ತೋ ಯುಯುತ್ಸುಶ್ಚ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ನೋ ವ್ಯಾಸಃ ಶಮಂ ವದತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-29-51 (16776)
ಏತೈರ್ಹಿ ರಾಜಾ ನಿಯತಂ ಚೋದ್ಯಮಾನಃ ಶಮಂ ಪ್ರತಿ।
ರಾಜ್ಯಂ ದಾತೇತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರ್ನ ಚೇಲ್ಲೋಭಾನ್ನಶಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-29-52 (16777)
ಕಾಲೋಽಯಂ ದಾರುಣಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭರತಾನಾಮಭೂತಯೇ।
ನಿಶ್ಚಿತಂ ಮೇ ಸದೈವೈತತ್ಪುರಸ್ತಾದಪಿ ಭಾಮಿತಿ ॥ 3-29-53 (16778)
ಸುಯೋಧನೋ ನಾರ್ಹತೀತಿ ಕ್ಷಮಾ ಮಾಮೇವ ವಿಂದತಿ।
ಅರ್ಹಸ್ತತ್ರಾಹಮಿತ್ಯೇವಂ ತಸ್ಮಾನ್ಮಾಂ ವಿಂದತೇ ಕ್ಷಮಾ ॥ 3-29-54 (16779)
ಏತದಾತ್ಮವತಾಂ ವೃತ್ತಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಕ್ಷಮಾ ಚೈವಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ಚ ತತ್ಕರ್ತಾಽಸ್ಂಯಹಮಂಜಸಾ ॥ 3-29-55 (16780)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 29 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-29-3 ಭಾವಯಿತಾ ವರ್ಧಯಿತಾ। ಜಿತಃಸನ್ನಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-29-7 ಪಾಪಂ ನ ಕಃ ಕುರ್ಯಾತ್ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-29-11 ಚರೇದಾಚರೇತ್ ॥ 3-29-12 ದ್ವಯೋರಾತ್ಮಪರಯೋ- ಚಿಕಿತ್ಸಕಃ ದೋಷಾಪಹರ್ತಾ। ಕ್ರುಧ್ಯಂತಮಪ್ರತಿಕ್ರುಧ್ಯಾಂಜಯೇಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್ ಇತಿ ಖ. ಪಾಠಃ ॥ 3-29-13 ಬಲೀಯಸಾಮುಪರಿ ಯದಿ ಅಶಕ್ತಿಮಾನ್ ಕ್ರುಧ್ಯತೇ ತರ್ಹಿ ಆತ್ಮಾನಂ ದೇಹ ತ್ಯಜತಿ। ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಾತ್ಮನೈವ ವಿಪದ್ಯತೇ ಇತಿ ಖ. ಪಾಟಃ। ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತ್ಯಜತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-29-14 ಅನಾತ್ಮನ ಅಜಿತಚಿತ್ತಸ್ಯ ॥ 3-29-25 ರಜಃ ರಜೋಗುಣಪರಿಣಾಮಃ ॥ 3-29-26 ಸ್ವಧರ್ಮಾನ್ ಅಪಗಃ ಅಪಹಾಯ ಗಚ್ಛತೀತಿ ತಥಾ। ದ್ವಿತೀಯಾಯಾ ಅಲುಗಾರ್ಷಃ ॥ 3-29-27 ಸರ್ವಂ ಕ್ಷಮಾರ್ಜವಾದಿಕಂ। ಅಬುದ್ಧೀನಾಂ ಮೂಢೈಃ ಅತಿಕ್ರಾಂತಂ ಲಂಘಿತಂ। ಅನಿಂದಿತೇ ಪ್ರಶಸ್ತೇ ವಿಷಯೇ ಕ್ಷಮಾದೌ ॥ 3-29-29 ಅಭಿಷಕ್ತಃ ತಾಪಿತಃ। ಅಭಿಷಜೇತ್ತಾಪಯೇತ್ ॥ 3-29-30 ಆಕ್ರುಷ್ಟೋ ವಾಚಾ ತಾಡಿತಃ। ಹತೋಽನ್ಯೇನಾಭಿಗತಃ। ಹಿಂಸಿತಸ್ತಾಡಿತಃ ॥ 3-29-32 ಜನ್ಮ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ। ತತ್ರಹೇತುಃ। ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸಂಧಿಃ ದಂಪತ್ಯೋಃ ಪ್ರೀತಿಃ। ಏವಂ ಸಂಕುಚಿತೇ ಲೋಕೇ ಇತಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವೃದ್ಧಿಮೂಲಂ ಹಿ ಇತಿ ಚ. ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-29-33 ಅಭವಾಯ ಅನೈಶ್ವರ್ಯಾಯ ॥ 3-29-34 ಜನ್ಮ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ। ಅನ್ಯಥಾ ಕ್ರೋಧಪ್ರಾಬಲ್ಯೇ। ಪೂರ್ವವಯಸ್ಯೇವ ದಂಪತ್ಯೋರ್ನಾಶಾಜ್ಜನ್ಮಾಸಂಭವ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-29-36 ಬಲೀಯಸಾ ಆಕ್ರುಷ್ಟಸ್ತಾಡಿತೋ ವಾಽಶಕ್ತಃ ಕ್ಷಮತೇ ತಥಾ ಯಃ ಪ್ರಭಾವವಾನಪಿ ಕ್ಷಮತೇ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-29-38 ಕ್ಷಮಾವತಾಂ ಗಾಥಾಃ ಪ್ರಶಂಸಾಃ। ಕ್ಷಮಾವತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-29-40 ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಃ। ಭೂತಂ ಸಂಚಿತಂ ತಪಃ ಭಾವಿ ಚ ಕ್ಷಮೈವ ರಕ್ಷತಿ ॥ 3-29-41 ಅತಿ ಅತಿಕ್ರಂಯ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ। ತದೂರ್ಧ್ವಂ ಪದಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಬ್ರ್ಹಮವಿದಾಂ ವೇದವಿದಾಂ ॥ 3-29-42 ಯಜುಷಾಂ ತ್ರೋತಾಗ್ನಿಸಾಷ್ಯಕರ್ಮವತಾಂ। ಕರ್ಮಿಣಾಂ ವಾಪೀಕೂಪಾದಿಧರ್ಮವತಾಂ ॥ 3-29-48 ತುಷ್ಯ ತುಷ್ಟಾ ಭವ ॥ 3-29-52 ದಾತಾ ದಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-29-53 ಅಭೂತಯೇ ನಾಶಾಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 030
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.30. ಅಧ್ಯಾಯಃ 030
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭರ್ತೃವ್ಯಸನದರ್ಶನದೂನಯಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾದಿತೋಽಪಿ ವಿಧೇರೇವ ಪ್ರಾಬಲ್ಯೋಪಪಾದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-30-0 (16781)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-30-0x (1856)
ನಮೋ ಧಾತ್ರೇ ವಿಧಾತ್ರೇ ಚ ಯೌ ಮೋಹಂ ಚಕ್ರತುಸ್ತವ।
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೇ ರಾಜ್ಯೇ ವೋಢವ್ಯೇ ತೇಽನ್ಯಥಾ ಮತಿಃ ॥ 3-30-1 (16782)
[ಕರ್ಮಭಿಶ್ಚಿಂತಿತೋ ಲೋಕೋ ಗತ್ಯಾಂಗತ್ಯಾಂ ಪೃಥಗ್ವಿಧಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿತ್ಯಾನಿ ಲೋಭಾನ್ಮೋಕ್ಷಂ ಯಿಯಾಸತಿ ।] 3-30-2 (16783)
ನೇಹ ಧರ್ಮಾನೃಶಂಸ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ನ ಕ್ಷಾಂತ್ಯಾ ನಾರ್ಜವೇನ ಚ।
ಪುರುಷಃ ಶ್ರಿಯಮಾಪ್ನೋತಿ ನ ಘೃಣಿತ್ವೇನ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-30-3 (16784)
ತ್ವಾಂ ಚೇದ್ವ್ಯಸನಮಭ್ಯಾಗಾದಿದಂ ಭಾರತ ದುಃಸಹಂ।
ಸ ತ್ವಂ ನಾರ್ಹಸಿ ನಾಪೀಮೇ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇ ಮಹೌಜಸಃ ॥ 3-30-4 (16785)
ನ ಹಿ ತೇಽಧ್ಯಗಮಂಜಾತು ತದಾನೀಂ ನಾದ್ಯ ಭಾರತ।
ಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರಿಯತರಂ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಚೇಜ್ಜೀವಿತಾದಪಿ ॥ 3-30-5 (16786)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಮೇವ ತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಜೀವಿತಂ ಚ ತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗುರವಶ್ಚೈವ ಜಾನಂತ್ಯಪಿ ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 3-30-6 (16787)
ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚೋಭೌ ಮಾದ್ರೇಯೌ ಚ ಮಯಾ ಸಹ।
ತ್ಯಜೇಸ್ತ್ವಮಿತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರ್ನ ತು ಧರ್ಮಂ ಪರಿತ್ಯಜೇಃ ॥ 3-30-7 (16788)
ರಾಜಾನಂ ಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾರಂ ಧರ್ಮೋ ರಕ್ಷತಿ ರಕ್ಷಿತಃ।
ಇತಿ ಮೇ ಶ್ರುತಮಾರ್ಯಾಣಾಂ ತ್ವಾಂ ತು ಮನ್ಯೇ ನ ರಕ್ಷತಿ ॥ 3-30-8 (16789)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽನ್ಯಾನ್ಹಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನಿತ್ಯದಾ ಧರ್ಮ ಏವ ತೇ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಸತತಮನ್ವೇತಿ ಛಾಯೇವಂ ಪುರುಷಂ ನಿಜಾ ॥ 3-30-9 (16790)
ನಾವಮಂಸ್ಥಾ ಹಿ ಸದೃಶಾನ್ನಾವರಾಞ್ಶ್ರೇಯಸಃ ಕುತಃ।
ಅವಾಪ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ನ ತೇ ಶೃಂಗಮವರ್ಧತ ॥ 3-30-10 (16791)
ಸ್ವಾಹಾಕಾರೈಃ ಸ್ವಧಾಭಿಶ್ಚ ಪೂಜಾಭಿರಪಿ ಚ ದ್ವಿಜಾನ್।
ದೇವತಾಶ್ಚ ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ಸತತಂ ಪಾರ್ಥ ಸೇವಸೇ ॥ 3-30-11 (16792)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವಕಾಮೈಸ್ತೇ ಸತತಂ ಪಾರ್ಥ ತರ್ಪಿತಾಃ।
ಯತಯೋ ಮೋಕ್ಷಿಣಶ್ಚೈವ ಗೃಹಸ್ತಾಶ್ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 3-30-12 (16793)
ಭುಂಜತೇ ರುಕ್ಮಪಾತ್ರೀಭಿರ್ಯತ್ರಾಹಂ ಪರಿಚಾರಿಕಾ।
ಆರಣ್ಯಕೇಭ್ಯೋ ವನ್ಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪ್ರಯಚ್ಛಸಿ।
ನಾದೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಸ್ತೇ ಗೃಹೇ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-30-13 (16794)
ಯದಿದಂ ವೈಶ್ವದೇವಾಂತೇ ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಃ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ತದ್ದತ್ತ್ವಾಽತಿಥಿಭೃತ್ಯೇಭ್ಯೋರಾಜಞ್ಶಿಷ್ಟೇನಜೀವಸಿ ॥ 3-30-14 (16795)
ಇಷ್ಟಯಃ ಪಶುಬಂಧಾಶ್ಚ ಕಾಂಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾಶ್ಚ ಯೇ।
ವರ್ತಂತೇ ಪಾಕಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸದಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ತೇಽನಘ ॥ 3-30-15 (16796)
ಅಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ವಿಜನೇ ದಸ್ಯುಸೇವಿತೇ।
ರಾಷ್ಟ್ರಾದಪೇತ್ಯ ವಸತೋ ಧರ್ಮಸ್ತೇ ನಾವಸೀದತಿ ॥ 3-30-16 (16797)
ಅಶ್ವಮೇಧೋ ರಾಜಸೂಯಃ ಪೌಂಡರೀಕೋಽಥ ಗೋಸವಃ।
ಇಷ್ಟಾಸ್ತ್ವಯಾ ಮಹಾಯಜ್ಞಾಬಹವೋಽನ್ಯೇ ಸದಕ್ಷಿಣಾಃ ॥ 3-30-17 (16798)
ರಾಜನ್ಪರೀತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಷಮೇಽಕ್ಷಪರಾಜಯೇ।
ಪಾರ್ಥ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಚಾಸ್ಮಾಂಶ್ಚ ವಸೂನಿ ಚ ಪರಾಜಿತಃ ॥ 3-30-18 (16799)
ಋಜೋರ್ಮೃದೋರ್ಬದಾನ್ಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಕಥಮಕ್ಷವ್ಯಸನಜಾ ಬುದ್ಧಿರಾಪತಿತಾ ತವ ॥ 3-30-19 (16800)
ಅತೀವ ಮೋಹ ಆಯಾತಿ ಮನಶ್ ಪರಿದೂಯತೇ।
ನಿಶಾಂಯ ವ್ಯಸನಂ ಪಾರ್ಥ ತವೇದಮತಿದುಃಸಹಂ ॥ 3-30-20 (16801)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಶೇ ಲೋಕಸ್ತಿಷ್ಠತೇ ನಾತ್ಮನೋ ಯಥಾ ॥ 3-30-21 (16802)
ಧಾತೈವ ಖಲು ಭೂತಾನಾಂ ಸುಖದುಃಖೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ದದಾತಿ ಸರ್ವಮೀಶಾನಃ ಪುರಸ್ತಾಚ್ಛುಕ್ರಮುಚ್ಚರನ್ ॥ 3-30-22 (16803)
ಯಥಾ ದಾರುಮಯೀಂ ಯೋಷಾಂ ನರೋ ಧೀರಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಇಂಗ್ಯತ್ಯಂಗಮಂಗಾನಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ನಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-30-23 (16804)
ಆಕಾಶ ಇವ ಭೂತಾನಿ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಭಾರತ।
ಈಶ್ವರೋ ವಿದಧಾತೀಹ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಯಚ್ಚ ಪಾಪಕಂ ॥ 3-30-24 (16805)
ಶಕುನಿಸ್ತಂತುಬದ್ಧೋ ವಾ ನೀಯತೇಽಯಮನೀಶ್ವರಃ।
ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಶೇ ತಿಷ್ಠನ್ನಾನ್ಯೇಷಾಮಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-30-25 (16806)
ಮಣಿಃ ಸೂತ್ರ ಇವ ಪ್ರೋತೋ ನಸ್ಯೋತ ಇವ ಗೋವೃಷಃ।
ಧಾತುರಾದೇಶಮನ್ವೇತಿ ತನ್ಮಯೋ ಹಿ ತದರ್ಪಣಃ ॥ 3-30-26 (16807)
ನಾತ್ಮಾಥೀನೋ ಮನುಷ್ಯೋಽಯಂ ಕಾಲಂ ಭಜತಿಂ ಕಂಚನ।
ಸ್ರೋತಸೋ ಮಧ್ಯಮಾಪನ್ನಃ ಕೂಲವೃಕ್ಷ ಇವ ಚ್ಯುತಃ ॥ 3-30-27 (16808)
ಅಜ್ಞೋ ಜಂತುರನೀಶೋಽಯಮಾತ್ಮನಃ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ।
ಈಶ್ವರಪ್ರೇರಿತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನರಕಮೇವ ಚ ॥ 3-30-28 (16809)
ಯಥಾ ವಾಯೋಸ್ತೃಣಾಗ್ರಾಣಿ ವಶಂ ಯಾಂತಿ ಬಲೀಯಸಃ।
ಧಾತುರೇವಂ ವಶಂ ಯಾಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭಾರತ ॥ 3-30-29 (16810)
ಆರ್ಯೇ ಕರ್ಮಣಿ ಯುಂಜಾನಃ ಪಾಪೇ ವಾ ಪುನರೀಶ್ವಃ।
ವ್ಯಾಪ್ಯ ಭೂತಾನಿ ಚರತೇ ನ ಚಾಯಮಿತಿ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-30-30 (16811)
ಹೇತುಮಾತ್ರಮಿದಂ ಧಾತುಃ ಶರೀರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಯೇನ ಕಾರಯತೇ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಫಲಂ ವಿಭುಃ ॥ 3-30-31 (16812)
ಪಶ್ಯ ಮಾಯಾಪ್ರಭಾವೋಽಯಮೀಶ್ವರೇಣ ಯಥಾ ಕೃತಃ।
ಯೋ ಹಂತಿ ಭೂತೈರ್ಭೂತಾನಿ ಮೋಹಯಿತ್ವಾಽಽತ್ಮಮಾಯಯಾ ॥ 3-30-32 (16813)
ಅನ್ಯಥಾ ಪರಿದೃಷ್ಟಾನಿ ಮುನಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ಪರಿವರ್ತಂತೇ ವೇಗಾ ಇವ ನಭಸ್ವತಃ ॥ 3-30-33 (16814)
ಅನ್ಯಥೈವ ಹಿ ವರ್ತಂತೇ ಪುರುಷಾಸ್ತಾನಿ ತಾನಿ ಚ।
ಅನ್ಯಥೈವ ಪ್ರಭುಸ್ತಾನಿ ಕರೋತಿ ವಿಕರೋತಿ ಚ ॥ 3-30-34 (16815)
ಯಥಾ ಕಾಷ್ಠೇನ ವಾ ಕಾಷ್ಠಮಶ್ಮಾನಂ ಚಾಶ್ಮನಾ ಪುನಃ।
ಅಯಸಾ ಚಾಪ್ಯಯಶ್ಛಿಂದ್ಯಾನ್ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಮಚೇತನಂ ॥ 3-30-35 (16816)
ಏವಂ ಸ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸ್ವಯಂಭೂಃ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ನಿಹಂತಿ ಭೂತೈರ್ಭೂತಾನಿ ಛದ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-30-36 (16817)
ಸಂಪ್ರಯೋಜ್ಯ ವಿಯೋಜ್ಯಾಯಂ ಕಾಮಕಾರಕರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಕ್ರೀಡತೇ ಭಗವಾನ್ಭೂತೈರ್ಬಾಲಃ ಕ್ರೀಡನಕೈರಿವ ॥ 3-30-37 (16818)
ನ ಮಾತೃಪಿತೃವದ್ರಾಜಂಧಾತಾ ಭೂತೇಷು ವರ್ತತೇ।
ರೋಷಾದಿವ ಪ್ರವೃತ್ತೋಽಯಂ ಯಥಾಽಯಮಿತರೋ ಜನಃ ॥ 3-30-38 (16819)
ಆರ್ಯಾಞ್ಶೀಲವೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹೀಮತೋ ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಾನ್।
ಅನಾರ್ಯಾನ್ಸುಖಿನಶ್ಚೈವ ವಿಹ್ವಲಾನಿವ ಚಿಂತಯೇ ॥ 3-30-39 (16820)
ತವೇಮಾಮಾಪದಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮೃದ್ಧಿಂ ಚ ಸುಯೋಧನೇ।
ಧಾತಾರಂ ಗರ್ಹಯೇ ಪಾರ್ಥ ವಿಷಮಂ ಯೋಽನುಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-30-40 (16821)
ಆರ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಾತಿಗೇ ಕ್ರೂರೇ ಲುಬ್ಧೇ ಧರ್ಮಾಪಚಾಯಿನಿ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇ ಶ್ರಿಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಧಾತಾ ಕಿಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-30-41 (16822)
ಕರ್ಮಚೇತ್ಕೃತಮನ್ವೇತಿ ಕರ್ತಾರಂ ನಾನ್ಯಮೃಚ್ಛತಿ।
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ ನೂನಮೀಶ್ವರಃ ॥ 3-30-42 (16823)
ಅಥ ಕರ್ಮಕೃತಂ ಪಾಪಂ ನ ಚೇತ್ಕರ್ತಾರಮೃಚ್ಛತಿ।
ಕಾರಣಂ ಬಲಮೇವೇಹ ಜನಾಞ್ಶೋಚಾಮಿ ದುರ್ಬಲಾನ್ ॥ 3-30-43 (16824)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 30 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-30-1 ಧಾತ್ರೇ ಈಶ್ವರಾಯ। ವಿಧಾತ್ರೇ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣೇ ॥ 3-30-2 ಚಿಂತಿತಃ ಕಲ್ಪಿತೋ ಲೋಕೋ ಭೋಗಸಾಧನಂ। ಗತ್ಯಾಂಗತ್ಯಾಂ ಊರ್ಧ್ವಾಧೋಮಧ್ಯಮೋತ್ತಮಾಧಮಯೋನಿಷು। ನಿತ್ಯಾನಿ ಅಪರಿಹಾರ್ಯಫಲಾನಿ। ಲೋಭಾತ್ ಮೋಹಾತ್ ಮೋಕ್ಷಂ ಕರ್ಮಫಲೇಭ್ಯೋ ದುಃಖೇಭ್ಯೋ ಮುಕ್ತಿಂ ಯಿಯಾಸತಿ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 3-30-5 ಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರಿಯತರಂ ನಹಿ ತ ಅಷ್ಯಗಮನ್ ಜ್ಞಾತವಂತಃ ಕಿಂತು ಜೀವಿತಾದಪಿ ಪ್ರಿಯತರಂ ಧರ್ಮಮೇವಾಧ್ಯಗಮನ್ ॥ 3-30-10 ಶೃಂಗಂ ಪ್ರಭುತ್ವಾಭಿಮಾನಃ ॥ 3-30-12 ತೇ ತ್ವಯಾ ॥ 3-30-15 ಪಾಕಯಜ್ಞಾ ಗೃಹ್ಯಾಗ್ನಿಸಾಧ್ಯಾ ಇಷ್ಟಯಃ ॥ 3-30-18 ಪರೀತಯಾ ವಿಪರೀತಯಾ ॥ 3-30-19 ಋಜೋರವಕ್ರಸ್ಯ। ಮೃದೋರ್ದಯಾಲೋಃ ॥ 3-30-22 ಧಾತಾ ಈಶ್ವರಃ। ತಥೈವ ಖಲು ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ಶುಕ್ರಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮವೀಜಂ। ಉಚ್ಚರನ್ನುತ್ಕರ್ಷೇಣಾನುಸರನ್ ॥ 3-30-24 ಅಂತರ್ಬಹಿರ್ವ್ಯಾಪ್ತೌ ಆಕಾಶದೃಷ್ಟಾಂತಃ। ಬೂತಾನಿ ಜರಾಯುಜಾದೀನಿ ॥ 3-30-25 ಬದ್ಧೋ ವಾ ಬದ್ಧಇವ ॥ 3-30-26 ನಸಿ ನಾಸಿಕಾಯಾಂ। ನಸ್ಯಂ ನಾಸಾಸೂತ್ರಂ ತೇನ ವಾ ಓತಃ ಪ್ರೋತಃ ॥ 3-30-37 ಸಂಪ್ರಯೋಜ್ಯಸಂಯೋಗಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಾಮಕಾರ ಇಚ್ಛಾ ತಯೈವ ಕರೋತೀತಿ ಕಾಮಕಾರಕರಃ। ಕ್ರೀಡನಕೈಃ ಸಾರೀಪ್ರಭೃತಿಭಿಃ ॥ 3-30-42 ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಯದಿ ಕರ್ತಾರಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ ನತ್ವನ್ಯಂ ತರ್ಹಿ ಕಾರಯಿತೃತಚ್ವಾದೀಶ್ವರೋಪಿ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯೇತೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 031
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.31. ಅಧ್ಯಾಯಃ 031
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ದ್ರೌಪದೀಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸಾಫಲ್ಯೋಪಪಾದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-31-0 (16825)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-31-0x (1857)
ವಲ್ಗು ಚಿತ್ರಪದಂ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಂ ಯಾಜ್ಞಸೇನಿ ತ್ವಯಾ ವಚಃ।
ಉಕ್ತಂ ತಚ್ಛ್ರುತಮಸ್ಮಾಭಿರ್ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ತು ಪ್ರಭಾಷಸೇ ॥ 3-31-1 (16826)
ನಾಹಂ ಧರ್ಮಫಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ರಾಜಪುತ್ರಿ ಚರಾಂಭುತ।
ದದಾಮಿ ದೇಯಮಿತ್ಯೇವ ಯಜೇ ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯುತ ॥ 3-31-2 (16827)
ಅಸ್ತು ವಾಽತ್ರ ಫಲಂ ಮಾ ವಾ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣ ಯತ್।
ಗೃಹೇ ನಿವಸತಾ ಕೃಷ್ಣೇ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕರೋಮಿ ತತ್ ॥ 3-31-3 (16828)
ಧರ್ಮಂ ಚರಾಮಿ ಸುಶ್ರೋಣಿ ನ ಧರ್ಮಫಲಕಾರಣಾತ್।
ಆಗಮಾನನತಿಕ್ರಂಯ ಸತಾಂ ವೃತ್ತಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ॥ 3-31-4 (16829)
ಧರ್ಮ ಏವ ಮನಃ ಕೃಷ್ಣೇ ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಚೈವ ಮೇ ಧೃತಂ।
[ಧರ್ಮವಾಣಿಜ್ಯಕೋ ಹೀನೋ ಜಘನ್ಯೋ ಧರ್ಮವಾದಿನಾಂ] 3-31-5 (16830)
ನ ಧರ್ಮಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಯೋ ಧರ್ಮಂ ದೋಗ್ಧುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಯಶ್ಚೈನಂ ಶಂಕತೇ ಕೃತ್ವಾ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಾತ್ಪಾಪಚೇತನಃ ॥ 3-31-6 (16831)
ಅತಿವಾದಾನ್ಮದಾಚ್ಚೈವ ಮಾ ಧರ್ಮಮಭಿಶಂಕಥಾಃ।
ಧರ್ಮಾತಿಶಂಕೀ ಪುರುಷಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಪರಾಯಣಃ ॥ 3-31-7 (16832)
ಧರ್ಮೋ ಯಸ್ಯಾತಿಶಂಕ್ಯಃ ಸ್ಯಾದಾರ್ಷಂ ವಾ ದುರ್ಬಲಾತ್ಮನಃ।
ವೇದಾಚ್ಛೂದ್ರ ಇವಾಪೇಯಾತ್ಸ ಲೋಕಾದಜರಾಮರಾತ್ ॥ 3-31-8 (16833)
ವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ಧರ್ಮಪರಃ ಕುಲೇ ಜಾತೋ ಮನಸ್ವಿನಿ।
ಸ್ಥವಿರೇಷು ಸ ಯೋಕ್ತವ್ಯೋ ರಾಜಭಿರ್ಧರ್ಮಚಾರಿಭಿಃ ॥ 3-31-9 (16834)
ಪಾಪೀಯಾನ್ಸ ಹಿ ಶೂದ್ರೇಭ್ಯಸ್ತಸ್ಕರೇಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಶಾಸ್ತ್ರಾತಿಗೋ ಮಂದಬುದ್ಧಿರ್ಯೋ ಧರ್ಮಮತಿಶಂಕತೇ ॥ 3-31-10 (16835)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಹಿ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟ ಋಷಿರ್ಗಚ್ಛನ್ಮಹಾತಪಾಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಪ್ರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮೇಣ ಚಿರಜೀವಿತಾ ॥ 3-31-11 (16836)
ವ್ಯಾಸೋ ವಸಿಷ್ಠೋ ಮೈತ್ರೇಯೋ ನಾರದೋ ಲೋಮಶಃ ಶುಕಃ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ಋಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮೇಣೈವ ಸುಚೇತಸಃ ॥ 3-31-12 (16837)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪಶ್ಯಸಿ ಹ್ಯೇತಾಂದಿವ್ಯಯೋಗಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ಶಾಪಾನುಗ್ರಹಣೇ ಶಕ್ತಾಂದೇವೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಗರೀಯಸಃ ॥ 3-31-13 (16838)
ಏತೇ ಹಿ ಧರ್ಮಮೇವಾದೌ ವರ್ಣಯಂತಿ ಸದಾಽನಧೇ।
ಕರ್ತವ್ಯಮಮರಪ್ರಖ್ಯಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಗಮಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-31-14 (16839)
ಅತೋ ನಾರ್ಹಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಧಾತಾರಂ ಧರ್ಮಮೇವ ಚ।
ರಜೋಮೂಢೇನ ಮನಸಾ ಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ಶಂಕಿತುಮೇವ ಚ ॥ 3-31-15 (16840)
ಉನ್ಮತ್ತಾನ್ಮನ್ಯತೇ ಬಾಲಃ ಸರ್ವಾನಾಗತನಿಶ್ಚಯಾನ್।
ಧರ್ಮಾತಿಶಂಕೀ ನಾನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಮಾಣಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-31-16 (16841)
ಇಂದ್ರಿಯಪ್ರೀತಿಸಂಬದ್ಧಂ ಯದಿದಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಏತಾವನ್ಮನ್ಯತೇ ಬಾಲೋ ಮೋಹಮನ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-31-17 (16842)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ನ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಯೋ ಧರ್ಮಮತಿಶಂಕತೇ।
ಧ್ಯಾಯನ್ಸ ಕೃಪಣಃ ಪಾಪೋ ನ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥ 3-31-18 (16843)
ಪ್ರಮಾಣಾದ್ಧಿ ನಿವೃತ್ತೋ ಹಿ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥನಿಂದಕಃ।
ಕಾಮಲೋಭಾನುಗೋ ಮೂಢೋ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥ 3-31-19 (16844)
ಆರ್ಷಂ ಪ್ರಮಾಣಮುತ್ಕ್ರಾಂಯ ಧರ್ಮಂ ನ ಪ್ರತಿಪಾಲಯನ್।
ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾತಿಗೋ ಮೂಢಃ ಶಂ ಜನ್ಮಸು ನ ವಿಂದತಿ ॥ 3-31-20 (16845)
ಯಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ ಕೃತಮತಿರ್ಧರ್ಮಮೇವಾಭಿಪದ್ಯತೇ।
ಅಶಂಕಮಾನಃ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಸೋಽಮುತ್ರಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-31-21 (16846)
ಯಸ್ಯ ನಾರ್ಷಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಸ್ಯಾಚ್ಛಿಷ್ಟಾಚಾರಶ್ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ನ ವೈ ತಸ್ಯ ಪರೋ ಲೋಕೋ ನಾಯಮಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-31-22 (16847)
ಶಿಷ್ಟೈರಾಚರಿತಂ ಧರ್ಮಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಮಾಸ್ಮಾತಿಶಂಕಥಾಃ।
ಪುರಾಣಮೃಷಿಭಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸರ್ವಜ್ಞೈಃ ಸರ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ ॥ 3-31-23 (16848)
ಧರ್ಮ ಏವ ಪ್ಲವೋ ನಾನ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ದ್ರೌಪದಿ ಗಚ್ಛತಾಂ।
ಸೈವಃ ನೌಃ ಸಾಗರಸ್ಯೇವ ವಣಿಜಃ ಪಾರಮಿಚ್ಛತಃ ॥ 3-31-24 (16849)
ಅಫಲೋ ಯದಿ ಧರ್ಮಃ ಸ್ಯಾಚ್ಚರಿತೋ ಧರ್ಮಚಾರಿಭಿಃ।
ಅಪ್ರತಿಷ್ಠೇ ತಮಸ್ಯೇತಜ್ಜಗನ್ಮಜ್ಜೇದನಿಂದಿತೇ ॥ 3-31-25 (16850)
ನಿರ್ವಾಣಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಯುರ್ಜೀವೇಯುಃ ಪಶುಜೀವಿಕಾಂ।
ವಿಘಾತೇನೈವ ಯುಜ್ಯೇಯುರ್ನ ಚಾರ್ಥಂ ಕಂಚಿದಾಪ್ನುಯುಃ ॥ 3-31-26 (16851)
ತಪಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ ಏವ ಚ।
ದಾನಮಾರ್ಜವಮೇತಾನಿ ಯದಿ ಸ್ಯುರಫಲಾನಿ ವೈ ॥ 3-31-27 (16852)
ನಾಚರಿಷ್ಯನ್ಪರೇ ಧರ್ಮಂ ಪರೇ ಪರತರೇಽಪಿ ಚ।
ದಾನಮಾರ್ಜವಮೇತಾನಿ ಯದಿ ಸ್ಯುರಫಲಾನಿ ವೈ ॥ 3-31-28 (16853)
ಋಷಯಸ್ಚೈವ ದೇವಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಸುರರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಈಶ್ವರಾಃ ಕಸ್ಯ ಹೇತೋಸ್ತೇ ಚರೇಯುರ್ಧರ್ಮಮಾದೃತಾಃ ॥ 3-31-29 (16854)
ಫಲದಂ ತ್ವಿಹ ವಿಜ್ಞಾಯ ಧಾತಾರಂ ಶ್ರೇಯಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಧರ್ಮಂ ತೇಽವ್ಯಚರನ್ಕೃಷ್ಣೇ ಸ ಹಿ ಧರ್ಮ ಸನಾತನಃ ॥ 3-31-30 (16855)
ಸ ಚಾಯಂ ಸಫಲೋ ಧರ್ಮೋ ನ ಧರ್ಮೋಽಫಲ ಉಚ್ಯತೇ।
ದೃಶ್ಯಂತೇಽಪಿ ಹಿ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ಫಲಾನಿ ತಪಸಾಂ ತಥಾ ॥ 3-31-31 (16856)
ತ್ವಯ್ಯೇತದ್ವೈ ವಿಜಾನೀಹಿ ಜನ್ಮ ಕೃಷ್ಣೇ ಯಥಾಶ್ರುತಂ।
ವೇತ್ಥ ಚಾಪಿ ಯಥಾ ಜಾತೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 3-31-32 (16857)
ಏತಾವದೇವ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮುಪಮಾನಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮಸ್ತೀತಿ ಧೀರೋಽಲ್ಪೇನಾಪಿ ತುಷ್ಯತಿ ॥ 3-31-33 (16858)
ಬಹುನಾಽಪಿ ಹ್ಯವಿದ್ವಾಂಸೋ ನೈವ ತುಷ್ಯಂತ್ಯಬುದ್ಧಯಃ।
ತೇಷಾಂ ನ ಧ್ಮಜಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಕರ್ಮಾಸ್ತಿ ಶರ್ಮ ವಾ ॥ 3-31-34 (16859)
ಕರ್ಮಣಾಮುತ ಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಪಾಪಾನಾಂ ಚ ಫಲೋದಯಃ।
ಪ್ರಭವಶ್ಚಾಪ್ಯಯಶ್ಚೈವ ದೇವಗುಹ್ಯಾನಿ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-31-35 (16860)
ನೈತಾನಿ ವೇದ ಯಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮುಹ್ಯಂತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಜಾ ಇಮಾಃ।
[ಅಪಿ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರೇಣ ನ ಚ ಶ್ರೇಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥] 3-31-36 (16861)
ರಕ್ಷ್ಯಾಣ್ಯೇತಾನಿ ದೇವಾನಾಂ ಗೂಢಮಾಯಾ ಹಿ ದೇವತಾಃ।
ಕೃಶಾಂಗಾಃ ಸುಬ್ರತಾಶ್ಚೈವ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಾಃ।
ಪ್ರಸನ್ನೈರ್ಮಾನಸೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಪಶ್ಯಂತ್ಯೇತಾನಿ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-31-37 (16862)
ನ ಫಲಾದರ್ಸನಾದ್ಧರ್ಮಃ ಶಂಕಿತವ್ಯೋ ನ ದೇವತಾಃ।
ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ದಾತವ್ಯಂ ಚಾನಮೂಯತಾ ॥ 3-31-38 (16863)
ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮಸ್ತೀಹ ತಥೈತದ್ಧರ್ಮಶಾಸನಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರೋವಾಚ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಯದೃಷಿರ್ವೇದ ಕಾಶ್ಯಪಃ ॥ 3-31-39 (16864)
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಸಂಶಯಃ ಕೃಷ್ಣೇ ನೀಹಾರ ಇವ ನಶ್ಯತು।
ವಿಮೃಶ್ಯ ಸರ್ವಮಸ್ತೀತಿ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ಭಾವಮುತ್ಸೃಜ ॥ 3-31-40 (16865)
ಈಶ್ವರಂ ಚಾಪಿ ಭೂತಾನಾಂ ಧಾತಾರಂ ಮಾ ಚ ವೈ ಕ್ಷಿಪ।
ಶಿಕ್ಷಸ್ವೈನಂ ನಮಸ್ವೈನಂ ಮಾ ತೇಽಭೂದ್ಬುದ್ಧಿರೀದೃಶೀ ॥ 3-31-41 (16866)
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತದ್ಭಕ್ತೋ ಮರ್ತ್ಯೋ ಗಚ್ಛತ್ಯಮರ್ತ್ಯತಾಂ।
ಉತ್ತಮಾಂ ದೇವತಾಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಮಾತಿವೋಚಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-31-42 (16867)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 31 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-31-1 ವಲ್ಗು ಶೋಭನಂ। ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಂ ಸುಕುಮಾರಂ। ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ವೇದವಿದ್ವಿಷ್ಟಂ ॥ 3-31-8 ದೋಷೋ ದುರ್ಬೋಧ ಆತ್ಮನ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಅದೋಷೋ ದುರ್ಬಲಾತ್ಮನಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-31-21 ಮೂಢ ಆಜನ್ಮ ಸ ನ ನಂದತೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಆಜನ್ಮಸು ನ ನಂದತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಆತ್ಮಾನಂ ಸ ವಿನಶ್ಯತೀತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-31-24 ಸ ವೈ ನೌಃ ಸಾಗರಸ್ಯೇವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 032
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.32. ಅಧ್ಯಾಯಃ 032
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಕ್ತಬೃಹಸ್ಪತಿನೀತಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-32-0 (16868)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-32-0x (1858)
ನಾವಮನ್ಯೇ ನ ಗರ್ಹೇ ಚ ಧರ್ಮಂ ಪಾರ್ಥ ಕಥಂಚನ।
ಈಶ್ವರಂ ಕುತ ಏವಾಹಮವಮಂಸ್ಯೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ॥ 3-32-1 (16869)
ಆರ್ತಾಽಹಂ ಪ್ರಲಪಾಮೀದಮಿತಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಭಾರತ।
ಭೂಯಶ್ಚ ವಿಲಪಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುಮನಾಸ್ತ್ವಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-32-2 (16870)
ಕರ್ಮ ಖಲ್ವಿಹ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಜಾತೇನಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ।
ಅಕರ್ಮಾಣೋ ಹಿ ಜೀವಂತಿ ಸ್ಥಾವರಾ ನೇತರೇ ಜನಾಃ ॥ 3-32-3 (16871)
ಆಮಾತೃಸ್ತನ್ಯಪಾನಾಚ್ಚ ಯಾವಚ್ಛಯ್ಯೋಪಸರ್ಪಣಂ।
ಜಂಗಮಾಃ ಕರ್ಮಣಾ ವೃತ್ತಿಮಾಪ್ನುವಂತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-32-4 (16872)
ಜಂಗಮೇಷು ವಿಶೇಷೇಣ ಮನುಷ್ಯಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಇಚ್ಛಂತಿ ಕರ್ಮಣಾ ವೃತ್ತಿಮವಾಪ್ತುಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ॥ 3-32-5 (16873)
ಉತ್ಥಾನಮಭಿಜಾನಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭಾರತ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಫಲಮಶ್ನಂತಿ ಕರ್ಮಣಾಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ ॥ 3-32-6 (16874)
ಪಶ್ಯಂತಃ ಸ್ವಂ ಸಮುತ್ಥಾನಮುಪಜೀವಂತಿ ಜಂತರಃ।
ಅಪಿ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಯಥಾಽಯಮುದಕೇ ಬಕಃ ॥ 3-32-7 (16875)
[ಅಕರ್ಮಣಾಂ ವೈ ಭೂತಾನಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಸ್ವಾನ್ನ ಹಿ ಕಾಚನ।
ತದೇವಾಭಿಪ್ರಪದ್ಯೇತ ನ ವಿಹನ್ಯಾತ್ಕದಾಚನ ॥] 3-32-8 (16876)
ಸ್ವಕರ್ಮ ಕುರು ಮಾಹಾಸೀಃ ಕರ್ಮಣಾ ಭವ ದಂಶಿತಃ।
ಕೃತ್ಯಂ ಹಿ ಯೋಽಭಿಜಾನಾತಿ ಸಹಸ್ರೇ ಸೋಸ್ತಿ ನಾಸ್ತಿ ವಾಂ ॥ 3-32-9 (16877)
ತಸ್ಯ ಚಾಪಿ ಭವೇತ್ಕಾರ್ವಂ ವಿವೃದ್ಧೌ ರಕ್ಷಣೇ ತಥಾ।
ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋ ದ್ಯನಾವಾಷಃ ಕ್ಷೀಯೇತ ಹಿಮವಾನಪಿ ॥ 3-32-10 (16878)
ಉತ್ಸೀದೇರನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ನ ಕುರ್ಯುಃ ಕರ್ಮ ಚೇದ್ಯದಿ।
[ತಥಾ ಹ್ಯೇತಾ ನ ವರ್ಧೇರನ್ಕರ್ಮ ಚೇದಫಲಂ ಭವೇತ್ ॥] 3-32-11 (16879)
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪಿಚ ಫಲಂ ಕರ್ಮ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಕುರ್ವತೋ ಜನಾನ್।
ನಾನ್ಯಥಾ ಹ್ಯಪಿ ಜಾನಂತಿ ವೃತ್ತಿಂ ಲೋಕಾಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-32-12 (16880)
ಯಶ್ಚ ದಿಷ್ಟಪರೋ ಲೋಕೇ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಹಠವಾದಕಃ।
ಉಭಾವಪಿ ಶಠಾವೇತೌ ಕರ್ಮಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ॥ 3-32-13 (16881)
ಯೋ ಹಿ ದಿಷ್ಟಮುಪಾಸೀತ ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಃ ಸುಖಂ ಸ್ವಪನ್।
ಅವಸೀದೇತ್ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿರಾಮೋ ಘಟ ಇವೋದಕೇ ॥ 3-32-14 (16882)
ತಥೈವ ಹಠಬುದ್ಧಿರ್ಯಃ ಶಕ್ತಃ ಕರ್ಮಣ್ಯಕರ್ಮಕೃತ್।
ಆಸೀತ ನ ಚಿರಂ ಜೀವೇದನಾಥ ಇವ ದುರ್ಬಲಃ ॥ 3-32-15 (16883)
ಅಕಸ್ಮಾದಿಹ ಯಃ ಕಶ್ಚಿದರ್ಥಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪೂರುಷಃ।
ತಂ ಹಠೇನೇತಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಸ ಹಿ ಯತ್ನೋ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 3-32-16 (16884)
ವಶ್ಚಾಪಿ ಕಶ್ರಿತ್ಪುರುಷೋ ದಿಷ್ಟಂ ನಾಮ ಭಜತ್ಯುತ।
ದೈವೇನ ವಿಧಿನಾ ಪಾರ್ಥ ತದ್ದೈವಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 3-32-17 (16885)
ಯತ್ತಾವಸ್ಕರ್ಮಣಾ ಕಿಂಚಿತ್ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಪೂರುಷಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಚಕ್ಷುಷಾ ದೃಷ್ಟಂ ತತ್ಪೌರುಷಮಿತಿ ಶ್ರುತಂ ॥ 3-32-18 (16886)
ಸ್ವಭಾವತಃ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯರ್ಥಂ ನ ಕಾರಣಾತ್।
ತತ್ಸ್ವಭಾವಾತ್ಪ್ರಕಂ ವಿದ್ಧಿ ಫಲಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮ ॥ 3-32-19 (16887)
ಏವಂ ಹಠಾಚ್ಚ ದೈವಾಚ್ಚ ಸ್ವಭಾವಾತ್ಕರ್ಮಣಸ್ತಥಾ।
ಯಾನಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷಸ್ತತ್ಫಲಂ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-32-20 (16888)
ಧಾತಾಪಿ ಹಿ ಸ್ವಕರ್ಮೈವ ತೈಸ್ತೈರ್ಹೇತುಭಿರೀಶ್ವರಃ।
ವಿದಧಾತಿ ವಿಭಜ್ಯೇಹ ಫಲಂ ಪೂರ್ವಕತಂ ನೃಣಾಂ ॥ 3-32-21 (16889)
ಯದ್ಧಿ ಯಃ ಪುರುಷಃ ಕಿಂಚಿತ್ಕುರುತೇ ವೈ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತದ್ಧಾತೃವಿಹಿತಂ ವಿದ್ಧಿ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಫಲೋದಯಂ ॥ 3-32-22 (16890)
ಕಾರಣಂ ತಸ್ಯ ದೇಹೋಽಯಂ ಧಾತುಃ ಕರ್ಮಣಿ ಕರ್ಮಣಿ।
ಸ ಯಥಾ ಪ್ರೇರಯತ್ಯೇನಂ ತಥಾಽಯಂ ಕುರುತೇಽವಶಃ ॥ 3-32-23 (16891)
ತೇಷುತೇಷು ಹಿ ಕೃತ್ಯೇಷು ವಿನಿಯೋಕ್ತಾ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ಕಾರಯತ್ಯವಶಾನ್ಯಪಿ ॥ 3-32-24 (16892)
ಮನಸಾಽರ್ಥಾನ್ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕರ್ಮಣಾ।
ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಸ್ವಯಂ ವೀರ ಪುರುಷಸ್ತತ್ರ ಕಾರಣಂ ॥ 3-32-25 (16893)
ಸಂಖ್ಯಾತುಂ ನೈವ ಶಕ್ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಅಗಾರನಗರಾಣಾಂ ಹಿ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪುರುಷಹೈತುಕೀ ॥ 3-32-26 (16894)
ತಿಲೇ ತೈಲಂ ಗವಿ ಕ್ಷೀರಂ ಕಾಷ್ಠೇ ಪಾವಕಮಂತತಃ।
ಏವಂ ಧೀರೋ ವಿಜಾನೀಯಾದುಪಾಯಂ ಚಾಸ್ಯ ಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 3-32-27 (16895)
ತತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಪಶ್ಚಾತ್ಕಾರಣೇಷ್ವಸ್ವ ಸಿದ್ಧಯೇ।
ತಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮುಪಜೀವಂತಿ ಕರ್ಮಣಾಮಿಹ ಜಂತವಃ ॥ 3-32-28 (16896)
ಕುಶಲೇನ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತ್ರಾ ಸಾಧು ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಂ।
ಇದಂ ತ್ವಕುಶಲೇನೇತಿ ವಿಶೇಷಾದುಪಲಭ್ಯತೇ ॥ 3-32-29 (16897)
ಇಷ್ಟಾಪೂರ್ತ್ತಫಲಂ ನ ಸ್ಯಾನ್ನ ಶಿಷ್ಯೋ ನ ಗುರುರ್ಭವೇತ್।
ಪುರುಷಃ ಕರ್ಮಸಾಧ್ಯೇಷು ಸ್ವಾಚ್ಚೇದಯಮಕಾರಣಂ ॥ 3-32-30 (16898)
ಕರ್ತೃತ್ವಾದೇವ ಪುರುಷಃ ಕರ್ಮಸಿದ್ಧೌ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಅಸಿದ್ಧೌ ನಿಂದ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಕರ್ಮನಾಶಃ ಕಥಂ ತ್ವಿಹ ॥ 3-32-31 (16899)
ಸರ್ವಮೇವ ಹಠೇನೈಕೇ ದೈವೇನೈಕೇ ವದಂತ್ಯುತ।
ಪುಂಸಃ ಪ್ರಯತ್ನಜಂ ಕೇಚಿದ್ದೈವಮೇತದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 3-32-32 (16900)
ನ ಚೈವೈತಾವತಾ ಕಾರ್ಯಂ ಮನ್ಯಂತ ಇತಿ ಚಾಪರೇ।
ಅಸ್ತಿ ಸರ್ವಮದೃಶ್ಯಂ ತು ದಿಷ್ಟಂ ಚೈವ ತಥಾ ಹಠಃ ॥ 3-32-33 (16901)
ದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ ಹಠಾಚ್ಚೈವ ದಿಷ್ಟಾಚ್ಚಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಂತತಿಃ।
ಕಿಂಚಿದ್ದೈವಾದ್ಧಠಾತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕಿಂಚಿದೇವ ಸ್ವಕರ್ಮತಃ ॥ 3-32-34 (16902)
ಪುರುಷಃ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಚತುರ್ಥಂ ನಾತ್ರ ಕಾರಣಂ।
ಕುಶಲಾಃ ಪ್ರತಿಜಾನಂತಿ ಯೇ ವೈ ತತ್ತ್ವವಿದೋಜನಾಃ ॥ 3-32-35 (16903)
ತಥೈವ ಧಾತಾ ಭೂತಾನಾಮಿಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಫಲಪ್ರದಃ।
ಯದಿ ನ ಸ್ವಾನನ ಭೂತಾನಾಂ ಕೃಪಣೋ ನಾಮ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-32-36 (16904)
ಯಂಯಮರ್ಥಮಭಿಪ್ರೇಪ್ಸುಃ ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ಪೂರುಷಃ।
ತತ್ತತ್ಸಫಲಮೇವ ಸ್ಯಾದ್ಯದಿ ನ ಸ್ಯಾತ್ಪುರಾ ಕೃತಂ ॥ 3-32-37 (16905)
ತ್ರಿದ್ವಾರಾಮರ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ತು ನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ಯೇ ನರಾಃ।
ತಥೈವಾನರ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಯಥಾ ಲೋಕಾಸ್ತಥೈವ ತೇ ॥ 3-32-38 (16906)
ಕರ್ತವ್ಯಮೇವ ಕರ್ಮೇತಿ ಮನೋರೇಷ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಏಕಾಂತೇನ ಹ್ಯನೀಹೋಽಯಂ ವರ್ತತೇಽಸ್ಮಾಸು ಸಂಪ್ರತಿ ॥ 3-32-39 (16907)
ಕುರ್ವತೋ ಹಿ ಭವತ್ಯೇವ ಪ್ರಾಯೇಣೇಹ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಏಕಾಂತಫಲಸಿದ್ಧಿಂ ತು ನ ವಿಂದತ್ಯಲಸಃ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-32-40 (16908)
ಅಸಂಭವೇ ತ್ವಸ್ಯ ಹೇತುಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತು ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಕೃತೇಕರ್ಮಣಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಥಾಽನೃಣ್ಯಮವಾಪ್ನುತೇ ॥ 3-32-41 (16909)
ಅಲಕ್ಷ್ಮೀರಾವಿಶತ್ಯೇನಂ ಶಯಾನಮಲಸಂ ನರಂ।
ನಿಃಸಂಶಯಂ ಫಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ದಕ್ಷೋ ಭೂತಿಮುಪಾಶ್ನುತೇ ॥ 3-32-42 (16910)
ಅನರ್ಥಂ ಸಂಶಯಾವಸ್ಥಂ ಗೃಣಂತ್ಯಾಮುಕ್ತಸಶಂಯಾಃ।
ಧೀರಾ ನರಾಃ ಕರ್ಮರತಾ ನ ತು ನಿಃಸಂಶಯಾಃ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-32-43 (16911)
ಏಕಾಂತೇ ನಹ್ಯನರ್ಥೋಽಯಂ ವರ್ತತೇಽಸ್ಮಾಸು ಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಸ ತು ನಿಃಸಂಶಯಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ತ್ವಯಿ ಕರ್ಮಣ್ಯವಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-32-44 (16912)
ಅಥವಾಽಸಿದ್ಧಿರೇವ ಸ್ಯಾನ್ಮಹಿಮಾ ತು ತದೇವ ತೇ।
ವೃಕೋದರಸ್ಯ ಬೀಭತ್ಸೋರ್ಭಾತ್ರೋಶ್ಚ ಯಮಯೋರಪಿ ॥ 3-32-45 (16913)
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಕರ್ಮ ಸಫಲಮಸ್ಮಾಕಮಪಿ ವಾ ಪುನಃ।
ವಿಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಕೃತಕರ್ಮಾ ಯಥಾ ಫಲಂ ॥ 3-33-46 (16914)
ಪೃಥಿವೀಂ ಲಾಂಗಲೇನೇಹ ಕೃಷ್ಟ್ವಾ ಬೀಜಂ ವಪತ್ಯುತ।
ಆಸ್ತೇಽಥ ಕರ್ಷಕಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ಪರ್ಜನ್ಯಸ್ತತ್ರ ಕಾರಣಂ ॥ 3-32-47 (16915)
ವೃಷ್ಟಿಶ್ಚೇನ್ನಾನುಗೃಹ್ಣೀಯಾದನೇನಾಸ್ತತ್ರ ಕರ್ಷಕಃ।
ಯದನ್ಯಃ ಪುರುಷಃ ಕುರ್ಯಾತ್ತತ್ಕೃತಂ ಸಫಲಂ ಮಯಾ ॥ 3-32-48 (16916)
ತಚ್ಚೇದಂ ಫಲಮಸ್ಮಾಕಮಪರಾಧೋ ನ ಮೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಇತಿ ಧೀರೋಽನ್ವವೇಕ್ಷ್ಯೈವ ನಾತ್ಮಾನಂ ತತ್ರಗರ್ಹಯೇತ್ ॥ 3-32-49 (16917)
ಕುರ್ವತೋ ನಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿರ್ಮೇ ಭವತೀತಿ ಹ ಭಾರತ।
ನಿರ್ವೇದೋ ನಾತ್ರ ಗಂತವ್ಯೋ ದ್ವಾವಂತೌ ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-32-50 (16918)
ಸಿದ್ಧಿರ್ವಾಽಪ್ಯಥವಾಽಸಿದ್ಧಿರಪ್ರವೃತ್ತಿರತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಬಹೂನಾಂ ಸಮವಾಯೇ ಹಿ ಭಾವಾನಾಂ ಕರ್ಮ ಸಿಧ್ಯತಿ ॥ 3-32-51 (16919)
ಗುಣಾಭಾವೇ ಫಲಂ ನ್ಯೂನಂ ಭವತ್ಯಫಲಮೇವ ಚ।
ಅನಾರಂಭೇ ಹಿ ನ ಫಲಂ ನ ಗುಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-32-52 (16920)
ದೇಶಕಾಲಾವುಪಾಯಾಂಶ್ಚ ಮಂಗಲಂ ಸ್ವಸ್ತಿಸಿದ್ಧಯೇ।
ಯುನಕ್ತಿ ಮೇಧಯಾ ಧೀರೋ ಯಥಾಯೋಗಂ ಯಥಾಬಲಂ ॥ 3-32-53 (16921)
ಅಪ್ಯುಪಾಯೇನ ತತ್ಕಾರ್ಯಮುಪದೇಷ್ಟಾ ಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಕರ್ಮಯೋಗೇಷು ಸರ್ವ ಏವ ಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-32-54 (16922)
ಯತ್ರಧೀಮಾನವೇಕ್ಷೇತ ಶ್ರೇಯಾಸಂ ಬಹುಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಸಾಂನೈವಾರ್ಥಂ ತತೋ ಲಿಪ್ಸೇತ್ಕರ್ಮ ಚಾಸ್ಮೈ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್ ॥ 3-32-55 (16923)
ವ್ಯಸನಂ ನಾಭಿಕಾಂಕ್ಷೇತ್ತ ವಿನಾಶಂ ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಪಿ ಸಿಂಧೋರ್ಗಿರೇರ್ವಾಽಪಿ ಕಿಂ ಪುನರ್ಮರ್ತ್ಯಧರ್ಮಿಣಃ ॥ 3-32-56 (16924)
ಉತ್ಥಾನಯುಕ್ತಃ ಸತತಂ ಪರೇಷಾಮಂತರೈಷಣೇ।
ಆನೃಣ್ಯಮಾಪ್ನೋತಿ ನರಃ ಪರಸ್ಯಾತ್ಮನ ಏವ ಚ ॥ 3-32-57 (16925)
ನ ತ್ವೇವಾತ್ಮಾಽವಮಂತವ್ಯಃ ಪುರುಷೇಣ ಕದಾಚನ।
ನ ಹ್ಯಾತ್ಮಪರಿಭೂತಸ್ ಭೂತಿರ್ಭವತಿ ಶೋಭನಾ ॥ 3-32-58 (16926)
ಏವಂ ಸಂಸ್ಥಿತಿಕಾ ಸಿದ್ಧಿರಿಯಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಚಿತ್ರಾ ಸಿದ್ಧಿಗತಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಕಾಲಾವಸ್ಥಾವಿಭಾಗಶಃ ॥ 3-32-59 (16927)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಮೇ ಪಿತಾ ಪೂರ್ವಂ ವಾಸಯಾಮಾಸ ಪಂಡಿತಂ।
ಸರ್ವಂ ಚಾರ್ಥಮಿಮಂ ಪ್ರಾಹ ಪಿತ್ರೇ ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-32-60 (16928)
ನೀತಿಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಪ್ರೋಕ್ತಾಂ ಭ್ರಾತೃನ್ಮೇಽಗ್ರಾಹಯನ್ಪುರಾ।
ತೇಷಾಂ ಸಕಾಶಾದಶ್ರೌಷಮಹಮೇತಾಂ ತದಾ ಗೃಹೇ ॥ 3-32-61 (16929)
ಸ ಮಾಂ ರಾಜನ್ಕರ್ಮವತೀಮಾಗತಾಮಾಹ ಸಾಂತ್ವಯನ್।
ಶುಶ್ರೂಷಮಾಣಾಮಾಸೀನಾಂ ಪಿತುರಂಕೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-32-62 (16930)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 32 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-32-12 ಅಪಿವಾಹ್ಯ ಫಲಂ ಕರ್ಮೇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-32-18 ಯತ್ನವಾನ್ಕರ್ಮಣೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-32-32 ತ್ರೈಧಮೇತನ್ನಿರುಚ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಟಃ ॥ 3-32-33 ದೈವಶಿಷ್ಟಂ ತಥಾ ಹಠಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ದೈವಾದಿಷ್ಟಂ ತಥಾ ಹಠ ಇತಿ ಠ. ಪಾಠಃ ॥ 3-32-39 ಏಕಾಂತೇ ನಹ್ಯನರ್ಥೋಯಮಿತಿ ಕ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-32-59 ಸಂಸ್ಥಿತಿಕಾ ಈದೃಗ್ವ್ಯವಸ್ಥಾವತೀ ಸಿದ್ಧಿಃ ಫಲಸಿದ್ಧಿಃ ॥ 3-32-62 ಕರ್ಮವತೀಮಾಗತಾಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕಾರ್ಯೋದ್ದೇಶೇನ ಪಿತುರಂತಿಕೇ ಆಗತಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 033
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.33. ಅಧ್ಯಾಯಃ 033
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನೀತಿವ್ಯುತ್ಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಯುದ್ಧೇನ ರಾಜ್ಯಾಹರಣಕರ್ತವ್ಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-33-0 (16931)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-33-0x (1859)
ಯಾಜ್ಞಸೇನ್ಯಾ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನೋ ಹ್ಯಮರ್ಷಣಃ।
ನಿಶ್ವಸನ್ನುಪಸಂಗಂಯ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-33-1 (16932)
ರಾಜನ್ಸತ್ಪದವೀಂ ಧರ್ಂಯಾಂ ವ್ರಜ ಸತ್ಪುರುಷೋಚಿತಾಂ।
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಹೀನಾನಾಂ ಕಿಂ ನೋ ವಸ್ತುಂ ತಪೋವನೇ ॥ 3-33-2 (16933)
ನೈವ ಧರ್ಮೇಣ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ನಾರ್ಜವೇಣ ನ ಚೌಜಸಾ।
ಅಕ್ಷಕೂಟಮಧಿಷ್ಠಾಯ ಹೃತಂ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ವೈ ॥ 3-33-3 (16934)
ಗೋಮಾಯುನೇವ ಸಿಂಹಾನಾಂ ದಿರ್ಬಲೇನ ಬಲೀಯಸಾಂ।
ಆಮಿಪಂ ವಿಘಸಾಶೇನ ತದ್ವದ್ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ನೋ ಹೃತಂ ॥ 3-33-4 (16935)
ಧರ್ಮಲೇಶಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಃ ಪ್ರಭವಂ ಧರ್ಮಕಾಮಯೋಃ।
ಅರ್ಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಿಂ ರಾಜಂದುಃಖೇನ ಪರಿತಪ್ಯಸೇ ॥ 3-33-5 (16936)
ಭವತೋಽನುವಿಧಾನೇನ ರಾಜ್ಯಂ ನಃ ಪಶ್ಯತಾಂ ಹೃತಂ।
ಅಹಾರ್ಯಮಪಿ ಶಕ್ರೇಣ ಗುಪ್ತಂ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 3-33-6 (16937)
ಕುಣೀನಾಮಿವ ಬಿಲ್ವಾನಿ ಪಂಗೂನಾಮಿವ ಧೇನವಃ।
ಹೃತಮೈಶ್ವರ್ಯಮಸ್ಮಾಕಂ ಜೀವತಾಂ ಭವತಃ ಕೃತೇ ॥ 3-33-7 (16938)
ಭವತಃ ಪ್ರಿಯಮಿತ್ಯೇವಂ ಮಹದ್ವ್ಯಸನಮೀದೃಶಂ।
ಧರ್ಮಕಾಮೇ ಪ್ರತೀತಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾಃ ಸ್ಮ ಭಾರತ ॥ 3-33-8 (16939)
ಕರ್ಶಯಾಮಃ ಸ್ವಮಿತ್ರಾಣಿ ನಂದಯಾಮಶ್ಚ ಶಾತ್ರವಾನ್।
ಆತ್ಮಾನಂ ಭವತಃ ಶಾಸ್ತ್ರೈರ್ನಿಯಂಯ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-33-9 (16940)
ಯದ್ವಯಂ ನ ತದೈವೈತಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ನಿಹನ್ಮ ಹಿ।
ಭವತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಮಾದಾಯ ತನ್ನಸ್ತಪತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ ॥ 3-33-10 (16941)
ಅಥೈನಾಮನ್ವವೇಕ್ಷಸ್ವ ಮೃಗಚರ್ಯಾಮಿವಾತ್ಮನಃ।
ಅವೀರಾಚರಿತಾಂ ರಾಜನ್ನಬಲಸ್ಥೈರ್ನಿಷೇವಿತಾಂ ॥ 3-33-11 (16942)
ಯಾಂ ನ ಕೃಷ್ಣೋ ನ ಬೀಭತ್ಸುರ್ನಾಭಿಮನ್ಯುರ್ನ ಸೃಂಜಯಾಃ।
ನ ಚಾಹಮಭಿನಂದಾಮಿ ನ ಚ ಮಾದ್ರೀಸುತಾವುಭೌ ॥ 3-33-12 (16943)
ಭವಾಂಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಸತತಂ ವ್ರತಕರ್ಶಿತಃ।
ಕಚ್ಚಿದ್ರಾಜನ್ನ ನಿರ್ವೇದಾದಾಪನ್ನಃ ಕ್ಲೀಬಜೀವಿಕಾಂ ॥ 3-33-13 (16944)
ದುರ್ಮನುಷ್ಯಾ ಹಿ ನಿರ್ವೇದಮಫಲಂ ಸರ್ವಘಾತಕಂ।
ಅಶಕ್ತಾಃ ಶ್ರಿಯಮಾಹರ್ತುಮಾತ್ಮನಃ ಕುರ್ವತೇ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-33-14 (16945)
ಸ ಭವಾಂದೃಷ್ಟಿಮಾಞ್ಶಕ್ತಃ ಪಶ್ಯನ್ನಸ್ಮಾಸು ಪೌರುಷಂ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೋ ರಾಜನ್ನಾತ್ಮಾರ್ಥಮವಬುಧ್ಯಸೇ ॥ 3-33-15 (16946)
ಅಸ್ಮಾನಮೀ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಕ್ಷಮಮಾಣಾನಹಿಂಸತಃ।
ಅಶಕ್ತಾನೇವ ಮನ್ಯಂತೇ ತದ್ದುಃಖಂ ನಾಹವೇ ವಧಃ ॥ 3-33-16 (16947)
ತತ್ರಚೇದ್ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಮಜಿಹ್ಮಮನಿವರ್ತಿನಾಂ।
ಸರ್ವಶೋ ಹಿ ವಧಃ ಶ್ರೇಯಾನ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಲೋಕಾಂಲ್ಲಭೇಮಹಿ ॥ 3-33-17 (16948)
ಅಧವಾ ವಯಮೇವೈತಾನ್ನಿಹತ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಆದದೀಮಹಿ ಗಾಂ ಸರ್ವಾಂ ತಥಾಪಿ ಶ್ರೇಯ ಏವ ನಃ ॥ 3-33-18 (16949)
ಸರ್ವಥಾ ಕಾರ್ಯಮೇತನ್ನಃ ಸ್ವಧರ್ಮಮನುತಿಷ್ಠತಾಂ।
ಕಾಂಖತಾಂ ವಿಷುಲಾಂ ಕೀರ್ತಿ ವೈರಂ ಪ್ರತಿಚಿಕೀರ್ಷತಾಂ ॥ 3-33-19 (16950)
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಜೀವಿತೇ ಕೃತ್ಯಲಕ್ಷಣೇ।
ಅನ್ಯೈರಪಿ ಹೃತೇ ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರಶಂಸೈವ ನ ಗರ್ಹಣಾ ॥ 3-33-20 (16951)
ಕರ್ಶನಾರ್ಥೋ ಹಿ ಯೋ ಧರ್ಮೋ ವಿಪ್ರಾಣಾಮಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ।
ವ್ಯಸನಂ ನಾಮ ತದ್ರಾಜನ್ನ ಧರ್ಮಃ ಸ ಕುವರ್ತ್ಮತತ್ ॥ 3-33-21 (16952)
ಸರ್ವಥಾ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಂ ತು ಪುರುಷಂ ಧರ್ಮದುರ್ಬಲಂ।
ಜಹತಸ್ತಾತ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಪ್ರೇತಂ ದುಃಖಸುಖೇ ಯಥಾ ॥ 3-33-22 (16953)
ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂʼ ಕ್ಲೇಶಭಾಂಗ ಸ ಪಂಡಿತಃ।
ನ ಸ ಧರ್ಮಸ್ಯ ವೇದಾರ್ಥಂ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಂಧಃ ಪ್ರಭಾಮಿವ ॥ 3-33-23 (16954)
ಯಸ್ಯ ಚಾರ್ಥಾರ್ಥ ಏವಾರ್ಥಃ ಸ ಚ ನಾರ್ಥಸ್ಯ ಕೋವಿದಃ।
ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಭೃತಕಃ ಪುಣ್ಯಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಾದೃಗೇವ ಸಃ ॥ 3-33-24 (16955)
ಅತಿವೇಲಂ ಹಿ ಯೋಽರ್ಥಾರ್ಥೀ ನೇತರಾವನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಸ ವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಹೇವ ಜುಗುಪ್ಸಿತಃ ॥ 3-33-25 (16956)
ಸತತಂ ಯಶ್ಚ ಕಾಮಾರ್ಥೀ ನೇತರಾವನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಮಿತ್ರಾಣಿ ತಸ್ಯ ನಶ್ಯಂತಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಹೀಯತೇ ॥ 3-33-26 (16957)
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಹೀನಸ್ಯ ಕಾಮಾಂತೇ ನಿಧನಂ ಧ್ರುವಂ।
ಕಾಮತೋ ರಮಮಾಣಸ್ಯ ಮೀನಸ್ಯೇವಾಂಭಸಃ ಕ್ಷಯೇ ॥ 3-33-27 (16958)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಯೋರ್ನಿತ್ಯಂ ನ ಪ್ರಮಾಂದ್ಯಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸಾ ಹಿ ಕಾಮಸ್ಯ ಪಾವಕಸ್ಯಾರಣಿರ್ಯಥಾ ॥ 3-33-28 (16959)
ಸರ್ವಥಾ ಧರ್ಮಮೂಲೋಽರ್ಥೋ ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಇತರೇತರಯೋರ್ನೀತೌ ವಿದ್ಧಿ ಮೇಘೋದಧೀ ಯಥಾ ॥ 3-33-29 (16960)
ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಸ್ಪರ್ಶಸಂಯೋಗೇ ಯಾ ಪ್ರೀತಿರುಪಜಾಯತೇ।
ಸ ಕಾಮಶ್ಚಿತ್ತಸಂಕಲ್ಪಃ ಶರೀರಂ ನಾಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-33-30 (16961)
ಅರ್ಥಾರ್ಥೀ ಪುರುಷೋ ರಾಜನ್ಬೃಹಂತಂ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಿ।
ಅರ್ಥಮಿಚ್ಛತಿ ಕಾಮಾರ್ಥೀನ ಕಾಮಾದನ್ಯಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 3-33-31 (16962)
ನ ಹಿ ಕಾಮೇನ ಕಾಮೋಽನ್ಯಃ ಸಿಧ್ಯತೇ ಫಲಮೇವ ತತ್।
ಉಷಯೋಗಾತ್ಫಲಸ್ಯೈವ ಕಾಷ್ಠಾದ್ಭಸ್ಮೇವ ಪಂಡಿತಃ ॥ 3-33-32 (16963)
ಇಮಾಞ್ಶಕುನಕಾನ್ರಾಜನ್ಹಂತಿ ವೈತಂಸಿಕೋ ಯಥಾ।
ಏತದ್ರೂಪಮಧರ್ಮಸ್ಯ ಭೂತೇಷು ಚ ವಿಹಿಂಸನಂ ॥ 3-33-33 (16964)
ಕಾಮಾಲ್ಲೋಭಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಯೋ ನ ಪಶ್ತಿ।
ಸ ವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹೈಚ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-33-34 (16965)
ವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ವಿದಿತೋ ರಾಜನ್ನರ್ಥೋ ದ್ರವ್ಯಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚಾಪಿ ವೇತ್ಥಾಸ್ಯ ವಿಕೃತಿಂ ಚಾಪಿ ಭೂಯಸೀಂ ॥ 3-33-35 (16966)
ತಸ್ಯ ನಾಶಂ ವಿನಾಶಂ ವಾ ಜರಯಾ ಮರಣೇನ ವಾ।
ಅನರ್ಥ ಇತಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಸೋಯಮಸ್ಮಾಸು ವರ್ತತೇ ॥ 3-33-36 (16967)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಪಂಚಾನಾಂ ಮನಸೋ ಹೃದಯಸ್ಯ ಚ।
ವಿಪಯೇ ವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ಯಾ ಪ್ರೀತಿರುಪಜಾಯತೇ ॥ 3-33-37 (16968)
ಸ ಕಾಮ ಇತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮುತ್ತಮಂ।
ಏವಮೇವ ಪೃಥಗ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಕಾಮಮೇವ ಚ ॥ 3-33-38 (16969)
ನ ಧರ್ಮಪರ ಏವ ಸ್ಯಾನ್ನ ಚಾರ್ಥಪರಮೋ ನರಃ।
ನ ಕಾಮಪರಮೋ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಾನ್ಸೇವೇತ ಸರ್ವದಾ ॥ 3-33-39 (16970)
ಧರ್ಮಂ ಪೂರ್ವೇ ಧನಂ ಮಧ್ಯೇ ಜಘನ್ಯೇ ಕಾಮಮಾಚರೇತ್।
ಅಹನ್ಯನುಚರೇದೇವಮೇಷ ಶಾಸ್ತ್ರಕೃತೋ ವಿಧಿಃ ॥ 3-33-40 (16971)
ಕಾಮಂ ಪೂರ್ವೇ ಧನಂ ಮಧ್ಯೇ ಜಘನ್ಯೇ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್।
ವಯಸ್ಯನುಚರೇದೇವಮೇಷ ಶಾಸ್ತ್ರಕೃತೋ ವಿಧಿಃ ॥ 3-33-41 (16972)
ಧರ್ಮಂ ಚಾರ್ಥಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ಯಥಾವದ್ವದತಾಂವರ।
ವಿಭಜ್ಯ ಕಾಲೇ ಕಾಲಜ್ಞಃ ಸರ್ವಾನ್ಸೇವೇತ ಪಂಡಿತಃ ॥ 3-33-42 (16973)
ಮೋಕ್ಷೋ ವಾ ಪರಮಂ ಶ್ರೇಯ ಏಷ ರಾಜನ್ಸುಖಾರ್ಥಿನಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಸೋಪಾಯಾಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-33-43 (16974)
ತದ್ವಾಽಽಶು ಕ್ರಿಯತಾಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ವಾಪ್ಯಧಿಗಂಯತಾಂ।
ಜೀವಿತಂ ಹ್ಯಾತುರಸ್ಯೇವ ದುಃಖಮಂತರವರ್ತಿನಃ ॥ 3-33-44 (16975)
ವಿದಿತಶ್ಚೈವ ಮೇ ಧರ್ಮಃ ಸತತಂ ಚರಿತಶ್ಚ ತೇ।
ಜಾನಂತಸ್ತ್ವಯಿ ಶಂಸಂತಿ ಸುಹೃದಃ ಕರ್ಮಚೋದನಾಂ ॥ 3-33-45 (16976)
ದಾನಂ ಯಜ್ಞಾಃ ಸತಾಂ ಪೂಜಾ ವೇದಧಾರಣಮಾರ್ಜವಂ।
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಪರೋ ರಾಜನ್ಫಲವಾನ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಂಹ ಚ ॥ 3-33-46 (16977)
ಏಷ ನಾರ್ಥವಿಹೀನೇನ ಶಕ್ಯೋ ರಾಜನ್ನಿಪೇವಿತುಂ।
ಅಖಿಲಾಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಗುಣಾಃ ಸ್ಯುರ್ಯದ್ಯಪೀನರೇ ॥ 3-33-47 (16978)
ಧರ್ಮಮೂಲಂ ಜಗದ್ರಾಜನ್ನಾನ್ಯದ್ಧರ್ಮಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥೇನ ಮಹತಾ ಶಕ್ಯೋ ರಾಜನ್ನಿಷೇವಿತುಂ ॥ 3-33-48 (16979)
ನ ಚಾರ್ಥೋ ಭೈಕ್ಷ್ಯಚರ್ಯೇಣ ನಾಪಿ ಕ್ಲೈಬ್ಯೇನ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ವೇತ್ತುಂ ಶಕ್ಯಸ್ತಥಾ ರಾಜನ್ಕೇವಲಂ ಧರ್ಮಬುದ್ಧಿನಾ ॥ 3-33-49 (16980)
ಪ್ರತಿಷ್ದ್ಧಾ ಹಿ ತೇ ಯಾಚ್ಞಾ ಯಯಾ ಸಿಧ್ಯತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ತೇಜಸೈವಾರ್ಥಲಿಪ್ಸಾಯಾಂ ಯತಸ್ವ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-33-50 (16981)
ಭೈಕ್ಷ್ಯಚರ್ಯಾ ನ ವಿಹಿತಾ ನ ಚ ವಿಟ್ಶೂದ್ರಜೀವಿಕಾ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ ವಿಶೇಷೇಣ ಧರ್ಮಸ್ತು ಬಲಮೌರಸಂ ॥ 3-33-51 (16982)
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ಜಹಿ ಶತ್ರೂನ್ಸಮಾಗತಾನ್।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರವನಂ ಪಾರ್ಥ ಮಯಾ ಪಾರ್ಥೇನ ನಾಶಯ ॥ 3-33-52 (16983)
ಉದಾರಮೇವ ವಿದ್ವಾಂಸೋ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಉದಾರಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ನಾವರೇ ಸ್ಥಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-33-53 (16984)
ಅನುಬುಧ್ಯಸ್ವ ರಾಜೇಂದ್ರ ವೇತ್ಥ ಧರ್ಮಾನ್ಸನಾತನಾನ್।
ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಽಭಿಜಾತೋಸಿ ಯಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ ॥ 3-33-54 (16985)
ಪ್ರಜಾಪಾಲನಸಂಭೂತಂ ಫಲಂ ತವ ನ ಗರ್ಹಿತಂ।
ಏಷ ತೇ ವಿಹಿತೋ ರಾಜಂಧಾತ್ರಾ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-33-55 (16986)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಚಲಿತಃ ಪಾರ್ಥ ಲೋಕೇ ಹಾಸ್ಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ಸ್ವಧರ್ಮಾದ್ಧಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಚಲನಂ ನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ॥ 3-33-56 (16987)
ಸ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಹೃದಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತ್ಯಕ್ತ್ವೇದಂ ಶಿಥಿಲಂ ಮನಃ।
ವೀರ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಕೌರವ್ಯ ಧುರಮುದ್ವಹ ಧುರ್ಯವತ್ ॥ 3-33-57 (16988)
ನ ಹಿ ಕೇವಲಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪೃಥಿವೀಂ ಜಾತು ಕಶ್ಚನ।
ಪಾರ್ಥಿವೋ ವ್ಯಜಯದ್ರಾಜನ್ನ ಭೂತಿಂ ನ ಪುನಃ ಶ್ರಿಯಂ ॥ 3-33-58 (16989)
ಜಿಹ್ವಾಂ ದತ್ತಾ ಬಹೂನಾಂ ಹಿ ಕ್ಷುದ್ರಾಣಾಂ ಲುಬ್ಧಚೇತಸಾಂ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ಲಭತೇ ರಾಜ್ಯಮಾಹಾರಮಿವ ಶಲ್ಯಕಃ ॥ 3-33-59 (16990)
ಭ್ರಾತರ ಪೂರ್ವಜಾತಾಶ್ಚ ಸುಸಮೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ನಿರ್ಜಿತಾ ದೇವೈರಸುರಾಃ ಪಾಂಡವರ್ಷಭ ॥ 3-33-60 (16991)
ಏವಂ ಬಲವತಃ ಸರ್ವಮಿತಿ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಮಹೀಪತೇ।
ಜಹಿ ಶತ್ರೂನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಪರಾಂ ನಿಕೃತಿಮಾಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 3-33-61 (16992)
ನ ಹ್ಯರ್ಜುನಸಮಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಯುಧಿ ಯೋದ್ಧಾ ಧನುರ್ಧರಃ।
ಭವಿತಾ ವಾ ಪುಮಾನ್ಕಶ್ಚಿನ್ಮತ್ಸಮೋ ವಾ ಗದಾಧರಃ ॥ 3-33-62 (16993)
ಸತ್ವೇನ ಕುರುತೇ ಯುದ್ಧಂ ರಾಜನ್ಸುಬಲವಾನಪಿ।
ನ ಪ್ರಮಾಣೇನ ನೋತ್ಸಾಹಾತ್ಸತ್ವಸ್ಥೋ ಭವ ಪಾಂಡವ ॥ 3-33-63 (16994)
ಸತ್ವಂ ಹಿ ಮೂಲಮರ್ಥಸ್ ಯವಿತಥಂ ಯದತೋಽನ್ಯಥಾ।
ನ ತು ಪ್ರಸಕ್ತಂ ಭವತಿ ವೃಕ್ಷಚ್ಛಾಯೇನ ಹೈಮನೀ ॥ 3-33-64 (16995)
ಅರ್ಥತ್ಯಾಗೋಽಪಿ ಕಾರ್ಯಃ ಸ್ಯಾದರ್ಥಂ ಶ್ರೇಯಾಂಸಮಿಚ್ಛತಾ।
ಬೀಜೌಪಂಯನ ಕೌಂತೇಯ ಮಾ ತೇ ಭೂದತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-33-65 (16996)
ಅರ್ಥೇನ ತು ಸಮೋಽನರ್ಥೋ ಯತ್ರ ಲಬ್ಧೋ ಮಹೋದಯಃ।
ನ ತತ್ರ ವಿಪಣಃ ಕಾರ್ಯಃ ಖರಕಂಡೂಯನಂ ಹಿ ತತ್ ॥ 3-33-66 (16997)
ಏವಮೇವ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಧರ್ಮಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಲ್ಪಕಂ ನರಃ।
ಬೃಹಂತಂ ಧರ್ಮಮಾಪ್ನೋತಿ ಸ ಬುದ್ಧ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 3-33-67 (16998)
ಅಮಿತ್ರಂ ಮಿತ್ರಸಂಪನ್ನಂ ಮಿತ್ರೈರ್ಭಿಂದಂತಿ ಪಂಡಿತಃ॥ 3-33-68 (16999)
ಭಿನ್ನೈರ್ಮಿತ್ರೈಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಂ ದುರ್ಬಲಂ ಕುರುತೇ ವಶೇ ॥ 3-33-68 (17000)
ಸತ್ವೇನ ಕುರುತೇ ಯುದ್ಧಂ ರಾಜನ್ಸುಬಲವಾನಪಿ।
ನೋದ್ಯಮೇನ ನ ಹೋತ್ರಾಭಿಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವೀಕುರುತೇ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-33-69 (17001)
ಸರ್ವಥಾ ಸಂಹತೈರೇವ ದುರ್ಬಲೈರ್ಬಲವಾನಪಿ।
ಅಮಿತ್ರಃ ಶಕ್ಯತೇ ಹಂತುಂ ಮಧುಹಾ ಭ್ರಮರೈರಿವ ॥ 3-33-70 (17002)
ಯಥಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸೂರ್ಯಃ ಪಾತಿ ಗಭಸ್ತಿಭಿಃ।
ಹಂತಿ ಚೈವ ತಥೈವ ತ್ವಂ ಸದೃಶಃ ಸವಿತುರ್ಭವ ॥ 3-33-71 (17003)
ಏತಚ್ಚಾಪಿ ತಪೋ ಪಾಜನ್ಪುರಾಣಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ವಿಧಿನಾ ಪಾಲನಂ ಭೂಮೇರ್ಯತ್ಕೃತಂ ನಃ ಪಿತಾಮಹೈಃ ॥ 3-33-72 (17004)
ನ ತಥಾ ತಪಸಾ ರಾಜಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ।
ಯಥಾ ಸೃಷ್ಟೇನ ಯುದ್ಧೇನ ವಿಜಯೇನೇತರೇಣ ವಾ ॥ 3-33-73 (17005)
ಅಪೇಯಾತ್ಕಿಲ ಭಾ ಸೂರ್ಯಾಲ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ್ಚಂದ್ರಮಸಸ್ತಥಾ।
ಇತಿಲೋಕೋ ವ್ಯವಸಿತೋ ದೃಷ್ಟ್ವೇಮಾಂ ಭವತೋವ್ಯಥಾಂ ॥ 3-33-74 (17006)
ಭವತಶ್ಚ ಪ್ರಶಂಸಾಭಿರ್ನಿಂದಾಭಿರಿತರಸ್ಯ ಚ।
ಕಥಯಂತ್ಯಃ ಪರಿಷದಃ ಪೃಥಗ್ರಾಜನ್ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-33-75 (17007)
ಇದಮಭ್ಯಧಿಕಂ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕುರವಶ್ಚ ತೇ।
ಸಮೇತಾಃ ಕಥಯಂತೀಹ ಮುದಿತಾಃ ಸತ್ಯಸಂಧತಾಂ ॥ 3-33-76 (17008)
ಯನ್ನ ಮೋಹಾನ್ನ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಾನ್ನ ಲೋಭಾನ್ನ ಭಯಾದಪಿ।
ಅನೃತಂ ಕಿಂಚಿದುಕ್ತಂ ತೇ ನ ಕಾಮಾನ್ನಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-33-77 (17009)
ಯದೇನಃ ಕುರುತೇ ಕಿಂಚಿದ್ರಾಜಾ ಭೂಮಿಮವಾಪ್ನುವನ್।
ಸರ್ವಂ ತನ್ನುದತೇ ಪಶ್ಚಾದ್ಯಜ್ಞೈರ್ವಿಪುಲದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-33-78 (17010)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದದ್ಗ್ರಾಮಾನ್ಗಾಶ್ಚ ರಾಜನ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಮುಚ್ಯತೇ ವೀರ ಪಾಪೇಭ್ಯಸ್ತಮೋಭ್ಯ ಇವ ಚಂದ್ರಮಾಃ ॥ 3-33-79 (17011)
ಪೌರಜಾನಪದಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಯಶಃ ಕುರುನಂದನ।
ಸವೃದ್ಧಬಾಲಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಶಂಸಂತಿ ತ್ವಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-33-80 (17012)
ಶ್ವದೃತೌ ಕ್ಷೀರಮಾಸಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಾ ವೃಷಲೇ ಯಥಾ।
ಸತ್ಯಂ ಸ್ತೇನೇ ಬಲಂ ನಾರ್ಯಾಂ ರಾಜ್ಯಂ ದುರ್ಯೋಧನೇ ತಥಾ ॥ 3-33-81 (17013)
ಇತಿಲೋಕೇ ನಿರ್ವಚನಂ ಪುರಶ್ಚರತಿ ಭಾರತ।
ಅಪಿ ಚೈತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಬಾಲಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಧಿಕುರ್ವತೇ ॥ 3-33-82 (17014)
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಚ ಗತೇ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರರಿಂದಂ।
ಹಂತ ನಷ್ಟಾಃ ಸ್ಮ ಸರ್ವೇ ವೈ ಭವತೋಪದ್ರವೇ ಸತಿ ॥ 3-33-83 (17015)
ಸ ಭವಾನ್ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನ್ವಿತಂ।
ತ್ವರಮಾಣೋಽಭಿನಿರ್ಯಾತು ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋಽರ್ಥವಿಭಾವಕಃ ॥ 3-33-84 (17016)
ವಾಚಯಿತ್ವಾ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾನದ್ಯೈವ ಗಜಸಾಹ್ವಯಂ।
ಅಸ್ತ್ರವಿದ್ಭಿಃ ಪರಿವೃತೋಭ್ರಾತೃಭಿರ್ದೃಢಧನ್ವಿಭಿಃ ॥ 3-33-85 (17017)
ಆಶೀವಿಷಸಮೈರ್ವೀರೈರ್ಮರುದ್ಭಿರಿವ ವೃತ್ರಹಾ।
ಅಮಿತ್ರಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಮೃದ್ಗನ್ನಸುರಾನಿವ ವೃತ್ರಹಾ।
ಶ್ರಿಯಮಾದತ್ಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಮಹಾಬಲ ॥ 3-33-86 (17018)
ನ ಹಿ ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾನಾಂ ಶರಾಣಾಂ ಗಾರ್ಧ್ರವಾಸಸಾಂ।
ಸ್ಪರ್ಶಮಾಶೀವಿಷಾಭಾನಾಂ ಮರ್ತ್ಯಃ ಕಶ್ಚನ ಸಂಸಹೇತ್ ॥ 3-33-87 (17019)
ನ ಸ ವೀರೋ ನ ಮಾತಂಗೋ ನ ಚ ಸೋಽಶ್ವೋಸ್ತಿ ಭಾರತ।
ಯಃ ಸಹೇತ ಗದಾವೇಗಂ ಮಮ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 3-33-88 (17020)
ಸೃಂಜಯೈಃ ಸಹಕೈಕೇಯೈರ್ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ವೃಷಭೇಣ ಚ।
ಕಥಂಸ್ವಿದ್ಯುಧಿ ಕೌಂತೇಯ ನ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮಹೇ ॥ 3-33-89 (17021)
ಶತ್ರುಹಸ್ತಗತಾಂ ರಾಜನ್ಕಥಂಸ್ವಿನ್ನಾಹರೇರ್ಮಹೀಂ।
ಇಹ ಯತ್ನಮುಪಾಹೃತ್ಯ ಬಲೇನ ಮಹತಾಽನ್ವಿತಃ ॥ 3-33-90 (17022)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 33 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-33-2 ಕಿಂಪ್ರಯೋಜನಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ರಾಜ್ಯಸ್ಯಪದವೀಮಿತಿ ಝ.ಠ. ಪಾಠಃ. ॥ 3-33-3 ಕೂಟಂ ಕಪಟಂ ॥ 3-33-4 ವಿಘಸೋ ಭೂತಬಲಿಶೇಷಃ ಶ್ವಕಾಕಾದಿಯೋಗ್ಯಸ್ತದ್ಭಕ್ಷಕೇಣ ಶುನಕೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-33-5 ಧರ್ಮಲೇಶಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಪಾಲನಜಸ್ತೇನ ಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನ ಆವೃತಃ। ಅರ್ಥಂ ರಾಜ್ಯಾಖ್ಯಂ ॥ 3-33-7 ಕುಣೀನಾಂ ಹಸ್ತವಿಕಲಾನಾಂ। ಪಂಗೂನಾಂ ಪಾದವಿಕಲಾನಾಂ। ಅನಾದರೇ ಷಷ್ಠೀ ॥ 3-33-8 ಧರ್ಮಕಾಮೇ ಧರ್ಮೇಚ್ಛಾಯಾಂ। ಪ್ರತೀತಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ತಸ್ಯ ॥ 3-33-9 ಶಾಸ್ತ್ರೈಃ ಶಮವಚನೈಃ। ನ ಜಯಾಮಃ ಸ್ಮಶಾತ್ರವಾನಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-33-11 ಮೃಗಚರ್ಯಾಮಿವ। ಏನಾಂ ವನಚರ್ಯಾಂ। ಬಲಸ್ಥೈರ್ನ ನಿಷೇವಿತಾಂ ಬಲವದ್ಭಿರಸೇವಿತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-33-13 ನ ಆಪನ್ನ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-33-18 ಗಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ॥ 3-33-20 ಕೃತ್ಯಲಕ್ಷಣೇ ಕರಣೀಯಸ್ವರೂಪೇ ॥ 3-33-21 ಕುಧರ್ಮತತ್ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಕುಧರ್ಮಂ ತನೋತೀತಿ ಕುಧರ್ಮತತ್ ಕುಧರ್ಮಬೀಜಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-33-22 ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಬಲಸಾಧ್ಯಹೇಮಂತಪ್ರಾತಃಸ್ನಾನಶತ್ರುಜಯಸಂಭವೌ ॥ 3-33-23 ಧರ್ಮಾರ್ಥೇ ನತ್ವರ್ಥಕಾಮಾರ್ಥಂ। ಅರ್ಥಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ ॥ 3-33-24 ಯಸ್ಯ ಚಾತ್ಪಾರ್ಥಮೇವಾರ್ಥ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-33-25 ಅತಿವೇಲಪ್ರತ್ಯಂತಂ ॥ 3-33-28 ಸಾಹಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥರೂಪಾಹಿ ॥ 3-33-29 ಅರ್ಥಪರಿಗ್ರಹೋಽರ್ಥಾರ್ಥಮೇವಾಲಂಬನೀಯಃ। ಇತರೇತರಯೋರ್ನೀತೌ। ಧರ್ಮಾದರ್ಥಃ ಪ್ರಣೀಯತೇಽರ್ಥಾಚ್ಚ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಮೇಘಾದುದಧಿಪುಷ್ಟಿರುದಧೇರ್ಮೇಘಪೂರ್ತಿರಿವ ॥ 3-33-30 ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸ್ರಕ್ರಚಂದನಾದೇಃ ಸ್ಪರ್ಶಃ। ಅರ್ಥಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಣಾದೇಃ ಸಂಯೋಗೋ ಲಾಭಃ ॥ 3-33-31 ನ ಕಾಮಾದರ್ಥಮೃಚ್ಛತೀತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-33-32 ಸಾವ್ಯತೇ ಫಲಮೇವ ತದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ. ಉಪಯೋಗಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರೀತ್ಯುತ್ಪಾದನೇನ ಕೃತಾರ್ಥತ್ವಂ। ಕಾಷ್ಠಾದ್ಭಸ್ಮ ಸಾಧ್ಯಂ ನತು ಭಸ್ಮತೋಪಿ ಭಸ್ಮಾಂತರೇ ಸಾಧ್ಯಮಸ್ತಿ ತದ್ವತ್ ॥ 3-33-33 ವೈತಂಸಿಕೋ ವೀತಂಸೇನ ಜೀವತೀತಿ ಪಕ್ಷಿಹಂತಾ। ವೀತಂಸಂ ಬಂಧನೋಪಾಯೇ ಮೃಗಾಣಾಂ ಪಕ್ಷಿಣಾಮಪೀತಿ ವಿಶ್ವಃ ॥ 3-33-40 ಧರ್ಮಂ ಪೂರ್ವೇ ಅಹನಿ ಚರೇತ್ ॥ 3-33-41 ಕಾಮಂ ಪೂರ್ವೇವಯಸಿ ಚರೇತ್ ॥ 3-33-44 ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಮಹೋದಯೋ ವಾ ರಾಜ್ಯಲಾಭಜಃ ತನ್ಮೋಕ್ಷಾಖ್ಯಂ ಶ್ರೇಯಃ। ದುಃಖಂ ದುಃಖದಂ ॥ 3-33-45 ಕರ್ಮಚೋದನಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಜನಕಂ ವೇದವಾಕ್ಯಂ ಶಂಸಂತಿ ಕಥಯಂತಿ ॥ 3-33-49 ಕ್ಲೈಬ್ಯೇನ ಕಾತರ್ಯೇಣ। ವೇತ್ತುಂ ಲಬ್ಧುಂ ॥ 3-33-50 ದ್ವಿಜಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ॥ 3-33-51 ಔರಸಂ ಉತ್ಸಾಹಃ ॥ 3-33-53 ಉದಾರಂ ಈಶ್ವರಭಾವಂ। ಅವರೇ ಅನೈಶ್ವರ್ಯೇ ॥ 3-33-54 ಕ್ರೂರಂ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಂ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಕರ್ಮ ಯಸ್ಯ ॥ 3-33-59 ಜಿಹ್ವಾಂ ಜಿಹ್ವಾಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ಸಾಧ್ವನ್ನಂ ಉತ್ಕೋಚಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕ್ಷುದ್ರಾಣಾಂ ಶತ್ರುಪಕ್ಷೀಯಾಣಾಂ। ನಿಕೃತ್ಯಾ ಭೇದರೂಪೇಣ ಛಲೇನ। ಶಲ್ಯಕಃ ವ್ಯಾಧಃ। ಸ ಹಿ ಮೃಗೇಭ್ಯೋ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ವಿಶ್ವಾಸ್ಯ ಹತ್ವಾ ಆಹಾರಂ ಲಭತೇ ತದ್ವತ್ ॥ 3-33-63 ಸತ್ವೇನ ಬಲೇನ। ಪ್ರಮಾಣೇನ ಸಂಧೇನ। ಉತ್ಸಾಹೇನ ಶತ್ರುಪಕ್ಷೀಯೈಃ ಸಹ ಸಂಧಾನಲಕ್ಷಣೇನ ॥ 3-33-67 ಏವಮೇವ ಬೀಜೌಪಂಯೇನ ॥ 3-33-69 ಹೋತ್ರಾಭಿಃ ಸಾಂತ್ವೇನ ಆಹ್ವಾನೈಃ ॥ 3-33-70 ಸಂಹತೈರ್ಮಿಲಿತೈಃ। ಮಧುಹಾ ಮಧ್ವರ್ಥಂ ಗತಃ। ಓಹಾಂಗತೌ ಇತ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ। ಕಾಲಪ್ರತೀಕ್ಷಾಯಾಂ ಹಿ ಶತ್ರುರ್ಬಲವಾನ್ ಭೂತ್ವಾಽಸ್ಮಾನ್ ಜೇಷ್ಯತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-33-71 ಹಂತಿ ರಸಶೋಷಣೇನ। ಪಾತಿ ವರ್ಷೇಣ ॥ 3-33-72 ಪುರಾಣಂ ಅನಾದಿ ॥ 3-33-73 ಇತರೇಣ ಮರಣೇನ ॥ 3-33-74 ಅಪೇಯಾತ್ ಅಪಗಚ್ಛೇತ್। ವ್ಯವಸಿತಃ ನಿಶ್ಚಿತಃ ॥ 3-33-78 ಏನಃ ಪಾಪಂ। ಅವಾಪ್ನುವನ್ ಅವಾಪ್ತಿಹೇತೋಃ ॥ 3-33-81 ಶ್ವದೃತೌ ಸಾರಮೇಯಚರ್ಮಕೋಶೇ। ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ। ವೃಷಲೇ ಶೂದ್ರೇ ॥ 3-33-82 ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಧಿಕುರ್ವತೇಶ್ವದೃತಾವಿತಿ ಶ್ಲೋಕಂ ವೇದವತ್ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಪಠಂತೀತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-33-83 ಭವತಾ ಹೇತುನಾ। ಉಪದ್ರವೇ ರಾಜ್ಯಭ್ರಂಶೇ ॥ 3-33-84 ಅರ್ಥವಿಭಾವಕೋ ಜಯಾರ್ಜಿತಾಮರ್ಥಂ ಪ್ರದಾತುಂ ॥ 3-33-85 ವಾಚಯಿತ್ವಾ ಆಶೀರ್ವಾದಾನ್ ॥ 3-33-86 ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ ॥ 3-33-90 ಉಪಾಹೃತ್ಯ ಆಲಂಬ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 034
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.34. ಅಧ್ಯಾಯಃ 034
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಮಂಪ್ರತಿ ಸ್ವೇನ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜತ್ವೋಕ್ತಿಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಕಾಲಾವಸಾನಪ್ರತಿಪಾಲನವಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-34-0 (17023)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-34-0x (1860)
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಮಹಾನುಭಾವಃ
ಸತ್ಯವ್ರತೋ ಭೀಮಸೇನೇನ ರಾಜಾ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಸ್ತದನಂತರಂ ವೈ
ಧೈರ್ಯಾನ್ವಿತೋ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಬಭಾಷೇ ॥ 3-34-1 (17024)
ಅಸಂಶಯಂ ಭಾರತ ಸತ್ಯಮೇತ-
ದ್ಯನ್ಮಾಂ ತುದನ್ವಾಕ್ಯಶಲ್ಯೈಃ ಕ್ಷಿಣೋಷಿ।
ನ ತ್ವಾಂ ವಿಗರ್ಹೇ ಪ್ರತಿಕೂಲಮೇತ-
ನ್ಮಮಾನಯಾದ್ಧಿ ವ್ಯಸನಂ ವ ಆಗಾತ್ ॥ 3-34-2 (17025)
ಅಹಂ ಹ್ಯಕ್ಷಾನನ್ವಪದ್ಯಂ ಜಿಹೀರ್ಷನ್
ರಾಜ್ಯಂಸರಾಷ್ಟ್ರಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾತ್।
ತನ್ಮಾಂ ಶಠಃ ಕಿತವ ಪ್ರತ್ಯದೇವೀ-
ತ್ಸುಯೋಧನಾರ್ಥಂ ಸುಬಲಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ॥ 3-34-3 (17026)
ಮಹಾಮಾಯಃ ಶಕುನಿಃ ಪಾರ್ವತೀಯಃ
ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಪ್ರವಪನ್ನಕ್ಷಪೂಗಾನ್।
ಅಮಾಯಿನಂ ಮಾಯಯಾ ಪ್ರತ್ಯಜೈಷೀ-
ತ್ತತೋಽಪಶ್ಯಂ ವೃಜಿನಂ ಭೀಮಸೇನ ॥ 3-34-4 (17027)
ಅಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕುನೇರ್ಯಥಾವತ್
ಕಾಮಾನುಕೂಲಾನಯುಜೋ ಯುಜಶ್ಚ।
ಶಕ್ಯೋ ನಿಯಂತುಮಭವಿಷ್ಯದಾತ್ಮಾ
ಮನ್ಯುಸ್ತು ಹನ್ಯಾತ್ಪುರುಷಸ್ಯ ಧೈರ್ಯಂ ॥ 3-34-5 (17028)
ಯಂತುಂ ನಾತ್ಮಾ ಶಕ್ಯತೇ ಪೌರುಷೇಣ
ಮಾನೇನ ವೀರ್ಯೇಣ ಚ ತಾತ ನದ್ಧಃ।
ನ ತೇ ವಾಚೋ ಭೀಮಸೇನಾಭ್ಯಸೂಯೇ
ಮನ್ಯೇ ತಥಾ ತದ್ಭವಿತವ್ಯಮಾಸೀತ್ ॥ 3-34-6 (17029)
ಸ ನೋ ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ
ನ್ಯಪಾತಯದ್ವ್ಯಸನೇ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛನ್।
ದಾಸ್ಯಂ ಚ ನೋಽಗಮಯದ್ಭೀಮಸೇನ
ಯತ್ರಾಭವಚ್ಛರಣಂ ದ್ರೌಪದೀ ನಃ ॥ 3-34-7 (17030)
ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ತದ್ವೇತ್ಥ ಧನಂಜಯಶ್ಚ
ಪುನರ್ದ್ಯೂತಾಯಾಗತಾಸ್ತಾಂ ಸಭಾಂ ನಃ।
ಯನ್ಮಾಽಬ್ಹವೀದ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರ
ಏಕಗ್ಲಹಾರ್ಥಂ ಭರತಾನಾಂ ಸಮಕ್ಷಂ ॥ 3-34-8 (17031)
ವನೇ ಸಮಾ ದ್ವಾದಶ ರಾಜಪುತ್ರ
ಯಥಾಕಾಮಂ ವಿದಿತಮಜಾತಶತ್ರೋ।
ಅಥಾಪರಂ ಚಾವಿದಿತಶ್ಚರೇಥಾಃ
ಸರ್ವೈಃ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಛದ್ಮರೂಪಃ ॥ 3-34-9 (17032)
ತ್ವಾಂ ಚೇಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತಾತ ತಥಾ ಚರಂತ-
ಮವಭೋತ್ಸ್ಯಂತೇ ಭಾರತಾನಾಂ ಚರಾಶ್ಚ।
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚರೇಥಾಸ್ತಾವತೋಽಬ್ದಾಂಸ್ತಥಾತ್ವಂ
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ತತ್ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ಪಾರ್ಥ ॥ 3-34-10 (17033)
ಚರೈಶ್ಚೇನ್ನೋ ವಿದಿತಃ ಕಾಲಮೇತಂ
ಯುಕ್ತೋ ರಾಜನ್ಮೋಹಯಿತ್ವಾ ಮದೀಯಾನ್।
ಬ್ರವೀಮಿ ಸತ್ಯಂ ಕುರುಸಂಸದೀಹ
ತವೈವ ತಾ ಭಾರತ ಪಂಚ ನದ್ಯಃ ॥ 3-34-11 (17034)
ವಯಂ ಚೈತದ್ಭಾರತ ಸರ್ವ ಏವ
ತ್ವಯಾ ಜಿತಾಃ ಕಾಲಮಪಾಸ್ಯ ಭೋಗಾನ್।
ಚರೇಮ ಇತ್ಯಾಹ ಪುರಾ ಸ ರಾಜಾ
ಮಧ್ಯೇ ಕುರೂಣಾಂ ಸ ಮಯೋಕ್ತಸ್ತಥೇತಿ ॥ 3-34-12 (17035)
ತತ್ರ ದ್ಯೂತಮಭವನ್ನೋ ಜಘನ್ಯಂ
ಯಸ್ಮಿಂಜಿತಾಃ ಪ್ರವ್ರಜಿತಾಶ್ ಸರ್ವೇ।
ಇತ್ಥಂ ತು ದೇಶಾನನುಸಂಚರಾಮೋ
ವನಾನಿ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಿ ಚ ಕೃಚ್ಛ್ರರೂಪಾಃ ॥ 3-34-13 (17036)
ಸುಯೋಧನಶ್ಚಾಪಿ ನ ಶಾಂತಿಮಿಚ್ಛತ್
ಭೂಯಃ ಸ ಮನ್ಯೋರ್ವಶಮನ್ವಗಚ್ಛತ್।
ಉದ್ಯೋಜಯಾಮಾಸ ಕುರೂಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್
ಯೇಚಾಸ್ಯ ಕೇಚಿದ್ವಶಮನ್ವಗಚ್ಛನ್ ॥ 3-34-14 (17037)
ತಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಸತಾಂ ಸಕಾಶೇ
ಕೋ ನಾಮ ಜಹ್ಯಾದಿಹ ರಾಜ್ಯಹೇತೋಃ।
ಆರ್ಯಸ್ಯ ಮನ್ಯೇ ಮರಣಾದ್ಗರೀಯೋ
ಯದ್ಧರ್ಮಮುತ್ಕ್ರಂಯ ಮಹೀಂ ಪ್ರಶಾಸೇತ್ ॥ 3-34-15 (17038)
ತದೈವ ಚೇದ್ವೀರಕರ್ಮಾಕರಿಷ್ಯೋ
ಯದಾ ದ್ಯೂತೇ ಪರಿಘಂ ಪರ್ಯಮೃಕ್ಷಃ।
ಬಾಹೂ ದಿಧಕ್ಷನ್ವಾರಿತಃ ಫಲ್ಗುನೇನ
ಕಿಂ ದುಷ್ಕೃತಂಭೀಮ ತದಾಽಭವಿಷ್ಯತ್ ॥ 3-34-16 (17039)
ಪ್ರಾಗೇವ ಚೈವಂ ಸಮಯಕ್ರಿಯಾಯಾಃ
ಕಿಂ ನಾಬ್ರವೀಃ ಪೌರುಷಮಾವಿದಾನಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತು ಕಾಲಂ ತ್ವಭಿಪದ್ಯಪಶ್ಚಾತ್
ಕಿಂ ಮಾಮಿದಾನೀಮತಿವೇಲಮಾತ್ಥ ॥ 3-34-17 (17040)
ಭೂಯೋಪಿ ದುಃಖಂ ಮಮ ಭೀಮಸೇನ
ದೂಯೇ ವಿಷಸ್ಯೇವ ರಸಂ ಹಿ ಪೀತ್ವಾ।
ಯದ್ಯಾಜ್ಞಸೇನೀಂ ಪರಿಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಂ
ಸಂದೃಶ್ಯ ತತ್ಕ್ಷಾಂತಮಿತಿ ಸ್ಮ ಭೀಮ ॥ 3-34-18 (17041)
ನ ತ್ವದ್ಯ ಶಕ್ಯಂ ಭರತಪ್ರವೀರ
ಕೃತ್ವಾ ಯದುಕ್ತಂ ಕುರುವೀರಮಧ್ಯೇ।
ಕಾಲಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಸ್ವ ಸುಖೋದಯಾಯ
ಪಾಕಂ ಫಲಾನಾಮಿವ ಬೀಜವಾಪಃ ॥ 3-34-19 (17042)
ಯದಾ ಹಿ ಪೂರ್ವಂ ನಿಕೃತೋನಿಕೃಂತೇ-
ದ್ವೈರಂ ಸಪುಷ್ಪಂ ಸಫಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ।
ಮಹಾಗುಣಂ ಹರತಿ ಹಿ ಪೌರುಷೇಣ
ತದಾ ವೀರೋ ಜೀವತಿ ಜೀವಲೋಕೇ ॥ 3-34-20 (17043)
ಶ್ರಿಯಂ ಚ ಲೋಕೇ ಲಭತೇ ಸಮಗ್ರಾಂ
ಮನ್ಯೇ ಚಾಸ್ಮೈ ಶತ್ರವಃ ಸನ್ನಮಂತೇ।
ಮಿತ್ರಾಣಿ ಚೈನಮತಿರಾಗಾದ್ಭಜಂತೇ
ದೇವಾ ಇವೇನದ್ರಮುಪಜೀವಂತಿ ಚೈನಂ ॥ 3-34-21 (17044)
ಮಮ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಚ ನಿಬೋಧ ಸತ್ಯಾಂ
ವೃಣೇ ಸತ್ಯಮಮೃತೀಜ್ಜೀವಿತಾಚ್ಚ।
ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಯಶೋ ಧನಂ ಚ
ಸರ್ವಂ ನ ಸತ್ಯಸ್ಯ ಕಲಾಮುಪೈತಿ ॥ 3-34-22 (17045)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಷ್ಯಾಯಃ ॥ 34 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-34-3 ಅನ್ವಪದ್ಯಮನುಸೃತವಾತ್ ॥ 3-34-4 ಪ್ರವಪನ್ ಪಾತಯನ್। ಅಕ್ಷಪೂಗಾನ್ ಪಾಶಸಮೂಹಾನ್। ವೃಜಿನಂ ದುಃಖದಂ ವ್ಯಸನಂ ॥ 3-34-5 ಅಯುಜೋ ವಿಷಮಾನ್। ಯುಜಃ ಸಮಾನ್। ಶಕ್ಯ ಇತಿ ಯಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಧೈರ್ಯಂ ಹನ್ಯಾತ್ ಸ ಸನ್ಯುರ್ಯದಿ ನಾಭವಿಷ್ಯತ್ತರ್ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಮನೋ ನಿಯಂತುಂ ಶಕ್ಯಃ ಅಭವಿಷ್ಯದಿತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-34-9 ಸಮಾ ವರ್ಷಾಣಿ। ಅಥಾಪರಂ ವರ್ಷಂ। ಛದ್ಮಗೂಢ ಇತಿ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-34-10 ಅವಭೋತ್ಸ್ಯಂತೇ ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ। ಬುದ್ಧ್ಯೇರನ್ವೈ ಭಾರತಾನಾಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-34-11 ನೋ ಇತಿ ನಿಪಾತಃ। ವಿತಸ್ತಾದಿಪಂಚನದ್ಯುಪಲಕ್ಷಿತೋ ದೇಶಃ ॥ 3-34-12 ಸರ್ವೇ ಶತಮಪಿ ಭ್ರಾತರಃ। ಸ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಃ ॥ 3-34-13 ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ। ಜಘನ್ಯಂ ನೀಚಂ। ಕೃಚ್ಛ್ರರೂಪಾಃ ಕ್ಲಿಷ್ಟರೂಪಾಃ। ವನಾನಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಚ ಘೋರರೂಪಾ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-34-14 ಶಾಂತಿಂ ನೇಚ್ಛನ್ ಅನಿಚ್ಛನ್। ಉದ್ಯೋಜಯಾಮಾಸೋತ್ಕರ್ಷೇಣ ಸ್ವೇಚ್ಛಯಾ ತೇಷು ತೇಷು ದ್ರಗದೇಶಾದಿಪಾಲನಕಾರ್ಯೇಷ್ವಿಷ್ಟಾನ್ಯೋಜಿತವಾನ್ ॥ 3-34-15 ತಂ ಸಂಧಿಮಾಸ್ಥಾಯೇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-34-16 ಪರ್ಯಮೃಕ್ಷಃ ಪರಾಮೃಷ್ಟವಾನಸಿ। ದಿಧಕ್ಷನ್ ದಗ್ಧುಮಿಚ್ಛನ್ ॥ 3-34-17 ಆವಿದಾನೋ ಜಾನನ್। ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಾಲಂ ಕಾಲತುಲ್ಯಾಂ ವಿಪದಮಭಿಪದ್ಯ ಸ್ವೀಕೃತ್ಯ ॥ 3-34-18 ಭೂಯೋಪಿ ಬಹ್ವಪಿ। ದೂಯೇ ಉಪತಪ್ಯೇ ॥ 3-34-19 ಬೀಜವಾಪಃ ಕೃಷೀಬಲಃ। ಪಕ್ತಿಂ ಫಲಾನಾಮಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-34-20 ವೈರಂ ವೈರಿಸಮೂಹಂ। ಸಪುಷ್ಪಂ ಸಫಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಪುಷ್ಟತರಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯದಿ ನಿಕೃಂತೇತ್ ಛಿಂದ್ಯಾತ್ ತದಾ ಹಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಮಹಾಗುಣಂ ಮಹಾಂತಂ ಗುಣಂ ಹರತಿ ಆಹರತಿ ॥ 3-34-22 ಅಮೃತಾತ್ ದೇವಭಾವಾತ್। ಕಲಾಂ ಷೋಡಶಂ ಭಾಗಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 035
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.35. ಅಧ್ಯಾಯಃ 035
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸೋಪಪತ್ತಿಕಂ ವನವಾಸಾಪೂರಣೇನೈವ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗ್ರಹಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-35-0 (17046)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 3-35-0x (1861)
ಸಂಧಿಂ ಕೃತ್ವೈವ ಕಾಲೇನ ಹ್ಯಂತಕೇನ ಪತತ್ರಿಣಾ।
ಅನಂತೇನಾಪ್ರಮೇಯೇಣ ಸ್ರೋತಸಾ ಸರ್ವಹಾರಿಣಾ ॥ 3-35-1 (17047)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಮನ್ಯಸೇ ಕಾಲಂ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸನ್ಕಾಲಬಂಧನಃ।
ಫೇನಧರ್ಮಾ ಮಹಾರಾಜ ಫಲಧರ್ಮಾ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-35-2 (17048)
ನಿಮೇಷಾದಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಯಸ್ಯಾಯುರಪಚೀಯತೇ।
ಸೂಚ್ಯೇವಾಂಜನಚೂರ್ಣಾನಿ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್ ॥ 3-35-3 (17049)
ಯೋ ನೂನಮಮಿತಾಯುಃ ಸ್ಯಾದಥವಾಽಽಯುಃಪ್ರಮಾಣವಿತ್।
ಸ ಕಾಲಂ ವೈ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇತ ಸರ್ವಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶಿವಾನ್ ॥ 3-35-4 (17050)
ಪ್ರತೀಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಕಾಲೋ ನಃ ಸಮಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ರಯೋದಶ।
ಆಯುಷೋಪಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಮರಣಾಯೋಪನೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-35-5 (17051)
ಶರೀರಿಣಾಂ ಹಿ ಮರಣಂ ಶರೀರೇ ನಿತ್ಯಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಪ್ರಾಗೇವ ಮರಣಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಯಾಯೈವ ಘಟಾಮಹೇ ॥ 3-35-6 (17052)
ಯೋ ನ ಯಾತಿ ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾನಮಸ್ಪಷ್ಟೋ ಭೂಮಿವರ್ಧನಃ।
ಅಯಾತಯಿತ್ವಾ ವೈರಾಣಿ ಸೋಽವಸೀದತಿ ಗೌರಿವ ॥ 3-35-7 (17053)
ಯೋ ನ ಯಾತಯತೇ ವೈರಮಲ್ಪಸತ್ವೋದ್ಯಮಃ ಪುಮಾನ್।
ಅಫಲಂ ಜನ್ಮ ತಸ್ಯಾಹಂ ಮನ್ಯೇ ದುರ್ಜಾತಜೀವಿನಃ ॥ 3-35-8 (17054)
ಹೈರಣ್ಯೌ ಭವತೋ ಬಾಹೂ ಶ್ರುತಿರ್ಭವತಿ ಪಾರ್ಥಿವೀ।
ಹತ್ವಾ ದ್ವಿಷಂತಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಬಾಹುಜಿತಂ ವಸು ॥ 3-35-9 (17055)
ಹತ್ವಾ ವೈ ಪುರುಷೋ ರಾಜನ್ನಿಕರ್ತಾರಮರಿಂದಂ।
ಅಹ್ನಾಯ ನರಕಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ವರ್ಗೇಣಾಸ್ಯ ಸ ಸಂಮಿತಃ ॥ 3-35-10 (17056)
ಅಮರ್ಷಜೋ ಹಿ ಸಂತಾಪಃ ಪಾವಕಾದ್ದೀಪ್ತಿಮತ್ತರಃ।
ಯೇನಾಹಮಭಿಸಂತಪ್ತೋ ನ ನಕ್ತಂ ನ ದಿವಾ ಶಯೇ ॥ 3-35-11 (17057)
ಅಯಂ ಚ ಪಾರ್ಥೋ ಬೀಭತ್ಸುರ್ವರಿಷ್ಠೋ ಜ್ಯಾವಿಕರ್ಷಣೇ।
ಆಸ್ತೇ ಪರಮಸಂತಪ್ತೋ ನೂನಂ ಸಿಂಹ ಇವಾಶಯೇ ॥ 3-35-12 (17058)
ಯೋಽಯಮೇಕೋ ನುದೇತ್ಸರ್ವಾಂಲ್ಲೋಕೇ ರಾಜಂಧನುರ್ಭೃತಃ।
ಸೋಯಮಾತ್ಮಜಮೂಷ್ಮಾಣಂ ಗ್ರಹಾಹಸ್ತೀವ ಯಚ್ಛತಿ ॥ 3-35-13 (17059)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ವೃದ್ಧಾ ಮಾತಾ ಚ ವೀರಸೂಃ।
ತವೈವ ಪ್ರಿಯಮಿಚ್ಛಂತ ಆಸತೇ ಜಡಮೂಕವತ್ ॥ 3-35-14 (17060)
ಸರ್ವೇ ತೇಽಪ್ರಿಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ಬಾಂಧವಾಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ।
ಅಹಮೇಕಶ್ಚ ಸಂತಪ್ತೋ ಮಾತಾ ಚ ಪ್ರತಿಬಿಂಧ್ಯತಃ ॥ 3-35-15 (17061)
ಪ್ರಿಯಮೇವ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯದ್ಬ್ರವೀಂಯುತ ಕಿಂಚನ।
ಸರ್ವೇ ಹಿ ವ್ಯಸನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ಧಾಭಿನಂದಿನಃ ॥ 3-35-16 (17062)
ನಾತಃ ಪಾಪೀಯಸೀ ಕಾಚಿದಾಪದ್ರಾಜನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯನ್ನೋ ನೀಚೈರಲ್ಪಬಲೈ ರಾಜ್ಯಮಾಚ್ಛಿದ್ಯ ಭುಜ್ಯತೇ ॥ 3-35-17 (17063)
ಶೀಲದೋಷಾದ್ಧೃಣಾವಿಷ್ಟ ಆನೃಶಂಸ್ಯಾತ್ಪರಂತಪ।
ಕ್ಲೇಶಾಂಸ್ತಿತಿಕ್ಷಸೇ ರಾಜನ್ನಾನ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಶಂಸತಿ ॥ 3-35-18 (17064)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯೇವ ತೇ ರಾಜನ್ಮಂದಕಸ್ಯಾವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ಅನುವಾಕಹತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ನೈಷಾ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನೀ ॥ 3-35-19 (17065)
ಘೃಣೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೂಪೋಸಿ ಕಥಂ ಕ್ಷತ್ರೇಷ್ವಜಾಯಥಾಃ।
ಅಸ್ಯಾಂ ಹಿ ಯೋನೌ ಜಾಯಂತೇ ಪ್ರಾಯಶಃ ಕ್ರೂರಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-35-20 (17066)
ಅಶ್ರೌಷೀಸ್ತ್ವಂ ರಾಜಧರ್ಮಾನ್ಯಥಾ ವೈ ಮನುರಬ್ರವೀತ್।
ಕ್ರೂರಾನ್ನಿಕೃತಿಸಂಪನ್ನಾನ್ವಿಹಿತಾನಶಮಾತ್ಮಕಾನ್ ॥ 3-35-21 (17067)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಷಮಸೇ ಕಿಂ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಕರ್ತವ್ಯೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕಿಮಾಸ್ಸೇ ಪೀಠಸರ್ಪವತ್ ॥ 3-35-22 (17068)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವೀರ್ಯೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಶ್ರುತೇನಾಭಿಜನೇನ ಚ।
ತೃಣಾನಾಂ ಮುಷ್ಟಿನೈಕೇನ ಹಿಮವಂತಂ ಚ ಪರ್ವತಂ।
ಛನ್ನಮಿಚ್ಛಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಯೋಽಸ್ಮಾನ್ಸಂವರ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-35-23 (17069)
ಅಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಗೂಢೇನ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಿಶ್ರುತೇನ ಚ।
ದಿವೀವ ಪಾರ್ಥ ಸೂರ್ಯೇಣ ನ ಶಕ್ಯಾಽಽಚರಿತುಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-35-24 (17070)
ಬೃಹತ್ಸಾಲ ಇವಾನೂಪೇ ಶಾಖಾಪುಷ್ಪಪಲಾವಾನ್।
ಹಸ್ತೀ ಶ್ವೇತ ಇವಾಜ್ಞಾತಃ ಕಥಂ ಜಿಷ್ಣುಶ್ಚರಿಷ್ತಿ ॥ 3-35-25 (17071)
ಇಮೌ ಚ ಸಿಂಹಸಂಕಾಶೌ ಭ್ರಾತರೌ ಸಹಿತೌ ಶಿಶೂ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಕಥಂ ಪಾರ್ಥ ಚರಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-35-26 (17072)
ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತೀ ರಾಜಪುತ್ರೀ ದ್ರೌಪದೀ ವೀರಸೂರಿಯಂ।
ವಿಶ್ರುತಾ ಕಥಮಜ್ಞಾತಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಪಾರ್ಥ ಚರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-35-27 (17073)
ಮಾಂ ಚಾಪಿ ರಾಜಂಜಾನಂತಿ ಹ್ಯಾಕುಮಾರಮಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮೇರೋರಿವ ನಿಗೂಹನಂ ॥ 3-35-28 (17074)
ತಥೈವ ಬಹವ್ರೋಽಸ್ಮಾಭೀ ರಾಷ್ಟ್ರೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರವಾಸಿತಾಃ।
ರಾಜಾನೋ ರಾಜಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಮನುವ್ರತಾಃ ॥ 3-35-29 (17075)
ನ ಹಿ ತೇಽಪ್ಯುಪಶಾಂಯಂತಿ ನಿಕೃತಾ ವಾ ನಿರಾಕೃತಾಃ।
ಅವಶ್ಯಂ ತೈರ್ನಿಕರ್ತವ್ಯಮಸ್ಮಾಕಂ ತತ್ಪ್ರಿಯೈಷಿಭಿಃ ॥ 3-35-30 (17076)
ತೇಽಪ್ಯಸ್ಮಾಸು ಪ್ರಯುಂಜೀರನ್ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾನ್ಸುಬಹೂಂಶ್ಚರಾನ್।
ಆಚಕ್ಷೀರಂಶ್ಚ ನೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತತಃ ಸ್ಯಾತ್ಸುಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 3-35-31 (17077)
ಅಸ್ಮಾಭಿರುಷಿತಾಃ ಸಂಯಗ್ವನೇ ಮಾಸಾಸ್ತ್ರಯೋದಶ।
ಪರಿಮಾಣಏನ ತಾನ್ಪಶ್ಯ ತಾವತಃ ಪರಿವತ್ಸರಾನ್ ॥ 3-35-32 (17078)
ಅಸ್ತಿ ಮಾಸಃ ಪ್ರತಿನಿಧಿರ್ಯಥಾ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪೂತಿಕಾನಿವ ಸೋಮಸ್ಯ ತಥೇದಂ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-35-33 (17079)
ಅಥವಾಽನಡುಹೇ ರಾಜನ್ಸಾಧನೇ ಸಾಧುವಾಹಿನೇ।
ಸೌಹಿತ್ಯದಾನಾದೇತಸ್ಮಾದೇನಸಃ ಪ್ರತಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-35-34 (17080)
ತಸ್ಮಾಚ್ಛತ್ರುವಧೇ ರಾಜನ್ಕ್ರಿಯತಾಂ ನಿಶ್ಚಯಸ್ತ್ವಯಾ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ನಾನ್ಯೋ ಧರ್ಮೋಸ್ತಿ ಸಂಯುಗಾತ್ ॥ 3-35-35 (17081)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರೇತ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 35 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-35-1 ಪತತ್ರಿಣಾ ಬಾಣವತ್ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿನಾ ಸ್ರೋತಸಾ ನಿತ್ಯವಾಹಿನಾ ॥ 3-35-2 ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ಜ್ಞಾತಂ। ಕಾಲಬಂಧನಃ ಕಾಲವಶ್ಯಃ ಫೇನಧರ್ಮಾ ನಿಃಸಾರಃ। ಫಲಧರ್ಮಾ ಪತನಶೀಲಃ ॥ 3-35-3 ಸೂಚ್ಯೇವಾಂಜನಚೂರ್ಣಸ್ಯ। ಯಥಾ ಕಜ್ಜಲಕ್ಷೋದಸ್ಯಾತಿಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಸ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಗ್ರಯಾ ಸೂಚ್ಯಾಪಿ ಕಿಂಚಿದಪತ್ರೀಯತೇ ಏವಂ ನಿಮೇಷಾದಪಿ ಯಸ್ಯಾಯುರಪಚೀಯತೇ ಸ ಕಿಮಿತಿ ಅವಧಿಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇನ್ನ ಕಥಮಪೀತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜ್ಯಂ। ಸೂಚ್ಯೇವಾಂಜನಚೂರ್ಣಸ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-35-7 ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾನಂ ಪ್ರಕೃಷ್ಠಾಂ ಸಾಧುಕೀರ್ತಿಂ। ಯತಃ ಅಸ್ಪಷ್ಟಃ ಶೌರ್ಯಾದ್ಯಭಾವಾದಿತರೈರವಿದಿತಃ। ಭೂಮಿವರ್ಧನಃ ಭೂಮಿಹಿಂಸಕಃ। ಭೂಮೇರ್ಭಾರಭೂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಯಾತಯಿತ್ವಾ ಅನಿಸ್ತೀರ್ಯ। ಗೌರ್ಬಲೀವರ್ದಇವ। ಸೋಪ್ಯಶಕ್ತಶ್ಚೇತ್ ಗೋಷು ಸಂಖ್ಯಾನಂ ಸ್ಪಷ್ಟತಾಂ ವಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ನುವನ್ಭೂಮೇರ್ಭಾರಭೂತೋ ಭವತಿ ॥ 3-35-8 ದುರ್ಜಾತಶಾಯಿನ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-35-9 ಹೈರಣ್ಯೌ ಹಿರಣ್ಯಸ್ವಾಮಿನೌ। ಶ್ರುತಿಃ ಕೀರ್ತಿಃ। ಪಾರ್ಥಿವೀ ಪೃಥೋಃ ರಾಜ್ಞ ಇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-35-10 ನಿಕರ್ತಾರಂ ವಂಚಕಂ। ಅಹ್ನಾಯ ಸದ್ಯಃ ॥ 3-35-12 ಆಶಯೇ ಸ್ವಸ್ಥಾನೇ ॥ 3-35-15 ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯತಃ ಪ್ತಿವಿಂಧ್ಯಸ್ಯ ಮಾತಾ ದ್ರೌದೀ ॥ 3-35-19 ಅನುವಾಕಃ ಗುರೂಕ್ತಿಮನುವಚನಂ ತೇನ ಹತಾ। ಅರ್ಥಜ್ಞಾನಸೂನ್ಯಸ್ಯ। ವೇದಾಕ್ಷರಮಾತ್ರಾಭ್ಯಾಸಿನಃ ॥ 3-35-20 ಘೃಣೀ ದಯಾಲುಃ ॥ 3-35-22 ಆಸ್ಸೇ ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತೋಸಿ। ಪೀಠಸರ್ಪವತ್ ಅಜಗರವತ್ ॥ 3-35-23 ಸಂವರ್ತುಂ ಸಂವರೀತುಂ ಛಾದಿತುಂ ॥ 3-35-25 ಅನೂಪೇ ಬಹುಜೇ ದೇಶೇ ॥ 3-35-30 ನಿಕರ್ತವ್ಯಂ ನೀಯಂ ಸೂಚನಾದಿಕರ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಂ ॥ 3-35-34 ಅನಡುಹೇ ಪೂರ್ಣಂ ಘಾಸಮುಪಾಹೃತ್ಯಾನೃತಾನ್ಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಾ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಾಹಾಥವೇತಿ। ಸೌಹಿತ್ಯಮಾತೃಪ್ತಿಭೋಜನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 036
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.36. ಅಧ್ಯಾಯಃ 036
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಂವಾದಸಮಯಸಂನಿಹಿತೇನ ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಪ್ರತಿಸ್ಮೃತಿವಿದ್ಯೋಪದೇಶಃ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ವ್ಯಾಸವಚನಾತ್ಪರಿಜನೈಃ ಸಹ ದ್ವೈತವನಾತ್ಕಾಂಯಕಕವನಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-36-0 (17082)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-36-0x (1862)
ಭೀಮಸೇನವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸಂಪ್ರದಧ್ಯೌ ಪರಂತಪಃ ॥ 3-36-1 (17083)
ಶ್ರುತಾ ಮೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ಚ ವರ್ಣಾನಾಂ ಚ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ಆಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-36-2 (17084)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಜಾನಮಾನೋಽಹಂ ಗತಿಮಗ್ರ್ಯಾಂ ಸುದುರ್ವಿದಾಂ।
ಕಥಂ ಬಲಾತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮೇರೋರಿವ ವಿವರ್ತನಂ ॥ 3-36-3 (17085)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯೇತಿಕೃತ್ಯತಾಂ।
ಭೀಮಸೇನಮಿದ ವಾಕ್ಯಮಪದಾಂತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-36-4 (17086)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಭಾರತ।
ಇದಮನ್ಯತ್ಸಮಾದತ್ಸ್ವ ವಾಕ್ಯಂ ಮೇ ವಾಕ್ಯಕೋವಿದ ॥ 3-36-5 (17087)
ಮಹಾಪಾಪಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಯಾನಿ ಕೇವಲಸಾಹಸಾತ್।
ಆರಭ್ಯಂತೇ ಭೀಮಸೇನ ವ್ಯಥಂತೇ ತಾನಿ ಭಾರತ ॥ 3-36-6 (17088)
ಸುಮಂತ್ರಿತೇ ಸುವಿಕ್ರಾಂತೇ ಸುಕೃತೇಸುವಿಚಾರಿತೇ।
ಸಿದ್ಧ್ಯಂತ್ಯರ್ಥಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೈವಂ ಚಾತ್ರ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ॥ 3-36-7 (17089)
ಯತ್ತು ಕೇವಲಚಾಪಲ್ಯಾದ್ಬಲದರ್ಪೋತ್ಥಿತಃ ಸ್ವಯಂ।
ಆರಬ್ಧವ್ಯಮಿದಂ ಕಾರ್ಯಂ ಮನ್ಯಸೇ ಶೃಣು ತತ್ರಮೇ ॥ 3-36-8 (17090)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಶ್ಚೈವ ಜಲಸಂಧಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಕರ್ಣಶಚ್ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-36-9 (17091)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ದುರಾಧರ್ಷಾ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮಾಃ।
ಸರ್ವ ಏವ ಕೃತಾಶಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ಸತತಂ ಚಾತತಾಯಿನಃ ॥ 3-36-10 (17092)
ರಾಜಾನಃ ಪಾರ್ಥಿವಾಶ್ಚೈವ ಯೇಽಸ್ಮಾಭಿರುಪತಾಪಿತಾಃ।
ತೇ ಶ್ರಿತಾಃ ಕೌರವಂ ಪಕ್ಷಂ ಜಾತಸ್ನೇಹಾಶ್ಚ ಸಾಂಪ್ರತಂ ॥ 3-36-11 (17093)
ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೇ ಯುಕ್ತಾ ನ ತಥಾಽಸ್ಮಾಸು ಭಾರತ।
ಪೂರ್ಣಕೋಶಾ ಬಲೋಪೇತಾಃ ಪ್ರಯತಿಷ್ಯಂತಿ ರಕ್ಷಣೇ ॥ 3-36-12 (17094)
ಸರ್ವೇ ಕೌರವಸೈನ್ಯಸ್ ಸಪುತ್ರಾಮಾತ್ಯಸೈನಿಕಾಃ।
ಸಂವಿಭಕ್ತಾ ಹಿ ಮಾತ್ರಾಭಿರ್ಭೋಗೈರಪಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-36-13 (17095)
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ತೇ ವೀರಾ ಮಾನಿತಾಶ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಇತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ ॥ 3-36-14 (17096)
ಸಮಾ ಯದ್ಯಪಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವೃತ್ತಿರಸ್ಮಾಸು ತೇಷು ಚ।
ದ್ರೋಣಸ್ ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕೃಷಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-36-15 (17097)
ಅವಶ್ಯಂ ರಾಜಪಿಂಡಸ್ತೈರ್ನಿರ್ವೇಶ್ಯ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪ್ರಾಣಾನಪಿ ಸುದುಸ್ತ್ಯಜಾನ್ ॥ 3-36-16 (17098)
ಸರ್ವೇದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರವಿದ್ವಾಂಸಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಅಜೇಯಾಶ್ಚೇತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರಪಿ ದೇವೈಃ ಸವಾಸವೈಃ ॥ 3-36-17 (17099)
ಅಮರ್ಷೀ ನಿತ್ಯಸಂರಬ್ಧಸ್ತತ್ರ ಕರ್ಣೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದನಾಧೃಷ್ಯೋ ಹ್ಯಭೇದ್ಯಕವಚಾವೃತಃ ॥ 3-36-18 (17100)
ಅನಿರ್ಜಿತ್ಯರಣೇ ಸರ್ವಾನೇತಾನ್ಪುರುಷಸತ್ತಮಾನ್।
ಅಶಕ್ಯೋ ಹ್ಯಸಹಾಯೇನ ಹಂತುಂ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-36-19 (17101)
ನ ನಿದ್ರಾಮಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಚಿಂತಯಾನೋ ವೃಕೋದರ।
ಅತಿಸರ್ವಾಂಧನುರ್ಗ್ರಾಹಾನ್ಸೂತಪುತ್ರಸ್ಯ ಲಾಘವಂ ॥ 3-36-20 (17102)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-36-21x (1863)
ಏತದ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಭೀಮಸೇನೋಽತ್ಯಮರ್ಷಣಃ।
ಬಭೂವ ಶಾಂತಿಸಂಯುಕ್ತೋ ಗುರೋರ್ವಚನವಾರಿತಃ ॥ 3-36-21 (17103)
ತಯೋಃ ಸಂವದತೋರೇವಂ ತದಾ ಪಾಂಡವಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಯೋಗೀ ವ್ಯಾಸಃ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ ॥ 3-36-22 (17104)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ವದತಾಂವರಃ ॥ 3-36-23 (17105)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ವೇದ್ಮಿ ತೇ ಹೃದಯಸ್ಥಿತಂ।
ಮನೀಷಯಾ ತತ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಗತೋಸ್ಮಿ ನರರ್ಷಭ ॥ 3-36-24 (17106)
ಭೀಷ್ಮಾದ್ದ್ರೋಣಾತ್ಕೃಪಾತ್ಕರ್ಣಾದ್ದ್ರೋಣಪುತ್ರಾಚ್ಚ ಭಾರತ।
ದುರ್ಯೋಧನಾನ್ನೃಪಸುತಾತ್ತಥಾ ದುಃಶಾಸನಾದಪಿ ॥ 3-36-25 (17107)
ತ್ತೇ ಭಯಮಮಿತ್ರಘ್ನ ಹೃದಿ ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ನಾಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಹೇತುನಾ ॥ 3-36-26 (17108)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧೃತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರತಿಪಾದಯ।
ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಜ್ವರಂ ಜಹಿ ॥ 3-36-27 (17109)
ತತ ಏಕಾಂತಮಾನಾಯ್ಯ ಪಾರಾಶರ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಬ್ರವೀದುಪಪನ್ನಾರ್ಥಮಿದಂ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಃ ॥ 3-36-28 (17110)
ಶ್ರೇಯಸಸ್ತೇಽಪರಃ ಕಾಲಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಯೇನಾಭಿಭವಿತಾ ಶತ್ರೂನ್ರಣೇ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುರ್ಧರಃ ॥ 3-36-29 (17111)
ಗೃಹಾಣೇಮಾಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಮೂರ್ತಿಮರ್ತಾಮಿವ।
ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಸ್ಮೃತಿಂ ನಾಮ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-36-30 (17112)
ಯಾಮವಾಪ್ಯಮಹಾಬಾಹುರರ್ಜುನಃ ಸಾಧಯಿಷ್ಯತಿ।
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋರ್ಮಹೇಂದ್ರಂ ಚ ರುದ್ರಂ ಚೈವಾಭಿಗಚ್ಛತು ॥ 3-36-31 (17113)
ವರುಣಂ ಚ ಕುಬೇರಂ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಚ ಪಾಂಡವ।
ಶಕ್ತೋ ಹ್ಯೇಷ ಸುರಾಂದ್ರಷ್ಟುಂ ತಪಸಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ ॥ 3-36-32 (17114)
ಋಷಿರೇಷ ಮೇಹಾತೇಜಾ ನಾರಾಯಣಸಹಾಯವಾನ್।
ಪುರಾಣಃ ಶಾಸ್ವತೋ ದೇವಸ್ತ್ವಜೇಯೋ ಜಿಷ್ಣುರಚ್ಯುತಃ ॥ 3-36-33 (17115)
ಅಸ್ತ್ರಾಣೀನದ್ರಾಚ್ಚ ರುದ್ರಾಚ್ಚ ಲೋಕಪಾಲೇಭ್ಯ ಏವ ಚ।
ಸಮಾದಾಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-36-34 (17116)
ವನಾದಸ್ಮಾಚ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ವನಮನ್ಯದ್ವಿಚಿಂತ್ಯತಾಂ।
ನಿವಾಸಾರ್ಥಾಯ ಯದ್ಯುಕ್ತಂ ಭವೇದ್ವಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-36-35 (17117)
ಏಕತ್ರಚಿರವಾಸೋ ಹಿ ನ ಪ್ರೀತಿಜನನೋ ಭವೇತ್।
ತಾಪಸಾನಾಂ ಚ ಶಾಂತಾನಾಂ ಭವೇದುದ್ವೇಗಕಾರಕಃ ॥ 3-36-36 (17118)
ಮೃಗಾಣಾಮುಪರೋಧಶ್ಚ ವೀರುದೋಷಧಿಸಂಕ್ಷಯಃ।
ಬಿಭರ್ಷಿ ಚ ಬಹೂನ್ವಿಪ್ರಾನ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಾನ್ ॥ 3-36-37 (17119)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-36-38x (1864)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಶುಚಯೇ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಯೋಗತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಯೋಗವಿದ್ಯಾಮನುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-36-38 (17120)
ಧರ್ಮರಾಜಾಯ ಧೀಮಾನ್ಸ ವ್ಯಾಸಃ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ।
ಅನುಜ್ಞಾಯ ಚ ಕೌಂತೇಯಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-36-39 (17121)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಮನಸಾ ಯತಃ।
ಧಾರಯಾಮಾಸ ಮೇಧಾವೀ ಕಾಲೇಕಾಲೇ ಸದಾಽಭ್ಯಸನ್ ॥ 3-36-40 (17122)
ಸ ವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಮುದಿತೋ ವನಾದ್ದ್ವೈತವನಾತ್ತತಃ।
ಯಯೌ ಸರಸ್ವತೀಕೂಲೇ ಕಾಂಯಕಂ ನಾಮ ಕಾನನಂ ॥ 3-36-41 (17123)
ತಮನ್ವಯುರ್ಮಹಾರಾಜ ಶಿಕ್ಷಾಕ್ಷರವಿಶಾರದಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಾ ದೇವೇಂದ್ರಮೃಷಯೋ ಯಥಾ ॥ 3-36-42 (17124)
ತತಃ ಕಾಂಯಕಮಾಸಾದ್ಯ ಪುನಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ನ್ಯವಿಶಂತ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಾಮಾನ್ಯಾಃ ಸಪದಾನುಗಾಃ ॥ 3-36-43 (17125)
ತತ್ರತೇ ನ್ಯವಸನ್ರಾಜನ್ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಧನುರ್ವೇದಪರಾ ವೀರಾ ಗೃಣಾನಾ ವೇದಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-36-44 (17126)
ಚರಂತೋ ಮೃಗಯಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಶುದ್ಧೈರ್ಬಾಣೈರ್ಮೃಗಾರ್ಥಿನಃ।
ಪಿತೃದೈವತವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ನಿರ್ವಪಂತೋ ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-36-45 (17127)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 36 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-36-2 ಆಯತ್ಯಾಮುತ್ತರಕಾಲೇ ತದಾತ್ವೇ ವರ್ತಮಾನಕಾಲೇ। ಯಸ್ತಾನ್ಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-36-4 ಇತಿ ಕೃತ್ಯತಾಮಿತಿಕರ್ತವ್ಯತಾಂ। ಅಪದಾಂತರಮವಿಲಂಬಿತಂ ॥ 3-36-6 ವ್ಯಥಂತೇ ವ್ಯಥಯಂತಿ ॥ 3-36-7 ಸುವಿಚಾರಿತೇ ನಿಶ್ಚಿತೇ ಸತಿ ॥ 3-36-13 ಸೈನ್ಯಸ್ ಸೈನ್ಯಸಂಬಂಧಿನಃ ಸರ್ವೇ। ಮಾತ್ರಾಭಿರಂಶಪರಿಚ್ಛೇದೈಃ ॥ 3-36-16 ರಾಜಪಿಂಡೋ ರಾಜದತ್ತೋ ಗ್ರಾಸೋ ನಿರ್ವೇಶ್ಯ ಆನೃಣ್ಯಾರ್ಥಂ ಶೋಧನೀಯಃ ॥ 3-36-20 ಲಾಘವಂ ಶೀಘ್ರತಾಂ ॥ 3-36-31 ಸಾಧಯಿಷ್ಯತಿ ರಾಜ್ಯಂ ॥ 3-36-33 ಶಾಶ್ವತೋ ದೇವೋ ವಿಷ್ಣೋರಂಶಃ ಸನಾತನ ಇತಿ ಕ. ಠ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-36-39 ಅನುಜ್ಞಾಯ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ॥ 3-36-40 ಬ್ರಹ್ಮ ಮಂತ್ರಂ ॥ 3-36-43 ಸಾಮಾತ್ಯಾಃ ಸಪರಿಚ್ಛದಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 037
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.37. ಅಧ್ಯಾಯಃ 037
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ವ್ಯಾಸೋಪದಿಷ್ಟಮಂತ್ರೋಪದೇಶಪೂರ್ವಕಮಸ್ತ್ರಗ್ರಹಣಾಯ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನಸ್ಯ ಪ್ರಸ್ಥಾಪನಂ ॥ 1 ॥ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತೇನಾರ್ಜುನೇನ ಯಧ್ಯೇಪಥಮಿಂದ್ರಕೀಲಗಿರೌ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ॥ 2 ॥ ತತ್ರ ಮುನಿರೂಪಿಣ ಇಂದ್ರಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ ॥ 3 ॥ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರದಾನಂ ಯಾಚಿತೇನೇಂದ್ರೇಣಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ತಪಸಾ ರುದ್ರಪ್ರಸಾದನಾನಂತರಮಸ್ತ್ರಲಾಭಾಯ ಸ್ವರ್ಗಾಗಮನಚೋದನಾ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-37-0 (17128)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-37-0x (1865)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಮುನಿಸಂದೇಶಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-37-1 (17129)
ವಿವಿಕ್ತೇ ವಿದಿತಪ್ರಜ್ಞಮರ್ಜುನಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಂ ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾಪಾಣಿನಾ ಪರಿಸಂಸ್ಪೃಶನ್ ॥ 3-37-2 (17130)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ವನವಾಸಮರಿಂದಮಃ।
ಧನಂಜಯಂಧರ್ಮರಾಜೋ ರಹಸೀದಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-37-3 (17131)
ಭೀಷ್ಮೇ ದ್ರೋಣೇ ಕೃಪೇ ಕರ್ಣೇ ದ್ರೋಣಪುತ್ರೇ ಚ ಭಾರತ।
ಧನುರ್ವೇದಶ್ಚತುಷ್ಪಾದ ಏತೇಷ್ವದ್ಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-37-4 (17132)
ದೈವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಚಾಸುರಂ ಚ ಸಪ್ರಯೋಗಚಿಕಿತ್ಸಿತಂ।
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಯೋಗಂ ಚ ಅಭಿಜಾನಂತಿ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ ॥ 3-37-5 (17133)
ತೇ ಸರ್ವೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರೇಣ ಪರಿಸಾಂತ್ವಿತಾಃ।
ಸಂವಿಭಕ್ತಾಶ್ಚ ತುಷ್ಟಾಶ್ಚ ಗುರುವತ್ತೇಷು ವರ್ತತೇ।
ಸರ್ವಯೋಧೇಷು ಚೈವಾಸ್ಯ ಸದಾ ಪ್ರೀತಿರನುತ್ತಮಾ ॥ 3-37-6 (17134)
ಆಚಾರ್ಯಾ ಮಾನಿತಾಸ್ತುಷ್ಟಾಃ ಶಾಂತಿಂ ವ್ಯವಹರನ್ನ್ಯುತ।
ಶಕ್ತಿಂ ನ ಹಾಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಕಾಲೇ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತಾಃ ॥ 3-37-7 (17135)
ಅದ್ಯ ಚೇಯಂ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ದುರ್ಯಾಧನವಶಾನುಗಾ।
ಸಗ್ರಾಮನಗರಾ ಪಾರ್ಥ ಸಸಾಗರವನಾಕರಾ ॥
ಭವಾನೇವ ಪ್ರಿಯೋಽಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಯಿ ಭಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-37-8 (17136)
ಅತ್ರ ಕೃತ್ಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮರಿಂದಮ।
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾತ್ತಾತ ಗೃಹೀತೋಪನಿಷನ್ಮಯಾ ॥ 3-37-10 (17137)
ಗೃಹೀತಯಾ ತಯಾ ಸಂಯಗ್ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ತೇನ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತಾತ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-37-11 (17138)
ದೇವತಾನಾಂ ಯಥಾಕಾಲಂ ಪ್ರಸಾದಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ।
ತಪಸಾ ಯೋಜಯಾತ್ಮಾನಮುಗ್ರೇಣ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-37-12 (17139)
ಧನುಷ್ಮಾನ್ಕವಚೀ ಖಂಗೀ ಮುನಿಃ ಸಾಧುವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ನ ಕಸ್ಯಚಿದ್ದದನ್ಮಾರ್ಗಂ ಗಚ್ಛ ತಾತೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ ॥ 3-37-13 (17140)
ಇನದ್ರೇ ಹ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸಮಸ್ತಾನಿ ಧನಂಜಯ।
ವೃತ್ರಾದ್ಭೀತೈರ್ಬಲಂ ದೇವೈಸ್ತದಾ ಶಕ್ರೇ ಸಮರ್ಪಿತಂ ॥ 3-37-14 (17141)
ತಾನ್ಯೇಕಸ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತತಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ।
`ಅನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತಾತ ಸರ್ವಂ ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥' 3-37-15 (17142)
ಶಕ್ರಮೇವ ಪ್ರಪದ್ಯಸ್ವ ಸ ತೇಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ।
ದೀಕ್ಷಿತೋಽದ್ಯೈವ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೇವಂ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-37-16 (17143)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-37-17x (1866)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ತಮಧ್ಯಾಪಯತ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-37-17 (17144)
ದೀಕ್ಷಿತಂ ವಿಧಿನಾ ತೇನ ಯತವಾಕ್ಕಾಯಮಾನಸಂ।
ಅನುಜಜ್ಞೇ ತದಾ ವೀರಂ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಮಗ್ರಜಃ ॥ 3-37-18 (17145)
ನಿದೇಶಾದ್ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮಃ ಪುರಂದರಂ।
ಧನುರ್ಗಾಂಡೀವಮಾದಾಯ ತಥಾಽಕ್ಷಯ್ಯೇ ಮಹೇಷುಧೀ ॥ 3-37-19 (17146)
ಕವಚೀ ಸತಲತ್ರಾಣೋ ಬದ್ಧಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರವಾನ್।
ಹತ್ವಾಽಗ್ನಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ನಿಷ್ಕೈಃ ಸ್ವಸ್ತಿವಾಚ್ಯ ಮಹ್ಯಭುಜ ॥ 3-37-20 (17147)
ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಃ।
ವಧಾಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯೋರ್ಧ್ವಮುದೈಕ್ಷತ ॥ 3-37-21 (17148)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತ್ರಕೌಂತೇಯಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಂ।
ಅಬ್ರುವನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ಭೂತಾನ್ಯಂತರ್ಹಿತಾನಿ ಚ ॥ 3-37-22 (17149)
ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಪ್ನುಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಮನಸಾ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಸಿ।
ಸಂಸಾಧಯಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಧ್ರುವೋಸ್ತು ವಿಜಯಸ್ತವ ॥ 3-37-23 (17150)
ಅಬ್ರುವನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪಾರ್ಥಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾ ಜಯಾಶಿಷಃ।
`ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ತಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-37-24 (17151)
ಸ್ವಸ್ತಿವ್ರತಮುಪಾಧತ್ಸ್ವ ಸಂಕಲ್ಪಸ್ತವ ಸಿದ್ಧ್ಯತಾಂ।
ಮನೋರಥಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಮೃದ್ಧ್ಯಂತಾಂ ಮಹಾರಥ ॥ 3-37-25 (17152)
ಏವಮುಕ್ತೋಽಭಿವಾದ್ಯೈತಾನ್ಬದ್ಧಾಂಜಲಿಪುಟಸ್ತಥಾ।
ತಪೋಯೋಗಮನಾಃ ಪಾರ್ಥಃ ಪುರೋಹಿತಮವಂದತ ॥ 3-37-26 (17153)
ತತಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಜಿಷ್ಣುಸ್ತಾವುಭಾವಭ್ಯವಂದತ।
ಸಹೋದರಾವತಿರಥೌ ಯುಧಿಷ್ಠಿರವೃಕೋದರೌ ॥ 3-37-27 (17154)
ತಂ ಕ್ಲಾಂತಮನಸೌ ಪೂರ್ಣಮಭಿಗಂಯ ಮಹಾರಥೌ।
ಯಮೌ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾನಮಭ್ಯವಾದಯತಾಮುಭೌ ॥ 3-37-28 (17155)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತು ತೌ ವೀರಾವೂಚತುಃ ಪಾಕಶಾಸನಿಂ।
ಅವಾಪ್ತವ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಾಸವಾತ್। 3-37-29cಅಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಾಪ್ನುಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಮನಸಾ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-37-29 (17156)
ಗಿರೋ ಹ್ಯಶಿಥಿಲಾಃ ಸರ್ವಾ ನಿರ್ದೋಷಾಃ ಸಂಮತಾಃ ಸತಾಂ।
ತ್ವಮೇಕಃ ಪಾಂಡವೇಷ್ವದ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಧನಂಜಯ ॥ 3-37-30 (17157)
ನ ಚಾಧರ್ಮವಿದಂ ದೇವಾ ನಾಸಿದ್ಧಂ ನಾತಪಸ್ವಿನಂ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕೌಂತೇಯ ಚಲಚಿತ್ತಂ ಶಠಂ ನ ಚ ॥ 3-37-31 (17158)
ರೋರೂಯಮಾಣಃ ಕಟುಕಮೀರ್ಷ್ಯಕಃ ಕಟುಕಾಕ್ಷರಃ।
ಶಠಕಃ ಶ್ಲಾಘಕಃ ಕ್ಷೇಪ್ತಾ ಹಂತಾ ಚ ವಿಚಿಕಿತ್ಸಿತಾ ॥ 3-37-32 (17159)
ವಿಶ್ವಸ್ ಹಂತಾ ಮಾಯಾವೀ ಕ್ರೋಧನೋಽನೃತಭಾಷಿತಾ।
ಅತ್ಯಾಶೀ ನಾಸ್ತಿಕೋಽದಾತಾ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ಸರ್ವಶಂಕಿತಃ ॥ 3-37-33 (17160)
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾ ಚಾತಿಮಾನೀ ಚ ರೌದ್ರೋ ಲುಬ್ಧೋಽಥ ಲೋಲುಪಃ।
ಸ್ತೇನಶ್ಚ ಮದ್ಯಪಶ್ಚೈವ ಭ್ರೂಣಹಾ ಗುರುತಲ್ಪಗಃ ॥ 3-37-34 (17161)
ಸಂಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ಚಾತ್ಯರ್ಥಂ ನೃಶಂಸಃ ಪುರುಷಶ್ಚ ಯಃ।
ನೈತೇ ಲೋಕಾನಾಪ್ನುವಂತಿ ನಿರ್ಲೋಕಾಸ್ತೇ ಧನಂಜಯ ॥ 3-37-35 (17162)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಮನುಕ್ರೋಶಃ ಸತ್ಯಂ ಕರುಣವೇದಿತಾ।
ದಮಃ ಸ್ಥಿತಿರ್ಧೃತಿರ್ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷಮಾ ಕೃತ್ಯಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-37-36 (17163)
ದಯಾ ಶಮಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಗುರುಪೂಜಾ ಕೃತಜ್ಞತಾ।
ಮೈತ್ರತಾ ದ್ವಿಜಭಕ್ತಿಶ್ಚ ವಸಂತಿ ತ್ವಯಿ ಫಲ್ಗುನ।
ವ್ಯಪೇಕ್ಷಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕೃಪಾ ದಾನಂ ಮತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ॥ 3-37-37 (17164)
ತಸ್ಮಾತ್ಕೌರವ್ಯ ಶಕ್ರೇಣ ಸಮೇಷ್ಯಸಿ ಧನಂಜಯ।
ತ್ವಾದೃಶೇನ ಹಿ ದೇವಾನಾಂ ಶ್ಲಾಘನೀಯಃ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-37-38 (17165)
ಸುಹೃದಾಂ ಸೋದರಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಪರಮಾ ತಾತ ವೃತ್ರಹಾ ಮರುತಾಮಿವ ॥ 3-37-39 (17166)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ರಯೋದಶೇ ವರ್ಷೇ ಭ್ರಾತರಃ ಸುಹೃದಶ್ಚ ತೇ।
ಸರ್ವೇ ಹಿಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯಂತಿ ಬಾಹುವೀರ್ಯಂ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-37-40 (17167)
ಸ ಪಾರ್ಥ ಪಿತರಂ ಗಚ್ಛ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮರಿಂದಮ।
ಮುಷ್ಟಿಗ್ರಹಣಮಾದತ್ಸ್ವ ಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಾಸವಾತ್ ॥ 3-37-41 (17168)
ಶತಶೃಂಗೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಘವಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣ್ವತಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಾಮುಪಾಘ್ರಾಯ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-37-42 (17169)
ವಿದಿತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದಿವಂ ತಾತ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಲೋಕಾನ್ರಂಸ್ಯಸೇ ಜಯತಾಂವರ ॥ 3-37-43 (17170)
ಮಾನಿತಸ್ತ್ರಿದಶೈಃ ಪಾರ್ಥ ವಿಹೃತ್ಯ ಸುಸುಖಂ ದಿವಿ।
ಅವಾಪ್ಯಪರಮಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಪುನರೇಷ್ಯಸಿ ॥ 3-37-44 (17171)
ಗುಣಾಂಸ್ತೇ ವಾಸವಸ್ತಾತ ಖಾಂಡವಂ ದಹತಿ ತ್ವಯಿ।
ಶೃಣ್ವತಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪುನಃ ಪುನರಭಾಷತ ॥ 3-37-45 (17172)
ತಾಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ವಾಸವೀಂ।
ಕಂಚಿದ್ದೇಶಮಿತಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಪೋಯೋಗಮನಾ ಭವ ॥ 3-37-46 (17173)
ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕೌರವ್ಯ ಮಘವದ್ವಚನಂ ಹಿತಂ।
ದೀಕ್ಷಿತ್ವಾಽದ್ಯೈವ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ದ್ರಷ್ಟಾಽಸಿ ತ್ವಂ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-37-47 (17174)
ತೌ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಬೀಭತ್ಸುಃ ಕೃಷ್ಣಾಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಚಾಪ್ಯುಭೌ।
ಮನಾಂಸ್ಯಾದಾಯ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಯಾತಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥' 3-37-48 (17175)
ತಂ ತಥಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ವೀರಂ ಸಿಂಹಸ್ಕಂಧೋರಸಂ ತದಾ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪಾಂಡವಂಕೃಷ್ಣಾ ದೇವಾನಾಂ ಕುರ್ವತೀ ನಮಃ।
ವಾಗ್ಭಿಃ ಪರಮಶುದ್ಧಾಭಿರ್ಮಂಗಲಾಭಿರಭಾಷತ್ ॥ 3-37-49 (17176)
ನಮೋ ಧಾತ್ರೇ ವಿಧಾತ್ರೇ ಚ ಸ್ವಸ್ತಿ ಗಚ್ಛ ವನಾದ್ವನಂ।
`ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಂ ಜುಷತಾಂ ಪಾರ್ಥ ಭಾಸ್ಕರಶ್ಚ ವಿಭಾವಸುಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ತ್ವಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚೈವ ಪಾಲಯಂತು ಧನಂಜಯ ॥' 3-37-50 (17177)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಪಚಾಯೀ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಭ್ರಾತುರ್ವಚನಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಪ್ರಪದ್ಯೇಥಾ ವಸೂವ್ರುದ್ರಾನಾದಿತ್ಯಾನ್ಸಮರುದ್ಗಣಾನ್।
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಂಸ್ತಥಾ ಸಾಧ್ಯಾಞ್ಶಾಂತ್ಯರ್ಥಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-37-51 (17178)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಸ್ತ್ವಾಂತರಿಕ್ಷೇಭ್ಯೋ ದಿವ್ಯೇಭ್ಯೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪಾರ್ಥಿವೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಪರಿಪಂಥಿನಃ ॥ 3-37-52 (17179)
ಅವರೋಧಾದ್ವನೇ ವಾಸಾತ್ಸರ್ವಸ್ವಹರಣಾದಪಿ।
ಇದಂ ದುಃಖತರಂ ಮನ್ಯೇ ಪುತ್ರೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಿವಾಸನಾತ್ ॥ 3-37-53 (17180)
ಮಾಸ್ಮಾಕಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಕುಲೇ ಜಾತುಚಿತ್ಪುನರುದ್ಭವಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯೇಷಾಂ ನಾಯುಧಜೀವಿಕಾ ॥ 3-37-54 (17181)
ಇದಂ ಮೇ ಪರಮಂ ದುಃಖಂ ಯಃ ಸ ಪಾಪಃ ಸುಯೋಧನಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಗೌರಿತಿ ಪ್ರಾಹ ಪ್ರಹಸನ್ರಾಜಸಂಸದಿ ॥ 3-37-55 (17182)
ತಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಾದಿದಂ ದುಃಖಂ ಗರೀಯ ಇತಿಮೇ ಮತಿಃ।
ಯತ್ತತ್ಪರಿಷದೋ ಮಧ್ಯೇ ಬಹ್ವಯುಕ್ತಮಭಾಷತ ॥ 3-37-56 (17183)
`ಧ್ವಂಸಿತಃ ಸ್ವಗೃಹೇಭ್ಯಶ್ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಾಚ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ವನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಸೌಹಾರ್ದಾದವತಿಷ್ಠಸೇ ॥' 3-37-57 (17184)
ಜೇತಾ ಯಃ ಸರ್ವಶತ್ರೂಣಾಂ ಯಃ ಪಾವಕಮತರ್ಪಯಃ।
ಜನಸ್ತ್ವಾಂ ಪಶ್ಯತೀದಾನೀಂ ಗಚ್ಛಂತಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥' 3-37-58 (17185)
ಅಸ್ಮಿನ್ನೂನಂ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಭ್ರಾತರಃ ಸುಹೃದಶ್ಚ ತೇ।
ತ್ವತ್ಕಥಾಃ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ಚಾರಣಾ ಋಷಯಸ್ತಥಾ ॥ 3-37-59 (17186)
ಯತ್ತೇ ಕುಂತೀ ಮಹಾಬಾಹೋ ಜಾತಸ್ಯೈಚ್ಛದ್ಧನಂಜಯ।
ತತ್ತೇಽಸ್ತು ಸರ್ವಂ ಕೌಂತೇಯ ಯಥಾ ಚ ಸ್ವಯಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-37-60 (17187)
`ವಸುದೇವಸ್ವಸಾ ದೇವೀ ತ್ವಾಮಾರ್ಯಾ ಪುನರಾಗತಂ।
ಪಶ್ಯತು ತ್ವಾಂ ಪೃಥಾ ಪಾರ್ಥ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮಿವಾದಿತಿಃ' ॥ 3-37-61 (17188)
ನೂನಂ ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಸರ್ವೇ ತ್ವತ್ಕಥಾಭಿಃ ಪ್ರಜಾಗರೇ।
ರಂಸ್ಯಂತೇ ತವ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕೀರತ್ಯಂತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-37-62 (17189)
ನ ಚ ನಃ ಪಾರ್ಥ ಭೋಗೇಷು ನ ಧನೇ ನೋತ ಜೀವಿತೇ।
ತುಷ್ಟಿರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಭವಿತ್ರೀ ವಾ ತ್ವಯಿ ದೀರ್ಘಪ್ರವಾಸಿನಿ ॥ 3-37-63 (17190)
ತ್ವಯಿ ನಃ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸುಖದುಃಖೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ।
ಜೀವಿತಂ ಮರಣಂ ಚೈವ ರಾಜ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇವ ಚ ॥ 3-37-64 (17191)
ಆಪೃಷ್ಟೋ ನೋಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಪಾಂಡವ।
ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ವಸ್ತಿಮಂತಂ ತ್ವಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪುನರಾಗತಂ ॥ 3-37-65 (17192)
ಬಲವದ್ಭಿರ್ವಿರುದ್ಧಂ ನ ಕಾರ್ಯಮೇತತ್ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಪ್ರಯಾಹ್ಯವಿಘ್ನೇಯೈವಾಶು ವಿಜಯಾಯ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-37-66 (17193)
ಹ್ರೀಃ ಶ್ರೀಃ ಕೀರ್ತಿರ್ಧೃತಿಃ ಪುಷ್ಟಿರುಮಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸರಸ್ವತೀ।
ಇಮಾ ವೈ ತವ ಪಾಂಥಸ್ ಪಾಲಯಂತು ಧನಂಜಯ ॥ 3-37-67 (17194)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-37-68x (1867)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಽಽಶಿಷಃ ಕೃಷ್ಣಾ ವಿರರಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀ। 3-37-68 (17195)
ತತಃಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಭ್ರಾತೄಂಧೌಂಯಂ ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರುಚಿರಂ ಧನುಃ ॥ 3-37-69 (17196)
`ಶನೈರಿವ ದಿಶಂ ವೀರ ಉದೀಚೀಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಂಹರಂಸ್ತರಸಾ ವೃಕ್ಷಾಂʼಲ್ಲತಾ ವಲ್ಲೀಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ ವೃಕ್ಷೇಷು ಜಗಾಮ ಸುಮಹಾಬಲಃ ॥' 3-37-70 (17197)
ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಾದಪಾಕ್ರಾಮನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಗಚ್ಛತಃ।
ಯುಕ್ತಸ್ಯೈಂದ್ರೇಣ ಯೋಗೇನ ಪರಾಕ್ರಾಂತಸ್ಯ ಶುಷ್ಮಿಣಃ ॥ 3-37-71 (17198)
ಸೋಽಗಚ್ಛತ್ಪರ್ವತಾಂಸ್ತಾತ ತಪೋಧನನಿಷೇವಿತಾನ್।
ದಿವ್ಯಂ ಹೈಮವತಂ ಪುಣ್ಯಂ ದೇವಜುಷ್ಟಂ ಪರಂತಪಃ ॥ 3-37-72 (17199)
ಅಗಚ್ಛತ್ಪರ್ವತಂ ಪುಣ್ಯಮೇಕಾಹ್ನೈವ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಮನೋಜವಗತಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ಯಥಾಽನಿಲಃ ॥ 3-37-73 (17200)
ಹಿಮವಂತಮತಿಕ್ರಂಯ ಗಂಧಮಾದನಮೇವ ಚ।
ಅತ್ಯಕ್ರಾಮತ್ಸ ದುರ್ಗಾಣಿ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಂದ್ರಿತಃ ॥ 3-37-74 (17201)
ಇಂದ್ರಿಕೀಲಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತತೋಽತಿಷ್ಠದ್ಧನಂಜಯಃ।
`ಗತ್ವಾ ಸ ಷಡಹೋರಾತ್ರಾನ್ಸಪ್ತಮೇಽಹನಿ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-37-75 (17202)
ಪ್ರಸ್ಥೇಂದ್ರಕೀಲಸ್ಯ ಶುಭೇ ತಪೋಯೋಗಪರೋಽಭವತ್।
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ನ ಚಾಂಗಾನಿ ಪ್ರಾಸ್ಪಂದಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 3-37-76 (17203)
ಸಮಾಹಿತಾತ್ಮಾ ನಿಯತಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸುತೋಽಚ್ಯುತಃ'।
ಅಂತರಿಕ್ಷೇ ಸ ಶುಶ್ರಾವ ತಿಷ್ಠೇತಿ ಸ ವಚಸ್ತದಾ ॥ 3-37-77 (17204)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವತೋ ದೃಷ್ಟಿಂ ಚಾರಯಾಮಾಸ ರಪಾಂಡವಃ।
ಅಥಾಪಶ್ಯತ್ಸವ್ಯಸಾಚೀ ವೃಕ್ಷಮೂಲೇ ತಪಸ್ವಿನಂ ॥ 3-37-78 (17205)
ಬ್ರಾಹ್ಂಯಾ ಶ್ರಿಯಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಪಿಂಗಲಂ ಜಟಿಲಂ ಕೃಶಂ।
ಸೋಽಬ್ರವೀದರ್ಜುನಂ ತತ್ರಸ್ಥಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-37-79 (17206)
ಕಸ್ತ್ವಂ ತಾತೇಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧನುಷ್ಮಾನ್ಕವಚೀ ಶರೀ।
ನಿಬದ್ಧಾಽಸಿತಲತ್ರಾಣಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುವ್ರತಃ ॥ 3-37-80 (17207)
ನೇಹ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಶಾಂತಾನಾಮೇಷ ಆಲಯಃ।
ವಿನೀತಕ್ರೋಧಹರ್ಷಾಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ ॥ 3-37-81 (17208)
ನೇಹಾಸ್ತಿ ಧನುಷಾ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಸಂಗ್ರಾಮೋಽತ್ರ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ನಿಕ್ಷಿಪೈತದ್ಧನುಸ್ತಾತ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-37-82 (17209)
ಇತ್ಯನಂತೌಜಸಂ ವೀರಂ ಯಥಾ ಚಾನ್ಯಂ ಪೃಥಗ್ಜನಂ।
ತಥಾ ಹಸನ್ನಿವಾಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽರ್ಜುನಮಬ್ರವೀತ್। 3-3783c ನ ಚೈನಂ ಚಾಲಯಾಮಾಸ ಧೈರ್ಯಾತ್ಸುಧೃತನಿಶ್ಚಯಂ ॥ 3-37-83 (17210)
ತಮುವಾಚ ತತಃ ಪ್ರೀತಃ ಸ ದ್ವಿಜಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಶಕ್ರೋಽಹಮರಿಸೂದನ ॥ 3-37-84 (17211)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಧನಂಜಯಃ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ಸೂರಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹಃ ॥ 3-37-85 (17212)
ಈಪ್ಸಿತೋ ಹ್ಯೇಷ ವೈ ಕಾಮೋ ವರಂ ಚೈನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ।
ತ್ವತ್ತೋಽದ್ಯ ಭಗವನ್ನಸ್ತ್ರಂಕೃತ್ಸ್ನಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತಂ ॥ 3-37-86 (17213)
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ತಂ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಇಹ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮಸ್ತ್ರೈಸ್ತವ ಧನಂಜಯ ॥ 3-37-87 (17214)
ಕಾಮಾನ್ವೃಣೀಷ್ವ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಂ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-37-88 (17215)
ನ ಲೋಭಾನ್ನ ಪುನಃ ಕಾಮಾನ್ನ ದೇವತ್ವಂ ಪುನಃ ಸುಖಂ।
ನ ಚ ಸರ್ವಾಮರೈಶ್ವರ್ಯಂ ಕಾಮಯೇ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ ॥ 3-37-89 (17216)
ಭ್ರಾತೄಂಸ್ತಾನ್ವಿಪಿನೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವೈರಮಪ್ರತಿಯಾತ್ಯ ಚ।
ಅಕೀರ್ತಿಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಗಚ್ಛೇಯಂ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ ॥ 3-37-90 (17217)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ವೃತ್ರಹಾ ಪಾಂಡುನಂದನಂ।
ಸಾಂತ್ವಯಞ್ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ ॥ 3-37-91 (17218)
ಯದಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಭೂತೇಶಂ ತ್ರ್ಯಕ್ಷಂ ಶೂಲಧರಂ ಶಿವಂ।
ತದಾ ದಾತಾಽಸ್ಮಿ ತೇ ತಾತ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-37-92 (17219)
ಕ್ರಿಯತಾಂ ದರ್ಶನೇ ಯತ್ನೋ ದೇವಸ್ಯ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ।
ದರ್ಶನಾತ್ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಸಂಸಿದ್ಧಃ ಸ್ವರ್ಗಮೇಷ್ಯಸಿ ॥ 3-37-93 (17220)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಫಲ್ಗುನಂ ಶಕ್ರೋ ಜಗಾಮಾದರ್ಶನಂ ಪುನಃ।
ಅರ್ಜುನೋಪ್ಯಥ ತತ್ರೈವ ತಸ್ಥೌ ಯೋಗಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-37-94 (17221)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರೇತ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಅರ್ಜುನಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 37 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-37-2 ವಿವಿಕ್ತೇಽವಿತಥಪ್ರಜ್ಞಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-37-5 ದೈವಂ ಇಂದ್ರವರುಣಾದ್ಯಸ್ತ್ರಂ। ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ. ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪರಪ್ರಯುಕ್ತಾನಾಂ ಪ್ರತೀಕಾರಃ ॥ 3-37-6 ಗುರುವತ್ ಗುರುಷ್ವಿವ ॥ 3-37-7 ಶಾಂತಿಂ ದೋಷಪರಿಹಾರಂ ಕರ್ತುಂ ವ್ಯವಹರಂತಿ ಯತಂತೇ। ಶಕ್ತಿಂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯೇ ನ ಹಾಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ತ್ಯಾಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ಅಪಿತು ಉದ್ದೀಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ॥ 3-37-10 ಉಪನಿಷತ್ ರಹಸ್ಯವಿದ್ಯಾ ॥ 3-37-11 ತಯಾ ಪ್ರಯುಕ್ತಯಾ ಸಂಯಗಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-37-12 ಪ್ರತಿಪಾಲಯ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ॥ 3-37-13 ಮಾರ್ಗಂ ನ ದದತ್ ಅದದತ್ ॥ 3-37-14 ಬಲಂ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರರೂಪಂ ॥ 3-37-15 ತತಃ ಶಕ್ರಾತ್ ॥ 3-37-16 ದೀಕ್ಷಿತಃ ಸ್ವೀಕೃತವ್ರತಃ ॥ 3-37-17 ಅಧ್ಯಾಪಯತ ವಿದ್ಯಯಾಯೋಜಿತವಾನ್ ॥ 3-37-18 ಅನುಜಜ್ಞೇ ಗಮನಾಯ ಅನುಜ್ಞಾತವಾನ್ ॥ 3-37-51 ಜ್ಯೇಷ್ಟಾಪಚಯೀ ಜ್ಯೇಷ್ಠಪೂಜನಶೀಲಃ ॥ 3-37-55 ಗೌರಿತಿ ಬಹುಪುರುಷಭೋಗ್ಯೇತ್ಯುಪಹಾಸಃ ॥ 3-37-56 ಅಭಾಷತ ಶತ್ರುರ್ಯತ್ ತಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಾದಿದಂ ತ್ವದ್ವಿಯೋಗಜಮಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-37-69 ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸುಮನಾಃ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಸ್ತದೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-37-71 ಶುಷ್ಮಿಣಓ ಬಲಿನಃ ॥ 3-37-81 ವಿನೀತೌ, ಜಿತೌ ಕ್ರೋಧಹರ್ಷೌ ಯೈಃ ॥ 3-37-88 ಕಾಮಾನ್ ಕಾಂಯಂತ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಇಷ್ಟಾನ್ ॥ 3-37-90 ಅಪ್ರತಿಯಾತ್ಯಾನಿಸ್ತೀರ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 038
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.38. ಅಧ್ಯಾಯಃ 038
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಹಿಮವಚ್ಛಿಖರೇ ತಪಶ್ಚರಣಂ ॥ 1 ॥ ಪಾರ್ಥತಪೋಭೀರುಭಿರ್ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಮಹಾದೇವೇನಾಶ್ವಾಸನಪೂರ್ವಕಮೃಷೀಣಾಂ ಪ್ರತಿ ನಿವರ್ತನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-38-0 (17222)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-38-0x (1868)
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಸಮಿ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಕಥಾಮೇತಾಂ ಯಥಾಽಸ್ತ್ರಾಣ್ಯುಪಲಬ್ಧವಾನ್ ॥ 3-38-1 (17223)
ಕಥಂ ಚ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ದೀರ್ಘಬಾಹುರ್ಧನಂಜಯಃ।
ವನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ನಿರ್ಮನುಷ್ಯಮಭೀತವತ್ ॥ 3-38-2 (17224)
ಕಿಂಚಾನೇನ ಕೃತಂತತ್ರವಸತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮ।
ಕಥಂ ಚ ಭಗವಾನ್ಸ್ಥಾಣುರ್ದೇವರಾಜಶ್ಚ ತೋಷಿತಃ ॥ 3-38-3 (17225)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ದಿವ್ಯಂ ಚ ಮಾನುಷಂ ಚೈವ ವೇತ್ಥ ॥ 3-38-4 (17226)
ಅತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ರೋಮಹರ್ಷಣಮರ್ಜುನಃ।
ಭವೇನ ಸಹ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಚಕಾರಾಪ್ರತಿಮಂ ಕಿಲ।
ಪುರಾ ಪ್ರಹರತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವಪರಾಜಿತಃ ॥ 3-38-5 (17227)
ಯಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನರಸಿಂಹಾನಾಂ ದೈನ್ಯಹರ್ಷಾತಿವಿಸ್ಮಯಾತ್।
ಶೂರಾಣಾಮಪಿ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಹೃದಯಾನಿ ಚಕಂಪಿರೇ ॥ 3-38-6 (17228)
ಯದ್ಯಚ್ಚ ಕೃತವಾನನ್ಯತ್ಪಾರ್ಥಸ್ತದಸ್ವಿಲಂ ವದ ॥ 3-38-7 (17229)
ನ ಹ್ಯಸ್ ನಿಂದಿತಂ ಜಿಷ್ಣೋಃ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಲಕ್ಷಯೇ।
ಚರಿತಂ ಯಸ್ಯ ಶೂರಸ್ಯ ತನ್ಮೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಯ ॥ 3-38-8 (17230)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-38-9x (1869)
ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ತಾತ ಕಥಾಮೇತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದಿವ್ಯಾಂ ಕೌರವಶಾರ್ದೂಲ ಮಹತೀಮದ್ಭುತೋಪಮಾಂ ॥ 3-38-9 (17231)
ಗಾತ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶಸಂಬದ್ಧಾಂ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಣ ಮಹಾಹವೇ।
ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ದೇವದೇವೇನ ಶೃಣು ಸಂಯಕ್ಸಮಾಗಮಂ ॥ 3-38-10 (17232)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಯೋಗಾತ್ಸ ಜಗಾಮಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ಶಕ್ರಂ ಸುರೇಶ್ವರಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೇವದೇವಂ ಚ ಶಂಕರಂ ॥ 3-38-11 (17233)
ದಿವ್ಯಂ ತದ್ಧನುರಾದಾಯ ಖಂಗಂ ಚ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ।
ಮಹಾಬಲೋ ಮಹಾಬಾಹುರರ್ಜುನಃ ಕಾರ್ಯಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 3-38-12 (17234)
ದಿಶಂ ಹ್ಯುದೀಚೀಂ ಕೌರವ್ಯೋ ಹಿಮವಚ್ಛಿಖರಂ ಪ್ರತಿ।
ಐಂದ್ರಿಃ ಸ್ಥಿರಮನಾ ರಾಜನ್ಸರ್ವಲೋಕಮಹಾರಥಃ ॥ 3-38-13 (17235)
ತ್ವರಯಾ ಪರಯಾ ಯುಕ್ತಸ್ತಪಸೇ ಧೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ವನಂ ಕಂಟಕಿತಂ ಘೋರಮೇಕ ಏವಾನ್ವಪದ್ಯತ ॥ 3-38-14 (17236)
ನಾನಾಪುಷ್ಪಫಲೋಪೇತಂ ನಾನಾಪಕ್ಷಿನಿನಾದಿತಂ।
ನಾನಾಮೃಗಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ ॥ 3-38-15 (17237)
ತತಃ ಪ್ರಯಾತೇ ಬೀಭತ್ಸೌ ವನಂ ಮಾನುಷವರ್ಜಿತಂ।
ಶಂಖಾನಾಂ ಪಟಹಾನಾಂ ಚ ಶಬ್ದಃ ಸಮಭವದ್ದಿವಿ ॥ 3-38-16 (17238)
ಪುಷ್ಪವರ್ಷಂ ಚ ಸುಮಹನ್ನಿಪಪಾತ ಮಹೀತಲೇ।
ಮೇಘಜಾಲಂ ಚ ಸತತಂ ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸರ್ವತಃ ॥ 3-38-17 (17239)
ಸೋತೀತ್ಯ ವನದುರ್ಗಾಣಿ ಸನ್ನಿಕರ್ಷೇ ಮಹಾಗಿರೇಃ।
ಶುಶುಭೇ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ವಸಮಾನೋಽರ್ಜುನಸ್ತದಾ ॥ 3-38-18 (17240)
ತತ್ರತತ್ರ ದ್ರುಮಾನ್ಫುಲ್ಲಾನ್ವಿಹಗೈರ್ವಲ್ಗುನಾದಿತಾನ್।
ನದೀಶ್ಚ ವಿಪುಲಾವರ್ತಾ ವೈದೂರ್ಯನೀಲಸಂನಿಭಾಃ ॥ 3-38-19 (17241)
ಹಂಸಕಾರಂಡವೋದ್ಗೀತಾಃ ಸಾರಸಾಭಿರುತಾಸ್ತಥಾ।
ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲರುತಾಶ್ಚೈವ ಕ್ರೌಂಚಬರ್ಹಿಣನಾದಿತಾಃ ॥ 3-38-20 (17242)
ಮನೋಹರವನೋಪೇತಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನತಿರಥೋಽರ್ಜುನಃ।
ಪುಣ್ಯಶೀತಾಮಲಜಲಾಃ ಪಶ್ಯನ್ಪ್ರೀತಮನಾಽಭವತ್ ॥ 3-38-21 (17243)
ರಮಣೀಯೇ ವನೋದ್ದೇಶೇ ರಮಮಾಣೋಽರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ವರ್ತಮಾನ ಉಗ್ರತೇಜಾ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-38-22 (17244)
ದರ್ಭಚೀರಂ ನಿವಸ್ಯಾಥ ದಂಡಾಜಿನಬಿಭೂಷಿತಃ।
ಶೀರ್ಣಂ ಚ ಪತಿತಂ ಭೂಮೌ ಪರ್ಣಂ ಸಮುಪಭುಕ್ತವಾನ್ ॥ 3-38-23 (17245)
ಪೂರ್ಣೇಪೂರ್ಣೇ ತ್ರಿರರಾತ್ರೇ ತು ಮಾಸಮೇಕಂ ಫಲಾಶನಃ।
ದ್ವಿಗುಣೇನೈವ ಕಾಲೇನ ದ್ವಿತೀಯಂ ಮಾಸಮತ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-38-24 (17246)
ತೃತೀಯಮಪಿ ಮಾಸಂ ಸ ಕ್ರಮೇಣಾಹಾರಮಾಚರನ್।
ಚತುರ್ಥೇ ತ್ವಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಮಾಸೇ ಭರತಸತ್ತಮಃ ॥ 3-38-25 (17247)
ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ಮಹಾಬಾಹುರಭವತ್ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ನಿರಾಲಂಬಃ ಪಾದಾಂಗುಷ್ಠಾಗ್ರಧಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-38-26 (17248)
ಸದೋಪಸ್ಪರ್ಶನಾಚ್ಚಾಸ್ಯ ಬಭೂವುರಮಿತೌಜಸಃ।
ವಿದ್ಯುದಂಭೋರುಹನಿಭಾ ಜಟಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-38-27 (17249)
ತತೋ ಮಹರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಜಗ್ಮುರ್ದೇವಂ ಪಿನಾಕಿನಂ।
ವಿವೇದಯಿಷವಃ ಪಾರ್ಥಂ ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-38-28 (17250)
ನೀಲಕಂಠಂ ಮಹಾದೇವಮಭಿವಾದ್ಯ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಸರ್ವೇ ನಿವೇದಯಾಮಾಸುಃ ಕರ್ಮ ತತ್ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ಹ ॥ 3-38-29 (17251)
ಏಕಃ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಉಗ್ರೇ ತಪರಸಿ ದುಷ್ಪಾರೇ ಸ್ಥಿತೋ ಧೂಮಾಪಯಂದಿಶಃ ॥ 3-38-30 (17252)
ತಸ್ಯ ದೇವೇಶ ನ ವಯಂ ವಿದ್ಮಃ ಸರ್ವೇ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಸಂತಾಪಯತಿ ನಃ ಸರ್ವಾನಸೌ ಸಾಧು ನಿವಾರ್ಯತಾಂ ॥ 3-38-31 (17253)
ತೇಷಾಂ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮುನನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಉಮಾಪತಿರ್ಭೂತಪತಿರ್ವಾಕ್ಯಮೇತದುವಾಚ ಹ ॥ 3-38-32 (17254)
ನ ವೋ ವಿಷಾದಃ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರತಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಶೀಘ್ರಂ ಗಚ್ಛತ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಯಥಾಗತಮತಂದ್ರಿತಾಃ ॥ 3-38-33 (17255)
ಅಹಮಸ್ಯ ವಿಜಾನಾಮಿ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ನಾಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಪೃಹಾ ಕಾಚಿನ್ನೈಶ್ವರ್ಯಸ್ಯ ನ ಚಾಯುಷಃ।
ಯತ್ತಸ್ಯ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತತ್ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಮದ್ಯ ವೈ ॥ 3-38-34 (17256)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-38-35x (1870)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಶರ್ವವಚನಮೃಷಯಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಸ್ವಂ ಪುನರಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-38-35 (17257)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕೈರಾತಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 38 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-38-12 ಖಂಗಂ ಚ ಕನಕತ್ಸರುಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕನಕತ್ಸರುಂ ಸ್ವರ್ಣಮುಷ್ಟಿಂಮಿತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-38-13 ಐಂದ್ರಿರರ್ಜುನಃ ॥ 3-38-14 ಕಂಟಕಿತಂ ಕಂಟಕಾಕ್ರಾಂತಂ ॥ 3-38-23 ದರ್ಭಚೀರಂ ತೃಣಮಯಂ ವಾಸಃ। ನಿವಸ್ಯ ಪರಿಧಾಯ ॥ 3-38-24 ದ್ವಿಗುಣೇನ ಷಟ್ರಾತ್ರೇಣ ಅತ್ಯಯಾತ್ ಅತಿವಾಹಿತವಾನ್ ॥ 3-38-25 ಪಕ್ಷೇಣಾಹಾರಮಾಚರನ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-38-26 ನಿರಾಲಂಬೋ ನಿರಾಶ್ರಯಃ ॥ 3-38-30 ಧೂಮಾಪಯನ್ ಧೂಮವತೀರಿವ ಕುರ್ವನ್ ॥ 3-38-34 ಸಂಕಲ್ಪಂ ಮನೋರಥಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 039
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.39. ಅಧ್ಯಾಯಃ 039
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕಿರಾತರೂಪಿಣಆ ಹರೇಣಾರ್ಜುನಸ್ಯ ಪರಾಜಯಃ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪಾರ್ಥಪೂಜಾಸ್ತುತಿಸಂತುಷ್ಟೇನ ತೇನ ತದಾಶ್ವಾಸನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-39-0 (17258)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-39-0x (1871)
ಗತೇಷು ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ತಪಸ್ವಿಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಪಿನಾಕಪಾಣಿರ್ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಪಾಪಹರೋ ಹರಃ ॥ 3-39-1 (17259)
ಕೈರಾತಂ ವೇಷಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಾಂಚನದ್ರುಮಸನ್ನಿಭಂ।
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನೋ ವಪುಷಾ ಗಿರಿರ್ಮೇರುರಿವಾಪರಃ ॥ 3-39-2 (17260)
ಶ್ರೀಗದ್ಧನುರುಪಾದಾಯ ಶರಾಂಶ್ಚಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್।
ನಿಷ್ಪಪಾತ ಮಹಾರ್ಚಿಷ್ಮಾಂದಹನ್ಕಕ್ಷಮಿವಾನಲಃ ॥ 3-39-3 (17261)
ದೇವ್ಯಾ ಸಹೋಮಯಾ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಮಾನವ್ರತವೇಷಯಾ।
ನಾನಾವೇಷಧರೈರ್ಹೃಷ್ಟೈರ್ಭೂತೈರನುಗತಸ್ತದಾ ॥ 3-39-4 (17262)
ಕಿರಾತವೇಷಸಂಛನ್ನಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಶೋಭತ ತದಾ ರಾಜನ್ಸ ದೇಶೋಽತೀವ ಭಾರತ ॥ 3-39-5 (17263)
ಕ್ಷಣೇನ ತದ್ವನಂ ಸರ್ವಂ ನಿಃಶಬ್ದಮಭವತ್ತದಾ।
ನಾದಃ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಾಂ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಚಾಪ್ಯುಪಾರಮತ್ ॥ 3-39-6 (17264)
ಸ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಮಾಗಂಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ।
ಮೂಕಂ ನಾಮ ದಿತೇಃ ಪುತ್ರಂ ದದರ್ಶಾದ್ಭುತದರ್ಶನಂ ॥ 3-39-7 (17265)
ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ತರ್ಜಯಂತಮಿವಾರ್ಜುನಂ।
ಹಂತುಂ ಪರಮದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತಮುವಾಚಾಥ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 3-39-8 (17266)
ಗಾಂಡೀವಂ ಧನುರಾದಾಯ ಶರಾಂಶ್ಚಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್।
ಸಜ್ಯಂ ಧನುರ್ವರಂ ಕೃತ್ವಾ ಜ್ಯಾಘೋಷೇಣ ನಿನಾದಯನ್ ॥ 3-39-9 (17267)
ಯನ್ಮಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ಹಂತುಮನಾಗಸಮಿಹಾಗತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಪೂರ್ವಮೇವಾಹಂ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-39-10 (17268)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯಂತಂ ಫಲ್ಗುನಂ ದೃಢಧನ್ವಿನಂ।
ಕಿರಾತರೂಪೀ ಸಹಸಾ ವಾರಯಾಮಾಸ ಶಂಕರಃ ॥ 3-39-11 (17269)
ಮಯೈಷ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ನೀಲಮೇಘಸಮಪ್ರಭಃ।
ಅನಾದೃತ್ಯೈವ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಜಹಾರಾಥ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 3-39-12 (17270)
ಕಿರಾತಶ್ಚ ಸಮಂ ತಸ್ಮಿನ್ನೇಕಲಕ್ಷ್ಯೇ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಪ್ರಮುಮೋಚಾಶನಿಪ್ರಖ್ಯಂ ಶರಮಗ್ನಿಶಿಖೋಪಮಂ ॥ 3-39-13 (17271)
ತೌ ಮುಕ್ತೌ ಸಾಯಕೌ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಮಂ ತತ್ರ ನಿಪೇತತುಃ।
ಮೂಕಸ್ಯ ಗಾತ್ರೇ ವಿಸ್ತೀರ್ಣೇ ಶೈಲಪೃಷ್ಠನಿಭೇ ತದಾ ॥ 3-39-14 (17272)
ಯಥಾಽಶನೈರ್ವಿನಿಷ್ಪೇಷೋ ವಜ್ರಸ್ಯೇವ ಚ ಪರ್ವತೇ।
ತಥಾ ತಯೋಃ ಸನ್ನಿಪಾತಃ ಶರಯೋರಭವತ್ತದಾ ॥ 3-39-15 (17273)
ಸ ವಿದ್ಧೋ ಬಹುಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ದೀಪ್ತಾಸ್ಯೈಃ ಪನ್ನಗೈರಿವ।
ಮಮಾರ ರಾಕ್ಷಸಂ ರೂಪಂ ಭೂಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 3-39-16 (17274)
ಸ ದದರ್ಶ ತತೋ ಜಿಷ್ಣುಃ ಪುರುಷಂ ಕಾಂಚನಪ್ರಭಂ।
ಕಿರಾತವೇಷಸಂಛನ್ನಂ ಸ್ತ್ರೀಸಹಾಯಮಮಿತ್ರಹಾ ॥ 3-39-17 (17275)
ತಮಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಮನಾ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಕೋ ಭವಾನಟತೇ ಶೂನ್ಯೇ ವನೇ ರಸ್ತ್ರೀಗಣಸಂವೃತಃ ॥ 3-39-18 (17276)
ನ ತ್ವಮಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಘೋರೇ ಬಿಭೇಷಿ ಕನಕಪ್ರಭ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ತ್ವಯಾ ವಿದ್ಧೋ ಮೃಗೋಽಯಂ ಮತ್ಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-39-19 (17277)
ಮಯಾಽಭಿಪನ್ನಃ ಪೂರ್ವಂ ಹಿ ರಾಕ್ಷಸೋಽಯಮಿಹಾಗತಃ।
ಕಾಮಾತ್ಪರಿಭವಾದ್ವಾಽಪಿ ನ ಮೇ ಜೀವನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-39-20 (17278)
ನ ಹ್ಯೇಷ ಮೃಗಯಾಧರ್ಮೋ ಯಸ್ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ಕೃತೋ ಮಯಿ।
ತೇನ ತ್ವಾಂ ಭ್ರಂಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಾತ್ಪರ್ವತಾಶ್ರಯಂ ॥ 3-39-21 (17279)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪಾಂಡವೇಯೇನ ಕಿರಾತಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಪಾಂಡವಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ॥ 3-39-22 (17280)
ನ ಮತ್ಕೃತೇ ತ್ವಯಾ ವೀರಃ ಭೀಃ ಕಾರ್ಯಾ ವನಮಂತಿಕಾತ್।
ಇಯಂ ಭೂಮಿಃ ಸದಾಽಸ್ಮಾಕಮುಚಿತಾ ವಸತಾಂ ವನೇ ॥ 3-39-23 (17281)
ತ್ವಯಾ ತು ದುಷ್ಕರಃ ಕಸ್ಮಾದಿಹ ವಾಸಃ ಪ್ರರೋಚಿತಃ।
ವಯಂ ತು ಬಹುಸತ್ತ್ವೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿವಸಾಮಸ್ತಪೋಧನ ॥ 3-39-24 (17282)
ಭವಾಂಸ್ತು ಕೃಷ್ಣವತ್ಮಾರ್ಭಃ ಸುಕುಮಾರಃ ಸುಖೋಚಿತಃ।
ಕಥಂ ಶೂನ್ಯಮಿಮಂ ದೇಶಮೇಕಾಕೀ ವಿಚರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-39-25 (17283)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-39-26x (1872)
ಗಾಂಡೀವಮಾಶ್ರಯಂ ಕೃತ್ವಾ ನಾರಾಜಾಂಶ್ಚಾಗ್ನಿಸನ್ನಿಭಾನ್।
ನಿವಸಾಮಿ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಪಾವಕಃ ॥ 3-39-26 (17284)
ಏಷ ಚಾಪಿ ಮಯಾ ಜಂತುರ್ಮೃಗರೂಪಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ರಾಕ್ಷಸೋ ನಿಹತೋ ಘೋರೋ ಹಂತುಂ ಮಾಮಿಹ ಚಾಗತಃ ॥ 3-39-27 (17285)
ಕಿರಾತ ಉವಾಚ। 3-39-28x (1873)
ಮಯೈಷ ಧನ್ವನಿರ್ಮುಕ್ತೈಸ್ತಾಡಿತಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಹಿ।
ಬಾಣೈರಭಿಹತಃ ಶೇತೇ ನೀತಶ್ಚ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-39-28 (17286)
ಮಮೈವಾಯಂ ಲಕ್ಷ್ಯಭೂತಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಮಮೈವ ಚ ಪ್ರಹಾರೇಣ ಜೀವಿತಾದ್ವ್ಯಪರಿಪಿತಃ ॥ 3-39-29 (17287)
ದೋಷಾನ್ಸ್ವಾನ್ನಾರ್ಹಸೇಽನ್ಯಸ್ಮೈ ವಕ್ತುಂ ಸ್ವಬಲದರ್ಪಿತಃ।
ಅಭಿಷಕ್ತೋಸ್ಮಿ ಮಂದಾತ್ಮನ್ನ ಮೇ ಜೀವನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-39-30 (17288)
ಸ್ಥಿರೋ ಭವ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಯಕಾನಶನೀನಿವ।
ಘಟಸ್ವ ಪರಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಮುಂಚ ತ್ವಮಪಿ ಸಾಯಕಾನ್ ॥ 3-39-31 (17289)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕಿರಾತಸ್ಯಾರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ರೋಷಮಾಹಾರಯಾಮಾಸ ತಾಡಯಾಮಾಸ ಚೇಷುಭಿಃ ॥ 3-39-32 (17290)
ತತೋ ಹೃಷ್ಟೇನ ಮನಸಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಸಾಯಕಾನ್।
ಭೂಯೋಭೂಯ ಇತಿ ಪ್ರಾಹ ಮಂದಮಂದೇತ್ಯುವಾಚ ಹ ॥ 3-39-33 (17291)
ಪ್ರಹರಸ್ವ ಶರಾನೇತಾನ್ನಾರಾಚಾನ್ಮರ್ಮಭೇದಿನಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಬಾಣವರ್ಷಂ ಸ ಮುಮೋಚ ಸಹಸಾಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-39-34 (17292)
ತತಸ್ತೌ ತತ್ರಸಂರಬ್ಧೌ ಗರ್ಜಮಾನೌ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಶರೈರಾಶೀವಿಷಾಕಾರೈಸ್ತತಕ್ಷಾತೇ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-39-35 (17293)
ತತೋಽರ್ಜುನಃ ಶರವರ್ಷಂ ಕಿರಾತೇ ಸಮವಾಸೃಜತ್।
ತತ್ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಮನಸಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಶಂಕರಃ ॥ 3-39-36 (17294)
ಮುಹೂರ್ತಂ ಶರವರ್ಷಂ ತು ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಪಿನಾಕಧೃಕ್।
ಅಕ್ಷತೇನ ಶರೀರೇಣ ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 3-39-37 (17295)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಣವರ್ಷಂ ತು ಮಘೀಭೂತಂ ಧನಂಜಯಃ।
ಪರಮಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಚಕ್ರೇ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-39-38 (17296)
ಅಹೋಽಯಂ ಸುಕುಮಾರಾಂಗೋ ಹಿಮವಚ್ಛಿಖರಾಶ್ರಯಃ।
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾನ್ನಾರಾಚಾನ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತ್ಯವಿಹ್ವಲಃ ॥ 3-39-39 (17297)
ಕೋಽಯಂ ದೇವೋ ಭವೇತ್ಸಾಕ್ಷಾದ್ರುದ್ರೋ ಯಕ್ಷಃ ಸುರೋಽಸುರಃ।
ವಿದ್ಯತೇ ಹಿ ಗಿರಿಶ್ರೇಷ್ಠೇ ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-39-40 (17298)
ನ ಹಿ ಮದ್ವಾಣಜಾಲಾನಾಮುತ್ಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಶಕ್ತೋಽನ್ಯಃ ಸಹಿತುಂ ವೇಗಮೃತೇ ದೇವಂ ಪಿನಾಕಿನಂ ॥ 3-39-41 (17299)
ದೇವೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಯಕ್ಷೋ ರುದ್ರಾದನ್ಯೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಅಹಮೇನಂ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನಯಾಮಿ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-39-42 (17300)
ತತೋ ಹೃಷ್ಟಮನಾ ಜಿಷ್ಣುರ್ನಾರಾಚಾನ್ಮರ್ಮಭೇದಿನಃ।
ವ್ಯಸೃಜಚ್ಛತಧಾ ರಾಜನ್ಮಯೂಖಾನಿವ ಭಾಸ್ಕರಃ ॥ 3-39-43 (17301)
ತಾನ್ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಮನಸಾ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಶೂಲಪಾಣಿಃ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾಚ್ಛಿಲಾವರ್ಷಮಿವಾಚಲಃ ॥ 3-39-44 (17302)
ಕ್ಷಣೇನ ಕ್ಷೀಣಬಾಣೋಽಥ ಸಂವೃತ್ತಃ ಫಲ್ಗುನಸ್ತದಾ।
ವಿತ್ರಾಸಂ ಚ ಜಗಾಮಾಥ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶರಸಂಕ್ಷಯಂ ॥ 3-39-45 (17303)
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಜಿಷ್ಣುಸ್ತು ಭಗವಂತಂ ಹುತಾಶನಂ।
ಪುರಸ್ತಾದಕ್ಷಯೌ ದತ್ತೌ ತೂಣೌ ಯೇನಾಸ್ಯ ಖಾಂಡವೇ ॥ 3-39-46 (17304)
ಕಿಂ ನು ಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧನುಷಾ ಯನ್ಮೇ ಬಾಣಾಃ ಕ್ಷಯಂ ಗತಾಃ।
ಅಯಂ ಚ ಪುರುಷಃ ಕೋಪಿ ಬಾಣಾನ್ಗ್ರಸತಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-39-47 (17305)
ಅಹಮೇನಂ ಧನುಷ್ಕೋಟ್ಯಾ ರಶೂಲಾಗ್ರೇಣೇವ ಕುಂಜರಂ।
ನಯಾಮಿ ದಂಡಧಾರಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-39-48 (17306)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಥ ಧನುಷ್ಕೋಟ್ಯಾ ಜ್ಯಾಪಾಶೇನಾವಕೃಷ್ಯ ಚ।
ಮುಷ್ಟಿಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಹತವಾನ್ವಜ್ರಕಲ್ಪೈರ್ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-39-49 (17307)
ಸಂಪ್ರಾಯುಧ್ಯದ್ಧನುಷ್ಕೋಟ್ಯಾ ಕೌಂತೇಯಃ ಪರವೀರಹಾ।
ತದಪ್ಯಸ್ಯ ಧನುರ್ದಿವ್ಯಂ ಜಗ್ರಾಹ ಗಿರಿಗೋಚರಃ ॥ 3-39-50 (17308)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಗ್ರಸ್ತಧನುಃ ಖಂಗಪಾಣಿರತಿಷ್ಠತ।
ಯುದ್ಧಸ್ಯಾಂತಮಭೀಪ್ಸನ್ವೈ ವೇಗೇನಾಭಿಜಗಾಮ ತಂ ॥ 3-39-51 (17309)
ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಶಿತಂ ಖಂಗಮಸಕ್ತಂ ಪರ್ವತೇಷ್ವಪಿ।
ಮುಮೋಯ ಭುಜವೀರ್ಯೇಣ ವಿಕ್ರಂಯ ಕುರುನಂದನಃ ॥ 3-39-52 (17310)
ತಕಸ್ಯ ಮೂರ್ಧಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಪಫಾಲಾಸಿವರೋ ಹಿ ಸಃ।
ತತೋ ವೃಕ್ಷೈಃ ಶಿಲಾಭಿಶ್ಚ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 3-39-53 (17311)
ತದಾ ವೃಕ್ಷಾನ್ಮಹಾಕಾಯಃ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದಥೋ ಶಿಲಾಃ।
ಕಿರಾತರೂಪೀ ಭಗವಾಂಸ್ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-39-54 (17312)
ಮುಷ್ಟಿಭಿರ್ವಜ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶೈರ್ಧೂಮಮುತ್ಪಾದಯನ್ಮುಖೇ।
ಪ್ರಜಹಾರ ದುರಾಧರ್ಷೇ ಕಿರಾತಸಮರೂಪಿಣಿ ॥ 3-39-55 (17313)
ತತಃ ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮೈರ್ಮುಷ್ಟಿಭಿರ್ಭೃಶದಾರುಣೈಃ।
ಕಿರಾತರೂಪೀ ಭಗವಾನರ್ದಯಾಮಾಸ ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-39-56 (17314)
ತತಶ್ಚಟಚಟಾಶಬ್ದಃ ಸುಧೋರಃ ಸಮಜಾಯತ।
ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಚ ಮುಷ್ಟೀನಾಂ ಕಿರಾತಸ್ ಚ ಯುಧ್ಯತಃ ॥ 3-39-57 (17315)
ಸುಮುಹೂರ್ತಂ ತಯೋರ್ಯುದ್ಧಮಭವಲ್ಲೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಭುಜಪ್ರಹಾರಸಂಯುಕ್ತಂ ವೃತ್ರವಾಸವಯೋರಿವ ॥ 3-39-58 (17316)
ಮಹಾರಾಜ ತತೋ ಜಿಷ್ಣುಃ ಕಿರಾತಮುರಸಾ ಬಲೀ।
ಪಾಂಡವಂ ಚ ವಿಚೇಷ್ಟಂತಂ ಕಿರಾತೋಪ್ಯಹನದ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-39-59 (17317)
ತಯೋರ್ಭುಜವಿನಿಷ್ಪೇಷಾತ್ಸಂಧರ್ಷೇಣೋರಸೋಸ್ತಥಾ।
ಸಮಜಾಯತ ಗಾತ್ರೇಷು ಪಾವಕೋಽಂಗಾರಧೂಮವಾನ್ ॥ 3-39-60 (17318)
ತತ ಏನಂ ಮಹಾದೇವಃ ಪೀಡ್ಯ ಗಾತ್ರೈಃ ಸುಪೀಡಿತಂ।
ತೇಜಸಾ ವ್ಕ್ರಮದ್ರೋಷಾಚ್ಚೇತಸ್ತಸ್ಯ ವಿಮೋಹಯನ್ ॥ 3-39-61 (17319)
ತತೋಽಭಿಪೀಡಿತೈರ್ಗಾತ್ರೈಃ ಪಿಂಡೀಕೃತ ಇವಾಬಭೌ।
ಫಲ್ಗುನೋ ಗಾತ್ರಸಂರುದ್ಧೋ ದೇವದೇವೇನ ಭಾರತ ॥ 3-39-62 (17320)
ನಿರುಚ್ಛ್ವಾಸೋಽಭವಚ್ಚೈವ ಸನ್ನಿರುದ್ಧೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ತತಃ ಪಪಾತ ಸಂಮೂಢಸ್ತತಃ ಪ್ರೀತೋಽಭವದ್ಭವಃ ॥ 3-39-63 (17321)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಂ ತಥಾ ಭೂತ್ವಾ ಸಚೇತಾಃ ಪುನರುತ್ಥಿತಃ।
ರುಧಿರೇಣಾಪ್ಲುತಾಂಗಸ್ತು ಪಾಂಡವೋ ಭೃಶದುಃಖಿತಃ ॥ 3-39-64 (17322)
ಶರಣ್ಯಂ ಶರಣಂ ಗತ್ವಾ ಭಗವಂತಂ ಪಿನಾಕಿನಂ।
ಮೃನ್ಮಯಂ ಸ್ಂಡಿಲಂ ಕೃತ್ವಾಮಾಲ್ಯೇನಾಪೂಜಯದ್ಭವಂ ॥ 3-39-65 (17323)
ತಚ್ಚ ಮಾಲ್ಯಂ ತದಾ ಪಾರ್ಥಃ ಕಿರಾತಶಿರಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಅಪಶ್ಯತ್ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಹರ್ಷೇಣ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಃ ॥ 3-39-66 (17324)
ಪಪಾತ ಪಾದಯೋಸ್ತಸ್ಯ ತತಃ ಪ್ರೀತೋಽಭವದ್ಭವಃ।
[ಉವಾಚ ಚೈನಂ ವಚಸಾ ಮೇಘಗಂಭೀರಗೀರ್ಹಸಃ।
ಜಾತವಿಸ್ಮಯಮಾಲೋಕ್ಯ ತತಃ ಕ್ಷೀಣಾಂಗಸಂಹತಿಂ ॥ 3-39-67 (17325)
ಭವ ಉವಾಚ। 3-39-68x (1874)
ಭೋಭೋ ಫಲ್ಗುನ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ಕರ್ಮಣಾಽಪ್ರತಿಮೇನ ತೇ।
ಶೌರ್ಯೇಣಾನೇನ ಧೃತ್ಯಾ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ನಾಸ್ತಿ ತೇ ಸಮಃ ॥ 3-39-68 (17326)
ಸಮಂ ತೇಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯಂ ಚ ಮಮಾದ್ಯ ತವ ಚಾನಘ।
ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಹಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-39-69 (17327)
ದದಾಮಿ ತೇ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ ಚಕ್ಷುಃ ಪೂರ್ವಂ ಮುನಿರ್ಭವಾನ್।
ವಿಜೇಷ್ಯಸಿ ರಣೇ ಶತ್ರೂನಪಿ ಸರ್ವಾಂದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-39-70 (17328)
[ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಚ ತೇಽಹಂ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಯದಸ್ತ್ರಮನಿವಾರಿತಂ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ಮದೀಯಂ ತದಸ್ತ್ರಂ ಧಾರಯಿತುಂ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥] 3-39-71 (17329)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-39-72x (1875)
ತತೋ ದೇವಂ ಮಹಾದೇವಂ ಗಿರಿಶಂ ಶೂನಪಾಣಿನಂ।
ದದರ್ಶ ಫಲ್ಗುನಸ್ತತ್ರ ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ ॥ 3-39-72 (17330)
ಸ ಜಾನುಭ್ಯಾಂ ಮಹೀಂ ಗತ್ವಾ ಶಿರಸಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಹರಂ ಪಾರ್ಥಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-39-73 (17331)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-39-74x (1876)
ಕಪರ್ದಿನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಭಗನೇತ್ರನಿಪಾತನ।
[ದೇವದೇವ ಮಹಾದೇವ ನೀಲಗ್ರೀವ ಜಟಾಧರ ॥ 3-39-74 (17332)
ಕಾರಣಾನಾಂ ಚ ಪರಮಂ ಜಾನೇ ತ್ವಾಂ ತ್ರ್ಯಂಬಕಂ ವಿಭುಂ।
ದೇವಾನಾಂ ಚ ಗತಿಂ ದೇವಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸೂತಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 3-39-75 (17333)
ಅಜೇಯಸ್ತ್ವಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಲೋಕೈಃ ಸದೇವಾಸುರಮಾನುಷೈಃ।
ಶಿವಾಯ ವಿಷ್ಣುರೂಪಾಯ ವಿಷ್ಣವೇ ಶಿವರೂಪಿಣೇ ॥ 3-39-76 (17334)
ದಕ್ಷಿಯಜ್ಞವಿನಾಶಾಯ ಹರಿರೂಪಾಯ ತೇ ನಮಃ।
ಲಲಾಟಾಕ್ಷಾಯ ಶರ್ವಾಯ ಮೀಢುಷೇ ಶೂಲಪಾಣಯೇ ॥ 3-39-77 (17335)
ಪಿನಾಕಗೋಪ್ತ್ರೇ ಸೂರ್ಯಾಯ ಮಂಗಲ್ಯಾಯ ಚ ವೇಧಸೇ।
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತಮಹೇಶ್ವರ ॥ 3-39-78 (17336)
ಗಣೇಶಂ ಜಗತಃ ಶಂಭುಂ ಲೋಕಕಾರಣಕಾರಣಂ।
ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಾತೀತಂ ಪರಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮತರಂ ಹರಂ ॥ 3-39-79 (17337)
ವ್ಯತಿಕ್ರಮಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಶಂಕರ।
ಭಗವಂದರ್ಶನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮೀಮಂ ಮಹಾಗಿರಿಂ ॥ 3-39-80 (17338)
ದಯಿತಂ ತವ ದೇವೇಶ ತಾಪಸಾಲಯಮುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಂ ॥ 3-39-81 (17339)
ಕೃತೋ ಮಯಾಽಯಮಜ್ಞಾನಾದ್ವಿಮರ್ದೋ ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಸಹ।
ಶರಣಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾಯ ತತ್ಕ್ಷಮಸ್ವಾದ್ಯ ಶಂಕರ ॥ 3-39-82 (17340)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-39-83x (1877)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪ್ರಹಸನ್ವೃಷಭಧ್ವಜಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರುಚಿರಂ ಬಾಹುಂ ಕ್ಷಾಂತಮಿತ್ಯೇವ ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-39-83 (17341)
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಚ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಭಗವಾನ್ಹರಃ।
ಪುನಃ ಪಾರ್ಥಂ ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮುವಾಚ ವೃಷಭಧ್ವಜಃ ॥ 3-39-84 (17342)
`ಗಂಗಾಂಗಿತಜಟಃ ಶರ್ವಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರುಚಿರಂ ಬಾಹುಂ ವೃತ್ತಂ ತಾಂರತಲಾಂಗುಲಿಂ ॥' 3-39-85 (17343)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕೈರಾತಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 39 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-39-4 ಭೂತೈಃ ಪ್ರಮಥಾಖ್ಯೈಃ ಸ್ವಪಾರ್ಷದೈಃ ॥ 3-39-13 ಸಮಂ ಏಕಕಾಲಂ ॥ 3-39-15 ಅಶನಿರ್ಮೇಧಜಂ ವಜ್ರಂ। ವಜ್ರಂ ಇಂದ್ರಪ್ರಹರಣಂ। ಸಂನಿಷಾತೋ ಯೋಗಃ ॥ 3-39-16 ಸ ದಾನವಃ ರಾಕ್ಷಸಮಿವ ॥ 3-39-20 ಅಭಿಪನ್ನಃ ಪರಿಗೃಹೀತಃ ಕಾಮಾನತ್। ಯದೃಚ್ಛಾತಃ। ಪರಿಭವಾತ್ ಮಮಾಭಿಭವಾಯ ॥ 3-39-23 ಮತ್ಕೃತೇ ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಂ। ವನಮಂತಿಕಾದ್ವನಸ್ಯ ಸಮೀಪೇ ॥ 3-39-24 ಪ್ರರೋಚಿತಃ ಸ್ವೀಕೃತಃ ॥ 3-39-30 ದೋಷಾನ್ಮೃಗಯಾ ಧರ್ಮಾತಿಕ್ರಮರೂಪಾನ್ ॥ 3-39-34 ನಾರಾಚಾನ್ ಶರಜಾತಿಭೇದಾನ್ ॥ 3-39-39 ಅಹೋಽಯಮಿತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ ॥ 3-39-41 ಸಹಿತುಂ ಸೋಢುಂ ॥ 3-39-52 ಅಸಕ್ತಮಕುಂಠಿತಂ ॥ 3-39-53 ಪಫಾಲ ವಿಶೀರ್ಣ 3-39-55 ಧೂಮಂ ಕ್ರೋಧಾವೇಶೇನ ॥ 3-39-61 ಪೀಡ್ಯ ನಿಪೀಡ್ಯ ॥ 3-39-62 ಗಾತ್ರೇಷು ಸಂರುದ್ಧಶ್ಚಲನಹೀನಃ ॥ 3-39-66 ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಂ ॥ 3-39-70 ಚಕ್ಷುಃ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಂ ॥ 3-39-77 ಮೀಢುಷೇ ವರ್ಷಕಾಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 040
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.40. ಅಧ್ಯಾಯಃ 040
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಹಾದೇವೇನ ಪಾರ್ಥಾಯ ಸ್ವಗ್ರಸ್ತಗಾಂಡೀವಾದಿಪ್ರತ್ಯರ್ಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಶುಪತಾಸ್ತ್ರಪ್ರದಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-40-0 (17344)
ದೇವದೇವ ಉವಾಚ। 3-40-0x (1878)
ನರಸ್ತ್ವಂ ಪೂರ್ವದೇಹೇ ವೈ ನಾರಾಯಣಸಹಾಯವಾನ್।
ಬದರ್ಯಾಂ ತಪ್ತವಾನುಗ್ರಂ ತಪೋ ವರ್ಷಾಯುತಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 3-40-1 (17345)
ತ್ವಯಿ ವಾ ಪರಮಂ ತೇಜೋ ವಿಷ್ಣೌ ವಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮೇ।
ಯುವಾಭ್ಯಾಂ ಪುರುಷಾಗ್ರ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ತೇಜಸಾ ಧಾರ್ಯತೇ ಜಗತ್ ॥ 3-40-2 (17346)
ಶಕ್ರಾಭಿಷೇಕೇ ಸುಮಹದ್ಧನುರ್ಜಲದನಿಃಸ್ವನಂ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದಾನವಾಃ ಶಸ್ತಾಸ್ತ್ವಯಾ ಕೃಷ್ಣೇನ ಚ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-40-3 (17347)
ತದೇತದೇವ ಗಾಂಡೀವಂ ತವ ಪಾರ್ಥ ಕರೋಚಿತಂ।
ಭಾಯಾಮಾಸ್ಥಾಯ ತದ್ಗ್ರಸ್ತಂ ಮಯಾ ಪುರುಷಸತ್ತಮ ॥ 3-40-4 (17348)
ತೂಣೌ ಚಾಪ್ಯಕ್ಷಯೌ ಭೂಯಸ್ತವ ಪಾರ್ಥ ಕರೋಚಿತೌ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಶರೀರಂ ಚ ನೀರುಜಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-40-5 (17349)
ಪ್ರೀತಿಮಾನಸ್ಮಿ ವೈ ಪಾರ್ಥ ಭವಾನ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಗೃಹಾಣ ವರಮಸ್ಮತ್ತಃ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ಯನ್ನರರ್ಷಭ ॥ 3-40-6 (17350)
ನ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುಮಾನ್ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಭಾರತ।
ದಿವಿ ವಾ ವರ್ತತೇ ತ್ರಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಧಾನಮರಿಂದಮ ॥ 3-40-7 (17351)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-40-8x (1879)
ವರಂ ದದಾಸಿ ಚೇನ್ಮಹ್ಯಂ ಕಾಮಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಕಾಮಯೇ ದಿವ್ಯಾಮಸ್ತ್ರಂ ತದ್ಧೋರಂ ಪಾಶುಪತಂ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-40-8 (17352)
ಯತ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಶಿರೋ ನಾಮ ರೌದ್ರಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಯುಗಾಂತೇ ದಾರುಣೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸಂಹರತೇ ಜಗತ್ ॥ 3-40-9 (17353)
[ಕರ್ಣಭೀಷ್ಮಕೃಪದ್ರೋಣೈರ್ಭವಿತಾ ತು ಮಹಾಹವಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾದೇವ ಜಯೇಯಂ ತಾನ್ಯಥಾ ಯುಧಿ ॥] 3-40-10 (17354)
ಜಯೇಯಂ ಯೇನ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ದಾನವಾನ್ರಾಕ್ಷಸಾಂಸ್ತಥಾ।
ರಾಜ್ಞಶ್ಚೈವ ಪಿಶಾಚಾಂಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾನಥಪನ್ನಗಾನ್ ॥ 3-40-11 (17355)
ಯಸ್ಮಿಞ್ಶೂಲಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗದಾಶ್ಚೋಗ್ರಪ್ರದರ್ಶನಾಃ।
ಶರಾಶ್ಚಾಶೀವಿಷಾಕಾರಾಃ ಸಂಭವಂತ್ಯನುಮಂತ್ರಿತಾಃ ॥ 3-40-12 (17356)
ಯುಧ್ಯೇಯಂ ಯೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ದ್ರೋಣೇನ ಚ ಕೃಪೇಣ ಚ।
ಸೂತಪುತ್ರೇಣ ಚ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಕಟುಕಭಾಷಿಣಾ ॥ 3-40-13 (17357)
ಏಷ ಮೇ ಪ್ರಥಮಃ ಕಾಮೋ ಭಗವನ್ಭಗನೇತ್ರಹನ್।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ವಿನಿರ್ಬೃತ್ತಃ ಸಮರ್ಥಃ ಸ್ಯಾಮಹಂ ಯಥಾ ॥ 3-40-14 (17358)
ಭವ ಉವಾಚ। a30-11-15x (1880)
ದದಾಮಿ ತೇಽಸ್ತ್ರಂ ದಯಿತಮಹಂ ಪಾಶುಪತಂ ವಿಭೋ।
ಸಮರ್ಥೋ ಧಾರಣೇ ಮೋಕ್ಷೇ ಸಂಹಾರೇಽಪಿ ಚ ಪಾಂಡವ ॥ 3-40-15 (17359)
ನ ತದ್ವೇದ ಮಹೇಂದ್ರೋಪಿ ನ ಯಮೋ ನ ಚ ಯಕ್ಷರಾಟ್।
ವರುಣೋಪ್ಯಥವಾ ವಾಯುಃ ಕುತೋ ವೇತ್ಸ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-40-16 (17360)
ನ ತ್ವಯಾ ಸಹಸಾ ಪಾರ್ಥ ಮೋಕ್ತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಜಗದ್ವಿನಿರ್ದಹೇತ್ಸರ್ವಮಲ್ಪತೇಜಸಿ ಪಾತಿತಂ ॥ 3-40-17 (17361)
ಅಬಧ್ಯೋ ನಾಮ ನಾಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ।
ಮನಸಾ ಚಕ್ಷುಷಾ ವಾಚಾ ಧನುಷಾ ಚ ನಿಪಾತ್ಯತೇ ॥ 3-40-18 (17362)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-40-19x (1881)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತ್ವರಿತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಉಪಸಂಗೃಹ್ಯ ವಿಶ್ವೇಶಮಧೀಷ್ವೇತ್ಯಥ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-40-19 (17363)
ತತಸ್ತ್ವಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ಸರಹಸ್ಯನಿವರ್ತನಂ।
ತದಸ್ತ್ರಂ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮೂರ್ತಿಮಂತಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 3-40-20 (17364)
ಉಪತಸ್ಥೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ತ್ರ್ಯಕ್ಷಮುಮಾಪತಿಂ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ತಚ್ಚಾಪಿ ಪ್ರೀತಿಮಾನರ್ಜುನಸ್ತದಾ ॥ 3-40-21 (17365)
ತತಶ್ಚಚಾಲ ಪೃಥಿವೀ ಸಪರ್ವತವನದ್ರುಮಾ।
ಸಸಾಗರವನೋದ್ದೇಶಾ ಸಗ್ರಾಮನಗರಾಕರಾ ॥ 3-40-22 (17366)
ಶಂಖದುಂದುಭಿಘೋಷಾಶ್ಚ ಭೇರೀಣಾಂ ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ತಸ್ಮಿನಮುಹೂರ್ತೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ನಿರ್ಘಾತಶ್ಚ ಮಹಾನಭೂತ್ ॥ 3-40-23 (17367)
ಅಥಾಸ್ತ್ರಂ ಜಾಜ್ವಲದ್ಧೋರಂ ಪಾಂಡವಸ್ಯಾಮಿತೌಜಸಃ।
ಮೂರ್ತಿಮದ್ವಿಷ್ಠಿತಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ದದೃಶುರ್ದೇವದಾನವಾಃ ॥ 3-40-24 (17368)
ಸ್ಪೃಷ್ಟಸ್ಯ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಣಾಥ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯಾಮಿತೌಜಸಃ।
ಯತ್ಕಿಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಯನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಣ ತದಾಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-40-25 (17369)
ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಯನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಣ ತದಾಽರ್ಜುನಃ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭವಮೈಕ್ಷತ । 3-40-26 (17370)
ತತಃ ಪ್ರಭುಸ್ತ್ರಿದಿವನಿವಾಸಿನಾಂ ವಸೀ
ಮಹಾಮತಿರ್ಗಿರಿಶ ಉಮಾಪತಿಃ ಶಿವಃ।
ಧನುರ್ಮಹದ್ದಿತಿಜಪಿಶಾಚಸೂದನಂ
ದದೌ ಭವಃ ಪುರುಷವರಾಯ ಗಾಂಡಿವಂ ॥ 3-40-27 (17371)
ತತಃ ಶುಭಂ ಗಿರಿವರಮೀಶ್ವರಸ್ತದಾ
ಸಹೋಮಯಾಽಸಿತತಟಸಾನುಕಂದರಂ।
ವಿಹಾಯ ತಂ ಪತಗಮಹರ್ಷಿಸೇವಿತಂ
ಜಗಾಮ ಸ್ವಂ ಪುರುಷವರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-40-28 (17372)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕೈರಾತಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 40 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-40-3 ಶಸ್ತಾಃ ಮಾರಿತಾಃ ॥ 3-40-7 ತ್ವತ್ಪ್ರಧಾನಂ ತ್ವಮೇವ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಯಸ್ಮಿನ್ ಕ್ಷತ್ರೇ ॥ 3-40-14 ವಿನಿರ್ವೃತ್ತಃ ವಿಶೇಷೇಣ ಕೃತಕೃತ್ಯಃ ॥ 3-40-15 ಸಂಹಾರೇ ನಿವರ್ತನೇ ॥ 3-40-18 ಮನಸಾ ಸಂಕಲ್ಪಮಾತ್ರೇಣ ನಿಪಾತ್ಯತೇ ಶತ್ರುಃ ಧನುಷೇತಿ ಬಾಣಪ್ರಯೋಗೇಣ ॥ 3-40-19 ಅಧೀಷ್ವ ಅಧ್ಯಾಪಯ ॥ 3-40-23 ನಿರ್ಘಾತ ಉತ್ಪಾತಃ ॥ 3-40-27 ವಶೀ ವಶ ಇಚ್ಛಾ ತದ್ವಾನ್। ತಜ್ಜಯೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 041
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.41. ಅಧ್ಯಾಯಃ 041
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯಮವರುಣಕುಬೇರೈರರ್ಜುನಾಯಾಸ್ತ್ರದಾನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ಶಕ್ರೇಣ ಸ್ವರ್ಗಾಗಮನಚೋದನಾ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-41-0 (17373)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-41-0x (1882)
ತಸ್ಯ ಸಂಪಶ್ಯತಸ್ತ್ವೇವ ಪಿನಾಕೀ ಗೋವೃಷಧ್ವಜಃ।
ಜಗಾಮಾದರ್ಶನಂ ಭಾನುರ್ಲೋಕಸ್ಯೇವಾಸ್ತಮೀಯಿವಾನ್ ॥ 3-41-1 (17374)
ತತೋಽರ್ಜುನಃ ಪರಂ ಚಕ್ರೇ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರವೀರಹಾ।
ಮಯಾ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮಹಾದೇವೋ ದೃಷ್ಟ ಇತ್ಯೇವ ಭಾರತ ॥ 3-41-2 (17375)
ಧನ್ಯೋಸ್ಂಯನುಗೃಹೀತೋಸ್ಮಿ ಯನ್ಮಯಾ ತ್ರ್ಯಂಬಕೋ ಹರಃ।
ಪಿನಾಕೀ ವರದೋ ರೂಪೀ ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಶ್ಟ ಪಾಣಿನಾ ॥ 3-41-3 (17376)
ಕೃತಾರ್ಥಂ ಚಾವಗಚ್ಛಾಮಿ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಶತ್ರೂಂಶ್ಚ ವಿಜಿತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ಚ ಪ್ರಯೋಜನಂ ॥ 3-41-4 (17377)
ಇತ್ಯೇವಂ ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ತತೋ ವೈಡೂರ್ಯವರ್ಣಾಭೋ ಭಾಸಯನ್ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ।
ಯಾದೋಗಣವೃತಃ ಶ್ರೀಮಾನಾಜಗಾಮ ಜಲೇಶ್ವರಃ ॥ 3-41-5 (17378)
ನಾಗೈರ್ನದೈರ್ನದೀಭಿಶ್ಚ ದೈತ್ಯೈಃ ಸಾಧ್ಯೈರ್ಮರುದ್ಗಣೈಃ।
ವರುಣೋ ಯಾದಸಾಂಭರ್ತಾ ವಶೀ ತಂ ದೇಶಮಾಗಮತ್ ॥ 3-41-6 (17379)
ಅಥ ಜಾಂಬೂನದವಪುರ್ವಿಮಾನೇನ ಮಹಾರ್ಚಿಷಾ।
ಕುಬೇರಃ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯಕ್ಷೈರನುಗತಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-41-7 (17380)
ವಿದ್ಯೋತಯನ್ನಿವಾಕಾಶಮದ್ಭುತೋಪಮದರ್ಶನಃ।
ಧನಾನಾಮಧಿಪಃ ಶ್ರೀಮಾನರ್ಜುನಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಗತಃ ॥ 3-41-8 (17381)
ತಥಾ ಲೋಕಾಂತಕಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಯಮಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಮರ್ತ್ಯಮೂರ್ತಿಧರೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪಿತೃಭಿರ್ಲೋಕಭಾವನೈಃ ॥ 3-41-9 (17382)
ದಂಡಪಾಣಿರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತವಿನಾಶಕೃತ್।
ವೈವಸ್ವತೋ ಧರ್ಮರಾಜೋ ವಿಮಾನೇನಾವಭಾಸಯನ್ ॥ 3-41-10 (17383)
ತ್ರೀಲ್ಲೋಕಾನ್ಗುಹ್ಯಕಾಂಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚೈವ ಪನ್ನಗಾನ್।
ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಮಾರ್ತಾಂಡೋ ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-41-11 (17384)
ಭಾನುಮಂತಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಶಿಖರಾಣಿ ಮಹಾಗಿರೇಃ।
ಸಮಾಸ್ಥಾಯಾರ್ಜುನಂ ತತ್ರದದೃಶುಸ್ತಪಸಾನ್ವಿತಂ ॥ 3-41-12 (17385)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದ್ಭಗವಾನೈರಾವತಶಿರೋಗತಃ।
ಆಜಗಾಮ ಸಹೇಂದ್ರಾಣ್ಯಾ ಶಕ್ರಃ ಸುರಗಣೈರ್ವೃತಃ ॥ 3-41-13 (17386)
ಪಾಂಡುರೇಣಾತಪತ್ರೇಣ ಧ್ರಿಯಮಾಣೇನ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಶುಶುಭೇ ನಾಗರಾಜಸ್ಥಃ ಸಿತಮಭ್ರಮಿವ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-41-14 (17387)
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಗಂಧರ್ವೈರ್ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ತಪೋಧನೈಃ।
ಶೃಂಗಂ ಗಿರೇಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತಸ್ಥೌ ಸೂರ್ಯ ಇವೋದಿತಃ ॥ 3-41-15 (17388)
ಅಥ ಮೇಘಸ್ವನೋ ಧೀಮಾನ್ವ್ಯಾಜಹಾರ ಶುಭಾಂ ಗಿರಂ।
ಯಮಋ ಪರಮಧರ್ಮಜ್ಞೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-41-16 (17389)
ಅರ್ಜುನಾರ್ಜುನ ಪಶ್ಯಾಸ್ಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಪಾಲಾನ್ಸಮಾಗತಾನ್।
ದೃಷ್ಟಿಂ ತೇ ವಿತರಾಮೋಽದ್ಯ ಭವಾನರ್ಹತಿ ದರ್ಶನಂ ॥ 3-41-17 (17390)
ಪೂರ್ವರ್ಷಿರಮಿತಾತ್ಮಾ ತ್ವಂ ನರೋ ನಾಮ ಮಹಾಬಲಃ।
ನಿಯೋಗಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತಾತ ಮರ್ತ್ಯತಾಂ ಸಮುಪಾಗತಃ ॥ 3-41-18 (17391)
ತ್ವಯಾ ಚ ವಸುಸಂಭೂತೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜೇತವ್ಯಶ್ಚ ರಣೇಽನಘ ॥ 3-41-19 (17392)
ಕ್ಷತ್ರಂ ಚಾಗ್ನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶಂ ಭಾರದ್ವಾಜೇನ ರಕ್ಷಿತಂ।
ನಿವಾತಕವಚಾಶ್ಚೈವ ಸಂಸಾಧ್ಯಾಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-41-20 (17393)
ಪಿತುರ್ಮಮಾಂಶೋ ದೇವಸ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರತಾಪಿನಃ।
ಕರ್ಣಶ್ವ ಸುಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ವಧ್ಯೋ ಧನಂಜಯ ॥ 3-41-21 (17394)
ಅಂಶಾಶ್ಚ ಕ್ಷಿತಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ದೇವಗಂಧರ್ವರಕ್ಷಸಾಂ।
ತ್ವಯಾ ನಿಪಾತಿತಾ ಯುದ್ಧೇಸ್ವಕರ್ಮಫಲನಿರ್ಜಿತಾಂ।
ಗತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಕೌಂತೇಯ ಯಥಾಸ್ವಮರಿಕರ್ಶನ ॥ 3-41-22 (17395)
ಅಕ್ಷಯಾ ತವ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಲೋಕೇ ಸ್ಥಾಸಯ್ತಿ ಫಲ್ಗುನ।
ತ್ವಯಾ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮಹಾದೇವಸ್ತೋಷಿತೋ ಹಿ ಮಹಾಮೃಧೇ ॥ 3-41-23 (17396)
ಲಘ್ವೀ ವಸುಮತೀ ಚಾಪಿ ಕರ್ತವ್ಯಾ ವಿಷ್ಣುನಾ ಸಹ ॥ 3-41-24 (17397)
ಗೃಹಾಣಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ದಂಡಮಪ್ರತಿವಾರಣಂ।
ಅನೇನಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸುಮಹತ್ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-41-25 (17398)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-41-26x (1883)
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪಾರ್ಥೋಪಿ ವಿಧಿವತ್ಕುರುನಂದನಃ।
ಸಮಂತ್ರಂ ಸೋಪರೋಧಂ ಚ ಸಮೋಕ್ಷವಿನಿವರ್ತನಂ ॥ 3-41-26 (17399)
ತತೋ ಜಲಧರಶ್ಯಾಮೋ ವರುಣೋ ಯಾದಸಾಂಪತಿಃ।
ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ಗಿರಮುಚ್ಚಾರಯನ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-41-27 (17400)
ಪಾರ್ಥ ಕ್ಷತ್ರಿಯಮುಖ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಪೃಥುತಾಂರಾಕ್ಷ ವರುಣೋಸ್ಮಿ ಜಲೇಶ್ವರಃ ॥ 3-41-28 (17401)
ಮಯಾ ಸಮುದ್ಯತಾನ್ಪಾಶಾನ್ವಾರುಣಾನನಿವಾರಿತಾನ್।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಸಹರಹಸ್ಯನಿವರ್ತನಾನ್ ॥ 3-41-29 (17402)
ಏಭಿಸ್ತದಾ ಮಯಾ ವೀರ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತಾರಕಾಮಯೇ।
ದೈತೇಯಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಂಯತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-41-30 (17403)
ತಸ್ಮಾದಿಮಾನ್ಮಹಾಸತ್ವ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಸಮುತ್ಥಿತಾನ್।
ಗೃಹಾಣ ನ ಹಿ ತೇ ಮುಚ್ಯೇದಂತಕೋಪ್ಯಾತತಾಯಿನಃ ॥ 3-41-31 (17404)
ಅನೇನ ತ್ವಂ ಯದಾಽಸ್ತ್ರೇಣ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಚರಿಷ್ಯಸಿ।
ತದಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಭೂಮಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-41-32 (17405)
`ತತಸ್ತಾನ್ವಾರುಣಾನಸ್ತ್ರಾಂದಿವ್ಯಾನಸ್ತ್ರವಿದಾಂವರಃ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವದ್ವರುಣಾದ್ವಾಸವಿಸ್ತದಾ ॥' 3-41-33 (17406)
ತತಃ ಕೈಲಾಸನಿಲಯೋ ಧನಾಧ್ಯಕ್ಷೋಽಭ್ಯಭಾಪತ।
ದತ್ತೇಷ್ವಸ್ತ್ರೇಷು ದಿವ್ಯೇಷು ವರುಣೇನ ಯಮೇನ ಚ ॥ 3-41-34 (17407)
ಪ್ರೀತೋಽಹಮಪಿ ತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞ ಪಾಂಡವೇಯ ಮಹಾಹಲ।
ತ್ವಯಾ ಸಹ ಸಮಾಗಂಯ ಅಜಿತೇನ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-41-35 (17408)
ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಪೂರ್ವದೇವ ಸನಾತನ।
ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರ್ಭವಾಞ್ಶ್ರಾಂತಃ ಪುರಾಕಲ್ಪೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-41-36 (17409)
ದರ್ಶನಂ ತೇ ತ್ವಿದಂ ದಿವ್ಯಂ ಪ್ರದಿಶಾಮಿ ನರರ್ಷಭ।
ಅಮಾನುಷಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ದುರ್ಜಯಾನಪಿ ಜೇಷ್ಯಸಿ ॥ 3-41-37 (17410)
ಮತ್ತಶ್ಚೈವ ಭವಾನಾಶು ಗೃಹ್ಣಾತ್ವಸ್ತ್ರಮನುತ್ತಮಂ।
ಅನೇನ ತ್ವಮನೀಕಾನಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಧಕ್ಷ್ಯಸಿ ॥ 3-41-38 (17411)
ಮತ್ತೋಽಪಿ ತ್ವಂ ಗೃಹಾಣಾಸ್ತ್ರಮಂತರ್ಧಾನಂ ಪ್ರಿಯಂ ಭಮ।
ಓಜಸ್ತೇಜೋದ್ಯುತಿಕರಂ ಪ್ರಸ್ವಾಪನಮರಾತಿನುತ್ ॥ 3-41-39 (17412)
ಮಹಾತ್ಮನಾ ಶಂಕರೇಣ ತ್ರಿಪುರಂ ನಿಹತಂ ಯಾದಾ।
ತದೈತದಸ್ತ್ರಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಯೇನ ದಗ್ಧಾ ಮಹಾಸುರಾಃ ॥ 3-41-40 (17413)
ತ್ವದರ್ಥಮುದ್ಯತಂ ಚೇದಂ ಮಯಾ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ತ್ವಮರ್ಹೋ ಧಾರಣೇ ಚಾಸ್ಯ ಮೇರುಪ್ರತಿಮಗೌರವ। 3-41-41 (17414)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿಧಿವತ್ಕುರುನಂದನಃ।
ಕೌಬೇರಮಧಿಜಗ್ರಾಹ ದಿವ್ಯಮಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-41-42 (17415)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ದೇವರಾಜಃ ಪಾರ್ಥಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕಾರಿಣಂ।
ಸಾಂತ್ವಯಞ್ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾವಾಚಾದಿವ್ಯದುಂದುಭಿನಿಃಸ್ವನಃ ॥ 3-41-43 (17416)
ಕುಂತೀಮಾತರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ತ್ವಮೀಶಾನಃ ಪುರಾತನಃ।
ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಗತಿಂ ಗತಃ ॥ 3-41-44 (17417)
ದೇವಕಾರ್ಯಂ ತು ಸುಮಹತ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಮರಿಂದಮ।
ಆರೋಢವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಸ್ವರ್ಗಃ ಸಜ್ಜೀಭವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-41-45 (17418)
ರಥೋ ಮಾತಲಿಸಂಯುಕ್ತ ಆಗತಸ್ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಮಮ।
ತತ್ರ ತೇಽಹಂಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಕೌರವ ॥ 3-41-46 (17419)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಪಾಲಾಂಸ್ತು ಸಮೇತಾನ್ಗಿರಿಮೂರ್ಧನಿ।
ಜಗಾಮ ವಿಸ್ಮಯಂ ಧೀಮಾನ್ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-41-47 (17420)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಲೋಕಪಾಲಾನ್ಸಮಾಗತಾನ್।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ವಿಧಿವದ್ವಾಗ್ಭಿರದ್ಭಿಃ ಫಲೈರಪಿ ॥ 3-41-48 (17421)
ತತಃ ಪ್ರತಿಯಯುರ್ದೇವಾಃ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಧನಂಜಯಂ।
ಯಥಾಗತೇನ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಾಮಂ ಮನೋಜವಾಃ ॥ 3-41-49 (17422)
3-41-50 (17423)
ತತೋ ಽರ್ಜುನೋ ಮುದಂ ಲೇಭೇ ಲಬ್ಧಾಸ್ತ್ರಃ ಪುರುಷರ್ಪಭಃ।
ಕೃತಾರ್ಥಮಥ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸ ಮೇನೇ ಪೂರ್ಣಮಾನಸಂ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-41-4 ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ನಿಷ್ಪನ್ನಂ ॥ 3-41-5 ಯಾದಾಂಸಿ ಜಲಜಂತವಸ್ತೇಷಾಂ ಗಣಃ ॥ 3-41-6 ನಾಗೈಃ ಸರ್ಪೈಃ ॥ 3-41-12 ಭಾನುಮಂತಿ ದೀಪ್ತಿಮಂತಿ ॥ 3-41-17 ವಿತರಾಮೋ ಯಚ್ಛಾಮಃ ॥ 3-41-20 ಸಂಸಾಧ್ಯಾಃ ಜೇತವ್ಯಾಃ ॥ 3-41-21 ಮಮ ಪಿತುಃ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ॥ 3-41-23 ಮೃಧೇಸಂಪ್ರಾಮೇ ॥ 3-41-24 ಲಧ್ವೀ ಭಾರಶೂನ್ಯಾ ॥ 3-41-30 ಸಂಯತಾನಿ ಬದ್ಧಾನಿ ॥ 3-41-35 ಅಜಿತೇನ ಕೃಷ್ಣೇನ ಯಥಾ ತಥೈವ ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ॥ 3-41-36 ಪೂರ್ವದೇವ ನರ ॥ 3-41-41 ಉದ್ಯತಮುಪಸ್ಥಿತಂ .। 3-41-44 ದೇವಗತಿಂ ದೇವಾನಾಂ ಪರಾಯಣತ್ವಂ ॥ 3-41-45 ಆಗಂತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಆಗಂತಾ ಆಯಾಸ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 042
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.42. ಅಧ್ಯಾಯಃ 042
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ಥೇನ ಮಾತಲಿಸಮಾನೀತರಥಾರೋಹಣಏನ ಸ್ವರ್ಗಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-42-0 (17424)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-42-0x (1884)
ಗತೇಷು ಲೋಕಪಾಲೇಷು ಪಾರ್ಥಃ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಃ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವರಾಜರಥಾಗಮಂ ॥ 3-42-1 (17425)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯಮಾನಸ್ಯ ಗುಡಾಕೇಶಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ರಥೋ ಮಾತಲಿಸಂಯುಕ್ತ ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಪ್ರಭಃ ॥ 3-42-2 (17426)
ನಭೋ ವಿತಿಮಿರಂ ಕುರ್ವಂಜಲದಾನ್ಪಾಟಯನ್ನಿವ।
ದಿಶಃ ಸಂಪೂರಯನ್ನಾದೈರ್ಮಹಾಮೇಘರವೋಪಮೈಃ। 3-42-3 (17427)
ಅಸಯಃ ಶಕ್ತಯೋ ಭೀಮಾ ಗದಾಶ್ಚೋಗ್ರಪ್ರದರ್ಶನಾಃ।
ದಿವ್ಯಪ್ರಭಾವಾಃ ಪ್ರಾಸಾಶ್ಚ ವಿದ್ಯುತಶ್ಚ ಮಹಾಪ್ರಭಾಃ ॥ 3-42-4 (17428)
ತಥೈವಾಶನಯಶ್ಚೈವ ಚಕ್ರಯುಕ್ತಾಸ್ತುಲಾಗುಡಾಃ।
ವಾಯುಸ್ಫೋಟಾಃ ಸನಿರ್ಘಾತಾಃ ಶಂಖಮೇಘಸ್ವನಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-42-5 (17429)
ತತ್ರನಾಗಾ ಮಹಾಕಾಯಾ ಜ್ವಲಿತಾಸ್ಯಾಃ ಸುದಾರುಣಾಃ।
ಸಿತಾಭ್ರಕೂಟಪ್ರತಿಮಾಃ ಸಂಹತಾಶ್ಚ ಯಥೋಪಲಾಃ ॥ 3-42-6 (17430)
ದಶವಾಜಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹರೀಣಾಂ ವಾತರಂಹಸಾಂ।
ವಹಂತಿ ಯಂ ನೇತ್ರಮುಷಂ ದಿವ್ಯಂ ಮಾಯಾಮಯಂ ರಥಂ ॥ 3-42-7 (17431)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯನ್ಮಹಾನೀಲಂ ವೈಜಯಂತಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ।
ಧ್ವಜಮಿಂದೀವರಶ್ಯಾಮಂ ವಂಶಂ ಕನಕಭೂಷಣಂ ॥ 3-42-8 (17432)
ತಸ್ಮಿನ್ರಥೇ ಸ್ಥಿತಂ ಸೂತಂ ತಪ್ತಹೇಮವಿಭೂಷಿತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ದೇವರಾಜಮತರ್ಕಯತ್ ॥ 3-42-9 (17433)
ತಥಾ ತರ್ಕಯತಸ್ತಸ್ಯ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯಾಥ ಮಾತಲಿಃ।
ಸನ್ನತಃ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮರ್ಜುನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-42-10 (17434)
ಭೋಭೋ ಶಕ್ರಾತ್ಮಜ ಶ್ರೀಮಞ್ಶಕ್ರಸ್ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಆರೋಹತು ಭವಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ರಥಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಸಂಭತಂ ॥ 3-42-11 (17435)
ಆಹ ಮಾಮಮರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪಿತಾ ತವ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಕುಂತೀಸುತಮಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪಶ್ಯಂತು ತ್ರಿದಶಾಲಯಾಃ ॥ 3-42-12 (17436)
ಏಷ ಶಕ್ರಃ ಪರಿವೃತೋ ದೇವೈರ್ಋಷಿಗಣೈಸ್ತಥಾ।
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ತ್ವಾಂ ದಿದೃಕ್ಷುಃ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ॥ 3-42-13 (17437)
ಅಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾದ್ದೇವಲೋಕಂ ಪಾಕಶಾಸನಶಾಸನಾತ್।
ಮಾರೋಹ ತ್ವಂ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಲಬ್ಧಾಸ್ತ್ರಃ ಪುನರೇಷ್ಯಸಿ ॥ 3-42-14 (17438)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-42-15x (1885)
ಮಾತಲೇ ಗಚ್ಛ ಶೀಘ್ರಂ ತ್ವಮಾರೋಹಸ್ವ ರಥೋತ್ತಮಂ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾನಾಂ ಶತೈರಪಿ ಸುದುರ್ಲಭಂ ॥ 3-42-15 (17439)
ಪಾರ್ಥಿವೈಃ ಸುಮಹಾಭಾಗೈರ್ಯಜ್ವಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ದೈವತೈರ್ವಾ ದುರಾರೋಹಂ ದಾನವೈರ್ವಾ ರಥೋತ್ತಮಂ ॥ 3-42-16 (17440)
ನಾತಪ್ತತಪಸಾ ಶಕ್ಯ ಏಷ ದಿವ್ಯೋ ಮಹಾರಥಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಂ ವಾಽಪ್ಯಥವಾ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮಾರೋಢುಂ ಕುತ ಏವ ಚ ॥ 3-42-17 (17441)
ತ್ವಯಿ ಮತಿಷ್ಠಿತೇ ಸಾಧೋ ರಥಸ್ಥೇ ಸ್ಥಿರವಾಜಿನಿ।
ಪಶ್ಚಾದಹಮಥಾರೋಕ್ಷ್ಯೇ ಮುಕೃತೀ ಸತ್ಪಥಂ ಯಥಾ ॥ 3-42-18 (17442)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-42-19x (1886)
ತಸ್ಯತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಾತಲಿಃ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಶೀಘ್ರಂ ಹಯಾಂಜಗ್ರಾಹ ರಶ್ಮಿಭಿಃ ॥ 3-42-19 (17443)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಹೃಷ್ಟಮನಾ ಗಂಗಾಯಾಮಾಪ್ಲುತಃ ಶುಚಿಃ।
ಜಜಾಪ ಜಪ್ಯಂ ಕೌಂತೇಯೋ ವಿಧಿವತ್ಕುರುನಂದನಃ ॥ 3-42-20 (17444)
ತತಃ ಪಿತೃನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಮಂದರಂ ಶೈಲರಾಜಂ ತಮಾಪ್ರಷ್ಟುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-42-21 (17445)
ಸಾಧೂನಾಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾನಾಂ ಮುನೀನಾಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ।
ತ್ವಂ ಸದಾ ಸಂಶ್ರಯಃ ಶೈಲ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಿಣಾಂ ॥ 3-42-22 (17446)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸದಾ ಶೈಲ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವಿಶಃ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಶ್ಚರಂತಿ ಸ್ಮ ದೇವೈಃ ಸಹ ಗತವ್ಯಥಾಃ ॥ 3-42-23 (17447)
ಅದ್ರಿರಾಜ ಮಹಾಶೈಲ ಮುನಿಸಂಶ್ರಯ ತೀರ್ಥವನ್।
ಗಚ್ಛಾಂಯಾಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ತ್ವಾಂ ಸುಖಮಸ್ಂಯುಷಿತಸ್ತ್ವಯಿ ॥ 3-42-24 (17448)
ತವ ಸಾನೂನಿ ಕುಂಜಾಶ್ಚ ನದ್ಯಃ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ।
ತೀರ್ಥಾನಿ ಚ ಸುಪುಣ್ಯಾನಿ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾನ್ಯನೇಕಶಃ ॥ 3-42-25 (17449)
ಸುಸುಗಂಧಾಶ್ಚ ವೈರ್ಯೋಘಾಸ್ತ್ವಚ್ಛರೀರವಿನಿಃಸೃತಾಃ।
ಅಮೃತಾಸ್ವಾದಸೃಶಾಃ ಪೀತಾಃ ಪ್ರಸ್ರವಣೋದಕಾಃ ॥ 3-42-26 (17450)
ಶಿಶುರ್ಯಥಾ ಪಿತುಶ್ಚಾಂಕೇ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ತಟೇ ತಥಾ।
ಮಯಾ ತವಾಂಕೇ ಲಲಿತಂ ಶೈಲರಾಜ ಮಹಾಪ್ರಭೋ ॥ 3-42-27 (17451)
ಅಪ್ಸರೋಗಣಸಂಕೀರ್ಣಏ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷಾನುನಾದಿತೇ।
ಸುಖಮಸ್ಂಯುಷಿತಃ ಶೈಲ ತವ ಸಾನುಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-42-28 (17452)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾರ್ಜುನಃ ಶೈಲಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಪರವೀರಹಾ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ದಿವ್ಯಂ ದ್ಯೋತಯನ್ನಿವ ಭಾಸ್ಕರಃ ॥ 3-42-29 (17453)
ಸ ತೇನಾದಿತ್ಯರೂಪೇಣ ದಿವ್ಯೇನಾದ್ಭುತಕರ್ಮಣಾ।
ಊರ್ಧ್ವಮಾಚಕ್ರಮೇ ಧೀಮಾನ್ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಕುರುನಂದನಃ ॥ 3-42-30 (17454)
ಸೋಽದರ್ಶನಪಥಂ ಯಾತೋ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಾಂ।
ದದರ್ಶಾದ್ಭುತರೂಪಾಣಿ ವಿಮಾನಾನಿ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-42-31 (17455)
ನ ತತ್ರ ಸೂರ್ಯಃ ಸೋಮೋ ವಾ ದ್ಯೋತತೇ ನ ಚ ಪಾವಕಃ।
ಸ್ವಯೈವ ಪ್ರಭಯಾ ತತ್ರ ದ್ಯೋತಂತೇ ಪುಣ್ಯಲಬ್ಧಯಾ ॥ 3-42-32 (17456)
ತಾರಾರೂಪಾಣಿ ಯಾನೀಹ ದೃಶ್ಯಂತೇ ದ್ಯುತಿಮಂತಿ ವೈ।
ಆಕಾಶೇ ವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟತ್ವಾತ್ತನೂನಿ ಸುಮಹಾಂತ್ಯಪಿ ॥ 3-42-33 (17457)
ತಾನಿ ತತ್ರ ಪ್ರಭಾಸ್ವಂತಿ ರೂಪವಂತಿ ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ದದರ್ಶ ಸ್ವೇಷು ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ದೀಪ್ತಿಮಂತಿ ಸ್ವಯಾಽರ್ಚಿಷಾ ॥ 3-42-34 (17458)
ತತ್ರ ರಾಜರ್ಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ವೀರಾಶ್ಚ ನಿಹತಾ ಯುಧಿ।
ತಪಸಾ ಚ ಜಿತಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸಂಪೇತುಃ ಶತಸಂಘಶಃ ॥ 3-42-35 (17459)
ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮೂರ್ಯಜ್ವಲಿತತೇಜಸಾಂ।
ಗುಹ್ಯಕಾರನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ತಥೈವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾನ್ ॥ 3-42-36 (17460)
ಲೋಕಾನಾತ್ಮಪ್ರಭಾನ್ಪಶ್ಯನ್ಫಲ್ಗುನೋ ವಿಸ್ಮಯಾನ್ವಿತಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಮಾತಲಿಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸ ಚಾಪ್ಯೇನಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-42-37 (17461)
ಏತೇ ಸುಕೃತಿನಃ ಪಾರ್ಥ ಸ್ವೇಷು ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ।
ತಾಂದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ವಿಭೋ ತಾರಾರೂಪಾಣಿ ಭೂತಲೇ ॥ 3-42-38 (17462)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸ್ಥಿತಂ ದ್ವಾರಿ ಮತ್ತಂ ವಿಜಯಿನಂ ಗಜಂ।
ಐರಾವತಂ ಚತುರ್ದಂತಂ ಕೈಲಾಸಮಿವ ಶೃಂಗಿಣಂ ॥ 3-42-39 (17463)
ಸ ಸಿದ್ಧಮಾರ್ಗಮಾಕ್ರಂಯ ಕುರುಪಾಂಡವಸತ್ತಮಃ।
ವ್ಯರೋಚತ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಮಾಂಧಾತಾ ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮಃ ॥ 3-42-40 (17464)
ಅಭಿಚಕ್ರಾಮ ಲೋಕಾನ್ಸ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ ॥ 3-42-41 (17465)
[ಏವಂ ಸ ಸಂಕ್ರಮಂಸ್ತತ್ರ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹಾಯಶಾಃ ।]
ತತೋ ದದರ್ಶ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಪುರೀಂ ತಾಮಮರಾವತೀಂ ॥ 3-42-42 (17466)
॥ ಇತಿ ರಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 42 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-42-3 ಪಾಟಯನ್ ದ್ವಿಧಾಕುರ್ವನ್ ॥ 3-42-5 ತುಲಾಗುಡಾಃ ಭಾಂಡಗೋಲಕಾಃ। ವಾಯುಸ್ಫೋಟಾಃ ವೇಗವಶಾದ್ವಾಯುಂ ಜನಯಂತಃ ॥ 3-42-7 ಹರೀಣಾಂ ಪೀತಕೌಶೇಯಸಂನಿಭಾನಾಂ ವಾಜಿನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣೀತ್ಯೇಕದೇಶಾನ್ವಯಃ ॥ 3-42-8 ವೈಜಯಂತಂ ನಾಂನಾ ದೇವೇಂದ್ರಧ್ವಜಂ ॥ 3-42-20 ಆಪ್ಲುತಃ ಸ್ನಾತಃ ॥ 3-42-27 ಲಲಿತಂ ಕ್ರೀಡಿತಂ ॥ 3-42-33 ವಿಪ್ಕೃಷ್ಟತ್ವಾತ್ ದೂರತ್ವಾತ್। ಸುಮಹಾಂತ್ಪಿ ತನೂನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ॥ 3-42-34 ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ॥ 3-42-42 ಸಂಕ್ರಮನ್ ಗಚ್ಛನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 043
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.43. ಅಧ್ಯಾಯಃ 043
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣಾರ್ಜುನಸ್ಯ ಸಬಹುಮಾನಂ ಸ್ವಾರ್ಧಾಸನಾರೋಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-43-0 (17467)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-43-0x (1887)
ದದರ್ಶ ಸ ಪುರೀಂ ರಂಯಾಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಾಂ।
ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೈಃ ಪುಣ್ಯೈಃ ಪಾದಪೈರುಪಶೋಭಿತಾಂ ॥ 3-43-1 (17468)
ತತ್ರ ಸೌಗಂಧಿಕಾನಾಂ ಚ ಪುಷ್ಪಾಣಾಂ ಪುಣ್ಯಗಂಧಿನಾಂ।
ಉಪವೀಜ್ಯಮಾನೋ ಮಿಶ್ರೇಣ ವಾಯುನಾ ಪುಣ್ಯಗಂಧಿನಾ ॥ 3-43-2 (17469)
ನಂದನಂ ಚ ವನಂ ದಿವ್ಯಮಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಂ।
ದದರ್ಶ ದಿವ್ಯಕುಸುಮೈರಾಹ್ವಯದ್ಭಿರಿವ ದ್ರುಮೈಃ ॥ 3-43-3 (17470)
ನಾತಪ್ತತಪಸಾ ಶಕ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ನಾನಾಹಿತಾಗ್ನಿನಾ।
ಸ ಲೋಕಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ತೄಣಾಂ ನಾಪಿ ಯುದ್ಧೇ ಪರಾಙ್ಯುಖೈಃ ॥ 3-43-4 (17471)
ನಾಯಜ್ವಭಿರ್ನಾವ್ರತಿಕೈರ್ನ ವೇದಶ್ರುತಿವರ್ಜಿತೈಃ।
ನಾನಾಪ್ಲುತಾಂಗೈಸ್ತೀರ್ಥೇಷು ಯಜ್ಞದಾನಬಹಿಷ್ಕೃತೈಃ ॥ 3-43-5 (17472)
ನಾಪಿ ಯಜ್ಞಹನೈಃ ಕ್ಷುದ್ರೈರ್ದ್ರಷ್ಟುಂ ಶಕ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಪಾನಪೈರ್ಗುರುತಲ್ಪೈಶ್ಚ ಮಾಂಸಾದೈರ್ವಾ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-43-6 (17473)
ಸ ತದ್ದಿವ್ಯಂ ವನಂ ಪಶ್ಯಂದಿವ್ಯಗೀತನಿನಾದಿತಂ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಕ್ರಸ್ಯ ದಯಿತಾಂ ಪುರೀಂ ॥ 3-43-7 (17474)
ತತ್ರ ದೇವವಿಮಾನಾನಿ ಕಾಮಗಾನಿ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಸಂಸ್ಥಿತಾನ್ಯಭಿಯಾತಾನಿ ದದರ್ಶಾಯುತಶಸ್ತದಾ ॥ 3-43-8 (17475)
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ಪುಷ್ಪಗಂಧವಹೈಃ ಪುಣ್ಯೈರ್ವಾಯುಭಿಶ್ಚಾನುವೀಜಿತಃ ॥ 3-43-9 (17476)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಹೃಷ್ಟಾಃ ಸಂಪೂಜಯಾಮಾಸುಃ ಪಾರ್ಥಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕಾರಿಣಂ ॥ 3-43-10 (17477)
ಆಸೀರ್ವಾದೈಃ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ದಿವ್ಯವಾದಿತ್ರನಿಃಸ್ವನೈಃ।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಂಖದುಂದುಭಿನಾದಿತಂ ॥ 3-43-11 (17478)
ನಕ್ಷತ್ರಮಾರ್ಗಂ ವಿಪುಲಂ ಸುರವೀಥೀತಿ ವಿಶ್ರುತಂ।
ಇಂದ್ರಾಜ್ಞಯಾ ಯಯೌ ಪಾರ್ಥಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-43-12 (17479)
ತತ್ರ ಸಾಧ್ಯಾಸ್ತಥಾ ವಿಶ್ವೇ ಮರುತೋಽಥಾಶ್ವಿನೌ ತಥಾ।
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಸ್ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋಽಮಲಾಃ ॥ 3-43-13 (17480)
ರಾಜರ್ಷಯಶ್ಚ ಬಹವೋ ದಿಲೀಪಪ್ರಮುಖಾ ನೃಪಾಃ।
ತಂಬುರುರ್ನಾರದಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವೌ ಚ ಹಾಹಾ ಹೂಹೂಃ ॥ 3-43-14 (17481)
ತಾನ್ಸ ಸರ್ವಾನ್ಸಮಾಗಂಯ ವಿಧಿವತ್ಕುರುನಂದನಃ।
ತತೋಽಪಶ್ಯದ್ದೇವರಾಜಂ ಶತಕ್ರತುಮರಿಂದಮಃ ॥ 3-43-15 (17482)
ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾಬಾಹುರವತೀರ್ಯ ರಥೋತ್ತಮಾತ್।
ದದರ್ಶ ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವೇಶಂ ಪಿತರಂ ಪಾಕಶಾಸನಂ ॥ 3-43-16 (17483)
ಪಾಂಡುರೇಣಾತಪತ್ರೇಣ ಹೇಮದಂಡೇನ ಚಾರುಣಾ।
ದಿವ್ಯಗಂಧಾಧಿವಾಸೇನ ವ್ಯಜನೇನ ವಿಧೂಯತಾ ॥ 3-43-17 (17484)
ವಿಶ್ವಾವಸುಪ್ರಭೃತಿನಿರ್ಗಂಧರ್ವೈಃ ಸ್ತುತಿವಂದಿಭಿಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನಂ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೈಶ್ಚ ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಸಂಸ್ತವೈಃ ॥ 3-43-18 (17485)
ತತೋಽಭಿಗಂಯ ಕೌಂತೇಯಃ ಶಿರಸಾಽಭ್ಯಗಮದ್ಬಲೀ।
ಸ ಚೈನಂ ವೃತ್ತಪೀನಾಭ್ಯಾಂ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣತ ॥ 3-43-19 (17486)
ತತಃ ಶಕ್ರಾಸನೇ ಪುಣ್ಯೇ ದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತೇ।
ಶಕ್ರಃ ಪಾಣೌ ಗೃಹೀತ್ವೈನಮುಪಾವೇಶಯದಂತಿಕೇ ॥ 3-43-20 (17487)
ಮೂರ್ಧಿ ಚೈನಮುಪಾಘ್ರಾಯ ದೇವೇಂದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಅಂಕಮಾರೋಪಯಾಮಾಸ ಪ್ರಶ್ರಯಾವನತಂ ತದಾ ॥ 3-43-21 (17488)
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷನಿಯೋಗಾತ್ಸ ಪಾರ್ಥಃ ಶಕ್ರಾಸನಂ ತದಾ।
ಆರುರುಕ್ಷುರಮೇಯಾತ್ಮಾ ದ್ವಿತೀಯ ಇವವಾಸವಃ ॥ 3-43-22 (17489)
ತತಃ ಪ್ರೇಂಣಾ ವೃತ್ರಶತ್ರುರರ್ಜುನಸ್ಯ ಶುಭಂ ಮುಖಂ।
ಪಸ್ಪರ್ಶ ಪುಣ್ಯಗಂಧೇನ ಕರೇಣ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್ ॥ 3-43-23 (17490)
ಪ್ರಮಾರ್ಜಮಾನಃ ಶನಕೈರ್ಬಾಹೂ ಚಾಸ್ಯಾಯತೌ ಶುಭೌ।
ಜ್ಯಾಶರಕ್ಷೇಪಕಿನೌ ಸ್ತಂಭಾವಿವ ಹಿರಣ್ಮಯೌ ॥ 3-43-24 (17491)
ವಜ್ರಗ್ರಹಣಚಿಹ್ನೇನ ಕರೇಣ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್।
ಮುಹುರ್ಮುಹುರ್ವಜ್ರಧರೋ ಬಾಹೂ ಚಾಸ್ಫೋಟಯಞ್ಶನೈಃ ॥ 3-43-25 (17492)
ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಗುಡಾಕೇಶಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಃ ಸಹಸ್ರದೃಕ್।
ಹರ್ಷೇಣೋತ್ಫುಲ್ಲನಯನೋ ನ ಚಾತೃಪ್ಯತ ವೃತ್ರಹಾ ॥ 3-43-26 (17493)
ಏಕಾಸನೋಪವಿಷ್ಟೌ ತೌ ಶೋಭಯಾಂಸಚಕ್ರತುಃ ಸಭಾಂ।
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ವ್ಯೋಮ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಮಿವೋದಿತೌ ॥ 3-43-27 (17494)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ಗಾಥಾ ಗಾಯಂತಿ ಸಾಂನಾ ಪರಮವಲ್ಗುನಾ।
ಗಂಧರ್ವಾಸ್ತುಂಬುರುಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಕುಶಲಾ ಗೀತಸಾಮಸು ॥ 3-43-28 (17495)
ಘೃತಾಚೀ ಮೇನಕಾ ರಂಭಾ ಪೂರ್ವಚಿತ್ತಿಃ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾ।
ಉರ್ವಶೀ ಮಿಶ್ರಕೇಶೀ ಚ ದಂಡಗೌರೀ ವರೂಥೀನಿ ॥ 3-43-29 (17496)
ಗೋಪಾಲೀ ಸಹಜನ್ಯಾ ಚ ಕುಂಭಯೋನಿಃ ಪ್ರಜಾಗರಾ।
ಚಿತ್ರಸೇನಾ ಚಿತ್ರಲೇಖಾ ಸಹಾ ಚ ಮಧುರಸ್ವರಾ ॥ 3-43-30 (17497)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ನನೃತುಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾಃ।
ಚತ್ತಪ್ರಮಥನೇ ಯುಕ್ತಾಃ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಪದ್ಮಲೋಚನಾಃ ॥ 3-43-31 (17498)
ಮಹಾಕಟಿತಟಶ್ರೋಣ್ಯಃ ಕಂಪಮಾನೈಃ ಪಯೋಧರೈಃ।
ಕಟಾಕ್ಷಹಾವಮಾಧುರ್ಯೈಶ್ಚೇತೋಬುದ್ಧಿಮನೋಹರೈಃ ॥ 3-43-32 (17499)
[ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಮಾದಾಯಾರ್ಘ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಶಕ್ರಸ್ಯ ಮತಮಾಜ್ಞಾಯ ಪಾರ್ಥಮಾನರ್ಚುರಂಜಸಾ ॥ 3-43-33 (17500)
ಪಾದ್ಯಮಾಚಮನೀಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯ ನೃಪಾತ್ಮಜಂ।
ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸುರಥೋ ಪುರಂದರನಿವೇಶನಂ ॥ 3-43-34 (17501)
ಏವಂ ಸಂಪೂಜಿತೋ ಜಿಷ್ಣುರುವಾಸ ಭವನೇ ಪಿತುಃ।
ಉಪಶಿಕ್ಷನ್ಮಹಾಸ್ರಾಣಿ ಸಸಂಹಾರಾಣಿ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-43-35 (17502)
ಶಕ್ರಸ್ಯ ಹಸ್ತಾದ್ದಯಿತಂ ವಜ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ಚ ದುಃಸಹಂ।
ಅಶನೀಶ್ಚ ಮಹಾನಾದಾ ಮೇಘಬರ್ಹಿಣಲಕ್ಷಣಾಃ ॥ 3-43-36 (17503)
ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಭ್ರಾತೄನ್ಸಸ್ಮಾರ ಪಾಂಡವಃ।
ಪುರಂದರನಿಯೋಗಾಚ್ಚ ಪಂಚಾಬ್ದಾನವಸತ್ಸುಖೀ ॥ 3-43-37 (17504)
ತತಃ ಶಕ್ರೋಽಬ್ರವೀತ್ಪಾರ್ಥಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಕಾಲ ಆಗತೇ।
ನೃತ್ಯಂ ಗೀತಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಚಿತ್ರಸೇನಾದವಾಪ್ನುಹಿ ॥ 3-43-38 (17505)
ವಾದಿತ್ರಂ ದೇವವಿಹಿತಂ ನೃಲೋಕೇ ಯನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತದರ್ಜಯಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರೇಯೋ ವೈ ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-43-39 (17506)
ಸಖಾಯಂ ಪ್ರದದೌ ಚಾಸ್ಯ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಪುರಂದರಃ।
ಸ ತೇನ ಸಹ ಸಂಗಂಯ ರೇಮೇ ಪಾರ್ಥೋ ನಿರಾಮಯಃ ॥ 3-43-40 (17507)
ಗೀತವಾದಿತ್ರನೃತ್ಯಾನಿ ಭೂಯ ಏವಾದಿದೇಶ ಹ।
ತಥಾಽಪಿ ನಾಲಭಚ್ಛರ್ಮ ತರಸ್ವೀ ದ್ಯೂತಕಾರಿತಂ ॥ 3-43-41 (17508)
ದುಃಶಾಸನವಧಾಮರ್ಷೀ ಶಕುನೇಃ ಸೌಬಲಸ್ಯ ಚ।
ತತಸ್ತೇನಾತುಲಾಂ ಪ್ರೀತಿಮುಪಾಗಂಯ ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್।
ಗಾಂಧಱ್ವಮತುಲಂ ನೃತ್ಯಂ ವಾದಿತ್ರಂ ಚೋಪಲಬ್ಧವಾನ್ ॥ 3-43-42 (17509)
ಸ ಶಿಕ್ಷಿತೋ ನೃತ್ಯಗುಣಾನನೇಕಾ-
ನ್ವಾದಿತ್ರಗೀತಾರ್ಥಗುಣಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್।
ನ ಶರ್ಣ ಲೇಭೇ ಪರವೀರಹಂತಾ
ಭ್ರಾತೄನ್ಸ್ಮರನ್ಮಾತರಂ ಚೈವ ಕುಂತೀಂ ॥ 3-43-43 (17510)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 43 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-43-3 ನಂದನಂ ನಾಮತಃ ॥ 3-43-21 ಪ್ರಶ್ರಯಾವನತಂ ವಿನಯೇನ ಪ್ರಹ್ವೀಭೂತಂ ॥ 3-43-25 ವಜ್ರಗ್ರಹಣಸ್ಯ ಚಿಹ್ನಂ ಕಿಣೋ ಯಸ್ಮಿನ್ ॥ 3-43-28 ಗೀತಾನಿ ಅಮಂತ್ರೇಪರಿ ಗಾನಂ। ಸಾಮ ಮಂತ್ರೋಪರಿ ಗಾನಂ ॥ 3-43-32 ಚೇತಃ ಅಲೋಚನಾತ್ಮಿಕಾ ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಃ। ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯವಸಾಯರೂಪಾ। ಮನಃ ಸಂಕಲ್ಪವಿಕಲ್ಪಾತ್ಮಕಂ। ಕಟಾಕ್ಷಾದಿಭಿಃ ಚಿತ್ತಸ್ಯ ವೃತ್ತ್ಯಂತರಂ ಹರಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 044
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.44. ಅಧ್ಯಾಯಃ 044
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಉರ್ವಶ್ಯಾಮರ್ಜುನಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಿವಿಶೇಷೇಣ ತಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಮನುರಾಗೋತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿಣಾ ಶಕ್ರೇಣ ಚಿತ್ರಸೇನದ್ವಾರಾ ತಸ್ಯಾಸ್ತಂಪ್ರತಿ ಯಾಪನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸ್ವಪ್ರಾರ್ಥನಾಂ ವ್ಯರ್ಥೀಕೃತವತೇ ಪಾರ್ಥಾಯ ಕ್ಲೀಬೋ ಭವೇತಿ ಶಾಪದಾನಂ ॥ 2 ॥ ಶಕ್ರೇಣ ತಚ್ಛಾಪಸ್ ಭಾವ್ಯಜ್ಞಾತವಾಸಮತ್ರೋಪಯೋಗಿತಯಾ ರಪರ್ಯವಸಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-44-0 (17511)
ವೈಸಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-44-0x (1888)
ಕದಾಚಿತ್ಸ ಹಿ ದೇವೇಂದ್ರಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಂ ರಹೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಚಕ್ಷುರುರ್ವಶ್ಯಾಂ ಸಕ್ತಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ವಾಸವಃ ॥ 3-44-1 (17512)
ಗಂಧರ್ವರಾಜ ಗಚ್ಛಾದ್ಯ ಪ್ರಹಿತೋಽಪ್ಸರಸಾಂವರಾಂ।
ಉರ್ವಶೀಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಸೋಪಾತಿಷ್ಠತು ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-44-2 (17513)
ಯಥಾ ನ ತಾಮಭಿಸೃತಾಂ ವಿದ್ಯಾದಸ್ಮನ್ನಿಯೋಗತಃ।
ತಥಾ ತ್ವಯಾ ವಿಧಾತವ್ಯಂ ಸ್ತ್ರೀಸಂಸರ್ಗವಿಶಾರದ ॥ 3-44-3 (17514)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸೋಽನುಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಾಸವಾತ್।
ಗಂಧರ್ವರಾಜೋಽಪ್ಸರಸಮಭ್ಯಗಾದುರ್ವಶೀಂ ವರಾಂ ॥ 3-44-4 (17515)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿದಿತೋ ಹೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಾಗತೇನಾರ್ಚಿತಸ್ತಯಾ।
ಸುಖಾಸೀನಃ ಸುಖಾಸೀನಾಂ ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಂ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-44-5 (17516)
ವಿದಿತಂ ತೇಽಸ್ತು ಸುಶ್ರೋಣಿ ಪ್ರೇಷಿತೋಽಹಮಿಹಾಗತಃ।
ತ್ರಿದಿವಸ್ಯೈಕರಾಜೇನ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾಭಿನಂದಿನಾ ॥ 3-44-6 (17517)
ಯಃ ಸ ದೇವಮನುಷ್ಯೇಷು ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಸಹಜೈರ್ಗುಣೈಃ।
ಶ್ರಿಯಾ ಶೀಲೇನ ರೂಪೇಣ ಶ್ರುತೇನ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಶೌರ್ಯವೀರ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಃ ಪ್ರತಿಭಾನವಾನ್ ॥ 3-44-7 (17518)
ತೇಜಸ್ವೀ ಸೌಂಯೀಲಶ್ಚ ಕ್ಷಮಾವಾಂಜಿತಮತ್ಸರಃ।
ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಾನ್ವೇದಾಂಶ್ಚತುರಾಖ್ಯಾನಪಂಚಮಾನ್ ॥ 3-44-8 (17519)
ಯೋಽಧೀತೇ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಮೇಧಾಂ ಚಾಷ್ಟಗುಣಾಶ್ರಯಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಪ್ರಸವೈರ್ವಯಸಾಽಪಿ ಚ ॥ 3-44-9 (17520)
ಏಕೋ ವೈ ರಕ್ಷಿತಾ ಚೈವ ತ್ರಿದಿವಂ ಮಘವಾನಿವ।
ಅಕತ್ಥನೋ ಮಾನಯಿತಾ ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷ್ಯಃ ಪ್ರಿಯಂವದಃ ॥ 3-44-10 (17521)
ಸುಹೃದಶ್ಚಾನ್ನಪಾನೇನ ವಿವಿಧೇನಾಭಿವರ್ಷತಿ।
ಸತ್ಯವಾಗೂರ್ಜಿತೋ ವಕ್ತಾ ರೂಪವಾನನಹಂಕೃತಃ ॥ 3-44-11 (17522)
ಭಕ್ತಾನುಕಂಪೀ ಕಾಂತಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಶ್ಚ ಸ್ಥಿರಸಂಗರಃ।
ಪ್ರಾರ್ಥನೀಯೈರ್ಗುಣಗಣೈರ್ಮಹೇಂದ್ರವರುಣೋಪಮಃ ॥ 3-44-12 (17523)
ವಿದಿತಸ್ತೇಽರ್ಜುನೋ ವೀರಃ ಸ ಸ್ವರ್ಗಫಲಮಾಪ್ತವಾನ್।
ತವ ಶಕ್ರಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಪಾದಾವದ್ಯಪ್ರಪದ್ಯತಾಂ। 3-44-13 (17524)
ಏವಮುಕ್ತಾ ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಬಹುಮಾನ್ಯ ಚ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೋರ್ವಶೀ ಪ್ರೀತಾ ಚಿತ್ರಸೇನಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-44-14 (17525)
ಯತ್ತ್ವಸ್ಯ ಕಥಿತಃ ಸತ್ಯೋ ಗುಣೋದ್ದೇಶಸ್ತ್ವಯಾಽನಘ।
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾಽನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ನಾರೀ ವೃಣುಯಾತ್ಕಿಮತೋಽರ್ಜುನಂ ॥ 3-44-15 (17526)
ತಸ್ಯ ಚಾಹಂ ಗುಣೌಘೇನ ಫಲ್ಗುನೇ ಜಾತಮನ್ಮಥಾ।
ಗಚ್ಛತ್ವಂ ಹಿ ಯಾಥಾಕಾಮಮಾಗಮಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಸುಖಂ ॥ 3-44-16 (17527)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-44-17x (1889)
ತತೋ ವಿಸೃಜ್ಯಗಂಧರ್ವಂ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ಉರ್ವಶೀ ಚಾಕರೋತ್ಸ್ನಾನಂ ಪಾರ್ಥಪ್ರಾರ್ಥನಲಾಲಸಾ ॥ 3-44-17 (17528)
ಸ್ನಾನಾಲಂಕಾರನೇಪಥ್ಯೈರ್ಗಂಧಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಶೌಭನೈಃ।
ಧನಂಜಯಸ್ಯ ರೂಪೇಣ ಶರೈರ್ಮನ್ಮಥಚೋದಿತೈಃ ॥ 3-44-18 (17529)
ಅತಿವಿದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ಮನ್ಮಥೇನ ಪ್ರದೀಪಿತಾ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂಸ್ತೀರ್ಣೇ ವಿಸ್ತೀರ್ಣೇ ಶಯನೋತ್ತಮೇ ॥ 3-44-19 (17530)
ಚಿತ್ತಸಂಕಲ್ಪಭಾವೇನ ಸುಚಿತ್ತಾಽನನ್ಯಮಾನಸಾ।
ಮನೋರಥೇನ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ರಮಯಂತೀವ ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-44-20 (17531)
ನಿಶಾಂಯ ಚಂದ್ರೋದಯನಂ ವಿಗಾಢೇ ರಜನೀಮುಖೇ।
ಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ಸಾ ಪೃಥುಶ್ರೋಣೀ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭವನಂ ಮಹತ್ ॥ 3-44-21 (17532)
ಮೃದುಕುಂಚಿತದೀರ್ಘೇಣ ಕುಸುಮೋತ್ತಮಧಾರಿಣಾ।
ಕೇಶಪಾಶೇನ ಲಲನಾ ಗಚ್ಛಮಾನಾ ವ್ಯರಾಜತ ॥ 3-44-22 (17533)
ಭ್ರೂಕ್ಷೇಪಾಲಾಪಮಾಧುರ್ಯೈಃ ಕಾಂತ್ಯಾ ಸೌಂಯತಯಾಽಪಿ ಚ।
ಶಶಿನಂ ವಕ್ರಚಂದ್ರೇಣ ಸಾಽಽಹ್ವಯಂತೀವ ಗಚ್ಛತೀ ॥ 3-44-23 (17534)
ದಿವ್ಯಾಂಗರಾಗೌ ಸುಮುಖೌ ದಿವ್ಯಚಂದನರೂಷಿತೌ।
ಗಚ್ಛಂತ್ಯಾ ಹಾರರುಚಿರೌ ಸ್ತನೌ ತಸ್ಯಾ ವವಲ್ಗತುಃ ॥ 3-44-24 (17535)
ಸ್ತನೋದ್ವಹನಸಂಕ್ಷೋಭಾತ್ತಾಂಯಮಾನಾ ಪದೇಪದೇ।
ತ್ರಿವಲೀದಾಮಚಿತ್ರೇಣ ಮಧ್ಯೇನಾತೀವ ಶೇಭಿನಾ ॥ 3-44-25 (17536)
ರಥಕೂಬರವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ನಿತಂಬೋನ್ನತಪೀವರಂ।
ಮನ್ಮಥಾಯತನಂ ಶುಭ್ರಂ ರಶನಾದಾಮಭೂಷಿತಂ ॥ 3-44-26 (17537)
ಋಷೀಣಾಮಪಿ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ಮನೋವ್ಯಾಘಾತಕಾರಣಂ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮವಸ್ತ್ರಧರಂ ಭಾತಿ ಜಘನಂ ನಿರವದ್ಯವತ್ ॥ 3-44-27 (17538)
ಗೂಡಗುಲ್ಫಧರೌ ಪಾದೌ ತಾಂರಾಯತತಲಾಂಗುಲೀ।
ಕೂರ್ಮಪೃಷ್ಠೋಂತೌ ಚಾಸ್ಯಾಃ ಶೋಭೇತೇ ಕಿಂಕಿಣೀಕಿಣೌ ॥ 3-44-28 (17539)
ಶೀಧುಪಾನೇನ ಚಾಲ್ಪೇನ ತುಷ್ಟಾ ಚ ಮದನೇನ ಚ।
ವಿಲಾಸಿತೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯತರಾಽಭವತ್ ॥ 3-44-29 (17540)
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಾಧ್ಯೈರ್ಯಾತಿ ವಿಲಾಸಿನೀ।
ಬಬ್ವಾಶ್ಚರ್ಯೇಽಪಿ ವೈ ಸ್ವರ್ಗೇ ದರ್ಶನೀಯತಮಾಕೃತಿಃ ॥ 3-44-30 (17541)
ಸುಮೂಕ್ಷ್ಮೇಣೋತ್ತರೀಯೇಣ ಮೇಘವರ್ಣೇನ ರಾಜತಾ।
ತನ್ವಭ್ರಪ್ರಾವೃತಾ ವ್ಯೋಂನಿ ಚಂದ್ರಲೇಖೇನ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-44-31 (17542)
ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾತಿದುಷ್ಪ್ರಾಪಾ ಮನಸಾಽಪಿ ವಿಕರ್ಮಭಿಃ।
ಭವನಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ ॥ 3-44-32 (17543)
ತತ್ರ ದ್ವಾರಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ದ್ವಾರಸ್ಥೈಶ್ಚ ನಿವೇದಿತಾ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಉರ್ವಶೀ ಶುಭಲೋಚನಾ ॥ 3-44-33 (17544)
ಉಪಾತಿಷ್ಠತ ತದ್ವೇಶ್ಮ ನಿರ್ಮಲಂ ಸುಮನೋಹರಂ।
ಸ ಶಂಕಿತಮನಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಗಚ್ಛತ ತಾಂ ನಿಶಿ ॥ 3-44-34 (17545)
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಚೋರ್ವಶೀಂ ಪಾರ್ಥೋ ಲಜ್ಜಾಸಂವೃಲೋಚನಃ।
ತದಾಽಭಿವಾದನಂ ಕೃತ್ವಾ ಗುರುಪೂಜಾಂ ಪ್ರಯುಕ್ತವಾನ್ ॥ 3-44-35 (17546)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-44-36x (1890)
ಅಭಿವಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಶಿರಸಾ ಪ್ರವರಾಪ್ಸರಸಾಂವರೇ।
ಕಿಂ ಚಾಗಮನಕೃತ್ಯಂ ತೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಂ ಯಥಾತಥಂ।
ಕಿಮಾಜ್ಞಾಪಯಸೇ ದೇವಿ ಪ್ರೇಷ್ಯಸ್ತೇಽಹಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-44-36 (17547)
ಅಕಾಮಂ ಫಲ್ಗುನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಇಂಗಿತಜ್ಞಾ ತದೋರ್ವಶೀ।
ಗಂಧರ್ವವಚನಂ ಸರ್ವಂ ಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-44-37 (17548)
ಉರ್ವಶ್ಯುವಾಚ। 3-44-38x (1891)
ಯಥಾ ಮೇ ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಕಥಿತಂ ಮನುಜೋತ್ತಮ।
ನತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಚಾಹಮಿಹಾಗತಾ ॥ 3-44-38 (17549)
ಉಪಸ್ತಾನೇ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ ವರ್ತಮಾನೇ ಮನೋರಮೇ।
ತವಾಗಮನತುಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಪರಮೋತ್ಸವೇ ॥ 3-44-39 (17550)
ರುದ್ರಾಣಾಂ ಚೈವ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮಾದಿತ್ಯಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಸಮಾಗಮೇಽಶ್ವಿನೋಶ್ಚೈವ ವಸೂನಾಂ ಚ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-44-40 (17551)
ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಸಂಘೇಷು ರಾಜರ್ಷಿಪ್ರವರೇಷು ಚ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಯಕ್ಷೇಷು ಮಹೋರಗಗಣೇಷು ಚ ॥ 3-44-41 (17552)
ಉಪವಿಷ್ಟೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಸ್ಥಾನಮಾನಪ್ರಭಾವತಃ।
ಋದ್ಧ್ಯಾ ಪ್ರಜ್ವಲಮಾನೇಷು ಅಗ್ನಿಸೋಮಾರ್ಕವರ್ಷ್ಮಸು ॥ 3-44-42 (17553)
ವೀಣಾಸು ವಾದ್ಯಮಾನಾಸು ಗಂಧರ್ವೈಃ ಶಕ್ರನಂದನ।
ದಿವ್ಯೇ ಮನೋರಮೇ ಗೀತೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಪೃಥುಲೋಚನ ॥ 3-44-43 (17554)
ಸರ್ವಾಪ್ಸರಃಸು ಮುಖ್ಯಾಸು ಪ್ರನೃತ್ತಾಸು ಕುರೂದ್ವಹ।
ತ್ವಂ ಕಿಲಾನಿಮಿಷಃ ಪಾರ್ಥ ಮಾಮೇಕಾಂ ತತ್ರ ದೃಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-44-44 (17555)
ತತ್ರ ಚಾವಭೃಥೇ ತಸ್ಮಿನ್ನುಪಸ್ಥಾನೇ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ತವ ಪಿತ್ರಾಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಗತಾಃ ಸ್ವನಿಲಯಾನ್ಸುರಾಃ ॥ 3-44-45 (17556)
ತಥೈವಾಪ್ಸರಸಃ ಸರ್ವಾವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಗೃಹಂ ಗತಾಃ।
ಅಪಿ ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ಶತ್ರುಘ್ನ ತವ ಪಿತ್ರಾ ವಿಸರ್ಜಿತಾಃ ॥ 3-44-46 (17557)
ತತಃ ಶಕ್ರೇಣ ಸಂದಿಷ್ಟಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋ ಮಮಾಂತಿಕಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷ ಸ ಚ ಮಾಮಬ್ರವೀತ್ಸ್ವಯಂ ॥ 3-44-47 (17558)
ತ್ವತ್ಕೃತೇಽಹಂ ಸುರೇಶೇನ ಪ್ರೇಷಿತೋ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ಪ್ರಿಯಂ ಕುರು ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಮ ಚೈವಾತ್ಮನಶ್ಚ ಹ ॥ 3-44-48 (17559)
ಶಕ್ರತುಲ್ಯಂ ರಣೇ ಶೂರಂ ರೂಪೌದಾರ್ಯಗುಣಾನ್ವಿತಂ।
ಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯ ಸುಶ್ರೋಣಿ ತ್ವಮಿತ್ಯೇವಂ ತದಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-44-49 (17560)
ತತೋಽಹಂ ಸಮನುಜ್ಞಾತಾ ತೇನ ಪಿತ್ರಾ ಚ ತೇಽನಘ।
ತವಾಂತಿಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಶುಶ್ರೂಷಿತುಮರಿಂದಮ ॥ 3-44-50 (17561)
ನ ಕೇವಲಂ ಹಿ ಚಕ್ರೇಣ ಪ್ರೇಷಿತಾ ಚಾಹಮಾಗತಾ।
ಚಿರಾಭಿಲಷಿತೋ ವೀರ ಮಮಾಪ್ಯೇಷ ಮನೋರಥಃ ॥ 3-44-51 (17562)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-44-52x (1892)
ತಾಂ ತಥಾ ಬ್ರುವತೀಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೃಶಂ ಲಜ್ಜಾನ್ವಿತೋಽರ್ಜುನಃ।
ಉವಾಚ ಕರ್ಣೌ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಪಿಧಾಯ ತ್ರಿದಶೋಪಮಃ ॥ 3-44-52 (17563)
ದುಃಶ್ರುತಂ ಮೇಽಸ್ತು ಸುಭಗೇ ಯನ್ಮಾಂ ವದಸಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಗುರುದಾರೈಃ ಸಮಾನಾ ಮೇ ನಿಶ್ಚಯೇನ ವರಾನನೇ ॥ 3-44-53 (17564)
[ಯಥಾ ಕುಂತೀಮಹಾಭಾಗಾ ಯಥೇನ್ರಾಣೀ ಶಚೀ ಮಮ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಕಲ್ಯಾಣೀನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ] 3-44-54 (17565)
ಯಚ್ಚೇಕ್ಷಿತಾಽಸಿ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಮಯಾ ಶುಭೇ।
ತಚ್ಚ ಮೇ ಕಾರಣಂ ಸರ್ವಂ ಶೃಣು ಸತ್ಯೇನ ಸುಸ್ಮಿತೇ ॥ 3-44-55 (17566)
ಇಯಂ ಪೌರವವಂಶಸ್ ಜನನೀ ಸುದತೀತಿ ಹ।
ತ್ವಾಮಹಂ ದೃಷ್ಟವಾಂಸ್ತತ್ರ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಃ ॥ 3-44-56 (17567)
ನ ಮಾಮರ್ಹಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಅನ್ಯಥಾ ಧ್ಯಾತ್ರಮಪ್ಸರಃ।
ಗುರೋರ್ಗರುತರಾ ಮೇ ತ್ವಂ ಮಮ ತ್ವಂ ವಂಶವರ್ಧಿನೀ ॥ 3-44-57 (17568)
ಉರ್ವಶ್ಯುವಾಚ। 3-44-58x (1893)
ಅನಾವೃತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ಮ ದೇವರಾಜಾಭಿನಂದನ।
ಗುರುಸ್ಥಾನೇ ನ ಮಾಂ ವೀರ ನಿಯೋಕ್ತುಂ ತ್ವಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ 3-44-58 (17569)
ಪಿತರಃ ಸೋದರಾಃ ಪುತ್ರಾ ನಪ್ತಾರೋ ವಾ ತ್ವಿಹಾಗತಾಃ।
ತಪಸಾ ರಮಯಂತ್ಯಸ್ಮಾನ್ನ ಚ ತೇಷಾಂ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-44-59 (17570)
ತತ್ಪ್ರಸೀದ ನ ಮಾಮಾರ್ತಾಂ ವಿಸರ್ಜಯಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಹೃಚ್ಛಯೇನ ಚ ಸಂತಪ್ತಾಂ ಭಕ್ತಾಂ ಚ ಭಜ ಮಾನದ ॥ 3-44-60 (17571)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-44-61x (1894)
ಶೃಣು ಸತ್ಯಂವರಾರೋಹೇ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಿಂದಿತೇ।
ಶೃಣ್ವಂತು ಮೇ ದಿಶಶ್ಚೈವ ವಿದಿಶಶ್ಚ ಸದೇವತಾಃ ॥ 3-44-61 (17572)
ಯಥಾ ಕುಂತೀ ಚ ಮಾದ್ರೀ ಚ ಶಚೀ ಚೈವ ಸಮಾ ಇಹ।
ತಥಾ ಚ ವಂಶಜನನೀ ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇಽದ್ಯ ಗರೀಯಸೀ ॥ 3-44-62 (17573)
ಗಚ್ಛ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಪನ್ನೋಸ್ಮಿ ಪಾದೌ ತೇ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ಮಾತೃವತ್ಪೂಜ್ಯಾ ರಕ್ಷ್ಯೋಽಹಂ ಪುತ್ರವತ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-44-63 (17574)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-44-64x (1895)
ತತೋಽವಧೂತಾ ಪಾರ್ಥೇನ ಉರ್ವಶೀ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾ।
ವೇಪಂತೀ ಭ್ರುಕುಟೀಕಕ್ರಾ ಶಶಾಪಾಥ ಧನಂಜಯಂ ॥ 3-44-64 (17575)
ಉರ್ವಶ್ಯುವಾಚ। 3-44-65x (1896)
ತವ ಪಿತ್ರಾಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾಂ ಸ್ವಯಂ ಚ ಗೃಹಮಾಗತಾಂ।
ಯಸ್ಮಾನ್ಮಾಂ ನಾಭಿನಂದೇಥಾಃ ಕಾಮಬಾಣವಶಂಗತಾಂ ॥ 3-44-65 (17576)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ನರ್ತಕಃ ಪಾರ್ಥ ಸ್ತ್ರೀಮಧ್ಯೇ ಮಾನವರ್ಜಿತಃ।
ಅಪುಂಸ್ತ್ವೇನ ಚ ವಿಖ್ಯಾತಃ ಪಂಢವದ್ವಿಚರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-44-66 (17577)
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾಽರ್ಜುನೇ ಶಾಪಂ ಸ್ಫುರಿತೋಷ್ಠೀ ಶ್ವಸಂತ್ಯಥ।
ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮುರ್ವಶೀ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-44-67 (17578)
ಪಾರ್ಥೋಪಿ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಶಾಪಂ ತಂ ತಾಂ ನಿಶಾಂ ದುಃಖಿತೋಽವಸಂ।
ವಿವಕ್ಷುಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಾಯ ಪ್ರಾತಃ ಸರ್ವಮಹೃಷ್ಟವತ್ ॥ 3-44-68 (17579)
ತತಃ ಪ್ರಭಾತೇ ವಿಮಲೇ ಗಂಧರ್ವಾಯ ಯಥಾತಥಂ।
ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ತದಾ ಚಿತ್ರಸೇನಾಯ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-44-69 (17580)
ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಶಾಪಂ ಚೈವ ಯಥಾತಥಂ।
ಅವೇದಯಚ್ಚ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಚಿತ್ರಸೇನೋಽಪಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-44-70 (17581)
ತದಾ ತ್ವಾನಾಯ್ಯ ತನಯಂ ವಿವಿಕ್ತೇ ಹರಿವಾಹನಃ।
ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಶುಭೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಸ್ಮಯಮಾನೋಽಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-44-71 (17582)
ಸುಪುತ್ರಾದ್ಯಪೃಥಾ ತಾತ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರೇಣ ಸತ್ತಮ।
ಋಷಯೋಪಿ ಹಿ ಧೈರ್ಯೇಣ ಜಿತಾ ವೈ ತೇ ಮಹಾಭುಜ ॥ 3-44-72 (17583)
ಯಂ ಚ ದತ್ತವತೀ ಶಾಪಮುರ್ವಶೀ ತವ ಮಾನದ।
ಸ ಚಾಪಿ ತೇಽರ್ಥಕೃತ್ತಾತ ಸಾಧಕಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-44-73 (17584)
ಅಜ್ಞಾತವಾಸೋ ವಸ್ತವ್ಯೋ ಭವದ್ಭಿರ್ಭೂತಲೇಽನಘ।
ವರ್ಪೇ ತ್ರಯೋದಶೇ ವೀರ ತತ್ರ ತ್ವಂ ಗಮಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-44-74 (17585)
ತೇನ ನರ್ತಕವೇಪೇಣ ಅಪುಂಸ್ತ್ವೇನ ತಥೈವ ಚ।
ವರ್ಷಮೇಕಂ ವಿಹೃತ್ಯೈವ ತತಃ ಪುಂಸ್ತ್ವಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-44-75 (17586)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಶಕ್ರೇಣ ಫಲ್ಗುನಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಮುದಂ ಪರಮಿಕಾಂ ಲೇಭೇ ನ ಚ ಶಾಪಂ ವ್ಯಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-44-76 (17587)
ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಸಹಿತೋ ಗಂಧರ್ವೇಣ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ರೇಮೇ ಸ ಸ್ವರ್ಗಭವನೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-44-77 (17588)
ಯ ಇಮಾಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಧೃತಿಂ ಪಾಂಡುಸುತಸ್ಯ ವೈ।
ನ ತಸ್ಯ ಕಾಮಃ ಕಾಮೇಷು ಪಾಪಕೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-44-78 (17589)
ಇದಮಮರವರಾತ್ಮಜಸ್ಯ ಘೋರಂ
ಸುಚಿ ಚರಿತಂ ವಿನಿಶಾಂಯ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ।
ವ್ಯಪಗತಮದದಂಭರಾಗದೋಷಾ-
ಸ್ತ್ರಿದಿವಗತಾಽಭಿರಮಂತಿ ಮಾನವೇಂದ್ರಾಃ ॥ 3-44-79 (17590)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 44 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-44-7 ಪ್ರತಿಭಾನಂ ಸಮಯೇ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ ॥ 3-44-8 ಚತುರಾಖ್ಯಾನಪಚ್ಚಮಾನ್ ಚತುಃಚತುಃಸಂಖ್ಯಾನ್। ವಿಭಕ್ತಿಲೋಪ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-44-9 ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಮೇಘಾಂ ಚ ಪ್ರತ್ಯೇಕಮಷ್ಟಗುಣಾಂ ಅಧೀತೇ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಪ್ರಸವೈರ್ದೇವ ಮಾತುಃ ಕುಲೇದ್ವೇ ಪಿತುಸ್ತೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ॥ 3-44-10 ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷ್ಯೋ ದಾತಾ ॥ 3-44-12 ಕಾಂತಃ ಸುಖದಃ ॥ 3-44-13 ಸ್ವರ್ಗಫಲಂ ತ್ವತ್ಸಂಗಂ ॥ 3-44-23 ಆಂಗಯಂತೀ ಸ್ವರ್ಧಯಾ ಯುದ್ಧಾರ್ಥಂ ॥ 3-44-26 ಉನ್ನತಃ ಪೀವರಶ್ಚ ನಿತಂಬೋ ಯಸ್ಯೇತಿ ವಿಶೇಷಣಂ ವಿಶೇಷ್ಯೇಣ ಬಹುಲಮಿತಿ ಬಾಹುಲಕಾತ್ಸಮಾಸಃ ॥ 3-44-45 ಅವಭೃಥೋ ಯಜ್ಞಾಂತಸ್ನಾನಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯೇ ॥ 3-44-59 ಪುರೋರ್ವಂಶೇ ಹಿ ಯೇ ಪುತ್ರಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-44-79 ಇದಮಮರವರಾತ್ಮಜಸ್ಯಘೋರಾಂ ಧೃತಿಮಚಲಾಂ ಚ ಧನಂಜಯಸ್ಯ ಶ್ರುತ್ವಾ। ಅಪಗತಭಯದಂಭರಾಗರೋಷಾಸ್ತ್ರಿದಿವಗತಾ ರಮಯಂತಿ ಮಾನವೇಂದ್ರಾಃ। ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 045
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.45. ಅಧ್ಯಾಯಃ 045
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶಕ್ರೇಣ ಸ್ವರ್ಗಮಾಗತಂ ಲೋಮಶಂಪ್ರತಿ ಪಾರ್ಥಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ತದ್ವೃತ್ತಾಂತಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-45-0 (17591)
`ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-45-0x (1897)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಮಾದಾಯಾರ್ಘ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಶಕ್ರಸ್ಯ ಮತಮಾಜ್ಞಾಯ ಪಾರ್ಥಮಾನರ್ಚುರ್ಜಸಾ ॥ 3-45-1 (17592)
ಪಾದ್ಯಮಾಚಮನೀಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯ ನೃಪಾತ್ಮಜಂ।
ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸುರಥೋ ಪುರಂದರನಿವೇಶನಂ ॥ 3-45-2 (17593)
ಏವಂ ಸಂಪೂಜಿತೋ ಜಿಷ್ಣುರುವಾಸ ಭವನೇ ಪಿತುಃ।
ಉಪಶಿಕ್ಷನ್ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಸಂಹಾರಾಣಿ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-45-3 (17594)
ಸ ಶಕ್ರಹಸ್ತಾದ್ದಯಿತಂ ವಜ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ದುರುತ್ಸಹಂ।
ಅಶನಿಂ ಚ ಮಹಾನಾದಾಂ ಮೇಘಬೃಂಹಿತಲಕ್ಷಣಾಂ ॥ 3-45-4 (17595)
ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಭ್ರಾತೄನ್ಸಸ್ಮಾರ ಪಾಂಡವಃ।
ಪುರಂದರನಿಯೋಗಾಚ್ಚ ಪಂಚಾಬ್ದಮವಸತ್ಸುಖಂ ॥ 3-45-5 (17596)
ತತಃ ಶಕ್ರೋಽಬ್ರವೀತ್ಪಾರ್ಥಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಕಾಲ ಆಗತೇ।
ನೃತ್ತಂ ಗೀತಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಚಿತ್ರಸೇನಾದವಾಪ್ನುಹಿ ॥ 3-45-6 (17597)
ವಾದಿತ್ರಂ ದೈವವಿಹಿತಂ ನೃಲಕೇ ಯನ್ನ ವಿದ್ತೇ।
ಮದಾಜ್ಞಯಾ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರೇಯೋ ವೈ ತೇ ಭವಿಷ್ತಿ ॥ 3-45-7 (17598)
ಸಖಾಯಂ ಪ್ರದದೌ ಚಾಸ್ಯ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಪುರಂದರಃ।
ಸ ತೇನ ಸಹ ಸಂಗಂಯ ರೇಮೇ ಪಾರ್ಥೋ ನಿರಾಮಯಃ ॥' 3-45-8 (17599)
ಕದಾಚಿದಟಮಾನಸ್ತು ಮಹರ್ಷಿರಥ ಲೋಮಶಃ।
ಜಗಾಮ ಶಕ್ರಭವನಂ ಪುರಂದರದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-45-9 (17600)
ಸ ಸಮೇತ್ಯ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ದೇವರಾಜಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ದದರ್ಶಾರ್ಧಾಸನಗತಂ ಪಾಂಡವಂ ವಾಸವಸ್ಯ ಹಿ ॥ 3-45-10 (17601)
ತತಃ ಶಕ್ರಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತ ಆಸನೇ ವಿಷ್ಟರೋತ್ತರೇ।
ನಿಷಸಾದ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ॥ 3-45-11 (17602)
ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಭವದ್ಬುದ್ಧಿಃ ಪಾರ್ಥಮಿಂದ್ರಾಸನೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಕಥಂ ನು ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶಕ್ರಾಸನಮವಾಪ್ತವಾನ್ ॥ 3-45-12 (17603)
ಕಿಂ ತ್ವಸ್ಯ ಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕೇ ಲೋಕಾ ವೈ ವಿನಿರ್ಜಿತಾಃ।
ಸ ಏವಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ್ಥಾನಂ ದೇವನಮಸ್ಕೃತಂ ॥ 3-45-13 (17604)
ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಶಕ್ರೋ ವೃತ್ರವಿಮರ್ದನಃ।
ಲೋಮಶಂ ಪ್ರಹಸನ್ವಾಕ್ಯಮಿದಮಾಹ ಶಚೀಪತಿಃ ॥ 3-45-14 (17605)
ದೇವರ್ಷೇ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯತ್ತೇ ಮನಸೈತದ್ವಿವಕ್ಷಿತಂ।
ನಾಯಂ ಕೇವಲಮರ್ತ್ಯೋಽಭೂತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯತ್ವಮುಪಾಗತಃ ॥ 3-45-15 (17606)
ಮಹರ್ಷೇ ಮಮ ಪುತ್ರೋಽಯಂ ಕುಂತ್ಯಾಂ ಜಾತೋ ಮಹಾಭುಜಃ।
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋರಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಸ್ಮಾಚ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾಂತರಾತ್ ॥ 3-45-16 (17607)
ಅಹೋ ನೈನಂ ಭವಾನ್ವೇತ್ತಿ ಪುರಾಣಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ಶೃಣು ಮೇ ವದತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯೋಽಯಂ ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ಕಾರಣಂ ॥ 3-45-17 (17608)
ನರನಾರಾಯಣೌ ಯೌ ತೌ ಪುರಾಣಾವೃಷಿಸತ್ತಮೌ।
ತಾವಿಮಾವಭಿಜಾನೀಹಿ ಹೃಷೀಕೇಶಧನಂಜಯೌ ॥ 3-45-18 (17609)
ವಿಖ್ಯಾತೌ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮವತೀರ್ಣೌ ತೌ ಪೃಥ್ವೀಂ ಪುಣ್ಯಪ್ರತಿಶ್ರಯಾಂ ॥ 3-45-19 (17610)
ಯನ್ನ ಶಕ್ಯಂ ಶುರೈರ್ದ್ರಷ್ಟುಮೃಷಿಭಿರ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ತದಾಶ್ರಮಪದಂ ಪುಣ್ಯಂ ಬದರೀನಾಮ ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-45-20 (17611)
ಸ ನಿವಾಸೋಽಭವದ್ವಿಪ್ರ ವಿಷ್ಣೋರ್ಜಿಷ್ಣೋಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಯತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಗಂಗಾ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಾ ॥ 3-45-21 (17612)
ತೌ ಮನ್ನಿಯೋಗಾದ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಕ್ಷಿತೌ ಜಾತೌ ಮಹಾದ್ಯುತೀ।
ಭೂಮೇರ್ಭಾರಾವತರಣಂ ಮಹಾವೀರ್ಯೌ ಕರಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-45-22 (17613)
ಉದ್ವೃತ್ತಾ ಹ್ಯಸುರಾಃ ಕೇಚಿನ್ನಿವಾತಕವಚಾ ಇತಿ।
ವಿಪ್ರಿಯೇಷು ಸ್ಥಿತಾಽಸ್ಮಾಕಂ ವರದಾನೇನ ಮೋಹಿತಾಃ ॥ 3-45-23 (17614)
ತರ್ಕಯಂತೇ ಸುರಾನ್ಹಂತುಂ ಬಲದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ದೇವಾನ್ನ ಗಣಯಂತ್ಯೇತೇ ತಥಾ ದತ್ತವರಾ ಹಿ ತೇ ॥ 3-45-24 (17615)
ಪಾತಾಲವಾಸಿನೋ ರೌದ್ರಾ ದನೋಃ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸರ್ವೇ ದೇವನಿಕಾಯಾ ಹಿ ನಾಲಂ ಯೋಧಯಿತುಂ ಹಿ ತಾನ್ ॥ 3-45-25 (17616)
ಯೋಸೌ ಭೂಮಿಗತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಮುಧುನಿಷೂದನಃ।
ಕಪಿಲೋ ನಾಮ ದೇವೋಸೌ ಭಗವಾನಜಿತೋ ಹರಿಃ ॥ 3-45-26 (17617)
ಯೇನ ಪೂರ್ವಂಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಖನಮಾನಾ ರಸಾತಲಂ।
ದರ್ಶನಾದೇವ ನಿಹತಾಃ ಸಗರಸ್ಯಾತ್ಮಜಾ ವಿಭೋ ॥ 3-45-27 (17618)
ತೇನ ಕಾರ್ಯಂ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಮಸ್ಮಾಕಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಪಾಥೇನ ಚ ಮಹಾಯುದ್ಧೇ ಸಮೇತಾಭ್ಯಾಮಸಂಶಯಂ ॥ 3-45-28 (17619)
ಸೋಽಸುರಾಂದರ್ಶನಾದೇವ ಶಕ್ತೋ ಹಂತುಂ ಸಹಾನುಗಾನ್।
ನಿವಾತಕವಚಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನಾಗಾನಿವ ಮಹಾಹ್ರದೇ ॥ 3-45-29 (17620)
ಕಿಂತು ನಾಲ್ಪೇನ ಕಾರ್ಯೇಣ ಪ್ರಬೋಧ್ಯೋ ಮಧುಸೂದನಃ।
ತೇಜಸಃ ಸುಮಹಾರಾಶಿಃ ಪ್ರಬುದ್ಧಃ ಪ್ರದಹೇಜ್ಜಗತ್ ॥ 3-45-30 (17621)
ಅಯಂ ತೇಷಾಂ ಸಮಸ್ತಾನಾಂ ಶಕ್ತಃ ಪ್ರತಿಸಮಾಸನೇ।
ತಾನ್ನಿಹತ್ಯರಣೇ ಶೂರಃ ಪುನರ್ಯಾಸ್ಯತಿ ಮಾನುಷಾನ್ ॥ 3-45-31 (17622)
ಭವಾನಸ್ಮನ್ನಿಯೋಗೇನ ಯಾತು ತಾವನ್ಮಹೀತಲಂ।
ಕಾಂಯಕೇ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ವೀರಂ ನಿವಸಂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-45-32 (17623)
ಸವಾಚ್ಯೋ ಮಮ ಸಂದೇಶಾದ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ।
ನೋತ್ಕಣಅಠಾ ಫಲ್ಗುನೇ ಕಾರ್ಯಾ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಃ ಶೀಘ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-45-33 (17624)
ನಾಶುದ್ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ನಾಕೃತಾಸ್ತ್ರೇಣ ವಾ ರಣೇ।
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಾದಯೋ ಯುದ್ಧೇ ಶಕ್ಯಾಃ ಪ್ರತಿಸಮಾಸಿತುಂ ॥ 3-45-34 (17625)
ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರೋ ಗುಡಾಕೇಶೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಹಾಮನಾಃ।
ನೃತ್ತವಾದಿತ್ರಗೀತಾನಾಂ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ಪಾರಮೀಯಿವಾನ್ ॥ 3-45-35 (17626)
ಭವಾನಪಿ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈರ್ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತ್ಯರಿಂದಮ ॥ 3-45-36 (17627)
ತೀರ್ಥೇಷ್ವಾಪ್ಲುತ್ಯ ಪುಣ್ಯೇಷು ವಿಪಾಪ್ಮಾ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ರಾಜ್ಯಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯಸಿ ಧರ್ಮೇಣ ಸುಖೀ ವಿಗತಕಲ್ಮಪಃ ॥ 3-45-37 (17628)
ಭವಾಂಶ್ಚೈನಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಪರ್ಯಟಂತಂ ಮಹೀತಲಂ।
ತ್ರಾತುಮರ್ಹತಿ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯ ತಪೋಬಲಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-45-38 (17629)
ಗಿರಿದುರ್ಗೇಷು ಚ ಸದಾ ದೇಶೇಷು ವಿಷಮೇಷು ಚ।
ವಸಂತಿ ರಾಸಾ ರೌದ್ರಾಸ್ತೇಭ್ಯೋರಕ್ಷಾಂ ವಿಧಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-45-39 (17630)
ಏವಮುಕ್ತೇ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಬೀಭತ್ಸುರಪಿ ಲೋಮಶಂ।
ಉವಾಚ ಪ್ರಯತೋ ವಾಕ್ಯಂ ರಕ್ಷೇಥಾಃ ಪಾಂಡುನಂದನಂ ॥ 3-45-40 (17631)
[ಯಥಾ ಗುಪ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜಾ ಚರೇತ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಸತ್ತಮ।
ದಾನಂ ದದ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಚೈವ ತಥಾ ಕುರು ಮಹಾಮುನೇ ॥] 3-45-41 (17632)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-44-42x (1898)
ತಥೇತಿ ಸಂಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಲೋಮಶಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಕಾಮಯ್ಕಂ ವನಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸಮುಪಾಯಾನ್ಮಹೀತಲಂ ॥ 3-45-42 (17633)
ದದರ್ಶ ತತ್ರ ಕೌಂತೇಯಂ ಧರ್ಮರಾಜಮರಿಂದಮಂ।
ತಾಪಸೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚೈವ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವಾರಿತಂ ॥ 3-45-43 (17634)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 45 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-45-25 ದೇವನಿಕಾಯಾಃ ದೇವಸಮೂಹಾಃ। ನಾಲಂ ನ ಸಮರ್ಥಾಃ ॥ 3-45-30 ಪ್ರಬೋಧ್ಯೋ ವಿಜ್ಞಾಪ್ಯಃ ॥ 3-45-31 ತೇಷಾಂ ನಿವಾತಕವಚಾನಾಂ। ಪ್ರತಿಸಮಾಸನೇ ಸಂಕ್ಷೇಪಣೇ ॥ 3-45-35 ಗುಡಾಕೇಶೋಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-45-42 ಸಂಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಾಂಗೀಕೃತ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 046
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.46. ಅಧ್ಯಾಯಃ 046
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಪಾಶುಪತಾಸ್ತ್ರಲಾಭಸ್ವರ್ಲೋಕಗಮನಾದಿಶ್ರವಣೇನ ಪರಿಖಿದ್ಯತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಸಂಜಯಾಗ್ರೇ ಸ್ವಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರತಿ ಪರಿಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-46-0 (17635)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-46-0x (1899)
ಅತ್ಯದ್ಭುತಮಿದಂ ಕರ್ಮ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತತ್ರ ಕಿಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-46-1 (17636)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-46-2x (1900)
ಶಕ್ರಲೋಕಗತಂ ಪಾರ್ಥಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾಽಂಬಿಕಾಸುತಃ।
ದ್ವೈಪಾಯನಾದೃಷಿಶ್ರೇಷ್ಠಾತ್ಸಂಜಯಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-46-2 (17637)
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಸೂತ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಕರ್ಮ ಪಾರ್ಥಸ್ ಧೀಮತಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತವಾಪಿ ವಿದಿತಂ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಸಾರಥೇ ॥ 3-46-3 (17638)
ಪ್ರಮತ್ತೋ ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮೇಷು ಮಂದಾತ್ಮಾ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಃ।
ಮಮ ಪುತ್ರಃ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಘಾತಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-46-4 (17639)
ಯಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮೃತಾ ವಾಚಃ ಸ್ವೈರೇಷ್ವಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪಿ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾದ್ಯೋದ್ಧಾ ಯಸ್ಯ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-46-5 (17640)
ಅಸ್ಯತಃ ಕರ್ಣಿನಾರಾಚಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಾಂಶ್ಚ ಶಿಲಾಶಿತಾನ್।
ನಾರ್ಜುನಸ್ಯಾಗ್ರತಸ್ತಿಷ್ಠೇದಪಿ ಮೃತ್ಯುರ್ಜರಾತಿಗಃ ॥ 3-46-6 (17641)
ಮಮ ಪುತ್ರಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ಮೃತ್ಯುವಶಂಗತಾಃ।
ಯೇಷಾಂ ಯುದ್ಧಂ ದುರಾಧರ್ಷೈಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-46-7 (17642)
ತಸ್ಯೈವ ಚ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯುಧಿ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಃ।
ಅನಿಶಂ ಚಿಂತಯಾನೋಽಪಿ ಯ ಏನಮುದಿಯಾದ್ಯುಧಿ ॥ 3-46-8 (17643)
ದ್ರೋಣಕರ್ಣೌ ಪ್ರತೀಯಾತಾಂ ಯದಿ ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ವಾ ರಣೇ।
ಮಹಾನ್ಸ್ಯಾತ್ಸಂಶಯೋಲೋಕೇ ನ ತು ಪಶ್ಯಾಮಿ ನೋ ಜಯಂ ॥ 3-46-9 (17644)
ಘೃಣೀ ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಮಾದೀ ಚ ಆಚಾರ್ಯಃ ಸ್ಥವಿರೋ ಗುರುಃ।
ಅಮರ್ಷೀ ಬಲವಾನ್ಪಾರ್ಥಃ ಸಂರಂಭೀ ದೃಢವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-46-10 (17645)
ಭವೇತ್ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಸರ್ವಸ್ಯಾಪ್ಯಪರಾಜಿತಂ।
ಸರ್ವೇ ಹ್ಯಸ್ತ್ರವಿದಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮಹದ್ಯಶಃ ॥ 3-46-11 (17646)
ಅಪಿ ಸರ್ವೇಶ್ವರತ್ವಂ ಹಿ ನ ವಾಂಛೇರನ್ಪರಾಜಿತಾಃ।
ವಧೇ ನೂನಂ ಭವೇಚ್ಛಾಂತಿರೇತೇಷಾಂ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ವಾ ॥ 3-46-12 (17647)
ನ ತು ಹಂತಾಽರ್ಜುನಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಜೇತಾ ವಾಽಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಮನ್ಯುಸ್ತಸ್ಯ ಕಥಂ ಶಾಂಯೇನ್ಮಂದಾನ್ಪ್ರತಿ ಸಮುತ್ಥಿತಃ ॥ 3-46-13 (17648)
ತ್ರಿದಶೇಶಸಮೋ ವೀರಃ ಖಾಂಡವೇಽಗ್ನಿಮತರ್ಪಯತ್।
ಜಿಗಾ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ರಾಜಸೂಯೇ ಮಹಾಕ್ರತೌ ॥ 3-46-14 (17649)
ಶೇಷಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಗಿರೇರ್ವಜ್ರೋ ನಿಪತನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಸಂಜಯ।
ನ ತು ಕುರ್ಯುಃ ಶರಾಃ ಶೇಷಂ ಕ್ಷಿಪ್ತಾಸ್ತಾತ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 3-46-15 (17650)
ಯಥಾ ಹಿ ಕಿರಣಾ ಭಾನೋಸ್ತಪಂತೀಹ ಚರಾಚರಂ।
ತಥಾ ಪಾರ್ಥಭುಜೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಶರಾಸ್ತಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಮತ್ಸುತಾನ್ ॥ 3-46-16 (17651)
ಅಪಿ ತದ್ರಥಘೋಷೇಣ ಭಯಾರ್ಥಾ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಃ।
ಪ್ರತಿಭಾತಿ ವಿದೀರ್ಣೇವ ಸರ್ವತೋ ಭಾರತೀ ಚಮೂಃ ॥ 3-46-17 (17652)
ಸಮುದ್ಧರನ್ಪ್ರವಪಂಶ್ಚೈವ ಬಾಣಾನ್
ಸ್ತಾತಾಽಽತತಾಯೀ ಸಮರೇ ಕಿರೀಟಿ।
ಸೃಷ್ಟೋಽಂತಕಃ ಸರ್ವಹರೋ ವಿಧಾತ್ರಾ
ಭವೇದ್ಯಥಾ ತದ್ವದವಾರಣೀಯಃ ॥ 3-46-18 (17653)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 3-46-19x (1901)
ಯದತತ್ಕಥಿತಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯಾ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಪ್ರತಿ।
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ನತು ಮಿಥ್ಯಾ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-46-19 (17654)
ಮನ್ಯುನಾ ಹಿ ಸಮಾವಿಷ್ಟಾಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತ್ವಮಿತೌಜಸಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಭಾಂ ನೀತಾಂ ಧರ್ಮಪತ್ನೀಂ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ ॥ 3-46-20 (17655)
ದುಃಶಾಸನಸ್ಯ ತಾ ವಾಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವೈ ಕಟುಕೋದಯಾಃ।
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಮಹಾರಾಜ ನ ಸ್ವಪ್ಸ್ಯಂತೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 3-46-21 (17656)
ಶ್ರುತಂ ಹಿ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾ ಪಾರ್ಥೇನ ಸಂಯುಗೇ।
ಏಕಾದಶತನುಃ ಸ್ಥಾಣುರ್ಧೇನುಷಾ ಪರಿತೋಷಿತಃ ॥ 3-46-22 (17657)
ಕೈರಾತಂ ವೇಷಮಾಸ್ಥಾಯ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಫಲ್ಗುನಂ।
ಜಿಜ್ಞಾಸುಃ ಸರ್ವದೇವೇಶಃ ಕಪರ್ದೀ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಯಂ ॥ 3-46-23 (17658)
`ಲೇಭೇ ಪಾಶುಪತಂ ಚಾಪಿ ಪರಮಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।'
ತತ್ರೈನಂ ಲೋಕಪಾಲಾಸ್ತೇ ದರ್ಶಯಾಮಾಸುರರ್ಜುನಂ।
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಾಂತಂ ತಪಸಾ ಕೌರವರ್ಷಭಂ ॥ 3-46-24 (17659)
ನೈತದುತ್ಸಹತೇ ಚಾನ್ಯೋ ಲಬ್ಧುಮನ್ಯತ್ರ ಫಲ್ಗುನಾತ್।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದರ್ಶನಮೇತೇಷಾಮೀಶ್ವರಾಣಾಂ ನರೋ ಭುವಿ ॥ 3-46-25 (17660)
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಯೋ ರಾಜನ್ನ ಜೀರ್ಣೋ ಗ್ರಸ್ತಮೂರ್ತಿಮಾನ್।
ಕಸ್ತಮುತ್ಸಹತೇ ವೀರೋ ಯುದ್ಧೇ ಜರಯಿತುಂ ಪುಮಾನ್ ॥ 3-46-26 (17661)
ಆಸಾದಿತಮಿದಂ ಘೋರಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಕರ್ಷದ್ಭಿಃ ಕೋಪಯದ್ಭಿಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-46-27 (17662)
ಯತ್ರ ವಿಸ್ಫುರಮಾಣೌಷ್ಠೋ ಭೀಮಃ ಪ್ರಾಹ ವಚೋಽರ್ಥವತ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನೋರೂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ದರ್ಶಿತಾವುಭೌ ॥ 3-46-28 (17663)
ಊರುಂ ಭೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪಾಪ ಗದಯಾ ವಜ್ರಕಲ್ಪಯಾ।
ತ್ರಯೋದಶಾನಾಂ ವರ್ಷಾಣಾಮಂತೇ ದುರ್ದ್ಯೂತದೇವಿನಃ ॥ 3-46-29 (17664)
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸರ್ವೇಚಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಸರ್ವೇಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದ್ವಾಂಸೋ ದೇವೈರಪಿ ಸುದುರ್ಜಯಾಃ ॥ 3-46-30 (17665)
ಮನ್ಯೇ ಮನ್ಯುಸಮುದ್ಭೂತಾಃ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ಸಂಯುಗೇ।
ಅಂತಂ ಪಾರ್ಥಾಃ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ವೀರ್ಯಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-46-31 (17666)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-46-32x (1902)
ಕಿಂ ಕೃತಂ ಸೂತ ಕರ್ಣೇನ ವದತಾ ಪರುಷಂ ವಚಃ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ವೈರಮೇತಾವದ್ಯತ್ಕೃಷ್ಣಾ ಸಾ ಸಭಾಂ ಗತಾ ॥ 3-46-32 (17667)
ಅಪೀದಾನೀಂ ಮಮ ಸುತಾಸ್ತಿಷ್ಠೇರನ್ಮಂದಚೇತಸಃ।
ಯೇಷಾಂ ಭ್ರಾತಾ ಗುರುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ವಿನಯೇ ನಾವತಿಷ್ಠತೇ ॥ 3-46-33 (17668)
ಮಮಾಪಿ ವಚನಂ ಸೂತ ನ ಶುಶ್ರೂಷತಿ ಮಂದಭಾಕ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಚಕ್ಷುಷಾ ಹೀನಂ ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಮಚೇತಸಂ ॥ 3-46-34 (17669)
ಯೇ ಚಾಸ್ಯ ಸಚಿವಾ ಮಂದಾಃ ಕರ್ಣಸೌಬಲಕಾದಯಃ।
ತೇ ತಸ್ಯ ಭೂಯಸೋ ದೋಷಾನ್ವರ್ಧಯಂತಿ ವಿಚೇತಸಃ ॥ 3-46-35 (17670)
ಸ್ವೈರಂ ಮುಕ್ತಾ ಹ್ಯಪಿ ಶರಾಃ ಪಾರ್ಥೇನಾಮಿತತೇಜಸಾ।
ನಿರ್ದಹೇಯುರ್ಮಮ ಸುತಾನ್ಕಿಂಪುನರ್ಮನ್ಯುನೇರಿತಾಃ ॥ 3-46-36 (17671)
ಪಾರ್ಥಬಾಹುಬಲೋತ್ಸೃಷ್ಟಾ ಮಹಾಚಾಪವಿನಿಃಸೃತಾಃ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಮಂತ್ರಮುದಿತಾಃ ಸಾದಯೇಯುಃ ಸುರಾನಪಿ ॥ 3-46-37 (17672)
ಯಸ್ಯ ಮಂತ್ರೀ ಚ ಗೋಪ್ತಾ ಚ ಸುಹೃಚ್ಚೈವ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಹನಿಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥಃ ಸ ಕಿಂನು ತಸ್ ನ ನಿರ್ಜಿತಂ ॥ 3-46-38 (17673)
ಇದಂ ಹಿ ಸುಮಹಚ್ಚಿತ್ರಮರ್ಜುನಸ್ಯೇಹ ಸಂಜಯ।
ಮಹಾದೇವೇನ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಯತ್ಸಮೇತ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ ॥ 3-46-39 (17674)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಖಾಂಡವೇ ಯತ್ಕೃತಂ ಪುರಾ।
ಫಲ್ಗುನೇನ ಸಹಾಯಾರ್ಥೇ ವಹ್ನೇರ್ದಾಮೋದರೇಣ ಚ ॥ 3-46-40 (17675)
ಸರ್ವಥಾ ನ ಹಿ ಮೇ ಪುತ್ರಾಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯಾಃ ಸಬಾಂಧವಾಃ।
ಕ್ರುದ್ಧೇ ಪಾರ್ಥೇ ಚ ಭೀಮೇ ಚ ವಾಸುದೇವೇ ಚ ಸಾತ್ವತೇ ॥ 3-46-41 (17676)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 46 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-46-5 ಋತಾಃ ಸತ್ಯಾಃ ॥ 3-46-9 ಪ್ರತೀಯಾತಾಂ ಪ್ರತಿಗಚ್ಛೇತಾಂ ॥ 3-46-10 ಧೃಣೀ ದಯಾಲುಃ। ಪ್ರಮಾದೀ ಅನವಹಿತಃ। ಸಂರಂಭೀ ಉದ್ಯಮೀ ॥ 3-46-18 ಪ್ರವಪನ್ ಪ್ರೇರಯನ್। ಸ್ಥಾತಾ ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-46-25 ನೈತದುತ್ಪತ್ಸ್ಯತೇಽನ್ಯೋ ಹಿ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-46-26 ನ ಜೀರ್ಣೋ ನ ಕ್ಷೀಣಃ ॥ 3-46-31 ಅಂತಂ ನಾಶಂ। ಭಾರ್ಯಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-46-33 ವಿನಯೇ ನೀತೌ ॥ 3-46-41 ನಹಿ ಸಂತೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 047
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.47. ಅಧ್ಯಾಯಃ 047
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವನೇ ಭೋಜ್ಯವಸ್ತುಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-47-0 (17677)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-47-0x (1903)
ಯದಿದಂ ಶೋಚಿತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ವೈ ಮುನೇ।
ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯಪಾಂಡವಾನ್ವೀರಾನ್ಸರ್ವಮೇತನ್ನಿರ್ರಥಕಂ ॥ 3-47-1 (17678)
ಕಥಂ ಚ ರಾಜಪುತ್ರಂ ತಮುಪೇಕ್ಷೇತಾಲ್ಪಚೇತಸಂ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ಕೋಪಯಾನಂ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 3-47-2 (17679)
ಕಿಮಾಸೀತ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ವನೇ ಭೋಜನಮುಚ್ಯತಾಂ।
ವನ್ಯಂ ವಾಽಪ್ಯವಾ ಕೃಷ್ಟಮೇತದಾಖ್ಯಾತು ನೋ ಭವಾನ್ ॥ 3-47-3 (17680)
ವೈಂಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-47-4x (1904)
ವಾನೇಯಂ ಚ ಮೃಗಾಂಶ್ಚೈವ ಶುದ್ಧೈರ್ಬಾಣೈರ್ನಿಪಾತಿತಾನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನಿವೇದ್ಯಾಗ್ರಮಭುಂಜತಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-47-4 (17681)
ತಾಂಸ್ತು ಶೂರಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಂಸ್ತದಾ ನಿವಸತೋ ವನೇ।
ಅನ್ವಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜನ್ಸಾಗ್ನಯೋಽನಗ್ನಯಸ್ತಥಾ ॥ 3-47-5 (17682)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ನಾತಕಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ದಶ ಮೋಕ್ಷವಿದಾಂ ತದ್ವದ್ಯಾನ್ಬಿಭರ್ತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-47-6 (17683)
ರುರೂನ್ಕೃಷ್ಣಮೃಗಾಂಶ್ಚೈವ ಮೇಧ್ಯಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಮನೋರಮಾನ್।
ಬಾಣೈರುನ್ಮಥ್ಯ ವಿವಿಧೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-47-7 (17684)
ನ ತತ್ರ ಕಶ್ಚಿದ್ದುರ್ವರ್ಣೋ ವ್ಯಾಧಿತೋ ವಾಽಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಕೃಶೋ ವಾ ದುರ್ಬಲೋ ವಾಽಪಿ ದೀನೋ ಭೀತೋಪಿ ವಾ ಪುನಾಃ ॥ 3-47-8 (17685)
ಪುತ್ರಾನಿವ ಪ್ರಿಯಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಜ್ಞಾತೀನಿವ ಸಹೋದರಾನ್।
ಪುರೋಷ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಧರ್ಮೇರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ। 3-47-9 (17686)
ಪತೀಶ್ಚ ದ್ರೌಪದೀ ಸರ್ವಾಞ್ದ್ವಿಜಾತೀಶ್ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಮಾತೇವ ಭೋಜಯಿತ್ವಾಽಗ್ರೇ ಶಿಷ್ಟಮಾಹಾರಯತ್ತದಾ ॥ 3-47-10 (17687)
ಪ್ರಾಚೀಂ ರಾಜಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಭೀಮಸೇನೋ
ಯಮೌ ಪ್ರತೀಚೀಮಥವಾಽಪ್ಯುದೀಚೀಂ।
ಧನುರ್ಧರಾ ಮಾಂಸಹೇತೋರ್ಮೃಗಾಣಾಂ
ಕ್ಷಯಂ ಚಕ್ರುರ್ನಿತ್ಯಮೇವೋಪಗಂಯ ॥ 3-47-11 (17688)
ತಥಾ ತೇಷಾಂ ಕವಸತಾಂ ಕಾಂಯಕೇ ವೈ
ವಿಹೀನಾನಾಮರ್ಜುನೇನೋತ್ಸುಕಾನಾಂ।
ಪಂಚೈವ ವರ್ಷಾಣಿ ತಥಾ ವ್ಯತೀಯು-
ರಥೀಯತಾಂ ಜಪತಾಂ ಜುಹ್ವತಾಂ ಚ ॥ 3-47-12 (17689)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 47 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-47-3 ಕೃಷ್ಟಂ ಕರ್ಷಣಜಂ ಗ್ರಾಂಯಧಾನ್ಯಂ ॥ 3-47-4 ಶುದ್ಧೈರ್ವಿಷಾಲಿಪ್ತೈಃ। ಆನೇಯಂ ವನಭವಂ ॥ 3-47-5 ಅನಗ್ನಯಃ ಪರಿವ್ರಾಜಕಾಃ ॥ 3-47-10 ಆಹಾರಯತ್ ಆಹಾರಂ ಕೃತವತೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 048
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.48. ಅಧ್ಯಾಯಃ 048
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಸಂಜಯಾಗ್ರೇ ಪಾಂಡವಪರಾಕ್ರಮಸ್ಮರಣೇನ ಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರತಿ ಪರಿಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥ ಸಂಜಯೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಚಾರಮುಸ್ವಾತ್ ಪಾಂಡವದಿದೃಕ್ಷಯಾ ವನಂ ಗತಾನಾಂ ಕೃಷ್ಣಾದೀನಾಂ ದುರ್ಯೋಧನಾದಿವಧಪ್ರತಿಜ್ಞಾಶ್ರವಣಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-48-0 (17690)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-48-0x (1905)
ತೇಷಾಂ ತಚ್ಚರಿತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮನುಷ್ಯಾತೀತಮದ್ಭುತಂ।
ಚಿಂತಾಶೋಕಪರೀತಾತ್ಮಾ ಮನ್ಯುನಾಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-48-1 (17691)
ದೀರ್ಘಮುಷ್ಣಂ ಚ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಂಬಿಕಾಸುತಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಂಜಯಂ ಸೂತಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-48-2 (17692)
ನ ರಾತ್ರೌ ನ ದಿವಾ ಸೂತ ಶಾಂತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋಮಿ ವೈಕ್ಷಣಂ।
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ದುರ್ಣಯಂ ಘೋರಮತೀತಂ ದ್ಯೂತಜಂ ಹಿ ತತ್ ॥ 3-48-3 (17693)
ತೇಷಾಮಸಹ್ಯವೀರ್ಯಾಣಾಂ ಶೌರ್ಯಂ ಧೈರ್ಯಂ ಧೃತಿಂ ಪರಾಂ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮನುರಾಗಂ ಚ ಭ್ರಾತೄಣಾಮತಿಮಾನುಷಂ ॥ 3-48-4 (17694)
ದೇವಪುತ್ರೌ ಮಹಾಭಾಗೌ ದೇವರಾಜಸಮದ್ಯುತೀ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಪಾಂಡವೌ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದೌ ॥ 3-48-5 (17695)
ದೃಢಾಯುಧೌ ದೂರಪಾತೌ ಯುದ್ಧೇ ಚ ಕೃತನಿಶ್ಚಯೌ।
ಶೀಘ್ರಹಸ್ತೌ ದೃಢಕ್ರೋಧೌ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತೌ ರಥೇ ಸ್ಥಿತೌ ॥ 3-48-6 (17696)
ಭೀಮಾರ್ಜುನೌ ಪುರೋಧಾಯ ಯದಾ ತೌ ರಣಮೂರ್ಧನಿ।
ಸ್ಥಾಸ್ಯೇತೇ ಸಿಂಹವಿಕ್ರಾಂತಾವಶ್ವಿನಾವಿವ ದುಃಸಹೌ ॥ 3-48-7 (17697)
ನಿಃಶೇಷಮಿಹ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಮ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಜಯ ॥ 3-48-8 (17698)
ತೌ ಹ್ಯಪ್ರತಿರಥೌ ಯುದ್ಧೇ ದೇವಪುತ್ರೌ ಮಹಾರಥೌ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಸ್ತಂ ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ನ ಕ್ಷಂಸ್ಯೇತೇಽತ್ಯಮರ್ಷಿಣೌ ॥ 3-48-9 (17699)
ವೃಷ್ಣಯೋಽಥ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಚಾಲಾ ವಾ ಮಹೌಜಸಃ।
ಯುಧಿ ಸತ್ಯಾಭಿಸಂಧೇನ ವಾಸುದೇವೇನ ರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಪ್ರಧಕ್ಷ್ಯಂತಿ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮಮ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 3-48-10 (17700)
ರಾಮಕೃಷ್ಣಪ್ರಣೀತಾನಾಂ ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ಸೂತನಂದನ।
ನ ಶಕ್ಯಃ ಸಹಿತುಂ ವೇಗಃ ಪರ್ವತೈರಪಿ ದುಃಸಹಃ ॥ 3-48-11 (17701)
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಶೈಕ್ಯಯಾ ವೀರಘಾತಿನ್ಯಾ ಗದಯಾ ವಿಚರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-48-12 (17702)
ತಥಾ ಗಾಂಡೀವನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ।
ಗದಾವೇಗಂ ಚ ಭೀಮಸ್ಯ ನಾಲಂ ಸೋಢುಂ ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 3-48-13 (17703)
ತತೋಽಹಂ ಸುಹೃದಾಂ ವಾಚೋ ದುರ್ಯೋಧನವಶಾನುಗಃ।
ಸ್ಮರಣೀಯಾಃ ಸ್ಮರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಯಾ ಯಾ ನ ಕೃತಾಃ ಪುರಾ ॥ 3-48-14 (17704)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 3-48-15x (1906)
ವ್ಯತಿಕ್ರಮೋಽಯಂ ಸುಮಹಾಂಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ನುಪೇಕ್ಷಿತಃ।
ಸಮರ್ಥೇನಾಪಿ ಯನ್ಮೋಹಾತ್ಪುತ್ರಸ್ತೇ ನ ನಿವಾರಿತಃ ॥ 3-48-15 (17705)
ಶ್ರುತ್ವಾಽಯಂ ನಿರ್ಜಿತಾಂದ್ಯೂತೇ ಪಾಂಡವಾನ್ಮಧುಸೂದನಃ।
ತ್ವರಿತಃ ಕಾಮಯ್ಕೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸಮಭಾವಯದಚ್ಯುತಃ ॥ 3-48-16 (17706)
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ತಥಾ ಪುತ್ರಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಪುರೋಗಮಾಃ।
ವಿರಾಟೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಕೇಕಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-48-17 (17707)
ತೈಶ್ಚ ಯತ್ಕಥಿತಂ ರಾಜಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಾನ್ಪರಾಜಿತಾನ್।
ಚಾರೇಣ ವಿದಿತಂ ಸರ್ವಂ ತನ್ಮಯಾ ವೇದಿತಂ ಚ ತೇ ॥ 3-48-18 (17708)
ಸಮಾಗಂಯ ವೃತಸ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವೈರ್ಮಧುಸೂದನಃ।
ಸಾರಥ್ಯೇ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯಾಜೌ ತಥೇತ್ಯಾಹ ಚ ತಾನ್ಹರಿಃ ॥ 3-48-19 (17709)
ಅಮರ್ಷಿತೋ ಹಿ ಕೃಷ್ಣೋಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಾಂಸ್ತದಾ ಗತಾನ್।
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೋತ್ತರಾಸಂಗಾನಬ್ರವೀಚ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-48-20 (17710)
ಯಾ ಸಾ ಸಮೃದ್ಧಿಃ ಪಾರ್ಥಾನಾಮಿಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥೇ ಬಭೂವ ಹ।
ರಾಜಸೂಯೇ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ನೃಪೈರನ್ಯೈಃ ಸುದುರ್ಲಭಾ ॥ 3-48-21 (17711)
ಯತ್ರಸರ್ವಾನ್ಮಹೀಪಾಲಾಞ್ಶಸ್ತ್ರತೇಜೋಭಯಾರ್ದಿತಾನ್।
ಸವಂಗಾಂಗಾನ್ಸಪೌಂಡ್ರೌಢ್ರಾನ್ಸಚೋಲದ್ರವಿಡಾಂಧ್ರಕಾನ್ ॥ 3-48-22 (17712)
ಸಾಗರಾನೂಪಕಾಂಶ್ಚೈವ ಯೇ ಚ ಪತ್ತನವಾಸಿನಃ।
ಸಿಂಹಲಾನ್ಬರ್ಬರಾನ್ಂಲೇಚ್ಛಾನ್ಯೇ ಚ ಲಂಕಾನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-48-23 (17713)
ಪಶ್ಚಿಮಾನಿ ಚರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಶತಶಃ ಸಾಗರಾಂತಿಕಾನ್।
ಪಹ್ಲವಾಂದರದಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕಿರಾತಾನ್ಯವನಾಞ್ಶಕಾನ್ ॥ 3-48-24 (17714)
ಹಾರಹೂಣಾಂಶ್ಚ ಚೀನಾಂಶ್ಚ ತುಷಾರಾನ್ಸೈಂಧವಾಂಸ್ತಥಾ।
ಜಾಗುಡಾನ್ರಾಮಠಾನ್ಮುಂಡಾನ್ಸ್ತ್ರೀರಾಜ್ಯಮಥ ತಂಗಣಾನ್ ॥ 3-48-25 (17715)
ಕೇಕಯಾನ್ಮಾಲವಾಂಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಕಾಶ್ಮೀರಕಾನಪಿ।
ಅದ್ರಾಕ್ಷಮಹಮಾಹೂತಾನ್ಯಜ್ಞೇ ತೇ ಪರಿವೇಷಕಾನ್ ॥ 3-48-26 (17716)
ಸಾ ತೇ ಸಮೃದ್ಧಿರ್ಯೈರಾತ್ತಾ ಚಪಲಾ ಪ್ರತಿಸಾರಿಣೀ।
ಆದಾಯ ಜೀವಿತಂ ತೇಷಾಮಾಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ತಾಮಹಂ ॥ 3-48-27 (17717)
ರಾಮೇಣ ಸಹ ಕೌರವ್ಯ ಭೀಮಾರ್ಜುನವಯೈಸ್ತಥಾ।
ಅಕ್ರೂರಗದಸಾಂಬೈಶ್ಚ ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನಾಹುಕೇನ ಚ ॥ 3-48-28 (17718)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇನ ವೀರೇಣ ಶಿಶುಪಾಲಾತ್ಮಜೇನ ಚ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ರಣೇ ಹತ್ವಾ ಸದ್ಯಃ ಕರ್ಣಂ ಚ ಭಾರತ।
ದುಃಶಾಸನಂ ಸೌಬಲೇಯಂ ಯಶ್ಚಾನ್ಯಃ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯತಿ ॥ 3-48-29 (17719)
ತತಸ್ತ್ವಂ ಹಾಸ್ತಿನಪುರೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ವಸನ್।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೀಂ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ ॥ 3-48-30 (17720)
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ತಸ್ಮಿನ್ವೀರಸಮಾಗಮೇ।
ಶೃಣ್ವತ್ಸ್ವೇತೇಷು ವೀರೇಷು ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖೇಷು ಚ ॥ 3-48-31 (17721)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ತೇ ವಾಚಮಿಮಾಂ ಸತ್ಯಾಂ ಜನಾರ್ದನ।
ಅಮಿತ್ರಾನ್ಮೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಾನುಬಂಧಾನ್ಹನಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-48-32 (17722)
ವರ್ಷಾತ್ರಯೋದಶಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಸತ್ಯಂ ಮಾಂ ಕುರು ಕೇಶವ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತೋ ವನೇ ವಾಸೋ ರಾಜ್ಞಾಂಮಧ್ಯೇ ಮಯಾ ಹ್ಯಯಂ ॥ 3-48-33 (17723)
ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ವಚನಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಸಭಾಸದಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಪುರೋಗಾಸ್ತೇ ಸಮಯಾಮಾಸುರ಼ಂಜಸಾ ॥ 3-48-34 (17724)
ಕೇಶವಂ ಮಧುರೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಕಾಲಯುಕ್ತೈರಮರ್ಷಿತಂ।
ಪಾಂಚಾಲೀಂ ಪ್ರಾಹುರಕ್ಲಿಷ್ಟಾಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಶೃಣ್ವತಃ ॥ 3-48-35 (17725)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ಕ್ರೋಧಾದ್ದೇವಿ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯತಿ ಜೀವಿತಂ।
ಪ್ರತಿಜಾನೀಮ ತೇ ಸತ್ಯಂ ಮಾ ಶುಚೋ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 3-48-36 (17726)
ಯೇ ಸ್ಮ ತೇ ಕುರವಃ ಕೃಷ್ಣೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಹಸಂಸ್ತದಾ।
ಮಾಂಸಾನಿ ತೇಷಾಂ ಖಾದಂತೋ ಹರಿಷ್ಯಂತಿ ವೃಕದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-48-37 (17727)
ಪಾಸ್ಯಂತಿ ರುಧಿರಂ ತೇಷಾಂ ಗೃಧ್ರಾ ಗೋಮಾಯವಸ್ತಥಾ।
ಉತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಕರ್ಷಂತೋ ಯೈಃ ಕೃಷ್ಟಾಽಸಿ ಸಭಾತಲೇ ॥ 3-48-38 (17728)
ತೇಷಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಪಾಂಚಾಲಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ಕ್ರವ್ಯಾದೈಃ ಕೃಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ಚಾಸಕೃತ್ ॥ 3-48-39 (17729)
ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾಽಸಿಯೈಸ್ತತ್ರಯೈಶ್ಚಾಸಿ ಸಮುಪೇಕ್ಷಿತಾ।
ತೇಷಾಮುತ್ಕೃತ್ತಶಿರಸಾಂ ಭೂಮಿಃ ಪಾಸ್ಯತಿ ಶೋಣಿತಂ ॥ 3-48-40 (17730)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ವಾಚಸ್ತ ಊಚುಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಸರ್ವೇತೇಜಸ್ವಿನಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವೇಚಾಹತಲಕ್ಷಣಾಃ ॥ 3-48-41 (17731)
ತೇ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ವೃತಾವರ್ಷಾದೂರ್ಧ್ವಂ ತ್ರಯೋದಶಾತ್।
ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯೋಪಯಾಸ್ಯಂತಿ ವಾಸುದೇವಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-48-42 (17732)
ರಾಮಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ಧನಂಜಯಶ್ಚ
ಪ್ರದ್ಯುಂನಸಾಂಬೌ ಯುಯುಧಾನಭೀಮೌ।
ಮಾದ್ರೀಸುತೌ ಕೇಕಯರಾಜಪುತ್ರಾಃ
ಪಾಂಚಾಲಪುತ್ರಾಃ ಸಹ ಮತ್ಸ್ಯರಾಜ್ಞಾ ॥ 3-48-43 (17733)
ಏತಾನ್ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕವೀರಾನಜೇಯಾ-
ನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ಸಾನುಬಂಧಾನ್ಸಸೈನ್ಯಾನ್।
ಕೋ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ಸಮರೇಽಭ್ಯುದೀಯಾ-
ತ್ಕ್ರುದ್ಧಾನ್ಸಿಂಹಾನ್ಕೇಸರಿಣೋ ಯಥೈವ ॥ 3-48-44 (17734)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-48-45x (1907)
ಯನ್ಮಾಽಬ್ರವೀದ್ವಿದುರೋ ದ್ಯೂತಕಾಲೇ
ತ್ವಂ ಪಾಂಡವಾಂಜೇಷಯ್ಸಿ ಚೇನ್ನರೇಂದ್ರ।
ಧ್ರುವಂ ಕುರೂಣಾಮಯಮಂತಕಾಲೋ
ಮಹಾಭಯೋ ಭವಿತಾ ಶೋಣಿತೌಧಃ ॥ 3-48-45 (17735)
ಮನ್ಯೇ ಯಥಾ ತದ್ಭವಿತೇತಿ ಸೂತ
ಯಥಾ ಕ್ಷತ್ತಾ ಪ್ರಾಹ ವಚಃ ಪುರಾ ಮಾಂ।
ಅಸಂಶಯಂ ಭವಿತಾ ಯುದ್ಧಮೇತ-
ದ್ಗತೇ ಕಾಲೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ॥ 3-48-46 (17736)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಇಂದ್ರಲೋಕಾಭಿಗಮನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 48 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-48-9 ನ ಕ್ಷಂಸ್ಯೇತೇ ಕ್ಷಮಾಂ ನ ಕರಿಷ್ತಃ ॥ 3-48-11 ಸಹಿತುಂ ಸೋಢುಂ ॥ 3-48-12 ಶೈಕ್ಯಯಾ ಶಿಕ್ಯಸ್ಥಯಾ ಭೂಮಿಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪಾತಾಲಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯತೀತಿ ಭಯಾದಂತರಿಕ್ಷೇ ಏವ ಧೃತಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-48-27 ಪ್ರತಿಸಾರಿಣೀ ಪ್ರತೀಪಂ ಸರತೀತಿ ನೀಚಾನುಗಾಮಿನೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಆಹಾರೇಷ್ಯಾಮಿ ಇದಾನೀಮೇವೇತಿ ಶೇಷಃ। ಅತಏವ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸತ್ಯಂ ಮಾಂ ಕುರ್ವಿತಿ ॥ 3-48-34 ಸಮಯಾಮಾಸುಃ ಸಮಂ ಯುಕ್ತಮಿತ್ಯಾಚಖ್ಯುಃ। ಸಮಶಬ್ದಾತ್ತದಾಚಷ್ಟ ಇತಿ ಣಿಚ್ ಲಿಟಿ ಆಂ ॥ 3-48-43 ಯುಯುಧಾನಃ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ॥ 3-48-44 ಕೇಸರಿಣಃ ಕ್ರೋಧೇನೋಚ್ಛ್ರಿತಸಟಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 049
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.49. ಅಧ್ಯಾಯಃ 049
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಂವಾದಸಮಯೇ ಬೃಹದಶ್ವಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬೃಹದಶ್ವೇನ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-49-0 (17737)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-49-0x (1908)
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋರ್ಗತೇ ಪಾರ್ಥೇ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪ್ರಭೃತಯಃ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-49-1 (17738)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-49-2x (1909)
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋರ್ಗತೇ ಪಾರ್ಥೇ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ನ್ಯವಸನ್ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಕಾಂಯಕೇ ಭರತರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-49-2 (17739)
ತತಃ ಕದಾಚಿದೇಕಾಂತೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ಮೃದುಶಾದ್ವಲೇ।
ದುಃಖಾರ್ತಾ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಾ ನಿಷೇದುಃ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-49-3 (17740)
ಧನಂಜಯಂ ಶೋಚಮಾನಾಃ ಸಾಶ್ರುಕಂಠಾಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ।
ತದ್ವಿಯೋಗಾರ್ದಿತಾನ್ಸರ್ವಾಞ್ಶೋಕಃ ಸಮಭಿಪುಪ್ಲುವೇ ॥ 3-49-4 (17741)
ಧನಂಜಯವಿಯೋಗಾಚ್ಚ ರಾಜ್ಯಭ್ರಂಶಾಚ್ಚ ದುಃಖಿತಾಃ।
ಅಥ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಭಾಷತ ॥ 3-49-5 (17742)
ನಿದೇಶಾತ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಗತೋಽಸೌ ಭರತರ್ಷಭಃ।
ಅರ್ಜುನಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಣಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 3-49-6 (17743)
ಯಸ್ಮಿನ್ವಿನಷ್ಟೇ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಸಹ ಪುತ್ರೈಸ್ತಥಾ ವಯಂ।
ಸಾತ್ಯಕಿರ್ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವಿನಶ್ಯೇಯುರ್ನ ಸಂಶಯಾಃ ॥ 3-49-7 (17744)
ಯೋಸೌ ಗಚ್ಛತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಬಹೂನ್ಕ್ಲೇಶಾನ್ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಭವನ್ನಿಯೋಗಾದ್ಬೀಭತ್ಸುಸ್ತತೋ ದುಃಖತರಂ ನು ಕಿಂ ॥ 3-49-8 (17745)
ಯಸ್ಯ ಬಾಹೂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವಯಂ ಸರ್ವೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಮನ್ಯಾಮಹೇ ಜಿತಾನಾಜೌ ಪರಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ಚ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-49-9 (17746)
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾದ್ಧಿ ವಯಂ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಧನುಷ್ಮತಃ।
`ಜಿತಾನ್ಮನ್ಯಾಮಹೇ ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ಸಸೌಬಲಾನ್ ॥ 3-49-10 (17747)
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾನ್ನ ಮಯಾ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಬಲಾಃ'।
ನೀತಾ ಲೋಕಮಮುಂ ಸರ್ವೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಸಸೌಬಲಾಃ ॥ 3-49-11 (17748)
ತೇವಯಂ ಬಾಹುಬಲಿನಃ ಕ್ರೋಧಮುತ್ಥಿತಮಾತ್ಮನಃ।
ಸಹಾಮಹೇ ಭವನ್ಮೂಲಂ ವಾಸುದೇವೇನ ಪಾಲಿತಾಃ ॥ 3-49-12 (17749)
ಮಯಾ ಹಿ ಸಹ ಕೃಷ್ಣೇನ ಹತ್ವಾ ಕರ್ಣಮುಖಾನ್ಪರಾನ್।
ಸ್ವಬಾಹುವಿಜಿತಾಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪ್ರಶಾಧೀನಾಂ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 3-49-13 (17750)
ಭತೋ ದ್ಯೂತದೋಷೇಣ ಸರ್ವೇವಯಮುಪಪ್ಲುತಾಃ।
ಅಹೀನಪೌರುಷಾ ರಾಜನ್ಬಲಿಭಿರ್ಬಲವತ್ತರಾಃ ॥ 3-49-14 (17751)
ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಧರ್ಮಂ ಮಹಾರಾಜ ತ್ವಮವೇಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಗ ಹಿಧರ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿಯಸ್ಯ ವನಾಶ್ರಯಃ ॥ 3-49-15 (17752)
ರಾಜ್ಯಮೇವ ಪರಂಧರ್ಮಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ಸ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮವಿದ್ರಾಜನ್ಮಾಧರ್ಂಯಾನ್ನೀನಶಃ ಪಥಃ ॥ 3-49-16 (17753)
ಪ್ರಾಗ್ದ್ವಾದಶ ಸಮಾ ರಾಜಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ನಿಹನ್ಮಹಿ।
ನಿವರ್ತ್ಯ ಚ ವನಾತ್ಪಾರ್ಥಮಾನಾಯ್ಯ ಚ ಜನಾರ್ದನಂ ॥ 3-49-17 (17754)
ವ್ಯೂಢಾನೀಕಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಜವೇನೈವ ಮಹಾಹವೇ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನಮುಂ ಲೋಕಂ ಗಮಯಾಮ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-49-18 (17755)
ಸರ್ವಾನಹಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಸಸೌಬಲಾನ್।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಚ ಕರ್ಣಂ ಚ ಯೋ ವಾಽನ್ಯಃ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯತೇ ॥ 3-49-19 (17756)
ಮಯಾ ಪ್ರಶಮಿತೇ ಪಶ್ಚಾತ್ತ್ವಮೇಷ್ಯಸಿ ವನಂ ಪುನಃ।
ಏವಂ ಕೃತೇ ನ ತೇ ದೋಷೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-49-20 (17757)
ಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಸ್ತಾತ ಕೃತಂಪಾಪಮರಿಂದಮ।
ಅವಧೂಯ ಮಹಾರಾಜಗಚ್ಛೇಮ ಸ್ವರ್ಗಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-49-21 (17758)
ಏವಮೇತದ್ಭವೇದ್ರಾಜನ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಬಾಲಿಶಃ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಃ ಸ್ಯಾದ್ಭವಾಂಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ ॥ 3-49-22 (17759)
ನಿಕೃತ್ಯಾ ನಿಕೃತಿಪ್ರತ್ರಾ ಹಂತವ್ಯಾ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ನ ಹಿ ನೈಕೃತಿಕಂ ಹತ್ವಾ ನಿಕೃತ್ಯಾ ಪಾಪಮುಚ್ಯತೇ।
ತಥಾ ಭಾರತ ಧರ್ಮೇಷು ಧರ್ಮಜ್ಞೈರಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-49-23 (17760)
ಅಹೋರಾತ್ರಂ ಮಹಾರಾಜ ತುಲ್ಯಂ ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಹ।
ತಥೈವ ವೇದವಚನಂ ಶ್ರೂಯತೇ ನಿತ್ಯದಾ ವಿಭೋ।
ಸಂವತ್ಸರೋ ಮಹಾರಾಜ ಪೂರ್ಣೋ ಭವತಿ ಕೃಚ್ಛ್ರತಃ ॥ 3-49-24 (17761)
ಯದಿ ವೇದಾಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೇ ದಿವಸಾದೂರ್ಧ್ವಮಚ್ಯುತ।
ತಯೋದಶಾದಿತಃ ಕಾಲೋ ಜ್ಞಾಯತಾಂ ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-49-25 (17762)
ಕಾಲೋ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಹಂತುಂ ಸಾನುಬಂಧಮರಿಂದಮ।
ಏಕಾಗ್ರಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಪುರಾ ರಾಜನ್ಕರೋತಿ ಸಃ ॥ 3-49-26 (17763)
ದ್ಯೂತಪ್ರಿಯೇಣ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಥಾ ತದ್ಭವತಾ ಕೃತಂ।
ಪ್ರಾಯೇಣಾಜ್ಞಾತಚ್ರಯಾಯಾಂ ವಯಂ ಸರ್ವೇನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-49-27 (17764)
ನ ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಯತ್ರ ಸೋಽಸ್ಮಾನ್ಸುದುರ್ಜನಃ।
ನ ವಿಜ್ಞಾಸ್ಯತಿ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಚಾರೈರಿತಿ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-49-28 (17765)
ಅಧಿಗಂಯ ಚ ಸರ್ವಾನ್ನೋ ವನವಾಸಮಿಮಂ ತತಃ।
ಪ್ರವ್ರಾಜಯಿಷ್ಯತಿಪುನರ್ನಿಕೃತ್ಯಾಽಧಮಪೂರುಷಃ।
ಯದ್ಯಸ್ಮಾನಭಿಗಚ್ಛೇತ ಪಾಪಃ ಸ ಹಿ ಕಥಂಚನ ॥ 3-49-29 (17766)
ಅಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಮುತ್ತೀರ್ಣಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪುನರಾಹ್ವಯೇತ್।
ದ್ಯೂತೇನ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪುನರ್ಯುದ್ಧಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-49-30 (17767)
ಭವಾಂಶ್ಚ ಪುನರಾಹೂತೋ ದ್ಯೂತೇನೈವಾಪನೇಷ್ಯತಿ।
ಸ ತಥಾಽಕ್ಷೇಷು ಕುಶಲೋ ನಿಶ್ಚಿತೋ ಗತಚೇತನಃ ॥ 3-49-31 (17768)
ಚರಿಷ್ಯಸಿ ಮಹಾರಾಜ ವನೇಷು ವಸತೀಃ ಪುನಃ ॥ 3-49-32 (17769)
ಯದ್ಯಸ್ಮಾನ್ಸುಮಹಾರಾಜ ಕೃಪಣಾನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಯಾವಜ್ಜೀವಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ವೇದಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೋ ಹಂತವ್ಯ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-49-33 (17770)
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾ ಗತ್ವಾಯಾವಚ್ಛಕ್ತಿ ಸುಯೋಧನಂ।
ಯಥೈವ ಕಕ್ಷಮುತ್ಸೃಷ್ಟೋ ದಹೇದನಿಲಸಾರಥಿಃ।
ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ತಥಾ ಮಂದಮನುಜಾನಾತು ಮೇ ಭವಾನ್ ॥ 3-49-34 (17771)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-49-35x (1910)
ಏವಂ ಬ್ರುವಾಣಂ ಭೀಮಂ ತು ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಉವಾಚ ಸಾಂತ್ವಯನ್ರಾಜಾ ಮೂರ್ಂಧ್ಯುಪಾಘ್ರಾಯ ಪಾಂಡವಂ ॥ 3-49-35 (17772)
ಅಸಶಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಹನಿಷ್ಯಸಿ ಸುಯೋಧನಂ।
ವರ್ಷಾತ್ರಯೋದಶಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಸಹ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 3-49-36 (17773)
ಯತ್ತ್ವಮಾಭಾಷಸೇ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಅನೃತಂ ನತ್ಸಹೇ ವಕ್ತುಂ ನ ಹ್ಯೇತನ್ಮಯಿ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-49-37 (17774)
ಅಂತರೇಣಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ನಿಕೃತಿಂಪಾಪನಿಶ್ಚಯಂ।
ಹಂತಾ ತ್ವಮಸಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ಸಾನುಬಂಧಂ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 3-49-38 (17775)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ಭೀಮಂ ತು ಧರ್ಮರಾಜೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಭಾಗೋ ಬೃಹದಶ್ವೋ ಮಹಾನೃಷಿಃ ॥ 3-49-39 (17776)
ತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರವನ್ಮಧುಪರ್ಕೇಣ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮರಾಟ್ ॥ 3-49-40 (17777)
ಆಶ್ವಸ್ತಂ ಚೈನಮಾಸೀನಮುಪಾಸನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕೃಪಣಂ ಬಹ್ವಭಾಷತ ॥ 3-49-41 (17778)
ಅಕ್ಷದ್ಯೂತೇ ಚ ಭಗವಂಧನಂ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಮೇ ಹೃತಂ।
ಆಹೂಯ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೈಃ ಕಿತವೈರಕ್ಷಕೋವಿದೈಃ ॥ 3-49-42 (17779)
ಅನಕ್ಷಜ್ಞಸ್ಯ ಹಿ ಸತೋ ನಿಕೃತ್ಯಾ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯೈಃ।
ಭಾರ್ಯಾ ಚ ಮೇ ಸಭಾಂ ನೀತಾ ಪ್ರಾಣೇಭ್ಯೋಪಿ ಗರೀಯಸೀ ॥ 3-49-43 (17780)
ಪುನರ್ದ್ಯೂತೇನ ಮಾಂ ಜಿತ್ವಾ ವನವಾಸಾಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ಪ್ರಾವ್ರಾಜಯನ್ಮಂಹಾರಣ್ಯಮಜಿನೈಃ ಪರಿವಾರಿತಂ ॥ 3-49-44 (17781)
ಅಹಂ ವನೇ ದುರ್ವಸತೀರ್ವಸನ್ಪರಮದುಃಖಿತಃ।
ಅಕ್ಷದ್ಯೂತಾಭಿಷಂಗೇಣ ಗಿರಃ ಶೃಣ್ವನ್ಸುದಾರುಣಾಃ ॥ 3-49-45 (17782)
ಆರ್ತಾನಾಂ ಸುಹೃದಾಂ ವಾಚೋ ದ್ಯೂತಪ್ರಭೃತಿ ಶಂಸತಾಂ।
ಅಹಂ ಹೃದಿ ಶ್ರಿತಾಃ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಸರ್ವರಾತ್ರೀರ್ವಿಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-49-46 (17783)
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ವಯಮಾಯತ್ತಾಃ ಸದಾ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಿ।
`ಸ ಚೇಂದ್ರಲೋಕಂ ಗತವಾನಸ್ತ್ರಹೇತೋರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥' 3-49-47 (17784)
ವಿನಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ತೇನ ಗತಸತ್ವ ಇವಾಸ್ಮಹೇ।
ಕದಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಬೀಭತ್ಸುಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಪುನರಾಗತಂ ॥ 3-49-48 (17785)
`ಇತಿ ಸರ್ವೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಚಿಂತಯಾನಾ ಧನಂಜಯಂ।
ಅನೇನ ತು ವಿಷಣ್ಣೋಽಹಂ ಕಾರಣೇನ ಸಹಾನುಜಃ ॥ 3-49-49 (17786)
ವನವಾಸಾನ್ನಿವೃತ್ತಂ ಮಾಂ ಪುನಸ್ತೇ ಪಾಪಬುದ್ಧಯಃ।
ಜಾನಂತಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾ ವೈ ದೇವನೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ದ್ಯೂತೇನೈವಾಹ್ವಯಿಷ್ಯಂತಿ ಬಲಾದಕ್ಷೇಷು ತದ್ವಿದಃ ॥ 3-49-50 (17787)
ಆಹೂತಶ್ಚ ಪುನರ್ದ್ಯೂತೇ ನಾಸ್ಮಿ ಶಕ್ತೋ ನಿವರ್ತಿತುಂ।
ಪಣೇ ಚ ಮಮ ನಾತ್ಯರ್ಥಂ ವಸು ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-49-51 (17788)
ಏತತ್ಸರ್ವಮನುಧ್ಯಾಯಂಶ್ಚಿಂತಯಾನೋ ದಿವಾನಿಶಂ।
ನ ಮತ್ತೋ ದುಃಖಿತತರಃ ಪುಮಾನಸ್ತೀಹ ಕಶ್ಚನ' ॥ 3-49-52 (17789)
ನಾಸ್ತಿ ರಾಜಾ ಮಯಾ ಕಶ್ಚಿದಲ್ಪಭಾಗ್ಯತರೋ ಭುವಿ।
ಭವತಾ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋ ವಾ ಶ್ರುತಪೂರ್ವೋಪಿ ವಾ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಮತ್ತೋ ದುಃಖಿತತರಃ ಪುಮಾನಸ್ತೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 3-49-53 (17790)
`ಏವಂ ಬ್ರುವಂತಂ ದುಃಖಾರ್ತಮುವಾಚ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಶೋಕಂ ವ್ಯಪನುದನ್ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 3-49-54 (17791)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-49-55x (1911)
ನ ವಿಷಾದೇ ಮನಃ ತ್ವಯಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂವರ।
ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ ಬೀಭತ್ಸುರಮಿತ್ರಾಂಶ್ಚ ವಿಜೇಷ್ಯತೇ' ॥ 3-49-55 (17792)
ಯದ್ಬ್ರವೀಷಿ ಮಹಾರಾಜ ನ ಮತ್ತೋ ವಿದ್ತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಅಲ್ಪಭಾಗ್ಯತರಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುಮಾನಸ್ತೀತಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-49-56 (17793)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯದಿ ಶುಶ್ರೂಷಸೇಽನಘ।
ಯಸ್ತ್ವತ್ತೋ ದುಃಖಿತತರೋ ರಾಜಾಽಽಸೀತ್ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-49-57 (17794)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-49-58x (1912)
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನಿತಿ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪಾರ್ಥಿವಂ ॥ 3-49-58 (17795)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-49-59x (1913)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತಃ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಚ್ಯುತ।
ಯಸ್ತ್ವತ್ತೋ ದುಃಖಿತತರೋ ರಾಜಾಽಽಸೀತ್ಪೃಥಿವೋಪತೇ ॥ 3-49-59 (17796)
ನಿಷಧೇಷು ಮಹೀಪಾಲೋ ವೀರಸೇನ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ।
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಭವನ್ನಾಂನಾ ನಲೋ ಧರ್ಮಾರ್ತಕೋವಿದಃ ॥ 3-49-60 (17797)
ಸ ನಿಕೃತ್ಯಾಜತೋ ರಾಜಾ ಪುಷ್ಕರೇಣೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ವನವಾಸಂ ಸುದುಃಖಾರ್ತೋ ಭಾರ್ಯಯಾ ನ್ಯವಸತ್ಸಹ ॥ 3-49-61 (17798)
ನ ತಸ್ಯ ದಾಸಾ ನ ರಥೋ ನ ಭ್ರಾತಾ ನ ಚ ಭಾಂಧವಾಃ।
ವನೇ ನಿವಸತೋ ರಾಜನ್ನಶ್ರೂಯಂತ ಕದಾಚನ ॥ 3-49-62 (17799)
ಭವಾನ್ಹಿ ಸಂವೃತೋ ವೀರೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ದೇವಸಂಮಿತೈಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಕಲ್ಪೈರ್ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೈಶ್ಚ ತಸ್ಮಾನ್ನಾರ್ಹಸಿ ಶೋಚಿತುಂ ॥ 3-49-63 (17800)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-49-64x (1914)
ವಿಸ್ತರೇಣಾಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನಲಸ್ಯ ಸುಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಚರಿತಂ ವದತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-49-64 (17801)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 49 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-49-4 ಪುಪ್ಲುವೇ ಪ್ಲಾವಿತವಾನ್ ॥ 3-49-6 ನಿದೇಶಾತ್ ಆಜ್ಞಾತಃ ॥ 3-49-11 ಅಗಂ ಲಕಂ ಪರಲೋಕಂ ॥ 3-49-14 ಬಲಿಭಿಃ ಸಾಮಂತದತ್ತೈರ್ಧರ್ನರ್ಬಲವತ್ತರಾ ॥ 3-49-22 ಬಾಲಿಶಃ ಬಾಲವದ್ವೃಥಾಹಠೀ। ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಃ ಚಿರಕಾರೀ ॥ 3-49-26 ಪುರಾ ಅಗ್ರೇ ॥ 3-49-30 ದ್ಯೂತೇನ ದ್ಯೂತಾರ್ಥಂ ॥ 3-49-31 ಅಪನೇಷ್ಯತಿ ದೂರೀಕರಿಷ್ತಿ। ಥಿಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-49-34 ಕಕ್ಷಂ ತೃಣಂ ॥ 3-49-50 ಜಯಂತಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾ ವೈ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-49-61 ಪುಷ್ಕರೇಣ ರಾಜ್ಞಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 050
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.50. ಅಧ್ಯಾಯಃ 050
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯನತ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ಕಂಠಿತೇನ ನಲಂನ ವನೇ ವಿಹರತ್ಸು ಹಂಸೇಷ್ವೇಕತಮಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಂ ॥ 1 ॥ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಪ್ರತಿಜ್ಞಾನೇನ ಆತ್ಮಾನಂ ಮೋಚಿತವತಾ ಹಂಸೇನ ನಲಗುಣಾನುವರ್ಣನೇನ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲೇ ರಾಗೋತ್ಪಾದನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-50-0 (17802)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-50-0x (1915)
ಆಸೀದ್ರಾಜಾ ನಲೋ ನಾಮ ವೀರಸೇನಸುತೋ ಬಲೀ।
ಉಪಪನ್ನೋ ಗುಣೈರಿಷ್ಟೈ ರೂಪವಾನಶ್ವಕೋವಿದಃ ॥ 3-50-1 (17803)
`ಯಜ್ವಾ ದಾನಪತಿರ್ದಕ್ಷಃ ಸದಾ ಶೀಲಪುರಸ್ಕೃತಃ'।
ಅತಿಷ್ಠನ್ಮನುಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ದೇವಪತಿರ್ಯಥಾ।
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಸರ್ವೇಷಾಮಾದಿತ್ಯ ಇವ ತೇಜಸಾ ॥ 3-50-2 (17804)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ವೇದವಿಚ್ಛ್ರರೋ ನಿಷಧೇಷು ಮಹೀಪತಿಃ।
ಅಕ್ಷಪ್ರಿಯಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಮಹಾನಕ್ಷೌಹಿಣೀಪತಿಃ ॥ 3-50-3 (17805)
ಈಪ್ಸಿತೋ ವರನಾರೀಣಾಮುದಾರಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ರಕ್ಷಿತಾಧನ್ವಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಾಕ್ಷಾದಿವ ಮನುಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-50-4 (17806)
ತಥೈವಾಸೀದ್ವಿದರ್ಭೇಷು ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಶೂರಃ ಸರ್ವಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಜಾಕಾಮಃ ಸ ಚಾಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-50-5 (17807)
ಸ ಪ್ರಜಾರ್ಥೇ ಪರಂ ಯತ್ನಮಕರೋತ್ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ತಮಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರ್ದಮನೋ ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-50-6 (17808)
ತಂ ಸ ಭೀಮಃ ಪ್ರಜಾಕಾಮಸ್ತೋಷಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಮಹಿಷ್ಯಾ ಸಹ ರಾಜೇನದ್ರ ಸತ್ಕಾರೇಣ ಸುವರ್ಚಸಂ ॥ 3-50-7 (17809)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಸನ್ನೋ ದಮನಃ ಸಭಾರ್ಯಾಯ ವರಂ ದದೌ।
ಕನ್ಯಾರತ್ನಂ ಕುಮಾರಾಂಶ್ಚ ತ್ರೀನುದಾರಾನ್ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-50-8 (17810)
ದಮಯಂತೀಂ ದಮಂ ದಾಂತಂ ದಮನಂ ಚ ಸುವರ್ಚಸಂ।
ಉಪಪನ್ನಾನ್ಗುಣೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಭೀಮಾನ್ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಾನ್ ॥ 3-50-9 (17811)
ದಮಯಂತೀ ತು ರೂಪೇಣ ತೇಜಸಾ ವಪುಷಾ ಶ್ರಿಯಾ।
ಸೌಭಾಗ್ಯೇನ ಚ ಲೋಕೇಷು ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ ಸುಮಧ್ಯಮಾ ॥ 3-50-10 (17812)
ಅಥ ತಾಂ ವಸಿ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಾಸೀನಾಂ ಸಮಲಂಕೃತಂ।
ಶತಂ ಸಖೀನಾಂ ಚ ತದಾ ಪರ್ಯುಪಾಸ್ತೇ ಶಚೀಮಿವ ॥ 3-50-11 (17813)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ರಾಜತೇ ಭೈಮೀ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾ।
ಸಖೀಮಧ್ಯೇಽನವದ್ಯಾಂಗೀ ವಿದ್ಯುತ್ಸೌದಾಮನೀ ಯಥಾ ॥ 3-50-12 (17814)
ಅತೀವ ರೂಪಸಂಪನ್ನಾ ಶ್ರೀರಿವಾಯತಲೋಚನಾ।
ನ ದೇವೇಷು ನ ಯಕ್ಷೇಷು ತಾದೃಗ್ರೂಪವತೀ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-50-13 (17815)
ಮಾನುಷೇಷ್ವಪಿ ಚಾನ್ಯೇಷು ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಽಥವಾ ಶ್ರುತಾ।
ಚಿತ್ತಪ್ರಮಾಥಿನೀ ಬಾಲಾ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಸುಂದರೀ ॥ 3-50-14 (17816)
ನಲಶ್ಚ ನರಶಾರ್ದೂಲೋ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮೋ ಭುವಿ।
ಕಂದರ್ಪ ಇವ ರೂಪೇಣ ಮೂರ್ತಿಮಾನಭವತ್ಸ್ವಯಂ ॥ 3-50-15 (17817)
ತಸ್ಯಾಃ ಸಮೀಪೇ ತು ನಲಂ ಪ್ರಶಶಂಸುಃ ಕುತೂಹಲಾತ್।
ನೈಷಧಸ್ಯ ಸಮೀಪೇ ತು ದಮಯಂತೀಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-50-16 (17818)
ತಯೋರದೃಷ್ಟಃ ಕಾಮೋಽಭೂಚ್ಛೃಣ್ವತೋಃ ಸತತಂ ಗುಣಾನ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕೌಂತೇಯ ಸ ವ್ವರ್ಧತ ಹೃಚ್ಛಯಃ ॥ 3-50-17 (17819)
ಅಶಕ್ನವನ್ನಲಃ ಕಾಮಂ ತದಾ ಧಾರಯಿತುಂ ಹೃದಾ।
ಅಂತಃಪುರಸಮೀಪಸ್ಥೇ ವನ ಆಸ್ತೇ ರಹೋಗತಃ ॥ 3-50-18 (17820)
ಸ ದದರ್ಶೈ ತತೋ ಹಂಸಾಂಜಾತರೂಪಪರಿಚ್ದಾನ್।
ವನೇ ವಿಚರತಾಂ ತೇಷಾಮೇಕಂ ಜಗ್ರಾಹ ಪಕ್ಷಿಣಂ ॥ 3-50-19 (17821)
ತತೋ।ಡಂತರಿಕ್ಷಗೋ ವಾಚಂ ವ್ಯಾಜಹಾರ ನಲಂ ತದಾ।
ಹಂತವ್ಯೋಸ್ಮಿ ನ ತೇರಾಜನ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತವಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-50-20 (17822)
ದಮಯಂತೀಸಕಾಶೇ ತ್ವಾಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನೈಷಧ।
ಯಥಾ ತ್ವದನ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ನ ಸಾ ಮಂಸ್ಯತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-50-21 (17823)
`ತವ ಚೈವ ಯಥಾ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತಥಾಽನಘ।
ವಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸೋಽನುಜಾನಾತು ಮಾಂ ಭವಾನ್ ॥' 3-50-22 (17824)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತೋ ಹಂಸಮುತ್ಸಸರ್ಜ ಮಹೀಪತಿಃ।
ತೇ ತು ಹಂಸಾಃ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ವಿದರ್ಭಾನಗಮಂಸ್ತತಃ ॥ 3-50-23 (17825)
ವಿದರ್ಭನಗರೀಂ ಗತ್ವಾ ದಮಯಂತ್ಯಾಸ್ತದಾಂತಿಕೇ।
ನಿಪೇತುಸ್ತೇ ಗರುತ್ಮಂತಃ ಸಾ ದದರ್ಶಾಥ ತಾನ್ಖಗಾನ್ ॥ 3-50-24 (17826)
ಸಾ ತಾನದ್ಭುತರೂಪಾನ್ವೈ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಖಿಗಣಾವೃತಾ।
ಹೃಷ್ಟಾ ಗ್ರಹೀತುಂ ಖಗಮಾಂಸ್ತ್ವರಮಾಣೋಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-50-25 (17827)
ಅಥ ಹಂಸಾ ವಿಸಸೃಪುಃ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರಮದಾವನೇ।
ಏಕೈಕಶಸ್ತದಾ ಕನ್ಯಾಸ್ತಾನ್ಹಂಸಾನ್ಸಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 3-50-26 (17828)
ದಮಯಂತೀ ತು ಯಂ ಹಂಸಂ ಸಮುಪಾಧಾವದಂತಿಕೇ।
ಸ ಮಾನುಷೀಂ ಗಿರಂ ಕೃತ್ವಾ ದಮಯಂತೀಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-50-27 (17829)
ದಮಯಂತಿ ನಲೋ ನಾಮ ನಿಷಧೇಷು ಮಹೀಪತಿಃ।
ಅಶ್ವಿನೋಃ ಸದೃಶೋ ರೂಪೇ ನ ಸಮಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಾನುಷಾಃ ॥ 3-50-28 (17830)
[ಕಂದರ್ಪ ಇವ ರೂಪೇಣ ಮೂರ್ತಿಮಾನಭವತ್ಸ್ವಯಂ।]
ತಸ್ಯ ವೈ ಯದಿಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂ ಭವೇಥಾ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ಸಫಲಂತೇ ಭವೇಜ್ಜನ್ಮ ರೂಪಂ ಚೇದಂ ಸುಮಧ್ಯಮೇ ॥ 3-50-29 (17831)
ವಯಂ ಹಿ ದೇವಗಂಧರ್ವಮನುಷ್ಯೋರಗರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ದೃಷ್ಟವಂತೋ ನ ಚಾಸ್ಮಾಭಿರ್ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಸ್ತಥಾವಿಧಃ ॥ 3-50-30 (17832)
ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ರತ್ನಂ ನಾರೀಣಾಂ ನರೇಷು ಚ ನಲೋ ವರಃ।
ವಿಶಿಷ್ಟಾಯಾ ವಿಶಿಷ್ಟೇನ ಸಂಗಮೋ ಗುಣವಾನ್ಭವೇತ್ ॥ 3-50-31 (17833)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಹಂಸೇನ ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತತ್ರ ತಂ ಹಂಸಂ ತ್ವಮಪ್ಯೇವಂ ನಲಂ ವದ ॥ 3-50-32 (17834)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂಡಜಃ ಕನ್ಯಾಂ ವಿದರ್ಭಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪುನರಾಗಂಯ ನಿಷಧಾನ್ನಲೇ ಸರ್ವಂ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-50-33 (17835)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 50 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-50-1 ಉಪಪನ್ನೋ ಯುಕ್ತಃ ॥ 3-50-12 ಸೌದಾಮನೀ ಪ್ರಾವೃಷೇಣ್ಯಮೇಘಸಂಬಂಧಿನೀ ॥ 3-50-15 ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ ಶರೀರೀ ॥ 3-50-16 ಪ್ರಶಶಂಸುಃ ವಾರ್ತಾಹರಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-50-17 ಹೃಚ್ಛಯಃ ಕಾಮಃ ॥ 3-50-19 ಜಾತರೂಪಪರಿಚ್ಛದಾನ್ ಸುವರ್ಣಪಕ್ಷಾನ್ ॥ 3-50-20 ಅಂತರಿಕ್ಷಗಃ ಖಗಃ ॥ 3-50-24 ಗರುತ್ಮಂತಃ ಪಕ್ಷಿಣಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 051
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.51. ಅಧ್ಯಾಯಃ 051
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನಂದ್ರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ದಮಯಂತೀಗುಣಾನುವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಸ್ವಯಂವರಪ್ರವೃತ್ತಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ಸ್ವಯಂವರಾರ್ಥಮಾಗಚ್ಛದ್ಭಿರಿಂದ್ರಾದಿಭಿಃ ಪಥಿ ದೃಷ್ಟಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ದಮಯಂತೀಘಟನಾಯಾಂ ದೂತ್ಯೇನ ವರಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-51-0 (17836)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-51-0x (1916)
ದಮಯಂತೀ ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ಹಂಸಸ್ಯ ಭಾರತ।
ತದಾ ಪ್ರಭೃತಿ ನ ಸ್ವಸ್ಥಾ ನಲಂ ಪ್ರತಿ ಬಭೂವ ಸಾ ॥ 3-51-1 (17837)
ತತಶ್ಚಿಂತಾಪರಾ ದೀನಾ ವಿವರ್ಣವದನಾ ಕೃಶಾ।
ಬಭೂವದಮಯಂತೀ ತು ನಿಃಶ್ವಾಸಪರಮಾ ತದಾ ॥ 3-51-2 (17838)
ಊರ್ಧ್ವದೃಷ್ಟಿರ್ಧ್ಯಾನಪರಾ ಬಭೂವೋನ್ಮತ್ತದರ್ಶನಾ।
ಪಾಂಡುವರ್ಣಾ ಕ್ಷಣೇನಾಥ ಹೃಚ್ಛಯಾವಿಷ್ಟಚೇತನಾ ॥ 3-51-3 (17839)
ನ ಶಯ್ಯಾಸನಭೋಗೇಷು ರತಿಂ ವಿಂದತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ನ ನಕ್ತಂ ನ ದಿವಾ ಶೇತೇ ಹಾಹೇತಿ ರುದತೀ ಮುಹುಃ ॥ 3-51-4 (17840)
ತಾಮಸ್ವಸ್ಥಾಂ ತದಾಕಾರಾಂ ಸಖ್ಯಸ್ತಾ ಜಜ್ಞಿರಿಂಗಿತೈಃ ॥ 3-51-5 (17841)
ತತೋ ವಿದರ್ಭಪತಯೇ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸಖೀಜನಃ।
ನ್ಯವೇದಯತ್ತಾಮಸ್ವಸ್ಥಾಂ ದಮಯಂತೀಂ ನರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-51-6 (17842)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನೃಪತಿರ್ಭೀಮೋ ದಮಯಂತೀಸಖೀಗಣಾತ್।
ಕಿಮರ್ಥಂ ದುಹಿತಾ ಮೇಽದ್ಯನಾತಿಸ್ವಸ್ಥೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-51-7 (17843)
ಸ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಮಹೀಪಾಲಃ ಸ್ವಾಂ ಸುತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಯೌವನಾಂ।
ಅಪಶ್ಯದಾತ್ಮನಾ ಕಾರ್ಯಂ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಂ ॥ 3-51-8 (17844)
ಸ ಸನ್ನಿಪಾತಯಾಮಾಸ ಮಹೀಪಾಲಾನ್ವಿಶಾಂಪತಿಃ।
ಏಷೋಽನುಭೂಯತಾಂ ಚೀರಾಃ ಸ್ವಯಂವರ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-51-9 (17845)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವೇ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಂ।
ಅಭಿಜಗ್ಮುಸ್ತತೋ ವೀರಾ ರಾಜಾನೋ ಭೀಮಶಾಸನಾತ್ ॥ 3-51-10 (17846)
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಘೋಷೇಣ ನಾದಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ।
ವಿಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಾಭರಣೈರ್ಬಲೈರ್ದೃಶ್ಯೈಃ ಸ್ವಲಂಕೃತೈಃ ॥ 3-51-11 (17847)
ತೇಷಾಂ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಯಥಾರ್ಹಮಕರೋತ್ಪೂಜಾಂ ತೇಽವಸಂಸ್ತತ್ರ ಪೂಜಿತಾಃ ॥ 3-51-12 (17848)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಸುರಾಣಾಮೃಷಿಸತ್ತಮೌ।
ಅಟಮಾನೌ ಮಹಾತ್ಮಾನಾವಿಂದ್ರಲೋಕಮಿತೋ ಗತೌ ॥ 3-51-13 (17849)
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೌ ಮಹಾವ್ರತೌ।
ದೇವರಾಜಸ್ ಭವನಂ ವಿವಿಶಾತೇ ಸುಪೂಜಿತೌ ॥ 3-51-14 (17850)
ತಾವರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಮಘವಾ ತತಃ ಕುಶಲಮವ್ಯಯಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾನಾಮಯಂ ಚಾಪಿ ತಯೋಃ ಸರ್ವಗತಂ ವಿಭುಃ ॥ 3-51-15 (17851)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-51-16x (1917)
ಆವಯೋಃ ಕಶಲಂ ದೇವ ಸರ್ವತ್ರಗತಮೀಶ್ವರ।
ಲೋಕೇ ಚ ಮಘವನ್ಕೃತ್ಸ್ನೇ ನೃಪಾಃ ಕುಶಲಿನೋ ವಿಭೋ ॥ 3-51-16 (17852)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-51-17x (1918)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಬಲವೃತ್ರಹಾ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಸ್ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಯೋಧಿನಃ ॥ 3-51-17 (17853)
ಶಸ್ತ್ರೇಣ ನಿಧನಂ ಕಾಲೇ ಯೇ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಪರಾಡ್ಯುಖಾಃ।
ಅಯಂ ಲೋಕೋಽಕ್ಷಯಸ್ತೇಷಾಂ ಯಥೈವ ಮಮ ಕಾಮಧುಕ್ ॥ 3-51-18 (17854)
ಕ್ವನು ತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಶೂರಾ ನಹಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಾನಹಂ।
ಆಗಚ್ಛತೋ ಮಹೀಪಾಲಾಂದಯಿತಾಮನಿಥೀನ್ಮಮ ॥ 3-51-19 (17855)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಶಕ್ರೇಣ ನಾರದಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಶೃಣು ಮೇ ಮಘವನ್ಯೇನ ನ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-51-20 (17856)
ವಿದರ್ಭರಾಜ್ಞೋ ದುಹಿತಾ ದಮಯಂತೀತಿ ವಿಶ್ರುತಾ।
ರೂಪೇಣ ಸಮತಿಕ್ರಾಂತಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವಯೋಷಿತಃ ॥ 3-51-21 (17857)
ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಃ ಶಕ್ರ ಭವಿತಾ ನಚಿರಾದಿವ।
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-51-22 (17858)
ತಾಂ ರತ್ನಭೂತಾಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೋ ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ।
ಕಾಂಕ್ಷಂತಿ ಸ್ಮ ವಿಶೇಷೇಣ ಬಲವೃತ್ರನಿಷೂದನ ॥ 3-51-23 (17859)
ಏತಸ್ಮಿನ್ಕಥ್ಯಮಾನೇ ತು ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ಸಾಗ್ನಿಕಾಃ।
ಆಜಗ್ಮುರ್ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಸಮೀಪಮಮರೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-51-24 (17860)
ತತಸ್ತೇ ಶುಶ್ರುವುಃ ಸರ್ವೇ ನಾರದಸ್ಯ ವಚೋ ಮಹತ್।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ಚಾಬ್ರುವನ್ಹೃಷ್ಟಾ ಗಚ್ಛಾಮೋ ವಯಮಪ್ಯುತ ॥ 3-51-25 (17861)
ತತಃ ಸರ್ವೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಗಣಾಃ ಸಹವಾಹನಾಃ।
ವಿದರ್ಭಾನಭಿಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಯತಃ ಸರ್ವೇ ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-51-26 (17862)
ನಲೋಪಿ ರಾಜಾ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಮಾಗಮಂ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛದದೀನಾತ್ಮಾ ದಮಯಂತೀಮನುವ್ರತಃ ॥ 3-51-27 (17863)
ಅಥ ದೇವಾಃ ಪಥಿ ನಲಂ ದದೃಶುರ್ಭೂತಲೇ ಸ್ತಿತಂ।
ಸಾಕ್ಷಾದಿವ ಸ್ಥಿತಂ ಮೂರ್ತ್ಯಾ ಮನ್ಮಥಂ ರೂಪಸಂಪದಾ ॥ 3-51-28 (17864)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಪಾಲಾಸ್ತೇ ಭ್ರಾಜಮಾನಂ ಯಥಾ ರವಿಂ।
ತಸ್ಥುರ್ವಿಗತಸಂಕಲ್ಪಾ ವಿಸ್ಮಿತಾ ರೂಪಸಂಪದಾ ॥ 3-51-29 (17865)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ವಿಮಾನಾನಿ ದಿವೌಕಸಃ।
ಅಬ್ರುವನ್ನೈಷಧಂ ರಾಜನ್ನವತೀರ್ಯ ನಭಸ್ತಲಾತ್ ॥ 3-51-30 (17866)
ಭೋಭೋ ನಿಷಧರಾಜೇಂದ್ರ ನಲ ಸತ್ಯವ್ರತೋ ಭವಾತ್।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಕುರು ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ದೂತೋ ಭವ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-51-31 (17867)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 51 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-51-5 ಜಜ್ಞುಃ ಜ್ಞಾತವತ್ಯಃ। ರಇಂಗಿತೈಃ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೃಚಕೈಶ್ಚೇಷ್ಟಿತೈಃ ॥ 3-51-9 ಅನುಭೂಯತಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯತಾಂ ಭವದ್ಭಿಃ ॥ 3-51-20 ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ ಪೃಷ್ವೀಶ್ವರಾ ॥ 3-51-29 ವಿಗತೋ ವಿನಷ್ಟಃ ದಮಯಂತೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮ ಇತಿಸಂಕಲ್ಪೋ ಯೇಷಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 052
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.52. ಅಧ್ಯಾಯಃ 052
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲೇನ ದಮಯಂತ್ಯಭಿಂದ್ರಾದಿನಿದೇಶನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-52-0 (17868)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-52-0x (1919)
ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ನಲಃ ಕರಿಷ್ಯ ಇತಿ ಭಾರತ।
ಅಥೈತಾನ್ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಕೃತಾಂಜಲಿರುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-52-1 (17869)
ಕೇ ವೈ ಭವಂತಃ ಕಶ್ಚಾಸೌ ಯಸ್ಯಾಹಂ ದೂತ ಈಪ್ಸಿತಃ।
ಕಿಂಚ ತತ್ರಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕಥಯಧ್ವಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-52-2 (17870)
ಏವಮುಕ್ತೇ ನೈಷಧೇನ ಮಘವಾನಭ್ಯಭಾಷತ।
ಅಮರಾನ್ವೈ ನಿಬೋಧಾಸ್ಮಾಂದಮಯಂತ್ಯರ್ಥಮಾಗತಾನ್ ॥ 3-52-3 (17871)
ಅಹಮಿಂದ್ರೋಽಯಮಗ್ನಿಶ್ಚ ತಥೈವಾಯಮಪಾಂಪತಿಃ।
ಶರೀರಾಂತಕರೋ ನೄಣಾಂ ಯಮೋಽಯಮಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-52-4 (17872)
ತ್ವಂ ವೈ ಸಮಾಗತಾನಸ್ಮಾಂದಮಯಂತ್ಯೈ ನಿವೇದಯ।
ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೇಂದ್ರಾದ್ಯಾಃ ಸಮಾಯಾಂತಿ ದಿದೃಕ್ಷವಃ ॥ 3-52-5 (17873)
ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ದೇವಾಸ್ತ್ವಾಂ ಶಕ್ರೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಯಮಃ।
ತೇಷಾಮನ್ಯತಮಂ ದೇವಂ ಪತಿತ್ವೇ ವರಯಸ್ವ ಹ ॥ 3-52-6 (17874)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಶಕ್ರೇಣ ನಲಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಬ್ರವೀತ್।
ಏಕಾರ್ಥಸಮವೇತಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರೇಷಯಿತುಮರ್ಹಥ ॥ 3-52-7 (17875)
ಕಥ ಹಿ ಜಾತಸಂಕಲ್ಪಃ ಸ್ತ್ರಿಯಮುತ್ಸೃಜತೇ ಪುಮಾನ್।
ಪರಾರ್ಥಮೀದೃಶಂ ವಕ್ತಂ ತದ್ವೈ ಪಶ್ಯಾಮರೇಶ್ವರ ॥ 3-52-8 (17876)
`ಏವಮುಕ್ತೋ ನೈಷಧೇನ ಮಘವಾನ್ಪುನರಬ್ರವೀತ್।'
ಕರಿಷ್ಯ ಇತಿಸಂಶ್ರುತ್ಯ ಪೂರ್ವಮಸ್ಮಾಸು ನೈಷಧ।
ನ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ವ್ರಜ ನೈಷಧ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-52-9 (17877)
`ಸ ವೈ ತ್ವಮಾಗತಾನಸ್ಮಾಂದಮಯಂತ್ಯೈ ನಿವೇದಯ।
ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಹಿ ತ್ವಂ ಕುರ್ವನ್ನಮರಶಾಸನಂ ॥' 3-52-10 (17878)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-52-11x (1920)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ದೇವೈಸ್ತೈರ್ನೈಷಧಃ ಪುನರಬ್ರವೀತ್।
ಸುರಕ್ಷಿತಾನಿ ವೇಶ್ಮಾನಿ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ಕಥಮುತ್ಸಹೇ ॥ 3-52-11 (17879)
ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಸೀತಿ ತಂ ಶಕ್ರಃ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ।
ಜಗಾಮ ಸ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-52-12 (17880)
ದದರ್ಶ ತತ್ರ ವೈದರ್ಭೀಂ ಸಖೀಗಣಸಮಾವೃತಾಂ।
ದೇದೀಪ್ಯಮಾನಾಂ ವಪುಷಾ ಶ್ರಿಯಾ ಚ ವರವರ್ಣಿನೀಂ ॥ 3-52-13 (17881)
ಅತೀವ ಸುಕುಮಾರಾಂಗೀಂ ತನುಮಧ್ಯಾಂ ಸುಲೋಚನಾಂ।
ಆಕ್ಷಿಪಂತೀಮಿವ ಚ ತಾಂ ಶಶಿನಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ ॥ 3-52-14 (17882)
ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ವವೃಧೇ ಕಾಮಸ್ತಾಂ ಚಾರುಹಾಸಿನೀಂ।
ಸತ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷಮಾಣಸ್ತುಧಾರಯಾಮಾಸ ಹೃಚ್ಛಯಂ ॥ 3-52-15 (17883)
ತತಸ್ತಾ ನೈಷಧಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಭ್ರಾಂತಾಃ ಪರಮಾಂಗನಾಃ।
ಆಸನೇಭ್ಯಃ ಸಮುತ್ಪೇತುಸ್ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಧರ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-52-16 (17884)
ಪ್ರಶಶಂಸುಶ್ಚ ಮುಪ್ರೀತಾ ನಲಂ ತಾ ವಿಸ್ಮಯಾನ್ವಿತಾಃ।
ನ ಚೈನಮಭ್ಯಭಾಷಂತ ಮನೋಭಿಸ್ತ್ವಭ್ಯಪೂಜಯನ್ ॥ 3-52-17 (17885)
ಅಹೋ ರೂಪಮಹೋ ಕಾಂತಿರಹೋ ಧೈರ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕೋಽಯಂ ದೇವೋಽಥವಾ ಯಕ್ಷೋ ಗಂಧರ್ವೋ ವಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-52-18 (17886)
ನ ತಾಸ್ತಂ ಶಕ್ನುವಂತಿ ಸ್ಮ ವ್ಯಾಹರ್ತುಮಪಿ ಕಿಂಚನ।
ತೇಜಸಾ ಧರ್ಷಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ಲಜ್ಜಾವತ್ಯೋ ವರಾಂಗನಾಃ ॥ 3-52-19 (17887)
ಅಥೈನಂ ಸ್ಮಯಮಾನೇವ ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷಿಣೀ।
ದಮಯಂತೀ ನಲಂ ವೀರಮಭ್ಯಭಾಷತ ವಿಸ್ಮಿತಾ ॥ 3-52-20 (17888)
ಕಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಾನವದ್ಯಾಂಗ ಮಮ ಹೃಚ್ಛಯವರ್ಧನ।
ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಯಮರವದ್ವೀರ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-52-21 (17889)
ಕಥಮಾಗಮನಂ ಚೇಹ ಕಥಂ ಚಾಸಿ ನ ಲಕ್ಷಿತಃ।
ಸುರಕ್ಷಿತಂ ಹಿ ಮೇ ವೇಶ್ಮ ರಾಜಾ ಚೈವೋಗ್ರಶಾಸನಃ ॥ 3-52-22 (17890)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ನಲಸ್ತಾಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ನಲಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ದೇವದೂತಮಿಹಾಗತಂ ॥ 3-52-23 (17891)
ದೇವಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಶಕ್ರೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಯಮಃ।
ತೇಷಾಮನ್ಯತಮಂ ದೇವಂ ಪತಿಂ ವರಯ ಶೋಭನೇ ॥ 3-52-24 (17892)
ತೇಷಾಮೇವ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಹಮಲಕ್ಷಿತಃ।
ಪ್ರವಿಶಂತಂ ನ ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದಪಶ್ಯನ್ನಾಪ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 3-52-25 (17893)
ಏತದರ್ಥಮಹಂ ಭದ್ರೇ ಪ್ರೇಷಿತಃ ಸುರಸತ್ತಮೈಃ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಶುಭೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಪ್ರಕುರುಷ್ವ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ॥ 3-52-26 (17894)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 52 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-52-16 ಧರ್ಷಿತಾ ಅಭಿಭೂತಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 053
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.53. ಅಧ್ಯಾಯಃ 053
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲದಮಯಂತೀಸಂವಾದ ॥ 1 ॥ ನಲೇನೇಂದ್ರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ದಮಯಂತೀವಚನನಿವೇದನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-53-0 (17895)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-53-0x (1921)
ಸಾ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ನಲಮಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರಣಯಸ್ವ ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ ॥ 3-53-1 (17896)
ಅಹಂ ಚೈವ ಹಿ ಯಚ್ಚಾನ್ಯನ್ಮಮಾಸ್ತಿ ವಸು ಕಿಂಚನಾ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ತವ ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಕುರು ಪ್ರಣಯಮೀಶ್ವರ ॥ 3-53-2 (17897)
ಹಂಸಾನಾಂ ವಚನಂ ಯತ್ತು ತನ್ಮಾಂ ದಹತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಹಿ ಮಯಾ ವೀರ ರಾಜಾನಃ ಸನ್ನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-53-3 (17898)
ಯದಿ ತ್ವಂ ಭಜಮಾನಾಂ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಸಿ ಮಾನದ।
ವಿಷಮಗ್ನಿಂ ಜಲಂ ರಜ್ಜುಮಾಸ್ಥಾಸ್ಯೇ ತವ ಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-53-4 (17899)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ನಲಸ್ತಾಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ತಿಷ್ಠತ್ಸು ಲೋಕಪಾಲೇಷು ಕಥಂ ಮಾನುಷಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-53-5 (17900)
ಯೇಷಾಮಹಂ ಲೋಕಕೃತಾಮೀಶ್ವರಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ನ ಪಾದರಜಸಾ ತುಲ್ಯೋ ಮನಸ್ತೇ ತೇಷು ವರ್ತತಾಂ ॥ 3-53-6 (17901)
ವಿಪ್ರಿಯಂ ಹ್ಯಾಚರನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ದೇವಾನಾಂ ಮೃತ್ಯುಚ್ಛತಿ।
ತ್ರಾಹಿ ಮಾಮನವದ್ಯಾಂಗಿ ವರಯಸ್ವ ಸುರೋತ್ತಮಾನ್ ॥ 3-53-7 (17902)
ವಿರಜಾಂಸಿ ಚ ವಾಸಾಂಸಿ ದಿವ್ಯಾಶ್ಚಿತ್ರಾಃ ಸ್ರಜಸ್ತಥಾ।
ಭೂಷಣಾನಿ ತು ದಿವ್ಯಾನಿ ದೇವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ತು ಭುಂಕ್ಷ್ವ ವೈ ॥ 3-53-8 (17903)
ಯ ಇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯ ಗ್ರಸತೇ ಪುನಃ।
ಹುತಾಶಮೀಶಂ ದೇವಾನಾಂ ಕಾ ತಂ ನ ವರಯೇತ್ಪತಿಂ ॥ 3-53-9 (17904)
ಯಸ್ ದಂಡಭಯಾತ್ಸರ್ವೇ ಭೂತಗ್ರಾಮಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಧರ್ಮಮೇವಾನುರುಧ್ಯಂತಿ ಕಾ ತಂ ನ ವರಯೇತ್ಪತಿಂ ॥ 3-53-10 (17905)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದೈತ್ಯದಾನವಮರ್ದನಂ।
ಮಹೇಂದ್ರಂ ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ಕಾ ತಂ ನ ವರಯೇತ್ಪತಿಂ ॥ 3-53-11 (17906)
ಕ್ರಿಯತಾಮವಿಶಂಕೇನ ಮನಸಾ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ।
ವರುಣಂ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ ಸುಹೃದ್ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಶೃಣು ॥ 3-53-12 (17907)
ನೈಷಧೇನೈವಮುಕ್ತಾ ಸಾ ದಮಯಂತೀ ಬಚೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಸಮಾಪ್ಲುತಾಭ್ಯಾಂ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಶೋಕಜೇನಾಥ ವಾರಿಣಾ ॥ 3-53-13 (17908)
ದೇವೇಭ್ಯೋಽಹಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ ಯಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ವೃಣೇ ತ್ವಾಮೇವ ಭರ್ತಾರಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-53-14 (17909)
ತಾಮುವಾಚ ತತೋ ರಾಜಾ ವೇಷಮಾನಾಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಂ।
ದೌತ್ಯೇನಾಗತ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣಿ ನೋತ್ಸಹೇ ಸ್ವಾರ್ಥಮೀಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-53-15 (17910)
ಕಥಂ ಹ್ಯಹಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ದೇವತಾನಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪರಾರ್ಥೇ ಯತ್ನಮಾರಭ್ಯ ಕಥಂ ಸ್ವಾರ್ಥಮಿಹೋತ್ಸಹೇ ॥ 3-53-16 (17911)
ಏಷ ಧರ್ಮೋ ಯದಿ ಸ್ವಾರ್ಥೋ ಮಮಾಪಿ ಭವಿತಾ ತತಃ।
ಏವಂ ಸ್ವಾರ್ಥಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತಥಾ ಭದ್ರೇ ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-53-17 (17912)
ತತೋ ಬಾಷ್ಪಾಕುಲಾಂವಾಚಂ ದಮಯಂತೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹರಂತೀ ಶನಕೈರ್ನಲಂ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-53-18 (17913)
ಅಸ್ತ್ಯುಪಾಯೋ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ನಿರಪಾಯೋ ನರೇಶ್ವರ।
ಯೇನ ದೋಷೋ ನ ಭವಿತಾ ತವ ರಾಜನ್ಕಥಂಚನ ॥ 3-53-19 (17914)
ತ್ವಂ ಚೈವ ಹಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ದೇವಾಶ್ಚೇಂದ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಆಯಾಂತು ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಮಮ ಯತ್ರ ಸ್ವಯಂವರಃ ॥ 3-53-20 (17915)
ತತೋಽಹಂ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ ಸನ್ನಿಧೌ ತ್ವಾಂ ನರೇಶ್ವರ।
ವರಯಿಷ್ಯೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನೈವಂ ದೋಷೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-53-21 (17916)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ನಲೋ ರಾಜಾ ವಿಶಂಪತೇ।
ಆಜಗಾಮ ಪುನಸ್ತತ್ರ ಯತ್ರ ದೇವಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-53-22 (17917)
ತಮಪಶ್ಯಂಸ್ತಥಾಽಽಯಾಂತಂ ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೇಶ್ವರಾಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೈನಂ ತತೋಽಪೃಚ್ಛನ್ವೃತ್ತಾಂತಂ ಸರ್ವಮೇವ ತಂ ॥ 3-53-23 (17918)
ಕಚ್ಚಿದ್ದೃಷ್ಟಾ ತ್ವಯಾ ರಾಜಂದಮಯಂತೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ಕಿಮಬ್ರವೀಚ್ಚ ನಃ ಸರ್ವಾನ್ವದ ಭೂಮಿಪತೇಽನಘ ॥ 3-53-24 (17919)
ನಲ ಉವಾಚ। 3-53-25x (1922)
ಭವದ್ಭಿರಹಮಾದಿಷ್ಟೋ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಿವೇಶನಂ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಸುಮಹಾಕಕ್ಷ್ಯಂ ದಂಡಿಭಿಃ ಸ್ಥವಿರೈರ್ವೃತಂ ॥ 3-53-25 (17920)
ಪ್ರವಿಶಂತಂ ಚ ಮಾಂ ತತ್ರ ನ ಕಶ್ಚಿದ್ದೃಷ್ಟವಾನ್ನರಃ।
ಋತೇ ತಾಂ ಪಾರ್ತಿವಸುತಾಂ ಭವತಾಮೇವ ತೇಜಸಾ ॥ 3-53-26 (17921)
ಸಖ್ಯಶ್ಚಾಸ್ಯಾ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾಸ್ತಾಭಿಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಲಕ್ಷಿತಃ।
ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚಾಭವನ್ಸರ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ವಿಬುಧೇಶ್ವರಾಃ ॥ 3-53-27 (17922)
ವರ್ಣ್ಯಮಾನೇಷು ಚ ಮಯಾ ಭವತ್ಸು ರುಚಿರಾನನಾಂ।
ಮಾಮೇವ ಗತಸಂಕಲ್ಪಾ ವೃಣೀತೇ ಸಾ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-53-28 (17923)
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚೈವ ಮಾಂ ಬಾಲಾ ಆಯಾಂತು ಸಹಿತಾಃ ಸುರಾಃ।
ತ್ವಯಾ ಸಹ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಮಮ ಯತ್ರಸ್ವಯಂವರಃ ॥ 3-53-29 (17924)
ತೇಷಾಮಹಂ ಸಂನಿಧೌ ತ್ವಾಂ ವರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನೈಷಧ।
ಏವಂ ತವ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೋಷೋ ನ ಭವಿತೇತಿ ಹ ॥ 3-53-30 (17925)
ಏತಾವದೇವ ವಿಬುಧಾ ಯಥಾವೃತ್ತಮುಪಾಹೃತಂ।
ಮಯಾ ಶೇಷೇ ಪ್ರಮಾಣಂ ತು ಭವಂತಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಾಃ ॥ 3-53-31 (17926)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 53 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-53-1 ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ದೇವೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕೃತ್ ಪ್ರಣಯಸ್ವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಪ್ರಣಯಸ್ವ ಪರಿಣಯಸ್ವ। ಮಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-53-2 ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಸವಿಶ್ವಾಸಂ ಯಥಾಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಪ್ರಣಯಂ ಪರಿಣಯನಂ ವಿವಾಹಂ ॥ 3-53-3 ಸನ್ನಿಪಾತಿತಾಃ ಮೇಲಿತಾಃ ॥ 3-53-4 ಮೃತ್ಯುಕಾರಣಾದಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-53-25 ಮಹಾಕಕ್ಷ್ಯಂ ಮಹಾಂತಂ ರಾಜದ್ವಾರಪ್ರದೇಶಂ ॥ 3-53-31 ಅತಃಪರಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ತು ಭವಂತೋಽಮರಸತ್ತಮಾ ಇತಿ. ಕ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 054
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.54. ಅಧ್ಯಾಯಃ 054
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಯಂವರಮಂಡಪೇ ಇಂದ್ರಾಗ್ನಿಯಮವರುಣೈರ್ನಲಸಾರೂಪ್ಯೇಣ ತತ್ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸಮುಪವೇಶನಂ ॥ 1 ॥ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸ್ವಗುಣಸಂತುಷ್ಟೇಂದ್ರಾದಿಪ್ರಸಾದೇವ ನಲಸ್ಥೈವ ವರಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-54-0 (17927)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-54-0x (1923)
ಅಥ ಕಾಲೇ ಶುಭೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತಥೌ ಪುಣ್ಯೇ ಕ್ಷಣೇ ತಥಾ।
ಆಜುಹಾವ ಮಹೀಪಾಲಾನ್ಭೀಮೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಯಂವರೇ ॥ 3-54-1 (17928)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಃ ಸರ್ವೇ ಹೃಚ್ಛಯಪೀಡಿತಾಃ।
ತ್ವರಿತಾಃ ಸಮಪಾಜಗ್ಮುರ್ದಮಯಂತೀಮಭೀಪ್ಸವಃ ॥ 3-54-2 (17929)
ಕನಕಸ್ತಂಭರುಚಿರಂ ತೋರಣೇನ ವಿರಾಜಿತಂ।
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ನೃಪಾ ರಂಗಂ ಮಹಾಸಿಂಹ ಇವಾಚಲಂ ॥ 3-54-3 (17930)
ತತ್ರಾಸನೇಷು ವಿವಿಧೇಷ್ವಾಸೀನಾಃ ಪೃಥಿವೀಕ್ಷಿತಃ।
ಸುರಭಿಸ್ರಗ್ಧರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಮೃಷ್ಟಮಣಿಕುಂಡಲಾಃ ॥ 3-54-4 (17931)
ಸಂಪೂರ್ಣಾಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ಗಿರಿಗುಹಾಮಿವ।
`ಪ್ರವಿವೇಶ ನಲೋ ದೇವೈಃ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೋ ನರಾಧಿಪ' ॥ 3-54-5 (17932)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ಪೀನಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಾಹವಃ ಪರಿಘೋಪಮಾಃ।
ಆಕಾರವರ್ಣಸುಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಾಃ ಪಂಚಶೀರ್ಷಾ ಇವೋರಗಾಃ ॥ 3-54-6 (17933)
ಸುಕೇಶಾಂತಾನಿ ಚಾರೂಣಿ ಸುನಾಸಾನಿ ಶುಭಾನಿ ಚ।
ಮುಖಾನಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಶೋಭಂತೇ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಯಥಾ ದಿವಿ ॥ 3-54-7 (17934)
ದಮಯಂತೀ ತತೋ ರಂಗಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಶುಭಾನನಾ।
ಮುಷ್ಣಂತೀ ಪ್ರಭಯಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಚಕ್ಷೂಷಿ ಚ ಮನಾಂಸಿ ಚ ॥ 3-54-8 (17935)
ತಸ್ಯಾ ಗಾತ್ರೇಷು ಪತಿತಾ ತೇಷಾಂ ದೃಷ್ಟಿರ್ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ತತ್ರತತ್ರೈವ ಸಕ್ತಾಽಭೂನ್ನ ಚಚಾಲ ಚ ಪಶ್ಯತಾಂ ॥ 3-54-9 (17936)
ತತಃ ಸಂಕೀರ್ತ್ಯಮಾನೇಷು ರಾಜ್ಞಾಂ ನಾಮಸು ಭಾರತ।
ದದರ್ಶ ಭೈಮೀ ಪುರುಷಾನ್ಪಂಚ ತುಲ್ಯಾಕೃತೀನಿಹ ॥ 3-54-10 (17937)
ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವಾನ್ನಿರ್ವಿಶೇಷಾಕೃತೀನ್ಸ್ಥಿತಾನ್।
ಸಂದೇಹಾದಥ ವೇದರ್ಭೀ ನಾಭ್ಯಜಾನಾನ್ನಲಂ ನೃಪಂ ॥ 3-54-11 (17938)
`ನಿರ್ವಿಶೇಷವಯೋವೇಷರೂಪಾಣಾಂ ತತ್ರ ಸಾ ಶುಭಾ।'
ಯಂಯಂ ಹಿ ದದೃಶೇ ತೇಷಾಂ ತಂತಂ ಮೇನೇ ನಲಂ ನೃಪಂ।
ಸಾಚಿಂತಯಂತೀ ಬುದ್ಧ್ಯಾಽಥ ತರ್ಕಯಾಮಾಸ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-54-12 (17939)
ಕಥಂ ನು ದೇವಾಂಜಾನೀಯಾಂ ಕಥಂ ವಿದ್ಯಾಂ ನಲಂ ನೃಪಂ।
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತಯಂತೀ ಸಾ ವೈದರ್ಭೀ ಭೃಶದುಃಖಿತಾ ॥ 3-54-13 (17940)
ಶ್ರುತಾನಿ ದೇವಲಿಂಗಾನಿ ತರ್ಕಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ದೇವಾನಾಂ ಯಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ಸ್ಥವಿರೇಭ್ಯಃ ಶ್ರುತಾನಿ ಮೇ ॥ 3-54-14 (17941)
ತಾನೀಹ ತಿಷ್ಠತಾಂ ಭೂಮಾವೇಕಸ್ಯಾಪಿ ನ ಲಕ್ಷಯೇ।
ಏವಂ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಬಹುಧಾ ವಿಚಾರ್ಯ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-54-15 (17942)
ಶರಣಂ ಪ್ರತಿ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಮನ್ಯತ।
ವಾಚಾ ಚ ಮನಸಾ ಚೈವ ನಮಸ್ಕಾರಂ ಪ್ರಯುಜ್ಯ ಸಾ ॥ 3-54-16 (17943)
ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ವೇಪಮಾನೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಹಂಸಾನಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯಥಾ ಮೇ ನೈಷಧೋ ವೃತಃ।
ಪತಿತ್ವೇ ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ದೇವಾಸ್ತಂ ಪ್ರದಿಶಂತು ಮೇ ॥ 3-54-17 (17944)
ಮನಸಾ ವಚಸಾ ಚೈವ ಯಥಾ ನಾತಿಚರಾಂಯಹಂ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ವಿಬುಧಾಸ್ತಮೇವ ಪ್ರದಿಶಂತು ಮೇ ॥ 3-54-18 (17945)
ಯಥಾ ದೇವೈಃ ಸ ಮೇ ಭರ್ತಾ ವಿಹಿತೋ ನಿಷಧಾಧಿಷಃ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಮೇ ದೇವಾಸ್ತಮೇವ ಪ್ರದಿಶಂತು ಮೇ ॥ 3-54-19 (17946)
ಯಥೇದಂ ವ್ರತಮಾರಬ್ಧಂ ನಲಸ್ಯಾರಾಧನೇ ಮಯಾ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಮೇ ದೇವಾಸ್ತಮೇವ ಪ್ರದಿಶಂತು ಮೇ ॥ 3-54-20 (17947)
ಸ್ವಂ ಚೈವ ರೂಪಂ ಪುಷ್ಯಂತು ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೇಶ್ವರಾಃ।
ಯಥಾಽಹಮಭಿಜಾನೀಯಾಂ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಂ ನರಾಧಿಪಂ ॥ 3-54-21 (17948)
ನಿಶಂಯ ದಮಯಂತ್ಯಾಸ್ತತ್ಕರುಣಂ ಪ್ರತಿದೇವಿತಂ।
ನಿಶ್ಚಯಂಪರಮಂ ತಥ್ಯಮನುರಾಗಂ ಚ ನೈಷಧೇ ॥ 3-54-22 (17949)
ಮನೋವಿಶುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ಭಕ್ತಿಂ ರಾಗಂ ಚ ನೈಷಧೇ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ಚಕ್ರಿರೇ ದೇವಾಃ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಲಿಂಗಧಾರಣೇ ॥ 3-54-23 (17950)
ಸಾಽಪಶ್ಯದ್ವಿಬುಧಾನ್ಸರ್ವಾನಸ್ವೇದಾನ್ಸ್ತಬ್ಧಲೋಚನಾನ್।
ಅಂಲಾನಸ್ರಗ್ರಜೋಹೀನಾನ್ಸ್ಥಿತಾನಸ್ಪೃಶತಃ ಕ್ಷಿತಿಂ ॥ 3-54-24 (17951)
ಛಾಯಾದ್ವಿತೀಯೋ ಂಲಾನಸ್ರಗ್ರಜಃಸ್ವೇದಸಮನ್ವಿತಃ।
ಭೂಮಿಷ್ಠೋ ನೈಷಧಶ್ಚೈವ ನಿಮೇಷೇಣ ಚ ಸೂಚಿತಃ ॥ 3-54-25 (17952)
ಸಾ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತು ತಾಂದೇವಾನ್ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಂ ಚ ಭಾರತ।
ನೈಷಧಂ ವರಯಾಮಾಸ ಭೈಮೀ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಂಡವ ॥ 3-54-26 (17953)
ವಿಲಜ್ಜಮಾನಾ ವಸ್ತ್ರಾಂತಂ ಜಗ್ರಾಹಾಯತಲೋಚನಾ।
ಸ್ಕಂಧದೇಶೇಽಸೃಜತ್ತಸ್ಯ ಸ್ರಜಂ ಪರಮಶೋಭನಾಂ ॥ 3-54-27 (17954)
ವರಯಾಮಾಸ ಚೈವೈನಂ ಪತಿತ್ವೇ ವರವರ್ಣಿನೀ।
ತತೋ ಹಾಹೇತಿ ಸಹಸಾ ಮುಕ್ತಃ ಶಬ್ದೋ ನರಾಧಿಪೈಃ ॥ 3-54-28 (17955)
ದೇವೈರ್ಮಹರ್ಷಿಭಿಸ್ತತ್ರ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಭಾರತ।
ವಿಸ್ಮಿತೈರೀರಿತಃ ಶಬ್ದಃ ಪ್ರಶಂಸದ್ಭಿರ್ನಲಂ ನೃಪಂ ॥ 3-54-29 (17956)
ದಮಯಂತೀಂ ತು ಕೌರವ್ಯ ವೀರಸೇನಸುತೋ ನೃಪಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯದ್ವರಾರೋಹಾಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-54-30 (17957)
ಯತ್ತ್ವಂ ಭಜಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪುಮಾಂಸಂ ದೇವಸನ್ನಿಧೌ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಭರ್ತಾರಮೇತತ್ತೇ ವಚನೇ ರತಂ ॥ 3-54-31 (17958)
ಯಾವಚ್ಚ ಮೇ ಧರಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಾಣಾ ದೇಹೇ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ತಾವತ್ತ್ವಯಿ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-54-32 (17959)
ದಮಯಂತೀ ತಥಾ ವಾಗ್ಭಿರಭಿನಂದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 3-54-33 (17960)
ತೌ ಪರಸ್ಪರತಃ ಪ್ರೀತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಗ್ನಿಪುರೋಗಮಾನ್।
ತಾನೇವ ಶರಣಂ ದೇವಾಂಜಗ್ಮತುರ್ಮನಸಾ ತದಾ ॥ 3-54-34 (17961)
ವೃತೇ ತು ನೈಷಧೇ ಭೈಂಯಾ ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೌಜಸಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ನಲಾಯಾಷ್ಟೌ ವರಾಂದದುಃ ॥ 3-54-35 (17962)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶನಂ ಯಜ್ಞೇ ಗತಿಂ ಚಾನುತ್ತಮಾಂ ಶುಭಾಂ।
ನೈಷಧಾಯ ದದೌ ಶಕ್ರಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣಃ ಶಚೀಪತಿಃ ॥ 3-54-36 (17963)
ಅಗ್ನಿರಾತ್ಮಭವಂ ಪ್ರಾದಾದ್ಯತ್ರ ವಾಂಛತಿ ನೈಷಧಃ।
ಲೋಕಾನಾತ್ಮಪ್ರಭಾಂಶ್ಚೈವ ದದೌ ತಸ್ಮೈ ಹುತಾಶನಃ ॥ 3-54-37 (17964)
ಯಮಸ್ತ್ವನ್ನರಸಂ ಪ್ರಾದಾದ್ಧರ್ಮೇ ಚ ಪರಮಾಂ ಸ್ಥಿತಿಂ।
ಅಪಾಂಪತಿರಪಾಂ ಭಾವಂ ಯತ್ರವಾಂಛತಿ ನೈಪಧಃ ॥
ಸ್ರಜಶ್ಚೋತ್ತಮಗಂಧಾಢ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಚ ಮಿಥುನಂ ದದುಃ 3-54-38 (17965)
ವರಾನೇವಂ ಪ್ರದಾಯಾಸ್ಯ ದೇವಾಸ್ತೇ ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಾಃ।
`ಏತತ್ಸರ್ವಂ ನಲೋಽಪಶ್ಯದ್ದಮಯಂತೀ ಚ ಭಾರತ।
ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ನಂ ಮಹಾರಾಜ ತಥೈವ ದದೃಶುರ್ಜನಾಃ ॥ 3-54-39 (17966)
ತತಃ ಸ್ವಯವರಂ ಚಕ್ರೇ ಭೀಮೋ ರಾಜಾಽತಿಮಾನುಷಂ।
ಸಮಾಗತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಭೂಪಾಲೇಸು ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-54-40 (17967)
ದಮಯಂತ್ಯಪಿ ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾರಾಜಮಂಡಲಮೃದ್ಧಿಮತ್।
ಅನ್ವೀಕ್ಷ್ಯನೈಷಧಂ ವವ್ರೇ ಭೈಮೀ ಧರ್ಮೇಣ ಭಾರತ ॥ 3-54-41 (17968)
ವೃತೇ ಚ ನೈಷಧೇ ಭೈಂಯಾ ನಿವೃತ್ತೇ ಚ ಸ್ವಯಂವರೇ।
ಸರ್ವ ಏವ ಮಹೀಪಾಲಾಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ' ॥ 3-54-42 (17969)
ಪಾರ್ಥಿವಾಶ್ಚಾನುಭೂಯಾಸ್ಯ ವಿವಾಹಂ ವಿಸ್ಮಯಾನ್ವಿತಾಃ।
ದಮಯಂತ್ಯಾಶ್ಚ ಮುದಿತಾಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-54-43 (17970)
ಗತೇಷು ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರೇಷು ಭೀಮಃ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ವಿವಾಹಂ ಕಾರಯಾಮಾಸ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲಸ್ಯ ಚ ॥ 3-54-44 (17971)
ಉಷ್ಯ ತತ್ರ ತಥಾಕಾಮಂ ನೈಷಧೋ ದ್ವಿಪದಾಂವರಃ।
ಭೀಮೇನ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ಜಗಾಮ ನಗರಂ ಸ್ವಕಂ।
ಅವಾಪ್ಯ ನಾರೀರತ್ನಂ ತು ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೋಪಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-54-45 (17972)
ರೇಮೇ ಸಹ ತಯಾ ರಾಜಂಛಚ್ಯೇವ ಬಲವೃತ್ರಹಾ।
ಅತೀವ ಮುದಿತೋ ರಾಜಾ ಭ್ರಾಜಮಾನೋಂಶುಮಾನಿವ ॥ 3-54-46 (17973)
ಅರಂಜಯತ್ಪ್ರಜಾ ವೀರೋ ಧರ್ಮೇಣ ಪರಿಪಾಲಯನ್।
ಈಜೇ ಚಾಪ್ಯಶ್ವಮೇಧೇನ ಯಯಾತಿರಿವ ನಾಹುಷಃ।
ಅನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಧೀಮಾನ್ಕ್ರತುಭಿಶ್ಚಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-54-47 (17974)
ಪುಗಶ್ಚ ರಮಣೀಯೇಷು ವನೇಷೂಪವನೇಷು ಚ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಹ ನಲೋ ವಿಜಹಾರಾಮರೋಪಮಃ ॥ 3-54-48 (17975)
ಜನಯಾಮಾಸ ಚ ತತೋ ದಮಯಂತ್ಯಾಂ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಇಂದ್ರಸೇನಂ ಸುತಂ ಚಾಪಿ ಇಂದ್ರಸೇನಾಂ ಚಕನ್ಯಕಾಂ ॥ 3-54-49 (17976)
ಏವಂ ಸ ಯಜಮಾನಶ್ಚ ವಿಹರಂಶ್ಚ ನರಾಧಿಪಃ।
ರರಕ್ಷ ವಸುಸಂಪೂರ್ಣಾಂ ವಸುಧಾಂ ವಸುಧಾಧಿಪಃ ॥ 3-54-50 (17977)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 54 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-54-7 ಸುನಾಸಾಕ್ಷಿಭ್ರುವಾಣಿ ಶ್ವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-54-8 ಮುಷ್ಣಂತೀ ಹರಂತ ॥ 3-54-21 ಲೋಕಪಾಲಾಃ ಸಹೇಶ್ವರಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-54-24 ಅಂಲಾನಸ್ರಜಶ್ಚ ತೇ ರಜೋಹೀನಾಶ್ಚೇತಿ ವಿಗ್ರಹಃ। ಠಾಯಾವಿಹೀನಾನಂಲಾನಸ್ರಜೋಽಸ್ವೇದಸಮನ್ವಿತಾನಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-54-31 ಯದ್ಯಸ್ಮಾನ್ಮಾಂ ಭಜಸಿ ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ತವ ವಚನೇ ರತಂ ಇತ್ಯೇತತ್ ವಿದ್ಧಿ ॥ 3-54-37 ಆತ್ಮಭವಂ ಭಾತ್ಮನ ಆವಿರ್ಭಾವಂ ॥ 3-54-38 ಅನ್ನರಸಂ ಯಾದೃಶೇ ತಾದೃಶೇಪ್ಯನ್ನೇ ವಿಶಿಷ್ಟರಸವತ್ತಾಂ। ಭಾವಂ ಸತ್ತಾಂ। ಮುಧುನಂ ಏಕೈಕೇನ ದ್ವಯಂ ದ್ವಯಮಪೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-54-43 ಅನುಭೂಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ॥ 3-54-45 ಉಷ್ಯ ವಾಸಂ ಕೃತ್ವಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 055
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.55. ಅಧ್ಯಾಯಃ 055
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತೀಸ್ವಯಂವರಾದನಂತರಂ ದಿವಂ ಗಚ್ಛತಾಮಿಂದ್ರಾದೀನಾಂ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಕಲಿದ್ವಾಪರಯೋರ್ದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥ ತೈಃ ಸ್ವಯಂವರೇ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲವರಣಂ ನಿವೇದಿತೇನ ದ್ವಾಪರದ್ವಿತೀಯೇನ ಕಲಿನಾ ನಲಪರಾಭವಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-55-0 (17978)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-55-0x (1924)
ವೃತೇ ತು ನೈಷಧೇ ಭೈಂಯಾ ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೌಜಸಃ।
ಯಾಂತೋ ದದೃಶುರಾಯಾಂತಂ ದ್ವಾಪರಂ ಕಲಿನಾ ಸಹ ॥ 3-55-1 (17979)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ಕಲಿಂ ಶಕ್ರಃ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಬಲವೃತ್ರಹಾ।
ದ್ವಾಪರೇಣ ಸಹಾಯೇನ ಕಲೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಸಿ ॥ 3-55-2 (17980)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಕಲಿಃ ಶಕ್ರಂ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಂ।
ಗತ್ವಾ ಹಿ ವರಯಿಷ್ಯೇ ತಾಂ ಮನೋ ಹಿ ಮಮ ತಾಂ ಗತಂ ॥ 3-55-3 (17981)
ತಮಬ್ರವೀತ್ಪ್ರಹಸ್ಯೇಂದ್ರೋ ನಿರ್ವೃತ್ತಃ ಸ ಸ್ವಯಂವರಃ।
ವೃತಸ್ತಯಾ ನಲೋ ರಾಜಾ ಪತಿರಸ್ಮತ್ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-55-4 (17982)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಶಕ್ರೇಣ ಕಲಿಃ ಕೋಪಸಮನ್ವಿತಃ।
ದೇವಾನಾಮಂತ್ರ್ಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನುವಾಚೇದಂ ವಚಸ್ತದಾ ॥ 3-55-5 (17983)
ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷಂ ಮಧ್ಯೇ ಯತ್ಸಾ ಪತಿಮವಿಂದತ।
ನನು ತಸ್ಯಾ ಭವೇನ್ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ವಿಪುಲಂ ದಂಡಧಾರಣಂ ॥ 3-55-6 (17984)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ಕಲಿನಾ ಪ್ರತ್ಯೂಚುಸ್ತೇ ದಿವೌಕಸಃ।
ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಸಭನುಜ್ಞಾತೇ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲೋ ವೃತಃ ॥ 3-55-7 (17985)
ಕಾ ಹಿ ಸರ್ವಗುಣೋಪೇತಂ ನಾಶ್ರಯೇತ ನಲಂ ನೃಪಂ।
ಯೋ ವೇದ ಧರ್ಮಾನಖಿಲಾನ್ಯಥಾವಚ್ಚರಿತವ್ರತಃ ॥ 3-55-8 (17986)
ಯೋಽಧೀತೇ ಚತುರೋ ವೇದಾನ್ಸರ್ವಾನಾಖ್ಯಾನಪಂಚಮಾನ್।
ಅಹಿಂಸಾನಿರತೋ ಯಶ್ಚ ಸತ್ಯವಾದೀ ದೃಢವ್ರತಃ ॥ 3-55-9 (17987)
ಯಸ್ಮಿಂದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಧೃತಿರ್ಜ್ಞಾನಂ ತಪಃ ಶೌಚಂ ದಮಃ ಶಮಃ।
ಧ್ರುವಾಣಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೇ ಲೋಕಪಾಲಸಮೇ ನೃಪೇ ॥ 3-55-10 (17988)
ಏವಂರೂಪಂ ನಲಂ ಯೋ ವೈ ಕಾಮಯೇಚ್ಛಪಿತುಂ ಕಲೇ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸ ಶಪೇನ್ಮೂಢೋ ಹನ್ಯಾದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-55-11 (17989)
ಏವಂಗುಣಂ ನಲಂ ಯೋ ವೈ ಕಾಮಯೇಚ್ಛಪಿತುಂ ಕಲೇ।
ಕೃಚ್ಛ್ರೇ ಸ ನರಕೇ ಮಂಜೇದಗಾಧೇ ವಿಪುಲೇ ಹ್ರದೇ ॥ 3-55-12 (17990)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಕಲಿಂ ದೇವಾ ದ್ವಾಪರಂ ಚ ದಿವಂ ಯಯುಃ।
ತತೋ ಗತೇಷು ದೇವೇಷು ಕಲಿರ್ದ್ವಾಪರಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-55-13 (17991)
ಸಂಯಂತುಂ ನೋತ್ಸಹೇ ಕೋಪಂ ನಲೇ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ದ್ವಾಪರ।
ಭ್ರಂಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ರಾಜ್ಯಾನ್ನ ಭೈಂಯಾ ಸಹ ರಂಸ್ಯತೇ ॥ 3-55-14 (17992)
ತ್ವಮಪ್ಯಕ್ಷಾನ್ಸಮಾವಿಶ್ಯ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
`ಮಮ ಪ್ರಿಯಕೃತೇ ಹ್ಯಸ್ಮನ್ಕೃತವಾಂಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಸಿ' ॥ 3-55-15 (17993)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 55 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-55-4 ನಿರ್ವೃತ್ತಃ ಸಮಾಪ್ತಃ ॥ 3-55-7 ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ದಮಯಂತ್ಯೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-55-9 ಧರ್ಮವಾದೀ ದೃಢವ್ರತಂ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-55-10 ಶೌಚಂ ದಯಾ ಕ್ಷಮೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 056
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.56. ಅಧ್ಯಾಯಃ 056
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕಲಿಚೋದನಯಾ ಪುಷ್ಕರೇಣ ನಲಾಹ್ವಾನಂ ॥ 1 ॥ ನಲಪುಷ್ಕರಯೋರಕ್ಷದೇವನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-56-0 (17994)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-56-0x (1925)
ಏವಂ ಸ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಾಪರೇಣ ಕಲಿಃ ಸಹ।
ಆಜಗಾಮ ತತಸ್ತತ್ರ ಯತ್ರರಾಜಾ ಸ ನೈಷಧಃ ॥ 3-56-1 (17995)
ಸ ನಿತ್ಯಮಂತರಪ್ರೇಕ್ಷೀ ನಿಷಧೇಷ್ವವಸಚ್ಚಿರಂ।
ಅಥಾಸ್ಯ ದ್ವಾದಶೇ ವರ್ಷೇ ದದರ್ಶ ಕಲಿರಂತರಂ ॥ 3-56-2 (17996)
ಕೃತ್ವಾ ಮೂತ್ರಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸಂಧ್ಯಾಮನ್ವಾಸ್ತ ನೈಷಧಃ।
ಅಕೃತ್ವಾ ಪಾದಯೋಃ ಶೌಚಂ ತತ್ರೈನಂ ಕಲಿರಾವಿಶತ್ ॥ 3-56-3 (17997)
ಸ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ಚ ನಲಂ ಸಮೀಪಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ಯ ಚ।
ಗತ್ವಾ ಪುಷ್ಕರಮಾಹೇದಮೇಹಿ ದೀವ್ಯ ನಲೇನ ವೈ ॥ 3-56-4 (17998)
ಅಕ್ಷದ್ಯೂತೇ ನಲಂ ಜೇತಾ ಭವಾನ್ಹಿ ಸಹಿತೋ ಮಯಾ।
ನಿಷಧಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ಜಿತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಂ ನಲಂ ನೃಪಂ ॥ 3-56-5 (17999)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕಲಿನಾ ಪುಷ್ಕರೋ ನಲಮಭ್ಯಯಾತ್।
ಕಲಿಶ್ಚೈವ ವೃಷೋ ಭೂತ್ವಾ ತಂ ವೈ ಪುಷ್ಕರಮನ್ವಯಾತ್ ॥ 3-56-6 (18000)
ಆಸಾದ್ಯ ತು ನಲಂ ವೀರಂ ಪುಷ್ಕರಃ ಪರವೀರಹಾ।
ದೀವ್ಯಾವೇತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಧಾತಾ ವೃಷೇಣೇತಿ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-56-7 (18001)
ನ ಚಕ್ಷಮೇ ತತೋ ರಾಜಾ ಸಮಾಹ್ವಾನಂ ಮಹಾಮನಾಃ।
ವೈದರ್ಭ್ಯಾಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾಯಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಮನ್ಯತ ॥ 3-56-8 (18002)
`ತತಃ ಸ ರಾಜ್ಞಾ ಸಹಸಾ ದೇವಿತುಂ ಸಂಪ್ರಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-56-9 (18003)
ಭ್ರಾತ್ರಾ ದೇವಾಭಿಭೂತೇನ ದೈವಾವಿಷ್ಟೋ ಜನಾಧಿಪಃ।'
ಹಿರಣ್ಯಸ್ಯ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಯಾನಯುಗ್ಯಸ್ ವಾಸಸಾಂ।
ಆವಿಷ್ಟಃ ಕಲಿನಾ ದ್ಯೂತೇ ಜೀಯತೇ ಸ್ಮ ನಲಸ್ತದಾ ॥ 3-56-10 (18004)
ತಮಕ್ಷಮದಸಂಮತ್ತಂ ಸುಹೃದಾಂ ನ ತು ಕಶ್ಚನ।
ನಿವಾರಣೇಽಭವಚ್ಛಕ್ತೋ ದೀವ್ಯಮಾನಮರಿಂದಮಂ ॥ 3-56-11 (18005)
ತತಃ ಪೌರಜನಾಃ ಸರ್ವೇ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ರಾಜಾನಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಗಚ್ಛನ್ನಿವಾರಯಿತುಮಾತುರಂ ॥ 3-56-12 (18006)
ತತಃ ಸೂತ ಉಪಾಗಂಯ ದಮಯಂತ್ಯೈ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಏಷ ಪೌರಜನೋ ದೇವಿ ದ್ವಾರಿ ತಿಷ್ಠತಿ ಕಾರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-56-13 (18007)
ನಿವೇದ್ಯತಾಂ ನೈಷಧಾಯ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಾ ವ್ಯಸನಂ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ ॥ 3-56-14 (18008)
ತತಃ ಸಾ ಬಾಷ್ಪಕಲಯಾ ವಾಚಾ ದುಖೇನ ಕರ್ಶಿತಾ।
ಉವಾಚ ನೈಷಧಂ ಭೈಮೀ ಶೋಕೋಪಹತಚೇತನಾ ॥ 3-56-15 (18009)
ರಾಜನ್ಪೌರಜನೋ ದ್ವಾರಿ ತ್ವಾಂ ದಿದೃಕ್ಷುರವಸ್ಥಿತಃ।
`ವೃದ್ಧೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖ್ಯೈಶ್ಚ ವಣಿಗ್ಭಿಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-56-16 (18010)
ಆಗತಂ ಸಹಿತಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾವಲಂಬನಂ।'
ತಂ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸೀತ್ಯೇವಂ ಪುನಃ ಪುನರಭಾಷತ ॥ 3-56-17 (18011)
ತಾಂ ತಥಾ ರುಚಿರಾಪಾಂಗೀಂ ವಿಲಪಂತೀಂ ತಥಾವಿಧಾಂ।
ಆವಿಷ್ಟಃ ಕಲಿನಾ ರಾಜಾ ನಾಭ್ಯಭಾಷತ ಕಿಂಚನ ॥ 3-56-18 (18012)
ತತಸ್ತೇ ಮಂತ್ರಿಣಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಚೈವ ಪುರವಾಸಿನಃ।
ನಾಯಮಸ್ತೀತಿ ದುಃಖಾರ್ತಾ ವ್ರೀಡಿತಾ ಜಗ್ಮುರಾಲಯಾನ್ ॥ 3-56-19 (18013)
ತಥಾ ತದಭವದ್ದ್ಯೂತಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಚ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಬಹೂನ್ಮಾಸಾನ್ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ತ್ವಜೀಯತ ॥ 3-56-20 (18014)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 65 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-56-1 ಸಮಯಂ ಸಂಕೇತಂ ॥ 3-56-3 ಅನ್ವಾಸ್ತ ಉಪಾಸಿತವಾನ್ ॥ 3-56-4 ಸ ಕುಲಿಃ। ನಲಂ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ರೂಪಾಂತರೇಣ ಪುಷ್ಕರಂ ಚಾಬ್ರವೀತ್। ದೀವ್ಯ ದ್ಯೂತಂ ಕುರು ॥ 3-56-6 ವೃಷಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪಾಶಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭೂತ್ವಾ ॥ 3-56-7 ವೃಷೇಣಾಕ್ಷಮುಖ್ಯೇನ। ಅಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತ್ಯೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-56-10 ಯಾನೇಷು ಯುಗ್ಯಂ ಯುಗವಹಂ ರಥಾದಿ ತಸ್ಯ ॥ 3-56-19 ನಾಯಮಸ್ತಿ ನಷ್ಟೋಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-56-20 ಪುಣ್ಯಃ ಪಾವನಃ ಶ್ಲೋಕೋ ಯಶೋ ಯಸ್ಯ। ಅಜೀಯತ ಜಿತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 057
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.57. ಅಧ್ಯಾಯಃ 057
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ಯೂತೇ ನಲಪರಾಜಯಮುತ್ಪಶ್ಯಂತ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಚೋದಿತೇನ ಸಾರಥಿನಾ ತತ್ಪುತ್ರಮಿಥುನಸ್ಯ ರಥಾರೋಪಣೇನ ಭೀಮನಗರಪ್ರಾಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-57-0 (18015)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-57-0x (1926)
ದಮಯಂತೀ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ಉನ್ಮತ್ತವದನುನ್ಮತ್ತಾ ದೇವನೇ ಕೃತಚೇತಸಂ ॥ 3-57-1 (18016)
ಭಯಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸುತಾ ತತಃ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಸುಮಹತ್ಪಾರ್ಥಿವಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-57-2 (18017)
ಸಾ ಶಂಕಮಾನಾ ತತ್ಪಾಪಂ ಚಿಕೀರ್ಷಂತೀ ಚ ತತ್ಪ್ರಿಯಂ।
ನಲಂ ಚ ಹೃತಸರ್ವಸ್ವಮುಪಲಭ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-57-3 (18018)
ಬೃಹತ್ಸೇನಾಮತಿಯಶಾಂ ತಾಂ ಧಾತ್ರೀಂ ಪರಿಚಾರಿಕಾಂ।
ಹಿತಾಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಕುಶಲಾಮನುರಕ್ತಾಂ ಸುಭಾಷಿತಾಂ ॥ 3-57-4 (18019)
ಬೃಹನ್ಸೇನೇ ವ್ರಜಾಮಾತ್ಯಾನಾನಾಯ್ಯ ನಲಂಶಾಸನಾತ್।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಯದ್ಧೃತಂ ದ್ರವ್ಯಮವಶಿಷ್ಟಂ ಚ ಯದ್ವಸು ॥ 3-57-5 (18020)
`ಇತ್ಯೇವಂ ಸಾ ಸಮಾದಿಷ್ಟಾ ಬೃಹತ್ಸೇನಾ ನರೇಶ್ವರ।
ಉವಾಚ ದೇವ್ಯಾ ವಚನಂ ಮಂತ್ರಿಣಾಂ ಸಾ ಸಮೀಪತ ॥' 3-57-6 (18021)
ತತಸ್ತೇ ಮಂತ್ರಿಣಃ ಸರ್ವೇ ವಿಜ್ಞಾಯ ನಲಶಾಸನಂ।
ಅಪಿ ನೋ ಭಾಗಧೇಯಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪುನರಾವ್ರಜನ್ ॥ 3-57-7 (18022)
ತಾಸ್ತು ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಕೃತಯೋ ದ್ವಿತೀಯಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ನ್ಯವೇದಯದ್ಭೀಮಸುತಾ ನ ಚ ತತ್ಪ್ರತ್ಯನಂದತ ॥ 3-57-8 (18023)
ವಾಕ್ಯಮಪ್ರತಿನಂದಂತಂ ಭರ್ತಾರಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಾ।
ದಮಯಂತೀ ಪುನರ್ವೇಶ್ಮ ವ್ರೀಡಿತಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-57-9 (18024)
ನಿಶಾಂಯ ಸತತಂ ಚಾಕ್ಷಾನ್ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಪರಾಙ್ಯುಖಾನ್।
ನಲಂ ಚ ಹೃತಸರ್ವಸ್ವಂ ಧಾತ್ರೀಂ ಪುನರುವಾಚ ಹ ॥ 3-57-10 (18025)
ಬೃಹತ್ಸೇನೇ ಪುನರ್ಗಚ್ಛ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ನಲಶಾಸನಾತ್।
ಸೂತಮಾನಯ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-57-11 (18026)
ಬೃಹತ್ಸೇನಾ ತು ಸಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಪ್ರಭಾಪಿತಂ।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಮಾನಯಾಮಾಸ ಪುರುಷೈರಾಪ್ತಕಾರಿಭಿಃ ॥ 3-57-12 (18027)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ತು ತತೋ ಭೈಮೀ ಸಾಂತ್ವಯಚ್ಛ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ಗಿರಾ।
ಉವಾಚ ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಾ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-57-13 (18028)
ಜಾನಷೇ ತ್ವಂ ಯಥಾ ರಾಜಾ ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಃ ಸದಾ ತ್ವಯಿ।
ತಸ್ಯ ತ್ವಂ ವಿಪಮಸ್ಥಸ್ಯ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-57-14 (18029)
ಯಥಾಯಥಾ ಹಿ ನೃಪತಿಃ ಪುಷ್ಕರೇಣೈವ ಜೀಯತೇ।
ತಥಾತಥಾಽಸ್ಯ ವೈ ದ್ಯೂತೇ ರಾಗೋ ಭೂಯೋಽಭಿವರ್ಧತೇ ॥ 3-57-15 (18030)
ಯಥಾ ಚ ಪುಷ್ಕರಸ್ಯಾಕ್ಷಾಃ ಪತಂತಿ ವಶವರ್ತಿನಃ।
ತಥಾ ವಿಪರ್ಯಯಶ್ಚಾಪಿ ನಲಸ್ಯಾಕ್ಷೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-57-16 (18031)
ಸುಹೃತ್ಸ್ವಜನವಾಕ್ಯಾನಿ ಯಥಾಽಯಂ ನ ಶೃಣೋತಿ ಚ।
ಮಮಾಪಿ ಚ ತಥಾ ವಾಕ್ಯಂ ನಾಭಿನಂದತಿ ನೈಷಧ ॥ 3-57-17 (18032)
ಯಥಾ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರದೀಪ್ತಾನಾಂ ಭಾಗ್ಯಾನಾಮದ್ಯ ಸಾರಥೇ।
ನೂನಂ ಮನ್ಯೇ ನ ಶೇಷೋಸ್ತಿ ನೈಷಧಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-57-18 (18033)
ಯತ್ತು ಮೇ ವಚನಂ ರಾಜಾ ನಾಭಿನಂದತಿ ಮೋಹಿತಃ।
ಶರಣಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಽಸ್ಮಿ ಸಾರಥೇ ಕುರು ಮದ್ವಚಃ।
ನ ಹಿ ಮೇ ಶುಧ್ತೇ ಭಾವೋ ವಿನಾಶಂ ಪ್ರತಿ ಸಾರಥೇ ॥ 3-57-19 (18034)
ನಲಸ್ಯ ದಯಿತಾನಶ್ವಾನ್ಯೋಜಯಿತ್ವಾ ಮನೋಜವಾನ್।
ರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಮಿಥುನಂ ಕುಂಡಿನಂ ಯಾತುರ್ಮಹಸಿ ॥ 3-57-20 (18035)
ಮಮ ಜ್ಞಾತಿಷು ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ದಾರಕೌ ಸ್ಯಂದನಂ ತಥಾ।
ಅಶ್ವಾಂಶ್ಚೇಮಾನ್ಯಥಾಕಾಮಂ ವಸ ವಾಽನ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛವಾ ॥ 3-57-21 (18036)
ದಮಯಂತ್ಯಾಸ್ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ವಾರ್ಣ್ಯೇಯೋ ನಲಸಾರಥಿಃ।
ನ್ಯವೇದಯದಶೇಷೇಣ ನಲಾಮಾತ್ಯೇಷು ಮುಖ್ಯಶಃ ॥ 3-57-22 (18037)
ತೈಃ ಸಮೇತ್ಯ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಸೋಽನುಜ್ಞಾತೋ ಮಹೀಪತೇ।
ಯಯೌ ಮಿಥುನಮಾರೋಪ್ಯ ವಿದರ್ಭಾಂಸ್ತೇನ ವಾಹಿನಾ ॥ 3-57-23 (18038)
ಹಯಾಂಸ್ತತ್ರ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸೂತೋ ರಥವರಂ ಚ ತಂ।
ಇಂದ್ರಸೇನಾಂ ಚ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಮಿಂದ್ರಸೇನಂ ಚ ಬಾಲಕಂ ॥ 3-57-24 (18039)
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಭೀಮಂ ರಾಜಾನಮಾರ್ತಃ ಶೋಚನ್ನಲಂ ನೃಪಂ।
ಕ್ವ ನು ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಮನಸಾ ಚಿಂತಯಾನೋ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಅಟಮಾನಸ್ತತೋಽಯೋಧ್ಯಾಂ ಜಗಾಮ ನಗರೀಂ ತದಾ ॥ 3-57-25 (18040)
ಋತುಪರ್ಣಂ ಸ ರಾಜಾನಮುಪತಸ್ಥೇ ಸುದುಃಖಿತಃ।
ಭೃತಿಂ ಚ ಸ ದದೌ ಚಾಸ್ಯ ಸಾರಥ್ಯೇನ ನಿಯೋಜಿತಃ ॥ 3-57-26 (18041)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಃ ॥ 57 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-57-2 ದ್ವಿತೀಯಂ ದ್ವತೀಯವಾರಂ। ನ ಚ ತತ್ಪ್ರತ್ಯವಬುಧ್ಯತೇತಿ ಕ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-57-19 ಕದಾಚಿದ್ವಿನಶೇದಪೀತಿ ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-57-20 ಮಿಥುನಂ ಕುಮಾರೀಂ ಕುಮಾರಂ ಚ। ಕುಂಡಿನಂ ಭೀಮಸ್ ನಗರಂ ॥ 3-57-22 ಮುಖ್ಯಶಃ ಮುಖ್ಯೇಷು ಮುಖ್ಯೇಷು ॥ 3-57-23 ವಾಹಿನಾ ಅಶ್ವರಥೇನ ॥ 3-57-26 ಭೃತಿಂ ವೇತನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 058
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.58. ಅಧ್ಯಾಯಃ 058
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ಯೂತೇ ಪುಷ್ಕರಜಿತೇನ ನಲೇನ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಹ ವನಪ್ರವೇಶಃ ॥ 1 ॥ ಅಂತರಿಕ್ಷೇ ಪಕ್ಷಿರೂಪೇಣ ಸಮುತ್ಪತದ್ಭಿರಕ್ಷೈರಾತ್ಮಜಿಘೃಕ್ಷೋರ್ನಲಸ್ಯ ಅಂತರೀಯವಸ್ತ್ರಾಪಕರ್ಷಣೇನ ಪಲಾಯನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-58-0 (18042)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-58-0x (1927)
ತತಸ್ತು ಯಾತೇ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೇ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ದೀವ್ಯತಃ।
ಪುಷ್ಕರೇಣ ಹೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಯಚ್ಚಾಪಿ ವಸು ಕಿಂಚನ ॥ 3-58-1 (18043)
ಹೃತರಾಜ್ಯಂ ನಲಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಹಸನ್ಪುಷ್ಕರೋಽಬ್ರವೀತ್।
ದ್ಯೂತಂ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ ಭೂಯಃ ಪ್ರತಿಪಾಣೋಽಸ್ತಿ ಕಸ್ತವ ॥ 3-58-2 (18044)
ಶಿಷ್ಟಾ ತೇ ದಮಯಂತ್ಯೇಕಾ ಸರ್ವಮನ್ಯದ್ಧೃತಂ ಮಯಾ।
ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಪಣಃ ಸಾಧು ವರ್ತತಾಂ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-58-3 (18045)
ಪುಷ್ರೇಣೈವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಮನ್ಯುನಾ।
ವ್ಯದೀರ್ಯತೇವ ಹೃದಯಂ ನ ಚೈನಂ ಕಿಂಚಿದಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-58-4 (18046)
ತತಃ ಪುಷ್ಕರಮಾಲೋಕ್ಯ ನಲಃ ಪರಮಮನ್ಯುಮಾನ್।
`ಉವಾಚ ವಿದ್ಯತೇಽನ್ಯಚ್ಚ ಧನಂ ಮಮ ನರಾಧಮ ॥ 3-58-5 (18047)
ಷಣರೂಪೇಣ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಃ ಸುದುರ್ಮನಾಃ।
ಉತ್ತರೀಯಂ ತಥಾ ವಸ್ತ್ರಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಭರಣಾನಿ ಚ'।
ಉನ್ಸೃಜ್ಯ ಸರ್ವಗಾತ್ರಭ್ಯೋ ಭೂಷಣಾನಿ ಸಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-58-6 (18048)
ಸುಕವಾಸಾ ಹ್ಯಸಂವೀತಃ ಸುಹೃಚ್ಛೋಕವಿವರ್ಧನಃ।
ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ತತೋರಾಜಾ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸುವಿಪುಲಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ॥ 3-58-7 (18049)
ದಮಯಂತ್ಯೇಕವಸ್ತ್ರಾಽಥ ಗಚ್ಛಂತಂ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಗಾತ್।
ಸ ತಯಾ ನಗರಾಭ್ಯಾಶೇ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ನೈಪಧೋಽವಸತ್ ॥ 3-58-8 (18050)
ಪುಷ್ಕರಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಧೋಷಯಾಮಾಸ ವೈ ಪುರೇ।
ನಲೇ ಯಃ ಸಂಯಗಾತಿಷ್ಠೇತ್ಸ ಗಚ್ಛೇದ್ವಧ್ಯತಾಂ ಮಮ ॥ 3-58-9 (18051)
ಪುಷ್ಕರಸ್ಯ ತು ವಾಕ್ಯೇನ ತಸ್ಯ ವಿದ್ವೇಷಣೇನ ಚ।
ಪೌರಾ ನ ತಸ್ಯ ಸತ್ಕಾರಂ ಕೃತವಂತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-58-10 (18052)
ಸ ತಥಾ ನಗರಾಭ್ಯಾಶೇ ಸತ್ಕಾರಾರ್ಹೋ ನ ಸನ್ಕೃತಃ।
ತ್ರಿಗತ್ರಮುಪಿತೋ ರಾಜಾ ಜಲಮಾತ್ರೇಣ ವರ್ತಯನ್ ॥ 3-58-11 (18053)
[ಪೀಡ್ಯಮಾನಃ ಕ್ಷುಧಾ ತತ್ರ ಫಲಮೃಲಾನಿ ಕರ್ಪಯನ್।
ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ತತೋರಾಜಾ ದಮಯಂತೀ ತಮನ್ವಗಾತ್ ॥] 3-58-12 (18054)
ಕ್ಷುಧಯಾ ಪೀಡ್ಯಮಾನಂತು ನಲೋ ಬಹುತಿಥೇಽಹನಿ।
ಅಪಶ್ಯಚ್ಛಕುನಾನ್ಕಾಂಶ್ರಿದ್ಧಿರಣ್ಯಸದೃಶಚ್ಛದಾನ್ ॥ 3-58-13 (18055)
ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತದಾ ನಿಪಧಾಧಿಪತಿರ್ಬಲೀ।
ಅಸ್ತಿ ಭಕ್ಷ್ಯೋ ಮಮಾದ್ಯಾಪಿ ವಸು ಚೇದಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-58-14 (18056)
ತತಸ್ತಾನಂತರೀಯೇಣ ವಾಸಸಾ ಸ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ತಸ್ಯ ತದ್ವಸ್ತ್ರಮಾದಾಯ ಸರ್ವೇ ಜಗ್ಮುರ್ವಿಹಾಯಸಾ ॥ 3-58-15 (18057)
ಉನ್ಪತಂತಃ ಖಗಾ ವಾಕ್ಯಮೇತದಾಹುಸ್ತತೋ ನಲಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಿಗ್ವಾಸಸಂ ಭೂಮೌ ಸ್ಥಿತಂ ದೀನಮಧೋಮುಖಂ ॥ 3-58-16 (18058)
ವಯಮಕ್ಷಾಃ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧೇ ತವವಾಸೋ ಜಿಹೀರ್ಷವಃ।
ಆಗತಾ ನ ಹಿ ನಃ ಪ್ರೀತಿಃ ಸವಾಸಸಿ ಗತೇ ತ್ವಯಿ ॥ 3-58-17 (18059)
ನಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಗತಾನಕ್ಷಾನಾತ್ಮಾನಂ ಚ ವಿವಾಸಸಂ।
ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ತದಾ ರಾಜಾ ದಮಯಂತೀಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-58-18 (18060)
ಯೇಷಾಂ ಪ್ರಕೋಪಾದೈಶ್ವರ್ಯಾನ್ಪ್ರಚ್ಯುತೋಽಹಮನಿಂದಿತೇ।
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಾಂ ನ ವಿಂದೇಯಂ ದುಃಖಿತಃ ಕ್ಷುಧಯಾಽನ್ವಿತಃ ॥ 3-58-19 (18061)
ಯೇಷಾಂ ಕೃತೇ ನ ಸತ್ಕಾರಮಕುರ್ವನ್ಮಯಿ ನೈಷಧಾಃ।
ಇಮೇ ತೇ ಶಕುನಾ ಭೂತ್ವಾ ವಾಸಶ್ಚಾಷಹರಂತಿ ಮೇ ॥ 3-58-20 (18062)
ವೈಷಂಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುಃಖಿತೋ ಗತಚೇತನಃ।
ಭರ್ತಾ ತೇಽಹಂ ನಿಬೋಧೇದಂ ವಚನಂ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-58-21 (18063)
ಏತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಹವಃ ಪಂಥಾನೋ ದಿಣಾಪಥಂ।
ಅವಂತೀಮೃಕ್ಷವಂತಂ ಚ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-58-22 (18064)
ಏಷ ವಿಂಧ್ಯೋ ಮಹಾಶೈಲಃ ಪಯೋಷ್ಣೀ ಚ ಸಮುದ್ರಗಾ।
ಆಶ್ರಮಾಶ್ಚ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಬಹುಮೂಲಫಲಾನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-58-23 (18065)
ಏಷ ಪಂಥಾ ವಿದರ್ಭಾಣಾಮೇಷ ಯಾಸ್ಯತಿ ಕೋಸಲಾನ್।
ಅತಃಪರಂ ಚ ದೇಶೋಽಯಂ ದಕ್ಷಿಣೋ ದಕ್ಷಿಣಾಪಥಃ ॥ 3-58-24 (18066)
ಏತದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಲೋ ರಾಜಾ ದಮಯಂತೀಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಉವಾಚಾಸಕೃದಾರ್ತೋ ಹಿ ಭೈಮೀಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-58-25 (18067)
ತತಃ ಸಾ ವಾಷ್ಪಕಲಯಾ ವಾಚಾ ದುಃಖೇನ ಕರ್ಶಿತಾ।
ಉವಾಚ ದಮಯಂತೀ ತಂ ನೈಷಧಂ ಕರುಣಂ ವಚಃ ॥ 3-58-26 (18068)
ಉದ್ವೇಷತೇ ಮೇ ಹೃದಯಂ ಸೀದಂತ್ಯಂಗಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ತವ ಪಾರ್ಥಿವ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಚಿಂತಯಂತ್ಯಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-58-27 (18069)
ಹೃತರಾಜ್ಯಂ ಹೃತದ್ರವ್ಯಂ ವಿವಸ್ತ್ರಂ ಕ್ಷುಚ್ಛ್ರಮಾನ್ವಿತಂ।
ಕಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಗಚ್ಛೇಯಮಹಂ ತ್ವಾಂ ನಿರ್ಜನೇ ವನೇ ॥ 3-58-28 (18070)
ಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ತೇ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ತತ್ಸುಖಂ।
ವನೇ ಘೋರೇ ಮಹಾರಾಜ ನಾಶಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಕ್ಲಮಂ ॥ 3-58-29 (18071)
ನ ಚ ಭಾರ್ಯಾಸಮಂ ಕಿಂಚಿನ್ನರಸ್ಯಾರ್ತಸ್ಯ ಭೇಷಜಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಸರ್ವದುಃಖೇಷು ಸತ್ಯಮೇತದ್ವ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-58-30 (18072)
ನಲ ಉವಾಚ। 3-58-31x (1928)
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾಽಽಂಥ ತ್ವಂ ದಮಯಂತಿ ಸುಮಧ್ಯಮೇ।
ನಾಸ್ತಿ ಬಾರ್ಯಾಸಮಂ ಮಿತ್ರಂ ನರಸ್ಯಾರ್ತಸ್ಯ ಭೇಷಜಂ ॥ 3-58-31 (18073)
ನ ಚಾಹಂ ತ್ಯಕ್ತುಕಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಕಿಮಲಂ ಭೀರು ಶಂಕಸೇ।
ತ್ಯಜೇಯಮಹಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಚೈವ ತ್ವಾಮನಿಂದಿತೇ ॥ 3-58-32 (18074)
ದಮಯಂತ್ಯುವಾಚ। 3-58-33x (1929)
ಯದಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ನ ವಿಹಾತುಮಿಹಚ್ಛಸಿ।
ತತ್ಕಿಮರ್ಥಂ ವಿದರ್ಭಾಣಾಂ ಪಂಥಾಃ ಸಮುಪದಿಶ್ಯತೇ ॥ 3-58-33 (18075)
ಅವೈಮಿ ಚಾಹಂ ನೃಪತೇ ನ ತು ಮಾಂ ತ್ಯಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಚೇತಸಾ ತ್ವಪಕೃಷ್ಟೇನ ಮಾಂ ತ್ಯಜೇಥಾ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-58-34 (18076)
ಪಂಥಾನಂ ಹಿ ಮಮಾಭೀಕ್ಷ್ಣಮಾಖ್ಯಾಸಿ ಚ ನರೋತ್ತಮ।
ಅತೋ ನಿಮಿತ್ತಂ ಶೋಕಂ ಮೇ ವರ್ಧಯಸ್ಯಮರೋಪಮ ॥ 3-58-35 (18077)
ಯದಿ ಚಾಯಮಭಿಪ್ರಾಯಸ್ತವ ರಾಜನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸಹಿತಾವೇವ ಗಚ್ಛಾವೋ ವಿದರ್ಭಾನ್ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-58-36 (18078)
ವಿದರ್ಭರಾಜಸ್ತತ್ರ ತ್ವಾಂ ಪೂಜಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾನದ।
ತೇನ ತ್ವಂ ಪೂಜಿತೋ ರಾಜನ್ಸುಖಂ ವತ್ಸ್ಯಸಿ ನೋ ಗೃಹೇ ॥ 3-58-37 (18079)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 58 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-58-2 ಪ್ರತಿಪಾಣಃ ಪಣನೀಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ ॥ 3-58- ಅಪಕೃಷ್ಠೇನ ಕಲಿಕರ್ಪಿತನ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 059
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.59. ಅಧ್ಯಾಯಃ 059
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲೇನ ಸ್ವಪಂತ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಚ್ಛೇದನಪೂರ್ವಕಂ ಪರಿತ್ಯಾಗೇನಾಪಯಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-59-0 (18080)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-59-0x (1930)
`ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ದೇವ್ಯಾ ನಲೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।'
ಯಥಾ ರಾಜ್ಯಂತವ ಪಿತುಸ್ತಥಾ ಮಮ ನಸಂಶಯಃ।
ನ ತು ತತ್ರ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿಷಮಸ್ಥಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-59-1 (18081)
ಕಥಂ ಸಮೃದ್ಧೋ ಗತ್ವಾಽಹಂ ತವ ಹರ್ಷವಿವರ್ಧನಃ।
ಪರಿದ್ಯೂನೋ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ತವ ಶೋಕವಿವರ್ಧನಃ ॥ 3-59-2 (18082)
ಇತಿ ಬ್ರುವನ್ನಲೋ ರಾಜಾ ದಮಯಂತೀಂ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಸಾನ್ಖಯಾಮಾಸ ಕಲ್ಯಾಣೀಂ ವಾಸಸೋರ್ಧೇನ ಸಂವೃತಾಂ ॥ 3-59-3 (18083)
ತಾವೇಕವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾವಟಮಾನಾವಿತಸ್ತತಃ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರಿಶ್ರಾಂತೌ ಸಭಾಂ ಕಾಂಚಿದುಪೇಯತುಃ ॥ 3-59-4 (18084)
ತಾಂ ಸಭಾಮುಪಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ತದಾ ಸ ನಿಷಧಾಧಿಪಃ।
ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ಸಹಿತೋ ರಾಜಾ ನಿಷಸಾದ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-59-5 (18085)
ಸ ವೈ ವಿವಸ್ತ್ರೋ ಮಲಿನೋ ವಿವರ್ಣಃ ಪಾಂಸುಗುಂಠಿತಃ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಹ ಶ್ರಾಂತಃ ಸುಷ್ವಾಪ ಧರಣೀತಲೇ ॥ 3-59-6 (18086)
`ತತಃ ಸ್ವವಸನಸ್ಯಾಂತಂ ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಭೂಮಾವಾಸ್ತೀರ್ಯ ಸುಷ್ವಾಪ ಪತಿಮಾಲಿಂಗ್ಯ ಶೋಭನಾ ॥' 3-59-7 (18087)
ದಮಯನತ್ಯಪಿ ಕಲ್ಯಾಣೀ ನಿದ್ರಯಾಽಪಹೃತಾ ತತಃ।
ಸಹಸಾ ದುಃಖಮಾಸಾದ್ಯ ಸುಕುಮಾರೀ ತಪಸ್ವಿನೀ ॥ 3-59-8 (18088)
ಸುಪ್ತಾಯಾಂ ದಮಯಂತ್ಯಾಂ ತು ನಲೋ ರಾಜಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಶೋಕೋನ್ಮಥಿತಚಿತ್ತಃ ಸನ್ನ ಸ್ಮ ಶೇತೇ ಯಥಾ ಪುರಾ ॥ 3-59-9 (18089)
ಸ ತದ್ರಾಜ್ಯಾಪಹರಣಂ ಸುಹೃತ್ತ್ಯಾಗಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ವನೇ ಚ ತಂ ಪರಿಧ್ವಂಸಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚಿಂತಾಮುಪೇಯಿವಾನ್ ॥ 3-59-10 (18090)
ಕಿಂ ನು ಮೇ ಸ್ಯಾದಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂನು ಮೇ ಸ್ಯಾದಕುರ್ವತಃ।
ಕಿಂನು ಮೇ ಮರಣಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಿತ್ಯಾಗೋ ಜನಸ್ಯ ವಾ ॥ 3-59-11 (18091)
ಮಾಮಿಯಂ ಹ್ಯನುರಕ್ತೈವಂ ದುಃಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಮತ್ಕೃತೇ।
ಮದ್ವಿಹೀನಾ ತ್ವಿಯಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಕದಾಚಿತ್ಸ್ವಜನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-59-12 (18092)
ಮಯಾ ನಿಃಸಂಶಯಂ ದುಖಮಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತ್ಯನುವ್ರತಾ।
ಉತ್ಸರ್ಗೇಸಂಶಯಃ ಸ್ಯಾತ್ತು ವಿಂದೇತಾಪಿ ಸುಖಂ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-59-13 (18093)
ಬೃಹದಶ್ಚ ಉವಾಚ। 3-59-14x (1931)
ಸ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಬಹುಧಾ ವಿಚಾರ್ಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಉತ್ಸರ್ಗೇಽಮನ್ಯತ ಶ್ರೇಯೋ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-59-14 (18094)
ನ ಚೈಷಾ ತೇಜಸಾ ಶಕ್ಯಾ ಕೈಶ್ಚಿದ್ಧರ್ಷಯಿತುಂ ಪಥಿ।
ಯಶಸ್ವಿನೀ ಮಹಾಭಾಗಾ ಮದ್ಭಕ್ತೇಯಂ ಪತಿವ್ರತಾ ॥ 3-59-15 (18095)
ಏವಂ ತಸ್ ತದಾ ಬುದ್ಧಿರ್ದಮಯಂತ್ಯಾಂ ನ್ಯವರ್ತತ।
ಕಲಿನಾ ದುಷ್ಟಭಾವೇನ ದಮಯಂತ್ಯಾ ವಿಸರ್ಜನೇ ॥ 3-59-16 (18096)
ಸೋಽವಸ್ತ್ರತಾಮಾತ್ಮನಶ್ಚ ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯೇಕವಸ್ತ್ರತಾಂ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾಽಧ್ಯಗಾದ್ರಾಜಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಸ್ಯಾವಕರ್ತನಂ ॥ 3-59-17 (18097)
ಕಥಂ ವಾಸೋ ವಿಕರ್ತೇಯಂ ನ ಚ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾ।
ವಿಚಿಂತ್ಯೈವಂ ನಲೋ ರಾಜಾ ಸಭಾಂ ಪರ್ಯಚರತ್ತದಾ ॥ 3-59-18 (18098)
ಪರಿಧಾವನ್ನಥ ನಲ ಇತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಆಸಸಾದ ಸಭೋದ್ದೇಶೇ ವಿಕೋಶಂ ಸ್ವಂಗಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-59-19 (18099)
ತೇನಾರ್ಧಂ ವಾಸಸಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ನಿವಸ್ ಚ ಪರಂತಪಃ।
ಸುಪ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವೈದರ್ಭೀಂ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಗತಚೇತನಾಂ ॥ 3-59-20 (18100)
ತತೋ ನಿಬದ್ಧಹೃದಯಃ ಪುನರಾಗಂ ತಾಂ ಸಭಾಂ।
ದಮಯಂತೀಂ ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರುರೋದ ನಿಷಧಾಧಿಪಃ ॥ 3-59-21 (18101)
ಯಾಂ ನ ವಾಯುರ್ನ ಚಾದಿತ್ಯಃ ಪುರಾ ಪಶ್ಯತಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾಂ।
ಸೇಯಮದ್ಯ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಶೇತೇ ಭೂಮಾವನಾಥವತ್ ॥ 3-59-22 (18102)
ಇಯಂ ವಸ್ತ್ರಾವಕರ್ತೇನ ಸಂವೀತಾ ಚಾರುಹಾಸಿನೀ।
ಉನ್ಮತ್ತೇವ ಮಯಾ ಹೀನಾ ಕಥಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-59-23 (18103)
ಕಥಮೇಕಾ ಸತೀ ಭಮೀ ಮಯಾ ವಿರಹಿತಾ ಶುಭಾ।
ಚರಿಷ್ಯತಿ ವನೇ ಘೋರೇ ಮೃಗವ್ಯಾಲನಿಷೇವಿತೇ ॥ 3-59-24 (18104)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾ ಅಶ್ವಿನೌ ಸಮರುದ್ಗಣೌ।
ರಕ್ಷಂತು ತ್ವಾಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಧರ್ಮೇಣಾಸಿ ಸಮಾವೃತಾ ॥ 3-59-25 (18105)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾಂ ಭುಷಿ।
ಕಲಿನಾಽಪಹೃತಜ್ಞಾನೋ ನಲಃ ಪ್ರಾತಿಪಷ್ಠದುದ್ಯತಃ ॥ 3-59-26 (18106)
ಗತ್ವಾಗತ್ವಾ ನಲೋ ರಾಜಾ ಪುನರೇತಿ ಸಭಾಂ ಮುಹುಃ।
ಆಕೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಕಲಿನಾ ಸೌಹೃದೇನಾವಕೃಷ್ಯತೇ ॥ 3-59-27 (18107)
ದ್ವಿಧೇವ ಹೃದಯಂ ತಸ್ಯ ದುಃಖಿತಸ್ಯಾಭವತ್ತದಾ।
ದೋಲೇವ ಮುಹುರಾಯಾತಿ ಯಾತಿ ಚೈವ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-59-28 (18108)
ಅವಕೃಷ್ಟಸ್ತು ಕಲಿನಾ ಮೋಹಿತಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ನಲಃ।
ಸುಪ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಿಲಪ್ಯ ಕರುಣಂ ಬಹು ॥ 3-59-29 (18109)
ನಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಕಲಿನಾಽಽವಿಷ್ಟಸ್ತತ್ತದ್ವಿಗಣಯನ್ಮುಹುಃ।
ಜಗಾಮೈಕಾಂ ವನೇ ಶೂನ್ಯೇ ಭಾರ್ಯಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮೋಹಿತಃ ॥ 3-59-30 (18110)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 59 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-59-10 ಪರಿಧ್ವಂಸಂ ಕಲಿನಾ ವಸ್ತ್ರಾಪಹರಣಾದಿಕ್ಲೇಶಂ ॥ 3-59-11 ಜನಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ॥ 3-59-16 ದಮಯಂತ್ಯಾಂ ವಿಷಯೇ ನ್ಯವರ್ತತ ನಿವೃತ್ತಾಸತೀ ವಿಸರ್ಜನೇಽಭೂದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-59-20 ನಿವಸ್ಯ ಪರಿಧಾಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 060
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.60. ಅಧ್ಯಾಯಃ 060
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವನೇ ಚರಂತ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಅಜಗರೇಣ ಗ್ರಹಣಂ ॥ 1 ॥ ವನಚರೇಣ ವ್ಯಾಧೇನ ತಾಂ ಗ್ರಸತೋಽಜಗರಸ್ಯ ವಧಃ ॥ 2 ॥ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಆತ್ಮಕಾಮುಕಸ್ಯ ತದ್ವ್ಯಾಧಸ್ಯ ಸ್ವಪಾತಿವ್ರತ್ಯಮಹಿಂನಾ ಹನನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-60-0 (18111)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-60-0x (1932)
ಅಪಕ್ರಾಂತೇ ನಲೇ ರಾಜಂದಮಯಂತೀ ಗತಕ್ಲಮಾ।
ಅಬುಧ್ಯತ ವರಾರೋಹಾ ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ವಿಜನೇ ವನೇ ॥ 3-60-1 (18112)
ಅಪಶ್ಯಮಾನಾ ಭರ್ತಾರಂ ಶೋಕದುಃಖಸಮನ್ವಿತಾ।
ಪ್ರಾಕ್ರೋಶದುಚ್ಚೈಃ ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ಮಹಾರಾಜೇತಿ ನೈಷಧಂ ॥ 3-60-2 (18113)
ಹಾ ನಾಥ ಹಾ ಮಹಾರಾಜ ಹಾ ಸ್ವಾಮಿನ್ಕಿಂ ಜಹಾಸಿ ಮಾಂ।
ಹಾ ಹತಾಽಸ್ಮಿ ವಿನಷ್ಟಾಽಸ್ಮಿ ಭೀತಾಽಸ್ಮಿ ವಿಜನೇ ವನೇ ॥ 3-60-3 (18114)
ನನು ನಾಮ ಮಹಾರಜ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸತ್ಯವಾಗಸಿ।
ಕಥಂವಿಧಸ್ತ್ವಂಹಿ ತಥಾ ಸುಪ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮಾಂ ಗತಃ ॥ 3-60-4 (18115)
ಕಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯಗಂತಾಽಸಿ ವಶ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮನುವ್ರತಾಂ।
ವಿಶೇಷತೋ ನಾಪಕೃತಃ ಪರೇಣಾಪಕೃತೋ ಹ್ಯಸಿ ॥ 3-60-5 (18116)
ಶಕ್ಯಸೇ ನ ಗಿರಃ ಸತ್ಯಾಃ ಕರ್ತುಂ ಮಯಿ ನರೇಶ್ವರ।
ಯಾಸ್ತ್ವಯಾ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ ಸನ್ನಿಧೌ ಕಥಿತಾಃ ಪುರಾ ॥ 3-60-6 (18117)
ನಾಕಾಲೇ ವಿಹಿತೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಯತ್ರ ಕಾಂತಾ ತ್ವಯೋತ್ಸೃಷ್ಟಾ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವತಿ ॥ 3-60-7 (18118)
ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ಪರಿಹಾಸೋಽಯಮೇತಾವಾನ್ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಭೃಶಂ ಭೀತಾಸ್ಮಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮೀಶ್ವರ ॥ 3-60-8 (18119)
ದೃಶ್ಯಸೇ ದೃಶ್ಯಸೇ ರಾಜನ್ನೇಷ ತಿಷ್ಠಸಿ ನೈಷಧ।
ಆವಾರ್ಯ ಗುಲ್ಮೈರಾತ್ಮಾನಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ ॥ 3-60-9 (18120)
ನೃಶಂಸಾಂ ವತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯನ್ಮಾಮೇವಂಗತಾಮಿಹ।
ವಿಲಪಂತೀಂ ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯ ನಾಶ್ವಾಸಯಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-60-10 (18121)
ನ ಶೋಚಾಂಯಹಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಚಾನ್ಯದಪಿ ಕಿಂಚನ।
ಕಥಂ ನು ಭವಿತಾಸ್ಯೇಕ ಇತಿ ತ್ವಾಂ ನೃಪ ಶೋಚಯೇ ॥ 3-60-11 (18122)
ಕಥಂ ನು ರಾಜಂಸ್ತೃಷಿತಃ ಕ್ಷುಕ್ಷಿತಃ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಃ।
ಸಾಯಾಹ್ನೇ ವೃಕ್ಷಮೂಲೇಷು ಮಾಮಪಶ್ಯನ್ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-60-12 (18123)
ತತಃ ಸಾ ತೀವ್ರಶೋಕಾರ್ತಾ ಪ್ರದೀಪ್ತೇವ ಚ ಮನ್ಯುನಾ।
ಇತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ರುದತೀ ಪರ್ಯಧಾವತ ದುಃಖಿತಾ ॥ 3-60-13 (18124)
ಮುಹುರುತ್ಪತತೇ ಬಾಲಾ ಮುಹುಃ ಪತತಿ ವಿಹ್ವಲಾ।
ಮುಹುರಾಲೀಯತೇ ಭೀತಾ ಮುಹುಃ ಕ್ರೋಶತಿ ರೋದಿತಿ ॥ 3-60-14 (18125)
ಅತೀವ ಶೋಕಸಂತಪ್ತಾ ಮುಹುರ್ನಿಃಶ್ವಸ್ ವಿಹ್ವಲಾ।
ಉವಾಚ ಭೈಮೀ ನಿಃಶ್ವಸ್ ರೋದಮಾನಾ ಪತಿವ್ರತಾ ॥ 3-60-15 (18126)
ಯಸ್ಯಾಭಿಶಾಪಾದ್ದುಃಖಾರ್ತೋ ನೈಷ ನಂದತಿ ನೈಷಧಃ।
ತಸ್ಯ ಭೂತಸ್ಯ ತದ್ದುಃಖಾದ್ದುಃಖಮಭ್ಯಧಿಕಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-60-16 (18127)
ಅಪಾಪಚೇತಸಂ ಪಾಪೋ ಯ ಏವಂ ಕೃತವಾನ್ನಲಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ದುಃಖತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜೀವತ್ವಮಸುಖಜೀವಿಕಾಂ ॥ 3-60-17 (18128)
ಏವಂ ತು ವಿಲಪಂತೀ ಸಾ ರಾಜ್ಞೋ ಭಾರ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅನ್ವೇಷತಿ ಸ್ಮ ಭರ್ತಾರಂ ವನೇ ಶ್ವಾಪದಸೇವಿತೇ ॥ 3-60-18 (18129)
ಉನ್ಮತ್ತವದ್ಭೀಮಸುತಾ ವಿಲಪಂತೀ ತತಸ್ತತಃ।
ಹಾಹಾ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಮುಹುರಿತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ಧಾವತಿ ॥ 3-60-19 (18130)
ತಾಂ ಶುಷ್ಯಮಾಣಾಮತ್ಯರ್ಥಂ ಕುರರೀಮಿವ ವಾಶತೀಂ।
ಕರುಣಂ ಬಹುಶೋಚಂತೀಂ ವಿಲಪಂತೀಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾಂ। 3-60-20 (18131)
ಸಹಸಾಽಭ್ಯಾಗತಾಂ ಭೈಮೀಮಭ್ಯಾಶಪರಿವರ್ತಿನೀಂ।
ಜಗ್ರಾಹಾಜಗರೋ ಗ್ರಾಹೋ ಮಹಾಕಾಯಃ ಕ್ಷುಧಾನ್ವಿತಃ ॥ 3-60-21 (18132)
ಸಾ ಗ್ರಸ್ಯಮಾನಾ ಗ್ರಹೇಣ ಶೋಕೇನ ಚ ಪರಾಜಿತಾ।
ನಾತ್ಮಾನಂ ಶೋಚತಿ ತಥಾ ಯಥಾ ಶೋಚತಿ ನೈಷಧಂ ॥ 3-60-22 (18133)
ದ್ವಾ ನಾಥ ಮಾಮಿಹ ವನೇ ಗ್ರಸ್ಯಮಾನಾಮನಾಗಸಂ।
ಗ್ರಾಹೇಣಾನೇನ ವಿಜನೇ ಕಿಮರ್ಥಂ ನಾನುಧಾವಸಿ ॥ 3-60-23 (18134)
ಕಥಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಪುನರ್ಮಾಮನುಸ್ಮೃತ್ಯ ನೈಷಧ।
[ಕಥಂ ಭವಾಂಜಗಾಮಾದ್ಯ ಮಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವನೇ ಪ್ರಭೋ।]
ಪಾಪಾನ್ಮುಕ್ತಃ ಪುನರ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಂ ಚೋತೋ ಧನಾನಿ ಚ ॥ 3-60-24 (18135)
ಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ತೇ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಸ್ ಪರಿಗ್ಲಾನಸ್ಯ ನೈಷಧ।
ಕಃ ಶ್ರಮಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-60-25 (18136)
ಬೃಹದಶ್ಚ ಉವಾಚ। 3-60-26x (1933)
ತಾಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾ ಗ್ರಸ್ತಾಮುರಗೇಣಾಯತೇಕ್ಷಣಾಂ।
ಆಕ್ರಂದಮಾನಾಂ ಸಂಶ್ರುತ್ಯ ಜವೇನಾಭಿಸಸಾರ ಹ ॥ 3-60-26 (18137)
ತಾಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾ ಗ್ರಸ್ತಾಮುರಗೇಣಾಯತೇಕ್ಷಣಾಂ।
ತ್ವರಮಾಣೋ ಮೃಗವ್ಯಾಧಃ ಸಂಚರನ್ಗಹನೇ ವನೇ।
ಸಮಭಿಕ್ರಂಯ ವೇಗೇನ ಸತ್ವರಃ ಸ ವನೇಚರಃ ॥ 3-60-27 (18138)
ಮುಖೇ ತಂ ಪಾಟಯಾಮಾಸ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ನಿಶಿತೇನ ಚ।
ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಂ ಭುಜಂಗಂ ತಂ ವಿಶಸ್ ಮೃಗಜೀವನಃ ॥ 3-60-28 (18139)
ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಸ ತಾಂವ್ಯಾಧಃ ಪ್ರಕ್ಷಾಲ್ಯ ಸಲಿಲೇನ ಹ।
ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಕೃತಾಹಾರಾಮಥ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಾರತ ॥ 3-60-29 (18140)
ಕಸ್ಯ ತ್ವಂ ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷಿ ಕಥಂ ಚಾಸ್ಯಾಗತಾ ವನಂ।
ಕಥಂ ಚೇದಂ ಮಹತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ತವತ್ಯಸಿ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-60-30 (18141)
ದಮಯಂತೀ ತಥಾ ತೇನ ಪೃಚ್ಛ್ಯಮಾನಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾವೃತ್ತಮಾಚಚಕ್ಷೇಽಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-60-31 (18142)
ತಾಮರ್ಧವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಪೀನಶ್ರೋಣಿಪಯೋಧರಾಂ।
ಸುಕುಮಾರಾನವದ್ಯಾಂಗೀಂ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಿಭಾನನಾಂ ॥ 3-60-32 (18143)
ಅರಾಲಪಕ್ಷ್ಮನಯನಾಂ ತಥಾ ಮಧುರಭಾಷಿಣೀಂ।
ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಮೃಗವ್ಯಾಧಃ ಕಾಮಸ್ಯ ವಶಮೀಯಿವಾನ್ ॥ 3-60-33 (18144)
ತಾಮಥ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಲುಬ್ಧಕೋ ಮೃದುಪೂರ್ವಯಾ।
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ಕಾಮಾರ್ತಸ್ತದಬುಧ್ಯತ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-60-34 (18145)
ದಮಯಂತ್ಯಪಿ ತಂ ದುಷ್ಟಮುಪಲಭ್ಯ ಪತಿವ್ರತಾ।
ತೀವ್ರರೋಷಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲೇವ ಮನ್ಯುನಾ ॥ 3-60-35 (18146)
ಸ ತು ಪಾಪಮತಿಃ ಕ್ಷುದ್ರಃ ಪ್ರಧರ್ಷಯಿತುಮಾತುರಃ।
ದುರ್ಧರ್ಷಾಂ ತರ್ಕಯಾಮಾಸ ದೀಪ್ತಾಮಗ್ನಿಶಿಖಾಮಿವ ॥ 3-60-36 (18147)
ದಮಯಂತೀ ತು ದುಃಖಾರ್ಥಾ ಪತಿರಾಜ್ಯವಿನಾಕೃತಾ।
ಅತೀತವಾಕ್ಯಥೇ ಕಾಲೇ ಶಶಾಪೈನಂ ರುಷಾ ಕಿಲ ॥ 3-60-37 (18148)
ಯಥಾಽಹಂ ನೈಷಧಾದನ್ಯಂ ಮನಸಾಽಪಿ ನ ಚಿಂತಯೇ।
ತಥಾಽಯಂ ಪತತಾಂ ಕ್ಷುದ್ರಃ ಪರಾಸುರ್ಮೃಗಜೀವನಃ ॥ 3-60-38 (18149)
ಉಕ್ತಮಾತ್ರೇ ತು ವಚನೇ ತಯಾ ಸ ಮೃಗಜೀವನಃ।
ವ್ಯಸುಃ ಪಪಾತ ಮೇದಿನ್ಯಾಮಗ್ನಿದಗ್ಧ ಇವ ದ್ರುಮಃ ॥ 3-60-39 (18150)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 60 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-60-13 ಮನ್ಯುನಾ ಶೋಕೇನ ॥ 3-60-16 ಕಲಿಂ ಶಪತಿ ಯಸ್ಯೇತಿ। ಅಭಿಶಾಪಾತ್ರ ವೃಥಾದ್ವೇಷಾತ್ ॥ 3-60-20 ವಾಶತೀಂ ಕ್ರೋಶಂತೀಂ ॥ 3-60-21 ಗ್ರಾಹಃ ಸರ್ಪಃ ॥ 3-60-24 ಬುದ್ಧಿಲಾಭಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಮಾಂ ವಿನಾ ಕಥಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಕಥಂ ಜೀವಿಷ್ಯಸಿ। ಶಾಪಾನ್ಮುಕ್ತಃ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-60-28 ವಿಶಸ್ಯ ವಿದಾರ್ಯ ॥ 3-60-33 ಅರಾಲಾನಿ ಶೋಭಮಾನಾನಿ ಪಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ನಯನಪ್ರಾಂತರೋಮಾಣಿ ಯಯೋಸ್ತಾದೃಶೇ ನಯನೇ ಯಸ್ಯಾ ಇತಿ ತಥಾ ॥ 3-60-35 ಮನ್ಯುನಾ ಕ್ರೋಧೇನ ॥ 3-60-37 ಪತಿರಾಜ್ಯವಿನಾಕೃತಾ ಪತ್ಯಾ ರಾಜ್ಯೇನ ಚ ರಹಿತಾ। ಅತೀತವಾಕ್ಪಥೇ ವಾಚಾಪ್ಯನಿವಾರ್ಯೇ ಸತಿ। ಕಾಲೇ ಧೂಂರವರ್ಣೇ ವ್ಯಾಧೇ ॥ 3-60-38 ಪರಾಸುಃ ಗತಪ್ರಾಣಃ ॥ 3-60-39 ವ್ಯಸುರ್ವಿಗತಪ್ರಾಣಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 061
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.61. ಅಧ್ಯಾಯಃ 061
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲಮನ್ವೇಷಯಂತ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ವನಮಧ್ಯೇ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಕುಲಜನಸಾರ್ಥದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸಾರ್ತನಾಥೇನ ಸಂಭಾವಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-61-0 (18151)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-61-0x (1934)
ಸಾ ನಿಹತ್ಯ ಮೃಗವ್ಯಾಧಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಕಮಲೇಕ್ಷಣಾ।
ವನಂ ಪ್ರತಿಭಯಂ ಶೂನ್ಯಂ ಝಿಲ್ಲಿಕಾಗಣನಾದಿತಂ ॥ 3-61-1 (18152)
ಸಿಂಹದ್ವೀಪಿರುರುವ್ಯಾಘ್ರವರಾಹರ್ಕ್ಷಗಣೈರ್ಯುತಂ।
ನಾನಾಪಕ್ಷಿಗಣಾಕೀರ್ಣಾಂ ಂಲೇಚ್ಛತಸ್ಕರಸೇವಿತಂ ॥ 3-61-2 (18153)
ಸಾಲವೇಣುಧವಾಶ್ವತ್ಥತಿಂದುಕೇಂಗುದಿಕಿಂಶುಕೈಃ।
ಅರ್ಜುನಾರಿಷ್ಟಸಂಛನ್ನಂ ಸ್ಯಂದನೈಶ್ಚ ಸಶಾಲ್ಮಲೈಃ ॥ 3-61-3 (18154)
ಜಂಬ್ವಾಂರಲೋಧ್ರಖದಿರಶಾಕವೇತ್ರಸಮಾಕುಲಂ।
ಪದ್ಮಕಾಮಲಕಪ್ಲಕ್ಷಕದಂಬೋದುಂಬರಾವೃತಂ ॥ 3-61-4 (18155)
ಬದರೀಬಿಲ್ವಸಂಛನ್ನಂ ನ್ಯಗ್ರೋಧೈಶ್ಚ ಸಮಾಕುಲಂ।
ಪ್ರಿಯಾಲತಾಲಖರ್ಜೂರಹರೀತಕಿಬಿಭೀತಕೈಃ ॥ 3-61-5 (18156)
ನಾನಾಧಾತುಶತೈರ್ನದ್ಧಾನ್ವಿವಿಧಾನಪಿ ಚಾಚಲಾನ್।
ನಿಕುಂಜಾನ್ಪಕ್ಷಿಸಂಘುಷ್ಟಾಂದರೀಶ್ಚಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ ॥ 3-61-6 (18157)
ನದೀ ಸರಾಂಸಿ ವಾಪೀಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಂಶ್ಚರತೋ ದ್ವಿಜಾನ್।
ಸಾ ಬಹೂನ್ಭೀಮರೂಪಾಂಶ್ಚ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥ 3-61-7 (18158)
ಪಲ್ವಲಾನಿ ತಟಾಕಾನಿ ಗಿರಿಕೂಟಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಸರಿತ್ಸರಾಂಸಿ ಚ ತದಾ ದದರ್ಶಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾಂ ॥ 3-61-8 (18159)
ಯೂಥಶೋ ದದೃಶೇ ಚಾತ್ರ ವಿದರ್ಭಾಧಿಪನಂದಿನೀ।
ಮಹಿಷಾನ್ವರಾಹಾನ್ಗೋಮಾಯೂನೃಕ್ಷವಾನರಪನ್ನಗಾನ್ ॥ 3-61-9 (18160)
ತೇಜಸಾ ಯಶಸಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಸ್ಥಿತ್ಯಾ ಚ ಪರಯಾ ಯುತಾ।
ವೈರ್ದಭೀ ವಿಚಚಾರೈಕಾ ನಲಮನ್ವೇಷತೀ ತದಾ ॥ 3-61-10 (18161)
ನಾಬಿಭ್ಯತ್ಸಾ ನೃಪಸುತಾ ಭೈಮೀ ತತ್ರಾಥ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ದಾರುಣಾಮಟವೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭರ್ತೃವ್ಯಸನಕರ್ಶಿತಾ ॥ 3-61-11 (18162)
ವಿದರ್ಭತನಯಾ ರಾಜನ್ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಿತಾ।
ಭರ್ತೃಶೋಕಪರೀತಾಂಗೀ ಶಿಲಾತಲಮಥಾಶ್ರಿತಾ ॥ 3-61-12 (18163)
ದಮಯಂತ್ಯುವಾಚ। 3-61-13x (1935)
ಸಿಹ್ಯೋರಸ್ಕ ಮಹಾಬಾಹೋ ನಿಷಧಾನಾಂ ಜನಾಧಿಪ।
ಕ್ವನು ರಾಜನ್ಗತೋಸಿ ತ್ವಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಾಂ ವಿಜನೇ ವನೇ ॥ 3-61-13 (18164)
ಅಶ್ವಮೇಧಾದಿಭಿರ್ವೀರ ಕ್ರತುಭಿಶ್ಚಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಕಥಮಿಷ್ಟ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಮಯಿ ಮಿಥ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತಸೇ ॥ 3-61-14 (18165)
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತ್ಸಮಕ್ಷಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕಲ್ಯಾಣ ತದೃತಂ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭ ॥ 3-61-15 (18166)
ಯಚ್ಚೋಕ್ತಂ ವಿಹಗೈರ್ಹಂಸೈಃ ಸಮೀಪೇ ತವ ಭೂಮಿಪ।
ಮತ್ಸಕಾಶೇ ಚ ತೈರುಕ್ತಂ ತದವೇಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-61-16 (18167)
ಚತ್ವಾರ ಏಕತೋ ವೇದಾಃ ಸಾಂಗೋಪಾಂಗಾಃ ಸವಿಸ್ತರಾಃ।
ಸ್ವಧೀತಾ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಸತ್ಯಮೇಕಂ ಕಿಲೈಕತಃ ॥ 3-61-17 (18168)
ತಸ್ಮಾದರ್ಹಸಿ ಶತ್ರುಘ್ನ ಸತ್ಯಂ ಕರ್ತುಂ ನರೇಶ್ವರ।
ಉಕ್ತವಾನಸಿ ಯದ್ವೀರ ಮತ್ಸಕಾಶೇ ಪುರಾ ವಚಃ ॥ 3-61-18 (18169)
ಹಾ ವೀರ ನನುನಾಮಾಹಮಿಷ್ಟಾ ಕಿಲ ತವಾನಘ।
ಅಸ್ಯಾಮಟವ್ಯಾಂ ಘೋರಾಯಾಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ ॥ 3-61-19 (18170)
ಭರ್ತ್ಸಯತ್ಯೇಷ ಮಾಂ ರೌದ್ರೋ ವ್ಯಾತ್ತಾಸ್ಯೋ ದಾರುಣಾಕೃತಿಃ।
ಅರಣ್ಯರಾಟ್ ಕ್ಷುಧಾವಿಷ್ಟಃ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-61-20 (18171)
ನ ಮೇ ತ್ವದನ್ಯಾ ಕಾಚಿದ್ಧಿ ಪ್ರಿಯಾಽಸ್ತೀತ್ಯಬ್ರವೀಸ್ತದಾ।
ತಾಮೃತಾಂ ಕುರು ಕಲ್ಯಾಣ ಪುರೋಕ್ತಾಂ ಭಾರತೀಂ ನೃಪ ॥ 3-61-21 (18172)
ಉನ್ಮತ್ತಾಂ ವಿಲಪಂತೀಂ ಮಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮಿಷ್ಟಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ಈಪ್ಸಿತಾಮೀಪ್ಸಿತೋಸಿ ತ್ವಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ ॥ 3-61-22 (18173)
ಕೃಶಾಂ ದೀನಾಂ ವಿವರ್ಣಾಂ ಚ ಮಲಿನಾಂ ವಸುಧಾಧಿಪ।
ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಪ್ರಾವೃತಾಮೇಕಾಂ ವಿಲಪಂತೀಮನಾಥವತ್ ॥ 3-61-23 (18174)
ಯೂಥಭ್ರಷ್ಟಾಮಿವೈಕಾಂ ಮಾಂ ಹರಿಣೀಂ ಪೃಥುಲೋಚನ।
ನ ಮಾನಯಸಿ ಮಾಮಾರ್ಯ ರುದಂತೀಮರಿಕರ್ಶನ ॥ 3-61-24 (18175)
ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಮಾಮಿಹೈಕಾಕಿನೀಂ ಸತೀಂ।
ಆಭಾಷಮಾಣಾಂ ಸ್ವಾಂ ಪತ್ನೀಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ ॥ 3-61-25 (18176)
ಕುಲಶೀಲೋಪಸಂಪನ್ನಾಂ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗಶೋಭನಾಂ।
`ಅನುವ್ರತಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಂ ಮಾಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ ॥' 3-61-26 (18177)
ನಾದ್ಯತ್ವಾಂ ಪ್ರತಿಪಶ್ಯಾಮಿ ಗಿರಾವಸ್ಮಿನ್ನರೋತ್ತಮ।
ವನೇ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಧೋರೇ ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರನಿಷೇವಿತೇ ॥ 3-61-27 (18178)
ಶಯಾನಮುಪವಿಷ್ಟಂ ವಾ ಸ್ಥಿತಂ ವಾ ನಿಷಧಾಧಿಪ।
ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಮ ಶೋಕನಿಬರ್ಹಣ ॥ 3-61-28 (18179)
ಕಂ ನು ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ದುಃಖಾರ್ತಾ ತ್ವದರ್ಥೇ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾ।
ಕಚ್ಚಿದ್ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾಽರಣ್ಯೇ ಸಂಗತ್ಯೇತಿ ನಲೋ ನೃಪಃ ॥ 3-61-29 (18180)
ಕೋ ನು ಮೇ ಕಥಯೇದದ್ಯ ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ವಿಷ್ಠಿತಂ ನೃಪಂ।
ಅಭಿರೂಪಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪರವ್ಯೂಹವಿನಾಶನಂ ॥ 3-61-30 (18181)
ಯಮನ್ವೇಪಸಿ ರಾಜಾನಂ ನಲಂ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣಂ।
ಅಯಂಸ ಇತಿ ಕಸ್ಯಾದ್ಯ ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ಮಧುರಾಂ ಗಿರಂ ॥ 3-61-31 (18182)
ಅರಣ್ಯರಾಡಯಂ ಶ್ರೀಮಾಂಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಹನುಃ।
ಶಾರ್ದೂಲೋಽಭಿಮುಖೋಽಭ್ಯೇತಿ ಪೃಚ್ಛಾಂಯೇನಮಶಂಕಿತಾ ॥ 3-61-32 (18183)
ಭವಾನ್ಮೃಗಾಣಾಮಧಿಪಸ್ತ್ವಮಸ್ಮಿನ್ಕಾನನೇ ಪ್ರಭುಃ।
ವಿದರ್ಭರಾಜತನಯಾಂ ದಮಯಂತೀತಿ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ॥ 3-61-33 (18184)
ನಿಷಧಾಧಿಪತೇರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ನಲಸ್ಯಾಮಿತ್ರಘಾತಿನಃ।
ಪತಿಮನ್ವೇಷತೀಮೇಕಾಂ ಕೃಪಣಾಂ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಂ ॥ 3-61-34 (18185)
ಆಶ್ವಾಸಯ ಮೃಗೇಂದ್ರೇಹ ಯದಿ ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ನಲಃ।
`ಸಿಂಹಸ್ಕಂಧೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪದ್ಮಪತ್ರನಿಭೇಕ್ಷಣಃ ॥' 3-61-35 (18186)
ಅಥವಾಽರಣ್ಯನೃಪತೇ ನಲಂ ಯದಿ ನ ಶಂಸಸಿ।
ಮಾಂ ಖಾದಯ ಮೃಗಶ್ರೇಷ್ಠ ದುಃಖಾದಸ್ಮಾದ್ವಿಮೋಚಯ ॥ 3-61-36 (18187)
ಶ್ರುತ್ವಾಽರಣ್ಯೇ ವಿಲಪಿತಂ ಮಮೈಷ ಮೃಗರಾಟ್ ಸ್ವಯಂ।
ಯಾತ್ಯೇಷ ಮೃಷ್ಟಸಲಿಲಾಮಾಪಗಾಂ ಸಾಗರೋಪಮಾಂ ॥ 3-61-37 (18188)
ಇಮಂ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಂ ಪೃಚ್ಛೇ ಶೃಂಗೈರ್ಬಹುಭಿರುಚ್ಛಿತೈಃ।
ವಿರಾಜಿತಂ ದಿವಸ್ಪೃಗ್ಭಿರ್ನೈಕವರ್ಣೈರ್ಮನೋರಮೈಃ ॥ 3-61-38 (18189)
ನಾನಾಧಾತುಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ವಿವಿಧೋಪಲಭೂಷಿತಂ।
ಆಸ್ಯಾರಣ್ಯಸ್ಯ ಮಹತಃ ಕೇತುಭೂತಮಿವೋಚ್ಛಿತಂ ॥ 3-61-39 (18190)
ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲಮಾತಂಗವರಾಹರ್ಕ್ಷಮೃಗಾಯುತಂ।
ಪತತ್ರಿಭಿರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಸಮಂತಾದನುನಾದಿತಂ ॥ 3-61-40 (18191)
ಕಿಂಶುಕಾಶೋಕಬಕುಲಪುನ್ನಾಗೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
[ಕರ್ಣಿಕಾರಧವಪ್ಲಕ್ಷೈಃ ಸುಪುಷ್ಪೈರುಪಶೋಭಿತಂ ॥] 3-61-41 (18192)
ಸರಿದ್ಭಿಃ ಸವಿಹಂಗಾಭಿಃ ಶಿಖರೈಶ್ಚ ಸಮಾಕುಲಂ।
`ಪೃಥಿವ್ಯಾ ರುಚಿರಾಕಾರಂ ಚೂಡಾಮಣಿಮಿವ ಸ್ಥಿತಂ'।
ನಿರಿರಾಜಮಿಮಂ ತಾವತ್ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ನೃಪತಿಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-61-42 (18193)
ಭಗವನ್ನಚಲಶ್ರೇಷ್ಠ ದಿವ್ಯದ್ರಶನ ವಿಶ್ರುತ।
ಶರಣ್ಯ ಬಹುಕಲ್ಯಾಣ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಮಹೀಧರ ॥ 3-61-43 (18194)
ಪ್ರಣಮೇ ತ್ವಾಽಭಿಗಂಯಾಹಂ ರಾಜಪುತ್ರೀಂ ನಿಬೋಧ ಮಾಂ।
ರಾಜಸ್ನುಷಾಂ ರಾಜಭಾರ್ಯಾಂ ದಮಯಂತೀತಿ ವಿಶ್ರುತಾಂ ॥ 3-61-44 (18195)
ರಾಜಾ ವಿದರ್ಭಾಧಿಪತಿಃ ಪಿತಾ ಮಮ ಮಹಾರಥಃ।
ಭೀಮೋ ನಾಮ ಕ್ಷಿತಿಪತಿಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ರಕ್ಷಿತಾ ॥ 3-61-45 (18196)
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾನಾಂ ಕ್ರತೂನಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾಂ।
ಆಹರ್ತಾ ಪಾರ್ಥಿವಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪೃಥುಚಾರ್ವಂಚಿತೇಕ್ಷಣಃ ॥ 3-61-46 (18197)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಸಾಧುವೃತ್ತಶ್ಚ ಸತ್ಯವಾಗನಸೂಯಕಃ।
ಶೀಲವಾನ್ವೀರ್ಯಸಂಪನ್ನಃ ಪೃಥುಶ್ರೀರ್ಧರ್ಮವಿಚ್ಛುಚಿಃ ॥ 3-61-47 (18198)
ಸಂಯಗ್ಗೋಪ್ತಾ ವಿದರ್ಭಾಣಾಂ ನಿರ್ಜಿತಾರಿಗಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ತಸ್ಯ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ತನಯಾಂ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಾಮುಪಸ್ಥಿತಾಂ ॥ 3-61-48 (18199)
ನಿಷಧೇಷು ಮಹಾರಾಜಃ ಶ್ವಶುರೋ ಮೇ ನರೋತ್ತಮಃ।
ಗೃಹೀತನಾಮಾ ವಿಖ್ಯಾತೋ ವೀರಸೇನ ಇತಿ ಸ್ಮ ಹ ॥ 3-61-49 (18200)
ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸುತೋ ವೀರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಕ್ರಮಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪಿತುಃ ಸ್ವಂ ಯೋ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮನುಶಾಸ್ತಿ ಹ ॥ 3-61-50 (18201)
ನಲೋ ನಾಮಾರಿಹಾ ಶ್ಯಾಮಃ ಪುಣ್ಯಲ್ಕೋ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ವೇದವಿದ್ವಾಗ್ಮೀ ಪುಣ್ಯಕೃತ್ಸೋಮಪೋಽಗ್ನಿಚಿತ್ ॥ 3-61-51 (18202)
ಯಷ್ಟಾ ದಾತಾ ಚ ಯೋದ್ಧಾ ಚ ಸಂಯಕ್ಚೈವ ಪ್ರಶಾಸಿತಾ।
ತಸ್ಯ ಮಾಮಚಲಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿದ್ಧಿ ಭಾರ್ಯಾಮಿಹಾಗತಾಂ ॥ 3-61-52 (18203)
ತ್ಯಕ್ತಶ್ರಿಯಂ ಭರ್ತೃಹೀನಾಮನಾಥಾಂ ವ್ಯಸನಾನ್ವಿತಾಂ।
ಅನ್ವೇಷಮಾಣಾಂ ಭರ್ತಾರಂ ನಲಂ ನರವರೋತ್ತಮಂ ॥ 3-61-53 (18204)
ಖಮುಲ್ಲಿಖದ್ಭಿರೇತೈರ್ಹಿ ತ್ವಯಾ ಶೃಂಗಶತೈರ್ನೃಪಃ।
ಕಚ್ಚಿದ್ದೃಷ್ಟೋಽಚಲಶ್ರೇಷ್ಠ ವನೇಽಸ್ಮಿಂದಾರುಣೇ ನಲಃ ॥ 3-61-54 (18205)
ವಿಕ್ರಾಂತಃ ಸತ್ತ್ವವಾನ್ವೀರೋ ಭರ್ತಾ ಮಮ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ನಿಷಧಾನಾಮಧಿಪತಿಃ ಕಚ್ಚಿದ್ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ನಲಃ ॥ 3-61-55 (18206)
ಕಂ ಮೀಂ ವಿಲಪತೀಮೇಕಾಂ ಪರ್ವತಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಹ್ವಲಾಂ।
ಗಿರಾ ನಾಶ್ವಾಸಯಸ್ಯದ್ಯಸ್ವಾಂ ಸುತಾಮಿವ ದುಖಿತಾಂ ॥ 3-61-56 (18207)
ವೀರ ವಿಕ್ರಾಂತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸತ್ಯಸಂಧ ಮಹೀಪತೇ।
ಯದ್ಯಸ್ಯಸ್ಮಿನ್ವನೇ ರಾಜಂದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-61-57 (18208)
ಕದಾ ಸುಸ್ನಿಗ್ಗಂಭೀರಾಂ ಜೀಮೂತಸ್ವನಸನ್ನಿಭಾಂ।
ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ನೈಷಧಸ್ಯಾಹಂ ವಾಚಂ ತಾಮಮೃತೋಪಮಾಂ ॥ 3-61-58 (18209)
ವೈದರ್ಭ್ಯೇಹೀತಿ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಾಂ ಶುಭಾಂ ರಾಜ್ಞೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆತ್ಮಾಭಿಧಾಯಿನೀಮೃದ್ಧಾಂ ಮಮ ಶೋಕವಿನಾಶಿನೀಂ ॥ 3-61-59 (18210)
ಇತಿಸಾ ತಂ ಗಿರಿಶ್ರೇಷ್ಠಮುಕ್ತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಿವನಂದಿನೀ।
ದಮಯಂತೀ ತತೋ ಭೂಯೋ ಜಗಾಮ ದಿಶಮುತ್ತರಾಂ ॥ 3-61-60 (18211)
ಸಾ ಗತ್ವಾ ತ್ರೀನಹೋರಾತ್ರಾಂದದರ್ಶ ಪರಮಾಂಗನಾ।
ತಾಪಸಾರಣ್ಯಮತುಲಂ ದಿವ್ಯಕಾನನಶೋಭಿತಂ ॥ 3-61-61 (18212)
ವಸಿಷ್ಠಭೃಗ್ವತ್ರಿಸಮೈಸ್ತಾಪಸೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ನಿಯತೈಃ ಸಂಯತಾಹಾರೈರ್ದಮಶೌಚಸಮನ್ವಿತೈಃ ॥ 3-61-62 (18213)
ಅಬ್ಭಕ್ಷೈರ್ವಾಯುಭಕ್ಷೈಶ್ಚ ಪತ್ರಾಹಾರೈಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗದಿದೃಕ್ಷುಭಿಃ ॥ 3-61-63 (18214)
ವಲ್ಕಲಾಜಿನಸಂವೀತೈರ್ಮುನಿಭಿಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯೈಃ।
ತಾಪಸಾಧ್ಯುಷಿತಂ ರಂಯಂ ದದರ್ಶಾಶ್ರಮಮಂಡಲಂ ॥ 3-61-64 (18215)
ನಾನಾಮೃಗಗಣೈರ್ಜುಷ್ಟಂ ಶಾಖಾಮೃಗಗಣಾಯುತಂ।
ತಾಪಸೈಃ ಸಮುಪೇತಂ ಚ ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸಮಾಶ್ವಸತ್ ॥ 3-61-65 (18216)
ಸುಭ್ರೂಃ ಸುಕೇಶೀ ಸುಶ್ರೋಣೀ ಸುಕುಚಾ ಸುದ್ವಿಜಾನನಾ।
ವರ್ಚಸ್ವಿನೀ ಸುಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸ್ವಸಿತಾಯತಲೋಚನಾ ॥ 3-61-66 (18217)
ಸಾ ವಿವೇಶಾಶ್ರಮಪದಂ ವೀರಸೇನಸುತಪ್ರಿಯಾ।
ಯೋಷಿದ್ರತ್ನಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ದಮಯಂತೀ ತಪಸ್ವಿನೀ ॥ 3-61-67 (18218)
ಸಾಽಭಿವಾದ್ಯ ತಪೋವೃದ್ಧಾನ್ವಿನಯಾವನತಾ ಸ್ಥಿತಾ।
ಸ್ವಾಗತಂ ತ ಇತಿಪ್ರೋಕ್ತಾ ತೈಃ ಸರ್ವೈಸ್ತಾಪಸೋತ್ತಮೈಃ ॥ 3-61-68 (18219)
ಪೂಜಾಂ ಚಾಸ್ಯಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ರತಪೋಧನಾಃ।
ಆಸ್ಯತಾಮಿತ್ಯಥೋಚುಸ್ತೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಮಹೇ ॥ 3-61-69 (18220)
ತಾನುವಾಚ ವರಾರೋಹಾ ಕಚ್ಚಿದ್ಭಗವತಾಮಿಹ।
ತಪಃಸ್ವಗ್ನಿಷು ಧರ್ಮೇಷು ಮೃಗಪಕ್ಷಿಷು ಚಾನಘಾಃ ॥ 3-61-70 (18221)
ಕುಶಲಂ ವೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣೇಷು ಚ।
ತೈರುಕ್ತಾ ಕುಶಲಂ ಭದ್ರೇ ಸರ್ವತ್ರೇತಿ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-61-71 (18222)
ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಾನವದ್ಯಾಂಗಿ ಕಾ ತ್ವಂ ಕಿಂಚ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತೇ ಪರಂರೂಪಂ ದ್ಯುತಿಂ ಚ ಪರಮಾಮಿಹ ॥ 3-61-72 (18223)
ವಿಸ್ಮಯೋ ನಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಸಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಮಾ ಶುಚಃ।
ಅಸ್ಯಾರಣ್ಯಸ್ಯ ದೇವೀ ತ್ವಮುತಾಹೋಽಸ್ಯ ಮಹೀಭೃತಃ।
ಅಸ್ಯಾಶ್ಚ ನದ್ಯಾಃ ಕಲ್ಯಾಣಿ ವದ ಸತ್ಯಮನಿಂದಿತೇ ॥ 3-61-73 (18224)
ಸಾಽಬ್ರವೀತ್ತಾನೃಪೀನ್ನಾಹಮರಣ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ದೇವತಾ।
ನ ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ಗಿರರ್ವಿಪ್ರಾ ನೈವ ನದ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವತಾ ॥ 3-61-74 (18225)
ಮಾನುಷೀಂ ಮಾಂ ವಿಜಾನೀತ ಯೂಯಂ ಸರ್ವೇತಪೋಧನಾಃ।
ವಿಸ್ತರೇಣಾಭಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ಶೃಣುತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-61-75 (18226)
ವಿದರ್ಭೇಪು ಮಹೀಪಾಲೋ ಭೀಮೋ ನಾಮ ಮಹೀಪತಿಃ।
ತಸ್ಯ ಮಾಂ ತನಯಾಂ ಸರ್ವೇ ಜಾನೀತ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-61-76 (18227)
ನಿಪಧಾಧಿಪತಿರ್ಧೀಮಾನ್ನಲೋ ನಾಮ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವೀರಃ ಸಂಗ್ರಾಮಜಿದ್ವಿದ್ವಾನ್ಮಮ ಭರ್ತಾ ವಿಶಾಂಪತಿಃ ॥ 3-61-77 (18228)
ದೇವತಾಭ್ಯರ್ಚನಪರೋ ದ್ವಿಜಾತಿಜನವತ್ಸಲಃ।
ಗೋಪ್ತಾ ನಿಪಧವಂಶಸ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-61-78 (18229)
ಸತ್ಯವಾಂಧರ್ಮವಿತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸತ್ಯಸಂಧೋಽರಿಮರ್ದನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ದೈವತಪರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-61-79 (18230)
ನಲೋ ನಾಮ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದೇವರಾಜಸಮದ್ಯುತಿಃ।
ಮಮ ಭರ್ತಾ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಃ ಪೂರ್ಣೇಂದುವದನೋಽರಿಹಾ ॥ 3-61-80 (18231)
ಆಹರ್ತಾ ಕ್ರತುಮುಖ್ಯಾನಾಂ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ।
ಸಪತ್ನಾನಾಂ ಮೃಧೇ ಹಂತಾ ರವಿಸೋಮಸಮಪ್ರಭಃ ॥ 3-61-81 (18232)
ಸ ಕೈಶ್ಚಿನ್ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೈರನಾರ್ಯೈರಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಆಹೃಯ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ದೇವನೇಕುಶಲೈರ್ಜಿಹ್ಮೈರ್ಜಿತೋ ರಾಜ್ಯಂ ವಸೂನಿ ಚ ॥ 3-61-82 (18233)
ತಸ್ಯ ಮಾಮವಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ರಾಜರ್ಪಭಸ್ಯ ವೈ।
ದಮಯಂತೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾಂ ಭರ್ತುರ್ದರ್ಶನಲಾಲಸಾಂ ॥ 3-61-83 (18234)
ಸಾ ವನಾನಿ ಗಿರೀಂಶ್ಚೈವ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ।
ಪಲ್ವಲಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ತಥಾಽರಣ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-61-84 (18235)
ಅನ್ವೇಪಮಾಣಆ ಭರ್ತಾರಂ ನಲಂ ರಣವಿಶಾರದಂ।
ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ವಿಚರಾಮೀಹ ದುಃಖಿತಾ ॥ 3-61-85 (18236)
ಕಚ್ಚಿದ್ಭಗವತಾಂ ರಂಯಂ ತಪೋವನಮಿದಂ ನೃಪಃ।
ಭವೇತ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನಲೋ ನಾಮ ನಿಪಧಾನಾಂ ಜನಾಧಿಪಃ ॥ 3-61-86 (18237)
ಯತ್ಕೃತೇಽಹಮಿದಂ ದುಃಖಂ ಪ್ರಪನ್ನಾ ಭೃಶದಾರುಣಂ।
ವನಂ ಪ್ರತಿಯಂ ಧೋರಂ ಶಾರ್ದೂಲಮೃಗಸೇವಿತಂ ॥ 3-61-87 (18238)
ಯದಿ ಕೈಶ್ಚಿದಹೋರಾತ್ರೈರ್ನ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಲಂ ನೃಪಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯೇ ದೇಹಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿಮೋಕ್ಷಣಾತ್ ॥ 3-61-88 (18239)
ಕೋನು ಮೇ ಜೀವಿತೇನಾರ್ಥಸ್ತಮೃತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ।
ಕಥಂ ಭವಿಷ್ಯಾಂಯದ್ಯಾಹಂ ಭರ್ತೃಶೋಕಾಭಿಪೀಡಿತಾ ॥ 3-61-89 (18240)
ತಥಾ ವಿಲಪತೀಮೇಕಾಮರಣ್ಯೇ ಭೀಮನಂದಿನೀಂ।
ದಮಯಂತೀಮಥೋಚುಸ್ತೇ ತಾಪಸಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ ॥ 3-61-90 (18241)
ಉದರ್ಕಸ್ತವ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಭವಿತಾ ಶುಭೇ।
ವಯಂ ಪಶ್ಯಾಮ ತಪಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ನೈಷಧಂ ॥ 3-61-91 (18242)
ನಿಪಧಾನಾಮಧಿಪತಿಂ ನಲಂ ರಿಪುನಿಪಾತಿನಂ।
ಭೈಮಿ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ವಿಗತಜ್ವರಂ ॥ 3-61-92 (18243)
ವಿಮುಕ್ತಂ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವರತ್ನಸಮನ್ವಿತಂ।
ತದೇವ ನಗರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪ್ರಶಾಸತಮರಿಂದಮಂ ॥ 3-61-93 (18244)
ದ್ವಿಪತಾಂ ಭಯಕರ್ತಾರಂ ಸುಹೃದಾಂ ಶೋಕನಾಶನಂ।
ಪತಿಮೇಷ್ಯಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಲ್ಯಾಣಾಭಿಜನಂ ನೃಪಂ ॥ 3-61-94 (18245)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನಲಸ್ಯೇಷ್ಟಾಂ ಮಹಿಷೀಂ ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜಾಂ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾಸ್ತಾಪಸಾಸ್ತೇ ಸಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಶ್ರಮಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-61-95 (18246)
ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ವಿಸ್ಮಿತಾ ಹ್ಯಭವತ್ತದಾ।
ದಮಯಂತ್ಯನವದ್ಯಾಂಗೀ ವೀರಸೇನನೃಪಸ್ನುಷಾ ॥ 3-61-96 (18247)
`ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವೈದರ್ಭೀ ಕಿಮೇತದ್ದೃಷ್ಟವತ್ಯಹಂ' ॥ 3-61-97 (18248)
ಕಿಂನು ಸ್ವಪ್ನೋ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಕೋಽಯಂವಿಧಿರಿಹಾಭವತ್।
ಕ್ವನು ತೇ ತಾಪಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ವ ತದಾಶ್ರಮಮಂಡಲಂ ॥ 3-61-98 (18249)
ಕ್ವ ಸಾ ಪುಣ್ಯಜಲಾ ರಂಯಾ ನದೀ ದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಾ।
ಕ್ವನು ತೇ ಹ ನಗಾ ಹೃದ್ಯಾಃ ಫಲಪುಷ್ಪೋಪಶೋಭಿತಾಃ ॥ 3-61-99 (18250)
`ಇತ್ಯೇವಂ ನರಶಾರ್ದೂಲ ವಿಸ್ಮಿತಾ ಕಮಲೇಕ್ಷಣಾ।'
ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಚಿರಂ ಭೀಮಸುತಾ ದಮಯಂತೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ಭರ್ತೃಶೋಕಪರಾ ದೀನಾವಿವರ್ಣವದನಾಽಭವತ್ ॥ 3-61-100 (18251)
ಸಾ ಗತ್ವಾಽಥಾಪರಾಂ ಭೂಮಿಂ ಬಾಷ್ಪಸಂದಿಗ್ಧಯಾ ಗಿರಾ।
ವಿಲಲಾಪಾಶ್ರುಪೂರ್ಣಾಕ್ಷೀ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಶೋಕತರುಂ ತತಃ ॥ 3-61-101 (18252)
ಉಪಗಂಯ ತರುಶ್ರೇಷ್ಠಮಶೋಕಂ ಪುಷ್ಪಿತಂ ವನೇ।
ಪಲ್ಲವಾಪೀಡಿತಂ ಹೃದ್ಯಂ ವಿಹಂಗೈರನುನಾದಿತಂ ॥ 3-61-102 (18253)
ಅಹೋ ಬತಾಯಮಗಮಃ ಶ್ರೀಮಾನಸ್ಮಿನ್ವನಾಂತರೇ।
ಆಪೀಡೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಭಾತಿ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪರ್ವತರಾಡಿವ ॥ 3-61-103 (18254)
ವಿಶೋಕಾಂ ಕುರು ಮಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಶೋಕ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ।
ವೀತಶೋಕಭಯಾಬಾಧಂ ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ನೃಪಂ ॥ 3-61-104 (18255)
ನಲಂ ನಾಮಾರಿದಮನಂ ನಮಯಂತ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ಪತಿಂ।
ನಿಮಧಾನಾಮಧಿಪತಿಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-61-105 (18256)
ಏಕವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಸಂವೀತಂ ಸುಕುಮಾರತನುತ್ವಚಂ।
ವ್ಯಸನೇನಾರ್ದಿತಂ ವೀರಮರಣ್ಯಮಿದಮಾಗತಂ ॥ 3-61-106 (18257)
ಯಥಾ ವಿಶೋಕಾ ಗಚ್ಛೇಯಮಶೋಕನಗ ತತ್ಕುರು।
ಸತ್ಯನಾಮಾ ಭವಾಶೋಕ ಮಮ ಶೋಕವಿನಾಶನಾತ್ ॥ 3-61-107 (18258)
ಏವಂಸಾಽಶೋಕವೃತ್ತಂ ತಮಾರ್ತಾ ವೈ ಪರಿಗಂಯ ಹ।
ಜಗಾಮ ದಾರುಣತರಂ ದೇಶಂ ಭೈಮೀ ವರಾಂಗನಾ ॥ 3-61-108 (18259)
ಸಾ ದದರ್ಶ ನಾಗಾನ್ನೈಕಾನ್ನೈಕಾಶ್ಚ ಸರಿತಸ್ತಥಾ।
ನೈಕಾಂಶ್ಚ ಪರ್ವತಾನ್ರಂಯಾನ್ನೈಕಾಂಶ್ಚ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-61-109 (18260)
ಕಂದರಾಂಶ್ಚ ನಿತಂಬಾಂಶ್ಚ ನದೀಶ್ಚಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ।
ದದರ್ಶ ತಾನ್ಭೀಮಸುತಾ ಪತಿಮನ್ವೇಷತೀ ತದಾ ॥ 3-61-110 (18261)
ಗತ್ವಾ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಮಧ್ವಾನಂ ದಮಯಂತೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ದದರ್ಶಾಥ ಮಹಾಸಾರ್ಥಂ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಕುಲಂ ॥ 3-61-111 (18262)
ಉತ್ತರಂತಂ ನದೀಂ ರಂಯಾಂ ಪ್ರಸನ್ನಸಲಿಲಾಂ ಶುಭಾಂ।
ಸುಶೀತತೋಯಾಂ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಂ ಹ್ರದಿನೀಂ ವೇತಸೈರ್ವೃತಾಂ ॥ 3-61-112 (18263)
ಪ್ರೋದ್ಧುಷ್ಟಾಂ ಕ್ರೌಂಚಕುರರೈಶ್ಚಕ್ರಬಾಕೋಪಕೂಜಿತಾಂ।
ಕೂರ್ಮಗ್ರಾಹಝವಾಕೀರ್ಣಾಂ ವಿಪುಲದ್ವೀಪಶೋಭಿತಾಂ ॥ 3-61-113 (18264)
ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮಹಾಸಾರ್ಥಂ ನಲಪತ್ನೀ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಉಪಸರ್ಪ್ಯ ವರಾರೋಹಾ ಜನಮಧ್ಯಂ ವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-61-114 (18265)
ಉನ್ಮತ್ತರೂಪಾ ಶೋಕಾರ್ತಾ ತಥಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಸಂವೃತಾ।
ಕೃಶಾ ವಿವರ್ಣಾ ಮಲಿನಾ ಪಾಂಸುಧ್ವಸ್ತಶಿರೋರುಹಾ ॥ 3-61-115 (18266)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತ್ರಮನುಜಾಃ ಕೇಚಿದ್ಭೀತಾಃ ಪ್ರದುದ್ರುವುಃ।
ಕೇಚಿಚ್ಚಿಂತಾಪರಾಸ್ತಸ್ಥುಃ ಕೇಚಿತ್ತತ್ರವಿಚುಕ್ರುಶುಃ ॥ 3-61-116 (18267)
ಪ್ರಹಸಂತಿ ಸ್ಮ ತಾಂ ಕೇಚಿದಭ್ಯಸೂಯಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ಕುರ್ವಂತ್ಯಸ್ಯಾಂದಯಾಂಕೇಚಿತ್ಪಪ್ರಚ್ಛುಶ್ಚಾಪಿ ಭಾರತ ॥ 3-61-117 (18268)
ಕಾಽಸಿ ಕಸ್ಯಾಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಿಂ ವಾ ಮೃಗಯಸೇ ವನೇ।
ತ್ವಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಥಿತಾಃ ಸ್ಮೇಹ ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಮಸಿಂ ಮಾನುಷೀ ॥ 3-61-118 (18269)
ವದ ಸತ್ಯಂ ವನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪರ್ವತಸ್ಯಾಥವಾ ದಿಶಃ।
ದೇವತಾ ತ್ವಂ ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ತ್ವಾಂ ವಯಂ ಶರಣಂ ಗತಾಃ ॥ 3-61-119 (18270)
ಯಕ್ಷೀ ವಾ ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾ ತ್ವಮುತಾಹೋಸಿ ಸುರಾಂಗನಾ।
ಸರ್ವಥಾಕುರು ನಃ ಸ್ವಸ್ತಿ ರಕ್ಷ ಚಾಸ್ಮಾನನಿಂದಿತೇ ॥ 3-61-120 (18271)
ಯಥಾಽಯಂಸರ್ವಥಾ ಸಾರ್ಥಃ ಕ್ಷೇಮೀ ಶೀಘ್ರಮಿತೋ ವ್ರಜೇತ್।
ತಥಾ ವಿಧತ್ಸ್ವ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಯಥಾ ಶ್ರೇಯೋ ಹಿ ನೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-61-121 (18272)
ತಥೋಕ್ತಾ ತೇನ ಸಾರ್ಥೇನ ದಮಯಂತೀ ನೃಪಾತ್ಮಜಾ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತಃ ಸಾಧ್ವೀ ಭರ್ತೃವ್ಯಸನಪೀಡಿತಾ ॥ 3-61-122 (18273)
ಸಾರ್ತವಾಹಂ ಚ ಸಾರ್ಥಂ ಚ ಜನಾ ಯೇ ಚಾತ್ರ ಕೇಚನ।
ಯುವಸ್ಥವಿರಬಾಲಾಶ್ ಸಾರ್ಥಸ್ಯ ಚ ಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 3-61-123 (18274)
ಮಾನುಷೀಂ ಮಾಂ ವಿಜಾನೀತ ಮನುಜಾಧಿಪತೇಃ ಸುತಾಂ।
ನೃಪಸ್ನುಷಾಂ ರಾಜಭಾರ್ಯಾಂ ಭರ್ತೃದರ್ಶನಲಾಲಸಾಂ ॥ 3-61-124 (18275)
ವಿದರ್ಭರಾಣ್ಮಮ ಪಿತಾ ಭರ್ತಾ ರಾಜಾ ಚ ನೈಷಧಃ।
ನಲೋನಾಮ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಂ ಮಾರ್ಗಾಂಯಪರಾಜಿತಂ ॥ 3-61-125 (18276)
ಯದಿ ಜಾನೀತ ನೃಪತಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಶಂಸತ ಮೇ ಪ್ರಿಯಂ।
ನಲಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲಮಮಿತ್ರಗಣಸೂದನಂ ॥ 3-61-126 (18277)
ತಾಮುವಾಚಾನವದ್ಯಾಂಗೀಂ ಸಾರ್ಥಸ್ಯ ಮಹತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಸಾರ್ಥವಾಹಃ ಶುಚಿರ್ನಾಮ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮದ್ವಚಃ ॥ 3-61-127 (18278)
ಅಹಂ ಸಾರ್ಥಸ್ಯ ನೇತಾ ವೈ ಸಾರ್ಥವಾಹಃ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಮನುಷ್ಯಂ ನಲನಾಮಾನಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಶಸ್ವಿನಿ ॥ 3-61-128 (18279)
ಕುಂಜರದ್ವೀಪಿಮಹಿಷಶಾರ್ದೂಲರ್ಕ್ಷಮೃಗಾನಪಿ।
ಪಶ್ಯಾಂಯಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಕೃತ್ಸ್ನೇ ಹ್ಯಮನುಷ್ಯನಿಷೇವಿತೇ ॥ 3-61-129 (18280)
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ಮಾನುಷೀಂ ಮರ್ತ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಹಾವನೇ।
ತಥಾ ನೋ ಯಕ್ಷರಾಡದ್ಯ ಮಣಿಭದ್ರಃ ಪ್ರಸೀದತು ॥ 3-61-130 (18281)
ಸಾಽಬ್ರವೀದ್ವಣಿಜಃ ಸರ್ವಾನ್ಸಾರ್ಥವಾಹಂ ಚ ತಂ ತತಃ।
ಕ್ವನು ಯಾಸ್ಯತಿ ಸಾರ್ಥೋಽಯಮೇತದಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-61-131 (18282)
ಸಾರ್ತವಾಹ ಉವಾಚ। 3-61-132x (1936)
ಸಾರ್ಥೋಽಯಂ ಚೇದಿರಾಜಸ್ಯ ಸುಬಾಹೋಃ ಸತ್ಯದರ್ಶಿನಃ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಜನಪದಂ ಗಂತಾ ಲಾಭಾಯ ಮನುಜಾತ್ಮಜೇ ॥ 3-61-132 (18283)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 61 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-61-1 ಪ್ರತಿಭಯಂ ಭೀಷಣಂ। ಝಿಲ್ಲಿಕಾ ತೀಕ್ಷ್ಣಶಬ್ದಃ ಪತಂಗವಿಶೇಷಃ ॥ 3-61-47 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತೌ ವೇದೇ ವೈದಿಕಕರ್ಮಣಿ ಪರಮಾತ್ಮನಿ ವಾ ಸಾಧುಃ ॥ 3-61-66 ಸುದ್ವಿಜಾನನಾ ಶೋಭನದಂತಯುಕ್ತಮುಖೀ। ಸುಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸುಜಘನಾ ॥ 3-61-67 ವೀರಸೇನಸುತಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾ ॥ 3-61-82 ಸಧೂತೈರ್ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೈರಕಲ್ಯಾಣೈರ್ನರಾಧಮೈರಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-61-88 ಶ್ರೇಯಸಾ ಮೋಕ್ಷೇಣ ಯೋಕ್ಷ್ಯೇ ಯೋಜಯಿಷ್ಯೇ। ಯೋಗಬಲೇನ ದೇಹೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇ ಇತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-61-91 ಉದರ್ಕಃ ಉತ್ತರಕಾಲಃ ॥ 3-61-102 ಪಲ್ಲವೈಃ ಆಪೀಡಿತಂ ಭೂಷಿತಂ ॥ 3-61-103 ಅಗಮಃ ವೃಕ್ಷಃ। ಆಪೀಡೈಃ ಪುಷ್ಪಫಲಾದಿರೂಪೈರಲಂಕಾರೈಃ ॥ 3-61-111 ಮಹಾಸಾರ್ಥಂ ಮಹಾಂತಂ ಜನಸಮೂಹಂ ॥ 3-61-114 ವರಾರೋಹಾ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಜಘನಾ ॥ 3-61-115 ಪಾಂಸುಯುಕ್ತಾಃ ಧ್ವಸ್ತಾಃ ಮುಕ್ತಬಂಧಾಶ್ಚ ಶಿರೋರುಹಾಃ ಕೇಶಾ ಯಸ್ಯಾಃ ॥ 3-61-125 ಮಾರ್ಗಾಮಿ ಅನ್ವೇಷಯಾಮಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 062
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.62. ಅಧ್ಯಾಯಃ 062
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಾರ್ಥೇನ ಸಹ ಚೇದಿರಾಜಪುರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ತಾನಂ ॥ 1 ॥ ವನಮಧ್ಯೇ ಸರಸ್ತೀರಶಾಯಿನಿ ಸಾರ್ಥೇ ನಿಶೀಥೇ ಪಾನೀಯಪಾನಾಯಾಗತಗಜಯೂಥನಿಹತಭೂಯಿಷ್ಠೇ ದಿಷ್ಟಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಅಪಿ ಶೇಷೀಕಾರಃ ॥ 2 ॥ ಹತಾವಶಿಷ್ಟೇನ ಜನೇನ ಸಹ ಚೇದಿರಾಜಪುರಂ ಗತಾಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ರಾಜಮಾತ್ರಾ ಸ್ವಾಂತಃಪುರಾಧಿವಾಸನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-62-0 (18284)
ಬೃಹೃದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-62-0x (1937)
ಸಾ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಽನವದ್ಯಾಂಗೀ ಸಾರ್ಥವಾಹವಚಸ್ತದಾ।
ಜಗಾಮ ಸಹ ತೇನೈವ ಸಾರ್ಥೇನ ಪತಿಲಾಲಸಾ ॥ 3-62-1 (18285)
ಅಥ ಕಾಲೇ ಬಹುತಿಥೇ ವನೇ ಮಹತಿ ದಾರುಣೇ।
ತಟಾಕಂ ಸರ್ವತೋಭದ್ರಂ ಪದ್ಮಸೌಗಂಧಿಕಾಯುತಂ ॥ 3-62-2 (18286)
ದದೃಶುರ್ವಣಿಜೋ ರಂಯಂ ಪ್ರಭೂತಯವಸೇಂಧನಂ।
ಬಹುಮೂಲಫಲೋಪೇತಂ ನಾನಾಪಕ್ಷಿನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-62-3 (18287)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೃಷ್ಟಸಲಿಲಂ ಮನೋಹಾರಿ ಸುಶೀತಲಂ।
ಸುಪರಿಶ್ರಾಂತವಾಹಾಸ್ತೇ ನಿವೇಶಾಯ ಮನೋ ದಧುಃ ॥ 3-62-4 (18288)
ಸಂಮತೇ ಸಾರ್ಥವಾಹಸ್ಯ ವಿವಿಶುರ್ವನಮುತ್ತಮಂ।
ಉವಾಸ ಸಾರ್ಥಃ ಸುಮಹಾನ್ನಿಶಾಮಾಸಾದ್ಯ ಪದ್ಮಿನೀಂ ॥ 3-62-5 (18289)
ಅಥಾರ್ಧರಾತ್ರಸಮಯೇ ನಿಃಶಬ್ದೇ ತಿಮಿರೇ ತದಾ।
ಸುಪ್ತೇ ಸಾರ್ಥೇ ಪರಿಶ್ರಾಂತೇ ಹಸ್ತಿಯೂಥಮುಪಾಗಮತ್।
ಪಾನೀಯಾರ್ಥಂ ಗಿರಿತಟಾನ್ಮದಪ್ರಸ್ರವಣಾವಿಲಂ ॥ 3-62-6 (18290)
[ಅಥಾಪಶ್ಯತ ಸಾರ್ಥಂ ತಂ ಸಾರ್ಥಜಾನ್ಸುಬಹೂನ್ಗಜಾನ್ ॥ 3-62-7 (18291)
ತೇ ತಾನ್ಗ್ರಾಂಯಗಜಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವೇ ವನಗಜಾಸ್ತದಾ।
ಸಮಾದ್ರವಂತ ವೇಗೇನ ಜಿಘಾಂಸಂತೋ ಮದೋತ್ಕಟಾಃ ॥ 3-62-8 (18292)
ತೇಷಾಮಾಪತತಾಂ ವೇಗಃ ಕರಿಣಾಂ ದುಃಸಹೋಽಭವತ್।
ನಗಾಗ್ರಾದಿವ ಶೀರ್ಣಾನಾಂ ಶೃಂಗಾಣಾಂ ಪತತಾಂ ಕ್ಷಿತೌ।
ಸ್ಪಂದತಾಮಪಿ ನಾಗಾನಾಂ ಮಾರ್ಗಾ ನಷ್ಟಾ ವನೋದ್ಭವಾಃ ॥] 3-62-9 (18293)
ಮಾರ್ಗಂ ಸಂರುದ್ಧ್ಯ ಸಂಸುಪ್ತಂ ಪದ್ಮಿನ್ಯಾಃ ಸಾರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತೇ ತಂ ಮಮರ್ದುಃ ಸಹಸಾ ವೇಷ್ಟಮಾನಂ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-62-10 (18294)
ಮಹಾರವಂ ಪ್ರಮುಂಚತೋ ವದ್ಧ್ಯಂತೇ ಶರಣಾರ್ಥಿನಃ।
ವನಗುಲ್ಮಾಂಶ್ಚ ಧಾವಂತೋ ನಿದ್ರಯಾ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್ ॥ 3-62-11 (18295)
ಕೇಚಿದ್ದಂತೈಃ ಕರೈಃ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿತ್ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಹತಾ ಗಜೈಃ ॥ 3-62-12 (18296)
ನಿಹತೋಷ್ಟ್ರಾಶ್ವಬಹುಲಾಃ ಪದಾತಿಜಸಂಕುಲಾಃ।
ಭಯಾದಾಧಾವಮಾನಾಶ್ ಪರಸ್ಪರಹತಾಸ್ತದಾ ॥ 3-62-13 (18297)
ಘೋರಾನ್ನಾದಾನ್ವಿಮುಂಚಂತೋ ನಿಪೇತುರ್ಧರಣೀತಲೇ।
ವೃಕ್ಷೇಷ್ವಾಸಜ್ಯಸಂಭಗ್ನಾಃ ಪತಿತಾ ವಿಷಮೇಷು ಚ ॥ 3-62-14 (18298)
ಏವಂಪ್ರಕಾರೈರ್ಬಹುಭಿರ್ದೈವೇನಾಕ್ರಂಯ ಹಸ್ತಿಭಿಃ।
ರಾಜನ್ವಿನಿಹತಂ ಸರ್ವಂ ಸಮೃದ್ಧಂ ಸಾರ್ಥಮಂಡಲಂ ॥ 3-62-15 (18299)
ಆರಾವಃ ಸುಮಹಾಂಶ್ಚಾಸೀತ್ರೈಲೋಕ್ಯಭಯಕಾರಕಃ।
ಏಷೋಽಗ್ನಿರುತ್ಥಿತಃ ಕಷ್ಟಸ್ತ್ರಾಯಧ್ವಂ ಧಾವತಾಽಧುನಾ ॥ 3-62-16 (18300)
ರತ್ನರಾಶಿರ್ವಿಶೀರ್ಣೋಽಯಂ ಗೃಹ್ಣೀಧ್ವಂ ಕಿಂ ಪ್ರಧಾವತ।
ಸಾಮಾನ್ಯಮೇತದ್ದ್ರವಿಣಂ ನ ಮಿಥ್ಯಾ ವಚನಂ ಮಮ ॥ 3-62-17 (18301)
ಪುನರೇವಾಭಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಚಿಂತಯಧ್ವಂ ಸುಕಾತರಾಃ।
ಏವಮೇವಾಭಿಭಾಷಂತೋ ವಿದ್ರವಂತಿ ಭಯಾತ್ತದಾ ॥ 3-62-18 (18302)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ದಾರುಣೇ ಜನಸಂಕ್ಷಯೇ।
ದಮಯಂತೀ ಚ ಬುಬುಧೇ ಭಯಸಂತ್ರಸ್ತಮಾನಸಾ।
ಅಪಶ್ಯದ್ವೈಶಸಂ ತತ್ರ ಸರ್ವಲೋಕಭಯಂಕರಂ ॥ 3-62-19 (18303)
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಲಾ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣಾ।
ಸಂಸಕ್ತವದನಾಶ್ವಾಸಾ ಉತ್ತಸ್ಥೌ ಭಯವಿಹ್ವಲಾ ॥ 3-62-20 (18304)
ಯೇ ತು ತತ್ರ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸಾರ್ಥಾತ್ಕೇಚಿದವಿಕ್ಷತಾಃ।
ತೇಽಬ್ರುವನ್ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಸ್ಯೇದಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ॥ 3-62-21 (18305)
ನೂನಂ ನ ಪೂಜಿತೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಮಣಿಭದ್ರೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ತಥಾ ಯಕ್ಷಾಧಿಪಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನ ವೈ ವೈಶ್ರವಣಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-62-22 (18306)
ನ ಪೂಜಾ ವಿಘ್ರಕರ್ತೄಣಾಮಥವಾ ಪ್ರಥಮಂ ಕೃತಾ ॥ 3-62-23 (18307)
ಶಕುನಾನಾಂ ಫಲಂ ವಾಽಥ ವಿಪರೀತಿಮಿದಂ ಧ್ರುವಂ।
ಗ್ರಹಾ ನ ವಿಪರೀತಾಸ್ತು ಕಿಮನ್ಯದಿದಮಾಗತಂ ॥ 3-62-24 (18308)
ಅಪರೇ ತ್ವಬ್ರುವಂದೀನಾ ಜ್ಞಾತಿದ್ರವ್ಯವಿನಾಕೃತಾ।
ಯಾಽಸಾವದ್ಯ ಮಹಾಸಾರ್ಥೇ ನಾರೀ ಹ್ಯುನ್ಮತ್ತದರ್ಶನಾ ॥ 3-62-25 (18309)
ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ವಿಕೃತಾಕಾರಾ ಕೃತ್ವಾ ರೂಪಮಮಾನುಷಂ।
ತಯೈವಂ ವಿಹಿತಾ ಪೂರ್ವಂ ಮಾಯಾ ಪರಮದಾರುಣಾ ॥ 3-62-26 (18310)
ರಾಕ್ಷಸೀ ವಾ ಧ್ರುವಂ ಯಕ್ಷೀ ಪಿಶಾಚೀ ವಾ ಭಯಂಕರೀ।
ತಸ್ಯಾಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಪಾಪಂ ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-62-27 (18311)
ಯದಿ ಪಶ್ಯಾಮ ತಾಂ ಪಾಪಾಂ ಸಾರ್ಥಘ್ನೀಂ ನೈಕದುಃಖದಾಂ।
ಲೋಷ್ಟಭಿಃ ಪಾಂಸುಭಿಶ್ಚೈವ ತೃಣೈಃ ಕಾಷ್ಠೈಶ್ಚ ಮುಷ್ಟಿಭಿಃ।
ಅವಶ್ಯಮೇವ ಹನ್ಯಾಮಃ ಸಾರ್ಥಸ್ಯ ಕಿಲ ಕೃತ್ಯಕಾಂ ॥ 3-62-28 (18312)
ದಮಯಂತೀ ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಂ ತೇಷಾಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ಹ್ರೀತಾ ಭೀತಾ ಚ ಸಂವಿಗ್ರಾ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಯತ್ರ ಕಾನನಂ ॥ 3-62-29 (18313)
ಆಶಂಕಮಾನಾ ತತ್ಪಾಪಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರ್ಯದೇವಯತ್ ॥ 3-62-30 (18314)
ಅಹೋ ಮಮೋಪರಿ ವಿಧೇಃ ಸಂರಂಭೋ ದಾರುಣೋ ಮಹಾನ್।
ನಾನುಬಧ್ನಾತಿ ಕುಶಲಂ ಕಸ್ಯೇದಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ॥ 3-62-31 (18315)
ನ ಸ್ಮರಾಂಯಶುಭಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕೃತಂ ಕಸ್ಯಚಿದಣ್ವಪಿ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಕಸ್ಯೇದಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ॥ 3-62-32 (18316)
ನೂನಂ ಜನ್ಮಾಂತರಕೃತಂ ಪಾಪಾಂ ಮಾಽಽಪತಿತಂ ಮಹತ್।
ಅಪಶ್ಚಿಮಾಮಿಮಾಂ ಕಷ್ಟಾಮಾಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ತವತ್ಯಹಂ ॥ 3-62-33 (18317)
ಭರ್ತೃರಾಜ್ಯಾಪಹರಣಂ ಸ್ವಜನಾಚ್ಚ ರಪರಾಜಯಃ।
ಭರ್ತ್ರಾ ಸಹ ವಿಯೋಗಶ್ಚ ತನಯಾಭ್ಯಾಂ ಚ ವಿಚ್ಯುತಿಃ।
ನಿರ್ನಾಥತಾ ವನೇ ವಾಸೋ ಬಹುವ್ಯಾಲನಿಷೇವಿತೇ ॥ 3-62-34 (18318)
ಅಥಾಪರೇದ್ಯುಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಹತಶಿಷ್ಟಾ ಜನಾಸ್ತದಾ।
ವನಗುಲ್ಮಾದ್ವಿನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಶೋಚಂತೇ ವೈಶಸಂ ಕೃತಂ।
ಭ್ರಾತರಂ ಪಿತರಂ ಪುತ್ರಂ ಸಖಾಯಂ ಚ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-62-35 (18319)
`ಹನ್ಯಮಾನೇ ತದಾ ಸಾರ್ಥೇ ದಮಯಂತೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತಾ ತತ್ರವನೇ ತು ನ ವಿನಾಶಿತಾ ॥' 3-62-36 (18320)
ಅಶೋಚತ್ತತ್ರ ವೈದರ್ಭೀ ಕಿಂನು ಮೇ ದುಷ್ಕತಂ ಕೃತಂ।
ಯೋಪಿ ಮೇ ನಿರ್ಜನೇಽರಣ್ಯೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋಽಯಂ ಜನಾರ್ಣವಃ ॥ 3-62-37 (18321)
ಸ ಹತೋ ಹಸ್ತಿಯೂಥೇನ ಮಂದಭಾಗ್ಯಾನ್ಮಮೈವ ತತ್।
ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಂ ಸುಚಿರಂ ದುಃಖಂ ನೂನಮದ್ಯಾಪಿ ವೈ ಮಯಾ ॥ 3-62-38 (18322)
ನಾಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲೋ ಂರಿಯತೇ ಶ್ರುತಂ ವೃದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ।
ಯಾ ನಾಹಮದ್ಯ ಮೃದಿತಾ ಹಸ್ತಿಯೂಥೇನ ದುಃಖಿತಾ ॥ 3-62-39 (18323)
ನ ಹ್ಯದೈವಕೃತಂಕಿಂಚಿನ್ನರಾಣಾಮಿಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಚ ಮೇ ಬಾಲಭಾವೇಽಪಿ ಕಿಂಚಿತ್ಪಾಪಕೃತಂ ಕೃತಂ ॥ 3-62-40 (18324)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಯದಿದಂ ದುಃಖಮಾಗತಂ।
ಮನ್ಯೇ ಸ್ವಯಂವರಕೃತೇಲೋಕಪಾಲಾ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-62-41 (18325)
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ಮಯಾ ತತ್ರ ನಲಸ್ಯಾರ್ಥಾಯ ದೇವತಾಃ।
ನೂನಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಭಾವೇನ ವಿಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ತವತ್ಯಹಂ ॥ 3-62-42 (18326)
ಏವಮಾದೀನಿ ದುಃಖಾರ್ತಾ ಸಾ ವಿಲಪ್ಯ ವರಾಂಗನಾ।
ಪ್ರಲಾಪಾನಿ ತದಾ ತಾನಿ ದಮಯಂತೀ ಪತಿವ್ರತಾ ॥ 3-62-43 (18327)
ಹತಶೇಷೈಃ ಸಹ ತದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ।
ಅಗಚ್ಛದ್ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ದುಃಖಶೋಕಪರಾಯಣಾ ॥ 3-62-44 (18328)
ಗಚ್ಛಂತೀ ಸಾ ಚಿರಾದ್ಬಾಲಾ ಪುರಮಾಸಾದಯನ್ಮಹತ್।
ಸಾಯಾಹ್ನಿ ಚೇದಿರಾಜಸ್ ಸುಬಾಹೋಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ ॥ 3-62-45 (18329)
`ಸಾ ತು ತಚ್ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗೀ ಸುಬಾಹೋಸ್ತುಂಗಗೋಪುರಂ।'
ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧೇನ ಚ ಸಂವೀತಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಪುರೋತ್ತಮಂ ॥ 3-62-46 (18330)
ತಾಂ ವಿಹ್ವಲಾಂ ಕೃಶಾಂ ದೀನಾಂ ಮುಕ್ತಕೇಶೀಮಮಾರ್ಜಿತಾಂ।
ಉನ್ಮತ್ತಾಮಿವ ಗಚ್ಛಂತೀಂ ದದೃಶುಃ ಪುರವಾಸಿನಃ ॥ 3-62-47 (18331)
ಪ್ರವಿಶಂತೀಂ ತು ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೇದಿರಾಜಪುರೀಂ ತದಾ।
ಅನುಜಗ್ಮುಸ್ತತ್ರ ಬಾಲಾ ಗ್ರಾಮಿಪುತ್ರಾಃ ಕುತೂಹಲಾತ್ ॥ 3-62-48 (18332)
ಸಾ ತೈಃ ಪರಿವೃತಾಽಗಚ್ಛತ್ಸಮೀಪಂ ರಾಜವೇಶ್ಮನಃ।
ತಾಂ ಪ್ರಾಸಾದಗತಾಽಪಶ್ಯದ್ರಾಜಮಾತಾ ಜನೈರ್ವೃತಾಂ ॥ 3-62-49 (18333)
ಧಾತ್ರೀಮುವಾಚ ಚ್ಛೈನಾಮಾನಯೇಹ ಮಮಾಂತಿಕಂ।
ಜನೇನ ಕ್ಲಿಶ್ಯತೇ ಬಾಲಾ ದುಃಖಿತಾ ಶರಣಾರ್ಥಿನೀ ॥ 3-62-50 (18334)
ತಾದೃಗ್ರೂಪಂ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿದ್ಯೋತಯತಿ ಮೇ ಗೃಹಂ।
ಉನ್ಮತ್ತವೇಷಾ ಕಲ್ಯಾಣೀ ಶ್ರೀರಿವಾಯತಲೋಚನಾ ॥ 3-62-51 (18335)
ಸಾ ಜನಂ ವಾರಯಿತ್ವಾ ತಂ ಪ್ರಾಸಾದತಲಮುತ್ತಮಂ।
ಆರೋಪ್ಯ ವಿಸ್ಮಿತಾ ರಾಜಂದಮಯಂತೀಮಪೃಚ್ಛತ ॥ 3-62-52 (18336)
ಏವಮಪ್ಯಸುಖಾವಿಷ್ಟಾ ಬಿಭರ್ಷಿ ಪರಮಂ ವಪುಃ।
ಭಾಸಿ ವಿದ್ಯುದಿವಾಭ್ರೇಷು ಶಂಸ ಮೇ ಕಾಽಸಿಕಸ್ಯ ವಾ ॥ 3-62-53 (18337)
ನ ಹಿ ತೇ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಂ ಭೂಷಣೈರಪಿ ವರ್ಜಿತಂ।
ಅಸಹಾಯಾ ನರೇಭ್ಯಶ್ಚ ನೋದ್ವಿಜಸ್ಯಮರಪ್ರಭೇ ॥ 3-62-54 (18338)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ತಸ್ಯಾ ಭೈಮೀ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಮಾನುಷೀಂ ಮಾಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸಮನುವ್ರತಾಂ ॥ 3-62-55 (18339)
ಸೈರಂಧ್ರೀಂ ಜಾತಿಸಂಪನ್ನಾಂ ಭುಜಿಷ್ಯಾಂ ಕಾಮವಾಸಿನೀಂ।
ಫಲಮೂಲಾಶನಾಮೇಕಾಂ ಯತ್ರಸಾಯಂಪ್ರತಿಶ್ರಯಾಂ ॥ 3-62-56 (18340)
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಗುಣೋ ಭರ್ತಾ ಮಾಂ ಚ ನಿತ್ಯಮನುವ್ರತಃ।
ಭಕ್ತಾಽಹಮಪಿ ತಂ ವೀರಂ ಛಾಯೇವಾನುಗತಾ ಪಥಿ ॥ 3-62-57 (18341)
ತಸ್ಯ ದೈವಾತ್ಪ್ರಸಂಗೋಽಭೂದತಿಮಾತ್ರಂ ಸುದೇವನೇ।
ದ್ಯೂತೇ ಸ ನಿರ್ಜಿತಶ್ಚೈವ ವನಮೇಕ ಉಪೇಯಿವಾನ್ ॥ 3-62-58 (18342)
ತಮೇಕವಸನಚ್ಛನ್ನಮುನ್ಂತಮಿವ ವಿಹ್ವಲಂ।
ಆಶ್ವಾಸಯಂತೀ ಭರ್ತಾರಮಹಮಪ್ಯಗಮಂ ವನಂ ॥ 3-62-59 (18343)
ಸ ಕದಾಚಿದ್ವನೇ ವೀರಃ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ಕ್ಷುತ್ಪರೀತಸ್ತು ವಿಮನಾ ವಾಸಶ್ಚೈಕಂ ವ್ಯಸರ್ಜಯತ್ ॥ 3-62-60 (18344)
ತಮೇಕವಸನಾ ನಗ್ನಮುನ್ಮತ್ತವದಚೇತಸಂ।
ಅನುವ್ರಜಂತೀ ಬಹುಲಾ ನ ಸ್ವಪಾಮಿ ನಿಶಾಃ ಸದಾ ॥ 3-62-61 (18345)
ತತೋ ಬಹುತಿಥೇ ಕಾಲೇ ಸುಪ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮಾಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ವಾಸಸೋಽರ್ಧಂ ಪರಿಚ್ಛಿದ್ಯ ತ್ಯಕ್ತವಾನ್ಮಾಮನಾಗಸಂ ॥ 3-62-62 (18346)
ತಂ ಮಾರ್ಗಮಾಣಾ ಭರ್ತಾರಂ ದಹ್ಯಮಾನಾ ದಿವಾನಿಶಂ।
ನ ವಿಂದಾಂಯಮರಪ್ರಖ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಣೇಶ್ವರಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-62-63 (18347)
`ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸಾಽನವದ್ಯಾಂಗೀ ರಾಜಮಾತರಮಪ್ಯುತ।
ಸ್ಥಿತಾಽಶ್ರುಪರಿಪೂರ್ಣಾಕ್ಷೀ ವೇಪಮಾನಾ ಸುದುಃಖಿತಾ' ॥ 3-62-64 (18348)
ತಾಮಶ್ರುಪರಿಪೂರ್ಣಾಕ್ಷೀಂ ವಿಲಪಂತೀಂ ತಥಾ ಬಹು।
ರಾಜಮಾತಾಽಬ್ರವೀದಾರ್ತಾ ಭೈಮೀಮಾರ್ತಸ್ವರಾಂ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-62-65 (18349)
ವಸ ತ್ವಮಿಹ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪ್ರೀತಿರ್ಮೇ ಪರಮಾ ತ್ವಯಿ।
ಮೃಗಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಭದ್ರೇ ಭರ್ತಾರಂ ಪುರುಷಾ ಮಮ ॥ 3-62-66 (18350)
ಅಪಿ ವಾ ಸ್ವಯಮಾಗಚ್ಛೇತ್ಪರಿಧಾವನ್ನಿತಸ್ತತಃ।
ಇಹೈವ ವಸತೀ ಭದ್ರೇ ಭರ್ತಾರಮುಪಲಪ್ಸ್ಯಸೇ ॥ 3-62-67 (18351)
ರಾಜಮಾತುರ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ದಮಯಂತೀ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಸಮಯೇನೋತ್ಸಹೇ ವಸ್ತುಂ ತ್ವಿ ವೀರಪ್ರಜಾಯಿನಿ ॥ 3-62-68 (18352)
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ನೈವ ಭುಂಜೀಯಾಂ ನ ಕುರ್ಯಾಂ ಪಾದಧಾವನಂ।
ನ ಚಾಹಂ ಪುರುಷಾನನ್ಯಾನ್ಪ್ರಭಾಷೇಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-62-69 (18353)
ಪ್ರಾರ್ಥಯೇದ್ಯದಿ ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದ್ದಂಡ್ಯಸ್ತೇ ಸ ಪುಮಾನ್ಭವೇತ್।
ವಧ್ಯಶ್ಚ ತೇ ಸಕೃನ್ಮಂದ ಇತಿಮೇ ವ್ರತಮಾಹಿತಂ ॥ 3-62-70 (18354)
ಭರ್ತುರನ್ವೇಷಣಾರ್ಥಂ ತು ಪಶ್ಯೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಹಂ।
ಯದ್ಯೇವಮಿಹ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತ್ವತ್ಸಕಾಶೇ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ನ ಮೇ ವಾಸೋ ವರ್ತತೇ ಹೃದಯೇ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-62-71 (18355)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ತು ರಾಜಮಾತೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಸರ್ವಮೇತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ವ್ರತಮೀದೃಶಂ ॥ 3-62-72 (18356)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭೈಮೀಂ ರಾಜಮಾತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಉವಾಚೇದಂ ದುಹಿತರಂ ಸುನಂದಾಂ ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-62-73 (18357)
ಸೈರಂಧ್ರೀಮಭಿಜಾನೀಷ್ವ ಸುನಂದೇ ದೇವರೂಪಿಣೀಂ।
ವಯಸಾ ತುಲ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಸಖೀ ತವ ಭವತ್ವಿಯಂ।
ಏತಯಾ ಸಹ ಮೋದಸ್ವ ನಿರುದ್ವಿಗ್ರಮನಾ ಸದಾ ॥ 3-62-74 (18358)
ತತಃ ಪರಮಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಸುನಂದಾ ಗೃಹಣಾಗಮತ್।
ದಮಯಂತೀಮುಪಾದಾಯ ಸಖೀಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಾ ॥ 3-62-75 (18359)
ಸಹಸಾ ನ್ಯವಸದ್ರಾಜನ್ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾ ಸುನಂದಯಾ।
ಚಿಂತಯಂತೀ ನಲಂ ವೀರಮನಿಶಂ ವಾಮಲೋಚನಾ ॥ 3-62-76 (18360)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 62 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-62-3 ಯವಸಂ ಘಾಸಃ ॥ 3-62-4 ಶ್ರಾಂತವಾಹಾಃ ಶ್ರಾಂತವಾಹನಾಃ। ನಿವೇಶಾಯ ವಾಸಾಯ ॥ 3-62-10 ಪದ್ಮಿನ್ಯಾಃ ಸರಸ್ಯಾಃ ॥ 3-62-28 ಕೃತ್ಯೈವ ಕೃತ್ಯಕಾ। ಕುತ್ಸಿತಾ ಕೃತ್ಯಾ ಕೃತ್ಯಕೇತಿ ವಾ ತಾಂ ॥ 3-62-33 ಅಪಶ್ಚಿಮಾಂ ಅಪರಾವರ್ತಿನೀಂ ॥ 3-62-40 ಪಾಪಕೃತಂಪಾಪಂ ಕರ್ಮ ॥ 3-62-47 ಅಮಾರ್ಜಿತಾಂ ಧೂಸರವೇಣೀಂ ॥ 3-62-56 ಭೂಜಿಷ್ಯಾಂ ದಾಸೀಂ। ಕಾಮವಾಸಿನೀಂ ಯತ್ರಕಾಮ ಇಚ್ಛಾ ತತ್ರೈವ ವಸಂತೀಂ। ಯತ್ರ ಸಾಯಂಕಾಲಸ್ತತ್ರೈವ ಪ್ರತಿಶ್ರಯೋ ಗೃಹಂ ಯಸ್ಯಾಸ್ತಾಂ ॥ 3-62-57 ಭರ್ತಾರಮಪಿ ತಂ ವೀರಂ ಸೀತೇವಾನುಗತಾ ಸದೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ಅಹಂ ಚಾನುಗತಾ ವೀರಂ ಛಾಯೇವಾನಪಗಾ ಸದೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-62-68 ಹೇವೀರಪ್ರಜಾಯಿನಿ ವೀರಾನೇವ ಪ್ರಜಾಯತೇ ಸೂತೇ ಸಾ ವೀರಪ್ರಜಾಯೀನೀ ॥ 3-62-71 ಯದ್ಯೇವಮಿಹ ವಸ್ತವ್ಯಂ ವಸಾಂಯಹಮಸಂಶಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 063
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.63. ಅಧ್ಯಾಯಃ 063
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತೀಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯಾಟವ್ಯಾಮಟಂತಂ ನಲಂಪ್ರತಿ ವನವಹ್ನಿವೇಷ್ಟಿತೇನ ಕರ್ಕೋಟಕೇನಾತ್ಮಪರಿರಕ್ಷಣಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ನಲೇನ ದಾವಾಗ್ನಿತೋ ಮೋಚಿತೇನ ಕರ್ಕೋಟಕೇನ ನಲಗಾತ್ರೇ ದಂಶನೇನ ವೈರೂಪ್ಯಾಪಾದನಂ ॥ 2 ॥ ತಥಾ ನಿಜರೂಪಾವಿಷ್ಕರಣೇಚ್ಛಾಯಾಂ ಸ್ವಸ್ಮರಣೇನ ವಾಸೋವಸನವಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ವಸ್ತ್ರಪ್ರದಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-63-0 (18361)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-63-0x (1938)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ದಮಯಂತೀಂ ತು ನಲೋ ರಾಜಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದದರ್ಶ ದಾವಂ ದಹ್ಯಂತಂ ಮಹಾಂತಂ ಗಹನೇ ವನೇ ॥ 3-63-1 (18362)
ತತ್ರ ಸುಶ್ರಾವ ಶಬ್ದಂವೈ ಮಧ್ಯೇ ಭೂತಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಅಭಿಧಾವ ನಲೇತ್ಯುಚ್ಚೈಃ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೇತಿ ಚಾಸಕೃತ್ ॥ 3-63-2 (18363)
ಮಾ ಭೈರಿತಿ ನಲಶ್ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಮಧ್ಯಮಗ್ನೇಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ತಂ।
ದದ್ರಶ ನಾಗರಾಜಾನಂ ಶಯಾನಂ ಕುಂಡಲೀಕೃತಂ ॥ 3-63-3 (18364)
ಸ ನಾಗಃ ಪ್ರಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ವೇಪಮಾನೋ ನಲಂ ತದಾ।
ಉವಾಚ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿರಾಜನ್ನಾಗಂ ಕರ್ಕೋಟಕಂ ನೃಪ ॥ 3-63-4 (18365)
ಮಯಾ ಪ್ರಲಬ್ಧೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರನಾಗಾಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ತೇನ ಮನ್ಯುಪರೀತೇನ ಶಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಮನುಜಾಧಿಪ ॥ 3-63-5 (18366)
ತಿಷ್ಠ ತ್ವಂ ಸ್ಥಾವರ ಇವ ಯಾವದೇತಿ ನಲಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಇತೋ ನೇತಾಸಿ ತತ್ಸ ತ್ವಂ ಶಾಪಾನ್ಮೋಕ್ಷ್ಯಸಿ ಮತ್ಕೃತಾತ್ ॥ 3-63-6 (18367)
ತಸ್ಯ ಶಾಪಾನ್ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ಪದಾದ್ವಿಚಲಿತುಂ ಪದಂ।
ಉಪದೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಶ್ರೇಯಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹತಿ ಮಾಂ ಭವಾನ್ ॥ 3-63-7 (18368)
ಸಖಾ ಚ ತೇ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಮತ್ಸಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಪನ್ನಗಃ।
ಲಘುಶ್ಚ ತೇ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೀಘ್ರಮಾದಾಯ ಗಚ್ಛ ಮಾಂ ॥ 3-63-8 (18369)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ನಾಗೇಂದ್ರೋ ಬಭೂವಾಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಕಃ।
ದಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ನಲಃ ಪ್ರಾಯಾದ್ದೇಶಂ ದಾವವಿವರ್ಜಿತಂ ॥ 3-63-9 (18370)
ಆಕಾಶದೇಶಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಮುಕ್ತಂ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮನಾ।
ಉತ್ಸ್ರಷ್ಟುಕಾಮಂ ತಂ ನಾಗಃ ಪುನಃ ಕರ್ಕೋಟಕೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-63-10 (18371)
ಪದಾನಿ ಗಣಯನ್ಗಚ್ಛ ಸ್ವಾನಿ ನೈಷಧ ಕಾನಿಚಿತ್।
ತತ್ರತೇಽಹಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ರೇಯೋ ಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಯತ್ಪರಂ ॥ 3-63-11 (18372)
ತತಃ ಸಂಖ್ಯಾತುಮಾರಬ್ಧಮದಶದ್ದಶಮೇ ಪದೇ।
ತಸ್ಯ ದಷ್ಟಸ್ಯ ತದ್ರೂಪಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಂತರಧೀಯತ ॥ 3-63-12 (18373)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಸ್ತಸ್ಥಾವಾತ್ಮಾನಂ ವಿಕೃತಂ ನಲಃ।
ಸ್ವರೂಪಧಾರಿಣಂ ನಾಗಂ ದದರ್ಶ ಸ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-63-13 (18374)
ತತಃ ಕರ್ಕೋಟಕೋ ನಾಗಃ ಸಾಂತ್ವಯನ್ನಲಮಬ್ರವೀತ್।
ಮಯಾ ತೇಽಂತರ್ಹಿತಂ ರೂಪಂ ನ ತ್ವಾಂ ವಿದ್ಯುರ್ಜನಾ ಇತಿ ॥ 3-63-14 (18375)
ಯತ್ಕೃತೇ ಚಾಸಿ ನಿಕೃತೋ ದುಃಖೇನ ಮಹತಾ ನಲ।
ವಿಷೇಣ ಸ ಮದೀಯೇನ ತ್ವಯಿ ದುಃಖಂ ನಿವತ್ಸ್ಯತಿ ॥ 3-63-15 (18376)
ವಿಷೇಣ ಸಂವೃತೈರ್ಗಾತ್ರೈರ್ಯಾವತ್ತ್ವಾಂ ನ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ।
ತಾವತ್ತು ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಲೇಶೇಽಸ್ಮಿನ್ಸ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 3-63-16 (18377)
ಅನಾಗಾ ಯೇನ ನಿಕೃತಸ್ತ್ವಮನರ್ಹೋ ಜನಾಧಿಪ।
ಕ್ರೋಧಾದಸೂಯಯಿತ್ವಾ ತಂ ರಕ್ಷಾ ಮೇ ಭವತಃ ಕೃತಾ ॥ 3-63-17 (18378)
ನ ತೇ ಭಯಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ದಂಷ್ಟ್ರಿಭ್ಯಃ ಶತ್ರುತೋಪಿ ವಾ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತ್ವಂ ಚ ಭವಿತಾ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ನರಾಧಿಪ ॥ 3-63-18 (18379)
ರಾಜನ್ವಿಷನಿಮಿತ್ತಾ ಚ ನ ತೇ ಪೀಡಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇಷು ನ ರಾಜೇಂದ್ರಶಶ್ವಜ್ಜಯಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-63-19 (18380)
ಗಚ್ಛ ರಾಜನ್ನಿತಃ ಸೂತೋ ಬಾಹುಕೋಽಹಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್।
ಸಮೀಪಮೃತುಪರ್ಣಸ್ಯ ಸ ಹಿ ವೇದಾಕ್ಷನೈಪುಣಂ ॥ 3-63-20 (18381)
ಅಯೋಧ್ಯಾಂ ನಗರೀಂ ರಂಯಾಮದ್ಯ ವೈ ನಿಷಧೇಶ್ವರ।
ಸ ತೇಽಕ್ಷಹೃದಯಂ ದಾತಾ ರಾಜಾಽಶ್ವಹೃದಯೇನ ವೈ ॥ 3-63-21 (18382)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಮಿತ್ರಂ ಚೈವ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಯದಾಽಕ್ಷಜ್ಞಃ ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ತದಾ ॥ 3-63-22 (18383)
ಸಂಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಸ್ವದಾರೈಸ್ತ್ವಂ ಮಾ ಸ್ಮ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ।
ರಾಜ್ಯೇನ ತನಯಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-63-23 (18384)
ಸ್ವಂ ರೂಪಂ ಚ ಯದಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ನರಾಧಿಪ।
ಸಂಸ್ಮರ್ತವ್ಯಸ್ತದಾ ತೇಽಹಂವಾಸಶ್ಚದಂ ವಿವಾಸಯೇಃ ॥ 3-63-24 (18385)
ಅನೇನ ವಾಸಸಾಚ್ಛನ್ನಃ ಸ್ವಂ ರೂಪಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರದದೌ ತಸ್ಮೈ ದಿವ್ಯಂ ವಾಸೋಯುಗಂ ತದಾ ॥ 3-63-25 (18386)
ಏವಂ ನಲಂ ಚ ಸಂದಿಶ್ಯ ವಾಸೋ ದತ್ತಾವ ಚ ಕೌರವ।
ನಾಗರಾಜಸ್ತತೋ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-63-26 (18387)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 63 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-63-8 ಲಘುಗುರುತ್ವರಹಿತಃ ॥ 3-63-9 ದಾವವಿವರ್ಜಿತಂ ಬಹ್ನಿಹೀನಂ ॥ 3-63-12 ದಶೇತ್ಯುಕ್ತೇಽದಶತ್। ಆಜ್ಞಾಂ ವಿನಾ ನಾಗೋ ನ ದಶತೀತಿ ಭಾವಃ 3-63-15 ಸ ಕಲಿಃ। ಇದಂ ದಮಯಂತ್ಯಾ ದತ್ತಸ್ಯ ಶಾಪಸ್ಯ ಫಲಂ ಕಲಿರ್ಭುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-63-17 ಅನಾಗಾಃ ನಿರಪರಾಧಃ। ನಿಕೃತೋ ವಂಚಿತಃ। ಮೇ ಮಯಾ ॥ 3-63-18 ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಭವಿತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-63-21 ಅಕ್ಷಹೃದಯಂ ದ್ಯೂತೇ ಜಯಾವಹಂ। ಅಶ್ವಹೃದಯೇನ ವಿದ್ಯಯಾ ವಿದ್ಯಾಂ ಪರಿವರ್ತಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-63-24 ನಿವಾಸಯೇಃ ಪರಿಧೇಹಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 064
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.64. ಅಧ್ಯಾಯಃ 064
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಕೋಟಕವಚನಾನ್ನಲೇನಾಯೋಧ್ಯಾಯಾಂ ಬಾಹುಕ ಇತಿ ಸ್ವನಾಮನಿರ್ದೇಶಪೂರ್ವಕಮೃತುಪರ್ಣನೃಪಸಮೀಪೋಪಸರ್ಪಣಂ ॥ 1 ॥ ಋತುಪರ್ಣೇನ ತಸ್ಯ ಸಾರಥ್ಯೇ ನಿಯೋಜನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-64-0 (18388)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-64-0x (1939)
ತಸ್ಮಿನ್ನಂತರ್ಹಿತೇ ನಾಗೇ ಪ್ರಯಯೌ ನೈಷಧೋ ನಲಃ।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ನಗರಂ ಪ್ರಾವಿಶದ್ದಶಮೇಽಹನಿ ॥ 3-64-1 (18389)
ಸ ರಾಜಾನಮುಪಾತಿಷ್ಠದ್ಬಾಹುಕೋಽಹಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್।
ಅಶ್ವಾನಾಂ ವಾಹನೇ ಯುಕ್ತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಮತ್ಸಮಃ ॥ 3-64-2 (18390)
ಅರ್ಥಕೃಚ್ಛ್ರೇಷು ಚೈವಾಹಂ ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ನೈಪುಣೇಷು ಚ।
ಅನ್ನಸಂಸ್ಕಾರಮಪಿ ಚ ಜಾನಾಂಯನ್ಯೈರ್ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-64-3 (18391)
ಯಾನಿ ಶಿಲ್ಪಾನಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಯಚ್ಚೈವಾನ್ಯತ್ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಸರ್ವಂ ಯತಿಷ್ಯೇ ತತ್ಕರ್ತುಮೃತುಪರ್ಣ ಭರಸ್ವ ಮಾಂ ॥ 3-64-4 (18392)
`ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ನಲೇನಾಥ ಋತುಪರ್ಣೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಉವಾಚ ಸುಪ್ರೀತಮನಾಸ್ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಮಹೀಪತೇ' ॥ 3-64-5 (18393)
ವಸಬಾಹುಕ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸರ್ವಮೇತತ್ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಶೀಘ್ರಯಾನೇ ಸದಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಧ್ರಿಯತೇ ಮೇ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-64-6 (18394)
ಸ ತ್ವಮಾತಿಷ್ಠ ಯೋಗಂ ತಂ ಯೇನ ಶೀಧ್ರಾಂ ಹಯಾ ಮಮ।
ಭವೇಯುರಶ್ವಾಧ್ಯಕ್ಷೋಸಿ ವೇತನಂ ತೇ ಶತಂಶತಂ ॥ 3-64-7 (18395)
ತ್ವಾಮುಪಸ್ಥಾಸ್ಯತಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಜೀವಲೌ।
ಏತಾಭ್ಯಾಂ ರಂಸ್ಯಸೇ ಸಾರ್ಧಂ ವಸ ವೈ ಮಯಿ ಬಾಹುಕ ॥ 3-64-8 (18396)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-64-9x (1940)
ಏವಮುಕ್ತೋ ನಲಸ್ತೇನ ನ್ಯವಸತ್ತತ್ರಪೂಜಿತಃ।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ನಗರೇ ಸಹವಾರ್ಷ್ಣೇಯಜೀವಲಃ ॥ 3-64-9 (18397)
ಸ ವೈ ತತ್ರಾವಸದ್ರಾಜಾ ವೈದರ್ಭೀಮನುಚಿಂತಯನ್।
ಸಾಯಂಸಾಯಂ ಸದಾ ಚೇಮಂ ಶ್ಲೋಕಮೇಕಂ ಜಗಾದ ಹ ॥ 3-64-10 (18398)
ಕ್ವ ನು ಸಾ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾರ್ತಾ ಶ್ರಾಂತಾ ಶೇತೇ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಸ್ಮರಂತೀ ತಸ್ಯ ಮಂದಸ್ಯ ಕಂ ವಾಽಽಸಾದ್ಯೋಪತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-64-11 (18399)
ಏವಂ ಬ್ರುವಂತಂ ರಾಜಾನಂ ನಿಶಾಯಾಂ ಜೀವಲೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಕಾಮೇನಾಂ ಶೋಚಸೇ ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಬಾಹುಕ।
ಆಯುಷ್ಮನ್ಕಸ್ಯ ವಾ ನಾರೀ ಯಾಮೇವಮನುಶೋಚಸಿ ॥ 3-64-12 (18400)
ತಮುವಾಚ ನಲೋ ರಾಜಾ ಮಂದಪ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಆಸೀದ್ಬಹುಮತಾ ನಾರೀ ತಸ್ಯಾ ದೃಢತರಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-64-13 (18401)
ಸ ವೈ ಕೇನಚಿದರ್ಥೇನ ತಯಾ ಮಂದೋ ವ್ಯಯುಜ್ಯತ।
ವಿಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಸ ಮಂದಾತ್ಮಾ ಭ್ರಮತ್ಯಸುಖಪೀಡಿತಃ ॥ 3-64-14 (18402)
ದಹ್ಯಮಾನಃ ಸ ಶೋಕೇನ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಂದ್ರಿತಃ।
ನಿಶಾಕಾಲೇ ಸ್ಮರಂಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಶ್ಲೋಕಮೇಕಂ ಸ್ಮ ಗಾಯತಿ ॥ 3-64-15 (18403)
ಸ ವಿಭ್ರಮನ್ಮಹೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಕ್ವಚಿದಾಸಾದ್ಯ ಕಿಂಚನ।
ವಸತ್ಯನರ್ಹಸ್ತದ್ದುಃಖಂ ಭೂಯ ಏವಾನುಸಂಸ್ಮರನ್ ॥ 3-64-16 (18404)
ಸಾ ತು ತಂ ಪುರುಷಂ ನಾರೀ ಕೃಚ್ಛೇಽಪ್ಯನುಗತಾ ವನೇ।
ತ್ಯಕ್ತಾ ತೇನಾಲ್ಪಭಾಗ್ಯೇನ ದುಷ್ಕರಂ ಯದಿ ಜೀವತಿ ॥ 3-64-17 (18405)
ಏಕಾ ಬಾಲಾಽನಭಿಜ್ಞಾ ಚ ಮಾರ್ಗಮಾಣಾಽತಥೋಚಿತಾ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರೀತಾಂಗೀ ದುಷ್ಕರಂ ಯದಿ ಜೀವತಿ ॥ 3-64-18 (18406)
ಶ್ವಾಪದಾಚರಿತೇ ನಿತ್ಯಂ ವನೇ ಮಹತಿ ದಾರುಣೇ।
ತ್ಯಕ್ತಾ ತೇನಾಲ್ಪಭಾಗ್ಯೇನ ಮಂದಪ್ರಜ್ಞೇನ ಮಾರಿಷ ॥ 3-64-19 (18407)
ಇತ್ಯೇವಂ ನೈಷಧೋ ರಾಜಾ ದಮಯಂತೀಮನುಸ್ಮರನ್।
ಅಜ್ಞಾತವಾಸಂ ನ್ಯವಸದ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ನವೇಶನೇ ॥ 3-64-20 (18408)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 64 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-64-9 ಮಾರಿಷ ಆರ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 065
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.65. ಅಧ್ಯಾಯಃ 065
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮರಾಜೇನ ನಲದಮಯಂತ್ಯನ್ವೇಷಣಾಯ ನಾನಾದೇಶೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪನಂ ॥ 1 ॥ ಸುದೇವನಾಂನಾ ವಿಪ್ರೇಣ ಚೇದಿರಾಜಗೃಹೇ ದಮಯಂತೀದರ್ಶನಂ ॥ 2 ॥ ವಿಪ್ರೇಣ ಸಹ ಸಬಾಷ್ಪಂ ಭಾಷಮಾಣಾಂ ದಮಯಂತೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಮಾತ್ರಾ ವಿಪ್ರಂಪ್ರತಿ ದಮಯಂತೀಕುಲಶೀಲಾದಿಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-65-0 (18409)
ಬೃಹದ್ಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-65-0x (1941)
ಹೃತರಾಜ್ಯೇ ನಲೇ ಭೀಮಃ ಸಭಾರ್ಯೇಽದರ್ಶನಂ ಗತೇ।
`ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಬಹುಶಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರ್ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-65-1 (18410)
ಸಮಾಹೂಯ ದ್ವಿಜಾನ್ಸರ್ವಾನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಅಗ್ರಹಾರಂ ಚ ದಾಸ್ಯಾಮಿಗ್ರಾಮಂ ನಗರಸಂಮಿತಂ ॥ 3-65-2 (18411)
ದಮಯಂತೀಂ ನಲಂ ಚೈವ ಪರ್ಯನ್ವೇಷತಿ ಯೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಾತಾ ತಸ್ಮೈ ದ್ವಿಜಾತಯೇ ॥ 3-65-3 (18412)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಮಾಹೂಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್।
ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ತಯೋರ್ದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಯಾ' ॥ 3-65-4 (18413)
ಸಂದಿದೇಶ ಚ ತಾನ್ಭೀಮೋ ವಸು ದತ್ತಾ ಚ ಪುಷ್ಕಲಂ।
ಮೃಗಯಧ್ವಂ ನಲಂ ಚೈವ ದಮಯಂತೀಂ ಚ ಮೇ ಸುತಾಂ ॥ 3-65-5 (18414)
ಅಸ್ಮಿನ್ಕರ್ಮಣಿ ನಿಷ್ಪನ್ನೇ ವಿಜ್ಞಾತೇ ನಿಷಧಾಧಿಪೇ।
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಯೋ ವಸ್ತಾವಾನಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-65-6 (18415)
ಅಗ್ರಹಾರಾಂಶ್ಚ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಗ್ರಾಮಂ ನಗರಸಂಮಿತಂ।
ಹಿರಣ್ಯಂಚ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ದಾಸೀದಾಸಂ ತಥೈವ ॥ 3-65-7 (18416)
ನ ಚೇಚ್ಛಕ್ಯಾವಿಹಾನೇತುಂ ದಮಯಂತೀ ನಲೋಽಪಿ ವಾ।
ಜ್ಞಾತಮಾತ್ರೇಽಪಿ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಗವಾಂ ದಶಶತಂ ಧನಂ ॥ 3-65-8 (18417)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಯಯುರ್ಹೃಷ್ಟಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ।
ಪುರರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಚಿನ್ವಂತೋ ನೈಷಧಂ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ನೈವ ಕ್ವಾಪಿ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ನಲಂ ವಾ ಭೀಮಪುತ್ರಿಕಾಂ ॥ 3-65-9 (18418)
ತತಶ್ಚೇದಿಪುರೀಂ ರಂಯಾಂ ಸುದೇವೋ ನಾಮ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ವಿಚಿನ್ವಾನೋಽಥ ವೈದರ್ಭೀಮಪಶ್ಯದ್ರಾಜವೇಶ್ಮನಿ ॥ 3-65-10 (18419)
ತಯೈವ ರಾಜಮಾತಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರ್ಯವೇಷಯತ್।
ಭೋಜನಾರ್ಥೇ ಸುದೇವೋಽಪಿ ತತ್ರೈವ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-65-11 (18420)
ಕೃಶಾಂ ವಿವರ್ಣಾಂ ಮಲಿನಾಂ ಭರ್ತೃಶೋಕಪರಾಯಣಾಂ।
ಪುಣ್ಯಾಹವಾಚನೇ ರಾಜ್ಞಃ ಸುನಂದಾಸಹಿತಾಂ ಸ್ಥಿತಾಂ ॥ 3-65-12 (18421)
ಮಂದಂ ಪ್ರಖ್ಯಾಯಮಾನೇನ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮೇನ ತಾಂ।
ನಿಬದ್ಧಾಂ ಧೂಮಜಾಲೇನ ಪ್ರಭಾಮಿವ ವಿಭಾವಸೋಃ ॥ 3-65-13 (18422)
ತಾಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀಮಧಿಕಂ ಮಲಿನಾಂ ಕೃಶಾಂ।
ತರ್ಕಯಾಮಾಸ ಭೈಮೀತಿ ಕಾರಣೈರುಪಪಾದಯನ್ ॥ 3-65-14 (18423)
ಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-65-15x (1942)
ಯಥೇಯಂ ಮೇ ಪುರಾ ದೃಷ್ಟಾ ತಥಾರೂಪೇಯಮಂಗನಾ।
ಕೃತಾರ್ಥೋಸ್ಂಯದ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವೇಮಾಂ ಲೋಕಕಾಂತಾಮಿವ ಶ್ರಿಯಂ ॥ 3-65-15 (18424)
ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಾನನಾಂ ಶ್ಯಾಮಾಂ ಚಾರುವೃತ್ತಪಯೋಧರಾಂ।
ಕುರ್ವಂತೀಂ ಪ್ರಭಯಾ ದೇವೀಂ ಸರ್ವಾವಿತಿಮಿರಾ ದಿಶಃ ॥ 3-65-16 (18425)
ಚಾರುಪದ್ಮವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀಂ ಮನ್ಮಥಸ್ಯ ರತೀಮಿವ।
ಇಷ್ಟಾಂ ಸಮಸ್ತಲೋಕಸ್ಯ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಪ್ರಭಾಮಿವ ॥ 3-65-17 (18426)
ವಿದರ್ಭಸರಸಸ್ತಸ್ಮಾದ್ದೈವದೋಷಾದಿವೋದ್ಧೃತಾಂ।
ಮಲಪಂಕಾನುಲಿಪ್ತಾಂಗೀಂ ಪ್ರಂಲಾನಾಂ ನಲಿನೀಮಿವ ॥ 3-65-18 (18427)
ಪೌರ್ಣಮಾಸೀಮಿವ ನಿಶಾಂ ರಾಹುಗ್ರಸ್ತನಿಶಾಕರಾಂ।
ಪತಿಶೋಕಾಕುಲಾಂ ದೀನಾಂ ಕೃಶಸ್ತ್ರೋತಾಂ ನದೀಮಿವ ॥ 3-65-19 (18428)
ವಿಧ್ವಸ್ತಪರ್ಣಕಮಲಾಂ ವಿತ್ರಾಸಿತವಿಹಂಗಮಾಂ।
ಹಸ್ತಿಹಸ್ತಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾಂ ವ್ಯಾಕುಲಾಮಿವ ಪದ್ಮಿನೀಂ ॥ 3-65-20 (18429)
ಸುಕುಮಾರೀಂ ಸುಜಾತಾಂಗೀಂ ರತ್ನಗರ್ಭಗೃಹೋಚಿತಾಂ।
ದಹ್ಯಮಾನಾಮಿವಾರ್ಕೇಣ ಮೃಣಾಲೀಮಿವ ಚೋದ್ಧೃತಾಂ ॥ 3-65-21 (18430)
ರೂಪೌದಾರ್ಯಗುಣೋಪೇತಾಂ ಮಂಡನಾರ್ಹಾಮಮಂಡಿತಾಂ।
ಚಂದ್ರಲೇಖಾಮಿವ ನವಾಂವ್ಯೋಂನಿ ನೀಲಾಭ್ರಸಂವೃತಾಂ ॥ 3-65-22 (18431)
ಕಾಮಭೋಗೈಃ ಪ್ರಿಯೈರ್ಹೀನಾಂ ಹೀನಾಂ ಬಂಧುಜನೇನ ಚ।
ದೇಹಂ ಧಾರಯತೀಂ ದೀನಂ ಭರ್ತೃದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥ 3-65-23 (18432)
ಭರ್ತಾ ನಾಮ ಪರಂ ನಾರ್ಯಾ ಭೂಷಣಂ ಭೂಷಣೈರ್ವಿನಾ।
ಏಷಾ ಹಿ ರಹಿತಾ ತೇನ ಶೋಭಮಾನಾ ನ ಶೋಭತೇ ॥ 3-65-24 (18433)
ದುಷ್ಕರಂ ಕುರುತೇಽತ್ಯಂತಂ ಹೀನೋ ಯದನಯಾ ನಲಃ।
ಧಾರಯತ್ಯಾತ್ಮನೋ ದೇಹಂ ನ ಶೋಕೇನಾಪಿ ಸೀದತಿ ॥ 3-65-25 (18434)
ಇಮಾಮಸಿತಕೇಶಾಂತಾಂ ಶತಪತ್ರಾಯತೇಕ್ಷಣಾಂ।
ಸುಖಾರ್ಹಾಂ ದುಃಖಿತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಮಾಪಿ ವ್ಯಥತೇ ಮನಃ ॥ 3-65-26 (18435)
ಕದಾ ನು ಖಲುಃ ದುಃಖಸ್ಯ ಪಾರಂ ಯಾಸ್ಯತಿ ವೈ ಶುಭಾ।
ಭರ್ತುಃ ಸಮಾಗಮಾತ್ಸಾಧ್ವೀರೋಹಿಣೀ ಶಶಿನೋ ಯಥಾ ॥ 3-65-27 (18436)
ಅಸ್ಯಾ ನೂನಂ ಪುನರ್ಲಾಭಾನ್ನೈಷಧಃ ಪ್ರೀತಿಮೇಷ್ಯತಿ।
ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಪರಿಭ್ರಷ್ಟಃ ಪುನರ್ಲಬ್ಧ್ವೇವ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-65-28 (18437)
ತುಲ್ಯಶೀಲವಯೋಯುಕ್ತಾಂ ತುಲ್ಯಾಭಿಜನಸಂವೃತಂ।
ನೈಷಧೋಽರ್ಹತಿ ವೈದರ್ಭೀಂ ತಂ ಚೇಯಮಸಿತೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-65-29 (18438)
ಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯಸತ್ವವತೋ ಮಯಾ।
ಸಮಾಶ್ವಾಸಯಿತುಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪತಿದರ್ಶನಲಾಲಸಾಂ ॥ 3-65-30 (18439)
ಅಹಮಾಶ್ವಾಸಯಾಂಯೇನಾಂ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಿಭಾನನಾಂ।
ಅದೃಷ್ಟದುಃಖಾಂ ದುಃಖಾರ್ತಾಂ ಧ್ಯಾನರೋದನತತ್ಪರಾಂ ॥ 3-65-31 (18440)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-65-32x (1943)
ಏವಂ ವಿಮೃಶ್ಯ ವಿವಿಧೈಃ ಕಾರಣೈರ್ಲಕ್ಷಣೈಶ್ಚ ತಾಂ।
ಉಪಗಂಯ ತತೋ ಭೈಮೀಂ ಸುದೇವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-65-32 (18441)
ಅಹಂ ಸುದೇವೋ ವೈದರ್ಭಿ ಭ್ರಾತುಸ್ತೇ ದಯಿತಃ ಸಖಾ।
ಭೀಮಸ್ಯ ವಚನಾದ್ರಾಜ್ಞಸ್ತ್ವಾಮನ್ವೇಷ್ಟುಮಿಹಾಗತಃ ॥ 3-65-33 (18442)
ಕುಶಲೀ ತೇ ಪಿತಾ ರಾಜ್ಞಿ ಜನನೀ ಭ್ರಾತರಶ್ಚ ತೇ।
ಆಯುಷ್ಮಂತೌ ಕುಶಲಿನೌ ತತ್ರಸ್ಥೌ ದಾರಕೌ ಚ ತೇ ॥ 3-65-34 (18443)
ತ್ವತ್ಕೃತೇಬಂಧುವರ್ಗಾಶ್ಚ ಗತಸತ್ವಾ ಇವಾಸತೇ।
ಅನ್ವೇಷ್ಟಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಭ್ರಮಂತಿ ಶತಶೋ ಮಹೀಂ ॥ 3-65-35 (18444)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-65-36x (1944)
ಅಭಿಜ್ಞಾಯ ಸುದೇವಂ ತಂ ದಮಯಂತೀ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕ್ರಮೇಣ ಸುಹೃದಃ ಸ್ವಕಾನ್ ॥ 3-65-36 (18445)
ರುರೋದ ಚ ಭೃಶಂ ರಾಜನ್ವೈದರ್ಭೀ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುದೇವಂ ಸಹಸಾ ಭ್ರಾತುರಿಷ್ಟಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ ॥ 3-65-37 (18446)
ತತೋ ರುದಂತೀಂ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುನಂದಾ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾ।
ಸುದೇವೇನ ಸಹೈಕಾಂತೇ ಕಥಯಂತೀಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-65-38 (18447)
ಜನಿತ್ರ್ಯಾಃ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸೈರಂಧ್ರೀ ರುದತೇ ಭೃಶಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸಹಾಗಂಯ ತಾಂವಿದ್ಧಿ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-65-39 (18448)
ಅಥ ಚೇದಿಪತೇರ್ಮಾತಾ ರಾಜ್ಞಶ್ಚಾಂತಃಪುರಾತ್ತದಾ।
ಜಗಾಮ ಯತ್ರಸಾ ಬಾಲಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸಹಾಭವತ್ ॥ 3-65-40 (18449)
ತತಃ ಸುದೇವಮಾನಾಯ್ಯ ರಾಜಮಾತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಾರ್ಯಾ ಕಸ್ಯೇಯಂ ಸುತಾ ವಾ ಕಸ್ಯ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-65-41 (18450)
ಕಥಂ ಚ ನಷ್ಟಾ ಜ್ಞಾತಿಭ್ಯೋ ಭರ್ತುರ್ವಾ ವಾಮಲೋಚನಾ।
ತ್ವಯಾ ಚ ವಿದಿತಾ ವಿಪ್ರ ಕಥಮೇವಂಗತಾ ಸತೀ ॥ 3-65-42 (18451)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತ್ವತ್ತಃ ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।
ತತ್ತ್ವೇನ ಹಿ ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯಾದೇವರೂಪಿಣೀಂ ॥ 3-65-43 (18452)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತಯಾ ರಾಜನ್ಸುದೇವೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಸುಖೋಪವಿಷ್ಟ ಆಚಷ್ಟ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-65-44 (18453)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 65 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-65-7 ಅಗ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭೋಜನಂ ತದರ್ಥಂ ಹ್ರಿಯಂತೇ ರಾಜಧನಾತ್ಪೃಥಕೂಕ್ರಿಯಂತೇ ತೇಽಗ್ರಹಾರಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಾದಯಃ ॥ 3-65-14 ಕಾರಣೈರ್ಲಿಂಗೈಃ ಉಪಪಾದಯನ್ ಇಯಮೇವ ದಮಯಂತೀತಿ ನಿಶ್ಚಿನ್ವನ್ ॥ 3-65-16 ಶ್ಯಾಮಾಂ ಸದಾ ಷೋಡಶವಾರ್ಷಿಕೀಂ ॥ 3-65-20 ಪದ್ಮಿನೀಂ ಸರಸೀಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 066
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.66. ಅಧ್ಯಾಯಃ 066
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸುದೇವೇನ ದಮಯಂತೀತತ್ವಂ ನಿವೇದಿತಯಾ ರಾಜಮಾತ್ರಾ ಪಿಪ್ಲುರೂಪಲಾಂಛನೇನ ತತ್ವನಿರ್ಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಯಾಃ ಪಿತೃಪುರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-66-0 (18454)
ಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-66-0x (1945)
ವಿದರ್ಭರಾಜೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಸುತೇಯಂ ತಸ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣೀ ದಮಯಂತೀತಿ ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-66-1 (18455)
ರಾಜಾ ತು ನೈಷಧೋ ನಾಮ ವೀರಸೇನಸುತೋ ನಲಃ।
ಭಾರ್ಯೇಯಂ ತಸ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣೀ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 3-66-2 (18456)
ಸ ದ್ಯೂತೇನ ಜಿತೋ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಹೃತರಾಜ್ಯೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಗತಃ ಸಾರ್ಧಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 3-66-3 (18457)
ತೇ ವಯಂ ದಮಯಂತ್ಯರ್ಥೇ ಚರಾಮಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಸೇಯಮಾಸಾದಿತಾ ಬಾಲಾ ತವ ದೇವಿ ನಿವೇಶನೇ ॥ 3-66-4 (18458)
ಅಸ್ಯಾ ರೂಪೇಣ ಸದೃಶೀ ಮಾನುಷೀ ನ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅಸ್ಯಾ ಹ್ಯೇಷ ಭ್ರುವೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸಹಜಃ ಪಿಪ್ಲುರುತ್ತಮಃ ॥ 3-66-5 (18459)
ಶ್ಯಾಮಾಯಾಃ ಪದ್ಮಸಂಕಾಶೋ ಲಕ್ಷಿತೋಽಂತರ್ಹಿತೋ ಮಯಾ।
ಮಲೇನ ಸಂವೃತೋಹ್ಯಸ್ಯಾಶ್ಛನ್ನೋಽಭ್ರೇಣೇವ ಚಂದ್ರಮಾಃ ॥ 3-66-6 (18460)
ಚಿಹ್ನಭೂತೋ ವಿಭೂತ್ಯರ್ಥಮಯಂ ಧಾತ್ರಾ ವಿನಿರ್ಮಿತಃ।
ಪ್ರತಿಪತ್ಕಲುಷೇವೇಂದೋರ್ಲೇಖಾ ನಾತಿವಿರಾಜತೇ ॥ 3-66-7 (18461)
ನ ಚಾಸ್ಯಾ ನಶ್ಯತೇ ರೂಪಂ ವಪುರ್ಮಲಸಮಾಚಿತಂ।
ಅಸಂಸ್ಕೃತಮಪಿ ವ್ಯಕ್ತಂ ಭಾತಿ ಕಾಂಚನಸನ್ನಿಭಂ ॥ 3-66-8 (18462)
ಅನೇನ ವಪುಷಾ ಬಾಲಾ ಪಿಪ್ಲುನಾಽನೇನ ಸೂಚಿತಾ।
ಲಕ್ಷಿತೇಯಂ ಮಯಾ ದೇವೀ ಪಿಹಿತೋಽಗ್ನಿರಿವೋಷ್ಮಣಾ ॥ 3-66-9 (18463)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-66-10x (1946)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ತಸ್ಯ ಸುದೇವಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸುನಂದಾ ಶೋಧಯಾಮಾಸ ಪಿಪ್ಲುಪ್ರಚ್ಛಾದನಂ ಮಲಂ ॥ 3-66-10 (18464)
ಸ ಮಲೇನಾಪಕೃಷ್ಟನ ಪಿಪ್ಲುಸ್ತಸ್ಯಾ ವ್ಯರೋಚತ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಯಥಾ ವ್ಯಭ್ರೇ ನಭಸೀವ ನಿಶಾಕರಃ ॥ 3-66-11 (18465)
ಪಿಪ್ಲುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುನಂದಾ ಚ ರಾಜಮಾತಾ ಚ ಭಾರತ।
ರುದಂತ್ಯೌ ತಾಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಮುಹೂರ್ತಮಿವ ತಸ್ಥತುಃ ॥ 3-66-12 (18466)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಬಾಷ್ಪಂ ಶನಕೈ ರಾಜಮಾತೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಭಗಿನ್ಯಾ ದುಹಿತಾ ಮೇಽಸಿ ಪಿಪ್ಲುನಾನೇನ ಸೂಚಿತಾ ॥ 3-66-13 (18467)
ಅಹಂ ಚ ತವ ಮಾತಾ ಚ ರಾಜನ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸುತೇ ದಶಾರ್ಣಾಧಿಪತೇಃ ಸುದಾಂನಶ್ಚಾರುದರ್ಶನೇ ॥ 3-66-14 (18468)
ಭೀಮಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸಾ ದತ್ತಾ ವೀರಬಾಹೋರಹಂ ಪುನಃ।
ತ್ವಂ ತು ಜಾತಾ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ದಶಾರ್ಣೇಷು ಪಿತುರ್ಗೃಹೇ ॥ 3-66-15 (18469)
ಯಥೈವ ತೇ ಪಿತುರ್ಗೇಹಂ ತಥೇದಮಪಿ ಭಾಮಿತಿ।
ಯಥೈವ ಚ ಮಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ದಮಯಂತಿ ತಥಾ ತವ ॥ 3-66-16 (18470)
ತಾಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನ ಮನಸಾ ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪ್ರಣಂಯ ಮಾತುರ್ಭಗಿನೀಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-66-17 (18471)
ಅಜ್ಞಾಯಮಾನಾಽಪಿಸತೀ ಸುಖಮಸ್ಂಯುಷಿತಾ ತ್ವಯಿ।
ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸುವಿಹಿತಾ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಸದಾ ತ್ವಯಾ ॥ 3-66-18 (18472)
ಸುಖಾತ್ಸುಖತರೋ ವಾಸೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಚಿರವಿಪ್ರೋಷಿತಾಂ ಮಾತರ್ಮಾಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-66-19 (18473)
ದಾರಕೌ ಚ ಹಿ ಮೇ ನೀತೌ ವಸತಸ್ತತ್ರ ಬಾಲಕೌ।
ಪಿತ್ರಾ ವಿಹೀನೌ ಶೋಕಾರ್ತೌ ಮಯಾ ಚೈವ ಕಥಂ ನು ತೌ ॥ 3-66-20 (18474)
ಯದಿ ಚಾಪಿ ಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಿ ಕರ್ತುಮಿಹೇಚ್ಛಸಿ।
ವಿದರ್ಭಾನ್ಯಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶೀಘ್ರಂ ಮೇ ಯಾನಮಾದಿಶ ॥ 3-66-21 (18475)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಹೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾತೃಷ್ವಸಾ ನೃಪ।
ಗುಪ್ತಾಂ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಪುತ್ರಸ್ಯಾನುಮತೇ ತತಃ ॥ 3-66-22 (18476)
ಪ್ರಾಸ್ಥಾಪಯದ್ರಾಜಮಾತಾ ಶ್ರೀಮತೀಂ ನರವಾಹಿನಾ।
ಯಾನೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ವನ್ನಪಾನಪರಿಚ್ಛದಾಂ ॥ 3-66-23 (18477)
ತತಃ ಸಾ ನಚಿರಾದೇವ ವಿದರ್ಭಾನಗಮಚ್ಛುಭಾ।
ತಾಂ ತು ಬಂಧುಜನಃ ಸರ್ವಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಸಮಪೂಜಯತ್ ॥ 3-66-24 (18478)
ಸರ್ವಾನ್ಕುಶಲಿನೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಂಧವಾಂದಾರಕೌ ಚ ತೌ।
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಚೋಭೌ ಸರ್ವಂ ಚೈವ ಸಖೀಜನಂ ॥ 3-66-25 (18479)
ದೇವತಾಃ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಪರೇಣ ವಿಧಿನಾ ದೇವೀ ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-66-26 (18480)
ಅತರ್ಪಯತ್ಸುದೇವಂ ಚ ಗೋಸಹಸ್ರೇಣ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಪ್ರೀತೋ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತನಯಾಂ ಗ್ರಾಮೇಣ ದ್ರವಿಣೇನ ಚ ॥ 3-66-27 (18481)
ಸಾ ವ್ಯುಷ್ಟಾ ರಜನೀಂ ತತ್ರಪಿತುರ್ವೇಶ್ಮನಿ ಭಾಮಿನೀ।
ವಿಶ್ರಾಂತಾ ಮಾತರಂ ರಾಜನ್ನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-66-28 (18482)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 66 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-66-5 ಪಿಪ್ಲುಃ ರಕ್ತತಿಲಕಾಕೃತಿಲಾಂಛನಂ ॥ 3-66-6 ಸ ದೃಷ್ಟೋ ಬಹುಶೋ ನಾದ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಯತೇಽಂತರ್ಹಿತೋ ಮಯೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-66-7 ಚಿಹ್ನಭೂತಃ ಸಚಾತ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-66-8 ಅಸ್ಯಾಸ್ತು ದೃಶ್ಯತೇ ರೂಪಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-66-11 ಅಪಕೃಷ್ಟೇನ ದೂರೀಕೃತೇನ ॥ 3-66-20 ದಾರಕೌ ಸುತಃ ಸುತಾ ಚ ॥ 3-66-28 ವ್ಯುಷ್ಟಾ ವಾಸಂಕೃತವತೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 067
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.67. ಅಧ್ಯಾಯಃ 067
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತೀಪ್ರೇಷಿತೈರ್ವಿಪ್ರೈಸ್ತತ್ರತತ್ರನಲಾನ್ವೇಷಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-67-0 (18483)
ದಮಯಂತ್ಯವಾಚ। 3-67-0x (1947)
ಮಾಂ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಜೀವಂತೀಂ ಮಾತಃ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿತೇ।
ನಲಸ್ಯ ನರವೀರಸ್ಯ ಯತಸ್ವಾನಯನೇ ಪುನಃ ॥ 3-67-1 (18484)
ದಮಯಂತ್ಯಾ ತಥೋಕ್ತಾ ತು ಸಾ ದೇವೀ ಭೃಶದುಃಖಿತಾ।
ಬಾಷ್ಪೇಣಾಪಿಹಿತಾ ರಾಜ್ಞೀ ನೋತ್ತರಂ ಕಿಂಚಿದಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-67-2 (18485)
ತದವಸ್ಥಾಂ ತು ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಮಂತಃಪುರಂ ತದಾ।
ಹಾಹಾಭೂತಮತೀವಾಸೀದ್ಭೃಶಂ ಚ ಪ್ರರುರೋದ ಹ ॥ 3-67-3 (18486)
ತತೋ ಭೀಮಂ ಮಹಾರಾಜಂ ಭಾರ್ಯಾ ವಚನಾಮಬ್ರವೀತ್।
ದಮಯಂತೀ ನೃಪ ಭೃಶಂ ಭರ್ತಾರಮನುಶೋಚತಿ ॥ 3-67-4 (18487)
ಅಪಕೃಷ್ಯ ಚ ಲಜ್ಜಾಂ ಸಾ ಸ್ವಯಮುಕ್ತವತೀ ವಿಭೋ।
ಪ್ರಯತಂತು ತವಪ್ರೇಷ್ಯಾಃ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ದರ್ಶನೇ ॥ 3-67-5 (18488)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-67-6x (1948)
ತಯಾಪ್ರಯೋದಿತೋ ರಾಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಶವರ್ತಿನಃ।
ಪ್ರಾಶ್ಥಾಪಯದ್ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಯತಧ್ವಂ ನಲದರ್ಶನೇ ॥ 3-67-6 (18489)
ತತೋ ವಿದರ್ಭಾಧಿಪತೇರ್ನಿಯೋಗಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತದಾ।
ದಮಯಂತೀಮಥಾಪೃಚ್ಛ್ಯ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾಸ್ತೇ ತಥಾಽವ್ರುವನ್ ॥ 3-67-7 (18490)
ಅಥ ತಾನಬ್ರವೀದ್ಭೈಮೀ ಸರ್ವರಾಷ್ಟ್ರೇಷ್ವಿದಂ ವಚಃ।
ಬ್ರೂತ ವೈ ಜನಸಂಸತ್ಸು ತತ್ರತತ್ರ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-67-8 (18491)
ಕ್ವನು ತ್ವಂ ಕಿತವ ಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಮಮ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ವಪಿನೇ ಸುಪ್ತಾಮನುರಕ್ತಾಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಿಯ ॥ 3-67-9 (18492)
ಸಾ ವೈ ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ತಥಾಽಽಸ್ತೇ ತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಣೀ।
ದಹ್ಯಮಾನಾ ಭೃಶಂ ಬಾಲಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧೇನಾಭಿಸಂವೃತಾ ॥ 3-67-10 (18493)
ತಸ್ಯಾ ರುದಂತ್ಯಾಃ ಸತತಂ ತೇನ ಶೋಕೇನ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ವೈ ದೇವ ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಂ ವದಸ್ವ ಚ ॥ 3-67-11 (18494)
ಏವಮನ್ಯಚ್ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕೃಪಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಮಯಿ।
ವಾಯುನಾ ಧೂಯಮಾನೋ ಹಿ ವನಂ ದಹತಿ ಪಾವಕಃ ॥ 3-67-12 (18495)
ಭರ್ತವ್ಯಾ ರಕ್ಷಣೀಯಾ ತ್ವ ಪತ್ನೀ ಪತ್ಯಾ ಹಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ತನ್ನಷ್ಟಮುಭಯಂ ಕಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ಸತಸ್ತವ ॥ 3-67-13 (18496)
ಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕುಲೀನಶ್ ಸಾನುಕ್ರೋಶೋ ಭವಾನ್ಸದಾ।
ಸಂವೃತ್ತೋ ನಿರನುಕ್ರೋಶಃ ಶಂಕೇ ಮದ್ಭಾಗ್ಯಸಂಕ್ಷಯಾತ್ ॥ 3-67-14 (18497)
ತತ್ಕುರುಷ್ವ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ದಯಾಂ ಮಯಿ ನರರ್ಪಭ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವತ್ತ ಏವ ಹಿ ಮೇ ಶ್ರುತಃ ॥ 3-67-15 (18498)
ಏವಂಬ್ರುವಾಣಾನ್ಯದಿ ವಃ ಪ್ರತಿಬ್ರೂಯಾದ್ಧಿ ಕಶ್ಚನ।
ಸ ನರಃ ಸರ್ವಥಾ ಜ್ಞೇಯಃ ಕಶ್ಚಾಸೌ ಕ್ವನು ವರ್ತತೇ ॥ 3-67-16 (18499)
ಯಶ್ಚೈವಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ಯ್ವಾ ಬೂಯಾತ್ಪ್ರತಿವಚೋ ನರಃ।
ತದಾದಾಯ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಮಮಾವೇದ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-67-17 (18500)
ಯಥಾ ಚ ವೋ ನ ಜಾನೀಯಾಚ್ಚರತೋ ಭೀಮಶಾಸನಾತ್।
ಪುನರಾಗಮನಂ ಚೇಹ ತಥಾ ಕಾರ್ಯಮತಂದ್ರಿತೈಃ ॥ 3-67-18 (18501)
ಯದಿ ವಾಽಸೌ ಸಮೃದ್ಧಃ ಸ್ಯಾದ್ಯದಿ ವಾಽಪ್ಯಧನೋ ಭವೇತ್।
ಯದಿಽವಾಪ್ಯಸಮರ್ಥಃ ಸ್ಯಾಜ್ಜ್ಞೇಯಮಸ್ಯ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ॥ 3-67-19 (18502)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತ್ವಗಚ್ಛಂಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ।
ನಲಂ ಮೃಗಯಿತುಂ ರಾಜಂಸ್ತದಾ ವ್ಯಸನಿನಂ ತಥಾ ॥ 3-67-20 (18503)
ತೇ ಪುರಾಣಿ ಸರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಗ್ರಾಮಾಂಧೋಪಾಂಸ್ತಥಾಽಽಶ್ರಮಾನ್।
ಅನ್ವೇಷಂತೋ ನಲಂ ರಾಜನ್ನಾಧಿಜಗ್ಮುರ್ದವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-67-21 (18504)
ತಚ್ಚ ವಾಕ್ಯಂ ತಥಾ ಸರ್ವೇತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಶ್ರಾವಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ವಿಪ್ರಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಯಥೇರಿತಂ ॥ 3-67-22 (18505)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 67 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-67-7 ತಥಾ ಅವ್ರುವನ್ನಲಾನ್ವೇಷಣಾಯ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾಃಸ್ಮೇತಿ ॥ 3-67-12 ವಾಯುನೇತಿ ಶೋಕಾಗ್ನಿಃ ಕಾಲವಾಯುನಾ ದಿನೇದಿನೇ ವರ್ಧಮಾನೋ ದಮಯಂತೀಶರೀರವನಂ ದಹತೀತಿ ರೂಪಕೇಣೋಕ್ತಂ ॥ 3-67-13 ಭರ್ತವ್ಯಾಽನ್ನಾದಿನಾ। ರಕ್ಷಣೀಯಾ ದಸ್ಯುಪ್ರಭೃತಿಭ್ಯಃ। ಉಭಯಂ ರಕ್ಷಣಭರಣಾತ್ಮಕಂ ॥ 3-67-14 ಸಾನುಕ್ರೋಶಃ ಸದಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 068
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.68. ಅಧ್ಯಾಯಃ 068
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲಾನ್ವೇಪಿಣಾ ಪರ್ಣಾದನಾಂನಾ ವಿಪ್ರೇಣ ಋತುಪರ್ಣನೃಪಗೃಹೇ ಬಾಹುಕನಾಮನಿಗೃಢೇ ನಲೇ ಶೃಣ್ವತಿ ದಮಯಂತೀವಚನಾನುವಾದಃ ॥ 1 ॥ ಬಾಹುಕೇನ ವಿಜನೇ ಪರ್ಣಾದಂಪ್ರತಿ ದಮಯಂತೀವಚನಸ್ಯೋತ್ತರದಾನಂ ॥ 2 ॥ ಪರ್ಣಾದೇನ ವಿದರ್ಭಾನ್ಪುನರಭ್ಯೇತ್ಯ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಬಾಹುಕವಚನನಿವೇದನಂ ॥ 3 ॥ ಬಾಹುಕೇ ನಲಶಂಕಿನ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಪ್ರೇಪಿತೇನ ಸುದೇವೇನ ಅಯೋಧ್ಯಾಂಗತ್ವಾ ಋತುಪರ್ಣೇ ಶ್ಲೋನಭೂತೇ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಪುನಃ ಸ್ವಯಂವರೋ ಭವಿತೇತಿ ಕೀರ್ತನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-68-0 (18506)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-68-0x (1949)
ಅಥ ದೀರ್ಘಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಪರ್ಣಾದೋ ನಾಮ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಪ್ರತ್ಯೇತ್ಯ ನಗರಂ ಭೈಮೀಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-68-1 (18507)
ನೈಷಧಂ ಮೃಗಯಾಣೇನ ದಮಯಂತಿ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಅಯೋಧ್ಯಾಂ ನಗರೀಂ ಗತ್ವಾ ಭಾಗಸ್ವರಿರುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-68-2 (18508)
ಶ್ರಾವಿತಶ್ಚ ಮಯಾ ವಾಕ್ಯಂ ತ್ವದೀಯಂ ಸ ಮಹಾಜನೇ।
ಋತುಪರ್ಣೋ ಮಹಾಭಾಗೋ ಯಥೋಕ್ತಂ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 3-68-3 (18509)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಾಬ್ರವೀತ್ಕಿಂಚಿದೃತುಪರ್ಣೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ನ ಚ ಪಾರಿಷದಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭಾಷ್ಯಮಾಣೋ ಮಯಾಽಸಕೃತ್ ॥ 3-68-4 (18510)
ಅನುಜ್ಞಾತಂ ತು ಮಾಂ ರಾಜ್ಞಾ ವಿಜನೇ ಕಶ್ಚಿದಬ್ರವೀತ್।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ಬಾಹುಕೋ ನಾಮ ನಾಮತಃ ॥ 3-68-5 (18511)
ಸೂತಸ್ತಸ್ಯ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ವಿರೂಪೋ ಹ್ರಸ್ವಬಾಹುಕಃ।
ಶೀಘ್ರಯಾನೇಷು ಕುಶಲೋ ಮೃಷ್ಟಕರ್ತಾ ಚ ಭೋಜನೇ ॥ 3-68-6 (18512)
ಸ ವಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಬಂಹುಶೋ ರುದಿತ್ವಾ ಚ ಷುನಃಪುನಃ।
ಕುಶಲಂ ಚೈವ ಮಾಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಶ್ಚಾದಿದಮಭಾಷತ ॥ 3-68-7 (18513)
ವೈಷಂಯಮಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗೋಪಾಯಂತಿ ಕುಲಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ಸತ್ಯೋ ಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗೋ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-68-8 (18514)
ರಹಿತಾ ಭರ್ತೃಭಿಶ್ಚೈವ ನ ಕುಪ್ಯಂತಿ ಕದಾಚನ। 3-68-9bಪ್ರಾಣಾಂಶ್ಚಾರಿತ್ರಕವಚಾಂಧಾರಯಂತಿ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-68-9 (18515)
ವಿಷಮಸ್ಥೇನ ಮೂಢೇನ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಸುಖೇನ ಚ।
ಯತ್ಸಾ ತೇನ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ತತ್ರ ನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-68-10 (18516)
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಾಂ ಪರಿಪ್ರೇಪ್ಸೋಃ ಶಕುನೈರ್ಹೃತವಾಸಸಃ।
ಆಧಿಭಿರ್ದಹ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಶ್ಯಾಮಾ ನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-68-11 (18517)
ಸತ್ಕೃತಾಽಸತ್ಕೃತಾ ವಾಽಪಿ ಪತಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾಗತಂ।
ಭ್ರಷ್ಟರಾಜ್ಯಂ ಶ್ರಿತ್ಯಾ ಹೀನಂ ಶ್ಯಾಮಾ ನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-68-12 (18518)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ವರಿತೋಽಹಮಿಹಾಗತಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ಭವತೀ ರಾಜ್ಞಶ್ಚೈವ ನಿವೇದಯಃ ॥ 3-68-13 (18519)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಽಶ್ರುಪೂರ್ಣಾಕ್ಷೀ ಪರ್ಣಾದಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದಮಯಂತೀ ರಹೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ಮಾತರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಪತ ॥ 3-68-14 (18520)
ಅಯಮರ್ಥೌ ನ ಸಂವೇದ್ಯೋ ಭೀಮೇ ಮಾತಃ ಕದಾಚನ।
ತ್ವತ್ಸನ್ನಿಧೌ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂಸುದೇವಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಂ ॥ 3-68-15 (18521)
ಯಥಾ ನ ನೃಪತಿರ್ಭೀಮಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತ ಮೇ ಮತಂ।
ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ಪ್ರಕರ್ತವ್ಯಂ ಮಮ ಚೇತ್ಪ್ರಿಯಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-68-16 (18522)
ಯಥಾ ಚಾಹಂ ಸಮಾನೀತಾ ಸುದೇವೇನಾಶು ಬಾಂಧವಾನ್।
ತೇನೈವ ಮಂಗಲೇನಾದ್ಯ ಸುದೇವೋ ಯಾತು ಮಾ ಚಿರಂ ॥ 3-68-17 (18523)
ಸಮಾನೇತುಂ ನಲಂ ಮಾತರಯೋಧ್ಯಾಂ ನಗರೀಮಿತಃ।
`ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ನಗರೇ ನಿವಸಂತಮರಿಂದಮಂ' ॥ 3-68-18 (18524)
ವಿಶ್ರಾಂತಂ ತು ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪರ್ಣಾದಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಂ।
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸ ವೈದರ್ಭೀ ಧನೇನಾತೀವ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-68-19 (18525)
`ಲವಾಚ ಚೈನಂ ಮಹತಾ ಸಂಪೂಜ್ಯ ದ್ರವಿಣೇನ ವೈ।'
ನಲೇ ಚೇಹಾಗತೇ ವಿಪ್ರ ಭೂಯೋ ದಾಸ್ಯಾಭಿ ತೇ ವಸು ॥ 3-68-20 (18526)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ಮೇ ಬಹುಕೃತಂಯದನ್ಯೋ ನ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ಯದ್ಭರ್ತ್ರಾಽಹಂ ಸಮೇಷ್ಯಾಮಿ ಶೀಘ್ರಮೇವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-68-21 (18527)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋಽಥಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಆಶೀರ್ವಾದೈಃ ಸುಮಂಗಲೈಃ।
ಗೃಹಾನುಪಯಯೌ ಚಾಪಿ ಕೃತಾರ್ಥಃ ಸುಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-68-22 (18528)
ತತಃ ಸುದೇವಮಾನಾಯ್ಯ ದಮಯಂತೀ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸನ್ನಿದೌ ಮಾತುರ್ದುಃಖಶೋಕಸಮನ್ವಿತಾ ॥ 3-68-23 (18529)
ಗತ್ವಾ ಸುದೇವ ನಗರೀಮಯೋಧ್ಯಾವಾಸಿನಂ ನೃಪಂ।
ಋತುಪರ್ಣಂ ವಚೋ ಬ್ರೂಹಿ ಪತಿಮನ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತೀ ॥ 3-68-24 (18530)
ಆಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಪುನರ್ಭೈಮೀ ದಮಯಂತೀ ಸ್ವಯಂವರಂ।
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-68-25 (18531)
ತಥಾ ಚ ಗಣಿತಃ ಕಾಲಃ ಶ್ವೋಭೂತೇ ಸ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯದಿ ಸಂಭಾವಿನೀಯಂ ತೇ ಗಚ್ಛ ಶೀಘ್ರಮರಿಂದಮ ॥ 3-68-26 (18532)
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ದ್ವತೀಯಂ ಸಾ ಭರ್ತಾರಂ ವರಯಿಷ್ಯತಿ।
ನ ಹಿ ಸ ಜ್ಞಾಯತೇ ವೀರೋ ನಲೋ ಜೀವನ್ಮೃತೋಪಿ ವಾ ॥ 3-68-27 (18533)
ಏವಂ ತಥಾ ಯಥೋಕ್ತೋ ವೈ ಗತ್ವಾ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್।
ಋತುಪರ್ಣಂ ಮಹಾರಾಜ ಸುದೇವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತದಾ ॥ 3-68-28 (18534)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಸ್ತ್ರ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಠಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 68 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-68-8 ಗೋಪಾಯಂತಿ ಪಾಲಯಂತಿ। ಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತಾಭಿರಿತ ಶೇಷಃ ॥ 3-68-26 ಸಂಭಾವಿನೀ ಸಂಭಾವಿತಾ ಇಯಂ। ಗತಿರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 069
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.69. ಅಧ್ಯಾಯಃ 069
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಋತುಪರ್ಣೇನ ದಮಯಂತೀಸ್ವಯಂವರಾಯ ಬಾಹುಕಂ ಸಾರತ್ಯೇನಿಯೋಜ್ಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೇನ ಸಹ ವಿದರ್ಭಾನ್ಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೇನ ಬಾಹುಕೇ ಸಾರಥ್ಯಕೌಶಲೇನ ನಲತ್ವಸಂಭಾವನಾ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-69-0 (18535)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-69-0x (1950)
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚಃ ಸುದೇವಸ್ಯ ಋತುಪರ್ಣೋ ನರಾಧಿಪಃ।
`ಸಾರಥೀನ್ಸ ಸಮಾನೀಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಪ್ರಭೃತೀನ್ನೃಪಃ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಶ್ರುತಂ ತಥಾ ॥ 3-69-1 (18536)
ಬಾಹುಕಂ ಚ ಸಮಾಹೂಯ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಂ'।
ಸಾಂತ್ಯಞ್ಶ್ರ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಬಾಹುಕಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-69-2 (18537)
ವಿದರ್ಭಾನ್ಯಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂವರಂ।
ಏಕಾಹ್ನಾ ಹಯತತ್ತ್ವಜ್ಞ ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ಬಾಹುಕ ॥ 3-69-3 (18538)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ತೇನ ರಾಜ್ಞಾ ನಲಸ್ಯ ಹ।
ವ್ಯದೀರ್ಯತ ಮನೋ ದುಃಖಾತ್ಪ್ರದಧ್ಯೌ ಚ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-69-4 (18539)
ದಮಯಂತೀ ಭವೇದೇವಂ ಕಿಂನು ದುಃಖೇನ ಮೋಹಿತಾ।
ಅಸ್ಮದರ್ಥೇ ಭವೇದ್ಬಾಽಯಮುಪಾಯಶ್ಚಿಂತಿತೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-69-5 (18540)
ನೃಶಂಸಂ ಬತ ವೈದರ್ಭೀ ಕರ್ತುಕಾಮಾ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಯಯಾ ಕ್ಷುದ್ರೇಣ ನಿಕೃತಾಕೃಪಣಾ ಪಾಪಬುದ್ಧಿನಾ।
ಸ್ತ್ರೀಸ್ವಭಾವಶ್ಚಲೋ ಲೋಕೇ ಮಮ ದೋಷಶ್ಚ ದಾರುಣಃ ॥ 3-69-6 (18541)
ಮಮ ಶೋಕೇನ ಸಂವಿಗ್ನಾ ನೈರಾಶ್ಯಾತ್ತನುಮಧ್ಯಮಾ।
ನೈವಂ ಸಾ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಸಾಪತ್ಯಾ ಚ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-69-7 (18542)
ಯದತ್ರ ಸತ್ಯಂ ವಾಽಸತ್ಯಂ ಗತ್ವಾ ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ನಿಶ್ಚಯಂ।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ವೈ ಕಾಮಮಾತ್ಮಾರ್ಥಂ ಚ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-69-8 (18543)
ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ಬಾಹುಕೋ ದೀನಮಾನಸಃ।
ಕೃತಾಲುರುವಾಚೇದಮೃತುಪರ್ಣಂ ಜನಾಧಿಪಂ ॥ 3-69-9 (18544)
ಪ್ರತಿಜಾನಾಮಿ ತೇ ವಾಕ್ಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನರಾಧಿಪ।
ಏಕಾಹ್ನಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವಿದರ್ಭನಗರೀಂ ನೃಪ।
`ತತ್ರಾದಿತ್ಯೋದಯೇ ಕಾಲೇ ಶ್ವೋ ವಿದರ್ಭಾನ್ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-69-10 (18545)
ಏವಮುಕ್ತೋಽಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಬಾಹುಕಂ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಕಿಂ ತೇ ಕಾಮಂ ಕರೋಂಯದ್ಯ ತುಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ತವ ಬಾಹುಕ ॥ 3-69-11 (18546)
ಬಾಹುಕ ಉವಾಚ। 3-69-12x (1951)
ಯಾವದ್ಯಾನಮಿದಂ ಸಜ್ಜಮೃತುಪರ್ಣ ಕರೋಂಯಹಂ' ॥ 3-69-12 (18547)
ತತಃ ಪರೀಕ್ಷಾಮಶ್ವಾನಾಂ ಚಕ್ರೇ ರಾಜನ್ಸ ಬಾಹುಕಃ।
ಅಶ್ವಶಾಲಾಮುಪಾಗಂಯ ಭಾಗಸ್ವರಿನೃಪಾಜ್ಞಯಾ ॥ 3-69-13 (18548)
ಸ ತ್ವರ್ಯಮಾಣೋ ಬಹುಶ ಋತುಪರ್ಣನ ಬಾಹುಕಃ।
ಅಶ್ವಾಂಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೋ ವೈ ವಿಚಾರ್ಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಅಧ್ಯಗಚ್ಛತ್ಕೃಶಾನಶ್ವಾನ್ಸಮರ್ಥಾನಧ್ವನಿ ಕ್ಷಮಾನ್ ॥ 3-69-14 (18549)
ತೇಜೋಬಲಸಮಾಯುಕ್ತಾನ್ಕುಲಶೀಲಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ವರ್ಜಿತಾಂʼಲ್ಲಕ್ಷಣೈರ್ಹೀನೈಃ ಪೃಥುಪ್ರೋಥಾನ್ಮಹಾಹನೂನ್ ॥ 3-69-15 (18550)
ಶುದ್ಧಾಂದಶಭಿರಾವರ್ತೈಃ ಸಿಂಧುಜಾನ್ವಾತರಂಹಸಃ।
`ದೃಶ್ಯಮಾನಾನ್ಕೃಶಾನಂಗೈರ್ಜವೇನಾಪ್ರತಿಮಾನ್ಪಥಿ' ॥ 3-69-16 (18551)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುರ್ಬಲಾನ್ನಾಜಾ ಪ್ರಾಹ ಕೋಪಸಮನ್ವಿತಃ।
ಕಿಮಿದಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ಕರ್ತುಂ ಪ್ರಲಬ್ಧವ್ಯಾ ನ ತೇ ವಚಂ ॥ 3-69-17 (18552)
ಕಥಮಲ್ಪಬಲಪ್ರಾಣಾ ವಕ್ಷ್ಯಂತೀಮೇ ಹಯಾ ರಥಂ।
ಮಹಾನಧ್ವಾ ಸ ಚೈಕಾಹ್ನಾ ಗಂತವ್ಯಃ ಕಥಮೀದೃಶೈಃ ॥ 3-69-18 (18553)
ಬಾಹುಕ ಉವಾಚ। 3-69-19x (1952)
[ಏಕೋ ಲಲಾಟೇ ದ್ವೇ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ದ್ವೌದ್ವೌ ಪಾರ್ಶ್ವೋಪಪಾರ್ಶ್ವಯೋಃ।
ದ್ವೌದ್ವೌ ವಕ್ಷಸಿ ವಿಜ್ಞೈರ್ಯೌ ಪ್ರಯಾಣೇ ಚೈಕ ಏವ ತು ॥] 3-69-19 (18554)
ಏತೇ ಹಯಾ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ವಿದರ್ಭಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಯಾನನ್ಯಾನ್ಮನ್ಯಸೇ ರಾಜನ್ಬ್ರೂಹಿ ತಾನ್ಯೋಜಯಾಮಿತೇ ॥ 3-69-20 (18555)
ಋತುಪರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-69-21x (1953)
ತ್ವಮೇವ ಹಯತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಕುಶಲೋ ಹ್ಯಸಿ ಬಾಹುಕ।
ಯಾನ್ಮನ್ಯಸೇ ಸಮರ್ಥಾಸ್ತ್ವಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಾನೇವ ಯೋಜಯ ॥ 3-69-21 (18556)
ತತಃ ಸದಶ್ವಾಂಶ್ಚತುರಃ ಕುಲಶೀಲಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ಯೋಜಯಾಮಾಸ ಕುಶಲೋ ಜವಯುಕ್ತಾನ್ರಥೇ ನಲಃ ॥ 3-69-22 (18557)
ತತೋ ಯುಕ್ತಂ ರಥಂ ರಾಜಾ ಸಮಾರೋಹತ್ತ್ವರಾನ್ವಿತಃ।
ಅಥ ಪರ್ಯಪತನ್ಭೂಮೌ ಜಾನುಭಿಸ್ತೇ ಹಯೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-69-23 (18558)
ತತೋ ನರವರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಲೋ ರಾಜಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ತಾನಶ್ವಾಂಸ್ತೇಜೋಬಲಸಮನ್ವಿತಾನ್ ॥ 3-69-24 (18559)
ರಶ್ಮಿಭಿಶ್ಚ ಸಮುದ್ಯಂಯ ನಲೋ ಯಾತುಮಿಯೇಷ ಸಃ।
ಸೂತಮಾರೋಪ್ಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ವೈ ಪರಂ ॥ 3-69-25 (18560)
ತೇ ಚೋದ್ಯಮಾನಾ ವಿಧಿವದ್ಬಾಹುಕೇನ ಹಯೋತ್ತಮಾಃ।
ಸಮುತ್ಪೇತುರಿವಾಕಾಶಂ ರಥಿನಂ ಮೋಹಯಂತಿ ಚ ॥ 3-69-26 (18561)
ತಥಾ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾನಶ್ವಾನ್ವಹತೋ ವಾತರಂಹಸಃ।
ಅಯೋಧ್ಯಾಧಿಪತಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಯಯೌ ॥ 3-69-27 (18562)
ರಥಘೋಷಂ ತು ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹಯಸಂಗ್ರಹಣಂ ಚ ತತ್।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಹಯಜ್ಞತಾಂ ॥ 3-69-28 (18563)
ಕಿಂನು ಸ್ಯಾನ್ಮಾತಲಿರಯಂ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಸಾರಥಿಃ।
ತಥಾ ತಲ್ಲಕ್ಷಣಂ ವೀರೇ ಬಾಹುಕೇ ದೃಶ್ಯತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-69-29 (18564)
ಶಾಲಿಹೋತ್ರೋಽಥ ಕಿಂತು ಸ್ಯಾದ್ಧಯಾನಾಂ ಕುಲತತ್ತ್ವವಿತ್।
ಮಾನುಪಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಪುಃ ಪರಮಶೋಭನಂ ॥ 3-69-30 (18565)
ಉತಾಹೋಸ್ವಿದ್ಭವೇದ್ರಾಜಾ ನಲಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ಸೋಯಂ ನೃಪತಿರಾಯಾತ ಇತ್ಯೇವಂ ಸಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-69-31 (18566)
ಅಥವಾಽಯಂನಲಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿದ್ಯಾಂ ತಾಮೇವ ಬಾಹುಕಃ।
ತುಲ್ಯಂ ಹಿ ಲಕ್ಷಯೇ ಜ್ಞಾನಂ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಚ ॥ 3-69-32 (18567)
ಅಪಿಚೇದಂ ವಯಸ್ತುಲ್ಯಂ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಚ।
ನಾಯಂ ನಲೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತದ್ವಿದ್ಯಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-69-33 (18568)
ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಶ್ಚರಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ದೈವೇನ ವಿಧಿನಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತೈಶ್ಚ ನಿರೂಪಣೈಃ ॥ 3-69-34 (18569)
ಭವೇನ್ನ ಮತಿಭೇದೋ ಮೇ ಗಾತ್ರವೈರೂಪ್ಯತಾ ಪ್ರತಿ।
ಪ್ರಮಾಣಾತ್ಪರಿಹೀನಸ್ತು ಭವೇದಿತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ॥ 3-69-35 (18570)
ವಯಃಪ್ರಮಾಣಂ ತತ್ತುಲ್ಯಂ ರೂಪೇಣ ತು ವಿಪರ್ಯಯಃ।
ನಲಂ ಸರ್ವಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಮನ್ಯೇ ಬಾಹುಕಮಂತತಃ ॥ 3-69-36 (18571)
ಏವಂ ವಿಚಾರ್ಯ ಬಹುಶೋ ವಾರ್ಷ್ಣೋಯಃ ಪರ್ಯಚಿಂತಯತ್।
ಹೃದಯೇನ ಮಹಾರಾಜ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಸಾರಥಿಃ ॥ 3-69-37 (18572)
ಋತುಪರ್ಣಶ್ಚ ರಾಜೇನದ್ರೋ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಹಯಜ್ಞತಾಂ।
ಚಿಂತಯನ್ಮುಮುದೇ ರಾಜಾ ಸಹವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸಾರಥಿಃ ॥ 3-69-38 (18573)
ಐಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಚ ತಥೋತ್ಸಾಹಂ ಹಯಸಂಗ್ರಹಣಂ ಚ ತತ್।
ಕೌಶಲಂ ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪರಾಂ ಸುದಮವಾಪ ಹ ॥ 3-69-39 (18574)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 69 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-69-7 ಸಾಪತ್ಯಾ ಅಪತ್ಯಸಹಿತಾ ॥ 3-69-15 ಪ್ರೋಥಂ ನಾಸಿಕಾ। ಹನುಃ ಅಧರಂ ಮುಖಫಲಕಂ ॥ 3-69-16 ಸಿಂಧುಜಾನ್ ಸಿಂಧುದೇಶಜಾನ್ ॥ 3-69-18 ಬಲಂ ಭಾರಸಹಿಷ್ಣುತಾ। ಪ್ರಾಣೋ ವೇಗವತ್ತಾ। ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವಹ್ನಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ॥ 3-69-19 ಪ್ರಯಾಣೇ ಪೃಷ್ಠಭಾಗೇ ॥ 3-69-30 ಶಾಲಿಹೋತ್ರಃ ಅಶ್ವಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಣೇತಾ ಆಚಾರ್ಯಃ ॥ 3-69-34 ವಿಧಿನಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಸಂಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ವಿರೂಪಣೈರಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-69-35 ಭವೇತ್ತು ಮತಿಭೇದೋ ಮೇ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-69-36 ಅಂತತಃ ನಿರ್ಣಯೇನ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 070
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.70. ಅಧ್ಯಾಯಃ 070
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಸಾರಧ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಸ್ಮಿತೇನ ಋತುಪರ್ಣೇನ ತಂಪ್ರತಿ ಪುಂಜೀಭೂತವಸ್ತುಪರಿಸಂಖ್ಯಾನೇ ಸ್ವೀಯಸಾಮರ್ಥ್ಯನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥ ವೃಕ್ಷಶಾಖಾಸ್ಥಪರ್ಣೇಷು ತತ್ಪರೀಕ್ಷಯಾ ವಿಸ್ಮಿತೇನ ನಲೇನಾಶ್ವಹೃದಯವಿದ್ಯಾದಾನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನನ ತದೀಯಾಕ್ಷಹೃದಯಾದಿವಿದ್ಯಾಸ್ವೀಕರಣಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ನಲದೇಹಾದ್ವಹಿರ್ನಿಃಸೃತೇನ ಕಲಿನಾ ನಲಶಾಪಭಯಾತ್ತಸ್ಮೈ ವರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ವಿಭೀತಕವೃಕ್ಷಪ್ರವೇಶಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-70-0 (18575)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-70-0x (1954)
ಸ ನದೀಃ ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚೈವ ವನಾನಿ ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಅಚಿರೇಣಾತಿಚಕ್ರಾಮ ಸ್ವೇಚರಃ ಖೇ ಚರನ್ನಿವ ॥ 3-70-1 (18576)
ತಥಾ ಪ್ರಯಾತೇ ತು ರಥೇ ತದಾ ಭಾಗಸ್ವರಿರ್ನೃಪಃ।
ಉತ್ತರೀಯಮಧೋಪಶ್ಯದ್ಧಷ್ಟಂ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-70-2 (18577)
ತತಃ ಸ ತ್ವರಮಾಣಸ್ತು ಪಟೇ ನಿಪತಿತೇ ತದಾ।
ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಮೀತಿ ತಂ ರಾಜಾ ನಲಮಾಹ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-70-3 (18578)
ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಹಯಾನೇತಾನ್ಮಹಾಜವಾನ್।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಯಾವದೇನಂ ಮೇ ಪಟಮಾನಯತಾಮಿಹ ॥ 3-70-4 (18579)
ನಲಸ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ದೂರೇ ಭ್ರಷ್ಟಃ ಪಟಸ್ತವ।
ಯೋಜನಂ ಸಮತಿಕ್ರಾಂತೋ ನಾಹರ್ತುಂ ಶಕ್ಯತೇ ಪುನಃ ॥ 3-70-5 (18580)
ಏವಮುಕ್ತೇ ನಲೇನಾಥ ನಾತಿಪ್ರೀತಮನಾ ನೃಪಃ।
ಆಸಸಾದ ವನೇ ರಾಜನ್ಫಲವಂತಂ ಬಿಭೀತಕಂ ॥ 3-70-6 (18581)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಹುಕಂ ರಾಜಾ ತ್ವರಮಾಣೋಽಭ್ಯಭಾಪತ।
ಮಮಾಪಿ ಸೂತ ಪಶ್ಯ ತ್ವಂ ಸಂಖ್ಯಾನೇ ಪರಮಂ ಬಲಂ ॥ 3-70-7 (18582)
ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಂ ನ ಜಾನಾತಿ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ನೈಕತ್ರ ಪರಿನಿಷ್ಠಾಽಸ್ತಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಪುರುಷೇ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-70-8 (18583)
ವೃಕ್ಷೇಽಸ್ಮಿನ್ಯಾನಿ ಪರ್ಣಾನಿ ಫಲಾಮೇಕಂ ಚ ಬಾಹುಕ।
ಪತಿತಾನ್ಯಪಿ ಯಾನ್ಯತ್ರತತ್ರೈಕಮಧಿಕಂ ಕೃತಂ ॥ 3-70-9 (18584)
ಏವಪತ್ರಾಧಿಕಂ ಚಾತ್ರ ಫಲಮೇಕಂ ಚ ಬಾಹುಕ।
ಫಲಕೋಟ್ಯಪಿ ಪತ್ರಾಣಾಂ ದ್ವಯೋರಪಿ ಚ ಶಾಖಯೋಃ।
`ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಫಲಾನ್ಯತ್ರ ಯಾನಿ ಸಂಖ್ಯಾಸ್ಯತೇ ಭವಾನ್ ॥' 3-70-10 (18585)
ಪ್ರಚಿನುಹ್ಯಸ್ಯ ಶಾಖೇ ದ್ವೇ ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯನ್ಯಾಃ ಪ್ರಶಾಖಿಕಾಃ।
ಆಭ್ಯಾಂ ಫಲಸಹಸ್ರೇ ದ್ವೇ ಪಂಚೋನಂ ಶತಮೇವ ಚ ॥ 3-70-11 (18586)
ತತೋ ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ರಾಜಾನಂ ಬಾಹುಕೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಪರೋಕ್ಷಮಿವ ಮೇ ರಾಜನ್ಕತ್ಥಸೇ ಶತ್ರುಕರ್ಶನ ॥ 3-70-12 (18587)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇತತ್ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಶಾತಯಿತ್ವಾ ವಿಭೀತಕಂ।
ಅಥ ತೇ ಗಣಿತೇ ರಾಜಂದ್ವಿಜಾಮಾಂಯಪರೋಕ್ಷತಾಂ ॥ 3-70-13 (18588)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ್ ಗಣಯಿಷ್ಯೇ ವಿಭೀತಕಂ।
ಅಹಂ ಹಿ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಭವೇದೇವ ನವೇತಿ ವಾ ॥ 3-70-14 (18589)
ಸಂಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಫಲಾನ್ಯಸ್ಯ ಪಶಯ್ತಸ್ತೇ ಜನಾಧಿಪ।
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ರಶ್ಮೀನ್ಯಚ್ಛತು ವಾಜಿನಾಂ ॥ 3-70-15 (18590)
ತಮಬ್ರವೀನ್ನೃಪಃ ಸೂತಂ ನಾಯಂ ಕಾಲೋ ವಿಲಂಬಿತುಂ।
ಬಾಹುಕಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದೇನಂ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-70-16 (18591)
ಪ್ರತೀಕ್ಷಸ್ವ ಮುಹೂರ್ತಂ ತ್ವಮಥವಾ ತ್ವರತೇ ಭವಾನ್।
ಏಷ ಯಾತಿ ಶಿವಃ ಪಂಥಾ ಯಾಹಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸಾರಥಿಃ ॥ 3-70-17 (18592)
ಅಬ್ರವೀದೃತುಪರ್ಣಸ್ತಂ ಸಾಂತ್ವಯನ್ಕುರುನಂದನ।
ತ್ವಭೇವ ಯಂತಾ ನಾನ್ಯೋಸ್ತಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಪಿ ಬಾಹುಕ ॥ 3-70-18 (18593)
ತ್ವತ್ಕೃತೇಯಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿದರ್ಭಾನ್ಹಯಕೋವಿದ।
ಶರಣಂ ತ್ವಾಂಪ್ರಪನ್ನೋಸ್ಮಿ ನ ವಿಘ್ನಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-70-19 (18594)
ಕಾಮಂ ಚ ತೇ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ಬಾಹುಕ।
ವಿದರ್ಭಾನ್ಯದಿ ಯಾತ್ವಾಽದ್ಯ ಸೂರ್ಯಂ ದರ್ಶಯಿತಾಸಿ ಮೇ। 3-70-20 (18595)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಬಾಹುಕಸ್ತಂ ಸಂಖ್ಯಾಯಚ ಬಿಭೀತಕಂ।
ತತೋ ವಿದರ್ಭಾನ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಕುರುಷ್ವೈವಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-70-21 (18596)
ಅಕಾಮ ಇವ ತಂ ರಾಜಾ ಗಣಯಸ್ವೇತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ಏಕದೇಶಂ ಚ ಶಾಖಾಯಾಃ ಸಮಾದಿಷ್ಟಂ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-70-22 (18597)
ಗಣಯಸ್ವಾಶ್ವತತ್ವಜ್ಞ ತತಸ್ತ್ವಂಪ್ರೀತಿಮಾವಹ।
ಸೋಽವತೀರ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಶಾತಯಾಮಾಸ ತಂ ದ್ರುಮಂ ॥ 3-70-23 (18598)
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ರಾಜಾನಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಗಣಯಿತ್ವಾಯಥೋಕ್ತಾನಿ ತಾವಂತ್ಯೇವ ಫಲಾನಿ ತು ॥ 3-70-24 (18599)
ಅತ್ಯುದ್ಭುತಮಿದಂ ರಾಜಂದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ತೇ ಬಲಂ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಾಂ ವಿದ್ಯಾಂ ಯಯೈತಜ್ಜ್ಞಾಯತೇ ನೃಪ ॥ 3-70-25 (18600)
ತಮುವಾಚ ತತೋ ರಾಜಾ ತ್ವರಿತೋ ಗಮನೇ ನೃಪ।
ವಿದ್ಧ್ಯಕ್ಷಹೃದಯಜ್ಞಂ ಮಾಂ ಸಂಖ್ಯಾನೇ ಚ ವಿಶಾರದಂ ॥ 3-70-26 (18601)
ಬಾಹುಕಸ್ತಮುವಾಚಾಥ ದೇಹಿ ವಿದ್ಯಾದ್ವಯಂ ಚ ಮೇ।
ಮತ್ತೋಽಪಿ ಚಾಶ್ವಹೃದಯಂ ಗೃಹಾಣ ಪುರುಪರ್ಪಭ ॥ 3-70-27 (18602)
ಋತುಪರ್ಣಸ್ತತೋ ರಾಜಾ ಬಾಹುಕಂ ಕಾರ್ಯಗೌರವಾತ್।
ಹಯಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಲೋಭಾಚ್ ತಂ ತಥೇತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-70-28 (18603)
ಯಥೋಕ್ತಂ ತ್ವಂ ಗೃಹಾಣೇದಮಕ್ಷಾಣಾಂ ಹೃದಯಂ ಪರಂ।
ನಿಕ್ಷೇಪೋ ಮೇಽಶ್ವಹೃದಯಂ ತ್ವಯಿ ತಿಷ್ಠತು ಬಾಹುಕ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದದೌ ವಿದ್ಯಾಮೃತುಪರ್ಣೋ ನಲಾಯ ವೈ ॥ 3-70-29 (18604)
ತಸ್ಯಾಕ್ಷಹೃದಯಜ್ಞಸ್ಯ ಶರೀರಾನ್ನಿಃಸೃತಃ ಕಲಿಃ।
ಕರ್ಕೋಟಕವಿಷಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಮುಖಾತ್ಸತತಮುದ್ವಮನ್।
ಕಲೇಸ್ತಸ್ಯ ತದಾರ್ತಸ್ಯ ಶಾಪಾಗ್ನಿಃ ಸ ವಿನಿಃಸೃತಃ ॥ 3-70-30 (18605)
ಸಾತೇನ ಕರ್ಶಿತೋ ರಾಜಾದೀರ್ಘಕಾಲಮನಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-70-31 (18606)
`ತಂ ಭ್ರಾಂತರೂಪಂ ನಿಃಶೋಭಂ ಸಂಕ್ಲಿಷ್ಟಮಕರೋತ್ಕಲಿಃ'।
ತತೋ ವಿಷವಿಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸ್ವಂರೂಪಮಕರೋತ್ಕಲಿಃ।
ತಂ ಶಪ್ತುಮೈಚ್ಛತ್ಕುಪಿತೋ ನಿಷಧಾಧಿಪತಿರ್ನಲಃ ॥ 3-70-32 (18607)
ತತೋ ವಿಷವಿಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸ್ವಂರೂಪಮಕರೋತ್ಕಲಿಃ।
ತಂ ಶಪ್ತುಮೈಚ್ಛತ್ಕುಪಿತೋ ನಿಷಧಾಧಿಪತಿರ್ನಲಃ ॥ 3-70-32 (18608)
ತಮುವಾಚ ಕಲಿರ್ಭೀತೋ ವೇಪಮಾನಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಕೋಪಂ ಸಂಯಚ್ಛ ನೃಪತೇ ಕೀರ್ತಿಂ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪರಾಂ ॥ 3-70-33 (18609)
ಇಂದ್ರಸೇನಸ್ಯ ಜನನೀ ಕುಪಿತಾ ಮಾಽಶಪತ್ಪುರಾ।
ಯದಾ ತ್ವಯಾ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ತತೋಽಹಂ ಭೃಶಪೀಡಿತಃ ॥ 3-70-34 (18610)
ಅವಸಂ ತ್ವಯಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುದುಃಖಭಪರಾಜಿತ।
ವಿಷೇಣ ನಾಗರಾಜಸ್ಯ ದಹ್ಯಮಾನೋ ದಿವಾನಿಶಂ ॥ 3-70-35 (18611)
ಶರಣಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನೋಸ್ಮಿ ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ।
ಯೇ ಚ ತ್ವಾಂ ಮನುಜಾ ಲೋಕೇ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಂತ್ಯತಂದ್ರಿತಾಃ।
ಮತ್ಪ್ರತ್ಸೂತಂ ಭಯಂ ತೇಷಾಂ ನ ಕದಾಚಿದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-70-36 (18612)
`ನ ತೇಷಾಂ ಮಾನಸಂ ಕಿಂಚಿಚ್ಛಾರೀರಂ ವಾಚಿಕಂ ತಥಾ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾರಾಜ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಂತಿ ಯೇ ನಲಂ'।
ಭಯಾರ್ತಂ ಶರಣಂ ಯಾತಂ ಯದಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ನ ಶಪ್ಸ್ಯಸೇ ॥ 3-70-37 (18613)
ಏವಮುಕ್ತೋ ನಲೋ ರಾಜಾ ನ್ಯಯಚ್ಛತ್ಕೋಪಮಾತ್ಮನಃ।
ತತೋ ಬೀತಃ ಕಲಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ವಿಭೀತಕಂ।
ಕಲಿಸ್ತ್ವನ್ಯೇನ ನೋ ದೃಷ್ಟಃ ಕಥಯನ್ನೈಷಧೇನ ವೈ ॥ 3-70-38 (18614)
ತತೋ ಗತತ್ವರೋ ರಾಜಾ ನೈಷಧಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಸಂಪ್ರನಷ್ಟೇ ಕಲೌ ರಾಜಾ ಸಂಖ್ಯಾಯಾಸ್ಯ ಫಲಾನ್ಯುತ ॥ 3-70-39 (18615)
ಮುದಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಸ್ತೇಜಸಾಽಥ ಪರೇಣ ವೈ।
ರಥಮಾರುಹ್ಯ ತೇಜಸ್ವೀ ಪ್ರಯಯೌ ಜವನೈರ್ಹಯೈಃ ॥ 3-70-40 (18616)
ಬಿಭೀತಕಶ್ಚಾಪ್ರಶಸ್ತಃ ಸಂವೃತ್ತಃ ಕಲಿಸಂಶ್ರಯಾತ್।
`ತತಃ ಪ್ರಭೃತಿರಾಜೇಂದ್ರ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಾಂಡುನಂದನ'॥ 3-70-41 (18617)
ಹಯೋತ್ತಭಾನುತ್ಪತತೋ ದ್ವಿಜಾನಿವ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ನಲಃ ಸಂಚೋದಯಾಮಾಸ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-70-42 (18618)
ವಿದರ್ಭಾಭಿಮುಖೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಯಯೌ ಸ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ನಲೇ ತು ಸಮತಿಕ್ರಾಂತೇ ಕಲಿರಪ್ಯಗಮದ್ಗೃಹಂ ॥ 3-70-43 (18619)
ತತೋ ಗತಜ್ವರೋ ರಾಜಾ ನಲೋಽಭೂತ್ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಕಲಿನಾ ರಾಜನ್ರೂಪಮಾತ್ರವಿಯೋಜಿತಃ ॥ 3-70-44 (18620)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 70 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-70-9 ತತ್ರೈಕಮಧಿಕಂ ಶತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-70-10 ಪಂಚಕೋಟ್ಯೋಽಥ ಪತ್ರಾಣಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-70-26 ಅಕ್ಷಹೃದಯಜ್ಞಂ ಅಕ್ಷಾಣಾಂ ಅಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದೇವತಾಯಾ ಹೃದಯವದ್ವಶೀಕರಣಾರ್ಥೋ ಮಂತ್ರಃ ಅಕ್ಷಹೃದಯಂ। ಯೇನ ಜ್ಞಾತೇನ ದ್ಯೂತೇಽಕ್ಷಾ ಅನುಕೂಲಾ ಭವಂತಿ। ಸಂಖ್ಯಾನೇ ರಾಶೀಕೃತಾನಾಂ ಪತ್ರಪುಷ್ಪಫಲಧಾನ್ಯಾದೀನಾ ರಾಶ್ಯಾಯಾಮವಿಸ್ತಾರೋಚ್ಛ್ರಾಯಾದ್ಯಾಲೋಚನೇನ ಪಾಟೀಗಣಿತರೀತ್ಯಾ ಝಟಿತಿ ತತ್ಸಂಖ್ಯಾಕಥನೇ ॥ 3-70-30 ಶಾಪಾಗ್ನಿರ್ದಮಯಂತೀನಿಶೃಷ್ಟಃ ಸ ವಿಷರೂಪಃ ॥ 3-70-39 ಫಲಾನಿ ಸಂಖ್ಯಾಯ। ಅಕ್ಷವಿದ್ಯಾಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್ ರಾಶೇರಾಯಾಮಾದಿಕಮನಾಲೋಚ್ಯೈವೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-70-42 ದ್ವಿಜಾನಿವ ಪಕ್ಷಿಣ ಇವ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 071
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.71. ಅಧ್ಯಾಯಃ 071
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಋತುಪರ್ಣೇ ಕುಂಡಿನಪುರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇ ತದ್ರಧಘೋಷಶ್ರವಣೇನ ದಮಯಂತ್ಯಾ ತತ್ಸಾರಥೌ ನಲಸಂಭಾವನಾ ॥ 1 ॥ ತತಸ್ತತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ನಲಂಪ್ರತಿ ದೂತ್ಯಾಃ ಪ್ರಸ್ಥಾಪನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-71-0 (18621)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-71-0x (1955)
ತತೋ ವಿದರ್ಭಾನ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸಾಯಾಹ್ನೇ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಂ।
ಋತುಪರ್ಣಂ ಜನಾ ರಾಜ್ಞೇ ಭೀಮಾಯ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-71-1 (18622)
ಸ ಭೀಮವಚನಾದ್ರಾಜಾ ಕುಂಡಿನಂ ಪ್ರಾವಿಶತ್ಪುರಂ।
ನಾದಯನ್ರಥಘೋಷೇಣ ಸರ್ವಾಃ ಸ ವಿದಿಶೋ ದಿಶಃ ॥ 3-71-2 (18623)
ತತಸ್ತಂ ರಥನಿರ್ಘೋಷಂ ನಲಾಶ್ವಾಸ್ತತ್ರ ಶುಶ್ರುವುಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಸಮಹೃಷ್ಯಂತ ಪುರೇವ ನಲಸನ್ನಿಧೌ ॥ 3-71-3 (18624)
ದಮಯಂತೀ ತು ಶುಶ್ರಾವ ರಥಘೋಷಂ ನಲಸ್ಯ ತಂ।
ಯಥಾ ಮೇಘಸ್ಯ ನದತೋ ಗಂಭೀರಂ ಜಲದಾಗಮೇ ॥ 3-71-4 (18625)
ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಮಾಪನ್ನಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾದಂ ಮಹಾಸ್ವನಂ।
ನಲೇನ ಸಂಗೃಹೀತೇಷು ಪುರೇವ ನಲವಾಜಿಷು।
ಸದೃಶಂ ರಥನಿರ್ಘೋಷಂ ಮೇನೇ ಭೈಮೀ ತಥಾ ಹಯಾಃ ॥ 3-71-5 (18626)
ಪ್ರಾಸಾದಸ್ಥಾಶ್ಚ ಶಿಖಿನಃ ಶಾಲಾಸ್ಥಾಶ್ಚೈವ ವಾರಣಾಃ।
ಹಯಾಶ್ಚ ಶುಶ್ರುವುಸ್ತಸ್ಯ ರಥಘೋಷಂ ಮಹೀಪತೇಃ ॥ 3-71-6 (18627)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಥನಿರ್ಘೋಷಂ ವಾರಣಾಃ ಶಿಖಿನಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರವೇದುರುನ್ಮುಖಾ ರಾಜಂದೃಷ್ಟ್ವೇವ ಜಲದೋದಯಂ ॥ 3-71-7 (18628)
ದಮಯಂತ್ಯುವಾಚ। 3-71-8x (1956)
ಯಥಾಽಸೌ ರಥನಿರ್ಘೋಷಃ ಪೂರಯನ್ನಿವ ಮೇದಿನೀಂ।
ಮಮಾಹ್ಲಾದಯತೇ ಚೇತೋ ನಲ ಏವ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-71-8 (18629)
ಅದ್ಯ ನಂದ್ರಾಭವಕ್ರಂ ತಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನಲಂ ಯದಿ।
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಗುಣಂ ವೀರಂ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-71-9 (18630)
ಯದಿ ವೈ ತಸ್ಯ ವೀರಸ್ಯ ಹಾಹ್ವೋರ್ನಾದ್ಯಾಹಮಂತರಂ।
ಪ್ರವಿಶಾಮಿ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಂ ನಭವಿಷ್ಯಾಂಯಸಂಶಯಂ ॥ 3-71-10 (18631)
ಯದಿ ಮಾಂ ಮೇಘನಿರ್ಘೋಷೋ ನೋಪಗಚ್ಛತಿ ನೈಷಧಃ।
ಅದ್ಯ ಚಾಮೀಕರಪ್ರಖ್ಯಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಹುತಾಶನಂ ॥ 3-71-11 (18632)
ಯದಿ ಮಾಂ ಸಿಂಹವಿಕ್ರಾಂತೋ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಃ।
ನಾಭಿಗಚ್ಛತಿರಾಜೇಂದ್ರೋ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-71-12 (18633)
ನ ಸ್ಮರಾಂಯನೃತಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಸ್ಮರಾಂಯಪಕಾರತಾಂ।
ನ ಚ ಪರ್ಯುಷಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ವೈರೇಷ್ವಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-71-13 (18634)
ಪ್ರಭುಃ ಕ್ಷಮಾವಾನ್ವೀರಶ್ಚ ದಾತಾ ಚಾಪ್ಯಧಿಕೋ ನೃಪೈಃ।
ಅಹೋ ನೀಚಾನುವರ್ತೀ ಚ ಕ್ಲೀಬವನ್ಮಮ ನೈಷಧ ॥ 3-71-14 (18635)
ಗುಣಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಮರಂತ್ಯಾ ಮೇ ತತ್ಪರಾಯಾ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಹೃದಯಂ ದೀರ್ಯತ ಇದಂ ಶೋಕಾತ್ಪ್ರಿಯವಿನಾಕೃತಂ ॥ 3-71-15 (18636)
ಏವಂ ವಿಲಪಮಾನಾ ಸಾ ನಷ್ಟಸಂಜ್ಞೇವ ಭಾರತ।
ಆರುರೋಹ ಮಹದ್ವೇಶ್ಮ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-71-16 (18637)
ತತೋ ಮಧ್ಯಮಕಕ್ಷಾಯಾಂ ದದರ್ಶ ರಥಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಋತುಪರ್ಣಂ ಮಹೀಪಾಲಂ ಸಹವಾರ್ಷ್ಣೇಯಬಾಹುಕಂ ॥ 3-71-17 (18638)
ತತೋಽವತೀರ್ಯ ವಾರ್ಷ್ಣಏಯೋ ಬಾಹುಕಶ್ಚ ರಥೋತ್ತಮಾತ್।
ಹಯಾಂಸ್ತಾನವಮುಚ್ಯಾಥ ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸತೂ ರಥಂ ॥ 3-71-18 (18639)
ಸೋಽವತೀರ್ಯ ರಥೋಪಸ್ಥಾದೃತುಪರ್ಣೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಉಪತಸ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜಂ ಭೀಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-71-19 (18640)
ತಂ ಭೀಮಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪೂಜಯಾ ಪರಯಾ ಮುದಾ।
ಸ ತೇನ ಪೂಜಿತೋ ರಾಜ್ಞಾ ಋತುಪರ್ಣೋ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-71-20 (18641)
ಸ ತತ್ರ ಕುಂಡಿನೇ ರಂಯೇ ವಸಮಾನೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ನ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತದಾಽಪಶ್ಯತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣೋ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಸ ತು ರಾಜ್ಞಾ ಸಮಾಗಂಯ ವಿದರ್ಭಪತಿನಾ ತದಾ ॥ 3-71-21 (18642)
ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸ್ವಾಗತಂ ತೇಽಸ್ತು ರಾಜ್ಞಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಸ ಭಾರತ।
ನಾಭಿಜಜ್ಞೇ ಸ ನೃಪತಿರ್ದುಹಿತ್ರರ್ಥೇ ಸಮಾಗತಂ ॥ 3-71-22 (18643)
ಋತುಪರ್ಣೋಪಿ ರಾಜಾ ಸ ಧೀಮಾನ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ರಾಜಾನಂ ರಾಜಪುತ್ರಂ ವಾ ನ ಸ್ಮ ಪಶ್ಯತಿ ಕಂಚನ ॥ 3-71-23 (18644)
ನೈವ ಸ್ವಯಂವರಕಥಾಂ ನ ಚ ವಿಪ್ರಸಮಾಗಮಂ।
`ನ ಚಾನ್ಯಂ ಕಂಚಿದಾರಂಭಂ ಸ್ವಯಂವರವಿಧಿಂ ಪ್ರತಿ' ॥ 3-71-24 (18645)
ತತೋ ವಿಗಣಯದ್ರಾಜಾ ಮನಸಾ ಕೋಸಲಾಧಿಪಃ।
ಆಗತೋಸ್ಮೀತ್ಯುವಾಚೈನಂ ಭವಂತಮಭಿವಾದುಕಃ ॥ 3-71-25 (18646)
ರಾಜಾಪಿ ಚ ಸ್ಮಯನ್ಭೀಮೋ ಮನಸಾ ಸಮಚಿಂತಯತ್।
ಅಧಿಕಂ ಯೋಜನಶತಂ ತಸ್ಯಾಗಮನಕಾರಣಂ।
ಗ್ರಾಮಾನ್ಬಹೂನತಿಕ್ರಂಯ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛದ್ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-71-26 (18647)
ಅಲ್ಪಕಾರ್ಯಂ ವಿನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ತಸ್ಯಾಗಮನಕಾರಣಂ।
ಪಶ್ಚಾದುದರ್ಕೇ ಜ್ಞಾಸ್ಯಾಪ್ರಿ ಕಾರಣಂ ಯದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-71-27 (18648)
ನೈತದೇವಂ ಸ ನೃಪತಿಸ್ತಂ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ವ್ಯಸರ್ಜಯತ್।
ವಿಶ್ರಾಂಯತಾಮಿತ್ಯುವಾಚ ಕ್ಲಾಂತೋಸೀತಿ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-71-28 (18649)
ಸ ಸತ್ಕೃತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರೀತೇನ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ರಾಜಪ್ರೇಷ್ಯೈರನುಗತೋ ದಿಷ್ಟಂ ವೇಶ್ಮ ಸಮಾವಿಶತ್ ॥ 3-71-29 (18650)
ಋತುಪರ್ಣೇ ಗತೇ ರಾಜನ್ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸಹಿತೇ ನೃಪೇ।
ಬಾಹುಕೋ ರಥಮಾದಾಯ ರಥಶಾಲಾಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-71-30 (18651)
ಸ ಮೋಚಯಿತ್ವಾ ತಾನಶ್ವಾನುಪಚರ್ಯ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ।
ಸ್ವಯಂ ಚೈತಾನ್ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್ ॥ 3-71-31 (18652)
ದಮಯಂತ್ಯಪಿ ಶೋಕಾರ್ತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾಗಸ್ವರಿಂ ನೃಪಂ।
ಸೂತಪುತ್ರಂ ಚ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ಬಾಹುಕಂ ಚ ತಥಾವಿಧಂ ॥ 3-71-32 (18653)
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವೈದರ್ಭೀ ಕಸ್ಯೈಷ ರಥನಿಃಸ್ವನಃ।
ನಲಸ್ಯೇವ ಮಹಾನಾಸೀನ್ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನೈಷಧಂ ॥ 3-71-33 (18654)
ವಾರ್ಷ್ಣೋಯೇನ ಭವೇನ್ನೂನಂ ವಿದ್ಯಾ ಸೈವೋಪಶಿಕ್ಷಿತಾ।
ತೇನಾದ್ಯ ರಥನಿರ್ಘೋಷೋ ನಲಸ್ಯೇವ ಮಹಾನಭೂತ್ ॥ 3-71-34 (18655)
ಕಆಹೋಸ್ವಿದೃತುಪರ್ಣೋಽಪಿ ಯಥಾ ರಾಜಾ ನಲಸ್ಯಥಾ।
ಯಥಾಽಯಂರಥನಿರ್ಘೋಷೋ ನೈಷಧಸ್ಯೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-71-35 (18656)
ಏವಂ ಸಾ ತರ್ಕಯಿತ್ವಾ ತು ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದೂತೀಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ನೈಷಧಾನ್ವೇಷಣೇ ಶುಭಾ ॥ 3-71-36 (18657)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 71 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-71-3 ನಲಾಶ್ವಾಃ ವಿದರ್ಭನಗರೇ ಯೇ ದಮಯಂತ್ಯಾಽಪತ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಸಹ ಪ್ರೇಷಿತಾಃ ॥ 3-71-7 ಶಿಖಿನೋ ಮಯೂರಾಃ ॥ 3-71-13 ಪರ್ಯುಷಿತಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಕಾಲಾತಿಲಂಘಿ ॥ 3-71-29 ದಿಷ್ಟಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 072
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.72. ಅಧ್ಯಾಯಃ 072
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತೀಪ್ರೇಷಿತಯಾ ಕೇಶಿನ್ಯಾ ಬಾಹುಕೇನ ಸಂಭಾಷ್ಯ ದಮಯಂತ್ಯೈ ಸಂಭಾಷಣಕಾಲಿಕಬಾಹುಕವಿಕಾರಾದಿನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-72-0 (18658)
ದಮಯಂತ್ಯುವಾಚ। 3-72-0x (1957)
ಗಚ್ಛ ಕೇಶಿನಿ ಜಾನೀಹಿ ಕ ಏಷ ರಥವಾಹಕಃ।
ಉಪವಿಷ್ಟೋ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ವಿಕೃತೋ ಹ್ರಸ್ವಬಾಹುಕಃ ॥ 3-72-1 (18659)
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಕುಶಲಂ ಭದ್ರೇ ಮೃದುಪೂರ್ವಂಸಮಾಹಿತಾ।
ಪೃಚ್ಛೇಥಾಃ ಪುರುಷೇ ಹ್ಯೇನಂ ಯಥಾತತ್ತ್ವಮನಿಂದಿತೇ ॥ 3-72-2 (18660)
ಅತ್ರ ಮೇ ಮಹತೀ ಶಂಕಾ ಭವೇದೇಷ ನಲೋ ನೃಪಃ।
ಯಥಾಚ ಮನಸಸ್ತುಷ್ಟಿರ್ಹೃದಯಸ್ಯ ಚ ನಿರ್ವೃತಿಃ ॥ 3-72-3 (18661)
ಬ್ರೂಯಾಶ್ಚೈನಂ ಕಥಾಂತೇ ತ್ವಂ ಪರ್ಣಾದವಚನಂ ಯಥಾ।
ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಂ ಚ ಸುಶ್ರೋಣಿ ಬುದ್ಧ್ಯೇಥಾಸ್ತ್ವಮನಿಂದಿತೇ ॥ 3-72-4 (18662)
ಏವಂ ಸಮಾಹಿತಾ ಗತ್ವಾ ದೂತೀ ಬಾಹುಕಮಬ್ರವೀತ್।
ದಮಯಂತ್ಯಪಿ ಕಲ್ಯಾಣೀ ಪ್ರಾಸಾದಸ್ಥಾಽನವ್ವೈಕ್ಷತ ॥ 3-72-5 (18663)
ಕೇಶಿನ್ಯುವಾಚ। 3-72-6x (1958)
ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಕುಶಲಂ ತೇ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ವಚಃ ಸಾಧು ನಿಬೋಧ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-72-6 (18664)
ಕದಾ ವೈ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ಯೂಯಂ ಕಿಮರ್ಥಮಿಹ ಚಾಗತಾಃ।
ತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವೈದರ್ಭೀ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 3-72-7 (18665)
ಬಾಹುಕ ಉವಾಚ। 3-72-8x (1959)
ಶ್ರುತಃ ಸ್ವಯಂವರೋ ರಾಜ್ಞಾ ಕೋಸಲೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ದ್ವಿತೀಯೋ ದಮಯಂತ್ಯಾ ವೈ ಭವಿತಾ ಶ್ವ ಇತಿ ದ್ವಿಜಾತ್ ॥ 3-72-8 (18666)
ಶ್ರುತ್ವೈತತ್ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ರಾಜಾ ಶತಯೋಜನಯಾಯಿಭಿಃ।
ಹಯೈರ್ವಾತಜವೈರ್ಮುಖ್ಯೈರಹಮಸ್ಯ ಚ ಸಾರಥಿಃ ॥ 3-72-9 (18667)
ಕೇಶಿನ್ಯುವಾಚ। 3-72-10x (1960)
ಅಥ ಯೋಸೌ ತೃತೀಯೋ ವಃ ಸ ಕುತಃ ಕಸ್ಯ ವಾ ಪುನಃ।
ತ್ವಂ ಚ ಕಸ್ಯ ಕಥಂ ಚೇದಂತ್ವಯಿ ಕರ್ಮ ಸಮಾಹಿತಂ ॥ 3-72-10 (18668)
ಬಾಹುಕ ಉವಾಚ। 3-72-11x (1961)
ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ವೈ ಸೂತೋ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಇತಿ ವಿಶ್ರತಃ।
ಸ ನಲೇ ವಿದ್ರುತೇ ಭದ್ರೇಭಾಗಸ್ವರಿಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-72-11 (18669)
ಅಹಮಪ್ಯಶ್ವಕುಶಲಃ ಸೂತತ್ವೇ ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಋತುಪರ್ಣೇನ ಸಾರಥ್ಯೇ ಭೋಜನೇ ಚ ವೃತಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-72-12 (18670)
ಕೇಶಿನ್ಯುವಾಚ। 3-72-13x (1962)
ಅಥ ಜಾನಾತಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಃ ಕ್ವನು ರಾಜಾ ನಲೋ ಗತಃ।
ಕಥಂ ಚ ತ್ವಯಿ ವಾ ತೇನ ಕಥಿತಂ ಸ್ಯಾತ್ತು ಬಾಹುಕ ॥ 3-72-13 (18671)
ಬಾಹುಕ ಉವಾಚ। 3-72-14x (1963)
ಇಹೈವ ಪುತ್ರೌ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನೌ।
ಗತಸ್ತತೋ ಯಥಾಕಾಮಂ ನೈಷ ಜಾನಾತಿ ನೈಷಧಂ ॥ 3-72-14 (18672)
ನ ಚಾನ್ಯಃ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನಲಂ ವೇತ್ತಿ ಯಶಸ್ವಿನಿ।
ಗೂಢಶ್ಚರತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಷ್ಟರೂಪೋ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-72-15 (18673)
ಆತ್ಮೈವ ತು ನಲಂ ವೇದ ಯಾ ಚಾಸ್ಯ ತದನಂತರಾ।
ನ ಹಿ ವೈ ಸ್ವಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ನಲಂ ಶಂಸಂತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-72-16 (18674)
ಕೇಶಿನ್ಯುವಾಚ। 3-72-17x (1964)
ಯೋಸಾವಯೋಧ್ಯಾಂ ಪ್ರಥಮಂ ಗತೋಸೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತದಾ।
ಇಮಾನಿ ನಾರೀವಾಕ್ಯಾನಿ ಕಥಯಾನಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-72-17 (18675)
ಕ್ವನು ತ್ವಂ ಕಿತವ ಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಮಮ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ವಿಪಿನೇ ಸುಪ್ತಾಮನುರಕ್ತಾಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಿಯ ॥ 3-72-18 (18676)
ಸಾ ವೈ ಯಥಾ ಸಮಾದಿಷ್ಟಾ ತಥಾಽಽಸ್ತೇ ತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಣೀ।
ದಹ್ಯಮಾನಾ ದಿವಾರಾತ್ರೌ ವಸ್ತ್ರಾರ್ಧೇನಾಭಿಸಂವೃತಾ ॥ 3-72-19 (18677)
ತಸ್ಯಾ ರುದನತ್ಯಾಃ ಸತತಂ ತೇನ ದುಃಖೇನ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಮೇ ವೀರ ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಂ ವದಸ್ವ ಚ ॥ 3-72-20 (18678)
ತಸ್ಯಾಸ್ತತ್ಪ್ರಿಯಮಾಖ್ಯಾನಂ ಪ್ರವದಸ್ವ ಮಹಾಮತೇ।
ತದೇವ ವಾಕ್ಯಂ ವೈದರ್ಭೀ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಂತ್ಯನಿಂದಿತಾ ॥ 3-72-21 (18679)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರತಿವಚಸ್ತಸ್ಯ ದತ್ತಂ ತ್ವಯಾ ಕಿಲ।
ಯತ್ಪುರಾ ತತ್ಪುನಸ್ತ್ವತ್ತೋ ವೈದರ್ಭೀ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 3-72-22 (18680)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-72-23x (1965)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಕೇಶಿನ್ಯಾ ನಲಸ್ಯ ಕುರುನಂದನ।
ಹೃದಯಂ ವ್ಯಥಿತಂ ಚಾಸೀದಶ್ರುಪೂರ್ಣೇ ಚ ಲೋಚನೇ ॥ 3-72-23 (18681)
ಸ ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ದುಃಖಂ ದಹ್ಯಮಾನೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಬಾಷ್ಪಸಂದಿಗ್ಧಯಾ ವಾಚಾ ಪುನರೇವೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-72-24 (18682)
ವೈಷಂಯಮಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗೋಪಾಯಂತಿ ಕುಲಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ಸತ್ಯೋ ಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗೋ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-72-25 (18683)
ರಹಿತಾ ಭರ್ತೃಭಿಶ್ಚಾಪಿ ನ ಕ್ರುಧ್ಯಂತಿ ಕದಾಚನ।
ಪ್ರಾಣಾಂಶ್ಚಾರಿತ್ರಕವಚಾಂಧಾರಯಂತಿ ವರಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-72-26 (18684)
ವಿಷಮಸ್ಥೇನ ಮೂಢೇನ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಸುಖೇನ ಚ।
ಯತ್ಸಾ ತೇನ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ತತ್ರನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-72-27 (18685)
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಾಂ ಪರಿಪ್ರೇಪ್ಸೋಃ ಶಕುನೈರ್ಹತವಾಸಸಃ।
ಆಧಿಭಿರ್ದಹ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಶ್ಯಾಮಾ ನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-72-28 (18686)
ಸತ್ಕೃತಾಽಸತ್ಕೃತಾ ವಾಽಪಿ ಪತಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾವಿಧಂ।
ರಾಜ್ಯಭ್ರಷ್ಟಂ ಶ್ರಿಯಾ ಹೀನಂ ಕ್ಷಿಧಿತಂ ವ್ಯಸನಾಪ್ಲುತಂ ॥ 3-72-29 (18687)
ಏವಂ ಬ್ರುವಾಣಸ್ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಲಃ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ನ ಬಾಷ್ಪಮಶಕತ್ಸೋಢುಂ ಪ್ರರುರೋದ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-72-30 (18688)
ತತಃ ಸಾ ಕೇಶಿನೀ ಗತ್ವಾ ದಮಯಂತ್ಯೈ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಕಥಿತಂ ಚೈವ ವಿಕಾರಂ ತಸ್ಯ ಚೈವ ತಂ ॥ 3-72-31 (18689)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 72 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 073
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.73. ಅಧ್ಯಾಯಃ 073
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೇಶಿನ್ಯಾ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಜಲಾಗ್ನ್ಯುತ್ಪಾದನಾದ್ಯದ್ಭುತಕರ್ಮನಿವೇದಿತಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಪುನಃಪರೀಕ್ಷಣಾಯ ತಂಪ್ರತಿ ಕನ್ಯಾಪುತ್ರಯೋಃ ಪ್ರೇಪಣಂ ॥ 1 ॥ ಬಾಹುಕೇನ ಸಬಾಷ್ಪಂ ಪುತ್ರಯೋಃ ಪರಿರಂಭಣಂ। ಕೇಶಿನೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಕರ್ಮಣಃ ಕಾರಣಾಂತರಕಥನೇನಾಪಹ್ನವಶ್ಚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-73-0 (18690)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-73-0x (1966)
ಕೇಶಿನ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ದಮಯಂತೀ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಶಂಕಮಾನಾ ನಲಂ ತಂ ವೈ ಕೇಶಿನೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-73-1 (18691)
ಗಚ್ಛ ಕೇಶಿನಿ ಭೂಯಸ್ತ್ವಂ ಪರೀಕ್ಷಾಂ ಕುರು ಬಾಹುಕೇ।
ಅಬ್ರುವಾಣಾ ಸಮೀಪಸ್ಥಾ ಚರಿತಾನ್ಯಸ್ಯ ಲಕ್ಷಯ ॥ 3-73-2 (18692)
ಯದಾ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಸ ಕಾರಣಂ ತತ್ರ ಭಾಮಿನಿ।
ತತ್ರಸಂಚೇಷ್ಟಮಾನಸ್ಯ ಸಂಲಕ್ಷೇಥಾ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-73-3 (18693)
ನ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತಿಬಂಧೇನ ದೇಯೋಽಗ್ನಿರಪಿ ಕೇಶಿನಿ।
ಯಾಚತೇ ನ ಜಲಂ ದೇಯಂ ಸಕೃಚ್ಚಾತ್ವರಮಾಣಯಾ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯತ್ವಂ ಚರಿತಂ ಮೇ ನಿವೇದಯ ॥ 3-73-4 (18694)
ನಿಮಿತ್ತಂ ಯತ್ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಬಾಹುಕೇ ದೈವಮಾನುಷಂ।
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಪಶ್ಯೇಥಾಸ್ತಚ್ಚಾಖ್ಯೇಯಂ ತ್ವಯಾ ಮಮ ॥ 3-73-5 (18695)
ದಮಯಂತ್ಯೈವಮುಕ್ತಾ ಸಾ ಜಗಾಮಾಥ ಚ ಕೇಶಿನೀ।
ನಿಶಾಂಯಾಥ ಹಯಜ್ಞಸ್ಯ ಲಿಂಗಾನಿ ಪುನರಾಗಮತ್ ॥ 3-73-6 (18696)
ಸಾ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ದಮಯಂತ್ಯೈ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ನಿಮಿತ್ತಂ ಯತ್ತಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಬಾಹುಕೇ ದಿವ್ಯಮಾನುಷಂ ॥ 3-73-7 (18697)
ಕೇಶಿನ್ಯುವಾಚ। 3-73-8x (1967)
ದೃಢಂ ಶುಚ್ಯಪದಾನೋಸೌ ನ ಮಯಾ ಮಾನುಷಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಃ ಶ್ರುತೋ ವಾಽಪಿ ದಮಯಂತಿ ತಥಾವಿಧಃ ॥ 3-73-8 (18698)
ಹ್ರಸ್ವಮಾಸಾದ್ಯ ತು ದ್ವಾರಂ ನಾಸೌ ವಿನಮತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ತಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಥಾಸಂಗಮುತ್ಸರ್ಪತಿ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಸಂಕಟೇಽಪ್ಯಸ್ಯ ಸುಮಹದ್ವಿವರಂ ಜಾಯತೇಽಧಿಕಂ ॥ 3-73-9 (18699)
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ಚಾರ್ಥಾಯ ಭೋಜನೀಯಮನೇಕಶಃ।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ಚಾರ್ಥಾಯ ಭೋಜನೀಯಮನೇಕಶಃ।
ಪ್ರೇಷಿತಂ ತತ್ರರಾಜ್ಞಾ ತು ಮಾಂಸಂ ಬಹು ಚ ಪಾಶವಂ ॥ 3-73-10 (18700)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಕ್ಷಾಲನಾರ್ಥಾಯ ಕುಂಭಾಸ್ತತ್ರೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ತೇ ತೇನಾವೇಕ್ಷಿತಾಃ ಕುಂಭಾಃ ಪೂರ್ಣಾ ಏವಾಭವಂಸ್ತತಃ ॥ 3-73-11 (18701)
ತತಃ ಪ್ರಕ್ಷಾಲನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಧಿಶ್ರಿತ್ಯ ಬಾಹುಕಃ।
ತೃಣಮುಷ್ಟಿಂ ಸಮಾದಾಯ ಸವಿತುಸ್ತಂ ಸಮಾದಧತ್ ॥ 3-73-12 (18702)
ಅಥ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಸ್ತತ್ರ ಸಹಸಾ ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ತದದ್ಭುತತಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಾಽಮಿಹಾಗತಾ ॥ 3-73-13 (18703)
ಅನ್ಯಚ್ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಸುಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಲಕ್ಷಿತಂ ಮಯಾ।
ಯದಗ್ನಿಮಪಿ ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ನೈವಾಸೌ ದಹ್ಯತೇ ಶುಭೇ ॥ 3-73-14 (18704)
ಛಂದೇನ ಚೋದಕಂ ತಸ್ಯ ವಹತ್ಯಾವರ್ಜಿತಂ ದ್ರುತಂ।
ಅತೀವ ಚಾನ್ಯತ್ಸುಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ದೃಷ್ಟವತ್ಯಹಂ ॥ 3-73-15 (18705)
ಯತ್ಸ ಪುಷ್ಪಾಣ್ಯುಪಾದಾಯ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಮಮೃದೇ ಶನೈಃ।
ಮೃದ್ಯಮಾನಾನಿ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ತೇನ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ನಾನ್ಯಥಾ।
ಭೂಯ ಏವ ಸುಗಂಧೀನಿ ಹೃಪಿತಾನಿ ಭವಂತಿ ಹಿ ॥ 3-73-16 (18706)
ಏತಾನ್ಯದ್ಭುತಕಲ್ಪಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಹಂ ಭೃಶವಿಸ್ಮಿತಾ।
ಚೇಷ್ಟಿತಾನಿ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-73-17 (18707)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-73-18x (1968)
ದಮಯಂತೀ ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಅಮನ್ಯತ ನಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕರ್ಮಚೇಷ್ಟಾಭಿಸೂಚಿತಂ ॥ 3-73-18 (18708)
ಸಾ ಶಂಕಮಾನಾ ಭರ್ತಾರಂ ನಲಂ ಬಾಹುಕರೂಪಿಣಂ।
ಕೇಶಿನೀಂ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ರುದಂತೀ ಪುನರಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-73-19 (18709)
ಪುನರ್ಗಚ್ಛ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ಬಾಹುಕಸ್ಯೋಪಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಮಹಾನಸಾಚ್ಛ್ರಿತಂ ಮಾಂಸಮಾನಯಸ್ವೇಹ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-73-20 (18710)
ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾಬಾಹುಕೇ ವ್ಯಗ್ರೇ ತನ್ಮಾಂಸಮಪಕೃಷ್ಯ ಚ।
ಅತ್ಯುಷ್ಣಮೇವ ತ್ವರಿತಾ ತತ್ಕ್ಷಣಾತ್ಪ್ರಿಯಕಾರಿಣೀ।
ದಮಯಂತ್ಯೈ ತತಃ ಪ್ರಾದಾತ್ಕೇಶಿನೀ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-73-21 (18711)
ಸಾಽಶಿತಾ ನಲಸಿದ್ಧಸ್ ಮಾಂಸಸ್ಯ ಬಹುಶಃ ಪುರಾ।
ಪ್ರಾಶ್ಯ ಮತ್ವಾ ನಲಂ ಸೂತಂ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶದ್ಭೃಶದುಃಖಿತಾ ॥ 3-73-22 (18712)
ವೈಕ್ಲವ್ಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾಪ್ರಕ್ಷಾಲ್ಯ ಚ ಮುಖಂ ತತಃ।
ಮಿಥುನಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಕೇಶಿನ್ಯಾ ಸಹ ಭಾರತ್ ॥ 3-73-23 (18713)
ಇಂದ್ರಸೇನಾಂ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಸಮಭಿಜ್ಞಾಯ ಬಾಹುಕಃ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ತದಾ ರಾಜಾ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಾಂಕಮಾನಯತ್ ॥ 3-73-24 (18714)
ಬಾಹುಕಸ್ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸುತೌ ಸುರಸುತೋಪಮೌ।
ಭೃಶಂ ದುಃಖಪರೀತಾತ್ಮಾ ಸುಸ್ವರಂ ಪ್ರರುರೋದ ಹ ॥ 3-73-25 (18715)
ನೈಷಧೋ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ತು ವಿಕಾರಮಸಕೃತ್ತದಾ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಹಸಾ ಪುತ್ರೌ ಕೇಶಿನೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-73-26 (18716)
ಇದಂ ಚ ಮದೃಶಂ ಭದ್ರೇ ಮಿಥುನಂ ಮಮ ಪುತ್ರಯೋಃ।
ಅತೋ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸಹಸಾ ಬಾಷ್ಪಮುತ್ಸೃಷ್ಟವಾನಹಂ ॥ 3-73-27 (18717)
ಬಹುಶಃ ಸಂಪತಂತೀಂ ತ್ವಾಂ ಜನಃ ಶಂಕೇತ ದೋಷತಃ।
ವಯಂಚ ದೇಶಾತಿಥಯೋ ಗಚ್ಛ ಭದ್ರೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-73-28 (18718)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 73 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-73-9 ದ್ವಾರಂ ಹ್ರಸ್ವಮಪಿ ಉತ್ಸರ್ಪತಿ ದೀರ್ಘಂ ಭವತಿ। ಸಂಕಟೇ ಸಂಕುಚಿತೇ ॥ 3-73-10 ಪಾಶವಂ ಪಶುಸಂಬಂಧಿ ॥ 3-73-12 ಸವಿತುಃ ಸಕಾಶಾತ್। ಸಮಾದಧತ್ ಉದ್ದೀಪಿತವಾನ್। ಸಮಾದಾಯ ಹ್ಯಾವಿಧ್ಯೈನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-73-18 ಕರ್ಮ ಪಾಕಾದಿ। ಚೇಷ್ಟಾ ಭೂತಜಯಾದಿ ॥ 3-73-22 ಬಹುಶಃ ಬಹುವಾರಂ ॥ 3-73-28 ಸಂಪತಂತೀಂ ಆಯಾಂತೀಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 074
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.74. ಅಧ್ಯಾಯಃ 074
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಬಾಹುಕಸ್ಯ ಕೇಶಿನ್ಯಾ ಸ್ವಗೃಹಾನಯನಂ ॥ 1 ॥ ಬಾಹುಕದಮಯಂತ್ಯೋಃ ಸಂವಾದಃ ॥ 2 ॥ ಬಾಹುಕೇನ ಸ್ವಸ್ಯ ನಲತ್ವೋತ್ಕೀರ್ತನಪೂರ್ವಕಂ ಕರ್ಕೋಟಕಾನುಸ್ಮರಣೇನ ತದ್ವತ್ತವಸ್ತ್ರದ್ವಯಪರಿಧಾನೇ ತಸ್ಯ ನಿಜರೂಪಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಃ ॥ 3 ॥ ತತೋ ನಲಂಪ್ರತ್ಯಭಿಜಾನಂತ್ಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ತತ್ಪರಿರಂಭಣಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-74-0 (18719)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-74-0x (1969)
ಸರ್ವಂ ವಿಕಾರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಆಗತ್ಯ ಕೇಶಿನೀ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದಮಯಂತ್ಯೈ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-74-1 (18720)
ದಮಯಂತೀ ತತೋ ಭೂಯಃ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಕೇಶಿನೀಂ।
ಮಾತುಃ ಸಕಾಶಂ ದುಃಖಾರ್ತಾ ನಲಶಂಕಾಸಮುತ್ಸುಕಾ ॥ 3-74-2 (18721)
ಪರೀಕ್ಷಿತೋ ಮೇ ಬಹುಶೋ ಬಾಹುಕೋ ನಲಶಂಕಯಾ।
ರೂಪೇ ಮೇ ಸಂಶಯಸ್ತ್ವೇಕಃ ಸ್ವಯಮಿಚ್ಛಮಿ ವೇದಿತುಂ ॥ 3-74-3 (18722)
ಸ ವಾ ಪ್ರವೇಶ್ಯತಾಂ ಮಾತರ್ಮಾಂ ವಾಽನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ವಿದಿತಂ ವಾಽಥವಾಽಜ್ಞಾತಂ ಪಿತುರ್ಮೇ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-74-4 (18723)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ಸಾ ದೇವೀ ಭೀಮಮಬ್ರವೀತ್।
ದುಹಿತುಸ್ತಮಭಿಪ್ರಾಯಮನ್ವಜಾನಾತ್ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-74-5 (18724)
ಸಾ ಚೈ ಪಿತ್ರಾಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಮಾತ್ರಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
`ತಯೋರ್ನಿಯೋಗಾತ್ಕೌರವ್ಯ ಕೇಶಿನೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್' ॥ 3-74-6 (18725)
ಗಚ್ಛ ಕೇಶಿನಿ ಶೀಘ್ರಂ ತ್ವಂಬಾಹುಕಂ ಪಿತೃಶಾಸನಾತ್।
ಆನಯಸ್ವ ಯಥಾ ಮಾತಾ ತ್ವಂ ತಥಾ ಕುರು ಮೇ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-74-7 (18726)
ಗತ್ವಾ ತು ಕೇಶಿನೀ ಶಿಘ್ರಂ ಬಾಹುಕಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಭೀಮಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್ಸೂತಾಗತಾಹಂ ವಿದ್ಧಿ ಬಾಹುಕ ॥ 3-74-8 (18727)
ಪ್ರವಿಶ್ಯತಾಂ ರಾಜವೇಶ್ಮ ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಬಾಹುಕಸ್ತು ಚಿರಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಕೇಶಿನ್ಯಾ ಸಹ ಭಾರತ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾಬಾಹುರ್ದಮಯಂತೀನಿವೇಶನಂ' ॥ 3-74-9 (18728)
ನಲಂ ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸ ಯತ್ರತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ॥ 3-74-10 (18729)
ತಾಂ ಸ್ಮ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸಹಸಾ ದಮಯಂತೀಂ ನಲೋ ನೃಪಃ।
ಆವಿಷ್ಟಃ ಶೋಕದುಃಖಾಭ್ಯಾಂ ಬಭೂವಾಶ್ರುಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-74-11 (18730)
ತಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾತಥಾಯುಕ್ತಂ ದಮಯಂತೀ ನಲಂ ತದಾ।
ತೀವ್ರಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ಬಭೂವ ವರವರ್ಣಿನೀ ॥ 3-74-12 (18731)
ತತಃ ಕಾಷಾಯವಸನಾ ಜಟಿಲಾ ಮಲಪಂಕಿನೀ।
ದಮಯಂತೀ ಮಹಾರಾಜ ಬಾಹುಕಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-74-13 (18732)
ಪೂರ್ವಂ ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ಕಶ್ಚಿದ್ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ನಾಮ ಬಾಹುಕ।
ಸುಪ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯವಿಪಿನೇ ಗತೋ ಯಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ॥ 3-74-14 (18733)
ಅನಾಗಸಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಿಜನೇ ಶ್ರಮಮೋಹಿತಾಂ।
ಅಪಹಾಯ ತು ಕೋ ಗಚ್ಚೇತ್ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಮೃತೇನಲಂ ॥ 3-74-15 (18734)
ಕಿಮು ತಸ್ಯ ಮಯಾ ಬಾಲ್ಯಾದಪರಾದ್ಧಂ ಮಹೀಪತೇಃ।
ಯೋ ಮಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಿಪಿನೇ ಗತವಾನ್ನಿದ್ರಯಾಽರ್ದಿತಾಂ ॥ 3-74-16 (18735)
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಾನಪಾಹಾಯ ವೃತೋ ಯಃ ಸ ಪುರಾ ಮಯಾ।
ಅನುವ್ರತಾಮಭಿಮತಾಂ ಪುತ್ರಿಣೀಂ ತ್ಯಕ್ತವಾನ್ಕಥಂ ॥ 3-74-17 (18736)
ಅಗ್ನೌ ಪಾಣಿಗೃಹೀತಾ ಚ ಹಂಸಾನಾಂ ವಚನೇ ಸ್ಥಿತಾಂ।
ಭರಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಸತ್ಯಂ ತು ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಕ್ವ ತದ್ಗತಂ ॥ 3-74-18 (18737)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-74-19x (1970)
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಬ್ರುವಂತ್ಯಾಸ್ತು ಸರ್ವಮೇತದರಿದಮ।
ಶೋಕಜಂ ವಾರಿನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಸುಖಂ ಪ್ರಾಸ್ರವದ್ಬಹು ॥ 3-74-19 (18738)
ಅತೀವ ಕೃಷ್ಣತಾರಾಭ್ಯಾಂ ರಕ್ತಾಂತಾಭ್ಯಾಂ ಜಲಂತು ತತ್।
ಪರಿಸ್ರವನ್ನಲೋ ರಾಜಾ ಶೋಕಾರ್ತಇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-74-20 (18739)
`ನಲೋಽಹಂ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣಿ ತ್ವಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯತೋ ಗತಃ।
ಆವಿಷ್ಟಃ ಕಲಿನಾ ಭದ್ರೇ ತೇನ ಮೋಹವಶಂ ಗತಃ ॥' 3-74-21 (18740)
ಮಮ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರನಷ್ಟಂ ಯನ್ನಾಹಂ ತತ್ಕೃತವಾನ್ಸ್ವಯಂ।
ಕಲಿನಾ ತತ್ಕೃತಂ ಭೀರು ಯಚ್ಚ ತ್ವಾಮಹಮತ್ಯಜಂ ॥ 3-74-22 (18741)
ಯತ್ತ್ವಯಾ ಧರ್ಮಕೃಚ್ಛ್ರೇ ತು ಶಾಪೇನಾಭಿಹತಃ ಪುರಾ।
ವನಸ್ಥಯಾ ದುಃಖಿತಯಾ ಶೋಚಂತ್ಯಾ ಮಾಂದಿವಾನಿಶಂ ॥ 3-74-23 (18742)
ಸ ಮಚ್ಛರೀರೇ ತ್ವಚ್ಛಾಪಾದ್ದಹ್ಯಮಾನೋಽವಸತ್ಕಲಿಃ।
ತ್ವಚ್ಛಾಪದಗ್ಧಃ ಸತತಂ ಸೋಽಗ್ನಾವಗ್ನಿರಿವಾಹಿತಃ ॥ 3-74-24 (18743)
ಮಮ ಚ ವ್ಯವಸಾಯೇನ ತಪಸಾ ಚೈವ ನಿರ್ಜಿತಃ।
ದುಃಖಸ್ಯಾಂತೇನ ಚಾನೇನ ಭವಿತವ್ಯಂ ಹಿ ನೌ ಶುಭೇ ॥ 3-74-25 (18744)
ವಿಮುಚ್ಯ ಮಾಂ ಗತಃ ಪಾಪಸ್ತತೋಽಹಮಿಹ ಚಾಗತಃ।
ತ್ವದರ್ಥಂ ವಿಪುಲಶ್ರೋಣಿ ನ ಹಿ ಮೇಽನ್ಯತ್ಪ್ರಯೋಜನಂ ॥ 3-74-26 (18745)
ಕಥಂ ನು ನಾರೀ ಭರ್ತಾರಮನುರಕ್ತಮನುವ್ರತಂ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ವರಯೇದನ್ಯಂ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಭೀರು ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-74-27 (18746)
ದೂತಾಶ್ಚರಂತಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ನೃಪತಿಶಾಸನಾತ್।
ಭೈಮೀ ಕಿಲ ಸ್ಮ ಭರ್ತಾರಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ವರಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-74-28 (18747)
ಸ್ವೈರವೃತ್ತಾ ಯಥಾಕಾಮಮನುರೂಪಮಿವಾತ್ಮನಃ।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ಚೈವಂ ತ್ವರಿತೋ ಭಾಗಸ್ವರಿರುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-74-29 (18748)
ದಮಯಂತೀ ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಲಸ್ಯ ಪರಿದೇವಿತಂ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವೇಪಮಾನಾ ಚ ಭೀತಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-74-30 (18749)
ನ ಮಾಮರ್ಹಸಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಪಾಪೇನ ಪರಿಶಂಕಿತುಂ।
ಮಯಾ ಹಿ ದೇವಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ವೃತಸ್ತ್ವಂ ನಿಷಧಾಧಿಪ ॥ 3-74-31 (18750)
ತವಾಭಿಗಮನಾರ್ಥಂ ತು ಸರ್ವತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗತಾಃ।
ವಾಕ್ಯಾನಿ ಮಮ ಗಾಥಾಭಿರ್ಗಾಯಮಾನಾ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 3-74-32 (18751)
ತತಸ್ತ್ವಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿದ್ವಾನ್ಪರ್ಣಾದೋ ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛತ್ಕೋಸಲಾಯಾಮೃತುಪರ್ಣನಿವೇಶನೇ ॥ 3-74-33 (18752)
ತೇನ ವಾಕ್ಯೇ ಕೃತೇಸಂಯಕ್ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯೇ ತಥಾ ಹೃತೇ।
ಉಪಾಯೋಽಯಂಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ನೈಷಧಾನಯನೇ ತವ ॥ 3-74-34 (18753)
ತ್ವಾಮೃತೇ ನಹಿ ಲೋಕೇಽನ್ಯ ಏಕಾಹ್ನಾ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಸಮರ್ಥೋ ಯೋಜನಶತಂ ಗಂತುಮಶ್ವೈರ್ನರಾಧಿಪ ॥ 3-74-35 (18754)
`ತಥಾಪಿ ಮಾಂ ಮಹೀಪಾಲ ಭಜೇತಾಂ ಚರಣೌ ತವ।'
ಸ್ಪೃಶೇಯಂ ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಪಾದಾವೇತೌ ಮಹೀಪತೇ।
ಯಥಾ ನಾಸತ್ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮನಸಾಽಪಿ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-74-36 (18755)
ಅಯಂ ಚರತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭೂತಸಾಕ್ಷೀ ಸದಾಗತಿಃ।
ಏಷ ಮೇ ಮುಂಚತು ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ಪಾಪಂ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-74-37 (18756)
ಯಥಾ ಚರತಿ ತಿಗ್ಮಾಂಶುಃ ಪರಿತೋ ಭುವನಂ ಸದಾ।
ಸ ಮುಂಚತು ಮಮ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ಪಾಪಂ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-74-38 (18757)
ಚಂದ್ರಮಾಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಂತಶ್ಚರತಿ ಸಾಕ್ಷಿವತ್।
ಸ ಮುಂಚತು ಮಮ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ಪಾಪಂ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-74-39 (18758)
ಏತೇ ದೇವಾಸ್ತ್ರಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಧಾರಯಂತಿ ವೈ।
ವಿಬ್ರುವಂತು ಯಥಾ ಸತ್ಯಮೇತದ್ದೇವಾಸ್ತ್ಯಜಂತು ಮಾಂ ॥ 3-74-40 (18759)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತತೋ ವಾಯುರಂತರಿಕ್ಷಾದಭಾಷತ।
ನೈಷಾ ಕೃತವತೀ ಪಾಪಂ ನಲ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-74-41 (18760)
ರಾಜಞ್ಶೀಲನಿಧಿಃ ಸ್ಫೀತೋ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸುರಕ್ಷಿತಃ।
ಸಾಕ್ಷಿಣೋ ರಕ್ಷಿಣಶ್ಚಾಸ್ಯಾ ವಯಂ ತ್ರೀನ್ಪರಿವತ್ಸರಾನ್ ॥ 3-74-42 (18761)
ಉಪಾಯೋ ವಿಹಿತಶ್ಚಾಯಂ ತ್ವದರ್ಥಮತುಲೋಽನಯಾ।
ನ ಹ್ಯೇಕಾಹ್ನಾ ಶತಂ ಗಂತಾ ತ್ವಾಮೃತೇಽನ್ಯಃ ಪುಮಾನಿಹ ॥ 3-74-43 (18762)
ಉಪಪನ್ನಾ ತ್ವಯಾ ಭೈಮೀ ತ್ವಂ ಚ ಭೈಂಯಾ ಮಹೀಪತೇ।
ನಾತ್ರ ಶಂಕಾ ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಸಂಗಚ್ಛ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ ॥ 3-74-44 (18763)
ತಥಾ ಬ್ರುವತಿ ವಾಯೌ ತು ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟಿಃ ಪಪಾತ ಹ।
ದೇವದುಂದುಭಯೋ ನೇದುರ್ವವೌ ಚ ಪವನಃ ಶಿವಃ ॥ 3-74-45 (18764)
ತದದ್ಭುತಮಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಲೋ ರಾಜಾಽಥ ಭಾರತ।
ದಮಯಂತ್ಯಾಂ ವಿಶಂಕಾಂ ತಾಮುಪಾಕರ್ಷದರಿಂದಮಃ ॥ 3-74-46 (18765)
ತತಸ್ತದ್ವಸ್ತ್ರಮರಜಃ ಪ್ರಾವೃಣೋದ್ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ನಾಗರಾಜಂ ತಂ ತತೋ ಲೇಭೇ ಸ್ವಕಂ ವಪುಃ ॥ 3-74-47 (18766)
ಸ್ವರೂಪಿಣಂ ತು ಭರ್ತಾರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸುತಾ ತದಾ।
ಪ್ರಾಕ್ರೋಶದುಚ್ಚೈರಾಲಿಂಗ್ಯ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-74-48 (18767)
ಭೈಮೀಮಪಿ ನಲೋ ರಾಜಾ ಭ್ರಾಜಮಾನೋ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಸಸ್ವಜೇ ಸ್ವಸುತೌ ಚಾಪಿ ಯಥಾವತ್ಪ್ರತ್ಯನಂದತ ॥ 3-74-49 (18768)
ತತಃ ಸ್ವೋರಸಿ ವಿನ್ಯಸ್ಯ ವಕ್ರಂ ತಸ್ಯ ಶುಭಾನನಾ।
ಪರೀತಾ ತೇನ ದುಃಖೇನ ನಿಶಶ್ವಾಸಾಯತೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-74-50 (18769)
ತಥೈವ ಮಲದಿಗ್ಧಾಂಗೀಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾಂ।
ಸುಚಿರಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಸ್ತಸ್ಥೌ ಶೋಕಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-74-51 (18770)
ತತಃ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲಸ್ಯ ಚ।
ಭೀಮಾಯಾಕಥಯತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ಜನನೀ ನೃಪ ॥ 3-74-52 (18771)
ತತೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜಃ ಕೃತಶೌಚಮಹಂನಲಂ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಹೋಪೇತಂ ಕಲ್ಯೇ ದ್ರಷ್ಟಾ ಸುಖೋಷಿತಂ ॥ 3-74-53 (18772)
ತತಸ್ತೌ ಸಹಿತೌ ರಾತ್ರಿಂ ಕಥಯಂತೌ ಪುರಾತನಂ।
ವನೇ ವಿಚರಿತಂ ಸರ್ವಮೂಷತುರ್ಮುದಿತೌ ನೃಪ ॥ 3-74-54 (18773)
ಗೃಹೇ ಭೀಮಸ್ಯ ನೃಪತೇಃ ಪರಸ್ಪರಸುಖೈಷಿಣೌ।
ವಸೇತಾಂ ಹೃಷ್ಟಸಂಕಲ್ಪೌ ವೈದರ್ಭೀ ಚ ನಲಶ್ ಹ ॥ 3-74-55 (18774)
ಸ ಚತುರ್ಥೇ ತತೋ ವರ್ಷೇ ಸಂಗಂಯ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸುಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ಲಬ್ಧವಾನ್ಪರಮಾಂ ಮುದಂ ॥ 3-74-56 (18775)
ದಮಯಂತ್ಯಪಿ ಭರ್ತಾರಮಾಸಾದ್ಯಾಪ್ಯಾಯಿತಾ ಭೃಶಂ।
ಅರ್ಧಸಂಜಾತಸಸ್ಯೇವ ತೋಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಸುಂಧರಾ ॥ 3-74-57 (18776)
ಸೈವಂ ಸಮೇತ್ಯ ವ್ಯಪನೀಯ ತಂದ್ರಾಂ
ಶಾಂತಜ್ವರಾ ಹರ್ಷವಿವೃದ್ಧಸತ್ತ್ವಾ।
ರರಾಜ ಭೈಮೀ ಸಮವಾಪ್ತಕಾಮಾ
ಶೀತಾಂಶುನಾ ರಾತ್ರಿರಿವೋದಿತೇನ ॥ 3-74-58 (18777)
॥ ಇತಿಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 74 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-74-10 ಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ಗೃಹಂ ॥ 3-74-16 ಕಿಂನು ತಸ್ಯ ಮಯಾ ಚೀರ್ಣಮಪರಾಧಮಿತಿ ಧ. ಪಾಟಃ ॥ 3-74-18 ಅಗ್ನೌ ಪಾಣಿ ಗೃಹೀತ್ವಾತು ದೇವಾನಾಮಪ್ರತಸ್ತಥೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-74-33 ತ್ವಾಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಕೋಸಲೇಷ್ವತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-74-37 ಸದಾಗತಿರ್ವಾಯುಃ ॥ 3-74-39 ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚಿತ್ತಾಭಿಮಾನಿನೀ ದೇವತಾ ॥ 3-74-53 ಕಲ್ಯೇ ಪ್ರಭಾತೇ। ಕೃತಾರ್ಥಂ ತಮಹಂ ನಲಮಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 075
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.75. ಅಧ್ಯಾಯಃ 075
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪರೇದ್ಯುಃ ಪ್ರಭಾತೇ ಭೀಮರಾಜೇನ ಸ್ರಾತಾಲಂಕೃತಯೋರ್ನಲದಮಯಂತ್ಯೋರ್ದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥ ಋತುಪರ್ಣೇನ ನಲಂ ಕ್ಷಮಾಪಯಿತ್ವಾ ತತೋಽಶ್ವವಿದ್ಯಾಪರಿಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಪುರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-75-0 (18778)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-75-0x (1971)
ಅಥ ತಾಂ ವ್ಯುಷಿತೋ ರಾತ್ರಿಂ ನಲೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಲಂಕೃತಃ।
ವೈದರ್ಭ್ಯಾ ಸಹಿತಃ ಕಾಲ್ಯಂ ದದರ್ಶ ವಸುಧಾಧಿಪಂ ॥ 3-75-1 (18779)
ತತೋಽಭಿವಾದಯಾಮಾಸ ಪ್ರಯತಃ ಶ್ವಶುರಂ ನಲಃ।
ತತೋ ನು ದಮಯಂತೀ ಚ ವವಂದೇ ಪಿತರಂ ಶುಭಾ ॥ 3-75-2 (18780)
ತಂ ಭೀಮಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪುತ್ರವತ್ಪರಯಾ ಮುದಾ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಚ ಸಮಾಶ್ವಾಸಯತ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-75-3 (18781)
ನಲೇನ ಸಹಿತಾಂ ತತ್ರದಮಯಂತೀಂ ಪತಿವ್ರತಾಂ।
`ಅನುಜಗ್ರಾಹ ಮಹತಾ ಸತ್ಕಾರೇಣ ಕ್ಷಿತೀಶ್ವರಃ' ॥ 3-75-4 (18782)
ತಾಮರ್ಹಣಾಂ ನಲೋ ರಾಜಾ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಸ್ವಕಾಂ ತಸ್ಮೈ ಯಥಾವತ್ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-75-5 (18783)
ತತೋ ಬಭೂವ ನಮರೇ ಸುಮಹಾನ್ಹರ್ಷಜಃ ಸ್ವನಃ।
ಜನಸ್ಯ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಸ್ಯ ನಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾಽಽಗತಂ ॥ 3-75-6 (18784)
ಅಶೋಭಯಚ್ಚ ನಗರೀಂ ಪತಾಕಾಧ್ವಜಮಾಲಿನೀಂ।
ಸಿಕ್ತಾಃ ಸುಮೃಷ್ಟಪುಷ್ಪಾಢ್ಯಾ ರಾಜಮಾರ್ಗಾಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ ॥ 3-75-7 (18785)
ದ್ವಾರಿದ್ವಾರಿ ಚ ಪೌರಾಣಾಂ ಪುಷ್ಪಭಂಗಃ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಃ।
ಅರ್ಚಿತಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-75-8 (18786)
ಋತುಪರ್ಣೋಽಪಿಶುಶ್ರಾವ ಬಾಹುಕಚ್ಛದ್ಮಿನಂ ನಲಂ।
ದಮಯಂತ್ಯಾ ಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಜಹೃಷೇ ಚ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-75-9 (18787)
ತಮಾನಾಯ್ಯ ನಲಂ ರಾಜಾ ಕ್ಷಮಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಸ ಚ ತಂ ಕ್ಷಮಯಾಮಾಸ ಹೇತುಭಿರ್ಬುದ್ಧಿಸಂಮಿತಃ ॥ 3-75-10 (18788)
ಸ ಸತ್ಕೃತೋಮಹೀಪಾಲೋ ನೈಷಧಂ ವಿಸ್ಮಿತಾನನಃ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸಮೇತೋ ದಾರೈಃ ಸ್ವೈರ್ಭವಾನಿತ್ಯಭ್ಯನಂದತ ॥ 3-75-11 (18789)
ಕಚ್ಚಿತ್ತು ನಾಪರಾಧಂ ತೇ ಕೃತವಾನಸ್ಮಿ ನೈಷಧ।
ಅಜ್ಞಾತವಾಸೇ ವಸತೋ ಮದ್ಗೃಹೇವಸುಧಾಧಿಪ ॥ 3-75-12 (18790)
ಯದಿ ವಾಽಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಾಣಿ ಯದಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾಽಪಿ ಕಾನಿಚಿತ್।
ಮಯಾ ಕೃತಾನ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ತಾನಿ ತ್ವಂ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-75-13 (18791)
ನಲ ಉವಾಚ। 3-75-14x (1972)
ನ ಮೇಽಪರಾಧಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತ್ವಂ ಸ್ವಲ್ಪಮಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಕೃತೇಽಪಿ ಚ ನ ಮೇ ಕೋಪಃ ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ಹಿ ಮಯಾ ತವ ॥ 3-75-14 (18792)
ಪೂರ್ವಂ ಹ್ಯಾಪಿ ಸಖಾ ಮೇಽಸಿ ಸಂಬಂಧೀ ಚ ಜನಾಧಿಪ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ತು ಭೂಯಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರೀತಿಮಾಹರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-75-15 (18793)
ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸುವಿಹಿತೈಃ ಸುಖಮಸ್ಂಯುಷಿತಸ್ತ್ವಯಿ।
ನ ತಥಾ ಸ್ವಗೃಹೇರಾಜನ್ಯಥಾ ತವ ಗೃಹೇ ಸದಾ ॥ 3-75-16 (18794)
ಇದಂ ಚೈವ ಹಯಜ್ಞಾನಂ ತ್ವದೀಯಂ ಮಯಿ ತಿಷ್ಠತಿ।
ತದುಪಾಕರ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-75-17 (18795)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದದೌ ವಿದ್ಯಾಮೃತುಪರ್ಣಾಯ ನೈಷಧಃ।
ಸ ಚ ತಾಂ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕ್ರಮಣಾ ॥ 3-75-18 (18796)
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚಾಶ್ವಹೃದಯಂ ಪ್ರೀತೋ ಭಾಗಸ್ವರಿರ್ನೃಪ।
ನಿಷಧಾಧಿಪತೇಶ್ಚಾಪಿ ದತ್ತಾಽಕ್ಷಹೃದಯಂ ನೃಪಃ।
ಸೂತಮನ್ಯಮುಪಾದಾಯ ಯಯೌ ಸ್ವಪುರಮೇವ ಹ ॥ 3-75-19 (18797)
ಋತುಪರ್ಣೇ ಗತೇ ರಾಜನ್ನಲೋ ರಾಜಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ನಗರೇ ಕುಂಡಿನೇ ಕಾಲಂ ನಾತಿದೀರ್ಗಮಿವಾವಸತ್ ॥ 3-75-20 (18798)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಯಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 75 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-75-6 ಜನಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ರಾಜಾ ಚೋತ್ಸವಮಾಚರದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ .। 3-75-8 ಪುಷ್ಪಭಂಗಃ ಪುಷ್ಪಸಂಮರ್ದಃ ॥ 3-75-17 ಉಪಾಕರ್ತುಂ ದಾತುಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 076
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.76. ಅಧ್ಯಾಯಃ 076
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಲೇನ ಪುನಃ ಸ್ವಪುರಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪುನರ್ದ್ಯೂತೇನ ಪುಷ್ರಂ ಪರಾಜಿತ್ಯ ತಸ್ಯ ತತ್ಪುರಂ ಪ್ರತಿಯಾಪನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-76-0 (18799)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-76-0x (1973)
ಸ ಮಾಸಮುಷ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಭೀಮಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ನೈಷಧಃ।
ಪುರಾದಲ್ಪಪರೀವಾರೋ ಜಗಾಮ ನಿಷಧಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-76-1 (18800)
ರಥೇನೈಕೇನ ಶುಭ್ರೇಣ ದಂತಿಭಿಃ ಪರಿಷೋಡಶೈ।
ಪಂಚಾಶದ್ಭಿರ್ಹಯೈಶ್ಚೈವ ಷಟ್ಶತೈಶ್ಚ ಪದಾತಿಭಿಃ ॥ 3-76-2 (18801)
ಸ ಕಂಪಯನ್ನಿವ ಮಹೀಂ ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾಪುರೀಂ।
ಪ್ರವಿವೇಶಾಥ ಸಂರಬ್ಧಸ್ತರಸೈವ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-76-3 (18802)
ತತಃ ಪುಷ್ಕರಮಾಸಾದ್ಯ ವೀರಸೇನಸುತೋ ನಲಃ।
ಉವಾಚ ದೀವ್ಯಾವ ಪುನರ್ಬಹುವಿತ್ತಂ ಮಯಾಽರ್ಜಿತಂ ॥ 3-76-4 (18803)
ದಮಯಂತೀ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯನ್ಮಮ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಏಷ ವೈ ಮಮ ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ತವ ರಾಜ್ಯಂತು ಪುಷ್ಕರ ॥ 3-76-5 (18804)
ಪುನಃ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ ದ್ಯೂತಮಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ।
ಏಕಪಾಣೇನ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರಾಣಯೋಶ್ಚ ಪಣಾವಹೇ ॥ 3-76-6 (18805)
ಜಿತ್ವಾ ಪರಸ್ವಮಾಹೃತ್ ರಾಜ್ಯಂವಾ ಯದಿ ವಾ ವಸು।
ಪ್ರತಿಪಾಣಃ ಪ್ರದಾತವ್ಯಃ ಪ್ರಾಣೋ ಹಿ ಪಣಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-76-7 (18806)
ನ ಚೇದ್ವಾಂಛಸಿ ತದ್ದ್ಯೂತಂ ಯುದ್ಧದ್ಯೂತಂ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ।
ದ್ವೈರಥೇನಾಸ್ತು ವೈ ಶಾಂತಿಸ್ತವ ವಾ ಮಮ ವಾ ನೃಪ ॥ 3-76-8 (18807)
ವಂಶಭೋಜ್ಯಮಿದಂ ರಾಜ್ಯಮರ್ಥಿತವ್ಯಂ ಯಥಾ ತಥಾ।
ಯೇನಕೇನಾಪ್ಯುಪಾಯೇನ ವೃದ್ಧಾನಾಮಿತಿ ಶಾಸನಂ ॥ 3-76-9 (18808)
ದ್ವಯೋರೇಕತರೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಕ್ರಿಯತಾಮದ್ಯ ಪುಷ್ಕರ।
ಕೈತವೇನಾಕ್ಷವತ್ಯಾಂ ವಾ ಯುದ್ಧೇ ವಾ ನಾಂಯತಾಂ ಧನುಃ ॥ 3-76-10 (18809)
ನೈಷಧೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ಪುಷ್ಕರಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಧ್ರುವಮಾತ್ಮಜಯಂ ಮತ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯಾಹ ನಿಷಧಾಧಿಪಂ ॥ 3-76-11 (18810)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತ್ವಯಾಽರ್ಜಿತಂ ವಿತ್ತಂ ಪ್ರತಿಪಾಣಾಯ ನೈಷಧ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ದುಷ್ಕೃತಂಕರ್ಮ ದಮಯಂತ್ಯಾಃ ಕ್ಷಯಂ ಗತಂ ॥ 3-76-12 (18811)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ವೈ ಪ್ರೀಸೇ ರಾಜನ್ಮಮ ಲಾಭಾಯ ನೈಷಧ।
ಪುನರ್ದ್ಯೂತೇ ಚ ತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪುರುಷಸತ್ತಮ ॥ 3-76-13 (18812)
ಧನೇನಾನೇನ ವೈ ಭೈಮೀ ಜಿತೇನ ಸಮಲಂಕೃತಾ।
ಮಾಮುಪಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ವ್ಯಕ್ತಂ ದಿವಿ ಶಕ್ರಮಿವಾಪ್ಸರಾಃ ॥ 3-76-14 (18813)
ನಿತ್ಯಶೋ ಹಿ ಸ್ಮರಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇಽಪಿ ಚ ನೈಷಧ।
ದೇವನೇ ಚ ಮಭ ಪ್ರೀತಿರ್ಭವತ್ಯೇವಾಸುಹೃದ್ಗಣೈಃ ॥ 3-76-15 (18814)
ಜಿತ್ವಾತ್ವದ್ಯ ವರಾರೋಹಾಂ ದಮಯಂತೀಮನಿಂದಿತಾಂ।
ಕತಕೃತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾ ಹಿಮೇ ನಿತ್ಯಶೋ ಹೃದಿ ॥ 3-76-16 (18815)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ತಸ್ ತಾ ವಾಚೋ ಬಹ್ವಬದ್ಧಪ್ರಲಾಪಿನಃ।
ಇಯೇಷ ಸ ಶಿರಶ್ಛೇತ್ತುಂ ಖಂಗೇನ ಕುಪಿತೋ ನಲಃ ॥ 3-76-17 (18816)
ಸ್ಮಯಂಸ್ತು ರೋಷತಾಂರಾಕ್ಷಸ್ತಮುವಾಚ ನಲೋ ನೃಪಃ।
ಪಣಾವಃ ಕಿಂ ವ್ಯಾಹರಸೇ ಜಿತೋ ನ ವ್ಯಾಹರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-76-18 (18817)
ತತಃ ಪ್ರಾವರ್ತತ ದ್ಯೂತಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ಯ ನಲಸ್ಯ ಚ।
ಏಕಪಾಣೇನ ಭದ್ರಂ ತೇ ನಲೇನ ಸ ಪರಾಜಿತಃ ॥ 3-76-19 (18818)
ಸ ರತ್ನಕೋಶನಿಚಯೈಃ ಪ್ರಾಣೇನ ಪಣಿತೋಪಿ ಚ।
ಜಿತ್ವಾ ಚ ಪುಷ್ಕರಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಹಸನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-76-20 (18819)
ಮಮ ಸರ್ವಮಿದಂ ರಾಜ್ಯಮವ್ಯಗ್ರಂ ಹತಕಂಠಕಂ।
ವೈದರ್ಭೀ ನ ತ್ವಯಾ ಶಕ್ಯಾ ರಾಜಾಪಶದ ವೀಕ್ಷಿತಂ।
ತಸ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಸಪರೀವಾರೋ ಮೂಢ ದಾಸತ್ವಮಾಗತಃ ॥ 3-76-21 (18820)
ನ ತ್ವಯಾ ತತ್ಕೃತಂಕರ್ಮ ಯೇನಾಹಂ ವಿಜಿತಃ ಪುರಾ।
ಕಲಿನಾ ತತ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ತ್ವಂ ಚ ಮೂಢ ನ ಬುಧ್ಯಸೇ ॥ 3-76-22 (18821)
ನಾಹಂ ಪರಕೃತಂ ದೋಷಂ ತ್ವಯ್ಯಾಧಾಸ್ಯೇ ಕಥಂಚನ।
ಯಥಾಸುಖಂ ವೈ ಜೀವತ್ವಂಪ್ರಾಣಾನವಸೃಜಾಮಿ ತೇ ॥ 3-76-23 (18822)
ತಥೈವ ಸರ್ವಸಂಭಾರಂ ಸ್ವಮಂಶಂ ವಿತರಾಮಿ ತೇ।
ತಥೈವ ಚ ಮಮ ಪ್ರೀತಿಸ್ತ್ವಯಿ ವೀರ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-76-24 (18823)
ಸೌಹಾರ್ದಂ ಚಾಪಿ ಮೇ ತ್ವತ್ತೋ ನ ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಹಾಸ್ಯತಿ।
ಪುಷ್ಕರ ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ಭ್ರಾತಾ ಸಂಜೀವ ಶರದಃ ಶತಂ ॥ 3-76-25 (18824)
ಏವಂ ನಲಃ ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಭ್ರಾತರಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ವಚನೈಸ್ತೋಷಯಾಮಾಸ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-76-26 (18825)
ಸಾಂತ್ವಿತೋ ನೈಷಧೇನೈವಂ ಪುಷ್ರರಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತಂ।
ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಂ ತದಾ ರಾಜನ್ನಭಿವಾದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 3-76-27 (18826)
ಕೀರ್ತಿರಸ್ತು ತವಾಕ್ಷಯ್ಯಾ ಜೀವ ವರ್ಷಾಯುತಂ ಸುಖೀ।
ಯೋ ಮೇ ವಿತರಸಿ ಪ್ರಾಣಾನಧಿಷ್ಠಾನಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-76-28 (18827)
ಸ ತಥಾ ಸತ್ಕೃತೋ ರಾಜ್ಞಾ ಮಾಸಮುಷ್ಯ ತದಾ ನೃಪಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಪುಷರೋ ಹೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಪುರಂ ಸ್ವಜನಾವೃತಃ ॥ 3-76-29 (18828)
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಾರ್ಧಂವಿನೀತೈಃ ಪರಿಚಾರಕೈಃ।
ಭ್ರಾಜಮಾನ ಇವಾದಿತ್ಯೋ ವಪುಷಾ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-76-30 (18829)
ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯ ಪುಷ್ಕರಂ ರಾಜಾ ವಿತ್ತವಂತಮನಾಮಯಂ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಪುರಂ ಶ್ರೀಮಾನತ್ಯರ್ಥಮುಪಶೋಭಿತಾಂ ॥ 3-76-31 (18830)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ಪೌರಾಂಶ್ಚ ನಿಷಧಾಧಿಪಃ।
`ಹಿತೇಷು ಚೈಷಾಂ ಸತತಂ ಪಿತೇವಾವಹಿತೋಽಭವತ್' ॥ 3-76-32 (18831)
ಪೌರಾ ಜಾನಪದಾಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಾಃ।
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾತ್ಯಪ್ರಮುಖಾ ಜನಾಃ ॥ 3-76-33 (18832)
3-76-34 (18833)
ಅದ್ಯಸ್ಮ ನಿರ್ವೃತಾ ರಾಜನ್ಪುರೇ ಜನಪದೇಽಪಿ ಚ।
ಉಪಾಸಿತುಂ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ದೇವಾ ಇವ ಶತಕ್ರತುಂ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-76-1 ಉಷ್ಯ ವಾಸಂ ಕೃತ್ವಾ ॥ 3-76-5 ಶ್ಮಯಂತ್ಯಾ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯಜ್ಜಯತ್ವಂ ಸುಸಮಾರ್ಜಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ .। 3-76-6 ರಾಜ್ಯಂ ಏಕಪಾಣೇನೈವ ಮಮ ತುದಮಯಂತ್ಯಾದಿ ಚ ಪ್ರಾಣಯೋಶ್ಚ ಪಣಾವಹೇ ಯುದ್ಧಮಪಿ ವರ್ತತಾಮಿತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-76-7 ಪ್ರಾಣೋ ಹಿ ಧನಮುಚ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-76-9 ಪ ಸ್ತಗತಂ ರಾಜ್ಯಂಇತಿಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-76-13 ದಿಷ್ಟ್ಯಾಚ ಧ್ರಿಯಸೇ ರಾಜನ್ಸದಾರೋಽದ್ಯ ಮಹಾಭುಜೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-76-18 ಪಣಾಯ ಕಿಂ ವ್ಯಾಹರಸೇ ಶೀಘ್ರಂ ದ್ಯೂತಂ ಪ್ರವರ್ತತಾಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 077
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.77. ಅಧ್ಯಾಯಃ 077
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪುಷ್ಕರಂ ನಿಷ್ಕಾಸಿತವತಾ ನಲೇನ ಕುಂಡಿನಪುರಾತ್ಸಪುತ್ರಾಯಾ ದಮಯಂತ್ಯಾ ಆನಯನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಜಾಪಾಲನೇನ ಸುಖವಾಸಃ ॥ 1 ॥ ಬೃಹದಶ್ವೇನ ದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯಾಕ್ಷಹೃದಯವಿದ್ಯೋಪದೇಶಪೂರ್ವಕಂ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-77-0 (18834)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-77-0x (1974)
ಪ್ರಶಾಂತೇ ತು ಪುರೇ ಹೃಷ್ಟೇ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತೇ ಮಹೋತ್ಸವೇ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ರಾಜಾ ದಮಯಂತೀಮುಪಾನಯತ್ ॥ 3-77-1 (18835)
`ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಂ ತು ರಾಜ್ಯಸ್ಥಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಮೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಮುದಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಬಭೂವ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-77-2 (18836)
ಅಥ ಹೃಷ್ಟಮನಾ ರಾಜಾ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಹ।
ಸುತಾಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕಾಯ ಧೀಮತೇ' ॥ 3-77-3 (18837)
ದಮಯಂತೀಮಪಿ ಪಿತಾ ಸತ್ಕೃತ್ಯಪರವೀರಹಾ।
ಪ್ರಾಸ್ಥಾಪಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-77-4 (18838)
ಆಗತಾಯಾಂ ತು ವೈದರ್ಭ್ಯಾಂ ಸಪುತ್ರಾಯಾಂ ನಲೋ ನೃಪಃ।
ವರ್ತಯಾಮಾಸ ಮುದಿತೋ ದೋವರಾಡಿವ ನಂದನೇ ॥ 3-77-5 (18839)
ತಥಾ ಪ್ರಕಾಶತಾಂ ಯಾತೋ ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇ ಸ ರಾಜಸು।
ಪುನಃ ಸ್ವೇ ಚಾವಸದ್ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-77-6 (18840)
ಈಜೇ ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ವಿಧಿವಚ್ಚಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಸುಹೃದ್ವಕ್ಷ್ಯಸೇ ಚಿರಾತ್ ॥ 3-77-7 (18841)
ದುಃಖಮೇತಾದೃಶಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ನಲಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ದೇವನೇನ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಭಾರ್ಯೋ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-77-8 (18842)
ಏಕಾಕಿನೈವ ಸುಮಹನ್ನಲೇನ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ದುಃಖಮಾಸಾದಿತಂ ಘೋರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚಾಭ್ಯುದಯಃ ಪುನಃ ॥ 3-77-9 (18843)
ತ್ವಂ ಪುನರ್ಭ್ರಾತೃಸಹಿತಃ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಚೈವ ಪಾಂಡವ।
ಕಥಾಶ್ಚಾಪಿ ಸಮಾಕರ್ಣ್ಯ ಧರ್ಮಮೇವಾನುಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-77-10 (18844)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗೈರ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗೈಃ।
ನಿತ್ಯಮನ್ವಾಸ್ಯಸೇ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ ॥ 3-77-11 (18845)
ಕರ್ಕೋಟಕಸ್ಯ ನಾಗಸ್ ದಮಯಂತ್ಯಾ ನಲಸ್ಯ ಚ।
ಋತುಪರ್ಣಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಕೀರ್ತನಂ ಕಲಿನಾಶನಂ ॥ 3-77-12 (18846)
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಚಾಪಿ ಕಲಿನಾಶನಮಚ್ಯುತ।
ಶಕ್ಯಮಾಶ್ವಸಿತುಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ವದ್ವಿಧೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-77-13 (18847)
ಅಸ್ಥಿರತ್ವಂ ಚ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಪುರುಷಾರ್ಥಸ್ ನಿತ್ಯದಾ।
ತಸ್ಯೋದಯೇ ವ್ಯಯೇ ಚಾಪಿ ನ ಚಿಂತಯಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-77-14 (18848)
ಶ್ರುತ್ವೇತಿಹಾಸಂ ನೃಷತೇ ಸಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಮಾ ಶುಚಃ।
ವ್ಯಸನೇ ತ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ನ ವಿಷೀದಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-77-15 (18849)
ವಿಷಮಾವಸ್ಥಿತೇ ದೈವೇ ಪೌರುಷೇಽಫಲತಾಂ ಗತೇ।
ವಿಷಾದಯಂತಿ ನಾತ್ಮಾನಂ ಸತ್ತ್ವಾಪಾಶ್ರಯಿಣೋ ನರಾಃ ॥ 3-77-16 (18850)
ಯೇ ಚೇದಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ನಲಸ್ ಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಶ್ರೋಷ್ಯಂತಿ ಚಾಪ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ವೈ ನಾಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತಾನ್ಭಜಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-77-17 (18851)
ಅರ್ಥಾಸ್ತಸ್ಯೋಪಪತ್ಸ್ಯಂತೇ ಧನ್ಯತಾಂ ಚ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುರಾಣಂ ಶಶ್ವದುತ್ತಮಂ ॥ 3-77-18 (18852)
ಪುತ್ರಾನ್ಪೌತ್ರಾನ್ಪಶೂಂಶ್ಚಾಪಿ ಲಭತೇ ನೃಷು ಚಾಗ್ರ್ಯತಾಂ।
ಆರೋಗ್ಯಪ್ರೀತಿಮಾಂಶ್ಚೈವ ಭವಿಷ್ತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-77-19 (18853)
ಭಯಾತ್ರಸ್ಯಸಿ ಯಚ್ಚ ತ್ವಮಾಹ್ವಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾಂ ಪುನಃ।
ಅಕ್ಷಜ್ಞ ಇತಿ ತತ್ತೇಽಹಂ ನಾಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-77-20 (18854)
ವೇದಾಕ್ಷಹೃದಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮಹಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ಉಪಪದ್ಯಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರಸನ್ನೋಽಹಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-77-21 (18855)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-77-22x (1975)
ತತೋ ಹೃಷ್ಟಮನಾ ರಾಜಾ ಬೃಹದಶ್ವಮುವಾಚ ಹ।
ಭಗವನ್ನಕ್ಷಹೃದಯಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 3-77-22 (18856)
`ಕೌಂತೇಯೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ಬೃಹದಶ್ವೋ ಮಹಾಮುನಿಃ'।
ತತೋಽಕ್ಷಹೃದಯಂ ಪ್ರಾದಾತ್ಪಾಂಡವಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
`ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚ ಪಾಂಡವೋ ರಾಜಾ ವಿಶೋಕಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-77-23 (18857)
ಬೃಹದಶ್ವ ಉವಾಚ। 3-77-24x (1976)
ಪುನರೇವ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಸ್ತ್ವತ್ತೋ ದುಃಖಿತೋ ನೃಪಃ।
ತಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವದುಃಖಾಪನುತ್ತಯೇ ॥ 3-77-24 (18858)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕೂಣಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ತ್ರಿಶಂಕುರಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋರಾಜರಾಜೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-77-25 (18859)
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಸ್ತತೋ ಜಜ್ಞೇ ಗುಣರತ್ನಾಕರೋ ನೃಪಾತ್।
ತತೋ ವಿಶೇಷೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ವಿಪುಲದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-77-26 (18860)
ಸ ತು ಲೋಕೇ ವರಃ ಪುಂಸಾಂ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸತ್ಯವಾದೀ ಮಧುರವಾಕ್ಸತ್ಯೇನ ಬಹುಭಾಷಿತಾ ॥ 3-77-27 (18861)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಽಭವದ್ಭೂಮೌ ಸೌಶೀಲ್ಯಸಮಲಂಕೃತಾ।
ಉಶೀನರಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರ್ದುಹಿತಾ ಪುಣ್ಯಲಕ್ಷಣಾ ॥ 3-77-28 (18862)
ಸ್ವಯಂವರೇ ಮಹಾಭಾಗಂ ವರಯಾಮಾಸ ಭಾಮಿನೀ।
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಂ ಸಮೇತಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಮದ್ಯೇ ಪತಿಂ ವಿಭುಂ ॥ 3-77-29 (18863)
ತಯಾ ಸಹ ಮಹೀಪಾಲಃ ಸತ್ಯವತ್ಯಾ ಮನೋಜ್ಞಯಾ।
ರೇಮೇ ಚ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಮವಾಪ್ಯ ಚ ॥ 3-77-30 (18864)
ತಸ್ಯಾಂ ದೇವ್ಯಾಂ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಾಜ್ಜಜ್ಞೇ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಪುತ್ರಃ ಪುಣ್ಯವತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಲೋಹಿತಾಶ್ವ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ ॥ 3-77-31 (18865)
ದೇವ್ಯಾ ಪುತ್ರೇಣ ಸಹಿತಃ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವಸಿಷ್ಠಯಾಜ್ಯೋ ನೃಪತಿರೀಜೇ ಶುಣ್ಯೈರ್ಮಹಾಧ್ವರೈಃ ॥ 3-77-32 (18866)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ದಿವಂ ಗತಃ।
ಪುರುಹೂತಪುರೀಂ ರಂಯಾಮಾಜಗಾಮೇಂದ್ರಸೇವಯಾ ॥ 3-77-33 (18867)
ಉಪಸ್ಥಾನೇ ಚ ಸಂವೃತ್ತೇ ದೇವೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆಜಗಾಮ ವಸಿಷ್ಠೋಽಪಿ ವಾಮದೇವಸಹಾಯವಾನ್ ॥ 3-77-34 (18868)
ಉಪಸ್ಥಾನೇ ಚ ಸಂವೃತ್ತೇ ಸುಖಾಸೀನೇ ಪುರಂದರೇ।
ವರ್ಣ್ಯಮಾನೇಷು ಚ ತದಾ ಸತ್ಯವಾದಿಷು ರಾಜಸು ॥ 3-77-35 (18869)
ತಸ್ಯಾಂ ಸಂಸದಿಸರ್ವಸ್ಮಾದ್ಧರಿಶ್ಚಂದ್ರೋಽಪಿ ಪಪ್ರಥೇ।
ಯಜ್ಞದಾನತಪಃಶೀಲಸತ್ಯವಾಕ್ಯದೃಝವ್ರತೈಃ ॥ 3-77-36 (18870)
ವಸಿಷ್ಠಃ ಪರಮಪ್ರೀತಃ ಸ್ವಯಾಜ್ಯಪರಿಕೀರ್ತನಾತ್।
ತಥಾಪಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತಂ ನ ಸೇಹೇ ಸತ್ಯಭೂಷಿತಂ ॥ 3-77-37 (18871)
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಂ ಪ್ರತಿ ತದಾ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರವಸಿಷ್ಠಯೋಃ।
ಪಣಃ ಕೃತಸ್ತದಾ ಪಶ್ಚಾದ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-77-38 (18872)
ರಾಜ್ಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಸುಖಾಚ್ಚಾಪಿ ಸಹಸಾ ಚಾವರೋಪಿತಃ।
ಅವಾಪ ಪರಮಂ ದುಃಖಂ ಮರಣಾದಮನೋಹರಂ ॥ 3-77-39 (18873)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-77-40x (1977)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪರಮಪ್ರೀತೋ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚೈವ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-77-40 (18874)
ತತೋ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಕಥಾಂ ಚ ಸರ್ವೇ
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ರಾಜಾ ಮನುಜೇಂದ್ರಕೇತುಃ।
ವಿಹಾಯ ಶೋಕಂ ವಿಜಹಾರ ಭೂಯಃ
ಸ್ಮರನ್ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಮನಂತಕೀರ್ತಿಂ ॥ 3-77-41 (18875)
ಕಥಾಮೇವಂ ತಥಾ ಕೃತ್ವಾ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರನಲಾಶ್ರಯಾಂ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಬೃಹದಶ್ವೋ ಜಗಾಮ ಹ'।
ಉಕ್ತ್ವಾ ಚಾಶು ಸರೋಽಗಚ್ಛದುಪಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-77-42 (18876)
ಬೃಹದಶ್ವ ಗತೇ ಪಾರ್ಥಮಶ್ರೌಷೀತ್ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ।
ವರ್ತಮನಂ ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ವಾಯುಭಕ್ಷಂ ಮನೀಷಿಣಂ ॥ 3-77-43 (18877)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಏಭ್ಯಸ್ತಪಸ್ವಿಭ್ಯಃ ಸಂಪತದ್ಭ್ಯಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ತೀರ್ಥಶೈಲವನೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸಮೇತೇಭ್ಯೋ ದೃಢವ್ರತಃ ॥ 3-77-44 (18878)
ಇತಿಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ದುರಾಪಂ ತಪ ಆಸ್ಥಿತಃ।
ನ ತಥಾ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋಽನ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿದುಗ್ರತಪಾ ಇತಿ ॥ 3-77-45 (18879)
ಯಥಾ ಧನಂಜಯಃ ಪಾರ್ಥಸ್ತಪಸ್ವೀ ನಿಯತವ್ರತಃ।
ಮುನಿರೇಕಚರಃ ಶ್ರೀಮಾಂಧರ್ಮೋ ವಿಗ್ರಹವಾನಿವ ॥ 3-77-46 (18880)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡವೋ ರಾಜಂಸ್ತಪ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾವನೇ।
ಅನ್ವಶೋಚತ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರಿಯಂ ವೈ ಭ್ರಾತರಂ ಜಯಂ ॥ 3-77-47 (18881)
ದಹ್ಯಮಾನೇನ ತು ಹೃದಾ ಶರಣಾರ್ಥೀ ಮಹಾವನೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಿವಿಧಜ್ಞಾನಾನ್ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-77-48 (18882)
`ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಕ್ಷಹೃದಯಂ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಆಸೀದ್ಧೃಷ್ಟಮನಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಾದಿಭಿರ್ಯುತಃ ॥ 3-77-49 (18883)
ಸ್ವಭ್ರಾತೄನ್ಸಹಿತಾನ್ಪಶ್ಯನ್ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಪಶ್ಯನ್ನರ್ಜುನಂ ತತ್ರಬಭೂವಾಶ್ರುಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-77-50 (18884)
ಸಂತಪ್ಯಮಾನಃ ಕೌಂತೇಯೋ ಭೀಮಸೇನಮುವಾಚ ಹ।
ಕದಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವೈ ಭೀಮ ಪಾರ್ತಮತ್ರ ತವಾನುಜಂ ॥ 3-77-51 (18885)
ಮತ್ಕೃತೇ ಹಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತಷ್ಯತೇ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ತಸ್ಯಾಕ್ಷಹೃದಯಜ್ಞಾನಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಕದಾ ನ್ಬಹಂ ॥ 3-77-52 (18886)
ಸ ಹಿ ಶ್ರುತ್ವಾಽಕ್ಷಹೃದಯಂ ಸಮುಪಾತ್ತಂ ಮಯಾ ವಿಭೋ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ' ॥ 3-77-53 (18887)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಲೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 77 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-77-1 ಪ್ರಶಾಂತೇ ವೀತಶೋಕೇ। ಪ್ರಶಾಂತೇ ಪುಷ್ಕರೇ ಹೃಷ್ಟೇ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-77-7 ವಕ್ಷ್ಯಸೇ ದೀವ್ಯಸೇ। ವಶಕಾಂತಾವಿತ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ। ಸಮಹಚ್ಯಕ್ಷ್ಯಸೇ ಹ್ಯಘಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-77-21 ವೇದ ವೇದ್ಮಿ। ಉಪಪದ್ಯಸ್ವ ಗೃಹಾಣ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 078
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.78. ಅಧ್ಯಾಯಃ 078
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನವಿನಾಭಾವೇನ ಕಾಂಯಕವನೇ ನಿವಾಸಮರೋಚಯಾನೈಃ ಪಾಂಡವೈಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿರ್ಗಮನನಿರ್ಧಾರಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-78-0 (18888)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-78-0x (1978)
ಭಗವಾನ್ಕಾಂಯಕಾತ್ಪಾರ್ಥೇ ಗತೇ ಮೇ ಪ್ರಪಿತಾಮಹೇ।
ಪಾಂಡವಾಃ ಕಿಮಕುರ್ವಂಸ್ತೇ ತಮೃತೇ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ॥ 3-78-1 (18889)
ಸ ಹಿ ತೇಷಾಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಗತಿರಾಸೀದನೀಕಜಿತ್।
ಆದಿತ್ಯಾನಾಂ ಯಥಾ ವಿಷ್ಣುಸ್ತಥೈವ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-78-2 (18890)
ತೇನೇಂದ್ರಸಮವೀರ್ಯೇಣ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಾ।
ವಿನಾಭೂತಾ ವನೇ ವೀರಾಃ ಕಥಮಾಸನ್ಪಿತಾಮಹಾಃ ॥ 3-78-3 (18891)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-78-4x (1979)
ಗತೇ ತು ಪಾಂಡವೇತಾತ ಕಾಂಯಕಾತ್ಸವ್ಯಸಾಚಿನಿ।
ಬಭೂವುಃ ಕೌರವೇಯಾಸ್ತೇ ದುಃಖಶೋಕಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-78-4 (18892)
ಆಕ್ಷಿಪ್ತಸೂತ್ರಾ ಮಣಯಶ್ಛಿನ್ನಪಕ್ಷಾ ಇವಾಂಡಜಾಃ।
ಅಪ್ರೀತಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ಬಭೂವುರಥ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-78-5 (18893)
ವನಂ ತು ತದಭೂತ್ತೇನ ಹೀನಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ।
ಕುಬೇರೇಣ ಯಥಾಹೀನಂ ವನಂ ಚೈತ್ರರಥಂ ತಥಾ ॥ 3-78-6 (18894)
ತಮೃತೇ ತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜನಮೇಜಯ।
ಮುದಮಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೋ ವೈ ಕಾಂಯಕೇ ನ್ಯವಸಂಸ್ತದಾ ॥ 3-78-7 (18895)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಪರಾಕ್ರಾಂತಾಃ ಶುದ್ಧೈರ್ವಾಣೈರ್ಮಹಾರಥಾಃ।
ನಿಘ್ನಂತೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮೇಧ್ಯಾನ್ಬಹುವಿಧಾನ್ಮೃಗಾನ್ ॥ 3-78-8 (18896)
ನಿತ್ಯಂಹಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾ ವನ್ಯಾಹಾರಮರಿಂದಮಾಃ।
ಪ್ರವಿಸೃತ್ಯ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-78-9 (18897)
ಏವಂ ತೇ ನ್ಯವಸಂಸ್ತತ್ರಸೋತ್ಕಣಅಠಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಅಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇಗತೇ ರಾಜಂಧನಂಜಯೇ ॥ 3-78-10 (18898)
ಅಥ ವಿಪ್ರೋಷಿತಂ ರಾಜನ್ಪಾಂಚಾಲೀ ಮಧ್ಯಮಂ ಪತಿಂ।
ಸ್ಮರಂತೀ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-78-11 (18899)
ಯೋಽರ್ಜುನೇನಾರ್ಜುನಸ್ತುಲ್ಯೋ ದ್ವಿಬಾಹುರ್ಬಹುಬಾಹುನಾ।
ತಮೃತೇ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವನಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-78-12 (18900)
ಶೂನ್ಯಾಮಿವ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ತತ್ರತತ್ರ ಮಹೀಮಿಮಾಂ।
ಬಹ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಮಿದಂ ಚಾಪಿ ವನಂ ಕುಸುಮಿತದ್ರುಮಂ ॥ 3-78-13 (18901)
ನ ತಥಾ ರಮಣೀಯಂ ವೈ ತಮೃತೇ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ।
ನೀಲಾಂಬುದಸಮಪ್ರಖ್ಯಂ ಮತ್ತಮಾತಂಗಗಾಮಿನಂ ॥ 3-78-14 (18902)
ತಮೃತೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಕಾಂಯಕಂ ನಾತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಯಸ್ಯ ವಾ ಧನುಷೋ ಘೋಷಃ ಶ್ರೂಯತೇ ಚಾಶನಿಸ್ವನಃ।
ನ ಲಭೇ ಶರ್ಮ ವೈ ರಾಜನ್ಸ್ಮರಂತೀ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ॥ 3-78-15 (18903)
ತಥಾ ಲಾಲಪ್ಯಮಾನಾಂ ತಾಂ ನಿಶಾಂಯ ಪರವೀರಹಾ।
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾರಾಜ ದ್ರೌಪದೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-78-16 (18904)
ಮನಃಪ್ರೀತಿಕರಂ ಭದ್ರೇ ಯದ್ಬ್ರವೀಷಿ ಸುಮಧ್ಯಮೇ।
ತನ್ಮ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಹೃದಯಮಮೃತಪ್ರಾಶನೋಪಮಂ ॥ 3-78-17 (18905)
ಯಸ್ಯ ದೀರ್ಘೌ ಸಮೌ ಪೀನೌ ಭುಜೌ ಪರಿಘಸನ್ನಿಭೌ।
ಮೌರ್ವೀಕೃತಕಿಣೌ ವೃತ್ತೌ ಖಂಗಾಯುಧಧನುರ್ಧರೌ ॥ 3-78-18 (18906)
ನಿಷ್ಕಾಂಗದಕೃತಾಪೀಡೌ ಪಂಚಶೀರ್ಷಾವಿವೋರಗೌ।
ತಮೃತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ನಷ್ಟಸೂರ್ಯಮಿವಾಂಬರಂ ॥ 3-78-19 (18907)
ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಕುರವಸ್ತಥಾ।
ಸುರಾಣಾಮಪಿ ಯತ್ತಾನಾಂ ಪೃತನಾಸು ನ ಬಿಭ್ಯತಿ ॥ 3-78-20 (18908)
ಯಸ್ಯ ಬಾಹೂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವಯಂ ಸರ್ವೇಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಮನ್ಯಾಮಹೇ ಜಿತಾನಾಜೌ ಪರಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ಚ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-78-21 (18909)
ತಮೃತೇ ಫಲ್ಗುನಂ ವೀರಂ ನ ಲಭೇ ಕಾಂಯಕೇ ಧೃತಿಂ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಿಮಿರೇಣಾವೃತಾ ಇವ ॥ 3-78-22 (18910)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಸಾಶ್ರುಕಂಠೋ ನಕುಲಃ ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಯಸ್ಮಿಂದಿವ್ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕಥಯಂತಿ ರಣಾಜಿರೇ।
ದೇವಾ ಅಪಿ ಯುಧಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತಮೃತೇಕಾ ರತಿರ್ವನೇ ॥ 3-78-23 (18911)
ಉದೀಚೀಂ ಚೋ ದಿಶಂ ಗತ್ವಾ ಜಿತ್ವಾ ಯುಧಿ ಮಹಾಬಲಾನ್।
ಗಂಧರ್ವಮುಖ್ಯಾಞ್ಶತಶೋ ಹರ್ಯಾಂʼಲ್ಲೇಬೇ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-78-24 (18912)
ರಾಜ್ಞೇ ತಿತ್ತಿರಿಕಲ್ಮಾಷಾಞ್ಶ್ರೀಮತೋಽನಿಲರಂಹಸಃ।
ಪ್ರಾದಾದ್ಭಾತ್ರೇ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರೇಂಣಾ ರಾಜಸೂಯೇ ಮಹಾಕ್ರತೌ ॥ 3-78-25 (18913)
ತಮೃತೇಭೀಮಧನ್ವಾನಂ ಭೀಮಾದವರಜಂ ವನೇ।
ಕಾಮಯೇ ಕಾಂಯಕೇ ವಾಸಂ ನೇದಾನೀಮಮರೋಪಮಂ ॥ 3-78-26 (18914)
ಸಹದೇವ ಉವಾಚ। 3-78-27x (1980)
ಯೋ ಧನಾನಿನ ಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಯುಧಿ ಹಿತ್ವಾ ಮಹಾಬಲಾನ್।
`ಶತಶೋ ಘಾತಯಿತ್ವಾಽರೀನ್ಪೃತನಾಮಧ್ಯಗಸ್ತದಾ'।
ಆಜಹಾರ ಪುರಾ ರಾಜ್ಞೇ ರಾಜಸೂಯೇ ಮಹಾಕ್ರತೌ ॥ 3-78-27 (18915)
ಯಃ ಸಮೇತಾನ್ಮೃಧೇ ಜಿತ್ವಾಯಾದವಾನಮಿತದ್ಯುತಿಃ।
ಸುಭದ್ರಾಮಾಜಹಾರೈಕೋ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಸಂಮತೇ ॥ 3-78-28 (18916)
`ಯೇನಾರ್ಧರಾಜ್ಯಮಾಚ್ಛಿದ್ಯ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆಚಾರ್ಯದಕ್ಷಿಣಾ ದತ್ತಾ ರಣೇ ದ್ರೋಣಶ್ಯಭಾರತ' ॥ 3-78-29 (18917)
ತಸ್ಯ ಜಿಷ್ಣೋರ್ಬೃಸೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೂನ್ಯತ್ರೇವ ನಿವೇಶನೇ।
ಹೃದಯಂ ಮೇ ಮಹಾರಾಜ ನ ಶಾಂಯಾತ್ರಕದಾಚನ ॥ 3-78-30 (18918)
ವಿನಾದಸ್ಮಾದ್ವಿವಾಸಂ ತು ರೋಚಯೇಽಹಮರಿಂದಮ।
ನ ಹಿ ನಸ್ತಮೃತೇ ವೀರಂ ರಮಣೀಯಮಿದಂ ವನಂ ॥ 3-78-31 (18919)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 78 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-78-5 ಆಕ್ಷಿಪ್ತಸೂತ್ರಾಶ್ಛಿನ್ನಸೂತ್ರಾಃ। ಅಂಡಜಾಃ ಪಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-78-8 ಮೇಧ್ಯಾನ್ ಯಜ್ಞಾರ್ಹಾನ್ ॥ 3-78-18 ಕಿಣಂ ಆಘಾತಚಿಹ್ನಂ ॥ 3-78-19 ನಿಷ್ಕಾಂಗದಕೃತಾಪೀಡೌ ಸಾಷ್ಟಶತಂ ಸುವರ್ಣಾಃ ನಿಷ್ಕಃ ತತ್ಕೃತೇನಾಂಗದೇನ ಕೃತಭೂಷಣೌ ॥ 3-78-30 ಬೃಸೀಂ ಆಸನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 079
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.79. ಅಧ್ಯಾಯಃ 079
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕಾಂಯಕವನಮುಪಾಗತಂ ನಾರದಂಪ್ರತಿ ಭೂಪ್ರಾದಕ್ಷಿಣ್ಯೇನ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಫಲಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 1 ॥ ನಾರದೇನ ತತ್ಕಥನಾಯ ಪುಲಸ್ತ್ಯಭೀಷ್ಮಸಂವಾದಾನುವಾದಾರಂಭಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-79-0 (18920)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-79-0x (1981)
`ಧನಂಜಯೋತ್ಸುಕಾಸ್ತೇ ತು ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾರಥಾಃ।
ನ್ಯವಸಂತ ಮಹಾಭಾಗಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ' ॥ 3-79-1 (18921)
ಧನಂ ಜಯೋತ್ಸುಕಾನಾಂ ತು ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಹ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಾನಿ ವಿಮನಾ ಧರ್ಮರಾಜೋಪ್ಯಜಾಯತ ॥ 3-79-2 (18922)
ಅಥಾಪಶ್ಯನ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದೇವರ್ಷಿಂ ತತ್ರ ನಾರದಂ।
ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಶ್ರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಂಯಾ ದೀಪ್ತಾಗ್ನಿಸಮತೇಜಸಂ ॥ 3-79-3 (18923)
ತಮಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಧರ್ಮರಾಟ್।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನೇ ॥ 3-79-4 (18924)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಕುರುಸತ್ತಮಃ।
ವಿಬಭಾವತಿದೀಪ್ತೌಜಾ ದೇವೈರಿವ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 3-79-5 (18925)
ಯಥಾ ಚ ವೇದಾನ್ಸಾವಿತ್ರೀ ಯಾಜ್ಞಸೇನೀ ತಥಾ ಪತೀನ್।
ನ ಜಹೌ ಧರ್ಮತಃ ಪಾರ್ಥಾನ್ಮೇರುಮರ್ಕಪ್ರಭಾ ಯಥಾ ॥ 3-79-6 (18926)
`ಅರ್ಧ್ಯಂ ಪಾದ್ಯಮಥಾನೀಯ ತ್ವಭ್ಯವಾಯದಚ್ಯುತಃ।
ನಾರದಸ್ತು ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಸ್ತ್ವಿತ್ಯಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-79-7 (18927)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವರ್ಷಿಸತ್ತಮಂ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ವಿಧಿವತ್ಕುರುನಂದನಃ' ॥ 3-79-8 (18928)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ತಾಂ ಪೂಜಾಂ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯದ್ಧರ್ಮಸುತಂ ಯುಕ್ತರೂಪಮಿವಾನಘ ॥ 3-79-9 (18929)
ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೇನಾರ್ಥಃ ಕಿಂ ದದಾನಿ ತೇ ॥ 3-79-10 (18930)
ಅಥ ಧರ್ಮಸುತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಣಂಯ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಉವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನಾರದಂ ದೇವಸಂಮಿತಂ ॥ 3-79-11 (18931)
ನ್ವಯಿ ತುಷ್ಟೇ ಮಹಾಭಾಗ ಸರ್ವಲೋಕಾಭಿಪೂಜಿತೇ।
ಕೃತಮಿತ್ಯೇವ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ಸುವ್ರತ ॥ 3-79-12 (18932)
ಯದಿ ತ್ವಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋಽನಘ।
ಸಂದೇಹಂ ಮೇ ಸುನಿಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ವತಶ್ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-79-13 (18933)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಂ ಯಃ ಕುರುತೇ ಪೃಥಿವೀಂ ತೀರ್ಥತತ್ಪರಃ।
ಕಿಂ ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-79-14 (18934)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-79-15x (1982)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತೋ ಯಥಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಪುಲಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಸಕಾಶಾದ್ವೈ ಸರ್ವಮೇತದುಪಶ್ರುತಂ ॥ 3-79-15 (18935)
ಪುರಾ ಭಾಗೀರಥೀತೀರೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ಪಿತ್ರ್ಯಂ ವ್ರತಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ನ್ಯವಸನ್ಮುನಿಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-79-16 (18936)
ಶುಭೇ ದೇಶೇ ತಥಾ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯೇ ದೇವರ್ಷಿಸೇವಿತೇ।
ಗಂಗಾದ್ವಾರೇ ಮಹಾಭಾಗ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತೇ ॥ 3-79-17 (18937)
ಸ ಪಿತೄಂಸ್ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಪರಮದ್ಯುತಿಃ।
ಋಷೀಂಶ್ಚ ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-79-18 (18938)
ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ಜಪನ್ನೇವ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ದದರ್ಶಾದ್ಭುತಸಂಕಾಶಂ ಪುಲಸ್ತ್ಯಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ ॥ 3-79-19 (18939)
ಸ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೋಗ್ರತಪಸಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಮಿವ ಶ್ರಿಯಾ।
ಪ್ರಹರ್ಷಮತುಲಂ ಲೇಭೇ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಯಯೌ ॥ 3-79-20 (18940)
ಉಪಸ್ಥಿತಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-79-21 (18941)
ಶಿರಸಾ ಚಾಘಮಾದಾಯ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ನಾಮ ಸಂಕೀರ್ತಯಾಮಾಸ ತಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮೇ ॥ 3-79-22 (18942)
ಭೀಷ್ಮೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ದಾಸೋಽಸ್ಮಿ ತವ ಸುವ್ರತ।
ತವ ಸಂದರ್ಶನಾದೇವ ಮುಕ್ತೋಽಹಂ ಸರ್ವಕಿಲ್ವಪೈಃ ॥ 3-79-23 (18943)
ರಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ವಾಗ್ಯತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-79-24 (18944)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಯಮೇನಾಥ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಂನಾಯಕರ್ಶಿತಂ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮುನಿಃ ಪ್ರೀತಮನಾಽಭವತ್ ॥ 3-79-25 (18945)
`ತತಃ ಸ ಮಧುರೇಣಾಥ ಸ್ವರೇಣ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರೀತಮಾನಸಃ' ॥ 3-79-26 (18946)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಾಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 79 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 080
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.80. ಅಧ್ಯಾಯಃ 080
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಲಸ್ತ್ಯೇನ ಭೀಷ್ಂಪ್ರತಿಪುಷ್ಕರಾದಿತೀರ್ಥಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-80-0 (18947)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-80-0x (1983)
ಅನೇನ ತವ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಪ್ರಶ್ರಯೇಣ ದಮೇನ ಚ।
ಸತ್ಯೇನ ಚ ಮಹಾಭಾಗ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತವ ಸುವ್ರತ ॥ 3-80-1 (18948)
ಯಸ್ಯೇದೃಶಸ್ತೇ ಧರ್ಮೋಽಯಂ ಪಿತೃವಾಕ್ಯಾಶ್ರಿತೋಽನಘ।
ತೇನ ಪಶ್ಯಸಿ ಮಾಂ ಪುತ್ರ ಪ್ರೀತಿಶ್ಚ ಪರಮಾ ತ್ವಯಿ ॥ 3-80-2 (18949)
ಅಮೋಘದರ್ಶೀ ಭೀಷ್ಮಾಹಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ।
ಯದ್ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತಸ್ಯ ದಾತಾಽಸ್ಮಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-80-3 (18950)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 3-80-4x (1984)
ಪ್ರೀತೇ ತ್ವಯಿ ಮಹಾಭಾಗ ಸರ್ವಲೋಕಾಭಿಪೂಜಿತೇ।
ಕೃತಮಿತ್ಯೇವ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಯದಹಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-80-4 (18951)
ಯದಿ ತ್ವಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ತವ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಸಂದೇಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-80-5 (18952)
ಅಸ್ತಿ ಮೇ ಭಗವನ್ಕಶ್ಚಿತ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಪ್ರತಿ ಸಂಶಯಃ।
ತಮಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-80-6 (18953)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಂ ಯಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಕರೋತ್ಯಮರಸನ್ನಿಭ।
ಕಿಂ ಫಲಂ ತಸ್ಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ತಷೋಧನ ॥ 3-80-7 (18954)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-80-8x (1985)
ಹಂತ ತೇಽಹಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯದೃಷೀಣಾಂ ಪರಾಯಣಂ।
ತದೇಕಾಗ್ರಮನಾಸ್ತಾತ ಶೃಣು ತೀರ್ಥೇಷು ಯತ್ಫಲಂ ॥ 3-80-8 (18955)
ಯಸ್ಯ ಹಸ್ತೌ ಚ ಪಾದೌ ಚ ಮನಶ್ಚೈವ ಸುಸಂಯತಂ।
ವಿದ್ಯಾ ತಪಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಸ ತೀರ್ಥಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-9 (18956)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾದಪಾವೃತ್ತಃ ಸಂತುಷ್ಟೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಅಹಂಕಾರನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ಸ ತೀರ್ಥಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-10 (18957)
ಅಕಲ್ಕಕೋ ನಿರಾರಂಭೋ ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸ ತೀರ್ಥಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-11 (18958)
ಅಕ್ರೋಧನಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ಯಶೀಲೋ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಆತ್ಮೋಪಮಶ್ಚ ಭೂತೇಷು ಸ ತೀರ್ಧಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-12 (18959)
ಋಷಿಭಿಃ ಕ್ರತವಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ದೇವೇಷ್ವಿಹ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಫಲಂ ಚೈವ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-80-13 (18960)
ನ ತೇ ಶಕ್ಯಾ ದರಿದ್ರೇಣ ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಮಹೀಪತೇ।
ಬಹೂಪಕರಣಾ ಯಜ್ಞಾ ನಾನಾಸಂಭಾರವಿಸ್ತರಾಃ ॥ 3-80-14 (18961)
ಪ್ರಾಪ್ಯಂತೇ ಪಾರ್ಥಿವೈರೇತೈಃ ಸಮೃದ್ಧೈರ್ವಾ ನರೈಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ನಾರ್ಥನ್ಯೂನೋಪಕರಣೈರೇಕಾತ್ಮಭಿರಸಂಹತೈಃ ॥ 3-80-15 (18962)
ಯೋ ದರಿದ್ರೈರಪಿ ವಿಧಿಃ ಶಕ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ನರೇಶ್ವರ।
ತುಲ್ಯೋ ಯಜ್ಞಫಲೈಃ ಪುಣ್ಯೈಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಾಂವರ ॥ 3-80-16 (18963)
ಋಷೀಣಾಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಿದಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತೀರ್ಥಾಭಿಗಮನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಯಜ್ಞೈರಪಿ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 3-80-17 (18964)
ಅನಪೋಷ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರಾಣಿ ತೀರ್ಥಾನ್ಯನಭಿಗಂಯ ಚ।
ಅದತ್ತ್ವಾ ಕಾಂಚನಂ ಗಾಶ್ಚ ದರಿದ್ರೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ ॥ 3-80-18 (18965)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾದಿಭಿರ್ಯಜ್ಞೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ವಿಪುಲದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ನ ತತ್ಫಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ತೀರ್ಥಾಭಿಗಮನೇನ ಯತ್ ॥ 3-80-19 (18966)
ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ।
ಪುಷ್ಕರಂ ನಾಮ ವಿಖ್ಯಾತಂ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸಮಾವಿಶೇತ್ ॥ 3-80-20 (18967)
ದಶಕೋಟಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ತೀರ್ಥಾನಾಂ ವೈ ಮಹಾಮತೇ।
ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಪುಷ್ಕರೇ ಯೇಷಾಂ ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-80-21 (18968)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ಸಮರುದ್ಗಣಾಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ನಿಹಿತಾ ವಿಭೋ ॥ 3-80-22 (18969)
ಯತ್ರ ದೇವಾಸ್ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ದೈತ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
`ತಪೋವಿಶೇಷೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸ್ಥಾನಾನ್ಯಾಪುರ್ಮಹೌಜಸಃ'।
ದಿವ್ಯಯೋಗಾ ಮಹಾರಾಜ ಪುಣ್ಯೇನ ಮಹತಾಽನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-80-23 (18970)
ಮನಸಾಭ್ಯೇತುಕಾಮಸ್ಯ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಪೂಯಂತೇ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 3-80-24 (18971)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ಮಹಾಭಾಗೋ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಉವಾಸ ಪರಮಪ್ರೀತೋ ದೇವದಾನವಸತ್ತಮಃ ॥ 3-80-25 (18972)
ಪುಷ್ಕರೇಷು ಮಹಾಭಾಗ ದೇವಾಃ ಸರ್ಪಿಗಣಾಃ ಪುರಾ।
ಸಿದ್ಧಿಂ ಸಮಭಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಮಹತಾಽನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-80-26 (18973)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಪಿತೃದೇವಾಂಶ್ಚ ತರ್ಪಯೇತ್।
ಸರ್ವಪಾಪವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 3-80-27 (18974)
ಅಪ್ಯೇಕಂ ಭೋಜಯೇದ್ವಿಪ್ರಂ ಪುಷ್ಕರಾರಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತಃ।
ತೇನಾಸೌ ಕರ್ಮಣಾ ಭೀಷ್ಮ ಪ್ರೇತ್ ಯಚೇಹ ಚ ಮೋದತೇ ॥ 3-80-28 (18975)
ಶಾಕೈರ್ಮೂಲೈಃ ಫಲೈರ್ವಾಽಪಿಚೇನ ವರ್ತಯತೇ ಸ್ವಯಂ।
ತದ್ವೈ ದದ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಶ್ರದ್ಧಾವಾನನಸೂಯಕಃ।
ತೇನೈವ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಹಯಮೇಧಫಲಂ ನರಃ ॥ 3-80-29 (18976)
`ಅಪಿ ವಾಽಪ್ಯುದಪಾತ್ರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ತೇನಾಪಿ ಪೂಜನೇನಾಶು ಪ್ರೇತ್ಯಾನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ' ॥ 3-80-30 (18977)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾ ವಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ನ ವೈ ಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಸ್ನಾತಾಸ್ತೀರ್ಥೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-80-31 (18978)
ಕಾರ್ತಿಕ್ಯಾಂ ತು ವಿಶೇಷೇಣ ಯೋಽಭಿಗಚ್ಛತಿ ಪುಷ್ಕರಂ।
`ಫಲಂ ತತ್ರಾಕ್ಷಯಂ ತೇನ ಲಭತೇ ಭರತರ್ಷಭ' ॥ 3-80-32 (18979)
ಸಾಯಂಪ್ರಾತಃ ಸ್ಮರೇದ್ಯಸ್ತು ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಉಪಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಭವೇತ್ತೇನ ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ಭಾರತ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಚ್ಚ ನರೋ ಲೋಕಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನೇಽಕ್ಷಯಾನ್ ॥ 3-80-33 (18980)
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿಯತ್ಪಾಪಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ವಾ ಪುರುಷಸ್ ವಾ।
ಪುಷ್ಕರೇ ಸ್ನಾತಮಾತ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವಮೇವ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 3-80-34 (18981)
ಯಥಾ ಸುರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಾದಿಸ್ತು ಮಧುಸೂದನಃ।
ತಥೈವ ಪುಷ್ಕರಂ ರಾಜಂಸ್ತೀರ್ಥಾನಾಮಾದಿರುಚ್ಯತೇ ॥ 3-80-35 (18982)
ಉಷ್ಯ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ಪುಷ್ಕರೇ ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಕ್ರತೂನ್ಸರ್ವಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-80-36 (18983)
ಯಸ್ತು ವರ್ಷಶತಂ ಪೂರ್ಣಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಮುಪಾಸತೇ।
ಕಾರ್ತಿಕೀಂ ವಾ ವಸೇದೇಕಾಂ ಪುಷ್ಕರೇ ಸಮಮೇವ ತತ್ ॥ 3-80-37 (18984)
[ತ್ರೀಣಿ ಶೃಂಗಾಣಿ ಶುಭ್ರಾಣಿ ತ್ರೀಣಿ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ।
ಪುಷ್ಕರಾಣ್ಯಾದಿಸಿದ್ಧಾನಿ ನ ವಿದ್ಮಸ್ತತ್ರ ಕಾರಣಂ ॥] 3-80-38 (18985)
ದುಷ್ಕರಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಗಂತುಂ ದುಷ್ಕರಂ ಪುಷ್ಕರೇ ತಪಃ।
ದುಷ್ಕರಂ ಪುಷ್ಕರೇ ದಾನಂ ವಸ್ತುಂ ಚೈವ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 3-80-39 (18986)
ಉಷ್ಯ ದ್ವಾದಶರಾತ್ರಂ ತು ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಜಂಬೂಮಾರ್ಗಂ ಸಮಾವಿಶೇತ್ ॥ 3-80-40 (18987)
ಜಂಬೂಮಾರ್ಗಂ ಸಮಾಕ್ಶ್ಯಿ ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃಸೇವಿತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-80-41 (18988)
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಃ ಪಂಚ ಕಷಷ್ಠಕಾಲಕ್ಷಮೀ ನರಃ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-80-42 (18989)
`ತತ್ರಗತ್ವಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ದೃಢವ್ರತಃ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಸ್ಯ ನಶ್ಯತಿ' ॥ 3-80-43 (18990)
ಜಂಬೂಮಾರ್ಗಾದುಪಾವೃಕತ್ಯಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ಥಂಡಿಲಕಾಶ್ರಮಂ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-80-44 (18991)
ಆಗಸ್ತ್ಯಂ ಸರ ಆಸಾದ್ಯ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ರಾಜನ್ನಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-45 (18992)
ಶಾಕವೃತ್ತಿಃ ಫಲೈರ್ವಾಽಪಿ ಕೌಮಾರಂ ವಿಂದತೇ ಪದಂ।
ಕಣ್ವಾಶ್ರಮಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇಚ್ಧ್ರೀಜುಷ್ಟಂ ಲೋಕಪೂಜಿತಂ ॥ 3-80-46 (18993)
ಧರ್ಮಾರಣ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ಪುಣ್ಯಮಾದ್ಯಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯತ್ರ ಪ್ರವಿಷ್ಟಮಾತ್ರೋ ವೈ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-80-47 (18994)
ಅರ್ಚಯುತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಸರ್ವಕಾಮಸಮೃದ್ಧಃ ಸ್ಯಾದ್ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-48 (18995)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ಯಯಾತಿಪತನಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಹಯಮೇಧಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಂಲ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ರ ವೈ ॥ 3-80-49 (18996)
ಮಹಾಕಾಲಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಕೋಟಿತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಹಯಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-50 (18997)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸ್ಥಾಣೋಸ್ತೀರ್ಥಮುಮಾಪತೇಃ।
ನಾಂನಾ ಭದ್ರವಟಂ ನಾಮ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-80-51 (18998)
ತತ್ರಾಭಿಗಂಯ ಚೇಶಾನಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಮಹಾದೇವಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಗಾಣಪತ್ಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-80-52 (18999)
ಸಮೃದ್ಧಮಸಪತ್ನಂ ಚ ಶ್ರಿಯಾ ಯುಕ್ತಂ ನರೋತ್ತಮಃ।
`ರಾಜ್ಞಾಂ ಚೈವಾಧಿಪತ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಸಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥' 3-80-53 (19000)
ನರ್ಮದಾಂ ಸ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನದೀಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಾಂ।
ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತೃಂದೇವಾನಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-54 (19001)
ದಕ್ಷಿಮಂ ಸಿಂಧುಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮಾನಂ ಚಾಧಿರೋಹತಿ ॥ 3-80-55 (19002)
ಚರ್ಮಣ್ವತೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ರಂತಿದೇವಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಮಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-56 (19003)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಹಿಮವತ್ಸುತಮರ್ಬುದಂ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯತ್ರವೈ ಛಿದ್ರಂ ಪೂರ್ವಮಾಸೀದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-80-57 (19004)
ತತ್ರಾಶ್ರಮೋ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-58 (19005)
ಪಿಂಗತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕಪಿಲಾನಾಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಶತಸ್ ಫಲಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-80-59 (19006)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಭಾಸಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
`ತೀರ್ಥಂ ದೇವಗಣೈಃ ಪೂಜ್ಯಮೃಷಿಭಿಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಂ' ॥ 3-80-60 (19007)
ದೇವತಾನಾಂ ಮುಖಂ ವೀರ ಜ್ವಲನೋಽನಿಲಸಾರಥಿಃ।
ದೇವತಾನಾಂ ಮುಖಂ ವೀರ ಜ್ವಲನೋಽನಿಲಸಾರಥಿಃ ॥ 3-80-61 (19008)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-80-62 (19009)
ತತೋ ಗತ್ವಾ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಃ ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಸಂಗಮೇ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ತಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ಪ್ರಭಯಾ ದೀಪ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿವದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-80-63 (19010)
ವರದಾನಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ವಿಷ್ಣೋರ್ದುರ್ವಾಸಸಾ ಯತ್ರ ವರೋ ದತ್ತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರಭಾಸತೇ ಯಥಾ ಸೋಮಃ ಸೋಶ್ವಮೇಧಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-80-64 (19011)
ವರದಾನಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ವಿಷ್ಣೋರ್ದುರ್ವಾಸಸಾ ಯತ್ರ ವರೋ ದತ್ತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ವರದಾನೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಂಲ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-65 (19012)
ತತೋ ದ್ವಾರವತೀಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಪಿಂಡಾರಕೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಲಭೇದ್ಬಹುಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-80-66 (19013)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ಮಹಾಭಾಗ ಪದ್ಮಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಾಃ।
ಅದ್ಯಾಪಿ ಮುದ್ರಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ತದದ್ಭುತಮರಿಂದಮ ॥ 3-80-67 (19014)
ತ್ರಿಶೂಲಾಂಕಾನಿ ಪದ್ಮಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕುರುನಂದನ।
ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ಸಾಂನಿಧ್ಯಂ ತತ್ರ ವೈ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-80-68 (19015)
ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಸಿಂಧೋಶ್ಚ ಸಂಗಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ।
ತೀರ್ಥೇ ಸಲಿಲರಾಜಸ್ಯ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ ॥ 3-80-69 (19016)
ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನೃಷೀಂಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಾರುಣಂ ಲೋಕಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ ॥ 3-80-70 (19017)
ಶಂಕುಕರ್ಣೇಶ್ವರಂ ದೇವಮರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಶ್ವಮೇಧಾದ್ದಶಗುಣಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-80-71 (19018)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಗಚ್ಛೇತ ಭರತರ್ಷಭ।
ತೀರ್ಥಂ ಕುರುವರಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-80-72 (19019)
ಶಮೀತಿ ನಾಂನಾ ವಿಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಂ।
ತತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಉಪಾಸಂತೇ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-80-73 (19020)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ರುದ್ರಂ ದೇವಗಣೈರ್ವೃತಂ।
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿಯತ್ಪಾಪಂ ತತ್ಸ್ನಾತಸ್ಯ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 3-80-74 (19021)
ಶಮೀ ಚಾತ್ರನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವದೇವೈರಭಿಷ್ಟುತಾ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಹಯಮೇಧಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-80-75 (19022)
ಗತ್ವಾ ಯತ್ರಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿಷ್ಣುನಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ।
ಪುರಾ ಶೌಚಂ ಕೃತಂರಾಜನ್ಹತ್ವಾ ದೈವತಕಂಟಕಾನ್ ॥ 3-80-76 (19023)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ವಸೋರ್ಧಾರಾಮಭಿಷ್ಟುತಾಂ।
ಗಮನಾದೇವತಸ್ಯಾಂ ಹಿ ಹಯಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-77 (19024)
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಕುರುವರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಯತಾತ್ಮಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತರ್ಪ್ಯ ದೇವಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ವಿಷ್ಣುಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-80-78 (19025)
ತೀರ್ಥೇ ಚಾತ್ರ ಸರ ಪುಣ್ಯಂ ವಸೂನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚ ಪೀತ್ವಾ ಚ ವಸೂನಾಂ ಸಂಮತೋಭವೇತ್ ॥ 3-80-79 (19026)
ಸಿಂಧೂತ್ತಮಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಂ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಲಭೇದ್ಬಹುಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-80-80 (19027)
ಬ್ರಹ್ಮತೀರ್ಥಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಶುಚಿಃ ಶೀಲಸಮನ್ವಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗತಿಂ ಚ ಪರಮಾಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-80-81 (19028)
ಕುಮಾರಿಕಾಣಾಂ ಶಕ್ರಸ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-80-82 (19029)
ರೇಣುಕಾಯಾಶ್ಚ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭವೇದ್ವಿಪ್ರೋ ನಿರ್ಮಲಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ಯಥಾ ॥ 3-80-83 (19030)
ಅಥ ಪಂಚನದಂ ಗತ್ವಾ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಪಂಚಯಜ್ಞಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಕ್ರಮಶೋ ಯೇಽನುಕೀರ್ತಿತಾಃ ॥ 3-80-84 (19031)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೀಮಾಯಾಃ ಸ್ಥಾನಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನ ಯೋನ್ಯಾಂ ವೈ ಭವೇದ್ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-80-85 (19032)
ದೇವ್ಯಾಃ ಪುತ್ರೋ ಭವೇದ್ರಾಜಂಸ್ತಪ್ತಕುಂಡಲಭೂಷಣಃ।
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-80-86 (19033)
ಗಿರಿಕುಂಜಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಪಿತಾಮಹಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-87 (19034)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ವಿಮಲಂ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ಅದ್ಯಾಪಿ ಯತ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಸೌವರ್ಣರಾಜತಾಃ ॥ 3-80-88 (19035)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಾಸವಂ ಲೋಕಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-80-89 (19036)
ವಿತಸ್ತಾಂ ಚ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂತರ್ಪ್ಯ ಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ನರಃ ಫಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಾಜಪೇಯಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-80-90 (19037)
ಕಾಶ್ಮೀರಷ್ವೇವ ನಾಗಸ್ಯ ಭವನಂ ತಕ್ಷಕಸ್ಯ ಚ।
ವಿತಸ್ತಾಖ್ಯಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ ॥ 3-80-91 (19038)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ನೂನಂ ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಗಚ್ಛೇಚ್ಚ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-80-92 (19039)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಮಲದಾಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾಂ।
ಪಶ್ಚಿಮಾಯಾಂ ತು ಸಂಧ್ಯಾಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-80-93 (19040)
ಚರುಂ ಸಪ್ತಾರ್ಚಿಷೇ ರಾಜನ್ಯಥಾಶಕ್ತಿ ನಿವೇದಯೇತ್।
ಪಿತೄಣಾಮಕ್ಷಯಂ ದಾನಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-80-94 (19041)
ಋಷಯಃ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಗುಹ್ಯಕಾಃ ಕಿನ್ನರಾ ಯಕ್ಷಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ವಿದ್ಯಾಧರಾ ನರಾಃ ॥ 3-80-95 (19042)
ರಾಕ್ಷಸಾ ದಿತಿಜಾ ರುದ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ನಿಯತಃ ಪರಮಾಂ ದೀಕ್ಷಾಮಾಸ್ಥಾಯಾಬ್ದಸಹಸ್ರಿಕೀಂ ॥ 3-80-96 (19043)
ವಿಷ್ಣೋಃ ಪ್ರಸಾದನಂ ಕುರ್ವಂಶ್ಚರುಂ ಚ ಶ್ರಪಯಂಸ್ತಥಾ।
ಸಪ್ತಭಿಃ ಸಪ್ತಭಿಶ್ಚೈವ ಋಗ್ಭಿಸ್ತುಷ್ಟಾವ ಕೇಶವಂ ॥ 3-80-97 (19044)
ದದಾವಷ್ಟಗುಣೈಶ್ವರ್ಯಂ ತೇಷಾಂ ತುಷ್ಟಸ್ತು ಕೇಶವಃ।
ಯಥಾಭಿಲಷಿತಾನನ್ಯಾನ್ಕಾಮಾಂದತ್ವಾ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-80-98 (19045)
ತತ್ರೈವಾಂತರ್ದಧೇ ದೇವೋ ವಿದ್ಯುದಭ್ರೇಷು ವೈ ಯಥಾ।
ನಾಂನಾ ಸಪ್ತಚರುಂ ತೇನ ಖ್ಯಾತಂ ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ ॥ 3-80-99 (19046)
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರೇಣ ರಾಜಸೂಯಶತೇನ ಚ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರೇಣ ಶ್ರೇಯಾನ್ಸಪ್ತಾರ್ಚಿಷೇ ಚರುಃ ॥ 3-80-100 (19047)
ತತೋ ನಿವೃತ್ತೋ ರಾಜೇಂದ್ರ ರುದ್ರಂ ಪದಮಥಾವಿಶೇತ್।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾಮಹಾದೇವಮಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್। 3-80-101 (19048)
ಮಣಿಮಂತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಏಕರಾತ್ರೋಪಿತೋ ರಾಜನ್ನಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-102 (19049)
ಅಥ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವಿಕಾಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಪ್ರಸೂತಿರ್ಯತ್ರ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-80-103 (19050)
ತ್ರಿಶೂಲಪಾಣಏಃ ಸ್ಥಾನಂ ಚ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ದೇವಿಕಾಯಾಂ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-80-104 (19051)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಚರುಂ ತತ್ರ ನಿವೇದ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸರ್ವಕಾಮಸಮೃದ್ಧಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಲಭತೇ ಫಲಂ ॥ 3-80-105 (19052)
ಕಾಮಾಖ್ಯಂ ತತ್ರ ರುದ್ರಸ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ದೇವನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ ॥ 3-80-106 (19053)
ಯಜನಂ ಯಾಜನಂ ಚೈವತಥೈವ ಬ್ರಹ್ಮಬಾಲುಕಂ।
ಪುಷ್ಪಾಂಭಶ್ಚ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ನ ಶೋಚೇನ್ಮರಣಂ ಗತಃ ॥ 3-80-107 (19054)
ಅರ್ಧಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಾಂ ಪಂಚಯೋಜನಮಾಯತಾಂ।
ಏತಾಂ ಹಿ ದೇವಿಕಾಮಾಹುಃ ಪುಣ್ಯಾಂ ದೇವರ್ಷಿಸೇವಿತಾಂ ॥ 3-80-108 (19055)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದೀರ್ಘಸತ್ರಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಪಃ।
ದೀರ್ಘಸತ್ರಮುಪಾಸಂತೇ ದೀಕ್ಷಿತಾ ನಿಯತವ್ರತಾಃ ॥ 3-80-109 (19056)
ಗಮನಾದೇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೀರ್ಘಸತ್ರಮರಿಂದಮ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ ॥ 3-80-110 (19057)
ತತೋ ವಿನಶನಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಗಚ್ಛತ್ಯಂತರ್ಹಿತಾ ಯತ್ರಮೇರುಪೃಷ್ಠೇ ಸರಸ್ವತೀ ॥ 3-80-111 (19058)
ಚಮಸೇಽಥ ಶಿವೋದ್ಭೇದೇ ನಾಗೋದ್ಭೇದೇ ಚ ದೃಶ್ಯತೇ।
`ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ದ್ಯೋತತೇ ಶಶಿವತ್ವದಾ।'
ಸ್ನಾತ್ವಾ ತು ಚಮಸೋದ್ಭೇದೇ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-80-112 (19059)
ಶಿವೋದ್ಭೇದೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಂಲ ಲಭೇತ್।
ನಾಗೋದ್ಭೇದೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನಾಗಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-80-113 (19060)
ಶಶಯಾನಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ।
ಶತರೂಪಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಾಃ ಪುಷ್ಕರಾ ಯತ್ರ ಭಾರತ ॥ 3-80-114 (19061)
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಶತಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ಚ ತೇ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವೃತ್ತಾಂ ವೈ ಕಾರ್ತಿಕೀಂ ಸದಾ ॥ 3-80-115 (19062)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ದ್ಯೋತತೇ ಶಶಿವತ್ಸದಾ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಚೈವ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-80-116 (19063)
ಕುಮಾರಕೋಟೀಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಯತಃ ಕುರುನಂದನ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ ॥ 3-80-117 (19064)
ಗವಾಮಯುತಮಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ರುದ್ರಕೋಟಿಂ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-80-118 (19065)
ಪುರಾ ಯತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಮುನಿಕೋಟಿಃ ಸಮಾಗತಾ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಾ ರುದ್ರದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥ 3-80-119 (19066)
ಅಹಂಪೂರ್ವಮಹಂಪೂರ್ವಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವೃಷಭಧ್ವಜಂ।
ಏವಂ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ರಾಜನ್ನೃಷಯಃ ಕಿಲ ಭಾರತ ॥ 3-80-120 (19067)
ತತೋ ಯೋಗೀಶ್ವರೇಣಾಪಿ ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಭೂಪತೇ।
ತೇಷಾಂ ಮನ್ಯುಪ್ರಣಾಶಾರ್ಥಮೃಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-80-121 (19068)
ಸ್ರಷ್ಟಾ ಕೋಟೀಸ್ತು ರುದ್ರಾಣಾಮೃಷೀಣಾಮಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಾ।
ಮಯಾ ಪೂರ್ವತರಂ ದೃಷ್ಟ ಇತಿತೇ ಮೇನಿರೇ ಪೃಥಕ್ ॥ 3-80-122 (19069)
ತೇಷಾಂ ತುಷ್ಟೋ ಮಹಾದೇವೋ ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ರಾಜನ್ವರಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-80-123 (19070)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಧರ್ಮವೃದ್ಧಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ರುದ್ರಕೋಟ್ಯಾಂ ನರಃ ಶುಚಿಃ ॥ 3-80-124 (19071)
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂಗಮಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-80-125 (19072)
ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ಮಹಾಪುಣ್ಯಂ ಕೇಶವಂ ಸಮುಪಾಸತೇ।
ಯತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾಹಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-80-126 (19073)
ಅಭಿಗಚ್ಛಂತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಚೈತ್ರಶುಕ್ಲಚತುರ್ದಶೀಂ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಂದೇದ್ಬಹುಸುವರ್ಣಕಂ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-80-127 (19074)
ಋಷೀಣಾಂ ಯತ್ರ ಸತ್ರಾಣಿ ಸಮಾಪ್ತಾನಿ ನರಾಧಿಪ।
ತತ್ರಾವಸಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ । 3-80-128 (19075)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 80 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-80-10 ಅಪಾವೃತ್ತೋ ನಿವೃತ್ತಃ। ಸಂತುಷ್ಟೋ ನಿಯತಃ ಶುಚಿರಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-11 ಅಕಲ್ಕಕಃ ದಂಭಾದಿಹೀನಃ ॥ 3-80-20 ನೃಲೋಕೇ ದೇವದೇವಸ್ಯ ತೀರ್ಥಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-27 ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-35 ಉಪಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಸ್ನಾತಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-80-33 ಉಷ್ಯ ವಾಸಂ ಕೃತ್ವಾ ॥ 3-80-36 ಪುಣ್ಯಂ ಸ್ಥಾನಮುಮಾಪತೇರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-51 ಪಿಕತೀರ್ಥಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-59 ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-67 ದಮೀತೀತಿ ಪ್ರಮೀತೀತಿ ಕ್ರಮೇಣ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-73 ಭದ್ರತುಂಗಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅವಾಪ್ನೋತಿ ಸುಕೃತೀ ವಿರಜಾನರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-81 ಶ್ರೀಕುಂಡಂ ತುಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-93 ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಬಡಬಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-101 ಭದ್ರಪಾದಮುಪವಿಶೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-107 ಪುಷ್ಪಜಾಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-109 ದಕ್ಷಿಣಾಭಿರ್ಯತವ್ರತಾ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-112 ಚಮಸೇ ಚಮಸೋದ್ಭೇದೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-80-114 ಶತಹ್ರದಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರೇತಿ ಕ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-80-118 ಗವಾಂ ಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತೀತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 081
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.81. ಅಧ್ಯಾಯಃ 081
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪುಲಸ್ತ್ಯೇನ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ನಾನಾತೀರ್ಥಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-81-0 (19076)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-81-0x (1986)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಮಭಿಷ್ಟುತಂ।
ಪಾಪೇಭ್ಯೋವಿಪ್ರಮುಚ್ಯಂತೇ ತದ್ಗತಾಃ ಸರ್ವಜಂತವಃ ॥ 3-81-1 (19077)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ವಸಾಂಯಹಂ।
ಯ ಏವಂ ಸತತಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ಸೋಽಪಿ ಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-81-2 (19078)
ಪಾಂಸವೋಽಪಿಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ವಾಯುನಾ ಸಮುದೀರಿತಾಃ।
ಅಪಿದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಾಣಂ ನಯಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-81-3 (19079)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ದೃಷದ್ವತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಚ।
ಯೇ ವಸಂತಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ತೇ ವಸಂತಿ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ॥ 3-81-4 (19080)
ತತ್ರ ಮಾಸಂ ವಸೇದ್ಧೀರಃ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಯುಧಾಂವರ।
ಯತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಾಃ ॥ 3-81-5 (19081)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸೋ ಯಕ್ಷಾಃ ಪನ್ನಗಾಶ್ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷೇತ್ರಂ ಮಹಾಪುಣ್ಯಮಭಿಗಚ್ಛಂತಿ ಭಾರತ ॥ 3-81-6 (19082)
ಮನಸಾಽಪ್ಯಭಿಕಾಮಸ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಯುಧಾಂವರ।
ಪಾಪಾನಿ ವಿಪ್ರಣಶ್ಯಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-7 (19083)
ಗತ್ವಾ ಹಿ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಕರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕುರೂದ್ವಹ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-81-8 (19084)
ತತಶ್ಚ ಮಂತುಕಂ ರಾಜಂದ್ವಾರಪಾಲಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ಯಕ್ಷಂ ಸಮಭಿವಾದ್ಯೈವ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-9 (19085)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ವಿಷ್ಣೋ ಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಸತತಂ ನಾಮ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯತ್ರಸನ್ನಿಹಿತೋ ಹರಿಃ ॥ 3-81-10 (19086)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ತ್ರಿಲೋಕಪ್ರಭವಂ ಹರಿಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-11 (19087)
ತತಃ ಪರಿಪ್ಲವಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ ॥ 3-81-12 (19088)
ಪೃಥಿವೀತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ತತಃ ಶಾಲೂಕಿನೀ ಗತ್ವಾ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-13 (19089)
ದಶಾಶ್ವಮೇಧೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚ ತದೇವ ಫಲಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸರ್ಪದರ್ವೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಾಗಾನಾಂ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-81-14 (19090)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ನಾಗಲೋಕಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದ್ವಾರಪಾಲಮರುಂತುಕಂ ॥ 3-81-15 (19091)
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ತತಃ ಪಂಚನದಂ ಗತ್ವಾ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ ॥ 3-81-16 (19092)
ಕೋಟಿತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಹಯಮೇಧಫಂಲ ಲಭೇತ್।
ಅಶ್ವಿನೋಸ್ತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ರೂಪವಾನಮಿಜಾಯತೇ ॥ 3-81-17 (19093)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ವಾರಾಹಂ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ವಿಷ್ಣುರ್ವಾರಾಹರೂಪೇಣ ಪೂರ್ವಂ ಯತ್ರ ಸ್ಥಿತೋ ವಿಭುಃ ॥ 3-81-18 (19094)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ತತೋ ಜಯಂತ್ಯಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸೋಮತೀರ್ಥಂ ಸಮಾವಿಶೇತ್ ॥ 3-81-19 (19095)
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಫಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ರಾಜಸೂಯಸ್ಯ ಮಾನವಃ।
ಏಕಹಂಸೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-20 (19096)
ಶತಶೌಚಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಪೌಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕೃತಶೌಚೋ ಭವೇಚ್ಚ ಸಃ ॥ 3-81-21 (19097)
ತತೋ ಮುಂಜವಟಂ ನಾಮ ಸ್ಥಾಣೋಃ ಸ್ಥಾನಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಉಪೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಗಾಣಪತ್ಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-22 (19098)
ತತ್ರೈವ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಯಕ್ಷಿಣೀ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಾ।
ತಾಂ ಚಾಭಿಗಂಯರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-23 (19099)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಸ್ ತದ್ದ್ವಾರಂ ವಿಶ್ರುತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-81-24 (19100)
ಸಂಮಿತೇ ಪುಷ್ಕರಾಣಾಂ ಚ ಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚ್ಯ ಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ಕೃತಂ ತತ್ಸುಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-81-25 (19101)
ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವೇದ್ರಾಜನ್ನಶ್ವಮೇಧಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ತತೋ ರಾಮಹ್ರದಾನಾರ್ಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-81-26 (19102)
ತತ್ರರಾಮೇಣ ರಾಜೇನದ್ರತರಸಾ ದೀಪ್ತತೇಜಸಾ।
ಕ್ಷತ್ರಮುತ್ಸಾದ್ ವೀರೇಣ ಹ್ರದಾಃ ಪಂಚ ನಿವೇಶಿತಾಃ ॥ 3-81-27 (19103)
ಪೂರಯಿತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ರುಧಿರೇಣೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಪಿತರಸ್ತರ್ಪಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ತಥೈವ ಪ್ರಪಿತಾಗಹಾಃ ॥ 3-81-28 (19104)
ತತಸ್ತೇ ಪಿತರಃ ಪ್ರೀತಾ ರಾಮಮೂಚುರ್ನರಾಧಿಪ।
ರಾಮರಾಮ ಮಹಾಭಾಗ ಪ್ರೀತಾಃ ಸ್ಮ ತವ ಭಾರ್ಗವ ॥ 3-81-29 (19105)
ಅನಯಾ ಪಿತೃಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ ತೇ ವಿಭೋ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-81-30 (19106)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ರಾಮ ಪ್ರಹರತಾಂವರಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಾಕ್ಯಂ ಪಿತೄನ್ಸ ಗಗನೇ ಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 3-81-31 (19107)
ಭವಂತೋ ಯದಿ ಮೇ ಪ್ರೀತಾ ಯದ್ಯನುಗ್ರಾಹ್ಯತಾ ಮಯಿ।
ಪಿತೃಪ್ರಸಾದಾದಿಚ್ಛೇಯಂ ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಯನಂ ಪುನಃ ॥ 3-81-32 (19108)
ಯಚ್ಚ ರೋಷಾಭಿಭೂತೇನ ಕ್ಷತ್ರಮುತ್ಸಾದಿತಂ ಮಯಾ।
ತತಶ್ಚ ಪಾಪಾನ್ಮುಚ್ಯೇಯಂ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ತೇಜಸಾಽಪ್ಯಹಂ ॥ 3-81-33 (19109)
ಹ್ರದಾಶ್ಚ ತೀರ್ಥಭೂತಾ ಮೇ ಭವೇಯುರ್ಭುವಿ ವಿಶ್ರುತಾಃ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಶುಭಂ ವಾಕ್ಯಂ ರಾಮಸ್ಯ ಪಿತರಸ್ತದಾ ॥ 3-81-34 (19110)
ಪ್ರತ್ಯೂಚುಃ ಪರಮಪ್ರೀತಾ ರಾಮಂ ಹರ್ಪಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ತಪಸ್ತೇ ವರ್ಧತಾಂ ಭೂಯಃ ಪಿತೃಭಕ್ತ್ಯಾ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-81-35 (19111)
ಯಚ್ಚ ರೋಪಾಭಿಭೂತೇನ ಕ್ಷತ್ರಮುತ್ಸಾದಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ತತಶ್ಚ ಪಾಪಾನ್ಮುಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಪಾತಿತಾಸ್ತೇ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-81-36 (19112)
ಹ್ರದಾಶ್ಚ ತವ ತೀರ್ಥತ್ವಂ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಹ್ರದೇಷು ತೇಷು ಯಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪಿತೄನ್ಸಂತರ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-81-37 (19113)
ಪಿತರಸ್ತಸ್ ವೈ ಪ್ರೀತಾ ದಾಸ್ಯಂತಿ ಭುವಿ ದುರ್ಲಭಂ।
ಈಪ್ಸಿತಂ ಚ ಮನಃಕಾಮಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ ॥ 3-81-38 (19114)
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾ ವರಾನ್ರಾಜನ್ರಾಮಸ್ಯ ಪಿತರಸ್ತದಾ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಭಾರಗ್ವಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ತತ್ರೈವಾಂತರ್ಹಿತಾಸ್ತತಃ ॥ 3-81-39 (19115)
ಏವಂ ರಾಮಹ್ರದಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಹ್ರಹೇಷು ರಾಮಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಶುಚಿವ್ರತಃ ॥ 3-81-40 (19116)
ರಾಮಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಲಭೇದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ।
ವಂಶಮೂಲಕಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಕುರೂದ್ವಹ ॥ 3-81-41 (19117)
ಸ್ವವಂಶಮುದ್ಧರೇದ್ರಾಜನ್ಸ್ನಾತ್ವಾ ವೈ ವಂಶಮೂಲಕೇ।
ಕಾಯಶೋಧನಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ ॥
ಶರೀರಶುದ್ಧಿಃ ಸ್ನಾತಸ್ಯ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನ ಸಂಶಯಃ। 3-81-42 (19118)
ಶರೀರಶುದ್ಧಿಃ ಸ್ನಾತಸ್ಯ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಶುದ್ಧದೇಹಶ್ಚ ಸಂಯಾತಿ ಯುಭಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್ ॥ 3-81-43 (19119)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ।
ಲೋಕಾ ಯತ್ರೋದ್ಧೃತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ವಿಷ್ಣುನಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ ॥ 3-81-44 (19120)
ಲೋಕೋದ್ಧಾರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪೂಜಿತಂ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ತೀರ್ಥವರೇ ರಾಜಂʼಲ್ಲೋಕಾನುದ್ಧರತೇ ಸ್ವಕಾನ್ ॥ 3-81-45 (19121)
ಶ್ರೀತೀರ್ಥಂ ಚ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನಿಯತಮಾನಸಃ।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ವಿಂದತೇ ಶ್ರಿಯಮುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-81-46 (19122)
ಕಪಿಲಾತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ಪಿತೄನ್ಸ್ವಾಂದೈವತಾನ್ಯಪಿ ॥ 3-81-47 (19123)
ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ।
ಸೂರ್ಯತೀರ್ಥಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನಿಯತಮಾನಸಃ ॥ 3-81-48 (19124)
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನುಪವಾಸಪರಾಯಣಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೂರ್ಯಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-49 (19125)
ಗವಾಂ ಭಗವನಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-50 (19126)
ಶಂಖಿನೀತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಕುರೂದ್ವಹ।
ದೇವ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಲಭತೇ ರೂಪಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-81-51 (19127)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರದ್ವಾರಪಾಲಮರುಂತುಕಂ।
ತಚ್ಚ ತೀರ್ಥಂ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಯಕ್ಷೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-81-52 (19128)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ನಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾವರ್ತಂ ನರೋತ್ತಮಃ ॥ 3-81-53 (19129)
ಬ್ರಹ್ಮಾವರ್ತೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುತೀರ್ಥಕಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-81-54 (19130)
ತತ್ರಸನ್ನಿಹಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪಿತರೋ ದೈವತೈಃ ಸಹ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ ॥ 3-81-55 (19131)
ಅಶ್ವಮೇಧಮಾವಾಪ್ನೋತಿ ಪಿತೃಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ತತೋಂಬುಮತ್ಯಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸುತೀರ್ಥಕಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-81-56 (19132)
ಕೋಶೇಶ್ವರಸ್ಯ ತೀರ್ಥೇಷು ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಸರ್ವವ್ಯಾಧಿವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-81-57 (19133)
ಮಾತೃತೀರ್ಥಂ ಚ ತತ್ರೈವ ಯತ್ರಸ್ನಾತಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಪ್ರಜಾ ವಿವರ್ಧತೇ ರಾಜನ್ನ ತನ್ವೀಂ ಶ್ರಿಯಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-81-58 (19134)
ತತಃ ಶೀತವನಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ತೀರ್ಥಂ ತತ್ರಮಹಾರಾಜ ಮಹದನ್ಯತ್ರ ದುರ್ಲಭಂ ॥ 3-81-59 (19135)
ಪುನಾತಿ ಗಮನಾದೇವ ಕುಲಮೇಕಂ ನರಾಧಿಪ।
ಕೇಶಾನಭ್ಯುಕ್ಷ್ ವೈ ತಸ್ಮಿನ್ಪೂತೋ ಭವತಿ ಭಾರತ ॥ 3-81-60 (19136)
ತೀರ್ಥಂ ತತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಶ್ವಾನಲೋಮಾಪಹಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಯತ್ರ ವಿಪ್ರಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವಿದ್ವಾಂಸಸ್ತೀರ್ಥತತ್ಪರಾಃ ॥ 3-81-61 (19137)
ಗತಿಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಶ್ವಾನಲೋಮಾಪನಯನೇ ತೀರ್ಥೇ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-81-62 (19138)
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮೈರ್ನಿರ್ಹರಂತಿ ಸ್ವಲೋಮಾನಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಪೂತಾತ್ಮಾನಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರಪ್ರಯಾಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-81-63 (19139)
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಿಕಂ ಚೈವ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ಮಹೀಪತೇ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-81-64 (19140)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಾನುಷಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಯತ್ರ ಕೃಷ್ಣಮೃಗಾ ರಾಜನ್ವ್ಯಾಧೇನ ಪರಿಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-81-65 (19141)
ವಿಗಾಹ್ಯ ತಸ್ಮಿನ್ಸರಸಿ ಮಾನುಷತ್ವಮುಪಾಗತಾಃ।
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-81-66 (19142)
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ಮಾನುಷಸ್ಯ ತು ಪೂರ್ವೇಣ ಕ್ರೋಶಮಾತ್ರೇ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-81-67 (19143)
ಆಪಗಾ ನಾಮ ವಿಖ್ಯಾತಾ ನದೀಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಾ।
ಶ್ಯಾಮಾಕಭೋಜನಂ ತತ್ರಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-81-68 (19144)
ದೇವಾನ್ಪಿತೄನ್ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಫಲಂ ಮಹತ್।
ಏಕಸ್ಮಿನ್ಭೋಜಿತೇ ವಿಪ್ರೇ ಕೋಟಿರ್ಭವತಿ ಭೋಜಿತಾ ॥ 3-81-69 (19145)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ಪಿತೃನ್ವೈ ದೈವತಾನಿ ಚ।
ಉಷಿತ್ವಾ ರಜನೀಮೇಕಾಮಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-70 (19146)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಬ್ರಹ್ಮೋದುಂಬರಮಿತ್ಯೇವ ಪ್ರಕಾಶಂ ಭುವಿ ಭಾರತ ॥ 3-81-71 (19147)
ತತ್ರಸಪ್ತರ್ಷಿಕುಂಡೇಷು ಸ್ನಾತಸ್ ಯನರಪುಂಗವ।
ಕೇದಾರೇ ಚೈವರಾಜೇಂದ್ರಕಪಿಂಜಲಮಹಾಮುನೇಃ ॥ 3-81-72 (19148)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಧಿಗತ್ವಾ ಚ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-81-73 (19149)
ಕಪಿಂಜಲಸ್ಯ ಕೇದಾರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಅಂತರ್ಧಾನಮವಾಪ್ನೋತಿ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಃ ॥ 3-81-74 (19150)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶಂಕರಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೇ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಮಭಿಗಂಯ ವೃಷಧ್ವಜಂ ॥ 3-81-75 (19151)
ಲಭೇತ ಸರ್ವಕಾಮಾನ್ಹಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ತಿಸ್ರಃ ಕೋಟ್ಯಸ್ತು ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಶಂಕರೇ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-81-76 (19152)
ರುದ್ರಕೋಟ್ಯಾಂ ತಥಾ ಕೂಪೇ ಹ್ರದೇಷು ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ಶುದ್ಧಾಸ್ಪದಂ ಚ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-81-77 (19153)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ದೈವತಾನಿ ಪಿತೄನಥ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಾಜಪೇಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-81-78 (19154)
ಕಿಂದಾನೇ ಚ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಕಿಂಜಪ್ಯೇ ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ಅಪ್ರಮೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ದಾನಂ ಜಪ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-81-79 (19155)
ಕಲಶ್ಯಾಂ ವಾರ್ಯುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಸ್ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-81-80 (19156)
ಶಂಕರಸ್ಯ ತು ಪೂರ್ವೇಣ ನಾರದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತೀರ್ಥಂ ಕುರುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಜಾನಂತೇತಿ ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-81-81 (19157)
ತತ್ರತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಭಾರತ।
ನಾರದೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾನನ್ ॥ 3-81-82 (19158)
ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ದಶಂಯಾಂ ಚ ಪುಂಡರೀಕಂ ಸಮಾವಿಶೇತ್।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಪೌಂಡರೀಕಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-83 (19159)
ತತಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರ ವೈತರಣೀ ಪುಣ್ಯಾ ನದೀ ಪಾಪಪ್ರಣಾಶಿನೀ ॥ 3-81-84 (19160)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ಶೂಲಪಾಣಿಂ ವೃಷಧ್ವಜಂ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-81-85 (19161)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಫಲಕೀವನಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರ ದೇವಾಃ ಸದಾ ರಾಜನ್ಫಲಕೀವನಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 3-81-86 (19162)
ತಪಶ್ಚರಂತಿ ವಿಪುಲಂ ಬಹುವರ್ಷಸಹಸ್ರಕಂ।
ದೃಷದ್ವತ್ಯಾಂ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 3-81-87 (19163)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಭಾರತ।
ತೀರ್ತೇ ಚ ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-81-88 (19164)
ಗೋಸಹಸ್ರಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ।
ಪಾಣಿಸ್ವಾತೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ತ್ವಾ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 3-81-89 (19165)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಭಾರತ।
ರಾಜಸೂಯಮಾವಾಪ್ನೋತಿ ಋಷಿಲೋಕಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-81-90 (19166)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಿಶ್ರಕಂ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರ ತೀರ್ಥಾನಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಿಶ್ರಿತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-81-91 (19167)
ವ್ಯಾಸೇನ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ದ್ವಿಜಾರ್ಥಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ಸ ಸ್ನಾತಿ ಮಿಶ್ರಕೇ ಸ್ನಾತಿ ಯೋ ನರಃ ॥ 3-81-92 (19168)
ತತೋ ವ್ಯಾಸವನಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಮನೋಜವೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-93 (19169)
ಗತ್ವಾ ಮಧುವಟೀಂ ಚೈವ ದೇವ್ಯಾಃ ಸ್ಥಾನಂ ನರಃ ಶುಚಿಃ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾಽರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ಪಿತೄಂದೇವಾಂಶ್ಚ ಪೂರುಷಃ ॥ 3-81-94 (19170)
ಸ ದೇವ್ಯಾ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಕೌಶಿಕ್ಯಾಃ ಸಂಗಮೇ ಯಸ್ತು ದೃಷದ್ವತ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-81-95 (19171)
ಸ್ನಾತಿ ವೈ ನಿಯತಾಹಾರ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ತತೋ ವ್ಯಾಸಸ್ಥಲೀ ನಾಮ ಯತ್ರವ್ಯಾಸೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 3-81-96 (19172)
ಪುತ್ರಶೋಕಾಭಿತಪ್ತೇನ ದೇಹತ್ಯಾಗೇ ಕೃತಾ ಮತಿಃ।
ತತೋ ದೇವೈಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುನರುತ್ಥಾಪಿತಸ್ತದಾ ॥ 3-81-97 (19173)
ಅಭಿಗತ್ವಾ ಸ್ಥಲೀಂ ತಸ್ಯ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಕಿಂದತ್ತಂ ಕೂಪಮಾಸಾದ್ಯ ತಿಲಪ್ರಸ್ಥಂ ಪ್ರದಾಯ ಚ ॥ 3-81-98 (19174)
ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮೃಣೈರ್ಮುಕ್ತಃ ಕುರೂದ್ವಹ।
ವೇದೀತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-99 (19175)
ಅಹಸ್ಛ ಸುದಿನಂ ಚೈವ ದ್ವೇ ತೀರ್ಥೇ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೇ।
ತಯೋಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸೂರ್ಯಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-100 (19176)
ಮೃಗಧೂಮಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಗಂಗಾಯಾಂ ನೃಪಸತ್ತಮ ॥ 3-81-101 (19177)
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಮಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ದೇವ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-102 (19178)
ತತೋ ವಾಮನಕಂ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರವಿಷ್ಣುಪದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಚ ವಾಮನಂ ॥ 3-81-103 (19179)
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ಕುಲಪುನೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪುನಾತಿ ಸ್ವಕುಲಂ ತತಃ ॥ 3-81-104 (19180)
ಪವನಸ್ಯ ಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಮರುತಾಂ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನಖ್ಯಾಘ್ರ ವಿಷ್ಣುಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-81-105 (19181)
ಅಮರಾಣಾಂ ಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯಾಮರಾಧಿಪಂ।
ಅಮರಾಣಾಂ ಪ್ರಭಾವೇನ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-81-106 (19182)
ಶಾಲಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ತೀರ್ಥೇ ಚ ಶಾಲಿಶೂರ್ಪೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವರಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-107 (19183)
ಶ್ರೀಕುಂಜಂ ಚ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-108 (19184)
ತತೋ ನೈಮಿಪಕುಂಜಂ ಚ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಋಷಯಃ ಕಿಲ ರಾಜೇಂದ್ರ ನೈಮಿಷೇಯಾಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ ॥ 3-81-109 (19185)
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗತಾಃ ಪುರಾ।
`ತತ್ರ ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।'
ತತಃ ಕುಂಜಃ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಃ ಕೃತೋ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-81-110 (19186)
ಋಪೀಣಾಮವಕಾಶಃ ಸ್ಯಾದ್ಯಥಾ ತುಷ್ಟಿಕರೋ ಮಹಾನ್।
ಕನ್ಯಾತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-111 (19187)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕನ್ಯಾತೀರ್ಥಮನುತ್ತಮಂ।
ಕನ್ಯಾತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-112 (19188)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರವರ್ಣಾವರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಲಭತೇ ನರಃ ॥ 3-81-113 (19189)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸೋಮತೀರ್ಥಮನತ್ತಮಂ ॥ 3-81-114 (19190)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಸೋಮಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸಪ್ತಸಾರಸ್ವತಂ ತೀರ್ಥಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇನ್ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-115 (19191)
ಯತ್ರ ಮಂಕಣಕಃ ಸಿದ್ಧೋ ಮಹರ್ಷಿರ್ಲೋಕವಿಶ್ರುತಃ।
ಪುರಾ ಮಂಕಣಕೋ ರಾಜನ್ಕುಶಾಗ್ರೇಣೇತಿ ನಃಶ್ರುತಂ ॥ 3-81-116 (19192)
ಕ್ಷತಃ ಕಿಲ ಕರೇ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯ ಶಾಕರಸೋಽಸ್ರವತ್।
ಸ ವೈ ಶಾಕರಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹರ್ಷಾವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರನೃತ್ತವಾನ್ ॥ 3-81-117 (19193)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರನೃತ್ತೇ ತು ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚ ಯತ್।
ಪ್ರನೃತ್ತಮುಭಯಂ ವೀರ ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಮೋಹಿತಂ ॥ 3-81-118 (19194)
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿಃ ಸುರೈ ರಾಜನೃಷಿಭಿಶ್ಚ ತಪೋಧನೈಃ।
ಕ್ಷಿಪ್ತೋ ವೈ ಮಹಾದೇವ ಋಷೇರರ್ಥೇ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-119 (19195)
ನಾಯಂ ನೃತ್ಯೇದ್ಯಥಾ ದೇವ ತಥಾ ನ್ವಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ತಂ ಪ್ರನೃತ್ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಹರ್ಷಾವಿಷ್ಟೇನ ಚೇತಸಾ।
ಸುರಾಣಾಂ ಹಿತಕಾಮಾರ್ಥಮೃಷಿಂ ದೇವೋಽಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-81-120 (19196)
ಭೋಭೋ ಮಹರ್ಷೇ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕಿಮರ್ಥಂ ನೃತ್ಯತೇ ಭವಾನ್।
ಹರ್ಷಸ್ಥಾನಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ವಾ ತವಾದ್ಯ ಮುನಿಪುಂಗವ ॥ 3-81-121 (19197)
ಋಷಿರುವಾಚ। 3-81-122x (1987)
ತಪಸ್ವಿನೋ ಧರ್ಮಪಥೇ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಕಿಂ ನ ಪಶ್ಯಸಿ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕರಾಚ್ಛಾಕರಸಂ ಸ್ರುತಂ ॥ 3-81-122 (19198)
ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಹಂ ಪ್ರನೃತ್ತೋಽಹಂ ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽನ್ವಿತಃ।
ತಂ ಪ್ರಹಸ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ದೇವ ಋಷಿಂ ರಾಗೇಣ ಮೋಹಿತಂ ॥ 3-81-123 (19199)
ಅಹಂ ತು ವಿಸ್ಮಯಂ ವಿಪ್ರ ನ ಗಚ್ಛಾಮೀತಿ ಪಶ್ಯ ಮಾಂ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹಾದೇವೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 3-81-124 (19200)
ಅಂಗುಲ್ಯಗ್ರೇಣ ರಾಜೇಂದ್ರಸ್ವಾಂಗುಷ್ಠಸ್ತಾಡಿತೋಽನಘ।
ತತೋ ಭಸ್ಮ ಕ್ಷತಾದ್ರಾಜನ್ನಿರ್ಗತಂ ಹಿಮಸನ್ನಿಭಂ ॥ 3-81-125 (19201)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ರೀಡಿತೋ ರಾಜನ್ಸ ಮುನಿಃ ಪಾದಯೋರ್ಗತಃ।
ನಾನ್ಯದ್ದೇವಾತ್ಪರಂ ಮೇನೇ ರುದ್ರಾತ್ಪರತರಂ ಮಹತ್ ॥ 3-81-126 (19202)
ಸುರಾಸುರಸ್ಯ ಜಗತೋ ಗತಿಸ್ತ್ವಮಸಿ ಶೂಲಧೃತ್।
ತ್ವಯಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ಸೃಷ್ಟಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ ॥ 3-81-127 (19203)
ತ್ವಮೇವ ಸರ್ವಾನ್ಗ್ರಸಸಿ ಪುನರೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ದೇವೈರಪಿ ನ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಪರಿಜ್ಞಾತುಂ ಕುತೋ ಮಯಾ ॥ 3-81-128 (19204)
ತ್ವಯಿ ಸರ್ವೇ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಸುರಾ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋಽನಘ।
ಸರ್ವಸ್ತ್ವಮಸಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಕರ್ತಾಕಾರಯಿತಾ ಚ ಹ ॥ 3-81-129 (19205)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ನಿವಸಂತ್ಯಕುತೋಭಯಾಃ।
ಏವಂ ಸ್ತುತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಮೃಷಿರ್ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-81-130 (19206)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾದೇವ ತಪೋ ಮೇ ನ ಕ್ಷರೇತ ವೈ।
ತತೋ ದೇವಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-81-131 (19207)
ತಪಸ್ತೇ ವರ್ಧತಾಂ ವಿಪ್ರ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಆಶ್ರಮೇ ಚೇಹ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತ್ವಯಾ ಸಹ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-81-132 (19208)
ಸಪ್ತಸಾರಸ್ವತೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿಷ್ಯಂತಿ ಯೇ ತು ಮಾಂ।
ನ ತೇಷಾಂ ದುರ್ಲಭಂ ಕಿಂಚಿದಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ ॥ 3-81-133 (19209)
ಸಾರಸ್ವತಂ ಚ ತೇ ಲೋಕಂ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-81-134 (19210)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-81-135x (1988)
ತತಸ್ತ್ವೌಶನಸಂ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಯತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-81-135 (19211)
ಕಾರ್ತಿಕೇಯಶ್ಚ ಭಗವಾಂಸ್ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಕಿಲ ಭಾರತ।
ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮಕರೋನ್ನಿತ್ಯಂ ಭಾರ್ಗವಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ ॥ 3-81-136 (19212)
ಕಪಾಲಮೋಚನಂ ತೀರ್ಥಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-81-137 (19213)
ಅಗ್ನಿತೀರ್ಥಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರರ್ಷಭ।
ಅಗ್ನಿಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸುಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-81-138 (19214)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-139 (19215)
ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-81-140 (19216)
ಪುನಾತ್ಯಾಸಪ್ತಮಂ ಚೈವ ಕುಲಂ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರಸಂಶಯಃ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-81-141 (19217)
ಪೃಥೂದಕಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ಯ ವೈ ನೃಪ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ ॥ 3-81-142 (19218)
ಅಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನತೋ ವಾಽಪಿಸ್ತ್ರಿಯಾ ವಾ ಪುರುಷೇಣ ವಾ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿದಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಮಾನುಷಬುದ್ಧಿನಾ ॥ 3-81-143 (19219)
ತತ್ಸರ್ವಂ ನಶ್ಯತೇ ತತ್ರ ಸ್ನಾತಮಾತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಅಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಚಾಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-144 (19220)
ಪುಣ್ಯಮಾಹುಃ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ಸರಸ್ವತೀ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಶ್ಚ ತೀರ್ಥಾನಿ ತೀರ್ಥೇಭ್ಯಶ್ ಪೃಥೂದಕಂ ॥ 3-81-145 (19221)
ಉತ್ತಮೇ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾನಾಂ ಯಸ್ತ್ಯಜೇದಾತ್ಮನಸ್ತನುಂ।
ಪೃಥೂದಕೇ ಜಪ್ಯಪರೋ ನೈವ ಶ್ವೋ ಮರಣಂ ತಪೇತ್ ॥ 3-81-146 (19222)
ಗೀತಂ ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ವ್ಯಾಸೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವೇದೇ ಚ ನಿಯತಂ ರಾಜನ್ನಭಿಗಚ್ಛೇತ್ಪೃಥೂದಕಂ ॥ 3-81-147 (19223)
ಪೃಥೂದಕಾತ್ತೀರ್ಥತಮಂ ನಾನ್ಯತ್ತೀರ್ಥಂ ಕುರೂದ್ವಹ।
ತನ್ಮೇಧ್ಯಂ ತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಪಾವನಂ ಚ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-81-148 (19224)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ದಿವಂ ಯಾಂತಿ ಯೇಽಪಿ ಪಾಪಕೃತೋ ನರಾಃ।
ಪೃಥೂದಕೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಏವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-81-149 (19225)
ಮಧುಸ್ರವಂ ಚ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-150 (19226)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥಂ ದೇವ್ಯಾ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾರುಣಾಯಾಶ್ಚ ಸಂಗಮೇ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೇ ॥ 3-81-151 (19227)
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-81-152 (19228)
ಆಸಪ್ತಮಂ ಕುಲಂ ಚೈವ ಪುನಾತಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅವತೀರ್ಣಂ ಚ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ ॥ 3-81-153 (19229)
ವಿಪ್ರಾಣಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ಶಾರ್ಂಗಿಣಾ ನಿರ್ಮಿನಂ ಪುರಾ।
ವ್ರತೋಪನಯನಾಭ್ಯಾಂ ಚಾಪ್ಯುಪವಾಸೇನ ವಾಽಪ್ಯುತ ॥ 3-81-154 (19230)
ಕ್ರಿಯಾಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಕ್ರಿಯಾಮಂತ್ರವಿಹೀನೋಽಪಿ ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರರ್ಷಭ।
ಚೀರ್ಣವ್ರತೋ ಭವೇದ್ವಿದ್ವಾಂದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನೈಃ ॥ 3-81-155 (19231)
ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚಾಪಿ ಚತ್ವಾರಃ ಸಮಾನೀತಾಶ್ ದರ್ಭಿಣಾ।
ತೇಷು ಸ್ನಾತೋ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-156 (19232)
ಫಲಾನಿ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವಿಂದತೇ ಚ ಸಃ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ಥಂ ಶತಸಹಸ್ರಕಂ ॥ 3-81-157 (19233)
ಸಾಹಸ್ರಕಂ ಚ ತತ್ರೈವ ದ್ವೇ ತೀರ್ಥೇ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೇ।
ಉಭಯೋರ್ಹಿ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸರಸ್ರಫಂಲ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-158 (19234)
ದಾನಂ ವಾಽಪ್ಯುಪವಾಸೋ ವಾ ಸಹಸ್ರಗುಣಿತಂ ಭವೇತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ರೇಣುಕಾತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-81-159 (19235)
ತೀರ್ತಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-160 (19236)
ವಿಮೋಚನಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಜಿತಮನ್ಯುರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಕೃತೈರ್ದೋಷೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸ ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-81-161 (19237)
ತತಃ ಪಂಚವಟೀಂ ಗತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪುಣ್ಯೇನ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಃ ಸತಾಂ ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-81-162 (19238)
ಯತ್ರಯೋಗೇಶ್ವರಃ ಸ್ಥಾಣುಃ ಸ್ವಯಮೇವ ವೃಷಧ್ವಜಃ।
ತಮರ್ಚಯಿತ್ವಾ ದೇವೇಶಂ ಗಮನಾದೇವ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ॥ 3-81-163 (19239)
ತೈಜಸಂ ವಾರುಣಂ ತೀರ್ಥಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಯತ್ರ ರಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿರ್ದೈರ್ವೈರ್ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ತಪೋಧನೈಃ ॥ 3-81-164 (19240)
ಸೈನಾಪತ್ಯೇನ ದೇವಾನಾಮಭಿಷಿಕ್ತೋ ಗುಹಸ್ತದಾ।
ತೈಜಸಸ್ಯ ತು ಪೂರ್ವೇಣ ಕುರುತೀರ್ಥಂ ಕುರೂದ್ವಹ ॥ 3-81-165 (19241)
ಕುರುತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-81-166 (19242)
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-167 (19243)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇದನರಕಂ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-168 (19244)
ತತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ನಿತ್ಯಂ ದೇವೈಃ ಸಹ ಮಹೀಪತೇ।
ಅನ್ವಾಸ್ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ನಾರಾಯಣಪುರೋಗಮೈಃ ॥ 3-81-169 (19245)
ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ತತ್ರರಾಜೇಂದ್ರ ರುದ್ರಪತ್ನ್ಯಾಃ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಅಭಿಗಂಯ ಚ ತಾಂ ದೇವೀಂ ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-81-170 (19246)
ತತ್ರೈವ ಚ ಮಹಾರಾಜ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಮುಮಾಪತಿಂ।
ಅಭಿಗಂಯ ಮಹಾದೇವಂ ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ವಿಷೈಃ ॥ 3-81-171 (19247)
ನಾರಾಯಣಂ ಚಾಭಿಗಂಯ ಪದ್ಮನಾಭಮರಿಂದಮ।
ರಾಜಮಾನೋ ಮಹಾರಾಜ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-81-172 (19248)
ತೀರ್ಥೇಷು ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ಸ್ನಾತಃ ಸ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸರ್ವದುಃಖೈಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತೋ ದ್ಯೋತತೇ ಶಶಿವನ್ನರಃ ॥ 3-81-173 (19249)
ತತಃ ಸ್ವಸ್ತಿಪುರಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-81-174 (19250)
ಪಾವನಂ ತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ತರ್ಪಯೇತ್ಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಸ್ಯ ಯತ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ ॥ 3-81-175 (19251)
ಗಂಗಾಹ್ರದಶ್ಚ ತತ್ರೈವ ಕೂಪಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಿಸ್ರಃ ಕೋಟ್ಯಸ್ತು ತೀರ್ಥಾನಾಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕೂಪೇ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-81-176 (19252)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ಆಪಗಾಯಾಂ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-81-177 (19253)
ಗಾಣಪತ್ಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್।
ತತಃ ಸ್ಥಾಣುವಟಂ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-81-178 (19254)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸ್ಥಿತೋ ರಾತ್ರಿಂ ರುದ್ರಲೋಕಮವಾಪ್ನಯಾತ್।
ಬದರೀಕಾನನಂ ಗಚ್ಛೇದ್ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಗತಃ ॥ 3-81-179 (19255)
ಬದರೀಂ ಭಕ್ಷಯೇತ್ತತ್ರ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಸಂಯಗ್ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ಬದರೀಂ ಭಕ್ಷಯೇತ್ತು ಯಃ ॥ 3-81-180 (19256)
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತಸ್ತೇನ ಭವೇತ್ತುಲ್ಯೋ ನರಾಧಿಪ।
ಇಂದ್ರಮಾರ್ಗಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-181 (19257)
ಅಹೋರಾತ್ರೋಪವಾಸೇನ ಶಕ್ರಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ಏಕರಾತ್ರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಏಕರಾತ್ರೋಷಿತೋ ನರಃ ॥ 3-81-182 (19258)
ನಿಯತಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-81-183 (19259)
ಆದಿತ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಮೋ ಯತ್ರ ತೇಜೋರಾಶೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಸುಂ ॥ 3-81-184 (19260)
ಆದಿತ್ಯಲೋಕಂ ವ್ರಜತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್।
ಸೋಮತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-185 (19261)
ಸೋಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ನರೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರಸಂಶಯಃ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದಧೀಚಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-81-186 (19262)
ತೀರ್ಥಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ ರಾಜನ್ಪಾವನಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಯತ್ರ ಸಾರಸ್ವತೋ ಯಾತಃ ಸೋಂಗಿರಾಸ್ತಪಸೋ ನಿಧಿಃ ॥ 3-81-187 (19263)
ತಸ್ಮಿಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಸಾರಸ್ವತೀಂ ಗತಿಂ ಚೈವ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-81-188 (19264)
ತತಃ ಕನ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಯತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವಾನ್।
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ರಾಜನ್ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ ॥ 3-81-189 (19265)
ಲಭೇತ್ಕನ್ಯಾಶತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ಥಂ ಸನ್ನಿಹತೀಮಪಿ ॥ 3-81-190 (19266)
ತತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಪುಣ್ಯೇನ ಮಹಾತಾಽನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-81-191 (19267)
ಸನ್ನಿಹತ್ಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ರಾಹುಗ್ರಸ್ತೇ ದಿವಾಕರೇ।
ಅಶ್ವಮೇಧಶತಂ ತೇನ ತತ್ರೇಷ್ಟಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-81-192 (19268)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಾಣಿ ಚ।
ನದ್ಯೋ ಹ್ರದಾಸ್ತಡಾಗಾಶ್ಚ ಸರ್ವಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ ॥ 3-81-193 (19269)
ಉದಪಾನಾನಿ ವಾಪ್ಯಶ್ಚ ತೀರ್ಥಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ನಿಃಸಂಶಯಮಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಸಮೇಷ್ಯಂತಿ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-81-194 (19270)
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸನ್ನಿಹತ್ಯಾಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ತೀರ್ಥಸನ್ನಿಹನಾದೇವ ಸನ್ನಿಹತ್ಯೇತಿ ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-81-195 (19271)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚ ಪೀತ್ವಾ ಚ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತು ತತ್ರೈವ ರಾಹುಗ್ರಸ್ತೇ ರದಿವಾಕರೇ ॥ 3-81-196 (19272)
ಯಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕುರುತೇ ಮರ್ತ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಫಂಲ ಶೃಣು।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಸಂಯಗಿಷ್ಟಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ ॥ 3-81-197 (19273)
ಸ್ನಾತ ಏವ ಸಮಾಪ್ನೋತಿ ಕೃತ್ವಾ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಚ ಮಾನವಃ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ದುಷ್ಕೃತಂಕರ್ಮ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ವಾ ಪುರುಷೇಣ ವಾ ॥ 3-81-198 (19274)
ಸ್ನಾತಮಾತ್ರಸ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ನಶ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಪದ್ಮವರ್ಣೇನ ಯಾನೇ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-81-199 (19275)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತತೋ ಯಕ್ಷಂ ದ್ವಾರಪಾಲಂ ಮಚಕ್ರುಕಂ।
ಕೋಟಿತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಲಭೇದ್ಬಹುಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-81-200 (19276)
ಗಂಗಾಹ್ರದಶ್ಚ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತತ್ರಸ್ನಾಯೀತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-81-201 (19277)
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ನೈಮಿಷಂ ತೀರ್ಥಮಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ಪುಷ್ಕರಂ ॥ 3-81-202 (19278)
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಪಾಂಸವೋಪಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಾದ್ವಾಯುನಾ ಸಮುದೀರಿತಾಃ ॥ 3-81-203 (19279)
ಅಪಿ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಾಣಂ ನಯಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ದಕ್ಷಿಣೇನ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ಉತ್ತರೇಣ ದೃಷದ್ವತೀಂ ॥ 3-81-204 (19280)
ಯೇ ವಸಂತಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ತೇವಸಂತಿ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ।
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ವಸಾಂಯಹಂ।
ಅಪ್ಯೇಕಾಂ ವಾಚಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-81-205 (19281)
ಬ್ರಹ್ಮವೇದೀ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪುಣ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸೇವಿತಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ವಸಂತಿ ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ನ ತೇ ಶೋಚ್ಯಾಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-81-206 (19282)
ತರಂತುಕಾರಂತುಕಯೋರ್ಯದಂತರಂ
ರಾಮಹ್ರದಾನಾಂ ಚ ಮಚಕ್ರುಕಸ್ಯ ಚ।
ಏತತ್ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಸಮಂತಪಂಚಕಂ
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯೋತ್ತರವೇದಿರುಚ್ಯತೇ ॥ 3-81-207 (19283)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 81 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-81-7 ಕುತ್ಸಿತಂ ರೌತೀತಿ ಕುರು ತಸ್ಯ ಕ್ಷೇಪಣಾತ್ರಾಯತ ಇತಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ ಪಾಪನಿವರ್ತಕಂ ॥ 3-81-9 ತತಶ್ಚ ಮಂತುಕಂ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತತೋ ಮಚಕ್ರುಕಂ ನಾಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-81-63 ಪ್ರಾಣಾಯಾಮೈರ್ಹರಂತೀಹ ಶ್ವಾನಲೋಮಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-81-125 ಹಿಮಸನ್ನಿಭ ಅತಿಶ್ವೇತಮಿಕ್ಷುವಿಕಾರಂ ಖಂಡಶರ್ಕರಾಖ್ಯಂ ॥ 3-81-192 ಸನ್ನಿಹತ್ಯಾಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 082
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.82. ಅಧ್ಯಾಯಃ 082
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪುಲಸ್ತ್ಯೇನ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ನಾನಾತೀರ್ಥಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-82-0 (19284)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-82-0x (1989)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇನ್ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮತೀರ್ಥಮನುತ್ತಮಂ।
[ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಪ್ತವಾನುತ್ತಮಂ ತಪಃ ॥
ತೇನ ತೀರ್ಥಂ ಕೃತಂಪುಣ್ಯಂ ಸ್ವೇನ ನಾಂನಾ ಚ ವಿಶ್ರುತಂ ॥] 3-82-1 (19285)
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜಂಧರ್ಮಶೀಲ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಆಸಪ್ತಮಂ ಕುಲಂ ಚೈವ ಪುನೀತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-2 (19286)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಜ್ಞಾನಪಾವನಮುತ್ತಮಂ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಮುನಿಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-3 (19287)
ಸೌಗಂಧಿಕವನಂ ರಾಜಂಸ್ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಮಾನವಃ।
ತತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-82-4 (19288)
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗಂಧರ್ವಾಃ ಕಿನ್ನರಾಶ್ಚ ಮಹೋರಗಾಃ।
ಕತದ್ವನಂ ಪ್ರವಿಶನ್ನೇವ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-5 (19289)
ತತಶ್ಚಾಪಿ ಸರಿಚಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಾ ನದೀನಾಮುತ್ತಮಾ ನದೀ।
ಪ್ಲಕ್ಷಾ ದೇವೀ ಸ್ಮೃತಾ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯಾ ದೇವೀ ಸರಸ್ವತೀ ॥ 3-82-6 (19290)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ವಲ್ಮೀಕಾನ್ನಿಃ ಸೃತೇಜಲೇ।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-7 (19291)
ಕವೇರಾಧ್ಯುಷಿತಂ ನಾಮ ತತ್ರ ತೀರ್ಥಂ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಪಟ್ಸು ಶಂಯಾನಿಪಾತೇಷು ವಲ್ಮೀಕಾದಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-82-8 (19292)
ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಚ ವಾಜಿಮೇಧಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನೇ ॥ 3-82-9 (19293)
ಸುಗಂಧಾಂ ಶತಕುಂಭಾಂ ಚ ಪಂಚಯಕ್ಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅಭಿಗಂಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-10 (19294)
ತ್ರಿಶೂಲಖಾತಂ ತತ್ರೈವ ತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ಭಾರತ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ಗಾಣಪತ್ಯಂ ಚ ಲಭತೇ ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-11 (19295)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವ್ಯಾಃ ಸ್ಥಾನಂ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಶಾಕಂಭರೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-82-12 (19296)
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ಶಾಕೇನ ಕಿಲ ಸುವ್ರತಾ।
ಆಹಾರಂ ಸಾ ಕೃತವತೀ ಮಾಸಿಮಾಸಿ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-82-13 (19297)
ಋಷಯೋಽಭ್ಯಾಗತಾಸ್ತತ್ರದೇವ್ಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ತಪೋಧನಾಃ।
ಆತಿಥ್ಯಂ ಚ ಕೃತಂ ತೇಷಾಂ ಶಾಕೇನ ಕಿಲ ಭಾರತ।
ತತಃ ಶಾಕಂಭರೀತ್ಯೇವ ನಾಮ ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-82-14 (19298)
ಶಾಕಂಭರೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಷಿತಃ ಶಾಕಂ ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ನರಃ ಶುಚಿಃ ॥ 3-82-15 (19299)
ಶಾಕಾಹಾರಸ್ಯ ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ವರ್ಷೈರ್ದ್ವಾದಶಭಿಃ ಕೃತಂ।
ತತ್ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಭವತಿ ದೇವ್ಯಾಶ್ಛಂದೇನ ಭಾರತ ॥ 3-82-16 (19300)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಸುವರ್ಣಾಖ್ಯಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಸಾದಾರ್ಥಂ ರುದ್ರಕಮಾರಾಧಯತ್ಪುರಾ ॥ 3-82-17 (19301)
ವರಾಂಶ್ಚ ಸುಬರ್ಹೂಲ್ಲೇಭೇ ದೈವತೇಷು ಸುದುರ್ಲಭಾನ್।
ಉಕ್ತಶ್ಚ ತ್ರಿಪುರಘ್ನೇನ ಪರಿತುಷ್ಟೇನ ಭಾರತ ॥ 3-82-18 (19302)
ಅಪಿಚ ತ್ವಂ ಪ್ರಿಯತರೋ ಲೋಕೇ ಕೃಷ್ಣ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ತ್ವನ್ಮುಖಂ ಚ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಭವಿಷ್ತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-19 (19303)
ತತ್ರಾಭಿಗಂಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ವೃಷಧ್ವಜಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗಾಣಪತ್ಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-82-20 (19304)
ಧೂಮಾವತೀಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಮನಸಾ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾನ್ಕಾರ್ಮಾಲ್ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-21 (19305)
ದೇವ್ಯಾಸ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧೇನ ರಥಾವರ್ತೋ ನರಾಧಿಪ।
ತತ್ರಾರೋಹೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಮಹಾದೇವಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-82-22 (19306)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಗಚ್ಛೇತ ಭರತರ್ಷಭ।
ಧಾರಾಂ ನಾಮ ಮಹಾಪ್ರಾತ್ರ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀಂ ॥ 3-82-23 (19307)
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನ ಶೋಚತಿ ನರಾಧಿಪ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ನಮಸ್ಕೃತ್ ಮಹಾಗಿರಿಂ ॥ 3-82-24 (19308)
`ಅಶೀತಿಯೋಜನಶತಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಸ್ವರ್ಗಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಶೀತಿಂ ಧರ್ಮಪೃಷ್ಠಾತ್ತು ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-82-25 (19309)
ಷಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಯಾಗಾದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ತು ದ್ವಾದಶ।
ಸಂಯುಕ್ತಮೇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗಂಗಾದ್ವಾರಂ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ' ॥ 3-82-26 (19310)
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರೇಣ ಯತ್ತುಲ್ಯಂ ಗಂಗಾದ್ವಾರಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಕೋಟಿತೀರ್ಥೇ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-82-27 (19311)
ಪೌಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್।
ಉಷ್ಯೈಕಾಂ ರಜನೀಂ ತತ್ರ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-28 (19312)
ಸಪ್ತಗಂಗೇ ತ್ರಿಗಂಗೇ ಚ ಶಕ್ರಾವರ್ತೇ ಚ ತರ್ಪಯನ್।
ದೇವಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚ ವಿಧಿವತ್ಪುಣ್ಯೇ ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-29 (19313)
ತತಃ ಕನಸ್ವಲೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-30 (19314)
ಕಪಿಲಾವಟಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಉಪೋಷ್ಯ ರಜನೀಂ ತತ್ರ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-31 (19315)
ನಾಗರಾಜಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಪಿಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತೀರ್ಥಂ ಕುರುವರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-82-32 (19316)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ನಾಗತೀರ್ಥೇ ನರಾಧಿಪ।
ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-33 (19317)
ತತೋ ಲಲಿತಕಂ ಗಚ್ಛೇಚ್ಛಂತನೋಸ್ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-34 (19318)
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸ್ನಾತಿ ಯಃ ಸಂಗಮೇ ನರಃ।
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಾನಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-35 (19319)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುಗಂಧಂ ಲೋಕವಿಥುತಂ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-36 (19320)
ರುದ್ರಾವರ್ತಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-37 (19321)
ಗಂಗಾಯಾಶ್ಚ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರಸ್ವತ್ಯಾಶ್ಚ ಸಂಗಮೇ।
ಸ್ನಾತ್ವಾಽಶ್ವಮೇಧಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-38 (19322)
ಭದ್ರಕರ್ಣಏಶ್ವರಂ ಗತ್ವಾ ದೇವಮರ್ಚ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 3-82-39 (19323)
ತತ ಕುಬ್ಜಾವತೀಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ರಗೋಸಹಸ್ರಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ನಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-40 (19324)
ಅರುಂಧತೀವಟಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಸಾಮುದ್ರಕಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-82-41 (19325)
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-42 (19326)
ಕಬ್ರ್ಹಮಾವರ್ತಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-43 (19327)
ಯಮುನಾಪ್ರಭವಂ ಗತ್ವಾ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಯಾಮುನಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಫಂಲ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-44 (19328)
ದರ್ವೀಸಂಕ್ರಮಣಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪೂಜಿತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-45 (19329)
ಸಿಂಧೋಶ್ಚ ಪ್ರಭವಂ ಗತ್ವಾ ಸಿದ್ಧಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಂ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಃ ಪಂಚ ವಿಂದೇದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-82-46 (19330)
ಅಥ ವೇದೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರಃ ಪರಮದುರ್ಗಮಾಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗಚ್ಛೇದೌಶನಸೀಂ ಗತಿಂ ॥ 3-82-47 (19331)
ಋಷಿಕುಲ್ಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಸಿಷ್ಠಂ ಚೈವಭಾರತ।
ವಾಸಿಷ್ಠೀಂ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-82-48 (19332)
ಋಷಿಕುಲ್ಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಿಕಲ್ಮಷಃ।
ದೇವಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚಾರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಋಷಿಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-82-49 (19333)
ಯದಿ ತತ್ರವಸೇನ್ಮಾಸಂ ಶಾಕಾಹಾರೋ ನರಾಧಿಪ।
`ದ್ವಾದಶಾಹಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಸ ಲಭತೇ ನರಃ' ॥ 3-82-50 (19334)
ಭೃಗುತುಂಗಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಗತ್ವಾ ವೀರಪ್ರಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-51 (19335)
ಕೃತ್ತಿಕಾಮಘಯೋಶ್ಚೈವ ತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ಭಾರತ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾತಿರಾತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-52 (19336)
ತತ್ರ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿದ್ಯಾತೀರ್ಥಮನುತ್ತಮಂ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಚ ವೈ ವಿದ್ಯಾಂ ಯತ್ರ ತತ್ರೋಪಪದ್ಯತೇ ॥ 3-82-53 (19337)
ಮಹಾಶ್ರಮೇ ವಸೇದ್ರಾತ್ರಿಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೇ।
ಏಕಕಾಲಂ ನಿರಾಹಾರೋ ಲೋಕಾನಾವಸತೇ ಶುಭಾನ್ ॥ 3-82-54 (19338)
ಷಷ್ಠಾಕಾಲೋಪವಾಸೇನ ಮಾಸಮುಷ್ಯ ಮಹಾಲಯೇ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ದಾತ್ಮಾ ವಿಂದೇದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ।
ದಶಾಪರಾಂದಶಪೂರ್ವಾನ್ನರಾನುದ್ಧರತೇ ಕುಲಂ ॥ 3-82-55 (19339)
ಅಥ ವೇತಸಿಕಾಂ ಗತ್ವಾ ಪಿತಾಮಹನಿಷೇವಿತಾಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗಚ್ಛೇದೌಶನಸೀಂ ಗತಿಂ ॥ 3-82-56 (19340)
ಅಥ ಸುಂದರಿಕಾತೀರ್ಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಂ।
ರೂಪಸ್ಯ ಭಾಗೀ ಭವತಿ ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನೈಃ ॥ 3-82-57 (19341)
ತತೋ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಗತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪದ್ಮವರ್ಣೇನ ಯಾನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-82-58 (19342)
ತತಸ್ತು ನೈಮಿಷಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುಣ್ಯಂ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ನಿವಸತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ದೇವಗಣೈಃ ಸಹ ॥ 3-82-59 (19343)
ನೈಮಿಷಂ ಮೃಗಯಾಣಸ್ ಪಾಪಸ್ಯಾರ್ಧಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಮಾತ್ರಸ್ತು ನರಃ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-60 (19344)
ತತ್ರ ಮಾಸಂ ವಸೇದ್ಧೀರೋ ನೈಮಿಷೇ ತೀರ್ಥತತ್ಪರಃ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ತಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ನೈಂಮಿಷೇ ॥ 3-82-61 (19345)
ಕೃತಾಭಿಷೇಕಸ್ತತ್ರೈವ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಗವಾಂ ಮೇಧಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ।
ಪುನಾತ್ಯಾಸಪ್ತಮಂ ಚೈವ ಕುಲಂ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-82-62 (19346)
ಯಸ್ತ್ಯಜೇನ್ನೈಮಿಷೇ ಪ್ರಾಣಾನುಪವಾಸಪರಾಯಣಃ।
ಸ ಮೋದೇತ್ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಏವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-82-63 (19347)
ನಿತ್ಯಂ ಮೇಧ್ಯಂ ಚ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ನೈಮಿಷಂ ನೃಪಸತ್ತಮ ॥ 3-82-64 (19348)
ಗಂಗೋದ್ಭೇದಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋ ಭವೇತ್ಸದಾ ॥ 3-82-65 (19349)
ಸರಸ್ವತೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತರ್ಪಯೇತ್ಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ಸಾರಸ್ವತೇಷು ಲೋಕೇಷು ಮೋದತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-66 (19350)
ತತಶ್ಚ ಬಾಹುದಾಂ ಗಚ್ಛೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ದೇವಸತ್ರಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕೌರವ ॥ 3-82-67 (19351)
ತತಃ ಕ್ಷೀರವತೀಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುಣ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯತರೈರ್ವೃತಾಂ।
ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನಪರೋ ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-68 (19352)
ವಿಮಲಾಶೋಕಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರ್ಹಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-69 (19353)
ಗೋಪ್ರತಾರಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಸರಯ್ವಾಸ್ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ಯತ್ರ ರಾಮೋ ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸಭೃತ್ಯಬಲವಾಹನಃ।
ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ತಸ್ಯ ತೀರ್ಥಸ್ಯ ತೇಜಸಾ ॥ 3-82-70 (19354)
ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ವ್ಯವಸಾಯಾಚ್ಚ ಭಾರತ।
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಪ್ರತಾರೇ ನರಾಧಿಪ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-82-71 (19355)
ರಾಮತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಮತ್ಯಾಂ ಕುರುನಂದನ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪುನಾತಿ ಚ ಕುಲಂ ನರಃ ॥ 3-82-72 (19356)
ಶತಸಾಹಸ್ರಕಂ ತೀರ್ಥಂ ತತ್ರೈವ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-82-73 (19357)
ತತ್ರೋಪಸ್ಪರ್ಶನಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-82-74 (19358)
ರತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇನದ್ರ ಭರ್ತೃಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-75 (19359)
ಕೋಟಿತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಗುಹಂ ನೃಪ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಂಲ ವಿದ್ಯಾತ್ತೇಜಸ್ವೀ ಚ ಭವೇನ್ನರಃ ॥ 3-82-76 (19360)
ತತೋ ವಾರಾಣಸೀಂ ಗತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ನೃಷಧ್ವಜಂ।
ಕಪಿಲಾಹ್ರದೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾರಾಜಸೂಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-77 (19361)
ಅವಿಮುಕ್ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಥಸೇವೀ ಕುರೂದ್ವಹ।
ದರ್ಶನಾದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ ॥ 3-82-78 (19362)
ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸೃಜ್ಯತತ್ರೈವ ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ ॥ 3-82-79 (19363)
ಗೋಮತೀಗಂಗಯೋಶ್ಚೈವ ಸಂಗಮೇ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೇ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-80 (19364)
ತತೋ ಗಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-81 (19365)
ತತ್ರಾಕ್ಷಯವಟೋ ನಾಮ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ತತ್ರ ದತ್ತಂ ಪಿತೃಭ್ಯಸ್ತು ಭವತ್ಯಕ್ಷಯಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-82 (19366)
ಮಹಾನದ್ಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತರ್ಪಯೇತ್ಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ಅಕ್ಷಯಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಲ್ಲೋಕಾನ್ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-83 (19367)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಸರೋ ಗತ್ವಾ ಧರ್ಮಾರಣ್ಯೋಪಶೋಭಿತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಭಾತಾಮೇವ ಶರ್ವರೀಂ ॥ 3-82-84 (19368)
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತತ್ರ ಸರಸಿ ಯೂಪಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಃ।
ಯೂಪಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ವಾಜಪೇಯಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-85 (19369)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧೇನುಕಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಏಕರಾತ್ರೋಷಿತೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ್ತಿಲಧೇನುಕಾಂ ॥ 3-82-86 (19370)
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸೋಮಲೋಕಂ ಬ್ರಜೇದ್ಭುವಂ।
ತತ್ರ ಚಿಹ್ನಿಂ ಮಹದ್ರಾಜನ್ನದ್ಯಾಪಿ ಸುಮಹದ್ಭೃಶಂ ॥ 3-82-87 (19371)
ಕಪಿಲಾಯಾಃ ಸವತ್ಸಾಯಾಶ್ಚರಂತ್ಯಾಃ ಪರ್ವತೇ ಕೃತಂ।
ಸವತ್ಸಾಯಾಃ ಪದಾನಿ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯಂತೇಽದ್ಯಾಪಿ ಭಾರತ ॥ 3-82-88 (19372)
ತೇಷೂಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರಪದೇಷು ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಯತ್ಕಂಚಿದಶುಭಂ ಕರ್ಮ ತತ್ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ಭಾರತ ॥ 3-82-89 (19373)
ತತೋ ಗೃಧ್ರವಟಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ಥಾನಂ ದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸ್ನಾಯೀತ ಭಸ್ಮನಾ ತತ್ರ ಅಭಿಗಂಯ ವೃಷಧ್ವಜಂ ॥ 3-82-90 (19374)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಭವೇಚ್ಚೀರ್ಣಂ ವ್ರತಂ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ಇತರೇಷಾಂ ತು ವರ್ಣಾನಾಂ ಸರ್ವಪಾಪಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 3-82-91 (19375)
ಉದ್ಯಂತಂ ಚ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಪರ್ವತಂ ಗೀತನಾದಿತಂ।
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಸ್ತು ಪದಂ ತತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-82-92 (19376)
ತತ್ರಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸೀತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಉಪಾಸಿತಾ ಭವೇತ್ಸಂಧ್ಯಾ ತೇನ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕೀ ॥ 3-82-93 (19377)
ಯೋನಿದ್ವಾರಂ ಚ ತತ್ರೈವ ವಿಶ್ರುತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತತ್ರಾಭಿಗಂಯ ಮುಚ್ಯೇತ ಪುರುಷೋ ಯೋನಿಸಂಕರಾತ್ ॥ 3-82-94 (19378)
ಕೃಷ್ಣಶುಕ್ಲಾವುಭೌ ಪಕ್ಷೌ ಗಯಾಯಾಂ ಯೋ ವಸೇನ್ನರಃ।
ಪುನಾತ್ಯಾಸಪ್ತಮಂ ರಾಜನ್ಕುಲಂ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-95 (19379)
ಏಷ್ಟವ್ಯಾ ಬಹವಃ ಪುತ್ರಾ ಯದ್ಯೇಕೋಪಿ ಗಯಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಗೌರೀಂ ವಾ ವರಯೇತ್ಕನ್ಯಾಂ ನೀಲಂ ವಾ ವೃಷಮುತ್ಸೃಜೇತ್ ॥ 3-82-96 (19380)
ತತಃ ಫಲ್ಗುಂ ವ್ರಜೇದ್ರಾಜಂಸ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಮಹತೀಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-82-97 (19381)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧರ್ಮಪ್ರಸ್ಥಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತತ್ರ ಧರ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ನಿತ್ಯಮಾಸ್ತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-82-98 (19382)
ತತ್ರ ಕೂಪೋದಕಂ ಕೃತ್ವಾ ತೇನ ಸ್ನಾತಃ ಶುಚಿಸ್ತಥಾ।
ಪಿತೄಂದೇವಾಂಸ್ತು ಸಂತರ್ಪ್ಯ ಮುಕ್ತಪಾಪೋ ದಿವಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-82-99 (19383)
ಮತಂಗಸ್ಯಾಶ್ರಮಸ್ತತ್ರಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ ॥ 3-82-100 (19384)
ತಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಶ್ರೀಮಚ್ಛ್ರಮಶೋಕವಿನಾಶನಂ।
ಗವಾಮಯನಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-101 (19385)
ಧರ್ಮಂ ತತ್ರಾಭಿಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಾಜಿಮೇಧಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-102 (19386)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರಾಭಿಗಂಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-103 (19387)
ತತೋ ರಾಜಗೃಹಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತೀರ್ಥಸೇವೀ ನರಾಧಿಪ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತತಸ್ತತ್ರಕಕ್ಷೀವಾನಿವ ಮೋದತೇ ॥ 3-82-104 (19388)
ಯಕ್ಷಿಣ್ಯಾ ನೈತ್ಯಕಂ ತತ್ರ ಪ್ರಾಶ್ನೀನ ಪುರುಷಃ ಶುಚಿಃ।
ಯಕ್ಷಿಣ್ಯಾಸ್ತು ಪ್ರಸಾದೇನ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರ್ಹಮಹತ್ಯಯಾ ॥ 3-82-105 (19389)
ಮಣಇನಾಗಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-106 (19390)
ತೈರ್ಥಿಕಂ ಭುಂಜತೇ ಯಸ್ತು ಮಣಿನಾಗಸ್ ಭಾರತ।
ದಷ್ಟಸ್ಯಾಶೀವಿಷೇಣಾಪಿ ನ ತಸ್ಯ ಕ್ರಮತೇ ವಿಪಂ ॥ 3-82-107 (19391)
ತತ್ರೋಷ್ ರಜನೀಭೇಕಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಂಲ ಲಭೇತ್।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಪೇರ್ಗೌತಮಸ್ಯ ವನಂ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-82-108 (19392)
ಅಹಲ್ಯಾಯಾ ಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವ್ರಜೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಅಭಿಗಂಯಾಶ್ರಮಂ ರಾಜನ್ವಿನದ್ತೇ ಶ್ರಿಯಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-82-109 (19393)
ತತ್ರೋದಪಾನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತ್ರಿಪು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ವಾಜಿಮೇಧಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-110 (19394)
ಜನಕಸ್ ತು ರಾಜರ್ಷೇಃ ಕೂಪಸ್ತ್ರಿದಶಪೂಜಿತಃ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ವಿಷ್ಣುಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-111 (19395)
ತತೋ ವಿನಶನಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-112 (19396)
ಗಂಡಕೀಂ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸರ್ವತೀರ್ಥಜಲೋದ್ಭವಾಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೂರ್ಯಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-113 (19397)
ಕತತೋ ವಿಶಲ್ಯಾಮಾಸಾದ್ಯ ನದೀಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಾಂ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-114 (19398)
ತತೋಽಧಿವಂಗಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ತತೋ ವನಂ।
ಗುಹ್ಯಕೇಷು ಮಹಾರಾಜ ಮೋದತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-115 (19399)
ಕಂಪನಾಂ ತು ಸಮಾಸದ್ಯ ನದೀಂ ಸಿದ್ಧನಿವೇಷಿತಾಂ।
ಪುಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-116 (19400)
ಅಥ ಮಾಹೇಶ್ವರೀಂ ಧಾರಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಧರಾಧಿಪ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-117 (19401)
ದಿವೌಕಸಾಂ ಪುಷ್ಕರಿಣೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರಾಧಿಪ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಾಜಿಮೇಧಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-82-118 (19402)
ಅಥ ಸೋಮಪದಂ ಗಚ್ಛೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮಾಹೇಶ್ವರಪದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-119 (19403)
ತತ್ರಕೋಟೀ ತು ತೀರ್ಥಾನಾಂ ವಿಶ್ರುತಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕೂರ್ಮರೂಪೇಣ ರಾಜೇಂದ್ರ ಹ್ಯಸುರೇಣ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-82-120 (19404)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಾ ಹೃತಾ ರಾಜನ್ವಿಷ್ಣುನಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವೀತ ತೀರ್ಥಕೋಟ್ಯಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-82-121 (19405)
ಪುಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರಸ್ಥಾನಂ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಚ ॥ 3-82-122 (19406)
ಸದಾ ಸನ್ನಿಹಿತೋ ಯತ್ರವಿಷ್ಣುರ್ವಸತಿ ಭಾರತ।
ಯತ್ರಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-82-123 (19407)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾ ಜನಾರ್ದನಮುಪಾಸತೇ।
ಶಾಲಗ್ರಾಮ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ವಿಷ್ಣುರದ್ಭುತಕರ್ಮಕಃ ॥ 3-82-124 (19408)
ಅಭಿಗಂಯ ತ್ರಿಲೋಕೇಶಂ ವರದಂ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಯಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-125 (19409)
ತತ್ರೋಪದಾನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ।
ಸಮುದ್ರಾಸ್ತತ್ರಚತ್ವಾರಃ ಕೂಪೇ ಸಂನಿಹಿತಾಃ ಸದಾ।
ತತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ ರಾಜೇಂದ್ರ ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-126 (19410)
ಅಭಿಗಂಯ ತ್ರಿಲೋಕೇಶಂ ವರದಂ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಯಂ।
ವಿರಾಜತಿ ಯಥಾಸೋಮೋ ಮೇಘೈರ್ಮುಕ್ತೋ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-82-127 (19411)
ಜಾತಿಸ್ಮರಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ಜಾತಿಸ್ಮರತ್ವಮಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತತ್ರ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-128 (19412)
ವದೇಶ್ವರಪುರಂ ಗತ್ವಾ ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ತು ಕೇಶವಂ।
ಈಪ್ಸಿತಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಕಾಮಾನುಪವಾಸಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-129 (19413)
ತತಸ್ತು ವಾಮನಂ ಗತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ।
ಅಭಿಗಂಯ ಹರಿಂ ದೇವಂ ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-130 (19414)
ಭರತಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ ॥ 3-82-131 (19415)
ಕೌಶಿಕೀಂ ತತ್ರ ಗಚ್ಛೇತ ಮಹಾಪಾಪಪ್ರಣಾಶಿನೀಂ।
ರಾಜಸೂಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-82-132 (19416)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಚಂಪಕಾರಣ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-133 (19417)
ಅಥ ಜೇಷ್ಠಿಲಮಾಸಾದ್ಯ ತೀರ್ಧಂ ಪರಮದುರ್ಲಭಂ।
ತತ್ರೋಷ್ಯ ರಜನೀಮೇಕಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-134 (19418)
ತತ್ರ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ಮಿತ್ರಾವರುಣಯೋರ್ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತಸ್ತತ್ರಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-135 (19419)
ಕನ್ಯಾಸಂವೇದ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಯತೋ ನಯಿತಾಶನಃ।
ಮನೋಃ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-82-136 (19420)
ಕನ್ಯಾಯಾಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ದಾನಮಣ್ವಪಿ ಭಾರತ।
ತದಕ್ಷಯ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಋಷಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ ॥ 3-82-137 (19421)
ತತೋ ನಿರ್ವೀರಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿಪು ಲೋಕೇಪು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-138 (19422)
ಯೇ ತ್ವಿಂಧನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ನಿರ್ವೀರಾಸಂಗಮೇ ನರಾಃ।
ತೇ ಯಾಂತಿ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಶಕ್ರಲೋಕಮನಾಮಯಂ ॥ 3-82-139 (19423)
ತತ್ರಾಶ್ರಮೋ ವಸಿಷ್ಠಸ್ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-140 (19424)
ದೇವಕೂಟಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-82-141 (19425)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕೌಶಿಕಸ್ಯ ಮುನೇರ್ಹ್ರದಂ।
ಯತ್ರ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಥ ಕೌಶಿಕಃ ॥ 3-82-142 (19426)
ತತ್ರ ಮಾಸಂ ವಸೇದ್ವೀರ ಕೌಶಿಕ್ಯಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸ್ಯ ಯತ್ಪುಣ್ಯಂ ತನ್ಮಾಸೇನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-143 (19427)
ಸರ್ವತೀರ್ಥವರೇ ಚೈವ ಯೋ ವಸೇತ ಮಹಾಹ್ರದೇ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಂದ್ಯಾದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-82-144 (19428)
ಕುಮಾರಮಭಿಗಂಯಾಥ ವೀರಾಶ್ರಮನಿವಾಸಿನಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ನರೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-82-145 (19429)
ಅಗ್ನಿಧಾರಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ಹ್ಯಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-146 (19430)
ಅಭಿಗಂಯ ಮಹಾದೇವಂ ವರದಂ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಯಂ।
ಪಿತಾಮಹಸರೋ ಗತ್ವಾ ಶೈಲರಾಜಸಮೀಪತಃ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ಹ್ಯಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-82-147 (19431)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ಸರಸಃ ಪ್ರಸ್ರುತಾ ಲೋಕಪಾವನೀ।
ಕುಮಾರಧಾರಾ ತತ್ರೈವ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-82-148 (19432)
ಯತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ಕೃತಾರ್ಥೋಸ್ಮೀತ್ಯಾತ್ಮಾನಮವಗಚ್ಛತಿ।
ಷಷ್ಠಕಾಲೋಪವಾಸೇನ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ ॥ 3-82-149 (19433)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ಥಸೇವನತತ್ಪರಃ।
ಶಿಖರಂ ವೈ ಮಹಾದೇವ್ಯಾ ಗೌರ್ಯಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-82-150 (19434)
ಸಮಾರುಹ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ತನಕುಂಡೇಷು ಸಂವಿಶೇತ್।
ಸ್ತನಕುಂಡಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಾಜಪೇಯಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-151 (19435)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣಃ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ಹಯಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-152 (19436)
ತಾಂರಾರುಣಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಅಶ್ವಮೇಮವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-153 (19437)
ನಂದಿನ್ಯಾಂ ಚ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕೂಪಂ ದೇವನಿಷೇವಿತಂ।
ನರಮೇಧಸ್ ಯತ್ಪುಣ್ಯಂ ತದಾಪ್ತೋತಿ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-82-154 (19438)
ಕಾಲಿಕಾಸಂಗಮೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಕೌಶಿಕ್ಯರುಣಯೋರ್ಗತಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-155 (19439)
ಉರ್ವಶೀತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ತತಃ ಸೋಮಾಶ್ರಮಂ ಬುಧಃ।
ಕುಂಭಕರ್ಣಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾ ಪೂಜ್ಯತೇ ಭುವಿಮಾನವಃ ॥ 3-82-156 (19440)
ಕೋಕಾಮುಖಮುಪಸ್ಪೃಶ್ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯತವ್ರತಃ।
ಜಾತಿಸ್ಮರತ್ವಮಾಪ್ನೋತಿ ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನೈಃ ॥ 3-82-157 (19441)
ಪ್ರಾಂಗದೀಂ ಚ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕೃತಾತ್ಮಾ ಭವತಿ ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-82-158 (19442)
ಋಷಭದ್ವೀಪಮಾಸಾದ್ಯ ಮೇಧ್ಯಂ ಕ್ರೌಂಚನಿಷೂದನಂ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಿಮಾನಸ್ಥೋ ವಿರಾಜತೇ ॥ 3-82-159 (19443)
ಔದ್ದಾಲಕಂ ಮಹಾರಾಜ ತೀರ್ಥಂ ಮುನಿನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕೃತ್ವಾ ವೈ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-82-160 (19444)
ಧರ್ಮತೀರ್ಥಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸೇವಿತಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮಾನಸ್ಥಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 3-82-161 (19445)
ಅಥ ಪಂಪಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭಾಗೀರಥ್ಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ದಂಡಾರ್ತಮಭಿಗತ್ವಾ ತು ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-82-162 (19446)
`ತತೋ ಲೇವಲಿಕಾಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುಣ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯೋಪಸೇವಿತಾಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮಾನಸ್ಥಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ' ॥ 3-82-163 (19447)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 82 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-82-8 ಶಂಯಾ ಮುದ್ಗರಾಕೃತಿರ್ಯಜ್ಞೋಪಕರಣವಿಶೇಷಃ ಸ ವಲವತಾಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಯಾವದ್ದೂರಂ ಪತೇತ್ ತಾವಾಂದೇಶಃ ಶಂಯಾನಿಪಾತಃ ತೇಷು ಷಟ್ಸು ॥ 3-82-9 ಪುರಾತನೇ ಭವಿಷ್ಯಪುರಾಣಾದೌ ॥ 3-82-16 ಛಂದೇನ ಇಚ್ಛಯಾ ॥ 3-82-19 ತ್ವಮುಖಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಧಾನಂ ॥ 3-82-56 ಔಶನಸೀಂ ಗತಿಂ ಶುಕ್ರತ್ವಂ ॥ 3-82-71 ವ್ಯವಸಾಯಾನ್ನಿಶ್ಚಯಾತ್ ॥ 3-82-105 ನೈತ್ಯಕ ನೈವೇದ್ಯಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 083
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.83. ಅಧ್ಯಾಯಃ 083
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಪುಲಸ್ತ್ಯೋದಿತತೀರ್ಥಮಹಿಮಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಮಿಷ್ಟದೇಶಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-83-0 (19448)
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-83-0x (1990)
ಅಥ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂವೇದ್ಯೇ ತೀರ್ಥ ಉತ್ತಮೇ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ನರೋ ವಿದ್ಯಾಂ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-83-1 (19449)
ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ತೀರ್ಥಂ ರಾಜನ್ಕೃತಂ ಪುರಾ।
ತಲ್ಲೌಹಿತ್ಯಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಂದ್ಯಾದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-83-2 (19450)
ಕರತೋಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಕೃತೋ ವಿಧಿಃ ॥ 3-83-3 (19451)
ಗಂಗಾಯಾಸ್ತತ್ರ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಸಂಗಮೇ।
ಅಶ್ವಮೇಧಂ ದಶಗುಣಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-83-4 (19452)
ಗಂಗಾಯಾಸ್ತ್ವಪರಂ ಪಾರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಃ ಸ್ನಾತಿ ಮಾನವಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಷಿತೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-83-5 (19453)
ತತೋ ವೈತರಣೀಂ ಗತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀಂ।
ವಿರಜಾತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯ ವಿರಾಜತಿ ಯಥಾ ಶಶೀ ॥ 3-83-6 (19454)
ಪ್ರಭವೇಚ್ಚ ಕುಲೇ ಪುಣ್ಯೇ ಸರ್ವಪಾಪಂ ವ್ಯಪೋಹತಿ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಂಲ ಲಬ್ಧ್ವಾ ರಪುನಾತಿ ಸ್ವಕುಲಂ ನರಃ ॥ 3-83-7 (19455)
ಶೋಣಸ್ಯ ಜ್ಯೋತಿರಥ್ಯಾಯಾಃ ಸಂಗಮೇ ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಂದೇವಾನಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-8 (19456)
ಶೋಣಸ್ಯ ನರ್ಮದಾಯಾಶ್ ಪ್ರಭೇದೇ ಕುರುನಂದನ।
ವಂಶಗುಲ್ಮ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಾಚಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-9 (19457)
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ವಿಂದ್ಯಾತ್ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-83-10 (19458)
ಕೋಸಲಾಂ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕಾಲತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ವೃಷಭೈಕಾದಶಫಲಂ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-83-11 (19459)
ಪುಷ್ಪವತ್ಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪುನಾತಿ ಸ್ವಕುಲಂ ನೃಪ ॥ 3-83-12 (19460)
ತತೋ ಬದರಿಕಾತೀರ್ಥೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-83-13 (19461)
ತಥಾ ಚಂಪಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭಾಗೀರಥ್ಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ದಂಡಾಖ್ಯಮಭಿಗಂಯೈವ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-14 (19462)
ಲಪೇಟಿಕಾಂ ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುಣ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯೋಪಶೋಭಿತಾಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ದೇವೈಃ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ ॥ 3-83-15 (19463)
ತತೋ ಮಹೇಂದ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯನಿಪೇವಿತಂ।
ರಾಮತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-16 (19464)
ಮತಂಗಸ್ಯ ತು ಕೇದಾರಸ್ತತ್ರೈವ ಕುರುನಂದನ।
ತತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-17 (19465)
ಶ್ರೀಪರ್ವತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನದೀತೀರಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ರಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ವೃಷಧ್ವಜಂ ॥ 3-83-18 (19466)
ಶ್ರೀಪರ್ವತೇ ಮಹಾದೇವೋ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ನ್ಯವಸತ್ಪರಮಪ್ರೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ತ್ರಿದಶೈಃ ಸಹ ॥ 3-83-19 (19467)
ತತ್ರ ದೇವಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-83-20 (19468)
ಋಷಭಂ ಪರ್ವತಂ ಗತ್ವಾ ಪಾಂಡ್ಯೇಷು ನೃಪಪೂಜಿತಂ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಮೋದತೇ ॥ 3-83-21 (19469)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಕಾವೇರೀಂ ವೃತಾಮಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ।
ತತ್ರಸ್ನಾತ್ವಾ ನರೋ ರಾಜನ್ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-22 (19470)
ತತಸ್ತೀರೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಕನ್ಯಾತೀರ್ಥಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ತತ್ತೋಯಂ ಸ್ಪೃಶ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-83-23 (19471)
ಅಥ ಗೋಕರ್ಣಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಸಮುದ್ರಮಧ್ಯೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಂ ॥ 3-83-24 (19472)
ರಯತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಭೂತಯಕ್ಷಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಕಿನ್ನರಾಃ ಸಮಹೋರಗಾಃ ॥ 3-83-25 (19473)
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗಂಧರ್ವಮಾನುಷಾಃ ಪನ್ನಗಾಸ್ತಥಾ।
ಸರಿತಃ ಸಾಗರಾಃ ಶೈಲಾ ಉಪಾಸಂತ ಉಮಾಪತಿಂ ॥ 3-83-26 (19474)
ತತ್ರೇಶಾನಂ ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗಾಣಪತ್ಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-83-27 (19475)
ಉಷ್ಯ ದ್ವಾದಶರಾತ್ರಂ ತು ಪೂತಾತ್ಮಾ ಚ ಭವೇನ್ನರಃ ॥ 3-83-28 (19476)
ತತ ಏವ ಚ ಗಾಯತ್ರ್ಯಾಃ ಸ್ಥಾನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪೂಜಿತಂ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಷಿತಸ್ತತ್ರ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ನಿದರ್ಶನಂ ಚ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-83-29 (19477)
ಗಾಯತ್ರೀಂ ಪಠತೇ ಯಸ್ತು ಯೋನಿಸಂಕರಜಸ್ತಥಾ।
ಗಾಥಾ ಚ ಗಾಥಿಕಾ ಚಾಪಿ ತಸ್ಯ ಸಂಪದ್ಯತೇ ನೃಪ ॥ 3-83-30 (19478)
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಪಠತಸ್ತು ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 3-83-31 (19479)
ಸಂವರ್ತಸ್ಯ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷೇರ್ವಾಪೀಮಾಸಾದ್ಯ ದುರ್ಲಭಾಂ।
ರೂಪಸ್ಯ ಭಾಗೀ ಭವತಿ ಸುಭಗಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಯತೇ ॥ 3-83-32 (19480)
ತತೋ ವೇಣಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಮಯೂರಹಂಸಸಂಯುಕ್ತಂ ವಿಮಾನಂ ಲಭತೇ ನರಃ ॥ 3-83-33 (19481)
ತತೋ ಗೋದಾವರೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಾಂ।
ಗವಾಂ ಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಾಸುಕೇರ್ಲೋಕಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-83-34 (19482)
ವೇಣಾಯಾಃ ಸಂಗಮೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ವರದಾಸಂಗಮೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-35 (19483)
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ವಿಂದ್ಯಾತ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-83-36 (19484)
ಕುಶಪ್ಲವನಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಷಿತಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅಶ್ವಮೇಧಫಂಲ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-37 (19485)
ತತೋ ದೇವಹ್ರದೇಽರಣ್ಯೇ ಕೃಷ್ಣವೇಣಾಜಲೋದ್ಭವೇ।
ಜಾತಿಸ್ಮರಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಭವೇಜ್ಜಾತಿಸ್ಮರೋ ನರಃ।
ಯತ್ರ ಕ್ರತುಶತೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ದೇವರಾಜೋ ದಿವಂ ಗತಃ ॥ 3-83-38 (19486)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ವಿಂದ್ಯಾದ್ಗಮನಾದೇವ ಭಾರತ।
ತತಃ ಸರ್ವಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-39 (19487)
ತತೋ ವಾಪೀಂ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾಂ ಪಯೋಷ್ಣೀಂ ಸರಿತಾಂ ವರಾಂ।
ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನರತೋ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-40 (19488)
ದಂಡಕಾರಣ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ರಾಜನ್ನುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ತಸ್ಯ ಸ್ನಾತಮಾತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-83-41 (19489)
ಶರಭಂಗಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾ ಶುಕಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನ ದುರ್ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪುನಾತಿ ಚ ಕುಲಂ ನರಃ ॥ 3-83-42 (19490)
ತತಃ ಶೂರ್ಪಾರಕಂ ಗಚ್ಛೇಜ್ಜಾಮದಗ್ನ್ಯನಿಷೇವಿತಂ।
ರಾಮತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಿಂದ್ಯಾದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ ॥ 3-83-43 (19491)
ಸಪ್ತಗೋದಾವರೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಮಹತ್ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ದೇವಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-83-44 (19492)
ತತೋ ದೇವಪಥಂ ಗತ್ವಾ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ದೇವಸತ್ರಸ್ಯ ಯತ್ಪುಣ್ಯಂ ತದೇವಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ ॥ 3-83-45 (19493)
ತುಂಗಕಾರಣ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಬ್ರ್ಹಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವೇದಾನಧ್ಯಾಪಯತ್ತತ್ರ ಋಷಿಃ ಸಾರಸ್ವತಃ ಪುರಾ ॥ 3-83-46 (19494)
ತತ್ರ ವೇದೇಷು ನಷ್ಟೇಷು ಮುನೇರಂಗಿರಸಃ ಸುತಃ।
ಋಷೀಣಆಮುತ್ತರೀಯೇಷು ಸೂಪವಿಷ್ಟೋ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-83-47 (19495)
ಓಂಕಾರೇಣ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸಂಯಗುಚ್ಚಾರಿತೇನ ಹ।
ಯೇನ ಯತ್ಪೂರ್ವಮಭ್ಯಸ್ತಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-83-48 (19496)
ಋಷಯಸ್ತತ್ರ ದೇವಾಶ್ಚ ವರುಣೋಽಗ್ನಿಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಸ್ತತ್ರ ಮಹಾದೇವಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-83-49 (19497)
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವೈಃ ಸಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಭೃಗುಂ ನಿಯೋಜಯಾಮಾಸ ಯಾಜನಾರ್ಥೇ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ ॥ 3-83-50 (19498)
ತತಃ ಸ ಚಕ್ರೇ ಭಗವಾನೃಷೀಣಾಂ ವಿಧಿವತ್ತದಾ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪುನರಾಧಾನಂ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-83-51 (19499)
ಆಜ್ಯಭಾಗೇನ ತತ್ರಾಗ್ನೀಂ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ದೇವಾಃ ಸ್ವಭವನಂ ಯಾತಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-83-52 (19500)
ತದರಣ್ಯಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ಯ ತುಂಗಕಂ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಪಾಪಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತ್ಯಖಿಲಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ವಾ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಾ ॥ 3-83-53 (19501)
ತತ್ರಮಾಸಂ ವಸೇದ್ಧೀರೋ ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ವ್ರಜೇದ್ರಾಜನ್ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್ ॥ 3-83-54 (19502)
ಮೇಧಾವಿಕಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪಿತೄಂದೇವಾಂಶ್ಚ ತರ್ಪಯೇತ್।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ಮೃತಿಂ ಮೇಧಾಂ ಚ ವಿಂದತಿ ॥ 3-83-55 (19503)
ಅತ್ರ ಕಾಲಂಚರಂ ಗತ್ವಾ ಪರ್ವತಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ತತ್ರ ದೇವಹ್ರದೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-56 (19504)
ಆತ್ಮಾನಂ ಸ್ನಾಪಯೇತ್ತತ್ರಗಿರೌ ಕಾಲಂಜರೇ ನೃಪ।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯೇತ ನರೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-83-57 (19505)
ತತೋ ಗಿರಿವರಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಚಿತ್ರಕೂಟೇ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಮಂದಾಕಿನೀಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶಿನೀಂ ॥ 3-83-58 (19506)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಾಣಃ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಗತಿಂ ಚ ಪರಮಾಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-83-59 (19507)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಭರ್ತೃಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಯತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಮಹಾಸೇನೋ ಗುಹಃ ಸನ್ನಿಹಿತೋ ನೃಪ ॥ 3-83-60 (19508)
ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಮನಾದೇವ ಸಿಧ್ಯತಿ।
ಕೋಟಿತೀರ್ಥೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-61 (19509)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಥಾನಂ ವ್ರಜೇನ್ನರಃ।
ಅಭಿಗಂಯ ಮಹಾದೇವಂ ವಿರಾಜತಿ ಯಥಾ ಶಶೀ ॥ 3-83-62 (19510)
ತತ್ರ ಕೂಪೇ ಮಹಾರಾಜ ವಿಶ್ರುತಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಮುದ್ರಾಸ್ತತ್ರ ಚತ್ವಾರೋ ನಿವಸಂತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-83-63 (19511)
ತತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನೇ ರತಃ।
ನಿಯತಾತ್ಮಾ ನರಃ ಪೂತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-83-64 (19512)
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶೃಂಗಬೇರಪುರಂ ಮಹತ್।
ಯತ್ರತೀರ್ಣೋ ಮಹಾರಾಜ ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿಃ ಪುರಾ ॥ 3-83-65 (19513)
ರಕತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಗಂಗಾಯಾಂ ತು ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-83-66 (19514)
ವಿಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಭವತಿ ವಾಜಪೇಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ತತೋ ಮುಂಜವಟಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ಥಾನಂ ದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 3-83-67 (19515)
ಅಭಿಗಂಯ ಮಹಾದೇವಮಭಿವಾದ್ಯ ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ ಯಗಾಣಪತ್ಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-83-68 (19516)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ತು ಜಾಹ್ನವ್ಯಾಂ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ತತೋ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಯಾಗಮೃಷಿಸಂಸ್ತುತಂ ॥ 3-83-69 (19517)
ಯತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ದಿಶಶ್ಚ ಸದಿಗೀಶ್ವರಾಃ।
ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ಪಿತರೋ ಲೋಕಸಂಮತಾಃ ॥ 3-83-70 (19518)
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖಾಸ್ತಥೈವ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಅಂಗಿರಃಪ್ರಮುಖಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋಽಮಲಾಃ ॥ 3-83-71 (19519)
ತಥಾ ನಾಗಾಃ ಸುಪರ್ಣಶ್ಚ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚಕ್ರಚರಾಸ್ತಥಾ।
ಸರಿತಃ ಸಾಗರಾಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸೋಽಪಿ ಚ ॥ 3-83-72 (19520)
ಹರಿಶ್ಚ ಭಗವಾನಾಸ್ತೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಪುರಸ್ಕೃತಃ।
ತತ್ರ ತ್ರೀಣ್ಯಗ್ನಿಕುಂಡಾನಿ ಯೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇನ ಜಾಹ್ನವೀ ॥ 3-83-73 (19521)
ಪ್ರಯಾಗಾದಭಿನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾ ಸರ್ವತೀರ್ಥಪುರಸ್ಕೃತಾ।
ತಪನಸ್ಯ ಸುತಾ ದೇವೀ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-83-74 (19522)
ಯಮುನಾ ಗಂಗಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಂಗತಾ ಲೋಕಪಾವನೀ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಜಘನಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 3-83-75 (19523)
ಪ್ರಯಾಗಂ ಜಘನಸ್ಥಾನಮುಪಸ್ಥಮೃಷಯೋ ವಿದುಃ।
ಪ್ರಯಾಗಂ ಸಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಂ ಕಂಬಲಾಶ್ವತರೌ ತಥಾ ॥ 3-83-76 (19524)
ತೀರ್ಥಂ ಭೋಗವತೀ ಚೈವ ವೇದಿರೇಷಾ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ತತ್ರವೇದಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಮೂರ್ತಿಮಂತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-83-77 (19525)
ಪ್ರಜಾಪತಿಮುಪಾಸಂತೇ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಯಜಂತೇ ಕ್ರತುಭಿರ್ದೇವಾಸ್ತಥಾ ಚಕ್ರಧರಾ ನೃಪಾಃ ॥ 3-83-78 (19526)
ತತಃ ಪುಣ್ಯತಮಂ ನಾಮ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ।
ಪ್ರಯಾಗಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಪ್ರವದಂತ್ಯಧಿಕಂ ವಿಭೋ ॥ 3-83-79 (19527)
ಶ್ರವಣಾತ್ತಸ್ಯ ತೀರ್ಥಸ್ ನಾಮಸಂಕೀರ್ತನಾದಪಿ।
ಮೃತ್ಯುಕಾಲಭಯಾಚ್ಚಾಪಿ ನರಃ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-83-80 (19528)
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಗಮೇ ಲೋಕವಿಶ್ರುತೇ।
ಪುಣ್ಯಂ ಸ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಯೋಃ ॥ 3-83-81 (19529)
ಏಷಾ ಯಜನಭೂಮಿರ್ಹಿ ದೇವಾನಾಮಭಿಸಂಸ್ಕೃತಾ।
ತತ್ರ ರದತ್ತಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಮಹದ್ಭವತಿ ಭಾರತ ॥ 3-83-82 (19530)
ನ ವೇದವಚನಾತ್ತಾತ ನ ಲೋಕವಚನಾದಪಿ।
ಮತಿರುತ್ಕ್ರಮಣೀಯಾ ತೇ ಪ್ರಯಾಗಮರಣಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-83-83 (19531)
ದಶತೀರ್ತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿಃ ಕೋಟ್ಯಸ್ತಥಾಽಪರಾಃ।
ಯೇಷಾಂ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮತ್ರೈವ ಕೀರ್ತಿತಂ ಕುರುಂದನ ॥ 3-83-84 (19532)
ಚತುರ್ವಿದ್ಯೇ ಚ ಯತ್ಪುಣ್ಯಂ ಸತ್ಯವಾದಿಷು ಚೈವ ಯತ್।
ಸ್ನಾತ ಏವ ತದಾಪ್ನೋತಿ ಗಂಗಾಯಮುನಸಂಗಮೇ ॥ 3-83-85 (19533)
ತತ್ರ ಭೋಗವತೀ ನಾಮ ವಾಸುಕೇಸ್ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ತತ್ರಾಭಿಷೇಕಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಸೋಽಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 3-83-86 (19534)
ತತ್ರ ಹಂಸಪ್ರಪತನಂ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ।
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಿಕಂ ಚೈವ ಗಂಗಾಯಾಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-83-87 (19535)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಸಮಾ ಗಂಗಾ ಯತ್ರತತ್ರಾವಗಾಹಿತಾ।
ವಿಶೇಷೋ ವೈ ಕನಖಲೇ ಪ್ರಯಾಗೇ ಪರಮಂ ಮಹತ್ ॥ 3-83-88 (19536)
ಯದ್ಯಕಾರ್ಯಶತಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೃತಂಗಂಗಾವಸೇಚನಂ।
ಸರ್ವಂ ತತ್ತಸ್ಯ ಗಂಗಾಪೋ ದಹತ್ಯಗ್ನಿರಿವೇಂಧನಂ ॥ 3-83-89 (19537)
ಸರ್ವಂ ಕೃತಯುಗೇ ಪುಣ್ಯಂತ್ರೇತಾಯಾಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ದ್ವಾಪರೇಽಪಿ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗಂಗಾ ಕಲಿಯುಗೇ ಸ್ಮೃತಾ ॥ 3-83-90 (19538)
ಪುಷ್ಕರೇ ತು ತಪಸ್ತಪ್ಯೇದ್ದಾನಂ ದದ್ಯಾನ್ಮಹಾಲಯೇ।
ಮಲಯೇ ತ್ವಗ್ನಿಮಾರೋಹೇದ್ಭೃಗುತುಂದೇ ತ್ವನಾಶನಂ ॥ 3-83-91 (19539)
ಪುಷ್ಕರೇ ತು ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ರಗಂಗಾಯಾಂ ಮಗಧೇಷು ಚ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ತಾರಯತೇ ಜಂತುಃ ಸಪ್ತಸಪ್ತಾವರಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-83-92 (19540)
ಪುನಾತಿ ಕೀರ್ತಿತಾ ಪಾಪಂ ದೃಷ್ಟಾ ಭದ್ರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಅವಗಾಢಾ ಚ ಪೀತಾ ಚ ಪುನಾತ್ಯಾಸಪ್ತಮಂ ಕುಲಂ ॥ 3-83-93 (19541)
ಯಾವದಸ್ಥಿ ಮನುಷ್ಯಸ್ ಗಂಗಾಯಾಃ ಸ್ಪೃಶತೇ ಜಲಂ।
ತಾವತ್ಸ ಪುರುಷೋ ರಾಜನ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-83-94 (19542)
ಯಥಾ ಪುಣ್ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಉಪಾಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚ ಭವತ್ಯಮರಲೋಕಭಾಕ್ ॥ 3-83-95 (19543)
ನ ಗಂಗಾಸದೃಶಂ ತೀರ್ಥಂ ನ ದೇವಃ ಕೇಶವಾತ್ಪರಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಏವಮಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-83-96 (19544)
ಯತ್ರ ಗಂಗಾ ಮಹಾರಾಜ ಸ ದೇಶಸ್ತತ್ತಪೋಕವನಂ।
ಸಿದ್ಧಿಕ್ಷೇತ್ರಂ ಚ ತಜ್ಜ್ಞೇಯಂ ಗಂಗಾತೀರಸಮಾಶ್ರಿತಂ ॥ 3-83-97 (19545)
ಇದಂ ಸತ್ಯಂದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಸಾಧೂನಾಮಾತ್ಮನೋಪಿ ಚ।
ಸುಹೃದಾಂ ಚ ಜಪೇತ್ಕರ್ಮೇ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯಾನುಗತಸ್ಯ ಚ ॥ 3-83-98 (19546)
ಇದಂ ಧನ್ಯಮಿದಂ ಮೇಧ್ಯಮಿದಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಮಿದಂ ಸುಖಂ।
ಇದಂ ಪುಣ್ಯಮಿದಂ ರಂಯಂ ಪಾವನಂ ಧರ್ಂಯಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-83-99 (19547)
ಮಹರ್ಷೀಣಾಮಿದಂ ಗುಹ್ಯಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ।
ಅಧೀತ್ಯದ್ವಿಜಮಧ್ಯೇ ಚ ನಿರ್ಮಲಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-83-100 (19548)
ಶ್ರೀಮತ್ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ತಥಾ ಪುಣ್ಯಂ ಸಪತ್ನಶಮನಂ ಶಿವಂ।
ಮೇಧಾಜನನಮಗ್ರ್ಯಂ ವೈ ತೀರ್ಥವಂಶಾನುಕೀರ್ತನಂ ॥ 3-83-101 (19549)
ಅಪುತ್ರೋ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಮಧನೋ ಧನಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಶೂದ್ರೋ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್ಕಾಮಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪಾರಗಃ ಪಠನ್।
ಮಹೀಂ ವಿಜಯತೇ ರಾಜಾ ವೈಶ್ಯೋ ಧನಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-83-102 (19550)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ತೀರ್ಥಪುಣ್ಯಂ ನರಃ ಶುಚಿಃ।
ಜಾತೀಃ ಸ ಸ್ಮರತೇ ಬಹ್ವೀರ್ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಮೋದತೇ ॥ 3-83-103 (19551)
ಗಂಯಾನ್ಯಪಿ ಚ ತೀರ್ಥಾನಿ ಕೀರ್ತಿತಾನ್ಯಗಮಾನಿ ಚ।
ಮನಸಾ ತಾನಿ ಗಚ್ಛೇತ ಸರ್ವತೀರ್ಥಸಮೀಕ್ಷಯಾ ॥ 3-83-104 (19552)
ಏತಾನಿ ವಸುಭಿಃ ಸಾಧ್ಯೈರಾದಿತ್ಯೈರ್ಮರುದಶ್ವಿಭಿಃ।
ಋಷಿಭಿರ್ದೇವಕಲ್ಪೈಶ್ಚ ಸ್ನಾತಾನಿ ಸುಕೃತೈಷಿಭಿಃ ॥ 3-83-105 (19553)
ಏವಂ ತ್ವಮಪಿ ಕೌರವ್ಯ ವಿಧಿನಾಽನೇನ ಸುವ್ರತ।
ವ್ರತ ತೀರ್ಥಾನಿ ನಿಯತಃ ಪುಣ್ಯಂ ಪುಣ್ಯೇನ ವರ್ಧಯನ್ ॥ 3-83-106 (19554)
ಭಾಷಿತೈಃ ಕರಣೈಃ ಪೂರ್ವಮಾಸ್ತಿಕ್ಯಾಚ್ಛ್ರುತಿದರ್ಶನಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ಯಂತೇ ತಾನಿ ತೀರ್ತಾನಿ ಸದ್ಭಿಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಸದ್ಭಿಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ವಜ್ಞೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ ಗಂಯತಾಂ ॥ 3-83-107 (19555)
ನಾವ್ರತೀ ನಾಕೃತಾತ್ಮಾ ಚ ನಾಶುಚಿರ್ನ ಚ ತಸ್ಕರಃ।
ಸ್ನಾತಿ ತೀರ್ಥೇಷು ಕೌರವ್ಯ ನ ಚ ವಕ್ರಮತಿರ್ನರಃ ॥ 3-83-108 (19556)
ತ್ವಯಾ ತು ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತೇನ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿನಾ।
`ಪಿತರಸ್ತಾತ ಸರ್ವೇ ಚ ತಾರಿತಾಃ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾಃ' ॥ 3-83-109 (19557)
ಪಿತಾ ಪಿತಾಮಹಸ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ಚ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾಃ।
ಪಿತಾಮಹಪುರೋಗಾಶ್ಚ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಗಣಾ ನೃಪ।
ತವ ಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಜ್ಞ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿತೋಷಿತಃ ॥ 3-83-110 (19558)
ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಲೋಕಾನ್ವೈ ವಸೂನಾಂ ವಾಸವೋಪಮ।
ಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಮಹಾತೀಂ ಭೀಷ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಭುವಿಶಾಶ್ವತೀಂ ॥ 3-83-111 (19559)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-83-112x (1991)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ಪುಲಸ್ತ್ಯೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರೀತೇನ ಮನಸಾ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-83-112 (19560)
ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಶಾಸ್ತ್ರತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿವಾನ್।
ಪುಲಸ್ತ್ಯವಚನಾಚ್ಚೈವ ಪೃಥಿವೀಂ ಪರಿಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-83-113 (19561)
ಏವಮೇಷಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀ ॥ 3-83-114 (19562)
ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ಯಸ್ತು ಪೃಥಿವೀಂ ಸಂಚರಿಷ್ಯತಿ।
ಅಶ್ವಮೇಧಶತಂ ಸಾಗ್ರಂ ಫಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ ಭೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 3-83-115 (19563)
ತತಶ್ಚಾಷ್ಟಗುಣಂ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರೂಣಾಂ ಪ್ರವರೋ ಯಥಾ ಪೂರ್ವಮವಾಪ್ತವಾನ್ ॥ 3-83-116 (19564)
ನೇತಾ ಚ ತ್ವಮೃಷೀನ್ಯಸ್ಮಾತ್ತೇನ ತೇಽಷ್ಟಗುಣಂ ಫಲಂ।
ರಕ್ಷೋಗಣಬಿಕೀರ್ಣಾನಿ ತೀರ್ಥಾನ್ಯೇತಾನಿ ಭಾರತ।
ಅಗಂಯಾನಿ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರೈಸ್ತ್ವಾಮೃತೇ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-83-117 (19565)
ಇದಂ ದೇವರ್ಷಿಚರಿತಂ ಸರ್ವತೀರ್ತಾಭಿಸಂವೃತಂ।
ಯಃ ಪಠೇಚ್ಛೃಣುಯಾದ್ವಾಽಪಿಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-83-118 (19566)
ಋಷಿಮುಖ್ಯಾಃ ಸದಾ ಯತ್ರವಾಲ್ಮೀಕಿಸ್ತ್ವಥ ಕಶ್ಯಪಃ।
ಆತ್ರೇಯಃ ಕುಂಡಜಠರೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಥ ಗೌತಮಃ ॥ 3-83-119 (19567)
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚೈವ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಥ ಗಾಲವಃ।
ಭರದ್ವಾಜೋ ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಮುನಿರುದ್ದಾಲಕಸ್ತಥಾ ॥ 3-83-120 (19568)
ಶೌನಕಃ ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ವ್ಯಾಸಶ್ಚ ತಪತಾಂವರಃ।
ದುರ್ವಾಸಾಶ್ಚ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಜಾಬಾಲಿಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-83-121 (19569)
ಏತೇ ಋಷಿವರಾಃ ಸರ್ವೇ ತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಾಸ್ತಪೋಧನಾಃ।
ಏಭಿಃ ಸಹ ಮಹಾರಾಜ ತೀರ್ಥಾನ್ಯೇತಾನ್ಯನುವ್ರಜ ॥ 3-83-122 (19570)
ಏಷ ತೇ ಲೋಮಶೋ ನಾಮ ಮಹರ್ಷಿರಮಿತದ್ಯುತಿಃ।
ಸಮೇಷ್ಯತಿ ಮಹಾರಾಜ ತೇನ ಸಾರ್ಧಮನುವ್ರಜ ॥ 3-83-123 (19571)
ಮಯಾಽಪಿಸಹ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ಥಾನ್ಯೇತಾನ್ಯನುಕ್ರಮಾತ್। 3-83-b124 ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಮಹತೀಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಯಥಾ ರಾಜಾ ಮಹಾಭಿಷಕ್ ॥ 3-83-124 (19572)
ಯಥಾ ಯಯಾತಿರ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಯಥಾ ರಾಜಾ ಪುರೂರವಾಃ।
ತಥಾ ತ್ವಂ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಸ್ವೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಶೋಭಸೇ ॥ 3-83-125 (19573)
ಯಥಾ ಭಗೀರಥೋ ರಾಜಾ ಯಥಾ ರಾಮಶ್ಚ ವಿಶ್ರುತಃ।
ತಥಾ ತ್ವಂ ಸರ್ವರಾಜಭ್ಯೋ ಭ್ರಾಜಸೇ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ ॥ 3-83-126 (19574)
ಯಥಾ ಮನುರ್ಯಥೇಕ್ಷ್ವಾಕುರ್ಯಥಾ ಪೂರುರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಯಥಾ ವೈನ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ವಿಶ್ರುತಃ ॥ 3-83-127 (19575)
ಯಥಾ ಚ ವೃತ್ರಹಾ ಸರ್ವಾನ್ಸಪತ್ನಾನ್ನಿರ್ದಹನ್ಪುರಾ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ದೇವರಾಡ್ವಿಗತಜ್ವರಃ ॥ 3-83-128 (19576)
ತಥಾ ಶತ್ರುಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಸಿ।
ಸ್ವಧರ್ಮವಿಜಿತಾಮುರ್ವೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜೀವಲೋಚನ।
ಖ್ಯಾತಿಂ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಧರ್ಮೇಣ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾರ್ಜುನೋ ಯಥಾ ॥ 3-83-129 (19577)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-83-130x (1992)
ಏವಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ರಾಜಾನಂ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-83-130 (19578)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಷಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಶ್ರಿತಂ ಪುಣ್ಯಮೃಷೀಣಾಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-83-131 (19579)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 83 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-83-4 ಅಶ್ವಮೇಧಾದ್ದಶಗುಣಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-29 ನಿದರ್ಶನಮುದಾಹರಣಂ ॥ 3-83-30 ಯೋ ಯೋನಿಸಂಕರಜಃ ಸ ಜೇತತ್ರ ಗಾಯತ್ರೀಂ ಪಠತಿ ತಸ್ಯ ಸಂಯಕ್ ಪಠತೋಪಿತೀರ್ಥಮಾಹಾತ್ಂಯಾತ್ಸಾ ಗಾಯತ್ರೀ ಗಾಥಾ ಸ್ವರನಿಯಮಹೀನಾ ಗದ್ಯವನ್ಮುಖಾನ್ನಿಃಸರತಿ। ಗಾಥಿಕಾ ಗ್ರಾಂಯಗೀತವತ್ ಸ್ವರವರ್ಣವಿಕೃತಾ ॥ 3-83-31 ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತು ಪ್ರಾಕ್ಸಿದ್ಧಾಪಿ ತತ್ರ ನ ಸ್ಫುರತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-83-33 ತತೋ ಬೇಣ್ಣಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-73 ಚಕ್ರಚರಾಃ ಸೂರ್ಯಾದಯಃ ॥ 3-83-75 ಸ್ತ್ರೀರೂಪಾಯಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಃ ಮೇರುಪೃಷ್ಠಶೀರ್ಷಾಯಾ ಹರಿದ್ವಾರಾದರಭ್ಯ ಜಘನಂ ನಾಭೇರಧೋಭಾಗಃ ॥ 3-83-77 ನದೀ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಪ್ರಜಾಪತೇರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-83 ಪ್ರಯಾಗಗಮನಂ ಪ್ರತೀತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-85 ಚಾತುರ್ವೇದ್ಯೇ ಚ ಯತ್ಪುಣ್ಯಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-103 ಕೈಲಾಸೇ ಸತ್ಯಲೋಕೇ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಮೋದತ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-83-104 ಅಗಮಾನಿ ಅಗಂಯಾನಿ। ಸಮೀಕ್ಷಯಾ ದರ್ಶನೇಚ್ಛಯಾ ॥ 3-83-107 ಕರಣೈಃ ಇಂದ್ರಿಯೈಃ ॥ 3-83-108 ಅಕೃತಾತ್ಮಾ ಅವಶೀಕೃತಚಿತ್ತಃ ॥ 3-83-114 ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನೇ ಪ್ರಯಾಗೇ। ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಸಮಾಪ್ತಾ ॥ 3-83-124 ಮಹಾಭಿಷಕ್ ಶಂತನುರೂಪೇಣಾವತೀರ್ಣಃ ॥ 3-83-126 ರಶ್ಮಿವಾನ್ ಸೂರ್ಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 084
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.84. ಅಧ್ಯಾಯಃ 084
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಧೌಂಯಂಪ್ರತಿ ಅರ್ಜುನೇನ ವಿನಾ ಸ್ವಸ್ಯ ಕಾಂಯಕವನೇಽನಮಿರುಚಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ನಿವಾಸಾಯ ಸ್ಥಾನಾಂತರಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-84-0 (19580)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-84-0x (1993)
ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಮತಮಾಜ್ಞಾಯ ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ।
ಪಿತಾಮಹಸಮಂ ಧೌಂಯಂ ಪ್ರಾಹ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-84-1 (19581)
ಮಯಾ ಸ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ಜಿಷ್ಣುಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಅಸ್ತ್ರಹೇತೋರ್ಮಹಾಬಾಹುರಮಿತಾತ್ಮಾ ವಿವಾಸಿತಃ ॥ 3-84-2 (19582)
ಸ ಹಿ ವೀರೋಽನುರಕ್ತಶ್ ಸಮರ್ಥಶ್ಚ ತಪೋಧನಃ।
ಕೃತೀ ಚ ಭೃಶಮಪ್ಯಸ್ತ್ರೇ ವಾಸುದೇವ ಇವ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-84-3 (19583)
ಅಹಂ ಹ್ಯೇತಾವುಭೌ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೃಷ್ಣಾವರಿವಿಘಾತಿನೌ।
ಅಭಿಜಾನಾಮಿ ವಿಕ್ರಾಂತೌ ತಥಾ ವ್ಯಾಸಃ ಪರಂತಪೌ ॥ 3-84-4 (19584)
ತ್ರಿಯುಗೌ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೌ ವಾಸುದೇವಧನಂಜಯೌ।
ನಾರದೋಽಪಿತಥಾ ವೇದ ಯೋಷ್ಯಶಂಸತ್ಸದಾ ಮಮ ॥ 3-84-5 (19585)
ತಥಾಽಹಮಪಿ ಜಾನಾಮಿ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ಶಕ್ತೋಽಯಮಿತ್ಯತೋ ಮತ್ವಾ ಮಯಾ ಸ ಪ್ರೇಷಿತೋಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-84-6 (19586)
ಇಂದ್ರಾದನವರಃ ಶಕ್ರಂ ಸುರಸೂನುಃ ಸುರಾಧಿಪಂ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾದಾತುಮಿಂದ್ರಾದಿತಿ ವಿವಾಸಿತಃ ॥ 3-84-7 (19587)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಾವತಿರಥೌ ಕೃಪೋ ದ್ರೌಣಿಶ್ಚ ದುರ್ಜಯಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರೇಣ ಸುಧೃತಾಃ ಸುಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 3-84-8 (19588)
ಸರ್ವೇ ವೇದವಿದಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವೇಽಸ್ತ್ರಕುಶಲಾಸ್ತಥಾ।
`ಸರ್ವೇ ಮಹಾರಥಾ ಮುಖ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಜಿತಪರಿಶ್ರಮಾಃ'।
ಯೋದ್ಧುಕಾಮಾಶ್ಚ ಪಾರ್ಥೇನ ಸತತಂ ಯೇ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 3-84-9 (19589)
ಸ ಚ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರವಿತ್ಕರ್ಣಃ ಸೂತಪುತ್ರೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಯೋಽಸ್ತ್ರವೇಗಾನಿಲಬಲಃ ಶರಾರ್ಚಿಸ್ತಲನಿಃಸ್ವನಃ।
ರಜೋಧೂಮೋಽಸ್ತ್ರಸಂಪಾತೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನಿಲೋದ್ಧತಃ ॥ 3-84-10 (19590)
ನಿಸೃಷ್ಟ ಇವ ಕಾಲೇನ ಯುಗಾಂತಜ್ವಲನೋ ಯಥಾ।
ಮಮ ಸೈನ್ಯಮಯಂ ಕಕ್ಷಂ ಪ್ರಧಕ್ಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-84-11 (19591)
ತಂ ಸ ಕುಷ್ಣಾನಿಲೋದ್ಧೂತೋ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಜ್ವಲನೋ ಮಹಾನ್।
ಶ್ವೇತವಾಜಿಬಲಾಕಾಭೃದ್ಗಂಡೀವೇಂದ್ರಾಯುಧೋಲ್ಬಣಃ ॥ 3-84-12 (19592)
ಸಂರಬ್ಧಃ ಶರಧಾರಾಭಿಃ ಸುಧೀಪ್ತಂ ಕರ್ಣಪಾವಕಂ।
ಉದೀರ್ಣೋಽರ್ಜುನಮೇಘೋಽಯಂ ಶಮಯಿಷ್ಯತಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 3-84-13 (19593)
ಸ ಸಾಕ್ಷಾದೇವ ಸರ್ವಾಣಿ ಶಕ್ರಾತ್ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ವೀಭತ್ಸುರ್ಯಥಾವತ್ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತೇ ॥ 3-84-14 (19594)
ಅಲಂ ಸ ತೇಷಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಿತಿ ಮೇ ಧೀಯತೇ ಮತಿಃ।
ನಾಸ್ತಿ ತ್ವತಿಕ್ರಿಯಾ ತಸ್ ರಣೇಽರೀಣಾಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ॥ 3-84-15 (19595)
ತೇ ವಯಂ ಪಾಂಡವಂ ಸರ್ವೇ ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರಮರಿಂದಮಂ।
ದ್ರಷ್ಟಾರೋ ನ ಹಿ ಬೀಭತ್ಸುರ್ಭಾರಮುದ್ಯಂಯ ಸೀದತಿ ॥ 3-84-16 (19596)
ವಯಂ ತು ತಮೃತೇ ವೀರಂ ವನೇಽಸ್ಮಿಂದ್ವಿಪದಾಂವರ।
ಅವಧಾನಂ ನ ಗಚ್ಛಾಮಃ ಕಾಂಯಕೇ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-84-17 (19597)
ಭವಾನನ್ಯದ್ವನಂ ಸಾಧು ಬಹ್ವನ್ನಂ ಫಲವಚ್ಛುಚಿ।
ಆಖ್ಯಾತು ರಮಣೀಯಂ ಚ ಸೇವಿತಂ ಪುಣ್ಯಕ್ರಮಭಿಃ ॥ 3-84-18 (19598)
ಯತ್ರಕಂಚಿದ್ವಯಂ ಕಾಲಂ ವಸಂತಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಂ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷಾಮೋಽರ್ಜುನಂ ವರಂ ವೃಷ್ಟಿಕಾಮಾ ಇವಾಂಬುದಂ ॥ 3-84-19 (19599)
ವಿವಿಧಾನಾಶ್ರಮಾನ್ಕಾಂಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಾನ್।
ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ರಮಣೀಯಾಂಶ್ಚ ಪರ್ವತಾನ್ ॥ 3-84-20 (19600)
ಆಚಕ್ಷ್ವ ನ ಹಿ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ರೋಚತೇ ತಮೃತೇಽರ್ಜುನಂ।
ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಾಂಯಕೇ ವಾಸೋ ಗಚ್ಛಾಮೋಽನ್ಯಾಂ ದಿಶಂಪ್ರತಿ ॥ 3-84-21 (19601)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 84 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-84-7 ಅನವರೋಽನ್ಯೂನಃ ॥ 3-84-10 ರಜಃಕಾರ್ಯಂ ಕ್ರೋಧಃ ಸ ಏವ ಧೂಮೋ ಯಸ್ಯ। ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರನಿಲೈರಿವ ಉದ್ಧತ ಉದ್ದೀಪಿತಃ ॥ 3-84-11 ಕಕ್ಷಂ ತೃಣವನಂ ॥ 3-84-12 ಉಲ್ವಣೋ ದುಃಸಹಃ ॥ 3-84-15 ಅಲಂ ಜೇತುಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ॥ 3-84-16 ದ್ರಷ್ಟಾರೋ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಃ ॥ 3-84-17 ಅವಧಾನಂ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಂ ॥ 3-84-18 ಬ್ರಹ್ಮಾಢ್ಯಂ ಜಲವಚ್ಛುಚೀತಿ ಕ. ಘ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 085
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.85. ಅಧ್ಯಾಯಃ 085
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೌಂಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಯ ಪ್ರಾಚೀಸ್ಥನಾನಾತೀರ್ಥಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-85-0 (19602)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-85-0x (1994)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನುತ್ಸುಕಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಂದೀನಚೇತಸಃ।
ಅಶ್ವಾಸಯಂಸ್ತಥಾ ಧೌಂಯೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-85-1 (19603)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಮತಾನ್ಪುಣ್ಯಾನಾಶ್ರಮಾನ್ಭರತರ್ಷಭ।
ದಿಶಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಶೈಲಾಂಶ್ಚ ಶೃಣು ಮೇ ವದತೋಽನಘ ॥ 3-85-2 (19604)
ಯಾಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ಗದತೋ ರಾಜನ್ವಿಶೋಕೋ ಭವಿತಾಸಿ ಹ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಚಾನಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚ ನರೇಶ್ವರ ॥ 3-85-3 (19605)
ಶ್ರವಣಾಚ್ಚೈವ ತೇಷಾಂ ತ್ವಂ ಪುಣ್ಯಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವ।
ಗತ್ವಾ ಶತಗುಣಂ ಚೈವ ತೇಭ್ಯ ಏವ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-85-4 (19606)
ಶೃಣು ಪೂರ್ವಾಂ ದಿಶಂ ರಾಜಂದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಾಂ।
ರಂಯಾಂ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಯಥಾಸ್ಮೃತಿ ॥ 3-85-5 (19607)
ತಸ್ಯಾಂ ರದೇವರ್ಷಿಜುಷ್ಟಾಯಾಂ ನೈಮಿಷಂ ನಾಮ ಭಾರತ।
ಯತ್ರತೀರ್ಥಾನಿ ದೇವಾನಾಂ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್ ॥ 3-85-6 (19608)
ಯತ್ರ ಸಾ ಗೋಮತೀ ಪುಣ್ಯಾ ರಂಯಾ ದೇವರ್ಷಿಸೇವಿತಾ।
ಯಜ್ಞಭೂಮಿಶ್ಚ ದೇವಾನಾಂ ಶಾಮಿತ್ರಂ ಚ ವಿವಸ್ವತಃ ॥ 3-85-7 (19609)
ತಸ್ಯಾಂ ಗಿರಿವರಃ ಪುಣ್ಯೋ ಗಯೋ ರಾಜರ್ಷಿಸತ್ಕೃತಃ।
ಶಿವಂ ಬ್ರಹ್ಮಸರೋ ಯತ್ರಸೇವಿತಂ ತ್ರಿದಶರ್ಷಿಭಿಃ ॥ 3-85-8 (19610)
ಯದರ್ಥೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾತನಾಃ।
ಏಷ್ಟವ್ಯಾ ಬಹವಃ ಪುತ್ರಾ ಯದ್ಯೇಕೋಪಿ ಗಯಾಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-85-9 (19611)
ಗೌರೀಂ ವಾ ವರಯೇತ್ಕನ್ಯಾಂ ನೀಲಂ ವಾ ವೃಷಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಉತ್ತಾರಯತಿ ಸಂತತ್ಯಾ ದಶ ಪೂರ್ವಾಂದಶಾವರಾನ್ ॥ 3-85-10 (19612)
ಮಹಾನದೀ ಚ ತತ್ರೈವ ತಥಾ ಗಯಶಿರೋ ನೃಪ।
ಯತ್ರಾಸೌ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ವಿಪ್ರೈರಕ್ಷಯ್ಯಕರಣೋ ವಟಃ ॥ 3-85-11 (19613)
ಯತ್ರದತ್ತಂ ಪಿತೃಭ್ಯೋಽನ್ನಮಕ್ಷಯ್ಯಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸಾ ಚ ಪುಣ್ಯಜಲಾ ತತ್ರ ಫಲ್ಗುನಾಮಾ ಮಹಾನದೀ ॥ 3-85-12 (19614)
ಬಹುಮೂಲಫಲಾ ಚಾಪಿ ಕೌಶಿಕೀ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಧ್ಯಗಾದ್ಯತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ತಪೋಧನಃ ॥ 3-85-13 (19615)
ಗಂಗಾ ಯತ್ರನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ಯಸ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ಭಗೀರಥಃ।
ಅಯಜತ್ತತ್ರಬಹುಭಿಃ ಕ್ರತುಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-85-14 (19616)
ಪಾಂಚಾಲೇಷು ಚ ಕೌರವ್ಯ ಕಥಯಂತ್ಯುತ್ಪಲಾವತಂ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಯಜದ್ಯತ್ರ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹ ಕೌಶಿಕಃ ॥ 3-85-15 (19617)
ಯತ್ರಾನುವಂಶಂ ಭಗವಾಂಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ತಥಾ ಜಗೌ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿಭೂತಿಮತಿಮಾನುಷೀಂ ॥ 3-85-16 (19618)
ಕಾನ್ಯಕುಬ್ಜೇಽಪಿಬತ್ಸೋಮಮಿಂದ್ರೇಣ ಸಹ ಕೌಶಿಕಃ।
ತತಃ ಕ್ಷತ್ರಾದಪಾಕ್ರಾಮದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-85-17 (19619)
ಪವಿತ್ರಮೃಷಿಭಿರ್ಜುಷ್ಟಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪಾವನಮುತ್ತಮಂ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ವೀರ ಸಂಗಮಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-85-18 (19620)
ಯತ್ರಾಯಜತ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಪ್ರಯಾಗಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ತಸ್ಮಾದ್ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-85-19 (19621)
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ತತ್ರಾಶ್ರಮವರೋ ನೃಪ।
ತತ್ತಥಾ ತಾಪಸಾರಣ್ಯಂ ತಾಪಸೈರುಪಶೋಭಿತಂ ॥ 3-85-20 (19622)
ಹಿರಣ್ಯಬಿಂದುಃ ಕಥಿತೋ ಗಿರೌ ಕಾಲಂಜರೇ ಮಹಾನ್।
ಆಗಸ್ತ್ಯಪರ್ವತೋರಭ್ಯಃ ಪುಣ್ಯೋ ಗಿರಿವಃ ಶಿವಃ ॥ 3-85-21 (19623)
ಮಹೇಂದ್ರೋ ನಾಮ ಕೌರವ್ಯ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅಯಜತ್ತತ್ರಕೌಂತೇಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-85-22 (19624)
ಯತ್ರಭಾಗೀರಥೀ ಪುಣ್ಯಾಂ ಸರಸ್ಯಾಸೀದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯತ್ರ ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಶಾಲೇತಿ ಪುಣ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಧೂತಪಾಪ್ಮಭಿರಾಕೀರ್ಣಾ ಪುಣ್ಯಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ದರ್ಶನಂ ॥ 3-85-23 (19625)
ಪವಿತ್ರೋ ಮಂಗಲೀಯಶ್ಚ ಖ್ಯಾತೋ ಲೋಕೇ ಸನಾತನಃ।
ಕೇದಾರಶ್ಚ ಮತಂಗಸ್ಯ ಮಹಾನಾಶ್ರಮ ಉತ್ತಮಃ ॥ 3-85-24 (19626)
ಕುಂಡೋದಃ ಪರ್ವತೋ ರಂಯೋ ಬಹುಮೂಲಫಲೋದಕಃ।
ನೈಷಧಸ್ತೃಷಿತೋ ಯತ್ರ ಜಲಂ ಶರ್ಮ ಚ ಲಬ್ಧವಾನ್ ॥ 3-85-25 (19627)
ಯತ್ರ ದೇವವನಂ ಪುಣ್ಯಂ ತಾಪಸೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಬಾಹುದಾ ಚ ನದೀ ಯತ್ರನಂದಾ ಚ ಗಿರಿಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-85-26 (19628)
ತೀರ್ಥಾನಿ ಸರಿತಃ ಶೈಲಾಃ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಮಹಾರಾಜ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ಮಯಾ ತವ ॥ 3-85-27 (19629)
ತಿಸೃಷ್ವನ್ಯಾಸು ಪುಣ್ಯಾನಿ ದಿಕ್ಷು ತೀರ್ಥಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಸರಿತಃ ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚೈವ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-85-28 (19630)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 85 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-85-7 ಶಾಮಿತ್ರಂ ಶಮಿತುಃ ಕರ್ಮ ಯಜ್ಞೇ ಪಶುಮಾರಣಂ। ವಿವಸ್ವತಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-85-8 ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ದಿಶಿ। ರಾಜರ್ಷಿರಪಿ ಗಯಸಂಜ್ಞಃ ॥ 3-85-18 ಪವಿರ್ವಜ್ರಂ ತತ್ತುಲ್ಯಂ ಜನ್ಮಮರಣಾದಿದುಃಖಂ ತಸ್ಮಾತ್ರಾಯತ ಇತಿ ಪವಿತ್ರಂ। ಅತಏವ ಋಷಿಭಿರ್ಜುಷ್ಟಂ ಸೇವಿತಂ। ಪುಣ್ಯಂ ಧರ್ಮವೃದ್ಧಿಹೇತುಃ। ಪಾವನಂ ಪಾಪನಾಶನಂ ॥ 3-85-21 ಅತ್ಯನ್ಯಾನ್ಪರ್ವತಾನ್ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯೋ ಗಿರಿವರಃ ಶಿವಃ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-85-23 ಸರಸಿ ಮಣಿಕರ್ಣಿಕಾಖ್ಯೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಆಸೀತ್। ಆಕಾರ್ಣಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ॥ 3-85-24 ಮಂಗಲೀಯಃ ಮಂಗಲಾವಹಃ ॥ 3-85-25 ನೈಷಧೋ ನಲಃ ॥ 3-85-26 ಬಹುಲಾ ಚ ನದೀ ಯತ್ರೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 086
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.86. ಅಧ್ಯಾಯಃ 086
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೌಂಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಕ್ಷಿಣದಿಕ್ಸ್ಥನಾನಾತೀರ್ಥಾನುಕೀರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-86-0 (19631)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 3-86-0x (1995)
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ತು ಪುಣ್ಯಾನಿ ಶೃಣು ತೀರ್ಥಾನಿ ಭಾರತ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಯಥಾಬುದ್ಧಿ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಾನಿ ತಾನಿ ವೈ ॥ 3-86-1 (19632)
ಯಸ್ಯಾಮಾಖ್ಯಾಯತೇ ಪುಣ್ಯಾ ದಿಶಿ ಗೋದಾವರೀ ನದೀ।
ಬಹ್ವಾರಾಮಾ ಬಹುಜಲಾ ತಾಪಸಾಚರಿತಾ ಶಿವಾ ॥ 3-86-2 (19633)
ವೇಣಾ ಭೀಮರಥೀ ಚೈವ ನದ್ಯೌ ಪಾಪಭಯಾಪಹೇ।
ಮೃಗದ್ವಿಜಸಮಾಕೀರ್ಣೇ ತಾಪಸಾಲಯಭೂಷಿತೇ ॥ 3-86-3 (19634)
ರಾಜರ್ಷೇಸ್ತಸ್ ಚ ಸರಿನ್ನೃಗಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಂಯತೀರ್ಥಾ ಬಹುಜಲಾ ಪಯೋಷ್ಣೀ ದ್ವಿಜಸೇವಿತಾ ॥ 3-86-4 (19635)
ಅಪಿ ಚಾತ್ರ ಮಹಾಯೋಗೀ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಅನುವಂಶ್ಯಾಂ ಜಗೌ ಗಾಥಾಂ ನೃಗಸ್ಯ ಧರಣೀಪತೇಃ ॥ 3-86-5 (19636)
ನೃಗಸ್ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
`ಮರುತಃ ಪರಿವೇಷ್ಟಾರಃ ಸದಸ್ಯಾಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಃ'॥ 3-86-6 (19637)
ಪಯೋಷ್ಣ್ಯಾಂ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ವಾರಾಹೇ ತೀರ್ಥ ಉತ್ತಮೇ।
ಉದ್ಧೃತಂ ಭೂತಲಸ್ಥಂ ವಾವಾಯುನಾ ಸಮುದೀರಿತಂ।
ಪಯೋಷ್ಣ್ಯಾ ಹರತೇ ತೋಯಂ ಪಾಪಮಾಮರಣಾಂತಿಕಂ ॥ 3-86-7 (19638)
ಸ್ವರ್ಗಾದುತ್ತುಂಗಮಮಲಂ ವಿಷಾಣಂ ಯತ್ರ ಶೂಲಿನಃ।
ಸ್ವಮಾತ್ಮವಿಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮರ್ತ್ಯಃ ಶಿವಪುರಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-86-8 (19639)
ಏಕತಃ ಸರಿತಃ ಸರ್ವಾ ಗಂಗಾದ್ಯಾಃ ಸಲಿಲೋಚ್ಚಯಾಃ।
ಪಯೋಷ್ಣೀ ಚೈಕತಃ ಪುಣ್ಯಾ ತೀರ್ಥೇಭ್ಯೋ ಹಿ ಮತಾ ಮಮ ॥ 3-86-9 (19640)
ಮಾಠರಸ್ಯ ವನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಬಹುಮೂಲಫಲಂ ಶಿವಂ।
ಯೂಪಶ್ಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವರುಣಸ್ರೋತಸೇ ಗಿರೌ ॥ 3-86-10 (19641)
ಪ್ರವೇಣ್ಯುತ್ತರಪಾರ್ಸ್ವೇ ತು ಪುಣ್ಯೇ ಕಣ್ವಾಶ್ರಮೇ ತಥಾ।
ತಾಪಸಾನಾಮರಣ್ಯಾನಿ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ಯಥಾಶ್ರುತಿ ॥ 3-86-11 (19642)
ವೇದೀ ಶೂರ್ಪಾರಕೇ ತಾತ ಜಮದಗ್ನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ರಂಯಾ ಪಾಷಾಣತೀರ್ಥಾ ಚ ಪುರಶ್ಚಂದ್ರಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-86-12 (19643)
ಅಶೋಕತೀರ್ಥಂ ತತ್ರೈವ ಕೌಂತೇ ಯ ಬಹುಲಾಶ್ರಮಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯತೀರ್ಥಂ ಪಾಂಡ್ಯೇಷು ವಾರುಣಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-86-13 (19644)
ಕುಮಾರ್ಯಃ ಕಥಿತಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಪಾಂಡ್ಯೇಷ್ವೇವ ನರರ್ಷಭ।
ತಾಂರಪರ್ಣೀ ತು ಕೌಂತೇಯ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಾಂ ಶೃಣು ॥ 3-86-14 (19645)
ಯತ್ರ ದೇವೈಸ್ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಮಹದಿಚ್ಛದ್ಭಿರಾಶ್ರಮೇ।
ಗೋಕರ್ಣಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ ॥ 3-86-15 (19646)
ಶೀತತೋಯೋ ಬಹುಜಲಃ ಪುಣ್ಯಸ್ತಾತ ಶಿವಶ್ಚ ಸಃ।
ಹ್ರದಃ ಪರಮದುಷ್ಪ್ರಾಪೋ ಮಾನುಷೈರಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-86-16 (19647)
ತತ್ರ ವೃಕ್ಷತೃಣಾದ್ಯೈಶ್ಚ ಸಂಪನ್ನಃ ಫಲಮೂಲವಾನ್।
ಆಶ್ರಮೋಽಗಸ್ತ್ಯಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಪುಣ್ಯೋ ದೇವಸಹೇ ಗಿರೌ ॥ 3-86-17 (19648)
ವೈಡೂರ್ಯಪರ್ವತಸ್ತತ್ರ ಶ್ರೀಮಾನ್ಮಣಿಮಯಃ ಶಿವಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಮಶ್ಚೈವ ಬಹುಮೂಲಫಲೋದಕಃ ॥ 3-86-18 (19649)
ಸುರಾಷ್ಟ್ರೇಷ್ವಪಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಆಶ್ರಮಾನ್ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಸರಾಂಸಿ ಚ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-86-19 (19650)
ಚಮಸೋದ್ಭೇದನಂ ವಿಪ್ರಾಸ್ತತ್ರಾಪಿ ಕಥಯಂತ್ಯುತ।
ಪ್ರಭಾಸಂ ಚೋದಧೌ ತೀರ್ಥಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-86-20 (19651)
ತತ್ರ ಪಿಂಡಾರಕಂ ನಾಮ ತಾಪಸಾಚರಿತಂ ಶಿವಂ।
ಉಜ್ಜಯಂತಶ್ಚ ಶಿಖರೀ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಿದ್ಧಿಕರೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-86-21 (19652)
ತತ್ರ ದೇವರ್ಷಿವೀರೇಣ ನಾರದೇನಾನುಕೀರ್ತಿತಃ।
ಪುರಾಣಃ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ಲೋಕಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-86-22 (19653)
ಪುಣ್ಯೇ ಗಿರೌ ಸುರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಮೃಗಪಕ್ಷಿನಿಷೇವಿತೇ।
ಉಜ್ಜಯಂತೇ ಸ್ಮ ತಪ್ತಾಂಗೋ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-86-23 (19654)
`ಏಷ ನಾರಾಯಣಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕ್ಷೀರಾರ್ಣವನಿಕೇತನಃ।
ನಾಗಪರ್ಯಂಕಮುತ್ಸೃಜ್ಯಹ್ಯಾಗತೋ ಮಧುರಾಂ ಪುರೀಂ' ॥ 3-86-24 (19655)
ಪುಣ್ಯಾ ದ್ವಾರವತೀ ತತ್ರಯತ್ರಾಸೌ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಃ ಪುರಾಣೋಸೌ ಸ ಹಿ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-86-25 (19656)
ಯೇ ಚ ಕವೇದವಿದೋ ವಿಪ್ರಾ ಯೇ ಚಾಧ್ಯಾತ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ।
ತೇ ವದಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಂ ॥ 3-86-26 (19657)
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಹಿ ಗೋವಿಂದಃ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮುಚ್ಯತೇ।
ಪುಣ್ಯಾನಾಮಪಿ ಪುಣ್ಯೋಸೌ ಮಂಗಾಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೋ ದೇವದೇವಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-86-27 (19658)
ಅವ್ಯಯಾತ್ಮಾ ವ್ಯಯಾತ್ಮಾ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ।
ಆಸ್ತೇ ಹರಿರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ತತ್ರೈವ ಮಧುಸೂದನಃ ॥ 3-86-28 (19659)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತಿತಮೋಽಷ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-86-5 ಅನುವಂಶ್ಯಾಂ ವಂಶಾನೂರೂಪಾಂ ತು ನೃಗಮಾತ್ರಾನುರೂಪಾಂ ॥ 3-86-13 ಅಶೋಕತೀರ್ಥಂ ಮತ್ಸ್ಯೇಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-86-15 ಮಹತ್ ಮೋಕ್ಷಫಲಂ ॥ 3-86-23 ತಪ್ತಾಂಗ ಕೃತತಪಸ್ಕಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 087
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.87. ಅಧ್ಯಾಯಃ 087
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೌಂಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರತೀಚೀಸ್ಥತೀರ್ಥಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-87-0 (19660)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 3-87-0x (1996)
ಅವಂತೀಷು ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಂ ವೈ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ದಿಶಿ।
ಯಾನಿ ತತ್ರಪವಿತ್ರಾಣಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-87-1 (19661)
ಪ್ರಿಯಂಗ್ವಾಂರವಣೋಪೇತಾ ವಾನೀರಫಲಮಾಲಿನೀ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಸ್ರೋತಾ ನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ನರ್ಮದಾ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 3-87-2 (19662)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಸರಿದ್ವನಾನಿ ಶೈಲೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಶ್ಚ ಸಪಿತಾಮಹಾಃ ॥ 3-87-3 (19663)
ನರ್ಮದಾಯಾಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಹಸಿದ್ಧರ್ಷಿಚಾರಣೈಃ।
ಸ್ನಾತುಮಾಯಾಂತಿ ಪುಣ್ಯೌಧೈಃ ಸದಾ ವಾರಿಷು ಭಾರತ ॥ 3-87-4 (19664)
ನಿರೇತಃ ಶ್ರೂಯತೇ ಪುಣ್ಯೋ ಯತ್ರ ವಿಶ್ರವಸೋ ಮುನೇಃ।
ಜಜ್ಞೇ ಧನಪತಿರ್ಯತ್ರ ಕುಬೇರೋ ನರವಾಹನಃ ॥ 3-87-5 (19665)
ವೈಢೂರ್ಯಶಿಖರೋ ನಾಮ ಪುಣ್ಯೋ ಗಿರಿವರಃ ಶಿವಃ।
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾಸ್ತತ್ರ ಪಾದಪಾ ಹರಿತಚ್ಛದಾಃ ॥ 3-87-6 (19666)
ತಸ್ಯ ಶೈಲಸ್ಯ ಶಿಖರೇ ಸರಃ ಪುಣ್ಯಂ ಮಹೀಪತೇ।
ಫುಲ್ಲಪದ್ಮಂ ಮಹಾರಾಜ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಂ ॥ 3-87-7 (19667)
ಬಹ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ದೃಶ್ಯತೇ ತತ್ರ ಪರ್ವತೇ।
ಪುಣ್ಯೇ ಸ್ವರ್ಗೋಪಮೇ ಚೈವ ದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತೇ ॥ 3-87-8 (19668)
ಹ್ರದಿನೀ ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾ ಚ ರಾಜರ್ಷೇಸ್ತತ್ರ ವೈ ಸರಿತ್।
ವಿಶ್ಚಾಮಿತ್ರೇಣ ತಪಸಾ ನಿರ್ಮಿತಾ ಸರ್ವಪಾವನೀ ॥ 3-87-9 (19669)
ಯಸ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ಸತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷಾತ್ಮಜಃ।
ಪಪಾತ ಸ ಪುನರ್ಲೋಕಾಂʼಲ್ಲೇಭೇ ಧರ್ಮಾನ್ಸನಾತನಾನ್ ॥ 3-87-10 (19670)
ತತ್ರಪುಣ್ಯೋ ಹ್ರದಃ ಖ್ಯಾತೋ ಮೈನಾಕಶ್ಚೈವ ಪರ್ವತಃ।
ಬಹುಮೂಲಫಲೋಪೇತಸ್ತ್ವಮಿತೋ ನಾಮ ಪರ್ವತಃ ॥ 3-87-11 (19671)
ಆಶ್ರಮಃ ಕಕ್ಷಸೇನಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಸ್ತತ್ರಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಚ್ಯವನಸ್ಯಾಶ್ರಮಶ್ಚೈವ ವಿಖ್ಯಾತಸ್ತತ್ರಪಾಂಡವ।
ತತ್ರಾಲ್ಪೇನೈವ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಸ್ತಪಸಾ ವಿಭೋ ॥ 3-87-12 (19672)
ಜಂಬೂಮಾರ್ಗೋ ಮಹಾರಾಜ ಋಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಆಶ್ರಮ ಶಾಂಯತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮೃಗದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಃ ॥ 3-87-13 (19673)
ತತಃ ಪುಣ್ಯತಮಾ ರಾಜನ್ಸತತಂ ತಾಪಸೈರ್ಯುತಾ।
ಕೇತುಮಾಲಾ ಚ ಮೇಧ್ಯಾ ಚ ಗಂಗಾದ್ವಾರಂ ಚ ಭೂಮಿಪ।
ಖ್ಯಾತಂ ಚ ಸೈಂಧವಾರಣ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-87-14 (19674)
ಪಿತಾಮಹಸರಃ ಪುಣ್ಯಂ ಪುಷ್ಕರಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ಸಿದ್ಧಾನಾಮೃಷೀಣಾಮಾಶ್ರಮಃ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-87-15 (19675)
ಅಪ್ಯತ್ರ ಸಂಶ್ರಯಾರ್ಥಾಯ ಪ್ರಜಾಪತಿರಥೋ ಜಗೌ।
ಪುಷ್ಕರೇಷು ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಾಥಾಂ ಸುಕೃತಿನಾಂವರ ॥ 3-87-16 (19676)
ಮನಸಾಽಪ್ಯಭಿಕಾಮಸ್ಯ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಮನಖಿನಃ।
ವಿಪ್ರಣಶ್ಯಂತಿ ಪಾಪಾನಿ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಮೋದತೇ ॥ 3-87-17 (19677)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಇ ಸಪ್ತಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-87-2 ಪ್ರತ್ಯಕ್ಸ್ತ್ರೋತಾ- ಪಶ್ಚಿಮವಾಹಿನೀ ॥ 3-87-13 ಶಾಂಯತಾಂ ಶಮವತಾಂ ॥ 3-87-14 ಗಂಗಾರಣ್ಯಂ ಚ ಭೂಮಿಪೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-87-16 ಸಂಶ್ರಯಾರ್ಥಾಯ ವಾಸಾರ್ಥಂ ॥ 3-87-17 ಅಭಿಕಾಮಸ್ಯ ಗಂತುಮಿಚ್ಛೋಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 088
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.88. ಅಧ್ಯಾಯಃ 088
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೌಂಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುದೀಚೀಸ್ಥತೀರ್ಥಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-88-0 (19678)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 3-88-0x (1997)
ಉದೀಚ್ಯಾಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ದಿಶಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಯಾನಿ ವೈ।
ತಾನಿ ತೇ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-88-1 (19679)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಮ ಮಂತ್ರಯತಃ ಪ್ರಭೋ।
ಕಥಾಪ್ರತಿಗ್ರಹೋ ವೀರ ಶ್ರದ್ಧಾಂ ಜನಯತೇ ಶುಭಾಂ ॥ 3-88-2 (19680)
ಸರಸ್ವತೀ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾ ಹ್ರದಿನೀ ತೀರ್ಥಮಾಲಿನೀ।
ಸಮುದ್ರಗಾ ಮಹಾವೇಗಾ ಯಮುನಾ ಯತ್ರ ಪಾಂಡವ ॥ 3-88-3 (19681)
ಯತ್ರ ಪುಣ್ಯತರಂ ತೀರ್ಥಂ ಪ್ಲಕ್ಷಾವತರಣಂ ಶುಭಂ।
ಯತ್ರಸಾರಸ್ವತೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ಗಚ್ಛಂತ್ಯವಭೃಥಂ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-88-4 (19682)
ಪುಣ್ಯಂ ಚಾಖ್ಯಾಯತೇ ದಿವ್ಯಂ ಶಿವಮಗ್ನಿಶಿರೋಽನಘ।
ಸಹದೇವೋಽಯಜದ್ಯತ್ರಶಂಯಾಕ್ಷೇಪೇಣ ಭಾರತ ॥ 3-88-5 (19683)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಚಾರ್ಥೇಽಸೌ ಇಂದ್ರಗೀತಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಗಾಥಾ ಚರತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಗೀಯಮಾನಾ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 3-88-6 (19684)
ಅಗ್ನಯಃ ಸಹದೇವೇನ ಯೇ ಚಿತಾ ಯಮುನಾಮನು।
ತೇ ತಸ್ಯ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಸಹಸ್ರಶತದಕ್ಷಿಣಾಃ ॥ 3-88-7 (19685)
ತತ್ರೈವ ಭರತೋ ರಾಜಾ ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವಿಂಶತೀಂ ಸಪ್ತ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ಹಯಮೇಧಾನುಪಾಹರತ್ ॥ 3-88-8 (19686)
ಕಾಮಕೃದ್ಯೋ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಶ್ರುತಸ್ತಾತ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಅತ್ಯಂತಮಾಶ್ರಮಃ ಪುಣ್ಯಃ ಶರಭಂಗಸ್ಯ ವಿಶ್ರುತಃ ॥ 3-88-9 (19687)
ಸರಸ್ವತೀ ನದೀ ಸದ್ಭಿಃ ಸತತಂ ಪಾರ್ಥ ಪೂಜಿತಾ।
ವಾಲಖಿಲ್ಯೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಯತ್ರೇಷ್ಟಮೃಷಿಭಿಃ ಪುರಾ ॥ 3-88-10 (19688)
ದೃಷದ್ವತೀ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾ ಯತ್ರ ರಖ್ಯಾತಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನ್ಯಗ್ರೋಧಾಖ್ಯಸ್ತು ಪಾಂಚಾಲ್ಯಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋದ್ವಿಪದಾಂವರ।
ದಾಲ್ಭ್ಯಘೋಷಶ್ಚ ದಾಲ್ಭ್ಯಾಶ್ ಧರಣೀಸ್ಥೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-88-11 (19689)
ಕೌಂತೇಯಾನಂತಯಶಸಃ ಸುವ್ರತಸ್ಯಾಮಿತೌಜಸಃ।
ಆಶ್ರಮಃ ಖ್ಯಾಯತೇ ಪುಣ್ಯಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ ॥ 3-88-12 (19690)
ಏತಾವರ್ಣಾವವರ್ಣೌ ಚ ವಿಶ್ರುತೌ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಈಜಾತೇ ಕ್ರತುಭಿರ್ಮುಖ್ಯೈಃ ಪುಣ್ಯೈರ್ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-88-13 (19691)
ಸಮೇತ್ಯ ಬಹುಶೋ ದೇವಾಃ ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸವರುಣಾಃ ಪುರಾ।
ವಿಶಾಖಯೂಪೇಽತಪ್ಯನ್ ತೇನ ಪುಣ್ಯತಮಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-88-14 (19692)
ಋಷಿರ್ಮಹಾನ್ಮಹಾಭಾಗೋ ಜಮದಗ್ನಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪಲಾಶಕೇಷು ಪುಣ್ಯೇಷು ರಂಯೇಷ್ವಯಜತ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-88-15 (19693)
ಯತ್ರಸರ್ವಾಃ ಸರಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಟಾಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಂ ಸ್ವಂ ತೋಯಮುಪಾದಾಯ ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-88-16 (19694)
ಅಪಿ ಚಾತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವಯಂ ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ಜಗೌ।
ಇಮಂ ಶ್ಲೋಕಂ ತದಾ ವೀರ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ದೀಕ್ಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-88-17 (19695)
ಯಜಮಾನಸ್ಯ ವೈ ದೇವಾಂಜಮದಗ್ನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆಗಂಯ ಸರಿತೋ ವಿಪ್ರಾನ್ಮಧುನಾ ಸಮತರ್ಪಯನ್ ॥ 3-88-18 (19696)
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷರಕ್ಷೋಬಿರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಸೇವಿತಂ।
ಕಿರಾತಕಿನ್ನರಾವಾಸಂ ಶೈಲಂ ಶಿಖರಿಣಾಂವರಂ ॥ 3-88-19 (19697)
ಬಿಭೇದ ತರಸಾ ಗಂಗಾ ಗಂಗಾದ್ವಾರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪುಣ್ಯಂ ತತ್ಖ್ಯಾಯತೇ ರಾಜನ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಂ ॥ 3-88-20 (19698)
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಕೌರವ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ಕನಖಲಂ ತಥಾ।
ಪರ್ವತಶ್ಚ ಪುರುರ್ನಾಮ ಯತ್ರಯಾತಃ ಪುರೂರವಾಃ ॥ 3-88-21 (19699)
ಭೃಗುರ್ಯತ್ರತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತೇ।
ರಾಜನ್ಸ ಆಶ್ರಮಃ ಖ್ಯಾತೋ ಭೃಗುತುಂದೋ ಮಹಾಗಿರಿಃ ॥ 3-88-22 (19700)
ಯಃ ಸ ಭೂತಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಭವಚ್ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುರ್ವಿಷ್ಣುಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 3-88-23 (19701)
ತಸ್ಯಾತಿಯಶಸಃ ಪುಣ್ಯಾಂ ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಮನು।
ಆಶ್ರಮಃ ಖ್ಯಾಯತೇ ಪುಣ್ಯಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ ॥ 3-88-24 (19702)
ಉಷ್ಣತೋಯವಹಾ ಗಂಗಾ ಶೀತತೋಯವಹಾ ಪುರಾ।
ಸುವರ್ಣಸಿಕತಾ ರಾಜನ್ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಮನು ॥ 3-88-25 (19703)
ಋಷಯೋ ಯತ್ರದೇವಾಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾ ಮಹೌಜಸಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ನಮಸ್ಯಂತಿ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-88-26 (19704)
ಯತ್ರನಾರಾಜಣೋ ದೇವಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ತತ್ರ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ತೀರ್ಥಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-88-27 (19705)
ತತ್ಪುಣ್ಯಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತೀರ್ಥಂ ತ್ತಪೋವನಂ।
ತತ್ಪರಂ ಪರಮಂ ದೇವಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ॥ 3-88-28 (19706)
ಶಾಶ್ವತಂ ಪರಮಂ ಚೈವ ಧಾತಾರಂ ಪರಮಂ ಪದಂ।
ಯಂ ವಿದಿತ್ವಾನ ಶೋಚಂತಿ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟಯಃ ॥ 3-88-29 (19707)
ತತ್ರ ದೇವರ್ಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಚೈವ ತಪೋಧನಾಃ।
ಆದಿದೇವೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಯತ್ರಾಸ್ತೇ ಮಧುಸೂದನಃ ॥ 3-88-30 (19708)
ಪುಣ್ಯಾನಾಮಪಿ ತತ್ಪುಣ್ಯಮತ್ರ ತೇ ಸಂಶಯೇಸ್ತು ಮಾ।
ಏತಾನಿ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯಾನಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತೀರ್ಥಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-88-31 (19709)
ಏತಾನಿ ವಸುಭಿಃ ಸಾಧ್ಯೈರಾದಿತ್ಯೈರ್ಮರುದಶ್ವಿಭಿಃ।
ಋಷಿಭಿರ್ದೇವಕಲ್ಪೈಶ್ಚ ಸೇವಿತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-88-32 (19710)
3-88-33 (19711)
ಚರನ್ನೇತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭೈಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗೈರುತ್ಕಂಠಾಂ ವಿಜಯಿಷ್ಯಸಿ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-88-7 ಶತಂ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಹಸ್ರಶತದಕ್ಷಿಣಾಃ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-88-9 ಶಂಕರಸ್ತತ್ರವಿಶ್ರುತ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-88-13 ಏತಾ ಕೃಷ್ಣಮೃಗೀ ತದ್ವರ್ಣೈ ಕೃಷ್ಣೌ ನರನಾರಾಯಣಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ವಸ್ತುತಸ್ತ್ವವರ್ಣೌ ವರ್ಣಾಃ ಲೋಹಿತಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣಾಃ ರಜಃಸತ್ವತಮಾಂಸಿ ತದ್ರಹಿತೌ। ತತ್ರ ವೈವರ್ಣ್ಯವರ್ಣ್ಯೌ ಚೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-88-23 ಪ್ರಭುರ್ಜಿಷ್ಣುರಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-88-24 ವಿಶಾಲಾಂ ನಾಮತಃ। ಬದರೀಮನು ಬದರೀಸಮೀಪೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 089
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.89. ಅಧ್ಯಾಯಃ 089
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನೇಂದ್ರವಚನಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಾರ್ಥಸ್ ಪಾಶುಪತಾದಿಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಮಿನದ್ರಸಂದೇಶನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-89-0 (19712)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-89-0x (1998)
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಮಾಣೇ ತು ಧೌಂಯೇ ಕೌರವನಂದನ।
ಲೋಮಶಃ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ಋಷಿಸ್ತತ್ರಾಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-89-1 (19713)
ತಂ ಪಾಂಡವಾಗ್ರಜೋ ರಾಜಾ ಸಗಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ತೇ।
ಉಪಾತಿಷ್ಠನ್ಮಹಾಭಾಗಂ ದಿವಿ ಶಕ್ರಮಿವಾಮರಾಃ ॥ 3-89-2 (19714)
ಸಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾಗಮನೇ ಹೇತುಮಟನೇ ಚ ಪ್ರಯೋಜನಂ ॥ 3-89-3 (19715)
ಸ ಪೃಷ್ಟಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೇಣ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಹರ್ಷಯನ್ನಿವ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-89-4 (19716)
ಸಂಚರನ್ನಸ್ಮಿ ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವಾಂಲ್ಲೋಕಾನ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಗತಃ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಭವನಂ ತತ್ರಾಪಶ್ಯಂ ಸುರೇಶ್ವರಂ ॥ 3-89-5 (19717)
ತವ ಚ ಭ್ರಾತರಂ ವೀರಮಪಶ್ಯಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ।
ಶಕ್ರಸ್ಯಾರ್ಧಾಸನಗತಂ ತತ್ರ ಮೇ ವಿಸ್ಮಯೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-89-6 (19718)
ಆಸೀತ್ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಂ ತಥಾಗತಂ।
ಆಹ ಮಾಂ ತತ್ರ ದೇವೇಶೋ ಗಚ್ಛ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-89-7 (19719)
ಸೋಽಹಮಭ್ಯಾಗತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದಿದೃಕ್ಷಸ್ತ್ವಾಂ ಸಹಾನುಜಂ।
ವಚನಾತ್ಪುರುಹೂತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-89-8 (19720)
ಆಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ತೇ ಪ್ರಿಯಂ ತಾತ ಮಹತ್ಪಾಂಡವನಂದನ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ರಾಜನ್ಕೃಷ್ಣಯಾ ಚೈವ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 3-89-9 (19721)
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತೋ ಮಹಾಬಾಹುರಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತದಸ್ತ್ರಮಾಪ್ತಂ ಪಾರ್ಥೇನ ರುದ್ರಾದಪ್ರತಿಮಂ ವಿಭೋ ॥ 3-89-10 (19722)
ಯತ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಶಿರೋ ನಾಮ ತಪಸಾ ರುದ್ರಮಾಗಮತ್।
ಅಮೃತಾದುತ್ಥಿತಂ ರೌದ್ರಂ ತಲ್ಲಬ್ಧಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ॥ 3-89-11 (19723)
ತತ್ಸಮಂತ್ರಂ ಸಸಂಹಾರಂ ಸಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಂಗಲಂ।
ವಜ್ರಮಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ದಂಡಾದೀನಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-89-12 (19724)
ಯಮಾತ್ಕುಬೇರಾದ್ವರುಣಾದಿಂದ್ರಾಚ್ಚ ಕುರುನಂದನ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಧೀತವಾನ್ಪಾರ್ಥೋ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-89-13 (19725)
ವಿಶ್ವಾವಸೋಸ್ತು ತನಯಾದ್ಗೀತಂ ನೃತ್ಯಂ ಚ ಸಾಮ ಚ।
ವಾದಿತ್ರಂ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಂದದ್ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-89-14 (19726)
ಏವಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಃ ಕೌಂತೇಯೋ ಗಾಂಧರ್ವಂ ವೇದಮಾತ್ಮವಾನ್।
ಸುಖಂ ವಸತಿ ಬೀಭತ್ಸುರನುಜಸ್ಯಾನುಜಸ್ತವ ॥ 3-89-15 (19727)
ಯದರ್ಥಂ ಮಾಂ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ತಚ್ಚ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-89-16 (19728)
ಭವಾನ್ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇಽಪಿ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಬ್ರೂಯಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ತತ್ರವಚನಾನ್ಮೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-89-17 (19729)
ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ ತೇ ಭ್ರಾತಾ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮರ್ಜುನಃ।
ಸುರಕಾರ್ಯಂ ಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ಯದಶಕ್ಯಂ ದಿವೌಕಸೈಃ ॥ 3-89-18 (19730)
ತಪಸಾಽಪಿ ತ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಜಯ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ತಪಸೋ ಹಿ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ತಪಸಾ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-89-19 (19731)
ಅಹಂ ಚ ಕರ್ಣಂ ಜಾನಾಮಿ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಸತ್ಯಸಂಧಂ ಮಹೋತ್ಸಾಹಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-89-20 (19732)
ಮಹಾಹವೇಷ್ವಪ್ರತಿಮಂ ಮಹಾಯುದ್ಧವಿಶಾರದಂ।
ಮಹಾಧನುರ್ಧರಂ ವೀರಂ ಮಹಾಸ್ತ್ರಂ ವರವರ್ಣಿನಂ ॥ 3-89-21 (19733)
ಮಹೇಶ್ವರಸುತಪ್ರಖ್ಯಮಾದಿತ್ಯತನಯಂ ಪ್ರಭುಂ।
ತಥಾಽರ್ಜುನಮತಿಸ್ಕಂಧಂ ಸಹಜೋಲ್ವಣಪೌರುಣಂ ॥ 3-89-22 (19734)
ನ ಸ ಪಾರ್ತಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಲಾಮರ್ಹತಿ ಷೋಡಶೀಂ ॥ 3-89-23 (19735)
ಯಚ್ಚಾಪಿ ತೇ ಭಯಂ ಕರ್ಣಾನ್ಮನಸಿಸ್ಥಮರಿಂದಮ।
ತಚ್ಚಾಪ್ಯಪಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ಯುಪಾಗತೇ ॥ 3-89-24 (19736)
ಯಚ್ಚ ತೇ ಮಾನಸಂ ವೀರ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಮಿಮಾಂ ಪ್ರತಿ।
ಸ ಮಹರ್ಷಿರ್ಲೋಮಶಸ್ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಂ ॥ 3-89-25 (19737)
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತಪೋಯುಕ್ತಂ ಫಲಂ ತೀರ್ಥೇಷು ಭಾರತ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರೇಷ ಬ್ರೂಯಾತ್ತೇ ನ ತಚ್ಛ್ರದ್ಧೇಯಮನ್ಯಥಾ ॥ 3-89-26 (19738)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 89 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-89-12 ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ತ್ರಾಗ್ನಿನಾ ನಿರಪರಾಧಾನಾಂ ದಾಹೇ ಯೋ ದೋಷಸ್ತಸ್ ಶೋಧನಂ। ಮಂಗಲಂ ದಗ್ಧಾನಾಮೇವಾರಾಮಾದೀನಾಂ ಪುನರ್ವಿಕಸನಂ। ವಜ್ರಂ ವಜ್ರವದಪ್ರತೀಕಾರ್ಯಂ ರೌದ್ರಮೇವ ॥ 3-89-14 ಗೀತಂ ಲೌಕಿಕಂ ಗಾನಂ। ಸಾಮ ಋಕ್ಷು ಗಾನಂ ॥ 3-89-18 ಸುರಕಾರ್ಯಂ ನಿವಾತಕವಚಾದೀನಾಂ ವಧಃ। ಕೃತಾರ್ಥಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮರ್ಜುನ ಇತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-89-20 ರಸತ್ಯಸಂಧಂ ಸತ್ಯಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ॥ 3-89-21 ವರವರ್ಣಿನಂ ಅತಿಸುಂದರಂ ॥ 3-89-22 ಮಹೇಶ್ವರಸುತಪ್ರಖ್ಯಂ ಸ್ಕಂದತುಲ್ಯಂ। ಅತಿತ್ಕಂಧಂ ಉನ್ನತಾಂಸಂ ॥ 3-89-24 ಅಪಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕವಚಕುಂಡಲಾಪಹರಣೇನ ॥ 3-89-26 ತತ್ ಶ್ರದ್ಧೇಯಂ ನತ್ವನ್ಯಥಾ ಗ್ರಹೀತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 090
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.90. ಅಧ್ಯಾಯಃ 090
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸಾಹಿತ್ಯೇನ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾವಿಧಾಯಕಪಾರ್ಥವಚನನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಲೋಮಶಾಶಯಾಽಧಿಕ ಪರಿಜನವಿಸರ್ಜನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-90-0 (19739)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-90-0x (1999)
ಧನಂಜಯೇನ ಚಾಪ್ಯುಕ್ತಂ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಭ್ರಾತರಂ ಮೇ ಯೋಜಯೇರ್ಧರ್ಂಯಯಾ ಧಿಯಾ ॥ 3-90-1 (19740)
ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಾನ್ಪರಾನ್ವೇತ್ಥ ತಪಾಂಸಿ ಚ ತಪೋಧನ।
ಶ್ರೀಮತಾಂ ಚಾಪಿ ಜಾನಾಸಿ ಧರ್ಮಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸನಾತನಂ ॥ 3-90-2 (19741)
ಸ ಭವಾನ್ಪರಮಂ ವೇದ ರಪಾವನಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ।
ತೇನ ಸಂಯೋಜಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ತೀರ್ಥಪುಣ್ಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-90-3 (19742)
ಯಥಾ ತೀರ್ಥಾನಿ ಗಚ್ಛೇತ ಗಾಶ್ಚ ದದ್ಯಾತ್ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ತಥಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಮಾಮರ್ಜುನೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-90-4 (19743)
ಭವತಾ ಚಾನುಗುಪ್ತೋಽಸೌ ಚರೇತ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ರಕ್ಷೋಭ್ಯೋ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಶ್ಚ ದುರ್ಗೇಷು ವಿಷಮೇಷು ಚ ॥ 3-90-5 (19744)
ದಧೀಚ ಇವ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಯಥಾ ಚಾಪ್ಯಂಗಿರಾ ರವಿಂ।
ತಥಾ ರಕ್ಷಸ್ವ ಕೌಂತೇಯಾನ್ರಾಕ್ಷಸೇಭ್ಯೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-90-6 (19745)
ಯಾತುಧಾನಾ ಹಿ ಬಹವೋ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪರ್ವತೋಪಮಾಃ।
ತ್ವಯಾಽಭಿಗುಪ್ತಾನ್ಕೌಂತೇಯಾನ್ನ ವಿವರ್ತೇಯುರಂತಿಕಂ ॥ 3-90-7 (19746)
ಸೋಽಹಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ವಚನಾನ್ನಿಯೋಗಾದರ್ಜುನಸ್ಯ ಚ।
ರಕ್ಷಮಾಣೋ ಭಯೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಾಂ ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾ ಸಹ ॥ 3-90-8 (19747)
ದ್ವಿಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ದೃಷ್ಟಾನಿ ಕುರುನಂದನ।
ಇದಂ ತೃತೀಯಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾನ್ಯೇವ ಭವತಾ ಸಹ ॥ 3-90-9 (19748)
ಇಯಂ ರಾಜರ್ಷಿಭಿರ್ಯಾತಾ ಪುಣ್ಯಕೃದ್ಭಿರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮನ್ವಾದಿಭಿರ್ಮಹಾರಾಜ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾ ಭಯಾಪಹಾ ॥ 3-90-10 (19749)
ನಾನೃಜುರ್ನಾಕೃತಾತ್ಮಾ ಚ ನಾವಿದ್ಯೋ ನ ಚ ಪಾಪಕೃತ್।
ಸ್ನಾತಿ ತೀರ್ಥೇಷು ಕೌರವ್ಯ ನ ಚ ವಕ್ರಮತಿರ್ನರಃ ॥ 3-90-11 (19750)
ತ್ವಂ ತು ಧರ್ಮಮತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಭೂಯ ಏವ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-90-12 (19751)
ಯಥಾ ಭಗೀರಥೋ ರಾಜಾ ರಾಜಾನಶ್ಚ ಗಯಾದಯಃ।
ಯಥಾ ಯಯಾತಿಃ ಕೌಂತೇಯ ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-90-13 (19752)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-90-14x (2000)
ನ ಹರ್ಷಾತ್ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ವಾಕ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯೋತ್ತರಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ಯನ್ಮಾಂ ಸ್ಮರತಿ ದೇವೇಶಃ ಕಿಂ ನಾಮಾಭ್ಯಧಿಕಂ ತತಃ ॥ 3-90-14 (19753)
ಭವತಾ ಸಂಗಮೋ ಯಸ್ ಭ್ರಾತಾ ಚೈವ ಧನಂಜಯಃ।
ವಾಸವಃ ಸ್ಮರತೇ ಯಸ್ ಕೋ ನಾಮಾಭ್ಯಧಿಕಸ್ತತಃ ॥ 3-90-15 (19754)
ಯಚ್ಚ ಮಾಂ ಭಗವಾನಾಹ ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಗಮನಂ ಪ್ರತಿ।
ಧೌಂಯಸ್ಯ ವಚನಾದೇಷಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತೈವ ಮೇ ॥ 3-90-16 (19755)
ತದ್ಯದಾ ಮನ್ಯಸೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಗಮನಂ ತೀರ್ತದರ್ಶನೇ।
ತದೈವ ಗಂತಾಸ್ಮಿ ತೀರ್ತಾನ್ಯೇಷ ಮೇ ನಿಶ್ಚಯಃ ಪರಃ ॥ 3-90-17 (19756)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-90-18x (2001)
ಗಮನೇ ಕೃತಬುದ್ಧಿಂ ತಂ ಪಾಂಡವಂ ಲೋಮಶೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಲಘುರ್ಭವ ಮಹಾರಾಜ ಲಘುಃ ಸ್ವೈರಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-90-18 (19757)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-90-19x (2002)
ಭಿಕ್ಷಾಭುಜೋ ನಿವರ್ತಂತಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯತಯಶ್ಚ ಯೇ ॥ 3-90-19 (19758)
ಕ್ಷುತ್ತೃಡಧ್ವಶ್ರಮಾಯಾಸಶೀತಾರ್ತಿಮಸಹಿಷ್ಣವಃ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ವಿನಿವರ್ತಂತಾಂ ಯೇ ಚ ಮೃಷ್ಟಭುಜೋ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-90-20 (19759)
ಪಕ್ವಾನ್ನಲೇಹ್ಯಪಾನಾನಾಂ ಮಾಂಸಾನಾಂ ಚ ವಿಕಲ್ಪಕಾಃ।
ತೇಽಪಿ ಸರ್ವೇ ನಿವರ್ತಂತಾಂ ಯೇ ಚ ಸೂದಾನುಯಾಯಿನಃ।
ಮಯಾ ಯಥೋಚಿತಾಽಽಜೀವ್ಯೌಃ ಸಂವಿಭಕ್ತಾಶ್ಚ ವೃತ್ತಿಭಿಃ ॥ 3-90-21 (19760)
ಯೇ ಚಾಪ್ಯನುಗತಾಃ ಪೌರಾ ರಾಜಭಕ್ತಿಪುರಃಸರಾಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹಾರಾಜಮಭಿಗಚ್ಛಂತು ತೇ ಚ ವೈ।
ಸ ದಾಸ್ಯತಿ ಯಥಾಕಾಲಮುಚಿತಾ ಯಸ್ಯ ಯಾ ಭೃತಿಃ ॥ 3-90-22 (19761)
ಸ ಚೇದ್ಯಥೋಚಿತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ನ ದದ್ಯಾನ್ಮನುಜೇಶ್ವರಃ।
ಅಸ್ಮತ್ಪ್ರಿಯಹಿತಾರ್ಥಾಯಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ವಃ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-90-23 (19762)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-90-24x (2003)
ತತೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಶಃ ಪೌರಾ ಗುರೌ ಭಾರೇ ಸಮಾಹಿತೇ।
ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ಯತಯೋ ಮುಖ್ಯಾ ಜಗ್ಮುರ್ನಾಗಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-90-24 (19763)
ತಾನ್ಸರ್ವಾಂಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಪ್ರೇಂಣಾ ರಾಜಾಽಂಬಿಕಾಸುತಃ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವದ್ಧನೈಶ್ಚ ಸಮತರ್ಪಯತ್ ॥ 3-90-25 (19764)
ತತಃ ಕುಂತೀಸುತೋ ರಾಜಾ ಲಘುಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ।
ಲೋಮಶೇನ ಚ ಸುಪ್ರೀತಸ್ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಕಾಂಯಕೇಽವಸತ್ ॥ 3-90-26 (19765)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 90 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-90-3 ಪುರುಷಪ್ರತಿ ಪುರುಷಸ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-90-9 ದ್ವಿಃ ದ್ವಿವಾರಂ। ತೃತೀಯಂ ತೃತೀಯವಾರಂ ॥ 3-90-10 ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾ ಶುಭಾವಹೇತಿ ಕ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-90-11 ನಾನೃತೀ ನಾಕೃತಾತ್ಮಾ ಚೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-90-18 ಲಘುರಲ್ಪಪರಿವಾರಃ ॥ 3-90-21 ವಿಕಲ್ಪಕಾಃ ಮೃಷ್ಟಾಮೃಷ್ಟವಿಭಾಜಕಾಃ। ಆಜೀವ್ಯೈರ್ಭೃತ್ಯಾದಿಭಿಃ। ವೃತ್ತಿಭಿರ್ಜೀವನಹೇತುಭಿರನ್ನಾದಿಭಿಃ ॥ 3-90-23 ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ದ್ರುಪದಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 091
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.91. ಅಧ್ಯಾಯಃ 091
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಲೋಮಶಾದಿಭಿಃ ಸಹ ತೀರ್ಥಸೇವನಾಯ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-91-0 (19766)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-91-0x (2004)
ತತಃ ಪ್ರಯಾಂತಂ ಕೌಂತೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವನವಾಸಿನಃ।
ಅಭಿಗಂಯ ತದಾ ರಾಜನ್ನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-91-1 (19767)
ರಾಜಂಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಗಂತಾಸಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ದೇವರ್ಷಿಣಾ ಚ ಸಹಿತೋ ಲೋಮಶೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-91-2 (19768)
ಅಸ್ಮಾನಪಿ ಮಹಾರಾಜ ನೇತುಮರ್ಹಸಿ ಪಾಂಡವ।
ಅಸ್ಮಾಭಿರ್ಹಿ ನ ಶಕ್ಯಾನಿ ತ್ವದೃತೇ ತಾನಿ ಕೌರವ ॥ 3-91-3 (19769)
ಶ್ವಾಪರದೈರುಪಸೃಷ್ಟಾನಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ವಿಷಮಾಣಿ ಚ।
ಅಗಂಯಾನಿ ನರೈರಲ್ಪೈಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಮನುಜೇಶ್ವರ ॥ 3-91-4 (19770)
ಭವತೋ ಭ್ರಾತರಃ ಶೂರಾ ಧನುರ್ಧರವರಾಃ ಸದಾ।
ಭವದ್ಭಿಃ ಪಾಲಿತಾಃ ಶೂರೈರ್ಗಚ್ಛಾಮೋ ವಯಮಪ್ಯುತ ॥ 3-91-5 (19771)
ಭವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ವಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮಃ ಸುಖಂ ಫಲಂ।
ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ವನಾನಾಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-91-6 (19772)
ತವ ವೀರ್ಯಪರಿತ್ರಾತಾಃ ಶುದ್ಧಾಸ್ತೀರ್ಥಪರಿಪ್ಲತಾಃ।
ಭವೇಮ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾನಸ್ತೀರ್ಥಸಂದರ್ಶನಾನ್ನೃಪ ॥ 3-91-7 (19773)
ಭವಾನಪಿ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಅಷ್ಟಕಸ್ಯ ಚ ರಾಜರ್ಷೇರ್ಲೋಮಪಾದಸ್ ಚೈವ ಹ ॥ 3-91-8 (19774)
ಭರತಸ್ಯ ಚ ವೀರಸ್ಯ ಸಾರ್ವಭೌಮಸ್ಯ ಪಾರ್ತಿವ।
ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತೀರ್ಥಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-91-9 (19775)
ಪ್ರಭಾಸಾದೀನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಮಹೇಂದ್ರಾದೀಂಶ್ಚ ಪರ್ವತಾನ್।
ಗಂಗಾದ್ಯಾಃ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಪ್ಲಕ್ಷಾದೀಂಶ್ಚ ಪರ್ವತಾನ್ ॥ 3-91-10 (19776)
ತ್ವಯಾ ಸಹ ಮಹೀಪಾಲ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಹೇ ವಯಂ।
`ಭವದ್ಭಿಃ ಪಾಲಿತಾಃ ಶೂರೈಸ್ತೀರ್ಥಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ' ॥ 3-91-11 (19777)
ಯದಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಸ್ತಿ ಕಾಚಿತ್ಪ್ರೀತಿರ್ಜನಾಧಿಪ।
ಕುರುಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಚೋಽಸ್ಮಾಕಂ ತತಃ ಶ್ರೇಯೋಽಭಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ ॥ 3-91-12 (19778)
ತೀರ್ತಾನಿ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ತಪೋವಿಘ್ನಕರೈಃ ಸದಾ।
ಅನುಕೀರ್ಣಾನಿ ರಕ್ಷೋಭಿಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-91-13 (19779)
ತೀರ್ಥಾನ್ಯುಕ್ತಾನಿ ಧೌಂಯೇನ ನಾರದೇನ ಚ ಧೀಮತಾ।
ಯಾನ್ಯುವಾಚ ಚ ದೇವರ್ಷಿರ್ಲೋಮಶಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-91-14 (19780)
ವಿಧಿವತ್ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪರ್ಯಟಸ್ವ ನರಾಧಿಪ।
ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರ್ಲೋಮಶೇನಾಬಿಪಾಲಿತಃ ॥ 3-91-15 (19781)
ಸ ರಾಜಾ ಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತೈರ್ಹರ್ಷಾದಶ್ರುಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ಭೀಮಸೇನಾದಿಭಿರ್ವೀರೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 3-91-16 (19782)
ಬಾಢಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನೃಷೀನ್ಪಾಂಡವರ್ಷಭಃ।
ಲೋಮಶಂ ಸಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಧೌಂಯಂ ಚೈವ ಪುರೋಹಿತಂ ॥ 3-91-17 (19783)
ತತಃ ಸ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ವಶೀ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಚಾನವದ್ಯಾಂಗ್ಯಾ ಗಮನಾಯ ಮನೋ ದಧೇ ॥ 3-91-18 (19784)
ಅಥ ವ್ಯಾಸೋ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಥಾ ಪರ್ವತನಾರದೌ।
ದಾಂಯಕೇ ಪಾಂಡವಂದ್ರಷ್ಟುಂ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-91-19 (19785)
ತೇಷಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸತ್ಕೃತಾಸ್ತೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಥಾಬ್ರುವನ್ ॥ 3-91-20 (19786)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಯಮೌ ಭೀಮ ಮನಸಾ ಕುರುತಾರ್ಜವಂ।
ಮನಸಾ ಕೃತಶೌಚಾ ವೈ ಶದ್ಧಾಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಯಾಸ್ಯಥ ॥ 3-91-21 (19787)
ಶರೀರನಿಯಮಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮಾನುಷಂ ವ್ರತಂ।
ಮನೋವಿಶುದ್ಧಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ದೈವಮಾಹುರ್ವ್ರತಂ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-91-22 (19788)
ಮನೋ ಹ್ಯದುಷ್ಟಂ ಶೌಚಾಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ವೈ ನರಾಧಿಪ।
ಮೈತ್ರೀಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಶುದ್ಧಾಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಗಚ್ಛತ ॥ 3-91-23 (19789)
ತೇ ಯೂಯಂ ಮಾನಸೈಃ ಶುದ್ಧಾಃ ಶರೀರನಿಯಮವ್ರತೈಃ।
ದೈವಂ ವ್ರತಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಯಥೋಕ್ತಂ ಫಲಮಾಪ್ಸ್ಯಥ ॥ 3-91-24 (19790)
ತೇ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಕೃತಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಾಃ ಸರ್ವೇ ಮುನಿಭಿರ್ದೇವಮಾನುಷೈಃ ॥ 3-91-25 (19791)
ಲೋಮಶಸ್ಯೋಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಪಾದೌ ದ್ವೈಪಾಯನಸ್ ಚ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವರ್ಷೇಃ ಪರ್ವತಸ್ಯ ಚ ॥ 3-91-26 (19792)
ಧೌಂಯೇನ ಸಹಿತಾ ವೀರಾಸ್ತಥಾ ತೈರ್ವನವಾಸಿಭಿಃ।
ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷ್ಯಾಮತೀತಾಯಾಂ ಪುಷ್ಯೇಣ ಪ್ರಯಯುಸ್ತತಃ ॥ 3-91-27 (19793)
ಕಠಿನಾನಿ ಸಮಾದಾಯ ಚೀರಾಜಿನಜಟಾಧರಾಃ।
ಅಭೇದ್ಯೈಃ ಕವಚೈರ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೀರ್ಥಾನ್ಯನ್ವಚರಂಸ್ತತಃ ॥ 3-91-28 (19794)
ಇಂದ್ರಸೇನಾದಿಭಿರ್ಭೃತ್ಯೈ ರಥೈಃ ಪರಿಚತುರ್ದಶೈಃ।
ಮಹಾನಸವ್ಯಾಪೃತೈಶ್ಚ ತಥಾಽನ್ಯೈಃ ಪರಿಚಾರಕೈಃ ॥ 3-91-29 (19795)
ಸಾಯುಧಾ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಸ್ತೂಣವಂತಃ ಸಮಾರ್ಗಣಾಃ।
ಪ್ರಾಙ್ಯುಖಾಃ ಪ್ರಯಯುರ್ವೀರಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜನಮೇಜಯ ॥ 3-91-30 (19796)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 91 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-91-7 ತೀರ್ಥಸಂಸ್ಪರ್ಶನಾನ್ನೃಪೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-91-13 ಅನುಕೀರ್ಣಾನಿ ವ್ಯಾಪ್ತಾನಿ। ನೋಽಸ್ಮಾನ್ ॥ 3-91-21 ಆರ್ಜವಮೃಜುಬುದ್ಧಿಂ ಶ್ರದ್ಧಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-91-23 ಮನೋ ಹ್ಯದುಷ್ಟಂ ಶೂರಾಣಾಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-91-24 ಫಲಮಾಪ್ನುತೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-91-28 ಕಠಿನಾನಿ ಕರಂಡಾನಿ ॥ 3-91-29 ಪರಿಚತುರ್ದಶೈಃ ಪಂಚದಶಾಭಿಃ। ಚತುರ್ದಶಭ್ಯಃ ಪರಿ ಉಪರೀತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತೇಃ। ಸಂಖ್ಯಯಾವ್ಯಯಾಸನ್ನೇತಿ ಸಮಾಸಃ। ಬಹುವ್ರೀಹೌ ಸಂಖ್ಯೇಯೇ ಡಜಿತಿ ಡಚ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 092
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.92. ಅಧ್ಯಾಯಃ 092
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಯೋಃ ಸಮೃದ್ಧಸಮೃದ್ಧಿಲಕ್ಷಣೋದರ್ಕಕಾರಣತ್ವಾಭಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-92-0 (19797)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-92-0x (2005)
ನ ವೈ ನಿರ್ಗುಣಮಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯೇ ದೇವರ್ಷಿಸತ್ತಮ।
ತಥಾಽಸ್ಮಿ ದುಃಖಸಂತಪ್ತೋ ಯಥಾ ನಾನ್ಯೋ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-92-1 (19798)
ಪರಾಂಶ್ಚ ನಿರ್ಗುಣಾನ್ಮನ್ಯೇ ನ ಚ ಧ್ರಮಗತಾನಪಿ।
ತೇ ಚ ಲೋಮಶ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನೃಧ್ಯಂತೇ ಕೇ ನ ಹೇತುನಾ ॥ 3-92-2 (19799)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-92-3x (2006)
ನಾತ್ರ ದುಃಖಂ ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಕಾರ್ಯಂ ಪಾರ್ಥ ಕಥಂಚನ।
ಯದಧರ್ಮೇಣ ವರ್ಧೇಯುರಧರ್ಮರುಚಯೋ ಜನಾಃ ॥ 3-92-3 (19800)
ವರ್ಧತ್ಯಧರ್ಮೇಣ ನರಸ್ತತೋ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ತತಃ ಸಪತ್ನಾಂಜಯತಿ ಸಮೂಲಸ್ತು ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 3-92-4 (19801)
`ಯತ್ರ ಧರ್ಮೇಣ ವರ್ಧಂತೇ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಸರ್ವಾನ್ಸಪತ್ನಾನ್ವಾಧಂತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಚೈಷಾಂ ವಿವರ್ಧತೇ' ॥ 3-92-5 (19802)
ಮಯಾ ಹಿ ದೃಷ್ಟಾ ದೈತೇಯಾ ದಾನವಾಶ್ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ವರ್ಧಮಾನಾ ಹ್ಯಧರ್ಮೇಣ ಕ್ಷಯಂ ಚೋಪಗತಾಃ ಪುನಃ ॥ 3-92-6 (19803)
ಪುರಾ ದೇವಯುಗೇ ಚೈವ ದೃಷ್ಟಂ ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ವಿಭೋ।
ಅರೋಚಯನ್ಸುರಾ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಂ ತತ್ಯಜಿರೇಽಸುರಾಃ ॥ 3-92-7 (19804)
ತೀರ್ತಾನಿ ದೇವಾ ವಿವಿಶುರ್ನಾವಿಶನ್ಭಾರತಾಸುರಾಃ।
ತಾನಧರ್ಮಕೃತೋ ದರ್ಪಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಸಮಾವಿಶತ್ ॥ 3-92-8 (19805)
ದರ್ಪಾನ್ಮಾನಃ ಸಮಭವನ್ಮಾನಾತ್ಕ್ರೋಧೋ ವ್ಯಜಾಯತ।
ಕ್ರೋಧಾದಹೀಸ್ತತೋಽಲಂಜಾ ವೃತ್ತಂ ತೇಷಾಂ ತತೋಽನಶತ್ ॥ 3-92-9 (19806)
ತಾನಲಜ್ಜಾನ್ಗತಶ್ರೀಕಾನ್ಹೀನವೃತ್ತಾನ್ವೃಥಾವ್ರತಾನ್।
ಕ್ಷಮಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸ್ವಧರ್ಮಶ್ಚ ನಚಿರಾತ್ಪ್ರಜಹುಸ್ತತಃ ॥ 3-92-10 (19807)
ಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತು ದೇವಾನಗಮದಲಕ್ಷ್ಮೀರಸುರಾನ್ನೃಪ ॥ 3-92-11 (19808)
ತಾನಲಕ್ಷ್ಮೀಸಮಾವಿಷ್ಟಾಂದರ್ಪೋಪಹತಚೇತಸಃ।
ದೈತೇಯಾಂದಾನವಾಂಶ್ಚೈವ ಕಲಿರಪ್ಯಾವಿಶತ್ತತಃ ॥ 3-92-12 (19809)
ತಾನಲಕ್ಷ್ಮೀಸಮಾವಿಷ್ಟಾಂದಾನವಾನ್ಕಲಿನಾಹತಾನ್।
ದರ್ಪಾಭಿಭೂತಾನ್ಕೌಂತೇಯ ಕ್ರಿಯಾಹೀನಾನಚೇತಸಃ ॥
ಮಾನಾಭಿಭೂತಾನಚಿರಾದ್ವಿನಾಶಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-92-13 (19810)
ನಿರ್ಯಶಸ್ಕಾಸ್ತಥಾ ದೈತ್ಯಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನಶೋ ವಿಲಯಂ ಗತಾಃ।
`ಅಧರ್ಮರುಚಯೋರಾಜನ್ನಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಸಮಧಿಷ್ಠಿತಾಃ' ॥ 3-92-14 (19811)
ದೇವಾಸ್ತು ಸಾಗರಾಂಶ್ಚೈವ ಸರಿತಶ್ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛಂಧರ್ಮಶೀಲಾಃ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾವತನಾನಿ ಚ ॥ 3-92-15 (19812)
ತಪೋಭಿಃ ಕ್ರತುಭಿರ್ದಾನೈರಾಶೀರ್ವಾದೈಶ್ಚ ಪಾಂಡವ।
ಪ್ರಜಹುಃ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ಶ್ರೇಯಶ್ಚ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ ॥ 3-92-16 (19813)
ಏವಮಾದಾನವಂತಶ್ ನಿರಾದಾನಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ತೀರ್ಥಾನ್ಯಗಚ್ಛನ್ವಿಬುಧಾಸ್ತೇನಾಪುರ್ಭೂತಿಮುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-92-17 (19814)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತೀರ್ಥೇಷು ಸಾನುಜಃ।
ಪುನರ್ವೇತ್ಸ್ವಸಿ ತಾಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಮೇಷ ಪಂಥಾಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-92-18 (19815)
ಯಥೈವ ಹಿ ನೃಗೋ ರಾಜಾ ಶಿವಿರೌಶೀನರೋ ಯಥಾ।
ಭಗೀರಯೋ ವಸುಮನಾ ಗಯಃ ಪೂರುಃ ಪುರೂರವಾಃ ॥ 3-92-19 (19816)
ಚರಮಾಣಾಸ್ತಪೋ ನಿತ್ಯಂಸ್ಪರ್ಶನಾದಂಭಸಶ್ಚ ತೇ।
ತೀರ್ಥಾಮಿಗಮನಾತ್ಪೂತಾ ದರ್ಶನಾಚ್ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-92-20 (19817)
ಅಲಭಂತ ಯಶಃ ಪುಣ್ಯಂ ಧನಾನಿ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸುವಿಪುಲಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ॥ 3-92-21 (19818)
ಯಥಾ ಚೇಕ್ಷ್ವಾಕುರಭವತ್ಸಪುತ್ರಜನಬಾಂಧವಃ।
ಮುಚುಕುಂದೋಽಥ ಮಾಂಧಾತಾ ಮರುತ್ತಶ್ಚ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-92-22 (19819)
ಕೀರ್ತಿಂ ಪುಣ್ಯಾಮವಿಂದಂತ ಯಥಾ ದೇವಾಸ್ತಪೋಬಲಾತ್।
ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ವೇತ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-92-23 (19820)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಸ್ತ್ವಧರ್ಮೇಣ ಮೋಹಿನ ಚ ವಶೀಕೃತಾಃ।
ನಚಿರಾದ್ವೈ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಂತಿ ದೈತ್ಯಾ ಇವ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-92-24 (19821)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 92 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-92-2 ಪರಾನ್ ಶತ್ರೂನ್ ॥ 3-92-8 ವಿವಿಶುಃ ಸ್ನಾನಾರ್ಥಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-92-9 ಅಹ್ನೀಃ ಅಕಾರ್ಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ। ತತಃ ಅಲಜ್ಜಾ ಲಜ್ಜಾ ನಿಂದ್ಯತಾದೋಷಾದ್ಭಯಂ ತಸ್ಯ ನಾಶಃ । 3-92-10 ನಚಿರಾತ್ ಶೀಘ್ರಮೇವ ॥ 3-92-17 ಆದಾನವಂತಃ ಆರ್ಜವಾದಿನಿಯಮಗ್ರಹಣವಂತಃ। ನಿರಾದಾನಾಃ ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧಾಃ। ಸರ್ವಶಃ ದೇವಾದಿಭಿರಪಿ। ಏವಂ ಹಿ ದಾನವಂತಶ್ಚ ಕ್ರಿಯಾವಂತಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-92-18 ವೇತ್ಸ್ಯಸಿಲಪ್ಸ್ಯಸೇ ॥ 3-92-24 ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ತು ದರ್ಪೇಣ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 093
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.93. ಅಧ್ಯಾಯಃ 093
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿಃ ಕ್ರಮೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಸರಸ್ತೀರ್ಥಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರಶಮಠೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಗಯಯಜ್ಞವರ್ಣನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-93-0 (19822)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-93-0x (2007)
ನೇ ತಥಾ ಸಹಿತಾ ವೀರಾ ವಸಂತಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಹ।
ಕ್ರಮೇಣ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ನೈಮಿಷಾರಣ್ಯಮಾಗತಾಃ ॥ 3-93-1 (19823)
ತತ್ಸ್ತೀರ್ಥೇಷು ಪುಣ್ಯೇಷು ಗೋಮತ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ನೃಪ।
ಕೃತಾಭಿಷೇಕಾಃ ಪ್ರದದುರ್ಗಾಶ್ಚ ವಿತ್ತಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-93-2 (19824)
ತತ್ರ ದೇವಾನ್ಪಿತೄನ್ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪುನಃಪುನಃ।
ಕನ್ಯಾತೀರ್ಥೇಽಶ್ವತೀರ್ಥೇ ಚ ಗವಾಂ ತೀರ್ಥೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-93-3 (19825)
ಕಾಲಕೋಟ್ಯಾಂ ವಿಪಪ್ರಸ್ಥೇ ಗಿರಾವುಷ್ಯ ಚ ಕೌರವಾಃ।
ಬಾಹುದಾಯಾಂ ಮಹೀಪಾಲ ಚಕ್ರುಃ ಸರ್ವೇಽಭಿಷೇಚನಂ ॥ 3-93-4 (19826)
ಪ್ರಯಾಗೇ ದೇವಯಜನೇ ದೇವಾನಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಊಷುಗಪ್ಲುತ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ತಪಶ್ಚಾತಸ್ಥುರುತ್ತಮಂ ॥ 3-93-5 (19827)
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋಶ್ಚೈವ ಸಂಗಮೇ ಸತ್ಯಸಂಗರಾಃ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾನೋ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದದುರ್ವಸು ॥ 3-93-6 (19828)
ತಪಸ್ವಿಜನಜುಷ್ಟಾಂ ಚ ತತೋ ವೇದೀಂ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ಜಗ್ಮುಃ ಪಾಂಡುಸುತಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ ಭಾರತ ॥ 3-93-7 (19829)
ತತ್ರ ತೇ ನ್ಯವಸನ್ವೀರಾಸ್ತಪಶ್ಚಾತಸ್ಥುರುತ್ತಮಂ।
ಸಂತರ್ಪಯಂತಃ ಸತತಂ ವನ್ಯೇನ ಹವಿಷಾ ದ್ವಿಜಾನ್ ॥ 3-93-8 (19830)
ತತೋ ಮಹೀಧರಂ ಜಗ್ಮುರ್ಧರ್ಮಜ್ಞೇನಾಭಿಸತ್ಕೃತಂ।
ರಾಜರ್ಷಿಣಾ ಪುಣ್ಯಕೃತಾ ಗಯೇನಾನುಪಮದ್ಯುತೇ ॥ 3-93-9 (19831)
ನಗೋ ಗಯಶಿರೋ ಯತ್ರ ಪುಣ್ಯಾ ಚೈವ ಮಹಾನದೀ।
ವಾನೀರಮಾಲಿನೀ ರಂಯಾ ನದೀ ಪುಲಿನಶೋಭಿತಾ ॥ 3-93-10 (19832)
ದಿವ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಕೂಟಂ ಚ ಪವಿತ್ರಧರಣೀಧರಂ।
ಋಷಿಜುಷ್ಟಂ ಸುಪುಣ್ಯಂ ತತ್ತೀರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಸರೋತುಲಂ ॥ 3-93-11 (19833)
ಅಗಸ್ತ್ಯೋ ಭಗವಾನ್ಯತ್ರ ಗತೋ ವೈವಸ್ವತಂ ಪ್ರತಿ।
ರಉವಾಸ ಚ ಸ್ವಯಂ ತತ್ರ ಧರ್ಮರಾಜಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-93-12 (19834)
ಸರ್ವಾಸಾಂ ಸರಿತಾಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಭೇದೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯತ್ರಸಂನಿಹಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ಮಹಾದೇವಃ ಪಿನಾಕಧೃಕ್ ॥ 3-93-13 (19835)
`ಪರಿಪೂರ್ಣಃ ಪರಂಜ್ಯೋತಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿರುಪಾಸ್ಯೋಽಯಂ ಭಗವಾನ್ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 3-93-14 (19836)
ತಂ ಪ್ರಣಂಯ ಮಹಾದೇವಂ ಚತುರ್ವರ್ಗಫಲಪ್ರದಂ।
ರಸಿದ್ಧಿಕ್ಷೇತ್ರಮಿದಂ ಮತ್ವಾಸರ್ವೇಷಾಂಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣಾಂ ॥ 3-93-15 (19837)
ತತ್ರ ತೇ ಪಾಂಡವಾ ವೀರಾಶ್ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೈಸ್ತದೇಜಿರೇ।
ಋಷಿಯಜ್ಞೇನ ಮಹತಾ ಯತ್ರಾಕ್ಷಯವಟೋ ಮಹಾನ್।
ಅಕ್ಷಯೇ ದೇವಯಜನೇ ಅಕ್ಷಯಂ ಯತ್ರವೈ ಫಲಂ ॥ 3-93-16 (19838)
ಯೇ ತು ತತ್ರೋಪವಾಸಾಂಸ್ತು ಚಕ್ರುರ್ನಿಶ್ಚಿತಮಾನಸಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ರಶತಶಃ ಸಮಾಜಗ್ಮುಸ್ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-93-17 (19839)
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇನಾಯಜಂತ ಆರ್ಷೇಣ ವಿಧಿನಾ ತದಾ।
ತತ್ರ ವಿದ್ಯಾತಪೋವೃದ್ಧಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಕಥಾಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ಪುಣ್ಯಾಂ ಸದಸಿಸ್ಥಾ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-93-18 (19840)
ತತ್ರ ವಿದ್ಯಾವ್ರತಸ್ನಾತಃ ಕೌಮಾರಂ ವ್ರತಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಶಮಠೋಽಕಥಯದ್ರಾಜನ್ನಾಧೂರ್ತರಜಸಂ ಗಯಂ ॥ 3-93-19 (19841)
ಶಮಠ ಉವಾಚ। 3-93-20x (2008)
ಆಧೂರ್ತರಜಸಃ ಪುತ್ರೋ ಗಯೋ ರಾಜರ್ಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಪುಣ್ಯಾನಿ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ತಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು ಭಾರತ ॥ 3-93-20 (19842)
ಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞೋ ಬಭೂವೇಹ ಬಹ್ವನ್ನೋ ಬಹುದಕ್ಷಿಣಃ।
ಯತ್ರಾನ್ನಪರ್ವತಾ ರಾಜಞ್ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-93-21 (19843)
ಘೃತಕುಲ್ಯಾಶ್ಚ ದಧ್ನಶ್ಚ ನದ್ಯೋ ಬಹುಶತಾಸ್ತಥಾ।
ವ್ಯಞ಼್ಜನಾನಾಂ ಪ್ರವಾಹಾಶ್ಚ ಮಹಾರ್ಹಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-93-22 (19844)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಚಾಪ್ಯೇವಂ ಯಾಚತಾಂ ಸಂಪ್ರದೀಯತೇ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜನ್ಭುಂಜತೇಽನ್ನಂ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಂ ॥ 3-93-23 (19845)
ತತ್ರ ವೈ ದಕ್ಷಿಣಾಕಾಲೇ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೋ ದಿವಂ ಗತಃ।
ನ ಚ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದೇನ ಭಾರತ ॥ 3-93-24 (19846)
ಪುಣ್ಯೇನ ಚರತಾ ರಾಜನ್ಭೂರ್ದಿಶಃ ಖಂ ನಭಸ್ತಥಾ।
ಆಪೂರ್ಣಮಾಸೀಚ್ಛಬ್ದೇನ ತದಪ್ಯಾಸೀನ್ಮಹಾದ್ಭುತಂ ॥ 3-93-25 (19847)
ಯತ್ರಸ್ಮ ಗಾಥಾ ಗಾಯಂತಿ ಮನುಷ್ಯಾ ಮರತರ್ಷಭ।
ಅನ್ನಪಾನೈಃ ಶುಭೈಸ್ತೃಪ್ತಾ ದೇಶೇ ದೇಶೇ ಸುವರ್ಚಸಃ ॥ 3-93-26 (19848)
ಗಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಕೇ ತ್ವದ್ಯ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಭೋಕ್ತುಮೀಪ್ಸವಃ।
ತತ್ರ ಭೋಜನಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ಪರ್ವತಾಃ ಪಂಚವಿಂಶತಿಃ ॥ 3-93-27 (19849)
ನ ತತ್ಪೂರ್ವೇ ಜನಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ನ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ಗಯೋ ಯದಕರೋದ್ಯಜ್ಞೇ ರಾಜರ್ಷಿರಮಿತದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-93-28 (19850)
ಕಥಂ ತು ದೇವಾ ಹವಿಷಾ ಗಯೇನ ಪರಿತರ್ಪಿತಾಃ।
ಪುನ ಶಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯುಪಾದಾತುಮನ್ಯೈರ್ದತ್ತಾನಿ ಕಾನಿಚಿತ್ ॥ 3-93-29 (19851)
ಸಿಕತಾ ವಾ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಯಥಾ ವಾ ದಿವಿ ತಾರಕಾಃ।
ಯಥಾ ವಾ ವರ್ಷತೋಧಾರಾ ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾಃ ಸ್ಮ ಕೇನಚಿತ್।
ತಥಾ ಗಣಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಗಯಯಜ್ಞೇ ನ ದಕ್ಷಿಣಾಃ ॥ 3-93-30 (19852)
ಏವಂವಿಧಾಃ ಸುಬಹವಸ್ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞಾ ಮಹೀಪತೇಃ।
ಬಭೂವುರಸ್ಯ ಸರಸಃ ಸಮೀಪೇ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-93-31 (19853)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 93 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-93-10 ವಾನೀರಮಾಲಿನೀ ವೇತ್ರಪಂಕ್ತಿಯುಕ್ತಾ। ಸರೋ ಗಯಶಿರೋ ಯತ್ರೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-93-24 ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದೇನ ವೇದಧ್ವನಿನಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 094
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.94. ಅಧ್ಯಾಯಃ 094
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಗಸ್ತ್ಯಚರಿತಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ವಾತಾಪೀಲ್ವಲವೃತ್ತಕಧನಂ ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಲೋಪಾಮುದ್ರೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-94-0 (19854)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-94-0x (2009)
ತತಃ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ರಾಜಾ ಕೌಂತೇಯೋ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಸಾದ್ಯ ದುರ್ಜಯಾಯಾಮುವಾಸ ಹ ॥ 3-94-1 (19855)
ತತ್ರೈವ ಲೋಮಶಂ ರಾಜಾ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವದತಾಂವರಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನೇಹ ವಾತಾಪಿಃ ಕಿಮರ್ಥಮುಪಶಾಮಿತಃ ॥ 3-94-2 (19856)
ಆಸೀದ್ವಾ ಕಿಂಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಸ ದೈತ್ಯೋ ಮಾನವಾಂತಕಃ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚೋದಿತೋ ಮನ್ಯುರಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-94-3 (19857)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-94-4x (2010)
ಇಲ್ವಲೋ ನಾಮ ದೈತೇಯ ಆಸೀತ್ಕೌರವನಂದನಾ।
ಮಣಿಮತ್ಯಾಂ ಪುರಿ ಪುರಾ ವಾತಾಪಿಸ್ತಸ್ಯ ಚಾನುಜಃ ॥ 3-94-4 (19858)
ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಪೋಯುಕ್ತಮುವಾಚ ದಿತಿನಂದನಃ।
ಪುತ್ರಂ ಮೇ ಭಗವಾನೇಕಮಿಂದ್ರತುಲ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತು ॥ 3-94-5 (19859)
ತಸ್ಮೈ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾದಾತ್ಪುತ್ರಂ ವಾಸವಸಂಮಿತಂ।
ಚುಕ್ರೋಧ ಸೋಽಸುರಸ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತತೋ ಭೃಶಂ ॥ 3-94-6 (19860)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿರಾಜೇಂದ್ರ ಇಲ್ವಲೋ ಬ್ರಹ್ಮಹಾಽಸುರಃ।
ಮನ್ಯುಮಾನ್ಭ್ರಾತರಂ ಛಾಗಂ ಮಾಯಾವೀ ಹ್ಯಕರೋತ್ತತಃ ॥ 3-94-7 (19861)
ಮೇಷರೂಪೀ ಚ ವಾತಾಪಿಃ ಕಾಮರೂಪ್ಯಭವತ್ಕ್ಷಣಾತ್।
ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯತಂ ಭೋಜಯತಿ ತತೋ ವಿಪ್ರಂ ಜಿಧಾಂಸತಿ ॥ 3-94-8 (19862)
ಸ ಚಾಹ್ವಯತಿ ಯಂ ವಾಚಾ ಗತಂ ವೈವಸ್ವತಕ್ಷಯಂ।
ಸ ಪುನರ್ದೇಹಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವನ್ಸ್ಮ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 3-94-9 (19863)
ತತೋ ವಾತಾಪಿಮಸುರಂ ಛಾಗಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಪುನರೇವ ಸಮಾಹ್ವಯತ್ ॥ 3-94-10 (19864)
ತಾಮಿಲ್ವಲೇನ ಮಹತಾ ಸ್ವರೇಣ ಗಿರಮೀರಿತಾಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾಽತಿಮಾಯೋ ಬಾಲವಾನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಂಟಕಃ ॥ 3-94-11 (19865)
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮಹಾಸುರಃ।
ವಾತಾಪಿಃ ಪ್ರಹಸನ್ರಾಜನ್ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-94-12 (19866)
ಏವಂ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ರಾಜನ್ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಪುನಃಪುನಃ।
ಹಿಂಸಯಾಮಾಯಸ ದೈತೇಯ ಇಲ್ವಲೋ ದುಷ್ಟಚೇತನಃ ॥ 3-94-13 (19867)
ಅಗಸ್ತ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಭಗವಾನೇತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲ ಏವ ತು।
ಪಿತೄಂದದರ್ಶ ಗರ್ತೇ ವೈ ಲಂಬಮಾನಾನಧೋಮುಖಾನ್ ॥ 3-94-14 (19868)
ಸೋಽಪೃಚ್ಛಲ್ಲಂಬಮಾನಾಂಸ್ತಾನ್ಭಗವಂತಶ್ಚ ಕಿಂಪರಾಃ।
`ಕಿಂಮರ್ಥಂ ವೇಹ ಲಂಬಧ್ವೇ ಗರ್ತೇ ಯೂಯಮಧೋಮುಖಾಃ'।
ಸಂತಾನಹೇತೋರಿತಿ ತೇ ಪ್ರತ್ಯೂಚುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ॥ 3-94-15 (19869)
ತೇ ತಸ್ಮೈ ಕಥಯಾಮಾಸುರ್ವಯಂ ತೇ ಪಿತರಃ ಸ್ವಕಾಃ।
ಗರ್ತಮೇತಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಲಂಬಾಮಃ ಪ್ರಸವಾರ್ಥಿನಃ ॥ 3-94-16 (19870)
ಯದಿ ನೋ ಜನಯೇಥಾಸ್ತ್ವಮಗಸ್ತ್ಯಾಪತ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಸ್ಯಾನ್ನೋಸ್ಮಾನ್ನಿರಯಾನ್ಮೋಕ್ಷಸ್ತ್ವಂ ಚ ಪುತ್ರಾಪ್ನುಯಾ ಗತಿಂ ॥ 3-94-17 (19871)
ಸ ತಾನುವಾಚ ತೇಜಸ್ವೀ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಕರಿಷ್ಯೇ ಪಿತರಃ ಕಾಮಂ ವ್ಯೇತು ವೋ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ ॥ 3-94-18 (19872)
ತತಃ ಪ್ರಸವಸಂತಾನಂ ಚಿಂತಯನ್ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರಸವಸ್ಯಾರ್ಥೇ ನಾಪಶ್ಯತ್ಸದೃಶೀಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ॥ 3-94-19 (19873)
ಸ ತಸ್ಯ ತಸ್ ಸತ್ವಸ್ಯ ತತ್ತದಂಗಮನುತ್ತಮಂ।
ಸಂಗೃಹ್ಯತತ್ಸಮೈರಂಗೈರ್ನಿರ್ಮಮೇ ಸ್ತ್ರಿಯಮುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-94-20 (19874)
ಸ ತಾಂ ವಿದರ್ಭರಾಜಾಯ ಪುತ್ರಕಾಮಾಯ ತಾಂಯತೇ।
ನಿರ್ಮಿತಾಮಾತ್ಮನೋಽರ್ಥಾಯ ಮುನಿಃ ಪ್ರಾದಾನ್ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-94-21 (19875)
ಸಾ ತತ್ರ ಜಜ್ಞೇ ಸುಭಗಾ ವಿದ್ಯುತ್ಸೌದಾಮನೀ ಯಥಾ।
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಾ ವಪುಷಾ ವ್ಯವರ್ಧತ ಶುಭಾನನಾ ॥ 3-94-22 (19876)
ಜಾತಮಾತ್ರಾಂ ಚ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೈದರ್ಭಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಪ್ರಹರ್ಷೇಣ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ನ್ಯವೇದಯತ ಭಾರತ ॥ 3-94-23 (19877)
ಅಭ್ಯನಂದಂತ ತಾಂ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಸುಧಾಧಿಪ।
ಲೋಪಾಮುದ್ರೇತಿ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ಚಕ್ರಿರೇ ನಾಮ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-94-24 (19878)
ವವೃಧೇ ಸಾ ಮಹಾರಾಜ ಬಿಭ್ರತೀ ರೂಪಮುತ್ತಮಂ।
ಅಪ್ಸ್ವಿವೋತ್ಪಲಿನೀ ಶೀಘ್ರಮಗ್ನೇರಿವ ಶಿಖಾ ಶುಭಾ ॥ 3-94-25 (19879)
ತಾಂ ಯೌವನಸ್ಥಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರಶತಂ ಕನ್ಯಾಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ।
ದಾಸ್ಯಃ ಶತಂ ಚ ಕಲ್ಯಾಣೀಮುಪಾತಸ್ಥುರ್ವಶಾನುಗಾಃ ॥ 3-94-26 (19880)
ಸಾ ಸ್ಮ ದಾಸೀಶತವೃತಾ ಮಧ್ಯೇ ಕನ್ಯಾಶತಸ್ಯ ಚ।
ಆರಸ್ತೇ ತೇಜಸ್ವಿನೀ ಕನ್ಯಾ ರೋಹಿಣೀವ ದಿವಿಪ್ರಭಾ ॥ 3-94-27 (19881)
ಯೌವನಸ್ಥಾಮಪಿ ಚ ತಾಂ ಶೀಲಾಚಾರಸಮನ್ವಿತಾಂ।
ನ ವವ್ರೇ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭಯಾತ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-94-28 (19882)
ಸಾ ತು ಸತ್ಯವತೀ ಕನ್ಯಾ ರೂಪೇಣಾಪ್ಸರಸೋಪ್ಯತಿ।
ತೋಷಯಾಮಾಸ ಪಿತರಂ ಶೀಲೇನ ಸ್ವಜನಂ ತಥಾ ॥ 3-94-29 (19883)
ವೈದರ್ಭೀ ತು ತಥಾಯುಕ್ತಾಂ ಯುವತೀಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವೈ ಪಿತಾ।
ಮನಸಾ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಕಸ್ಮೈ ದದ್ಯಾಮಿಮಾಂಸುತಾಂ ॥ 3-94-30 (19884)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 94 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-94-1 ದುರ್ಜಯಾಯಾಂ ವಾತಾಪಿಪುರ್ಯಾಂ ಮಣಿಮತೀಸಂಜ್ಞಾಯಾಂ ॥ 3-94-6 ನಾದಾತ್ ನ ದತ್ತವಾನ್ ॥ 3-94-8 ಕಾಮರೂಪೀ ಯಥಾಕಾಮಂ ರೂಪಾಣಿ ಕರ್ತುಂ ಸಮರ್ಥಃ। ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಕ್ತ್ವಾ ॥ 3-94-9 ಸ ಚ ಇಲ್ವಲಶ್ಚ ॥ 3-94-19 ಪ್ರಸವಸಂತಾನಂ ಸಂತತೇರವಿಚ್ಛೇದಂ ॥ 3-94-20 ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಸಿಂಹಮೃಗಾದೇಃ ಅಂಗಂ ಕಟಿದೃಷ್ಠ್ಯಾದಿ। ಸರ್ವಗುಣವತೀಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-94-22 ಜಜ್ಞೇ ಜಾತಾ। ವಿದ್ಯುದಿತಿ ವಿಶೇಷಣಂ ದ್ಯುತಿವಿಶೇಷೋಪಪಾದನಾರ್ಥಂ ॥ 3-94-24 ಮುದ್ರಾಣಾಂ ತತ್ತನ್ಮೃಗಾದಿಜಾತಿಗತಾನಾಮಸಾಧಾರಣಾನಾಂ ಚಿಹ್ನಾನಾಂ ಕಮನೀಯಚಕ್ಷುಷ್ಟ್ವಾನಾಂ ಲೋಪಇವ ಲೋಪಸ್ತಿರಸ್ಕಾರೋ ಯಯಾ ಸಾ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ। ಆಹಿತಾಗ್ನ್ಯಾದಿವತ್ಪೂರ್ವನಿಪಾತಃ। ಅನ್ಯೇಷ್ವಪಿ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ದೀರ್ಘಃ ॥ 3-94-26 ವಶಾನುಗಾಃ ಇಚ್ಛಾನುರೂಪಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 095
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.95. ಅಧ್ಯಾಯಃ 095
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿದರ್ಭರಾಜೇನ ಸಂತಾನಾರ್ಥಂ ಕನ್ಯಾಂ ಕಾಮಯಮಾನಾಯಾಗಸ್ತ್ಯಾಯ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಯಾ ಯಥಾವಿಧಿ ಪ್ರದಾನಂ ॥ 1 ॥ ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಯಾ ಮಹಾರ್ಹವಸನಾಭರಣತ್ಯಾಜನೇನ ವಲ್ಕಲಾದಿಗ್ರಾಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಾಶ್ರಮಂಪ್ರತ್ಯಾನಯನಂ ॥ 2 ॥ ಋತುಕಾಲೇ ಸಮಾಹೂತಯಾ ತಯಾ ಮಹಾರ್ಹವಸನಾಭರಣಾನಿ ಯಾಚಿತೇನಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ತತ್ಸಂಪಾದನಾಯ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-95-0 (19885)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-95-0x (2011)
ಯದಾತ್ವಮನ್ಯತಾಗಸ್ತ್ಯೋ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ತಾಂ ಕ್ಷಮಾಮಿತಿ।
ತದಾಽಭಿಗಂಯ ಪ್ರೋವಾಚ ವೈದರ್ಭಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಂ ॥ 3-95-1 (19886)
ರಾಜನ್ನಿವೇಶೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಮೇ ವರ್ತತೇ ಪುತ್ರಕಾರಣಾತ್।
ವರಯೇತ್ವಾಂ ಮಹೀಪಾಲ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ ॥ 3-95-2 (19887)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಮಿನಿನಾ ಮಹೀಪಾಲೋ ವಿಚೇತನಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾಯ ಚಾಶಕ್ತಃ ಪ್ರದಾತುಂ ಚೈವ ನೈಚ್ಛತ ॥ 3-95-3 (19888)
ತತಃ ಸ ಭಾರ್ಯಾಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಪ್ರೋವಾಚ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಮಹರ್ಷಿರ್ವೀರ್ಯವಾನೇಷ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಾಪಾಗ್ನಿನಾ ದಹೇತ್ ॥ 3-95-4 (19889)
ತಂ ತಥಾ ದುಃಖಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಭಾರ್ಯಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಂ।
ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಽಭಿಗಂಯೇದಂ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-95-5 (19890)
ನ ಮತ್ಕೃತೇ ಮಹೀಪಾಲ ಪೀಡಾಮಭ್ಯೇತುಮರ್ಹಸಿ।
ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮಾಮಗಸ್ತ್ಯಾಯ ತ್ರಾಹ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಮಯಾ ಪಿತಃ ॥ 3-95-6 (19891)
ದುಹಿತುರ್ವಚನಾದ್ರಾಜಾ ಸೋಽಗಸ್ತ್ಯಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಂ ತತಃ ಪ್ರಾದಾದ್ವಿಧಿಪೂರ್ವಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-95-7 (19892)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಮಗಸ್ತ್ಯಸ್ತು ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಮಭಾಷತ।
ಮಹಾರ್ಹಾಣ್ಯುತ್ಸೃಜೈತಾನಿ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ ॥ 3-95-8 (19893)
ತತಃ ಸಾ ದರ್ಶನೀಯಾನಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ತನೂನಿ ಚ।
ಸಮುತ್ಸಸರ್ಜ ರಂಭೋರೂರ್ವಸನಾನ್ಯಾಯತೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-95-9 (19894)
ತತಶ್ಚೀರಾಣಿ ಜಗ್ರಾಹ ವಲ್ಕಲಾನ್ಯಜಿನಾನಿ ಚ।
ಸಮಾನವ್ರತಚರ್ಯಾ ಚ ಬಭೂವಾಯತಲೋಚನಾ ॥ 3-95-10 (19895)
ಗಂಗಾದ್ವಾರಮಥಾಗಂಯ ಭಗವಾನೃಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಉಗ್ರಮಾತಿಷ್ಠತ ತಪಃ ಸಹ ಪತ್ನ್ಯಾಽನುಕೂಲಯಾ ॥ 3-95-11 (19896)
ಸಾ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಬಹುಮಾನಾಚ್ಚ ಪತಿಂ ಪರ್ಯಚರತ್ತದಾ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ಪರಾಂ ಪ್ರೀತಿಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಮಗಮತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-95-12 (19897)
ತತೋ ಬಹುತಿಥೇ ಕಾಲೇ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತಪಸಾ ದ್ಯೋತಿತಾಂ ಸ್ನಾತಾಂ ದದರ್ಶ ಭಗವಾನೃಷಿಃ ॥ 3-95-13 (19898)
ಸ ತಸ್ಯಾಃ ಪರಿಚಾರೇಣ ಶೌಚೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ಶ್ರಿಯಾ ರೂಪೇಣ ಚ ಪ್ರೀತೋ ಮೈಥುನಾಯಾಜುಹಾವ ತಾಂ ॥ 3-95-14 (19899)
ತತಃ ಸಾ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಲಜ್ಜಮಾನೇವ ಭಾಮಿನೀ।
ತದಾ ಸಪ್ರಣಯಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭಗವಂತಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-95-15 (19900)
ಅಸಂಶಯಂ ಪ್ರಜಾಹೇತೋರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ಪತಿರವಿಂದತ।
ಪಾ ತು ತ್ವಯಿ ಮಮ ಪ್ರೀತಿಸ್ತಾಮೃಷೇ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-95-16 (19901)
ಯಥಾ ಪಿತುರ್ಗೃಹೇ ವಿಪ್ರ ಪ್ರಾಸಾದೇ ಶಯನಂ ಮಮ।
ತಥಾವಿಧೇ ತ್ವಂ ಶಯನೇ ಮಾಮುಪೈತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ 3-95-17 (19902)
ಇಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸ್ರಗ್ವಿಣಂ ಚ ಭೂಷಣೈಶ್ಚ ವಿಭೂಷಿತಂ।
ಉಪಸರ್ತುಂ ಯಥಾಕಾಮಂ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾ ॥ 3-95-18 (19903)
ಅನ್ಯಥಾ ನೋಪತಿಷ್ಠೇಯಂ ಚೀರಕಾಷಾಯವಾಸಿನೀ।
ನೈವಾಪವಿತ್ರೋ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಭೂಷಣೋಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-95-19 (19904)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-95-20x (2012)
ನ ತೇ ಧನಾನಿ ವಿದ್ಯಂತೇ ಲೋಪಾಮುದ್ರೇ ತಥಾ ಮಮ।
ಯಥಾವಿಧಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪಿತುಸ್ತವ ಸುಮಧ್ಯಮೇ ॥ 3-95-20 (19905)
ಲೋಪಾಮುದ್ರೋವಾಚ। 3-95-21x (2013)
ಈಶೋಸಿ ತಪಸಾ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಹರ್ತುಂ ತಪೋಧನ।
ಕ್ಷಣೇನ ಜೀವಲೋಕೇ ಯದ್ವಸು ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-95-21 (19906)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-95-22x (2014)
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾಽಽತ್ಥ ತ್ವಂ ತಪೋವ್ಯಯಕರಂ ತು ತತ್।
ಯಥಾ ತು ಮೇ ನ ನಶ್ಯೇತ ತಪಸ್ತನ್ಮಾಂ ಪ್ರಯೋದಯ ॥ 3-95-22 (19907)
ಲೋಪಾಮುದ್ರೋವಾಚ। 3-95-23x (2015)
ಅಲ್ಪಾವಶಿಷ್ಟಃ ಕಾಲೋಽಯಮೃತೋರ್ಮಮ ತಪೋಧನ।
ನ ಚಾನ್ಯಥಾಽಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಮುಪೈತುಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-95-23 (19908)
ನ ಚಾಪಿ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಲೋಪ್ತುಂ ತೇ ಕಥಂಚನ।
ಏವಂ ತು ಮೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ಸಂಪಾದಯಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-95-24 (19909)
ಅಗಸ್ತಯ ಉವಾಚ। 3-95-25x (2016)
3-95-25 (19910)
ಯದ್ಯೇಷ ಕಾಮ ಸುಭಗೇ ತವ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತಃ।
ಹರ್ತುಂ ಗಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಭದ್ರೇ ಚರ ಕಾಮಮಿಹ ಸ್ಥಿತಾ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-95-2 ನಿವೇಶೇ ವಿವಾಹೇ ॥ 3-95-13 ಸ್ನಾತಾಂ ಋತಾವಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-95-14 ಪರಿಚಾರೇಣ ಸೇವಯಾ ॥ 3-95-19 ಭೂಷಣೋಯಂ ಚೀರಕಾಷಾಯಾದಿಸ್ತಪಸ್ವಿನಾಂ ಶ್ಲಾಘ್ಯೋಯಂ ಸಾಮಗ್ರೀಕಲಾಪೋ ಭೋಗಸಂಪರ್ಕೇಣಾಪವಿತ್ರೋ ನೈವ ಭವತ್ವಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-95-21 ಸಮಾಹರ್ತುಂ ಮಮೇಪ್ಸಿತಮಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-95-23 ಋತೋಃ ಕಾಲಃ ಷೋಡಶದಿನಾನಿ ತೇಷು ಅಲ್ಪೋಽವಶಿಷ್ಟಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 096
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.96. ಅಧ್ಯಾಯಃ 096
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧನಯಾಚನಾಯ ಶ್ರುತರ್ವಾದಿನೃಪತ್ರಯಮುಪಗತೇನಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ತದ್ಧನಾನಾಂ ಸಮಾಯವ್ಯಯತಾಪರಿಜ್ಞಾನೇನ ತೈಃಸಹ ಇಲ್ವಲಂ ಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-96-0 (19911)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-96-0x (2017)
ತತೋ ಜಗಾಮ ಕೌರವ್ಯ ಸೋಽಗಸ್ತ್ಯೋ ಭಿಕ್ಷಿತುಂ ವಸು।
ಶ್ರುತರ್ವಾಣಂ ಮಹೀಪಾಲಂ ಯಂ ವೇದಾಭ್ಯಧಿಕಂ ನೃಪೈಃ ॥ 3-96-1 (19912)
ಸ ವಿದಿತ್ವಾ ತು ನೃಪತಿಃ ಕುಂಭಯೋನಿಮುಪಾಗತಂ।
ವಿಷಯಾಂತೇ ಸಹಾಮಾತ್ಯಃ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾತ್ಸುಸತ್ಕೃತಂ ॥ 3-96-2 (19913)
ತಸ್ಮೈ ಚಾರ್ಘ್ಯಂ ಥಾನ್ಯಾಯಮಾನೀಯ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಯತೋ ಭೂತ್ವಾಪಪ್ರಚ್ಛಾಗಮನೇಽರ್ಥಿತಾಂ ॥ 3-96-3 (19914)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-96-4x (2018)
ವಿತ್ತಾರ್ಥಿನಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಥಾಶಕ್ತ್ಯವಿಹಿಂಸ್ಯಾನ್ಯಾನ್ಸಂವಿಭಾಗಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ ॥ 3-96-4 (19915)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-96-5x (2019)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ಪೂರ್ಣೋ ತಸ್ಮೈ ರಾಜಾ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಅತೋ ವಿದ್ವನ್ನುಪಾದತ್ಸ್ವ ಯದತ್ರವ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 3-96-5 (19916)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮೌ ಸಮಮತಿರ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪೀಡಾಮುಪಾದಾನಾದಮನ್ಯತ ॥ 3-96-6 (19917)
ಸ ಶ್ರುತರ್ವಾಣಮಾದಾಯ ಬ್ರಧ್ನಶ್ವಮಗಮತ್ತತಃ।
ಸ ಚ ತೌ ವಿಷಯಸ್ಯಾಂತೇ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-96-7 (19918)
ತಯೋರರ್ಧ್ಯಂ ಚ ಪಾದ್ಯಂ ಚ ಬ್ರಧ್ನಶ್ವಃ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್।
ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯಚ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಪ್ರಯೋಜನಮುಪಕ್ರಮೇ।
`ವದ ಕಾಮಂ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಧನ್ಯೋಸ್ಂಯಾಗಮನೇನ ತೇ' ॥ 3-96-8 (19919)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-96-9x (2020)
ವಿತ್ತಕಾಮಾವಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ವಿದ್ಧ್ಯಾವಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯವಿಹಿಂಸ್ಯಾನ್ಯಾನ್ಸಂವಿಭಾಗಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ನೌ ॥ 3-96-9 (19920)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-96-10x (2021)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ಪೂರ್ಣೌ ತಾಭ್ಯಾಂ ರಾಜಾ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಅತೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ಗೃಹ್ಣೀತಂ ಯದತ್ರವ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 3-96-10 (19921)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾಸಮೌ ಸಮಮತಿರ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪೀಡಾಮುಪಾದಾನಾದಮನ್ಯತ ॥ 3-96-11 (19922)
ಪೌರುಕುತ್ಸಂ ತತೋ ಜಗ್ಮುಸ್ತ್ರಸದಸ್ಯುಂ ಮಹಾಧನಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ಶ್ರುತರ್ವಾ ಚ ಬ್ರಧ್ನಶ್ವಶ್ಚ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-96-12 (19923)
ತ್ರಸದಸ್ಯುಸ್ತು ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಭಿಗಂಯ ಮಹಾರಾಜ ವಿಷಯಾಂತೇ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-96-13 (19924)
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮೈಕ್ಷ್ವಾಕೋ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ಸಮಸ್ತಾಂಶ್ಚ ತತೋಽಪಚ್ಛತ್ಪ್ರಯೋಜನಮುಪಕ್ರಮೇ ॥ 3-96-14 (19925)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-96-15x (2022)
ವಿತ್ತಕಾಮಾನಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ನಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯವೀಹಿಂಸ್ಯಾನ್ಯಾನ್ಸಂವಿಭಾಗಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ನಃ ॥ 3-96-15 (19926)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-96-16x (2023)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ಪೂರ್ಣೌ ತೇಷಾಂ ರಾಜಾ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಏತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಹ್ಯುಪಾದದ್ಧ್ವಂ ಯದತ್ರವ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 3-96-16 (19927)
ತತ ಆಯವ್ಯಯೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾಸಮೌ ಸಮಮತಿರ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪೀಡಾಮುಪಾದಾನಾದಮನ್ಯತ ॥ 3-96-17 (19928)
ತತಃ ಸರ್ವೇ ಸಮೇತ್ಯಾಥ ತೇ ನೃಪಾಸ್ತಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಇದಮೂಚುರ್ಮಹಾರಾಜ ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-96-18 (19929)
ಅಯಂ ವೈ ದಾನವೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿಲ್ವಲೋ ವಸುಮಾನ್ಭುವಿ।
ತಮತಿಕ್ರಂಯ ಸರ್ವೇಽದ್ಯವಯಂ ಚಾರ್ತಾಮಹೇ ವಸು ॥ 3-96-19 (19930)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-96-20x (2024)
3-96-20 (19931)
ತೇಷಾಂ ತದಾಸೀದುಚಿತಮಿಲ್ವಲಸ್ಯೈವ ಭಿಕ್ಷಣಂ।
ತತಸ್ತೇ ಸಹಿತಾ ರಾಜನ್ನಿಲ್ವಲಂ ಸಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-96-2 ವಿಷಯಾಂತೇ ದೇಶಸೀಮಾಂತೇ ॥ 3-96-3 ಆಗಮನೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಾಂ ಅರ್ಥಿತಾಂ। ಕಿಮಿಚ್ಛನ್ನಾಗತೋಸೀತಿ ಪಪ್ರಚ್ಛೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-96-6 ಉಪಾದಾನಾತ್ ಧನಗ್ರಹಣಾತ್ ॥ 3-96-7 ವಾಧ್ರ್ಯಶ್ವಮಗಮತ್ತತ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-96-8 ಉಪಕ್ರಮೇ ಆಗಮನೇ ॥ 3-96-9 ನೌ ಆವಾಭ್ಯಾಂ ॥ 3-96-19 ವಸುಮಾನ್ ಧನವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 097
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.97. ಅಧ್ಯಾಯಃ 097
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಲ್ವಲೇನಾಗಸ್ತ್ಯಾಯ ಮೇಷೀಕೃತವಾತಾಪಿಮಾಂಸಪರಿವೇಷಣಂ ॥ 1 ॥ ಇಲ್ವಲೇನ ವಾತಾಪೇರಾಹ್ನಾನೇಽಗಸ್ತ್ಯೇನ ಸ್ವೇನ ತಸ್ಯ ಜೀರ್ಣೀಕರಣೋಕ್ತಿ ॥ 2 ॥ ಭೀತೇನೇಲ್ವಲೇನಾಗಸ್ತ್ಯಾಯ ಧನದಾನಪೂರ್ವಕಂ ತಜ್ಜಿಧಾಂಸಯಾ ತದನುಗಮನಂ ॥ 3 ॥ ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ಹುಂಕಾರೇಣೇಲ್ವಲಸ್ಯ ಭಸ್ಮೀಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಯೈ ಬಹುಧನದಾನೇನ ತಸ್ಯಾಂ ಗುಣವದೇಕಾಪತ್ಯೋತ್ಪಾದನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-97-0 (19932)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-97-0x (2025)
ಇಲ್ವಲಸ್ತಾನ್ವಿದಿತ್ವಾ ತು ಮಹರ್ಷಿಸಹಿತಾನ್ನೃಪಾನ್।
ಉಪಸ್ಥಿತಾನ್ಸಹಾಮಾತ್ಯೋ ವಿಷಯಾಂತೇ ಹ್ಯಪೂಜಯತ್ ॥ 3-97-1 (19933)
ತೇಷಾಂ ತತೋಽಸುರಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತ್ವಾತಿಥ್ಯಮಕರೋತ್ತದಾ।
ಸುಸಂಸ್ಕೃತೇನ ಕೌರವ್ಯ ಭ್ರಾತ್ರಾ ವಾತಾಪಿನಾ ತದಾ ॥ 3-97-2 (19934)
ತತೋ ರಾಜರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ವಿಷಣ್ಣಾ ಗತಚೇತಸಃ।
ವಾತಾಪಿಂ ಸಂಸ್ಕೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇಷಭೂತಂ ಮಹಾಸುರಂ ॥ 3-97-3 (19935)
ಅಥಾಬ್ರವೀದಗಸ್ತ್ಯಸ್ತಾನ್ರಾಜರ್ಷೀನೃಷಿಸತ್ತಮಃ।
ವಿಷಾದೋ ವೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಹ್ಯಹಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯೇ ಮಹಾಸುರಂ ॥ 3-97-4 (19936)
ಧುರ್ಯಾಸನಮಥಾಸಾದ್ಯ ನಿಷಸಾದ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ತಂ ಪರ್ಯವೇಷದ್ದೈತ್ಯೇಂದ್ರ ಇಲ್ವಲಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥ 3-97-5 (19937)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಏವ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತು ವಾತಾಪಿಂ ಬುಭುಜೇ ತತಃ।
`ಬಹ್ವನ್ನಾಶಾಪಿ ತೇ ಮೇಽಸ್ತೀತ್ಯವದದ್ಭಕ್ಷಯನ್ಸ್ವಯಂ' ॥ 3-97-6 (19938)
ಭುಕ್ತವತ್ಯಸುರೋಽಹ್ವಾನಮಕರೋತ್ತಸ್ಯ ಚೇಲ್ವಲಃ।
`ವಾತಾಪೇ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯಸ್ವ ದರ್ಶಯನ್ಬಲತೇಜಸೀ।
ತಪಸಾ ದುರ್ಜಯೋ ಯಾವದೇಷ ತ್ವಾಂ ನಾತಿವರ್ತತೇ ॥ 3-97-7 (19939)
ತತಸ್ತಸ್ಯೋದರಂ ಭೇತ್ತುಂ ವಾತಾಪಿರ್ವೇಗಮಾಹರತ್।
ತಮಬುಧ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಕುಂಭಯೋನಿರ್ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-97-8 (19940)
ಸ ವೀರ್ಯಾತ್ತಪಸೋಗ್ರಸ್ತು ನನರ್ದ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಏಷ ಜೀರ್ಣೋಸಿ ವಾತಾಪೇ ಮಯಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಶಾಂತಯೇ ॥ 3-97-9 (19941)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಕರಾಗ್ರೇಣ ಉದರಂ ಸಮತಾಡಯತ್।
ತ್ರಿರೇವಂ ಪ್ರತಿಸಂರಬ್ಧಸ್ತೇಜಸಾ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ'॥ 3-97-10 (19942)
ತತೋ ವಾಯುಃ ಪ್ರಾದುರಭೂದಧಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ತಾತ ಗರ್ಜನ್ನಿವ ಯಥಾ ಘನಃ ॥ 3-97-11 (19943)
ವಾತಾಪೇ ನಿಷ್ಕ್ರಮಸ್ವೇತಿ ಪುನಃ ಪುನರುವಾಚ ಹ।
ತಂ ಪ್ರಹಸ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ರಾಜನ್ನಗಸ್ತ್ಯೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಕುತೋ ನಿಷ್ಕ್ರಮಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ಮಯಾ ಜೀರ್ಣಸ್ತು ಸೋಸುರಃ ॥ 3-97-12 (19944)
ಇಲ್ವಲಸ್ತು ವಿಷಣ್ಣೋಽಭೂದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜೀರ್ಣಂ ಮಹಾಸುರಂ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಶ್ಚ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಕಿಮರ್ಥಮುಪಯಾತಾಃ ಸ್ಥ ಬ್ರೂತ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ವಃ ॥ 3-97-13 (19945)
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿಲ್ವಲಂ ತದಾ।
ಈಶೋಸ್ಯಸುರ ವಿದ್ಮಸ್ತ್ವಾಂ ವಯಂ ಸರ್ವೇ ಧನೇಶ್ವರಂ ॥ 3-97-14 (19946)
ಏತೇ ಚ ನಾತಿಧನಿನೋ ಧನಾಶಾ ಮಹತೀ ಮಮ।
ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯವಿಹಿಂಸ್ಯಾನ್ಯಾನ್ಸಂವಿಭಾಗಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ನಃ ॥ 3-97-15 (19947)
ತತೋಽವಮತ್ಯ ತಮೃಷಿಮಿಲ್ವಲೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ದಿತ್ಸಿತಂ ಯದಿ ವೇತ್ಸಿ ತ್ವಂತತೋ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಸು ॥ 3-97-16 (19948)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-97-17x (2026)
ಗವಾಂ ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಾಜ್ಞಾಮೇಕೈಕಶೋಽಸುರ।
ತಾವದೇವ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ದಿತ್ಸಿತಂ ತೇ ಮಹಾಸುರ ॥ 3-97-17 (19949)
ಮಹ್ಯಂ ತತೋ ವೈ ದ್ವಿಗುಣಂ ರಥಶ್ಚೈವ ಹಿರಣ್ಮಯಃ।
ಮನೋಜವೌ ವಾಜಿನೌ ಚ ದಿತ್ಸಿತಂ ತೇ ಮಹಾಸುರ ॥ 3-97-18 (19950)
`ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-97-19x (2027)
ಉಲ್ವಲಸ್ತು ಮುನಿಂ ಪ್ರಾಹ ಸರ್ವಮಸ್ತಿ ಯಥಾಽಽತ್ಥ ಮಾಂ।
ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಹಿರಣ್ಯಂ ಗಾಶ್ಚ ಯದ್ಧನಂ।
ರಥಂ ತು ಯದವೋಚೋ ಮಾಂ ನೈತಂ ವಿದ್ಮ ಹಿರಣ್ಮಯಂ ॥ 3-97-19 (19951)
ಆಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-97-20x (2028)
ನ ಮೇ ವಾಗನೃತಾ ಕಾಚಿದುಕ್ತಪೂರ್ವಾ ಮಹಾಽಸುರ।
ವಿಜ್ಞಾಯತಾಂ ರಥಃ ಸಾಧು ವ್ಯಕ್ತಮಸ್ತಿ ಹಿರಣ್ಮಯಃ ॥ 3-97-20 (19952)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-97-21x (2029)
ವಿಜ್ಞಾಯಮಾನಃ ಸ ರಥಃ ಕೌಂತೇಯಾಸೀದ್ಧಿರಣ್ಮಯಃ'।
ತತಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತೋ ದೈತ್ಯೋ ದದಾವಭ್ಯಧಿಕಂ ವಸು ॥ 3-97-21 (19953)
ವಿವಾಜೀ ಚ ಸುವಾಜೀ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಯುಕ್ತೌ ರಥೇ ಹಯೌ।
ಊಹತುಃ ಸ ವಸೂನಾಶು ತಾವಗಸ್ತ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ।
ಸರ್ವಾನ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಹಾಗಸ್ತ್ಯಾನ್ನಿಮೇಷಾದಿವ ಭಾರತ ॥ 3-97-22 (19954)
`ಇಲ್ವಲಸ್ತ್ವನುಗಂಯೈನಮಗಸ್ತ್ಯಂ ಹಂತುಮೈಚ್ಛತ।
ಭಸ್ಮ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತೇಜಾ ಹುಂಕಾರೇಣ ಮಹಾಽಸುರಂ' ॥ 3-97-23 (19955)
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಜಗ್ಮೂ ರಾಜರ್ಷಯಸ್ತದಾ।
ಕೃತವಾಂಶ್ ಮುನಿಃ ಸರ್ವಂ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ॥ 3-97-24 (19956)
ಲೋಪಾಮುದ್ರೋವಾಚ। 3-97-25x (2030)
ಕೃತವಾನಸಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಭಗವನ್ಮಮ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ।
ಉತ್ಪಾದಯ ಸಕೃನ್ಮಹ್ಯಮಪತ್ಯಂ ವೀರ್ಯವತ್ತರಂ ॥ 3-97-25 (19957)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 3-97-26x (2031)
ತುಷ್ಟೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ತವ ವೃತ್ತೇನ ಶೋಭನೇ।
ವಿಚಾರಣಾಮಪತ್ಯೇ ತು ತವ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾಂ ಶೃಣು ॥ 3-97-26 (19958)
ಸಹಸ್ರಂ ತೇಽಸ್ತು ಪುತ್ರಾಣಆಂ ಶತಂ ವಾ ತತ್ಸಮಂ ತವ।
ದಶ ವಾ ಶತತುಲ್ಯಾಃ ಸ್ಯುರೇಕೋ ವಾಽಪಿ ಸಹಸ್ರಜಿತ್ ॥ 3-97-27 (19959)
ಲೋಪಾಮುದ್ರೋವಾಚ। 3-97-28x (2032)
ಸಹಸ್ರಸಂಮಿತಃ ಪುತ್ರ ಏಕೋಪ್ಯಸ್ತು ತಪೋಧನ।
ಏಕೋ ಹಿ ಬಹುಭಿಃ ಶ್ರೇಯಾನ್ವಿದ್ವಾನ್ಸಾಧುರಸಾಧುಭಿಃ ॥ 3-97-28 (19960)
ಸ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ತಯಾ ಸಮಗಮನ್ಮುನಿಃ।
ಸಮಯೇ ಸಮಶೀಲಿನ್ಯಾ ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ಶ್ರದ್ದಧಾನಯಾ ॥ 3-97-29 (19961)
ತತ ಆಧಾಯ ಗರ್ಭಂ ತಮಗಮದ್ವನಮೇವ ಸಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ವನಗತೇ ಗರ್ಭೋ ವವೃಧೇ ಸಪ್ತ ಶಾರದಾನ್ ॥ 3-97-30 (19962)
ಸಪ್ತಮೇಽಬ್ದೇ ಗತೇ ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವತ್ಸ ಮಹಾಕವಿಃ।
ಜ್ವಲನ್ನಿವ ಪ್ರಭಾವೇನ ದೃಢಸ್ಯುರ್ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-97-31 (19963)
ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಾನ್ವೇದಾಂಜಪನ್ನೇವ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಭವದೃಷೇಃ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಮಹಾನೃಷಿಃ ॥ 3-97-32 (19964)
ಸ ಬಾಲ ಏವತೇಜಸ್ವೀ ಪಿತುಸ್ತಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ।
ಇಧ್ಮಾನಾಂ ಭಾರಮಾಜಹ್ರೇ ಇಧ್ಮವಾಹಸ್ತತೋಽಭವತ್ ॥ 3-97-33 (19965)
ತಥಾಯುಕ್ತಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುಮುದೇ ಸ ಮುನಿಸ್ತದಾ।
ಏವಂ ಸ ಜನಯಾಮಾಸ ಭಾರತಾಪತ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಲೇಭಿರೇ ಪಿತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಲೋಕಾನ್ರಾಜನ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್ ॥ 3-97-34 (19966)
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಮಶ್ಚಾಯಮತ ಊರ್ಧ್ವಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಖ್ಯಾತೋ ಭುವಿ ಮಹಾರಾಜ ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 3-97-35 (19967)
ಪ್ರಾಹ್ಲಾದಿರೇವಂ ವಾತಾಪಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೋ ದುಷ್ಟಚೇತನಃ।
ಏವಂ ವಿನಾಶಿತೋ ರಾಜನ್ನಗಸ್ತ್ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತಸ್ಯಾಯಮಾಶ್ರಮೋ ರಾಜನ್ರಮಣೀಯೈರ್ಗುಣೈರ್ಯುತಃ ॥ 3-97-36 (19968)
ಏಷಾ ಭಾಗೀರಥೀ ಪುಣ್ಯಾ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಾ।
ವಾತೇರಿತಾ ಪತಾಕೇವ ವಿರಾಜತಿ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 3-97-37 (19969)
ಪ್ರತಾರ್ಯಮಾಣಾ ಕೂಟೇಷು ಯಥಾ ನಿಂನೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ।
ಶಿಲಾತಲೇಷು ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ಪನ್ನಗೇಂದ್ರವಧೂರಿವ ॥ 3-97-38 (19970)
3-97-39 (19971)
ದಕ್ಷಿಣಾಂ ವೈ ದಿಶಂ ಸರ್ವಾಂ ಪ್ಲಾವಯಂತೀ ಚ ಮಾತೃವತ್।
ಪೂರ್ವಂ ಶಂಭೋರ್ಜಟಾಭ್ರಷ್ಟಾ ಸಮುದ್ರಮಹಿಷೀ ಪ್ರಿಯಾ।
ಅಸ್ಯಾಂ ನದ್ಯಾಂ ಮುಪುಣ್ಯಾಯಾಂ ಯಥೇಷ್ಟಮವಗಾಹ್ಯತಾಂ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-97-16 ಈಪ್ಸಿತಂ ಯದಿಹ ಬ್ರೂಹಿ ತದ್ಧಿ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಸು ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ದಿತ್ಸಿತಂ ಮಯಾ ಯುಷ್ಮಭ್ಯಂ ದಾತುಮಿಷ್ಟಂ ॥ 3-97-31 ಪ್ರಚ್ಯವದುದರಾನ್ನಿರ್ಗತೋಽಭವದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-97-34 ಯುಕ್ತಮಧ್ಯಯನೇಧ್ಯವಾಹನಾದೌ ॥ 3-97-36 ಪ್ರಾಹ್ಲಾದಿಃ ಪ್ರಹ್ನಾದಗೋತ್ರೋದ್ಭವಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 098
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.98. ಅಧ್ಯಾಯಃ 098
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೃಗುತೀರ್ಥಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪರಶುರಾಮಸ್ಯ ದಾಶರಥಿರಾಮೇಣ ತೇಜೋಹರಣಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 2 ॥ ತಥಾಪರಶುರಾಮಸ್ಯ ಪಿತೃನಿದೇಶಾದ್ಭೃಗುತೀರ್ಥನಿಮಜ್ಜನೇನ ಪುನಸ್ತೇಜೋಲಾಭಕಥನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-98-0 (19972)
[ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-98-0x (2033)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ನಿಬೋಧೇದಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಭೃಗೋಸ್ತೀರ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಮಹರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಂ ॥ 3-98-1 (19973)
ಯತ್ರೋಪಸ್ಪೃಷ್ಟವಾನ್ರಾಮೋ ಹೃತಂತೇಜಸ್ತದಾಪ್ತವಾನ್।
ಅತ್ರ ತ್ವಂಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಚೈವ ಪಾಂಡವ ॥ 3-98-2 (19974)
ದುರ್ಯೋಧನಹೃತಂತೇಜಃ ಪುನರಾದಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕೃತವೈರೇಣ ರಾಮೇಣ ಯಥಾ ಕಚೋಪಹೃತಂ ಪುನಃ ॥ 3-98-3 (19975)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-98-4x (2034)
ಸ ತತ್ರಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚೈವ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಚೈವ ಪಾಂಡವಃ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ದೇವಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-98-4 (19976)
ತಸ್ಯ ತೀರ್ಥಸ್ಯ ರೂಪಂ ವೈ ದೀಪ್ತಾದ್ದೀಪ್ತತರಂ ಬಭೌ।
ಅಪ್ರವೃಷ್ಯತರಶ್ಚಾಸೀಚ್ಛಾತ್ರವಾಣಾಂ ನರರ್ಷಭ ॥ 3-98-5 (19977)
ಅಪೃಚ್ಛಚ್ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಲೋಮಶಂ ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಭಗವನ್ಕಿಮರ್ಥಂ ರಾಮಸ್ಯ ಹೃತಮಾಸೀದ್ವಪುಃ ಪ್ರಭೋ।
ಕಥಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತಂಚೈವ ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತಃ ॥ 3-98-6 (19978)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-98-7x (2035)
ಶೃಣು ರಾಮಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ।
ಜಾತೋ ದಶರಥಸ್ಯಾಸೀತ್ಪುತ್ರೋ ರಾಮೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-98-7 (19979)
ವಿಷ್ಣುಃ ಸ್ವೇನ ಶರೀರೇಣ ರಾವಣಸ್ಯ ವಧಾಯ ವೈ।
ಪಶ್ಯಾಮಸ್ತಮಯೋಧ್ಯಾಯಾಂ ಜಾತಂ ದಾಶರಥಿಂ ತತಃ ॥ 3-98-8 (19980)
ಋಚೀಕನಂದನೋ ರಾಭೋ ಭಾರ್ಗವೋ ರೇಣುಕಾಸುತಃ।
ತಸ್ ದಾಶರಥೇಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ರರಾಮಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-98-9 (19981)
ಕೌತೂಹಲಾನ್ವಿತೋ ರಾಮಸ್ತ್ವಯೋಧ್ಯಾಮಗಮತ್ಪುನಃ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೋ ರಾಮಸ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ದಾಶರಥೇಸ್ತದಾ ॥ 3-98-10 (19982)
ತಂ ವೈ ದಶರಥಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಯಾಂತಮುಪಾಗತಂ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ರಾಮಸ್ಯ ರಾಮಂ ಪುತ್ರಂ ಪುರಸ್ಕೃತಂ ॥ 3-98-11 (19983)
ಸ ತಮಭ್ಯಾಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಉದ್ಯತಾಸ್ತ್ರಮವಸ್ಥಿತಂ।
ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಕೋಂತೇಯ ರಾಮೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-98-12 (19984)
ಕೃತಕಾಲಂ ಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧನುರೇತನ್ಮಯಾ ವಿಭೋ।
ಸಮಾರೋಪಯ ಯತ್ನೇನ ಯದಿ ಶಕ್ನೋಷಿ ಪಾರ್ತಿವ ॥ 3-98-13 (19985)
ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತ್ವಾಹ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಂ ನಾಧಿಕ್ಷೇಪ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ನಾಹಮಪ್ಯಧಮೋ ಧರ್ಮೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ಇಶ್ರ್ವಾಕೂಣಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇ ನ ಕತ್ಥನಂ ॥ 3-98-14 (19986)
ತಮೇವಂ ವಾದಿನಂ ತತ್ರ ರಾಮೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಅಲಂ ವೈ ವ್ಯಪದೇಶೇನ ಧನುರಾಯಚ್ಛ ರಾಘವ ॥ 3-98-15 (19987)
ತತೋ ಜಗ್ರಾಹ ರೋಷೇಣ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಮೂದನಂ।
ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿರ್ದಿವ್ಯಂ ಹಸ್ತಾದ್ರಾಮಸ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 3-98-16 (19988)
ಧನುರಾರೋಪಯಾಮಾಸ ಸಲೀಲ ಇವ ಭಾರತ।
ಜ್ಯಾಶಬ್ದಮಕರೋಚ್ಚೈವ ಸ್ಮಯಮಾನಃ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದಸ್ ಭೂತಾನಿ ವಿತ್ರಸಂತ್ಯಶನೇರಿವ ॥ 3-98-17 (19989)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ತದಾ ರಾಮೋ ರಾಮಂ ದಾಶರಥಿಸ್ತದಾ।
ಇದಮಾರೋಪಿತಂ ಬ್ರ್ಹಮನ್ಕಿಮನ್ಯತ್ಕರವಾಣಿ ತೇ ॥ 3-98-18 (19990)
ತಸ್ಯ ರಾಮೋ ದದೌ ದಿವ್ಯಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಶರಮಾಕರ್ಣದೇಶಾಂತಮಯಮಾಕೃಷ್ಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-98-19 (19991)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-98-20x (2036)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಽಬ್ರವೀದ್ರಾಮಃ ಪ್ರದೀಪ್ತ ಇವ ಮನ್ಯುನಾ।
ಶ್ರೂಯತೇ ಕ್ಷಂಯತೇ ಚೈವ ದರ್ಪಪೂರ್ಣೋಸಿ ಭಾರ್ಗವ ॥ 3-98-20 (19992)
ತ್ವಯಾ ಹ್ಯಧಿಗತಂ ತೇಜಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಭ್ಯೋ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪಿತಾಮಹಪ್ರಸಾದೇನ ತೇನ ಮಾಂ ಕ್ಷಿಪಸಿ ಧ್ರುವಂ।
ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಸ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ಚಕ್ಷುಸ್ತೇ ವಿತರಾಂಯಹಂ ॥ 3-98-21 (19993)
ತತೋ ರಾಮಶರೀರೇ ವೈ ರಾಮಃ ಪಶ್ಯತಿ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಆದಿತ್ಯಾನ್ಸವಸೂನ್ರುದ್ರಾನ್ಸಾಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಮರುದ್ಗಣಾನ್ ॥ 3-98-22 (19994)
ಪಿತರೋ ಹುತಾಶನಶ್ಚೈವ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಸ್ತಥಾ।
ಗಂಧರ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ಯಕ್ಷಾ ನದ್ಯಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಯಾನಿ ಚ ॥ 3-98-23 (19995)
ಋಷಯೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ಬ್ರ್ಹಮಭೂತಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಸಮುದ್ರಾಃ ಪರ್ವತಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-98-24 (19996)
ವೇದಾಶ್ಚ ಸೋಪನಿಷದೋ ವಷಟ್ಕಾರೈಃ ಸಹಾಧ್ವರೈಃ।
ಚೇತೋಮಂತಿ ಚ ಸಾಮಾನಿ ಧನುರ್ವೇದಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಮೇಘವೃಂದಾನಿ ವರ್ಷಾಣಿ ವಿದ್ಯುತಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-98-25 (19997)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಸ್ತಂ ವೈ ಬಾಣಂ ಮುಮೋಚ ಹ।
ಶುಷ್ಕಾಶನಿಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಮಹೋಲ್ಕಾಭಿಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-98-26 (19998)
ಪಾಂಸುವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಮೇಘವರ್ಷೈಶ್ಚ ಭೂತಲಂ।
ಭೂಮಿಕಂಪೈಶ್ಚ ನಿರ್ಘಾತೈರ್ನಾದೈಶ್ಚ ವಿಪುಲೈರಪಿ ॥ 3-98-27 (19999)
ಸ ರಾಮಂ ವಿಹ್ವಲಂ ಕೃತ್ವಾ ತೇಜಶ್ಚಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕೇವಲಂ।
ಆಗಚ್ಛಜ್ಜ್ವಲಿತೋ ಬಾಣೋ ರಾಮಬಾಹುಪ್ರಚೋದಿತಃ ॥ 3-98-28 (20000)
ಸ ತು ವಿಹ್ವಲತಾಂ ಗತ್ವಾ ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ಚ ಚೇತನಾಂ।
ರಾಮಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಾಣಮದ್ವಿಷ್ಣುತೇಜಸಂ ॥ 3-98-29 (20001)
ವಿಷ್ಣುನಾ ಸೋಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಮಹೇಂದ್ರಮಗಮತ್ಪುನಃ।
ಭೀತಸ್ತು ತತ್ರನ್ಯವಸದ್ಬ್ರೀಡಿತಸ್ತು ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-98-30 (20002)
ತತಃ ಸಂವತ್ಸರೇಽತೀತೇ ಹೃತೌಜಸಮವಸ್ಥಿತಂ।
ನಿರ್ಮದಂ ದುಃಖಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತರೋ ರಾಮಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-98-31 (20003)
ನ ವೈ ಸಂಯಗಿದಂ ಪುತ್ರ ವಿಷ್ಣುಮಾಸಾದ್ಯ ವೈಕೃತಂ।
ಸ ಹಿ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಮಾನ್ಯಶ್ಚ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವದಾ ॥ 3-98-32 (20004)
ಗಚ್ಛ ಪುತ್ರನದೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ವಧೂಸರಕೃತಾಹ್ವಯಾಂ।
ತತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತೀರ್ಥೇಷು ಪುನರ್ವಪುರವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-98-33 (20005)
ದೀಪ್ತೋದಂ ನಾಮ ತತ್ತೀರ್ಥಂ ಯತ್ರತೇ ಪ್ರತಿತಾಮಹಃ।
ಭೃಗುರ್ದೇವಯುಗೇ ರಾಮ ತಪ್ತವಾನುತ್ತಮಂ ತಪಃ ॥ 3-98-34 (20006)
ತತ್ತಥಾ ಕೃತವಾನ್ರಾಮಃ ಕೌಂತೇಯ ವಚನಾತ್ಪಿತುಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಶ್ಚ ಪುನಸ್ತೇಜಸ್ತೀರ್ಥೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಾಂಡುನಂದನ ॥ 3-98-35 (20007)
ಏತದೀದೃಶಕಂ ತಾತ ರಾಮೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ।
ಪ್ರಾಪ್ತಮಾಸೀನ್ಮಹಾರಾಜ ವಿಷ್ಣುಮಾಸಾದ್ಯ ವೈ ಪುರಾ ॥ 3-98-36 (20008)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 98 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-98-2 ರಾಮೋ ಜಾಮದಗ್ಯಃ। ಹೃತಂ ದಾಶರಥಿರಮೇಣ ॥ 3-98-5 ತಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ। ತೀರ್ಥಸ್ ತೀರ್ಥೇ ಸ್ನಾತಸ್ಯ ॥ 3-98-6 ವಷುಃ ತೇಜಃ ॥ 3-98-9 ದಾಶರಥೇಃ। ಕರ್ಮಣಿ ಷಷ್ಠೀ ॥ 3-98-15 ವ್ಯಪದೇಶೇನ ಉಕ್ತ್ಯಾ ॥ 3-98-25 ಚೇತೋಮಂತಿ ಚೇತನಾವಂತಿ। ಆರ್ಷಂ ಪದತ್ವಪ್ರಯುಕ್ತಂ ರುತ್ವಂ। ಚೇತಸ್ವಂತೀತ್ಯಪೇಕ್ಷಿತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 099
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.99. ಅಧ್ಯಾಯಃ 099
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವೃತ್ರಾಸುರನಿಪೀಡಿತಶಕಾದಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮವಚನಾದ್ವಜ್ರನಿರ್ಮಾಣಾಯ ದಧೀಚಂಪ್ರತಿ ತಚ್ಛರೀರಾಸ್ಥಿಪ್ರಾರ್ಥನಂ ॥ 1 ॥ ತ್ವಷ್ಟ್ರಾ ದಧೀಚಾಸ್ಥಿಭಿರ್ವಜ್ರಾಯುಧನಿರ್ಮಾಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-99-0 (20009)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-99-0x (2037)
ಭೂಯ ಏವಾಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಹರ್ಷೇಸ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಸ್ತರಂ ಶ್ರೋತುಮಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ದ್ವಿಜಾತ್ತಮ ॥ 3-99-1 (20010)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-99-2x (2038)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಕಥಾಂ ದಿವ್ಯಾಮದ್ಭುತಾಮತಿಮಾನುಷೀಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಭಾವಮಮಿತೌಜಸಃ ॥ 3-99-2 (20011)
ಆಸನ್ಕೃತಯುಗೇ ಘೋರಾ ದಾನವಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ಕಾಲಕೇಯಾ ಇತಿಖ್ಯಾತಾ ಗಣಾಃ ಪರಮದಾರುಣಾಃ ॥ 3-99-3 (20012)
ತೇ ತು ವೃತ್ರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಾನಾಪ್ರಹರಣೋದ್ಯತಾಃ।
ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯಧಾವಂತ ಮಹೇಂದ್ರಪ್ರಮುಖಾನ್ಸುರಾನ್ ॥ 3-99-4 (20013)
ತತೋ ವೃತ್ರವಧೇ ಯತ್ನಮಕುರ್ವಂಸ್ತ್ರಿದಶಾಃ ಪುರಾ।
ಪುರಂದರಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮುಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-99-5 (20014)
ಕೃತಾಂಜಲೀಂಸ್ತು ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪರಮೇಷ್ಠೀತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ವಿದಿತಂ ಮೇ ಸುರಾಃ ಸರ್ವಂ ಯದ್ವಃ ಕಾರ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ॥ 3-99-6 (20015)
ತಮುಪಾಯಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ವೃತ್ರಂ ವಧಿಷ್ಯಥ।
ದಧೀಚ ಇತಿವಿಖ್ಯಾತೋ ಮಹಾನೃಷಿರುದಾರಧೀಃ ॥ 3-99-7 (20016)
ತಂ ಗತ್ವಾ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇವರಂ ವೈ ಸಂಪ್ರಯಾಚತ।
ಸ ವೋ ದಾಸ್ಯತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸುಪ್ರೀತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-99-8 (20017)
ಸ ವಾಚ್ಯಃ ಸಹಿತೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಭವದ್ಭಿರ್ಜಯಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಸ್ವಾನ್ಯಸ್ಥೀನಿ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ ಹಿತಾಯ ವೈ ॥ 3-99-9 (20018)
ಸ ಶರೀರಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ್ವಾನ್ಯಸ್ಥೀನಿ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ।
ತಸ್ಯಾಸ್ಥಿಭಿರ್ಮಹಾಘೋರಂ ವಜ್ರಂ ಸಂಸ್ಕ್ರಿಯತಾಂ ದೃಢಂ ॥ 3-99-10 (20019)
ಮಹಚ್ಛತ್ರುಹಣಂ ಘೋರಂ ಷ಼ಡಶ್ಚಂ ಭೀಮನಿಃಸ್ವನಂ।
ತೇನ ವಜ್ರೇಣ ವೈ ವೃತ್ರಂ ವಧಿಷ್ಯತಿ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 3-99-11 (20020)
ಏತದ್ವಃ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛೀಘ್ರಂ ವಿಧೀಯತಾಂ।
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತತೋ ದೇವಾ ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 3-99-12 (20021)
ನಾರಾಯಣಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ದಧೀಚಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಯಯುಃ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಃ ಪರೇ ಪಾರೇ ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾವೃತಂ ॥ 3-99-13 (20022)
ಷಟ್ಪದೋದ್ಗೀತನಿನದೈರ್ವಿಘುಷ್ಟಂ ಸಾಮಗೈರಿವ।
ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲರವೋನ್ಮಿಶ್ರಂ ಜೀವಂಜೀವಕನಾದಿತಂ ॥ 3-99-14 (20023)
ಮಹಿಷೈಶ್ಚ ವರಾಹೈಶ್ಚ ಸೃಮರೈಶ್ಚಮರೈರಪಿ।
ತತ್ರ ತತ್ರಾನುಚರಿತಂ ಶಾರ್ದೂಲಭಯವರ್ಜಿತೈಃ ॥ 3-99-15 (20024)
ಕರೇಣುಭಿರ್ವಾರಣೈಶ್ಚ ಪ್ರಭಿನ್ನಕರಟಾಮುಖೈಃ।
ಸರೋವಗಾಢೈಃ ಕ್ರೀಡದ್ಭಿಃ ಸಮಂತಾದನುನಾದಿತಂ ॥ 3-99-16 (20025)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ಮಹಾನಾದಾನ್ನದದ್ಭಿರನುನಾದಿತಂ।
ಅಪರೈಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಲೀನೈರ್ಗುಹಾಕಂದರಶಾಯಿಭಿಃ ॥ 3-99-17 (20026)
ತೇಷು ತೇಷ್ವವಕಾಶೇಷು ಶೋಭಿತಂ ಸುಮನೋರಮಂ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಸಮಪ್ರಖ್ಯಂ ದಧೀಚಾಶ್ರಮಮಾಗಮನ್ ॥ 3-99-18 (20027)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯಂದಧೀಚಂ ತೇ ದಿವಾಕರಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ಜಾಜ್ವಲ್ಯಮಾನಂ ವಪುಷಾ ಯಥಾ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 3-99-19 (20028)
ತಸ್ಯ ಪಾದೌ ಸುರಾ ರಾಜನ್ನಭಿವಾದ್ಯ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಅಯಾಚಂತ ವರಂ ಸರ್ವೇ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ ॥ 3-99-20 (20029)
ತತೋ ದಧೀಚಃ ಪರಮಪ್ರತೀತಃ
ಸುರೋತ್ತಮಾಂಸ್ತಾನಿದಮಭ್ಯುವಾಚ।
ಕರೋಮಿ ಯದ್ವೋ ಹಿತಮದ್ಯ ದೇವಾಃ
ಸ್ವಂ ಚಾಪಿ ದೇಹಂಸ್ವಯಮುತ್ಸೃಜಾಮಿ ॥ 3-99-21 (20030)
ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಪದಾಂವರಿಷ್ಠಃ
ಪ್ರಾಣಾನ್ವಶೀ ಸ್ವಾನ್ಸಹಸೋತ್ಸಸರ್ಜ।
ತತಃ ಸುರಾಸ್ತೇ ಜಗೃಹುಃ ಪರಾಸೋ-
ರಸ್ಥೀನಿ ತಸ್ಯಾಥ ಯಥೋಪದೇಶಂ ॥ 3-99-22 (20031)
ಪ್ರಹೃಷ್ಟರೂಪಾಶ್ಚ ಜಯಾಯ ದೇವಾ-
ಸ್ತ್ವಷ್ಟಾರಮಾಗಂ ತಮರ್ಥಮೂಚುಃ।
ತ್ವಷ್ಟಾ ತು ತೇಷಾಂ ವಚನಂ ನಿಶಂಯ
ಪ್ರಹೃಷ್ಟರೂಪಃ ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಯತ್ನಾತ್ ॥ 3-99-23 (20032)
ಚಕಾರ ವಜ್ರಂ ಭೃಶಮುಗ್ರರೂಪಂ
ಕೃತ್ವಾ ಚ ಶಕ್ರಂ ಸ ಉವಾಚ ಹೃಷ್ಟಃ।
ಅನೇನ ವಜ್ರಪ್ರವರೇಣ ದೇವ
ಭಸ್ಮೀಕುರುಷ್ವಾದ್ಯ ಸುರಾರಿಮುಗ್ರಂ ॥ 3-99-24 (20033)
ತತೋ ಹತಾರಿಃ ಸಗಣಃ ಸುಖಂ ವೈ
ಪ್ರಶಾಧಿಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ರಿದಿವಂ ದಿವಿಷ್ಠಃ।
ತ್ವಷ್ಟ್ರಾ ತಥೋಕ್ತಸ್ತು ಪುರಂದರಸ್ತ-
ದ್ವಜ್ರಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಯತೋ ಹ್ಯಗೃಹ್ನಾತ್ ॥ 3-99-25 (20034)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 99 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-99-3 ಕಾಲೇಯಾ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಇತಿ ಕ. ಪಾಟಃ ॥ 3-99-8 ಸವೋ ದಾಸ್ಯತಿ ಈಪ್ಸಿತಮಿತಿ ಶೇಷಃ .। 3-99-11 ಷಡಶ್ರಂ ಷಟ್ರಕೋಣಂ ॥ 3-99-16 ಕರೇಣುಭಿರ್ಹಸ್ತಿನೀಭಿಃ ಪ್ರಭಿನ್ನಂ ಮದಸ್ರಾವಿಕರಟಾಮದೋದ್ಭೇದಸ್ಥಾನಂ ಗಂಡಸ್ಥಲೈಕದೇಶಸ್ತಸ್ಯ ಮುಖಮುಪರಿಭಾಗೋ ತೇಷಾ ತೈಃ ॥ 3-99-18 ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಸಮಪ್ರಖ್ಯ ಸ್ವರ್ಗತುಲ್ಯಪ್ರಕಾಶಂ ॥ 3-99-22 ಪರಾಸೋಃ ಗತಪ್ರಾಣಸ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 100
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.100. ಅಧ್ಯಾಯಃ 100
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣ ವೃತ್ರಹನನಂ ॥ 1 ॥ ತತೋ ದೇವಗಣಾಭಿಪೀಡನಾತ್ಸಮುದ್ರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೈದೈತ್ಯೈರ್ಜಗದ್ವಿನಾಶನಾಧ್ಯವಸಾಯಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-100-0 (20035)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-100-0x (2039)
ತತಃ ಸ ವಜ್ರೀ ಬಲಭಿದ್ದೈವತೈರಭಿರಕ್ಷಿತಃ।
ಆಸಸಾದ ತತೋ ವೃತ್ರಂ ಸ್ಥಿತಮಾವೃತ್ಯ ರೋದಸೀ ॥ 3-100-1 (20036)
ಕಾಲಕೇಯೈರ್ಮಹಾಕಾಯೈ ಸಮಂತಾದಭಿರಕ್ಷಿತಂ।
ಸಮುದ್ಯತಪ್ರಹರಣೈಃ ಸಶೃಂಗೈರಿವ ಪರ್ವತೈಃ ॥ 3-100-2 (20037)
ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವದ್ದೇವಾನಾಂ ದಾನವೈಃ ಸಹ।
ಮುಹೂರ್ತಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಲೋಕತ್ರಾಸಕರಂ ಮಹತ್ ॥ 3-100-3 (20038)
ಉದ್ಯತಪ್ರತಿವಿದ್ಧಾನಾಂ ಸ್ವಂಗಾನಾಂ ವೀರಬಾಹುಭಿಃ।
ಆಸೀತ್ಸುತುಮುಃ ಶಬ್ದಃ ಶರೀರೇಷ್ವಭಿಪಾತ್ಯತಾಂ ॥ 3-100-4 (20039)
ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಪತದ್ಭಿಶ್ಚಾಪ್ಯಂತರಿಕ್ಷಾನ್ಮಹೀತಲಂ।
ತಾಲೈರಿವ ಮಹಾರಾಜ ವೃಂತಾದ್ಭ್ರಷ್ಟೈರದೃಶ್ಯತ ॥ 3-100-5 (20040)
ತೇ ಹೇಮಕವಚಾ ಭೂತ್ವಾ ಕಾಲೇಯಾಃ ಪರಿಘಾಯುಧಾಃ।
ತ್ರಿದಶಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ದಾವದಗ್ಧಾ ಇವಾದ್ರಯಃ ॥ 3-100-6 (20041)
ತೇಷಾಂ ವೇಗವತಾಂ ವೇಗಂ ಸಹಿತಾನಾಂ ಪ್ರಧಾವತಾಂ।
ನ ಶೇಕುಸ್ತ್ರಿದಶಾಃ ಸೋಢುಂ ತೇ ಭಗ್ನಾಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಭಯಾತ್ ॥ 3-100-7 (20042)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರವತೋ ಭೀತಾನ್ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪುರಂದರಃ।
ವೃತ್ರೇ ವಿವರ್ಧಮಾನೇ ಚ ಕಶ್ಮಲಂ ಮಹದಾವಿಶತ್ ॥ 3-100-8 (20043)
ತಂ ಶಕ್ತಂ ಕಶ್ಮಲಾವಿಷ್ಟಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಷ್ಣುಃ ಸನಾತನಃ।
ಜಗಾಮ ಶರಣಂ ಶೀಘ್ರಂ ತಂ ತು ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-100-9 (20044)
ತಂ ಶಕ್ರಂ ಕಶ್ಮಲಾವಿಷ್ಟಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಷ್ಣುಃ ಸನಾತನಃ।
ಸ್ವತೇಜೋ ವ್ಯದಧಚ್ಛಕ್ರೇ ಬಲಮಸ್ಯ ವಿವರ್ಧಯನ್ ॥ 3-100-10 (20045)
ವಿಷ್ಣುನಾ ಗೋಪಿತಂ ಶಕ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾದೇವಗಣಾಸ್ತತಃ।
ಸ್ವಂ ಸ್ವಂತೇಜಃ ಸಮಾದಧ್ಯುಸ್ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋಽಮಲಾಃ ॥ 3-100-11 (20046)
ಸ ಸಮಾಪ್ಯಾಯಿತಃ ಶಕ್ರೋ ವಿಷ್ಣುನಾ ದೈವತೈಃ ಸಹ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗೈರ್ಬಲವಾನ್ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-100-12 (20047)
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಬಲಸ್ಥಂ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪಂ ತು
ನನಾದ ವೃತ್ರೋ ಮಹತೋ ನಿನಾದಾನ್।
ತಸ್ ಪ್ರಣಾದೇನ ಧರಾ ದಿಶಶ್ಚ
ಖಂ ದ್ಯೌರ್ನಗಾಶ್ಚಾಪಿ ಚಚಾಲ ಸರ್ವಂ ॥ 3-100-13 (20048)
ತತೋ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಪರಮಾಭಿತಪ್ತಃ
ಶ್ರುತ್ವಾ ರವಂ ಘೋರರೂಪಂ ಮಹಾಂತಂ।
ಭಯೇ ನಿಮಗ್ನಸ್ತ್ವರಿತೋ ಮುಮೋಚ
ವಜ್ರಂ ಮಹತ್ತಸ್ಯ ವಧಾಯ ರಾಜನ್ ॥ 3-100-14 (20049)
ಸ ಚಕ್ರವಜ್ರಾಭಿಹತಃ ಪಪಾತ
ಮಹಾಸುರಃ ಕಾಂಚನಮಾಲ್ಯಧಾರೀ।
ಯಥಾ ಮಹಾಶೈಲವರಃ ಪುರಸ್ತಾ-
ತ್ಸ ಮಂದರೋ ವಿಷ್ಣುಕರಾದ್ವಿಮುಕ್ತಃ ॥ 3-100-15 (20050)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ದೈತ್ಯವರೇ ಭಯಾರ್ತಃ
ಶಕ್ರಃ ಪ್ರದುದ್ರಾವ ಸರಃ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ।
ವಜ್ರಂ ನ ಮೇನೇ ಸ್ವಕರಾದ್ವಿಮುಕ್ತಂ
ವೃತ್ರಂ ಭಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಹತಂ ನ ಮೇನೇ ॥ 3-100-16 (20051)
ಸರ್ವೇ ಚ ದೇವಾ ಮುದಿತಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾ
ಮಹರ್ಷಯಶ್ಚಂದ್ರಮಭಿಷ್ಟುವಂತಃ।
`ವೃತ್ರಂ ಹತಂ ಸಂದದೃಶುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ವಜ್ರಾಹತಂ ಶೈಲಮಿವಾವದೀರ್ಣಂ ॥ 3-100-17 (20052)
ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ದೈತ್ಯಾಂಸ್ತ್ವರಿತಾಃ ಸಮೇತ್ಯ
ಜಘ್ನುಃ ಸುರಾ ವೃತ್ರವಧಾಭಿತಪ್ತಾನ್।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತ್ರಿದಶೈಃ ಸಮೇತೈಃ
ಸಮುದ್ರಮೇವಾವಿವಿಶುರ್ಭಯಾರ್ತಾಃ ॥ 3-100-18 (20053)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚೈವೋದಧಿಮಪ್ರಮೇಯಂ
ಝಷಾಕುಲಂ ನಕ್ರಸಮಾಕುಲಂ ಚ।
ತದಾ ಸ್ಮ ಮಂತ್ರಂ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರಚಕ್ರು-
ಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಶಾರ್ಥಮಭಿಪ್ರಯತ್ನಾತ್ ॥ 3-100-19 (20054)
ತತ್ರಸ್ಮ ಕೇಚಿನ್ಮತಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಾ-
ಸ್ತಾಂಸ್ತಾನುಪಯಾನುಪವರ್ಣಯಂತಿ।
ತೇಷಾಂ ತು ತತ್ರಕ್ರಮಕಾಲಯೋಗಾ-
ದ್ಧೋರಾ ಮತಿಶ್ಚಿಂತಯತಾಂ ಬಭೂವ ॥ 3-100-20 (20055)
ಯೇ ಸಂತಿ ವಿದ್ಯಾತಪಸೋಪಪನ್ನಾ-
ಸ್ತೇಷಾಂ ವಿನಾಶಃ ಪ್ರಥಮಂ ತು ಕಾರ್ಯಃ।
ಲೋಕಾ ಹಿ ಸರ್ವೇ ತಪಸಾ ಧ್ರಿಯಂತೇ
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವರಧ್ವಂ ತಪಸಃ ಕ್ಷಯಾಯ ॥ 3-100-21 (20056)
ಯೇಸಂತಿ ಕೇಚಿಚ್ಚ ವಸುಂಧರಾಯಾಂ
ತಪಸ್ವಿನೋ ಧರ್ಮವಿದಶ್ ತಜ್ಜ್ಞಾಃ।
ತೇಷಾಂ ವಧಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ
ತೇಷು ಪ್ರನಷ್ಟೇಷು ಜಗತ್ಪ್ರನಷ್ಟಂ ॥ 3-100-22 (20057)
ಏವಂ ಹಿ ಸರ್ವೇ ಗತಬುದ್ಧಿಭಾವಾ
ಜಗದ್ವಿನಾಶೇ ಪರಮಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ।
ದುರ್ಗಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಹೋರ್ಮಿಮಂತಂ
ರತ್ನಾಕರಂ ವರುಣಸ್ಯಾಲಯಂ ಸ್ಮ ॥ 3-100-23 (20058)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 100 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-100-1 ರೋದಸೀ ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೌ ॥ 3-100-5 ತಾಲೈಸ್ತಾಲಫಲೈಃ ॥ 3-100-10 ವ್ಯದಧತ್ ನಿಹಿತವಾನ್ ॥ 3-100-13 ಬಲಸ್ಥಂ ಬಲವಂತಂ ॥ 3-100-16 ಹತಮಪಿ ವೃತ್ರಂ ಭಯಾತ್ ನ ಹತಮಿವ ಮೇನೇ ॥ 3-100-21 ಧ್ರಿಯಂತೇ ಜೀವಂತಿ ॥ 3-100-23 ವೃದ್ಧಿಭಾವಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಧೀನಿಶ್ಚಯಾಃ। ವರುಣಸ್ಯಾಲಯಂ ಸಮುದ್ರಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 101
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.101. ಅಧ್ಯಾಯಃ 101
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸಮುದ್ರಾಂತರ್ಹಿತೈರ್ದೈತ್ಯೈ ರಾತ್ರೌರಾತ್ರೌ ಬಹಿರ್ನಿರ್ಗತ್ಯಾಶ್ರಮೇಷು ಋಷಿಗಣೇಷು ನಿಹತೇಷು ದೇವಗಣೈರ್ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಶರಣೀಕರಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-101-0 (20059)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-101-0x (2040)
ಸಮುದ್ರಂ ತೇ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರುಣಂ ನಿಧಮಂಭಸಃ।
ಕಾಲೇಯಾಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ವಿನಾಶನೇ ॥ 3-101-1 (20060)
ತೇ ರಾತ್ರೌ ಸಮಭಿಕ್ರುದ್ಧಾ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಸದಾ ಮುನೀನ್।
ಆಶ್ರಮೇಷು ಚ ಯೇ ಸಂತಿ ಪುಣ್ಯೇಷ್ವಾಯತನೇಷು ಚ ॥ 3-101-2 (20061)
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯಾಶ್ರಮೇ ವಿಪ್ರಾ ಭಕ್ಷಿತಾಸ್ತೈರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಅಶೀತಿಃ ಶತಮಷ್ಟೌ ಚ ನವ ಚಾನ್ಯೇ ತಪಸ್ವಿನಃ ॥ 3-101-3 (20062)
ಚ್ಯವನಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಂ ದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಂ।
ಫಲಮೂಲಾಶನಾನಾಂ ಹಿ ಮುನೀನಾಂ ಭಕ್ಷಿತಂ ಶತಂ ॥ 3-101-4 (20063)
ಏವಂ ರಾತ್ರೌ ಸ್ಮ ಕುರ್ವಂತಿ ವಿವಿಶುಶ್ಚಾರ್ಣವಂ ದಿವಾ।
`ಕಾಲೇಯಾಸ್ತೇ ದುರಾತ್ಮಾನೋ ಭಕ್ಷಯಂತಸ್ತಪೋಧನಾನ್' ॥ 3-101-5 (20064)
ಭರದ್ವಾಜಾಶ್ರಮೇ ಚೈವ ನಿಯತಾ ಬ್ರ್ಹಮಚಾರಿಣಃ।
ವಾಯ್ವಾಹಾರಾಂಬುಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ವಿಂಶತಿಃ ಸಂನಿಷೂದಿತಾಃ ॥ 3-101-6 (20065)
ಏವಂ ಕ್ರಮೇಣ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನಾಶ್ರಮಾಂದಾನವಾಸ್ತದಾ।
ನಿಶಾಯಾಂ ಪರಿಬಾಧಂತೇ ಸಮುದ್ರಾಂಬುಬಲಾಶ್ರಯಾತ್।
ಕಾಲೋಪಸೃಷ್ಟಾಃ ಕಾಲೇಯಾ ಘ್ನಂತೋ ದ್ವಿಜಗಣಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 3-101-7 (20066)
ನ ಚೈನಾನನ್ವಬುಧ್ಯಂತ ಮನುಜಾ ಮನುಜೋತ್ತಮ।
ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತಾಂದೈತ್ಯಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತಾಪಸೇಷು ತಪಸ್ವಿಷು ॥ 3-101-8 (20067)
`ಕ್ಷಯಾಯ ಜಗತಃ ಕ್ರೂರಾಃ ಪರ್ಯಟಂತಿ ಸ್ಮ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-101-9 (20068)
ಪ್ರಭಾತೇ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ನಿಯತಾಹಾರಕರ್ಶಿತಾಃ।
ಮಹೀತಲಸ್ಥಾ ಮುನಯಃ ಶರೀರೈರ್ಗತಜೀವಿತೈಃ ॥ 3-101-10 (20069)
ಕ್ಷೀಣಮಾಂಸೈರ್ವಿರುಧಿರೈರ್ವಿಮಜ್ಜಾಂತ್ರೈರ್ವಿಸಂಧಿಭಿಃ।
ಆಕೀರ್ಣೈರಾಚಿತಾ ಭೂಮಿಃ ಶಂಖಾನಾಮಿವ ರಾಶಿಭಿಃ ॥ 3-101-11 (20070)
ಲಶೈರ್ವಿಪ್ರವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಸ್ರುವೈರ್ಭಗ್ನೈಸ್ತಥೈವ ಚ।
ವಿಕೀರ್ಣೈರಗ್ನಿಹೋತ್ರೈಶ್ಚ ಭೂರ್ಬಭೂವ ಸಮಾವೃತಾ ॥ 3-101-12 (20071)
ನಿಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಪಟ್ಕಾರಂ ನಷ್ಟಯಜ್ಞೋತ್ಸವಕ್ರಿಯಂ।
ಜಗದಾಸೀನ್ನಿರುತ್ಸಾಹಂ ಕಾಲೇಯಭಯಪೀಡಿತಂ ॥ 3-101-13 (20072)
ಏವಂ ಸಂಕ್ಷೀಯಮಾಣಾಶ್ಚ ಮಾನವಾ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಆತ್ಮತ್ರಾಣಪಪಾ ಭೀತಾಃ ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ದಿಶೋ ಭಯಾತ್ ॥ 3-101-14 (20073)
ಕೇಚಿದ್ಗುಹಾಃ ಪ್ರವಿವಿಶುರ್ನಿರ್ಭರಾಂಶ್ಚಾಪರೇ ಶ್ರಿತಾಃ।
ಅಪರೇ ಮರಣೋದ್ವಿಗ್ನಾ ಭಯಾತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಮುತ್ಸೃಜನ್ ॥ 3-101-15 (20074)
ಕೇಚಿದತ್ರಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಶೂರಾಃ ಪರಮಹರ್ಷಿತಾಃ।
ಮಾರ್ಗಮಾಣಆಃ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ದಾನವಾನಾಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ॥ 3-101-16 (20075)
ನ ಚೈತಾನಧಿಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಸಮುದ್ರಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಾನ್।
ಶ್ರಮಂ ಜಗ್ಮುಶ್ಚ ಪರಮಮಾಜಗ್ಮುಃ ಕ್ಷಯಮೇವ ಚ ॥ 3-101-17 (20076)
ಜಗತ್ಯುಪಶಮಂ ಯಾತೇ ನಷ್ಟಯಜ್ಞೋತ್ಸವಕ್ರಿಯೇ।
ಆಜಗ್ಮುಃ ಪರಮಾಮಾರ್ತಿಂ ತ್ರಿದಶಾ ಮನುಜೇಶ್ವರ ॥ 3-101-18 (20077)
ಸಮೇತ್ಯ ಸಮಹೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ಭಯಾನ್ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ॥ 3-101-19 (20078)
ಶರಣ್ಯಂ ಶರಣಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಮಜಂ ವಿಭುಂ।
ತೇಽಭಿಗಂಯ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ವೈಕುಂಠಮಪರಾಜಿತಂ।
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಮಸ್ತಾಸ್ತೇ ತದೋಚುರ್ಮಧುಸೂದನಂ ॥ 3-101-20 (20079)
ತ್ವಂನಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಚ ಭರ್ತಾ ಚ ಹರ್ತಾ ಚ ಜಗತಃ ಪ್ರಭೋ।
ತ್ವಯಾ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ಯಚ್ಚೇಂಗಂ ಯಚ್ಚ ನೇಂಗತಿ।
`ತ್ವಯ್ಯೇವ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಪುನಸ್ತತ್ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ' ॥ 3-101-21 (20080)
ತ್ವಯಾ ಭೂಮಿಃ ಪುರಾ ನಷ್ಟಾ ಸಮುದ್ರಾತ್ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣ।
ವಾರಾಹಂ ವಪುರಾಶ್ರಿತ್ಯಜಗದರ್ಥೇ ಸಮುದ್ಧೃತಾ ॥ 3-101-22 (20081)
ಆದಿದೈತ್ಯೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಃ ಪುರಾ।
ನಾರಸಿಂಹಂ ವಪುಃ ಕೃತ್ವಾ ಸೂದಿತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-101-23 (20082)
ಅವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಬಲಿಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾಸುರಃ।
ವಾಮನಂ ವಪುರಾಶ್ರಿತ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾದ್ಧಂಶಿತಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-101-24 (20083)
ಅಸುರಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಜಂಭ ಇತ್ಯಭಿವಿಶ್ರುತಃ।
ಯಜ್ಞಕ್ಷೋಭಕರಃ ಕ್ರೂರಸ್ತ್ವಯೈವ ವಿನಿಪಾತಿತಃ ॥ 3-101-25 (20084)
ಏವಮಾದೀನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಯೇಷಾಂ ಸಂಖ್ಯಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಭಯಭೀತಾನಾಂ ತ್ವಂ ಗತಿರ್ಮಧುಸೂದನ ॥ 3-101-26 (20085)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ದೇವದೇವೇಶ ಲೋಕಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾಪಯಾಮಹೇ।
ರಕ್ಷ ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಶಕ್ರಂ ಚ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್।
`ಶರಣಾಗತಸಂತ್ರಾಣೇ ತ್ವಮೇಕೋಽಸಿ ದೃಢವ್ರತಃ' ॥ 3-101-27 (20086)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 101 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-101-1 ---ನಿಶ್ಚಿತ್ಯೈವಮಸುರಾ ವಜ್ರಸಂಹಾರದುಃಖಿತಾ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ. ---- ಕಾಲಾಯಾಃ ಕಶ್ಯಪಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ಪುತ್ರಾಃ ॥ 1 ॥ 3-101-7 ಸೃಷ್ಟಾಃ ಮೃತ್ಯುನಾ ಗ್ರಸ್ತಾಃ ॥ 3-101-16 ದಾನವಾನಾಂ ವಧಾಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-101-21 ಇಂಗತಿ ಚಲತೀತಿ ಇಂಗಂ ಪಚಾದ್ಯಚ್ ಜಂಗಮಂ। ನೇಂಗತಿ ಸ್ಥಾವರಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 102
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.102. ಅಧ್ಯಾಯಃ 102
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿಷ್ಣುನಾ ಸಮುದ್ರಾಂತರ್ಹಿತದೈತ್ಯನಿಧನೇ ಸಮುದ್ರಶೋಪಣಸ್ಯೋಪಾಯತ್ವಂ ಜ್ಞಾಪಿತೈರ್ದೇವೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಬ್ರಹ್ಮಚೋದನಯಾ ದೇವೈರಗಸ್ತ್ಯಮೇತ್ಯ ಸಾಗರಶೋಷಣಪ್ರಾರ್ಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-102-0 (20087)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 3-102-0x (2041)
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ವರ್ಧಂತೇ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾಃ।
ತಾ ಭಾವಿತಾ ಭಾವಯನತಿ ಹವ್ಯಕವ್ಯೈರ್ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-102-1 (20088)
ಲೋಕಾ ಹ್ಯೇವಂ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಹ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ನಿರುದ್ವಿಗ್ನಾಸ್ತ್ವಯೈವ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-102-2 (20089)
ಇದಂ ಚ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಭಯಮುತ್ತಮಂ।
ನ ಚ ಜಾನೀಮ ಕೇನೇತಿ ರಾತ್ರೌ ವಧ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ॥ 3-102-3 (20090)
ಕ್ಷೀಣೇಷು ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಪೃಥಿವೀ ಕ್ಷಯಮೇಷ್ಯತಿ।
ತತ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಕ್ಷೀಣಾಯಾಂ ತ್ರಿದಿವಂ ಕ್ಷಯಮೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-102-4 (20091)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಲೋಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಜಗತ್ಪತೇ।
ವಿನಾಶಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಯುಸ್ತ್ವಯಾ ವೈ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-102-5 (20092)
ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ। 3-102-6x (2042)
ವಿದಿತಂ ಮೇ ಸುರಾಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಕ್ಷಯಕಾರಣಂ।
ಭವತಾಂ ಚಾಪಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣುಧ್ವಂ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ ॥ 3-102-6 (20093)
ಕಾಲೇಯಾ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಗಣಾಃ ಪರಮದಾರುಣಾಃ।
ತೈಶ್ಚ ವೃತ್ರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರಮಾಥಿತಂ ॥ 3-102-7 (20094)
ತೇ ವೃತ್ರಂ ನಿಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಜೀವಿತಂ ಪರಿರಕ್ಷಂತಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ವರುಣಾಲಯಂ ॥ 3-102-8 (20095)
ತೇ ಪ್ರವಿಶ್ಯೋದಧಿಂ ಘೋರಂ ನಕ್ರಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲಂ।
ಉತ್ಸಾದಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಂ ರಾತ್ರೌ ಘ್ನಂತಿ ಋಷೀನಿಹ ॥ 3-102-9 (20096)
ನ ತು ಶಕ್ಯಾಃ ಕ್ಷಯಂ ನೇತುಂ ಸಮುದ್ರಾಶ್ರಯಿಣೋ ಹಿ ತೇ।
ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಕ್ಷಯೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಭವದ್ಭಿಃ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯತಾಂ ॥ 3-102-10 (20097)
`ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ದೇವಾ ವಿಷ್ಣುನಾ ಸಮುದೀರಿತಂ।
ವಿಷ್ಣುಮೇವ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-102-11 (20098)
ತತಸ್ತೇ ಪ್ರಣತಾ ಭೂತ್ವಾ ತಮೇವಾರ್ಧಂ ನ್ಯವೇದಯನ್।
ಸರ್ವಲೋಕವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ಕಾಲೇಯಾ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ ॥ 3-102-12 (20099)
ಏಷಾಂ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪದ್ಮಯೋನಿಃ ಸನಾತನಃ।
ಉವಾಚ ಪರಮಪ್ರೀತಸ್ತ್ರಿದಶಾನರ್ಥವದ್ವಚಃ ॥ 3-102-13 (20100)
ವಿದಿತಂ ಮೇ ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ದಾನವಾನಾಂ ವಿವೇಷ್ಟಿತಂ।
ಮನುಷ್ಯಾದೇಶ್ಚ ನಿಧನಂ ಕಾಲೇಯೈಃ ಕಾಲಚೋದಿತೈಃ ॥ 3-102-14 (20101)
ಕ್ಷಯಸ್ತೇಪಾಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲೇನೋಪಹತಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಉಪಾಯಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ವಿಶೋಷಣೇ ॥ 3-102-15 (20102)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಇತಿವಿಗ್ವ್ಯಾತೋ ವಾರುಣಿಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ತಮುಪಾಗಂಯ ಸಹಿತಾ ಇಮಮರ್ಥಂ ಪ್ರಯಾಚತ ॥ 3-102-16 (20103)
ಸ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ಪಾತುಂ ಮಹೋದಧಿಂ'।
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ವಿನಾ ಕೋ ಹಿ ಶಕ್ತೋಽನ್ಯೋಽರ್ಣವಶೋಪಣೇ ॥ 3-102-17 (20104)
ಅನ್ಯಥಾ ಹಿ ನ ಶಕ್ಯಾಸ್ತೇ ವಿನಾ ಸಾಗರಶೋಪಣಂ।
ಸಮುದ್ರೇ ಚ ಕ್ಷಯಂ ನೀತೇ ಕಾಲೇಯಾನ್ನಿಹನಿಷ್ಯಥ ॥ 3-102-18 (20105)
ಏವಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ದೇವಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ।
ಪರಮೇಷ್ಠಿನಮಾಜ್ಞಾಪ್ಯಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಯಯುಃ ॥ 3-102-19 (20106)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯನ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಾರುಣಿಂ ದೀಪ್ತತೇಜಸಂ।
ಉಪಾಸ್ಯಮಾನಮೃಪಿಭಿರ್ದೇವೈರಿವ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 3-102-20 (20107)
ತೇಽಭಿಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿಮಚ್ಯುತಂ।
ಆಶ್ರಮಶ್ಥಂ ತಪೋರಾಶಿಂ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸ್ವೈಸ್ತು ತುಷ್ಟುವುಃ ॥ 3-102-21 (20108)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 3-102-22x (2043)
ನಹುಪೇಣಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ತ್ವಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಗತಿಃ ಪುರಾ।
ಭ್ರಂಶಿತಶ್ಚ ಸುರೈಶ್ವರ್ಯಾಲ್ಲೋಕಾರ್ಥಂ ಲೋಕಕಂಟಕಃ ॥ 3-102-22 (20109)
ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರವೃದ್ಧಸ್ತರಣಂ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯ ನಭೋಗತಃ।
ವಚಸ್ತವಾನತಿಕ್ರಾಮನ್ವಿಂಧ್ಯಃ ಶೈಲೋ ನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-102-23 (20110)
ತಮಸಾ ಚಾವೃತೇಲೋಕೇ ಮೃತ್ಯುನಾಽಭ್ಯರ್ದಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ತ್ವಾಮೇವ ನಾಥಮಾಸಾದ್ಯ ನಿರ್ವೃತಿಂ ಪರಮಾಂ ಗತಾಃ ॥ 3-102-24 (20111)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಭಯಭೀತಾನಾಂ ನಿತ್ಯಶೋ ಭಗವಾನ್ಗತಿಃ।
ತತಸ್ತ್ವಾರ್ತಾಃ ಪ್ರಯಾಚಾಮೋ ವರಂ ತ್ವಾಂ ವರದೋ ಹ್ಯಸಿ ॥ 3-102-25 (20112)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 102 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-102-1 ಚತುರ್ವಿಧಾಃ ಸುರನರತಿರ್ಯಕ್ಸ್ಥಾವರಾಃ। ದಿವೌಕಸಃ ದೇವಾನ್ ॥ 3-102-20 ವಾರುಣಿಂ ಮೈತ್ರಾವರುಣಪುತ್ರಂ ॥ 3-102-23 ಕೋಧಾತ್ಪ್ರವೃದ್ಧಸ್ತರಸಾ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯ ನಗೋತಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 103
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.103. ಅಧ್ಯಾಯಃ 103
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಂಧ್ಯಗಿರೇರಿವೃದ್ಧೇರಗಸ್ತ್ಯೇನ ತನ್ನಿರೋಧಸ್ ಚ ಹೇತುಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ದೇವೈಃ ಸಮುದ್ರಶೋಷಣಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ತೈಃಸಹ ಸಮುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-103-0 (20113)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-103-0x (2044)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಸಹಸಾ ವಿಂಧ್ಯಃ ಪ್ರವೃದ್ಧಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-103-1 (20114)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-103-2x (2045)
ಅದ್ರಿರಾಜಂ ಮಹಾಘೋರಂ ರಮೇರುಂ ಕನಕಪರ್ವತಂ।
ಉದಯಾಸ್ತಮನೇ ಭಾನುಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮವರ್ತತ ॥ 3-103-2 (20115)
ತಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾ ವಿಂಧ್ಯ ಶೈಲಃ ಸೂರ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಯಥಾ ಹಿ ಮೇರುರ್ಭವತಾ ನಿತ್ಯಶಃ ಪರಿಗಂಯತೇ ॥ 3-103-3 (20116)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಶ್ಚ ಕ್ರಿಯತೇ ಮಾಮೇವಂ ಕರು ಭಾಸ್ಕರ।
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಃ ಸೂರ್ಯಃ ಶೈಲೇಂದ್ರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಪತ ॥ 3-103-4 (20117)
ನಾಹಮಾತ್ಮೇಚ್ಛಯಾ ಶೈಲ ಕರೋಂಯೇನಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಏಷ ಮಾರ್ಗಃ ಪ್ರದಿಷ್ಟೋ ಮೇ ಯೇನೇದಂ ನಿರ್ಮಿತಂ ಜಗತ್ ॥ 3-103-5 (20118)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರವೃದ್ಧಃ ಸಹಸಾಽಚಲಃ।
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೋರ್ಮಾರ್ಗಂ ರೋದ್ಧುಮಿಚ್ಛನ್ಪರಂತಪ ॥ 3-103-6 (20119)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವ ಏವ।
ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ಮಹಾದ್ರಿರಾಜಂ।
ನಿವಾರಯಾಮಾಸುರುಪಾಯತಸ್ತಂ
ನ ಚ ಸ್ಮ ತೇಷಾಂ ವಚನಂ ಚಕಾರ ॥ 3-103-7 (20120)
ಅಥಾಭಿಜಗ್ಮುರ್ಮುನಿಮಾಶ್ರಮಸ್ಥಂ
ತಪಸ್ವಿನಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಮತ್ಯದ್ಭುತವೀರ್ಯದೀಪ್ತಂ
ತಂ ಚಾರ್ಥಮೂಚುಃ ಸಹಿತಾಃ ಸುರಾಸ್ತೇ ॥ 3-103-8 (20121)
ಸೂರ್ಯಾಚಂದರ್ಮಸೋರ್ಮಾರ್ಗಂ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ಗತಿಂ ತಥಾ।
ಶೈಲರಾಜೋ ವೃಣೋತ್ಯೇಪ ವಿಂಧ್ಯಃ ಕ್ರೋಧವಶಾನುಗಃ ॥ 3-103-9 (20122)
ತಂ ನಿವಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ನಾನ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ತಸ್ಮಾದೇನಂ ನಿವಾರಯ ॥ 3-103-10 (20123)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ವಿಪ್ರಃ ಸುರಾಣಾಂ ಶೈಲಮಭ್ಯಗಾತ್।
ಸೋಭಿಗಂಯಾಬ್ರವೀದ್ವಿಂಧ್ಯಂ ಸದಾರಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-103-11 (20124)
ಮಾರ್ಗಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದತ್ತಂ ಭವತಾ ಪರ್ವತೋತ್ತಮ।
ದಕ್ಷಿಣಾಮಭಿಗಂತಾಸ್ಮಿ ದಿಶೇ ಕಾರ್ಯೇಣ ಕೇನಚಿತ್ ॥ 3-103-12 (20125)
ಯಾವದಾಗಮನಂ ಮಹ್ಯಂ ತಾವತ್ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ।
ನಿವೃತ್ತೇ ಮಯಿ ಶೈಲೇಂದ್ರ ತತೋ ವರ್ಧಸ್ವ ಕಾಮತಃ ॥ 3-103-13 (20126)
ಏವಂ ಸ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾವಿಂಧ್ಯೇನಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ।
ಅದ್ಯಾಪಿ ದಕ್ಷಿಣಾದ್ದೇಶಾದ್ವಾರುಣಿರ್ನ ನಿವರ್ತತೇ ॥ 3-103-14 (20127)
ವಿಂಧ್ಯೋಽಪಿತದ್ಭಯಾದ್ರಾಜನ್ಕುಂಚಿತಾಂಗೋ ನ ವರ್ಧತೇ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-103-15 (20128)
ಕಾಲೇಯಾಸ್ತು ಯಥಾ ರಾಜನ್ಸುರೈಃ ಸರ್ವೈರ್ನಿಷೂದಿತಾಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಾದ್ವರಮಾಸಾದ್ಯ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು ॥ 3-103-16 (20129)
ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿರಬ್ರವೀತ್।
ಕಿಮರ್ಥಮಭಿಯಾತಾ ಸ್ಥ ವರಂ ಮತ್ತಃ ಕಮಿಚ್ಛಥ ॥ 3-103-17 (20130)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತತಸ್ತೇನ ದೇವತಾ ಮುನಿಮಬ್ರುವನ್।
`ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಪುರಂದರಪುರೋಗಮಾಃ' ॥ 3-103-18 (20131)
ಏವಂ ತ್ವಯೋಚ್ಛಾಮ ಕೃತಂ ಹಿ ಕಾರ್ಯಂ
ಮಹಾರ್ಣವಂ ಪೀಯಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮನ್।
ತತೋ ವಧಿಷ್ಯಾಮ ಸಹಾನುಬಂಧಾ-
ನ್ಕಾಲೋಪಸೃಷ್ಟಾನ್ಸುರವಿದ್ವಿಷಸ್ತಾನ್ ॥ 3-103-19 (20132)
ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥೇತಿ ಮುನಿರಬ್ರವೀತ್।
ಕರಿಷ್ಯೇ ಭವತಾಂ ಕಾಮಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಚ ಮಹತ್ಸುಖಂ ॥ 3-103-20 (20133)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋಽಗಚ್ಛತ್ಸಮುದ್ರಂ ಸರಿತಾಂಪತಿಂ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ತಪಃಸಿದ್ಧೈ ಸಾರ್ಧಂ ದೇವೈಶ್ಚ ಸುವ್ರತ ॥ 3-103-21 (20134)
ಮನುಷ್ಯೋರಗಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಕಿಂಪುರುಷಾಸ್ತಥಾ।
ಅನುಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದ್ರಷ್ಟುಕಾನಾಸ್ತದದ್ಭುತಂ ॥ 3-103-22 (20135)
ತತೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಸಹಿತಾಃ ಸಮುದ್ರಂ ಭೀಮನಿಃಖನಂ।
ನೃತ್ಯಂತಮಿವ ಚೋರ್ಮೀಭಿರ್ವಲ್ಗಂತಮಿವ ವಾಯುನಾ ॥ 3-103-23 (20136)
ಹಸಂತಮಿವ ಫೇನೌಘೈಃ ಸ್ಖಲಂತಂ ಕಂದರೇಷು ಚ।
ತಾನಾಗ್ರಾಹಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ನಾನಾದ್ವಿಜಗಣಾನ್ವಿತಂ ॥ 3-103-24 (20137)
ಅಗಸ್ತ್ಯಸಹಿತಾ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಮಹಾರಗಾಃ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸಮಾಸೇದುರ್ಮಹೋದಧಿಂ ॥ 3-103-25 (20138)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 103 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 104
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.104. ಅಧ್ಯಾಯಃ 104
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ಸಮುದ್ರಸಲಿಲೇ ನಿಪೀತೇ ದೇವೈರ್ದೈತ್ಯಹನನಂ ॥ 1 ॥ ದೇವೈಃ ಪುನರರ್ಣವಪೂರಣಾಯ ಪೀತೋದಕೋತ್ಸರ್ಜನಂ ಪ್ರಾರಿಥಿತೇನಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ತಸ್ ಸ್ವೇನ ಜೀರ್ಣೀಕರಣೋಕ್ತೌ ತದರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-104-0 (20139)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-104-0x (2046)
ಸಮುದ್ರಂ ಸ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಾರುಣಿರ್ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಉವಾಚ ಸಹಿತಾಂದೇವಾನೃಷೀಂಶ್ಚೈವ ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 3-104-1 (20140)
ಏಷ ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಂ ವೈ ಪಿಬಾಮಿ ವರುಣಾಲಯಂ।
ಭವದ್ಭಿರ್ಯದನುಷ್ಠೇಯಂ ತಚ್ಛೀಘ್ರಂ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-104-2 (20141)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿರಚ್ಯುತಃ।
ಸಮುದ್ರಮಪಿಬತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-104-3 (20142)
ಪೀಯಮಾನಂ ಸಮುದ್ರಂ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೇಂದ್ರಾಸ್ತದಾಽಮರಾಃ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ತುತಿಭಿಶ್ಚಾಪ್ಯಪೂಜಯನ್ ॥ 3-104-4 (20143)
ತ್ವಂ ನಸ್ತ್ರಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಲೋಕಾನಾಂ ಲೋಕಭಾವನ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸಮುಚ್ಛೇದಂ ನ ಗಚ್ಛೇತ್ಸಾಮರಂ ಜಗತ್ ॥ 3-104-5 (20144)
ಸ ಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಶೈರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಗಂಧರ್ವತೂರ್ಯೇಷು ನದತ್ಸು ಸರ್ವಶಃ।
ದಿವ್ಯೈಶ್ಚ ಪುಷ್ಪೈರವಕೀರ್ಯಮಾಣೋ
ಮಹಾರ್ಣವಂ ನಿಃಸಲಿಲಂ ಚಕಾರ ॥ 3-104-6 (20145)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೃತಂನಿಃಸಲಿಲಂ ಮಹಾರ್ಣವಂ
ಸುರಾಃ ಸಮಸ್ತಾಃ ಪರಮಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ। 3-104-7cಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದಿವ್ಯಾನಿವರಾಯುಧಾನಿ
ತಾಂದಾನವಾಂಜಘ್ರುರದೀನಸತ್ವಾಃ ॥ 3-104-7 (20146)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತ್ರಿದಶೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿ-
ರ್ಮಹಾಬಲೈರ್ವೇಗಿಭಿರುನ್ನದದ್ಭಿಃ।
ನ ಸೇಹಿರೇವೇಗವತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ
ವೇಗಂ ತದಾ ಧಾರಯಿತುಂ ದಿವೌಕಸಾಂ ॥ 3-104-8 (20147)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತ್ರಿದಶೈರ್ದಾನವಾ ಭೀಮನಿಃಸ್ವನಾಃ।
ರಚಕ್ರು ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಭಾರತ ॥ 3-104-9 (20148)
ತೇ ಪೂರ್ವಂ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಾ ಮುನಿಭಿರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯತಮಾನಾಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ತ್ರಿದಶೈರ್ವಿನಿಷೂದಿತಾಃ ॥ 3-104-10 (20149)
ತೇಹೇಮನಿಷ್ಕಾಭರಣಾಃ ಕುಂಡಲಾಂಗದಧಾರಿಣಃ।
ನಿಹತಾ ಬಹ್ವಶೋಭಂತ ಪುಷ್ಪಿತಾ ಇವ ಕಿಂಶುಕಾಃ ॥ 3-104-11 (20150)
ಹತಶೇಷಾಸ್ತತಃ ಕೇಚಿತ್ಕಾಲೇಯಾ ಮನುಜೋತ್ತಮ।
ವಿದಾರ್ಯ ವಸುಧಾಂ ದೇವೀಂ ಪಾತಾಲತಲಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-104-12 (20151)
ನಿಹತಾಂದಾನವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ರಿದಶಾ ಮುನಿಪುಹ್ಗವಂ।
ತುಷ್ಟುವುರ್ವಿವಿಧೈರ್ವಾಕ್ಯೈರಿದಂ ವಚನಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-104-13 (20152)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಲೋಕೈಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ತ್ವತ್ತೇಜಸಾ ಚ ನಿಹತಾಃ ಕಾಲೇಯಾಃ ಕ್ರೂರವಿಕ್ರಮಾಃ ॥ 3-104-14 (20153)
ಪೂರಸ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಮುದ್ರಂ ಲೋಕಭಾವನ।
ಯತ್ತ್ವಯಾ ಸಲಿಲಂ ಪೀತಂ ತದಸ್ಮಿನ್ಪುನರುತ್ಸೃಜ ॥ 3-104-15 (20154)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಪುಂಗವಃ।
`ತಾಂಸ್ತದಾ ಸಹಿತಾಂದೇವಾನಗಸ್ತ್ಯಃಸಪುರಂದರಾನ್' ॥ 3-104-16 (20155)
ಜೀರ್ಣಂ ತದ್ಧಿ ಮಯಾ ತೋಯಮುಪಾಯೋಽನ್ಯಃ ಪ್ರಚಿಂತ್ಯತಾಂ।
ಪೂರಣಾರ್ಥಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಭವದ್ಭಿರ್ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಿತೈಃ ॥ 3-104-17 (20156)
ಕೇತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚ ವಿಷಣ್ಣಾಶ್ಚ ಬಭೂವುಃ ಸಹಿತಾಃ ಸುರಾಃ ॥ 3-104-18 (20157)
ಪರಸ್ಪರಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯಪ್ರಣಂಯ ಮುನಿಪುಂಗವಂ।
ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ವಿಪ್ರಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-104-19 (20158)
ತ್ರಿದಶಾ ವಿಷ್ಣುನಾ ಸಾರ್ಧಮುಪಜಗ್ಮುಃ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಪೂರಣಾರ್ಥಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-104-20 (20159)
ತೇ ಧಾತಾರಮುಪಾಗಂಯ ತ್ರಿದಶಾಃ ಸಹ ವಿಷ್ಣುನಾ।
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಸಾಗರಸ್ಯಾಭಿಪೂರಣಂ ॥ 3-104-21 (20160)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 104 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 105
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.105. ಅಧ್ಯಾಯಃ 105
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಗೀರಥೇನ ಸಮುದ್ರಪೂರಣಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ತತ್ಪ್ರಕಾರಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಲೋಮಶೇನ ತದುಪೋದ್ಧಾತತಯಾ ಸಗರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾದ್ವಯೇ ಪುತ್ರಲಾಭಪ್ರಕಾಱಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-105-0 (20161)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-105-0x (2047)
ತಾನುವಾಚ ಸಮೇತಾಂಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
`ನಿರ್ಹ್ರಾದಿನ್ಯಾ ಗಿರಾ ರಾಜಂದೇವಾನಾಶ್ವಾಸಯಂಸ್ತದಾ' ॥ 3-105-1 (20162)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಮಹತಾ ಕಾಲಯೋಗೇನ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯಾಸ್ಯತೇಽರ್ಣವಃ ॥ 3-105-2 (20163)
ಜ್ಞಾತೀಂಶ್ಚ ಕಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜೋ ಭಗೀಥಃ।
`ಪೂರಯಿಷ್ಯತಿ ತೋಯೌಘೈಃ ಸಮುದ್ರಂ ನಿಧಿಮಂಭಸಾಂ' ॥ 3-105-3 (20164)
ಪಿತಾಮಹವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವೇ ವಿಬುಧಸತ್ತಮಾಃ।
ಕಾಲಯೋಗಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೋ ಜಗ್ಮುಶ್ಚಾಪಿ ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-105-4 (20165)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-105-5x (2048)
ಕಥಂ ವೈ ಜ್ಞಾತಯೋಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಾರಣಂ ಚಾತ್ರ ಕಿಂ ಮುನೇ।
ಕಥಂ ಸಮುದ್ರಃ ಪೂರ್ಣಶ್ಚ ಭಗೀರಥಪರಿಶ್ರಮಾತ್ ॥ 3-105-5 (20166)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ತಪೋಧನ।
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ವಿಪ್ರ ರಾಜ್ಞಾಂ ಚರಿತಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-105-6 (20167)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-105-7x (2049)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವಿಪ್ರೇಂದ್ರೋ ಧರ್ಮರಾಜ್ಞಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಸಗರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-105-7 (20168)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-105-8x (2050)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕೂಣಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಸಗರೋ ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ರೂಪಸತ್ವಬಲೋಪೇತಃ ಸ ಚಾಪುತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 3-105-8 (20169)
ಸ ಹೈಹಯಾನ್ಸಮುತ್ಸಾದ್ಯ ತಾಲಜಂಘಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ।
ವಶೇ ಚ ಕೃತ್ವಾ ರಾಜನ್ಯಾನ್ಸ್ವರಾಜ್ಯಮನುಶಿಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-105-9 (20170)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯೇ ತ್ವಭವತಾಂ ರೂಪಯೌವನದರ್ಪಿತೇ।
ವೈದರ್ಭೀ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶೈವ್ಯಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-105-10 (20171)
ಸಪುತ್ರಕಾಮೋ ನೃಪತಿಸ್ತಪ್ಯತೇ ಸ್ಮ ಮಹತ್ತಪಃ।
ಪತ್ನೀಭ್ಯಾಂ ಸಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕೈಲಾಸಂ ಗಿರಿಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-105-11 (20172)
ಸ ತಪ್ಯಮಾನಃ ಸುಮಹತ್ತಪೋಯೋಗಸಮನ್ವಿತಃ।
ಆಸಸಾದ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತ್ರ್ಯಕ್ಷಂ ತ್ರಿಪುರಮರ್ದನಂ ॥ 3-105-12 (20173)
ಶಂಕರಂ ಭವಮೀಶಾನಂ ಪಿನಾಕಿಂ ಶೂಲಪಾಣಿನಂ।
ತ್ರ್ಯಂಬಕಂ ಶಿವಮುಗ್ರೇಶಂ ಬಹುರೂಪಮುಮಾಪತಿಂ ॥ 3-105-13 (20174)
ಸ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ವರದಂ ಪತ್ನೀಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತೋ ನೃಪಃ।
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ಸಮಯಾಚತ ॥ 3-105-14 (20175)
ತಂ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಹರಃ ಪ್ರಾಹ ಸಭಾರ್ಯಂ ನೃಪಸತ್ತಮಂ।
ಯಸ್ಮಿನ್ವೃತೋ ಮುಹೂರ್ತೇಽಹಂ ತ್ವಯೇಹ ನೃಪತೇ ವರಂ ॥ 3-105-15 (20176)
ಷಷ್ಟಿಃ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶೂರಾಃ ಪರಮದರ್ಪಿತಾಃ।
ಏಕಸ್ಯಾಂ ಸಂಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪತ್ನ್ಯಾಂ ನರವರೋತ್ತಮ ॥ 3-105-16 (20177)
ತೇ ಚೈವಸರ್ವೇ ಸಹಿತಾಃ ಕ್ಷಯಂ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಏಕೋ ವಂಶಧರಃ ಶೂರ ಏಕಸ್ಯಾಂ ಸಂಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-105-17 (20178)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಂ ರುದ್ರಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಸ ಚಾಪಿ ಸಗರೋ ರಾಜಾ ಜಗಾಮ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-105-18 (20179)
ಪತ್ನೀಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಸ್ತತ್ರ ಹೋಽತಿಹೃಷ್ಟಮನಾಸ್ತದಾ।
`ಕಾಲಂ ಶಂಭುವರಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷನ್ಸಗರೋಽನಯತ್' ॥ 3-105-19 (20180)
ತಸ್ಯ ತೇಮನುಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರ್ಯೇ ಕಲಲೋಚನೇ।
ವೈದರ್ಭೀ ಚೈವ ಶೈಬ್ಯಾ ಚ ಗರ್ಭಿಣ್ಯೌ ಸಂಬಭೂವತುಃ ॥ 3-105-20 (20181)
ತತಃ ಕಾಲೇನ ವೈದರ್ಭೀ ಗರ್ಭಾಲಾಬುಂ ವ್ಯಜಾಯತ।
ಶೈವ್ಯಾ ಚ ಸುಷುವೇ ಪುತ್ರಂ ಕುಮಾರಂ ದೇವರೂಪಿಣಂ ॥ 3-105-21 (20182)
ತದಾಽಲಾಬುಂ ಸಮುತ್ಸ್ರಷ್ಟುಂ ಮನಶ್ಚಕ್ರೇ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಅಥಾಂತರಿಕ್ಷಾಚ್ಛುಶ್ರಾವ ವಾಚಂ ಗಂಭೀರನಿಃಸ್ವನಾಂ ॥ 3-105-22 (20183)
ರಾಜನ್ಮಾ ಸಾಹಸಂಕಾರ್ಷೀಃ ಪುತ್ರಾನ್ನ ತ್ಯಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಅಲಾಬುಮಧ್ಯಾನ್ನಿಷ್ಕೃಷ್ಯ ವೀಜಂ ಯತ್ನೇನ ಗೋಪ್ಯತಾಂ ॥ 3-105-23 (20184)
ಸೋಪಸ್ವೇದೇಷು ಪಾತ್ರೇಷು ಘೃತಪೂರ್ಣೇಷು ಭಾಗಶಃ।
ತತಃ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-105-24 (20185)
ಮಹಾದೇವೇನ ದಿಷ್ಟಂ ತೇ ಪುತ್ರಜನ್ಮ ನರಾಧಿಪ।
ಅನೇನ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ಮಾ ತೇ ಬುದ್ಧಿರತೋಽನ್ಯಥಾ ॥ 3-105-25 (20186)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 105 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 106
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.106. ಅಧ್ಯಾಯಃ 106
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಶ್ವಮೇಧೇ ದೀಕ್ಷಿತಸಗರಾಜ್ಞಯಾ ಷಷ್ಟಿಸಹಸ್ರೈಸ್ತತ್ಪುತ್ರೈರ್ಭುವಂ ಸಂಚಾರಿತಸ್ಯಾಶ್ವಸ್ ಸಮುದ್ರತೀರೇಽಂತರ್ಧಾನಂ ॥ 1 ॥ ಪಿತ್ರಾಜ್ಞಯಾ ಹಯಾನ್ವೇಷಣಾಯ ಸಮುದ್ರತೀರಂ ಖನದ್ಭಿಃ ಸಾಗರೈಃ ಪಾತಾಲತಲೇ ತಪಸ್ಯತೋ ಭಗವತಃ ಕಪಿಲಸ್ ತತ್ಸಮೀಪಚಾರಿಣೋ ಹಯಸ್ಯ ಚ ದರ್ಶನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-106-0 (20187)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-106-0x (2051)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಂತರಿಕ್ಷಾಚ್ಚ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ತಚ್ಚರಾಕಾಥ ಶ್ರದ್ದಧದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-106-1 (20188)
[ಏಕೈಕಶಸ್ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ಬೀಜಂ ಬೀಜಂ ನರಾಧಿಪಃ।
ಘೃತಪೂರ್ಣೇಷು ಕುಂಭೇಷು ತಾನ್ಭಾಗಾನ್ವಿದಧೇ ತತಃ ॥ 3-106-2 (20189)
ಧಾತ್ರೀಶ್ಚೈಕೈಕಶಃ ಪ್ರಾದಾತ್ಪುತ್ರರಕ್ಷಣತತ್ಪರಃ।
ತತಃ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸಮುತ್ತಸ್ಥುರ್ಮಹಾಬಲಾಃ ॥] 3-106-3 (20190)
ಷಷ್ಟಿಃ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಣಿ ತಸ್ಯಾಪ್ರತಿಮತೇಜಸಃ।
ರುದ್ರಪ್ರಸಾದಾದ್ರಾಜರ್ಷೇಃ ಸಮಜಾಯಂತ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-106-4 (20191)
ತೇ ಘೋರಾಃ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಣ ಆಕಾಶಪರಿಸರ್ಪಿಣಃ।
ಬಹುತ್ವಾಚ್ಚಾವಜಾನಂತಃ ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ಸಹಾಮರಾನ್ ॥ 3-106-5 (20192)
ತ್ರಿದಶಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಬಾಧಂತ ತಥಾ ಗಂಧರ್ವರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಸರ್ವಾಣಿ ಚೈವ ಭೂತಾನಿ ಶೂರಾ ಸಮರಶಾಲಿನಃ ॥ 3-106-6 (20193)
ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತದಾ ಲೋಕಾಃ ಸಾಗರೈರ್ಮಂದಬುದ್ಧಿಭಿಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಶರಣಂ ಜಗ್ಮುಃ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವದೈವತೈಃ ॥ 3-106-7 (20194)
ತಾನುವಾಚ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ತ್ರಿದಶಾಃ ಸರ್ವೇ ಲೋಕೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-106-8 (20195)
ನಾತಿದೀರ್ಘೇಣ ಕಾಲೇನ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಕ್ಷಯೋ ಮಹಾನ್।
ವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಘೋರಃ ಸ್ವಕೃತೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸುರಾಃ ॥ 3-106-9 (20196)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತು ತೇ ದೇವಾ ಲೋಕಾಶ್ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಪಿತಾಮಹಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ವಿಪ್ರಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-106-10 (20197)
ತತಃ ಕಾಲೇ ಬಹುತಿಥೇ ವ್ಯತೀತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ದೀಕ್ಷಿತಃ ಸಗರೋ ರಾಜಾ ಹಯಮೇಧೇನ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-106-11 (20198)
ತಸ್ಯಾಶ್ವೋ ವ್ಯಚರದ್ಭೂಮಿಂ ಪುತ್ರೈಃ ಸುಪರಿರಕ್ಷಿತಃ।
`ಸರ್ವೈರೇವ ಮಹೋತ್ಸಾಹೈಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದಪ್ರಚರೋ ನೃಪ' ॥ 3-106-12 (20199)
ಸಮುದ್ರಂ ಸ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಸ್ತೋಯಂ ಭೀಮದರ್ಶನಂ।
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-106-13 (20200)
ತತಸ್ತೇ ಸಾಗರಾಸ್ತಾತ ಹೃತಂ ಮತ್ವಾ ಹಯೋತ್ತಮಂ।
ಆಗಂಯ ಪಿತುರಾಚಖ್ಯುರದೃಶ್ಯಂ ತುರಗಂ ಹೃತಂ।
ತೇನೋಕ್ತಾ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಪುತ್ರಾ ಮಾರ್ಗತ ವಾಜಿನಂ ॥ 3-106-14 (20201)
ತತಸ್ತೇ ಪಿತುರಾಜ್ಞಾಯ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ತಂ ಹಯಂ।
ಅಮಾರ್ಗಂತ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಂಚ ಪೃಥಿವೀತಲಂ ॥ 3-106-15 (20202)
ತತಸ್ತೇ ಸಾಗರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮುಪೇತ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ।
ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂತ ತುರಗಮಶ್ವಹರ್ತಾರಮೇವ ಚ ॥ 3-106-16 (20203)
ಆಗಂಯ ಪಿತರಂ ಚೋಚುಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋಽಗ್ರತಃ ॥ 3-106-17 (20204)
ಸಸಮುದ್ರವನದ್ವೀಪಾ ಸನದೀನದಕಂದರಾ।
ಸಪರ್ವತವನೋದ್ದೇಶಾ ನಿಖಿಲೇನ ಮಹೀ ನೃಪ ॥ 3-106-18 (20205)
ಅಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿಚಿತಾ ರಾಜಞ್ಶಾಸನಾತ್ತವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ನ ಚಾಶ್ವಮಧಿಗಚ್ಛಾಮೋ ನಾಶ್ವಹರ್ತಾರಮೇವ ಚ ॥ 3-106-19 (20206)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ತೇಷಾಂ ಸ ರಾಜಾ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚಿತಃ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಸರ್ವಾಂಸ್ತದಾ ದೈವವಶಾನ್ನೃಪ ॥ 3-106-20 (20207)
ಅನಾಗಮಾಯ ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಭೂಯೋ ಮಾರ್ಗತ ವಾಜಿನಂ।
ಯಾಜ್ಞೀಯಂ ತಂ ವಿನಾಹ್ಯಶ್ವಂ ನಾಗಂತವ್ಯಂ ಹಿ ಪುತ್ರಕಾಃ ॥ 3-106-21 (20208)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತು ಸಂದೇಶಂ ಪಿತುಸ್ತೇ ಸಗರಾತ್ಮಜಾಃ।
ಭೂಯ ಏವ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಿಚೇತುಮುಪಚಕ್ರಮುಃ ॥ 3-106-22 (20209)
ಅಥಾಪಶ್ಯಂತ ತೇ ವೀರಾಃ ಪೃಥಿವೀಮವದಾರಿತಾಂ।
`ಸಮುದ್ರೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಪದಂ ಮಾರ್ಗಂ ಚ ವಾಜಿನಃ' ॥ 3-106-23 (20210)
ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಬಿಲಂ ತಚ್ಚಾಪ್ಯಖನನ್ಸಗರಾತ್ಮಜಾಃ।
ಕುದ್ದಾಲೈರ್ಮುಸಲೈಶ್ಚೈವ ಸಮುದ್ರಂ ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-106-24 (20211)
ಸ ಖನ್ಯಮಾನಃ ಸಹಿತೈಃ ಸಾಗರೈರ್ವರುಣಾಲಯಃ।
ಅಗಚ್ಛತ್ಪರಮಾಮಾರ್ತಿಂ ದೀರ್ಯಮಾಣಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-106-25 (20212)
ಅಸುರೋರಗರಕ್ಷಾಂಸಿ ಸತ್ವಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಆರ್ತನಾದಮಕುರ್ವಂತ ವಧ್ಯಮಾನಾನಿ ಸಾಗರೈಃ ॥ 3-106-26 (20213)
ಛಿನ್ನಶೀರ್ಷಾ ವಿದೇಹಾಶ್ಚ ಭಿನ್ನಜಾನ್ವಸ್ಥಿಮಸ್ತಕಾಃ।
ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಶತಶೋಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-106-27 (20214)
ಏವಂ ಹಿ ಖನತಾಂ ತೇಷಾಂ ಸಮುದ್ರಂ ವರುಣಾಲಯಂ।
ವ್ಯತೀತಃ ಸುಮಹಾನ್ಕಾಲೋ ನ ಚಾಶ್ವಃ ಸಮದೃಶ್ಯತ ॥ 3-106-28 (20215)
ತತಃ ಪೂರ್ವೋತ್ತರೇ ದೇಶೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಮಹೀಪತೇ।
ವಿದಾರ್ಯ ಪಾತಾಲಮಥ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸಗರಾತ್ಮಜಾಃ ॥ 3-106-29 (20216)
ಅಪಶ್ಯಂತ ಹಯಂ ಯತ್ರ ವಿಚರಂತಂ ಮಹೀತಲೇ।
ಕಪಿಲಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತೇಜೋರಾಶಿಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-106-30 (20217)
ತೇಜಸಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ತು ಜ್ವಾಲಾಭಿರಿವ ಪಾವಕಂ।
`ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಬಭೂವುಃ ಸಗರಾತ್ಮಜಾಃ' ॥ 3-106-31 (20218)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಇ ಷಡಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 106 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-106-29 ಪೂರ್ವೋತ್ತರೇ ಐಶಾನ್ಯಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 107
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.107. ಅಧ್ಯಾಯಃ 107
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕಪಿಲೇನ ಹಯಚೋರತ್ವಭ್ರಮೇಣ ಸ್ವಜಿಘಾಂಸೂನಾಂ ಸರ್ವಸಾಗರಾಣಾಂ ನಯನಾನಲೇನ ಭಸ್ಮೀಕರಣಂ ॥ 1 ॥ ಸಗರನಿದೇಶಾನ್ನಿರ್ಗತೇನಾಂಶುಮತಾ ಕಪಿಲಪ್ರಸಾದನನ ಹಯಾನಯನಪೂರ್ವಕಂ ಪಿತಾಮಹಯಜ್ಞಸಮಾಪನಂ ॥ 2 ॥ ಸಗರಇವಾಂಶುಮತ್ಯಪಿ ಸ್ವರ್ಗತೇ ತತ್ಸುತೇನ - ದಿಲೀಪೇನ ಗಂಗಾವತರಣಆಯ ಯತಮಾನನಾಪಿ ತದಪಾರಯತೈವ ತ್ರಿದಿವಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-107-0 (20219)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-107-0x (2052)
*ತೇತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಯಂ ರಾಜನ್ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಾಃ।
ಅನಾದೃತ್ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕಪಿಲಂ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ ॥ 3-107-1 (20220)
ಸಂಫುದ್ಧಾಃ ಸಂಪ್ರಧಾವಂತ ವಾಜಿಗ್ರಹಣಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಪಿಲೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ ॥ 3-107-2 (20221)
ವಾಸುದೇವೇತಿ ಯಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಕಪಿಲಂ ಮುನಿಪುಂಗವಂ।
ಸ ಚಕ್ಷುರ್ವಿಕತಂ ಕೃತ್ವಾ ತೇಜಸ್ತೇಷು ಸಮುತ್ಸೃಜನ್ ॥ 3-107-3 (20222)
ದದಾಹ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಮಂದಬುದ್ಧೀನ್ಸ ಸಾಗರಾನ್।
ಷಷ್ಟಿಂ ರತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯುಗಪನ್ಮುನಿಸತ್ತಮಃ ॥ 3-107-4 (20223)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಸ್ಮಸಾದ್ಭೂತಾನ್ನಾರದಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಗರಾಂತಿಕಮಾಗತ್ಯ ತಚ್ಚ ತಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-107-5 (20224)
ಸ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ಘೋರಂ ರಾಜಾ ಮುನಿಮುಖೋದ್ಗತಂ।
ಮಹೂರ್ತಂ ವಿಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಸ್ಥಾಣೋರ್ವಾಕ್ಯಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-107-6 (20225)
`ಸ ಪುತ್ರನಿಧನೋತ್ಥೇನ ದುಃಖೇನ ಸಮಭಿಪ್ಲುತಃ।
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾಽಽಶ್ವಾಸ್ಯ ಹಯಮೇವಾನ್ವಚಿಂತಯತ್' ॥ 3-107-7 (20226)
ಅಶುಮಂತಂ ಸಮಾಹೂಯ ಅಸಮಂಜಸುತಂ ತದಾ।
ಪೌತ್ರಂ ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-107-8 (20227)
ಷಷ್ಟಿಸ್ತಾತ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪುತ್ರಾಣಾಮಮಿತೌಜಸಾಂ।
ಕಾಪಿಲಂ ತೇಜ ಆಸಾದ್ಯ ಮತ್ಕೃತೇನಿಧನಂ ಗತಾಃ ॥ 3-107-9 (20228)
ತವ ಚಾಪಿ ಪಿತಾ ತಾತ ಪರಿತ್ಯಕ್ತೋ ಮಯಾಽನಘ।
ಧರ್ಮಂ ಸಂರಕ್ಷಮಾಣೇನ ಪೌರಾಣಾಂ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ ॥ 3-107-10 (20229)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-107-11x (2053)
ಕಿಮರ್ಥಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಃ ಸಗರಃ ಪುತ್ರಮಾತ್ಮಜಂ।
ತ್ಯಕ್ತವಾಂದುಸ್ತ್ಯಜಂ ವೀರಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ತಪೋಧನ ॥ 3-107-11 (20230)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-107-12x (2054)
ಅಸಮಂಜ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಸಗರಸ್ಯ ಸುತೋ ಹ್ಯಭೂತ್।
ಯಂ ಶೈವ್ಯಾ ಜನಯಾಮಾಸ ಪೌರಾಣಾಂ ಸ ಹಿ ದಾರಕಾನ್ ॥ 3-107-12 (20231)
`ಕ್ರೀಡತಃ ಸಹಸಾಽಽಸಾದ್ಯ ತತ್ರತತ್ರ ಮಹೀಪತೇ'।
ಚೂಡಾಸು ಕ್ರೋಶತೋ ಗೃಹ್ಯನದ್ಯಾಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ದುರ್ಬಲಾನ್ ॥ 3-107-13 (20232)
ತತಃ ಪೌರಾಃ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ಭಯಶೋಕಪರಿಪ್ಲುತಾಃ।
ಸಗರಂ ಚಾಭ್ಯಭಾಷಂತ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-107-14 (20233)
ತ್ವಂ ನಸ್ತ್ರಾತಾ ಮಹಾರಾಜ ಪರಚಕ್ರಾದಿಭಿರ್ಭಯಾತ್।
ಅಸಮಂಜಭಯಾದ್ಧೋರಾತ್ತತೋ ನಸ್ತ್ರಾತುನರ್ಹಸಿ ॥ 3-107-15 (20234)
ಪೌರಾಣಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಘೋರಂ ನೃಪತಿಸತ್ತಮಃ।
ಮುಹೂರ್ತಂ ವಿಮನಾ ಭೂತ್ವಾಸಚಿವಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-107-16 (20235)
ಅಸಮಂಜ ಪುರಾದದ್ಯ ಸುತೋ ಮೇ ವಿಪ್ರವಾಸ್ಯತಾಂ।
ಯದಿ ವೋ ಮತ್ಪ್ರಿಯಂ ಕಾರ್ಯಮೇತಚ್ಛೀಧ್ರಂ ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-107-17 (20236)
ಏವಮುಕ್ತಾ ನರೇಂದ್ರೇಣ ಸಚಿವಾಸ್ತೇ ನರಾಧಿಪ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ತ್ವರಿತಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ಯಥಾಽಽಜ್ಞಾಪಿತವಾನ್ನೃಪಃ ॥ 3-107-18 (20237)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯಥಾ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪೌರಾಣಾಂ ಹಿತಕಾಮೇನ ಸಗರೇಣ ವಿವಾಸಿತಃ ॥ 3-107-19 (20238)
ಅಂಶುಮಾಂಸ್ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಯದುಕ್ತಃ ಸಗರೇಣ ಹಿ।
ತತ್ತೇ ಸರ್ವಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-107-20 (20239)
ಸಗರ ಉವಾಚ। 3-107-21x (2055)
ಪಿತುಶ್ ತೇಽಹಂತ್ಯಾಗೇನ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ನಿಧನೇನ ಚ।
ಅಲಾಭೇನ ತಥಾಽಶ್ವಸ್ ಪರಿತಪ್ಯಾಮಿ ಪುತ್ರಕ ॥ 3-107-21 (20240)
ತಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಾಭಿಸಂತಪ್ತಂ ಯಜ್ಞವಿಘ್ನಾಚ್ಚ ಮೋಹಿತಂ।
ಹಯಸ್ಯಾನಯನಾತ್ಪೌತ್ರ ನರಕಾನ್ಮಾಂ ಸಮುದ್ಧರ ॥ 3-107-22 (20241)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-107-23x (2056)
ಅಂಶುಮಾನೇವಮುಕ್ತಸ್ತು ಸಗರಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಜಗಾಮ ದುಃಖಾತ್ತಂ ದೇಶಂ ಯತ್ರವೈ ದಾರಿತಾ ಮಹೀ ॥ 3-107-23 (20242)
ಸ ತು ತೇನೈವ ಮಾರ್ಗೇಣ ಸಮುದ್ರಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ।
ಅಪಶ್ಯಚ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕಪಿಲಂ ತುರಗಂ ಚ ತಂ ॥ 3-107-24 (20243)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇಜಸೋ ರಾಶಿಂ ಪುರಾಣಮೃಪಿಸತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಭೂಮೌ ಕಾರ್ಯಮಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-107-25 (20244)
ತತಃ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಪಿಲೋಂಽಶುಮತೋಽಭವತ್।
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವರದೋಸ್ಮೀತಿ ಭಾರತ ॥ 3-107-26 (20245)
ಸ ವವ್ರೇ ತುರಗಂ ತತ್ರ ಪ್ರಥಮಂ ಯಜ್ಞಕಾರಣಾತ್।
ದ್ವಿತೀಯಮುದಕಂ ವವ್ರೇ ಪಿತೄಣಾಂ ಪಾವನೇಚ್ಛಯಾ ॥ 3-107-27 (20246)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕಪಿಲೋ ಮುನಿಪುಂಗವಃ।
ದದಾನಿ ತವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯದ್ಯತ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇಽನಘ ॥ 3-107-28 (20247)
ತ್ವಯಿ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ತ್ವಯಾ ಕೃತಾರ್ಥಃ ಸಗರಃ ಪುತ್ರವಾಂಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ಪಿತಾ ॥ 3-107-29 (20248)
ತವ ಚೈವ ಪ್ರಭಾವೇನ ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಸಾಗರಾಃ।
`ಶಲಭತ್ವಂ ಗತಾ ಯೇ ತೇ ಮಮ ಕ್ರೋಧಹುತಾಶನೇ' ॥ 3-107-30 (20249)
ಪೌತ್ರಶ್ಚ ತೇ ತ್ರಿಪಥಗಾಂ ತ್ರಿದಿವಾದಾನಯಿಷ್ಯತಿ।
ಪಾವನಾರ್ಥಂ ಸಾಗರಾಣಾಂ ತೋಷಯಿತ್ವಾ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-107-31 (20250)
ಹಯಂ ನಯಸ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯಾಜ್ಞಿಂ ನರಪುಂಗವ।
ಯಜ್ಞಃ ಸಮಾಪ್ಯತಾಂ ತಾತ ಸಗರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-107-32 (20251)
ಅಂಶುಮಾನೇವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕಪಿಲೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆಜಗಾಮ ಹಯಂ ಗೃಹ್ಯ ಯಜ್ಞವಾಟಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-107-33 (20252)
ಸೋಭಿವಾದ್ಯ ತತಃ ಪಾದೌ ಸಗರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಮೂರ್ಧ್ನಿ ತನಾಪ್ಯುಪಾಘ್ರಾತಸ್ತಸ್ಮೈ ಸರ್ವಂನಯ್ವೇದಯತ್ ॥ 3-107-34 (20253)
ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಂ ಶ್ರುತಂ ಚಾಪಿ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಕ್ಷಯಂ ತಥಾ।
ತಂ ಚಾಸ್ಮೈ ಹಯಮಾಚಷ್ಟ ಯಜ್ಞವಾಟಮುಪಾಗತಂ ॥ 3-107-35 (20254)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಗರೋ ರಾಜಾ ಪುತ್ರಜಂ ದುಃಖಮತ್ಯಜತ್।
ಅಂಶುಮಂತಂ ಚ ಸಂಪೂಜ್ಯಸಮಾಪಯತ ತಂ ಕ್ರತುಂ ॥ 3-107-36 (20255)
ಸಮಾಪ್ತಯಜ್ಞಃ ಸಗರೋ ದೇವೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸಭಾಜಿತಃ।
ಪುತ್ರತ್ವೇ ಕಲ್ಪಯಾಮಾಸ ಸಮುದ್ರಂ ವರುಣಾಲಯಂ ॥ 3-107-37 (20256)
ಪ್ರಶಾಸ್ಯ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ರಾಜ್ಯಂ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಪೌತ್ರೇ ಭಾರಂ ಸಮವೇಶ್ಯ ಜಗಾಮ ತ್ರಿದಿವಂ ತದಾ ॥ 3-107-38 (20257)
ಅಂಶುಮಾನಪಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮಹೀಂ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ।
ಪ್ರಶಶಾಸ ಮಹಾರಾಜ ಯಥೈವಾಸ್ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-107-39 (20258)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಸಮಭವದ್ದಿಲೀಪೋ ನಾಮ ಧರ್ಮವಿತ್।
ತಸ್ಮಿನ್ರಾಜ್ಯಂ ಸಮಾಧಾಯ ಅಂಶುಮಾನಪಿ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-107-40 (20259)
ದಿಲೀಪಸ್ತು ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಿತೄಣಾಂ ನಿಧನಂ ಮಹತ್।
ಪರ್ಯತಪ್ಯತ ದುಃಖೇನ ತೇಷಾಂ ಗತಿಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-107-41 (20260)
ಗಂಗಾವತರಣಏ ಯತ್ನಂ ಸುಮಹಚ್ಚಾಕರೋನ್ನೃಪಃ।
ನ ಚಾವತಾರಯಾಮಾಸ ಚೇಷ್ಟಮಾನೋ ಯಥಾಬಲಂ ॥ 3-107-42 (20261)
ತಸ್ ಪುತ್ರ ಸಮಭವಚ್ಛ್ರೀಮಾಂಧರ್ಮಪರಾಣಃ।
ಭಗೀರಥ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಸತ್ಯವಾಗನಸೂಯಕಃ ॥ 3-107-43 (20262)
ಅಭಿಷಿಚ್ಯ ತು ತಂ ರಾಜ್ಯೇದಿಲೀಪೋ ವನಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-107-44 (20263)
ತಪಃ ಸಿದ್ಧಿಸಮಾಯೋಗಾತ್ಸ ರಾಜಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ವನಾಜ್ಜಗಾಮ ತ್ರಿದಿವಂ ಕಾಲಯೋಗೇನ ಭಾರತ ॥ 3-107-45 (20264)
Alternate Text??
3-107a-1a ತೇ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಯಂ ರಾಜನ್ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಾಃ। 3-107a-1b ಅನಾದೃತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕಪಿಲಂ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ। 3-107a-1c ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸಮಧಾವಂತ ಕಪಿಲಂ ಹಂತುಮುದ್ಯತಾಃ ॥ 3-107a-2a ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಂತುಮುದ್ಯುಕ್ತಾನ್ಕಪಿಲೋ ರೋಪಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ। 3-107a-2b ಸಗರಸ್ಯಾತ್ಮಜಾನ್ಸರ್ವಾಂದದಾಹ ಕ್ಷಣತೋ ನೃಪ ॥ 3-107a-3a ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಸ್ಮಸಾದ್ಭೂತಾನ್ನಾರದಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ। 3-107a-3b ಸಗರಾಂತಿಕಮಾಗನ್ಯ ತಚ್ಚ ತಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-107a-4a ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ರಾಜಾ ಘೋರಂ ಮುನಿಮುಖೋದ್ಗತಂ। 3-107a-4b ಮುಹೂರ್ತಂ ವಿಮನಾ ಭೂತ್ವಾಸ್ಥಾಣೋರ್ವಾಕ್ಯಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-107a-5a ಅಶುಮಂತಂ ಪ್ರೇಪಯಿತ್ವಾ ಹಯಮಾನಾಯ್ಯ ಯತ್ನತಃ। 3-107a-5b ಯಜ್ಞಂ ಸಮಾಪ್ಯ ವಿಧಿವನ್ಸಗರೋ ಭೃಶದುಃಖಿತಃ। 3-107a-5c ಕೃತ್ವಾಂಽಶುಮತಿ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ವನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ ॥ 3-107a-6a ಅಶುಮಾನಕರೋದ್ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ರಂಜಯನ್। 3-107a-6b ದಿಲೀಪೇ ರಾಜ್ಯಮಾಧಾಯ ವನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ ॥ 3-107a-7a ದಿಲೀಪೋಪಿ ಮಹಾರಾಜ ಚಿರಂ ರಾಜ್ಯಮಕಾರಯತ್ ॥ 3-107a-8a ತಸ್ ಪುತ್ರೋ ಮಹೀಪಾಲ ಭಗೀರಥ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ। 3-107a-8b ಧರ್ಮಜ್ಞಶ್ಚ ಕೃತಜ್ಞಶ್ಚ ಪ್ರಜಾನಾಮನುರಂಜಕಃ ॥ 3-107a-9a ಪಿತರಿ ಸ್ವರ್ಗತೇ ರಾಜಂದಿಲೀಪೇ ಪುಣ್ಯಶಾಲಿನಿ। 3-107a-9b ಭಗೀರಥೋ ಮಹಾನಾಸೀದ್ರಾಜಾ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ ॥ 3-107a-10a ಸ ಚಿರಂ ತಪ ಆತಿಷ್ಠಛನ್ಮಹಾದೇವಪ್ರಸಾದತಃ। 3-107a-10b ಊರ್ಧ್ವವಾಹುರ್ನಿರಾಲಂಬಃ ಪಾದಾಂಗುಷ್ಠಾಶ್ರಿತಾವನಿಃ ॥ 3-107a-11a ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ನಿರಾಹಾರೋ ಭಕ್ತಿಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾ। 3-107a-11b ತತ ಆವಿರಭೂದ್ದೇವಃ ಪಿನಾಕೀ ವೃಪಭಧ್ವಜಃ ॥ 3-107a-12a ಪರಂಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಧಾಮ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ। 3-107a-12b ಆನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಃ ಶಂಕರಃ ಸರ್ವಪೂಜಿತಃ ॥ 3-107a-13a ಭಗೀರಥೋಪಿ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಗವಾಂತಮುಮಾಪತಿಂ। 3-107a-13b ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮಹಾದೇವಮಸ್ತೌಷೀದ್ಧಿವಿಧೈಃ ಸ್ತವೈಃ ॥ 3-107a-14a ಸ್ತುತ್ವಾ ಚ ವಿವಿಧೈ ಸ್ತೋತ್ರೈಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟೋ ನೃಪಃ। 3-107a-14b ಅಯಾಚತ ವರಂ ದೇವಂ ಗಂಗಾಯಾ ಧಾರಣಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-107a-15a ಭಗವಂಸ್ತಪಸಾ ತುಷ್ಟೋಬ್ರಹ್ಮಾ ಮೇ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿನೀಂ। 3-107a-15b ಗಂಗಾಂ ಸಂಪ್ರೇಷಯಾಮೀತಿ ದದೌ ವರಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-107a-17a ತಾಂ ವೈ ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ತಂ ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಶೂಲಿನಃ। 3-107a-17b ತಂ ತೋಷಯ ಮಹಾರಾಜೇತ್ಪೇವಮುಕ್ತ್ಯಾ ದಿವಂ ಗತಃ ॥ 3-107a-18a ಭವತ್ಪ್ರಸಾದಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಮಯಾ ವಿಭೋ। 3-107a-18b ಭವತಾ ಧೃತಯಾ ದೇವ ಗಂಗಯಾ ಪೂತಯಾ ಮಮ। 3-107a-18c ಪಿತಾಮಹಾಶ್ಚ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸದ್ಭತಿಮಾಪ್ನುಯುಃ ॥ 3-107a-19a ಏವಂಸಂಪ್ರಾರ್ಥಿತೋ ದೇವಸ್ತಥಾ ಚಕ್ರೇ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 3-107a-20a ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಮನುಜ್ಞತಾ ಗಂಗಾಽಪಿಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾ। 3-107a-20b ವಿಶಾಂಯಹಂ ತು ಪಾತಾಲಂ ಸ್ರೋತಸಾ ಗೃಹ್ಯ ಶಂಕರಂ ॥ 3-107a-21a ಇತ್ಯಾಗ್ರಹಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಶಿವೇ ಶಿವಶಿರಸ್ಯುತ। 3-107a-21b ಪತಿತ್ವಾ ತವ ವಭ್ರಾಮ ವಹನ್ವರ್ಪಾನ್ವಿಮೋಹಿತಾ। 3-107a-21c ತೃಣೇಽವಶ್ಯಾಯಕಣಿಕಾ ಯಥಾ ತದ್ವತ್ಸ್ಥಿತಾಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-107a-22a ತಾಮದೃಷ್ಟ್ವಾಽಥ ಭೂಪಾಲಸ್ತೋಪಯಾಮಾಸ ಶಂಕರಂ। 3-107a-22b ಪುನಶ್ಚ ವ್ಯಸೃಜದ್ದೇವೋ ಗಂಗಾಂ ವೈ ಗೂಹಿತಾಂ ನೃಪ ॥ 3-107a-23a ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮಹಾದೇವಂ ಪುರಾ ರಾಜಾ ಭಗೀರಥಃ। 3-107a-23b ಪಿತೄನಾಪ್ಲಾವಯಾಮಾಸ ಸಾಗರಂ ಚಾಪ್ಯಪೂರಯತ್ ॥ 3-107a-24a ತೇಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತಾ ರಾಜನ್ಸಗರಸ್ಯಾತ್ಮಜಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್। 3-107a-24b ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚೋದಕಂ ತತ್ರದದೌ ಪೂರ್ಣಮನೋರಥಃ ॥ 3-107a-25a ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ। 3-107a-25b ಏವಂ ಸ ಸಾಗರೋ ರಾಜನ್ಪೂರಿತೋಽಗಸ್ತ್ಯದೂಪಿತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 108
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.108. ಅಧ್ಯಾಯಃ 108
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಿಲೀಪಸುತೇನ ಭಗೀರಥೇನ ಧರಣೀತಲಾವತರಣಾಯ ಗಂಗಾಂಪ್ರತಿ ತಪಶ್ಚರಣಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಧರಣೀತಲಮವತರಂತ್ಯಾ ಗಂಗಾಯಾ ವೇಗಾಧಾರಣಾಯ ತದಾಜ್ಞಯಾ ತಪಸಾ ಶಂಕರತೋಷಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-108-0 (20265)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-108-0x (2057)
ಸ ತು ರಾಜಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಶ್ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾರಥಃ।
ಬಭೂವ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ ಮನೋನಯನನಂದನಃ ॥ 3-108-1 (20266)
ಸ ಶುಶ್ರಾವ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕಪಿಲೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪಿತೄಣಆಂ ನಿಧನಂ ಘೋರಮಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ತ್ರಿದಿವಸ್ಯ ಚ ॥ 3-108-2 (20267)
ಸ ರಾಜ್ಯಂ ಸಚಿವೇ ನ್ಯಸ್ಯ ಹೃದಯೇನ ವಿದೂಯತಾ।
ಜಗಾಮ ಹಿಮವತ್ಪಾರ್ಶ್ವಂ ತಪಸ್ತಪ್ತುಂ ನರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-108-3 (20268)
ಆರಿರಾಧಯಿಷುರ್ಗಂಗಾಂ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಃ।
ಸೋಽಪಶ್ಯತ ನರ್ರೇಷ್ಠ ಹಿಮವಂತಂ ನಗೋತ್ತಮಂ ॥ 3-108-4 (20269)
ಶೃಂಗೈರ್ಬಹುವಿಧಾಕಾರೈರ್ಧಾತುಮದ್ಭಿರಲಂಕೃತಂ।
ಪವನಾಲಂಬಿಭಿರ್ಮೇಘೈಃ ಪರಿಪಿಕ್ತಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-108-5 (20270)
ನದೀಕುಂಜನಿತಂಬೈಶ್ಚ ಸೋದಕೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಗುಹಾಕಂದರಸಂಲೀನಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-108-6 (20271)
ಶಕುನೈಶ್ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಂಗೈಃ ಕೂಜದ್ಭಿರ್ವಿವಿಧಾ ಗಿರಃ।
ಭೃಂಗರಾಜೈಸ್ತಥಾ ಹಂಸೈರ್ದಾತ್ಯೂಹೈರ್ಜಲಕುಕ್ಕುಟೈಃ ॥ 3-108-7 (20272)
ಮಯೂರೈಃ ಶತಪತ್ರೈಶ್ಚ ಜೀವಂಜೀವಕಕೋಕಿಲೈಃ।
ಚಕೋರೈರಸಿತಾಪಾಂಗೈಸ್ತಥಾ ಪುತ್ರಪ್ರಿಯೈರಪಿ ॥ 3-108-8 (20273)
ಜಲಸ್ಥಾನೇಷು ರಂಯೇಷು ಪದ್ಮಿನೀಭಿಶ್ಚ ಸಂಕುಲಂ।
ಸಾರಸಾನಾಂ ಚ ಮಧುರೈರ್ವ್ಯಾಹೃತೈಃ ಸಮಲಂಕೃತಂ ॥ 3-108-9 (20274)
ಕಿನ್ನರೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಶಿಲಾತಲಂ।
ದಿಗ್ವಾರಣವಿಷಾಣಾಗ್ರೈಃ ಸಮಂತಾದ್ಧೃಷ್ಟಪಾದಪಂ ॥ 3-108-10 (20275)
ವಿದ್ಯಾಧರಾನುಚರಿತಂ ನಾನಾರತ್ನಸಮಾಕುಲಂ।
ವಿಷೋಲ್ವಣೈರ್ಭುಜಂಗೈಶ್ಚ ದೀಪ್ತಾಜಿಹ್ವೈರ್ನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-108-11 (20276)
ಕ್ವಚಿತ್ಕನಕಸಂಕಾಶಂ ಕ್ವಚಿದ್ರಜತಸಂನಿಭಂ।
ಕ್ವಚಿದಂಜನಪುಂಜಾಭಂ ಹಿಮವನತಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-108-12 (20277)
ಸ ತು ತತ್ರನರಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಪೋ ಘೋರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಫಲಮೂಲಾಂಬುಸಂಭಕ್ಷಃ ಸಹಸ್ರಪರಿವತ್ಸರಾನ್ ॥ 3-108-13 (20278)
ಸಂವತ್ಸರಸಹಸ್ರೇ ತು ಗತೇ ದಿವ್ಯೇ ಮಹಾನದೀ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಂ ಗಂಗಾ ತದಾ ಮೂರ್ತಿಮತೀ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-108-14 (20279)
ಗಂಗೋವಾಚ। 3-108-15x (2058)
ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ಮಹಾರಾಜ ಂತಃ ಕಿಂಚ ದದಾನಿ ತೇ।
ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ವಚಸ್ತವ ॥ 3-108-15 (20280)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ರಾಜಾ ಹೈಮವತೀಂ ನದೀಂ।
`ತದಾ ಭಗೀರಥೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ'।
ಪಿತಾಮಹಾ ಮೇ ವರದೇ ಕಪಿಲೇನ ಮಹಾನದಿ ॥ 3-108-16 (20281)
ಅನ್ವೇಷಮಾಣಾಸ್ತುರಗಂ ನೀತಾ ವೈವಸ್ವತಕ್ಷಯಂ।
ಷಷ್ಟಿಸ್ತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-108-17 (20282)
ಕಪಿಲಂ ದೇವಮಾಸಾದ್ಯ ಕ್ಷಣೇನ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ।
ತೇಷಾಮೇವಂ ವಿನಷ್ಟಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ವಾಸೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-108-18 (20283)
ಯಾವತ್ತಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ತ್ವಂ ಜಲೈರ್ನಾಭಿಷಿಂಚಸಿ।
ತಾವತ್ತೇಷಾಂ ಗತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಮಹಾನದಿ ॥ 3-108-19 (20284)
ಸ್ವರ್ಗಂ ನಯ ಮಹಾಭಾಗೇ ಮತ್ಪಿತೄನ್ಸಗರಾತ್ಮಜಾನ್।
ತೇಷಾಮರ್ಥೇಽಭಿಯಾಚಾಮಿ ತ್ವಾಮಹಂ ವೈ ಮಹಾನದಿ ॥ 3-108-20 (20285)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-108-21x (2059)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ರಾಜ್ಞೋ ಗಂಗಾ ಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಾ।
ಭಗೀರಥಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸುಪ್ರೀತಾ ಸಮಭಾಷತ ॥ 3-108-21 (20286)
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾಹಾರಾಜ ವಚಸ್ತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ವೇಗಂ ತು ಮಮ ದುರ್ಧಾರ್ಯಂ ಪತಂತ್ಯಾ ಗಗನಾಚ್ಚ್ಯುತಂ ॥ 3-108-22 (20287)
ನ ಶಕ್ತಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಶ್ಚಿದ್ಧಾರಯಿತುಂ ನೃಪ।
ಅನ್ಯತ್ರ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ನೀಲಕಂಠಾನ್ಮಹೇಶ್ವರಾತ್ ॥ 3-108-23 (20288)
ತಂ ತೋಷಯ ರಮಹಾಬಾಹೋ ತಪಸಾ ವರದಂ ಹರಂ।
ಸ ತು ಮಾಂ ಪ್ರಚ್ಯುತಾಂ ದೇವಃ ಶಿರಸಾ ಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-108-24 (20289)
ಸ ಕರಿಷ್ಯತಿ ತೇ ರಕಾಮಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
`ತಪಸಾಽಽರಾಧಿತಃ ಶಂಭುರ್ಭಗರ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ' ॥ 3-108-25 (20290)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಮಹಾರಾಜೋ ಭಗೀರಥಃ।
ಕೈಲಾಸಂ ಪರ್ವತಂ ಗತ್ವಾ ತೋಷಯಾಮಾಸ ಶಂಕರಂ ॥ 3-108-26 (20291)
ತತಸ್ತೇನ ಸಮಾಗಂಯ ಕಾಲಯೋಗೇನ ಕೇನಚಿತ್।
`ಗಹ್ಗಾವತರಣಂ ರಾಜನ್ನಯಾಚತ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-108-27 (20292)
ಅಗೃಹ್ಣಾಚ್ಚ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ಗಂಗಾಯಾ ಧಾರಣೇ ನೃಪ।
ಸ್ವರ್ಗೇ ವಾಸಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ ಪಿತೄಣಾಂ ಸ ನರೋತ್ತಮಃ ॥ 3-108-28 (20293)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 108 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-108-22 ಗಗನಾಚ್ಚ್ಯುತಂ ಯಥಾ ಭವತಿ ತಥಾ ಪತಂತ್ಯಾಃ। ಗಗನಾದ್ಭುವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 109
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.109. ಅಧ್ಯಾಯಃ 109
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶಂಕರೇಣ ಭಗೀರಥಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಕ್ಷಿತಿತಲಮಭಿಪತಂತ್ಯಾ ಗಂಗಾಯಾ ಧಾರಣಂ ॥ 1 ॥ ಭಗೀರಥೇನ ಸ್ವಪಥಾನುಗತಯಾ ಗಂಗಯಾ ಪಿತೃಭ್ಯ ಉದಕದಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸಾಗರಪೂರಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ । 3-109-1x
ಭಗೀರಥವಚಃ ಶುತ್ವಾ ಪ್ರಿಯಾರ್ಯ ಚ ದ್ವಿಚೌಕಸಾಂ । 3-109-1a
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ರಾಜಾನಂ ಭಗವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಪತ ॥ 3-109-1b(20294)
ಧಾರಯಿಷ್ಯೇ ಮಹಾಭಾಗ ಗಗನಾತ್ಮಚ್ಯುತಾಂ ಶಿವಾಂ 3-109-2a
ದಿವ್ಯಾಂ ದೇವನದೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ನೃಪಸತ್ತಂ । 3-109-2b
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಹಿಮವಂತುಮುಪಾಗಮತ್ । 3-109-3a
ಸಂವೃತಃ ಪಾರ್ಷದೈರ್ಘೋರೈರ್ನಾನಾಪ್ರಹರಣೋಧತೈಃ । 3-109-3b
ತತ್ರ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭಗೀರಥಮುವಾಚ ಹ । 3-109-4a
ಪ್ರಯಾಚಸ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೈಲರಾಜಸುತಾಂ ನದೀಂ ॥ 3-109-4b
ಪಿತೃಣಾಂ ಪಾವನಾರ್ಥ ತೇ ತಾಮಹಂ ಮನುಜಾಧಿಪ । 3-109-5a
ಪತಮಾನಾಂ ಸರಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಾಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯೇ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಾತ್ ।। 3-109-5b
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಬಚೋ ರಾಜಾ ಶರ್ವೇಣ ಸಮುದಾಹೃತಂ । 3-109-6a
ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ಗಂಗಂ ಹಿ ಸಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-109-6b
ತತಃ ಪುಣ್ಯಜಲಾ ರಂಯಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸಮನುಚಿಂತಿತಾ । 3-109-7a
ಈಶಾನಂ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಗನಾತ್ಸಹಸಾ ಚ್ಯುತಾ ॥ 3-109-7b
ತಾಂ ಪ್ರಚ್ಯುತಾಮಥೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಾಃ ಸಾರ್ಘ್ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ । 3-109-8a
ಗಂಧರ್ವೋರಗಯಕ್ಷಾಶ್ವ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ದಿದೃಕ್ಷವಃ ॥ 3-109-8b
ತತಃ ಪಪಾತ ಗಗನಾದ್ಗ್ಂಗಾ ಹಿಮವತಃ ಸುತಾ । 3-109-9a
ಸಮುದ್ವಾಂತಮಹಾವರ್ತಾ ಮೀನಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲಾ ॥ 3-109-9b
ತಾಂ ದಧಾರ ಹರೋ ರಾಜನ್ಗಂಗಾಂ ಗಗನಮೇಖಲಾಂ । 3-109-10a
ಲಲಾಟದೇಶೇ ಪತಿತಾಂ ಮಾಲಾಂ ಮುಕ್ತಾಮಯೀಮಿವ । 3-109-10b
ಸಾ ಬಭೂವ ವಿಸರ್ಪಂತೀ ತ್ರಿಧಾ ರಾಜನ್ಸಮುದ್ರಗಾ । 3-109-11a
ಫೇನಪುಂಜಾಕುಲಜಲಾ ಹಂಸಾನಾಮಿವ ಪಂಕಯಃ ॥ 3-109-11b
ಕ್ಕಚಿದಾಭೋಗಕುಟಿಲಾ ಪ್ರಸ್ಖಲಂತೀ ಕ್ಕಚಿತ್ಕ್ಕಚಿತ್ । 3-109-12a
ಸಾ ಫೇನಪಟಸಂವೀತಾ ಮತ್ತೇವ ಪ್ರಮದಾಽವ್ರಜತ್ ।। 3-109-12b
ಕ್ಕಚಿತ್ಸಾ ತೋಯನಿನದೈರ್ನದಂತೀ ನಾದಮುತ್ತಮಂ । 3-109-13a
‘ಕ್ಕಚಿದಾಕಾಶಮಾವರ್ತೈಃ ಸಂಕ್ಷಿಪಂತೀವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-109-13b
ಏವಂಪ್ರಕಾರಾನ್ಸುಬಹೂನ್ಕುರ್ವತೀ ಗಗನಾಚ್ಯುತಾ । 3-109-14a
ಪೃಥಿವೀತಲಮಾಸಾದ್ಯ ಭಗೀರಥಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-109-14b
ದರ್ಶಯಸ್ವ ಮಹಾರಾಜ ಮಾರ್ಗ ಕೇನ ವ್ರಜಾಂಯಹಂ । 3-109-15a
ತ್ವದರ್ಥಮವತೀರ್ಣಾಸ್ಮಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-109-15b
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಾತಿಷ್ಟತ ಭಗೀರಥಃ । 3-109-16a
ತತ್ರ ತಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ । 3-109-16b
ಪ್ಲಾವನಾರ್ಥಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುಣ್ಯೇನ ಸಲಿಲೇನ ಚ ॥ 3-109-16c
ಗಂಂಗಾಯಾ ಧಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಹರೋ ಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ । 3-109-17a
ಕೈಲಾಸಂ ಪರ್ವತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಜಗಾಮ ತ್ರಿದಶೈಃ ಸಹ ॥ 3-109-17b
ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮುದ್ರಂ ಚ ಗಂಗಯಾ ಸಹಿತೋ ನೃಪಃ । 3-109-18a
ಪೂರಯಾಮಾಸ ವೇಗೇನ ಸಮುದ್ರಂ ವರುಣಾಲಯಂ ॥ 3-109-18b
ದುಹಿತೃತ್ವೇ ಚ ನೃಪತಿರ್ಗಂಗಾಂ ಸಮನುಕಲ್ಪಯತ್ । 3-109-19a
ಪಿತೃಣಾಂ ಚೋದಕಂ ತತ್ರ ದದೌ ಪೂರ್ಣಮನೋರಥಃ ॥ 3-109-19b
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಗಂಗ ತ್ರಿಪಥಗಾ ಯಥಾ । 3-109-20a
ಪೂರಣಾರ್ಥ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಪೃಥಿವೀಮವತಾರಿತಾ ॥ 3-109-20b
`ಕಾಲೇಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿದಶೈರ್ವಿನಿಪಾತಿತಾಃ । 3-109-21a
ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಯಥಾ ಪೀತಃ ಕಾರಣಾರ್ಥ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-109-21b
ವಾತಾಪಿಶ್ಚ ಯಥಾ ನೀತಃ ಕ್ಷಯಂ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಪ್ರಭೋ । 3-109-22a
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ಮಹಾರಾಜ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-109-22b(20316)
॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥109॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
ಗಗನಾಚ್ಯುತಂ ಯಥಾ ಭವತಿ ತಥಾ ಪತಂತ್ಯಾಃ । ಗಗನಾದ್ಭುವಮಿತಿ । ಝ್.ಪಾಠಃ ॥22॥ ಅಷ್ಟಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 108॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 110
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.110. ಅಧ್ಯಾಯಃ 110
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಋಷಭಕೂಟಗಿರೌ ನಂದಾಽಪರನಂದಾನದೀಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಋಷಭಮುನೇರ್ನಂದಾಯಾಶ್ಚ ಮಹಿಮಕಥನಂ ॥ 2 ॥ Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ । 3-110-1x (20317)
ತತಃ ಪ್ರಾಯತಃ ಕೌಂತೇಯಃ ಕ್ರಮೇಣ ಭರತರ್ಷಭ । 3-110-1a
ನಂದಾಮಪರನಂದಾಂ ಚ ನದ್ಯೌ ಪಾಪಭಯಾಪಹೇ ॥ 3-110-1b (20318)
ಪರ್ವತಂ ಸ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಹೇಮಕೂಟಮನಾಮಯಂ । 3-110-2a
ಅಚಿಂತ್ಯಾಬದ್ಭುತಾನ್ಭಾವಾಬ್ದದರ್ಶ ಸುವಹೂನ್ನೃಪಃ 3-110-2b
ವರ್ಷೋ ಯತ್ರಾಭಾವದ್ವಓರ ಉಪಲಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ । 3-110-3a
ನಾಶಕ್ರುವಂಸ್ತಮಾರೋಢುಂ ವಿಪಣ್ಣಮನಸೋ ಜನಾಃ 3-110-3b
ವಾಯುರ್ನಿತ್ಯಂ ವವೌ ತತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಶ್ಚ ವರ್ಷತಿ । 3-110-4a
ಖಾದ್ಯಾಯಘೋಷಶ್ಚ ತಥಾ ಶ್ರೂಯತೇ ನ ಚ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-110-4b
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೃಶ್ಯತೇ ಹವ್ಯವಾಹನಃ 3-110-5a
ಮಕ್ಷಿಕಾಶ್ಚಾದಶಂಸ್ತತ್ರ ತಪಸಃ ಪ್ರತಿಘಾತಿಕಾಃ॥ 3-110-5b
ನಿರ್ವೇದೋ ಜಾಯತೇ ತತ್ರ ಗ್ರುಹಾಣಿ ಸ್ಮರತೇ ಜನಃ । 3-110-6a
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾನಭಾವಾನದ್ಭುತಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವಃ । 3-110-6b
ಲೋಮಶಂ ಪುನರೇವಾಥ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ತದದ್ಭುತಂ ॥ 3-110-6c
ಯದೇತದ್ಭಗವಂಶ್ಚಿತ್ರಂ ಪರ್ವತೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಹೌಜಸಿ । 3-110-7a
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-110-7b
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ । 3-110-8x
ಯಥಾಶ್ರುತಮಿದಂ ಪೂರ್ವಮಸ್ಮಾಭಿರರ್ಕಿರ್ಶನ । 3-110-8a
ತದೇಕಾಗ್ರಮನಾ ರಾಜನ್ನಿಬೋಧ ಗದತೋ ಮಮ ॥ 3-110-8b
ಅಸ್ಮಿನ್ನೃಪಭಕೂಟೇಽಭೂದೃಪಭೋ ನಾಮ ತಾಪಸಃ। 3-110-9a
ಅನೇಕಶತವರ್ಷಾಯುಸ್ತಪಸ್ವೀ ಕೋಪನೋ ಭೃಶಂ ॥ 3-110-9b
ಸ ವೈ ಸಂಭಾಷ್ಯಮಾಣೋಽನ್ಯೈಃ ಕೋಪಾದ್ಭಿರಿಮುವಾಚ ಹ । 3-110-10a
ಯ ಇಹ ವ್ಯಾಹರೇತ್ಕಶ್ಚಿದುಪಲಾನುತ್ಸೃಜೇತ ವಾ ॥ 3-110-10b
ವಾತಂ ಚಾಹೂಯ ಮಾ ಶಬ್ದಮಿತ್ಯುವಾಚ ಸ ತಾಪಸಃ । 3-110-11a
ವ್ಯಾಹರಂಶ್ಚೇಹ ಪುರುಷೋ ಮೇಘಶಬ್ದೇನ ವಾರ್ಯತೇ ॥ 3-110-11b
ಏವಮೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ರಾಜಂಸ್ತೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ । 3-110-12a
ಕೃತಾನಿ ಕಾನಿಚಿತ್ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಾನಿ ಕಾನಿಚಿತ್ । 3-110-12b
ನಂದಾಂ ತ್ವಭಿಗತಾ ದೇವಾಃ ಪುರಾ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ । 3-110-13a
ಅನ್ವಪದ್ಯಂತ್ ಸಹಸಾ ಪುರುಷಾ ದೇವದರ್ಶಿನಃ ॥ 3-110-13b
ತೇನಾದರ್ಶನಮಿಚ್ಛಂತೋ ದೇವಾಃ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ । 3-110-14a
ದುರ್ಗಚಕ್ರುರಿಮಂ ದೇಶಂ ಗಿರಿಂ ಪ್ರತ್ಯೂಹರುಪಕಂ ॥ 3-110-14b
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಕೌಂತೇಯ ನರಾ ಗಿರಿಮಿಮಂ ಸದಾ । 3-110-15a
ನಾಶಕ್ರುವನ್ನಭಿದ್ರಷ್ಟುಂ ಕುತ ಏವಾಧಿರೋಹಿತುಂ ॥ 3-110-15b
ನಾತಪ್ತತಪಸಾ ಶಕ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಮೇಪ ಮಹಾಗಿರಿಃ । 3-110-16a
ಆರೋಢುಂ ವಾಽಪಿ ಕೌಂತೇಯ ತಸ್ಮಾನ್ನಿಯತವಾಗಭವ ॥ 3-110-16b
ಇಹ ದೇವಾಸ್ತದಾ ಸರ್ವೇ ಯಜ್ಞಾನಾಜಹುರುತ್ತಮಾನ್ । 3-110-17a
ತೇಷಾಮೇತಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇಽದ್ಯಾಪಿ ಭಾರತ ॥ 3-110-17b
ಕುಶಾಕಾರೇವ ದೂರ್ವೇಯಂ ಸಂಸ್ತೀರ್ಣೇವ ಚ್ ಭೂರಿಯಂ । 3-110-18a
ಯ಼ೂಪಪ್ರಕಾರಾ ಬಹವೋ ವೃಕ್ಷಾಶ್ಚೇಮೇ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-110-18b
ದೇವಾಶ್ಚ ಋಷೌಯಶ್ಚೈವ ವಸಂತ್ಯದ್ಯಾಪಿ ಭಾರತ । 3-110-19a
ತ್ತೇಷಾಂ ಸಾಯಂ ತಥಾ ಪ್ರಾತರ್ದೃಶ್ಯತೇ ಹವ್ಯವಾಹನಃ ॥ 3-110-19b
ಇಹಾಪ್ಲತಾನಾಂ ಕೌಂತೇಯ ಸದ್ಯಃ ಪಾಪ್ಮಾಽಭಿಹನ್ಯತೇ । 3-110-20a
ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಾಭಿಷೇಕಂ ವೈ ತಸ್ಮಾಅತ್ಕುರು ಸಹಾನುಜಃ ॥ 3-110-20b
ತತೋ ನಂದಾಪ್ಲುತಾಂಗಸ್ತ್ವಂ ಕೌಶಿಕೀಮಭಿಯಾಸ್ಯಸಿ । 3-110-21a
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಯತ್ರೋಗ್ರಂ ತಪಸ್ತಪ್ತಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-110-21b
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ । 3-110-22x
ತತಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಪ್ಲುತ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಸಗಣೋ ನೃಪಃ 3-110-22a
ಜಗಾಮಕೌಶಿಕೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ರಂಯಾಂ ಶೀತಜಲಾಂ ಶುಭಾಂ ॥ 3-110-22b (20339)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥110॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 111
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.111. ಅಧ್ಯಾಯಃ 111
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕೌಶಿಕೀತೀರೇ ಋಶ್ಯಶೃಂಗಾಶ್ರಮಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಭಾಂಡಕಾನ್ಮೃಗ್ಯಾಮೃಶ್ಯಶೃಂಗೋತ್ಪತ್ತಿಕಥನಂ ॥ 2 ॥ ಲೋಮಪಾದೇನಾನಾವೃಷ್ಟಿನಿವೃತ್ತಯೇ ಋಶ್ಯಶೃಂಗಾನಯನಂ ಚೋದಿತಾಭಿರ್ವೇಶ್ಯಾಭಿಸ್ತದ್ವನಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-111-0 (20340)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-111-0x (2063)
ಏಷಾ ದೇವನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ಕೌಶಿಕೀ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾಶ್ರಮೋ ರಂಯ ಏಷ ಚಾತ್ರ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-111-1 (20341)
ಆಶ್ರಮಶ್ಚೈವ ಪುಣ್ಯಾಖ್ಯಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಃ ಸುತೋ ಯಸ್ ತಪಸ್ವೀ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-111-2 (20342)
ತಪಸೋ ಯಃ ಪ್ರಭಾವೇನ ವರ್ಷಯಾಮಾಸ ವಾಸವಂ।
ಅನಾವೃಷ್ಠ್ಯಾಂ ಭಯಾದ್ಯಸ್ಯ ವವರ್ಷ ಬಲವೃತ್ರಹಾ ॥ 3-111-3 (20343)
ಮೃಗ್ಯಾಂ ಜಾತಃ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ವಿಷಯೇ ಲೋಮಪಾದಸ್ಯ ಯಶ್ಚಕಾರಾದ್ಭುತಂ ಮಹತ್ ॥ 3-111-4 (20344)
ನಿರ್ವರ್ತಿತೇಷು ಸಸ್ಯೇಷು ಯಸ್ಮೈ ಶಾಂತಾಂ ದದೌ ನೃಪಃ।
ಲೋಮಪಾದೋ ದುಹಿತರಂ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಸವಿತಾ ಯಥಾ ॥ 3-111-5 (20345)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-111-6x (2064)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಃ ಕಥಂ ಮೃಗ್ಯಾಮುತ್ಪನ್ನಃ ಕಾಶ್ಯಪಾತ್ಮಜಃ।
ವಿರುದ್ಧಯೋನಿಸಂಸರ್ಗಃ ಕಥಂ ಚ ತಪಸಾ ಯುತಃ ॥ 3-111-6 (20346)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ಭಯಾಚ್ಛಕ್ರಸ್ತಸ್ಯ ಬಾಲಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಅನಾವೃಷ್ಟ್ಯಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಾಯಾಂ ವವರ್ಷ ಬಲವೃತ್ರಹಾ ॥ 3-111-7 (20347)
ಕಥಂರೂಪಾ ಚ ಸಾ ಶಾಂತಾ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಪತಿವ್ರತಾ।
ಲೋಭಯಾಮಾಸ ಯಾ ಚೇತೋ ಮೃಗಭೂಸ್ಯ ತಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-111-8 (20348)
ಲೋಮಪಾದಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಯದಾಽಶ್ರೂಯತ ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಕಥಂ ವೈ ವಿಷಯೇ ತಸ್ಯ ನಾವರ್ಷತ್ಪಾಕಶಾಸನಃ ॥ 3-111-9 (20349)
ಏತನ್ಮೇ ಭಗವನ್ಸರ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಯಥಾತಥಂ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಶುಶ್ರೂಷೋರ್ಋಶ್ಯಶೃಂಗಸ್ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-111-10 (20350)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-111-11x (2065)
ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇಸ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ಅಮೋಘವೀರ್ಯಸ್ಯ ಸತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಸಮದ್ಯುತೇಃ ॥ 3-111-11 (20351)
ಶೃಣು ಪುತ್ರೋ ಯಥಾ ಜಾತ ಋಶ್ಯಶೃಂಗಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಮಹಾಹ್ರದೇ ಮಹಾತೇಜಾ ಬಾಲಃ ಸ್ಥವಿರಸಂಭತಃ ॥ 3-111-12 (20352)
ಮಹಾಹ್ರದಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ರಿಶ್ರಾಂತ ಋಷಿರ್ದೇವರ್ಷಿಸಂಮಿತಃ ॥ 3-111-13 (20353)
ತಸ್ಯ ರೇತಃ ಪ್ರಚಸ್ಕಂದ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪ್ಸರಸಮುರ್ವಶೀಂ।
ಅಪ್ಸೂಪಸ್ಪೃಶತೋ ರಾಜನ್ಮೃಗೀ ತಚ್ಚಾಪಿಬತ್ತದಾ।
ಸಹ ತೋಯೇನ ತೃಷಿತಾ ಗರ್ಭಿಣೀ ಚಾಭವತ್ತತಃ ॥ 3-111-14 (20354)
ಸಾ ಪುರೋಕ್ತಾ ಭಗವತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕಕರ್ತೃಣಾ।
ದೇವಕನ್ಯಾ ಮೃಗೀ ಭೂತ್ವಾ ಮುನಿಂ ಸೂಯ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-111-15 (20355)
ಅಮೋಘತ್ವಾದ್ವಿಧೇಶ್ಚೈವ ಭಾವಿತ್ವಾದ್ದೈವನಿರ್ಮಿತಾತ್।
ತಸ್ಯಾಂ ಮೃಗ್ಯಾಂ ಸಮಭವತ್ತಸ್ವ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಸ್ತಪೋನಿತ್ಯೋ ವನ ಏವಾಭ್ಯವರ್ಧತ ॥ 3-111-16 (20356)
ತಸ್ಯ ಶೃಂಗಂ ಶಿರಸಿ ವೈ ರಾಜನ್ನಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತೇನರ್ಶ್ಯಶೃಂಗ ಇತ್ಯೇವಂ ತದಾ ಸ ಪ್ರಥಿತೋಽಭವತ್ ॥ 3-111-17 (20357)
ನ ತೇನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋಽನ್ಯಃ ಪಿತುರನ್ಯತ್ರಮಾನುಷಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯ ಮನೋ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಽಭವನ್ನೃಪ ॥ 3-111-18 (20358)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಸಖಾ ದಶರಶಸ್ಯ ವೈ।
ಕಲೋಮಪಾದ ಇತಿಖ್ಯಾತೋ ಹ್ಯಂಗಾನಾಮೀಶ್ವರೋಽಭವತ್ ॥ 3-111-19 (20359)
ತೇನ ಕಾಮಃ ಕೃತೋ ಮಿಥ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
`ದೈವೋಪಹತಸತ್ತ್ವೇನ ಧರ್ಮಜ್ಞೇನಾಪಿ ಭಾರತ'।
ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಸ್ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-111-20 (20360)
ಪುರೋಹಿತಾಪಚಾರಾಚ್ಚ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಯದಚ್ಛಯಾ।
ನ ವವರ್ಷ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತತೋಽಪೀಡ್ಯಂತ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-111-21 (20361)
ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ತಪೋಯುಕ್ತಾನ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪ್ರವರ್ಷಣೇ ಸುರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಸಮರ್ಥಾನ್ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-111-22 (20362)
ಕಥಂ ಪ್ರವರ್ಷೇತ್ಪರ್ಜನ್ಯ ಉಪಾಯಃ ಪರಿಮೃಶ್ಯತಾಂ।
ತಮೂಚುಶ್ಚೋದಿತಾಸ್ತೇ ತು ಸ್ವಮತಾನಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-111-23 (20363)
ತತ್ರ ತ್ವೇಕೋ ರಮುನಿವರಸ್ತಂ ರಾಜಾನಮುವಾಚ ಹ।
ಕುಪಿತಾಸ್ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ಚರ ॥ 3-111-24 (20364)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಂ ಮುನಿಸುತಮಾನಯಸ್ವ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಐಣೇಯಮನಭಿಜ್ಞಂ ಚ ನಾರೀಣಾಮಾರ್ಜವೇ ರತಂ ॥ 3-111-25 (20365)
ಸ ಚೇದವತರೇದ್ರಾಜನ್ವಿಷಯಂ ತೇ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸದ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ಷೇತ್ಪರ್ಜನ್ಯ ಇತಿ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-111-26 (20366)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ರಾಜನ್ಕೃತ್ವಾ ನಿಷ್ಕೃತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಸ ಗತ್ವಾ ಪುನರಾಗಚ್ಛತ್ಪ್ರಸನ್ನೇಷು ದ್ವಿಜಾತಿಷು ॥ 3-111-27 (20367)
ರಾಜಾನಮಾಗತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರತಿಸಂಜಗೃಹುಃ ಪ್ರಜಾಃ।
`ಸ ಚ ತಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪಿತೇವ ಹಿತಕೃತ್ಸದಾ' ॥ 3-111-28 (20368)
ತತೋಽಂಗಪತಿರಾಹೂಯ ಸಚಿವಾನ್ಮಂತ್ರಕೋವಿದಾನ್।
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಾಗಮೇ ಯತ್ನಮಕರೋನ್ಮಂತ್ರನಿಶ್ಚಯೇ ॥ 3-111-29 (20369)
ಸೋಽಧ್ಯಗಚ್ಛದುಪಾಯಂ ತು ತೈರಮಾತ್ಯೈಃ ಸಹಾಚ್ಯುತಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೈರಲಮರ್ಥಜ್ಞೌರ್ನೀತ್ಯಾಂ ಚ ಪರಿನಿಷ್ಠಿತೈಃ ॥ 3-111-30 (20370)
ತತಶ್ಚಾನಾಯಯಾಮಾಸ ವಾರಮುಖ್ಯಾ ಮಹೀಪತಿಃ।
ವೇಶ್ಯಾಃ ಸರ್ವತ್ರನಿಷ್ಣಾತಾಸ್ತಾ ಉವಾಚ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-111-31 (20371)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಮೃಷೇಃ ಪುತ್ರಮಾನಯಧ್ವಮುಪಾಯತಃ।
ಲೋಭಯಿತ್ವಾಽಭಿವಿಶ್ಚಾಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಮಮ ಶೋಭನಾಃ ॥ 3-111-32 (20372)
ತಾ ರಾಜಭಯಭೀತಾಶ್ಚ ಶಾಪಭೀತಾಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ಅಶಕ್ಯಮೂಚುಸ್ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ವಿಷಣ್ಣಾ ಗತಚೇತಸಃ ॥ 3-111-33 (20373)
ತತ್ರ ತ್ವೇಕಾ ಜರದ್ಯೋಷಾ ರಾಜಾನಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರಯತಿಷ್ಯೇ ಮಹಾರಾಜ ತಮಾನೇತುಂ ತಪೋಧನಂ ॥ 3-111-34 (20374)
ಅಭಿಪ್ರೇತಾಂಸ್ತು ಮೇ ಕಾಮಾಂಸ್ತ್ವಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ತತಃ ಶಕ್ಷ್ಯಾಂಯಾನಯಿತುಮೃಶ್ಯಶೃಂಗಮೃಷೇಃ ಸುತಂ ॥ 3-111-35 (20375)
ತಸ್ಯಾಃ ಸರ್ವಮಭಿಪ್ರೇತಮನ್ವಜಾನಾತ್ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಧನಂ ಚ ಪ್ರದದೌ ಭೂರಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ॥ 3-111-36 (20376)
ತತೋ ರೂಪೇಣ ಸಪನ್ನಾ ವಯಸಾ ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ಸ್ತ್ರಿಯ ಆದಾಯ ಕಾಶ್ಚಿತ್ಸಾ ಜಗಾಮ ವನಮಂಜಸಾ ॥ 3-111-37 (20377)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 111 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-111-2 ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ವಿಭಾಣ್ಕಸ್ಯ ॥ 3-111-3 ಹರ್ಷಯಾಮಾಸ ವಾಸವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-111-10 ಶುಸ್ರೂಷೋರ್ಮೇ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-111-15 ಸೂಯ ಪ್ರಸೂಯ ॥ 3-111-16 ವಿಧೇಃ ವಿಧಿವಾಕ್ಯಸ್ಯ ದೈವನಿರ್ಮಿತಾದ್ಧೇತೋಃ ಭಾವಿತ್ವಾತ್ ಅಪರಿಹಾರ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ॥ 3-111-19 ಅಂಗಾನಾಂ ದೇಶಾನಾಂ ॥ 3-111-20 ಮಿಥ್ಯಾಕೃತಃ ಮಯಾ ತುಭ್ಯಂ ದಾತುಂ ಕಿಮಪಿ ನ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಮಿತ್ಯಪಲಾಪಂ ಕೃತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-111-24 ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ॥ 3-111-25 ಮುನಿಸುತಮಾಹ್ವಯಸ್ವಚೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-111-31 ಸರ್ವತ್ರ ಪರವಂಚನಾದೌ ನಿಷ್ಣಾತಾಃ ಕುಶಲಾಃ ॥ 3-111-34 ಜರದ್ಯೋಷಾ ವೃದ್ಧಾಸ್ತ್ರೀ ॥ 3-111-36 ಅನ್ವಜಾನಾತ್ ಅಜುಜ್ಞಾತವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 112
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.112. ಅಧ್ಯಾಯಃ 112
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯಾಸನ್ನಿಧಾನೇ ತದಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಯಾ ವೇಶ್ಯಾಯುವತ್ಯಾ ವಿಲಾಸೈ ರ್ಋಶ್ಯಶೃಂಗಂ ಪ್ರಲೋಭ್ಯ ಪುನಃ ಸ್ವಾವಾಸಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಆಗತೇನ ವಿಭಾಂಡಕೇನ ವೇಶ್ಯಾವಿಲಾಸಮುಗ್ಧಚೇತಸಂ ಸುತಂಪ್ರತಿ ಮೋಹಕಾರಣಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-112-0 (20378)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-112-0x (2066)
ಸಾ ತು ನಾವ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಚಕ್ರೇ ರಾಜಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ಸಂದೇಶಾಚ್ಚೈವ ನೃಪತೇಃ ಸ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 3-112-1 (20379)
ನಾನಾಪುಷ್ಪಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈಃ ಕೃತ್ರಿಮೈರುಪಶೋಭಿತೈಃ।
ನಾನಾಗುಲ್ಮಲತೋಪೇತೈಃ ಸ್ವಾದುಕಾಮಫಲಪ್ರದೈಃ ॥ 3-112-2 (20380)
ಅತೀವ ರಮಣೀಯಂ ತದತೀವ ಚ ಮನೋಹರಂ।
ಚಕ್ರೇ ನಾವ್ಯಾಶ್ರಮಂ ರಂಯಮದ್ಭುತೋಪಮದೇರ್ಶನಂ ॥ 3-112-3 (20381)
ತತೋ ನಿವಧ್ಯ ಸಾ ನಾವಮದೂರೇ ಕಾಶ್ಯಪಾಶ್ರಮಾತ್।
ಚಾರಯಾಮಾಸ ಪುರುಷೈರ್ವಿಹಾರಂ ತಸ್ಯ ವೈ ಮುನೇಃ ॥ 3-112-4 (20382)
ತತೋ ದುಹಿತರಂ ವೇಶ್ಯಾಂ ಸಮಾಧಾಯೇತಿಕಾರ್ಯತಾಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಂತರಂ ಕಾಶಯ್ಪಸ್ಯ ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಬುದ್ಧಿಸಂಮತಾಂ ॥ 3-112-5 (20383)
ಸಾ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಕುಶಲಾ ತಪೋನಿತ್ಯಸ್ಯ ಸಂನಿಧೌ।
ಆಶ್ರಮಂ ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ದದರ್ಶ ತಮೃಷೇಃ ಸುತಂ ॥ 3-112-6 (20384)
ವೇಶ್ಯೋವಾಚ। 3-112-7x (2067)
ಕಚ್ಚಿನ್ಮುನೇ ಕುಶಲಂ ತಾಪಸಾನಾಂ
ಕಚ್ಚಿಚ್ಚ ವೋ ಮೂಲಫಲಂ ಪ್ರಭೂತಂ।
ಕಚ್ಚಿದ್ಭವಾನ್ರಮತೇ ಚಾಶ್ರೇಽಸ್ಮಿಂ-
ಸ್ತ್ವಾಂ ವೈ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸಾಂಪ್ರತಮಾಗತಾಸ್ಮಿ ॥ 3-112-7 (20385)
ಕಚ್ಚಿತ್ತಪೋ ವರ್ಧತೇ ತಾಪಸಾನಾಂ
ಪಿತಾ ಚ ತೇ ಕಚ್ಚಿದಹೀನತೇಜಾಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೀಯತೇಚೈವ ವಿಪ್ರ
ಕಚ್ಚಿತ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಃ ಕ್ರಿಯತೇ ಚರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಃ ॥ 3-112-8 (20386)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗ ಉವಾಚ। 3-112-9x (2068)
ಋದ್ಧ್ಯಾ ಭವಾಂಜ್ಯೋತಿರಿವ ಪ್ರಕಾಶತೇ
ಮನ್ಯೇ ಚಾಹಂ ತ್ವಾಮಭಿವಾದನೀಯಂ।
ಪಾದ್ಯಂ ವೈ ತೇ ಸಂಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಕಾಮಾ-
ದ್ಯಥಾಧರ್ಮಂ ಫಲಮೂಲಾನಿ ಚೈವ ॥ 3-112-9 (20387)
ಕೌಶ್ಯಾಂ ಬೃಸ್ಯಾಮಾಸ್ಸ್ವ ಯಥೋಪಜೋಷಂ
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೇನಾವೃತಾಯಾಂ ಸುಖಾಯ।
ಕ್ವ ಚಾಶ್ರಮಸ್ತವ ಕಿಂ ನಾಮ ಚೇದಂ
ವ್ರತಂಬ್ರಹ್ಮಂಶ್ಚರಸಿ ಹಿ ದೇವವತ್ತ್ವಂ ॥ 3-112-10 (20388)
ವೇಶ್ಯೋವಾಚ। 3-112-11x (2069)
ಮಮಾಶ್ರಮಃ ಕಾಶ್ಯಪಪುತ್ರ ರಂಯ-
ಸ್ತ್ರಿಯೋಜನಂ ಶೈಲಮಿಮಂ ಪರೇಣ।
ತತ್ರಸ್ವಧರ್ಮೋಽನಭಿವಾದನಂ ನೋ
ನ ಚೋದಕಂ ಪಾದ್ಯಮುಪಸ್ಪೃಶಾಮಃ ॥ 3-112-11 (20389)
ಭವತಾ ನಾಭಿವಾದ್ಯೋಽಹಮಭಿವಾದ್ಯೋ ಭವಾನ್ಮಯಾ।
ವ್ರತಮೇತಾದೃಶಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪರಿಷ್ವಜ್ಯೋ ಭವಾನ್ಮಯಾ ॥ 3-112-12 (20390)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗ ಉವಾಚ। 3-112-13x (2070)
ಫಲಾನಿ ಪಕ್ವಾನಿ ದದಾನಿ ತೇಽಹಂ
ಭಲ್ಲಾತಕಾನ್ಯಾಮಲಕಾನಿ ಚೈವ।
ಕರೂಷಕಾನೀಂಗುದಧನ್ವನಾನಿ
ಪ್ರಿಯಾಲಾನಾಂ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ವೈ ಕುರುಷ್ವ ॥ 3-112-13 (20391)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-112-14x (2071)
ಸಾ ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವಿಸರ್ಜಯಿತ್ವಾ
ಭಕ್ಷ್ಯಾಣ್ಯನರ್ಹಾಣಿ ದದೌ ತತೋಽಸ್ಮೈ।
ತಾನ್ಯೃಶ್ಯಶೃಂಗಾಯ ಮಹಾರಸಾನಿ
ಭೃಶಂ ಸುರೂಪಾಣಿ ಚ ಮೋದಕಾನಿ ॥ 3-112-14 (20392)
ದದೌ ಚ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಸುಗಂಧವಂತಿ
ಚಿತ್ರಾಣಿ ವಾಸಾಂಸಿ ಚ ಭಾನುಮಂತಿ।
ಪೇಯಾನಿ ಚಾಗ್ರ್ಯಾಣಿ ತತೋ ಮುಮೋದ
ಚಿಕ್ರೀಡ ಚೈವ ಪ್ರಜಹಾಸ ಚೈವ ॥ 3-112-15 (20393)
ಸಾ ಕಂದುಕೇನಾರಮತಾಸ್ಯ ಮೂಲೇ
ವಿಭಜ್ಯಮಾನಾ ಫಲಿತಾ ಲತೇವ।
ಗಾತ್ರೈಶ್ಚ ಗಾತ್ರಾಣಿ ನಿಷೇವಮಾಣಾ
ಸಮಾಶ್ಲಿಷಚ್ಚಾಸಕೃದೃಶ್ಯಶೃಂಗಂ ॥ 3-112-16 (20394)
ಸರ್ಜಾನಶೋಕಾಂಸ್ತಿಲಕಾಂಶ್ಚ ವೃಕ್ಷಾ-
ನ್ಸುಪುಷ್ಪಿತಾನವನಾಂಯಾವಭಜ್ಯ।
ವಿಲಜ್ಜಮಾನೇವ ಮದಾಭಿಭೂತಾ
ಪ್ರೋಭಯಾಮಾಸ ಸುತಂ ಮಹರ್ಷೇಃ ॥ 3-112-17 (20395)
ಅಥರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಂ ವಿಕೃತಂಸಮೀಕ್ಷ್ಯ
ಪುನಃ ಪುನಃ ಪೀಞ್ಯ ಚ ಕಾಯಮಸ್ಯ।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಶನಕೈರ್ಜಗಾಮ
ಕೃತ್ವಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ತದಾಽಪದೇಶಂ ॥ 3-112-18 (20396)
ತಸ್ಯಾಂ ಗತಾಯಾಂ ಮದನೇನ ಮತ್ತೋ
ವಿಚೇತನಶ್ಚಾಭವದೃಶ್ಯಶೃಂಗಃ।
ತಾಮೇವ ಭಾವೇನ ಗತೇನ ಶೂನ್ಯೇ
ವಿನಿಃಶ್ವಸನ್ನಾರ್ತರೂಪೋ ಬಭೂವ ॥ 3-112-19 (20397)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದ್ಧರಿಪಿಂಗಲಾಕ್ಷಃ
ಪ್ರವೇಷ್ಟಿತೋ ರೋಮಭಿರಾನಖಾಗ್ರಾತ್।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಾನ್ವೃತ್ತಸಮಾಧಿಯುಕ್ತೋ
ವಿಭಾಂಡಕಃ ಕಾಶ್ಯಪಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ ॥ 3-112-20 (20398)
ಸೋಽಪಶ್ಯದಾಸೀನಮುಪೇತ್ಯ ಪುತ್ರಂ
ಧ್ಯಾಯಂತಮೇಕಂ ವಿಪರೀತಚಿತ್ತಂ।
ವಿನಿಃಶ್ವಸಂತಂ ಮುಹುರೂರ್ಧ್ವದೃಷ್ಟಿಂ
ವಿಭಾಣ಼್ಕಃ ಪುತ್ರಮುವಾಚ ದೀನಂ ॥ 3-112-21 (20399)
ನ ಕಲ್ಪಿತಾಃ ಸಮಿಧಃ ಕಿಂನು ತಾತ
ಕಚ್ಚಿದ್ಧುತಂ ಚಾಗ್ನಿಹೋಽತ್ರಂ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ।
`ನ ಸಂಸೃಷ್ಟಂ ಕ್ರಿಯತೇ ದ್ವಾರಭಾಗೇ
ಸುವೃಕ್ಷಾಣಾ ಖಂಡನೇ ಕಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ' ॥ 3-112-22 (20400)
ಸುನಿರ್ಣಿಕ್ತಂ ಸ್ರುಕ್ಸ್ರುವಂ ಹೋಮಧೇನುಃ
ಕಚ್ಚಿತ್ಸವತ್ಸಾದ್ಯಕೃತಾ ತ್ವಯಾ ಚ।
`ಕೋಪ್ಯಾಗತಃ ಶುಶ್ರೂಷಣಾಯೇಹ ಪುತ್ರ
ಕುತಶ್ಚಿತ್ರಂ ಮಾಲ್ಯಮಿದಂ ಪ್ರವೃದ್ಧಂ' ॥ 3-112-23 (20401)
ನ ವೈ ಯಥಾಪೂರ್ವಮಿವಾಸಿ ಪುತ್ರ
ಚಿಂತಾಪರಶ್ಚಾಸಿ ವಿಚೇತನಶ್ಚ।
ದೀನೋತಿಮಾತ್ರಂ ಕಿಮಿವಾದ್ಯ ಖಿನ್ನಃ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಕ ಇಹಾದ್ಯಾಗತೋಽಭೂತ್ ॥ 3-112-24 (20402)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 112 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-112-1 ಸಾ ತು ನಾರ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಚಕ್ರೇ ಇತಿ ಕ. ಧ.ಪಾಠಃ। ನಾವ್ಯಾಶ್ರಮಂ ನಾವಾ ತಾರ್ಯಮಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-112-4 ಮುನೇರ್ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯ ವಿಹಾರಂ ಬಹಿರ್ಗಮನಂ ಚಾರಯಾಮಾಸ ಚಾರೈರಧಿಗತವತೀ ॥ 3-112-5 ಸಮಾಧಾಯ ಬೋಧಯಿತ್ವಾ। ಇತಿಕಾರ್ಯಾತಾಂ ಇತಿಕರ್ತವ್ಯತಾಂ। ಅಂತರಂ ಅಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ॥ 3-112-10 ಕೌಶ್ಯಾಂ ಬೃಸ್ಯಾಮಾಸ್ವ ಕುಶಾಸನೇ ಉಪವಿಶ। ಯಥೋಪಜೋಷಂ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-112-14 ಅನರ್ಹಾಣಿ ಅಮೂಲ್ಯಾನಿ ॥ 3-112-16 ಮೂಲೇ ಸಮೀಪೇ। ವಿಭಜ್ಯಮಾನಾ ಅಂಗಮೋಟನಾದೀನಿ ಕುರ್ವಾಣಾ ॥ 3-112-18 ಕಾಯಂ ದೇಹಂ ಪೀಡ್ಯ ಆಲಿಂಗ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಪದೇಶಂ ಛಲಂ ॥ 3-112-19 ಭಾವೇನಾಭಿಪ್ರಾಯೇ ॥ 3-112-20 ಪ್ರವೇಷ್ಟಿತೋ ವ್ಯಾಪ್ತಃ ॥ 3-112-23 ನಿರ್ಣಿಕ್ತಂ ಪ್ರಕ್ಷಾಲಿತಂ। ಸವತ್ಸಾ ಕೃತಾ। ದೋಹನಾಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 113
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.113. ಅಧ್ಯಾಯಃ 113
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಋಶ್ಯಶೃಂಗೇಣ ವಿಭಾಂಡಕಂಪ್ರತಿ ಭ್ರಮಾದ್ವೇಶ್ಯಾಕುಮಾರ್ಯಾಂ ಮುನಿಕುಮಾರತ್ವವ್ಯಪದೇಶೇನ ತದಾಗಮನೋಕ್ತಿಪೂರ್ವಕಂ ತದಂಗಚೇಷ್ಟಾವಿಲಾಸೈಸ್ತಸ್ಯಾಮೇವ ಸ್ವಚಿತ್ತಾಸಕ್ತ್ಯುಕ್ತಿಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-113-0 (20403)
ಋಶ್ಯಶೃಂಗ ಉವಾಚ। 3-113-0x (2072)
ಇಹಾಗತೋ ಜಟಿಲೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ
ನ ವೈ ಹ್ರಸ್ವೋ ನಾತಿದೀರ್ಘೋ ಮನಸ್ವೀ।
ಸುವರ್ಣವರ್ಣಃ ಕಮಲಾಯತಾಕ್ಷಃ
ಸುತಃ ಸುರಾಣಾಮವಿ ಶೋಭಮಾನಃ ॥ 3-113-1 (20404)
ಸಮೃದ್ಧರೂಪಃ ಸವಿತೇವ ದೀಪ್ತಃ
ಸುಶ್ಲಕ್ಷ್ಣವಾಕ್ಕೃಷ್ಣತಾರಶ್ಚಕೋರಾತ್।
ನೀಲಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಶ್ಚ ಜಟಾಃ ಸುಗಂಧಾ
ಹಿರಣ್ಯರಜ್ಜುಗ್ರಥಿತಾಃ ಸುದೀರ್ಘಾಃ ॥ 3-113-2 (20405)
ಆಧಾರಭೂತಃ ಪುನರಸ್ಯ ಕಂಠೇ
ವಿಭ್ರಾಜತೇ ವಿದ್ಯುದಿವಾಂತರಿಕ್ಷೇ।
ದ್ವೌ ಚಾಸ್ ಪಿಂಡಾವಧರೇಣ ಕಂಠಾ-
ದಜಾತರೋಮೌ ಸುಮನೋಹರೌ ಚ ॥ 3-113-3 (20406)
ವಿಲಗ್ನಮಧ್ಯಶ್ಚ ಸ ನಾಭಿದೇಶೇ
ಕಟಿಶ್ಚ ತಸ್ಯಾತಿಕೃತಪ್ರಮಾಣಾ।
ತಥಾಽಸ್ ಚೀರಾಂತರತಃ ಪ್ರಭಾತಿ
ಹಿರಣ್ಮಯೀ ಮೇಖಲಾ ಮೇ ಯಥೇಯಂ ॥ 3-113-4 (20407)
ಅನ್ಯಚ್ಚ ತಸ್ಯಾದ್ಭುತದರ್ಶನೀಯಂ
ವಿಕೂಜಿತಂ ಪಾದಯೋಃ ಸಂಪ್ರಭಾತಿ।
ಪಾಣ್ಯೋಶ್ಚ ತದ್ವತ್ಸ್ವನವನ್ನಿಬದ್ಧೌ
ಕಲಾಪಕಾವಕ್ಷಮಾಲಾ ಯಥೇಯಂ ॥ 3-113-5 (20408)
ವಿಚೇಷ್ಟಮಾನಸ್ಯ ಚ ತಸ್ಯ ತಾನಿ
ಕೂಜಂತಿ ಹಂಸಾಃ ಸರಸೀವ ಮತ್ತಾಃ।
ಚೀರಾಣಿ ತಸ್ಯಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾನಿ
ನೇಮಾನಿ ತದ್ವನ್ಮಮ ರೂಪವಂತಿ ॥ 3-113-6 (20409)
ವಕ್ರಂ ಚ ತಸ್ಯಾದ್ಭುತದರ್ಸನೀಯಂ
ಪ್ರವ್ಯಾಹೃತಂ ಹ್ಲಾದಯತೀವ ಚೇತಃ।
ಪಿಂಸ್ಕೋಕಿಲಸ್ಯೇವ ಚ ತಸ್ಯ ವಾಣಿ
ತಾಂ ಶೃಣ್ವತೋ ಮೇ ವ್ಯಥಿತೋಽಂತರಾತ್ಮಾ ॥ 3-113-7 (20410)
ಯಥಾ ವನಂ ಮಾಧವಮಾಸಿಮಧ್ಯೇ
ಸಮೀರೀತಂ ಶ್ವಸನೇನೇವ ಭಾತಿ।
ತಥಾ ಸ ಭಾತ್ಯುತ್ತಮಪುಣ್ಯಗಂಧೀ
ನಿಷೇವ್ಯಮಾಣಃ ಪವನೇನ ತಾತ ॥ 3-113-8 (20411)
ಸುಸಂವತಾಶ್ಚಾಪಿ ಜಟಾ ವಿಭಕ್ತಾ
ದ್ವೈಧೀಕೃತಾ ಭಾತಿಲಲಾಟದೇಶೇ।
ಕರ್ಣೌ ಚ ಚಿತ್ರೈರಿವ ಚಕ್ರವಾಕೈಃ
ಸಮಾವೃತೌ ತಸ್ಯ ಸುರೂಪವದ್ಭಿಃ ॥ 3-113-9 (20412)
ತಥಾ ಫಲಂ ವೃತ್ತಮಥೋ ವಿಚಿತ್ರಂ
ಸಮಾಹತಂ ಪಾಣಿನಾ ದಕ್ಷಿಣೇನ।
ತದ್ಭೂಮಿಮಾಸಾದ್ಯ ಪುನಃಪುನಶ್ಚ
ಸಮುತ್ಪತತ್ಯದ್ಭುತರೂಪಮುಚ್ಚೈಃ ॥ 3-113-10 (20413)
ತಚ್ಚಾಭಿಹತ್ವಾ ಪರಿವರ್ತತೇಽಸೌ
ವಾತೇರಿತೋ ವೃಕ್ಷ ಇವಾವಘೂರ್ಣಂ।
ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತಃ ಪುತ್ರಮಿವಾಮರಾಣಾಂ
ಪ್ರೀತಿಃ ಪರಾ ತಾತ ರತಿಶ್ಚ ಜಾತಾ ॥ 3-113-11 (20414)
ಸ ಮೇ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಪುನಃ ಶರೀರಂ
ಜಟಾಸು ಗೃಹ್ಯಾಭ್ಯವನಾಂಯ ವಕ್ರಂ।
ವಕ್ರೇಣ ವಕ್ರಂ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಶಬ್ದಂ
ಚಕಾರ ತನ್ಮೇಽಜನಯತ್ಪ್ರಹರ್ಷಂ ॥ 3-113-12 (20415)
ನ ಚಾಪಿ ಪಾದ್ಯಂ ಬಹುಮನ್ಯತೇಽಸೌ
ಫಲಾನಿ ಚೇಮಾನಿ ಮಯಾ ಹೃತಾನಿ।
ಏವಂವ್ರತೋಸ್ಮೀತಿ ಚ ಮಾಮವೋಚ-
ತ್ಫಲಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ನವಾನ್ಯದಾನ್ಮೇ ॥ 3-113-13 (20416)
ಮಯೋಪಯುಕ್ತಾನಿ ಫಲಾನಿ ಯಾನಿ
ನೇಮಾನಿ ತುಲ್ಯಾನಿ ರಸೇನ ತೇಷಾಂ।
ನ ಚಾಪಿ ತೇಷಾಂ ತ್ವಗಿಯಂ ಯಥೈಷಾಂ
ಸಾರಾಣಿ ನೈಷಾಮಿವ ಸಂತಿ ತೇಷಾಂ ॥ 3-113-14 (20417)
ತೋಯಾನಿ ಚೈವಾತಿರಸಾನಿ ಮಹ್ಯಂ
ಪ್ರಾದಾತ್ಮ ವೈ ಪಾತುಮುದಾರರೂಪಃ।
ಪೀತ್ವೈವ ಯಾನ್ಯಭ್ಯಧಿಕಃ ಪ್ರಹರ್ಷೋ
ಮಮಾಭವದ್ಭೂಶ್ಚಲಿತೇವ ಚಾಸೀತ್ ॥ 3-113-15 (20418)
ಇಮಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಚ ಗಂಧವಂತಿ
ಮಾಲ್ಯಾನಿ ತಸ್ಯೋದ್ಗ್ರಥಿತಾನಿ ಪಟ್ಟೈಃ।
ಯಾನಿ ಪ್ರಕೀರ್ಯೇಹ ಗತಃ ಸ್ವಮೇವ
ಸ ಆಶ್ರಮಂ ತಪಸಾ ದ್ಯೋತಮಾನಃ ॥ 3-113-16 (20419)
ಗತೇನ ತೇನಾಸ್ಮಿಕೃತೋ ವಿಚೇತಾ
ಗಾತ್ರಂ ಚ ಮೇ ಸಂಪರಿದಹ್ಯತೀವ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ತಸ್ಯಾಂತಿಕಮಾಶು ಗಂತುಂ
ತಂ ಚೇಹ ನಿತ್ಯಂ ಪರಿವರ್ತಮಾನಂ ॥ 3-113-17 (20420)
ಗಚ್ಛಾಮಿ ತಸ್ಯಾಂತಿಕಮೇವ ತಾತ
ಕಾ ನಾಮ ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾ ಚ ತಸ್ಯ।
ಇಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಚರಿತುಂ ತೇನ ಸಾರ್ಧಂ
ಯಥಾ ತಪಃ ಸ ಚರತ್ಯಾರ್ಯಧರ್ಮಾ ॥ 3-113-18 (20421)
ಚರ್ತುಂ ತಥೇಚ್ಛಾ ಹೃದಯೇ ಮಮಾಸ್ತಿ
ದುನೋತಿ ಚಿತ್ತಂ ಯದಿ ತಂ ನ ಪಶ್ಯೇ ॥ 3-113-19 (20422)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 113 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-113-3 ಆಧಾರರೂಪಾ ಪುನರಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-113-5 ಕಲಾಪಕೌ ಭೂಷಣವಿಶೇಷೌ। ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಕಃ। ಕಂಗಣಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿಕುಂಚಿತಂ ಪಾದಯೋಃ ಸಂಪ್ರಭಾತಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-113-10 ತಥಾ ಫಲಂ ಫಲಸದೃಶಂ ಕಂದುಕಂ ॥ 3-113-11 ಪ್ರೀತಿರಾಹ್ಲಾದಃ। ರತಿರಾಸಕ್ತಿಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 114
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.114. ಅಧ್ಯಾಯಃ 114
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪುನರ್ವಿಭಾಂಡಕಾಸನ್ನಿಧಾನೇ ತದಾಶ್ರಮಂ ಗತಯಾ ಗಣಿಕಾತರುಣ್ಯಾ ನೌಕಾರೋಪಣೇನ ಋಶ್ಯಶೃಂಗೇಽಂಗದೇಶಮಾನೀತೇ ಮಹಾವೃಷ್ಟೇರಾವಿರ್ಭಾವಃ ॥ 1 ॥ ಋಶ್ಯಶೃಂಗೇಣ ಲೋಮಪಾದಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಶಾಂತಾಭಿಧಾಯಾಸ್ತತ್ಸುತಾಯಾಃ ಪರಿಣಯನಂ ॥ 2 ॥ ಲೋಮಪಾದೇನ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದನಂ ॥ 3 ॥ ಋಶ್ಯಶೃಂಗೇಣ ಪಿತೃಶಾಸನಾದಂಗದೇಶೇ ತನಯೋದಯಾವಧಿನಿವಾಸಪೂರ್ವಕಂ ತತಃ ಸಹಭಾರ್ಯಯಾ ನಿಜಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-114-0 (20423)
ವಿಭಾಂಡಕ ಉವಾಚ। 3-114-0x (2073)
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಚೈತಾನಿ ಚರಂತಿ ಪುತ್ರ
ರೂಪೇಣ ತೇನಾದ್ಭುತದರ್ಶನೇನ।
ಅತುಲ್ಯವೀರ್ಯಾಣ್ಯಭಿರೂಪವಂತಿ
ವಿಘ್ರಂ ಸದಾ ತಪಸಶ್ಚಿಂತಯಂತಿ ॥ 3-114-1 (20424)
ಸುರೂಪರೂಪಾಣಿ ಚ ತಾನಿ ತಾತ
ಪ್ರಲೋಭಯಂತೇ ವಿವಿಧೈರುಪಾಯೈಃ।
ಸುಖಾಚ್ಚ ಲೋಕಾಚ್ಚ ನಿಪಾತಯಂತಿ
ತಾನ್ಯುಗ್ರರೂಪಾಣಿ ಮುನೀನ್ವನೇಷು ॥ 3-114-2 (20425)
ನ ತಾನಿ ಸೇವೇತ ಮುನಿರ್ಯತಾತ್ಮಾ
ಸತಾಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಃ ಕಥಂಚಿತ್।
ಕೃತ್ವಾ ವಿಘ್ರನಂ ತಾಪಸಾನಾಂ ರಮಂತೇ
ಪಾಪಾಚಾರಾಸ್ತಾಪಸಸ್ತಾನ್ನ ಪಶ್ಯೇತ್ ॥ 3-114-3 (20426)
ಅಸಜ್ಜನೇನಾಚರಿತಾನಿ ಪುತ್ರ
ಪಾನಾನ್ಯಪೇಯಾನಿ ಮಧೂನಿ ತಾನಿ।
ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಚೈತಾನಿ ನ ವೈ ಮುನೀನಾಂ
ಸ್ಮೃತಾನಿ ಚಿತ್ರೋಜ್ಜ್ವಲಗಂಧವಂತಿ ॥ 3-114-4 (20427)
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ತಾನೀತಿ ನಿವಾರ್ಯ ಪುತ್ರಂ
ವಿಭಾಂಡಕಸ್ತಾಂ ಮೃಗಯಾಂಬಭೂವ।
ನಾಸಾದಯಾಮಾಸ ಯದಾ ತ್ರ್ಯಹೇಣ
ತದಾ ಸ ಪರ್ಯಾವವೃತೇ ಶ್ರಮಾಯ ॥ 3-114-5 (20428)
ಯದಾ ಪುನ ಕಾಶ್ಯಪೋ ವೈ ಜಗಾಮ
ಫಲಾನ್ಯಾಹರ್ತುಂ ವಿಧಿನಾಶ್ರಮೇಽಸೌ।
ತದಾ ಪುನರ್ಲೋಭಯಿತುಂ ಜಗಾಮ
ಸಾ ವೇಶಾಯೋಷಾ ಮುನಿಮೃಶ್ಯಶೃಹ್ಗಂ ॥ 3-114-6 (20429)
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತಾಮೃಶ್ಯಶೃಂಗಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ
ಸಂಭ್ರಾಂತರೂಪೋಽಭ್ಯಪತತ್ತದಾನೀಂ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಚೈನಾಂ ಭವತಃ ಶ್ರಮಾಯ
ಗಚ್ಛಾವ ಯಾವನ್ನ ಪಿತಾ ಮಮೈತಿ ॥ 3-114-7 (20430)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-114-8x (2074)
ತತೋ ರಾಜನ್ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯೈಕಪುತ್ರಂ
ಪ್ರವೇಶ್ಯ ವೇಗೇನ ವಿಮುಚ್ಯ ನಾವಂ।
ಪ್ರಲೋಭಯಂತ್ಯೋ ವಿವಿಧೈರುಪಾಯೈ-
ರಾಜಗ್ಮುರಂಗಾಧಿಪತೇಃ ಸಮೀಪಂ ॥ 3-114-8 (20431)
ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯತಾಮಾಶ್ರಮದರ್ಶನೇ ತು
ಸಂತಾರಿತಾಂ ನಾವಮಥಾತಿಶುಭ್ರಾಂ।
ತೀರಾದುಪಾದಾಯ ತಥೈವ ಚಕ್ರೇ
ರಾಜಾಶ್ರಮಂ ನಾಮ ವನಂ ವಿಚಿತ್ರಂ ॥ 3-114-9 (20432)
ಅಂತಃಪುರೇ ತಂ ತು ನಿವೇಶ್ಯ ರಾಜಾ
ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯಾತ್ಮಜಮೇಕಪುತ್ರಂ।
ದದರ್ಶ ಮೇಘೈಃ ಸಹಸಾ ಪ್ರವೃಷ್ಟ-
ಮಾಪೂರ್ಯಣಾಣಂ ಚ ಜಗಜ್ಜಲೇನ ॥ 3-114-10 (20433)
ಸ ರೋಮಪಾದ ಪರಿಪೂರ್ಣಕಾಮಃ
ಸುತಾಂ ದದಾವೃಶ್ಯಶೃಂಗಾಯ ಶಾಂತಾಂ।
ಕ್ರೋಧಪ್ರತೀಕಾರಕರಂ ಚ ಚಕ್ರೇ
ಗೋಭಿಶ್ಚ ಮಾರ್ಗೇಷ್ವಭಿಕರ್ಷಣಂ ಚ ॥ 3-114-11 (20434)
ವಿಭಾಂಡಕಸ್ಯಾವ್ರಜತಃ ಸ ರಾಜಾ
ಪಶೂನ್ಪ್ರಭೂತಾನ್ಪಶುಪಾಂಶ್ಚ ವೀರಾನ್।
ಸಮಾದಿಶತ್ಪುತ್ರಗೃದ್ಧೀ ಮಹರ್ಷಿ-
ರ್ವಿಭಾಂಡಕಃ ಪರಿಪೃಚ್ಛೇದ್ಯದಾ ವಃ ॥ 3-114-12 (20435)
ಸ ಕ್ತವ್ಯಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಭಿರ್ಭವದ್ಭಿಃ
ಪುತ್ರಸ್ಯ ತೇ ಪಶವಃ ಕರ್ಷಣಂ ಚ।
ಕಿಂ ತೇ ಪ್ರಿಯಂ ವೈ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮಹರ್ಷೇ
ದಾಸಾಃ ಸ್ಮ ಸರ್ವೇ ತವ ವಾಚಿ ಬದ್ಧಾಃ ॥ 3-114-13 (20436)
ಅಥೋಪಾಯಾತ್ಸ ಮುನಿಶ್ಚಂಡಕೋಪಃ
ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ ಮೂಲಫಲಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ।
ಅನ್ವೇಷಮಾಣಶ್ಚ ನ ತತ್ರ ಪುತ್ರಂ
ದದರ್ಶ ಚುಕ್ರೋಧ ತತೋ ಭೃಶಂ ಸಃ ॥ 3-114-14 (20437)
ತತಃ ಸ ಕೋಪೇನ ವಿದೀರ್ಯಮಾಣ
ಆಶಂಕಮಾನೋ ನೃಪತೇರ್ವಿಧಾನಂ।
ಜಗಾಮ ಚಂಪಾಂ ಪ್ರತಿಧಕ್ಷ್ಯಮಾಣ-
ಸ್ತಮಂಗರಾಜಂ ಸಪುರಂ ಸರಾಷ್ಟ್ರಂ ॥ 3-114-15 (20438)
ಸ ವೈ ಶ್ರಾಂತಃ ಕ್ಷುಧಿತಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ತಾ-
ನ್ಘೋಷಾನ್ಸಮಾಸಾದಿತವಾನ್ಸಮೃದ್ಧಾನ್।
ಗೋಪೈಶ್ಚ ತೈರ್ವಿಧಿವತ್ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ
ರಾಜೇವ ತಾಂ ರಾತ್ರಿಮುವಾಸ ತತ್ರ ॥ 3-114-16 (20439)
ಅವಾಪ್ಯ ಸತ್ಕಾರಮತೀವ ಹೃಷ್ಟಃ
ಪ್ರೋವಾಚ ಕಸ್ಯ ಪ್ರಥಿತಾಃ ಸ್ಥ ಗೋಪಾಃ।
ಊಚುಸ್ತತಸ್ತೇಽಭ್ಯುಪಗಂಯ ಸರ್ವೇ
ಧನಂ ತವೇದಂ ವಿಹಿತಂ ಸುತಸ್ಯ ॥ 3-114-17 (20440)
ದೇಶೇಷು ದೇಶೇಷು ಸ ಪೂಜ್ಯಮಾನ-
ಸ್ತಾಂಶ್ಚೈವ ಶೃಣ್ವನ್ಮಧುರಾನ್ಪ್ರಲಾಪಾನ್।
ಪ್ರಶಾಂತಭೂಯಿಷ್ಠರಜಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ
ಸಮಾಸಸಾದಾಂಗಪತಿಂ ಪುರಸ್ಥಂ ॥ 3-114-18 (20441)
ಸ ಪೂಜಿತಸ್ತೇನ ನರರ್ಷಭೇಣ
ದದರ್ಶ ಪುತ್ರಂ ದಿವಿ ದೇವಂ ಯಥೇಂದ್ರಂ।
ಶಾಂತಾಂ ಸ್ನುಷಾಂ ಚೈವ ದದರ್ಶ ತತ್ರ
ಸೌದಾಮನೀಮುಚ್ಚರಂತೀಂ ಯಥೈವ ॥ 3-114-19 (20442)
ಗ್ರಾಮಾಂ ಶ್ಚ ಘೋಷಾಂಶ್ಚ ಸುತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಶಾಂತಾಂ ಚ ಶಾಂತೋಽಸ್ಯ ಪರಃ ಸ ಕೋಪಃ।
ಚಕಾರ ತಸ್ಯೈವ ಪರಂ ಪ್ರಸಾದಂ
ವಿಭಾಂಡಕೋ ಭೂಮಿಪತೇರ್ನರೇದ್ರ ॥ 3-114-20 (20443)
ಸ ತತ್ರನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸುತಂ ಮಹರ್ಷಿ-
ರುವಾಚ ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಸಮಪ್ರಭಾವಃ।
ಜಾತೇ ಚ ಪುತ್ರೇ ವನಮೇವಾವ್ರಜೇಥಾ
ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ॥ 3-114-21 (20444)
ಸ ತದ್ವಚಃ ಕೃತವಾನೃಶ್ಯಶೃಂಗೋ
ಯಯೌ ಚ ಯತ್ರಾಸ್ಯ ಪಿತಾ ಬಭೂವ।
ಶಾಂತಾ ಚೈನಂ ಪರ್ಯಚರನ್ನರೇಂದ್ರ
ಸ್ವೇ ರೋಹಿಣೀ ಸೋಮಮಿವಾನುಕೂಲಾ ॥ 3-114-22 (20445)
ಅರುಂಧತೀ ವಾ ಸುಭಗಾ ವಸಿಷ್ಠಂ
ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ ವಾ ಯಥಾ ಹ್ಯಗಸ್ತ್ಯಂ।
ನಲಸ್ಯ ವೈ ದಮಯಂತೀ ಯಥಾ ಭೂ
ದ್ಯಥಾ ಶಚೀ ವಜ್ರಧರಸ್ಯ ಚೈವ ॥ 3-114-23 (20446)
ನಾಲಾಯನೀ ಚೇಂದ್ರಸೇನಾ ಬಭೂವ
ವಸ್ಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಮುದ್ಗಲಸ್ಯಾಜಮೀಢ।
`ಯಥಾ ಸೀತಾ ದಾಶರಥೇರ್ಮಹಾತ್ಮನೋ
ಯಥಾ ತವ ದ್ರೌಪದೀ ಪಾಂಡುಪುತ್ರ'।
ತಥಾ ಶಾಂತಾ ಋಶ್ಯಶೃಂಗಂ ವನಸ್ಥಂ
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಪರ್ಯಚರನ್ನರೇಂದ್ರ ॥ 3-114-24 (20447)
ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಪುಣ್ಯ ಏಷೋಽವಭಾತಿ
ಮಹಾಹ್ರದಂ ಶೋಭಯನ್ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತಿಃ।
ಅತ್ರಸ್ನಾತಃ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ವಿಶುದ್ಧ-
ಸ್ತೀರ್ಥಾನ್ಯನ್ಯಾನ್ಯನುಸಂಯಾಹಿ ರಾಜನ್ ॥ 3-114-25 (20448)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 114 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-114-5 ಶ್ರಮಾಯ ಆಶ್ರಮಾಯ ॥ 3-114-6 ವಿಧಿನಾ ಶ್ರಾವಣೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ವೇಶಯೋಷಾ ವೇಶ್ಯಾ ॥ 3-114-9 ಆಶ್ರಮೋ ಯತ್ರಸ್ಥೈರ್ದೃಶ್ಯತೇ ತಾವತಿದೇಶೇ ಆಶ್ರಮದರ್ಶನೇ। ನಾವ್ಯಾಶ್ರಮಂ ನಾಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-114-11 ಗಾಶ್ಚೈವ ಮಾರ್ಗೇಷು ಚ ಕರ್ಷಣಾನೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 115
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.115. ಅಧ್ಯಾಯಃ 115
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಗಂಗಾಸಾಗರಸಂಗಮಾದಿತೀರ್ಥಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ತತ್ತೀರ್ಥಾಶ್ರಮಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-115-0 (20449)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-115-0x (2075)
ತತಃ ಪ್ರಯಾತಃ ಕೌಶಿಕ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವೋ ಜನಮೇಜಯ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಸರ್ವಾಣಿ ಜಗಾಮಾಯತನಾನ್ಯಥ ॥ 3-115-1 (20450)
ಸ ಸಾಗರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಗಂಗಾಯಾಃ ಸಂಗಮೇ ನೃಪ।
ನದೀಶತಾನಾಂ ಪಂಚಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಚಕ್ರೇ ಸಮಾಪ್ಲವಂ ॥ 3-115-2 (20451)
ತತಃ ಸಮುದ್ರತೀರೇಣ ಜಗಾಮ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ವೀರಃ ಕಲಿಂಗಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 3-115-3 (20452)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-115-4x (2076)
ಏತೇ ಕಲಿಂಗಾಃ ಕೌಂತೇಯ ಯತ್ರ ವೈತರಣೀ ನದೀ।
ಯತ್ರಾಯಜತ ಧರ್ಮೋಪಿ ದೇವಾಞ್ಶರಣಮೇತ್ಯ ವೈ ॥ 3-115-4 (20453)
ಋಷಿಭಿಃ ಸಮುಪಾಯುಕ್ತಂ ಯಜ್ಞಿಯಂ ಗಿರಿಶೋಭಿತಂ।
ಉತ್ತರಂ ತೀರಮೇತದ್ಧಿ ಸತತಂ ದ್ವಿಜಸೇವಿತಂ ॥ 3-115-5 (20454)
ಸಮೇನ ದೇವಯಾನೇನ ಪಥಾ ಸ್ವರ್ಗಮುಪೇಯುಷಃ।
ಅತ್ರವೈ ಋಷಯೋಽನ್ಯೇಽಪಿ ಪುರಾ ಕ್ರತುಭಿರೀಜಿರೇ ॥ 3-115-6 (20455)
ಅತ್ರೈವ ರುದ್ರೋ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಶುಮಾದತ್ತವಾನ್ಮಖೇ।
ಪಶುಮಾದಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭಾಗೋಯಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-115-7 (20456)
ಹೃತೇ ಪಶೌ ತದಾ ದೇವಾಸ್ತಮೂಚುರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಮಾ ಪರಸ್ವಮಭಿದ್ರೋಗ್ಧಾ ಮಾಧರ್ಂಯಾನ್ನೀನಶಃ ಪಥಃ ॥ 3-115-8 (20457)
`ಸ್ವಯಂ ಯಜ್ಞೇಶ್ವರೋ ಭೂತ್ವಾ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲದಾಯಕಃ।
ಯಜ್ಞಂ ವಿಹಂತುಂ ಭಗವಾನ್ನಾರ್ಹಸೇ ಜಗದೀಶ್ವರ' ॥ 3-115-9 (20458)
ಇತಿಕಲ್ಯಾಣರೂಪಾಭಿರ್ವಾಗ್ಭಿಸ್ತೇ ರುದ್ರಮಸ್ತುವನ್।
ಇಷ್ಟ್ಯಾ ಚೈನಂ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಮಾನಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ತದಾ ॥ 3-115-10 (20459)
ತತಃ ಸ ಪಶುಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದೇವಯಾನೇನ ಜಗ್ಮಿವಾನ್।
ತತ್ರಾನುವಂಶೋ ರುದ್ರಸ್ಯತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-115-11 (20460)
ಅಯಾತಯಾಮಂ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಭಾಗೇಭ್ಯೋ ಭಾಗಮುತ್ತಮಂ।
ದೇವಾಃ ಸಂಕಲ್ಪಯಾಮಾಸುರ್ಭಯಾದ್ರುದ್ರಸ್ಯ ಶಾಶ್ವತಂ ॥ 3-115-12 (20461)
ಇಮಾಂ ಗಾಥಾಮತ್ರ ಗಾಯನ್ನಪಃ ಸ್ಪೃಶತಿ ಯೋ ನರಃ।
ದೇವಯಾನೋಽಸ್ಯ ಪಂಥಾಶ್ಚ ಚಕ್ಷುಷಾಽಭಿಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-115-13 (20462)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-115-14x (2077)
ತತೋ ವೈತರಣೀಂ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ದ್ರೌಪದೀ ತಥಾ।
ಅವತೀರ್ಯ ಮಹಾಭಾಗಾಸ್ತರ್ಪಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಪಿತೃನ್ ॥ 3-115-14 (20463)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-115-15x (2078)
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯೇಹ ವಿಧಿವದಸ್ಯಾಂ ನದ್ಯಾಂ ತಪೋಬಲಾತ್।
ಮಾನುಷಾದಸ್ಮಿ ವಿಷಯಾದಪೇತಃ ಪಶ್ಯ ಲೋಮಶ ॥ 3-115-15 (20464)
ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ಸುವ್ರತ।
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ಜಪತಾಮೇಷ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-115-16 (20465)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-115-17x (2079)
ತ್ರಿಶತಂ ವೈ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋಜನಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯತ್ರಧ್ವನಿಂ ಶೃಣೋಷ್ಯೇನಂ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸ್ಸ್ವ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-115-17 (20466)
ಏತತ್ಸ್ವಯಂಭುವೋ ರಾಜನ್ವನಂ ದಿವ್ಯಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಯತ್ರಾಯಜತ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 3-115-18 (20467)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಜ್ಞೇ ಹಿ ಭೂರ್ದತ್ತಾ ಕಶ್ಯಪಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಸಪರ್ವತವನೋದ್ದೇಶಾ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥೇ ಸ್ವಯಂಭುವಾ ॥ 3-115-19 (20468)
ಅವಾಸೀದಚ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ದತ್ತಮಾತ್ರಾ ಮಹೀ ತದಾ।
ಉವಾಚ ಚಾಪಿ ಕುಪಿತಾ ಲೋಕಶ್ವರಮಿದಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-115-20 (20469)
ನ ಮಾಂ ಮರ್ತ್ಯಾಯ ಭಗವನ್ಕಸ್ಮೈಚಿದ್ದಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಪ್ರದಾನಂ ಮೋಘಮೇತತ್ತೇ ಯಾಸ್ಯಾಂಯೇಷಾ ರಸಾತಲಂ ॥ 3-115-21 (20470)
ವಿಷೀದಂತೀಂ ತು ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಶ್ಯಪೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಂಬಭೂವಾಥ ತತೋ ಭೂಮಿಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-115-22 (20471)
ತತಃ ಪ್ರಸನ್ನಾ ಪೃಥಿವೀ ತಪಸಾ ತಸ್ಯ ಪಾಂಡವ।
ಪುನರುನ್ನಹ್ಯ ಸಲಿಲಾದ್ದೇದೀರೂಪಾಸ್ಥಿತಾ ಬಭೌ ॥ 3-115-23 (20472)
ಸೈಷಾ ಪ್ರಕಾಶತೇ ರಾಜನ್ವೇದೀಸಂಸ್ಥಾನಲಕ್ಷಣಾ।
ಆರುಹ್ಯಾತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ವೀರ್ಯವಾನ್ವೈ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-115-24 (20473)
ಸೈಷಾ ಸಾಗರಮಾಸ್ರಾದ್ಯ ರಾಜನ್ವೇದೀ ಸಮಾಶ್ರಿತಾ।
ಏತಾಮಾರುಹ್ಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ತ್ವಮೇಕಸ್ತರ ಸಾಗರಂ ॥ 3-115-25 (20474)
ಅಹಂ ಚ ತೇ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಪ್ರಯೋಕ್ಷ್ಯೇ
ಯಥಾ ತ್ವಮೇನಾಮಧಿರೋಹಸೇಽದ್ಯ।
ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಹಿ ಮರ್ತ್ಯೇನ ತತಃ ಸಮುದ್ರ-
ಮೇಷಾ ವೇದೀ ಪ್ರವಿಶತ್ಯಾಜಮೀಢ ॥ 3-115-26 (20475)
ಓಂನಮೋ ವಿಶ್ವಗುಪ್ತಾಯ ನಮೋ ವಿಶ್ವಪರಾಯ ತೇ।
ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಕುರು ದೇವೇಶ ಸಾಗರೇ ಲವಣಾಂಭಸಿ ॥ 3-115-27 (20476)
ಅಗ್ನಿರ್ಮಿತ್ರೋ ಯೋನಿರಾಪೋಽಥ ದೇವ್ಯೋ
ವಿಷ್ಣೋ ರೇತಸ್ತ್ವಮಮೃತಸ್ಯ ನಾಭಿಃ।
ಏವಂ ಬ್ರುವನ್ಪಾಂಡವ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಂ
ವೇದೀಮಿಮಾಂ ತ್ವಂ ತರಸಾಽಧಿರೋಹ ॥ 3-115-28 (20477)
ಅಗ್ನಿಶ್ಚ ತೇ ಯೋನಿರಿಡಾ ಚ ದೇಹೋ
ರೇತೋಧಾ ವಿಷ್ಣೋರಮೃತಸ್ಯ ನಾಭಿಃ।
ಏವಂ ಬ್ರುವನ್ಪಾಂಡವ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಂ
ತತೋಽವಗಾಹೇತ ಪತಿಂ ನದೀನಾಂ ॥ 3-115-29 (20478)
ಅನ್ಯಥಾ ಹಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ದೇವಯೋನಿರಪಾಂಪತಿಃ।
ಕುಶಾಗ್ರೇಣಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ನ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ಮಹೋದಧಿಃ ॥ 3-115-30 (20479)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-115-31x (2080)
ತತಃ ಕೃತಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಸಾಗರಮಭ್ಯಗಚ್ಛತ್।
ಕೃತ್ವಾ ಚ ತಚ್ಛಾಸನಮಸ್ಯ ಸರ್ವಂ
ಮಹೇಂದ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಶಾಮುವಾಸ ॥ 3-115-31 (20480)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 115 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-115-5 ಉತ್ತರಂತೀರಂ ವೈತರಣ್ಯಾಃ ॥ 3-115-8 ಮಾ ಪರಸ್ವಮಭಿದ್ರೋಗ್ಧಾ ಪರಭಾಗಸ್ಯ ನಾಶಂ ಮಾದುರ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-115-12 ಅಯಾತಯಾಮಂ ತಾತ್ಕಾಲಿಕಂ ॥ 3-115-27 ಸಮುದ್ರಪ್ರಾರ್ಥನಾಮನ್ರಮಾಹ ಓಂನಮ ಇತಿ। ವಿಶ್ವಂ ಗುಪ್ತಂ ಲೀನಮಸ್ಮಿನ್ ಪ್ರಲಯೇ ಇತಿ ವಿಶ್ವಗುಪ್ತಃ। ವಿಶ್ವಸ್ಮಾತ್ಪರಾಯ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಯ ವಿಷ್ಣವೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಲವಣಾಂಭಸಿ ಕ್ಷಾರೋದಕೇ ॥ 3-115-30 ದೇವಯೋನಿಃ ದೇವಸ್ತಾನಂ ॥ 3-115-31 ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಸಾಗರಗಾಮಚಚ್ಛದಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 116
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.116. ಅಧ್ಯಾಯಃ 116
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಕೃತವ್ರಣಏನ ಮುನಿನಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ತಿ ಪರಶುರಾಮಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಋಚೀಕೇನ ಭೃಗುಸುತೇನ ದಿವ್ಯಾಶ್ವಸಹಸ್ರಶುಲ್ಕದಾನೇನ ಗಾಧಿಕನ್ಯಾಪರಿಣಯನಂ ॥ 2 ॥ ಗಾಧಿಸುತಯಾ ಸತ್ಯವತ್ಯಾ ಭೂಗುಪ್ರಸಾದಾಜ್ಜಮದಗ್ನಿನಾಮಕತವಯೋತ್ಪಾದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-116-0 (20481)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-116-0x (2081)
ಸ ತತ್ರ ತಾಮುಷಿತ್ವೈಕಾಂ ರಜನೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ತಾಪಸಾನಾಂ ಪರಂ ಚಕ್ರೇ ಸತ್ಕಾರಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-116-1 (20482)
ಲೋಮಶಸ್ತಸ್ಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನಾಚಖ್ಯೌ ತತ್ರ ತಾಪಸಾನ್।
ಭೃಗೂನಂಗಿರಸಶ್ಚೈವ ವಸಿಷ್ಠಾನಥ ಕಾಶ್ಯಪಾನ್ ॥ 3-116-2 (20483)
ತಾನ್ಸಮೇತ್ಯ ಸಾ ರಾಜರ್ಷಿರಭಿವಾದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ರಾಮಸ್ಯಾನುಚರಂ ವೀರಮಪೃಚ್ಛದಕೃತವ್ರಣಂ ॥ 3-116-3 (20484)
ಕದಾ ನು ರಾಮೋ ಭಗವಾಂಸ್ತಾಪಸೋ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯತಿ।
ತಮಹಂ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರ್ಗವಂ ॥ 3-116-4 (20485)
ಅಕೃತವ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-116-5x (2082)
ಆಯಾನೇವಾಸಿ ವಿದಿತೋ ರಾಮಸ್ಯ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರೀತಿಸ್ತ್ವಯಿ ಚ ರಾಮಸ್ಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತ್ವಾಂ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-116-5 (20486)
ಚತುರ್ದಶೀಮಷ್ಟಮೀಂ ಚ ರಾಮಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ತಾಪಸಾಃ।
ಅಸ್ಯಾಂ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಂ ಭವಿತ್ರೀ ಶ್ವಶ್ಚತುರ್ದಶೀ ॥ 3-116-6 (20487)
`ತತೋ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ರಾಮಂ ತ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಜಟಾಧರಂ'। 3-116-7 (20488)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಭವಾನನುಗತೋ ರಾಮಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶೀ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪೂರ್ವವೃತ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-116-7x (2083)
ಸ ಭವಾನ್ಕಥಯತ್ವದ್ಯ ಯಥಾ ರಾಮೇಣ ನಿರ್ಜಿತಾಃ।
ಆಹವೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಥಂ ಕೇನ ಚ ಹೇತುನಾ ॥ 3-116-8 (20489)
ಅಕೃತವ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-116-9x (2084)
[ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹದಾಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಭೃಗೂಣಾಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವಂಶೇ ಜಾತಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-116-9 (20490)
ರಾಮಸ್ಯ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಚರಿತಂ ದೇವಸಂಮಿತಂ।
ಹೈಹಯಾಧಿಪತೇಶ್ಚೈವ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ ಭಾರತ ॥ 3-116-10 (20491)
ರಾಮೇಣ ಚಾರ್ಜುನೋ ನಾಮ ಹೈಹಯಾಧಿಪತಿರ್ಹತಿಃ।
ತಸ್ಯ ಬಾಹುಶತಾನ್ಯಾಸಂಸ್ತ್ರೀಣಿ ಸಪ್ತ ಚ ಪಾಂಡವ ॥ 3-116-11 (20492)
ದತ್ತಾತ್ರೇಯಪ್ರಸಾದೇನ ವಿಮಾನಂ ಕಾಂಚನಂ ತಥಾ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-116-12 (20493)
ಅವ್ಘಾಹತಗತಿಶ್ಚೈವ ರಥಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ರಥೇನ ತೇನ ತು ಸದಾವರದಾನೇನ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-116-13 (20494)
ಮಮರ್ದ ದೇವಾನ್ಯಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಋಷೀಂಶ್ಚೈವ ಸಮಂತತಃ।
ಭೂತಾಂಶ್ಚೈವ ಸ ಸರ್ವಾಂಸ್ತು ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಸರ್ವತಃ ॥ 3-116-14 (20495)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಮೇತ್ಯಾಹುರ್ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾವ್ರತಾಃ।
ದೇವದೇವಂ ಸುರಾರಿಘ್ನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಭಗವನ್ಭೂತರಾರ್ಥಮರ್ಜುನಂ ಜಹಿ ವೈ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-116-15 (20496)
ವಿಮಾನೇನ ಚ ದಿವ್ಯೇನ ಹೈಹಯಾಧಿಪತಿಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಶಚೀಸಹಾಯಂ ಕ್ರೀಡಂತಂ ಧರ್ಷಯಾಮಾಸ ವಾಸವಂ ॥ 3-116-16 (20497)
ತತಸ್ತು ಭಗವಾಂದೇವಃ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ಮಂತ್ರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-116-17 (20498)
ಯತ್ತದ್ಭೂತಹಿತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸುರೇಂದ್ರೇಣ ನಿವೇದಿತಂ।
ಸಂಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಜಗಾಮ ಬದರೀಂ ರಂಯಾಂ ಸ್ವಮೇವಾಶ್ರಮಮಂಡಲಂ ॥ 3-116-18 (20499)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।]
ಕಾನ್ಯಕುಬ್ಜೇ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಪಾರ್ಥಿವಃ ಸುಮಹಾಬಲಃ।
ಗಾಧೀತಿ ವಿಶ್ರುತೋ ಲೋಕೇ ವನವಾಸಂ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-116-19 (20500)
ವನೇ ತು ತಸ್ಯ ವಸತಃ ಕನ್ಯಾ ಜಜ್ಞೇಽಪ್ಸರಃಸಮಾ।
ಋಚೀಕೋ ಭಾರ್ಗವಸ್ತಾಂ ಚ ವರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-116-20 (20501)
ತಮುವಾಚ ತತೋ ಗಾಧಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ಉಚಿತಂ ನಃ ಕುಲೇ ಕಿಂಚಿತ್ಪೂರ್ವೈರ್ಯತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ ॥ 3-116-21 (20502)
ಏಕತಃ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಪಾಂಡುರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ।
ಸಹಸ್ರಂ ವಾಜಿನಾಂ ಶುಕ್ಲಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-116-22 (20503)
ನ ಚಾಪಿ ಭಗವಾನ್ವಾಚ್ಯೋದೀಯತಾಮಿತಿ ಭಾರ್ಗವ।
ದೇಯಾ ಮೇ ದುಹಿತಾ ಚೈವ ತ್ವದ್ವಿಧಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ ॥ 3-116-23 (20504)
ಋಚೀಕ ಉವಾಚ। 3-116-24x (2085)
ಏಕತಃ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಪಾಂಡುರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ।
ದಾಸ್ಯಾಂಯಶ್ವಸಹಸ್ರಂ ತೇ ಮಮ ಭಾರ್ಯಾ ಸುತಾಽಸ್ತು ತೇ ॥ 3-116-24 (20505)
`ಗಾಧಿರುವಾಚ। 3-116-25x (2086)
ದದಾಸ್ಯಶ್ವಸಹಸ್ರಂ ಮೇ ತವ ಭಾರ್ಯಾ ಸುತಾಽಸ್ತು ಮೇ' ॥ 3-116-25 (20506)
ಅಕೃತವ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-116-26x (2087)
ಸ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ರಾಜನ್ವರುಣಮಬ್ರವೀತ್।
ಏಕತಃ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಪಾಂಡುರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ।
ಸಹಸ್ರಂ ವಾಜಿನಾಮೇಕಂ ಶುಲ್ಕಾರ್ಥಂ ಪ್ರತಿದೀಯತಾಂ ॥ 3-116-26 (20507)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾದಾತ್ಸಹಸ್ರಂ ವೈ ವಾಜಿನಾಂ ವರುಣಸ್ತದಾ।
ತದಶ್ವತೀರ್ಥಂ ವಿಖ್ಯಾತಮುತ್ಥಿತಾ ಯತ್ರ ತೇ ಹಯಾಃ ॥ 3-116-27 (20508)
ಗಂಗಾಯಾಂ ಕಾನ್ಯಕುಬ್ಜೇ ವೈ ದದೌ ಸತ್ಯವತೀಂ ತದಾ।
ತತೋ ಗಾಧಿಃ ಸುತಾಂ ಚಾಸ್ಮೈ ಜನ್ಯಾಶ್ಚಾಸನ್ಸುರಾಸ್ತದಾ ॥ 3-116-28 (20509)
ಲಬ್ಧಂ ಹಯಸಹಸ್ರಂ ತು ತಾಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಿವೌಕಸಃ।
`ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಜಗ್ಮುಸ್ತಮೇವ ದಿವಿ ಸಂಸ್ತುವನ್' ॥ 3-116-29 (20510)
ಧರ್ಮೇಣ ಲಬ್ಧ್ವಾ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮೃಚೀಕೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಯಥಾಕಾಮಂ ಯಥಾಜೋಷಂ ತಯಾ ರೇಮೇ ಸುಮಧ್ಯಯಾ ॥ 3-116-30 (20511)
ತಂ ವಿವಾಹೇ ಕೃತೇರಾಜನ್ಸಭಾರ್ಯಮವಲೋಕಕಃ।
ಆಜಗಾಮ ಭೃಗುಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪುತ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನನಂದ ಚ ॥ 3-116-31 (20512)
ಭಾರ್ಯಾಪತೀ ತಮಾಸೀನಂ ಭೃಗುಂ ಸುರಗಣಾರ್ಚಿತಂ।
ಅರ್ಚಿತ್ವಾ ಪರ್ಯುಪಾಸೀನೌ ಪ್ರಾಂಜಲೀ ತಸ್ಥತುಸ್ತದಾ ॥ 3-116-32 (20513)
ತತಃ ಸ್ನುಷಾಂ ಸ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಭೃಗುರಬ್ರವೀತ್।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಸುಭಗೇ ದಾತಾ ಹ್ಯಸ್ಮಿ ತವೇಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-116-33 (20514)
ಸಾ ವೈ ಪ್ರಸಾದಯಾಭಾಸ ತಂ ಗುರುಂ ಪುತ್ರಕಾರಣಾತ್।
ಆತ್ಮನಶ್ಚೈವ ಮಾತುಶ್ಚ ಪ್ರಸಾದಂ ಚ ಚಕಾರ ಸಃ ॥ 3-116-34 (20515)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 3-116-35x (2088)
ಋತೌ ತ್ವಂ ಚೈವ ಮಾತಾ ಚ ಸ್ನಾತೇ ಪುಂಸವನಾಯ ವೈ।
ಆಲಿಂಗೇತಾಂ ಪೃಥಗ್ವೃಕ್ಷೌ ಸಾಽಸ್ವತ್ಥಂ ತ್ವಮುದುಂಬರಂ ॥ 3-116-35 (20516)
ಚರುದ್ವಯಮಿದಂ ಭದ್ರೇ ಜನನ್ಯಾಶ್ಚ ತವೈವ ಚ।
ವಿಶ್ವಮಾವರ್ತಯಿತ್ವಾ ತು ಮಯಾ ಯತ್ನೇನ ಸಾಧಿತಂ ॥ 3-116-36 (20517)
ಪ್ರಾಶಿತವ್ಯಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ತೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽದರ್ಶನಂ ಗತಃ।
ಆಲಿಂಗನೇ ಚರೌ ಚೈವ ಚಕ್ರತುಸ್ತೇ ವಿಪರ್ಯಯಂ ॥ 3-116-37 (20518)
ತತಃ ಪುನ ಸ ಭಗವಾನ್ಕಾಲೇ ಬಹುತಿಥೇ ಗತೇ।
ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಾದ್ವಿದಿತ್ವಾ ತು ಭಗವಾನಾಗತಃ ಪುನಃ ॥ 3-116-38 (20519)
ಅಥೋವಾಚ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೃಗುಃ ಸತ್ಯವತೀಂ ಶ್ನುಷಾಂ ॥ 3-116-39 (20520)
ಉಪಯುಕ್ತಶ್ಚರುರ್ಭದ್ರೇ ವೃಕ್ಷೇ ಚಾಲಿಂಗನಂ ಕೃತಂ।
ವಿಪರೀತೇನ ತೇ ಸುಭ್ರೂರ್ಮಾತ್ರಾ ಚೈವಾಸಿ ವಂಚಿತಾ ॥ 3-116-40 (20521)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಚಾರೋ ಮಾತುಸ್ತವ ಸುತೋ ಮಹಾನ್।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಸಾಧೂನಾಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-116-41 (20522)
ತತಃ ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಶ್ವಶುರಂ ಸಾ ಪುನಃಪುನಃ।
ನ ಮೇ ಪುತ್ರೋ ಭವೇದೀದೃಕ್ಕಾಮಂ ಪೌತ್ರೋ ಭವೇದಿತಿ ॥ 3-116-42 (20523)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಸಾ ತೇನ ಪಾಂಡವ ಪ್ರತಿನಂದಿತಾ।
ಕ್ರಾಲಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೀ ಗರ್ಭಂ ಧಾರಯಾಮಾಸ ಯತ್ನತಃ ॥ 3-116-43 (20524)
ಜಮದಗ್ನಿಂ ತತಃ ಪುತ್ರಂ ಜಜ್ಞೇ ಸಾ ಕಾಲ ಆಗತೇ।
ತೇಜಸಾ ವರ್ಚಸಾ ಚೈವ ಯುಕ್ತಂ ಭಾರ್ಗವನಂದನಂ ॥ 3-116-44 (20525)
ಸ ವರ್ಧಮಾನಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ವೇದಸ್ಯಾಧ್ಯಯನೇನ ಚ।
ಬಹೂನೃಷೀನ್ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಾಂಡವೇಯಾತ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-116-45 (20526)
ತಂ ತು ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಧನುರ್ವೇದಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭಾಸ್ಕರೋಪಮವರ್ಚಸಂ ॥ 3-116-46 (20527)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 116 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-116-4 ತಾಪಸಾಂದರ್ಶಯಿಷ್ಯತಿ। ತೇನೈವಾಹಂಪ್ರಸಂಗೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-116-5 ಆಯಾನ್ ಆಗಚ್ಛನ್ ॥ 3-116-28 ಜನ್ಯಾಃ ವರಪಕ್ಷೀಯಾಃ। ತತೋ ಗಾಧಿಃ ಸುತಾಂ ತಸ್ಮೈ ದದೌ ಕನ್ಯಾಂ ನೃಪೋತ್ತಮೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-116-29 ಲಬ್ಧ್ವಾ ಹಯಸಹಸ್ರಂ ತದ್ದೇವಾನಾಂ ಸನ್ನಿಧೌ ತದೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-116-31 ಅವಲೋಕಕಃ ಅವಲೋಕನಾರ್ಥೀ ॥ 3-116-36 ವಿಶ್ವಂವಿರಾಟಪುರುಷಂ ಆವರ್ತಯಿತ್ವಾಮುಹುರ್ಮುಹುರನುಸಂಧಾಯ ಏತಯೋಶ್ಚರ್ವೋರ್ಭಕ್ಷಣೇನ ವಿಶ್ವಸ್ರಷ್ಟೃತುಲ್ಯೌ ಪುತ್ರೌ ಭವಿಷ್ಯತ ಇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-116-37 ತೇ ಉಭೇ ಪ್ರತಿ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವೇತೀಕಾರಲೋಪಃ ಸಂಧಿರ್ವಾ ಆರ್ಷಃ। ಆಲಿಂಗನೇ ಅಶ್ವತ್ಥೋದುಂಬರಯೋಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 117
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.117. ಅಧ್ಯಾಯಃ 117
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾಮೇಣ ರೇಣುಕಾಯಾಂ ಮಾನಸಿಕವ್ಯಭಿಚಾರದರ್ಶಿನಃ ಪಿತುರ್ಜಮದಗ್ನೇರ್ನಿಯೋಗಾತ್ಕುಠಾರೇಣ ತಸ್ಯಾಃ ಕಂಠಚ್ಛೇದನಂ ॥ 1 ॥ ಜಮದಗ್ನಿನಾ ಪುತ್ರಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ರೇಣುಕಾಯಾಃ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಂ ॥ 2 ॥ ರಾಮಾಸಂನಿಧಾನೇ ಜಮದಗ್ನ್ಯಾಶ್ರಮಮುಪಾಗತೇನ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾರ್ಜುನೇನ ತದೀಯಹೋಮಧೇನುವತ್ಸಾಹರಣಪೂರ್ವಕಂ ತದಾಶ್ರಮಪೀಡನಂ ॥ 3 ॥ ತತ ಆಗತೇನ ರಾಮೇಣ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೇ ಯುಧಿ ನಿಹತೇ ತದೀಯೈ ರಾಮಾಸಂನಿಧಾನೇ ಜಮದಗ್ನೇರ್ವಧಃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-117-0 (20528)
ಅಕೃತವ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-117-0x (2089)
ಸ ವೇದಾಧ್ಯಯನೇ ಯುಕ್ತೋ ಜಮದಗ್ನಿರ್ಮಹಾತಪಾಃ।
ತಪಸ್ತೇಪೇ ತತೋ ದೇವಾನ್ನಿಯಮಾದ್ವಶಮಾನಯತ್ ॥ 3-117-1 (20529)
ಸ ಪ್ರಸೇನಜಿತಂ ರಾಜನ್ನಧಿಗಂಯ ನರಾಧಿಪಂ।
ರೇಣುಕಾಂ ವರಯಾಮಾಸ ಸ ಚ ತಸ್ಮೈ ದದೌ ನೃಪಃ ॥ 3-117-2 (20530)
ರೇಣುಕಾಂ ತ್ವಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಗವನಂದನಃ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಸ್ತಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ತಪಸ್ತೇಪೇಽನುಕೂಲಯಾ ॥ 3-117-3 (20531)
ತಸ್ಯಾಃ ಕುಮಾರಾಶ್ಚತ್ವಾರೋ ಜಜ್ಞಿರೇ ರಾಮಪಂಚಮಾಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮಜಘನ್ಯಸ್ತು ರಾಮ ಆಸೀಂಜಘನ್ಯಜಃ ॥ 3-117-4 (20532)
ಫಲಾಹಾರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಗತೇಷ್ವಥ ಸುತೇಷು ವೈ।
ರೇಣುಕಾ ಸ್ನಾತುಮಗಮತ್ಕದಾಚಿನ್ನಿಯತವ್ರತಾ ॥ 3-117-5 (20533)
ಸಾ ತು ಚಿತ್ರರಥಂ ನಾಮ ಮಾರ್ತಿಕಾವತಕಂ ನೃಪಂ।
ದದರ್ಶ ರೇಣುಕಾ ರಾಜನ್ನಾಗಚ್ಛಂತೀ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ॥ 3-117-6 (20534)
ಕ್ರೀಡಂತಂ ಸಲಿಲೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಭಾರ್ಯಂ ಪದ್ಮಮಾಲಿನಂ।
ಋದ್ಧಿಮಂತಂ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಯಾಮಾಸ ರೇಣುಕಾ ॥ 3-117-7 (20535)
ವ್ಯಭಿಚಾರಾಚ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸಾ ಕ್ಲಿನ್ನಾಂಭಸಿ ವಿಚೇತನಾ।
`ಅಂತರಿಕ್ಷಾನ್ನಿಪತಿತಾ ನರ್ಮದಾಯಾಂ ಮಹಾಹ್ರದೇ ॥ 3-117-8 (20536)
ಉತೀರ್ಯ ಚಾಪಿ ಸಾ ಯತ್ನಾಜ್ಜಗಾಮ ಭರತರ್ಷಭ'।
ಪ್ರವಿವೇಶಾಶ್ರಮಂ ತ್ರಸ್ತಾ ತಾಂ ವೈ ಭರ್ತಾನ್ವಬುಧ್ಯತ ॥ 3-117-9 (20537)
ಸ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಚ್ಯುತಾಂಧೈರ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಂಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ವಿವರ್ಜಿತಾಂ।
ಶ್ರಿಕ್ಶಬ್ದೇನ ಮಹಾತೇಜಾ ಗರ್ಹಯಾಮಾಸ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-117-10 (20538)
ತತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೋ ರುಮಣ್ವಾನ್ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಆಜಗಾಮ ಸುಷೇಣಶ್ಚ ವಸುರ್ವಿಶ್ವಾವಸುಸ್ತಥಾ ॥ 3-117-11 (20539)
ತಾನಾನುಪೂರ್ವ್ಯಾದ್ಭಗವಾನ್ವಧೇ ಮಾತುರಚೋದಯತ್।
ನ ಚ ತೇ ಜಾತಸಂಮೋಹಾಃ ಕಿಂಚಿದೂಚುರ್ವಿಚೇತಸಃ ॥ 3-117-12 (20540)
ತತಃ ಶಶಾಪ ತಾನ್ಕ್ರೋಧಾತ್ತೇ ಶಪ್ತಾಶ್ಚೈತನಾಂ ಜಹುಃ।
ಮೃಗಪಕ್ಷಿಸಧರ್ಮಾಣಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಸಂಜಡೋಪಮಾಃ ॥ 3-117-13 (20541)
ತತೋ ರಾಮೋಽಭ್ಯಯಾತ್ಪಶ್ಚಾದಾಶ್ರಮಂ ಪರವೀರಹಾ।
ತಮುವಾಚ ಮಹಾಮನ್ಯುರ್ಜಮದಗ್ನಿರ್ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-117-14 (20542)
ಜಹೀಮಾಂ ಮಾತರಂ ಪಾಪಾಂ ಮಾ ಚ ಪುತ್ರ ವ್ಯಥಾಂ ಕೃಥಾಃ।
ತತ ಆದಾಯ ಪರಶುಂ ರಾಮೋ ಮಾತು ಶಿರೋಽಹರತ್ ॥ 3-117-15 (20543)
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಜಮದಗ್ನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕೋಪೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛತ್ಸಹಸಾ ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚಾಬ್ರವೀದಿದಂ ॥ 3-117-16 (20544)
ಮಮೇದಂ ವಚನಾತ್ತಾತ ಕೃತಂ ತೇ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಕಾಮಾಂಧರ್ಮಜ್ಞ ಯಾವತೋ ವಾಂಛಸೇ ಹೃದಾ ॥ 3-117-17 (20545)
ಸ ವವ್ರೇ ಮಾತುರುತ್ಥಾನಮಸ್ಮೃತಿಂ ಚ ವಧಸ್ಯ ವೈ।
ಪಾಪೇನ ತೇನ ಚಾಸ್ಪರ್ಶಂ ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ತಥಾ ॥ 3-117-18 (20546)
ಅಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವತಾಂ ಯುದ್ಧೇ ದೀರ್ಘಮಾಯುಶ್ಚ ಭಾರತ।
ದದೌ ಚ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾಂಸ್ತಾಂಜಮದಗ್ನಿರ್ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-117-19 (20547)
ಕದಾಚಿತ್ತು ತಥೈವಾಸ್ಯ ವಿನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾಃ ಸುತಾಃ ಪ್ರಭೋ।
ಅಥಾನೂಪಪತಿರ್ವೀರಃ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೋಽಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-117-20 (20548)
ತಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮೃಷಿರರ್ಧ್ಯಾತ್ಸಮಾರ್ಚಯತ್।
ಸ ಯುದ್ಧಮದಸಂಮತ್ತೋ ನಾಭ್ಯನಂದತ್ತಥಾಽರ್ಚನಂ ॥ 3-117-21 (20549)
ಪ್ರಮಥ್ಯ ಚಾಶ್ರಮಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ಧೋಮಧೇನೋಸ್ತತೋಬಲಾತ್।
ಜಹಾರ ವತ್ಸಂ ಕ್ರೋಶಂತ್ಯಾ ಬಭಂಜ ಚ ಮಹಾದ್ರುಮಾನ್ ॥ 3-117-22 (20550)
ಆಗತಾಯ ಚ ರಾಮಾಯ ತದಾಚಷ್ಟ ಪಿತಾ ಸ್ವಯಂ।
ಗಾಂ ಚ ರೋರುದತೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೋಪೋ ರಾಮಂ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಸ ಮನ್ಯುವಶಮಾಪನ್ನಃ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 3-117-23 (20551)
ತಸ್ಯಾಥ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಂಯ ಭಾರ್ಗವಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ನಿಶಿತೈರ್ಭಲ್ಲೈರ್ಬಾಹೂನ್ಪರಿಘಸಂನಿಭಾನ್ ॥ 3-117-24 (20552)
ಸಹಸ್ರಸಂಮಿತಾನ್ರಾಜನ್ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರುಚಿರಂ ಧನುಃ।
ಅಭಿಭೂತಃ ಸ ರಾಮೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಕಾಲಧರ್ಮಣಾ ॥ 3-117-25 (20553)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯಾಥ ದಾಯಾದಾ ರಾಮೇಣ ಕೃತಮನ್ಯವಃ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಂ ವಿನಾ ರಾಮಂ ಜಮದಗ್ನಿಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 3-117-26 (20554)
ತೇ ತಂ ಜಘ್ನುರ್ಮಹಾವೀರ್ಯಮಯುಧ್ಯಂತಂ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ಅಸಕೃದ್ರಾಮರಾಮೇತಿ ವಿಕ್ರೋಶಂತಮನಾಥವತ್ ॥ 3-117-27 (20555)
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಸ್ತು ಜಮದಗ್ನಿಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಶರೈರ್ಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಮರಿಂದಮಾಃ ॥ 3-117-28 (20556)
ಅಪಕ್ರಾಂತೇಷು ವೈ ತೇಷು ಜಮದಗ್ನೌ ತಥಾ ಗತೇ।
ಸಮಿತ್ಪಾಣಿರುಪಾಗಚ್ಛದಾಶ್ರಮಂ ಭೃಗುನಂದನಃ ॥ 3-117-29 (20557)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತರಂ ವೀರಸ್ತದಾ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಗತಂ।
ಅನರ್ಹಂ ತಂ ತಥಾಭೂತಂ ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 3-117-30 (20558)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 117 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-117-7 ತತಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಯಾಮಾಸ ತಮೈಚ್ಛತ್। ಸಭಾರ್ಯಂ ಹೇಮಮಾಲಿನಮಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-117-25 ಕಾಲಧರ್ಮಣಾ ಮೃತ್ಯುನಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 118
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.118. ಅಧ್ಯಾಯಃ 118
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಕೃತವ್ರಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಿತೃವಧಮರ್ಷಾತ್ ತ್ರಿಃ ಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯೀಕರಣಾದಿರಾಮಚರಿತ್ರಕಥನಂ ॥ 1 .। ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಪರೇದ್ಯುಶ್ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಂ ಸಂನಿಹಿತಪರಶುರಾಮಪೂಜನಾದಿಪೂರ್ವಕಂ ಮಹೇಂದ್ರಶೈಲಾತ್ಪುರಃ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-118-0 (20559)
ರಾಮ ಉವಾಚ। 3-118-0x (2090)
ಮಮಾಪರಾಧಾತ್ತೈಃ ಕ್ಷುದ್ರೈರ್ಹತಸ್ತ್ವಂ ತಾತ ಬಾಲಿಶೈಃ।
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ದಾಯಾದೈರ್ವನೇ ಮೃಗ ಇವೇಷುಭಿಃ ॥ 3-118-1 (20560)
ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ಕಥಂ ತಾತ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಸತ್ಪಥೇ।
ಮೃತ್ಯುರೇವಂವಿಧೋ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವನಾಗಸಃ ॥ 3-118-2 (20561)
ಕಿಂನು ತೈರ್ನ ಕೃತಂಪಾಪಂ ಯೈರ್ಬವಾಂಸ್ತಪಸಿ ಸ್ತಿತಃ।
ಅಯುಧ್ಯಮಾನೋ ವೃದ್ಧಃ ಸನ್ಹತಃ ಶರಶತೈಃ ಶಿತೈಃ ॥ 3-118-3 (20562)
ಕಿಂನು ತೇ ತತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಚಿವೇಷು ಸುಹೃತ್ಸು ಚ।
ಅಯುಧ್ಯಮಾನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಮೇಕಂ ಹತ್ವಾಽನಪತ್ರಪಾಃ ॥ 3-118-4 (20563)
ಅಕೃತವ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-118-5x (2091)
ಲಾಲಪ್ಯೈವಂ ಸಕುಸ್ನ್ಣಂ ಬಹು ನಾನಾವಿಧಂ ನೃಪ।
ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪಿತುಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-118-5 (20564)
ದದಾಹ ಪಿತರಂ ಚಾಗ್ನೌ ರಾಮಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ಪ್ರತಿಜಜ್ಞೇ ವಧಂ ಚಾಪಿ ಸರ್ವಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-118-6 (20565)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋಽತಿಬಲಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಶಸ್ತ್ರಮಾದಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಜಘ್ನಿವಾನ್ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಸುತಾನೇಕೋಽಂತಕೋಪಮಃ ॥ 3-118-7 (20566)
ತೇಷಾಂ ಚಾನುಗತಾ ಯೇ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನವಾಮೃದ್ಗಾದ್ರಾಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂವರಃ ॥ 3-118-8 (20567)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಃಕ್ಷಿತ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಸಮಂತಪಂಚಕೇ ಪಂಚ ಚಕಾರ ರುಧಿರಹ್ರದಾನ್ ॥ 3-118-9 (20568)
ಸ ತೇಷು ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಪಿತೄನ್ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದದರ್ಶ ಚರ್ಚೀಕಂ ಸ ಚ ರಾಮಂ ನ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 3-118-10 (20569)
ತತೋ ಯಜ್ಞೇನ ಮಹತಾ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ದೇವೇಂದ್ರಮೃತ್ವಿಗ್ಭ್ಯಃ ಪ್ರದದೌ ಮಹೀಂ ॥ 3-118-11 (20570)
ವೇದೀಂ ಚಾಪ್ಯದದದ್ಧೈಮೀಂ ಕಶ್ಯಪಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ದಶವ್ಯಾಮಾಯತಾಂ ಕೃತ್ವಾ ನವೋತ್ಸೇಧಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-118-12 (20571)
ತಾಂ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾನುಮತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಖಂಡಶಸ್ತದಾ।
ವ್ಯಭಜಂಸ್ತೇ ತದಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಖ್ಯಾತಾಃ ಖಾಂಡವಾಯನಾಃ ॥ 3-118-13 (20572)
ಸ ಪ್ರದಾಯ ಮಹೀಂ ತಸ್ಮೈ ಕಶ್ಯಪಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
`ತಪಃ ಸುಮಹದಾಸ್ಥಾಯ ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮಃ'।
ಅಸ್ಮಿನ್ಮಹೇಂದ್ರೇ ಶೈಲೇಂದ್ರೇ ವಸತ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-118-14 (20573)
ಏವಂ ವೈರಮಭೂತ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ಲೋಕವಾಸಿಭಿಃ।
ಪೃಥಿವೀ ಚಾಪಿ ವಿಜಿತಾ ರಾಮೇಣಾಮಿತತೇಜಸಾ ॥ 3-118-15 (20574)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-118-16x (2092)
ತತಶ್ಚತುರ್ದಶೀಂ ರಾಮಃ ಸಮಯೇನ ಮಹಾಮನಾಃ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಾನ್ವಿಪ್ರಾಂಧರ್ಮರಾಜಂ ಜ ಸಾನುಜಂ ॥ 3-118-16 (20575)
ಸ ತಮಾನರ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಚ ಪರಾಂ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ನೃಪತಿಸತ್ತಮಃ ॥ 3-118-17 (20576)
ಅರ್ಜಿತ್ವಾ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಸ ಪೂಜಿತಸ್ತೇನ ಚೋದಿತಃ।
ಮಹೇಂದ್ರ ಉಷ್ಯ ತಾಂ ರಾತ್ರಿಂ ಪ್ರಯಯೌ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ ॥ 3-118-18 (20577)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 118 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-118-12 ದಶವ್ಯಾಮಾಯತಾಂ ವ್ಯಾಮೋ ಹಸ್ತಚತುಷ್ಟಯಂ। ಚತ್ವಾರಿಂಶದ್ಧಸ್ತಾಯಾಮವಿಸ್ತಾರಾಂ। ನವೋತ್ಸೇಧಾಂ ಷಟ್ರತ್ರಿಂಶದ್ಧಸ್ತೋಚ್ಛ್ರಾಯಾಂ ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ 3-118-17 ಆನರ್ಚ ಅರ್ಚಿತವಾನ್ ॥ 3-118-18 ಉಷ್ಯ ಉಷಿತ್ವಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 119
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.119. ಅಧ್ಯಾಯಃ 119
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಯಾತ್ರಾಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಭಾಸತೀರ್ಥೇಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರತದ್ದಿದೃಕ್ಷಯಾ ಕೃಷ್ಣಬಲಭದ್ರಾದೀನಾಮಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-119-0 (20578)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-119-0x (2093)
ಗಚ್ಛನ್ಸ ತೀರ್ಥಾನಿ ಮಹಾನುಭಾವಃ।
ಪುಣ್ಯಾನಿ ರಂಯಾಣಿ ದದರ್ಶ ರಾಜಾ।
ಸರ್ವಾಣಿ ವೈಪ್ರೈರುಪಶೋಭಿತಾನಿ
ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿದ್ಭಾರತ ಸಾಗರಂಯ ॥ 3-119-1 (20579)
ಸ ವೃತ್ತವಾಂಸ್ತೇಷು ಕೃತಾಭಿಷೇಕಃ
ಸಹಾನುಜಃ ಪಾರ್ಥಿವಪುತ್ರಪೌತ್ರಃ।
ಸಮುದ್ರಗಾಂ ಪುಣ್ಯತಮಾಂ ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ
ಜಗಾಮ ಪಾರಿಕ್ಷಿತ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಃ ॥ 3-119-2 (20580)
ತತ್ರಾಪಿ ಚಾಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾನುಭಾವ
ಸಂತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಪಿತೃಡನ್ಸುರಾಂಶ್ಚ।
ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯೇಷು ಧನಂ ವಿಸೃಜ್ಯ
ಗೋದಾವರೀಂ ಸಾಗರಗಾಮಗಚ್ಛತ್ ॥ 3-119-3 (20581)
ತತೋ ವಿಪಾಪ್ಮಾ ದ್ರವಿಡೇಷು ರಾಜ-
ನ್ಸಮುದ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ಚ ಲೋಕಪುಣ್ಯಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯತೀರ್ಥಂ ಚ ಮಹಾಪವಿತ್ರಂ-
ನಾರೀತೀರ್ಥಾನ್ಯಥಾ ವೀರೋ ದದರ್ಶ ॥ 3-119-4 (20582)
ತತ್ರಾರ್ಜುನಸ್ಯಾಗ್ರ್ಯಧನುರ್ಧರಸ್ಯ
ನಿಶಂಯ ತತ್ಕರ್ಮ ಪರೈರಶಕ್ಯಂ।
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಪರಮರ್ಷಿಸಂಘೈಃ
ಪರಾಂ ಮುದಂ ಪಾಣಅಡುಸುತಃ ಸ ಲೇಭೇ ॥ 3-119-5 (20583)
ಸ ತೇಷು ತೀರ್ಥೇಷ್ವಭಿಷಿಕ್ತಗಾತ್ರಃ
ಕೃಷ್ಣಾಸಹಾಯಃ ಸಹಿತೋಽನುಜೈಶ್ಚ।
ಸಂಪೂಜಯನ್ವಿಕ್ರಮಮರ್ಜುನಸ್ಯ
ರಮೇ ಮಹೀಪಾಲಪತಿಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ॥ 3-119-6 (20584)
ತತಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗವಾಂ ಪ್ರದಾಯ
ತೀರ್ಥೇಷು ತೇಷ್ವಂಬುಧರೋತ್ತಮಸ್ಯ।
ಹೃಷ್ಟಃ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರರ್ಜುನಸ್ಯ
ಸಂಕೀರ್ತಯಾಮಾಸ ಗವಾಂ ಪ್ರದಾನಂ ॥ 3-119-7 (20585)
ಸ ತಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಚ ಸಾಗರಸ್ಯ
ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಬಹೂನಿ ರಾಜನ್।
ಕ್ರಮೇಣ ಗಚ್ಛನ್ಪರಿಪೂರ್ಣಕಾಮಃ
ಶೂರ್ಪಾರಕಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ ದದರ್ಶ ॥ 3-119-8 (20586)
ತತ್ರೋದಧೇಃ ಕಂಚಿದತೀತ್ಯ ದೇಶಂ
ಖ್ಯಾತಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವನಮಾಸಸಾದ।
ತಪ್ತಂ ಸುರೈರತ್ರ ತಪಃ ಪುರಸ್ತಾ-
ದಿಷ್ಟುಂ ಕತಥಾ ಪುಣ್ಯಪರೈರ್ನರೇಂದ್ರೈಃ ॥ 3-119-9 (20587)
ಸ ತತ್ರ ತಾಮಗ್ರ್ಯಧನುರ್ಧರಸ್ಯ
ವೇದೀಂ ದದರ್ಶಾಯತಪೀನಬಾಹುಃ।
ಋಚೀಕಪುತ್ರಸ್ಯ ತಪಸ್ವಿಸಂಘೈಃ
ಸಮಾವೃತಾಂ ಪುಣ್ಯಕೃದರ್ಚನೀಯಾಂ ॥ 3-119-10 (20588)
ತತೋ ವಸೂನಾಂ ವಸುಧಾಧಿಪಃ ಸ
ಮರುದ್ಗಣಾನಾಂ ಚ ತಥಾಶ್ವಿನೋಶ್ಚ।
ವೈವಸ್ವತಾದಿತ್ಯಧನೇಶ್ವರಾಣಾ-
ಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋಃ ಸವಿತುರ್ವಿಭೋಶ್ಚ ॥ 3-119-11 (20589)
ಭಗಸ್ಯ ಚಂದ್ರಸ್ಯ ದಿವಾಕರಸ್ಯ
ಪತೇರಪಾಂ ಸಾಧ್ಯಗಣಸ್ಯ ಚೈವ।
ಧಾತುಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ತಥಾ ಮಹಾತ್ಮಾ
ರುದ್ರಸ್ಯ ರಾಜನ್ಸಗಣಸ್ಯ ಚೈವ ॥ 3-119-12 (20590)
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಃ ಸಿದ್ಧಗಣಸ್ಯ ಚೈವ
ಪೂಷ್ಣಶ್ಚ ಯೇ ಚಾಪ್ಯಮರಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ।
ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚಾಪ್ಯಾಯತನಾನಿ ತೇಷಾಂ
ದದರ್ಶ ರಾಜಾ ಸುಮನೋಹರಾಣಿ ॥ 3-119-13 (20591)
ತೇಷೂಪವಾಸಾನ್ವಿಬುಧಾನುಪೋಷ್ಯ
ದುತ್ತ್ವಾ ಚ ರತ್ನಾನಿ ಮಹಾಂತಿ ರಾಜಾ।
ತೀರ್ಥೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಪರಿಪ್ಲುತಾಂಗಃ
ಪುನಃ ಸ ಶೂರ್ಪಾರಕಮಾಜಗಾಮ ॥ 3-119-14 (20592)
ಸ ತೇನ ತೀರೇಣ ತು ಸಾಗರಸ್ಯ
ಪುನಃ ಪ್ರಯಾತಃ ಸಹ ಸೋದರೀಯೈಃ।
ದ್ವಿಜೈಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪ್ರಥಿತಂ ಮಹದ್ಭಿ-
ಸ್ತೀರ್ಥಂ ಪ್ರಭಾಸಂ ಸಮುಪಾಜಗಾಮ ॥ 3-119-15 (20593)
ತತ್ರಾಭಿಷಿಕ್ತಃ ಪೃಥುಲೋಹಿತಾಕ್ಷಃ
ಸಹಾನುಜೈರ್ದೇವಗಣಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚ।
ಸಂತರ್ಪಯಾಮಾಸ ತಥೈವ ಕೃಷ್ಣಾ
ತೇ ಚಾಪಿ ವಿಪ್ರಾಃ ಸಹ ಲೋಮಶೇನ ॥ 3-119-16 (20594)
ಕಸ ದ್ವಾದಶಾಹಂ ಜಲವಾಯುಭಕ್ಷಃ
ಕುರ್ವನ್ಕ್ಷಪಾಹಃಸು ತದಾಽಭಿಷೇಕಂ।
ಸಮಂತತೋಽಗ್ನೀನುಪದೀಪಯಿತ್ವಾ
ತೇಪೇ ತಪೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಿಷ್ಠಃ ॥ 3-119-17 (20595)
ತಮುಗ್ರಮಾಸ್ಥಾಯ ತಪಶ್ಚರಂತಂ
ಶುಶ್ರಾವ ರಾಮಶ್ಚ ಜನಾರ್ದನಶ್ಚ।
ತೌ ಸರ್ವವೃಷ್ಣಿಪ್ರವರೌ ಸಸೈನ್ಯೌ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಜಗ್ಮತುರಾಜಮೀಢಂ ॥ 3-119-18 (20596)
ತೇ ವೃಷ್ಣಯಃ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ
ಭೂಮೌ ಶಯಾನಾನ್ಮಲದಿಗ್ಧಗಾತ್ರಾನ್।
ಅನರ್ಹತೀಂ ದ್ರೌಪದೀಂ ಚಾಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಸುದುಃಖಿತಾಶ್ಚುಕ್ರುಶುರಾರ್ತನಾದಾನ್ ॥ 3-119-19 (20597)
ತತಃ ಸ ರಾಮಂ ಚ ಜನಾರ್ದನಂ ಚ
ಕಾರ್ಷ್ಣಿ ಚ ಸಾಂಬಂ ಚ ಶಿನೇಶ್ಚ ಪೌತ್ರಂ।
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ವೃಷ್ಣೀನುಪಗಂಯ ಪೂಜಾಂ
ಚಕ್ರೇ ಯಥಾಧರ್ಮಮಹೀನಸತ್ವಃ ॥ 3-119-20 (20598)
ತೇ ಚಾಪಿ ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಪಾರ್ಥಾಂ-
ಸ್ತೈಃ ಸತ್ಕೃತಾಃ ಪಾಂಡುಸುತೈಸ್ತಥೈವ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸಂಪರಿವಾರ್ಯ ರಾಜ-
ನ್ನುಪಾವಿಶಂದೇವಗಣಾ ಯಥೇಂದ್ರಂ ॥ 3-119-21 (20599)
ತೇಷಾಂ ಸ ಸರ್ವಂ ಚರಿತಂ ಪರೇಷಾಂ
ವನೇ ಚ ವಾಸಂ ಪರಮಪ್ರತೀತಃ।
ಅಸ್ತ್ರಾರ್ಥಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಗತಂ ಚ ಪಾರ್ಥಂ
ಕೃಷ್ಣೇ ಶಶಂಸಾಮರರಾಜಸೂನುಂ ॥ 3-119-22 (20600)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ತೇ ತಸ್ಯ ವಚಃ ಪ್ರತೀತಾ-
ಸ್ತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಕೃಶನತೀವ।
ನೇತ್ರೋದ್ಭವಂ ಸಂಮುಮುಚುರ್ಮಹಾರ್ಹಾ
ದುಃಖಾರ್ತಿಜಂ ವಾರಿ ಮಹಾನುಭಾವಾಃ ॥ 3-119-23 (20601)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 119 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-119-2 ವೃತ್ತವಾನ್ ಸದ್ವೃತ್ತಃ। ಪಾರ್ಥಿವಃ ಪೃಥ್ವೀಪತಿಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಸೂರ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪೌತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ತತ್ಪಿತುರ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರತ್ವಾತ್। ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ ನಾಮ ನದೀಂ ॥ 3-119-4 ನಾರೀತೀರ್ಥಾನಿ ಗ್ರಾಹರೂಪಾಃ ಪಂಚಾಪ್ಸರಸೋ ಮುನಿಶಾಪವಶಾದ್ಯತ್ರ ಸ್ಥಿತಾ ಅರ್ಜುನೇನ ಚ ಶಾಪಾನ್ಮೋಚಿತಾಸ್ತಾನಿ ನಾರೀತೀರ್ಥಾನಿ ॥ 3-119-7 ಮಂಬುಧರೋತ್ತಮಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ॥ 3-119-14 ತೀರ್ಥೇಷು। ಉಪವಾಸಾನ್ ಪುಮೀಪವಾಸಿನೋ ವಿಬುಧಾನ್ಪಣಅಡಿತಾನುಪೋಷ್ಯ ವಸ್ತ್ರೈರಾವಾಸ್ ರತ್ನಾನಿ ಚ ತೇಭ್ಯ ಏವ ದತ್ತ್ವಾ ॥ 3-119-20 ಕಾರ್ಜ್ಜಿ ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ। ಪೌತ್ರಂ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 120
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.120. ಅಧ್ಯಾಯಃ 120
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಬಲಭದ್ರೇಣ ವೃಷ್ಣಿಪಾಂಡವಸಭಾಯಾಂ ಭೀಷ್ಮಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿಗರ್ಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-120-0 (20602)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-120-0x (2094)
ಪ್ರಭಾಸತೀರ್ಥಮಾಸಾದ್ಯಪಾಂಡವಾ ವೃಷ್ಣಯಸ್ತಥಾ।
ಕಿಮಕುರ್ವನ್ಕಥಾಶ್ಚೈಷಾಂ ಕಾಸ್ತತ್ರಾಸಂಸ್ತಪೋಧನ ॥ 3-120-1 (20603)
ತೇ ಹಿ ಸರ್ವೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಾಃ।
ವೃಷ್ಣಯಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಸುಹೃದಶ್ಚಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-120-2 (20604)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-120-3x (2095)
ಪ್ರಭಾಸತೀರ್ಥಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ತೀರ್ಥಂ ಮಹೋದಧೇಃ।
ವೃಷ್ಣಯಃ ಪಾಂಡವಾನ್ವೀರಾಃ ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-120-3 (20605)
ತತೋ ಗೋಕ್ಷೀರಕುಂದೇಂದುಮೃಣಆಲರಜತಪ್ರಭಃ।
ವನಮಾಲೀ ಹಲೀ ರಾಮೋ ಬಭಾಷೇ ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣಂ ॥ 3-120-4 (20606)
ನ ಕೃಷ್ಣ ಧರ್ಮಶ್ಚರಿತೋ ಭವಾಯ
ಜಂತೋರಧರ್ಮಶ್ಚ ಪರಾಭವಾಯ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಯತ್ರಜಟೀ ಮಹಾತ್ಮಾ
ವನಾಶ್ರಯಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯತಿ ಚೀರವಾಸಾಃ ॥ 3-120-5 (20607)
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚಾಪಿ ಮಹೀಂ ಪ್ರಶಾಸ್ತಿ
ನ ಚಾಸ್ಯ ಭೂಮಿರ್ವಿವರಂ ದದಾತಿ।
ಧರ್ಮಾದಧರ್ಮಶ್ಚರಿತೋ ವರೀಯಾ-
ನಿತೀವ ಮನ್ಯೇತ ನರೋಽಲ್ಪಬುದ್ಧಿಃ ॥ 3-120-6 (20608)
ದುರ್ಯೋಧನೇ ಚಾಪಿ ವಿವರ್ಧಮಾನೇ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ಚಾಸುಖಮಾತ್ತರಾಜ್ಯೇ।
`ಹೃತಸ್ವರಾಜ್ಯಾಯತನಾರ್ಥಭಾರ್ಯೇ
ದುರ್ಯೋಧನೇನಾಲ್ಪಧಿಯಾ ಚ ಪಾರ್ಥೇ'।
ಕಿಂನ್ವತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಜಾಭಿಃ
ಶಂಕಾ ಮಿಥಃ ಸಂಜನಿತಾ ನರಾಣಾಂ ॥ 3-120-7 (20609)
ಅಯಂ ಸ ಧರ್ಮಪ್ರಭವೋ ನರೇಂದ್ರೋ
ಧರ್ಮೇ ಧೃತಃ ಸತ್ಯಧೃತಿಃ ಪ್ರದಾತಾ।
ಚಲೇದ್ಧಿ ರಾಜ್ಯಾಚ್ಚ ಸುಖಾಚ್ಚ ಪಾರ್ಥೋ
ಧರ್ಮಾದಪೇತಸ್ತು ಕಥಂ ವಿವರ್ಧೇತ್ ॥ 3-120-8 (20610)
ಕಥಂ ನು ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ಕೃಪಶ್ಚ ವಿಪ್ರೋ
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ರಾಜಾ ಚ ಕುಲಸ್ಯ ವೃದ್ಧಃ।
ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸುಮಾಪ್ನುವಂತಿ
ಧಿಕ್ಪಾಪಬುದ್ಧೀನ್ಭರತಪ್ರಧಾನಾನ್ ॥ 3-120-9 (20611)
ಕಿಂನಾಮ ವಕ್ಷ್ಯತ್ಯವನಿಪ್ರಧಾನಃ
ಪಿತೃಡನ್ಸಮಾಗಂಯ ಪರತ್ರ ಪಾಪಃ।
ಪುತ್ರೇಷು ಸಂಯಕ್ವರಿತಂ ಮಯೇತಿ
ಪುತ್ರಾನಪಾಪಾನ್ವ್ಯಪರೋಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಾತ್ ॥ 3-120-10 (20612)
ನಾಸೌ ಧಿಯಾ ಸಂಪ್ರತಿ ಪಶ್ಯತಿ ಸ್ಮ
ಕಿಂನಾಮ ಕೃತ್ವಾಽಹಮಚಕ್ಷುರೇವಂ।
ಜಾತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವೇಷು
ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯಕೌಂತೇಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ರಾಜ್ಯಾತ್ ॥ 3-120-11 (20613)
ನೂನಂ ಸಮೃದ್ಧಾನ್ಪಿತೃಲೋಕಭೂಮೌ
ಚಾಮೀಕರಾಭಾನ್ಕ್ಷಿತಿಜಾನ್ಪ್ರಫುಲ್ಲಾನ್।
ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯಸ್ಯ ಸುತಃ ಸಪುತ್ರಃ
ಕೃತ್ವಾ ನೃಶಂಸಂ ವತ ಪಶ್ಯತಿ ಸ್ಮ ॥ 3-120-12 (20614)
ವ್ಯೂಢೋತ್ತರಾಂಸಾನ್ಪೃಥುಲೋಹಿತಾಕ್ಷಾ-
ನಿಮಾಂಸ್ಮ ಪೃಚ್ಛನ್ಸ ಶೃಣೋತಿ ನೂನಂ।
ಪ್ರಾಸ್ಥಾಪಯದ್ಯತ್ಸ ವನಂ ಸಶಂಕೋ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸಾನುಜಮಾತ್ತಶಸ್ತ್ರಂ ॥ 3-120-13 (20615)
ಯೋಽಯಂ ಪರಷಾಂ ಪೃತನಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾಂ
ನಿರಾಯುಧೋ ದೀರ್ಘಭುಜೋ ನಿಹನ್ಯಾತ್।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ಶಬ್ದಂ ಹಿ ವೃಕೋದರಸ್ಯ
ಮುಂಚಂತಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಶಕೃತ್ಸಮೂತ್ರಂ ॥ 3-120-14 (20616)
ಸ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಧ್ವಕೃಶಸ್ತರಸ್ವೀ
ಸಮೇತ್ಯ ನಾನಾಯುಧಬಾಣಪಾಣಿಃ।
ವನೇ ಸ್ಮರನ್ವಾಸಮಿಮಂ ಸುಘೋರಂ
ಶೇಷಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಮೇ ॥ 3-120-15 (20617)
ನ ಹ್ಯಸ್ ವೀರ್ಯೇಣ ಬಲೇನ ಕಶ್ಚಿ-
ತ್ಸಮಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಪಿ ವಿದ್ಯತೇಽನ್ಯಃ।
ಸ ಶೀತವಾತಾತಪಕರ್ಶಿತಾಂಗೋ
ನ ಶೇಷಮಾಜಾವಸುಹೃತ್ಸು ಕುರ್ಯಾತ್ ॥ 3-120-16 (20618)
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ನೃಪಾನೇಕರಥೇನ ಜಿತ್ವಾ
ವೃಕೋದರಃ ಸಾನುಚರಾನ್ರಣೇಷು।
ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾಗಮದ್ಯೋಽತಿರಥಸ್ತರಸ್ವೀ
ಸೋಯಂ ವನೇ ಕ್ಲಿಶ್ಯತಿ ಚೀರವಾಸಾಃ ॥ 3-120-17 (20619)
ಯಃ ಸಿಂಧುಕೂಲೇ ವ್ಯಜಯನ್ನೃದೇವಾ-
ನ್ಸಮಾಗತಾಂದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾನ್ಮಹೀಪಾನ್।
ತಂ ಪಶ್ಯತೇಮಂ ಸಹದೇವಮದ್ಯ
ತರಸ್ವಿನಂ ತಾಪಸವೇಷರೂಪಂ ॥ 3-120-18 (20620)
ಯಃ ಪಾರ್ಥಿವಾನೇಕರಥೇನ ವೀರೋ
ದಿಶಂ ಪ್ರತೀಚೀಂ ಪ್ರತ್ನಿಯುದ್ಧಶೌಂಡಃ।
ಜಿಗ್ಯೇ ರಣೇ ತಂ ನಕುಲಂ ವನೇಽಸ್ಮಿ-
ನ್ಸಂಪಶ್ಯತೈನಂ ಮಲದಿಗ್ಧಗಾತ್ರಂ ॥ 3-120-19 (20621)
ಸತ್ರೇ ಸಮೃದ್ಧೇಽತಿರಥಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ
ವೇದೀತಲಾದುತ್ಪತಿತಾ ಸುತಾ ಯಾ।
ಸೇಯಂ ವನೇ ವಾಸಮಿಮಂ ಸುದುಃಖಂ
ಕಥಂ ಸಹತ್ಯದ್ಯ ಸತೀ ಸುಖಾರ್ಹಾ ॥ 3-120-20 (20622)
ತ್ರಿವರ್ಗಮುಖ್ಯಸ್ ಸಮೀರಣಸ್ಯ
ದೇವೇಶ್ವರಸ್ಯಾಪ್ಯಥವಾಽಶ್ವಿನೋಶ್ಚ।
ಏಷಾಂ ಸುರಾಣಾಂ ತನಯಾಃ ಕಥಂನು
ವನೇ ಚರಂತ್ಯಸ್ತಸುಖಾಃ ಸುಖಾರ್ಹಾಃ ॥ 3-120-21 (20623)
ಜಿತೇ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುತೇ ಸಭಾರ್ಯೇ
ಸಭ್ರಾತೃಕೇ ಸಾನುಚರೇ ನಿರಸ್ತೇ।
ದುರ್ಯೋಧನೇ ಚಾಪಿ ವಿವರ್ಧಮಾನೇ
ಕಥಂ ನ ಸೀದತ್ಯವನಿಃ ಸಶೈಲಾ ॥ 3-120-22 (20624)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 120 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-120-5 ಭವಾಯ ಅಭ್ಯುದಯಾಯ ॥ 3-120-6 ವಿವರಂ ಶರೀರಗೂಹೃನಾಯ ನ ದದಾತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-120-7 ಮಿಥಃ ಶಂಕಾಧರ್ಮಾಧರ್ಮಯೋಃ ಕಿಂ ಬಲೀಯ ಇತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾನುಭವಯೋರ್ವಿರೋಧಾತ್ಸಂಶಯಃ ॥ 3-120-8 ರಾಜ್ಯಾಚ್ಚ ಸುಖಾಚ್ಚ ಚಲೇತ್ ನತು ಧರ್ಮಾದಿತಿ ಶೇಷಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ಧರ್ಮಾದಿತಿ ॥ 3-120-10 ಅವನಿಪ್ರಧಾನೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಃ ॥ 3-120-11 ಕಿಂನಾಮ ಪಾಪಂ ಕೃತ್ವಾಽಹಮಚಕ್ಷುರ್ಜಾತಃ ಕೌಂತೇಯಂ ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯ ಕೀದೃಶೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಧಿಯಾ ನಾಸೌ ಪಶ್ಯತೀತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-120-12 ಚಾಮೀಕರಾಭಾನ್ ಕನಕಪ್ರಭಾನ್। ಏತನ್ಮರಣಚಿಹ್ನಂ। ನೃಶಂಸಂ ನಿಂದ್ಯಂ ಕರ್ಸ ॥ 3-120-15 ಶೇಷಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ ನಿಋಶೇಷಮೇವ ನಾಶಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-120-17 ಖಸ್ತಿ ಕ್ಷೇಮೇಣ ಆಗಮತ್ ಆಗತಃ ॥ 3-120-18 ಯೋ ದಂತಕೂಟೇ ತ್ವಜಯತ್ಸಮೇತಾನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-120-20 ರಾಜ್ಞಃ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ॥ 3-120-21 ತ್ರಿವರ್ಗಮುಖ್ಯಸ್ ಧರ್ಮಸ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 121
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.121. ಅಧ್ಯಾಯಃ 121
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸಾತ್ಯಕಿನಾ ಪಾಣಅಡವಾನಪೇಕ್ಷಣೇನ ಸ್ವೈರೇವ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿಹನನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವಾನಾಮಾವನವಾಸಸಮಾಪನಮಭಿಮನ್ಯೋ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಚ ನೋಕ್ತಿಃ ॥ 1 ॥ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸಾತ್ಯಕಿಂಪ್ರತಿಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪರಬಾಹುಬಲೈಕಾನುಪಜೀವಿತ್ವಾದಿಗುಣಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತನ್ನಿಪೇಧನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-121-0 (20625)
ಸಾತ್ಯಕಿರುವಾಚ। 3-121-0x (2096)
ನ ರಾಮ ಕಾಲಃ ಪರಿದೇವನಾಯ
ಯದುತ್ತರಂ ತ್ವತ್ರ ತದೇವ ಸರ್ವೇ।
ಸಮಾಚರಾಮೋ ಹ್ಯನತೀತಕಾಲಂ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಯದ್ಯಪಿ ನಾಹ ಕಿಂಚಿತ್ ॥ 3-121-1 (20626)
ಯೇ ನಾಥವಂತೋಽದ್ಯ ಭವಂತಿ ಲೋಕೇ
ತೇ ನಾತ್ಮನಾ ಕರ್ಮ ಸಮಾರಂತೇ।
ತೇಷಾಂ ತು ಕಾರ್ಯೇಷು ಭವಂತಿ ನಾಥಾಃ
ಶೈಬ್ಯಾದಯೋ ರಾಮ ಯಥಾ ಯಯಾತೇಃ ॥ 3-121-2 (20627)
ಯೇಷಾಂ ತಥಾ ರಾಮ ಸಮಾರಭಂತೇ
ಕಾರ್ಯಾಣಿ ನಾಥಾಃ ಸ್ವಮತೇನ ಲೋಕೇ।
ರತೇ ನಾಥವಂತಃ ಪುರುಷಪ್ರವೀರಾ
ನಾನಾಥವತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಮವಾಪ್ನುವಂತಿ ॥ 3-121-3 (20628)
ಕಸ್ಮಾದಿಮೌ ರಾಮಜನಾರ್ದನೌ ಚ
ಪ್ರದ್ಯುಂನಸಾಂಬೌ ಚ ಮಯಾ ಸಮೇತೌ।
ವಸಂತ್ಯರಣ್ಯೇ ಸಹ ಸೋದರೀಯೈ-
ಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥಾನಭಿಗಂಯ ಪಾರ್ಥಾಃ ॥ 3-121-4 (20629)
ನಿರ್ಯಾತು ಸಾಧ್ಯದ್ಯ ದಶಾರ್ಹಸೇನಾ
ಪ್ರಭೂತನಾನಾಯುಧಚಿತ್ರವರ್ಮಾ।
ಯಮಕ್ಷಯಂ ಗಚ್ಛತು ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಃ
ಸಬಾಂಧವೋ ವೃಷ್ಣಿಬಲಾಭಿಭೂತಃ ॥ 3-121-5 (20630)
ತ್ವಂ ಹ್ಯೇವ ಕೋಪಾತ್ಪೃಥಿವೀಮಪೀಮಾಂ
ಸಂವೇಷ್ಟಯೇಸ್ತಿಷ್ಠತು ಶಾರ್ಹ್ಗಧನ್ವಾ।
ಸ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಜಹಿ ಸಾನುಬಂಧಂ
ವೃತ್ರಂ ಯಥಾ ದೇವಪತಿರ್ಮಹೇಂದ್ರಃ ॥ 3-121-6 (20631)
ಭ್ರಾತಾ ಚ ಮೇ ಯಃ ಸ ಸಖಾ ಗುರುಶ್ಚ
ಜನಾರ್ದನಸ್ಯಾತ್ಮಸಮಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಃ।
ತದರ್ಥಮೇಕೋ ಹಿ ಯ ಉದ್ಯಮನ್ವೈ
ಕರೋತಿ ಕರ್ಣೋಽಸ್ತ್ರಮವಾರಣೀಯಂ ॥ 3-121-7 (20632)
[ಯದರ್ಥಮೈಚ್ಛನ್ಮನುಜಾಃ ಸುಪುತ್ರಂ
ಶಿಷ್ಯಂ ಗುರುಂ ಚಾಪ್ರತಿಕೂಲವಾದಂ।
ಯದರ್ಥಮಭ್ಯುದ್ಯತಮುತ್ತಮಂ ತ-
ತ್ಕರೋತಿ ಕರ್ಮಾಗ್ರ್ಯಮಪಾರಣೀಯಂ ॥] 3-121-8 (20633)
ತಸ್ಯಾಸ್ತ್ರವರ್ಷಾಣ್ಯಹಮುತ್ತಮಾಸ್ತ್ರೈ-
ರ್ವಿಹತ್ಯ ಸರ್ವಾಣಇ ರಣೇಽಭಿಭೂಯ।
ಕಾಯಾಚ್ಛಿರಃ ಸರ್ಪವಿಷಾಗ್ನಿಕಲ್ಪೈಃ
ಶರೋತ್ತಮೈರುನ್ಮಥಿತಾಽಸ್ಮಿ ರಾಮ ॥ 3-121-9 (20634)
ಖಂಗೇನ ಚಾಹಂ ನಿಶಿತೇನ ಸಂಖ್ಯೇ
ಕಾಯಾಚ್ಛಿರಸ್ತಸ್ಯ ಬಲಾತ್ಪ್ರಮತ್ಯ।
ತತೋಽಸ್ ಸರ್ವಾನನುಗಾನ್ಹನಿಷ್ಯೇ
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಚಾಪಿ ಕುರೂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ ॥ 3-121-10 (20635)
ಆತ್ತಾಯುಧಂ ಮಾಮಿಹ ರೌಹಿಣಏಯ
ಪಶ್ಯಂತು ಭೈಮಾ ಯುಧಿ ಜಾತಹರ್ಷಾಃ।
ನಿಘ್ನಂತಮೇಕಂ ಕುರುಯೋಧಮುಖ್ಯಾ-
ನಗ್ನಿಂ ಮಹಾಕಕ್ಷಮಿವಾಂತಕಾಲೇ ॥ 3-121-11 (20636)
ಪ್ರದ್ಯುಂನಮುಕ್ತಾನ್ನಿಶಿತಾನ್ನ ಶಕ್ತಾಃ।
ಸೋಢುಂ ಕೃಪದ್ರೋಣವಿಕರ್ಣಕರ್ಣಾಃ।
ಜಾನಾಸಿ ಪೀರ್ಯಂ ಚ ತವಾತ್ಮಜಸ್ಯ
ಕಾರ್ಷ್ಣಿರ್ಭವತ್ಯೇವ ಯಥಾ ರಣಸ್ಥಃ ॥ 3-121-12 (20637)
ಸಾಂಬಃ ಸಸೂತಂ ಸರಥಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ
ದುಃಶಾಸನಂ ಶಾಸ್ತು ಬಲಾತ್ಪ್ರಮಥ್ಯ।
ನ ವಿದ್ಯತೇಜಾಂಬವತೀಸುತಸ್ಯ
ರಣೇಽವಿಷಹ್ಯಂ ಹಿ ರಣೋತ್ಕಟಸ್ಯ ॥ 3-121-13 (20638)
ಏತೇನ ಬಾಲೇನ ಹಿ ಶಂಬರಸ್ಯ
ದೈತ್ಯಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಂ ಸಹಸಾ ಪ್ರಣುನ್ನಂ।
`ಹತಃ ಸ ಪಾಪೋ ಯುಧಿ ಕೇವಲೇನ
ಯುದ್ಧೇಽದ್ವಿತೀಯೋ ಹರಿತುಲ್ಯವೀರ್ಯಃ' ॥ 3-121-14 (20639)
ವೃತ್ತೋರುರತ್ಯಾಯತಪೀನಬಾಹು-
ರೇತೇನ ಸಂಖ್ಯೇ ನಿಹತೋಽಶ್ವಚಕ್ರಃ।
ಕೋ ನಾಮ ಸಾಂಬಸ್ಯ ಮಹಾರಥಸ್ಯ
ರಣೇ ಸಮಕ್ಷಂ ರಥಮಭ್ಯುದೀಯಾತ್ ॥ 3-121-15 (20640)
ಯಥಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಂತರಮಂತಕಸ್ಯ
ಕಾಲೇ ಮನುಷ್ಯೋ ನ ವಿನಿಷ್ಕ್ರಮೇತ।
ತಥಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಂತರಮಸ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ
ಕೋ ನಾಮ ಜೀವನ್ಪುನರಾವ್ರಜೇಚ್ಚ ॥ 3-121-16 (20641)
ದ್ರೋಣಂ ಕಚ ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಮಹಾರಥೌ ತೌ
ಸುತೈರ್ವೃತಂ ಚಾಪ್ಯಥ ಸೋಮದತ್ತಂ।
ಸರ್ವಾಣಇ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಚ ವಾಸುದೇವಃ
ಪ್ರಧಕ್ಷ್ಯತೇ ಸಾಯಕವಹ್ನಿಜಾಲೈಃ ॥ 3-121-17 (20642)
ಕಿಂನಾಮ ಲೋಕೇಷು ವಿಷಹ್ಮಮಸ್ತಿ-
ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಸರ್ವೇಷು ಸದೇವಕೇಷು।
ಆತ್ತಾಯುಧಸ್ಯೋತ್ತಮಬಾಣಪಾಣೇ-
ಶ್ಚಕ್ರಾಯುಧಸ್ಯಾಪ್ರತಿಮಸ್ಯ ಯುದ್ಧೇ ॥ 3-121-18 (20643)
ತತೋ ನಿರುದ್ಧೋಽಪ್ಯಸಿಚರ್ಮಪಾಣಿ-
ರ್ಮಹೀಮಿಮಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ವಿಸಂಜ್ಞೈಃ।
ಹೃತೋತ್ತಮಾಂಗೈರ್ನಿಹತೈಃ ಕರೋತು
ಕೀರ್ಣಾಂಕುಶೈರ್ವೇದಿಮಿವಾಧ್ವರೇಷು ॥ 3-121-19 (20644)
ಗದೋಲ್ಮುಕೌ ಬಾಹುಕಭಾನುನೀಥಾಃ
ಶೂರಶ್ರ ಸಂಖ್ಯೇ ನಿಶಠಃ ಕುಮಾರಃ।
ರಣೋತ್ಕಟೌ ಸಾರಣಚಾರುದೇಷ್ಣೌ
ಕುಲೋಚಿತಂ ವಿಪ್ರಥಯಂತು ಕರ್ಮ ॥ 3-121-20 (20645)
ಸವೃಷ್ಣಿಭೋಜಾಂಧಕಯೋಧಮುಖ್ಯಾ
ಸಮಾಗತಾ ಸಾತ್ವತಶೂರಸೇನಾ।
ಹತ್ವಾ ರಣೇ ತಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪುತ್ರಾ-
ನ್ಲೋಕೇ ಯಶಃ ಸ್ಫೀತಮುಪಾಕರೋತು ॥ 3-121-21 (20646)
ತತೋಽಭಿಮನ್ಯುಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರಶಾಸ್ತು
ಯಾವದ್ವ್ರತಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಿಷ್ಠಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪಾರಯತೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ದ್ಯೂತೇ ಯಥೋಕ್ತಂ ಕುರುಸತ್ತಮೇನ ॥ 3-121-22 (20647)
ಅಸ್ಮತ್ಪ್ರಮುಕ್ತೈರ್ವಿಶಿಖೈರ್ಜಿತಾರಿ-
ಸ್ತತೋ ಮಹೀಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯತಿ ಧರ್ಮರಾಜಃ।
ನಿರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಂ ಹತಸೂತಪುತ್ರಾ-
ಮೇತದ್ಧಿ ನಃ ಕೃತ್ಯತಮಂ ಯಶಸ್ಯಂ ॥ 3-121-23 (20648)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 3-121-24x (2097)
ಅಸಂಶಯಂ ಮಾಧವ ಸತ್ಯಮೇತ-
ದ್ಗೃಹ್ಣೀಮ ತೇ ವಾಕ್ಯಮದೀನಸತ್ವ।
ಸ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಮಜಿತಾಂ ತು ಭೂಮಿಂ
ನೇಚ್ಛೇತ್ಕುರೂಣಾಮೃಷಭಃ ಕಥಂಚಿತ್ ॥ 3-121-24 (20649)
ನ ಹ್ಯೇಷ ಕಾಮಾನ್ನ ಭಯಾನ್ನ ಲೋಭಾ-
ದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಜಾತು ಜಹ್ಯಾತ್ಸ್ವಧರ್ಮಂ।
ಭೀಮಾರ್ಜುನೌ ಚಾತಿರಥೌ ಯಮೌ ಚ
ತಥೈವ ಕೃಷ್ಣಾ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜೇಯಂ ॥ 3-121-25 (20650)
ಉಭೌ ಹಿ ಯುದ್ಧೇಽಪ್ರತಿಮೌ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ವೃಕೋದರಶ್ಚೈವ ಧನಂಜಯಶ್ಚ।
ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರಶಾಸೇ-
ನ್ಮಾದ್ರೀಸುತಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಪುರಸ್ಕೃತೋಽಯಂ ॥ 3-121-26 (20651)
ಯದಾ ತು ಪಾಂಚಾಲಪತಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಕೇಕಯಶ್ಚೇದಿಪತಿರ್ವಯಂ ಚ।
ಯುಧ್ಯೇಮ ವಿಕ್ರಂಯ ರಣೇ ಸಮೇತಾ-
ಸ್ತದೈವ ಸರ್ವೇ ರಿಪವೋ ಹಿ ನ ಸ್ಯುಃ ॥ 3-121-27 (20652)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-121-28x (2098)
ನೇದಂ ಚಿತ್ರಂ ಮಾಧವ ಯದ್ಬ್ರವೀಷಿ
ಸತ್ಯಂ ತು ಮೇ ರಕ್ಷ್ಯತಮಂ ನ ರಾಜ್ಯಂ।
ಕೃಷ್ಣಸ್ತು ಮಾಂ ವೇದ ಯಥಾವದೇಕಃ
ಕೃಷ್ಣಂ ಚ ವೇದಾಹಮಥೋ ಯಥಾವತ್ ॥ 3-121-28 (20653)
ಯದೈವ ಕಾಲಂ ಪುರುಷಪ್ರವೀರೋ
ವೇತ್ಸ್ಯತ್ಯಯಂ ಮಾಧವ ವಿಕ್ರಮಸ್ಯ।
ತದಾ ರಣೇ ತ್ವಂ ಚ ಶಿನಿಪ್ರವೀರ
ಸುಯೋಧನಂ ಜೇಷ್ಯಸಿ ಕೇಶವಶ್ಚ ॥ 3-121-29 (20654)
ಪ್ರತಿಪ್ರಯಾಂತ್ವದ್ಯ ದಶಾರ್ಹವೀರಾ
ದೃಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ನಾಥೈರ್ನರಲೋಕನಾಥೈಃ।
ಧರ್ಮೇಽಪ್ರಮಾದಂ ಕುರುತಾಪ್ರಮೇಯಾ
ದ್ರಷ್ಟಾಽಸ್ಮಿ ಭೂಯಃ ಸುಖಿನಃ ಸಮೇತಾನ್ ॥ 3-121-30 (20655)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-121-31x (2099)
ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ತಥಾಽಭಿವಾದ್ಯ
ವೃದ್ಧಾನ್ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಶಿಶೂಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್।
ಯದುಪ್ರವೀರಾಃ ಸ್ವಗೃಹಾಣಿ ಜಗ್ಮು-
ಸ್ತೇ ಚಾಪಿ ತೀರ್ಥಾನ್ಯಮುಸಂವಿಚೇರುಃ ॥ 3-121-31 (20656)
ವಿಸೃಜ್ಯ ವೃಷ್ಣೀನನು ಧರ್ಮರಾಜೌ
ವಿದರ್ಭರಾಜೋಪಚಿತಾಂ ಸುತೀರ್ಥಾಂ।
ಜಗಾಮ ಪುಣ್ಯಾಂ ಸರಿತಂ ಪಯೋಷ್ಣೀಂ
ಸಭ್ರಾತೃಭೃತ್ಯಃ ಸಹ ಲೋಮಶೇನ ॥ 3-121-32 (20657)
ಸುತೇನ ಸೋಮೇನ ವಿಮಿಶ್ರತೋಯಾಂ
ಪಯಃ ಪಯೋಷ್ಣೀಂ ಪ್ರತಿ ಸೋಧ್ಯುವಾಸ।
ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯೈರ್ಮುದಿತೈರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನಃ ಸ್ತುತಿಭಿರ್ವರಾಭಿಃ ॥ 3-121-33 (20658)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 121 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-121-2 ಶೈವ್ಯಾದಯ ಇತಿ ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಷ್ಯಞ್ ॥ 3-121-7 ಸ ಪಾರ್ಥೋಪಿ ತಿಷ್ಠತ್ವಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ ॥ 3-121-8 ಯದರ್ಥಂ ಶತ್ರುವಧಾರ್ಥಂ। ತತ್ ಸುಪುತ್ರಾದಿಕಂ। ಅಸ್ಮಾಕಮಸ್ತೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-121-11 ಭೈಮಾ ಭೀಮಕರ್ಮಕರ್ತಾರೋ ಭೀಮವಂಶಜಾ ವಾ ॥ 3-121-14 ಏತೇನ ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನ ॥ 3-121-33 ಸುತೇನ ಅಭಿಷುತೇನ। ಯಜ್ಞೇ ಸೋಮಪಾನತುಲ್ಯಂ ತಜ್ಜಲಪಾನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪಯೋಷ್ಣೀಂ ಪ್ರತಿ ಪಯೋಷ್ಣ್ಯಾಂ ಪಯೋಮಾತ್ರಮಧ್ಯುವಾಸಂ ಭಕ್ಷಿತವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 122
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.122. ಅಧ್ಯಾಯಃ 122
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಯೋಷ್ಣೋತಟೇ ಗಯಕೃತಯಾಗವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಚ್ಯವನೇನ ಶರ್ಯಾತಿಯಾಜನಾದಿಕಥನಂ ॥ 2 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಲೋಮಶಂಪ್ರತಿಸವಿಸ್ತರಂ ಚ್ಯವನಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-122-0 (20659)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-122-0x (2100)
ಗಯೇನ ಯಜಮಾನೇನ ಸೋಮೇನೇಹ ಪುರಂದರಃ।
ತರ್ಪಿತ ಶ್ರೂಯತೇ ರಾಜನ್ಸ ತೃಪ್ತೋ ಮುದಮಭ್ಯಗಾತ್ ॥ 3-122-1 (20660)
ಇಹ ದೇವೈಃ ಸಹೇಂದ್ರೈಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಭಿರೇವ ಚ।
ಇಷ್ಟಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಮಹದ್ಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-122-2 (20661)
ಆಧೂರ್ತರಜಸಶ್ಚೇಹ ರಾಜಾ ವಜ್ರಧರಂ ಪ್ರಭುಃ।
ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಸೋಮೇನ ಹಯಮೇಧೇಷು ಸಪ್ತಸು ॥ 3-122-3 (20662)
ತಸ್ಯ ಸಪ್ತಸು ಯಜ್ಞೇಷು ಸರ್ವಮಾಸೀದ್ಧಿರಣ್ಯಯಂ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಂ ಚ ಭೌಮಂ ಚ ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ನಿಯತಂ ಮಖೇ ॥ 3-122-4 (20663)
ಚಷಾಲಯೂಪಚಮಸಾಃ ಸ್ಥಾಲ್ಯಃ ಪಾತ್ರ್ಯಃ ಸ್ರುಚಃ ಸ್ರುವಾಃ।
ತೇಷ್ವೇವ ಚಾಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇಷು ಪ್ರಯೋಗಾಃ ಸಪ್ತ ವಿಶ್ರುತಾಃ ॥ 3-122-5 (20664)
ಸಪ್ತೈಕೈಕಸ್ಯಯೂಪಸ್ಯ ಚಷಾಲಾಶ್ಚೋಪರಿಶ್ಥಿತಾಃ।
ತಸ್ಯ ಸ್ಮ ಯೂಪಾನ್ಯಜ್ಞೇಷು ಭ್ರಾಜಮಾನಾನ್ಹಿರಣ್ಮಯಾನ್।
ಸ್ವಯಮುತ್ಥಾಪಯಾಮಾಸುರ್ದೇವಾಃ ಸೇಂದ್ರಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-122-6 (20665)
ತೇಷು ತಸ್ಯ ಮಖಾಗ್ರ್ಯೇಷು ಗಯಸ್ಯ ಪೃಥಿವೀಪತೇಃ।
ಅಮಾದ್ಯದಿಂದ್ರಃ ಸೋಮೇನ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿರ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-122-7 (20666)
ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾನಾನಸಂಖ್ಯೇಯಾನ್ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಂದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-122-8 (20667)
ಸಿಕತಾ ವಾ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಯಥಾವಾ ದಿವಿ ತಾರಕಾಃ।
ಯಥಾ ವಾ ವರ್ಷತೋ ಧಾರಾ ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾಃ ಸ್ಮ ಕೇನಚಿತ್ ॥ 3-122-9 (20668)
ತಥೈವ ತದಸಂಖ್ಯೇಯಂ ಧನಂ ಯತ್ಪ್ರದದೌ ಗಯಃ।
ಸದಸ್ಯೇಭ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ತೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಸಪ್ತಸು ॥ 3-122-10 (20669)
ಭವೇತ್ಸಂಖ್ಯೇಯಮೇತದ್ಧಿ ಯದೇತತ್ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ನ ತಸ್ಯ ಶಕ್ಯಾಃ ಸಂಖ್ಯಾತುಂ ದಕ್ಷಿಣಾದಕ್ಷಿಣಾವತಃ ॥ 3-122-11 (20670)
ಹಿರಣ್ಮಯೀಭಿರ್ಗೋಭಿಶ್ಚ ಕೃತಾಭಿರ್ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ನಾನಾದಿಗ್ಭ್ಯಃ ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 3-122-12 (20671)
ಅಲ್ಪಾವಶೇಷಾ ಪೃಥಿವೀ ಚೈತ್ಯೈರಾಸೀತ್ಸಮಾಚಿತಾ।
ಗಯಸ್ಯ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-122-13 (20672)
ಸ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತವೈನೈಂದ್ರಾನ್ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಭರತ।
ಸಲೋಕತಾಂ ತಸ್ಯ ಗಚ್ಛೇತ್ಪಯೋಷ್ಣ್ಯಾಂ ಯ ಉಪಸ್ಪೃಶೇತ್ ॥ 3-122-14 (20673)
ತರಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮತ್ರ ರಾಜೇನದ್ರ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋಚ್ಯುತ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಮಹೀಪಾಲ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-122-15 (20674)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-122-16x (2101)
ಸ ಪಯೋಷ್ಣ್ಯಾಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವೈ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ವೈದೂರ್ಯಪರ್ವತಂ ಚೈವ ನರ್ಮದಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 3-122-16 (20675)
`ಉದ್ದಿಶ್ಯ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಮಹೀಪತಿಃ'।
ಸಮಾಗಮತ ತೇಜಸ್ವೀ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ನಘ ॥ 3-122-17 (20676)
ತತ್ರಾಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣ್ಯಾಚಖ್ಯೌ ಲೋಮಶೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ತೀರ್ಥಾನಿ ರಮಣೀಯಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-122-18 (20677)
ಯಥಾಯೋಗಂ ಯಥಾಪ್ರೀತಿ ಪ್ರಯಯೌ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ತತ್ರತತ್ರಾದದದ್ವಿತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-122-19 (20678)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-122-20x (2102)
ದೇವಾನಾಮೇತಿ ಕೌಂತೇಯ ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಲೋಕತಾಂ।
ವೇದೂರ್ಯಪರ್ವತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನರ್ಮದಾಮವತೀರ್ಯ ಚ ॥ 3-122-20 (20679)
ಸಂಧಿರೇಷ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ರೇತಾಯಾ ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಚ।
ಏನಮಾಸಾದ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-122-21 (20680)
ಏಷ ಶರ್ಯಾತಿಯಜ್ಞಸ್ಯ ದೇಶಸ್ತಾತ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ಯತ್ರಾಪಿಬತ್ಸೋಮಮಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸಹ ವಾಸವಃ ॥ 3-122-22 (20681)
ಚುಕೋಪ ಭಾರ್ಗವಶ್ಚಾಪಿ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಂಸ್ತಂಭಯಾಮಾಸ ಚ ತಂ ವಾಸವಂ ಚ್ಯವನಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-122-23 (20682)
ಸುಕನ್ಯಾಂ ಚಾಪಿ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ ರಾಜಪುತ್ರೀಮವಾಪ್ತವಾನ್।
`ನಾಸತ್ಯೌ ಚ ಮಹಾಭಾಗ ಕೃತವಾನ್ಸೋಮಪೀಥಿವೌ' ॥ 3-122-24 (20683)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-122-25x (2103)
ಕಥಂ ವಿಷ್ಟಂಭಿತಸ್ತೇನ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಭಾರ್ಗವಶ್ಚಾಪಿ ಕೋಪಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-122-25 (20684)
ನಾಸತ್ಯೌ ಚ ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೃತವಾನ್ಸೋಮಪೀಥಿನೌ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಮಾಖ್ಯಾತು ಭಗವಾನ್ಮಮ ॥ 3-122-26 (20685)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 122 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-122-3 ಆಧೂರ್ತರಜಸೋ ಗಯನಾಮಾ ॥ 3-122-4 ವಾನರಸ್ಪತ್ಯಂ ವೃಕ್ಷಜಂ ಚಷಾಲಾದಿ। ಭೌಮಂ ಮೃನ್ಮಯಂ ಸ್ಥಾಲ್ಯಾದಿ ॥ 3-122-5 ಚಷಾಲೋ ಯೂಪಾಕಟಕಃ। ಯೂಪಃ ಯಜ್ಞಸ್ತಂಭಃ। ಚಮಸಾಃ ಸೋಮಪಾನಪಾತ್ರಾಣಿ। ಪಾತ್ರ್ಯಃ ಹವಿಃಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥಾನಿ ಮೃನ್ಮಯಾನಿ। ಸ್ರುಚಃ ಹವಿಃಪ್ರದಾನಾರ್ಥಾಃ। ಸ್ರುವಾಹವಿರವದಾನಾರ್ಥಾಃ ॥ 3-122-8 ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾನಾನ್ ಏಕಯತ್ನೇನ ಭೂಯಃಖರ್ಣಮುದ್ರಾದೇರ್ಮಾಪಕಾನ್ ಖಾರೀದ್ರೋಣಾದೀನ್ ॥ 3-122-26 ಸೋಮಸ್ಯ ಪೀಥಃ ಪಾನಂ ತದ್ವಂತೌ ಸೋಮಪೀಥಿನೌ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 123
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.123. ಅಧ್ಯಾಯಃ 123
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲಾಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸುಕನ್ಯೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಕದಾಚನ ಶರ್ಯಾತನಿನಾ ನೃಪೇಣ ಸೈನ್ಯಾದಿಭಿಃಸಹ ಚ್ಯವನಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ತತ್ರ ಶರ್ಯಾತಿಕನ್ಯಯಾ ಸುಕನ್ಯಯಾ ಚಿರತರತಪಶ್ಚರ್ಯಾನಿರತಸ್ಯ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಶರೀರಂ ಪರ್ಯಾವೃತ್ಯ ವಿವರ್ಧಮಾನಮಹಾವಲ್ಮೀಕಾವಲೋಕನಂ ॥ 3 ॥ ತಥಾ ಕುತೂಹಲಾದ್ವಲ್ಮೀಕೋಪರಿ ದೃಶ್ಯಮಾನಚ್ಯವನನಯನಯುಗಲಸ್ಯಾಜ್ಞಾನಾತ್ಕಂಟಕೇನ ವಿಭೇದನಂ ॥ 4 ॥ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದನಾಯ ಶರ್ಯಾತಿನಾ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಾಯ ತಸ್ಮೈ ಸುಕನ್ಯಾಯಾಃ ಪ್ರದಾನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-123-0 (20686)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-123-0x (2104)
ಭೃಗೋರ್ಮಹರ್ಷೇಃ ಪುತ್ರೋಽಭೂಚ್ಚಯವನೋ ನಾಮ ಭಾರತ।
ಸಮೀಪೇ ಸರಸಸ್ತಸ್ಯ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-123-1 (20687)
ಸ್ಥಾಣುಭೂತೋ ಮಹಾತೇಜಾ ವೀರಸ್ಥಾನೇನ ಪಾಂಡವ।
ಅತಿಷ್ಠತ ಚಿರಂ ಕಾಲಮೇಕದೇಶೇ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-123-2 (20688)
ಸವಲ್ಮೀಕೋಽಭವದೃಷಿರ್ಲತಾಭಿರಿವ ಸಂವೃತಃ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಸಮಾಕೀರ್ಣಃ ಪಿಪೀಲಿಕೈಃ ॥ 3-123-3 (20689)
ತಥಾ ಸ ಸಂವೃತೋ ಧೀಮಾನ್ಮೃತ್ಪಿಂಡ ಇವ ಸರ್ವಶಃ।
ತಪ್ಯತೇ ಸ್ಮ ತಪೋ ಘೋರಂ ವಲ್ಮೀಕೇನ ಸಮಾವೃತಃ ॥ 3-123-4 (20690)
ಅಥ ದೀರ್ಘಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಶರ್ಯಾತಿರ್ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಆಜಗಾಮ ಸರೋ ರಂಯಂ ವಿಹರ್ತುಮಿದಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-123-5 (20691)
ತಸ್ಯ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತ್ವಾರ್ಯಾಸನ್ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಏಕೈವ ಚ ಸುತಾ ಸುಭ್ರೂಃ ಸುಕನ್ಯಾ ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-123-6 (20692)
ಸಾ ಸಖೀಭಿಃ ಪರಿವೃತಾ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾ।
ಚಂಕ್ರಂಯಮಾಣಾ ವಲ್ಮೀಕಂ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಸಮಾಸದತ್ ॥ 3-123-7 (20693)
ಸಾ ವೈ ವಸುಮತೀಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯಂತೀ ಸುಮನೋರಮಾಂ।
ವನಸ್ಪತೀನ್ಪ್ರಚಿನ್ವಂತೀ ವಿಜಹಾರ ಸಖೀವೃತಾ ॥ 3-123-8 (20694)
ರೂಪೇಣ ವಯಸಾ ಚೈವ ಭದನೇನ ಮದೇನ ಚ।
ಬಭಂಜ ವನವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಶಾಖಾಃ ಪರಮಪುಷ್ಪಿತಾಃ ॥ 3-123-9 (20695)
ತಾಂ ಸಖೀರಹಿತಾಮೇಕಾಮೇಕವಸ್ತ್ರಾಮಲಂಕೃತಾಂ।
ದದರ್ಶ ಭಾರ್ಗವೋ ಧಮಾಂಶ್ಚರಂತೀಮಿವ ವಿದ್ಯುತಂ ॥ 3-123-10 (20696)
ತಾಂ ಪಶ್ಯಮಾನೋ ವಿಜನೇ ಸ ರೇಮೇ ಪರಮದ್ಯುತಿಃ।
ಕ್ಷಾಮಕಂಠಶ್ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಸ್ತಪೋಬಲಸಮನ್ವಿತಃ।
ತಾಮಾಬಭಾಷೇಕಲ್ಯಾಣೀಂ ಸಾ ಚಾಸ್ಯ ನ ಶೃಣೋತಿ ವೈ ॥ 3-123-11 (20697)
ತತಃ ಸುಕನ್ಯಾ ವಲ್ಮೀಕೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾರ್ಗವಚಕ್ಷುಷೀ।
ಕೌತೂಹಲಾತ್ಕಂಟಕೇನ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಬಲಾತ್ಕೃತಾ।
ಕಿಂನು ಖಲ್ವಿದಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ನಿರ್ಬಿಭೇದಾಸ್ಯ ಲೋಚನೇ ॥ 3-123-12 (20698)
ಅಕ್ರುದ್ಧ್ಯತ್ಸ ತಥಾ ವಿದ್ಧೇ ನೇತ್ರೇ ಪರಮಮನ್ಯುಮಾನ್।
ತತಃ ಶರ್ಯಾತಿಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರೇ ಸಮಾವೃಣೋತ್ ॥ 3-123-13 (20699)
ತತೋ ರುದ್ಧೇ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರೇ ಸೈನ್ಯಮಾಸೀತ್ಸುದುಃಖಿತಂ।
ತಥಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-123-14 (20700)
ತಪೋನಿತ್ಯಸ್ಯ ವೃದ್ಧಸ್ಯ ರೋಷಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಕೇನಾಪಕೃತಮದ್ಯೇಹ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜ್ಞಾತಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಜ್ಞಾತಂ ತದ್ದ್ರುತಂ ಬ್ರೂತ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-123-15 (20701)
ತಮೂಚುಃ ಸೈನಿಕಾಃ ಸರ್ವೇ ನ ವಿದ್ಮೋಽಪಕೃತಂ ವಯಂ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ಯಥಾಕಾಮಂ ಭವಾಂಸ್ತದಧಿಗಚ್ಛತು ॥ 3-123-16 (20702)
ತತಃ ಸ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಃ ಸಾಂನಾ ಚೋಗ್ರೇಣ ಚ ಸ್ವಯಂ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ಸುಹೃದ್ವರ್ಗಂ ಪರ್ಯಜಾನನ್ನ ಚೈವ ತೇ ॥ 3-123-17 (20703)
ಆನಾಹಾರ್ತಂ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತ್ಸೈನ್ಯಮನುಖಾರ್ದಿತಂ।
ಪಿತರಂ ದುಃಖಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಕನ್ಯೇದಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-123-18 (20704)
ಮಯಾಽಟಂತ್ಯೇಹ ವಲ್ಮೀಕೇ ದೃಷ್ಟಂ ಸತ್ವಮಭಿಜ್ವಲತ್।
ಖದ್ಯೋತವದಭಿಜ್ಞಾತಂ ತನ್ಮಯಾ ವಿದ್ಧಮಂತಿಕಾತ್ ॥ 3-123-19 (20705)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಲ್ಮೀಕಂ ಶರ್ಯಾತಿಸ್ತೂರ್ಣಮಭ್ಯಯಾತ್।
ತತ್ರಾಪಶಯ್ತ್ತಪೋವೃದ್ಧಂ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 3-123-20 (20706)
ಅಯಾಚದಥ ಸೈನ್ಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ಬಾಲಯಾ ಯತ್ತೇ ಕೃತಂ ತತ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-123-21 (20707)
ತತೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹೀಪಾಲಂ ಚ್ಯವನೋ ಭಾರ್ಗವಸ್ತದಾ।
ಅಪಮಾನಾದಹಂ ವಿದ್ಧೋ ಹ್ಯನಯಾ ದರ್ಪಪೂರ್ಣಯಾ ॥ 3-123-22 (20708)
ರೂಪೌದಾರ್ಯಸಮಾಯುಕ್ತಾಂ ಲೋಭಮೋಹಬಲಾತ್ಕೃತಾಂ।
ತಾಮೇವ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಹಂ ರಾಜಂದುಹಿತರಂ ತವ।
ಕ್ಷಂಸ್ಯಾಮೀತಿ ಮಹೀಪಾಲ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-123-23 (20709)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-123-24x (2105)
ಋಷೇರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಶರ್ಯಾತಿರವಿಚಾರಯನ್।
ದದೌ ದುಹಿತರಂ ತಸ್ಮೈ ಚ್ಯವನಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ ॥ 3-123-24 (20710)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಸಸಾದ ಹ।
ಪ್ರಾಪ್ತಪ್ರಸಾದೌ ರಾಜಾ ವೈ ಸಸೈನ್ಯಃ ಪುರಮಾವ್ರಜತ್ ॥ 3-123-25 (20711)
ಸುಕನ್ಯಾಽಪಿ ಪತಿಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ತಪಸ್ವಿನಮನಿಂದಿತಾ।
ನಿತ್ಯಂ ಪರ್ಯಚರತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ತಪಸಾ ನಿಯಮೇನ ಚ ॥ 3-123-26 (20712)
ಅಗ್ನೀನಾಮತೀಥೀನಾಂ ಚ ಶುಶ್ರೂಷುನಸೂಯಿಕಾ।
ಸಮಾರಾಧಯತ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಚ್ಯವನಂ ಸಾ ಶುಭಾನನಾ ॥ 3-123-27 (20713)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 123 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-123-2 ವೀರಸ್ತಾನೇನ ವೀರಾಸನೇನ ॥ 3-123-11 ಕ್ಷಾಮಕಂಠಃ ಕ್ಷೀಣಧ್ವನಿಃ ಅತಏವ ಸಾ ತದ್ವಚನಂ ನ ಶೃಣೋತಿ ॥ 3-123-20 ವಯೋವೃದ್ಧಂ ಚ ಭಾರ್ಗವಂ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 124
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.124. ಅಧ್ಯಾಯಃ 124
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ಚ್ಯವನಾಶ್ರಮಮುಪಾಗತಾಭ್ಯಾಮಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಾಯ ಸುಕನ್ಯಾಪ್ರತಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಂ ॥ 1 ॥ ತದಕಾಮಯಮಾನಾಂ ತಾಂ ಪ್ರತ್ಯಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸ್ವಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ್ಯವನೇ ರೂಪಯೌವನಸಂಪನ್ನೇ ಸತಿ ತುಲ್ಯರೂಪೇಷು ತ್ರಿಷು ಕಸ್ಯಚಿದ್ವರಣಚೋದನಾ ॥ 2 ॥ ಭರ್ತ್ರಾಜ್ಞಯಾ ತಯಾ ತದಂಗೀಕಾರೇ ಚ್ಯವನೇನ ಸಹಾಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸರಸೋಽಂತರ್ಜಲೇ ನಿಮಜ್ಜನಂ ॥ 3 ॥ ಸುಕನ್ಯಯಾ ನಿಮಜ್ಜ್ಯೋತ್ಥಿತೇಷು ಸರೂಪೇಷು ತ್ರಿಷು ತೇಷು ಸ್ವಪಾತಿವ್ರತ್ಯಮಹಿನ್ನಾ ಚ್ಯವನಸ್ಯೈವ ವರಣಂ ॥ 4 ॥ ತತಸ್ತುಷ್ಟೇನ ಚ್ಯವನೇನಾಶ್ವಿನೋಃ ಸೋಮರಸದಾಪನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-124-0 (20714)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-124-0x (2106)
ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ತ್ರಿದಶಾವಶ್ವಿನೌ ನೃಪ।
ಕೃತಾಭಿಷೇಕಾಂ ವಿವೃತಾಂ ಸುಕನ್ಯಾಂ ತಾಮಪಶ್ಯತಾಂ ॥ 3-124-1 (20715)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದರ್ಶನೀಯಾಂಗೀಂ ದೇವರಾಜಸುತಾಮಿವ।
ಊಚತುಃ ಸಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ನಾಸತ್ಯಾವಶ್ವಿನಾವಿದಂ ॥ 3-124-2 (20716)
ಕಸ್ಯ ತ್ವಮಸಿ ವಾಮೋರು ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಿಂ ಕರೋಷಿ ಚ।
ಇಚ್ಛಾವ ಭದ್ರೇ ಜ್ಞಾತುಂ ತ್ವಾಂ ತತ್ವಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಶೋಭನೇ ॥ 3-124-3 (20717)
ತತಃ ಸುಕನ್ಯಾ ಸಂವೀತಾ ತಾವುವಾಚ ಸುರೋತ್ತಮೌ।
ಶರ್ಯಾತಿತನಯಾಂ ವಿತ್ತಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಮಾಂ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಚ ॥ 3-124-4 (20718)
`ನಾಂನಾ ಚಾಹಂ ಸುಕನ್ಯೇತಿ ನೃಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ಸಾಽಹಂಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ಭರ್ತಾರಮನುವರ್ತಿನೀ' ॥ 3-124-5 (20719)
ಅಥಾಶ್ವಿನೌ ಪ್ರಹಸ್ಯೈತಾಮಬ್ರೂತಾಂ ಪುನರೇವ ತು।
ಕಥಂ ತ್ವಮಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪಿತ್ರಾ ದತ್ತಾಽಽಗತಾ ವನೇ ॥ 3-124-6 (20720)
ಭ್ರಾಜಸೇಽಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಭೀರು ವಿದ್ಯುತ್ಸೌದಾಮನೀ ಯಥಾ।
ನ ದೇವೇಷ್ವಪಿ ತುಲ್ಯಾಂ ಹಿ ತ್ವಯಾ ಪಶ್ಯಾವ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-124-7 (20721)
ಅನಾಭರಣಸಂಪನ್ನಾ ಪರಮಾಂಬರವರ್ಜಿತಾ।
ಶೋಭಯಸ್ಯಧಿಕಂ ಭದ್ರೇ ವನಮಪ್ಯನಲಂಕೃತಾ ॥ 3-124-8 (20722)
ಸರ್ವಾಭರಣಸಂಪನನಾ ಪರಮಾಂವರಧಾರಿಣೀ।
ಶೋಭೇಥಾಸ್ತ್ವನವದ್ಯಾಂಗಿ ನ ತ್ವೇವಂ ಮಲಪಂಕಿನೀ ॥ 3-124-9 (20723)
ಕಸ್ಮಾದೇವಂವಿಧಾ ಭೂತ್ವಾ ಜರಾಜರ್ಜರಿತಂ ಪತಿಂ।
ತ್ವಮುಪಾಸ್ಸೇ ಹ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾಮಭೋಗಬಹಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 3-124-10 (20724)
ಅಸಮರ್ಥಂ ಪರಿತ್ರಾಣೇ ಪೋಷಣೇ ತು ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಸಾ ತ್ವಂ ಚ್ಯವನಮುತ್ಸೃಜ್ಯವರಯಸ್ವೈಕಮಾವಯೋಃ ॥ 3-124-11 (20725)
ಪತ್ಯರ್ಥಂ ದೇವಗರ್ಭಾಭೇ ಮಾ ವೃಥಾ ಯೌವನಂ ಕೃಥಾಃ।
ಏವಮುಕ್ತಾ ಸುಕನ್ಯಾಽಪಿ ಸುರೌ ತಾವಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-124-12 (20726)
ರತಾಽಹಂ ಚ್ಯವನೇ ಪತ್ಯೌ ಮೈವಂ ಮಾಂ ಪರ್ಯಶಂಕತಂ।
ತಾವಬ್ರೂತಾಂ ಪುನಸ್ತ್ವೇನಾಮಾವಾಂ ದೇವಭಿಷಗ್ವರೌ ॥ 3-124-13 (20727)
ಯುವಾನಂ ರೂಪಸಂಪನ್ನಂ ಕರಿಷ್ಯಾವಃ ಪತಿಂ ತವ।
ತತಸ್ತಸ್ಯಾವಯೋಶ್ಚೈವ ವೃಣೀಷ್ವಾನ್ಯತಮಂ ಪತಿಂ।
ಏತೇನ ಸಮಯೇನೈನಮಾಮಂತ್ರಯ ಪತಿಂ ಶುಭೇ ॥ 3-124-14 (20728)
ಸಾ ತಯೋರ್ವಚನಾದ್ರಾಜನ್ನುಪಸಂಗಂಯ ಭಾರ್ಗವಂ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಯತ್ತಾಭ್ಯಾಮುಕ್ತಂ ಭೃಗುಸುತಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-124-15 (20729)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಚ್ಯವನೋ ಭಾರ್ಯಾಮುವಾಚ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ।
`ಸಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಸಮನುಜ್ಞಾತಾ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತ್ಯಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-124-16 (20730)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತದಶ್ವಿನೌ ವಾಕ್ಯಂ ತಸ್ಯಾಸ್ತತ್ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ'।
ಊಚತೂ ರಾಜಪುತ್ರೀಂ ತಾಂ ಪತಿಸ್ತವ ವಿಶತ್ವಪಃ ॥ 3-124-17 (20731)
ತತೋಽಂಭಶ್ಚ್ಯವನಃ ಶೀಘ್ರಂ ರೂಪಾರ್ಥೀ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ।
ಅಶ್ವಿನಾವಪಿ ತದ್ರಾಜನ್ಸರಃ ಪ್ರಾವಿಶತಾಂ ತದಾ ॥ 3-124-18 (20732)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದುತ್ತೀರ್ಣಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಸರಸಸ್ತ್ರಯಃ।
ದಿವ್ಯರೂಪಧರಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುವಾನೋ ಮೃಷ್ಟಕುಂಡಲಾಃ।
ತುಲ್ಯವೇಷಧರಾಶ್ಚೈವ ಮನಸಃ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಾಃ ॥ 3-124-19 (20733)
ತೇಽಬ್ರುವನ್ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವೃಣೀಷ್ವಾನ್ಯತಮಂ ಶುಭೇ।
ಅಸ್ಮಾಕಮೀಪ್ಸಿತಂ ಭದ್ರೇ ಪತಿತ್ವೇ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 3-124-20 (20734)
`ತ್ವಮಶ್ವಿನೋರನ್ಯತರಂ ಚ್ಯವನಂ ವಾ ಯಶಸ್ವಿನಿ'।
ಯತ್ರ ವಾಽಪ್ಯಭಿಕಾಮಾಽಸಿ ತಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಸುಶೋಭನೇ ॥ 3-124-21 (20735)
ಸಾ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತು ತಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತುಲ್ಯರೂಪಧರಾನ್ಸ್ಥಿತಾನ್।
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ದೇವೀ ವವ್ರೇ ಸ್ವಕಂ ಪತಿಂ ॥ 3-124-22 (20736)
ಲಬ್ಧ್ವಾ ತು ಚ್ಯವನೋ ಭಾರ್ಯಾಂವಯೋರೂಪಂ ಚ ವಾಂಛಿತಂ।
ಹೃಷ್ಟೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತೌ ನಾಸತ್ಯಾವಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-124-23 (20737)
ಯಥಾಽಹಂ ರೂಪಸಂಪನ್ನೋ ವಯಸಾ ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಕೃತೋ ಭವದ್ಭ್ಯಾಂ ವೃದ್ಧಃ ಸನ್ಭಾರ್ಯಾಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಿಮಾಂ ॥ 3-124-24 (20738)
ತಸ್ಮಾದ್ಯುವಾಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರೀತ್ಯಾಽಹಂ ಸೋಮಪೀಥಿನೌ।
ಮಿಷತೋ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ವಾಂ ॥ 3-124-25 (20739)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಹೃಷ್ಟಮನಸೌ ದಿವಂ ತೌ ಪ್ರತಿಜಗ್ಮತುಃ।
ಚ್ಯವನಶ್ಚ ಸುಕನ್ಯಾ ಚ ಸುರಾವಿವ ವಿಜಹ್ರತುಃ ॥ 3-124-26 (20740)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 124 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-124-1 ವಿವೃತಾಮನಾಚ್ಛಾದೀತಾಂ ॥ 3-124-4 ತತಃ ಸುಕನ್ಯಾ ಸವ್ರೀಡೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 125
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.125. ಅಧ್ಯಾಯಃ 125
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಯೌವನಲಾಭಶ್ರವಣಹೃಷ್ಟೇನ ಶರ್ಯಾತಿನಾ ತದಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಚ್ಯವನೇನ ಶರ್ಯಾತೇರ್ಯಾಜನಂ ॥ 2 ॥ ತತ್ರ ಚ್ಯವನೇನಾಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸ್ವಪ್ರತಿಶ್ರುತಸೋಮರಸದಾನೋದ್ಯಮೇ ಇಂದ್ರೇಣ ತಸ್ಯ ಹನನಾಯ ಬಾಹುನಾ ವಜ್ರೋದ್ಯಮನಂ ॥ 3 ॥ ತದ್ಬಾಹುಸಂಸ್ತಗ್ಭನಪೂರ್ವಕಂ ಚ್ಯವನಸೃಷ್ಟಯಾ ಕೃತ್ಯಯಾ ಶಕ್ರಂಪ್ರತ್ಯಭಿಸರಣಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-125-0 (20741)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-125-0x (2107)
ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಶರ್ಯಾತಿರ್ವಯಸ್ಥಂ ಚ್ಯವನಂ ಕೃತಂ।
ಸುಹೃಷ್ಟಃ ಸೇನಯಾ ಸಾರ್ಧಮುಪಾಯಾದ್ಭಾರ್ಗವಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-125-1 (20742)
ಚ್ಯವನಂ ಚ ಸುಕನ್ಯಾಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಸುತಾವಿವ।
ರೇಮೇ ಸಭಾರ್ಯಃ ಶರ್ಯಾತಿಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹೀಮಿವ ॥ 3-125-2 (20743)
ಋಷಿಣಾ ಸತ್ಕೃತಸ್ತೇನ ಸಭಾರ್ಯಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಉಪೋಪವಿಷ್ಟಃ ಕಲ್ಯಾಣೀಃ ಕಥಾಶ್ಚಕ್ರೇ ಮನೋರಮಾಃ ॥ 3-125-3 (20744)
ಅಥೈನಂ ಭಾರ್ಗವೋ ರಾಜನ್ನುವಾಚ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್।
ಯಾಜಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಾಂ ಸಂಭಾರಾನುಪಕಲ್ಪಯ ॥ 3-125-4 (20745)
ತತಃ ಪರಮಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಶರ್ಯಾತಿರವನೀಪತಿಃ।
ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್ ॥ 3-125-5 (20746)
ಪ್ರಶಸ್ತೇಽಹನಿ ಯಜ್ಞೀಯೇ ಸರ್ವಕಾಮಸಮೃದ್ಧಿಮತ್।
ಕಾರಯಾಮಾಸ ಶರ್ಯಾತಿರ್ಯಜ್ಞಾಯತನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-125-6 (20747)
ತತ್ರೈನಂ ಚ್ಯವನೋ ರಾಜನ್ಯಾಜಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಅದ್ಭುತಾನಿ ಚ ತತ್ರಾಸನ್ಯಾನಿ ತಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-125-7 (20748)
ಅಗೃಹ್ಣಾಚ್ಚ್ಯವನಃ ಸೋಮಮಶ್ವಿನೋರ್ದೇವಯೋಸ್ತದಾ।
ತಮಿಂದ್ರೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಗೃಹ್ಣಾನಂ ಸ ತಯೋರ್ಗ್ರಹಂ ॥ 3-125-8 (20749)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-125-9x (2108)
ಉಭಾವೇತೌ ನ ಸೋಮಾರ್ಹೌ ನಾಸತ್ಯಾವಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಭಿಷಜೌ ದಿವಿ ದೇವಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ನಾರ್ಹತಃ ॥ 3-125-9 (20750)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 3-125-10x (2109)
ಮಾವಮಂಸ್ಥಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ರೂಪದ್ರವಿಣವತ್ತರೌ।
ಯೌ ಚಕ್ರತುರ್ಮಾಂ ಮಧವನ್ವೃಂದಾರಕಮಿವಾಜರಂ ॥ 3-125-10 (20751)
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ವಿಬುಧಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಕಥಂ ವೈ ನಾರ್ಹತಃ ಸವಂ।
ಅಶ್ವಿನಾವಪಿ ದೇವೇಂದ್ರ ದೇವೌ ವಿದ್ಧಿ ಪುರಂದರ ॥ 3-125-11 (20752)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-125-12x (2110)
ಚಿಕಿತ್ಸಕೌ ಕರ್ಮಕರೌ ಕಾಮರೂಪಸಮನ್ವಿತೌ।
ಲೋಕೇ ಚರಂತೌ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಕಥಂ ಸೋಮಮಿಹಾರ್ಹತಃ ॥ 3-125-12 (20753)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-125-13x (2111)
ಏತದೇವ ತದಾ ವಾಕ್ಯಮಾಂರೇಡಯತಿ ವಾಸವೇ।
ಅನಾದೃತ್ಯತತಃ ಶಕ್ರಂ ಗ್ರಹಂ ಜಗ್ರಾಹ ಭಾರ್ಗವಃ ॥ 3-125-13 (20754)
ಗ್ರಹೀಷ್ಯಂತಂ ತು ತಂ ಸೋಮಮಶ್ವಿನೋರುತ್ತಮಂ ತದಾ।
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಬಲಭಿದ್ದೇವ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-125-14 (20755)
ಆಭ್ಯಾಮರ್ತಾಯ ಸೋಮಂ ತ್ವಂ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಸಿ ಯದಿ ಸ್ವಯಂ।
ವಜ್ರಂ ತೇ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಘೋರರೂಪಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-125-15 (20756)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ್ಮಯನ್ನಿಂದ್ರಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯಸ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವತ್ಸೋಮಮಶ್ವಿಭ್ಯಾಮುತ್ತಮಂ ಗ್ರಹಂ ॥ 3-125-16 (20757)
ತತೋಽಸ್ಮೈ ಪ್ರಾಹರದ್ವಜ್ರಂ ಘೋರರೂಪಂ ಶಚೀಪತಿಃ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಹರತೋ ಬಾಹುಂ ಸ್ತಂಭಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಃ ॥ 3-125-17 (20758)
ತಂ ಸ್ತಂಭಯಿತ್ವಾ ಚ್ಯವನೋ ಜುಹುವೇ ಮಂತ್ರತೋಽನಲಂ।
ಕೃತ್ಯಾರ್ಥೀ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ದೇವಂ ಹಿಂಸಿತುಮುದ್ಯತಃ ॥ 3-125-18 (20759)
ತತಃ ಕೃತ್ಯಾಽಥ ಸಂಜಜ್ಞೇ ಮುನೇಸ್ತಸ್ಯ ತಪೋಬಲಾತ್।
ಮದೋ ನಾಮ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಬೃಹತ್ಕಾಯೋ ಮಹಾಸುರಃ ॥ 3-125-19 (20760)
ಶರೀರಂ ಯಸ್ ನಿರ್ದೇಷ್ಟುಮಶಕ್ಯಂ ತು ಸುರಾಸುರೈಃ।
ತಸ್ಯಾಸ್ಯಮಭವದ್ಧೋರಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರದಶನಂ ಮಹತ್ ॥ 3-125-20 (20761)
ಹನುರೇಕಾ ಸ್ಥಿತಾ ತ್ವಸ್ಯ ಭೂಮಾವೇಕಾ ದಿವಂ ಗತಾ।
ಚತಸ್ರಶ್ಚಾಯತಾ ದಂಷ್ಟ್ರಾ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂಶತಂ ॥ 3-125-21 (20762)
ಇತರೇ ತಸ್ಯ ದಶನಾ ಬಭೂವುರ್ದಶಯೋಜನಾಃ।
ಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಾಕಾರಾಃ ಶೂಲಾಗ್ರಸಮದರ್ಶನಾಃ ॥ 3-125-22 (20763)
ಬಾಹೂ ಪರಿಘಸಂಕಾಶಾವಾಯತಾವಯುತಂ ಸಮೌ।
ನೇತ್ರೇ ರವಿಶಶಿಪ್ರಖ್ಯೇ ವಕ್ರಂ ಕಾಲಾಗ್ನಿಸಂನಿಭಂ ॥ 3-125-23 (20764)
ಲೇಲಿಹಂಜಿಹ್ವಯಾ ವಕ್ರಂ ವಿದ್ಯುಚ್ಚಪಲಲೋಲಯಾ।
ವ್ಯಾತ್ತಾನನೋ ಘೋರದೃಷ್ಟಿರ್ಗ್ರಸನ್ನಿವ ಜಗದ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-125-24 (20765)
ಸ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯನ್ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶತಕ್ರತುಮುಪಾದ್ರವತ್।
ಮಹತಾ ಘೋರರೂಪೇಣ ಲೋಕಾಞ್ಶಬ್ದೇನ ನಾದಯತ್ ॥ 3-125-25 (20766)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪ಼್ಚವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 125 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-125-1 ವಯಸ್ಥಂ ಯುವಾನಂ ॥ 3-125-4 ಸಂಭಾರಾನ್ ಯಜ್ಞೋಪಕರಣಾನಿ ॥ 3-125-8 ಗ್ರಹಂ ಸೋಮಸ್ಯ। ಗೃಹ್ಣಾನಂ ತಯೋರರ್ಥೇ ॥ 3-125-11 ಸವಂ ಸೋಮಂ ॥ 3-125-12 ಭೈಷಜ್ಯಾತ್ಕರ್ಮಣೋ ನಿಂದ್ಯಾವಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-125-13 ಆಂರೇಡ್ಯತಿ ಪುನಃಪುನರಾವರ್ತಯತಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 126
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.126. ಅಧ್ಯಾಯಃ 126
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಾಭಿಷ್ಟುತೇನ ಚ್ಯವನೇನ ತಸ್ಮಿನ್ಸ್ವಪ್ರಯುಕ್ತಕೃತ್ಯಾಯಾಸ್ತತೋ ವಿನಿವರ್ತ್ಯ ಸ್ರ್ಯಾದಿಷು ವಿಭಜನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಸುಕಂಯೋಪಾಖ್ಯಾನಸಮಾಪನಪೂರ್ವಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ನಾನಾತೀರ್ಥಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-126-0 (20767)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-126-0x (2112)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಘೋರವದನಂ ಮದಂ ದೇವಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಆಯಾಂತಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಂತಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 3-126-1 (20768)
ಭಯಾತ್ಸಂಸ್ತಂಭಿತಭುಜಃ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಲೇಲಿಹನ್ಮುಹುಃ।
ತತೋಽವ್ರವೀದ್ದೇವರಾಜಶ್ಚ್ಯವನಂ ಭಯಪೀಡಿತಃ ॥ 3-126-2 (20769)
ಸೋಮಾರ್ಹಾವಶ್ವಿನಾವೇತಾವದ್ಯ ಪ್ರಭೃತಿ ಭಾರ್ಗವ।
ಭವಿಷ್ಯತಃ ಸತ್ಯಮೇತದ್ವಚೋ ವಿಪ್ರ ಪ್ರಸೀದ ಮೇ ॥ 3-126-3 (20770)
ನ ತೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಸಮಾರಂಭೋ ಭವತ್ವೇಷ ಪರೋ ವಿಧಿಃ।
ಜಾನಾಮಿ ಚಾಹಂ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ನ ಮಿಥ್ಯಾ ತ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-126-4 (20771)
ಸೋಮಪಾವಶ್ವಿನಾವೇತೌ ಯಥಾ ವಾದ್ಯ ಕೃತೌ ತ್ವಯಾ।
`ತಥೈವ ಮಾಮಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ' ॥ 3-126-5 (20772)
ಭೂಯ ಏವ ತು ತೇ ವೀರ್ಯಂ ಪ್ರಕಾಶೇದಿತಿ ಭಾರ್ಗವ।
ಸುಕನ್ಯಾಯಾಃ ಪಿತುಶ್ಚಾಸ್ಯ ಲೋಕೇ ಕೀರ್ತಿಃ ಪ್ರಥೇದಿತಿ ॥ 3-126-6 (20773)
ಅತೋ ಮಯೈತದ್ವಿಹಿತಂ ತವ ವೀರ್ಯಪ್ರಕಾಶನಂ।
ತಸ್ಮಾನ್ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಮೇ ಭವತ್ವೇವಂ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ॥ 3-126-7 (20774)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಶಕ್ರೇಣ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ ಮನ್ಯುರ್ವ್ಯಗಮಚ್ಛೀಘ್ರಂ ಸುಮೋಚ ಚ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-126-8 (20775)
ಮದಂ ಚ ವ್ಯಭಜದ್ರಾಜನ್ಪಾನೇ ಸ್ತ್ರೀಷು ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಅಕ್ಷೇಷು ಮೃಗಯಾಯಾಂ ಚ ಪೂರ್ವಸೃಷ್ಟಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-126-9 (20776)
ತದಾ ಮದಂ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಶಕ್ರಂ ಸಂತರ್ಪ್ಯ ಚೇಂದುನಾ।
ಅಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಾಂದೇವಾನ್ಯಾಜಯಿತ್ವಾ ಚ ತಂ ನೃಪಂ ॥ 3-126-10 (20777)
ವಿಖ್ಯಾಪ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವದತಾಂವರಃ।
ಸುಕನ್ಯಯಾ ಸಹಾರಣ್ಯೇ ವಿಜಹಾರಾನುಕೂಲಯಾ ॥ 3-126-11 (20778)
ತಸ್ಯೈತದ್ದ್ವಿಜಸಂಘುಷ್ಟಂ ಸರೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಅತ್ರತ್ವಂ ಸಹ ಸೋದರ್ಯೈಃ ಪಿತೃಡಂದೇವಾಂಶ್ಚ ತರ್ಪಯ ॥ 3-126-12 (20779)
ಏತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹೀಪಾಲ ಸಿಕತಾಕ್ಷಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸೈಂಧವಾರಣ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಕುಲ್ಯಾನಾಂ ಕುರು ದರ್ಶನಂ ॥ 3-126-13 (20780)
ಪುಷ್ಕರೇಷು ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವೇಷು ಚ ಜಲಂ ಸ್ಪೃಶ।
ಸ್ಥಾಣೋರ್ಮಂತ್ರಾಣಿ ಚ ಜಪನ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಭಾರತ ॥ 3-126-14 (20781)
ಸಂಧಿರ್ದ್ವಯೋರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ರೇತಾಯಾ ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಚ।
ಅಯಂ ಹಿ ದೃಶ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಃ।
ಅತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ ಚೈವ ತ್ವಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನೇ ॥ 3-126-15 (20782)
ಆರ್ಚೀಕಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ನಿವಾಸೌ ವೈ ಮನೀಷಿಣಾಂ।
ಸದಾಫಲಃ ಸದಾಸ್ರೋತೋ ಮರುತಾಂ ಸ್ತಾನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-126-16 (20783)
ಚೈತ್ಯಾಶ್ಚೈತೇ ಬಹುವಿಧಾಸ್ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಏತಚ್ಚಂದ್ರಮಸಸ್ತೀರ್ಥಮೃಷಯಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ವೈಖಾನಸಪ್ರಭೃತಯೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-126-17 (20784)
ಶೃಂಗಾಣಿ ತ್ರೀಣಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ಪ್ರಸರ್ವಣಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯನುಪರಿಕ್ರಂಯ ಯಥಾಕಾಮಮುಪಸ್ಪೃಶ ॥ 3-126-18 (20785)
ಶಾಂತನುಶ್ಚಾತ್ರ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶುನಕಶ್ಚ ನರಾಧಿಪಃ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ಚೋಭೌ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಚಿರಂ ನೃಪ।
ಸ್ಥಾನಂ ಸನಾತನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾವೀಶ್ವರಧ್ಯಾನತತ್ಪರೌ ॥ 3-126-19 (20786)
ಇಹ ನಿತ್ಯಾಶ್ರಯಾ ದೇವಾಃ ಪಿತರಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಆರ್ಚೀಕಪರ್ವತೇ ತೇಪುಸ್ತಾನ್ಯಜಸ್ವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-126-20 (20787)
ಇಹ ತೇ ವೈ ಚರೂನ್ಪ್ರಾಶ್ನನ್ನೃಷಯಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯಮುನಾ ಚಾಕ್ಷಯಸ್ರೋತಾಃ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚೇಹ ತಪೋರತಃ ॥ 3-126-21 (20788)
ಯಮೌ ಚ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಾ ಚಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ।
ಸರ್ವೇ ಚಾತ್ರ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಸ್ತ್ವಯೈವ ಸಹ ಪಾಂಡವ ॥ 3-126-22 (20789)
ಏತತ್ಪ್ರಸ್ರವಣಂ ಪುಣ್ಯಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಯತ್ರಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ವಪರುಣಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಮಾಗತಾಃ ॥ 3-126-23 (20790)
ಇಹ ತೇಽಪ್ಯವಸನ್ರಾಜಞ್ಶಾಂತಾಃ ಪರಮಧರ್ಮಿಣಃ।
ಮೈತ್ರಾಣಾಮೃಜುಬುದ್ಧೀನಾಮಯಂ ಗಿರಿವರಃ ಶುಭಃ ॥ 3-126-24 (20791)
ಏಷಾ ಸಾ ಯಮುನಾ ರಾಜನ್ಮಹರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಾ।
ನಾನಾಯಜ್ಞಚಿತಾ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯಾ ಪಾಪಭಯಾಪಹಾ ॥ 3-126-25 (20792)
ಅತ್ರರಾಜಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮಾಂಧಾತಾಽಯಜತ ಸ್ವಯಂ।
ಸಾಹದೇವಿಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಸೋಮಕೋ ದದತಾಂವರಃ ॥ 3-126-26 (20793)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 126 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-126-2 ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಗಲ್ಲಗರ್ಭೌ ॥ 3-126-3 ವಚೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-126-15 ಸಂಪ್ರತಿ ಕಲಿದ್ವಾಪರಸಂಧಾವಪಿ ಅತ್ರತೀರ್ಥೇ ತ್ರೇತಾದ್ವಾಪಾರಸಂಧಿತುಲ್ಯಃ ಕಾಲೇಸ್ತಿ। ಅತ್ರಸ್ನಾತಾನಾಂ ಕಲಿಸ್ಪರ್ಶೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-126-16 ಸದಾಸ್ರೋತಃ ಸದಾಪ್ರವಾಹಯುಕ್ತಂ ॥ 3-126-18 ತ್ರೀಣಿ ಸೃಂಗಾಣೀತಿ ತ್ರಿಕೋಣಂ ವಾರಾಣಸೀಕ್ಷೇತ್ರಂ। ತ್ರೀಣಿ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನೀತಿ ಚ ಪ್ರಯಾಗಂ। ಏತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಅನುಪರಿಕ್ರಂಯ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ॥ 3-126-20 ತೇಪುಸ್ತಪಸ್ರಕ್ರುಃ ॥ 3-126-26 ಸಾಹದೇವಿಃ ಸೃಂಜಯಪುತ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 127
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.127. ಅಧ್ಯಾಯಃ 127
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾಂಧಾತೃಪದಪ್ರವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಮಾಂದಾತೃಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-127-0 (20794)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-127-0x (2113)
ಮಾಂಧಾತಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ಕಥಂ ಜಾತೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮನ್ಯೌವನಾಶ್ವೋ ನೃಪೋತ್ತಮಃ ॥ 3-127-1 (20795)
ಕಥಂ ಚೈನಾಂ ಪರಾಂ ಖ್ಯಾತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಮಿತದ್ಯುತಿಃ।
ಯಸ್ಯ ಲೋಕಾಸ್ತ್ರಯೋ ವಶ್ಯಾ ವಿಷ್ಣೋರಿವ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-127-2 (20796)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಚರಿತಂ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
`ಸತ್ಯಕೀರ್ತೇರ್ಹಿ ಮಾಂಧಾತುಃ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾಽನಘ' ॥ 3-127-3 (20797)
ಯಥಾ ಮಾಂಧಾತೃಶಬ್ದಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಶಕ್ರಸಮದ್ಯುತೇ।
ಜನ್ಮ ಚಾಪ್ರತಿವೀರ್ಯಸ್ ಕುಶಲೋ ಹ್ಯಸಿ ಭಾಷಿತುಂ ॥ 3-127-4 (20798)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-127-5x (2114)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಯಥಾ ಮಾಂಧಾತೃಶಬ್ದೋ ವೈ ಲೋಕೇಷು ಪರಿಗೀಯತೇ ॥ 3-127-5 (20799)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಪ್ರಭವೋ ಯುವನಾಶ್ವೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಸೋಽಯಜತ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲಃ ಕ್ರತುಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-127-6 (20800)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ಅನ್ಯೈಶ್ಚ ಕ್ರತುಭಿರ್ಮುಖ್ಯೈರಯಜತ್ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-127-7 (20801)
ಅನಪತ್ಯಸ್ತು ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಮಂತ್ರಿಷ್ವಾಧಾಯ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ವನಿತ್ಯೋ ಬಭೂವ ಹ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ವಿಧಿನಾ ಸಂಯೋಜ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-127-8 (20802)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ನೃಪೋ ರಾಜನ್ನುಪವಾಸೇನ ದುಃಖಿತಃ।
ಪಿಪಾಸಾಶುಷ್ಕಹೃದಯಃ ಪ್ರವಿವೇಶಾಶ್ರಮಂ ಭೃಗೋಃ ॥ 3-127-9 (20803)
ತಾಮೇವ ರಾತ್ರಿಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಹಾತ್ಮಾ ಭೃಗುನಂದನಃ।
ಇಷ್ಟಿಂ ಚಕಾರ ಸೌದ್ಯುಂನೇರ್ಮಹರ್ಷಿಃ ಪುತ್ರಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-127-10 (20804)
ಸಂಭೃತೋ ಮಂತ್ರಪೂತೇನ ವಾರಿಣಾ ಕಲಶೋ ಮಹಾನ್।
ತತ್ರಾತಿಷ್ಠತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪೂರ್ವಮೇವ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-127-11 (20805)
ಯತ್ಪ್ರಾಶ್ಯ ಪ್ರಸವೇತ್ತಸ್ಯ ಪತ್ನೀ ಶಕ್ರಸಮಂ ಸುತಂ।
`ತದ್ವಾರಿ ವಿಹಿತಂ ರಾಜನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಾಸೀತ್ಸುಸಂಸ್ಕೃತಂ'।
ತಂ ನ್ಯಸ್ಯ ವೇದ್ಯಾಂ ಕಲಶಂ ಸುಷುಪುಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-127-12 (20806)
ರಾತ್ರಿಜಾಗರಣಾಚ್ಛ್ರಾಂತಾನ್ಸೌದ್ಯುಂನಿಃ ಸಮತೀತ್ಯ ತಾನ್।
ಶುಷ್ಕಕಂಠಃ ಪಿಪಾಸಾರ್ತಃ ಪಾನೀಯಾರ್ಥೀ ಭೃಶಂ ನೃಪಃ।
ತಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಶಾಂತಃ ಪಾನೀಯಂ ಸೋಽಭ್ಯಯಾಚತ ॥ 3-127-13 (20807)
ತಸ್ಯ ಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ಶುಷ್ಕೇಣ ಕಂಠೇನ ಕ್ರೋಶತಸ್ತದಾ।
ನಾಶ್ರೌಷೀತ್ಕಶ್ಚನ ತದಾ ಶಕುನೇರಿವ ವಾಶತಃ ॥ 3-127-14 (20808)
ತತಸ್ತಂ ಕಲಶಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಲಪೂರ್ಣಂ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ವೇಗೇನ ಪೀತ್ವಾ ಚಾಂಭೋ ವ್ಯವಾಸೃಜತ್ ॥ 3-127-15 (20809)
ಸ ಪೀತ್ವಾ ಶೀತಲಂ ತೋಯಂ ಪಿಪಾಸಾರ್ತೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ನಿರ್ವಾಣಮಗಮದ್ಧೀಮಾನ್ಸುಸುಖೀ ಚಾಭವತ್ತದಾ ॥ 3-127-16 (20810)
ತತಸ್ತೇ ಪ್ರತ್ಯಬುಧ್ಯಂತ ಮುನಯಃ ಸತಪೋಧನಾಃ।
ನಿಸ್ತೋಯಂ ತಂ ಚ ಕಲಶಂ ದದೃಶುಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ ॥ 3-127-17 (20811)
ಕಸ್ಯ ಕರ್ಮೇದಮಿತಿ ತೇ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛನ್ಸಮಾಗತಾಃ।
ಯುವನಾಶ್ವೋ ಮಮೇತ್ಯೇವಂ ಸತ್ಯಂ ಸಮಭಿಪದ್ಯತ ॥ 3-127-18 (20812)
ನ ಯುಕ್ತಮಿತಿ ತಂ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾನ್ಭಾರ್ಗವಸ್ತದಾ।
ಸುತಾರ್ಥಂ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ಹ್ಯಾಪಸ್ತಪಸಾ ಚೈವ ಸಂಭೃತಾಃ ॥ 3-127-19 (20813)
ಮಯಾ ಹ್ಯತ್ರಾಹಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ದಾರುಣಂ।
ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ತವ ರಾಜರ್ಷೇ ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮ ॥ 3-127-20 (20814)
ಮಹಾಬಲೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತಪೋಬಲಸಮನ್ವಿತಃ।
ಯಃ ಶಕ್ರಮಪಿ ವೀರ್ಯೇಣ ಗಮಯೇದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-127-21 (20815)
ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ರಾಜನ್ಮಯೈತದುಪಪಾದಿತಂ।
ಅಬ್ಭಕ್ಷಣಂ ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ನ ಯುಕ್ತಂ ಕೃತಮದ್ಯ ವೈ ॥ 3-127-22 (20816)
ನ ತ್ವದ್ಯ ಶಕ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರೇತತ್ಕರ್ತುಮತೋಽನಯ್ಥಾ।
ನೂನಂ ದೈವಕೃತಂ ಹ್ಯೇತದ್ಯದೇವಂ ಕೃತವಾನಸಿ ॥ 3-127-23 (20817)
ಪಿಪಾಸಿತೇನ ಯಾಃ ಪೀತಾ ವಿಧಿಮಂತ್ರಪುರಸ್ಕೃತಾಃ।
ಆಪಸ್ತ್ವಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಮತ್ತಪೋವೀರ್ಯಸಂಭೃತಾಃ ॥ 3-127-24 (20818)
ತಾಭ್ಯಸ್ತ್ವಮಾತ್ಮನಾ ಪುತ್ರಮೀದೃಶಂ ಜನಯಿಷ್ಯಸಿ।
ವಿಧಾಸ್ಯಾಮೋ ವಯಂ ತತ್ರ ತವೇಷ್ಟಿಂ ಪರಮಾದ್ಭುತಾಂ ॥ 3-127-25 (20819)
ಯಥಾ ಶಕ್ರಸಮಂ ಪುತ್ರಂ ಜನಯಿಷ್ಯಸಿ ವೀರ್ಯವಾನ್।
`ನ ಚ ಪ್ರಾಣೈರ್ಮಹಾರಾಜ ವಿಯೋಗಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ' ॥ 3-127-26 (20820)
ಮಾ ಖಿದಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ರಾಜೇನದ್ರ ದೈವಂ ಹಿ ಬಲವತ್ತರಂ'।
ಗರ್ಭಧಾರಣಜಂ ವಾಽಪಿ ನ ಖೇದಂ ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-127-27 (20821)
ತತೋ ವರ್ಷಶತೇ ಪೂರ್ಣೇ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವಾಮಂ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಸುತಃ ಸೂರ್ಯ ಇವ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-127-28 (20822)
ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ಮಹಾತೇಜಾ ನ ಚ ತಂ ಮೃತ್ಯುರಾವಿಶತ್।
ಯುವನಾಶ್ವಂ ನರಪತಿಂ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-127-29 (20823)
ತತಃ ಶಕ್ರೋ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತಂ ದಿದೃಕ್ಷುರುಪಾಗಮತ್।
ತತೋ ದೇವಾ ಮಹೇಂದ್ರಂ ತಮಪೃಚ್ಛಂಧಾಸ್ಯತೀತಿ ಕಿಂ ॥ 3-127-30 (20824)
ಪ್ರದೇಶಿನೀಂ ತತೋಽಸ್ಯಾಸ್ಯೇ ಶಕ್ರಃ ಸಮಭಿಸಂದಧೇ।
ಮಾಮಯಂ ಧಾಸ್ಯತೀತ್ಯೇವಂ ಭಾಷಿತೇ ಚೈವ ವಜ್ರಿಣಾ।
ಮಾಂಧಾತೇತಿ ಚ ನಾಮಾಸ್ಯ ಚಕ್ರುಃ ಸೇಂದ್ರಾ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-127-31 (20825)
ಪ್ರದೇಶಿನೀಂ ಶಕ್ರದತ್ತಾಮಾಖಾದ್ಯ ಸ ಶಿಶುಸ್ತದಾ।
ಅವರ್ಧತ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕಿಷ್ಕೂನ್ರಾಜಂಸ್ತ್ರ್ಯೋದಶ ॥ 3-127-32 (20826)
ವೇದಾಸ್ತಂ ಸಧನುರ್ವೇದಾ ದಿವ್ಯಾನ್ಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚೇಶ್ವರಂ।
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಮಹಾರಾಜಂ ಧ್ಯಾತಮಾತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-127-33 (20827)
ಧನುರಾಜಗವಂ ನಾಮ ಶರಾಃ ಶೃಂಗೋದ್ಭವಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಅಭೇದ್ಯಂ ಕವಚಂ ಚೈವ ಸದ್ಯಸ್ತಮುಪಶಿಶ್ರಿಯುಃ ॥ 3-127-34 (20828)
ಸೋಽಭಿಷಿಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ಸ್ವಯಂ ಶಕ್ರೇಣ ಭಾರತ।
ಧರ್ಮೇಣ ವ್ಯಜಯಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ವಿಷ್ಣುರಿವ ವಿಕ್ರಮೈಃ ॥ 3-127-35 (20829)
ತಸ್ಯಾಪ್ರತಿಹತಂ ಚಕ್ರಂ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ರತ್ನಾನಿ ಚೈವ ರಾಜರ್ಷಿಂ ಸ್ವಯಮೇವೋಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-127-36 (20830)
ತಸ್ಯೇಯಂ ವಸುಸಂಪೂರ್ಣಾ ವಸುಧಾ ವಸುಧಾಧಿಪ।
ತೇನೇಷ್ಟಂ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-127-37 (20831)
ಚಿತಚೈತ್ಯೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚ ಪುಷ್ಕಲಾನ್।
ಶಕ್ರಸ್ಯಾರ್ಧಾಸನಂ ರಾಜಂʼಲ್ಲಬ್ಧವಾನಮಿತದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-127-38 (20832)
ಏಕಾಹ್ನಾ ಪೃಥಿವೀ ತೇನ ಧರ್ಮನಿತ್ಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ವಿಜಿತಾ ಶಾಸನಾದೇವ ಸರತ್ನಾಕರಪತ್ತನಾ ॥ 3-127-39 (20833)
ತಸ್ಯ ಚೈತ್ಯೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಕ್ರತೂನಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾಂ।
ಚತುರಂತಾ ಮಹೀ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ನಾಸೀತ್ಕಿಂಚಿದನಾವೃತಂ ॥ 3-127-40 (20834)
ತೇನ ಪದ್ಮಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗವಾಂ ದಶ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ದತ್ತಾನೀತಿ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ ॥ 3-127-41 (20835)
ತೇನ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕ್ಯಾಮನಾವೃಷ್ಟ್ಯಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವೃಷ್ಟಂ ಸಸ್ಯವಿವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಮಿಷತೋ ವಜ್ರಪಾಣಿನಃ ॥ 3-127-42 (20836)
ತೇನ ಸೋಮಕುಲೋತ್ಪನ್ನೋ ಗಾಂಧಾರಾಧಿಪತಿರ್ಮಹಾನ್।
ಶರ್ಜನ್ನಿವ ಮಹಾಮೇಘಃ ಪ್ರಮಥ್ಯ ನಿಹತಃ ಶರೈಃ ॥ 3-127-43 (20837)
ಪ್ರಜಾಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾಸ್ತೇನ ತ್ರಾತಾ ರಾಜನ್ಕೃತಾತ್ಮನಾ।
ತೇನಾತ್ಮತಪಸಾ ಲೋಕಾಸ್ತಾಪಿತಾಶ್ಚಾತಿತೇಜಸಾ ॥ 3-127-44 (20838)
ತಸ್ಯೈತದ್ದೇವಯಜನಂ ಸ್ಥಾನಮಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಃ।
ಯಸ್ಯ ಪುಣ್ಯತಮೇ ದೇಶೇ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇಸ್ಯ ಮಧ್ಯತಃ ॥ 3-127-45 (20839)
`ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಾಂಧಾತೇವ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಧರ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹೀಂ ರಕ್ಷ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ' ॥ 3-127-46 (20840)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಮಾಂಧಾತುಶ್ಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಜನ್ಮ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಮಹೀಪಾಲ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-127-47 (20841)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-127-48x (2115)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಕೌಂತೇಯೋ ಲೋಮಶೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾನಂತರಂ ಭೂಯಃ ಸೋಮಕಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 3-127-48 (20842)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 127 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-127-1 ಯೌವನಾಶ್ವೋ ಯುವನಾಶ್ವಪುತ್ರಃ। ಯೌವನಾಶ್ವಿರ್ನೃಪೋತ್ತಮ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-127-8 ಆತ್ಮಾನಂ ಚಿತ್ತಂ। ಆತ್ಮವಾನ್ ಜಿತಚಿತ್ತಃ। ಸಂಯೋಜ್ಯೇಷ್ಟದೇವತಯಾ ಐವಯಂ ನೀತ್ವಾ ॥ 3-127-10 ಸೌದ್ಯುಂನೇಃ ಯುವನಾಶ್ವಸ್ಯ ॥ 3-127-14 ವಾಶತಃ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವತಃ ॥ 3-127-16 ನಿರ್ವಾಣಂ ತಪಃಫಲಂ ॥ 3-127-25 ಇಷ್ಟಿಮಿಚ್ಛಿತಂ ॥ 3-127-30 ಕಿಂ ಧಾಸ್ಯತಿ ಪಾಸ್ಯತಿ ಸ್ತನ್ಯಾಭಾವಾತ್ ॥ 3-127-31 ಮಾಂ ಧಾಸ್ಯತಿ ಮಾಂ ಧಾತಾ। ಧಾತೇತಿ ಲುಡಂತಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಧಾಸ್ಯತೀತಿ। ಪ್ರದೇಶಿನೀಂ, ತರ್ಜನೀಂ ॥ 3-127-32 ಕಿಷ್ಕೂನ್ ಹಸ್ತಾನ್ ವಿತಸ್ತೀನ್ವಾ ॥ 3-127-36 ಚಕ್ರಮಾಜ್ಞಾ 3-127-38 ಚಿತಚೈತ್ಯಃ ಕೃತಚಯನಕ್ರತುಃ ॥ 3-127-41 ಪದ್ಮಂ ಶತಕೋಟಯಸ್ತೇಷಾಮಪಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶ ॥ 3-127-44 ಚತುರ್ವಿಧಾಃ ಸುರನರತಿರ್ಯಕ್ಸ್ಥಾವರಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 128
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.128. ಅಧ್ಯಾಯಃ 128
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸೋಮಕನಾಮಕೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಭಾರ್ಯಾಶತೋದ್ಬಾಹೇಪಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಮೇವ ಜಂತುನಾಮಕೈಕಾಪತ್ಯಜನನಂ ॥ 1 ॥ ಪಿಪೀಲಿಕಾದಷ್ಟಸುತದುಃಖದರ್ಶನನಿರ್ವಿಣ್ಣೇನ ತೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಋತ್ವಿಜಂಪ್ರತಿ ಬಹುಪುತ್ರೋತ್ಪಾದನೋಪಾಯಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 2 ॥ ಋತ್ವಿಜಾ ರಾಜಾನಂಪ್ರತಿ ಜಂತೋಃ ಪಶೂಕರಣೇನ ಹೋಮೇ ತದ್ವಪಾಘ್ರಾಣನೇನ ಭಾರ್ಯಾಶತೇ ಪುತ್ರಶತಜನನೋಕ್ತಿಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-128-0 (20843)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-128-0x (2116)
ಕಥಂವೀರ್ಯಃ ಸ ರಾಜಾಽಭೂತ್ಸೋಮಕೋ ದದತಾಂವರಃ।
ಕರ್ಮಾಣ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಂ ಚ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 3-128-1 (20844)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-128-2x (2117)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಸೀನ್ನೃಪತಿಃ ಸೋಮಕೋ ನಾಮ ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಶತಂ ರಾಜನ್ಸದೃಶೀನಾಮಭೂತ್ತದಾ ॥ 3-128-2 (20845)
ಸ ವೈ ಯತ್ನೇನ ಮಹತಾ ತಾಸು ಪುತ್ರಂ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಕಂಚಿನ್ನಾಸಾದಯಾಮಾಸ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಹ್ಯಪಿ ॥ 3-128-3 (20846)
ಕದಾಚಿತ್ತಸ್ ವೃದ್ಧಸ್ಯ ಯತಮಾನಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಜಂತುರ್ನಾಮ ಸುತಸ್ತಸ್ಯ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಂ ಸಮಜಾಯತ ॥ 3-128-4 (20847)
ತಂ ಜಾತಂ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾಃ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಾಸತೇ।
ಸತತಂ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಾಮಭೋಗಾನ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-128-5 (20848)
ತತಃ ಪಿಪೀಲಿಕಾ ಜಂತುಂ ಕದಾಚಿದದಶತ್ಸ್ಫಿಚಿ।
ಸ ದಷ್ಟೋ ಹ್ಯರುದದ್ರಾಜಂಸ್ತೇನ ದುಃಖೇನ ಬಾಲಕಃ ॥ 3-128-6 (20849)
ತತಸ್ತಾ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶನ್ಭೃಶದುಃಖಿತಾಃ।
ಪ್ರವಾರ್ಯ ಜನತುಂ ಸಹಸಾ ಸ ಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್ ॥ 3-128-7 (20850)
ತಮಾರ್ತನಾದಂ ಸಹಸಾ ಶುಶ್ರಾವ ಸ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಅಮಾತ್ಯಪರ್ಷದೋ ಮಧ್ಯೇ ಉಪವಿಷ್ಟಃ ಸಹರ್ತ್ವಿಜಾ ॥ 3-128-8 (20851)
ತತಃ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಕಿಮೇತದಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ತಸ್ಮೈ ಕ್ಷತ್ತಾ ಯಥಾವೃತ್ತಮಾಚಚಕ್ಷೇ ಸುತಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-128-9 (20852)
ತ್ವರಮಾಣಃ ಸ ಚೋತ್ಥಾಯ ಸೋಮಕಃ ಸಹ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಂತಃಪುರಂ ಪುತ್ರಮಾಶ್ವಾಸಯದರಿಂದಮಃ ॥ 3-128-10 (20853)
ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ತು ತಂ ಪುತ್ರಂ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯಾಂತಃಪುರಾನ್ನೃಪಃ।
ಋತ್ವಿಜಾ ಸಹಿತೋ ರಾಜನ್ಸಹಾಮಾತ್ಯ ಉಪಾವಿಶತ್ ॥ 3-128-11 (20854)
ಸೋಮಕ ಉವಾಚ। 3-128-12x (2118)
ಧಿಗಸ್ತ್ವಿಹೈಕಪುತ್ರತ್ವಮಪುತ್ರತ್ವಂ ವರಂ ಭವೇತ್।
ನಿತ್ಯಾತುರತ್ವಾದ್ಭೂತಾನಾಂ ಶೋಕ ಏವೈಕಪುತ್ರತಾ ॥ 3-128-12 (20855)
ಇದಂ ಭಾರ್ಯಾಶತಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯಸದೃಶಂ ಪ್ರಭೋ।
ಪುತ್ರಾರ್ಥಿನಾ ಮಯಾ ವೋಢಂ ನ ತಾಸಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ಪ್ರಜಾ ॥ 3-128-13 (20856)
ಏಕಃ ಕಥಂಚಿದುತ್ಪನ್ನಃ ಪುತ್ರೋ ಜಂತುರಯಂ ಮಮ।
ಯತಮಾನಾಸು ಸರ್ವಾಸು ಕಿಂನು ದುಃಖಮತಃ ಪರಂ ॥ 3-128-14 (20857)
ವಯಶ್ಚ ಸಮತೀತಂ ಮೇ ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಆಸಾಂ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸಮಾಯತ್ತಾ ಮಮ ಚಾತ್ರೈಕಪುತ್ರಕೇ ॥ 3-128-15 (20858)
ಸ್ಯಾತ್ತು ಕರ್ಮ ತಥಾ ಯುಕ್ತಂ ಯೇನ ಪುತ್ರಶತಂ ಭವೇತ್।
ಮಹತಾ ಲಘುನಾ ವಾಽಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ದುಷ್ಕರೇಣ ವಾ ॥ 3-128-16 (20859)
ಋತ್ವಿಗುವಾಚ। 3-128-17x (2119)
ಅಸ್ತಿ ಚೈತಾದೃಶಂ ಕರ್ಮ ಯೇನ ಪುತ್ರಶತಂ ಭವೇತ್।
ಯದಿ ಶಕ್ನೋಷಿ ತತ್ಕರ್ತುಮಥ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸೋಮಕ ॥ 3-128-17 (20860)
ಸೋಮಕ ಉವಾಚ। 3-128-18x (2120)
ಕಾರ್ಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಕಾರ್ಯಂ ಯೇನ ಪುತ್ರಶತಂ ಭವೇತ್।
ಕೃತಮೇವೇತಿ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ ॥ 3-128-18 (20861)
ಋತ್ವಿಗುವಾಚ। 3-128-19x (2121)
ಯಜಸ್ವ ಜಂತುನಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಂ ಮಯಾ ವಿತತೇ ಕ್ರತೌ।
ತತಃ ಪುತ್ರಶತಂ ಶ್ರೀಮದ್ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಚಿರೇಣ ತೇ ॥ 3-128-19 (20862)
ವಪಾರ್ಯಾ ಹೂಯಮಾನಾಯಾಂ ಧೂಮಮಾಘ್ರಾಯ ಮಾತರಃ।
ತತಸ್ತಾಃ ಸುಮಹಾವೀರ್ಯಾಂಜನಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಸುತಾನ್ ॥ 3-128-20 (20863)
ತಸ್ಯಾಮೇವ ತು ತೇ ಜಂತುರ್ಭವಿತಾ ಪುನರಾತ್ಮಜಃ।
ಉತ್ತರೇ ಚಾಸ್ಯ ಸೌವರ್ಣಂ ಲಕ್ಷ್ಮ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-128-21 (20864)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 128 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-128-6 ಸ್ಫಿಚಿ ಕಠ್ಯಾಂ ॥ 3-128-8 ಅಮಾತ್ಯಪರ್ಷದೋ ಮಧ್ಯೇ ಮಂತ್ರಿಸಭಾಂತಃ ॥ 3-128-9 ಕ್ಷತ್ತಾ ದೌವಾರಿಕಃ ॥ 3-128-19 ಜಂತುನಾ ಪಶುಭೂತೇನ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 129
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.129. ಅಧ್ಯಾಯಃ 129
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಋತ್ವಿಕ್ಚೋದನಯಾ ಸೋಮಕೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಜಂತುನಾಮಕಪುತ್ರವಪಾಯಾ ಹೋಮೇ ತದ್ಗಂಧಾಘ್ರಾಣನೇನ ತದ್ಭಾರ್ಯಾಶತೇ ಪುತ್ರಶತೋತ್ಪತ್ತಿಃ ॥ 1 ॥ ಲೋಕಾಂತರಂ ಗತೇನ ಸೋಮಕೇನ ಋತ್ವಿಜಾ ಸಹ ತದ್ಭೋಗ್ಯಸ್ವಪುತ್ರಹನನಜನಾರಕೀಯದುಃಖಾನುಭವಪೂರ್ವಕಂ ತೇನ ಸಹೈವ ಸ್ವೀಯಸುಕೃತಕಲೋಪಭೋಗಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-129-0 (20865)
ಸೋಮಕ ಉವಾಚ। 3-129-0x (2122)
ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯದ್ಯದ್ಯಥಾ ಕಾರ್ಯಂ ತತ್ಕುರುಷ್ವ ತಥಾತಥಾ।
ಪುತ್ರಕಾಮತಯಾ ಸರ್ವಂಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ವಚಸ್ತವ ॥ 3-129-1 (20866)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-129-2x (2123)
ತತಃ ಸ ಯಾಜಯಾಮಾಸ ಸೋಮಕಂ ತೇನ ಜಂತುನಾ।
ಮಾತರಸ್ತು ಬಲಾತಪುತ್ರಮಪಾಕಾರ್ಷುಃ ಕೃಪಾನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-129-2 (20867)
ಹಾ ಹತಾಃ ಸ್ಮೇತಿ ವಾಶಂತ್ಯಸ್ತೀವ್ರಶೋಕಸಮಾಹತಾಃ।
ತಂ ಮಾತರಃ ಪ್ತ್ಯಕರ್ಷನ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ದಕ್ಷಿಣೇ ಕರೇ ॥ 3-129-3 (20868)
ಸವ್ಯೇ ಪಾಣೌ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತು ಯಾಜಕೋಪಿ ಸ್ಮ ಕರ್ಷತಿ।
ಕುರರೀಣಾಮಿವಾರ್ತಾನಾಮಪಾಕೃಷ್ಯ ತು ತಂ ಸುತಂ ॥ 3-129-4 (20869)
ವಿಶಸ್ಯ ಚೈನಂ ವಿಧಿವದ್ವಪಾಮಸ್ಯ ಜುಹಾವ ಸಃ।
ವಪಾಯಾಂ ಹೂಯಮಾನಾಯಾಂ ಗಂಧಮಾಘ್ರಾಯ ಮಾತರಃ ॥ 3-129-5 (20870)
ಆರ್ತಾ ನಿಪೇತುಃ ಸಹಸಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಕುರುನಂದನ।
ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಗರ್ಭಾನಲಬಂಸ್ತತಸ್ತಾಃ ಪಾರ್ಥಿವಾಂಗನಾಃ ॥ 3-129-6 (20871)
ತತೋ ದಶಸು ಮಾಸೇಷು ಸೋಮಕಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಜಜ್ಞೇ ಪುತ್ರಶತಂ ಪೂರ್ಣಂ ತಾಸು ಸರ್ವಾಸು ಭಾರತ ॥ 3-129-7 (20872)
ಜಂತುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸಮಭವಜ್ಜನಿತ್ರ್ಯಾಮೇವ ಪೂರ್ವವತ್।
ಸ ತಾಸಾಮಿಷ್ಟ ಏವಾಸೀನ್ನ ತಥಾಽನ್ಯೇ ನಿಜಾಃ ಸುತಾಃ ॥ 3-129-8 (20873)
ತಚ್ಚ ಲಕ್ಷಣಮಸ್ಯಾಸೀತ್ಸೌವರ್ಣಂ ಪಾರ್ಶ್ವ ಉತ್ತರೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪುತ್ರಶತೇ ಚಾಗ್ರ್ಯಃ ಸ ಬಭೂವ ಗುಣೈರಪಿ ॥ 3-129-9 (20874)
ತತಃ ಸ ಲೋಕಮಗಮತ್ಸೋಮಕಸ್ಯ ಗುರುಃ ಪರಂ।
ಅನ್ವಕ್ಷಮೇವ ಪಶ್ಚಾತ್ತು ಸೋಮಕೋಪ್ಯಗಮತ್ಪರಂ ॥ 3-129-10 (20875)
ಅಥ ತಂ ನರಕೇ ಘೋರೇ ಪಚ್ಯಮಾನಂ ದದರ್ಶ ಸಃ।
ತಮಪೃಚ್ಛತ್ಕಿಮರ್ಥಂ ತ್ವಂ ನರಕೇ ಪಚ್ಯಸೇ ದ್ವಿಜ ॥ 3-129-11 (20876)
ತಮಬ್ರವೀದ್ಗುರುಃ ಸೋಽಥ ಪಚ್ಯಮಾನೋಽಗ್ನಿನಾ ಭೃಶಂ।
ತ್ವಂ ಮಯಾ ಯಾಜಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯೇದಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ॥ 3-129-12 (20877)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಧರ್ಮರಾಜಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಅಹಮತ್ರ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮುಚ್ಯತಾಂ ಮಮ ಯಾಜಕಃ ॥ 3-129-13 (20878)
ಮತ್ಕೃತೇ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗಃ ಪಚ್ಯತೇ ನರಕಾಗ್ನಿನಾ।
`ಸೋಹಮಾತ್ಮಾನಮಾಧಾಸ್ಯೇ ನರಕೇ ಮುಚ್ಯತಾಂ ಗುರುಃ' ॥ 3-129-14 (20879)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 3-129-15x (2124)
ನಾನ್ಯ ಕರ್ತುಃ ಫಲಂ ರಾಜನ್ನುಪಭುಂಕ್ತೇ ಕದಾಚನ।
ಇಮಾನಿ ತವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಫಲಾನಿ ವದತಾಂವರ ॥ 3-129-15 (20880)
ಸೋಮಕ ಉವಾಚ। 3-129-16x (2125)
ಪುಣ್ಯಾನ್ನ ಕಾಮಯೇ ಲೋಕಾನೃತೇಽಹಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಂ।
ಇಚ್ಛಾಂಯಹಮನನೈವ ಸಹ ವಸ್ತುಂ ಸುರಾಲಯೇ ॥ 3-129-16 (20881)
ನರಕೇ ವಾ ಧರ್ಮರಾಜ ಕರ್ಮಣಾಽಸ್ಯ ಸಮೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಪುಣ್ಯಾಪುಣ್ಯಫಲಂ ದೇವ ಸಮಮಸ್ತ್ವಾವಯೋರಿದಂ ॥ 3-129-17 (20882)
ಧರ್ಮರಾಜ ಉವಾಚ। 3-129-18x (2126)
ಯದ್ಯೇವಮೀಪ್ಸಿತಂ ರಾಜನ್ಭುಂಖಾಸ್ಯ ಸಹಿತಃ ಫಲಂ।
ತುಲ್ಯಕಾಲಂ ಸಹಾನೇನ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಸದ್ಗತಿಂ ॥ 3-129-18 (20883)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-129-19x (2127)
ಸ ಚಕಾರ ತಥಾ ಸರ್ವಂ ರಾಜಾ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಕ್ಷೀಣಪಾಪಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸ ವಿಮುಕ್ತೋ ಗುರುಣಾ ಸಹ ॥ 3-129-19 (20884)
ಲೇಭೇ ಕಾಮಾಞ್ಶುಭಾನ್ರಾಜನ್ಕರ್ಮಣಾ ನಿರ್ಜಿತಾನ್ಸ್ವಯಂ।
ಸಹ ತೇನೈವ ವಿಪ್ರೇಣ ಗುರುಣಾ ಸ ಗುರುಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-129-20 (20885)
ಏಷ ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಪುಣ್ಯೋ ಯ ಏಷೋಗ್ರೇ ವಿರಾಜತೇ।
ಕ್ಷಾಂತ ಉಷ್ಯಾತ್ರ ಷಡ್ರಾತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸುಗತಿಂ ನರಃ ॥ 3-129-21 (20886)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ವತ್ಸ್ಯಾಮೋ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ।
ಷಡ್ರಾತ್ರಂ ನಿಯತಾತ್ಮಾನಃ ಸ಼ಜ್ಜೀಭವ ಕುರೂದ್ವಹ ॥ 3-129-22 (20887)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 129 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-129- ವಾಶಂತ್ಯಃ ಕ್ರೋಶಂತ್ಯಃ ॥ 3-129- ವಪಾಂ ದೇಹಾಂತರ್ಗತಮಪೂಪಾಕಾರಂ ಮಾಸಂ ॥ 3-129- ಲಕ್ಷಣಂ ಚಿಹ್ನಂ ॥ 3-129- ಸೋಮಕಸ್ಯ ಋತ್ವಿಗಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-129- ಕ್ಷಾಂತಃ ಕ್ಷಮಾವಾನ್। ಉಷ್ಯ ಉಷಿತ್ವಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 130
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.130. ಅಧ್ಯಾಯಃ 130
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾಶ್ರಮಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಂಗ್ರಹೇಣ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಚರಿತ್ರಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-130-0 (20888)
`ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-130-0x (2128)
ಸೋಮಕಸ್ಯಾಶ್ರಮೇ ಪುಣ್ಯೇ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಷಡ್ರಾತ್ರಮುಷ್ಯ ನಿಯತೋ ಭ್ರಾತ್ರಾದಿಭಿರರಿಂದಮಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಿರ್ಗಂಯ ಸಹಸಾ ದಿಶಂ ಪ್ರಾಯಾತ್ತಥೋತ್ತರಾಂ ॥ 3-130-1 (20889)
ಬಹುದೂರಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ವನಂ ತತ್ರ ಮನೋಹರಂ।
ಬಹುಪಷ್ಪಫಲಾಕೀರ್ಣಂ ಮಹಾನದ್ಯುಪಶೋಭಿತಂ ॥ 3-130-2 (20890)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಪ್ರಚ್ಛ ರಾಜಾಽಸೌ ಲೋಮಶಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ।
ಕಿಮಿದಂ ದೃಶ್ಯತೇ ರಂಯಂ ವನಂ ಬಹುಮೃಗದ್ವಿಜಂ ॥ 3-130-3 (20891)
ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲೋಪೇತಂ ಮುನಿಸಂಘೈರ್ನಿಷೇವಿತಂ।
ಸ್ರವಂತ್ಯಾ ಚ ಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಮಹತ್ಯಾ ಪುಣ್ಯತೋಯಯಾ ॥ 3-130-4 (20892)
ಋಷೀಣಾಮಾಶ್ರಮಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವಿವಿಧಾ ಮುನೇ।
ಕಸ್ಯಾಯಮಾಶ್ರಮಃ ಪುಣ್ಯಃ ಕಸ್ಯೇಮೇ ಮುನಯೋಽಮಲಾಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ವದ ತ್ವಂ ವದತಾಂವರ ॥ 3-130-5 (20893)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-130-6x (2129)
ಶೃಣು ರಾಜೇನದ್ರ ಭದ್ರಂ ತೇ ವನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪುರಾತನಂ।
ವೃತ್ತಾಂತಂ ನಿಖಿಲೇನಾದ್ಯ ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-130-6 (20894)
ಮೃಕಂಡುಪುತ್ರೋ ಮೇಧಾವೀ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಬಾಲ ಏವ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಃ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾವಿಶಾರದಃ ॥ 3-130-7 (20895)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರ್ವಂಸ್ತಪೋರ್ಥಂ ವನಮಾವಿಶತ್।
ಅತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ಕೃತ್ವಾ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 3-130-8 (20896)
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಪಂಚತಪಾ ಭೂತ್ವಾ ವರ್ಷಾಸ್ವಾಕಾಶಸಂಶ್ರಯಃ।
ಜಲಸ್ಥಃ ಶಿಶಿರೇ ಯೋಗೀ ಬಹುಕಾಲಮವರ್ತತ ॥ 3-130-9 (20897)
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ನಿರಾಲಂಬಃ ಪಾದಾಂಗುಷ್ಠಾಗ್ರವಿಷ್ಠಿತಃ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ಜಿತಪ್ರಾಣಶ್ಚಿಂತಯಂದೃಢಮವ್ಯಯಂ।
ಅನಾಹಾರೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಶ್ಚಿರಮೇವಮವರ್ತತ ॥ 3-130-10 (20898)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜನ್ನನಾವೃಷ್ಟಿಃ ಸುದಾರುಣಾ।
ಸಂಭೂತಾ ಸರ್ವಸಂಹರ್ತ್ರೀ ತಯಾ ದಗ್ಧಂ ಚರಾಚರಂ ॥ 3-130-11 (20899)
ಅನಾವೃಷ್ಟ್ಯಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಾಯಾಂ ಸರ್ವೇ ಚ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ।
ಕೇಚಿದನ್ಯೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮುನಯೋ ದ್ವಿಜಪುಂಗವಾಃ ॥ 3-130-12 (20900)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ಪಶುಪಕ್ಷಿಮೃಗಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಸಮಾಕುಲಾಃ।
ಕೃಶಾಃ ಶುಷ್ಕೋಷ್ಠಕಂಠಾಶ್ಚ ಶ್ರಾಂತಾ ಭ್ರಾಂತಾ ವಿಚೇತಸಃ ॥ 3-130-13 (20901)
ಕೇನಚಿತ್ಪುಣ್ಯಶೇಷೇಣ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಆಶ್ರಮಂ ಶನಕೈಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾಃ ಸಹಸಾಽಪತನ್ ॥ 3-130-14 (20902)
ಸಮಾಧಿವಿರತೋ ಯೋಗೀ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತದ್ವನಂ ನಿಬಿಡಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜನೈಃ ಕ್ಷುತ್ತೃಟ್ಸಮಾಕಲೈಃ ॥ 3-130-15 (20903)
ದಯಾರ್ದ್ರಹೃದಯೋ ಯೋಗೀ ಶಿವಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಹೃದಂಬುಜೇ।
ತೇಷಾಂ ಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ವೇದಗಂಧಿಸ್ವರೇಣ ಸಃ।
ಆಜುಹಾವ ತದಾ ಗಂಗಾಂ ತಪೋಯೋಗೇನ ಭಾರತ ॥ 3-130-16 (20904)
ಗಂಗಾ ಸಮಾಗತಾ ಶೀಘ್ರಂ ತೇನಾಹೂತಾಽತಿಪಾವನಾ।
ನಾಂನಾ ವೇದನದೀತ್ಯೇವ ಪ್ರಖ್ಯಾತಾ ಲೋಕಪಾವನಾ ॥ 3-130-17 (20905)
ಪರ್ಜನ್ಯಶ್ಚ ಸಮಾಹೂತಃ ಸುಖಂ ವರ್ಷತಿ ಭಾರತ।
ಸಸ್ಯಾನಿ ಚ ಸಮೃದ್ಧಾನಿ ಫಲಮೂಲಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ಸಂಭೂತಾನ್ಯತ್ರರಾಜೇನದ್ರ ಸರ್ವೇ ತೇ ರಕ್ಷಿತಾ ಜನಾಃ ॥ 3-130-18 (20906)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಪ್ರಶಂಸಂತೋ ಜನಾಃ ಸರ್ವೇ ದ್ವಿಜಾತ್ತಯಃ।
ಚಿರಂ ಸುಖಮವರ್ತಂತ ತೇನ ಸಂರಕ್ಷಿತಾ ನೃಪ ॥ 3-130-19 (20907)
ಏವಂ ವಿಧಾಯ ರಕ್ಷಾಂ ಸ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ।
ಪುನಶ್ಚಚಾರ ಚ ತಪಃ ಪರಮೇಶ್ವರತುಷ್ಟಯೇ ॥ 3-130-20 (20908)
ಏವಂ ಬಹುತಿಥೇ ಕಾಲೇ ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 3-130-21 (20909)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸರ್ವದೇವೇಶಂ ಚಂದ್ರಮೌಲಿಮುಮಾಪತಿಂ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣ್ವಾದಿಭಿರ್ದೇವೈಃ ಸಿದ್ಧವಿದ್ಯಾಧರೋರಗೈಃ ॥ 3-130-22 (20910)
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಪ್ರವರೈಃ ಸಕಿನ್ನರಪತತ್ರಿಭಿಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನಂ ಮಹಾದೇವಮವ್ಯಯಂ ನಿಷ್ಕಲಂ ಶಿವಂ।
ಪ್ರಣನಾಮ ಮುನಿರ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸಾಷ್ಟಾಂಗಂ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-130-23 (20911)
ಪ್ರಣಂಯೋತ್ಥಾಯ ಸಹಸಾ ಬದ್ಧಾಂಜಲಿಪುಟೋ ಮುನಿಃ।
ತುಷ್ಟಾವ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತೋತ್ರೈರ್ಮಹಾದೇವಂ ಜಗತ್ಪತಿಂ ॥ 3-130-24 (20912)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾದೇವೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ವರಂ ವರಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ವರದೋಸ್ಮಿ ಮುನೇ ತವ ॥ 3-130-25 (20913)
ಏವಂ ಸಂಬೋಧಿತಸ್ತೇನ ಶಿವೇನ ಪರಮಾತ್ಮನಾ।
ಸಗದ್ಗದಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ॥ 3-130-26 (20914)
ನಾನ್ಯಂ ವರಂ ವೃಣೇ ಶಂಭೋ ---ತ್ವತ್ಪಾದಪಂಕಜೇ।
ಭಕ್ತಿಂಹ್ಯನನ್ಯಸುಲಭಾಂ ಸ್ವ ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀಂ ॥ 3-130-27 (20915)
ಏವಮುಕ್ತೋಽಥ ಮುನಿನಾ ಭರತಗೀಶ್ವರೇಶ್ವರಃ।
ಪುನರೇವಾಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಮಹಾಮುನಿಂ ॥ 3-130-28 (20916)
ಸಂಯಗಾರಾಧಿತಃ ಪಿತ್ರಾ ತವ ಪುತ್ರಾರ್ಥಮಾದರಾತ್ ॥ 3-130-29 (20917)
ಶತಾಯುರ್ನಿರ್ಗುಣಃ ಪುತ್ರಃ ಶುಭಃ ಷೋಡಶವಾರ್ಷಿಕಃ।
ಉಭಯೋರನ್ಯಮಿಚ್ಛ ತ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಃ ಸೋಽಬ್ರವೀಚ್ಚ ಮಾಂ ॥ 3-130-30 (20918)
ನಿರ್ಗುಣೋ ಮಾಸ್ತು ದೇವೇಶ ಶತಾಯುಃ ಷೋಡಶಾಬ್ದಕಃ।
ಸುಗುಣೋಽಸ್ತು ಸುತೋ ಮೇಽದ್ಯ ಇತಿ ಪಿತ್ರಾವೃತ ಪುರಾ ॥ 3-130-31 (20919)
ತ್ವಯಾ ತಪ್ತೇನ ತಪಸಾ ತೋಷಿತೋಽಹಂ ಭೃಶಂ ಮುನೇ।
ದೀರ್ಘಮಾಯುರ್ಮಯಾ ದತ್ತಂ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ಪ್ರತಿಷೇಧಿತಃ ॥ 3-130-32 (20920)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನೀಶಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ತಸ್ಯಾಯಮಾಶ್ರಮಃ ಪುಣ್ಯಸ್ತಸ್ಯೇಮೇ ಮುನಯೋಽಮಲಾಃ ॥ 3-130-33 (20921)
ಅತ್ರೈಕರಾತ್ರಮುಷಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಮೃತ್ಯುಂ ತರಂತಿ ವೈ।
ಅತ್ರೈವ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಯತೋ ವಸ ಭೂಮಿಪ' ॥ 3-130-34 (20922)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 130 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 131
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.131. ಅಧ್ಯಾಯಃ 131
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾನಾತೀರ್ಥಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-131-0 (20923)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-131-0x (2130)
ಅಸ್ಮಿನ್ಕಿಲ ಸ್ವಯಂ ರಾಜನ್ನಿಷ್ಟವಾನ್ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಸತ್ರಮಿಷ್ಟೀಕೃತಂ ನಾಮ ಪುರಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಕಂ ॥ 3-131-1 (20924)
ಅಂಬರೀಷಶ್ಚ ನಾಭಾಗ ಇಷ್ಟವಾನ್ಯಮುನಾಮನು।
ಯತ್ರೇಷ್ಟ್ವಾ ದಶಪದ್ಮಾನಿ ಸದಸ್ಯೇಭ್ಯೋಽಭಿಸೃಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-131-2 (20925)
ಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ತಪಸಾ ಚೈವ ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ ಸಃ।
ದೇಶಶ್ಚ ನಾಹುಷಸ್ಯಾಯಂ ಯ಼ಜ್ವನಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-131-3 (20926)
ಸಾರ್ವಭೌಮಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಯಯಾತೇರಮಿತೌಜಸಃ।
ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಸ್ಯ ಶಕ್ರೇಣ ತಸ್ಯೇದಂ ಯಜ್ಞವಾಸ್ತ್ವಿಹ ॥ 3-131-4 (20927)
ಪಶ್ಯ ನಾನಾವಿಧಾಕಾರೈರಗ್ನಿಭಿರ್ನಿಚಿತಾಂ ಮಹೀಂ।
ಮಜ್ಜಂತೀಮಿವ ಚಾಕ್ರಾಂತಾಂ ಯಯಾತೇರ್ಯಜ್ಞಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-131-5 (20928)
ಏಷಾ ಶಂಯೇಕಪತ್ರಾ ಸಾ ಶಕಟಂ ಚೈತದುತ್ತಮಂ।
ಪಶ್ಯ ರಾಮಹ್ರದಾನೇತಾನ್ಪಶ್ಯ ನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-131-6 (20929)
ಏತಚ್ಚರ್ಚೀಕಪುತ್ರಸ್ಯ ಯೋಗೈರ್ವಿಚರತೋ ಮಹೀಂ।
ಪ್ರಸರ್ಪಣಂ ಮಹೀಪಾಲ ರೌಪ್ಯಾಯಾಮಮಿತೌಜಸಃ ॥ 3-131-7 (20930)
ಅತ್ರಾನುವಂಶಂ ಪಠತಃ ಶೃಣು ಮೇ ಕುರುನಂದನ।
ಉಲೂಖಲೈರಾಭರಣೈಃ ಪಿಶಚೀ ಯದಭಾಷತ ॥ 3-131-8 (20931)
ಯುಗಂಧರೇ ದಧಿ ಪ್ರಾಶ್ಯ ಉಷಿತ್ವಾ ಚಾಚ್ಯುತಸ್ಥಲೇ।
ತದ್ವದ್ಭೂತಲಯೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸಪುತ್ರಾ ವಸ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-131-9 (20932)
ಏಕರಾತ್ರಮುವಿತ್ವೇಹ ದ್ವಿತೀಯಂ ಯದಿ ವತ್ಸ್ಯಸಿ।
ಏತದ್ವೈ ತೇ ಗದೇವಾವೃತ್ತಂ ರಾತ್ರೌ ವೃತ್ತಮಿತೋಽನ್ಯಥಾ ॥ 3-131-10 (20933)
ಅದ್ಯ ಚಾತ್ರ ನಿವತ್ಸ್ಯಾಮಃ ಕ್ಷಪಾಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ದ್ವಾರಮೇತತ್ತು ಕೌಂತೇಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-131-11 (20934)
ಅತ್ರೈವ ನಾಹುಷೋ ರಾಜಾ ರಾಜನ್ಕ್ರತುಭಿರಿಷ್ಟವಾನ್।
ಯಯಾತಿರ್ಬಹುರತ್ನೌರ್ಘರ್ಯತ್ರೇಂದ್ರೋ ಮುದಮಭ್ಯಗಾತ್ ॥ 3-131-12 (20935)
ಏತತ್ಪ್ಲಕ್ಷಾವತರಣಂ ಯಮುನಾತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ಏತದ್ವೈ ನಾಕಪೃಷ್ಠಸ್ಯ ದ್ವಾರಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-131-13 (20936)
ಅತ್ರಸಾರಸ್ವತೈರ್ಯಜ್ಞೈರೀಜಾನಾಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಯೂಪೋಲೂಖಲಿಕಾಸ್ತಾತ ಗಚ್ಛಂತ್ಯವಭೃಥಪ್ಲವಂ ॥ 3-131-14 (20937)
ಅತ್ರವೈ ಭರತೋ ರಾಜಾ ರಾಜನ್ಕ್ರತುಭಿರಿಷ್ಟವಾನ್।
ಹಯಮೇಧೇನ ಯಜ್ಞೇನ ಮೇಧ್ಯಮಶ್ವಮವಾಸೃಜತ್ ॥ 3-131-15 (20938)
ಅಸಕೃತ್ಕೃಷ್ಣಸಾರಂಗಂ ಧರ್ಮೇಣಾಪ್ಯ ಚ ಮೇದಿನೀಂ।
ಅತ್ರೈವ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಮರುತ್ತಃ ಸತ್ರಮುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಾಪ ಚೈವರ್ಷಿಮುಖ್ಯೇನ ಸಂವರ್ತೇನಾಭಿಪಾಲಿತಃ ॥ 3-131-16 (20939)
ಅತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ।
ಪೂಯತೇ ದುಷ್ಕೃತಾಚ್ಚೈವ ಅತ್ರಾಪಿ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ ॥ 3-131-17 (20940)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-131-18x (2131)
ತತ್ರ ಸಭ್ರಾತೃಕಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಲೋಮಶಂ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-131-18 (20941)
ಸರ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ತಪಸಾ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮ।
ಇಹಸ್ತಃ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಶ್ವೇತವಾಹನಂ ॥ 3-131-19 (20942)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-131-20x (2132)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಇಹ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತಪೋಯುಕ್ತಾಂಸ್ತ್ರೀಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ಸಚರಾಚರಾನ್ ॥ 3-131-20 (20943)
ಸರಸ್ವತೀಮಿಮಾಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯೈಕಶರಣಾವೃತಾಂ।
ಯತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-131-21 (20944)
ಇಹ ಸಾರಸ್ವತೈರ್ಯಜ್ಞೈರಿಷ್ಟವಂತಃ ಸುರರ್ಷಯಃ।
ಋಷಯಶ್ಚೈವ ಕೌಂತೇಯ ತಥಾ ರಾಜರ್ಷಯೋಪಿ ಚ ॥ 3-131-22 (20945)
ವೇದೀ ಪ್ರಜಾಪತೇರೇಷಾ ಸಮಂತಾತ್ಪಂಚಯೋಜನಾ।
ಕುರೋರ್ವೈ ಯಜ್ಞಶೀಲಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇತನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-131-23 (20946)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 131 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-131-2 ಅಭಿಸೃಷ್ಟವಾನ್ ದತ್ತವಾನ್ ॥ 3-131-4 ಯಜ್ಞವಾಸ್ತು ಯಜ್ಞಭೂಮಿಃ। ಇಹ ಅಸ್ಮಿನ್ವಾಸ್ತುನಿ। ಇದಮುತ್ತರಾನ್ವಯಿ ॥ 3-131-5 ಅಗ್ನಿಭಿರಗ್ನಿಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥೈರಿಷ್ಟಕಾರಚಿತೈಃ ಸ್ಥಂಡಿಲೈಃ ॥ 3-131-6 ಶಮೀ ಆಮಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ದಧ್ಯುತ್ಪಾದನಾರ್ಥಮಾನೀತಾ ಶಮೀಶಾಖಾ। ಏಕಪತ್ರಾ ಶಾತಿತಪತ್ರಾ ॥ 3-131-7 ಪ್ರಸರ್ಪಣಂ ಸಂಚಾರಭೂಮಿಃ। ರೌಪ್ಯಾಯಾಂ ರೂಪ್ಯವತ್ ಶ್ವೇತವರ್ಣಾಯಾಂ ಸ್ಥತ್ಯಾಂ ನದ್ಯಾಂ ವಾ। ಸಾಮೀಪ್ಯೇ ಸಪ್ತಮೀ। ಪ್ರಸರ್ಪಣಂ ತೀರ್ಥಮಿತ್ಯನ್ಯೇ ॥ 3-131-8 ಅನುವಂಶಂ ಪರಂಪರಾಗತಮಾಖ್ಯಾನಶ್ವೋಕಂ। ಉಲೂಖಲೈರಿತಿ। ಉಲೂಖಲಸದೃಶಾನಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಕರ್ಣಾಭರಣಾನಿ ಭವಂತೀತಿ ಸ್ವಯಮುಲೂಲೈರೇವಾಭರಣೈರ್ಯುಕ್ತಾಸತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಏತೇನ ವಿಕೃತವೇಷತ್ವಂ ಪಿಶಾಚ್ಯಾಃ ॥ 3-131-9 ಯುಗಂಧರೇ ಪಯಃ ಪ್ರಾಶ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಉಕ್ತಂ ಭಾಷಣಮೇವಾಹ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಯುಗಂಧರ ಇತಿ। ಅಸ್ಮಿಂಸ್ತೀರ್ಥೇ ಸಪುತ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಸ್ನಾತುಮಾಗತಾ ತಾಂ ಪ್ರತಿ ಪಿಶಾಚೀ ವದತಿ। ತ್ವಯಾ ಯುಗಂಧರೇ ಪರ್ವತೇ ದೇಶೇ ವಾ ದಧಿಪ್ರಾಶನಂ ಕೃತಂ। ತತ್ರೋಷ್ಟ್ರೀಕ್ಷೀರಂ ಗರ್ದಭ್ಯಾದಿಕ್ಷೀರಂ ಚ ದಧಿ ಕ್ರಿಯತೇ। ತಥಾ ಅಚ್ಯುತಸ್ಥಲಾಖ್ಯೇ ಸಂಕರಜಾನಾಂ ಗ್ರಾಮೇ ವಾಸಶ್ಚ ಕೃತಃ। ತಥಾ ಭೂತಿಲಯಾಖ್ಯೇ ದಸ್ಯುಗ್ರಾಮೇಽಗ್ನಿದಗ್ಧಾನಾಂ ಮೃತಾನಾಂ ಕ್ಷೇಪಣಂ ಯಸ್ಯಾಂ ನದ್ಯಾಂ ಕ್ರಿಯತೇ ತಸ್ಯಾಂ ಸ್ನಾತಾಸಿ। ಅತೋ ದೋಷತ್ರಯವತೀ ತ್ವಂ। ಏತತ್ಕರಣೇ ರಹಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ। ಔಷ್ಟ್ರಮೈಕಶಫಂ ಕ್ಷೀರಂ ಸುರಾತುಲ್ಯಮಿತಿ। ಸಂಸೃಜ್ಯ ಸಂಕರೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಂ ವ್ರತಂ ಚರೇದಿತಿ। ಪ್ರೋಷ್ಯಭೂತಿಲಯೇ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಂ ವ್ರತಂ ಚರೇದಿತಿ ಚ। ತಚ್ಚ ತ್ವಯಾ ನ ಕೃತಮತಃ ಕಥಮತ್ರ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ। ದೋಷವತಾಮಿಹ ತೀರ್ಥೇ ವಾಸೋ ದುರ್ಲಭ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಏವಂ ಪಿಶಾಚೀವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾಪಿ ಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ತತ್ರ ಸ್ನಾನಾದಿಕಂ ಕೃತವತೀ। ತತಸ್ತಯಾ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಾ ತಸ್ಯಾ ಘಟಪಿಠರಾದಿಕಂ ನಾಶಿತಂ। ಉಕ್ತಂಚ। ಏತತ್ತವ ದಿವಾವೃತ್ತಂ ರಾತ್ರೌ ವೃತ್ತಂ ತು ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೀತಿ। ವೃತ್ತಂ ಜಾತಂ। ರಾತ್ರೌ ತು ತವ ಪುತ್ರಮಪಿ ನಾಶಯಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಭಾವಃ। ಅಥಾಪಿ ದ್ವಿತೀಯಾಂ ರಾತ್ರಿಂ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ಚೇತ್ತವ ಭೂಯಾಂಸಮಪಕಾರಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಯುಗಂಧರಾದಿದೇಶತ್ರಯನಿಂದಾಪರತ್ವೇನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ ॥ 3-131-10 ತ್ವಂ ತು ಅಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ ಏಕರಾತ್ರಮೇವಾತ್ರ ವಸ್ತುಂ ಯೋಗ್ಯಾ। ಯದಿ ದ್ವಿತೀಯಾಂ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ತರ್ಹಿ ತೇ ತವ ಏತತ್ ಮದೀಯಂ ವೃತ್ತಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮದ್ವತ್ ಪಿಶಾಚೀ ಭೂತ್ವಾತ್ರ ಸ್ನಾನಂ ನ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ। ಏತದಿತಿ ಸ್ವವೃತ್ತಸ್ಯಾಭಿನೀಯ ಪ್ರದರ್ಶನಂ। ದ್ವಿತೀಯದಿನವಾಸಸ್ಯೈವೈತತ್ಫಲಂ। ದ್ವಿತೀಯರಾತ್ರಿವಾಸೇ ತುಂ ಇತೋಂಥಾ ಅಹಲ್ಯಾದಿವನ್ಮೋಹಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಶಿಲಾಭಾವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ। ತೇನ ತೀರ್ಥದರ್ಶನಮಪಿ ನ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ ಇತಿ ॥ 3-131-13 ಏತತ್ಪ್ಲಕ್ಷವಟಂ ನಾಮೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-131-14 ದಂತೋಲೂಖಲಿನಸ್ತತ್ರೇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ಸಾರಸ್ವತೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಋತ್ವಿಗ್ಭಿರ್ಯಜ್ಞೈರೀಜಾನಾಃ ಯೂಪೋಲೂಖಲಿಕಾಃ ಯೂಪಾನ್ ಉಲೂಖಲಾನಿ ಚ ಯಜ್ಞಸಾಧನಾನ್ಯಾದದತೇ ಯೂಪೋಲೂಖಲಿಕಾಃ ॥ 3-131-16 ಕೃಷ್ಣಸಾರಂಗಂ ಕೃಷ್ಣಹರಿಣಸದೃಶಂ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-131-21 ತೀರ್ಥಾಂತರಮಾಹ ಸರಸ್ವತೀತಿ। ಪಶ್ಯೈಕಶರಣಾವೃತಾಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 132
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.132. ಅಧ್ಯಾಯಃ 132
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸರಸ್ವತ್ಯಾದಿಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಶ್ಯೇನಕಪೋತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-132-0 (20947)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-132-0x (2133)
ಇಹ ಮರ್ತ್ಯಾಸ್ತನೂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಭಾರತ।
ಮರ್ತುಕಾಮಾ ನರಾ ರಾಜನ್ನಿಹಾಯಾಂತಿ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-132-1 (20948)
ಏವಮಾಶೀಃ ಪ್ರಯುಕ್ತಾ ಹಿ ದಕ್ಷೇಣ ಯಜತಾ ಪುರಾ।
ಇಹ ಯೇ ವೈ ಮರಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಜಿತೋ ನರಾಃ ॥ 3-132-2 (20949)
ಏಷಾ ಸರಸ್ವತೀ ರಂಯಾ ದಿವ್ಯಾ ಚೌಘವತೀ ನದೀ।
ಏತದ್ವಿನಶನಂ ನಾಮ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-132-3 (20950)
ದ್ವಾರಂ ನಿಷಾದರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಯೇಷಾಂ ದೋಷಾತ್ಸರಸ್ವತೀ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಪೃಥಿವೀಂ ವೀರ ಮಾ ನಿಷಾದಾ ಹಿ ಮಾಂ ವಿದುಃ ॥ 3-132-4 (20951)
ಏಷ ವೈ ಚಮಸೋದ್ಭೇದೋ ಯತ್ರ ದೃಶ್ಯಾ ಸರಸ್ವತೀ।
ಯತ್ರೈನಾಮಭ್ಯವರ್ತಂತ ದಿವ್ಯಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಸಮುದ್ರಗಾಃ ॥ 3-132-5 (20952)
ಏತತ್ಸಿಂಧೋರ್ಮಹತ್ತೀರ್ಥಂ ಯತ್ರಾಗಸ್ತ್ಯಮರಿಂದಮ।
ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ ಸಮಾಗಂಯ ಭರ್ತಾರಮವೃಣೀತ ವೈ ॥ 3-132-6 (20953)
ಏತತ್ಪ್ರಕಾಶತೇ ತೀರ್ಥಂ ಪ್ರಭಾಸಂ ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತೇ।
ಇಂದ್ರಸ್ಯ ದಯಿತಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪಾಪನಾಶನಂ ॥ 3-132-7 (20954)
ಏತದ್ವಿಷ್ಣುಪದಂ ನಾಮ ದೃಶ್ಯತೇ ತೀರ್ಥಮುತ್ತಮಂ।
ಏಷಾಂ ರಂಯಾ ವಿಪಾಶಾ ಚ ನದೀ ಪರಮಪಾವನೀ ॥ 3-132-8 (20955)
ಅತ್ರ ವೈ ಪುತ್ರಶೋಕೇನ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಬದ್ಧ್ವಾಽತ್ಮಾನಂ ನಿಪತಿತೋ ವಿಪಾಶಃ ಪುನರುತ್ಥಿತಃ ॥ 3-132-9 (20956)
ಕಾಶ್ಮೀರಮಂಡಲಂ ಚೈತತ್ಸರ್ವಪುಣ್ಯಮರಿಂದಮ।
ಮಹರ್ಷಿಭಿಶ್ಚಾಧ್ಯುಷಿತಂ ಪಶ್ಯೇದಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-132-10 (20957)
ಯತ್ರೌತ್ತರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೃಷೀಣಾಂ ನಾಹುಷಸ್ಯ ಚ।
ಅಗ್ನೇಶ್ಚೈವಾತ್ರ ಸಂವಾದಃ ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಯ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-132-11 (20958)
ಏತದ್ದ್ವಾರಂ ಮಹಾರಾಜ ಮಾನಸಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ವರ್ಷಮಸ್ಯ ಗಿರೇರ್ಮಧ್ಯೇ ರಾಮೇಣ ಶ್ರೀಮತಾ ಕೃತಂ ॥ 3-132-12 (20959)
ಏಷ ವಾತಿಕಷಂಡೋ ವೈ ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ನಾತ್ಯವರ್ತತ ಯದ್ದ್ವಾರಂ ವಿದೇಹಾದುತ್ತರಂ ಚ ಯಃ ॥ 3-132-13 (20960)
ಇದಮಾಶ್ಚರ್ಯಮಪರಂ ದೇಶೇಽಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಕ್ಷೀಣೇ ಯುಗೇ ತು ಕೌಂತೇಯ ಶರ್ವಸ್ಯ ಸಹ ಪಾರ್ಷದೈಃ।
ಸಹೋಮಯಾ ಚ ಭವತಿ ದರ್ಶನಂ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ ॥ 3-132-14 (20961)
ಅಸ್ಮಿನ್ಸರಸಿ ಸತ್ರೈರ್ವೈ ಚೈತ್ರೇ ಮಾಸಿ ಪಿನಾಕಿನಂ।
ಯಜಂತೇ ಯಾಜಕಾಃ ಸಂಯಕ್ ಪರಿವಾರಂ ಶುಭಾರ್ಥಿನಃ ॥ 3-132-15 (20962)
ಅತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸರಸಿ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕ್ಷೀಣಪಾಪಃ ಶುಭಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-132-16 (20963)
ಏಷ ಉಜ್ಜಾನಕೋ ನಾಮ ಪಾವಕಿರ್ಯತ್ರ ಶಾಂತವಾನ್।
ಅರುಂಧತೀಸಹಾಯಶ್ಚ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ ॥ 3-132-17 (20964)
ಹ್ರದಶ್ಚ ಕುಶವಾನೇಷ ಯತ್ರ ಪದ್ಮಂ ಕುಶೇಶಯಂ।
ಆಶ್ರಮಶ್ಚೈವ ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾ ಯತ್ರಾಶಾಂಯದಕೋಪನಾ ॥ 3-132-18 (20965)
ಸಮಾಧೀನಾಂ ಸಮಾಸಸ್ತು ಪಾಂಡವೇಯ ಶ್ರುತಸ್ತ್ವಯಾ।
ತಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಮಹಾರಾಜ ಭೃಗುತುಂದಂ ಮಹಾಗಿರಿಂ ॥ 3-132-19 (20966)
ವಿತಸ್ತಾಂ ಪಶ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀಂ।
ಮಹರ್ಷಿಭಿಶ್ಚಾಧ್ಯುಷಿತಾಂ ಶೀತತೋಯಾಂ ಸುನಿರ್ಮಲಾಂ ॥ 3-132-20 (20967)
ಜಲಾಂ ಚೋಪಜಲಾಂ ಚೈವ ಯಮುನಾಮಭಿತೋ ನದೀಂ।
ಉಶೀನರೋ ವೈ ಯತ್ರೇಷ್ಟ್ವಾ ವಾಸವಾದತ್ಯರಿಚ್ಯತ ॥ 3-132-21 (20968)
ತಾಂ ದೇವಸಮಿತಿಂ ತಸ್ಯ ವಾಸವಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅಭ್ಯಾಗಚ್ಛನ್ನೃಪವರಂ ಜ್ಞಾತುಮಗ್ನಿಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-132-22 (20969)
ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೌ ವರದೌ ಮಹಾತ್ಮಾನಮುಶೀನರಂ।
ಇಂದ್ರಃ ಶ್ಯೇನಃ ಕಪೋತೋಽಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಯಜ್ಞೇಽಭಿಜಗ್ಮತುಃ ॥ 3-132-23 (20970)
ಉರುಂ ರಾಜ್ಞಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕಪೋತಃ ಶ್ಯೇನಜಾದ್ಭಯಾತ್।
ಶರಣಾರ್ಥೀ ತದಾ ರಾಜನ್ನಿಲಿಲ್ಯೇ ಭಯಪೀಡಿತಃ ॥ 3-132-24 (20971)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 132 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-132-1 ಇಹ ಮರ್ತ್ಯಾಸ್ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವೇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-132-9 ವದ್ವಾ ಪಾಶೈರಿತಿ ಶೇಷಃ। ವಿಪಾಶಃ ಪಾಶಹೀನಃ। ಅತಏವ ವಿಪಾಶಾನಾಮ ॥ 3-132-12 ವರ್ಷಂ ವಸತಿಸ್ಥಾನಂ ॥ 3-132-13 ಯೋ ರಾಮಃ ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಶ್ಚ ವಿದೇಹಾದುತ್ತರಂ ಚ ಯದ್ದ್ವಾರಂ ಯದ್ವರ್ಷಸ್ಯ ದ್ವಾರಂ ಏಷೋಽನುಭೂಯಮಾನೋ ವಾತಿಕಷಂಡೋ ವಾತಾನೀತಃ ಪದ್ಮಾದಿಸಮೂಹೋ ನಾತ್ಯವರ್ತತ। ತೇನ ರಾಮೇಣ ಕೃತಮಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ। ಪದ್ಮಾದೇರ್ವಾತಾನೀತಸ್ಯಾತ್ರಾಪ್ರವೇಶಾದ್ರಾಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಾಶ್ಚರ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಏಷ ವಾತಿ ಮೃಕಂಡೋ ವೈ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-132-14 ಯುಗಂ ಪಂಚಸಂವತ್ಸರಾತ್ಮಕಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷೀಣೇ ಸಮಾಪ್ತೇ ಸತಿ ಯದಾ ಸೌರಸಾವನಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯನಾಕ್ಷತ್ರಚಾಂದ್ರಾಃ ಸಂವತ್ಸರಾ ಏಕಕಾಲಂ ಸಮಾಪ್ಯಂತೇ ಸ ಯುಗಕ್ಷಯಕಾಲಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-132-17 ಪಾವಕಿಃ ಸ್ಕಂದಃ। ಶಾಂತವಾನ್ ಶಮಂ ಪ್ರಾಪ। ವಸಿಷ್ಟೋಪಿ ಶಾಂತವಾನ್ ಏಷ ಉಜ್ಜೀತಕೋ ನಾಮ ಯವಕ್ರೀರ್ಯತ್ರ ಶಾಂತವಾನಿತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-132-18 ಕುಶವಾನ್ ಜಲವಾನ್. ಅಕೋಪನಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾ ॥ 3-132-19 ಸಮಾಸಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಃ। ಯಸ್ಮಿಂದೃಷ್ಟೇ ಸಮಾಧಿಫಲಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-132-22 ದೇವಸಮಿತಿಂ ರಾಜಸಭಾಂ ॥ 3-132-24 ನಿಲಿಲ್ಯೇ ಲೀನಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 133
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.133. ಅಧ್ಯಾಯಃ 133
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶಿಬಿಪರೀ7ಣಾರ್ಥಂ ಶ್ಯೇನೀಭೂತೇನೇಂದ್ರೇಣಾನುದ್ರುತಸ್ಯ ಕಪೋತರೂಪಧಾರಿಣೋಽಗ್ನೇಃ ಶಿವಿಂಪ್ರತಿ ಶರಣಾಗತಿಃ ॥ 1 ॥ ಕಪೋತರಿರಕ್ಷಿಷಯಾ ರಾಜ್ಞಾ ಶ್ಯೇನಾನುಮತ್ಯಾ ಸ್ವಶರೀರೋತ್ಕೃತ್ತಮಾಂಸಸ್ಯ ಕಪೋತೇನ ಸಹ ತುಲಾರೋಪಣಂ ॥ 2 ॥ ಮಾಂಸಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಕಪೋತಸ್ಯ ಗೌರವಾತಿರೇಕೇ ರಾಜ್ಞಾ ಸ್ವಯಮೇವ ತುಲಾರೋಹಣಂ ॥ 3 ॥ ತತಸ್ತುಷ್ಟಾಭ್ಯಾಮಿಂದ್ರಾಗ್ನಿಭ್ಯಾಂ ತತ್ಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಲೋಕಗಮನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-133-0 (20972)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-133-0x (2134)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ತ್ವಾಹುರೇಕಂ ಸರ್ವೇ ರಾಜನ್ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ।
ಸ ವೈ ಧರ್ಮವಿರುದ್ಧಂ ತ್ವಂ ಕಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ ॥ 3-133-1 (20973)
ವಿಹಿತಂ ಭಕ್ಷಣಂ ರಾಜನ್ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಮೇ ಕ್ಷುಧಾ।
ಮಾಹಿಂಸೀರ್ಧರ್ಮಲೋಭೇನ ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮಾ ನಶಃ ॥ 3-133-2 (20974)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-133-3x (2135)
ಸಂತ್ರಸ್ತರೂಪಸ್ತ್ರಾಣಾರ್ಥೀ ತ್ವತ್ತೋ ಭೀತೋ ಮಹಾದ್ವಿಜ।
ಮತ್ಸಕಾಶಮನುಪ್ರಪ್ತಃ ಪ್ರಾಣಗೃಧ್ನುರಯಂ ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-133-3 (20975)
ಏವಮಭ್ಯಾಗತಸ್ಯೇಹ ಕಪೋತಸ್ಯಾಭಯಾರ್ಥಿನಃ।
ಅಪ್ರದಾನೇ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಕಿಂ ತ್ವಂ ಶ್ಯೇನೇಹ ಪಶ್ಯಸಿ ॥ 3-133-4 (20976)
ಪ್ರಸ್ಪಂದಮಾನಃ ಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಕಪೋತಃ ಶ್ಯೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಮತ್ಸಕಾಶಂ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ತಸ್ಯ ತ್ಯಾಗೋ ವಿಗರ್ಹಿತಃ ॥ 3-133-5 (20977)
[ಯೋ ಹಿ ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜಾನ್ಹನ್ಯಾದ್ಗಾಂ ವಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರಂ।
ಶರಣಾಗತಂ ಚ ತ್ಯಜತೇ ತುಲ್ಯಂ ತೇಷಾಂ ಹಿ ಪಾತಕಂ] 3-133-6 (20978)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-133-7x (2136)
ಆಹಾರತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಭವಂತಿ ಮಹೀಪತೇ।
ಆಹಾರೇಣ ವಿವರ್ಧಂತೇ ತೇನ ಜೀವಂತಿ ಜಂತವಃ ॥ 3-133-7 (20979)
ಶಕ್ಯತೇ ದುಸ್ತ್ಯಜೇಽಪ್ಯರ್ಥೇ ಚಿರರಾತ್ರಾಯ ಜೀವಿತುಂ।
ನ ತು ಭೋಜನಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಶಕ್ಯಂ ವರ್ತಯಿತುಂ ಚಿರಂ ॥ 3-133-8 (20980)
ಭಕ್ಷ್ಯಾದ್ವಿಲೋಪಿತಸ್ಯಾದ್ಯ ಮಮ ಪ್ರಾಣಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ವಿಸೃಜ್ಯಕಾಯಮೇಷ್ಯಂತಿ ಪಂಥಾನಮಪುನರ್ಭವಂ ॥ 3-133-9 (20981)
ಪ್ರಮೃತೇ ಮಯಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಪುತ್ರದಾರಾದಿ ನಂಕ್ಷ್ಯತಿ।
ರಕ್ಷಮಾಣಃ ಕಪೋತಂ ತ್ವಂ ಬಹೂನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ನ ರಕ್ಷಸಿ ॥ 3-133-10 (20982)
ಬಹೂನ್ಯೋ ಬಾಧತೇ ಧರ್ಮೋ ನ ಸ ಧರ್ಮಃ ಕುವರ್ತ್ಮ ತತ್।
ಅವಿರೋಧೀ ತು ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮ ॥ 3-133-11 (20983)
ವಿರೋಧಿಷು ಮಹೀಪಾಲ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಗುರುಲಾಘವಂ।
ನ ಬಾಧಾ ವಿದ್ಯತೇ ಯತ್ರ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಸಮುಪಾಚರೇತ್ ॥ 3-133-12 (20984)
ಗುರುಲಾಘವಮಾಜ್ಞಾಯ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ಯತೋ ಭೂಯಾಂಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಕುರು ಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಂ ॥ 3-133-13 (20985)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-133-14x (2137)
ಬಹುಕಲ್ಯಾಣಸಂಯುಕ್ತಂ ಭಾಷಸೇ ವಿಹಗೋತ್ತಮ।
ಸುಪರ್ಣಃ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್ ಕಿಂ ತ್ವಂ ಧರ್ಮಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಭಿಭಾಷಸೇ ॥ 3-133-14 (20986)
ತಥಾಹಿ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಂ ಬಹುಚಿತ್ರಂ ಚ ಭಾಷಸೇ।
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ತ್ವಾಂ ಲಕ್ಷಯಾಂಯಹಂ।
ಶರಣೈಷಿಪರಿತ್ಯಾಗಂ ಕಥಂ ಸಾಧ್ವಿತಿ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-133-15 (20987)
ಆಹಾರಾರ್ಥಂ ಸಮಾರಂಭಸ್ತವ ಚಾಯಂ ವಿಹಂಗಮ।
ಶಕ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯನ್ಯಥಾ ಕರ್ತುಮಾಹಾರೋಽಪ್ಯಧಿಕಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-133-16 (20988)
ಗೋವೃಷೋ ವಾ ವರಾಹೋ ವಾ ಮೃಗೋ ವಾ ಮಹಿಷೋಪಿ ವಾ।
ತ್ವದರ್ಥಮದ್ಯ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಿಹ ಕಾಂಕ್ಷಸಿ ॥ 3-133-17 (20989)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-133-18x (2138)
ನ ವರಾಹಂ ನ ಚೋಕ್ಷಾಣಂ ನ ಮೃಗಾನ್ವಿವಿಧಾಂಸ್ತಥಾ।
ಭಕ್ಷಯಾಮಿ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಂ ಮಮಾನ್ಯೇನ ಕೇಚಚಿತ್ ॥ 3-133-18 (20990)
ಯಸ್ತು ಮೇ ದೈವವಿಹಿತೋ ಭಕ್ಷಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಪುಂಗವ।
ತಮುತ್ಸೃಜ ಮಹೀಪಾಲ ಕಪೋತಮಿಮಮೇವ ಮೇ ॥ 3-133-19 (20991)
ಶ್ಯೇನಾಃ ಕಪೋತಾನ್ಸ್ವಾದಂತಿ ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀ।
ಮಾ ರಾಜನ್ಸಾರಮಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕದಲೀಸ್ಕಂಧಮಾಸಜ ॥ 3-133-20 (20992)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-133-21x (2139)
ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಶಿವೀನಾಮೃದ್ಧಂ ವೈ ಶಾಧಿ ಪಕ್ಷಿಭಿರರ್ಚಿತಃ।
ಕೃತ್ಸ್ನಮೇತನ್ಮಯಾ ದತ್ತಂ ರಾಜವದ್ವಿಹಗೋತ್ತಮ ॥ 3-133-21 (20993)
ಯಂ ವಾ ಕಾಮಯಸೇ ಕಾಮಂ ಶ್ಯೇನ ಸರ್ವಂ ದದಾನಿ ತೇ।
ವಿನೇಮಂ ಪಕ್ಷಿಣಂ ಶ್ಯನ ಶರಣಾರ್ಥಿನಮಾಗತಂ ॥ 3-133-22 (20994)
ಯೇನೇಮಂ ಸ್ಥಾಪಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಕರ್ಮಣಾ ಪಕ್ಷಿಸತ್ತಮ।
ತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಹಿ ದಾಸ್ಯೇ ಕಪೋತಕಂ ॥ 3-133-23 (20995)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-133-24x (2140)
ಉಶೀನರ ಕಪೋತೇ ತೇ ಯದಿ ಸ್ನೇಹೋ ನರಾಧಿಪ।
ಆತ್ಮನೋ ಮಾಂಸಮುತ್ಕೃತ್ಯ ಕಪೋತತುಲಯಾ ಧೃತಂ ॥ 3-133-24 (20996)
ಯದಾ ಸಮಂ ಕಪೋತೇನ ತವ ಮಾಂಸಂ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ತ್ವಯಾ ಪ್ರದೇಯಂ ತನ್ಮಹ್ಯಂ ಸಾ ಮೇ ತುಷ್ಟಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-133-25 (20997)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-133-26x (2141)
ಅನುಗ್ರಹಮಿಮಂ ಮನ್ಯೇ ಶ್ಯೇನ ಯನ್ಮಾಭಿಯಾಚಸೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಽದ್ಯ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಮಾಂಸಂ ತುಲಯಾ ಧೃತಂ ॥ 3-133-26 (20998)
ಲೇಮಶ ಉವಾಚ। 3-133-27x (2142)
ಅಥೋತ್ಕೃತ್ಯ ಸ್ವಮಾಂಸಂ ತು ರಾಜಾ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ತುಲಯಾಮಾಸ ಕೌಂತೇಯ ಕಪೋತೇನ ಸಮಂ ವಿಭೋ ॥ 3-133-27 (20999)
ಧ್ರಿಯಮಾಣಃ ಕಪೋತಸ್ತು ಮಾಂಸೇನಾತ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ।
ಪುನಶ್ಚೋತ್ಕೃತ್ಯಮಾಂಸಾನಿ ರಾಜಾ ಪ್ರಾದಾದುಶೀನರಃ ॥ 3-133-28 (21000)
ನ ವಿದ್ಯತೇ ಯದಾ ಮಾಂಸಂ ಕಪೋತೇನ ಸಮಂ ಧೃತಂ।
ತತ ಉತ್ಕೃತ್ತಮಾಂಸೋಽಸಾವಾರುರೋಹ ಸ್ವಯಂ ತುಲಾಂ ॥ 3-133-29 (21001)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-133-30x (2143)
ಇಂದ್ರೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕಪೋತೋ ಹವ್ಯವಾಡಯಂ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೌ ಧರ್ಮ ತ್ವಾಂ ಯಜ್ಞವಾಟಮುಪಾಗತೌ ॥ 3-133-30 (21002)
ಯತ್ತೇ ಮಾಂಸಾನಿ ಗಾತ್ರೇಭ್ಯ ಉಕ್ತೃತ್ತಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಏಷಾ ತೇ ಶಾಶ್ವತೀ ಕೀರ್ತಿರ್ಲೋಕಾನಭಿಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-133-31 (21003)
ಯಾವಲ್ಲೋಕೇ ಮನುಷ್ಯಾಸ್ತ್ವಾಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತಾವತ್ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ತವ ಶಾಶ್ವತಾಃ ॥ 3-133-32 (21004)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭೂಮಿಪತಯೇ ತಸ್ಮೈ ದತ್ತ್ವಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಪ್ರಶಸ್ಯ ಜಗ್ಮತೂ ರಾಜನ್ನಿಂದ್ರಾಗ್ರೀ ತುಷ್ಟಮಾನಸೌ ॥ 3-133-33 (21005)
ಉಶೀನರೋಽಪಿಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮೇಣಾವೃತ್ಯರೋದಸೀ।
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನೋ ವಪುಷಾಽಪ್ಯಾರುರೋಹ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ॥ 3-133-34 (21006)
ತದೇತತ್ಸದನಂ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪಶ್ಯಸ್ವೈತನ್ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ ॥ 3-133-35 (21007)
ತತ್ರ ವೈ ಸತತಂ ದೇವಾ ಮುನಯಶ್ಚ ಸನಾತನಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯವದ್ಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-133-36 (21008)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 133 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-133-2 ಮಾ ರಕ್ಷೀರ್ಧರ್ಮಲೋಭೇನ ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-133-20 ಕದಲೀಸ್ಕಂಧಮಾಸಜೇತಿ ಕದಲೀಸ್ಕಂಧತುಲ್ಯೇ ನಿಃಶಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ ಧರ್ಮೇ ಮಾ ಸಜ್ಜೋ ಭವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 134
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.134. ಅಧ್ಯಾಯಃ 134
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಶ್ವೇತಕೇತೋರಾಶ್ರಮಂಗತಂ ದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥಧನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಧನಾರ್ಜನಾಯ ಜನಕಪುರಂ ಗತಸ್ಯ ಕಹೋಳಸ್ಯ ವಂದಿನಾ ವಾದೇ ವಿಜಿತ್ಯ ಜಲೇ ವಿನಿಮಜ್ಜನಂ ॥ 2 ॥ ತದ್ವಿದಿತವತಾ ತತ್ಪುತ್ರೇಣಾಷ್ಟಾವಕ್ರೇಣ ಶ್ವೇತಕೇತುನಾಸಹ ಜನಕನಗರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-134-0 (21009)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-134-0x (2144)
ಯಃ ಕಥ್ಯತೇ ಮಂತ್ರವಿದಗ್ರ್ಯಬುದ್ಧಿ-
ರೌದ್ದಾಲಕಿಃ ಶ್ವೇತಕೇತುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ।
ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪಶ್ಯತ ಪಾಂಡವೇಯಾ
ಸದಾಫಲೈರುಪಪನ್ನಂ ಮಹೀಜೈಃ ॥ 3-134-1 (21010)
ಸಾಕ್ಷಾದತ್ರ ಶ್ವೇತಕೇತುರ್ದದರ್ಶ
ಸರಸ್ವತೀಂ ಮಾನುಷದೇಹರೂಪಾಂ।
ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ವಾಣೀಮಿತಿ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಾಂ
ಸರಸ್ವತೀಂ ಶ್ವೇತಕೇತುರ್ಬಭಾಷೇ ॥ 3-134-2 (21011)
ಅಸ್ಮಿನ್ಯುಗೇ ಬ್ರಹ್ಮಕೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಾ-
ವಾಸ್ತಾಂ ಮುನೀ ಮಾತುಲಭಾಗಿನೇಯೌ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಶ್ಚೈವ ಕಹೋಲಸೂನು-
ರೌದ್ದಾಲಕಿಃ ಶ್ವೇತಕೇತುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ॥ 3-134-3 (21012)
ವಿದೇಹರಾಜಸ್ ಸಮೀಪತಸ್ತೌ
ಘೀರಾವುಭೌ ಮಾತುಲಭಾಗಿನೇಯೌ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಯಜ್ಞಾಯತನಂ ವಿವಾದೇ
ವಂದಿಂ ನಿಜಗ್ರಾಹತುರಪ್ರಮೇಯೌ ॥ 3-134-4 (21013)
ಉಪಾಸ್ಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಸಹಾನುಜಸ್ತ್ವಂ
ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಯಸ್ಯ ದೌಹಿತ್ರಮಾಹು-
ರ್ಯೋಽಸೌ ವಂದಿಂ ಜನಕಸ್ಯಾಥ ಯಜ್ಞೇ।
ವಾದಿ ವಿಪ್ರಾಗ್ನ್ಯೋ ಬಾಲ ಏವಾಭಿಗಂಯ
ವಾದೇ ಭಂಕ್ತ್ವಾ ಮಜ್ಜಯಾಮಾಸ ನದ್ಯಾಂ ॥ 3-134-5 (21014)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-134-6x (2145)
ಕಥಂಪ್ರಭಾವಃ ಸ ಬಭೂವ ವಿಪ್ರ-
ಸ್ತಥಾಭೂತಂ ಯೋ ನಿಜಗ್ರಾಹ ವಂದಿಂ।
`ಕಿಂಚಾಧಿಕೃತ್ಯಾಥ ತಯೋರ್ವಿವಾದೋ
ವಿದೇಹರಾಜಸ್ ಸಮೀಪ ಆಸೀತ್' ॥ 3-134-6 (21015)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಃ ಕೇನ ಚಾಸೌ ಬಭೂವ
ತತ್ಸರ್ವಂ ಮೇ ಲೋಮಶ ಶಂಸ ತತ್ತ್ವಂ ॥ 3-134-7 (21016)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-134-8x (2146)
ಉದ್ದಾಲಕಸ್ಯ ನಿಯತಃ ಶಿಷ್ಯ ಏಕೋ
ನಾಂನಾ ಕಹೋಳೇತಿ ಬಭೂವ ರಾಜನ್।
ಶುಶ್ರೂಷುರಾಚಾರ್ಯವಶಾನುವರ್ತೀ
ದೀರ್ಘ ಕಾಲಂ ಸೋಽಧ್ಯಯನಂ ಚಕಾರ ॥ 3-134-8 (21017)
ತಂ ವೈ ವಿಪ್ರಾಃ ಪರ್ಯಭವಂಸ್ತು ಶಿಖಾ-
ಸ್ತಂ ಚ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಪ್ರಕಾರಂ ಗುರುಃ ಸಃ।
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾದಾತ್ಸದ್ಯ ಏವ ಶ್ರುತಂ ಚ
ಭಾರ್ಯಾಂ ಚ ವೈ ದುಹಿತರಂ ಸ್ವಾಂ ಸುಜಾತಾಂ ॥ 3-134-9 (21018)
ತಸ್ಯಾಂ ಗರ್ಭಃ ಸಮಭವದಗ್ನಿಕಲ್ಪಃ
ಸೋಽಧೀಯಾನಂ ಪಿತರಮಥಾಭ್ಯುವಾಚ।
ಸರ್ವಾಂ ರಾತ್ರಿಮಧ್ಯಯನಂ ಕರೋಷಿ
ನೇದಂ ಪಿತಃ ಸಂಯಗಿವೋಪವರ್ತತೇ ॥ 3-134-10 (21019)
ಉಪಾಲಬ್ಧಃ ಶಿಷ್ಯಮಧ್ಯೇ ಮಹರ್ಷಿಃ
ಸ ತಂ ಕೋಪಾದುದರಸ್ಥಂ ಶಶಾಪ।
ಯಸ್ಮಾದ್ವಕ್ರಂ ವರ್ತಮಾನೋ ಬ್ರವೀಷಿ
ತಸ್ಮಾದ್ವಕ್ರೋ ಭವಿತಾಸ್ಯಷ್ಟಧೈವ ॥ 3-134-11 (21020)
ಸ ವೈ ತಥಾ ವಕ್ರ ಏವಾಭ್ಯಜಾಯ-
ದಷ್ಟಾವಕ್ರಃ ಪ್ರಥಿತೋ ಮಾನವೇಷು।
ಅಸ್ಯಾಸೀದ್ವೈ ಮಾತುಲಃ ಶ್ವೇತಕೇತುಃ
ಸ ತೇನ ತುಲ್ಯೋ ವಯಸಾ ಬಭೂವ ॥ 3-134-12 (21021)
ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಾ ತು ತದಾ ಸುಜಾತಾ
ವಿವರ್ಧಮಾನೇನ ಸುತೇನ ಕುಕ್ಷೌ।
ಉವಾಚ ಭರ್ತಾರಮಿದಂ ರಹೋಗತಾ
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಹೀನಾ ವಸುನಾ ಧನಾರ್ಥಿನೀ ॥ 3-134-13 (21022)
ಕಥಂ ಕರಿಷ್ಯಾಂಯಧುನಾ ಮಹರ್ಷೇ
ಮಾಸಶ್ಚಾಯಂ ದಶಮೋ ವರ್ತತೇ ಮೇ।
ನೈವಾಸ್ತಿ ಮೇ ವಸು ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರದಾತಾ
ಯೇಂನಾಹಮೇತಾಮಾಪದಂ ನಿಸ್ತರೇಯಂ ॥ 3-134-14 (21023)
ಉಕ್ತಸ್ತ್ವೇವಂ ಭಾರ್ಯಯಾ ವೈ ಕಹೋಳೋ
ವಿತ್ತಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಜನಕಮಥಾಭ್ಯಗಚ್ಛತ್।
ಸ ವೈ ತದಾ ವಾದವಿದಾ ನಿಗೃಹ್ಯ
ನಿಮಜ್ಜಿತೋ ವಂದಿನೇಹಾಪ್ಸು ವಿಪ್ರಃ ॥ 3-134-15 (21024)
ಉದ್ದಾಲಕಸ್ತಂ ತು ತದಾ ನಿಶಂಯ
ಸೂತೇನ ವಾದೇಽಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜಿತಂ ತಥಾ।
ಉವಾಚ ತಾಂ ತತ್ರತತಃ ಸುಜಾತ-
ಮಷ್ಟವಕ್ರೇ ಗೂಹಿತವ್ಯೋಽಯಮರ್ಥಃ ॥ 3-134-16 (21025)
ರರಕ್ಷ ಸಾ ಚಾಪಿ ತಮಸ್ ಮಂತ್ರಂ
ಜಾತೋಽಪ್ಯಸೌ ನೈವ ಶುಶ್ರಾವ ವಿಪ್ರಃ।
ಉದ್ದಾಲಕಂ ಪಿತರಂ ಸೋಽಭಿಮೇನೇ
ತಥಾಽಷ್ಟಾವಕ್ರೋ ಭ್ರಾತರಂ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ॥ 3-134-17 (21026)
ತತೋ ವರ್ಷೇ ದ್ವಾದಶೇ ಶ್ವೇತಕೇತು-
ರಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಪಿತುರಂಕೇ ನಿಷಣ್ಣಂ।
ಅಪಾಕರ್ಷದ್ಗೃಹ್ಯಪಾಣೌ ರುದಂತಂ
ನಾಯಂ ತವಾಂಕಃ ಪಿತುರಿತ್ಯುಕ್ತವಾಂಶ್ಚ ॥ 3-134-18 (21027)
ಯತ್ತೇನೋಕತಂ ದುರುಕ್ತಂ ತತ್ತದಾನೀಂ
ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ ತಸ್ಯ ಸುದುಃಖಮಾಸೀತ್।
ಗೃಹಂ ಗತ್ವಾ ಮಾತರಂ ಸೋಽಥ ವಿಗ್ರಃ
ಪಪ್ರಚ್ಛೇದಂ ಕ್ವ ನು ತಾತೋ ಮಮೇತಿ ॥ 3-134-19 (21028)
ತತಃ ಸುಜಾತಾ ಪರಮಾರ್ತರೂಪಾ
ಶಾಪಾದ್ಭೀತಾ ತತ್ತ್ವಮಸ್ಯಾಚಚಕ್ಷೇ।
ತದ್ವೈ ತತ್ತ್ವಂಸರ್ವಮಾಜ್ಞಾಯ ರಾತ್ರಾ-
ವಿತ್ಯಬ್ರವೀಚ್ಛ್ವೇತಕೇತುಂ ಸ ವಿಪ್ರಃ ॥ 3-134-20 (21029)
ಗಚ್ಛಾವ ಯಜ್ಞಂ ಜನಕಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ
ಬಹ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಃ ಶ್ರೂಯತೇ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞಃ।
ಶ್ರೋಷ್ಯಾವೋಽತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿವಾದ-
ಮನ್ನಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ತತ್ರಭೋಕ್ಷ್ಯಾವಹೇ ಚ ॥ 3-134-21 (21030)
ವಿಚಕ್ಷಣತ್ವಂ ಚ ಭವಿಷ್ಯತೇ ನೌ
ಶಿವಶ್ಚ ಸೌಂಯಶ್ಚ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷಃ ॥ 3-134-22 (21031)
ತೌ ಜಗ್ಮತುರ್ಮಾತುಲಭಾಗಿನೇಯೌ
ಯಜ್ಞಂ ಸಮೃದ್ಧಂ ಜಮಕಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಃ ಪಥಿ ರಾಜ್ಞಾ ಸಮೇತ್ಯ
ಪ್ರೋತ್ಸಾರ್ಯಮಾಣೋ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಜಗಾದ ॥ 3-134-23 (21032)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 134 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-134-4 ವಂದಿಂ ವಂದಿನಂ। ನಿಜಗ್ರಾಹತುಃ ॥ 3-134-9 ತಂ ವೈ ವಿಪ್ರಃ ಪರ್ಯಚರತ್ಸಶಿಷ್ಯಸ್ತಾಂ ಚ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಗುರುಃ ಸಃ। ಇತಿ ಝ ಪಾಠಃ ॥ 3-134-11 ಯಸ್ಮಾತ್ಕುಕ್ಷೌ ವರ್ತಮಾನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-134-14 ವಸುಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಜಾತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಪ್ರಜಾತಾ ಪ್ರಸೂತಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 135
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.135. ಅಧ್ಯಾಯಃ 135
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶ್ವೇತಕೇತುನಾ ಸಹ ಜನಕಯಜ್ಞಶಾಲಾಂ ವಿವಿಕ್ಷೋರಷ್ಟಾವಕ್ರಸ್ಯ ದ್ವಾರಪಾಲೇನ ನಿರೋಧನಂ ॥ 1 ॥ ಅಷ್ಠಾವಕ್ರದ್ವಾರಪಾಲಯೋಃ ಸಂವಾದಃ ॥ 2 ॥ ಸ್ವಪ್ರಶ್ನಸ್ಯೋತ್ತರದಾನತುಷ್ಟೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಸಭಾಪ್ರವೇಶಾಭುಮತಿಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-135-0 (21033)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-0x (2147)
ಅಂಧಸ್ಯ ಪಂಥಾ ಬಧಿರಸ್ಯ ಪಂಥಾಃ
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಂಥಾ ಭಾರವಾಹಸ್ಯ ಪಂಥಾಃ।
ರಾಜ್ಞಃ ಪಂಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನಾಸಮೇತ್ಯ
ಸಮೇತ್ಯ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ಪಂಥಾಃ ॥ 3-135-1 (21034)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-2x (2148)
ಪಂಥಾ ಅಯಂ ತೇಽದ್ಯ ಮಯಾ ನಿಸೃಷ್ಟೋ
ಯೇನೇಚ್ಛಸೇ ತೇನ ಕಾಮಂ ವ್ರಜಸ್ವ।
ನ ಪಾವಕೋ ವಿದ್ಯತೇ ವೈ ಲಘೀಯಾ-
ನಿಂದ್ರೋಪಿ ನಿತ್ಯಂ ನಮತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ॥ 3-135-2 (21035)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-135-3x (2149)
`ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ಮಾತುಲೇನೈವ ಸಾರ್ಧಂ
ಯಥೇಷ್ಟಮಾರ್ಗೋ ಯಜ್ಞನಿವೇಶನಂ ತತ್।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ನಿವಾರಿತಃ ಸನ್
ದ್ವಾರಿ ದ್ವಾಃಸ್ಥಂ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಬಭಾಷೇ ॥' 3-135-3 (21036)
ಯಜ್ಞಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಂತೌ ಸ್ಮ ತಾತ
ಕೌತೂಹಲಂ ಬಲವದ್ವೈ ವಿವೃದ್ಧಂ।
ಆವಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾವತಿಥೀ ಸಂಪ್ರವೇಶಂ
ಕಾಂಕ್ಷಾವಹೇ ದ್ವಾರಪತೇ ತವಾಜ್ಞಾಂ ॥ 3-135-4 (21037)
ಐಂದ್ರದ್ಯುಂನೇರ್ಯಜ್ಞದೃಶಾವಿಹಾವಾಂ
ವಿವಕ್ಷೂ ವೈ ಜನಕೇಂದ್ರಂ ದಿದೃಕ್ಷೂ।
ನ ವೈ ಕ್ರುಧ್ಯೋ ವಂದಿನಾ ಚೋತ್ತಮೇನ
ಸಂಯೋಜಯ ದ್ವಾರಪಾಲ ಕ್ಷಣೇನ ॥ 3-135-5 (21038)
ದ್ವಾರಪಾಲ ಉವಾಚ। 3-135-5x (2150)
ವಂದೇಃ ಸಮಾದೇಶಕರಾ ವಯಂ ಸ್ಮ
ನಿಬೋಧ ವಾಕ್ಯಂ ಚ ಮಯೇರ್ಯಮಾಣಂ।
ನ ವೈ ಬಾಲಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತ್ಯತ್ರ ವಿಪ್ರಾ
ವೃದ್ಧಾ ವಿದಗ್ಧಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-135-6 (21039)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-7x (2151)
ಯದ್ಯತ್ರವೃದ್ಧೇಷು ಕೃತಃ ಪ್ರವೇಶೋ
ಯುಕ್ತಂ ಮಯಾ ದ್ವಾರಪಾಲ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ।
ವಯಂ ಹಿ ವೃದ್ಧಾಶ್ಚರಿತವ್ರತಾಶ್ಚ
ವೇದಪ್ರಭಾವೇನ ಸಮನ್ವಿತಾಶ್ಚ ॥ 3-135-7 (21040)
ಶುಶ್ರೂಷವಶ್ಚಾಪಿ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಶ್ಚ
ಜ್ಞಾನಾಗಮೇ ಚಾಪಿ ಗತಾಃ ಸ್ಮ ನಿಷ್ಠಾಂ।
ನ ಬಾಲ ಇತ್ಯೇವ ಮಂತವ್ಯಮಾಹು-
ರ್ಬಾಲೋಽಪ್ಯಗ್ನಿರ್ದಹತಿ ಸ್ಪೃಶ್ಯಮಾನಃ ॥ 3-135-8 (21041)
ದ್ವಾರಪಾಲ ಉವಾಚ। 3-135-9x (2152)
ಸರಸ್ವತೀಮೀರಯ ವೇದ ಜುಷ್ಟಾ-
ಮೇಕಾಕ್ಷರಾಂ ಬಹುರೂಪಾಂ ವಿರಾಜಂ।
ಅಂಗಾತ್ಮಾನಂ ಸಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಬಾಲಂ
ಕಿಂ ಶ್ಲಾಘಸೇ ದುರ್ಲಭಾ ವಾದಸಿದ್ಧಿಃ ॥ 3-135-9 (21042)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-10x (2153)
ನ ಜ್ಞಾಯತೇ ಕಾಯವೃದ್ಧ್ಯಾ ವಿವೃದ್ಧಿ-
ರ್ಯಥಾಽಷ್ಠೀಲಾ ಶಾಲ್ಮಲೇಃ ಸಂಪ್ರವೃದ್ಧಾಃ।
ಹ್ರಸ್ವೋಽಲ್ಪಕಾಯಃ ಫಲಿತೋ ವಿವೃದ್ಧೋ
ಯಶ್ಚಾಫಲಸ್ತಸ್ಯ ನ ವೃದ್ಧಭಾವಃ ॥ 3-135-10 (21043)
ದ್ವಾರಪಾಲ ಉವಾಚ। 3-135-11x (2154)
ವೃದ್ಧೇಭ್ಯ ಏವೇಹ ಮತಿಂ ಸ್ಮ ಬಾಲಾ
ಗೃಹ್ಣಂತಿ ಕಾಲೇನ ಭವಂತಿ ವೃದ್ಧಾಃ।
ನ ಹಿ ಜ್ಞಾತುಮಲ್ಪಕಾಲೇನ ಶಕ್ಯಂ
ಕಸ್ಮಾದ್ಬಾಲಃ ಸ್ಥವಿರ ಇವ ಪ್ರಭಾಷಸೇ ॥ 3-135-11 (21044)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-12x (2155)
ನ ತೇನ ಸ್ಥವಿರೋ ಭವತಿ ಯೇನಾಸ್ಯ ಪಲಿತಂ ಶಿರಃ।
ಬಾಲೋಪಿ ಯಃ ಪ್ರಜಾನಾತಿ ತಂ ದೇವಾಃ ಸ್ಥವಿರಂ ವಿದುಃ ॥ 3-135-12 (21045)
ನ ಹಾಯನೈರ್ನ ಪಲಿತೈರ್ನ ವಿತ್ತೈರ್ನ ಚ ಬಂಧುಭಿಃ।
ಋಷಯಶ್ಚಕ್ರಿರೇ ಧರ್ಮಂ ಯೋಽನೂಚಾನಃ ಸ ನೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-135-13 (21046)
ದಿದೃಕ್ಷುರಸ್ಮಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬಂದಿನಂ ರಾಜಸಂಸದಿ।
ನಿವೇದಯಸ್ವ ಮಾಂ ದ್ವಾಃಸ್ಥ ರಾಜ್ಞೇ ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನೇ ॥ 3-135-14 (21047)
ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಯದ್ಯ ವದತೋಽಸ್ಮಾಂದ್ವಾರಪಾಲ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ಸಹ ವಾದೇ ವಿವೃದ್ಧೇ ತು ವಂದಿನಂ ಚಾಪಿ ನಿರ್ಜಿತಂ ॥ 3-135-15 (21048)
ಪಶ್ಯಂತು ವಿಪ್ರಾಃ ಪರಿಪೂರ್ಣವಿದ್ಯಾಃ
ಸಹೈವ ರಾಜ್ಞಾ ಸಪುರೋಧಮುಖ್ಯಾಃ।
ಉತಾಹೋ ವಾಽಪ್ಯುಚ್ಚತಾಂ ನೀಚತಾಂ ವಾ
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತೇಷ್ವೇವ ಸರ್ವೇಷ್ವಥಾದ್ಯ ॥ 3-135-16 (21049)
ದ್ವಾರಪಾಲ ಉವಾಚ। 3-135-17x (2156)
ಕಥಂ ಯಜ್ಞಂ ದಶವರ್ಷೋ ವಿಶೇಸ್ತ್ವಂ
ವಿನೀತಾನಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಸಂಪ್ರವೇಶಂ।
ಉಪಾಯತಃ ಪ್ರಯತಿಷ್ಯೇ ತವಾಹಂ
ಪ್ರವೇಶನೇ ಕುರು ಯತ್ನಂ ಯಥಾವತ್ ॥ 3-135-17 (21050)
`ಏಷ ರಾಜಾ ಸಂಶ್ರವಣೇ ಸ್ಥಿತಸ್ತೇ
ಸ್ತುಹ್ಯೇನಂ ತ್ವಂ ವಚಸಾ ಸಂಸ್ಕೃತೇನ।
ಸ ಚಾನುಜ್ಞಾಂ ದಾಸ್ಯತಿ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಃ
ಪ್ರವೇಶನೇ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತವೇಷ್ಟಂ'॥ 3-135-18 (21051)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-19x (2157)
ಭೋಭೋ ರಾಜಂಜನಕಾನಾಂ ವರಿಷ್ಠ
ತ್ವಂ ವೈ ಸಂರಾಟ್ ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಂ ಸಮೃದ್ಧಂ।
ತ್ವಂ ವಾ ಕರ್ತಾ ಕರ್ಮಣಾಂ ಯಜ್ಞಿಯಾನಾಂ
ಯಯಾತಿರೇಕೋ ನೃಪತಿರ್ವಾ ಪುರಸ್ತಾತ್ ॥ 3-135-19 (21052)
ವಿದ್ವಾನ್ವಂದೀ ವಾದವಿದೋ ನಿಗೃಹ್ಯ
ವಾದೇ ಭಗ್ನಾನಪ್ರತಿಶಂಕಮಾನಃ।
ತ್ವಯಾಽಭಿಸೃಷ್ಟೈಃ ಪುರುಷೈರಾಪ್ತಕೃದ್ಭಿ-
ರ್ಜಲೇ ಸರ್ವಾನ್ಮಜ್ಜಯತೀತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ ॥ 3-135-20 (21053)
ಸೋಽಹಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಕಾಶೇ
ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯ ವೈ ಕಥಯಿತುಮಾಗತೋಸ್ಮಿ।
ಕ್ವಾಸೌ ವನದೀ ಯಾವದೇನಂ ಸಮೇತ್ಯ
ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀವ ಸವಿತಾ ನಾಶಯಾಮಿ ॥ 3-135-21 (21054)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-22x (2158)
ಆಶಂಸಸೇ ವಂದಿನಂ ವೈ ವಿಜೇತು-
ಮವಿಜ್ಞಾಯ ತ್ವಂ ವಾಕ್ಯಬಲಂ ಪರಸ್ಯ।
ವಿಜ್ಞಾತವೀರ್ಯೈಃ ಶಕ್ಯಮೇವಂ ಪ್ರವಕ್ತುಂ
ದೃಷ್ಟಶ್ಚಾಸೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವಾದಶೀಲೈಃ ॥ 3-135-22 (21055)
ಆಶಂಸಮಾನಾ ವಂದಿನಂ ವೈ ಬಿಜೇತು-
ಮವಿಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ಬಲಂ ವಂದಿನೋಽಸ್ಯ।
ಸಮಾಗತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇನ ಪೂರ್ವಂ
ನ ಶೋಭಂತೇ ಭಾಸ್ಕರೇಣೇವ ತಾರಾಃ ॥ 3-135-23 (21056)
ಆಶಾನುಬಂಧೋ ಹಿ ತವಾತ್ರ ಯತ್ನಃ
ಸ ವಂದಿಮಾಸಾದ್ಯತಥಾ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ವಿಜ್ಞಾನವಂತೋ ನಿಕೃತಾಸ್ತು ತಾತ
ಕಥಂ ಸದಸ್ತರ್ತುಮಿದಂ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 3-135-24 (21057)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-25x (2159)
ವಿವಾದಿತೋಽಸೌ ನ ಹಿ ಮಾದೃಶೈರ್ಹಿ
ಸಿಂಹೀಕೃತಸ್ತೇನ ವದನ್ಯಭೀತಃ।
ಸಮೇತ್ಯ ಮಾಂ ನಿಹತಃ ಶೇಷ್ಯತೇಽದ್ಯ
ಮಾರ್ಗೇ ಭಗ್ನಂ ಶಕಟಮಿವಾಬಲಾಕ್ಷಂ ॥ 3-135-25 (21058)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-26x (2160)
ಷಣ್ನಾಭೇರ್ದ್ವಾದಶಾಕ್ಷಸ್ಯ ಚತುರ್ವಿಂಶತಿಪರ್ವಣಃ।
ಯಸ್ತ್ರಿಷಷ್ಟಿಶತಾರಸ್ಯ ವೇದಾರ್ಥಂ ಸ ಪರಃ ಕವಿಃ ॥ 3-135-26 (21059)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-27x (2161)
ಚತುರ್ವಿಂಶತಿಪರ್ವ ತ್ವಾಂ ಷಣಅನಾಭಿ ದ್ವಾದಶಪ್ರಧಿ।
ತತ್ರಿಷಷ್ಟಿಶತಾರಂ ವೈ ಚಕ್ರಂ ಪಾತು ಸದಾಗತಿ ॥ 3-135-27 (21060)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-28x (2162)
ಬಡಬೇ ಇವ ಸಂಯುಕ್ತೇ ಶ್ಯೇನಪಾತೇ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಕಸ್ತಯೋರ್ಗರ್ಭಮಾಧತ್ತೇ ಗರ್ಭಂ ಸುಷುವತುಶ್ಚ ಕಂ ॥ 3-135-28 (21061)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-29x (2163)
ಮಾ ಸ್ಮ ಭೂಃ ಸ್ವಗೃಹೇ ರಾಜಞ್ಶಾತ್ರವಾಣಾಮಪಿ ಧ್ರುವಂ।
ವಾತಸಾರಥಿರಾಧತ್ತೇ ಗರ್ಭಂ ಸುಷುವತುಶ್ಚ ತಂ ॥ 3-135-29 (21062)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-30x (2164)
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಸ್ತುಪ್ತಂ ನ ನಿಮಿಷತಿ ಕಿಂಸ್ವಿಜ್ಜಾತಂ ನ ಚೋಪತಿ।
ಕಸ್ಯಖಿದ್ಧೃದಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ವೇಗೇನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-135-30 (21063)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-135-31x (2165)
ಮತ್ಸ್ಯಃ ಸುಪ್ತೋ ನ ನಿಮಿಷತ್ಯಂಡಂ ಜಾತಂ ನ ಚೋಪತಿ।
ಅಶ್ಮನೋ ಹೃದಯಂ ನಾಸ್ತಿ ನದೀ ವೇಗೇನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-135-31 (21064)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-135-32x (2166)
ನ ತ್ವಾಂ ಮನ್ಯೇ ಮಾನುಷಂ ದೇವಸತ್ವ
ನ ತ್ವಂ ಬಾಲಃ ಸ್ಥವಿರಃ ಸಂಮತೋ ಮೇ।
ನ ತೇ ತುಲ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ವಾಕ್ಪ್ರಲಾಪೇ
ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವಾರಂ ವಿತರಾಂಯೇಷ ವಿದ್ವನ್ ॥ 3-135-32 (21065)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 135 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-135-1 ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಂಥಾ ವೈ ಪಥಿಕಸ್ಯ ಪಂಥಾ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ. ಅಂಧಾದೀನಾಮಕ್ಷಮತ್ವಾನ್ಮಾರ್ಗೋ ದೇಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಸಮೇತ್ಯ ಸಮೀಪಂ ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ॥ 3-135-5 ಐಂದ್ರದ್ಯುಂನೇರ್ಜನಕಸ್ಯ ॥ 3-135-7 ಚರಿತವ್ರತಾಶ್ಚ ತಪಃಪ್ರಭಾವೇನ ನಿವೇಶನಾರ್ಹಾಃ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-135-8 ಜ್ಞಾನಾಗಮೇ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರೇ ವೇದಾಂತೇಷ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ನಿಷ್ಠಾಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ॥ 3-135-9 ವೇದ ಜಾನೀತೇ ಯದಿ ತರ್ಹಿ ಈರಯ। ಜುಷ್ಟಾಂ ಮುನಿಸೇವಿತಾಂ। ಏಕಮೇವ ಅಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಂ ಯಸ್ಯಾಂ ತಾಂ ಏಕಾಕ್ಷರಾಂ। ಬಹುರೂಪಾಂ ಮಂತ್ರಾರ್ಥವಾದಾದಿರೂಪಾಂ। ವಿರಾಜಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಕರ್ಮಕಾಂಡಾದಾಧಿವಯೇನ ರಾಜಮಾನಾಂ। ಅಂಗೇತಿ ಸಂಬೋಧನೇ ॥ 3-135-10 ಶಾಲ್ಮಲೇರಷ್ಠೀಲಾ ಶಾಲ್ಮಲಿಫಲಾಂತರ್ಗತಗ್ರಂಥಿಃ। ಸಹಿ ಕೇವಲತೂಲಮಯತ್ವಾನ್ನಿಃಸಾರಃ। ಅತೋ ದೇಹವೃದ್ಧಿರ್ವ್ಯರ್ಥಾ। ಅಲ್ಪಕಾಯಃ ಕೃಶಃ ॥ 3-135-13 ಅನೂಚಾನಃ ಸಾಂಗವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ॥ 3-135-14 ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನೇ ಸ್ವರ್ಣಮಾಲಾಧಾರಿಣೇ ॥ 3-135-19 ಸಂರಾಟ್ ಸಾರ್ವಭೌಮಃ ॥ 3-135-21 ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ವೈತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಂ ವೈ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-135-27 ಪ್ರಧಯೋ ಮಾಸಾ ರಾಶಯೋ ವಾ। ತೇಷು ಹಿ ತ್ರಿಂಶದಹೋರಾತ್ರಾ ಅಂಶಾ ವಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಪ್ರಧೀಯಂತೇ। ಚಕ್ರಂ ಪಾತ್ವಸ್ಮಿನ್ ಕಾಲೇ ಯಥಾಕಾಲಂ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಂ ಪಾತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕೇವಲಕಾಲಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಪುರುಷಾರ್ಥತ್ವಾತ್। ಏವಮನ್ಯತ್ರಾಪಿ ವಿಂಧಾನಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ॥ 3-135-28 ರಥಸಂಯುಕ್ತೇ ಅಶ್ವೇ ಇವ ಸಹಚಾರಿಣ್ಯೌ ಶ್ಯೇನಪಾತೇ ಶ್ಯೇನವದಕಸ್ಮಾತ್ ಪತನಶೀಲೇ ಯೇ ಉಭೇ ವರ್ತೇತೇ। ದಿವೌಕಸಾಂ ದೇವಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ತಯೋಃ ಸಂಬಂಧಿನಂ ಗರ್ಭಂ ಕೋ ಧತ್ತೇ। ಕಸ್ಯ ಗರ್ಭೇ ತೇ ಉತ್ಪದ್ಯೇತೇ ಕಂಚ ಜನಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-135-32 ವಾಕ್ಪ್ರಲಾಪೇ ವಾಚಾಂ ಪ್ರಕೃಷ್ಟೇ ಸಂಲಾಪೇ। ವಿತರಾಂಯೇಷ ವಂದೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಏಷ ವಂದೀ ದೃಶ್ಯತಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 136
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.136. ಅಧ್ಯಾಯಃ 136
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇಣ ವಾದೇ ಪರಾಜಿತಸ್ಯ ವಂದಿನೋ ಜನಕೇನ ಜಲೇ ವಿನಿಮಜ್ಜನಂ ॥ 1 ॥ ಜಲಮಜ್ಜಿತೇಷು ಸರ್ವವಿಪ್ರೇಷು ಸಮುತ್ಥಿತೇಷು ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇಣ ಸ್ವಪಿತ್ರಾ ಕಹೋಳೇನ ಮಾತುಲೇನ ಚ ಸಹ ಸ್ವಾಶ್ರಮಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಸ್ಯ ಪಿತೃಚೋದನಯಾ ಸಮಂಗಾಪ್ರವೇಶಾದ್ದೇಹಸ್ಯ ಸಮೀಭವನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-136-0 (21066)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-0x (2167)
ಅತ್ರೋಗ್ರಸೇನಸಮಿತೇಷು ರಾಜನ್
ಸಮಾಗತೇಷ್ವಪ್ರತಿಮೇಷು ರಾಜಸು।
ನ ಮೇ ವಿವಿತ್ಸಾಂತರಮಸ್ತಿ ವಾದಿನಾಂ
ಮಹಾಜನೇ ಹಂಸವಿವಾದಿನಾಮಿವ ॥ 3-136-1 (21067)
ನ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ವೈ ವದಮಾನೋ ನಿಮಜ್ಜನ್
ಜಲಂ ಪ್ರಪನ್ನಃ ಸರಿತಾಮಿವಾಧನಃ।
ಹುತಾಶನಸ್ಯೇವ ಸಮಿದ್ಧತೇಜಸಃ
ಸ್ಥಿರೋ ಭವಸ್ವೇಹ ಮಮಾದ್ಯ ವಂದಿನ್ ॥ 3-136-2 (21068)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-3x (2168)
ವ್ಯಾಘ್ರಂ ಶಯಾನಂ ಪ್ರತಿ ಮಾ ಪ್ರಬೋಧ
ಆಶೀವಿಷಂ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಸಂಲಿಹಾನಂ।
ಪದಾ ಹತಸ್ಯೇಹ ಶಿರೋಭಿಹತ್ಯ
ನಾದಷ್ಟೋ ವೈ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ತನ್ನಿಬೋಧ ॥ 3-136-3 (21069)
ಯೋ ವೈ ದರ್ಪಾತ್ಸಂಹನನೋಪಪನ್ನಃ
ಸುದುರ್ಬಲಃ ಪರ್ವತಮಾವಿಹಂತಿ।
ತಸ್ಯೈವ ಪಾಣಿಃ ಸನಖೋ ವಿದೀರ್ಯತೇ
ನ ಚೈವ ಶೈಲಸ್ಯ ಹಿ ದೃಶ್ಯತೇ ವ್ರಣಃ ॥ 3-136-4 (21070)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-5x (2169)
ಸರ್ವೇ ರಾಜ್ಞೋ ಮೈಥಿಲಸ್ಯ ಮೈನಾಕಸ್ಯೇವ ಪರ್ವತಾಃ।
ನಿಕೃಷ್ಟಭೂತಾ ರಾಜಾನೋ ವತ್ಸಾ ಹ್ಯನಡುಹೋ ಯಥಾ ॥ 3-136-5 (21071)
ಯಥಾ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಪ್ರವರಃ ಸುರಾಣಾಂ
ನದೀಷು ಗಂಗಾ ಪ್ರವರಾ ಯಥೈವ।
ತಥಾ ನೃಪಾಣಾಂ ಪ್ರವರಸ್ತ್ವಮೇಕೋ
ವಂದಿಂ ಸಮಭ್ಯಾನಯ ಮತ್ಸಕಾಶಂ ॥ 3-136-6 (21072)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-136-7x (2170)
ಏವಮಷ್ಟಾವಕ್ರಃ ಸಮಿತೌ ಹಿ ಗರ್ಜ-
ಂಜಾತಕ್ರೋಧೋ ವಂದಿನಮಾಹ ರಾಜನ್।
ಉಕ್ತೇ ವಾಕ್ಯೇ ಚೋತ್ತರಂ ಮೇ ಬ್ರವೀಹಿ
ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯುತ್ತರಂ ತೇ ಬ್ರವೀಮಿ ॥ 3-136-7 (21073)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-8x (2171)
ಏಕ ಏವಾಗ್ನಿರ್ಬಹುಧಾ ಸಮಿಧ್ಯತೇ
ಏಕಃ ಸೂರ್ಯಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿಭಾತಿ।
ಏಕೋಽವೀರೋ ದೇವರಾಜೋಽರಿಹಂತಾ
ಯಮಃ ಪಿತೃಣಾಮೀಶ್ವರಶ್ಚೈಕ ಏವ ॥ 3-136-8 (21074)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-9x (2172)
ದ್ವಾವಿಂದ್ರಾಗ್ನೀ ಚರತೋ ವೈ ಸಖಾಯೌ
ದ್ವೌ ದೇವರ್ಷೀ ನಾರದಪರ್ವತೌ ಚ।
ದ್ವಾವಶ್ವಿನೌ ದ್ವೇ ರಥಸ್ಯಾಪಿ ಚಕ್ರೇ
ಭಾರ್ಯಾಪತೀ ದ್ವೌ ವಿಹಿತೌ ವಿಧಾತ್ರಾ ॥ 3-136-9 (21075)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-10x (2173)
ತ್ರಿಃ ಸೂಯತೇ ಕರ್ಮಣಾ ವೈ ಪ್ರಜೇಯಂ
ತ್ರಯೋ ಯುಕ್ತಾ ವಾಜಪೇಯಂ ವಹಂತಿ।
ಅಧ್ವರ್ಯವಸ್ತ್ರಿಸವನಾನಿ ತನ್ವತೇ
ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಸ್ತ್ರೀಣಿ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಚಾಹುಃ ॥ 3-136-10 (21076)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-11x (2174)
ಚತುಷ್ಟಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನಿಕೇತಂ
ಚತ್ವಾರೋ ವರ್ಣಾ ಯಜ್ಞಮಿಮಂ ವಹಂತಿ।
ದಿಶಶ್ಚತಸ್ರೋ ವರ್ಣಚತುಷ್ಟಯಂ ಚ
ಚತುಷ್ಪದಾ ಗೌರಪಿ ಶಶ್ವದುಕ್ತಾ ॥ 3-136-11 (21077)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-12x (2175)
ಪಂಚಾಗ್ನಯಃ ಪಂಚಪದಾ ಚ ಪಂಕ್ತಿ-
ರ್ಯಜ್ಞಾಃ ಪಂಚೈವಾಪ್ಯಥ ಪಂಚೇನದ್ರಿಯಾಣಿ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೇದೇ ಪಂಚಚೂಡಾಪ್ಸರಾಶ್ಚ
ಲೋಕೇ ಖ್ಯಾತಂ ಪಂಚನದಂ ಚ ಪುಣ್ಯಂ ॥ 3-136-12 (21078)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-13x (2176)
ಷಡಾಧಾನೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಹುರೇಕೇ
ಷಟ್ ಚೈವೇಮೇ ಋತವಃ ಕಾಲಚಕ್ರಂ।
ಷಡಿಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯುತ ಷಟ್ ಕೃತ್ತಿಕಾಶ್ಚ
ಷಟ್ ಸಾದ್ಯಸ್ಕಾಃ ಸರ್ವವೇದೇಷು ದೃಷ್ಟಾಃ ॥ 3-136-13 (21079)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-14x (2177)
ಸಪ್ತ ಗ್ರಾಂಯಾಃ ಪಶವಃ ಸಪ್ತ ವನ್ಯಾಃ
ಸಪ್ತ ಚ್ಛಂದಾಂಸಿ ಕ್ರತುಮೇಕಂ ವಹಂತಿ।
ಸಪ್ತರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಚಾಪ್ಯರ್ಹಣಾನಿ
ಸಪ್ತಂತ್ರೀ ಪ್ರಥಿತಾ ಚೈವ ವೀಣಾ ॥ 3-136-14 (21080)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-15x (2178)
ಅಷ್ಟೌ ಶಾಣಾಃ ಶತಮಾನಂ ವಹಂತಿ
ತಥಾಷ್ಟಪಾದಃ ಶರಭಃ ಸಿಂಹಘಾತೀ।
ಅಷ್ಟೌ ವಸೂಞ್ಶುಶ್ರುಮ ದೇವತಾಸು
ಯೂಪಶ್ಚಾಷ್ಟಾಸ್ರಿರ್ವಿಹಿತಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇ ॥ 3-136-15 (21081)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-16x (2179)
ನವೈವೋಕ್ತಾಃ ಸಾಮಿಧೇನ್ಯಃ ಪಿತೄಣಾಂ
ತಥಾ ಪ್ರಾಹುರ್ನವಯೋಗಂ ವಿಸರ್ಗಂ।
ನವಾಕ್ಷರಾ ಬೃಹತೀ ಸಂಪ್ರದಿಷ್ಟಾ
ನವೈವ ಯೋಗೋ ಗಣನಾಮೇತಿ ಶಶ್ವತ್ ॥ 3-136-16 (21082)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-17x (2180)
ದಿಶೋ ದಶೋಕ್ತಾಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಲೋಕೇ
ಸಹಸ್ರಮಾಹುರ್ದಶಪೂರ್ಣಂ ಶತಾನಿ।
ದಶೈವ ಮಾಸಾನ್ಬಿಭ್ರತಿ ಭರ್ಗವತ್ಯೋ
ದಶೈರಕಾ ದಶದಾಶಾ ದಶಾರ್ಹಾಃ ॥ 3-136-17 (21083)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-18x (2181)
ಏಕಾದಶೈಕಾದಶಿನಃ ಪಶೂನಾ-
ಮೇಕಾದಶೈವಾತ್ರ ಭವಂತಿ ಯೂಪಾಃ।
ಏಕಾದಶ ಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ವಿಕಾರಾ
ಏಕಾದಶೋಕ್ತಾ ದಿವಿ ದೇವೇಷು ರುದ್ರಾಃ ॥ 3-136-18 (21084)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-19x (2182)
ಸಂವತ್ಸರಂ ದ್ವಾದಶಮಾಸಮಾಹು-
ರ್ಜಗತ್ಯಾಃ ಪಾದೋ ದ್ವಾದಶೈವಾಕ್ಷರಾಣಿ।
ದ್ವಾದಶಾಹಃ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಯಜ್ಞ ಉಕ್ತೋ
ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯಾನ್ಕಥಯಂತೀಹ ಘೀರಾಃ ॥ 3-136-19 (21085)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-20x (2183)
ತ್ರಯೋದಶೀ ತಿಥಿರುಕ್ತಾ ಮಹೋಗ್ರಾ
ತ್ರಯೋದಶದ್ವೀಪವತೀ ಮಹೀ ಚ। 3-136-20 (21086)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಿರರಾಮ ವಂದೀ
ಶ್ಲೋಕಸ್ಯಾರ್ಧಂ ವ್ಯಾಜಹಾರಾಷ್ಟವಕ್ರಃ। 3-136-20x (2184)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। ತ್ರಯೋದಶಾಹಾನಿ ಸಸಾರ ಕೇಶೀ
ತ್ರಯೋದಶಾದೀನ್ಯತಿಚ್ಛಂದಾಂಸಿ ಚಾಹುಃ ॥ 3-136-20x (2185)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-136-21x (2186)
ತತೋ ಮಹಾನುದತಿಷ್ಠನ್ನಿನಾದ-
ಸ್ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತಂ ಸೂತಪುತ್ರಂ ನಿಶಂಯ।
ಅಧೋಮುಖಂ ಧ್ಯಾನಪರಂ ತದಾನೀ-
ಮಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಚಾಪ್ಯುದೀರ್ಯಂತಮೇವ ॥ 3-136-21 (21087)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ಸಂಕುಲೇ ವರ್ತಮಾನೇ
ಸ್ಫೀತೇ ಯಜ್ಞೇ ಜನಕಸ್ಯೋತ ರಾಜ್ಞಃ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಪೂಜಯಂತೋಽಭ್ಯುಪೇಯು-
ರ್ವಿಪ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಪ್ರತೀತಾಃ ॥ 3-136-22 (21088)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-23x (2187)
ಅನೇನೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶುಶ್ರುವಾಂಸೋ
ವಾದೇ ಜಿತ್ವಾ ಸಲಿಲೇ ಮಜ್ಜಿತಾಃ ಪ್ರಾಕ್।
ತಾನೇವ ಧರ್ಮಾನಯಮದ್ಯ ವಂದೀ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತು ಗೃಹ್ಯಾಶು ನಿಮಜ್ಜಯೈನಂ ॥ 3-136-23 (21089)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-24x (2188)
ಅಹಂ ಪುತ್ರೋ ವರುಣಸ್ಯೋತ ರಾಜ್ಞ-
ಸ್ತತ್ರಾಸ ಸತ್ರಂ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ ವೈ।
ಸತ್ರೇಣ ತೇ ಜನಕ ತುಲ್ಯಕಾಲಂ
ತದರ್ಥಂ ತೇ ಪ್ರಹಿತಾ ಮೇ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-136-24 (21090)
ತೇ ತು ಸರ್ವೇ ವರುಣಸ್ಯೋತ ಯಜ್ಞಂ
ದ್ರಷ್ಟುಂ ಗತಾ ಇಮ ಆಯಾಂತಿ ಭೂಯಃ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಪೂಜಯೇ ಪೂಜನೀಯಂ
ಯಸ್ಯ ಹೇತೋರ್ಜನಿತಾರಂ ಸಮೇಷ್ಯೇ ॥ 3-136-25 (21091)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-26x (2189)
ವಿಪ್ರಾಃ ಸಮುದ್ರಾಂಭಸಿ ಮಜ್ಜಿತಾ ಯೇ
ವಾಚಾ ಜಿತಾ ಮೇಧಯಾ ವಾ ವಿದಾನಾಃ।
ತಾಂ ಮೇಧಯಾ ವಾಚಮಥೋಜ್ಜಹಾರ
ಯಥಾ ವಾಚಮವಚಿನ್ವಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 3-136-26 (21092)
ಅಗ್ನಿರ್ದಹಂಜಾತವೇದಾಃ ಸತಾಂ, ಗೃಹಾನ್
ವಿಸರ್ಜಯಂಸ್ತೇಜಸಾ ನ ಸ್ಮ ಧಾಕ್ಷೀತ್।
ಬಾಲೇಷು ಪುತ್ರೇಷು ಕೃಪಣಂ ವದತ್ಸು
ತಥಾ ವಾಚಮವಚಿನ್ವಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 3-136-27 (21093)
ಶ್ಲೇಷ್ಮಾತಕೀ ಕ್ಷೀಣವರ್ಚಾಃ ಶೃಣೋಷಿ
ಉತಾಹೋ ತ್ವಾಂ ಸ್ತುತಯೋ ಮಾದಯಂತಿ।
ಹಸ್ತೀವ ತ್ವಂ ಸ್ತುತಯೋ ಮಾದಯಂತಿ।
ನ ಮಾಮಿಕಾಂ ವಾಚಮಿಮಾಂ ಶೃಣೋಷಿ ॥ 3-136-28 (21094)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 3-136-29x (2190)
ಶೃಣೋಮಿ ವಾಚಂ ತವ ದಿವ್ಯರೂಪಾ-
ಮಮಾನುಷೀಂ ದಿವ್ಯರೂಪೋಽಸಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್।
ಅಜೈಷೀರ್ಯದ್ವಂದ್ವಿನಂ ತ್ವಂ ವಿವಾದೇ
ನಿಸೃಷ್ಟ ಏಷ ತವ ಕಾಮೋಽದ್ಯ ವಂದೀ ॥ 3-136-29 (21095)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-136-30x (2191)
ನಾನನ ಜೀವತಾ ಕಶ್ಚಿದರ್ಥೋ ಮೇ ವಂದಿನಾ ನೃಪ।
ಪಿತಾ ಯದ್ಯಸ್ಯ ವರುಣೋ ಮಜ್ಜಯೈನಂ ಜಲಾಶಯೇ ॥ 3-136-30 (21096)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-31x (2192)
ಅಹಂ ಪುತ್ರೋ ವರುಣಸ್ಯೋತ ರಾಜ್ಞೋ
ನ ಮೇ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಮಜ್ಜಿತಸ್ಯ।
ಇಮಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ಪಿತರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತೇಽಯ-
ಮಷ್ಟಾವಕ್ರಶ್ಚಿರನಷ್ಟಂ ಕಹೋಳಂ ॥ 3-136-31 (21097)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-136-32x (2193)
ತತಸ್ತೇ ಪೂಜಿತಾ ವಿಪ್ರಾ ವರುಣೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಉದತಿಷ್ಠಂಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ಜನಕಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-136-32 (21098)
ಕಹೋಳ ಉವಾಚ। 3-136-33x (2194)
ಇತ್ಯರ್ಥಮಿಚ್ಛಂತಿ ಸುತಾಂಜನಾ ಜನನಕರ್ಮಣಾ।
ಯದಹಂ ನಾಶಕಂ ಕರ್ತುಂ ತತ್ಪುತ್ರಃ ಕೃತವಾನ್ಮಮ ॥ 3-136-33 (21099)
ಉತಾಬಲಸ್ಯ ಕ್ಲವಾನುತ ಬಾಲಸ್ಯ ಪಂಡಿತಃ।
ಉತ ವಾಽವಿದುಷೋ ವಿದ್ವಾನ್ಪುತ್ರೋ ಜನಕ ಜಾಯತೇ ॥ 3-136-34 (21100)
ವಂದ್ಯುವಾಚ। 3-136-35x (2195)
ಶಿತೇನ ತೇ ಪರಶುನಾ ಸ್ವಯಮೇವಾಂತಕೋ ನೃಪ।
ಶಿರಾಂಸ್ಯಪಾಹರನ್ನಾಜೌ ರಿಪೂಣಾಂ ಭದ್ರಮಸ್ತು ತೇ ॥ 3-136-35 (21101)
ಮಹದೈಕ್ಥ್ಯಂ ಗೀಯತೇ ಸಾಮ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ
ಸಂಯಕ್ಸೋಮಃ ಪೀಯತೇ ಚಾತ್ರ ಸತ್ರೇ।
ಶುಚೀನ್ಭಾಗಾನ್ಪ್ರತಿಜಗೃಹುಶ್ಚ ಹೃಷ್ಟಾಃ
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಾ ಜನಕಸ್ಯೇಹ ರಾಜ್ಞಃ ॥ 3-136-36 (21102)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-136-37x (2196)
ಸಮುತ್ಥಿತೇಷ್ವಥ ಸರ್ವೇಷು ರಾಜನ್
ವಿಪ್ರೇಷು ತೇಷ್ವಧಿಕಂ ಸುಪ್ರಭೇಷು।
ಅನುಜ್ಞಾತೋ ಜನಕೇನಾಥ ರಾಜ್ಞಾ
ವಿವೇಶ ತೋಯಂ ಸಾಗರಸ್ಯೋತ ವಂದೀ ॥ 3-136-37 (21103)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಃ ಪಿತರಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ
ಸಂಪೂಜಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಸ್ತೈರ್ಯಥಾವತ್।
ಪ್ರತ್ಯಾಜಗಾಮಾಶ್ರಮಮೇವ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ
ಜಿತ್ವಾ ವಂದಿಂ ಸಹಿತೋ ಮಾತುಲೇನ ॥ 3-136-38 (21104)
ತತೋಽಷ್ಟಾವಕ್ರಂ ಮಾತುರಥಾಂತಿಕೇ ಪಿತಾ
ನದೀಂ ಸಮಂಗಾಂ ಶೀಘ್ರಮಿಮಾಂ ವಿಶಸ್ವ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಚೈನಂ ಸ ತಥಾ ವಿವೇಶ
ಸಮೈರಂಗೈಶ್ಚಾಪಿ ಬಭೂವ ಪುಣ್ಯಾ 3-136-39 (21105)
ನದೀ ಸಮಂಗಾ ಚ ಬಭೂವ ಪುಣ್ಯಾ
ಯಸ್ಯಾಂ ಸ್ನಾತೋ ಮುಚ್ಯತೇ ಕಿಲ್ಬಿಷಾದ್ಧಿ।
ತ್ವಮಪ್ಯೇನಾಂ ಸ್ನಾನಪಾನಾವಗಾಹೈಃ
ಸಭ್ರಾತೃಕಃ ಸಹಭಾರ್ಯೋ ವಿಶಶ್ವ ॥ 3-136-40 (21106)
ಅತ್ರ ಕೌಂತೇಯ ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಸ್ತ್ವಂ
ಸುಖೋಷಿತಃ ಸಹ ವಿಪ್ರೈಃ ಪ್ರತೀತಃ।
ಪುಣ್ಯಾನ್ಯನ್ಯಾನಿ ಶುಚಿಕರ್ಮೈಕಭಕ್ತಿ-
ರ್ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಚರಿತಾಸ್ಯಾಜಮೀಢ ॥ 3-136-41 (21107)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 136 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-136-1 ನಾವೈಮಿ ವಂದಿಂ ವರಮತ್ರ ವಾದಿನಾಂ ಮಹಾಜಲೇ ಹಂಸಮಿವಾದದಾಮಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-136-2 ನ ಮೇಽದ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಸ್ಯತಿವಾದಿಮಾನಿನ್ ಗ್ಲಹಂ ಪ್ರಪನ್ನಃ ಸರಿತಾಮಿವಾಗಮಃ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-136-3 ಪ್ರಬೋಧ ಪ್ರಬೋಧಯ ॥ 3-136-4 ಸಂಹನನೇನ ದೇಹೇನ ದೃಢಕಾಯತ್ವೇನ ಉಪಪನ್ನಃ ॥ 3-136-6 ವಂದಿಂ ವಂದಿನಂ। ವಿಭಕ್ತ್ಯಲೋಪೇ ನಕಾರಲೋಪ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-136-13 ಷಡೇವ ಯಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವವೇದೇಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-136-15 ಅಷ್ಟೌ ದಿಗೀಶಾನ್ಯತಮಾನಾನ್ವದಂತಿ ಇತಿ ಖ. ಪಾಠಃ। ಅಷ್ಟೌ ಯೋಗಾಃ ಪ್ರಥಿಮಾನಂ ವಹಂತಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-136-21 ಸೂತಪುತ್ರಂ ವರುಣಪುತ್ರಂ. ಉದೀರ್ಯಂತಮುದೀರ್ಯಮಾಣಂ। ಸ್ತೂಯಮಾನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-136-23 ಶುಶ್ರುವಾಂಸಃ ಪಂಡಿತಾಃ ॥ 3-136-25 ಜನಿತಾರಂ ವರುಣಂ ॥ 3-136-26 ವಾಚಾ ಉಚ್ಚೈಃ ಪಾಠೇನೈವ। ಉತ ಮೇಧಯಾ ಊಹಾಪೋಹಕೌಶಲೇನ। ವಿಪ್ರಾಃ ವಿದಾನಾಃ ಪಂಡಿತಾ ಅಪಿ ಜಿತಾಃ ಮಜ್ಜಿತಾಶ್ಚ ತಾಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಂ ವಾಚಂ ವೇದಮಯೀಂ ಮೇಧಯಾ ಸಹಿತಾಂ ವಂದಿನಾ ಕುತರ್ಕಾರ್ಣವೇ ಮಜ್ಜಿತಾಂ ಅಹಂ ಯಥಾ ಉಜ್ಜಹಾರ ಉದ್ಧೃತವಾನಸ್ಮಿ ತಥಾ ಸಂತಃ ಸದಸದ್ವಚನವಿವೇಕಕುಶಲಾಃ ಅವಚಿನ್ವಂತಿ ಪರೀಕ್ಷಯಂತಿ। ಲೋಡರ್ಥೇ ಲಟ್। ಪರೀಕ್ಷಯಂತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-136-27 ಅಗ್ನಿಃ ದಹನ್ ಸ್ವಭಾವೇನ ದಾಹಕೋಽಪಿ ಜಾತವೇದಾಃ ಜಾತಾನಿ ಸತಾಮಸತಾಂ ಚ ವೃತ್ತಾನಿ ವೇದ ಜಾನಾತೀತಿ ಜಾತವೇದಾಃ। ಸತಾಂ ಸತ್ಯಾಭಿಸಂಧೀನಾಂ ಗೃಹಾನ್ ಶರೀರಾಣಿ ವಿಸರ್ಜಯನ್ ವರ್ಜಯನ್ ತೇಜಸಾ ಯಥಾ ಅಧಾಕ್ಷೀತ್ಸ್ಮ ಅರ್ಥಾದನೃತಾಭಿಸಂಧಿಗೃಹಾನ್। ನಶಬ್ದ ಉಪಮಾರ್ಥೇ। ಯಥಾ ತಪ್ತಪರಶುಗ್ರಹಣೇ ವಹ್ನಿಃ ಸತ್ಯಾಭಿಸಂಧಿ ನ ದಹತಿ ಸತ್ಯಪಕ್ಷಪಾತೀ ನತು ಜಾತಿವಯೋವಿದ್ಯಾದಿಪಕ್ಷಪಾತೀ। ಏವಂ ಸಂತೋಪಿ ಬಾಲಾದಿಷು। ಅತೋ ಬಾಲವಚನಮಿತಿ ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾವಮಂತವ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-136-28 ಶ್ಲೋಷ್ಮಾತಕೀಶಬ್ದಿತತಸ್ತರುವಿಶೇಷಸ್ತಸ್ಯ ಪತ್ರೇಷು ಭೋಜನಂ ತತ್ಫಲಭಕ್ಷಣಂ ಚ ಬುದ್ಧಿಘ್ರಂ ದೋಷಕರಂ ಚೇತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ॥ 3-136-29 ಅದ್ಯ ತವ ಕಾಮೋ ನಿಸೃಷ್ಟಃ ಏಷ ವಂದೀ ದೃಶ್ಯತಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-136-33 ಇತ್ಯರ್ಥಂ ಏತದರ್ಥಂ ॥ 3-136-35 ಶಿತೇನ ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ತೇ ತವ ರಿಪೂಣಾಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ। ಯಮಾದಪಿ ತವ ಶಥ್ರುಸಂಹರಣಶಕ್ತಿರಧಿಕೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-136-36 ಔಕ್ಥ್ಯಂ ಉಕ್ಥ್ಯಾಖ್ಯಕ್ರತುವಿಶೇಷೇ ಗೇಯಂ ॥ 3-136-38 ಸೌತಿಂ ಸೂತಸ್ಯ ವರುಣಸ್ಯ ಪುತ್ರಂ ॥ 3-136-39 ಸಮಾನಿ ಅಂಗಾನಿ ಕರೋತೀತಿ ಸಮಗೇತಿ ಯೋಗೋ ದರ್ಶಿತಃ। ಶಕಂಧ್ವಾದಿತ್ವಾತ್ ಪರರೂಪಂ ॥ 3-136-41 ಪ್ರತೀತೋ ವಿಶ್ರಬ್ಧಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 137
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.137. ಅಧ್ಯಾಯಃ 137
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ರೈಭ್ಯಾಶ್ರಮಂಗತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯವಕ್ರೀತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಭರದ್ವಾಜಪುತ್ರೇಣ ಯವಕ್ರೀತೇನ ಸ್ವಪಿತೃಮಿತ್ರೇ ರೈಭ್ಯೇ ತತ್ಪುತ್ರಯೋರರ್ವಾವಸುಪರಾವಸ್ವೋಶ್ಚಾಸೂಯಯಾ ನಿವೈವೋಪದೇಶಂ ವೇದಾಧಿಗಮಾಯ ಇಂದ್ರಂಪ್ರತಿ ತಪಶ್ಚರಣಂ ॥ 2 ॥ ಇಂದ್ರನಿವಾರಿತೇನಾಪಿ ಯವಕ್ರೀತೇನ ಬಲಾತ್ಕಾರೇಣ ತಸ್ಮಾದ್ವರಗ್ರಹಣಂ ॥ 3 ॥ ಭರದ್ವಾಜೇನ ಲಬ್ಧವರಂ ಯವಕ್ರೀತಂಪ್ರತಿ ಗರ್ವೇಣ ರೈಭ್ಯಪೀಡಾಪ್ರತಿಷೇಧಾಯ ಬಾಲಧ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-137-0 (21108)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-0x (2197)
ಏಷಾ ಮಧುವಿಲಾ ನಾಮ ಸಮಂಗಾ ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಏತತ್ಕರ್ದಮಿಲಂ ನಾಮ ಭರತಸ್ಯಾಭಿಷೇಚನಂ ॥ 3-137-1 (21109)
ಅಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಕಿಲ ಸಂಯುಕ್ತೋ ವೃತ್ರಂ ಹತ್ವಾ ಶಚೀಪತಿಃ।
ಆಪ್ಲುತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸಮಂಗಾಯಾಂ ವ್ಯಮುಚ್ಯತ ॥ 3-137-2 (21110)
ಏತದ್ವಿನಶನಂ ಕುಕ್ಷೌ ಮೈನಾಕಸ್ಯ ನರರ್ಷಭ।
ಅದಿತಿರ್ಯತ್ರಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ತದನ್ನಮಪಚತ್ಪುರಾ ॥ 3-137-3 (21111)
ಏನಂ ಪರ್ವತರಾಜಾನಮಾರುಹ್ಯ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ಅಯಶಸ್ಯಾಮಸಂಶಬ್ದ್ಯಾಮಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ವ್ಯಪನೋತ್ಸ್ಯಥ ॥ 3-137-4 (21112)
ಏತೇ ಕನಖಲಾ ರಾಜನ್ನೃಷೀಣಾಂ ದಯಿತಾ ನಗಾಃ।
ಏಷಾ ಪ್ರಕಾಶತೇ ಗಂಗಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-137-5 (21113)
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾನತ್ರ ಸಿದ್ಧಿಮಗಾತ್ಪುರಾ।
ಆಜಮೀಢಾವಗಾಹ್ಯೈನಾಂ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-137-6 (21114)
ಅಪಾಂ ಹ್ರದಂ ಚ ಪುಣ್ಯಾಖ್ಯಂ ಭೃಗುತುಂದಂ ಚ ಪರ್ವತಂ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಗಂಗಾಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಸಾನುಜಃ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ ॥ 3-137-7 (21115)
ಆಶ್ರಮಃ ಸ್ಥೂಲಶಿರಸೋ ರಮಣೀಯಃ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಅತ್ರ ಮಾನಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಕ್ರೋಧಂ ಚೈವ ವಿವರ್ಜಯ ॥ 3-137-8 (21116)
ಏಷ ರೈಭ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪಾಂಡವೇಯ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಯತ್ರಕವಿರ್ಯವಕ್ರೀತೋ ವ್ಯನಶ್ಯತ ॥ 3-137-9 (21117)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-137-10x (2198)
ಕಥಂ ಯುಕ್ತೋಽಭವದೃಷಿರ್ಭರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ಯವಕ್ರೀತಃ ಪುತ್ರೋಽನಶ್ಯತ ವೈ ಮುನೇಃ ॥ 3-137-10 (21118)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಕರ್ಮಭಿರ್ದೇವಕಲ್ಪಾನಾಂ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನೈರ್ಭೃಶಂ ರಮೇ ॥ 3-137-11 (21119)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-12x (2199)
ಭರದ್ವಾಜಶ್ಚ ರೈಭ್ಯಶ್ಚ ಸಖಾಯೌ ಸಂಬಭೂವತುಃ।
ತಾವೂಷತುರಿಹಾತ್ಯಂತಂ ಪ್ರೀಯಮಾಣೌ ವನಾಂತರೇ ॥ 3-137-12 (21120)
ರೈಭ್ಯಸ್ಯ ತು ಸುತಾವಾಸ್ತಾಮರ್ವಾವಸುಪರಾವಸೂ।
ಆಸೀದ್ಯವಕ್ರೀಃ ಪುತ್ರಸ್ತು ಭರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-137-13 (21121)
ರೈಭ್ಯೋ ವಿದ್ವಾನ್ಸಹಾಪತ್ಯಸ್ತಪಸ್ವೀ ಚೇತರೋಽಭವತ್।
ತಯೋಶ್ಚಾಪ್ಯತುಲಾ ಪ್ರೀತಿರಭವದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-137-14 (21122)
ಯವಕ್ರೀಃ ಪಿತರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಪಸ್ವಿನಮಸತ್ಕೃತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸತ್ಕೃತಂ ವಿಪ್ರೈ ರೈಭ್ಯಂ ಪುತ್ರೈಃ ಸಹಾನಘಃ ॥ 3-137-15 (21123)
ಪರ್ಯತಪ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಮನ್ಯುನಾಽಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ತಪಸ್ತೇಪೇ ತತೋ ಘೋರಂ ವೇದಜ್ಞಾನಾಯ ಪಾಂಡವ ॥ 3-137-16 (21124)
ಸುಸಮಿದ್ಧೇ ಮಹತ್ಯಗ್ನೌ ಶರೀರಮುಪತಾಪಯನ್।
ಜನಯಾಮಾಸ ಸಂತಾಪಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಸುಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-137-17 (21125)
ತತ ಇಂದ್ರೋ ಯವಕ್ರೀತಮುಪಗಂಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಕಸ್ಯ ಹೇತೋಸ್ತ್ವಮಾಸ್ಥಿತಸ್ತಪ ಉತ್ತಮಂ ॥ 3-137-18 (21126)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-19x (2200)
ದ್ವಿಜಾನಾಮನಧೀತಾ ವೈ ವೇದಾಃ ಸುರಗಣಾರ್ಚಿತ।
ಪ್ರತಿಭಾಂತ್ವಿತಿ ತಪ್ಯೇಹಮಿದಂ ಪರಮಕಂ ತಪಃ ॥ 3-137-19 (21127)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾರ್ಥಂ ಸಮಾರಂಭೋ ಮಮಾಯಂ ಪಾಕಶಾಸನ।
ತಪಸಾ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಜ್ಞಾನಾನಿ ಕೌಶಿಕ ॥ 3-137-20 (21128)
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ವೇದಾಃ ಶಕ್ಯಾ ಗುರುಮುಖಾದ್ವಿಭೋ।
ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತಸ್ಮಾದಯಂ ಯತ್ನಃ ಪರಮೋ ಮೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-137-21 (21129)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-137-22x (2201)
ಅಮಾರ್ಗ ಏಷ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಯೇನ ತ್ವಂ ಯಾತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಕಿಂ ವಿಘಾತೇನ ತೇ ವಿಪ್ರ ಗಚ್ಛಾಧೀಹಿ ಗುರೋರ್ಮುಖಾತ್ ॥ 3-137-22 (21130)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-23x (2202)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಗತಃ ಶಕ್ರೋ ಯವಕ್ರೀರಪಿ ಭಾರತ।
ಭೂಯ ಏವಾಕರೋದ್ಯತ್ನಂ ತಪಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-137-23 (21131)
ಘೋರೇಣ ತಪಸಾ ರಾಜಂಸ್ತಪ್ಯಮಾನೋ ಮಹತ್ತಪಃ।
ಸಂತಾಪಯಾಮಾಸ ಭೃಶಂ ದೇವೇಂದ್ರಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ ॥ 3-137-24 (21132)
ತಂ ತಥಾ ತಪ್ಯಮಾನಂ ತು ತಪಸ್ತೀವ್ರಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಉಪೇತ್ಯ ಬಲಭಿದ್ದೇವೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ವೈ ಪುನಃ ॥ 3-137-25 (21133)
ಅಶಕ್ಯೋಽರ್ಥಃ ಸಮಾರಬ್ಧೋ ನೈತದ್ಬುದ್ಧಿಕೃತಂ ತವ।
ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಂತಿ ವೈ ವೇದಾಸ್ತವ ಚೈವ ಪಿತುಶ್ಚ ತೇ ॥ 3-137-26 (21134)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-27x (2203)
ನ ಚೈತದೇವಂ ಕ್ರಿಯತೇ ದೇವರಾಜಸಮೀಪ್ಸಿತಂ।
ಮಹತಾ ನಿಯಮೇನಾಹಂ ತಪ್ಸ್ಯೇ ಘೋರತರಂ ತಪಃ ॥ 3-137-27 (21135)
ಸಮಿದ್ಧೇಽಗ್ನಾವುಪಕೃತ್ಯಾಂಗಮಂಗಂ
ಹೋಷ್ಯಾಮಿ ವಾ ಮಘವಂಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ।
ಯದ್ಯೇತದೇವಂ ನ ಕರೋಷಿ ಕಾಮಂ
ಮಮೇಪ್ಸಿತಂ ದೇವರಾಜೇಹ ಸರ್ವಂ ॥ 3-137-28 (21136)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-29x (2204)
ನಿಶ್ಚಯಂ ತಮಭಿಜ್ಞಾಯ ಮುನೇಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರತಿವಾರಣಹೇತ್ವರ್ಥಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ॥ 3-137-29 (21137)
ತತ ಇಂದ್ರೋಽಕರೋದ್ರೂಪಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಅನೇಕಶತವರ್ಷಸ್ಯ ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಸಯಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥ 3-137-30 (21138)
ಯವಕ್ರೀತಸ್ಯ ಯತ್ತೀರ್ಥಮುಚಿತಂ ಶೈಚಕರ್ಮಣಿ।
ಭಾಗೀರಥ್ಯಾಂ ತತ್ರ ಸೇತುಂ ವಾಲುಕಾಭಿಶ್ಚಕಾರ ಸಃ ॥ 3-137-31 (21139)
ಯದಾಽಸ್ಯ ವದತೋ ವಾಕ್ಯಂ ನ ಸ ಚಕ್ರೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ವಾಲುಕಾಭಿಸ್ತತಃ ಶಕ್ರೋ ಗಂಗಾಂ ಸಮಭಿಪೂರಯನ್ ॥ 3-137-32 (21140)
ವಾಲುಕಾಮುಷ್ಟಿಮನಿಶಂ ಭಾಗೀರಥ್ಯಾಂ ವ್ಯಸರ್ಜಯತ್।
ಸ್ನಾತುಮಭ್ಯಾಗತಂ ಶಕ್ರೋ ಯವಕ್ರೀತಮದರ್ಶಯತ್ ॥ 3-137-33 (21141)
ತಂ ದದರ್ಶ ಯವಕ್ರೀತೋ ಯತ್ನವಂತಂ ನಿಬಂಧನೇ।
ಪ್ರಹಸಂಶ್ಚಾಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಸ ಮುನಿಪುಂಗವಃ ॥ 3-137-34 (21142)
ಕಿಮಿದಂ ವರ್ತತೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂಚ ತೇ ಹ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಅತೀವ ಹಿ ಮಹಾನ್ಯತ್ನಃ ಕ್ರಿಯತೇಽಯಂ ನಿರರ್ಥಕಃ ॥ 3-137-35 (21143)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-137-36x (2205)
ಬಂಧಿಷ್ಯೇ ಸೇತುನಾ ಗಂಗಾಂ ಸುಖಃ ಪಂಥಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯತೇ ಹಿ ಜನಸ್ತಾತ ತರಮಾಣಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-137-36 (21144)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-37x (2206)
ನಾಯಂ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಬದ್ಧುಂ ಮಹಾನೋಘಸ್ತಪೋಧನ।
ಅಶಕ್ಯಾದ್ವಿನಿವರ್ತಸ್ವ ಶಕ್ಯಮರ್ಥಂ ಸಮಾರಭ ॥ 3-137-37 (21145)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-137-38x (2207)
ಯಥೈವ ಭವತಾ ಚೇದ ತಪೋ ವೇದಾರ್ಥಮುದ್ಯತಂ।
ಅಶಕ್ಯಂ ತದ್ವದಸ್ಮಾಭಿರಯಂ ಭಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-137-38 (21146)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-39x (2208)
ಯಥಾ ತವ ನಿರರ್ಥೋಽಯಮಾರಂಭಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರ।
ತಥಾ ಯದಿ ಮಮಾಪೀದಂ ಮನ್ಯಸೇ ಪಾಕಶಾಸನ ॥ 3-137-39 (21147)
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಯದ್ಭವೇಚ್ಛಕ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಸುರಗಣೇಶ್ವರ।
ವರಾಂಶ್ಚ ಮೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಾನ್ಯಾಸನ್ಯೈರ್ವಿದ್ವಾನ್ಭವಿತಾಸ್ಂಯಹಂ ॥ 3-137-40 (21148)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-41x (2209)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾದಾದ್ವರಾನಿಂದ್ರ ಉಕ್ತವಾನ್ಯಾನ್ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಂತಿ ತೇ ವೇದಾಃ ಪಿತ್ರಾ ಸಹ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾಃ ॥ 3-137-41 (21149)
ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಕಾಂಕ್ಷಸೇ ಕಾಮಂ ಯವಕ್ರೀರ್ಗಂಯತಾಮಿತಿ।
ಸ ಲಬ್ಧಕಾಮ ಪಿತರಂ ಸಮೇತ್ಯಾಥೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-137-42 (21150)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-43x (2210)
ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಂತಿ ವೈ ವೇದಾ ಮಮ ತಾತಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಅಪಿ ಚಾನ್ಯಾನ್ಭವಿಷ್ಯಾವೋ ವರಾ ಲಬ್ಧಾಸ್ತಥಾ ಮಯಾ ॥ 3-137-43 (21151)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 3-137-44x (2211)
ದರ್ಪಸ್ತೇ ಭವಿತಾ ತಾತ ವರಾಂʼಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್।
ಸ ದರ್ಪಪರ್ಣಃ ಕೃಪಣಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಸಿ ॥ 3-137-44 (21152)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಾ ಗಾಥಾ ದೇವೈರುದಾಹೃತಾಃ।
ಮುನಿರಾಸೀತ್ಪುರಾ ಪುತ್ರ ಬಾಲಧಿರ್ನಾಮ ವಿಶ್ರುತಃ ॥ 3-137-45 (21153)
ಸ ಪುತ್ರಶೋಕಾದುದ್ವಿಗ್ರಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಭವೇನ್ಮಮ ಸುತೋಽಮರ್ತ್ಯ ಇತಿತಂ ಲಬ್ಧವಾಂಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-137-46 (21154)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೋ ವೈ ದೇವೈಃ ಕೃತೋ ನ ತ್ವಮರೈಃ ಸಮಃ।
ನಾಮರ್ತ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ಮರ್ತ್ಯೋ ನಿಮಿತ್ತಾಯುರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-137-47 (21155)
ಬಾಲಧಿರುವಾಚ। 3-137-48x (2212)
ಯಥೇಮೇ ಪರ್ವತಾಃ ಶಶ್ವತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ।
ತಾವಜ್ಜೀವೇನ್ಮಂ ಸುತೋ ನಿರ್ವಾಣಮುತ ಮೇ ಮತಃ ॥ 3-137-48 (21156)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 3-137-49x (2213)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತದಾ ಜತ್ರೇ ಮೇಧಾವೀ ಕ್ರೋಧನಸ್ತದಾ।
ಸ ತು ಲಬ್ಧವರೋ ದರ್ಪಾದೃಷೀಂಶ್ಚೈವಾವಮನ್ಯತ ॥ 3-137-49 (21157)
ವಿಕುರ್ವಾಣೋ ಮುನೀನಾಂ ಚ ವ್ಯಚರತ್ಸ ಮಹೀಮಿಮಾಂ।
ಆಸಸಾದ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ಧನುಷಾಕ್ಷಂ ಮನೀಷಿಣಂ ॥ 3-137-50 (21158)
ತಸ್ಯಾಪಚಕ್ರೇ ಮೇಧಾವೀ ತಂ ಶಶಾಪ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಭವ ಭಸ್ಮೇತಿ ಚೋಕ್ತಃ ಸ ನ ಭಸ್ಮ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-137-51 (21159)
ಧನುಷಾಕ್ಷಸ್ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇಧಾವಿನಮನಾಮಯಂ।
`ಮುನಿಸ್ತತ್ಕಾರಣಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ್ವಯಂ ಮಹಿಷರೂಪಧೃತ್।
ಶೃಂಗೇಣಾದ್ರೀನಚಲಯತ್ತತೋಽಯಂಭಸ್ಮಸಾದಭೂತ್' ॥ 3-137-52 (21160)
ನಿಮಿತ್ತಮಸ್ಯ ಮಹರ್ಷಿರ್ಭೇದಯಾಮಾಸ ಪರ್ವತಾನ್।
ಸ ನಿಮಿತ್ತೇ ವಿನಷ್ಟೇ ತು ಮಮಾರ ಸಹಸಾ ಶಿಶುಃ ॥ 3-137-53 (21161)
ತಂ ಮೃತಂ ಪುತ್ರಮಾದಾಯ ವಿಲಲಾಪ ತತಃ ಪಿತಾ ॥ 3-137-54 (21162)
ಲಾಲಪ್ಯಮಾನಂ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುನಯಃ ಪರಮಾರ್ತವತ್।
ಊಚುರ್ವೇದವಿದಃ ಸರ್ವೈ ಗಾಥಾಂ ಯಾಂ ತಾಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-137-55 (21163)
ನ ದಿಷ್ಟಮರ್ಥಮತ್ಯೇತುಮೀಶೋಽಮರ್ತ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಮಹರ್ಷಿರ್ಭೇದಯಾಮಾಸ ಧನುಷಾಕ್ಷೋ ಮಹೀಧರಾನ್ ॥ 3-137-56 (21164)
ಏವಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ವರಾನ್ಬಾಲಾ ದರ್ಪಪೂರ್ಣಾಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಯಥಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಭವಾನ್ ॥ 3-137-57 (21165)
ಏಷ ರೈಭ್ಯೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಪುತ್ರೌ ಚಾಸ್ಯ ತಥಾವಿಧೌ।
ತಂ ಯಥಾ ಪುತ್ರ ನಾಭ್ಯೇಷಿ ತಥಾ ಕುರ್ಯಾಸ್ತ್ವತಂದ್ರಿತಃ ॥ 3-137-58 (21166)
ಸ ಹಿ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮರ್ಥಸ್ತ್ವಾಂ ಪುತ್ರ ಪೀಡಯಿತುಂ ರುಷಾ।
ರೈಭ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ತಪಸ್ವೀ ಚ ಕೋಪನಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ ॥ 3-137-59 (21167)
ಯವಕ್ರೀತ ಉವಾಚ। 3-137-60x (2214)
ಏವ ಕರಿಷ್ಯೇ ಮಾ ತಾಪಂ ತಾತ ಕಾರ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನ।
ಯಥಾ ಹಿ ಮೇ ಭವಾನ್ಮಾನ್ಯಸ್ತಥಾ ರೈಭ್ಯಃ ಪಿತಾ ಮಮ ॥ 3-137-60 (21168)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-137-61x (2215)
ಉಕ್ತ್ವಾ ಸ ಪಿತರಂ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣ ಯವಕ್ರೀರಕುತೋಭಯಃ।
ವಿಪ್ರಕುರ್ವನ್ನೃಷೀನನ್ಯಾನತುಷ್ಯತ್ಪರಯಾ ಮುದಾ ॥ 3-137-61 (21169)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 137 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-137-1 ಮಧುವಿಲೇತಿ ಅಷ್ಟಾವಕಾಂಗಸಮೀಕರಣಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಸಮಂಗಾಯಾ ಏವ ನಾಮ ಮಧುವಹಾನಾಮೇತಿ ಕ.ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-137-3 ಅನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮೌದನಂ ಅದಿತಿಃ ಪುತ್ರಕಾಮಾ। ಸಾಧ್ಯೇಭ್ಯೋ ದೇವೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮೌದನಮಪಚದಿತಿ ಶ್ರುತೇಃ ॥ 3-137-4 ಅಯಶಸ್ಯಾಂ ಅಯಶಸ್ಕರೀಂ। ಅಸಂಶಬ್ದ್ಯಾಂ ಅಕೀರ್ತನೀಯಾಂ। ಅಯಶಸ್ಯಾಮಸಹ್ಯಾಂ ಚ ಅಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-137-14 ಇತರೋ ಭರದ್ವಾಜಸ್ತಪಸ್ವ್ಯೇವ ನತು ಶಿಷ್ಯಾದಿಸಂಪನ್ನಃ। ಕೀರ್ತಿರ್ಬಾಲ್ಯಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಭಾರತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-137-20 ಸರ್ವಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ 3-137-22 ವಿಘಾತೇನ ಆತ್ಮನಾಶನೇನ ॥ 3-137-26 ನ ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಂತೀತಿ ನಕಾರಾವೃತ್ತ್ಯಾ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-137-46 ಅಮರ್ತ್ಯಃ ಅಮರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-137-48 ಅಕ್ಷಯಾಸ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಮೇ ಸುತಸ್ಯಾಯುರ್ಭವೇರ್ದ್ಧ್ರುವಂ। ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-137-52 ನಿಮಿತ್ತಂ ಪರ್ವತಾನ್ಭೇದಯಾಮಾಸಖಂಡಯಾಮಾಸ ॥ 3-137-55 ದಿಷ್ಟಂ ದೈವವಿಹಿತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 138
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.138. ಅಧ್ಯಾಯಃ 138
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರೈಭ್ಯಾಶ್ರಮೇ ತತ್ಸ್ನುಷಾಯಾಃ ಪರಾವಸುಭಾರ್ಯಾಯಾ ದರ್ಶನಾಜ್ಜಾತಕಾಮೇನ ಯವಕ್ರೀತೇನ ಏಕಾಂತೇ ಬಲಾತ್ಕಾರೇಣ ತದುಪಭೋಗಃ ॥ 1 ॥ ರುದತ್ಯಾತಯಾ ನಿವೇದಿತವೃತ್ತಾಂತೇನ ರೌಭ್ಯೇಣ ಯವಕ್ರೀತಹನನಾಯ ಜ್ಜಟಾಭ್ಯಾಂ ಕೃತ್ಯಾರಕ್ಷಸೋಃ ಸರ್ಜ್ಜನಂ ॥ 2 ॥ ಕೃತ್ಯಯಾ ರೂಪಸಂಪದಾ ಸಂಮೋಹ್ಯ ಕಮಂಡಲುಹರಣಏ ರಾತ್ರಸಾಭಿದ್ರಾವಿತೇನ ಯವಕ್ರೀತೇನ ಸ್ವಪಿತುರಗ್ನಿಹೋತ್ರಗೃಹಪ್ರವೇಶಃ ॥ 3 ॥ ತದಾಽಂಧೇನ ದ್ವಾರಕಶೂದ್ರೇಣ ನಿವಾರಿತಸ್ಯ ಯವಕ್ರೀತಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಹನನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-138-0 (21170)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-138-0x (2216)
ಚಂಕ್ರಂಯಮಾಣಃ ಸ ತದಾ ಯವಕ್ರೀರಕುತೋಭಯಃ।
ಜಗಾಮ ಮಾಧವೇ ಮಾಸಿ ರೈಭ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-138-1 (21171)
ಸ ದದರ್ಶಾಶ್ರಮೇ ರಂಯೇ ಪುಷ್ಪತದ್ರುಮಭೂಷಿತೇ।
ವಿಚರಂತೀಂ ಸ್ನುಷಾಂ ತಸ್ಯ ಕಿನ್ನರೀಮಿವ ಭಾರತ ॥ 3-138-2 (21172)
ಯವಕ್ರೀಸ್ತಾಮುವಾಚೇದಮುಪತಿಷ್ಠಸ್ವ ಮಾಮಿನಿ।
ನಿರ್ಲಜ್ಜೋ ಲಜ್ಜಯಾ ಯುಕ್ತಾಂ ಕಾಮೇನ ಹೃತಚೇತನಃ ॥ 3-138-3 (21173)
ಸಾ ತಸ್ಯ ಶೀಲಮಾಜ್ಞಾಯ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾಪಾಚ್ಚ ಬಿಭ್ಯತೀ।
ತೇಜಸ್ವಿತಾಂ ಚ ರೈಭ್ಯಸ್ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-138-4 (21174)
ತತ ಏಕಾಂತಮಾನೀಯ ಲಜ್ಜಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ಆಜಗಾಮ ತದಾ ರೈಭ್ಯಃ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಮರಿಂದಮ ॥ 3-138-5 (21175)
ರುದತೀಂ ಚ ಸ್ನುಷಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾರ್ಯಾಮಾರ್ತಾ ಪರಾವಸೋಃ।
ಸಾಂತ್ವಯಞ್ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-138-6 (21176)
ಸಾ ತಸ್ಮೈ ಸರ್ವಮಾಚಷ್ಟ ಯವಕ್ರೀಭಾಷಿತಂ ಶುಭಾ।
ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಂ ಚ ಯವಕ್ರೀತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಂ ತಥಾಽಽತ್ಮನಾ ॥ 3-138-7 (21177)
ಶೃಣ್ವಾನಸ್ಯೈವ ರೈಭ್ಯಸ್ಯ ಯವಕ್ರೇಸ್ತದ್ವಿಚೇಷ್ಟನಂ।
ದಹನ್ನಿವ ತದಾ ಚೇತಃ ಕ್ರೋಧಃ ಸಮಭವನ್ಮಹಾನ್ ॥ 3-138-8 (21178)
ಸ ತದಾ ಮನ್ಯುನಾಽಽವಿಷ್ಟಸ್ತಪಸ್ವೀ ಕೋಪನೋ ಭೃಶಂ।
ಅವಲುಪ್ಯ ಜಟಾಮೇಕಾಂ ಜುಹಾವಾಗ್ನೌ ಸುಸಂಸ್ಕೃತೇ ॥ 3-138-9 (21179)
ತತಃ ಸಮಭವನ್ನಾರೀ ತಸ್ಯಾ ರೂಪೇಣ ಸಂಮಿತಾ।
ಅವಲುಪ್ಯಾಪರಾಂ ಚಾಪಿ ಜುಹಾವಾಗ್ನೌ ಜಟಾಂ ಪುನಃ ॥ 3-138-10 (21180)
ತತಃ ಸಮಭವದ್ರಕ್ಷೋ ದೀಪ್ತಾಸ್ಯಂ ಘೋರದರ್ಶನಂ।
ಅಬ್ರೂತಾಂ ತೌ ತದಾ ರೈಭ್ಯಂ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರವಾಮಹೇ ॥ 3-138-11 (21181)
ತಾವಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯವಕ್ರೀರ್ವಧ್ಯತಾಮಿತಿ।
ಜಗ್ಮತೃಸ್ತೌ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಯವಕ್ರೀತಜಿಘಾಂಸಯಾ ॥ 3-138-12 (21182)
ತತಸ್ತಂ ಸಮುಪಾಸ್ಥಾಯ ಕೃತ್ಯಾ ಸೃಷ್ಟಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಕಮಂಡಲುಂ ಜಹಾರಾಸ್ಯ ಮೋಹಯಿತ್ವಾ ತು ಭಾರತ ॥ 3-138-13 (21183)
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ತು ಯವಕ್ರೀತಮಪಕೃಷ್ಟಕಮಂಡಲುಂ।
ತತ ಉದ್ಯತಶೂಲಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 3-138-14 (21184)
ತಮಾದ್ರವಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಶೂಲಹಸ್ತಂ ಜಿಘಾಂಸಯಾ।
ಯವಕ್ರೀಃ ಸಹಸೋತ್ಥಾಯ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಯತ್ರವೈ ಸರಃ ॥ 3-138-15 (21185)
ಜಲಹೀನಂ ಸರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯವಕ್ರೀಸ್ತ್ವರಿತಃ ಪುನಃ।
ಜಗಾಮ ಸರಿತಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಶ್ಚಾಪ್ಯಾಸನ್ವಿಶೋಷಿತಾಃ ॥ 3-138-16 (21186)
ಸ ಕಾಲ್ಯಮಾನೋ ಘೋರೇಣ ಶೂಲಹಸ್ತೇನ ರಕ್ಷಸಾ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಪಿತುರ್ಭೀತಃ ಸಹಸಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-138-17 (21187)
ಸ ವೈ ಪ್ರವಿಶಮಾನಸ್ತು ಶುದ್ರೇಣಾಂಧೇನ ರಕ್ಷಿಣಾ।
ನಿಗೃಹೀತೋ ಬಲಾದ್ದ್ವಾರಿ ಸೋಽವಾತಿಷ್ಠತ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-138-18 (21188)
ನಿಗೃಹೀತಂ ತು ಶೂದ್ರೇಣ ಯವಕ್ರೀತಂ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ತಾಡಯಾಮಾಸ ಶೂಲೇನ ಸ ಭಿನ್ನಹೃದಯೋಽಪತತ್ ॥ 3-138-19 (21189)
ಯವಕ್ರೀತಂ ಸ ಹತ್ವಾ ತು ರಾಕ್ಷಸೋ ರೈಭ್ಯಮಾಗಮತ್।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತು ರೈಭ್ಯೇಣ ತಯಾ ನಾರ್ಯಾ ಸಹಾವಸತ್ ॥ 3-138-20 (21190)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 138 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-138-5 ಏಕಾಂತಮುನ್ನೀಯ ಮಜ್ಜಯಾಮಾಸೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಏಕಾಂತಂ ಉನ್ನೀಯ ಏಕಾಂತೇ ಕಾರ್ಯಂ ರತಂ ಸಮಾಪ್ಯ ಮಜ್ಜಯಾಮಾಸ ಸಂಮುದ್ರೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-138-7 ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಂ। ಮದುಪರಿ ಬಲಾತ್ಕಾರಂ ಕೃತವಾನಿತ್ಯುಕ್ತವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-138-10 ನಾರೀ ಕೃತ್ಯಾ ॥ 3-138-17 ಕಾಲ್ಯಮಾನಃ ಸರ್ವತೋ ನಿಷಿಧ್ಯಮಾನಃ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಶಾಲಾಯಾಂ ॥ 3-138-18 ಅವಾತಿಷ್ಠತ ಬಹಿರೇವ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 139
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.139. ಅಧ್ಯಾಯಃ 139
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ವಾರರಕ್ಷಕಶೂದ್ರೇಣ ನಿವೇದಿತಪುತ್ರಮರಣೇನ ಭರದ್ವಾಜೇನ ರೈಭ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸುತೇನ ಹನನರೂಪಶಾಪದಾನಂ ॥ 1 ॥ ಪುತ್ರಮರಣದುಃಖಿತೇನ ಭರದ್ವಾಜೇನ ತದ್ದೇಹದಹನಪೂರ್ವಕಮಗ್ನೌ ಪ್ರವೇಶಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-139-0 (21191)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-139-0x (2217)
ಭರದ್ವಾಜಸ್ತು ಕೌಂತೇಯ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಾಹ್ನಿಕಂ।
ಸಮಿತ್ಕಲಾಪಮಾದಾಯ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-139-1 (21192)
ತಂ ಸ್ಮ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರಾ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತಿಷ್ಠಿಂತಿ ಪಾವಕಾಃ।
ನ ತ್ವೇನಮುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಹತಪುತ್ರಂ ತದಾಽಗ್ನಯಃ ॥ 3-139-2 (21193)
ವೈಕೃತಂತ್ವಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಸ ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತಮಂಧಂ ಶೂದ್ರಮಾಸೀನಂ ಗೃಹಪಾಲಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-139-3 (21194)
ಕಿಂನು ಮೇ ನಾಗ್ನಯಃ ಶೂದ್ರ ಪ್ರತಿನಂದಂತಿ ದರ್ಶನಂ।
ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ನ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಕಚ್ಚಿತ್ಕ್ಷೇಮಮಿಹಾಶ್ರಮೇ ॥ 3-139-4 (21195)
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ರೈಭ್ಯಂ ಪುತ್ರೋ ಮೇ ಗತವಾನಲ್ಪಚೇತನಃ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಶೀಘ್ರಂ ನ ಹಿ ಶುದ್ಧ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ ॥ 3-139-5 (21196)
ಶೂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-139-6x (2218)
ರೈಭ್ಯಂ ಯಾತೋ ನೂನಮಯಂ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಮಂದಚೇತನಃ।
ತಥಾಹಿ ನಿಹತಃ ಶೇತೇ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-139-6 (21197)
ಪ್ರಕಾಲ್ಯಮಾನಸ್ತೇನಾಯಂ ಶೂಲಹಸ್ತೇನ ರಕ್ಷಸಾ।
ಅಗ್ನ್ಯಗಾರಂ ಪ್ರತಿದ್ವಾರಿ ಮಯಾ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ನಿವಾರಿತಃ ॥ 3-139-7 (21198)
ತತಃ ಸ ವಿಹತಾಶೋಽತ್ರಜಲಕಾಮೋಶುಚಿರ್ಧ್ರುವಂ।
ನಿಹತಃ ಸೋಽತಿವೇಗೇನ ಶೂಲಹಸ್ತೇನ ರಕ್ಷಸಾ ॥ 3-139-8 (21199)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-139-8x (2219)
ಭರದ್ವಾಜಸ್ತು ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಮಹತ್।
ಗತಾಸುಂ ಪುತ್ರಮಾದಾಯ ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 3-139-9 (21200)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 3-139-10x (2220)
ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕಿಲಾರ್ಥಾಯ ನನು ತ್ವಂ ತಪ್ತವಾಂಸ್ತಪಃ।
ದ್ವಿಜಾನಾಮನಧೀತಾ ವೈ ವೇದಾಃ ಸಂಪ್ರತಿಭಾಂತ್ವಿತಿ ॥ 3-139-10 (21201)
ತಥಾ ಕಲ್ಯಾಣಶೀಲಸ್ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷುಮಹಾತ್ಮಸು।
ಅನಾಗಾಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕರ್ಕಶತ್ವಮುಪೇಯಿವಾನ್ ॥ 3-139-11 (21202)
ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧೋ ಮಯಾ ತಾತ ರೈಭ್ಯಾವಸಥದರ್ಶನಾತ್।
ಗತವಾನೇವ ತಂ ಕ್ಷುದ್ರಂ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಂ ॥ 3-139-12 (21203)
ಯಃ ಸ ಜಾನನ್ಮಹಾತೇಜಾ ವೃದ್ಧಸ್ಯೈಕಂ ಮಮಾತ್ಮಜಂ।
ಗತವಾನೇವ ಕೋಪಸ್ಯ ವಶಂ ಪರಮದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-139-13 (21204)
ಪುತ್ರಶೋಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತ ಏಷ ರೈಭ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾ।
ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಮೃತೇಪುತ್ರ ಪ್ರಾಣಾನಿಷ್ಟತಮಾನ್ಭುವಿ ॥ 3-139-14 (21205)
ಯಥಾಽಹಂ ಪುತ್ರಶೋಕೇನ ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಿಲ್ವಿಷೀ।
ತಥಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸುತೋ ರೈಭ್ಯಂ ಹಿಂಸ್ಯಾಚ್ಛೀಘ್ರಮನಾಗಸಂ ॥ 3-139-15 (21206)
ಸುಖಿನೋ ವೈ ನರಾ ಯೇಷಾಂ ಜಾಯಾ ಪುತ್ರೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಯೇ ಪುತ್ರಶೋಕಮಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಚರಂತಿ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-139-16 (21207)
ಯೇ ತು ಪುತ್ರಕೃತಾಚ್ಛೋಕಾದ್ಭೃಶಂ ವ್ಯಾಕುಲಚೇತಸಃ।
ಶಪಂತೀಷ್ಟಾನ್ಸಖೀನಾರ್ತಾಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಪಾಪತರೋ ನು ಕಃ ॥ 3-139-17 (21208)
ಪರಾಸುಶ್ಚ ಸುತೋ ದೃಷ್ಟಃ ಶಪ್ತಶ್ಚೈಷ್ಟಃ ಸಖಾ ಮಯಾ।
ಈದೃಶೀಮಾಪದಂ ಕೋತ್ರ ದ್ವಿತೀಯೋಽನುವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-139-18 (21209)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-139-19x (2221)
ವಿಲಪ್ಯೈವಂ ಬಹುವಿಧಂ ಭರದ್ವಾಜೋಽದಹತ್ಸುತಂ।
ಸುಸಮಿದ್ಧಂ ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರವಿವೇಶ ಹುತಾಶನಂ ॥ 3-139-19 (21210)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 139 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-139-1 ಆಹ್ನಿಕಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯಹಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞಂ ॥ 3-139-2 ಹತಪುತ್ರತ್ವೇನ ಆಶೌಚಯುಕ್ತತ್ವಾತ್ ॥ 3-139-5 ಶುದ್ಧ್ಯತಿ ನಿಃಸಂದೇಹಂ ಭವತಿ ॥ 3-139-7 ಅಗ್ನ್ಯಗಾರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ ರಕ್ಷೋಭಯಂ ನ ಭವೇದಿತಿ ॥ 3-139-9 ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಶೂದ್ರಕೃತಂ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಪುತ್ರನಿರೋಧೇನ ಕೃತಂ ॥ 3-139-15 ಕಿಲ್ವಿಷೀ ಶೋಕಾಕಾಂತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 140
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.140. ಅಧ್ಯಾಯಃ 140
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರೈಭ್ಯಯಾಜ್ಯೇನ ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನೇನ ಸತ್ರೇ ಸಹಾಯತ್ವೇನ ವೃತಯೋರರ್ವಾವಸುಪರಾವಸ್ವೋಸ್ತದರ್ಥಂ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಭಾರ್ಯಾದಿದೃಕ್ಷಯಾ ಪುನರಾಶ್ರಮಂ ಗತೇನ ಪರಾವಸುನಾ ರಾತ್ರೌ ಮೃಗಭ್ರಮೇಣ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಸಂವೀತಸ್ಯ ರೈಭ್ಯಸ್ಯ ಹನನಂ ॥ 2 ॥ ಪರಾವಸುಚೋದನಯಾ ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಗ್ರಸ್ತ ಇತಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾರ್ಯಮಾಣೇನಾರ್ವಾವಸುನಾ ತಪಃಪ್ರಸಾದಿತಸೂರ್ಯಾದಿದೇವೇಭ್ಯೋ ರೈಭ್ಯಭರದ್ವಾಜಯವಕ್ರೀತೋತ್ಥಾನಾದಿವರಗ್ರಹಣಂ ॥ 3 ॥ ದೇವೈರ್ಯವಕ್ರೀತದುಃಖಸ್ಯ ವನೋಪದೇಶಂ ವೇದಾಭ್ಯಾಸಫಲತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ರೈಭ್ಯಾದೀನಾಮುಜ್ಜೀವನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-140-0 (21211)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-140-0x (2222)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಸತ್ರಂ ತೇನೇ ಮಹಾಭಾಗೋ ರೈಭ್ಯಯಾಜ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 3-140-1 (21212)
ತೇನ ರೈಭ್ಯಸ್ಯ ವೈ ಪುತ್ರಾವರ್ವಾವಸುಪರಾಸೂ।
ವೃತೌ ಸಹಾಯೌ ಸತ್ರಾರ್ಥಂ ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 3-140-2 (21213)
ತತ್ರ ತೌ ಸಮನುಜ್ಞಾತೌ ಪಿತ್ರಾ ಕೌಂತೇಯ ಜಗ್ಮತುಃ।
ಆಶ್ರಮೇ ತ್ವಭವದ್ರೈಭ್ಯೋ ಭಾರ್ಯಾ ಚೈವ ಪರಾವಸೋಃ ॥ 3-140-3 (21214)
ಅಥಾವಲೋಕಕೋಽಗಚ್ಛದ್ಗೃಹಾನಕಃ ಪರಾವಸುಃ।
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೇನ ಸಂವೀತಂ ದದರ್ಶ ಪಿತರಂ ವನೇ ॥ 3-140-4 (21215)
ಜಘನ್ಯರಾತ್ರೇ ನಿದ್ರಾಂಧಃ ಸಾವಶೇಷೇ ತಮಸ್ಯಾಪಿ।
ಚರಂತಂ ಗಹನೇಽರಣ್ಯೇ ಮೇನೇ ಸ ಪಿತರಂ ಮೃಗಂ ॥ 3-140-5 (21216)
ಮೃಗಂ ತು ಮನ್ಯಮಾನೇನ ಪಿತಾ ವೈ ತೇನ ಹಿಂಸಿತಃ।
ಅಕಾಮಯಾನೇನ ತದಾ ಶರೀರತ್ರಾಣಮಿಚ್ಛತಾ ॥ 3-140-6 (21217)
ತಸ್ಯ ಸ ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭಾರತ।
ಪುನರಾಗಂಯ ತತ್ಸತ್ರಮಬ್ರವೀದ್ಧಾತರಂ ವಚಃ ॥ 3-140-7 (21218)
ಇದಂ ಕರ್ಮ ನ ಶಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ವೋಢುಮೇಕಃ ಕಥಂಚನ।
ಮಯಾ ಚ ಹಿಂಸಿತಸ್ತಾತೋ ಮನ್ಯಮಾನೇನ ವೈ ಮೃಗಂ ॥ 3-140-8 (21219)
ಸೋಽಸ್ಮದರ್ಥೇ ವ್ರತಂ ತಾತ ಚರ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಾಂ।
ಸಮರ್ಥೋ ಹ್ಯಹಮೇಕಾಕೀ ಕರ್ಮ ಕರ್ತುಮಿದಂ ಮುನೇ ॥ 3-140-9 (21220)
ಅರ್ವಾವಸುರುವಾಚ। 3-140-10x (2223)
ಕರೋತು ವೈ ಭವಾನ್ಸತ್ರಂ ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಂ ಚರಿಷ್ಯೇಽಹಂ ತ್ವದರ್ಥಂ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-140-10 (21221)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-140-11x (2224)
ಸ ತಸ್ಯಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಯಾಃ ಪಾರಂ ಗತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅರ್ವಾವಸುಸ್ತದಾ ಸತ್ರಮಾಜಗಾಮ ಪುನರ್ಮುನಿಃ ॥ 3-140-11 (21222)
ತತಃ ಪರಾವಸುರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭ್ರಾತರಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಬೃಹದ್ದ್ಯುಂನಮುವಾಚೇದಂ ವಚನಂ ಹರ್ಷಗದ್ಗದಂ ॥ 3-140-12 (21223)
ಏಷ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಯಜ್ಞಂ ಮಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರವಿಶೇದಿತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಪ್ರೇಕ್ಷಿತೇನಾಪಿ ಪೀಡಯೇತ್ತ್ವಾಮಸಂಶಯಂ ॥ 3-140-13 (21224)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-140-14x (2225)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವೈವ ತದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರೇಷ್ಯಾನಾಹ ಸ ವಿಟ್ಪತೇ।
ಪ್ರೇಷ್ಯೈರುತ್ಸಾರ್ಯಮಾಣಸ್ತು ರಾಜನ್ನರ್ವಾವಸುಸ್ತದಾ।
ನ ಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯೇಯಂ ಕೃತೇತ್ಯಾಹ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-140-14 (21225)
ಉಚ್ಯಮಾನೋಽಸಕೃತ್ಪ್ರೇಷ್ಯೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಇತಿ ಭಾರತ।
ನೈವಸ್ಮ ಪ್ರತಿಜಾನಾಮಿ ಬ್ರ್ಹಮಹತ್ಯಾಂ ಸ್ವಯಂಕೃತಾಂ।
ಮಮ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಕೃತಮಿದಂ ಮಯಾ ಸ ಪರಿಮೋಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-140-15 (21226)
ಸ ತಥಾ ಪ್ರವದನ್ಕ್ರೋಧಾತ್ತೈಶ್ಚ ಪ್ರೇಷ್ಯೈಃ ಪ್ರಭಾಷಿತಃ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಜಗಾಮ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರ್ವನಮೇವ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-140-16 (21227)
ಉಗ್ರಂ ತಪಃ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ದಿವಾಕರಮಥಾಶ್ರಿತಃ।
ರಹಸ್ಯವೇದಂ ಕೃತವಾನ್ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ ॥ 3-140-17 (21228)
ಮೂರ್ತಿಮಾಂಸ್ತಂ ದದರ್ಶಾಥ ಸ್ವಯಮಗ್ರಭುಗವ್ಯಯಃ ॥ 3-140-19aಪ್ರೀತಾಸ್ತಸ್ಯಾಭವಂದೇವಾಃ ಕರ್ಮಣಾಽರ್ವಾವಸೋರ್ನೃಪ।
ತಂ ತೇ ಪ್ರವರಯಾಮಾಸುರ್ನಿರಾಸುಶ್ಚ ಪರಾವಸುಂ ॥ 3-140-18 (21229)
ತತೋ ದೇವಾ ವರಂ ತಸ್ಮೈ ದದುರಗ್ನಿಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 3-140-20 (21230)
ಸ ಚಾಪಿ ವರಯಾಮಾಸ ಪಿತುರುತ್ಥಾನಮಾತ್ಮನಃ।
ಅನಾಗಸ್ತ್ವಂ ತತೋ ಭ್ರಾತುಃ ಪಿತುಶ್ಚಾಸ್ಮರಣಂ ವಧೇ ॥ 3-140-21 (21231)
ಭರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಚೋತ್ಥಾನಂ ಯವಕ್ರೀತಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಚಾಪಿ ವೇದಸ್ಯ ಸೌರಸ್ಯ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ ॥ 3-140-22 (21232)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತಂ ದೇವಾಃ ಪ್ರೋಚುಶ್ಚಾಪಿ ವರಾಂದದುಃ।
ತತಃ ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವುಸ್ತೇ ಸರ್ವ ಏವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-140-23 (21233)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಯವಕ್ರೀತೋ ದೇವಾನಗ್ನಿಪುರೋಗಮಾನ್।
ಸಮಧೀತಂ ಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮ ವ್ರತಾನಿ ಚರಿತಾನಿ ಚ ॥ 3-140-24 (21234)
ಕಥಂ ಚ ರೈಭ್ಯಃ ಶಕ್ತೋ ಮಾಮದೀಯಾನಂ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ತಥಾಯುಕ್ತೇನ ವಿಧಿನಾ ನಿಹಂತುಮಮರೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-140-25 (21235)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 3-140-26x (2226)
ಮೈವಂ ಕೃಥಾ ಯವಕ್ರೀತ ಯಥಾ ವದಸಿ ವೈ ಮುನೇ।
ಋತೇ ಗುರುಮಧೀತಾ ಹಿ ಸ್ವಯಂ ವೇದಾಸ್ತ್ವಯಾ ಪುರಾ ॥ 3-140-26 (21236)
ಅನನ ತು ಗುರೂನದುಃಖಾತ್ತೋಷಯಿತ್ವಾಽಽತ್ಮಕ್ರಮಣಾ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಕ್ಲೇಶಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗತಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-140-27 (21237)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-140-28x (2227)
ಯವಕ್ರೀತಮಥೋಕ್ತ್ವೈವಂ ದೇವಾಃ ಸಾಗ್ನಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ಸಂಜೀವಯಿತ್ವಾ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪುನರ್ಜಗ್ಮುಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ॥ 3-140-28 (21238)
`ತತೋ ವೈ ಸ ಯವಕ್ರೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚಚಾರ ಹ।
ಅಷ್ಟಾದಶ ಚ ವರ್ಷಾಣಿ ತ್ರಿಂಶತಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ' ॥ 3-140-29 (21239)
ಆಸ್ರಮಸ್ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯೋಽಯಂ ಸದಾಪುಷ್ಪಫಲದ್ರುಮಃ।
ಅತ್ರೋಷ್ಯ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಭೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-140-30 (21240)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 140 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-140-4 ಅವಲೋಕಕಃ ಅವಲೋಕನಾರ್ಥೀ। ಗೃಹಾನ್ಭಾರ್ಯಾಂ ॥ 3-140-5 ಜಘಾನರಾತ್ರಾವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-140-9 ಚರ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮರಕ್ಷಣೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-140-14 ವಿಟ್ಪತೇ ಹೇ ಪ್ರಜಾಧೀಶ ॥ 3-140-16 ಪ್ರಭಾಷಿತೋ ಮಿಥ್ಯಾವಾದ್ಯಸೀತ್ಯಧಿಕ್ಷಿಪ್ತಃ ॥ 3-140-17 ರಹಸ್ಯವೇದಂ ಸೂರ್ಯಮಂತ್ರಪ್ರಕಾಶಕಂ ವೇದಂ ॥ 3-140-18 ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ಸೂರ್ಯಸ್ತಂ ದ್ವಿಜಂ ದದರ್ಶಂ ಆತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ॥ 3-140-19 ತಂ ದೇವಾಃ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ವರಯಾಮಾಸುಃ। ನಿರಾಸುರ್ನಿರಾಚಕ್ರುರ್ಯಜ್ಞಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-140-22 ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಸಂಪ್ರದಾಯಪ್ರವೃತ್ತಿಂ। ಸೌರಸ್ಯ ಸೂರ್ಯಪ್ರಕಾಶಕಸ್ಯ ॥ 3-140-24 ಸಮಧೀತಂ ಸಾಂಯಕ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ। ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 141
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.141. ಅಧ್ಯಾಯಃ 141
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶಚೋದನಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕೈಲಾಸಾದಿಗಿರಿಪ್ರವೇಶಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-141-0 (21241)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-141-0x (2228)
ಉಶೀರಬೀಜಂ ಮೈನಾಕಂ ಗಿರಿಂ ಶ್ವೇತಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸಮತೀತೋಽಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಕಾಲಶೈಲಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-141-1 (21242)
ಏಷಾ ಗಂಗಾ ಸಪ್ತವಿಧಾ ರಾಜತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸ್ಥಾನಂ ವಿರಜಸಂ ಪುಣ್ಯಂ ಯತ್ರಾಗ್ನಿರ್ನಿತ್ಯಮಿಧ್ಯತೇ ॥ 3-141-2 (21243)
ಏತದ್ವೈ ಮಾನುಷೇಣಾದ್ಯ ನ ಶಕ್ಯಂ ದ್ರಷ್ಟುಮದ್ಭುತಂ।
ಸಮಾಧಿಂ ಕುರುತಾವ್ಯಗ್ರಾಸ್ತೀರ್ಥಾನ್ಯೇತಾನಿ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಥ ॥ 3-141-3 (21244)
ಏತದ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ದೇವಾನಾಮಾಕ್ರೀಡಂ ಚ ರಣಾಂಕಿತಂ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತೋಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಕಾಲಶೈಲಂ ಚ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-141-4 (21245)
ಶ್ವೇತಂ ಗಿರಿಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ಮಂದರಂ ಚೈವ ಪರ್ವತಂ।
ಯತ್ರ ಮಾಣಿವರೋ ಯಕ್ಷಃ ಕುಬೇರಶ್ಚೈವ ಯಕ್ಷರಾಟ್ ॥ 3-141-5 (21246)
ಅಷ್ಟಾಶೀತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿನಃ।
ತಥಾ ಕಿಂಪುರುಷಾ ರಾಜನ್ಯಕ್ಷಾಶ್ಚೈವ ಚತುರ್ಗುಣಾಃ ॥ 3-141-6 (21247)
ಅನೇಕರೂಪಸಂಸ್ಥಾನಾ ನಾನಾಪ್ರಹರಣಾಶ್ಚ ತೇ।
ಯಕ್ಷೇಂದ್ರಂ ಮನುಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾಣಿಭದ್ರಮುಪಾಸತೇ ॥ 3-141-7 (21248)
ತೇಷಾಮೃದ್ಧಿರತೀವಾತ್ರ ಗತೌ ವಾಯುಸಮಾಶ್ಚ ತೇ।
ಯಕ್ಷೇಂದ್ರಂ ಮನುಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾಣಿಭದ್ರಮುಪಾಸತೇ ॥ 3-141-8 (21249)
ತೈಸ್ತಾತ ಬಲಿಭಿರ್ಗುಪ್ತಾ ಯಾತುಧಾನೈಶ್ಚ ರಕ್ಷಿತಾಃ।
ದುರ್ಗಮಾಃ ಪರ್ವತಾಃ ಪಾರ್ಥ ಸಮಾಧಿಂ ಪರಮಂ ಕುರು ॥ 3-141-9 (21250)
ಕುಬೇರಸಚಿವಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ರೌದ್ರಾ ಮೈತ್ರಾಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ತೈಃ ಸಮೇಷ್ಯಾಮ ಕೌಂತೇಯ ಯತ್ತೋ ವಿಕ್ರಮಣೇ ಭವ ॥ 3-141-10 (21251)
ಕೈಲಾಸಃ ಪರ್ವತೋ ರಾಜನ್ಪಡ್ಯೋಜನಶತೋಚ್ಛ್ರಿತಃ।
ಯತ್ರದೇವಾಃ ಸಮಾಯಾಂತಿ ವಿಶಾಲಾ ಯತ್ರ ಭಾರತ ॥ 3-141-11 (21252)
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾಸ್ತು ಕೌಂತೇಯ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಕಿನ್ನರಾಃ।
ನಾಗಾಃ ಸುಪರ್ಣಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಕುಬೇರಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-141-12 (21253)
ತಾನ್ವಿಗಾಹಸ್ವ ಪಾರ್ಥಾದ್ಯ ತಪಸಾ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋ ಮಯಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಬಲೇನ ಚ ॥ 3-141-13 (21254)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇ ವರುಣೋ ರಾಜಾ ಯಮಶ್ಚ ಸಮಿತಿಂಜಯಃ।
ಗಂಗಾ ಚ ಯಮುನಾ ಚೈವ ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ದಿಶಂತು ತೇ ॥ 3-141-14 (21255)
ಮರುತಶ್ಚ ಸಹಾಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸರಿತಶ್ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ದೇವಾಸುರೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಸುಭ್ಯಶ್ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-141-15 (21256)
ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಜಾಂಬೂನದಪರ್ವತಾದ್ವೈ
ಶೃಣೋಮಿ ಘೋಷಂ ತವ ದೇವಿ ಗಂಗೇ।
ಗೋಪಾಯಯೇಮಂ ಸುಭಗೇ ಗಿರಿಭ್ಯಃ
ಸರ್ವಾಜಮೀಢಾಪಚಿತಂ ನರೇಂದ್ರಂ ॥ 3-141-16 (21257)
ದದಸ್ವ ಶರ್ಮ ಪ್ರವಿವಿಕ್ಷತೋಽಸ್ಯ
ಶೈಲಾನಿಮಾಂಛೈಲಸುತೇ ನೃಪಸ್ಯ।
`ಶಿವಪ್ರದಾ ಸರ್ವಸರಿತ್ಪ್ರಧಾನೇ
ಸ ಭ್ರಾತೃಕಸ್ಯೇಹ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ'। 3-141-17 (21258)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-141-18x (2229)
ಅಪೂರ್ವೋಽಯಂ ಸಂಭ್ರಮೋ ಲೋಮಶಸ್ಯ
ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಸರ್ವೇ ರಕ್ಷತ ಮಾ ಪ್ರಮಾದಃ।
ದೇಶೋ ಹ್ಯಯಂ ದುರ್ಗತಮೋ ಮತೋಽಸ್ಯ
ತಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ಶೌಚಮಿಹಾಚರಧ್ವಂ ॥ 3-141-18 (21259)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-141-19x (2230)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ಭೀಮಮುದಾರವೀರ್ಯಂ
ಕೃಷ್ಣಾಂ ಯತ್ತಃ ಪಾಲಯ ಭೀಮಸೇನ।
ಶೂನ್ಯೇಽರ್ಜುನೇಽಸನ್ನಿಹಿತೇ ಚ ತಾತ
ತ್ವಾಮೇವ ಕೃಷ್ಣಾ ಭಜತೇ ಭಯೇಷು ॥ 3-141-19 (21260)
ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾಂ ಸ ಯಮೌ ಸಮೇತ್ಯ
ಮೂರ್ಧನ್ಯುಪಾಘ್ರಾಯ ವಿಮೃಜ್ಯಗಾತ್ರೇ।
ಉವಾಚ ತೌ ಬಾಷ್ಪಕಲಂ ಸ ರಾಜಾ
ಮಾ ಬೈಷ್ಟಮಾಗಚ್ಛತಮಪ್ರಮತ್ತೌ ॥ 3-141-20 (21261)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 141 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-141-1 ಕೈಲಾಸಂ ಚಾಪಿ ಪರ್ವತಂ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-141-2 ಯತ್ರಾಗ್ನಿರ್ನಿತ್ಯಮಿಧ್ಯತ ಇತಿ ತ್ರಿಯೋಗಿನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಂ ಹರಿದ್ವಾರಾತ್ ಪರತಃ ಸ್ಥಾನಮಸ್ತಿ ॥ 3-141-11 ವಿಶಾಲಾ ವದರೀ ॥ 3-141-16 ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಇಂದ್ರಸಂಬಂಧಿನಃ। ಜಾಂಬೂನದಂ ಸುವರ್ಣಂ ತನ್ಮಯಾತ್ಪರ್ವತಾನ್ಮೇರೋಃ। ಆಜಮೀಢವಂಶೇ ಅಪಚಿತಂ ಪೂಜಿತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-141-17 ದದಶ್ವ ದೇಹಿ ॥ 3-141-18 ಶೌಚಂ ವಾಙ್ಯನಃಕಾಯಶುದ್ಧಿಂ ॥ 3-141-20 ಭೈಷ್ಟಮಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 142
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.142. ಅಧ್ಯಾಯಃ 142
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ದುರ್ಗಮೇ ಗಮನಾಕ್ಷಮತಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿವಾರಿತಾನಾಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾದೀನಾಂ ವಹನಾಂಗೀಕಾರಃ ॥ 1 ॥ ಪಥಿ ಕುಲಿಂದಾಧಿಪತಿನಾ ಸುಬಾಹುನಾ ಪೂಜಿತೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿಸ್ತಸ್ಯಿನ್ಭೃತ್ಯವರ್ಗಸ್ಥಾಪನಪೂರ್ವಕಮರ್ಜುನದಿದೃಕ್ಷಯಾ ಗಂಧಮಾದನಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-142-0 (21262)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-142-0x (2231)
ಅಂತರ್ಹಿತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಬಲವಂತಿ ಚ।
ಅಗ್ನಿನಾ ತಪಸಾ ಚೈವ ಶಕ್ಯಂ ಗಂತುಂ ವೃಕೋದರ ॥ 3-142-1 (21263)
ಸನ್ನಿವರ್ತಯ ಕೌಂತೇಯ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ಬಲಾಶ್ರಯಾತ್।
ತತೋ ಬಲಂ ಚ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಚ ಸಂಶ್ರಯಸ್ವ ವೃಕೋದರ ॥ 3-142-2 (21264)
ಋಷೇಸ್ತ್ವಯಾ ಶ್ರುತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕೈಲಾಸಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರತಿ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪ್ರಪಶ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಕಥಂ ಕೃಷ್ಣಾ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-142-3 (21265)
ಅಥವಾ ಸಹದೇವೇನ ಧೌಂಯೇನ ಚ ಸಮಂ ವಿಭೋ।
ಸೂತೈಃ ಪೌರೋಗವೈಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ಪರಿಚಾರಕೈಃ ॥ 3-142-4 (21266)
ರಥೈರಶ್ವೈಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಕ್ಲೇಶಾಸಹಾಃ ಪಥಿ।
ಸರ್ವೈಸ್ತ್ವಂ ಸಹಿತೋ ಭೀಮ ನಿವರ್ತಸ್ವಾಯತೇಕ್ಷಣ ॥ 3-142-5 (21267)
ತ್ರಯೋ ವಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಲಧ್ವಾಹಾರಾ ಯತವ್ರತಾಃ।
ಅಹಂ ಚ ನಕುಲಶ್ಚೈವ ಲೋಮಶಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-142-6 (21268)
ಮಮಾಗಮನಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ಗ್ಗಾದ್ವಾರೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ವಸೇಹ ದ್ರೌಪದೀಂ ರಕ್ಷನ್ಯಾವದಾಗಮನಂ ಮಮ ॥ 3-142-7 (21269)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-142-8x (2232)
ರಾಜಪುತ್ರೀ ಶ್ರಮೇಣಾರ್ತಾ ದುಃಖಾರ್ತಾ ಚೈವ ಭಾರತ।
ವ್ರಜತ್ಯೇವ ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣೀ ಶ್ವೇತವಾಹದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-142-8 (21270)
ತವಚಾಪ್ಯರತಿಸ್ತೀವ್ರಾ ವರ್ತತೇ ತಮಪಶ್ಯತಃ।
ಗುಡಾಕೇಶಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಂ।
ಕಿಂ ಪುನಃ ಸಹದೇವಂ ಚ ಮಾಂ ಚ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-142-9 (21271)
ದ್ವಿಜಾಃ ಕಾಮಂ ನಿವರ್ತಂತಾಂ ಸರ್ವೇ ಚ ಪರಿಚಾರಕಾಃ।
ಸೂತಾಃ ಪೌರೋಗವಾಶ್ಚೈವ ಯಂ ಚ ಮನ್ಯೇತ ನೋ ಭವಾನ್ ॥ 3-142-10 (21272)
ನ ಹ್ಯಹಂ ಹಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವಂತಮಿಹ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಶೈಲೇಽಸ್ಮಿನ್ರಾಕ್ಷಸಾಕೀರ್ಣೇ ದುರ್ಗೇಷು ವಿಪಮೇಷು ಚ ॥ 3-142-11 (21273)
ಇಯಂ ಚಾಪಿ ಮಹಾಭಾಗಾ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಪತಿವ್ರತಾ।
ತ್ವಾಮೃತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ನೋತ್ಸಹೇದ್ವಿನಿವರ್ತಿತುಂ ॥ 3-142-12 (21274)
ತಥೈವಸಹದೇವೋಽಯಂ ಸತತಂ ತ್ವಾಮನುವ್ರತಃ।
ನ ಜಾತು ವಿನಿವರ್ತೇತ ಮತಜ್ಞೋ ಹ್ಯಹಮಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-142-13 (21275)
ಅಪಿಚಾತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಸವ್ಯಸಾಚಿದಿದೃಕ್ಷಯಾ।
ಸರ್ವೇ ಲಾಲಸಭೂತಾಃ ಸ್ಮ ತಸ್ಮಾದ್ಯಾಸ್ಯಾಮಹೇ ಸಹ ॥ 3-142-14 (21276)
ಯದ್ಯಶಕ್ಯೋ ರಥೈರ್ಗಂತುಂ ಶೈಲೋಽಯಂ ಬಹುಕಂದರಃ।
ಪದ್ಭಿರೇವ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಮಾ ರಾಜನ್ವಿಮನಾ ಭವ ॥ 3-142-15 (21277)
ಅಹಂ ವಹಿಷ್ಯೇ ಪಾಂಚಾಲೀಂ ಯತ್ರಯತ್ರ ನ ಶಕ್ಷ್ಯತಿ।
ಇತಿ ಮೇ ವರ್ತತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಮಾ ರಾಜನ್ವಿಮನಾ ಭವ ॥ 3-142-16 (21278)
ಸುಕುಮಾರೌ ತಥಾ ವೀರೌ ಮಾದ್ರೀನಂದಿಕರಾವುಭೌ।
ದುರ್ಗೇ ಸಂತಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ರಾಶಕ್ತೌ ಭವಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-142-17 (21279)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-142-18x (2233)
ಏವಂ ತೇ ಭಾಷಮಾಣಸ್ಯ ಬಲಂ ಭೀಮಾಭಿವರ್ಧತಾಂ।
ಯತ್ತ್ವಮುತ್ಸಹಸೇ ವೋಢುಂ ಪಾಂಚಾಲೀಂ ವಿಪುಲೇಽಧ್ವನಿ ॥ 3-142-18 (21280)
ಯಮಜೌ ಚಾಪಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ನೈತದನ್ಯತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ।
ಬಲಂ ತವ ಯಶಶ್ಚೈವಧರ್ಮಃ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ವರ್ಧತಾಂ ॥ 3-142-19 (21281)
ಯತ್ತ್ವಮುತ್ಸಹಸೇ ನೇತುಂ ಭ್ರಾತರೌ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ।
ಮಾ ತೇ ಗ್ಲಾನಿರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಾ ಚ ತೇಽಸ್ತು ಪರಾಭವಃ ॥ 3-142-20 (21282)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-142-21x (2234)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾಽಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಹಸಂತೀ ಮನೋರಮಾ।
ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಸಂತಾಪ ಕಾರ್ಯೋ ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 3-142-21 (21283)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-142-22x (2235)
ತಪಸಾ ಶಕ್ಯತೇ ಗಂತುಂ ಪರ್ವತೋ ಗಂಧಮಾದನಃ।
ತಪಸಾ ಚೈವ ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವೇ ಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ ॥ 3-142-22 (21284)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಭೀಮಸೇನಶ್ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಹಂ ಚ ತ್ವಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಂ ॥ 3-142-23 (21285)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-142-24x (2236)
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಮಾಣಾಸ್ತೇ ಸುಬಾಹುವಿಷಯಂ ಮಹತ್।
ದದೃಶುರ್ಮುದಿತಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಭೂತಗಜವಾಜಿಮತ್ ॥ 3-142-24 (21286)
ಕಿರಾತತಂಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ಪುಲಿಂದಶತಸಂಕುಲಂ।
ಹಿಮವತ್ಯಮರೈರ್ಜುಷ್ಟಂ ಬಹ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಸಮಾಕುಲಂ।
ಸುಬಾಹುಶ್ಚಾಪಿ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂಜಯಾಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣತ ॥ 3-142-25 (21287)
ವಿಷಯಾಂತೇ ಕುಲಿಂದಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಕಂ।
ತತ್ರ ತೇ ಪೂಜಿತಾಸ್ತೇನ ಸರ್ವ ಏವ ಸುಖೋಪಿತಾಃ ॥ 3-142-26 (21288)
ಪ್ರತಸ್ಥುರ್ವಿಮಲೇ ಸೂರ್ಯೇ ಹಿಮವಂತಂ ಗಿರಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಇಂದ್ರಸೇನಮುಖಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಭೃತ್ಯಾನ್ಪೌರೋಗವಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-142-27 (21289)
ಸೂದಾಂಶ್ಚ ಪಾರಿಬರ್ಹಾಂಶ್ಚ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಸರ್ವಶೋ ನೃಪ।
ರಾಜ್ಞಃ ಕುಲಿಂದಾಧಿಪತೇಃ ಪರಿದಾಯ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-142-28 (21290)
ಪದ್ಭಿರೇವ ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಯಯುಃ ಕೌರವನಂದನಾಃ।
ತೇ ಶನೈಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಸರ್ವೇ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾತ್ಸುಸಂಹೃಷ್ಟಾ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮಾ ಧನಂಜಯಂ ॥ 3-142-29 (21291)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 142 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-142-28 ಪರಿದಾಯ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸಮರ್ಪ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 143
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.143. ಅಧ್ಯಾಯಃ 143
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧನಂಜಯಾದರ್ಸನದುಃಖಿತೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಮಂಪ್ರತಿ ಧನಂಜಯಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ದರ್ಶನಾಯ ಗಂಧಮಾದನಪ್ರವೇಶನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-143-0 (21292)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-143-0x (2237)
ಭೀಮಸೇನಯಮೌ ಚೋಭೌ ಪಾಂಚಾಲಿ ಚ ನಿಬೋಧತ।
ನಾಸ್ತಿ ಭೂತಸ್ಯ ನಾಶೋ ವೈ ಪಶ್ಯತಾಸ್ಮಾನ್ವನೇಚರಾನ್ ॥ 3-143-1 (21293)
ದುರ್ಬಲಾಃ ಕ್ಲೇಶಿತಾಃ ಸ್ಮೇತಿ ಯದ್ಬ್ರುವಾಮೇತರೇತರಂ।
ಅಶಕ್ಯೇಽಪಿ ವ್ರಜಾಮೋ ಯದ್ನಂಜಯದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-143-2 (21294)
ತನ್ಮೇ ದಹತಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ತೂಲರಾಶಿಮಿವಾನಲಃ।
ಯಚ್ಚ ವೀರಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಧನಂಜಯಮುಪಾಂತಿಕೇ ॥ 3-143-3 (21295)
ತಸ್ಯಾದರ್ಶನತಪ್ತಂ ಮಾಂ ಸಾನುಜಂ ವನಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಯಾಜ್ಞಸೇನ್ಯಾಃ ಪರಾಮರ್ಶಃ ಸ ಚ ವೀರ ದಹತ್ಯುತ ॥ 3-143-4 (21296)
ನಕುಲಾತ್ಪೂರ್ವಜಂ ಪಾರ್ಥಂ ನ ಪಶ್ಯಾಂಯಮಿತೌಜಸಂ।
ಅಜೇಯಮುಗ್ರಧನ್ವಾನಂ ತೇನ ತಪ್ಯೇ ವೃಕೋದರ ॥ 3-143-5 (21297)
ತೀರ್ಥಾನಿ ಚೈವ ರಂಯಾಣಿ ವನಾನಿ ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಚರಾಮಿ ಸಹ ಯುಷ್ಮಾಭಿಸ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥ 3-143-6 (21298)
ಪಂಚವರ್ಷಾಣ್ಯಹಂ ವೀರಂ ಸತ್ಯಸಂಧಂ ಧನಂಜಯಂ।
ಯನ್ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಬೀಭತ್ಸುಂ ತೇನ ತಪ್ಯೇ ವೃಕೋದರ ॥ 3-143-7 (21299)
ತಂ ವೈ ಶ್ಯಾಮಂ ಗುಡಾಕೇಶಂ ಸಿಂಹವಿಕ್ರಾಂತಗಾಮಿನಂ।
ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಬಾಹುಂ ತೇನ ತಪ್ಯೇ ವೃಕೋದರ ॥ 3-143-8 (21300)
ಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ನಿಪುಣಂ ಯುದ್ದೇಽವ್ರತಿಮಾನಂ ಧನುಷ್ಮತಾಂ।
ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತೇನ ತಪ್ಯೇ ವೃಕೋದರ ॥ 3-143-9 (21301)
ಚರಂತಮರಿಸಂಘೇಷು ಕ್ರುದ್ಧಂ ಕಾಲಮಿವಾನಘ।
ಪ್ರಭಿನ್ನಮಿವ ಮಾತಂಗಂ ಸಿಂಹಸ್ಕಂಧಂ ಧನಂಜಯಂ ॥ 3-143-10 (21302)
ಯಃ ಸ ಶಕ್ರಾದನವರೋ ವೀರ್ಯೇಣ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಯಮಯೋಃ ಪೂರ್ವಜಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶ್ವೇತಾಶ್ವೋಽಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-143-11 (21303)
`ನಾರಾಯಣಸಮೋ ಯುದ್ಧೇ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ದೃಢವ್ರತಃ।
ತಂ ಮಮಾಪಶ್ಯತೋ ಭೀಮ ನ ಶಾಂತಿರ್ಹೃದಯಸ್ಯ ವೈ' ॥ 3-143-12 (21304)
ದುಃಖೇನ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಶ್ಚಿಂತಯಾಮಿ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಅಜೇಯಮುಗ್ರಧನ್ವಾನಂ ತೇನ ತಪ್ಯೇ ವೃಕೋದರ ॥ 3-143-13 (21305)
ಸತತಂ ಯಃ ಕ್ಷಮಾಶೀಲಃ ಕ್ಷಿಪ್ಯಮಾಣೋಽಪ್ಯಣೀಯಸಾ।
ಋಜುಮಾರ್ಗಪ್ರಪನ್ನಸ್ಯ ಶರ್ಮದಾತಾ ಭಯಸ್ಯ ಚ ॥ 3-143-14 (21306)
ಸ ತು ಜಿಹ್ಮಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ಮಾಯಯಾಽಭಿಜಿಘಾಂಸತಃ।
ಅಪಿ ವಜ್ರಧರಸ್ಯಾಪಿ ಭವೇತ್ಕಾಲವಿಷೋಪಮಃ ॥ 3-143-15 (21307)
ಶತ್ರೋರಪಿ ಪ್ರಪನ್ನಸ್ಯ ಸೋಽನೃಶಂಸಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ದಾತಾಽಭಯಸ್ ಬೀಭತ್ಸುರಮಿತಾತ್ಮಾ ಮಹಾಹಲಃ ॥ 3-143-16 (21308)
ಸರ್ವೇಷಾಮಾಶ್ರಯೋಽಸ್ಮಾಕಂ ರಣೇಽರೀಣಾಂ ಪ್ರಮರ್ದಿತಾ।
ಆಹರ್ತಾ ಸರ್ವರತ್ನಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಸುಖಾವಹಃ ॥ 3-143-17 (21309)
ರತ್ನಾನಿ ಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯೇಣ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಾಸತ್ಪುರಾ ಮಮ।
ಬಹೂನಿ ಬಹುಜಾತೀನಿ ಯಾನಿ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-143-18 (21310)
ಯಸ್ಯ ಬಾಹುಬಲಾದ್ವೀರ ಸಭಾ ಚಾಸೀತ್ಪುರಾ ಮಮ।
ಸರ್ವರತ್ನಮಯೀ ಖ್ಯಾತಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪಾಂಡವ ॥ 3-143-19 (21311)
ವಾಸುದೇವಸಮಂ ವೀರ್ಯೇ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸಮಂ ಯುಧಿ।
ಅಜೇಯಮಮಿತಂ ಯುದ್ಧೇ ತಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಫಲ್ಗುನಂ ॥ 3-143-20 (21312)
ಸಂಕರ್ಷಣಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ತ್ವಾಂ ಚ ಭೀಮಾಪರಾಜಿತಂ।
ಅನುಯಾತಃ ಸ್ವವೀರ್ಯೇಣ ವಾಸುದೇವಂ ಚ ಶತ್ರುಹಾ ॥ 3-143-21 (21313)
ಯಸ್ ಬಾಹುಬಲೇ ತುಲ್ಯಃ ಪ್ರಭಾವೇ ಚ ಪುರಂದರಃ।
ಜವೇ ವಾಯುರ್ಮುಖೇ ಸೋಮಃ ಕ್ರೋಧೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-143-22 (21314)
ತೇ ವಯಂ ತಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಸರ್ವೇವೀರ ದಿದೃಕ್ಷವಃ।
ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-143-23 (21315)
ವಿಶಾಲಾ ಬದರೀ ಯತ್ರನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಃ।
ತಂ ಸದಾಽಧ್ಯುಷಿತಂ ಯಕ್ಷೈರ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ಗಿರಿಸುತ್ತಮಂ ॥ 3-143-24 (21316)
ಕುಬೇರನಲಿನೀಂ ರಂಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸೈರಭಿಸೇವಿತಾಂ।
ಪದ್ಭಿರೇವ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಸ್ತಪ್ಯಭಾನಾ ಮಹತ್ತಪಃ ॥ 3-143-25 (21317)
ನಾತಪ್ತತಪಸಾ ಶಕ್ಯೋ ಗಂತುಂ ದೇಶೋ ವೃಕೋದರ।
ನ ನೃಶಂಸೇನ ಲುಬ್ಧೇನ ನಾಪ್ರಶಾಂತೇನ ಭಾರತ ॥ 3-143-26 (21318)
ತತ್ರ ಸರ್ವೇಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಭೀಮಾರ್ಜುಪದೈಷಿಣಃ।
ಸಾಯುಧಾ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಃ ಸಾರ್ಧಂ ವಿಪ್ರೈರ್ಮಹಾವ್ರತೈಃ ॥ 3-143-27 (21319)
ಮಕ್ಷಿಕಾದಂಶಮಶಕಾನ್ಸಿಂಹಾನ್ವ್ಯಾಘ್ರಾನ್ಸರೀಸೃಪಾನ್।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನಿಯತಃ ಪಾರ್ಥ ನಿಯತಸ್ತಾನ್ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-143-28 (21320)
ತೇ ವಯಂ ನಿಯತಾತ್ಮಾನಃ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ।
ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ಮಿತಾಹಾರಾ ಧನಂಜಯದಿದೃಕ್ಷವಃ ॥ 3-143-29 (21321)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 143 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-143-1 ಭೂತಸ್ಯ ಪ್ರಾಕ್ತನಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-143-4 ಪರಾಮರ್ಶಃ ಕೇಶೇಷು ಗ್ರಹಣಂ। ತಸ್ಯ ದರ್ಶನತೃಷ್ಣಂ ಮಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-143-9 ಅಪ್ರತಿಮಾನಂ ನಾಸ್ತಿ ಪ್ರತಿಮಾನಂ ಸಾದೃಶ್ಯಂ ಯಸ್ ಸೋಽಪ್ರತಿಮಾನಸ್ತಂ ॥ 3-143-10 ಪ್ರಭಿನ್ನಂ ಸ್ರವನ್ಮದಂ ॥ 3-143-11 ಅನವರೋಽಹೀನಃ ॥ 3-143-16 ಅಮಿತಾತ್ಮಾ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-143-20 ಅಮಿತಮಹಿಂಸಿತಂ ಅಜಿತಮಿತಿಯಾವತ್ ॥ 3-143-21 ಹೇ ಭೀಮ ॥ 3-143-28 ಅನಿಯತೋಽಶುಚಿಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 144
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.144. ಅಧ್ಯಾಯಃ 144
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾಂಡವೈರ್ಮಂದರಗಿರಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಆಕಾಶಗಂಗಾಸೇವನಂ ॥ 2 ॥ ತಥಾ ನರಕಾಸುರಾಸ್ಥಿರಾಶಿದರ್ಶನಂ ॥ 3 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ವಿಷ್ಣುನಾ ನರಕಾಸುರವಧಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 4 ॥ ತಥಾ ವರಾಹರೂಪಿಣಾ ಹರಿಣಾ ಭಾರಾವಮಗ್ನಭೂಂಯುದ್ಧರಣಕಥನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-144-0 (21322)
[ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-144-0x (2238)
ದ್ರಷ್ಟಾರಃ ಪರ್ವತಾಃ ಸರ್ವೇ ನದ್ಯಃ ಸಪುರಕಾನನಾಃ।
ತೀರ್ಥಾನಿ ಚೈವ ಶ್ರೀಮಂತಿ ಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಚ ಸಲಿಲಂ ಕರೈಃ ॥ 3-144-1 (21323)
ಪರ್ವತಂ ಮಂದರಂ ದಿವ್ಯಮೇಷ ಪಂಥಾಃ ಪ್ರಯಾಸ್ಯತಿ।
ಸಮಾಹೀತಾ ನಿರುದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಭವತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-144-2 (21324)
ಅಯಂ ದೇವನಿವಾಸೋ ವೈ ಗಂತವ್ಯೋ ವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಋಷೀಣಾಂ ಚೈವ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ನಿವಾಸಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-144-3 (21325)
ಏಷಾ ಶಿವಜಲಾ ಪುಣ್ಯಾ ಯಾತಿ ಸೌಂಯ ಮಹಾನದೀ।
ಬದರೀಪ್ರಭವಾ ರಾಜಂದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಾ ॥ 3-144-4 (21326)
ಏಷಾ ವೈಹಾಯಸೈರ್ನಿತ್ಯಂ ವಾಲಖಿಲ್ಯೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಅರ್ಚಿತಾ ಚೋಪಯಾತಾ ಚ ಗಂಧರ್ವೈಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-144-5 (21327)
ಅತ್ರಸಾಮ ಸ್ಮ ಗಾಯಂತಿ ಸಾಮಗಾಃ ಪುಣ್ಯನಿಃಸ್ವನಾಃ।
ಮರೀಚಿಃ ಪುಲಹಶ್ಚೈವ ಭೃಗುಶ್ಚೈವಾಂಗಿರಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-144-6 (21328)
ಅತ್ರಾಹ್ನಿಕಂ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಜಪತೇ ಸಮರುದ್ಗಣಃ।
ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚೈವಾಶ್ವಿನೌ ಚೈವ ಪರಿಧಾವಂತಿ ತಂ ತದಾ ॥ 3-144-7 (21329)
ಚಂದ್ರಮಾಃ ಸಹ ಸೂರ್ಯೇಣ ಜ್ಯೋತೀಷಿ ಚ ಗ್ರಹೈಃ ಸಹ।
ಅಹೋರಾತ್ರವಿಭಾಗೇನ ನದೀಮೇನಾಮನುವ್ರಜನ್ ॥ 3-144-8 (21330)
ಏತಸ್ಯಾಃ ಸಲಿಲಂ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ವೃಷಾಂಕಃ ಪರ್ಯಧಾರಯತ್।
ಗಂಗಾದ್ವಾರೇ ಮಹಾಭಾಗ ಯೇನ ಲೋಕಸ್ಥಿತಿರ್ಭವೇತ್ ॥ 3-144-9 (21331)
ಏತಾಂ ಭಗವತೀಂ ದೇವೀಂ ಭವಂತಃ ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ।
ಪ್ರಯತೇನಾತ್ಮನಾ ತಾತ ಪ್ರತಿಗಂಯಾಭಿವಾದತ ॥ 3-144-10 (21332)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಲೋಮಶಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆಕಾಶಗಂಗಾಂ ಪ್ರಯತಾಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತೇಽಭ್ಯವಾದಯನ್ ॥ 3-144-11 (21333)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಪುನಃ ಪ್ರಯಾತಾಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವೈರ್ಋಷಿಗಣೈಃ ಸಹ ॥ 3-144-12 (21334)
ತತೋ ದೂರಾತ್ಪ್ರಕಾಶಂತಂ ಪಾಂಡುರಂ ಮೇರುಸಂನಿಭಂ।
ದದೃಶುಸ್ತೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಾ ವಿಕೀರ್ಣಂ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ ॥ 3-144-13 (21335)
ತಾನ್ಪ್ರಷ್ಟುಕಾಮಾನ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಸ ತು ಲೋಮಶಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಜ್ಞಃ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಪಾಂಡುನಂದನಾಃ ॥ 3-144-14 (21336)
ಏತದ್ವಿಕೀರ್ಣಂ ಸುಶ್ರೀಮತ್ಕೈಲಾಸಶಿಖರೋಪಮಂ।
ಯತ್ಪಶ್ಯಸಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪರ್ವತಪ್ರತಿಮಂ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-144-15 (21337)
ಏತಾನ್ಯಸ್ಥೀನಿ ದೈತ್ಯಸ್ಯ ನರಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪರ್ವತಪ್ರತಿಮಂ ಭಾತಿ ಪರ್ವತಪ್ರಸ್ತರಾಶ್ರಿತಂ ॥ 3-144-16 (21338)
ಪುರಾತನೇನ ದೇವೇನ ವಿಷ್ಣುನಾ ಪರಮಾತ್ಮನಾ।
ರದೈತ್ಯೋ ವಿನಿಹತಸ್ತೇನ ಸುರರಾಜಹಿತೈಷಿಣಾ ॥ 3-144-17 (21339)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಪಸ್ತಪ್ಯನ್ಮಹಾಮನಾಃ।
ಐನದ್ರಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಸ್ಥಾನಂ ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಿಕ್ರಮಾತ್ ॥ 3-144-18 (21340)
ತಪೋಬಲೇನ ಮಹತಾ ಬಾಹುವೇಗಬಲೇನ ಚ।
ನಿತ್ಯಮೇವ ದುರಾಧರ್ಷೋ ಧರ್ಷಯನ್ಸ ದಿತೇಃ ಸುತಃ ॥ 3-144-19 (21341)
ಸ ತು ತಸ್ಯ ಬಲಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಧರ್ಮೇ ಚ ಚರಿತವ್ರತಂ।
ಭಯಾಭಿಭೂತಃ ಸಂವಿಗ್ನಃ ಶಕ್ರ ಆಸೀತ್ತದಾಽನಘ ॥ 3-144-20 (21342)
ತೇನ ಸಂಚಿಂತಿತೋ ದೇವೋ ಮನಸಾ ವಿಷ್ಣುರವ್ಯಯಃ।
ಸರ್ವತ್ರಗಃ ಪ್ರಭುಃ ಶ್ರೀಮಾನಾಗತಶ್ಚ ಸ್ಥಿತೋ ಬಭೌ ॥ 3-144-21 (21343)
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ತಂ ಸರ್ವೇ ತುಷ್ಟುವುಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-144-22 (21344)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ವಲಮಾನಶ್ರೀರ್ಭಗವಾನ್ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ನಷ್ಟತೇಜಾಃ ಸಮಭವತ್ತಸ್ಯ ತೇಜೋಭಿಭರ್ತ್ಸಿತಃ ॥ 3-144-23 (21345)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವರದಂ ದೇವಂ ವಿಷ್ಣುಂ ದೇವಗಣೇಶ್ವರಂ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಚ ವಜ್ರಭೃತ್।
ಪ್ರಾಹ ವಾಕ್ಯಂ ತತಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಯತಸ್ತಸ್ಯ ಭಯಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-144-24 (21346)
ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ। 3-144-25x (2239)
ಜಾನಾಮಿ ತೇ ಭಯಂ ಶಕ್ರ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಾನ್ನರಕಾತ್ತತಃ।
ಐಂದ್ರಂ ರಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಸ್ಥಾನಂ ತಪಃಸಿದ್ಧೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-144-25 (21347)
ಸೋಹಮೇನಂ ತವ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ತಪಃಸಿದ್ಧಮಪಿ ಧ್ರುವಂ।
ವಿಯುನಜ್ಮಿ ದೇಹಾದ್ದೇವೇನದ್ರ ಮುಹೂರ್ತಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ ॥ 3-144-26 (21348)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-144-27x (2240)
ತಸ್ಯ ವಿಷ್ಣುರ್ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಾಣಿನಾ ಚೇತನಾಂ ಹರತ್।
ಸ ಪಪಾತ ತತೋ ಭೂಮೌ ಗಿರಿರಾಜ ಇವಾಹತಃ।
ತಸ್ಯೈತದಸ್ಥಿಸಂಘಾತಂ ಮಾಯಾವಿನಿಹತಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-144-27 (21349)
ಇದಂ ದ್ವಿತೀಯಮಪರಂ ವಿಷ್ಣೋ ಕರ್ಮ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-144-28 (21350)
ನಷ್ಟಾ ವಸುಮತೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಪಾತಾಲೇ ಚೈವ ಮಜ್ಜಿತಾ।
ಪುನರುದ್ಧರಿತಾ ತೇನ ವಾರಾಹೇಣೈಕಶೃಂಗಿಣಾ ॥ 3-144-29 (21351)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-144-30x (2241)
ಮಗವನ್ವಿಸ್ತರೇಣೇಮಾಂ ಕಥಾಂ ಕಥಯ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 3-144-30 (21352)
ಕಥಂ ತೇನ ಸುರೇಶೇನ ನಷ್ಟಾ ವಸುಮತೀ ತದಾ।
ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುನರುದ್ಧರಿತಾ ತದಾ ॥ 3-144-31 (21353)
ಕೇನ ಚೈವ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಜಗತೋ ಧರಣೀ ಧ್ರುವಾ।
ಶಿವಾ ದೇವೀ ಮಹಾಭಾಗಾ ಸರ್ವಸಸ್ಯಪ್ರರೋಹಿಣೀ।
ಕಸ್ಯ ಚೈವ ಪ್ರಭಾವಾದ್ಧಿ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಗತಾ ॥ 3-144-32 (21354)
ಶ್ರೋತುಂ ವಿಸ್ತರಶಃ ಸರ್ವಂ ತ್ವಂ ಹಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ॥ 3-144-33 (21355)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-144-34x (2242)
ಯತ್ತೇಽಹಂ ಪರಿಪೃಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ಕಥಾಮೇತಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲೇನೇಹ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಮಮ ಭಾಷತಃ ॥ 3-144-34 (21356)
ಪುರಾ ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ವರ್ತಮಾನೇ ಭಯಂಕರೇ।
ಯಮತ್ವಂ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಆದಿದೇವಃ ಪುರಾತನಃ ॥ 3-144-35 (21357)
ಯಮತ್ವಂ ಕುರ್ವತಸ್ತಸ್ಯ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ನ ತತ್ರ ಂರಿಯತೇ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾಯತೇ ವಾ ತಥಾಽಚ್ಯುತ ॥ 3-144-36 (21358)
ವರ್ಧಂತೇ ಪಕ್ಷಿಸಂಘಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪಶುಗವೇಡಕಂ।
ಗವಾಶ್ವಂ ಚ ಮೃಗಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ ॥ 3-144-37 (21359)
ತಥಾ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ಮಾನುಪಾಶ್ಚ ಪರಂತಪ।
ಸಹಸ್ರಶೋ ಹ್ಯಯುತಶೋ ವರ್ಧಂತೇ ಸಲಿಲಂ ಯಥಾ ॥ 3-144-38 (21360)
ಏತಸ್ಮಿನ್ಸಂಕುಲೇ ತಾತ ವರ್ತಮಾನೇ ಭಯಂಕರೇ।
ಅತಿಭಾರಾದ್ವಸುಮತೀ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಗತಾ ॥ 3-144-39 (21361)
ಸಾ ವೈ ವ್ಯಥಿತಸರ್ವಾಂಗೀ ಭಾರೇಣಾಕ್ರಾಂತಚೇತನಾ।
ನಾರಾಯಣಂ ವರಂ ದೇವಂ ಪ್ರಪನ್ನಾ ಶರಣಂ ಗತಾ ॥ 3-144-40 (21362)
ಪೃಥಿವ್ಯುವಾಚ। 3-144-41x (2243)
ಭಗವಂಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ತಿಷ್ಠೇಯಂ ಸುಚಿರಂ ತ್ವಿಹ।
ಭಾರೇಣಾಸ್ಮಿ ಸಮಾಕ್ರಾಂತಾ ನ ಶಕ್ನೋಸ್ಮಿ ಸ್ಮ ವರ್ತಿತುಂ ॥ 3-144-41 (21363)
ಮಮೇಮಂ ಭಗವನ್ಭಾರಂ ವ್ಯಪನೇತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ।
ಶರಣಾಗತಾಽಸ್ಮಿ ತೇ ದೇವ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಮೇ ವಿಭೋ ॥ 3-144-42 (21364)
ತಸ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭಗವಾನಕ್ಷರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ವಚನಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಶ್ರಾವ್ಯಾರಸಮೀರಿತಂ ॥ 3-144-43 (21365)
ನ ತೇ ಮಹಿ ಭಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಭಾರಾರ್ತೇ ವಸುಧಾರಿಣಿ।
ಅಯಮೇವಂ ತಥಾ ಕುರ್ಮಿ ಯಥಾ ಲಧ್ವೀ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-144-44 (21366)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-144-45x (2244)
ಸ ತಾಂ ವಿಸರ್ಜಯಿತ್ವಾ ತು ವಸುಧಾಂ ಶೈಲಕುಂಡಲಾಂ।
ತತೋ ವರಾಹಃ ಸಂವೃತ್ತ ಏಕಶೃಂಗೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-144-45 (21367)
ರಕ್ತಾಭ್ಯಾಂ ನಯನಾಭ್ಯಾಂ ತು ಭಯಮುತ್ಪಾದಯನ್ನಿವ।
ಧೂಮಂ ಚ ಜ್ವಲಯಂʼಲ್ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ತತ್ರ ದೇಶೇ ವ್ಯವರ್ಧತ ॥ 3-144-46 (21368)
ಸ ಗೃಹೀತ್ವಾ ವಸುಮತೀಂ ಶೃಂಗೇಣೈಕೇನ ಭಾಸ್ವತಾ।
ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ವೀರ ಸಮುದ್ಧರತಿ ಸೋಽಕ್ಷರಃ ॥ 3-144-47 (21369)
ತಸ್ಯಾಂ ಚೋದ್ಧಾರ್ಯಮಾಣಾಯಾಂ ಸಂಕ್ಷೋಭಃ ಸಮಜಾಯತ।
ದೇವಾಃ ಸಂಕ್ಷುಭಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-144-48 (21370)
ಹಾಹಾಭೂತಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ತ್ರಿದಿವಂ ವ್ಯೋಮ ಭೂಸ್ತಥಾ।
ನ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ಕಶ್ಚಿದ್ದೇವೋ ವಾ ಮಾನುಷೋಪಿ ವಾ ॥ 3-144-49 (21371)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಾಸೀನಂ ಜ್ವಲಮಾನಮಿವ ಶ್ರಿಯಾ।
ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಗಣಾಶ್ಚೈವ ಉಪತಸ್ಥುರನೇಕಶಃ ॥ 3-144-50 (21372)
ಉಪಸರ್ಪ್ಯ ಚ ದೇವೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ವಾಕ್ಯಮುಚ್ಚಾರಯಂಸ್ತದಾ ॥ 3-144-51 (21373)
ಲೋಕಾಃ ಸಂಕ್ಷುಭಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವ್ಯಾಕುಲಂ ಚ ಚರಾಚರಂ।
ಸಮುದ್ರಾಣಾಂ ಚ ಸಂಕ್ಷೋಭಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-144-52 (21374)
ಸೈಷಾ ವಸುಮತೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಗತಾ।
ಕಿಮೇತತ್ಕಿಂಪ್ರಭಾವೇಣ ಯೇನೇದಂ ರವ್ಯಾಕುಲಂ ಜಗತ್।
ಆಖ್ಯಾತು ನೋ ಭವಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ವಿಸಂಜ್ಞಾಃ ಸ್ಮೇಹ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-144-53 (21375)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-144-54x (2245)
ಅಸುರೇಭ್ಯೋ ಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಕುತ್ರಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯತ್ಕೃತೇ ತ್ವೇಷ ಸಂಕ್ಷೋಭೋ ಜಾಯತೇಽಮರಾಃ ॥ 3-144-54 (21376)
ಯೋಸೌ ಸರ್ವತ್ರಗಃ ಶ್ರೀಮಾನಕ್ಷರಾತ್ಮಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾತ್ಸಂಕ್ಷೋಭಸ್ತ್ರಿದಿವಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-144-55 (21377)
ಯೈಷಾ ವಸುಮತೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಗತಾ।
ಸಮುದ್ಧೃತಾ ಪುನಸ್ತೇನ ವಿಷ್ಣುನಾ ಪರಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-144-56 (21378)
ತಸ್ಯಾಮುದ್ಧಾರ್ಯಮಾಣಾಯಾಂ ಸಂಕ್ಷೋಭಃ ಸಮಜಾಯತ।
ಏವಂ ಭವಂತೋ ಜಾನಂತು ಚ್ಛಿದ್ಯತಾಂ ಸಂಶಯಶ್ಚ ವಃ ॥ 3-144-57 (21379)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 3-144-58x (2246)
ಕ್ವ ತದ್ಭೂತಂ ವಸುಮತೀಂ ಸಮುದ್ಧರತಿ ಹೃಷ್ಟವತ್।
ತಂ ದೇಶಂ ಭಗವನ್ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ರ ಯಾಸ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ ॥ 3-144-58 (21380)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-144-59x (2247)
ಹಂತ ಗಚ್ಛತ ಭದ್ರಂ ವೋ ನಂದನೇ ಪಶಯ್ತ ಸ್ಥಿತಂ।
ಏಷೋತ್ರ ಭಗವಾಞ್ಶ್ರೀಮಾನ್ಮುಪರ್ಣಃ ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-144-59 (21381)
ವಾರಾದೇಣೈವ ರೂಪೇಣ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಕಾಲಾನಲ ಇವಾಭಾತಿ ಪೃಥಿವೀತಲಮುದ್ಧರನ್ ॥ 3-144-60 (21382)
ಏತಸ್ಯೋರಸಿ ಸುವ್ಯಕ್ತಂ ಶ್ರೀವತ್ಸಮಭಿರಾಜತೇ।
ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೂತಮೇತದನಾಮಯಂ ॥ 3-144-61 (21383)
ಲೋಮಶ ಉವಾಚ। 3-144-62x (2248)
ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚಾಮಂತ್ರ್ಯ ಚಾಮರಾಃ।
ಪಿತಾಮಹಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಜಗ್ಮುರ್ದೇವಾ ಯಥಾಗತಂ ॥ 3-144-62 (21384)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-144-63x (2249)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ತಾಂ ಕಥಾಂ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಜನಮೇಜಯ।
ಲೋಮಶಾದೇಶಿತೇನಾಶು ಯಥಾ ಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವತ್ ॥ 3-144-63 (21385)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 144 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-144-1 ಭೋದ್ರಷ್ಟಾರಃ ಸರ್ವೇ ಮಂದರಾದನ್ಯೇ ಪರ್ವತಾ ದೃಷ್ಟಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-144-4 ಮಹಾನದೀ ಗಂಗಾ ಅಲಕನಂದಾ ವಾ ॥ 3-144-5 ಉಪಯಾತಾ ಇಷ್ಟಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾ ॥ 3-144-7 ಆಹ್ರಿಕಂ ನೈಯಮಿಕಂ ಜಪಂ। ಪರಿಧಾವಂತಿ ಪರಿಚರಂತಿ। ತಮಿಂದ್ರಂ ॥ 3-144-10 ವಾದತ ವಾದಯತ। ಅಕ್ಷರಲೋಪ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-144-13 ಪಾಂಡುರಂ ಶ್ವೇತಂ। ಅಸ್ಥಾಂ ರಾಶಿಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-144-27 ಪಾಣಿನಾ ಚಪೇಟಾಘಾತೇನ ಚೇತನಾಂ ಹರತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಜಹಾರ ॥ 3-144-32 ಗತಾ ಅಧಸ್ತಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-144-37 ಪಶವಶ್ಚ ಗಾವಶ್ಚ ಏಡಕಾ ಮೇಷಾಶ್ಚ ಪಶುಗವೇಡಕಂ ॥ 3-144-44 ನ ತೇ ತ್ವಯಾ। ಹೇ ಮಹಿ। ಕುರ್ಮಿ ಕರೋಮಿ ॥ 3-144-46 ಧೂಮಂ ಧೂಪಂ। ಜ್ವಲಯನ್ನಿತಿ ಹೇತೌ ಶತೃಪ್ರತ್ಯಯಃ। ಯಥಾಯಥಾ ಧೂಮೋ ಜ್ವಲತಿ ತಥಾತಥಾಽವರ್ಧತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-144-51 ವಾಕ್ಯಂ ಉಚ್ಚಾರಯನ್ ಉಚ್ಚಾರಿತವಂತಃ ॥ 3-144-59 ನಂದನೇ ಇಂದ್ರವನೇ। ಅತ್ರ ಏತತ್ಸಮೀಪೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 145
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.145. ಅಧ್ಯಾಯಃ 145
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಗಂಧಮಾದನಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಮಹಾವೃಷ್ಟೇಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಃ ॥ 1 ॥ ತದಾ ಪಾದಪಾದ್ಯಂತರಿತೈಸ್ತೈರ್ವೃಷ್ಟ್ಯುಪರಮೇ ಪುನಃ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-145-0 (21386)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-145-0x (2250)
ತೇ ಶೂರಾ ಸಜ್ಜಧನ್ವಾನಸ್ತೂಣವಂತಃ ಸಮಾರ್ಗಣಾಃ।
ಬದ್ಧಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರಾಣಾಃ ಖಂಗವಂತೋಽಮಿತೌಜಸಃ ॥ 3-145-1 (21387)
ಪರಿಗೃಹ್ಯ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾಂಜ್ಯೇಷ್ಠಾಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ।
ಪಂಚಾಲೀಸಹಿತಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಯಯುರ್ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-145-2 (21388)
ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚ ವನಾನಿ ಚ।
ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಬಹುಲಚ್ಛಾಯಾಂದದೃಶುರ್ಗಿರಿಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-145-3 (21389)
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾಂದೇಶಾಂದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಾನ್।
ಆತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾಧಾಯ ವೀರಾ ಮೂಲಫಲಾಶಿನಃ ॥ 3-145-4 (21390)
ಚೇರುರುಚ್ಚಾವಚಾಕಾರಾಂದೇಶಾನ್ವಿಷಮಸಂಕಟಾನ್।
ಪಶ್ಯಂತೋ ಮೃಗಜಾತಾನಿ ಬಹೂನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ॥ 3-145-5 (21391)
ಋಷಿಸಿದ್ಧಾಮರಯುತಂ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಪ್ರಿಯಂ।
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕಿನ್ನರಾಚರಿತಂ ಗಿರಿಂ ॥ 3-145-6 (21392)
ಪ್ರವಿಶತ್ಸ್ವಥ ವೀರೇಷು ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ।
ಚಣಅಡವಾತಂ ಮಹದ್ವರ್ಷಂ ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-145-7 (21393)
ತತೋ ರೇಣುಃ ಸಮುದ್ಭೂತಃ ಸಪತ್ರಬಹುಲೋ ಮಹಾನ್।
ಪೃಥಿವೀಂ ಚಾಂತರಿಕ್ಷಂ ಚ ದ್ಯಾಂ ಚೈವ ಸಹಸಾಽವೃಣೋತ್ ॥ 3-145-8 (21394)
ನ ಸ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಕಿಂಚಿದಾವೃತೇ ವ್ಯೋಂನಿ ರೇಣುನಾ।
ನ ಚಾಪಿ ಶೇಕುಸ್ತತ್ಕರ್ತುಮನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾಭಿಭಾಷಣಂ ॥ 3-145-9 (21395)
ನ ಚಾಪಶ್ಯಂಸ್ತತೋಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ತಮಸಾಽಽವೃತಚಕ್ಷುಷಃ।
ಆಕೃಷ್ಯಮಾಣಾ ವಾತೇನ ಸಾಶ್ಮಚೂರ್ಣೇನ ಭಾರತ ॥ 3-145-10 (21396)
ದ್ರುಮಾಣಾಂ ವಾತರುಗ್ಣಆನಾಂ ಪತತಾಂ ಭೂತಲೇಽನಿಶಂ।
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚ ಮಹೀಜಾನಾಂ ಶಬ್ದಃ ಸಮಭವನ್ಮಹಾನ್ ॥ 3-145-11 (21397)
ದ್ಯೌಃ ಸ್ವಿತ್ಪತತಿ ಕಿಂ ಭೂಮಿರ್ದೀರ್ಯತೇ ಪರ್ವತೋನು ಕಿಂ।
ಇತಿ ತೇ ಮೇನಿರೇ ಸರ್ವೇಪವನೇನ ವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥ 3-145-12 (21398)
ತೇ ಪಥಾಽನಂತರಾಂನ್ವೃಕ್ಷಾನ್ವಲ್ಮೀಕಾನ್ವಿಷಮಾಣಿ ಚ।
ಪಾಣಿಭಿಃ ಪರಿಮಾರ್ಗಂತೋ ಭೀತಾ ವಾಯೋರ್ನಿಲಿಲ್ಯಿರೇ ॥ 3-145-13 (21399)
ತತಃ ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಕೃಷ್ಣಾಮಾದಾಯ ಸಂಗಂಯ ತಸ್ಥಾವಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಾದಪಂ ॥ 3-145-14 (21400)
ಧರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ಧೌಂಯಶ್ ನಿಲಿಲ್ಯಾತೇ ಮಹಾವನೇ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣ್ಯುಪಾದಾಯ ಸಹದೇವಸ್ತು ಪರ್ವತೇ ॥ 3-145-15 (21401)
ನಕುಲೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಲೋಮಶಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ।
ವೃಕ್ಷಾನಾಸಾದ್ಯ ಸಂತ್ರಸ್ತಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ನಿಲಿಲ್ಯಿರೇ ॥ 3-145-16 (21402)
ಮಂದೀಭೂತೇ ತು ಪವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ರಜಸಿ ಶಾಂಯತಿ।
ಮಹದ್ಭಿರ್ಜಲಧಾರೌರ್ಘರ್ವರ್ಷಮಭ್ಯಾಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-145-17 (21403)
ಭೃಶಂ ಚಟಚಟಾಶಬ್ದೋ ವಜ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯತಾಮಿವ।
ತತಸ್ತಾಶ್ಚಂಚಲಾಭಾಸಶ್ಚೇರುರಭ್ರೇಷು ವಿದ್ಯುತಃ ॥ 3-145-18 (21404)
ತತೋಽಶ್ಮಸಹಿತಾ ಧಾರಾಃ ಸಂವೃಣ್ವಂತ್ಯಃ ಸಮಂತತಃ।
ಪ್ರಪೇತುರನಿಶಂ ತತ್ರ ಶೀಘ್ರವಾತಸಮೀರಿತಾಃ ॥ 3-145-19 (21405)
ತತ್ರ ಸಾಗರಗಾ ಹ್ಯಾಪಃ ಕೀರ್ಯಮಾಣಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಸಕಲುಷಾಃ ಫೇನವತ್ಯೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-145-20 (21406)
ವಹಂತ್ಯೋ ವಾರಿ ಬಹುಲಂ ಫೇನೋಡುಪಪರಿಪ್ಲುತಂ।
ಪರಿಸಮಸ್ರುರ್ಮಹಾಶಬ್ದಾಃ ಪ್ರಕರ್ಷಂತ್ಯೋ ಮಹೀರುಹಾನ್ ॥ 3-145-21 (21407)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ಶಬ್ದೇಬಾತೇ ಚ ಸಮತಾಂ ಗತೇ।
ಗತೇ ಹ್ಯಂಭಸಿ ನಿಂನಾನಿ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೇ ದಿವಾಕರೇ ॥ 3-145-22 (21408)
ನಿರ್ಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಶನೈಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾಜಗ್ಮುಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರತಸ್ಥಿರೇ ಪುನರ್ವೀರಾಃ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-145-23 (21409)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 145 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-145-13 ಪಥಾ ಮಾರ್ಗೇಣ। ಅನಂತರಾನ್ಸನ್ನಿಹಿತಾನ್। ನಿಲಿಲ್ಯಿರೇ ನಿಲೀನಾಃ ॥ 3-145-14 ಸಂಗಂಯಾದಾಯೇತ್ಯನ್ವಯಃ। ಗತ್ವಾ ಗೃಹೀತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-145-19 ಅಶ್ಮಸಹಿತಾ_ ಕರಕಾಸಹಿತಾಃ ॥ 3-145-21 ವಾರಿ ವಹಂತ್ಯೋ ನದ್ಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 146
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.146. ಅಧ್ಯಾಯಃ 146
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಗಂಧಮಾದನಪ್ರಯಾಣೇ ಗಮನಾಕ್ಷಮತಯಾಽಧಃ ಪತನೇನ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾಯಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಲಿಲಸೇಚನಾದಿನಾ ಶ್ರಮಾಪನೋದನಂ ॥ 1 ॥ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಾ ದುಶ್ಚರಾಧ್ವಸಂಚರಣೇ ಚಿಂತಯಮಾನಂ ಯಿಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಮೇನ ಸ್ವೇನ ಘಟೋತ್ಕಚೇನ ವಾ ತಸ್ಯಾ ವಹನೋಕ್ತಿಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-146-0 (21410)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-146-0x (2251)
ತತಃ ಪ್ರಯಾತಮಾತ್ರೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಪದ್ಭ್ಯಾಮನುಚಿತಾ ಗಂತುಂ ದ್ರೌಪದೀ ಸಮುಪಾವಿಶತ್ ॥ 3-146-1 (21411)
ಶ್ರಾಂತಾ ದುಃಖಪರೀತಾ ಚ ವಾತವರ್ಷೇಣ ತೇನ ಚ।
ಸೌಕುಮಾರ್ಯಾಚ್ಚ ಪಾಂಚಾಲೀ ಸಂಮುಮೋಹ ತಪಸ್ವಿನೀ ॥ 3-146-2 (21412)
ಸಾ ಕಂಪಮಾನಾ ಮೋಹೇನ ಬಾಹುಭ್ಯಾಮಸಿತೇಕ್ಷಣಾ।
ರವೃತ್ತಾಭ್ಯಾಮನುರೂಪಾಭ್ಯಾಮೂರೂ ಸಮವಲಂಬತ ॥ 3-146-3 (21413)
ಆಲಂಬಮಾನಾ ಸಹಿತಾವೂರೂ ಗಜಕರೋಪಮೌ।
ರಪಪಾತ ಸಹಸಾ ಭೂಮೌ ವೇಪಂತೀ ಕದಲೀ ಯಥಾ ॥ 3-146-4 (21414)
ತಾಂ ಪತಂತೀಂ ವರಾರೋಹಾಂ ಭಜ್ಯಮಾನಾಂ ಲತಾಮಿವ।
ನಕುಲಃ ಸಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಪರಿಜಗ್ರಾಹ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-146-5 (21415)
ನಕುಲ ಉವಾಚ। 3-146-6x (2252)
ರಾಜನ್ಪಾಂಚಾಲರಾಜಸ್ಯ ಸುತೇಯಮಸಿತಕ್ಷಣಾ।
ಶ್ರಾಂತಾ ನಿಪತಿತಾ ಭೂಮೌ ತಾಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಭಾರತ ॥ 3-146-6 (21416)
ಅದುಃಖಾರ್ಹಾ ಪರಂ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇಯಂ ಮೃದುಗಾಮಿನೀ।
ಆಶ್ವಾಸಯ ಮಹಾರಾಜ ತಾಮಿಮಾಂ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಾಂ ॥ 3-146-7 (21417)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-146-8x (2253)
ರಾಜಾ ತು ವಚನಾತ್ತಸ್ಯ ಭೃಶಂ ದುಃಖಸಮನ್ವಿತಃ।
ಭೀಮಶ್ಚ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಸಹಸಾ ಸಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 3-146-8 (21418)
ತಾಮವೇಕ್ಷ್ಯತು ಕೌಂತೇಯೋ ವಿವರ್ಣವದನಾಂ ಕೃಶಾಂ।
ಅಂಕಮಾನೀಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪರ್ಯದೇವಯದಾತುರಃ ॥ 3-146-9 (21419)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-146-10x (2254)
ಕಥಂ ವೇಶ್ಮಸು ಗುಪ್ತೇಷು ಸ್ವಾಸ್ತೀರ್ಣಶಯನೋಚಿತಾ।
ಭೂಮೌ ನಿಷತಿತಾ ಶೇತೇ ಸುಖಾರ್ಹಾ ವರವರ್ಣಿನೀ ॥ 3-146-10 (21420)
ಸುಕುಮಾರೌ ಕಥಂ ಪಾದೌ ಮುಖಂ ಚ ಕಮಲಪ್ರಭಂ।
ಮತ್ಕೃತೇಽದ್ಯ ವರಾರ್ಹಾಯಾಃ ಶ್ಯಾಮತಾಂ ಸಮುಪಾಗತಂ ॥ 3-146-11 (21421)
ಕಿಮಿದಂ ದ್ಯೂತಕಾಮೇನ ಮಯಾ ಕೃತಮಬುದ್ಧಿನಾ।
ಆದಾಯ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚರತಾ ವನೇ ಮೃಗಗಣಾಕುಲೇ ॥ 3-146-12 (21422)
ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈ ಪತೀನ್।
ಇತಿದ್ರುವದರಾಜೇನ ಪಿತ್ರಾ ದತ್ತಾಽಯತೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-146-13 (21423)
ತತ್ಸರ್ವಮಾನವಾಪ್ಯೇಯಂ ಶ್ರಮಶೋಕಾದ್ವಿಕರ್ಶಿತಾ।
ಶೇತೇ ನಿಪತಿತಾ ಭೂಮೌ ಪಾಪಸ್ಯ ಮಮ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-146-14 (21424)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-146-15x (2255)
ತಥಾ ಲಾಲಪ್ಯಮಾನೇ ತು ಧರ್ಮರಾಜೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಧೌಂಯಪ್ರಭೃತಯಃ ಸರ್ವೇ ತತ್ರಾಜಗ್ಮುರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-146-15 (21425)
ತೇ ಸಮಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸುರಾಶೀರ್ಭಿಶ್ಚಾಪ್ಯಪೂಜಯನ್।
ರಾಕ್ಷೋಘ್ನಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ಮಂತ್ರಾಂಜೇಪುಶ್ಚಕ್ರುಶ್ಚ ತೇ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-146-16 (21426)
ಪಠ್ಯಮಾನೇಷು ಮಂತ್ರೇಷು ಶಾಂತ್ಯರ್ಥಂ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ।
ಸ್ಪೃಶ್ಯಮಾನಾ ಕರೈಃ ಶೀತೈಃ ಪಾಂಡವೈಶ್ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-146-17 (21427)
ಸೇವ್ಯಮಾನಾ ಚ ಶೀತೇನ ಜಲಮಿಶ್ರೇಣ ವಾಯುನಾ।
ಪಾಂಚಾಲೀ ಸುಖಮಾಸಾದ್ಯ ಲೇಭೇ ಚೇತಃ ಶನೈಃ ಶನೈಃ ॥ 3-146-18 (21428)
ಪರಿಗೃಹ್ಯಚ ತಾಂ ದೀನಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಮಜಿನಸಂಸ್ತರೇ।
ಪಾರ್ಥಾ ವಿಶ್ರಾಮಯಾಮಾಸುರ್ಲಬ್ಧಸಂಜ್ಞಾಂ ತಪಸ್ವಿನಂ ॥ 3-146-19 (21429)
ತಸ್ಯಾ ಯಮೌ ರಕ್ತತಲೌ ಪಾದೌ ಪೂಜಿತಲಕ್ಷಣೌ।
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಕಿಣಜಾತಾಭ್ಯಾಂ ಶನಕೈಃ ಸಂವವಾಹತುಃ ॥ 3-146-20 (21430)
ಪರ್ಯಾಶ್ವಾಸಯದಪ್ಯೇನಾಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಉವಾಚ ಚ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭೀಮಸೇನಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-146-21 (21431)
ಬಹವಃ ಪರ್ವತಾ ಮೀಮ ವಿಷಮಾ ಹಿಮದುರ್ಗಮಾಃ।
ತೇಷು ಕೃಷ್ಣಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಥಂ ನು ವಿಚರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-146-22 (21432)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 3-146-23x (2256)
ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ರಾಜಪುತ್ರೀಂ ಚ ಯಮೌ ಚ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸ್ವಯಂ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ರಾಜೇನದ್ರ ಮಾ ವಿಷಾದೇ ಮನುಃ ಕೃಥಾಃ ॥ 3-146-23 (21433)
ಅಥವಾ ಯೋ ಮಯಾ ಜಾತೋ ವಿಹಗೋ ಮದ್ಬಲೋಪಮಃ।
ವಹೇದನಘ ಸರ್ವಾನ್ನೋ ವಚನಾತ್ತೇ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 3-146-24 (21434)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 146 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-146-1 ಕ್ರೋಶಮಾತ್ರಂ ಪ್ರಯಾತೇಷು ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 1 .। 3-146-24 ವಿಹಗಇವ ವಿಹಗಃ ಖೇಚರಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 147
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.147. ಅಧ್ಯಾಯಃ 147
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಸೇನಸ್ಮರಣಮಾತ್ರಸನ್ನಿಹಿತೇನ ಘಟೋತ್ಕಚೇನ ದುರ್ಗಮೇ ಪಥಿ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ವಹನಂ ॥ 1 ॥ ತದನುಚರೈ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವಿಪ್ರಾಣಂ ಚ ವಹನಂ ॥ 2 ॥ ಸರ್ವೈರ್ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಮೇತ್ಯ ತತ್ರ ಸುಖೇನ ನಿವಾಸಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-147-0 (21435)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-147-0x (2257)
ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಬಲವಾಞ್ಶೂರಃ ಸದ್ಯೋ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ।
ಭಕ್ತೋಽಸ್ಮಾನೌರಸಃ ಪುತ್ರೋ ನೇತುಮರ್ಹತಿ ಮಾತರಂ ॥ 3-147-1 (21436)
ತವ ಭೀಮ ಸುತೇನಾಹಂ ನೀತೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮ।
ಅಕ್ಷತಃ ಸಹ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಾ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-147-2 (21437)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-147-3x (2258)
ಭ್ರಾತುರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಭೀಮಸೇನೋ ಘಟೋತ್ಕಚಂ।
`ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಬಲವಾನ್ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-147-3 (21438)
ಘಟೋತ್ಕಚಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ್ಮೃತಮಾತ್ರಃ ಪಿತುಸ್ತದಾ।
ಕೃತಾಂಜಲಿರುಷಾತಿಷ್ಠದಭಿವಾದ್ಯಾಥ ಪಾಂಡವಾನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸ ಚ ತೈರಮಿನಂದಿತಃ ॥ 3-147-4 (21439)
ಉವಾಚ ಭೀಮಸೇನಂ ಸ ಪಿತರಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-147-5 (21440)
ಸ್ಮೃತೋಽಸ್ಮಿ ಭವತಾ ಶೀಘ್ರಂ ಶುಶ್ರೂಷುರಹಮಾಗತಃ।
ಆಜ್ಞಾಪಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಂ ಕರ್ತಾಽಸ್ಂಯಸಂಶಯಂ ॥ 3-147-6 (21441)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ರಾಕ್ಷಸಂ ಪರಿಷಸ್ವಜೇ।
ಚಿಂತಾಯಾ ಸಮನಪ್ರಾಪ್ತಮಿತ್ಯುವಾಚ ವೃಕೋದರಃ'॥ 3-147-7 (21442)
ಹೈಡಿಂಬೇಯ ಪರಿಶ್ರಾಂತಾ ತವ ಮಾತಾಽಪರಾಜಿತಾ।
ತ್ವಂ ಕಚ ಕಾಮಗಮಸ್ತಾತ ಬಲವಾನ್ವಹ ತಾಂ ಖಗ ॥ 3-147-8 (21443)
ಸ್ಕಂಧಮಾರೋಪ್ಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಮಧ್ಯೇಽಸ್ಮಾಕಂ ವಿಹಾಯಸಾ।
ಗಚ್ಛ ನೀಚಿಕಯಾ ಗತ್ಯಾ ಯಥಾ ಚೈನಾಂ ನ ಪೀಡಯೇಃ ॥ 3-147-9 (21444)
ಘಟೋತ್ಕಚ ಉವಾಚ। 3-147-10x (2259)
ಧರ್ಮರಾಜಂ ಚ ಧೌಂಯಂ ಚ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಯಮಜೌ ತಥಾ।
ಏಕೋಪ್ಯಹಮಲಂ ವೋಢುಂ ಕಿಮುತಾದ್ಯ ಸಹಾಯವಾನ್ ॥ 3-147-10 (21445)
[ಅನ್ಯೇ ಚ ಶತಶಃ ಶೂರಾ ವಿಹಂಗಾಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ।
ಸರ್ವಾನ್ವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸಹಿತಾಽನಘ।
`ಮಂದಂಮಂದಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ವಹಂದ್ರುಪದನಂದಿನೀಂ' ॥ 3-147-11 (21446)
ವೈಶ್ಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-147-12x (2260)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾಮುವಾಹ ಸ ಘಟೋತ್ಕಚಃ।
ಪಾಂಡೂನಾಂ ಮಧ್ಯಗೋ ವೀರಃ ಪಾಂಡವಾನಪಿ ಚಾಪರೇ ॥ 3-147-12 (21447)
ಲೋಮಶಃ ಸಿದ್ಧಮಾರ್ಗೇಣ ಜಗಾಮಾನುಪಮದ್ಯುತಿಃ।
ಸ್ವೇನೈವ ಸ ಪ್ರಭಾವೇಣ ದ್ವೀತೀಯ ಇವ ಭಾಸ್ಕರಃ ॥ 3-147-13 (21448)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚಾಪಿ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಮುಪಾದಾಯ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ನಿಯೋಗಾದ್ರಾಕ್ಷಸೇನದ್ರಸ್ಯ ಜಗ್ಮುರ್ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಾಃ ॥ 3-147-14 (21449)
ಏವಂ ಸುರಮಣೀಯಾನಿ ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ।
ಆಲೋಕಯಂತಸ್ತೇ ಜಗ್ಮುರ್ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಮನು ॥ 3-147-15 (21450)
ತೇ ತ್ವಾಶುಗತಿಭಿರ್ವೀರಾ ರಾಕ್ಷಸೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾಜವೈಃ।
ಉಹ್ಯಮಾನಾ ಯಯುಃ ಶೀಘ್ರಂ ಮಹದಧ್ವಾನಮಲ್ಪವತ್ ॥ 3-147-16 (21451)
ದೇಶಾನ್ಂಲೇಚ್ಛಜನಾಕೀರ್ಣಾನ್ನಾನಾರತ್ನಾಕರಾಯುತಾನ್।
ದದೃಶುರ್ಗಿರಿಪಾದಾಂಶ್ಚ ನಾನಾಧಾತುಸಮಾಚಿತಾನ್ ॥ 3-147-17 (21452)
ವಿದ್ಯಾಘರಮಾಕೀರ್ಣಆನ್ಯುತಾನ್ವಾನರಕಿನ್ನರೈಃ।
ತಥಾ ಕಿಂಪುರುಷೈಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವೈಶ್ಚಸಮಂತತಃ ॥ 3-147-18 (21453)
ಮಯೂರೈಶ್ಚಭರೈಶ್ಚೈವ ಹರಿಣೈ ರುರುಭಿಸ್ತಥಾ।
ವರಾಹೈರ್ಗವಯೈಶ್ಚೈವ ಮಹಿಷೈಶ್ಚ ಸಮಾವೃತಾನ್ ॥ 3-147-19 (21454)
ನದೀಜಾಲಸಮಾಕೀರ್ಣಾನ್ನಾನಾಪಕ್ಷಿಯುತಾನ್ಬಹೂನ್।
ನಾನಾವಿಧಮೃಗೈರ್ಜುಷ್ಟಾಂಶ್ಚಾರಣೈಶ್ಚೋಪಶೋಭಿತಾನ್।
ಸಮದೈಶ್ಚ್ಯಶಿ ವಿಹಗೈಃ ಉಪೈರನ್ವಿತಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-147-20 (21455)
ತೇಽವತೀರ್ಯ ಬಹೂಂದೇಶಾನುತ್ತರಾಂಶ್ಚ ಕುರೂನಪಿ।
ದದೃಶುರ್ವಿವಿಧಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಕೈಲಾಸಂ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಂ ॥ 3-147-21 (21456)
ತಸ್ಯಾಭ್ಯಾಶೇ ತು ದದೃಶುರ್ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ।
ಉಪೇತಂ ಪಾದಪೈರ್ದಿವ್ಯೈಃ ಸದಾಪುಷ್ಪಫಲೋಪಗೈಃ ॥ 3-147-22 (21457)
ದದೃಶುಸ್ತಾಂ ಚ ಬದರೀಂ ವೃತ್ತಸ್ಕಂಧಾಂ ಮನೋರಮಾಂ।
ಸ್ನಿಗ್ಧಾಮವಿರಲಚ್ಛಾಯಾಂ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಾಂ ॥ 3-147-23 (21458)
ಪತ್ರೈಃ ಸ್ನಿಗ್ಧೈರವಿರಲೈರುಪೇತಾಂ ಮೃದುಭಿಃ ಶುಭಾಂ।
ವಿಶಾಲಶಾಖಾಂ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಮತಿದ್ಯುತಿಸಮನ್ವಿತಾಂ ॥ 3-147-24 (21459)
ಫಲೈರುಪಚಿತೈರ್ದಿವ್ಯೈರಾಚಿತಾಂ ಸ್ವಾದುಭಿರ್ಭೃಶಂ।
ಮಧುಸ್ರವೈಃ ಸದಾ ದಿವ್ಯಾಂ ಮಹರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಾಂ।
ಮದಪ್ರಮುದಿತೈರ್ನಿತ್ಯಂ ನಾನಾದ್ವಿಜಗಣೈರ್ಯುತಾಂ ॥ 3-147-25 (21460)
ಅದಂಶಮಶಕೇ ದೇಶೇ ಬಹುಮೂಲಫಲೋದಕೇ।
ನೀಲಶಾದ್ವಲಸಂಛನ್ನೇ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತೇ ॥ 3-147-26 (21461)
ಸುಭೂಮಿಭಾಗವಿಶದೇ ಸ್ವಭಾವವಿದಿತೇ ಶುಭೇ।
ಜಾತಾಂ ಹಿಮಮೃದುಸ್ಪರ್ಶೇ ದೇಶೇಽಪಹತಕಂಟಕೇ ॥ 3-147-27 (21462)
ತಾಮುಪೇತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಹ ತೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭೈಃ।
ಅವತೇರುಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಕಂಧತಃ ಶನೈಃ ॥ 3-147-28 (21463)
ತತಸ್ತಮಾಶ್ರಮಂ ಪುಣ್ಯಂ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಿತಂ।
ದದೃಶುಃ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಸಹಿತಾ ದ್ವಿಜಪುಂಗವೈಃ ॥ 3-147-29 (21464)
ತಮಸಾ ರಹಿತಂ ಪುಣ್ಯಮನಾಮೃಷ್ಟಂ ರವೇಃ ಕರೈಃ।
ಕ್ಷುತ್ತೃಟ್ಶೀತೋಷ್ಣದೋಷೈಶ್ಚ ವರ್ಜಿತಂ ಶೋಕನಾಶನಂ ॥ 3-147-30 (21465)
ಮಹರ್ಷಿಗಣಸಂಬಾಧಂ ಬ್ರಾಹ್ಂಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಸಮನ್ವಿತಂ।
ದುಷ್ಪ್ರವೇಶಂ ಮಹಾರಾಜ ನರೈರ್ಧರ್ಮಬಹಿಷ್ಕೃತೈಃ ॥ 3-147-31 (21466)
ಬಲಿಹೋಮಾರ್ಚಿತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸುಸಂಮೃಷ್ಟಾನುಲೇಪನಂ।
ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪೋಪಹಾರೈಶ್ಚ ಸರ್ವತೋಽಭಿವಿರಾಜಿತಂ ॥ 3-147-32 (21467)
ವಿಶಾಲೈರಗ್ನಿಶರಣೈಃ ಸ್ರುಗ್ಭಾಂಡೈರಾಚಿತಂ ಶುಭೈಃ।
ಮಹದ್ಭಿಸ್ತೋಯಕಲಶೈಃ ಕಠಿನೈಶ್ಚೋಪಶೋಭಿತಂ ॥ 3-147-33 (21468)
ಶರಣ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಪನಿನಾದಿತಂ।
ದಿವ್ಯಮಾಶ್ರಯಣೀಯಂ ತಮಾಶ್ರಮಂ ಶ್ರಮನಾಶನಂ।
ಶ್ರಿಯಾ ಯುತಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ದೇವವರ್ಯೋಪಶೋಭಿತಂ ॥ 3-147-34 (21469)
ಫಲಮೂಲಾಶನೈರ್ದಾಂತೈಶ್ಚಾರುಕೃಷ್ಣಾಜಿನಾಂಬರೈಃ।
ಸೂರ್ಯವೈಶ್ವಾನರಸಮೈಸ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-147-35 (21470)
ಮಹರ್ಷಿಭಿರ್ಮೋಕ್ಷಪರೈರ್ಯತಿಭಿರ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯೈಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈರುಪೇತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ ॥ 3-147-36 (21471)
ಸೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತಾನೃಷೀನ್ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ಧೀಮಾಂಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-147-37 (21472)
ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನೋಪಪನ್ನಾಸ್ತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಸುಪ್ರೀತಾ ದಿವ್ಯಾ ದೇವಮಹರ್ಷಯಃ। 3-147-38 (21473)
ಪ್ರೀತಾಸ್ತೇ ತಸ್ಯ ಸತ್ಕಾರಂ ವಿಧಿನಾ ಪಾವಕಾಪಮಾಃ।
ಉಪಾಜಹ್ರುಶ್ಚ ಸಲಿಲಂ ಪುಷ್ಪಮೂಲಫಲಂ ಶುಚಿ ॥ 3-147-39 (21474)
ಸ ತೈಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾಽಥ ಸತ್ಕಾರಮುಪನೀತಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಥ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-147-40 (21475)
ತಂ ಶಕ್ರಸದನಪ್ರಖ್ಯಂ ದಿವ್ಯಗಂಧಂ ಮನೋರಮಂ।
ಪ್ರೀತಃ ಸ್ವರ್ಗೋಪಮಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಂಡವಃ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-147-41 (21476)
ರವಿವೇಶ ಶೋಭಯಾ ಯುಕ್ತಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚ ಸಹಾನಘ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗೈಶ್ಚ ಸಹಾರ್ಚಿತಃ ॥ 3-147-42 (21477)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯತ್ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ದೇವದೇವರ್ಪಿಪೂಜಿತಂ।
ನರನಾರಾಯಣಸ್ಥಾನಂ ಭಾಗೀರಥ್ಯೋಪಶೋಭಿತಂ ॥ 3-147-43 (21478)
ತಸ್ಮಿನ್ಮಧೃಸ್ರವಫಲಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಭಾವಿನೀಂ।
ವದರೀಂ ತಾಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಾಂಡವೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-147-44 (21479)
ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ರೇಮಿರೇ ತತ್ರ ತೇ ತದಾ।
ಆಲೋಕಯಂತೋ ಮೈನಾಕಂ ನಾನಾದ್ವಿಜಗಣಾಯುತಂ।
ಹಿರಣ್ಯಶಿಖರಂ ಚೈವ ಮಧ್ಯೇ ವಿಂದುಸರಃ ಶಿವಂ ॥ 3-147-45 (21480)
ಭಾಗೀರಥೀಂ ಸುತೀರ್ಥಾಂ ಚ ಶೀತಾಮಲಜಲಾಂ ಶಿವಾಂ।
ಮಣಿಪ್ರವಾಲಪ್ರಸ್ತಾರಾಂ ಪಾದಪೈರುಷಶೋಭಿತಾಂ ॥ 3-147-46 (21481)
ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಸಮಾಕೀರ್ಣಾಂ ಮನಃಪ್ರೀತಿವಿವರ್ಧನೀಂ।
ವೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವಿಜಹ್ರುಸ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-147-47 (21482)
ತಸ್ಮಿಂದೇವರ್ಷಿಚರಿತೇ ದೇಶೇ ಪರಮದುರ್ಗಮೇ।
ಭಾಗೀರಥೀಪುಣ್ಯಜಲೇತರ್ಪಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಪಿತೄನ್।
ದೇವಾನೃಷೀಂಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯಾಃ ಪರಮಂ ಶೌಚಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-147-48 (21483)
ತತ್ರ ತೇ ತರ್ಪಯಂತಶ್ಚ ಜಪಂತಶ್ಚ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತಾ ವೀರಾ ಹ್ಯವಸನ್ಪುರುಪರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-147-49 (21484)
ಕೃಷ್ಣಾಯಾಸ್ತತ್ರಪಶಯ್ಂತಃ ಕ್ರೀಡಿತಾನ್ಯಮರಪ್ರಭಾಃ।
ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾ ರೇಮಿರೇ ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-147-50 (21485)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 147 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-147-11 ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವಹನಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ॥ 3-147-17 ರತ್ನಾಕರೈಃ ಆಸಮಂತಾತ್ ಯುತಾನ್ ॥ 3-147-22 ಅಭ್ಯಾಶೇ ಸಮೀಪೇ ॥ 3-147-27 ಸ್ವಭಾವತ ಏವ ವಿಶೇಷೇಣ ರಹಿತೇ ಸ್ವಭಾವವಿಹಿತೇ। ಜಾತಾಂ ಬದರೀಂ ॥ 3-147-33 ಅಗ್ನಿಶರಣೈಃ ಅಗ್ನ್ಯಗಾರೈಃ। ಆಚಿತಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ। ಕಠಿನೈಃ ಶಿಕ್ಯೈಃ ಕರಂಡೈರ್ವಾ ॥ 3-147-39 ಸತ್ಕಾರಂ ಚಕ್ರುರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-147-46 ಸೀತಾಂ ವಿಮಲಪಂಕಜಾಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸೀತಾಂ ನಾಮತಃ। ಪ್ರಸ್ತಾರಃ ಸೋಪಾನಪಾದಗಣಾದಿರೂಪಃ। ಷಟ್ಟ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 148
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.148. ಅಧ್ಯಾಯಃ 148
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಾಚನ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಾ ಭೀಮಸಂನಿಧಾನೇ ವಾಯ್ವಾನೀತಾದ್ಭುತಸೌಗಂಧಿಕಪುಷ್ಪದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥ ತಯಾ ತಾದೃಶಬಹುಪುಷ್ಪಾನಯನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಭೀಮೇನ ತದರ್ಥಂ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಭೀಮಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗ ಸ್ವಮಾರ್ಗನಿರೋಧಕೇನ ಹನುಮತಾ ಸಹ ಸಂವಾದಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-148-0 (21486)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-148-0x (2261)
ತತ್ರ ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪರಮಂ ಶೌಚಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಷಡ್ರಾತ್ರಮವಸನ್ವೀರಾ ಧನಂಜಯದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 3-148-1 (21487)
ತಸ್ಮಿನ್ವಿಹರಮಾಣಾಶ್ಚ ರಮಮಾಣಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಮನೋಜ್ಞೇ ಕಾನನವರೇ ಸರ್ವ ಭೂತಮನೋರಮೇ ॥ 3-148-2 (21488)
ಪಾದಪೈಃ ಪುಷ್ಪವಿಕಚೈಃ ಫಲಭಾರಾವನಾಮಿತೈಃ।
ಶೋಭಿತಃ ಪರ್ವತೋ ರಂಯಃ ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಕುಲಾಕುಲೈಃ।
ಸ್ನಿಗ್ಧಪತ್ರೈರವಿರಲೈಃ ಶೀತಚ್ಛಾಯೈರ್ಮನೋರಮೈಃ ॥ 3-148-3 (21489)
ಸರಾಂಸಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಸನ್ನಸಲಿಲಾನಿ ಚ।
ಕಮಲೈಃ ಸೋತ್ಪಲೈಸ್ತತ್ರಭ್ರಾಜಮಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಪಶ್ಯಂತಶ್ಚಾರುರೂಪಾಣಇ ರೇಮಿರೇ ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-148-4 (21490)
ಪುಣ್ಯಗಂಧಃ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶೋ ವವೌ ತತ್ರ ಸಮೀರಣಃ।
ಹ್ಲಾದಯನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ಬಾನ್ಸಕೃಷ್ಣಾನ್ಸದ್ವಿಜರ್ಷಭಾನ್ ॥ 3-148-5 (21491)
ತತಃ ಪೂರ್ವೋತ್ತರೇ ವಾಯುಃ ಪ್ಲವಮಾನೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಸಹಸ್ರಪತ್ರಮರ್ಕಾಭಂ ದಿವ್ಯಂ ಪದ್ಮಮುಪಾಹರತ್ ॥ 3-148-6 (21492)
ತದವೈಕ್ಷತ ಪಾಂಚಾಲೀ ದಿವ್ಯಗಂಧಂ ಮನೋರಮಂ।
ಅನಿಲೇನಾಹೃತಂಭೂಮೌ ಪತಿತಂ ಜಲಜಂ ಶುಚಿ ॥ 3-148-7 (21493)
ತಚ್ಛುಭಾ ಶುಭಮಾಸಾದ್ಯ ಸೌಗಂಧಿಕಮನುತ್ತಮಂ।
ಅತೀವ ಮುದಿತಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-148-8 (21494)
ಪಶ್ಯ ದಿವ್ಯಂ ಸುರುಚಿರಂ ಭೀಮ ಪುಷ್ಪಮನುತ್ತಮಂ।
ಗಂಧಸಂಸ್ಥಾನಸಂಪನ್ನಂ ಮನಸೋ ಮಮ ನಂದನಂ ॥ 3-148-9 (21495)
ಇದಂ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಾಯ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಪರಂತಪ।
`ಗೃಹ್ಯಾಪರಾಣಿ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ'।
ಹರೇರಿದಂ ಮೇ ಕಾಮಾಯ ಕಾಂಯಕೇ ಪುನರಾಶ್ರಮೇ ॥ 3-148-10 (21496)
ಯದಿ ತೇಽಹಂ ಪ್ರಿಯಾ ಪಾರ್ಥ ಬಹೂನೀಮಾನ್ಯುಪಾಹರ।
ತಾನ್ಯಹಂ ನೇತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾಂಯಕಂ ಪುನರಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-148-11 (21497)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಪಾಂಚಲೀ ಭೀಮಸೇನಮನಿಂದಿತಾ।
ಜಗಾಮ ಪುಷ್ಪಮಾದಾಯ ಧರ್ಮರಾಜಾಯ ತತ್ತದಾ ॥ 3-148-12 (21498)
ಅಭಿಪ್ರಾಯಂ ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ಮಹಿಷ್ಯಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ।
ಪ್ರಿಯಾಯಾಃ ಪ್ರಿಯಕಾಮಃ ಸ ಪ್ರಾಯಾದ್ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-148-13 (21499)
ವಾತಂ ತಮೇವಾಭಿಮುಖೋ ಯತಸ್ತತ್ಪುಷ್ಪಮಾಗತಂ।
ಆಜಿಹೀರ್ಷುರ್ಜಗಾಮಾಶು ಸಪುಷ್ಪಾಣ್ಯಪರಾಣ್ಯಪಿ ॥ 3-148-14 (21500)
ರುಕ್ಮಪೃಷ್ಠಂ ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯ ಶರಾಂಶ್ಚಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್।
ಮೃಗರಾಡಿವ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವ ಕುಂಜರಃ।
[ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮಹಾಬಾಣಧನುರ್ಧರಂ ॥ 3-148-15 (21501)
ನ ಗ್ಲಾನಿರ್ನ ಚ ವೈಕ್ಲಬ್ಯಂ ನ ಭಯಂ ನ ಚ ಸಂಭ್ರಮಃ।
ಕದಾಚಿಜ್ಜುಷತೇ ಪಾರ್ಥಮಾತ್ಮಜಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ ॥] 3-148-16 (21502)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸ ಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಃ।
ವ್ಯಪೇತಭಯಸಮೋಹಃ ಶೈಲಮಭ್ಯಪತದ್ಬಲೀ ॥ 3-148-17 (21503)
ಸ ತಂ ದ್ರುಮಲತಾಗುಲ್ಮಚ್ಛನ್ನಂ ನೀಲಶಿಲಾತಲಂ।
ಗಿರಿಂ ಚಚಾರಾರಿಹರಃ ಕಿನ್ನರಾಚರಿತಂ ಶುಭಂ ॥ 3-148-18 (21504)
ನಾನಾವರ್ಣಧರೈಶ್ಚಿತ್ರಂ ಧಾತುದ್ರುಮಮೃಗಾಂಡಜೈಃ।
ಸರ್ವಭೂಷಣಸಂಪೂರ್ಣಂ ಭೂಮೇರ್ಭುಜಮಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ ॥ 3-148-19 (21505)
ಸರ್ವರ್ತುರಮಣೀಯೇಷು ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು।
ಸಕ್ತಚಕ್ಷುರಭಿಪ್ರಾಯಾನ್ಹೃದಯೇನಾನುಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-148-20 (21506)
ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲನಿನಾದೇಷು ಷಟ್ಪದಾಚರಿತೇಷು ಚ।
ಬದ್ಧಶ್ರೋತ್ರಮನಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಜಗಾಮಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-148-21 (21507)
ಆಜಿಘ್ರನ್ಸ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೋದ್ಭವಂ।
ಗಂಧಮುದ್ಧತಮುದ್ದಾಮೋ ವನೇ ಮತ್ತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ ॥ 3-148-22 (21508)
ವೀಜ್ಯಮಾನಃ ಸುಪುಣ್ಯೇನ ನಾನಾಕುಸುಮಗಂಧಿನಾ।
ಪಿತುಃ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಶೀತೇನ ಗಂಧಮಾದನವಾಯುನಾ ॥ 3-148-23 (21509)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಶ್ರಮಃ ಪಿತ್ರಾ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ ॥ 3-148-24 (21510)
ಸ ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಸುರಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಂ।
ವಿಲೋಕಯಾಮಾಸ ತದಾ ಪುಷ್ಪಹೇತೋರರಿಂದಮಃ ॥ 3-148-25 (21511)
ವಿಷಮಚ್ಛದೈರಚಿತೈರನುಲಿಪ್ತ ಇವಾಂಗುಲೈಃ।
ವಿಮಲೈರ್ಧಾತುವಿಚ್ಛೇದೈಃ ಕಾಂಚನಾಂಜನರಾಜತೈಃ ॥ 3-148-26 (21512)
ಸಪಕ್ಷಮಿವ ನೃತ್ಯಂತಂ ಪಾರ್ಶ್ವಲಗ್ನೈಃ ಪಯೋಧರೈಃ।
ಮುಕ್ತಾಹಾರೈರಿವ ಚಿತಂ ಚ್ಯುತೈಃ ಪ್ರಸ್ರವಣೋದಕೈಃ ॥ 3-148-27 (21513)
ಅಭಿರಾಮದರೀಕುಂಜನಿರ್ಝರೋದಕಕಂದರಂ।
ಅಪ್ಸರೋನೂಪುರರವೈಃ ಪ್ರನೃತ್ತವರಬರ್ಹಿಣಂ ॥ 3-148-28 (21514)
ದಿಗ್ವಾರಣವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರ್ಘೃಷ್ಟೋಪಲಶಿಲಾತಲಂ।
ಸ್ರಸ್ತಾಂಶುಕಮಿವಾಶ್ರೋಭ್ಯೈರ್ನಿಂನಗಾನಿಃಸೃತೈರ್ಜಲೈಃ ॥ 3-148-29 (21515)
ಸಶಷ್ಪಕಬಲೈಃ ಸ್ವಸ್ಥೈರದೂರಪರಿವರ್ತಿಭಿಃ।
ಭಯಾನಭಿಕ್ಷಜ್ಞೈರ್ಹರಿಣೈಃ ಕೌತೂಹಲನಿರೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-148-30 (21516)
ಚಾಲಯಾನಃ ಸ್ವವೇಗೇನ ಲತಾಜಾಲಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ಆಕ್ರೀಡಮಾನಃ ಕೌಂತೇಯಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಾಯುಸುತೋ ಯಯೌ ॥ 3-148-31 (21517)
ಪ್ರಿಯಾಮನೋರಥಂ ಕರ್ತುಮುದ್ಯತಶ್ಚಾರುಲೋಚನಃ।
ಪ್ರಾಂಶುಃ ಕನಕವರ್ಣಾಭಃ ಸಿಂಹಸಂಹನನೋ ಯುವಾ ॥ 3-148-32 (21518)
ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಂತೋ ಮತ್ತವಾರಣವೇಗವಾನ್।
ಮತ್ತವಾರಣತಾಂರಾಕ್ಷೋ ಮತ್ತವಾರಣವಾರಣಃ ॥ 3-148-33 (21519)
ಪ್ರಿಯಪಾರ್ಶ್ವೋಪವಿಷ್ಟಾಭಿರ್ವಾಯವೃತ್ತಾಭಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಿತೈಃ।
ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಯೋಷಾಭಿರದೃಶ್ಯಾಭಿರ್ನಿರೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-148-34 (21520)
ನವಾವತಾರಂ ರೂಪಸ್ ವಿಕ್ರೀಡನ್ನಿವ ಪಾಂಡವಃ।
ಚಚಾರ ರಮಣೀಯೇಷು ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು ॥ 3-148-35 (21521)
ಸಂಸ್ಮರನ್ವಿವಿಧಾನ್ಕ್ಲೇಶಾಂದುರ್ಯೋಧನಕೃತಾನ್ಬಹೂನ್।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ವನವಾಸಿನ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ಕರ್ತುಂ ಸಮುದ್ಯತಃ ॥ 3-148-36 (21522)
ಸೋಽಚಿಂತಯತ್ತಥಾ ಪಾರ್ಥೇ ಮಯಿ ತ್ವತಿವಿಲಂಬಿತೇ।
ಪುಷ್ಪಹೇತೋಃ ಕಥಂ ತ್ವಾರ್ಯಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-148-37 (21523)
ಸ್ನೇಹಾನ್ನರವರೋ ನೂನಮವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಬಲಸ್ಯ ಚ।
ನಕುಲಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ನ ಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-148-38 (21524)
ಕಥಂ ನು ಕುಸುಮಾವಾಪ್ತಿಃ ಸ್ಯಾಚ್ಛೀಘ್ರಮಿತಿ ಚಿಂತಯನ್।
ಪ್ರತಸ್ಥೇ ನರಶಾರ್ದೂಲಃ ಪಕ್ಷಿರಾಡಿವ ವೇಗಿತಃ ॥ 3-148-39 (21525)
[ಸಜ್ಜಮಾನಮನೋದೃಷ್ಟಿಃ ಫುಲ್ಲೇಷು ಗಿರಿಸಾನುಷು।
ದ್ರೌಪದೀವಾಕ್ಯಪಾಥೇಯೋ ಭೀಮಃ ಶೀಘ್ರತರಂ ಯಯೌ ॥] 3-148-40 (21526)
ಕಂಪಯನ್ಮೇದಿನೀಂ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಘಾತ ಇವ ಪರ್ವಸು।
ತ್ರಾಸಯನ್ಗಜಯೂಥಾನಿ ವಾತರಂಹಾ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-148-41 (21527)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಮೃಗಾಂಶ್ಚೈವ ಮರ್ದಯಾನೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಉನ್ಮೂಲಯನ್ಮಹಾವೃಕ್ಷಾನ್ಪೋಥಯಂಶ್ಚೋರಸಾ ಬಲೀ ॥ 3-148-42 (21528)
ಲತಾವಲ್ಲೀಶ್ಚ ವೇಗೇನ ವಿಕರ್ಷನ್ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಶೈಲಾಗ್ರಮಾರುರುಕ್ಷುರಿವ ದ್ವಿಪಃ ॥ 3-148-43 (21529)
ಜಲಾವಲಂಬೋಽತಿಭೃಶಂ ಸವಿದ್ಯುದಿವ ತೋಯದಃ।
`ವ್ಯನದತ್ಸ ಮಹಾನಾದಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-148-44 (21530)
ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ಭೀಮಸ್ಯ ಪ್ರತಿಬೋಧಿತಾಃ।
ಗುಹಾಂ ಸಂತತ್ಯಜುರ್ವ್ಯಾಘ್ರಾ ನಿಲಿಲ್ಯುರ್ವನವಾಸಿನಃ ॥ 3-148-45 (21531)
ಸಮುತ್ಪೇತುಃ ಖಗಾಸ್ತ್ರಸ್ತಾ ಮೃಗಯೂಥಾನಿ ದುದ್ರುವುಃ।
ಋಕ್ಷಾಶ್ಚೋತ್ಸಸೃಜರ್ವೃಕ್ಷಾಂಸ್ತತ್ಯಜುರ್ಹರಯೋ ಗುಹಾಂ।
ವ್ಯಜೃಂಭಂತ ಮಹಾಸಿಂಹಾ ಮಹಿಷಾಶ್ಚ ವನೇಚರಾಃ ॥ 3-148-46 (21532)
ತೇನ ವಿತ್ರಾಸಿತಾ ನಾಗಾಃ ಕರೇಣುಪರಿವಾರಿತಾಃ।
ತದ್ವನಂ ಸಂಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜಗ್ಮುರನ್ಯನ್ಮಹಾವನಂ ॥ 3-148-47 (21533)
ವರಾಹಮೃಗಸಂಘಾಶ್ಚ ಮಹಿಷಾಶ್ಚ ವನೇಚರಾಃ।
ವ್ಯಾಘ್ರಗೋಮಾಯುಸಂಘಾಶ್ಚ ಪ್ರಣೇದುರ್ಗವಯೈಃ ಸಹ ॥ 3-148-48 (21534)
ರಥಾಂಗಸಾಹ್ವದಾತ್ಯೂಹಾ ಹಂಸಕಾರಂಡವಪ್ಲವಾಃ।
ಶುಕಾಃ ಪಾರಾವತಾಃ ಕೌಂಚಾ ವಿಸಂಜ್ಞಾ ಭೇಜಿರೇ ದಿಶಃ ॥ 3-148-49 (21535)
ತಥಾಽನ್ಯೇ ದರ್ಪಿತಾ ನಾಗಾಃ ಕರೇಣುಶರಪೀಡಿತಾಃ।
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಾಶ್ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ಭೀಮಸೇನಮಥಾದ್ರವನ್ ॥ 3-148-50 (21536)
ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಂ ಚ ಮುಂಚಾನಾ ಭಯವಿಭ್ರಾಂತಮಾನಸಾಃ।
ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಾ ಮಹಾರೌದ್ರ ವ್ಯನದನ್ಭೀಷಣಾನ್ರವಾನ್ ॥ 3-148-51 (21537)
ತತೋ ವಾಯುಸುತಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಗಜೇನಾನ್ಯಾನ್ಗಜಾನ್ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಿಂಹಂ ಸಿಂಹೇನ ವಾ ವಿಭುಃ।
ತಲಪ್ರಹಾರೈರನ್ಯಾಂಶ್ಚ ವ್ಯಹನತ್ಪಾಂಡವೋ ಬಲೀ ॥ 3-148-52 (21538)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಮೇನ ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರತರಕ್ಷವಃ।
ಭಯಾದ್ವಿಸಸೃಜುರ್ಭೀಮಂ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಂ ಚ ಸುಸ್ರುವುಃ ॥ 3-148-53 (21539)
ಪ್ರವಿವೇಶ ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಾನಪಾಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ।
ವನಂ ಪಾಂಡುಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾಞ್ಶಬ್ದೇನಾಪೂರಯಂದಿಶಃ ॥ 3-148-54 (21540)
ಅಥಾಪಶ್ಯನ್ಮಹಾಬಾಹುರ್ಗನಧಮಾದನಸಾನುಷು।
ಸುರಂಯಂ ಕದಲೀಷಣಅಡಂ ಬಹುಯೋಜನವಿಸ್ತೃತಂ ॥ 3-148-55 (21541)
ತಮಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ವೇಗೇನ ಕ್ಷೋಭಯಿಷ್ಯನ್ಮಹಾಬಲಃ।
ಮಹಾಗಜ ಇವಾಸ್ರಾವೀ ಪ್ರಭಂಜನ್ವಿವಿಧಾಂದ್ರುಮಾನ್ ॥ 3-148-56 (21542)
ಉತ್ಪಾಟ್ಯ ಕದಲೀಸ್ತಂಭಾನ್ಬಹುತಾಲಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾನ್।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ತರಸಾ ಭೀಮಃ ಸಮಂತಾದ್ಬಲಿನಾಂ ವರಃ।
ವಿಮರ್ದನ್ಸುಮಹಾತೇಜಾ ನೃಸಿಂಹ ಇವ ದರ್ಪಿತಃ ॥ 3-148-57 (21543)
ತತಃ ಸಂನ್ಯಪತಂಸ್ತತ್ರಸುಬಹೂನಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ।
ರುರುವಾರಣಯೂಥಾನಿ ಮಹಿಷಾಶ್ಚ ಜಲಾಶ್ರಯಾಃ ॥ 3-148-58 (21544)
`ಪ್ರವಿವೇಶ ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಾನಪಾಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ।
ವನಂ ಪಾಂಡುಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಾದೇನಾಪೂರಯಂದಿಶಃ' ॥ 3-148-59 (21545)
ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಚೈವಾಥ ಭೀಮಸೇನರವೇಣ ಚ।
ವನಾಂತರಗತಾಶ್ಚಾಪಿ ವಿತ್ರೇಸುರ್ಮೃಹಪಕ್ಷಿಃ ॥ 3-148-60 (21546)
ತಸ್ಮಿನನಥ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸಂಕ್ಷೋಭೇ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಜಲಾರ್ದ್ರಪಕ್ಷಾ ವಿಹಗಾಃ ಸಮುತ್ಪೇತುಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-148-61 (21547)
ತಾನೌದಕಾನ್ಪಕ್ಷಿಗಣಾನ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಭರತರ್ಷಭಃ।
ತಾನೇವಾನುಸರನ್ರಂಯಂ ದದರ್ಶ ಸುಮಹತ್ಸರಃ ॥ 3-148-62 (21548)
ಕಾಂಚನೈಃ ಕದಲೀಷಂಡೈರ್ಮಂದಮಾರುತಕಂಪಿತೈಃ।
ವೀಜ್ಯಮಾನಮಿವಾಕ್ಷೋಭ್ಯಂ ತೀರಾತ್ತೀರವಿಸರ್ಪಿಭಿಃ ॥ 3-148-63 (21549)
ತತ್ಸರೋಽಥಾವತೀರ್ಯಾಶು ಪ್ರಭೂತನಲಿನೋತ್ಪಲಂ।
ಮಹಾಗಜ ಇವೋದ್ದಾಮಶ್ಚಿಕ್ರೀಡ ಬಲವದ್ಬಲೀ ॥ 3-148-64 (21550)
ವಿಕ್ರೀಡ್ಯತಸ್ಮಿನ್ರುಚಿರಮುತ್ತತಾರಾಮಿತದ್ಯುತಿಃ।
`ಕ್ಷೋಭಯನ್ಸಲಿಲಂ ಭೀಮಃ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವವಾರಣಃ' ॥ 3-148-65 (21551)
ತತೋ ಜಗಾಹೇ ವೇಗೇನ ತದ್ವನಂ ಬಹುಪಾದಪಂ।
ದಧ್ಮೌ ಚ ಶಂಖಂ ಸ್ವನವತ್ಸರ್ವಪ್ರಾಣೇನ ಪಾಂಡವಃ।
[ಆಸ್ಫೋಟಯಚ್ಚ ಬಲವಾನ್ಭೀಮಃ ಸಂನಾದಯಂದಿಶಃ ॥] 3-148-66 (21552)
ತಸ್ಯ ಶಂಖಸ್ಯ ಶಬ್ದನ ಭೀಮಸೇನರವೇಣ ಚ।
ಬಾಹುಶಬ್ದನ ಚೋಗ್ರೇಣ ನದಂತೀವ ಗಿರೇರ್ಗುಹಾಃ ॥ 3-148-67 (21553)
ತಂ ವಜ್ರನಿಷ್ಪೇಷಸಮಮಾಸ್ಫೋಟಿತಮಹಾರವಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶೈಲಗುಹಾಸುಪ್ತೈಃ ಸಿಂಹೈರ್ಮುಕ್ತೋ ಮಹಾಸ್ವನಃ ॥ 3-148-68 (21554)
ಸಿಂಹನಾದಭಯತ್ರಸ್ತೈಃ ಕುಂಜರೈರಪಿ ಭಾರತ।
ಮುಕ್ತೋ ವಿರಾವಃ ಸುಮಹಾನ್ಪರ್ವತೋ ಯೇನ ಪೂರಿತಃ ॥ 3-148-69 (21555)
ತಂ ತು ನಾದಂ ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸುಪ್ತೋ ವಾನರಪುಂಗವಃ। 3-148-70 (21556)
[ಭ್ರಾತರಂ ಭೀಮಸೇನಂ ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ಹನುಮಾನ್ಕಪಿಃ ॥ 3-148-70 (21557)
ದಿವಂಗಮಂ ರುರೋಧಾಥ ಮಾರ್ಗಂ ಭೀಮಸ್ಯ ಕಾರಣಾತ್।
ಅನೇನ ಹಿ ಪಥಾ ಮಾ ವೈ ಗಚ್ಛೇದಿತಿ ವಿಚಾರ್ಯ ಸಃ ॥ 3-148-71 (21558)
ಆಸ್ತ ಏಕಾಯನೇ ಮಾರ್ಗೇ ಕದಲೀಷಂಡಮಂಡಿತೇ।
ಭ್ರಾತುರ್ಭೀಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತಂ ಮಾರ್ಗಮವರುಧ್ಯ ವೈ ॥ 3-148-72 (21559)
ಮಾಽತ್ರ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ಶಾಪಂ ವಾ ಧರ್ಷಣಾಂ ವೇತಿ ಪಾಂಡವಃ।
ಕದಲೀಷಂಡಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ಹ್ಯೇವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ವಾನರಃ ॥ 3-148-73 (21560)
ಪ್ರಾಜೃಂಭತ ಮಹಾಕಾಯೋ ಹನೂಮಾನ್ನಾಮ ವಾನರಃ।
ಕದಲೀಷಂಡಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ನಿದ್ರಾವಶಗತಸ್ತದಾ ॥ 3-148-74 (21561)
`ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ವ್ಯಬುಧ್ಯತ ಮಹಾಕಪಿಃ'।
ಜೃಂಭಮಾಣಃ ಸುವಿಪುಲಂ ಶಕ್ರಧ್ವಜಮಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ।
ಆಸ್ಫೋಟಯಚ್ಚಲಾಂಗೂಲಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಂ ॥ 3-148-75 (21562)
ತಸ್ಯ ಲಾಂಗೂಲನಿನದಂ ಪರ್ವತಃ ಸುಗುಹಾಮುಖೈಃ।
ಉದ್ಗಾರಮಿವ ಗೌರ್ನರ್ದನ್ನುತ್ಸಸರ್ಜ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-148-76 (21563)
ಲಾಂಗೂಲಾಸ್ಫೋಟಶಬ್ದಾಚ್ಚ ಚಲಿತಃ ಸ ಮಹಾಗಿರಿಃ।
ವಿಘೂರ್ಣಮಾನಶಿಖರಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯಶೀರ್ಯತ ॥ 3-148-77 (21564)
ಸ ಲಾಂಗೂಲರವಸ್ತಸ್ಯ ಮತ್ತವಾರಣನಿಸ್ವನಂ।
ಅಂತರ್ಧಾಯವಿಚಿತ್ರೇಷು ಚಚಾರ ಗಿರಿಸಾನುಷು ॥ 3-148-78 (21565)
ಸ ಭೀಮಸೇನಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ।
ಶಬ್ದಪ್ರಭವಮನ್ವಿಚ್ಛಂಶ್ಚಚಾರ ಕದಲೀವನಂ ॥ 3-148-79 (21566)
ಕದಲೀವನಮಧ್ಯಸ್ಥಮಥ ಪೀನೇ ಶಿಲಾತಲೇ।
ದದರ್ಶ ಸುಮಹಾಬಾಹುರ್ವಾನರಾಧಿಪತಿಂ ತದಾ ॥ 3-148-80 (21567)
ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಪಾತದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷಂ ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಪಾತಪಿಂಗಲಂ।
ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಪಾತನಿನದಂ ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಪಾತಚಂಚಲಂ ॥ 3-148-81 (21568)
ಬಾಹುಸ್ವಸ್ತಿಕವಿನ್ಯಸ್ತಪೀನವೃತ್ತಶಿರೋಧರಂ।
ಸ್ಕಂಧಭೂಯಿಷ್ಠಕಾಯತ್ವಾತ್ತನುಮಧ್ಯಕಟೀತಟಂ ॥ 3-148-82 (21569)
ಕಿಂಚಿಚ್ಚಾಭುಗ್ನಶೀರ್ಷೇಣ ದೀರ್ಘರೋಮಾಂಚಿತೇನ ಚ।
ಲಾಂಗೂಲೇನೋರ್ಧ್ವಗತಿನಾ ಧ್ವಜೇನೇವ ವಿರಾಜಿತಂ ॥ 3-148-83 (21570)
ಹ್ರಸ್ವೌಷ್ಠಂ ತಾಂರಜಿಹ್ವಾಸ್ಯಂ ರಕ್ತಕರ್ಣಂ ಚಲದ್ಧುವಂ।
ಅಪಶ್ಯದ್ವದನಂ ತಸ್ಯ ರಶ್ಮಿವಂತಮಿವೋಡುಪಂ ॥ 3-148-84 (21571)
ವದನಾಭ್ಯಂತರಗತೈಃ ಶುಕ್ಲೈರ್ದಂತೈರಲಂಕೃತಂ।
ಕೇಸರೋತ್ಕರಸಂಮಿಶ್ರಮಶೋಕಾನಾಮಿವೋತ್ಕರಂ ॥ 3-148-85 (21572)
ಹಿರಣ್ಮಯೀನಾಂ ಮಧ್ಯಸ್ಥಂ ಕದಲೀನಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ದೀಪ್ಯಮಾನೇನ ವಪುಷಾ ಸ್ವರ್ಚಿಷ್ಮಂತಮಿವಾನಲಂ।
ನಿರೀಕ್ಷಂತಮಪತ್ರಸ್ತಂ ಲೋಚನೈರ್ಮಧುಪಿಂಗಲೈಃ ॥ 3-148-86 (21573)
ತಂ ವಾನರವರಂ ಧೀಮಾನತಿಕಾಯಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ಸ್ವರ್ಗಪಂಥಾನಮಾವೃತ್ಯ ಹಿಮವಂತಮಿವ ಸ್ತಿತಂ ॥ 3-148-87 (21574)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೈನಂ ಮಹಾಬಾಹುರೇಕಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾವನೇ।
ಅಥೋಪಸೃತ್ಯತರಸಾ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-148-88 (21575)
ಸಿಂಹನಾದಂ ಚಕಾರೋಗ್ರಂ ವಜ್ರಾಶನಿಸಮಂ ಬಲೀ।
ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಭೀಮಸ್ಯ ವಿತ್ರೇಸುರ್ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-148-89 (21576)
ಹನೂಮಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಸತ್ವ ಈಷದುನ್ಮೀಲ್ಯ ಲೋಚನೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಮಥ ಸಾವಜ್ಞಂ ಲೋಚನೈರ್ಮಧುಪಿಂಗಲೈಃ ॥ 3-148-90 (21577)
`ತತಃ ಪವನಜಃ ಶ್ರೀಮಾನಂತಿಕಸ್ಥಂ ಮಹೌಜಸಂ'।
ಸ್ಮಿತೇನ ಚೈನಮಾಸಾದ್ಯಹನೂಮಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-148-91 (21578)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಸರುಜಸ್ತೇಽಹಂ ಸುಖಸುಪ್ತಃ ಪ್ರಬೋಧಿತಃ।
ನನು ನಾಮ ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ದಯಾ ಭೂತೇಷು ಜಾನತಾ ॥ 3-148-92 (21579)
ವಯಂ ಧರ್ಮಂ ನ ಜಾನೀಮಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ನರಾಸ್ತು ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನಾ ದಯಾಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಜಂತುಷು ॥ 3-148-93 (21580)
ಕ್ರೂರೇಷು ಕರ್ಮಸು ಕಥಂ ದೇಹವಾಕ್ಚಿತ್ತದೂಷಿಷು।
ಧರ್ಮಘಾತಿಷು ಸಜ್ಜಂತೇ ಬುದ್ದಿಮಂತೋ ಭವದ್ವಿಧಾಃ ॥ 3-148-94 (21581)
ನ ತ್ವಂ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾನಾಸಿ ವೃದ್ಧಾ ನೋಪಾಸಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಅಲ್ಪಬುದ್ಧಿತಯಾ ಬಾಲ್ಯಾದುತ್ಸಾದಯಸಿ ಯನ್ಮೃಗಾನ್ ॥ 3-148-95 (21582)
ಬ್ರೂಹಿ ಕಸ್ತ್ವಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ವಾ ಕಿಮಿದಂ ವನಮಾಗತಃ।
ವರ್ಜಿತಂ ಮಾನುಷೈರ್ಭಾವೈಸ್ತಥೈವ ಪುರುಷೈರಪಿ ॥ 3-148-96 (21583)
ಕ್ವ ಚ ತ್ವಯಾಽದ್ಯಗಂತವ್ಯಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಅತಃ ಪರಮಗಂಯೋಽಯಂ ಪರ್ವತಃ ಸುದುರಾರುಹಃ ॥ 3-148-97 (21584)
ವಿನಾ ಸಿದ್ಧಗತಿಂ ವೀರ ಗತಿರತ್ರ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
[ದೇವಲೋಕಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೋಽಯಮಗಂಯೋ ಮಾನುಷೈಃ ಸದಾ] ॥ 3-148-98 (21585)
ಕಾರುಣ್ಯಾತ್ತ್ವಾಮಹಂ ವೀರ ವಾರಯಾಮಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ನಾತಃ ಪರಂ ತ್ವಯಾ ಶಕ್ಯಂ ಗಂತುಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-148-99 (21586)
ಸ್ವಾಗತಂ ಸರ್ವಥೈವೇಹ ತವಾದ್ಯ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ಇಮಾನ್ಯಮೃತಕಲ್ಪಾನಿ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ ॥ 3-148-100 (21587)
ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ನಿವರ್ತಸ್ವ ಮಾ ವೃಥಾ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ವಧಂ।
ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಯದಿ ವಚೋ ಮಹ್ಯಂ ಹಿತಂ ಮನುಜಪುಂಗವ ॥ 3-148-101 (21588)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರೇತ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 248 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-148-3 ಪುಷ್ಪವಿಕಚೈರ್ವಿಕಸಿತಕುಸುಮೈಃ ॥ 3-148-6 ಪೂರ್ವೋತ್ತರೇ ಐಶಾನಕೋಣೇ ॥ 3-148-8 ಸೌಗಂಧಿಕಂ ಪದ್ಮಜಾತಿಭೇದಃ ॥ 3-148-9 ಸಂಸ್ಥಾನಮಾಕಾರಃ ॥ 3-148-10 ಹರೇಃ ಆಹರ। ಇದಮೇ ತಜ್ಜಾತೀಯಂ ॥ 3-148-15 ಪ್ರಭಿನ್ನೋ ಮತ್ತಃ ॥ 3-148-16 ಮಾತರಿಶ್ವನೋ ವಾಯೋಃ ॥ 3-148-23 ಪಿತುರ್ಯಥಾ ಪುತ್ರಸ್ಪರ್ಶಃ ಶೀತಸ್ತಾದೃಕ್ ಸ್ಪರ್ಶವತಾ ವಾಯುನೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-148-24 ಪಿತ್ರಾ ವಾಯುನಾ ॥ 3-148-26 ಧಾತುವಿಚ್ಛೇದೈರ್ಧಾತುಭೇದೈಃ। ಅಂಗುಲೈರಿವ ವಿಷಮಚ್ಛದೈಃ ಸಪ್ತಪರ್ಣಾದಿಭಿರ್ನಾನಾಧಾತುರಂಜಿತಪತ್ರೈಃ। ಆಂಜನೇತಿ ಕೃಷ್ಣಧಾತುಗ್ರಹಣಂ। ಪೀತಕೃಷ್ಣಶ್ವೇತಧಾತುಭಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-148-27 ಪಯೋಧರೈರ್ಮೇಘೈಃ ॥ 3-148-28 ದರೀ ಬಿಲಗೃಹಂ। ಕದರಂ ಮಹಾಪ್ರಪಾತಃ ॥ 3-148-29 ವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರ್ದಂತಾಗ್ರೈಃ। ಶಿಲಾಃ ಸಮಪಾಷಾಣಾಃ ಶಯನಾಸನಯೋಗ್ಯಾಃ। ಉಪಲಾಸ್ತದನ್ಯೇ ॥ 3-148-30 ಶಷ್ಪಂ ಬಾಲತೃಣಂ। ಕಬಲೋ ಗ್ರಾಸಸ್ತದ್ಯುಕ್ತೈಃ ॥ 3-148-33 ವಾರಣಾನಾಮಪಿ ವಾರಣಃ ನಿವಾರಕಃ ಸಂಗ್ರಾಮಾದೌ ॥ 3-148-34 ವಿಚೇಷ್ಟಿತೈರ್ವ್ಯಾವೃತ್ತಾಭಿಃ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾಭಿರೇಕಾಗ್ರಾಭಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-148-35 ರೂಪಸ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಸ್ಯ ॥ 3-148-41 ನಿರ್ಘಾತ ಉತ್ಪಾತಃ। ಪರ್ವಸು ಉತ್ಸವೇಷು ॥ 3-148-42 ಪೋಥಯನ್ ಮರ್ದಯನ್ ॥ 3-148-43 ಲತಾ ಭೂಚರಾ। ಬಲ್ಲೀ ವೃಕ್ಷಚರೇತಿ ಭೇದಃ ॥ 3-148-49 ರಥಾಂಗಸಾಹ್ವಾಃ ಚಕ್ರಸಮಾನನಾಮಾನಶ್ಚಕ್ರವಾಕಾ ಇತಿಯಾವತ್। ದಾತ್ಯೂಹಃ ಮಯೂರಶ್ಚಾತಕೋ ವಾ ॥ 3-148-50 ಕರೇಣುಶರೇಣ ಹಸ್ತಿನೀಕೃತೇವೋತ್ತೇಜನೇನ ಪೀಜಿತಾಃ। ಶರಸ್ತೂತೇಜನೇ ವಾಣೇ ಇತಿಭೇದಿನೀ ॥ 3-148-56 ಆಸ್ತ್ರಾವೀ ಮತ್ತಃ ॥ 3-148-64 ನಲಿನೋತ್ಪಲಂ ಪದ್ಮಪುಷ್ಪಂ ॥ 3-148-68 ಆಸ್ಫೋಟಿತಂ ಬಾಹುಧಾತಃ ॥ 3-148-71 ದಿವಂರಾಮಂ ಮಾರ್ಗಂ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಂ ॥ 3-148-72 ಏಕಾಯನೇ ಅತಿಸಂಕುಚಿತೇ ॥ 3-148-76 ಉದ್ಗಾರಂ ರಪ್ರತಿಶಬ್ದಂ ಗೌರಿವ ಉತ್ಸಸರ್ಜ ॥ 3-148-82 ಬಾಹೋಃ ಸ್ವಸ್ತಿಕಂ ಚತುರಶ್ರಂ ಮೂಲಂ ಅಂಸ ಇತಿ ಯಾವತ್ ತತ್ರ ನ್ಯಸ್ತಕಧರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ಸ್ಕಂಧೇತಿ। ವಿಪುಲಾಂಸತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-148-84 ಉಡುಪಂ ಚಂದ್ರಂ ॥ 3-148-85 ಅಶೋಕಾನಾಮಶೋಕಪುಷ್ಪಾಣಾಂ ॥ 3-148-92 ಸರುಜಃ ಸಪೀಡಃ। ತೇ ಸ್ವಯಾ ॥ 3-148-99 ಆಶ್ವಸಿಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಕುರು ॥ 3-148-101 ಮಹ್ಯಂ ಮಮ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 149
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.149. ಅಧ್ಯಾಯಃ 149
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಸ್ವಮಾರ್ಗಾದಪಸರಣಂ ಚೋದಿತೇನ ಹನುಮತಾ ತಂಪ್ರತಿ ಅಪಸರಣೇ ಸ್ವಸ್ಯಾಶಕ್ತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಬಾಲೋದ್ಧರಣೇನ ಗಮನಚೋದನಾ ॥ 1 ॥ ಪ್ರಯತನೇಽಪಿ ಪುಚ್ಛಚಾಲನೇಽಪ್ಯಸಮರ್ಥೇನ ಭೀಮೇನ ತಂಪ್ರತಿ ತತ್ಪ್ರಭವಾದಿಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 2 ॥ ಹನುಮತಾ ಸ್ವಪ್ರಭವಾದಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಮಕಥಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-149-0 (21589)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-149-0x (2262)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ವಾನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ತದಾ ವೀರಃ ಪ್ರೋವಾಚಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-149-1 (21590)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-149-2x (2263)
ಕೋ ಭವಾನ್ಕಿಂನಿಮಿತ್ತಂ ವಾ ವಾನರಂ ವಪುರಾಶ್ರಿತಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂತರೋ ವರ್ಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತ್ವಾಽನುಪೃಚ್ಛತಿ ॥ 3-149-2 (21591)
ಕೌರವಃ ಸೋಮವಂಶೀಯಃ ಕುಂತ್ಯಾ ಗರ್ಭೇಣ ಧಾರಿತಃ।
ಪಾಂಡವೋ ವಾಯುತನಯೋ ಭೀಮಸೇನ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ ॥ 3-149-3 (21592)
ಸ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸ್ಮಿತೇನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತತ್।
ಹನುಮಾನ್ವಾಯುತನಯೋ ವಾಯುಪುತ್ರಮಭಾಷತ ॥ 3-149-4 (21593)
ವಾನರೋಽಹಂ ನ ತೇ ಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಯಥೋಪ್ಸಿತಂ।
ಸಾಧು ಗಚ್ಛ ನಿವರ್ತಸ್ವ ಮಾ ತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ವೈಶಸಂ ॥ 3-149-5 (21594)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 3-149-6x (2264)
ವೈಶಸಂ ವಾಽಸ್ತು ಯದ್ವಾನ್ಯನ್ನ ತ್ವಾಂ ರಪೃಚ್ಚಾಮಿ ವಾನರ।
ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮಾರ್ಗಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಮಾ ಮತ್ತಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ವ್ಯಥಾಂ ॥ 3-149-6 (21595)
ಹನೂಮಾನುವಾಚ। 3-149-7x (2265)
ನಾಸ್ತಿ ಶಕ್ತಿರ್ಮಮೋತ್ಥಾತುಂ ಜರಯಾ ಕ್ಲೇಶಿತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಯದ್ಯವಶ್ಯಂ ಪ್ರಯಾತವ್ಯಂ ಲಂಘಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಯಾಹಿ ಮಾಂ ॥ 3-149-7 (21596)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-149-8x (2266)
ನಿರ್ಗುಣಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ತು ದೇಹಂ ತೇ ವ್ಯಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠತೇ।
ತಮಹಂ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞೇಯಂ ನಾವಮನ್ಯೇ ನ ಲಂಘಯೇ ॥ 3-149-8 (21597)
ಯದ್ಯಾಗಮೈರ್ನ ವಿದ್ಯಾಂ ಚ ತಮಹಂ ಭೂತಭಾವನಂ।
ಕ್ರಮೇಯಂ ತ್ವಾಂ ಗಿರಿಂ ಚೈವ ಹನೀಮಾನಿವ ಸಾಗರಂ ॥ 3-149-9 (21598)
ಹನೂಮಾನುವಾಚ। 3-149-10x (2267)
ಕ ಏಷ ಹನುಮಾನ್ನಾಮ ಸಾಗರೋ ಯೇನ ಲಂಘಿತಃ।
ಪೃಚ್ಚಾಮಿ ತ್ವಾಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಥ್ಯತಾಂ ಯದಿ ಶಕ್ಯತೇ ॥ 3-149-10 (21599)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-149-11x (2268)
ಭ್ರಾತಾ ಮಮ ಗುಣಶ್ಲಾಘ್ಯೋ ಬುದ್ಧಿಸತ್ವಬಲಾನ್ವಿತಃ।
ರಾಮಾಯಣೇಽತಿವಿಖ್ಯಾತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಾನರಪುಂಗವಃ ॥ 3-149-11 (21600)
ರಾಮಪತ್ನೀಕೃತೇ ಯೇನ ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತೃತಃ।
ಸಾಗರಃ ಪ್ಲವಗೇಂದ್ರೇಣ ಕ್ರಮೇಣೈಕೇನ ಲಂಘಿತಃ ॥ 3-149-12 (21601)
ಸ ಮೇ ಭ್ರಾತಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತುಲ್ಯೋಽಹಂ ತಸ್ ತೇಜಸಾ।
ಬಲೇ ಪರಾಕ್ರಮೇ ಯುದ್ಧೇ ಶಕ್ತೋಽಹಂ ತವ ನಿಗ್ರಹೇ ॥ 3-149-13 (21602)
`ಇಮಂ ದೇಶಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾರಣೇನಾಸ್ಮಿ ಕೇನಚಿತ್।'
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ದೇಹಿ ಮೇ ಮಾರ್ಗಂ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಚಾದ್ಯ ಪೌರುಷಂ।
ಮಚ್ಛಾಸನಮಕುರ್ವಾಣಂ ತ್ವಾಂ ವಾ ನೇಷ್ಯೇ ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 3-149-14 (21603)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ 3-149-15x (2269)
ವಿಜ್ಞಾಯ ತಂ ಬಲೋನ್ಮತ್ತಂ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ದರ್ಪಿತಂ।
ಹೃದಯೇನಾವಹಸ್ಯೈನಂ ಹನೂಮಾನ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-149-15 (21604)
ಪ್ರಸೀದ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ಶಕ್ತಿರುತ್ಥಾತುಂ ಜರಯಾಽನಘ।
ಮಮಾನುಕಂಪಯಾ ತ್ವೇತತ್ಪುಚ್ಛಮುತ್ಸಾರ್ಯ ಗಂಯತಾಂ ॥ 3-149-16 (21605)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-149-17x (2270)
[ಏವಮುಕ್ತೇ ಹನುಮತಾ ಹೀನವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಮನಸಾಽಚಿನತಯದ್ಭೀಮಃ ಸ್ವಬಾಹುಬಲದರ್ಪಿತಃ ॥ 3-149-17 (21606)
ಪುಚ್ಛೇ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ತರಸಾ ಹೀನವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಸಾಲೋಕ್ಯಮಂತಕಸ್ಯೈನಂ ನಯಾಂಯದ್ಯೇಹ ವಾನರಂ ॥] 3-149-18 (21607)
ಸಾವಜ್ಞಮಥ ವಾಮೇನ ಸ್ಮಯಂಜಗ್ರಾಹ ಪಾಣಿನಾ।
ನ ಚಾಶಕಚ್ಚಾಲಯಿತುಂ ಭೀಮಃ ಪುಚ್ಛಂ ಮಹಾಕಪೇಃ ॥ 3-149-19 (21608)
ಉಚ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಪುನರ್ದೋರ್ಭ್ಯಾಮಿಂದ್ರಾಯುಧಮಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ।
ನೋದ್ಧರ್ತುಮಶಕದ್ಭೀಮೋ ದೋರ್ಭ್ಯಾಮಪಿ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-149-20 (21609)
ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಭ್ರೂರ್ವಿವೃತ್ತಾಕ್ಷಃ ಸಂಹತಭ್ರಕುಟೀಮುಖಃ।
ಸ್ವಿನ್ನಗಾತ್ರೋಽಭವದ್ಭೀಮೋ ನ ಚೋದ್ಧರ್ತುಂಶಶಾಕ ತಂ ॥ 3-149-21 (21610)
ಯತ್ನವಾನಪಿ ತು ಶ್ರೀಮಾಂʼಲ್ಲಾಂಗೂಲೋದ್ಧರಣೇ ತತಃ।
ಕಪೇಃ ಪಾರ್ಶ್ವಗತೋ ಭೀಮಸ್ತಸ್ಥೌ ವ್ರೀಡಡಾನತಾನನಃ ॥ 3-149-22 (21611)
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಚ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರಸೀದ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲ ದುರುಕ್ತಂ ಕ್ಷಂಯತಾಂ ಮಮ ॥ 3-149-23 (21612)
ಸಿದ್ಧೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದೇವೋ ಗಂಧರ್ವೋ ವಾಽಥ ಗುಹ್ಯಕಃ।
ಪೃಷ್ಟಃ ಸನ್ಕೋ ಮಯಾ ಬ್ರೂಹಿ ಕಸ್ತ್ವಂ ವಾನರರೂಪಧೃತ್ ॥ 3-149-24 (21613)
ನ ಚೇದ್ಗುಹ್ಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಚೇದ್ಭವೇನ್ಮಮ।
ಶಿಷ್ಯವತ್ತ್ವಾಂ ತು ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಉಪಪನ್ನೋಽಸ್ಮಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-149-25 (21614)
ಹನೂಮಾನುವಾಚ। 3-149-26x (2271)
ಯತ್ತೇ ಮಮ ಪರಿಜ್ಞಾನೇ ಕೌತೂಹಲಮರಿಂದಮ।
ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲೇನ ತ್ವಂ ಶೃಣು ಪಾಂಡವನಂದನ ॥ 3-149-26 (21615)
ಅಹಂ ಕೇಸರಿಣಃ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ವಾಯುನಾ ಜಗದಾಯುಷಾ।
ಜಾತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷ ಹನೂಮಾನ್ನಾಮ ವಾನರಃ ॥ 3-149-27 (21616)
ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಂ ಚ ಸುಗ್ರೀವಂ ಶಕ್ರಪುತ್ರಂ ಚ ವಾಲಿನಂ।
ಸರ್ವವಾನರರಾಜಾನೌ ಸರ್ವವಾನರಯೂಥಪಾಃ ॥ 3-149-28 (21617)
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಮಮ ಚಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ।
ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಭವತ್ಪ್ರೀತಿರನಿಲಸ್ಯಾಗ್ನಿನಾ ಯಥಾ ॥ 3-149-29 (21618)
ನಿಕೃತಃ ಸ ತತೋ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ಋಶ್ಯಮೂಕೇ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸುಗ್ರೀವೋ ನ್ಯವಸಚ್ಚಿರಂ ॥ 3-149-30 (21619)
ಅಥ ದಾಶರಥಿರ್ವೀರೋ ರಾಮೋ ನಾಮ ಮಹಾಬಲಃ।
ವಿಷ್ಣುರ್ಮಾನುಷರೂಪೇಣ ಚಚಾರ ವಸುಧಾತಲಂ ॥ 3-149-31 (21620)
ಸ ಪಿತುಃ ಪ್ರಿಯಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸಹಭಾರ್ಯಃ ಸಹಾನುಜಃ।
ಸಧನುರ್ಧನ್ವಿನಾಂಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದಂಡಕಾರಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-149-32 (21621)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಜನಸ್ಥಾನಾಚ್ಛಲೇನಾಪಹೃತಾ ಬಲಾತ್।
ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇಣ ಬಲಿನಾ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-149-33 (21622)
ಸುವರ್ಣರತ್ನಚಿತ್ರೇಣ ಮೃಗರೂಪೇಣ ರಕ್ಷಸಾ।
ವಂಚಯಿತ್ವಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಮಾರೀಚೇನ ತದಾಽನಘ ॥ 3-149-34 (21623)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 149 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-149-5 ವೈಶಸಂ ವಿರೋಧಂ ॥ 3-149-9 ಭೂತಭಾವನಂ ಭೂತಾನಾಂ ವಿಯದಾದೀನಾಂ ಜರಾಯುಜಾದೀನಾಂ ಚ ಭಾವನಂ ರಚನಂ ಯಸ್ಮಾತ್ತಂ ॥ 3-149-12 ಕ್ರಮೇಣ ಪಾದವಿಕ್ಷೇಪೇನ ॥ 3-149-17 ಏವಮುಕ್ತೇ ಸತಿ। ತಮಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ। ತಂ ಹೀನವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ ಮನಸಾಽವಿಂತಯನ್ಮೇನೇ ॥ 3-149-29 ಮಮ ಚ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಪ್ರೀತಿರಭವತ್ ॥ 3-149-30 ನಿಕೃತಃ ನಿರಸ್ತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 150
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.150. ಅಧ್ಯಾಯಃ 150
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಹನುಮತಾ ಭೀಮಂಪ್ರತಿ ಸಮಗ್ರರಾಮಕಥಾಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-150-0 (21624)
ಹನೂಮಾನುವಾಚ। 3-150-0x (2272)
ಹೃತದಾರಃ ಸಹ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಪತ್ನೀಂ ಮಾರ್ಗನ್ಸ ರಾಘವಃ।
ದೃಷ್ಟವಾಞ್ಶೈಲಶಿಖರೇ ಸುಗ್ರೀವಂ ವಾನರರ್ಷಭಂ ॥ 3-150-1 (21625)
ತೇನ ತಸ್ಯಾಭವತ್ಸಖ್ಯಂ ರಾಘವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ ಹತ್ವಾ ವಾಲಿನಂ ರಾಜ್ಯೇ ಸುಗ್ರೀವಂ ಪ್ರತ್ಯಪಾದಯತ್ ॥ 3-150-2 (21626)
ಸ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸುಗ್ರೀವಃ ಸೀತಾಯಾಃ ಪರಿಮಾರ್ಗಣೇ।
ವಾನರಾನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-150-3 (21627)
ತತೋ ವಾನರಕೋಟೀಭಿಃ ಸಹಿತೋಽಹಂ ನರರ್ಷಭ।
ಸೀತಾಂ ಮಾರ್ಗನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಂ ॥ 3-150-4 (21628)
ತತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಸೀತಾಯಾ ಗೃಧ್ರೇಣ ಸುಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸಂಪಾತಿನಾ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ ॥ 3-150-5 (21629)
ತತೋಽಹಂ ಕಾರ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ರಾಮಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ।
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಮರ್ಣವಂ ಸಹಸಾ ಪ್ಲುತಃ ॥ 3-150-6 (21630)
ಅಹಂ ಸ್ವವೀರ್ಯಾದುತ್ತೀರ್ಯ ಸಾಗರಂ ಮಕರಾಲಯಂ।
ಸುತಾಂ ಜನಕರಾಜಸ್ಯ ಸೀತಾಂ ಸುರರಸುತೋಪಮಾಂ ॥ 3-150-7 (21631)
ದೃಷ್ಟವಾನ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ರಾವಣಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ।
ಸಮೇತ್ಯ ತಾಮಹಂ ದೇವೀಂ ವೈದೇಹೀಂ ರಾಘವಪ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-150-8 (21632)
ದಗ್ಧ್ವಾ ಲಂಕಾಮಶೇಷೇಣ ಸಾದೃಪ್ರಾಕಾರತೋರಣಾಂ।
ಪ್ರತ್ಯಾಗತಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪುನರ್ನಾಮ ತತ್ರಪ್ರಕಾಶ್ಯ ವೈ ॥ 3-150-9 (21633)
ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ಚಾವಧಾರ್ಯಾಶು ರಾಮೋ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಅಬದ್ಧಪೂರ್ವಮನ್ಯೈಶ್ಚ ಬದ್ಧ್ವಾ ಸೇತುಂ ಮಹೋದಧೌ।
ವೃತೋ ವಾನರಕೋಟೀಭಿಃ ಸಮುತ್ತೀರ್ಣೋ ಮಹಾರ್ಣವಂ ॥ 3-150-10 (21634)
ತತೋ ರರಾಮೇಣ ವೀರ್ಯೇಣ ಹತ್ವಾ ತಾನ್ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ರಣೇ ತು ರಾಕ್ಷಸಗಣಂ ರಾವಣಂ ಲೋಕರಾವಣಂ ॥ 3-150-11 (21635)
ನಿಶಾಚರೇನದ್ರಂ ಹತ್ವಾ ತು ಸಭ್ರಾತೃಸುತಬಾಂಧವಂ।
ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಚ್ಯ ಲಂಕಾಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ವಿಭೀಷಣಂ ॥ 3-150-12 (21636)
ಧಾರ್ಮಿಕಂ ಭಕ್ತಿಮಂತಂ ಚ ಭಕ್ತಾನುಗತವತ್ಸಲಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತ್ಯ ತತಃ ಸೀತಾಂ ನಷ್ಟಾಂ ವೇದಶ್ರುತಿಂ ಯಥಾ ॥ 3-150-13 (21637)
ತಯೈವ ಸಹಿತಃ ಸಾಧ್ವ್ಯಾ ಪತ್ನ್ಯಾ ರಾಮೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಗತ್ವಾ ತತೋಽತಿತ್ವರಿತಃ ಸ್ವಾಂ ಪುರೀಂ ರಘುನಂದನಃ।
ಅಧ್ಯಾವಸತ್ತತೋಽಯೋಧ್ಯಾಮಯೋಧ್ಯಾಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-150-14 (21638)
ತತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ರಾಜ್ಯೇ ರಾಮೋ ನೃಪತಿಸತ್ತಮಃ।
ವರಂ ಮಯಾ ಯಾಚಿತೋಽಸೌ ರಾಮೋ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ ॥ 3-150-15 (21639)
ಯಾವದ್ರಾಮಕಥೇಯಂ ತೇ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇಷು ಶತ್ರುಹನ್।
ತಾವಜ್ಜೀವೇಯಮಿತ್ಯೇವಂ ತಥಾಽಸ್ತ್ವಿತಿ ಚ ಸೋಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-150-16 (21640)
ಸೀತಾಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಸದಾ ಮಾಮಿಹಸ್ಥಮರಿಂದಮ।
ಉಪತಿಷ್ಠಂತಿ ದಿವ್ಯಾ ಹಿ ಭೋಗಾ ಭೀಮ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾಃ ॥ 3-150-17 (21641)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ।
ರಾಜ್ಯಂ ಕಾರಿತವಾನ್ರಾಮಸ್ತತಃ ಸ್ವಭವನಂ ಗತಃ ॥ 3-150-18 (21642)
ತದಿಹಾಪ್ಸರಸಸ್ತಾತ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ಸದಾಽನಘ।
ತಸ್ಯ ವೀರಸ್ಯ ಚರಿತಂ ಗಾಯಂತ್ಯೋ ರಮಯಂತಿ ಮಾಂ ॥ 3-150-19 (21643)
ಅಯಂ ಚ ಮಾರ್ಗೋ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಮಗಂಯಃ ಕುರುನಂದನ।
ತತೋಽಹಂ ರುದ್ಧವಾನ್ಮಾರ್ಗಂ ತವೇಮಂ ದೇವಸೇವಿತಂ ॥ 3-150-20 (21644)
`ತ್ವಾಮನೇನ ಪಥಾ ಯಾಂತಂ ಯಕ್ಷೋ ವಾ ರಾಕ್ಷಸೋಪಿ ವಾ'।
ಧರ್ಷಯೇದ್ವಾ ಶಪೇದ್ವಾಽಪಿ ಮಾ ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಭಾರತ ॥ 3-150-21 (21645)
ದಿವ್ಯೋ ದೇವಪಥೋ ಹ್ಯೇಷ ನಾತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನುಷಾಃ।
ಯದರ್ಥಮಾಗತಶ್ಚಾಸಿ ಅತ ಏವ ಸರಶ್ಚ ತತ್ ॥ 3-150-22 (21646)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 150 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-150-8 ಸಮೇತ್ಯ ವಿದಿತ್ವಾ ಸಂಭಾಷಣಾದಿನಾ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-150-9 ಅಸ್ಯ ರಾಮಸ್ಯ। ತತ್ರ ಲಂಕಾಯಾಂ ॥ 3-150-10 ಅವಧಾರ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ॥ 3-150-11 ಲೋಕರಾವಣಂ ಲೋಕಪೀಡಾಕರಂ ॥ 3-150-14 ಅಯೋಧ್ಯಾಂ ಯೋದ್ಧುಮಶಕ್ಯಾಂ ॥ 3-150-18 ಕಾರಿತವಾನ್ ಕೃತವಾನ್। ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಣಿಚ್। ಸ್ವಭವನಂ ವೈಕುಂಠಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 151
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.151. ಅಧ್ಯಾಯಃ 151
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಜಲಧಿಲಂಘನಕಲಿಕಪೃಥುರೂಪಪ್ರದರ್ಶನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಹನುಮತಾ ತಂಪ್ರತಿ ಏತತ್ಕಾಲಿಕೈಸ್ತಾತ್ಕಾಲಿಕರೂಪಸ್ಯ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷತಾಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕೃತಾದಿಯುಗಧಱ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-151-0 (21647)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-151-0x (2273)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ತತಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಭ್ರಾತರಂ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಃ ॥ 3-151-1 (21648)
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಹನೂಮಂತಂ ಕಪೀಶ್ವರಂ।
ಮತ್ತೋ ಧನ್ಯತರೋ ನಾಸ್ತಿ ಯದಾರ್ಯಂ ದೃಷ್ಟವಾನಹಂ ॥ 3-151-2 (21649)
ಅನುಗ್ರಹೋ ಮೇ ಸುಮಹಾಂಸ್ತೃಪ್ತಿಶ್ಚ ತವ ದರ್ಶನಾತ್।
ಏತತ್ತು ಕೃತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯಾಽಽರ್ಯೇಣ ಪ್ರಿಯಂ ಮಮ ॥ 3-151-3 (21650)
ಯತ್ತ್ವೇತದಾಸೀತ್ಪ್ಲವತಃ ಸಾಗರಂ ಮಕರಾಲಯಂ।
ರೂಪಮಪ್ರತಿಮಂ ವೀರ ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ನೀರೀಕ್ಷಿತುಂ ॥ 3-151-4 (21651)
ಏವಂ ತುಷ್ಟೋ ಮಭಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರದ್ಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಚ ತೇ ವಚಃ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಹರಿರಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-151-5 (21652)
ನ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ರೂಪಂ ನಾನ್ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಕಾಲಾವಸ್ಥಾ ತದಾ ಹ್ಯನ್ಯಾ ವರ್ತತೇ ಸಾ ನ ಸಾಂಪ್ರತಂ।
`ತತೋಽದ್ಯ ದುಷ್ಕರಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಮ ರೂಪಂ ನರೋತ್ತಮ' ॥ 3-151-6 (21653)
ಅನ್ಯಃ ಕೃತಯುಗೇ ಕಾಲಶ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇ ಪರಃ।
ಅಯಂ ಪ್ರಧ್ವಂಸನಃ ಕಾಲೋ ನಾದ್ಯ ತದ್ರೂಪಮಸ್ತಿ ಮೇ ॥ 3-151-7 (21654)
ಭೂಮಿರ್ನದ್ಯೋ ನಗಾಃ ಶೈಲಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ದೇವಾ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಕಾಲಂ ಸಮನುವರ್ತಂತೇ ಯಥಾ ಭಾವಾ ಯುಗೇಯುಗೇ ॥ 3-151-8 (21655)
`ಕಾಲಂಕಾಲಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರಾಣಾಂ ನರಪುಂಗವ'।
ಬಲವರ್ಷ್ಮಪ್ರಭಾವಾ ಹಿ ಪ್ರಹೀಯಂತ್ಯುದ್ಭವಂತಿ ಚ ॥ 3-151-9 (21656)
ತದಲಂ ಬತ ತದ್ರೂಪಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಯುಗಂ ಸಮನುವರ್ತಾಮಿ ಕಾಲೋ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-151-10 (21657)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-151-11x (2274)
ಯುಗಸಂಖ್ಯಾಂ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಆಚಾರಂ ಚ ಯುಗೇಯುಗೇ।
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಭಾವಾಂಶ್ಚ ಕರ್ಮವೀರ್ಯೇ ಭವಾಭವೌ ॥ 3-151-11 (21658)
ಹನೂಮಾನುವಾಚ। 3-151-2x (2275)
ಕೃತಂ ನಾಮ ಯುಗಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯತ್ರಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಕೃತಮೇವ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಯುಗೋತ್ತಮೇ ॥ 3-151-12 (21659)
ನ ತತ್ರ ಧರ್ಮಾಃ ಸೀದಂತಿ ಕ್ಷೀಯಂತೇ ನ ಚ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ।
ತತಃ ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ಕಾಲೇನ ಗುಣತಾಂ ಗತಂ ॥ 3-151-13 (21660)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ।
ನಾಸನ್ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ತದಾ ನ ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯಃ ॥ 3-151-14 (21661)
ನ ಸಾಮಋಗ್ಯಜುರ್ವರ್ಣಾಃ ಕ್ರಿಯಾ ನಾಸೀಚ್ಚ ಮಾನವೀ।
ಅಭಿಧ್ಯಾಯ ಫಲಂ ತತ್ರ ಧರ್ಮಃ ಸಂನ್ಯಾಸ ಏವ ಚ ॥ 3-151-15 (21662)
ನ ತಸ್ಮಿನ್ಯುಗಸಂಸರ್ಗೇ ವ್ಯಾಧಯೋ ನೇಂದ್ರಿಯಕ್ಷಯಃ।
ನಾಸೂಯಾ ನಾಪಿ ರುದಿತಂ ನ ದರ್ಪೋ ನಾಪಿ ವೈಕೃತಂ ॥ 3-151-16 (21663)
ನ ವಿಗ್ರಹಃ ಕುತಸ್ತಂದ್ರೀ ನ ದ್ವೇಷೋ ನ ಚ ಪೈಶುನಂ।
ನ ಭಯಂ ನಾಪಿ ಸಂತಾಪೋ ನ ಚೇರ್ಷ್ಯಾ ನ ಚ ಮತ್ಸರಃ ॥ 3-151-17 (21664)
ತತಃ ಪರಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಾ ಗತಿರ್ಯೋಗಿನಾಂ ಪರಾ।
ಆತ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಶುಕ್ಲೋ ನಾರಾಯಣಸ್ತದಾ ॥ 3-151-18 (21665)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಆಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಕೃತಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಕೃತೇ ಯುಗೇ ಸಮಭವನ್ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-151-19 (21666)
ಸಮಾಶ್ರಯಂ ಸಮಾಚಾರಂ ಸಮಜ್ಞಾನಂ ಚ ಕೇವಲಂ।
ತದಾ ಹಿ ಸಮಕರ್ಮಾಣೋ ವರ್ಣಾ ಧರ್ಮಾನವಾಪ್ನುವನ್ ॥ 3-151-20 (21667)
ಏಕದೇವಸದಾಯುಕ್ತಾ ಏಕಮಂತ್ರವಿಧಿಕ್ರಿಯಾಃ।
ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮಾಸ್ತ್ವೇಕವೇದಾ ಧರ್ಮಮೇಕಮನುವ್ರತಾಃ ॥ 3-151-21 (21668)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಯುಕ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಕಾಲಯೋಗಿನಾ।
ಅಕಾಮಫಲಸಂಯೋಗಾತ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-151-22 (21669)
ಆತ್ಮಯೋಗಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮೋಽಯಂ ಕೃತಲಕ್ಷಣಃ।
ಕೃತೇ ಯುಗೇ ಚತುಷ್ಪಾದಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಶಾಶ್ವತಃ ॥ 3-151-23 (21670)
`ಕಾಮಃ ಕಾಮಯಮಾನೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತಿರೋಹಿತಃ'।
ಏತತ್ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ತ್ರೈಗುಣ್ಯಪರಿವರ್ಜಿತಂ ॥ 3-151-24 (21671)
ತ್ರೇತಾಮಪಿ ನಿಬೋಧ ತ್ವಂ ಯಸ್ಮನ್ಸತ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಪಾದೇನ ಹ್ರಸತೇ ಧರ್ಮೋ ರಕ್ತತಾಂ ಯಾತಿ ಚಾಚ್ಯುತಃ ॥ 3-151-25 (21672)
ಸತ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಾಶ್ಚ ನರಾಃ ಕ್ರಿಯಾ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ತತೋ ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಧರ್ಮಾಶ್ಚವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-151-26 (21673)
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಭಾವಸಂಕಲ್ಪಾಃ ಕ್ರಿಯಾದಾನಫಲೋಪಗಾಃ।
ಪ್ರಚಲಂತಿ ನ ವೈ ಧರ್ಮಾತ್ತಪೋದಾನಪರಾಯಣಾಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತೋ ನರಾಸ್ತ್ರೇತಾಯುಗೇಽಭವನ್ ॥ 3-151-27 (21674)
ದ್ವಾಪರೇ ಚ ಯುಗೇ ಧರ್ಮೋ ದ್ವಿಭಾಗೋ ನಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ವಿಷ್ಣುರ್ವೈ ಪೀತತಾಂ ಯಾತಿ ಚತುರ್ಧಾ ವೇದ ಏವ ಚ ॥ 3-151-28 (21675)
ತತೋಽನ್ಯೇ ಚ ಚತುರ್ವೇದಾಸ್ತ್ರಿವೇದಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪರೇ।
ದ್ವಿವೇದಾಶ್ಚೈಕವೇದಾಶ್ಚಾಪ್ಯನೃಚಶ್ಚ ತಥಾ ಪರೇ ॥ 3-151-29 (21676)
ಏವಂ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಭಿನನೇಷು ಬಹುಧಾ ನೀಯತೇ ಕ್ರಿಯಾ।
ತಪೋದಾನಪ್ರವೃತ್ತಾ ಚ ರಾಜಸೀ ಭವತಿ ಪ್ರಜಾ ॥ 3-151-30 (21677)
ಏಕವೇದಸ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನಾದ್ವೇದಾಸ್ತೇ ಬಹವಃ ಕೃತಾಃ।
ಸತ್ಯಸ್ಯ ಚೇಹ ವಿಭ್ರಂಶಾತ್ಸತ್ಯೇ ಕಶ್ಚಿದವಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-151-31 (21678)
ಸತ್ಯಾತ್ಪ್ರಚ್ಯವಮಾನಾನಾಂ ವ್ಯಾಘಯೋ ಬಹವೋಽಭವನ್।
ಕಾಮಾಶ್ಚೋಪದ್ರವಾಶ್ಚೈವ ತದಾ ವೈ ದೈವಕಾರಿತಾಃ ॥ 3-151-32 (21679)
ಯೈರರ್ದ್ಯಭಾನಾಃ ಸುಭೃಶಂ ತಪಸ್ತಪ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಕಾಮಕಾಮಾಃ ಸ್ವರ್ಗಕಾಮಾ ಯಜ್ಞಾಂಸ್ತನ್ವಂತಿ ಚಾಪರೇ ॥ 3-151-33 (21680)
ಏವಂ ದ್ವಾಪರಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಜಾಃ ಕ್ಷೀಯಂತ್ಯಧರ್ಮತಃ।
ಪಾದೇನೈಕೇನ ಕೌಂತೇಯ ಧರ್ಮಃ ಕಲಿಯುಗೇ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-151-34 (21681)
ತಾಮಸಂ ಯುಗಮಾಸಾದ್ಯ ಕೃಷ್ಣೋ ಭವತಿ ಕೇಶವಃ।
ವೇದಾಚಾರಾಃ ಪ್ರಶಾಂಯಂತಿ ಧರ್ಮಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-151-35 (21682)
ಈತಯೋ ವ್ಯಾಧಯಸ್ತಂದ್ರೀ ದೋಷಾಃ ಕ್ರೋಧಾದಯಸ್ತಥಾ।
ಉಪದ್ರವಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಆಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಸ್ತಥಾ ॥ 3-151-36 (21683)
ಯುಗೇಷ್ವಾವರ್ತಮಾನೇಷು ಧರ್ಮೋ ವ್ಯಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಧರ್ಮೇ ವ್ಯಾವರ್ತಮಾನೇ ತು ಲೋಕೋ ವ್ಯಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ ॥ 3-151-37 (21684)
ಲೋಕೇ ಕ್ಷೀಣೇ ಕ್ಷಯಂ ಯಾನತಿ ಭಾವಾ ಲೋಕಪ್ರವರ್ತಕಾಃ।
ಯುಗಕ್ಷಯಕೃತಾ ಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥನಾನಿ ವಿಕುರ್ವತೇ ॥ 3-151-38 (21685)
ಏತತ್ಕಲಿಯುಗಂ ನಾಮ ಅಚಿರಾದ್ಯತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಯುಗಾನುವರ್ತನಂ ತ್ವೇತತ್ಕುರ್ವಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ ॥ 3-151-39 (21686)
ಯಚ್ಚ ತೇ ಮತ್ಪರಿಜ್ಞಾನೇ ಕೌತೂಹಲಮರಿಂದಮ।
ಅನರ್ಥಕೇಷು ಕೋ ಭಾವಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಜಾನತಃ ॥ 3-151-40 (21687)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಯುಗಸಂಖ್ಯಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಗಂಯತಾಂ ॥ 3-151-41 (21688)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 151 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-151-3 ಏಕಂ ತು ಕೃತಮಿಚ್ಛಾಮೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-151-5 ಹರಿರ್ವಾನರಃ ॥ 3-151-9 ವರ್ಷ್ಮ ಶರೀರಂ ॥ 3-151-11 ಭಾವಾನ್ ತತ್ತ್ವಾನಿ। ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಂ। ವೀರ್ಯಂ ಫಲೋದಯಪರ್ಯಂತಂ ಶಕ್ತಿಃ। ಭವಾಭವಾವುತ್ಪತ್ತಿವಿನಾಶೌ ಐಶ್ವರ್ಯಾನೈಶ್ವರ್ಯೇ ವಾ ॥ 3-151-12 ಕೃತಮೇವ ಸರ್ವೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ತತಏವ ಹೇತೋಃ ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ॥ 3-151-15 ತ್ರಯೀಧರ್ಮಸ್ಯ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧ್ಯರ್ಥತ್ವಾತ್ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ತದಾನೀಂ ಸ್ವಭಾವಸಿದ್ಧತ್ವಾನ್ನ ಸಾಮಾದೀನ್ಯಾಸನ್। ಮಾನವೀಕ್ರಿಯಾ ಕೃಷ್ಯಾದ್ಯಾರಂಭರೂಪಾ। ಕಿಂತು ಅಭಿಧ್ಯಾಯ ಫಲಂ ಸಂಕಲ್ಪಾದೇವ ಸರ್ವಂ ಸಂಪದ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-151-16 ವೈಕೃತಂ ಕಪಟಂ ॥ 3-151-17 ವಿಗ್ರಹೋ ವೈರಂ। ತಂದ್ರೀ ಆಲಸ್ಯಂ। ಈರ್ಷ್ಯಾ ಅಕ್ಷಮಾ। ಮತ್ಸರಃ ಪರೋತ್ಕರ್ಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ ॥ 3-151-18 ತತೋಽಸೂಯಾದಿತ್ಯಾಗಾತ್ ಪರಮಕಂ ಪರಮಾನಂದಾತ್ಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ಯತ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಗತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ। ಶ್ವೇತರಕ್ತಪೀತಕೃಷ್ಣರೂಪಾಣಿ ಕ್ರಮೇಣ ಕೃತಾದಿಷು ಭವಂತೀತಿ ಕೃತೇ ನಾರಾಯಣಃ ಶುಕ್ಲ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ ॥ 3-151-33 ಯೈಃ ವ್ಯಾಧಿಭಿಃ ಕಾಮೈಶ್ಚ ॥ 3-151-35 ತಾಮಸಂ ತಮೋಗುಣಪ್ರಧಾನಂ ಕಲಿಂ ॥ 3-151-36 ಈತಯಃ ಅತಿವೃಷ್ಟ್ಯಾದಯಃ ॥ 3-151-37 ವ್ಯಾವರ್ತತೇ ನಶ್ಯತಿ ॥ 3-151-38 ಭಾವಾಃ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾದಯಃ। ಪ್ರಾರ್ಥನಾನಿ ವಿಕುರ್ವತೇ। ಅನ್ಯತ್ಪ್ರಾರ್ಥ್ಯತೇಽನ್ಯತ್ ಜಾಯತೇ। ಪೌಷ್ಟಿಕಮಪಿ ಕರ್ಮ ವಿಧಿಲೋಪಾನ್ನಾಶಕಂ ಭವತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-151-39 ಚಿರಜೀವಿನೋ ಮಾದೃಶಾ ಅಪಿ ಯುಗಾನುವರ್ತಿನಃ ಕಾಲಾನುಸಾರಿಣೋ ಭವಂತಿ ॥ 3-151-40 ಅನರ್ಥಕೇಷು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜನೇಷು। ಭಾವೋಽಭಿನಿವೇಶಃ ॥ 3-151-41 ಸ್ವಸ್ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 152
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.152. ಅಧ್ಯಾಯಃ 152
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಹನುಮತಾ ಭೀಮಾಯ ಸಮುದ್ರತರಣಕಾಲಿಕಪೃಥುತರನಿಜರೂಪಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ಚತುರ್ವರ್ಣಧರ್ಮನಿರೂಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-152-0 (21689)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 3-152-0x (2276)
ಪೂರ್ವರೂಪಮದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ನ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಕಥಂಚನ।
ಯದಿ ತೇಽಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-152-1 (21690)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-152-2x (2277)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭೀಮೇನ ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ಲವಂಗಮಃ।
ತದ್ರೂಪಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಯದ್ವೈ ಸಾಗರಲಂಘನೇ ॥ 3-152-2 (21691)
ಭ್ರಾತುಃ ಪ್ರಿಯಮಭೀಪ್ಸನ್ವೈ ಚಕಾರ ಸುಮಹದ್ವಪುಃ।
`ತದ್ರೂಪಂ ಯತ್ಪುರಾ ತಸ್ಯ ಬಭೂವೋದಧಿಲಂಘನೇ' ॥ 3-152-3 (21692)
ದೇಹಸ್ತಸ್ಯ ತತೋಽತೀವ ವರ್ಧತ್ಯಾಯಾಮವಿಸ್ತರೈಃ।
ಸದ್ರುಮಂ ಕದಲೀಷಂಡಂ ಛಾದಯನ್ನಮಿತದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-152-4 (21693)
ಗಿರಿಶ್ಚೋಚ್ಛ್ರಯಮಾಕ್ರಂಯ ತಸ್ಥೌ ತತ್ರ ಚ ವಾನರಃ।
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಮಹಾಕಾಯೋ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಪರ್ವತಃ ॥ 3-152-5 (21694)
ತಾಂರೇಕ್ಷಣಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರೋ ಭೃಕುಟೀಕೃತಲೋಚನಃ।
ದೀರ್ಘಂ ಲಾಂಗೂಲಮಾವಿಧ್ಯ ದಿಶೋ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿತಃ ಕಪಿಃ ॥ 3-152-6 (21695)
ತದ್ರೂಪಂ ಮಹದಾಲಕ್ಷ್ಯಭ್ರಾತುಃ ಕೌರವನಂದನಃ।
ವಿಸಿಷ್ಮಿಯೇ ತದಾ ಭೀಮೋ ಜಹೃಷೇ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-152-7 (21696)
ತಮರ್ಕಮಿವ ತೇಜೋಭಿಃ ಸೌವರ್ಣಮಿವ ಪರ್ವತಂ।
ಪ್ರದೀಪ್ತಮಿವ ಚಾಕಾಶಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮೋ ನ್ಯಮೀಲಯತ್ ॥ 3-152-8 (21697)
ಆಬಭಾಷೇ ಚ ಹನುಮಾನ್ಭೀಮಸೇನಂ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ।
ಏತಾವದಿಹ ಶಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ದ್ರುಷ್ಟುಂ ರೂಪಂ ಮಮಾನಘ ॥ 3-152-9 (21698)
ವರ್ಧೇಽಹಂ ಚಾಪ್ಯತೋ ಭೂಯೋ ಯಾವನ್ಮೇ ಮನಸೇಪ್ಸಿತಂ।
ಭೀಮ ಶತ್ರುಷು ಚಾತ್ಯರ್ಥಂ ವರ್ಧತೇ ಮೂರ್ತಿರೋಜಸಾ ॥ 3-152-10 (21699)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-152-11x (2278)
ತದದ್ಭುತಂ ಮಹಾರೌದ್ರಂ ವಿಂಧ್ಯಪರ್ವತಸನ್ನಿಭಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹನೂಮತೋ ವರ್ಷ್ಮ ಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಪವನಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-152-11 (21700)
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತೋ ಭೀಮಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ।
ಕೃತಾಂಜಲಿರದೀನಾತ್ಮಾ ಹನೂಮಂತಮವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-152-12 (21701)
ದೃಷ್ಟಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಿಪುಲಂ ಶರೀರಸ್ಯಾಸ್ಯ ತೇ ವಿಭೋ।
ಸಂಹರಸ್ವ ಮಹಾವೀರ್ಯ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-152-13 (21702)
ನ ಹಿ ಶಕ್ನೋಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದಿವಾಕರಮಿವೋದಿತಂ।
ಅಪ್ರಮೇಯಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಮೈನಾಕಮಿವ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-152-14 (21703)
ವಿಸ್ಮಯಶ್ಚೈವ ಮೇ ವೀರ ಸುಮಹಾನ್ಮನಸೋಽದ್ಯ ವೈ।
ಯದ್ರಾಮಸ್ತ್ವಯಿ ಪಾರ್ಶ್ವಶ್ಥೇ ಸ್ವಯಂ ರಾವಣಮಭ್ಯಗಾತ್ ॥ 3-152-15 (21704)
ತ್ವಮೇವ ಶಕ್ತಸ್ತಾಂ ಲಂಕಾಂ ಸಯೋಧಾಂ ಸಹರಾವಣಾಂ।
ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತ್ ವಿನಾಶಯಿತುಮಂಜಸಾ ॥ 3-152-16 (21705)
ನ ಹಿ ತೇ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಮಾರುತಾತ್ಮಜ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಚೈವ ತವ ಪರ್ಯಾಪ್ತೋ ರಾವಯಣಃ ಸಗಣೋ ಯುಧಿ ॥ 3-152-17 (21706)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭೀಮೇನ ಹನೂಮಾನ್ಪ್ಲವಗೋತ್ತಮಃ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ನಿಗ್ಧಗಂಭೀರಯಾ ಗಿರಾ ॥ 3-152-18 (21707)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಭಾರತ।
ಭೀಮಸೇನ ನ ಪರ್ಯಾಪ್ತೋ ಮಮಾಸೌ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮಃ ॥ 3-152-19 (21708)
ಮಯಾ ತು ನಿಹತೇ ತಸ್ಮಿನ್ರಾವಣೇ ಲೋಕಕಂಟಕೇ।
ಕೀರ್ತಿರ್ನಶ್ಯೇದ್ರಾಘವಸ್ಯ ತತ ಏತದುಪೇಕ್ಷಿತಂ ॥ 3-152-20 (21709)
ತೇನ ವೀರೇಣ ತಂ ಹತ್ವಾ ಸಗಣಂ ರಾಕ್ಷಸಾಧಮಂ।
ಆನೀತಾ ಸ್ವಪುರಂ ಸೀತಾ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ನೃಷು ॥ 3-152-21 (21710)
ತದ್ಗಚ್ಛ ವಿಪುಲಪ್ರಜ್ಞ ಭ್ರಾತುಃ ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಃ।
ಅರಿಷ್ಟಂ ಕ್ಷೇಮಮಧ್ವಾನಂ ವಾಯುನಾ ಪರಿರಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-152-22 (21711)
ಏಷ ಪಂಥಾಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸೌಗಂಧಿಕವನಾಯ ತೇ।
ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಧನದೋದ್ಯಾನಂ ರಕ್ಷಿತಂ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-152-23 (21712)
ನ ಚ ತೇ ತರಸಾ ಕಾರ್ಯಃ ಕುಸುಮಾಪಚಯಃ ಸ್ವಯಂ।
ದೈವತಾನಿ ಹಿ ಮಾನ್ಯಾನಿ ಪುರುಷೇಣ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-152-24 (21713)
ಬಲಿಹೋಮನಮಸ್ಕಾರೈರ್ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ದೈವತಾನಿ ಪ್ರಸಾದಂ ಹಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಕುರ್ವಂತಿ ಭಾರತ ॥ 3-152-25 (21714)
ಮಾ ತಾತ ಸಾಹಸಂ ಕಾರ್ಷೀಃ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಪರಿಪಾಲಯ।
ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನಂ ಧರ್ಮಂ ಬುಧ್ಯಸ್ವಾಗಮಯಸ್ವ ಚ ॥ 3-152-26 (21715)
ನ ಹಿ ಧರ್ಮಮವಿಜ್ಞಾಯ ವೃದ್ಧಾನನುಪಸೇವ್ಯ ಚ।
ಧರ್ಮೋ ವೈ ವೇದಿತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮೈರಪಿ ॥ 3-152-27 (21716)
ಅಧರ್ಮೋ ಯತ್ರ ಧರ್ಮಾಖ್ಯೋ ಧರ್ಮಶ್ಚಾಧರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಸ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ವಿಭಾಗೇನ ಯತ್ರಮುಹ್ಯಂತ್ಯಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-152-28 (21717)
ಆಚಾರಸಂಭವೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಾದ್ವೇದಾಃ ಸಮುತ್ಥಿತಾಃ।
ವೇದೈರ್ಯಜ್ಞಾಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಯಜ್ಞೈರ್ದೇವಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 3-152-29 (21718)
ವೇದಾಚಾರವಿಧಾನೋಕ್ತೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಧಾರ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತ್ಯುಶನಃಪ್ರೋಕ್ತೈರ್ನಯೈರ್ಧಾರ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-152-20 (21719)
ಬಲ್ಯಾಕರವಣಿಜ್ಯಾಭಿಃ ಕೃಷ್ಯರ್ಥೈರ್ಯೋನಿಪೋಷಣೈಃ।
ವಾರ್ತಯಾ ಧಾರ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ಧರ್ಮೈರೇತೈರ್ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 3-152-31 (21720)
ತ್ರಯೀ ವಾರ್ತಾ ದಂಡನೀತಿಸ್ತಿಸ್ರೋ ವಿದ್ಯಾ ವಿಜಾನತಾಂ।
ತಾಭಿಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರವೃತ್ತಾಭಿರ್ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ವಿಧೀಯತೇ ॥ 3-152-32 (21721)
ಸಾ ಚೇದ್ಧರ್ಮಕೃತಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ರಯೀಧರ್ಮಮೃತೇ ಭುವಿ।
ದಂಡನೀತಿಮೃತೇಚಾಪಿ ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಮಿದಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-152-33 (21722)
ವಾರ್ತಾಧರ್ಮೇ ಹ್ಯವರ್ತಿನ್ಯೋ ವಿನಶ್ಯೇಯುರಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸುಪ್ರವೃತ್ತೈಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಹ್ಯೇತೈರ್ಧರ್ಮೈಃ ಸೂಯಂತಿ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-152-34 (21723)
ದ್ವಿಜಾನಾಮಮೃತಂ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯೇಕಶ್ಚೈವೈಕವರ್ಣಕಃ।
ಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನದಾನಾನಿ ತ್ರಯಃ ಸಾಧಾರಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ ॥ 3-152-35 (21724)
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನೇ ಚೋಭೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪಾಲನಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ವೈ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮಶ್ಚ ಪೋಷಣಂ ॥ 3-152-36 (21725)
ಶುಶ್ರೂಷಾ ಚ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಆಂ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ।
ಭೈಕ್ಷಹೋಮವ್ರತೈರ್ಹೀನಾಸ್ತಥೈವ ಗುರುವಾಸಿತಾಃ ॥ 3-152-37 (21726)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೋಽತ್ರಕೌಂತೇಯ ತವ ಧರ್ಮೋಽತ್ರ ರಕ್ಷಣಂ।
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ವಿನೀತೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-152-38 (21727)
ವೃದ್ಧೈಃ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ಸದ್ಭಿಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಮದ್ಭಿಃ ಶ್ರುತಾನ್ವಿತೈಃ।
ಆಸ್ಥಿತಃ ಶಾಸ್ತಿದಂಡೇನ ವ್ಯಸನೀ ಪರಿಭೂಯತೇ ॥ 3-152-39 (21728)
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೈಃ ಸಂಯಗ್ಯದಾ ನೇತಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತದಾ ಭವಂತಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದಾಃ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-152-40 (21729)
ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶೇ ಚ ದುರ್ಗೇ ಚ ಶತ್ರುಮಿತ್ರಬಲೇಷು ಚ।
ನಿತ್ಯಂ ಚಾರೇಣ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಸ್ಥಾನಂ ವೃದ್ಧಿಃ ಕ್ಷಯಸ್ತಥಾ ॥ 3-152-41 (21730)
ರಾಜ್ಞಾಮುಪಾಯಶ್ಚಾರಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಮಂತ್ರಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ನಿಗ್ರಹಪ್ರಗ್ರಹೌ ಚೈವ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ವೈ ಕಾರ್ಯಸಾಧಕಂ ॥ 3-152-42 (21731)
ಸಾಂನಾ ದಾನೇನ ಭೇದೇನ ದಂಡೇನೋಪೇಕ್ಷಣೇನ ಚ।
ಸಾಧನೀಯಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಮಾಸವ್ಯಾಸಯೋಗತಃ ॥ 3-152-43 (21732)
ಮಂತ್ರಮೂಲಾ ನಯಾಃ ಸರ್ವೇಚಾರಾಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸುಮಂತ್ರಿತನಯೈಃ ಸದ್ಭಿಸ್ತದ್ವಿಧೈಃ ಸಹ ಮಂತ್ರಯೇತ್ ॥ 3-152-44 (21733)
ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಮೂಢೇನ ಬಾಲೇನ ಲುಬ್ಧೇನ ಲಘುನಾಽಪಿ ವಾ।
ನ ಮಂತ್ರಯೀತ ಗುಹ್ಯಾನಿ ಯೇಷು ಚಾಸ್ಪನದಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-152-45 (21734)
ಮಂತ್ರಯೇತ್ಸಹ ವಿದ್ವದ್ಭಿಃ ಶಕ್ತೈಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್।
ಸ್ನಿಗ್ಧೈಶ್ಚ ನೀತಿವಿನ್ಯಾಸೈರ್ಮೂರ್ಖಾನ್ಸರ್ವತ್ರ ವರ್ಜಯೇತ್ ॥ 3-152-46 (21735)
ಧಾರ್ಮಿಕಾಂಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇಷು ಅರ್ಥಕಾರ್ಯೇಷು ಪಂಡಿತಾನ್।
ಸ್ತ್ರೀಷು ಕ್ಲೀಬಾನ್ನಿಯುಂಜೀತ ಕ್ರೂರಾನ್ಕ್ರೂರೇಷು ಕರ್ಮಸು ॥ 3-152-47 (21736)
ಸ್ವೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಪರೇಭ್ಯಶ್ಚ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಸಮುದ್ಭವಾ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಸು ವಿಜ್ಞೇಯಾ ರಿಪೂಣಾಂ ಚ ಬಲಾಬಲಂ ॥ 3-152-48 (21737)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ್ವಪ್ರತಿಪನ್ನೇಷು ಕುರ್ಯಾತ್ಸಾಧುಷ್ವನುಗ್ರಹಂ।
ನಿಗ್ರಹಂ ಚಾಪ್ಯಶಿಷ್ಟೇಷು ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇಷು ಕಾರಯೇತ್ ॥ 3-152-49 (21738)
ನಿಗ್ರಹೇ ಪ್ರಗ್ರಹೇ ಸಂಯಗ್ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತದಾ ಭವತಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದಾ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಾ ॥ 3-152-50 (21739)
ಏಷ ತೇಽಭಿಹಿತಃ ಪಾರ್ಥ ಘೋರೋ ಧರ್ಮೋ ದುರನ್ವಯಃ।
ತಂ ಸ್ವಧರ್ಮವಿಭಾಗೇನ ವಿನಯಸ್ಥೋಽನುಪಾಲಯ ॥ 3-152-51 (21740)
ತಪೋಧರ್ಮದಮೇಜ್ಯಾಭಿರ್ವಿಪ್ರಾ ಯಾಂತಿ ಯಥಾ ದಿವಂ।
ದಾನಾತಿಥ್ಯಕ್ರಿಯಾಧರ್ಮೈರ್ಯಾಂತಿ ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ಸದ್ಗತಿಂ ॥ 3-152-52 (21741)
`ದ್ವಿಜಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಶೂದ್ರಾ ಲಭಂತೇ ಗತಿಮುತ್ತಮಾಂ'।
ಕ್ಷತ್ರಂ ಯಾತಿ ತಥಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಭುವಿ ನಿಗ್ರಹಪಾಲನೈಃ ॥ 3-152-53 (21742)
ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣೀತದಂಡಾ ಹಿ ಕಾಮದ್ವೇಪವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಅಲುಬ್ಧಾ ವಿಗತಕ್ರೋಧಾಃ ಸತಾಂ ಯಾಂತಿ ಸಲೋಕತಾಂ ॥ 3-152-54 (21743)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-152-5 ಗಿರಿಶ್ಚ ವಿಂಧ್ಯಗಿರಿರಿವ। ಇವಾರ್ಥೇ ಚಃ ॥ 3-152-17 ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 3-152-22 ಅರಿಷ್ಟಂ ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ॥ 3-152-24 ಪುರುಷೇಣ ಮರ್ತ್ಯೇನ ॥ 3-152-26 ಆಗಮಯಸ್ವ ಮಾತ್ವರಿಷ್ಠಾಃ ॥ 3-152-28 ದುರ್ಜನವಧೋಽಧರ್ಮೋಪಿ ಧರ್ಮಏವ। ಪರೋಪಘಾತಕಂ ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮೋಪಿ ಅಧರ್ಮಏವ ॥ 3-152-30 ಯಜ್ಞೈರ್ದೇವಾನಾಂ ನೀತ್ಯಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಚ ಸ್ಥಿತಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-152-31 ವಾರ್ತಾ ಜೀವಿಕಾರ್ಥಾವೃತ್ತಿಃ ॥ 3-152-32 ಸಾಚ ಕ್ರಮೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತ್ರಯೀಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನಾದಿಃ। ವೈಶ್ಯಸ್ ವಾರ್ತಾಪಣ್ಯಾದಿಃ। ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ದಂಡಾದಿಃ ॥ 3-152-33 ಸಾ ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ॥ 3-152-37 ಗುರೌ ತ್ರಿವರ್ಣೇ ವಾಸಿತಂ ವಾಸೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ ॥ 3-152-39 ಆಸ್ಥಿತೋಽನುಗೃಹೀತಃ ॥ 3-152-41 ಸ್ಥಾನಂ ಸಿದ್ಧಸಂರಕ್ಷಣಂ ॥ 3-152-48 ಸ್ವೇಭ್ಯಶ್ಚಾರೇಭ್ಯಃ ಪರೇಭ್ಯ ಉತ್ಕೋಚಾದಿನಾ ಲೋಭಿತೇಭ್ಯಃ ॥ 3-152-49 ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಜೀವನಾಶಯಾ।ಪ್ರತಿಪನ್ನೇಷು ಶರಣಾಗತೇಷು ॥ 3-152-51 ಘೋರೋ ಧರ್ಮೋ ರಾಜಧರ್ಮಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 153
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.153. ಅಧ್ಯಾಯಃ 153
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಉಪಸಂಹೃತಪೃಥುರೂಪೇಣ ಹನುಮತಾ ಸಪರಿಷ್ವಂಗವರದಾನಂ ವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಭೀಮೇನ ಗಂಧಮಾದನೇ ಸೌರಾಂಧಿಕಸರೋದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-153-0 (21744)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-153-0x (2279)
ತತಃ ಸಂಹೃತ್ಯ ವಿಪುಲಂ ತದ್ವಪುಃ ಕಾಮವರ್ಧಿತಂ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಪುನರ್ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ಪರ್ಯಷ್ವಜತ ವಾನರಃ ॥ 3-153-1 (21745)
ಪರಿಷ್ವಕ್ತಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಶು ಭ್ರಾತ್ರಾ ಭೀಮಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಶ್ರಮೋ ನಾಶಮುಪಾಗಚ್ಛತ್ಸರ್ವಂ ಚಾಸೀತ್ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ॥ 3-153-2 (21746)
[ಬಲಂ ಚಾತಿಬಲೋ ಮೇನೇ ನ ಮೇಽಸ್ತಿ ಸದೃಶೋ ಮಹಾನ್।]
ತತಃ ಪುನರಥೋವಾಚ ಪರ್ಯಶ್ರುನಯನೋ ಹರಿಃ ॥ 3-153-3 (21747)
ಭೀಮಮಾಭಾಷ್ಯ ಸೌಹಾರ್ದಾದ್ಬಾಷ್ಪಗದ್ಗದಯಾ ಗಿರಾ।
ಗಚ್ಛ ವೀರ ಸ್ವಮಾವಾಸಂ ಸ್ಮರ್ತವ್ಯೋಽಸ್ಮಿ ಕಥಾಂತರೇ ॥ 3-153-4 (21748)
ಇಹಸ್ಥಶ್ಚ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ನಿವೇದ್ಯೋಸ್ಮಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಧನದಸ್ಯಾಲಯಾಚ್ಚಾಪಿ ವಿಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-153-5 (21749)
ಏಷ ಕಾಲ ಇಹಾಯಾತುಂ ದೇವಗಂಧರ್ವಯೋಷಿತಾಂ।
ಮಮಾಪಿ ಸಫಲಂ ಚ ಕ್ಷುಃ ಸ್ಮಾರಿತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ರಾಘವಂ ॥ 3-153-6 (21750)
[ರಾಮಾಭಿಧಾನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಹಿ ಜಗದ್ಧೃದಯನಂದನಂ।
ಸೀತಾವಕ್ರಾರವಿಂದಾರ್ಕಂ ದಶಾಸ್ಯಧ್ವಾಂತಭಾಸ್ಕರಂ ॥] 3-153-7 (21751)
ಮಾನುಷಂ ಗಾತ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶಂ ಗತ್ವಾ ಭೀಮ ತ್ವಯಾ ಸಹ।
ತದಸ್ಮದ್ದರ್ಶನಂ ವೀರ ಕೌಂತೇಯಾಮಾಘಮಸ್ತು ತೇ ॥ 3-153-8 (21752)
ಭ್ರಾತೃತ್ವಂ ತ್ವಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ವರಂ ವರಯ ಭಾರತ।
ಯದಿ ತಾವನ್ಮಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಾ ಗತ್ವಾ ವಾರಣಸಾಹ್ವಯಂ ॥ 3-153-9 (21753)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ನಿಹಂತವ್ಯಾ ಯಾವದೇತತ್ಕರೋಂಯಹಂ।
ಶಿಲಯಾ ನಗರಂ ವಾ ತನ್ಮರ್ದಿತವ್ಯಂ ಮಯಾ ಯದಿ ॥ 3-153-10 (21754)
[ಬದ್ಧ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಚಾದ್ಯ ಆನಯಾಮಿ ತವಾಂತಿಕಂ।]
ಯಾವದೇತತ್ಕರೋಂಯದ್ಯಕಾಮಂ ತವ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-153-11 (21755)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹನೂಂತಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-153-12 (21756)
ಕೃತಮೇವ ತ್ವಯಾ ಸರ್ವಂ ಮಮ ವಾನರಪುಂಗವ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾಮಯೇ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಸೀದಮೇ ॥ 3-153-13 (21757)
ಸನಾಥಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ತ್ವಯಾ ನಾಥೇನ ವೀರ್ಯವನ್।
ತವೈವ ತೇಜಸಾ ಸರ್ವಾನ್ವಿಜೇಷ್ಯಾಮೋ ವಯಂ ಪರಾನ್ ॥ 3-153-14 (21758)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಹನುಮಾನ್ಭೀಮಸೇನಮಭಾಷತ।
ಭ್ರಾತೃತ್ವಾತ್ಸೌಹೃದಾಚ್ಚೈವ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಿಯಂ ತವ ॥ 3-153-15 (21759)
ಚಮೂಂ ವಿಗಾಹ್ಯ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಪರಶಕ್ತಿಸಮಾಕುಲಾಂ।
ಯದಾ ಸಿಂಹರವಂ ವೀರ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-153-16 (21760)
ತದಾಹಂ ಬೃಂಹಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವರವೇಣ ರವಂ ತವ।
`ಯಂ ಶ್ರುತ್ವೈವ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ವ್ಯಸವಸ್ತೇಽರಯೋ ರಣೇ' ॥ 3-153-17 (21761)
ವಿಜಯಸ್ಯ ಧ್ವಜಸ್ಥಶ್ಚ ನಾದಾನ್ಮೋಕ್ಷ್ಪಾಮಿ ದಾರುಣಾನ್।
ಶತ್ರೂಣಾಂ ಯೇ ಪ್ರಾಣಹರಾಃ ಸುಖಂ ಯೇನ ಹನಿಷ್ಯಥ ॥ 3-153-18 (21762)
ಏವಮಾಭಾಷ್ಯ ಹನುಮಾಂಸ್ತದಾ ಪಾಂಡವನಂದನಂ।
ಮಾರ್ಗಮಾಖ್ಯಾಯ ಭೀಮಾಯ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-153-19 (21763)
ಗತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಹರಿವರೇ ಭೀಮೋಪಿ ಬಲಿನಾಂವರಃ।
ತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ವಿಪುಲಂ ವ್ಯಚರದ್ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-153-20 (21764)
ಅನುಸ್ಮರನ್ವಪುಸ್ತಸ್ಯ ಶ್ರಿಯಂ ಚಾಪ್ರತಿಮಾಂ ಭುವಿ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಮನುಭಾವಂ ಚ ಸ್ಮರಂದಾಶರಥೇರ್ಯಯೌ ॥ 3-153-21 (21765)
ಸ ತಾನಿ ರಮಣೀಯಾನಿ ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ।
ವಿಲೋಲಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸೌಗಂಧಿಕವನೇಪ್ಸಯಾ ॥ 3-153-22 (21766)
ಫುಲ್ಲಪದ್ಮವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ।
ನಾನಾಕುಸುಮಚಿತ್ರಾಣಿ ಪುಷ್ಪಿತಾನಿ ವನಾನಿ ಚ ॥ 3-153-23 (21767)
ಮತ್ತವಾರಣಯುಥಾನಿ ಪಂಕಕ್ಲಿನ್ನಾನಿ ಭಾರತ।
ವರ್ಷತಾಮಿವ ಮೇಘಾನಾಂ ವೃಂದಾನಿ ದದೃಶೇ ತದಾ ॥ 3-153-24 (21768)
ಹರಿಣೈಶ್ಚಪಲಾಪಾಂಗೈರ್ಹರಿಣೀಸಹಿತೈರ್ವನಂ।
ಸಶಷ್ಪಕವಲೈಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪಥಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರುತಂ ಯಯೌ ॥ 3-153-25 (21769)
ಮಹಿಷೈಶ್ಚ ವರಾಹೈಶ್ಚ ಶಾರ್ದೂಲೈಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಂ।
ವ್ಯಪೇತಭೀರ್ಗಿರಿಂ ಶೌರ್ಯಾದ್ಭೀಮಸೇನೋ ವ್ಯಗಾಹತ ॥ 3-153-26 (21770)
ಕುಸುಮಾನತಶಾಖೈಶ್ಚ ತಾಂರಪಲ್ಲವಕೋಮಲೈಃ।
ಯಾಚ್ಯಮಾನ ಇವಾರಣ್ಯೇ ದ್ರುಮೈರ್ಮಾರುತಕಂಪಿತೈಃ ॥ 3-153-27 (21771)
ಕೃತಪದ್ಮಾಂಜಲಿಪುಟಾ ಮತ್ತಷಟ್ಪದಸೇವಿತಾಃ।
ಪ್ರಿಯತೀರ್ಥವನಾ ಮಾರ್ಗೇ ಪದ್ಮಿನೀಃ ಸಮತಿಕ್ರಮನ್ ॥ 3-153-28 (21772)
ಸಜ್ಜಮಾನಮನೋದೃಷ್ಟಿಃ ಫುಲ್ಲೇಷು ಗಿರಿಸಾನುಷು।
ದ್ರೌಪದೀವಾಕ್ಯಪಾಥೇಯೋ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-153-29 (21773)
ಪರಿವೃತ್ತೇಽಹನಿ ತತಃ ಪ್ರಕೀರ್ಣಹರಿಣೇ ವನೇ।
ಕಾಂಚನೈರ್ವಿಲೈಃ ಪದ್ಮೈರ್ದದರ್ಶ ವಿಪುಲಾಂ ನದೀಂ ॥ 3-153-30 (21774)
ಹಂಸಕಾರಂಡವಯುತಾಂ ಚಕ್ರವಾಕೋಪಶೋಭಿತಾಂ।
ರಚಿತಾಮಿವ ತಸ್ಯಾದ್ರೇರ್ಭಾಲಾಂ ವಿಮಲಪಂಕಜಾಂ ॥ 3-153-31 (21775)
ತಸ್ಯಾಂ ನದ್ಯಾಂ ಮಹಾಸತ್ವಃ ಸೌಗಂಧಿಕವನಂ ಮಹತ್।
ಅಪಶ್ಯತ್ಪ್ರೀತಿಜನನಂ ಬಾಲಾರ್ಕಸದೃಶದ್ಯುತಿ ॥ 3-153-32 (21776)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲಬ್ಧಕಾಮಃ ಸ ಮನಸಾ ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ವನವಾಸಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾಂ ಜಗಾಮ ಮನಸಾ ಪ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-153-33 (21777)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 153 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 154
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.154. ಅಧ್ಯಾಯಃ 154
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸೌಗಂಧಿಕಸರೋವಿವಿಕ್ಷುಂ ಭೀಮಂಪ್ರತಿ ತದ್ರಕ್ಷಿಭಿಃ ಕ್ರೋಧವಶನಾಮಕೈ ರಾಕ್ಷಸೈಸ್ತಚ್ಚಿಕೀರ್ಷಿಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-154-0 (21778)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-154-0x (2280)
ಸ ಗತ್ವಾನಲಿನೀಂ ರಂಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸೈರಭಿರಕ್ಷಿತಾಂ।
ಕೈಲಾಸಶಿರೇ ರಂಯೇ ದದರ್ಶ ಶುಭಕಾನನೇ ॥ 3-154-1 (21779)
ಕುಬೇರಭುವನಾಭ್ಯಾಶೇ ಜಾತಾಂ ಪರ್ವತನಿರ್ಝರೈಃ।
ಸುರಂಯಾಂ ವಿಪುಲಚ್ಛಾಯಾಂ ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾಕುಲಾಂ ॥ 3-154-2 (21780)
ಹರಿತಾಂಬುಜಸಂಛನ್ನಾಂ ದಿವ್ಯಾಂ ಕನಕಪುಷ್ಕರಾಂ।
ನಾನಾಪಕ್ಷಿಜನಾಕೀರ್ಣಾಂ ಸೂಪತೀರ್ಥಾಮಕರ್ದಮಾಂ ॥ 3-154-3 (21781)
ಅತೀವ ರಂಯಾಂ ಸುಜಲಾಂ ಜಾತಾಂ ಪರ್ವತಸಾನುಷು।
ವಿಚಿತ್ರಭೂತಾಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಶುಭಾಮದ್ಭುತದರ್ಶನಾಂ ॥ 3-154-4 (21782)
ತತ್ರಾಮೃತರಸಂ ಶೀತಂ ಲಘು ಕುಂತೀಸುತಃ ಶುಭಂ।
ದದರ್ಶವಿಮಲಂ ತೋಯಂ ಪಿಬಂಶ್ಚ ಬಹು ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-154-5 (21783)
ತಾಂ ತು ಕಪುಷ್ಕರಿಣೀಂ ರಂಯಾಂ ದಿವ್ಯಸೌಗಂಧಿಕಾವೃತಾಂ।
ಜಾತರೂಪಮಯೈಃ ಪದ್ಮೈಶ್ಛನ್ನಾಂ ಪರಮಗಂಧಿಭಿಃ ॥ 3-154-6 (21784)
ವೈಡೂರ್ಯವರನಾಲೈಶ್ಚ ಬಹುಚಿತ್ರೈರ್ಮನೋರಮೈಃ।
ಹಂಸಕಾರಂಡವೋದ್ಧೂತೈಃ ಸೃಜದ್ಭಿರಮಲಂ ರಜಃ ॥ 3-154-7 (21785)
ಆಕ್ರೀಡಂ ರಾಜರಾಜಸ್ ಕುಬೇರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ದೇವೈಶ್ಚ ಪರಮಾರ್ಚಿತಾಂ ॥ 3-154-8 (21786)
ಸೇವಿತಾಮೃಷಿಭಿರ್ದಿವ್ಯೈರ್ಯಕ್ಷೈಃ ಕಿಂಪುರುಷೈಸ್ತಥಾ।
ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಕಿಂನರೈಶ್ಚಾಪಿ ಗುಪ್ತಾಂ ವೈಶ್ರವಣೇನ ಚ ॥ 3-154-9 (21787)
ತಾಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಕೌಂತೇಯೋ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಹಲಃ।
ಬಭೂವ ಪರಮಪ್ರೀತೋ ದಿವ್ಯಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸರೋ ಮಹತ್ ॥ 3-154-10 (21788)
ತಚ್ಚ ಕ್ರೋವಶಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಾ ರಾಜಶಾಸನಾತ್।
ರಕ್ಷಂತಿ ಶತಸಾಹಸ್ರಾಶ್ಚಿತ್ರಾಯುಧಪರಿಚ್ಛದಾಃ ॥ 3-154-11 (21789)
ತೇ ತು ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಕೌಂತೇಯಮಜಿನೈಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ರುಕ್ಮಾಂಗದಧರಂ ವೀರಂ ಭೀಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-154-12 (21790)
ಸಾಯುಧಂ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಮಶಂಕಿತಮರಿಂದಮಂ।
ಪುಷ್ಕರಪ್ಸುಮುಪಾಯಾಂತಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಚುಕ್ರುಶುಃ ॥ 3-154-13 (21791)
ಅಯಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲಃ ಸಾಯುಧೋಽಜಿನಸಂವೃತಃ।
ಯಚ್ಚಿಕೀರ್ಷುರಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತತ್ಸಂಪ್ರಷ್ಟುಮಿಹಾರ್ಹಥ ॥ 3-154-14 (21792)
ತತಃ ಸರ್ವೇ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯವೃಕೋದರಂ।
ತೇಜೋಯುಕ್ತಮಪೃಚ್ಛಂತ ಕಸ್ತ್ವಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-154-15 (21793)
ಮುನಿವೇಷಧರಶ್ಚೈವ ಸಾಯುಧಶ್ಚೈವ ಲಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ಯದರ್ಥಮಾಭಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತದಾಚಕ್ಷ್ಯಮಹಾಮತೇ ॥ 3-154-16 (21794)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ತಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 154 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-154-3 ಸೂಪತೀರ್ಥಾಂ ಶೋಭನಾನಿ ಉಪತೀರ್ಥಾನಿ ತೀರಾಣಿ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಾ ॥ 3-154-5 ಲಘು ಆರೋಗ್ಯಕರಂ ॥ 3-154-6 ಜಾತರೂಪಂ ಸ್ವರ್ಣಂ ॥ 3-154-8 ಆಕ್ರೀಡಂ ಕ್ರೀಡಾಸ್ಥಾನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 155
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.155. ಅಧ್ಯಾಯಃ 155
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಸೌಗಂಧಿಕಸರೋರಕ್ಷಕಾನ್ಪ್ರತಿ ಸ್ವಚಿಕೀರ್ಷಿತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಸೌಗಂಧಿಕಾಹರಣಏ ಪ್ರವರ್ತನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸಪ್ರತಿಷೇಧಂ ಸ್ವಜಿಘಾಂಸೂನಾಂ ತೇಷಾಂ ಗದಯಾ ತಾಡನಂ ॥ 2 ॥ ಭೀಮಗದಾಪ್ರಹಾರಮಶಕ್ನುವದ್ಭಿಸ್ತೈರ್ಬೀಮವೃತ್ತಂ ನಿವೇದಿತೇನ ಕುಬೇರೇಣ ತದನುಮೋದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-155-0 (21795)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-155-0x (2281)
ಪಾಂಡವೋ ಭೀಮಸೇನೋಽಹಂ ಧರ್ಮರಾಜಾದನಂತರಃ।
ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ॥ 3-155-1 (21796)
ಅಪಶ್ಯತ್ತತ್ರಪಾಂಚಾಲೀ ಸೌಗಂಧಿಕಮನುತ್ತಮಂ।
ಅನಿಲೋಢಮಿತೋ ನೂನಂ ಸಾ ಬಹೂನಿ ಪರೀಪ್ಸತಿ ॥ 3-155-2 (21797)
ತಸ್ಯಾ ಮಾಮನವದ್ಯಾಂಗ್ಯಾ ಧರ್ಮಪತ್ನ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಪುಷ್ಪಾಹಾರಮಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನಿಬೋಧತ ನಿಶಾಚರಾಃ ॥ 3-155-3 (21798)
ರಾಕ್ಷಸಾ ಊಚುಃ। 3-155-4x (2282)
ಆಕ್ರೀಡೋಽಯಂ ಕುಬೇರಸ್ಯ ದಯಿತಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ನೇಹ ಶಕ್ಯಂ ಮನುಷ್ಯೇಣ ವಿಹರ್ತುಂ ಮರ್ತ್ಯಧರ್ಮಣಾ ॥ 3-155-4 (21799)
ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಥಾ ಯಕ್ಷಾ ದೇವಾಶ್ಚಾತ್ರ ವೃಕೋದರ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಯಕ್ಷಪ್ರವರಂ ಪಿಬಂತಿ ಚ ಹರಂತಿ ಚ ॥ 3-155-5 (21800)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಶ್ಚೈವ ವಿಹರಂತ್ಯತ್ರ ಪಾಂಡವ।
`ಯಕ್ಷಾಧಿಪಸ್ಯಾನುಮತೇ ಕುಬೇರಸ್ ಮಹಾತ್ಮನಃ' ॥ 3-155-6 (21801)
ಅನ್ಯಾಯೇನೇಹ ಯಃ ಕಶ್ಚಿದವಮನ್ಯ ಧನೇಶ್ವರಂ।
ವಿಹರ್ತುಮಿಚ್ಛೇದ್ದುರ್ವೃತ್ತಃ ಸ ವಿನಶ್ಯೇನ್ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-155-7 (21802)
ತಮನಾದೃತ್ಯ ಪದ್ಮಾನಿ ಜಿಹೀರ್ಷಸಿ ಬಲಾದಿಹ।
ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರವೀಷಿ ಭ್ರಾತರಂ ಕಥಂ ॥ 3-155-8 (21803)
[ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಯಕ್ಷರಾಜಂ ವೈ ತತಃ ಪಿವ ಹರಸ್ವ ಚ।
ನಾತೋಽನ್ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ಶಕ್ಯಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪುಷ್ಕರಮೀಕ್ಷಿತುಂ ॥ 3-155-9 (21804)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 3-155-10x (2283)
ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಧನೇಶ್ವರಮಿಹಾಂತಿಕೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪಿಚ ಮಹಾರಾಜಂ ನಾಹಂ ಯಾಚಿತುಮುತ್ಸಹೇ ॥ 3-155-10 (21805)
ನ ಹಿ ಯಾಚಂತಿ ರಾಜಾನ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ನ ಚಾಹಂ ಹಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-155-11 (21806)
ಇಯಂ ಚ ನಲಿನೀ ರಂಯಾ ಜಾತಾ ಪರ್ವತನಿರ್ಝರೇ।
ನೇಯಂ ಭವನಮಾಸಾದ್ಯಕುಬೇರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-155-12 (21807)
ತುಲ್ಯಾ ಹಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಿಯಂ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚ।
ಏವಂ ಗತೇಷು ದ್ರವ್ಯೇಷು ಕಃ ಕಂ ಯಾಚಿತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-155-13 (21808)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಭೀಮಸೇನೋ ವ್ಯಗಾಹತ।
ತಾಂ ತು ಪುಷ್ಕರಿಣೀಂ ವೀರಃ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವ ಕುಂಜರಃ ॥ 3-155-14 (21809)
ತತಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸೈರ್ವಾಚಾ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಮಾ ಮೈವಮಿತಿ ಸಕ್ರೋಧೈರ್ಭರ್ತ್ಸಯದ್ಭಿಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-155-15 (21810)
ಕದರ್ಥೀಕೃತ್ಯತು ಸ ತಾನ್ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ।
ವ್ಯಗಾಹತ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತೇ ತಂ ಸರ್ವೇ ನ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-155-16 (21811)
ಗೃಹ್ಣೀತ ಬಧ್ನೀತ ವಿಕರ್ತತೇಮಂ
ಪಚಾಮ ಖಾದಾಮ ಚ ಭೀಮಸೇನಂ।
ಕ್ರುದ್ಧಾ ಬ್ರುವಂತೋಽಭಿಯಯುರ್ದ್ರತಂ ತೇ
ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚೋದ್ಯಂಯ ವಿವೃತ್ತನೇತ್ರಾಃ ॥ 3-155-17 (21812)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯತಾನಭ್ಯಪತತ್ತರಸ್ವೀ
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ತಿಷ್ಠತ ತಿಷ್ಠತೇತಿ ॥
ತೇ ತಂ ತದಾ ತೋಮರಪಟ್ಟಸಾದ್ಯೈ-
ರ್ವ್ಯಾವಿದ್ಧಶಸ್ತ್ರೈಃ ಸಹಸಾ ನಿಪೇತುಃ। 3-155-18 (21813)
ಜಿಘಾಂಸವಃ ಕ್ರೋಧವಶಾಃ ಸುಭೀಮಾ
ಭೀಮಂ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವವ್ರುರುಗ್ರಾಃ।
ಜಿಘಾಂಸವಃ ಕ್ರೋಧವಶಾಃ ಸುಭೀಮಾ
ಭೀಮಂ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಬ್ರುರುಗ್ರಾಃ ॥ 3-155-19 (21814)
ವಾತೇನ ಕುಂತ್ಯಾಂ ಬಲವಾನ್ಸುಜಾತಃ
ಶೂರಸ್ತರಸ್ವೀ ದ್ವಿಷತಾಂ ನಿಹಂತಾ।
ಸತ್ಯೇ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ರತಃ ಸದೈವ
ಪರಾಕ್ರಮೇ ಶತ್ರುಭಿರಪ್ರಧೃಷ್ಯಃ ॥ 3-155-20 (21815)
ತೇಷಾಂ ಸ ಮಾರ್ಗಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ನಿಹತ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರವಾಣಾಂ।
ಯಥಾ ಪ್ರವೀರಾನ್ನಿಜಘಾನ ಭೀಮಃ
ಪರಶ್ಶತಾನ್ಪುಷ್ಕರಿಣೀಸಮೀಪೇ ॥ 3-155-21 (21816)
ತೇ ತಸ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಚ ಬಲಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ವಿದ್ಯಾಬಲಂಬಾಹುಬಲಂ ತಥೈವ।
ಅಶಕ್ನುವಂತಃ ಸಹಿತಂ ಸಮಂತಾ-
ದ್ದ್ರುತಂ ಪ್ರವೀರಾ ಸಹಸಾ ನಿವೃತ್ತಾಃ ॥ 3-155-22 (21817)
ವಿದೀರ್ಯಮಾಣಾಸ್ತತ ಏವ ತೂರ್ಣ-
ಮಾಕಾಶಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿಮೂಢಸಂಜ್ಞಾಃ।
ಕೈಲಾಸಶೃಂಗಾಣ್ಯಭಿದುದ್ರುವುಸ್ತೇ
ಭೀಮಾರ್ದಿತಾಃ ಕ್ರೋಧವಶಾಃ ಪ್ರಭಗ್ನಾಃ ॥ 3-155-23 (21818)
ಸ ಶಕ್ರವದ್ದಾನವದೈತ್ಯಸಂಘಾನ್
ವಿಕ್ರಂಯ ಜಿತ್ವಾ ಚ ರಣೇಽರಿಸಂಘಾನ್।
ವಿಗಾಹ್ಯತಾಂ ಪುಷ್ಕರೀಣೀಂ ಜಿತಾರಿಃ
ಕಾಮಂ ಸ ಜಗ್ರಾಹ ತತೋಽಂಬುಜಾನಿ ॥ 3-155-24 (21819)
ತತಃ ಸ ಪೀತ್ವಾಽಮೃತಕಲ್ಪಮಂಭೋ
ಭೂಯೋ ಬಭೂವೋತ್ತಮವೀರ್ಯತೇಜಾಃ।
ಉತ್ಪಾಟ್ಯ ಜಗ್ರಾಹ ತತೋಽಂಬುಜಾನಿ
ಸೌಗಂಧಿಕಾನ್ಯುತ್ತಮಗಂಧವಂತಿ ॥ 3-155-25 (21820)
ತತಸ್ತು ತೇ ಕ್ರೋಧವಶಾಃ ಸಮೇತ್ಯ
ಧನೇಶ್ವರಂ ಭೀಮಬಲಪ್ರಣುನ್ನಾಃ।
ಭೀಮಸ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಚ ಬಲಂ ಚ ಸಂಖ್ಯೇ
ಯಥಾವದಾಚಖ್ಯುರತೀವ ದೀನಾಃ ॥ 3-155-26 (21821)
ತೇಷಾಂ ವಚಸ್ತತ್ತು ನಿಶಾಂಯ ದೇವಃ
ಪ್ರಹಸ್ಯ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ತತೋಽಭ್ಯುವಾಚ।
ಗೃಹ್ಣಾತು ಭೀಮೋ ಜಲಜಾನಿ ಕಾಮಂ
ಕೃಷ್ಣಾನಿಮಿತ್ತಂ ವಿದಿತಂ ಮಮೈತತ್ ॥ 3-155-27 (21822)
ತತೋಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ಧನೇಶ್ವರಂ ತೇ
ಜಗ್ಮುಃ ಕುರೂಣಾಂ ಪ್ರವರಂ ವಿರೋಷಾಃ।
ಭೀಮಂ ಚ ತಸ್ಯಾಂ ದದೃಶುರ್ನಲಿನ್ಯಾಂ
ಯಥೋಪಜೋಷಂ ವಿಹರಂತಮೇಕಂ ॥ 3-155-28 (21823)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 155 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-155-1 ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಾಂ ನಿಬೋಧತ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-155-2 ಅನಿಲೋಢಂ ವಾಯುನಾ ಆನೀತಂ ॥ 3-155-22 ಸಹಿತಮೇಕೀಭೂಯಾಪ್ಯಶಕ್ನುವಂತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 156
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.156. ಅಧ್ಯಾಯಃ 156
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ನಿಮಿತ್ತಪ್ರದರ್ಶಿನಾ ಭೀಮಸೇನಾನವಲೋಕಿನಾ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ದ್ರೌಪದೀಂಪ್ರತಿಭೀಮಾಭಿಗತದೇಶಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 1 ॥ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಭೀಮಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ನಿವೇದಿತೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಘಟೋತ್ಕಚಸಾಹಾಯ್ಯೇನ ಭೀಮಸಮೀಪಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಕುಬೇರಬಹುಮಾನಿತೈಸ್ತೈರರ್ಜುನದಿದೃಕ್ಷಯಾ ತತ್ರೈವ ಸುಖೇನ ವಿಹರಣಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-156-0 (21824)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-156-0x (2284)
ತತಸ್ತಾನಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಬಹೂನಿ ಬಹುರೂಪಾಣಿ ವಿರಜಾಂಸಿ ಸಮಾದದೇ ॥ 3-156-1 (21825)
ತತೋ ವಾಯುರ್ಮಹಾಞ್ಶೀಘ್ರೋ ನೀಚೈಃ ಶರ್ಕರಕರ್ಷಣಃ।
ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ವರಸ್ಪರ್ಶಃ ಸಂಗ್ರಾಮಮಭಿಚೋದಯನ್ ॥ 3-156-2 (21826)
ಪಪಾತ ಮಹತೀ ಚೋಲ್ಕಾ ಸನಿರ್ಘಾತಾ ಮಹಾಭಯಾ।
ನಿಷ್ಪ್ರಭಶ್ಚಾಭವತ್ಸೂರ್ಯಂಶ್ಛನ್ನರಶ್ಮಿಸ್ತಮೋವೃತಃ ॥ 3-156-3 (21827)
ನಿರ್ಘಾತಶ್ಚಾಭವದ್ಭೀಮೋ ಭೀಮೇ ವಿಕ್ರಮಮಾಸ್ಥಿತೇ।
ಚಚಾಲ ಪೃಥಿವೀ ಚಾಪಿ ಪಾಂಸುವರ್ಷಂ ಪಪಾತ ಚ ॥ 3-156-4 (21828)
ಸಲೋಹಿತಾ ದಿಶಶ್ಚಾಸನ್ಖರವಾಚೋ ಮೃಗದ್ವಿಜಾಃ।
ತಮೋವೃತಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ। 3-156-5 (21829)
[ಅನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಭೀಮಾ ಉತ್ಪಾತಾಸ್ತತ್ರ ಜಜ್ಞಿರೇ ॥]
ತದದ್ಭುತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಉವಾಚ ವದತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕೋಽಸ್ಮಾನಭಿಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-156-6 (21830)
ಸಜ್ಜೀಭವತ ಭದ್ರಂ ವಃ ಪಾಂಡವಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ಯಥಾ ರೂಪಾಣಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸುವ್ಯಕ್ತೋ ನಃ ಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-156-7 (21831)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜಾ ವೀಕ್ಷಾಂಚಕ್ರೇ ಸಮಂತತಃ।
ಅಪಶ್ಯಮಾನೋ ಭೀಮಂ ತು ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-156-8 (21832)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಯಮೌ ಚಾಪಿ ಸಮೀಪಸ್ಥಾನರಿಂದಮಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭ್ರಾತರಂ ಭೀಮಂ ಭೀಮಕರ್ಮಾಣಮಾಹವೇ ॥ 3-156-9 (21833)
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಭೀಮಃ ಪಾಂಚಾಲಿ ಕಿಂಚ ಕೃತ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ।
ಕೃತವಾನಪಿ ವಾ ವೀರ ಸಾಹಸಂ ಸಾಹಸಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-156-10 (21834)
ಇಮೇ ಹ್ಯಕಸ್ಮಾದುತ್ಪಾತಾ ಮಹಾಸಮರಶಂಸಿನಃ।
ದರ್ಶಯಂತೋ ಭಯಂ ತೀವ್ರಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-156-11 (21835)
ತಂ ತಥಾವಾದಿನಂ ಕೃಷ್ಣಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮನಸ್ವಿನೀ।
ಪ್ರಿಯಾ ಪ್ರಿಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷಂತೀ ಮಹಿಷೀ ಚಾರುಹಾಸಿನೀ ॥ 3-156-12 (21836)
ಯತ್ತತ್ಸೌಗಂಧಿಕಂ ರಾಜನ್ನಾಹೃತಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಾ।
ತನ್ಮಯಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪ್ರೀತಯಾಽದ್ಯೋಪಪಾದಿತಂ ॥ 3-156-13 (21837)
ಅಪಿ ಚೋಕ್ತೋ ಮಯಾ ವೀರೋ ಯದಿಪಶ್ಯೇರ್ಬಹೂನ್ಯಪಿ।
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಅಯುಪಾದಾಯ ಶೀಘ್ರಮಾಗಂಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-156-14 (21838)
ಸ ತು ನೂನಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಮಮ ಪಾಂಡವಃ।
ಪ್ರಾಗುದೀಚೀಂ ದಿಶಂ ರಾಜಂಸ್ತಾನ್ಯಾಹರ್ತುಮಿತೋ ಗತಃ ॥ 3-156-15 (21839)
ಉಕ್ತಸ್ತ್ವೇವಂ ತಯಾ ರಾಜಾ ಯಮಾವಿದಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಗಚ್ಛಾಮ ಸಹಿತಾಸ್ತೂರ್ಣಂ ಯೇನ ಯಾತೋ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-156-16 (21840)
ವಹಂತು ರಾಕ್ಷಸಾ ವಿಪ್ರಾನ್ಯಥಾಶ್ರಾಂತಾನ್ಯಥಾಕೃಶಾನ್।
ತ್ವಮಪ್ಯಮರಸಂಕಾಶ ವಹ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಘಟೋತ್ಕಚ ॥ 3-156-17 (21841)
ವ್ಯಕ್ತಂ ದೂರಮಿತೋ ಭೀಮಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಇತಿಮೇ ಮತಿಃ।
ಚಿರಂ ಚತಸ್ಯ ಕಾಲೋಽಯಂ ಸ ಚ ವಾಯುಸಮೋ ಜವೇ ॥ 3-156-18 (21842)
ತರಸ್ವೀ ವೈನತೇಯಸ್ಯ ಸದೃಶೋ ಭುವಿ ಲಂಘನೇ।
ಉತ್ಪತೇದಪಿಚಾಕಾಶಂ ನಿಪತೇಚ್ಚಯಥೇಚ್ಛಕಂ ॥ 3-156-19 (21843)
ತಮನ್ವಿಯಾಮ ಭವತಾಂ ಪ್ರಭಾವಾದ್ರಜನೀಚರಾಃ।
ಪುರಾ ಸ ನಾಪರಾಧ್ನೋತಿ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ॥ 3-156-20 (21844)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ತೇ ಸರ್ವೇಹೈಡಿಂಬಪ್ರಮುಖಾಸ್ತದಾ।
ಉದ್ದೇಶಜ್ಞಾಃ ಕುಬೇರಸ್ಯ ನಲಿನ್ಯಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-156-21 (21845)
ಆದಾಯ ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚೈವ ತಾಂಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾನನೇಕಶಃ।
ಲೋಮಶೇನೈವ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರಯಯುಃ ಪ್ರೀತಮಾನಸಾಃ ॥ 3-156-22 (21846)
ತೇ ಸರ್ವೇ ತ್ವರಿತಾ ಗತ್ವಾ ದದೃಶುಸ್ತತ್ರ ಕಾನನೇ।
ಪದ್ಮಸೌಗಂಧಿಕವತೀಂನಲಿನೀಂ ಸುಮನೋರಮಾಂ ॥ 3-156-23 (21847)
ತಂ ಚ ಭೀಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತಸ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ।
ದದೃಶುರ್ನಿಹತಾಂಶ್ಚೈವ ಯಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ವಿಪುಲೇಕ್ಷಣಾನ್ ॥ 3-156-24 (21848)
ಭಿನ್ನಕಾಯಾಕ್ಷಿಬಾಹೂರುನ್ಸಂಚೂರ್ಣಿತಶಿರೋಧರಾನ್।
ತಂ ಚ ಭೀಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತಸ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-156-25 (21849)
ಸಕ್ರೋಧಂ ಸ್ತವ್ಧನಯನಂ ಸಂದಷ್ಟದಶನಚ್ಛದಂ।
ಉದ್ಯಂಯ ಚ ಗದಾಂ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ನದೀತೀರೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-156-26 (21850)
ಪ್ರಜಾಸಂಕ್ಷೇಪಸಮಯೇ ದಂಡಹಸ್ತಮಿವಾಂತಕಂ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ತು ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಾಥ ಭಾರತ ॥ 3-156-27 (21851)
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಕೌಂತೇಯ ಕಿಮಿದಂ ಕೃತಂ।
ಸಾಹಸಂ ವತ ಭದ್ರಂ ತೇ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಚಾಪ್ರಿಯಂ।
ಪುನರೇವಂ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-156-28 (21852)
ಅನುಶಿಷ್ಯ ತು ಕೌಂತೇಯಂ ಪದ್ಮಾನಿ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಚ।
ತಸ್ಯಾಮೇವ ನಲಿನ್ಯಾಂ ತು ವಿಜಹ್ರರಮರೋಪಮಾಃ ॥ 3-156-29 (21853)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೈವ ಕಾಲೇ ತು ಪ್ರಗೃಹೀತಶಿಲಾಯುಧಾಃ।
ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಮಹಾಕಾಯಾಸ್ತಸ್ಯೋದ್ಯಾನಸ್ಯ ರಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-156-30 (21854)
ತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾಧರ್ಮರಾಜಾನಂ ಮಹರ್ಷಿಂ ಚಾಪಿ ಲೋಮಶಂ।
ನಕುಲಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ತಥಾಽನ್ಯಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಾನ್ ॥ 3-156-31 (21855)
ವಿನಯೇನ ನತಾಃ ಸರ್ವೇಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಚ ಭಾರತ।
ಸಾಂತ್ವಿತಾ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಪ್ರಸೇದುಃ ಕ್ಷಣದಾಚರಾಃ ॥ 3-156-32 (21856)
ವಿದಿತಾಶ್ಚಕುಬೇರಸ್ಯ ತತ್ರತೇ ಕುರುಪುಂಗವಾಃ।
ಊಷುರ್ನಾತಿಚಿರಂ ಕಾಲಂ ರಮಮಾಣಾಃ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷಮಾಣಆ ಬೀಭತ್ಸುಂ ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು ॥ 3-156-33 (21857)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಷ್ಯಾಯಃ ॥ 156 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-156-7 ಪರಾಕ್ರಮಃ ಪರಾಕ್ರಮಕಾಲಃ ॥ 3-156-21 ಉದ್ದೇಶಜ್ಞಾಃ ಸ್ಥಲಜ್ಞಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 157
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.157. ಅಧ್ಯಾಯಃ 157
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಗಂಧಮಾದನಾದುತ್ತರಂ ದೇಶಂ ಜಿಗಮಿಷುಣಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಆಕಾಶವಾಣೀಶ್ರವಣಾತ್ತತಃ ಪ್ರತಿನಿವೃತ್ಯ ಅನುಚರೈಃಸಹ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ ಪುನರಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-157-0 (21858)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-157-0x (2285)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿವಸಮಾನೋಽಥ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಸಹಿತಾನ್ಭ್ರಾತೃನಿತ್ಯುವಾಚ ಸಹದ್ವಿಜಾನ್ ॥ 3-157-1 (21859)
ದೃಷ್ಟಾನಿ ತೀರ್ಥಾನ್ಯಸ್ಮಾಭಿಃ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚ ಶಿವಾನಿ ಚ।
ಮನಸೋ ಹ್ಲಾದನೀಯಾನಿ ವನಾನಿ ಚ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ॥ 3-157-2 (21860)
ದೇವೈಃ ಪೂರ್ವಂ ವಿಚೀರ್ಣಾನಿ ಮುನಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯಥಾಕ್ರಮಮಶೇಷೇಣ ದ್ವಿಜೈಃ ಸಂಪೂಜಿತಾನಿ ಚ ॥ 3-157-3 (21861)
ಋಷೀಣಾಂ ಪೂರ್ವಚರಿತಂ ತಪೋಧರ್ಮವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಚರಿತಂ ಕಥಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಶುಭಾಃ ॥ 3-157-4 (21862)
ಶೃಣ್ವಾನಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಸ್ಮ ಆಶ್ರಮೇಷು ಶಿವೇಷು ಚ।
ಅಭಿಷೇಕಂ ದ್ವಿಜೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕೃತವಂತೋ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-157-5 (21863)
ಅರ್ಚಿತಾಃ ಸತತಂ ದೇವಾಃ ಪುಷ್ಪೈರದ್ಭಿಃ ಸದಾ ಚ ವಃ।
ಯಥಾಲಬ್ಧೈರ್ಮೂಲಫಲೈಃ ಪಿತರಶ್ಚಾಪಿ ತರ್ಪಿತಾಃ ॥ 3-157-6 (21864)
ಪರ್ವತೇಷು ಚ ರಂಯೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಚ ಸರಸ್ಸು ಚ।
ಉದಧೌ ಚ ಮಹಾಪುಣ್ಯೇ ಸೂಪಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-157-7 (21865)
ಇಲಾ ಸರಸ್ವತೀ ಸಿಂಧುರ್ಯಮುನಾ ನರ್ಮದಾ ತಥಾ।
ನಾನಾತೀರ್ಥೇಷು ರಂಯೇಷು ಸೂಪಸ್ಪೃಷ್ಟಂ ಸಹ ದ್ವಿಜೈಃ ॥ 3-157-8 (21866)
ಗಂಗಾದ್ವಾರಮತಿಕ್ರಂಯ ಬಹವಃ ಪರ್ವತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಹಿಮವಾನ್ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ನಾನಾದ್ವಿಜಗಣಾಯುತಃ ॥ 3-157-9 (21867)
ವಿಶಾಲಾ ಬದರೀ ದೃಷ್ಟಾ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಃ।
ದಿವ್ಯಪುಷ್ಕರಿಣೀ ದೃಷ್ಟಾ ಸಿದ್ಧದೇವರ್ಷಿಪೂಜಿತಾ ॥ 3-157-10 (21868)
ಯಥಾಕ್ರಮವಿಶೇಷೇಣ ಸರ್ವಾಣ್ಯಾಯತನಾನಿ ಚ।
ದರ್ಶಿತಾನಿ ದ್ವಿಜೇನದ್ರೇಣ ಲೋಮಶೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-157-11 (21869)
ಇಮಂ ವೈಶ್ರವಣಾವಾಸಂ ದುರ್ಗಮಂ ಗಂಧಮಾದನಂ।
ಕಥಂ ಭೀಮ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಮತಿರತ್ರ ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-157-12 (21870)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-157-13x (2286)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ರಾಜೇಂದ್ರೇ ವಾಗುವಾಚಾಶರೀರಿಣೀ।
ನ ಶಕ್ಯೋ ದುರ್ಗಮೋ ಗಂತುಂ ಪರ್ವತೋ ಗಂಧಮಾದನಃ ॥ 3-157-13 (21871)
ಅನನೈವ ಪಥಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಗಚ್ಛ ಯಥಾಗತಂ।
ನರನಾರಾಯಣಸ್ಥಾನಂ ಬದರೀತ್ಯಭಿವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-157-14 (21872)
ತಸ್ಮಾದ್ಯಾಸ್ಯಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ।
ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲಂ ರಂಯಮಾಶ್ರಮಂ ವೃಷಪರ್ವಣಃ ॥ 3-157-15 (21873)
ಅತಿಕ್ರಂಯ ಚ ತಂ ಪಾರ್ಥ ತ್ವಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಾಶ್ರಮೇ ವಸೇಃ।
ತತೋ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಕೌಂತೇಯ ನಿವೇಶಂ ಧನದಸ್ಯ ಚ ॥ 3-157-16 (21874)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವಾಯುರ್ದಿವ್ಯಗಂಧವಹಃ ಶುಭಃ।
ಭನಃಪ್ರಹ್ಲಾದನಃ ಶೀತಃ ಪುಷ್ಪವರ್ಷಂ ವವರ್ಷ ವೈ ॥ 3-157-17 (21875)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದಿವ್ಯಮಾಕಾಶಾದ್ವಿಸ್ಮಯಃ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಋಷೀಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-157-18 (21876)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತನ್ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋ ಧೌಂಯಸ್ತ್ವಭಾಷತ।
ನ ಶಕ್ಯಮುತ್ತರಂ ಗಂತುಂ ಪ್ರತಿಗಚ್ಛಾಮ ಪಾಂಡವ ॥ 3-157-19 (21877)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಃ।
[ಪ್ರತ್ಯಾಗಂಯ ಪುನಸ್ತಂ ತು ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ ॥] 3-157-20 (21878)
ಭೀಮಸೇನಾದಿಭಿಃ ಸರ್ವೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಪಾಂಚಾಲ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚೈವ ನ್ಯವಸತ್ಸುಸುಖಂ ತದಾ ॥ 3-157-21 (21879)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 157 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 158
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.158. ಅಧ್ಯಾಯಃ 158
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿಪ್ರವೇಷೇಣ ಪಾಂಡವನಿಕಟಚಿರವಾಸಿನಾ ಜಟಾಸುರೇಣ ಭೀಮಾಸಂನಿಧಾನೇ ದ್ರೌಪದೀಸಹಿತಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನಪಹೃತ್ಯ ಪಲಾಯನಂ ॥ 1 ॥ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಯದೃಚ್ಛಾಸಮಾಗತೇನ ಭೀಮನ ತಸ್ಯ ಮಾರಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-158-0 (21880)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-158-0x (2287)
ತತಸ್ತಾನ್ಪರಿವಿಶ್ವಸ್ತಾನ್ವಸತಸ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾನ್।
[ಪರ್ವತೇಂದ್ರೇ ದ್ವಿಜೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪಾರ್ತಾಗಮನಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥] 3-158-1 (21881)
ಗತೇಷು ತೇಷು ರಕ್ಷಃಸು ಭೀಮಸೇನಾತ್ಮಜೇಽಪಿ ಚ।
ರಹಿತಾನ್ಮೀಮಸೇನೇನ ಕದಾಚಿತ್ತಾನ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಜಹಾರ ಧರ್ಮರಾಜಂ ವೈ ಯಮೌ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-158-2 (21882)
`ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-158-3x (2288)
ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಥಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯಮೌ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಜಹಾರ ಚಿತ್ರಂ ಭೀಮಶ್ಚ ಗತೋ ರಾಕ್ಷಸಕಂಟಕಃ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಮೇತನ್ಮಮಾಽನಘ ॥ 3-158-3 (21883)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।' 3-158-4x (2289)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಂತ್ರಕುಶಲಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರೇಷ್ವಸ್ತ್ರವಿತ್ತಮಃ।
ಇತಿ ಬ್ರುವನ್ಪಾಂಡವೇಯಾನ್ಪರ್ಯುಪಾಸ್ತೇ ಸ್ಮ ನಿತ್ಯದಾ ।
ಪರೀಪ್ಸಮಾನಃ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಕಲಾಪಾಂಶ್ಚ ಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 3-158-4 (21884)
ಅಂತರಂ ಸಂಪರಿಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಹರಣಂ ಪ್ರತಿ।
ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪಾಪಬುದ್ಧಿಃ ಸ ನಾಂನಾ ಖ್ಯಾತೋ ಜಟಾಸುರಃ ॥ 3-158-5 (21885)
[ಪೋಷಣಂ ತಸ್ ರಾಜೇನದ್ರ ಚಕ್ರೇ ಪಾಂಡವನಂದನಃ।
ಬುಬುಧೇ ನ ಚ ತಂ ಪಾಪಂ ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನಮಿವಾನಲಂ ॥ 3-158-6 (21886)
ಸ ಭೀಮಸೇನೇ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ಮೃಗಯಾರ್ಥಮರಿಂದಮೇ।
[ಘಟೋತ್ಕಚಂ ಸಾನುಚರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಪ್ರದ್ರುತಂ ದಿಶಃ ॥ 3-158-7 (21887)
ಲೋಮಶಪ್ರಭೃತೀಂಸ್ತಾಂಸ್ತು ಮಹರ್ಷೀಶ್ಚ ಸಮಾಹಿತಾನ್।
ಸ್ನಾತುಂ ವಿನಿರ್ಗತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುಷ್ಪಾರ್ಥಂ ಚ ತಪೋಧನಾನ್] ॥ 3-158-8 (21888)
ರೂಪಮನ್ಯತ್ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿಕೃತಂ ಭೈರವಂ ಮಹತ್।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಸುದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತ್ರೀನ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-158-9 (21889)
[ವಿಕ್ರಂಯ ಕೌಶಿಕಂ ಖಂಗಂ ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಗ್ರಹಂ ರಿಪೋಃ।]
ಆಕ್ರಂದದ್ಭೀಮಸೇನ ವೈ ಯೇನ ಯಾತೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-158-10 (21890)
ತಮಬ್ರವೀದ್ಧರ್ಮರಾಜೋ ಹ್ರಿಯಮಾಣೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಹೀಯತೇ ಮೂಢ ನ ಚೈನಂ ಸಮವೇಕ್ಷಸೇ ॥ 3-158-11 (21891)
ಯೇಽನ್ಯೇ ಕ್ವಚಿನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಧರ್ಮಂ ತೇ ಸಮವೇಕ್ಷಂತೇ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಚ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-158-12 (21892)
ಧರ್ಮಸ್ಯರಾಕ್ಷಸಾ ಮೂಲಂ ಧರ್ಮಂ ತೇ ವಿದುರುತ್ತಮಂ।
ಏತತ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯಸರ್ವಂ ತ್ವಂ ಸಮೀಪೇ ಸ್ಥಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-158-13 (21893)
ದೇವಾಶ್ಚ ಋಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಪಿತರಶ್ಚಾಪಿ ರಾಕ್ಷಸ।
ಗಂಧರ್ವೋರಗರಕ್ಷಾಂಸಿ ವಯಾಂಸಿ ಪಶವಸ್ತಥಾ ॥ 3-158-14 (21894)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತಾಶ್ಚೈವ ಅಪಿ ಕೀಟಪಿಪೀಲಿಕಾಃ।
ಮನುಷ್ಯಾನುಪಜೀವಂತಿ ತತಸ್ತ್ವಮಪಿ ಜೀವಸಿ ॥ 3-158-15 (21895)
ಸಮೃದ್ಧ್ಯಾ ಯಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಲೋಕೋ ಯುಷ್ಮಾಕಮೃಧ್ಯತಿ।
ಇಮಂ ಚ ಲೋಕಂ ಶೋಚಂತಮನುಶೋಚಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಪೂಜ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ವರ್ಧಂತೇ ಹವ್ಯಕವ್ಯೈರ್ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-158-16 (21896)
ವಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾರೋ ರಕ್ಷಿತಾರಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸ।
ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯಾರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸ್ಯ ಕುತೋ ಭೂತಿಃ ಕುತಃ ಸುಖಂ ॥ 3-158-17 (21897)
ನ ಚ ರಾಜಾಽವಮಂತವ್ಯೋ ರಕ್ಷಸಾ ಜಾತ್ವನಾಗಸಿ।
ಅನುರಪ್ಯಪಚಾರಶ್ಚ ನಾಸ್ತ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ನರಾಶನ ॥ 3-158-18 (21898)
ವಿಘಸಾಶಾನ್ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಕುರ್ಮಹೇ ದೇವತಾದಿಷು।
ಗುರೂಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚೈವ ಪ್ರಮಾಣಪ್ರವಣಾಃ ಸದಾ ॥ 3-158-19 (21899)
ದ್ರೋಗ್ಧವ್ಯಂ ನ ಚ ಮಿತ್ರೇಷು ನ ವಿಶ್ವಸ್ತೇಷು ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಯೇಷಾಂ ಚಾನ್ನಾನಿ ಭುಂಜೀತ ಯತ್ರಚ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ॥ 3-158-20 (21900)
ಸ ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯೇಽಸ್ಮಾಕಂ ಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಸುಖೋಷಿತಃ।
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚಾನ್ನಾನಿ ದುಷ್ಪ್ರಜ್ಞ ಕಥಮಸ್ಮಾಂಜಿಹೀರ್ಷಸಿ ॥ 3-158-21 (21901)
ಏವಮೇವ ವೃಥಾಚಾರೋ ವೃಥಾ ವೃದ್ಧೋ ವೃಥಾಮತಿಃ।
ವೃಥಾಮರಣಮರ್ಹಸ್ತ್ವಂ ವೃಥಾಽದ್ಯ ನಮವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-158-22 (21902)
ಅಥ ಚೇದ್ದುಷ್ಟಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವೈರ್ಧರ್ಮೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ।
ಪ್ರದಾಯ ಶಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ಯುದ್ಧೇನ ದ್ರೌಪದೀಂ ಹರ ॥ 3-158-23 (21903)
ಅಥ ಚೇತ್ತ್ವಮವಿಜ್ಞಾಯ ಇದಂ ಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಅಧರ್ಮಂ ಚಾಪ್ಯಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಕೇವಲಂ ॥ 3-158-24 (21904)
ಏತಾಮದ್ಯ ಪರಾಮೃಶ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ರಾಕ್ಷಸ ಮಾನುಷೀಂ।
ವಿಷಮೇತತ್ಸಮಾಲೋಡ್ಯ ಕುಂಭೇನ ಪ್ರಾಶಿತಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-158-25 (21905)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತಸ್ಯ ಭಾರಿಕಃ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಸ ತು ಭಾರಾಭಿಭೂತಾತ್ಮಾ ನ ತಥಾ ಶೀಘ್ರಗೋಽಭವತ್ ॥ 3-158-26 (21906)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ದ್ರೌಪದೀಂ ಚ ನಕುಲಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಮಾ ಭೈಷ್ಟಂ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಮೂಢಾದ್ಗತಿರಸ್ಯ ಮಯಾ ಹೃತಾ ॥ 3-158-27 (21907)
ನಾತಿದೂರೇ ಮಹಬಾಹುರ್ಭವಿತಾ ಪವನಾತ್ಮಜಃ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಮುಹೂರ್ತೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ನಭವಿಷ್ಯತಿ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-158-28 (21908)
ಸಹದೇವಸ್ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಂ ಮೂಢಚೇತಸಂ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ರಾಜನ್ಕುಂತೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-158-29 (21909)
ರಾಜನ್ಕಿಂ ನಾಮ ಸತ್ಕೃತ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯತೋಽಧಿಕಂ।
ಯದ್ಯುದ್ಧೇಽಭಿಮುಖಃ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಜೇಚ್ಛತ್ರುಂ ಜಯೇತ ವಾ ॥ 3-158-30 (21910)
ಏಷ ವಾಸ್ಮಾನ್ವಯಂ ವೈನಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾಃ ಪರಂತಪ।
ಸೂದಯೇಮ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೇಶಃ ಕಾಲೋ ಹ್ಯಯಂ ನೃಪ ॥ 3-158-31 (21911)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ಜಯಂತೋ ಹನ್ಯಮಾನಾ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತುಮರ್ಹಾಮ ಸದ್ಗತಿಂ ॥ 3-158-32 (21912)
ರಾಕ್ಷಸೇ ಜೀವಮಾನೇಽದ್ಯ ರವಿರಸ್ತಮಿಯಾದ್ಯದಿ।
ನಾಹಂ ಬ್ರೂಯಾಂ ಪುನರ್ಜಾತು ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಸ್ಮೀತಿ ಭಾರತ ॥ 3-158-33 (21913)
ಭೋಭೋ ರಾಕ್ಷಸ ತಿಷ್ಠಸ್ವ ಸಹದೇವೋಸ್ಮಿ ಪಾಂಡವಃ।
ಹತ್ವಾ ರವಾ ಮಾಂ ನಯಸ್ವೈನಾಂ ಹತೋ ವಾ ಸ್ವಪ್ಸ್ಯಸೀಹ ವೈ ॥ 3-158-34 (21914)
ತದಾ ಬ್ರುವತಿ ಮಾದ್ರೇಯೇ ಭೀಮಸೇನೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಪ್ರಾದೃಶ್ಯತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸವಜ್ರ ಇವ ವಾಸವಃ ॥ 3-158-35 (21915)
ಸೋಽಪಶ್ಯದ್ಧಾತರೌ ತತ್ರ ದ್ರೌಪದೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಕ್ಷಿತಿಸ್ಥಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ಕ್ಷಿಪಂತಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ತದಾ ॥ 3-158-36 (21916)
ಮಾರ್ಗಾಚ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಂ ಮೂಢಂ ಕಾಲೋಪಹತಚೇತಸಂ।
ಭ್ರಮಂತಂ ತತ್ರತತ್ರೈವ ದೈವೇನ ಪರಿಮೋಹಿತಂ ॥ 3-158-37 (21917)
ಹೃತಾನ್ಸಂದೃಶ್ಯ ತಾನ್ಭ್ರಾತೃಂದ್ರೌಪದೀಂ ಚ ಮಹಾಬಲಃ।
ಕ್ರೋಧಮಾಹಾರಯದ್ಭೀಮೋ ರಾಕ್ಷಸಂಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-158-38 (21918)
ವಿಜ್ಞಾತೋಽಸಿ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಚೇಷ್ಟಞ್ಶಸ್ತ್ರಪರೀಕ್ಷಣೇ।
ಆಸ್ಥಾ ತು ತ್ವಯಿ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಯತೋಸಿ ನ ಹತಸ್ತದಾ ॥ 3-158-39 (21919)
ಬ್ರಹ್ಮರೂಪಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನೋ ನ ನೋ ವದಸಿ ಚಾಪ್ರಿಯಂ।
ಪ್ರಿಯೇಷು ರಮಮಾಣಂ ತ್ವಾಂ ನ ಚೈವಾಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಂ।
ಬ್ರಹ್ಮರೂಪೇಣ ವಿಹಿತಂ ನೈವ ಹನ್ಯಾಮನಾಗಸಂ ॥ 3-158-40 (21920)
ರಾಕ್ಷಸಂ ಜಾನಮಾನೋಽಪಿ ಯೋ ಹನ್ಯಾನ್ನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಅಪಕ್ವಸ್ಯ ಚ ಕಾಲೇನ ವಧಸ್ತವ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-158-41 (21921)
ನೂನಮದ್ಯಾಸಿ ಸಂಪಕ್ವೋ ಯಥಾ ತೇ ಮತಿರೀದೃಶೀ।
ದತ್ತಾ ಕೃಷ್ಣಾಪಹರಣೇ ಕಾಲೇನಾದ್ಭುತಕರ್ಮಣಾ।
`ಸೋಪಿ ಕಾಲಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತಥಾಽದ್ಯ ನಭವಿಷ್ಯಸಿ' ॥ 3-158-42 (21922)
ಬಡಿಶೋಽಯಂತ್ವಯಾ ಗ್ರಸ್ತಃ ಕಾಲಸೂತ್ರೇಣ ಲಂಬಿತಃ।
ಮತ್ಸ್ಯೋಽಂಭಸೀವ ಸ್ಯೂತಾಸ್ಯಃ ಕಥಮದ್ಯ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-158-43 (21923)
ಯಂ ಚಾಸಿ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ದೇಶಂ ಮನಃ ಪೂರ್ವಂ ಗತಂ ಚ ತೇ।
ನ ತಂ ಗಂತಾಸಿ ಗಂತಾಸಿ ಮಾರ್ಗಂ ಬಕಹಿಡಿಂಬಯೋಃ ॥ 3-158-44 (21924)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭೀಮೇನ ರಾಕ್ಷಸಃ ಕಾಲಚೋದಿತಃ।
ಭೀತ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-158-45 (21925)
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ಪುನರ್ಭೀಮಂ ರೋಷಾತ್ಪ್ರಸ್ಫುರಿತಾಧರಃ।
ನ ಮೇ ಮೂಢಾ ದಿಶಃ ಪಾಪ ತ್ವದರ್ಥಂ ಮೇ ವಿಲಂಬನಂ ॥ 3-158-46 (21926)
ಶ್ರುತಾ ಮೇ ರಾಕ್ಷಸಾ ಯೇ ಯೇ ತ್ವಯಾ ವಿನಿಹತಾ ರಣೇ।
ತೇಷಾಮದ್ಯಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತವಾಸ್ರೇಣೋದಕಕ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-158-47 (21927)
`ಏವಮುಕ್ತ್ವಾತದಾ ಭೀಮಂ ರಾಕ್ಷಸೋ ಯೋದ್ಧುಮಾಯಯೌ।
ಕರಾಲವದನಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಕಾಲಸರ್ಪ ಇವ ಶ್ವಸನ್' ॥ 3-158-48 (21928)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತೋ ಭೀಮಃ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಪರಿಲೇಲಿಹನ್।
ಸ್ಮಯಮಾನ ಇವ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾಲಾಂತಕೋಪಮಃ ॥ 3-158-49 (21929)
`ಬ್ರುವನ್ವೈ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ'।
ಬಾಹುಸಂರಂಭಮೇವೇಚ್ಛನ್ನಭಿದುದ್ರಾವ ರಾಕ್ಷಸಂ ॥ 3-158-50 (21930)
ಮುಹುರ್ಮುಹುರ್ವ್ಯಾದದಾನಃ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್।]
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಸಂರಬ್ಧೋ ಬಲೋ ವಜ್ರಧರಂ ಯಥಾ ॥ 3-158-51 (21931)
ಭೀಮಸೇನೋಽಪ್ಯವಷ್ಟಬ್ಧೋ ನಿಯುದ್ಧಾಯಾಭವತ್ಸ್ಥಿತಃ।
ರಾಕ್ಷಸೋಽಪಿ ಚ ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ಬಾಹುಯುದ್ಧಮಕಾಂಕ್ಷತ' ॥ 3-158-52 (21932)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಯೋ ರಾಜನ್ಬಾಹುಯುದ್ಧೇ ಸುದಾರುಣೇ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವತಿಕ್ರುದ್ಧಾವುಭಾವಪ್ಯಭ್ಯಧಾವತಾಂ ॥ 3-158-53 (21933)
ನ್ಯವಾರಯತ್ತೌ ಪ್ರಹಸನ್ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ವೃಕೋದರಃ।
ಶಕ್ತೋಽಹಂ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯೇತಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಧ್ವಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-158-54 (21934)
ಆತ್ಮನಾ ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮೇಣ ಸುಕೃತೇನ ಚ।
ಇಷ್ಟೇನ ಚ ಶಪೇ ರಾಜನ್ಸೂದಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಾಕ್ಷಸಂ ॥ 3-158-55 (21935)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತೌ ವೀರೌ ಸ್ಪರ್ಧಮಾನೌ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಬಾಹುಭಿಃ ಸಮಸಜ್ಜೇತಾಮುಭೌ ರಕ್ಷೋವೃಕೋದರೌ ॥ 3-158-56 (21936)
ತಯೋರಾಸೀತ್ಸಂಪ್ರಹಾರಃ ಕ್ರುದ್ಧಯೋರ್ಭೀಮರಕ್ಷಸೋಃ।
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಯೋಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಶಕ್ರಶಂಬರಯೋರಿವ ॥ 3-158-57 (21937)
ತೌ ವೀರೌ ಸಮಭಿಕ್ರುದ್ಧಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪರ್ಯಧಾವತಾಂ।
ಆರುಜ್ಯಾರುಜ್ಯತೌ ವೃಕ್ಷಾನನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಜಘ್ನತುಃ।
ಜೀಮೂತಾವಿವ ಧರ್ಮಾಂತೇ ವಿನದಂತೌ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 3-158-58 (21938)
ಬಭಂಜತುರ್ಮಹಾವೃಕ್ಷಾನೂರುಭಿರ್ಬಲಿನಾಂ ವರೌ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯೇನಾಭಿಸಂರಬ್ಧೌ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣೌ ॥ 3-158-59 (21939)
ತದ್ವೃಕ್ಷಯುದ್ಧಮಭವನಮಹೀರುಹವಿನಾಶನಂ।
ವಾಲಿಸುಗ್ರೀವಯೋರ್ಭ್ರಾತ್ರೋಃ ಪುರೇವ ಕಪಿಸಿಂಹಯೋಃ ॥ 3-158-60 (21940)
ಆವಿಧ್ಯಾವಿಧ್ಯ ತೌ ವೃಕ್ಷಾನ್ಮುಹೂರ್ತಮಿತರೇತರಂ।
ತಾಡಯಾಮಾಸತುರುಭೌ ವಿನದಂತೌ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-158-61 (21941)
ತಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಯದಾ ವೃಕ್ಷಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ನಿಪಾತಿತಾಃ।
ಪುಗೀಕೃತಾಶ್ಚ ಶತಶಃ ಪರಸ್ಪರವಧೇಪ್ಸಯಾ ॥ 3-158-62 (21942)
ತತಃ ಶಿಲಾಃ ಸಮಾದಾಯ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಭಾರತ।
ಮಹಾಭ್ರೈರಿವ ಶೈಲೇಂದ್ರೌ ಯುಯುಧಾತೇ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 3-158-63 (21943)
ಶಿಲಾಭಿರುಗ್ರರೂಪಾಭಿರ್ಬೃಹತೀಭಿಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ವಜ್ರೈರಿವ ಮಹಾವೇಗೈರಾಜಘ್ನತುರಮರ್ಷಣೌ ॥ 3-158-64 (21944)
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ಚ ಭೂಯಸ್ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಬಲದರ್ಪಿತೌ।
ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯಾಥ ಚಕರ್ಷಾತೇ ಗಜಾವಿವ ॥ 3-158-65 (21945)
ಮುಷ್ಟಿಭಿಶ್ ಮಹಾಘೋರೈರನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಪೇತತುಃ।
ತತಃ ಕಟಕಟಾಶಬ್ದೋ ಬಭೂವ ಶುಮಹಾತ್ಮನೋಃ ॥ 3-158-66 (21946)
ತತಃ ಸಂಹೃತ್ಯಮುಷ್ಟಿಂ ತು ಪಂಚಶೀರ್ಷಮಿವೋರಗಂ।
ವೇಗೇನಾಭ್ಯಹನದ್ಭೀಮೋ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಶಿರೋಧರಾಂ ॥ 3-158-67 (21947)
ತತಃ ಶ್ರಾಂತಂ ತು ತದ್ರಕ್ಷೋ ಭೀಮಸೇನಭುಜಾಹತಂ।
ಸುಪರಿಭ್ರಾಂತಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಸೇನೋಽಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-158-68 (21948)
ತತ ಏನಂ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಬಾಹುಭ್ಯಾಮಮರೋಪಮಃ।
ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಬಲಾದ್ಭೀಮೋ ನಿಷ್ಪಿಪೇಷ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-158-69 (21949)
`ತತಃ ಸಂಪೀಡ್ಯ ಬಲವದ್ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।'
ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಚೂರ್ಣಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ।
ಅರತ್ನಿನಾ ಚಾಭಿಹತ್ಯ ಶಿರಃ ಕಾಯಾದಪಾಹರತ್ ॥ 3-158-70 (21950)
ಸಂದಷ್ಟೌಷ್ಠಂ ವಿವೃತ್ತಾಕ್ಷಂ ಫಲಂ ವೃಕ್ಷಾದಿವ ಚ್ಯುತಂ।
ಜಟಾಸುರಸ್ಯ ತು ಶಿರೋ ಭೀಮಸೇನಬಲಾದ್ಧೃತಂ।
ಪಪಾತ ರುಧಿರಾದಿಗ್ಧಂ ಸಂದಷ್ಟದಶನಚ್ಛದಂ ॥ 3-158-71 (21951)
ತಂ ನಿಹತ್ಯಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಪಾಗಮತ್।
ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೈಸ್ತು ಮರುದ್ಭಿರಿವ ವಾಸವಃ ॥ 3-158-72 (21952)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಜಟಾಸುರವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 158 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-158-4 ಕಲಾಪಾನ್ ನಿಷಂಗಾನ್ ॥ 3-158-10 ಕೌಶಿಕಂ ಕೋಶಾದಾಗತಂ। ಗ್ರಹಂ ಗ್ರಹಣಂ ॥ 3-158-16 ಯುಷ್ಮಾಕಂ ದೇವಾಸುರಾದೀನಾಂ। ಋಧ್ಯತಿ ವೃದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-158-19 ವಿಘಸಾಶಾನ್ ದೇವಾದಿಶೇಷಾನ್ನಂ ವಿಘಸಂ ತಸ್ಯ ಆಶೋ ಭೋಜನಂ ಯೇಷಾಂ ತಾನ್ ॥ 3-158-20 ಪ್ರತಿಶ್ರಯೋ ಗೃಹಂ ॥ 3-158-22 ನಭವಿಷ್ಯಸಿ ಮರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-158-26 ಗುರುಕಃ ಸಮಪದ್ಯತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-158-30 ಸತ್ಕೃತ್ಯಂ ಸಾಧುಕಾರ್ಯಂ ॥ 3-158-39 ಆಸ್ಥಾ ತ್ವನ್ಮಾರಣೇ ಆದರಃ ॥ 3-158-40 ಅತಿಥಿ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪಂ ಚ ಕಥಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-158-42 ಕಾಲಪಕ್ವ ಇದಾನೀಂ ತ್ವಂ ಯಥೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-158-43 ಬಡಿಶೋ ಮತ್ಸ್ಯವೇಧನಂ ॥ 3-158-47 ಅಸ್ರೇಣ ಲೋಹಿತೇನ ॥ 3-158-60 ಪುರಾ ಸ್ತ್ರೀಕಾಂಕ್ಷಿಣೋರ್ಯಥಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-158-61 ಆವಿಧ್ಯ ಭ್ರಾಮಯಿತ್ವಾ ॥ 3-158-62 ಮುಂಜೀಕೃತಾಶ್ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಮುಂಜೀಕೃತಾಃ ರಜ್ಜ್ವರ್ಥಂ ಮುಂಜವಜ್ಜರ್ಜರೀಕೃತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 5-158-63 ಮಹಾಭ್ರೈರಿವೇತ್ಯಭೂತೋಪಮಾ ॥ 3-158-67 ಶಿರೋಧರಾಂ ಗ್ರೀವಾಂ ॥ 3-158-68 ಅಭ್ಯವರ್ತತ ಅಧಿಕೋತ್ಸಾಹ್ವಾನಭೂತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 159
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.159. ಅಧ್ಯಾಯಃ 159
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಜಟಾಸುರವಧಾನಂತರಂ ಸಪರಿವಾರೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮೇ ನಿವಾಸಃ ॥ 1 ॥ ತತೋ ವೃಷಪರ್ವಾಶ್ರಮಾದಿಷು ಸುಖೇನ ಸಂಚರಣಂ ॥ 2 ॥ ತತ ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಾಶ್ರಮಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-159-0 (21953)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-159-0x (2290)
ನಿಹತೇ ರಾಕ್ಷಸೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪುನರ್ನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ।
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ರಾಜಾ ಕೌಂತೇಯೋ ನಿವಾಸಮಕರೋತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-159-1 (21954)
ಸ ಸಮಾನೀಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಭ್ರಾತೄನಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತಃ ಕಾಲೇ ಸಂಸ್ಮರನ್ಭ್ರಾತರಂ ಜಯಂ ॥ 3-159-2 (21955)
ಸಮಾಶ್ಚತಸ್ರೋಽಭಿಗತಾಃ ಶಿವೇನ ಚರತಾಂ ವನೇ।
ಕೃತೋದ್ದೇಶಃ ಸ ಬೀಭತ್ಸುಋ ಪಂಚಮೀಮಭಿತಃ ಸಮಾಂ ॥ 3-159-3 (21956)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪರ್ವತರಾಜಾನಂ ಶ್ವೇತಂ ಶಿಖರಿಣಾಂವರಂ।
[ಪುಷ್ಪಿತೈರ್ದ್ರುಮಷಂಡೈಶ್ಚ ಮತ್ತಕೋಕಿಲಾಷಟ್ಪದೈಃ ॥ 3-159-4 (21957)
ಮಯೂರೈಶ್ಚಾತಕೈಶ್ಚಾಪಿ ನಿತ್ಯೋತ್ಸವವಿಭೂಷಿತಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ವರಹೈರ್ಮಹಿಷೈರ್ಗವಯೈರ್ಹರಿಣೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-159-5 (21958)
ಶ್ವಾಪದೈರ್ವ್ಯಾಲರೂಪೈಶ್ಚ ರುರುಭಿಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಂ।
ಫುಲ್ಲೈಃ ಸಹಸ್ರಪತ್ರೈಶ್ಚ ಶತಪತ್ರೈಸ್ತಥೋತ್ಪಲೈಃ ॥ 3-159-6 (21959)
ಪ್ರಫುಲ್ಲೈಃ ಕಮಲೈಶ್ಚೈವ ತಥಾ ನೀಲೋತ್ಪಲೈರಪಿ।
ಮಹಾಪುಣಅಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಸುರಾಸುರನಿಷೇವಿತಂ।]
ತತ್ರಾಪಿ ಚ ಕೃತೋದ್ದೇಶಃ ಸಮಾಗಮದಿದೃಕ್ಷುಭಿಃ ॥ 3-159-7 (21960)
ಕೃತಶ್ಚ ಸಮಯಸ್ತೇನ ಪಾರ್ಥೇನಾಮಿತತೇಜಸಾ।
ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ವತ್ಸ್ಯಾಭಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥೀತಿ ಪುರಾ ಮಯಿ ॥ 3-159-8 (21961)
ಅತ್ರಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾನಮವಾಪ್ತಾಸ್ತ್ರಮರಿಂದಮಂ।
ದೇವಲೋಕಾದಿಮಂ ಲೋಕಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಃ ಪುನರಾಗತಂ ॥ 3-159-9 (21962)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸರ್ವಾನಾಮಂತ್ರಯತ ಪಾಂಡವಃ।
ಕಾರಣಂ ಚೈವ ತತ್ತೇವಾಮಾಚಚಕ್ಷೇ ತಪಸ್ವಿನಾಂ ॥ 3-159-10 (21963)
ತಮುಗ್ರತಪಸಃ ಪ್ರೀತಾಃ ಕುತ್ವಾಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇಽನ್ವಮೋದಂತ ಶಿವೇನ ಕುಶಲೇನ ಚ ॥ 3-159-11 (21964)
ಸುಖೋದರ್ಕಮಿಮಂ ಕ್ಲೇಶಮಚಿರಾದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತೀರ್ತ್ವಾ ಗಾಂ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-159-12 (21965)
ತತ್ತು ರಾಜಾ ವಚಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಸಹ ವಿಪ್ರೈಸ್ತೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚ ಪರಂತಪಃ ॥ 3-159-13 (21966)
`ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಹೈಡಿಂಬೇಯಾದಿಭಿಸ್ತದಾ'।
ರಾಕ್ಷಸೈರನುಯಾತೋ ವೈ ಲೋಮಶೇನಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-159-14 (21967)
ಕ್ವಚಿತ್ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ತತೋಽಗಚ್ಛದ್ರಾಕ್ಷಸೈರುದಹ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ತತ್ರತತ್ರ ಮಹಾತೇಜಾ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಸುವ್ರತಃ ॥ 3-159-15 (21968)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಬಹುನ್ಕ್ಲೇಶಾನ್ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಗಜಾಕೀರ್ಣಾಮುದೀಚೀಂ ಪ್ರಯಯೌ ದಿಶಂ ॥ 3-159-16 (21969)
ಅವೇಮಾಣ ಕೈಲಾಸಂ ಮೈನಾಕಂ ಚೈವ ಪರ್ವತಂ।
ಗಂಧಮಾದನಪಾದಾಂಶ್ಚ ಮೇರುಂ ಚಾಪಿ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಂ ॥ 3-159-17 (21970)
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಶೈಲಸ್ಯ ಬಹೀಶ್ಚ ಸರಿತಃ ಶಿವಾಃ।
ಪೃಷ್ಠಂ ಹಿಮವತಃ ಪುಣ್ಯಂ ಯಯೌ ಸಪ್ತದಶೇಽಹನಿ ॥ 3-159-18 (21971)
ದದೃಶುಃ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಗಂಧಮಾದನಮಂತಿಕಂ।
ಪೃಷ್ಠೇ ಹಿಮವತಃ ಪುಣ್ಯೇ ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾವೃತೇ ॥ 3-159-19 (21972)
ಸಲಿಲಾವರ್ತಸಂಜಾತೈಃ ಪುಷ್ಪಿತೈಶ್ಚ ಮಹೀರುಹೈಃ।
ಸಮಾವೃತಂ ಪುಣ್ಯತಮಮಾಶ್ರಮಂ ವೃಷಪರ್ವಣಃ ॥ 3-159-20 (21973)
ತಮುಪಕ್ರಂಯ ರಾಜರ್ಷಿಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಮರಿಂದಮಾಃ।
ಪಾಂಡವಾ ವೃಷಪರ್ವಾಣಮವದಂತ ಗತಕ್ಲಮಾಃ ॥ 3-159-21 (21974)
ಅಭ್ಯನಂದತ್ಸ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪುತ್ರವದ್ಭರತರ್ಷಭಾನ್।
ಪೂಜಿತಾಶ್ಚಾವಸಂಸ್ತತ್ರಸಪ್ತರಾತ್ರಮರಿಂದಮಾಃ ॥ 3-159-22 (21975)
ಅಷ್ಟಮೇಽಹನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತಮೃಷಿಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ವೃಷಪರ್ವಾಣಂ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತ್ಯರೋಚಯನ್ ॥ 3-159-23 (21976)
ಏಕೈಕಶಶ್ಚ ತಾನ್ವಿಪ್ರಾನ್ನಿವೇದ್ಯ ವೃಷಪರ್ವಣಿ।
ನ್ಯಾಸಭೂತಾನ್ಯಥಾಕಾಲಂ ಬಂಧೂನಿವ ಸುಸತ್ಕೃತಾನ್।
ಪಾರಿಬರ್ಹಂ ಚತಂ ಶೇಷಂ ಪರಿದಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ ॥ 3-159-24 (21977)
ತತಸ್ತೇ ಯಜ್ಞಪಾತ್ರಾಣಿ ರತ್ನಾನ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ನ್ಯದಧುಃಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ನಾಶ್ರಮೇ ವೃಷಪರ್ವಣಃ ॥ 3-159-25 (21978)
ಅತೀತಾನಾಗತೇ ವಿದ್ವಾನ್ಕುಶಲಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿತ್।
ಅನ್ವಶಾಸತ್ಸ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪುತ್ರವದ್ಭರತರ್ಷಭಾನ್ ॥ 3-159-26 (21979)
ತೇಽನುಜ್ಞಾತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರಯಯುರ್ದಿಶಮುತ್ತರಾಂ।
`ಕುಷ್ಣಯಾ ಸಹಿತಾ ವೀರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ 3-159-27 (21980)
ತಾನ್ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನನ್ವಗಚ್ಛದ್ವೃಷಪರ್ವಾ ಮಹೀಪತೀನ್।
ಉಪನ್ಯಸ್ ಮಹಾತೇಜಾ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪಾಂಡವಾಂಸ್ತದಾ ॥ 3-159-28 (21981)
ಅನುಸಂಸಾರ್ಯ ಕೌಂತೇಯಾನಾಶೀರ್ಭಿರಭಿನಂದ್ಯ ಚ।
ವೃಷಪರ್ವಾ ನಿವವೃತೇಪಂಥಾನಮುಪದಿಶ್ಯ ಚ ॥ 3-159-29 (21982)
ನಾನಾಮೃಗಗಣೈರ್ಜುಷ್ಟಂ ಕೌಂತೇಯಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ಪದಾತಿರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-159-30 (21983)
ನಾನಾದ್ರುಮನಿರೋಧೇಷು ವಸಂತಃ ಶೈಲಸಾನುಷು।
ಪರ್ವತಂ ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ತಂ ಚತುರ್ಥೇಽಹನಿ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-159-31 (21984)
ಮಹಾಭ್ರಘನಸಂಕಾಶಂ ಸಲಿಲೋಪಹಿತಂ ಶುಭಂ।
ಮಣಿಕಾಂಚನರಂಯಂ ಚ ಶೈಲಂ ನಾನಾಸಮುಚ್ಛ್ರಯಂ ॥ 3-159-32 (21985)
`ರಂಯಂ ಹಿಮವತಃ ಪ್ರಸ್ಥಂ ಬಹುಕಂದರನಿರ್ಝರಂ।
ಶಿಲಾವಿಭಂಗವಿಕಟಂ ಲತಾಪಾದಪಸಂಕುಲಂ' ॥ 3-159-33 (21986)
ತೇ ಸಮಾಸಾದ್ಯಪಂಥಾನಂ ಯತೋಕ್ತಂ ವೃಷಪರ್ವಣಾ।
ಅನುಸಸ್ರುರ್ಯಥೋದ್ದೇಶಂ ಪಶ್ಯಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ನಗಾನ್ ॥ 3-159-34 (21987)
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಶೈಲಸ್ಯ ಗುಹಾಃ ಪರಮದುರ್ಗಮಾಃ।
ಸುದುರ್ಗಮಾಂಸ್ತೇ ಸುಬಹೂನ್ಸುಖೇನೈವಾಭಿಚಕ್ರಮುಃ ॥ 3-159-35 (21988)
ಧೌಂಯಃ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ಪಾರ್ತಾಶ್ಚ ಲೋಮಶಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಆಗಚ್ಛನ್ಸಹಿತಾಸ್ತತ್ರನ ಕಶ್ಚಿದಪಿ ಹೀಯತೇ ॥ 3-159-36 (21989)
ತೇ ಮೃಗದ್ವಿಜಸಂಘುಷ್ಟಂ ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾಯುತಂ।
ಶಾಖಾಮೃಗಗಣೈಶ್ಚೈವ ಸೇವಿತಂ ಸುಮನೋರಮಂ ॥ 3-159-37 (21990)
ಪುಣ್ಯಂ ಪದ್ಮಸರೋಪೇತಂ ಸಪಲ್ವಲಮಹಾವನಂ।
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಮಹಾಭಾಗಾ ಮಾಲ್ಯವತಂ ಮಹಾಗಿರಿಂ ॥ 3-159-38 (21991)
ತತಃ ಕಿಂಪುರುಷಾವಾಸಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ।
ದದೃಶುರ್ಹೃಷರೋಮಾಣಾಃ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-159-39 (21992)
ವಿದ್ಯಾಧರಾನುಚರಿತಂ ಕಿನ್ನರೀಭಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಗಜಸಂಘಸಮಾವಾಸಂ ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಗಣಾಯುತಂ ॥ 3-159-40 (21993)
ಶರಭೋನ್ನಾದಸಂಘುಷ್ಟಂ ನಾನಮೃಗನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-159-41 (21994)
ತೇ ಗಂಧಮಾದನವನಂ ತನ್ನಂದನವನೋಪಮಂ।
ಮುದಿತಾಃ ಪಾಂಡುತನಯಾ ಮನೋನಯನನಂದನಂ ॥ 3-159-42 (21995)
ವಿವಿಶುಃ ಕ್ರಮಶೋ ವೀರಾ ಅರಣ್ಯಂ ಶುಭಕಾನನಂ।
ದ್ರೌಪದೀಸಹಿತಾ ವೀರಾಸ್ತೈಶ್ಚ ವಿಪ್ರೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-159-43 (21996)
ಶೃಣ್ವಂತಃ ಪ್ರೀತಿಜನನಾನ್ವಲ್ಗೂನ್ಮಂದಕಲಾಞ್ಶುಭಾನ್।
ಶ್ರೋತ್ರರಂಯಾನ್ಸುಮಧುರಾಞ್ಶಬ್ದಾನ್ಖಗಮುಖೇರಿತಾನ್ ॥ 3-159-44 (21997)
ಸರ್ವರ್ತುಫಲಭಾರಾಞ್ಯಾನ್ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೋಜ್ಜ್ವಲಾಂ।
ಪಶ್ಯಂತಃ ಪಾದಪಾಂಸ್ಚಾಪಿ ಫಲಭಾರಾವನಾಮಿತಾನ್ ॥ 3-159-45 (21998)
ಆಂರಾನಾಂರಾತಕಾನ್ಫುಲ್ಲಾನ್ನಾರಿಕೇಲಾನ್ಸತಿಂದುಕಾನ್।
ಮುಂಜಾತಕಾಂಸ್ತಥಾಂಜೀರಾಂದಾಡಿಮಾನ್ಬೀಜಪೂರಕಾನ್ ॥ 3-159-46 (21999)
ಪನಸಾಂʼಲ್ಲಿಕುಚಾನ್ಮೋಚಾಃ ಖರ್ಜೂರಾನಂಲವೇತಸಾನ್।
ಪರಾವತಾಂಸ್ತಥಾ ಕ್ಷೌದ್ರಾನೀಪಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಮನೋರಮಾನ್ ॥ 3-159-47 (22000)
ಬೇಲ್ವಾನ್ಕಪಿತ್ಥಾಂಜಂಬೂಶ್ಚ ಕಾಶ್ಮರೀರ್ಬ್ರದರೀಸ್ತಥಾ।
ಪುಕ್ಷಾನುದುಂಬರವಟಾನಶ್ವತ್ಥಾನ್ಕ್ಷೀರಿಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-159-48 (22001)
ಮಲ್ಲಾತಕಾನಾಮಲಕೀರ್ಹರೀತಕಬಿಭೀತಕಾನ್।
ಇಂಗುದಾನ್ಕರಮರ್ದಾಂಶ್ಚ ತಿಂದುಕಾಂಶ್ ಮಹಾಫಲಾನ್ ॥ 3-159-49 (22002)
ಏತಾನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು।
ಫಲೈರಮೃತಕಲ್ಪೈಸ್ತಾನಾಚಿತಾನ್ಸ್ವಾದುಭಿಸ್ತರೂಪನ್ ॥ 3-159-50 (22003)
ತಥೈವ ಚಂಪಕಾಶೋಕಾನ್ಕೇತಕಾನ್ಬಕುಲಾಂಸ್ತಥಾ।
ಪುನ್ನಾಗಾನ್ಸಪ್ತಪರ್ಣಾಂಶ್ಚ ಕರ್ಣಿಕಾರಾನ್ಸಕೇತಕಾನ್।
ಪಾಟಲಾನ್ಕುಟಜಾನ್ರಂಯಾನ್ಮಂದಾರೇಂದೀವರಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-159-51 (22004)
ಪಾರಿಜಾತಾನ್ಕೋವಿದಾರಾಂದೇವದಾರುದ್ರುಮಾಂಸ್ತಥಾ।
ಪಾರಿಜಾತಾನ್ಕೋವಿದಾರಾಂದೇವದಾರುದ್ರುಮಾಂಸ್ತಥಾ।
ಶಾಲಾಂಸ್ತಾಲಾಂಸ್ತಮಾಲಾಂಶ್ಚ ಪಿಪ್ಪಲಾನ್ಹಿಂಗುಕಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-159-52 (22005)
ಚಕೋರೈಃ ಶತಪತ್ರೈಶ್ ಭೃಂಗರಾಜೈಸ್ತಥಾ ಶುಕೈಃ।
ಕೋಕಿಲೈಃ ಕಲವಿಂಕೈಶ್ಚ ಹಾರಿತೈರ್ಜೀವಜೀವಕೈಃ ॥ 3-159-53 (22006)
ಪ್ರಿಯಕೈಶ್ಚಾತಕೈಶ್ಚೈವ ತಥಾಽನ್ಯೈರ್ವಿವಿಧೈಃ ಖಗೈಃ।
ಶ್ರೋತ್ರರಂಯಂ ಸುಮಧುರಂ ಕೂಜದ್ಭಿಶ್ಚಾಪ್ಯಧಿಷ್ಠಿತಾನ್ ॥ 3-159-54 (22007)
ಸರಾಂಸಿ ಚ ಮನೋಜ್ಞಾನಿ ಸಮಂತಾಜ್ಜಲಚಾರಿಭಿಃ।
ಕುಮುದೈಃ ಪುಂಡರೀಕೈಶ್ಚ ತೃಥಾ ಕೋಕನದೋತ್ಪಲೈಃ।
ಕಹಾರೈಃ ಕಮಲೈಶ್ಚೈವ ಆಚಿತಾನಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-159-55 (22008)
ಕಾದಂಬೈಶ್ಚಕ್ರವಾಕೈಶ್ಚ ಕುರರೈರ್ಜಲಕುಕ್ಕುಟೈಃ।
ಕಾರಂಡವೈಃ ಪ್ಲವೈರ್ಹಂಸೈರ್ಬಕೈರ್ಮದ್ಗುಭಿರೇವ ಚ ॥ 3-159-56 (22009)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಕೀರ್ಣಾನಿ ಸಮಂತಾಜ್ಜಲಚಾರಿಭಿಃ।
ಹೃಷ್ಟೈಸ್ತಥಾ ತಾಮರಸರಸಾಸವಮದಾಲಸೈಃ ॥ 3-159-57 (22010)
ಪದ್ಮೋದರಚ್ಯುತರಜಃಕಿಂಜಲ್ಕಾರುಣರಂಜಿತೈಃ।
ಮಂಜುಸ್ವರೈರ್ಮಧುಕರೈರ್ವಿರುತಾನ್ಕಮಲಾಕರಾನ್ ॥ 3-159-58 (22011)
ಅಪಶ್ಯಂಸ್ತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾ ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು।
ತಥೈವ ಪದ್ಮಷಂಡೈಶ್ಚ ಮಂಡಿತಾಂಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-159-59 (22012)
ಶಿಖಂಡಿನೀಭಿಃ ಸಹಿತಾಂʼಲ್ಲತಾಮಂಡಲಕೇಷು ಚ।
ಮೇಘತೂರ್ಯರವೋದ್ದಾಮಮದನಾಕುಲಿತಾನ್ಭೃಶಂ ॥ 3-159-60 (22013)
ಕೃತ್ವೈವ ಕೇಕಾಮಧುರಂ ಸಂಗೀತಂ ಮಧುರಸ್ವರಂ।
ಚಿತ್ರಾನ್ಕಲಾಪಾನ್ವಿಸ್ತೀರ್ಯ ಸವಿಲಾಸಾನ್ಮದಾಲಸಾನ್ ॥ 3-159-61 (22014)
ಮಯೂರಾಂದದೃಶುರ್ಹೃಷ್ಟಾನ್ನೃತ್ಯತೋ ವನಲಾಲಸಾನ್।
ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಿಯಾಭಿಃ ಸಹಿತಾನ್ರಮಮಾಣಾನ್ಕಲಾಪಿನಃ ॥ 3-159-62 (22015)
ವಲ್ಲೀಲತಾಸಂಕಟೇಷು ಕುಟಜೇಷು ಸ್ಥಿತಾಂಸ್ತಥಾ।
ಕಾಂಶ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಟಜಾನಾಂ ತು ವಿಟಪೇಷೂತ್ಕಟಾನಿವ ॥ 3-159-63 (22016)
ಕಲಾಪರುಚಿರಾಟೋಪನಿಚಿತಾನ್ಮುಕುಟಾನಿವ।
ವಿವರೇಷು ತರೂಣಾಂ ಚ ರುಚಿರಾಂದದೃಶುಶ್ಚ ತೇ ॥ 3-159-64 (22017)
ಸಿಂಧುವಾರಾಂಸ್ತಥೋದಾರಾನ್ಮನ್ಮಥಸ್ಯೇವ ತೋಮರಾನ್।
ಸುವರ್ಣವರ್ಣಕುಸುಮಾನ್ಗಿರೀಣಾಂ ಸಿಖರೇಷು ಚ।
ಕರ್ಣಿಕಾರಾನ್ವಿಕಸಿತಾನ್ಕರ್ಣಪೂರಾನಿವೋತ್ತಮಾನ್ ॥ 3-159-65 (22018)
ತಥಾಽಪಶ್ಯನ್ಕುರಬಕಾನ್ವನರಾಜಿಷು ಪುಷ್ಪಿತಾನ್।
ಕಾಮವಶ್ಯೌತ್ಸುಕ್ಯಕರಾನ್ಕಾಮಸ್ಯೇವ ಶರೋತ್ಕರಾನ್ ॥ 3-159-66 (22019)
ತಥೈವ ವನರಾಜೀನಾಮುದಾರಾನ್ರಚಿತಾನಿವ।
ವಿರಾಜಮಾನಾಂಸ್ತೇಽಪಶ್ಯಂಸ್ತಿಲಕಾಂಸ್ತಿಲಕಾನಿವ ॥ 3-159-67 (22020)
ತಥಾನಂಗಶರಾಕಾರಾನ್ಸಹಕಾರಾನ್ಮನೋರಮಾನ್।
ಅಪಶ್ಯನ್ಭ್ರಾಮರಾನ್ರಾಜನ್ಮಂಜರೀಭಿರ್ವಿರಾಜಿತಾನ್ ॥ 3-159-68 (22021)
ಹಿರಣ್ಯಸದೃಶೈಃ ಪುಷ್ಯೈರ್ದಾವಾಗ್ನಿಸದೃಶೈರಪಿ।
ಲೋಹಿತೈರಂಜನಾಭೈಶ್ಚ ವೈದೂರ್ಯಸದೃಶೈರಪಿ।
ಅತೀವ ವೃಕ್ಷಾ ರಾಜಂತೇ ಪುಷ್ಪಿತಾಃ ಶೈಲಸಾನುಷು ॥ 3-159-69 (22022)
ತಥಾ ಸಾಲಾಂಸ್ತಮಾಲಾಂಶ್ಚ ಪಾಟಲಾಬಕುಲಾನಪಿ।
ಮಾಲಾ ಇವ ಸಮಾಸಕ್ತಾಃ ಶೈಲಾನಾಂ ಶಿಖರೇಷು ಚ ॥ 3-159-70 (22023)
ವಿಮಲಸ್ಫಾಟಿಕಾಭಾನಿ ಪಾಂಡುರಚ್ಛದನೈರ್ದ್ವಿಜೈಃ।
ಕಲಹಂಸೈರುಪೇತಾನಿ ಸಾರಸಾಭಿರುತಾನಿ ಚ ॥ 3-159-71 (22024)
ಸರಾಂಸಿ ಬಹುಶಃ ಪಾರ್ಥಾ ಪಶ್ಯಂತಃ ಶೈಲಸಾನುಷು।
ಪದ್ಮೋತ್ಪಲವಿಮಿಶ್ರಾಣಿ ಸುಖಶೀತಜಲಾನಿ ಚ ॥ 3-159-72 (22025)
ಏವಂ ಕ್ರಮೇಣ ತೇ ವೀರಾ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಗನ್ವಂತ್ಯಥ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ರಸವಂತಿ ಫಲಾನಿ ಚ ॥ 3-159-73 (22026)
ಸರಾಂಸಿ ಚ ಮನೋಜ್ಞಾನಿ ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚಾತಿಮನೋರಮಾನ್।
ವಿವಿಶುಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾಃ ॥ 3-159-74 (22027)
ಕಮಲೋತ್ಪಲಕಹ್ಲಾರಪುಂಡರೀಕಸುಗಂಧಿನಾ।
ಸೇವ್ಯಮಾನಾ ವನೇ ತಸ್ಮನ್ಸುಖಸ್ಪರ್ಶೇನ ವಾಯುನಾ ॥ 3-159-75 (22028)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಭೀಮಮಾಹೇದಂ ಪ್ರೀತಿಮದ್ವಚಃ।
ಅಹೋ ಶ್ರೀಮದಿದಂ ಭೀಮ ಗಂಧಮಾದನಕಾನನಂ ॥ 3-159-76 (22029)
ವನೇ ಹ್ಮಸ್ಮಿನ್ಮನೋರಂಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಕಾನನಜಾ ದ್ರುಮಾಃ।
ಲತಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಾಃ ಪತ್ರಪುಷ್ಪಫಲೋಪಗಾಃ।
ಭಾಂತ್ಯೇತೇ ಪುಷ್ಪವಿಕಚಾಃ ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಕುಲಾಕುಲಾಃ ॥ 3-159-77 (22030)
ನಾತ್ರ ಕಂಟಕಿನಃ ಕೇಚಿನ್ನ ಚ ವಿದ್ಯಂತ್ಯಪುಷ್ಪಿತಾಃ।
ಸ್ನಿಗ್ಧಪತ್ರಫಲಾ ವೃಕ್ಷಾ ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು ॥ 3-159-78 (22031)
ಭ್ರಮರಾರಾವಮಧುರಾ ನಲಿನೀಃ ಫುಲ್ಲಪಂಕಜಾಃ।
ವಿಲೋಡ್ಯಮಾನಾ ಪಶ್ಯೇಮಾಃ ಕರಿಭಿಃ ಸಕರೇಣುಭಿಃ ॥ 3-159-79 (22032)
ಪಶ್ಯೇಮಾಂ ನಲಿನೀಂ ಚಾನ್ಯಾಂ ಕಮಲೋತ್ಪಲಮಾಲಿನೀಂ।
ಸ್ರಗ್ಧರಾಂ ವಿಗ್ರಹವತೀಂ ಸಾಕ್ಷಾಚ್ಛ್ರಿಯಮಿವಾಪರಾಂ ॥ 3-159-80 (22033)
ನಾನಾಕುಸುಮಗಂಧಾಢ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯೇಮಾಃ ಕಾನನೋತ್ತಮೇ।
ಉಪಗೀಯಮಾನಾ ಭ್ರಮರೈ ರಾಜಂತೇ ವನರಾಜಯಃ ॥ 3-159-81 (22034)
ಪಶ್ಯ ಭೀಮ ಶುಭಾಂದೇಶಾಂದೇವಾಕ್ರೀಡಾನ್ಸಮಂತತಃ।
ಅಮಾನುಷಗತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಂಸಿದ್ಧಾಃ ಸ್ಮ ವೃಕೋದರ ॥ 3-159-82 (22035)
ಲತಾಭಿಃ ಪುಷ್ಪಿತಾಗ್ರಾಭಿಃ ಪುಷ್ಪಿತಾಃ ಪಾದಪೋತ್ತಮಾಃ।
ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಾಃ ಪಾರ್ಥ ಶೋಭಂತೇ ಗಂಧಮಾದನಸಾನುಷು ॥ 3-159-83 (22036)
ಶಿಖಂಡಿನೀಭಿಶ್ಚರತಾಂ ಸಹಿತಾನಾಂ ಶಿಖಂಡಿನಾಂ।
ನದತಾಂ ಶೃಣು ನಿರ್ಘೋಷಂ ಭೀಮ ಪರ್ವತಸಾನುಷು ॥ 3-159-84 (22037)
ಚಕೋರಾಃ ಶತಪತ್ರಾಶ್ಚ ಮತ್ತಕೋಕಿಲಶಾರಿಕಾಃ।
ಪತ್ರಿಣಃ ಪುಷ್ಪಿತಾನೇತಾನ್ಸಂಪತಂತಿ ಮಹಾದ್ರುಮಾನ್ ॥ 3-159-85 (22038)
ರಕ್ತಪೀತಾರುಣಾಃ ಪಾರ್ಥ ಪಾದಪಾಗ್ರಗತಾಃ ಖಗಾಃ।
ಪರಸ್ಪರಮುದೀಂತೇ ಬಹವೋ ಜೀವಜೀವಕಾಃ ॥ 3-159-86 (22039)
ಹರಿತಾರುಣವರ್ಣಾನಾಂ ಶಾಡ್ವಲಾನಾಂ ಸಮೀಪತಃ।
ಸಾರಸಾಃ ಪ್ರತಿದೃಶ್ಯಂತೇ ಶೈಲಪ್ರಸ್ರವಣೇಷ್ವಪಿ ॥ 3-159-87 (22040)
ವದಂತಿ ಮಧುರಾ ವಾಚಃ ಸರ್ವಭೂತಮನೋರಮಾಃ।
ಭೃಂಗರಾಜೋಪಚಕ್ರಾಶ್ಚ ಲೋಹಪೃಷ್ಠಾಃ ಪತತ್ರಿಣಃ ॥ 3-159-88 (22041)
ಚತುರ್ವಿಷಾಣಾಃ ಪದ್ಮಾಭಾಃ ಕುಂಜರಾಃ ಸಕರೇಣವಃ।
ಏತೇ ವೈಡೂರ್ಯವರ್ಣಾಭಂ ಕ್ಷೋಭಯಂತಿ ಮಹತ್ಸರಃ ॥ 3-159-89 (22042)
ಬಹುತಾಲಸಮುತ್ಸೇಘಾಃ ಶೈಲಶೃಂಗಪರಿಚ್ಯುತಾಃ।
ನಾನಾಪ್ರಸ್ರವಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಾರಿಧಾರಾಃ ಪತಂತಿ ಚ ॥ 3-159-90 (22043)
ಭಾಸ್ಕರಾಭಪ್ರಭಾ ಭೀಮಾಃ ಶಾರದಾಭ್ರಘನೋಪಮಾಃ।
ಶೋಭಯಂತಿ ಮಹಾಶೈಲಂ ನಾನಾರಜತಧಾತವಃ ॥ 3-159-91 (22044)
ಕ್ವಚಿದಂಜನವರ್ಣಾಭಾಃ ಕ್ವಚಿತ್ಕಾಂಚನಸನ್ನಿಭಾಃ।
ಧಾತವೋ ಹರಿತಾಲಸ್ಯ ಕ್ವಚಿದ್ಧಿಂಗುಲಕಸ್ಯ ಚ ॥ 3-159-92 (22045)
ಮನಃಶಿಲಾಗುಹಾಶ್ಚೈವ ಸಂಧ್ಯಾಭ್ರನಿಕರೋಪಮಾಃ।
ಶಶಲೋಹಿತವರ್ಣಾಭಾಃ ಕ್ವಚಿದ್ಗೈರಿಕಧಾತವಃ ॥ 3-159-93 (22046)
ಸಿತಾಸಿತಾಭ್ರಪ್ರತಿಮಾ ಬಾಲಸೂರ್ಯಸಮಪ್ರಭಾಃ।
ಏತೇ ಬಹುವಿಧಾಃ ಶೈಲಂ ಶೋಭಯಂತಿ ಮಹಾಪ್ರಭಾಃ ॥ 3-159-94 (22047)
ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಹ ಕಾಂತಾಭಿರ್ಯಥೇಷ್ಟಂ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶೈಲಶೃಂಗೇಷು ಪಾರ್ಥ ಕಿಂಪುರುಷೈಃ ಸಹ ॥ 3-159-95 (22048)
ಗೀತಾನಾಂ ಸಮತಾಲಾನಾಂ ತಥಾಸಾಂನಾಂ ಚ ನಿಃಖನಃ।
ಶ್ರೂಯತೇ ಬಹುಧಾ ಭೀಮ ಸರ್ವಭೂತಮನೋಹರಃ ॥ 3-159-96 (22049)
ಮಹಾಗಂಗಾಮುದೀಕ್ಷಖ ಪುಣ್ಯಾಂ ದೇವನದೀಂ ಶುಭಾಂ।
ಕಲಹಂಸಗಣೈರ್ಜುಷ್ಟಾಮೃಷಿಕಿನ್ನರಸೇವಿತಾಂ ॥ 3-159-97 (22050)
ಧಾತುಭಿಶ್ಚ ಸರಿದ್ಭಿಶ್ಚ ಕಿನ್ನರೈರ್ಮೃಗಪಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಕಾನನೈಶ್ಚ ಮನೋರಮೈಃ ॥ 3-159-98 (22051)
ವ್ಯಾಲೈಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರೈಃ ಶತಶೀರ್ಷೈಃ ಸಮಂತತಃ।
ಉಪೇತಂ ಪಶ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಶೈಲರಾಜಮರಿಂದಮ ॥ 3-159-99 (22052)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-159-100x (2291)
ತೇ ಪ್ರೀತಮನಸಃ ಶೂರಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗತಿಮನುತ್ತಮಾಂ।
ನಾತೃಪ್ಯನ್ಪರ್ವತೇಂದ್ರಸ್ಯ ದರ್ಶನೇನ ಪರಂತಪಾಃ ॥ 3-159-100 (22053)
ಉಪೇತಮಥ ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಫಲವದ್ಭಿಶ್ಚ ಪಾದಪೈಃ।
ಆರ್ಷ್ಟಿಪೇಣಸ್ ರಾಜರ್ಷೇರಾಶ್ರಮಂ ದದೃಶುಸ್ತದಾ ॥ 3-159-101 (22054)
ತತಸ್ತೇ ತಿಗ್ಮತಪಸಂ ಕೃಶಂ ಧಮನಿಸಂತತಂ।
ಪಾರಗಂ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾನಾಮಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಮುಪಾಗಮನ್ ॥ 3-159-102 (22055)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 159 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-159-2 ಜಯಂ ಅರ್ಜುನಂ ॥ 3-159-3 ಕೃತೋದ್ದೇಶಃ ಪಂಚಮೇ ವರ್ಷೇ ಮಯಾಽವಶ್ಯಮಾಗಂತವ್ಯಮಿತಿ ಕೃತಸಂಕೇತಃ ॥ 3-159-4 ಶ್ವೇತಂ ಕೈಲಾಸಂ ॥ 3-159-7 ತತ್ರಾಪಿ ದೇಶೇ ಅಸ್ಮಾಭಿರಿತಿ ಶೇಷಃ। ಉದ್ದೇಶಃ ಕೃತಃ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ ॥ 3-159-12 ಸುಖೋದರ್ಕಂ ಸುಖೋದಯಂ ॥ 3-159-28 ಉಪನ್ಯಸ್ಯ ನಿವೇದ್ಯ ॥ 3-159-29 ಅನುಸಂಸಾರ್ಯ ಅನುಗಂಯ ॥ 3-159-57 ತಾಮರಸಾನಾಂ ರಸಏವ ಆಸವೋ ಮದ್ಯಂ ತಜ್ಜೇನ ಮದೇನ ಅಲಸಾಃ ॥ 3-159-58 ವಿರುತಾನ್ವಿಶಿಷ್ಟಶಬ್ದಯುತಾನ್ ॥ 3-159-63 ಕುಟಜೇಷು ವೃಕ್ಷವಿಶೇಷೇಷು। ವಲ್ಲೀನಾಂ ರಲತಾಪ್ರತಾನಾನಿ ತೈಃ ಸಂಕಟೇಷು ಕುಂಜೀಕೃತೇಷು॥ 3-159-65 ಸಿಂಧುವಾರಾನ್ ಪದ್ಮವಿಶೇಷಾನ್ ॥ 3-159-66 ಕಾಮವಶ್ಯಾನಾಂ ನರಾಣಾಮೌತ್ಮುಕ್ಯಕರಾನ್ ॥ 3-159-76 ಹೇ ಭೀಮ ॥ 3-159-80 ನಲಿನೀಂ ಸರಸೀಂ। ಕಮಲೋತ್ಪಲಯೋರವಾಂತರಜಾತಿಭೇದಃ। ವಿಗ್ರಹವತೀಂ ಶರೀರವತೀಂ ॥ 3-159-81 ತಸ್ಯ ಶೈಲಸ್ಯ ॥ 3-159-88 ಭೃಂಗರಾಜಾದಯಃ ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷಾಃ ॥ 3-159-89 ಚತುರ್ವಿಷಾಣಾಶ್ಚತುರ್ದಂತಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 160
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.160. ಅಧ್ಯಾಯಃ 160
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಆರ್ಷ್ಟಿಪೇಣರಾಜರ್ಷಿಣಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೈಲಾಸವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಮರ್ಜುನಾಗಮನಪರ್ಯಂತಂ ಸ್ವಾಶ್ರಮಏವ ನಿವಾಸಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-160-0 (22056)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-160-0x (2292)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತಮಾಸಾದ್ಯ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ಬಿಷಂ।
ಅಭ್ಯವಾದಯತ ಪ್ರೀತಃ ಶಿರಸಾ ನಾಮ ಕೀರ್ತಯನ್ ॥ 3-160-1 (22057)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ಭೀಮಶ್ಚ ಯಮೌ ಚ ಸುತಪಸ್ವಿನೌ।
ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜರ್ಷಿಂ ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-160-2 (22058)
ತಥೈವ ಧೌಂಯೋ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಯಥಾನ್ಯಾಯಮುಪಾಕ್ರಾಂತಸ್ತಮೃಷಿಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ ॥ 3-160-3 (22059)
ಅನ್ವಜಾನಾತ್ಸ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಮುನಿರ್ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಪಾಂಡೋಃ ಪುತ್ರಾನ್ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಾನಾಸ್ಯತಾಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-160-4 (22060)
ಕುರೂಣಾಮೃಪಭಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಸೀನಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದನಾಮಯಂ ॥ 3-160-5 (22061)
ನಾನೃತೇ ಕುರುಪೇ ಭಾವಂ ಕಚ್ಚಿದ್ಧರ್ಮೇ ಪ್ರವರ್ತಸೇ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಶ್ಚ ತೇ ವೃತ್ತಿಃ ಕಚ್ಚಿತ್ಪಾರ್ಥ ನ ಸೀದತಿ ॥ 3-160-6 (22062)
ಕಚ್ಚಿತ್ತೇ ಗುರವಃ ಸರ್ವೇ ವೃದ್ಧಾ ವೈದ್ಯಾಶ್ಚ ಪೂಜಿತಾಃ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಕುರುಪೇ ಭಾವಂ ಪಾರ್ಥ ಪಾಪೇಷು ಕರ್ಮಸು ॥ 3-160-7 (22063)
ಸುಕೃತಂಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ಚ ಕಚ್ಚಿದ್ಧಾತುಂ ಚ ದುಷ್ಕೃತಂ।
ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕುರುಶ್ರಷ್ಠ ಜಾನಾಸಿ ನ ವಿಕತ್ಥಸೇ ॥ 3-160-8 (22064)
ಯಥಾರ್ಹಂ ಮಾನಿತಾಃ ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಯಾ ನಂದಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ವನೇಷ್ವಪಿ ವಸನ್ಕಚ್ಚಿದ್ಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತಸೇ ॥ 3-160-9 (22065)
ಕಚ್ಚಿದ್ಧೌಂಯಸ್ತ್ವದಾಚಾರೈರ್ನ ಪಾರ್ಥ ಪರಿತಪ್ಯತೇ।
ದಾನಧರ್ಮತಪಃಶೌಚೈರಾರ್ಜವೇನ ತಿತಿಕ್ಷಯಾ ॥ 3-160-10 (22066)
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ವೃತ್ತಂ ಕಚ್ಚಿತ್ಪಾರ್ಥಾನುವರ್ತಸೇ।
ಕಚ್ಚಿದ್ರಾಜರ್ಷಿಯಾತೇನ ಪಥಾ ಗಚ್ಛಸಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-160-11 (22067)
ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಕಿಲ ಕುಲೇ ಜಾತೇ ಪುತ್ರೇ ನಪ್ತರಿ ವಾ ಪುನಃ।
ಪಿತರಃ ಪಿತೃಲೋಕಸ್ಥಾಃ ಶೋಚಂತಿ ಚ ರಮಂತಿ ಚ ॥ 3-160-12 (22068)
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕೃತೇಽಸ್ಮಾಭಿಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಕಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಸುಕೃತೇಽಸ್ಮಾಭಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಶೋಭನಂ ॥ 3-160-13 (22069)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ತಥೈವಾಗ್ನಿರ್ಗುರುರಾತ್ಮಾ ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಯಸ್ಯೈತೇಪೂಜಿತಾಃ ಪಾರ್ಥ ತಸ್ ಲೋಕಾವುಭೌ ಜಿತೌ ॥ 3-160-14 (22070)
[ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-160-15x (2293)
ಭಗವನ್ನಾರ್ಯ ಮಾಽಽಹೈತದ್ಯಥಾವದ್ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಂ।
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕ್ರಿಯತೇ ವಿಧಿವನ್ಮಯಾ ॥ 3-160-15 (22071)
ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣ ಉವಾಚ।] 3-160-16x (2294)
ಅಬ್ಭಕ್ಷಾ ವಾಯುಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ಪ್ಲವಮಾನಾ ವಿಹಾಯಸಾ।
ಜುಷಂತೇ ಪರ್ವತಶ್ರೇಷ್ಠಮೃಷಯಃ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು ॥ 3-160-16 (22072)
ಕಾಮಿನಃ ಸಹ ಕಾಂತಾಭಿಃ ಪರಸ್ಪರಮನುವ್ರತಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶೈಲಶೃಂಗಸ್ಥಾ ಯಥಾ ಕಿಂಪುರುಷಾ ನೃಪ ॥ 3-160-17 (22073)
ಅರಜಾಂಸಿ ಚ ವಾಸಾಂಸಿ ವಸಾನಾಃ ಕೌಶಿಕಾನಿ ಚ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವಃ ಪಾರ್ಥ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ ॥ 3-160-18 (22074)
ವಿದ್ಯಾಧರಗಣಾಶ್ಚೈವ ಸ್ರಗ್ವಿಣಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ।
ಮಹೋರಗಗಣಾಶ್ಚೈವ ಸುಪರ್ಣಾಶ್ಚಾರಣಾದಯಃ ॥ 3-160-19 (22075)
ಅಸ್ಯ ಚೋಪರಿ ಶೈಲಸ್ಯ ಶ್ರೂಯತೇ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು।
ಭೇರೀಪಣವಶಂಖಾನಾಂ ಮೃದಂಗಾನಾಂ ಚ ನಿಃಖನಃ ॥ 3-160-20 (22076)
ಇಹಸ್ಥೈರೇವ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ನ ಕಾರ್ಯಾ ವಃ ಕಥಂಚಿತ್ಸ್ಯಾತ್ತತ್ರಾಭಿಗಮನೇ ಮತಿಃ ॥ 3-160-21 (22077)
ನ ಚಾಪ್ಯತಃ ಪರಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಂತುಂ ಭರತಸತ್ತಮಾಃ।
ವಿಹಾರಸ್ತತ್ರ ದೇವಾನಾಮಮಾನುಷಗತಿಸ್ತು ಸಾ ॥ 3-160-22 (22078)
ಈಷಚ್ಚಪಲಕರ್ಮಾಣಂ ಮನುಷ್ಯಮಿಹ ಭಾರತ।
ದ್ವಿಷಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತಾಡಯಂತಿ ಚ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ॥ 3-160-23 (22079)
ಅಸ್ಯಾತಿಕ್ರಂಯ ಶಿಖರಂ ಕೈಲಾಸಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಗತಿಃ ಪರಮಸಿದ್ಧಾನಾಂ ದೇವರ್ಷೀಣಾಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-160-24 (22080)
ಚಾಪಲಾದ್ಧಿ ನ ಗಂತವ್ಯಂ ಪಾರ್ತ ಯಾನೈಸ್ತತಃ ಪರಂ।
ಅಯಃಶೂಲಾದಿಭಿರ್ಘ್ನಂತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಶತ್ರುಸೂದನ ॥ 3-160-25 (22081)
ಅಪ್ಸರೋಭಿಃ ಪರಿವೃತಃ ಸಮೃದ್ಧ್ಯಾ ನರವಾಹನಃ।
ಇಹ ವೈಶ್ರವಣಸ್ತಾತ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-160-26 (22082)
ಶಿಖರೇ ತಂ ಸಮಾಸೀನಮಧಿಪಂ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭಾನುಮಂತಮಿವೋದಿತಂ ॥ 3-160-27 (22083)
ದೇವದಾನವಸಿದ್ಧಾನಾಂ ತಥಾ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚ।
ಗಿರೇಃ ಶಿಖರಮುದ್ಯಾನಮಿದಂ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-160-28 (22084)
ಉಪಾಸೀನಸ್ಯ ಧನದಂ ತುಂಬುರೋಃ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು।
ಗೀತಸಾಮಸ್ವನಸ್ತಾತ ಶ್ರೂಯತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ ॥ 3-160-29 (22085)
ಏತದೇವಂವಿಧಂ ಚಿತ್ರಮಿಹ ತಾತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಬಹುಶಃ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು ॥ 3-160-30 (22086)
ಭುಂಜಾನಾ ಮುನಿಭೋಜ್ಯಾನಿ ರಸವಂತಿ ಫಲಾನಿ ಚ।
ವಸಧ್ವಂ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯಾವದರ್ಜುನದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-160-31 (22087)
ನ ತಾತ ಚಪಲೈರ್ಭಾವ್ಯಮಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತೈಃ ಕಥಂಚನ।
`ಚಪಲಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದ್ವೇಷ್ಯೋ ಭವತಿ ಮಾನವಃ' ॥ 3-160-32 (22088)
ಉಷಿತ್ವೇಹ ಯಥಾಕಾಮಂ ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ವಿಹೃತ್ಯ ಚ।
ತತಃ ಶಸ್ತ್ರಜಿತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪೃಥಿವೀಂ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-160-33 (22089)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿಃ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 160 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-160-4 ಮುನಿಃ ಆರ್ಷ್ಠಿಷೇಣಃ ॥ 3-160-7 ವೈದ್ಯಾಃ ವಿದ್ಯಯಾ ವಿದಿತಾಃ ॥ 3-160-8 ಸುಷುಕ್ರನಮಮಾಂ ಉಪಕಾರಿಣಂ। ದುಷ್ಕೃತಂ ಅಪಕಾರಿಣಂ ಹಾತುಂ ತ್ಯಕ್ತುಂ ನ ವಿಕತ್ಥಸೇ ಜ್ಞಾತಾಸ್ಮೀತಿ ನ ಶ್ಲಾಘಸೇ ॥ 3-160-15 ಯಥಾವತ್ ಮಾಽಽಹ ಯಥಾಮಾಮಾಹ ॥ 3-160-16 ಪರ್ವಸಂಧಿಷು ಪ್ರತಿಪತ್ಪಂಚದಶ್ಯೋರಂತರಾಲೇ ॥ 3-160-28 ಉದ್ಯಾನಂ ಕ್ರೀಡಾವನಯುತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 161
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.161. ಅಧ್ಯಾಯಃ 161
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ಗರುಡಪಕ್ಷವಾತಾನೀತಾದ್ಭುತಾಂಬುಜದರ್ಶಿನ್ಯಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ತಾದೃಶಬಹುಪುಷ್ಪಾನಯನಂ ತಥಾ ದುಷ್ಟಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಕ್ಷಪಣಂ ಚ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಭೀಮೇನ ತದರ್ಥಂ ಗಂಧಮಾದನಶಿಖರಾರೋಹಣಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸ್ವೀಯಶಂಖಧ್ವನಿಶ್ರವಣೇನಾಭಿದ್ರುತವತಾಂ ಮಣಿಮದಾದೀನಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಹನನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-161-0 (22090)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-161-0x (2295)
ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಾಶ್ರಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪಿತಾಮಹಾಃ।
ಪಾಂಡೋಃ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾತ್ಮಾನ ಸರ್ವೇ ದಿವ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ ॥ 3-161-1 (22091)
ಕಿಯಂತಂ ಕಾಲಮವಸನ್ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ।
ಕಿಂಚ ಚಕ್ರುರ್ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಽತಿಬಲಪೌರುಷಾಃ ॥ 3-161-2 (22092)
ಕಾನಿ ಚಾಭ್ಯವಹಾರ್ಯಾಣಿ ತತ್ರ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ವಸತಾಂ ಲೋಕವೀರಾಣಾಮಾಸಂಸ್ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಸತ್ತಮ ॥ 3-161-3 (22093)
ವಿಸ್ತರೇಣ ಚ ಮೇ ಶಂಸ ಭೀಮಸೇನಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಯದ್ಯಚ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಹೈಮವತೇ ಗಿರೌ ॥ 3-161-4 (22094)
ನ ಖಲ್ವಾಸೀತ್ಪುನರ್ಯುದ್ಧಂ ತಸ್ ಯಕ್ಷೈರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
`ಧನದಾಧ್ಯುಷಿತೇ ನಿತ್ಯಂ ವಸತಸ್ತತ್ರ ಪರ್ವತೇ' ॥ 3-161-5 (22095)
ಕಚ್ಚಿತ್ಸಮಾಗಮಸ್ತೇಷಾಮಾಸೀದ್ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚ।
ತತ್ರ ಹ್ಯಾಯಾತಿ ಧನದ ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣೋ ಯಥಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-161-6 (22096)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ರವಿಸ್ತರೇಣ ತಪೋಧನ।
ನ ಹಿ ಮೇ ಶೃಣ್ವತಸ್ತೃಪ್ತಿರಸ್ತಿ ತೇಷಾಂ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-161-7 (22097)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-161-8x (2296)
ಏತದಾತ್ಮಹಿತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ಯಾಪ್ರತಿಮತೇಜಸಃ।
ಶಾಸನಂ ಸತತಂ ಚಕ್ರುಸ್ತಥೈವ ಭರತರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-161-8 (22098)
ಭುಂಜಾನಾ ಮುನಿಭೋಜ್ಯಾನಿ ರಸವಂತಿ ಫಲಾನಿ ಚ।
ಶುದ್ಧಬಾಣಹತಾನಾಂ ಚ ಮೃಗಾಣಾಂ ಪಿಶಿತಾನ್ಯಪಿ ॥ 3-161-9 (22099)
ಮೇಧ್ಯಾನಿ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ಮಧೂನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಏವಂ ತೇ ನ್ಯವಸಂಸ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾ ಭರತರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-161-10 (22100)
ತಥಾ ನಿವಸತಾಂ ತೇಷಾಂ ಪಂಚಮಂ ವರ್ಷಮಭ್ಯಗಾತ್।
ಶೃಣ್ವತಾಂ ಲೋಮಶೋಕ್ತಾನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯುತ ॥ 3-161-11 (22101)
ಕೃತ್ಯಕಾಲ ಉಪಸ್ತಾಸ್ಯ ಇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಘಟೋತ್ಕಚಃ।
ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಸಹ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ಪೂರ್ವಮೇವ ಗತಃ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-161-12 (22102)
ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಾಶ್ರಮೇ ತೇಷಾಂ ವಸತಾಂ ವೈ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಅಗಚ್ಛನ್ಬಹವೋ ಮಾಸಾಃ ಪಶ್ಯತಾಂ ಮಹದದ್ಭುತಂ ॥ 3-161-13 (22103)
ತೈಸ್ತತ್ರವಿಹರದ್ಭಿಶ್ಚ ರಮಮಾಣೈಶ್ಚ ಪಾಂಡವೈಃ।
ಪ್ರೀತಿಮಂತೋ ಮಹಾಭಾಗಾ ಮುನಯಶ್ಚಾರಣಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-161-14 (22104)
ಆಜಗ್ಮುಃ ಪಾಂಡವಾಂದ್ರಷ್ಟುಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನೋ ಯತವ್ರತಾಃ।
ತೇ ತೈಃ ಸಹ ಕಥಾಂ ಚಕ್ರುರ್ದ್ರಿವ್ಯಾಂ ಭರತಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-161-15 (22105)
ತತಃ ಕತಿಪಯಾಹಸ್ಸು ಮಹಾಹ್ರದನಿವಾಸಿನಂ।
ಋದ್ಧಿಮಂತಂ ಮಹಾನಾಗಂ ಸುಪರ್ಣಃ ಸಹಸಾಽಹರತ್ ॥ 3-161-16 (22106)
ಪ್ರಾಕಂಪತ ಮಹಾಶೈಲಃ ಪ್ರಾಮೃದ್ಯಂತ ಮಹಾದ್ರುಮಾಃ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಾಣಅಡವಾಶ್ಚ ತದದ್ಭುತಂ ॥ 3-161-17 (22107)
ತತಃ ಶೈಲೋತ್ತಮಸ್ಯಾಗ್ರಾತ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಮಾರುತಃ।
ಅವಹತ್ಸರ್ವಮಾಲ್ಯಾನಿ ಗಂಧವಂತಿ ಶುಭಾನಿ ಚ ॥ 3-161-18 (22108)
ತತ್ರಪುಷ್ಪಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ದದೃಶುಃ ಪಂಚವರ್ಣಾನಿ ದ್ರೌಪದೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-161-19 (22109)
ಭೀಮಸೇನಂ ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ವಿವಿಕ್ತೇ ಪರ್ವತೋದ್ದೇಶೇ ಸುಖಾಸೀನಂ ಮಹಾಭುಜಂ ॥ 3-161-20 (22110)
ಸುಪರ್ಣಾನಿಲವೇಗೇನ ಶ್ವಸನೇನ ಮಹಾಬಲಾತ್।
ಪಂಚವರ್ಣಾನಿ ಪಾತ್ಯಂತೇ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-161-21 (22111)
`ದಿವ್ಯಾವರ್ಣಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದಿವ್ಯಗಂಧವಹಾನಿ ಚ।
ಮದಯಂತೀವ ಗಂಧೇನ ಮನೋ ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-161-22 (22112)
ಯೇಷಾಂ ತು ದರ್ಶನಾತ್ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಸೌರಭ್ಯಾಚ್ಚ ತಥೈವ ಚ।
ನಶ್ಯತೀವ ಮನೋದುಃಖಂ ಮಮೇದಂ ಶತ್ರುತಾಪನ ॥ 3-161-23 (22113)
ಈದೃಶೈಃ ಕುಸುಮೈರ್ದಿವ್ಯೈರ್ದಿವ್ಯಗಂಧವಹೈಃ ಶುಭೈಃ।
ದೇವತಾನ್ಯರ್ಚಯಿತ್ವಾಽಹಮಿಚ್ಛೇಯಂ ಸಂಗಮಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-161-24 (22114)
ಇದಂ ತು ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಶೇಷೇಣಾಂಬುಜಂ ಶುಭಂ।
ಗಂಧಸಂಸ್ಥಾನಸಂಪನ್ನಂ ಮಮ ಮಾನಸವರ್ಧನಂ' ॥ 3-161-25 (22115)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ ನಹ್ಯದೃಶ್ಯತ ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-161-26 (22116)
`ವಾಸುದೇವಸಹಾಯೇನ ವಾಸುದೇವಪ್ರಿಯೇಣ ಚ'।
ಖಾಂಡವೇ ಸತ್ಯಸಂಧೇನ ಭ್ರಾತ್ರಾ ತವ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-161-27 (22117)
ಗಂಧರ್ವೋರಗರಕ್ಷಾಂಸಿ ವಾಸವಶ್ಚ ಪರಾಜಿತಃ।
ಹತಾ ಮಾಯಾವಿನಶ್ಚೋಗ್ರಾ ಧನುಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಚ ಗಾಂಡಿವಂ ॥ 3-161-28 (22118)
ತವಾಪಿ ಸುಮಹತ್ತೇಜೋ ಮಹದ್ಬಾಹುಬಲಂ ಚ ತೇ।
ಅವಿಷಹ್ಯಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮ ॥ 3-161-29 (22119)
ತ್ವದ್ಬಾಹುಬಲವೇಗೇನ ತ್ರಾಸಿತಾಃ ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಹಿತ್ವಾ ಶೈಲಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತಾಂ ಭೀಮಸೇನ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 3-161-30 (22120)
ತತಃ ಶೈಲೋತ್ತಮಸ್ಯಾಗ್ರಂ ಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಧರಂ ಶಿವಂ।
ವ್ಯಪೇತಭಯಸಂಮೋಹಾಃ ಪಶ್ಯಂತು ಸುಹೃದಸ್ತವ ॥ 3-161-31 (22121)
ಏವಂ ಪ್ರಣಿಹಿತಂ ಭೀಮ ಚಿರಾತ್ಪ್ರಭೃತಿಮೇ ಮನಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶೈಲಾಗ್ರಂ ತ್ವದ್ಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಾ ॥ 3-161-32 (22122)
`ಇಚ್ಛಾಮಿ ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪುಷ್ಪಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೀದೃಶಂ।
ಆನೀಯಮಾನಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವೈ ತ್ವಯಾ ಭರತಸತ್ತಮ' ॥ 3-161-33 (22123)
ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ತಮಿವಾತ್ಮಾನಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸ ಪರಂತಪಃ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಹಾರಮಿವಸದ್ಗಜಃ ॥ 3-161-34 (22124)
ಸಿಂಹರ್ಷಭಗತಿಃ ಶ್ರೀಮಾನುದಾರಃ ಕನಕಪ್ರಭಃ।
ಮನಸ್ವೀ ಬಲವಾಂದೃಷ್ಟೋ ಮಾನೀ ಭೂರಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-161-35 (22125)
ಲೋಹಿತಾಕ್ಷಃ ಪೃಥುವ್ಯಂಸೋ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಃ।
ಸಿಂಹದಂಷ್ಟ್ರೋ ವೃಷಸ್ಕಂಧಃ ಸಾಲಪೋತ ಇವೋದ್ಗತಃ ॥ 3-161-36 (22126)
ಮಹಾತ್ಮಾ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗ ಕಂಬುಗ್ರೀವೋ ಮಹಾಹನುಃ।
ರುಕ್ಮಪೃಷ್ಠಂ ಧನುಃ ಖಂಗಂ ತೂಣಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪರಾಮೃಶನ್ ॥ 3-161-37 (22127)
ಸಕೇಸರೀವ ಚೋತ್ಸಿಕ್ತಃ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವ ವಾರಣಃ।
ವ್ಯಪೇತಭಯಸಂಮೋಹಃ ಶೈಲಮಭ್ಯಪತದ್ಬಲೀ ॥ 3-161-38 (22128)
ತಂ ಮೃಗೇಂದ್ರಮಿವಾಯಾಂತಂ ಪ್ರಭಿನ್ನಮಿವ ವಾರಣಂ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಾರ್ಥಂ ಖಂಗಧನುರ್ಧರಂ ॥ 3-161-39 (22129)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ವರ್ಧಯನ್ಹರ್ಷಂ ಗದಾಮಾದಾಯ ಪಾಂಡವಃ।
ವ್ಯಪೇತಭಯಸಂಮೋಹಃ ಶೈಲರಾಜಂ ಸಮಾವಿಶತ್ ॥ 3-161-40 (22130)
ನ ಗ್ಲಾನಿರ್ನ ಚ ಕಾತರ್ಯಂ ನ ವೈಕ್ಲವ್ಯಂ ನ ಮತ್ಸರಃ।
ಕದಾಚಿಜ್ಜುಷತೇ ಪಾರ್ಥಮಾತ್ಮಜಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ ॥ 3-161-41 (22131)
ತದೇಕಾಯನಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಷಮಂ ಭೀಮದರ್ಶನಂ।
ಬಹುತಾಲೋಚ್ಛ್ರಯಂ ಶೃಂಗಮಾರುರೋಹ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-161-42 (22132)
ಸ ಕಿನ್ನರಮಹಾನಾಗಮುನಿಗಂಧರ್ವರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಹರ್ಷಯನ್ಪರ್ವತಸ್ಯಾಗ್ರಮಾರುರೋಹ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-161-43 (22133)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣಾವಾಸಂ ದದರ್ಶ ಭರತರ್ಷಭಃ।
ಕಾಂಚನೈಃ ಸ್ಫಾಟಿಕೈಶ್ಚೈವ ವೇಶ್ಮಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತಂ ॥ 3-161-44 (22134)
[ಪ್ರಾಕಾರೇಣ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಸೌವರ್ಣೇನ ಸಮಂತತಃ।
ಸರ್ವರತ್ನದ್ಯುತಿಮತಾ ಸರ್ವೋದ್ಯಾನವತಾ ತಥಾ ॥ 3-161-45 (22135)
ಶೈಲಾದಭ್ಯುಚ್ಛ್ರಯವತಾ ಚಯಾಟ್ಟಾಲಕಶೋಭಿನಾ।
ದ್ವಾರತೋರಣನಿರ್ವ್ಯೂಹಧ್ವಜಸಂವಾಹಶೋಭಿನಾ ॥ 3-161-46 (22136)
ವಿಲಾಸಿನೀಭಿರತ್ಯರ್ಥಂ ನೃತ್ಯಂತೀಭಿಃ ಸಮಂತತಃ।
ವಾಯುನಾ ಧೂಯಮಾನಾಭಿಃ ಪತಾಕಾಭಿರಲಂಕೃತಂ ॥ 3-161-47 (22137)
ಧನುಷ್ಕೋಟಿಮವಷ್ಟಭ್ಯ ವಕ್ರಭಾವೇನ ಬಾಹುನಾ।
ಪಶ್ಯಮಾನಃ ಸಖೇದೇನ ದ್ರವಿಣಾಧಿಪತೇಃ ಪುರಂ ॥] 3-161-48 (22138)
ಮೋದಯನಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಗಂಧಮಾದನಸಂಭವಃ।
ಸರ್ವಗಂಧವಹಸ್ತತ್ರ ಮಾರುತಃ ಸುಸುಖೋ ವವೌ ॥ 3-161-49 (22139)
ಚಿತ್ರಾ ವಿವಿಧವರ್ಣಾಭಾಶ್ಚಿತ್ರಮಂಜರಿಧಾರಿಣಃ।
ಅಚಿಂತ್ಯಾ ವಿವಿಧಾಸ್ತತ್ರ ದ್ರುಮಾಃ ಪರಮಶೋಭಿನಃ ॥ 3-161-50 (22140)
ರತ್ನಜಾಲಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯವಿಭೂಷಿತಂ।
ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪತೇಃ ಸ್ಥಾನಂ ದದೃಶೇ ಭರತರ್ಷಭಃ ॥ 3-161-51 (22141)
ಗದಾಖಂಗಧನುಷ್ಪಾಣಿಃ ಸಮಭಿತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಃ।
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 3-161-52 (22142)
ತತಃ ಶಂಖಮುಪಾಧ್ಮಾಯ ದ್ವಿಷತಾಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಜ್ಯಾಘೋಷಂ ತಲಶಬ್ದಂ ಚ ಕೃತ್ವಾ ಭೂತಾನ್ಯಮೋಹಯತ್ ॥ 3-161-53 (22143)
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟರೋಮಾಣಸ್ತಂ ಶಬ್ದಮಭಿದುದ್ರುವುಃ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-161-54 (22144)
ಗದಾಪರಿಘನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಶೂಲಶಕ್ತಿಪರಶ್ವಥಾಃ।
ಪ್ರಗೃಹೀತಾ ವ್ಯರೋಚಂತ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಬಾಹುಭಿಃ ॥ 3-161-55 (22145)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತೇಷಾಂ ತಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-161-56 (22146)
ತೈಃ ಪ್ರಯುಕ್ತಾನ್ಮಹಾಮಾಯೈಃ ಶೂಲಶಕ್ತಿಪರಶ್ವಥಾನ್।
ಭಲ್ಲೈರ್ಭೀಮಃ ಪ್ರಚಿಚ್ಛೇದ ಭೀಮವೇಗತರೈಸ್ತತಃ ॥ 3-161-57 (22147)
ಅಂತರಿಕ್ಷಗತಾನಾಂ ಚ ಭೂಮಿಷ್ಠಾನಾಂ ಚ ಗರ್ಜತಾಂ।
ಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಗಾತ್ರಾಣಇ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-161-58 (22148)
`ಶೋಣಿತಸ್ಯ ತತಃ ಪೇತುರ್ಘನಾನಾಮಿವ ಭಾರತ।'
ಗಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಚ್ಯುತಾ ಧಾರಾ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಸಮಂತತಃ'।
ಸ ಲೋಹಿತಮಹಾವಷ್ಟಿಮಭ್ಯವರ್ಷನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-161-59 (22149)
ಗದಾಪರಿಘಪಾಣೀನಾಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ಕಾಯಸಂಭವಾ।
ಕಾಯೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಚ್ಯುತಾ ಧಾರಾ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-161-60 (22150)
ಭೀಮಬಾಹುಬಲೋತ್ಸೃಷ್ಟೈರಾಯುಧೈರ್ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ।
ವಿನಿಕೃತ್ತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶರೀರಾಣಿ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ॥ 3-161-61 (22151)
ಪ್ರಚ್ಛಾದ್ಯಮಾನಂ ರಕ್ಷೋಭಿಃ ಪಾಂಡವಂ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಂ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸೂರ್ಯಮಭ್ರಗಣೈರಿವ ॥ 3-161-62 (22152)
ಸ ರಶ್ಮಿಭಿರಿವಾದಿತ್ಯಃ ಶರೈರರಿನಿಪಾತಿಭಿಃ।
ಸರ್ವಾನಾರ್ಚ್ಛನ್ಮಹಾಬಾಹುರ್ಬಲವಾನ್ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-161-63 (22153)
ಅಭಿತರ್ಜಯಮಾನಾಶ್ಚ ರುವಂತಶ್ ಮಹಾರವಾನ್।
ಸನ್ನಾಹಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ದದೃಶುಃ ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ ॥ 3-161-64 (22154)
ತೇ ಹಿ ವಿಕ್ಷತಸರ್ವಾಂಗಾ ಭೀಮಸೇನಭಯಾರ್ದಿತಾಃ।
ಭೀಮಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಚಕ್ರುರ್ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣಮಹಾಯುಧಾಃ ॥ 3-161-65 (22155)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ತೇ ಗದಾಶೂಲಾನಸಿಶಕ್ತಿಪರಶ್ವಥಾನ್।
ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಜಗ್ಮುಸ್ತ್ರಾಸಿತಾ ದೃಢಧನ್ವನಾ ॥ 3-161-66 (22156)
ತತ್ರ ಶೂಲಗದಾಪಾಣಿರ್ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕೋ ಮಹಾಭುಜಃ।
ಸಖಾ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯಾಸೀನ್ಮಣಿಮಾನ್ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-161-67 (22157)
ದರ್ಶಯನ್ಸ ಪ್ರತೀಕಾರಂ ಪೌರುಷಂ ಚ ಮಹಾಬಲಃ।
ಸ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಾವೃತ್ತಾನ್ಸ್ಮಯಮಾನ ಇವಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-161-68 (22158)
ಏಕೇನ ಬಹವಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಮಾನುಷೇಣ ಪರಾಜಿತಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈಶ್ರವಣಾವಾಸಂ ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯಥ ಧನೇಶ್ವರಂ ॥ 3-161-69 (22159)
ಏವಮಾಭಾಷ್ ತಾನ್ಸರ್ವಾನಭ್ಯವರ್ತತ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಶಕ್ತಿಶೂಲಗದಾಪಾಣಿರಭ್ಯಧಾವತ್ಸ ಪಾಂಡವಂ ॥ 3-161-70 (22160)
ತಮಾಪತಂತಂ ವೇಗೇನ ಪ್ರಭಿನ್ನಮಿವ ವಾರಣಂ।
ವತ್ಸದಂತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮಾರ್ದಯತ್ ॥ 3-161-71 (22161)
ಮಣಿಮಾನಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹತೀಂ ಗದಾಂ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಭೀಮಸೇನಾಯ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-161-72 (22162)
ವಿದ್ಯುದ್ರೂಪಾಂ ಮಹಾಘೋರಾಮಾಕಾಶೇ ಮಹತೀಂ ಗದಾಂ।
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಛದ್ಭೀಮಸೇನಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ॥ 3-161-73 (22163)
ಪ್ರತ್ಯಹನ್ಯಂತ ತೇ ಸರ್ವೇಗದಾಮಾಸಾದ್ಯ ಸಾಯಕಾಃ।
ನ ವೇಗಂ ಧಾರಯಾಮಾಸುರ್ಗದಾವೇಗಸ್ಯ ವೇಗಿತಾಃ ॥ 3-161-74 (22164)
ಗದಾಯುದ್ಧಸಮಾಚಾರಂ ಬುಧ್ಯಮಾನಃ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ತಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರಹಾರಂ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-161-75 (22165)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಂ ಮಹಾಘೋರಾಂ ರುಕ್ಮದಂಡಾಮಯಸ್ಮಯೀಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಂತರೇ ಧೀಮಾನ್ಪ್ರಚಿಕ್ಷೇಪ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-161-76 (22166)
ಸಾ ಭುಜಂ ಭೀಮನಿರ್ಹ್ರಾದಾ ಭಿತ್ತ್ವಾಭೀಮಸ್ ದಕ್ಷಿಣಂ।
ಸಾಗ್ನಿಜ್ವಾಲಾ ಮಹಾರೌದ್ರಾ ಪಪಾತ ಸಹಸಾ ಭುವಿ ॥ 3-161-77 (22167)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಶಕ್ತ್ಯಾಽಮಿತಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಗದಾಂ ಜಗ್ರಾಹ ಕೌಂತೇಯೋ ಗದಾಯುದ್ಧವಿಶಾರದಃ ॥ 3-161-78 (22168)
ರುಕ್ಮಪಟ್ಟಪಿನದ್ಧಾಂ ತಾಂ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಭಯವರ್ಧಿನೀಂ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಥ ನದನ್ಭೀಮಃ ಶೈಕ್ಯಾಂ ಸರ್ವಾಯಸೀಂ ಗದಾಂ।
ತರಸಾ ಚಾಭಿದುದ್ರಾವ ಮಣಿಮಂತಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-161-79 (22169)
ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾಶೂಲಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಣಿಮಾನಪಿ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಭೀಮಸೇನಾಯ ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ನದನ್ ॥ 3-161-180 (22170)
ಭಂಕ್ತ್ವಾ ಶೂಲಂ ಗದಾಗ್ರೇಣ ಗದಾಯುದ್ಧವಿಭಾಗವಿತ್।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ತಂ ತೂರ್ಣಂ ಗರುತ್ಮಾನಿವ ಪನ್ನಗಂ ॥ 3-161-81 (22171)
ಸೋಽಂತರಿಕ್ಷಮವಪ್ಲುತ್ಯ ವಿಧೂಯ ಸಹಸಾ ಗದಾಂ।
ಪ್ರಚಿಕ್ಷೇಪ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿನದ್ಯ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-161-82 (22172)
ಸೇಂದ್ರಾಶನಿರಿವೇಂದ್ರೇಣ ವಿಸೃಷ್ಟಾ ವಾತರಹಸಾ।
ಹತ್ವಾ ರಕ್ಷಃ ಕ್ಷಿತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೃತ್ಯೇವ ನಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-161-83 (22173)
ತಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಬೀಮಬಲಂ ಭೀಮಸೇನಬಲಾಹತಂ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಿಂಹೇನೇವ ಗವಾಂಪತಿಂ ॥ 3-161-84 (22174)
ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಿಹತಂ ಭೂಮೌ ಹತಶೇಷಾ ನಿಶಾಚರಾಃ।
ಭೀಮಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಕೃತ್ವಾ ಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರಾಚಜೀಂ ದಿಶಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-161-85 (22175)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-161-34 ಸದ್ಗವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-161-36 ಪೃಥೂ ವಿಶಿಷ್ಟೌ ಅಂಸೌ ಯಸ್ಯಸ ಪೃಥುವ್ಯಂಸಃ ॥ 3-161-41 ಗ್ಲಾನಿಃ ಶ್ರಮಃ. ಕಾತರ್ಯಂ ಭಯಂ। ವೈಕ್ಲವ್ಯಮನುತ್ಸಾಹಃ। ಮತ್ಸರಃ ಪರೋತ್ಕರ್ಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ ॥ 3-161-42 ಏಕಾಯನಂ ವಾಮದಕ್ಷಿಣಸಂಚಾರಶೂನ್ಯಂ ॥ 3-161-45 ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಪರಿತ ಆವೃತಂ ॥ 3-161-46 ಚಯಾಟ್ಟಾಲಕಶೋಭಿನಾ। ಚಯಃ ಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ಮೂಲಬಂಧಃ। ಅಟ್ಟಾಲಕಃ ಉಪರಿಗೃಹಂ। ತೋರಣಂ ವಹಿರ್ದ್ವಾರಂ। ನಿರ್ವ್ಯೂಹಃ ನಾಗದಂತಾಖ್ಯಂ ಗೃಹಾನ್ನಿರ್ಗತಂ ದಾರು ॥ 3-161-48 ವಕ್ರಭಾವೇನ ವಕ್ರೇಣ ಬಾಹುನಾ ಉಪಲಕ್ಷಿತಃ। ಖೇದೇನ ತದ್ದರ್ಶನಾತ್ಖಸಂಪಾತ್ಸ್ಮರಣಂ ತೇನ. ದ್ರವಿಣಾಧಿಪತೇಃ ಧನಾಧಿಪತೇಃ ॥ 3-161-51 ದದೃಶೇ ದದರ್ಶ ॥ 3-161-64 ನ ಮೋಹಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-161-68 ಅದರ್ಶಯದಾಧೀಕಾರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-161-69 ಸಂಖ್ಯೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ॥ 3-161-74 ಪ್ರತ್ಯಹನ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಹತಾಃ। ವೇಗಿತಾಃ ವೇಗವಂತೋಪಿ। ಗದಾವೇಗಸ್ಯ ಗದಾಯಾಂ ವೇಗೋಽತ್ಯಭ್ಯಾಸೋ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ ॥ 3-161-75 ಸಃ ಭೀಮಃ। ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ವ್ಯರ್ಥೀಚಕಾರ ॥ 3-161-76 ಅಯಸ್ಮಯೀ ಅಯೋಮಯೀಂ ॥ 3-161-79 ಶೈಕ್ಯಾಂ ಶೀಕಯತಿ ಶತ್ರುನ್ಪರಾಭವತೀತಿ ಶೈಕ್ಯಾ। ಶೀಕಯತೇರ್ಋಹಲೋರ್ಣ್ಯದಿತಿ ಣ್ಯತ್। ತತಃ ಸ್ವಾರ್ಥಿಕೋಣ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 162
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.162. ಅಧ್ಯಾಯಃ 162
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಾದರ್ಶನೇನ ದುರ್ಮನಾಯಮಾನೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿಃ ಪರ್ವತಾಗ್ರಾರೋಹಣೇನ ಭೀಮಸಮೀಪಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಭೀಮಹತಾವಶಿಷ್ಟೈರ್ನಿವೇದಿತಮಣಿಮದಾದಿವಧೇನ ಕುಬೇರೇಣ ಯುಯುತ್ಸಯಾ ಭೀಮಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ತತ್ರಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿದರ್ಶನೇನ ಶಾಂತಮನ್ಯುನಾ ತೇನ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯಾಗ ಸ್ತ್ಯಶಾಪಾವಾಸಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಭೀಮಸೇನಕಾರ್ಯಾನುಮೋದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-162-0 (22176)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-162-0x (2297)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಬಹುವಿಧೈಃ ಶಬ್ದೈರ್ನಾದ್ಯಮಾನಾಂ ಗಿರೇರ್ಗುಹಾಂ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಕೌಂತೇಯೋ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವುಭಾವಪಿ ॥ 3-162-1 (22177)
ಧೌಂಯಃ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಚ ಸುಹೃದಸ್ತಥಾ।
ಭೀಮಸೇನಮಪಶ್ಯಂತಃ ಸರ್ವೇ ವಿಮನಸೋಽಭವನ್ ॥ 3-162-2 (22178)
ದ್ರೌಪದೀಮಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಾಯ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಸಹಿತಾಃ ಸಾಯುಧಾಃ ಶೂರಾಃ ಶೈಲಮಾರುರುಹುಸ್ತದಾ ॥ 3-162-3 (22179)
ತತಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಶೈಲಾಗ್ರಂ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ದದೃಶುಸ್ತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಭೀಮಸೇನಮರಿಂದಮಂ ॥ 3-162-4 (22180)
ಸ್ಫುರತಶ್ಚ ಮಹಾಕಾಯಾನ್ಗತಸತ್ವಾಂಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಮಹಾಬಲಾನ್ಮಹಾಸತ್ವಾನ್ಭೀಮಸೇನೇವ ಪಾತಿತಾನ್ ॥ 3-162-5 (22181)
ಶುಶುರತಶ್ಚ ಮಹಾಕಾಯಾನ್ಗತಸತ್ವಾಂಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಮಹಾಬಲಾನ್ಮಹಾಸತ್ವಾನ್ಭೀಮಸೇನೇನ ಪಾತಿತಾನ್ ॥ 3-162-6 (22182)
ತತಸ್ತೇ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ವೃಕೋದರಂ।
ತತ್ರೋಪವಿವಿಶುಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗತಿಮನುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-162-7 (22183)
ತೈಶ್ಚತುರ್ಭಿರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೈರ್ಗಿರಿಶೃಂಗಮಶೋಭತ।
ಲೋಕಪಾಲೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈರ್ದಿವಂ ದೇವವರೈರಿವ ॥ 3-162-8 (22184)
ಕುಬೇರಸದನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾಂಶ್ಚ ನಿಪಾತಿತಾನ್।
ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಮಾಸೀನಮಥೋವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-162-9 (22185)
ಸಾಹಸಾದ್ಯದಿವಾ ಮೋಹಾದ್ಬೀಮ ಪಾಪಮಿದಂ ಕೃತಂ।
ನೈತತ್ತೇ ಸದೃಶಂ ವೀರ ಮುನೇರಿವ ಮೃಷಾ ವಧಾಃ ॥ 3-162-10 (22186)
ರಾಜದ್ವಿಷ್ಟಂ ನ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ।
ತ್ರಿದಶಾನಾಮಿದಂ ದ್ವಿಷ್ಟಂ ಭೀಮಸೇನ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ ॥ 3-162-11 (22187)
ಅರ್ಥಧರ್ಮಾವನಾದೃತ್ಯ ಯಃ ಪಾಪೇ ಕುರುತೇ ಮನಃ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಪಾರ್ಥ ಪಾಪಾನಾಂ ಸ ಫಲಂ ವಿಂದತೇ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-162-12 (22188)
`ಸಾಹಸಂವತ ಭದ್ರಂ ತೇ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಚಾಪ್ರಿಯಂ'।
ಪುನರೇವಂ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-162-13 (22189)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-162-14x (2298)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಮಚ್ಯುತಂ।
`ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಾಹುಮಪ್ರಧೃಷ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ' ॥ 3-162-14 (22190)
ಅರ್ಥತತ್ತ್ವವಿಭಾಗಜ್ಞಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವಿರಾಮ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-162-15 (22191)
ತತಸ್ತೇ ಹತಶಿಷ್ಟಾ ಯೇ ಭೀಮಸೇನೇನ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂತ ಕುಬೇರಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-162-16 (22192)
ತೇ ಜವೇನ ಮಹಾವೇಗಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈಶ್ರವಣಾಲಯಂ।
ಭೀಮಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಚಕ್ರುರ್ಭೀಮಸೇನಭಯಾರ್ದಿತಾಃ ॥ 3-162-17 (22193)
ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರಾಯುಧಾಃ ಕ್ಲಾಂತಾಃ ಶೋಣಿತಾಕ್ತಪರಿಚ್ಛದಾಃ।
ಪ್ರಕೀರ್ಣಮೂರ್ಧಜಾ ರಾಜನ್ಯಕ್ಷಾಧಿಪತಿಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-162-18 (22194)
ಗದಾಪರಿಘನಿಸ್ತ್ರಿಂಸತೋಮರಪ್ರಾಸಯೋಧಿನಃ।
ರಾಕ್ಷಸಾ ನಿಹತಾಃ ಸರ್ವೇ ತವ ದೇವಪುರಃಸರಾಃ ॥ 3-162-19 (22195)
ಪ್ರಮೃದ್ಯತರಸಾ ಶೈಲಂ ಮಾನುಷೇಣ ಧನೇಶ್ವರ।
ಏಕೇನ ನಿಹತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಗತಾಃ ಕ್ರೋಧವಶಾ ಗಣಾಃ ॥ 3-162-20 (22196)
ಪ್ರವರಾ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಶೇರತೇ ನಿಹತಾ ದೇವ ಗತಸತ್ವಾಃ ಪರಾಸವಃ ॥ 3-162-21 (22197)
ಭಗ್ನಃ ಶೈಲೋ ವಯಂ ಭಗ್ನಾ ಮಣಿಮಾಂಸ್ತೇ ಸಖಾ ಹತಃ।
ಮಾನುಷೇಣಂ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ವಿಧತ್ಸ್ವ ಯದನಂತರಂ ॥ 3-162-22 (22198)
ಸ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಯಕ್ಷಗಣಾಧಿಪಃ।
ಕೋಪಸಂರಕ್ತನಯನಃ ಕಥಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-162-23 (22199)
ದ್ವಿತೀಯಮಪರಾಧ್ಯಂತಂ ಭೀಮಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧನೇಶ್ವರಃ।
ಚುಕ್ರೋಧ ಯಕ್ಷಾಧಿಪತಿರ್ಯುಜ್ಯತಾಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-162-24 (22200)
ಅಥಾಭ್ರಘನಸಂಕಾಶಂ ಗಿರಿಕೂಟಮಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ।
ರಥಂ ಸಂಯೋಜಯಾಮಾಸುರ್ಗರ್ಂಧೈವರ್ಹೇಮಮಾಲಿಭಿಃ ॥ 3-162-25 (22201)
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಗುಣೋಪೇತಾ ವಿಮಲಾಕ್ಷಾ ಹಯೋತ್ತಮಾಃ।
ತೇಜೋಬಲಗುಣೋಪೇತಾ ನಾನಾರತ್ನವಿಭೂಷಿತಾಃ।
ಶೋಭಮಾನಾ ರಥೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತರಿಷ್ಯಂತ ಇವಾಶುಗಾಃ ॥ 3-162-26 (22202)
`ತತಸ್ತೇ ತು ಮಹಾಯಕ್ಷಾಃ ಕ್ರುದ್ಧಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧನೇಶ್ವರಂ'।
ಹರ್ಷಯಾಮಾಸುರನ್ಯೋನ್ಯಮಿಂಗಿತೈರ್ವಿಜಯಾವಹೈಃ ॥ 3-162-27 (22203)
ಸ ತಮಾಸ್ಥಾಯ ಭಗವಾನ್ರಾಜರಾಜೋ ಮಹಾರಥಂ।
ಪ್ರಯಯೌ ದೇವಗನಧರ್ವೈಃ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-162-28 (22204)
ತಂ ಪ್ರಯಾಂತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವೇ ಯಕ್ಷಾ ಧನಾಧಿಪಂ।
`ಅನುಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಧನದಂ ಘೋರದರ್ಶನಾಃ' ॥ 3-162-29 (22205)
ರಕ್ತಾಕ್ಷಾ ಹೇಮಸಂಕಾಶಾ ಮಹಾಕಾಯಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸಾಯುಧಾ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾ ಯಕ್ಷಾ ಬಹುಶತಾಯುಧಾಃ ॥ 3-162-30 (22206)
ತೇ ಜವೇನ ಮಹಾವೇಗಾಃ ಪ್ಲವಮಾನಾ ವಿಹಾಯಸಾ।
ಗಂಧಮಾದನಮಾಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರಕರ್ಷಂತ ಇವಾಂಬರಂ ॥ 3-162-31 (22207)
ತತ್ಕೇಸರಿಮಹಾಜಾಲಂ ಧನಾಧಿಪತಿಪಾಲಿತಂ।
`ರಂಯಂ ಚೈವ ಗಿರೇಃ ಶೃಂಗಮಾಸೇದುರ್ಯತ್ರಪಾಂಡವಾಃ' ॥ 3-162-32 (22208)
ಕುಬೇರಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಯಕ್ಷರಕ್ಷೋಗಣಾವೃತಂ।
ದದೃಶುರ್ಹೃಷ್ಟರೋಮಾಣಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಂ ॥ 3-162-33 (22209)
ಕುಬೇರಸ್ತು ಮಹಾಸತ್ವಾನ್ಪಾಂಡೋಃ ಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್।
ಆತ್ತಕಾರ್ಮುಕನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರೀತೋಽಭವತ್ತದಾ ॥ 3-162-34 (22210)
`ಸರ್ವೇ ಚೇಮೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪುರಂದರಸಮೌಜಸಃ।'
ದೇವಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಹೃದಯೇನ ತುತೋಷ ಹ ॥ 3-162-35 (22211)
ತೇ ಪಕ್ಷಿಣ ಇವಾಪೇತುರ್ಗಿರಿಶೃಂಗಂ ಮಹಾಜವಾಃ।
ತಸ್ಥುಸ್ತೇಷಾಂ ಸಕಾಶೇ ವೈ ಧನೇಶ್ವರಪುರಃಸರಾಃ ॥ 3-162-36 (22212)
ತತಸ್ತಂ ಹೃಷ್ಟಮನಸಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ।
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಮವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-162-37 (22213)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರಣಂಯ ಧನದಂ ಪ್ರಭುಂ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ ಧರ್ಮಪುತ್ರಶ್ಚ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 3-162-38 (22214)
ಅಪರಾದ್ಧಮಿವಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ತಸ್ಥುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ಧನೇಶ್ವರಂ ॥ 3-162-39 (22215)
ಶಯ್ಯಾಸನಯುತಂ ಶ್ರೀಮತ್ಪುಷ್ಪಕಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ವಿಹಿತಂ ಚಿತ್ರಪರ್ಯಂತಮಾತಿಷ್ಠತ ಧನಾಧಿಪಃ ॥ 3-162-40 (22216)
ತಮಾಸೀನಂ ಮಹಾಕಾಯಾಃ ಶಂಕುಕರ್ಣಾ ಮಹಾಜವಾಃ।
ಉಪೋಪವಿವಿಶುರ್ಯಕ್ಷಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-162-41 (22217)
ಶತಶಶ್ಚಾಪಿ ಗಂಧರ್ವಾಸ್ತಥೈವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಯಥಾ ದೇವಾಃ ಶತಕ್ರತುಂ ॥ 3-162-42 (22218)
ಕಾಂಜನೀಂ ಶಿರಸಾ ಬಿಭ್ರದ್ಭೀಮಸೇನಃ ಸ್ರಜಂ ಶುಭಾಂ।
ಬಾಣಖಂಗಧನುಷ್ಪಾಣಿರುದೈಕ್ಷತ ಧನಾಧಿಪಂ ॥ 3-162-43 (22219)
ನ ಭೀರ್ಭೀಮಸ್ಯ ನ ಗ್ಲಾನಿರ್ವಿಕ್ಷತಸ್ಯಾಪಿ ರಾಕ್ಷಸೈಃ।
ಆಸೀತ್ತಸ್ಯಾಮವಸ್ತಾಯಾಂ ಕುಬೇರಮಪಿ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-162-44 (22220)
ಆದದಾನಂ ಶಿತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಯೋದ್ಧುಕಾಮಮವಸ್ಥಿತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಂ ಧರ್ಮಸುತಮಬ್ರವೀನ್ನರವಾಹನಃ ॥ 3-162-45 (22221)
ವಿದುಸ್ತ್ವಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಾರ್ಥ ಭೂತಹಿತೇ ರತಂ।
ನಿರ್ಭಯಶ್ಚಾಪಿಶೈಲಾಗ್ರೇ ವಸ ತ್ವಂ ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ ॥ 3-162-46 (22222)
ನ ಚ ಮನ್ಯುಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯೋ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪಾಂಡವ।
ಕಾಲೇನೈತೇ ಹತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ನಿಮಿತ್ತಮನುಜಸ್ತವ ॥ 3-162-47 (22223)
ವ್ರೀಡಾ ಚಾತ್ರನ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸಾಹಸಂ ಯದಿದಂ ಕೃತಂ।
ದೃಷ್ಟಶ್ಚಾಪಿ ಸುರೈಃ ಪೂರ್ವಂವಿನಾಶೋ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-162-48 (22224)
ನ ಭೀಮಸೇನೇ ಕೋಪೋ ಮೇ ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕರ್ಮಣಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಮಮ ತುಷ್ಟಿರಭೂತ್ಪುರಾ ॥ 3-162-49 (22225)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-162-50x (2299)
ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಭೀಮಸೇನಮಭಾಷತ।
ನೈತನ್ಮನಸಿ ಮೇ ತಾತ ವರ್ತತೇ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥ 3-162-50 (22226)
ಯದಿದಂ ಸಾಹಸಂ ಭೀಮ ಕೃಷ್ಣಾರ್ಥೇ ಕೃತವಾನಸಿ।
ಮಾಮನಾದೃತ್ಯ ದೇವಾಂಶ್ಚ ವಿನಾಶಂ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-162-51 (22227)
ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತೇನಾಹಂ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಸ್ತ್ವಯಿ।
ಶಾಪಾದದ್ಯ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಘೋರಾದಸ್ಮಾದ್ವೃಕೋದರ ॥ 3-162-52 (22228)
ಅಹಂ ಪೂರ್ವಮಗಸ್ತ್ಯೇನ ಕ್ರುದ್ಧೇನ ಪರಮರ್ಷಿಣಾ।
ಶಪ್ತೋಽಪರಾಧೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ತಸ್ಯೈಷಾ ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ಧ್ರುವಂ ॥ 3-162-53 (22229)
ದೃಷ್ಟೋ ಹಿ ಮಮ ಸಂಕ್ಲೇಶಃ ಪುರಾ ಪಾಂಡವನಂದನ।
ನ ತವಾತ್ರಾಪರಾಧೋಸ್ತಿ ಕಥಂಚಿದಪಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-162-54 (22230)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-162-55x (2300)
ಕಥಂ ಶಪ್ತೋಸಿ ಭಗವನ್ನಗಸ್ತ್ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದೇವ ಯಥೈತಚ್ಛಾಪಕಾರಣಂ ॥ 3-162-55 (22231)
ಇದಂ ಚಾಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಮೇ ಯತ್ಕ್ರೋಧಾತ್ತಸ್ ಧೀಮತಃ।
ತದೈವ ತ್ವಂ ನ ನಿರ್ದಗ್ಧಃ ಸಬಲಃ ಸಪದಾನುಗಃ ॥ 3-162-56 (22232)
ಧನೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 3-162-57x (2301)
ದೇವತಾನಾಮಭೂನ್ಮಂತ್ರಃ ಕುಶಾವತ್ಯಾಂ ನರೇಶ್ವರ ॥ 3-162-57 (22233)
ವೃತಸ್ತತ್ರಾಹಮಗಮಂ ಮಹಾಪದ್ಮಶತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಯಕ್ಷಾಣಆಂ ಘೋರರೂಪಾಣಾಂ ವಿವಿಧಾಯುಧಧಾರಿಣಾಂ ॥ 3-162-58 (22234)
ಅಧ್ವನ್ಯಹಮಥಾಪಶ್ಯಮಗಸ್ತ್ಯಮೃಪಿಸತ್ತಮಂ।
ಉಗ್ರಂ ತಪಸ್ತಪ್ಯಭಾನಂ ಯಮುನಾತೀರಮಾಶ್ರಿತಂ।
ನಾನಾಪಕ್ಷಿಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ಪುಷ್ಪಿತದ್ರುಮಶೋಭಿತಂ ॥ 3-162-59 (22235)
ತಮೂರ್ದ್ವಬಾಹುಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಭಿಮುಖೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ತೇಜೋರಾಶಿಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಹುತಾಶನಮಿವೈಧಿತಂ ॥ 3-162-60 (22236)
ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪತಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಮಣಿಮಾನ್ನಾಮ ಮೇ ಸಖಾ।
ಮೌರ್ಕ್ಯಾದಜ್ಞಾನಭಾವಾಚ್ಚ ದರ್ಪಾನ್ಮೋಹಾಚ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-162-61 (22237)
ನ್ಯಷ್ಠೀವದಾಕಾಶಗತೋ ಮಹರ್ಷೇಸ್ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ।
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ ಭಗವಾನುವಾಚೇದಂ ತಪೋಧನಃ ॥ 3-162-62 (22238)
ಮಾಮವಜ್ಞಾಯ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಯಸ್ಮಾದೇಷ ಸಖಾ ತವ।
ಧರ್ಷಣಾಂ ಕೃತವಾನೇತಾಂ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಧನೇಶ್ವರ ॥ 3-162-63 (22239)
ತ್ವಂ ಚಾಪ್ಯೇಭಿರ್ಹತೈಃ ಸೈನ್ಯೈಃ ಕ್ಲೇಶಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ದುರ್ಭತೇ।
ತಮೇವ ಮಾನುಷಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಕಿಲ್ವಿಷಾದ್ವಿಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-162-64 (22240)
ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ತು ತವೈತೇಷಾಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಬಲಾನ್ವಿತಂ।
ನ ಶಾಪಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಘೋರಂ ಗಚ್ಛ ತೇಽಽಜ್ಞಾಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-162-65 (22241)
ಏಷ ಶಾಪೋ ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪ್ರಾಕ್ತಸ್ಮಾದೃಷಿಸತ್ತಮಾತ್।
ಸ ಭೀಮೇನ ಮಹಾರಾಜ ಭ್ರಾತ್ರಾ ತವ ವಿಮೋಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-162-66 (22242)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 162 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-162-3 ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸಮರ್ಪ್ಯ ॥ 3-162-10 ಮುನೇರಿವ ವನವಾಸಿನಸ್ತೇ ತವೈತತ್ ಸದೃಶಂ ನೋಚಿತಂ। ಯತ್ ಮೃಷಾ ನಿರ್ನಿಮಿತ್ತಂ. ವಧೋ ರಕ್ಷಸಾಂ ಹಿಂಸಾ ॥ 3-162-16 ಸಹಿತಾ ಮಿಲಿತಾಃ ॥ 3-162-24 ಯುಜ್ಯತಾಂ ರಥ ಇವಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-162-25 ಅಭ್ರಘನಃ ಸಜಲಮೇಘಃ। ಗಂಧರ್ವೈರ್ಹಯೈರ್ಯೋಜಯಾಮಾಸುಃ ಯಕ್ಷಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-162-26 ವಿಮಲಾಕ್ಷಾಃ ದಶಾವರ್ತಶುದ್ಧಾಃ ॥ 3-162-48 ದೃಷ್ಟೋ ಜ್ಞಾತಃ ॥ 3-162-54 ಮಮ ಮಯಾ। ಸಂಕ್ಲೇಶೋ ಭಾವಿದುಃಖಂ ॥ 3-162-57 ಕುಶಾವತ್ಯಾಂ ಕುಶಸ್ಥಲೀಸಂಜ್ಞೇ ದೇಶವಿಶೇಷೇ ॥ 3-162-60 ಏಧಿತಂ ಸಮಿದ್ಧಂ ॥ 3-162-61 ಮೌರ್ಖ್ಯಾತ್ ವಿಚಾರಾಕ್ಷಮತ್ವಾತ್। ಅತಏವ ಅಗಸ್ತ್ಯೋಯಮಿತ್ಯಜ್ಞಾನಭಾವಾತ್। ಮೌರ್ಖ್ಯಮಪಿ ದರ್ಪಾತ್ಸಂಪತ್ತಿಗರ್ವಾತ್। ಸೋಪಿ ಮೋಹಾತ್ ಸಂಪತ್ತೇರ್ನಶ್ವರತ್ವಾಜ್ಞಾನಾತ್ ॥ 3-162-62 ನ್ಯಷ್ಠೀವತ್ ಥೂತ್ಕೃತವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 163
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.163. ಅಧ್ಯಾಯಃ 163
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕುಬೇರೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾನುಶಾಸನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಭವನಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಕುಬೇರಾಜ್ಞಯಾ ರಾಕ್ಷಸಪೂಜಿತೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿಸ್ತದ್ರಾತ್ರೌ ತದ್ಗೃಹೇ ಸುಖವಾಸಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-163-0 (22243)
ಧನದ ಉವಾಚ। 3-163-0x (2302)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಧೃತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ದೇಶಕಾಲಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ಲೋಕತಂತ್ರವಿಧಾನಾನಾಮೇಷ ಪಂಚವಿಧೋ ವಿಧಿಃ ॥ 3-163-1 (22244)
ಧೃತಿಮಂತಶ್ಚ ದಕ್ಷಾಶ್ಚ ಸ್ವೇ ಸ್ವೇ ಕರ್ಮಣಿ ಭಾರತ।
ಪರಾಕ್ರಮವಿಧಾನಜ್ಞಾ ನರಾಃ ಕೃತಯುಗೇಽಭವನ್ ॥ 3-163-2 (22245)
ಧೃತಿಮಾಂದೇಶಕಾಲಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಧಾನವಿತ್।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಾಸ್ತಿ ವೈ ಪೃಥಿವೀಮನು ॥ 3-163-3 (22246)
ಯ ಏವಂ ವರ್ತತೇ ಪಾರ್ಥ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು।
ಸ ಲೋಕೇ ಲಭತೇ ವೀರ ಯಶಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಸದ್ಗತಿಂ ॥ 3-163-4 (22247)
ದೇಶಕಾಲಾಂತರಪ್ರೇಪ್ಸುಃ ಕೃತ್ವಾ ಶಕ್ರಃ ಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ರಿದಿವೇ ರಾಜ್ಯಂ ವೃತ್ರಹಾ ವಸುಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-163-5 (22248)
[ಯಸ್ತು ಕೇವಲಸಂರಂಭಾತ್ಪ್ರಪಾತಂ ನ ನಿರೀಕ್ಷತೇ।]
ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಪಾಪಬುದ್ಧಿರ್ಯಃ ಪಾಪಮೇವಾನುವರ್ತತೇ।
ಕರ್ಮಣಾಮವಿಭಾಗಜ್ಞಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 3-163-6 (22249)
ಅಕಾಲಜ್ಞಃ ಸುದುರ್ಮೇಧಾಃ ಕಾರ್ಯಾಣಾಮವಿಶೇಷವಿತ್।
ವೃಥಾಚಾರಸಮಾರಂಭಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 3-163-7 (22250)
ಸಾಹಸೇ ವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ನಿಕೃತೀನಾಂ ದುರಾತ್ಮನಾಂ।
ಸರ್ವೇಷಾಮರ್ಥಲಿಪ್ಸೂನಾಂ ಪಾಪೋ ಭವತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-163-8 (22251)
ಅಧರ್ಮಜ್ಞೋಽವಲಿಪ್ತಶ್ಚ ಬಾಲಬುದ್ಧಿರಮರ್ಷಣಃ।
ನಿರ್ಭಯೋ ಭೀಮಸೇನೋಽಯಂ ತಂ ಶಾಧಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-163-9 (22252)
ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಸ್ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭೂಯಸ್ತ್ವಮಾಶ್ರಮಂ।
ತಮಿಸ್ರಾಂ ಪ್ರಥಮಾಂ ತತ್ರ ವೀತಶೋಕಭಯೋ ವಸ ॥ 3-163-10 (22253)
ಅಲಕಾಂ ಸಹ ಗಂಧರ್ವೈರ್ಯಕ್ಷೈಶ್ಚ ಸಹ ಕಿನ್ನರೈಃ।
`ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಬದರೀಂ ವ್ರಜ' ॥ 3-163-11 (22254)
ಮನ್ನಿಯುಕ್ತಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಸರ್ವೇ ಚ ಗಿರಿವಾಸಿನಃ।
ರಕ್ಷಂತು ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಹಿತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮೈಃ ॥ 3-163-12 (22255)
ಸಾಹಸೇಷು ಚ ಸಂತಿಷ್ಠಂಸ್ತ್ವಯಾ ಶೈಲೇ ವೃಕೋದರಃ।
ವಾರ್ಯತಾಂ ಸಾಧ್ವಯಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-163-13 (22256)
ಇತಃ ಪರಂ ಚ ವೋ ರಾಜಂದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವನಗೋಚರಾಃ।
ಉಪಶ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ವೋ ರಾಜನ್ರಕ್ಷಿಷ್ಯಂತೇ ಚ ವಃ ಸದಾ ॥ 3-163-14 (22257)
ತಥೈವ ಚಾನ್ನಪಾನಾನಿ ಸ್ವಾದೂನಿ ಚ ಬಬೂನಿ ಚ।
ಆಹರಿಷ್ಯಂತಿ ಮತ್ಪ್ರೇಷ್ಯಾಃ ಸದಾ ವಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-163-15 (22258)
ಯಥಾ ಜಿಷ್ಣುರ್ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ಯಥಾ ವಾಯೋರ್ವೃಕೋದರಃ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ವಂ ಯಥಾ ತಾತ ಯೋಗೋತ್ಪನ್ನೋ ನಿಜಃ ಸುತಃ ॥ 3-163-16 (22259)
ಆತ್ಮಜಾವಾತ್ಮಸಂಪನ್ನೌ ಯಮೌ ಚೋಭೌ ಯಥಾಶ್ವಿನೋಃ।
ರಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತದ್ವನ್ಮಮಾಪೀಹ ಯೂಯಂ ಸರ್ವೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-163-17 (22260)
ಅರ್ಥತತ್ತ್ವವಿಧಾನಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಧಾನವಿತ್।
ಭೀಮಸೇನಾದವರಜಃ ಪಲ್ಗುನಃ ಕುಶಲೀ ದಿವಿ ॥ 3-163-18 (22261)
ಯಾಃ ಕಾಶ್ಚನ ಮತಾ ಲೋಕೇ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಾಃ ಪರಮಸಂಪದಃ।
ಜನಮಪ್ರಭೃತಿ ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತಾತ ಧನಂಜಯೇ ॥ 3-163-19 (22262)
ದ್ರಮೋ ದಾನಂ ಬಲಂ ಬುದ್ಧಿರ್ಹ್ರೀರ್ಧೃತಿಸ್ತೇಜ ಉತ್ತಮಂ।
ಏತಾನ್ಯಪಿ ಮಹಾಸತ್ವೇ ಸ್ಥಿತಾನ್ಯಮಿತತೇಜಸಿ ॥ 3-163-20 (22263)
ನ ಮೋಹಾತ್ಕುರುತೇ ಜಿಷ್ಣುಃ ಕರ್ಮ ಪಾಂಡವ ಗರ್ಹಿತಂ।
ನ ಪಾರ್ಥಸ್ ಮೃಷೋಕ್ತಾನಿ ಕಥಯಂತಿ ನರಾ ನೃಷು ॥ 3-163-21 (22264)
ಸ ದೇವಪಿತೃಗಂಧರ್ವೈಃ ಕುರೂಣಆಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಃ।
ಆನೀತಃ ಕುರುತೇಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶಕ್ರಸದ್ಮನಿ ಭಾರತ ॥ 3-163-22 (22265)
ಯೋಽಸೌ ಸರ್ವಾನ್ಮಹೀಪಾಲಾಂಧರ್ಮೇಣ ವಶಮಾನಯತ್।
ಸ ಶಂತನುರ್ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಿತುಸ್ತವ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-163-23 (22266)
ಪ್ರೀಯತೇ ಪಾರ್ಥ ಪಾರ್ಥೇನ ದಿವಿ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ।
ಸಂಯಕ್ವಾಸೌ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಕುಲಧುರ್ಯ ಇವ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-163-24 (22267)
ಪಿತೄಂದೇವಾನೃಷೀನ್ವಿಪ್ರಾನ್ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸಪ್ತ ಮುಖ್ಯಾನ್ಮಹಾಮೇಧಾನಾಹರದ್ಯಮುನಾಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-163-25 (22268)
ಅಧಿರಾಜಃ ಸ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಾಂ ಶಂತನುಃ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ್ವರ್ಗಜಿಚ್ಛಕ್ರಲೋಕಸ್ಥಃ ಕುಶಲಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛತಿ ॥ 3-163-26 (22269)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-163-27x (2303)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಧನದೇನ ಪ್ರಭಾಷಿತಂ।
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ತತಸ್ತೇನ ಬಭೂವಃ ಸಂಪ್ರಹರ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-163-27 (22270)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಂ ಗದಾಂ ಖಂಗಂ ಧನುಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭಃ।
ಪ್ರಾಧ್ವಂಕೃತ್ವಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರೇ ಕುಬೇರಾಯ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-163-28 (22271)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ಧನಾಧ್ಯಕ್ಷಃ ಶರಣ್ಯಃ ಶರಣಾಗತಂ।
ಮಾನಹಾ ಭವ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಸುಹೃದಾಂ ನಂದಿವರ್ಧನಃ ॥ 3-163-29 (22272)
`ವಿಭಯಸ್ತಾಪ ಶೈಲಾಗ್ರೇ ವಸಾನಃ ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ।
ಸುಪರ್ಣಪಿತೃದೇವಾನಾಂ ಸತತಂ ಮಾನಕೃದ್ಭವ ॥ 3-163-30 (22273)
ಋಜುಂ ಪಶ್ಯತ ಮಾ ವಕ್ರಂ ಸತ್ಯಂ ವದತ ಮಾಽನೃತಂ।
ದೀರ್ಘಂ ಪಶ್ಯತ ಮಾ ಹ್ರಸ್ವಂ ಪರಂ ಪಶ್ಯತ ಮಾಽಪರಂ' ॥ 3-163-31 (22274)
ಸ್ವೇಷು ವೇಶ್ಮಸು ರಂಯೇಷು ವಸತಾಮಿತ್ರತಾಪನಾಃ।
ಕಾಮಾನ್ನ ಪರಿಹಾಸ್ಯಂತಿ ಯಕ್ಷಾ ವೋಭರತರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-163-32 (22275)
ಶೀಘ್ರಮೇವ ಗುಡಾಕೇಶಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ।
ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮಘವತೋತ್ಸೃಷ್ಟಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-163-33 (22276)
ಏವಮುತ್ತಮಕರ್ಮಾಣಮನುಶಿಷ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಸ್ತಂ ಗಿರಿಮಿವಾದಿತ್ಯಃ ಪ್ರಯಯೌ ಗುಹ್ಯಕಾಧಿಪಃ ॥ 3-163-34 (22277)
ತಂ ಪರಿಸ್ತೋಮಸಂಕೀರ್ಣೈರ್ನಾನಾರತ್ನವಿಭೂಷಿತೈಃ।
ಯಾನೈರನುಯಯುರ್ಯಕ್ಷಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-163-35 (22278)
ಪಕ್ಷಿಣಾಮಿವ ಕನಿರ್ಘೋಷಃ ಕುಬೇರಸದನಂ ಪ್ರತಿ।
ಬಭೂವ ಪರಮಾಶ್ವಾನಾಮೈರಾವತಪಥೇ ಯಥಾ ॥ 3-163-36 (22279)
ತೇ ಜಗ್ಮುಸ್ತೂರ್ಣಮಾಕಾಶಂ ಧನಾಧಿಪತಿವಾಜಿನಃ।
ಪ್ರಕರ್ಷಂತ ಇವಾಭ್ರಾಣಿ ಪಿಬಂತ ಇವಮಾರುತಂ ॥ 3-163-37 (22280)
ತತಸ್ತಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಗತಸತ್ವಾನಿ ರಕ್ಷಸಾಂ।
ಅಪಾಕೃಷ್ಯಂತ ಶೈಲಾಗ್ರಾದ್ಧನಾಧಿಪತಿಶಾಸನಾತ್ ॥ 3-163-38 (22281)
ತೇಷಾಂ ಹಿ ಶಾಪಕಾಲಃ ಸ ಕೃತೋಽಗಸ್ತ್ಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ಸಮರೇ ನಿಹತಾಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾಪಸ್ಯಾಂತೋಽಭವತ್ತದಾ ॥ 3-163-39 (22282)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತೇಷು ವೇಶ್ಮಸು ತಾಂ ಕ್ಷಪಾಂ।
ಸುಖಮೂಷುರ್ಗತೋದ್ವೇಗಾಃ ಪೂಜಿತಾಃ ಸಹ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-163-40 (22283)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 163 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-163-1 ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಯತ್ನಶೀಲತಾ। ಪರಾಕ್ರಮಃ ಶತ್ರೂಣಾಮಭಿಭಾವನಹೇತುಃ ಕ್ರಿಯಾ। ವಿಧಾನಾನಾಂ ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ವಿಧಿರಭ್ಯುದಯಹೇತುಃ। ಅದೇಶೇ ಅಕಾಲೇ ಚ ಕೃತಂ ಧೃತ್ಯಾದಿಕಮಭಿಭವಹೇತುರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-163-6 ಸಂರಂಭಾತ್ ಕೋಪಾತ್ ॥ 3-163-8 ನಿಕೃತೀನಾಂ ವಂಜನಾಪರಾಣಾಂ ॥ 3-163-9 ಅವಲಿಪ್ತೋ ಗರ್ವಿತಃ ॥ 3-163-18 ತತ್ತ್ವಂ ಯಾಥಾತ್ಂಯಂ। ವಿಧಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯುಪಾಯಂ ॥ 3-163-19 ಸ್ವರ್ಗ್ಯಾಃ ಸ್ವರ್ಗಾಯ ಹಿತಾಃ ಸಂಪದಃ ॥ 3-163-22 ಕುರುತೇ ಅಭ್ಯಸ್ಯತಿ ॥ 3-163-25 ಮಹಾಮೇಧಾನಶ್ವಮೇಧಾನ್ ॥ 3-163-28 ಪ್ರಾಧ್ವಂಕೃತ್ವಾ ಬಹ್ವಾ। ಉಪಸಂಹೃತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-163-29 ನಂದಿಃ ಸಮೃದ್ಧಿಃ ॥ 3-163-32 ಸ್ವೇಷು ವೇಶ್ಮಸು ಅಸ್ಮದೀಯೇಷು। ಕಾಮಾನ್ ಕಾಂಯಮಾನಾನರ್ಥಾನ್ ನ ಪರಿಹಾಸ್ಯಂತಿ ಕಿಂತು ಸಾಧಯಿಷ್ಯಂತ್ಯೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-163-35 ಪರಿಸ್ತೋಮಾಶ್ರಿತ್ರಕಂಬಲಾ ಹಸ್ತ್ಯಾದೀನಾಂ ಪಲ್ಯಾಣಭೂತಾಃ ॥ 3-163-36 ಐರಾವತಪಥೇ ಇನದ್ರಪುರೀಪ್ರದೇಶೇ ॥ 3-163-38 ಅಪಾಕೃಷ್ಯಂತ ಅಪಾಕೃತಾನಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 164
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.164. ಅಧ್ಯಾಯಃ 164
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧೌಂಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮೇರುಮಂದವವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಾದಿಗತಿಪ್ರಕಾರನಿರೂಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-164-0 (22284)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-164-0x (2304)
ತತಃ ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಧೌಂಯಃ ಪಾಂಚಾಲೀಸಹಿತಾಂಸ್ಚ ತಾನ್।
ಆರ್ಷ್ಟಿಣೇನ ಸಹಿತಃ ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-164-1 (22285)
ತೇಽಭಿವಾದ್ಯಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಸ್ಯ ಪಾದೌ ಧೌಂಯಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ತತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತಾನಪೂಜಯನ್ ॥ 3-164-2 (22286)
`ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಪುತ್ರವದ್ಭರತರ್ಷಭ'।
ಧರ್ಮರಾಜಂ ಸ್ಪೃಶನ್ಪಾಣೌ ಪಾಣಿನಾ ಸ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪ್ರಾಚೀಂ ದಿಶಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಹರ್ಷಿರಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-164-3 (22287)
ಅಸೌ ಸಾಗರಪರ್ಯಂತಾಂ ಭೂಮಿಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಶೈಲರಾಜೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಂದರೋಽಭಿವಿರಾಜಯನ್।
ಇಂದ್ರವೈಶ್ರವಣೋಪೇತಾಂ ದಿಶಂ ಪಾಂಡವ ರಕ್ಷತಿ ॥ 3-164-4 (22288)
ಪರ್ವತೈಶ್ಚ ವನಾಂತೈಶ್ಚ ಕಾನನೈಶ್ಚೈವ ಶೋಭಿತಂ।
ಏತಮಾಹುರ್ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚ।
ಋಷಯಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವೇ ತಾತ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-164-5 (22289)
ಅತಶ್ಚೋದ್ಯಂತಮಾದಿತ್ಯಮುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ।
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 3-164-6 (22290)
ಯಮಸ್ತು ರಾಜಾ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರೇತಸತ್ವಗತೀಮೇತಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶ್ರಿತೋ ದಿಶಂ ॥ 3-164-7 (22291)
ಏತತ್ಸಂಯಮನಂ ಪುಣ್ಯಮತೀವಾದ್ಭುತದರ್ಶನಂ।
ಪ್ರೇತರಾಜಸ್ಯ ಭವನಮೃದ್ಧ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಂ ॥ 3-164-8 (22292)
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸವಿತಾ ರಾಜನ್ಸತ್ಯೇನ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಅಸ್ತಂ ಪರ್ವತರಾಜಾನಮೇತಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-164-9 (22293)
ಏವಂ ಪರ್ವತರಾಜಾನಂ ಸಮುದ್ರಂ ಚ ಮಹೋದಧಿಂ।
ಅವಸನ್ವರುಣೋ ರಾಜಾ ಭೂತಾನಿ ಪರಿರಕ್ಷತಿ ॥ 3-164-10 (22294)
ಉದೀಚೀಂ ದೀಪಯನ್ನೇಷ ದಿಶಂ ತಿಷ್ಠತಿ ಕೀರ್ತಿಮಾನ್।
ಮಹಾಮೇರುರ್ಮಹಾಭಾಗ ಶಿವೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂಗತಿಃ ॥ 3-164-11 (22295)
ಯಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮಸದಶ್ಚೈವ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಚಾವತಿಷ್ಠತೇ।
ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಸೃಜನ್ಸರ್ವಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿಜ್ಜಂಗಮಾಗಮಂ ॥ 3-164-12 (22296)
ಯಾನಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರಾನ್ಮಾನಸಾಂದಕ್ಷಸಪ್ತಮಾನ್।
ತೇಷಾಮಪಿ ಮಹಾಮೇರುಃ ಶಿವಂ ಸ್ಥಾನಮನಾಮಯಂ ॥ 3-164-13 (22297)
ಅತ್ರೈವ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠಂತಿ ಪುನರೇಷೋದಯಂತಿ ಚ।
ಸಪ್ತ ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಾತ ವಸಿಷ್ಠಪ್ರಮುಖಾಸ್ತದಾ ॥ 3-164-14 (22298)
ದೇಶಂ ವಿರಜಸಂ ಪಶ್ಯ ಮೇರೋಃ ಶಿಖರಮುತ್ತಮಂ।
ಯತ್ರಾತ್ಮತೃಪ್ತೈರಧ್ಯಾಸ್ತೇ ದೇವೈಃ ಸಹ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-164-15 (22299)
ಯಮಾಹುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಧ್ರುವಂ।
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ದೇವಂ ಪ್ರಭುಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪರಂ ॥ 3-164-16 (22300)
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನಾತ್ತಸ್ಯ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ದೇವಾಶ್ಚ ಯತ್ನಾತ್ಪಶ್ಯಂತಿ ಸರ್ವತೇಜೋಮಯಂ ಶುಭಂ ॥ 3-164-17 (22301)
ಅತ್ಯರ್ಕಾನಲದೀಪ್ತಂ ತತ್ಸ್ಥಾನಂ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ್ವಯೈವ ಪ್ರಭಯಾ ರಾಜಂದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಂ ದೇವದಾನವೈಃ ॥ 3-164-18 (22302)
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ನಾರಾಯಣಸ್ಥಾನಂ ಮೇರಾವತಿವಿರಾಜತೇ ॥ 3-164-19 (22303)
ಯತ್ರ ಭೂತೇಶ್ವರಸ್ತಾತ ಸರ್ವಪ್ರಕೃತಿರಾತ್ಮಭೂಃ।
ಭಾಸಯನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸುಶ್ರಿಯಾಽಭಿವಿರಾಜತೇ ॥ 3-164-20 (22304)
ನಾತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಸ್ತಾತ ಕುತ ಏವ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಗತಿಂ ಹ್ಯೇತಾಂ ಯತೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-164-21 (22305)
ನ ತಂ ಜ್ಯೋತೀಂಪಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾಸಂತಿ ಪಾಂಡವ।
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭುರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ತತ್ರ ಹ್ಯತಿವಿರಾಜತೇ ॥ 3-164-22 (22306)
ಯತಯಸ್ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ।
ಪರೇಣ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಾ ಭಾವಿತಾಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಶುಭೈಃ।
ಯೋಗಸಿದ್ಧಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತಮೋಮೋಹವಿವರ್ಜಿತಾಃ ॥ 3-164-23 (22307)
ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಪುನರ್ನೇಮಂ ಲೋಕಮಾಯಾಂತಿ ಭಾರತ।
ಸ್ವಯಂಭುವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದೇವದೇವಂ ಸನಾತನಂ ॥ 3-164-24 (22308)
ಸ್ಥಾನಮೇತನ್ಮಹಾಭಾವ ಧ್ರುವಮಕ್ಷಯಮವ್ಯಯಂ।
ಈಶ್ವರಸ್ಯ ಸದಾ ಹ್ಯೇತತ್ಪ್ರಣಮಾತ್ರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-164-25 (22309)
[ಏನಂ ತ್ವಹರಹರ್ಮೇರುಂ ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ಧ್ರುವಂ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯಕುರುತಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-164-26 (22310)
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಚಾಪ್ಯಶೇಷೇಣ ಸರ್ವಾಣ್ಯನಘ ಸರ್ವತಃ।
ಪರಿಯಾಂತಿ ಮಹಾರಾಜ ಗಿರಿರಾಜಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ॥] 3-164-27 (22311)
ಏತಂ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಭಗವಾನಪಿ।
ಕುರುತೇ ವಿತಮಸ್ಕರ್ಮಾ ಆದಿತ್ಯೋಽಭಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ॥ 3-164-28 (22312)
ಅಸ್ತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತಃ ಸಂಧ್ಯಾಮತಿಕ್ರಂಯ ದಿವಾಕರಃ।
ಉದೀಚೀಂ ಭಜತೇ ಕಾಷ್ಠಾಂ ಬಹುಧಾ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು ॥ 3-164-29 (22313)
ಸುಮೇರುಮನುವೃತ್ತಃ ಸ ಪುನರ್ಗಚ್ಛತಿ ಪಾಂಡವ।
ಪ್ರಾಙ್ಯುಖಃ ಸವಿತಾ ದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ ॥ 3-164-30 (22314)
ಸ ಸಂಯಗ್ವಿಭಜನ್ಕಾಲಾನ್ಬಹುಧಾ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು।
ತಥೈವ ಭಗವಾನ್ಸೋಮೋ ನಕ್ಷತ್ರೈಃ ಸಹ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-164-31 (22315)
ಏವಮೇತಂ ತ್ವತಿಕ್ರಂಯ ಮಹಾಮೇರುಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಸೋಮಶ್ಚ ವಿಭಜನ್ಕಾಲಂ ಬಹುಧಾ ಪರ್ವಸಂಧಿಷು।
ಭಾಸಯನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪುನರ್ಗಚ್ಛತಿ ಸಾಗರಂ ॥ 3-164-32 (22316)
ತಥಾ ತಮಿಸ್ರಹಾ ದೇವೋ ಮಯೂಖೈರ್ಭಾಸಯಂಜಗತ್।
ಮಾರ್ಗಮೇತಮಸಂಬಾಧಮಾದಿತ್ಯಃ ಪರಿವರ್ತತೇ ॥ 3-164-33 (22317)
ಸಿಸೃಕ್ಷುಃ ಶಿಶಿರಾಣ್ಯೇವ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಭಜತೇ ದಿಶಂ।
ತತಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಕಾಲಂ ಶಿಶಿರಮೃಚ್ಛತಿ ॥ 3-164-34 (22318)
ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಜಂಗಮಾನಾಂ ಚ ತೇಜಸಾ।
ತೇಜಾಂಸಿ ಸಮುಪಾದತ್ತೇ ನಿವೃತ್ತಃ ಸ ವಿಭಾವಸುಃ ॥ 3-164-35 (22319)
ತತಃ ಸ್ವೇದಃ ಕ್ಲಮಸ್ತಂದ್ರೀ ಗ್ಲಾನಿಶ್ಚ ಭಜತೇ ನರಾನ್।
ಪ್ರಾಣಿಭಿಃ ಸತತಂ ಸ್ವಪ್ನೋಹ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಚ ನಿಪೇವ್ಯತೇ ॥ 3-164-36 (22320)
ಏವಮೇತಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಮಾರ್ಗಮಾವೃತ್ಯ ಭಾನುಮಾನ್।
ಪುನಃ ಸೃಜತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಭಗವಾನ್ಭಾಸಯನ್ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-164-37 (22321)
ವೃಷ್ಟಿಮಾರುತಸಂತಾಪೈಃ ಸುಖೈಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನ್।
ವರ್ಧಯನಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಪುನಃ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತತೇ ॥ 3-164-38 (22322)
ಏವಮೇಷ ಚರನ್ಪಾರ್ಥ ಕಾಲಚಕ್ರಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸವಿತಾ ಪರಿವರ್ತತೇ ॥ 3-164-39 (22323)
ಸಂತತಾ ಗತಿರೇತಸ್ಯ ನೈಷ ತಿಷ್ಠತಿ ಪಾಂಡವ।
ಆದಾಯೈವ ತು ಭೂತಾನಾಂ ತೇಜೋ ವಿಸೃಜತೇ ಪುನಃ ॥ 3-164-40 (22324)
ವಿಭಜನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾಯುಃ ಕರ್ಮ ಚ ಭಾರತ।
ಅಹೋರಾತ್ರಂ ಕಲಾಃ ಕಾಷ್ಠಾಃ ಸೃಜತ್ಯೇಷ ಸದಾ ವಿಭುಃ ॥ 3-164-41 (22325)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 164 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-164-4 ಇಂದ್ರವೈಶ್ರವಣಾಂವೇತಾಂ ದಿಶಂ ಪಾಂಡವ ರಕ್ಷತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-164-7 ಪ್ರೇತಸತ್ವಗತೀಂ ಮೃತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗಂಯಾಂ ॥ 3-164-7 ಸಂಯಮನಂ ನಾಮತಃ ॥ 3-164-10 ಆವಸನ್ನಧಿತಿಷ್ಠನ್ ॥ 3-164-12 ಭೂತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವೇ ಷಾಂ ಭೂತಾನಾಮಾತ್ಮಾ। ಸಂಪೂರ್ಣಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಪಿಂಡಭಿಮಾನಿತ್ವಾತ್ ॥ 3-164-17 ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಚತುರ್ಮುಖಸ್ಯ ॥ 3-164-25 ಪ್ರಣಮ ನಮಸ್ಕುರು ॥ 3-164-26 ಉಪಾವೃತ್ಯ ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಗತ್ವೈವ। ಭಚಕ್ರವೇಗಾತ್ ಕುಲಾಲಚಕ್ರೇ ಪ್ರತೀಪಂ ಕ್ರಮಂತೀ ಪಿಪೀಲಿಕೇವ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕುರುತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-164-32 ಪುನರ್ಗಚ್ಛತಿ ಮಂದರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-164-34 ಶಿಶಿರಾಣಿ ಶೀತಾನಿ ॥ 3-164-35 ತೇಜಾಂಸಿ ಸಮುಪಾದತ್ತೇ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ॥ 3-164-37 ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಮಾರ್ಗಂ ಅಂತರಿಕ್ಷಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 165
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.165. ಅಧ್ಯಾಯಃ 165
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಾದಧಿಗತಾಸ್ತ್ರೇಣಾರ್ಜುನೇನ ಸ್ವರ್ಗಾದ್ಗಂಧಮಾದನನಿವಾಸಿನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-165-0 (22326)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-165-0x (2305)
ತಸ್ಮಿನ್ನಗೇಂದ್ರೇ ವಸತಾಂ ತು ತೇಷಾಂ
ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಸದ್ವ್ರತಮಾಸ್ಥಿತಾನಾಂ।
ರತಿಃ ಪ್ರಮೋದಶ್ಚ ಬಭೂವ ತೇಷಾ-
ಮಾಕಾಂಕ್ಷತಾಂ ದರ್ಶನಮರ್ಜುನಸ್ಯ ॥ 3-165-1 (22327)
ತಾನ್ವೀರ್ಯಯುಕ್ತಾನ್ಸುವಿಶುದ್ಧಸತ್ವಾಂ-
ಸ್ತೇಜಸ್ವಿನಃ ಸತ್ಯಧೃತಿಪ್ರಧಾನಾನ್।
ಸಂಪ್ರೀಯಮಾಣಾ ಬಹವೋಽಬಿಜಗ್ಮು-
ರ್ಗಂಧರ್ವಸಂಘಾಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಯಶ್ಚ ॥ 3-165-2 (22328)
ತಂ ಪಾದಪೈಃ ಪುಷ್ಪಫಲೈರುಪೇತಂ
ನಗೋತ್ತಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹಾರಥಾನಾಂ।
ಮನಃಪ್ರಸಾದಃ ಪರಮೋ ಬಭೂವ
ಯಥಾ ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮರುದ್ಗಣಾನಾಂ ॥ 3-165-3 (22329)
ಮಯೂರಹಂಸಸ್ವನನಾದಿತಾನಿ
ಪುಷ್ಪೋಪಕೀರ್ಣಾನಿ ಮಹಾಚಲಸ್ಯ।
ಶೃಂಗಾಣಿ ಸಾನೂನಿ ಚ ಪಶ್ಯಮಾನಾ
ಗಿರೇಃ ಪರಂ ಹರ್ಷಮವಾಪ್ಯ ತಸ್ಥುಃ ॥ 3-165-4 (22330)
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕುಬೇರೇಣ ಕೃತಾಶ್ಚ ತಸ್ಮಿ-
ನ್ನಗೋತ್ತಮೇ ಸಂವೃತಕೂಟಗುಲ್ಮಾಃ।
ಕಾದಂಬಕಾರಂಡವಹಂಸಜುಷ್ಟಾಃ
ಪದ್ಮಾಕುಲಾಃ ಪುಷ್ಕರಿಣೀರಪಶ್ಯನ್ ॥ 3-165-5 (22331)
ಕ್ರೀಡಾಪ್ರದೇಶಾಂಸ್ಚ ಸಮೃದ್ಧರೂಪಾ-
ನ್ಸವೇದಿಕಾಂಸ್ತೇ ನ್ಯವಸನ್ಸುವೇಶಾನ್।
ಮಣಿಪ್ರಕೀರ್ಣಾಂಶ್ಚ ಮನೋರಮಾಂಶ್ಚ
ಯಥಾ ಭವೇಯುರ್ನದಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ॥ 3-165-6 (22332)
ಅನೇಕವರ್ಣೈಶ್ ಸುಗಂಧಿಭಿಶ್ಚ
ಮಹಾದ್ರುಮೈಃ ಸಂತತಮಭ್ರಜಾಲೈಃ।
ತಪಃಪ್ರಧಾನಾಃ ಸತತಂ ಚರಂತಃ
ಶೃಂಗಂ ಗಿರೇಶ್ಚಿಂತಯಿತುಂ ನ ಶೇಕುಃ ॥ 3-165-7 (22333)
ಸ್ವತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ನಗೋತ್ತಮಸ್ಯ
ಮಹೌಷಧೀನಾಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ರಭಾವಾತ್।
ವಿಭಕ್ತರೂಪಃ ಸವಿತಾ ಬಭೂವ
ನಿಶಾಮುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನರರ್ಷಭಾಣಾಂ ॥ 3-165-8 (22334)
ಯಮಾಸ್ಥಿತಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನಾಂ
ವಿಭಾವಸುರ್ಭಾವಿತಾ ಹರೀಶಃ।
ತಸ್ಯೋದಯಂ ಚಾಸ್ತಮನಂ ಚ ವೀರ-
ಸ್ತತ್ರಸ್ಥಿತಾಸ್ತೇ ದದೃಶುರ್ನೃಸಿಂಹಾಃ ॥ 3-165-9 (22335)
ರವೇಸ್ತಮಿಸ್ರಾಗಮನಿರ್ಗಮಾಂಸ್ತೇ
ತಥೋದಯಂ ಚಾಸ್ತಮನಂ ಚ ವೀರಾಃ।
ಸಮಾವೃತಾಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತಮೋನುದಸ್ಯ
ಗಭಸ್ತಿಜಾಲೈಃ ಪ್ರದಿಶೋ ದಿಶಶ್ಚ ॥ 3-165-10 (22336)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಂತಃ ಸತತಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ
ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನಾಶ್ಚ ಶುಚಿವ್ರತಾಶ್ಚ।
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾರಥಸ್ಯ
ಸತ್ಯವ್ರತಸ್ಯಾಗಮನಪ್ರತೀಕ್ಷಾಃ ॥ 3-165-11 (22337)
ಇಹೈವ ಹರ್ಷೋಽಸ್ತು ಸಮಾಗತಾನಾಂ
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೇಣ ಧನಂಜಯೇನ।
ಇತಿ ಬ್ರುವಂತಃ ಪರಮಾಶಿಪಸ್ತೇ
ಪಾರ್ಥಾಸ್ತಪೋಯೋಗಪರಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-165-12 (22338)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಗಿರೌ ವನಾನಿ
ಕಿರೀಟಿನಂ ಚಿಂತಯತಾಮಭೀಕ್ಷ್ಣಂ।
ಬಭೂವ ರಾವಿರ್ದಿವಸಶ್ಚ ತೇಷಾಂ
ಸಂವತ್ಸರೇಣೈವ ಸಮಾನರೂಪಃ ॥ 3-165-13 (22339)
ಯದೈವ ಧೌಂಯಾನುಮತೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಕೃತ್ವಾ ಜಟಾಂ ಪ್ರವ್ರಜಿತಃ ಸ ಜಿಷ್ಣುಃ।
ತದೈವ ತೇಷಾಂ ನಬಭೂವ ಹರ್ಷಃ
ಕುತೋ ರತಿಸ್ತದ್ಗತಮಾನಸಾನಾಂ ॥ 3-165-14 (22340)
ಭ್ರಾತುರ್ನಿಯೋಗಾತ್ತು ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ
ವನಾದಸೌ ವಾರಣಮತ್ತಗಾಮೀ।
ಯತ್ಕಾಂಯಕಾತ್ಪ್ರವ್ರಜಿತಃ ಸ ಜಿಷ್ಣು-
ಸ್ತದೈವ ತೇ ಶೋಕಹತಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-165-15 (22341)
ತಥೈವ ತಂ ಚಿಂತಯತಾಂ ಸಿತಾಶ್ವ-
ಮಸ್ತ್ರಾರ್ಥಿನಂ ವಾಸವಮಭ್ಯುಪೇತಂ।
ಕಾಲಃ ಸ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣ ಮಹಾನತೀತ-
ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಗೇ ಭಾರತ ಭಾರತಾನಾಂ ॥ 3-165-16 (22342)
[ಉಷಿತ್ವಾ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷನಿವೇಶನೇ।
ಅವಾಪ್ಯ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವಿಬುಧೇಶ್ವರಾತ್ ॥ 3-165-17 (22343)
ಆಗ್ನೇಯಂ ವಾರುಣಂ ಸೌಂಯಂ ವಾಯವ್ಯಮಥ ವೈಷ್ಣವಂ।
ಐಂದ್ರಂ ಪಾಶುಪತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಪಾರಮೇಷ್ಠ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ॥ 3-165-18 (22344)
ಯಮಸ್ಯ ಧಾತುಃ ಸವಿತುಸ್ತ್ವಷ್ಟುರ್ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚಂ।
ತಾನಿ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಾದಭಿವಾದ್ಯ ಶತಕ್ರತುಂ ॥ 3-165-19 (22345)
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತದಾ ತೇನ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಆಗಚ್ಛದರ್ಜುನಃ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಗಂಧಪಾದನಂ ॥ 3-165-20 (22346)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಕ್ಷಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 165 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-165-4 ಮಹತೀ ಚಲಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಶೋಭಾ ಯಸ್ ಮಹಾಚಲಸ್ಯ। ಚಲಾ ಲಂಯಾಂ ಪುಮಾನ್ ಕಂಪೇ ಇತಿ ಮೇದಿನೀ। ಸಾನೂನ್ಯೇವ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಾಣಿ ಪುಂಸಂಯೋಗ್ಯಾನಿ ಶೃಂಗಾಣೀತ್ಯುಚ್ಯಂತೇ ॥ 3-165-9 ಯಂ ಸೂರ್ಯಂ। ವಿಭಾವಸುವೈಹ್ನಿರಾಸ್ಥಿತಃ। ಯಸ್ಯ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಯೇಣೈವ ರಾತ್ರೌ ವಹ್ನಿರ್ಜಗದ್ದೀಪಯತಿ ತಸ್ಯೋದಯಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 166
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.166. ಅಧ್ಯಾಯಃ 166
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಸ್ವಕೀಯಸ್ವರ್ಗನಿವಾಸಪ್ರಕಾರಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-166-0 (22347)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-166-0x (2306)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ಧರಿಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಂ
ಮಹೇಂದ್ರವಾಹಂ ಸಹಸೋಪಯಾತಂ।
ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಹಾರಥಾನಾಂ
ಹರ್ಷೋಽರ್ಜುನಂ ಚಿಂತಯತಾಂ ಬಭೂವ ॥ 3-166-1 (22348)
ಸ ದೀಪ್ಯಮಾನಃ ಸಹಸಾಽಂತರಿಕ್ಷಂ
ಪ್ರಕಾಶಯನ್ಮಾತಲಿಸಂಗೃಹೀತಃ।
ಬಭೌ ಮಹೋಲ್ಕೇವ ಘನಾಂತರಸ್ಥಾ
ಶಿಖೇವ ಚಾಗ್ನೇರ್ಜ್ವಲಿತಾ ವಿಧೂಮಾ ॥ 3-166-2 (22349)
ತಮಾಸ್ಥಿತಃ ಸಂದದೃಶೇ ಕಿರೀಟೀ
ಸ್ರಗ್ವೀ ನವಾನ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಬಿಭ್ರತ್।
ಧನಂಜಯೋ ವಜ್ರಧರಪ್ರಭಾವಃ
ಶ್ರಿಯಾ ಜ್ವಲನ್ಪರ್ವತಮಾಜಗಾಂ ॥ 3-166-3 (22350)
ಸ ಶೈಲಮಾಸಾದ್ಯ ಕಿರೀಟಮಾಲೀ
ಮಹೇಂದ್ರವಾಹಾದವರುಹ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್।
ಧೌಂಯಸ್ಯ ಪಾದಾವಭಿವಾದ್ಯ ಪೂರ್ವ-
ಮಜಾತಶತ್ರೋಸ್ತದನಂತರಂ ಚ ॥ 3-166-4 (22351)
ವೃಕೋದರಸ್ಯಾಪಿ ಚ ವಂದ್ಯ ಪಾದೌ
ಮಾದ್ರೀಸುತಾಭ್ಯಾಮಭಿವಾದಿತಶ್ಚ।
ಸಮೇತ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವ್ಯ ಚೈನಾಂ
ಪ್ರಹ್ವೋಽಭವದ್ಭ್ರಾತುರುಪಹ್ವರೇ ಸಃ ॥ 3-166-5 (22352)
ಬಭೂವ ತೇಷಾಂ ಪರಮಃ ಪ್ರಹರ್ಷ-
ಸ್ತೇನಾಪ್ರಮೇಯೇಣ ಸಮೇತ್ಯ ತತ್ರ।
ಸ ಚಾಪಿ ತಾನ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕಿರೀಟಮಾಲೀ
ನನಂದ ರಾಜಾನಮಭಿಪ್ರಶಂಸನ್ ॥ 3-166-6 (22353)
ಯಮಾಸ್ಥಿತಃ ಸಪ್ತ ಜಘಾನ ಪೂಗಾನ್
ದಿತೇಃ ಸುತಾನಾಂ ನಮುಚೇರ್ನಿಹಂತಾ।
ತಮಿಂದ್ರವಾಹಂ ಸಮುಪೇತ್ಯ ಪಾರ್ಥಾಃ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಚಕ್ರುರದೀನಸತ್ವಾಃ ॥ 3-166-7 (22354)
ತೇ ಮಾತಲೇಶ್ಚಕ್ರುರತೀವ ಹೃಷ್ಟಾಃ
ಸತ್ಕಾರಮಗ್ರ್ಯಂ ಸುರರಾಜತುಲ್ಯಂ।
ಸರ್ವಂ ಯಥಾವಚ್ಚ ದಿವೌಕಸಂಘಂ
ಪಪ್ರಚ್ಯುರೇನಂ ಕುರುರಾಜಪುತ್ರಾಃ ॥ 3-166-8 (22355)
ತಾನಪ್ಯಸೌ ಮಾತಲಿರಭ್ಯನಂದ-
ತ್ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಾನನುಶಿಷ್ಯ ಪಾರ್ಥಾನ್।
ಯಯೌ ರಥೇನಾಪ್ರತಿಮಪ್ರಭೇಣ
ಪುನಃ ಸಕಾಶಂ ತ್ರಿದಿವೇಶ್ವರಸ್ಯ ॥ 3-166-9 (22356)
ಗತೇ ತು ತಸ್ಮಿನ್ವರದೇವವಾಹೇ
ಶಕ್ರಾತ್ಮಜಃ ಸರ್ವರಿಪುಪ್ರಮಾಥೀ।
`ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಇವ ಪ್ರತೀತಃ
ಶ್ರೀಮಾನ್ಸ್ವದೇಹಾದವಮುಚ್ಯ ಜಿಷ್ಣುಃ' ॥ 3-166-10 (22357)
ಶಕ್ರೇಣ ದತ್ತಾನಿದದೌ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಮಹಾಧನಾನ್ಯುತ್ತಮರೂಪವಂತಿ।
ದಿವಾಕರಾಭಾಣಿ ವಿಭೂಷಣಾನಿ
ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಿಯಾಯೈ ಸುತಸೋಮಮಾತ್ರೇ ॥ 3-166-11 (22358)
ತತಋಃ ಸ ತೇಷಾಂ ಕುರುಪುಂಗವಾನಾಂ
ತೇಷಾಂ ಚ ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಸಮಪ್ರಭಾಣಾಂ।
ವಿಪ್ರರ್ಷಭಾಣಾಮುಪವಿಶ್ಯ ಮಧ್ಯೇ
ಸರ್ವಂ ಯಥಾವತ್ಕಥಯಾಂಬಭೂವ ॥ 3-166-12 (22359)
ಏವಂ ಮಯಾಽಸ್ತ್ರಾಣ್ಯುಪಶಿಕ್ಷಿತಾನಿ
ಶಕ್ರಾಚ್ಚ ವಾಯೋಶ್ಚ ಶಿವಾಚ್ಚ ಸಾಕ್ಷಾತ್।
ತಥೈವ ಶೀಲೇನ ಸಮಾಧಿನಾ ಚ
ಪ್ರೀತಾಃ ಸುರಾ ಮೇ ಸಹಿತಾಃ ಸಹೇಂದ್ರಾಃ ॥ 3-166-13 (22360)
ಸಂಕ್ಷೇಪತೋ ವೈ ಸ ವಿಶುದ್ಧಕರ್ಮಾ
ತೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಖ್ಯಾಯ ದಿವಃಪ್ರವೇಶಂ।
ಮಾದ್ರೀಸುತಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಃ ಕಿರೀಟೀ
ಸುಷ್ವಾಪ ತಾಮಾವಸತಿಂ ಪ್ರತೀತಃ ॥ 3-166-14 (22361)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 166 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-166-1 ಹರಿಭಿರಶ್ವೈಃ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಂ। ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ವಾಹಂ ರಥಂ ॥ 3-166-5 ಪ್ರಹ್ವೋ ನಂರಃ। ಉಪಹ್ಣರೇ ಸಮೀಪೇ ॥ 3-166-7 ಪೂಗಾನ್ಯೂಥಾನಿ ॥ 3-166-8 ಏನಂ ಮಾತಲಿಂ ॥ 3-166-11 ಸುತಸೋಮೋ ಭೀಮಾದ್ದ್ರೌಪದ್ಯಾಂ ಜಾತಃ ॥ 3-166-14 ಆವಸತಿಂ ರಾತ್ರಿಂ। ಪ್ರತೀತೋ ಹೃಷ್ಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 167
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.167. ಅಧ್ಯಾಯಃ 167
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣ ಸಭ್ರಾತೃಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮೇತ್ಯ ಜಯಾಶೀಃ ಸಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-167-0 (22362)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-167-0x (2307)
[ತತೋ ರಜನ್ಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಾಯಾಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈರವಂದತ ಧನಂಜಯಃ ॥] 3-167-1 (22363)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಸರ್ವವಾದಿತ್ರನಿಃಖನಃ।
ಬಭೂವ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಸ್ತ್ವಂತರಿಕ್ಷೇ ದಿವೌಕಸಾಂ ॥ 3-167-2 (22364)
ರಥನೇಮಿಖನಶ್ಚೈವ ಘಂಟಾಶಬ್ದಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪೃಥಗ್ವ್ಯಾಲಮೃಗಾಣಾಂ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-167-3 (22365)
`ರವೋನ್ಮುಖಾಸ್ತೇ ದದೃಶುಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾಃ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಮರುದ್ಭಿರನ್ವಿತಂ ಶಕ್ರಮಾಪತಂತಂ ವಿಹಾಯಸಾ' ॥ 3-167-4 (22366)
ತೇ ಸಮಂತಾದನುಯಯುರ್ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ।
ವಿಮಾನೈಃ ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶೈರ್ದೇವರಾಜಮರಿಂದಮಂ ॥ 3-167-5 (22367)
ತತಃ ಸ ಹರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಂ ಜಾಂಬೂನದಪರಿಷ್ಕೃತಂ।
ಮೇಘನಾದಿನಮಾರುಹ್ಯ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಜ್ವಲನ್ ॥ 3-167-6 (22368)
ಪಾರ್ಥಾನಭ್ಯಾಜಪಾಮಾಶು ದೇವರಾಜಃ ಪುರಂದರಃ।
ಆಗತ್ಯ ಚ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ರಥಾದವರುರೋಹ ವೈ ॥ 3-167-7 (22369)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಶ್ರೀಮಾಂದೇವರಾಜಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-167-8 (22370)
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಚೈವಾಥ ವಿಧಿವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ।
ಯಥಾರ್ಹಮಮಿತಾತ್ಮಾನಂ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-167-9 (22371)
ಧನಂಜಯಶ್ಚ ತೇಜಸ್ವೀ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಪುರಂದರಂ।
ಭೃತ್ಯವತ್ಪ್ರಣತಸ್ತಸ್ಥೌ ದೇವರಾಜಸಮೀಪತಃ ॥ 3-167-10 (22372)
ಆಘ್ರಾಯ ತಂ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಧನಂಜಯಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯವಿನೀತಂ ಸ್ಥಿತಮಂತಿಕೇ ॥ 3-167-11 (22373)
ಜಟಿಲಂ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ತಪೋಯುಕ್ತಮಕಲ್ಮಷಂ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಃ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯಾಥ ದರ್ಶನಾತ್।
ಬಭೂವ ಪರಮಪ್ರೀತೋ ದೇವರಾಜಂ ಚ ಪೂಜಯನ್ ॥ 3-167-12 (22374)
ತಂ ತಥಾಽದೀನಮನಸಂ ರಾಜಾನಂ ಹರ್,ಸಂಪ್ಲುತಂ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಧೀಮಾಂಧರ್ಮರಾಜಂ ಪುರಂದರಃ ॥ 3-167-13 (22375)
ತ್ವಮಿಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಶಾಸಿಷ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಕಾಂಯಕಂ ಪುನರಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-167-14 (22376)
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ಲಬ್ಧಾನಿ ಚ ಪಾಂಡವೇನ
ಸರ್ವಾಣಿ ಮತ್ತಃ ಪ್ರಯತೇನ ರಾಜನ್।
ಕೃತಪ್ರಿಯಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಧನಂಜಯೇನ
ಜೇತುಂ ನ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ರಿಭಿರೇಷ ಲೋಕೈಃ ॥ 3-167-15 (22377)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಜಗಾಮ ತ್ರಿದಿವಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ॥ 3-167-16 (22378)
ಧನೇಶ್ವರಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸಮಾಗಮಂ।
ಶಕ್ರೇಣ ಯ ಇದಂ ವಿದ್ವಾನಧೀಯೀತ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-167-17 (22379)
ಸಂವತ್ಸರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿಯತಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಸ ಜೀವೇದ್ಧಿ ನಿರಾಬಾಧಃ ಸುಸುಖೀ ಶರದಾಂ ಶತಂ ॥ 3-167-18 (22380)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 167 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-167-3 ಭುಜಂಗವ್ಯಾಘ್ರಸಿಂಹಾನಾಂ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-167-6 ಹರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಂ ರಥಂ ॥ 3-167-9 ಅಮಿತಾತ್ಮಾ ಅಮಿತಬುದ್ಧಿಃ ॥ 3-167-15 ಕೃತಪ್ರಿಯಃ ಶತ್ರುವಧೇನ। ಸರ್ವಾಣಿ ಭತ್ತೋ ಗಿರಿಶಾಚ್ಚ ದೇವಾತ್ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 168
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.168. ಅಧ್ಯಾಯಃ 168
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಸ್ವಸ್ಯ ಕಿರಾತರೂಪಿಣಾ ಸಹ ಯುದ್ಧಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ಪಾಶುಪತಾಶ್ರಲಾಭಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ಚ ಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-168-0 (22381)
ವೈಶಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-168-0x (2308)
ಯಥಾಗತಂ ಗತೇ ಶಕ್ರೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಸಂಗತಃ।
ಕೃಷ್ಣಯಾ ಚೈವ ಬೀಭತ್ಸುರ್ಧರ್ಮರಾಜಮಪೂಜಯತ್ ॥ 3-168-1 (22382)
ಅಭಿವಾದಯಮಾನಂ ತಂ ಮೂರ್ಧ್ನ್ಯುಪಾಘ್ರಾಯ ಪಾಂಡವಂ।
ಹರ್ಷಗದ್ಗದಯಾ ವಾಚಾ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋಽರ್ಜುನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-168-2 (22383)
ಕಥಮರ್ಜುನ ಕಾಲೋಽಯಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ರವ್ಯತಿಗತಸ್ತವ।
ಕಥಂ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯವಾಪ್ತಾನಿ ದೇವರಾಜಶ್ಚ ತೋಷಿತಃ ॥ 3-168-3 (22384)
ಸಂಯಗ್ವಾ ತೇ ಗೃಹೀತಾನಿ ಕಚ್ಚಿದಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪಾಂಡವ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಸುರಾಧಿಪಃ ಪ್ರೀತೋ ರುದ್ರಶ್ಚಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯದಾತ್ತವ ॥ 3-168-4 (22385)
ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಶ್ಚ ತೇ ಶಕ್ರೋ ಭಗವಾನ್ವಾ ಪಿನಾಕಧೃತ್।
ಯಥೈವಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯವಾಪ್ತಾನಿ ಯಥೈವಾರಾಧಿತಾಶ್ಚ ತೇ ॥ 3-168-5 (22386)
ಯಥೋಕ್ತವಾಂಸ್ತ್ವಾಂ ಭಗವಾಞ್ಶತಕ್ರತುರರಿಂದಮ।
ಕೃತಪ್ರಿಯಸ್ತ್ವಯಾಽಸ್ಮೀತಿ ತಸ್ಯ ತೇ ಕಿಂ ಪ್ರಿಯಂ ಕೃತಂ ॥ 3-168-6 (22387)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಯಥಾ ತುಷ್ಟೋ ಮಹಾದೇವೋ ದೇವರಾಜಸ್ತಥಾಽನಘ ॥ 3-168-7 (22388)
ಯಚ್ಚಾಪಿ ವಜ್ರಪಾಣೇಸ್ತು ಪ್ರಿಯಂ ಕೃತಮರಿಂದಮ।
ಏತದಾಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಸರ್ವಮಖಿಲೇನ ಧನಂಜಯ ॥ 3-168-8 (22389)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-168-9x (2309)
ಶೃಣು ಹಂತ ಮಹಾರಾಜ ವಿಧಿನಾ ಯೇನ ದೃಷ್ಟವಾನ್।
ಶತಕ್ರತುಮಹಂ ದೇವಂ ಭಗವಂತಂ ಚ ಶಂಕರಂ ॥ 3-168-9 (22390)
ವಿದ್ಯಾಮಧೀತ್ಯ ತಾಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯೋಕ್ತಾಮರಿಮರ್ದನ।
ಭವತಾ ಚ ಸಮಾದಿಷ್ಟಸ್ತಪಸೇ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ವನಂ ॥ 3-168-10 (22391)
ಭೃಗುತುಂದಮಥೋ ಗತ್ವಾ ಕಾಂಯಕಾದಾಸ್ಥಿತಸ್ತಪಃ।
ಏಕರಾತ್ರೋಷಿತಃ ಕಂಚಿದಪಶ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಥಿ ॥ 3-168-11 (22392)
ಸ ಮಾಮಪೃಚ್ಛತ್ಕೌಂತೇಯ ಕ್ವಾಸಿ ಗಂತಾ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
ತಸ್ಮಾ ಅವಿತಥಂ ಸರ್ವಮಬ್ರವಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-168-12 (22393)
ಸ ತಥ್ಯಂ ಮಮ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಅಪೂಜಯತ ಮಾಂ ರಾಜನ್ಪ್ರೀತಿಮಾಂಶ್ಚಾಭವನ್ಮಯಿ ॥ 3-168-13 (22394)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಸ್ತಪ ಆತಿಷ್ಠ ಭಾರತ।
ತಪಸ್ವೀ ನಚಿರೇಣ ತ್ವಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ವಿಬುಧಾಧಿಷಂ ॥ 3-168-14 (22395)
ತತೋಽಹಂ ವಚನಾತ್ತಸ್ಯ ಗಿರಿಮಾರುಹ್ಯ ಶೈಶಿರಂ।
ತಪೋಽತಪ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಮಾಸಂ ಮೂಲಫಲಾಶನಃ ॥ 3-168-15 (22396)
ದ್ವಿತೀಯಶ್ಚಾಪಿ ಮೇ ಮಾಸೋ ಜಲಂ ಭಕ್ಷಯತೋ ಗತಃ।
ನಿರಾಹಾರಸ್ತೃತೀಯೇಽಥ ಮಾಸೇ ಪಾಂಡವನಂದನ ॥ 3-168-16 (22397)
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುಶ್ಚತುರ್ಥಂ ತು ಮಾಸಮಸ್ಮಿ ಸ್ಥಿತಸ್ತದಾ।
ನ ಚ ಮೇ ಹೀಯತೇ ಪ್ರಾಣಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-168-17 (22398)
ಪಂಚಮೇ ತ್ವಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಥಮೇ ದಿವಸೇ ಗತೇ।
ವರಾಹಸಂಸ್ಥಿತಂ ಭೂತಂ ಮತ್ಸಮೀಪಂ ಸಮಾಗಮತ್ ॥ 3-168-18 (22399)
ನಿಘ್ನನ್ಪ್ರೋಥೇನ ಪೃಥಿವೀಂ ವಿಲಿಖಂಶ್ಚರಣೈರಪಿ।
ಸಂಮಾರ್ಜಂಜಠರೇಣೋರ್ವೀಂ ವಿವರ್ತಂಶ್ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 3-168-19 (22400)
ಅನು ತಸ್ಯಾಪರಂ ಭೂತಂ ಮಹತ್ಕೈರಾತಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಧನುರ್ಬಾಣಾಸಿಮತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸ್ತ್ರೀಗಣಾನುಗತಂ ತದಾ ॥ 3-168-20 (22401)
ತತೋಽಹಂ ಧನುರಾದಾಯ ತಥಾಽಕ್ಷಯ್ಯೇ ಮಹೇಷುಧೀ।
ಅತಾಡಯಂ ಶರೇಣಾಥ ತದ್ಭೂತಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 3-168-21 (22402)
ಯುಪತ್ತಂ ಕಿರಾತಸ್ತು ವಿಕೃಷ್ಯ ಬಲವದ್ಧನುಃ।
ಅಭ್ಯಾಜಘ್ನೇ ದೃಢತರಂ ಕಂಪಯನ್ನಿವ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-168-22 (22403)
ಸತು ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜನ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಮೃಗಯಾಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಿಮರ್ಥಂ ತಾಡಿತಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-168-23 (22404)
ಏಷ ತೇ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ದರ್ಪಂ ಹನ್ಮಿ ಸ್ಥಿರೋ ಭವ।
ಸಂಘರ್ಷವಾನ್ಮಹಾಕಾಯಸ್ತತೋ ಮಾಮಭ್ಯಧಾವತ ॥ 3-168-24 (22405)
ತತೋ ಗಿರಿಮಿವಾತ್ಯರ್ಥಮಾವೃಣೋನ್ಮಾಂ ಮಹಾಶರೈಃ।
ತಂ ಚಾಹಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಸಮವಾಕಿರಂ ॥ 3-168-25 (22406)
ತತಃ ಶರೈರ್ದೀಪ್ತಮುಖೈರ್ಯಂತ್ರಿತೈರನು ಯಂತ್ರಿತೈಃ।
ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯಮಹಂ ತಂ ತು ವಜ್ರೈರಿವ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಂ ॥ 3-168-26 (22407)
ತಸ್ಯ ತಚ್ಛತಧಾ ರೂಪಮಭವಚ್ಚ ಸಹಸ್ರಧಾ।
ತಾನಿ ಚಾಸ್ಯ ಶರೀರಾಣಿ ಶರೈರಹಮತಾಡಯಂ ॥ 3-168-27 (22408)
ಪುನಸ್ತಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಏಕೀಭೂತಾನಿ ಭಾರತ।
ಅದೃಶ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ತಾನ್ಯಹಂ ವ್ಯಧಮಂ ಪುನಃ ॥ 3-168-28 (22409)
ಅಣುರ್ಬೃಹಚ್ಛಿರಾ ಭೂತ್ವಾ ಬೃಹಚ್ಚಾಣುಶಿರಾಃ ಪುನಃ।
ಏಕೀಭೂತಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ಸೋಽಭ್ಯವರ್ತತ ಮಾಂ ಯುಧಿ ॥ 3-168-29 (22410)
ಯದಾಽಭಿಭವಿತುಂ ಬಾಣೈರ್ನ ಚ ಶಕ್ನೋಮಿ ತಂ ರಣೇ।
ತತೋ ಮಹಾಸ್ತ್ರಮಾತಿಷ್ಠಂ ವಾಯವ್ಯಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-168-30 (22411)
ನ ಚೈನಮಶಕಂ ಹಂತುಂ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್।
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಹತೇ ಚಾಸ್ತ್ರೇ ವಿಸ್ಮಯೋ ಮೇ ಮಹಾನಭೂತ್ ॥ 3-168-31 (22412)
ತತ್ರಾಪಿ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಸವಿಶೇಷಮಹಂ ತತಃ।
ಅಸ್ತ್ರಪೂಗೇನ ಮಹತಾ ರಣೇ ಭೂತಮವಾಕಿರಂ ॥ 3-168-32 (22413)
ಸ್ಥೂಣಾಕರ್ಣಮಥೋ ಜಾಲಂ ಶರವರ್ಷಂ ಶರೋಲ್ವಣಂ।
ಶಲಭಾಸ್ತ್ರಮಶ್ಮವರ್ಷಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯಾಹಮಭ್ಯಯಾಂ ॥ 3-168-33 (22414)
ಜಗ್ರಾಸ ಪ್ರಸಭಂ ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮೇ ನೃಪ।
ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಜಗ್ಧೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹದಾದಿಶಂ ॥ 3-168-34 (22415)
ತತಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಸರ್ವತಶ್ಚೋಪಚೀಯತ।
ಉಪಚೀಯಮಾನಶ್ಚ ತದಾ ಮಹಾಸ್ತ್ರೇಣ ವ್ಯವರ್ಧತ ॥ 3-168-35 (22416)
ತತಃ ಸಂತಾಪಿತಾ ಲೋಕಾ ಮತ್ಪ್ರಸೂತೇನ ತೇಜಸಾ।
ಕ್ಷಣಏನ ಹಿ ದಿಶಃ ಸ್ವಂ ಚ ಸರ್ವತೋ ಹಿ ವಿದೀಪಿತಂ ॥ 3-168-36 (22417)
ತದಪ್ಯಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕ್ಷಣೇನೈವ ವ್ಯಶಾಮಯತ್।
ಬ್ರ್ಹಮಾಸ್ತ್ರೇ ತು ಹತೇ ರಾಜನ್ಭಯಂ ಮಾಂ ಮಹದಾವಿಶತ್ ॥ 3-168-37 (22418)
ತತೋಽಹಂ ಧನುರಾದಾಯ ತಥಾಽಕ್ಷಯ್ಯೇ ಮಹೇಷುಧೀ।
ಸಹಸಾಽಭ್ಯಹನಂ ಭೂತಂ ತಾನ್ಯಪ್ಯಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಭಕ್ಷಯತ್ ॥ 3-168-38 (22419)
ಏತೇಷ್ವಸ್ತ್ರೇಷು ಭೂತೇನ ಭಕ್ಷಿತೇಷ್ವಾಯುಧೇಷು ಚ।
ಮಮ ತಸ್ ಚ ಭೂತಸ್ಯ ಬಾಹುಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 3-168-39 (22420)
ವ್ಯಾಯಾಮಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿಃ ಕೃತ್ವಾ ತಲೈರಭಿಸಮಾಹತೌ।
ಅಪಾಯಚ್ಚ ತದ್ಭೂತಮಹಂ ಚಾಪಾತಯಂ ಮಹೀಂ ॥ 3-168-40 (22421)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ತದ್ಭೂತಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಸಹ ಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಮಹಾರಾಜ ಪಶ್ಯತೋ ಮೇಽದ್ಭುತೋಪಮಂ ॥ 3-168-41 (22422)
ಮುಖ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತತೋಽನ್ಯದ್ರೂಪಮಾತ್ಮನಃ।
ದಿವ್ಯಮೇವ ಮಹಾರಾಜ ವರಾನೋಽದ್ಭುತಮಂಬರಂ ॥ 3-168-42 (22423)
ಹಿತ್ವಾ ಕಿರಾತರೂಪಂ ಚ ಭಗವಾಂಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ।
ಸ್ವರೂಪಂ ದಿವ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ತಸ್ಯೌ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 3-168-43 (22424)
ಸೋಽದೃಶ್ಯತ ತತಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಭಗವಾನ್ಗೋವೃಷಧ್ವಜಃ।
ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯತದಾ ಪಾಣೌ ಬಹುರೂಪಃ ಪಿನಾಕಧೃತ್ ॥ 3-168-44 (22425)
ಸ ಮಾಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಸಮರೇ ತಥೈವಾಭಿಮುಖಂ ಸ್ಥಿತಂ।
ಶೂಲಪಾಣಿರಥೋವಾಚ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮೀತಿ ಪರಂತಪ ॥ 3-168-45 (22426)
ತತಸ್ತದ್ಧನುರಾದಾಯ ತೂಣೌ ಚಾಕ್ಷಯ್ಯಸಾಯಕೌ।
ಪ್ರಾದಾನ್ಮಮೈವ ಭಗವಾನ್ವರಯಸ್ವೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-168-46 (22427)
ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತವ ಕೌಂತೇಯ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ।
ಮನೋಗತಂ ವೀರ ಯತ್ತೇ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ವಿತರಾಂಯಹಂ।
ಅಮರತ್ವಮಪಾಹಾಯ ಬ್ರೂಹಿ ಯತ್ತೇ ಮನೋಗತಂ ॥ 3-168-47 (22428)
ತತಃ ಪ್ರಾಞ್ಡಲಿರೇವಾಹಮಸ್ತ್ರೇಷು ಕೃತಮಾನಸಃ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಶರ್ವಂ ತತೋ ವಚನಮಾದದೇ ॥ 3-168-48 (22429)
ಭಗವಾನಮೇ ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚೇದೀಪ್ಸಿತೋಽಯಂ ವರೋ ಮಮ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣೀಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಯಾನಿ ದೇವೇಷು ಕಾನಿಚಿತ್ ॥ 3-168-49 (22430)
ದದಾನೀತ್ಯೇವ ಭಗವಾನಬ್ರವೀತ್ರ್ಯಂಬಕಶ್ಚ ಮಾಂ।
ರೌದ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ಮದೀಯಂ ತ್ವಾಮುಪಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-168-50 (22431)
ಪ್ರದದೌ ಚ ಮಮ ಪ್ರೀತಃ ಸೋಽಸ್ತ್ರಂ ಪಾಶುಪತಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾದೇವೋ ದತ್ತ್ವಾ ಮೇಽಸ್ತ್ರಂ ಸನಾತನಂ ॥ 3-168-51 (22432)
ನ ಪ್ರಯೋಜ್ಯಂಭವೇದೇತನ್ಮಾನುಷೇಷು ಕಥಂಚನ।
[ಜಗದ್ವಿನಿರ್ದಹೇದೇವಮಲ್ಪತೇಜಸಿ ಪಾತಿತಂ ॥ 3-168-52 (22433)
ಪೀಡ್ಯಮಾನನ ಬಲವತ್ಪ್ರಯೋಜ್ಯಂಸ್ಯಾದ್ಧನಂಜಯ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಘಾತೇ ಚ ಸರ್ವಥೈವ ಪ್ರಯೋಜಯೇಃ ॥ 3-168-53 (22434)
ತತೋಽಪ್ರತಿಹತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಪ್ರತಿಷೇಧನಂ।
ಮೂರ್ತಿಮನ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಪ್ರಸನ್ನೇ ಗೋವೃಷಧ್ವಜೇ ॥ 3-168-54 (22435)
ಉತ್ಸಾದನಮಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಪರಸೇನಾನಿಕರ್ತನಂ।
ದುರಾಸದಂ ದುಷ್ಪ್ರಸಹಂ ಸುರದಾನವರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-168-55 (22436)
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಹಂ ತೇನ ತತ್ರೈವ ಸಮುಪಾವಿಶಂ।
ಪ್ರೇಕ್ಷತಶ್ಚೈವಮೇ ದೇವಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-168-56 (22437)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 168 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-168-2 ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರಃ ॥ 3-168-9 ಹಂತೇತ್ಯವ್ಯಯಂ ವಾಕ್ಯಾರಂಭೇ ಹರ್ಷೇ ವಾ ॥ 3-168-15 ಶೈಶಿರಂ ಹಿಮಮಯಂ ॥ 3-168-17 ಪ್ರಾಣೋ ಬಲಂ ॥ 3-168-18 ಚತುರ್ಥೇ ಮಾಸ್ಯತಿಕ್ರಾಂತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ವರಾಹವತ್ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಆಕಾರೋ ಯಸ್ಯ ॥ 3-168-19 ಪ್ರೋಥೇನ ಮುಖಾಗ್ರೇಣ ಪೋತ್ರಾಖ್ಯೇನ। ವಿವರ್ತನ್ ವಿಷಮೇಣ ಭಾವೇನ ವರ್ತಮಾನಃ ಇತಸ್ತತಃ ಪರ್ಯಟನ್ವಾ ॥ 3-168-26 ಅನುಪಶ್ಚಾತ್ ಯಂತ್ರಿತೈಃ ದೃಢಾಕೃಷ್ಟೈಃ ॥ 3-168-33 ಸ್ಥೂಣಾಕರ್ಣ ಇತಿ ಶಂಕುಕರ್ಣಾಖ್ಯೋ ರುದ್ರಾವತಾರಭೇದಸ್ತದ್ದೈವತ್ಯಮಸ್ರಂ। ಜಾಲಂ ಜಲಮಯಂ ವಾರುಣಂ। ಶೈಲಾಸ್ತ್ರಮಶ್ಮವರ್ಷಂ ಚ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-168-40 ವ್ಯಾಯಾಮಂ ಸಂಘಟನಂ ॥ 3-168-44 ಗೋವೃಷೋ ಬಲೀವರ್ದಶ್ರೇಷ್ಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 169
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.169. ಅಧ್ಯಾಯಃ 169
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಸ್ವಸ್ಯೇಂದ್ರಲೋಕಗಮನಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ತತ್ರನಿವಾಸಪ್ರಕಾರಕಥನಪೂರ್ವಕಮಿಂದ್ರಾದಸ್ತ್ರಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರಕಾರಸ್ಯಚ ಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-169-0 (22438)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-169-0x (2310)
ತತಸ್ತಾಮವಸಂ ಪ್ರೀತೋ ರಜನೀಂ ತತ್ರ ಭಾರತ।
ಪ್ರಸಾದಾದ್ದೇವದೇವಸ್ಯತ್ರ್ಯಂಬಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-169-1 (22439)
ವ್ಯುಷಿತೋ ರಜನೀಂ ಚಾಹಂಕೃತ್ವಾಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕೀಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ಅಪಶ್ಯಂ ತಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಯಂ ಪುರಾ ॥ 3-169-2 (22440)
ತಸ್ಮೈ ಚಾಹಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಸರ್ವಮೇವ ನ್ಯವೇದಯಂ।
ಭಗವಂತಂ ಮಹಾದೇವಂ ಸಮೇತೋಸ್ಮೀತಿ ಭಾರತ ॥ 3-169-3 (22441)
ಸ ಮಾಮುವಾಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ಮಹಾದೇವೋ ಯಥಾ ನಾನ್ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್ ॥ 3-169-4 (22442)
ಸಮೇತಂ ಲೋಕಪಾಲೈಸ್ತು ಸರ್ವೈರ್ವೈವಸ್ವತಾದಿಭಿಃ।
ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಯನಘ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಸ ಚ ತೇಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-169-5 (22443)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಮಾಂ ರಾಜನ್ನಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಗಚ್ಛತ್ಸ ಯಥಾಕಾಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೂರ್ಯಸನ್ನಿಭಃ ॥ 3-169-6 (22444)
ಅಥಾಪರಾಹ್ಣೇ ತಸ್ಯಾಹ್ನಃ ಪ್ರಾವಾತ್ಪುಣ್ಯಃ ಸಮೀರಣಃ।
ಪುನರ್ನವಮಿಮಂ ಲೋಕಂ ಕುರ್ವನ್ನಿವ ಸಪತ್ನಹನ್ ॥ 3-169-7 (22445)
ದಿವ್ಯಾನಿ ಚೈವ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಸುಗಂಧೀನಿ ನವಾನಿ ಚ।
ಶೈಶಿರಸ್ಯ ಗಿರೇ ಪಾದೇ ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-169-8 (22446)
ವಾದಿತ್ರಾಣಿಚ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸುಘೋಷಾಣಿ ಸಮಂತತಃ।
ಸ್ತುತಯಶ್ಚೇಂದ್ರಸಂಯುಕ್ತಾ ಅಶ್ರೂಯಂತ ಮನೋಹರಾಃ ॥ 3-169-9 (22447)
ಗಣಾಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಾಂ ತತ್ರಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಪುರಸ್ತಾದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಜಗುರ್ಗೀತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-169-10 (22448)
ಮರುತಾಂ ಚ ಗಣಾಸ್ತತ್ರ ದೇವಯಾನೈರುಪಾಗಮನ್।
ಮಹೇಂದ್ರಾನುಚರಾ ಯೇ ಚ ದೇವಸದ್ಮನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-169-11 (22449)
ತತೋ ಮರುತ್ವಾನಹರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತೈರ್ವಾಹೈಃ ಸ್ವಲಂಕೃತೈಃ।
ಶಚೀಸಹಾಯಸ್ತತ್ರಾಯಾತ್ಸಹ ಸರ್ವೈಸ್ತದಾಽಮರೈಃ ॥ 3-169-12 (22450)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೈವ ಕಾಲೇ ತು ಕುಬೇರೋ ನರವಾಹನಃ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ರಾಜಂʼಲ್ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ ॥ 3-169-13 (22451)
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಯಮಂ ಪ್ರತ್ಯಪಶ್ಯಂ ವ್ಯಸ್ಥಿತಂ।
ವರುಣಂ ದೇವರಾಜಂ ಚ ಯಥಾಸ್ಥಾನಮವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-169-14 (22452)
ತೇ ಮಾಮೂಚುರ್ಮಹಾರಾಜ ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಸುರರ್ಷಭಾಃ।
ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ನಿರೀಕ್ಷಾಸ್ಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಪಾಲಾನವಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 3-169-15 (22453)
ಸುರಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಶಂಕರಂ।
ಅಸ್ಮತ್ತೋಽಪಿ ಗೃಹಾಣ ತ್ವಮಸ್ತ್ರಾಣೀತಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-169-16 (22454)
ತತೋಽಹಂ ಪ್ರಯತೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಸುರರ್ಷಭಾನ್।
ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾಂ ತದಾಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮಹಾಂತಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ॥ 3-169-17 (22455)
ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರಸ್ತತೋ ದೇವೈರನುಜ್ಞಾತೋಸ್ಮಿ ಭಾರತ।
ಅಥ ದೇವಾ ಯಯುಃ ಸರ್ವೇಯಥಾಗತಮರಿಂದಮ ॥ 3-169-18 (22456)
ಮಘವಾನಪಿ ಮಾಂ ದೇವೋ ರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಸುಪ್ರಭಂ।
ಉವಾಚ ಭಗವಾನ್ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-169-19 (22457)
ಪುರೈವಾಗಮನಾದಸ್ಮಾದ್ವೇದಾಹಂ ತ್ವಾಂ ಧನಂಜಯ।
ಅತಃ ಪರಂ ತ್ವಹಂ ವೈ ತ್ವಾಂ ದರ್ಶಯೇ ಭರತ್ರಷಭ ॥ 3-169-20 (22458)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ತೀರ್ಥೇಷು ಪುರಾ ಸಮಾಪ್ಲಾವಃ ಕೃತೋಽಸಕೃತ್।
ತಪಶ್ಚೇದಂ ಮಹತ್ತ್ಪ್ತಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಂತಾಸಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-169-21 (22459)
ಭೂಯಶ್ಚೈವ ಚ ತಪ್ತವ್ಯಂ ತಪಶ್ಚರಣಮುತ್ತಮಂ।
`ದುಶ್ಚರಂ ಘೋರಮಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ತಪೋಬಲಕರಂ ತವ' ॥ 3-169-22 (22460)
ಸ್ವರ್ಗಸ್ತ್ವವಶ್ಯಂ ಗಂತವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಶತ್ರುನಿಷೂದನ।
ಮಾತಲಿರ್ಮನ್ನಿಯೋಗಾತ್ತ್ವಾಂ ತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರಾಪಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-169-23 (22461)
ವಿದಿತಸ್ತ್ವಂಹಿ ದೇವಾನಾಂ ಮುನೀನಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
`ಇಹಸ್ಥಃ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ತಪಃ ಕುರ್ವನ್ಸುದುಷ್ಕರಂ' ॥ 3-169-24 (22462)
ತತೋಽಹಮಬ್ರುವಂ ಶಕ್ರಂ ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ಮಮ।
ಆಚಾರ್ಯಂ ವರಯೇಽಹಂ ತ್ವಾಮಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರ ॥ 3-169-25 (22463)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-169-26x (2311)
ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಽಸ್ತ್ರವಿತ್ತಾತ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಪರಂತಪ।
ಯದರ್ಥಮಸ್ತ್ರಾಣೀಪ್ಸುಸ್ತ್ವಂ ತಂ ಕಾಮಂ ಪಾಂಡವಾಪ್ನುಹಿ ॥ 3-169-26 (22464)
ತತೋಽಹಮಬ್ರುವಂ ನಾಹಂ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶತ್ರುಹನ್।
ಮಾನುಷೇಷು ಪ್ರಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿನಾಽಸ್ತ್ರಪ್ರತಿಘಾತನಾತ್ ॥ 3-169-27 (22465)
ತಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಮೇಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಯಚ್ಛ ವಿಬುಧಾಧಿಪ।
ಲೇಕಾಂಶ್ಚಾಸ್ತ್ರಜಿತಾನ್ಪಶ್ಚಾಲ್ಲಭೇಯಂ ಸುರಪುಂಗವ ॥ 3-169-28 (22466)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-169-29x (2312)
ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಮಯೈತತ್ತೇ ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತಂ ಧನಂಜಯ।
ಮಮಾತ್ಮಜಸ್ಯ ವಚನಂ ಸೂಪಪನ್ನಮಿದಂ ತವ ॥ 3-169-29 (22467)
ಶಿಕ್ಷ ಮೇ ಭವನಂ ಗತ್ವಾಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭಾರತ।
ವಾಯೋರಗ್ನೇರ್ವಸುಭ್ಯೋಽಪಿ ವರುಣಾತ್ಸಮರುದ್ಗಣಾತ್ ॥ 3-169-30 (22468)
ಸಾಧ್ಯಂ ಪೈತಾಮಹಂ ಚೈವ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ।
ವೈಷ್ಣವಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ನೈರ್ಋತಾನಿ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-169-31 (22469)
ಮದ್ಗತಾನಿ ಚ ಜಾನೀಹಿ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಮಾಂ ಶಕ್ರಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-169-32 (22470)
ಅಥಾಪಶ್ಯಂ ಹರಿಯುಜಂ ರಥಮೈಂದ್ರಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ದಿವ್ಯಂ ಮಾಯಾಮಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಯತ್ತಂ ಮಾತಲಿನಾ ನೃಪ ॥ 3-169-33 (22471)
ಲೋಕಪಾಲೇಷು ಯಾತೇಷು ಮಾಮುವಾಚಾಥ ಮಾತಲಿಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಿ ಶಕ್ರಸ್ತ್ವಾಂ ದೇವರಾಜೋ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-169-34 (22472)
ಸಂಸಿದ್ಧಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕುರು ಕಾರ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಪಶ್ಯ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಲೋಕಾನ್ಸಶರೀರೋ ದಿವಂ ವ್ರಜ ॥ 3-169-35 (22473)
ದೇವರಾಜಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತ್ವಾಂ ದಿದೃಕ್ಷತಿ ಭಾರತ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಹಂ ಮಾತಲಿನಾ ಗಿರಿಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಶೈಶಿರಂ ॥ 3-169-36 (22474)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಸಮಾರೋಹಂ ರಥೋತ್ತಮಂ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ಸ ಹಯಾನ್ಮನೋಮಾರುತರಂಹಸಃ ॥ 3-169-37 (22475)
[ಮಾತಲಿರ್ಹಯತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಯಥಾವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ।
ಅವೈಕ್ಷತ ಚ ಮೇ ವಕ್ರೃಂಸ್ತಿತಸ್ಯಾಥ ಸಸಾರಥಿಃ।
ತಥಾ ಭ್ರಾಂತೇ ರಥೇ ರಾಜನ್ವಿಸ್ಮಿತಶ್ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-169-38 (22476)
ಅತ್ಯದ್ಭುತಮಿದಂ ತ್ವದ್ಯವಿಚಿತ್ರಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಯದಾಸ್ಥಿತೋ ರಥಂ ದಿವ್ಯಂ ಪದಾನ್ನ ಚಲಿತಃ ಪದಂ ॥] 3-169-39 (22477)
ದೇವರಾಜೋಽಪಿಹಿ ಮಯಾ ನಿತ್ಯಮತ್ರೋಪಲಕ್ಷಿತಃ।
ವಿಚಲನ್ಪ್ರಥಮೋತ್ಪಾತೇ ಹಯಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-169-40 (22478)
ತ್ವಂ ಪುನಃ ಸ್ಥಿತ ಏವಾತ್ರರಥೇ ಭ್ರಾಂತೇ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಅತಿಶಕ್ರಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ತವೇತಿ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-169-41 (22479)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಽಕಾಶಮಾವಿಶ್ಯ ಮಾತಲಿರ್ವಿಬುಧಾಲಯಾನ್।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಮೇ ರಾಜನ್ವಿಮಾನಾನಿ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-169-42 (22480)
[ಸ ರಥೋ ಹರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತೋ ಹ್ಯೂರ್ಧ್ವಮಾಚಕ್ರಮೇ ತತಃ।
ಋಷಯೋ ದೇವತಾಶ್ಚೈವ ಪೂಜಯಂತಿ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-169-43 (22481)
ತತಃ ಕಾಮಗಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನಪಶ್ಯಂ ವೈ ಸುರರ್ಷಿಣಾಂ।
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಚೈವ ಪ್ರಭಾವಮಮಿತೌಜಸಾಂ ॥] 3-169-44 (22482)
ನಂದನಾದೀನಿ ದೇವಾನಾಂ ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಮೇ ಶೀಘ್ರಂ ಮಾತಲಿಃ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ ॥ 3-169-45 (22483)
ತತಃ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಭವನಮಪಶ್ಯಭಮರಾವತೀಂ।
ದಿವ್ಯೈಃ ಕಾಮಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈ ರತ್ನೈಶ್ಚ ಸಮಲಂಕೃತಾಂ ॥ 3-169-46 (22484)
ನ ತಾಂ ಭಾಸಯತೇ ಸೂರ್ಯೋ ನ ಶೀತೋಷ್ಣೇ ನ ಚ ಕ್ಲಮಃ।
ನ ಬಾಧತೇ ತತ್ರರಜಸ್ತತ್ರಾಸ್ತಿ ನ ಜರಾ ನೃಪ ॥ 3-169-47 (22485)
ನ ತತ್ರಶೋಕೋ ದೈನ್ಯಂ ವಾ ವೈವರ್ಣ್ಯಂ ಚೋಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ದಿವೌಕಸಾಂ ಮಹಾರಾಜ ನ ಗ್ಲಾನಿರರಿಮರ್ದನ।
ನ ಕ್ರೋಧಲೋಭೌ ತತ್ರಾಸ್ತಾಮಶುಬಂ ವಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-169-48 (22486)
ನಿತ್ಯಂ ತುಷ್ಟಾಶ್ ತೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸುರವೇಶ್ಮನಿ।
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾಸ್ತತ್ರ ಪಾದಪಾ ಹರಿತಚ್ಛದಾಃ ॥ 3-169-49 (22487)
ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಪದ್ಮಸೌಗಂಧಿಕಾಯುತಾಃ।
ಶೀತಸ್ತತ್ರವವೌ ವಾಯುಃ ಸುಗಂಧೋ ವೀಜತೇ ಶುಭಃ ॥ 3-169-50 (22488)
ಸರ್ವರತ್ನವಿಚಿತ್ರಾ ಚ ಭೂಮಿಃ ಪುಷ್ಪವಿಭೂಷಿತಾ।
ಮೃಗದ್ವಿಜಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ರುಚಿರಾ ಮಧುರಸ್ವರಾಃ।
ವಿಮಾನಗಾಮಿನಶ್ಚಾತ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋಽಮರಾಃ ॥ 3-169-51 (22489)
ತತೋಽಪಶ್ಯಂ ವಸೂನ್ರುದ್ರಾನ್ಸಾಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಮರುದ್ಗಣಾನ್।
ಆದಿತ್ಯಾನಶ್ವಿನೌ ಚೈವ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯಂ ॥ 3-169-52 (22490)
ತೇ ಮಾಂ ವೀರ್ಯೇಣ ಯಶಸಾ ತೇಜಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಅಸ್ತ್ರೈಶ್ಚಾಪ್ಯನ್ವಜಾನಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಜಯೇನ ಚ ॥ 3-169-53 (22491)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ತಾಂ ಪುರೀಂ ದಿವ್ಯಾಂ ದೇವಗಂಧರ್ವಪೂಜಿತಾಂ।
ದೇವರಾಜಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮುಪಾತಿಷ್ಠಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 3-169-54 (22492)
ದದಾವರ್ಧಾಸನಂ ಪ್ರೀತಃ ಶಕ್ರೋ ಮೇ ದದತಾಂವರಃ।
ಬಹುಮಾನಾಚ್ಚ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಪಸ್ಪರ್ಶ ಮಮ ವಾಸವಃ ॥ 3-169-55 (22493)
ತತ್ರಾಹಂ ದೇವಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಹಿತೋ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅಸ್ತ್ರಾರ್ತಮವಸಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಶಿಕ್ಷಾಣೋಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭಾರತ ॥ 3-169-56 (22494)
ವಿಶ್ವಾವಸೋಶ್ಚ ವೈ ಪುತ್ರಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋಽಭವತ್ಸಖಾ।
ಸ ಚ ಗಾಂಧರ್ವಮಖಿಲಂ ಗ್ರಾಹಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ನೃಪ ॥ 3-169-57 (22495)
ತತ್ರಾಹಮವಸಂ ರಾಜನ್ಗೃಹೀತಾಸ್ತ್ರಃ ಸುಪೂಜಿತಃ।
ಸುಖಂ ಶಕ್ರಸ್ ಭವನೇ ಸರ್ವಕಾಮಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-169-58 (22496)
ಶೃಣ್ವನ್ವೈ ಗೀತಶಬ್ದಂ ಚ ತೂರ್ಯಶಬ್ದಂ ಚ ಪುಷ್ಕಲಂ।
ಪಶ್ಯಂಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ನೃತ್ಯಂತೀರ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-169-59 (22497)
ತತ್ಸರ್ವಮನವಜ್ಞಾಯ ತಥ್ಯಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭಾರತ।
ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಹಮಸ್ತ್ರೇಷ್ವೇವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-169-60 (22498)
ತತೋಽತುಷ್ಯತ್ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತೇನ ಕಾಮೇನ ಮೇ ವಿಭುಃ।
ಏವಂ ಮೇ ವಸತೋ ರಾಜನ್ನೇಷ ಕಾಲೋಽತ್ಯಗಾದ್ದಿವಿ ॥ 3-169-61 (22499)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 169 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-169-11 ದೇವಯಾನೈರ್ವಿಮಾನೈಃ। ದೇವಸದ್ಮನಿವಾಸಿನಃ ಸ್ತ್ರೀಬಾಲಾದಯಃ ಶಚೀಜಯಂತಾದಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-169-14 ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಮಿಂದ್ರಂ ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಂ ವರುಣಮಿತ್ಯಾದಿ ॥ 3-169-27 ಅಸ್ತ್ರಸ್ಯೈವ ಪ್ರತಿಘಾತಾರ್ಥಮಸ್ತ್ರಂ ಮೋಕ್ಷ್ಯೇ ನತ್ವನ್ಯತ್ರ ಮಾನುಷೇ ॥ 3-169-33 ಮಾಯಾಮಯಮಿವಾತ್ಯದ್ಭುತಂ ॥ 3-169-39 ಪದಾತ್ ರಸ್ಥಾನಾತ್ ನ ಚಲಿತಃ। ರಥಸ್ಯ ಭ್ರಮಣೇಪಿ ದೃಢಾಸನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-169-44 ಸುರರ್ಷಿಣಮಿತಿ ದೈರ್ಧ್ಯಾಭಾವ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-169-53 ಅನ್ವಜಾನಂತ ವೀರ್ಯಾದಿಮಾನ್ಭವೇತ್ಯಾಶೀರ್ವಾದಾಂದದುರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-169-60 ಅನವಜ್ಞಾಯ ಆದೃತ್ಯ। ತಥ್ಯಂ ಯಥಾವತ್। ಅತ್ಯಥೈ ಪುರುಷಾರ್ಥ ಇತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ॥ 3-169-61 ತೇನ ಕಾಮೇನ ಅಸ್ತ್ರೇಚ್ಛಯಾ ನತು ಭೋಗೇಚ್ಛಯಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 170
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.170. ಅಧ್ಯಾಯಃ 170
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಸ್ತ್ರವಿದ್ಯಾಸಮಾಪ್ತೌ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೇಣ ಗುರುದಕ್ಷಿಣಾತ್ವೇನ ನಿವಾತಕವಚಾನಾಂ ಕ್ಷಪಣಂ ಭಿಕ್ಷಿತೇನಾರ್ಜುನೇನ ತದರ್ಥಂ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-170-0 (22500)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-170-0x (2313)
ಕೃತಾಸ್ತ್ರಮತಿವಿಶ್ವಸ್ತಮಥ ಮಾಂ ಹರಿವಾಹನಃ।
ರಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಪಾಣಿಬ್ಯಾಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-170-1 (22501)
ನ ತ್ವಮದ್ಯ ಯುಧಾ ಜೇತುಂ ಶಕ್ಯಃ ಸುರಗಣೈರಪಿ।
ಕಿಂ ಪುನರ್ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಮಾನುಷೈರಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-170-2 (22502)
ಅಪ್ರಮೇಯೋಽಪ್ರಧೃಷ್ಯಶ್ಚ ಯುದ್ಧೇಷ್ವಪ್ರತಿಮಸ್ತಥಾ।
`ಅಜೇಯಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸರ್ವೈರಪಿಸುರಾಸುರೈಃ' ॥ 3-170-3 (22503)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ಪುನರ್ದೇವಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ।
ಅಸ್ತ್ರಯುದ್ಧೇ ಸಮೋ ವೀರ ನ ತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-170-4 (22504)
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಸದಾ ದಕ್ಷಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚಾಸ್ತ್ರವಿಚ್ಚಾಸಿ ಶೂರಶ್ಚಾಸಿ ಕುರೂದ್ವಹ ॥ 3-170-5 (22505)
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮವಾಪ್ತಾನಿ ತ್ವಯಾ ದಶ ಚ ಪಂಚ ಚ।
ಪಂಚಭಿರ್ವಿಧಿಭಿಃ ಪಾರ್ಥ ವಿದ್ಯತೇ ನ ತ್ವಯಾ ಸಮಃ ॥ 3-170-6 (22506)
ಪ್ರಯೋಗಮುಪಸಂಹಾರಮಾವೃತ್ತಿಂ ಚ ಧನಂಜಯ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಚ ವೇತ್ಥ ತ್ವಂ ಪ್ರತೀಘಾತಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-170-7 (22507)
ತವ ಗುರ್ವರ್ಥಕಾಲೋಽಯಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪರಂತಪ।
ಪ್ರತಿಜಾನೀಷ್ವ ತಂ ಕರ್ತುಂ ತತೋ ವೇತ್ಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಪರಂ ॥ 3-170-8 (22508)
ತತೋಽಹಮಬ್ರವಂ ರಾಜಂದೇವರಾಜಮಿದಂ ವಚಃ।
ವಿಷಹ್ಯಂ ಯನ್ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ಕೃತಮೇವ ನಿಬೋಧ ತತ್ ॥ 3-170-9 (22509)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜನ್ಪ್ರಹಸನ್ಬಲವೃತ್ರಹಾ।
ನಾವಿಪಹ್ಯಂ ತವಾದ್ಯಾಸ್ತಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚನ ॥ 3-170-10 (22510)
ನಿವಾತಕವಚಾ ನಾಮ ದಾನವಾ ಮಮ ಶತ್ರವಃ।
ಸಮುದ್ರಕುಕ್ಷಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದುರ್ಗೇ ಪ್ರತಿವಸಂತ್ಯುತ ॥ 3-170-11 (22511)
ತಿಸ್ರಃ ಕೋಟ್ಯಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಸ್ತುಲ್ಯರೂಪಬಲಪ್ರಭಾಃ।
ತಾಂಸ್ತತ್ರಜಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಗುರ್ವರ್ಥಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-170-12 (22512)
ತತೋ ಮಾತಲಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಮಯೂರಸಮರೋಮಭಿಃ।
ಹಯೈರುಪೇತಂ ಪ್ರಾದಾನ್ಮೇ ರಥಂ ದಿವ್ಯಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ ॥ 3-170-13 (22513)
ಬಬಂಧ ಚೈವ ಮೇ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಕಿರೀಟಮಿದಮುತ್ತಮಂ।
ಸ್ವರೂಪಸದೃಶಂ ಚೈವ ಪ್ರಾದಾದಂಗವಿಭೂಷಣಂ ॥ 3-170-14 (22514)
ಅಭೇದ್ಯಂ ಕವಚಂ ಚೇದಂ ಸ್ಪರ್ಸರೂಪವದುತ್ತಮಂ।
ಅಜರಾಂ ಜ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಚಾಪಿ ಗಾಂಡೀವೇ ಸಮಯೋಜಯತ್ ॥ 3-170-15 (22515)
ತತಃ ಪ್ರಾಯಾಮಹಂ ತೇನ ಸ್ಯಂದನೇನ ವಿರಾಜತಾ।
ಯೇನಾಜಯದ್ದೇವಪತಿರ್ಬಲಿಂ ವೈರೋಚನಿಂ ಪುರಾ ॥ 3-170-16 (22516)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇನ ಘೋಷೇಣ ಬೋಧಿತಾಃ।
ಮನ್ವಾನಾ ದೇವರಾಜಂ ಮಾಂ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-170-17 (22517)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಮಾಮಪೃಚ್ಛಂತ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಫಲ್ಗುನ।
ತಾನಬ್ರುವಂ ಯಥಾಭೂತಮಿದಂ ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 3-170-18 (22518)
ನಿವಾತಕವಚಾನಾಂ ತು ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಮಾಂ ತಧೈಪಿಣಂ।
ನಿಬೋಧತ ಮಹಾಭಾಗಾ ಶಿವಂ ಚಾಶಾಸ್ತ ಮೇಽನಘಾಃ ॥ 3-170-19 (22519)
`ತತೋ ವಾಗ್ಭಿಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾಭಿಸ್ತ್ರಿದಶಾಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ'।
ತುಷ್ಟುವುರ್ಮಾಂ ಪ್ರಸನ್ನಾಸ್ತೇ ಯಥಾ ದೇವಂ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-170-20 (22520)
ರಥೇನಾನೇನ ಮಘವಾ ಜಿತವಾಞ್ಶಂಬರಂ ಯುಧಿ।
ನಮುಚಿಂ ಬಲವೃತ್ರೌ ಚ ಪ್ರಹ್ಲಾದನರಕಾವಪಿ ॥ 3-170-21 (22521)
ಬಹೂನಿ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನ್ಯಪಿ।
ರಥೇನಾನೇನ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಜಿತವಾನ್ಮಘವಾ ಯುಧಿ ॥ 3-170-22 (22522)
ನ್ವಮಪ್ಯನೇನ ಕೌಂತೇಯ ನಿಬಾತಕವಚಾನ್ರಣೇ।
ವಿಜೇತಾ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಂಯ ಪುರೇವ ಮಘವಾ ವಶೀ ॥ 3-170-23 (22523)
ಅಯಂಚ ಶಂಖಪ್ರವರೋ ಯೇನ ಜೇತಾಸಿ ದಾನವಾನ್।
ಅನೇನ ವಿಜಿತಾ ಲೋಕಾ ಶಕ್ರೇಣಾಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-170-24 (22524)
ಪ್ರದೀಯಮಾನಂ ದೇವೈಸ್ತಂ ದೇವದತ್ತಂ ಜಲೋದ್ಭವಂ।
ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾಂ ಜಯಾಯೈನಂ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ತದಾಽಮರೈಃ ॥ 3-170-25 (22525)
ಸ ಶಂಖೀ ಕವಚೀ ವಾಣೀ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಃ।
ದಾನವಾಲಯಮತ್ಯುಗ್ರಂ ಪ್ರಯಾತೋಸ್ಮಿ ಯುಯುತ್ಸಯಾ ॥ 3-170-26 (22526)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 170 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-170-6 ಪಂಚಭಿಃ ಪ್ರಯೋಗಾದಿಭಿಃ ॥ 3-170-7 ಆವೃತ್ತಿಃ ಪುನಃಪುನಃ ಪ್ರಯೋಗೋಪಸಂಹಾರೌ। ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ತ್ರಾಗ್ನಿನಾ ದಗ್ಧಾನಾಮನಾಗಸಾಂ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಂ। ಪ್ರತೀಘಾತಂ ಪರಾಸ್ತ್ರೇಣಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ಸ್ವಾಸ್ತ್ರಸ್ಯೋದ್ದೀಪನಂ ॥ 3-170-8 ಗುರ್ವರ್ಯೋ ದಕ್ಷಿಣಾ। ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ವೇದಯಿಷ್ಯಾಮಿ। ಪರಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-170-9 ವಿಷಹ್ಯಂ ಶಕ್ಯಂ ॥ 3-170-16 ಪ್ರಾಯಾಂ ಪ್ರಯಾಣಂ ಕೃತವಾನ್ ॥ 3-170-19 ಆಶಾಸ್ತ ಆಶಾಧ್ವಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 171
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.171. ಅಧ್ಯಾಯಃ 171
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ಥೇನ ನಿವಾತಕವಚೈಃ ಸಹ ಯುಯುತ್ಸಯಾ ಮಾತಲಿಸನಾಥೇನೇಂದ್ರರಥೇನ ತತ್ಪುರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನಶಂಖಧ್ವನಿಶ್ರವಣೇನ ಸನ್ನದ್ಧೈರ್ನಿವಾತಕವಚೈಸ್ತೇನ ಸಹ ಯುದ್ಧಾರಂಭಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-171-0 (22527)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-171-0x (2314)
ತತೋಽಹಂ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ತು ತತ್ರತತ್ರ ಸುರಪಿಭಿಃ।
ಅಪಶ್ಯಮುದಧಿಂ ಭೀಮಮಪಾಂಪತಿಮಥಾವ್ಯಯಂ ॥ 3-171-1 (22528)
ಫೇನವತ್ಯಃ ಪ್ರಕೀರ್ಣಾಶ್ಚ ಸಂಹತಾಶ್ಚ ಸಮುಚ್ಛಿತಾಃ।
ಊರ್ಮಯಶ್ಚಾತ್ರ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಚಲಂತಇವ ಪರ್ವತಾಃ ॥ 3-171-2 (22529)
ನಾವಃ ಸಹಸ್ರಶಸ್ತತ್ರ ರತ್ನಪೂರ್ಣಾಃ ಸಮಂತತಃ।
`ನಭಸೀವ ವಿಮಾನಾನಿ ವಿಚರಂತ್ಯೋ ವಿರೇಜಿರೇ' ॥ 3-171-3 (22530)
ತಿಮಿಂಗಿಲಾಃ ಕಚ್ಛಪಾಶ್ ತಥಾ ತಿಮಿತಿಭಿಂಗಿಲಾಃ।
ಮಕರಾಶ್ಚಾತ್ರ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜಲೇ ಮಪ್ರಾ ಇವಾದ್ರಯಃ ॥ 3-171-4 (22531)
ಶಂಖಾನಾಂ ಚ ಮಹಬಾಣಿ ಮಗ್ರಾನ್ಯಪ್ಸು ಮಮಂತತಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ್ಮ ಯಥಾ ರಾತ್ರೌ ತಾರಾಸ್ತನ್ವಭ್ರಮಂವೃತಾಃ ॥ 3-171-5 (22532)
ತಥಾ ಸಹಸ್ರಶಸ್ತತ್ರರತ್ನಸಂಘಾಃ ಪ್ಲವಂತ್ಯುತ।
ವಾಯುಶ್ ಘೃರ್ಣತೇ ಭೀಮಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-171-6 (22533)
ತಮತೀತ್ಯ ಮಹಾವೇಗಂ ಸರ್ವಾಂಭೋನಿಧಿಮುತ್ತಮಂ।
ಅಪಶ್ಯಂ ದಾನವಾಕೀರ್ಣಂ ತದ್ದೈತ್ಯಪುರಮಂತಿಕಾತ್ ॥ 3-171-7 (22534)
ತತ್ರೈವ ಮಾತಲಿಸ್ತೃಣಂ ನಿಪಾತ್ಯ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ದಾನವಾನ್ರಥಘೋಪೇಣ ತನ್ಪುರಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 3-171-8 (22535)
ರಥಘೋಷಂ ತು ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ತನಯಿತ್ನೋಗ್ವಿಂಬರೇ।
ಮನ್ವಾನಾ ದೇವರಾಜಂ ಮಾಮಾವಿಗ್ನಾ ದಾನವಾಽಭವನ್ ॥ 3-171-9 (22536)
ಸರ್ವೇ ಸಂಭ್ರಾಂತಮನಸಃ ಶಗ್ಚಾಪಧರಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ತಥಾಽಸಿಶೂಲಪರಶುಗದಾಮುಸಲಪಾಣಯಃ ॥ 3-171-10 (22537)
ತತೋ ದ್ವಾರಾಣಿ ಪಿದಧುರ್ದಾನವಾಸ್ತ್ರಸ್ತಚೇತಸಃ।
ಸಂವಿಧಾಯ ಪುರೇ ರಕ್ಷಾಂ ನ ಸ್ಮ ಕಶ್ಚನ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-171-11 (22538)
ತತಃ ಶಂಖಮುಪಾದಾಯ ದೇವದತ್ತಂ ಮಹಾಸ್ವನಂ।
ಪರಮಾಂ ಮುದಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪ್ರಾಧಮಂ ತಂ ಶನೈರಹಂ ॥ 3-171-12 (22539)
ಸ ತು ಶಬ್ದೋ ದಿವಂ ಸ್ತಬ್ಧ್ವಾ ಪ್ರತಿಶಬ್ದಮಜೀಜನತ್।
ವಿತ್ರೇಸುಶ್ಚ ನಿಲಿಲ್ಯುಶ್ಚ ಭೂತಾನಿ ಸುಮಹಾಂತ್ಯಪಿ ॥ 3-171-13 (22540)
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಸಮಂತತಃ।
ದಂಶಿತಾ ವಿವಿಧೈಸ್ತ್ರಾಣೈರ್ವಿಚಿತ್ರಾಯುಪಾಣಯಃ ॥ 3-171-14 (22541)
ಆಯಸೈಶ್ರ ಮಹಾಶೂಲೈರ್ಗದಾಭಿರ್ಮುಸಲೈರಪಿ।
ಪಟ್ಟಸೈಃ ಕರವಾಲೈಶ್ಚ ರಥಚಕ್ರೈಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-171-15 (22542)
ಶತಘ್ನೀಭಿರ್ಭುಶುಂಡೀಭಿಃ ಖಂಗೈಶ್ಚಿತ್ರೈಃ ಸ್ವಲಂಕೃತೈಃ।
ಪ್ರಗೃಹೀತೈರ್ದಿತೇಃ ಪುತ್ರಾಃ ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-171-16 (22543)
ತತೋ ವಿಚಾರ್ಯ ಬಹುಶೋ ರಥಮಾರ್ಗೇಷು ತಾನ್ಹಯಾನ್।
ಪ್ರಾಚೋದಯತ್ಸಮೇ ದೇಶೇ ಮಾತಲಿರ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-171-17 (22544)
ತೇನ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಣುನ್ನಾನಾಸಾಶುತ್ವಾಚ್ಛೀಘ್ರಗಾಮಿನಾಂ।
ನಾನ್ವಪಶ್ಯತ್ತದಾ ಕಶ್ರಿತ್ತನ್ಮೇಽದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-171-18 (22545)
ತತಸ್ತೇ ದಾನವಾಸ್ತತ್ರಯೋಧವಾತಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ವಿಕೃತಸ್ವರರೂಪಾಣಿ ಭೃಶಂ ಸರ್ವಾಣ್ಯಚೋದಯನ್ ॥ 3-171-19 (22546)
3-171-20 (22547)
ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಸಹಸಾ ಸಮುದ್ರೇ ಪರ್ವತೋಪಮಾಃ।
ಆಪ್ಲವಂತ ಗತೈಃ ಸತ್ವೈರ್ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-171-4 ತಿಮಿರ್ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತ ಗಿಲತಿ ಮಹಾಮತಸ್ಯಸ್ತಿಮಿಗಿಲಃ ತಮಪಿ ಗಿಲತೀತಿ ತಿಮಿತಿಮಿಗಿಲಃ। ತಿಮಿರಿವ ಗಿಲನೀಯಸ್ತಿಮಿಗಿಲೋ ಯಸ್ಯೇತಿ ವಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-171-6 ಘೂರ್ಮತೇ ಭ್ರಮತಿ ॥ 3-171-13 ದಿವಂ ಸ್ತಬ್ಧ್ವಾ ಆಕಾಶ ವ್ಯಾಪ್ಯ ॥ 3-171-14 ದಶಿತಾಃ ಸನ್ನದ್ಧಾಃ। ತ್ರಾಣೈಃ ಕವಚೈಃ ॥ 3-171-19 ತತಸ್ತೇದಾನವಾಸ್ತತ್ರ ಬಾದಿತ್ರಾಣಿ ಸಹಸ್ರಶಃ। ವಿಕೃತಸ್ವರರೂಪಾಣಿ ಭೃಶಂ ಸರ್ವಾಣ್ಯನಾದಯನ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-171-20 ಆಪ್ಲವಂತ ಪಲಾಯನೇ ಕೃತವಂತಃ। ಗತೈಃ ಸತ್ವೈರ್ವಿಗತಾಭಿರ್ವುದ್ಧಿಭಿರುಪಲಕ್ಷಿತಾ ಭ್ರಾಂತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-171-24 ತಾರಕಾಮಯೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ತಾರಕಾಮಯೇ ತಾರಾರ್ಥೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 172
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.172. ಅಧ್ಯಾಯಃ 172
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ನಿವಾತಕವಚೈಃ ಸಹ ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-172-0 (22548)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-172-0x (2315)
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚಾಃ ಸರ್ವೇವೇಗೇನ ಭಾರತ।
ಅಭ್ಯದ್ರವನ್ಮಾಂ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಾಯುಧಾ ರಣೇ ॥ 3-172-1 (22549)
ಆಚ್ಛಾದ್ಯ ರಥಪಂಥಾನಮುತ್ಕ್ರೋಶಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಅವೃತ್ಯ ಸರ್ವತಸ್ತೇ ಮಾಂ ಶರವರ್ಷೈರವಾಕಿರನ್ ॥ 3-172-2 (22550)
ತತೋಽಪರೇ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಪಾಣಯಃ।
ಶೂಲಾನಿ ಚ ಭುಶುಂಡೀಶ್ಚ ಮುಮುಚುರ್ದಾನವಾ ಮಯಿ ॥ 3-172-3 (22551)
ಸುಮಹತ್ತುಮುಲಂ ವರ್ಷಂ ಗದಾಶಕ್ತಿಸಮಾಕುಲಂ।
ಅನಿಶಂ ಸೃಜ್ಯಮಾನಂ ತೈರಪತನ್ಮದ್ರಥೋಪರಿ ॥ 3-172-4 (22552)
ಅನ್ಯೇ ಮಾಮಭ್ಯಧಾವಂತ ನಿವಾತಕವಚಾ ಸುಧಿ।
ಶಿತಶಸ್ತ್ರಾಯುಧಾ ರೌದ್ರಾಃ ಕಾಲರೂಪಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ ॥ 3-172-5 (22553)
ತಾನಹಂ ವಿವಿಧೈರ್ಬಾಣೈರ್ವೇಗವದ್ಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ।
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತೈರಭ್ಯಘ್ನಮೇಕೈಕಂ ದಶಭಿರ್ಮೃಧೇ ॥ 3-172-6 (22554)
ತೇ ಕೃತಾ ವಿಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಮತ್ಪ್ರಯುಕ್ತೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ।
ತತೋ ಮಾತಲಿನಾ ತೂರ್ಣಂ ಹಯಾಸ್ತೇ ಸಂಪ್ರಯೋದಿತಾಃ ॥ 3-172-7 (22555)
ಅಥ ಮಾರ್ಗಾನ್ಬಹೂಸ್ತತ್ರ ವಿಚೇರುರ್ವಾತರಂಹಸಃ।
ಸುಸಂಯತಾ ಮಾತಲಿನಾ ಪ್ರಾಮಥ್ನಂತ ದಿತೇಃಸುತಾನ್ ॥ 3-172-8 (22556)
ಶತಂ ಶತಾಸ್ತೇ ಹರಯಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಯುಕ್ತಾ ಮಹಾರಥೇ।
ತದಾ ಮಾತಲಿನಾ ಯಥ್ತಾ ವ್ಯಚರನ್ನಲ್ಪಕಾ ಇವ ॥ 3-172-9 (22557)
ತೇಷಾಂ ಚರಣಪಾತೇನ ರಥನೇಮಿಸ್ವನೇನ ಚ।
ಮಮ ಬಾಣನಿಪಾತೈಶ್ಚ ಹತಾಸ್ತೇ ಶತಶೋಽಸುರಾಃ ॥ 3-172-10 (22558)
ಗತಾಸವಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ದಾನವಾಃ ಪಾಂಡವರ್ಷಭ।
ಹತಸಾರಥಯಸ್ತತ್ರ ವ್ಯಕೃಷ್ಯಂತ ತುರಂಗಮೈಃ ॥ 3-172-11 (22559)
ತೇ ದಿಶೋ ವಿದಿಶಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತಿರುಧ್ಯ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ।
ಅಭ್ಯಘ್ನನ್ವಿವಿಧೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈಸ್ತತೋ ಮೇ ವ್ಯಥಿತಂ ಮನಃ ॥ 3-172-12 (22560)
ತತೋಽಹಂ ಮಾತಲೇರ್ವೀರ್ಯಮದ್ಭುತಂ ಸಮದರ್ಶಯಂ।
ಅಶ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ವೇಗವತೋ ಯದಯತ್ನಾದಧಾರಯತ್ ॥ 3-172-13 (22561)
ತತೋಽಹಂ ಲಘುಭಿಶ್ಚಿತ್ರೈರಸ್ತ್ರೈಸ್ತಾನಸುರಾನ್ರಣೇ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಾಯುಧಾನ್ರಾಜಂಛತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-172-14 (22562)
ಏವಂ ಮೇ ಚರತಸ್ತತ್ರ ಸರ್ವಯತ್ನೇನ ಶತ್ರುಹನ್।
ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವದ್ವೀರೋ ಮಾತಲಿಃ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ ॥ 3-172-15 (22563)
ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತತಸ್ತೈಸ್ತು ಹಯೈಸ್ತೇನ ರಥೇನ ಚ।
ಅಗಮನ್ಪ್ರಕ್ಷಯಂ ಕೇಚಿನ್ನ್ಯವರ್ತಂತ ತಥಾಽಪರೇ ॥ 3-172-16 (22564)
ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಾ ಇವಾಸ್ಮಾಭಿರ್ನಿವಾತಕವಚಾ ರಣೇ।
ಶರವರ್ಷೈಃ ಶರಾರ್ತಂ ಮಾಂ ಮಹದ್ಭಿಃ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-172-17 (22565)
ಶರವೇಗೈರ್ನಿಹತ್ಯಾಹಮಸ್ತ್ರೈಃ ಶರವಿಘಾತಿಭಿಃ।
ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ಪರಮೈಃ ಶೀಘ್ರೈಸ್ತಾನವಿಧ್ಯಂ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-172-18 (22566)
ತತಃ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಕ್ರೋಧಾವಿಷ್ಟಾ ಮಹಾಸುರಾಃ।
ಅಪೀಡಯನ್ಮಾಂ ಸಹಿತಾಃ ಶಕ್ತಿಶೂಲಾಸಿವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 3-172-19 (22567)
ತತೋಽಹಮಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಾಯುಂಜಂ ಗಾಂಧರ್ವಂ ನಾಮ ಭಾರತ।
ದಯಿತಂ ದೇವರಾಜಸ್ ಮಾಧವಂ ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-172-20 (22568)
ತತಃ ಖಂಗಾಂಸ್ತ್ರಿಶೂಲಾಂಶ್ಚ ತೋಮರಾಂಶಚ್ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಸ್ತ್ರವೀರ್ಯೇಣ ಶತಧಾ ತೈರ್ಮುಕ್ತಾನಹಮಚ್ಛಿದಂ ॥ 3-172-21 (22569)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಹರಣಾನ್ಯೇಷಾಂ ತತಸ್ತಾನಪಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯಮಹಂ ರೋಷಾದ್ದಶಭಿರ್ದಶಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 3-172-22 (22570)
ಗಾಂಡೀವಾದ್ಧಿ ತದಾ ಸಂಖ್ಯೇ ಯಥಾ ಭ್ರಮರಪಂಕ್ತಯಃ।
ನಿಷ್ಪತಂತಿ ಮಹಾಬಾಣಾಸ್ತನ್ಮಾತಲಿರಪೂಜಯತ್ ॥ 3-172-23 (22571)
ತೇಷಾಮಪಿ ತು ಬಾಣಾಸ್ತೇ ಬಹುತ್ವಾಚ್ಛಲಭಾ ಇವ।
ಅವಾಕಿರನ್ಮಾಂ ಬಲವತ್ತಾನಹಂ ವ್ಯಧಮಂ ಶರೈಃ ॥ 3-172-24 (22572)
ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತತಸ್ತೇ ತು ನಿವಾತಕವಚಾಃ ಪುನಃ।
ಶರವರ್ಷೈರ್ಮಹದ್ಭಿರ್ಮಾಂ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-172-25 (22573)
ಶರವೇಗಾನ್ನಿಹತ್ಯಾಹಮಸ್ತ್ರೈರಸ್ತ್ರವಿಘಾತಿಭಿಃ।
ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ಪರಮೈಃ ಶೀಘ್ರೈಸ್ತಾನವಿಧ್ಯಂ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-172-26 (22574)
ತೇಷಾಂ ಛಿನ್ನಾನಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತಿಸ್ಮ ಶೋಣಿತಂ।
ಪ್ರಾವೃಷೀವಾಭಿವೃಷ್ಟಾನಿ ಶೃಂಗಾಣ್ಯಥ ಧರಾಭೃತಾಂ ॥ 3-172-27 (22575)
ಇಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶೈರ್ವೇಗವದ್ಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ।
ಮದ್ವಾಣೈರ್ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಸಮುದ್ವಿಗ್ರಾಃ ಸ್ಮ ದಾನವಾಃ ॥ 3-172-28 (22576)
ಶತಧಾ ಭಿನ್ನದೇಹಾಸ್ತೇ ಕ್ಷೀಣಪ್ರಹರಣೌಜಸಃ।
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚಾ ಮಾಮಯುಧ್ಯಂತ ಮಾಯಯಾ ॥ 3-172-29 (22577)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 172 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-172-9 ಶತಾಃ ಶತಾನಿ ಅಯುತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಹರಯೋಽಶ್ವಾಃ ॥ 3-172-14 ಚಿಚ್ಛೇದ ಅಹಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-172-20 ಮಾಧವಂ ನಾಮ ಮಧೋರ್ದೈತ್ಯಸ್ ವಧಾರ್ಧಂ ನಿರ್ಮಿತತ್ವಾತ್। ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಸಮಂರಣೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 173
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.173. ಅಧ್ಯಾಯಃ 173
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರೈರ್ಮಾಯಾನಿರಸನಪೂರ್ವಕ್ ದೈತ್ಯಹನನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-173-0 (22578)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-173-0x (2316)
ತತೋಽಶ್ಮವರ್ಷಂ ಸುಮಹತ್ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಸಮಂತತಃ।
ನಗಮಾತ್ರೈಃ ಶಿಲಾಖಂಡೈಸ್ತನ್ಮಾಂ ದೃಢಮಪೀಡಯತ್ ॥ 3-173-1 (22579)
ತದಹಂ ವಜ್ರಸಂಕಾಶೈಃ ಶರೈರಿನದ್ರಾಸ್ತ್ರಚೋದಿತೈಃ।
ಅಚೂರ್ಣಯಂ ವೇಗವದ್ಭಿಃ ಶತಧೈಕೈಕಮಾಹವೇ ॥ 3-173-2 (22580)
ಚೂರ್ಣ್ಯಮಾನೇಽಶ್ಮವರ್ಷೇ ತು ಯಾವಕಃ ಸಮಜಾಯತ।
ತತ್ರಾಶ್ಮಚೂರ್ಣಾ ನ್ಯಪತನ್ಪಾವಕಪ್ರಕರಾ ಇವ ॥ 3-173-3 (22581)
ತತೋಽಶ್ಮವರ್ಷೇ ವಿಹತೇ ಜಲವರ್ಷಂ ಮಹತ್ತರಂ।
ಧಾರಾಭಿರಕ್ಷಮಾತ್ರಾಭಿಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀನಮಮಾಂತಿಕೇ ॥ 3-173-4 (22582)
ನಭಸ ಪ್ರಚ್ಯುತಾ ಧಾರಾಸ್ತಿಗ್ಮವೀರ್ಯಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಆವೃಣ್ವನ್ಸರ್ವತೋ ವ್ಯೋಮ ದಿಶಶ್ಚೋಪದಿಶಸ್ತಥಾ ॥ 3-173-5 (22583)
ಧಾರಾಣಾಂ ಚ ನಿಪಾತೇನ ವಾಯೋರ್ವಿಷ್ಫೂರ್ಜಿತೇನ ಚ।
ಗರ್ಜಿತೇನ ಚ ಮೇಘಾನಾಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 3-173-6 (22584)
ಧಾರಾ ದಿವಿ ಚ ಸಂಬದ್ಧಾ ವಸುಧಾಯಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ವ್ಯಾಮೋಹಯಂತ ಮಾಂ ತತ್ರನಿಪತಂತ್ಯೋಽನಿಶಂ ಭುವಿ ॥ 3-173-7 (22585)
ತತ್ರೋಪದಿಷ್ಟಮಿಂದ್ರೇಣ ದಿವ್ಯಮಸ್ತ್ರಂ ವಿಶೋಷಣಂ।
ದೀಪ್ತಂ ಪ್ರಾಹಿಣವಂ ಘೋರಮಶುಪ್ಯತ್ತೇನ ತಜ್ಜಲಂ ॥ 3-173-8 (22586)
ಹತೇಽಶ್ಮವರ್ಷೇ ಚ ಮಯಾ ಜಲವರ್ಷೇ ಚ ಶೋಷಿತೇ।
ಮುಮುಚುರ್ದಾನವಾ ಮಾಯಾಮಗ್ನಿಂ ವಾಯುಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-173-9 (22587)
ತತೋಽಹಮಗ್ನಿಂ ವ್ಯಧಮಂ ಸಲಿಲಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸರ್ವಶಃ।
ಶೈಲೇನ ಚ ಮಹಾಸ್ತ್ರೇಣ ವಾಯೋರವೇಗಮಧಾರಯಂ ॥ 3-173-10 (22588)
ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಹತಾಯಾಂ ತೇ ದಾನವಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ಪ್ರಾಕುರ್ವನ್ವಿವಿಧಾಂ ಮಾಯಾಂ ಯೌಗಪದ್ಯೇನ ಭಾರತ ॥ 3-173-11 (22589)
ತತೋ ವರ್ಷಂ ಪ್ರಾದುರಭೂತ್ಸುಮಹದ್ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಘೋರರೂಪಾಣಾಮಗ್ನೇರ್ವಾಯೋಸ್ತಥಾಽಶ್ಮನಾಂ ॥ 3-173-12 (22590)
ಸಾ ತು ಮಾಯಾಮಯೀ ವೃಷ್ಟಿಃ ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ಯುಧಿ।
ಅಥ ಘೋರಂ ತಮಸ್ತೀವ್ರಂ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಸಮಂತತಃ ॥ 3-173-13 (22591)
ತಮಸಾ ಸಂವೃತೇಲೋಕೇ ಘೋರೇಣ ಪರುಷೇಣ ಚ।
ಹರಯೋ ವಿಮುಖಾಶ್ಚಾಸನ್ಪ್ರಾಸ್ಖಲಚ್ಚಾಪಿ ಮಾತಲಿಃ ॥ 3-173-14 (22592)
ಹಸ್ತಾದ್ಧಿರಣ್ಮಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತೋದಃ ಪ್ರಾಪತದ್ಭುವಿ।
ಅಸಕೃಚ್ಚಾಹ ಮಾಂ ಭೀತಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾವ ಇತ್ಯಪಿ ॥ 3-173-15 (22593)
ಮಾಂ ಚ ಭೀರಾವಿಶತ್ತೀವ್ರಾ ತಸ್ಮಿನ್ವಿಗತಚೇತಸಿ।
ಸ ಚ ಮಾಂ ವಿಗತಜ್ಞಾನಃ ಸಂತ್ರಸ್ತಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-173-16 (22594)
ಸುರಾಣಾಮಸುರಾಣಾಂ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್।
ಅಮೃತಾರ್ಥಂ ಪುರಾ ಪಾರ್ತ ಸ ಚ ದೃಷ್ಟೋ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-173-17 (22595)
ಶಂಬರಸ್ಯ ವಧೇ ಘೋರಃ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್।
ಸಾರಥ್ಯಂ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ತತ್ರಾಪಿ ಕೃತವಾನಹಂ ॥ 3-173-18 (22596)
ತಥೈವ ವೃತ್ರಸ್ಯ ವಧೇ ಸಂಗೃಹೀತಾ ಹಯಾ ಮಯಾ।
ವೈರೋಚನೇರ್ಮಯಾ ಯುದ್ಧಂ ದೃಷ್ಟಂ ಚಾಪಿ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 3-173-19 (22597)
ಏತೇ ಮಯಾ ಮಹಾಘೋರಃ ಸಂಗ್ರಾಮಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಿತಾಃ।
ನ ಚಾಪಿ ವಿಗತಜ್ಞಾನೋ ಭೂತಪೂರ್ವೋಸ್ಮಿ ಪಾಂಡವ ॥ 3-173-20 (22598)
ಪಿತಾಮಹೇನ ಸಂಹಾರಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವಿಹಿತೋ ಧ್ರುವಂ।
ನ ಹಿ ಯುದ್ಧಮಿದಂ ಯುಕ್ತಮನ್ಯತ್ರ ಜಗತಃ ಕ್ಷಯಾತ್ ॥ 3-173-21 (22599)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಸ್ತಭ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಮೋಹಯಿಷ್ಯಂದಾನವಾನಾಮಹಂ ಮಾಯಾಬಲಂ ಮಹತ್ ॥ 3-173-22 (22600)
ಅಬ್ರುವಂ ಮಾತಲಿಂ ಭೀತಂ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಬುಜಯೋರ್ಬಲಂ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪ್ರಭಾವಂ ವೈ ಧನುಷೋ ಗಾಂಡಿವಸ್ಯ ಚ ॥ 3-173-23 (22601)
ಅದ್ಯಾಸ್ತ್ರಮಾಯಯೈತೈಷಾಂ ಮಾಯಾಮೇತಾಂ ಸುದಾರುಣಾಂ।
ವಿನಿಹನ್ಮಿ ತಮಶ್ಚೋಗ್ರಂ ಮಾ ಭೈಃ ಸೂತ ಸ್ತಿರೋ ಭವ ॥ 3-173-24 (22602)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಹಮಸೃಜಮಸ್ತ್ರಮಾಯಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ಮೋಹನೀಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಹಿತಾಯ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಾಂ ॥ 3-173-25 (22603)
ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸು ಮಾಯಾಸು ತಾಸು ತಾಸ್ವಸುರೋತ್ತಮಾಃ।
ಪುನರ್ಬಹುವಿಧಾ ಮಾಯಾಃ ಪ್ರಾಕುರ್ವನ್ನಮಿತೌಜಸಃ ॥ 3-173-26 (22604)
ಪುನಃ ಪ್ರಕಾಶಮಭವತ್ತಮಸಾ ಗ್ರಸ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ಭವತ್ಯದರ್ಶನೋ ಲೋಕಃ ಪುನರಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜತಿ ॥ 3-173-27 (22605)
ಸುಸಂಗೃಹೀತೈರ್ಹರಿಭಿಃ ಪ್ರಕಾಶೇ ಸತಿ ಮಾತಲಿಃ।
ವ್ಯಚರತ್ಸ್ಯಂದನಾಗ್ರ್ಯೇಣ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ ॥ 3-173-28 (22606)
ತತಃ ಪರ್ಯಪತನ್ನುಗ್ರಾ ನಿವಾತಕವಚಾ ಮಯಿ।
ತಾನಹಂ ವಿವರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಹಣ್ವಂ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-173-29 (22607)
3-173-30 (22608)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ಯುದ್ಧೇ ನಿವಾತಕವಚಾಂತಕೇ।
ನಾಪಶ್ಯಂ ಸಹಸಾ ಸರ್ವಾಂದಾನವಾನ್ಮಾಯಯಾ ವೃತಾನ್ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-173-1 ನಗಮಾತ್ರೈಃ ವೃಕ್ಷಪ್ರಮಾಣೈಃ ॥ 3-173-3 ಪಾವಕಪ್ರಕರಾಃ ವಹ್ನಿರಾಶಯಃ ॥ 3-173-19 ವೈರೋಚನೇಃ ಬಲೇಃ ॥ 3-173-26 ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸು ನಶ್ಯಮಾನಾಸು ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 174
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.174. ಅಧ್ಯಾಯಃ 174
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ನಿವಾತಕವಚವಧಾನಂತರಂ ಪುನಃ ಸ್ವಗೈಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ತಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-174-0 (22609)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-174-0x (2317)
ಅದೃಶ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ದೈತ್ಯಾ ಯೋಧಯಂತಿ ಸ್ಮ ಮಾಯಯಾ।
ಅದೃಶ್ಯನಾಸ್ತ್ರವೀರ್ಯೇಣ ತಾನಪ್ಯಹಮಯೋಧಯಂ ॥ 3-174-1 (22610)
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾ ವಿಶಿಖಾಃ ಸಂಯಗಸ್ತ್ರಪ್ರಚೋದಿತಾಃ।
ಅಚ್ಛಿಂದನ್ನುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಯತ್ರಯತ್ರ ಸ್ಮ ತೇಽಭವನ್ ॥ 3-174-2 (22611)
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚಾ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಯಾ ಯುಧಿ।
ಸಂಹೃತ್ಯ ರಮಾಯಾಂ ಸಹಸಾ ಪ್ರಾವಿಶನ್ಪುರಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-174-3 (22612)
ವ್ಯಪಯಾತೇಷು ದೈತ್ಯೇಷು ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೇ ಚ ದರ್ಶನೇ।
ಅಪಶ್ಯಂ ದಾನವಾಂಸ್ತತ್ರ ಹತಾಞ್ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-174-4 (22613)
ವಿನಿಷ್ಪಿಷ್ಟಾನಿ ತತ್ರೈಷಾಂ ಶಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ಶತಶಃ ಸ್ಮ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಕವಚಾನಿ ಚ ॥ 3-174-5 (22614)
ಹಯಾನಾಂ ನಾಂತರಂ ಹ್ಯಾಸೀತ್ಪದಾದ್ವಿಚಲಿತುಂ ಪದಂ।
ಉತ್ಪತ್ಯ ಸಹಸಾ ತಸ್ಥುರಂತರಿಕ್ಷಗಮಾಸ್ತತಃ ॥ 3-174-6 (22615)
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚಾ ವ್ಯೋಮ ಸಂಛಾದ್ಯ ಕೇವಲಂ।
ಅದೃಶ್ಯಾ ಹ್ಯಭ್ಯವರ್ತಂತ ವಿಸೃಜಂತಃ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಾನ್ ॥ 3-174-7 (22616)
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಹಯಾನಾಂ ಚರಣಾನಥ।
ವ್ಯಗೃಹ್ಣಂದಾನವಾ ಘೋರಾ ರಥಚಕ್ರೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-174-8 (22617)
ವಿನಿಗೃಹ್ಯ ಹಯಾಂಶ್ಚಾನ್ಯೇ ರಥಂ ಚ ಮಮ ಯುಧ್ಯತಃ।
ಸರ್ವತೋ ಮಾಮವಿಧ್ಯಂತ ಸರಥಂ ಧರಣೀಧರೈಃ ॥ 3-174-9 (22618)
ಪರ್ವತೈರುಪಚೀಯದ್ಭಿಃ ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ತಥಾಽಪರೈಃ।
ಸ ದೇಶೋ ಯತ್ರವರ್ತಾಮಿ ಗುಹೇವ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-174-10 (22619)
ಪರ್ವತೈಶ್ಚಾದ್ಯಮಾನೋಽಹಂ ನಿಗೃಹೀತೈಶ್ಚ ವಾಜಿಭಿಃ।
ಅಗಚ್ಛಂ ಪರಮಾಮಾರ್ತಿಂ ಮಾತಲಿಸ್ತದಲಕ್ಷಯತ್ ॥ 3-174-11 (22620)
ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಚ ಮಾಂ ಭೀತಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಆರ್ಜುನಾರ್ಜುನ ಮಾ ಭೈಸ್ತ್ವಂ ವಜ್ರಮಸ್ತ್ರಮುದೀರಯ ॥ 3-174-12 (22621)
ತತೋಽಹಂ ತಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಜ್ರಮುದೀರಯಂ।
ದೇವರಾಜಸ್ ದಯಿತಂ ವಜ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-174-13 (22622)
ಅಚಲಂ ಸ್ಥಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಗಾಂಡೀವಮನುಮಂತ್ರ್ಯ ಚ।
ಅಮುಂಚಂ ವಜ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶಾನಾಯತಾನ್ನಿಶಿತಾಞ್ಸರಾನ್ ॥ 3-174-14 (22623)
ತತೋ ಮಾಯಾಶ್ ತಾಃ ಸರ್ವಾ ನಿವಾತಕವಚಾಂಶ್ಚ ತಾನ್।
ತೇ ವಜ್ರಚೋದಿತಾ ಬಾಣಾ ವಜ್ರಭೂತಾಃ ರಸಮಾವಿಶನ್ ॥ 3-174-15 (22624)
ತೇ ವಜ್ರವೇಗವಿಹತಾ ದಾನವಾಃ ಪರ್ವತೋಪಮಾಃ।
ಇತರೇತರಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ನ್ಯಪತನ್ಪೃಥಿವೀತಲೇ ॥ 3-174-16 (22625)
ಅಂತರ್ಭೂಮೌ ಚ ಯೇಽಗೃಹ್ಣಂದಾನವಾ ರಥವಾಜಿನಃ।
ಅನುಪ್ರವಿಶ್ಯ ತಾನ್ವಾಣಾಃ ಪ್ರಾಹಿಣ್ವನ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-174-17 (22626)
ಹತೈರ್ನಿವಾತಕವಚೈರ್ನಿರಸ್ತೈಃ ಪರ್ವತೋಪಮೈಃ।
ಸಮಾಚ್ಛಾದ್ಯತ ದೇಶಃ ಸ ವಿಕೀರ್ಣೈರಿವ ಪರ್ವತೈಃ ॥ 3-174-18 (22627)
ನ ಹಯಾನಾಂ ಕ್ಷತಿಃ ಕಾಚಿನ್ನ ರಥಸ್ ನ ಮಾತಲೇಃ।
ಮಮ ಚಾದೃಶ್ಯತ ತದಾ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-174-19 (22628)
ತತೋ ಮಾಂ ಪ್ರಹಸನ್ರಾಜನ್ಮಾತಲಿಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ನೈತದರ್ಜುನ ದೇವೇಷು ತ್ವಯಿ ವೀರ್ಯಂ ಯದೀಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-174-20 (22629)
ಹತೇಷ್ವಸುರಸಂಘೇಷು ದಾರಾಸ್ತೇಷಾಂ ತು ಸರ್ವಶಃ।
ಪ್ರಾಕ್ರೋಶನ್ನಗರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯಥಾ ಶರದಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಃ ॥ 3-174-21 (22630)
ತತೋ ಮಾತಲಿನಾ ಸಾರ್ಧಮಹಂ ತತ್ಪುರಮಭ್ಯಯಾಂ।
ತ್ರಾಸಯನ್ರಥಘೋಷೇಣ ನಿವಾತಕವಚಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-174-22 (22631)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಶಸಾಹಸ್ರಾನ್ಮಯೂರಸದೃಶಾನ್ಹಯಾನ್।
ರಥಂ ಚ ರವಿಸಂಕಾಶಂ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಗಣಶಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-174-23 (22632)
ತಾಭಿರಾಭರಣೈಃ ಶಬ್ದಸ್ತ್ರಾಸಿತಾಭಿಃ ಸಮೀರಿತಃ।
ಶಿಲಾನಾಮಿವ ಶೈಲೇಷು ಪತಂತೀನಾಮಭೂತ್ತದಾ ॥ 3-174-24 (22633)
ವಿತ್ರಸ್ತಾ ದೈತ್ಯನಾರ್ಯಸ್ತಾಃ ಸ್ವಾನಿ ವೇಶ್ಮಾನ್ಯಥಾವಿಶನ್।
ಬಹುರತ್ನವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಶಾತಕುಂಭಮಯಾನಿ ಚ ॥ 3-174-25 (22634)
ತದದ್ಭುತಾಕಾರಮಹಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಗರಮುತ್ತಮಂ।
ವಿಶಿಷ್ಟಂ ದೇವನಗರಾದಪೃಚ್ಛಂ ಮಾತಲಿಂ ತತಃ ॥ 3-174-26 (22635)
ಇದಮೇವಂವಿಧಂ ಕಸ್ಮಾದ್ದೇವತಾ ನ ವಿಶಂತ್ಯುತ।
ಪುರಂದರಪುರಾದ್ಧೀದಂ ವಿಶಿಷ್ಟಮಿತಿ ಲಕ್ಷಯೇ ॥ 3-174-27 (22636)
ಮಾತಲಿರುವಾಚ। 3-174-28x (2318)
ಆಸೀದಿದಂ ಪುರಾ ಪಾರ್ಥ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ನಃ ಪುರಂ।
ತತೋ ನಿವಾತಕವಚೈರಿತಃ ಪ್ರಚ್ಯಾವಿತಾಃ ಸುರಾಃ ॥ 3-174-28 (22637)
ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಮಹತ್ತೀವ್ರಂ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಇದಂ ವೃತಂ ನಿವಾಸಾಯ ದೇವೇಭ್ಯಶ್ಚಾಭಯಂ ಯುಧಿ ॥ 3-174-29 (22638)
ತತಃ ಶಕ್ರೇಣ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಯಂಭೂರಭಿಚೋದಿತಃ।
ವಿಧತ್ತಾಂ ಭಗವಾನತ್ರೇತ್ಯಾತ್ಮನೋ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ ॥ 3-174-30 (22639)
ತತ ಉಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ದಿಷ್ಟಮತ್ರೇತಿ ಭಾರತ।
ಭವಿತಾಂತಸ್ತ್ವಮಪ್ಯೇಷಾಂ ದೇಹೇನಾನ್ಯೇನ ವೃತ್ರಹನ್ ॥ 3-174-31 (22640)
ತತ ಏಷಾಂ ವಧಾರ್ಥಾಯ ಶಕ್ರೋಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ದದೌ ತವ।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಾಃ ಸುರೈರ್ಹಂತುಂ ಯ ಏತೇ ನಿಹತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-174-32 (22641)
ಕಾಲಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೇನ ತತಸ್ತ್ವಮಿಹ ಭಾರತ।
ಏಷಾಮಂತಕರಃ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಯಾ ಚ ಕೃತಂ ತಥಾ ॥ 3-174-33 (22642)
ದಾನವಾನಾಂ ವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಮಹದ್ಬಲಂ।
ಗ್ರಾಹಿತಸ್ತ್ವಂ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಪುರುಷೇಂದ್ರ ತದುತ್ತಮಂ ॥ 3-174-34 (22643)
ಉರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-174-35x (2319)
ತತಃ ಪ್ರಶಾಂಯ ನಗರಂ ದಾನವಾಂಶ್ಚ ನಿಹತ್ಯ ತಾನ್।
ಪುನರ್ಮಾತಲಿನಾ ಸಾರ್ಧಮಗಮಂ ದೇವಸದ್ಮ ತತ್ ॥ 3-174-35 (22644)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 174 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-174-21 ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಃ ಸಾರಸ್ಯಃ ॥ 3-174-35 ಪ್ರಶಾಂಯ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ಆಲೋಚ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 175
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.175. ಅಧ್ಯಾಯಃ 175
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ನಿವಾತಕವಚವಧಾನಂತರಂ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತ್ಯಾಗಚ್ಛತಾಽರ್ಜುನೇನ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಹಿರಣ್ಯಪುರಾವಲೋಕನಂ ॥ 1 ॥ ತತಸ್ತದ್ವಾಸಿನಾಂ ಪೌಲೋಮಾನಾಂ ಕಾಲಕೇಯಾನಾಂ ಚ ವಧಾನಂತರಂ ಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-175-0 (22645)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-175-0x (2320)
ನಿವರ್ತಮಾನೇನ ಮಯಾ ಮಹದ್ದೃಷ್ಟಂ ತತೋಽಪರಂ।
ಪುರಂ ಕಾಮಗಮಂ ದಿವ್ಯಂ ಪಾವಕಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 3-175-1 (22646)
ರತ್ನದ್ರುಮಮಯೈಶ್ಚಿತ್ರೈರ್ಭಾಸ್ವರೈಶ್ಚ ಪತತ್ರಿಭಿಃ।
ಪೌಲೋಮೈಃ ಕಾಲಕೇಯೈಶ್ಚ ರನಿತ್ಯಹೃಷ್ಟೈರಧಿಷ್ಠಿರತಂ ॥ 3-175-2 (22647)
ಗೋಪುರಾಟ್ಟಾಲಕೋಪೇತಂ ಚತುರ್ದ್ವಾರಂ ದುರಾಸದಂ।
ಸರ್ವರತ್ನಮಯಂ ದಿವ್ಯಮದ್ಭುತೋಪಮದರ್ಶನಂ ॥ 3-175-3 (22648)
ದ್ರುಮೈಃ ಪುಷ್ಪಲೋಪೇತೈಃ ಸರ್ವರತ್ನಮಯೈರ್ವೃತಂ।
ತಥಾ ಪತತ್ರಿಭಿರ್ದಿವ್ಯೈರುಪೇತಂ ಸುಮನೋಹರೈಃ ॥ 3-175-4 (22649)
ಅಸುರೈರ್ನಿತ್ಯಮುದಿತೈಃ ಶೂಲರ್ಷ್ಟಿಮುಸಲಾಯುಧೈಃ।
ಚಾಪಮುದ್ಗರಹಸ್ತೈಶ್ಚ ಸ್ರಗ್ವಿಭಿಃ ಸರ್ವತೋ ವೃತಂ ॥ 3-175-5 (22650)
ತದಹಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯದೈತ್ಯಾನಾಂ ಪುರಮದ್ಭುತದರ್ಶನಂ।
ಅಪೃಚ್ಛಂ ಮಾತಲಿಂ ರಾಜನ್ಕಿಮಿದಂ ದೃಶ್ಯತೇತಿ ವೈ ॥ 3-175-6 (22651)
ಮಾತಲಿರುವಾಚ। 3-175-7x (2321)
ಪುಲೋಮಾ ನಾಮ ದೈತೇಯೀ ಕಾಲಕಾ ಚ ಮಹಾಸುರೀ।
ದಿವ್ಯಂವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತೇ ಚೇರತುಃ ಪರಮಂ ತಪಃ ॥ 3-175-7 (22652)
ತಪಸೋಂತೇ ತತಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ವಯಂಭೂರದದಾದ್ವರಂ।
ಅಗೃಹ್ಣೀತಾಂ ವರಂ ತೇ ತು ಸುತಾನಾಮಲ್ಪದುಃಖತಾಂ ॥ 3-175-8 (22653)
ಅವಧ್ಯತಾಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುರರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗೈಃ।
ಪುರಂ ಸುರಮಣೀಯಂ ಚ ಸ್ವಚರಂ ಸುಕೃತಪ್ರಭಂ ॥ 3-175-9 (22654)
ಸರ್ವರತ್ನೈಃ ಸಮುದಿತಂ ದುರ್ಧರ್ಷಮಮರೈರಪಿ।
ಮಹರ್ಷಿಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಪನ್ನಗಾಸುರರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-175-10 (22655)
ಸರ್ವಕಾಮಗುಣೋಪೇತಂ ವೀತಶೋಕಮನಾಮಯಂ।
ಬ್ರ್ಹಮಣೋ ಭವನಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಂ ಕಾಲಕೇಯಕೃತಂ ವಿಭೋ ॥ 3-175-11 (22656)
ತದೇತತ್ಖಪುರಂ ದಿವ್ಯಂ ಚರತ್ಯಮರವರ್ಜಿತಂ।
ಪೌಲೋಮಾಧ್ಯುಷಿತಂ ವೀರ ಕಾಲಕೇಯೈಶ್ಚ ದಾನವೈಃ ॥ 3-175-12 (22657)
ಹಿರಣ್ಯಪುರಮಿತ್ಯೇವಂ ಖ್ಯಾಯತೇ ನಗರಂ ಮಹತ್।
ರಕ್ಷಿತಂಕಾಲಕೇಯೈಶ್ಚ ಪೌಲೋಮೈಶ್ಚ ಮಹಾಸುರೈಃ ॥ 3-175-13 (22658)
ತ ಏತೇಮುದಿತಾ ರಾಜನ್ನವಧ್ಯಾಃ ಸರ್ವದೈವತೈಃ।
ನಿವಸಂತ್ಯತ್ರರಾಜೇಂದ್ರ ಗತೋದ್ವೇಗಾ ನಿರುತ್ಸುಕಾಃ ॥ 3-175-14 (22659)
`ಸುರಾಸುರೈರವಧ್ಯಾನಾಂ ದಾನವಾನಾಂ ಧನಂಜಯ'।
ಮಾನುಷಾನ್ಮೃತ್ಯುರೇತೇಷಾಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪುರಾ ॥ 3-175-15 (22660)
[ಏತಾನಪಿ ರಣೇ ಪಾರ್ತ ಕಾಲಕೇಯಾಂದುರಾಸದಾನ್।
ವಜ್ರಾಸ್ತ್ರೇಣ ನಯಸ್ವಾಶು ವಿನಾಶಂ ಸುಮಹಾಬಲಾನ್] ॥ 3-175-16 (22661)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-175-17x (2322)
ಸುರಾಸುರೈರವಧ್ಯಂ ತದಹಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅಬ್ರುವಂ ಮಾತಲಿಂ ಹೃಷ್ಟೋ ಯಾಹ್ಯೇತತ್ಪುರಮಂಜಸಾ ॥ 3-175-17 (22662)
ತ್ರಿದಶೇಶದ್ವಿಷೋ ಯಾವತ್ಕ್ಷಯಮಸ್ತ್ರೈರ್ನಯಾಂಯಹಂ।
ನ ಕಥಂಚಿದ್ಧಿ ಮೇ ಪಾಪಾ ನ ವಧ್ಯಾ ಯೇ ಸುರದ್ವಿಷಃ ॥ 3-175-18 (22663)
ಉವಾಹ ಮಾಂ ತತಃ ಶೀಘ್ರಂ ಹಿರಣ್ಯಪುರಮಂತಿಕಾತ್।
ರಥೇನ ತೇನ ದಿವ್ಯೇನ ಹರಿಯುಕ್ತೇನ ಮಾತಲಿಃ ॥ 3-175-19 (22664)
ತೇ ಮಾಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ದೈತೇಯಾ ವಿಚಿತ್ರಾಭರಣಾಂಬರಾಃ।
ಸಮುತ್ಪೇತುರ್ಮಹಾವೇಗಾ ರಥಾನಾಸ್ಥಾಯ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 3-175-20 (22665)
ತತೋ ನಾಲೀಕನಾರಾಚೈರ್ಭಲ್ಲೈಃ ಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿತೋಮರೈಃ।
ಪ್ರತ್ಯಘ್ನಂದಾನವೇಂದ್ರಾ ಮಾಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಸ್ತೀವ್ರಪರಾಕ್ರಮಾಃ ॥ 3-175-21 (22666)
ತದಹಂ ಶಸ್ತ್ರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯಂ।
ಶಸ್ತ್ರವರ್ಷಂ ಮಹದ್ರಾಜನ್ವಿದ್ಯಾಬಲಮುಪಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-175-22 (22667)
ವ್ಯಾಮೋಹಯಂ ಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ರಥಮಾರ್ಗೈಶ್ಚರನ್ರಣೇ।
ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಸಂಮೂಢಾಃ ಪಾತಯಂತಿ ಸ್ಮ ದಾನವಾಃ ॥ 3-175-23 (22668)
ತೇಷಾಮೇವಂ ವಿಮೂಢಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ।
ಶಿರಾಂಸಿ ವಿಶಿಖೈರ್ದೀಪ್ತೈರಚ್ಛಿಂದಂ ಶತಸಂಘಶಃ ॥ 3-175-24 (22669)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ದೈತೇಯಾಃ ಪುರಮಾಸ್ಥಾಯ ತತ್ಪುನಃ।
ಖಮುತ್ಪೇತುಃ ಸನಗರಾ ಮಾಯಾಮಾಸ್ಥಾಯ ದಾನವೀಂ ॥ 3-175-25 (22670)
ತತೋಽಹಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಕುರುನಂದನ।
ಮಾರ್ಗಮಾವೃತ್ಯ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಗತಿಂ ಚೈಷಾಮವಾರಯಂ ॥ 3-175-26 (22671)
ತತ್ಪುರಂ ಖಚರಂ ದಿವ್ಯಂ ಕಾಮಗಂ ದಿವ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ದೈತೇಯೈರ್ವರದಾನೇನ ಧಾರ್ಯತೇ ಸ್ಮ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 3-175-27 (22672)
ಅಂತರ್ಭೂಮೌ ನಿಪತತಿ ಪುನರೂರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ।
ಪುನಸ್ತಿರ್ಯಕ್ ಪ್ರಯಾತ್ಯಾಶು ಪುನರಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜತಿ ॥ 3-175-28 (22673)
ಅಮರಾವತಿಸಂಕಾಶಂ ತತ್ಪುರಂ ಕಾಮಗಂ ಮಹತ್।
ಅಹಮಸ್ತ್ರೈರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾಂ ಪರಂತಪ ॥ 3-175-29 (22674)
ತತೋಽಹಂ ಶರಜಾಲೇನ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರನುದಿತೇನ ಚ।
ವ್ಯಗೃಹ್ಣಾಂ ಸಹ ದೈತೇಯೈಸ್ತತ್ಪುರಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-175-30 (22675)
ವಿಕ್ಷತ ಚಾಯಸೈರ್ಬಾಣೈರ್ಮತ್ಪ್ರಯುಕ್ತೈರಜಿಹ್ಮಗೈಃ।
ಮಹೀಮಭ್ಯಪತದ್ರಾಜನ್ಪ್ರಭಗ್ನಂ ಪುರಮಾಸುರಂ ॥ 3-175-31 (22676)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮದ್ಬಾಣೈರ್ವಜ್ರವೇಗೈರಯಸ್ಮಯೈಃ।
ಪರ್ಯಭ್ರಮಂತ ವೈ ರಾಜನ್ನಸುರಾಃ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ ॥ 3-175-32 (22677)
ತತೋ ಮಾತಲಿರಾರುಹ್ಯಪುರಸ್ತಾನ್ನಿಪತನ್ನಿವ।
ಮಹೀಮವಾತರತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ ॥ 3-175-33 (22678)
ತತೋ ರಥಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿಸ್ತೇಷಾಮಮರ್ಷಿಣಾಂ।
ಯುಯುತ್ಸೂನಾಂ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಪರ್ಯವರ್ತಂತ ಭಾರತ।
ತಾನ್ಯಹಂ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ವ್ಯಧಮಂ ಗಾರ್ಧ್ರರಾಜಿತೈಃ ॥ 3-175-34 (22679)
ತೇ ಯುದ್ಧೇ ಸಂನ್ಯವರ್ತಂತ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಯಥೋರ್ಮಯಃ।
ನೇಮೇ ಶಕ್ಯಾ ಮಾನುಷೇಣ ಯುದ್ಧೇನೇತಿ ಪ್ರಚಿಂತ್ಯ ತತ್ ॥ 3-175-35 (22680)
ತತೋಽಹಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಯೋಜಯಂ ॥ 3-175-36 (22681)
ತತಸ್ತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಇ ರಥಿನಾಂ ಚಿತ್ರಯೋಧಿನಾಂ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮಮ ದಿವ್ಯಾನಿ ಪ್ರತ್ಯಘ್ನಂಛನಕೈರಿವ ॥ 3-175-37 (22682)
ರಥಮಾರ್ಗಾನ್ವಿಚಿತ್ರಾಂಸ್ತೇ ವಿಚರಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-175-38 (22683)
ವಿಚಿತ್ರಮುಕುಟಾಪೀಡಾ ವಿಚಿತ್ರಕವಚಧ್ವಜಾಃ।
ವಿಚಿತ್ರಾಭರಣಾಶ್ಚೈವ ಮಮ ಪ್ರೀತಿಕರಾಽಭವನ್ ॥ 3-175-39 (22684)
ಅಹಂ ತುಶರವರ್ಷೈಸ್ತಾನಸ್ತ್ರಪ್ರಚುದಿತೈ ರಣೇ।
ನಾಶಕ್ರುವಂ ಪೀಡಯಿತುಂ ತೇ ತು ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯಪೀಡಯನ್ ॥ 3-175-40 (22685)
ತೈಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಭಿಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೈಃ ಕುಶಲೈರ್ಯುಧಿ।
ವ್ಯಥಿತೋಸ್ಮಿ ಮಹಾಯುದ್ಧೇ ಭಯಂ ಚಾಗಾನ್ಮಹನ್ಮಮ ॥ 3-175-41 (22686)
`ತತೋಹಂ ಪರಮಾಯತ್ತೋ ಮಾತಲಿಂ ಪರಿಪೃಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-175-42 (22687)
ಕಿಮೇತೇ ಮಮ ಬಾಣೌಘೈರ್ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಪ್ರತಿಮಂತ್ರಿತೈಃ।
ನ ವಧ್ಯಂತೇ ಮಹಾಘೋರೈಸ್ತತ್ತ್ವಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಪೃಚ್ಛತಃ ॥ 3-175-43 (22688)
ಸ ಮಾಮುವಾಚ ಪರ್ಯಾಪ್ತಸ್ತ್ವಮೇಷಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಾನುದ್ದಿಶ್ಯಾಥ ಮರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರತಿಘಾತಂ ತದಾಚರ ॥ 3-175-44 (22689)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ರಾಜೇನದ್ರಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಸ್ತಮೂಚಿವಾನ್।
ನಿವರ್ತಯ ರಥಂ ಶೀಘ್ರಂ ಪಶ್ಯ ಚೈತಾನ್ನಿಪಾತಿತಾನ್ ॥ 3-175-45 (22690)
ಏವಮುಕ್ತೋ ರಥಂ ತತ್ರ ಮಾತಲಿಃ ಪರ್ಯವರ್ತಯತ್ ॥ 3-175-46 (22691)
ತತೋ ಮತ್ವಾ ರಣೇ ಭಗ್ನಂ ದಾನವಾಃ ಪ್ರತಿಹರ್ಷಿತಾಃ।
ವಿಚುಕ್ರುಶುರ್ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವರೇಣ ಮಹತಾ ಮುಹುಃ ॥ 3-175-47 (22692)
ಅಭಗ್ನಃ ಕೈಶ್ಚಿದಪ್ಯೇಷ ಪಾಂಡವೋ ರಣಮೂರ್ಧನಿ।
ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಸಮರೇ ಭಗ್ನ ಇತ್ಯೇವಂ ಸಂಘಶಸ್ತದಾ ॥ 3-175-48 (22693)
ತತೋಹಂ ದೇವದೇವಾಯ ರುದ್ರಾಯಾವ್ಯಕ್ತಮೂರ್ತಯೇ।
ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ'।
ಯತ್ತದ್ರೌದ್ರಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಾಮಿತ್ರವಿನಾಶನಂ ॥ 3-175-49 (22694)
ಯತ್ತದ್ರೌದ್ರಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಾಮಿತ್ರವಿನಾಶನಂ।
`ಮಹತ್ಪಾಶುಪತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಂ' ॥ 3-175-50 (22695)
`ತತೋಽಪಶ್ಯಂ ತ್ರಿಶಿರಸಂ ಪುರುಷಂ ನವಲೋಚನಂ।
ತ್ರಿಮುಖಂ ಷಙ್ಭುಜಂ ದೀಪ್ತಮರ್ಕಜ್ವಲನಮೂರ್ಧಜಂ।
ಲೇಲಿಹಾನೈರ್ಮಹಾನಾಗೈಃ ಕೃತಚಿಹ್ನಮಮಿತ್ರಹನ್ ॥ 3-175-51 (22696)
ವಿಭೀಸ್ತತಸ್ತದಸ್ತ್ರಂ ತು ಘೋರಂ ರೌದ್ರಂ ಸನಾತನಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಾಂಡೀವಸಂಯೋಗಮಾನೀಯ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-175-52 (22697)
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಯ ಶರ್ವಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।
ಮುಕ್ತವಾಂದಾನವೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಪರಾಭಾವಾಯ ಭಾರತ ॥ 3-175-53 (22698)
ಮುಕ್ತಮಾತ್ರೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ರೂಪಾಣ್ಯಾಸನ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಮೃಗಾಣಾಮಥ ಸಿಂಹಾನಾಂ ವ್ಯಾಗ್ರಾಣಾಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-175-54 (22699)
ಋಕ್ಷಾಣಾಂ ಮಹಿಷಾಣಾಂ ಚ ಪನ್ನಗಾನಾಂ ತಥಾ ಗವಾಂ।
ಶರಭಾಣಾಂ ಗಜಾನಾಂ ಚ ವಾನರಾಣಾಂ ಚ ಸಂಘಶಃ।
ಋಷಭಾಣಾಂ ವರಾಹಾಣಾಂ ಮಾರ್ಜಾರಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-175-55 (22700)
ಸಾಲಾವೃಕಾಣಾಂ ಪ್ರೇತಾನಾಂ ಭುರುಂಡಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಗೃಧ್ರಾಣಾಂ ಗರುಡಾನಾಂ ಚ ಚಮರಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-175-56 (22701)
ದೇವಾನಾಂ ಚ ಋಷೀಣಾಂ ರಚ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಪಿಶಾಚಾನಾಂ ಸಯಕ್ಷಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ ಸುರದ್ವಿಷಾಂ ॥ 3-175-57 (22702)
ಗುಹ್ಯಕಾನಾಂ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನೈರ್ಋತಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಝಷಾಣಾಂ ಗಜವಕ್ರಾಣಾಮುಲೂಕಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-175-58 (22703)
ಮೀನವಾಜಿಸರೂಪಾಣಾಂ ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಾಸಿಪಾಣಿನಾಂ।
ತಥೈವ ಯಾತುಧಾನಾನಾಂ ಗದಾಮುದ್ಗರಧಾರಿಣಾಂ ॥ 3-175-59 (22704)
ಏತೈಸ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ನಾನಾರೂಪಧರೈಸ್ತದಾ।
ಸರ್ವಮಾಸೀಜ್ಜಗದ್ವ್ಯಾಪ್ತಂ ತಸ್ಮಿನ್ನಸ್ತ್ರೇ ವಿಸರ್ಜಿತೇ ॥ 3-175-60 (22705)
ತ್ರಿಶಿರೋಭಿಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರೈಶ್ಚತುರಾಸ್ಯೈಶ್ಚತುರ್ಭುಜೈಃ।
ಅನೇಕರೂಪಸಂಯುಕ್ತೈರ್ಮಾಂಸಮೇದೋವಸಾಸ್ತಿಭಿಃ ॥ 3-175-61 (22706)
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ದಾನವಾ ಯೇ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಅರ್ಕಜ್ವಲನತೇಜೋಭಿರ್ವಜ್ರಾಶನಿಸಮಪ್ರಭೈಃ ॥ 3-175-62 (22707)
ಅದ್ರಿಸಾರಮಯೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ಬಾಣೈರಪಿ ನಿಬರ್ಹಣೈಃ।
ನ್ಯಹನಂ ದಾನವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಮುಹೂರ್ತೇನೈವ ಭಾರತ ॥ 3-175-63 (22708)
ಗಾಂಡೀವಾಸ್ತ್ರಪ್ರಣುನ್ನಾಂಸ್ತಾನ್ಗತಾಸೂನ್ನಭಸಶ್ಚ್ಯುತಾನ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಹಂ ಪ್ರಾಣಮಂ ಭೂಯಸ್ತ್ರಿಪುರಘ್ನಾಯ ವೇಧಸೇ ॥ 3-175-64 (22709)
ತಥಾ ರೌದ್ರಾಸ್ತ್ರನಿಷ್ಪಿಷ್ಟಾಂದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾನ್।
ನಿಶಾಂಯ ಪರಮಂ ಹರ್ಷಮಗಮದ್ದೇವಸಾರಥಿಃ ॥ 3-175-65 (22710)
ತದಸಹ್ಯಂ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಮಾತಲಿಃ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ ॥ 3-175-66 (22711)
ಉಚಾಚ ವಚನಂ ಚೇದಂಪ್ರೀಯಮಾಣಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
`ಹತಾಂಸ್ತಾಂದಾನವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಯಾ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-175-67 (22712)
ಸುರಾಸುರೈರಸಹ್ಯಂ ಹಿ ಕರ್ಮ ಯತ್ಸಾಧಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ನ ಹ್ಯೇತತ್ಸಂಯುಗೇ ಕರ್ತುಮಪಿ ಶಕ್ತಃ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
`ಧ್ರುವಂ ಧನಂಜಯ ಪ್ರೀತಸ್ತ್ವಯಿ ಶಕ್ರಃ ಪುರಾರ್ದನ' ॥ 3-175-68 (22713)
ಸುರಾಸುರೈರವಧ್ಯಂ ಹಿ ಪುರಮೇತತ್ಖಗಂ ಮಹತ್।
ತ್ವಯಾ ವಿಮಥಿತಂ ವೀರ ಸ್ವವೀರ್ಯತಪಸೋ ಬಲಾತ್ ॥ 3-175-69 (22714)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-175-69x (2323)
ವಿದ್ವಸ್ತೇ ಖಪುರೇ ತಸ್ಮಿಂದಾನವೇಷು ಹತೇಷು ಚ।
ವಿನದಂತ್ಯಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಾ ನಿಷ್ಪೇತುರ್ನಗರಾದ್ಬಹಿಃ ॥ 3-175-70 (22715)
ಪ್ರಕೀರ್ಣಕೇಶ್ಯೋ ವ್ಯಥಿತಾಃ ಕುರರ್ಯ ಇವ ದುಃಖಿತಾಃ।
ಪೇತುಃ ಪುತ್ರಾನ್ಪಿತೃನ್ಭ್ರಾತೄಞ್ಶೋಚಮಾನಾ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-175-71 (22716)
ರುದತ್ಯೋ ದೀನಕಂಠ್ಯಸ್ತು ನಿನದಂತ್ಯೋ ಹತೇಶ್ವರಾಃ।
ಉರಾಂಸಿ ಪಾಣಿಭಿರ್ಘ್ನಂತ್ಯೋ ವಿಸ್ರಸ್ತಸ್ರಗ್ವಿಭೂಷಣಾಃ ॥ 3-175-72 (22717)
ತಚ್ಛೋಕಯುಕ್ತಮಶ್ರೀಕಂ ದುಃಖದೈನ್ಯಸಮಾಹತಂ।
ನ ಬಭೌ ದಾನವಪುರಂ ಹತತ್ವಿಟ್ಕಂ ಹತೇಶ್ವರಂ ॥ 3-175-73 (22718)
ಗಂಧರ್ವನಗರಾಕಾರಂ ಹೃತನಾಗಮಿವ ಹ್ರದಂ।
ಶುಷ್ಕವೃಕ್ಷಮಿವಾರಣ್ಯಮದೃಶ್ಯಮಭವತ್ಪುರಂ ॥ 3-175-74 (22719)
ಮಾಂ ತು ಸಂಹೃಷ್ಟಮನಸಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮಾತಲಿರಾನಯತ್।
ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಭವನಂ ಕೃತಕರ್ಮಾಣಮಾಹವಾತ್ ॥ 3-175-75 (22720)
ಹಿರಣ್ಯಪುರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ನಿಹತ್ಯ ಚ ಮಹಾಸುರಾನ್।
ನಿವಾತಕವಚಾಂಶ್ಚೈವ ತತೋಽಹಂಶಕ್ರಮಾಗಮಂ ॥ 3-175-76 (22721)
ಮಮ ಕರ್ಮ ಚ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಮಾತಲಿರ್ವಿಸ್ತರೇಣ ತತ್।
ಸರ್ವಂ ವಿಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಯಥಾಭೂತಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-175-77 (22722)
ಹಿರಣ್ಯಪುರಘಾತಂ ಚ ಮಾಯಾನಾಂ ಚ ನಿವಾರಣಂ।
ನಿವಾತಕವಚಾನಾಂ ಚ ವಧಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಮಹೌಜಸಾಂ।
`ಕಾಲಕೇಯವಧಂ ಚೈವ ಅದ್ಭುತಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ' ॥ 3-175-78 (22723)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಪ್ರೀತಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪುರಂದರಃ।
ಮರುದ್ಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತ್ಯಥಾಬ್ರವೀತ್।
`ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಚ ಮಾಂ ಪ್ರೇಂಣಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಚಾಘ್ರಾಯ ಸಸ್ಮಿತಂ' ॥ 3-175-79 (22724)
ತತೋ ಮಾಂ ದೇವರಾಜೋ ವೈ ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವಿಬುಧೈಃ ಸಾರ್ಧಮಿದಂ ಸಮಧುರಂ ವಚಃ ॥ 3-175-80 (22725)
ಅತಿದೇವಾಸುರಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಮೇವ ತ್ವಯಾ ರಣೇ।
ಗುರ್ವರ್ಥಶ್ಚ ಕೃತಃ ಪಾರ್ಥ ಮಹಾಶತ್ರೂನ್ಘ್ನತಾ ಮಮ ॥ 3-175-81 (22726)
ಏವಮೇವ ಸದಾ ಭಾವ್ಯಂ ಸ್ಥಿರೇಣಾಜೌ ಧನಂಜಯ।
ಅಸಂಮೂಢೇನ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥ 3-175-82 (22727)
ಅವಿಷಹ್ಯೋ ರಣೇ ಹಿ ತ್ವಂ ದೇವದಾನವರಾಕ್ಷಸೈಃ।
ಸಯಕ್ಷಾಸುರಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಪಕ್ಷಿಗಣಪನ್ನಗೈಃ ॥ 3-175-83 (22728)
ವಸುಧಾಂ ಚಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ತ್ವದ್ಬಾಹುಬಲನಿರ್ಜಿತಾಂ।
ಪಾಲಯಿಷ್ಯತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-175-84 (22729)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 175 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-175-12 ಖಪುರಂ ಖಚರತ್ವಾತ್ ॥ 3-175-18 ನ ವಧ್ಯಾ ಇತಿ ನ ಅಪಿತು ವಧ್ಯಾ ಏವ ॥ 3-175-33 ಆರುಹ್ಯ ಗಗನಮುತ್ಪತ್ಯ। ಅವಾತರತ್ ಅವತೀರ್ಣಃ ॥ 3-175-34 ಪರ್ಯವರ್ತಂತ ಪರಿವಾರ್ಯ ಅವರ್ತಂತ। ಗಾರ್ದ್ರರಾಜಿತೈಃ ಗೃಧ್ರಪತ್ರಶೋಭಿತೈಃ ॥ 3-175-35 ಯುದ್ಧೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಸತಿ ಸಂನ್ಯವರ್ತಂತ। ಇಮೇ ವಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ರಯುದ್ಧೇನ ಜೇತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-175-61 ಮಾಂಸಮೇದೋವಸಾಸ್ಥಿಭಿಃ ಸಂಯುಕ್ತೈರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-175-63 ನಿಬರ್ಹಣೈರ್ನಾಶಕರೈಃ ॥ 3-175-65 ನಿಶಾಂಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 176
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.176. ಅಧ್ಯಾಯಃ 176
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರೇಣ ಸ್ವಸ್ಮೈ ಸಾನುಗ್ರಹಂ ಕವಚಕಿರೀಟಾದಿದಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಪ್ರದರ್ಶನಚೋದನಾಯಾಂ ಶ್ವಃಪ್ರದರ್ಶನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-176-0 (22730)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-176-0x (2324)
ತತೋ ಮಾಮಿವಿಶ್ವಸ್ತಂ ಸಂರೂಢಶರವಿಕ್ಷತಂ।
ದೇವರಾಜೋಽನುಗೃಹ್ಯೇದಂ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-176-1 (22731)
ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತ್ವಯಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭಾರತ।
ನ ತ್ವಾಽಭಿಭವಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ಮಾನುಷೋ ಭುವಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-176-2 (22732)
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪಃ ಕರ್ಣಃ ಶಕುನಿಃ ಸಹ ರಾಜಭಿಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮಸ್ಥಸ್ಯ ತೇ ಪುತ್ರ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ ॥ 3-176-3 (22733)
ಇದಂ ಚ ಮೇ ತನುತ್ರಾಣಂ ಪ್ರಾಯಚ್ಛನ್ಮಘವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಅಭೇದ್ಯಂ ಕವಚಂ ದಿವ್ಯಂ ಸ್ರಜಂ ಚೈವ ಹಿರಣ್ಮಯೀಂ ॥ 3-176-4 (22734)
ದೇವದತ್ತಂ ಚ ಮೇ ಶಂಖಂ ದೇವಃ ಪ್ರಾದಾನ್ಮಹಾರವಂ।
ದಿವ್ಯಂ ಚೇದಂ ಕಿರೀಟಂ ಮೇ ಸ್ವಯಮಿಂದ್ರೋ ಯುಯೋಜ ಹ ॥ 3-176-5 (22735)
ತತೋ ದಿವ್ಯಾನಿ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಾದಾಚ್ಛಕ್ರೋ ಮಮೈತಾನಿ ರುಚಿರಾಣಿ ಬೃಹಂತಿ ಚ ॥ 3-176-6 (22736)
ಏವಂ ಸಂಪೂಜಿತಸ್ತತ್ರಸುಖಮಸ್ಂಯುಷಿತೋ ನೃಪ।
ಇಂದ್ರಸ್ ಭವನೇ ಪುಣ್ಯೇ ಗಂಧರ್ವಶಿಶುಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-176-7 (22737)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀಚ್ಛಕ್ರಃ ಪ್ರೀತಿಮಾನಮರೈಃ ಸಹ।
ಸಮಯೋಽರ್ಜುನ ಗಂತುಂ ತೇ ಭ್ರಾತರೋ ಹಿ ಸ್ಮರಂತಿ ತೇ ॥ 3-176-8 (22738)
ಏವಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಭವನೇ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಭಾರತ।
ಉಷಿತಾನಿ ಮಯಾ ರಾಜನ್ಸ್ಮರತಾ ದ್ಯೂತಜಂ ಕಲಿಂ ॥ 3-176-9 (22739)
ತತೋ ಭವಂತಮದ್ರಾಕ್ಷಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ಗಂಧಮಾದನಮಾಸಾದ್ಯ ಪರ್ವತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-176-10 (22740)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-176-11x (2325)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಧನಂಜಯಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತ್ವಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಭಾರತ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚಾರಾಧಿತೋ ರಾಜಾ ದೇವಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-176-11 (22741)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಭಗವನ್ಸ್ಥಾಣುರ್ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಪರಂತಪಃ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯುದ್ಧೇನ ತೋಷಿತಶ್ ತ್ವಯಾಽನಘ ॥ 3-176-12 (22742)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಲೋಕಪಾಲೈಸ್ತ್ವಂ ಸಮೇತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ವರ್ಧಾಮಹೇ ಪಾರ್ಥ ದಿಷ್ಟ್ಯಾಽಸಿ ಪುನರಾಗತಃ ॥ 3-176-13 (22743)
ಅದ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಾಮಿಮಾಂ ದೇವೀಂ ವಿಜಿತಾಂ ಪುರಮಾಲಿನೀಂ।
`ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭೂಮಿಂ ಕೌಂತೇಯ ತ್ವಯಾ ಮೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾಂ'।
ಮನ್ಯೇ ಚ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾನಪಿ ವಶೀಕೃತಾನ್ ॥ 3-176-14 (22744)
ಇಚ್ಛಾಮಿ ತಾನಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದಿವ್ಯಾನಿ ಭಾರತ।
ಯೈಸ್ತಥಾ ವೀರ್ಯವಂತಸ್ತೇ ನಿವಾತಕವಚಾ ಹತಾಃ ॥ 3-176-15 (22745)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-176-16x (2326)
ಸಃ ಪ್ರಭಾತೇ ಭವಾಂದ್ರಷ್ಟಾ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ।
ನಿವಾತಕವಚಾ ಘೋರಾ ಯೈರ್ಮಯಾ ವಿನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-176-16 (22746)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-176-17x (2327)
ಏವಮಾಗಮನಂ ತತ್ರ ಕಥಯಿತ್ವಾ ಧನಂಜಯಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈ ರಜನೀಂ ತಾಮುವಾಸ ಹ ॥ 3-176-17 (22747)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 176 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-176-1 ಅತಿವಿಶ್ವಸ್ತಂ ಅತಿ ಅತ್ಯಂತಂ ವಿಶ್ವಸ್ತಂ ಶತ್ರೂನ್ ಜೇಷ್ಯತೀತಿ ವಿಶ್ವಾಸೋ ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತಂ। ಸಂರೂಢಾ ದೇಹೇ ನಿಮಗ್ನಾಃ ಶರಾಸ್ತೈರ್ವಿಕ್ಷತಂ ॥ 3-176-2 ತ್ವಾ ತ್ವಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 177
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.177. ಅಧ್ಯಾಯಃ 177
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಪ್ರದರ್ಶನನ್ ॥ 1 ॥ ಅಸ್ರತೇಜಸಾ ಜಗತ್ಕ್ಷೋಭೇ ಸತಿ ಇಂದ್ರಚೋದನಯಾ ನರಾದೇನಾರ್ಜುನಪ್ರತ್ಯಸ್ತ್ರಪ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-177-0 (22748)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-177-0x (2328)
ತಸ್ಯಾಂ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಉತ್ಥಾಯಾವಶ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕೃತವಾನ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-177-1 (22749)
ತತಃ ಸಂಚೋದಯಾಮಾಸ ಸೋಽರ್ಜುನಂ ಮಾತೃನಂದನಂ।
ದರ್ಶಯಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಕೌಂತೇಯ ಯೈರ್ಜಿತಾ ದಾನವಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-177-2 (22750)
ತತೋ ಧನಂಜಯೋ ರಾಜಂದೇವೈರ್ದತ್ತಾನಿ ಪಾಂಡವಃ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ತಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-177-3 (22751)
ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶೌಚಂ ಪರಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
`ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಯ ವಾಸವಾಯ ಚ ಪಾಂಡವಃ' ॥ 3-177-4 (22752)
ಗಿರಿಕೂಬರಪಾದಾಕ್ಷಂ ಶುಭವೇಣು ತ್ರಿವೇಣುಮತ್।
ಪಾರ್ಥಿವಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಶೋಭಮಾನೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-177-5 (22753)
ದಿವ್ಯೇನ ಸಂವೃತಸ್ತೇನ ಕವಚೇನ ಸುವರ್ಚಸಾ।
ಧನುರಾದಾಯ ಗಾಂಡೀವಂ ದೇವದತ್ತಂ ಸ ವಾರಿಜಂ ॥ 3-177-6 (22754)
ಶೋಶುಭ್ಯಮಾನಃ ಕೌಂತೇಯ ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾನ್ಮಹಾಭುಜಃ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ತಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದರ್ಶನಾಯೋಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-177-7 (22755)
ಅಥ ಪ್ರಯೋಕ್ಷ್ಯಮಾಣೇಷು ದಿವ್ಯೇಷ್ವಸ್ತ್ರೇಷು ತೇಷು ವೈ।
ಸಮಾಕ್ರಾಂತಾ ಮಹೀ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಸಮಕಂಪತ ಸದ್ರುಮಾ ॥ 3-177-8 (22756)
ಕ್ಷುಭಿತಾಃ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ತಥೈವ ಚ ಮಹೋದಧಿಃ।
ಶೈಲಾಶ್ಚಾಪಿ ವ್ಯದೀರ್ಯಂತ ನ ವವೌ ಚ ಸಮೀರಣಃ ॥ 3-177-9 (22757)
ನ ಬಭಾಸೇ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ನ ಜಜ್ವಾಲ ಚ ಪಾವಕಃ।
ನ ವೇದಾಃ ಪ್ರತಿಭಾಂತಿ ಸ್ಮ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-177-10 (22758)
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತಾ ಯೇ ಚ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಜನಮೇಜಯ।
ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಃ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಪಾಂಡವಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-177-11 (22759)
ವೇಪಮಾನಾಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ವಿಕೃತಾನನಾಃ।
ದಹ್ಯಮಾನಾಸ್ತದಾಽಸ್ತ್ರೈಸ್ತೇ ಯಾಚಂತಿ ಸ್ಮ ಧನಂಜಯಂ ॥ 3-177-12 (22760)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸಿದ್ಧಾ ಯೇ ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಜಂಗಮಾನಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-177-13 (22761)
ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚ ಪ್ರವರಾಸ್ತಥೈವ ಚ ದಿವೌಕಸಃ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಗಂಧರ್ವಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಪತತ್ರಿಣಃ।
ಖೇಚರಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-177-14 (22762)
ತತಃ ಪಿತಾಮಹಶ್ಚೈವ ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಭಗವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾದೇವಃ ಸಗಣೋಽಭ್ಯಾಯಯೌ ತದಾ ॥ 3-177-15 (22763)
ತತೋ ವಾಯುರ್ಮಹಾರಾಜ ದಿವ್ಯೈರ್ಮಾಲ್ಯೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಅಭಿತಃ ಪಾಂಡವಂಚಿತ್ರೈರವಚಕ್ರೇ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-177-16 (22764)
ಜಗುಶ್ಚ ಗಾಥಾ ವಿವಿಧಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸುರಚೋದಿತಾಃ।
ನನೃತುಃ ಸಂಘಶಶ್ಚೈವ ರಾಜನ್ನಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ ॥ 3-177-17 (22765)
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ತಾದೃಶೇ ಕಾಲೇ ನಾರದಶ್ಚೋದಿತಃ ಸುರೈಃ।
ಆಗಂಯಾಹ ವಚಃ ಪಾರ್ಥಂ ಶ್ರವಣೀಯಮಿದಂ ನೃಪ ॥ 3-177-18 (22766)
ಅರ್ಜುನಾರ್ಜುನ ಮಾ ಯುಂಕ್ಷ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭಾರತ।
ನೈತಾನಿ ನಿರಧಿಷ್ಠಾನೇ ಪ್ರಯುಜ್ಯಂತೇ ಕಥಂಚನ ॥ 3-177-19 (22767)
ಅಧಿಷ್ಠಾನೇ ನ ವಾಽನಾರ್ತಃ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ಕದಾಚನ।
ಪ್ರಯೋಗೇಷು ಮಹಾಂದೋಷೋ ಹ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-177-20 (22768)
ಏತಾನಿ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ಧನಂಜಯ ಯಥಾಗಮಂ।
ಬಲವಂತಿ ಸುಖಾರ್ಹಾಣಿ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-177-21 (22769)
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನ್ಯೇತಾನಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಪಾಂಡವ।
ಭವಂತಿ ಸ್ಮ ವಿನಾಶಾಯ ಮೈವಂ ಭೂಯಃ ಕೃಥಾಃ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-177-22 (22770)
ಅಜಾತಶತ್ರೋ ತ್ವಂ ಚೈವ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ತಾನಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಯೋಜ್ಯಮಾನಾನಿ ಪಾರ್ಥೇ ನದ್ವಿಷತಾಮವಮರ್ದನೇ ॥ 3-177-23 (22771)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-177-24x (2329)
ನಿವಾರ್ಯಾಥ ತತಃ ಪಾರ್ಥಂ ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ಯಥಾಗತಂ।
ಜಗ್ಮುರನ್ಯೇ ಚ ಯೇ ತತ್ರ ರಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ನರರ್ಷಭ ॥ 3-177-24 (22772)
ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಕೌರವ್ಯ ಪ್ರತಿಯಾತೇಷು ಪಾಂಡವಾಃ।
ತಸ್ಮಿನನೇವ ವನೇ ಹೃಷ್ಟಾಸ್ತ ಊಷುಃ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-177-25 (22773)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ನಿವಾತಕವಚಯುದ್ಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 177 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-177-2 ಮಾತೃನಂದನಂ ಮಾತುಃ ಸುಖಕರಂ ॥ 3-177-5 ಗಿರಯಏವ ಕೂವರಾದಯಸ್ತದ್ವಂತಂ। ಕೂಬರೋ ಯಸ್ಮಿನ್ ಯುಗಂ ಧ್ರಿಯತೇ ತದ್ದಾರು। ಪಾದೌ ಚಕ್ರೇ। ಅಕ್ಷಃ ತಯೋಃ ಸಂಧಾನಂ ದಾರು। ಶುಭಾಃ ವೇಣವಇವ ವೇಣವೋ ಯಸ್ಮಿನ್ ತತ್ ಶುಭವೇಮು ತ್ರಿವೇಣು ಅಕ್ಷಕೂಬರಯೋಃ ಸಂಧಾನಾರ್ಥಂ ತ್ರಿಶಿಖ ದಾರು ತದ್ವಂತಂ। ಸುಪಾಂ ಸುಲುಗಿತಿ ದ್ವಿತೀಯಾಯಾ ಆರ್ಷೋ ಲುಕ್। ರಥಪದೇ ವಾ ಕ್ಲೀಬತ್ವಂ ಧ್ಯೇಯಂ। ಪೃಥಿವೀಮೇವ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಮಾನಸಂ ಭೂಮಿರೂಪಂ ರಥಂ ॥ 3-177-6 ವಾರಿಜಂ ಶಂಖಂ। ದೇವದತ್ತಂ ನಾಮತಃ ॥ 3-177-7 ದರ್ಶನಾಯ ದರ್ಶಯಿತುಂ ॥ 3-177-19 ನಿರಧಿಷ್ಠಾನೇ ಲಕ್ಷ್ಯಾಭಾವೇ ಸತಿ ॥ 3-177-20 ಅಧಿಷ್ಠಾನೇಪಿ ವಾ ಅನಾರ್ತಃ ನ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 178
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.178. ಅಧ್ಯಾಯಃ 178
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಸಮಾಗಮಾನಂತರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಗಂಧಮಾದನಾದವತರಣಾಧ್ಯವಸಾಯಃ ॥ 1 ॥ ಲೋಮಶೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಜಯಾಶೀರ್ವಚನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-178-0 (22774)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-178-0x (2330)
ತಸ್ಮಿನ್ಕೃತಾಸ್ತ್ರೇ ರಥಿನಾಂ ಪ್ರವೀರೇ।
ಪ್ರತ್ಯಾಗತೇ ಭವನಾದ್ವೃತ್ರಹಂತುಃ।
ಅತಃ ಪರಂ ಕಿಮಕುರ್ವಂತ ಪಾರ್ಥಾಃ
ಸಮೇತ್ಯ ಶೂರೇಣ ಧನಂಜಯೇನ ॥ 3-178-1 (22775)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-178-2x (2331)
ವನೇಷು ತೇಷ್ವೇವ ತು ತೇ ನರೇಂದ್ರಾಃ
ಸಹಾರ್ಜುನೇನೇಂದ್ರಸಮೇನ ವೀರಾಃ।
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಶೈಲಪ್ರವರೇ ಸುರಂಯೇ
ಧನೇಶ್ವರಾಕ್ರೀಡಗತಾ ವಿಜಹ್ರುಃ ॥ 3-178-2 (22776)
ವೇಶ್ಮಾನಿ ತಾನ್ಯಪ್ರತಿಮಾನಿ ಪಶ್ಯನ್
ಕ್ರೀಡಾಶ್ಚ ನಾನಾದ್ರುಮಸನ್ನಿಬದ್ಧಾಃ।
ಚಚಾರ ಧನ್ವೀ ಬಹುಧಾ ನರೇಂದ್ರಃ
ಸೋಽಸ್ತ್ರೇಷು ಯತ್ತಃ ಸತತಂ ಕಿರೀಟೀ ॥ 3-178-3 (22777)
ಅವಾಪ್ಯ ವಾಸಂ ನರದೇವಪುತ್ರಾಃ
ಪ್ರಸಾದಜಂ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ।
ನ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ತೇ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ರಾಜ-
ಞ್ಶಿವಶ್ ಕಾಲಃ ಸ ಬಭೂವ ತೇಷಾಂ ॥ 3-178-4 (22778)
ಸಮೇತ್ಯ ಪಾರ್ಥೇನ ಯಥೈಕರಾತ್ರ-
ಮೂಷುಃ ಸಮಾಸ್ತತ್ರತಥಾ ಚತಸ್ರಃ।
ಪೂರ್ವಾಶ್ಚ ಷಟ್ ತಾ ದಶ ಪಾಂಡವಾನಾಂ
ಶಿವಾ ಬಭೂವುರ್ವಸತಾಂ ವನೇಷು ॥ 3-178-5 (22779)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಯುಸುತಸ್ತರಸ್ವೀ
ಜಿಷ್ಣುಶ್ಚ ರಾಜಾನಮುಪೋಪವಿಶ್ಯ।
ಯಮೌ ಚ ವೀರೌ ಸುರರಾಜಕಲ್ಪಾ-
ವೇಕಾಂತಮಾಸ್ಥಾಯ ಹಿತಂ ಪ್ರಿಯಂ ಚ ॥ 3-178-6 (22780)
ತವ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಕುರುರಾಜ ಸತ್ಯಾಂ
ಚಿಕೀರ್ಷಮಾಣಾಸ್ತ್ವದನುಪ್ರಿಯಂ ಚ।
ತತೋ ನ ಗಚ್ಛಾಮ ವನಾನ್ಯಪಾಸ್ಯ
ಸುಯೋಧನಂ ಸಾನುಚರಂ ನಿಹಂತುಂ ॥ 3-178-7 (22781)
ಏಕಾದಶಂ ವರ್ಷಮಿದಂ ವಸಾಮಃ
ಸುಯೋಧನೇನಾತ್ತಸುಖಾಃ ಸುಖಾರ್ಹಾಃ।
ತಂ ವಂಚಯಿತ್ವಾಽಧಮಬುದ್ಧಿಶೀಲ-
ಮಜ್ಞಾತವಾಸಂ ಸುಖಮಾಪ್ನುಯಾಮ ॥ 3-178-8 (22782)
ತವಾಜ್ಞಯಾ ಪಾರ್ಥಿವ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ
ವಿಹಾಯ ಮಾನಂ ವಿಚರಾಮೋ ವನಾನಿ।
ಸಮೀಪವಾಸೇನ ವಿಲೋಭಿತಾಸ್ತೇ
ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ನಾಸ್ಮಾನಪಕೃಷ್ಟದೇಶಾನ್ ॥ 3-178-9 (22783)
ಸಂವತ್ಸರಂ ತತ್ರ ವಿಹೃತ್ಯ ಗೂಢಂ
ನರಾಧಮಂ ತಂ ಸುಖಮುದ್ಧರೇಮ।
ನಿರ್ಯಾತ್ಯ ವೈರಂ ಸಫಲಂ ಸಪುಷ್ಪಂ
ತಸ್ಮೈ ನರೇಂದ್ರಾಧಮಪೂರುಷಾಯ ॥ 3-178-10 (22784)
ಸುಯೋಧನಾಯಾನುಚರೈರ್ವೃತಾಯ
ತತೋ ಮಹೀಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಧರ್ಮರಾಜ।
ಸ್ವರ್ಗೋಪಮಂ ದೇಶಮಿಮಂ ಚರದ್ಭಿಃ
ಶಕ್ಯೋ ವಿಹಂತುಂ ನರದೇವ ಶೋಕಃ ॥ 3-178-11 (22785)
ಕೀರ್ತಿಸ್ತು ತೇ ಭಾರತ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾ
ನಶ್ಯೇದ್ಧಿ ಲೋಕೇಷು ಚರಾಚರೇಷು।
ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂಕುರುಪುಂಗವಾನಾಂ
ಶಕ್ಯಂ ಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ತುಮಥ ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ ॥ 3-178-12 (22786)
ಇದಂ ತು ಶಕ್ಯಂ ಸತತಂ ನರೇಂದ್ರ
ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತ್ವಯಾ ಯಲ್ಲಭಸೇ ಕುಬೇರಾತ್।
ಕುರುಷ್ವ ಬುದ್ಧಿಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ವಧಾಯ
ಕೃತಾಗಸಾಂ ಭಾರತ ನಿಗ್ರಹೇ ಚ ॥ 3-178-13 (22787)
ತೇಜಸ್ತವೋಗ್ರಂ ನ ಸಹೇತ ರಾಜನ್
ಸಮೇತ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾದಪಿ ವಜ್ರಪಾಣಿಃ।
ನ ಹಿ ವ್ಯಥಾಂ ಜಾತು ಕರಿಷ್ಯತಸ್ತೌ
ಸಮೇತ್ಯ ದೇವೈರಪಿ ಧರ್ಮರಾಜ ॥ 3-178-14 (22788)
ತವಾರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಪಿ ಪ್ರವೃತ್ತೌ
ಸುಪರ್ಣಕೇತುಶ್ಚ ಶಿನೇಶ್ಚ ನಪ್ತಾ।
ಯಥೈವ ಕೃಷ್ಣೋಽಪ್ರತಿಮೋ ಬಲೇನ
ತಥೈವ ರಾಜನ್ಸ ಶಿನಿಪ್ರವೀರಃ ॥ 3-178-15 (22789)
ತವಾರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಭಿಪ್ರಪನ್ನೋ
ಯಥೈವ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಹ ಯಾದವೈಸ್ತೈಃ।
ತಥೈವ ಚೇಮೌ ನರದೇವವರ್ಯ
ಯಮೌ ಚ ವೀರೌ ಕೃತಿನೌ ಪ್ರಯೋಗೇ ॥ 3-178-16 (22790)
ತ್ವದರ್ಥಯೋಗಪ್ರಭವಪ್ರಧಾನಾಃ
ಶಮಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮ ಪರಾನ್ಸಮೇತ್ಯ ॥ 3-178-17 (22791)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ 3-178-18x (2332)
ತತಸ್ತದಾಜ್ಞಾಯ ಮತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ತೇಷಾಂ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುತೋ ವರಿಷ್ಠಃ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಸ್ಥಾನಮುಪೇತ್ಯ ರಾಜಾ
ಪರ್ಯಾಕ್ರಮದ್ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ॥ 3-178-18 (22792)
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ವೇಶ್ಮಾನಿ ನದೀಃ ಸರಾಂಸಿ
ಸರ್ವಾಣಿ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಃ।
ಯಥಾಗತಂ ಮಾರ್ಗಮವೇಕ್ಷಮಾಣಃ
ಪುನರ್ಗಿರಿಂ ಚೈವ ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಃ।
[ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸ ವಿಶುದ್ಧಬುದ್ಧಿಃ
ಸಂಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮಾಸ ನಗೇಂದ್ರವರ್ಯಂ ॥] 3-178-19 (22793)
ಸಮಾಪ್ತಕರ್ಮಾ ಸಹಿತಃ ಸುಹೃದ್ಭಿ-
ರ್ಜಿತ್ವಾ ಸಪತ್ನಾನ್ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ।
ಶೈಲೇಂದ್ರ ಭೂಯಸ್ತಪಸೇ ಜಿತಾತ್ಮಾ
ದ್ರಷ್ಟಾ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಮತಿಂ ಚಕಾರ ॥ 3-178-20 (22794)
ವೃತಶ್ಚ ಸರ್ವೈರನುಜೈರ್ದ್ವಿಜೈಶ್ಚ
ತೇನೈವ ಮಾರ್ಗೇಣ ಪುನರ್ನಿವೃತ್ತಃ।
ಉವಾಹ ಚೈನಾನ್ಗಣಶಸ್ತಥೈವ
ಘಟೋತ್ಕಚಃ ಪರ್ವತನಿರ್ಝರೇಷು ॥ 3-178-21 (22795)
ತಾನ್ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನ್ಪ್ರೀತಮನಾ ಮಹರ್ಷಿಃ
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಾನನುಶಿಷ್ಯ ಸರ್ವಾನ್।
ಸ ಲೋಮಶೋ ದಿವಮೇವೋರ್ಜಿತಶ್ರೀ-
ರ್ಜಗಾಮ ತೇಷಾಂ ವಿಜಯಂ ತದೋಕ್ತ್ವಾ ॥ 3-178-22 (22796)
ತೇನಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣೇನ ತಥಾನುಶಿಷ್ಟಾ-
ಸ್ತೀರ್ತಾನಿ ರಂಯಾಣಿ ತಪೋವನಾನಿ।
ಮಹಾಂತಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಸರಾಂಸಿ ಪಾರ್ಥಾಃ
ಕಸಂಪಶ್ಯಮಾನಾಃ ಪ್ರಯಯುರ್ನರಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-178-23 (22797)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆಜಗರಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 178 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-178-1 ವೃತ್ರಹಂತುರಿಂದ್ರಸ್ಯ ॥ 3-178-2 ಆಕ್ರೀಡಂ ಉದ್ಯಾನಂ ॥ 3-178-4 ವಾಸಂ ಸ್ಥಾನಂ। ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಭೂಮಿಸ್ತಾನಾಮೈಶ್ವರ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-178-5 ಪೂರ್ವಾಶ್ ಷಟ್ ಸಮಾಃ ॥ 3-178-9 ಅಪಕೃಷ್ಟದೇಶಾನ್ ದೂರಸ್ಥಾನ್ ನ ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ಅಪಿತು ಸಮೀಪಸ್ಥಾನೇವ ॥ 3-178-10 ನಿರ್ಯಾತ್ಯ ಪ್ರತ್ಯರ್ಪ್ಯ। ಅಪಕಾರಿಣೇಽಪಕಾರಂ ಕೃತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಫಲಂ ರಾಜ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಃ। ಪುಷ್ಪಂ ಶತ್ರುವಧಃ ॥ 3-178-13 ನಿಗ್ರಹೇ ಚ ಬಂಧನೇ ವಾ। ಭ್ರಾತೃತ್ವಾದ್ವಧೇಽಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚೇದಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-178-14 ಸಮೇತ್ಯ ಯುದ್ಧಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ॥ 3-178-15 ಸುಪರ್ಣಕೇತುಃ ಕೃಷ್ಣಃ। ಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ಸಾತ್ಯಕಿಃ। ಏತಯೋರ್ವೀರ್ಯಂ ಹಿತಕಾರಿತ್ವಂ ಚಾಹ। ತಥೈವೇತಿ। ತಥೈವ ಕೃಷ್ಣೋಽಪ್ರತಿಮೋ ಬಲೇನ ತಥೈವ ಚಾಹಂ ನರದೇವ ವರ್ಯ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣೋಽರ್ಜುನಃ। ಅಹಂ ಭೀಮಸೇನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-178-16 ಪ್ರಯೋಗೇಽಸ್ತ್ರಪ್ರಯೋಗೇ ಕೃತಿನೌ ಕುಶಲೌ ॥ 3-178-17 ತ್ವದರ್ಥಯೋಗಪ್ರಭವಪ್ರಧಾನಾಃ ತವ ಅರ್ಥಯೋಗೋ ಧನಲಾಭಃ ಪ್ರಭವ ಐಶ್ವರ್ಯೋತ್ಕರ್ಷಸ್ತದ್ದ್ವಯಂ ಪ್ರಧಾನಂ ತೇಷಾಂ ತೇ ತಥಾ ॥ 3-178-20 ಇತಿ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮಾಸೇತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ। ಮತಿಂ ಚಕಾರ। ಗಮನೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 179
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.179. ಅಧ್ಯಾಯಃ 179
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಗಂಧಮಾದನಾದವತೀರ್ಣೈಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಕ್ರಮೇಣ ಕೈಲಾಸವೃಷಪರ್ವಸುಬಾಹ್ವಾದಿನಿವಾಸಗಮನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನರ್ದ್ವೈತದನಮೇತ್ಯ ಸರಸ್ವತೀತೀರೇ ಸುಖವಿಹರಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-179-0 (22798)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-179-0x (2333)
ನಗೋತ್ತಮಂ ಪ್ರಸ್ರವಣೈರುಪೇತಂ
ದಿಶಾಂ ಗಜೈಃ ಕಿನ್ನರಪಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚ।
ಸುಖಂ ನಿವಾಸಂ ಜಹತಾಂ ಹಿ ತೇಷಾಂ
ನ ಪ್ರೀತಿರಾಸೀದ್ಭರತರ್ಷಭಾಣಾಂ ॥ 3-179-1 (22799)
ತತಸ್ತು ತೇಷಾಂ ಪುನರೇವ ಹರ್ಷಃ
ಕೈಲಾಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಮಹಾನ್ಬಭೂವ।
ಕುಬೇರಕಾಂತಂ ಭರತರ್ಷಭಾಣಾಂ
ಮಹೀಧರಂ ವಾರಿಧರಪ್ರಕಾಶಂ ॥ 3-179-2 (22800)
ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾನ್ಪರ್ವತಸಂನಿರೋಧಾನ್
ಗೋಷ್ಠಾನ್ಹರೀಣಾಂ ಗಿರಿಗಹ್ವರಾಣಿ।
ಬಹುಪ್ರಕಾರಾಣಿ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯವೀರಾಃ
ಸ್ಥಲಾನಿ ನಿಂನಾನಿ ಚ ತತ್ರ ತತ್ರ ॥ 3-179-3 (22801)
ತಥೈವ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಮಹಾವನಾನಿ
ಮೃಗದ್ವಿಜಾನೇಕಪಸೇವಿತಾನಿ।
ಆಲೋಕಯಂತೋಽಭಿಯಯುಃ ಪ್ರತೀತಾ-
ಸ್ತೇ ಧನ್ವಿನಾಃ ಖಂಗಧರಾ ನರಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-179-4 (22802)
ವನಾನಿ ರಂಯಾಣಿ ನದೀಃ ಸರಾಂಸಿ
ಗುಹಾ ಗಿರೀಣಾಂ ಗಿರಿಗಹ್ವರಾಣಿ
ಏತೇ ನಿವಾಸಾಃ ಸತತಂ ಬಭೂವು-
ರ್ನಿಶಾಮುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನರರ್ಷಭಾಣಾಂ ॥ 3-179-5 (22803)
ತೇ ದುರ್ಗವಾಸಂ ಬಹುಧಾ ನಿರುಷ್ಯ
ವ್ಯತೀತ್ಯ ಕೈಲಾಸಮಚಿಂತ್ಯರೂಪಂ।
ಆಸೇದುರತ್ಯರ್ಥಮನೋರಮಂ ತೇ
ತಮಾಶ್ರಮಾಗ್ರ್ಯಂ ವೃಷಪರ್ವಣಸ್ತು ॥ 3-179-6 (22804)
ಸಮೇತ್ಯ ರಾಜ್ಞಾ ವೃಷಪರ್ವಣಾ ತೇ
ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಿತಾಸ್ತೇನ ಚ ವೀತಮೋಹಾಃ।
ಶಶಂಸಿರೇ ವಿಸ್ತರಶಃ ಪ್ರವಾಸಂ
ಶಿವಂ ಯಥಾವದ್ವೃಷಪರ್ವಣಸ್ತೇ ॥ 3-179-7 (22805)
ಸುಖೋಷಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ತ ಏಕರಾತ್ರಂ
ಪುಣ್ಯಾಶ್ರಮೇ ದೇವಮಹರ್ಷಿಜುಷ್ಟೇ।
ಅಭ್ಯಾಯಯುಸ್ತೇ ಬದರೀಂ ವಿಶಾಲಾಂ
ಸುಖೇನ ವೀರಾಃ ಪುನರೇವ ವಾಸಂ ॥ 3-179-8 (22806)
ಊಷುಸ್ತತಸ್ತತ್ರ ಮಹಾನುಭಾವಾ
ನಾರಾಯಣಸ್ಥಾನಗತಾಃ ಸಮಗ್ರಾಃ।
ಕುಬೇರಕಾಂತಾಂ ನಲಿನೀಂ ವಿಶೋಕಾಃ
ಸಂಪಶ್ಯಮಾನಾಃ ಸುರಸಿದ್ಧಜುಷ್ಟಾಂ ॥ 3-179-9 (22807)
ತಾಂ ಚಾಥ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಲಿನೀಂ ವಿಶೋಕಾಃ
ಪಾಂಡೋಃ ಸುತಾಃ ಸರ್ವನರಪ್ರಧಾನಾಃ।
ತೇ ರೇಮಿರೇ ನಂದನವಾಸಮೇತ್ಯ
ದ್ವಿಜರ್ಷಯೋ ವೀತಮಲಾ ಯಥೈವ ॥ 3-179-10 (22808)
ತತಃ ಕ್ರಮೇಣೋಪಯಯುರ್ನೃವೀರಾ
ಯಥಾಗತೇನೈವ ಪಥಾ ಸಮಗ್ರಾಃ।
ವಿಹೃತ್ಯ ಮಾಸಂ ಸುಖಿನೋ ಬದರ್ಯಾಂ
ಕಿರಾತರಾಜ್ಞೋ ವಿಷಯಂ ಸುಬಾಹೋಃ ॥ 3-179-11 (22809)
ಚೀನಾಂಸ್ತುಷಾರಾಂದರದಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್
ದೇಶಾನ್ಕುಲಿಂದಸ್ಯ ಚ ಭೂರಿರಂಯಾನ್।
ಅತೀತ್ಯ ದುರ್ಗಂ ಹಿಮವತ್ಪ್ರದೇಶಂ
ಪುರಂ ಸುಬಾಹೋರ್ದದೃಶುರ್ನೃವೀರಾಃ ॥ 3-179-12 (22810)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ತಾನ್ಪಾರ್ಥಿವ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾ-
ನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ಸುಬಾಹುರ್ವಿಷಯೇ ಸಮಗ್ರಾನ್।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಪ್ರೀತಿಯುತಃ ಸ ರಾಜಾ
ತಂ ಚಾಭ್ಯನಂದನ್ವೃಷಭಾಃ ಕುರೂಣಾಂ ॥ 3-179-13 (22811)
ಸಮೇತ್ಯ ರಾಜ್ಞಾ ತು ಸುಬಾಹುನಾ ತೇ
ಸುತೈರ್ವಿಶೋಕಪ್ರಮುಖೈಶ್ಚ ಸರ್ವೇ।
ಸಹೇನದ್ರಸೇನೈಃ ಪರಿಚಾರಕೈಶ್ಚ
ಪೌರೋಗವೈರ್ಯೇ ಚ ರಮಹಾನಸಸ್ಥಾಃ ॥ 3-179-14 (22812)
ಸುಖೋಪಿತಾಸ್ತತ್ರತ ಏಕರಾತ್ರಂ
ಸೂತಾನ್ಸಮಾದಾಯ ರಥಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್।
ಘಟೋತ್ಕಚಂ ಸಾನುಚರಂ ವಿಸೃಜ್ಯ
ತತೋಽಭ್ಯಯುರ್ಯಾಮುನಮದ್ರಿರಾಜಂ ॥ 3-179-15 (22813)
ತಸ್ಮಿನ್ಗಿರೌ ಪ್ರಸ್ರವಣೋಪಪನ್ನ-
ಹಿಮೋತ್ತರೀಯಾರುಣಪಾಂಡುಸಾನೌ।
ವಿಶಾಖಯೂಪಂ ಸಮುಪೇತ್ಯ ಚಕ್ರು-
ಸ್ತದಾ ನಿವಾಸಂ ಪುರುಷಪ್ರವೀರಾಃ ॥ 3-179-16 (22814)
ವರಾಹನಾನಾಮೃಗಪಕ್ಷಿಜುಷ್ಟಂ
ಮಹಾವನಂ ಚೈತ್ರರಥಪ್ರಕಾಶಂ।
ಶಿವೇನ ಯಾತ್ವಾ ಮೃಗಯಾಪ್ರಧಾನಾಃ
ಸಂವತ್ಸರಂ ತತ್ರವನೇ ವಿಜಹ್ರುಃ ॥ 3-179-17 (22815)
ತತ್ರಾಸಸಾದಾತಿಬಲಂ ಭುಜಂಗಂ
ಕ್ಷುಧಾರ್ದಿತಂ ಮೃತ್ಯುಮಿವೋಗ್ರರೂಪಂ।
ವೃಕೋದರಃ ಪರ್ವತಕಂದರಾಯಾಂ
ವಿಷಾದಮೋಹವ್ಯಥಿತಾಂತರಾತ್ಮಾ ॥ 3-179-18 (22816)
ದ್ವೀಪೋಽಭವದ್ಯತ್ರ ವೃಕೋದರಸ್ಯ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ।
ಅಮೋಕ್ಷಯದ್ಯಸ್ತಮನಂತತೇಜಾ
ಗ್ರಾಹೇಣ ಸಂವೇಷ್ಟಿತಸರ್ವಗಾತ್ರಂ ॥ 3-179-19 (22817)
ತೇ ದ್ವಾದಶಂ ವರ್ಷಮಥೋಪಯಾಂತಂ
ವನೇ ವಿಹುರ್ತುಂ ಕುರವಃ ಪ್ರತೀತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವನಾಚ್ಚೈತ್ರರಥಪ್ರಕಾಶಾ-
ಚ್ಛ್ರಿಯಾ ಜ್ವಲಂತಸ್ತಪಸಾ ಚ ಯುಕ್ತಾಃ ॥ 3-179-20 (22818)
ತತಶ್ಚ ಯಾತ್ವಾ ಮರುಧನ್ವಪಾರ್ಶ್ವಂ
ಸದಾ ಧನುರ್ವೇದರತಿಪ್ರಧಾನಾಃ।
ಸರಸ್ವತೀಮೇತ್ಯ ನಿವಾಸಕಾಮಾಃ
ಸರಸ್ತತೋ ದ್ವೈತವನಂ ಪ್ರತೀಯುಃ ॥ 3-179-21 (22819)
ಸಮೀಕ್ಷ್ ತಾಂದ್ವೈತವನೇ ನಿವಿಷ್ಟಾ-
ನ್ನಿವಾಸಿನಸ್ತತ್ರತತೋಽಭಿಜಗ್ಮುಃ।
ತಪೋದಮಾಚಾರಸಮಾಧಿಯುಕ್ತಾ-
ಸ್ತೃಣೋದಪಾತ್ರಾವರಣಾಶ್ಮಕುಟ್ಟಾಃ ॥ 3-179-22 (22820)
ಪ್ಲಕ್ಷಾಕ್ಷರೌಹೀತಕವೇತಸಾಶ್ಚ
ತಥಾ ಬದರ್ಯಃ ಖದಿರಾಃ ಶಿರೀಷಾಃ।
ಬಿಲ್ವೇಂಗುದಾಃ ಪೀಲುಶಮೀಕರೀರಾಃ
ಸರಸ್ವತೀತೀರರುಹಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-179-23 (22821)
ತಾಂ ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಮಹರ್ಷಿಕಾಂತಾ-
ಮಾವಾಸಭೂತಾಮಿವ ದೇವತಾನಾಂ।
ಸರಸ್ವತೀಂ ಪ್ರೀತಿಯುತಾಶ್ಚರಂತಃ
ಸುಖಂ ವಿಜಹ್ರುರ್ನರದೇವಪುತ್ರಾಃ ॥ 3-179-24 (22822)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆಜಗರಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 179 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-179-1 ನಗೋತ್ತಮಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ಜಹತಾಂ ತ್ಯಜತಾಂ ॥ 3-179-2 ಕುಬೇರಸ್ಯ ಕಾಂತಂ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-179-3 ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾನ್ ಉಚ್ಚೈಸ್ತ್ವಾನಿ। ಸಂನಿರೋಧಾನ್ ಸಂಕೀರ್ಣತ್ವಾನಿ। ಗೋಷ್ಠಾನ್ ಸ್ಥಾನಾನಿ। ಹರೀಣಾಂ ಸಿಂಹಾನಾಂ ॥ 3-179-4 ಅನೇಕಪಾಃ ದ್ವಿಪಾಃ ॥ 3-179-5 ಗುಹಾ ಅಲ್ಪಪ್ರಮಾಣಾದರೀ। ಗಹ್ವರಂ ಮಹತೀ ದರೀ ॥ 3-179-9 ನಲಿನೀಂ ಸರಸೀಂ ॥ 3-179-10 ನಂದನಮಿಂದ್ರವನಂ ॥ 3-179-14 ಪೌರೋಗವೈಃ ಪುರೋಗಾಮಿಭಿಃ ಪಟಗೃಹಾದಿಸಾಮಗ್ರೀವಾಹಃ ॥ 3-179-15 ಯಾಮುನಂ ಯಮುನೋದ್ಗಮಂ ॥ 3-179-16 ಪುಂಸಿ ಯಥಾ ಶ್ವೇತಮುತ್ತರೀಯಂ ಶ್ವೇತಾರುಣಮುಷ್ಣೀಷಂ ಚ ತದ್ವತ್ ಗಿರೌ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಅರುಣಪಾಂಡಸಾನೂನಿ ಚ ಭಾಂತೀತ್ಯುತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಾ। ವಿಶಾಖಯೂಪಂ ಸ್ಥಾನವಿಶೇಷಃ ॥ 3-179-17 ಶಿವೇನ ಪಾರ್ಥಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-179-19 ದ್ವೀಪೋ ದ್ವೀಪವದಾಶ್ರಯಃ। ಗ್ರಾಹೇಣ ಸರ್ವೇಣ ॥ 3-179-22 ತೃಣೋದಪಾತ್ರಾವರಣಾಃ ಆಸನಾರ್ಥಂ ತೃಣೇನ ಪಾದ್ಯಾರ್ಥಂ ಉದಕಪಾತ್ರೇಣ ಚ ಆವೃಣ್ವನತಿ ತೇ ತಥಾಭೂತಾಃ। ಅಶ್ಮಕುಟ್ಟಾಃ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾ ದಂತೋಲೂಖಲಿಕಾ ಏವ ಸಂತೋ ಜರಯಾ ನಷ್ಟದಂತಾ ಅಶ್ಮಕುಟ್ಟಾ ಭವಂತಿ ॥ 3-179-23 ಬಭೂವುಃ ಶೋಭಾವಂತ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 180
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.180. ಅಧ್ಯಾಯಃ 180
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವನೇ ಮೃಗಯಾರ್ಥಮಟತೋ ಭೀಮಸ್ಯ ಮಹತಾಽಜಗರೇಣ ಗ್ರಹಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-180-0 (22823)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-180-0x (2334)
ಕಥಂ ನಾಗಾಯುತಪ್ರಾಣೋ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಭಯಮಾಹಾರಯತ್ತೀವ್ರಂ ತಸ್ಮಾದಜಗರಾನ್ಮುನೇ ॥ 3-180-1 (22824)
ಪೌಲಸ್ತ್ಯಂ ಧನದಂ ಯುದ್ದೇ ಯ ಆಹ್ವಯತಿ ದರ್ಪಿತಃ।
ನಲಿನ್ಯಾಂ ಕದನಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಹಂತಾ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-180-2 (22825)
ತಂ ಸಂಸಸಿ ಭಯಾವಿಷ್ಟಮಾಪನ್ನಮರಿಸೂದನಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ ॥ 3-180-3 (22826)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-180-4x (2335)
ಬಹ್ವಾಶ್ಚರ್ಯೇ ವನೇ ತೇಷಾಂ ವಸತಾಮುಗ್ರಧನ್ವಿನಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾನಾಮಾಶ್ರಮಂ ರಾಜನ್ರಾಜರ್ಷೇರ್ವೃಷಪರ್ವಣಃ ॥ 3-180-4 (22827)
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಧನುಷ್ಪಾಣಿರ್ಬದ್ಧಖಂಗೋ ವೃಕೋದರಃ।
ದದರ್ಶ ತದ್ವನಂ ರಂಯಂ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಂ ॥ 3-180-5 (22828)
ಸ ದದರ್ಶ ಶುಭಾಂದೇಶಾನ್ಗಿರೇರ್ಹಿಮವತಸ್ತದಾ।
ದೇವರ್ಷಿಸಿದ್ಧಚರಿತಾನಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಾನ್ ॥ 3-180-6 (22829)
ಚಕೋರೈರುಪಚಕ್ರೈಶಚ್ ಪಕ್ಷಿಭಿರ್ಜೀವಜೀವಕೈಃ।
ಕೋಕಿಲೈರ್ಭೃಂಗರಾಜೈಶ್ಚ ತತ್ರ ತತ್ರ ನಿನಾದಿತಾನ್ ॥ 3-180-7 (22830)
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈರ್ಹಿಮಸಂಸ್ಪರ್ಶಕೋಮಲೈಃ।
ಉಪೇತಾನ್ಬಹುಲಚ್ಛಾಯೈರ್ಮನೋನಯನನಂದನೈಃ ॥ 3-180-8 (22831)
ಸ ಸಂಪಶ್ಯನ್ಗಿರಿನದೀರ್ವೈಡೂರ್ಯಮಣಿಸಂನಿಭೈಃ।
ಸಲಿಲೈರ್ಹಿಮಸಂಕಾಶೈರ್ಹಂಸಕಾರಂಡವಾಯುತೈಃ ॥ 3-180-9 (22832)
ವನಾನಿ ದೇವದಾರೂಣಾಂ ಮೇಘಾನಾಮಿವ ವಾಗುರಾಃ।
ಹರಿಚಂದನಮಿಶ್ರಾಣಿ ತುಂಗಕಾಲೀಯಕಾನ್ಯಪಿ ॥ 3-180-10 (22833)
ಮೃಗಯಾಂ ಪರಿಧಾವನ್ಸ ಸಮೇಷು ಮರುಧನ್ವಸು।
ವಿಧ್ಯನ್ಮೃಗಾಞ್ಶರೈಃ ಶುದ್ಧೈಶ್ಚಚಾರ ಸ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-180-11 (22834)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ವಿಖ್ಯಾತೋ ಮಹಾಂತಂ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಂ ಬಲಾತ್।
ನಿಘ್ನನ್ನಾಗಶತಪ್ರಾಣೋ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-180-12 (22835)
ಮೃಗಾಣಾಂ ಸವರಾಹಾಣಾಂ ಮಹಿಷಾಣಾಂ ಮಹಾಭುಜಃ।
ವಿನಿಘ್ನಂಸ್ತತ್ರತತ್ರೈವ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-180-13 (22836)
ಸ ಮಾತಂಗಶತಪ್ರಾಣೋ ಮನುಷ್ಯಶತವಾರಣಃ।
ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರಾಂತೋ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-180-14 (22837)
ವೃಕ್ಷಾನುತ್ಪಾಟಯಾಮಾಸ ತರಸಾ ವೈ ಬಭಂಜ ಚ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ಚ ಪ್ರದೇಶಾನ್ವೈ ನಾದಯಂಸ್ತು ವನಾನಿ ಚ ॥ 3-180-15 (22838)
ಪರ್ವತಾಗ್ರಾಣಿ ವೈ ಮೃದ್ಗನ್ನಾದಯಾನಶ್ಚ ವಿಜ್ವರಃ।
ಪ್ರಕ್ಷಿಪನ್ಪಾದಪಾಂಶ್ಚಾಪಿ ನಾದೇನಾಪೂರಯನ್ಮಹೀಂ ॥ 3-180-16 (22839)
ವೇಗೇನ ನ್ಯಪತದ್ಭೀಮೋ ನಿರ್ಭಯಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಆಸ್ಫೋಟಯನ್ಕ್ಷ್ವೇಡಯಂಶ್ಚ ತಲತಾಲಾಂಶ್ಚ ವಾದಯನ್।
ಚಿರಸಂಬದ್ಧದರ್ಪಸ್ತು ಭೀಮಸೇನೋ ವನೇ ತದಾ ॥ 3-180-17 (22840)
ಗಜೇನದ್ರಾಶ್ಚ ಮಹಾಸತ್ವಾ ಮೃಗೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ನಾದೇನ ವ್ಯಮುಂಚಂತ ಗುಹಾ ಭಯಾತ್ ॥ 3-180-18 (22841)
ಕ್ವಚಿತ್ಪ್ರಧಾವಂಸ್ತಿಷ್ಠಂಶ್ಚ ಕ್ವಚಿಚ್ಚೋಪವಿಶಂಸ್ತಥಾ।
ಮೃಗಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ಮಹಾರೌದ್ರೇ ವನೇ ಚರತಿ ನಿರ್ಭಯಃ ॥ 3-180-19 (22842)
ಸ ತತ್ರಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರೋ ವನೇ ವನಚರೋಪಮಃ।
ಪದ್ಭ್ಯಾಮಭಿಸಮಾಪೇದೇ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-180-20 (22843)
ಸ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ನಾದಾನ್ನದತಿ ಚಾದ್ಭುತಾನ್।
ತ್ರಾಸಯನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮಹಾಸತ್ವಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-180-21 (22844)
ತತೋ ಭೀಮಸ್ಯ ಶಬ್ದೇನ ಭೀತಾಃ ಸರ್ಪಾ ಗುಹಾಶಯಾಃ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತಾಸ್ತು ವೇಗೇನ ಜಗಾಮಾನುಸೃತಃ ಶನೈಃ।
ತತೋಽಮರವರಪ್ರಖ್ಯೋ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-180-22 (22845)
ಸ ದದರ್ಶ ಮಹಾಕಾಯಂ ಭುಜಂಗಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಗಿರಿದುರ್ಗೇ ಸಮಾಪನ್ನಂ ಕಾಯೇನಾವೃತ್ಯ ಕಂದರಂ ॥ 3-180-23 (22846)
ಪರ್ವತಾಭೋಗವರ್ಷ್ಮಾಣಂ ಭೋಗೈಶ್ಚಂದ್ರಾರ್ಕಮಂಡಲೈಃ।
ಚಿತ್ರಾಂಗಮಂಗಜೈಶ್ಚಿತ್ರೈರ್ಹರಿದ್ರಾಸದೃಶಚ್ಛವಿಂ ॥ 3-180-24 (22847)
ಗುಹಾಕಾರೇಣ ವಕ್ರೇಣ ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರೇಣ ರಾಜತಾ।
ದೀಪ್ತಾಕ್ಷೇಣಾತಿತಾಂರೇಣ ಲಿಹಾನಂ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಮುಹುಃ ॥ 3-180-25 (22848)
ತ್ರಾಸನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಂ।
ನಿಃಶ್ವಾಸಕ್ಷ್ವೇಡನಾದೇನ ಭರ್ತ್ಸಯಂತಮಿವ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-180-26 (22849)
ಸ ಭೀಮಂ ಸಹಸಾಽಭ್ಯೇತ್ಯ ಪೃದಾಕುಃ ಕ್ಷುಧಿತೋ ಭೃಶಂ।
ಜಗ್ರಾಹಾಜಗರೋ ಗ್ರಾಹೋ ಭುಜಯೋರುಭಯೋರ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-180-27 (22850)
ತೇನ ಸಂಸ್ಪೃಷ್ಟಗಾತ್ರಸ್ಯ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ವೈ ತದಾ।
ಸಂಜ್ಞಾ ಮುಮೋಹ ಸಹಸಾ ವರದಾನೇನ ತಸ್ಯ ಹಿ ॥ 3-180-28 (22851)
ದಶನಾಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಧಾರಯಂತಿ ಹಿ ಯದ್ಬಲಂ।
ಇದ್ರಲಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಭುಜಯೋರಸಮಂ ಪರೈಃ ॥ 3-180-29 (22852)
ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ತಥಾ ತೇನ ಭುಜಗೇನ ವಶೀಕೃತಃ।
ವಿಂಫುರಞ್ಶನಕೈರ್ಭೀಮೋ ನ ಶಶಾಕ ವಿಚೇಷ್ಟಿತುಂ ॥ 3-180-30 (22853)
ನಾಗಾಯುತಸಮಪ್ರಾಣಃ ಸಿಂಹಸ್ಕಂಧೋ ಮಹಾಭುಜಃ।
ಗೃಹೀತೋ ವ್ಯಜಹಾತ್ಸತ್ವಂ ವರದಾನವಿಮೋಹಿತಃ ॥ 3-180-31 (22854)
ಸ ಹಿ ಪ್ರಯತ್ನಮಕರೋತ್ತೀವ್ರಮಾತ್ಮವಿಮೋಕ್ಷಣೇ।
ನ ಚೈನಮಶಕದ್ವೀರಃ ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರತಿಬಾಧಿತುಂ ॥ 3-180-32 (22855)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆಜಗರಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 180 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-180-10 ತುಂಗಂ ಕಾಲೀಯಕಂ ಚ ಕಾಷ್ಠವಿಶೇಷೌ ॥ 3-180-11 ಮರುಧನ್ವಸು ಗಿರೇರ್ನಿರ್ಜಲಪ್ರದೇಶೇಷು। ಮರುರ್ನಾ ಗಿರಿಧನ್ವನೋರಿತಿ ಮೇದಿನೀ ॥ 3-180-24 ಪರ್ವತಸ್ಯಾಭೋಗಃ ವಿಸ್ತೀರ್ಣತಾ ತತ್ಪರಿಮಾಣಂ ವರ್ಷ್ಮ ಶರೀರಂ ಯಸ್ಯ ತಂ ॥ 3-180-27 ಪೃದಾಕುಃ ಸರ್ಪಃ ॥ 3-180-31 ಸತ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 181
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.181. ಅಧ್ಯಾಯಃ 181
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಜಗರೇಣ ಭೀಮಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯಾಜಗರತ್ವಪ್ರಾಪಕಕಾರಣಾಭಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥ ದುರ್ನಿಮಿತ್ತದರ್ಶನಾದ್ದುರ್ಮನಾಯಮಾನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಮಮಾರ್ಗಾನುಸರಣಏನಾಜ್ಜಗರಗೃಹೀತಭೀಮಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-181-0 (22856)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-181-0x (2336)
ಸ ಭೀಮಸೇನಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ತದಾ ಸರ್ಪವಶಂ ಗತಃ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಸರ್ಪಸ್ಯ ವೀರ್ಯಮತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹತ್ ॥ 3-181-1 (22857)
ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾಸರ್ಪಂ ಕಾಮಯಾಬ್ರೂಹಿ ಪನ್ನಗ।
ಕಸ್ತ್ವಂ ಭೋ ಭುಜಗಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಿಂ ಮಯಾ ಚ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-181-2 (22858)
ಪಾಂಡವೋ ಭೀಮಸೇನೋಽಹಂ ಧರ್ಮರಾಜಾದನಂತರಃ।
ನಾಗಾಯುತಸಮಪ್ರಾಣಸ್ತ್ವಯಾ ನೀತಃ ಕಥಂ ವಶಂ ॥ 3-181-3 (22859)
ಸಿಂಹಾಃ ಕೇಸರಿಣೋ ವ್ಯಾಘ್ರಾ ಮಹಿಷಾ ವಾರಣಾಸ್ತಥಾ।
ಸಮಾಗತಾಶ್ಚ ಬಹುಶೋ ನಿಹತಾಶ್ಚ ಮಯಾ ಯುಧಿ ॥ 3-181-4 (22860)
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಪನ್ನಗಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಭುಜವೇಗಮಶಕ್ತಾ ಮೇ ಸೋಢುಂ ಪನ್ನಗಸತ್ತಮ ॥ 3-181-5 (22861)
ಕಿಂನು ವಿದ್ಯಾಬಲಂ ಕಿಂನು ವರದಾನಮಥೋ ತವ।
ಉದ್ಯೋಗಮಪಿ ಕುರ್ವಾಣೋ ವಶಗೋಸ್ಮಿ ಕೃತಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-181-6 (22862)
ಅನುತ್ಯೋ ವಿಕ್ರಮೋ ನೄಣಾಮಿತಿ ಮೇ ಧೀಯತೇ ಮತಿಃ।
ಯಥೇದಂ ಮೇ ತ್ವಯಾ ನಾಗ ಬಲಂ ಪ್ರತಿಹತಂ ಮಹತ್ ॥ 3-181-7 (22863)
ಇತ್ಯೇವಂವಾದಿನಂ ವೀರಂ ಭೀಮಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕಾರಿಣಂ।
ಭೋಗೇನ ಮಹತಾ ಗೃಹ್ಯ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವೇಷ್ಟಯತ್ ॥ 3-181-8 (22864)
ನಿಗೃಹ್ಯೈನಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ತತಃ ಸ ಭುಜಗಸ್ತದಾ।
ವಿಮುಚ್ಯಾಸ್ಯ ಭುಜೌ ಪೀನಾವಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-181-9 (22865)
ದಿಷ್ಟಸ್ತ್ವಂ ಕ್ಷುಧಿತಸ್ಯಾದ್ಯ ದೇವೈರ್ಭಕ್ಷೋ ಮಹಾಭುಜ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಕಾಲಸ್ಯ ಮಹತಃ ಪ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರಾಣಾ ಹಿ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-181-10 (22866)
ಯಥಾ ತ್ವಿದಂ ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಭುಜಂಗತ್ವಮರಿಂದಮ।
ತದವಶ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಮತ್ತಃ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಶೃಣು ಯನ್ಮಮ ॥ 3-181-11 (22867)
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಹ್ಯಹಂ ಕೋಪಾನ್ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ಶಾಪಸ್ಯಾಂತಂ ಪರಿಪ್ರೇಪ್ಸುಃ ಸರ್ವಸ್ ಕಥಯಾಮಿ ತತ್ ॥ 3-181-12 (22868)
ನಹುಷೋ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷಿರ್ವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಗತಃ।
ತವೈವ ಪೂರ್ವಃ ಪೂರ್ವೇಷಾಮಾಯೋರ್ವಂಶಧರಃ ಸುತಃ ॥ 3-181-13 (22869)
ಸೋಹಂ ಶಾಪಾದಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನವಮತ್ಯ ಚ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಮಾಪನ್ನಃ ಪಶ್ಯ ದೈವಮಿದಂ ಮಮ ॥ 3-181-14 (22870)
ತ್ವಾಂ ಚೇದವಧ್ಯಮಾಯಾಂತಮತೀವ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಂ।
ಅಹಮದ್ಯೋಪಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಧಾನಂ ಪಶ್ಯ ಯಾದೃಶಂ ॥ 3-181-15 (22871)
ನ ಹಿ ಮೇ ಮುಚ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಗ್ರಹಂ ಗತಃ।
ಗಚಜೋವಾ ಮಹಿಷೋ ವಾಽಪಿ ಷಷ್ಠೇ ಕಾಲೇ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-181-16 (22872)
ನಾಸಿ ಕೇವಲಸರ್ಪೇಣ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಷು ವರ್ತತಾ।
ಗೃಹೀತಃ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ವರದಾನಮಿದಂ ಮಮ ॥ 3-181-17 (22873)
ಪತತಾ ಹಿ ವಿಮಾನಾಗ್ರಾನ್ಮಯಾ ಶಕ್ರಾಸನಾದ್ದ್ರುತಂ।
ಕುರು ಶಾಪಾಂತಮಿತ್ಯುಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಸತ್ತಮಃ ॥ 3-181-18 (22874)
`ಯಸ್ತ್ವಯಾ ವೇಷ್ಟಿತೋ ರಾಜನ್ಮೋಹಮೇತಿ ಮಹಾಬಲಃ'।
ಮೋಕ್ಷಸ್ತೇ ಭವಿತಾ ರಾಜನ್ಕಸ್ಮಾಚ್ಚಿತ್ಕಾಲಪರ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-181-19 (22875)
ತತೋಸ್ಮಿ ಪತಿತೋ ಭೂಮೌ ನ ಚ ಮಾಮಜಹಾತ್ಸ್ಮೃತಿಃ।
ಸ್ಮಾರ್ತಮಸ್ತಿ ಪುರಾಣಂ ಮೇ ಯಥೈವಾಧಿಗತಂ ತಥಾ ॥ 3-181-20 (22876)
ಯಸ್ತು ತೇ ವ್ಯಾಹೃತಾನ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಪ್ರತಿಬ್ರೂಯಾದ್ವಿಭಾಗವಿತ್।
ಸ ತ್ವಾಂ ಮೋಕ್ಷಯಿತಾ ಶಾಪಾದಿತಿ ಮಾಮಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ॥ 3-181-21 (22877)
ಗೃಹೀತಸ್ಯ ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಣಿನೋಪಿ ಬಲೀಯಸಃ।
ಸತ್ವಭ್ರಂಶೋಽಧಿಕಸ್ಯಾಪಿ ಸರ್ವಸ್ಯಾಶು ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-181-22 (22878)
ಇತಿಚಾಪ್ಯಹಮಶ್ರೌಷಂ ವಚಸ್ತೇಷಾಂ ದಯಾವತಾಂ।
ಮಯಿ ಸಂಜಾತಹಾರ್ದಾನಾಮಥ ತೇಽಂತರ್ಹಿತಾ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-181-23 (22879)
ಸೋಹಂ ಪರಮದುಷ್ಕರ್ಮಾ ವಸಾಮಿ ನಿರಯೇಽಶುಚೌ।
ಸರ್ಪಯೋನಿಮಿಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-181-24 (22880)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೀಮಸೇನೋ ಭುಜಂಗಮಂ।
ನ ತೇ ಕುಪ್ಯೇ ಮಹಾಸರ್ಪ ನಾತ್ಮನೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-181-25 (22881)
ಯಸ್ಮಾದಭಾವೀ ಭಾವೀ ವಾ ಮನುಷ್ಯಃ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ।
ಆಗಮೇ ಯದಿ ವಾಽಪಾಯೇ ನ ತತ್ರ ಗ್ಲಪಯೇನ್ಮನಃ ॥ 3-181-26 (22882)
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಕೋ ವಂಚಯಿತುಮರ್ಹತಿ।
ದೈವಮೇವ ಪರಂ ಮನ್ಯೇ ಪೌರುಷಂ ತು ನಿರರ್ಥಕಂ ॥ 3-181-27 (22883)
ಪಶ್ಯ ದೈವೋಪಘಾತಾದ್ಧಿ ಭುಜವೀರ್ಯವ್ಯಪಾಶ್ರಯಂ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಮನಿಮಿತ್ತಮಿಹಾದ್ಯ ಮಾಂ ॥ 3-181-28 (22884)
ಕಿಂತು ನಾದ್ಯಾನುಶೋಚಾಮಿ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ವಿನಾಶಿತಂ।
ತಥಾ ತು ವಿಪಿನೇ ನ್ಯಸ್ತಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ರಾಜ್ಯಪರಿಚ್ಯುತಾನ್ ॥ 3-181-29 (22885)
ಹಿಮವಾಂಶ್ಚ ಸುದುರ್ಗೋಽಯಂ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಸಂಕುಲಃ।
ಮಾಂ ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷಮಾಣಾಸ್ತೇ ಪ್ರಯತಿಷ್ಯಂತಿ ವಿಹ್ವಲಾಃ ॥ 3-181-30 (22886)
ವಿನಷ್ಟಮಥ ಮಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನಿರುದ್ಯಮಾಃ।
ಧರ್ಮಶೀಲಾ ಮಯಾ ತೇ ಹಿ ಬಾಧ್ಯಂತೇ ರಾಜ್ಯಗೃದ್ಧಿನಾ ॥ 3-181-31 (22887)
ಅಥವಾ ನಾರ್ಜುನೋ ಧೀಮಾನ್ವಿಷಾದಮುಪಯಾಸ್ಯತಿ।
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದನಾಧೃಷ್ಯೋ ದೇವಗಂಧರ್ವರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-181-32 (22888)
ಸಮರ್ಥಃ ಸ ಮಹಾಬಾಹುರೇಕಾಙ್ನಾ ಸುಮಹಾಬಲಃ।
ದೇವರಾಜಮಪಿ ಸ್ಥಾನಾತ್ಪ್ರಚ್ಯಾವಯಿತುಮಂಜಸಾ ॥ 3-181-33 (22889)
ಕಿಂ ಪುನರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ ಪುತ್ರಂ ದುರ್ದ್ಯೂತದೇವಿನಂ।
ವಿದ್ವಿಷ್ಟಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ದಂಭಮೋಹಪರಾಯಣಂ ॥ 3-181-34 (22890)
ಮಾತರಂ ಚೈವ ಶೋಚಾಮಿ ಕೃಪಣಾಂ ಪುತ್ರಗೃದ್ಧಿನೀಂ।
ಯಾಽಸ್ಮಾಕಂ ನಿತ್ಯಮಾಶಾಸ್ತೇ ಮಹತ್ತ್ವಮಧಿಕಂ ಪರೈಃ ॥ 3-181-35 (22891)
ತಸ್ಯಾಃ ಕಥಂ ತ್ವನಾಥಾಯಾ ಮದ್ವಿನಾಶಾದ್ಭುಜಂಗಂ।
ಸಫಲಾಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಮಯಿ ಸರ್ವೇ ಮನೋರಥಾಃ ॥ 3-181-36 (22892)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಯಮೌ ಚ ಗುರುವರ್ತಿನೌ।
ಮದ್ವಾಹುಬಲಸಂಗುಪ್ತೌ ನಿತ್ಯಂ ಪುರುಷಮಾನಿನೌ ॥ 3-181-37 (22893)
ಭವಿಷ್ಯತೋ ನಿರುತ್ಸಾಹೌ ಭ್ರಷ್ಟವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮೌ।
ಮದ್ವಿನಾಶಾತ್ಪರಿದ್ಯೂನಾವಿತಿ ಮೇ ವರ್ತತೇ ಮತಿಃ ॥ 3-181-38 (22894)
ಏವಂವಿಧಂ ಬಹು ತದಾ ವಿಲಲಾಪ ವೃಕೋದರಃ।
ಭುಜಂಗಭೋಗಸಂರುದ್ಧೋ ನಾಶಕಚ್ಚ ವಿಚೇಷ್ಟಿತುಂ ॥ 3-181-39 (22895)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಬಭೂವಾಸ್ವಸ್ತಚೇತನಃ।
ಅನಿಷ್ಟದರ್ಶನಾನ್ಘೋರಾನುತ್ಪಾತಾನ್ಪರಿಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-181-40 (22896)
ದಾರುಣಂ ಹ್ಯಶಿವಂ ನಾದಂ ಶಿವಾ ದಕ್ಷಿಣತಃ ಸ್ಥಿತಾ।
ದೀಪ್ತಾಯಾಂ ದಿಶಿ ವಿತ್ರಸ್ತಾ ರೌತಿ ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಸ್ಯ ಹ ॥ 3-181-41 (22897)
ಏಕಪಕ್ಷಾಕ್ಷಿಚರಣಾ ವರ್ತಿಕಾ ಘೋರದರ್ಶನಾ।
ರಕ್ತಂ ವಮಂತೀ ದದೃಶೇ ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಮಭಾಸುರಾ ॥ 3-181-42 (22898)
ಪ್ರವವೌ ಚಾನಿಲೋ ರೂಕ್ಷಶ್ಚಂಡಃ ಸರ್ಕರಕರ್ಷಣಃ।
ಅಪಸವ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಮೃಗಪಕ್ಷಿರುತಾನಿ ಚ ॥ 3-181-43 (22899)
ಪೃಷ್ಠತೋ ವಾಯಸಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಯಾಹಿಯಾಹೀತಿ ವಾಶತಿ।
ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ಸ್ಫುರತಿ ಚ ದಕ್ಷಿಣೋಽಸ್ಯ ಭುಜಸ್ತಥಾ ॥ 3-181-44 (22900)
ಹೃದಯಂ ಚರಣಶ್ಚಾಪಿ ವಾಮೋಽಸ್ಯ ಪರಿತಪ್ಯತಿ।
ಸವ್ಯಸ್ಯಾಕ್ಷ್ಣಓ ವಿಕಾರಶ್ಚಾಪ್ಯನಿಷ್ಟಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-181-45 (22901)
ಧರ್ಮರಾಜೋಪಿ ಮೇಧಾವೀ ಶಂಕಮಾನೋ ಮಹದ್ಭಯಂ।
ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಕ್ವ ಭೀಮ ಇತಿ ಭಾರತ ॥ 3-181-46 (22902)
ಶಂಸ ತಸ್ಮೈ ಪಾಂಚಾಲೀ ಚಿರಯಾತಂ ವೃಕೋದರಂ।
ಸ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಧೌಂಯೇನ ಸಹಿತೋ ನೃಪಃ ॥ 3-181-47 (22903)
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ರಕ್ಷಣಂ ಕಾರ್ಯಮಿತ್ಯುವಾಚ ಧನಂಜಯಂ।
ನಕುಲಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ವ್ಯಾದಿದೇಶ ದ್ವಿಜಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-181-48 (22904)
ಸ ತಸ್ಯ ಪದಮುನ್ನೀಯ ತಸ್ಮಾದೇವಾಶ್ರಮಾತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಮೃಗಯಾಮಾಸ ಕೌಂತೇಯೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾವನೇ ॥ 3-181-49 (22905)
ಸ ಪ್ರಾಚೀಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಹತೋ ಗಜಯೂಥಪಾನ್।
ದದರ್ಶ ಪೃಥಿವೀಂ ಚಿಹ್ನೈರ್ಭೀಮಸ್ಯ ಪರಿಚಿಹ್ನಿತಾಂ ॥ 3-181-50 (22906)
ತತೋ ಮೃಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮೃಗೇನದ್ರಾಣಾಂ ಶತಾನಿ ಚ।
ಪತಿತಾನಿ ವನೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾರ್ಗಂ ತಸ್ಯಾವಿಶನ್ನೃಪಃ ॥ 3-181-51 (22907)
ಧಾವತಸ್ತಸ್ಯ ವೀರಸ್ ಮೃಗಾರ್ಥಂ ವಾತರಂಹಸಃ।
ಊರುವಾತವಿನಿರ್ಭಗ್ನಾಂದ್ರುಮಾನ್ವ್ಯಾವರ್ಜಿತಾನ್ಪಥಿಃ ॥ 3-181-52 (22908)
ಸ ಗತ್ವಾ ತೈಸ್ತದಾ ಚಿಹ್ನೈರ್ದದರ್ಶ ಗಿರಿಗಹ್ವರೇ।
[ರೂಕ್ಷಮಾರುತಭೂಯಿಷ್ಠೇ ನಿಷ್ಪತ್ರದ್ರುಮಸಂಕುಲೇ ॥ 3-181-53 (22909)
ಈರಿಣೇ ನಿರ್ಜಲೇ ದೇಶೇ ಕಂಟಕಿದ್ರುಮಸಂಕುಲೇ।
ಅಶ್ಮಸ್ಥಾಣುಕ್ಷುಪಾಕೀರ್ಣೇ ಸುದುರ್ಗೇ ವಿಷಮೋತ್ಕಟೇ।]
ಗೃಹೀತಂ ಭುಜಗೇಂದ್ರೇಣ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಮನುಜಂ ತದಾ ॥ 3-181-54 (22910)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆಜಾಗರಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 181 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-181-2 ಕಾಮಯಾ ಇಚ್ಛಾತಃ ॥ 3-181-8 ಭೋಗೇನ ದೇಹೇನ ॥ 3-181-15 ಉಪಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಕ್ಷಿತುಗಿಚ್ಛಾಮಿ। ವಿಧಾನಂ ದೈವಂ ॥ 3-181-16 ಷಷ್ಠೇ ಕಾಲೇಽಷ್ಟಧಾವಿಭಕ್ತಸ್ಯಾಹ್ನೋ ಭಾಗೇ ॥ 3-181-20 ಸ್ಮಾರ್ತಂ ಸ್ಮೃತಿವಿಷಯಂ। ಪುರಾಣಂ ಚಿರಕಾಲೀನಮಪಿ ಸ್ಮರಾಮೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-181-21 ವಿಭಾಗವಿದಾತ್ಮಾನಾತ್ಮವಿವೇಕವಿತ್ ॥ 3-181-26 ಕದಾಚಿದಭಾವೀ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಹೀನಃ ಕದಾಚಿತ್ ಭಾವೀ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಾನ್ ಅವಶ್ಯಂ ಭವತಿ ॥ 3-181-31 ಪರುಷೋಕ್ತಿಭಿರಿತಿ ಸೇಷಃ ॥ 3-181-42 ವರ್ತಿಕಾ ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷಃ ॥ 3-181-44 ದಕ್ಷಿಣೋ ಭುಜ ಸ್ಫುರತೀತಿ ಭವಿಷ್ಯತೋಽನಿಷ್ಟಪ್ರಶಮನಸ್ಯ ಲಿಂಗಂ ॥ 3-181-45 ವಿಕಾರಃ ಸ್ಫುರಣಂ ॥ 3-181-50 ಯೂಥಪಾನ್ಪತಿತಾಂದದರ್ಶೇತ್ಯನ್ವಯಃ ॥ 3-181-54 ಈರಿಣೇ ಊಷರೇ। ಕ್ಷುಪಾಃ ಹ್ರಸ್ವವೃಕ್ಷಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 182
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.182. ಅಧ್ಯಾಯಃ 182
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಜಗರಯೋಃ ಸಂವಾದಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-182-0 (22911)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-182-0x (2337)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತಮಾಸಾದ್ಯ ಸರ್ಪಭೋಗೇನ ವೇಷ್ಟಿತಂ।
ದಯಿತಂ ಭ್ರಾತರಂ ಧೀಮಾನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-182-1 (22912)
ಕುಂತೀಮಾತಃ ಕಥಮಿಮಾಮಾಪದಂ ತ್ವಮವಾಪ್ತವಾನ್।
ಕಶ್ಚಾಯಂ ಪರ್ವತಾಭೋಗಪ್ರತಿಮಃ ಪನ್ನಗೋತ್ತಮಃ ॥ 3-182-2 (22913)
ಸ ಧರ್ಮರಾಜಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರತರಮಗ್ರಜಂ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ತತ್ಸರ್ವಂ ಗ್ರಹಣಾದಿವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-182-3 (22914)
[ಅಯಮಾರ್ಯ ಮಹಾಸತ್ವೋ ಭಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಮಾಂ ಗೃಹೀತವಾನ್।
ನಹುಷೋ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪ್ರಾಣವಾನಿವ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-182-4 (22915)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-5x (2338)
ಮುಚ್ಯತಾಮಯಮಾಯುಷ್ಮನ್ಭ್ರಾತಾ ಮೇಽಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ವಯಮಾಹಾರಮನ್ಯಂ ತೇ ದಾಸ್ಯಾಮಃ ಕ್ಷುನ್ನಿವಾರಣಂ ॥ 3-182-5 (22916)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-6x (2339)
ಮುಚ್ಯತಾಮಯಮಾಯುಷ್ಮನ್ಭ್ರಾತಾ ಮೇಽಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ಗಂಯತಾಂ ನೇಹ ಸ್ಥಾತವ್ಯಂ ಶ್ವೋ ಭವಾನಪಿ ಮೇ ಭವೇತ್ ॥ 3-182-6 (22917)
ವ್ರತಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಷಯಂ ಮಮ ಯೋ ಬ್ರಜೇತ್।
ಸ ಮ ಭಕ್ಷೋ ಭವೇತ್ತಾತ ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ವಿಷಯೇ ಮಮ ॥ 3-182-7 (22918)
ಚಿರೇಣಾದ್ಯ ಮಯಾಽಽಹಾರಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಯಮನುಜಸ್ತವ।
ನಾಹಮೇನಂ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಚಾನ್ಯಮಭಿಕಾಂಕ್ಷಯೇ ॥] 3-182-8 (22919)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-9x (2340)
ದೇವೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದೈತ್ಯ ಉರಗೋ ವಾ ಭವಾನ್ಯದಿ।
ಸತ್ಯಂ ಸರ್ಪ ವಚೋ ಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತಿ ತ್ವಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-182-9 (22920)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಗ್ರಸ್ತೋ ಭೀಮಸೇನೋ ಭುಜಂಗಮ।
ಕಿಮಾಹೃತ್ಯವಿದಿತ್ವಾ ವಾ ಪ್ರೀತಿಸ್ತೇ ಸ್ಯಾದ್ಭುಜಂಗಮ।
ಕಿಮಾಹಾರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಂ ಮುಂಚೇದ್ಭವಾನಿಮಂ ॥ 3-182-10 (22921)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-11x (2341)
ನಹುಷೋ ನಾಮ ರಾಜಾಽಹಮಾಸಂ ಪೂರ್ವಸ್ತವಾನಘ।
ಪ್ರಥಿತಃ ಪಂಚಮಃ ಸೋಮಾದಾಯೋಃ ಪುತ್ರೋ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-182-11 (22922)
ಕ್ರತುಭಿಸ್ತಪಸಾ ಚೈವಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ದಮೇನ ಚ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಮವ್ಯಗ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಹಂವಿಕರ್ಮೇಣ ಚ ॥ 3-182-12 (22923)
ತದೈಶ್ವರ್ಯಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ದರ್ಪೋ ಮಾಮಗಮತ್ತದಾ।
ಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಮುವಾಹ ಶಿವಿಕಾಂ ಮಮ ॥ 3-182-13 (22924)
ಐಶ್ವರ್ಯಮದಮತ್ತೋಽಹಮವಮತ್ಯ ತತೋ ದ್ವಿಜಾನ್।
ಇಮಾಮಗಸ್ತ್ಯೇನ ದಶಾಮಾನೀತ ಇತಿಮೇ ಸ್ಮೃತಿಃ ॥ 3-182-14 (22925)
ನ ತು ಮಾಮಜಹಾತ್ಪ್ರಜ್ಞಾ ಯಾವದನ್ವೇತಿ ಪಾಂಡವಃ।
ತಸ್ಯೈವಾನುಗ್ರಹಾದ್ರಾಜನ್ನಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-182-15 (22926)
ಷಷ್ಠೇ ಕಾಲೇ ಮಯಾಽಽಹಾರಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಯಮನುಜಸ್ತವ।
ನಾಹಮೇನಂ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಚಾನ್ಯದಪಿ ಕಾಮಯೇ ॥ 3-182-16 (22927)
ಪ್ರಶ್ನಾನುಚ್ಚಾರಿತಾನದ್ಯ ವಾಯಹರಿಷ್ಯಸಿ ಚೇನ್ಮಮ।
ತಥಾಪಶ್ಚಾದ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭ್ರಾತರಂ ತೇ ವೃಕೋದರಂ ॥ 3-182-17 (22928)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-18x (2342)
ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ಪ ಯಥಾಕಾಮಂ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಚಃ।
ಅಪಿ ಚಚ್ಛಕ್ನುಯಾಂ ಪ್ರೀತಿಮಾಹರ್ತುಂ ತೇ ಭುಜಂಗಂ ॥ 3-182-18 (22929)
ವೇದ್ಯಂಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೇಹ ತದ್ಭವಾನ್ವೇತ್ತಿ ಕೇವಲಂ।
ಸರ್ಪರಾಜ ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಚಃ ॥ 3-182-19 (22930)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-20x (2343)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕೋ ಭವೇದ್ರಾಜನ್ವೇದ್ಯಂ ಕಿಂಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬ್ರವೀಹ್ಯತಿಮತಿಂ ತ್ವಾಂ ಹಿ ವಾಕ್ಯೈರನಿಮಿನೋಮಿ ತೇ ॥ 3-182-20 (22931)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-21x (2344)
ಸತ್ಯಂ ದಾನಂ ಕ್ಷಮಾ ಶೀಲಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ತಪೋ ಘೃಣಾ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಯತ್ರನಾಗೇಂದ್ರಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-182-21 (22932)
ವೇದ್ಯಂ ಸರ್ಪ ಪರಂ ಬ್ರ್ಹಮ ನಿರ್ದುಃಖಮಸುಖಂ ಚ ಯತ್।
ಯತ್ರಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚಂತಿ ಭವತಃ ಕಿಂ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ॥ 3-182-22 (22933)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-23x (2345)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮ ಚೈವ ಹಿ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಮಹಿಂಸಾ ಚ ಘೃಣಾ ಚೈವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-182-23 (22934)
ವೇದ್ಯಂ ಯಚ್ಚಾತ್ರ ನಿರ್ದುಃಖಮಸುಖಂ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ಹೀನಂ ಪದಂ ಚಾನ್ಯನ್ನ ತದಸ್ತೀತಿ ಲಕ್ಷಯೇ ॥ 3-182-24 (22935)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-25x (2346)
ಶೂದ್ರೇ ತು ಯದ್ಭವೇಲ್ಲಕ್ಷ್ಮ ದ್ವಿಜೇ ತಚ್ಚ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ವೈ ಶೂದ್ರೋ ಭವೇಚ್ಛೂದ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ॥ 3-182-25 (22936)
ಯತ್ರೈತಲ್ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಸರ್ಪ ವೃತ್ತಂ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ತತ್ರೈತನ್ನ ವೇತ್ಸರ್ಪ ತಂ ಶೂದ್ರಮಿತಿ ನಿರ್ದಿಶೇತ್ ॥ 3-182-26 (22937)
ಯತ್ಪುನರ್ಭವತಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ನ ವೇದ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇತಿ ಚ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ಹೀನಮತೋಽನ್ಯತ್ರ ಪದಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ಚೇದಪಿ ॥ 3-182-27 (22938)
ಏವಮೇತನ್ಮತಂ ಸರ್ಪ ತಾಭ್ಯಾಂ ಹೀನಂ ತು ವಿದ್ಯತೇ।
ಯಥಾ ಶೀತೋಷ್ಣಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಭವೇನ್ನೋಷ್ಣಂ ನ ಶೀತತಾ ॥ 3-182-28 (22939)
ಏವಂ ವೈ ಸುಖದುಃಖಾಭ್ಯಾಂ ಹೀನಮಸ್ತಿ ಪದಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ಏಷಾ ಮಮ ಮತಿಃ ಸರ್ಪ ಯಥಾ ವಾ ಮನ್ಯತೇ ಭವಾನ್ ॥ 3-182-29 (22940)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-30x (2347)
ಯದಿ ತೇ ವೃತ್ತತೋ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷಿತಃ।
ವೃಥಾ ಜಾತಿಸ್ತದಾಯುಷ್ಮನ್ಕೃತಿರ್ಯಾವನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-182-30 (22941)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-182-31x (2348)
ಜಾತಿರತ್ರಮಹಾಸರ್ಪ ಮನುಷ್ಯತ್ವೇ ಮಹಾಮತೇ।
ಸಂಕರಾತ್ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ದುಷ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 3-182-31 (22942)
ಸರ್ವೇ ಸರ್ವಾಸ್ವಪತ್ಯಾನಿ ಜನಯಂತಿ ಯದಾ ನರಾಃ।
ವಾಙ್ಮೈಥುನಮಥೋ ಜನ್ಮ ಮರಣಂ ಚ ಸಮಂ ನೃಣಾಂ ॥ 3-182-32 (22943)
ಇದಮಾರ್ಷಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ಯೇ ಯಜಾಮಹ ಇತ್ಯಪಿ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛೀಲಂ ಪ್ರಧಾನೇಷ್ಟಂ ವಿದುರ್ಯೇ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ ॥ 3-182-33 (22944)
ಪ್ರಾಂಗಾಭಿವರ್ಧನಾತ್ಪುಂಸೋ ಜಾತಕರ್ಮ ವಿಧೀಯತೇ।
`ತಥೋಪನಯನಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ'।
ತತ್ರಾಸ್ಯ ಮಾತಾ ಸಾವಿತ್ರೀ ಪಿತಾ ತ್ವಾಚಾರ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-182-34 (22945)
ವೃತ್ತ್ಯಾ ಶೂದ್ರಸಮೋ ಹ್ಯೇಷ ಯಾವದ್ವೇದೇನ ಜಾಯತೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಂ ಮತಿದ್ವೈಧೇ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-182-35 (22946)
ಕೃತಕೃತ್ಯಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾ ಯದಿ ವೃತ್ತಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ಸಂಕರಸ್ತ್ವತ್ರ ನಾಗೇಂದ್ರ ಬಲವಾನ್ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-182-36 (22947)
ಯತ್ರೇದಾನೀಂ ಮಹಾಸರ್ಪ ಸಂಸ್ಕೃತಂ ವೃತ್ತಮಿಷ್ಯತೇ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಂ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತವಾನ್ಭುಜಗೋತ್ತಮ ॥ 3-182-37 (22948)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-182-38x (2349)
ಶ್ರುತಂ ವಿದಿತವೇದ್ಯಸ್ಯ ತವ ವಾಕ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಭಕ್ಷಯೇಯಮಹಂ ಕಸ್ಮಾದ್ಭ್ರಾತರಂ ತೇ ವೃಕೋದರಂ ॥ 3-182-38 (22949)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆಜಗರಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 182 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-182-4 ಪ್ರಾಣವಾನ್ವಾಯುಭಕ್ಷಃ ಸರ್ಪಇವ ನತು ಸರ್ಪಃ ॥ 3-182-28 ತಾಭ್ಯಾಂ ಹೀನಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-182-29 ಹೀನಂ ನಾಸ್ತಿ ಪದಂ ಕ್ವಚಿತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-182-33 ಪ್ರಧಾನಂ ತದಿಷ್ಟಂ ಚೇತಿ ಕರ್ಮಧಾರಯಃ ॥ 3-182-34 ನಾಭಿವರ್ಧನಾನ್ನಾಲಚ್ಛೇದನಾತ್ ॥ 3-182-36 ಯದಿ ವೃತ್ತಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಯದಿ ವೃತ್ತಂ ನ ನಶ್ತಿ ಇತಿ ಖ. ಪಾಠಃ। ಯದಿ ವೃತ್ತಂ ನ ದೂಷ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 183
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.183. ಅಧ್ಯಾಯಃ 183
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಪ್ರಶ್ನಸ್ಯೋತ್ತರದಾನತುಷ್ಟೇನಾಜಗರರೂಪಿಣಾ ನಹುಷೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯಾಜಗರಭಾವಸಂಭವಹೇತುಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಭೀಮಂ ವಿಮುಚ್ಯ ಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-183-0 (22950)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-0x (2350)
ಭವಾನೇತಾದೃಶೋ ಲೋಕೇ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ಭವೇದ್ಗತಿರನುತ್ತಮಾ ॥ 1 ॥ 3-183-1 (22951)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-2x (2351)
ಪಾತ್ರೇ ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸತ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ।
ಅಹಿಂಸಾನಿರತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಚ್ಛೇದಿತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ॥ 3-183-2 (22952)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-3x (2352)
ದಾನಾದ್ವಾ ಸರ್ಪ ಸತ್ಯಾದ್ವಾ ಕಿಮತೋ ಗುರು ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅಹಿಂಸಾಪ್ರಿಯಯೋಶ್ಚೈವ ಗುರುಲಾಘವಮುಚ್ಯತಾಂ ॥ 3-183-3 (22953)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-4x (2353)
ದಾನಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ತತ್ತ್ವಂ ವಾ ಅಹಿಂಸಾ ಪ್ರಿಯಮೇವ ಚ।
ಏಷಾಂ ಕಾರ್ಯಗರೀಯಸ್ತ್ವಾದ್ದೃಶ್ಯತೇ ಗುರುಲಾಘವಂ ॥ 3-183-4 (22954)
ಕ್ವಚಿದ್ದಾನಪ್ರಯೋಗಾದ್ಧಿ ಸತ್ಯಮೇವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಾಚ್ಚ ರಾಜೇನದ್ರ ಕ್ವಚಿದ್ದಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 3-183-5 (22955)
ಏವಮೇವ ಮಹೇಷ್ವಾಸ ಪ್ರಿಯವಾಕ್ಯಾನ್ಮಹೀಪತೇ।
ಅಹಿಂಸಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಗುರ್ವೀ ತತಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಮಿಷ್ಯತೇ ॥ 3-183-6 (22956)
ಏವಮೇತದ್ಭವೇದ್ರಾಜನ್ಕಾರ್ಯಾಪೇಕ್ಷಮನಂತರಂ।
ಯದಭಿಪ್ರೇತಮನ್ಯತ್ತೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಾವದ್ಬ್ರವೀಂಯಹಂ ॥ 3-183-7 (22957)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-8x (2354)
ಕಥಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಗತಿಃ ಸರ್ಪ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ಫಲಂ ಧ್ರುವಂ।
ಅಶರೀರಸ್ಯ ದೃಶ್ಯೇತ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ವಿಷಯಾಂಶ್ಚ ಮೇ ॥ 3-183-8 (22958)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-9x (2355)
ತಿಸ್ರೋ ವೈ ಗತಯೋ ರಾಜನ್ಪರಿದೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ಮಾನುಷಂ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಶ್ಚ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಶ್ಚ ತತ್ರಿಧಾ ॥ 3-183-9 (22959)
ತತ್ರ ವೈ ಮಾನುಷಾಲ್ಲೋಕಾದ್ದಾನಾದಿಭಿರನಾದಿಭಿಃ।
ಅಹಿಂಸಾರ್ಥಸಮಾಯುಕ್ತೈಃ ಕಾರಣೈಃ ಸ್ವರ್ಗಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-183-10 (22960)
ವಿಪರೀತೈಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಾರಣೈರ್ಮಾನುಷೋ ಭವೇತ್।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸ್ತಥಾ ತಾತ ವಿಶೇಷಶ್ಚಾತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-183-11 (22961)
ಕ್ರಾಮಕ್ರೋಧಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಹಿಂಸಾಲೋಭಸಮನವಿತಃ।
ಮನುಷ್ಯತ್ವಾತ್ಪರಿಬ್ರಷ್ಟಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಪ್ರಸೂಯತೇ ॥ 3-183-12 (22962)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನ್ಯಾಃ ಪೃಥಗ್ಭಾವೋ ಮನುಷ್ಯಾರ್ಥೇ ವಿಧೀಯತೇ।
ಗವಾದಿಭ್ಯಸ್ತಥಾಽಶ್ವೇಭ್ಯೋ ದೇವತ್ವಮಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-183-13 (22963)
ಸೋಯಮೇತಾ ಗತೀಸ್ತಾತ ಜಂತುಶ್ಚರತಿ ಕಾರ್ಯವಾನ್।
ನಿಂನೇ ಮಹತಿ ಚಾತ್ಮಾನಮವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಚ ವೈ ನೃಪ ॥ 3-183-14 (22964)
ಜಾತೋ ಜಾತಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಭುಂಕ್ತೇ ನಾಂನಾಽಥ ದೇಹವಾನ್।
ಫಲಾರ್ಥಸ್ತಾತ ನಿಷ್ಪೃಕ್ತಃ ಪ್ರಜಾಲಕ್ಷಣಭಾವನಃ ॥ 3-183-15 (22965)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-16x (2356)
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ಚ ರೂಪೇ ಚ ತಥೈವ ರಸಗಂಧಯೋಃ।
ತಸ್ಯಾಧಿಷ್ಠಾನಮವ್ಯಗ್ರೋ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ಪ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-183-16 (22966)
ಕಿಂ ನ ಗೃಹ್ಣಾಸಿ ವಿಷಯಾನ್ಯುಗಪತ್ತ್ವಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಏತಾವದುಚ್ಯತಾಂ ಚೋಕ್ತಂ ಸರ್ವಂ ಪನ್ನಗಸತ್ತಮ ॥ 3-183-17 (22967)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-18x (2357)
ತದಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮಾಯುಷ್ಮಂದೇಹಸಂಶ್ರಯಣಾನ್ವಿತಂ।
ಕರಣಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ಭೋಗಾನುಪಭುಂಕ್ತೇ ಯಥಾವಿಥಿ ॥ 3-183-18 (22968)
ಜ್ಞಾನಂ ಚೈವಾತ್ರ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಕಮಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಸ್ಯ ಭೋಗಾಧಿಕರಣೇ ಕರಣಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-183-19 (22969)
ಮನಸಾ ತಾತ ಪರ್ಯೇತಿ ಕ್ರಮಶೋ ವಿಷಯಾನಿಮಾನ್।
ವಿಷಯಾಯತನತ್ವೇನ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಕ್ಷೇತ್ರವಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-183-20 (22970)
ತತ್ರಚಾಪಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಮನೋ ಜಂತೋರ್ವಿಧೀಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯುಗಪದತ್ರಾಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಂ ನೋಪಪದ್ಯತೇ ॥ 3-183-21 (22971)
ಸ ಆತ್ಮಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಭ್ರುವೋರಂತರಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಬುದ್ಧಿಂ ದ್ರವ್ಯೇಷು ಸೃಜತಿ ವಿವಿಧೇಷು ಪರಾವರಾಂ ॥ 3-183-22 (22972)
ಬುದ್ಧೇರುತ್ತರಕಾಲಂ ಚ ವೇದನಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಬುಧೈಃ।
ಏಷ ವೈ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವಿಧಿಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಭಾವನಃ ॥ 3-183-23 (22973)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-24x (2358)
ಮನಸಶ್ಚಾಪಿ ಬುದ್ಧೇಶ್ಚ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ಲಕ್ಷಣಂ ಪರಂ।
ಏತದಧ್ಯಾತ್ಮವಿದುಷಾಂ ಪರಂ ಕಾರ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ ॥ 3-183-24 (22974)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-25x (2359)
ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮಾನುಗಾಽತೀವ ಉತ್ಪಾತೇನ ವಿಧೀಯತೇ।
ತದಾಶ್ರಿತಾ ಹಿ ಸಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತಸ್ಯೈಷಿಣೀ ಭವೇತ್ ॥ 3-183-25 (22975)
ಬುದ್ಧಿರುತ್ಪದ್ಯತೇ ಕಾರ್ಯಾನ್ಮನಸ್ತೂತ್ಪನ್ನಮೇವ ಹಿ।
ಬುದ್ಧೇರ್ಗುಣವಿಧಾನೇನ ಮನಸ್ತದ್ಗುಣವದ್ಭವೇತ್ ॥ 3-183-26 (22976)
ಏತದ್ವಿಶೇಷಣಂ ತಾತ ಮನೋಬುದ್ಧ್ಯೋರ್ಮಯೇರಿತಂ।
ತ್ವಮಪ್ಯತ್ರಾಭಿಸಂಬುದ್ಧಃ ಕಥಂ ವಾ ಮನಯ್ಸೇ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-183-27 (22977)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-183-28x (2360)
ಅಹೋ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಶುಭಾ ಬುದ್ಧಿರಿಯಂ ತವ।
ವಿದಿತಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ತೇ ಕಸ್ಮಾನ್ನಹುಷ ಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-183-28 (22978)
ಸರ್ವಜ್ಞಂ ತ್ವಾಂ ಕಥಂ ಮೋಹ ಆವಿಶತ್ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿನಂ।
ಏವಮದ್ಭುತಕರ್ಮಾಣಮಿತಿ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-183-29 (22979)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 3-183-30x (2361)
ಸುಪ್ರಜ್ಞಮಪಿ ಚೇಚ್ಛೂರಮೃದ್ಧಿರ್ಮೋಹಯತೇ ನರಂ।
ವರ್ತಮಾನಃ ಸುಖೇ ಸರ್ವೋ ನಾವೈತೀತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ॥ 3-183-30 (22980)
ಸೋಹಮೈಶ್ವರ್ಯಮೋಹೇನ ಮದಾವಿಷ್ಟೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪತಿತಃ ಪ್ರತಿಸಂಬುದ್ಧಸ್ತ್ವಾಂ ತು ಸಂಬೋಧಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-183-31 (22981)
ಕೃತಂಕಾರ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ತ್ವಯಾ ಮಮ ಪರಂತಪ।
ಕ್ಷೀಣಃ ಶಾಪ ಸುಕೃಚ್ಛ್ರೋ ಮೇ ತ್ವಯಾ ಸಂಭಾಷ್ಯ ಸಾಧುನಾ ॥ 3-183-32 (22982)
ಅಹಂ ಹಿ ದಿವಿ ದಿವ್ಯೇನ ವಿಮಾನನ ಚರನ್ಪುರಾ।
ಅಭಿಮಾನೇನ ಮತ್ತಃ ಸನ್ಕಂಚಿನ್ನಾನ್ಯಮಚಿಂತಯಂ ॥ 3-183-33 (22983)
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿದೇಘಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ।
ವರಂ ಮಮ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಾಸಿನಃ ॥ 3-183-34 (22984)
ಚಕ್ಷುಷಾ ಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಾಣಿನಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ತಸ್ಯ ತೇಜೋ ಹರಾಂಯಾಶು ತದ್ಧಿ ದೃಷ್ಟೇರ್ಬಲಂ ಮಮ ॥ 3-183-35 (22985)
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೀಣಾಂ ಸರಸ್ರಂ ಹಿ ಉವಾಹ ಶಿಬಿಕಾಂ ಮಮ।
ಕಸ ಮಾಮಪನಯೋ ರಾಜನ್ಭ್ರಂಶಯಾಮಾಸ ವೈ ಶ್ರಿಯಃ ॥ 3-183-36 (22986)
ತತ್ರ ಹ್ಯಗಸ್ತ್ಯಃ ಪಾದೇನ ವಹನ್ಸ್ಪೃಷ್ಟೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ತತೋಸ್ಂಯುಕ್ತೋ ಧ್ವಂಸ ಸರ್ಪೇತಿ ವೈರುಷಾ ॥ 3-183-37 (22987)
ತತಸ್ತಸ್ಮಾದ್ವಿಮಾನಾಗ್ರ್ಯಾತ್ಪ್ರಚ್ಯುತಶ್ಚ್ಯುತಲಕ್ಷಣಃ।
ಪ್ರಪತನ್ಬುಬುಧೇಽಽತ್ಮಾನಂ ವ್ಯಾಲೀಭೂತಮಧೋಮುಖಂ ॥ 3-183-38 (22988)
ಅಯಾಚಂ ತಮಹಂ ವಿಪ್ರಂ ಶಾಪಸ್ಯಾಂತೋ ಭವೇದಿತಿ।
ಪ್ರಮಾದಾತ್ಸಂಪ್ರಮೂಢಸ್ಯ ಭಗವನ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-183-39 (22989)
ತತಃ ಸ ಮಾಮುವಾಚೇದಂ ಪ್ರಪತಂತಂ ಕೃಪಾನವಿತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಧರ್ಮರಾಜಃ ಶಾಪಾತ್ತ್ವಾಂ ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-183-40 (22990)
ಅಭಿಮಾನಸ್ಯ ವೈ ತಸ್ಯ ಬಲಸ್ಯ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಫಲೇ ಕ್ಷೀಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಫಲಂ ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-183-41 (22991)
ತತೋ ಮೇ ವಿಸ್ಮಯೋ ಜಾತಸ್ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಪಸೋ ಬಲಂ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ಚ ಯೇನ ತ್ವಾಽಹಮಚೂಚುದಂ ॥ 3-183-42 (22992)
ಸತ್ಯಂ ದಮಸ್ತಪೋ ಯೋಗಮಹಿಂಸಾ ಜ್ಞಾನನಿತ್ಯತಾ।
ಸಾಧಕಾನಿ ಸತಾಂ ಪುಂಸಾಂ ನ ಜಾತಿರ್ನಕುಲಂ ನೃಪ ॥ 3-183-43 (22993)
ಅರಿಷ್ಟ ಕಏಷ ತೇ ಭ್ರಾತಾ ಮುಕ್ತೋ ಬೀಮೋ ಮಹಾಭುಜ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ದಿವಂ ಪುನಃ ॥ 3-183-44 (22994)
`ಸ ಚಾಯಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕಾಲಃ ಪುಣ್ಯ ಉಪಾಗತಃ।
ತದಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾತ್ಪಾರ್ಥ ಕಾರ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ಮಹತ್ಕೃತಂ' ॥ 3-183-45 (22995)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-183-46x (2362)
`ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮುಹೂರ್ತೇ ತು ವಿಮಾನಂ ಕಾಮಗಾಮಿ ವೈ।
ಅವಪಾತೇನ ಮಹತಾ ತತ್ರಾವಾಪ ತದುತ್ತಮಂ' ॥ 3-183-46 (22996)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಽಜಗರಂ ದೇಹಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ನಹುಷೋ ನೃಪಃ।
ದಿವ್ಯಂ ವಪುಃ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಗತಸ್ತ್ರಿದಿವಮೇವ ಹ ॥ 3-183-47 (22997)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಪಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಭೀಮೇನ ಸಂಗತಃ।
ಧೌಂಯೇನ ಸಹಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನಾಶ್ರಮಂ ಪುನರಾಗಮತ್ ॥ 3-183-48 (22998)
ತತೋ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಸಮೇತೇಭ್ಯೋ ಯಥಾತಥಂ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ತತ್ಸರ್ವಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-183-49 (22999)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಭ್ರಾತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ತೇ ತ್ರಯಃ।
ಆಸನ್ಸುವ್ರೀಡಿತಾ ರಾಜಂದ್ರೌಪದೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-183-50 (23000)
ತೇ ತು ಸರ್ವೇದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಹಿತೇಪ್ಸಯಾ।
ಮೈವಮಿತ್ಯಬ್ರುವನ್ಭೀಮಂ ಗರ್ಹಯಂತೋಽಸ್ ಸಾಹಸಂ ॥ 3-183-51 (23001)
3-183-52 (23002)
ಪಾಂಡವಾಸ್ತು ಭಯಾನ್ಪುಕ್ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ಹರ್ಷಮಾಹಾರಯಾಂಚಕ್ರುರ್ವಿಜಹ್ರುಶ್ಚ ಮುದಾ ಯುತಾಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-183-4 ಗುರುಲಾಘವಂ ಗೌರವಂ ಲಾಘವಂ ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 184
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.184. ಅಧ್ಯಾಯಃ 184
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವರ್ಷಾಶರದ್ವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿರ್ದ್ವೈತವನಾತ್ಪುನಃ ಕಾಂಯಕವನಪ್ರವೇಶಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-184-0 (23003)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-184-0x (2363)
ನಿದಾಘಾಂತಕರಃ ಕಾಲಃ ಸರ್ವಭೂತಸುಖಾವಹಃ।
ತತ್ರೈವ ವಸತಾಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಾವೃಟ್ ಸಮಭಿಪದ್ಯತ ॥ 3-184-1 (23004)
ಛಾದಯಂತೋ ಮಹಾಘೋಷಾಃ ಸ್ವಂ ದಿಶಶ್ಚ ಬಲಾಹಕಾಃ।
ಪ್ರವವರ್ಷುರ್ದಿವಾರಾತ್ರಮಸಿತಾಃ ಸತತಂ ತದಾ ॥ 3-184-2 (23005)
ತಪಾತ್ಯಯನಿಕೇತಾಶ್ಚ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಪೇತಾರ್ಕಪ್ರಭಾಜಾಲಾಃ ಸವಿದ್ಯುನ್ಮಂಡಪ್ರಭಾಃ ॥ 3-184-3 (23006)
ವಿರೂಢಶಷ್ಪಾ ಧರಣೀ ಮತ್ತದಂಶಸರೀಸೃಪಾ।
ಬಭೂವ ಪಯಸಾ ಸಿಕ್ತಾ ಶಾಂತಧೂಮರಜೋಗಣಾ ॥ 3-184-4 (23007)
ನ ಸ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಕಿಂಚಿದಂಭಸಾ ಸಮವಸ್ತೃತೇ।
ಸಮಂ ವಾ ವಿಷಮಂ ವಾಽಪಿ ನದ್ಯೋ ವಾ ಸ್ತಾವರಾಣಿ ವಾ ॥ 3-184-5 (23008)
ಕ್ಷುಬ್ಧತೋಯಾ ಮಹಾವೇಗಾಃ ಶ್ವಸಮಾನಾ ಇವಾಶುಗಾಃ।
ಸಿಂಧವಃ ಶೋಭಯಾಂಚಕ್ರುಃ ಕಾನನಾನಿ ತಪಾತ್ಯಯೇ ॥ 3-184-6 (23009)
ನದತಾಂ ಕಾನನಾಂತೇಷು ಶ್ರೂಯಂತೇ ವಿವಿಧಾಃ ಸ್ವನಾಃ।
ವೃಷ್ಟಿಭಿಸ್ತಾಡ್ಯಮಾನಾನಾಂ ವರಾಹಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ ॥ 3-184-7 (23010)
ಸ್ತೋಕಕಾಃ ಶಿಖಿನಶ್ಚೈವ ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಗಣೈಃ ಸಹ।
ಮತ್ತಾಃ ಪರಿಪತಂತಿ ಸ್ಮ ದರ್ದುರಶ್ಚೈವ ದರ್ಪಿತಾಃ ॥ 3-184-8 (23011)
ತದಾ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಾ ಪ್ರಾವೃಣ್ಮೇಘಾನುನಾದಿತಾ।
ಅಭ್ಯತೀತಾ ಶಿವಾ ತೇಷಾಂ ಚರತಾಂ ಮರುಧನ್ವಸು ॥ 3-184-9 (23012)
ಕ್ರೌಂಚಹಂಸಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಶರತ್ಪ್ರಮುದೀತಾಽಭವತ್।
ರೂಢಕಕ್ಷವನಪ್ರಸ್ಥಾ ಪ್ರಸನ್ನಜಲನಿಂನಗಾ ॥ 3-184-10 (23013)
ವಿಮಲಾಕಾಶನಕ್ಷತ್ರಾ ಶರತ್ತೇಷಾಂ ಶಿವಾಽಭಷತ್।
ಮೃಗದ್ವಿಜಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-184-11 (23014)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶಾಂತರಜಸಃ ಕ್ಷಪಾಜಲದಶೀತಲಾಃ।
ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಸಂಘೈಶ್ಚ ಸೋಮೇನ ಚ ವಿರಾಜಿತಾಃ ॥ 3-184-12 (23015)
ಕುಮುದೈಃ ಪುಂಡರೀಕೈಶ್ಚ ಶೀತವಾರಿಧರಾಃ ಶಿವಾಃ।
ನದೀಃ ಪುಷ್ಕರಿಣೀಶ್ಚೈವ ದದೃಶುಃ ಸಮಲಂಕೃತಾಃ ॥ 3-184-13 (23016)
ತೇ ವೈ ಮುಮುದಿರೇ ವೀರಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಸಲಿಲಾಂ ಶಿವಾಂ।
ಪಶ್ಯಂತೋ ದೃಢಧನ್ವಾನಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಾಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ॥ 3-184-15 (23017)
ತೇಷಾಂ ಪುಣ್ಯತಮಾ ರಾತ್ರಿಃ ಪರ್ವಸಂಧೌ ಸ್ಮ ಶಾರದೀ।
ತತ್ರೈವ ವಸತಾಮಾಸೀತ್ಕಾರ್ತಿಕೀ ಜನಮೇಜಯ ॥ 3-184-16 (23018)
ಪುಣ್ಯಕೃದ್ಭಿರ್ಮಹಾಸತ್ವೈಸ್ತಾಪಸೈಃ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಮೂಹುರ್ಯೋಗಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-184-17 (23019)
ತಮಿಸ್ರಾಭ್ಯುದಯೇ ತಸ್ಮಿಂಧೌಂಯೇನ ಸಹ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಸೂತೈಃ ಪೌರೋಗವೈಃ ಸಾಕಂ ಕಾಂಯಕಂ ಪ್ರಯಯುರ್ವನಂ ॥ 3-184-18 (23020)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 184 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-184-2 ಅಸಿತಾಃ ಕೃಷ್ಣವರ್ಣಾಃ ॥ 3-184-3 ತಪಾತ್ಯಯೇ ವರ್ಷಾಸು ನಿಕೇತಾ ಇವ ಮಂಡಪೀಭೂತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-184-5 ಸಮವಸ್ತೃತೇ ಆಚ್ಛಾದಿತೇ। ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಭೂತಲಾದೀನಿ ॥ 3-184-6 ಆಶುಗಾಃ ತೀವ್ರವೇಗಾಃ। ಸಿಂಧವಃ ನದ್ಯಃ ॥ 3-184-8 ಸ್ತೋಕಕಾಶ್ಚಾಕಾಃ। ದುರ್ದರಾಃ ಮಂಡೂಕಾಃ ॥ 3-184-9 ಮರುಧನ್ವಸು ಗಿರೇಃ ಶುಷ್ಕಸ್ಥಾನೇಷು ॥ 3-184-10 ರೂಢಕಕ್ಷಾಣಿ ಬಹುತೃಣಾನಿ ವನಾನಿ ಪ್ರಸ್ಥಶಬ್ದೇದಿತಾನಿ ಸಾನೂನಿ ಚ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಾ ತಥಾ ॥ 3-184-16 ಕಾರ್ತಿಕೀ ಕೃತ್ತಿಕಾಯುಕ್ತಾ ಪೌರ್ಣಮಾಸೀ ॥ 3-184-17 ಯೋಗಂ ಯುಜ್ಯತೇ ರಥಾದಾವಿತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ವಾಹನಾದಿಕ ಸಮೂಹುಃ ಆರೋಪಿತಭಾರಂ ಕೃತವಂತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 185
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.185. ಅಧ್ಯಾಯಃ 185
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪುನಃ ಕಾಮಯ್ಕಾಗಮನಂ ಶ್ರುತವತಾ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸತ್ಯಭಾಮಯಾ ಸಹ ತತ್ರಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಯೋರಾಗಮನಂ ಚ ॥ 2 ॥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಚೋದನಯಾ ಪುರಾಣಕಥಾಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-185-0 (23021)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-185-0x (2364)
ಕಾಂಯಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೌರವ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಕೃತಾತಿಥ್ಯಾ ಮುನಿಗಣೈರ್ನಿಷೇದುಃ ಸಹ ಕೃಷ್ಣಯಾ ॥ 3-185-1 (23022)
ತತಸ್ತಾನ್ಪರಿವಿಶ್ವಸ್ತಾನ್ವಸತಃ ಪಾಂಡುನಂದನಾನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬಹವಸ್ತತ್ರ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-185-2 (23023)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ದ್ವಿಜಃ ಕಶ್ಚಿದರ್ಜುನಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಃ ಸಖಾ।
ಸ ಏಷ್ಯತಿ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಶೀ ಶೌರಿರುದಾರಧೀಃ ॥ 3-185-3 (23024)
ವಿದಿತಾ ಹಿ ಹರೇರ್ಯೂಯಮಿಹಾಯಾತಾಃ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ।
ಸದಾ ಹಿ ದರ್ಶನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಶ್ರೇಯೋನ್ವೇಷೀ ಚ ವೋ ಹರಿಃ ॥ 3-185-4 (23025)
ಬಹುವತ್ಸರಜೀವೀ ಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಸಾ ಯುಕ್ತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಯುಷ್ಮಾನ್ಸಮೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-185-5 (23026)
ತಥೈವ ಬ್ರುವತಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ಕೇಶವಃ।
ಶೈಬ್ಯಸುಗ್ರೀವಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನ ರಥಿನಾರಃ ॥ 3-185-6 (23027)
ಮಘವಾನಿವ ಪೌಲೋಂಯಾ ಸಹಿತಃ ಸತ್ಯಭಾಮಯಾ।
ಉಪಾಯಾದ್ದೇವಕೀಪುತ್ರೋ ದಿದೃಕ್ಷುಃ ಕುರುಸತ್ತಮಾನ್ ॥ 3-185-7 (23028)
ಅವತೀರ್ಯ ರಥಾತ್ಕೃಷ್ಣೋ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ವವಂದೇ ಮುದಿತೋ ಧೀಮಾನ್ಭೀಮಂ ಚ ಬಲಿನಾಂ ವರಂ ॥ 3-185-8 (23029)
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಧೌಂಯಂ ಚ ಯಮಾಭ್ಯಾಮಭಿವಾದಿತಃ।
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಮಹಾಭಾಗಾಂ ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರ್ಯಸಾಂತ್ವಯತ್ ॥ 3-185-9 (23030)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಫಲ್ಗುನಂ ವೀರಂ ಚಿರಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಮಾಗತಂ।
ಪರ್ಯಷ್ವಜತ ದಾಶಾರ್ಹಃ ಪುನಃ ಪುನರರಿಂದಮಃ ॥ 3-185-10 (23031)
ತಥೈವ ಸತ್ಯಭಾಮಾಽಪಿ ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಷಸ್ವಜೇ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಮಹಿಷೀ ಪ್ರಿಯಾ ॥ 3-185-11 (23032)
ತತಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇಸಭಾರ್ಯಾಃ ಸಪುರೋಹಿತಾಃ।
ಆನರ್ಚುಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಪರಿವವ್ರುಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-185-12 (23033)
ಕೃಷ್ಣಸ್ತು ಪಾರ್ಥೇನ ಸಮೇತ್ಯ ವಿದ್ವಾನ್
ಧನಂಜಯೇನಾಸುರಮರ್ದನೇನ।
ಬಭೌ ಯಥಾ ಭೂತಪತಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಮೇತ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಭಗವಾನ್ಗುಹೇನ ॥ 3-185-13 (23034)
ತತಃ ಸಮಸ್ತಾನಿ ಕಿರೀಟಮಾಲೀ
ವನೇಷು ವೃತ್ತಾನಿ ಗದಾಗ್ರಜಾಯ।
ಉಕ್ತ್ವಾ ಯಥಾವತ್ಪುನರನ್ವಪೃಚ್ಛ-
ತ್ತಸ್ಮಿನ್ಸುಭದ್ರಾಂ ಚ ತಥಾಽಭಿಮನ್ಯುಂ ॥ 3-185-14 (23035)
ಧೌಂಯಂ ಚ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಚ
ಯಮೌ ಚ ಭೀಮಂ ಚ ದಶಾರ್ಹಸಿಂಹಃ।
ಉವಾಚ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಭವತಾಂ ಶಿವೇನ
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಿರೀಟೀ ಮುದಿತಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಃ ॥ 3-185-15 (23036)
ಸ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಮಧುಹಾ ಯಥಾವ-
ತ್ಪಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಪುರೋಹಿತಂ ಚ।
ಉವಾಚ ರಾಜಾನಮಭಿಪ್ರಶಂಸನ್
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ತೇನ ಸಹೋಪವಿಶ್ಯ ॥ 3-185-16 (23037)
ಧರ್ಮಃ ಪರಃ ಪಾಂಡವ ರಾಜ್ಯಲಾಭಾ-
ತ್ತಸ್ಯಾದಿಮಾಹುಸ್ತಪ ಏವ ರಾಜನ್।
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಾಭ್ಯಾಂ ಚರತಾ ಸ್ವಧರ್ಮಂ
ಜಿತಸ್ತ್ವಯಾಽಚಂ ಪರಶ್ಚ ಲೋಕಃ ॥ 3-185-17 (23038)
ಅಧೀತಮಗ್ರೇ ಚರತಾ ವ್ರತಾನಿ
ಸಂಯಗ್ಧನುರ್ವೇದಮವಾಪ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಂ।
ಕ್ಷಾತ್ರೇಣ ಧರ್ಮೇಣ ವಸೂನಿ ಲಬ್ಧ್ವಾ
ಸರ್ವೇ ಹ್ಯವಾಪ್ತಾಃ ಕ್ರತವಃ ಪುರಾಣಾಃ ॥ 3-185-18 (23039)
ನ ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮೇಷು ರತಿಸ್ತವಾಸ್ತಿ
ಕಾಮಾನ್ನ ಕಿಂಚಿತ್ಕುರುಷೇ ನರೇಂದ್ರ।
ನ ಚಾರ್ತಲೋಭಾತ್ಪ್ರಜಹಾಸಿ ಧರ್ಮಂ
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಭಾವಾದಸಿ ಧರ್ಮರಾಜಃ ॥ 3-185-19 (23040)
ದಾನಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ತಪಶ್ಚ ರಾಜನ್
ಕ್ಷಮಾ ಚ ಶಾಂತಿಶ್ಚ ದಮೋ ಧೃತಿಶ್ಚ।
ಅವಾಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ವಸೂನಿ ಭೋಗಾ-
ನೇಷಾ ಪರಾ ಪಾರ್ಥ ಸದಾ ರತಿಸ್ತೇ ॥ 3-185-20 (23041)
ಹೃತಂ ಚ ದೇಶಂ ಕುರುಜಾಂಗಲಾನಾಂ
ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಭಾಯಾಮಶಾಂ ಚ ಪಶ್ಯನ್।
ಅಪೇತಧರ್ಮವ್ಯವಹಾರವೃತ್ತಂ
ಸಹೇತ ತತ್ಪಾಂಡವ ಕಸ್ತ್ವದನ್ಯಃ ॥ 3-185-21 (23042)
ಅಸಂಶಯಂ ಸರ್ವಸಮೃದ್ಧಕಾಮಃ
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯಿತಾಸಿ ಸಂಯಕ್।
ಅದ್ಯೈವ ತನ್ನಿಗ್ರಹಣಂ ಕುರೂಣಾಂ
ಯದಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಭವತಃ ಸಮಾಪ್ತಾ ॥ 3-185-22 (23043)
ಪ್ರೋವಾಚ ಕೃಷ್ಣಾಮಪಿ ಯಾಜ್ಞಸೇನೀಂ
ದಶಾರ್ಹಭರ್ತಾ ಸಹಿತಃ ಸುಹೃದ್ಭಿಃ।
ಕದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸಮಗ್ರಾಽಸಿ ಧನಂಜಯೇನ
ಸಮಾಗತೇತ್ಯೇವಮುವಾಚ ಕೃಷ್ಣಃ ॥ 3-185-23 (23044)
ಕೃಷ್ಣೇ ಧನುರ್ವೇದರತಿಪ್ರದಾನಾ-
ಸ್ತವಾತ್ಮಜಾಸ್ತೇ ಶಿಶವಃ ಶುಶೀಲಾಃ।
ಸದ್ಭಿಃ ಸದೈವಾಚರಿತಂ ಸಮಾಧಿಂ
ಚರಂತಿ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ಯಾಜ್ಞಸೇನಿ ॥ 3-185-24 (23045)
ರಾಜ್ಯೇ ನಿಯುಕ್ತೈಶ್ಚ ನಿಮಂತ್ರ್ಯಮಾಣಾಃ
ಪಿತ್ರಾ ಚ ಕೃಷ್ಣೇ ತವ ಸೋದರೈಶ್ಚ।
ನ ಯಜ್ಞಸೇನಸ್ಯ ನ ಮಾತುಲಾನಾಂ
ಗೃಹೇಷು ಬಾಲಾ ರತಿಮಾಪ್ನುವಂತಿ ॥ 3-185-25 (23046)
ಆನರ್ತಮೇವಾಭಿಮುಖಾಃ ಶಿವೇನ
ಗತ್ವಾಧನುರ್ವೇದರತಿಪ್ರಧಾನಾಃ।
ತವಾತ್ಮಜಾ ವೃಷ್ಣಿಪುರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ
ನ ದೈವತೇಭ್ಯಃ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ಕೃಷ್ಣೇ ॥ 3-185-26 (23047)
ಯಥಾ ತ್ವಮೇವಾರ್ಹಸಿ ತೇಷು ವೃತ್ತಂ
ಪ್ರಯೋಕ್ತುಮಾರ್ಯಾ ಚ ಯಥೈವ ಕುಂತೀ।
ತೇಷ್ವಪ್ರಮಾದೇನ ತಥಾ ಕರೋತಿ
ತಥೈವ ಭೂಯಶ್ಚ ತಥಾ ಸುಭದ್ರಾ ॥ 3-185-27 (23048)
ಯಥಾಽನಿರುದ್ಧಸ್ಯ ಯಥಾಽಭಿಮನ್ಯೋ-
ರ್ಯಥಾ ಸುನೀಥಸ್ಯ ಯಥೈವ ಭಾನೋಃ।
ತಥಾ ವಿನೇತಾ ಚ ಗತಿಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣೇ
ತವಾತ್ಮಜಾನಾಮಪಿ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಃ ॥ 3-185-28 (23049)
ಗದಾಸಿಚರ್ಮಗ್ರಹಣೇಷು ಶೂರಾ-
ನಸ್ತ್ರೇಷು ಶಿಕ್ಷಾಸು ರಥಾಶ್ವಯಾನೇ।
ಸಂಯಗ್ವಿನೇತಾ ವಿನಯೇದತಂದ್ರೀ-
ಸ್ತಾಂಶ್ಚಾಭಿಮನ್ಯುಂ ಚ ಸದಾ ಕುಮಾರಾನ್ ॥ 3-185-29 (23050)
ಸ ಚಾಪಿ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಶಿಕ್ಷಾಂ
ಶಸ್ತ್ರಾಣಇ ಚೈಷಾಂ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರದಾಯ।
ತವಾತ್ಮಜಾನಾಂ ಚ ತಥಾಽಭಿಮನ್ಯೋಃ
ಪರಾಕ್ರಮೈಸ್ತುಷ್ಯತಿ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಃ ॥ 3-185-30 (23051)
ಯಥಾ ವಿಹಾರಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ
ಪ್ರಯಾಂತಿ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ಯಾಜ್ಞಸೇನಿ।
ಏಕೈಕಮೇಷಾಮನುಯಾಂತಿ ಯತ್ರ
ರಥಾಶ್ಚ ಯಾನಾನಿ ಚ ದಂತಿನಶ್ಚ ॥ 3-185-31 (23052)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಧರ್ಮರಾಜಂ ತು ಕೃಷ್ಣೋ
ದಶಾರ್ಹಯೋಧಾಃ ಕುಕುರಾಂಧಕಾಶ್ಚ।
ಏತೇ ನಿದೇಶಂ ತವ ಪಾಲಯಂತ-
ಸ್ತಿಷ್ಠಂತು ಯತ್ರೇಚ್ಛಸಿ ತತ್ರ ರಾಜನ್ ॥ 3-185-32 (23053)
ಆವರ್ತತಾಂ ಕಾರ್ಮುಕವೇಗವಾತಾ
ಹಲಾಯುಧಪ್ರಗ್ರಣಾ ಮಧೂನಾಂ।
ಸೇನಾ ತವಾರ್ಥೇಷು ನರೇಂದ್ರ ಯತ್ತಾ
ಸಸಾದಿಪತ್ತ್ಯಶ್ವರಥಾ ಸನಾಗಾ ॥ 3-185-33 (23054)
ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯತಾಂ ಪಾಂಡವ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಃ
ಸುಯೋಧನಃ ಪಾಪಕೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ।
ಸ ಸಾನುಬಂಧಃ ಸಸುಹದ್ಗಣಶ್ಚ
ಭೌಮಸ್ಯ ಸೌಬಾಧಿಪತೇಶ್ಚ ಮಾರ್ಗಂ ॥ 3-185-34 (23055)
ಕಾಮಂ ತಥಾ ತಿಷ್ಠ ನರೇಂದ್ರ ತಸ್ಮಿ-
ನ್ಯಥಾ ಕೃತಸ್ತೇ ಸಮಯಃ ಸಭಾಯಾಂ।
ದಾಶಾರ್ಹಯೋಧೈಸ್ತು ಹತಾರಿಯೋಧಂ
ಪ್ರತೀಕ್ಷತಾಂ ನಾಗಪುರಂ ಪ್ರಭಗ್ನಂ ॥ 3-185-35 (23056)
ವ್ಯಪೇತಮನ್ಯುರ್ವ್ಯಪನೀತಪಾಪ್ಮಾ
ವಿಹೃತ್ ಯತ್ರೇಚ್ಛಸಿ ತತ್ರ ಕಾಮಂ।
ತತಃ ಸಮೃದ್ಧಿಪ್ರಭವಂ ವಿಶೋಕಃ
ಪ್ರಪತ್ಸ್ಯಸೇ ನಾಗಪುರಂ ಸರಾಷ್ಟ್ರಂ ॥ 3-185-36 (23057)
ತತಸ್ತದಾಜ್ಞಾಯ ಮತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯಥಾವದುಕ್ತಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮೇನ।
ಪ್ರಶಸ್ಯ ವಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಃ
ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ಕೇಶವಮಿತ್ಯುವಾಚ ॥ 3-185-37 (23058)
ಅಸಂಶಯಂ ಕೇಶವ ಪಾಂಡವಾನಾಂ
ಭವಾನ್ಗತಿಸ್ತ್ವಚ್ಛರಣಾ ಹಿ ಪಾರ್ಥಾಃ।
ಕಾಲೋದಯೇ ತಚ್ಚ ತತಶ್ಚ ಭೂಯಃ
ಕರ್ತಾ ಭವಾನ್ಕರ್ಮ ನ ಸಂಶಯೋಸ್ತಿ ॥ 3-185-38 (23059)
ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ವಿಹೃತಶ್ಚ ಕಾಲಃ
ಸರ್ವಾಃ ಸಮಾ ದ್ವಾದಶ ನಿರ್ಜನೇಷು।
ಅಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಂ ವಿಧಿವತ್ಸಮಾಪ್ಯ
ಭವದ್ಗತಾಃ ಕೇಶವ ಪಾಂಡವೇಯಾಃ ॥ 3-185-39 (23060)
ಏಷೈವ ಬುದ್ಧಿರ್ಜುಷತಾಂ ಸದಾ ತ್ವಾಂ
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ಕೇಶವ ಪಾಂಡವೇಯಾಃ।
ಸದಾನಧರ್ಮಾಃ ಸಜಲಾಃ ಸದಾರಾಃ
ಸಬಾಂಧವಾಸ್ತ್ವಚ್ಛರಣಾ ಹಿ ಪಾರ್ಥಾಃ ॥ 3-185-40 (23061)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-185-41x (2365)
ತಥಾ ವದತಿವಾರ್ಷ್ಣೇಯೇ ಧರ್ಮರಾಜೇ ಚ ಭಾರತ।
ಅಥ ಪಶ್ಚಾತ್ತಪೋವೃದ್ಧೋ ಬಹುವರ್ಷಸಹಸ್ರಧೃಕ್।
ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-185-41 (23062)
ಅಜರಶ್ಚಾಮರಂಶ್ಚೈವ ರೂಪೌದಾರ್ಯಗುಣಾನ್ವಿತಃ।
ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ತಥಾ ಯುಕ್ತೋ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ಪಂಚವಿಂಶಕಃ ॥ 3-185-42 (23063)
ತಮಾಗತಮೃಷಿಂ ವೃದ್ಧಂ ಬಹುವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಣಂ।
ಉಪಾತಿಷ್ಠಂತ ತೇ ಸರ್ವೇಪಾಂಡವಾಃ ಸಹಯಾದವಾಃ ॥ 3-185-43 (23064)
ತಮರ್ಚಿತಂ ಸುವಿಶ್ವಸ್ತಮಾಸೀನಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮತೇನಾಹ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಕೇಶವಃ ॥ 3-185-44 (23065)
ಶುಶ್ರೂಪವಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾಃ।
ದ್ರೌಪದೀ ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಚ ತಥಾಽಹಂಪರಮಂ ವಚಃ ॥ 3-185-45 (23066)
ಪುರಾವೃತ್ತಾಃ ಕಥಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಸದಾಚಾರಾನ್ಸನಾತನಾನ್।
ರಾಜ್ಞಾಂಸ್ತ್ರೀಣಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಾರ್ಕಣಅಡೇಯ ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ನಃ ॥ 3-185-46 (23067)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-185-47x (2366)
ತೇಷು ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟೇಷು ದೇವರ್ಷಿರಪಿ ನಾರದಃ।
ಆಜಗಾಮ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪಾಂಡವಾನವಲೋಕಕಃ ॥ 3-185-47 (23068)
ತಮಪ್ಯಥ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಪಾದ್ಯಾರ್ಧ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮುಪತಸ್ಥುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-185-48 (23069)
ನಾರದಸ್ತ್ವಥ ದೇವರ್ಷಿರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಾಂಸ್ತು ಕೃತಕ್ಷಣಾನ್।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ವದತಸ್ತಾಂ ಕಥಾಮನ್ವಮೋದತ ॥ 3-185-49 (23070)
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಕಾಲಜ್ಞಂ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಸನಾರದಃ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಕಥ್ಯತಾಂ ಯತ್ತೇ ಪಾಂಡವೇಷು ವಿವಕ್ಷಿತಂ ॥ 3-185-50 (23071)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಕ್ಷಣಂ ಕುರುಧ್ವಂವಿಪುಲಮಾಖ್ಯಾತವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-185-51 (23072)
ಏವಮುಕ್ತಾಃ ಕ್ಷಣಂ ಚಕ್ರುಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹ ತೈರ್ದ್ವಿಜೈಃ।
ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಯಥಾದಿತ್ಯಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಂತಸ್ತೇ ಮಹಾಮುನಿಂ ॥ 3-185-52 (23073)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಣ಼್ಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 185 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-185-13 ಭೂತಮತಿಃ ರುದ್ರಃ। ಗುಹೇನ ಕಾರ್ತಿಕೇಯೇನ ॥ 3-185-19 ಕೋಪೋ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಪರುಷೋ ನರೇಂದ್ರೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-185-20 ಏಷಾ ದಾನಾದಿರೂಪಾ ಸದಾರತಿಃ ನಿತ್ಯಂಪ್ರೀತಿವಿಷಯಃ ॥ 3-185-21 ರಾಜ್ಯೇ ನಿವಿಷ್ಟಃ ಕುರುಜಾಂಗಲಾನಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಭಾಯಾಂ ಸಭವಾನಪಶ್ಯದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-185-26 ಆನರ್ತಂ ದ್ವಾರಕಾದೇಶಂ ॥ 3-185-28 ವಿನೇತಾ ಶಿಕ್ಷಯಿತಾ ರೌವಿಮಣೇಯಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ॥ 3-185-33 ಮಧೂನಾಂ ಮಾಥುರಾಣಾಂ। ಹಲಾಯುಧಃ ಪ್ರಗ್ರಹಣೋ ನಿಯಂತಾ ಯಸ್ಯಾ ಸಾ ಸೇನಾ। ಯತ್ತಾ ಸನ್ನದ್ಧಾ ॥ 3-185-34 ಭೌಮಸ್ಯ ನರಕಾಸುರಸ್ಯ ಸೌಭಾಧಿಪತೇಃ ಸಾತ್ವಸ್ಯ। ಸಾತ್ವಸ್ಯ ಸೌಭಾಧಿಪತೇಶ್ಚ ಮಾರ್ಗಮಿತಿ ಖ. ಪಾಠಃ ॥ 3-185-42 ಪಂಚವಿಂಶಕಃ ವರ್ಷೈರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-185-47 ಅವಲೋಕಕಃ ಅವಲೋಕನಾರ್ಥೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 186
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.186. ಅಧ್ಯಾಯಃ 186
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತಫಲಭೋಗಾದಿಪ್ರಕಾರನಿರೂಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-186-0 (23074)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-186-0x (2367)
ತಂ ವಿವಕ್ಷಂತಮಾಲಕ್ಷ್ಯಕುರುರಾಜೋ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಕಥಾಸಂಜನನಾರ್ಥಾಯ ಚೋದಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-186-1 (23075)
ಭವಾಂದೈವತದೈತ್ಯಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚರಿತಜ್ಞಃ ಪುರಾತನಃ ॥ 3-186-2 (23076)
ಸೇವ್ಯಶ್ಚೋಪಾಸಿತವ್ಯಶ್ ಮತೋ ನಃ ಕಾಂಕ್ಷಿತಶ್ಚಿರಂ।
ಅಯಂ ಚ ದೇವಕೀಪುತ್ರಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸ್ಮಾನವಲೋಕಕಃ ॥ 3-186-3 (23077)
ಭ್ರಮತ್ಯೇವ ಹಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸುಖಾಚ್ಚ್ಯುತಂ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಂಶ್ಚ ರದುರ್ತ್ತಾನೃದ್ಧ್ಯತಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-186-4 (23078)
ಕರ್ಮಣಃ ಪುರುಷಃ ಕರ್ತಾ ಶುಭಸ್ಯಾಪ್ಯಶುಭಸ್ಯ ವಾ।
ಸ್ವಫಲಂ ತದುಪಾಶ್ನಾಪಿ ಕಥಂ ಕರ್ತಾ ಸ್ವಿದೀಶ್ವರಃ ॥ 3-186-5 (23079)
ಅಥವಾ ಸುಖದುಃಖೇಷು ನೃಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಇಹ ವಾ ಕೃತಮನ್ವೇತಿ ಪರದೇಹೇಽಥವಾ ಪುನಃ ॥ 3-186-6 (23080)
ದೇಹೀ ಚ ದೇಹಂ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಮೃಗ್ಯಮಾಣಃ ಶುಭಾಶುಭೈಃ।
ಕಥಂ ಸಂಯುಜ್ಯತೇಪ್ರೇತ್ಯ ಇಹ ವಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-186-7 (23081)
ಐಹಲೌಕಿಕಮೇವೈತದುತಾಹೋ ಪಾರಲೌಕಿಕಂ।
ಕ್ವ ವಾ ಕರ್ಮಾಣಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಜಂತೋಃ ಪ್ರೇತಸ್ಯ ಭಾರ್ಗವ ॥ 3-186-8 (23082)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-186-9x (2368)
ತ್ವದ್ಯುಕ್ತೋಽಯಮನುಪ್ರಶ್ನೋ ಯಥಾವದ್ವದತಾಂವರ।
ವಿದಿತಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ತೇ ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಂ ತ್ವಂ ತು ಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-186-9 (23083)
ಅತ್ರ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು।
ಯಥೇಹಾಮುತ್ರ ಚ ನರ ಸುಖದುಃಖಮುಪಾಶ್ನುತೇ ॥ 3-186-10 (23084)
ನಿರ್ಮಲಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ವಿಶುದ್ಧಾನಿ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಸಸರ್ಜ ಧಱ್ಮತಂತ್ರಾಣಿ ಪೂರ್ವೋತ್ಪನ್ನಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ॥ 3-186-11 (23085)
ಅಮೋಘಫಲಸಂಕಲ್ಪಾಃ ಸುವ್ರತಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಾ ನರಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಪುರಾಣಾಃ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥ 3-186-12 (23086)
ಸರ್ವೇ ದೇವೈಃ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಸ್ವಚ್ಛಂದೇನ ನಭಸ್ತಲಂ।
ತತಶ್ಚ ಪುನರಾಯಾಂತಿ ಸರ್ವೇ ಸ್ವಚ್ಛಂದಚಾರಿಣಃ ॥ 3-186-13 (23087)
ಸ್ವಚ್ಚಂದಮರಣಾಶ್ಚಾಸನ್ನರಾಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದಜೀವಿನಃ।
ಅಲ್ಪಬಾಧಾ ನಿರಾತಂಕಾಃ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ ॥ 3-186-14 (23088)
ದ್ರಷ್ಟಾರೋದೇವಸಂಘಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ದಾಂತಾ ವಿಗತಮತ್ಸರಾಃ ॥ 3-186-15 (23089)
ಆಸನ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಥಾ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಿಣಃ।
ತತಃ ಕಾಲಾಂತರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪೃಥಿವೀತಲಚಾರಿಣಃ ॥ 3-186-16 (23090)
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತಾಸ್ತೇ ಮಾಯಾವ್ಯಾಜೋಪಜೀವಿನಃ।
ಲೋಭಮೋಹಾಭಿಭೂತಾಶ್ಚ ತ್ಯಕ್ತಾ ದೇವೈಸ್ತತೋ ನರಾಃ ॥ 3-186-17 (23091)
ಅಶುಭೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಪಾಪಾಸ್ತಿರ್ಯಂಗಿರಯಗಾಮಿನಃ।
ಸಂಸಾರೇಷು ವಿಚಿತ್ರೇಷು ಪಚ್ಯಮಾನಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-186-18 (23092)
ಮೋಘೇಷ್ಟಾ ಮೋಘಸಂಕಲ್ಪಾ ಮೋಘಜ್ಞಾನಾ ವಿಚೇತಸಃ।
`ಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ಸರ್ವಕಾಮಾನಾಂ ನಾಸ್ತಿಕಾ ಭಿನ್ನಸೇತವಃ' ॥ 3-186-19 (23093)
ಸರ್ವಾಭಿಶಂಖಿನಶ್ಚೈವ ಸಂವೃತ್ತಾಃ ಕ್ಲೇದಾಯಿನಃ।
ಅಶುಭೈಃ ಕರ್ಮಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಯಶಃ ಪರಿಚಿಹ್ನಿತಾಃ ॥ 3-186-20 (23094)
ದೌಷ್ಕುಲ್ಯಾ ವ್ಯಾಧಿಬಹುಲಾ ದುರಾತ್ಮಾನೋಽಭಿತಾಪಿನಃ।
ಭವಂತ್ಯಲ್ಪಾಯುಷಃ ಪಾಪಾ ರೌದ್ರಕರ್ಮಫಲೋದಯಾಃ।
ನಾಥಂತಃ ಸರ್ವಕಾಮಾನಾಂ ನಾಸ್ತಿಕಾ ಭಿನ್ನಚೇತಸಃ ॥ 3-186-21 (23095)
ಜಂತೋಃ ಪ್ರೇತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಗತಿಃ ಸ್ವೈರಿಹ ಕರ್ಮಭಿಃ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯ ಹೀನಬುದ್ಧೇಶ್ಚ ಕರ್ಮಕೋಶಃ ಕ್ವ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-186-22 (23096)
ಕ್ವಸ್ಥಸ್ತತ್ಸಮುಪಾಶ್ನಾತಿ ಸುಕೃತಂ ಯದಿ ವೇತರತ್।
ಇತಿ ತೇ ದರ್ಶನಂ ಯಚ್ಚ ತತ್ರಾಪ್ಯನುನಯಂ ಶೃಣು ॥ 3-186-23 (23097)
ಅಯಮಾದಿಶರೀರೇಣ ದೇವಸೃಷ್ಟೇನ ಮಾನವಃ।
ಶುಭಾನಾಮಶುಭಾನಾಂ ಚ ಕುರುತೇ ಸಂಚಯಂ ಮಹತ್ ॥ 3-186-24 (23098)
ಆಯುಷೋಽಂತೇ ಪ್ರಹಾಯೇದಂ ಕ್ಷೀಣಪ್ರಾಯಂ ಕಲೇಬರಂ।
ಸಂಭವತ್ಯೇವ ಯುಗಪದ್ಯೋನೌ ನಾಸ್ತ್ಯಂತರಾಽಭವಃ ॥ 3-186-25 (23099)
ತತ್ರಾಸ್ಯ ಸ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಚ್ಛಾಯೇವಾನುಗತಂ ಸದಾ।
ಫಲತ್ಯಥ ಸುಖಾರ್ಹೋ ವಾ ದುಃಖಾರ್ಹೋವಾಽಥ ಜಾಯತೇ ॥ 3-186-26 (23100)
ಕೃತಾಂತವಿಧಿಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ ಜಂತುರ್ಲಕ್ಷಣೈಃ ಶುಭೈಃ।
ಅಶುಭೈರ್ವಾ ನಿರಾದಾನೋ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನದೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 3-186-27 (23101)
ಏಷಾ ತಾವದಬುದ್ಧೀನಾಂ ಗತಿರುಕ್ತಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅತಃ ಪರಂ ಜ್ಞಾನವತಾಂ ನಿಬೋಧ ಗತಿಮುತ್ತಮಾಂ ॥ 3-186-28 (23102)
ಮನುಷ್ಯಾಸ್ತಪ್ತತಪಸಃ ಸರ್ವಾಗಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಸ್ಥಿರವ್ರತಾಃ ಸತ್ಯಪರಾ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಾಃ ॥ 3-186-29 (23103)
ಸುಶೀಲಾಃ ಶುಕ್ಲಜಾತೀಯಾಃ ಕ್ಷಾಂತಾ ದಾಂತಾಃ ಸುತೇಜಸಃ।
ಶುಚಿಯೋನ್ಯಂತರಗತಾಃ ಪ್ರಾಯಶಃ ಶುಭಲಕ್ಷಣಾಃ ॥ 3-186-30 (23104)
ಜಿತೇನದ್ರಿಯತ್ವಾದ್ವಶಿನಃ ಸತ್ಕೃತ್ಯಾನ್ಮಂದರಾಗಿಣಃ।
ಅಲ್ಪಾಬಾಧಪರಿತ್ರಾಸಾ ಭವಂತಿ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ ॥ 3-186-31 (23105)
ಚ್ಯವಂತಂ ಜಾಯಮಾನಂ ಚ ಗರ್ಭಸ್ಯಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಂ ಚೈವ ಬುಧ್ಯಂತೇ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಃ ॥ 3-186-32 (23106)
ಋಷಯಸ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಗಮಬುದ್ಧಯಃ।
ಕರ್ಮಭೂಮಿಮಿಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುನರ್ಯಾಂತಿ ಸುರಾಲಯಂ।
`ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜ್ಞಾನೇನ ಭರತರ್ಷಭ' ॥ 3-186-33 (23107)
ಕಿಂಚಿದ್ದೈವಾದ್ಧಠಾತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕಿಂಚಿದೇವ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾ ರಾಜನ್ಮಾ ತೇಽಸ್ತ್ವನ್ಯಾವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-186-34 (23108)
ಇಮಾಮತ್ರೋಪಮಾಂ ಚಾಪಿ ನಿಬೋಧ ವದತಾಂವರ।
ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪರಂಮನ್ಯೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-186-35 (23109)
ಇಹೈವೈಕಸ್ಯ ನಾಮುತ್ರ ಅಮುತ್ರೈಕಸ್ಯ ನೋ ಇಹ।
ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚೈಕಸ್ ನಾಮುತ್ರೈಕಸ್ಯ ನೋ ಇಹ ॥ 3-186-36 (23110)
ಧನಾನಿ ಯೇಷಾಂ ವಿಪುಲಾನಿ ಸಂತಿ
ನಿತ್ಯಂರಮಂತೇ ಸುವಿಭೂಷಿತಾಂಗಾಃ।
ತೇಷಾಮಯಂ ಶತ್ರುವರಘ್ನಲೋಕೋ
ನಾಸೌ ಸದಾ ಗ್ರಾಂಯಸುಖೇ ರತಾನಾಂ ॥ 3-186-37 (23111)
ಯೇ ಯೋಗಯುಕ್ತಾಸ್ತಪಸಿ ಪ್ರಸಕ್ತಾಃ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಾ ಜರಯಂತಿ ದೇಹಾನ್।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ ಭೂತಹಿತೇ ನಿವಿಷ್ಟಾ
ಸ್ತೇಷಾಮಸೌ ನಾಯಮರಿಘ್ನಲೋಕಃ ॥ 3-186-38 (23112)
ಯೇ ಧರ್ಮಮೇವ ಪ್ರಥಮಂ ಚರಂತಿ
ಧರ್ಮೇಣ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚ ಧನಾನಿ ಕಾಲೇ।
ದಾರಾನವಾಪ್ಯ ಕ್ರತುಭಿರ್ಯಜಂತೇ
ತೇಷಾಮಯಂ ಚೈವ ಪರಶ್ಚ ಲೋಕಃ ॥ 3-186-39 (23113)
ಯೇ ನೈವ ವಿದ್ಯಾಂ ನ ತಪೋ ನ ದಾನಂ
ನ ಚಾಪಿ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರಜನೇ ಯತಂತೇ।
ನ ಚಾಪಿಗಚ್ಛಂತಿ ಶುಭಾನ್ಯಭಾಗ್ಯಾ-
ಸ್ತೇಷಾಮಯಂ ಚೈವ ಪರಶ್ಚ ನಾಸ್ತಿ ॥ 3-186-40 (23114)
ಸರ್ವೇ ಭವಂತಸ್ತ್ವತಿವೀರ್ಯಸತ್ವಾ
ದಿವ್ಯೌಜಸಃ ಸಂಹನನೋಪಪನ್ನಾಃ।
ಲೋಕಾದಮುಷ್ಮಾದವನಿಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ
ಸ್ವಧೀತವಿದ್ಯಾಃ ಸುರಕಾರ್ಯಹೇತೋಃ ॥ 3-186-41 (23115)
ಕೃತ್ವೈವ ಕರ್ಮಾಣಇ ಮಹಾಂತಿ ಶೂರಾ-
ಸ್ತಪೋದಮಾಚಾರವಿಹಾರಶೀಲಾಃ।
ದೇವಾನೃಷೀನ್ಪ್ರೇತಗತಾಂಸಚ್ ಸರ್ವಾ-
ನ್ಸಂತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ವಿಧಿನಾ ಪರೇಣ ॥ 3-186-42 (23116)
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪರಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ನಿವಾಸಂ
ಕ್ರಮೇಣ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಥ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸ್ವೈಃ।
ಮಾಭೂದ್ವಿಶಂಕಾ ತವ ಕೌರವೇಂದ್ರ
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽತ್ಮನಃ ಕ್ಲೇಶಮಿಮಂ ಸುಖಾರ್ಥಂ ॥ 3-186-43 (23117)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 186 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-186-4 ಋಷ್ಯತಃ ಸಮೃದ್ಧಿಯುತಾನ್ ॥ 3-186-9 ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಂ ಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಂ। ವೇದಿತವ್ಯಂ ತೇ ಸ್ಮೃತ್ಯರ್ಥಮನುಪಚ್ಛಸೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-186-17 ಮಾಯಾ ಕೂಟಕಾರ್ಷಾಪಣಾದಿಃ ವ್ಯಾಜಂ ದಂಭಃ ತದೇವೋಪಜೀವಂತಿ ನತು ಧರ್ಮಂ। ತೇ ಮಾಯಾವ್ಯಾಜೋಪಜೀವಿನಃ ॥ 3-186-21 ನಾಥಂತಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಮಾನಾಃ। ಕಾಮಾನಾಂ ಕಾಮಾನ್ ॥ 3-186-23 ಅನುನಯಂ ಸಿದ್ಧಾಂತಂ ॥ 3-186-24 ಶರೀರೇಣ ಮಾನವೋ ವಿಧಿಸಂಯುತಃ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-186-38 ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರಾಣಿವಧೇ ನಿವೃತ್ತಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-186-40 ಪ್ರಜನೇ ಪುತ್ರೋತ್ಪಾದನೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 187
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.187. ಅಧ್ಯಾಯಃ 187
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಮೃತಸ್ಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಶಕ್ತ್ಯಾದಿರೂಪಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-187-0 (23118)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-187-0x (2369)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮೂಚುಃ ಪಾಂಡುಸುತಾಸ್ತದಾ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯಾನಾಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮ ಕಥ್ಯತಾಂ ॥ 3-187-1 (23119)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಉವಾಚ ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ ॥ 3-187-2 (23120)
ಹೇಹಯಾನಾಂ ಕುಲಕರೋ ರಾಜಾ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ಕುಮಾರೋ ರೂಪಸಂಪನನೋ ಮೃಗಯಾಂ ವ್ಯಚರದ್ಬಲೀ ॥ 3-187-3 (23121)
ಚರಮಾಣಸ್ತು ಸೋಽರಣ್ಯೇ ತೃಣವೀರುತ್ಸಮಾವೃತೇ।
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೋತ್ತರಾಸಂಗಂ ದದರ್ಶ ಮುನಿಮಂತಿಕೇ ॥ 3-187-4 (23122)
ಸ ತೇನ ಹಿಂಸಿತೋಽರಣ್ಯೇ ಮನ್ಯಮಾನೇನ ವೈ ಮೃಗಂ।
ವ್ಯಥಿತಃ ಕರ್ಮ ತತ್ಕೃತ್ವಾ ಶೋಕೋಪಹತಚೇತನಃ ॥ 3-187-5 (23123)
ಜಗಾಮ ಹೇಹಯಾನಾಂ ವೈ ಸಕಾಶಂ ಪ್ರಥಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜೀವನೇತ್ರೋಸೌ ಕುಮಾರಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-187-6 (23124)
ತೇಷಾಂ ಚ ತದ್ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಕಥಯಾಮಾಸ ವೈ ತದಾ।
`ಸ ಕುಮಾರೋ ಮಹೀಪಾಲೋ ಹೇಹಯಾನಾಂ ಮಹೀಭೃತಾಂ' ॥ 3-187-7 (23125)
ತಂ ಚಾಪಿ ಹಿಂಸಿತಂ ತಾತ ಮುನಿಂ ಮೂಲಫಲಾಶಿನಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ತೇ ತತ್ರ ಬಭೂವುರ್ದೀನಮಾನಸಾಃ ॥ 3-187-8 (23126)
ಕಸ್ಯಾಯಮಿತಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ಮಾರ್ಗಮಾಣಾಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಜಗ್ಮುಶ್ಚಾರಿಷ್ಟನಾಂನೋಽಥ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಸ್ಯಾಶ್ರಮಮಂಜಸಾ ॥ 3-187-9 (23127)
ತೇಽಭಿವಾದ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತಂ ಮುನಿಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ತಸ್ಥುಃ ಸರ್ವೇ ಸ ತು ಮುನಿಸ್ತೇಷಾಂ ಪೂಜಾಮಥಾಹರತ್ ॥ 3-187-10 (23128)
ತೇ ತಮೂಚುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ನ ವಯಂ ಸಕ್ರಿಯಾಂ ಮುನೇ।
ತ್ವತ್ತೋಽರ್ಹಾಃ ಕರ್ಮದೋಷೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹಿಂಸಿತೋ ಹಿ ನಃ ॥ 3-187-11 (23129)
ತಾನಬ್ರವೀತ್ಸ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಕಥಂ ವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹತಃ।
ಕ್ವ ಚಾಸೌ ಬ್ರೂತ ಸಹಿತಾಃ ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಮೇ ರತಪೋಬಲಂ ॥ 3-187-12 (23130)
ತೇ ತು ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲಮಾಖ್ಯಾಯಾಸ್ಮೈ ಯಥಾತಥಂ।
ನಾಪಶ್ಯಂಸ್ತಮೃಷಿಂ ತತ್ರ ಗತಾಸುಂ ತೇ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-187-13 (23131)
ಅನ್ವೇಷಮಾಣಾಃ ಸವ್ರೀಡಾಃ ಸುಪ್ತವದ್ಗತಮಾನಸಾಃ।
ತಾನಬ್ರವೀತ್ತತ್ರಮುನಿಸ್ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-187-14 (23132)
ಸ್ಯಾದಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೋಽಥಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ಯೋ ವಿನಾಶಿತಃ।
ಪುತ್ರೋ ಹ್ಯಯಂ ಮಮ ನೃಪಾಸ್ತಪೋಬಲಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-187-15 (23133)
ತೇ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತಮೃಷಿಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತಾಃ।
ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಮಿತಿ ವೈ ತೇ ಬ್ರುವಾಣಾ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-187-16 (23134)
ಮೃತೋ ಹ್ಯಯಮಿತೋ ದೃಷ್ಟಃ ಕಥಂ ಜೀವಿತಮಾಪ್ತವಾನ್।
ಕಿಮೇತತ್ತಪಸೋ ವೀರ್ಯಂ ಯೇನಾಯಂ ಜೀವಿತಃ ಪುನಃ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಹೇ ವಿಪ್ರ ಯದಿ ಶ್ರೋತವ್ಯಮಿತ್ಯುತ ॥ 3-187-17 (23135)
ಸ ತಾನುವಾಚ ನಾಸ್ಮಾಕಂ ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರಭವತೇ ನೃಪಾಃ।
ಕಾರಣಂ ಚ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಹೇತುಯೋಗಂ ಸಮಾಸತಃ।
`ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರಭವತೇ ಯೇನ ನಾಸ್ಮಾಕಂ ನೃಪಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-187-18 (23136)
ಶುದ್ಧಾಚಾರಾದನಲಸಾಃ ಸಾಧ್ಯೋಪಾಸನತತ್ಪರಾಃ।
ಶುದ್ಧಾನ್ನಾಃ ಶುದ್ಧಸದನಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತಾನ್ವಿತಾಃ' ॥ 3-187-19 (23137)
ಸತ್ಯಮೇವಾಭಿಜಾನೀಮೋ ನಾನೃತೇ ಕುರ್ಮಹೇ ಮನಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮಮನುತಿಷ್ಠಾಮಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನ ನಃ ॥ 3-187-20 (23138)
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕುಶಲಂ ತದೇಷಾಂ ಕಥಯಾಮಹೇ।
ತೇಷಾಂ ಹಿ ಚರಿತಂ ಬ್ರೂಮಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನ ನಃ ॥ 3-187-21 (23139)
ಅತಿಥೀನನ್ನಪಾನೇನ ಭೃತ್ಯಾನತ್ಯಶನೇನ ಚ।
ಸಂಭೋಜ್ಯ ಶೇಷಮಶ್ನೀಮಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನ ನಃ ॥ 3-187-22 (23140)
ಕ್ಷಾಂತಾ ದಾಂತಾಃ ಕ್ಷಮಾಶೀಲಾಸ್ತೀರ್ಥದಾನಪರಾಯಣಾಃ।
ಪುಣ್ಯದೇಶನಿವಾಸಾಚ್ಚ ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನ ನಃ।
ತೇಜಸ್ವಿದೇಶವಾಸಾಚ್ಚ ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನ ನಃ ॥ 3-187-23 (23141)
ಏತದ್ವೈ ಲೇಶಮಾತ್ರಂ ವಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ವಿಮತ್ಸರಾಃ।
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನ ಪಾಪಾದ್ಭಯಮಸ್ತಿ ವಃ ॥ 3-187-24 (23142)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಸ್ವದೇಶಮಗಮನ್ಹೃಷ್ಟಾ ರಾಜಾನೋ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-187-25 (23143)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 187 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-187-4 ಉತ್ತರಾಸಂಗಃ ಪ್ರಾವರಣಂ ॥ 3-187-9 ಜಗ್ಮುಶ್ಚಾರಿಷ್ಟನೇಂನೋಽಥ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅರಿಷ್ಟನೇಮಿಶಬ್ದ ಇಕಾರಾಂತೋಽಪ್ಯತ್ರ ಮನ್ನಂತೋಽಪಿ ಜ್ಞೇಯಃ ॥ 3-187-14 ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಃ ತೃಕ್ಷಸ್ಯ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾಪತ್ಯಂ ॥ 3-187-21 ನೈಷಾಂ ದುಶ್ಚರಿತಂ ಬ್ರೂಮಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-187-23 ತೇಜಸ್ವಿನಾಂ ಯೋಗಸಿದ್ಧಾನಾಂ ದೇಶಃ ಸಾಮೀಪ್ಯಂ। ತತ್ಸಂಗಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 188
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.188. ಅಧ್ಯಾಯಃ 188
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ವೈನ್ಯಸ್ಯಾಶ್ವಮೇಧೇ ಅತ್ರಿಗೌತಮವಿವಾದಾನುವಾದೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-188-0 (23144)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-188-0x (2370)
ಭೂಯ ಏವ ತು ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಆನಾಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ವೈನ್ಯೋ ನಾಮೇಹ ರಾಜರ್ಷಿರಶ್ವಮೇಧಾಯ ದೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-188-1 (23145)
ತಮತ್ರಿರ್ಗಂತುಮಾರೇಬೇ ವಿತ್ತಾರ್ಥಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಭೂಯೋಽರ್ಥಂ ನಾನುರುಧ್ಯತ್ಸ ಧರ್ಮವ್ಯಕ್ತಿನಿದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-188-2 (23146)
ಸ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾ ವನಮೇವಾನ್ವರೋಚಯತ್।
ಧರ್ಮಪತ್ನೀಂ ಸಮಾಹೂಯ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚೇದಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-188-3 (23147)
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಃ ಫಲಮತ್ಯಂತಂ ಬಹುಲಂ ನಿರುಪದ್ರವಂ।
ಅರಣ್ಯಗಮನಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರೋಚತಾಂ ವೋ ಗುಣಾಧಿಕಂ ॥ 3-188-4 (23148)
ತಂ ಭಾರ್ಯಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ಧನಮೇವಾನುರುಂಧತೀ।
ವೈನ್ಯಂ ಗತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮರ್ಥಯಸ್ವ ಧನಂ ಬಹುಃ ॥ 3-188-5 (23149)
ಸ ತೇ ದಾಸ್ಯತಿ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಯಜಮಾನೋಽರ್ಥಿನೇ ಧನಂ।
ತತ ಆದಾಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಧನಂ ಬಹು ॥ 3-188-6 (23150)
ಭೃತ್ಯಾನ್ಸುತಾನ್ಸಂವಿಭಜ್ಯ ತತೋ ವ್ರಜ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಏಷ ವೈ ಪರಮೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮವಿದ್ಭಿರುದಾಹೃತಃ ॥ 3-188-7 (23151)
ಅತ್ರಿರುವಾಚ। 3-188-8x (2371)
ಕಥಿತೋ ಮೇ ಮಹಾಭಾಗೇ ಗೌತಮೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವೈನ್ಯೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಯುಕ್ತಃ ಸತ್ಯವ್ರತಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-188-8 (23152)
ಕಿಂತ್ವಸ್ತಿ ತತ್ರ ದ್ವೇಷ್ಟಾರೋ ನಿವಸಂತಿ ಹಿ ಮೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಯಥಾ ಮೇ ಗೌತಮಃ ಪ್ರಾಹ ತತೋ ನ ವ್ಯವಸಾಂಯಹಂ ॥ 3-188-9 (23153)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ವಾಚಂ ಕಲ್ಯಾಣೀಂ ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಸಂಹಿತಾಂ।
ಮಯೋಕ್ತಾಮನ್ಯಥಾ ಬ್ರೂಯುಸ್ತತಸ್ತೇ ವೈ ನಿರರ್ಥಿಕಾಂ ॥ 3-188-10 (23154)
ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೇ ರೋಚತೇ ಮೇ ವಚಸ್ತವ।
ಗಾಶ್ಚ ಮೇ ದಾಸ್ಯತೇ ವೈನ್ಯಃ ಪ್ರಭೂತಂ ಚಾರ್ಥಸಂಚಯಂ ॥ 3-188-11 (23155)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಜಗಾಮಾಶು ವೈನ್ಯಯಜ್ಞಂ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಗತ್ವಾ ಚ ಯಜ್ಞಾಯತನಮತ್ರಿಸ್ತುಷ್ಟಾವ ತಂ ನೃಪಂ ॥ 3-188-12 (23156)
ವಾಕ್ಯೈರ್ಮಂಗಲಸಂಯುಕ್ತೈಃ ಪೂಜಯಾನೋಽಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ರಾಜಂಧನ್ಯಸ್ತ್ವಮೀಶಶ್ಚ ಭುವಿ ತ್ವಂ ಪ್ರಥಮೋ ನೃಪಃ।
ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಮುನಿಗಣಾಸ್ತ್ವದನ್ಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 3-188-13 (23157)
ತಮಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಚನಂ ವೈ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-188-14 (23158)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 3-188-15x (2372)
ಮೈವಮತ್ರೇ ಪುನರ್ಬ್ರೂಯಾ ನ ತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಅತ್ರ ನಃ ಪ್ರಥಮೋ ಧಾತಾ ಮಹೇಂದ್ರೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ॥ 3-188-15 (23159)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-188-16x (2373)
ಅಥಾತ್ರಿರಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗೌತಮಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಅಯಮೇವ ವಿಧಾತಾ ಚ ತಥೈವೇಂದ್ರಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ತ್ವಮೇವ ಮುಹ್ಯಸೇ ಮೋಹಾನ್ನ ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ತವಾಸ್ತಿ ಹ ॥ 3-188-16 (23160)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 3-188-17x (2374)
ಜಾನಾಮಿ ನಾಹಂ ಮುಹ್ಯಾಮಿ ತ್ವಂವಿವಕ್ಷುರ್ವಿಮುಹ್ಯಸೇ।
ಸ್ತೌಷಿ ತ್ವಂ ದರ್ಶನಪ್ರೇಪ್ಸೂ ರಾಜಾನಂ ಜನಸಂಸದಿ ॥ 3-188-17 (23161)
ನ ವೇತ್ಥ ಪರಮಂ ಧರ್ಮಂ ನ ಚಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಬಾಲಸ್ತ್ವಮಸಿ ಮೂಢಶ್ಚ ವೃದ್ಧಃ ಕೇನಾಪಿ ಹೇತುನಾ ॥ 3-188-18 (23162)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-188-19x (2375)
ವಿವದಂತೌ ತಥಾ ತೌ ತು ಮುನೀನಾಂ ದ್ರಶನೇ ಸ್ಥಿತೌ।
ಯೇ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಸಂವೃತ್ತಾಸ್ತೇಽಪೃಚ್ಛಂತ ಕಥಂ ತ್ವಿಮೌ ॥ 3-188-19 (23163)
ಪ್ರವೇಶಃ ಕೇನ ದತ್ತೋಽಯಮನಯೋರ್ವೈನ್ಯಸಂಸದಿ।
ಉಚ್ಚೈಃ ಸಮಭಿಭಾಷಂತೌ ಕೇನ ಕಾರ್ಯೇಣ ಧಿಷ್ಠಿತೌ ॥ 3-188-20 (23164)
ತತಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕಾಶ್ಯಪಃ ಸರ್ವಧಱ್ಮವಿತ್।
ವಿವಾದಿನಾವನುಪ್ರಾಪ್ತೌ ತಾವುಭೌ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-188-21 (23165)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ಸದಸ್ಯಾಂಸ್ತು ಗೌತಮೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಾನ್।
ಆವಯೋರ್ವ್ಯಾಹೃತಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಶೃಣುತ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ವೈನ್ಯಂ ವಿಧಾತೇತ್ಯಾಹಾತ್ರಿರತ್ರ ನೌ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-188-22 (23166)
`ತತಸ್ತು ಗೌತಮೇನೋಕ್ತಂ ವಾಕ್ಯಂ ವೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಸದಿ'।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ತು ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮುನಯೋಽಭ್ಯದ್ರವಂದುತಂ ॥ 3-188-23 (23167)
ಸನತ್ಕುಮಾರಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸಂಶಯಚ್ಛೇದನಾಯ ವೈ।
`ಪಪ್ರಚ್ಛುಃ ಪ್ರಣತಾಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿವ ಸೋಮಪಾಃ' ॥ 3-188-24 (23168)
ಸ ಚ ತೇಷಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ತಾನೇವಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ವಚಃ ॥ 3-188-25 (23169)
ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರೇಣ ಸಹಿತಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ।
ಸಂಯುಕ್ತೌ ದಹತಃ ಶತ್ರೂನ್ವನಾನೀವಾಗ್ನಿಮಾರುತೌ ॥ 3-188-26 (23170)
ರಾಜಾ ವೈ ಪ್ರಥಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಿರೇವ ಚ।
ಸ ಏವ ಶಕ್ರಃ ಶುಕ್ರಶ್ಚ ಸ ಧಾತಾ ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ॥ 3-188-27 (23171)
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ವಿರಾಟ್ ಸಂರಾಟ್ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಭೂಪತಿರ್ನೃಪಃ।
ಯ ಏಭಿಃ ಸ್ತೂಯತೇ ಶಬ್ದೈಃ ಕಸ್ತಂ ನಾರ್ಚಿತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-188-28 (23172)
ಪುರಾಯೋನಿರ್ಯುಧಾಜಿಚ್ಚ ಅಭೀಷ್ಟಾನಚಿತೋ ಭವಃ।
ಸ್ವರ್ಣೇತಾ ಸಹಜಿದ್ಬಭ್ರುರಿತಿ ರಾಜಾಽಭಿಧೀಯತೇ।
ಸತ್ಯಯೋನಿಃ ಪುರಾವಿಚ್ಚ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪ್ರವರ್ತಕಃ ॥ 3-188-29 (23173)
ಅಧರ್ಮಾದೃಷಯೋ ಭೀತಾ ಬಲಂ ಕ್ಷತ್ರೇ ಸಮಾದಧನ್।
`ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕ್ಷತ್ರಂ ಕ್ಷತ್ರೇಣ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾವ್ಯಯಂ' ॥ 3-188-30 (23174)
ಆದಿತ್ಯೋ ದಿವಿ ದೇವೇಷು ತಮೋ ನುದತಿ ತೇಜಸಾ।
ತಥೈವ ನೃಪತಿರ್ಭೂಮಾವಧರ್ಮಾನ್ನುದತೇ ಭೃಶಂ ॥ 3-188-31 (23175)
ತತೋ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಧಾನತ್ವಂ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್।
ಉತ್ತರಃ ಸಿದ್ಧ್ಯತೇ ಪಕ್ಷೋ ಯೇನ ರಾಜೇತಿ ಭಾಷಿತಂ ॥ 3-188-32 (23176)
ಮಾರ್ಕಂಡೇ ಉವಾಚ। 3-188-33x (2376)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಸಿದ್ಧೇ ಪಕ್ಷೇ ಮಹಾಮನಾಃ।
ತಮತ್ರಿಮಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಃ ಪೂರ್ವಂ ಯೇನಾಭಿಸಂಸ್ತುತಃ ॥ 3-188-33 (23177)
ಯಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಜ್ಯಾಯಾಂಸಂ ಮಾಮಿಹಾಬ್ರವೀಃ।
ಸರ್ವದೇವೈಶ್ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸಂಮಿತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮೇವ ಚ ॥ 3-188-34 (23178)
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಽಹಂಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ವಿವಿಧಂ ವಸು ಭೂರಿ ಚ।
ದಾಸೀಸಹಸ್ರಂ ಶ್ಯಾಮಾನಾಂ ಸುವಸ್ತ್ರಾಣಾಮಲಕೃತಂ ॥ 3-188-35 (23179)
ದಶಕೋಟೀರ್ಹಿರಣ್ಯಸ್ಯ ರುಕ್ಮಭಾರಾಂಸ್ತಥಾ ದಶ।
ಏತದ್ದದಾಮಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸರ್ವಜ್ಞಸ್ತ್ವಂ ಮತೋ ಹಿ ಮೇ ॥ 3-188-36 (23180)
ತದತ್ರಿನರ್ನ್ಯಾಯತಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಭಿಸತ್ಕೃತಃ।
ಪ್ರತ್ಯುಜ್ಜಗಾಮ ತೇಜಸ್ವೀ ಗೃಹಾನೇವ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-188-37 (23181)
ಪ್ರದಾಯ ಚ ಧನಂ ಪ್ರೀತಃ ಪುತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯತಾತ್ಮವಾನ್।
ತತಃ ಸಮಭಿಸಂಧಾಯ ವನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ ॥ 3-188-38 (23182)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 188 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-188-2 ಸೋಽತ್ರಿರರ್ಥಂ ಭೂಯೋ ನಾನುರುಧ್ಯತ್ ಅತ್ಯಂತಮರ್ಥಾರ್ಥಾಂ ನ ಬಭೂವ। ಕುತಃ। ಕರ್ಮವ್ಯಕ್ತಿರ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲದ್ವಾರಾಽಭಿವ್ಯಕ್ತಿಃ। ಫಲವ್ಯಕ್ತ್ಯಾ ಹಿ ಧರ್ಮೋ ನಶ್ಯತ್ಯತಸ್ತದ್ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ನೈಚ್ಛದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-188-3 ವನಂ ಗಂತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-188-4 ನಿರುಪದ್ರವಮಕ್ಷಯಂ ಮೋಕ್ಷಾಖ್ಯಂ ॥ 3-188-5 ಧರ್ಮಮೇವಾನುತನ್ವತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಧರ್ಮಂ ಯಜ್ಞಾದಿಕಂ ಅನುತನ್ವತೀ ವಿಸ್ತಾರಯಂತೀ। ಹೇತೌ ಶತೃಪ್ರತ್ಯಯಃ। ಧರ್ಮಾರ್ಥೇ ಧನಮೇವಾರ್ಜಯಸ್ವೇತ್ಯುವಾಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-188-8 ರಾಜಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ದೋಷಂ ಜಾನನ್ನತ್ರಿಸ್ತತ್ರ ವಿಘ್ನಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ ಕಥಿತ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ॥ 3-188-9 ವ್ಯವಸಾಮಿ ಉದ್ಯಮಂ ಕರೋಮಿ ॥ 3-188-11 ಏವಂ ಜಾನನ್ನಪಿ ಸ್ನೇಹದೋಷಾತ್ತತ್ಕರ್ತುಂ ಪ್ರತಿಜಾನೀತೇ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ॥ 3-188-13 ಧನ್ಯೋ ಧನಾರ್ಹಃ ಈಶ ಈಶಿತಾ ನಿಯಂತಾ। ಪ್ರಥಮಃ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಇವ ಅಗ್ರಜಃ। ನೃಪಃ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ರಕ್ಷಕಃ ॥ 3-188-15 ಅತ್ರ ಪರಲೋಕಮೇವ ಬಹುಮನ್ವಾನೋ ಗೌತಮ ಆಹ ಮೈವಮಿತಿ ॥ 3-188-16 ತತ್ರೇಂದ್ರಇವಾತ್ರ ರಾಜೈವ ಮಹೇಂದ್ರ ಇತಿವಿತ್ತಾರ್ಥೀ ಅತ್ರಿಃ ಪರಪಕ್ಷಂ ದೂಷಯತಿ ಅಥೇತಿ ॥ 3-188-19 ದರ್ಶನೇ ದೃಷ್ಟಿಪಥೇ ॥ 3-188-21 ಪ್ರತ್ಯಷೇಧಯತ್ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-188-22 ನೌ ಆವಯೋಃ । ಸಂಶಯಃ ವಿವಾದಃ ॥ 3-188-27 ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಥಾಂಗತಃ। ಧರ್ಮಃ ಧರ್ಮಸ್ಥಾಪಕಃ। ಶಕ್ರಃ ರಕ್ಷಿತಾ। ಶುಕ್ರಃ ನೀತಿವಿತ್। ಧಾತಾ ಅತಏವ ಜನಕಃ। ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಹಿತೋಪದೇಷ್ಟಾ ॥ 3-188-29 ಅಭಿಯಾ ಮುದಿತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಪುರಾಯೋನಿಃ ಧರ್ಮಪ್ರವರ್ತಕತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಂ ಕಾರಣಂ। ಯುಘಾಜಿತ್ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಜಯಕರ್ತೃತ್ವೇನೋಪದ್ರವನಾಶಕಃ। ಅಭಿಯಾಃ ಅಭಿತೋ ಯಾತಿಯಾಮಿಕವದ್ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಮಿತ್ಯಭಿಯಾಃ। ಮುದಿತಃ ಭವಃ ಈಶ್ವರಃ। ಸ್ವರ್ಣೇತಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರತಿ ಗಮಯಿತಾ। ಸಹಜಿತ್ ಸದ್ಯೋಜಯಶೀಲಃ। ಬಭ್ರುರ್ವಿಷ್ಣುಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 189
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.189. ಅಧ್ಯಾಯಃ 189
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ದಾನಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಮೋಕ್ಷಾದಿನಿರೂಪಕತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಸರಸ್ವತೀಸಂವಾದಾನುವಾದಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-189-0 (23183)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-189-0x (2377)
ಅತ್ರೈವ ಚ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ಗೀತಂ ಪರಪುರಂಜಯ।
ಪೃಷ್ಟಯಾ ಮುನಿನಾ ವೀರ ಶೃಣು ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯೇಣ ಧೀಮತಾ ॥ 3-189-1 (23184)
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-189-2x (2378)
ಕಿಂನ ಶ್ರೇಯಃ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಭದ್ರೇ
ಕಥಂ ಕುರ್ವನ್ನ ಚ್ಯವತೇ ಸ್ವಧರ್ಮಾತ್।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗಿ ಸರ್ವಂ
ತ್ವಯಾ ಶಿಷ್ಟೋ ನ ಚ್ಯವೇಯಂ ಸ್ವಧರ್ಮಾತ್ ॥ 3-189-2 (23185)
ಕಥಂ ಚಾಗ್ನಿಂ ಜುಹುಯಾಂ ಪೂಜಯೇ ವಾ
ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಕೇನ ಧರ್ಮೋ ನ ನಶ್ಯೇತ್।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸುಭಗೇ ಪ್ರಬ್ರವೀಹಿ
ಯಥಾ ಲೋಕಾನ್ವಿರಜಾಃ ಸಂಚರೇಯಂ ॥ 3-189-3 (23186)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-189-4x (2379)
ಏವಂ ಪೃಷ್ಟಾ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೇನ ತೇನ
ಶುಶ್ರೂಷುಣಾ ಚೋತ್ತಮಬುದ್ದಿಯುಕ್ತಂ।
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಂ ವಿಪ್ರಂ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಹಿತಂ ಚ
ಸರಸ್ವತೀ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಬಭಾಷೇ ॥ 3-189-4 (23187)
ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಾನಾತಿ ಯಥೋಪದೇಶಂ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿತ್ಯಃ ಶುಚಿರಪ್ರಮತ್ತಃ।
ಸ ವೈ ಪುರೋ ದೇವಲೋಕಸ್ಯ ಗಂತಾ
ಸಹಾಮರೈಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪ್ರೀತಿಯೋಗಂ ॥ 3-189-5 (23188)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ರಂಯಾ ವಿಪುಲಾ ವಿಶೋಕಾಃ
ಸುಪುಷ್ಪಿತಾಃ ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಃ ಸುಪುಣ್ಯಾಃ।
ಅಕರ್ದಮಾ ಮೀನವತ್ಯಃ ಸುತೀರ್ಥಾ
ಹಿರಣ್ಮಯೈರಾವೃತಾಃ ಪುಂಡರೀಕೈಃ ॥ 3-189-6 (23189)
ತಾಸಾಂ ತೀರೇಷ್ವಾಸತೇ ಪುಣ್ಯಭಾಜೋ
ಮಹೀಯಮಾನಾಃ ಪೃಥಗಪ್ಸರೋಭಿಃ।
ಸುಪುಣ್ಯಗಂಧಾಭಿರಲಂಕೃತಾಭಿ-
ರ್ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಾಭಿರತೀವ ಹೃಷ್ಟಾಃ ॥ 3-189-7 (23190)
ಪರಂ ಲೋಕಂ ಗೋಪ್ರದಾಸ್ತ್ವಾಪ್ನುವಂತಿ
ದತ್ತ್ವಾಽನಡ್ವಾಹಂ ಸೂರ್ಯಲೋಕಂ ವ್ರಜಂತಿ।
ವಾಸೋ ದತ್ತ್ವಾ ಚಾಂದ್ರಮಸಂ ತು ಲೋಕಂ
ದತ್ತ್ವಾ ಹಿರಣ್ಯಮಮರತ್ವಮೇತಿ ॥ 3-189-8 (23191)
ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸುಪ್ರಮಾಂ ಸಾಧುದೋಹಾಂ
ಕಲ್ಯಾಣವತ್ಸಾಮಪಲಾಯಿನೀಂ ಚ।
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ತಸ್ಯಾ-
ಸ್ತಾವದ್ವರ್ಷಾಣ್ಯಾಸತೇ ದೇವಲೋಕೇ ॥ 3-189-9 (23192)
ಅನಡ್ವಾಹಂ ಸುವ್ರತಂ ಯೋ ದದಾತಿ
ಹಲಸ್ಯ ವೋಢಾರಮನಂತವೀರ್ಯಂ।
ಧುರಂಧರಂ ಬಲವಂತಂ ಯುವಾನಂ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಲೋಕಾಂದಶಧೇನುದಸ್ಯ ॥ 3-189-10 (23193)
ದದಾತಿ ಯೋ ವೈ ಕಪಿಲಾಂ ಸಚೈಲಾಂ
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹಾಂ ದ್ರವಿಣೈರುತ್ತರೀಯೈಃ।
ತೈಸ್ತೈರ್ಗುಣೈಃ ಕಾಮದುಹಾಽಥ ಭೂತ್ವಾ
ನರಂ ಪ್ರದಾತಾರಮುಪೈತಿ ನಾಕೈಃ ॥ 3-189-11 (23194)
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ಧೇನ್ವಾ-
ಸ್ತಾವತ್ಫಲಂ ಲಭತೇ ಗೋಪ್ರದಾನೇ।
ಪುತ್ರಾಂಸಚ್ ಪೌತ್ರಾಂಶ್ಚ ಕುಲಂ ಚ ಸರ್ವ-
ಮಾಸಪ್ತಮಂ ತಾರಯತೇ ಪರತ್ರ ॥ 3-189-12 (23195)
ಸದಕ್ಷಿಣಾಂ ಕಾಂಚನಚಾರುಶೃಂಗೀಂ
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹಾಂ ದ್ರವಿಣೈರುತ್ತರೀಯೈಃ।
ಧೇನುಂ ತಿಲಾನಾಂ ದದತೋ ದ್ವಿಜಾಯ
ಲೋಕಾ ವಸೂನಾಂ ಸುಲಭಾ ಭವಂತಿ ॥ 3-189-13 (23196)
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿರ್ದಾನವಸಂನಿರುದ್ಧೇ
ತೀವ್ರಾಂಧಕಾರೇ ನರಕೇ ಪತಂತಂ।
ಮಹಾರ್ಣವೇ ನೌರಿವ ವಾತಯುಕ್ತಾ
ದಾನಂ ಗವಾಂ ತಾರಯತೇ ಪರತ್ರ ॥ 3-189-14 (23197)
ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮದೇಯಾಂ ತು ದದಾತಿ ಕನ್ಯಾಂ
ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಂ ಚ ಕರೋತಿ ವಿಪ್ರೇ।
ದದಾತಿ ದಾನಂ ವಿಧಿನಾ ಚ ಯಶ್ಚ
ಸ ಲೋಕಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುರಂದರಸ್ಯ ॥ 3-189-15 (23198)
ಯಃ ಸಪ್ತವರ್ಷಾಣಿ ಜುಹೋತಿ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ
ಹವ್ಯಂ ತ್ವಗ್ನೌ ನಿಯತಃ ಸಾಧುಶೀಲಃ।
ಸಪ್ತಾವರಾನ್ಸಪ್ತಪೂರ್ವಾನ್ಪುನಾತಿ
ಪಿತಾಮಹಾನಾತ್ಮನಾ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸ್ವೈಃ ॥ 3-189-16 (23199)
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-189-16x (2380)
ಕಿಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ವ್ರತಂ ಪುರಾಣ-
ಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಪೃಚ್ತಶ್ಚಾರುರೂಪೇ।
ತ್ವಯಾಽನುಶಿಷ್ಟೋಽಹಮಿಹಾದ್ಯ ವಿದ್ಯಾಂ
ಯದಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ವ್ರತಂ ಪುರಾಣಂ ॥ 3-189-17 (23200)
ಸರಸ್ವತ್ಯುವಾಚ। 3-189-18x (2381)
ನ ಚಾಶುಚಿರ್ನಾಪ್ಯನಿರ್ಣಿಕ್ತಪಾಣಿ-
ರ್ನಾಬ್ರಹ್ಮವಿಜ್ಜುಹುಯಾನ್ನಾವಿಪಶ್ಚಿತ್।
ಬುಭುತ್ಸವಃ ಶುಚಿಕಾಮಾ ಹಿ ದೇವಾ
ನಾಶ್ರದ್ದಧಾನಾದ್ಧಿ ಹವಿರ್ಜುಷಂತಿ ॥ 3-189-18 (23201)
ನಾಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ದೇವಹವ್ಯೇ ನಿಯುಂಜ್ಯಾ-
ನ್ಮೋಘಂ ಪುರಾ ಸಿಂಚತಿ ತಾದೃಶೋ ಹಿ।
ಅಪೂರ್ಣಮಶ್ರೋತ್ರಿಯಮಾಹ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ
ನ ವೈ ತಾದೃಗ್ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ॥ 3-189-19 (23202)
ರಯೇ ವೈ ಕೃಶಾನುಂ ಜುಹ್ವತಿ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ
ಸತ್ಯವ್ರತಾ ಹುತಶಿಷ್ಟಾಶಿನಶ್ಚ।
ಗವಾಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಗಂಧಂ
ಪಶ್ಯಂತಿ ದೇವಂ ಪರಮಂ ಚಾಪಿ ಸತ್ಯಂ ॥ 3-189-20 (23203)
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-189-21x (2382)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಭೂತಾಂ ಪರಲೋಕಭಾವೇ
ಕರ್ಮೋದಯೇ ಬುದ್ದಿಮಭಿಪ್ರವಿಷ್ಟಾಂ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಚ ದೇವೀಂ ಸುಭಗೇ ವಿಮೃಶ್ಯ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಕಾ ಹ್ಯಸಿ ಚಾರುರೂಪೇ ॥ 3-189-21 (23204)
ಸರಸ್ವತ್ಯುವಾಚ। 3-189-22x (2383)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಹಮಭ್ಯಾಗತಾಽಸ್ಮಿ
ವಿಪ್ರರ್ಷಭಾಣಾಂ ಸಂಶಯಚ್ಛೇದನಾಯ।
ತ್ವತ್ಸಂಯೋಗಾದಹಮೇತದಬ್ರುವಂ
ಭಾವೇ ಸ್ಥಿತಾ ತಥ್ಯಮರ್ಥಂ ಯಥಾವತ್ ॥ 3-189-22 (23205)
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-189-23x (2384)
ನ ಹಿ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶೀ ಕಾಚಿದಸ್ತಿ
ವಿಭ್ರಾಜಸೇ ಹ್ಯತಿಮಾತ್ರಂ ಯಥಾ ಶ್ರೀಃ।
ರೂಪಂ ಚ ತೇ ದಿವ್ಯಮನಂತಕಾಂತಿ
ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಚ ದೇವೀಂ ಸುಭಗೇ ಬಿಭರ್ಷಿ ॥ 3-189-23 (23206)
ಸರಸ್ವತ್ಯುವಾಚ। 3-189-24x (2385)
ಶ್ರೇಷ್ಠಾನಿ ಯಾನಿ ದ್ವಿಪದಾಂವರಿಷ್ಠ
ಯಜ್ಞೇಷು ವಿದ್ವನ್ನುಪಪಾದಯಂತಿ।
ತೈರೇವ ಚಾಹಂ ಸಂಪ್ರವೃದ್ಧಾ ಭವಾಮಿ
ಚಾಪ್ಯಾಯಿತಾ ರೂಪವತೀ ಚ ವಿಪ್ರ ॥ 3-189-24 (23207)
ಯಚ್ಚಾಪಿ ಪಾತ್ರಮುಪಯುಜ್ಯತೇ ಹ
ವಾನಸ್ಪತ್ಯಮಾಯಸಂ ಪಾರ್ಥಿವಂ ವಾ।
ದಿವ್ಯೇನ ರೂಪೇಣ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಚ
ತೇನೈವ ಸಿದ್ಧಿರಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ವಿದ್ವನ್ ॥ 3-189-25 (23208)
ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-189-26x (2386)
ಇದಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮಂ ಮನ್ಯಮಾನಾ
ವ್ಯಾಯಚ್ಛಂತೇ ಮುನಯಃ ಸಂಪ್ರತೀತಾಃ।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ತಂ ಪರಮಂ ವಿಶೋಕಂ
ಮೋಕ್ಷಂ ಪರಂ ಯಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಧೀರಾಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಾ ಯೋಗಾಃ ಪರಮಂ ಯಂ ವಿದಂತಿ
ಪರಂ ಪುರಾಣಂ ತಮಹಂ ನ ವೇದ್ಮಿ ॥ 3-189-26 (23209)
ಸರಸ್ವತ್ಯುವಾಚ। 3-189-27x (2387)
ತಂ ವೈ ಪರಂ ವೇದವಿದಃ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ
ಪರಂ ಪರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಥಿತಂ ಪುರಾಣಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯದಾನವ್ರತಪುಣ್ಯಯೋಗೈ-
ಸ್ತಪೋಧನಾ ವೀತಶೋಕಾ ವಿಮುಕ್ತಾಃ ॥ 3-189-27 (23210)
ತಸ್ಯಾಥ ಮಧ್ಯೇ ವೇತಸಃ ಪುಣ್ಯಗಂಧಃ
ಸಹಸ್ರಶಾಖೋ ವಿಪುಲೋ ವಿಭಾತಿ।
ತಸ್ಯ ಮೂಲಾತ್ಸರಿತಃ ಪ್ರಸ್ರವಂತಿ
ಮಧೂದಕಪ್ರಸ್ರವಣಾಃ ಸುಪುಣ್ಯಾಃ ॥ 3-189-28 (23211)
ಶಾಖಾಂಶಾಖಾಂ ಮಹಾನದ್ಯಃ ಸಂಯಾಂತಿ ಸಿಕತಾಶಯಾಃ।
ಧಾನಾಪೂಪಾ ಮಾಂಸಶಾಕಾಃ ಸದಾಪಾಯಸಕರ್ದಮಾಃ ॥ 3-189-29 (23212)
ಯಸ್ಮಿನ್ನಗ್ನಿಮುಖಾ ದೇವಾಃ ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸಹಮರುದ್ಗಣಾಃ।
ಈಜಿರೇ ಕ್ರತುಭಿಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೈಸ್ತತ್ಪದಂ ಪರಮಂ ಮುನೇ ॥ 3-189-30 (23213)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 189 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-189-8 ಅನಡ್ವಾಹಂ ವೃಷಭಂ ॥ 3-189-11 ಉತ್ತರೀಯೈಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಭವೈರ್ದಕ್ಷಿಣಾದಿಭಿರ್ದ್ರವ್ಯೈಃ ಸಹಿತಾಂ ॥ 3-189-15 ಬ್ರಾಹ್ಮದೇಯಾಂ ಗೃಹ್ಯೋಕ್ತೇನ ವಿಧಿನಾ ದೇಯಾಂ ॥ 3-189-19 ಆಹ ವೇದ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 190
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.190. ಅಧ್ಯಾಯಃ 190
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಮತ್ಸ್ಯರೂಪಿಣೋ ಹರೇರ್ವೈವಸ್ವತಮನೋಶ್ಚ ಚರಿತಪ್ರತಿಪಾದಕಮಸ್ಯೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-190-0 (23214)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-190-0x (2388)
ತತಃ ಸ ಪಾಂಡವೋ ಭೂಯೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮುವಾಚ ಹ।
ಕಥಯಸ್ವತಿ ಚರಿತಂ ಮನೋರ್ವೈವಸ್ವತಸ್ಯ ಚ ॥ 3-190-1 (23215)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-190-2x (2389)
ವಿವಸ್ವತಃ ಸುತೋ ರಾಜನ್ಮಹರ್ಷಿಃ ಸುಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಬಭೂವ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಜಾಪತಿಸಮದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-190-2 (23216)
ಓಜಸಾತೇಜಸಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ತಪಸಾ ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ಅತಿಚಕ್ರಾಮ ಪಿತರಂ ಮನುಃ ಸ್ವಂಚ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 3-190-3 (23217)
ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ವಿಶಾಲಾಯಾಂ ಬದರ್ಯಾಂ ಸ ನರಾಧಿಪಃ।
ಏಕಪಾದಸ್ಥಿತಸ್ತೀವ್ರಂ ಚಕಾರ ಸುಮಹತ್ತಪಃ ॥ 3-190-4 (23218)
ಅವಾಕೂಶಿರಾಸ್ತಥಾ ಚಾಪಿ ನೇತ್ರೈರನಿಮಿಷೈರ್ದೃಢಂ।
ಸೋಽತಪ್ಯತ ತಪೋ ಘೋರಂ ವರ್ಷಾಣಾಮಯುತಂ ತದಾ ॥ 3-190-5 (23219)
ತಂ ಕದಾಚಿತ್ತಪಸ್ಯಂತಮಾರ್ದ್ರಚೀರಜಟಾಧರಂ।
ಚೀರಿಣೀತೀರಮಾಗಂಯ ಮತ್ಸ್ಯೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-190-6 (23220)
ಭಗವನ್ಕ್ಷುದ್ರಮತ್ಸ್ಯೇಸ್ಮಿ ಬಲವದ್ಭ್ಯೋ ಭಯಂಮಮ।
ಮತ್ಸ್ಯೇಭ್ಯೋ ಹಿ ತತೋ ಮಾಂ ತ್ವಂ ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ಸುವ್ರತ ॥ 3-190-7 (23221)
ದುರ್ಬಲಂ ಬಲವಂತೋ ಹಿ ಮತ್ಸ್ಯಾ ಮತ್ಸ್ಯಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಸದಾ ವೃತ್ತಿರ್ವಿಹಿತಾ ನಃ ಸನಾತನೀ ॥ 3-190-8 (23222)
ತಸ್ಮಾದ್ಭಯೌಘಾನ್ಮಹತೋ ಮಜ್ಜಂತಂ ಮಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ಕೃತೇಪ್ರತಿಕೃತಂ ತವ ॥ 3-190-9 (23223)
ಸ ಮತ್ಸ್ಯವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೃಪಯಾಽಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ಮನುರ್ವೈವಸ್ವತೋಽಗೃಹ್ಣಾತ್ತಂ ಮತ್ಸ್ಯಂ ಪಾಣಿನಾ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-190-10 (23224)
ಉದಕಾಂತಮುಪಾನೀಯ ಮತ್ಸ್ಯಂ ವೈವಸ್ವತೋ ಮನುಃ।
ಅಲಿಂಜರೇ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪತ್ತಂ ಚಂದ್ರಾಂಶುಸದೃಶಪ್ರಭಂ ॥ 3-190-11 (23225)
ಸ ತತ್ರ ವವೃಧೇ ರಾಜನ್ಮತ್ಸ್ಯಃ ಪರಮಸತ್ಕೃತಃ।
ಪುತ್ರವತ್ಸ್ವೀಕರೋತ್ತಸ್ಮೈ ಮನುರ್ಭಾವಂ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-190-12 (23226)
ಅಥ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್।
ಅಲಿಂಜರಜಲೇ ಚೈವ ನಾಸೌ ಸಮಭವತ್ಕಿಲ ॥ 3-190-13 (23227)
ಅಥ ಮತ್ಸ್ಯೋ ಮನುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ।
ಭಗವನ್ಸಾಧು ಮೇಽದ್ಯಾನ್ಯತ್ಸ್ಥಾನಂ ಸಂಪ್ರತಿಪಾದಯ ॥ 3-190-14 (23228)
ಉದ್ಧೃತ್ಯಾಲಿಂಜರಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಮನುಃ।
ತಂ ಮತ್ಸ್ಯಮನಯದ್ವಾಪೀಂ ಮಹತೀಂ ಸ ಮನುಸ್ತದಾ ॥ 3-190-15 (23229)
ತತ್ರತಂ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪಚ್ಚಾಪಿ ಮನುಃ ಪರಪುರಂಜಯ।
ಅಥಾವರ್ಧತ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಸ ಪುನರ್ವರ್ಷಗಣಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 3-190-16 (23230)
ದ್ವಿಯೋಜನಾಯತಾ ವಾಪೀ ವಿಸ್ತೃತಾಚಾಪಿ ಯೋಜನಂ।
ತಸ್ಯಾಂ ನಾಸೌ ಸಮಭವನ್ಮತ್ಸ್ಯೋ ರಾಜೀವಲೋಚನ ॥ 3-190-17 (23231)
ವಿಚೇಷ್ಟಿತುಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಮತ್ಸ್ಯೋ ವಾಪ್ಯಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಮನುಂ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-190-18 (23232)
ನಯ ಮಾಂ ಭಗವನ್ಸಾಧೋ ಸಮುದ್ರಮಹಿಷೀಂ ಪ್ರಿಯಾಂ।
ಗಂಗಾಂ ನಾಂತ್ರಾಪಿ ಶಕ್ತೋಸ್ಮಿ ವಸ್ತುಂ ಮತಿಮತಾಂವರ ॥ 3-190-19 (23233)
ನಿದೇಶೇ ಹಿ ಮಯಾ ತುಭ್ಯಂ ಸ್ಥಾತವ್ಯಮನಸೂಯತಾ।
ವೃದ್ಧಿರ್ಹಿ ಪರಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಹಿ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-190-20 (23234)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮನುರ್ಮತ್ಸ್ಯಮನಯದ್ಭಗವಾನ್ವಶೀ।
ನದೀಂ ಗಂಗಾಂ ತತ್ರಚೈನಂ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪದೇವ ಚ ॥ 3-190-21 (23235)
ಸ ತತ್ರ ವವೃಧೇ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಕಂಚಿತ್ರಾಲಮರಿಂದಮ।
ಗತಃ ಪುನರ್ಮನುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-190-22 (23236)
ಗಂಗಾಯಾಂ ಹಿ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ಬೃಹತ್ತ್ವಾಚ್ಚೇಷ್ಟಿತುಂ ಪ್ರಭೋ।
ಸಮುದ್ರಂ ನಯ ಮಾಮಾಶು ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ನಿತಿ ॥ 3-190-23 (23237)
ಉದ್ಧೃತ್ಯ ಗಂಗಾಸಲಿಲಾತ್ತತೋ ಮತ್ಸ್ಯಂ ಮನುಃ ಸ್ವಯಂ।
ಸಮುದ್ರಮನಯತ್ಪಾರ್ತ ತತ್ರಚೈನಮವಾಸೃಜತ್ ॥ 3-190-24 (23238)
ಸುಮಹಾನಪಿ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತು ಸ ಮನೋರ್ನಯತಸ್ತದಾ।
ಆಸೀದ್ಯಥೇಷ್ಟಹಾರ್ಯಶ್ಚ ಸ್ಪರ್ಶಗಂಧಸುಖಶ್ಚ ವೈ ॥ 3-190-25 (23239)
ಯದಾ ಸಮುದ್ರೇ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸ ಮತ್ಸ್ಯೋ ನನುನಾ ತದಾ।
ತತ ಏನಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ಮಯಮಾನ ಇವಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-190-26 (23240)
ಭಗವನ್ಹಿ ಕೃತಾ ರಕ್ಷಾ ತ್ವಯಾ ಸರ್ವಾ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ತು ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ತಚ್ಛ್ರೂಯತಾಂ ಮಮ ॥ 3-190-27 (23241)
ಅಚಿರಾದ್ಭಗವನ್ಬೌಮಮಿದಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಸರ್ವಮೇವ ಮಹಾಭಾಗ ಪ್ರಲಯಂ ವೈ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-190-28 (23242)
ಸಂಪ್ರಕ್ಷಾಲನಕಾಲೋಽಯಂಲೋಕಾನಾಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಬೋಧಯಾಂಯದ್ಯಯತ್ತೇ ಹಿತಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-190-29 (23243)
ತ್ರಸಾನಾಂ ಸ್ತಾವರಾಣಾಂ ಚ ಯಚ್ಚೇಂಗಂ ಯಚ್ಚ ನೇಂಗತಿ।
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲಃ ಪರಮದಾರುಣಃ ॥ 3-190-30 (23244)
ನೌಶ್ಚ ಕಾರಯಿತವ್ಯಾ ತೇ ದೃಢಾ ಯುಕ್ತವಟಾರಕಾ।
ತತ್ರ ಸಪ್ತರ್ಷಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಮಾರುಹೇಥಾ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-190-31 (23245)
ಬೀಜಾನಿ ಚೈವ ಸರ್ವಾಣಿ ಯಥೋಕ್ತಾನಿ ಮಯಾ ಪುರಾ।
ತಸ್ಯಾಮಾರೋಹಯೇರ್ನಾವಿ ಸುಸಂಗುಪ್ತಾನಿ ಭಾಗಶಃ ॥ 3-190-32 (23246)
ನೌಸ್ಥಶ್ಚ ಮಾಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇಥಾಸ್ತತೋ ಮುನಿಜನಪ್ರಿಯ।
ಆಗಮಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಶೃಂಗೀ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತೇನ ತಾಪಸ ॥ 3-190-33 (23247)
ಏವಮೇತತ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಮಾಪೃಷ್ಟೋಸಿ ವ್ರಜಾಂಯಹಂ।
ತಾ ನ ಶಕ್ಯಾ ಮಹತ್ಯೋ ವೈ ಆಪಸ್ತರ್ತುಂ ಮಯಾ ವಿನಾ।
ನಾತಿಶಂಕ್ಯಮಿದಂ ಚಾಪಿ ವಚನಂ ಮೇ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ ॥ 3-190-34 (23248)
ಏವಂ ಕರಿಷ್ಯ ಇತಿ ತಂ ಸ ಮತ್ಸ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಜಗ್ಮತುಶ್ಚ ಯಥಾಕಾಮಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-190-35 (23249)
ತತೋ ಮನುರ್ಮಹಾರಾಜ ಯಥೋಕ್ತಂ ಮತ್ಸ್ಯಕೇನ ಹ।
ಬೀಜಾನ್ಯಾದಾಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಾಗರಂ ಪುಪ್ಲುವೇ ತದಾ।
ನೌಕಯಾ ಶುಭಯಾವೀರ ಮಹೋರ್ಮಿಣಮರಿಂದಮ ॥ 3-190-36 (23250)
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಚ ಮನುಸ್ತಂ ಮತ್ಸ್ಯಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಸಚ ತಚ್ಚಿಂತಿತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಪರಪುರಂಜಯ।
ಶೃಂಗೀ ತತ್ರಾಜಗಾಗಾಶು ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-190-37 (23251)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಮನುರ್ಮತ್ಸ್ಯಂ ಜಲಾರ್ಣವೇ।
ಶೃಂಗಿಣಂ ತಂ ಯಥೋಕ್ತೇನ ರೂಪೇಣಾದ್ರಿಮಿವೋಚ್ಛ್ರಿತಂ ॥ 3-190-38 (23252)
ವಟಾರಕಮಯಂ ಪಾಶಮಥ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಮನುರ್ಮನುಜಶಾರ್ದೂಲ ತಸ್ ಶೃಂಗೇ ನ್ಯವೇಶಯತ್ ॥ 3-190-39 (23253)
ಸಂಯತಸ್ತೇನ ಪಾಶೇನ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಪರಪುರಂಜಯ।
ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ನಾವಂ ಪ್ರಾಕರ್ಷಲ್ಲವಣಾಂಭಸಿ ॥ 3-190-40 (23254)
ಸ ತತಾರ ತಯಾ ನಾವಾ ಸಮುದ್ರಂ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ನೃತ್ಯಮಾನಮಿವೋರ್ಮೀಭಿರ್ಗರ್ಜಮಾನಮಿವಾಂಭಸಾ ॥ 3-190-41 (23255)
ಕ್ಷೋಭ್ಯಮಾಣಾ ಮಹಾವಾತೈಃ ಸಾ ನೌಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮಹೋದಧೌ।
ಘೂರ್ಣತೇ ಚಪಲೇವ ಸ್ರೀ ಮತ್ತಾ ಪರಪುರಂಜಯ ॥ 3-190-42 (23256)
ನೈವ ಭೂಮಿರ್ನ ಚ ದಿಶಃ ಪ್ರದಿಶೋ ವಾ ಚಕಾಶಿರೇ।
ಸರ್ವಂ ಸಲಿಲಮೇವಾಸೀತ್ಖಂ ದ್ಯೌಶ್ಚ ನರಪುಂಗವ ॥ 3-190-43 (23257)
ಏವಂಭೂತೇ ತದಾ ಲೋಕೇ ಸಂಕುಲೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅದೃಶ್ಯಂತ ಸಪ್ತರ್ಷಯೋ ಮನುರ್ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-190-44 (23258)
ಏವಂ ಬಹೂನ್ವರ್ಷಗಣಾಂಸ್ತಾಂ ನಾವಂ ಸೋಽಥ ಮತ್ಸ್ಯಕಃ।
ಚಕರ್ಷಾತಂದ್ರಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಸಲಿಲಸಂಚಯೇ ॥ 3-190-45 (23259)
ತತೋ ಹಿಮವತಃ ಶೃಂಗಂ ಯತ್ಪರಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತತ್ರಾಕರ್ಷತ್ತತೋ ನಾವಂ ಸ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-190-46 (23260)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ತದಾ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತಾನೃಷೀನ್ಪ್ರಹಸಞ್ಶನೈಃ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಹಿಮವತಃ ಶೃಂಗೇ ನಾವಂ ಬಧ್ನೀತ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-190-47 (23261)
ಸಾ ಬದ್ಧಾ ತತ್ರ ತೈಸ್ತೂರ್ಣಮೃಷಿಭಿರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ನೌರ್ಮತ್ಸ್ಯಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶೃಂಗೇ ಹಿಮವತಸ್ತದಾ ॥ 3-190-48 (23262)
ತಚ್ಚ ನೌಬಂಧನಂ ನಾಮ ಶೃಂಗಂ ಹಿಮವತಃ ಪರಂ।
ಖ್ಯಾತಮದ್ಯಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-190-49 (23263)
ಅಥಾಬ್ರವೀದನಿಮಿಷಸ್ತಾನೃಷೀನ್ಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ಅಹಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮತ್ಪರಂ ನಾಧಿಗಂಯತೇ।
ಮತ್ಸ್ಯರೂಪೇಣ ಯೂಯಂ ಚ ಮಯಾಽಸ್ಮಾನ್ಮೋಕ್ಷಿತಾ ಭಯಾತ್ ॥ 3-190-50 (23264)
ಮನುನಾ ಚ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸದೇವಾಸುರಮಾನುಪಾಃ।
ಸ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಾಶ್ಚಯಚ್ಚೇಂಗಂ ಯಚ್ಚಾ ನೇಂಗತಿ ॥ 3-190-51 (23265)
ತಪಸಾ ಚಾಪಿ ತೀವ್ರೇಣ ಪ್ರತಿಭಾಽಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪ್ರಜಾಸರ್ಗೇ ನ ಚ ಮೋಹಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಕ್ಷಣೇನಾದರ್ಶನಂ ಗತಃ ॥ 3-190-52 (23266)
ಸ್ರಷ್ಟುಕಾಮಃ ಪ್ರಜಾಶ್ಚಾಪಿ ಮನುರ್ವೈವಸ್ವತಃ ಸ್ವಯಂ।
ಪ್ರಮೂಢೋಽಭೂತ್ಪ್ರಜಾಸರ್ಗೇ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹತ್ತತಃ ॥ 3-190-53 (23267)
ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಃ ಸೋಽಥ ಸ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ।
ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾ ಮನುಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-190-54 (23268)
ಇತ್ಯೇತನ್ಮಾತ್ಸ್ಯಕಂ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ಆಖ್ಯಾನಮಿದಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ಮಯಾ ॥ 3-190-55 (23269)
ಯ ಇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಮನೋಶ್ಚರಿತಮಾದಿತಃ।
ಸ ಸುಖೀ ಸರ್ವಪೂರ್ಣಾರ್ಥಃ ಸರ್ವಲೋಕಮಿಯಾನ್ನರಃ ॥ 3-190-56 (23270)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 190 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-190-6 ಚೀರಿಣೀನದೀವಿಶೇಷಃ ॥ 3-190-11 ಅಲಿಂಜರೇ ಮಣಿಕಾಖ್ಯಪಾತ್ರೇ ॥ 3-190-13 ನ ಸಮಭವತ್ಸ್ಥೂಲತ್ವೇನ ನ ಮಮಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-190-30 ತ್ರಸಾನಾಂ ಜಂಗಮಾನಾಂ। ಇಂಗಂ ಚಲನಶೀಲಂ ವೃಕ್ಷಾದಿ। ನೇಂಗತಿ ಪಾಷಾಣಾದಿ। ಕಾಲೋಽಂತಃ ॥ 3-190-31 ವಟಾರಕಾ ರಜ್ಜುಃ ॥ 3-190-32 ಯಥೋಕ್ತಾನಿ ದ್ವಿಜೈಃ ಪುರಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-190-41 ಸಚ ತಾಂಸ್ತಾರಯನ್ನಾವಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 191
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.191. ಅಧ್ಯಾಯಃ 191
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಕೃತಾದಿಯುಗಚತುಷ್ಟಯಧರ್ಮಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಲಯವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪ್ರಲಯಜಲೇ ಪರಿಪ್ಲವತಾ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ವಟಶಾಖಾಶಾಯಿನಃ ಶಿಶುರೂಪಸ್ಯ ಹರೇರುದರಾಂತಃಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನರ್ವಹಿರ್ನಿರ್ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-191-0 (23271)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-191-0x (2390)
ತತಃ ಸ ಪುನರೇವಾಥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಿನಯೋಪೇತೋ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-191-1 (23272)
ನೈಕೇ ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತಾಸ್ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ಮಹಾಮುನೇ।
ನ ಚಾಪೀಹ ಸಮಃ ಕಶ್ಚಿದಾಯುಷ್ಮಾಂದೃಶ್ಯತೇ ತವ ॥ 3-191-2 (23273)
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ।
ನ ತೇಽಸ್ತಿ ಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಿದಾಯುಷಾ ಬ್ರಹ್ಮಸತ್ತಮ ॥ 3-191-3 (23274)
ಅಥಾಽಂತರಿಕ್ಷೇ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದೇವದಾನವವರ್ಜಿತೇ।
ತ್ವಮೇವ ಪ್ರಲಯೇ ವಿಪ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮುಪತಿಷ್ಠಸೇ ॥ 3-191-4 (23275)
ಪ್ರಲಯೇ ಚಾಪಿ ನಿರ್ವೃತ್ತೇ ಪ್ರಬುದ್ಧೇ ಚ ಪಿತಾಮಹೇ।
ತ್ವಮೇಕಃ ಸೃಜ್ಯಮಾನಾನಿ ಭೂತಾನೀಹ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ ॥ 3-191-5 (23276)
ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಯಥಾವತ್ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ।
ವಾಯುಭೂತಾ ದಿಶಃ ಕೃತ್ವಾ ವಿಕ್ಷಿಪ್ಯಾಪಸ್ತತಸ್ತತಃ ॥ 3-191-6 (23277)
ತ್ವಯಾ ಲೋಕಗುರುಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಆರಾಧಿತೋ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ಪರೇಣ ಸಮಾಧಿನಾ ॥ 3-191-7 (23278)
ಸ್ವಪ್ರಮಾಣಮಥೋ ವಿಪ್ರ ತ್ವಯಾ ಕೃತಮನೇಕಶಃ।
ಘೋರೇಣಾವಿಶ್ಯ ತಪಸಾ ವೇಧಸೋ ನಿರ್ಜಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-191-8 (23279)
ನಾರಾಯಣಾಂಕಪ್ರಖ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಸಾಂಪರಾಯೇಽತಿಪಠ್ಯಸೇ ॥ 3-191-9 (23280)
ಭಗವಾನನೇಕಶಃ ಕೃತ್ವಾ ತ್ವಯಾ ವಿಷ್ಣೋಶ್ಚ ವಿಶ್ವಕೃತ್।
ಕರ್ಣಿಕೋದ್ಧರಣಂ ದಿವ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ।
ರತ್ನಾಲಂಕಾರಯೋಗಾಭ್ಯಾಂ ದೃಗ್ಭ್ಯಾಂ ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ಪುರಾ ॥ 3-191-10 (23281)
ತಸ್ಮಾತ್ತವಾಂತಕೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಜರಾ ವಾ ದೇಹನಾಶಿನೀ।
ನ ತ್ವಾಂ ವಿಶತಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ॥ 3-191-11 (23282)
ಯದಾ ನೈವ ರವಿರ್ನಾಗ್ನಿರ್ನ ವಾಯುರ್ನ ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ನೈವಾಂತರಿಕ್ಷಂ ನೈವೋರ್ವೀ ಶೇಷಂ ಭವತಿ ಕಿಂಚನ ॥ 3-191-12 (23283)
ತಸ್ಮಿನ್ನೇಕಾರ್ಣವೇ ಲೋಕೇ ನಷ್ಟೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ನಷ್ಟೇ ದೇವಾಸುರಗಣೇ ಸಮುತ್ಸನ್ನಮಹೋರಗೇ ॥ 3-191-13 (23284)
ಶಯಾನಮಮಿತಾತ್ಮಾನಂ ಪದ್ಮೇ ಪದ್ಮನಿಕೇತನಂ।
ತ್ವಮೇಕಃ ಸರ್ವಭೂತೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮುಪತಿಷ್ಠಸಿ ॥ 3-191-14 (23285)
ಏತತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಃ ಸರ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ವೃತ್ತಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ತಸ್ಮಾದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಸರ್ವಾಂಹೇತ್ವಾತ್ಮಿಕಾಂ ಕಥಾಂ ॥ 3-191-15 (23286)
ಅನುಭೂತಂ ಹಿ ಬಹುಶಸ್ತ್ವಯೈಕೇನ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-191-16 (23287)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-191-17x (2391)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಯಂಭುವೇ।
ಪುರುಷಾಯ ಪುರಾಣಾಯ ಶಾಶ್ವತಾಯಾವ್ಯಯಾಯ ಚ।
ಅವ್ಯಕ್ತಾಯ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಾಯ ನಿರ್ಗುಣಾಯ ಗುಣಾತ್ಮನೇ ॥ 3-191-17 (23288)
ಯ ಏಷ ಪೃಥುದೀರ್ಘಾಕ್ಷಃ ಪೀತವಾಸಾ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಏಷ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಚ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೂತಕೃತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-191-18 (23289)
ಅಚಿಂತ್ಯಂ ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಮಿತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ।
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ಭೂತಂ ವಿಶ್ವಮವ್ಯಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 3-191-19 (23290)
ಏಷ ಕರ್ತಾ ನ ಕ್ರಿಯತೇ ಕಾರಣಂ ಚಾಪಿ ಪೌರುಷೇ।
ಕೋ ಹ್ಯೇನಂ ಪರುಷಂ ವೇತ್ತಿ ದೇವಾ ಅಪಿ ನ ತಂ ಪೌರಷೇ ॥ 3-191-20 (23291)
ಸರ್ವಮಾಶ್ಚರ್ಯಮೇವೈತನ್ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಆದಿತೋ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಜಗತಃ ಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-21 (23292)
ಚತ್ವಾರ್ಯಾಹುಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತತ್ಕೃತಂ ಯುಗಂ।
ತಸ್ಯ ತಾವಚ್ಛತೀ ಸಂಧ್ಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶಶ್ಚ ತಥಾವಿಧಃ ॥ 3-191-22 (23293)
ವೀಣಿ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತ್ರೇತಾಯುಗಮಿಹೋಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಯ ತಾವಚ್ಛತೀ ಸಂಧ್ಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶಶ್ಚ ತತಃ ಪರಂ ॥ 3-191-23 (23294)
ತಥಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರೇ ದ್ವೇ ದ್ವಾಪರಂ ಪರಿಮಾಣತಃ।
ತಸ್ಯಾಪಿ ದ್ವಿಶತೀ ಸಂಧ್ಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶಶ್ಚ ತಥಾವಿಧಃ ॥ 3-191-24 (23295)
ಸಹಸ್ರಮೇಕಂ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತತಃ ಕಲಿಯುಗಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಸ್ಯ ವರ್ಷಶತಂ ಸಂಧ್ಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶಶ್ಚ ತತಃ ಪರಂ ॥ 3-191-25 (23296)
ಸಂಧ್ಯಾಸಂಧ್ಯಾಂಶಯೋಸ್ತುಲ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಮುಪಧಾರಯ।
ಕ್ಷೀಣೇ ಕಲಿಯುಗೇ ಚೈವ ಪ್ರವರ್ತತಿ ಕೃತಂ ಯುಗಂ ॥ 3-191-26 (23297)
ಏಷಾ ದ್ವಾದಶಸಾಹಸ್ರೀ ಯುಗಾಖ್ಯಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾ।
ಏತತ್ಸಹಸ್ರಪರ್ಯಂತಮಹೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಮುದಾಹೃತಂ ॥ 3-191-27 (23298)
ವಿಶ್ವಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಭವನೇ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಲೋಕಾನಾಂ ಮನುಜವನ್ಯಾಘ್ರ ಪ್ರಲಯಂ ತಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ ॥ 3-191-28 (23299)
ಅಲ್ಪಾವಶಿಷ್ಟೇ ತು ತದಾ ಯುಗಾಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಹಸ್ರಾಂತೇ ನರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಯಶೋಽನೃತವಾದಿನಃ ॥ 3-191-29 (23300)
ಯಜ್ಞಪ್ರತಿನಿಧಿಃ ಪಾರ್ಥ ದಾನಪ್ರತಿನಿಧಿಸ್ತಥಾ।
ವ್ರತಪ್ರತಿನಿಧಿಶ್ಚೈವ ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-191-30 (23301)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶೂದ್ರಕರ್ಮಾಣಸ್ತಥಾ ಶೂದ್ರಾ ಧನಾರ್ಜಕಾಃ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ವಾಽಪ್ಯತ್ರ ವರ್ತಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-31 (23302)
ನಿವೃತ್ತಯಜ್ಞಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾ ದಂಡಾಜಿನವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸರ್ವಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕಲೌ ಯುಗೇ ॥ 3-191-32 (23303)
ಅಜಪಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಾತ ಶೂದ್ರಾ ಜಪಪರಾಯಣಾಃ।
ವಿಪರೀತೇ ತದಾ ಲೋಕೇ ಪೂರ್ವರೂಪಂ ಕ್ಷಯಸ್ಯ ತತ್ ॥ 3-191-33 (23304)
ಬಹವೋ ಂಲೇಚ್ಛರಾಜಾನಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಮೃಷಾನುಶಾಸಿನಃ ಪಾಪಾ ಮೃಷಾವಾದಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-191-34 (23305)
ಆಂಧ್ರಾಃ ಶಕಾಃ ಪುಲಿಂದಾಶ್ಚ ಯವನಾಶ್ಚ ನರಾಧಿಪಾಃ।
ಕಾಂಭೋಜಾ ಬಾಹ್ಲಿಕಾಃ ಶೂರಾಸ್ತಥಾಽಽಭೀರಾ ನರೋತ್ತಮಾ ॥ 3-191-35 (23306)
ನ ತದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ್ವಧರ್ಮಮುಪಜೀವತಿ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚಾಪಿ ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-191-36 (23307)
ಅಲ್ಪಾಯುಷಃ ಸ್ವಲ್ಪಬಲಾಃ ಸ್ವಲ್ಪವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ಅಲ್ಪಸಾರಾಲ್ಪದೇಹಾಶ್ಚ ತಥಾ ಸತ್ಯಾಲ್ಪಭಾಷಿಣಃ ॥ 3-191-37 (23308)
ಬಹುಶೂನ್ಯಾ ಜನಪದಾ ಮೃಗವ್ಯಾಲಾವೃತಾ ದಿಶಃ।
ಯುಗಾಂತೇ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ವೃಥಾ ಚ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ॥ 3-191-38 (23309)
ಭೋವಾದಿನಸ್ತಥಾ ಶೂದ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚಾರ್ಯವಾದಿನಃ।
ಯುಗಾಂತೇ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಭವಂತಿ ಬಹುಜಂತವಃ ॥ 3-191-39 (23310)
ನ ತಥಾ ಘ್ರಾಣಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಗಂಧಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ರಸಾಶ್ಚ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ನ ತಥಾ ಸ್ವಾದುಯೋಗಿನಃ ॥ 3-191-40 (23311)
ಬಹುಪ್ರಜಾ ಹ್ರಸ್ವದೇಹಾ ಶೀಲಾಚಾರವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಮುಖೇಭಗಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರಾಜನ್ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-41 (23312)
ಅಟ್ಟಶೂಲಾ ಜನಪದಾಃ ಶಿವಶೂಲಾಶ್ಚತುಷ್ಪಥಾಃ।
ಕೇಶಶೂಲಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರಾಜನ್ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-42 (23313)
ಅಲ್ಪಕ್ಷೀರಾಸ್ತಥಾ ಗಾವೋ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಜನಾಧಿಪ।
ಅಲ್ಪಪುಷ್ಪಫಲಾಶ್ಚಾಪಿ ಪಾದಪಾ ಬಹುವಾಯಸಾಃ ॥ 3-191-43 (23314)
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾನುಲಿಪ್ತಾನಾಂ ತಥಾ ಮಿಥ್ಯಾಭಿಶಂಸಿನಾಂ।
ನೃಪಾಣಾಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-191-44 (23315)
ಲೋಭಮೋಹಪರೀತಾಶ್ಚ ಮಿಥ್ಯಾಧರ್ಮಧ್ವಜಾವೃತಾಃ।
ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಚಂಚೂರ್ಯಂತೇ ದ್ವಿಜೈರ್ದಿಶಃ ॥ 3-191-45 (23316)
ಕರಾಭಾರಭಯಾದ್ಭೀತಾ ಗೃಹಸ್ಥಾಃ ಪರಿಮೋಷಕಾಃ।
ಮುನಿಚ್ಛದ್ಮಾಕೃತಿಚ್ಛನ್ನಾ ವಾಣಿಜ್ಯಮುಪಭುಂಜತೇ ॥ 3-191-46 (23317)
ಮಿತ್ಯಾ ಚ ನಖರೋಮಾಣಿ ಧಾರಯಂತಿ ತದಾ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಅರ್ಥಲೋಭಾನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವೃಥಾ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ ॥ 3-191-47 (23318)
ಆಶ್ರಮೇಷು ವೃಥಾಚಾರ ಪಾರಪಾ ಗುರುತಲ್ಪಗಾಃ।
ಐಹಲೌಕಿಕಮೀಹಂತೇ ಮಾಂಸಶೋಣಿತವರ್ಧನಂ ॥ 3-191-48 (23319)
`ಪಾರಲೌಕಿಕಕಾರ್ಯೇಷು ಪ್ರಮತ್ತಾ ಭೃಶನಾಸ್ತಿಕಾಃ'।
ಬಹುಪಾಷಂಡಸಂಕೀರ್ಣಾಃ ಪರಾನ್ನಗುಣವಾದಿನಃ।
ಆಶ್ರಮಾ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ನ ಭವಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-49 (23320)
ಯಥರ್ತುವರ್ಷೀ ಭಗವಾನ್ನ ತಥಾ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ನ ಚಾಪಿ ಸರ್ವಭೀಜಾನಿ ಸಂಯಗ್ರೋಹಂತಿ ಭಾರತ ॥ 3-191-50 (23321)
ಫಲಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವತ್ರ ಪರಿಹೀಯತೇ।
ಹಿಂಸಾಭಿರಾಮಶ್ಚ ಜನಸ್ತಥಾ ಸಂಪದ್ಯತೇಽಶುಚಿಃ।
ಅಧರ್ಮಫಲಮತ್ಯರ್ಥಂ ತದಾ ಭವತಿ ಚಾನಘ ॥ 3-191-51 (23322)
ತದಾ ಚ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಯೋ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಸಂಯುತಃ।
ಅಲ್ಪಾಯುಃ ಸ ಹಿ ಮಂತವ್ಯೋ ನ ಹಿ ಧರ್ಮೋಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-191-52 (23323)
ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಕೂಟಮಾನೈಶ್ಚ ಪಣ್ಯಂ ವಿಕ್ರೀಣತೇ ಜನಾಃ।
ವಣಿಜಶ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಬಹುಮಾಯಾ ಭವಂತ್ಯುತ ॥ 3-191-53 (23324)
ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾಃ ಪರಿಹೀಯಂತೇ ಪಾಪೀಯಾನ್ವರ್ಧತೇ ಜನಃ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಬಲಹಾನಿಃ ಸ್ಯಾದಧರ್ಮಶ್ಚ ಬಲಾಯತೇ ॥ 3-191-54 (23325)
ಅಲ್ಪಾಯುಷೋ ದರಿದ್ರಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾ ಮಾನವಾಸ್ತಥಾ।
ದೀರ್ಘಾಯುಷಃ ಸಮೃದ್ಧಾಶ್ಚ ವಿಧರ್ಮಾಣೋ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-191-55 (23326)
ನಗರಾಣಆಂ ವಿಹಾರೇಷು ವಿಧರ್ಮಾಣೋ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ಅಧರ್ಮಿಷ್ಠೈರುಪಾಯೈಶ್ ಪ್ರಜಾ ವ್ಯವಹರಂತ್ಯುತ ॥ 3-191-56 (23327)
ಸಂಚಯೇನ ತಥಾಽಲ್ಪೇನ ಭವಂತ್ಯಾಢ್ಯಮದಾನ್ವಿತಾಃ।
ಧನಂ ವಿಶ್ವಾಸತೋ ನ್ಯಸ್ತಂ ಮಿಥೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಶೋ ನರಾಃ ॥ 3-191-57 (23328)
ಹರ್ತುಂ ವ್ಯವಸಿತಾ ರಾಜನ್ಪಾಪಾಚಾರಸಮನವಿತಾಃ।
ನೈತದಸ್ತೀತಿ ಮನುಜಾ ವರ್ತಂತೇ ನಿರಪತ್ರಪಾಃ ॥ 3-191-58 (23329)
ಪುರುಷಾದಾನಿ ಸತ್ವಾನಿ ಪಕ್ಷಿಣೋಽಥ ಮೃಗಾಸ್ತಥಾ।
ನಗರಾಣಾಂ ವಿಹಾರೇಷು ಚೈತ್ಯೇಷ್ವಪಿ ಚ ಶೇರತೇ ॥ 3-191-59 (23330)
ಸಪ್ತವರ್ಷಾಷ್ಟವರ್ಷಾಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಗರ್ಭಧರಾ ನೃಪ।
ದಶದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಾಂ ಪುಂಸಾಂ ಪುತ್ರಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ ॥ 3-191-60 (23331)
ಭವಂತಿ ಷೋಡಶೇ ವರ್ಷೇ ನರಾಃ ಪಲಿತಿನಸ್ತಥಾ।
ಆಯುಃಕ್ಷಯೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-191-61 (23332)
ಕ್ಷೀಣಾಯುಷೋ ಮಹಾರಾಜ ತರುಣಾ ವೃದ್ಧಶೀಲಿನಃ।
ತರುಣಾನಾಂ ಚ ಯಚ್ಛೀಲಂ ತದ್ವೃದ್ಧೇಷು ಪ್ರಜಾಯತೇ ॥ 3-191-62 (23333)
ವಿಪರೀತಾಸ್ತದಾ ನಾರ್ಯೋ ವಂಚಯಿತ್ವಾಽರ್ಹತಃ ಪತೀನ್।
ವ್ಯುಚ್ಚರಂತ್ಯಪಿ ದುಃಶೀಲಾ ದಾಸೈಃ ಪಶುಭಿರೇವ ಚ ॥ 3-191-63 (23334)
ವೀರಪತ್ನ್ಯಸ್ತಥಾ ನಾರ್ಯಃ ಸಂಶ್ರಯಂತಿ ನರಾನ್ನೃಪ।
ಭರ್ತಾರಮಪಿ ಜೀವಂತಮನ್ಯಾನ್ವ್ಯಭಿಚರಂತ್ಯುತ ॥ 3-191-64 (23335)
ತಸ್ಮಿನ್ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚಾಯುಷಃ ಕ್ಷಯೇ।
ಅನಾವೃಷ್ಟಿರ್ಮಹಾರಾಜ ಜಾಯತೇ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕೀ ॥ 3-191-65 (23336)
ತತಸ್ತಾನ್ಯಲ್ಪಸಾರಾಣಿ ಸತ್ವಾನಿ ಕ್ಷುಧಿತಾನಿ ವೈ।
ಪ್ರಲಯಂ ಯಾಂತಿ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-191-66 (23337)
ತತೋ ದಿನಕರೈರ್ದೀಪ್ತೈಃ ಸಪ್ತಭಿರ್ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಪೀಯತೇ ಸಲಿಲಂ ಸರ್ವಂ ಸಮುದ್ರೇಷು ಸರಿತ್ಸು ಚ ॥ 3-191-67 (23338)
ಯಚ್ಚ ರಕಾಷ್ಠಂ ತೃಣಂ ಚಾಪಿ ಶುಷ್ಕಂ ಚಾರ್ದ್ರಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸರ್ವಂ ತದ್ಭಸ್ಮಸಾದ್ಭೂತಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-191-68 (23339)
ತತಃ ಸಂವರ್ತಕೋ ವಹ್ನಿರ್ವಾಯುನಾ ಸಹ ಭಾರತ।
ಲೋಕಮಾವಿಶತೇ ಪೂರ್ವಮಾದಿತ್ಯೈರುಪಶೋಷಿತಂ ॥ 3-191-69 (23340)
ತತಃ ಸ ಪೃಥಿವೀಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ರಸಾತಲಂ।
ರದೇವದಾನವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಭಯಂ ಜನಯತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-191-70 (23341)
ನಿರದಹನ್ನಾಗಲೋಕಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಕ್ಷಿತಾವಿಹ।
ಅಧಸ್ತಾತ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಸರ್ವಂ ನಾಶಯತೇ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥ 3-191-71 (23342)
ತತೋ ಯೋಜನವಿಂಶಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಾನಿ ಚ।
ನಿರ್ದಹತ್ಯಶಿವೋ ವಾಯುಃ ಸ ಚ ಸಂವರ್ತಕೋಽನಲಃ ॥ 3-191-72 (23343)
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವಂ ಸಯಕ್ಷೋರಗರಾಕ್ಷಸಂ।
ತತೋ ದಹತಿ ದೀಪ್ತಃ ಸ ಸರ್ವಮೇವ ಜಗದ್ವಿಭುಃ ॥ 3-191-73 (23344)
ತತೋ ಗಜಕುಲಪ್ರಖ್ಯಾಸ್ತಜಿನ್ಮಾಲಾವಿಭೂಷಿತಾಃ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಹಾಮೇಘಾ ನಭಸ್ಯದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ ॥ 3-191-74 (23345)
ಕೇಚಿನ್ನೀಲೋತ್ಪಲಶ್ಯಾಮಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕುಮುದಸನ್ನಿಭಾಃ।
ಕೇಚಿತ್ಕಿಂಜಲ್ಕಸಂಕಾಶಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪೀತಾಃ ಪಯೋಧರಾಃ ॥ 3-191-75 (23346)
ಕೇಚಿದ್ಧಾರಿದ್ರಸಂಕಾಶಾಃ ಕಾರಂಡವನಿಭಾಸ್ತಥಾ।
ಕೇಚಿತ್ಕಮಲಪತ್ರಾಭಾಃ ಕೇಚಿದ್ಧಿಂಗುಲಸಪ್ರಭಾಃ ॥ 3-191-76 (23347)
ಕೇಚಿತ್ಪುರವರಾಕಾರಾಃ ಕೇಚಿದ್ಗಜಕುಲೋಪಮಾಃ।
ಕೇಚಿದಂಜನಸಂಕಾಶಾಃ ಕೇಚಿನ್ಮಕರಸನ್ನಿಭಾಃ ॥ 3-191-77 (23348)
ವಿದ್ಯುನ್ಮಾಲಾಪಿನದ್ಧಾಂಗಾಃ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ವೈ ಘನಾಃ।
ಘೋರರೂಪಾ ಮಹಾರಾಜ ಘೋರಸ್ವನನಿನಾದಿತಾಃ ॥ 3-191-78 (23349)
ತತೋ ಜಲಘರಾಃ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಾಪ್ನುವನತಿ ನಭಸ್ತಲಂ।
`ಗರ್ಜಂತಃ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಪೃಥಿವೀಧರಸನ್ನಿಭಾಃ' ॥ 3-191-79 (23350)
ತೈರಿಯಂ ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಾ ಸಪರ್ವತವನಾಕರಾ।
ಆಪೂರ್ಯತೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಲಿಲೌಘಪರಿಪ್ಲುತಾ ॥ 3-191-80 (23351)
ತತಸ್ತೇ ಜಲದಾ ಘೋರಾ ರಾವಿಣಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಪರ್ವತಾನ್ಪ್ಲಾವಯಂತ್ಯಾಶು ಚೋದಿತಾಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ ॥ 3-191-81 (23352)
ವರ್ಷಮಾಣಾ ಮಹತ್ತೋಯಂ ಪೂರಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಸುಘೋರಮಶಿವಂ ರೌದ್ರಂ ನಾಶಯನತಿ ಚ ಪಾವಕಂ ॥ 3-191-82 (23353)
ತತೋ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ಪಯೋದಾಸ್ತ ಉಪಪ್ಲವೇ।
ಧಾರಾಭಿಃ ಪೂರಯಂತೋ ವೈ ಚೋದ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-191-83 (23354)
ತತಃ ಸಮುದ್ರಃ ಸ್ವಾಂ ವೇಲಾಮತಿಕ್ರಾಮತಿ ಭಾರತ।
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ವಿದೀರ್ಯಂತೇ ಮಹೀ ಚಾಪಿ ವಿದೀರ್ಯತೇ ॥ 3-191-84 (23355)
ಸರ್ವತಃ ಸಹಸಾ ಭ್ರಾಂತಾಸ್ತೇ ಪಯೋದಾ ನಭಸ್ತಲಂ।
ಸಂವೇಷ್ಟಯಿತ್ವಾ ನಶ್ಯಂತಿ ವಾಯುವೇಗಪರಾಹತಾಃ ॥ 3-191-85 (23356)
ಕತತಸ್ತಂ ಮಾರುತಂ ಘೋರಂ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಆದಿಃ ಪದ್ಮಾಲಯೋ ದೇವಃ ಪೀತ್ವಾ ಸ್ವಪಿತಿ ಭಾರತ ॥ 3-191-86 (23357)
ತಸ್ಮಿನ್ನೇಕಾರ್ಣವೇ ಘೋರೇ ನಷ್ಟೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ನಷ್ಟೇ ದೇವಾಸುರಗಣಏ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸವರ್ಜಿತೇ ॥ 3-191-87 (23358)
ನಿರ್ಮನುಷ್ಯೇ ಮಹೀಪಾಲ ನಿಃಶ್ವಾಪದಮಹೀರುಹೇ।
ಅನಂತರಿಕ್ಷೇ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭ್ರಮಾಂಯೇಕೋಽಹಮಾತುರಃ ॥ 3-191-88 (23359)
ಏಕಾರ್ಣವೇ ಜಲೇ ಘೋರೇ ವಿಚರನ್ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮ।
ಅಪಶ್ಯನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ವೈಕ್ಲಬ್ಯಮಗಮಂ ತತಃ ॥ 3-191-89 (23360)
ತತಃ ಸುದೀರ್ಘಂ ಗತ್ವಾಽಹಂ ಪ್ಲವಮಾನೋ ಧರಾಧಿಪ।
ಶ್ರಾಂತಃ ಕ್ವಚಿನ್ನ ಶರಣಂ ಲಬ್ಧವಾನಸ್ಂಯತಂದ್ರಿತಃ ॥ 3-191-90 (23361)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಮಿನ್ಸಲಿಲಸಂನಿಘೌ।
ನ್ಯಗ್ರೋಧಂ ಸುಮಹಾಂತಂ ವೈ ವಿಶಾಲಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-191-91 (23362)
ಶಾಖಾಯಾಂ ತಸ್ಯ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಯಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ಪರ್ಯಂಕೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ದಿವ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂಸ್ತೃತೇ ॥ 3-191-92 (23363)
ಉಪವಿಷ್ಟಂ ಮಹಾರಾಜ ಪದ್ಮೇಂದುಸದೃಶಾನನಂ।
ಫುಲ್ಲಪದ್ಮವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಬಾಲಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ॥ 3-191-93 (23364)
ತತೋ ಮೇ ಪೃತಿವೀಪಾಲ ವಿಸ್ಮಯಃ ಸುಮಹಾಭೂತ್।
ಕಥಂ ತ್ವಯಂ ಶಿಶುಃ ಶೇತೇ ಲೋಕೇ ನಾಶಮುಪಾಗತೇ ॥ 3-191-94 (23365)
ತಪಸಾ ಚಿಂತಯಂಶ್ಚಾಪಿ ತಂ ಶಿಶುಂ ನೋಪಲಕ್ಷಯೇ।
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಜಾನನ್ನಪಿ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-191-95 (23366)
ಅತಸೀಪುಷ್ಪವರ್ಣಾಭಃ ಶ್ರೀವತ್ಸಕೃತಭೂಷಣಃ।
ಸಾಕ್ಷಾಲ್ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಇವಾವಾಸ ಸ ತದಾ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-191-96 (23367)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಬಾಲಃ ಸ ಪದ್ಮನಿಭಲೋಚನಃ।
ಶ್ರೀವತ್ಸಧಾರೀ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತಿಸುಖಾವಹಂ ॥ 3-191-97 (23368)
ಜಾನಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಪರಿಶ್ರಾಂತಂ ತಾತ ವಿಶ್ರಾಮಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಮಹಾಸತ್ವಂ ಯಾವದಿಚ್ಛಸಿ ಭಾರ್ಗವ ॥ 3-191-98 (23369)
ಅಭ್ಯಂತರಂ ಶರೀರಂ ಮೇ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಆಸ್ಖೇಹ ವಿಹಿತೋ ವಾಸಃ ಪ್ರಸಾದಸ್ತೇ ಕೃತೋ ಮಯಾ ॥ 3-191-99 (23370)
ತತೋ ಬಾಲೇನ ತೇನೈವ ಮುಕ್ತಸ್ಯಾಸೀತ್ತದಾ ಮಮ।
ನಿರ್ವೇದೋ ಜೀವಿತೇ ದೀರ್ಘೇ ಮನುಷ್ಯತ್ವೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-191-100 (23371)
ತತೋ ಬಾಲೇನ ತೇನಾಸ್ಯಂ ಸಹಸಾ ವಿವೃತಂ ಕೃತಂ।
ತಸ್ಯಾಹಮವಶೋ ವಕ್ರೇ ದೈವಯೋಗಾತ್ಪ್ರವೇಶಿತಃ ॥ 3-191-101 (23372)
ತತಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ತತ್ಕುಕ್ಷಿಂ ಸಹಸಾ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಸರಾಷ್ಟ್ರನಗರಾಕೀರ್ಣಾಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-191-102 (23373)
ಗಂಗಾಂ ಶತದ್ರುಂ ಸೀತಾಂ ಚ ಯಮುನಾಮಥ ಕೌಶಿಕೀಂ।
ಚರ್ಮಣ್ವತೀಂವೇತ್ರವತೀಂ ಚಂದ್ರಭಾಗಾಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ॥ 3-191-103 (23374)
ಸಿಂಧುಂ ಚೈವ ವಿಪಾಶಾಂ ಚ ನದೀಂ ಗೋದಾವರೀಮಪಿ।
ವಸ್ವೋಕಸಾರಾಂ ನಲಿನೀಂ ನರ್ಮದಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 3-191-104 (23375)
ನದೀಂ ತಾಂರಾಂ ಚ ವೇಣಾಂ ಚ ಪುಣ್ಯತೋಯಾಂ ಶುಭಾವಹಾಂ।
ಸುವೇಣಾಂ ಕೃಷ್ಣವೇಣಾಂ ಚ ಇರಾಮಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 3-191-105 (23376)
ವಿತಸ್ತಾಂ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಕಾವೇರೀಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ।
`ತುಂಗಭದ್ರಾಂ ಕೃಷ್ಣವೇಣೀಂ ಕಮಲಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ'।
ಶೋಣಂ ಚ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಶಲ್ಯಾಂ ಕಿಂಪುನಾಮಪಿ ॥ 3-191-106 (23377)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ನದ್ಯೋಽಹಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾ ನರೋತ್ತಮ।
ಪರಿಕ್ರಾಮನ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಯ ಕುಕ್ಷೌ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-191-107 (23378)
ತತಃ ಸಮುದ್ರಂ ಪಶ್ಮಾಮಿ ಯಾದೋಗಣನಿಷೇವಿತಂ।
ರತ್ನಾಕರಮಮಿತ್ರಘ್ನ ಪಯಸೋನಿಧಿಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-191-108 (23379)
ತತಃ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಗಗನಂ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯವಿರಾಜಿತಂ।
ಜಾಜ್ವಲ್ಯಮಾನಂ ತೇಜೋಭಿಃ ಪಾವಕಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 3-191-109 (23380)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚ ಮಹೀಂ ರಾಜನ್ಕಾನನೈರುಪಶೋಭಿತಾಂ।
`ಸಪರ್ವತವನದ್ವೀಪಾಂ ನಿಂನಗಾಶತಸಂಕುಲಾಂ ॥ 3-191-110 (23381)
ಯಜಂತೇ ಹಿ ತತೋ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬಹುಭಿರ್ಮಖೈಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವವರ್ಣಾನುರಂಜನೈಃ ॥ 3-191-111 (23382)
ವೈಶ್ಯಾಃ ಕೃಷಿಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕಾರಯಂತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಯಾಂ ಚ ನಿರತಾ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ವೃಷಲಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-191-112 (23383)
ತತಃ ಪರಿಪತನ್ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯ ಕುಕ್ಷೌ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಹಿಮವಂತಂ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಹೇಮಕೂಟಂ ಚ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-191-113 (23384)
ನಿಷಧಂ ಚಾಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಶ್ವೇತಂ ಚ ರಜತಾನ್ವಿತಂ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚ ಮಹೀಪಾಲ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ ॥ 3-191-114 (23385)
ಮಂದರಂ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ನೀಲಂ ಚಾಪಿ ಮಹಾಗಿರಿಂ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಮೇರು ಕನಕಪರ್ವತಂ ॥ 3-191-115 (23386)
ಮಹೇಂದ್ರಂ ಚೈವ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಂಧ್ಯಂ ಚ ಗಿರಿಮುತ್ತಮಂ।
ಮಲಯಂ ಚಾಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಪಾರಿಯಾತ್ರಂ ಚ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-191-116 (23387)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಯಾವಂತಃ ಪೃಥಿವೀಧರಾಃ।
ತಸ್ಯೋದರೇ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವೇ ರತ್ನವಿಭೂಷಿತಾಃ ॥ 3-191-117 (23388)
ಸಿಂಹಾನ್ವ್ಯಾಘ್ರಾನ್ವರಾಹಾಂಶ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮನುಜಾಧಿಪ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಸತ್ತ್ವಾನಿ ಜಗತೀಪತೇ।
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯಹಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯನ್ಪರ್ಯಚರಂ ತದಾ ॥ 3-191-118 (23389)
ಕುಕ್ಷೌ ತಸ್ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಸಂಚರಂದಿಶಃ।
ಶಕ್ರಾದೀಂಶ್ಚಾಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂದೇವಗಣಾನಹಂ ॥ 3-191-119 (23390)
ಸಾಧ್ಯಾನ್ರುದ್ರಾಂಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾನ್ಗುಹ್ಯಕಾನ್ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಸರ್ಪಾನ್ನಾಗಾನ್ಸುಪರ್ಣಾಂಶ್ಚ ವಸೂನಪ್ಯಶ್ವಿನಾವಪಿ ॥ 3-191-120 (23391)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸೋ ಯಕ್ಷಾನೃಷೀಂಶ್ಚೈವ ಮಹೀಪತೇ।
ದೈತ್ಯದಾನವಸಂಘಾಂಶ್ಚ ನಾಗಾಂಶ್ಚ ಮನುಜಾಧಿಪ ॥ 3-191-121 (23392)
ಸಿಂಹಿಕಾತನಯಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸುರಶತ್ರವಃ।
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಾ ಲೋಕೇ ದೃಷ್ಟಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ॥ 3-191-122 (23393)
ಸರ್ವಂ ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯ ಕುಕ್ಷೌ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತ್ವರಮಾಣಃ ಫಲಾಹಾರಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಜಗದಿದಂ ವಿಭೋ ॥ 3-191-123 (23394)
ಅಂತಃಶರೀರೇ ತಸ್ಯಾಹಂ ವರ್ಷಾಣಾಮಧಿಕಂ ಶತಂ। 3-191-b124 ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಸ್ಯಾಹಂ ದೇಹಸ್ಯಾಂತಂ ಕದಾಚನ ॥ 3-191-124 (23395)
ಸತತಂ ಧಾವಮಾನಶ್ಚ ಚಿಂತಯಾನೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
`ಭ್ರಮಂಸ್ತತ್ರ ಮಹೀಪಾಲ ಯದಾ ವರ್ಷಗಣಾನ್ಬಹೂನ್'।
ಆಸಾದಯಾಮಿ ನೈವಾಂತಂ ತಸ್ಯ ರಾಜನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-191-125 (23396)
ತತಸ್ತಮೇವ ಶರಣಂ ಗತೋಸ್ಮಿ ವಿಧಿವತ್ತದಾ।
ವರೇಣ್ಯಂ ವರದಂ ದೇವಂ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣೈವ ಚ ॥ 3-191-126 (23397)
ತತೋಽಹಂ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ವಾಯುವೇಗೇನ ನಿಃಸೃತಃ।
ಮಹಾತ್ಮನೋ ಮುಖಾತ್ತಸ್ಯ ವಿವೃತಾತ್ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-191-127 (23398)
ತತಸ್ತಸ್ಯೈವ ಶಾಖಾಯಾಂ ನ್ಯಗ್ರೋಧಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಆಸ್ತೇ ಮನುಜಶಾರ್ದೂಲ ಕೃತ್ಸ್ನಮಾದಾಯ ವೈ ಜಗತ್ ॥ 3-191-128 (23399)
ತೇ ನೈವ ಬಾಲವೇಷೇಣ ಶ್ರೀವತ್ಸಕೃತಲಕ್ಷಣಂ।
ಆಸೀನಂ ತಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪಶ್ಯಾಂಯಮಿತತೇಜಸಂ ॥ 3-191-129 (23400)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಬಾಲಃ ಸ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಶ್ರೀವತ್ಸಧಾರೀ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ಪೀತವಾಸಾ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-191-130 (23401)
ಅಪೀದಾನೀಂ ಶರೀರೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಾಮಕೇ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಉಷಿತಸ್ತ್ವಂ ಪರಿಶ್ರಾಂತೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ ॥ 3-191-131 (23402)
ಮುಹೂರ್ತಾದಥ ಮೇ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾ ಪುನರ್ನವಾ।
ಮಾಯಾನಿರ್ಮುಕ್ತಮಾತ್ಮನಮಪಶ್ಯಂ ಲಬ್ಧಚೇತಸಂ ॥ 3-191-132 (23403)
ತಸ್ಯ ತಾಂರತಲೌ ತಾತ ಚರಣೌ ಸುಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ।
ಸುಜಾತೌ ಮೃದುರಕ್ತಾಭಿರಂಗುಲೀಭಿರ್ವಿರಾಜಿತೌ ॥ 3-191-133 (23404)
ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಮಯಾ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಹ್ಯಭಿವನದಿತೌ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪರಿಮಿತಂ ತಸ್ ಪ್ರಭಾವಮಮಿತೌಜಸಃ ॥ 3-191-134 (23405)
ವಿನಯೇನಾಂಜಲಿಂ ಕೃತ್ವಾಪ್ರಯತ್ನೇನೋಪಗಂಯ ಹ।
ದೃಷ್ಟೋ ಮಯಾ ಸ ಭೂತಾತ್ಮಾ ದೇವಃ ಕಮಲಲೋಚನಃ ॥ 3-191-135 (23406)
ತಮಹಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯೇದಮಬ್ರವಂ।
ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದೇವ ತ್ವಾಂ ಮಾಯಾಂ ಚೈತಾಂ ತವೋತ್ತಮಾಂ ॥ 3-191-136 (23407)
ಆಸ್ಯೇನಾನುಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಹಂ ಶರೀರೇ ಭಗವಂಸ್ತವ।
ದೃಷ್ಟವಾನಖಿಲಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಸಮಸ್ತಾನ್ಜಠರೇ ಹಿ ತೇ ॥ 3-191-137 (23408)
ತವ ದೇವ ಶರೀರಸ್ಥಾ ದೇವದಾನವರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವನಾಗಾಶ್ಚ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ॥ 3-191-138 (23409)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಮೇ ದೇವ ಸ್ಮೃತಿರ್ನ ಪರಿಹೀಯತೇ।
ದ್ರುತಮಂತಃಶರೀರೇ ತೇ ಸತತಂ ಪರಿವರ್ತಿನಃ ॥ 3-191-139 (23410)
ನಿರ್ಗತೋಽಹಮಕಾಮಸ್ತು ಇಚ್ಛಯಾ ತೇ ಮಹಾಪ್ರಭೋ।
ಯತಿಷ್ಯೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಜ್ಞಾತುಂ ತ್ವಾಽಹಮನಿಂದಿತಂ ॥ 3-191-140 (23411)
ಇಹ ಭೂತ್ವಾ ಶಿಶುಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಿಂ ಭವಾನವತಿಷ್ಠತೇ।
ಪೀತ್ವಾ ಜಗದಿದಂ ಸರ್ವಮೇತದಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-191-141 (23412)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಶರೀರಸ್ಥಂ ತವಾನಘ।
ಕಿಯಂತಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಕಾಲಮಿಹ ಸ್ಥೇಯಮರಿಂದಮ ॥ 3-191-142 (23413)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ದೇವೇಶ ಶ್ರೋತುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಂಯಯಾ।
ತ್ವತ್ತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಯಥಾತಥಂ।
ಮಹದ್ಧ್ಯೇತದಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ಯದಹಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಪ್ರಭೋ ॥ 3-191-143 (23414)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಮಯಾ ಶ್ರೀಮಾಂದೇವದೇವೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಸಾಂತ್ವಯನ್ಮಾಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ವದತಾಂವರಃ ॥ 3-191-144 (23415)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 191 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-191-4 ಅನಂತರಿಕ್ಷೇ ಲೋಕೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-191-6 ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಸ್ವೇದಜೋದ್ಭಿಜ್ಜಾನಿ ॥ 3-191-9 ನಾರಾಯಣಾಸ್ಯ ಅಂಕಃ ಸ್ಥಾನಂ ಸಮೀಪಂ ವಾ। ತತ್ರ ಪ್ರಖ್ಯಃ ಪ್ರಖ್ಯಾತಃ ಭಗವದ್ಭಕ್ತೇಷೂತ್ತಮಃ। ಸಾಂಪರಾಯೇ ಪರಲೋಕೇ ಅತಿಪಠ್ಯಸೇ ಅತ್ಯಂತಂ ಸ್ತೂಯಸೇ। ಲೋಕೈರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-191-10 ವಿಷ್ಣೋರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಉಪಲಬ್ಧಿಸ್ಥಾನತ್ವೇನ ಸಂಬಂಧಿಕರ್ಣಿಕೋದ್ಧರಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಯೋಗಕಲಯಾ ಹೃದಯಪುಂಡರೀಕಮುದ್ಘಾಟ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ರತ್ವಯಾ ದೃಗ್ಭ್ಯಾಂ ಭಗವಾನನೇಕಶೋಽನೇಕವರಿ ದೃಷ್ಟ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ। ರತ್ನಾನಿ ತತ್ತಜ್ಜಾತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟವಸ್ತೂನಿ ತೇಷಾಂ ಅಲಕಾರೋ ನಿವಾರಣಕ್ರಿಯಾ। ಪರಂ ವೈರಾಗ್ಯಮಿತಿ ಯಾವತ್। ಯೋಗಃ ಅಭಿಯೋಗೋಽಭ್ಯಾಸಃ। ವೈರಾಗ್ಯಾಭ್ಯಾಸಾಭ್ಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-191-11 ತವ ತ್ವಾಂ ನ ವಿಶತೀತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ ॥ 3-191-12 ಶೇಷಂ ಅವಶಿಷ್ಟಂ। ಪಂಚಮಹಾಭೂತಪ್ರಲಯೇ ಸತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-191-15 ಏತತ್ಸರ್ವಂ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-191-17 ಸ್ವಯಂಭುವೇ ಅಜನ್ಮನೇ। ಪುರುಷಾಯ ಪೂರ್ಣಾಯ। ಪುರಾಣಾಯ ನಿತ್ಯೈಕರೂಪಾಯ। ಶಾಶ್ವತಾಯ ಅನಾದಯೇ। ಅವ್ಯಯಾಯ ನಿತ್ಯಾಯ ॥ 3-191-20 ಯದ್ಯೇಷ ಪುರುಷೋ ವೇದ ಚೇದಾ ಅಪಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-191-22 ತಾವಚ್ಛತೀ ಚತುಃಶತೀ। ಸಂಧ್ಯಾ ಪೂರ್ವಸ್ಮಿನ್ ಯುಗೇ ಉತ್ತರಯುಗಧರ್ಮಾಣಾಮುಪಸರ್ಜನತಯಾ ಸಂಕ್ರಮಃ। ಸಂಧ್ಯಾಂಶಸ್ತೂತ್ತರಸ್ಮಿನ್ ಪೂರ್ವಯುಗಧರ್ಮಾಣಾಂ। ತಥಾವಿಧ ಉತ್ತರಪ್ರಕಾರಸ್ತ್ರಿಶತೀಮಿತೋಯಮೇವ ಪೂರ್ವಯುಗಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶ ಉತ್ತರಯುಗಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಸಂಧ್ಯೇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ। ತಥಾಚ ಕೃತತ್ರೇತಯೋಃ ಸಂಧ್ಯಾಸಂಧ್ಯಾಂಶೌ ಸಪ್ತಶತೀ। ತ್ರೇತಾದ್ವಾಪರಯೋಃ ಪಂಚಶತೀ। ದ್ವಾಪಾರಕಲ್ಯೋಸ್ತ್ರಿಶತೀ। ಕಲಿಕೃತಯೋಸ್ತು ಪಂಚಶತೀತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಂ। ಏವಂ ಚ ಕೃತಸ್ಯಾದೌ ಚತುಃಶತೀ ಕಲ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶೋಪಿ ಕೃತಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಸಂಧ್ಯಾ। ಏವಂ ಸರ್ವತ್ರ। ತೇನ ಸಂಧ್ಯಾಸಂಧ್ಯಾಂಶಯೋಸ್ತುಲ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಭವತಿ ॥ 3-191-31 ತಥಾ ಶೂದ್ರಧನಾರ್ಜಕಾಃ ಇತಿಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-191-37 ಸತ್ಯೇಽಲ್ಪಂ ಸತ್ಯಾಲ್ಪಂ। ಸತ್ಯವಾದೋಽತ್ಯಂತಮಲ್ಪ ಇತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-191-38 ವೃಥಾ ಅನುಭವಾಭಾವಾತ್ ॥ 3-191-41 ಮುಖೇಭಗಾಃ ಪ್ರಥಮಂ ಮುಖೇನೈವ ಭಗಕಾರ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಪುರುಷಸ್ ಕಾಮಮುದ್ದೀಪಯಂತ್ಯಃ। ಅತ್ಯಂತಂ ರತಾರ್ತತ್ವಾತ್ ॥ 3-191-42 ಅಟ್ಟಮನ್ನಂ ಶಿವೋ ವೇದೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಚತುಷ್ಪಥಾಃ। ಕೇಶೋ ಭಗಂ ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ಶೂಲಂ ತದ್ವಿಕ್ರಯಂ ವಿದುರಿತಿ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸಂಕ್ಷೇಪಃ ॥ 3-191-45 ಮಿಥ್ಯಾಧರ್ಮಃ ಕಪಟಧರ್ಮಃ ಸಏವ ಧ್ವಜಇವ ಖ್ಯಾತ್ಯರ್ಥಂ ಜ್ಞಾಪ್ಯೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ ತಥಾ ಚಂಚೂರ್ಯಂತೇ ಪೀಡ್ಯಂತೇ। ದಿಶಃ ದಿಕ್ಸ್ಥಾಃ ಜನಾಃ ॥ 3-191-48 ಪಾನಪಾಃ ಮದ್ಯಪಾಃ ॥ 3-191-56 ನಗರಾಣಾಂ ನಗರಸ್ಥಾನಾಂ ॥ 3-191-57 ಆಢ್ಯೋಹಮಿತಿ ಮದಃ ಆಢ್ಯಮದಃ ॥ 3-191-59 ಪುರುಷಾದಾನಿ ವೃಕವ್ಯಾಘ್ರಾದೀನಿ ಚೈತ್ಯೇಷ ದೇವತಾಸ್ಥಾನೇಷು ॥ 3-191-63 ಅರ್ಹತಃ ಯೋಗ್ಯಾನ್ ॥ 3-191-86 ತತಸ್ತಂ ಸಲಿಲಂ ಘೋರಂ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 192
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.192. ಅಧ್ಯಾಯಃ 192
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಹರಿಣಾ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂಪ್ರಿತ ಸ್ವಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಪೂರ್ವಕಮಂತರ್ಧಾನಂ ॥ 1 ॥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಸರ್ವೋತ್ತಮತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನೇನ ತಂಪ್ರತಿ ಶರಣಾಗಮನಚೋದನಾ ॥ 2 ॥ ಕೃಷ್ಣೇನ ತೇಷಾಂ ಸಮಾಶ್ವಾಸನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-192-0 (23416)
ದೇವ ಉವಾಚ। 3-192-0x (2392)
ಕಾಮಂ ದೇವಾಽಪಿ ಮಾಂ ವಿಪ್ರ ನ ಹಿ ಜಾನಂತಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥೇದಂ ವಿಮೃಜಾಂಯಹಂ ॥ 3-192-1 (23417)
ಪಿತೃಭಕ್ತೋಸಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಮಾಂ ಚೈವ ಶರಣಂ ಗತಃ।
ತತೋ ದೃಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತೇ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಬ್ರಹ್ಯಚರ್ಯಂ ಚ ತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-192-2 (23418)
ಆಪೋ ನಾರಾ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತಾಸಾಂ ನಾಮ ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ತೇನ ನಾರಾಯಣಪ್ಯುಕ್ತೋ ಮಮ ತತ್ತ್ವಯನಂ ಸದಾ ॥ 3-192-3 (23419)
ಅಹಂನಾರಾಯಣೋ ನಾಮ ಪ್ರಭವಃ ಶಾಶ್ವತೋಽವ್ಯಯಃ।
ವಿಧಾತಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಂಹರ್ತಾ ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಂ ॥ 3-192-4 (23420)
ಅಹಂ ವಿಷ್ಣುರಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶಕ್ರಶ್ಚಾಹಂ ಸುರಾಧಿಪಃ।
ಅಹಂ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಯಮಃ ಪ್ರೇತಾಧಿಪಸ್ತಥಾ ॥ 3-192-5 (23421)
ಅಹಂ ಶಿವಶ್ಚ ಸೋಮಶ್ಚ ಕಶ್ಯಪೋಽಥ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಅಹಂ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಯಜ್ಞಶ್ಚಾಹಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-192-6 (23422)
ಅಗ್ನಿರಾಸ್ಯಂ ಕ್ಷಿತಿ ಪಾದೌ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಚ ಲೋಚನೇ।
ದ್ಯೌರ್ಮೂರ್ಧಾ ಮೇ ದಿಶಃ ಶ್ರೋತ್ರೇ ತಥಾಽಽಪಃ ಸ್ವೇದಸಂಭವಾಃ।
ಸಕಲಂ ಚ ನಭಃ ಕಾಯೋ ವಾಯುರ್ಮನಸಿ ಮೇ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-192-7 (23423)
ಮಯಾ ಕ್ರತುಶತೈರಿಷ್ಟಂ ಬಹುಭಿಸ್ತ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಯಜಂತೇ ವೇದವಿದುಷೋ ಮಾಂ ದೇವಸದನೇ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-192-8 (23424)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಂದ್ರಾಶ್ ಪಾರ್ತಿವಾಃ ಸ್ವರ್ಗಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಯಜಂತೇ ಮಾಂ ತಥಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಜಿಗೀಷಯಾ ॥ 3-192-9 (23425)
ಚತುಃಸಮುದ್ರಪರ್ಯಂತಾಂ ಮೇರುಮಂದರಭೂಷಣಾಂ।
ಶೇಷೋ ಭೂತ್ವಾಽಹಮೇವೈತಾಂ ಧಾರಯಾಮಿ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 3-192-10 (23426)
ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಯೇಯಂ ಜಗತೀ ಪುರಾ।
ಮಜ್ಜಮಾನಾ ಜಲೇ ವಿಪ್ರ ವೀರ್ಯೇಣಾಸೀತ್ಸಮುದ್ಧೃತಾ ॥ 3-192-11 (23427)
ಅಗ್ನಿಶ್ಚ ಬಡಬಾವಕ್ರೇ ಭೂತ್ವಾಽಹಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಪಿಬಾಂಯಾಪಃ ಸದಾ ವಿದ್ವಂಸ್ತಾಶ್ಚೈವ ವಿಸೃಜಾಂಯಹಂ ॥ 3-192-12 (23428)
ಬ್ರಹ್ಮ ವಕ್ರಂ ಭುಜೌ ಕ್ಷತ್ರಮೂರೂ ಮೇ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ವಿಶಃ।
ಪಾದೌ ಶೂದ್ರಾ ಭವಂತೀಮೇ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಕ್ರಮೇಣ ಚ ॥ 3-192-13 (23429)
ಋಗ್ವೇದಃ ಸಾಮವೇದಶ್ಚ ಯಜುರ್ವೇದೋಽಪ್ಯಥರ್ವಣಃ।
ಮತ್ತಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭವಂತ್ಯೇತೇ ಮಾಮೇವ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಚ ॥ 3-192-14 (23430)
ಯತಯಃ ಶಾಂತಿಪರಮಾ ಯತಾತ್ಮಾನೋ ಮುಮುಕ್ಷವಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧದ್ವೇಷಮುಕ್ತಾ ನಿಃಸಂಜ್ಞಾ ವೀತಕಲ್ಮಷಾಃ ॥ 3-192-15 (23431)
ಸತ್ವಸ್ಥಾ ನಿರಹಂಕಾರಾ ನಿತ್ಯಮಧ್ಯಾತ್ಮಕೋವಿದಾಃ।
ಮಾಮೇವ ಸತತಂ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚಿಂತಯಂತ ಉಪಾಸತೇ ॥ 3-192-16 (23432)
ಅಹಂ ಸಂವರ್ತಕೋ ವಹ್ನಿರಹಂ ಸಂವರ್ತಕೋ ಯಮಃ।
ಅಹಂ ಸಂವರ್ತಕಃ ಸೂರ್ಯಸ್ತ್ವಹಂ ಸಂವರ್ತಕೋಽನಿಲಃ ॥ 3-192-17 (23433)
ತಾರಾರೂಪಾಣಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಯಾನ್ಯೇತಾನಿ ನಭಸ್ತಲೇ।
ಮಮ ರೂಪಾಣ್ಯಥೈತಾನಿ ವಿದ್ಧಿ ತ್ವಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-192-18 (23434)
ರತ್ನಾಕರಾಃ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವ ಏವ ಚತುರ್ದಿಶಃ।
ವಸನಂ ಶಯನಂ ಚೈವ ವಿಲಯಂ ಚೈವ ವಿದ್ಧಿ ಮೇ ॥ 3-192-19 (23435)
ಮಯೈವ ಸುವಿಭಕ್ತಾಸ್ತೇ ದೇವಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಹರ್ಷಂ ಚ ಭಯಂ ಮೋಹಂ ತಥೈವ ಚ।
ಮಮೈವ ವಿದ್ಧಿ ರೋಮಾಣಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಸತ್ತಮ ॥ 3-192-20 (23436)
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾ ವಿಪ್ರ ಯತ್ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಶೋಭನಂ।
ಸತ್ಯಂ ದಾನಂ ತಪಶ್ಚೋಗ್ರಮಹಿಂಸಾ ಚೈವ ಜಂತುಷು ॥ 3-192-21 (23437)
ಮದ್ವಿಧಾನೇನ ವಿಹಿತಾ ಮಮ ದೇಹವಿಹಾರಿಣಃ।
ಮಯಾಽಭಿಭೂತವಿಜ್ಞಾನಾ ವಿಚೇಷ್ಟಂತೇ ನ ಕಾಮತಃ ॥ 3-192-22 (23438)
ಸಂಯಗ್ವೇದಮಧೀಯಾನಾ ಯಜಂತೇ ವಿವಿಧೈರ್ಮಖೈಃ।
ಶಾಂತಾತ್ಮಾನೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-192-23 (23439)
---ನ ಶಕ್ಯೋ ಯೋ ವಿದ್ವನ್ನರೈರ್ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಭಿಃ।
---ಭಾಭಿಭೂತೈಃ ಕೃಪಣೈರನಾರ್ಯೈರಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-192-24 (23440)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಹಾಫಲಂವಿದ್ಧಿ ಪದಂ ಸುಕೃತಕರ್ಮಣಃ।
ಸುದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ವಿಮೂಢಾನಾಂ ಮಾರ್ಗಂ ಯೋಗೈರ್ನಿಷೇವಿತಂ ॥ 3-192-25 (23441)
ಯದಾ ಯದಾ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗ್ಲಾನಿರ್ಭವತಿ ಸತ್ತಮ।
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾನಮಧರ್ಮಸ್ಯ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸೃಜಾಂಯಹಂ ॥ 3-192-26 (23442)
ದೈತ್ಯಾ ಹಿಂಸಾನುರಕ್ತಾಶ್ಚ ಅವಧ್ಯಾಃ ಸುರಸತ್ತಮೈಃ।
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚಾಪಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಯದೋತ್ಪತ್ಸ್ಯಂತಿ ದಾರುಣಾಃ ॥ 3-192-27 (23443)
ತದಾಽಹಂಸಂಪ್ರಸೂಯಾಮಿ ಗೃಹೇಷು ಶುಭಕರ್ಮಣಾಂ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಮಾನುಷಂ ದೇಹಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಶಮಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-192-28 (23444)
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಮನುಷ್ಯಾಂಸ್ತು ಗಂಧರ್ವೋರಗರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಸಂಹರಾಂಯಾತ್ಮಮಾಯಯಾ ॥ 3-192-29 (23445)
ಕರ್ಮಕಾಲೇ ಪುನರ್ದೇಹಮನುಚಿಂತ್ಯ ಸೃಜಾಂಯಹಂ।
ಆವಿಶ್ಯ ಮಾನಷಂ ದೇಹಂ ಮರ್ಯಾದಾಬಂಧಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-192-30 (23446)
ಶ್ವೇತಃ ಕೃತಯುಗೇ ವರ್ಣಃ ಪೀತಸ್ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ಮಮ।
ಶ್ಯಾಮೋ ದ್ವಾಪರಮಾಸಾದ್ಯ ಕೃಷ್ಣಃ ಕಲಿಯುಗೇ ತಥಾ ॥ 3-192-31 (23447)
ತ್ರಯೋ ಭಾಗಾ ಹ್ಯಧರ್ಮಸ್ ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಭವನತಿ ಚ।
`ಯದಾ ಭವತಿ ಮೇ ವರ್ಣಃ ಕೃಷ್ಣೋ ವೈ ದ್ವಿಜಸತ್ತಂ' ॥ 3-192-32 (23448)
ಅಂತಕಾಲೇ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೋ ಭೂತ್ವಾಽತಿದಾರುಣಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ನಾಶಯಾಂಯೇಕಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ॥ 3-192-33 (23449)
ಅಹಂ ತ್ರಿವರ್ತ್ಮಾ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಲೋಕಸುಖಾವಹಃ।
ಅಜಿತಃ ಸರ್ವಗೋಽನಂತೋ ಹೃಷೀಕೇಶ ಉರುಕ್ರಮಃ।
ಕಾಲಚಕ್ರಂ ನಯಾಂಯೇಕೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಹಮರೂಪಕಂ ॥ 3-192-34 (23450)
ಶಮನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಕಾಲಕೃತೋದ್ಯಮಂ।
ಏವಂ ಪ್ರಣಿಹಿತಃ ಸಂಯಙ್ಮಾಯಯಾ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ನ ಚ ಮಾಂ ವೇತ್ತಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-192-35 (23451)
ಸರ್ವಲೋಕೇ ಚ ಮಾಂ ಭಕ್ತಾಃ ಪೂಜಯಂತಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-192-36 (23452)
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಯಿ ಕ್ಲೇಶಾತ್ಮಕಂ ದ್ವಿಜ।
ಸುಖೋದಯಾಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರೇಯಸೇ ಚ ತವಾನಘ ॥ 3-192-37 (23453)
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತ್ವಯಾ ಲೋಕೇ ದೃಷ್ಟಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ವಿಹಿತ ಸರ್ವಥೈವಾಸೌ ಮಮಾತ್ಮಾ ಭೂತಭಾವನಃ ॥ 3-192-38 (23454)
ಅರ್ಧಂ ಮಮ ಶರೀರಸ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಅಹಂ ನಾರಾಯಣೋ ನಾಮ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಃ ॥ 3-192-39 (23455)
ಯಾವದ್ಯುಗಾನಾಂ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸಹಸ್ರಪರಿವರ್ತನಂ।
ತಾವತ್ಸ್ವಪಿಮಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-192-40 (23456)
ಏವಂ ಸರ್ವಮಹಂ ಕಾಲಮಿಹಾಸೇ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಅಶಿಶುಃ ಶಿಶುರೂಪೇಣ ಯಾವದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ನ ಬುಧ್ಯತೇ ॥ 3-192-41 (23457)
ಮಯಾ ಚ ದತ್ತೋ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯ ವರಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪಿಣಾ।
ಅಸಕೃತ್ಪರಿತಷ್ಟೇನ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಗಣಪೂಜಿತ ॥ 3-192-42 (23458)
ಸರ್ವಮೇಕಾರ್ಣವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಷ್ಟಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ವಿಕ್ಲಬೋಸಿ ಮಯಾ ಜ್ಞಾತಸ್ತತಸ್ತೇ ದರ್ಶಿತಂ ಜಗತ್ ॥ 3-192-43 (23459)
ಅಭ್ಯಂತರಂ ಶರೀರಸ್ಯ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಸಿ ಯದಾ ಮಮ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಂ ಸಮಸ್ತಂ ಚ ವಿಸ್ಮಿತೋ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ ॥ 3-192-44 (23460)
ತತೋಸಿ ವಕ್ರಾದ್ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ದ್ರುತಂ ನಿಃಸಾರಿತೋ ಮಯಾ।
ಆಖ್ಯಾತಸ್ತೇ ಮಯಾ ಚಾತ್ಮಾ ದುರ್ಜ್ಞೇ ಯೋಪಿ ಸುರಾಸುರೈಃ ॥ 3-192-45 (23461)
ಯಾವತ್ಸ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ನ ಬುಧ್ಯೇತ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತಾವತ್ತ್ವಮಿಹ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ವಿಸ್ರಬ್ಧಶ್ಚರ ವೈ ಸುಖಂ ॥ 3-192-46 (23462)
ತತೋ ವಿಬುದ್ಧೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹೇ।
ಏಕೀಭೂತಃ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶರೀರಾಣಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-192-47 (23463)
ಆಕಾಶಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಾಯುಂ ಸಲಿಲಮೇವ ಚ।
ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ಭವೇಚ್ಛೇಷಮಿಹ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ॥ 3-192-48 (23464)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-192-49x (2393)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಂತರ್ಹಿತಸ್ತಾತ ಸ ದೇವಃ ಪರಮಾದ್ಭುತಃ।
ಪ್ರಜಾಶ್ಚೇಮಾಃ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಚಿತ್ರಾ ವಿವಿಧಾಃ ಕೃತಾಃ ॥ 3-192-49 (23465)
ಏವಂ ದೃಷ್ಟಂ ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ ॥ 3-192-50 (23466)
ಯಃ ಸ ದೇವೋ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಪುರಾ ಪದ್ಮಾಯತೇಕ್ಷಣಃ।
ಸ ಏಷ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸಂಬಂಧೀ ತೇ ಜನಾರ್ದನಃ ॥ 3-192-51 (23467)
ಅಸ್ಯೈವ ವರದಾನಾದ್ಧಿ ಸ್ಮೃತಿರ್ನ ಪ್ರಜಹಾತಿ ಮಾಂ।
ದೀರ್ಗಮಾಯುಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಸ್ವಚ್ಛಂದಮರಣಂ ಮಮ ॥ 3-192-52 (23468)
ಸ ಏಷ ಕೃಷ್ಣೋ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಪುರಾಣಪುರುಷೋ ವಿಭುಃ।
ಆಸ್ತೇ ಹರಿರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ಕ್ರೀಡನ್ನಿವ ಮಹಾಭುಜಃ ॥ 3-192-53 (23469)
ಏಷ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಸಂಹರ್ತಾ ಚೈವ ಶಾಶ್ವತಃ।
ಶ್ರೀವತ್ಸವಕ್ಷಾ ಗೋವಿಂದಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಪತಿಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-192-54 (23470)
ದೃಷ್ಟ್ವೇಮಂ ವೃಷ್ಣಿಪ್ರವರಂ ಸ್ಮೃತಿರ್ಮಾಮಿಯಮಾಗತಾ।
ಆದಿದೇವಮಯಂ ಜಿಷ್ಣುಂ ಪುರುಷಂ ಪೀತವಾಸಸಂ ॥ 3-192-55 (23471)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಮಾಧವಃ।
ಗಚ್ಛಧ್ವಮೇನಂ ಶರಣಂ ಶರಣ್ಯಂ ಕೌರವರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-192-56 (23472)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-192-57x (2394)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ಚ ತೇ ಪಾರ್ತಾ ಯಮೌ ಚ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನಮಶ್ಚಕ್ರುರ್ಜನಾರ್ದನಂ ॥ 3-192-57 (23473)
ಸ ಚೈತಾನ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸಾಂನಾ ಪರಮವಲ್ಗುನಾ।
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ಮಾನಾರ್ಹೋ ಮನ್ಯಮಾನೋ ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-192-58 (23474)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 192 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-192-2 ತೇ ತ್ವಯಾ ॥ 3-192-31 ರಕ್ತೋ ದ್ವಾಪರಮಾಸಾದ್ಯ ಇತಿ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-192-47 ಏಕೀಭೂತೋ ಹಿ ಸ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 193
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.193. ಅಧ್ಯಾಯಃ 193
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿಕಲೌ ಭವಿಷ್ಯಲ್ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ಕಲಿಯಗಾಂತೇ ಕಲ್ಕಿತ್ವೇನಾವತರಿಷ್ಯತಾ ಹರಿಣಾ ದುಷ್ಟಜನಸಂಹಾರಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-193-0 (23475)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-193-0x (2395)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಪುನ- ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸಾಮಾತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಾಂ ಜಗತೋ ಗತಿಂ ॥ 3-193-1 (23476)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-193-2x (2396)
ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಭವತಃ ಶ್ರುತಂ ನೋ ವದತಾಂವರ।
ಮುನೇ ಭಾರ್ಗವ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಯುಗಾದೌ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ ॥ 3-193-2 (23477)
ಅಸ್ಮಿನ್ಕಲಿಯುಗೇ ತ್ವಸ್ತಿ ಪುನಃ ಕೌತೂಹಲಂ ಮಮ।
ಸಮಾಕುಲೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಕಿಂನು ಶೇಷಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-3 (23478)
ಕಿಂವೀರ್ಯಾ ಮಾನವಾಸ್ತತ್ರಕಿಮಾಹಾರವಿಹಾರಿಣಃ।
ಕಿಮಾಯುಷಃ ಕಿಂವಸನಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-4 (23479)
ಕಾಂ ಚ ಕಾಷ್ಠಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪುನಃ ಸಂಪತ್ಸ್ಯತೇ ಕೃತಂ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮುನೇ ಬ್ರೂಹಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣೀಹ ಭಾಷಸೇ ॥ 3-193-5 (23480)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ।
ರಮಯನ್ವೃಷ್ಣಿಶಾರ್ದೂಲಂ ಪಾಂಡವಾಂಸ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ ॥ 3-193-6 (23481)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಯತ್ಪುರಾ ಶ್ರುತಮೇವ ಚ।
ಅನುಭೂತಂ ಚ ರಾಜೇನದ್ರದೇವದೇವಪ್ರಸಾದಜಂ ॥ 3-193-7 (23482)
ಭವಿಷ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ವೃತ್ತಾಂತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕಲುಷಂ ಕಾಲಮಾಸಾದ್ಯ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-193-8 (23483)
ಕೃತೇ ಚತುಷ್ಪಾತ್ಸಕಲೋ ನಿರ್ವ್ಯಾಜೋಪ್ರಾಧಿವರ್ಜಿತಃ।
ವೃಷಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಮನುಷ್ಯೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-193-9 (23484)
ಅಧರ್ಮಪಾದವಿದ್ಧಸ್ತು ತ್ರಿಭಿರಂಶೈಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇಽರ್ಧೇನ ವ್ಯಾಮಿಶ್ರೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-193-10 (23485)
ತ್ರಿಭಿರಂಶೈರಧರ್ಮಸ್ತು ಲೋಕಾನಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ತಾಮಸಂ ಯುಗಮಾಸಾದ್ಯ ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-193-11 (23486)
ಚತುರ್ಥಾಂಶೇನ ಧರ್ಮಸ್ತು ಮನುಷ್ಯಾನುಪತಿಷ್ಠತಿ।
ಆಯುರ್ವೀರ್ಯಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರ್ಬಲಂ ತೇಜಶ್ಚ ಪಾಂಡವ ॥ 3-193-12 (23487)
ಮನುಷ್ಯಾಣಆಮನುಯುಗಂ ಹ್ರಪ್ತಂತೀತಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚೈವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-193-13 (23488)
ವ್ಯಾಜೈರ್ಧರ್ಮಂ ಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕಾ ನರಾಃ।
ಸತ್ಯಂ ಸಂಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ನರೈಃ ಪಂಡಿತಮಾನಿಭಿಃ ॥ 3-193-14 (23489)
ಸತ್ಯಹಾನ್ಯಾ ತತಸ್ತೇಷಾಮಾಯುರಲ್ಪಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಆಯುಷಃ ಪ್ರಕ್ಷಯಾದ್ವಿದ್ಯಾಂ ನ ಶಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯುಪಶಿಕ್ಷಿತುಂ ॥ 3-193-15 (23490)
ವಿದ್ಯಾಹೀನಾನವಿಜ್ಞಾನಾಲ್ಲೋಭೋಪ್ಯಭಿಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಲೋಭಮೋಹಪರಾ ಮೂಢಾಃ ಕಾಮಾಸಕ್ತಾಶ್ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-193-16 (23491)
ವೈರಬದ್ಧಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಸಂಕೀರ್ಯಂತೇ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-193-17 (23492)
ಶೂದ್ರತುಲ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತಪಃಸತ್ಯವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಅಂತ್ಯಾ ಮಧ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಮಧ್ಯಾಶ್ಚಾಂತ್ಯಾ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-193-18 (23493)
ಈದೃಶೋ ಭವಿತಾ ಲೋಕೋ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ವಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರವರಾ ಶಾಣೀ ಧಾನ್ಯಾನಾಂ ಕೋರದೂಪಕಃ ॥ 3-193-19 (23494)
ಭಾರ್ಯಾಮಿತ್ರಾಶ್ಚ ಪುರುಷಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ಮತ್ಸ್ಯಾಮಿಷೇಣ ಜೀವಂತೋ ದುಹಂತಶ್ಚಾಪ್ಯಜೈಡಕಂ ॥ 3-193-20 (23495)
ಗೋಷು ನಷ್ಟಾಸು ಪುರುಷಾ ಯೇಽಪಿ ನಿತ್ಯಂ ಧೃತವ್ರತಾಃ।
ತೇಽಪಿಲೋಭಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-21 (23496)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪರಿಮುಷ್ಣಂತೋ ಹಿಂಸಯಂತಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಅಜಪಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ ಸ್ತೇನಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-22 (23497)
ಸರಿತ್ತೀರೇಷು ಕುದ್ದಾಲೈರ್ವಾಪಯಿಷ್ಯನತಿ ಚೌಪಧೀಃ।
ತಾಶ್ಚಾಪ್ಯಲ್ಪಫಲಾಸ್ತೇಷಾಂ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-23 (23498)
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ದೈವೇ ಚ ಪುರುಷಾ ಯೇಽಪಿ ನಿತ್ಯಂ ಧೃವ್ರತಾಃ।
ತೇಽಪಿಲೋಭಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಭೋಕ್ಷ್ಯಂತೀಹ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-193-24 (23499)
ಪಿತಾ ಪುತ್ರಸ್ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತಾನಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-25 (23500)
ನ ವ್ರತಾನಿ ಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದನಿಂದಕಾಃ।
ನ ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ನ ಹೋಷ್ಯಂತಿ ಹೇತುವಾದವಿಮೋಹಿತಾಃ।
ನಿಂನೇಷ್ವೀಹಾಂ ಕರಿಷ್ಯನತಿ ಹೇತುವಾದವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥ 3-193-26 (23501)
ನಿಂನೇ ಕೃಷಿಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಯೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಧುರಿ ಧೇನುಕ್ರಾಃ।
ಏಕಹಾಯನವತ್ಸಾಂಶ್ಚ ವಾಹಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-193-27 (23502)
ಪುತ್ರಃ ಪಿತೃವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಿತಾ ಪುತ್ರವಧಂ ತಥಾ।
`ಸ್ತ್ರಿಯೋಽಪಿ ಪತಿಪುತ್ರಾದೀನ್ವಧಿಷ್ಯನತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ'।
ನಿರುದ್ವೇಗೋ ಬೃಹದ್ಬಾದೀ ನ ನಿಂದಾಮುಪಲಪ್ಸ್ಯತೇ ॥ 3-193-28 (23503)
ಂಲೇಚ್ಛಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ ದಾನವರ್ಜಿತಂ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ನಿರಾನಂದಮನುತ್ಸವಮಥೋ ತಥಾ ॥ 3-193-29 (23504)
ಪ್ರಾಯಶಃ ಕೃಪಣಾನಾಂ ಹಿ ತಥಾ ಬಂಧುಮತಾಮಪಿ।
ವಿಧವಾನಾಂ ಚ ವಿತ್ತಾನಿ ಹರಿಷ್ಯಂತೀಹ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-193-30 (23505)
ಸ್ವಲ್ಪವೀರ್ಯಬಲಾಃ ಸ್ವಾಧಾ ಲೋಭಮೋಹಪರಾಯಣಾಃ।
ತತ್ಕಥಾದಾನಸಂತುಷ್ಟ ಶಿಷ್ಟಾನಾಮಪಿ ಬಾಂಧವಾಃ ॥ 3-193-31 (23506)
ಪರಿಗ್ರಹಂಕರಿಷ್ಯತಿ ಮಾಯಾಚಾರಪರಿಗ್ರಹಾಃ।
ಸಂಘಾತಯಂತಃ ತಯ ರಾಜಾನಃ ಪಾಪಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-193-32 (23507)
ಪರಸ್ಪರವಧೋಯುಕ್ತಾ ಮೂರ್ಖಾಃ ಪಂಡಿತಮಾನಿನಃ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಸ್ಯಾಂತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಲೋಕಕಂಟಕಾಃ ॥ 3-193-33 (23508)
ಅರಕ್ಷಿತಾರೋ ಲುಬ್ಧಾಶ್ ಮಾನಾಹಂಕಾರದರ್ಪಿತಾಃ।
ಕೇವಲಂ ದಂಡರುಚಯೋ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-34 (23509)
ಆಕ್ರಂಯಾಕ್ರಂಯ ಸಾಧೂನಾಂ ದಾರಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಧನಾನಿ ಚ।
ಭೋಕ್ಷ್ಯಂತೇ ನಿರನುಕ್ರೋಸಾ ರುದತಾಮಪಿ ಭಾರತ ॥ 3-193-35 (23510)
ನ ಕನ್ಯಾಂ ಯಾಚೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾಪಿ ಕನ್ಯಾ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಸ್ವಯಂಗ್ರಹಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-36 (23511)
ರಾಜಾನಶ್ಚಾಪ್ಯಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಪರಾರ್ತಾನ್ಮೂಢಚೇತಸಃ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ಹರಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-37 (23512)
ಂಲೇಚ್ಛೀಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಹಸ್ತೋ ಹಸ್ತಂ ಪರಿಮುಷೇದ್ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-38 (23513)
ಸತ್ಯಂ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ನರೈಃ ಪಂಡಿತಮಾನಿಭಿಃ।
ಸ್ಥವಿರಾ ಬಾಲಮತಯೋ ಬಾಲಾಃ ಸ್ಥವಿರಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-193-39 (23514)
ಭೀರುಸ್ಥಾ ಶೂರಮಾನೀ ಶೂರಾ ಭೀರುವಿಷಾದಿನಃ।
ನ ವಿಶ್ವಸಂತಿ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-40 (23515)
ನೈಕಭಾರ್ಯಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಲೋಭಮೋಹವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ।
ಅಧರ್ಮೋ ವರ್ಧತೇ ತತ್ರ ನ ತು ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-193-41 (23516)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ನಶಿಷ್ಯಂತಿ ಜನಾಧಿಪ।
ಏಕವರ್ಣಸ್ತದಾ ಲೋಕೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-42 (23517)
ನ ಕ್ಷಂಸ್ಯತಿ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ತಥಾ।
ಬಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಪತಿಶುಶ್ರೂಷಾಂ ನ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಸಂಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-43 (23518)
ಯೇ ಯವಾನ್ನಾ ಜನಪದಾ ಗೋಧೂಮಾನ್ನಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ತಾಂದೇಶಾನ್ಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-44 (23519)
ಸ್ವೈರಾಹಾರಾಶ್ಚ ಪುರುಷಾ ಯೋಪಿತಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ನ ಸಹಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-45 (23520)
ಂಲೇಚ್ಛಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನ ದೇವಾನ್ನ ಪಿತೄಸ್ತರ್ಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ ॥ 3-193-46 (23521)
ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿಚ್ಛ್ರೋತಾ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿದ್ಗುರುಃ।
ತಮೋಗ್ರಸ್ತಸ್ತದಾ ಲೋಕೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-193-47 (23522)
ಪರಮಾಯುಶ್ಚ ಭವಿತಾ ತದಾ ವರ್ಷಾಣಿ ಷೋಡಶ।
ತತಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-48 (23523)
ಪಂಚಮೇ ವಾಽಥ ಷಷ್ಠೇ ವಾ ವರ್ಷೇ ಕನ್ಯಾ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಸಪ್ತವರ್ಷಾಷ್ಟವರ್ಷಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಸ್ಯಂತಿ ನರಾಸ್ತದಾ ॥ 3-193-49 (23524)
ಪತ್ಯೌ ಸ್ತ್ರೀ ತು ತದಾ ರಾಜನ್ಪುರುಷೋ ವಾ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪ್ರತಿ।
ಯುಗಾಂತೇ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನ ತೋಷಮುಪಯಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-193-50 (23525)
ಅಲ್ಪದ್ರವ್ಯಾ ವೃಥಾಲಿಂಗಾ ಹಿಂಸಾ ಚ ಪ್ರಭವಿಷ್ಯತಿ।
ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿದ್ದಾತಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-51 (23526)
ಅಟ್ಟಶೂಲಾ ಜನಪದಾಃ ಶಿವಶೂಲಾಶ್ಚತುಷ್ಪಥಾಃ।
ಕೇಶಶೂಲಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾಪಿ ಭವಿಷ್ಯನತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-52 (23527)
ಂಲೇಚ್ಛಾಚಾರಾಃ ಸರ್ವಮಭಕ್ಷಾ ದಾರುಣಾ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು।
ಭಾವಿನ ಪಶ್ಚಿಮೇ ಕಾಲೇ ಮನುಷ್ಯಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-193-53 (23528)
ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯಕಾಲೇ ಚ ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ವಂಚನಂ।
ಯುಗಾಂತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿತ್ತಲೋಭಾತ್ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-54 (23529)
ಜ್ಞಾನಾನಿ ಚಾಪ್ಯವಿಜ್ಞಾಯ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾ।
ಆತ್ಮಚ್ಛಂದೇನ ವರ್ತಂತೇ ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-55 (23530)
ಸ್ವಭಾವಾತ್ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಣಶ್ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಶಂಸಿನಃ।
ಭವಿತಾರೋ ಜನಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತು ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-56 (23531)
ಆರಾಮಾಂಶ್ಚೈವ ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ನಾಶಯಿಷ್ಯಂತಿ ನಿರ್ವ್ಯಥಾಃ।
ಭವಿತಾ ಸಂಶಯೋ ಲೋಕೇ ಜೀವಿತಸ್ಯ ಹಿ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-193-57 (23532)
ತಥಾ ಲೋಭಾಭಿಭೂತಾಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನರಾ ನೃಪ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಹನಿಷ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವೋಪಭೋಗಿನಃ ॥ 3-193-58 (23533)
ಹಾಹಾಕೃತಾ ದ್ವಿಜಾಶ್ಚೈವ ಭಯಾರ್ತಾ ವೃಷಲಾರ್ದಿತಾಃ।
ತ್ರಾತಾರಮಲಾಭಂತೋ ವೈ ಭ್ರಮಿಷ್ಯನತಿ ಮಹೀಮಿಮಾಂ ॥ 3-193-59 (23534)
ಜೀವಿತಾಂತಕರಾಃ ಕ್ರೂರಾ ರೌದ್ರಾಃ ಪ್ರಾಣಿವಿಹಿಂಸಕಾಃ।
ಯದಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನರಾಸ್ತದಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ಯುಗಂ ॥ 3-193-60 (23535)
ಆಶ್ರಯಿಷ್ಯಂತಿ ಚ ನದೀ ಪರ್ವತಾನ್ವಿಷಮಾಣಿ ಚ।
ಪ್ರಧಾವಮಾನಾ ವಿತ್ರಸ್ತಾ ದ್ವಿಜಾಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ ॥ 3-193-61 (23536)
ದಸ್ಯುಭಿಃ ಪೀಡಿತಾ ರಾಜನ್ಕಾಕಾ ಇವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಕುರಾಜಭಿಶ್ಚ ಸತತಂ ಕರಭಾರಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-193-62 (23537)
ಧೈರ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹೀಪಾಲ ದಾರುಣೇ ಯುಗಸಂಕ್ಷಯೇ।
ವಿಕರ್ಮಾಣಿ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಪರಿಚಾರಕಾಃ ॥ 3-193-63 (23538)
ಶೂದ್ರಾ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಕಾಃ।
ಶ್ರೋತಾರಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯೇನ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-193-64 (23539)
ವಿಪರೀತಶ್ಚ ಲೋಕೋಽಯಂ ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಧರೋತ್ತರಃ।
ಏಡೂಕಾನ್ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ವರ್ಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಪ್ರಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನ ದ್ವಿಜಾ ಯುಗಸಂಕ್ಷಯೇ ॥ 3-193-65 (23540)
ಆಶ್ರಮೇಷುಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾವಸಥೇಷು ಚ।
ದೇವಸ್ಥಾನೇಷು ಚೈತ್ಯೇಷು ನಾಗಾನಾಮಾಲಯೇಷು ಚ ॥ 3-193-66 (23541)
ಏಡೂಕಚಿಹ್ನಾ ಪೃಥಿವೀ ನ ದೇವಗೃಹಭೂಷಿತಾ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಯುಗೇ ಕ್ಷೀಣೇ ತದ್ಯುಗಾಂತಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-193-67 (23542)
ದಾ ರೌದ್ರಾ ಧರ್ಮಹೀನಾ ಮಾಂಸಾದಾಃ ಪಾನಪಾಸ್ತಥಾ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನರಾ ನಿತ್ಯಂ ತದಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ಯುಗಂ ॥ 3-193-68 (23543)
ಪುಷ್ಪಂ ಪುಷ್ಪೇ ಯದಾ ರಾಜನ್ಫಲೇ ವಾ ಫಲಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಪ್ರಜಾಸ್ಯತಿ ಮಹಾರಾಜ ತದಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ಯುಗಂ ॥ 3-193-69 (23544)
ಅಕಾಲವರ್ಷೀ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಗತೇ ಯುಗೇ।
ಅಕ್ರಮೇಣ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಭವಿಷ್ಯನತಿ ತದಾ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-193-70 (23545)
ವಿರೋಧಮಥ ಯಾಸ್ಯನತಿ ವೃಷಲಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ।
ಮಹೀ ಂಲೇಚ್ಛಜನಾಕೀರ್ಣಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತತೋಽಚಿರಾತ್ ॥ 3-193-71 (23546)
ಕರಭಾರಭಯಾದ್ವಿಪ್ರಾ ಭಜಿಷ್ಯಂತಿ ದಿಶೋ ದಶ।
`ಅನ್ಯಾಯವರ್ತಿನಶ್ಚಾಪಿ ಭವಿಷ್ಯನತಿ ನರಾಧಿಪಾಃ' ॥ 3-193-72 (23547)
ನಿರ್ವಿಶೇಷಾ ಜನಪದಾಸ್ತಥಾ ವಿಷ್ಟಿಕರಾರ್ದಿತಾಃ।
ಆಶ್ರಮಾನುಪಲಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಫಲಮೂಲೋಪಜೀವಿನಃ ॥ 3-193-73 (23548)
ಏವಂ ಪರ್ಯಾಕುಲೇ ಲೋಕೇ ಮರ್ಯಾದಾ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾವೈಶ್ಯಾಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ'
ನ ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತ್ಯುಪದೇಶೇ ಚ ಶಿಷ್ಯಾ ವಿಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಃ ॥ 3-193-74 (23549)
ಆಚಾರ್ಯೋಪನಿಧಿಶ್ಚೈವ ಭರ್ತ್ಸ್ಯತೇ ತದನಂತರಂ।
ಅರ್ಥಯುಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರವಾತ್ಸ್ಯಂತಿ ಮಿತ್ರಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ ॥ 3-193-75 (23550)
ಅಭಾವಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯುಗಾಂತೇ ಸಂಭವಿಷ್ಯತಿ।
ದಿಶಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾ ಸರ್ವಾ ನಕ್ಷತ್ರಾಣ್ಯಪ್ರಭಾಣಿ ಚ ॥ 3-193-76 (23551)
ಪ್ರಧೂಪಿತಾನಿ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ವಾತಾಃ ಪರ್ಯಾಕುಲಾಸ್ತಥಾ।
ಉಲ್ಕಾಪಾತಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ಮಹಾಭಯನಿದರ್ಶಕಾಃ ॥ 3-193-77 (23552)
ಷಙ್ಭಿರನ್ಯೈಶ್ಚ ಸಹಿತೋ ಭಾಸ್ಕರಃ ಪ್ರತಪಿಷ್ಯತಿ।
ತುಮುಲಾಶ್ಚಾಪಿ ನಿರ್ಹ್ರಾದಾ ದಿಗ್ದಾಹಾಶ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಕಬಂಧಾಂತರ್ಹಿತೋ ಭಾನುರುದಯಾಸ್ತಮನೇ ತದಾ ॥ 3-193-78 (23553)
ಅಕಾಲವರ್ಷೀ ಭಗವಾನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸಹಸ್ರದೃಕ್।
ಸಸ್ಯಾನಿ ಚ ನ ರೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-79 (23554)
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಕ್ರೂರವಾದಿನ್ಯಃ ಪರುಷಾ ರದಿತಪ್ರಿಯಾಃ।
ಭರ್ತೄಣಾಂ ವಚನೇ ಚೈವ ನ ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ತತಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-193-80 (23555)
ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಹನಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ಸೂದಯಿಷ್ಯಂತಿ ಚ ಪತೀನ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುತ್ರಾನಪಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 3-193-81 (23556)
ಅಪರ್ವಣಿ ಮಹಾರಾಜ ಸೂರ್ಯಂ ರಾಹುರುಪೈಷ್ಯತಿ।
ಯುಗಾಂತೇ ಹುತಭುಕ್ವಾಪಿ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-82 (23557)
ಪಾನೀಯಂ ಭೋಜನಂ ಚಾಪಿ ಯಾಚಮಾನಾಸ್ತದಾಽಧ್ವಗಾಃ।
ನ ಲಪ್ಸ್ಯಂತೇ ನಿವಾಸಂ ಚ ನಿರಸ್ತಾಃ ಪಥಿ ಶೇರತೇ ॥ 3-193-83 (23558)
ನಿರ್ಘಾತವಾಯಸಾ ನಾಗಾಃ ಶಕುನಾಃ ಸಮೃಗದ್ವಿಜಾಃ।
ರೂಕ್ಷಾ ವಾಚೋ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-84 (23559)
ಮಿತ್ರಸಂಬಂಧಿನಶ್ಚಾಪಿ ಸಂತ್ಯಕ್ಷ್ಯನತಿ ನರಾಸ್ತದಾ।
ಜನಂ ಪರಿಜನಂ ಚಾಪಿ ಯಾಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-85 (23560)
ಅಥ ದೇಶಾಂದಿಶಶ್ಚಾಪಿ ಪತ್ತನಾನ್ಯಾಪಣಾನಿ ಚ।
ಕ್ರಮಶಃ ಸಂಲಯಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-193-86 (23561)
ಹಾ ತಾತ ಹಾ ಸುತೇತ್ಯೇವಂ ತದಾ ವಾಚ ಸುದಾರುಣಾಃ।
ವಿಕ್ರೋಶಮಾನಶ್ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜನೋ ಗಾಂ ಪರ್ಯಟಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-87 (23562)
`ಮೋವಾದಿನಸ್ತಥಾ ಶೂದ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪ್ರಾಕೃತಪ್ರಿಯಾಃ।
ಪಾಷಂಡಜನಸಂಕೀರ್ಣಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯುಗಕ್ಷಯೇ' ॥ 3-193-88 (23563)
ತತಸ್ತುಮುಲಸಂಘಾತೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ದ್ವಿಜಾತಿಪೂರ್ವಕೋ ಲೋಕಃ ಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-89 (23564)
ತತಃ ಕಾಲಾಂತರೇಽನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪುನರ್ಲೋಕವಿವೃದ್ಧಯೇ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುನರ್ದೈವಮನುಕೂಲಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ॥ 3-193-90 (23565)
ಯದಾ ಸೂರ್ಯಶ್ಚ ಚಂದ್ರಶ್ಚ ತಥಾ ತಿಷ್ಯಬೃಹಸ್ಪತೀ।
ಏಕರಾಶೌ ಸಮೇಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಪತ್ಸ್ಯತಿ ತದಾ ಕೃತಂ ॥ 3-193-91 (23566)
ಕಾಲವರ್ಷೀ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಶುಭಾನಿ ಚ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ಗ್ರಹಾಶ್ಚಾಪಿ ಭವಿಷ್ಯಂತ್ಯನುಲೋಮಗಾಃ।
ಕ್ಷೇಮಂ ಸುಭಿಕ್ಷಮಾರೋಗ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನಿರಾಮಯಂ ॥ 3-193-92 (23567)
ಕಲ್ಕೀ ವಿಷ್ಣುಯಶಾ ನಾಮ ದ್ವಿಜಃ ಕಾಲಪ್ರಚೋದಿತಃ।
ಉತ್ಪತ್ಸ್ಯತೇ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-193-93 (23568)
ಸಂಭೂತಃ ಸಂಭಲಗ್ರಾಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾವಸಥೇ ಶುಭೇ।
`ಮಹಾತ್ಮಾ ವೃತ್ತಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕೃನ್ನೃಪ' ॥ 3-193-94 (23569)
ಮನಸಾ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ವಾಹನಾನ್ಯಾಯುಧಾನಿ ಚ।
ಉಪಸ್ತಾಸ್ಯಂತಿ ಯೋಧಾಶ್ಚ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಕವಚಾನಿ ಚ ॥ 3-193-95 (23570)
ಸ ಧರ್ಮವಿಜಯೀ ರಾಜಾ ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸಚೇಮಂ ಸಂಕುಲಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರಸಾದಮುಪನೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-96 (23571)
ಉತ್ಥಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೀಪ್ತಃ ಕ್ಷಯಾಂತಕೃದುದಾರಧೀಃ।
ಸಂಕ್ಷೇಪಕೋ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯುಗಸ್ಯ ಪರಿವರ್ತಕಃ ॥ 3-193-97 (23572)
ಸ ಸರ್ವತ್ರ ಗತಾನ್ಕ್ಷುದ್ರಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಉತ್ಸಾದಯಿಷ್ಯತಿ ತದಾ ಸರ್ವಂಲೇಚ್ಛಗಣಾಂದ್ವಿಜಃ ॥ 3-193-98 (23573)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-193-3 ಶೇಷಂ ಜಗದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ಉತ್ಕರ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ॥ 3-193-5 ಕಾಷ್ಠಾಂ ಅವಧಿಂ। ಕೃತಂಕೃತಯುಗಂ ॥ 3-193-8 ಕಲುಷಂ ಕಲಿಂ ॥ 3-193-9 ನಿರ್ವ್ಯಾಜಶ್ಛದ್ಮಹೀನಃ। ಉಪಾಧಿವರ್ಜಿತಃ ಲೋಭಾದಿಹೀನಃ। ವೃಷಇವ ಚತುಷ್ಪಾತ್ ॥ 3-193-10 ಅರ್ಧೇನಾಧರ್ಮೇಣ ॥ 3-193-14 ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕಾಃ ಧರ್ಮಜಾಲಿಕಾಃ ಧರ್ಮಜಾಲಂ ವಿಸ್ತಾರ್ಯ ಲೋಕಾನ್ವಂಚಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-193-18 ಅಂತ್ಯಾ ಇತಿ। ಚಾಂಡಾಲಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿಕರ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಯಶ್ಚಾಂಡಾಲಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯಂತೀತ್ಯ್ರಥಃ ॥ 3-193-19 ಶಾಣೀ ಶಣಸೂತರ್ಜಾ ಪ್ರವರಾಶಾಟೀತಿ ಖ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-26 ನಿಂನೇಷು ಹೀನೇಷು ಕರ್ಮಸು ॥ 3-193-32 ಪಾಪಾಚಾರಪರಿಗ್ರಹಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-37 ಪರಾರ್ಥಾನ್ಪರಧನಾನಿ ॥ 3-193-38 ಹಸ್ತೋ ಹಸ್ತಂ ಪರಿಮುಷೇದ್ಧಸ್ತವದೇಕೋದರಜೋಪಿ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಂ ವಂಚಯೇದೇವ ॥ 3-193-41 ಏಕಾಹಾರ್ಯಂ ಯುಗಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಏಕಹಾರ್ಯಂ ಏಕವಿಧಮೇವ ಮಾಂಸಶಾಕಾದಿಕಮಾಹಾರಮರ್ಹತೀತಿ ತಥಾ। ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯವಿಭಾಗೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-193-42 ಏಕವರ್ಣಃ ವರ್ಣವಿಭಾಗನಾಶನಾತ್ ॥ 3-193-43 ನ ರಕ್ಷತಿ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-45 ಖೈರಾಚಾರಶ್ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-49 ಪ್ರಜಾಸ್ಯಂತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಜನಯಿಷ್ಯಂತಿ ॥ 3-193-55 ಜ್ಞಾನಾನಿ ಜ್ಞೇಯಸ್ವರೂಪಾಣಿ ॥ 3-193-56 ಶ್ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಶಂಕಿತಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-57 ಸಂಕ್ಷಯೋ ಲೋಕ ಇಜಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-59 ವೃಷಲಾರ್ದಿತಾಃ ಶೂದ್ರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-193-60 ಸಂಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ನಾಶಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-193-62 ಕಾಕಾ ಇವ ಸರ್ವತಃ ಶಂಕಿನಃ ನೀಚವೃತ್ತ್ಯುಪಜೀವಿನೋ ವಾ ॥ 3-193-65 ಏಡೂಕಾನ್ ಅಸ್ಥ್ಯಂಕಿತನಾನಿ ಕುಡ್ಯಾನಿ। ಜಾಲೂಕಾನ್ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತೀತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-193-73 ನಿರ್ವಿಶೇಷಾಃ ತುಲ್ಯಾಚಾರವೇಷಾಃ। ವಿಷ್ಟಿಕರಾಃ ಮೃತಿಮದತ್ತ್ವಾಕಾರಯಂತಿ ತೇ ॥ 3-193-75 ಆಚಾರ್ಯೋಪಿ ಅಪನಿಧಿಃ ನಿರ್ಧನಃ ಭರ್ತ್ಸ್ಯತೇ ಧಿಕೂಕ್ರಿತೇ। ಅರ್ಥಯುಕ್ತ್ಯಾ ಧನಯೋಗೇನ ನತು ಸ್ನೇಹೇನ ಧರ್ಮೇಣ ವಾ ॥ 3-193-78 ಕಬಂಧಾಂತರ್ಹಿತಃ ರಾಹ್ವಂತರ್ಹಿತಃ ॥ 3-193-91 ಯದೇತಿ। ಗುರುಸೂರ್ಯಚಂದ್ರಾಃ ಯದಾ ಯುಗಪತ್ಪುಷ್ಯಕ್ಷತ್ರಮೇಷ್ಯಂತಿ ತದಾ ಕೃತಯುಗಪ್ರವೃತ್ತಿರಿತಿತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-193-94 ಸಭೂತಃ ಶಂಬಲಗ್ನಾಮೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 194
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.194. ಅಧ್ಯಾಯಃ 194
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪ್ರತಿ ಕೃತಯುಗವೃತ್ತಾಂತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಧರ್ಮಾಚರಣಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-194-0 (23574)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-194-0x (2397)
ತತಶ್ಚೋರಕ್ಷಯಂಕೃತ್ವಾದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ವಾಜಿಮೇಧೇ ಮಹಾಯಜ್ಞೇ ವಿಧಿವತ್ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-194-1 (23575)
ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಚ ಮರ್ಯಾದಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಿಹಿತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಪುನಃ ಪುಣ್ಯಯಶಃಕರ್ಮ ಜರಯಾ ಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-194-2 (23576)
ತಚ್ಛೀಲಮನುವರ್ಸ್ಯಂತಿ ಮನುಷ್ಯಾ ಲೋಕವಾಸಿನಃ।
ವಿಪ್ರೈಶ್ಚೋರಕ್ಷಯೇ ಚೈವ ಕೃತೇಕ್ಷೇಮಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-194-3 (23577)
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಾನಿ ಶಕ್ತೀಶ್ಚ ತ್ರಿಶೂಲಾನ್ಯಾಯುಧಾನಿ ಚ।
ಸ್ಥಾಪಯಂದ್ವಿಜಶಾರ್ದೂಲೋ ದೇಶೇಷು ವಿಜಿತೇಷು ಚ ॥ 3-194-4 (23578)
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನೋ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರೈರ್ಮಾನಯಾನೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್।
ಕಲ್ಕೀಚರಿಷ್ಯತಿ ಮಹೀಂ ಸದಾ ದಸ್ಯುವಧೇ ರತಃ ॥ 3-194-5 (23579)
ಹಾ ಮಾತಸ್ತಾತ ಪುತ್ರೇತಿ ತಾಸ್ತಾ ವಾಚಃ ಸುದಾರುಣಾಃ।
ವಿಕ್ರೋಶಮಾನಾನ್ಸುಭೃಶಂ ದಸ್ಯೂನನೇಷ್ಯತಿ ಸಂಕ್ಷಯಂ ॥ 3-194-6 (23580)
ತತೋಽಧಱ್ಮವಿನಾಶೋ ವೈ ಧರ್ಮವೃದ್ಧಿಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕೃತೇಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕ್ರಿಯಾವಾಂಶ್ಚ ಜನಸ್ತಥಾ ॥ 3-194-7 (23581)
ಆರಾಮಾಶ್ಚೈವ ಚೈತ್ಯಾಶ್ಚ ತಟಾಕಾವಸಥಾಸ್ತಥಾ।
ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ ॥ 3-194-8 (23582)
ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಾಧವಶ್ಚೈವ ಮುನಯಶ್ಚ ತಪಸ್ವಿನಃ ॥ 3-194-9 (23583)
ಆಶ್ರಮಾ ಹತಪಾಷಂಡಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ಸತ್ಯೇ ಜನಾಸ್ತದಾ।
ಜಾಯಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಶುಧ್ಯಮಾನಾನಿ ಚೈವ ಹಿ ॥ 3-194-10 (23584)
ಸರ್ವೇಷ್ವೃತುಷು ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಂ ಸಸ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ನರಾ ದಾನೇಷು ನಿರತಾ ವ್ರತೇಷು ನಿಯಮೇಷು ಚ ॥ 3-194-11 (23585)
ಜಪಯಜ್ಞಪರಾ ವಿಪ್ರಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾ ಮುದಾ ಯುತಾಃ।
ಪಾಲಯಿಷ್ಯಂತಿ ರಾಜಾನೋ ಧರ್ಮೇಣೇಮಾಂ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 3-194-12 (23586)
ವ್ಯವಹಾರರತಾ ವೈಶ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ಷಟ್ಕರ್ಮನಿರತಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಕ್ಷಣೇ ರತಾಃ ॥ 3-194-13 (23587)
ಶುಶ್ರೂಷಾಯಾಂ ರತಾಃ ಶೂದ್ರಾಸ್ತಥಾ ವರ್ಣತ್ರಯಸ್ಯ ಚ।
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಕೃತಯುಗೇ ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇ ತಥಾ ॥ 3-194-14 (23588)
ಪಶ್ಚಿಮೇ ಯುಗಕಾಲೇ ಚ ಯಃ ಸ ತೇ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಸರ್ವಲೋಕಸ್ ವಿದಿತಾ ಯುಗಸಹ್ಖ್ಯಾ ಚ ಪಾಂಡವ ॥ 3-194-15 (23589)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಮತೀತಾನಾಗತಂ ಮಯಾ।
ವಾಯುಪ್ರೋಕ್ತಮನುಸ್ಮೃತ್ಯಪುರಾಣಮೃಷಿಸಂಸ್ತುತಂ ॥ 3-194-16 (23590)
ಏವಂ ಸಂಸಾರಮಾರ್ಗಾ ಮೇ ಬಹುಶಶ್ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ದೃಷ್ಟಾಶ್ಚೈವಾನುಭೂತಾಶ್ಚ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-194-17 (23591)
ಇದಂ ಚೈವಾಪರಂ ಭೂಯಃ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಚ್ಯುತ।
ಧರ್ಮಸಂಶಯಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ನಿಬೋಧ ವಚನಂ ಮಮ ॥ 3-194-18 (23592)
ನ ತೇಽನ್ಯಥಾಽತ್ರ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಹಿ ಸುಖಂ ರಾಜನ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ನಂದತಿ ॥ 3-194-19 (23593)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪರಿಭವಃ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತೇ ಕದಾಚನ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕುಪಿತೋಽಹನ್ಯಾದಪಿ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರತಿಜ್ಞಯಾ ॥ 3-194-20 (23594)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-194-21x (2398)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕುರೂಣಾಂ ಪ್ರವರೋ ನೃಪಃ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಧೀಮಾನ್ಪರಮಂ ಪರಮದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-194-21 (23595)
`ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಯಾ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಕಥಂ ಚಾಯಂ ಜಿತೋಲೋಕೋ ರಕ್ಷಿತವ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ' ॥ 3-194-22 (23596)
ಕಸ್ಮಿಂಧರ್ಮೇ ಮಯಾ ಸ್ಥೇಯಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸಂರಕ್ಷತಾ ಮುನೇ।
ಕಥಂಚ ವರ್ತಮಾನೋ ವೈ ನ ಚ್ಯವೇಯಂ ಸ್ವಧರ್ಮತಃ ॥ 3-194-23 (23597)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-194-24x (2399)
ದಯಾವಾನ್ಸರ್ವಬೂತೇಷು ಹಿತೋ ರಕ್ತೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಉಪತ್ಯಾನಾಮಿವ ಸ್ನೇಹಾತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಣೇ ರತಃ ॥ 3-194-24 (23598)
ಚರ ಧರ್ಮಂ ತ್ಯಜಾಧರ್ಮಂ ಪಿತೄನ್ಪೂರ್ವಾನನುಸ್ಮರ।
ಪ್ರಮಾದಾದ್ಯತ್ಕೃತಂ ತೇಽಭೂತ್ಸಂಯಗ್ಜ್ಞಾನೇನ ತಜ್ಜಯ ॥ 3-194-25 (23599)
ಅಲಂ ತೇ ಮಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸತತಂ ಪ್ರಿಯವಾಗ್ಭವ।
ವಿಜಿತ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಮೋದಮಾನಃ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 3-194-26 (23600)
ಏಷ ಭೂತೋ ಭವಿಷ್ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಸಮುದೀರಿತಃ।
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿದತೀತಾನಾಗತಂ ಭುವಿ ॥ 3-194-27 (23601)
ತಸ್ಮಾದಿಮಂ ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ತ್ವಂ ತಾತ ಹೃದಿ ಮಾ ಕೃಥಾಃ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಾಸ್ತಾತ ನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಕಾಲೇನಾಪಿ ಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-194-28 (23602)
ಏಷ ಕಾಲೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ಅಪಿ ಸರ್ವದಿಬೌಕಸಾಂ।
ಮುಹ್ಯಂತಿ ಹಿ ಪ್ರಜಾಸ್ತಾತ ಕಾಲೇನಾಪಿ ಪ್ರಚೋದಿತಾಃ ॥ 3-194-29 (23603)
ಮಾ ಚ ತೇಽತ್ರ ವಿಶಂಕಾ ಭೂದ್ಯನ್ಮಯೋಕ್ತಂ ತವಾನಘ।
ಅತಿಶಂಕ್ಯ ವಚೋ ಹ್ಯೇತದ್ಧರ್ಮಲೋಪೋ ಭವೇತ್ತವ ॥ 3-194-30 (23604)
ಜಾತೋಸಿ ಪ್ರಥಿತೇ ವಂಶೇ ಕುರೂಣಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಸರ್ವಮೇತತ್ಸಮಾಚರ ॥ 3-194-31 (23605)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-194-32x (2400)
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತಿಮನೋಹರಂ।
ತಥಾ ಕರಿಷ್ಯೇ ಯತ್ನೇನ ಭವತಃ ಶಾಸನಂ ವಿಭೋ ॥ 3-194-32 (23606)
ನ ಮೇ ಲೋಭೋಸ್ತಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರನ ಭಯಂ ನ ಚ ಮತ್ಸರಃ।
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿ ತತ್ಸರ್ವಮುಕ್ತಂ ಯತ್ತೇ ಮಯಿ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-194-33 (23607)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-194-34x (2401)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ತಸ್ಯ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಃ।
ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಸಹಿತಾ ಶಾರ್ಂಗಧನ್ವನಾ ॥ 3-194-34 (23608)
ವಿಪ್ರ್ರಷಭಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಯೇ ತತ್ರಾಸನ್ಸಮಾಗತಾಃ।
ತಥಾ ಕಥಾಂ ಶುಭಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ಧಮತಃ।
ವಿಸ್ಮಿತಾ ಸಮಪದ್ಯಂತ ಪುರಾಣಸ್ ನಿವೇದನಾತ್ ॥ 3-194-35 (23609)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 194 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-194-1 ಕಲ್ಪಯಿಷ್ತಿ ದಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-194-2 ವನಂ ಪುಣ್ಯಯಶಃ ಕರ್ಮಾರಮಣೀಯಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯತಿ. ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-194-3 ವಿಪ್ರೈರ್ಹೇತುಭಿಃ ಕೃತೇಯುಗೇ ॥ 3-194-4 ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಪರಿಧೇಯಾನಿ। ತೇನ ಸರ್ವಾಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕರ್ಮಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಯಂತಿ. ಶಕ್ತೀರಿತ್ಯಾದಿನಾ ರಾಜಧರ್ಮಾಃ। ಸ್ಥಾಪಯಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಯೋರ್ಧರ್ಮವ್ಯವಸ್ಥಾಂಚಕ್ರೇ ಇತಿಭಾವಃ ॥ 3-194-10 ಪ್ರಯಂತಿ ಸರ್ವಬೀಜಾನಿ ರೋಪ್ಯಮಾಣಾನಿ ಚೈವ ಹೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಪ್ರಯಂತಿ ನಶ್ಯಂತಿ ಬೀಜಾನಿ ಸಂಸ್ಕಾರಾಃ ರೋಪ್ಯಮಾಣಾನಿ ಕ್ರಿಯಮಾಣೈಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ದೃಢಂ ಸಂಪಾದ್ಯಮಾನಾನ್ಯಪಿ ಜ್ಞಾನಬಲಾನ್ನಶ್ಯಂತೀತ್ಯರ್ಥ ॥ 3-194-25 ಸಂಯಗ್ದಾನೇನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-194-34 ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ ಧೀಮತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 195
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.195. ಅಧ್ಯಾಯಃ 195
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಪ್ರತಿಪಾದಕಮಂಡೂಕೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಜೇನ ಪರೀಕ್ಷಿನ್ನಾಮಕೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಮೃಗಯಾರ್ಥಂ ವನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇನ ಉದಕಾದರ್ಶನರೂಪಸಮಯಕರಣೇನ ಮಂಡೂಕಕನ್ಯಾಯಾಃ ಪರಿಣಯಃ ॥ 2 ॥ ರಾಜ್ಞಾ ಸಮಯಾತಿಲಂಘನೇ ತಥಾ ಜಲೇ ನಿಮಜ್ಜನಂ ॥ 3 ॥ ತದನ್ವೇಷಣಾಯ ರಾಜ್ಞಾ ಮಂಡೂಕಹನನೇ ತಾಪಸರೂಪಿಣಾ ಮಂಡೂಕರಾಜೇನ ತನನಿವಾರಣಏನ ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಪುತ್ರೀತ್ವಕಥನಾದಿಪೂರ್ವಕಂ ಪುನಸ್ತಸ್ಮೈ ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರದಾನಂ ॥ 4 ॥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಮಂಡೂಕಪುನ್ಯಾಃ ಪುತ್ರಯೋಃ ಶಲದಲಯೋರ್ವೃತ್ತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ವಾಮದೇವಮುನಿಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-195-0 (23610)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-195-0x (2402)
ಭೂಯ ಏವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸೀತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಪಾಂಡವೇಯೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ॥ 3-195-1 (23611)
ಅಥಾಚಷ್ಟ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಪೂರ್ವಮಿದಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚರಿತಂ ॥ 3-195-2 (23612)
ಅಯೋಧ್ಯಾಯಾಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲೋದ್ವಹಃ ಪಾರ್ಥಿವಃ ಪರೀಕ್ಷಿನ್ನಾಮ ಮೃಗಯಾಮಗಮತ್ ॥ 3-195-3 (23613)
ಸ ಏಕೋಽಶ್ವೇನ ಮೃಗಮನ್ವಸರತ್ ಮೃಗೋ ದೂರಮಪಾಹರತ್ ॥ 3-195-4 (23614)
ಅಧ್ವನಿ ಜಾತಶ್ರಮಃ ಕ್ಷುತ್ತೃಷ್ಣಾಭಿಭೂತಶ್ಚೈಕಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ನೀಲಂ ಗಹನಂ ವನಷಂಡಮಪಶ್ಯತ್ ॥ 3-195-5 (23615)
ತಸ್ಯಾವಿಶೇಷತೋ ವನಷಂಡಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇಽತೀವ ರಮಣೀಯಂ ಸರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಶ್ವ ಏವ ವ್ಯಗಾಹತ ॥ 3-195-6 (23616)
ಅಥಾಶ್ವಸ್ತಃ ಸ ಬಿಸಮೃಣಾಲಮಶ್ವಾಯಾಗ್ರತೋ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುಷ್ಕರಿಣೀತೀರೇ ಸಂವಿವೇಶ ತತಃ ಶಯಾನೋ ಮಧುರಂಗೀತಮಶೃಣೋತ್ ॥ 3-195-7 (23617)
ಸ ಶ್ರುತ್ವಾಽಚಿಂತಯನ್ನೇಹ ಮನುಷ್ಯಗತಿಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಸ್ಯ ಸ್ವಲ್ವಯಂ ಗೀತಂಶಬ್ದ ಇತಿ ॥ 3-195-8 (23618)
ಅಥಾಪಶ್ಯತ್ಕನ್ಯಾಂ ಪರಮರೂಪದರ್ಶನೀಯಾಂ ಪುಷ್ಪಾಣ್ಯವಚಿನ್ವತೀಂ ಗಾಯಂತೀಂ ಚ ಅಥ ಸಾ ರಾಜ್ಞಃ ಸಮೀಪೇ ಪರ್ಯಕ್ರಾಮತ್ ॥ 3-195-9 (23619)
ತಾಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಕಸ್ಯಾಸಿ ಭದ್ರೇ ಕಾ ವಾ ತ್ವಮಿತಿ ಸಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಕನ್ಯಾಽಸ್ಮೀತಿ ತಾಂ ರಾಜೋವಾಚಾರ್ಥೀ ತ್ವಯಾಽಹಮಿತಿ ॥ 3-195-10 (23620)
ಅಥೋವಾಚ ಕನ್ಯಾ ಸಮಯೇನಾಹಂ ಶಕ್ಯಾ ತ್ವಯಾ ಲಬ್ಧುಂ ನಾನ್ಯಥೇತಿ ರಾಜಾ ತಾಂ ಸಮಯಮಪೃಚ್ಛತ್ ಮಂಡೂಕರಾಜಸ್ಯ ಕಃ ಸಮಯ ಇತಿ ತತಃ ಕನ್ಯೇದಮುವಾಚ ನೋದಕಂ ಮೇ ದರ್ಶಯಿತವ್ಯಮಿತಿ ॥ 3-195-11 (23621)
ಸ ರಾಜಾ ತಾಂ ಬಾಢಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ಸಮಾಗಂಯ ತಯಾಸಹ ತತ್ರ ತಸ್ಥೌ ॥ 3-195-12 (23622)
ತತಸ್ತತ್ರೈವಾಸೀನೇ ರಾಜನಿ ಸಾ ಸೇನಾಽನ್ವಗಚ್ಛತ್ ॥ 3-195-13 (23623)
ಪದೇನಾನುಪದಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಪರಿವಾರ್ಯಾತಿಷ್ಠತ ಅಥ ಪರ್ಯಾಶ್ವಸ್ತಶ್ಚ ರಾಜಾ ತಯೈವ ಸಹ ಶಿವಿಕಯಾ ಪ್ರಾಯಾದವಿಷಾದಃ ಸ್ವನಗರಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ರಹಸಿ ತಯಾ ರಮಮಾಣೋ ನ ಕಾಂಶ್ಚಿದಪಶ್ಯತ್ ॥ 3-195-14 (23624)
ಅಥ ಪ್ರಧಾನಾಮಾತ್ಯೋಽಭ್ಯಾಶಚರಾಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯೋಽಪೃಚ್ಛತ್ ॥ 3-195-15 (23625)
ಕಿಮತ್ರ ಪ್ರಯೋಜನಂ ವರ್ತತೇ ಇತ್ಯಥಾಬ್ರುವಂಸ್ತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-195-16 (23626)
ಅಪೂರ್ವಮಿವ ಪಶ್ಯಾಮ ಉದಕಂ ನಾತ್ರ ನೀಯತ ಇತ್ಯಥಾಮಾತ್ಯೋಽನುದಕಂ ವನಂ ಕಾರಯಿತ್ವೋದಾರವೃಕ್ಷಂ ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲಮೂಲಂ ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಮುಕ್ತಾಜಾಲಮಯೀಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಾಪೀಂ ಗೂಢಾಂ ಸುಧೋಪಲಿಪ್ತಾಂ ಸ ರಹಸ್ಯುಪಗಂಯ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-195-17 (23627)
ವನಮಿದಮುದಾರಮನುದಕಂ ಸಾಧ್ವತ್ರ ಸಹೈತಯಾ ಗಂಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-195-18 (23628)
ಸ ತಸ್ಯ ವಚನಾತ್ತಯೈವ ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ತದ್ವನಂ ಪ್ರಾವಿಶತ್ಸ ಕದಾಚಿತ್ತಸ್ಮಿನ್ಕಾನನೇ ರಂಯೇ ತಯೈವ ಸ ವ್ಯವಾಹರದಥಕ್ಷುತ್ತೃಷ್ಣಾರ್ದಿತಃ ಶ್ರಾಂತೋಽತಿಮುಕ್ತಾಗಾರಮಪಶ್ಯತ್ ॥ 3-195-19 (23629)
ತತ್ಪ್ರವಿಶ್ಯರಾಜಾ ಸಹ ಪ್ರಿಯಯಾ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಾಂ ವಿಮಲಾಂ ಸಲಿಲಪೂರ್ಣಾಂ ವಾಪೀಮಪಶ್ತ್ ॥ 3-195-20 (23630)
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಚ ತಾಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ತೀರೇ ಸಹೈವ ತಯಾ ದೇವ್ಯಾಽವಾತಿಷ್ಠತ್ ॥ 3-195-21 (23631)
ಅಥ ತಾ ದೇವೀಂ ಸ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀತ್ಸಾಧ್ವವತರ ವಾಪೀಸಲಿಲಮಿತಿ ಸಾ ತದ್ವಚ ಶ್ರುತ್ವಾಽವತೀರ್ಯ ವಾಪೀಂ ನ್ಯಮಜ್ಜನ್ನ ಪುನರುದಕಾದುದಮಜ್ಜತ್ ॥ 3-195-22 (23632)
ತಾಂ ಸ ಮೃಗಯಮಾಣೋ ರಾಜಾ ನಾಪಶ್ಯದ್ವಾಪೀಮಥ ನಿಃಸ್ರಾವ್ಯ ಮಂಡೂಕಂ ಶ್ವಭ್ರಮುಖೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧ ಆಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ಸ ರಾಜಾ ॥ 3-195-23 (23633)
ಸರ್ವಮಂಡೂಕವಧಃ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ ಯೋಮಯಾಽರ್ಥೀ ಸ ಮಾಂ ಮೃತಮಂಡೂಕೋಪಾಯನಮಾದಾಯೋಪತಿಷ್ಠೇದಿತಿ ॥ 3-195-24 (23634)
ಅಥ ಮಂಡೂಕವಧೇ ಘೋರೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ರಮಂಡೂಕಾನ್ಭಯಮಾವಿವೇಶ ತೇ ಭೀತಾ ಮಂಡೂಕರಾಜ್ಞೇ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ನ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-195-25 (23635)
ತತೋ ಮಂಡೂಕರಾಟ್ ತಾಪಸವೇಷಧಾರೀ ರಾಜಾನಮಭ್ಯಗಚ್ಛದುಪೇತ್ಯ ಚೈನಮುವಾಚ ॥ 3-195-26 (23636)
ಮಾ ರಾಜನ್ಕ್ರೋಧವಶಂ ಗಮಃ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ನಾರ್ಹಸಿ ಮಂಡೂಕಾನಾಮನಪರಾಧಿನಾಂ ವಧಂ ಕರ್ತುಮಿತಿ ಶ್ಲೋಕೌ ಚಾತ್ರ ಭವತಃ ॥ 3-195-27 (23637)
ಮಾ ಮಂಡೂಕಾಂಜಿಘಾಂಸೀಸ್ತ್ವಂ ಕೋಪಂ ಸಂಧಾರಯಾಚ್ಯುತ। ಪ್ರಕ್ಷಿಪಂತಿ ವಧಾದ್ಭೇಕಾ ಜನಾನಾಂ ಪರಿಜಾನತಾಂ ॥ 3-195-28 (23638)
ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ನೈತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ರೋಧಂ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ। ಅಲಂ ಕೃತ್ವಾ ತವಾಧರ್ಮಂ ಮಂಡೂಕೈಃ ಕಿಂ ಹತೈರ್ಹಿ ತೇ ॥ 3-195-29 (23639)
ತಮೇವಂವಾದಿನಮಿಷ್ಟಜನವಿಯೋಗಶೋಕಪರೀತಾತ್ಮಾ ರಾಜಾಽಥೋವಾಚ ॥ 3-195-30 (23640)
ನ ಹಿ ಕ್ಷಂಯತೇ ತನ್ಮಯಾ ಹನಿಷ್ಯಾಂಯೇತಾನೇತೈರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ ಪ್ರಿಯಾ ಮೇ ಭಕ್ಷಿತಾ ಸರ್ವಥೈವ ಮೇ ವಧ್ಯಾ ಮಂಡೂಕಾ ನಾರ್ಹಸಿ ವಿದ್ವನ್ಮಾಮುಪರೋದ್ಧುಮಿತಿ ॥ 3-195-31 (23641)
ಸ ತದ್ವಾಕ್ಯಮುಪಲಭ್ಯವ್ಯಥಿತೇಂದ್ರಿಯಮನಾಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಪ್ರಸೀದ ರಾಜನ್ನಹಮಾಯುರ್ನಾಮ ಮಂಡೂಕರಾಜೋ ಮಮ ಸಾ ದುಹಿತಾ ಸುಶೋಭನಾ ನಾಮ ತಸ್ಯಾ ಹಿ ದೌಃಶೀಲ್ಯಮೇತದ್ಬಹವಸ್ತಯಾ ರಾಜಾನೋ ವಿಪ್ರಲಬ್ಧಪೂರ್ವಾ ಇತಿ ॥ 3-195-32 (23642)
ತಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಯಾ ಸಾ ತವ ರದುಹಿತಾ ತಯಾ ಸಮರ್ಥೀ ಸಾ ಮೇ ದೀಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-195-33 (23643)
ಅಥೈನಾಂ ರಾಜ್ಞೇ ಪಿತಾಽದಾದಬ್ರವೀಚ್ಚೈನಾಮೇನಂ ರಾಜಾನಂ ಶುಶ್ರೂಷಸ್ವೇತಿ ॥ 3-195-34 (23644)
ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದುಹಿತರಂ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಶಾಪ ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಯಾ ರಾಜಾನೋ ವಿಪ್ರಲಬ್ಧಾ ಬಹವಸ್ತಸ್ಮಾದಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾನಿ ತವಾಪತ್ಯಾನಿ ಭವಿಷ್ಯಂತ್ಯಾನೃತಿಕತ್ವಾತ್ತವೇತಿ ॥ 3-195-35 (23645)
ಸ ಚ ರಾಜಾ ತಾಮುಪಲಭ್ಯ ತಸ್ಯಾಂ ಸುರತಗುಣನಿಬದ್ಧಹೃದಯೋ ಲೋಕತ್ರಯೈಶ್ವರ್ಯಮಿವೋಪಲಭ್ಯ ಹರ್ಷಬಾಷ್ಪಸಂದಿಗ್ಧಯಾ ವಾಚಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಭಿಪೂಜ್ಯ ಮಂಡೂಕರಾಜಮಬ್ರವೀದನುಗೃಹೀತೋಸ್ಮೀತಿ ॥ 3-195-36 (23646)
ಸ ಚ ಮಂಡೂಕರಾಜೋ ದುಹಿತರಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಯಥಾಗತಮಗಚ್ಛತ್ ॥ 3-195-37 (23647)
ಅಥ ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕಾಲಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಂ ಕುಮಾರಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸಂಬಭೂವುಃ ಶಲೋ ದಲೋ ಬಲಶ್ಚೇತಿ ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಶಲಂ ಸಮಯೇ ಪಿತಾ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಚ್ಯ ತಪಸಿ ಧೃತಾತ್ಮಾ ವನಂ ಜಗಾಮ ॥ 3-195-38 (23648)
ಅಥ ಕದಾಚಿಚ್ಛಲೋ ಮೃಗಯಾಮನುಚರನ್ಮೃಗಮಾಸಾದ್ಯ ರಥೇನಾನ್ವಧಾವತ್ ॥ 3-195-39 (23649)
ಸೂತಂ ಚೋವಾಚ ಶೀಘ್ರಂ ಮಾಂ ವಾಹಯಸ್ವೇತಿ ಸ ತಥೋಕ್ತ ಸೂತೋ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-195-40 (23650)
ನ ಕ್ರಿಯತಾಮನುಬಂಧೋ ನೈಷ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಮೃಗೋಽಯಂ ಗ್ರಹೀತುಂ ಯದ್ಯಪಿ ತೇ ರಥೇ ಯುಕ್ತೌ ವಾಂಯೌ ಸ್ಯಾತಾಮಿತಿ ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಸೂತಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ವಾಭ್ಯೌ ವಾಜಿನೌ ತ್ವಾ ಪೃಚ್ಛಾಮೀತಿ ॥ ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ರಾಜಭಯಭೀತಃ ಸೂತೋ ವಾಮದೇವಶಾಪಭಯಭೀತಶ್ಚಾಸ್ಯೋಪಾಚಖ್ಯೌ ॥ ವಾಮದೇವಸ್ಯಾಶ್ವೌ ವಾಂಯೌ ಮನೋಜವಾವಿತಿ ॥ 3-195-41 (23651)
ಅಥೈನಮೇವಂ ಬ್ರುವಾಣಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ವಾಮದೇವಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಯಾದಹೀತಿ ಸ ಗತ್ವಾ ವಾಮದೇವಾಶ್ರಮಂ ತಮೃಷಿಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-195-42 (23652)
ಭಗವನ್ಮೃಗೋ ಮೇ ವಿದ್ಧಃ ಪಲಾಯತೇ ಸಂಭಾವಯಿತುಮರ್ಹಸಿ ವಾಂಯೌ ದಾತುಮಿತಿ ತಮಬ್ರವೀದೃಷಿರ್ದದಾನಿ ತೇ ವಾಂಯೌ ಕೃತಕಾರ್ಯೇಣ ಭವತಾ ಮಮೈವ ವಾಂಯೌ ನಿರ್ಯಾತಯಿತವ್ಯೌ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಿತಿ ಸ ಚ ತಾವಶ್ವೌ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಋಷಿಂ ಪ್ರಾಯಾದ್ವಾಜಿಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನ ಮೃಗಂ ಪ್ರತಿ ಗಚ್ಛಂಶ್ಚಾಬ್ರವೀತ್ಸೂತಮಶ್ವರತ್ನದ್ವಯಮಾವಯೋರ್ಯೋಗ್ಯಂ ನೈತೌ ಪ್ರತಿದೇಯೌ ವಾಮದೇವಾಯೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮೃಗಮವಾಪ್ಯ ಸ್ವನಗರಮೇತ್ಯಾಶ್ವಾವಂತಃಪುರೇಽಸ್ಥಾಪಯತ್ ॥ 3-195-43 (23653)
ಅಥರ್ಷಿಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತರುಣೋ ರಾಜಪುತ್ರಃ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಪತ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ರಮತೇ ನ ಮೇ ವಾಂಯೌ ಪ್ರತಿನಿರ್ಯಾತಯತ್ಯಹೋ ಕಷ್ಟಮಿತಿ ॥ 3-195-44 (23654)
ಸ ಮನಸಾ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಮಾಸಿ ಪೂರ್ಣೇ ಶಿಷ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-195-45 (23655)
ಗಚ್ಛಾತ್ರೇಯ ರಾಜಾನಂ ಬ್ರೂಹಿ ಯದಿ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ನಿರ್ಯಾತಯೋಗಾಧ್ಯಾಯವಾಂಯಾವಿತಿ ಸ ಗತ್ವೈವಂ ತಂ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ತರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ರಾಜ್ಞಾಮೇತದ್ವಾಹನಮನರ್ಹಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರತ್ನಾನಾಮೇವಂವಿಧಾನಾಂ ನ ಕಿಂಚಿತ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಶ್ವೈಃ ಕಾರ್ಯಂ ಸಾಧು ಗಂಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-195-46 (23656)
ಸ ಗತ್ವೈತದುಪಾಧ್ಯಾಯಾಯಾಚಷ್ಟ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಮಪ್ರಿಯಂ ವಾಮದೇವಃ ಕ್ರೋಧಪರೀತಾತ್ಮಾ ಸ್ವಯಮೇವ ರಾಜಾನಮಭಿಗಂಯಾಶ್ವಾರ್ಥಮಚೋದಯನ್ನ ಚಾದದದ್ರಾಜಾ ॥ 3-195-47 (23657)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-48x (2403)
ಪ್ರಪಚ್ಛ ವಾಂಯೌ ಮಮ ಪಾರ್ಥಿವ ತ್ವಂ
ಕೃತಂ ಹಿ ತೇ ಕಾರ್ಯಮಾಭ್ಯಾಮಶಕ್ಯಂ।
ಮಾ ತ್ವಾ ವಧೀದ್ವರುಣೋ ಘೋರಪಾಶೈ-
ರ್ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಸ್ಯಾಂತರೇ ವರ್ತಮಾನಃ ॥ 3-195-48 (23658)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-195-49x (2404)
ಅನಡ್ವಾಹೌ ಸುವ್ರತೌ ಸಾಧು ದಾಂತಾ-
ವೇತದ್ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವಾಹನಂ ವಾಮದೇವ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ಯಾಹಿ ತ್ವಂ ಯತ್ರ ಕಾಮೋ ಮಹರ್ಷೇ-
ಚ್ಛಂದಾಂಸಿ ವೈ ತ್ವಾದೃಶಂ ಸಂವಹಂತಿ ॥ 3-195-49 (23659)
ವಾಮದವೇ ಉವಾಚ। 3-195-50x (2405)
ಛಂದಾಂಸಿ ವೈ ಮಾದೃಶಂ ಸಂವಹಂತಿ
ಲೋಕೇಽಮುಷ್ಮಿನ್ಪಾರ್ಥಿವ ಯಾನಿ ಸಂತಿ।
ಅಸ್ಮಿಸ್ತು ಲೋಕೇ ಮಮ ಯಾನಮೇತ-
ದಸ್ಮದ್ವಿಧಾನಾಮಪರೇಷಾಂ ಚ ರಾಜನ್ ॥ 3-195-50 (23660)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-195-51x (2406)
ಚತ್ವಾರಸ್ತ್ವಾಂ ವಾ ಗರ್ದಭಾಃ ಸಂವಹಂತು
ಶ್ರೇಷ್ಠಾಶ್ವತರ್ಯೋ ಹರಯೋ ವಾತರಂಹಾಃ।
ತೈಸ್ತ್ವಂ ಯಾಹಿ ರಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೈಷ ವಾಹೋ
ಮಮೈವ ವಾಂಯೌ ನ ತವೈತೌ ಹಿ ವಿದ್ಧಿ ॥ 3-195-51 (23661)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-52x (2407)
ಘೋರಂ ವ್ರತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈತದಾಹು-
ರೇತದ್ರಾಜನ್ಯದಿಹಾಜೀವಮಾನಃ।
ಅಯಸ್ಮಯಾ ಘೋರರೂಪಾ ಮಹಾಂತ-
ಶ್ಚತ್ವಾರೋ ವಾ ಯಾತುಧಾನಾಃ ಸುರೌದ್ರಾಃ।
ಮಯಾ ಪ್ರಯುಕ್ತಾಸ್ತ್ವದ್ವಧಮೀಪ್ಸಮಾನಾ
ವಹಂತು ತ್ವಾಂ ಶಿತಶೂಲಾಶ್ಚತುರ್ಧಾ ॥ 3-195-52 (23662)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-195-53x (2408)
ಯೇ ತ್ವಾಂ ವಿದುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾಮದೇವ
ವಾಚಾ ಹಂತುಂ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ತೇ ತ್ವಾಂ ಸಶಿಷ್ಯಮಿಹ ಪಾತಯಂತು
ಮದ್ವಾಕ್ಯನುನ್ನಾಃ ಶಿತಶೂಲಾಸಿಹಸ್ತಾಃ ॥ 3-195-53 (23663)
[ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-54x (2409)
ಮಮೈತೌ ವಾಂಯೌ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ರಾಜನ್
ಪುನರ್ದದಾನೀತಿ ಪ್ರಪದ್ಯ ಮೇ ತ್ವಂ।
ಪ್ರಯಚ್ಛ ಶೀಘ್ರಂ ಮಮ ವಾಂಯೌ ತ್ವಮಶ್ವೌ
ಯದ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಜೀವಿತುಂ ತೇ ಕ್ಷಮಂ ಸ್ಯಾತ್ ॥ 3-195-54 (23664)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-195-55x (2410)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಮೃಗಯಾ ಪ್ರಸೂತಾ
ನ ತ್ವಾಽನುಶಾಸ್ಂಯದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಹ್ಯಸತ್ಯಂ।
ತವೈವಾಜ್ಞಾಂ ಸಂಪ್ರಣಿಧಾಯ ಸರ್ವಾಂ
ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುಣ್ಯಲೋಕಂ ಲಭೇಯಂ ॥] 3-195-55 (23665)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-56x (2411)
ನಾನುಯೋಗಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಂತಿ
ವಾಚಾ ರಾಜನ್ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ಯಸ್ತ್ವೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಪಸಾಽನ್ವೇತಿ ವಿದ್ವಾಂ-
ಸ್ತೇನ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭವತಿ ಹಿ ಜೀವಮಾನಃ ॥ 3-195-56 (23666)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-195-57x (2412)
ಏವಮುಕ್ತೇ ವಾಮದೇವೇನ ರಾಜನ್
ಸಮುತ್ತಸ್ಥೂ ರಾಕ್ಷಸಾ ಘೋರರೂಪಾಃ।
ತೈಃ ಶೂಲಹಸ್ತೈರ್ವಧ್ಯಮಾನಃ ಸ ರಾಜಾ
ಪ್ರೋವಾಚೇದಂ ವಾಕ್ಯಮುಚ್ಚೈಸ್ತದಾನೀಂ ॥ 3-195-57 (23667)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕವೋ ವಾ ಯದಿ ಮಾಂ ತ್ಯಜೇಯು-
ರ್ಯೇ ತೇ ವಿಧೇಯಾ ಭುವಿ ಚಾನ್ಯೇ ಮಹೀಪಾಃ।
ನೋತ್ಸ್ರಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂ ವಾಮದೇವಸ್ ವಾಂಯೌ
ನೈವಂವಿಧಾ ಧರ್ಮಶೀಲಾ ಭವಂತಿ ॥ 3-195-58 (23668)
ಏವಂ ಬ್ರುವನ್ನೇವ ಸ ಯಾತುಧಾನೈ-
ರ್ಹತೋ ಜಗಾಮಾಶು ಮಹೀಂ ಕ್ಷಿತೀಶಃ।
ತತೋ ವಿದಿತ್ವಾ ನೃಪತಿಂ ನಿಪಾತಿತ-
ಮಿಕ್ಷ್ವಾಕವೋ ವೈ ದಲಮಭ್ಯಷಿಂಚನ್ ॥ 3-195-59 (23669)
ರಾಜ್ಯೇ ತದಾ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಸ ವಿಪ್ರಃ
ಪ್ರೋವಾಚೇದಂ ವಚನಂ ವಾಮದೇವಃ।
ದಲಂ ರಾಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಹಿ ದೇಯ-
ಮೇವಂ ರಾಜನ್ಸರ್ವಧರ್ಮೇಷು ದೃಷ್ಟಂ ॥ 3-195-60 (23670)
ಬಿಭೇಷಿ ಚೇತ್ತ್ವಮಧರ್ಮಾನ್ನರೇಂದ್ರ
ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ ಶೀಘ್ರಮೇವಾದ್ಯ ವಾಂಯೌ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಮದೇವಸ್ ವಾಕ್ಯಂ
ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ಸೂತಮುವಾಚ ರೋಷಾತ್ ॥ 3-195-61 (23671)
ಏಕಂ ಹಿ ಮೇ ಸಾಯಕಂ ಚಿತ್ರರೂಪಂ
ದುಗ್ಧಂ ವಿಷೇಣಾಹರಸಂಗೃಹೀತಂ।
ಯೇನ ವಿದ್ಧೋ ವಾಮದೇವಃ ಶಯೀತ
ಸಂದಶ್ಯಮಾನಃ ಶ್ವಭಿರಾರ್ತರೂಪಃ ॥ 3-195-62 (23672)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-63x (2413)
ಜಾನಾಮಿ ಪುತ್ರಂ ದಶವರ್ಷಂ ತವಾಹಂ
ಜಾತಂ ಮಹಿಷ್ಯಾಂ ಶ್ಯೇನಜಿತಂ ನರೇಂದ್ರ।
ಏತಂ ಜಹಿ ತ್ವಂ ಮದ್ವಚನಾತ್ಪ್ರಣುನ್ನ-
ಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಿಯಂ ಸಾಯಕೈರ್ಘೋರರೂಪೈಃ ॥ 3-195-63 (23673)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-195-64x (2414)
ಏವಮುಕ್ತೋ ವಾಮದೇವೇನ ರಾಜನ್ನ-
ಂತಃಪುರೇ ರಾಜಪುತ್ರಂ ಜಘಾನ।
ಸ ಸಾಯಕಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜಾ ವಿಸೃಷ್ಟಃ
ಶ್ರುತ್ವಾ ದಲಸ್ತತ್ರ ವಾಕ್ಯಂ ಬಭಾಷೇ ॥ 3-195-64 (23674)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕವೋ ಹಂತ ಚರಾಮಿ ವಃ ಪ್ರಿಯಂ
ನಿಹನ್ಮೀಮಂ ವಿಪ್ರಮದ್ಯ ಪ್ರಮಥ್ಯ।
ಆನೀಯತಾಮಪರಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜಾಃ
ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಮೇ ವೀರ್ಯಮದ್ಯ ಕ್ಷಿತೀಶಾಃ ॥ 3-195-65 (23675)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-66x (2415)
ಯತ್ತ್ವಮೇನಂ ಸಾಯಕಂ ಘೋರರೂಪಂ
ವಿಷೇಣ ದಿಗ್ಧಂ ಮಮ ಸಂದಧಾಸಿ।
ನ ತ್ವೇತಂ ತ್ವಂ ಶರವರ್ಷಂ ವಿಮೋಕ್ತುಂ
ಸಂಧಾತುಂ ವಾ ಶಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮಾನವೇಂದ್ರ ॥ 3-195-66 (23676)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-195-67x (2416)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕವಃ ಪಶ್ತ ಮಾಂ ಗೃಹೀತಂ
ನ ವೈ ಶಕ್ನೋಂಯೇಷ ಶರಂ ವಿಮೋಕ್ತುಂ
ನ ಚಾಸ್ಯ ಕರ್ತುಂ ನಾಶಮಭ್ಯುತ್ಸಹಾಮಿ
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ವೈ ಜೀವತು ವಾಮದೇವಃ ॥ 3-195-67 (23677)
ವೈಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-68x (2417)
ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯೈನಾಂ ಮಹೀಷೀಂ ಸಾಯಕೇನ
ತತಸ್ತಸ್ಮಾದೇನಸೋ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ತ್ವಂ।
ತತಸ್ತಥಾ ಕೃತವಾನ್ಪಾರ್ಥಿವಸ್ತು
ತತೋ ಮುನಿಂ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಬಭಾಷೇ ॥ 3-195-68 (23678)
ಯಥಾ ಯುಕ್ತಾ ವಾಮದೇವಾಹಮೇನಂ
ದಿನೇದಿನೇ ಸಂದಿಶಂತೀ ನೃಶಂಸಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಮೃಗಯತೀ ಸೂನೃತಾನಿ
ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುಣ್ಯಲೋಕಂ ಲಭೇಯಂ ॥ 3-195-69 (23679)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 3-195-70x (2418)
ತ್ವಯಾ ತ್ರಾತಂ ರಾಜಕುಲಂ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವಾಪ್ರತಿಮಂ ದದಾನಿ ತೇ।
ಪ್ರಶಾಧೀಮಂ ಸ್ವಜನಂ ರಾಜಪುತ್ರಿ
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುರಾಜ್ಯಂ ಸುಮಹಚ್ಚಾಪ್ಯನಿಂದ್ಯೇ ॥ 3-195-70 (23680)
ರಾಜಪುತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-195-71x (2419)
ವರಂ ವೃಣೇ ಭಗವಂಸ್ತ್ವೇವಮೇಷ
ವಿಮುಚ್ಯತಾಂ ಕಿಲ್ವಿಷಾದದ್ಯ ಭರ್ತಾ।
ಶಿವೇನ ಜೀವಾಮಿ ಸಪುತ್ರಬಾಂಧವಂ
ವರೋ ವೃತೋ ಹ್ಯೇಷ ಮಯಾ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯ ॥ 3-195-71 (23681)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-195-72x (2420)
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚ ಸ ಮುನೀ ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾ-
ಸ್ತಥಾಽಸ್ತ್ವಿತಿ ಪ್ರಾಹ ಕುರುಪ್ರವೀರ।
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಮುದಿತೋ ಬಭೂವ
ವಾಂಯೌ ಚಾಸ್ಮೈ ಪ್ರದದೌ ಸಂಪ್ರಣಂಯ ॥ 3-195-72 (23682)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 195 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-195-7 ಆಶ್ವಸ್ತ ಇತಿ ಛೇದಃ ॥ 3-195-16 ಪ್ರಯೋಜನಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ॥ 3-195-19 ಅತಿಮುಕ್ತಾಗಾರಂ ವಾಸಂತೀಗೃಹಂ ॥ 3-195-28 ಪ್ರಕ್ಷೀಯತೇ ಧನೋದ್ರೇಕೋ ಜನಾನಾಮವಿಜಾನತಾಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಧನೋದ್ರೇಕಃ ಶ್ರೀತಪಸೋರುತ್ಕರ್ಷಃ ॥ 3-195-29 ಪ್ತಿಜಾನೀಹಿ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕುರು। ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಪಯ್ಯ ಮೃತ್ಯುಂ। ಕ್ರೋಧಂ ಸ್ತ್ರೀಶೋಕಜಂ। ಅಲಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾ ಕರು ॥ 3-195-35 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಂ ತೇನ ರಹಿತಾನಿ ಅಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾನಿ ॥ 3-195-41 ವಾಂಯೌ ವಾಮದೇವೀಯೌ ರಥೇ ಯುಕ್ತೌ ಅಶ್ವೌ ಅಶ್ವತರೌ ॥ 3-195-44 ಪತ್ರಂ ವಾಹನಂ ॥ 3-195-48 ಅಂತರೇ ಭೇದೇ ॥ 3-195-51 ವಾಹೋ ವಾಹನಂ ॥ 3-195-52 ಯದೇತತ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸ್ವಂ ಆಜೀವಮಾನ ಉಪಜೀವಮಾನೋಸಿ ಏತದಿಹ ಘೋರಮನಿಷ್ಟಪಾಕಂ ವ್ರತಂ ಕರ್ಮ ಆಹುರಿತ್ಯನ್ವಯಃ। ವಹಂತು ಚತುರ್ದಿಕ್ಷು ಪ್ರಾಪಯಂತು ಚತುರ್ಧಾಕೃತ್ವೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-195-53 ತ್ವಾಂ ಮಾಂ ಹಂತುಮುದ್ಯುಕ್ತಂ ತೇ ಮದೀಯಾಸ್ತ್ವಾಮೇವ ಪಾತಯಂತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-195-55 ಅಸತ್ಯಂ ಮಿಥ್ಯಾವಾದಿನಮಪಿ ತ್ವಾ ತ್ವಾಂ ನಾನುಶಾಸ್ಮಿ ನ ದಂಡಯಾಮಿ। ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ತವಾಜ್ಞಾಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ತವಾಪರಾಧಾನ್ ಕ್ಷಮಿಷ್ಯೇ ಆಜ್ಞಯಾ ಚ ವರ್ತಿಷ್ಯೇ ಇತಿ ವರದ್ವಯಂ ಜ್ಞೇಯಂ ॥ 3-195-56 ಅನುಯೋಗಃ ಶಾಸನಂ। ಅದಂಡ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಂ। ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸೇವೀ ಸ ಜೀವತ್ಯನ್ಯೋ ನಶ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ವರದ್ವಯಮಪಿ ನಿರರ್ಥಕಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-195-58 ಬ್ರಹ್ಮಂದಲೋ ವಾ ವಿಧೇಯಾ ಮೇ ಯದಿ ಚೇಮೇ ವಿಶೋಪಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ದಲಃ ಕನಿಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ। ರವಿಧೇಯಾ ಆಜ್ಞಾಕಾರಿಣಃ ॥ 3-195-59 ನಿಪಾತಿತಂ ಮೃತಂ ॥ 3-195-63 ಏತಂ ಜಹಿ ತವ ಸಾಯಕಸ್ತ್ವತ್ಪುತ್ರಮೇವ ಹಿಂಸಿಷ್ಯತಿ ನತು ಮಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-195-67 ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಾಮದೇವೇನ ಸ್ತಂಭಿತಹಸ್ತಪಾದೋ ರಾಜೋವಾಚ ಇಕ್ಷ್ವಾಕವ ಇತಿ ॥ 3-195-68 ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಹತ್ವಾ। ಏನಸೋ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಧ್ಯವಸಾಯಜಾತ್ಪಾಪಾತ್ ॥ 3-195-69 ಏನಂ ನೃಶಂಸಂ ಭರ್ತಾರಂ ದಿನೇದಿನೇ ಸೂನೃತಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಕರಾಣಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಸಂದಿಶಂತೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಬ್ರಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಮೃಗಯತೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ ಸೇವಿತುಮಿಚ್ಛಂತೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 196
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.196. ಅಧ್ಯಾಯಃ 196
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಸುಖದುಃಖನಿರೂಪಕಬಕಶಕ್ರಸಂವಾದಾನುವಾಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-196-0 (23683)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-196-0x (2421)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮೃಷಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಶ್ಚ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛನ್ನೃಷಿಃ ಕೇನ ದೀರ್ಘಾಯುರಾಸೀದ್ಬಕಃ ॥ 3-196-1 (23684)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ತು ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹಾತಪಾಃ।
ದೀರ್ಘಾಯುಶ್ಚ ಬಕೋರಾಜನ್ನೃಷಿರ್ನಾತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-196-2 (23685)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-196-3 (23686)
ಬಕದಾಲ್ಭ್ಯೌ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಶ್ರೂಯೇತೇ ಚಿರಜೀವಿನೌ।
ಸಖಾಯೌ ದೇವರಾಜಸ್ ಯತಾವೃಷೀ ಲೋಕಸಂಮತೌ ॥ 3-196-4 (23687)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ಬಕಶಕ್ರಸಮಾಗಮಂ।
ಸುಖದುಃಖಸಮಾಯುಕ್ತಂ ತತ್ತ್ವೇನ ಕಥಿತಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-196-5 (23688)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-196-6x (2422)
ವೃತ್ತೇ ದೇವಾಸುರೇ ರಾಜನ್ಸಂಗ್ರಾಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಮಿಂದ್ರೋ ಲೋಕಾಧಿಪೋಽಭವತ್ ॥ 3-196-6 (23689)
ಸಂಯಗ್ವರ್ಷತಿ ಪರ್ಜನ್ಯೇ ಸಸ್ಯಸಂಪದ ಉತ್ತಮಾಃ।
ನಿರಾಮಯಾಃ ಸುಧರ್ಮಿಷ್ಠಾಃ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಮುದಿತಶ್ಚ ಜನಃ ಸರ್ವಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇಷು ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-196-7 (23690)
ತಾಃ ಪ್ರಜಾ ಮುದಿತಾಃ ಸರ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ರಾ ಬಲನಿಷೂದನಃ।
ತತಸ್ತು ಮುದಿತೋರಾಜಂದೇವರಾಜಃ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 3-196-8 (23691)
ಐರಾವತಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಅಪಶ್ಯನ್ಮುದಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಆಶ್ರಮಾಂಶ್ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಂಶ್ ನದೀಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಶುಭಾಃ ॥ 3-196-9 (23692)
ನಗರಾಣಿ ಸಮೃದ್ಧಾನಿ ಘೇಟಾಂಜನಪದಾಂಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನದಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ನರೇಂದ್ರಾಂಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ ॥ 3-196-10 (23693)
ಉದಪಾನಂ ಪ್ರಪಾ ವಾಪೀ ತಟಾಕಾನಿ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ನಾನಾಬ್ರಹ್ರಹ್ಮಸಮಾಚಾರೈಃ ಸೇವಿತಾನಿ ದ್ವಿಜೋತತಮೈಃ ॥ 3-196-11 (23694)
ತತೋಽವತೀರ್ಯ ರಂಯಾಯಾಂ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಂ ರಾಜಂಛತಕ್ರತುಃ।
ತತ್ರ ರಂಯೇ ಶಿವೇ ದೇಶೇ ಬಹುವೃಕ್ಷಸಮಾಕುಲೇ ॥ 3-196-12 (23695)
ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ರಂಯಾಯಾಂ ಸಮುದ್ರಾಭ್ಯಾಶತೋ ನೃಪ।
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ರಂಯಂ ಮೃಗದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಂ।
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದೇ ರಂಯೇ ಬಕಂ ಪಶ್ಯತಿ ದೇವರಾಟ್ ॥ 3-196-13 (23696)
ಬಕಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವೇಂದ್ರಂ ದೃಢಂ ಪ್ರೀತಮನಾಽಭವತ್।
ಪಾದ್ಯಾಸನಾರ್ಥದಾನೇನ ಫಲಮೂಲೈರಥಾರ್ಚಯತ್ ॥ 3-196-14 (23697)
ಸುಖೋಪವಿಷ್ಟೋ ವರದಸ್ತತಸ್ತು ಬಲಸೂದನಃ।
ತತಃ ಪ್ರಶ್ನಂ ಬಕಂ ದೇವಂ ಉವಾಚ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ ॥ 3-196-15 (23698)
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮುನೇ ಜಾತಸ್ಯ ತೇಽನಘ।
ಸಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಮಮ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂ ದುಃಖಂ ಚಿರಜೀವಿನಾಂ ॥ 3-196-16 (23699)
ಬಕ ಉವಾಚ। 3-196-17x (2423)
ಅಪ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಸಂವಾಸಃ ಪ್ರಿಯೈಶ್ಚಾಪಿ ವಿನಾಭವಃ।
ಅಸದ್ಭಿಃ ಸಂಪ್ರಯೋಗಶ್ಚ ತದ್ದುಃಖಂ ಚಿರಜೀವಿನಾಂ ॥ 3-196-17 (23700)
ಪುತ್ರದಾರವಿನಾಶೋಽತ್ರ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಸುಹೃದಾಮಪಿ।
ಪರೇಷ್ವಾಯತ್ತತಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಕಿಂನು ದುಃಖತರಂ ತತಃ ॥ 3-196-18 (23701)
ನಾನ್ಯದ್ದುಃಖತರಂ ಕಿಂಚಿಲ್ಲೋಕೇಷು ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಅರ್ಥೈರ್ವಿಹೀನಃ ಪುರುಷಃ ಏರೈಃ ಸಂಪರಿಭೂಯತೇ ॥ 3-196-19 (23702)
ಅಕುಲಾನಾಂ ಕುಲೇ ಭಾವಂ ಕುಲೀನಾನಾಂ ಕುಲಕ್ಷಯಂ।
ಸಂಯೋಗಂ ವಿಪ್ರಯೋಗಂ ಚ ಪಶ್ಯಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ ॥ 3-196-20 (23703)
ಅಪಿಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇವೈತತ್ತವ ದೇಘ ಶತಕ್ರತೋ।
ಅಕುಲಾನಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾನಾಂ ಕಥಂ ಕುಲವಿಪರ್ಯಯಃ ॥ 3-196-21 (23704)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಮನುಷ್ಯೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ವಿಪರ್ಯಾಸಂ ಕಿಂನು ದುಃಖತರಂ ತತಃ ॥ 3-196-22 (23705)
ಕುಲೇ ಜಾತಾಶ್ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ದೌಷ್ಕುಲೇಯವಶಾನುಗಾಃ।
ಆಢ್ಯೈರ್ದರಿದ್ರಾಽವಮತಾಃ ಕಿಂನು ದುಃಖತರಂ ತತಃ ॥ 3-196-23 (23706)
ಲೋಕೇ ವೈಧರ್ಂಯಮೇತತ್ತು ದೃಶ್ತೇ ಬಹುವಿಸ್ತರಂ।
ಹೀನಜ್ಞಾನಾಶ್ಚ ಹೃಷ್ಯಂತೇ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಕೋವಿದಾಃ।
ಬಹುದುಃಖಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ಮಾನುಷ್ಯಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-196-24 (23707)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-196-25x (2424)
ಪುನರೇವ ಮಹಾಭಾಗ ದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತ।
ಸಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಮಮ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂ ಸುಖಂ ಚಿರಜೀವಿನಾಂ ॥ 3-196-25 (23708)
ಬಕ ಉವಾಚ। 3-196-26x (2425)
ಅಷ್ಟಮೇ ದ್ವಾದಶೇ ವಾಽಪಿ ಶಾಕಂ ಯಃ ಪಚತೇ ಗೃಹೇ।
ಕುಮಿತ್ರಾಣ್ಯನಪಾಶ್ರಿತ್ ಕಿಂ ವೈ ಸುಖತರಂ ತತಃ ॥ 3-196-26 (23709)
ಯತ್ರಾಹಾನಿ ನ ಗಣ್ಯಂತೇ ನೈನಮಾಹುರ್ಮಹಾಶನಂ।
ಅಪಿ ಶಾಕಂ ಪಚಾನಸ್ಯ ಸುಖಂ ವೈ ಮಘವನ್ಗೃಹೇ ॥ 3-196-27 (23710)
ಆರ್ಜಿತಂ ಸ್ವೇನ ವೀರ್ಯೇಣ ನಾಪ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕಂಚನ।
ಫಲಶಾಕಮಪಿ ಶ್ರೇಯೋ ಭೋಕ್ತುಂ ಹ್ಯಕೃಪಣಂ ಗೃಹೇ ॥ 3-196-28 (23711)
ಪರಸ್ಯ ತು ಗೃಹೇ ಭೋಕ್ತುಃ ಪರಿಭೂತಸ್ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಸುಮೃಷ್ಟಮಪಿ ನ ಶ್ರೇಯೋ ವಿಕಲ್ಪೋಽಯಮತಃ ಸತಾಂ ॥ 3-196-29 (23712)
ಶ್ವವದ್ಧಿ ಲೋಲುಪೋ ಯಸ್ತು ಪರಾನ್ನಂ ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಧಿಗಸ್ತು ತಸ್ಯ ತದ್ಭುಕ್ತಂ ಕೃಪಣಸ್ ದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 3-196-30 (23713)
ಯೋ ದತ್ತ್ವಾಽತಿಥಿಭೃತ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಶಿಷ್ಟಾನ್ಯನ್ನಾನಿ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಕಿಂ ವೈ ಸುಖತರಂ ತತಃ ॥ 3-196-31 (23714)
ಅತೋ ಮೃಷ್ಟತರಂ ನಾನ್ಯತ್ಪೂತಂ ಕಿಂಚಿತಚ್ಛತಕ್ರತೋ।
ದತ್ತ್ವಾ ಯಸ್ತ್ವತಿಥಿಭ್ಯೋಽನ್ನಂ ಭುಂಕ್ತೇ ತೇನೈವ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-196-32 (23715)
ತಾವತಾಂ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ದಾಯಕಃ।
ಯದೇನೋ ಯೌವನಕೃತಂತತ್ಸರ್ವಂ ನಶ್ಯತೇ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-196-33 (23716)
ರಸದಕ್ಷಿಣಸ್ ಭುಕ್ತಸ್ ದ್ವಿಜಸ್ಯ ತು ಕರೇ ಗತಂ।
ಯದ್ವಾರಿ ವಾರಿಣಾ ಸಿಂಚೇತ್ತದ್ಧ್ಯೇನಸ್ತರತೇ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥ 3-196-34 (23717)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ವೈ ಬಹ್ವೀಃ ಕಥಯಿತ್ವಾ ಕಥಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಬಕೇನ ಸಹ ದೇವೇಂದ್ರ ಆಪೃಚ್ಛ್ಯ ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಃ ॥ 3-196-35 (23718)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಷಣಅಣವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 196 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-196-1 ಋಷಿರ್ಬಕಃ ಕಿಲ ಭವತೋ ದೀರ್ಘಾಯುರಾಸೀಚ್ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-196-12 ಯಹ್ನೋತ್ಸವವತೀಂ ರಂಯಾಂ ಪೃಧ್ವೀಂ ರಾಜಞ್ಶತಕ್ರತುರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-196-21 ಆಕುಲಾನಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾನಾಂ ಕಥಂ ಕಾಲವಿಪರ್ಯಯಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-196-34 ದ್ವಿಜಸ್ಯ ತು ಕರೇ ಹುತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 197
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.197. ಅಧ್ಯಾಯಃ 197
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಮಹಿಮಖ್ಯಾಪಕಶಿಬಿಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-197-0 (23719)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-197-0x (2426)
ತತಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಪುನರ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮೂಚುಃ ॥ 3-197-1 (23720)
ಕಥಿತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ರಾಜನ್ಯಮಾಹಾತ್ಂಯಮಿದಾನೀಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಮಹ ಇತಿ ತಾನುವಾಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹರ್ಷಿಃ ಶ್ರೂಯತಾಮಿದಾನೀಂ ರಾಜನ್ಯಾನಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಮಿತಿ ॥ ಕುರೂಣಾಮನ್ಯತಮಃ ಸುಹೋತ್ರೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಮಹರ್ಷೀನಭಿಗಂಯ ನಿವೃತ್ಯರಥಸ್ಥಮೇವ ರಾಜಾನಮೌಶೀನರಂ ಶಿಬಿಂ ದದರ್ಶಾಭಿಮುಖಂ ತೌ ಸಮೇತ್ಯ ಪರಸ್ಪರೇಣ ಯಥಾವಯಃ ಪೂಜಾಂ ಪ್ರಯುಜ್ಯ ಗುಣಸಾಂಯೇನ ಪರಸ್ಪರೇಣ ತುಲ್ಯಾತ್ಮಾನೌ ವಿದಿತ್ವಾಽನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಪಂಥಾನಂ ನ ದದತುಸ್ತತ್ರ ನಾರದಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಕಿಮಿದಂ ಭವಂತೌ ಪರಸ್ಪರಸ್ಯ ಪಂಥಾನಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತ ಇತಿ ॥ 3-197-2 (23721)
ತಾವೂಚತುರ್ನಾರದಂ ನೈತದ್ಭಗವನ್ಪೂರ್ವಕರ್ಮಕರ್ತ್ರಾದಿಭಿರ್ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ ಪಂಥಾ ಉಪದಿಶ್ಯತೇ ಸಮರ್ಥಾಯ ವಾ ಆವಾಂ ಚ ಸಖ್ಯಂ ಪರಸ್ಪರೇಣೋಪಗತೌ ತಚ್ಚಾವಧಾನತೋಽತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟಮಧರೋತ್ತರಂ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಂ ॥
ನಾರದಸ್ತ್ವೇವಮುಕ್ತಃ ಶ್ಲೋಕತ್ರಯಮಪಠತ್ ॥ 3-197-3 (23722)
ಕ್ರೂರಃ ಕೌರವ್ಯ ಮೃದವೇ ಮೃದುಃ ಕ್ರೂರೇ ಚ ಕೌರವ।
ಸಾಧುಶ್ಚಾಸಾಧವೇ ಸಾಧುಃ ಸಾಧವೇ ನಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಥಂ ॥ 3-197-4 (23723)
ಕೃತಂ ಶತಗುಣಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತಿ ದೇವೇಷು ನಿರ್ಣಯಃ।
ಔಶೀನರಃ ಸಾಧುಶೀಲೋ ಭವತೋ ವೈ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-197-5 (23724)
ಜಲೇತ್ಕದರ್ಯಂ ದಾನೇನ ಸತ್ಯೇನಾನೃತವಾದಿನಂ।
ಕ್ಷಮಯಾ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಣಮಸಾಧುಂ ಸಾಧುನಾ ಜಯೇತ್ ॥ 3-197-6 (23725)
ತದುಭಾವೇವ ಭವಂತಾವುದಾರೌ ಯ ಇದಾನೀಂ ಭವದ್ಭ್ಯಾಮನ್ಯತಮಃ ಸೋಪಸರ್ಪತು ಏತದ್ವೈ ನಿದರ್ಶನಮಿತ್ಯುಕ್ತಾವ ತೂಷ್ಣೀಂ ನಾರದೋ ಬಭೂವ ॥ ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಕೌರವ್ಯಃ ಶಿಬಿಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಂಥಾನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಬಹುಕರ್ಮಭಿಃ ಪ್ರಶಸ್ಯ ಪ್ರಯಯೌ ॥ 3-197-7 (23726)
ತದೇತದ್ರಾಜ್ಞೋ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಮಪ್ಯುಕ್ತವಾನ್ನಾರದಃ ॥ 3-197-8 (23727)
॥ ಇತಿಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಖ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 197 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-197-3 ನೈತತ್ ಯತ್ಪಂಥಾಸ್ತ್ಯಾಜ್ಯ ಇತ್ಯೇತನ್ನೇತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ಪೂರ್ವೇತಿ। ಪೂರ್ವೇ ಚ ತೇ ಕರ್ಮಕರ್ತ್ರಾದಯಶ್ಚೇತಿ ವಿಗ್ರಹಃ। ಅನುಮಂತೃವಕ್ತೃಪ್ರಭೃತಯ ಆದಿಶಬ್ದಾರ್ಥಃ। ಅವಧಾನತೋ ವಿಚಾರತಃ। ಅಧರೇತಿ। ಆವಯೋಸ್ತಾರತಂಯಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-197-4 ಪೂರ್ವಾರ್ಧೇ ಖಲವೃತ್ತಂ ನಾಪ್ನುಯಾತ್ಸಾಧುತ್ವಂ ವೈ ಕಥಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-197-8 ರಾಜ್ಞಃ ಶಿಬೇಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 198
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.198. ಅಧ್ಯಾಯಃ 198
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ವಿಪ್ರಾಯ ಗೋಪ್ರದಾನರೂಪಯವಾತಿಚರಿತಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-198-0 (23728)
[*ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-198-0x (2427)
ಇದಮನ್ಯಚ್ಛ್ರೂತಾಂ ಯಯಾತಿರ್ನಾಹುಷೋ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಸ್ಥಃ ಪೌರಜನಾವೃತ ಆಸಾಂಚಕ್ರೇ ॥ ಗುರ್ವರ್ಥೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉಪೇತ್ಯಾಬ್ರವೀತ್ ಭೋ ರಾಜನ್ಗುರ್ವರ್ಥಂ ಭಿಕ್ಷೇಯಂ ಸಮಯಾದಿತಿ ರಾಜೋವಾಚ ॥ 3-198-1 (23729)
ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನ್ಸಮಯಮಿತಿ ॥ 3-198-2 (23730)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-198-3x (2428)
ವಿದ್ವೇಷಣಂ ಪರಮಂ ಜೀವಲೋಕೇ
ಕುರ್ಯಾನ್ನರಃ ಪಾರ್ಥಿವ ಯಾಚ್ಯಮಾನಃ।
ತಂ ತ್ವಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಂ ತು ರಾಜ-
ಂದದ್ಯಾದ್ವಾಂದಯಿತಂ ಚ ಮೇಽದ್ಯ ॥ 3-198-3 (23731)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-198-4x (2429)
ನಚಾನುಕೀರ್ತಯೇ ದದ್ಯ ದತ್ತ್ವಾ
ಅಯಾಚ್ಯಮರ್ಥಂ ನ ಚ ಸಂಶೃಣೋಮಿ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಮರ್ಥಂ ಚ ಸಂಶ್ರುತ್ಯ
ತಂ ಚಾಪಿ ದತ್ತ್ವಾ ಸುಸುಖೀ ಭವಾಮಿ ॥ 3-198-4 (23732)
ದದಾಮಿ ತೇ ರೋಹಿಣೀನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ
ಪ್ರಿಯೋ ಹಿ ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಾಚಮಾನಃ।
ನ ಮೇ ಮನಃ ಕುಪ್ಯತಿ ಯಾಚಮಾನೇ
ದತ್ತಂ ನ ಶೋಚಾಮಿ ಕದಾಚಿದರ್ಥಂ ॥ 3-198-5 (23733)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜಾ ಗೋಸಹಸ್ರಂ ದದೌ।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಶ್ಚ ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತಿ ॥ 3-198-6 (23734)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 198 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-198-3 ವಿದ್ವೇಷಣಂ ಯಾಚಕಸ್ಯ ದ್ವೇಷಂ। ಪ್ರೀತ್ಯೈವ ದದಾಸಿ ಚೇತ್ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಮೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-198-4 ಹೇ ದದ್ಯ ದದೋ ಹಾನಂ ತದರ್ಹ ॥ 3-198-5 ರೋಹಿಣೀನಾಂ ಗವಾಂ ॥ * - ಏತದಾದ್ಯಧ್ಯಾಯತ್ರಯಂ ಷೋಢಶಗದ್ಯಾಧಿಕಂ ಝ. ಪುಸ್ತಕಏವ ದೃಶ್ಯತೇ ನೇತರಕೋಶೇಷು।ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 199
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.199. ಅಧ್ಯಾಯಃ 199
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಸೇದುಕವೃಷದರ್ಭಚರಿತಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-199-0 (23735)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-199-0x (2430)
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಕಥ್ಯತಾಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-199-1 (23736)
ಅಥಾಚಷ್ಟ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾರಾಜ ವೃಷದರ್ಭಸೇದುಕನಾಮಾನೌ ರಾಜಾನೌ ನತಿಮಾರ್ಗರತಾವಸ್ತ್ರೋಪಾಸ್ತ್ರಕೃತಿನೌ ॥ 3-199-2 (23737)
ಸೇದುಕೋ ವೃಷದರ್ಭಸ್ ಬಾಲಸ್ಯೈವ ಉಪಾಂಶುವ್ರತಮಭ್ಯಜಾನಾತ್ ಕುಪ್ಯಮದೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ॥ 3-199-3 (23738)
ಅಥ ತಂ ಸೇದುಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನ ಆಶಿಷಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗುರ್ವರ್ಥೀ ಭಿಕ್ಷಿತವಾನ್ ॥ 3-199-4 (23739)
ಅಶ್ವಸಹಸ್ರಂ ಮೇ ಭವಾಂದದಾತ್ವಿತಿ ॥ ತಂ ಸೇದುಕೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-199-5 (23740)
ನಾಸ್ತಿ ಸಂಭವೋ ಗುರ್ವರ್ಥಂ ದಾತುಮಿತಿ ॥ 3-199-6 (23741)
ಸ ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ ವೃಷದರ್ಭಸಕಾಶಂ ॥ ರಾಜಾ ಪರಮಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ತಂ ಭಿಕ್ಷಸ್ವ ॥ ಸ ತೇ ದಾಸ್ಯತಿ ತಸ್ಯೈತದುಪಾಂಶುವ್ರತಮಿತಿ ॥ 3-199-7 (23742)
ಅಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೃಷದರ್ಭಸಕಾಶಂ ಗತ್ವಾ ಅಶ್ವಸಹಸ್ರಮಯಾಚತ ॥ ಸ ರಾಜಾ ತಂ ಕಶೇನಾತಾಡಯತ್ ॥ 3-199-8 (23743)
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ ಕಿಂ ಹಿಂಸ್ಯನಾಗಸಂ ಮಾಮಿತಿ ॥ 3-199-9 (23744)
ಏವಮುಕ್ತ್ಯಾ ತಂ ಶಪಂತಂ ರಾಜಾಽಽಹ ॥ ವಿಪ್ರ ಕಿಂ ಯೋ ನ ದದಾತಿ ತುಭ್ಯಮುತಾಹೋಸ್ವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮೇತತ್ ॥ 3-199-10 (23745)
ಕಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-199-11x (2431)
ರಾಜಾಧಿರಾಜ ತವ ಸಮೀಪಂ ಸೇದುಕೇನ ಪ್ರೇಷಿತೋ ಭಿಕ್ಷಿತುಮಾಗತಃ ತೇನಾನುಶಿಷ್ಟೇನ ಮಯಾ ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಷಿತೋಸಿ ॥ 3-199-11 (23746)
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ತೇ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಯೋ ಮೇಽದ್ಯ ಬಲಿರಾಗಮಿಷ್ಯತಿ ॥ ಯೋ ಹನ್ಯತೇ ಕಶಯಾ ಕಥಂ ಮೋಘಂ ಕ್ಷೇಪಣಂ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ ॥ 3-199-12 (23747)
3-199-13 (23748)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ದೈವಸಿಕಾಮುತ್ಪತ್ತಿಂ ಪ್ರದಾತ್ ॥ ಅಧಿಕಸ್ಯಾಶ್ವಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಮೂಲ್ಯಮೇವಾದಾದಿತಿ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-199-3 ಉಪಾಂಶು ಬಹಿರನುದ್ಧಾಟಿತಂ। ಕುಪ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಣರೂಪ್ಯಾದನ್ಯತ್ ॥ 3-199-8 ಕಶೇನ ಪುಂಸ್ತ್ವಮಾರ್ಷಂ ॥ 3-199-9 ಹಿಂಸಿ ಹಿನಸ್ಸಿ ತಾಡಯಸಿ ॥ 3-199-10 ಶಪಂತಂ ಶಾಪಂ ದಿತ್ಸಂತಂ। ಹೇ ವಿಪ್ ಯೋ ನ ದದಾತಿ ಸ್ವೀಯಂ ಧನಂ ತುಭ್ಯಂ ತಸ್ಮೈ ವಾ ಏತತ್ ಶಾಪದಾನಂ ಉಚಿತಂ। ಉತಾಹೋಸ್ವಿತ್ ಏತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಯೋಗ್ಯಂ ಸ್ವೋಯಮಪಿ ದಿತ್ಸನ್ನ ಶಾಪಯೋಗ್ಯಃ ನಾಪಿ ಶಾನತಿಧರ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶಾಪಂ ದಾತುಮರ್ಹತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-199-12 ಕ್ಷೇಪಣಂ ದೂರೀಕರಣಂ। ಅವಶ್ಯಂ ಸ ಪ್ರಸಾದನೀಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-199-13 ದೈವಸಿಕಾಂ ಏಕದಿವಸಜಾತಾಮುತ್ಪತತಿಂ ಧನಸ್ಯ। ಸ್ವನಿಯಮಭಂಗಾಯ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದಂಡಯಿತುಮಪಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾದಧಿಕಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಸಾದಯಿತುಮಪಿ ಸಮರ್ಥಾ ರಾಜಾನ ಇತಿ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 200
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.200. ಅಧ್ಯಾಯಃ 200
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನಪ್ರತಿ ಶ್ಯೇನಾತ್ಕಪೋತರಕ್ಷಣರೂಪಶಿಬಿಚರಿತಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-200-0 (23749)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-200-0x (2432)
ದೇವಾನಾಂ ಕಥಾ ಸಂಜಾತಾ ಮಹೀತಲಂ ಗತ್ವಾ ಮಹೀಪತಿಂ ಶಿಬಿಮೌಶೀನರಂ ಸಾಧ್ವೇನಂ ಶಿಬಿಂ ಜಿಜ್ಞಾಸ್ಯಾಮ ಇತಿ ॥ ಏವಂ ಭೋ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಅಗ್ನೀಂದ್ರಾವುಪತಿಷ್ಠೇತಾಂ ॥ 3-200-1 (23750)
ಅಗ್ನಿಃ ಕಪೋತರೂಪೇಣ ತಮಭ್ಯಧಾವದಾಮಿಷಾರ್ಥಮಿಂದ್ರಃ ಶ್ಯೇನರೂಪೇಣ ॥ 3-200-2 (23751)
ಅಥ ಕಪೋತೋ ರಾಜ್ಞೋ ದಿವ್ಯಾಸನಾಸೀನಸ್ಯೋತ್ಸಂಗಂ ನ್ಯಪತತ್ ॥ 3-200-3 (23752)
ಅಥ ಪುರೋಹಿತೋ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಶ್ಯೇನಾದ್ಭೀತೋ ಭವಂತಂ ಪ್ರಾಣಾರ್ಥೀ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-200-4 (23753)
ವಸು ದದಾತು ಅಂತವಾನ್ಪಾರ್ಥಿವೋಽಸ್ಯ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್ ಘೋರಂ ಕಪೋತಸ್ಯ ನಿಪಾತಮಾಹುಃ ॥ 3-200-5 (23754)
ಅಥ ಕಪೋತೋ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಶ್ಯೇನಾದ್ಭೀತೋ ಭವಂತಂ ಪ್ರಾಣಾರ್ಥೀ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಅಂಗೈರಂಗಾನಿ ಪ್ರಾಪ್ಯಾರ್ಥೀ ಮುನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ॥ 3-200-6 (23755)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ಕರ್ಶಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ॥ ತಪಸಾ ದಮೇನ ಯುಕ್ತಮಾಚಾರ್ಯಸ್ಯಾಪ್ರತಿಕೂಲಭಾಷಿಣಂ ॥ ಏವಂಯುಕ್ತಮಪಾಪಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ॥ 3-200-7 (23756)
ಗದಾಮಿ ವೇದಾನವಿಚಿನೋಮಿ ಛಂದಃ
ಸರ್ವೇವೇದಾ ಅಕ್ಷರಶೋ ಮೇ ಅಧೀತಾಃ।
ನ ಸಾಧು ದಾನಂ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯ ಪ್ರದಾನಂ
ಮಾ ಪ್ರಾದಾಃ ಶ್ಯೇನಾಯ ನ ಕಪೋತೋಽಸ್ಮಿ ॥ 3-200-8 (23757)
ಅಥ ಶ್ಯೇನೋ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-200-9 (23758)
ಪರ್ಯಾಯೇಣ ವಸತಿರ್ವಾ ಭವೇಷು
ಸರ್ಗೇ ಜಾತಃ ಪೂರ್ವಮಸ್ಮಾತ್ಕಪೋತಾತ್।
ತ್ವಮಾದದಾನೋಽಥ ಕಪೋತಮೇನಂ
ಮಾ ತ್ವಂ ರಾಜನ್ವಿಘ್ನಕರ್ತಾ ಭವೇಥಾಃ ॥ 3-200-10 (23759)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-200-11x (2433)
ಕೇನೇದೃಶೀ ಜಾತು ಪರಾ ಹಿ ದೃಷ್ಟಾ
ವಾಗುಚ್ಯಮಾನಾ ಶಕನೇನ ಸಂಸ್ಕೃತಾ।
ಯಾಂ ವೈ ಕಪೋತೋ ವದತೇ ಯಾಂ ಚ ಶ್ಯೇನ
ಉಭೌ ವಿದಿತ್ವಾ ಕಥಮಸ್ತು ಸಾಧು ॥ 3-200-11 (23760)
ನಾಸ್ಯ ವರ್ಷಂ ವರ್ಷತಿ ವರ್ಷಕಾಲೇ
ನಾಸ್ಯ ಬೀಜಂ ರೋಹತಿ ಕಾಲ ಉಪ್ತಂ।
ಭೀತಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ಯೋ ಹಿ ದದಾತಿ ಶತ್ರವೇ
ನ ತ್ರಾಣಂ ಲಭೇತ್ರಾಣಮಿಚ್ಛನ್ಸ ಕಾಲೇ ॥ 3-200-12 (23761)
ಜಾತಾ ಹ್ರಸ್ವಾ ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಮೀಯತೇ
ಸದಾ ನ ವಾಸಂ ಪಿತರೋಽಸ್ಯ ಕುರ್ವತೇ।
ಭೀತಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ಯೋ ಹಿ ದದಾತಿ ಶತ್ರವೇ
ನಾಸ್ಯ ದೇವಾಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಹವ್ಯಂ ॥ 3-200-13 (23762)
ಮೋಘಮನ್ನಂ ವಿಂದತಿ ಚಾಪ್ರಚೇತಾಃ
ಸ್ವರ್ಗಾಲ್ಲೋಕಾದ್ಧಶ್ಯತಿ ಶೀಘ್ರಮೇವ।
ಭೀತಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ಯೋ ಹಿ ದದಾತಿ ಶತ್ರವೇ
ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಃ ಪ್ರಹರಂತ್ಯಸ್ಯ ವಜ್ರಂ ॥ 3-200-14 (23763)
ಉಕ್ಷಾಣಂ ಪಕ್ತ್ವಾ ಸಹ ಓದನೇನ
ಅಸ್ಮಾತ್ಕಪೋತಾತ್ಪ್ರತಿ ತೇ ನಯಂತು।
ಯಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ರಮಸೇಽತೀವ ಶ್ಯೇನ
ತತ್ರಮಾಂಸಂ ಶಿವಯಸ್ತೇ ವಹಂತು ॥ 3-200-15 (23764)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-200-16x (2434)
ನೋಕ್ಷಾಣೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಾರ್ಥಯೇಯಂ ನ ಚಾನ್ಯ
ದಸ್ಮಾನ್ಮಾಂಸಮಧಿಕಂ ವಾ ಕಪೋತಾತ್।
ದೇವೈರ್ದತ್ತಃ ಸೋಽದ್ಯ ಮಮೈಷ ಭಕ್ಷ-
ಸ್ತನ್ಮೇ ದದಸ್ವ ಶಕುನಾನಾಮಭಾವಾತ್ ॥ 3-200-16 (23765)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-200-17x (2435)
ಉಕ್ಷಾಣಂ ವೇಹತಮನೂನಂ ನಯಂತು
ತೇ ಪಶ್ಯಂತು ಪುರುಷಾ ಮಮೈವ।
ಭಯಾಹಿತಸ್ ದಾಯಂ ಮಮಾಂತಿಕಾತ್ತ್ವಾಂ
ಪ್ರತ್ಯಾಂನಾಯಂ ತು ತ್ವಂ ಹ್ಯೇನಂ ಮಾ ಹಿಂಸೀಃ ॥ 3-200-17 (23766)
ತ್ಯಜೇ ಪ್ರಾಣಾನನೈವ ದದ್ಯಾಂ ಕಪೋತಂ
ಸೌಂಯೋ ಹ್ಯಯಂ ಕಿಂ ನ ಜಾನಾಸಿ ಶ್ಯೇನ।
ಯಥಾ ಕ್ಲೇಶಂ ಮಾ ಕುರುಷ್ವೇಹ ಸೌಂಯ
ನಾಹಂ ಕಪೋತಮರ್ಪಯಿಷ್ಯೇ ಕಥಂಚಿತ್ ॥ 3-200-18 (23767)
ಯಥಾ ಮಾಂ ವೈ ಸಾಧುವಾದೈಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಃ
ಪ್ರಶಂಸೇಯುಃ ಶಿಬಯಃ ಕರ್ಮಣಾ ತು।
ಯಥಾ ಶ್ಯೇನ ಪ್ರಿಯಮೇವ ಕುರ್ಯಾಂ
ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ ಯದ್ವದೇಸ್ತತ್ಕರೋಮಿ ॥ 3-200-19 (23768)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 3-200-20x (2436)
ಊರೋರ್ದಕ್ಷಿಣಾದುತ್ಕೃತ್ಯ ಸ್ವಪಿಶಿತಂ ತಾವದ್ರಾಜನ್ಯಾವನ್ಮಾಂಸಂ ಕಪೋತೇನ ಸಮಂ ॥ ತಥಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸಾಧು ತ್ರಾತಃ ಕಪೋತಃ ಪ್ರಶಂಸೇಯುಶ್ಚ ಶಿಬಯ ಕೃತಂ ಚ ಪ್ರಿಯಂ ಸ್ಯಾನ್ಮಮೇತಿ ॥ 3-200-20 (23769)
ಅಥ ಸ ದಕ್ಷಿಣಾದೂರೋರುತ್ಕೃತ್ಯ ಸ್ವಮಾಂಸಪೇಶೀಂ ತುಲಯಾಧಾರಯತ್ ॥ ಗುರುತರ ಏವ ಕಪೋತ ಆಸೀತ್ ॥ 3-200-21 (23770)
ಪುನರನ್ಯಮುಚ್ಚಕರ್ತ ಗುರುತರ ಏವ ಕಪೋತಃ ॥ ಏವಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಧಿಕೃತ್ಯ ಶರೀರಂ ತುಲಾಯಾಮಾರೋಪಯಾಮಾಸ ರತತ್ತಥಾಪಿ ಗುರುತರ ಏವ ಕಪೋತ ಆಸೀತ್ ॥ 3-200-22 (23771)
ಅಥ ರಾಜಾ ಸ್ವಯಮೇವ ತುಲಾಮಾರುರೋಹ ॥ ನ ಚ ವ್ಯಲೀಕಮಾಸೀದ್ರಾಜ್ಞ ಏತದ್ವೃತ್ತಾಂತಂ ದೃಷ್ಟಾವ ತ್ರಾತ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಲೀಯತ ಶ್ಯೇನಃ ಅಥ ರಾಜಾ ಅಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-200-23 (23772)
ಕಪೋತಂ ವಿದ್ಯುಃ ಶಿವಯಸ್ತ್ವಾಂ ಕಪೋತ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ಶಕುನೇ ಕೋ ನು ಶ್ಯೇನಃ।
ನಾನೀಶ್ವರ ಈದೃಶಂ ಜಾತು ಕುರ್ಯಾ-
ದೇತಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಭಗವನ್ಮೇ ವಿಚಕ್ಷ್ವ ॥ 3-200-24 (23773)
ಕಪೋತ ಉವಾಚ। 3-200-25x (2437)
ವೈಶ್ವಾನರೋಽಹಂ ಜ್ವಲನೋ ಧೂಮಕೇತು-
ರಥೈವ ಶ್ಯೇನೋ ವಜ್ರಹಸ್ತಃ ಶಚೀಪತಿಃ।
ಸಾಧು ಜ್ಞಾತುಂ ತ್ವಾಮೃಷಭಂ ಸೌರಥೇಯ
ನೌ ಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ತ್ವತ್ಸಕಾಶಂಪ್ರಪನ್ನೌ ॥ 3-200-25 (23774)
ಯಾಮೇತಾಂ ಪೇಶೀಂ ಮಮ ನಿಷ್ಕ್ರಯಾಯ
ಪ್ರಾದಾದ್ಭವಾನಸಿನೋತ್ಕೃತ್ಯ ರಾಜನ್।
ಏತದ್ವೋ ಲಕ್ಷ್ಮ ಶಿವಂ ಕರೋಮಿ
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಂ ರುಚಿರಂ ಪುಣ್ಯಗಂಧಂ ॥ 3-200-26 (23775)
ಏತಾಸಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲಯಿತಾ ಯಶಸ್ವೀ
ಸುರರ್ಷೀಣಾಮಥ ಸಂಮತೋ ಭೃಶಂ।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಪಾರ್ಶ್ವಾತ್ಪುರುಷೋ ಜನಿಷ್ಯತಿ
ಕಪೋತರೋಮೇತಿ ಚ ತಸ್ಯ ನಾಮ ॥ 3-200-27 (23776)
ಕಪೋತರೋಮಾಣಂ ಶಿಬಿನೌದ್ಭಿದಂ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ನೃಪವೃಷಸಂಹನನಂ ಯಶೋದೀಪ್ಯಮಾನಂ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ಶೂರಮೃಷಭಂ ಸೌರಥಾನಾಂ ॥ 3-200-28 (23777)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 200 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-200-5 ಘೋರಂ ನಿಂದಿತಂ ಅನಿಷ್ಟಸೂಚಕಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಂತವಾನ್ ದಿಗಂತಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ॥ 3-200-6 ಅಂಗೈರಿತಿ। ಮುನಿರಹಂ ಸ್ವಶರೀರೇಣ ಕಪೋತಶರೀರಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಸ್ಮೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಕತ್ವೇನ ತ್ವಮೇವ ಮಮ ಪ್ರಾಣಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-200-8 ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯ ಮೇ ಶ್ಯೇನಾಯ ತ್ವತ್ಕರ್ತೃಕಂ ಪ್ರದಾನಂ ನ ಸಾಧುದಾನಂ ॥ 3-200-10 ಭವೇಷು ಜನ್ಮಸು ಪರ್ಯಾಯೇಣ ವಸತಿಃ ಸ್ಥಿತಿರ್ಭವತಿ ಅತಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ಗೇ ಸೃಷ್ಟೌ ಅಸ್ಮಾತ್ಕಪೋತಾತ್ ಜಾತೋಸಿ। ಅತಸ್ತ್ವಂ ತವ ಜನ್ಮಾಂತರೀಯಂ ಪಿತರಂ ಕಪೋತಂ ಆದದಾನೋ ರಕ್ಷನ್ ಮಮ ಆಹಾರೇ ವಿಘ್ನಂ ಮಾಕುರ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-200-11 ಏತಯೋಃ ಸ್ವರೂಪಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸಾಧುಕರ್ಮ ಕಥಂ ಕುರ್ಯಾಮಿತಿ ವಿಮೃಶತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-200-13 ಹ್ರಸ್ವಾ ಶೈಶವೇ ಏವ ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಮೀಯತೇ ಂರಿಯತೇ ॥ 3-200-14 ಮೋಘಂ ನಿಷ್ಫಲಂ ಸೋಽನ್ನಂ ವಿಂದಂತಿ ಲಭತೇ। ಅಪ್ರಚೇತಾಃ ಅನುದಾರಃ ॥ 3-200-15 ಅಸ್ಮಾತ್ಕಪೋತಾತ್। ಏನಂ ಕಪೋತಂ ಮೋಚಯಿತ್ವಾ ತೇ ತುಭ್ಯಂ ಪ್ರತಿನಯಂತು ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವೇನ ಸಮರ್ಪಯಂತು ॥ 3-200-16 ಶಕುನಾನಾಂ ಏಕಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಬಹುತ್ವಂ। ಅಭಾವಾತ್ ನಾಶೇನ ॥ 3-200-17 ಉಕ್ಷಾಣಂ ಬಲೀವರ್ದನಂ। ವೇಹತಂ ವಂಧ್ಯಾಂ ಗಾಂ ವಾ ಅನೂನಂ ಸರ್ವಾಂಗಸಂಪೂರ್ಣಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ। ಭಯಾಹಿತಸ್ಯ ಭೀಪ್ರಸ್ತಸ್ಯ ಕಪೋತಸ್ಯ। ದಾಯಂ ಪ್ರತಿಧನಂ ಪ್ರತ್ಯಾಂನಾಯಂ ನಯಂತು ಪ್ರಾಪಯಂತು। ಪಶ್ಯಂತು ಆಲೋಚಯಂತು ಚ ಸಂತಃ। ಏನಂ ಕಪೋತಂ ಮಾ ಹಿಂಸೀರಿತಿ ॥ 3-200-18 ಸೌಂಯೋ ಹ್ಯಯಂ ಸೋಮಸಂಯುಕ್ತಕ್ರತುವನ್ನಿತ್ಯಂ ಪರಿಪಾಲ್ಯೋ ಹ್ಯಯಂ। ಹೇ ಸೌಂಯ ಸೋಮವತ್ಪ್ರಿಯದರ್ಶನ ॥ 3-200-22 ಅಧಿಕೃತ್ಯ ಛಿತ್ತ್ವಾ ॥ 3-200-23 ಅಪರ್ಯಾಪ್ತೌ ಸ್ವಯಮೇವ ತುಲಾಮಾವಿವೇಶ। ವ್ಯಲೀಕಂ ಅಪ್ರಿಯಂ। ತ್ರಾತಸ್ತ್ವಯಾ ಕಪೋತ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ॥ 3-200-25 ಹೇ ಸೌರಥೇಯ ಸುರಥಾಯಾಃ ಪುತ್ರ। ನೌ ಆವಾಂ। ವಿದ್ಧೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-200-26 ಅಸಿನಾ ಸ್ವಂಗೇನ। ಏತನ್ಮಾಂಸಂ। ವಃ ಗೃಪಾಣಾಂ ಲಕ್ಷ್ಮ ಚಿಹ್ನಿಂ ಕರೋಮಿ ॥ 3-200-28 ಶಿಬಿನಾ ಶಿಥಿಲಶರೀರೇಣ ಜಾತಂ ಔದ್ಭಿದಂ ಉದ್ಭೇದೇನ ಜಾತಂ। ಯಶಸಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 201
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.201. ಅಧ್ಯಾಯಃ 201
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ನಾರದೇರಿತಾಷ್ಟಕಾದಿರಾಜತಾರತಂಕಥನಪೂರ್ವಕದಾನಮಹಿಮಾನುವಾದ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-201-0 (23778)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-201-0x (2438)
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಕಥ್ಯತಾಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಪಾಂಡವೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ॥ ಅಥಾಚಷ್ಟ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ॥ ಅಷ್ಟಕಸ್ಯ ವೈಶ್ವಾಮಿತ್ರೇರಶ್ವಮೇಧೇ ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನಃ ಪ್ರಾಗಚ್ಛನ್ ॥ 3-201-1 (23779)
ಭ್ರಾತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತರ್ದನೋ ವಮುಮನಾಃ ಶಿಬಿರೌಶೀನರ ರಇತಿ ಸ ಚ ಸಮಾಪ್ತಯಜ್ಞೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ರಥೇನ ಪ್ರಾಯಾತ್ತೇ ಚ ನಾರದಮಾಗಚ್ಛಂತಮಭಿವಾದ್ಯಾರೋಹತು ಭವಾನ್ರಥಮಿತ್ಯಬ್ರುವನ್ ॥ 3-201-2 (23780)
ತಾಂಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಥಮಾರುರೋಹ ॥ ಅಥ ತೇಷಾಮೇಕಃ ಸುರರ್ಷಿಂ ನಾರದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಭಗವಂತಂ ಕಿಂಚಿದಿಚ್ಛೇಯಂ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ॥ 3-201-3 (23781)
ಪೃಚ್ಛೇತ್ಯಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ॥ ರಸೋಽಬ್ರವೀದಾಯುಷ್ಮಂತಃ ಸರ್ವಗುಣಪ್ರಮುದಿತಾಃ ॥ ಅಥಾಯುಷ್ಮಂತಂ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥಾನಂ ಚತುರ್ಭಿರ್ಯಾತವ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕೋಽವತರೇತ್ ॥ ಅಯಮಷ್ಟಕೋಽವತರೇದಿತ್ಯಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ॥ 3-201-4 (23782)
ಕಿಂಕಾರಣಮಿತ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ ॥ ಅಥಾಚಷ್ಟಾಷ್ಟಕಸ್ಯ ಗೃಹೇ ಮಯಾ ಉಪಿತಂ ಸ ಮಾಂ ರಥೇನಾನುಪ್ರಾವಹದಥಾಪಶ್ಯಮನೇಕಾನಿ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಣಶೋ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ತಮಹಮಪೃಚ್ಛಂ ಕಸ್ಯೇಮಾ ಗಾವ ಇತಿ ಸೋಬ್ರವೀತ್ ॥ ಮಯಾನಿಸೃಷ್ಟಾಇತ್ಯೇತಾಸ್ತೇನೈವಸ್ವಯಂ ಶ್ಲಾಘತಿ ಕಥಿತೇನ ॥ ಏಪೋವತರೇದಥ ತ್ರಿಭಿರ್ಯಾತವ್ಯಂ ಸಾಂಪ್ರತಂ ಕೋಽವತರೇತ್ ॥ 3-201-5 (23783)
ಪ್ರತರ್ದನ ಇತ್ಯತ್ರವೀದೃಷಿಃ ॥ ತತ್ರ ಕಿಂ ಕಾರಣಂ ಪ್ರತರ್ದನಸ್ಯಾಪಿ ಗೃಹೇ ಮಯೋಪಿತಂ ಸ ಮಾಂ ರಥೇನಾನುಪ್ರಾವಹತ್ ॥ 3-201-6 (23784)
ಅಥೈನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಭಿಕ್ಷೇತಾಶ್ವಂ ಮೇ ದದಾತು ಭವಾನ್ನಿವೃತ್ತೋ ದಾಸ್ಯಾಮೀತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತ್ವರಿತಮೇವ ದೀಯತಾಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ವರಿತಮೇವ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ಮುಕ್ತ್ವಾ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮದದತ್ ॥ 3-201-7 (23785)
ಅಥಾನ್ಯೋಷ್ಯಶ್ವಾರ್ಥೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಆಗಚ್ಛತ್ ॥ ತಥೈವ ಚೈನಮುಕ್ತ್ವಾ ವಾಮಪಾರ್ಷ್ಣಿಮಭ್ಯದಾದಥ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪುನರಪಿ ಚಾನ್ಯೋಪ್ಯಶ್ವಾರ್ಥೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಆಗಚ್ಛತ್ ತ್ವರಿತೋಥ ತಸ್ಮೈ ಅಪನಹ್ಯ ವಾಮಂ ಧುರ್ಯಮದದತ್ ॥ 3-201-8 (23786)
ಅಥ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪುನರನ್ಯ ಆಗಚ್ಛದಶ್ವಾರ್ಥೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಮಬ್ರವೀದತಿಯಾತೋ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತ್ವರಿತಮೇವ ಮೇ ದೀಯತಾಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಸ್ಮೈ ದತ್ತ್ವಾಽಶ್ವಂ ರಥಧುರಂ ಗೃಹ್ಣತಾ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಾಂಪ್ರತಂ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ॥ 3-201-9 (23787)
ಯ ಏಷ ದದಾತಿ ಚಾಸೂಯತಿ ಚ ತೇನ ವ್ಯಾಹೃತೇನ ತಥಾಽವತರೇತ್ ॥ ಅಥ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಯಾತವ್ಯಮಿತಿ ಕೋಽವತರೇತ್ ॥ 3-201-10 (23788)
ವಸುಮನಾ ಅವತರೇದಿತ್ಯಬ್ರವೀದೃಷಿಃ ॥ 3-201-11 (23789)
ಕಿಂಕಾರಣಮಿತ್ಯಪೃಚ್ಛದಥಾಚಷ್ಟ ನಾರದಃ ॥ ಅಹಂ ಪರಿಭ್ರಮನ್ವಸುಮನಸೋ ಗೃಹಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-201-12 (23790)
ಸ್ವಸ್ತಿವಚನಮಾಸೀತ್ಪುಷ್ಪರಥಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನೇನ ತಮಹಮನ್ವಗಚ್ಛಂ ಸ್ವಸ್ತಿವಾಚಿತೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ರಥೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ದರ್ಶಿತಃ ॥ 3-201-13 (23791)
ತಮಹಂ ರಥಂ ಪ್ರಾಶಂಸಮಥ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀದ್ಭಗವತಾರಥಃ ಪ್ರಶಸ್ತಃ ॥ ಏಷ ಭಗವತೋ ಭಗವತೋರಥ ಇತಿ ॥ 3-201-14 (23792)
ಅಥ ಕದಾಚಿತ್ಪುನರಪ್ಯಹಮುಪಸ್ಥಿತಃ ಪುನರೇವ ಚ ರಥಪ್ರಯೋಜನಮಾಸೀತ್ ॥ ಸಂಯಗಯಮೇಷ ಭಗವತ ಇತ್ಯೇವಂ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀದಿತಿ ಪುನರೇವ ಚ ತೃತೀಯಂ ಸ್ವಸ್ತಿವಾಚನಂ ಸಮಭಾವಯಮಥ ರಾಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ದರ್ಶಯನ್ಮಾಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಾಬ್ರವೀತ್ ॥ ಅಥೋ ಭಗವತಾ ಪುಷ್ಪರಥಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ತಿವಾಚನಾನಿ ಸುಷ್ಠು ಸಂಭಾವಿತಾನಿ ಏತೇನ ದ್ರೋಹವಚನೇನಾವತರೇತ್ ॥ 3-201-15 (23793)
ಅಥೈಕೇನ ಯಾತವ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕೋಽವತರೇತ್ಪುನರ್ನಾರದ ಆಹ ॥ ಶಿಬಿರ್ಯಾಯಾದಹಮವತರೇಯಂ ಅತ್ರ ಕಿಂ ಕಾರಣಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ ॥ ಅಸಾವಹಂ ಶಿವಿನಾ ಸಮೋ ನಾಸ್ಮಿ ಯತೋ] ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಚಿದೇನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-201-16 (23794)
ಶಿಬೇ ಅನ್ನಾರ್ಥ್ಯಸ್ಮೀತಿ ತಮಬ್ರವೀಚ್ಛಿಬಿಃ ಕಿಂ ಕ್ರಿಯತಾಮಾಜ್ಞಾಪಯತು ಭವಾನಿತಿ ॥ 3-201-17 (23795)
ಅಥೈನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಬ್ರವೀತ್ ಯ ಏಷ ತೇ ಪುತ್ರೋ ಬೃಹದ್ಗರ್ಭೋ ನಾಮ ಏಷ ಪ್ರಮಾತವ್ಯ ಇತಿ ತಮೇನಂ ಸಂಸ್ಕುರು ಅನ್ನಂ ಚೋಪಪಾದಯ ತತೋಽಹಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷ್ಯ ಇತಿ ॥ ತತಃ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಥ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ವಿಧಿನಾ ಸಾಧಯಿತ್ವಾ ಪಾತ್ರ್ಯಾಮರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಶಿರಸಾ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಮೃಗಯತ್ ॥ 3-201-18 (23796)
ಅಥಾಸ್ಯ ಮೃಗಯಮಾಣಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿದಾಚಷ್ಟ ಏಷ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಗರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ದಹತಿ ತೇ ಗೃಹಂ ಕೋಶಾಗಾರಮಾಯುಧಾಗಾರಂ ಸ್ತ್ರ್ಯಗಾರಮಶ್ವಶಾಲಾಂ ಹಸ್ತಿಶಾಲಾಂ ಚ ಕ್ರುದ್ಧ ಇತಿ ॥ 3-201-19 (23797)
ಅಥ ಶಿಬಿಸ್ತಥೈವಾವಿಕೃತಮುಖವರ್ಣೋ ನಗರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಮಬ್ರವೀತ್ಸಿದ್ಧಂ ಭಗವನ್ನನ್ನಮಿತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ಕಿಂಚಿದ್ವ್ಯಾಜಹಾರ ವಿಸ್ಮಯಾದಧೋಮುಖಶ್ಚಾಸೀತ್ ॥ 3-201-20 (23798)
ತತಃ ಪ್ರಾಸಾದಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭಗವನ್ಭುಜ್ಯತಾಮಿತಿ ॥ ಮುಹೂರ್ತಾದುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಶಿಬಿಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-201-21 (23799)
ತ್ವಮೇವೈತದಶಾನೇತಿ ತತ್ರಾಹ ತಥೇತಿ ಶಿಬಿಸ್ತಥೈವಾವಿಮನಾ ಮಹಿತ್ವಾ ಕಪಾಲಮಭ್ಯುದ್ಧಾರ್ಯ ಭೋಕ್ತುಮೈಚ್ಛತ್ ॥ 3-201-22 (23800)
ಅಥಾಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹಸ್ತಮಗೃಹ್ಣಾತ್ ॥ ಅಬ್ರವೀಚ್ಚೈನಂ ಜಿತಕ್ರೋಧೋಸಿ ನ ತೇ ಕಿಂಚಿದಪರಿತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪಿ ತಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಸಭಾಜಯತ್ ॥ 3-201-23 (23801)
ಸ ಹ್ಯುದ್ವೀಕ್ಷಮಾಣಃ ಪುತ್ರಮಪಶ್ಯದಗ್ರೇ ತಿಷ್ಠಂತಂ ದೇವಕುಮಾರಮಿವ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾನ್ವಿತಮಲಂಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಚ ತಮರ್ಥಂ ವಿಧಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಂತರಧೀಯತ ॥
ಸ ಹ್ಯುದ್ವೀಕ್ಷಮಾಣಃ ಪುತ್ರಮಪಶ್ಯದಗ್ರೇ ತಿಷ್ಠಂತಂ ದೇವಕುಮಾರಮಿವ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾನ್ವಿತಮಲಂಕೃತಂ ಸರ್ವಂಚ ತಮರ್ಥಂ ವಿಧಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಂತರಧೀಯತ ॥ 3-201-24 (23802)
ತಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರ್ವಿಧಾತಾ ತೇನೈವ ವೇಷೇಣ ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಮಾಗತ ಇತಿತಸ್ಮಿನ್ನಂತರ್ಹಿತೇ ಅಮಾತ್ಯಾ ರಾಜಾನಮೂಚುಃ ॥ ಕಿಂ ಪ್ರೇಪ್ಸುನಾ ಭವತಾ ಇದಮೇವಂ ಜಾನತಾ ಕೃತಮಿತಿ ॥ 3-201-25 (23803)
ಶಿಬಿರುವಾಚ। 3-201-26x (2439)
ನೈವಾಹಮೇತದ್ಯಶಸೇ ದದಾನಿ
ನ ಚಾರ್ಯಹೇತೋರ್ನ ಚ ಭೋಗತೃಷ್ಣಯಾ।
ಪಾಪೈರನಾಸೇವಿತ ಏಷ ಮಾರ್ಗ
ಇತ್ಯೇವಮೇತತ್ಸಕಲಂ ಕರೋಮಿ ॥ 3-201-26 (23804)
ಸದ್ಭಿಃ ಸದಾಽಧ್ಯಾಸಿತಂ ತು ಪ್ರಶಸ್ತಂ
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಶ್ರಯತೇ ಮತಿರ್ಮೇ।
ಏತನ್ಮಹಾಭಾಗ್ಯವರಂ ಶಿಬೇಸ್ತು
ತಸ್ಮಾದಹಂ ವೇದ ಯಥಾವದೇತತ್ ॥ 3-201-27 (23805)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 201 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-201-4 ಆಯುಷ್ಮಂತಂ ಚಿರಕಾಲಭೋಗ್ಯಂ। ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥಾನಂ। ಪುಂಸ್ತ್ವಮಾರ್ಷಂ। ಅವತರೇತ್ಸ್ವರ್ಗಾತ್ ಭೂಮೌ ಪ್ರಥಮಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-201-7 ಪಾರ್ಶ್ವಂ ರಥಚಕ್ರಪ್ರದೇಶಸ್ಥಮಶ್ಚಂ ॥ 3-201-9 ಅತಿಯಾತೋಽತಿವೇಗವಾನ್। ಅಶ್ವಚತುಷ್ಟಯಸ್ಯಾಪಿ ದಾನಾತ್ ಧುರಂ ಸ್ವಹಸ್ತೇನೈವ ಗೃಹ್ಣತಾ। ಸಾಂಪ್ರತಂ ಯುಕ್ತಾಯುಕ್ತವಿಚಾರಃ ॥ 3-201-13 ಪುಷ್ಪರಥಸ್ ಗಿರಿಗಗನಸಾಗರೇಷ್ವಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಮಾರ್ಗಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನೇನ ತದರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-201-14 ರಥಃ ಸ್ತುತ ಏವ ನತು ಯಾಚಿತಃ। ರಾಜಾಪಿ ಮಮಾಶಯಂ ಬುದ್ಧಾಪಿ ರಥಂ ನ ದತ್ತವಾನ್ ರಥಸ್ತುತಿಂ ಚಾನುಮೋದಿತವಾನಿತಿ ಪ್ರಘಟ್ಟಕಾರ್ಥಃ ॥ 3-201-15 ದ್ರೋಹವಚನೇನ ಅದತ್ತ್ವಾ ವೃಥಾಸ್ತವೇನ ॥ 3-201-22 ಮಹಿತ್ವಾ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ। ಕಪಾಲಂ ಶೀರ್ಷಾಸ್ಥಿಪಾತ್ರಂ ॥ 3-201-27 ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಶ್ಲಾಘತೇ ಯಶ್ಚಾಸೂಯೇತ್ ಯಶ್ಚಾರ್ಥಿನೋ ಲಿಪ್ಸಿತಮಿಂಗಿತೈರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾಪಿ ತಂ ಸ್ತುತಿಮಾತ್ರೇಣೈವ ಸಂಭಾವಯತಿ ನತ್ವರ್ಥೇನ ಯಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನಾರ್ಥಿತಃ ಶ್ರದ್ಧಾಕ್ಷಮಾಪೂರ್ವಕಮದೇಯಮಪಿ ದದಾತಿ ಅಕರ್ತವ್ಯಮಪಿ ಕರೋತಿ ತೇ ಉತ್ತರೋತ್ತರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ। ತತ್ರಾಪ್ಯಂತ್ಯೋ ನಾರದಾದಪಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತಿ ದಾತುರ್ಗುಣದಾಮ ವಿಧಾನಪರೋಽಯಮಧ್ಯಾಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 202
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.202. ಅಧ್ಯಾಯಃ 202
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಕೀರ್ತ್ಯಕೀರ್ತ್ಯೋಃ ಸ್ವರ್ಗನರಕನಿವಾಸಹೇತುತಾಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರದ್ಯುಂನೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-202-0 (23806)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-202-0x (2440)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮೃಷಿಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛನ್ನಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವತಶ್ಚಿರಜಾತತರ ಇತಿ ॥ 3-202-1 (23807)
ಸ ತಾನುವಾಚಾಸ್ತಿ ಖಲು ರಾಜರ್ಷಿರಿಂದ್ರದ್ಯುಂನೋ ನಾಮ ಕ್ಷೀಣಪುಣ್ಯಸ್ತ್ರಿದಿವಾತ್ಪ್ರಚ್ಯುತಃ ಕೀರ್ತಿರ್ಮೇ ವ್ಯುಚ್ಛಿನ್ನೇತಿ ಸ ಮಾಮುಪಾತಿಷ್ಠದಥ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜಾನಾತಿ ಮಾಂ ಭವಾನಿತಿ ॥ 3-202-2 (23808)
ತಮಹಮಬ್ರವಂ ನಾಭಿಜಾನೀಮೋ ಭವಂತಮಿತಿ ರಕಾರ್ಯಚೇಷ್ಟಾಕುಲತ್ವಾನನ ವಯಂ ರಾಸಾಯನಿಕಾ ಗ್ರಾಮೈಕರಾತ್ರವಾಸಿನೋ ನ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜಾನೀಮೋಽಪ್ಯಾತ್ಮನೋಽರ್ಥಾನಾಮನುಷ್ಟಾನಂ ನ ಶರೀರೋಪತಾಪೇನಾತ್ಮನಃ ಸಮಾರಭಾಮೋಽರ್ಥಾನಾಮನುಷ್ಠಾನಂ ॥ 3-202-3 (23809)
`ಏವಮುಕ್ತೋ ರಾಜರ್ಷಿರಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಃ ಪುನರ್ಮಾಮಬ್ರವೀತ್ ॥ ಅಥಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿತ್ತ್ವತ್ತಶ್ಚಿರಜಾತತರ ಇತಿ। ತಂ ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಬ್ರವಂ ॥' ಅಸ್ತಿ ಖಲು ಹಿಮವತಿ ಪ್ರಾವಾರಕರ್ಣೋ ನಾಮೋಲೂಕಃ ಪ್ರತಿವಾಸತಿ ॥ ಸ ಮತ್ತಶ್ಚಿರಜಾತೋ ಭವಂತಂ ಯದಿ ಜಾನೀಯಾದ್ವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟೇ ಚಾಧ್ವನಿ ಹಿಮವಾಂಸ್ತ ತ್ರಾಸೌ ಪ್ರತಿವಸತೀತಿ ॥ 3-202-4 (23810)
ತತ ಸ ಮಾಮಶ್ವೋ ಭೂತ್ವಾ ತತ್ರಾವಹದ್ಯತ್ರ ಬಭೂವೋ ಲೂಕಃ ॥ ಅಥೈನಂ ಸ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ಪ್ರತಿಜಾನಾತಿ ಮಾಂ ಭವಾನಿತಿ ॥ 3-202-5 (23811)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಧ್ಯಾತ್ವಾಽಬ್ರವೀದೇನಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಭವಂತಮಿತಿ ಸ ಏವಮುಕ್ತ ಇಂದ್ರದ್ಯುಂನಃ ಪುನಸ್ತಮುಲಙ ಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜರ್ಷಿಃ ॥ 3-202-6 (23812)
ಅಥಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವತಃ ಸಕಾಶಾಚ್ಚಿರಜಾತ ಇತಿ ಸ ಏವಮುಕ್ತೋಽಬ್ರವೀದಸ್ತಿಖಲ್ವಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಂ ನಾಮ ಸರಸ್ತ ಸ್ಮಿನ್ನಾಲಿಜಂಘೋ ನಾಮ ಬಕಃ ಪ್ತಿವಸತಿ ಸೋಸ್ಮತ್ತಶ್ಚಿರಜಾತತರಸ್ತಂ ಪೃಚ್ಛೇತಿ ತತ ಇಂದ್ರದ್ಯುಂನೋ ಮಾಂ ಚೋಲೂಕಮಾದಾಯ ತತ್ಸರೋಽಗಚ್ಛದ್ಯತ್ರಾಸೌ ನಾಲಿಜಂಘೋ ನಾಮ ಬಕೋ ಬಭೂವ ॥ 3-202-7 (23813)
ಸೋಸ್ಮಾಭಿಃ ಪೃಷ್ಟೋ ಭವಾನಿಮಮಿನದ್ರದ್ಯುಂನಂ ರಾಜಾನಮಭಿಜಾನಾತೀತಿ ಸ ಏವಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾಽಬ್ರವೀನ್ನಾಭಿಜಾನಾಂಯಹಮಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಂ ರಾಜಾನಮಿತಿ ॥ ತತಃ ಸೋಸ್ಮಾಭಿಃ ಪೃಷ್ಟಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವತೋಽನ್ಯಶ್ಚಿರಜಾತತರೋಸ್ತೀತಿ ಸ ನೋಽಬ್ರವೀದಸ್ತಿ ಖಲ್ವಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಸರಸ್ಯಕೂಪಾರೋ ನಾಮ ರಕಚ್ಛಪಃ ಪ್ರತಿವಸತಿ ॥ ಸ ಮತ್ತಶ್ಚಿರಜಾತತರಃ ಸ ಯದಿ ಕಥಂಚಿದಭಿಜಾನೀಯಾದಿಮಂ ರಾಜಾನಂ ತಮಕೂಪಾರಂ ಪೃಚ್ಛಧ್ವಮಿತಿ ॥ 3-202-8 (23814)
ತತಃ ಸ ಬಕಸ್ತಮಕೂಪಾರಂ ಕಚ್ಛಪಂ ವಿಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ಅಸ್ಮಾಕಮಭಿಪ್ರೇತಂ ಭವಂತಂ ಕಂಚಿದರ್ಥಮಭಿಪ್ರಷ್ಟಂ ಸಾಧ್ವಾಗಂಯತಾಂ ತಾವದಿತಿ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಕಚ್ಛಪಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರಸ ಉತ್ಥಾಯಾಭ್ಯಾಗಚ್ಛದ್ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠಾಮೋ ವಯಂ ತಸ್ಯ ಸರಸಸ್ತೀರೇ ಆಗತಂ ಚೈನಂ ವಯಮಪೃಚ್ಛಾಮ ಭವಾನಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಂ ರಾಜಾನಮಭಿಜಾನಾತೀತಿ ॥ 3-202-9 (23815)
ಸ ಮೂಹೂರ್ತಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಬಾಷ್ಪಸಂಪೂರ್ಣನಯನ ಉದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯೋ ವೇಪಮಾನೋ ವಿಸಂಜ್ಞಕಲ್ಪಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಬ್ರವೀತ್ ಕಿಮಹಮೇನಂ ನ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾಸ್ಯಾಮೀಹ ಹ್ಯನೇನ ಸಹಸ್ರಕೃತ್ವಃ ಪೂರ್ವಮಗ್ನಿಚಿತಿಷೂಪಹಿತಾಃ ॥ 3-202-10 (23816)
ಸರಶ್ಚೇದಮಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೋದಕದತ್ತಾಭಿರ್ಗೋಭಿರತಿಕ್ರಮಮಾಣಾಭಿಃ ಕೃತಂ ॥ ಅತ್ರಚಾಹಂ ಪ್ರತಿವಸಾಮೀತಿ ॥ 3-202-11 (23817)
ಅಥೈತತ್ಸಕಲಂ ಕಚ್ಛಪೇನೋದಾಹೃತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತದನಂತರಂ ದೇವಲೋಕಾದ್ದೇವರಥಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ವಾಚಶ್ಚಾಶ್ರೂಯಂತೇಂದ್ರದ್ಯುಂನಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ತುತಸ್ತೇ ಸ್ವರ್ಗೋ ಯಥೋಚಿತಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ಕೀರ್ತಿಮಾನಸ್ಯವ್ಯಗ್ರೋ ಯಾಹೀತಿ ॥ 3-20213x ಭವಂತಿ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಾಃ। 3-202-12 (23818)
ದಿವಂ ಸ್ಪೃಶತಿ ಭೂಮಿಂ ಚ ಶಬ್ದಃ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ। ಯಾವತ್ಸ ಶಬ್ದೋ ಭವತಿ ತಾವತ್ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-202-13 (23819)
ಅಕೀರ್ತಿಃ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ಯಸ್ಯ ಭೂತಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್। ಸ ಪತತ್ಯಧಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಯಾವಚ್ಛಬ್ದಃ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯತೇ ॥ 3-202-14 (23820)
ತಸ್ಮಾತ್ಕಲ್ಯಾಣವೃತ್ತಃ ಸ್ಯಾದ್ದಾತಾ ತಾವನ್ನರೋ ಭುವಿ। ವಿಹಾಯ ವೃತ್ತಂಪಾಪಿಷ್ಠಂ ಧರ್ಮಮೇವ ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್ ॥ 3-202-15 (23821)
ಇತ್ಯೇತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀತ್ತಿಷ್ಠ ತಾವದ್ಯಾವದಿಮೌ ವೃದ್ಧೌ ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತಿಪಾದಯಾಮೀತಿ ॥ 3-202-16 (23822)
ಸ ಮಾಂ ಪ್ರಾವಾರಕರ್ಣಂ ಚೋಲೂಕಂ ಯಥೋಚಿತೇ ಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯ ತೇನ ದೇವಯಾನೇನ ಸಂಸಿದ್ಧಂ ಯಥೋಚಿತಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತಿಪೇದೇ ತನ್ಮಯಾಽನುಭೂತಂ ಚಿರಜೀವಿನೇದೃಶಮಿತಿ ಪಾಂಡವಾನುವಾಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ॥ 3-202-17 (23823)
ತಮೃಷಿಂ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೋಚುಃ ಸಾಧು ಶೋಭನಂ ಭವತಾ ಕೃತಂರಾಜಾನಮಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಾಚ್ಚ್ಯುತಂ ಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರತಿಪಾದಯತೇತ್ಯಥೈತಾನಬ್ರವೀದಸೌ ನನು ದೇವಕೀಪುತ್ರೇಣಾಪಿ ಕೃಷ್ಣೇನ ನರಕೇ ಮಜ್ಜಮಾನೋ ರಾಜರ್ಷಿರ್ನೃಗಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಪುನಃ ಸಮುದ್ಧೃತ್ಯಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪಿತ ಇತಿ ॥ 3-202-18 (23824)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 202 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-202-3 ರಸಾಯನಿಕಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-202-10 ಅಗ್ನಿಚಿತಿಷು ಅಗ್ನಿಚಯನೇಷು ಕರ್ತವ್ಯೇಷು ಸತ್ಮು ॥ 3-202-13 ತಾವತ್ಪುರುಷಉಚ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಪುರುಷಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-202-18 ಅಸೌ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 203
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.203. ಅಧ್ಯಾಯಃ 203
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಾರ್ಗಕಾರಣೀಭೂತಸಾಧಾರಣಧರ್ಮಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-203-0 (23825)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-203-0x (2441)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜರ್ಷಿರಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಸ್ಯ ತತ್ತದಾ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾನ್ಮಹಾಭಾಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥ 3-203-1 (23826)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹಾರಾಜ ಪುನಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಂ ಮುನಿಂ।
ಕೀದೃಶೀಷು ಹ್ಯವಸ್ಥಾಸು ದತ್ತ್ವಾ ದಾನಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ಇಂದ್ರಲೋಕಂ ತ್ವನುಭವೇತ್ಪುರುಷಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ ॥ 3-203-2 (23827)
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇಽಪ್ಯಥವಾ ಬಾಲ್ಯೇ ಯೌವನೇ ಸ್ಥಾವಿರೇಽಪಿ ವಾ।
ಯಥಾ ಫಲಂ ಸಮಶ್ನಾತಿ ತಥಾ ತ್ವಂ ಕಥಯಸ್ವ ಮೇ ॥ 3-203-3 (23828)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-4x (2442)
ವೃಥಾ ಜನ್ಮಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ವೃಥಾ ದಾನಾನಿ ಷೋಡಶ।
ವೃಥಾ ಜನ್ಮ ಹ್ಯಪುತ್ರಸ್ ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ ॥ 3-203-4 (23829)
ಪರಪಾಕಂ ಚ ಯೇಽಶ್ನಂತಿ ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಚ ಪಚೇತ್ತು ಯಃ।
ಪರ್ಯಶ್ನಂತಿ ವೃಥಾ ಯತ್ರ ತದಸತ್ಯಂ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯತೇ ॥ 3-203-5 (23830)
ಆರೂಢಪತಿತೇ ದತ್ತಮನ್ಯಾಯೋಪಹೃತಂ ಚ ಯತ್।
ವ್ಯರ್ಥಂ ತು ಪತಿತೇ ದಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ತಸ್ಕರೇ ತಥಾ ॥ 3-203-6 (23831)
ಗುರೌ ಚಾನೃತಿಕೇ ಪಾಪೇ ಕೃತಘ್ನೇ ಗ್ರಾಮಯಾಜಕೇ।
ವೇದವಿಕ್ರಯಿಣೇ ದತ್ತಂ ತಥಾ ವೃಷಲಯಾಜಕೇ ॥ 3-203-7 (23832)
ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧುಷು ಯದ್ದತ್ತಂ ಯದ್ದತ್ತಂ ವೃಷಲೀಪತೌ।
ಸ್ತ್ರೀಜಿತೇಷು ಚ ಯದ್ದತ್ತಂ ವ್ಯಾಲಗ್ರಾಹೇ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-203-8 (23833)
ಪರಿಚಾರಕೇಷು ಯದ್ದತ್ತಂ ವೃಥಾ ದಾನಾನಿ ಷೋಡಶ।
ತಮೋವೃತಸ್ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಭಯಾತ್ಕ್ರೋಧಾತ್ತಥೈವ ಚ ॥ 3-203-9 (23834)
ಭುಂಕ್ತೇ ಚ ದಾನಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಗರ್ಭಸ್ಥಸ್ತು ನರಃ ಸದಾ।
ದದದ್ದಾನಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ವೃದ್ಧಭಾವೇನ ಮಾನವಃ ॥ 3-203-10 (23835)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾನಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ದಾತವ್ಯಾನಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಜಿಗೀಷಯಾ ॥ 3-203-11 (23836)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-203-12x (2443)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ವರ್ತಮಾನಾಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ।
ಕೇನ ವಿಪ್ರಾ ವಿಶೇಷೇಣ ತಾರಯಂತಿ ತರಂತಿ ಚ ॥ 3-203-12 (23837)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-13x (2444)
ಜಪೈರ್ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಹೋಮೈಶ್ಚ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಧ್ಯಾಯನೇನ ಚ।
ನಾವಂ ವೇದಮಯೀಂ ಕೃತ್ವಾತಾರಯಂತಿ ತರಂತಿ ಚ ॥ 3-203-13 (23838)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತೋಷಯೇದ್ಯಸ್ತು ತುಷ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯ ದೇವತಾಃ।
ವಚನಾಚ್ಚಾಪಿ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-203-14 (23839)
ಅನಂತಂ ಪುಣ್ಯಲೋಕಂ ತು ಗಂತಾಽಸೌ ತು ನ ಸಂಶಯಃ।
ಶ್ಲೇಷ್ಮಾದಿಭಿರ್ವ್ಯಾಪ್ತತನುರ್ಂರಿಯಮಾಣೋಽವಿಚೇತನಃ ॥ 3-203-15 (23840)
ಬ್ರಾಹ್ಣಾ ಏವ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಃ ಪುಣ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಮಭೀಪ್ಸತಾ।
ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ತು ಯತ್ನೇನ ಭೋಕ್ತವ್ಯಾ ಹ್ಯಜುಗುಪ್ಸಿತಾಃ ॥ 3-203-16 (23841)
ದುರ್ಬಲಃ ಕುನಸ್ವೀ ಕುಷ್ಠೀ ಮಾಯಾವೀ ಕುಂಡಗೋಲಕೌ।
ವರ್ಜನೀಯಾಃ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಾಶ್ಚ ದೇಹಿನಃ ॥ 3-203-17 (23842)
ಜುಗುಪ್ಸಿತಂ ಹಿ ಯಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ದಹತ್ಯಗ್ನಿರಿವೇಂಧನಂ ॥ 3-203-18 (23843)
ಯೇ ಯೇ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಮೂಕಾಂಧಬಧಿರಾದಯಃ।
ತೇಽಪಿಸರ್ವೇ ನಿಯೋಕ್ತವ್ಯಾ ಮಿಶ್ರಿತಾ ವೇದಪಾರಗೈಃ ॥ 3-203-19 (23844)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಶ್ಚ ವೈ ದೇಯಃ ಶೃಣು ಯಸ್ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರದಾತಾರಂ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಯಸ್ತಾರಯತಿ ಶಕ್ತಿಮಾನ್ ॥ 3-203-20 (23845)
ತಸ್ಮಿಂದೇಯಂ ದ್ವಿಜೇ ದಾನಂ ಸರ್ವಾಗಮವಿಜಾನತಾ।
ಪ್ರದಾತಾರಂ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ತಾರಯೇದ್ಯಃ ಸ ಶಕ್ತಿಮಾನ್ ॥ 3-203-21 (23846)
ನ ತಥಾ ಹವಿಷೋ ಹೋಮೈರ್ನ ಪುಷ್ಪೈರ್ನಾನುಲೇಪನೈಃ।
ಅಗ್ನಯಃ ಪಾರ್ಥ ತುಷ್ಯಂತಿ ಯಥಾ ಹ್ಯತಿಥಿಭೋಜನೇ ॥ 3-203-22 (23847)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂಸರ್ವಯತ್ನೇನ ಯತಸ್ವಾತಿಥಿಭೋಜನೇ ॥ 3-203-23 (23848)
ಪಾದೋದಕಂಪಾದಘೃತಂದೀಪಮನ್ನಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ।
ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ತು ಯೇ ರಾಜನ್ನೋಪಸರ್ಪಂತಿ ತೇ ಯಮಂ ॥ 3-203-24 (23849)
ದೇವಮಾಲ್ಯಾಪನಯನಂ ದ್ವಿಜೋಚ್ಛಿಷ್ಟಾವಮಾರ್ಜನಂ।
ಆಕಲ್ಪಪರಿಚರ್ಯಾ ಚ ಗಾತ್ರಸಂವಾಹನಾನಿ ಚ।
ಅತ್ರೈಕೈಕಂ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೋದಾನಾದ್ವ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 3-203-25 (23850)
ಕಪಿಲಾಯಾಃ ಪ್ರದಾನಾತ್ತು ಮುಚ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ತಸ್ಮಾದಲಂಕೃತಾಂ ದದ್ಯಾತ್ಕಪಿಲಾಂ ತು ದ್ವಿಜಾತಯೇ ॥ 3-203-26 (23851)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಯ ದರಿದ್ರಾಯ ಗೃಹಸ್ಥಾಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣೇ।
ಪುತ್ರದಾರಾಭಿಭೂತಾಯ ತಥಾ ಹ್ಯನುಪಕಾರಿಣೇ ॥ 3-203-27 (23852)
ಏವಂವಿಧೇಷು ದಾತವ್ಯಾ ನ ಸಮೃದ್ಧೇಷು ಭಾರತ।
ಕೋ ಗುಣೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಮೃದ್ಧೇಷ್ವಭಿವರ್ಜಿತಂ ॥ 3-203-28 (23853)
ಏಕಸ್ಯೈಕಾ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ನ ಬಹೂನಾಂ ಕದಾಚನ।
ಸಾ ಗೌರ್ವಿಕ್ರಯಮಾಪನ್ನಾ ಹನ್ಯಾತ್ರಿಪುರುಷಂ ಕುಲಂ।
ನ ತಾರಯತಿ ದಾತಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನೈವ ನೈವ ತು ॥ 3-203-29 (23854)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ಸುವರ್ಣಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸುವರ್ಣಾನಾಂ ಶತಂ ತೇನ ದತ್ತಂ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಂ ॥ 3-203-30 (23855)
ಅನಡ್ವಾಹಂ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಬಲವಂತಂ ಧುರಂಧರಂ।
ಸ ನಿಸ್ತರತಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-203-31 (23856)
ವಸುಂಧರಾಂ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾಯ ವಿದುಷಾತ್ಮನೇ।
ದಾತಾರಂ ಹ್ಯನುಗಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವೇ ಕಾಮಾಭಿವಾಂಛಿತಾಃ ॥ 3-203-32 (23857)
ಪೃಚ್ಛಂತಿ ಚಾನ್ನದಾತಾರಂ ವದಂತಿ ಪುರುಷಾ ಭುವಿ।
ಅಧ್ವನಿ ಕ್ಷೀಣಗಾತ್ರಾಶ್ಚ ಪಾಂಸುನಾ ಚಾವಕುಂಠಿತಾಃ ॥ 3-203-33 (23858)
ತೇಷಾಮೇವ ಶ್ರಮಾರ್ತಾನಾಂ ಯೋ ಹ್ಯನ್ನಂ ಕಥಯೇದ್ಬುಧಃ।
ಅನ್ನದಾತೃಸಮಃ ಸೋಪಿ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-203-34 (23859)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವದಾನಾನಿ ಹಿತ್ವಾಽನ್ನಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛ ಹ।
ನ ಹೀದೃಶಂ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ವಿಚಿತ್ರಾಮಿಹ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-203-35 (23860)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಂ ವಿಪ್ರೇಷು ಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಸ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾಽಽಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಸಲೋಕತಾಂ ॥ 3-203-36 (23861)
ಅನ್ನಮೇವ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಹಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ನ ಚ।
ಅನ್ನಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಶ್ಚೋಕ್ತಃ ಸ ಚ ಸಂವತ್ಸರೋ ಮತಃ ॥ 3-203-37 (23862)
ಸಂವತ್ಸರಸ್ತು ಯಜ್ಞೋಽಸೌ ಸರ್ವಂ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ ॥ 3-203-38 (23863)
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಹಿ ಸರ್ವೇಭ್ಯಇತಿ ವಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-203-39 (23864)
ಯೇಷಾಂ ತಟಾಕಾನಿ ಮಹೋದಕಾನಿ
ವಾಪ್ಯಶ್ಚಕೂಪಾಶ್ಚಪ್ರತಿಶ್ರಯಾಶ್ಚ।
ಅನ್ನಸ್ಯ ದಾನಂ ಮಧುರಾ ಚ ವಾಣೀ
ಯಮಸ್ಯ ತೇ ನಿರ್ವಚನಾ ಭವಂತಿ ॥ 3-203-40 (23865)
ಧಾನ್ಯಂ ಶ್ರಮೇಣಾರ್ಜಿತವಿತ್ತಸಂಚಿತಂ
ವಿಪ್ರೇ ಸುಶೀಲೇ ಪ್ರತಿಯಚ್ಛತೇ ಯಃ।
ವಸುಂಧರಾ ತಸ್ಯ ಭವೇತ್ಸುತುಷ್ಟಾ
ಧಾರಾಂ ವಸೂನಾಂ ಪ್ರತಿಮುಂಚತೀವ ॥ 3-203-41 (23866)
ಅನ್ನದಾಃ ಪ್ರಥಮಂ ಯಾಂತಿ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯದನಂತರಂ।
ಅಯಾಚಿತಪ್ರದಾತಾ ಚ ಸಮಂ ಯಾಂತಿ ತ್ರಯೋ ಜನಾಃ ॥ 3-203-42 (23867)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-203-43x (2445)
ಕೌತೂಹಲಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪುನರೇವ ಸಹಾನುಜಃ ॥ 3-203-43 (23868)
ಯಮಲೋಕಸ್ಯ ಚಾಧ್ವಾನಮಂತರಂ ಮಾನುಷಸ್ಯ ಚ।
ಕೀದೃಶಂ ಕಿಂಪ್ರಮಾಣಂ ವಾ ಕಥಂ ವಾ ತನ್ಮಹಾಮುನೇ।
ತರಂತಿ ಪುರುಷಾಶ್ಚೈವ ಕೇನೋಪಾಯೇನ ಶಂಸ ಮೇ ॥ 3-203-44 (23869)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-45x (2446)
ಸರ್ವಗುಹ್ಯತನಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪವಿತ್ರಮೃಷಿಸಂಸ್ತುತಂ।
ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ರಾಜಂಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-203-45 (23870)
ಷಡಶೀತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋಜನಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ಯಮಲೋಕಸ್ಯ ಚಾಧ್ವಾನಮಂತರಂ ಮಾನುಷಸ್ಯ ಚ ॥ 3-203-46 (23871)
ಆಕಾಶಂ ತದಪಾನೀಯಂ ಘೋರಂ ಕಾಂತಾರದರ್ಶನಂ।
ನ ತತ್ರ ವೃಕ್ಷಚ್ಛಾಯಾ ವಾ ಪಾನೀನಂ ಕೇತನಾನಿ ಚ ॥ 3-203-47 (23872)
ವಿಶ್ರಮೇದ್ಯತ್ರ ವೈ ಶ್ರಾಂತಃ ಪುರುಷೋಽಧ್ವನಿ ಕರ್ಶಿತಃ।
ನೀಯತೇ ಯಮದೂತೈಸ್ತು ಯಮಸ್ವಾಜ್ಞಾಕರೈರ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-203-48 (23873)
ನರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಜೀವಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾನಾನಿ ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-203-49 (23874)
ಹಯಾದೀನಾಂ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾನಿ ತೇಽಧ್ವಾನಂ ಯಾಂತಿ ವೈ ನರಾಃ।
ಸನ್ನಿವಾರ್ಯಾತಪಂ ಯಾನತಿ ಚ್ಛತ್ರೇಣೈವ ಹಿ ಚ್ಛತ್ರದಾಃ ॥ 3-203-50 (23875)
ತೃಪ್ತಾಶ್ಚೈವಾನ್ನದಾತಾರೋ ಹ್ಯತೃಪ್ತಾಶ್ಚಾಪ್ಯನನ್ನದಾಃ।
ವಸ್ತ್ರಿಣೋ ವಸ್ತ್ರದಾ ಯಾಂತಿ ಅವಸ್ತ್ರಾ ಯಾಂತ್ಯವಸ್ತ್ರದಾಃ ॥ 3-203-51 (23876)
ಹಿರಣ್ಯದಾಃ ಸುಖಂ ಯಾಂತಿ ಪುರುಷಾಸ್ತ್ವಭ್ಯಲಂಕೃತಾಃ।
ಭೂಮಿದಾಸ್ತುಸುಖಂ ಯಾಂತಿ ಸರ್ವೈಃ ಕಾಮೈಃ ಸುತರ್ಪಿತಾಃ ॥ 3-203-52 (23877)
ಯಾಂತಿ ಚೈವಾಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾ ನರಾ ಸಸ್ಯಪ್ರದಾವಕಾಃ।
ನರಾಃ ಸುಖತರಂ ಯಾಂತಿ ವಿಮಾನೇಷು ಗೃಹಪ್ರದಾಃ ॥ 3-203-53 (23878)
ಪಾನೀಯದಾ ಹ್ಯತೃಷಿತಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ನರಾಃ।
ಪಂಥಾನಂ ದ್ಯೋತಯಂತಶ್ಚ ಯಾಂತಿ ದೀಪಪ್ರದಾಃ ಸುಖಂ ॥ 3-203-54 (23879)
ಗೋಪ್ರದಾಸ್ತು ಸುಖಂ ಯಾಂತಿ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಪಾತಕೈಃ।
ವಿಮಾನೈರ್ಹಂಸಸಂಯುಕ್ತೈರ್ಯಾಂತಿ ಮಾಸೋಪವಾಸಿನಃ ॥ 3-203-55 (23880)
ತಥಾ ಬರ್ಹಿಪ್ರಯುಕ್ತೈಶ್ಚ ಷಷ್ಠರಾತ್ರೋಪವಾಸಿನಃ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಕ್ಷಪತೇ ಯಸ್ತು ಏಕಭಕ್ತೇನ ಪಾಂಡವ ॥ 3-203-56 (23881)
ಅಂತರಾ ಚೈವ ನಾಶ್ನಾತಿ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಹ್ಯನಾಮಯಾಃ।
ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಗುಣಾ ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರೇತಲೋಕಸುಖಾವಹಾಃ ॥ 3-203-57 (23882)
ತತ್ರ ಪುಷ್ಪೋದಕಾ ನಾಮ ನದೀ ತೇಷಾಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಶೀತಲಂ ಸಲಿಲಂ ತತ್ರಪಿಬಂತಿ ಹ್ಯಮೃತೋಪಮಂ ॥ 3-203-58 (23883)
ಯೇ ಚದೃಷ್ಕೃತಕರ್ಮಾಣಃ ಪೂಯಂ ತೇಷಾಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಏವಂ ನದೀ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಕಾಮಪ್ರದಾ ಹಿ ಸಾ ॥ 3-203-59 (23884)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪೂಜಯೈನಾನ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಧ್ವನಿಂ ಕ್ಷೀಣಗಾತ್ರಶ್ಚ ಪಥಿ ಪಾಂಶುಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-203-60 (23885)
ಪೃಚ್ಛತೇ ಹ್ಯನ್ನದಾತಾರಂ ಗೃಹಮಾಯಾತಿ ಚಾಶಯಾ।
ತಂ ಪೂಜಯಾಥ ಯತ್ನೇನ ಸೋಽತಿಥಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಯಣಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-203-61 (23886)
ತಂ ಯಾಂತಮನುಗಚ್ಛಂತಿ ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸವಾಸವಾಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಪೂಜಿತೇ ಪ್ರೀತಾ ನಿರಾಶಾ ಯಾಂತ್ಯಪೂಜಿತೇ ॥ 3-203-62 (23887)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪೂಜಯೈನಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಏತತ್ತೇ ಶತಶಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-203-63 (23888)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-203-64x (2447)
ಪುನಃ ಪುನರಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಕಥಾಂ ಧರ್ಮಸಮಾಶ್ರಯಾಂ।
ಪುಣ್ಯಾಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕಥ್ಯಮಾನಾಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ ॥ 3-203-64 (23889)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-65x (2448)
ಧರ್ಮಾಂತರಂ ಪ್ರತಿ ಕಥಾಂ ಕಥ್ಯಮಾನಾಂ ಮಯಾ ನೃಪ।
ಸರ್ವಪಾಪಹರಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ಮಮ ॥ 3-203-65 (23890)
ಕಪಿಲಾಯಾಂ ತು ದತ್ತಾಯಾಂ ಯತ್ಫಲಂಜ್ಯೇಷ್ಠಪುಷ್ಕರೇ।
ತತ್ಫಲಂಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪಾದಧಾವನೇ ॥ 3-203-66 (23891)
ದ್ವಿಜಪಾದೋದಕಕ್ಲಿನ್ನಾ ಯಾವತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಮೇದಿನೀ।
ತಾವತ್ಪುಷ್ಕರಪರ್ಣೇನ ಪಿಬಂತಿ ಪಿತರೋ ಜಲಂ ॥ 3-203-67 (23892)
ಸ್ವಾಗತೇನಾಗ್ನಯಸ್ತೃಪ್ತಾ ಆಸನೇನ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಪಿತರಃ ಪಾದಶೌಚೇನ ಅನ್ನಾದ್ಯೇನ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ॥ 3-203-68 (23893)
ಯಾವದ್ವತ್ಸಸ್ಯ ಪಾದೌ ದ್ವೌ ಶಿರಶ್ಚೈವ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ಪ್ರಯತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-203-69 (23894)
ಅಂತರಿಕ್ಷಗತೋ ವತ್ಸೋ ಯಾವದ್ಯೋನ್ಯಾಂ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ತಾವದ್ಗೌಃ ಪೃಥಿವೀ ಜ್ಞೇಯಾ ಯಾವದ್ಗರ್ಭಂ ನ ಮುಂಚತಿ ॥ 3-203-70 (23895)
ಯಾವಂತಿ ತಸ್ಯಾಂ ರೋಮಾಣಿ ವತ್ಸಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತಾವದ್ಯುಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ವರ್ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ 3-203-71 (23896)
ಸುವರ್ಣನಾಸಾಂ ಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಸಖುರಾಂ ಕೃಷ್ಣಧೇನುಕಾಂ।
ತಿಲೈಃ ಪ್ರಚ್ಛಾದಿತಾಂ ದದ್ಯಾತ್ಸರ್ವರತ್ನೈರಲಂಕೃತಾಂ ॥ 3-203-72 (23897)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಯಃ ಪುನರ್ದದತಿ ಸಾಧವೇ।
ಫಲಾನಾಂ ಫಲಮಶ್ನಾತಿ ತದಾ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-203-73 (23898)
ಸಸಮುದ್ರಗುಹಾ ತೇನ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾ।
ಚತುರಂತಾ ಭವೇದ್ದತ್ತಾ ಪೃಥಿವೀ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-203-74 (23899)
ಅಂತರ್ಜಾನುಶಯೋ ಯಸ್ತು ಭುಂಜತೇ ಸಕ್ತಭಾಜನಃ।
ಯೋ ದ್ವಿಜಃ ಶಬ್ದರಹಿತಂ ಸಂಯಂತುಸ್ತಾರಣಾಯ ವೈ ॥ 3-203-75 (23900)
ಯೇ ಪಾನೀಯಾನಿ ದದತಿ ತಥಾಽನ್ಯೇ ಯೇ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಜಪಂತಿ ಸಂಹಿತಾಂ ಸಂಯಕ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ತಾರಣಕ್ಷಮಾಃ ॥ 3-203-76 (23901)
ಹವ್ಯಂಕವ್ಯಂ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸರ್ವಂ ತಚ್ಛ್ರೋತ್ರಿಯೋಽರ್ಹತಿ।
ದತ್ತಂ ಹಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೇ ಸಾಧೌಜ್ಯಲಿತೇಽಗ್ನೌ ಯಥಾ ಹುತಂ ॥ 3-203-77 (23902)
ಮನ್ಯುಪ್ರಹರಣಾ ವಿಪ್ರಾ ನ ವಿಪ್ರಾಃ ಶಸ್ತ್ರಯೋಧಿನಃ।
ನಿಹನ್ಯುರ್ಮನ್ಯುನಾ ವಿಪ್ರಾ ವಜ್ರಪಾಣಿರಿವಾಸುರಾನ್ ॥ 3-203-78 (23903)
ಧರ್ಮಾಶ್ರಿತೇಯಂ ತು ಕಥಾ ಕಥಿತಾ ಹಿ ತವಾನಘ।
ಯಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮುನಯಃ ಪ್ರೀತಾ ನೈಮಿಷಾರಣ್ಯವಾಸಿನಃ ॥ 3-203-79 (23904)
ವೀತಶೋಕಭಯಕ್ರೋಧಾ ವಿಪಾಪ್ಮಾನಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಶ್ರುತ್ವೇಮಾಂ ತು ಕಥಾಂ ರಾಜನ್ಭವಂತೀಹ ತು ಮಾನವಾಃ ॥ 3-203-80 (23905)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-203-81x (2449)
ಕಿಂ ತಚ್ಛೌಚಂ ಭವೇದ್ಯೇನ ವಿಪ್ರಃ ಶುದ್ಧಃ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶ್ರೋತುಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-203-81 (23906)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-82x (2450)
ವಾಕ್ಶೌಚಂ ಕ್ರಮಶೌಚಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಶೌಚಂ ಜಲಾತ್ಮಕಂ।
ತ್ರಿಭಿಃ ಶೌಚೈರುಪೇತೋ ಯಃ ಸ ಸ್ವರ್ಗೀ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-203-82 (23907)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಭ್ಯುಪಸೇವತೇ।
ಪ್ರಜಪನ್ಪಾವನೀಂ ದೇವೀಂ ಗಾಯತ್ರೀಂ ವೇದಮಾತರಂ ॥ 3-203-83 (23908)
ಸ ತಯಾ ಪಾವಿತೋ ದೇವ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಷ್ಟಕಿಲ್ಬಿಷಃ।
ನ ಸೀದೇತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾನೋ ಮಹೀಮಪಿ ಸಸಾಗರಾಂ ॥ 3-203-84 (23909)
ಯೇ ಚಾಸ್ ದಾರುಣಾ ಕೇಚಿದ್ಗ್ರಹಾಃ ಸೂರ್ಯಾದಯೋ ದಿವಿ।
ತೇ ಚಾಸ್ಯ ಸೌಂಯಾ ಜಾಯಂತೇ ಶಿವಾಃ ಶಿವತರಾಃ ಸದಾ ॥ 3-203-85 (23910)
ಸರ್ವೇನಾನುಗತಂ ಚೈನಂ ದಾರುಣಾಃ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ।
ಘೋರರೂಪಾ ಮಹಾಕಾಯಾ ಧರ್ಷಯಂತಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ ॥ 3-203-86 (23911)
ನಾಧ್ಯಾಪನಾದ್ಯಾಜನಾದ್ವಾ ಅನ್ಯಾಯಾದ್ವಾ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್।
ದೋಷೋ ಭವತಿ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಜ್ವಲಿತಾಗ್ನಿಸಸಾ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 3-203-87 (23912)
ದುರ್ವೇದಾ ವಾ ಸುವೇದಾ ವಾ ಪ್ರಾಕೃತಾಃ ಸಂಸ್ಕೃತಾಸ್ತಥಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನಾ ಇವಾಗ್ನಯಃ ॥ 3-203-88 (23913)
ಯಥಾ ಶ್ಮಶಾನೇ ದೀಪ್ತೌಜಾಃ ಪಾವಕೋ ನೈವ ದುಷ್ಯತಿ।
ಏವಂ ವಿದ್ವಾನವಿದ್ವಾನ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೈವತಂ ಮಹತ್ ॥ 3-203-89 (23914)
ಪ್ರಾಕರೈಶ್ಚ ಪುರದ್ವಾರೈಃ ಪ್ರಾಸಾದೈಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ನಗರಾಣಿ ನ ಶೋಭಂತೇ ಹೀನಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮೈಃ ॥ 3-203-90 (23915)
ವೇದಾಢ್ಞಾ ವೃತ್ಸಂಪನ್ನಾ ಜ್ಞಾನವಂತಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಯತ್ರತಿಷ್ಂತಿ ವೈ ವಿಪ್ರಾಸ್ತನ್ನಾಮ ನಗರಂ ನೃಪ ॥ 3-203-91 (23916)
ವ್ರಜೇ ವಾಽಪ್ಯಥವಾಽರಣ್ಯೇ ಯತ್ರಸಂತಿ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ತತ್ತನ್ನಗರಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಪಾರ್ಥ ತೀರ್ಥಂ ಚ ತದ್ಭವೇತ್ ॥ 3-203-92 (23917)
ರಕ್ಷಿತಾರಂ ಚ ರಾಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ಅಭಿಗಂಯಾಭಿಪೂಜ್ಯಾಥ ಸದ್ಯಃ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-203-93 (23918)
ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾಭಿಷೇಕಂ ಚ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಕೀರ್ತನಂ।
ಸದ್ಭಿಃ ಸಂಭಾಷಣಂ ಚೈವ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಬುಧೈಃ ॥ 3-203-94 (23919)
ಸಾಧುಸಂಗಮಪೂತೇನ ವಾಕ್ಸುಭಾಷಿತವಾರಿಣಾ।
ಪವಿತ್ರೀಕೃತಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಂತೋ ಮನ್ಂತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-203-95 (23920)
ತ್ರಿದಂಡಧಾರಣಂ ಮೌನಂ ಜಟಾಭಾರೋಽಥ ಮುಂಡನಂ।
ವಲ್ಕಲಾಜಿನಸಂವೇಷ್ಟಂ ವ್ರತಚರ್ಯಾಽಭಿಷೇಚನಂ ॥ 3-203-96 (23921)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ವನೇ ವಾಸಃ ಶರೀರಪರಿಶೋಷಣಂ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಮಿಥ್ಯಾ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ಭಾವೋ ನ ನಿರ್ಮಲಃ ॥ 3-203-97 (23922)
ವಿಶುದ್ಧಿಂ ಚಕ್ಷುರಾದೀನಾಂ ಷಣ್ಣಾಮಿಂದ್ರಿಯಗಾಮಿನಾಂ।
ವಿಕಾರಿ ತೇಷಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುದುಷ್ಕರತರಂ ಮನಃ ॥ 3-203-98 (23923)
ಯೇ ಪಾಪಾನಿ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಮನೋವಾಕ್ಕರ್ಮಬುದ್ಧಿಭಿಃ।
ತೇ ತಪಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ನ ಶರೀರಸ್ಯ ಶೋಷಣಂ ॥ 3-203-99 (23924)
ನ ಜ್ಞಾತಿಭ್ಯೋ ದಯಾ ಯಸ್ಯ ಶುಕ್ಲದೇಹೋಽವಿಕಲ್ಮಷಃ।
ಹಿಂಸಾ ಸಾ ತಪಸಸ್ತಸ್ಯ ನಾನಾಶಿತ್ವಂ ತಪಃ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 3-203-100 (23925)
ತಿಷ್ಠನ್ಗೃಹೇ ಚೈವ ಮುನಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಶುಚಿರಲಂಕೃತಃ।
ಯಾವಜ್ಜೀವಂ ದಯಾವಾಂಶ್ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-203-101 (23926)
ನ ಹಿ ಪಾಪಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಶುದ್ಧ್ಯಂತ್ಯನಶನಾದಿಭಿಃ।
ಸೀದತ್ಯನಶನಾದೇವ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಲೇಪನಃ ॥ 3-203-102 (23927)
ಅಜ್ಞಾತಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಚ ಕ್ಲೇಶೋ ನಾನ್ಯತ್ಪ್ರಹೀಯತೇ।
ನಾಗ್ನಿರ್ದಹತಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭಾವಶೂನ್ಯಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ ॥ 3-203-103 (23928)
ಪುಣ್ಯಾದೇವ ಪ್ರವ್ರಜಂತಿ ಶುಧ್ಯಂತ್ಯನಶನಾನಿ ಚ।
ನ ಮೂಲಫಲಭಕ್ಷಿತ್ವಾನ್ನ ಮೌನಾನ್ನಾನಿಲಾಶನಾತ್ ॥ 3-203-104 (23929)
ಶಿರಸೋ ಮುಂಡನಾದ್ವಾಽಪಿ ನ ಸ್ಥಾನಕುಟಿಕಾಸನಾತ್।
ನ ಜಟಾಧಾರಣಾದ್ವಾಽಪಿನ ತು ಸ್ಥಾನಕುಟಿಕಾಸನಾತ್। 3-203-105 (23930)
ನಿತ್ಯಂ ಹ್ಯನಶನಾದ್ವಾಽಪಿ ನಾಗ್ನಿಶುಶ್ರೂಷಣಾದಪಿ।
ನ ಚೋದಕಪ್ರವೇಶೇನ ನ ಚ ಕ್ಷ್ಮಾಶಯನಾದಪಿ ॥ 3-203-106 (23931)
ಜ್ಞಾನೇನ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಪಿ ಜರಾಮರಣಮೇವ ಚ।
ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚ ಪ್ರಹೀಯಂತೇ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಚೋತ್ತಮಂ ಪದಂ ॥ 3-203-107 (23932)
ಬೀಜಾನಿ ಹ್ಯಗ್ನಿದಗ್ಧಾನಿ ನ ರೋಹಂತಿ ಪುನರ್ಯಥಾ।
ಜ್ಞಾನದಗ್ಧೈಸ್ತಧಾ ಕ್ಲೇಶೈರ್ನಾತ್ಮಾ ಸಂಡುಜ್ಯತೇ ಪುನಃ ॥ 3-203-108 (23933)
ಆತ್ಮನಾ ವಿಪ್ರಹೀಣಾನಿ ಕಾಷ್ಠಕುಂಠೋಪಮಾನಿ ಚ।
ವಿನಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂದೇಹಃ ಫೇನಾನೀವ ಮಹಾರ್ಣವೇ ॥ 3-203-109 (23934)
ಆತ್ಮಾನಂ ವಿಂದತೇ ಯೇನ ಸರ್ವಭೂತಗುಹಾಶಯಂ।
ಶ್ಲೋಕೇನ ಯದಿ ವಾಽರ್ಧೇನ ಕ್ಷೀಣಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಂ ॥ 3-203-110 (23935)
ದ್ವ್ಯಕ್ಷರಾದಭಿಸಂಧಾಯ ಕೇಚಿಚ್ಛ್ಲೋಕಪದಾಂಕಿತೈಃ।
ಶತೈರನ್ಯೈಃ ಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-203-111 (23936)
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಸ್ತಿ ನ ಪರೋ ನ ಸುಖಂ ಸಂಶಯಾತ್ಮನಃ।
ಊಟುರ್ಜ್ಞಾನವಿದೋ ವೃದ್ಧಾಃ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-203-112 (23937)
ವಿದಿತಾರ್ಥಸ್ತು ವೇದಾನಾಂ ಪರಿವೇದ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಉದ್ವಿಜೇತ್ಸ ತು ದೇವೇಭ್ಯೋ ದಾವಾಗ್ನೇರಿವ ಮಾನವಃ ॥ 3-203-113 (23938)
ಶುಷ್ಕಂ ತರ್ಕಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯಆಶ್ರಯಸ್ವ ಶ್ರುತಿಂ ಸ್ಮೃತಿಂ।
ಏಕಾರಾಭಿಸಂಬದ್ಧಂ ತತ್ತ್ವಂ ಹೇತುಭಿರಿಚ್ಛಸಿ।
ಬುದ್ಧಿರ್ನ ತಸ್ಯ ಸಿದ್ಧ್ಯೇತ ಸಾಧನಸ್ಯ ವಿಪರ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-203-114 (23939)
ವೇದ್ಯಂ ಪೂರ್ವಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ಪ್ರಯತ್ನಾ-
ತ್ತದ್ಧೀರ್ವೇದಸ್ತಸ್ಯ ವೇದಃ ಶರೀರಂ।
ವೇದಸ್ತತ್ತ್ವಂ ತತ್ಸಮಾಸೋಪಲಬ್ಧಿಃ
ಕ್ಲೀಬಸ್ತ್ವಾತ್ಮಾ ನ ಸ ವೇದ್ಯಂ ನ ವೇದಃ ॥ 3-203-115 (23940)
ವೇದೋಕ್ತಮಾಯುರ್ದೇವಾನಾಮಾಶಿಷಶ್ಚೈವ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಫಲತ್ಯನುಯುಗಂ ಲೋಕೇ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಶರೀರಿಣಾಂ ॥ 3-203-116 (23941)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಸಾದೇನ ತದೇತತ್ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ತಸ್ಮಾದನಶನಂ ದಿವ್ಯಂ ನಿರುದ್ಧೇಂದ್ರಿಯಗೋಚರಂ ॥ 3-203-117 (23942)
ತಪಸಾ ಸ್ವರ್ಗಗಮನಂ ಭೋಗೋ ದಾನೇನ ಜಾಯತೇ।
ಜ್ಞಾನೇನ ಮೋಕ್ಷೋ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತೀರ್ಥಸ್ನಾನಾದಘಕ್ಷಯಃ ॥ 3-203-118 (23943)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-203-119x (2451)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರದಾನವಿಧಿಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-203-119 (23944)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-203-120x (2452)
ಯತ್ತತ್ಪೃಚ್ಛಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರದಾನಧರ್ಮಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಇಷ್ಟಂ ಚೇದಂ ಸದಾ ಮಹ್ಯಂ ರಾಜನ್ಗೌರವತಸ್ತಥಾ ॥ 3-203-120 (23945)
ಶೃಣು ದಾನರಹಸ್ಯಾನಿ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತ್ಯುದಿತಾನಿ ಚ।
ಛಾಯಾಯಾಂ ಕರಿಣಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ತತ್ಕರ್ಮ ಪರಿವೀಜಿತಂ।
ದಶಕಲ್ಪಾಯುತಾನೀಹ ನ ಕ್ಷೀಯೇತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-203-121 (23946)
ಜೀವನಾಯ ಸಮಾಕ್ಲಿನ್ನಂ ವಸು ದತ್ತ್ವಾ ಮಹೀಪತೇ।
ವಿಪ್ರಂ ತು ವಾಸಯೇದ್ಯಸ್ತು ಸರ್ವಯಜ್ಞೈಃ ಸ ಇಷ್ಟವಾನ್ ॥ 3-203-122 (23947)
ಪ್ರತಿಸ್ರೋತಶ್ಚಿತ್ರವಾಹಾಃ ಪರ್ಜನ್ಯೋಽನ್ನಾನುಸಂಚರನ್।
ಮಹಾಧುರಿ ಯಥಾ ನಾವಾ ಮಹಾಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ವಿಷುವೇ ವಿಪ್ರದತ್ತಾನಿ ದಧಿಮಧ್ವಕ್ಷಯಾಣಿ ಚ ॥ 3-203-123 (23948)
ಪರ್ವಸು ದ್ವಿಗುಣಂ ದಾನಮೃತೌ ದಶಗುಣಂ ಭವೇತ್। 3-203-b124 `ಅಬ್ದೇ ದಶಗುಣಂ ಪ್ರೋಕ್ತಮನಂತಂ ವಿಷುವೇ ಭವೇತ್' ॥ 3-203-124 (23949)
ಅಯನೇ ವಿಷುವೇ ಚೈವಷಡಶೀತಿಮುಖೇಷು ಚ।
ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯೋಪರಾಗೇ ಚ ದತ್ತಮಕ್ಷಯಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-203-125 (23950)
ಋತುಷು ದಶಗುಣಂ ವದಂತಿ ದತ್ತಂ
ಶತಗುಣಮೃತ್ವಯನಾದಿಷು ಧ್ರುವಂ।
ಭವತಿ ಸಹಸ್ರಗುಣಂ ದಿನಸ್ಯ ರಾಹೋ-
ರ್ವಿಷುವತಿ ಚಾಕ್ಷಯಮಶ್ನುತೇ ಫಲಂ ॥ 3-203-126 (23951)
ನಾಭೂಮಿದೋ ಭೂಮಿಮಶ್ನಾತಿ ರಾಜ-
ನ್ನಾಯಾನದೋ ಯಾನಮಾರುಹ್ಯ ಯಾತಿ।
ಯಾನ್ಯಾನ್ಕಾಮಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದಾತಿ
ತಾಂಸ್ತಾನ್ಕಾಮಾಂಜಾಯಮಾನಃ ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ॥ 3-203-127 (23952)
ಅಗ್ನೇರಪತ್ಯಂ ಪ್ರಥಮಂ ಸುವರ್ಣಂ
ಭೂರ್ವೈಷ್ಣವೀ ಸೂರ್ಯಸುತಾಶ್ಚ ಗಾವಃ।
ಲೋಕಾಶ್ತ್ರಯಸ್ತೇನ ಭವಂತಿ ದತ್ತಾ
ಯಃ ಕಾಂಚನಂ ಗಾಶ್ಚ ಮಹೀಂ ಚ ದದ್ಯಾತ್ ॥ 3-203-128 (23953)
ಪರಂಹಿ ದಾನಾನ್ನ ಬಭೂವ ಶಾಶ್ವತಂ
ಭವ್ಯಂ ತ್ರಿಲೋಕೇ ಭವತೇ ಕುತಃ ಪುನಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಧಾನಂ ಪರಮಂ ಹಿ ದಾನಂ
ವದಂತಿ ಲೋಕೇಷು ವಿಶಿಷ್ಟಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-203-129 (23954)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 203 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-203-5 ಯತ್ರ ಜನ್ಮನಿ ಅಸತ್ಯಂ ವೃಥಾ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿತ್ರಾಣಂ ವಿನಾ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ತದಪಿ ವೃಥೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-203-6 ಆರೂಢಶ್ಚಾಸೌ ಪತಿತಃ ॥ 3-203-7 ಗುರಾವಪ್ಯಾನೃತಿಕೇಽನೃತಪ್ರಿಯೇ। ವೃಷಲಃ ಶೂದ್ರಃ ॥ 3-203-8 ಬ್ರಾಹ್ಮಬಂಧವೋ ಜಾತಿಮಾತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಆ ವೃತ್ತಾಧ್ಯಯನಶೂನ್ಯಾಃ ॥ 3-203-10 ದಾನಂ ದಾನಫಲಂ ಅನ್ಯತ್ತು ದಾನಂ ವೃದ್ಧಭಾವೇನ ಜರಯಾ ಭುಂಕ್ತೇ ॥ 3-203-17 ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಾಃ ಬಾಣನಿಷಂಗಧರಾಃ ಕ್ಷಾತ್ರವೃತ್ತಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ದುರ್ವರ್ಣಃ ಕುನಖೀತಿ ಝ. ಪಾಃ ॥ 3-203-25 ಮಾಲ್ಯಂ ನಿರ್ಮಾಲ್ಯಂ। ಆಕಲ್ಪಃ ಗಂಧಾದಿನಾಲಂಕರಣಂ। ಅರೋಗಿಪ್ರತಿಚರ್ಯಾಚೇತಿ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠಗೋಶತಾದಿತಿ ಚ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-27 ಅಭಿಭೂತಾಯ ದಾರಿದ್ರ್ಯಾದೇವ ॥ 3-203-28 ಅಭಿವರ್ಜಿತಂ ದತ್ತಂ ॥ 3-203-29 ಸಾ ಬಹುಭ್ಯೋ ದತ್ತಾ ॥ 3-203-40 ಪ್ರತಿಶ್ರಯಾ ಗೃಹಾಃ ಯೇಷಾಂ ಯೈಃ ಉತ್ಸೃಷ್ಟಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ನಿರ್ವಚನಾಃ ಯಮವಾರ್ತಾಮಪಿ ನ ಶೃಣ್ವಂತೀತ್ಯ್ರತಃ ॥ 3-203-41 ವಸೂನಾಂ ಧನಾನಾಂ ॥ 3-203-42 ಸತ್ಯೋಕ್ತಾಸ್ತದನಂತರಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-45 ಸರ್ವಂ ಪೂಜ್ಯತಮಂ ಪ್ರಶ್ನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-51 ಪ್ರಾವೃತಾ ವಸ್ತ್ರದಾತಾರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-76 ಅಪಾನಪಾ ನಗದಿತಾಸ್ತಥಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅಪಾನಪಾ ಅಮದ್ಯಪಾಃ ನಗದಿತಾಃ ನ ಕೇನಚಿದ್ದೋಷವತ್ತಯಾ ಕೀರ್ತಿತಾಃ ॥ 3-203-80 ರಾಜನ್ನ ಭವಂತೀಹ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ನ ಭವಂತೀಹ ಮಾನವಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೋಪರ್ಯುಪರಿ ಗಚ್ಛಂತೋ ಮುಕ್ತಿಮೇವ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-203-87 ಅನ್ಯಸ್ಮಾದ್ವಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-94 ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ತ್ರಿಸುಪರ್ಣಾದಿಮಂತ್ರಾಣಾಂ ॥ 3-203-96 ಅಭಿಷೇಚನಂ ತೀರ್ಥೇಷು ॥ 3-203-97 ಭಾವಶ್ಚಿತ್ತಂ ॥ 3-203-98 ನ ದುಷ್ಕರಮಿತಿ ಇಂದ್ರಿಯಗಾಮಿನಾಂ ವಿಷಯಾಣಾಂ ವಿಶುದ್ಧಿಂ ವಿನಾ ಅಶನಂ ಭೋಗಃ ಸುಕರಂ। ಭೋಗೋ ವಿಷಯಶುದ್ಧಿಂ ನಾಪೇಕ್ಷತೇ। ಪಣ್ಯಾಂಗನಾಸಂಗಾದಿನಾಪಿ ತತ್ಸಿದ್ಧೇಃ। ಕಿಂತು ಅನಾಶಿತ್ವಂ ಅಮೃತತ್ವಂ ಭೋಗವರ್ಜನಂ ವಾ ತಾಂ ವಿನಾ ನ ಸುಕರಂ। ಯತೋ ದುಷ್ಕರಂ ಖಭಾವತೋ ದುಃಸಂಪಾದಮಿತಿ ಯೋಜನಾ। ದುಷ್ಕರತ್ವೇ ಹೇತುಮಾಹಾರ್ಧೇನ ವಿಕಾರೀತಿ। ಸುದುಷ್ಕರತರಂ ದುರ್ಜಯಂ ॥ 3-203-100 ಜ್ಞಾತಿಭ್ಯಃ ಪುತ್ರಾದ್ಯರ್ಥೇ। ಶುಕ್ಲದೇಹಃ ಶುಕ್ಲವತ್ತ್ಯುಪಜೀವೀ। ಅವಿಕಲ್ಮಷಃ ಶುಕ್ಲವೃತ್ತ್ಯಾ ಯಃ ಕುಟುಂಬಂ ಪೀಡಯತಿ ಸ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷೋ ನ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ತಸ್ಯೋಪಪಾದನಮುತ್ತರಾರ್ಧೇನ ಹಿಂಸೇತಿ। ಅನಾಶಿತ್ವಂ ಅಶನತ್ಯಾಗಃ ॥ 3-203-101 ಮಾಂಸಶೋಣಿತಲೇಪನಃ ದೇಹಃ ॥ 3-203-103 ಅಜ್ಞಾತಂ ಶಾಸ್ತ್ರತ್ಕಿಂತು ಸ್ವಯಮೇವ ಕಲ್ಪಿತಂ ತಪ್ತಶಿಲಾರೇಹಣಾದಿ। ತೇನ ಕ್ಲೇಶ ಏವ ನತು ಅನ್ಯತ್ಪಾಪಂ ಪ್ರಹೀಯತೇ ॥ 3-203-105 ಸ್ಥಾನಕುಟಿಕಾಸನಾತ್ಸ್ಥಾವರಗೃಹತ್ಯಾಗಾತ್ ॥ 3-203-109 ಆತ್ಮನೇತಿ ಶರೀರಾಣೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-203-113 ಸ ತು ವೇದೇಭ್ಯಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-115 ವೇದಪೂರ್ವಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ಪ್ರಯತ್ನಾತ್ತದ್ವೈ ವೇದಸ್ತಸ್ಯ ವೇದಃ ಶರೀರಂ। ವೇದಸ್ತತ್ವಂ ತತ್ಸಮಾಸೋಪಲಬ್ಧೌ ಕ್ಲೀವಸ್ತ್ವಾತ್ಮಾ ತತ್ಸವೇದ್ಯಸ್ಯ ವೇದ್ಯಂ। ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-203-117 ಪ್ರಸಾದೇನ ನೈರ್ಮಲ್ಯೇನ। ಅನಶನಂ ನಾಮ ಚಿತ್ತೇಂದ್ರಿಯನಿರೋಧೋ ನತ್ವಾಹಾರತ್ಯಾಗ ಇತ್ಯಾಹ ತಸ್ಮಾದಿತಿ ॥ 3-203-121 ಛಾಯಾಯಾಂ ಕರಿಣಃ। ಗುರ್ವಮಾಯೋಗೇಽಶ್ವತ್ಥಚ್ಛಾಯಾ ಗಜಚ್ಛಾಯಾಖ್ಯಂ ಪರ್ವ ದೇಶಕಾಲಯೋಗಜಂ। ತತ್ಕರ್ಣಪರಿವೀಜಿತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕರ್ಣಾಇವ ಕರ್ಣಾ ಅಶ್ವತ್ಥಪಲ್ಲವಾಸ್ತೈರ್ವೀಜಿತೇ ದೇಶೇ ಜಲೋಪಾಂತೇ ॥ 3-203-122 ಸಮಾಕ್ಲಿನ್ನಂ ಆರ್ದ್ರಂ ವಸು ಅನ್ನಾದಿದ್ರವ್ಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹೀಯತೇ। ವೈಶ್ಯಂ ತು ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-123 ಪ್ರತಿ ಪ್ರತೀಪಂ ಪೂರ್ವವಾಹಿನ್ಯಾಃ ನದ್ಯಾಃ ಪಶ್ಚಿಮಾಭಿಮುಖಂ ಸ್ನೋತಃ ಪ್ರವಾಹೋ ಯತ್ರತತ್ ತೀರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಸ್ನೋತಃ। ತತ್ರ ಪಾತ್ರೇಽರ್ಪಿತಾಶ್ಚಿತ್ರಬಾಹಾ ಉತ್ತಮಾಶ್ವಾಃ। ವಿಪರಿಣಂಯ ಅಕ್ಷಯಾ ಇತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ। ಅಕ್ಷಯಫಲಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪರ್ಜನ್ಯೋಽನ್ನಾನುಸಂಚರನ್ ಅನ್ನಾರ್ಥಂ ಅನುಸಂಚರನ್ಪರ್ಜನ್ಯ ಇಂದ್ರೋಽಪ್ಯಕ್ಷಯಃ। ಅತಿಥಿರೂಪೇಣ ತೃಪ್ತ ಇಂದ್ರೋಪ್ಯಕ್ಷಯಸ್ವರ್ಗಪ್ರದ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಮಹಾಧುರಿ ಮಹತಿ ಧೂಸದೃಶೇ ಪ್ರವಾಹೇ ನಾ ಪುರುಷೋವಾ ಯಥಾ ಮಹಾಧುರಿ ಯೋಗಭಾರೇ। ಯಥಾ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ತಥೈವ ಗಜಚ್ಛಾಯಾಶ್ರಾದ್ಧದಿಕರ್ತಾರೋಪಿ ಮುಚ್ಯಂತ ಇತ್ಯರ್ತಃ ॥ 3-203-124 ವಿಪ್ಲವೇ ವಿಪ್ರದತ್ತಾನಿ ದಧಿಮಸ್ತ್ವಕ್ಷಯಾಣಿ ಚ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-203-125 ವಿಷುವೇ ತುಲಾಮೇಷಸಂಕ್ರಾಂತ್ಯೋಃ। ಷಡಶೀತಿಮುಖೇ ಮಿಥುನಕನಯಾಮೀನಸಂಕ್ರಾಂತಿಷು ॥ 3-203-127 ಕಾಮಾನ್ ಕಾಂಯಮಾನಾನ್ವಿಷಯಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 204
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.204. ಅಧ್ಯಾಯಃ 204
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧುಂಧುಮಾರೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಉದಂಕನಾಮಕಮುನೇಸ್ತಪಸಾ ತುಷ್ಟೇನ ವಿಷ್ಣುನಾ ತಸ್ಮೈ ವರದಾನಂ ॥ 2 ॥ ತಥಾ ವಿಷ್ಣುನಾ ಉದಂಕಂಪ್ರತಿ ಕುವಲಾಶ್ವೇನ ಧುಂಧುನಾಮಕಾಸುರಘಾತನವಿಧಾನಪೂರ್ವಕಮಂತರ್ಧಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-204-0 (23955)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-204-0x (2453)
[ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ರಾಜಾ ರಾಜರ್ಷೇರಿಂದ್ರದ್ಯುಂನಸ್ಯ ತತ್ತಥಾ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾನ್ಮಹಾಭಾಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥] 3-204-1 (23956)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭರತರ್ಷಭ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ತಪೋವೃದ್ಧಂ ದೀರ್ಘಾಯುಷಮಕಲ್ಮಷಂ ॥ 3-204-2 (23957)
ವಿದಿತಾಸ್ತವ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದೇವದಾನವರಕ್ಷಸಾಂ।
ರಾಜವಂಶಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ಋಷಿವಂಶಾಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾಃ ॥ 3-204-3 (23958)
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅಥ ವೇತ್ಸಿ ಮುನೇ ವಂಶಾನ್ಮನುಷ್ಯೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-204-4 (23959)
ದೇವಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಕಿನ್ನರಾಪ್ಸರಸಾಂ ತಥಾ।
ಇದಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತತ್ತ್ವೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-204-5 (23960)
ಕುವಲಾಶ್ವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಕುಲಸಂಭವಃ।
ಕಥಂ ನಾಮ ವಿಪರ್ಯಾಸಾದ್ಧುಂಧುಮಾರತ್ವಮಾಗತಃ ॥ 3-204-6 (23961)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಜ್ಞಾತುಂ ಭಾರ್ಗವಸತ್ತಮ।
ವಿಪರ್ಯಸ್ತಂ ಯಥಾ ನಾಮ ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ ಧೀಮತಃ ॥ 3-204-7 (23962)
[ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-204-8x (2454)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣೈವಮುಕ್ತೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಧೌಂಧುಮಾರಮುಪಾಖ್ಯಾನಂ ಕಥಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥] 3-204-8 (23963)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-204-9x (2455)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಧರ್ಮಿಷ್ಠಮಿದಮಾಖ್ಯಾನಂ ಧುಂಧುಮಾರಸ್ಯ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 3-204-9 (23964)
ಯಥಾ ಸ ರಾಜಾ ಐಕ್ಷ್ವಾಕಃ ಕುವಲಾಶ್ವೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಧುಂಧುಮಾರತ್ವಮಗಮತ್ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-204-10 (23965)
ಮಹರ್ಷಿರ್ವಿಶ್ರುತಸ್ತಾತ ಉದಂಕ ಇತಿ ಭಾರತ।
ಮರುಧನ್ವಸು ರಂಯೇಷು ಆಶ್ರಮಸ್ತಸ್ಯ ಕೌರವ ॥ 3-204-11 (23966)
ಉದಂಕಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ತಪೋತಪ್ಯತ್ಸುದುಶ್ಚರಂ।
ಆರಿರಾಧಯಿಷುರ್ವಿಷ್ಣುಂ ಬಹೂನ್ವರ್ಷಗಣಾನ್ವಿಭುಃ ॥ 3-204-12 (23967)
ತಸ್ಯ ಪ್ರೀತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಸಾಕ್ಷಾದ್ದರ್ಶನಮೇಯಿವಾನ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹರ್ಷಿಸ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ತುಷ್ಟಾವ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತವೈಃ ॥ 3-204-13 (23968)
ಉದಂಕ ಉವಾಚ। 3-204-14x (2456)
ತ್ವಯಾ ದೇವ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಸುರಾಸುರಮಾನವಾಃ।
ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಜಂಗಮಾನಿ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-204-14 (23969)
ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಾಶ್ಚ ವೇದ್ಯಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಸೃಷ್ಟಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಶಿರಸ್ತೇ ಗಗನಂ ದೇವ ನೇತ್ರೇ ಶಶಿದಿವಾಕರೌ ॥ 3-204-15 (23970)
ನಿಃಶ್ವಾಸಃ ಪವನಶ್ಚಾಪಿ ತೇಜೋಽಗ್ನಿಶ್ಚ ತವಾಚ್ಯುತ।
ಬಾಹವಸ್ತೇ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಕುಕ್ಷಿಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾರ್ಣವಃ ॥ 3-204-16 (23971)
ಊರೂ ತೇ ಪರ್ವತಾ ದೇವ ಸ್ವಂ ನಾಭಿರ್ಮಧುಸೂದನ।
ಪಾದೌ ತೇ ಪೃಥಿವೀ ಚೈವ ರೋಮಾಣ್ಯೋಷಧಯಸ್ತಥಾ ॥ 3-204-17 (23972)
ಇಂದ್ರಸೋಮಾಗ್ನಿವರುಣಾ ದೇವಾಸುರಮಹೋರಗಾಃ।
ಪ್ರಹ್ವಾಸ್ತ್ವಾಮುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಸ್ತುವಂತೋ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತವೈಃ ॥ 3-204-18 (23973)
ತ್ವಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಭುವನೇಶ್ವರ।
ಯೋಗಿನಃ ಸುಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-204-19 (23974)
ತ್ವಯಿ ತುಷ್ಟೇ ಜಗಚ್ಛಾಂತಂ ತ್ವಯಿ ಕ್ರುದ್ಧೇ ಮಹದ್ಭಯಂ।
ಭಯಾನಾಮಪನೇತಾಸಿ ತ್ವಮೇಕಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-204-20 (23975)
ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಭೂತಸುಖಾವಹಃ।
ತ್ರಿಭಿರ್ವಿಕ್ರಮಣೈರ್ದೇವ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಸ್ತ್ವಯಾ ವೃತಾಃ ॥ 3-204-21 (23976)
ಅಸುರಾಣಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾನಾಂ ವಿನಾಶಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ಕೃತಃ।
ತವ ವಿಕ್ರಮಣೈರ್ದೇವಾ ನಿರ್ವಾಣಮಗಮನ್ಪರಂ ॥ 3-204-22 (23977)
ಪರಾಭವಂ ಚ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಾಸ್ತ್ವಯಿ ಕ್ರುದ್ಧೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಚ ಭೂತಾನಾಮಿಹ ಸರ್ವಶಃ।
ಆರಾಧಯಿತ್ವಾ ತ್ವಾಂ ದೇವಾಃ ಸುಖಮೇಧಂತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-204-23 (23978)
ಏವಂ ಸ್ತುತೋ ಹೃಷೀಕೇಶ ಉದಂಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಉದಂಕಮಬ್ರವೀದ್ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಹಂ ವರಂ ವೃಣು ॥ 3-204-24 (23979)
ಉದಂಕ ಉವಾಚ। 3-204-25x (2457)
ಪರ್ಯಾಪ್ತೋ ಮೇ ವರೋ ಹ್ಯೇಷ ಯದಹಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಹರಿಂ।
ಪುರುಷಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-204-25 (23980)
ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ। 3-204-26x (2458)
ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಹಮಲೌಲ್ಯೇನ ಭಕ್ತ್ಯಾ ತವ ಚ ಸತ್ತಮ।
ಅವಶ್ಯಂ ಹಿ ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮತ್ತೋ ಗ್ರಾಹ್ಯೋ ವರೋ ದ್ವಿಜ ॥ 3-204-26 (23981)
ಏವಂ ಸ ಚ್ಛಂದ್ಯಮಾನಸ್ತು ವರೇಣ ಹರಿಣಾ ತದಾ।
ಉದಂಕಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವವ್ರೇ ವರಂ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-204-27 (23982)
ಯದಿ ಮೇ ಭಗವನ್ಪ್ರೀತಃ ಪುಂಡರೀಕನಿಭೇಕ್ಷಣ।
ಧರ್ಮೇ ಸತ್ಯೇ ದಮೇ ಚೈವ ಬುದ್ಧಿರ್ಭವತು ಮೇ ಸದಾ।
ಅಭ್ಯಾಸಶ್ಚ ಭವೇದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವಯಿ ನಿತ್ಯಂ ಮಮೇಶ್ವರ ॥ 3-204-28 (23983)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 3-204-29x (2459)
ಸರ್ವಮೇತದ್ಧಿ ಭವಿತಾ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ದ್ವಿಜ ॥ 3-204-29 (23984)
ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತಿ ಯೋಗಶ್ಚ ಯೇನ ಯುಕ್ತೋ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-204-30 (23985)
ಉತ್ಸಾದನಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಧುಂಧುರ್ನಾಮ ಮಹಾಸುರಃ।
ತಪಸ್ಯತಿ ತಪೋ ಘೋರಂ ಶೃಣು ಯಸ್ತಂ ಹನಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-204-31 (23986)
[ರಾಜಾ ಹಿ ವೀರ್ಯವಾಂಸ್ತಾತ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುರಪರಾಜಿತಃ]
ಬೃಹದಶ್ವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-204-32 (23987)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಶುಚಿರ್ದಾಂತಃ ಕುವಲಾಶ್ವ ಇತಿ ಶ್ರತಃ।
ಸ ಯೋಗಬಲಾಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಾಮಕಂ ಪಾರ್ತಿವೋತ್ತಮಃ।
ಶಾಸನಾತ್ತವ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಧುಂಧುಮಾರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-204-33 (23988)
ಉದಂಕಮೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ವಿಷ್ಣುರಂತರಧೀಯತ ॥ 3-204-34 (23989)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 204 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-204-3 ದೇವದಾನವರಾಕ್ಷಸಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 205
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.205. ಅಧ್ಯಾಯಃ 205
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಉದಂಕೇನ ರಾಜ್ಯೇಸ್ವಪುತ್ರಾಭಿಷೇಚನಪೂರ್ವಕಂ ವನಂಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಬೃಹದಶ್ವಂ ಪ್ರತಿ ತನ್ನಿವಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ಧುಂಧುನಾಮಕಾಸುರಹನನಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-205-0 (23990)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-205-0x (2460)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕೌ ಸಂಸ್ತಿತೇ ರಾಜಞ್ಶಶಾದಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸೋಽಯೋಧ್ಯಾಯಾಂ ನೃಪೋಽಭವತ್ ॥ 3-205-1 (23991)
ಶಶಾದಸ್ಯ ತು ದಾಯಾದ ಕಕುತ್ಸ್ಥೋ ನಾಮ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಅನೇನಾಶ್ಚಾಪಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಪೃಥುಶ್ಚಾನೇನಸಃ ಸುತಃ ॥ 3-205-2 (23992)
ವಿಷ್ವಗಶ್ವಃ ಪೃಥೋಃ ಪುತ್ರಸ್ತಸ್ಮಾದಾರ್ದ್ರಶ್ಚ ಜಜ್ಞಿವಾನ್।
ಆರ್ದ್ರಸ್ಯ ಯುವನಾಶ್ವಸ್ತು ಶ್ರಾವಸ್ತಸ್ತಸ್ಯ ಚಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-205-3 (23993)
ಜಜ್ಞೇ ಶ್ರಾವಸ್ತಕೋ ರಾಜಾ ಶ್ರಾವಸ್ತೀ ಯೇನ ನಿರ್ಮಿತಾ।
ಶ್ರಾವಸ್ತಸ್ಯ ತು ದಾಯಾದೋ ಬೃಹದಶ್ವೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-205-4 (23994)
ಬೃಹದಶ್ವಸ್ ದಾಯಾದಃ ಕುವಲಾಶ್ವ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣ್ಯೇಕವಿಂಸತಿಃ ॥ 3-205-5 (23995)
ಸರ್ವೇ ವಿದ್ಯಾಸು ನಿಷ್ಣಾತಾ ಬಲವಂತೋ ದುರಾಸದಾಃ।
ಕುವಲಾಶ್ವಶ್ಚ ಪಿತೃತೋಗುಣೈರಭ್ಯಧಿಕೋಽಭವತ್ ॥ 3-205-6 (23996)
ಸಮಯೇ ತಂ ತದಾ ರಾಜ್ಯೇ ಬೃಹದಶ್ವೋಽಭ್ಯಷೇಚಯತ್।
ಕುವಲಾಶ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ಶೂರಮುತ್ತಮಧಾರ್ಮಿಕಂ ॥ 3-205-7 (23997)
ಪುತ್ರಸಂಕ್ರಾಮಿತಶ್ರೀಸ್ತು ಬೃಹದಶ್ವೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಜಗಾಮ ತಪಸೇ ಧೀಮಾಂಸ್ತಪೋವನಮಮಿತ್ರಹಾ ॥ 3-205-8 (23998)
ಅಥ ಶಶ್ವಾವ ರಾಜರ್ಷಿಂ ತಮುದಂಕೋ ನರಾಧಿಪ।
ವನಂ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ರಾಜನ್ಬೃಹದಶ್ವಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ ॥ 3-205-9 (23999)
ತಮುದಂಕೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದುಷಾಂವರಂ।
ನ್ಯವಾರಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪುರೋತ್ತಮೇ ॥ 3-205-10 (24000)
ಉದಂಕ ಉವಾಚ। 3-205-11x (2461)
ಭವತಾ ರಕ್ಷಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ತತ್ತಾವತ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ನಿರುದ್ವಿಗ್ರಾ ವಯಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರದಾದ್ವಸೇಮಹಿ ॥ 3-205-11 (24001)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ಪೃಥಿವೀ ರಾಜನ್ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ನಿರುದ್ವಿಗ್ನಾ ನಾರಣ್ಯಂ ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-205-12 (24002)
ಪಾಲನ ಹಿ ಮಹಾಂಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾನಾಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ನ ತಥಾ ದೃಶ್ಯತೇಽರಣ್ಯೇ ಮಾಭೂತ್ತೇ ಬುದ್ಧಿರೀದೃಶೀ ॥ 3-205-13 (24003)
ಈದೃಶೋ ನ ಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧರ್ಮಃ ಕ್ವಚನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ಯತ್ನಃ ಪುರಾ ರಾಜರ್ಷಿಭಿಃ ಕೃತಃ ॥ 3-205-14 (24004)
ರಕ್ಷಿತವ್ಯಾಃ ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಾ ತಾಸ್ತ್ವಂ ರಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ನಿರುದ್ವಿಗ್ನಸ್ತಪಸ್ತಪ್ತುಂ ನ ಹಿ ಶಕ್ನೋಮಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-205-15 (24005)
ಮಮಾಶ್ರಮಸಮೀಪೇ ವೈ ಸಮೇಷು ಮರುಧನ್ವಸು।
ಸಮುದ್ರವಾಲುಕಾಪೂರ್ಣ ಉಜ್ಜಾಲಕ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಬಹುಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣೋ ಬಹುಯೋಜನಮಾಯತಃ ॥ 3-205-16 (24006)
ತತ್ರ ರೌದ್ರೋ ದಾನವೇಂದ್ರೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಮಧುಕೈಟಭಯೋಃ ಪುತ್ರೋ ಧುಂಧುರ್ನಾಮ ಸುದಾರುಣಃ।
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತೋ ರಾಜನ್ವಸತ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-205-17 (24007)
ತಂ ನಿಹತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ವನಂ ತ್ವಂ ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-205-18 (24008)
ಶೇತೇ ಲೋಕವಿನಾಶಾಯ ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ದಾರುಣಂ।
ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ವಿನಾಶಾಯ ಲೋಕಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-205-19 (24009)
ಅವಧ್ಯೋ ದೈವತಾನಾಂ ಹಿ ದೈತ್ಯಾನಾಮಥ ರಕ್ಷಸಾಂ।
ನಾಗಾನಾಮಥ ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅವಾಪ್ಯಸ ವರಂ ರಾಜನ್ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಾತ್ ॥ 3-205-20 (24010)
ತಂ ವಿನಾಶಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಮಾ ತೇ ಬುದ್ಧಿರತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಮಹತೀಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಶಾಶ್ವತೀಮವ್ಯಯಾಂ ಧ್ರುವಾಂ ॥ 3-205-21 (24011)
ಕ್ರೂರಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಸ್ವಪತೋ ವಾಲುಕಾಂತರ್ಹಿತಸ್ಯ ಚ।
ಸಂವತ್ಸರಸ್ಯ ಪರ್ಯಂತೇ ನಿಃಶ್ವಾಸಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 3-205-22 (24012)
ಯದಾ ತದಾ ಭೂಶ್ಚಲತಿ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾ।
ತಸ್ಯ ನಿಃಶ್ವಾಸವಾತೇನ ರಜ ಉದ್ಧೂಯತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-205-23 (24013)
ಆದಿತ್ಯರಥಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಪ್ತಾಹಂ ಭೂಮಿಕಂಪನಂ।
ಸವಿಸ್ಫುಲಿಂಗಂ ಸಜ್ವಾಲಂ ಧೂಮಮಿಶ್ರಂ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 3-205-24 (24014)
ತೇನ ರಾಜನ್ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ತಸ್ಮಿನ್ಸ್ತಾತುಂ ಸ್ವಆಂಶ್ರಮೇ ॥ 3-205-25 (24015)
ತಂ ವಿನಾಶಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಲಕಾಃ ಸ್ವಸ್ಥಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತಸ್ಮಿನ್ವಿನಿಹತೇಽಸುರೇ ॥ 3-205-26 (24016)
`ಧುಂಧುನಾಮಾನಮತ್ಯುಗ್ರಂ ದಾನವಂ ಧೋರವಿಗ್ರಹಂ।
ಸಮರೇ ಧೋರತುಮುಲೇ ವಿನಾಶಯ ಮಹೇಷುಣಾ' ॥ 3-205-27 (24017)
ತ್ವಂ ಹಿ ತಸ್ಯ ವಿನಾಶಾಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ತೇಜಸಾ ತವ ತೇಜಶ್ಚ ವಿಷ್ಣುರಾಪ್ಯಾಯವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-205-28 (24018)
ವಿಷ್ಣುನಾ ಚ ವರೋ ದತ್ತಃ ಪೂರ್ವಂ ಮಮ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-205-29 (24019)
ಯಸ್ತಂ ಮಹಾಸುರಂ ರೌದ್ರಂ ವಧಿಷ್ಯತಿ ಮಹೀಪತಿಃ।
ತೇಜಸ್ತದ್ವೈಷ್ಣವಮಿತಿ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯತಿ ದುರಾಸದಂ ॥ 3-205-30 (24020)
ತತ್ತೇಜಸ್ತ್ವಂಸಮಾಧಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭುವಿ ದುಃಸಹಂ।
ತಂ ನಿಷೂದಯ ಸಂದಿಷ್ಟೋ ದೈತ್ಯಂ ರೌದ್ರಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-205-31 (24021)
ನ ಹಿ ಧುಂಧುರ್ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತೇಜಸಾಽಲ್ಪೇನ ಶಕ್ಯತೇ।
ನಿರ್ದಗ್ಧುಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಸ ಹಿ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ ॥ 3-205-32 (24022)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 205 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-205-3 ಬಾಡಿಶಶ್ಚ ಪೃಥೋ ಪುತ್ರ ಇತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 206
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.206. ಅಧ್ಯಾಯಃ 206
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಬೃಹದಶ್ವೇನೋದಂಕಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಪುತ್ರೇಣ ಕುವಲಾಶ್ವೇನ ಧುಂಧುವಧಸ್ಯ ಭಾವಿತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ವನಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಧುಂಧೂತ್ಪತ್ತಿಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತದುಪೋದ್ಧಾತತಯಾ ಮಧುಕೈಟಭವೃತ್ತಾಂತಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-206-0 (24023)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-206-0x (2462)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ರಾಜರ್ಷಿರುದಂಕೇನಾಪರಾಜಿತಃ।
ಉದಂಕಂ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃತಾಂಜಲಿಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-206-1 (24024)
ನ ಹಿ ಮೇ ಗಮನಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮೋಘಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಪುತ್ರೋ ಮಮಾಯಂ ಭಗವನ್ಕುವಲಾಶ್ವ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-206-2 (24025)
ಧೃತಿಮಾನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರೀ ಚ ವೀರ್ಯೇಣಾಪ್ರತಿಮೋ ಭುವಿ।
ಪ್ರಿಯಂ ಚ ತೇ ಸರ್ವಮೇತತ್ಕರಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-206-3 (24026)
ಪುತ್ರೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಸರ್ವೈಃ ಶೂರೈಃ ಪರಿಘಬಾಹುಭಿಃ।
`ಹನಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತಂ ವೈ ಧುಂಧುಂ ಮಹಾಽಸುರಂ'।
ವಿಸರ್ಜಯಸ್ವ ಮಾಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೋಸ್ಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ ॥ 3-206-4 (24027)
ತಥಾಽಸ್ತ್ವಿತಿ ಚ ತೇನೋಕ್ತೋ ಮುನಿನಾಽಮಿತತೇಜಸಾ।
ಸ ತಮಾದಿಶ್ಯ ತನಯಮುದಂಕಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಜಗಾಮ ವನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-206-5 (24028)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-206-6x (2463)
ಕ ಏಷ ಭಗವಂದೈತ್ಯೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತಪೋಧನ।
ಕಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಥ ನಪ್ತಾ ವಾ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ ॥ 3-206-6 (24029)
ಏವಂ ಮಹಾಬಲೋ ದೈತ್ಯೋ ನ ಶ್ರುತೋ ಮೇ ತಪೋಧನ।
`ಯಸ್ಯ ನಿಶ್ವಾಸವಾತೇನ ಕಂಪತೇ ಭೂಃ ಸಪರ್ವತಾ' ॥ 3-206-7 (24030)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ವೇದಿತುಂ।
ಸರ್ವಮೇವ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿಸ್ತರೇಣ ತಪೋಧನ ॥ 3-206-8 (24031)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-206-9x (2464)
ಶೃಣು ರಾಜನನಿದಂ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ನರಾಧಿಪ।
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿಸ್ತರೇಣ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-206-9 (24032)
ಏಕಾರ್ಣವೇ ನಿರಾಲೋಕೇ ನಷ್ಟೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ಪ್ರನಷ್ಟೇಷು ಚ ಭೂತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-206-10 (24033)
ಪ್ರಭವಂ ಲೋಕಕರ್ತಾರಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಶಾಶ್ವತಮವ್ಯಯಂ।
ಯಮಾಹುರ್ಮುನಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ।
`ಚತುರ್ಭುಜಮುದಾರಾಂಗಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಭಾರತ' ॥ 3-206-11 (24034)
ಸುಷ್ವಾಪ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರಪ್ಶಯ್ಯಾಮೇಕ ಏವ ಹಿ।
ನಾಗಸ್ ಭೋಗೇ ಮಹತಿ ಶೇಪಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ॥ 3-206-12 (24035)
ಲೋಕಕರ್ತಾ ಮಹಾಭಾಗ ಭಗವಾನಚ್ಯುತೋ ಹರಿಃ।
ನಾಗಭಗೇನ ಮಹತಾ ಪರಿರಭ್ಯ ಮಹೀಮಿಮಾಂ ॥ 3-206-13 (24036)
ಸ್ವಪತಸ್ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಪದ್ಮಂ ಸೂರ್ಯಸಮಪ್ರಭಂ।
ನಾಭ್ಯಾ ವಿನಿಃಸೃತಂ ದಿವ್ಯಂ ತತ್ರೋತ್ಪನ್ನಃ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-206-14 (24037)
ಸಾಕ್ಷಾಲ್ಲೋಕಗುರುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪದ್ಮೇ ಸೂರ್ಯಸಮಪ್ರಭಃ।
ಚತುರ್ವೇದಶ್ಚತುರ್ಮೂರ್ತಿಶ್ಚತುರ್ವರ್ಗಶ್ಚತುರ್ಮುಖಃ ॥ 3-206-15 (24038)
ಸ್ವಪ್ರಭಾವಾದ್ದುರಾಧರ್ಷೋ ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ದಾನವೌ ವೀರ್ಯವತ್ತಮೌ ॥ 3-206-16 (24039)
ಮಧುಶ್ಚ ಕೈಟಭಶ್ಚೈವ ದೃಷ್ಟವಂತೌ ಹರಿಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಶಯಾನಂ ಶಯನೇ ದಿವ್ಯೇ ನಾಗಭೋಗೇ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ ॥ 3-206-17 (24040)
ಬಹುಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣೇ ಬಹುಯೋಜನಮಾಯತೇ।
ಕಿರೀಟಕೌಸ್ತುಭಧರಂ ಪೀತಕೌಶೇಯವಾಸಸಂ ॥ 3-206-18 (24041)
ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಶ್ರಿಯಾ ರಾಜಂಸ್ತೇಜಸಾ ವಪುಪಾ ತಥಾ।
ಸಹಸ್ರಸೂರ್ಯಪ್ರತಿಮಮದ್ಭುತೋಪಮದರ್ಶನಂ ॥ 3-206-19 (24042)
ವಿಸ್ಮಯ ಸುಮಹಾನಾಸೀನ್ಮಧುಕೈಟಭಯೋಸ್ತದಾ ॥ 3-206-20 (24043)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಂ ಚಾಪಿ ಪದ್ಮೇ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣಂ।
ವಿತ್ರಾಸಯೇತಾಮಥ ತೌ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಮಿತೌಜಸಂ ॥ 3-206-21 (24044)
ವಿತ್ರಾಸ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಧಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಾಭ್ಯಾಂ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಅಕಂಪಯತ್ಪದ್ಮನಾಲಂ ತತೋಽಬುಧ್ಯತ ಕೇಶವಃ ॥ 3-206-22 (24045)
ಅಥಾಪಶ್ತ ಗೋವಿಂದೋ ದಾನವೌ ವೀರ್ಯವತ್ತರೌ ॥ 3-206-23 (24046)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾವಬ್ರವೀದ್ದೇವಃ ಸ್ವಾಗತಂ ವಾಂ ಮಹಾಬಲೌ।
ದದಾಮಿ ವಾಂ ವರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ರಪ್ರೀತಿರ್ಹಿ ಮಮ ಜಾಯತೇ ॥ 3-206-24 (24047)
ತೌ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಮಹಾದರ್ಪೌ ಮಹಾಬಲೌ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರೂತಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಸಹಿತೌ ಮಧುಸೂದನಂ ॥ 3-206-25 (24048)
ಆವಾಂ ವರಯ ದೇವ ತ್ವಂ ವರದೌ ಸ್ವಃ ಸುರೋತ್ತಮ।
ದಾತಾರೌ ಸ್ವೋ ವರಂ ತುಭ್ಯಂ ತದ್ಬ್ರವೀಹ್ಯವಿಚಾರಯನ್ ॥ 3-206-26 (24049)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 3-206-27x (2465)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೇ ವರಂ ವೀರಾವೀಪ್ಸಿತಶ್ಚ ವರೋ ಮಮ।
ಯುವಾಂ ಹಿ ವೀರ್ಯಸಂಪನ್ನೌ ನ ವಾಮಸ್ತಿ ಸಮಃ ಪುಮಾನ್ ॥ 3-206-27 (24050)
ವಧ್ಯತ್ವಮುಪಗಚ್ಛೇತಾಂ ಮಮ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮೌ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಕಾಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಲೋಕಹಿತಾಯ ವೈ ॥ 3-206-28 (24051)
ಮಧುಕೈಟಭಾವೂಚತುಃ। 3-206-29x (2466)
ಅನೃತಂನೋಕ್ತಪೂರ್ವಂ ನೌ ಸ್ವೈರೇಷ್ವಪಿ ಕುತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಸತ್ಯೇ ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತೌ ವಿದ್ಧ್ಯಾವಾಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-206-29 (24052)
ಬಲೇ ರೂಪೇ ಚ ಶೌರ್ಯೇ ಚ ಶಮೇ ನ ಚ ಸಮೋಸ್ತಿ ನೌ।
ಧರ್ಮೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ಶೀಲಸತ್ವದಮೇಷು ಚ ॥ 3-206-30 (24053)
ಉಪಪ್ಲವೋ ಮಹಾನಸ್ಮಾನುಪಾವರ್ತತ ಕೇಶವ।
ಉಕ್ತಂ ಪ್ರತಿಕುರುಷ್ವ ತ್ವಂ ಕಾಲೋ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-206-31 (24054)
ಆವಾಮಿಚ್ಛಾವಹೇ ದೇವ ಕೃತಮೇಕಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ಆನಾವೃತೇಽವಕಾಶೇ ತ್ವಂ ಜಹ್ಯಾವಾಂ ಸುರಸತ್ತಮ ॥ 3-206-32 (24055)
ಪುತ್ರತ್ವಮಧಿಗಚ್ಛಾವ ತವ ಚಾಪಿ ಸುಲೋಚನ।
ವರ ಏಷ ವೃತೋದೇವ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಸುರಸತ್ತಮ ॥ 3-206-33 (24056)
ಅನೃತಂ ಮಾ ಭವೇದ್ದೇವ ಯದ್ಧಿ ನೌ ಸಂಶ್ರುತಂ ತದಾ ॥ 3-206-34 (24057)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 3-206-35x (2467)
ಬಾಢಮೇವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-206-35 (24058)
ಸವಿಚಿಂತ್ಯಾಥ ಗೋವಿಂದೋ ನಾಪಶ್ಯದ್ಯದನಾವೃತಂ।
ಅವಕಾಶಂಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಾ ದಿವಿ ವಾ ಮಧುಸೂದನಃ ॥ 3-206-36 (24059)
ಸ್ವಕಾವನಾವೃತಾವೂರೂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವವರಸ್ತದಾ।
ಮಧುಕೈಟಭಯೋ ರಾಜಞ್ಶಿರಸೀ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಚಕ್ರೇಣ ಶಿತಧಾರೇಣ ನ್ಯಕೃಂತತ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-206-37 (24060)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 206 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-206-9 ನ ತೇಽಭಿಗಮನಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 207
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.207. ಅಧ್ಯಾಯಃ 207
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಧುಕೈಟಭಪುತ್ರೇಣ ಧುಂಧುನಾ ತಪಸ್ತೋಷಿತಾದ್ವಿರಿಂಚಾದವಧ್ಯತ್ವಾದಿವರಗ್ರಹಣೇನ ದೇವಾನಾಂ ಪೀಡನಂ ॥ 1 ॥ ಉದಂಕಚೋದಿತೇನ ಕುವಲಾಶ್ವೇನ ಸಮುದ್ರಮಧ್ಯಮಧಿವಸತಸ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ದಹನಂ ॥ 2 ॥ ತದಾ ದೇವಾದಿಭಿಃ ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ಯ ಧುಂಧುಮಾರ ಇತಿ ನಾಮಕರಣೇನ ತಸ್ಮೈ ವರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಸ್ವಸ್ಥಾನಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 3 ॥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ಪುತ್ರಾಣಾಂ ನಾಮಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಧುಂಧುಮಾರೋಪಾಖ್ಯಾನಸ್ತವನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-207-0 (24061)
ಮರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-207-0x (2468)
ಧುಂಧುರ್ನಾಮ ಮಹಾರಾಜ ತಯೋಃ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಸ ತಪೋಽತಪ್ಯತ ಮಹನ್ಮಹಾವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-207-1 (24062)
ಅತಿಷ್ಠದೇಕಪಾದೇನ ಕೃಶೋ ಧಮನಿಸಂತತಃ।
ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಹ್ಮಾ ದದೌ ಪ್ರೀತೋ ವರಂ ವವ್ರೇ ಸ ಚ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-207-2 (24063)
ದೇವದಾನವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಸರ್ಪಗಂಧರ್ವರಕ್ಷಸಾಂ।
ಅವಧ್ಯೋಽಹಂ ಭವೇಯಂ ವೈ ವರ ಏಷ ವೃತೋ ಮಯಾ ॥ 3-207-3 (24064)
ಏವಂ ಭವತು ಗಚ್ಛೇತಿ ತಮುವಾಚ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತ್ಪಾದೌ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-207-4 (24065)
ಸತು ಧುಂಧುರ್ವರಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಮಹವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಅನುಸ್ಮರನ್ಪಿತೃವಧಂ ದ್ರುತಂ ವಿಷ್ಣುಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-207-5 (24066)
ಸತು ದೇವಾನ್ಸಗಂಧರ್ವಾಂಜಿತ್ವಾ ಧುಂಧುರಮರ್ಷಣಃ।
ಬಬಾಧ ಸರ್ವಾನಸಕೃದ್ವಿಷ್ಣುಂ ದೇವಾಂಶ್ಚ ವೈ ಭೃಶಂ ॥ 3-207-6 (24067)
ಸಮುದ್ರವಾಲುಕಾಪೂರ್ಣೇ ಉಜ್ಜಾನಕ ಇತಿ ಸ್ಮೃತೇ।
ಆಗಂಯ ಚ ಸ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತಂ ದೇಶಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಬಾಧತೇಸ್ಮ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ತಮುದಂಕಾಶ್ರಮಂ ವಿಭೋ ॥ 3-207-7 (24068)
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತಸ್ತತ್ರ ವಾಲುಕಾಂತರ್ಹಿತಸ್ತಥಾ।
ಮಧುಕೈಟಭಯೋಃ ಪುತ್ರೋ ಧುಂಧುರ್ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-207-8 (24069)
ಶೇತೇ ಲೋಕವಿನಾಶಾಯ ತಪೋಬಲಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಉದಂಕಸ್ಯಾಶ್ರಮಾಭ್ಯಾಶೇ ನಿಃಶ್ವಸನ್ಪಾವಕಾರ್ಚಿಷಃ ॥ 3-207-9 (24070)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ರಾಜಾ ಸಬಲವಾಹನಃ।
ಕುವಲಾಶ್ವೋ ನರಪತಿರನ್ವಿತೋ ಬಲಶಾಲಿನಾಂ ॥ 3-207-10 (24071)
ಸಹಸ್ರೈರೇಕವಿಂಶತ್ಯಾ ಪುತ್ರಾಣಾಮರಿಮರ್ದನಃ।
ಪ್ರಾಯಾದುದಂಕಸಹಿತೋ ಧುಂಧೋಸ್ತಸ್ಯ ವಧಾಯ ವೈ ॥ 3-207-11 (24072)
ತಮಾವಿಶತ್ತತೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಭಗವಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಪ್ರಭುಃ।
ಉದಂಕಸ್ ನಿಯೋಗೇನ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ ॥ 3-207-12 (24073)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಯಾತೇ ದುರ್ಧರ್ಷೇ ದಿವಿ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಭೂತ್।
ಏಷ ಶ್ರೀಮಾನ್ನೃಪಸುತೋ ಧುಂಧುಮಾರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-207-13 (24074)
ದಿವ್ಯೈಶ್ಚ ಪುಷ್ಪೈಸ್ತಂ ದೇವಾಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾಕಿರನ್।
ದೇವದುಂದುಭಯಶ್ಚಾಪಿ ನೇದುಃ ಸ್ವಯಮನೀರಿತಾಃ ॥ 3-207-14 (24075)
ಶೀತಶ್ಚ ವಾಯುಃ ಪ್ರವವೌ ಪ್ರಯಾಣೇ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ವಿಪಾಂಸುಲಾಂ ಮಹೀಂ ಕುರ್ವನ್ವವರ್ಷ ಚ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
`ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಶ್ಚಾಪ್ಯಭವನ್ವನ್ಯಾಸ್ತಂ ಸಮೃಗದ್ವಿಜಾಃ' ॥ 3-207-15 (24076)
ಅಂತರಿಕ್ಷೇ ವಿಮಾನಾನಿ ದೇವತಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತತ್ರೈವ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಧುಂಧುರ್ಯತ್ರ ಮಹಾಸುರಃ ॥ 3-207-16 (24077)
ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ಯ ಧುನ್ಯೋಶ್ಚ ಯುದ್ಧಕೌತೂಹಲಾನ್ವಿತಾಃ।
ದೇವಗಂಧರ್ವಸಹಿತಾಃ ಸಮವೈಕ್ಷನ್ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-207-17 (24078)
ನಾರಾಯಣೇನ ಕೌರವ್ಯ ತೇಜಸಾಽಽಪ್ಯಾಯಿತಸ್ತದಾ।
ಸ ಗತೋ ನೃಪತಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪುತ್ರೈಸ್ತೈಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 3-207-18 (24079)
ಅರ್ಣವಂ ಸ್ವಾನಯಾಮಾಸ ಕುವಲಾಶ್ವೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
`ಹಿತಾರ್ತಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಮುದಂಕಸ್ಯ ವಶೇ ಸ್ಥಿತಃ' ॥ 3-207-19 (24080)
ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ತಸ್ಮಿನ್ವೈ ವಾಲುಕಾರ್ಣವೇ।
ಸಪ್ತಭಿರ್ದಿವಸೈಃ ಸ್ವಾತ್ವಾ ದೃಷ್ಟೋ ಧುಂಧುರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-207-20 (24081)
ಆಸೀದ್ಧೋರಂ ವಪುಸ್ತಸ್ಯ ವಾಲುಕಾಂತರ್ಹಿತಂ ಮಹತ್।
ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಯಥಾ ಸೂರ್ಯಸ್ತೇಜಸಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-207-21 (24082)
ತತೋ ಧುಂಧುರ್ಮಹಾರಾಜ ದಿಶಮಾವೃತ್ಯ ಪಶ್ಚಿಮಾಂ।
ಸುಪ್ತೋಽಭೂದ್ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಕಾಲಾನಲಸಮದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-207-22 (24083)
ಕುವಲಾಶ್ವಸ್ಯ ಪುತ್ರೈಸ್ತು ಸರ್ವತಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಭಿದ್ರುತಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಗದಾಭಿರ್ಮುಸಲೈರಪಿ ॥ 3-207-23 (24084)
ಪ್ಟಸೈಃ ಪರಿಧೈಃ ಪ್ರಾಸೈಃ ಖಂಗೈಶ್ ವಿಮಲೈಃ ಶಿತೈಃ।
ಸವಧ್ಯಮಾನಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮುತ್ತಸ್ಥೌ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-207-24 (24085)
ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಾಭಕ್ಷಯತ್ತೇಷಾಂ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಆಸ್ಯಾದ್ವಮನ್ಪಾವಕಂ ಸ ಸಂವರ್ತಕಸಮಂ ತದಾ ॥ 3-207-25 (24086)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನೃಪತೇಃ ಪುತ್ರಾನದಹತ್ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ।
ಮುಖಜೇನಾಗ್ನಿನಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಲೋಕಾನುದ್ವರ್ತಯನ್ನಿವ ॥ 3-207-26 (24087)
ಕ್ಷಣೇನ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಪುರೇವ ಕಪಿಲಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಸಗರಸ್ಯಾತ್ಮಜಾನ್ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-207-27 (24088)
ತೇಷು ಕ್ರೋಧಾಗ್ನಿದಗ್ಧೇಷು ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತಂ ಪ್ರಬುದ್ಧಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕುಂಭಕರ್ಣಮಿವಾಪರಂ।
ಆಸಸಾದ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕುವಲಾಶ್ವೋ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-207-28 (24089)
ತಸ್ಯ ವಾರಿಮಹಾರಾಜ ಸುಸ್ರಾವ ಬಹು ದೇಹತಃ।
ತತ್ತದಾಪೀಯತೇತೇಜೋ ರಾಜ್ಞಾ ವಾರಿಮಯಂ ನೃಪ ॥ 3-207-29 (24090)
ಯೋಗೀ ಯೋಗೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ಸ ಸಮಯಿತ್ವಾ ಚ ವಾರಿಣಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ತತೋ ರಾಜಾ ದೈತ್ಯಂಕ್ರೂರಪರಾಕ್ರಮಂ।
ದದಾಹ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಲೋಕಭವಾಯ ವೈ ॥ 3-207-30 (24091)
ಸೋಽಸ್ತ್ರೇಣ ದಗ್ಧ್ವಾ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಕುವಲಾಶ್ವೋ ಮಹಾಸುರಂ।
ಸುರಶತ್ರುಮಮಿತ್ರಘ್ನಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇಶ ಇವಾಪರಃ ॥ 3-207-31 (24092)
ಧುಂಧೋರ್ವಧಾತ್ತದಾ ರಾಜಾ ಕುವಲಾಶ್ವೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಧುಂಧುಮಾರ ಇತಿಖ್ಯಾತೋ ನಾಂನಾ ಸಮಭವತ್ತತಃ ॥ 3-207-32 (24093)
ಪ್ರೀತೈಶ್ಚ ತ್ರೇದಶೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಮಹರ್ಷಿಮಸಿತೈಸ್ತದಾ।
ಪರಂ ವೃಣೀಷ್ವತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತಸ್ತದಾ।
ಅತೀವ ಮುದಿತೋ ರಾಜನ್ನಿದಂವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-207-33 (24094)
ದದ್ಯಾಂ ವಿತ್ತಂ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೇಭ್ಯಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಚಾಪಿ ದುರ್ಜಯಃ।
ಸಖ್ಯಂ ಚ ವಿಷ್ಣುನಾ ಮೇ ಸ್ಯಾದ್ಭೂತೇಷ್ವದ್ರೋಹ ಏವ ಚ।
ಧರ್ಮೇ ರತಿಶ್ ಸತತಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ವಾಸಸ್ತಥಾಽಕ್ಷಯಃ ॥ 3-207-34 (24095)
ತಥಾಽಸ್ತ್ವಿತಿ ತತೋ ದೇವೈಃ ಪ್ರೀತೈರುಕ್ತಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಸಗಂಧರ್ವೈರುದಂಕೇನ ಚ ಧೀಮತಾ ॥ 3-207-35 (24096)
ಸಂಭಾಷ್ಯ ಚೈನಂ ವಿವಿಧೈರಾಶೀರ್ವಾದೈಸ್ತತೋ ನೃಷಂ।
ದೇವಾ ಮಹರ್ಷಯಶ್ಚಾಪಿ ಸ್ವಾನಿ ಸ್ತಾನಾನಿ ಭೇಜಿರೇ ॥ 3-207-36 (24097)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಸ್ತ್ರಯಃ ಶಿಷ್ಟಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ತದಾಽಭವನ್।
ದೃಢಾಶ್ವಃ ಕಪಿಲಾಶ್ವಶ್ಚ ಭದ್ರಾಶ್ವಶ್ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 3-207-37 (24098)
ತೇಭ್ಯಃ ಪರಂಪರಾ ರಾಜನ್ನಿಕ್ಷ್ವಾಕೂಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
[ವಂಶಸ್ಯ ಸುಮಹಾಭಾಗ ರಾಜ್ಞಾಮಮಿತತೇಜಸಾಂ] ॥ 3-207-38 (24099)
ಏವಂಸಂ ನಿಹತಸ್ತೇನ ಕುವಲಾಶ್ವೇನ ಸತ್ತಮ।
ಧುಂಧುರ್ನಾಮ ಮಹಾದೈತ್ಯೋ ಮಧುಕೈಟಭಯೋಃ ಸುತಃ ॥ 3-207-39 (24100)
ಕುವಲಾಶ್ವಶ್ಚ ನೃಪತಿರ್ಧುಂಧುಮಾರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ನಾಂನಾ ಚ ಗುಣಯುಕ್ತೇನ ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಸೋಽಭವತ್ ॥ 3-207-40 (24101)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಧೌಂಧುಮಾರಮುಪಾಖ್ಯಾನಂ ಪ್ರಥಿತಂ ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-207-41 (24102)
ಇದಂ ತು ಪುಣ್ಯಮಾಖ್ಯಾನಂ ವಿಷ್ಣೋಃ ಸಮನುಕೀರ್ತನಂ।
ಶೃಣುಯಾದ್ಯಃ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪುತ್ರವಾಂಶ್ಚ ಭವೇನ್ನರಃ ॥ 3-207-42 (24103)
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ಭೂತಿಮಾಂಶ್ಚೈವ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭವತಿ ಪರ್ವಸು।
ನ ಚ ವ್ಯಾಧಿಭಂಯಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಗತಜ್ವರಃ ॥ 3-207-43 (24104)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಗಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 207 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-207-30 ವೃಷ್ಟಿಂ ಸಗಮಯಿತ್ವಾವಿಚಾರಿಣಾ ಇತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ। ವಹ್ನಿಂ ಚ ಶಮಯಾಮಾಸ ವಾರಿಣಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 208
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.208. ಅಧ್ಯಾಯಃ 208
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-208-0 (24105)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-208-0x (2469)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ಪ್ರಪಚ್ಛ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಧರ್ಮಪ್ರಶ್ನಂ ಸ ದುರ್ವಚಂ ॥ 3-208-1 (24106)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮಾಹಾತಂಯಮುತ್ತಮಂ।
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ವಿಪ್ರ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಧರ್ಂಯಂ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 3-208-2 (24107)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿಹ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ದೇವಾ ದೃಶ್ಯಂತಿ ಸತ್ತಮ।
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ವಾಯುಃ ಪೃಥಿವೀ ವಹ್ನಿರೇವ ಚ ॥ 3-208-3 (24108)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಭಗವಾನ್ಗಾವ ಏವ ಚ ಸತ್ತಮ।
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದೇವ ವಿಹಿತಂ ತಚ್ಚಾಪಿ ಭೃಗುನಂದನ ॥ 3-208-4 (24109)
ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಗುರುವತ್ಸರ್ವಮೇಕಪತ್ನ್ಯಸ್ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಪತಿವ್ರತಾನಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಾ ದುಷ್ಕರಾ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಪತಿವ್ರತಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ನಃ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-208-5 (24110)
ನಿರುಧ್ಯ ಚೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಮನಃ ಸಂರುಧ್ಯ ಚಾನಘ।
ಪತಿಂ ದೈವತವಚ್ಚಾಪಿ ಚಿಂತಯಂತ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ಹಿ ಯಾ ॥ 3-208-6 (24111)
ಭಗವಂದುಷ್ಕರಂ ತ್ವೇತತ್ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮಮ ಪ್ರಭೋ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಶ್ಚ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭರ್ತರಿ ಚ ದ್ವಿಜ ॥ 3-208-7 (24112)
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಾತ್ಸುಘೋರಾದ್ಧಿ ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ದುಷ್ಕರಂ।
ಸಾಧ್ವಾಚಾರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಬ್ರ್ಹಮನ್ಕುರ್ವಂತೀಹ ಸದಾದೃತಾಃ ॥ 3-208-8 (24113)
ದುಷ್ಕರಂ ಖಲು ಕುರ್ವಂತಿ ಪಿತರೋ ಮಾತರಶ್ಚ ವೈ।
ಏಕಪತ್ನ್ಯಶ್ಚ ಯಾ ನಾರ್ಯೋ ಯಾಶ್ ಸತ್ಯಂ ವದಂತ್ಯುತ ॥ 3-208-9 (24114)
ಕುಕ್ಷಿಣಾ ದಶಮಾಸಾಂಶ್ಚ ಗರ್ಭಂ ಸಂಧಾರಯಂತಿ ಯಾಃ।
ನಾರ್ಯಃ ಕಾಲೇನ ಸಂಬೂಯ ಕಿಮದ್ಭುತತರಂ ತತಃ ॥ 3-208-10 (24115)
ಸಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೇದನಾಮತುಲಾಮಪಿ।
ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಸುತಾನ್ನಾರ್ಯೋ ದುಃಖೇನ ಮಹತಾ ವಿಭೋ ॥ 3-208-11 (24116)
ಪುಷ್ಣಂತಿ ಚಾಪಿ ಮಹತಾ ಸ್ನೇಹೇನ ದ್ವಿಜಪುಂಗವ।
`ಚಿಂತಯಂತಿ ತತಶ್ಚಾಪಿ ಕಿಂಶೀಲೋಽಯಂಭವಿಷ್ಯತಿ' ॥ 3-208-12 (24117)
ಯಾಶ್ಚ ಕ್ರೂರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವರ್ತಮಾನಾ ಜುಗುಪ್ಸಿತಾಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮ ಕುರ್ವಂತಿ ಸದಾ ದುಷ್ಕರಂ ತಚ್ಚ ಮೇ ಮತಂ ॥ 3-208-13 (24118)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸಮಾಚಾರತತ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ದ್ವಿಜ।
ಧರ್ಮಃ ಸುದುರ್ಲಭೋ ವಿಪ್ರ ನೃಶಂಸೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-208-14 (24119)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ಪ್ರಶ್ನಂ ಪ್ರಶ್ನವಿದಾಂವರ।
ಶ್ರೋತುಂ ಭೃಗುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಶುಶ್ರೂಷೇ ತವ ಸುವ್ರತ ॥ 3-208-15 (24120)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-208-16x (2470)
ಹಂತ ತೇಽಹಂ ಸಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ಪ್ರಶ್ನಮೇತಂ ಸುದುರ್ವಚಂ।
ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಗದತಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-208-16 (24121)
ಮಾತರಂಶ್ರೇಯಸೀಂ ತಾತ ಪಿತೃನನ್ಯೇ ತು ಮೇನಿರೇ।
ದುಷ್ಕರಂ ಕುರುತೇ ಮಾತಾ ವಿವರ್ಧಯತಿ ಯಾ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-208-17 (24122)
ತಪಸಾ ದೇವತೇಜ್ಯಾಭಿರ್ವಂದನೇನ ತಿತಿಕ್ಷಯಾ।
ಸುಪ್ರಶಸ್ತೈರುಪಾಯೈಶ್ಚಾಪೀಹಂತೇ ಪಿತರಃ ಸುತಾನ್ ॥ 3-208-18 (24123)
ಏವಂ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣ ಮಹತಾ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಚಿಂತಯಂತಿ ಸದಾ ವೀರ ಕೀದೃಶೋಽಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-208-19 (24124)
ಆಶಂಸತೇ ಹಿ ಪುತ್ರೇಷು ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಭಾರತ।
ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿಮಥೈಶ್ವರ್ಯಂ ತೇಜೋ ಧರ್ಮಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-208-20 (24125)
`ಮಾತುಃ ಪಿತುಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತತಂ ಹಿತಕಾರಿಂಣೋಃ'।
ತಯೋರಾಶಾಂ ತು ಸಫಲಾಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 3-208-21 (24126)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ತುಷ್ಯತೋ ಯಸ್ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಇಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ತಸ್ಯಾಥ ಕೀರ್ತಿರ್ಧರ್ಮಶ್ರ ಶಾಶ್ವತಃ ॥ 3-208-22 (24127)
ನೈವ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಃ ಕಾಶ್ಚಿನ್ನ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ನೋಪವಾಸಕಂ।
ಯಾ ತು ಭರ್ತರಿ ಶುಶ್ರೂಷಾ ತಯಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಜಯತ್ಯುತ ॥ 3-208-23 (24128)
ಏತತ್ಪ್ರಕರಣಂ ರಾಜನ್ನಧಿಕೃತ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪತಿವ್ರತಾನಾಂ ನಿಯತಂ ಧರ್ಮಂ ಚಾವಾಹಿತಃ ಶೃಣು ॥ 3-208-24 (24129)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಬಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಯಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 208 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-208-13 ಯೇ ಚಕ್ರೂರೇಷು ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-208-20 ಪ್ರಜಾಧರ್ಮಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 209
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.209. ಅಧ್ಯಾಯಃ 209
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ತರುತಲೇ ತಪಸ್ಯತಾ ಕೌಶಿಕೇನಾತ್ಮೋಪರಿ ಪುರೀಷೋತ್ಸೃಷ್ಟ್ಯಾ ಬಲಾಕಾಯಾಃ ಸಕ್ರೋಧನಿರೀಕ್ಷಣೇನ ದಹನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಪತಿವ್ರತಾಯಾಃ ಕಸ್ಯಾಶ್ಚಿದ್ಗೃಹಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ಭಿಕ್ಷಾದಾನೇ ಚಿರೀಕರಣೇನ ರುಷ್ಟಂ ಚ ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ತಯಾ ಸ್ವತ್ಯ ಬಲಾಕಾವೃತ್ತಾಂತಾವಗತಿಸೂಚನೇನ ಸ್ವಶಕ್ತಿಪ್ರಕಾಶನಪೂರ್ವಕಂ ಧರ್ಮಾವಗತಯೇ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಸಮೀಪಗಮನಚೋದನಾ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-209-0 (24130)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-209-0x (2471)
ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜಾತಿಪ್ರವರೋ ವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ತಪೋಧನಃ।
ತಪಸ್ವೀ ಧರ್ಮಶೀಲಶ್ಚ ಕೌಶಿಕೋ ನಾಮ ಭಾರತ ॥ 3-209-1 (24131)
ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಾನ್ವೇದಾನಧೀತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಸವೃಕ್ಷಮೂಲೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ವೇದಾನುಚ್ಚಾರಯನ್ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-209-2 (24132)
ಉಪರಿಷ್ಟಾಚ್ಚ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಬಲಾಕಾ ಸಂನ್ಯಲೀಯತ।
ತಯಾ ಪುರೀಷಮುತ್ಸೃಷ್ಟಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತದೋಪರಿ ॥ 3-209-3 (24133)
ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮಮಧ್ಯಾಯತ ದ್ವಿಜಃ।
`ತಾಂ ಬಲಕಾಂ ಮಹಾರಾಜ ನಿಲೀನಾಂ ನಗಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-209-4 (24134)
ಭೃಶಂ ಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತೇನ ಬಲಾಕಾ ಸಾ ನಿರೀಕ್ಷಿತಾ।
ಅಪಧ್ಯಾತಾ ಚ ವಿಪ್ರೇಣ ನ್ಯಪತದ್ಧರಣೀತಲೇ ॥ 3-209-5 (24135)
ಬಲಾಕಾಂ ಪತಿತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗತಸತ್ವಾಮಚೇತನಾಂ।
ಕಾರುಣ್ಯಾದಭಿಸಂತಪ್ತಃ ಪರ್ಯಶೋಚತ ತಾಂ ದ್ವಿಜಃ।
ಅಕಾರ್ಯಂ ಕೃತವಾನಸ್ಮಿ ದ್ವೇಷರಾಗಬಲಾತ್ಕೃತಃ ॥ 3-209-6 (24136)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾವ ಬಹುಶೋ ವಿದ್ವಾನ್ಗ್ರಾಮಂ ಭೈಕ್ಷಾಯ ಸಂಶ್ರಿತಃ।
ಗ್ರಾಮೇ ಶುಚೀನಿ ಪ್ರಚರನ್ಕುಲಾನಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-209-7 (24137)
ದೇಹೀತಿ ಯಾಚಮಾನೋಽಸೌ ತಿಷ್ಠೇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ತತಃ।
ಶೌಚಂ ತು ಯಾವತ್ಕುರುತೇ ಭಾಜನಸ್ಯ ಕುಟುಂಬಿವೀ ॥ 3-209-8 (24138)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜನ್ಕ್ಷುಧಾಸಂಪೀಡಿತೋ ಭೃಶಂ।
ಭರ್ತಾ ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಸಹಸಾ ತಸ್ಯಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-209-9 (24139)
ಸಾ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪತಿಂ ಸಾಧ್ವೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವ್ಯಪಹಾಯ ತಂ।
ಪಾದ್ಯಮಾಚಮನೀಯಂ ವೈ ದದೌ ಭರ್ತುಸ್ತಥಾಽಽಸನಂ ॥ 3-209-10 (24140)
ಪ್ರಹ್ವಾ ಪರ್ಯಚರಚ್ಚಾಪಿ ಭರ್ತಾರಮಸಿತೇಕ್ಷಣಾ।
ಆಹಾರೇಣಾಥ ಭಕ್ಷ್ಯೈಶ್ಚ ವಾಕ್ಯೈಃ ಸುಮಧುರೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-209-11 (24141)
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಭಾವಿತಾ ಭರ್ತುರ್ಭುಂಕ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದೈವತಂ ಚ ಪತಿಂ ಮೇನೇ ಭರ್ತುಶ್ಚಿತ್ತಾನುಸಾರಿಣೀ ॥ 3-209-12 (24142)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ನಾತ್ಯಶ್ನಾನ್ನಾಪಿ ಚಾಪಿವತ್।
ತಂ ಸರ್ವಭಾವೋಪಗತಾ ಪತಿಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಾ ॥ 3-209-13 (24143)
ಸಾಧ್ವಾಚಾರಾ ಶುಚಿರ್ದಕ್ಷಾ ಕುಟುಂಬಸ್ಯ ಹಿತೈಷಿಣೀ।
ಭರ್ತುಶ್ಚಾಪಿ ಹಿತಂ ಯತ್ತತ್ಸತತಂ ಸಾಽನುವರ್ತತೇ ॥ 3-209-14 (24144)
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರಯೋಸ್ತಥಾ।
ಶುಶ್ರೂಷಣಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ಸತತಂ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾ ॥ 3-209-15 (24145)
ಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಭೈಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ।
ಕುರ್ವತೀ ಪತಿಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಸಸ್ಮಾರಾಥ ಶುಭೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-209-16 (24146)
ವ್ರೀಡಿತಾ ಸಾಽಭವತ್ಸಾಧ್ವೀ ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಭಿಕ್ಷಾಮಾದಾಯ ವಿಪ್ರಾಯ ನಿರ್ಜಗಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-209-17 (24147)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-209-18x (2472)
ಕಿಮಿದಂ ಭವತಿ ತ್ವಂ ಮಾಂ ತಿಷ್ಠೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವರಾಂಗನೇ।
ಉಪರೋಧಂ ಕೃತವತೀ ನ ವಿಸರ್ಜಿತವತ್ಯಸಿ ॥ 3-209-18 (24148)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-209-19x (2473)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ರೋಧಸಂತಪ್ತಂ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ತೇಜಸಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಧ್ವೀ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಂ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-209-19 (24149)
`ಕ್ಷಮಸ್ವವಿಪ್ರಪ್ರವರ ಕ್ಷಮಸ್ವ ಸ್ತ್ರೀಜಡಾತ್ಮತಾಂ।
ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ಮಹ್ಯಂ ಕೃಪಾಂ ಕುರು ಮಯಿ ದ್ವಿಜ' ॥ 3-209-20 (24150)
ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ವಿದ್ವನ್ಭರ್ತಾ ಮೇ ದೈವತಂ ಮಹತ್।
ಸ ಚಾಪಿ ಕ್ಷುಧಿತಃ ಶ್ರಾಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಶುಶ್ರೂಷಿತೋಮಯಾ ॥ 3-209-21 (24151)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-209-22x (2474)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಆ ನ ಗರೀಯಾಂಸೋ ಗರೀಯಾಂಸ್ತೇ ಪತಿಃ ಕೃತಃ।
ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮೇ ವರ್ತಂತೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನವಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-209-22 (24152)
ಇಂದ್ರೋಽಪ್ಯೇಷಾಂ ಪ್ರಣಮತೇ ಕಿಂ ಪುನರ್ಮಾನವೋ ಭುವಿ।
ಅವಲಿಪ್ತೇ ನ ಜಾನೀಷೇ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ನ ಶ್ರುತಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-209-23 (24153)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹ್ಯಗ್ನಿಸದೃಶಾ ದಹೇಯುಃ ಪೃಥಿವೀಮಪಿ।
`ಸಪರ್ವತವನದ್ವೀಪಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವಾವಮಾನಿತಾಃ' ॥ 3-209-24 (24154)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-209-25x (2475)
[ನಾಹಂ ಬಲಾಕಾ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತ್ಯಜ ಕ್ರೋಧಂ ತಪೋಧನ।
ಅನಯಾ ಕ್ರುದ್ಧಯಾ ದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಿಂ ಮಾಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ] 3-209-25 (24155)
ನಾವಜಾನಾಂಯಹಂ ವಿಪ್ರಾಂದೇವೈಸ್ತುಲ್ಯಾನ್ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಅಪರಾಧಮಿಮಂ ವಿಪ್ರ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇಽನಘ ॥ 3-209-26 (24156)
ಜಾನಾಮಿ ತೇಜೋ ವಿಪ್ರಾಣಆಂ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಚ ಧೀಮತಾಂ।
ಅಪೇಯಃ ಸಾಗರಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಕೃತೋ ಹಿ ಲವಣೋದಕಃ ॥ 3-209-27 (24157)
ತಥೈವ ದೀಪ್ತತಪಸಾಂ ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಯೇಷಾಂ ಕ್ರೋಧಾಗ್ನಿರದ್ಯಾಪಿ ಸಮುದ್ರೇ ನೋಪಶಾಂಯತಿ।
`ಕಸ್ತಾನ್ಪರಿಭವೇನ್ಮೂಢೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಮಿತೌಜಸಃ' ॥ 3-209-28 (24158)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರಿಭವಾದ್ವಾತಾಪಿಃ ಸುದುರಾತ್ಮವಾನ್।
ಅಗಸ್ತ್ಯಮೃಷಿಮಾಸಾದ್ಯ ಜೀರ್ಣಃ ಕ್ರೂರೋ ಮಹಾಸುರಃ ॥ 3-209-29 (24159)
ಬಹುಪ್ರಭಾವಾಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಕ್ರೋಧಃ ಸುವಿಪುಲೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಅಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ವತಿಕ್ರಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇಽನಘ ॥ 3-209-30 (24160)
ಪತಿಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಧರ್ಮೋ ಯ ಸ ಮೇ ರೋಚತೇ ದ್ವಿಜ।
ದೈವತೇಷ್ವಪಿ ಸರ್ವೇಷು ಭರ್ತಾ ಮೇ ದೈವತಂ ಪರಂ ॥ 3-209-31 (24161)
ಅವಿಶೇಷೇಣ ತಸ್ಯಾಹಂ ಕುರ್ಯಾಂ ಧರ್ಮಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಯಾಃ ಫಲಂ ಪಶ್ಯ ಪತ್ಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಯಾದೃಶಂ ॥ 3-209-32 (24162)
ಬಲಾಕಾ ಹಿ ತ್ವಯಾ ದಗ್ಧಾ ರೋಷಾತ್ತದ್ವಿದಿತಂ ಮಯಾ।
ಕ್ರೋಧಃ ಶತ್ರುಃ ಶರೀರಸ್ಥೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-209-33 (24163)
`ಮಾಸ್ಮ ಕ್ರುಧ್ಯೋ ಬಲಾಕೇವ ನ ವಧ್ಯಾಽಸ್ಮಿ ಪತಿವ್ರತಾ'।
ಯಃ ಕ್ರೋಧಮೋಹೌ ತ್ಯಜತಿ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-34 (24164)
ಯೋ ವದೇದಿಹ ಸತ್ಯಾನಿ ಗುರುಂ ಸಂತೋಷಯೇತ ಚ।
ಹಿಂಸಿತಶ್ಚ ತ ಹಿಂಸೇತ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-35 (24165)
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ಧರ್ಮಪರಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಃ ಶುಚಿಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೌ ಯಸ್ಯ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-36 (24166)
ಯಸ್ಯ ಚಾತ್ಮಸಮೋ ಲೋಕೋ ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಸರ್ವಧರ್ಮೇಷು ಚರತಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-37 (24167)
ಯೋಽಧ್ಯಾಪಯೇದಧೀಯೀತ ಯಜೇದ್ವಾ ಯಾಜಯೀತ ವಾ।
ದದ್ಯಾದ್ವಾಽಪಿ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-38 (24168)
ಬ್ರಾಹ್ಮಚಾರೀ ವದಾನ್ಯೋ ಯೋಪ್ಯಧೀಯಾದ್ದ್ವಿಜಪುಂಗವಃ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಾನಮತ್ತೋ ವೈ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ ॥ 3-209-39 (24169)
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕುಶಲಂ ತದೇಷಾಂ ಪರಿಕೀರ್ತಯೇತ್।
ಸತ್ಯಂ ತಥಾ ವ್ಯಾಹರತಾಂ ನಾನೃತೇ ರಮತೇ ಮನಃ ॥ 3-209-40 (24170)
ಧನಂ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಹುಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ದಮಮಾರ್ಜವಂ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ನಿಗ್ರಹಂ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-209-41 (24171)
ಸತ್ಯಾರ್ಜವೇ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ ಪರಂ ಧರ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ।
ದುರ್ಜ್ಞೇಯಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ಚ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ ॥ 3-209-42 (24172)
ಶ್ರುತಿಪ್ರಮಾಣೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ವೃದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ।
ಬಹುಧಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಧರ್ಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಏವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-209-43 (24173)
ಭಗವಾನಪಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸ್ವಾದ್ಯಾಯನಿರತಃ ಶುಚಿಃ।
ನ ತು ತತ್ತ್ವೇನ ಭಗವಂದರ್ಮಂ ವೇತ್ಸೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 3-209-44 (24174)
ಯದಿ ವಿಪ್ರ ನ ಜಾನೀಷೇ ಧರ್ಮಂ ಪರಮಕಂ ದ್ವಿಜ।
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಂ ತತ ಪೃಚ್ಛ ಗತ್ವಾ ತು ಮಿಥಿಲಾಂ ಪುರೀಂ ॥ 3-209-45 (24175)
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಶುಶ್ರೂಪುಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ವಸೇದ್ವ್ಯಾಧಃ ಸ ತೇ ಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 3-209-46 (24176)
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಸ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
`ವ್ಯಾಧಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ ತೇ ಛೇತ್ಸ್ಯತಿ ಸಂಶಯಂ' ॥ 3-209-47 (24177)
ಅತ್ಯುಕ್ತಮಪಿ ಮೇ ಸರ್ವಂ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸ್ಯನಿಂದಿತ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಹ್ಯವಧ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯೇ ಧರ್ಮಮಭಿವಿಂದತೇ ॥ 3-209-48 (24178)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-209-49x (2476)
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಗತಃ ಕ್ರೋಧಶ್ಚ ಶೋಭನೇ।
ಉಪಾಲಂಭಸ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಮಮ ನಿಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ ॥ 3-209-49 (24179)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೋಭನೇ।
`ಧನ್ಯಾ ತ್ವಮಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಯಸ್ಯಾಃ ಸ್ಯಾದ್ವೃತ್ತಮೀದೃಶಂ। 3-209-50 (24180)
ಮಾರಕ್ಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-209-51x (2477)
3-209-51 (24181)
ತಯಾ ವಿಸೃಷ್ಟೋ ನಿರ್ಗತ್ಯ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯಯೌ।
ವಿನಿಂದನ್ಸ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಕೌಶಿಕೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-209-28 ದಂಡಕೇನೋಪಶಾಂಯತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-209-48 ಅಭಿವಿಂದತೇ ಜಾನಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-209-50 ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 210
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.210. ಅಧ್ಯಾಯಃ 210
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೌಶಿಕನಾಮಕೇನ ದ್ವಿಜವರೇಣ ಪತಿವ್ರತಾವಚನಾದ್ಧರ್ಮಾವಗತಯೇ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ವ್ಯಾಧೇನ ತಸ್ಮೈ ನಾನಾಧರ್ಮೋಪದೇಶಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-210-0 (24182)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-210-0x (2478)
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮಶೇಪತಃ।
ವಿನಿಂದನ್ಸ ದ್ವಿಜೋಽಽತ್ಮಾನಮಾಗಸ್ಕೃತ ಇವಾಬಭೌ ॥ 3-210-1 (24183)
ಚಿಂತಯಾನಃ ಸ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಂ ಗತಿಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ವೈ ಭಾವ್ಯೇ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಮಿಥಿಲಾಮಹಂ ॥ 3-210-2 (24184)
ಕೃತಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮವಿತ್ತಸ್ಯಾಂ ವ್ಯಾಧೋ ನಿವಸತೇ ಕಿಲ।
ತಂ ಗಚ್ಚಾಂಯಹಮದ್ಯೈವ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ತಪೋಧನಂ ॥ 3-210-3 (24185)
ಇತಿಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ವಚಃ।
ಬಲಾಕಾಪ್ರತ್ಯಯೇನಾಸೌ ಧರ್ಂಯೈಶ್ಚ ವಚನೈಃ ಶುಭೈಃ ॥ 3-210-4 (24186)
ಸಂಪ್ರತಸ್ಥೇ ಸ ಮಿಥಿಲಾಂ ಕೌತೂಹಲಸಮನ್ವಿತಃ।
ಅತಿಕ್ರಾಮನ್ನರಣ್ಯಾನಿ ಗ್ರಾಮಾಂಶ್ಚ ನಗರಾಣಿ ಚ ॥ 3-210-5 (24187)
ತತೋ ಜಗಾಮ ಮಿಥಿಲಾಂ ಜನಕೇನ ಸುರಕ್ಷಿತಾಂ।
ಧರ್ಮಸೇತುಸಮಾಕೀರ್ಣಾಂ ಯಜ್ಞೋತ್ಸವವತೀಂ ಶುಭಾಂ ॥ 3-210-6 (24188)
ಗೋಪುರಾಟ್ಟಾಲಕವತೀಂ ಹರ್ಂಯಪ್ರಾಕಾರಶೋಭನಾಂ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ನಗರೀಂ ರಂಯಾಂ ವಿಮಾನೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಯುತಾಂ ॥ 3-210-7 (24189)
ಪಣ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಯುಕ್ತಾಂ ಸುವಿಭಕ್ತಮಹಾಪಥಾಂ।
ಅಶ್ವೈ ರಥೈಸ್ತಥಾ ನಾಗೈರ್ಯೋಧೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಯುತಾಂ ॥ 3-210-8 (24190)
ಹೃಷ್ಟಪುಷ್ಟಜನಾಕೀರ್ಣಾಂ ನಿತ್ಯೋತ್ಸವಸಮಾಕುಲಾಂ।
ಸೋಽಪಸ್ಯದ್ಬಹುವೃತ್ತಾಂತಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಮತಿಕ್ರಮನ್ ॥ 3-210-9 (24191)
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಮಪೃಚ್ಛಚ್ಚ ಸ ಚಾಸ್ಯ ಕಥಿತೋ ದ್ವಿಜೈಃ।
ಅಪಶ್ಯತ್ತತ್ರಗತ್ವಾ ತಂ ಸೂನಾಮಧ್ಯೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-210-10 (24192)
ಮಾರ್ಗಮಾಹಿಪಮಾಂಸಾನಿ ವಿಕ್ರೀಣಂತಂ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ಆಕುಲತ್ವಾಚ್ಚ ಕ್ರೇತೃಣಾಮೇಕಾಂತೇ ಸಂಸ್ಥಿತೋ ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-210-11 (24193)
ಸ ತು ಜ್ಞಾತಾ ದ್ವಿಜಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸಹಸಾ ಸಂಭ್ರಮೋತ್ಥಿತಃ।
ಆಜಗಾಮ ಯತೋ ವಿಪ್ರಃ ಸ್ಥಿತ ಏಕಾಂತಆಸನೇ ॥ 3-210-12 (24194)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-210-13x (2479)
ಅಭಿವಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವನ್ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅಹಂ ವ್ಯಾಧೋ ಹಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ ॥ 3-210-13 (24195)
ಏಕಪತ್ನ್ಯಾ ಯದುಕ್ತೋಸಿ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಮಿಥಿಲಾಮಿತಿ।
ಜಾನಾಂಯೇತದಹಂ ಸರ್ವಂ ಯದರ್ಥಂ ತ್ವಮಿಹಾಗತಃ ॥ 3-210-14 (24196)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ತಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸ ವಿಪ್ರೋ ಭೃಶವಿಸ್ಮಿತಃ।
ದ್ವಿತೀಯಮಿದಮಾಶ್ಚರ್ಯಮಿತ್ಯಚಿಂತಯತ ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-210-15 (24197)
ಅದೇಶಸ್ಥಂ ಹಿ ತೇ ಸ್ತಾನಮಿತಿ ವ್ಯಾಘೋಽಬ್ರವೀದ್ದ್ವಿಜಂ।
ಗೃಹಂ ಗಚ್ಛಾವ ಭಗವನ್ಯದಿ ತೇ ರೋಚತೇಽನಘ ॥ 3-210-16 (24198)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-210-17x (2480)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಂ ವಿಪ್ರೋ ಹೃಷ್ಟೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಅಗ್ರತಸ್ತು ದ್ವಿಜಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ ಜಗಾಮ ಗೃಹಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-210-17 (24199)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ಗೃಹಂರಂಯಮಾಸನೇನಾಭಿಪೂಜಿತಃ।
`ಅರ್ಧ್ಯೇಣ ಚ ಸ ವೈ ತೇನ ವ್ಯಾಧೇನ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ' ॥ 3-210-18 (24200)
ಪಾದ್ಯಮಾಚಮನೀಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ತತಃ ಸುಖೋಪವಿಷ್ಸ್ತಂ ವ್ಯಾಧಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-210-19 (24201)
ಕರ್ಮೈತದ್ವೈ ನ ಸದೃಶಂ ಭವತಃ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಅನುತಪ್ಯೇ ಭೃಶಂ ತಾತ ತವ ಘೋರೇಣ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-210-20 (24202)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-210-21x (2481)
ಕುಲೋಚಿತಮಿದಂ ಕರ್ಮ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ಪರಂ।
ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಮೇ ಧರ್ಮೇ ಸ್ವೇ ಮನ್ಯುಂ ಮಾ ಕೃಥಾ ದ್ವಿಜ ॥ 3-210-21 (24203)
ವಿಧಾತ್ರಾ ವಿಹಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಕರ್ಮ ಸ್ವಮನುಪಾಲಯನ್।
ಪ್ರಯತ್ನಾಚ್ಚ ಗುರೂ ವೃದ್ಧೌ ಶುಶ್ರೂಷೇಽಹಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-210-22 (24204)
ಸತ್ಯಂ ವದೇ ನಾಭ್ಯಸೂಯೇ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ದದಾಮಿ ಚ।
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯಾನಾಮವಶಿಷ್ಟೇನ ವರ್ತಯೇ ॥ 3-210-23 (24205)
ನ ಕುತ್ಸಯಾಂಯಹಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಗರ್ಹೇ ಬಲವತ್ತರಂ।
ಕೃತಮನ್ವೇತಿ ಕರ್ತಾರಂ ಪುರಾ ಕರ್ಮ ದ್ವಿಜೇತ್ತಮ ॥ 3-210-24 (24206)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯವಾಣಿಜ್ಯಮಿಹ ಲೋಕಸ್ಯ ಜೀವನಂ।
ದಂಡನೀತಿಸ್ತ್ರಯೋ ವಿದ್ಯಾ ತೇನ ಲೋಕೋ ಭವತ್ಯುತ ॥ 3-210-25 (24207)
ಕರ್ಮ ಶೂದ್ರೇ ಕೃಷಿರ್ವೈಶ್ಯೇ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ಸ್ಮೃತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯತಪೋಮಂತ್ರಾಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸದಾ ॥ 3-210-26 (24208)
ರಾಜಾ ಪ್ರಶಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮೇಣ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ವಿಕರ್ಮಾಣಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ತಾನ್ಯುನಕ್ತಿ ಸ್ವಕರ್ಮಸು ॥ 3-210-27 (24209)
ಭೇತವ್ಯಂ ಹಿ ಸದಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಮಧಿಪಾ ಹಿತೇ।
ಮಾರಯಂತಿ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಂ ಲುಬ್ಧಾ ಮೃಗಮಿವೇಷುಭಿಃ ॥ 3-210-28 (24210)
ಜನಕಸ್ಯೇಹ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾ ವರ್ಣಾಶ್ಚತ್ವಾರೋಪಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-210-29 (24211)
ಸ ಏಷ ಜನಕೋ ರಾಜಾ ದುರ್ವೃತ್ತಮಪಿ ಚೇತ್ಸುತಂ।
ದಂಡ್ಯಂ ದಂಡೇ ನಿಕ್ಷಿಪತಿ ಯಥಾ ನ ಗ್ಲಾತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಂ ॥ 3-210-30 (24212)
ಸುಯುಕ್ತಚಾರೋ ನೃಪತಿಃ ಸರ್ವಂ ಧರ್ಮೇಣ ಪಶ್ಯತಿ।
ಶ್ರೀಶ್ಚ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ದಂಡಶ್ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-210-31 (24213)
ರಾಜಾನೋ ಹಿ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಶ್ರಿಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ಭೂಯಸೀಂ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ತ್ರಾತಾ ರಾಜಾ ಭವತ್ಯುತ ॥ 3-210-32 (24214)
ಪರೇಣ ಹಿ ಹತಾನ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ವರಾಹಮಹಿಷಾನಹಂ।
ನ ಸ್ವಯಂ ಹನ್ಮಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ವಿಕ್ರೀಣಾಮಿ ಸದಾ ತ್ವಹಂ ॥ 3-210-33 (24215)
ನ ಭಕ್ಷಯಾಮಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಋತುಗಾಮೀ ತಥಾಹ್ಯಹಂ।
ಸದೋಪವಾಸೀ ಚ ತಥಾ ನಕ್ತಭೋಜೀ ಸದಾ ದ್ವಿಜ ॥ 3-210-34 (24216)
ಅಶೀಲಶ್ಚಾಪಿ ಪುರುಷೋ ಭೂತ್ವಾ ಭವತಿ ಶೀಲವಾನ್।
ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾರತಿಶ್ಚಾಪಿ ಭವತೇ ಧಾರ್ಮಿಕಃ ಪುನಃ ॥ 3-210-35 (24217)
ವ್ಯಭಿಚಾರಾನನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸಂಕೀರ್ಯತೇ ಮಹಾನ್।
ಅಧರ್ಮೋ ವರ್ತತೇ ಚಾಪಿ ಸಂಕೀರ್ಯಂತೇ ತತಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 3-210-36 (24218)
ಭೇರುಂಡಾ ವಾಮನಾಃ ಕುಬ್ಜಾಃ ಸ್ಥೂಲಶೀರ್ಷಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಕ್ಲೀಬಾಶ್ಚಾಂಧಾಶ್ಚ ಬಧಿರಾ ಜಾಯಂತೇಽತ್ಯುಚ್ಚಲೋಚನಾಃ ॥ 3-210-37 (24219)
ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಮಧರ್ಮತ್ವಾತ್ಪ್ರಜಾನಾಮಭವಃ ಸದಾ।
ಸ ಏಷ ರಾಜಾ ಜನಕಃ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-210-38 (24220)
ಅನುಗೃಹ್ಣನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತಾಃ ಸದಾ।
`ಪಾತ್ಯೇಷ ರಾಜಾ ಜನಕಃ ಪಿತೃವದ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ' ॥ 3-210-39 (24221)
ಯೇಚೈವ ಮಾಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಯೇಚ ನಿಂದಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಸುಪರಿಣೀತೇನ ಕರ್ಮಾಣಾ ತೋಷಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-210-40 (24222)
ಯೇ ಜೀವಂತಿ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯುಂಜಂತಿ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ನ ಕಿಂಚಿದುಪಜೀವನತಿ ದಾಂತಾ ಉತ್ಥಾನಸೀಲಿನಃ ॥ 3-210-41 (24223)
ಶಕ್ತ್ಯಾಽನ್ನದಾನಂ ಸತತಂ ತಿತಿಕ್ಷಾ ಧರ್ಮನಿತ್ಯತಾ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ಪ್ರತಿಪೂಜಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವೈ ದಯಾ ॥ 3-210-42 (24224)
ತ್ಯಾಗಾನ್ನಾನ್ಯತ್ರ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಗುಣಾಸ್ತಿಷ್ಠಾಂತಿ ಪೂರುಷೇ।
ಮೃಷಾವಾದಂ ಪರಿಹರೇತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಿಯಮಯಾಚಿತಃ ॥ 3-210-43 (24225)
ನ ಚ ಕಾಮಾನ್ನ ಸಂರಂಭಾನ್ನ ದ್ವೇಷಾದ್ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಪ್ರಿಯೇ ನಾತಿಭೃಶಂ ಹೃಷ್ಯೇದಪ್ರಿಯೇ ನ ಚ ಸಂಜ್ವರೇತ್ ॥ 3-210-44 (24226)
ನ ಮುಹ್ಯೇದರ್ಥಕೃಚ್ಛ್ರೇಷು ನ ಚ ಧಱ್ಮಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್।
ಕರ್ಮ ಚೇತ್ಕಿಂಚಿದನ್ಯತ್ಸ್ಯಾದಿತರನ್ನ ತದಾಚರೇತ್ ॥ 3-210-45 (24227)
ಯತ್ಕಲ್ಯಾಣಮಭಿಧ್ಯಾಯೇತ್ತತ್ರಾತ್ಮಾನಂ ನಿಯೋಜಯೇತ್।
ನ ಪಾಪಂ ಪ್ರತಿ ಪಾಪಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಾಧುರೇವ ಸದಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-210-46 (24228)
ಆತ್ಮನೈವ ಹತಃ ಪಾಪೋ ಯಃ ಪಾಪಂ ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಕರ್ಮ ಚೈತದಸಾಧೂನಾಂ ವೃಜಿನಾನಾಮಸಾಧುಕಂ ॥ 3-210-47 (24229)
ನ ಧರ್ಮೋಸ್ತೀತಿ ಮನ್ವಾನಾಃ ಶುಚೀನವಹಸಂತಿ ಯೇ।
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಧರ್ಮಸ್ ತೇ ನಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-210-48 (24230)
ಮಹಾದೃತಿರಿವಾಧ್ಮಾತಃ ಪಾಪೋ ಭವತಿ ನಿತ್ಯದಾ।
`ಸಾಧುಃ ಸನ್ನತಿಮಾನೇವ ಸರ್ವತ್ರದ್ವಿಜಸತ್ತಮ' ॥ 3-210-49 (24231)
ಮೂಢಾನಾಮವಲಿಪ್ತಾನಾಮಸಾರಂ ಭಾಷಿತಂ ಭವೇತ್।
ದರ್ಶಯಂತ್ಯಂತರಾತ್ಮಾನಂ ದಿವಾ ರೂಪಮಿವಾಂಶುಮಾನ್ ॥ 3-210-50 (24232)
ನ ಲೋಕೇ ರಾಜತೇ ಮೂರ್ಖಃ ಕೇವಲಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಯಾ।
ಅಪಿಚೇಹ ಮೃಜಾಹೀನಃ ಕೃತವಿದ್ಯಃ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 3-210-51 (24233)
ಅಬ್ರುವನ್ಕಸ್ಯಚಿನ್ನಿಂದಾಮಾತ್ಮಪೂಜಾಮವರ್ಣಯನ್।
ನ ಕಶ್ಚಿದ್ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಕಾಶೋ ಭುವಿ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-210-52 (24234)
ವಿಕರ್ಮಣಾ ತಪ್ಯಮಾನಃ ಪಾಪಾದ್ವಿಪರಿಮುಚ್ಯತೇ।
ನ ತತ್ಕುರ್ಯಾಂ ಪುನರಿತಿ ದ್ವಿತೀಯಾತ್ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-210-53 (24235)
ಕರ್ಮಣಾ ಯೇನ ಕೇನಾಪಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಏವಂ ಶ್ರುತಿರಿಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಧರ್ಮೇಷು ಪ್ರತಿದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-210-54 (24236)
ಪಾಪನಿ ಬುದ್ಧ್ವೇಹ ಪುರಾ ಕೃತಾನಿ
ಸ್ವಧರ್ಮಶೀಲೋ ವಿನಿಹಂತಿ ಪಶ್ಚಾತ್।
ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನುದತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ಯತ್ಕುರ್ವತೇ ಪಾಪಮಿಹ ಪ್ರಮಾದಾತ್ ॥ 3-210-55 (24237)
ಪಾಪಂ ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ಮನ್ಯೇತ ನಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಪೂರುಷಃ।
[ತಂ ತು ದೇವಾಃ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಸ್ಯೈವಾಂತರಪೂರುಷಃ] ॥ 3-210-56 (24238)
ಚಿಕೀರ್ಷೇದೇವ ಕಲ್ಯಾಯಣಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋಽನಸೂಯಕಃ ॥ 3-210-57 (24239)
ವಸನಸ್ಯೇವ ಚ್ಛಿದ್ರಾಣಇ ಸಾಧೂನಾಂ ವಿವೃಣೋತಿ ಯಃ।
`ಅಪಶ್ಯನ್ನಾತ್ಮನೋ ದೋಷಾನ್ಸ ಪಾಪಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ನಶ್ಯತಿ' ॥ 3-210-58 (24240)
ಪಾಪಂ ಚೇತ್ಪುರುಷಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣಮಭಿಪದ್ಯತೇ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಮಹಾಭ್ರೇಣೇವ ಚಂದ್ರಮಾಃ ॥ 3-210-59 (24241)
ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಃ ಸಮುದ್ಯನ್ವೈ ತಮಃ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಪೋಹತಿ।
ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಾತಿಷ್ಠನ್ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-210-60 (24242)
ಪಾಪಾನಾಂ ವಿದ್ಧ್ಯಧಿಷ್ಠಾನಂ ಲೋಭಮೋಹೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
`ತಸ್ಮಾತ್ತೌ ವಿದುಷಾ ವಿಪ್ರ ವರ್ಜನೀಯೌ ವಿಶೇಷತಃ' ॥ 3-210-61 (24243)
ಲುಬಧಾಃ ಪಾಪಂ ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ನರಾ ನಾತಿಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಅಧರ್ಂಯಾ ಧರ್ಮರೂಪೇಣ ತೃಣೈಃ ಕೂಪಾ ಇವಾವೃತಾಃ ॥ 3-210-62 (24244)
ಯೇಷಾಂ ಪಞ್ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಲಾಪಾ ಧರ್ಮಸಂಶ್ರಿತಃ।
ಸರ್ವಂ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ ತೇಷು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಃ ಸುದುರ್ಲಭಃ ॥ 3-210-63 (24245)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 210 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-210-1 ಆಗೋಽಪರಾಧಃ ಕೃತಮನನೇತ್ಯಾಗಸ್ಕೃತಃ ॥ 3-210-7 ವಿಮಾನೈಃ ಸಾಪ್ತಭೌಮಿಕಗೃಹೈಃ ॥ 3-210-10 ಸೂನಾ ವಧಸ್ಥಾನಂ ತನ್ಮಧ್ಯೇ ॥ 3-210-16 ಅದೇಶಸ್ಥಂ ಅಯೋಗ್ಯದೇಶಸ್ಥಂ ॥ 3-210-22 ಗುರೂ ಮಾತಾಪಿತರೌ ॥ 3-210-23 ವರ್ತಯೇ ಜೀವಾಮಿ ॥ 3-210-24 ಕುತ್ಸಾ ವಿದ್ಯಮಾನದೋಷಸಂಕೀರ್ತನಂ। ಗರ್ಹಾ ಅವಿದ್ಯಮಾನದೋಷಾರೋಪಃ। ಪುರಾಕೃತಂ ಕರ್ಮೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-210-25 ಲೋಕಃ ಪರಲೋಕಃ ॥ 3-210-30 ನ ಗ್ಲಾತಿ ನ ಗ್ಲಾನಿ ನಯತಿ ॥ 3-210-36 ವ್ಯಭಿಚಾರಾತ್ಸ್ವೈರಗತೇಃ ॥ 3-210-37 ಭೇರುಂಡಾಃ ಭಯಾನಕಾಃ। ಉರುಂಡಾಃ ಇತಿ ಖ. ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-210-40 ಸುಪರಿಣೀತೇನ ಸಾಧುನಾ ॥ 3-210-41 ಯೇ ಸಂಯುಂಜಂತಿ ಸಂಯಗ್ಯೋಗಂ ಸೇನಾವಿನೇಶಂ ಕುರ್ವಂತಿ ತಏವ ಪಾರ್ತಿವಾ ಅನ್ಯೇ ಚೋರೋ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-210-44 ಸಂರಂಭಾದ್ಭಯಾತ್ ॥ 3-210-45 ಅಂತ್ ವಿಪರೀತಂ ಸ್ಯಾತ್ ಇತರತ್ತಾದೃಶಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಮೇವಾಚರೇತ್ ॥ 3-210-46 ಪಾಪಃ ಪಾಪೀ ॥ 3-210-47 ವೃಜಿನಾನಾಂ ವ್ಯಸನವತಾಂ ॥ 3-210-49 ದೃತಿರ್ಭಸ್ತ್ರಾ। ಆಧ್ಯಾತಃ ಸನ್ನಸಾರೋಪಿ ಪುಷ್ಟೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-210-51 ಮೃಜಾಹೀನಃ ಮಲಿನದೇಹಃ ॥ 3-210-52 ಮೂಢಸ್ವರೂಪಮಾಹ ಅಬ್ರುವನ್ನಿತಿ ॥ 3-210-53 ಪಾಪಾತ್ ಪ್ರಾಕ್ಕೃತಾತ್। ದ್ವಿತೀಯಾತ್ಕರಿಷ್ಯಮಾಣಾತ್ ॥ 3-210-54 ಜಪತಪಸ್ತೀರ್ಥಾದ್ಯನ್ಯತಮೇನ ಯೇನಕೇನಚಿದಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ಪಾಪಾತ್ ಪರಿಮುಚ್ಯತ್ ಇತ್ಯನುಷಜ್ಜ್ಯತೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 211
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.211. ಅಧ್ಯಾಯಃ 211
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಶಿಷ್ಟಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-211-0 (24246)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-211-0x (2482)
ಸ ತು ವಿಪ್ರೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಮಪೃಚ್ಛತ।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಂ ಕಥಮಹಂ ವಿದ್ಯಾಮಿತಿ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-211-1 (24247)
`ಪಂಚ ಕಾನಿ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇಷು ನಿತ್ಯದಾ'।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಶ್ರೋತುಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ತ್ವತ್ತೋ ಮಹಾಮತೇ ವ್ಯಾಧ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-211-2 (24248)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-211-3x (2483)
ಯಜ್ಞೋ ದಾನಂ ತಪೋ ವೇದಾಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಪಂಚೈತಾನಿ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-211-3 (24249)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ದಂಭಂ ಲೋಭಮನಾರ್ಜವಂ।
ಧರ್ಮಮಿತ್ಯೇವಂ ಸಂತುಷ್ಟಾಸ್ತೇ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಾಃ ॥ 3-211-4 (24250)
ನ ತೇಷಾಂ ಭಿದ್ಯತೇ ವೃತ್ತಂ ಯಜ್ಞಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಿನಾಂ।
ಆಚಾರಪಾಲನಂ ಚೈವ ದ್ವಿತೀಯಂ ಶಿಷ್ಟಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-211-5 (24251)
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣಂ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧೋ ದಾನಮೇವ ಚ।
ಏತಚ್ಚತುಷ್ಟಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-211-6 (24252)
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಯಾಮಯಂ ಲಭತೇ ತುಷ್ಟಿಂ ಸಾ ನ ಶಕ್ಯಾ ಹ್ಯತೋಽನ್ಯಥಾ ॥ 3-211-7 (24253)
ವೇದಸ್ಯೋಪನಿಷತ್ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಸ್ಯೋಪನಿಷದ್ದಮಃ।
ದಮಸ್ಯೋಪನಿಷತ್ತ್ಯಾಗಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-211-8 (24254)
ಯೇ ತು ಧರ್ಮಾನಸೂಯಂತೇ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಾನ್ವಿತಾ ನರಾಃ।
ಅಪಥಾ ಗಚ್ಛತಾಂ ತೇಷಾಮನುಯಾತಾ ಚ ಪೀಡ್ಯತೇ ॥ 3-211-9 (24255)
ಯೇ ತು ಶಿಷ್ಟಾಃ ಸುನಿಯತಾಃ ಶ್ರುತಿತ್ಯಾಗಪರಾಯಣಾಃ।
ಧರ್ಮಪಂಥಾನಮಾರೂಢಾಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-211-10 (24256)
ನಿಯಚ್ಛಂತಿ ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಾನ್ವಿತಾ ಜನಾಃ।
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಮತೇ ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ಥಿತ್ಯಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ ॥ 3-211-11 (24257)
ನಾಸ್ತಿಕಾನ್ಭಿನ್ನಮರ್ಯಾದಾನ್ಕ್ರೂರಾನ್ಪಾಪಮತೌ ಸ್ಥಿತಾನ್।
ತ್ಯಜ ತಾಂಜ್ಞಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕಾನುಪಸೇವ್ಯ ಚ ॥ 3-211-12 (24258)
ಕಾಮಲೋಭಗ್ರಹಾಕೀರ್ಣಂ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಜಲಾಂ ನದೀಂ।
ನಾವಂ ಧೃತಿಮಯೀಂ ಕೃತ್ವಾ ಜನ್ಮದುರ್ಗಾಣಿ ಸಂತರ ॥ 3-211-13 (24259)
ಕ್ರಮೇಣ ಸಂಚಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಬುದ್ಧಿಯೋಗಮಯೋ ಮಹಾನ್।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೇ ಭವೇತ್ಸಾಧೂ ರಾಗಃ ಶುಕ್ಲೇ ವ ವಾಸಸಿ ॥ 3-211-14 (24260)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಂ ಸರ್ವಭೂತಹಿತಂ ಪರಂ।
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ಚ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸತ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ತು ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪ್ರವೃತ್ತಯಃ ॥ 3-211-15 (24261)
ಸತ್ಯಮೇವ ಗರೀಯಸ್ತು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರನಿಷೇವಿತಂ।
ಆಚಾರಶ್ಚ ಸತಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸಂತೋ ಹ್ಯಾಚಾರಲಕ್ಷಣಾಃ ॥ 3-211-16 (24262)
ಯೋ ಯಥಾ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಜಂತುಃ ಸ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಮಶ್ನುತೇ।
ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಕ್ರೋಧಕಾಮಾದೀಂದೋಷಾನಾಪ್ನೋತ್ಯನಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-211-17 (24263)
ಆರಂಭೋ ನ್ಯಾಯಯುಕ್ತೋ ಯಃ ಸ ಹಿ ಧಱ್ಮ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಅನಾಚಾರಸ್ತ್ವಧ್ರಮೇತಿ ಏತಚ್ಛಿಷ್ಟಾನುಶಾಸನಂ ॥ 3-211-18 (24264)
ಅಕ್ರುಧ್ಯಂತೋಽನಸೂಯಂತೋ ನಿರಹಂಕಾರಮತ್ಸರಾಃ।
ಋಜವಃ ಶಮಸಂಪನ್ನಾಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಾ ಭವಂತಿ ತೇ ॥ 3-211-19 (24265)
ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧಾಃ ಶುಚಯೋ ವೃತ್ತವಂತೋ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷವೋ ದಾಂತಾಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಾ ಭವಂತ್ಯುತ ॥ 3-211-20 (24266)
ತೇಷಾಮಹೀನಸತ್ವಾನಾಂ ದುಷ್ಕರಾಚಾರಕರ್ಮಣಾಂ।
ಸ್ವೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸತ್ಕೃತಾನಾಂ ಘೋರತ್ವಂ ಸಂಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 3-211-21 (24267)
ತಂ ತದಾಚಾರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪುರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ।
ಧರ್ಂಯಂ ಧರ್ಮೇಣ ಪಶ್ಯಂತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಾಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-211-22 (24268)
ಆಸ್ತಿಕಾ ಮಾನಹೀನಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜಾತಿಜನಪೂಜಕಾಃ।
ಶ್ರುತವೃತ್ತೋಪಸಂಪನ್ನಾಸ್ತೇ ಸಂತಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ ॥ 3-211-23 (24269)
ವೇದೋಕ್ತಃ ಪ್ರಥಮೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಚಾಪರಃ।
ಶಿಷ್ಟಾಚೀರ್ಣಶ್ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-211-24 (24270)
ಧಾರಣಂ ಚಾಪಿ ವೇದಾನಾಂ ತೀರ್ಥಾನಾಮವಗಾಹನಂ।
ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಾರ್ಜವಂ ಶೌಚಂ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರನಿದರ್ಶನಂ ॥ 3-211-25 (24271)
ಸರ್ವಭೂತದಯಾವಂತೋ ಹ್ಯಹಿಂಸಾನಿರತಾಃ ಸದಾ।
ಪರುಷಂ ಚ ನ ಭಾಷಂತೇ ಸದಾ ಸಂತೋ ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-211-26 (24272)
ಶುಭಾನಾಮಶುಭಾನಾಂ ಚ ಕರ್ಮಣಾಂ ಸಬಲಾಶ್ರಯಂ।
ವಿಪಾಕಮಭಿಜಾನಂತಿ ತೇ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಾಃ ॥ 3-211-27 (24273)
ನ್ಯಾಯೋಪೇತಾ ಗುಣೋಪೇತಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಹಿತೈಷಿಣಃ।
ಸಂತಃ ಸ್ವರ್ಗಜಿತಃ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ಸತ್ಪಥೇ।
ದಾತಾರಃ ಸಂವಿಭಕ್ತಾರೋ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಿಣಃ ॥ 3-211-28 (24274)
ಸರ್ವಪೂಜ್ಯಾಃ ಶ್ರುತಧನಾಸ್ತಥೈವ ಚ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಸರ್ವಭೂತದಯಾವಂತಸ್ತೇ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಾಃ ॥ 3-211-29 (24275)
ದಾನನಿತ್ಯಾಃ ಸುಖಾನ್ಯಾಶು ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯಪಿ ಚ ಶ್ರಿಯಂ।
ಪೀಡಯಾ ಚ ಕಲತ್ರಸ್ಯ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಚ ಸಮಾಹಿತಾಃ ॥ 3-211-30 (24276)
ಅತಿಶಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸಂತಃ ಸದ್ಭಿಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಲೋಕಯಾತ್ರಾಂ ಚ ಪಶಯ್ಂತೋ ಧರ್ಮಮಾತ್ಮಹಿತಾನಿ ಚ।
ಏವಂ ಸಂತೋವರ್ತಮಾನಾಸ್ತ್ವೇಧಂತೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ ॥ 3-211-31 (24277)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಮಾನೃಶಂಸ್ಯವಥಾರ್ಜವಂ।
ಅದ್ರೋಹೋ ನಾತಿಮಾನಶ್ಚ ಹ್ರೀಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾ ದಮಃ ಶಮಃ ॥ 3-211-32 (24278)
ಧೀಮಂತೋ ಧೃತಿಮಂತಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಮನುಕಂಪಕಾಃ।
ಅಕಾಮದ್ವೇಷಸಂಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಸಂತೋ ಲೋಕಸತ್ಕೃತಾಃ ॥ 3-211-33 (24279)
ತ್ರೀಣ್ಯೇವ ತು ಪದಾನ್ಯಾಹುಃ ಸತಾಂ ವೃತ್ತಮನುಸ್ಮರನ್।
ನ ಚೈವ ದ್ರುಹ್ಯೇದ್ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚೈವ ಸದಾ ವದೇತ್ ॥ 3-211-34 (24280)
ಸರ್ವತ್ರ ಚ ದಯಾವಂತಃ ಸಂತಃ ಕರುಣವೇದಿನಃ।
ಗಚ್ಛಂತೀಹ ಸುಸಂತುಷ್ಟಾ ಧರ್ಂಯಂ ಪಂಥಾನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-211-35 (24281)
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಯೇಷಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸುನಿಶ್ಚಿತಃ।
ಅನಸೂಯಾ ಕ್ಷಮಾ ಶಾಂತಿಃ ಸಂತೋಷಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿತಾ ॥ 3-211-36 (24282)
ಕಾಮಕ್ರೋಧಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರನಿಷೇವಣಂ।
ಕರ್ಮ ಚ ಶ್ರುತಸಂಪನ್ನಂ ಸತಾಂ ಮಾರ್ಗಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-211-37 (24283)
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಂ ನಿಷೇವಂತೇ ನಿತ್ಯಂ ಧ್ರಮಮನುವ್ರತಾಃ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಪ್ರಾಸಾದಮಾರೂಹ್ಯ ಮುಹ್ಯತೋ ಮಹತೋ ಜನಾನ್ ॥ 3-211-38 (24284)
ಪ್ರೇಕ್ಷಂತೇ ಲೋಕವೃತ್ತಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಅತಿಷುಣ್ಯಾನಿ ದಾನಾನಿ ತಾನಿ ದ್ವಿಜವರೋತ್ತಮ ॥ 3-211-39 (24285)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯಥಾಪ್ರಜ್ಞಂ ಯಥಾಶ್ರುತಂ।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗುಣಾನ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ದ್ವಿಜರ್ಷಭ ॥ 3-211-40 (24286)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-211-6 ವೃತ್ತಂ ವೃತಂ ಸ್ವೇಚ್ಛೋಪಾತ್ತಮಿತಿ ಯಾವತ್ ॥ 3-211-7 ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣಾದ್ಯಭಾವೇ ॥ 3-211-8 ಉಪನಿಷದ್ರಹಸ್ಯಂ ॥ 3-211-9 ಅನುಯಾತಾ ಅನುಗಂತಾ ॥ 3-211-10 ಶ್ರುತಿಶ್ಚ ತ್ಯಾಗಾಶ್ಚ ತೇ ದ್ವೇ ಪರಂ ಅಯನಂ ಸ್ಥಾನಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಶ್ರುತಿತ್ಯಾಗಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-211-14 ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವತಿ ಶುಕ್ಲಪೋಪಮೇ ಯೋಗಧರ್ಮಃ ರಾಗಇವ ಸಾಧುರ್ಭವೇತ್। ಶುಕ್ಲೇವ ವೇತಿ ಇವಾರ್ಥೇ ॥ 3-211-17 ಅನಾತ್ಮವಾನ್ ಅಜಿತಚಿತ್ತಃ ॥ 3-211-19 ಅಹಂಕಾರೋ ದರ್ಪಃ ಮತ್ಸರಃ ಪರದೋಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ ತದ್ವಿರ್ಜಿತಾಃ। ಶಿಷ್ಟಂ ಗುರುಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಂ ಆಚರಂತಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಾಃ ॥ 3-211-20 ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧಾಃ ತಿಸ್ರೋ ವಿದ್ಯಾ ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಾತ್ಮಿಕಾ ಯತ್ರಸ ತ್ರಿವಿದ್ಯೋ ಯಜ್ಞಸ್ತತ್ರ ಸಾಧವಸ್ತ್ರೈವಿದ್ಯಾ ಯಾಜ್ಞಿಕಾಃ। ವೃತ್ತಂ ಶೀಲಂ ತದ್ವಂತಃ। ಮನಸ್ವಿನ ಜಿತಚಿತ್ತಾಃ ॥ 3-211-21 ದುಷ್ಕರಾಚಾರಕರ್ಮಣಾಂ ಅನ್ಯೈರ್ದುಷ್ಕರಃ ಆಚಾರಃ ಶೀಲಂ ಕರ್ಮ ಯಜ್ಞಾದಿ ಯೇಷಾಂ ತೇಷಾಂ। ಘೋರತ್ವಂ ಹಿಂಸಾದಿದೋಷವತ್ತ್ವಂ ॥ 3-211-22 ಪುರಾಣಮನಾದಿಂ। ಶಾಶ್ವತಂ ಅನವಚ್ಛಿನ್ನಂ। ಧ್ರುವಂ ನಿತ್ಯಂ। ಅತ್ಯಾಜ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-211-24 ವೇದೋಕ್ತೋಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಃ। ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಃ ಅಷ್ಟಕಾಶ್ರಾದ್ಧಾದಿಃ। ಶಿಷ್ಠಾಚೀರ್ಣಃ ಹೋಲಕಾದಿಃ। ಶಿಷ್ಟನಾಂ ತುಷ್ಟಿರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-211-28 ನ್ಯಾಯೋ ಯುಕ್ತಿಃ। ಗುಣಾಃ ಶಮಾದಯಸ್ತದುಪೇತಾಃ। ಸಂವಿಭಕ್ತಾರಃ ಕುಟುಂಬೇಷು ॥ 3-211-29 ಶ್ರುತಧನಾಃ ವಿದ್ಯಾಧನಾಃ ॥ 3-211-35 ಕರುಣಾಃ ಕರುಣಾವಂತಶ್ಚ ತೇ ವೇದನಶೀಲಾಶ್ಚ। ಮತ್ವರ್ಥೀಯೋಽಚ್ ॥ 3-211-39 ಅತಿಪುಣ್ಯಾನಿ ಪಾಪಾನಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 212
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.212. ಅಧ್ಯಾಯಃ 212
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಸರ್ವೈಹಿಂಸಾಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜತ್ವೋಪಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಸ್ವಸ್ವಧರ್ಮಾನುಹಾನಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧಾತ್ವಾದಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-212-0 (24287)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-212-0x (2484)
ಸ ತು ವಿಪ್ರಮಥೋವಾಚ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯದಹಂ ಹ್ಯಾಚರೇ ಕರ್ಮ ಘೋರಮೇತದಸಂಶಯಂ ॥ 3-212-1 (24288)
ವಿಧಿಸ್ತು ಬಲವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಂದುಸ್ತರಂ ಹಿ ಪುರಾ ಕೃತಂ।
ಪುರಾ ಕೃತಸ್ ಪಾಪಸ್ಯ ಕರ್ಮದೋಷೋ ಭವತ್ಯಯಂ ॥ 3-212-2 (24289)
ದೋಪಸ್ಯೈತಸ್ಯ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಿಘಾತೇ ಯತ್ನವಾನಹಂ।
ವಿಧಿನಾ ಹಿ ಹತೇ ಪೂರ್ವಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಘಾತಕೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-212-3 (24290)
ನಿಮಿತ್ತಭೂತಾ ಹಿ ವಯಂ ಕರ್ಮಣೋಽಸ್ಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-212-4 (24291)
ಯೇಷಾಂ ಹತಾನಾಂ ಮಾಂಸಾನಿ ವಿಕ್ರೀಣೀಮೋ ವಯಂ ದ್ವಿಜ।
ತೇಷಾಮಪಿ ಭವೇದ್ಧರ್ಮ ಉಪಯೋಗೇನ ಭಕ್ಷಣಾತ್।
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಪಿತೃಣಾಂ ಚಾಪಿ ಪೂಜನಾತ್ ॥ 3-212-5 (24292)
ಓಷಧ್ಯೋ ವೀರುಧಶ್ಚೈವ ಪಶವೋ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಅನ್ನಾದ್ಯಭೂತಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಇತ್ಯಪಿ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ ॥ 3-212-6 (24293)
ಆತ್ಮಮಾಂಸಪ್ರಸಾದೇನ ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋ ನೃಪಃ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುದುರ್ಲಭಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕ್ಷಮಾವಾಂದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-212-7 (24294)
ರಾಜ್ಞೋ ಮಹಾನಸೇ ಪೂರ್ವಂ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜ।
[ದ್ವೇ ಸಹಸ್ರೇ ತು ಪಚ್ಛೇತೇ ಪಶೂನಾಮನ್ವಹಂ ತದಾ।]
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಪಚ್ಯೇತೇ ದ್ವೇ ಸಹಸ್ರೇ ಗವಾಂ ತಥಾ ॥ 3-212-8 (24295)
ಸ ಮಾಸಂ ದದತೋ ಹ್ಯನ್ನಂ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಅತುಲಾ ಕೀರ್ತಿರಭವನ್ನೃಪಸ್ಯ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-212-9 (24296)
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇ ಚ ಪಶವೋ ವಧ್ಯಂತ ಇತಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಅಗ್ನಯೋ ಮಾಂಸಕಾಮಾಶ್ಚಇತ್ಯಪಿ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ ॥ 3-212-10 (24297)
ಯಜ್ಞೇಷು ಪಶವೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಧ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ದ್ವಿಜೈಃ।
ಸಂಸ್ಕೃತಾಃ ಕಿಲ ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ತೇಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ನುವನ್ ॥ 3-212-11 (24298)
ಯದಿ ನೈವಾಗ್ನಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಾಂಸಕಾಮಾಽಭವನ್ಪುರಾ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ನೈವಾಭವನ್ಮಾಂಸಂ ಕಸ್ಯಚಿದ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-212-12 (24299)
ಅತ್ರಾಪಿ ವಿಧಿರುಕ್ತಶ್ ಮುನಿಭಿರ್ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣೇ ॥ 3-212-13 (24300)
ದೇವತಾನಾಂ ಪಿತೃಣಾಂ ಚ ಶುಂಕ್ತೇ ದತ್ತ್ವಾಽಪಿಯಃ ಸದಾ।
ಯಥಾವಿಧಿ ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ನ ಸ ದುಷ್ಯೇತ ಭಕ್ಷಣಾತ್ ॥ 3-212-14 (24301)
ಅಮಾಂಸಾಶೀ ಭವತ್ಯೇವಮಿತ್ಯಪಿ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ಭಾರ್ಯಾಂ ಗಚ್ಛನ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಋತೌ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ॥ 3-212-15 (24302)
ಸತ್ಯಾನೃತೇ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಅತ್ರಾಪಿ ವಿಧಿರುಚ್ಯತೇ।
ಸೌದಾಸೇನ ತದಾ ರಾಜ್ಞಾ ಮಾನುಷಾ ಭಕ್ಷಿತಾ ದ್ವಿಜ।
ಶಾಪಾಭಿಭೂತೇನ ಭೃಶಮತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-16 (24303)
ಸ್ವಧರ್ಮ ಇತಿಕೃತ್ವಾ ತು ನ ತ್ಯಜಾಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಪುರಾ ಕೃತಮಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ರಜೀವಾಂಯೇತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-212-17 (24304)
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ತ್ಯಜತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಧರ್ಮ ಇಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತೋ ಯಸ್ತು ಧರ್ಮಃ ಸ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-212-18 (24305)
ಕುಲೇ ಹಿ ವಿಹಿತಂ ಕರ್ಮ ದೇಹೀ ತಂ ನ ವಿಮುಂಚತಿ।
ಧಾತ್ರಾ ವಿಧಿರಯಂ ದೃಷ್ಟೋ ಬಹುಧಾ ಕರ್ಮನಿರ್ಮಯೇ ॥ 3-212-19 (24306)
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಸ್ತು ಭವೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಂಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ಕಥಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ಕುರ್ಯಾಂ ಕಥಂ ಮುಚ್ಯೇ ಪರಾಭವಾತ್ ॥ 3-212-20 (24307)
ಕರ್ಮಣಸ್ತಸ್ಯ ಘೋರಸ್ ವಸುಧಾ ನಿರ್ಣಯೋ ಭವೇತ್।
ದಾನೇ ಚ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇ ಚ ಗುರುಶುಶ್ರೂಣೇ ತಥಾ।
ದ್ವಿಜಾತಿಪೂಜನೇ ಚಾಹಂ ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತಃ ಸದಾ ॥ 3-212-21 (24308)
ಅತಿಮಾನಾತಿವಾದಾಭ್ಯಾಂ ನಿವೃತ್ತೋಸ್ಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಕೃಷಿಂ ಸಾಧ್ವೀತಿ ಮನ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ಹಿಂಸಾ ಪರಾ ಸ್ಮೃತಾ ॥ 3-212-22 (24309)
ಕರ್ಷಂತೋ ಲಾಂಗಲೈರುರ್ವೀಂ ಘ್ನಂತಿ ಭೂಮಿಶಯಾನ್ಬಹೂನ್।
ಜೀವಾನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಬಹುಶಸ್ತತ್ರಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-23 (24310)
ಧಾನ್ಯಬೀಜಾನಿ ಯಾನ್ಯಾಹುರ್ವ್ರೀಹ್ಯಾದೀನಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಜೀವಾ ಹಿ ತತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-24 (24311)
ಅಧ್ಯಾಕ್ರಂ ಪಶೂಂಶ್ಚಾಪಿ ಘ್ನಂತಿ ವೈ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಚ।
ವೃಕ್ಷಾಂಸ್ತಥೌಷಧೀಶ್ಚಾಪಿ ಛಿಂದಂತಿ ಪುರುಷಾ ದ್ವಿಜ ॥ 3-212-25 (24312)
ಜೀವಾ ಹಿ ಬಹವೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವೃಕ್ಷೇಷು ಚ ಫಲೇಷು ಚ।
ಉದಕೇ ಬಹವಶ್ಚಾಪಿ ತತ್ರಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-26 (24313)
ಸರ್ವಂ ವ್ಯಾಪ್ತಮಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪ್ರಾಣಿಭಿಃ ಪ್ರಾಣಿಜೀವನೈಃ।
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಗ್ರಸಂತೇ ಮತ್ಸ್ಯಾಶ್ಚ ತತ್ರಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-27 (24314)
ಸತ್ವೈಃ ಸತ್ವಾನಿ ಜೀವಂತಿ ಬಹುಧಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಪ್ರಾಣಿನೋಽನ್ಯೋನ್ಯಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ತತ್ರಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-28 (24315)
ಚಂಕ್ರಂಯಮಾಣಾ ಜೀವಾಂಶ್ಚ ಧರಣೀಸಂಶ್ರಿತಾನ್ಬಹೂನ್।
ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಘ್ನಂತಿ ನರಾ ವಿಪ್ರ ತತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-29 (24316)
ಉಪವಿಷ್ಟಾಃ ಶಯಾನಾಶ್ಚ ಘ್ನಂತಿ ಜೀವಾನನೇಕಶಃ।
ಅಜ್ಞಾನಾದಥವಾ ಜ್ಞಾನಾತ್ತತ್ರಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-30 (24317)
ಜೀವೈರ್ಗ್ರಸ್ತಮಿದಂ ಸರ್ವಮಾಕಾಶಂ ಪೃಥಿವೀ ತಥಾ।
ಅವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಚ ಹಿಂಸಂತಿ ತತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-31 (24318)
ಅಹಿಂಸೇತಿ ಯದುಕ್ತಂ ಹಿ ಪುರುಷೈರ್ವಿಸ್ಮಿತೈಃ ಪುರಾ।
ಕೇ ನ ಹಿಂಸಂತಿ ಜೀವಾನ್ವೈ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದ್ವಿಜಸತ್ತಂ ॥ 3-212-32 (24319)
ಬಹು ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಇಹ ವೈ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದಹಿಂಸಕಃ ॥ 3-212-33 (24320)
ಅಹಿಂಯಾಸಾಂ ತು ನಿರತಾ ಯತಯೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಕುರ್ವಂತ್ಯೇವ ಹಿ ಹಿಂಸಾಂ ತೇ ಯತ್ನಾದಲ್ಪತರಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-212-34 (24321)
ಆಲಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಪುರುಷಾಃ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಮಹಾಗುಣಾಃ।
ಮಹಾಘೋರಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ಲಜ್ಜಂತಿ ವೈ ನ ಚ ॥ 3-212-35 (24322)
ಸುಹೃದಃ ಸುಹೃದೋಽನ್ಯಾಂಸ್ಚ ದುರ್ಹೃದಶ್ಚಾಪಿ ದುರ್ಹೃದಃ।
ಸಂಯಕ್ಪ್ರವೃತ್ತಾನ್ಪುರುಷಾನನ ಸಂಯಗನುಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-212-36 (24323)
ಸಮೃದ್ಧೈಶ್ಚನ ನಂದಂತಿ ಬಾಂಧವಾ ಬಾಂಧವೈರಪಿ।
ಗುರೂಂಶ್ಚೈವ ವಿನಿದಂತಿ ಮೂಢಾ ನಿಶ್ಚಿತಮಾನಿನಃ ॥ 3-212-37 (24324)
ಬಹು ಲೋಕೇ ವಿಪರ್ಯಸ್ತಂ ದೃಶ್ಯತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಧರ್ಮಯುಕ್ತಮಧರ್ಮಂ ಚ ತತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತೇ ॥ 3-212-38 (24325)
ವಕ್ತುಂ ಬಹುವಿಧಂ ಶಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತೋ ಯೋ ಹಿ ಸ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ಮಹತ್ ॥ 3-212-39 (24326)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 212 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-212-1 ಏತನ್ಮಾಂಸವಿಕ್ರಯಾತ್ಮಕಂ ॥ 3-212-3 ಯತ್ನವಾನಪಿ ನ ಪರಿಹರ್ತುಂ ಶಕ್ನೋಮಿ। ವಿಧೇಃ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-212-4 ಶರವನ್ನಿಮಿತ್ತಭೂತಾ ವಯಂ ಸಂಧಾತೃಕತ್ಕರ್ತಾ ತು ವಿಧಿರೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-212-6 ಅನ್ನಾದ್ಯಭೂತಾಃ ಅನ್ನಂ ಚ ತದದ್ಯಂ ಚ ಭೋಗ್ಯಂ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-212-15 ಯಜ್ಞಿಯಮಾಂಸಭುಜೋಽಪಿ ಋತುಗಾಮಿನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಿವ ಔಪಚಾರಿಕಮಮಾಂಸಾಶಿತ್ವಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-212-20 ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ತು ಭವೇತ್ಪ್ರಜ್ಞಾ ಕ್ರೂರೇ ಕರ್ಮಣಿ ವರ್ತತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ।ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 213
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.213. ಅಧ್ಯಾಯಃ 213
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಪೌರುಷನಿಂದನನ ದೈವಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತಯೋಃ ಸುಖದುಃಖಹೇತುತಾಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-213-0 (24327)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-213-0x (2485)
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಸ್ತು ನಿಪುಣಂ ಪುನರೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ವಿಪ್ರರ್ಷಭಮುವಾಚೇದಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-213-1 (24328)
ಶ್ರುತಿಪ್ರಮಾಣೋ ಧರ್ಮೋಽಯಮಿತಿ ವೃದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಗತಿರ್ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ ಬಹುಶಾಖಾ ಹ್ಯನಂತಿಕಾ ॥ 3-213-2 (24329)
ಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೇ ವಿವಾಹೇ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಮನೃತಂ ಭವೇತ್।
ಅನೃತೇನ ಭವೇತ್ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯೇನೈವಾನೃತಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-213-3 (24330)
ಯದ್ಭೂತಹಿತಮತ್ಯಂತಂ ತತ್ಸತ್ಯಮಿತಿ ಧಾರಣಾ।
ವಿಪರ್ಯಯಕೃತೋಽಧರ್ಮಃ ಪಶ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಂ ॥ 3-213-4 (24331)
ಯತ್ಕರೋತ್ಯಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ಸತ್ತಮ।
ಅವಶ್ಯಂ ತತ್ಸಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-213-5 (24332)
ವಿಷಮಾಂ ಚ ದಶಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದೇವಾನ್ಗರ್ಹತಿ ವೈ ಭೃಶಂ।
ಆತ್ಮೃನಃ ಕರ್ಮದೋಷೇಣ ನ ವಿಜಾನಾತ್ಯಪಂಡಿತಃ ॥ 3-213-6 (24333)
ಮೂಢೋ ನೈಕೃತಿಕಶ್ಚಾಪಿ ಚಪಲಶ್ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
`ನ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಬಧ್ನಾತಿ ಪುರುಷಂ ಪಾಷನಿಶ್ಚಯಂ' ॥ 3-213-7 (24334)
ಸುಖದುಃಖವಿಪರ್ಯಾಸೋ ಯದಾ ಸಮುಪಪದ್ಯತೇ।
ನೈನಂ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸುನೀತಂ ವಾ ತ್ರಾಯತೇ ನೈವ ಪೌರುಷಂ ॥ 3-213-8 (24335)
ಯೋ ಯಮಿಚ್ಛೇದ್ಯಥಾ ಕಾಮಂ ತಂ ತಂ ಕಾಮಂ ಸ ಆಪ್ನುಯಾತ್।
ಯದಿ ಸ್ಯಾದಪರಾಧೀನಂ ಪೌರುಷಸ್ ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ ॥ 3-213-9 (24336)
ಸಂಯತಾಶ್ಚಾಪಿ ದಕ್ಷಾಶ್ಚ ಮತಿಮಂತಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ನಿಷ್ಫಲಾಃ ಸಂತಃ ಪ್ರಹೀಣಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-213-10 (24337)
ಭೂತಾನಾಮಪರಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಧಿಂಸಾಯಾಂ ಸತತೋತ್ಥಿತಃ।
ವಂಚನಾಯಾಂ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಸ ಸುಖೇನೈವ ಯುಜ್ಯತೇ ॥ 3-213-11 (24338)
ಅಚೇಷ್ಟಮಪಿ ಚಾಸೀನಂ ಶ್ರೀಃ ಕಂಚಿದುಪತಿಷ್ಠತಿ।
ಕಶ್ಚಿತ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಹಿ ನ ಪ್ರಾಪ್ಯಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-213-12 (24339)
ದೇವಾನಿಷ್ಟ್ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಕೃಪಣೈಃ ಪುತ್ರಗೃಧ್ನುಭಿಃ।
ದಶಮಾಸಧೃತಾ ಗರ್ಭಾ ಜಾಯಂತೇ ಕುಲಪಾಂಸನಾಃ ॥ 3-213-13 (24340)
ಅಪರೇ ಧನಧಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಭೋಗೈಶ್ಚ ಪಿತೃಸಂಚಿತೈಃ।
ವಿಪುಲೈರಭಿಜಾಯಂತೇ ಲಬ್ಧಾಸ್ತೈರೇವ ಮಂಗಲೈಃ ॥ 3-213-14 (24341)
`ನ ದೇಹಜಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವ್ಯಾಧಯೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ'।
ಕರ್ಮಜಾ ಹಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ರೋಗಾ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-213-15 (24342)
ಆಧಿಭಿಶ್ಚೈವ ಬಾಧ್ಯಂತೇ ವ್ಯಾಲೈಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾ ಇವ।
ವ್ಯಾಧಯೋ ವಿನಿವಾರ್ಯಂತೇ ಮೃಗಾ ವ್ಯಾಧೈರಿವ ದ್ವಿಜ ॥ 3-213-16 (24343)
ಯೇಷಾಮಸ್ತಿ ಚ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಗ್ರಹಣೀರೋಗಪೀಡಿತಾಃ।
ನ ಶಕ್ನುವಂತಿ ತೇ ಭೋಕ್ತುಂ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಯಾ ॥ 3-213-17 (24344)
ಅಪರೇ ಬಾಹುಬಲಿನಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ಬಹವೋ ಜನಾಃ।
ದುಃಖೇನ ಚಾಧಿಗಚ್ಛನತಿ ಭೋಜನಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-213-18 (24345)
ಇತಿ ಲೋಕಮನಾಕ್ರಂದಂ ದೇಹಶಂಕಾಪರಿಪ್ಲುತಂ।
ಸ್ರೋತಸಾಽಸಕೃದಾಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ಬಲೀಯಸಾ ॥ 3-213-19 (24346)
ನ ಂರಿಯೇಯುರ್ನ ಜೀರ್ಯೈಯುಃ ಸರ್ವೇ ಸ್ಯುಃ ಸರ್ವಕಾಮಿಕಾಃ।
ನಾಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರತಿಪಶ್ಯೇಯುರ್ವಿಧಿಶ್ಚ ಯದಿ ನೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-213-20 (24347)
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವೋ ಗಂತುಂ ಸಮೀಹತೇ।
ಯತತೇ ಚ ಯಥಾಥಕ್ತಿ ನ ಚ ತದ್ವರ್ತತೇ ತಥಾ ॥ 3-213-21 (24348)
ಬಹವಃ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ತುಲ್ಯನಕ್ಷತ್ರಮಂಗಲಾಃ।
ಮಹತ್ತು ಫಲವೈಷಂಯಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಿಷು ॥ 3-213-22 (24349)
ನ ಕೇಚಿದೀಶತೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸ್ವಯಂಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ಯ ಸತ್ತಮ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಪ್ರಾಕೃತಾನಾಂ ವೈ ಇಹ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-213-23 (24350)
ತಥಾ ಶ್ರುತಿರಿಯಂಬ್ರಹ್ಮಂಜೀವಃ ಕಿಲ ಸನಾತನಃ।
ಶರೀರಮಧ್ರುವಂ ಲೋಕೇ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ ॥ 3-213-24 (24351)
ವಧ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ತು ದೇಹನಾಶೋ ಭವತ್ಯುತ।
ಜೀವಃ ಸಂಕ್ರಮತೇಽನ್ಯತ್ರಕರ್ಮಬನಧನಿಬಂಧನಃ ॥ 3-213-25 (24352)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-213-26x (2486)
ಕಥಂ ಧರ್ಮವಿದಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಜೀವೋ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಜ್ಞಾತುಂ ತತ್ತ್ವೇನ ವದತಾಂವರ ॥ 3-213-26 (24353)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-213-27x (2487)
ನ ಜೀವನಾಶೋಸ್ತಿ ಹಿ ದೇಹಭೇದೇ
ಮಿಥ್ಯೈತದಾಹುರ್ಂರಿಯತೀತಿ ಮೂಢಾಃ।
ಜೀವಸ್ತು ದೇಹಾಂತರಿತಃ ಪ್ರಯಾತಿ
ದಶಾರ್ಧತೈವಾಸ್ ಶರೀರಭೇದಃ ॥ 3-213-27 (24354)
ಅನ್ಯೋ ಹಿ ನಾಶ್ನಾತಿ ಕೃತಂ ಹಿ ಕರ್ಮ
ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ಮನುಜಸ್ ಕಶ್ಚಿತ್।
ಯತ್ತೇನ ಕಿಂಚಿದ್ಧಿ ಕೃತಂಹಿ ಕರ್ಮ
ತದಶ್ನುತೇ ನಾಸ್ತಿ ಕೃತಸ್ಯ ನಾಶಃ ॥ 3-213-28 (24355)
ಸುಪುಣ್ಯಶೀಲಾ ಹಿ ಭವಂತಿ ಪುಣ್ಯಾ
ನರಾಧಮಾಃ ಪಾಪಕೃತೋ ಭವಂತಿ।
ನರೋಽನುಯಾತಸ್ತ್ವಿಹ ಕರ್ಮಭಿಃ ಸ್ವೈ-
ಸ್ತತಃ ಸಮುತ್ಪದ್ಯತಿ ಭಾವಿತಸ್ತೈಃ ॥ 3-213-29 (24356)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-213-30x (2488)
ಕಥಂ ಸಂಭವತೇ ಯೋನೌ ಕಥಂ ವಾ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ।
ಜಾತೀಃ ಪುಣ್ಯಾ ಹ್ಯಪುಣ್ಯಾಶ್ ಕಥಂ ಗಚ್ಛತಿ ಸತ್ತಮ ॥ 3-213-30 (24357)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-213-31x (2489)
ಗರ್ಭಾಧಾನಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಕರ್ಮೇದಂ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ಸಮಾಸೇನ ತು ತೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-213-31 (24358)
ಯಥಾ ಸಂಭೃತಸಂಭಾರಃ ಪುನರೇವ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಶುಭಕೃಚ್ಛುಭಯೋನೀಷು ಪಾಪಕೃತ್ಪಾಪಯೋನಿಷು ॥ 3-213-32 (24359)
ಶುಭೈಃ ಪ್ರಯೋಗೈರ್ದೇವತ್ವಂವ್ಯಾಮಿಶ್ರೈರ್ಮಾನುಷೋ ಭವೇತ್।
ಮೋಹನೀಯೈರ್ವಿಯೋನೀಷು ತ್ವಧೋಗಾಮೀ ಚ ಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ ॥ 3-213-33 (24360)
ಜಾತಿಮೃತ್ಯುಜರಾದುಃಖೈಃ ಸತತಂ ಸಮಭಿದ್ರುತಃ।
ಸಂಸಾರೇ ಪಚ್ಯಮಾನಶ್ಚ ದೋಷೈರಾತ್ಮಕೃತೈರ್ನರಃ ॥ 3-213-34 (24361)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗತ್ವಾ ನರಕಮೇವ ಚ।
ಜೀವಾಃ ಸಂಪರಿವರ್ತಂತೇ ಕರ್ಮಬಂಧನಿಬಂಧನಾಃ ॥ 3-213-35 (24362)
ಜಂತುಸ್ತು ಕರ್ಮಭಿಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಸ್ವಕೃತೈಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ದುಃಖಿತಃ।
ತದ್ದುಃಖಪ್ರತಿಘಾತಾರ್ಥಮಪುಣ್ಯಾಂ ಯೋನಿಮಾಪ್ನುತೇ ॥ 3-213-36 (24363)
ತತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಾದತ್ತೇ ಪುನರನ್ಯನ್ನವಂ ಬಹು।
ಪಚ್ಯತೇ ತು ಪುನಸ್ತೇನ ಭುಕ್ತ್ವಾಽಪಥ್ಯಮಿವಾತುರಃ ॥ 3-213-37 (24364)
ಅಜಸ್ರಮೇವ ದುಃಖಾರ್ತೋಽದುಃಖಿತಃ ಸುಖಿಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ತತೋ ನಿವೃತ್ತಬಂಧತ್ವಾತ್ಕರ್ಮಣಾಮುದಯಾದಪಿ ॥ 3-213-38 (24365)
ಪರಿಕ್ರಾಮತಿ ಸಂಸಾರೇ ಚಕ್ರವದ್ಬಹುವೇದನಃ।
ಸ ಚೇನ್ನಿವೃತ್ತಬಂಧಸ್ತು ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚಾಪಿ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-213-39 (24366)
ತಪೋಯೋಗಸಮಾರಂಭಂ ಕುರುತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಕರ್ಮಭಿರ್ಬಹುಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಲೋಕಾನಶ್ನಾತಿ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-213-40 (24367)
[ಸ ಚೇನ್ನಿವೃತ್ತಬಂಧಸ್ತು ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚಾಪಿ ಕರ್ಮಭಿಃ।]
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸುಕೃತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಯತ್ರಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ ॥ 3-213-41 (24368)
ಪಾಪಂ ಕುರ್ವನಪುಣ್ಯವೃತ್ತಃ ಪುಣ್ಯಸ್ಯಾಂತಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ।
`ಪುಣ್ಯಂ ಕುರ್ವನ್ಪುಣ್ಯವೃತ್ತಃ ಪುಣ್ಯಸ್ಯಾಂತಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ'।
ತಸ್ಮಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಯತೇತ್ಕರ್ತುಂ ವರ್ಜಯೀತ ಚ ಪಾಪಕಂ ॥ 3-213-42 (24369)
ಅನಸೂಯುಃ ಕೃತಜ್ಞಶ್ಚ ಕಲ್ಯಾಣಾನ್ಯೇವ ಸೇವತೇ।
ಸುಖಾನಿ ಧರ್ಮಮರ್ಥಂ ಚ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚ ಲಭತೇ ನರಃ ॥ 3-213-43 (24370)
ಸಂಸ್ಕೃತಸ್ಯ ಚ ದಾಂತಸ್ ನಿಯತಸ್ಯ ಯತಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಾಸ್ಯಾನಂತರಾ ವೃತ್ತಿರಿಹಿ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ ॥ 3-213-44 (24371)
ಸತಾಂ ಧಱ್ಮೇಣ ವರ್ತೇತ ಕ್ರಿಯಾಂ ಶಿಷ್ಟವದಾಚರೇತ್।
ಅಸಂಕ್ಲೇಶೇನ ಲೋಕಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-213-45 (24372)
ಸಂತಿ ಹ್ಯಾಗಮವಿಜ್ಞಾನಾಃ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಕ್ರಿಯಾ ಲೋಕೇ ಕುರ್ವಾಣಾಸ್ತೇ ಹ್ಯಸಂಕರಾಃ ॥ 3-213-46 (24373)
ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮೇಣ ರಮತೇ ಧರ್ಮಂ ಚೈವೋಪಜೀವತಿ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾದವಾಪ್ತೇನ ಧನನ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-213-47 (24374)
ತಸ್ಯೈವ ಸಿಂಚತೇ ಮೂಲಂ ಗುಣಾನ್ಪಶ್ಯತಿ ಯತ್ರ ವೈ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭವತಿ ಹ್ಯೇವಂ ಚಿತ್ತಂ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಸೀದತಿ।
ಸ ಮಿತ್ರಜನಸಂತುಷ್ಟ ಇಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ನಂದತಿ ॥ 3-213-48 (24375)
ಶಬ್ದಂ ಸ್ಪರ್ಶಂ ತಥಾ ರೂಪಂ ಗಂಧಾನಿಷ್ಟಾಂಸ್ಚ ಸತ್ತಮ।
ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಲಭತೇ ಚಾಪಿ ಧರ್ಮಸ್ಯೈತತ್ಫಲಂ ವಿದುಃ ॥ 3-213-49 (24376)
ಧರಮಸ್ಯ ಚ ಪಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನ ತುಷ್ಯತಿ ಮಹಾದ್ವಿಜ।
ಅತುಷ್ಯಮಾಣೋ ನಿರ್ವೇದಮಾದತ್ತೇ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ ॥ 3-213-50 (24377)
ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುರ್ನರ ಇಹ ದೋಷಂ ನೈವಾನುರುಧ್ಯತೇ।
ವಿರಜ್ಯೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ನ ಚ ಧರ್ಮಂ ವಿಮುಂಚತಿ ॥ 3-213-51 (24378)
ಫಲತ್ಯಾಗೇ ಚ ಯತತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಂ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕಂ।
ತತೋ ಮೋಕ್ಷೇ ಪ್ರಯತತೇ ನಾನುಪಾಯಾದುಪಾಯತಃ ॥ 3-213-52 (24379)
ಏವಂ ನಿರ್ವೇದಮಾದತ್ತೇ ಪಾಪಂ ಕರ್ಮ ಜಹಾತಿ ಚ।
ಧಾರ್ಮಿಕಶ್ಚಾಪಿ ಭವತಿ ಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಲಭತೇ ಪರಂ ॥ 3-213-53 (24380)
ತಪೋ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಜಂತೋಸ್ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಶಮೋ ದಮಃ।
ತೇನ ಸರ್ವಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಕಾಮಾನ್ಯಾನ್ಮನಸೇಚ್ಛತಿ ॥ 3-213-54 (24381)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ನಿರೋಧೇನ ಸತ್ಯೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಮಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ಪರಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-213-55 (24382)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-213-56x (2490)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀತಿ ಯಾನ್ಯಾಹುಃ ಕಾನಿ ತಾನಿ ಯತವ್ರತ।
ನಿಗ್ರಹಶ್ಚ ಕಥಂ ಕಾರ್ಯೋ ನಿಗ್ರಹಸ್ಯ ಚ ಕಿಂ ಫಲಂ ॥ 3-213-56 (24383)
ಕಥಂ ಚ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಧರ್ಮಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಸುಧಾರ್ಮಿಕ ॥ 3-213-57 (24384)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಃ ॥ 213 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-213-4 ಧಾರಣಾ ಅವಧಾರಣಂ। ನಿಶ್ಚಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-213-8 ಸನೀತಂ ಗುರುಶಿಕ್ಷಾ ॥ 3-213-10 ಪ್ರಹೀಣಾಃ ಶ್ರಾಂತಾ ಅಪೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-213-13 ಪುತ್ರಗೃಧ್ರುಭಿಃ ಪುತರ್ಕಾಮೈಃ ॥ 3-213-19 ಅನಾಕ್ರಂದಂ ಅಸಹಾಯಂ। ಆಕ್ರಂದಃ ಕ್ರಂದನೇ ಹ್ವಾನೇ ಮಿತ್ರದಾರುಣಯುದ್ಧಯೋರಿತಿ ಮೇದಿನೀ। ಸ್ರೋತಸಾ ಕರ್ಮಪ್ರವಾಹೇಣ ॥ 3-213-23 ಸ್ವೀಯಮಪಿ ವಸ್ತು ಸ್ವಸ್ಯಾನಧೀನಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮವಶಾದ್ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-213-27 ದಶಾರ್ಧತಾ ಪಂಚತ್ವಂ ॥ 3-213-27 ಮೋಹನೀಯೈಸ್ತಾಮಸೈ। ಅಧಃ ನರಕತಿರ್ಯಕ್ಷು ॥ 3-213-33 ಪ್ರೇತ್ಯ ಮೃತ್ವಾ। 3-213-36 ದುಃಖಾತ್ಮಕಃ ಪ್ರತೀಘಾತಃ। ದುಖಂ ಭೋಕ್ತುಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-213-39 ನಿವೃತ್ತಬಂಧೋ ವೀತರಾಗಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚೇತಿ ॥ 3-213-40 ತಪೋಯೋಗಯೋಃ ಆಲೋಚನಧ್ಯಾನಯೋ ಸಮಾರಂಭಂ ॥ 3-213-42 ಯತೇತ್ ಯತೇತ ॥ 3-213-49 ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಅಪ್ರತಿಹತೇಚ್ಛತ್ವಂ ॥ 3-213-51 ಅತುಷ್ಯಮಾಣಃ ಪ್ರೀತಿಮಲಭಮಾನಃ ನಿರ್ವೇದಂ ವೈರಾಗ್ಯಂ ದೋಷಂ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಕಂ ನಾನುರುಧ್ಯತೇ ತದ್ವಶೋ ನ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-213-52 ಉಪಾಯತ ಏವ ಮೋಕ್ಷೇ ಪ್ರಯತತೇ ನನ್ವನುಪಾಯಾದ್ದೈವಮಾತ್ರಾಶ್ರಯಾದಿತಿ ಯೋಜನಾ ॥ 3-213-54 ತಪಃ ಜ್ಞಾನಂ। ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಂ ॥ 3-213-57 ತೇಷಾಂ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ನಿಗ್ರಹಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 214
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.214. ಅಧ್ಯಾಯಃ 214
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಭಿರ್ದುಷ್ಕೃತಸುಕೃತಕರಣಪ್ರಕಾರಾದಿಕಧನಪೂರ್ವಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಾದಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-214-0 (24385)
ಮಾರ್ಕಣ್ಯೇಯ ಉವಾಚ। 3-214-0x (2491)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ವಿಪ್ರೇಣ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಯಥಾ ವಿಪ್ರಂ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ನರಾಧಿಪ ॥ 3-214-1 (24386)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-214-2x (2492)
ವಿಜ್ಞಾನಾರ್ಥಂ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಮನಃ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕಾಮಂ ಭಜತೇಕ್ರೋಧಂ ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-214-2 (24387)
ತತಸ್ತದರ್ಥಂ ಯತತೇ ಕರ್ಮ ಚಾರಭತೇ ಮಹತ್।
ಇಷ್ಟಾನಾಂ ರೂಪಗಂಧಾನಾಮಭ್ಯಾಸಂ ಚ ನಿಷೇವತೇ ॥ 3-214-3 (24388)
ತತೋ ರಾಗಃ ಪ್ರಭವತಿ ದ್ವೇಷಶ್ಚ ತದನಂತರಂ।
ತತೋ ಲೋಭಃ ಪ್ರಭವತಿ ಮೋಹಶ್ಚ ತದನಂತರಂ ॥ 3-214-4 (24389)
ತಸ್ ಲೋಭಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ರಾಗದ್ವೇಷಹತಸ್ಯ ಚ।
ನ ಧರ್ಮೇ ಜಾಯತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯಾಜಾದ್ಧರ್ಮಂ ಕರೋತಿ ಚ ॥ 3-214-5 (24390)
ವ್ಯಾಜೇನ ಚರತೇ ಧರ್ಮಮರ್ಥಂ ವ್ಯಾಜೇನ ರೋಚತೇ।
ವ್ಯಾಜೇನ ಸಿಧ್ಯಮಾನೇಷು ಧನೇಷು ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-214-6 (24391)
ತತ್ರೈವ ರಮತೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತಃ ಪಾಪಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ।
ಸುಹೃದ್ಭಿರ್ವಾರ್ಯಮಾಣಶ್ಚ ಪಂಡಿತೈಶ್ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-214-7 (24392)
ಉತ್ತರಂ ಶ್ರುತಿಸಂಬದ್ಧಂ ಬ್ರವೀತ್ಯಶ್ರುತಿಯೋಜಿತಂ।
ಅಧರ್ಮಸ್ತ್ರಿವಿಧಸ್ತಸ್ಯ ವರ್ತತೇ ರಾಗದೋಷಜಃ ॥ 3-214-8 (24393)
ಪಾಪಂ ಚಿಂತಯತೇ ಚೈವ ಬ್ರವೀತಿ ಚ ಕರೋತಿ ಚ।
ತಸ್ಯಾಧರ್ಮಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ಗುಣಾ ನಶ್ಯಂತಿ ಸಾಧವಃ ॥ 3-214-9 (24394)
ಏಕಶೀಲಾಶ್ಚ ಮಿತ್ರತ್ವಂ ಭಜಂತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ।
ಸ ತೇನ ದುಃಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಪರತ್ರ ಚ ವಿಪದ್ಯತೇ ॥ 3-214-10 (24395)
ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಭವತಿ ಹ್ಯೇವಂ ಧರ್ಮಲಾಭಂ ತು ಮೇ ಶೃಣು।
ಯಸ್ತ್ವೇತಾನ್ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾ ದೋಷಾನ್ಪೂರ್ವಮೇವಾನುಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-214-11 (24396)
ಕುಶಲಃ ಸುಖದುಃಖೇಷು ಸಾಂಧೂಂಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಸೇವತೇ।
ತಸ್ಯ ಸಾಧುಸಮಾರಂಭಾದ್ಬುದ್ಧ್ರಿಧರ್ಮೇಷು ರಾಜತೇ ॥ 3-214-12 (24397)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-214-13x (2493)
ಬ್ರವೀಷಿ ಸೂನೃತಂಧರ್ಮಂ ಯಸ್ಯ ವಕ್ತಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದಿವ್ಯಪ್ರಭಾವಃ ಸುಮಹಾನೃಷಿರೇವ ಮತೋಸಿ ಮೇ ॥ 3-214-13 (24398)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-214-14x (2494)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೈ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪಿತರೋಽಗ್ರಭುಜಃ ಸದಾ।
ತೇಷಾಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ಲೋಕೇ ಮನೀಷಿಣಾ ॥ 3-214-14 (24399)
ಯತ್ತೇಷಾಂ ಚ ಪ್ರಿಯಂ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ವಿದ್ಯಾಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-214-15 (24400)
ಇದಂ ವಿಶ್ವಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಮಜಗಚ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಮಹಾಭೂತಾತ್ಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾತಃ ಪರತರಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-214-16 (24401)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಖಂ ವಾಯುರಗ್ನಿರಾಪಸ್ತಥಾ ಚ ಭೂಃ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ ತದ್ಗುಣಾಃ ॥ 3-214-17 (24402)
ತೇಷಾಮಪಿ ಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಗುಣವೃತ್ತಿಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಪೂರ್ವಪೂರ್ವಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ರಮಶೋ ಗುಣಿಷು ತ್ರಿಷು ॥ 3-214-18 (24403)
ಷಷ್ಠೀ ತು ಚೇತನಾ ನಾಮ ಮನ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಸಪ್ತಮೀ ತು ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರಸ್ತತಃ ಪರಂ ॥ 3-214-19 (24404)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಪಂಚಾತ್ಮಾ ರಜಃ ಸತ್ವಂ ತಮಸ್ತಥಾ।
ಇತ್ಯೇಷ ಸಪ್ತದಶಕೋ ರಾಶಿರವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಕಃ ॥ 3-214-20 (24405)
ಸರ್ವೈರಿಹೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈಸ್ತು ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತೈಃ ಸುಸಂವೃತೈಃ।
ಚತುರ್ವಿಂಸಕ ಇತ್ಯೇಷ ವ್ಯಕತ್ವಾವ್ಯಕ್ತಮಯೋ ಗುಣಃ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-214-21 (24406)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 214 ॥
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 215
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.215. ಅಧ್ಯಾಯಃ 215
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇ ನಭೂತಪಂಚಕಗುಣನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಮಿಂದ್ರಿಯಜಯಾಜಯಯೋಃ ಸುಖದುಃಖಾಸಾಧಾರಣಕಾರಣತಾಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-215-0 (24407)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-215-0x (2495)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ವಿಪ್ರಸ್ತು ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಭಾರತ।
ಕಥಾಮಕಥಯದ್ಭೂಯೋ ಮನಸಃ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನೀಂ ॥ 3-215-1 (24408)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-215-2x (2496)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಯಾನ್ಯಾಹುಃ ಪಂಚ ಧರ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಏಕೈಕಸ್ಯ ಗುಣಾನ್ಸಂಯಕ್ಪಂಚಾನಾಮಪಿ ಮೇ ವದ ॥ 3-215-2 (24409)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-215-3x (2497)
ಭೂಮಿರಾಪಸ್ತಥಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಾಯುರಾಕಾಶಮೇವ ಚ।
ಗುಣೋತ್ತರಾಣಇ ಸರ್ವಾಣಿ ತೇಷಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಗುಣಾನ್ ॥ 3-215-3 (24410)
ಭೂಮಿಃ ಪಂಚಗುಣಾ ಬ್ರಹ್ಮನನುದಕಂ ಚ ಚತುರ್ಗುಣಂ।
ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತೇಜಸಿ ಚ ತ್ರಯಶ್ಚಾಕಾಶವಾತಯೋಃ ॥ 3-215-4 (24411)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಏತೇಗುಣಾಃ ಪಂಚ ಭೂಮೇಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಗುಣವತ್ತರಾಃ ॥ 3-215-5 (24412)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ಸರಶ್ಚಾಪಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅಪಾಮೇತೇ ಗುಣಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೀರ್ತಿತಾಸ್ತವ ಸುವ್ರತ ॥ 3-215-6 (24413)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ತೇಜಸೋಽಥ ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ವಾಯೌ ತು ಶಬ್ದಶ್ಚಾಕಾಶ ಏವ ತು ॥ 3-215-7 (24414)
ಏತೇ ಪಂಚದಶ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಗುಣಾ ಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು।
ವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯೇಷು ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 3-215-8 (24415)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಾತಿವರ್ತಂತೇ ಸಂಯಕ್ವ ಭವತಿ ದ್ವಿಜ।
ಯದಾ ತು ವಿಷಮಂ ಭಾವಮಾಚರಂತಿ ಚರಾಚರಾಃ ॥ 3-215-9 (24416)
ತದಾ ದೇಹೀ ದೇಹಮನ್ಯಂ ವ್ಯತಿರೋಹತಿ ಕಾಲತಃ।
ಪ್ರಾತಿಲೋಂಯಾದ್ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಜಾಯಂತೇ ಚಾನುಪೂರ್ವಶಃ ॥ 3-215-10 (24417)
ತತ್ರ ತತ್ರಹಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಧಾತವಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಾಃ।
ಯೈರಾವೃತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ॥ 3-215-11 (24418)
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ಗೃಹ್ಯತೇ ಯದ್ಯತ್ತತ್ತದ್ವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ತದವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ಲಿಂಗಗ್ರಾಹ್ಯಮತೀಂದ್ರಿಯಂ ॥ 3-215-12 (24419)
ಯಥಾಸ್ವಂ ಗ್ರಾಹಕಾನ್ಯೇಷಾಂ ಶಬ್ದಾದೀನಾಮಿಮಾನಿ ತು।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ತಥಾ ದೇಹೀ ಧಾರಯನ್ನಿಹ ತಪ್ಯತೇ ॥ 3-215-13 (24420)
ಲೋಕೇ ವಿತತಮಾತ್ಮಾನಂ ಲೋಕಂ ಚಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಪರಾಪರಜ್ಞಃ ಸಕ್ತಃ ಸನ್ಸ ತು ಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 3-215-14 (24421)
ಪಶ್ಯತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಸ್ ಸಂಯೋಗೋ ನಾಶುಭೇನೋಪಪದ್ಯತೇ ॥ 3-215-15 (24422)
ಜ್ಞಾನಮೂಲಾತ್ಮಕಂ ಕ್ಲೇಶಮತಿವೃತ್ತಸ್ಯ ಮೋಹಜಂ।
ಲೋಕಬುದ್ಧಿಪ್ರಕಾಶೇನ ಜ್ಞೇಯಮಾರ್ಗೇಣ ಗಂಯತೇ ॥ 3-215-16 (24423)
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ಜಂತುಮಾತ್ಮಯೋನಿಂ ಸದಾವ್ಯಯಂ।
ಅನೌಪಂಯಮಮೂರ್ತಂ ಚ ಭಗವಾನಾಹ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ॥ 3-215-17 (24424)
ತಪೋಮೂಲಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಯನ್ಮಾಂ ವಿಪ್ರಾನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
`ತಪಸಾ ಹಿ ಸಮಾಪ್ನೋತಿ ಯದ್ಯದೇವಾಭಿವಾಂಛತಿ'।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಸಂಯಂಯ ತಪೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ ॥ 3-215-18 (24425)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ತತ್ಸರ್ವಂಯತ್ಸ್ವರ್ಗನರಕಾವುಭೌ।
ನಿಗೃಹೀತವಿಸೃಷ್ಟಾನಿ ಸ್ವರ್ಗಾಯ ನರಕಾಯ ಚ ॥ 3-215-19 (24426)
ಏಷ ಯೋಗವಿಧಿಃ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಯಾವದಿಂದ್ರಿಯಧಾರಣಂ।
ಏತನ್ಮೂಲಂ ಹಿ ತಪಸಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ನರಕಸ್ಯ ಚ ॥ 3-215-20 (24427)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಸಂಗೇನ ದೋಮಾರ್ಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ಸನ್ನಿಯಂಯ ತು ತಾನ್ಯೇವ ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಸಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-215-21 (24428)
ಷಣ್ಣಾಮಾತ್ಪ್ರನಿ ಯೋಜ್ಯಾನಾಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಯೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ನ ಸ ಪಾಪೈಃ ಕುತೋಽನರ್ಥೈರ್ಯುಜ್ಯತೇ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-215-22 (24429)
ರಥಃ ಶರೀರಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ-
ಮಾತ್ಮಾ ನಿಯಂತೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಹುರಶ್ವಾನ್।
ತೈರಪ್ರಮತ್ತಃ ಕುಶಲೀ ಸದಶ್ವೈ-
ರ್ದಾಂತ ಸುಖಂ ಯಾತಿ ರಥೀವ ಧೀರಃ ॥ 3-215-23 (24430)
ಷಣ್ಣಾಮಾತ್ಮನಿಯುಕ್ತಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಮಾಥಿನಾಂ।
ಯೋ ಧೀರೋ ಧಾರಯೇದ್ರಶ್ಮೀನ್ಸ ಸ್ಯಾತ್ಪರಮಸಾರಥಿಃ ॥ 3-215-24 (24431)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ಹಯಾನಾಮಿವ ವರ್ತ್ಮಸು।
ಧೃತಿಂ ಕುರ್ವೀತ ಸಾರಥ್ಯೇ ಧೃತ್ಯಾ ತಾನಿ ಜಯೇದ್ಧ್ರುವಂ ॥ 3-215-25 (24432)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಚರತಾಂ ಯನ್ಮನೋಽನುವಿಧೀಯತೇ।
ತದಸ್ ಹರತೇ ಬುದ್ಧಿಂ ನಾವಂ ವಾಯುರಿವಾಂಭಸಿ ॥ 3-215-26 (24433)
ಯೇಷು ವಿಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಷಟ್ಸ್ವಮೋಹಾತ್ಫಲಾಗಮಂ।
ತೇಷ್ವಧ್ಯವಸಿತಾಧ್ಯಾಯೀ ವಿಂದತೇ ಧ್ಯಾನಜಂ ಫಲಂ ॥ 3-215-27 (24434)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 215 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-215-3 ಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ ಉತ್ತರೋತ್ತರಗುಣಾಃ ಪೂರ್ವಪೂರ್ವಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-215-10 ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-215-20 ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ನರಕಸ್ಯ ಚೇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-215-27 ಷಟ್ಸು ಮೋಹಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 216
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.216. ಅಧ್ಯಾಯಃ 216
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿಸತ್ವಾದಿಗುಣತ್ರಯಗುಣನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಮಧ್ಯಾತ್ಮಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-216-0 (24435)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-216-0x (2498)
ಏವಂ ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮೇ ಕಥಿತೇ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಭಾರತ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ ಪುನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-216-1 (24436)
ವೃತ್ತ್ವಸ್ಯ ರಜಸಶ್ಚೈವ ತಮಸಶ್ಚ ಯಥಾತಥಂ।
ವೃಣಾಂಸ್ತತ್ತ್ವೇನ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಥಾವದಿಹ ಪೃಚ್ಛತಃ ॥ 3-216-2 (24437)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-216-2x (2499)
ದೃಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಏತಾನ್ಗುಣಾನ್ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ನಿಬೋಧ ಗದತೋ ಮಮ ॥ 3-216-3 (24438)
ಮೋಹಾತ್ಮಕಂ ತಮಸ್ತೇಷಾಂ ರಜ ಏಷಾಂ ಪ್ರವರ್ತಕಂ।
ಪ್ರಕಾಶಬಹುಲತ್ವಾಚ್ಚ ಸತ್ವಂ ಜ್ಯಾಯ ಇಹೋಚ್ಯತೇ ॥ 3-216-4 (24439)
ಅವಿದ್ಯಾಬಹುಲೋ ಮೂಢಃ ಸ್ವಪ್ನಶೀಲೋ ವಿಚೇತನಃ।
ದೃರ್ಹೃಪೀಕಸ್ತಮೋಧ್ಯಸ್ತಃ ಸಕ್ರೋಧಸ್ತಾಮಸೋಽಲಸಃ ॥ 3-216-5 (24440)
ಸುವೃತ್ತವಾಕ್ಯೋ ಮಂತ್ರೀ ಚ ಯೋ ನರಾಗ್ರ್ಯೋಽನಮೂಯಕಃ।
ವಿವಿತ್ಸಮಾನೋ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸ್ತಬ್ಧೋ ಮಾನೀ ಸ ರಾಜಸಃ ॥ 3-216-6 (24441)
ಪ್ರಕಾಶಬಹುಲೋ ಧೀರೋ ನಿರ್ವಿವಿತ್ಸೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಅಕ್ರೋಧನೋ ನರೋ ಧೀಮಾಂದಾಂತಶ್ಚೈವಸ ಸಾತ್ವಿಕಃ ॥ 3-216-7 (24442)
ಸಾತ್ವಿಕಸ್ತ್ವಥ ಸಂಬುದ್ಧೋ ಲೋಕವೃತ್ತೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಯದಾ ಬುಧ್ಯತಿ ಬೋಧ್ಧವ್ಯಂ ಲೋಕವೃತ್ತಂ ಜುಗುಪ್ಸತೇ ॥ 3-216-8 (24443)
ವೈರಾಗ್ಯಸ್ ಚ ರೂಪಂ ತು ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಮೃದುರ್ಭವತ್ಯಹಂಕಾರಃ ಪ್ರಸೀದತ್ಯಾರ್ಜವಂ ಚ ಯತ್ ॥ 3-216-9 (24444)
ತತೋಽಸ್ ಸರ್ವದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಪ್ರಶಾಂಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ನ ಚಾಸ್ಯಾಸಂಯಮೋ ನಾಮ ಕ್ವಚಿದ್ಭವತಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-216-10 (24445)
ಶೂದ್ರಯೋನೌ ಹಿ ಜಾತಸ್ಯ ಸದ್ಗುಣಾನುಪತಿಷ್ಠತಃ।
ವೈಶ್ಯತ್ವಂ ಭವತಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯತ್ವಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-216-11 (24446)
ಆರ್ಜವೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಭಿಜಾಯತೇ।
ಗುಣಾಸ್ತೇ ಕೀರ್ತಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-216-12 (24447)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-216-13x (2500)
ಪಾರ್ಥಿವಂ ಧಾತುಮಾಸಾದ್ಯ ಶಾರೀರೋಽಗ್ನಿಃ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ಅವಕಾಶವಿಶೇಷೇಣ ಕಥಂ ವರ್ತಯತೇಽನಿಲಃ ॥ 3-216-13 (24448)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-216-14x (2501)
ಪ್ರಶ್ನಮೇತಂ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ವ್ಯಾಧಸ್ತು ಕಥಯಾಮಾಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ ॥ 3-216-14 (24449)
ಮೂರ್ಧಾನಮಾಶ್ರಿತೋ ವಹ್ನಿಃ ಶರೀರಂ ಪರಿಪಾಲಯನ್।
ಪ್ರಾಣೋ ಮೂರ್ಧನಿ ಚಾಗ್ನೌ ಚ ವರ್ತಮಾನೋ ವಿಚೇಷ್ಟತೇ ॥ 3-216-15 (24450)
ಭೂಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಣೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತದೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಯೋತಿರುಪಾಸ್ಮಹೇ ॥ 3-216-16 (24451)
ಸ ಜಂತುಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ ಸ ಸನಾತನಃ।
ಮನೋಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರೋ ಭೂತಾನಾಂ ವಿಷಯಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-216-17 (24452)
`ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಸಸ್ವಸಂಜ್ಞಂ ಚ ಜೀವಃ ಕಾಲಃ ಸ ಚೈವ ಹಿ।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪುರುಷಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣ ಏವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-216-18 (24453)
ಜಾಗರ್ತಿ ಸ್ವಪ್ನಕಾಲೇ ಚ ಸ್ವಪ್ನೇ ಸ್ವಪ್ನಾಯತೇ ಚ ಸಃ।
ಜಾಗ್ರತ್ಸು ಬಲಮಾಧತ್ತೇ ಚೇಷ್ಟತ್ಸು ಚೇಷ್ಟಯತ್ಯಪಿ ॥ 3-216-19 (24454)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿರುದ್ದೇ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಮೃತ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶರೀರಂ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಪುನರನ್ಯತ್ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 3-216-20 (24455)
ಏಷ ತ್ವಗ್ನಿರಪಾನನ ಪ್ರಾಣೇನ ಪರಿಪಾಲ್ಯತೇ।
ಪೃಷ್ಠತಸ್ತು ಸಮಾನನ ಸ್ವಾಂಸ್ವಾಂ ಗತಿಮುಪಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-216-21 (24456)
ವಸ್ತುಮೂಲೇ ಗುದೇ ಚೈವ ಪಾವಕಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ವಹನ್ಮೂತ್ರಂ ಪುರೀಷಂವಾಽಪ್ಯಪಾನಃ ಪರಿವರ್ತತೇ ॥ 3-216-22 (24457)
ಪ್ರಯತ್ನೇ ಕರ್ಮಣಿ ಬಲೇ ಯ ಏಕಸ್ತ್ರಿಷು ವರ್ತತೇ।
ಉದಾನ ಇತಿ ತಂ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮವಿದುಷೋ ಜನಾಃ ॥ 3-216-23 (24458)
ಸಂಧೌಸಂಧೌ ಸಂನಿವಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವೇಷ್ವಪಿ ತಥಾಽನಿಲಃ।
ಶರೀರೇಷು ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವ್ಯಾನ ಇತ್ಯುಪದಿಶ್ತೇ ॥ 3-216-24 (24459)
ಧಾತುಷ್ವಗ್ನಿಸ್ತು ವಿತತಃ ಸ ತು ವಾಯುಸಮೀರಿತಃ।
ರಸಾಂಧಾತೂಂಶ್ಚ ದೋಷಾಂಶ್ಚ ವರ್ತಯನ್ಪರಿಧಾವತಿ ॥ 3-216-25 (24460)
ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಸಂನಿಪಾತಾತ್ತು ಸನ್ನಿಪಾತಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಸೋಷ್ಮಾ ಸೋಗ್ನಿರಿತಿಜ್ಞೇಯೋ ಯೋಽನ್ನಂ ಪಚತಿದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-216-26 (24461)
ಅಪಾನೋದಾನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಾಣನ್ಯಾನೌ ಸಮಾಹಿತೌ।
ಸಮನ್ವಿತಸ್ತ್ವಧಿಷ್ಠಾನಂ ಸಂಯಕ್ಪಚತಿ ಪಾವಕಃ ॥ 3-216-27 (24462)
ಅಸ್ಯಾಪಿ ಪಾಯುಪರ್ಯಂತಸ್ತಥಾ ಸ್ಯಾದ್ಗುದಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಸ್ರೋತಾಂಶಿ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾಯಂತೇ ಸರ್ವಪ್ರಾಣೇಷು ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-216-28 (24463)
ಅಗ್ನಿವೇಗವಹಃ ಪ್ರಾಣೋ ಗುದಾಂತೇ ಪ್ರತಿಹನ್ಯತೇ।
ಸ ಊರ್ಧ್ವಮಾಗಂಯ ಪುನಃ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪತಿ ಪಾವಕಂ ॥ 3-216-29 (24464)
ಪಕ್ವಾಶಯಸ್ತ್ವಧೋನಾಭ್ಯಾ ಊರ್ಧ್ವಮಾಮಾಶಯಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ನಾಭಿಮಧ್ಯೇ ಶರೀರಸ್ಯ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 3-216-30 (24465)
ಪ್ರವೃತ್ತಾ ಹೃದಯಾತ್ಸರ್ವೇ ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಥಾ।
ವಹಂತ್ಯನ್ನರಸಾನ್ನಾಡ್ಯೋ ದಶಪ್ರಾಣಪ್ರಚೋದಿತಾಃ ॥ 3-216-31 (24466)
ಯೋಗಿನಾಮೇಷ ಮಾರ್ಗಸ್ತು ಯೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ತತ್ಪರಂ।
ಜಿತಕ್ಲಮಾಸನೋ ಧೀರೋ ಮೂರ್ಧನ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾದತ್ ॥ 3-216-32 (24467)
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ವಿತತೌ ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಹಿ ದೇಹಿಷು।
`ತೌ ತಾವದಗ್ನಿಸಹಿತೌ ವಿದ್ಧಿ ವೈ ಪ್ರಾಣಮಾತ್ಮನಿ' ॥ 3-216-33 (24468)
ಏಕಾದಶವಿಕಾರಾತ್ಮಾ ಕಲಾಸಂಭಾರಸಂಭೃತಃ।
ಮೂರ್ತಿಮಂತಂ ಹಿ ತಂ ವಿದ್ಧಿ ನಿತ್ಯಂ ಕರ್ಮಾಜೇತಾತ್ಮಕಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಯಃ ಸಂಸ್ಥಿತೋ ಹ್ಯಗ್ನಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಮಿವಾಹಿತಃ ॥ 3-216-34 (24469)
ಆತ್ಮಾನಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಿತ್ಯಂ ತ್ಯಾಗಜಿತಾತ್ಮಕಂ ॥ 3-216-35 (24470)
ದೇವೋ ಯಃ ಸಂಸ್ಥಿತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಬ್ಬಿಂದುರಿವ ಪುಷ್ಕರೇ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಿತ್ಯಂ ತ್ಯಾಗಜಿತಾತ್ಮಕಂ ॥ 3-216-36 (24471)
ಜೀವಾತ್ಮಕಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ರಜಃ ಸತ್ವಂ ತಮಸ್ತಥಾ।
ಜೀವಮಾತ್ಮಗುಣಂ ವಿದ್ಧಿ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪರಾತ್ಮಕಂ ॥ 3-216-37 (24472)
ಅಚೇತನಂ ಜೀವಗುಣಂ ವದಂತಿ
ಸಚೇಷ್ಟತೇ ಚೇಷ್ಟಯತೇ ಚ ಸರ್ವಂ।
ತತಃ ಪರಂ ಕ್ಷೇತ್ರವಿದೋ ವದಂತಿ
ಪ್ರಾಕಲ್ಪಯದ್ಯೋ ಭುವನಾನಿ ಸಪ್ತ ॥ 3-216-38 (24473)
ಏಷ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಭೂತಾತ್ಮಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ದೃಶ್ಯತೇ ತ್ವಗ್ರ್ಯಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ಜ್ಞಾನವೇದಿಭಿಃ ॥ 3-216-39 (24474)
ಚಿತ್ತಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರಸಾದೇನ ಹನತಿ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸುಖಮನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-216-40 (24475)
ಲಕ್ಷಣಂ ತು ಪ್ರಸಾದಸ್ಯ ಯಥಾ ತೃಪ್ತಃ ಸುಖಂ ಸ್ವಪೇತ್।
`ಸುಖದುಃಖೇ ಹಿ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ'।
ನಿವಾತೇ ವಾ ಯಥಾ ದೀಪೋ ದೀಪ್ಯೇತ್ಕುಶಲದೀಪಿತಃ ॥ 3-216-41 (24476)
ಪೂರ್ವರಾತ್ರೇಽಪರೇ ಚೈವ ಯುಂಜಾನಃ ಸತತಂ ಮನಃ।
ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ ॥ 3-216-42 (24477)
ಪ್ರದೀಪ್ತೇನೇವ ದೀಪೇನ ಮನೋದೀಪೇನ ಪಶ್ಯತಿ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ನಿರಾತ್ಮಾನಂ ಸ ತದಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-216-43 (24478)
ಸರ್ವೋಪಾಯೈಸ್ತು ಲೋಭಸ್ ಕ್ರೋಧಸ್ಯ ಚ ವಿನಿಗ್ರಹಃ।
ಏತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಯಂಜ್ಞಾನಂ ತಪೋ ವೈ ಸಂಕ್ರಮೋ ಮತಃ ॥ 3-216-44 (24479)
ನಿತ್ಯಂ ಕ್ರೋಧಾತ್ತಪೋ ರಕ್ಷೇನ್ಛ್ರಿಯಂ ರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಮತ್ಸರಾತ್।
ವಿದ್ಯಾಂ ಮಾನಾಪಮಾನಾಭ್ಯಾಮಾತ್ಮಾನಂ ತು ಪ್ರಮಾದತಃ ॥ 3-216-45 (24480)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಪರಮಂ ಬಲಂ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಪರಂ ಸತ್ಯವ್ರತವ್ರತಂ ॥ 3-216-46 (24481)
ಸತ್ಯಸ್ ವಚನಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಹಿತಂ ಭವೇತ್।
ಯದ್ಬೂತಹಿತಮತ್ಯಂತಂ ತದ್ವೈ ಸತ್ಯಂ ಪರಂ ಮತಂ ॥ 3-216-47 (24482)
ಯಸ್ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರಂಭಾ ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾಃ ಸದಾ।
ತ್ಯಾಗೇ ಯಸ್ ಹುತಂ ಸರ್ವಂ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ಸ ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ॥ 3-216-48 (24483)
ಯದಾ ನ ಗುರುತಾಂ ಚೈನಂ ಚ್ಯಾವಯೇದುಪಪಾದಯನ್।
ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೋಗಮಯೋಗಂ ಯೋಗಸಂಜ್ಞಿತಂ ॥ 3-216-49 (24484)
ನ ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮೈತ್ರಾಯಣಗತಶ್ಚರೇತ್।
ನೇದಂ ಜೀವಿತಮಾಸಾದ್ಯವೈರಂ ಕುರ್ವೀತ ಕೇನಚಿತ್ ॥ 3-216-50 (24485)
ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಸುಸಂತೋಷೋ ನಿರಾಶಿತ್ವಮಚಾಪಲಂ।
ಏತದೇವ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸದಾತ್ಮಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-216-51 (24486)
ಪರಿಗ್ರಹಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯತವ್ರತಃ।
ಅಶೋಕಂ ಸ್ಥಾನಮಾಶ್ರಿತ್ ನಿಶ್ಚಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ॥ 3-216-52 (24487)
ತಪೋನಿತ್ಯೇನ ದಾಂತೇನ ಮುನಿನಾ ಸಂಯತಾತ್ಮನಾ।
ಅಜಿತಂ ಜೇತುಕಾಮೇನ ಭಾವ್ಯಂ ಸಂಗೇಷ್ವಸಂಗಿನಾ ॥ 3-216-53 (24488)
ಗುಣಾಗುಣಮನಾಸಂಗಮೇಕಕಾರ್ಯಮನಂತರಂ।
ಏತತ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವೃತ್ತಮಾಹುರೇಕಪದಂ ಸುಖಂ ॥ 3-216-54 (24489)
ಪರಿತ್ಯಜತಿ ಯೋ ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ಚಾಪ್ಯುಭಯಂ ನರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸೋತ್ಯಂತಮಾಸಂಗಂ ಚ ನ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-216-55 (24490)
ಯಥಾಶ್ರುತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸೇನ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-216-56 (24491)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-216-10 ನಚಾಸ್ಯ ಸಂಶಯೋ ನಾಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-216-27 ಸಮಾನೋದಾನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇಪ್ರಾಣಪಾನೌ ಸಮಾಹಿತೌ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-216-45 ಧರ್ಮೇ ರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಮತ್ಸರಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-216-50 ಮೈತ್ರಂ ಮಿತ್ರಭಾವಸ್ತದೇವಾಯನಂ ಮಾರ್ಗಸ್ತದ್ಗತಶ್ಚರೇತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 217
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.217. ಅಧ್ಯಾಯಃ 217
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೌಶಿಕಾಯ ಸ್ವಗೃಹಪ್ರವೇಶನಪೂರ್ವಕಂ ವೃದ್ಧಯೋಃ ಸ್ವಪಿತ್ರೋಃ ಪ್ರದರ್ಶನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಮಾತಾಪಿತೃವಿಷಯೇ ಸ್ವಾನುಸಂಧಾನಪ್ರಕಾರನಿವೇದನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-217-0 (24492)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-217-0x (2502)
ಏವಂ ಸಂಕಥಿತೇ ಕೃತ್ಸ್ನೇ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದೃಢಪ್ರೀತಮನಾ ವಿಪ್ರೋ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-217-1 (24493)
ನ್ಯಾಯಯುಕ್ತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಭವತಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮೇಷ್ವಭಿಸಮೀಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-217-2 (24494)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-217-3x (2503)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಮಮ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ಚ ಪಶ್ಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಯೇನ ಸಿದ್ಧಿರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವ ॥ 3-217-3 (24495)
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಭಗವನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಭ್ಯಂತರಂ ಗೃಹಂ।
ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಚ ಮೇ ॥ 3-217-4 (24496)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಥ ದದರ್ಶ ಪರಮಾರ್ಚಿತಂ।
ಸೌಧಂ ಹೃದ್ಯಂ ಚತುಃಶಾಲಮತೀವ ಚ ಮನೋರಮಂ ॥ 3-217-5 (24497)
ದೇವತಾಗೃಹಸಂಕಾಶ ದೈವತೈಶ್ಚ ಸುಪೂಜಿತಂ।
ಶಯನಾಸನಸಂಬಾಧಂ ಗಂಧೈಶ್ಚ ಪರಮೈರ್ಯುತಂ ॥ 3-217-6 (24498)
ತತ್ರಶುಕ್ಲಾಂಬರಧರೌ ಪಿತರಾವಸ್ಯ ಪೂಜಿತೌ।
ಕೃತಾಹಾರೌ ತು ಸಂತುಷ್ಟಾವುಪವಿಷ್ಟೌ ವರಾಸನೇ ॥ 3-217-7 (24499)
`ತಸ್ಯ ವ್ಯಾಧಸ್ಯ ಪಿತರೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಂದದರ್ಶ ಹ'।
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಸ್ತು ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾದೇಷು ಶಿರಸಾಽಪತತ್ ॥ 3-217-8 (24500)
ವೃದ್ಧಾವೂಚತುಃ। 3-217-9x (2504)
ಉತ್ತಿಷ್ಠೋತ್ತಿಷ್ಠ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಮಭಿರಕ್ಷತು।
ಪ್ರೀತೌ ಸ್ವಸ್ತವ ಶೌಚೇನ ದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ನುಹಿ।
[ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ತಪೋ ಜ್ಞಾನಂ ಮೇಧಾಂ ಚ ಪರಮಾಂ ಗತಃ] ॥ 3-217-9 (24501)
ಸತ್ಪುತ್ರೇಣ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಕಾಲೇ ಸುಪೂಜಿತೌ।
`ಸುಖಮೇವ ವಸಾವೋಽತ್ರ ದೇವಲೋಕಗತಾವಿವ' ॥ 3-217-10 (24502)
ನ ತೇಽನ್ಯದ್ದೈವತಂ ಕಿಂಚಿದ್ದೈವತೇಷ್ವಪಿ ವರ್ತತೇ।
ಪ್ರಯತಸತ್ವಾದ್ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂದಮೇನಾಸಿ ಸಮನವಿತಃ ॥ 3-217-11 (24503)
ಪಿತುಃ ಪಿತಾಮಹಾ ಯೇ ಚ ತಥೈವ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾಃ।
ಪ್ರೀತಾಸ್ತೇ ಸತತಂ ಪುತ್ರ ದಮೇನಾವಾಂ ಚ ಪೂಜಯಾ ॥ 3-217-12 (24504)
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ಶುಶ್ರೂಷಾ ನೈವ ಹೀಯತೇ।
ನ ಚಾನ್ಯಾ ಹಿ ತಥಾ ಬುದ್ಧಿರ್ದೃಶ್ಯತೇ ಸಾಂಪ್ರತಂ ತವ ॥ 3-217-13 (24505)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ಯಥಾ ವೃದ್ಧೌ ಸುಪೂಜಿತೌ।
ತಥಾ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂಸರ್ವಂತದ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಚ ಪುತ್ರಕ ॥ 3-217-14 (24506)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-217-15x (2505)
ತತಸ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಾಭ್ಯಾಂ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೋ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ತೌ ಸ್ವಾಗತೇನ ತಂ ವಿಪ್ರಮರ್ಚಯಾಮಾಸತುಸ್ತದಾ ॥ 3-217-15 (24507)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಚ ತಾಂ ಪೂಜಾಂ ದ್ವಿಜಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಾವುಭೌ।
ಸಪುತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಸಭೃತ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಕಚ್ಚಿದ್ವಾಂ ಕುಶಲಂ ಗೃಹೇ।
ಅನಾಮಯ ಚ ವಾಂ ಕಚ್ಚಿತ್ಸುಖಂ ವೇಹ ಶರೀರಯೋಃ ॥ 3-217-16 (24508)
ವೃದ್ಧಾವೂಚತುಃ। 3-217-17x (2506)
ಕುಶಲಂ ನೌ ಗೃಹೇ ವಿಪ್ರ ಭೃತ್ಯವರ್ಗೇ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಮಪ್ಯವಿಘ್ನೇನ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭಗವನ್ನಿತಿ ॥ 3-217-17 (24509)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-217-18x (2507)
ಹಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತೌ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮುದಾನ್ವಿತಃ।
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧಸ್ತು ತಂ ವಿಪ್ರಮರ್ಥವದ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-217-18 (24510)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಭಗವನ್ನೇತೌ ಮೇ ದೈವತಂ ಪರಂ।
ಯದ್ದೈವತೇಭ್ಯಃ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತದೇತಾಭ್ಯಾಂ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-217-19 (24511)
ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದ್ಯಥಾ ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಸಂಪೂಜ್ಯಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ತಥಾ ವೃದ್ಧಾವಿಮೌ ಮಮ ॥ 3-217-20 (24512)
ಉಪಾಹಾರಾನಾಹರಂತೋ ದೇವತಾನಾಂ ಯಥಾ ದ್ವಿಜಃ।
ಕುರ್ವಂತಿ ತದ್ವದೇತಾಭ್ಯಾಂ ಕರೋಂಯಹಮತಂದ್ರಿತಃ ॥ 3-217-21 (24513)
ಏತೌ ಮೇ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ದೈವತಂ।
ಏತೌ ಪುಷ್ಪೈಃ ಫಲೈರನ್ನೈಸ್ತೋಷಯಾಮಿ ಸದಾ ದ್ವಿಜ ॥ 3-217-22 (24514)
ಏತಾವೇವಾಗ್ನಯೋ ಮಹ್ಯಂ ಯಾನ್ವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಯಜ್ಞಾ ವೇದಾಶ್ಚ ಚತ್ವಾರಃ ಸರ್ವಮೇತೌ ಮಮ ದ್ವಿಜ ॥ 3-217-23 (24515)
ಏತದರ್ಥಂ ಮಮ ಪ್ರಾಣಾ ಭಾರ್ಯಾ ಪುತ್ರಃ ಸುಹೃಜ್ಜನಃ।
ಸಪುತ್ರದಾರಃ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-217-24 (24516)
ಸ್ವಯಂ ಚ ಸ್ನಾಪಯಾಂಯೇತೌ ತಥಾ ಪಾದೌ ಪ್ರಧಾವಯೇ।
ಆಹಾರಂ ಚ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಸ್ವಯಂಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-217-25 (24517)
ಅನುಕೂಲಾಃ ಕಥಾ ವಚ್ಮಿ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇ।
ಅಧರ್ಮೇಣಾಪಿ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಿಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-217-26 (24518)
ಧರ್ಮಮೇವ ಗುರುಂ ಮತ್ವಾ ಸಾಕ್ಷಾದೇತೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅತಂದ್ರಿತಃ ಸದಾ ವಿಪ್ರ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ವೈ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-217-27 (24519)
ಪಂಚೈವ ಗುರವೋ ಬ್ರಹ್ಮನಪುರುಷಸ್ಯ ಬುಭೂಷತಃ।
ಪಿತಾ ಮಾತಾಽಗ್ನಿರಾತ್ಮಾ ಚ ಗುರುಶ್ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-217-28 (24520)
ಏತೇಷು ಯಸ್ತು ವರ್ತೇತ ಸಂಯಗೇವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಭವೇಯುರಪ್ರಯಸ್ತೇನ ಪರಿಚೀರ್ಣಾಸ್ತು ನಿತ್ಯಶಃ।
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-217-29 (24521)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 217 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-217-6 ಶಯನಾಸನಸಬಾಧಂ ಶಯನಾದಿಸಂಕೀರ್ಣಂ ॥ 3-217-16 ವಾಂ ಯುವಯೋಃ ॥ 3-217-17 ನೌ ಆವಯೋಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 218
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.218. ಅಧ್ಯಾಯಃ 218
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೌಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಮಾತಾಪಿತೃಶುಶ್ರೂಷಣಚೋದನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಶೂದ್ರಯೋನೌ ಜನನನಿದಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-218-0 (24522)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-218-0x (2508)
ಗುರೂ ನಿವೇದ್ಯ ವಿಪ್ರಾಯ ತೌ ಮಾತಾಪಿತರಾವುಭೌ।
ಪುನರೇವ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವ್ಯಾಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-218-1 (24523)
ಪ್ರವೃತ್ತಚಕ್ಷುರ್ಜಾತೋಸ್ಮಿ ಸಂಪಶ್ಯ ತಪಸೋ ಬಲಂ।
ಯದರ್ಥಮುಕ್ತೋಸಿ ತಯಾ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಮಿಥಿಲಾಮಿತಿ ॥ 3-218-2 (24524)
ಪತಿಶುಶ್ರೂಷಪರಯಾ ದಾಂತಯಾ ಸತ್ಯಶೀಲಯಾ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ವಸನ್ವ್ಯಾಧಃ ಸ ತೇ ಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 3-218-3 (24525)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-218-4x (2509)
ಪತಿವ್ರತಾಯಾಃ ಸತ್ಯಾಯಾಃ ಶೀಲಾಢ್ಯಾಯಾ ಯತವ್ರತ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಗುಣವಾನಸಿ ಮೇ ಮತಃ ॥ 3-218-4 (24526)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-218-5x (2510)
ಯತ್ತಯಾ ತ್ವಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ನಿಯುಕ್ತೋ ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೋ।
ದೃಷ್ಟಮೇವ ತಯಾ ಸಂಯಗೇಕಪತ್ನ್ಯಾ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-218-5 (24527)
ತ್ವದನುಗ್ರಹಬುದ್ಧ್ಯಾ ತು ವಿಪ್ರೈತದ್ದರ್ಶಿತಂ ಮಯಾ।
ವಾಕ್ಯಂ ಚ ಶೃಣು ಮೇ ತಾತ ಯತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಹಿತಂ ದ್ವಿಜ ॥ 3-218-6 (24528)
ತ್ವಯಾ ನ ಪೂಜಿತಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಅನಿಸೃಷ್ಟೋಸಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೋ ಗೃಹಾತ್ತಾಭ್ಯಾಮನಿನದಿತ ॥ 3-218-7 (24529)
ವೇದೋಚ್ಚಾರಣಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮಯುಕ್ತಂ ತತ್ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ।
ತವ ಶೋಕೇನ ವೃದ್ಧೌ ತಾವಂಧೀಭೂತೌ ತಪಸ್ವಿನೌ ॥ 3-218-8 (24530)
ತೌ ಪ್ರಸಾದಯಿತುಂ ಗಚ್ಛ ಮಾ ತ್ವಾಂ ಧರ್ಮೋಽತ್ಯಗಾದಯಂ।
ತಪಸ್ವೀ ತ್ವಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತಃ ಸದಾ ॥ 3-218-9 (24531)
ಸರ್ವಮೇತದಪಾರ್ಥಂ ತೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತೌ ಸಂಪ್ರಸಾದಯ।
`ತೌ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಚ್ಛ್ರೇಯಸ್ತದವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ' ॥ 3-218-10 (24532)
ಶ್ರದ್ದಧಸ್ವ ಮಮ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾನ್ಯಥಾ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಯಂಯತಾಮದ್ಯವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಶ್ರೇಯಸ್ತೇ ಕಥಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-218-11 (24533)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-218-12x (2511)
ಯದೇತದುಕ್ತಂ ಭವತಾ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯಮಸಂಶಯಂ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಧರ್ಮಾಚಾರಗುಣಾನ್ವಿತ ॥ 3-218-12 (24534)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-218-13x (2512)
ದೈವತಪ್ರತಿಮೋ ಹಿ ತ್ವಂ ಯಸ್ತ್ವಂ ಧರ್ಮಮನುವ್ರತಃ।
ಪುರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದಿವ್ಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-218-13 (24535)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಸಕಾಶಂ ಹಿ ಗತ್ವಾತ್ವಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಅತಂದ್ರಿತಃ ಕುರು ಕ್ಷಿಪ್ರಂಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಹಿ ಪೂಜನಂ।
ಅತಃ ಪರಮಹಂ ಧರ್ಮಂ ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಂಚನ ॥ 3-218-14 (24536)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-218-15x (2513)
ಇಹಾಹಮಾಗತೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಮೇ ಸಂಗತಂ ತ್ವಯಾ।
ಈದೃಶಾ ದುರ್ಲಭಾ ಲೋಕೇ ನರಾ ಧರ್ಮಪ್ರದರ್ಶಕಾಃ ॥ 3-218-15 (24537)
ಏಕೋನರಸಹಸ್ರೇಷು ಧರ್ಮವಾನವಿದ್ಯತೇ ನ ವಾ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವಸತ್ಯೇನ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-218-16 (24538)
ಪತಮಾನೋಽದ್ಯನರಕೇ ಭವತಾಽಸ್ಮಿ ಸಮುದ್ಧೃತಃ।
ಭವಿತವ್ಯಮಥೈವಂ ಚ ಯದ್ದೃಷ್ಟೋಸಿ ಮಯಾಽನಘ ॥ 3-218-17 (24539)
ರಾಜಾ ಯಯಾತಿರ್ದೌಹಿತ್ರೈಃ ಪತಿತಸ್ತಾರಿತೋ ಯಥಾ।
ಸದ್ಭಿಃ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ತಥಾಽಹಂ ಭವತಾ ತ್ವಿಹ ॥ 3-218-18 (24540)
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಾತ್ತವ।
ನಾಕೃತಾತ್ಮಾ ವೇದಯತಿ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಂ ॥ 3-218-19 (24541)
ದುರ್ಜ್ಞೇಯಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮಃ ಶೂದ್ರಯೋನೌ ಹಿ ವರ್ತತಾ।
ನ ತ್ವಾಂ ಶೂದ್ರಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಭವಿತವ್ಯಂ ಹಿ ಕಾರಣಂ ॥ 3-218-20 (24542)
ಯೇನ ಕರ್ಮವಿಶೇಷೇಣ ಪ್ರಾಪ್ತೇಯಂ ಶೂದ್ರತಾ ತ್ವಯಾ।
ಏತಾಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ತತ್ತ್ವೇನ ತವ ಶೂದ್ರತಾಂ।
ಕಾಮಯಾನಸ್ ಮೇ ಶಂಸ ಸರ್ವಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಯತಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 3-218-21 (24543)
ವ್ಯಾಘ ಉವಾಚ। 3-218-22x (2514)
ಅನತಿಕ್ರಮಣೀಯಾ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಶೃಣು ಸರ್ವಮಿದಂ ವೃತ್ತಂ ಪೂರ್ವದೇಹೇ ಮಮಾನಘ ॥ 3-218-22 (24544)
ಅಹಂ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪೂರ್ವಮಾಸಂ ದ್ವಿಜವರಾತ್ಮಜಃ।
ವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ಸುಕುಶಲೋ ವೇದಾಂಗಾನಾಂ ಚ ಪಾರಗಃ।
ಆತ್ಮದೋಷಕೃತೈರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನವಸ್ಥಾಮಾಪ್ತವಾನಿಮಾಂ ॥ 3-218-23 (24545)
ಕಶ್ಚಿದ್ರಾಜಾ ಮಮ ಸಖಾ ಧನುರ್ವೇದಪರಾಯಣಃ।
ಸಂಸರ್ಗಾದ್ಧನುಷಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತೋಽಹಮಭವಂ ದ್ವಿಜ ॥ 3-218-24 (24546)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಮೃಗಯಾಂ ನಿರ್ಗತೋ ನೃಪಃ।
ಸಹಿತೋ ಯೋಧಮುಖ್ಯೈಶ್ ಮಂತ್ರಿಭಿಶ್ಚ ಸುಸಂವೃತಃ।
ತತೋಽಭ್ಯಹನ್ಮೃಗಾಂಸ್ತತ್ರ ಸುಬಹೂನಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-218-25 (24547)
ಅಥ ಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಶರೋ ಘೋರೋ ಮಯಾಪಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ತಾಡಿತಶ್ಚ ಋಷಿಸ್ತನ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ ॥ 3-218-26 (24548)
ಭೂಮೌ ನಿಪತಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನುವಾಚ ಪ್ರತಿನಾದಯನ್।
ನಾಪರಾಧ್ಯಾಂಯಹಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕೇನ ಪಾಪಮಿದಂ ಕೃತಂ ॥ 3-218-27 (24549)
ಮನ್ವಾನಸ್ತಂ ಮೃಗಂ ಚಾಹಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸಹಸಾ ಮುನಿಂ।
ಅಪಶ್ಯಂ ತಮೃಷಿಂ ವಿದ್ಧಂ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ।
ತಮುಗ್ರತಪಸಂ ವಿಪ್ರಂ ನಿಷ್ಟನಂತಂ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-218-28 (24550)
ಅಕಾರ್ಯಕರಣಾಚ್ಚಾಪಿ ಭೃಶಂ ಮೇ ವ್ಯಥಿತಂ ಮನಃ।
ಅಜಾನತಾ ಕೃತಮಿದಂ ಮಯೇತ್ಯಹಮಥಾಬ್ರುವಂ ॥ 3-218-29 (24551)
ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ಸರ್ವಮಿತಿ ಚೋಕ್ತೋ ಮಯಾ ಮುನಿಃ ॥ 3-218-30 (24552)
ತತಃ ಪ್ರತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಮೃಷಿರ್ಮಾಂ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ವ್ಯಾಧಸ್ತ್ವಂ ಭವಿತಾ ಕ್ರೂರ ಶೂದ್ರಯೋನಾವಿತಿ ದ್ವಿಜ ॥ 3-218-31 (24553)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 218 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-218-2 ಪ್ರವೃತ್ತಚಕ್ಷುರ್ದಿವ್ಯದೃಷ್ಟಿಃ। ತಪಸಃ ಪಿತ್ರೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಾತ್ಮಕಸ್ಯ ॥ 3-218-28 ನಿಷ್ಟನಂತಂ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವಂತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 219
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.219. ಅಧ್ಯಾಯಃ 219
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ನಾನಾಧರ್ಮಾನ್ಬೋಧಿತೇನ ಕೌಶಿಕೇನ ಗೃಹಮೇತ್ಯ ಸ್ವಪಿತ್ರೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಣಂ ॥ 1 ॥ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಾದಿಕಥನೋಪಸಂಹಾರಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-219-0 (24554)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-219-0x (2515)
ಏವಂ ಶಪ್ತೋಽಹಮೃಷಿಣಾ ತದಾ ದ್ವಿಜಬರೋತ್ತಮ।
ಅಹಂ ಪ್ರಾಸಾದಯಮೃಷಿಂ ಗಿರಾ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಂ ॥ 3-219-1 (24555)
ಅಜಾನತಾ ಮಯಾಽಕಾರ್ಯಮಿದಮದ್ಯ ಕೃತಂ ಮುನೇ।
ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ನಿತಿ ॥ 3-219-2 (24556)
ಋಷಿರುವಾಚ। 3-219-3x (2516)
ನಾನ್ಯಥಾ ಭವಿತಾ ಶಾಪ ಏವಮೇತದಸಂಶಯಂ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಾತ್ತ್ವಂಹಕಿಂಚಿತ್ಕರ್ತಾಽನುಗ್ರಹಮದ್ಯ ತೇ ॥ 3-219-3 (24557)
ಶೂದ್ರಯೋನ್ಯಾಂ ವರ್ತಮಾನೋ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಹಿ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಶ್ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-219-4 (24558)
ತಯೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಸಿದ್ಧಿಂ ಮಹತೀಂ ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಜಾತಿಸ್ಮರಶ್ ಭವಿತಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚೈವ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-219-5 (24559)
`ಭೂತ್ವಾಚ ಧಾರ್ಮಿಕೋ ವ್ಯಾಧಃ ಪಿತ್ರೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಃ।
ಶಾಪಕ್ಷಯೇ ತು ನಿರ್ವೃತ್ತೇ ಭವಿತಾಽಸಿ ಪುನರ್ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-219-6 (24560)
ಏವಂ ಶಪ್ತಃ ಪುರಾ ತೇನ ಋಷಿಣಾಽಸ್ಂಯುಗ್ರತೇಜಸಾ।
ಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ಕೃತಸ್ತೇನ ಮಮೈವ ದ್ವಿಪದಾಂವರ ॥ 3-219-7 (24561)
ಶರಂ ಚೋದ್ಧೃತವಾನಸ್ಮಿ ತಸ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಆಶ್ರಮಂ ಚ ಮಯಾ ನೀತೋ ನ ಚ ಪ್ರಾಣೈರ್ವ್ಯಯುಜ್ಯತ ॥ 3-219-8 (24562)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯಥಾ ಮಮ ಪುರಾಽಭವತ್।
ಅಭಿತಶ್ಚಾಪಿ ಗಂತವ್ಯೋ ಮಯಾ ಸ್ವರ್ಗೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-219-9 (24563)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-219-10x (2517)
ಏವಮೇತಾನಿ ಪುರುಷಾ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ।
ಆಪ್ನುವಂತಿ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ನೋತ್ಕಂಠಾಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-219-10 (24564)
ದುಷ್ಕರಂ ಹಿ ಕೃತಂಕರ್ಮ ಜಾನತಾ ಜಾತಿಮಾತ್ಮನಃ।
[ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತತತ್ತ್ವಜ್ಞ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಪರಾಯಣ ॥] 3-219-11 (24565)
ಕರ್ಮದೋಷಾಚ್ಚ ವೈ ವಿದ್ವನ್ನಾತ್ಮಜಾತಿಕೃತೇನ ವೈ।
ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ಮೃಷ್ಯತಾಂ ವೈ ತತೋಸಿ ಭವಿತಾ ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-219-12 (24566)
ಸಾಂಪ್ರತಂ ಚ ಮತೋ ಮೇಽಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-219-13 (24567)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪತನೀಯೇಷು ವರ್ತಮಾನೋ ವಿಕರ್ಮಸು।
ದಾಂಭಿಕ್ವೋ ದುಷ್ಕೃತಪ್ರಾಯಃ ಶೂದ್ರೇಣ ಸದೃಶೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-219-14 (24568)
ಯಸ್ತು ಶೂದ್ರೋ ದಮೇ ಸತ್ಯೇ ಧರ್ಮೇ ಚ ಸತತೋತ್ಥಿತಃ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ವೃತ್ತೇನ ಹಿ ಭವೇದ್ದ್ವಿಜಃ ॥ 3-219-15 (24569)
ಕರ್ಮದೋಷೇಣ ವಿಷಮಾಂ ಗತಿಮಾಪ್ತೋಸಿ ದಾರುಣಾಂ।
ಕ್ಷೀಣದೋಷಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಚಾಭಿತಸ್ತ್ವಾಂ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-219-16 (24570)
ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ನೋತ್ಕಂಠಾಂ ತ್ವದ್ವಿಧಾ ಹ್ಯವಿಷಾದಿನಃ।
ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತತತ್ವಜ್ಞಾ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ ॥ 3-219-17 (24571)
ವ್ಯಾಧ ಉವಾಚ। 3-219-18x (2518)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಮಾನಸಂ ದುಃಖಂ ಹನ್ಯಾಚ್ಛಾರೀರಮೌಷಧೈಃ।
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾನಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ನ ಬಾಲೈ ಸಮತಾಮಿಯಾತ್ ॥ 3-219-18 (24572)
ಅನಿಷ್ಟಸಂಪ್ರಯೋಗಾಚ್ಚ ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ಪ್ರಯಿಸ್ಯ ಚ।
ಮನುಷ್ಯಾ ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈರ್ಯುಜ್ಯಂತೇ ಚಾಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ ॥ 3-219-19 (24573)
ಗುಣೈರ್ಭೂತಾನಿ ಯುಜ್ಯಂತೇ ವಿಯುಜ್ಯಂತೇ ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವಾಣಿ ನೈತದೇಕಸ್ಯ ಶೋಕಸ್ಥಾನಂ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-219-20 (24574)
ಅನಿಷ್ಟನಾನ್ವಿತಂ ಪಶ್ಯಂಸ್ತಥಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿರಜ್ಯತೇ।
ತತಶ್ಚ ಪ್ರತಿಕುರ್ವಂತಿ ಯದಿ ಪಶ್ಯಂತ್ಯುಪಕ್ರಮಂ ॥ 3-219-21 (24575)
ಶೋಚತೋ ನ ಭವೇತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕೇವಲಂ ಪರಿತಪ್ಯತೇ।
ಪರಿತ್ಯಜಂತಿ ಯೇ ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ವಾಽಪ್ಯುಭಯಂ ನರಾಃ ॥ 3-219-22 (24576)
ತ ಏವ ಸುಖಮೇಧಂತೇ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಾ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಅಸಂತೋಷಪರಾ ಮೂಢಾಃ ಸಂತೋಷಂ ಯಾನತಿ ಪಂಡಿತಾಃ ॥ 3-219-23 (24577)
ಅಸಂತೋಷಸ್ಯ ನಾಸ್ತ್ಯಂತಸ್ತುಷ್ಟಿಸ್ತು ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ನ ಶೋಚಂತಿ ಗತಾಧ್ವಾನಃ ಪಶ್ಯಂತಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-219-24 (24578)
ನ ವಿಷಾದೇ ಮನಃ ಕಾರ್ಯಂ ವಿಷಾದೋ ವಿಷಮುತ್ತಮಂ।
ಮಾರಯತ್ಯಕೃತಪ್ರಜ್ಞಂ ಬಾಲಂ ಕ್ರುದ್ಧ ಇವೋರಗಃ ॥ 3-219-25 (24579)
ಯಂವಿಷಾದೋಽಭಿಭವತಿ ವಿಷಮೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ತೇಜಸಾ ತಸ್ ಹೀನಸ್ಯ ಪುರುಷಾರ್ಥೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-219-26 (24580)
ಅವಶ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಮಾಣಸ್ ಕರ್ಮಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಫಲಂ।
ನ ಹಿ ನಿರ್ವೇದಮಾಗಂಯ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಶೋಭನಂ ॥ 3-219-27 (24581)
ಅಥಾಪ್ಯುಪಾಯಂ ಪಶ್ಯೇತ ದುಃಖಸ್ ಪರಿಮೋಕ್ಷಣೇ।
ಅಶೋಚನ್ನಾರಭೇತೈವ ಯುಕ್ತಶ್ಚಾವ್ಯಸನೀ ಭವೇತ್ ॥ 3-219-28 (24582)
ಭೂತೇಷ್ವಭಾವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಯೇ ತು ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಗತಾಃ।
ನ ಶೋಚಂತಿ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಾಃ ಪಶ್ಯಂತಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-219-29 (24583)
ನ ಶೋಚಾಮಿ ರಮೇ ವಿದ್ವನ್ಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಸ್ಥಿತೋಸ್ಂಯಹಂ।
ಏತೈರ್ನಿದರ್ಶನೈರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾವಸೀದಾಮಿ ಸತ್ತಮ ॥ 3-219-30 (24584)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-219-31x (2519)
ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋಸಿ ಮೇಧಾವೀ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ವಿಪುಲಾ ತವ।
ಪಾಪಾನ್ನಿವೃತ್ತೋಸಿ ಸದಾ ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧೋಸಿ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 3-219-31 (24585)
ಆಪೃಚ್ಛೇ ತ್ವಾಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಂ ಪರಿರಕ್ಷತು।
ಅಪ್ರಮಾದಸ್ತು ಕರ್ತವ್ಯೋ ಧರ್ಮೇ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-219-32 (24586)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-219-33x (2520)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಂ ವ್ಯಾಧಃ ಕೃತಾಂಜಲಿರುವಾಚ ಹ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮಥೋ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ ॥ 3-219-33 (24587)
ಸ ತು ಗತ್ವಾದ್ವಿಜಃ ಸರ್ವಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತದಾ।
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಮಂಧಾಭ್ಯಾಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸುಸಂಶಿತಃ ॥ 3-219-34 (24588)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ನಿಖಿಲೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಯಂ ತಾತ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ ॥ 3-219-35 (24589)
ಪತಿವ್ರತಾಯಾ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ ಸತ್ತಮ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಶ್ಚ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಧರ್ಮವ್ಯಾಧೇನ ಕೀರ್ತಿತಾ ॥ 3-219-36 (24590)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-219-37x (2521)
ಅತ್ಯದ್ಭುತಮಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಧರ್ಮಾಖ್ಯಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಸರ್ವಧರ್ಮವಿದಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಥಿತಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ ॥ 3-219-37 (24591)
ಸುಖಶ್ರಾವ್ಯತಯಾ ವಿದ್ವನ್ಮುಹೂರ್ತ ಇವ ಮೇ ಗತಃ।
ನ ಹಿ ತೃಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಭಗವಞ್ಶೃಣ್ವಾನೋ ಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-219-38 (24592)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಿವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 219 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-219-20 ಗುಣೈಃ ಗುಣಕಾರ್ಯೈಃ ಸುಖದುಃಖಮೋಹೈಃ ॥ 3-219-24 ಗತಾಧ್ವಾನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗಾಃ ॥ 3-219-29 ಬುದ್ಧೇಸ್ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾತ್। ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಗತಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 220
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.220. ಅಧ್ಯಾಯಃ 220
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಾಂಗಿರಸೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಅಗ್ಙಿರಸಃಪುತ್ರಸ್ಯ ಬೃಹಸ್ಪತೇರ್ದೇವೈರಂಗಿರಸೋ ವಚನಾದ್ಗುರುತ್ವೇನ ಸ್ವೀಕರಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-220-0 (24593)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-220-0x (2522)
ಶ್ರುತ್ವೇಮಾಂ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಾಂ ಧರ್ಮರಾಜಃ ಕಥಾಂ ಶುಭಾಂ।
ಪುನಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಮೃಷಿಂ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮಿದಂ ತದಾ ॥ 3-220-1 (24594)
ಕಥಮಗ್ನಿರ್ವನಂ ಯಾತಃ ಕಥಂ ಚಾಪ್ಯಂಗಿರಾಃ ಪುರಾ।
ನಷ್ಟೇಽಗ್ನೌ ಹವ್ಯಮಹವದಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-220-2 (24595)
ಅಗ್ನಿರ್ಯದಾ ಚೈಕ ಏವ ಬಹುತ್ವಂ ಚಾಸ್ಯ ಕರ್ಮಸು।
ದೃಶ್ಯತೇ ಭಗವನ್ಸರ್ವಮೇತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ ॥ 3-220-3 (24596)
ಕುಮಾರಶ್ಚ ಯಥೋತ್ಪನ್ನೋ ಯಥಾ ಚಾಗ್ನೇಃ ಸುತೋಽಭವತ್।
ಯಥಾ ರುದ್ರಾಚ್ಚ ಸಂಭೂತೋ ಗಂಗಾಯಾಂ ಕೃತ್ತಿಕಾಸು ಚ ॥ 3-220-4 (24597)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರೋತುಂ ಭಾರ್ಗವಸತ್ತಮ।
ಕೌತೂಹಲಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಯಾಥಾತಥ್ಯಂ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-220-5 (24598)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-220-6x (2523)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹುತವಹಸ್ತಪಸ್ತಪ್ತುಂ ವನಂ ಗತಃ ॥ 3-220-6 (24599)
ಯಥಾ ಚ ಭಗವಾನಗ್ನಿಃ ಸ್ವಯಮೇವಾಂಗೇರಾಽಭವತ್।
ಸಂತಾಪಯಂಶ್ಚ ಪ್ರಭಯಾ ನಾಶಯಂಸ್ತಿಮಿರಾವಲಿಂ ॥ 3-220-7 (24600)
ಪುರಾಂಗಿರಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಚಚಾರ ತಪ ಉತ್ತಮಂ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥೋ ಮಹಾಭಾಗೋ ಹವ್ಯವಾಹಂ ವಿಶೇಷಯನ್।
ಯಥಾಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ತು ತದಾ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ವ್ಯಕಾಶಯತ್ ॥ 3-220-8 (24601)
ತಪಶ್ಚರಂಸ್ತು ಹುತಭುಕ್ಸಂತಪ್ತಸ್ತಸ್ಯ ತೇಜಸಾ।
ಭೃಶಂ ಗ್ಲಾನಶ್ಚತೇಜಸ್ವೀ ನ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಜಜ್ಞಿವಾನ್ ॥ 3-220-9 (24602)
ಅಥ ಸಂಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಭಗವಾನ್ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ಅನ್ಯೋಽಗ್ನಿರಿವ ಲೋಕಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಂಪ್ರಕಲ್ಪಿತಃ ॥ 3-220-10 (24603)
ಅಗ್ನಿತ್ವಂ ವಿಪ್ರನಷ್ಟಂ ಹಿ ತಪ್ಯಮಾನಸ್ ಮೇ ತಪಃ।
ಕಥಮಗ್ನಿಃ ಪುನರಹಂ ಭವೇಯಮಿತಿ ಚಿಂತ್ಯ ಸಃ ॥ 3-220-11 (24604)
ಅಪಶ್ಯದಗ್ನಿವಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತಾಪಯಂತಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಸೋಪಾಸರ್ಪಚ್ಛನೈರ್ಭೀತಸ್ತಮುವಾಚ ತದಾಂಗಿರಾಃ ॥ 3-220-12 (24605)
ಶೀಘ್ರಮೇವ ಭವಸ್ವಾಗ್ನಿಸ್ತ್ವಂ ಪುನರ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ವಿಜ್ಞಾತಶ್ಚಾಸಿ ಲೋಕೇಷು ತ್ರಿಷು ಸಂಸ್ಥಾನಚಾರಿಷು ॥ 3-220-13 (24606)
ತ್ವಮಗ್ನೇ ಪ್ರಥಮಃ ಸೃಷ್ಟೋ ಬ್ರ್ಹಮಣಾ ತಿಮಿರಾಪರ್ಹಃ।
ಸ್ವಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ಶೀಘ್ರಮೇವ ತಮೋ ನುದ ॥ 3-220-14 (24607)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 3-220-15x (2524)
ನಷ್ಟಕೀರ್ತಿರಹಂ ಲೋಕೇ ಭವಾಂಜಾತೋ ಹುತಾಶನಃ।
ಭವಂತಮೇವ ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ಪಾವಕಂ ನ ತು ಮಾಂ ಜನಾಃ ॥ 3-220-15 (24608)
ನಿಕ್ಷಿಪಂಯಹಮಗ್ನಿತ್ವಂ ತ್ವಮಗ್ನಿಃ ಪ್ರಥಮೋ ಭವ।
ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿತೀಯೋಽಹಂ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಕ ಏವ ಚ ॥ 3-220-16 (24609)
ಅಂಗಿರಾ ಉವಾಚ। 3-220-17x (2525)
ಕುರು ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಭವಾಗ್ನಿಸ್ತಿಮಿರಾಪಹಃ।
ಮಾಂ ಚ ದೇವ ಕುರುಷ್ವಾಗ್ನೇ ಪ್ರಥಮಂ ಪುತ್ರಮಂಜಸಾ ॥ 3-220-17 (24610)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-220-18x (2526)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಂಗಿರಸೋ ವಾಕ್ಯಂ ಜಾತವೇದಾಸ್ತಥಾಽಕರೋತ್।
ರಾಜನ್ವೃಹಸ್ಪತಿರ್ನಾಮ ತಸ್ಯಾಪ್ಯಂಗಿರಸಃ ಸುತಃ ॥ 3-220-18 (24611)
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರಥಮಜಂ ತಂ ತು ವಹ್ನೇರಂಗಿರಸಂ ಸುತಂ।
ಉಪೇತ್ಯ ದೇವಾಃ ಪಪ್ರಚ್ಛುಃ ಕಾರಣಂ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 3-220-19 (24612)
ಸ ತು ಪೃಷ್ಟಸ್ತದಾ ದೇವೈಸ್ತತ ಕಾರಣಮಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಂತ ದೇವಾಶ್ಚ ತದ್ವಚೋಽಂಗಿರಸಸ್ತದಾ ॥ 3-220-20 (24613)
ತತ್ರನಾನಾವಿಧಾನಗ್ನೀನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಪ್ರಭಾನ್।
ಕರ್ಮಭಿರ್ವಹುಭಿಃ ಖ್ಯಾತಾನನಾನಾರ್ಥಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಿಹ ॥ 3-220-21 (24614)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 220॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-220-13 ಸಂಸ್ಥಾನಚಾರಿಷು ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇಷು। ಸಂಯಕ್ ಸ್ಥಾನಂ ಗತಿನಿವೃತ್ತಿರ್ಯೇಷು ಚರಣಶೀಲೇಷು ಚೇತಿ ಯೋಗಾತ್ ॥ 3-220-16 ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಸ್ತಥೈಕತ ಇತಿ ಕ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-220-20 ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣನ್ ಅಂಗಿರಸೋ ವಚಃ ಅಯಂ ಭವತಾಂ ಗುರುರಿತಿ ಅಂಗೀಕೃತವಂತಃ ॥ 3-220-21 ಯಾತಾನ್ನಾನಾತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಪಿ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 221
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.221. ಅಧ್ಯಾಯಃ 221
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನಾಗ್ನೀನಾಮುತ್ಪತ್ತ್ಯಾದಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-221-0 (24615)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-221-0x (2527)
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಯಸ್ತೃತೀಯಸ್ತು ಪುತ್ರಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ತಸ್ಯಾಪಿ ವಸುದಾಭಾರ್ಯಾ ಪ್ರಜಾಸ್ತಸ್ಯಾಂ ಚ ಮೇ ಶೃಣು ॥ 3-221-1 (24616)
ಬೃಹತ್ಕೀರ್ತಿರ್ಬೃಹಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಬೃಹದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬೃಹನ್ಮನಾಃ।
ಬೃಹನ್ಮಂತ್ರೋ ಬೃಹದ್ಭಾಸಸ್ತಥಾ ರಾಜನ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ॥ 3-221-2 (24617)
ಪ್ರಜಾಸು ತಾಸು ಸರ್ವಾಸು ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾಽಭವತ್।
ದೇವೀ ಭಾನುಮತೀ ನಾಮ ಪ್ರಥಮಾಽಂಗಿರಸಃ ಸುತಾ ॥ 3-221-3 (24618)
ಭೂತಾನಾಮೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯಸ್ಯಾಂ ರಾಗಸ್ತದಾಽಭವತ್।
ರಾಗಾದ್ರಾಗೇತಿ ಯಾಮಾಹುರ್ದ್ವಿತೀಯಾಽಂಗಿರಸಃ ಸುತಾ ॥ 3-221-4 (24619)
ಯಾಂ ಕಪರ್ದಿಸುತಾಮಾಹುರ್ದೃಶ್ಯಾದೃಶ್ಯೇತಿ ದೇಹಿನಃ।
ತನುತ್ವಾತ್ಸಾ ಸಿನೀವಾಲೀ ತುತೀಯಾಽಂಗಿರಸಃ ಸುತಾ ॥ 3-221-5 (24620)
ಯಾಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಗವತೀಂ ಜನಃ ಕುಹಕುಹಾಯತೇ।
ಏಕಾನಕೇತಿ ಯಾಮಾಹುಶ್ಚತುರ್ಥ್ಯಂಗಿರಸಃ ಸುತಾ ॥ 3-221-6 (24621)
ಪಂಚಂಯರ್ಚಿಷ್ಮತೀ ನಾಂನಾ ಹವಿರ್ಭಿಶ್ಚ ಹವಿಷ್ಮತೀ।
ಷಷ್ಠೀಂಗಿರಸಃ ಕನ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯಾಮಾಹುರ್ಮಹಿಷ್ಮತೀಂ ॥ 3-221-7 (24622)
ಮಹಾಮಖೇಷ್ವಾಂಗಿರಸೀ ದೀಪ್ತಿಮತ್ಸು ಮಹೀಯತೀ।
ಮಹಾಮತೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಸಪ್ತಮೀ ಕಥ್ಯತೇ ಸುತಾ ॥ 3-221-8 (24623)
ಬೃಹಸ್ಪತೇಶ್ಚಾಂದ್ರಮಸೀ ಭಾರ್ಯಾಽಽಸೀದ್ಯಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಅಗ್ನೀನ್ಸಾಽಜನಯತ್ಪುಣ್ಯಾನ್ಷಡೇಕಾಂ ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಿಕಾಂ ॥ 3-221-9 (24624)
ಆಹುತಿಷ್ವೇವ ಯಸ್ಯಾಗ್ನೇರ್ಹವಿರಾಜ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಸೋಗ್ನಿರ್ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ ಪುತ್ರ ಶಂಯುರ್ನಾಮ ಮಹಾಪ್ರಭಃ ॥ 3-221-10 (24625)
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇಷು ಯಸ್ಯೇಷ್ಟಮಶ್ವಮೇಧಾಗ್ರಭಾಗಭೂತ್।
ದೀಪ್ತಿಜ್ವಾಲೈರನೇಕಾಗ್ರೈರಗ್ನಿಷ್ಟೋಮೋಽಥ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-221-11 (24626)
ಶಂಯೋರಪ್ರತಿಮಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸತ್ಯಾ ಸತ್ಯಾಽಥ ಧರ್ಮಜಾ।
ಅಗ್ನಿತಸ್ಯ ಸುತೋ ದೀಪ್ತಸ್ತಿಸ್ರಃ ಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಸುವ್ರತಾಃ ॥ 3-221-12 (24627)
ಪ್ರಥಮೇನಾಜ್ಯಭಾಗೇನ ಪೂಜ್ಯತೇ ಯೋಽಗ್ನಿರಧ್ವರೇ।
ಅಗ್ನಿಸ್ತಸ್ಯ ಭರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರಥಮಃ ಪುತ್ರ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-221-13 (24628)
ಪೌರ್ಣಮಾಸೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಹವಿರಾಜ್ಯಂ ಧ್ರುವೋದ್ಯತಂ।
ಭರತೋ ನಾಮತಃ ಸೋಗ್ನಿರ್ದ್ವಿತೀಯಃ ಶಂಯುತಃ ಸುತಃ ॥ 3-221-14 (24629)
ತಿಸ್ರಃ ಕನ್ಯಾ ಭವಂತ್ಯನ್ಯಾ ಯಾಸಾಂ ಸ ಭರತ ಪತಿಃ।
ಭಾರತಸ್ತು ಸುತಸ್ತಸ್ಯ ಭಾರತ್ಯೇಕಾ ಚ ಪುತ್ರಿಕಾ ॥ 3-221-15 (24630)
ಭಾರತೋ ಭರತಸ್ಯಾಗ್ನೇಃ ಪಾವಕಸ್ತು ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಮಹಾನತ್ಯರ್ಥಮಹಿತಸ್ತಥಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-221-16 (24631)
ಭರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ತು ವೀರಾ ವೀರಶ್ಚ ಪಿಂಡದಃ।
ಪ್ರಾಹುರಾಜ್ಯೇನ ತಸ್ಯೇಜ್ಯಾಂ ಸೋಮಸ್ಯೇವ ದ್ವಿಜಾಃ ಶನೈಃ ॥ 3-221-17 (24632)
ಹವಿಷಾ ಯೋ ದ್ವಿತೀಯೇನ ಸೋಮೇನ ಸಹ ಯುಜ್ಯತೇ।
ರಥಪ್ರಭೂ ರಥಧ್ವಾನಃ ಕುಂಭರೇತಾಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-221-18 (24633)
ಸರಯ್ವಾಂ ಜನಯತ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಭಾನುಂ ಭಾಭಿಃ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ಆಗ್ನೇಯಮನಯನ್ಮಿಥ್ಯಂ ಮಿಥ್ಯೋ ನಾಮೈವ ಕಥ್ಯತೇ ॥ 3-221-19 (24634)
ಯಸ್ತು ನ ಚ್ಯವತೇ ನಿತ್ಯಂ ಶಯಸಾ ವರ್ಚಸಾ ಶ್ರಿಯಾ।
ಅಗ್ನಿರ್ನಿಶ್ಚ್ಯವನೋ ನಾಮ ಪೃಥಿವೀಂ ಸ್ತೌತಿ ಕೇವಲಂ ॥ 3-221-20 (24635)
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ಕಲುಷೈರ್ಮುಕ್ತೋ ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚಾರ್ಚಿಷಾ ಜ್ವಲನ್।
ವಿಪಾಪೋಽಗ್ನಿಃ ಸುತಸ್ತಸ್ಯ ಯೋಜ್ಯಃ ಸಮಯಕರ್ಮಸು ॥ 3-221-21 (24636)
ಅಕ್ರೋಶತಾಂ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ಹಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ।
ಅಗ್ನಿಃ ಸ ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ನಾಮ ಶೋಭಯತ್ಯಭಿಸೇವಿತಃ ॥ 3-221-22 (24637)
ಅನುಕೂಜಂತಿ ಯೇನೇಹ ವೇದನಾರ್ತಾಃ ಸ್ವಯಂ ಜನಾಃ।
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಸ್ವನೋ ನಾಮ ಪಾವಕಃ ಸರುಜಸ್ಕರಃ ॥ 3-221-23 (24638)
ಯಸ್ತು ವಿಶ್ವಸ್ ಜಗತೋ ಬುದ್ಧಿಮಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ತಂ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮವಿದೋ ವಿಶ್ವಜಿನ್ನಾಮ ಪಾವಕಂ ॥ 3-221-24 (24639)
ಅಂತರಾಗ್ನಿಃ ಸ್ಮೃತೋ ಯಸ್ತು ಭುಕ್ತಂ ಪಚತಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ಸ ಯಜ್ಞೇ ವಿಶ್ವಭುಙ್ವಾಮ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಭಾರತ ॥ 3-221-25 (24640)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯತಾತ್ಮಾ ಚ ಸತತಂ ವಿಪುಲಪ್ರಭಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪೂಜಯಂತ್ಯೇನಂ ಪಾಕಯಜ್ಞೇಷು ಪಾವಕಂ ॥ 3-221-26 (24641)
ಪ್ರಥಿತೋ ಗೋಪತಿರ್ನಾಮ ನದೀ ಯಸ್ಯಾಭವತ್ಪ್ರಿಯಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಕ್ರಿಯಂತೇ ಧರ್ಮಕರ್ತೃಭಿಃ ॥ 3-221-27 (24642)
ಬಡಬಾಗ್ನಿಃ ಪಿಬತ್ಯಂಭೋ ಯೋಸೌ ಪರಮದಾರುಣಃ।
ಊರ್ದ್ವಭಾಗೂರ್ಧ್ವಭಾಙ್ನಾಮ ಕವಿಃ ಪ್ರಾಣಾಶ್ರಿತಸ್ತು ಯಃ ॥ 3-221-28 (24643)
ಉದಗ್ದ್ವಾರಂ ಹವಿರ್ಯಸ್ಯ ಗೃಹೇ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ತತಸ್ತುಷ್ಟೋ ಭವೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಿಷ್ಟಕೃತ್ಪರಮಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-221-29 (24644)
ಯಃ ಪ್ರಶಾಂತೇಷು ಭೂತೇಷು ಆವಿರ್ಭವತಿ ಪಾವಕಃ।
ಕ್ರೋಧಸ್ಯ ತು ರಸೋ ಜಜ್ಞೇ ಮನ್ಯತೀ ಚಾಥ ಪುತ್ರಿಕಾ ॥ 3-221-30 (24645)
ಸ್ವಾಹೇತಿ ದಾರುಣಾ ಕ್ರೂರಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠತಿ।
ತ್ರಿದಿವೇ ಯಸ್ಯ ಸದೃಶೋ ನಾಸ್ತಿ ರೂಪೇಣ ಕಶ್ಚನ।
ಅತುಲತ್ವಾತ್ಕೃತೋ ದೇವೈರ್ನಾಂನಾ ಕಾಮಸ್ತು ಪಾವಕಃ ॥ 3-221-31 (24646)
ಸಂಹರ್ಷಾದ್ಧಾರಯನ್ಕ್ರೋಧಂ ಧನ್ವೀ ಸ್ರಗ್ವೀ ರಥೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸಮರೇ ನಾಶಯೇಚ್ಛತ್ರೂನಮೋಘೋ ನಾಮ ಪಾವಕಃ ॥ 3-221-32 (24647)
ಉಕ್ಥ್ಯೋ ನಾಮ ಮಹಾಭಾಗ ತ್ರಿಭಿರುಕ್ಥೈರಭಿಷ್ಟುತಃ।
ಮಹಾವರ್ಷಂ ತ್ವಜನಯತ್ಸಕಾಮಾಶ್ವಂ ಹಿ ಯಂ ವಿದುಃ ॥ 3-221-33 (24648)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಸತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 221 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-221-1 ತಸ್ಯಾಪಿ ವಸುಧಾ ಭಾರ್ಯಾ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-221-2 ಬೃಹತ್ತೇಜಾ ಬೃಹನ್ಮನಾ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-221-10 ಹವಿಷಾದ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-221-17 ವೀರಸ್ಯ ಪಿಂಡದಾ ಇತಿಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 222
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.222. ಅಧ್ಯಾಯಃ 222
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರಕ್ಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಗ್ನ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-222-0 (24649)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-222-0x (2528)
ಕಾಶ್ಯಪೋ ಹ್ಯಥ ವಾಸಿಷ್ಠಃ ಪ್ರಾಣಶ್ಚ ಪ್ರಾಣಪುತ್ರಕಃ।
ಅಗ್ನಿರಾಂಗಿರಸಶ್ಚೈವ ಚ್ಯವನಸ್ತೀವ್ರವರ್ಚಕಃ ॥ 3-222-1 (24650)
ಅಚರತ್ಸ ತಪಸ್ತೀವ್ರಂ ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕಂ।
ಪುತ್ರಂ ಲಭೇಯಂ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಂ ಯಶಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಮಂ ॥ 3-222-2 (24651)
ಮಹಾವ್ಯಾಹೃತಿಭಿರ್ಧ್ಯಾತಃ ಪಂಚಭಿಸ್ತೈಸ್ತದಾ ತ್ವಥ।
ಜಜ್ಞೇ ತೇಜೋಮಯಾರ್ಚಿಷ್ಮಾನ್ಪಂಚವರ್ಣಃ ಪ್ರಾಕರಃ ॥ 3-222-3 (24652)
ಸಮಿದ್ಧೋಽಗ್ನಿಃ ಶಿರಸ್ತಸ್ಯ ಬಾಹೂ ಸೂರ್ಯನಿಭೌ ತಥಾ।
ತ್ವಙ್ನೇತ್ರೇ ಚ ಸುವರ್ಣಾಭೇ ಕೃಷ್ಣೇ ಜಂಘೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-222-4 (24653)
ಪಂಚವರ್ಷಃ ಸ ತಪಸಾ ಕೃತಸ್ತೈಃ ಪಂಚಭಿರ್ಜನೈಃ।
ಪಾಂಚಜನ್ಯಃ ಶ್ರುತೋ ದೇವಃ ಪಂಚವಂಶಕರಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-222-5 (24654)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಜನಯತ್ಪಾವಕಂ ಘೋರಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಸ ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಜನ್ ॥ 3-222-6 (24655)
ಬೃಹದ್ರಥಂತರೌ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ವಕ್ರಾಚ್ಚ ತಪಸಾ ಹರಿಂ।
ಶಿವಂ ನಾಭ್ಯಾಂ ಬಲಾದಿಂದ್ರಂ ಪ್ರಾಣಾದ್ವಾಯುಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-222-7 (24656)
ಬಾಹುಭ್ಯಾಮನುದಾತ್ತೌ ಚ ವಿಶ್ವೇ ಭೂತಾನಿ ಚೈವ ಹ।
ಏತಾನ್ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ತತಃ ಪಂಚ ಪಿತೄಣಾಮಸೃಜತ್ಸುತಾನ್ ॥ 3-222-8 (24657)
ಬೃಹದ್ರಥಸ್ಯ ಪ್ರಣಿಧಿಃ ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಯ ಮಹತ್ತರಃ।
ಭಾನುರಂಗಿರಸೋ ಧೀರಃ ಪುತ್ರೋ ವರ್ಚಸ್ಯ ಸೌರಭಃ ॥ 3-222-9 (24658)
ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಚಾನುದಾತ್ತಸ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾಃ ಪಂಚ ವಂಶಜಾಃ।
ದೇವಾನ್ಯಜ್ಞಮುಷಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಸೃಜನ್ಪಂಚದಶೋತ್ತರಾನ್ ॥ 3-222-10 (24659)
ಸುಭೀಮಮತಿಭೀಮಂ ಚ ಭೀಮಂ ಭೀಮಬಲಾಬಲಂ।
ಏತಾನ್ಯಜ್ಞಮುಷಃ ಪಂಚ ದೇವಾನಪ್ಯಸೃಜತ್ತತಃ ॥ 3-222-11 (24660)
ಸುಮಿತ್ರಂ ಮಿತ್ರವಂತಂ ಚ ಮಿತ್ರಜ್ಞಂ ಮಿತ್ರವರ್ಧನಂ।
ಮಿತ್ರಧರ್ಮಾಣಮಿತ್ಯೇತಾಂದೇವಾನಭ್ಯಸೃಜತ್ತತಃ ॥ 3-222-12 (24661)
ಸುರಪ್ರವೀರಂ ವೀರಂ ಚ ಸುರೇಶಂ ಚ ಸುವರ್ಚಸಂ।
ಸುರಾಣಾಮಪಿ ಭರ್ತಾರಂ ಪಂಚೈತಾನಸೃಜತ್ತತಃ ॥ 3-222-13 (24662)
ತ್ರಿವಿಧಂ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಪಂಚಪಂಚ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ಮುಷ್ಣಂತ್ಯತ್ರ ಸ್ಥಿತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಸ್ವರ್ಗತಾನ್ಯಜ್ಞಯಾಜಿನಃ ॥ 3-222-14 (24663)
ತೇಷಾಮಿಷ್ಟಂ ಹರಂತ್ಯೇತೇ ನಿಘ್ನಂತಿ ಚ ಮಹದ್ಧವಿಃ।
ಸ್ಪರ್ಧಯಾಹವ್ಯವಾಹಾನಾಂ ನಿಘ್ನಂತ್ಯೇತೇ ಹರಂತಿ ಚ ॥ 3-222-15 (24664)
ಬಹಿರ್ವೇದ್ಯಾಂ ತದಾದಾನಂ ಕುಶಲೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ತತ್ರೈತೇ ನೋಪಸರ್ಪಂತಿ ಯತ್ರ ಚಾಗ್ನಿಃ ಸ್ಥಿತೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-222-16 (24665)
ಚಿತೋಽಗ್ನಿರುದ್ವಹನ್ಯಜ್ಞಂ ಪಕ್ಷಾಭ್ಯಾಂ ತಾನ್ಪ್ರಬಾಧತೇ।
ಮಂತ್ರೈ ಪ್ರಶಮಿತಾಹ್ಯೇತೇ ನೇಷ್ಟಂ ಮುಷ್ಣಂತಿ ಯಜ್ಞಿಯಂ ॥ 3-222-17 (24666)
ತಪಸ್ಯೇ ಬೃದುಕ್ಥಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಭೂಮಿಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಹೂಯಮಾನೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸದ್ಭಿರೀಡ್ಯತೇ ॥ 3-222-18 (24667)
ರಥಂತರಶ್ಚತಪಸಃ ಪುತ್ರೋಽಗ್ನಿಃ ಪರಿಪಠ್ಯತೇ।
ಮಿತ್ರವಿಂದಾ ತಥಾ ಭಾರ್ಯಾ ಹವಿರಧ್ವರ್ಯವೋ ವಿದುಃ ॥ 3-222-19 (24668)
`ಏತೈಃ ಸಹ ಮಹಾಭಾಗ ತಪಸ್ತೇಜಸ್ವಿಭಿರ್ನೃಪ'।
ಮುಮುದೇ ಪರಮಪ್ರೀತಃ ಸಹ ಪುತ್ರೈರ್ಭಹಾಯಶಾಃ ॥ 3-222-20 (24669)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿರಕದ್ವಿರತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 222 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-222-2 ಕಾಶ್ಯಪ ಇತಿ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಸಂಬಂಧಃ। ಅತ್ರಪಾಠಕಮಾದರ್ಥಕ್ರಮಸ್ಯ ಬಲೀಯಸ್ತ್ವಾತ್ ಆದ್ಯಯೋಃ ಶ್ಲೋಕಯೋರ್ವ್ಯತ್ಯಾಸೇನಾರ್ಥೋ ಗ್ರಾಹ್ಯಃ। ಅಚರದಿತಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 223
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.223. ಅಧ್ಯಾಯಃ 223
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪ್ರತಿ ವಿಸ್ತರೇಣಾಗ್ನೀನಾಂ ವಂಶಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-223-0 (24670)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-223-0x (2529)
ಗುರುಭಿರ್ನಿಯಮೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಭರತೋ ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಗ್ನಿಃ ಪುಷ್ಟಿಮಗ್ನಿಮಿ ತುಷ್ಟಃ ಪುಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ॥ 3-223-1 (24671)
`ಸತತಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಾವಕೋಯಂ ಮಹಾಪ್ರಭಃ'।
ಅಗ್ನಿರ್ಯಶ್ಚ ಶಿವೋ ನಾಮ ಶಕ್ತಿಪೂಜಾಯನಿಶ್ಚ ಸಃ।
ದುಃಖಾರ್ತಾನಾಂ ಸ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶಿವಕೃತ್ಸತತಂ ಶಿವಃ ॥ 3-223-2 (24672)
ತಪಸಸ್ತು ಫಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಸಂಪ್ರವೃತ್ತಂ ತಪೋಮಯಂ।
ಉದ್ಧರ್ತುಕಾಮೋ ಮತಿಮಾನ್ಪುತ್ರೋ ಜಜ್ಞೇ ಪುರಂದರಃ ॥ 3-223-3 (24673)
ಉಷ್ಮಾ ಚೈವೋಷ್ಮಣೋ ಜಜ್ಞೇ ಸೋಽಗ್ನಿರ್ಭೂತೇಷು ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಅಗ್ನಿಶ್ಚಾಪಿ ಮನುರ್ನಾಮ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಂ ಸಕಾರಣಂ ॥ 3-223-4 (24674)
ಶಂಭುಮಗ್ನಿಮಥ ಪ್ರಾಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಆವಸಥ್ಯಂ ದೇವಿಜಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ದೀಪ್ತಮಗ್ನಿಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ ॥ 3-223-5 (24675)
ಊರ್ಜಸ್ಕರಾನ್ಹವ್ಯವಾಹಾನ್ಸುವರ್ಣಸದೃಶಪ್ರಭಾನ್।
ಅಗ್ನಿಸ್ತಪೋ ಹ್ಯಜನಯತ್ಪಂಚ ಯಜ್ಞಸುತಾನಿಹ ॥ 3-223-6 (24676)
ಪ್ರತತೋಽಗ್ನಿರ್ಮಹಾಭಾಗ ಪರಿಶ್ರಾಂತೋ ಗವಾಂಪತಿಃ।
ಅಸುರಾಂಜನಯಂಧೋರಾನ್ಮತ್ಯಾಂಶ್ಚೈವ ಪೃಥಿಗ್ವಿಧಾನ್ ॥ 3-223-7 (24677)
ತಪಸಶ್ಚ ಮನುಂ ಭಾನುಂ ಚಾಪ್ಯಂಗಿರಾಃ ಸೃಜತ್।
ಬೃಹದ್ಭಾನುಂ ತು ತಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಘಾಃ ॥ 3-223-8 (24678)
ಭಾನೋರ್ಭಾರ್ಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಬೃಹದ್ಭಾಸಾ ತು ಸೋಮಜಾ।
ಷಟ್ಪುತ್ರಾಂಜನಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸಾ ಕನ್ಯಯಾ ಸಹ।
ಭಾನೋರಾಂಗಿರಸಸ್ಯಾಥ ಶೃಣು ತಸ್ಯ ಪ್ರಜಾವಿಧಿಂ ॥ 3-223-9 (24679)
ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ತು ಭೂತಾನಾಮಸೂನ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ತಮಗ್ನಿಂ ಬಲದಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರಥಮಂ ಭಾನುಜಂ ಸುತಂ ॥ 3-223-10 (24680)
ಯಃ ಪ್ರಶಾಂತೇಷು ಭೂತೇಷು ಮನ್ಯುರ್ಭವತಿ ದಾರುಣಃ।
ಅಗ್ನಿಃ ಸ ಮನ್ಯುಮಾನ್ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯೋ ಭಾನುಜಃ ಸುತಃ ॥ 3-223-11 (24681)
ದರ್ಶೇ ಚ ಪೌರ್ಣಮಾಸೇ ಚ ಯಸ್ಯೇಹ ಹವಿರುಚ್ಯತೇ।
ವಿಷ್ಣುರ್ನಾಮೇಹ ಯೋಽಗ್ನಿಸ್ತು ಧೃತಿಮಾನ್ನಾಮ ಸೋಂಗಿರಾಃ ॥ 3-223-12 (24682)
ಇಂದ್ರೇಣ ಸಹಿತಂ ಯಸ್ಯ ಹವಿರಾಗ್ರಯಣಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಅಗ್ನಿರಾಗ್ರಯಣೋ ನಾಮ ಭಾನೋರೇವಾನ್ವಯಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-223-13 (24683)
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇಷು ನಿತ್ಯಾನಾಂ ಹವಿಷಾಂ ಯೋ ನಿರಗ್ರಹಃ।
ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಪುತ್ರೈರ್ಭಾನೋರೇವಾನ್ವಯಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-223-14 (24684)
ನಿಶಾಂ ತ್ವಜನಯತ್ಕನ್ಯಾಮಗ್ನೀಷೋಮಾವುಭೌ ತಥಾ।
ಮನೋರೇವಾಭವದ್ಭಾರ್ಯಾ ಸುಷುವೇ ಪಂಚ ಪಾವಕಾನ್ ॥ 3-223-15 (24685)
ಪೂಜ್ಯತೇ ಹವಿಷಾ ಯೋಽಗ್ರೇ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇಷು ಪಾವಕಃ।
ಪರ್ಜನ್ಯಸಹಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನಗ್ನಿರ್ವೈಶ್ವಾನರಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-223-16 (24686)
ಅಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯಃ ಪ್ರಭುಃ ಪರಿಷಠ್ಯತೇ।
ಸೋಽಗ್ನಿರ್ವಿಶ್ವಪತಿರ್ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯಸ್ತಾಪಸಃ ಸುತಃ ॥ 3-223-17 (24687)
ಕನ್ಯಾ ಯಾ ಹರಿಣೀ ನಾಮ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪೋಃ ಸುತಾಃ। 3-223-18 (24688)
ಕರ್ಮಣಾಽಸೌ ಬಭೌ ಭಾರ್ಯಾ ಸ ವಹ್ನಿಃ ಸ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಪ್ರಾಣಾನಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯೋ ದೇಹಂ ಪ್ರವರ್ತಯತಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ತಸ್ಯ ಸನ್ನಿಹಿತೋ ನಾಮ ಶಬ್ದರೂಪಸ್ ಸಾಧನಃ ॥ 3-223-19 (24689)
ಶುಕ್ಲಂ ಕೃಷ್ಣಂ ವಪುರ್ದೇವೋ ಯೋ ಬಿಭರ್ತಿ ಹುತಾಶನಃ।
ಅಕಲ್ಮಷಃ ಕಲ್ಮಷಾಣಾಂ ಕರ್ತಾ ಕ್ರೋಧಾಶ್ರಿತಸ್ತುಸಃ ॥ 3-223-20 (24690)
ಕಪಿಲಂ ಪರಮರ್ಷಿಂ ಚ ಯಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಯತಯಃ ಸದಾ।
ಅಗ್ನಿಃ ಸ ಕಪಿಲೋ ನಾಮ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಪ್ರವರ್ತಕಃ ॥ 3-223-21 (24691)
ಯೋಽಂತರ್ಯಚ್ಛತಿ ಭೂತಾನಿ ಯೇನ ಚೇಷ್ಟಂತಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ಕರ್ಮಸ್ವಿಹ ವಿಚಿತ್ರೇಷು ಸೋಽಗ್ರಣೀರ್ವಹ್ನಿರುಚ್ಯತೇ ॥ 3-223-22 (24692)
ಇಮಾಮನ್ಯಾನ್ಸಮಸೃಜತ್ಪಾವಕಾನ್ಪ್ರಥಿತೌಜಸಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ದುಷ್ಟಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾರ್ಥಮುಲ್ವಣಾನ್ ॥ 3-223-23 (24693)
ಸಂಸ್ಪೃಶೇಯುರ್ಯದಾಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕಥಂಚಿದ್ವಾಯುನಾಽಗ್ನಯಃ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ವೈ ಶುಚಯೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-24 (24694)
ದಕ್ಷಿಣಾಗ್ನಿರ್ಯದಾ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಸೃಜೇತ ತದಾ ಕಿಲ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ವೈ ವೀತಯೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-25 (24695)
ಯದ್ಯಗ್ನಯೋ ಹಿ ಸ್ಪೃಶ್ಯೇಯುರ್ನಿವೇಶಸ್ಥಾ ದವಾಗ್ನಿನಾ।
ಇಷ್ಟರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ತು ಶುಚಯೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-26 (24696)
ಅಗ್ನಿಂ ರಜಸ್ವಲಾ ವೈ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂಸ್ಪೃಶೇದಾಗ್ನಿಹೌತ್ರಿಕಂ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ವಸುಮತೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-27 (24697)
ಮೃತಃ ಶ್ರೂಯೇತ ಯೋ ಜೀವನ್ಪರಾಸುರಶುಚಿರ್ಯಥಾ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ಸುರಭಿಮತೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-28 (24698)
ಆರ್ತೋ ನ ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಂ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಯಸ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ತಂತುಮತೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-29 (24699)
ದರ್ಶಶ್ಚ ಪೌರ್ಣಮಾಸಶ್ಚ ಯಸ್ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾ ಪಥಿಕೃತೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-30 (24700)
ಸೂತಿಕಾಗ್ನಿರ್ಯದಾ ಚಾಗ್ನಿಂ ಸಂಸ್ಪೃಶೇದಾಗ್ನಿಹೌತ್ರಿಕಂ।
ಇಷ್ಟಿರಷ್ಟಾಕಪಾಲೇನ ಕಾರ್ಯಾಂ ಚಾಗ್ನಿಮತೇಽಗ್ನಯೇ ॥ 3-223-31 (24701)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 223 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-223-9 ಭಾನೋರ್ಭಾರ್ಯಾ ಸುಪ್ರಜಾ ತು ಬೃಹದ್ಭಾಸಾ ತು ಮೂರ್ಯಜಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-223-14 ಭಾನೋರೇವಾನ್ವಯಸ್ತುಭಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-223-18 ಕನ್ಯಾ ಸಾ ರೋಹಿಣೀ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-223-20 ಶುಕ್ಕಕೃಷ್ಣಗತಿರ್ದೇವೋ ಯೋ ಬಿಭರ್ತಿ ಹುತಾಶನಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 224
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.224. ಅಧ್ಯಾಯಃ 224
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಗ್ನಿವಂಶಾದಿಕೀರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-224-0 (24702)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-224-0x (2530)
ಆಪಸ್ಯ ಮುದಿತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸಾ ಚಾಸ್ಯ ಪರಮಾಪ್ರಿಯಾ।
ಭೂಪತಿಂ ಭೂತಕರ್ತಾರಂ ಜನಯಾಮಾಸ ಪಾವಕಂ ॥ 3-224-1 (24703)
ಭೂತಾನಾಂ ಸಾಽಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಪಾವಕಂ ಪತಿಂ।
ಆತ್ಮಾ ಭುವನಕರ್ತಾ ಚ ಸೋಽಧ್ವರೇಷು ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 3-224-2 (24704)
ಮಹತಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಿಹ ಯಃ ಪತಿಃ।
ಭಗವಾನ್ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ನಿತ್ಯಂ ಚರತಿ ಪಾವಕಃ ॥ 3-224-3 (24705)
ಅಗ್ನಿರ್ಗೃಹಪತಿರ್ನಾಮ ನಿತ್ಯಂ ಯಜ್ಞೇಷು ಪೂಜ್ಯತೇ।
ಆಜ್ಯಂ ವಹತಿಯೋ ಹವ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ ಪಾವಕಃ ॥ 3-224-4 (24706)
ಅಪಾಂಗರ್ಭೋ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸತ್ವಭುಗ್ಯೋ ಮಹಾದ್ಭುತಃ।
ಭೂಪತಿರ್ಭೂತಕರ್ತಾ ಚ ಮಹತಃ ಪತಿರುಚ್ಯತೇ ॥ 3-224-5 (24707)
ಮತಾ ವಹಂತೋ ಹವ್ಯಾನಿ ತಸ್ಯಾಗ್ನೇರಪ್ರಜಾಽಭವನ್।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಸ್ತು ನಿಯತಃ ಕ್ರತುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭವತ್ಯುತ ॥ 3-224-6 (24708)
[ಸ ವಹ್ನಿಃ ಪ್ರಥಮೋ ನಿತ್ಯಂ ದೇವೈರನ್ವಿಷ್ಯತೇ ಪ್ರಭುಃ]।
ಆಯಾಂತಂ ನಿಯತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಪ್ರವಿವೇಶಾರ್ಣವಂ ಭಯಾತ್ ॥ 3-224-7 (24709)
ದೇವಾಸ್ತಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾರ್ಗಮಾಣಾ ಯಥಾತಥಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಗ್ನಿರಥರ್ವಾಣಂ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-224-8 (24710)
ದೇವಾನಾಂ ವಹ ಹವ್ಯಂ ತ್ವಮಹಂ ವೀರ ಸುದುರ್ಬಲಃ।
ಅಥ ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ ಮಧ್ವಕ್ಷಂ ಪ್ರಿಯಮೇತತ್ಕುರುಷ್ವ ಮೇ ॥ 3-224-9 (24711)
ಪ್ರೇಷ್ಯ ಚಾಗ್ನಿರಥರ್ವಾಣಮನ್ಯಂ ದೇಶಂ ತತೋಽಗಮತ್।
ಮತ್ಸ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಸಮಾಚಖ್ಯುಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತಾನಗ್ನಿರಬ್ರವೀತ್।
ಭಕ್ಷ್ಯಾ ವೈ ವಿವಿಧೈರ್ಭಾವೈರ್ಭವಿಷ್ಯಥ ಶರೀರಿಣಾಂ ॥ 3-224-10 (24712)
ಅಥರ್ವಾಣಂ ತಥಾ ಚಾಪಿ ಹವ್ಯವಾಹೋಽಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-224-11 (24713)
ಅನುನೀಯಮಾನೋ ಹಿ ಭೃಶಂ ದೇವವಾಕ್ಯಾನ್ವಿತೇನ ಸಃ।
ನೈಚ್ಛದ್ವೋಢುಂ ಹವಿ ಸರ್ವಂ ಶರೀರಂ ಚಾಪಿ ಸೋಽತ್ಯಜತ್ ॥ 3-224-12 (24714)
ಸ ತಚ್ಛರೀರಂ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರವಿವೇಶ ಧರಾಂ ತದಾ।
ಭೂಮಿಂ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽಸೃಜದ್ಭ್ರಾತೂನ್ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗತೀವ ಹಿ ॥ 3-224-13 (24715)
ಆಸ್ಯಾತ್ಸುಗಂಧಂ ತೇಜಶ್ಚ ಅಸ್ಥಿಭ್ಯೋ ದೇವದಾರು ಚ।
ಶ್ಲೇಷ್ಮಣಃ ಸ್ಫಾಟಿಕಂ ತಸ್ ಪಿತ್ತಾನ್ಮಾರಕತಂ ತಥಾ ॥ 3-224-14 (24716)
ವಾತಾತ್ಕೃಷ್ಣಾಯಸಂ ತಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿರೇತೈರ್ಬಹು ಪ್ರಜಾಃ।
ತ್ವಚಸ್ತಸ್ಯಾಭ್ರಪಟಲಂ ಸ್ನಾಯುಜಂ ಚಾಪಿ ವಿದ್ರುಮಂ ॥ 3-224-15 (24717)
ಶರೀರಾಸ್ಥಿವಿಧಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಧಾತವೋಽಸ್ಯಾಭವನ್ನೃಪ।
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಶರೀರಂ ಚ ಪರಮೇ ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-224-16 (24718)
ಭೃಗ್ವಂಗಿರಾದಿಭಿರ್ಭೂಯಸ್ತಪಸೋತ್ಥಾಪಿತಸ್ತದಾ।
ಭೃಶಂ ಜಜ್ವಾಲ ತೇಜಸ್ವೀ ತಪಸಾಽಽಪ್ಯಾಧಿತಃ ಶಿಖೀ ॥ 3-224-17 (24719)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಋಷೀನಭಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾರ್ಣವಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಷ್ಟೇ ಜಗದ್ಭೀತಮಥರ್ವಾಣಮಥಾಶ್ರಿತಂ।
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸುರೇವೈನಮಥರ್ವಾಣಂ ಸುರಾದಯಃ ॥ 3-224-18 (24720)
ಅಥರ್ವಾಣಂ ಶ್ರಿತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನಾತ್ಮನ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ಪಾವಕಃ।
ಮಿಷತಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮುನ್ಮಮಜ್ಜ ಮಹಾರ್ಣವಾತ್ ॥ 3-224-19 (24721)
ಏವಮಗ್ನಿರ್ಭಗವತಾ ನಷ್ಟಃ ಪೂರ್ವಮಥರ್ವಣಾ।
ಆಹೂತಃ ಸರ್ವೂತಾನಾಂ ಹವ್ಯಂ ವಹತಿ ಸರ್ವದಾ ॥ 3-224-20 (24722)
ಏವಂ ತ್ವಜನಯದ್ಧಿಷ್ಣ್ಯಾನ್ವೇದೋಕ್ತಾನ್ವಿಬುಧಾನ್ಬಹೂನ್।
ವಿಚರನ್ವಿವಿಧಾಂದೇಶಾನ್ಭ್ರಮಮಾಣಸ್ತು ತತ್ರ ವೈ ॥ 3-224-21 (24723)
ಸಿಂಧುವರ್ಜ್ಯಾಃ ಪಂಚ ನದ್ಯೋ ದೇವಿಕಾಽಥ ಸರಸ್ವತೀ।
ಗಂಗಾ ಚ ಶತಕುಂಭಾ ಚ ಸರಯೂ ಗಂಡಸಾಹ್ವಯಾ ॥ 3-224-22 (24724)
ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ಮಹೀ ಚೈವ ಮೇಧ್ಯಾ ಮೇಧಾಸೃತಿಸ್ತದಾ।
ಇರಾವತೀ ವೇತ್ರವತೀ ನದ್ಯತಿಸ್ರೋಽಥ ಕೌಶಿಕೀ ॥ 3-224-23 (24725)
ತಮಸಾ ನರ್ಮದಾ ಚೈವ ನದೀ ಗೋದಾವರೀ ತಥಾ।
ವೇಣ್ಣಾ ಪ್ರವೇಣೀ ಭೀಮಾ ಚ ಮರುದಾ ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 3-224-24 (24726)
ಭಾರತೀ ಸುಪ್ರಯೋಗಾ ಚ ಕಾವೇರೀ ಮಜ್ಜುರಾ ತಥಾ।
ತುಂಗವೇಣಾ ಕೃಷ್ಣವೇಣಾ ಕಪಿಲಾ ಶೋಣ ಏವ ಚ ॥ 3-224-25 (24727)
ಏತಾ ನದ್ಯಸ್ತು ಧಿಷ್ಣ್ಯಾನಾಂ ಮಾತರೋ ಯಾಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ ॥ 3-224-26 (24728)
ಅದ್ಭುತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ತಸ್ಯಾಃ ಪುತ್ರೋ ವಿಡೂರಥಃ।
ಯಾವಂತಃ ಪಾವಕಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸೋಮಾಸ್ತಾವಂತ ಏವ ತು ॥ 3-224-27 (24729)
ಅತ್ರೇಶ್ಚಾಪ್ಯನ್ವಯೇ ಜಾತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಮಾನಸಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಗ್ನಿಃ ಪುತ್ರಾನ್ಸ್ರಷ್ಟುಕಾಮಸ್ತಾನೇವಾತ್ಮನ್ಯಧಾರಯತ್ ॥ 3-224-28 (24730)
ತಸ್ಯ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಕಾಯಾನ್ನಿರ್ಹರಂತಿ ಹುತಾಶನಾಃ।
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕೀರ್ತಿತಾಸ್ತೇಽಗ್ನಯೋ ಯಥಾ ॥ 3-224-29 (24731)
ಅಪ್ರಮೇಯಾ ಯಥೋತ್ಪನ್ನಾಃ ಶ್ರೀಮಂತಸ್ತಿಮಿರಾಪಹಾಃ।
ಅದ್ಭುತಸ್ತ ತು ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಯಥಾ ವೇದೇಷು ಕೀರ್ತಿತಂ ॥ 3-224-30 (24732)
ತಾದೃಶಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವೇಷಾಮೇಕೋ ಹ್ಯೇಷು ಹುತಾಶನಃ।
ಏಕ ಏವೈಷ ಭಗವಾನ್ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಥಮೋಽಂಗಿರಾಃ ॥ 3-224-31 (24733)
ಬಹುಧಾ ನಿಃಸೃತಃ ಕಾಯಾಜ್ಜ್ಯೋತಿಷ್ಟೋಮಃ ಕ್ರತುರ್ವಥಾ।
ಇತ್ಯೇಷ ವಂಶಃ ಸುಮಹಾನಗ್ನೀನಾಂ ಕೀರ್ತಿತೋ ಮಯಾ।
ಪಾವಕೋ ವಿವಿಧೈರ್ಮಂತ್ರೈರ್ಹವ್ಯಂ ವಹತಿ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-224-32 (24734)
ಇತಿ ಶ್ರೀನ್ಮಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಸತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 224 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-224-8 ಅಥರ್ವಾಣಮಂಗಿರಸಂ ತೀವ್ರತಪಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ॥ 3-224-9 ಗಚ್ಛ ಮಾ ದ್ವೇಷಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ. ಮಧ್ವಕ್ಷಂ ಪಿಂಗಾಕ್ಷಮಗ್ನಿಂ। ಭಾವಪ್ರಧಾನೋ ನಿರ್ದೇಶಃ. ತಥಾಚ ನಿಕ್ಷಿಪಾಂಯಹಮಗ್ನಿತ್ವಂ ತ್ವಮಗ್ನಿಃ ಪ್ರಥಮೋ ಭವೇತ್ಯುಪಕ್ರಮಸ್ಯೋಪಸಂಹಾರೇಣ ಸಹೈಕವಾಕ್ಯತಾ ಭವತಿ ॥ 3-224-10 ಪ್ರೇಷ್ಯ ಆದಿಶ್ಯ ॥ 3-224-11 ತಥಾಚಾಪಿ ತಥೈವ ಮತ್ಸ್ಯೈರಾಖ್ಯಾತೋಪಿ। ವಚಸ್ತ್ವಂ ಮಧ್ವಕ್ಷೋ ಭವೇತಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮೇವ ॥ 3-224-13 ಧಾತೂನ್ ಮನಃಶಿಲಾದೀನ್ ॥ 3-224-15 ಯಕೃತ್ಕೃಷ್ಣಾಯಸಂ = ತ್ರಿಭಿರೇವ ಬಭುಃ ಪ್ರಜಾಃ। ನಖಾಸ್ತಸ್ಯಾಭ್ರಪಟಲಂ ಶಿರಾಜಾಲಾನಿ ವಿದ್ರುಮಂ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-224-16 ರೀರದ್ವಿವಿಧಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ=ಏವಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶರೀರಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅನ್ಯೇ ಸ್ವರ್ಣಪಾರದಾದಯಃ ॥ 3-224-17 ತಪಸಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯೇನ। ಉತ್ಧಾಪಿತಃ ಸಮಾಧೇಶ್ಚ್ಯಾವಿತಃ ॥ 3-224-19 ಅಥರ್ವಾ ತ್ವಸೃಜಲ್ಲೋಕಾನಾತ್ಮನಾ ಲೋಕ್ಯಪಾವಕಂ। =ಅನ್ಮಮಾಥ ಮಹಾರ್ಣವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-224-21 ಏವಂತ್ವಿತಿ। ಅಗ್ನೇರಂಗಿರಾಸ್ತತೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸ್ತಃ ಶಂಯ್ವಾದಿಕ್ರಮೇಣ ವೇದೋಕ್ತಾನ್ ವಿಷ್ಣ್ಯಾನ್ ನಾನಾಸ್ಥಾನಾನಿ ಅಜನಯತ್ ॥ 3-224-27 ಯಾವಂತಃ ಪಾವಕಾ ಧಿಷ್ಣ್ಯಾಃ ಸಂತಿ ತಾವಂತಃ ಸೋಮಾಃ ಸೋಮಯಾಗಾಃ ॥ 3-224-32 ಯೋರ್ಚಿತೋ ವಿವಿಧೈಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 225
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.225. ಅಧ್ಯಾಯಃ 225
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುದಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕುಮಾರೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ದೇವಸೇನಾನಾಂ ನಾಯಕಸಂಪಾದನಾಯ ಚಿಂತಯತಾ ಇಂದ್ರೇಣ ಮಾನಸಶೈಲೇ ಕಸ್ಯಾಶ್ಚಿತ್ಕನ್ಯಾಯಾ ಅವಲೋಕನಂ ತಸ್ಯಾಃ ಕುಲಚಿಕೀರ್ಷಿತಾದಿಪ್ರಶ್ನಶ್ಚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-225-0 (24735)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-225-0x (2531)
ಅಗ್ನೀನಾಂ ವಿವಿಧಾ ವಂಶಾಃ ಕೀರ್ತಿತಾಸ್ತೇ ಮಯಾಽನಘ।
ಶುಣು ಜನ್ಮ ತು ಕೌರವ್ಯ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ ಧೀಮತಃ ॥ 3-225-1 (24736)
ಅದ್ಭುತಸ್ಯಾದ್ಭುತಂ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಮಿತೌಜಸಂ।
ಜಾತಂ ಸಪ್ತರ್ಷಿಭಾರ್ಯಾಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಂ ॥ 3-225-2 (24737)
ದೇವಾಸುರಾಃ ಪುರಾ ಯತ್ತಾ ವಿನಿಘ್ನಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತತ್ರಾಜಯನ್ಸದಾ ದೇವಾಂದಾನವಾ ಘೋರರೂಪಿಣಃ ॥ 3-225-3 (24738)
ವಧ್ಯಮಾನಂ ಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಹುಶಸ್ತೈಃ ಪುರಂದರಃ।
ಸ ಸೈನ್ಯನಾಯಕಾರ್ಥಾಯ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವಾಸವಃ ॥ 3-225-4 (24739)
ದೇವಸೇನಾಂ ದಾನವೈರ್ಹಿ ಭಗ್ನಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ಪಾಲಯೇದ್ವೀರ್ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸ ಜ್ಞೇಯಃ ಪುರುಷೋ ಮಯಾ ॥ 3-225-5 (24740)
ಸ ಶೈಲಂ ಮಾನಸಂ ಗತ್ವಾ ಧ್ಯಾಯನ್ನರ್ಥಮಿಮಂ ಭೃಶಂ।
ಶುಶ್ರಾವಾರ್ತಸ್ವರಂ ಘೋರಮಥ ಮುಕ್ತಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ತದಾ ॥ 3-225-6 (24741)
ಅಭಿಧಾವತು ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷಸ್ತ್ರಾತು ಚೈವ ಹ।
ಪತಿಂ ಚ ಮೇ ಪ್ರದಿಶತು ಸ್ವಯಂ ವಾ ಪತಿರಸ್ತು ಮೇ ॥ 3-225-7 (24742)
ಪುರಂದರಸ್ತು ತಾಮಾಹ ಮಾ ಭೈರ್ನಾಸ್ತಿ ಭಯಂ ತವ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಕೇಶಿನಂ ಸ್ಥಿತಮಗ್ರತಃ ॥ 3-225-8 (24743)
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಾಪಾಣಿಂ ಧಾತುಮಂತಮಿವಾಚಲಂ।
ಹಸ್ತೇ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಕನ್ಯಾಂ ತಾಮಥೈನಂ ವಾಸವೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-225-9 (24744)
ಅನಾರ್ಯಕರ್ಮನ್ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಿಮಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಜಿಹೀರ್ಷಸಿ।
ವಜ್ರಿಣಂ ಮಾಂವಿಜಾನೀಹಿ ವಿರಮಾಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಬಾಧನಾತ್ ॥ 3-225-10 (24745)
ಕೇಶ್ಯುವಾಚ। 3-225-11x (2532)
ವಿಸೃಜಸ್ವ ತ್ವಮೇವೈನಾಂ ಶಕ್ರೈಷಾ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾ ಮಯಾ।
ಕ್ಷಮಂ ತೇಜೀವತೋ ಗನತುಂ ಸ್ವಪುರಂ ಪಾಕಶಾಸನ ॥ 3-225-11 (24746)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಗದಾಂ ಕೇಶೀ ಚಿಕ್ಷೇಪೇಂದ್ರವಧಾಯ ವೈ।
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಧ್ಯೇ ವಜ್ರೇಣ ವಾಸವಃ ॥ 3-225-12 (24747)
ಅಥಾಸ್ಯ ಶೈಲಶಿಖರಂ ಕೇಶೀ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವ್ಯವಾಸೃಜತ್।
`ಮಹಾಮೇಘಪ್ರತೀಕಾಶಂ ಚಲತ್ಪಾವಕಸಂಕುಲಂ ॥ 3-225-13 (24748)
ತದಾಪಂತತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಶೈಲಶೃಂಗಂ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಬಿಭೇದ ರಾಜನ್ವಜ್ರೇಣ ಭುವಿ ತನ್ನಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-225-14 (24749)
ಪತತಾ ತು ತದಾ ಕೇಶೀ ತೇನ ಶೃಂಗೇಣ ತಾಡಿತಃ।
ಹಿತ್ವಾ ಕನ್ಯಾಂ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಭೃಶಪೀಡಿತಃ ॥ 3-225-15 (24750)
ಅಪಯಾತೇಽಸುರೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ವಾಸವೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಕಾಸಿ ಕಸ್ಯಸಿ ಕಿಂಚೇಹ ಕುರುಷೇ ತ್ವಂ ಶುಭಾನನೇ ॥ 3-225-16 (24751)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಸತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 225 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-225-2 ಅದ್ಭುತಸ್ಯಾಗ್ನೇಃ। ಅದ್ಭುತಂ ಅಭಿವನಂ ॥ 3-225-6 ಸ್ತ್ರಿಯಾ ದೇವಸೇನಾಭಿಮಾನಿದೇವತಯಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 226
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.226. ಅಧ್ಯಾಯಃ 226
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕನ್ಯಯಾ ಇಂದ್ರಂಪ್ರತಿಸ್ವಸ್ಯ ದಕ್ಷಪುತ್ರೀತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಭರ್ತೃಕಾಮನಾನಿವೇದನಂ ॥ 1 ॥ ಇಂದ್ರೇಣ ಕನ್ಯಾಯಾ ಉಚಿತಪತಿಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕನ್ಯಾಭರ್ತುರನತಿಚಿರಭಾವಿತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಯೈವ ತತ್ಸೇನಾಪತೀಭವನಕಥನಂ ॥ 2 ॥ ಸಪ್ತರ್ಷಿಮಸ್ವೇ ತತ್ಪತ್ನೀನಾಮವಲೋಕನೇನ ಕ್ಷುಭಿತಮನಸಾಽಗ್ನಿನಾ ತಾಸಾಮಲಾಭೇನ ನಿರ್ವೇದಾದ್ವನಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 3 ॥ ಚಿರೇಣಾಗ್ನಿಕಾಮಯಾ ಸ್ವಾಹಯಾಽತ್ರಾವಸರೇ ಸಪ್ತರ್ಷಿಪತ್ನೀಸಮಾನರೂಪಸ್ವೀಕಾರೇಣಾಗ್ನಿವಶೀಕರಣನಿರ್ಧಾರಣಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-226-0 (24752)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 3-226-0x (2533)
ಅಹಂ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಕನ್ಯಾ ದೇವಸೇನೇತಿ ವುಶ್ರುತಾ।
ಭಗಿನೀ ಮೇ ದೈತ್ಯಸೇನಾ ಸಾ ಪೂರ್ವಂ ಕೋಶಿನಾ ಹೃತಾ ॥ 3-226-1 (24753)
ಸಹೈವಾವಾಂ ಭಗಿನ್ಯೌ ತು ಸಖೀಭಿಃ ಸಹ ಮಾನಸಂ।
ಆಗಚ್ಛಾವೋ ವಿಹಾರಾರ್ಥಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ॥ 3-226-2 (24754)
ನಿತ್ಯಂ ಚಾವಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಹರ್ತುಂ ಕೇಶೀ ಮಹಾಸುರಃ।
ಇಚ್ಛತ್ಯೇನಂ ದೈತ್ಯಸೇನಾ ನ ಚಾಹಂ ಪಾಕಶಾಸನ ॥ 3-226-3 (24755)
ಸಾ ಹೃತಾಽನೇನ ಭಗವಾನ್ಮುಕ್ತಾಽಹಂ ತ್ವದ್ಬಲೇನ ತು।
ತ್ವಯಾ ದೇವೇಂದ್ರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಪತಿಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದುರ್ಜಯಂ ॥ 3-226-4 (24756)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-226-5x (2534)
ಮಮ ಮಾತೃಷ್ವಸೇಯೀ ತ್ವಂ ಮಾತಾ ದಾಕ್ಷಾಯಣೀ ಮಮ।
ಆಖ್ಯಾತುಂ ತ್ವಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಬಲಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-226-5 (24757)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 3-226-6x (2535)
ಅಬಲಾಽಹಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪತಿಸ್ತು ಬಲವಾನ್ಮಮ।
ವರದಾನಾತ್ಪಿತುರ್ಭಾವೀ ಸುರಾಸುರನಮಸ್ಕೃತಃ ॥ 3-226-6 (24758)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-226-7x (2536)
ಕೀದೃಶಂ ತು ಬಲಂದೇವಿ ಪತ್ಯುಸ್ತವ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತವ ವಾಕ್ಯಮನಿಂದಿತೇ ॥ 3-226-7 (24759)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 3-226-8x (2537)
ದೇವದಾನವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಕಿನ್ನರೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ।
ಜೇತಾ ಯೋ ದುಷ್ಟದೈತ್ಯಾನಾಂ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-226-8 (24760)
ಯಸ್ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ತ್ವಯಾ ಸಹ ವಿಜೇಷ್ಯತಿ।
ಸ ಹಿ ಮೇ ಭವಿತಾ ಭರ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಃ ॥ 3-226-9 (24761)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-226-10x (2538)
ಇಂದ್ರಸ್ತಸ್ಯಾ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ದುಃಖಿತೋಽಚಿಂತಯದ್ಭೃಶಂ।
ಅಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಪತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಯಾದೃಶಂ ಸಂಪ್ರಭಾಷತೇ ॥ 3-226-10 (24762)
ಅಥಾಪಶ್ಯತ್ಸ ಉದಯೇ ಭಾಸ್ಕರಂ ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತಿಃ।
ಸೋಮಂ ಚೈವ ಮಹಾಭಾಗಂ ಪ್ರವಿಶಂತಂ ದಿವಾಕರಂ ॥ 3-226-11 (24763)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಾಯಾಂ ಮುಹೂರ್ತೇ ರೌದ್ರ ಏವ ತು।
ದೇವಾಸುರಂ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಸೋಽಪಶ್ಯದುದಯೇ ಗಿರೌ ॥ 3-226-12 (24764)
ಲೋಹಿತೈಶ್ಚ ಘನೈರ್ಯುಕ್ತಾಂ ಪೂರ್ವಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಅಪಶ್ಯಲ್ಲೋಹಿತೋದಂ ಚ ಮಘವಾನ್ವರುಣಾಲಯಂ ॥ 3-226-13 (24765)
ಭೃಗುಭಿಶ್ಚಾಂಗಿರೋಭ್ಯಶ್ಚ ಹುತಂ ಮಂತ್ರೈಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ಹವ್ಯಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ವಹ್ನಿಂ ಚ ಪ್ರವಿಶಂತಂ ದಿವಾಕರಂ ॥ 3-226-14 (24766)
ಪರ್ವ ಚೈವ ಚತುರ್ವಿಂಶಂ ತದಾ ಸೂರ್ಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ತಥಾ ಸೂರ್ಯಂ ವಹ್ನಿಗತಂ ಸೋಮಂ ಸೂರ್ಯಗತಂ ಚ ತಂ ॥ 3-226-15 (24767)
ಸಮಾಲೋಕ್ಯೈಕತಾಮೇವ ಶಶಿನೋ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯ ಚ।
ಸಮವಾಯಂ ತು ತಂ ರೌದ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕ್ರೋಽನ್ವಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-226-16 (24768)
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೋರ್ಘೋರಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಿವೇಷಣಂ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ರಾತ್ರ್ಯಂತೇ ಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ತು ಶಂಸತಿ ॥ 3-226-17 (24769)
ಸರಿತ್ಸಿಂಧುರಪೀಯಂ ತು ಪ್ರತ್ಯಸೃಗ್ವಾಹಿನೀ ಭೃಶಂ।
ಶೃಗಾಲಿನಯಗ್ನಿವಕ್ರಾ ಚ ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಂ ವಿರಾವಿಣೀ ॥ 3-226-18 (24770)
ಏಷ ರೌದ್ರಶ್ಚಸಂಘಾತೋ ಮಹಾನ್ಯುಕ್ತಶ್ಚ ತೇಜಸಾ।
ಸೋಮಸ್ಯ ವಹ್ನಿಸೂರ್ಯಾಭ್ಯಾಮದ್ಭುತೋಽಯಂ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-226-19 (24771)
ಜನಯೇದ್ಯಂ ಸುತಂ ಸೋಮಃ ಸೋಽಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಪತಿರ್ಭವೇತ್।
ಅಥಾನೇಕೈರ್ಗುಣೈಶ್ಚಾಗ್ನಿರಗ್ನಿಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 3-226-20 (24772)
ಏಷ ಚೇಂಜನಯೇದ್ಗರ್ಭಂ ಸೋಽಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಪತಿರ್ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ತದಾ ಗತಃ ॥ 3-226-21 (24773)
ಗೃಹೀತ್ವಾ ದೇವಸೇನಾಂ ತಾಂ ವವಂದೇ ಸ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಉವಾಚ ಚಾಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಸಾಧು ಶೂರಂ ಪತಿಂ ದಿಶಾ ॥ 3-226-22 (24774)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-226-23x (2539)
ಯಥೈತಚ್ಚಿಂತಿತಂಕಾರ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ದಾನವಸೂದನ।
ತಥಾ ಸ ಭವಿತಾ ಗರ್ಭೋ ಬಲವಾನುರುವಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-226-23 (24775)
ಸ ವಿಷ್ಯತಿ ಸೇನಾನೀಸ್ತ್ವಯಾ ಸಹ ಶತಕ್ರತೋ।
ಅಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಪತಿಶ್ಚೈವ ಸ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-226-24 (24776)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಮಸ್ತಸ್ಮೈ ಕೃತ್ವಾಽಸೌ ಮಹ ಕನ್ಯಯಾ।
ತತ್ರಾಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ದೇವೇಂದ್ರೋ ಯತ್ರ ಸಪ್ತರ್ಷಯೋಽಭವನ್ ॥ 3-226-25 (24777)
ವಸಿಷ್ಠಪ್ರಮುಖಾ ಮುಖ್ಯಾ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಃ ಸುಮಹಾಪ್ರಭಾಃ।
ಭಾಗಾರ್ಥಂ ತಪಸೋಪಾತ್ತಂ ತೇಷಾಂ ಸೋಮಂ ತಥಾಽಧ್ವರೇ ॥ 3-226-26 (24778)
ಪಿಪಾಸವೋ ಯಯುರ್ದೇವಾಃ ಶತಕ್ರತುಪುರೋಗಮಾಃ।
ಇಷ್ಟಿಂ ಕೃತ್ವಯತಾನ್ಯಾಯಂ ಸುಸಮಿದ್ಧೇ ಹುತಾಶನೇ ॥ 3-226-27 (24779)
ಜುಹುವುಸ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಹವ್ಯಂ ಸರ್ವದಿವೌಕಸಾಂ।
ಸಮಾಹೂತೋ ಹುತವಹಃಸೋಽದ್ಭುತಃ ಸೂರ್ಯಮಂಡಲಾತ್ ॥ 3-226-28 (24780)
ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಯಯೌ ವಹ್ನಿಃ ಪಾರ್ಶ್ವತೋ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಆಗಂಯಾಹವನೀಯಂ ವೈ ತೈರ್ದ್ವಿಜೈರ್ಮಂತ್ರತೋ ಹುತಂ ॥ 3-226-29 (24781)
ಸತತ್ರ ವಿವಿಧಂ ಹವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಹುತಾಶನಃ।
ಋಷಿಭ್ಯೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಾಯಚ್ಛತ ದಿವೌಕಸಾಂ ॥ 3-226-30 (24782)
ನಿಷ್ಕ್ರಾಮಂಶ್ಚಾಪ್ಯಪಶ್ಯತ್ಸ ಪತ್ನೀಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಸ್ವೇಷ್ವಾಸತೇಷೂಪವಿಷ್ಟಾಃ ಸ್ನಾಯಂತೀಶ್ಚ ಯಥಾಸುಸ್ವಂ ॥ 3-226-31 (24783)
ರುಕ್ಮವೇದಿನಿಭಾಸ್ತಾಸ್ತು ಚಂದ್ರಲೇಖಾ ಇವಾಮಲಾಃ।
ಹುತಾಶನಾರ್ಚಿಃಪ್ರತಿಮಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಾರಾ ಇವಾದ್ಭುತಾಃ ॥ 3-226-32 (24784)
ಸ ತತ್ರತೇನ ಮನಸಾ ಬಭೂವ ಕ್ಷುಭಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪತ್ನೀರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ವಿಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ವಹ್ನಿಃ ಕಾಮವಶಂ ಯಯೌ ॥ 3-226-33 (24785)
ಭೂಯಃ ಸಂಚಿಂತಯಾಮಾಸ ನ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಕ್ಷುಭಿತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಸಾಧ್ವ್ಯಃ ಪತ್ನ್ಯೋ ದ್ವಿಜೇಂದ್ರಾಣಾಮಕಾಮಾ ಕಾಮಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-226-34 (24786)
ನೈತಾಃ ಶಕ್ಯಾ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಂ ವಾಽಪ್ಯನಿಮಿತ್ತತಃ।
ಗಾರ್ಹಪತ್ಯಂ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ಪಶ್ಯಾಂಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ ॥ 3-226-35 (24787)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-226-36x (2540)
ಸಂಸ್ಪೃಶನ್ನಿವ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಶಿಖಾಭಿಃ ಕಾಂಚನಪ್ರಭಾಃ।
ಪಶ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಮುಮುದೇ ಗಾರ್ಹಪತ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-226-36 (24788)
ನಿರುಧ್ಯ ತತ್ರಸುಚಿರಮೇವಂ ವಹ್ನಿರ್ವನಂ ಗತಃ।
ಮನಸ್ತಾಸು ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕಾಮಯಾನೋ ವರಾಂಗನಾಃ ॥ 3-226-37 (24789)
ಕಾಮಸಂತಪ್ತಹೃದಯೋ ದೇಹತ್ಯಾಗೇ ವಿನಿಶ್ಚಿತಃ।
ಅಲಾಭೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರೀಣಾಮಗ್ನಿರ್ವನಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-226-38 (24790)
ಸ್ವಾಹಾ ತಂ ದಕ್ಷದುಹಿತಾ ಪ್ರಥಮಾಽಕಾಮಯತ್ತದಾ।
ಸಾ ತಸ್ಯ ಚ್ಛಿದ್ರಮನ್ವೈಚ್ಛಚ್ಚಿರಾತ್ಪ್ರಭೃತಿಭಾಮಿನೀ। 3-226-39 (24791)
ಸಾ ತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯಥಾವತ್ತು ವರ್ಹಿಂ ವನಮುಪಾಗತಂ।
ತತ್ತ್ವತಃ ಕಾಮಸಂತಪ್ತಂ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-226-40 (24792)
ಅಹಂ ಸಪ್ತರ್ಷಿಪತ್ನೀನಾಂ ಕೃತ್ವಾ ರೂಪಾಣಿ ಪಾವಕಂ।
ಕಾಮಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಾಮಾರ್ತಂ ತಾಸಾಂ ರೂಪೇಣ ಮೋಹಿತಂ।
ಏವಂ ಕೃತೇ ಪ್ರೀತಿರಸ್ ಕಾಮಾವಾಪ್ತಿಶ್ಚ ಮೇ ಭವೇತ್ ॥ 3-226-41 (24793)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಷಂಘಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 226 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-226-12 ಅಪ್ಯಮಾವಸ್ಯಮಾವಾಸೀ ಚಾಮಾಮಾಸ್ಯಪ್ಯಮಾಮಸಾತಿ ಶಬ್ದಾರ್ಣವಃ ॥ 3-226-20 ಅಗ್ನಿಸ್ಚ ತೈರ್ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವೈರಗ್ನಿಶ್ಚ ದೇವತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 227
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.227. ಅಧ್ಯಾಯಃ 227
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಾಹಯಾಽರುಂಧತೀವರ್ಜಂ ಸಪ್ತರ್ಷಿಪತ್ನೀಸಾರೂಪ್ಯೇಣಾಗ್ನಿನಾ ಸಹ ರಮಣಂ ॥ 1 ॥ ತತೋ ಗಾರುಡರೂಪಸ್ವೀಕಾರೇಣಾಗ್ನಿರೇತಸಾಂ ಶ್ವೇತಪರ್ವತಸ್ಥಕಾಂಚನಕುಂಡೇ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಣಂ ॥ 2 ॥ ಸ್ವಕನ್ನಾತ್ತದ್ರೇತಸಃ ಷಣ್ಮುಖಸ್ಯ ಸಂಭವಃ ॥ ತತಸ್ತೇನ ಬಾಣೈಃ ಕ್ರೌಂಚಗಿರಿವಿದಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಶ್ವೇತಗಿರಿಶಿಖರವಿಭೇದನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-227-0 (24794)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-227-0x (2541)
ಶಿವಾ ಭಾರ್ಯಾ ತ್ವಂಗಿರಸಃ ಶೀಲರೂಪಗುಣಾನ್ವಿತಾ।
ತಸ್ಯಾಃ ಸಾ ಪ್ರಥಮಂ ರೂಪಂ ಕೃತ್ವಾದೇವೀ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-227-1 (24795)
ಜಗಾಮ ಪಾವಕಾಭ್ಯಾಶಂ ತಂ ಚೋವಾಚ ವರಾಂಗನಾ।
ಮಾಮಗ್ನೇ ಕಾಮಸಂತಪ್ತಾಂ ತ್ವಂ ಕಾಮಯಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-227-2 (24796)
ಕರಿಷ್ಯಸಿ ನ ಚೇದೇವಂ ಮೃತಾಂ ಮಾಮುಪಧಾರಯ।
`ತವಾಪ್ಯಧರ್ಮಃ ಸುಮಹಾನ್ಭವಿತಾ ವೈ ಹುತಾಶನ' ॥ 3-227-3 (24797)
ಅಹಮಂಗಿರಸೋ ಭಾರ್ಯಾ ಶಿವಾ ನಾಮ ಹುತಾಶನ।
ಸಖೀಭಿಃ ಸಹಿತಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ ॥ 3-227-4 (24798)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 3-227-5x (2542)
ಕಥಂ ಮಾಂ ತ್ವಂ ವಿಜಾನೀಷೇ ಕಾಮಾರ್ತಮಿತರಾಃ ಕಥಂ।
ಯಾಸ್ತ್ವಯಾ ಕೀರ್ತಿತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಪ್ರಿಯಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-227-5 (24799)
ಶಿವೋವಾಚ। 3-227-6x (2543)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಬಿಭೀಮಸ್ತು ವಯಂ ತವ।
ತ್ವಚ್ಚಿತ್ತಮಿಂಗಿತೈರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರೇಷಿತಾಽಸ್ಮಿ ತವಾಂತಿಕಂ ॥ 3-227-6 (24800)
ಮೈಥುನಾಯೇಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಕಾಮಾಚ್ಚೈವ ದ್ರುತಂ ಚ ಮಾಂ।
`ಉಪಯಂತುಂ ಮಹಾವೀರ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ'।
[ಜಾಮಯೋ ಮಾಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಹುತಾಶನ] ॥ 3-227-7 (24801)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-227-8x (2544)
ತತೋಽಗ್ನಿರುಪಯೇಮೇ ತಾಂ ಶಿವಾಂ ಪ್ರೀತಿಮುದಾಯುತಃ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದೇವೀ ಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಶುಕ್ರಂ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾಣಿನಾ ॥ 3-227-8 (24802)
ಸಾಽಚಂತಯನ್ಮಮೇದಂ ಯೇ ರೂಪಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಕಾನನೇ।
ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀನಾಮನೃತಂ ದೋಷಂ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಪಾವಕೇ ॥ 3-227-9 (24803)
ತಸ್ಮಾದೇತದ್ರಕ್ಷಮಾಣಆ ಗರುಡೀ ಸಂಭವಾಂಯಹಂ।
ವನಾನ್ನಿರ್ಗಮನಂ ಚೈವ ಸುಖಂ ಮಮ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-227-10 (24804)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-227-11x (2545)
ಸುಪರ್ಣೀ ಸಾ ತದಾ ಭೂತ್ವಾ ನಿರ್ಜಗಾಮ ಮಹಾವನಾತ್।
ಉಪಶ್ಯತ್ಪರ್ವತಂ ಶ್ವೇತಂ ಶರಸ್ತಂಬೈಃ ಸುಸಂವೃತಂ ॥ 3-227-11 (24805)
ದೃಷ್ಟೀವಿಷೈಃ ಸಪ್ತಶೀರ್ಷೈರ್ಗುಪ್ತಂ ಭೋಗಿಭಿರದ್ಭುತೈಃ।
ರಕ್ಷೋಭಿಶ್ಚ ಪಿಶಾಚೈಶ್ಚ ರೌದ್ರೈರ್ಭೂತಗಣೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-227-12 (24806)
ರಾಕ್ಷಸೀಭಿಶ್ಚ ಸಂಪೂರ್ಣಮನೇಕೈಶ್ಚ ಮೃಗದ್ವಿಜೈಃ।
`ನದೀಪ್ರಸ್ರವಣೋಪೇತಂ ನಾನಾತರುಲತಾಚಿತಂ' ॥ 3-227-13 (24807)
ಸಾ ತತ್ರ ಸಹಸಾ ಗತ್ವಾ ಶೈಲಪೃಷ್ಠಂ ಸುದುರ್ಗಮಂ।
ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪತ್ಕಾಂಚನೇ ಕುಂಡೇ ಶುಕ್ರಂ ಸಾ ತ್ವರಿತಾ ಶುಭಾ ॥ 3-227-14 (24808)
ಶಿಷ್ಟಾನಾಮಪಿ ಸಾ ದೇವೀ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಪತ್ನೀಸರೂಪತಾಂ ಕೃತ್ವಾ ರಮಯಾಮಾಸ ಪಾವಕಂ ॥ 3-227-15 (24809)
ದಿವ್ಯರೂಪಮರುಂಧತ್ಯಾಃ ಕರ್ತುಂ ನ ಶಕಿತಂ ತಯಾ।
ತಸ್ಯಾಸ್ತಪಃಪ್ರಭಾವೇಣ ಭರ್ತೃಶುಶ್ರೂಷಣೇನ ಚ ॥ 3-227-16 (24810)
ಷಟ್ಕೃತ್ವಸ್ತತ್ತು ನಿಕ್ಷಿಪ್ತಮಗ್ನೇ ರೇತಃ ಕುರುತ್ತಮ।
ತಸ್ಮನ್ಕುಂಡೇ ಪ್ರತಿಪದಿ ಕಾಮಿನ್ಯಾ ಸ್ವಾಹಯಾ ತದಾ ॥ 3-227-17 (24811)
ತತ್ಸ್ಕನ್ನಂ ತೇಜಸಾ ತತ್ರಸಂವೃತಂಜನಯತ್ಸುತಂ।
ಋಷಿಭಿಃ ಪೂಜಿತಂ ಸ್ಕನ್ನಮನಯನ್ಸ್ಕಂದತಾಂ ತತಃ ॥ 3-227-18 (24812)
ಷಟ್ಶಿರಾ ದ್ವಿಗುಣಶ್ರೋತ್ರೋ ದ್ವಾದಶಾಕ್ಷಿಭೂಜಕ್ರಮಃ।
ಏಕಗ್ರೀವಸ್ತ್ವೇಕಕಾಯಃ ಕುಮಾರಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 3-227-19 (24813)
ದ್ವಿತೀಯಾಯಾಮಭಿವ್ಯಕ್ತಸ್ತೃತೀಯಾಯಾಂ ಶಿಶುರ್ಬಭೌ।
ಅಂಗಪ್ರತ್ಯಂಗಸಂಭೂತಶ್ಚತುರ್ಥ್ಯಾಮಭವದ್ಗುಹಃ ॥ 3-227-20 (24814)
ಲೋಹಿತಾಭ್ರೇಣ ಮಹತಾ ಸಂವೃತಃ ಸಹ ವಿದ್ಯುತಾ।
ಲೋಹಿತಾಭ್ರೇ ಸುಮಹತಿ ಭಾತಿ ಸೂರ್ಯ ಇವೋದಿತಃ ॥ 3-227-21 (24815)
ಗೃಹೀತಂ ತು ಧನುಸ್ತೇನ ವಿಪುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ನ್ಯಸ್ತಂ ಯತ್ರಿಪುರಘ್ನೇನ ಸುರಾರಿವಿನಿಕೃಂತನಂ ॥ 3-227-22 (24816)
ತದ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಧನುಃಶ್ರೇಷ್ಠಂ ನನಾದ ಬಲವಾಂಸ್ತದಾ।
ಸಂಮೋಹಯನ್ನಿಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಗುಹಸ್ತ್ರೀನ್ಸಚರಾಚರಾನ್ ॥ 3-227-23 (24817)
ತಸ್ ತಂ ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾಮೇಘೌಘನಿಃಸ್ವನಂ।
ಉತ್ಪೇತತುರ್ಮಹಾನಾಗೌ ಚಿತ್ರಶ್ಚೈರಾವತಶ್ಚ ಹ ॥ 3-227-24 (24818)
ತಾವಾಪತಂತೌ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಸ ಬಾಲೋಽರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಃ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಚಾನ್ಯೇನ ಪಾಣಿನಾ ॥ 3-227-25 (24819)
ಅಪರೇಣಾಗ್ನಿದಾಯಾದಸ್ತಾಂರಚೂಡಂ ಭುಜೇನ ಸಃ।
ಮಹಾಕಾಯಮುಪಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ಕುಕ್ಕುಟಂ ಬಲಿನಾಂ ವರಂ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ವ್ಯನದದ್ಭೀಮಂ ಚಿಕ್ರೀಡ ಚ ಮಹಾಭುಜಃ ॥ 3-227-26 (24820)
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಬಲವಾನ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಶಂಖಮುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಾಧ್ಮಾಪಯತ್ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ರಾಸನಂ ಬಲಿನಾಮಪಿ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಮಾಕಾಶಂ ಬಹುಶೋ ನಿಜಘಾನ ॥ 3-227-28aಕ್ರೀಡನ್ಭಾತಿ ಮಹಾಸೇನಸ್ತ್ರೀಂಲ್ಲೋಕಾನ್ವದನೈಃ ಪಿವನ್।
ಪರ್ವತಾಗ್ರೇಽಪ್ರಮೇಯಾತ್ಮಾ ರಶ್ಮಿಮಾನುದಯೇ ಯಥಾ ॥ 3-227-27 (24821)
ಸ ತಸ್ ಪರ್ವತಸ್ಯಾಗ್ರೇ ನಿಷಣ್ಣೋಽದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಃ।
ವ್ಯಲೋಕಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಮುಖೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ದಿಶಃ ॥ 3-227-29 (24822)
ಸ ಪಶ್ಯನ್ವಿವಿಧಾನ್ಭಾವಾಂಶ್ಚಕಾರ ನಿನದಂ ಪುನಃ।
ತಸ್ಯ ತಂ ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನ್ಯಪತನ್ಬಹುಧಾ ಜನಾಃ।
ಭೀತಾಶ್ಚೋದ್ವಿಗ್ರಮನಸಸ್ತಮೇವ ಶರಣಂ ಯಯುಃ ॥ 3-227-30 (24823)
ಯೇ ತುಂ ಸಂಶ್ರಿತಾ ದೇವಂ ನಾನಾವರ್ಣಾಸ್ತದಾ ಜನಾಃ।
ತಾನಪ್ಯಾಹುಃ ಪಾರಿಷದಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸುಮಹಾಬಲಾನ್ ॥ 3-227-31 (24824)
ಸ ತೂತ್ಥಾಯ ಮಹಾಬಾಹುರುಪಸಾಂತ್ವ್ಯ ಚ ತಾಂಜನಾನ್।
ಧನುರ್ವಿಕೃಷ್ಯ ವ್ಯಸೃಜದ್ಬಾಣಾಞ್ಶ್ವೇತೇ ಮಹಾಗಿರೌ ॥ 3-227-32 (24825)
ವಿಭೇದ ಸ ಶರೈಃ ಶೈಲಂ ಕ್ರೌಂಚಂ ಹಿಮವತಃ ಸುತಂ।
ತೇನ ಹಂಸಾಶ್ಚ ಗೃಧ್ರಾಶ್ಚ ಮೇರುಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-227-33 (24826)
ಸ ವಿಶೀರ್ಣೋಽಪತಚ್ಛೈಲೋ ಭೃಶಮಾರ್ತಸ್ವರಾವ್ರುವನ್ ॥ 3-227-34 (24827)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ತ್ವನ್ಯೇ ನೇದುಃ ಶೈಲಾ ಭೃಶಂ ಭಯಾತ್।
`ಘೋರಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಚಕ್ರುರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರೌಂಚಂ ವಿದಾರಿತಂ' ॥ 3-227-35 (24828)
ಸತಂ ನಾದಂ ಭೃಶಾರ್ತಾನಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾಽಪಿ ಬಲಿನಾಂವರಃ।
ನ ಪ್ರಾವ್ಯಧದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಶಕ್ತಿಮುದ್ಯಂಯ ಚಾನದತ್ ॥ 3-227-36 (24829)
ಸಾ ತದಾ ವಿಮಲಾ ಶಕ್ತಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ತಾ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಬಿಭೇದ ಶಿಖರಂ ಘೋರಂ ಶ್ವೇತಸ್ ತರಸಾ ಗಿರೇಃ ॥ 3-227-37 (24830)
ಸ ತೇನಾಭಿಹತೋ ದೀರ್ಣೋ ಗಿರಿಃ ಶ್ವೇತೋಽಚಲೈಃ ಸಹ।
ಪಲಾಯತ ಮಹೀಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭೀತಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-227-38 (24831)
ತತಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾ ಭೂಮಿರ್ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಸಮಂತತಃ।
ಆರ್ತಾ ಸ್ಕಂದಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪುನರ್ಬಲವತೀ ಬಭೌ ॥ 3-227-39 (24832)
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯತಮೇವ ಪೃಥಿವೀಂ ಗತಾಃ।
ಅಥೈನಮಭಜಲ್ಲೋಕಃ ಸ್ಕಂದಂ ಶುಕ್ಲಸ್ಯ ಪಂಚಮೀಂ ॥ 3-227-40 (24833)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 227 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-227-4 ಶಿಷ್ಟಾಭಿಃ ಪ್ರಹಿತಾ ಪ್ರಾಪ್ತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-227-9 ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀನಾಮಹಿತಮಿತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 228
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.228. ಅಧ್ಯಾಯಃ 228
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಷಡೃಷಿಭಿರ್ಲೋಕಾಪವಾದಭಯಾತ್ಸ್ವಪತ್ನೀನಾಂ ಪರಿತ್ಯಾಗಃ ॥ 1 ॥ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಜಾತಕರ್ಮಾದಿನಾ ಸಂಸ್ಕರಣಂ ॥ 2 ॥ ಸ್ಕಂದಪರಾಕ್ರಮಾಸಹಿಷ್ಣುನಾ ಶಕ್ರೇಣ ಸ್ಕಂದೇನ ಸಹಾಽಽಯೋಧನಂ ॥ 3 ॥ ಇಂದ್ರವಜ್ರಾಭಿಹತಾತ್ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಪಾರ್ಶ್ವಾದ್ವಿಶಾಸ್ವಸ್ಯ ತಥಾ ಕುಮಾರಾಣಾಂ ಕನ್ಯಾನಾಂ ಚ ಸಮುದ್ಭವಃ ॥ 4 ॥ ಸ್ಕಂದಾದ್ಭೀತೇನೇಂದ್ರೇಣ ತೇನ ಸಹ ಸಂಧಾನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-228-0 (24834)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-228-0x (2546)
ತಸ್ಮಿಂಜಾತೇ ಮಹಾಸತ್ತ್ವೇ ಮಹಾಸೇನೇ ಮಹಾಬಲೇ।
ಸಮುತ್ತಸ್ಥುರ್ಮಹೋತ್ಪಾತಾ ಘೋರರೂಪಾಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ ॥ 1 ॥ 3-228-1 (24835)
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋರ್ವಿಪರೀತಂ ಚ ತಥಾ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಯಾನಿ ಚ।
ಗ್ರಹಾ ದೀಪ್ತಾ ದಿಶಃ ಖಂ ಚ ರರಾಸ ಚ ಮಹೀ ಭೃಶಂ ॥ 3-228-2 (24836)
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಘೋರಾಂದೃಷ್ಟ್ವೋತ್ಪಾತಾನ್ಸಮಂತತಃ।
ಅಕುರ್ವಞ್ಶಾಂತಿಮುದ್ವಿಗ್ನಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಲೋಕಭಾವನಾಃ ॥ 3-228-3 (24837)
ನಿವಸಂತಿ ವನೇ ಯೇ ತು ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚೈತ್ರರಥೇ ಜನಾಃ।
ತೇಽಬ್ರುವನ್ನೇಷ ನೋಽನರ್ಥಃ ಪಾವಕೇನಾಹೃತೋ ಮಹಾನ್।
ಸಂಗಂಯ ಷಡ್ಭಿಃ ಪತ್ನೀಭಿಃ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಮಿತಿ ಸ್ಮ ಹ ॥ 3-228-4 (24838)
ಅಪರೇ ಗರುಡೀಮಾಹುಸ್ತಯಾಽನರ್ಥೋಽಯಮಾಹೃತಃ।
ಯೈರ್ದೃಷ್ಟಾ ಸಾ ತದಾ ದೇವೀ ತಸ್ಯಾ ರೂಪೇಣ ಗಚ್ಛತೀ ॥ 3-228-5 (24839)
ನ ತು ತತ್ಸ್ವಾಹಯಾ ಕರ್ಮ ಕೃತಂಜಾನಾತಿ ವೈ ಜನಃ ॥ 3-228-6 (24840)
ಸುಪರ್ಣೀ ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಮಾಯಂ ತನಯಸ್ತ್ವಿತಿ।
ಉಪಗಂಯ ಶನೈಃ ಸ್ಕಂದಮಾಹಾಹಂ ಜನನೀ ತವ ॥ 3-228-7 (24841)
ಅಥ ಸಪ್ತರ್ಷಯಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಜಾತಂ ಪುತ್ರಂ ಮಹೌಜಸಂ।
ತತ್ಯಜುಃ ಷಟ್ ತದಾ ಪತ್ನೀರ್ವಿನಾ ದೇವೀಮರುಂಧತೀಂ।
ಷಡ್ಭಿರೇವ ತದಾ ಜಾತಮಾಹುಸ್ತದ್ವನವಾಸಿನಃ ॥ 3-228-8 (24842)
ಸಪ್ತರ್ಷೀನಾಹ ಚ ಸ್ವಾಹಾ ಮಮ ಪುತ್ರೋಽಯಮಿತ್ಯುತ।
ಅಹಂ ಹೇತುರ್ನೈತದೇವಮಿತಿ ರಾಜನ್ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-228-9 (24843)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತು ಕೃತ್ವೇಷ್ಟಿಂ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಪಾವಕಂ ಕಾಮಸಂತಪ್ತಮದೃಷ್ಟಃ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಗಾತ್।
ತತ್ತೇನ ನಿಖಿಲಂ ಸರ್ವಮವಬುಧ್ಯ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-228-10 (24844)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತು ಪ್ರಥಮಂ ಕುಮಾರಂ ಶರಣಂ ಗತಃ।
ಸ್ತವಂ ದಿವ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಚಕ್ರೇ ಮಹಾಸೇನಸ್ ಚಾಪಿ ಸಃ ॥ 3-228-11 (24845)
ಮಂಗಲಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಕೌಮಾರಾಣಿ ತ್ರಯೋದಶ।
ಜಾತಕರ್ಮಾದಿಕಾಸ್ತಸ್ ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಮುನಿಃ ॥ 3-228-12 (24846)
ಪಡ್ವಕ್ರಸ್ಯ ತು ಮಾಂಹಾತ್ಂಯಂ ಕುಕ್ಕುಟಸ್ಯ ತು ಸಾಧನಂ।
ಶಕ್ತ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಸಾಧನಂ ಚ ತಥಾ ಪಾರಿಷದಾಮಷಿ ॥ 3-228-13 (24847)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಶ್ಚಕಾರೈತತ್ಕರ್ಮ ಲೋಕಹಿತಾಯ ವೈ।
ತಸ್ಮಾದೃಷಿಃ ಕುಮಾರಸ್ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಭವತ್ಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-228-14 (24848)
ಅನ್ವಜಾನಾಚ್ಚ ಸ್ವಾಹಾಯಾ ರೂಪಾನ್ಯತ್ವಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ಮುನೀನ್ಸರ್ವಾನನಾಪರಾಧ್ಯಂತಿ ವೈ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ತತ್ವತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಪತ್ನೀಃ ಸರ್ವತೋತ್ಯಜನ್ ॥ 3-228-15 (24849)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-228-16x (2547)
ಸ್ಕಂದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತದಾ ದೇವಾ ವಾಸವಂ ಸಹಿತಾಽಬ್ರುವನ್।
ಅವಿಷಹ್ಯಂ ವಲಂ ಸ್ಕಂದಂ ಜಹಿ ಶಕ್ರಾಶು ಮಾಚಿರ್ ॥ 3-228-16 (24850)
ಯದಿ ವಾ ನ ನಿಹಂಸ್ಯೇನಮದ್ಯೇಂದ್ರೋಽಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸನ್ನಿಗೃಹ್ಯಾಸ್ಮಾಂಸ್ತ್ವಾಂ ಚ ಶಕ್ರ ಮಹಾಬಲಾ ॥ 3-228-17 (24851)
ಸ ತಾನುವಾಚ ವ್ಯಥಿತೋ ವಾಲೋಽಯಂ ಸುಮಹಾಬಲಃ।
ಸ್ರಷ್ಟಾರಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಂಯ ನಾಶಯೇತ್।
[ನ ಬಾಲಮುತ್ಸಹೇ ಹಂತುಮಿತಿ ಶಕ್ರಃ ಪ್ರಭಾಷತೇ ॥ 3-228-18 (24852)
ತೇಽಬ್ರುವನ್ನಾಸ್ತಿ ತೇ ವೀರ್ಯಂ ಯತ ಏವಂ ಪ್ರಭಾಸೇ।]
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ವದ್ಯಾಭಿಗಚ್ಛಂತು ಸ್ಕಂದಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರಃ ॥ 3-228-19 (24853)
ಕಾಮವೀರ್ಯಾ ಘ್ನಂತು ಚೈನಂ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚ ತಾ ಯಯುಃ।
ತಮಪ್ರತಿಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಷಣ್ಣವದನಾಸ್ತು ತಾಃ ॥ 3-228-20 (24854)
ಅಶಕ್ಯೋಽಯಂವಿಚಿಂತ್ಯೈವಂ ತಮೇವ ಶರಣಂ ಯಯುಃ।
ಊಚುಶ್ಚೈನಂ ತ್ವಮಸ್ಮಾಕಂ ಪುತ್ರೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಧೃತಂಜಗತ್ ॥ 3-228-21 (24855)
ಅಭಿನಂದ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಸ್ನುತಾಃ ಸ್ನೇಹವಿಕ್ಲಬಾಃ।
[ತಾಸಾಂ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾತುಕಾಮಃ ಸ್ತನಾನ್ಪ್ರಭುಃ] ॥ 3-228-22 (24856)
ತಾಃ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಮಹಾಸೇನಃಕಾಮಾಂಶ್ಚಾಸಾಂ ಪ್ರದಾಯ ಸಃ।
ಅಪಶ್ಯದಗ್ನಿಮಾಯಾಂತಂ ಪಿತರಂ ಬಲಿನಾಂ ಬಲೀ ॥ 3-228-23 (24857)
ಸ ತು ಸಂಪೂಜಿತಸ್ತೇನ ಸಹ ಮಾತೃಗಣೇನ ಹ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಮಹಾಸೇನಂ ರಕ್ಷಮಾಣಃ ಸ್ಥಿತಃ ಶಿವಃ ॥ 3-228-24 (24858)
ಸರ್ವಾಸಾಂ ಯಾ ತು ಮಾತೄಣಾಂ ನಾರೀ ಕ್ರೋಧಸಮುದ್ಭವಾ।
ಧಾತ್ರೀ ಸ್ವಪುತ್ರವತ್ಸ್ಕಂದಂ ಶೂಲಹಸ್ತಾಽಭ್ಯರಕ್ಷತ ॥ 3-228-25 (24859)
ಲೋಹಿತಸ್ಯೋದಧೇಃ ಕನ್ಯಾ ಕ್ರೂರಾ ಲೋಹಿತಭೋಜನಾ।
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಮಹಾಸೇನಂ ಪುತ್ರವತ್ಪರ್ಯರಕ್ಷತ ॥ 3-228-26 (24860)
ಅಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನೈಗಮೇಯಶ್ಛಾಗವಕ್ರೋ ಬಹುಪ್ರಜಃ।
ರಮಯಾಮಾಸ ಶೈಲಸ್ತಂ ಬಾಲಂ ಕ್ರೀಡನಕೈರಿವ ॥ 3-228-27 (24861)
ಬ್ರಹಾಃ ಸೋಪಗ್ರಹಾಶ್ಚೈವ ಋಷಯೋ ಮಾತರಸ್ತಥಾ।
ಹುತಾಶನಮುಖಾಶ್ಚೈವ ದೃಪ್ತಾಃ ಪಾರಿಷದಾಂ ಗಣಾಃ ॥ 3-228-28 (24862)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಘೋರಾಸ್ತ್ರಿದಿವವಾಸಿನಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಮಹಾಸೇನಂ ಸ್ಥಿತಾ ಮಾತೃಗಣೈಃ ಸಹ ॥ 3-228-29 (24863)
ಸಂದಿಗ್ಧಂ ವಿಜಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಜಯೇಪ್ಸುಃ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಆರುಹ್ಯೈರಾವತಸ್ಕಂಧಂ ಪ್ರಯಯೌ ದೈವತೈಃ ಸಹ ॥ 3-228-30 (24864)
ಆದಾಯ ವಜ್ರಂ ಬವಾನ್ಸರ್ವೈರ್ದೇವಗಣೈರ್ವೃತಃ।
ವಿಜಿಘಾಂಸುರ್ಮಹಾಸೇನಮಿಂದ್ರಸ್ತೂರ್ಣತರಂ ಯಯೌ ॥ 3-228-31 (24865)
`ಇಂದ್ರಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾವೇಗಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽದ್ಭುತಪರಾಕ್ರಮಂ।
ವಿಸ್ಮಿತಶ್ಚಾಭವದ್ರಾಜಂದೇವಾನೀಕಮಚೋದಯತ್ ॥ 3-228-32 (24866)
ಉಗ್ರಂ ತಂ ಚ ಮಹಾನಾದಂ ದೇವಾನೀಕಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ।
ವಿಚಿತ್ರಧ್ವಜಸನ್ನಾಹಂ ನಾನಾವಾಹನಕಾರ್ಮುಕಂ' ॥ 3-228-33 (24867)
ಪ್ರವರಾಂಬರಸಂವೀತಂ ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟಮಲಂಕೃತಂ।
ವಿಜಿಘಾಂಸುಂ ತಮಾಯಾಂತಂ ಕುಮಾರಃ ಶಕ್ರಮನ್ವಯಾತ್ ॥ 3-228-34 (24868)
ವಿಯತ್ಪತಿಃ ಸ ಶಕ್ರಸ್ತು ದ್ರುತಮಾಯಾನ್ಮಹಾಬಲಃ।
ಸಂಹರ್ಪಯಂದೇವಸೇನಾಂ ಜಿಘಾಂಸುಃ ಪಾವಕಾತ್ಮಜಂ ॥ 3-228-35 (24869)
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಶೈಸ್ತಥೈವ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ।
ಸಮೀಪಮಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಹ್ನಿಪುತ್ರಸ್ಯ ವಾಸವಃ ॥ 3-228-36 (24870)
ಸಿಂಹನಾದಂ ತತಶ್ಚಕ್ರೇ ದೇವೇಶಃ ಸಹಿತೈಃ ಸುರೈಃ।
ಗುಹೋಽಪಿಶಬ್ದಂ ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯನದಾತ್ಸಾಗರೋ ಯಥಾ ॥ 3-228-37 (24871)
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ಸಮುದ್ಧೂತೋದಧಿಪ್ರಭಂ।
ವಭ್ರಾಮ ತತ್ರತತ್ರೈವ ದೈವಸೈನ್ಯಮಚೇತನಂ ॥ 3-228-38 (24872)
ಜಿಧಾಂಸೂನುಪಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಂದೇವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಪಾವಕಿಃ।
ವಿಸಸರ್ಜ ಮುಖಾತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರವೃದ್ಧಾಃ ಪಾವಕಾರ್ಚಿಷಃ ॥ 3-228-39 (24873)
ಅದಹದ್ದೇವಸೈನ್ಯಾನಿ ವೇಪಮಾನಾನಿ ಭೂತಲೇ ॥ 3-228-40 (24874)
ತೇ ಪ್ರದೀಪ್ತಶಿರೋದೇಹಾಃ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯುಧವಾಹನಾಃ।
ಪ್ರಚ್ಯುತಾಃ ಸಹಸಾ ಭಾಂತಿ ಚಿತ್ರಾಸ್ತಾರಾಗಣಾ ಇವ ॥ 3-228-41 (24875)
ದಹ್ಯಮಾನಾಃ ಪ್ರಪನ್ನಾಸ್ತೇ ಶರಣಂ ಪಾವಕಾತ್ಮಜಂ।
ದೇವಾ ವಜ್ರಧರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾತತಃ ಶಾನತಿಮುಪಾಗತಾಃ ॥ 3-228-42 (24876)
ತ್ಯಕ್ತೋ ದೇವೈಸ್ತತಃ ಸ್ಕಂದೇ ವಜ್ರಂ ಶಕ್ರೋ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 3-228-43 (24877)
ತದ್ವಿಸೃಷ್ಟಂ ಜಘಾನಾಶು ಪರ್ಶ್ವಂ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಂ।
ವಿಭೇದ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-228-44 (24878)
ವಜ್ರಪ್ರಹಾರಾತ್ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಸಂಜಾತಃ ಪುರುಷೋಽಪರಃ।
ಯುವಾ ಕಾಂಚನಸನ್ನಾಹಃ ಶಕ್ತಿಧೃಗ್ದಿವ್ಯಕುಂಡಲಃ ॥ 3-228-45 (24879)
ಯದ್ವಜ್ರವಿಶನಾಜ್ಜಾತೋ ವಿಶಾಖಸ್ತೇನ ಸೋಽಭವತ್ ॥ 3-228-46 (24880)
ತಂ ಜಾತಮಪರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಾಲಾನಲಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ಭಯಾದಿನದ್ರಸ್ತುತ ತಂ ಸ್ಕಂದಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶರಣಂ ಗತಃ ॥ 3-228-47 (24881)
ತಸ್ಯಾಭಯಂದದೌ ಸ್ಕಂದಃ ಸಹಸೈನ್ಯಸ್ ಸತ್ತಮ।
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಸ್ತ್ರಿದಶಾ ವಾದಿತ್ರಾಣ್ಯಭ್ಯವಾದಯನ್ ॥ 3-228-48 (24882)
ಸ್ಕಂದಪಾರಿಷದಾಂಧೋರಾಂಛೃಣುಷ್ವಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾನ್।
ವಜ್ರಪ್ಹಹಾರಾತ್ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಜಜ್ಞುಸ್ತತ್ರ ಕುಮಾರಕಾಃ।
ಯೇ ಹರಂತಿ ಶಿಶೂಂಜಾತಾನ್ಗರ್ಭಸ್ಥಾಶ್ಚೈವ ದಾರುಣಾಃ ॥ 3-228-49 (24883)
ವಜ್ರಪ್ರಹಾರಾತ್ಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಜಜ್ಞಿರೇಽಸ್ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 3-228-50 (24884)
ಕುಮಾರಾನ್ಸ ವಿಶಖಂ ಚ ಪುತ್ರತ್ವೇ ಸಮಕಲ್ಪಯತ್।
ಸ ಭೂತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಸಂಖ್ಯೇ ರಕ್ಷಂಶ್ಛಾಗಮುಖಸ್ತದಾ ॥ 3-228-51 (24885)
ವೃತಃ ಕನ್ಯಾಗಣೈಃ ಸರ್ವೈರಾತ್ಮೀಯೈಃ ಸಹ ಪುತ್ರಕೈಃ।
ಮಾತೃಣಾಂ ಪ್ರೇಷಿತಾನಾಂ ಚ ಭದ್ರಶಾಖಶ್ಚಕೋಮಲೈಃ ॥ 3-228-52 (24886)
ತತಃ ಕುಮಾರಂ ಸಂಜಾತಂ ಸ್ಕಂದಮಾಹುರ್ಜನಾ ಭುವಿ।
ರುದ್ರಮಗ್ನಿಮುಖಾಂ ಸ್ವಾಹಾಂ ಪ್ರದೇಶೇಷು ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 3-228-53 (24887)
ಯಜಂತಿ ಪುತ್ರಕಾಮಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಿಣಶ್ಚ ಸದಾ ಜನಾಃ।
ಯಾಸ್ತಾಸ್ತ್ವಜನಯತ್ಕನ್ಯಾಸ್ತಪೋ ನಾಮ ಹುತಾಶನಃ ॥ 3-228-54 (24888)
ಕಿಂ ಕರೋಮೀತಿ ತಾಃ ಸ್ಕಂದಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಮಭಾಷಯನ್ ॥ 3-228-55 (24889)
ಭವೇಮ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರೋ ವಯಮುತ್ತಮಾಃ।
ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಮೇತತ್ಕುರುಷ್ವ ನಃ ॥ 3-228-56 (24890)
ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಂ ಭವಿಷ್ಯಧ್ವಂ ಪೃಥಿಗ್ವಿಧಾಃ।
ಶಿವಾಶ್ಚೈವಾಶಿವಾಶ್ಚೈವ ಪುನಃಪುನಃರುದಾರಧೀಃ ॥ 3-228-57 (24891)
`ಅಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ತತಶ್ಚೈನಂ ಛಾಗವಕ್ರೋ ಬಹುಪ್ರಜಃ।
ರಮಯಾಮಾಸ ಶೈಲಸ್ಥಂ ಬಲಂ ಕ್ರೀಡನಕೈರಿವ' ॥ 3-228-58 (24892)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 228 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-228-2 ವಿಪರೀತಂ ವೈರಂ। ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಅತಿಶೀತಾತ್ಯುಷ್ಣಾದೀನಿ ॥ 3-228-15 ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಧ್ರುತ್ವಾಪಿ। ಸರ್ವತಃ ಲೋಕಾಪವಾದಭಯಾದ್ರಾಮವತ್ಪತ್ನೀಸ್ತ್ಯಕ್ತವಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಥಾವ್ರವೀತ್ತಾನ್ಸಪ್ತರ್ಷೀನ್ಯುಷ್ಮತ್ಪತ್ನೀಷ್ವಯಂ ಶಿಶುಃ। ಷಟ್ರಸು ಜಾತೋಹುವಹಾತ್ತೇ ಚಾಗ್ರೇಸ್ತ್ವಗ್ರತೋಲ್ಯಜನ್। ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-228-46 ವಜ್ರಸ್ಯ ವಿಶನಾತ್ ಬಾಹೋರಾಖನನಾಚ್ಚವಿಶಾಖ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-228-51 ಕುಮಾರಾಸ್ತೇ=ಪಿತೃತ್ವೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-228-53 ತತಃ ಕುಮಾರಪಿತರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 229
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.229. ಅಧ್ಯಾಯಃ 229
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ಕಂದಚರಿತ್ರಪ್ರತಿಪಾದನಂ ॥ 1 ॥ ಇಂದ್ರೇಣ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ದೇವಸೈನಾಪತ್ಯೇಽಭಿಷೇಚನಂ ॥ 2 ॥ ಸ್ಕಂದೇನೇಂದ್ರಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ದೇವಸೇನಾಯಾ ಉದ್ವಹನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-229-0 (24893)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-229-0x (2548)
ತತಃ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯ ಪುತ್ರತ್ವೇ ಸ್ಕಂದಂ ಮಾತೃಗಣೋಽಗಮತ್।
ಕಾಕೀ ಚ ಹಲಿಮಾ ಚೈವ ಮಾತಾ ಚಾಥ ಹಲೀ ತಥಾ।
ಆರ್ಯಾ ಬಾಲಾ ಚ ಧಾತ್ರೀ ಚ ಸಪ್ತೈತಾ ಶಿಶುಮಾತರಃ ॥ 3-229-1 (24894)
ಏತಾಸಾಂ ವೀರ್ಯಸಂಪನ್ನಃ ಶಿಶುರ್ನಾಮಾತಿದಾರುಣಃ।
ಸ್ಕಂದಪ್ರಸಾದಜಃ ಪುತ್ರೋ ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ಭಯಂಕರಃ ॥ 3-229-2 (24895)
ಏಷ ವೀರೋಽಷ್ಟಮಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸ್ಕಂದೋ ಮಾತೃಗಣೋದ್ಭವಃ।
ಛಾಗವಕ್ರೇಣ ಸಹಿತೋ ನವಮಃ ಪರಿಕೀರ್ತ್ಯತೇ ॥ 3-229-3 (24896)
ಷಷ್ಠಂ ಛಾಗಮಯಂ ವಕ್ರಂ ಸ್ಕಂದಸ್ಯೈವೇತಿ ವಿದ್ಧಿ ತಂ।
ಷಟ್ಶಿರೋಭ್ಯಂತರಂ ರಾಜನ್ನಿತ್ಯಂ ಮಾತೃಗಣಾರ್ಚಿತಂ ॥ 3-229-4 (24897)
ಷಣ್ಣಾಂ ತು ಪ್ರವರಂ ತಸ್ಯ ಶೀರ್ಷಾಣಾಮಿಹ ಶಬ್ದ್ಯತೇ।
ಶಕ್ತಿಂ ಯೇನಾಸೃಜದ್ದಿವ್ಯಾಂ ಭದ್ರಶಾಖ ಇತಿ ಸ್ಮ ಹ ॥ 3-229-5 (24898)
ಇತ್ಯೇತದ್ದ್ವಿವಿಧಾಕಾರಂ ವೃತ್ತಂ ಶುಕ್ಲಸ್ಯ ಪಂಚಮೀಂ।
ತತ್ರ ಯುದ್ಧಂ ಮಹಾಘೋರಂ ವೃತ್ತಂ ಷಷ್ಠ್ಯಾಂ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-229-6 (24899)
ಉಪವಿಷ್ಟಂ ತು ತಂ ಸ್ಕಂದಮಾಮುಕ್ತಕವಚಸ್ರಜಂ।
ಹಿರಣ್ಯಚೂಡಮುಕುಟಂ ಹಿರಣ್ಯಾಂಕ್ಷಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ ॥ 3-229-7 (24900)
ಲೋಹಿತಾಂಬರಸಂವೀತಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂ ಮನೋರಮಂ।
ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಸಂಪನ್ನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಸುಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-229-8 (24901)
ತತಸ್ತಂ ವರದಂ ಶೂರಂ ಯುವಾನಂ ಮೃಷ್ಟಕುಂಡಲಂ।
ಅಭಜತ್ಪದ್ಮರೂಪಾ ಶ್ರೀಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಶರೀರಿಣೀ ॥ 3-229-9 (24902)
ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟಃ ಪೃಥುಯಶಾಃ ಸ ಕುಮಾರೋ ವರಸ್ತದಾ।
ನಿಷಣ್ಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಭೂತೈಃ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಯಥಾ ಶಶೀ ॥ 3-229-10 (24903)
ಅಪೂಜಯನ್ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-229-11 (24904)
ಇದಮಾಹುಸ್ತದಾ ಚೈವ ಸ್ಕಂದಂ ತತ್ರ ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-229-12 (24905)
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣ ಭದ್ರಂ ತೇ ಲೋಕಾನಾಂ ಶಂಕರೋ ಭವ।
ತ್ವಯಾ ಷಡ್ರಾತ್ರಜಾತೇನ ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ವಶೀಕೃತಾಃ ॥ 3-229-13 (24906)
ಅಭಯಂಚ ಪುನರ್ದತ್ತಂ ತ್ವಯೈವೈಷಾಂ ಸುರೋತ್ತಮ।
ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರೋ ಭವಾನಸ್ತು ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಭಯಂಕರಃ ॥ 3-229-14 (24907)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-229-15x (2549)
ಕಿಮಿಂದ್ರಃ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಕರೋತೀಹ ತಪೋಧನಾಃ।
ಕಥಂ ದೇವಗಣಾಂಶ್ಚೈವ ಪಾತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸುರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-229-15 (24908)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 3-229-16x (2550)
ಇಂದ್ರೋ ದಧಾತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಬಲಂ ತೇಜಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸುಖಂ।
ತುಷ್ಟಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ತಥಾ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಸುರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-229-16 (24909)
ದುರ್ವೃತ್ತಾನಾಂ ಸಂಹರತಿ ವ್ರತಸ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಅನುಶಾಸ್ತಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಕಾರ್ಯೇಷು ಬಲಸೂದನಃ ॥ 3-229-17 (24910)
ಅಸೂರ್ಯೇ ಚ ಭವೇತ್ಸೂರ್ಯಸ್ತಥಾಽಚನದ್ರೇ ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ಭವತ್ಯಗ್ನಿಶ್ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ಪೃಥಿವ್ಯಾಪಶ್ಚ ಸ್ವಂ ತಥಾ ॥ 3-229-18 (24911)
ಏತದಿಂದ್ರೇಣ ಕರ್ತವ್ಯಮಿಂದ್ರೇ ಹಿ ವಿಪುಲಂ ಬಲಂ।
ತ್ವಂ ಚ ವೀರ ಬಲೀ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರೋ ಭವಸ್ವ ನ ॥ 3-229-19 (24912)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-229-20x (2551)
ಭವಸ್ವೇಂದ್ರೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಸುಖಾವಹಃ।
ಅಭಿಷಿಚ್ಯಸ್ವ ಚೈವಾದ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತರೂಪೋಽಸಿ ಸತ್ತಮ ॥ 3-229-20 (24913)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-229-21x (2552)
ಶಾಧಿ ತ್ವಮೇವ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮವ್ಯಾಗ್ರೇ ನಿಜಯೇ ರತಃ।
ಅಹಂ ತೇ ಕಿಂಕರಃ ಶಕ್ರ ನ ಮಮೇಂದ್ರತ್ವಮೀಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-229-21 (24914)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-229-22x (2553)
ಬಲಂತವಾದ್ಭುತಂ ವೀರ ತ್ವಂ ದೇವಾನಾಮರೀಂಜಹಿ।
ಅವಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ಮಾಂ ಲೋಕಾ ವೀರ್ಯಣ ತವ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ॥ 3-229-22 (24915)
ಇಂದ್ರತ್ವೇ ತು ಸ್ಥಿತಂ ವೀರ ಬಲಹೀನಂ ಪರಾಜಿತಂ।
`ತ್ವತ್ತೇಜಸಾಽವಮಂಸ್ಯಂತಿ ಲೋಕಾ ಮಾಂ ಸುರಸತ್ತಮ' ॥ 3-229-23 (24916)
ಆವಯೋಶ್ಚ ಮಿಥೋ ಭೇದೇ ಪ್ರಯತಿಷ್ಯಂತ್ಯತಂದ್ರಿತಾಃ।
ಭೇದಿತೇ ಚ ತ್ವಯಿ ವಿಭೋ ಲೋಕೋ ದ್ವೈಧಮುಪೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-229-24 (24917)
ದ್ವಿಧಾಭೂತೇಷು ಲೋಕೇಷು ನಿಶ್ಚಿತೇಷ್ವಾವಯೋಸ್ತಥಾ।
ವಿಗ್ರಹಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತೇತ ಭೂತಭೇದಾನ್ಮಹಾಬಲ ॥ 3-229-25 (24918)
ತತ್ರ ತ್ವಂ ಮಾಂ ರಣೇ ತಾತ ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ವಿಜೇಷ್ಯಸಿ।
ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರೋ ಭವಾನೇವ ಭವಿತಾ ಮಾ ವಿಚಾರಯ ॥ 3-229-26 (24919)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-229-27x (2554)
ತ್ವಮೇವ ರಾಜಾ ಭದ್ರಂ ತೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ಮಮೈವ ಚ।
ಕರೋಮಿ ಕಿಂ ಚ ತೇಶಕ್ರ ಶಾಸನಾತ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ ॥ 3-229-27 (24920)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-229-28x (2555)
ಅಹಮಿಂದ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ತವ ವಾಕ್ಯಾನ್ಮಹಾಬಲ।
ಯದಿ ಸತ್ಯಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ನಿಶ್ಚಯಾದ್ಭಾಷಿತಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-229-28 (24921)
ಯದಿ ವಾ ಶಾಸನಂ ಸ್ಕಂದ ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಅಭಿಷಿಚ್ಯಸ್ವ ದೇವಾನಾಂ ಸೈನಾಪತ್ಯೇ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-229-29 (24922)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-229-30x (2556)
ದಾನವಾನಾಂ ವಿನಾಶಾಯ ದೇವಾನಾಮರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಸೈನಾಪತ್ಯೇಽಭಿಷಿಂಚ ಮಾಂ ॥ 3-229-30 (24923)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-229-31x (2557)
ಸೋಽಭಿಷಿಕ್ತೋ ಮಘವತಾ ಸರ್ವೈರ್ದೇವಗಣೈಃ ಸಹ।
ಅತೀವ ಶುಶುಭೇ ತತ್ರ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ॥ 3-229-31 (24924)
ತತ್ರ ತತ್ಕಾಂಚನಂ ಛತ್ರಂ ಧ್ರಿಯಮಾಣಂ ವ್ಯರೋಚತ।
ತಥೈವ ಸುಸಮಿದ್ಧಸ್ಯ ಪಾವಕಸ್ಯಾತ್ಮಮಂಡಲಂ ॥ 3-229-32 (24925)
ವಿಶ್ವಕರ್ಮಕೃತಾ ಚಾಸ್ಯ ದಿವ್ಯಾ ಮಾಲಾ ಹಿರಣ್ಮಯೀ।
ಆಬದ್ಧಾ ತ್ರಿಪುರಘ್ನೇನ ಸ್ವಯಮೇವ ಯಶಸ್ವಿನಾ ॥ 3-229-33 (24926)
ಆಗಂಯ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ಪರಂತಪ।
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸ ಸುಪ್ರೀತೋ ಭಗವಾನ್ಗೋವೃಷಧ್ವಜಃ ॥ 3-229-34 (24927)
ರುದ್ರಮಗ್ನಿಂ ದ್ವಿಜಾಃ ಪ್ರಾಹೂ ರುದ್ರಸೂನುಸ್ತತಸ್ತು ಸಃ।
`ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಕುಮಾರೋಽದ್ಭುತದರ್ಶನಃ' ॥ 3-229-35 (24928)
ರುದ್ರೇಣ ಶುಕ್ರಮುತ್ಸೃಷ್ಟಂ ತಚ್ಛ್ವೇತಃ ಪರ್ವತೋಽಭವತ್।
ಪಾವಕಸ್ಯೇನದ್ರಿಯಂ ಶ್ವೇತೇ ಕೃತ್ತಿಕಾಭಿಃ ಕೃತಂ ನಗೇ ॥ 3-229-36 (24929)
ಪೂಜ್ಯಮಾನಂ ತು ರುದ್ರೇಣ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವೇದಿವೌಕಸಃ।
ರುದ್ರಸೂನುಂ ತತಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಗುಹಂ ಗುಣವತಾಂವರಂ ॥ 3-229-37 (24930)
ಅನುಪ್ರವಿಶ್ಯ ರುದ್ರೇಣ ವಹ್ನಿಂ ಜಾತೋ ಹ್ಯಯಂ ಶಿಶುಃ।
ತತ್ರ ಜಾತಸ್ತತಃ ಸ್ಕಂದೋ ರುದ್ರಸೂನುಸ್ತತೋಽಭವತ್ ॥ 3-229-38 (24931)
ರುದ್ರಸ್ಯ ವಹ್ನೇಃ ಸ್ವಾಹಾಯಾಃ ಷಣ್ಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಚ ತೇಜಸಾ।
ಜಾತಃ ಸ್ಕಂದಃ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರುದ್ರಸೂನುಸ್ತತೋಽಭವತ್ ॥ 3-229-39 (24932)
ಅರಜೇ ವಾಸಸೀ ರಕ್ತೇ ವಸಾನಃ ಪಾವಕಾತ್ಮಜಃ।
ಭಾತಿ ದೀಪ್ತವಪುಃ ಶ್ರಮಾನ್ರಕ್ತಾಭ್ರಾಭ್ಯಾಮಿವಾಂಶುಮಾನ್ ॥ 3-229-40 (24933)
ಕುಕ್ಕುಟಶ್ಚಾಗ್ನಿನಾ ದತ್ತಸ್ತಸ್ ಕೇತುರಲಂಕೃತಃ।
ರಥೇ ಸಮುಚ್ಛಿತೋ ಭಾತಿ ಕಾಲಾಗ್ನಿರವ ಲೋಹಿತಃ ॥ 3-229-41 (24934)
ಯಾ ಚೇಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭಾ ಶಕ್ತಿರ್ಬಲಂ ತಥಾ।
ಅಗ್ರತಸ್ತಸ್ಯ ಸಾ ಶಕ್ತಿರ್ದೇವಾನಾಂ ಜಯವರ್ಧನೀ ॥ 3-229-42 (24935)
ವಿವೇಶ ಕವಚಂ ಚಾಸ್ಯ ಶರೀರಂ ಸಹಜಂ ತಥಾ।
ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಿ ತತ್ಸದಾ ॥ 3-229-43 (24936)
ಶಕ್ತಿರ್ಧರ್ಮೋ ಬಲಂ ತೇಜಃ ಕಾಂತತ್ವಂ ಸತ್ಯಮುನ್ನತಿಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯತ್ವಮಸಂಮೋಹೋ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಣಂ ॥ 3-229-44 (24937)
ನಿಕೃಂತನಂ ಚ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಚಾಭಿರಕ್ಷಣಂ।
ಸ್ಕಂದೇನ ಸಹ ಜಾತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-229-45 (24938)
ಏವಂ ದೇವಗಣೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸೋಽಭಿಷಿಕ್ತಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಃ।
ಬಭೌ ಪ್ರತೀತಃ ಸುಮನಾಃ ಪರಿಪೂರ್ಣೇಂದುದರ್ಶನಃ ॥ 3-229-46 (24939)
ಇಷ್ಟೈಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಘೋಷೈಶ್ಚ ದೇವತೂರ್ಯವರೈರಪಿ।
ದೇವಗಂಧರ್ವಗೀತೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈರಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ ॥ 3-229-47 (24940)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿಸ್ತುಷ್ಟೈರ್ಹೃಷ್ಟೈಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಃ।
[ಸುಸಂವೃತಃ ಪಿಶಾಚಾನಾಂ ಗಣೈರ್ದೇವಗಣೈಸ್ತಥಾ।]
ಕ್ರೀಡನ್ಭಾತಿ ತದಾ ದೇವೈರಭಿಷಿಕ್ತಶ್ಚ ಪಾವಕಿಃ ॥ 3-229-48 (24941)
ಅಭಿಷಿಕ್ತಂ ಮಹಾಸೇನಮಪಶ್ಯಂತ ದಿವೌಕಸಃ।
ವಿನಿಹತ್ಯ ತಮಃ ಸೂರ್ಯಂ ಯಥೈವಾಭ್ಯುದಿತಂ ತಥಾ ॥ 3-229-49 (24942)
ಅಥೈನಮಭ್ಯಯುಃ ಸರ್ವಾ ದೇವಸೇನಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಂ ಪತಿರಿತಿ ಬ್ರುವಾಣಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ ॥ 3-229-50 (24943)
ತಾಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಭೂತಗಣೈರ್ವೃತಃ।
ಅರ್ಚಿತಸ್ತು ಸ್ತುತಶ್ಚೈವ ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ತಾ ಅಪಿ ॥ 3-229-51 (24944)
ಶತಕ್ರತುಶ್ಚಾಭಿಷಿಚ್ಯ ಸ್ಕಂದಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ತದಾ।
ಸಸ್ಮಾರ ತಾಂ ದೇವಸೇನಾಂ ಯಾ ಸಾ ತೇನ ವಿಮೋಕ್ಷಿತಾ ॥ 3-229-52 (24945)
ಅಯಂ ತಸ್ಯಾಃ ಪತಿರ್ನೂನಂ ವಿಹಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸ್ವಯಂ।
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ತ್ವಾನಯಾಮಾಸ ದೇವಸೇನಾಂ ಹ್ಯಲಂಕೃತಾಂ ॥ 3-229-53 (24946)
ಸ್ಕಂದಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಬಲಭಿದಿಯಂ ಕನ್ಯಾ ಸುರೋತ್ತಮ।
ಅಜಾತೇ ತ್ವಯಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ತವ ಪತ್ನೀ ಸ್ವಯಂಭುವಾ ॥ 3-229-54 (24947)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಸ್ಯಾ ವಿಧಿವತ್ಪಾಣಿಂ ಮಂತ್ರಪುರಸ್ಕೃತಂ।
ಗೃಹಾಣ ದಕ್ಷಿಣಂ ದೇವ್ಯಾಃ ಪಾಣಿನಾ ಪದ್ಮವರ್ಚಸಾ ॥ 3-229-55 (24948)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಜಗ್ರಾಹ ತಸ್ಯಾಃ ಪಾಣಿಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಮಂತ್ರವಿದ್ಧಿ ಜಜಾಪ ಚ ಜುಹಾವ ಚ ॥ 3-229-56 (24949)
ಏವಂ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಮಹಿಷೀಂ ದೇವಸೇನಾಂ ವಿದುರ್ಜನಾಃ।
ಷಷ್ಠೀಂ ಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಮಾಸಾಂ ಸುಖಪ್ರದಾಂ ॥ 3-229-57 (24950)
ಸಿನೀಬಾಲೀಂ ಕುಹೂಂ ಚೈವ ಸದ್ವೃತ್ತಿಮಪರಾಜಿತಾಂ।
`ಇತ್ಯೇವಮಾದಿಭಿರ್ದೇವೀ ನಾಮಭಿಃ ಪರಿಕೀರ್ತ್ಯತೇ' ॥ 3-229-58 (24951)
ಯದಾ ಸ್ಕಂದಃ ಪತಿರ್ಲಬ್ಧಃ ಶಾಶ್ವತೋ ದೇವಸೇನಯಾ।
ತದಾ ತಮಾಶ್ರಯಲ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸ್ವಯಂ ದೇವೀ ಶರೀರಿಣೀ ॥ 3-229-59 (24952)
ಶ್ರೀಜುಷ್ಟಃ ಪಂಚಮೀಸ್ಕಂದಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೀಃ ಪಂಚಮೀ ಸ್ಮೃತಾ।
ಷಷ್ಠ್ಯಾಂ ಕೃತಾರ್ಥೋಽಭೂದ್ಯಸ್ಥಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಷಷ್ಠೀ ಮಹಾತಿಧಿಃ ॥ 3-229-60 (24953)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 229 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-229-27 ಶಸನಂ ತದ್ದ್ರವೀಹಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-229-35 ರುದ್ರಮಗ್ನಿಮಿತಿ। ರುದ್ರೋ ವಾ ಏಷ ಯದಗ್ನಿರಿತ ಶ್ರುತಿವಿದೋ ದ್ವಿಜಾಃ ಪ್ರಾಹುಃ ॥ 3-229-38 ಅನುಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸ್ಥಿತೇನೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 230
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.230. ಅಧ್ಯಾಯಃ 230
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿಸ್ಕಂದಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-230-0 (24954)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-230-0x (2558)
ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟಂ ಮಹಾಸೇನಂ ದೇವಸೇನಾಪತೀಕೃತಂ।
ಸಪ್ತರ್ಷಿಪತ್ನಯಃ ಷಡ್ ದೇವ್ಯಸ್ತತ್ಸಕಾಶಮಥಾಗಮನ್ ॥ 3-230-1 (24955)
ಋಷಿಭಿಃ ಸಂಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಾ ಮಹಾವ್ರತಾಃ।
ದ್ರುತಮಾಗಂಯ ಚೋಚುಸ್ತಾ ದೇವಸೇನಾಪತಿಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 3-230-2 (24956)
ವಯಂ ಪುತ್ರ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾಂ ಭರ್ತೃಭಿರ್ದೇವಸಂಮಿತೈಃ।
ಅಕಾರಣಾದ್ರುಷಾ ತೈಸ್ತು ಪುಣ್ಯಸ್ಥಾನಾತ್ಪರಿಚ್ಯುತಾಃ ॥ 3-230-3 (24957)
ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಕಿಲ ಜಾತಸ್ತ್ವಮಿತಿ ಕೇನಾಪ್ಯುದಾಹೃತಂ।
ತತ್ಸತ್ಯಮೇತತ್ಸಂಶ್ರುತ್ಯ ತಸ್ಮಾನ್ನಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-230-4 (24958)
ಅಕ್ಷಯಶ್ಚ ಭವೇತ್ಸ್ವರ್ಗಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ನಃ ಪ್ರಭೋ।
ತ್ವಾಂ ಪುತ್ರಂ ಚಾಪ್ಯಭೀಪ್ಸಾಮಃ ಕೃತ್ವೈತದನೃಣೋ ಭವ ॥ 3-230-5 (24959)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-230-6x (2559)
ಮಾತರೋ ಹಿ ಭವತ್ಯೋ ಮೇ ಸುತೋ ವೋಽಹಮನಿಂದಿತಾಃ।
ಯದ್ವಾಪೀಚ್ಛತ ತತ್ಸರ್ವಂ ಸಂಭವಿಷ್ಯತಿ ವಸ್ತಥಾ ॥ 3-230-6 (24960)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-230-7x (2560)
ವಿವಕ್ಷಂತಂ ತತಃ ಶಕ್ರಂ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಉಕ್ತಃ ಸ್ಕಂದೇನ ಬ್ರೂಹಿತಿ ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಸವಸ್ತತಃ ॥ 3-230-7 (24961)
ಅಭಿಜಿತ್ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಾ ತು ರೋಹಿಣ್ಯಾ ಕನ್ಯಸೀ ಸ್ವಸಾ।
ಇಚ್ಛಂತೀ ಜ್ಯೇಷ್ಠತಾಂ ದೇವೀ ತಪಸ್ತಪ್ತುಂ ವನಂ ಗತಾ ॥ 3-230-8 (24962)
ತತ್ರ ಮೂಢೋಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ನಕ್ಷತ್ರಂ ಗಗನಾಚ್ಚ್ಯುತಂ।
ಕಾಲಂ ತ್ವಿಮಂ ಪರಂ ಸ್ಕಂದ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ ಚಿಂತಯ ॥ 3-230-9 (24963)
ಧನಿಷ್ಠಾದಿಸ್ತದಾ ಕಾಲೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಃ।
ರೋಹಿಣೋ ಹ್ಯಭವತ್ಪೂರ್ವಮೇವಂ ಸಂಖ್ಯಾ ಸಮಾಭವತ್ ॥ 3-230-10 (24964)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ಶಕ್ರೇಣ ತ್ರಿವಿದಂ ಕೃತ್ತಿಕಾ ಗತಾಃ।
ನಕ್ಷತ್ರಂ ಶಕಟಾಕಾರಂ ಭಾತಿ ತದ್ವಹ್ನಿದೈವತಂ ॥ 3-230-11 (24965)
ವಿನತಾ ಚಾಬ್ರವೀತ್ಸ್ಕಂದಂ ಮಮ ತ್ವಂ ಪಿಂಡದಃ ಸುತಃ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ನಿತ್ಯಮೇವಾಹಂ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ಸಹಾಸಿತುಂ ॥ 3-230-12 (24966)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-230-13x (2561)
ಏವಮಸ್ತು ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಪುತ್ರಸ್ನೇಹಾತ್ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ।
ಸ್ನುಷಯಾ ಪೂಜ್ಯಮಾನಾ ವೈ ದೇವಿ ವತ್ಸ್ಯಸಿ ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-230-13 (24967)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-230-14x (2562)
ಅಥ ಮಾತೃಗಣಃ ಸರ್ವಃ ಸ್ಕಂದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ವಯಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರಃ ಕವಿಭಿಃ ಸ್ತುತಾಃ।
ಇಚ್ಛಾಮೋ ಮಾತರಸ್ತುಭ್ಯಂ ಭವಿತುಂ ಪೂಜಯಸ್ವ ನಃ ॥ 3-230-14 (24968)
`ತಾಸಾಂ ತು ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾಸ್ಕಂದೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್'।
ಮಾತರೋ ಹಿ ಭವತ್ಯೋ ಮೇ ಭವತೀನಾಮಹಂ ಸುತಃ।
ಉಚ್ಯತಾಂ ಯನ್ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ಭವತೀನಾಮಥೇಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-230-15 (24969)
ಮಾತರ ಊಚುಃ। 3-230-16x (2563)
ಯಾಸ್ತು ತಾ ಮಾತರಃ ಪೂರ್ವಂ ಲೋಕಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತು ಭವೇತ್ಸ್ಥಾನಂ ತಾಸಾಂ ಚೈವ ನ ತದ್ಭವೇತ್ ॥ 3-230-16 (24970)
ಭವೇಮ ಪೂಜ್ಯಾ ಲೋಕಸ್ಯ ನ ತಾಃ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸುರರ್ಷಭ।
ಪ್ರಜಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಹೃತಾಸ್ತಾಭಿಸ್ತ್ವತ್ಕೃತೇ ತಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛ ನಃ ॥ 3-230-17 (24971)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-230-18x (2564)
ವೃತ್ತಾಃ ಪ್ರಜಾ ನ ತಾಃ ಪ್ರಕ್ಯಾ ಭವತೀಭಿರ್ನಿಷೇವಿತುಂ।
ಅನ್ಪ್ರಾಂ ವಃ ಕಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರಜಾಂ ಯಾಂ ಮನಸೇಚ್ಛಥಾ ॥ 3-230-18 (24972)
ಮಾತರ ಊಚುಃ। 3-230-19x (2565)
ಇಚ್ಚಾಮ ತಾಸಾಂ ಮಾತೄಣಾಂ ಪ್ರಜಾ ಭೋಕ್ತುಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ನಃ।
ತ್ವಯಾ ಸಹ ಪೃಥಗ್ಭೂತಾ ಯೇ ಚ ತಾಸಾಮಥೇಶ್ವರಾಃ ॥ 3-230-19 (24973)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-230-20x (2566)
ಪ್ರಜಾ ವೋ ದದ್ಮಿ ಕಷ್ಟಂ ತು ಭವತೀಭಿರುದಾಹೃತಂ।
ಪರಿರಕ್ಷತ ಭದ್ರಂ ವಃ ಪ್ರಜಾ ಸಾಧುನಮಸ್ಕೃತಾಃ ॥ 3-230-20 (24974)
ಮಾತರ ಊಚುಃ। 3-230-21x (2567)
ಪರಿರಕ್ಷಾಮ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ಕಂದ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ।
ತ್ವಯಾ ನೋ ರೋಚತೇ ಸ್ಕಂದ ಸಹವಾಸಶ್ಚಿರಂಪ್ರಭೋ ॥ 3-230-21 (24975)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-230-22x (2568)
ಯಾವತ್ಷೋಡಶ ವರ್ಷಾಣಿ ಭವಂತಿ ತರುಣಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಪ್ರಬಾಧತ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಾವದ್ರೂಪೈಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ ॥ 3-230-22 (24976)
ಅಹಂ ಚ ವಃ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ರೌದ್ರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ।
ಪರಮಂ ತೇನ ಸಹಿತಾಃ ಸುಖಂ ವತ್ಸ್ಯಥ ಪೂಜಿತಾಃ ॥ 3-230-23 (24977)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-230-23x (2569)
ತತಃ ಶರೀರಾತ್ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಪರುಷಃ ಪಾವಕಪ್ರಭಃ।
ಭೋಕ್ತುಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ನಿಷ್ಪಪಾತ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-230-24 (24978)
ಅಪತತ್ಸಹಸಾ ಭೂಮೌ ವಿಸಂಜ್ಞೋಽಥ ಕ್ಷುಧಾರ್ದಿತಃ।
ಸ್ಕಂದೇನ ಸೋಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ರೌದ್ರರೂಪೋಽಭವದ್ಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-25 (24979)
ಸ್ಕಂದಾಪಸ್ಮಾರ ಇತ್ಯಾಹುರ್ಗೃಹಂ ತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ವಿನತಾ ತು ಮಹಾರೌದ್ರಾ ಕಥ್ಯತೇ ಶಕುನಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-26 (24980)
ಮಾತೄಣಾಂ ರಾಕ್ಷಸಂಪ್ರಾಹುಸ್ತಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಪೂತನಾಗ್ರಹಂ।
ಕಷ್ಟಾ ದಾರುಣರೂಪೇಣ ಘೋರರೂಪಾ ನಿಶಾಚರೀ ॥ 3-230-27 (24981)
ಪಶಾಚೀ ರದಾರುಣಾಕಾರಾ ಕಥ್ಯತೇ ಶೀತಪೂತನಾ।
ಗರ್ಭಾನ್ಸಾ ಮಾನುಷೀಣಾಂ ತು ಹರತೇ ಘೋರದರ್ಶನಾ ॥ 3-230-28 (24982)
ಅದಿತಿಂ ರೇವತೀಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಗ್ರಹಸ್ತಸ್ಯಾಸ್ತು ರೈವತಃ।
ಸೋಽಪಿ ಬಾಲಾನ್ಮಹಾಗೋರೋ ಬಾಧತೇ ವೈ ಮಹಾಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-29 (24983)
ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಯಾ ದಿತಿರ್ಮಾತಾ ತಾಮಾಹುರ್ಮುಖಮಂಡಿಕಾಂ।
ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಶಿಶುಮಾಂಸೇನ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಾ ದುರಾಸದಾ ॥ 3-230-30 (24984)
ಕುಮಾರಾಶ್ಚ ಕುಮಾರ್ಯಶ್ ಯೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸ್ಕಂದಸಂಭವಾಃ।
ತೇಽಪಿ ಗರ್ಭಭುಜಃ ಸರ್ವೇ ಕೌರವ್ಯಸುಮಹಾಗ್ರಹಾಃ ॥ 3-230-31 (24985)
ತಾಸಾಮೇವ ತು ಪತ್ನೀನಾಂ ಪತಯಸ್ತೇ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಆಜಾಯಮಾನಾನ್ಗೃಹ್ಣಂತಿ ಬಾಲಕಾನ್ರೌದ್ರಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-230-32 (24986)
ಗವಾಂ ಮಾತಾ ತು ಯಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೈಃ ಕಥ್ಯತೇ ಸುರಭಿರ್ನೃಪ।
ಶಕುನಿಸ್ತಾಮಥಾರುಹ್ಯಸಹ ಭುಂಕ್ತೇ ಶಿಶೂನ್ಭುವಿ ॥ 3-230-33 (24987)
ಸರಮಾ ನಾಮ ಯಾ ಮಾತಾ ಶುನಾಂ ದೇವೀ ಜನಾಧಿಪ।
ಸಾಽಪಿಗರ್ಭಾನ್ಸಮಾದತ್ತೇ ಮಾನುಷೀಣಾಂ ಸದೈವ ಹಿ ॥ 3-230-34 (24988)
ಪಾದಪಾನಾಂ ಚ ಯಾ ಮಾತಾ ಕರಂಜನಿಲಯಾ ಹಿ ಸಾ।
ವರದಾ ಸಾ ಹಿ ಸೌಂಯಾ ಚ ನಿತ್ಯಂ ಭೂತಾನುಕಂಪಿನೀ ॥ 3-230-35 (24989)
ಕರಂಜೇ ತಾಂ ನಮಸ್ಯಂತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪುತ್ರಾರ್ಥಿನೋ ನರಾಃ।
ಇಮೇ ತ್ವಷ್ಟಾದಶಾನ್ಯೇ ವೈ ಗ್ರಹಾ ಮಾಂಸಮಧುಪ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-230-36 (24990)
ದ್ವಿಪಂಚರಾತ್ರಂ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸತತಂ ಸೂತಿಕಾಗೃಹೇ।
ಕದ್ರೂಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಪುರ್ಭೂತ್ವಾ ಗರ್ಭಿಣೀಂ ಪ್ರವಿಶತ್ಯಥ ॥ 3-230-37 (24991)
ಭುಂಕ್ತೇ ಸಾ ತತ್ರ ತಂ ಗರ್ಭಂ ಸಾ ತು ನಾಗಂ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ತು ಯಾ ಮಾತಾ ಸಾ ಗರ್ಭಂ ಗೃಹ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-230-38 (24992)
ತತೋ ವಿಲೀನಗರ್ಭಾ ಸಾ ಮಾನುಷೀ ಭುವಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಯಾ ಜನಿತ್ರೀ ತ್ವಪ್ಸರಸಾಂ ಗರ್ಭಮಾಸ್ತೇ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸಾ ॥ 3-230-39 (24993)
ಉಪವಿಷ್ಟಂ ತತೋ ಗರ್ಭಂ ಕಥಯನತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಲೋಹಿತಸ್ಯೋದಧೇಃ ಕನ್ಯಾ ಧಾತ್ರೀ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಸಾ ಸ್ಮೃತಾ ॥ 3-230-40 (24994)
ಲೋಹಿತಾಯನಿರಿತ್ಯೇವಂ ಕದಂಬೇ ಸಾ ಹಿ ಪೂಜ್ಯತೇ।
ಪುರುಷೇ ತು ಯಥಾ ರುದ್ರಸ್ತಥಾಽಽರ್ಯಾ ಪ್ರಮದಾಸ್ವಪಿ ॥ 3-230-41 (24995)
ಆರ್ಯಾ ಮಾತಾ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಪೃಥಕ್ಕಾಮಾರ್ಥಮಿಜ್ಯತೇ।
ಏವಮೇತೇ ಕುಮಾರಾಣಾಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಹಾಗ್ರಹಾಃ ॥ 3-230-42 (24996)
ಯಾವತ್ಷೋಡಶ ವರ್ಷಾಣಿ ಶಿಶೂನಾಂ ಹ್ಯಶಿವಾಸ್ತತಃ।
ಯೇ ಚ ಮಾತೃಗಣಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಪುರುಷಾಶ್ಚೈವಯೇ ಗ್ರಹಾಃ ॥ 3-230-43 (24997)
ಸರ್ವೇ ಸ್ಕಂದಗ್ರಹಾ ನಾಮ ಜ್ಞೇಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಶರೀರಿಭಿಃ।
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಶಮನಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸ್ನಾನಂ ಧೂಪಮಥಾಂಜನಂ।
ಬಲಿಕಾರ್ಗೇಪಹಾರಾಶ್ ಸ್ಕಂದಸ್ಯೇಜ್ಯಾ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-230-44 (24998)
ಏವಮಭ್ಯರ್ಚಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶುಭಂ ನೃಣಾಂ।
ಆಯುರ್ದೀರ್ಘಂ ಚ ರಾಜೇನದ್ರಸಂಯಕ್ಪೂಜಾನಮಸ್ಕೃತಾಃ ॥ 3-230-45 (24999)
ಊರ್ಧ್ವಂ ತು ಷೋಡಶಾದ್ವರ್ಷಾದ್ಯೇ ಭವಂತಿ ಗ್ರಹಾ ನೃಣಾಂ।
ತಾನಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-230-46 (25000)
ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ನರೋ ದೇವಾಂಜಾಗ್ರದ್ವಾ ಶಯಿತೋಪಿ ವಾ।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಂ ತು ದೇವಗ್ರಹಂ ವಿದುಃ ॥ 3-230-47 (25001)
ಆಸೀನಶ್ಚ ಶಯಾನಶ್ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ನರಃ ಪಿತೄನ್।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸ ಜ್ಞೇಯಸ್ತು ಪಿತೃಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-48 (25002)
ಅವಮನ್ಯತಿ ಯಃ ಸಿದ್ಧಾನ್ಕ್ರುದ್ಧಾಶ್ಚಾಪಿ ಶಪಂತಿ ಯಂ।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಜ್ಞೇಯಃ ಸಿದ್ಧಗ್ರಹಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-230-49 (25003)
ಉಪಾಘ್ರಾತಿ ಚ ಯೋ ಗಂಧಾನ್ರಸಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾನ್।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸ ಜ್ಞೇಯೋ ರಾಕ್ಷಸೋ ಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-50 (25004)
ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚಾಪಿ ಯಂ ದಿವ್ಯಾಃ ಸಂವಿಶಂತಿ ನರಂ ಭುವಿ।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಗ್ರಹೋ ಗಾಂಧರ್ವ ಏವ ಸಃ ॥ 3-230-51 (25005)
ಅಧಿರೋಹಂತಿ ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಪಿಶಾಚಾಃ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಗ್ರಹಃ ಪೈಶಾಚ ಏವ ಸಃ ॥ 3-230-52 (25006)
ಆವಿಶಂತಿ ಚ ಯಂ ಯಕ್ಷಾಃ ಪುರುಷಂ ಕಾಲಪರ್ಯಯೇ।
ಉನಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಜ್ಞೇಯೋ ಯಕ್ಷಗ್ರಹಸ್ತು ಸಃ ॥ 3-230-53 (25007)
ಯಸ್ ದೋಷೈಃ ಪ್ರಕುಪಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಮುಹ್ಯತಿ ದೇಹಿನಃ।
ಉನಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಾಧನಂ ತಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ ॥ 3-230-54 (25008)
ವೈಕ್ಲವ್ಯಾಚ್ಚ ಭಯಾಚ್ಚೈವ ಘೋರಾಣಾಂ ಚಾಪಿ ದರ್ಶನಾತ್।
ಉನ್ಮಾದ್ಯತಿ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಾಂತ್ವಂ ತಸ್ಯ ತು ಸಾಧನಂ ॥ 3-230-55 (25009)
ಕಶ್ಚಿತ್ಕ್ರೀಡಿತುಕಾಮೋ ವೈ ಭೋಕ್ತುಕಾಮಸ್ತಥಾಽಪರಃ।
ಅಭಿಕಾಮಸ್ತಥೈವಾನ್ಯ ಇತ್ಯೇಷ ತ್ರಿವಿಧೋ ಗ್ರಹಃ ॥ 3-230-56 (25010)
ಯಾವತ್ಸಪ್ತತಿವರ್ಷಾಣಿ ಭವಂತ್ಯೇತೇ ಗ್ರಹಾ ನೃಣಾಂ।
ಅತಃ ಪರಂ ದೇಹಿನಾಂ ತು ಗ್ರಹತುಲ್ಯಾ ಭವೇಂಜರಾ ॥ 3-230-57 (25011)
ಅಪ್ರಕೀರ್ಣೇಂದ್ರಿಯಂ ದಾಂತಂ ಶುಚಿಂ ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಂ।
ಆಸ್ತಿಕಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನಂ ಚ ವರ್ಜಯಂತಿ ತದಾ ಗ್ರಹಾಃ ॥ 3-230-58 (25012)
ಇತ್ಯೇಷ ತೇ ಗ್ರಹೋದ್ದೇಶೋ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ನ ಸ್ಪೃಶಂತಿ ಗ್ರಹಾ ಭಕ್ತಾನ್ನರಾಂದೇವಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-230-59 (25013)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಸದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 230 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-230-4 ಅಸತ್ಯಮೇತತ್ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಅಪತ್ಯಮೇತತ್ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-230-7 ವಿವಕ್ಷಂತಮಭಿಜಿನ್ನಕ್ಷತ್ರಸ್ ಪತನಾನ್ನಕ್ಷತ್ರಸಂಖ್ಯಾ ಕಥಂ ಸಮಾ ಭವೇದಿತಿ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಂತಂ ॥ 3-230-8 ಕನ್ಯಸೀ ಕನಿಷ್ಠಾ। ವನಂ ಗತಾ ಅಧಿಕಾರಂ ತ್ಯಕ್ತೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-230-10 ಯಸ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರಸ್ಯಾದ್ಯಕ್ಷಣೇ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಗುರೂಣಾಂ ಯೋಗಸ್ತದ್ಯುಗಾದಿನಕ್ಷತ್ರಂ। ತಚ್ಚಪೂರ್ವಂ ರೋಹಿಣ್ಯಭೂತ್। ತದಾಭಿಜಿತ್ಪತನಕಾಲೇ ತ್ವೇಕನ್ಯೂನೈರಹೋರಾತ್ರೈರ್ಭಗಣಸ್ಯ ಭೋಗಾತ್ ಕೃತಯುಗಾದಿನಕ್ಷತ್ರಂ ಧನಿಷ್ಠೈವಾಭವದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಂಖ್ಯಾ ಕಲಾಕಾಷ್ಠಾದೀನಾಂ ॥ 3-230-11 ತಥಾ ಚ ಕೃತ್ತಿಕಾಭಿರೇವ ನಕ್ಷತ್ರಸಂಖ್ಯಾಪೂರ್ತಿ ಕುರ್ವಿತಿ ಶಕ್ರಾಶಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಾಃ। ನಕ್ಷತ್ರಂ ಸಪ್ತಶೀರ್ಷಾಭಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-230-12 ಋಷಿಪತ್ನೀನಾಮಿವ ಗರುತ್ಮತ್ಯಾ ಅಪಿರೂಪಂ ಸ್ವಾಹಯಾ ಧೃತಮಿತಿ ತ್ಸುತತ್ವಂ ಬೋಧ್ಯಂ ॥ 3-230-13 ಸ್ನುಷಯಾ ದೇವಸೇನಯಾ ॥ 3-230-14 ಮಾತೃಗಣೋ ವಿನತಾದಿಸಮೂಹಃ ॥ 3-230-16 ತಾಃ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ ಮಾತರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಮಾಹೇಶ್ವರೀಪ್ರಭೃತಯಃ ॥ 3-230-17 ತ್ವತ್ಕೃತೇ ತ್ವದರ್ಥಂ ತಾಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಯಾದಿಭಿರಸ್ಮದ್ಭರ್ತೄನ್ ಮಿಥ್ಯಾಭಿಶಾಪದೋಷೇಣ ಕೋಪಯಂತೀಭಿಃ ಪ್ರಜಾ ಹೃತಾಃ ಸಂಗಾಭಾವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ। ನೋಽಸ್ಮಭ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಭರ್ತೄಣಾಮನುಕೂಲನೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-230-18 ವೃತ್ತಾಮಯಾ ದತ್ತಾ ಅಪಿ। ಮಯಾ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾ ಅಪಿ ಮುನಯೋ ಯುಷ್ಮಾನ್ ನಾಂಗೀಕರಿಷ್ಯಂತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-230-19 ಮಾತೄಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಯಾದೀನಾಂ। ತಾಸಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಮೀಶ್ವರಾಃ ಪಿತ್ರಾದಯಃ ॥ 3-230-20 ಪ್ರಜಾಃ ಅಸ್ಮದಾದ್ಯಾಃ। ನಮಸ್ಕೃತಾ ಯೂಯಂ ಮಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-230-32 ಅಜ್ಞಾಯಮಾನಾ ಗೃಹಂತಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-230-38 ಮುಜಾತಾ ಹರಿಣೀ ಯಾ ತು ಸಾ ಗರ್ಭಂ ಪಿಬತಿ ಪ್ರಭೋ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 231
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.231. ಅಧ್ಯಾಯಃ 231
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ಕಂದೇನ ಸ್ವಾಹಾದೇವ್ಯಾ ಅಭೀಷ್ಟದಾನಂ ॥ 1 ॥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸ್ಕಂದಂಪ್ರತಿ ಸೋಪಪತ್ತಿಕಂ ತಸ್ಯ ರುದ್ರಪುತ್ರತ್ವಾದಿಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-231-0 (25014)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-231-0x (2570)
ಯದಾ ಸ್ಕಂದೇನ ಮಾತೃಣಾಮೇವಮೇತತ್ಪ್ರಿಯಂ ಕೃತಂ।
ಅಥನೈಮಬ್ರವೀತ್ಸ್ವಾಹಾ ಮಮ ಪುತ್ರಸ್ತ್ವಮೌರಸಃ ॥ 3-231-1 (25015)
ಇಚ್ಛಾಂಯಹಂ ತ್ವಯಾ ದತ್ತಾಂ ಪ್ರೀತಿಂ ಪರಮದುರ್ಲಭಾಂ।
ತಾಮಬ್ರವೀತ್ತತಃ ಸ್ಕಂದಃ ಪ್ರೀತಿಮಿಚ್ಛಸಿ ಕೀದೃಶೀಂ ॥ 3-231-2 (25016)
ಸ್ವಾಹೋವಾಚ। 3-231-3x (2571)
ದಕ್ಷಸ್ಯಾಹಂ ಪ್ರಿಯಾ ಕನ್ಯಾ ಸ್ವಾಹಾ ನಾಮ ಮಹಾಭುಜ।
ಬಾಲ್ಯಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ನಿತ್ಯಂ ಚ ಜಾತಕಾಮಾ ಹುತಾಶನೇ ॥ 3-231-3 (25017)
ನ ಸ ಮಾಂ ಕಾಮಿನೀಂ ಪುತ್ರ ಸಂಯಗ್ಜನಾತಿ ಪಾವಕಃ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಂ ವಾಸಂ ವಸ್ತು ಪುತ್ರ ಸಹಾಗ್ನಿನಾ ॥ 3-231-4 (25018)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-231-5x (2572)
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ದ್ವಿಜಾ ಮಂತ್ರಸುಸಂಸ್ತುತಂ।
ಹೋಷ್ಯಂತ್ಯಗ್ನೌ ಸದಾ ದೇವಿ ಸ್ವಾಹೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಸಮುದ್ಧೃತಂ ॥ 3-231-5 (25019)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ದಾಸ್ಯಂತಿ ಸುವೃತ್ತಾಃ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಏವಮಗ್ನಿಸತ್ವಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸದಾ ವತ್ಸ್ಯತಿ ಶೋಭನೇ ॥ 3-231-6 (25020)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-231-7x (2573)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತತಃ ಸ್ವಾಹಾ ತುಷ್ಟಾಸ್ಕಂದೇನ ಪೂಜಿತಾ।
ಪಾವಕೇನ ಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಸ್ಕಂದಮಪೂಜಯತ್॥ 3-231-7 (25021)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಹಾಸೇನಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಅಭಿಗಚ್ಛ ಮಹಾದೇವಂ ಪಿತರಂ ತ್ರಿಪುರಾರ್ದನಂ ॥ 3-231-8 (25022)
ರುದ್ರೇಣಾಗ್ನಿಂ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ಸ್ವಾಹಾಮಾವಿಶ್ಯ ಚೋಮಯಾ।
ಹಿತರ್ಥಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಜಾತಸ್ತ್ವಮಪರಾಜಿತಃ ॥ 3-231-9 (25023)
ಉಮಾಯೋನ್ಯಾಂ ಚ ರುದ್ರೇಣ ಶುಕ್ರಂ ಸಿಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಗಿರೌ ನಿಪತಿತಂ ಮಿಂಜಿಕಮಿಂಜಿಕಂ ಯತಃ ॥ 3-231-10 (25024)
`ಮಿಥುನಂ ವೈ ಮಹಾಭಾಗ ತತ್ರ ತದ್ರುದ್ರಸಂಭವಂ'।
ಸಂಭೂತಂ ಲೋಹಿತೋದೇ ತು ಶುಕ್ರಶೇಷಮವಾಪತತ್ ॥ 3-231-11 (25025)
ಸೂರ್ಯರಶ್ಮಿಷು ಚಾಪ್ಯನಯದನ್ಯಚ್ಚೈವಾಪತದ್ಭುವಿ।
ಆಸಕ್ತಮನ್ಯದ್ವೃಕ್ಷೇಷು ತದೇವಂ ಪ್ಚಧಾಽಪತತ್ ॥ 3-231-12 (25026)
ತತ್ರ ತೇ ವಿವಿಧಾಕಾರಾ ಗಣಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ತವ ಪಾರಿಷದಾ ಘೋರಾ ಯ ಏತೇ ಪಿಶಿತಾಶಿನಃ ॥ 3-231-13 (25027)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಚಾಪ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಸೇನೋ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಅಪೂಜಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಪಿತರಂ ಪಿತೃವತ್ಸಲಃ ॥ 3-231-14 (25028)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-231-15x (2574)
ಅರ್ಕಪುಷ್ಪೈಸ್ತು ತೇ ಪಞ್ ಗಣಾಃ ಪೂಜ್ಯಾ ಧನಾರ್ಥಿಭಿಃ।
ವ್ಯಾದಿಪ್ರಶಮನಾರ್ಥಂ ಚತೇಷಾಂ ಪೂಜಾಂ ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 3-231-15 (25029)
ಮಿಂಜಿಕಾಮಿಂಜಿಕಂ ಚೈವ ಮಿಥುನಂ ರುದ್ರಸಂಭವಂ।
ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಂ ಸದೈವೇಹ ಬಾಲಾನಾಂ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ ॥ 3-231-16 (25030)
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಮಾನುಷಮಾಂಸಾದಾ ವೃಕ್ಷಕಾ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ವೃಕ್ಷೇಷು ಜಾತಾಸ್ತಾ ದೇವ್ಯೋ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರಜಾರ್ಥಿಭಿಃ ॥ 3-231-17 (25031)
ಏಷಾಮೇವ ಪಿಶಾಚಾನಾಮಸಂಖ್ಯೇಯಗಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಘಂಟಾಯಾಃ ಸಪತಾಕಾಯಾಃ ಶೃಣು ಮೇ ಸಂಭವಂ ನೃಪ ॥ 3-231-18 (25032)
ಐರಾವತಸ್ಯ ಘಂಟೇ ದ್ವೇ ವೈಜಯಂತ್ಯಾವಿತಿ ಶ್ರುತೇ।
ಗುಹಸ್ಯ ತೇ ಸ್ವಯಂ ದತ್ತೇ ಕ್ರಮೇಣಾನಾಯ್ಯ ಧೀಮತಾ ॥ 3-231-19 (25033)
ಏಕಾ ತತ್ರವಿಶಾಖಸ್ಯ ಘಂಟಾ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಚಾಪರಾ।
ಪತಾಕಾ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ ವಿಶಾಖಸ್ಯ ಚ ಲೋಹಿತಾ ॥ 3-231-20 (25034)
ಯಾನಿ ಕ್ರೀಡನಕಾನ್ಯಸ್ಯ ದೇವೈರ್ದತ್ತಾನಿ ವೈ ತದಾ।
ತೈರೇವ ರಮತೇ ದೇವೋ ಮಹಾಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-231-21 (25035)
ಸ ಸಂವೃತಃ ಪಿಶಾಚಾನಾಂ ಗಣೈರ್ದೇವಗಣೈಸ್ತಥಾ।
ಶುಶುಭೇ ಕಾಂಚನೇ ಶೈಲೇ ದೀಪ್ಯಮಾನಃ ಶ್ರಿಯಾ ವೃತ್ತಃ ॥ 3-231-22 (25036)
ತೇನ ವೀರೇಣ ಶುಶುಭೇ ಸ ಶೈಲಃ ಶುಭಕಾನನಃ।
ಆದಿತ್ಯೇನೇವಾಂಶುಮತಾ ಮಂದರಶ್ಚಾರುಕಂದರಃ ॥ 3-231-23 (25037)
ಸಂತಾನಕವನೈಃ ಫುಲ್ಲೈಃ ಕರವೀರವನೈರಪಿ।
ಪಾರಿಜಾತವನೈಶ್ಚೈವ ಜಪಾಶೋಕವನೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-231-24 (25038)
ಕದಂಬತರುಷಂಡೈಶ್ಚ ದಿವ್ಯೈರ್ಮೃಗಗಣೈರಪಿ।
ದಿವ್ಯೈಃ ಪಕ್ಷಿಗಣೈಶ್ಚೈವ ಶುಶುಭೇ ಶ್ವೇತಪರ್ವತಃ ॥ 3-231-25 (25039)
ತತ್ರದೇವಗಣಾಃ ಸರ್ವೇಸರ್ವೇ ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
ಮೇಘತೂರ್ಯರವಾಶ್ಚೈವ ಕ್ಷುಬ್ಧೋದಧಿಸಮಸ್ವನಾಃ ॥ 3-231-26 (25040)
ತತ್ರದೇವಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾ ನೃತ್ಯಂತೇಽಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ।
ಹೃಷ್ಟಾನಾಂ ತತ್ರಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರೂಯತೇ ನಿನದೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-231-27 (25041)
ಏವಂ ಸೇಂದ್ರಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ವೇತಪರ್ವತಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ಸ್ಕಂದಂ ನ ಚ ಗ್ಲಾಯತಿ ದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-231-28 (25042)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 231 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-231-10 ಮುಂಜಿಕೋ ಮುಷ್ಟಿಕಾ ತತಃ ಇತಿ ಟ. ಥ.ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 232
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.232. ಅಧ್ಯಾಯಃ 232
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ದೇವಸೈನಾಪತ್ಯೇಽಭಿಷೇಕಾನಂತರಂ ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಸಹ ಭದ್ರವಟಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥ ತದೇಂದ್ರಾದಿಭಿರ್ದಿಕ್ಪಾಲೈಃ ಸಸೈನ್ಯೈಸ್ತಮನು ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 2 ॥ ತದಾ ರುದ್ರೇಣ ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ದೇವಸೈನಾಪತ್ಯೇ ನಿಯೋಜನಂ ॥ 3 ॥ ತತೋ ದೇವಾಸುರಾಣಾಂ ಮಹಾಯುದ್ಧಂ। ತತ್ರಸ್ಕಂದೇನ ಮಹಿಷಾಸುರಸಂಹಾರಃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-232-0 (25043)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-232-0x (2575)
ಯದಾಽಭಿಷಿಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಸೈನಾಪತ್ಯೇ ತು ಪಾವಕಿಃ।
ತದಾ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಹೃಷ್ಟೋ ಭದ್ರವಟಂ ಹರಃ ॥ 3-232-1 (25044)
ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಣೇನ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಸಹಿತಃ ಪ್ರಭುಃ।
`ಅನುಯಾತಃ ಸುರೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಪುರೋಗಮೈಃ' ॥ 3-232-2 (25045)
ಸಹಸ್ರಂ ತಸ್ಯ ಸಿಂಹಾನಾಂ ತಸ್ಮಿನ್ಯುಕ್ತಂ ರಥೋತ್ತಮೇ।
ಉತ್ಪಪಾತ ದಿವಂ ಶುಭ್ರಂ ಕಾಲೇನಾಭಿಪ್ರಚೋದಿತಂ ॥ 3-232-3 (25046)
ತೇಪಿಬಂತ ಇವಾಕಾಶಂ ತ್ರಾಸಯಂತಕ್ಷರಾಚರಾನ್।
ಸಿಂಹಾ ನಭಸ್ಯಗಚ್ಛಂತ ನದಂತಶ್ಚಾರುಕೇಸರಾಃ ॥ 3-232-4 (25047)
ತಸ್ಮಿನ್ರಥೇ ಪಶುಪತಿಃ ಸ್ಥಿತೋ ಭಾತ್ಯುಮಯಾ ಸಹ।
ವಿದ್ಯುತಾ ಸಹಿತಃ ಸೂರ್ಯಃ ಸೇಂದ್ರಚಾಪೇ ಘನೇ ಯಥಾ ॥ 3-232-5 (25048)
ಅಗ್ರತಸ್ತಸ್ಯ ಭಗವಾಂಧನೇಶೋ ಗುಹ್ಯಕೈಃ ಸಹ।
ಆಸ್ಥಾಯ ರುಚಿರಂ ಯಾತಿ ಪುಷ್ಪಕಂ ನರವಾಹನಃ ॥ 3-232-6 (25049)
ಐರಾವತಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಶಕ್ರಶ್ಚಾಪಿ ಸುರೈಃ ಸಹ।
ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಯಯೌ ಯಾಂತಂ ವರದಂ ವೃಷಭಧ್ವಜಂ ॥ 3-232-7 (25050)
ಜೃಂಭಕೈರ್ಯಕ್ಷರಕ್ಷೋಭಿಃ ಸ್ರಗ್ವಿಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತಃ।
ಯಾತ್ಯಮೋಘೋ ಮಹಾಯಕ್ಷೋ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-232-8 (25051)
ತಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣತೋ ದೇವಾ ಬಹವಶ್ಚಿತ್ರಯೋಧಿನಃ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ವಸುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ರುದ್ರೈಶ್ಚ ಸಹ ಸಂಗತಾಃ ॥ 3-232-9 (25052)
ಯಮಶ್ಚ ಮೃತ್ಯುನಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಘೋರೈರ್ವ್ಯಾಧಿಶತೈರ್ಯಾತಿ ಘೋರರೂಪವಪುಸ್ತಥಾ ॥ 3-232-10 (25053)
ಯಮಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠತಶ್ಚೈವ ರಘೋರಸ್ತ್ರಿಶಿಖರಃ ಶಿತಃ।
ವಿಜಯೋ ನಾಮ ರುದ್ರಸ್ಯ ಯಾತಿ ಶೂಲಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಃ ॥ 3-232-11 (25054)
ತಮುಗ್ರಪಾಶೋ ವರುಣೋ ಭಗವಾನ್ಸಲಿಲೇಶ್ವರಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಶನೈರ್ಯಾತಿ ಯಾದೋಭಿರ್ವಿವಿಧೈರ್ವೃತಃ ॥ 3-232-12 (25055)
ಪೃಷ್ಠತೋವಿಜಯಸ್ಯಾಪಿ ಯಾತಿ ರುದ್ರಸ್ಯ ಪಟ್ಟಸಃ।
ಗದಾಮುಸಲಶಕ್ತ್ಯಾದ್ಯೈರ್ವೃತಃ ಪ್ರಹರಣೋತ್ತಮೈಃ ॥ 3-232-13 (25056)
ಪಟ್ಟಸಂ ತ್ವನ್ವಗಾದ್ರಾಜಂಶ್ಛತ್ರಂ ರೌದ್ರಂ ಮಹಾಪ್ರಭಂ।
ಕಮಂಡಲುಶ್ಚಾಪ್ಯನು ತಂ ಮಹರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಃ ॥ 3-232-14 (25057)
ತಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣತೋ ಭಾತಿ ದಂಡೋ ಗಚ್ಛಞ್ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಃ।
ಭೃಗ್ವಂಗಿರೋಭಿಃ ಸಹಿತೋ ದೈಧತೈಶ್ಚಾನುಪೂಜಿತಃ ॥ 3-232-15 (25058)
ಏಷಾಂ ತು ಪೃಷ್ಠತೋ ರುದ್ರೋ ವಿಮಲೇ ಸ್ಯಂದನೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಯಾತಿ ಸಂಹರ್ಷಯನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-232-16 (25059)
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾ ಭುಜಗಾಸ್ತಥಾ।
ನದ್ಯೋ ಹ್ರದಾಃಸಮುದ್ರಾಶ್ಚತಥೈವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ ॥ 3-232-17 (25060)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಶ್ಚೈವದೇವಾನಾಂ ಶಿಶವಶ್ಚ ಯೇ।
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಾ ಯಾಂತಿ ರುದ್ರಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠತಃ ॥ 3-232-18 (25061)
ಸೃಜಂತ್ಯಃ ಪುಷ್ಪವರ್ಷಾಣಿ ಚಾರುರೂಪಾ ವರಾಂಗನಾಃ।
ಪರ್ಜನ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯನುಯಯೌ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಿನಾಕಿನಂ ॥ 3-232-19 (25062)
ಛತ್ರಂ ಚ ಪಾಂಡುರಂ ಸೋಮಸ್ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನ್ಯಧಾರಯತ್।
ಚಾಮರೇ ಚಾಪಿ ವಾಯುಶ್ಚ ಗೃಹೀತ್ವಾಽಗ್ನಿಶ್ಚ ಧಿಷ್ಠಿತೌ ॥ 3-232-20 (25063)
ಶಕ್ರಶ್ಚ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತಸ್ಯ ಯಾತಿ ರಾಜಂಛ್ರಿಯಾ ವೃತಃ।
ಸಹರಾಜರ್ಷಿಭಿಃ ಸರ್ವೈಃ ಸ್ತುವಾನೋ ವೃಷಕೇತನಂ ॥ 3-232-21 (25064)
ಗೌರೀ ವಿದ್ಯಾಽಥ ಗಾಂಧಾರೀ ಕೇಶಿನೀ ಮಿತ್ರಸಾಹ್ವಯಾ।
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸಹ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಯಾಂತಿ ಪೃಷ್ಠತಃ ॥ 3-232-22 (25065)
ತತ್ರ ವಿದ್ಯಾಗಣಾಃ ಸರ್ವೇಯೇ ಕೇಚಿತ್ಕವಿಭಿಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತಸ್ಯ ಕುರ್ವಂತಿ ವಚನಂ ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಶ್ಚಮೂಮುಖೇ ॥ 3-232-23 (25066)
ಗೃಹೀತ್ವಾ ತು ಪತಾಕಾಂ ವೈ ಯಾತ್ಯಗ್ರೇ ರಾಕ್ಷಸೋ ಗ್ರಹಃ।
ವ್ಯಾಪೃತಸ್ತು ಶ್ಮಶಾನೇ ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ರುದ್ರಸ್ ವೈ ಸಖಾ।
ಪಿಂಗಲೋ ನಾಮ ಯಕ್ಷೇಂದ್ರೋ ಲೋಕಸ್ಯಾನಂದದಾಯಕಃ ॥ 3-232-24 (25067)
ಏಬಿಶ್ಚ ಸಹಿತೋ ದೇವಸ್ತತ್ರಯಾತಿ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಅಗ್ರತಃ ಪೃಷ್ಠತಸ್ಚೈವಂ ನ ಹಿ ತಸ್ಯ ಗತಿರ್ಧ್ರುವಾ ॥ 3-232-25 (25068)
ರುದ್ರಂ ಸತ್ಕರ್ಮಭಿರ್ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪೂಜಯಂತೀಹ ದೈವತಂ।
ಶಿವಮಿತ್ಯೇವ ಯಂ ಪ್ರಾಹುರೀಶಂ ರುದ್ರಂ ಪಿನಾಕಿನಂ ॥ 3-232-26 (25069)
`ಏವಂ ಸರ್ವೇ ಸುರಗಣಾಸ್ತದಾ ವೈ ಪ್ರೀತಮಾನಸಾಃ'।
ಭಾವೈಸ್ತು ವಿವಿಧಾಕಾರೈಃ ಪೂಜಯಂತಿ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3-232-27 (25070)
ಕದೇವಸೇನಾಪತಿಸ್ತ್ವಂ ದೇವಸೇನಾಭಿರಾವೃತಃ।
ಅನುದಚ್ಛತಿ ದೇವೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಕೃತ್ತಿಕಾಸುತಃ ॥ 3-232-28 (25071)
ಅಥಾಬ್ರವೀನ್ಮಹಾಸೇನಂ ಮಹಾದೇವೋ ಬೃಹದ್ವಚಃ।
ಸಪ್ತಮಂ ಮಾರುತಸ್ಕಂಧಂ ರಕ್ಷ ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಃ ॥ 3-232-29 (25072)
ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ। 3-232-30x (2576)
ಸಪ್ತಮಂ ಮಾರುತಸ್ಕಂಧಂ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪ್ರಭೋ।
ಯದನ್ಯದಪಿ ಮೇ ಕಾರ್ಯಂ ದೇವ ತದ್ವದ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-232-30 (25073)
ರುದ್ರ ಉವಾಚ। 3-232-31x (2577)
ಕಾರ್ಯೇಷ್ವಹಂ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ಸಂದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ ಸದೈವ ಹಿ।
ದರ್ಶನಾನ್ಮಮ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-232-31 (25074)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-232-25x (2578)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಿಸಸರ್ಜೈನಂ ಪರಿಷ್ಯಜ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
`ಸ್ಕಂದಂ ಸಹೋಮಯಾ ಪ್ರೀತೋ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ತೇಜಸಾ' ॥ 3-232-32 (25075)
ವಿಸರ್ಜಿತೇ ತತಃ ಸ್ಕಂದೇ ಬಭೂವೌತ್ಪಾತಿಕಂ ಮಹತ್।
ಸಹಸೈವ ಮಹಾರಾಜದೇವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಮೋಹಯತ್ ॥ 3-232-33 (25076)
ಜಜ್ವಾಲ ಸ್ವಂ ಸನಕ್ಷತ್ರಂ ಪ್ರಮೂಢಂ ಭುವನಂ ಭೃಶಂ।
ಚಚಾಲ ವ್ಯನದಚ್ಚೋರ್ವೀ ತಮೋಭೂತಂ ಜಗತ್ಪ್ರಭೋ ॥ 3-232-34 (25077)
ತತಸ್ತದ್ದಾರುಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷುಭಿತಃ ಶಂಕರಸ್ತದಾ।
ಉಮಾ ಚೈವಮಹಾಭಾಗ ದೇವಾಶ್ಚ ಸಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-232-35 (25078)
ತತಸ್ತೇಷು ಪ್ರಮೂಢೇಷು ಪರ್ವತಾಂಬುದಸನ್ನಿಭಂ।
ನಾನಾಪ್ರಹರಣಂ ಘೋರಮದೃಶ್ಯತ ಮಹದ್ಬಲಂ ॥ 3-232-36 (25079)
ತದ್ವೈ ಘೋರಮಸಂಖ್ಯೇಯಂ ಗರ್ಜಚ್ಚ ವಿವಿಧಾ ಗಿರಃ।
ಅಭ್ಯದ್ರವದ್ರಣಏ ದೇವಾನ್ಭಗವಂತಂ ಚ ಶಂಕರಂ ॥ 3-232-37 (25080)
ತೈರ್ವಿಸೃಷ್ಟಾನ್ಯನೀಕೇಷು ಬಾಣಜಾಲಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ಶತಘ್ನ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಾಸಾಸಿಪರಿಘಾ ಗದಾಃ ॥ 3-232-38 (25081)
ನಿಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ತೈರ್ಘೋರೈರ್ದೇವಾನೀಕಂ ಮಹಾಯುಧೈಃ।
ಕ್ಷಣೇನ ವ್ಯದ್ರವತ್ಸರ್ವಂ ವಿಮುಖಂ ಚಾಪ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 3-232-39 (25082)
ನಿಕೃತ್ತಯೋಧನಾಗಾಶ್ವಂ ಕೃತ್ತಾಯುಧಮಹಾರಥಂ।
ದಾನವೈರರ್ದಿತಂ ಸೈನ್ಯಂ ದೇವಾನಾಂ ವಿಮುಖಂ ಬಭೌ ॥ 3-232-40 (25083)
ಅಸುರೈರ್ವಧ್ಯಮಾನಂ ತತ್ಪಾವಕೈರಿವ ಕಾನನಂ।
ಅಪತದ್ದಗ್ಧಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಮಹಾದ್ರುಮವನಂ ತಥಾ ॥ 3-232-41 (25084)
ತೇ ವಿಭಿನ್ನಶಿರೋದೇಹಾಃ ಪ್ರಾದ್ರವಂತೋ ದಿವೌಕಸಃ।
ನ ನಾಥಮಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾರಣೇ ॥ 3-232-42 (25085)
ಅಥ ತದ್ವಿದ್ರುತಂ ಸೈನ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಃ ಪುರಂದರಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯನ್ನುವಾಚೇದಂ ಬಲಭಿದ್ದಾನವಾರ್ದಿತಂ ॥ 3-232-43 (25086)
ಭಯಂ ತ್ಯಜತ ಭದ್ರಂ ವ ಶೂರಾಃ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಗೃಹ್ಣತ।
ಕುರುಧ್ವಂವಿಕ್ರಮೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಮಾ ವಃ ಕಾಚಿದ್ವ್ಯಥಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-232-44 (25087)
ಜಯತೈನಾಂಸುದುರ್ವೃತ್ತಾಂದಾನವಾನ್ಘೋರದರ್ಶನಾನ್।
ಅಭಿದ್ರವತ ಭದ್ರಂ ವೋ ಮಯಾ ಸಹ ಮಹಾಸುರಾನ್ ॥ 3-232-45 (25088)
ಶಕ್ರಸ್ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಮಾಶ್ವಸ್ತಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ದಾನವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಯುಧ್ಯಂತ ಶಕ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯಪಾಶ್ರಯಂ ॥ 3-232-46 (25089)
ತತಸ್ತೇ ತ್ರಿದಶಾಃ ಸರ್ವೇಮರುತಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುರ್ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಸುಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-232-47 (25090)
ತೈರ್ವಿಸೃಷ್ಟಾನ್ಯನೀಕೇಷು ಕ್ರುದ್ಧೈಃ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಶರಾಶ್ಚ ದೈತ್ಯಕಾಯೇಷು ಪಿಬಂತಿ ರುಧಿರಂ ಬಹು ॥ 3-232-48 (25091)
ತೇಷಾಂ ದೇಹಾನ್ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಶರಾಸ್ತೇ ನಿಶಿತಾಸ್ತದಾ।
ನಿಪತಂತೋಽಭ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ನಗೇಭ್ಯ ಇವ ಪನ್ನಗಾಃ ॥ 3-232-49 (25092)
ತಾನಿ ದೈತ್ಯಶರೀರಾಣಿ ನಿರ್ಭಿನ್ನಾನಿಸ್ಮ ಸಾಯಕೈಃ।
ಅಪತನ್ಭೂತಲೇರಾಜಂಶ್ಛಿನ್ನಾಭ್ರಾಣೀವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-232-50 (25093)
ತತಸ್ತದ್ದಾನವಂ ಸೈನ್ಯಂ ಸರ್ವೈರ್ದೇವಗಣೈರ್ಯುಧಿ।
ತ್ರಾಸಿತಂ ವಿವಿಧೈರ್ಬಾಣೈಃ ಕೃತಂಚೈವ ಪರಾಙ್ಯುಖಂ ॥ 3-232-51 (25094)
ಅಥೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟಂ ತದಾ ಹೃಷ್ಟೈಃ ಸರ್ವೈರ್ದೇವೈರುದಾಯುಧೈಃ।
ಸಂಹತಾನಿ ಚ ತೂರ್ಯಾಣಿ ಪ್ರಾವಾದ್ಯಂತ ಹ್ಯನೇಕಶಃ ॥ 3-232-52 (25095)
ಏವಮನ್ಯೋನ್ರಸಂಯುಕ್ತಂ ಯುದ್ಧಮಾಸೀತ್ಸುದಾರುಣಂ।
ದೇವಾನಾಂ ದಾನವಾನಾಂ ಚ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಂ ॥ 3-232-53 (25096)
ಅನಯೋ ದೇವಲೋಕಸ್ಯ ಸಹಸೈವಾಭ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ತಥಹಿ ದಾನವಾ ಘೋರಾ ವಿನಿಘ್ನಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-232-54 (25097)
ತತಸ್ತೂರ್ಯಪ್ರಣಾದಾಶ್ಚ ಭೇರೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾಸ್ವನಾಃ।
ಬಭೂವುರ್ದಾನವೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಸಿಂಹನಾದಾಶ್ಚ ದಾರುಣಾಃ ॥ 3-232-55 (25098)
ಅಥ ದೈತ್ಯಬಲಾದ್ಘೋರಾನ್ನಿಷ್ಪಪಾತ ಮಹಾಬಲಃ।
ದಾನವೋ ಮಹಿಷೋ ನಾಮ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಗಿರಿಂ ॥ 3-232-56 (25099)
ತೇ ತಂ ಧನೈರಿವಾದಿತ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಸಂಪರಿವಾರಿತಂ।
ತಮುದ್ಯತಗಿರಿಂ ರಾಜನ್ವ್ಯದ್ರವಂತ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-232-57 (25100)
ಅಥಾಭಿದ್ರುತ್ಯ ಮಹಿಷೋ ದೇವಾಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ತಂ ಗಿರಿಂ।
`ಮಹಾಕಾಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಸತೋಯಮಿವ ತೋಯದಂ' ॥ 3-232-58 (25101)
ಪತತಾ ತೇನ ಗಿರಿಣಾ ದೇವಸೈನ್ಯಸ್ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಭೀಮರೂಪೇಣ ನಿಹತಮಯುತಂ ಪ್ರಾಪತದ್ಭುವಿ ॥ 3-232-59 (25102)
ಅಥ ತೈರ್ದಾನವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಮಹಿಷಸ್ತ್ರಾಸಯನ್ಸುರಾನ್।
ಅಭ್ಯದ್ರವದ್ರಣೇ ತೂರ್ಣಂ ಸಿಂಹಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾನಿವ ॥ 3-232-60 (25103)
ತಮಾಪತಂತಂ ಮಹಿಷಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೇಂದ್ರಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ವ್ಯದ್ರವಂತರಣೇ ಬೀತಾ ವಿಕೀರ್ಣಾಯುಧಕೇತನಾಃ ॥ 3-232-61 (25104)
ತತಃಸ ಮಹಿಷಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೂರ್ಣಂ ರುದ್ರರಥಂ ಯಯೌ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ಚ ಜಗ್ರಾಹ ರುದ್ರಸ್ ರಥಕೂವರಂ ॥ 3-232-62 (25105)
ಯದಾ ರುದ್ರರಥಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಿಷಃ ಸಹಸಾ ಗತಃ।
ರೇಸತೂ ರೋದಸೀ ಗಾಢಂ ಮುಮುಹುಶ್ ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 3-232-63 (25106)
ಅನದಂಶ್ಚಮಹಾಕಾಯಾ ದೈತ್ಯಾ ಜಲಧರೋಪಮಾಃ।
ಆಸೀಚ್ಚನಿಶ್ಚಿತಂ ತೇಷಾಂ ಜಿತಮಸ್ಮಾಭಿರಿತ್ಯುತ ॥ 3-232-64 (25107)
ತಥಾಭೂತೇ ತು ಭಗವಾನಾಹೂಯ ಗುಹಮಾತ್ಮಜಂ।
`ದೌರಾತ್ಂಯಂ ಪಶ್ಯ ಪುತರ್ ತ್ವಂ ದಾನವಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಜಹಿ ಶೀಘ್ರಂ ದುರಾಚಾರಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ಬಲಂ ॥ 3-232-65 (25108)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾವ ಭಗವಾನ್ಸ್ಕಂದಂ ಪರಿಪೂಜ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಅಯೋಜಯನ್ನಿಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ಮಹಿಷಸ್ ಗತಾಯುಷಃ'।
ಸಸ್ಮಾರ ಚ ತದಾ ಸ್ಕಂದಂ ಮೃತ್ಯುಂ ತಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 3-232-66 (25109)
ಮಹಿಷೋಽಪಿ ರಥಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೌದ್ರಂ ರುದ್ರಸ್ ಚಾನದತ್।
ದೇವಾನ್ಸಂತ್ರಾಸಯಂಶ್ಚಾಪಿ ದೈತ್ಯಾಂಸ್ಚಾಪಿಪ್ರಹರ್ಷಯತ್ ॥ 3-232-67 (25110)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನಭಯೇ ಘೋರೇ ದೇವಾನಾಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಸೇನಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸೂರ್ಯ ಇವ ಜ್ವಲನ್ ॥ 3-232-68 (25111)
ಲೋಹಿತಾಂಬರಸಂವೀತೋ ಲೋಹಿತಸ್ರಗ್ವಿಭೂಷಣಃ।
ಲೋಹಿತಾಶ್ವೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಹಿರಣ್ಯಕವಚಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-232-69 (25112)
ರಥಮಾದಿತ್ಯಸಂಕಾಶಮಾಸ್ಥಿತಃ ಕನಕಪ್ರಭಂ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೈತ್ಯಸೇನಾ ಸಾ ವ್ಯದ್ರವತ್ಸಹಸಾ ರಣೇ ॥ 3-232-70 (25113)
ಸ ಚಾಪಿ ತಾಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಂ ಮಹಿಷಸ್ ವಿದಾರಿಣೀಂ।
ಮುಮೋಚ ಶಕ್ತಿಂ ರಾಜೇನದ್ರ ಮಹಾಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-232-71 (25114)
ಸಾ ಮುಕ್ತಾಽಭ್ಯಹರತ್ತಸ್ಯ ಮಹಿಷಸ್ಯ ಶಿರೋ ಮಹತ್।
ಪಪಾತ ಭಿನ್ನೇ ಶಿರಸಿ ಮಹಿಷಸ್ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಃ ॥ 3-232-72 (25115)
ಪತತಾ ಶಿರಸಾ ತೇನ ದ್ವಾರಂ ಷೋಡಶಯೋಜನಂ।
ಪರ್ವತಾಭೇನ ಪಿಹಿತಂ ತದಾಽಗಂಯಂ ತತೋಽಭವತ್।
ಉತ್ತರಾಃ ಕುರವಸ್ತೇನ ಗಚ್ಛಂತ್ಯದ್ಯ ಯಥಾಸುಂ ॥ 3-232-73 (25116)
ಕ್ಷಿಪ್ತಾಕ್ಷಿಪ್ತಾ ತು ಸಾ ಶಕ್ತಿರ್ಹತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಸ್ಕಂದಹಸ್ತಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ದೃಶ್ಯತೇ ದೇವದಾನವೈಃ ॥ 3-232-74 (25117)
ಪ್ರಾಯಃ ಶರೈರ್ವಿನಿಹತಾ ಮಹಾಸೇನೇನ ಧೀಮತಾ।
ಶೇಷಾ ದೈತ್ಯಗಣಾ ಘೋರಾ ಭೀತಾಸ್ತ್ರಸ್ತಾ ದುರಾಸದೈಃ।
ಸ್ಕಂದಪಾರಿಷದೈರ್ಹತ್ವಾ ಭಕ್ಷಿತಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-232-75 (25118)
ದನವಾನ್ಭಕ್ಷಯಂತಸ್ತೇ ಪ್ರಪಿಬಂತಶ್ಚ ಶೋಣಿತಂ।
ಕ್ಷಣಾನ್ನಿರ್ದಾನವಂ ಸರ್ವಮಕಾರ್ಷುರ್ಭೃಶಹರ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-232-76 (25119)
ತಮಾಂಸೀವಯಥಾ ಸೂರ್ಯೋ ವೃಕ್ಷಾನಗ್ನಿರ್ಘನಾನ್ಖಗಃ।
ತಥಾಸ್ಕಂದೋಽಜಯಚ್ಛತ್ರೂನ್ಸ್ವೇನ ವೀರ್ಯೇಣ ಕೀರ್ತಿಮಾನ್ ॥ 3-232-77 (25120)
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಶೈರಭಿವಾದ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಶುಶುಭೇ ಕೃತಿಕಾಪುತ್ರಃ ಪ್ರಕೀರಣಾಂಶುರಿವಾಂಶುಮಾನ್ ॥ 3-232-78 (25121)
ನಷ್ಟಶತ್ರುರ್ಯದಾ ಸ್ಕಂದಃ ಪ್ರಯಾತಸ್ತು ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ತದಾಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾಸೇನಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಪುರಂದರಃ ॥ 3-232-79 (25122)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತವರಃ ಸ್ಕಂದ ತ್ವಯಾಽಯಂ ಮಹಿಷೋ ಹತಃ।
`ಹಜಯ್ಯೋ ಯುಧಿ ದೇವಾನಾಂ ದಾನವಃ ಸ ಮಹಾಬಲಃ' ॥ 3-232-80 (25123)
ದೇವಾಸ್ತೃಣಸಮಾ ಯಸ್ಯ ವಬೂವುರ್ಜಯತಾಂವರ।
ಸೋಽಯಂ ತ್ವಯಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶಮಿತೋ ದೇವಕಂಟಕಃ ॥ 3-232-81 (25124)
ಶತಂ ಮಹಿಷತುಲ್ಯಾನಾಂ ದಾನವಾನಾಂ ತ್ವಯ ರಣೇ।
ನಿಹತಂದೇವಶತ್ರೂಣಾಂ ಯೈರ್ವಯಂ ಪೂರ್ವತಾಪಿತಾಃ ॥ 3-232-82 (25125)
ತಾವಕೈರ್ಭಕ್ಷಿತಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ದಾನವಾಃ ಶತಸಂಘಶಃ।
ಅಜೇಯಸ್ತ್ವಂ ರಣೇಽರೀಣಾಮುಮಾಪತಿರಿವ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-232-83 (25126)
ಏತತ್ತೇ ಪ್ರಥಮಂ ದೇವ ಖ್ಯಾತಂ ಕರ್ಮ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ತವಾಕ್ಷಯ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವಶಗಾಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯನತಿ ಸುರಾಸ್ತವ ಮಹಾಭುಜ ॥ 3-232-84 (25127)
ಮಹಾಸೇನಮೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿವೃತ್ತಃ ಸಹ ದೈವತೈಃ।
ಅನುಜ್ಞಾತೋ ಭಗವತಾ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇಣ ಶಚೀಪತಿಃ ॥ 3-232-85 (25128)
ಗತೋ ಭದ್ರವಟಂರುದ್ರೋ ನಿವೃತ್ತಾಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಃ।
ಉಕ್ತಾಶ್ಚ ದೇವಾ ರುದ್ರೇಣ ಸ್ಕಂದಂ ಪಶ್ಯತ ಮಾಮಿವ ॥ 3-232-86 (25129)
ಸ ಹತ್ವಾ ದಾನವಗಣಾನ್ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಏಕಾಹ್ನೈವಾಜಯತ್ಸರ್ವಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ವಹ್ನಿನಂದನಃ ॥ 3-232-87 (25130)
ಸ್ಕಂದಸ್ ಯ ಇದಂ ವಿಪ್ರಃ ಪಠೇಜ್ಜನ್ಮ ಸಮಾಹಿತಃ।
`ಶೃಣುಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಯಃ ಶ್ರಾವಯೇದ್ವಾವಿಚೇತನಂ ॥ 3-232-88 (25131)
ಧನಮಾಯುರ್ಯಶೋ ದೀಪ್ತಿಂ ಪುತ್ರಾಞ್ಶತ್ರುಜಯಂತಥಾ'।
ಸಪುಷ್ಟಿಮಿಹಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಕಂದಸಾಲೋಕ್ಯಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-232-89 (25132)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 232 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-232-8 ಜೃಂಭಕೈರ್ಗ್ರಹವಿಶೇಷೈಃ ಭಾಸ್ಕರೈರ್ಯಕ್ಷರಕ್ಷೋಭಿಃ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-232-23 ವಿದ್ಯಾಗಣಾಃ ಸ್ತುತಿಪದ್ಯಸಮೂಹ್ಯಃ ॥ 3-232-62 ಕೂವರಂ ಧೂಃಪ್ರದೇಶಂ ॥ 3-232-63 ರೇಸತುಃ ಶಬ್ದಂ ಚಕ್ರತುಃ। ರೋದಸೀ ದ್ಯಾವಾಭೂಮೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 233
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.233. ಅಧ್ಯಾಯಃ 233
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಸ್ಕಂದನಾಂನಾಂ ಕೀರ್ತನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-233-0 (25133)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-233-0x (2579)
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನಾಮಾನಿ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯಾನ್ಯಸ್ಯ ವಿಖ್ಯಾತಾನಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-233-1 (25134)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-233-2x (2580)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪಾಂಡವೇಯೇನ ಮಹಾತ್ಮಾ ಋಷಿಸನ್ನಿಧೌ।
ಉವಾಚ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-233-2 (25135)
ಆಗೇಯಶ್ಚೈವ ಸ್ಕನದಶ್ಚ ದೀಪ್ತಕೀರ್ತಿರನಾಮಯಃ।
ಮಯೂರಕೇತುರ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೂತೇಶೋ ಮಹಿಷಾರ್ದನಃ ॥ 3-233-3 (25136)
ಕಾಮಜಿತ್ಕಾಮದಃ ಕಾಂತಃ ಸತ್ಯವಾಗ್ಭುವನೇಶ್ವರಃ।
ಶಿಶುಃ ಶೀಘ್ರಃ ಶುಚಿಶ್ಚಂಡೋ ದೀಪ್ತವರ್ಣಃ ಶುಭಾನನಃ ॥ 3-233-4 (25137)
ಅಮೋಘಸ್ತ್ವನಘೋ ರೌದ್ರಃ ಪ್ರಿಯಶ್ಚಂದ್ರಾನನಸ್ತಥಾ।
ದೀಪ್ತಶಕ್ತಿಃ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ನದ್ರಕುಕ್ಕುಟಮೋಹನಃ ॥ 3-233-5 (25138)
ಷಷ್ಠೀಪ್ರಿಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪವಿತ್ರೋ ಮಾತೃವತ್ಸಲಃ।
ಕನ್ಯಾಭರ್ತಾ ವಿಭಕ್ತಶ್ಚ ಸ್ವಾಹೇಯೋ ರೇವತೀಸುತಃ ॥ 3-233-6 (25139)
ಪ್ರಭುರ್ನೇತಾ ವಿಶಾಖಶ್ಚ ನೈಗಮೇಯಃ ಸುದುಶ್ಚರಃ।
ಸುವ್ರತೋ ಲಲಿತಶ್ಚೈವಬಾಲಕ್ರೀಡನಕಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-233-7 (25140)
ಖಚಾರೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚ ಶೂರಃ ಶರವಣೋದ್ಭವಃ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಪ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ದೇವಸೇನಾಪ್ರಿಯಸ್ತಥಾ।
ವಾಸುದೇವಪ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಕೃದೇವ ತು ॥ 3-233-8 (25141)
ನಾಮಾನ್ಯೇತಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ಯ ಯಃ ಪಠೇತ್।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಧನಂ ಚೈವ ಸ ಲಭೇನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-233-9 (25142)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-233-10x (2581)
ಸ್ತೋಷ್ಯಾಮಿ ದೇವೈರ್ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಜುಷ್ಟಂ
ಶಕ್ತ್ಯಾ ಗುಹಂನಾಮಭಿರಪ್ರಮೇಯಂ।
ಷಡಾನನಂ ಶಕ್ತಿಧರಂ ಸುವೀರಂ
ನಿಬೋಧ ಚೈತಾನಿ ಕುರುಪ್ರವೀರ ॥ 3-233-10 (25143)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ವೈ ಬ್ರಹಮಜೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಚ್ಚ
ಬ್ರಹ್ಮೇಶಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವತಾಂವರಿಷ್ಠಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸರ್ವಮಂತ್ರೀ
ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂಚ ನೇತಾ ॥ 3-233-11 (25144)
ಸ್ವಾಹಾ ಸ್ವಧಾ ತ್ವಂಪರಮಂ ಪವಿತ್ರಂ
ಮಂತ್ರಸ್ತುತಸ್ತ್ವಂಪ್ರಥಿತಃ ಷಡರ್ಚಿಃ।
ಸಂವತ್ಸರಸ್ತ್ವಮೃತವಶ್ಚ ಷಡ್ವೈ
ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾಶ್ಚದಿನಂ ದಿಶಶ್ಚ ॥ 3-233-12 (25145)
ತ್ವಂಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಸ್ತ್ವರವಿಂದವಕ್ರಃ
ಸಹಸ್ರಚಕ್ಷೋಸಿ ಸಹಸ್ರಬಾಹುಃ।
ತ್ವಂ ಲೋಕಪಾಲಃ ಪರಮಂ ಹವಿಶ್ಚ
ತ್ವಂ ಭಾವನಃ ಸರ್ವಸುರಾಸುರಾಣಾಂ ॥ 3-233-13 (25146)
ತ್ವಮೇವ ಸೇನಾಧಿಪತಿಃ ಪ್ರಚಂಡಃ
ಪ್ರಭುರ್ವಿಭುಶ್ಚಾಪ್ಯಥ ಶಕ್ರಜೇತಾ।
ಸಹಸ್ರಪಾತ್ತ್ವಂ ಧರಣೀ ತ್ವಮೇವ
ಸಹಸ್ರತುಷ್ಟಿಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಭುಕ್ವ ॥ 3-233-14 (25147)
ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಸ್ತ್ವಮನಂತರೂಪಃ।
ಸಹಸ್ರಪಾತ್ತ್ವಂದಶಶಕ್ತಿಧಾರೀ।
ಗಂಗಾಸುತಸ್ತ್ವಂ ಸ್ವಮತೇನ ದೇವ
ಸ್ವಾಹಾಮಹೀಕೃತ್ತಿಕಾನಾಂ ತಥೈವ ॥ 3-233-15 (25148)
ತ್ವಂ ಕ್ರೀಡಸೇ ಷಣ್ಮುಖ ಕುಕ್ಕುಟೇನ
ಯಥೇಷ್ಟನಾನಾವಿಧಕಾಮರೂಪೀ।
ದೀಕ್ಷಾಽಸಿ ಸೋಮೋ ಮರುತಃ ಸದೈವ
ಧರ್ಮೋಽಸಿ ವಾಯುರಚಲೇಂದ್ರ ಇಂದ್ರಃ ॥ 3-233-16 (25149)
ಸನಾತನಾನಾಮಪಿ ಶಾಶ್ವತಸ್ತ್ವಂ
ಪ್ರಭುಃ ಪ್ರಭೂಣಾಮಪಿ ಚೋಗ್ರಧನ್ವಾ।
ಋತಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ದಿತಿಜಾಂತಕಸ್ತ್ವಂ
ಜತಾ ರಿಪೂಣಾಂ ಪ್ರವರಃ ಸುರಾಣಾಂ ॥ 3-233-17 (25150)
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತಪಸ್ತತ್ಪರಮಂ ತ್ವಮೇವ
ಪರಾವರಜ್ಞೋಸಿ ಪರಾವರಸ್ತ್ವಂ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕಾಮಸ್ಯ ಪರಸ್ಯ ಚೈವ
ತ್ವತ್ತೇಜಸಾ ಕತ್ಸ್ನಮಿದಂ ಮಹಾತ್ಮನ್ ॥ 3-233-18 (25151)
ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಸುರಪ್ರವೀರ
ಶಕ್ತ್ಯಾ ಮಯಾ ಸಂಸ್ತುತ ಲೋಕನಾಥ।
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ದ್ವಾದಶನೇತ್ರಬಾಹೋ
ಅತಃ ಪರಂ ವೇದ್ಮಿ ಗತಿಂ ನ ತೇಽಹಂ ॥ 3-233-19 (25152)
ಸ್ಕಂದಸ್ಯ ಯ ಇದಂ ವಿಪ್ರಃ ಪಠೇಜ್ಜನ್ಮ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಶ್ರಾವಯೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಯಃ ಶೃಣುಯಾದ್ವಾ ದ್ವಿಜೇರಿತಂ ॥ 3-233-20 (25153)
ಧನಮಾಯುರ್ಯಶೋ ದೀಪ್ತಂ ಪುತ್ರಾಞ್ಶತ್ರುಜಯಂ ತಥಾ।
ಸ ಪುಷ್ಟಿತುಷ್ಟೀ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಕಂದಸಾಲೋಕ್ಯಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 3-233-21 (25154)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಮಾಸ್ಯಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 233 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-233-4 ಕಾಮಜಿತ್ಪೂಣಮನೋರಥಃ ॥ 3-233-10 ಜುಷ್ಟಂ ಸೇವಿತಂ ॥ 3-233-11 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಸಾಧುಃ। ಬ್ರಹ್ಮಜೋವೇದೋಕ್ತೇನ ಗರ್ಭಾಧಾನಾದಿಕರ್ಮಣಾಜಾತಃ। ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ವೇದಾರ್ಥಜ್ಞಾತಾ। ಬ್ರಹ್ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಕರ್ಮಬ್ರಹ್ಮರೂಪೇ ಶೇತೇ ಇತಿ ಬ್ರಹ್ಮೇಶಯಃ। ಅದಂತತ್ವಮಾರ್ಷಂ। ಕರ್ಮಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸವ್ರತೀತಿ ಪಾಠೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತೇನ ಸಹ ಸಮಾನಂ ವ್ರತಮದ್ವೇಷ್ಟೃತ್ವಾದಿರೂಪಂ ಯಸ್ಯ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸವ್ರತೀ ॥ 3-233-12 ವಷಡರ್ಚಿಃಷಣ್ಮುಖತ್ವಾತ್ವಡ್ಜಿಹ್ವಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 234
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.234. ಅಧ್ಯಾಯಃ 234
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸತ್ಯಭಾಮಯಾ ಪತಿವಶೀಕರಣೋಪಾಯಂ ಪೃಷ್ಟಯಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾತದುತ್ತಾರದಾನವ್ಯಾಜೇನ ಪತಿವ್ರತಾಧರ್ಮಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-234-0 (25155)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-234-0x (2582)
ಉಪಾಸೀನೇಷು ವಿಪ್ರೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಚ ಭಾರತ।
ದ್ರೌಪದೀ ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಚ ವಿವಿಶಾತೇ ತದಾ ಸಮಂ ॥ 3-234-1 (25156)
`ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚಾಶ್ರಮಂ ಪುಣ್ಯಮುಭೇ ತೇ ಪರಮಸ್ತ್ರಿಯೌ'।
ಜಾಹಸ್ಯಮಾನೇ ಸುಪ್ರೀತೇ ಸುಖಂ ತತ್ರ ನಿಷೀದತುಃ ॥ 3-234-2 (25157)
ಚಿರಸ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಂವದೇ।
ಕಥಯಾಮಾಸತುಶ್ಚಿತ್ರಾಃ ಕಥಾಃ ಕುರುಯದೂಚಿತಾಃ ॥ 3-234-3 (25158)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಕೃಷ್ಣಸ್ ಮಹಿಷೀ ಪ್ರಿಯಾ।
ಸಾತ್ರಾಜಿತೀ ಯಾಜ್ಞಸೇನೀಂ ರಹಸೀದಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾ ॥ 3-234-4 (25159)
ಕೇನ ದ್ರೌಪದಿ ವೃತ್ತೇನ ಪಾಂಡವಾನಧಿತಿಷ್ಠಸಿ।
ಲೋಕಪಾಲೋಪಮಾನ್ವೀರಾನ್ನೂನಂ ಪರಮಸಂಮತಾನ್ ॥ 3-234-5 (25160)
ಕಥಂ ಚ ವಶಗಸ್ತುಭ್ಯಂ ನ ಕುಪ್ಯಂತಿ ಚ ತೇ ಶುಭೇ।
ತವ ವಶ್ಯಾ ಹಿ ಸತತ ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನೇ ॥ 3-234-6 (25161)
`ನ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಮಸೂಯಂತೇ ಕಥಂ ವಾ ತೇ ಸುಮಧ್ಯಮೇ'।
ಮುಖಪ್ರೇಕ್ಷಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ತತ್ತ್ವಮೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ ॥ 3-234-7 (25162)
ವ್ರತಚರ್ಯಾ ತಪೋ ವಾಽಪಿ ಸ್ನಾನಮಂತ್ರೌಷಧಾನಿ ವಾ।
ವಿದ್ಯಾವೀರ್ಯಂ ಮೂಲವೀರ್ಯಂಜಪಹೋಮಾಗದಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-234-8 (25163)
ಮಮಾದ್ಯಾಚಕ್ಷ್ವಪಾಂಚಾಲಿ ಯಶಸ್ಯಂ ಭಗವೇತನಂ।
ಯೇನ ಕೃಷ್ಣೇ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಮಮ ಕೃಷ್ಣೋ ವಶಾನುಗಃ ॥ 3-234-9 (25164)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಸತ್ಯಭಾಮಾ ವಿರರಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಪತಿವ್ರತಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ದ್ರೌಪದೀ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತಾಂ ॥ 3-234-10 (25165)
ಅಸತ್ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಮಾಚರಂ ಸತ್ಯೇ ಮಾಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಅಸದಾಚರಿತೇ ಮಾರ್ಗೇ ಕಥಂ ಸ್ಯಾದನುಕೀರ್ತನಂ ॥ 3-234-11 (25166)
ಅನುಪ್ರಶ್ನಃ ಸಂಶಯೋ ವಾ ನೈಷ ತ್ವಯ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ।
ಕಥಂ ಹ್ಯುಪೇತಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತ್ವಂಕೃಷ್ಣಸ್ ಮಹಿಷೀ ಪ್ರಿಯಾ ॥ 3-234-12 (25167)
ಯದೈವ ಭರ್ತಾ ಜಾನೀಯಾನಮಂತ್ರಮೂಲಪರಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ಉದ್ವಿಜೇತ ತದೈವಾಸ್ಯಾಃ ಸರ್ಪಾದ್ವೇಶ್ಮಗತಾದಿವ ॥ 3-234-13 (25168)
ಉದ್ವಿಗ್ನಸ್ಯ ಕುತಃ ಶಾಂತಿರಶಾಂತಸ್ಯ ಕುತಃ ಸುಖಂ।
ನ ಜಾತು ವಶಗೋ ಭರ್ತಾ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ ಸ್ಯಾನ್ಮಂತ್ರಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-234-14 (25169)
ಕಿಮತ್ರಪ್ರಹಿತಾಶ್ಚಾಪಿ ಗದಾಃ ಪರಮದಾರುಣಾಃ।
ಮೂಲಪ್ರವಾದೈರ್ಹಿ ವಿಷಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಜಿಘಾಂಸವಃ ಬಬ 3-234-15 (25170)
ಜಿಹ್ವಯಾ ಯಾನಿ ಪುರುಷಸ್ತ್ವಚಾ ವಾಪ್ಯುಪಸೇವತೇ।
ತತ್ರ ಚೂರ್ಣಾನಿ ದತ್ತಾನಿ ಹನ್ಯುಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಸಂಶಯಂ ॥ 3-234-16 (25171)
ಜಲೋದರಸಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಶ್ವಿತ್ರಿಣಃ ಪಲಿತಾಸ್ತಥಾ।
ಅಪುಮಾಂಸಃ ಕೃತಾಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಜಡಾಂಧವಧಿರಾಸ್ತಥಾ ॥ 3-234-17 (25172)
ಪಾಪಾನುಗಾಸ್ತು ಪಾಪಾಸ್ತಾಃ ಪತೀನುಪಸೃಜಂತ್ಯುತ।
ನ ಜಾತು ವಿಪ್ರಿಯಂ ಭರ್ತುಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-234-18 (25173)
ವರ್ತಾಂಯಹಂ ತು ಯಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ತಾಂ ಸರ್ವಾಂ ಶೃಣು ಮೇ ಸತ್ಯಾಂ ಸತ್ಯಭಾಮೇ ಯಶಸ್ವಿನಿ ॥ 3-234-19 (25174)
ಅಹಂಕಾರಂ ವಿಹಾಯಾಹಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ಸರ್ವದಾ।
ಸದಾರಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಯತೋಪಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-234-20 (25175)
ಪ್ರಣಯಂ ಪ್ರತಿಸಂಹೃತ್ಯ ನಿಧಾಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ।
ಶುಶ್ರೂಷುರ್ನಿರಭೀಮಾನಾ ಪತೀನಾಂ ಚಿತ್ತರಕ್ಷಿಣೀ ॥ 3-234-21 (25176)
ದುರ್ವ್ಯಾಹೃತಾಚ್ಛಂಕಮಾನಾ ದುಸ್ಥಿತಾದ್ದುರವೇಕ್ಷಿತಾತ್।
ದುರಾಸಿತಾದ್ದುರ್ವ್ರಜಿತಾದಿಂಗಿತಾಧ್ಯಾಸಿತಾದಪಿ ॥ 3-234-22 (25177)
ಸೂರ್ಯವೈಶ್ವಾನರಸಮಾನ್ಸೋಮಕಲ್ಪಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್।
ಸೇವೇ ಚಕ್ಷುರ್ಹಣಃ ಪಾರ್ಥಾನುಗ್ರವೀರ್ಯಪ್ರತಾಪಿನಃ ॥ 3-234-23 (25178)
ದೇವೋ ಮನುಷ್ಯೋ ಗಂಧರ್ವೋ ಯುವಾ ಚಾಪಿ ಸ್ವಲಂಕೃತಃ।
ದ್ರವ್ಯವಾನಭಿರೂಪೋ ವಾ ನ ಮೇಽನ್ಯಃ ಪುರುಷೋ ಮತಃ ॥ 3-234-24 (25179)
ನ ಭುಕ್ತವತಿ ನ ಸ್ನಾತೇ ನಾಸಂವಿಷ್ಟೇ ಚ ಭರ್ತರಿ।
ನ ಸಂವಿಶಾಮಿ ನಾಶ್ನಾಮಿ ನ ಸ್ನಾಯೇ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವತೀ ॥ 3-234-25 (25180)
ಕ್ಷೇತ್ರಾದ್ವನಾದ್ವಾ ಗ್ರಾಮಾದ್ವಾ ಭರ್ತಾರಂ ಗುಹಮಾಗತಂ।
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾಯಾಭಿನಂದಾಮಿ ಆಸನೇನೋದಕೇನ ಚ ॥ 3-234-26 (25181)
ಪ್ರಸನ್ನಭಾಂಡಾ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನಾ ಕಾಲೇ ಭೋಜನದಾಯಿನೀ।
ಸಂಯತಾ ಗುಪ್ತಧಾನ್ಯಾ ಚ ಸುಸಂಮೃಷ್ಟನಿವೇಶನಾ ॥ 3-234-27 (25182)
ಅತಿರಸ್ಕೃತಸಂಭಾಷಾ ದುಃಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಾನುಸೇವತೀ।
ಅನುಕೂಲವತೀ ನಿತ್ಯಂ ಭವಾಂಯನಲಸಾ ಸದಾ ॥ 3-234-28 (25183)
ಅನರ್ಮ ಚಾಪಿ ಹಸಿತಂ ದ್ವಾರಿ ಸ್ಥಾನಮಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ।
ಅವಸ್ಕರೇ ಚಿರಸ್ಥಾನಂ ನಿಷ್ಕುಟೇಷು ಚ ವರ್ಜಯೇ ॥ 3-234-29 (25184)
`ಅತ್ಯಾಲಾಪಮಸಂತೋಷಂ ಪರವ್ಯಾಪಾರಸಂಕಥಾಃ'।
ಅತಿಹಾಸಾತಿರೋಷೌ ಚ ಕ್ರೋಧಸ್ಥಾನಂ ಚ ವರ್ಜಯೇ ॥ 3-234-30 (25185)
ನಿರತಾಽಹಂ ಸದಾ ಸತ್ಯೇ ಪಾಪಾನಾಂ ಚ ವಿವರ್ಜನೇ।
ಸರ್ವಥಾ ಭರ್ತುರಹಿತಂ ನ ಮಮೇಷ್ಟಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-234-31 (25186)
ಯದಾ ಪ್ರವಸತೇ ಭರ್ತಾ ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಸುಮನೋವರ್ಣಕಾಪೇತಾ ಭವಾಮಿ ವ್ರತಚಾರಿಣೀ ॥ 3-234-32 (25187)
ಯಚ್ಚ ಭರ್ತಾ ನ ಪಿಬತಿ ಯಚ್ಚ ಭರ್ತಾ ನ ಸೇವತೇ।
ಯಚ್ಚ ನಾಶ್ನಾತಿ ಮೇ ಭರ್ತಾ ಸರ್ವಂ ತದ್ವರ್ಜಯಾಂಯಹಂ ॥ 3-234-33 (25188)
ಯಥೋಪದೇಶಂ ನಿಯತಾ ವರ್ತಮಾನಾ ವರಾಂಗನೇ।
ಸ್ವಲಂಕೃತಾ ಸುಪ್ರಯತಾ ಭರ್ತುಃ ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಾ ॥ 3-234-34 (25189)
ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಾಃ ಕುಟುಂಬೇಷು ಶ್ವಶ್ರ್ವಾಮೇ ಕಥಿತಾಃ ಪುರಾ।
`ಅನುತಿಷ್ಠಾಮಿ ತಾನ್ಸತ್ಯೇ ನಿತ್ಯಕಾಲಮತಂದ್ರಿತಾ' ॥ 3-234-35 (25190)
ಭಿಕ್ಷಾಬಲಿಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಸ್ಥಾಲೀಪಾಕಾಶ್ಚ ಪರ್ವಸು।
ಮಾನ್ಯಾನಾಂ ಮಾನಸತ್ಕಾರಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವಿದಿತಾ ಮಮ ॥ 3-234-36 (25191)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನನುವರ್ತಾಮಿ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಂದ್ರಿತಾ।
ವಿನಯಾನನಿಯಮಾಂಶ್ಚೈವ ಸದಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಶ್ರಿತಾ ॥ 3-234-37 (25192)
ಮೃದೂನ್ಸತಃ ಸತ್ಯಶೀಲಾನ್ಸತ್ಯಧರ್ಮಾನುಪಾಲಿನಃ।
ಸ ದೇವಃ ಸಾ ಗತಿರ್ನಾರ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಕಾ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಚರೇತ್ ॥ 3-234-38 (25193)
ಪತ್ಯಾಶ್ರಯೋ ಹಿ ಮೇ ಧರ್ಮೋ ಮತಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸನಾತನಃ।
ಸ ದೇವಃ ಸಾ ಗತಿರ್ನಾರ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಕಾವಿಪ್ರಿಯಂ ಚರೇತ್ ॥ 3-234-39 (25194)
ಅಹಂ ಪತೀನ್ನಾತಿಶಯೇ ನಾತ್ಯಶ್ನೇ ನಾತಿಭೂಷಯೇ।
ನಾಪಿ ಶ್ವಶ್ರೂಂ ಪರಿವದೇ ಸರ್ವದಾ ಪರಿಯಂತ್ರಿತಾ ॥ 3-234-40 (25195)
ಅವಧಾನೇನ ಸುಭಗೇ ನಿತ್ಯೋತ್ಥಿತತಯೈವ ಚ।
ಭರ್ತಾರೋ ವಶಗಾ ಮಹ್ಯಂ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯೈವ ಚ ॥ 3-234-41 (25196)
ನಿತ್ಯಮಾರ್ಯಾಮಹಂ ಕುಂತೀಂ ವೀರಸೂಂ ಸತ್ಯವಾದಿನೀಂ।
ಸ್ವಯಂ ಪರಿಚರಾಂಯತಾಂ ಪಾನಾಚ್ಛಾದನಭೋಜನೈಃ ॥ 3-234-42 (25197)
ನೈತಾಮತಿಶಯೇ ಜಾತು ವಸ್ತ್ರಭೂಷಣಭೋಜನೈಃ।
ನ ವದೇ ಚಾಪ್ಯತಿವಾಚಾ ತಾಂ ಪೃಥಾಂ ಪೃಥಿವೀಸಮಾಂ ॥ 3-234-43 (25198)
ಅಷ್ಟಾವಗ್ರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ಮ ನಿತ್ಯದಾ।
ಭುಂಜತೇ ರುಕ್ಮಪಾತ್ರೀಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿವೇಶನೇ ॥ 3-234-44 (25199)
ಅಷ್ಟಾಶೀತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ನಾತಕಾ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ।
ತ್ರಿಂಶದ್ದಾಸೀಕ ಏಕೈಕೋ ಯಾನ್ವಿಭರ್ತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-234-45 (25200)
ದಶಾನ್ಯಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೇಷಾಮನ್ನಂ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಹ್ರಿಯತೇ ರುಕ್ಮಪಾತ್ರೀಭಿರ್ಯತೀನಾಮೂರ್ಧ್ವರೇತಸಾಂ ॥ 3-234-46 (25201)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನಗ್ರಹಾರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೇದವಾದಿನಃ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ಪೂಜಯಾಮಿ ಸ್ಮ ಪಾನಾಚ್ಛಾದನಭೋಜನೈಃ ॥ 3-234-47 (25202)
ಶತಂ ದಾಸೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಕೌಂತೇಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕಂಬುಕೇಯೂರಧಾರಿಣ್ಯೋ ನಿಷ್ಕಕಂಠ್ಯಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ ॥ 3-234-48 (25203)
ಮಹಾರ್ಹಮಾಲ್ಯಾಭರಣಾಃ ಸುವರ್ಣಾಶ್ಚಂದನೋಕ್ಷಿತಾಃ।
ಮಣೀನ್ಹೇಮ ಚ ವಿಭ್ರತ್ಯೋ ನೃತ್ತಗೀತವಿಶಾರದಾಃ ॥ 3-234-49 (25204)
ತಾಸಾಂ ನಾಮ ಚ ರೂಪಂಚ ಭೋಜನಾಚ್ಛಾದನಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಾಸಾಮೇವ ವೇದಾಹಂ ಕರ್ಮ ಚೈವ ಕೃತಾಕೃತಂ ॥ 3-234-50 (25205)
ಶತಂ ದಾಸೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಕುಂತೀಪುತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಪಾತ್ರೀಪಸ್ತಾ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಿಥೀನ್ಭೋಜಯಂತ್ಯುತ ॥ 3-234-51 (25206)
ಶತಮಶ್ವಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶನಾಗಾಯುತಾನಿ ಚ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯಾನುಯಾತ್ರಮಿಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-234-52 (25207)
ಏತದಾಸೀತ್ತದಾ ರಾಜ್ಞೋ ಯನ್ಮಹೀಂ ಪರ್ಯಪಾಲಯತ್।
ಯೇಷಾಂ ಸಂಖ್ಯಾವಿಧಿಂ ಚೈವ ಪ್ರದಿಶಾಮಿ ಶೃಣೋಮಿ ಚ ॥ 3-234-53 (25208)
ಅಂತಃಪೂರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಆಗೋಪಾಲಾವಿಪಾಲೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವಂ ವೇದ ಕೃತಾಕೃತಂ ॥ 3-234-54 (25209)
ಸರ್ವಂ ರಾಜ್ಞಃ ಸಮುದಯಮಾಯಂ ಚ ವ್ಯಯಮೇವ ಚ।
ಏಕಾಽಹಂವೇದ್ಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಯಶಸ್ವಿನಿ ॥ 3-234-55 (25210)
ಮಯಿ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸಜ್ಯಕುಟುಂಬಂ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ಉಪಾಸನರತಾಃ ಸರ್ವೇ ಘಟಯಂತಿ ವರಾನನೇ ॥ 3-234-56 (25211)
ತಮಹಂ ಭಾರಮಾಸಕ್ತಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಸುಖಂ ಸರ್ವಂಪರಿತ್ಯಜ್ಯರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ ಘಟಾಮಿ ವೈ ॥ 3-234-57 (25212)
ಅಧೃಷ್ಯಂ ವರುಣಸ್ಯೇವ ನಿಧಿಪೂರ್ಣಮಿವೋದಧಿಂ।
ಏಕಾಹಂ ವೇದ್ಮಿ ಕೋಶಂ ವೈ ಪತೀನಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಾಂ ॥ 3-234-58 (25213)
ಅನಿಶಾಯಾಂ ನಿಶಾಯಾಂ ಚ ವಿಹಾಯ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಯೋಃ।
ಆರಾಧಯಂತ್ಯಾಃ ಕೌರವ್ಯಾಂಸ್ತುಲ್ಯಾ ರಾತ್ರಿರಹಶ್ಚ ಮೇ ॥ 3-234-59 (25214)
ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯಾಮಿ ಚರಮಂ ಸಂವಿಶಾಮಿ ಚ।
ನಿತ್ಯಕಾಲಮಹಂ ಸತ್ಯೇ ಏತತ್ಸಂವನನಂ ಮಮ ॥ 3-234-60 (25215)
ಏತಜ್ಜಾನಾಂಯಹಂ ಕರ್ತುಂ ಭರ್ತೃಸಂವನನಂ ಮಹತ್।
ಅಸತ್ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಮಾಚಾರಂ ನಾಹಂ ಕುರ್ಯಾಂ ನ ಕಾಮಯೇ ॥ 3-234-61 (25216)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-234-62x (2583)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಸಹಿತಂ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಕೃಷ್ಣಯಾ ತದಾ।
ಉವಾಚ ಸತ್ಯಾ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಪಾಂಚಾಲೀಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಂ ॥ 3-234-62 (25217)
ಅಭಿಪನ್ನಾಽಸ್ಮಿ ಪಾಂಚಾಲಿ ಯಾಜ್ಞಸೇನಿ ಕ್ಷಮಸ್ವ ಮೇ।
ಕಾಮಕಾರಃ ಸಖೀನಂ ಹಿ ಸೋಪಹಾಸಂ ಪ್ರಭಾಷಿತಂ ॥ 3-234-63 (25218)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಸತ್ಯಭಾಮಾಸಂವಾದಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 234 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-234-1 ಸಮಮೇಕತ್ರ। ವಿವಿಶಾತೇ ತದಾಶ್ರಮಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-234-2 ಜಾಹಸ್ಯಮಾನೇ ಪರಸ್ಪರಮತಿಶಯೇನ ಹಸಂತ್ಯೌ ॥ 3-234-8 ಮೂಲವೀರ್ಯಂ ಮೂಲಂ ಅಪ್ರಚ್ಯುತಂ ತಾರುಣ್ಯಾದಿ ತದ್ವೀರ್ಯಂ। ಅಗದೋಽಂಜನಾದಿರೌಷಧಂ ॥ 3-234-9 ಭಗದೈವತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಭಗದೈವತ ಸೌಭಾಗ್ಯವರ್ಧಕಂ ಸೌರವ್ರತಾದಿಕಂ। ವಶಾನುಗ ಇಚ್ಛಾನುಸಾರೀ ॥ 3-234-11 ಹೇ ಸತ್ಯೇ ಅನುಕೀರ್ತನಮುತ್ತರಂ ॥ 3-234-17 ಜಲೋದರಃ ಉದರರೋಗಃ। ಶ್ವಿತ್ರಿಣಃ ಕುಷ್ಠವಂತಃ ॥ 3-234-18 ಉಪಸೃಜಂತಿ ದೋಷೈರ್ಯೋಜಯಂತಿ ॥ 3-234-21 ಪ್ರಣಯಂ ಈರ್ಷ್ಯಾಂ। ಆತ್ಮಾನಂ ಚಿತ್ತಂ। ಆತ್ಮನಿ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್। ನಿರಭಿಮಾನಾ ದರ್ಪಹೀನಾ ॥ 3-234-22 ಇಂಗಿತಂ ಅಭಿಪ್ರಾಯಃ ಅಧ್ಯಾಸಿತಃ ಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಯಸ್ಮಿನ್ ಕಟಾಕ್ಷೋ ತಸ್ಮಾತ್ ಇಂಗಿತಾಧ್ಯಾಸಿತಾತ್ ॥ 3-234-23 ಚಕ್ಷುರ್ಹಣಃ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ರಿಪೂನ್ ಘ್ನಂತಿ ತಾದೃಶಾನ್। ಸೇವೇ ಶತ್ರುಹಣಾನ್ಪಾರ್ಥಾನಿತಿ ಕ. ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-234-24 ಅಭಿರೂಪಃ ಸುಂದರಃ ॥ 3-234-28 ಅತಿರಸ್ಕೃತಸಂಭಾಷಾ ತಿರಸ್ಕಾರಶೂನ್ಯವಚನಾ ॥ 3-234-29 ಅನರ್ಮ ಪರಿಹಾಸಹೀನಂ। ಹಸಿತಂ ಹಾಸಃ। ಸ್ಥಾನಂ ಸ್ಥಿತಿಂ। ಅವಸ್ಕರೇ ತಿರಸ್ಕರೋಮಿ। ಕಿರತೇರಿದಂ ರೂಪಂ। ನಿಷ್ಕುಟೇಷು ಗೃಹಾರಾಮೇಷು ॥ 3-234-32 ಸುಮನೋವರ್ಣಕಾಪೇತಾ ಪುಷ್ಪೈರನುಲೇಪನೈಶ್ಚ ವರ್ಜಿತಾ ॥ 3-234-36 ಮಾನಃ ಪೂಜಾ। ಸತ್ಕಾರ ಆದರಃ ॥ 3-234-40 ನಾತಿಶಯೇ ನಾತಿಕ್ರಮಾಮಿ। ನ ಪರಿವದೇ ನ ನಿಂದಾಮಿ ॥ 3-234-41 ಅವಧಾನೇನ ಅಪ್ರಮಾದೇನ। ಮಹ್ಯಂ ಮಮ ॥ 3-234-47 ಅಗ್ರಹಾರೇಣ ವೈಶ್ವದೇವಾಂತೇ ಪ್ರಥಮದೇಯೇನಾನ್ನೇವ ॥ 3-234-52 ಅನುಯಾತ್ರಂ ಸ್ವೈರಯಾತ್ರಾಯಾಮಪಿ ಪರಿವಾರಭೂತಂ ॥ 3-234-54 ವೇದವೇದ್ಮಿ ॥ 3-234-60 ಸಂವನನಂ ವಶೀಕರಣಂ ॥ 3-234-63 ಅಭಿಪನ್ನಾ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 235
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.235. ಅಧ್ಯಾಯಃ 235
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸತ್ಯಭಾಮಾಂಪ್ರತಿ ಪತಿವಶೀಕರಣೋಪಾಯೋಪದೇಶವ್ಯಾಜೇನ ಪತಿವ್ರತಾಧರ್ಮಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-235-0 (25219)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-235-0x (2584)
ಇಮಂ ತು ತೇ ಮಾರ್ಗಮಪೇತದೋಷಂ
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಿತ್ತಗ್ರಹಣಾಯ ಭರ್ತುಃ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಯಥಾವತ್ಸಖಿ ವರ್ತಮಾನಾ
ಭರ್ತಾರಮಾಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯಸಿ ಕಾಮಿನೀಭ್ಯಃ ॥ 3-235-1 (25220)
ನೈತಾದೃಶಂ ದೈವತಮಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿ-
ತ್ಸರ್ವೇಷುಲೋಕೇಷು ಸದೇವಕೇಷು।
ಯಥಾ ಪತಿಸ್ತಸ್ಯ ತು ಸರ್ವಕಾಮಾ
ಲಭ್ಯಾಃ ಪ್ರಸಾದೇ ಕುಪಿತಶ್ ಹನ್ಯಾತ್ ॥ 3-235-2 (25221)
ತಸ್ಮಾದಪತ್ಯಂ ವಿವಿಧಾಶ್ ಭೋಗಾಃ
ಶಯ್ಯಾಸನಾನ್ಯದ್ಭುತದರ್ಶನಾನಿ।
ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ತಥೈವ ಗಂಧಾಃ
ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚಲೋಕೋ ವಿಪುಲಾ ಚ ಕೀರ್ತಿಃ ॥ 3-235-3 (25222)
ಸುಖಂ ಸುಖನೇಹ ನ ಜಾತು ಲಭ್ಯಂ
ದುಃಖೇನ ಸಾಧ್ವೀ ಲಭತೇ ಸುಖಾನಿ।
ಸಾ ಕೃಷ್ಣಮಾರಾಧಯ ಸೌಹೃದೇನ
ಪ್ರೇಂಣಾ ಚ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕರ್ಮಣಾ ಚ ॥ 3-235-4 (25223)
ಸ್ನಾನಾಸನೈಶ್ಚಾರುಭಿರಗ್ರಮಾಲ್ಯೈ-
ರ್ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಯೋಗೈರ್ವಿವಿಧೈಶ್ಚ ಗಂಧೈಃ।
ಅಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯೋಸ್ಮೀತಿ ಯಥಾ ವಿದಿತ್ವಾ
ತ್ವಾಮೇವ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಯತಿ ಸರ್ವಭಾವೈಃ ॥ 3-235-5 (25224)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ವರಂ ದ್ವಾರಗತಸ್ ಭರ್ತುಃ
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಿತಾ ತಿಷ್ಠ ಗೃಹಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ತ್ವರಿತಾಽಸನೇನ
ಪಾದ್ಯೇನ ಚೈನಂ ಪ್ರತಿಪೂಜಯಸ್ವ ॥ 3-235-6 (25225)
ಸಂಪ್ರೇಷಿತಾಯಾಮಥ ಚೈವ ದಾಸ್ಯಾ-
ಮುತ್ಥಾಯ ಸರ್ವಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಕಾರ್ಯಂ।
ಜಾನಾತು ಕೃಷ್ಣಸ್ತವ ಭಾವಮೇತಂ
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಮಾಂ ಭಜತೀತಿ ಸತ್ಯೇ ॥ 3-235-7 (25226)
ತ್ವತ್ಸಂನಿಧೌ ಯತ್ಕಥಯೇತ್ಪತಿಸ್ತೇ
ಯದ್ಯಪ್ಯಗುಹ್ಯಂ ಪರಿರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ।
ಕಾಚಿತ್ಸಪತ್ನೀ ತವ ವಾಸುದೇವಂ
ಪ್ರತ್ಯಾದಿಶೇತ್ತೇನ ಭವೇದ್ವಿರಾಗಃ ॥ 3-235-8 (25227)
ಪ್ರಿಯಾಂಶ್ಚ ರಂಯಾಂಶ್ಚ ಹಿತಾಂಶ್ ಭರ್ತು-
ಸ್ತಾನ್ಭೋಜಯೇಥಾ ರವಿವಿಧೈರುಪಾಯೈಃ।
ದ್ವೇಷ್ಯೈರುಪೇಕ್ಷ್ಯೈರಹಿತೈಶ್ ತಸ್ಯ
ಭಿದ್ಸ್ವನಿತ್ಯಂ ಕುಹಕೋದ್ಧತೈಶ್ಚ ॥ 3-235-9 (25228)
ಮದಂ ಪ್ರಮಾದಂ ಪುರುಷೇಷು ಹಿತ್ವಾ
ಸಂಯಚ್ಛ ಮಾನಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ ವಾಚಂ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಸಾಂಬಾವಪಿ ತೇ ಕುಮಾರೌ
ನೋಪಾಸಿತವ್ಯೌ ರಹಿತೇ ಕದಾಚಿತ್ ॥ 3-235-10 (25229)
ಮಹಾಕುಲೀನಾಭಿರಪಾಪಿಕಾಭಿಃ
ಸ್ತ್ರೀಭಿಃ ಸತೀಭಿಸ್ತವ ಸಖ್ಯಮಸ್ತು।
ಚಂಡಾಶ್ ಶೌಂಡಾಶ್ಚ ಮಹಾಶನಾಶ್ಚ
ಚೋರಾಶ್ಚ ದುಷ್ಟಾಶ್ಚಪಲಾಶ್ಚ ವರ್ಜ್ಯಾಃ ॥ 3-235-11 (25230)
ಏತದ್ಯಶಸ್ಯಂ ಭಗವೇತನಂ ಚ
ಸ್ವಾರ್ಥಂ ತದಾ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಂ ಚ।
ಮಹಾರ್ಹಮಾಲ್ಯಾಭರಣಾಂಗರಾಗಾ
ಭರ್ತಾರಮಾರಾಧಯ ಪುಣ್ಯಗಂಧೈಃ ॥ 3-235-12 (25231)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಸತ್ಯಭಾಮಾಸಂವಾದಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 235 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-235-1 ಆಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯಸಿ ಬಲಾದ್ಧರಿಷ್ಯಸಿ। ಕಾಮಿನೀಭ್ಯಃ ಸಪತ್ನೀಭ್ಯಃ। ಭರ್ತಾರಮಾಕರ್ಷಸೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-235-4 ಪ್ರತಿಕರ್ಮಣಾ ಕಾಯಕ್ಲೇಶೇನ ॥ 3-235-5 ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಯತಿ ತದ್ವಿಧತ್ಸ್ವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-235-8 ನ ಭವೇದ್ವಿಕಾರ ಇತಿಟ. ಪಾಠಃ ॥ 3-235-10 ತಪ್ರಮಾದಂ ಪುರುಷೇಷು ಕೃತ್ವೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। ನೈವಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಕುಹಕೇಷು ಕುರ್ಯಾ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ। ರಹಿತೇ ವಿಜನೇ ॥ 3-235-11 ಚಂಡಾಃ ಕ್ರೂರಾಃ। ಶೌಂಡಾಃ ಪರಾಭಿಭವಸಮರ್ಥಾಃ। ಮಹಾಶನಾಃ ಬಹುಭುಜಃ। ದುಷ್ಟಾಃ ದ್ವೇಷಾದ್ಯಾಕ್ರಾಂತಾಃ। ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವರ್ಜ್ಯಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-235-12 ಭಗದೈವತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಭಗದೈವತಂ ಭಾಗ್ಯಕರಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 236
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.236. ಅಧ್ಯಾಯಃ 236
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪ್ರಿಯೋಕ್ತಿಭಿರ್ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವಿತವತ್ಯಾ ಸತ್ಯಭಾಮಯಾ ಸಹ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನ ಸ್ವಪುರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-236-0 (25232)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-236-0x (2585)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾದಿಭಿರ್ವಿಪ್ರೈಃ ಪಾಂಡವೈಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಕಥಾಭಿರನುಕೂಲಾಭಿಃ ಸಹ ಸ್ತಿತ್ವಾ ಜನಾರ್ದನಃ ॥ 3-236-1 (25233)
ತತಸ್ತೈಃ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾವನ್ಮಧುಸೂದನಃ।
ಆರುರುಕ್ಷೂ ರಥಂ ಸತ್ಯಾಮಾಹ್ವಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-236-2 (25234)
ಸತ್ಯಭಾಮಾ ತತಸ್ತತ್ರ ಸ್ವಜಿತ್ವಾ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾಂ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಹೃದ್ಯಂ ಯಥಾಭಾವಂ ಸಮಾಹಿತಂ ॥ 3-236-3 (25235)
ಕೃಷ್ಣೇ ಮಾಭೂತ್ತವೋತ್ಕಂಠಾ ಮಾ ವ್ಯಥಾ ಮಾ ಪ್ರಜಾಗರಃ।
ಭರ್ತೃಭಿರ್ದೇವಸಂಕಾಶೈರ್ಜಿತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-236-4 (25236)
ನ ಹ್ಯೇವಂ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಾ ನೈವಂ ಪೂಜಿತಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚಿರಂ ಕ್ಲೇಶಂ ಯಥಾ ತ್ವಮಸಿತೇಕ್ಷಣೇ ॥ 3-236-5 (25237)
ಅವಶ್ಯಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಭೂಮಿರಿಯಂ ನಿಹತಕಂಟಕಾ।
ಭರ್ತೃಭಿಃ ಸಹಭೋಕ್ತವ್ಯಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೇತಿ ಶ್ರುತಂ ಮಯಾ ॥ 3-236-6 (25238)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರವಧಂ ಕೃತ್ವಾವೈರಾಣಿ ಪ್ತಿಯಾತ್ಯ ಚ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಥಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜೇ ॥ 3-236-7 (25239)
ಯಾಸ್ತಾಃ ಪ್ರವ್ರಾಜಪಾನಾಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಹಸಂದರ್ಪಮೋಹಿತಾಃ।
ತಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಹತಸಂಕಲ್ಪಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಕುರುಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 3-236-8 (25240)
ತವ ದುಃಖೋಪಪನ್ನಾಯಾ ಯೈರಾಚರಿತಮಪ್ರಿಯಂ।
ವಿದ್ಧಿ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನ್ಕೃಷ್ಣೇ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 3-236-9 (25241)
ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯಶ್ಚ ಸುತಸೋಮಸ್ತಥಾವಿಧಃ।
ಶ್ರುತಕರ್ಮಾಽರ್ಜುನಿಶ್ಚೈವ ಶತಾನೀಕಶ್ಚ ನಾಕುಲಿಃ ॥ 3-236-10 (25242)
ಸಹದೇವಾಚ್ಚ ಯೋ ಜಾತಃ ಶ್ರುತಸೇನಸ್ತವಾತ್ಮಜಃ।
ಸರ್ವೇಕುಶಲಿನೋ ವೀರಾಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ಸುತಾಸ್ತವ ॥ 3-236-11 (25243)
ಅಭಿಮನ್ಯುರಿವ ಪ್ರೀತಾ ದ್ವಾರವತ್ಯಾಂ ರತಾ ಭೃಶಂ।
ತ್ವಮಿವೈಷಾಂ ಸುಭದ್ರಾ ಚ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಸ್ಥಿತಾ ॥ 3-236-12 (25244)
ಪ್ರೀಯತೇ ತವ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಿಗತಜ್ವರಾ।
ದುಃಖಿತಾ ತೇನ ದುಃಖೇನ ಸುಖೇನ ಸುಖಿತಾ ತಥಾ ॥ 3-236-13 (25245)
ಭಜೇತ್ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಚೈವ ಪ್ರದ್ಯುಂನಜನನೀ ತಥಾ।
ಭಾನುಪ್ರಭೃತಿಭಿಶ್ಚೈನಾನ್ವಿಶಿನಷ್ಟಿ ಚ ಕೇಶವಃ ॥ 3-236-14 (25246)
ಭೋಜನಾಚ್ಛಾದನೇ ಚೈಷಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಮೇ ಶ್ವಶುರಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ರಾಮಪ್ರಭೃತಯಃ ಸರ್ವೇ ಭಜಂತ್ಯಂಧಕವೃಷ್ಣಯಃ ॥ 3-236-15 (25247)
ತುಲ್ಯೋ ಹಿಪ್ರಣಯಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಏವಮಾದಿ ಪ್ರಿಯಂ ಸತ್ಯಂಹೃದ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ಮನೋನುಗಂ ॥ 3-236-16 (25248)
ಗಮನಾಯ ಮನಶ್ಚಕ್ರೇವಾಸುದೇವರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ತಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಕೃಷ್ಣಮಹಿಷೀ ಚಕಾರಾಭಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ॥ 3-236-17 (25249)
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಶೌರೇಃ ಸತ್ಯಭಾಮಾಽಥ ಭಾಮಿನೀ।
ಸ್ಮಯಿತ್ವಾತು ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವ್ಯ ಚ।
ಉಪಾವರ್ತ್ಯ ತತಃ ಶೀಘ್ರೈರ್ಹಯೈಃ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪರಂತಪಃ ॥ 3-236-18 (25250)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಸತ್ಯಭಾಮಾಸಂವಾದಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 236 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-236-2 ಸಂವಿದಂ ಸಂಭಾಷಾಂ ॥ 3-236-3 ಸ್ವಜಿತ್ವಾ ಆಶ್ಲಿಷ್ಯ ॥ 3-236-4 ಕೃಷ್ಣೇ ಹೇದ್ರೌಪದಿ ॥ 3-236-6 ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿಷ್ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಾ ॥ 3-236-16 ಪ್ರಣಯಃ ಸ್ನೇಹಃ ॥ 3-236-18 ಉಪಾವರ್ತ್ಯ ಪಾಂಡವನಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 237
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.237. ಅಧ್ಯಾಯಃ 237
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತ್ಪಾಂಡವವೃತ್ತಾಂತಂ ಶ್ರುತವತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಪರಿಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪಾಂಡವಪರಾಕ್ರಮಾನುಸ್ಮರಣೇನ ಸ್ವಪುತ್ರಾಣಾಂ ಭಾವಿವಧನಿರ್ಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ಪರಿಶೋಚನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-237-0 (25251)
ಜನಸೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-237-0x (2586)
ಏವಂ ವನೇ ವರ್ತಮಾನಾ ನರಾಗ್ರ್ಯಾಃ
ಶೀತೋಷ್ಣವಾತಾತಪಕರ್ಶಿತಾಂಗಾಃ।
ಸರಸ್ತದಾಸಾದ್ಯವನಂ ಚ ಪುಣ್ಯಂ
ತತಃ ಪರಂಕಿಮಕುರ್ವಂತ ಪಾರ್ಥಾಃ ॥ 3-237-1 (25252)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-237-2x (2587)
ಸರಸ್ತದಾಸಾದ್ಯ ತು ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ
ಜನಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಿಧಾಯ ಚೇಷ್ಟಂ।
ವನಾನಿ ರಂಯಾಣ್ಯಥ ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚ
ನದೀಪ್ರದೇಶಾಂಶ್ಚ ತದಾ ವಿಚೇರುಃ ॥ 3-237-2 (25253)
ತಥಾ ವನೇ ತಾನ್ವಸತಃ ಪ್ರವೀರಾನ್
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಂತಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಶ್ಚ।
ಅಭ್ಯಾಯಯುರ್ವೇದವಿದಃ ಪುರಾಣಾ-
ಸ್ತಾನ್ಪೂಜಯಾಮಾಸುರಥೋ ನರಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-237-3 (25254)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ಕುಶಲಃ ಕಥಾಸು
ವಿಪ್ರೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ಭುವಿ ಕೌರವೇಯಾನ್।
ಸ ತೈಃ ಸಮೇತ್ಯಾಥ ಯದೃಚ್ಛಯೈವ
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯಂ ನೃಪಮಭ್ಯಗಚ್ಛತ್ ॥ 3-237-4 (25255)
ಅಥೋಪವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರತಿಸತ್ಕೃತಶ್ಚ
ವೃದ್ಧೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಕುರುಸತ್ತಮೇನ।
ಪ್ರಚೋದಿತಃ ಸಂಕಥಯಾಂಬಭೂವ
ಧರ್ಮಾನಿಲೇಂದ್ರಪ್ರಭವಾನ್ಯಮೌ ಚ ॥ 3-237-5 (25256)
ಕೃಶಾಂಶ್ಚ ವಾತಾತಪಕರ್ಶಿತಾಂಗಾನ್
ದುಃಖಸ್ಯ ಚೋಗ್ರಸ್ ಮುಖೇ ಪ್ರಪನ್ನಾನ್।
ತಾಂ ಚಾಪ್ಯನಾಥಾಮಿವ ವೀರನಾಥಾಂ
ಕೃಷ್ಣಾಂ ಪರಿಕ್ಲೇಶಗುಣೇನ ಯುಕ್ತಾಂ ॥ 3-237-6 (25257)
ತತಃ ಕಥಾಸ್ತಸ್ಯ ನಿಶಂಯ ರಾಜಾ
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯಃ ಕೃಪಯಾಽಭಿತಪ್ತಃ।
ವನೇ ತಥಾ ಪಾರ್ಥಿವಪುತ್ರಪೌತ್ರಾ-
ಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾ ದುಃಖನದೀಂಪ್ರಪನ್ನಾನ್ ॥ 3-237-7 (25258)
ಪ್ರೋವಾಚ ದೈನ್ಯಾಭಿಹತಾಂತರಾತ್ಮಾ
ನಿಶ್ವಾಸವಾತೋಪಹತಸ್ತದಾನೀಂ।
ವಾಚಂ ಕಥಂಚಿತ್ಸ್ಥಿರತಾಮುಪೇತ್ಯ
ತತ್ಸರ್ವಮಾತ್ಮಪ್ರಭವಂ ವಿಚಿಂತ್ಯ ॥ 3-237-8 (25259)
ಕಥಂನು ಸತ್ಯಃ ಶುಚಿರಾರ್ಯವೃತ್ತಃ
ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸುತಾನಾಂ ಮಮ ಧರ್ಮರಾಜಃ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಪೃಥಿವೀತಲೇ ಸ್ಮ
ಶೇತೇ ಪುರಾ ರಾಂಕವಕೂಟಶಾಯೀ ॥ 3-237-9 (25260)
ಪ್ರಬೋಧ್ಯತೇ ಮಾಗಧಸೂತಪುತ್ರೈ-
ರ್ನಿತ್ಯಂ ಸ್ತುವದ್ಭಿಃ ಸ್ವಯಮಿಂದ್ರಕಲ್ಪಃ।
ಪತತ್ರಿಸಂಘೈಃ ಸ ಜಘನ್ಯರಾತ್ರೇ
ಪ್ರಬೋಧ್ಯತೇ ನೂನಮಿಲಾತಲಸ್ಥಃ ॥ 3-237-10 (25261)
ಕಥಂನು ವಾತಾತಪಕರ್ಶಿತಾಂಗೋ
ವೃಕೋದರಃ ಕೋಪಪರಿಪ್ಲುತಾಂಗಃ।
ಶೇತೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮತಥೋಚಿತಾಂಗಃ
ಕೃಷ್ಣಾಸಮಕ್ಷಂ ವಸುಧಾತಲಸ್ಥಃ ॥ 3-237-11 (25262)
ತಥಾಽರ್ಜುನಃ ಸುಕುಮಾರೋ ಮನಸ್ವೀ
ವಶೇ ಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಸುತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ।
ವಿದೂಯಮಾನೈರಿವ ಸರ್ವಗಾತ್ರೈ-
ರ್ಧ್ರುವಂ ನ ಶೇತೇ ವಸತೀರಮರ್ಷಾತ್ ॥ 3-237-12 (25263)
ಯಮೌ ಚ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಚ
ಭೀಮಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಖವಿಪ್ರಯುಕ್ತಾನ್।
ವಿನಿಃಶ್ವಸನ್ಸರ್ಪ ಇವೋಗ್ರತೇಜಾ
ಧ್ರುವಂ ನ ಶೇತೇ ವಸತೀರಮರ್ಷಾತ್ ॥ 3-237-13 (25264)
ತಥಾ ಯಮೌ ಚಾಪ್ಯಸುಖೌ ಸುಖಾರ್ಹೌ
ಸಮೃದ್ಧರೀಪಾವಮರೌ ದಿವೀವ।
ಪ್ರಜಾಗರಸ್ಥೌ ಧ್ರುವಮಪ್ರಶಾಂತೌ
ಕ್ರೋಧೇನ ಸತ್ಯೇನ ಚ ವಾರ್ಯಮಾಣೌ ॥ 3-237-14 (25265)
ಸಮೀರಣೇನಾಥ ಸಮೋ ಬಲೇನ
ಸಮೀರಣಸ್ಯೈವಸುತೋ ಬಲೀಯಾನ್।
ಸ ಧರ್ಮಪಾಸೇನ ಸಿತೋಽಗ್ರಜೇನ
ಧ್ರುವಂ ವಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಸಹತ್ಯಮರ್ಷಂ ॥ 3-237-15 (25266)
ಸ ಚಾಪಿಭೂಮೌ ಪರಿವರ್ತಮಾನೋ
ವಧಂ ಸುತಾನಾಂ ಮಮ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಃ।
ಸತ್ಯೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಚ ವಾರ್ಯಮಾಣಃ
ಕಾಲಂಪ್ರತೀಕ್ಷತ್ಯಧಿಕೋ ರಣೇಽನ್ಯೈಃ ॥ 3-237-16 (25267)
ಅಜಾತಶತ್ರೌ ತು ಜಿತೇ ನಿಕೃತ್ಯಾ
ದುಃಶಾಸನೋ ಯತ್ಪರುಷಾಣ್ಯವೋಚತ್।
ತಾನಿ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾನಿ ವೃಕೋದರಾಂಗಂ
ದಹಂತಿ ಕಕ್ಷಾಗ್ನಿರಿವೇಂಧನಾನಿ ॥ 3-237-17 (25268)
ನ ಪಾಪಕಂ ಧ್ಯಾಸ್ಯತಿ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ
ಧನಂಜಯಶ್ಚಾಪ್ಯನುವರ್ತ್ಸ್ಯತೇ ತಂ।
ಅರಣ್ಯವಾಸೇನ ವಿವರ್ಧತೇ ತು
ಭೀಮಸ್ಯ ಕೋಪೋಽಗ್ನಿರಿವಾನಿಲೇನ ॥ 3-237-18 (25269)
ಸ ತೇನ ಕೋಪೇನ ವಿದೀರ್ಯಮಾಣಃ
ಕರಂ ಕರೇಣಾಭಿನಿಪೀಡ್ಯವೀರಃ।
ವಿನಿಃಶ್ವಸತ್ಯುಷ್ಣಮತೀವ ಘೋರಂ
ದಹನ್ನಿವೇಮಾಂ ಮಮ ಪುತ್ರಸೇನಾಂ ॥ 3-237-19 (25270)
ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಚ ವೃಕೋದರಶ್ಚ
ಸಂರಂಭಿಣಾವಂತಕಕಾಲಕಲ್ಪೌ।
ನ ಶೇಷಯೇತಾಂ ಯುಧಿ ಶತ್ರುಸೇನಾಂ
ಶರಾನ್ಕಿರಂತಾವನಿಪ್ರಕಾಶಾನ್ ॥ 3-237-20 (25271)
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಶಕುನಿಃ ಸೂತಪುತ್ರೋ
ದುಃಶಾಸನಶ್ಚಾಪಿ ಸುಮಂದಚೇತಾಃ।
ಮಧು ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ನ ತು ಪ್ರಪಾತಂ
ವೃಕೋದರಂ ಚೈವ ಧನಂಜಯಂ ಚ ॥ 3-237-21 (25272)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮ ನರೋಹಿ ಕೃತ್ವಾ
ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇಚೇತ್ಸ ಫಲಂವಿಪಾಕೇ।
ಸತೇನ ಯುಜ್ಯತ್ಯವಶಃ ಫಲೇನ
ಮೋಕ್ಷಃ ಕಥಂ ಸ್ಯಾತ್ಪುರುಷಸ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ ॥ 3-237-22 (25273)
ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸುಕೃಷ್ಟೇ ಹ್ಯುಪಿತೇ ಚ ಬೀಜೇ
ದೇವೇಚ ವರ್ಷತ್ಯೃತುಕಾಲಯುಕ್ತಂ।
ನ ಸ್ಯಾತ್ಫಲಂತಸ್ಯ ಕುತಃ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ-
ರನ್ಯತ್ರದೈವಾದಿತಿ ನಾಸ್ತಿ ಹೇತುಃ ॥ 3-237-23 (25274)
ಕೃತಂ ಮತಾಕ್ಷೇಣ ಯಥಾ ನ ಸಾಧು
ಸಾಧುಪ್ರವೃತ್ತೇನ ಚ ಪಾಂಡವೇನ।
ಮಯಾ ಚ ದುಷ್ಪುತ್ರವಶಾನುಗೇನ
ಕೃತಃ ಕುರೂಣಾಮಯಮಂತಕಾಲಃ ॥ 3-237-24 (25275)
ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಶಾಂಯತ್ಯಸಮೀರಿತೋಽಗ್ನಿ-
ರ್ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಜಾಸ್ಯತ್ಯುತ ಗರ್ಭಿಣೀ ಯಾ।
ಧ್ರುವಂ ದಿನಾದೌ ರಜನೀಪ್ರಣಾಶ-
ಸ್ತಥಾ ಕ್ಷಪಾದೌ ಚ ದಿನಪ್ರಣಾಶಃ ॥ 3-237-25 (25276)
ಕೃತೇಚ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಪರೇಚ ಕುರ್ಯು-
ರ್ದತ್ತೇ ಚ ದದ್ಯುಃ ಪುರುಷಾಃ ಕಥಂಸ್ವಿತ್।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾರ್ಥಕಾಲಂ ಚ ಭವೇದನರ್ಥಃ
ಕಥಂಚನ ಸ್ಯಾದಿತಿತತ್ಕುತಃ ಸ್ಯಾತ್ ॥ 3-237-26 (25277)
ಕಥಂ ನ ಭಿದ್ಯೇತ ನ ಚ ಸ್ರವೇತ
ನ ಚ ಪ್ರಸಿಚ್ಯೇದಿತಿರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ।
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಶತಧಾ ಪ್ರಕೀರ್ಯೇ-
ದ್ಭ್ರುವಂ ನ ನಾಶೋಽಸ್ತಿ ಕೃತಸ್ಯ ಲೋಕೇ ॥ 3-237-27 (25278)
ಗತೋ ಹ್ಯರಣ್ಯಾದಪಿಶಕ್ರಲೋಕಂ
ಧನಂಜಯಃ ಪಶಯ್ತ ವೀರ್ಯಮಸ್ಯ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪುನರ್ಲೋಕಮಿಮಂ ಪ್ರಪನ್ನಃ ॥ 3-237-28 (25279)
ಸ್ವರ್ಗಂ ಹಿ ಗತ್ವಾ ಸಶರೀರ ಏವ
ಕೋ ಮಾನುಷಃ ಪುನರಾಗಂತುಮಿಚ್ಛೇತ್।
ಅನ್ಯತ್ರಕಾಲೋಪಹತಾನನೇಕಾ-
ನ್ಸಮೀಕ್ಷಮಾಣಸ್ತುಕುರೂನ್ಮುಮೂರ್ಷೂನ್ ॥ 3-237-29 (25280)
ಧನುರ್ಗ್ರಾಹಶ್ಚಾರ್ಜುನಃ ಸವ್ಯಸಾಚೀ
ಧನುಶ್ಚ ತದ್ಗಾಂಡಿವಂ ಭೀಮವೇಗಂ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಚ ತಾನಿ ತಸ್ಯ
ತ್ರಯಸ್ಯ ತೇಜಃ ಪ್ರಸಹೇತ ಕೋಽತ್ರ ॥ 3-237-30 (25281)
ನಿಶಂಯ ತದ್ವಚನಂ ಪಾರ್ಥಿವಸ್ಯ
ದುರ್ಯೋಧನಂ ರಹಿತೇ ಸೌಬಲೋಽಥ।
ಅಬೋಧಯತ್ಕರ್ಣಮುಪೇತ್ಯ ಸರ್ವಂ
ಸ ಚಾಪ್ಯಹೃಷ್ಟೋಽಭವದಲ್ಪಚೇತಾಃ ॥ 3-237-31 (25282)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಧೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 237 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-237-1 ಸರೋ ದ್ವೈತವನಸ್ಥಂ ॥ 3-237-2 ಜನಂ ಸಮುದಾಯಂ ॥ 3-237-3 ವನೇ ದ್ವೈತವನೇ ॥ 3-237-4 ನೃಪ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ॥ 3-237-9 ರಂಕೋರ್ಮೃಗವಿಶೇಷಸ್ಯ ಲೋಮರಾಶಿಮಯೀತೂಲಿಕಾ ರಾಂಕವಕೂಟಂ ॥ 3-237-13 ಉಗ್ರತೇಜಾ ಅರ್ಜುನಃ ॥ 3-237-14 ಪ್ರಜಾಗರಸ್ಥೌ ಭುವಿ ಶಯಾತೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-237-16 ಅನ್ಯೈಃ ಅನ್ಯೇಭ್ಯಃ ಅಧಿಕಃ ॥ 3-237-23 ಉಪಿತೇ ನ್ಯುಪ್ತೇ। ಏವಂ ಮಚ್ಚಿತ್ತೇ ದುರ್ಯೋಧನಾದೀನಾಂ ಚ ಚಿತ್ತೇ ವೃದ್ಧಹಿತೋಪದೇಶೋ ವೃಥಾ ಭವತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-237-24 ಮತಾಕ್ಷೇಣ ಶಕುನಿನಾ ಪಾಂಡವೇನ ಚ ತದಾನೀಮೇವ ತಾನ್ ಅವಿಘ್ನತಾ ॥ 3-237-25 ಪ್ರಜಾಸ್ಯತಿ ಅಪತ್ಯಂ ಅನಯಿಷ್ಯತಿ। ಕ್ಷಪಾದೌ ರಾತ್ರ್ಯಾದೌ। ಏತಸ್ ಪಾಪಸ್ಯ ಫಲಂ ಅಪರಿಹಾರ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 238
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.238. ಅಧ್ಯಾಯಃ 238
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಣಶಕುನಿಭ್ಯಾಂ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿಸ್ವವೈಭವಪ್ರದರ್ಸನೇನ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ದುಃಖಜನನಾಯ ದ್ವೈತವನಗಮನಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-238-0 (25283)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-238-0x (2588)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಿಶಂಯ ಶಕುನಿಸ್ತದಾ।
ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ಕಾಲೇ ಕರ್ಣೇನ ಸಹಿತೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-238-1 (25284)
ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ವೀರಾನ್ಸ್ವೇನ ವೀರ್ಯೇಣ ಭಾರತ।
ಭುಂಕ್ಷ್ವೇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಮೇಕೋ ದಿವಿ ಶಂಬರಹಾಯಥಾ ॥ 3-238-2 (25285)
`ತವಾದ್ಯಪೃಥಿವೀ ರಾಜನ್ನಖಿಲಾ ಸಾಗರಾಂಬರಾ।
ಸಪರ್ವತವನಾಕಾರಾ ಸಹಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾ' ॥ 3-238-3 (25286)
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಶ್ಚ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಪತೀಚ್ಯೋದೀಚ್ಯವಾಸಿನಃ।
ಕೃತಾಃ ಕರಪ್ರದಾಃ ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನಸ್ತೇ ನಾರಾಧಿಪ ॥ 3-238-4 (25287)
ಯಾ ಹಿ ಸಾ ದೀಪ್ಯಮಾನೇವ ಪಾಂಡವಾನ್ಭಜಡತೇ ಪುರಾ।
ಸಾಽದ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ನವಾಪ್ತಾ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-238-5 (25288)
ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥಗತೇ ಯಾಂ ತಾಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಶ್ರಿಯಂ ರಾಜನ್ಸುಚಿರಂ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಃ ॥ 3-238-6 (25289)
ಸಾ ತು ಬುದ್ಧಿಬಲೇನೇಯಂ ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತಥಾವಿಧಾತ್।
ತ್ವಯಾಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೀಪ್ಯಮಾನೇವ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-238-7 (25290)
ತಥೈವ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರರಾಜಾನಃ ಪರವೀರಹನ್।
ಶಾಸನೇಽಧಿಷ್ಠಿತಾಃ ಸರ್ವೇಕಿಂ ಕುರ್ಮ ಇತಿ ವಾದಿನಃ ॥ 3-238-8 (25291)
ತೇ ವಯಂ ಪೃಥಿವೀ ರಾಜನ್ನಿಖಿಲಾ ಸಾಗರಾಂಬರಾ।
ಸಪರ್ವತವನಾ ದೇವೀ ಸಗ್ರಾಮನಗರಾಕರಾ ॥ 3-238-9 (25292)
ನಾನಾವನೋದ್ದೇಶವತೀ ಪತ್ತನೈರುಪಶೋಭಿತಾ।
`ನಾನಾಜನಪದಾಕೀರ್ಣಾ ಸ್ಫೀತರಾಷ್ಟ್ರಾ ಮಹಾಹಲಾ' ॥ 3-238-10 (25293)
ನಂದ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜೈ ರಾಜನ್ಭಾಸಿ ನಕ್ಷತ್ರರಾಡಿವ।
ಪೌರುಷಾದ್ದಿವಿ ದೇವೇಷು ಭ್ರಾಜಸೇ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ ॥ 3-238-11 (25294)
ರುದ್ರೈರಿವ ಯಮೋ ರಾಜಾ ಮರುದ್ಭಿರಿವ ವಾಸವಃ।
ಕುರುಭಿಸ್ತ್ವಂ ವೃತೋ ರಾಜನ್ಭಾಸಿ ನಕ್ಷತ್ರರಾಡಿವ ॥ 3-238-12 (25295)
ಯೈಃ ಸ್ಮ ತೇ ನಾದ್ರಿಯೇತಾಜ್ಞಾ ನ ಚ ಯೇ ಶಾಸನೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪಶ್ಯಾಮಸ್ತಾಞ್ಶ್ರಿಯಾ ಹೀನಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ವನವಾಸಿನಃ ॥ 3-238-13 (25296)
ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ಮಹಾರಾಜಸರೋ ದ್ವೈತವನಂ ಪ್ರತಿ।
ವಸಂತಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಾರ್ಧಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವನವಾಸಿಭಿಃ ॥ 3-238-14 (25297)
ಸಪ್ರಯಾಹಿ ಮಹಾರಾಜ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ।
ತಾಪಯನ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಂಸ್ತ್ವಂ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ ತೇಜಸಾ ॥ 3-238-15 (25298)
ಸ್ತಿತೋರಾಜ್ಯೇಽಚ್ಯುತಾನ್ರಾಜ್ಯಾಚ್ಛಿಯಾಹೀನಾಂಛ್ರಿಯಾವೃತಃ
ಅಸಮೃದ್ಧಾನ್ಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥಃ ಪಶ್ಯ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ನೃಪ ॥ 3-238-16 (25299)
ಮಹಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಂ ಭದ್ರೇ ಮಹತಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಪಾಂಡವಾಸ್ತ್ವಾಽಭಿವೀಕ್ಷಂತು ಯಯಾತಿಮಿವ ನಾಹುಷಾಂ ॥ 3-238-17 (25300)
ಯಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ಸುಹೃದಶ್ಚೈವ ದುರ್ಹೃದಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ಪೌರುಷೈರ್ದೀಪ್ತಾಂ ಸಾ ಸಮರ್ಥಾ ಭವತ್ಯುತ ॥ 3-238-18 (25301)
ಸಮಸ್ಥೋ ವಿಷಮಸ್ಥಾನ್ಹಿ ದುರ್ಹೃದೋ ಯೋಽಭಿವೀಕ್ಷತೇ।
ಜಗತೀಸ್ಥನಿವಾದ್ರಿಸ್ಥಃ ಕಿಮತಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ ॥ 3-238-19 (25302)
ನ ಪುತ್ರಧನಲಾಭೇನ ನ ರಾಜ್ಯೇನಾಪಿ ವಿಂದತಿ।
ಪ್ರೀತಿಂ ನೃಪತಿಶಾರ್ದೂಲ ಯಾಮಮಿತ್ರಾಧದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-238-20 (25303)
ಕಿಂನು ತಸ್ಯ ಸುಖಂ ನ ಸ್ಯಾದಾಶ್ರಮೇ ಯೋ ಧನಂಜಯಂ।
ಅಭಿವೀಕ್ಷೇತ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ವಲ್ಕಲಾಜಿನವಾಸಸಂ ॥ 3-238-21 (25304)
ಸುವಾಸಸೋ ಹಿ ತೇ ಭಾರ್ಯಾ ವಲ್ಕಲಾಜಿನಸಂವೃತಾಂ।
ಪಶ್ಯಂತು ದುಃಖಿತಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಾ ಚ ನಿರ್ವಿದ್ಯತಾಂ ಪುನಃ ॥ 3-238-22 (25305)
ವಿನಿಂದತಾಂ ತಥಾಽತ್ಮಾನಂ ಜೀವಿತಂ ಚ ಧನಚ್ಯುತಂ।
`ದಾರಾಣಾಂ ತೇ ಶ್ರಿಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೀಪ್ತಾಮದ್ಯ ಜನಾಧಿಪಾ' ॥ 3-238-23 (25306)
ನ ತಥಾ ಹಿಸಭಾಮಧ್ಯೇ ತಸ್ಯಾ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ವೈಮನಸ್ಯಂ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತವ ಭಾರ್ಯಾಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ ॥ 3-238-24 (25307)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-238-25x (2589)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ರಾಜಾನಂ ಕರ್ಣಃ ಶಕುನಿನಾ ಸಹ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವತುರುಭೌ ದಾಕ್ಯಾಂತೇ ಜನಮೇಜಯ ॥ 3-238-25 (25308)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಬಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಧೋಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 238 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-238-4 ಪ್ರತೀಚ್ಯಾ ಉದೀಚ್ಯಾಶ್ಚ ದೇಶಾಸ್ತದ್ವಾಸಿನಃ। ತೇ ತ್ವಯಾ ॥ 3-238-13 ನಾದ್ರಿಯೇತ ನಾದೃತಾ ॥ 3-238-17 ತ್ವಾ ತ್ವಾಂ ॥ 3-238-18 ಸಮರ್ಥಾ ಸುಹೃದಾಂ ಹರ್ಷಂ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಚ ಶೋಕಂ ದಾತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-238-20 ಅಘಂ ದುಃಖಂ ॥ 3-238-22 ನಿರ್ವಿದ್ಯತಾಂ ಜೀವಿತಾದಪಿ ವಿರಕ್ತಾ ಭವತು ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 239
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.239. ಅಧ್ಯಾಯಃ 239
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಣಶಕುನ್ಯಾದಿಭಿರ್ದ್ವೈತವನಗಮನೇ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಯಾ ಉಪಾಯತ್ವನಿರ್ಧಾರಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-239-0 (25309)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-239-0x (2590)
ಕರ್ಣಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತಃ।
ಹೃಷ್ಟೋ ಭೂತ್ವಾಪುನರ್ದೀನೋ ರಾಧೇಯಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-239-1 (25310)
ಬ್ರವೀಷಿ ಯದಿದಂ ಕರ್ಣ ಸರ್ವಂ ಮನಸಿ ಮೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ನ ತ್ವಭ್ಯನುಜ್ಞಾಂ ಲಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಗಮನೇ ಯತ್ರಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-239-2 (25311)
ಪರಿದೇವತಿ ತಾನ್ವೀರಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಮನ್ಯತೇಽಭ್ಯಧಿಕಾಂಶ್ಚಾಪಿ ತಪೋಯೋಗೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 3-239-3 (25312)
ಅಥವಾಽಪ್ಯನುಬುಧ್ಯೇತ ನೃಪೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಏತಾಮಪ್ಯಾಯತಿಂ ರಕ್ಷನ್ನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-239-4 (25313)
ನ ಹಿ ದ್ವೈತವನೇ ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇಽನ್ಯತ್ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಉನ್ಮಾಥನಮೃತೇ ತೇಷಾಂ ವನಸ್ಥಾನಾಮಪಿ ದ್ವಿಷಾಂ ॥ 3-239-5 (25314)
ಜಾನಾಸಿಹಿ ಯಥಾ ಕ್ಷತ್ತಾ ದ್ಯೂತಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಯಚ್ಚ ಮಾಂ ತ್ವಾಂ ಚ ಸೌಬಲಂ ವಚನಂ ತದಾ ॥ 3-239-6 (25315)
ತಾನಿಸರ್ವಾಣಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಪರಿದೇವಿತಂ।
ವಿಚಿಂತ್ಯ ನಿಶ್ಚಯ ಗಚ್ಛೇ ಗಮನಾಯೇತರಾಯ ವಾ ॥ 3-239-7 (25316)
ಮಮಾಪಿ ಹಿಮಹಾನ್ಹರ್ಷೋ ಯದಹಂ ಭೀಮಫಲ್ಗುನೌ।
ಕ್ಲಿಷ್ಟಾವರಣ್ಯೇ ಪಶ್ಯೇಯಂ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಹಿತಾವಿತಿ ॥ 3-239-8 (25317)
ನ ತಥಾ ಹ್ಯಾಪ್ನುಯಾಂ ಪ್ರೀತಿಮವಾಪ್ಯ ವಸುಧಾಮಿಮಾಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಥಾ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ವಲ್ಕಲಾಜಿನವಾಸಸಃ ॥ 3-239-9 (25318)
ಕಿಂನು ಸ್ಯಾದಧಿಕಂ ತಸ್ಮಾದ್ಯದಹಂ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾಂ।
ದ್ರೌಪದೀಂ ಕರ್ಣ ಪಶ್ಯೇಯಂ ಕಾಷಾಯವಸನಾಂ ವನೇ ॥ 3-239-10 (25319)
ಯದಿ ಮಾಂ ದರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ಯುಕ್ತಂ ರಪರಮಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಪಶ್ಯೇತಾಂ ಜೀವಿತಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-239-11 (25320)
ಉಪಾಯಂ ನ ತು ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಮ ತದ್ವನಂ।
ಯಥಾಚಾಭ್ಯನುಜಾನೀಯಾದ್ಗಚ್ಛಂತಂ ಮಾಂ ಮಹೀಪತಿಃ ॥ 3-239-12 (25321)
ಸ ಸೌಬಲೇನ ಸಹಿತಸ್ತಥಾ ದುಃಶಾಸನೇನ ಚ।
ಉಪಾಯಂ ಪಶ್ಯ ರನಿಪುಣಂ ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಮ ತದ್ವನಂ ॥ 3-239-13 (25322)
ಅಹಮಪ್ಯನುಗಚ್ಛಾಮಿ ಗಮನಾಯೇತರಾಯ ಚ।
ಕಲ್ಯಮೇವ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಮೀಪಂ ಪಾರ್ಥಿವಸ್ಯ ಹ ॥ 3-239-14 (25323)
ಮಯಿ ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟೇ ತು ಭೀಷ್ಮೇ ಚ ಕುರುಸತ್ತಮೇ।
ಉಪಾಯೋ ಯೋ ಭವೇದ್ದೃಷ್ಟಸ್ತಂ ಬ್ರೂಯಾಃ ಸಹಸೌಬಲಃ ॥ 3-239-15 (25324)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ನಿಶಂಯ ರಗಮನಂ ಪ್ರತಿ।
ವ್ಯವಸಾಯಂ ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಮನುನೀಯ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 3-239-16 (25325)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ತೇ ಸರ್ವೇಗ್ಮುರಾವಸಥಾನ್ಪ್ರತಿ।
ವ್ಯುಷಿತಾಯಾಂ ರಜನ್ಯಾಂ ತು ಕರ್ಣೋ ರಾಜಾನಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-239-17 (25326)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಉಪಾಯಃ ಪರಿದೃಷ್ಟೋಽಯಂ ತಂ ನಿಬೋಧಜನೇಶ್ವರ ॥ 3-239-18 (25327)
ಘೋಷಾ ದ್ವೈತವನೇ ಸರ್ವೇತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಾ ನರಾಧಿಪ।
ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪದೇಶೇನ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-239-19 (25328)
ಉಚಿತಂ ಹಿ ಸದಾ ಗಂತುಂ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಏವಂ ಚೇತ್ತ್ವಾಂ ಪಿತಾ ರಾಜನ್ಸಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-239-20 (25329)
ತಥಾ ಕಥಯಮಾನೌ ತು ಘೋಷಯಾತ್ರಾವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಗಾಂಧಾರರಾಜಃ ಶಕುನಿರಿತ್ಯುವಾಚ ಹಸನ್ನಿವ ॥ 3-239-21 (25330)
ಉಪಾಯೋಽಯಂಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ಗಮನಾಯ ನಿರಾಮಯಃ।
ಅನುಜ್ಞಾಸ್ಯತಿನೋ ರಾಜಾ ಚೋದಯಿಷ್ಯತಿ ಚಾಪ್ಯುತ ॥ 3-239-22 (25331)
ಘೋಷಾ ದ್ವೈತವ್ರನೇ ಸರ್ವೇತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಾ ನರಾಧಿಪ।
ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪದೇಶೇನ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಃ ಸರಃ ಪ್ರತಿ ॥ 3-239-23 (25332)
ತತಃ ಪ್ರಹಸಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ತಲಾಂದದುಃ।
ತದೇವ ಚ ವಿನಿಶ್ಚೇತ್ಯ ದದೃಶುಃ ಕುರುಸತ್ತಮಂ ॥ 3-239-24 (25333)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-239-4 ಆಯತಿಮುತ್ತರಕಾಲಂ ॥ 3-239-7 ಇತರಾಯಾವಸ್ಥಾನಾಯ ॥ 3-239-11 ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಉಪೇತಂ ಪಶ್ಯೇತಾಂ ಚೇಜ್ಜೀವಿತಂ ಯುಕ್ತಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-239-14 ಅಹ್ಮಪ್ಯದ್ಯನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕಲ್ಯಂ ಪ್ರಾತಃ ॥ 3-239-15 ವಚೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-239-19 ಘೋಷಾ ಗೋವ್ರಜಾಃ ॥ 3-239-22 ಅಯಮುಪಾಯೋ ಘೋಷಯಾತ್ರೈವ ॥ 3-239-24 ತಲಾನ್ ಹಸ್ತತಲಾನಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 240
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.240. ಅಧ್ಯಾಯಃ 240
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಘೋಷಯಾತ್ರಾವ್ಯಾಜೇನಾನುಜಾದಿಭಿಃ ಸಹದ್ವೈತವನಂಪ್ರತಿರಾಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-240-0 (25334)
ವೈಸಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-240-0x (2591)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ತತಃ ಸರ್ವೇದದೃಶುರ್ಜನಮೇಜಯ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಖಮಥೋ ರಾಜ್ಞಃ ಪೃಷ್ಟಾ ರಾಜ್ಞಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-240-1 (25335)
ತತಸ್ತೈರ್ವಿಹಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಂಗವೋ ನಾಮ ವಲ್ಲವಃ।
ಸಮೀಪಸ್ಥಾಸ್ತದಾ ಗಾವೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-240-2 (25336)
ಅನಂತರಂ ಚ ರಾಧೇಯಃ ಶಕುನಿಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಆಹತುಃ ಪಾರ್ಥಿವಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಜನಾಧಿಪಂ ॥ 3-240-3 (25337)
ರಮಣೀಯೇಷು ದೇಶೇಷು ಘೋಷಾಃ ಸಂಪ್ರತಿ ಕೌರವ।
ಸ್ಮಾರಣೇ ಸಮಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವತ್ಸಾನಾಮಪಿ ಚಾಂಕನಂ ॥ 3-240-4 (25338)
ಮೃಗಯಾ ಚೋಚಿತಾ ರಾಜನ್ನಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಸುತಸ್ಯತೇ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಗಮನಂ ತ್ವಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-240-5 (25339)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 3-240-6x (2592)
ಮೃಗಯಾ ಶೋಭನಾ ತಾತ ಗವಾಂ ಹಿ ಸಮವೇಕ್ಷಣಂ।
ವಿಸ್ರಂಭಸ್ತು ನ ಗಂತವ್ಯೋ ವಲ್ಲವಾನಾಮಿತಿ ಸ್ಮರೇ ॥ 3-240-6 (25340)
ತೇ ತು ತತ್ರನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಸಮೀಪ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಅತೋ ನಾಭ್ಯನುಜಾನಾಮಿ ಗಮನಂ ತತ್ರ ವಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-240-7 (25341)
ಛದ್ಮನಾ ನಿರ್ಜಿತಾಸ್ತೇ ತು ಕರ್ಶಿತಾಶ್ಚ ಮಹಾವನೇ।
ತಪೋನಿತ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಧೇಯ ಸಮರ್ಥಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-240-8 (25342)
ಧರ್ಮರಾಜೋ ನ ಸಂಕ್ರುದ್ಧ್ಯೇದ್ಭೀಮಸೇನಸ್ತ್ವಮರ್ಷಣಃ।
ಯಜ್ಞಸೇನಸ್ ದುಹಿತಾ ತೇಜ ಏವತು ಕೇವಲಂ ॥ 3-240-9 (25343)
ಯೂಯಂಚಾಪ್ಯಪರಾಧ್ಯೇಯುರ್ದರ್ಪಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ತತೋ ವಿನಿರ್ದಹೇಯುಸ್ತೇ ತಪಸಾ ಹಿ ಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-240-10 (25344)
ಅಥವಾ ಸಾಯುಧಾವೀರಾ ಮನ್ಯುನಾಽಭಿಪರಿಪ್ಲುತಾಃ।
ಸಹಿತಾ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಶಾ ದಹೇಯುಃ ಶಸ್ತ್ರತೇಜಸಾ ॥ 3-240-11 (25345)
ಅಥ ಯೂಯಂ ಬಹುತ್ವಾತ್ತಾನ್ನಾರಭಧ್ವಂ ಕಥಂಚನ।
ಅನಾರ್ಯಂ ಪರಮಂ ತತ್ಸ್ಯಾದಶಕ್ಯಂ ತಚ್ಚ ವೈ ಮತಂ ॥ 3-240-12 (25346)
ಉಷಿತೋ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹುರಿಂದ್ರಲೋಕೇ ಧನಂಜಯಃ।
ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣ್ಯವಾಪ್ಯಾಥ ತತಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತೋ ವನಂ ॥ 3-240-13 (25347)
ಅಕೃತಾಸ್ತ್ರೇಣ ಪೃಥಿವೀ ಜಿತಾ ಬೀಭತ್ಸುನಾ ಪುರಾ।
ಕಿಂ ಪುನಃ ಸಕೃತಾಸ್ತ್ರೋಽದ್ಯ ನ ಹನ್ಯಾದ್ವೋ ಮಹಾರಥಃ ॥ 3-240-14 (25348)
ಅಥವಾ ಮದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತತ್ರ ಯತ್ತಾ ಭವಿಷ್ಯಥ।
ಉದ್ವಿಗ್ರವಾಸಾ ವಿಸ್ರಬ್ಧಾ ದುಃಖಂ ತತ್ರಗಮಿಷ್ಯಥ ॥ 3-240-15 (25349)
ಅಥವಾ ಸೈನಿಕಾಃ ಕೇಚಿದಪಕುರ್ಯುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ತದಬುದ್ಧಿಕೃತಂಕರ್ಮ ದೋಷಮುತ್ಪಾದಯೇಚ್ಚ ವಃ ॥ 3-240-16 (25350)
ತಸ್ಮಾದನ್ಯೇ ನರಾ ಯಾಂತು ಸ್ಮಾರಣಾಯಾಪ್ತಕಾರಿಣಃ।
ನ ಸ್ವಯಂ ತತ್ರಗಮನಂ ರೋಚಯೇ ತವ ಭಾರತ ॥ 3-240-17 (25351)
ಶಕುನಿರುವಾಚ। 3-240-18x (2593)
ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪಾಂಡವೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಂ ಚ ಸಂಸದಿ।
ತೇನ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ವಸ್ತವ್ಯಾನೀತಿ ಭಾರತ ॥ 3-240-18 (25352)
ಅನುವೃತ್ತಾಶ್ಚ ರತಂ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ನ ನಃ ಕೋಪಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-240-19 (25353)
ಮೃಗಯಾಂ ಚೈವ ನೋ ಗಂತುಮಿಚ್ಛಾ ಸಂವರ್ಧತೇ ಭೃಶಂ।
ಸ್ಮಾರಣಂ ತು ಚಿಕೀರ್ಷಾಮೋ ನ ತು ಪಾಂಡವದರ್ಸನಂ ॥ 3-240-20 (25354)
ನ ಚಾನಾರ್ಯಸಮಾಚಾರಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತತ್ರ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ನ ಚ ತತ್ರ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಯತ್ರ ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ॥ 3-240-21 (25355)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-240-22x (2594)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಶಕುನಿನಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಸಹಾಮಾತ್ಯಮನುಜಜ್ಞೇ ನ ಕಾಮತಃ ॥ 3-240-22 (25356)
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತು ಗಾಂಧಾರಿಃ ಕರ್ಣೇನ ಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ನಿರ್ಯಯೌ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ ॥ 3-240-23 (25357)
ದುಃಶಾಸನೇನ ಚ ತಥಾ ಸೌಬಲೇನ ಚ ಧೀಮತಾ।
ಸಂವೃತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-240-24 (25358)
ತಂ ನಿರ್ಯಾಂತಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ।
ಪೌರಾಶ್ಚಾನುಯಯುಃ ಸರ್ವೇಸಹದಾರಾ ವನಂ ಚ ತತ್ ॥ 3-240-25 (25359)
ಅಷ್ಟೌ ರಥಸಹಸ್ರಾಣಿ ತ್ರೀಣಿ ನಾಗಾಯುತಾನಿ ಚ।
ಪತ್ತಯೋ ಬಹುಸಾಹಸ್ರಾ ಹಯಾಶ್ಚ ನವತಿಃ ಶತಾಃ ॥ 3-240-26 (25360)
ಶಕಟಾಪಣವೇಶಾಶ್ಚ ವಣಿಜೋ ವಂದಿನಸ್ತಥಾ।
ನರಾಶ್ಚ ಮೃಗಯಾಶೀಲಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-240-27 (25361)
ತತಃ ಪ್ರಯಾಣೇ ನೃಪತೇಃ ಸುಮಹಾನಭವತ್ಸ್ವನಃ।
ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಮಹಾವಾಯೋರುತ್ಥಿತಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-240-28 (25362)
ಗವ್ಯೂತಿಮಾತ್ರೇನ್ಯವಸದ್ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಪ್ರಯಾತೋ ವಾಹನೈಃ ಸರ್ವೈಸ್ತತೋ ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-240-29 (25363)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 240 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-240-2 ಸಮಂಗೋ ನಾಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-240-4 ಸ್ಮಾರಣೇ ಸ್ಮರಣಹೇತೌ ಕರ್ಮಣಿ ಗವಾಂ ಸಂಖ್ಯಾಪೂರ್ವಕಂ ವಯೋವರ್ಣಜಾತಿನಾಂನಾಂ ಲೇಖನೇ ॥ 3-240-7 ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-240-9 ತೇಜೋಽಗ್ನಿರೇವ ॥ 3-240-27 ವೇಶೋ ವೇಶ್ಯಾಜನಾಶ್ರಯಃ ॥ 3-240-29 ಗವ್ಯೂತಿಃ ಕ್ರೋಶದ್ವಯಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 241
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.241. ಅಧ್ಯಾಯಃ 241
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ವೈತವನೇ ಸರೋಽಭಿತಃ ಕ್ರೀಡಾಸ್ಥಾನನಿರ್ಮಾಣಾಯಾಜ್ಞಸಾನಾಂ ದುರ್ಯೋಧನಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಪೂರ್ವಮೇವ ತತ್ರಾಗತೈರ್ಗಂಧರ್ವೈಃ ಪ್ರತಿವಾರಣಂ ॥ 1 ॥ ಭೃತ್ಯೈರ್ಗಂಧರ್ವಕೃತನಿವಾರಣಂ ನಿವೇದಿತೇನ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ತೇಷಾಮುತ್ಸಾರಣಾಯ ಸೇನಾಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 2 ॥ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಪರುಷಭಾಷಣೈರ್ಭೋಪಿತೈರ್ಭಟೈರ್ದುರ್ಯೋಧನಂ ಪ್ರತಿ ತನ್ನಿವೇದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-241-0 (25364)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-241-0x (2595)
ಅಥ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ತತ್ರತತ್ರ ವನೇ ವಸನ್।
ಜಗಾಮ ಘೋಷಾನಭಿತಸ್ತತ್ರ ಚಕ್ರೇ ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-241-1 (25365)
ರಮಣೀಯೇ ಸಮಾಜ್ಞಾತೇ ಸೋದಕೇ ಸಮಹೀರುಹೇ।
ದೇಶೇ ಸರ್ವಗುಣೋಪೇತೇ ಚಕ್ರುರಾವಸಥಾನ್ನರಾಃ ॥ 3-241-2 (25366)
ತಥೈವ ತತ್ಸಮೀಪಸ್ಥಾನ್ಪೃಥಗಾವಸಥಾನ್ಬಹೂನ್।
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಶಕುನೇಶ್ಚೈವ ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-241-3 (25367)
ಪಶ್ಯಂತಸ್ತೇ ತದಾ ಗಾವಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಂಕರ್ಲಕ್ಷೈಶ್ಚ ತಾಃ ಸರ್ವಾ ಲಕ್ಷಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 3-241-4 (25368)
ಅಂಕಯಾಮಾಸ ವತ್ಸಾಂಶ್ಚ ಜಜ್ಞೇ ಚೋಪಸೃತಾಂಸ್ತ್ವಪಿ।
ಬಾಲವತ್ಸಾಶ್ಚ ಯಾಂ ಗಾವಃ ಕಾಲಯಾಮಾಸ ತಾ ಅಪಿ ॥ 3-241-5 (25369)
ಅಥ ಸ ಸ್ಮಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ತ್ರಿಹಾಯನಾನ್।
ವೃತೋ ಗೋಪಾಲಕೈಃ ಪ್ರೀತೋ ವ್ಯಾಹರತ್ಕುರುನಂದನಃ ॥ 3-241-6 (25370)
ಸ ಚ ಪೌರಜನಃ ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಃ ಸೈನಿಕಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಯಥೋಪಜೋಷಂ ಚಿಕ್ರೀಡುರ್ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯಥಾಽಮರಾಃ ॥ 3-241-7 (25371)
ತತೋಽಧ್ವಗಮನಾಚ್ಛ್ರಾಂತಂ ಕುಶಲಾ ನೃತ್ಯವಾದಿತೈಃ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಮುಪಾತಿಷ್ಠನ್ಕನ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ ॥ 3-241-8 (25372)
ಸ ಸ್ತ್ರೀಗಣವೃತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರದದೌ ವಸು।
ತೇಭ್ಯೋ ಯಥಾರ್ಹಮನ್ನಾನಿ ಪಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ॥ 3-241-9 (25373)
ತತಸ್ತೇ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ತರಕ್ಷೂನ್ಮಹಿಷಾನ್ಮೃಗಾನ್।
ಗವಯರ್ಕ್ಷವರಾಹಾಂಶ್ಚ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-241-10 (25374)
ಸ ತಾಂಛರೈರ್ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಗಜಾಂಶ್ಚ ಸುಬಹೂನ್ವನೇ।
ರಮಣೀಯೇಷು ದೇಶೇಷು ಗ್ರಾಹಯಾಮಾಸ ವೈ ಮೃಗಾನ್ ॥ 3-241-11 (25375)
ಗೋರಸಾನುಪಯುಂಜಾನ ಉಪಭೋಗಾಂಶಚ್ ಭಾರತ।
ಪಶ್ಯನ್ಸ ರಮಣೀಯಾನಿ ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ ॥ 3-241-12 (25376)
ಮತ್ತಭ್ರಮರಜುಷ್ಟಾನಿ ಬರ್ಹಿಣಾಭಿರುತಾನಿ ಚ।
ಅಗಚ್ಛದಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಪುಣ್ಯಂ ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-241-13 (25377)
ಮತ್ತಭ್ರಮರಸಂಜುಷ್ಟಂ ನೀಲಕಂಠರವಾಕುಲಂ।
ಸಪ್ತಚ್ಛದಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಪುನ್ನಾಗವಕುಲೈರ್ಯುತಂ ॥ 3-241-14 (25378)
ಋದ್ಧ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಮಹೇಂದ್ರ ಇವ ವಜ್ರಭೃತ್।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಚ ತತ್ರಸ್ಥೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-241-15 (25379)
ಈಜೇ ರಾಜರ್ಷಿಯಜ್ಞೇನ ಸಾದ್ಯಸ್ಕೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಚೈವ ವನ್ಯೇನ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥ 3-241-16 (25380)
`ವಿದ್ವದ್ಭಿಃ ಸಹಿತೋ ಧೀಮಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವನವಾಸಿಭಿಃ'।
ಕೃತ್ವಾ ನಿವೇಶಮಭಿತಃ ಸರಸಸ್ತಸ್ಯ ಕೌರವ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತೋ ಧೀಮಾಂಧರ್ಮಪತ್ನ್ಯಾ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-241-17 (25381)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಪ್ರೇಷ್ಯಾನಾದಿದೇಶ ಸಹಾನುಜಃ।
ಆಕ್ರೀಡಾವಸಥಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ಕುರುಧ್ವಂ ಸರಸೋಽಭಿತಃ ॥ 3-241-18 (25382)
ತೇ ತಥೇತ್ಯೇವ ಕೌರವ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಕಾರಿಣಃ।
ಚಿಕೀರ್ಷಂತಸ್ತದಾಕ್ರೀಡಾಂಜಗ್ಮುರ್ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-241-19 (25383)
ಸೇನಾಗ್ರ್ಯಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ದ್ವೈತವನಂ ಸರಃ ॥ 3-241-20 (25384)
ಪ್ರವಿಶಂತಂ ವನದ್ವಾರಿ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಮವಾರಯನ್।
ತತ್ರ ಗಂಧಱ್ವರಾಜೋ ವೈ ಪೂರ್ವಮೇವ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಕುಬೇರಭವನಾದ್ರಾಜನ್ನಾಜಗಾಮ ಗಣಾವೃತಃ ॥ 3-241-21 (25385)
ಗಣೈರಪ್ಸರಸಾಂ ಚೈವ ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ತಥಾಽಽತ್ಮಜೈಃ।
ವಿಹಾರಶೀಲೈಃ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ತೇನ ತತ್ಸಂವೃತಂ ಸರಃ ॥ 3-241-22 (25386)
ತೇನ ತತ್ಸಂವೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ರಾಜಪರಿಚಾರಕಾಃ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಯತ್ರ ದುರ್ಯೋಧನೋ ನೃಪಃ ॥ 3-241-23 (25387)
ಸ ತು ತೇಷಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೈನಿಕಾನ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾನ್।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಕೌರವ್ಯ ಉತ್ಸಾರಯತ ತಾನಿತಿ ॥ 3-241-24 (25388)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜ್ಞಃ ಸೇನಾಗ್ರಯಾಯಿನಃ।
ಸರೋ ದ್ವೈನವನಂ ಗತ್ವಾ ಗಂಧರ್ವಾನಿದಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-241-25 (25389)
ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನೋ ನಾಮ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸುತೋ ಬಲೀ।
ಚಿಕ್ರೀಡಿಷುರಿಹಾಯಾತಿ ತದರ್ಥಮಪಸರ್ಪತ ॥ 3-241-26 (25390)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತು ಗಂಧರ್ವಾಃ ರಪ್ರಹಸಂತೋ ವಿಶಾಂಮಪತೇ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರುವಂಸ್ತಾನ್ಪುರುಷಾನಿದಂ ಹಿ ಪರುಷಂ ವಚಃ ॥ 3-241-27 (25391)
ನ ಚೇತಯತಿ ವೋ ರಾಜಾ ಮಂದಬುದ್ಧಿಃ ಸುಯೋಧನಃ।
ಯೋಽಸ್ಮಾನಾಜ್ಞಾಪಯತ್ಯೇವಂ ವಶ್ಯಾನಿವ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-241-28 (25392)
ಯೂಯಂ ಮುಮೂರ್ಷವಶ್ಚಾಪಿ ಮಂದಪ್ರಜ್ಞಾ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯೇ ತಸ್ ವಚನಾದೇವಮಸ್ಮಾನ್ಬ್ರೂಥ ವಿಚೇತಸಃ ॥ 3-241-29 (25393)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ತ್ವರಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಸ ಕೌರವಃ।
ನ ಚೇದದ್ಯೈವ ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಧರ್ಮರಾಜನಿವೇಶನಂ ॥ 3-241-30 (25394)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತು ಗಂಧರ್ವೈ ರಾಜ್ಞಃ ಸೇನಾಗ್ರಯಾಯಿನಃ।
ಸಂಪ್ರಾದ್ರವನ್ಯತೋ ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸುತೋಽಭವತ್ ॥ 3-241-31 (25395)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 241 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-241-4 ಸ ದದರ್ಶ ತದಾ ಗಾವಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅಂಕೈಶ್ಚಿಹ್ನೈಃ। ಲಕ್ಷೈಃ ಸಂಖ್ಯಾನೈಃ। ಲಕ್ಷಾ ನಪುಂಸಿ ಸಂಖ್ಯಾಯಾಮಿತಿ ಮೇದಿನೀ ॥ 3-241-5 ಜಜ್ಞೇ ಜ್ಞಾತವಾನ್। ಉಪಸೃತಾನ್ ದಮನಾರ್ಹಾನ್ ವತ್ಸತರಾನ್ಸಮೀಪಾಗತಾನ್ವಾ ಕಾಲಯಾಮಾಸ ಸಂಖ್ಯಾತವಾನ್ ॥ 3-241-6 ತ್ರಿಹಾಯನಾಂಸ್ತ್ರಿವರ್ಷಾನ್ವೃಷಾನ್। ವ್ಯಾಹರತ್ ವಿಜಹಾರ ॥ 3-241-7 ಯಥೋಪಜೋಷಂ ಯಥಾರುಚಿ ॥ 3-241-16 ಸಾದ್ಯಸ್ಕೇನ ಏಕಾಹಸಾಧ್ಯೇನೇ ॥ 3-241-22 ಆತ್ಮಜೈರ್ಜಯಂತಾದಿಭಿಃ ಸಹೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 242
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.242. ಅಧ್ಯಾಯಃ 242
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಗಂಧರ್ವೈಃಸಹ ಕೌರವಾಣಾಮಾಯೋಧನಂ ॥ 1 ॥ ಚಿತ್ರಸೇನಾದಿಭಿರ್ವಿರಥೀಕೃತೇನ ಕರ್ಣೇನ ರಣಾಂಕಣಾತ್ಪಲಾಯನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-242-0 (25396)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-242-0x (2596)
ತತಸ್ತೇ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯಾಧನಮುಪಾಗಮನ್।
ಅಬ್ರುವಂಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಯದೂಚುಃ ಕೌರವಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-242-1 (25397)
ಗಂಧರ್ವೈರ್ವಾರಿತೇ ಸೈನ್ಯೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಅಮರ್ಷಪೂರ್ಣಃ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ಭಾರತ ॥ 3-242-2 (25398)
ಶಾಸತೈನಾನಧರ್ಮಜ್ಞಾನ್ಮಮ ವಿಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಃ।
ಯದಿ ಪ್ರಕ್ರೀಡತೇ ಸರ್ವೈರ್ದೇವೈಃ ಸಹ ಶಚೀಪತಿಃ।
`ವಯಮತ್ರ ಯಥಾ ಪ್ರೀತಾ ಕ್ರೀಡಿಷ್ಯಾಮೋ ನಿರಂಕುಶಂ' ॥ 3-242-3 (25399)
ದುರ್ಯೋಧನವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸರ್ವ ಏವಾಭಿಸನ್ನದ್ಧಾ ಯೋಧಾಶ್ಚಾಪಿ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-242-4 (25400)
ತತಃ ಪ್ರಮಥ್ಯ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತದ್ವನಂ ವಿವಿಶುರ್ಬಲಾತ್।
ಸಿಂಹನಾದೇನ ಮಹತಾ ಪೂರಯಂತೋ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 3-242-5 (25401)
ತತೋಽಪರೈರವಾರ್ಯಂತ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಕುರುಸೈನಿಕಾಃ।
`ಸಾಂನೈವ ರತತ್ರ ವಿಕ್ರಾಂತಾ ಮಾ ಸಾಹಸಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ' ॥ 3-242-6 (25402)
ತೇ ವಾರ್ಯಮಾಣಾ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಾಂನೈವ ವಸುಧಾಯಿಪ।
ತಾನನಾದೃತ್ಯ ಗಂಧರ್ವಾಂಸ್ತದ್ವನಂ ವಿವಿಶುರ್ಮಹತ್ ॥ 3-242-7 (25403)
ಯದಿ ವಾತಾ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಸರಾಜಕಾಃ।
ತತಸ್ತೇ ಖೇಚರಾಃ ಸರ್ವೇ ಚಿತ್ರಸೇನೇ ನ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-242-8 (25404)
ಗಂಧರ್ವರಾಜಸ್ತಾನ್ಸರ್ವಾನಬ್ರವೀತ್ಕೌರವಾನ್ಪ್ರತಿ।
ಅನಾರ್ಯಾಞ್ಶಾಸತೇತ್ಯೇತಾಂಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋಽತ್ಯಮರ್ಷಣಃ ॥ 3-242-9 (25405)
ಅನುಜ್ಞಾತಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಭಾರತ।
ಪ್ರಗೃಹೀತಾಯುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನಭಿದ್ರವನ್ ॥ 3-242-10 (25406)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽಪತತಃ ಶೀಘ್ರಾನ್ಗಂಧರ್ವಾನುದ್ಯತಾಯುಧಾನ್।
ಪ್ರಾದ್ರವಂಸ್ತೇ ದಿಶಃ ಸರ್ವೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-242-11 (25407)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರವತಃ ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಪರಾಙ್ಮುಖಾನ್।
ರಾಧೇಯಸ್ತು ತದಾ ವೀರೋ ನಾಸೀತ್ತತ್ರಪರಾಙ್ಮುಖಃ ॥ 3-242-12 (25408)
ಆಪತಂತೀಂ ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ರಾಧೇಯಃ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 3-242-13 (25409)
ಕ್ಷುರಪ್ರೈರ್ವಿಶಿಖೈರ್ಭಲ್ಲೈರ್ವತ್ಸದಂತೈಸ್ತಥಾಽಽಯಸೈಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಞ್ಶತಶೋಽಭಿಘ್ನಂʼಲ್ಲಘುತ್ವಾತ್ಸೂತನಂದನಃ ॥ 3-242-14 (25410)
ಪಾತಯನ್ನುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಮಹಾರಥಃ।
ಕ್ಷಣಏನ ವ್ಯಧಮತ್ಸರ್ವಾಂ ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 3-242-15 (25411)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸೂತಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಭೂಯ ಏವಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ಶತತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-242-16 (25412)
ಗಂಧರ್ವಭೂತಾ ಪೃಥಿವೀ ಕ್ಷಣೇನ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಆಪತದ್ಭಿರ್ಮಹಾವೇಗೈಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ಸೈನಿಕೈಃ ॥ 3-242-17 (25413)
ಅಥ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ।
ದುಃಶಾಸನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾಃ।
ನ್ಯಹನಂಸ್ತತ್ತದಾ ಸೈನ್ಯಂ ರಥೈರ್ಗರುಡನಿಃಖನೈಃ ॥ 3-242-18 (25414)
ಸೈನ್ಯಮಾಯೋಧಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಕರ್ಣೋ ರಾಜನ್ನ ಮೃಷ್ಯತ ॥ 3-242-19 (25415)
ಮಹತಾ ರಥಸಂಘೇನ ರಥಚಾರೇಣ ಚಾಪ್ಯುತ।
ವೈಕರ್ತನಂ ಪರೀಪ್ಸಂತೋ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್।
ತತಃ ಸಂನ್ಯಪತನ್ಸರ್ವೇ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಕೌರವಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-242-20 (25416)
ತದಾ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಮಭವದ್ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ತತಸ್ತೇ ಮೃದವೋಽಭೂವನಗಂಧರ್ವಾಃ ಶರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-242-21 (25417)
ಉಚ್ಚುಕ್ರುಶುಶ್ಚ ಕೌರವ್ಯಾಗಂಧರ್ವಾನ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪೀಡಿತಾನ್ ॥ 3-242-22 (25418)
ಗಂಧರ್ವಾಂಸ್ತ್ರಾಸಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿತ್ರಸೇನೋ ಹ್ಯಮರ್ಷಣಃ।
ಉತ್ಪಪಾತಾಸನಾತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಧೇ ತೇಷಾಂ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-242-23 (25419)
ತತೋ ಮಾಯಾಸ್ತ್ರಮಾಸ್ಥಾಯ ಯುಯುಧೇ ಚಿತ್ರಮಾರ್ಗವಿತ್।
`ವಿಯತ್ಸಂಛಾದಯಾಮಾಸ ನ ವವೌ ತತ್ರ ಮಾರುತಃ' ॥ 3-242-24 (25420)
ಹಸ್ತ್ಯಾರೋಹಾ ಹತಾಃ ಪೇತುರ್ಹಸ್ತಿಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಹಯಾರೋಹಾಃ ಸಹ ಹಯೈ ರಥೈಶ್ಚ ರಥಿನಸ್ತದಾ ॥ 3-242-25 (25421)
ಪತ್ತಯಶ್ಚ ತಥಾಪೇತುರ್ವಿಶಸ್ತಾಃ ಶರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ'।
ತಯಾಽಮುಹ್ಯಂತ ಕೌರವ್ಯಾಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ಮಾಯಯಾ ॥ 3-242-26 (25422)
ಏಕೈಕೋ ಹಿ ತದಾ ಯೋಧೋ ಧಾರ್ತಾರಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಪರ್ಯವಾರ್ಯತ ಗಂಧರ್ವೈರ್ದಶಭಿರ್ದಶಭಿರ್ಯುಧಿ ॥ 3-242-27 (25423)
ತತಃ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ತದಾ।
ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ರಣೇ ಭೀತಾ ಯತ್ರರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-242-28 (25424)
ಭಜ್ಯಮಾನೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಸರ್ವಶಃ।
ಕರ್ಣೋ ವೈಕರ್ತನೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 3-242-29 (25425)
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚ ತೇಜಸ್ವೀ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ।
ಗಂಧರ್ವಾನ್ಯೋಧಯಾಮಾಸುಃ ಸಮರೇ ಭೃಶವಿಕ್ಷತಾಃ ॥ 3-242-30 (25426)
ಸರ್ವ ಏವ ತು ಗಂಧರ್ವಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಜಿಘಾಂಸಮಾನಾಃ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಕರ್ಣಮಭ್ಯದ್ರವತ್ರಣೇ ॥ 3-242-31 (25427)
ಅಸಿಭಿಃ ಪಟ್ಟಸೈಃ ಶೂಲೈರ್ಗದಾಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸೂತಪುತ್ರಂ ಜಿಘಾಂಸಂತಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-242-32 (25428)
ಅನ್ಯೇಽಸ್ಯ ಯುಗಮಚ್ಛಿಂದಂಧ್ವಜಮನ್ಯೇ ನ್ಯಪಾತಯನ್।
ಈಷಾಮನ್ಯೇ ಹಯಾನನ್ಯೇ ಸೂತಮನ್ಯೇ ನ್ಯಪಾತಯನ್ ॥ 3-242-33 (25429)
ಅನ್ಯೇ ಚ್ಛತ್ರಂ ವರೂಥಂ ಚ ಬಂಧುರಂ ಚ ತಥಾ ಪರೇ।
`ಅನ್ಯೇ ಸಂಚೂರ್ಣಯಾಮಾಸುಶ್ಛತ್ರೇ ಚಾಕ್ಷೌ ತಥಾ ಪರೇ ॥' 3-242-34 (25430)
ಗಂಧರ್ವಾ ಬಹುಸಾಹಸ್ರಾಸ್ತಿಲಶೋ ವ್ಯಧಮನ್ರಥಂ ॥
ತತೋ ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ಸೂತಪುತ್ರೋಽಸಿಚರ್ಮಭೃತ್। 3-242-35 (25431)
`ಅಂಸಾವಲಂಬಿತಧನುರ್ಧಾವಮಾನೋ ಮಹಾಬಲಃ'।
ವಿಕರ್ಣರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಮೋಕ್ಷಾಯಾಶ್ವಾನಚೋದಯತ್ ॥ 3-242-36 (25432)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 242 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-242-19 ಭೂಯಶ್ಚ ಯೋಧಯಾಮಾಸುಃ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಣಮಥಾಗ್ರತಃ। ಮಹತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ನ ಮೃಷ್ಯತ ನಾಮೃಷ್ಯತ। ಅಡಭಾವ ಆರ್ಷಃ ॥ 3-242-34 ವರೂಥಂ ರಥಗುಪ್ತಿಂ। ಬಂಧುರಂ ರಥವಂಧನಾನಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 243
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.243. ಅಧ್ಯಾಯಃ 243
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಚಿತ್ರರಥೇನ ರಣೇ ಪರಾಜಿತಸ್ಯ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಬಂಧನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವರಥಾರೋಪಣಂ ॥ 1 ॥ ಇತರೈರ್ಗಂಧರ್ವೈರ್ದುರ್ಯೋಧನಭ್ರತೄಣಾಂ ತದ್ದಾರಾಣಾಂ ವಂಧನಂ ॥ 2 ॥ ದುರ್ಯೋಧನಾಮಾತ್ಯಾದಿಭಿರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ತನ್ನಿವೇದನೇ ಭೀಮೇನ ತದನುಮೋದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-243-0 (25433)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-243-0x (2597)
ಗಂಧರ್ವೈಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಭಗ್ನೇ ಕರ್ಣೇ ಮಹಾರಥೇ।
ಸಂಪ್ರಾದ್ರವಚ್ಚಮೂಃ ಸರ್ವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-243-1 (25434)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರವತಃ ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಪರಾಙ್ಮುಖಾನ್।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜೋ ನಾಸೀತ್ತತ್ರ ಪರಾಙ್ಮುಖಃ ॥ 3-243-2 (25435)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಸೋಽಭ್ಯವರ್ಷದರಿಂದಮಃ ॥ 3-243-3 (25436)
ಅಚಿಂತ್ಯ ಶರವರ್ಷಂ ತು ಗಂಧರ್ವಾಸ್ತಸ್ಯ ತಂ ರಥಂ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಜಿಘಾಂಸಂತಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-243-4 (25437)
ಯುಗಮೀಷಾಂ ವರೂಥಂ ಚ ತಥೈವ ಧ್ವಜಸಾರಥೀ।
ಅಶ್ವಾಂಸ್ತ್ರಿವೇಣುಮಕ್ಷಂ ಚ ತಿಲಶೋ ವ್ಯಧಮಂಛರೈಃ ॥ 3-243-5 (25438)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಚಿತ್ರಸನೋ ವಿರಥಂ ಪತಿತಂ ಭುವಿ।
ಅಭಿದ್ರುಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಜೀವಗ್ರಾಹಮಥಾಗ್ರಹೀತ್ ॥ 3-243-6 (25439)
`ತಸ್ಯ ಬಾಹೂ ಮಹಾರಾಜ ಬದ್ಧ್ವಾ ರಜ್ಜ್ವಾ ಮಹಾರಥಂ।
ಆರೋಪ್ಯಸ ಮಹಾಬಾಹುಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋ ನನಾದ ಹ' ॥ 3-243-7 (25440)
ತಸ್ಮಿನ್ಗೃಹೀತೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ್ಥಿತಂ ದುಃಶಾಸನಂ ರಥೇ।
ಪರ್ಯಗೃಹ್ಣಂತ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-243-8 (25441)
ವಿಧಿಶತಿಂ ಚಿತ್ರಸೇನಮಾದಾಯಾನ್ಯೇ ವಿದುದ್ರುವುಃ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಪರೇ ರಾಜದಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-243-9 (25442)
ಸೇನಾಸ್ತು ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಮಭಿದ್ರುತಾಃ।
ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಭಗ್ನೈಃ ಸಹಿತಾಃ ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯಯುಸ್ತದಾ ॥ 3-243-10 (25443)
ಶಕಟಾಪಣವೇಶಾಶ್ಚ ಯಾನಯುಗ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಶರಣಂ ಪಾಂಡವಾಂಜಗ್ಮುರ್ಹಿಯಮಾಣೇ ಮಹೀಪತೌ ॥ 3-243-11 (25444)
ಸೈನಿಕಾ ಊಚುಃ। 3-243-12x (2598)
ಪ್ರಿಯದರ್ಶೀ ಮಹಾಬಾಹೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರ್ಹ್ರಿಯತೇ ರಾಜಾ ಪಾರ್ಥಾಸ್ತಮನುಧಾವತ ॥ 3-243-12 (25445)
ದುಃಶಾಸನೋ ದುರ್ವಿಷಹೋ ದುರ್ಮುಖೋ ದುರ್ಮುಖೋ ದುರ್ಜಯಸ್ತಥಾ।
ಬದ್ಧ್ವಾ ಹ್ರಿಯಂತೇ ಗಂಧರ್ವೈ ರಾಜದಾರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-243-13 (25446)
ಇತಿದುರ್ಯೋಧನಾಮಾತ್ಯಾಃ ಕ್ರೋಶಂತೋ ರಾಜಗೃದ್ಧಿನಃ।
ಆರ್ತಾ ದೀನಾಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಪಾಗಮನ್ ॥ 3-243-14 (25447)
ತಾಂಸ್ತಥಾ ವ್ಯಥಿತಾಂದೀನಾನ್ಭಿಕ್ಷಮಾಣಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ವೃದ್ಧಾಂದುರ್ಯೋಧನಾಮಾತ್ಯಾನ್ಭೀಮಸೇನೋಽಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-243-15 (25448)
ಮಹತಾ ಹಿ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸಂನಹ್ಯ ಗಜವಾಜಿಭಿಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನಾನಾಮರ್ಥೋ ಜಾತೋಽಯಮನ್ಯಥಾ ॥ 3-243-16 (25449)
ಅಸ್ಮಾಭಿರ್ಯದನುಷ್ಠೇಯಂ ಗಂಧರ್ವೈಸ್ತದನುಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-243-17 (25450)
ದುರ್ಮಂತ್ರಿತಮಿದಂ ತಾವದ್ರಾಜ್ಞೋ ದುರ್ದ್ಯೂತದೇವಿನಃ।
`ದೀನಾಂದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯಾಸ್ಮಾಂದ್ರಷ್ಟುಕಾಮಸ್ಯ ದುರ್ಮತೇಃ' ॥ 3-243-18 (25451)
ದ್ವೇಷ್ಟಾರಮನ್ಯೇ ಕ್ಲೀವಸ್ಯ ಘಾತಯಂತೀತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಇದಂ ಕೃತಂ ನಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಗಂಧರ್ವೈರತಿಮಾನುಷಂ ॥ 3-243-19 (25452)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಲೋಕೇ ಪುಮಾನಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದಸ್ಮನ್ಪ್ರಿಯೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಯೇನಾಸ್ಮಾಕಂ ಹೃತೋ ಭಾರ ಆಸೀನಾನಾಂ ಸುಖಾವಹಃ ॥ 3-243-20 (25453)
ಶೀತವಾತಾತಪಸಹಾಂಸ್ತಪಸಾ ಚೈವ ಕರ್ಶಿತಾನ್।
ಸಮಸ್ಥೋ ವಿಷಮಸ್ಥಾನ್ಹಿ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಿ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-243-21 (25454)
ಅಧರ್ಮಚಾರಿಣಸ್ತಸ್ಯ ಕೌರವ್ಯಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಯೇ ಶೀಲಮನುವರ್ತಂತಿ ತೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪರಾಭವಂ ॥ 3-243-22 (25455)
ಅಧರ್ಮೋ ಹಿ ಕೃತಸ್ತೇನ ಯೇನೈತದುಪಲಕ್ಷಿತಂ।
ಅನೃಶಂಸಾಸ್ತು ಕೌಂತೇಯಾಸ್ತತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಬ್ರವೀಮಿ ವಃ ॥ 3-243-23 (25456)
ಏವಂ ಬ್ರುವಾಣಂ ಕೌಂತೇಯಂ ಭೀಮಸೇನಮಪಸ್ವರಂ।
ನ ಕಾಲಃ ಪರುಷಸ್ಯಾಯಮಿತಿ ರಾಜಾಽಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-243-24 (25457)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 243॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-243-6 ಜೀವಗ್ರಾಹಂ ಜೀವಂತಮೇವ ಗೃಹೀತ್ವೇತಿ ಣಮುಲಂತಂ। ಕಷಾದಿತ್ವಾದಗ್ರಹೀದಿತ್ಯನುಪ್ರಯೋಗಃ ॥ 3-243-18 ರಾಜ್ಞೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ॥ 3-243-19 ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ಅಶಕ್ತತ್ವಾತ್ ॥ 3-243-23 ಯೇನೈತದುಪಶಿಕ್ಷಿತಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-243-24 ಅಪಸ್ವರಂ ಕ್ರೋಧೇನ ವಿಕಲವರ್ಣಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಬ್ರುವಾಣಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 244
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.244. ಅಧ್ಯಾಯಃ 244
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದುರ್ಯೋಧನಕೃತಾಪನಯಾನುಸ್ಮನಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ವಿಮೋಚನಸ್ಯಾನೌಚಿತ್ಯಪ್ರತಿಪಾದನೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಪುನಸ್ತಂಪ್ರತಿ ತಚ್ಚೋದನಾಯಾಮರ್ಜುನೇನ ತತ್ಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-244-0 (25458)
ಯಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-244-0x (2599)
ಅಸ್ಮಾನಭಿಗತಾಂಸ್ತಾತ ಭಯಾರ್ತಾಂಛರಣೈಷಿಣಃ।
ಕೌರವಾನ್ವಿಷಮಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ಕಥಂ ಬ್ರೂಯಾಸ್ತ್ವಮೀದೃಶಂ ॥ 3-244-1 (25459)
ಭವಂತಿ ಭೇದಾ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಕಲಹಾಶ್ಚ ವೃಕೋದರ।
ಪ್ರಸಕ್ತಾನಿ ಚ ವೈರಾಣಿ ಜ್ಞಾತಿಧರ್ಮೋ ನ ನಶ್ಯತಿ ॥ 3-244-2 (25460)
ಯದಾ ತು ಕಶ್ಚಿಜ್ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಬಾಹ್ಯಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಕುಲಂ।
ನ ಮರ್ಷಯಂತಿ ತತ್ಸಂತೋ ಬಾಹ್ಯೇನಾಭಿಪ್ರಧರ್ಷಣಂ ॥ 3-244-3 (25461)
ಜಾನಾತ್ಯೇಷ ಹಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರಸ್ಮಾನಿಹ ಚಿರೋಷಿತಾನ್।
ಸ ಏವಂ ಪರಿಭೂಯಾಸ್ಮಾನಕಾರ್ಷೀದಿದಮಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-244-4 (25462)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಾದ್ಗಂಧರ್ವೇಣ ಬಲಾದ್ರಣೇ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಬಾಹ್ಯಾಭಿಮರ್ಶಾಚ್ಚ ಹತಂ ಭವತಿ ನಃ ಕುಲಂ ॥ 3-244-5 (25463)
ಶ್ಚರಣಂ ಚ ಪ್ರಪನ್ನಾನಾಂ ತ್ರಾಣಾರ್ಥಂ ಚ ಕುಲಸ್ಯ ಚ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠಧ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಸಜ್ಜೀಭವತ ಮಾ ಚಿರಂ ॥ 3-244-6 (25464)
ಅರ್ಜುನಶ್ಚ ಯಮೌ ಚೈವ ತ್ವಂ ಚ ಭೀಮಾಪರಾಜಿತಃ।
ಮೋಕ್ಷಯಧ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾ ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 3-244-7 (25465)
ಏತೇ ರಥಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ವಿಮಲಾ ಕಾಂಚನಧ್ವಜಾಃ ॥ 3-244-8 (25466)
ಸಸ್ವನಾನಧಿರೋಹಧ್ವಂ ನಿತ್ಯಸಜ್ಜಾನಿಮಾನ್ರಥಾನ್।
ಇಂದ್ರಸೇನಾದಿಭಿಃ ಸೂತೈಃ ಕೃತಶಸ್ತ್ರೈರಧಿಷ್ಠಿತಾನ್ ॥ 3-244-9 (25467)
ಏತಾನಾಸ್ಥಾಯ ವೈ ಯತ್ತಾ ಗಂಧರ್ವಾನ್ಯೋದ್ಧುಮಾಹವೇ।
ಸುಯೋಧನಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಪ್ರಯತಧ್ವಮತನದ್ರಿತಾಃ ॥ 3-244-10 (25468)
`ಪರೈಃ ಪರಿಭವೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ವಯಂ ಪಂಚೋತ್ತರಂ ಶತಂ।
ಪರಸ್ಪರವಿರೋಧೇ ತು ವಯಂ ಪಂಚೈವ ತೇ ಶತಂ ॥' 3-244-11 (25469)
ಯ ಏವ ಕಶ್ಚಿದ್ರಾಜನ್ಯಃ ಶರಣಾರ್ಥಮಿಹಾಗತಂ।
ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾಭಿರಕ್ಷೇತ ಕಿಂ ಪುನಸ್ತ್ವಂ ವೃಕೋದರ ॥ 3-244-12 (25470)
`ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕೌಂತೇಯಃ ಪುನರ್ವಾಕ್ಯಮಭಾಷತ।
ಕೋಪಸಂರಕ್ತನಯನಃ ಪೂರ್ವವೈರಮನುಸ್ಮರನ್ ॥ 3-244-13 (25471)
ಪುರಾ ಜತುಗೃಹೇಽನೇನ ದಗ್ಧುಮಸ್ಮಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಹಿ ಕೃತಾ ವೀರ ತದಾ ದೈವೇನ ರಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 3-244-14 (25472)
ಕಾಲಕೂಟವಿಷಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಭೋಜನೇ ಮಮ ಭಾರತ।
ಉಪ್ತ್ವಾ ಗಂಗಾಂ ಲತಾಪಾಶೈರ್ವೈದ್ಧ್ವಾ ಚ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪತ್ಪ್ರಭೋ ॥ 3-244-15 (25473)
ರಸಾತಲಂ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ತದಾ ವಾಸುಕಿಮಂಜಸಾ।
ತತ್ರ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ರಾಜೇಂದ್ರಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹೀತಲಂ ॥ 3-244-16 (25474)
ದ್ಯೂತಕಾಲೇಽಪಿಕೌಂತೇಯ ವೃಜಿನಾನಿ ಕೃತನಿ ವೈ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಶ್ಚ ಪರಾಭರ್ಶಃ ಕೇಶಗ್ರಹಣಮೇವ ಚ।
ವಸ್ತ್ರಾಪಹರಣಂ ಚೈವ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಕೃತಾನಿ ವೈ ॥ 3-244-17 (25475)
ರಾಜ್ಯಂ ಚಾಚ್ಛಿದ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಉಕ್ತವಾನ್ಪರುಷಾಣಿ ನಃ।
ಪುರಾ ಕೃತಾನಾಂ ಪಾಪಾನಾಂ ಫಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-244-18 (25476)
ಅಸ್ಮಾಬಿರೇವಕರ್ತವ್ಯಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ನಿಗ್ರಹಂ।
ಅನ್ಯೇನ ತು ಕೃತಂ ತದ್ವೈ ಮೈತ್ರ್ಯಮಸ್ಮಾಕಮಿಚ್ಛತಾ।
ಉಪಕಾರೀ ತು ಗಂಧರ್ವೋ ಮಾ ರಾಜನ್ವಿಮನಾ ಭವ ॥ 3-244-19 (25477)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-244-20x (2600)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜಂಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ವೈ ಹೃತಃ।
ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಾರ್ತೋ ನೀಯಮಾನಃ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-244-20 (25478)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಸಪುತ್ರಾನ್ಸಹದಾರಾಂಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವೇಣ ಹೃತಾನ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-244-21 (25479)
ಪಾಂಡುಪುತ್ರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕೌರವಾಣಾಂ ಯಶಸ್ಕರ'
ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಂಧರ್ವೇಣ ಹೃತಂ ಬಲಾತ್।
ರಕ್ಷಸ್ವ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಯಶಃ ॥ 3-244-22 (25480)
ಭ್ರಾತರಂ ತೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬದ್ಧ್ವಾ ನಯತಿ ಮಾಮಯಂ।
ದುಶ್ಶಾಸನಂ ದುರ್ವಿಷಹಂ ದುರ್ಮುಖಂ ದುರ್ಜಯಂ ತಥಾ ॥ 3-244-23 (25481)
ಬದ್ಧ್ವಾ ಹರಂತಿ ಗಂಧರ್ವಾ ಅಸ್ಮಾಂದಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅನುಧಾವತ ಮಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಕ್ಷಧ್ವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಾಃ ॥ 3-244-24 (25482)
ಯಮೌ ಮಾಮನುಧಾವೇತಾಂ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಮಮ ಸಾಯುಧೌ।
ಕುರುವಂಶಸ್ಯ ಸುಮಹದಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ತಮೀದೃಶಂ।
ವ್ಯಪೋಹಯಧ್ವಂ ಗಂಧರ್ವಾಂಜಿತ್ವಾ ವೀರ್ಯೇಣ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-244-25 (25483)
ಏವಂ ವಿಲಪಮಾನಸ್ಯ ಕೌರವಸ್ಯಾರ್ತಯಾ ಗಿರಾ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಲಾಪಂ ಸಂಭ್ರಾಂತೋ ಘೃಣಯಾಽಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-244-26 (25484)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪುನರ್ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಮಸೇನಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಸುಯೋಧನಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಪ್ರಯತಧ್ವಮತಂದ್ರಿತಾಃ' ॥ 3-244-27 (25485)
ಕ ಇವಾರ್ಯೋ ದಯೇತ್ಪ್ರಾಣಾನಭಿಧಾವೇತಿ ಚೋದಿತಃ।
ಪ್ರಾಂಜಲಂ ಶರಣಾಪನ್ನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶತ್ರುಮಪಿ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-244-28 (25486)
ವರಪ್ರದಾನಂ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಪುತ್ರಜನ್ಮ ಚ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಶತ್ರೋಶ್ಚ ಮೋಕ್ಷಣಂ ಕ್ಲೇಶಾಸ್ತ್ರೀಣಿ ಚೈಕಂ ಚ ತತ್ಸಮಂ ॥ 3-244-29 (25487)
ನ ಹ್ಯಸ್ತ್ಯಧಿಕಮೇತಸ್ಮಾದ್ಯದಾಪನ್ನಃ ಸುಯೋಧನಃ।
ತ್ವದ್ಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಜೀವಿತಂ ಪರಿಮಾರ್ಗತೇ ॥ 3-244-30 (25488)
ಸ್ವಯಮೇವ ಪ್ರಧಾವೇಯಂ ಯದಿ ನ ಸ್ಯಾದ್ವೃಕೋದರ।
ವಿತತೋ ಮೇ ಕ್ರತುರ್ವೀರ ನ ಹಿ ಮೇಽತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-244-31 (25489)
ಸಾಂನೈವ ತು ಯಥಾ ಭೀಮ ಮೋಕ್ಷಯೇಥಾಃ ಸುಯೋಧನಂ।
ತಥಾ ಸರ್ವೈರುಪಾಯೈಸ್ತ್ವಂ ಯತೇಥಾಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 3-244-32 (25490)
ನ ಸಾಂನಾ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತ ಯದಿ ಗಂಧರ್ವರಾಡಸೌ।
ಪರಾಕ್ರಮೇಣ ಮೃದುನಾ ಮೋಕ್ಷಯೇಥಾಃ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 3-244-33 (25491)
ಅಥಾಸೌ ಮೃದುಯುದ್ಧೇನ ನ ಮುಂಚೇದ್ಭೀಮ ಕೌರವಾನ್।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ಪಿಮೋಚ್ಯಾಸ್ತೇ ನಿಗೃಹ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನಃ ॥ 3-244-34 (25492)
ಏತಾವದ್ಧಿ ಮಯಾ ಶಕ್ಯಂ ಸಂದೇಷ್ಟುಂ ವೈ ವೃಕೋದರ।
ವೈತಾನೇ ಕರ್ಮಣಿ ತತೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಚ ಭಾರತ।
`ವರಪ್ರದಾನಂ ಸುಮಹದ್ಯಾಚಕಸ್ಯ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ' ॥ 3-244-35 (25493)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-244-36x (2601)
ಅಜಾತಸತ್ರೋರ್ವಚನಂ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಧನಂಜಯಃ।
ಪ್ರತಿಜಜ್ಞೇ ಗುರೋರ್ವಾಕ್ಯಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ವಿಮೋಕ್ಷಣಂ ॥ 3-244-36 (25494)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-244-37x (2602)
ಯದಿ ಕಕಸಾಂನಾ ನ ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಗಂಧರ್ವಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾನ್।
ಅದ್ಯ ಗಂಧರ್ವರಾಜಸ್ಯ ಭೂಮಿಃ ಪಾಸ್ಯತಿ ಶೋಣಿತಂ ॥ 3-244-37 (25495)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ತು ತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಕೌರವಾಣಾಂ ತದಾ ರಾಜನ್ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಂ ಮನಃ ॥ 3-244-38 (25496)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 244 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-244-28 ಕ ಇವಾರ್ಯೋ ನಯೇತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಕ ಇಹಾರ್ಯೋ ಭವೇತ್ರಾಣಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅಭಿಧಾವ ಯಾಹೀತಿ ಚೋದಿತ ಆರ್ಯಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ ದಯೇತ್। ಸ್ವಪ್ರಾಣೇಷು ದಯಾಂ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 245
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.245. ಅಧ್ಯಾಯಃ 245
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಾದೀನಾಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ಚಿತ್ರಸೇನಾದಿಭಿರ್ಗಂಧರ್ವೈರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-245-0 (25497)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-245-0x (2603)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮಾಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟವದನಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮುತ್ತಸ್ಥುರ್ನರರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-245-1 (25498)
ಅಭೇದ್ಯಾನಿ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಸಮನಹ್ಯಂತ ಭಾರತ।
ಜಾಂಬೂನದವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಕವಚಾನಿ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಆಯುಧಾನಿ ಚ ದಿವ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಸಮಾದಧುಃ ॥ 3-245-2 (25499)
ತೇ ದಂಶಿತಾ ರಥೈಃ ಸರ್ವೇ ಧ್ವಜಿನಃ ಸಶರಾಸನಾಃ।
ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಜ್ವಲಿತಾ ಇವಪಾವಕಾಃ ॥ 3-245-3 (25500)
ತಾನ್ರಥಾನ್ಸಾಧುಸಂಪನ್ನಾನ್ಸಂಯುಕ್ತಾಂಜವನೈರ್ಹಯೈಃ।
ಆಸ್ಥಾಯ ರಥಶಾರ್ದೂಲಾಃ ಶೀಘ್ರಮೇವ ಯಯುಸ್ತತಃ ॥ 3-245-4 (25501)
ತತಃ ಕೌರವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹಾಸ್ವನಃ।
ಪ್ರಯಾತಾನ್ಸಹಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 3-245-5 (25502)
ಜಿತಕಾಶಿನಶ್ಚ ಸ್ವಚರಾಸ್ತ್ವರಿತಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಕ್ಷಣೇನೈವ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸಮಾಜಗ್ಮುರಭೀತವತ್ ॥ 3-245-6 (25503)
ನ್ಯವರ್ತಂತ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಗಂಧರ್ವಾ ಜಿತಕಾಶಿನಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥಗತಾನ್ವೀರಾನ್ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚತುರೋ ರಣೇ ॥ 3-245-7 (25504)
ತಾಂಸ್ತು ವಿಭ್ರಾಜಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಪಾಲಾನಿವೋದ್ಯತಾನ್।
ವ್ಯೂಢಾನೀಕಾ ವ್ಯತಿಷ್ಠಂತ ಗಂಧಮಾದನವಾಸಿನಃ ॥ 3-245-8 (25505)
ರಾಜ್ಞಸ್ತು ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಕ್ರಮೇಣ ಮೃದುನಾ ಯುದ್ಧಮುಪಕ್ರಾಂತಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-245-9 (25506)
ನ ತು ಗಂಧರ್ವರಾಜಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾ ಮಂದಚೇತಸಃ।
ಶಕ್ಯಂತೇ ಮೃದುನಾ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರತಿಪಾದಯಿತುಂ ತದಾ ॥ 3-245-10 (25507)
ತತಸ್ತಾನ್ಯುಧಿ ದುರ್ಧರ್ಷಾನ್ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಪರಂತಪಃ।
ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಖಚರಾನ್ರಣೇ ॥ 3-245-11 (25508)
ನೈತದ್ಗಂಧರ್ವರಾಜಸ್ಯ ಯುಕ್ತಂ ಕರ್ಮ ಜುಗುಪ್ಸಿತಂ।
ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶಶ್ಚ ಮಾನುಷೈಶ್ಚ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 3-245-12 (25509)
ಉತ್ಸೃಜಧ್ವಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸುತಾನಿಮಾನ್।
ದಾರಾಂಶ್ಚೈಷಾಂ ಪ್ರಮುಂಚಧ್ವಂ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್ ॥ 3-245-13 (25510)
ತ ಏವಮುಕ್ತಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಾಂಡವೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ಉತ್ಸ್ಮಯಂತಸ್ತದಾ ಪಾರ್ಥಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-245-14 (25511)
ಏಕಸ್ಯೈವ ವಯಂ ತಾತ ಕುರ್ಯಾಮ ವಚನಂ ಭುವಿ।
ಯಸ್ಯ ಶಾಸನಮಾಜ್ಞಾಯ ಚರಾಮೋ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ ॥ 3-245-15 (25512)
ತೇನೈಕೇನ ರಕಯಥಾದಿಷ್ಟಂ ತಥಾ ವರ್ತಾಮ ಭಾರತ।
ನ ಶಾಸ್ತಾ ವಿದ್ಯತೇಽಸ್ಮಾಕಮನ್ಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸುರೇಶ್ವರಾತ್ ॥ 3-245-16 (25513)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ।
ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪುನರೇವೈತಾನ್ವಚನಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-245-17 (25514)
ಯದಿ ಸಾಂನಾ ನ ಮುಂಚಧ್ವಂ ಗಂಧರ್ವಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾನ್।
ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿಕ್ರಂಯ ಸ್ವಯಮೇವ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 3-245-18 (25515)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಧನಂಜಯಃ।
ಸಸರ್ಜ ನಿಶಿತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಖಚರಾನ್ಖಚರಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-245-19 (25516)
ತಥೈವ ಶರವರ್ಷೇಣ ಗಂಧರ್ವಾಸ್ತೇ ಬಲೋತ್ಕಾಟಾಃ।
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಃ ॥ 3-245-20 (25517)
ತತಃ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ।
ಬಭೂವ ಭೀಮವೇಗಾನಾಂ ಚ ಭಾತ ॥ 3-245-21 (25518)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 245 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-245-3 ದಂಶಿತಾಃ ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ॥ 3-245-10 ಶ್ರೇಯಃ ಕಲ್ಯಾಣಂ। ಪ್ರತಿಪಾದಯಿತುಂ ಪ್ರಾಪಯಿತುಂ ॥ 3-245-19 ಸ್ವಚರಾನ್ ಗಗನಗಮನಾನ್। ಖಚರಾನ್ ಗಂಧರ್ವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 246
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.246. ಅಧ್ಯಾಯಃ 246
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಮಾಯಾಶಕ್ತ್ಯಾಽಂತರ್ಧಾನೇನ ಯುಧ್ಯತೇ ಚಿತ್ರಸೇನಾಯಾಸ್ರಪ್ರಯೋಗೇ ಸತಿ ತೇನಾರ್ಜುನಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಸಖಿತ್ವಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತತೋಽರ್ಜುನೇನಾಸ್ರೋಪಸಂಹಾರೇ ಭೀಮಾದೀನಾಂ ಯುದ್ಧೋಪರಮಪೂರ್ವಕಂ ತೇನ ಸಹ ಸಂಲಾಪಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-246-0 (25519)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-246-0x (2604)
ತತೋ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಸಂಪನ್ನಾ ಗಂಧರ್ವಾ ಹೇಮಮಾಲಿನಃ।
ವಿಸೃಜಂತಃ ಶರಾಂದೀಪ್ತಾನ್ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-246-1 (25520)
ಚತುರಃ ಪಾಂಡವಾನ್ವೀರಾನ್ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ರಣೇ ಸಂನ್ಯಪತನ್ರಾಜಂಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 3-246-2 (25521)
ಯಥಾ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಚ ರಥೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ ಚೋಭಯೋಃ।
ಗಂಧರ್ವೈಃ ಶತಶಶ್ಛಿನ್ನೌ ತಥಾ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿತರೇ ॥ 3-246-3 (25522)
ತಾನ್ಸಮಾಪತತೋ ರಾಜನ್ಗಧರ್ವಾಂಛತಶೋ ರಣೇ।
ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಶರವರ್ಷೈರನೇಕಶಃ ॥ 3-246-4 (25523)
ತೇ ಕೀರ್ಯಮಾಣಾಃ ಖಗಮಾಃ ಶರವರ್ಷೈಃ ಸಮಂತತಃ।
ನ ಶೇಕುಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸಮೀಪೇ ಪರಿವರ್ತಿತುಂ ॥ 3-246-5 (25524)
ಅಭಿಕ್ರುದ್ಧಾನಭಿಕ್ರುದ್ಧೋ ಗಂಧರ್ವಾನರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾಽಥ ದಿವ್ಯಾನಿ ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯುಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-246-6 (25525)
ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಯಮಸಾದನಂ।
ಅಜೇಯಾನರ್ಜುನಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಬಲೋತ್ಕಟಃ ॥ 3-246-7 (25526)
ತಥಾ ಭೀಮೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸಂಯುಗೇ ಬಲಿನಾಂವರಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಞ್ಶತಶೋ ರಾಜಂಚಘಾನ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 3-246-8 (25527)
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವಪಿ ತಥಾ ಯುಧ್ಮಾನೌ ಬಲೋತ್ಕಟೌ।
ಪರಿಗೃಹ್ಯಾಗ್ರತೋ ರಾಜಂಜಘ್ನತುಃ ಶತಶಃ ಪರಾನ್ ॥ 3-246-9 (25528)
ತೇವಧ್ಯಮಾನಾ ಗಂಧರ್ವಾ ದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ।
ಉತ್ಪೇತುಃ ಖಮುಪಾದಾಯ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸುತಾಂಸ್ತತಃ ॥ 3-246-10 (25529)
ಸತಾನುತ್ಪತಿತಾನದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ।
ಮಹತಾ ಶರಜಾಲೇನ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 3-246-11 (25530)
ತೇ ಬ್ರದ್ಧಾಃ ಶರಜಾಲೇನ ಶಕುಂತಾ ಇವ ಪಂಜರೇ
ವವರ್ಪುರರ್ಜುನಂ ಕ್ರೋಧಾದ್ಗದಾಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 3-246-12 (25531)
ಗದಾಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿವೃಷ್ಟೀಸ್ತಾ ನಿಹತ್ಯ ಪರಮಾಸ್ತ್ರವಿತ್।
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಚಾಹನದ್ಭಲ್ಲೈರ್ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-246-13 (25532)
ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ಚರಣೈರ್ಬಾಹುಭಿಸ್ತಥಾ।
ಅಶ್ಮವೃಷ್ಟಿರಿವಾಭಾತಿ ಪರೇಷಾಮಭವದ್ಭಯಂ ॥ 3-246-14 (25533)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಾಂಡವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಭೂಮಿಷ್ಠಮಂತರಿಕ್ಷಸ್ಥಾಃ ಶರವರ್ಷೈರವಾಕಿರನ್ ॥ 3-246-15 (25534)
ತೇಷಾಂ ತು ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಪರಂತಪಃ।
ಅಸ್ತ್ರೈಃ ಸಂವಾರ್ಯ ತೇಜಸ್ವೀ ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ ॥ 3-246-16 (25535)
ಸ್ಥೂಣಾಕರ್ಣೇಂದ್ರಜಾಲಂ ಚ ಸೌರಂ ಚಾಪಿ ತಥಾಽರ್ಜುನಃ।
ಆಗ್ನೇಯಂ ಚಾಪಿ ಸೌಂಯಂ ಚ ಸಸರ್ಜ ಕುರುನನದನಃ ॥ 3-246-17 (25536)
ತೇ ದಹ್ಯಮಾನಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಾಯಕೈಃ।
ದೈತೇಯಾ ಇವ ಶಕ್ರೇಣ ವಿಷಾದಮಗಮನ್ಪರಂ ॥ 3-246-18 (25537)
ಊರ್ಧ್ವಮಾಕ್ರಮಮಾಣಾಶ್ಚ ಶರಜಾಲೇನ ವಾರಿತಾಃ।
ವಿಸರ್ಪಮಾಣಾ ಭಲ್ಲೈಶ್ಚ ವಾರ್ಯಂತೇ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ॥ 3-246-19 (25538)
ಗಂಧರ್ವಾಂಸ್ತ್ರಾಸಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೇಣ ಭಾರತ।
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ಗದಾಂ ಗೃಹ್ಯ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಮನಾದ್ರವತ್ ॥ 3-246-20 (25539)
ತಸ್ಯಾಭಿಪತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಗದಾಹಸ್ತಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಗದಾಂ ಸರ್ವಾಯಸೀಂ ಪಾರ್ಥಃ ಶರೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಪ್ತಧಾ ॥ 3-246-21 (25540)
ಸ ಗದಾಂ ಬಹುಧಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೃತ್ತಾಂ ಬಾಣೈಸ್ತರಸ್ವಿನಾ।
ಸಂವೃತ್ಯ ವಿದ್ಯಯಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಂ ॥ 3-246-22 (25541)
ಅಸ್ತ್ರಾಣಇ ತಸ್ಯ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈಸ್ತದಾ ವೀರಃ ಪರ್ಯವಾರಯದರ್ಜುನಃ ॥ 3-246-23 (25542)
ಸ ವಾರ್ಯಮಾಣಸ್ತೈರಸ್ತ್ರೈರರ್ಜುನೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಗಂಧರ್ವರಾಜೋ ಬಲವಾನ್ಮಾಯಯಾಽಂತರ್ಹಿತಸ್ತದಾ ॥ 3-246-24 (25543)
ಅಂತರ್ಹಿತಂ ತಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಹರಂತಮಥಾರ್ಜುನಃ।
ತಾಡಯಾಮಾಸ ಖಚರೈರ್ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಪ್ರತಿಮಂತ್ರಿತೈಃ ॥ 3-246-25 (25544)
ಅಂತರ್ಧಾನವಧಂ ಚಾಸ್ಯ ಚಕ್ರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋಽರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ಶಬ್ದವೇಷಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಬಹುರೂಪೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-246-26 (25545)
ರಸ ವಧ್ಯಮಾನಸ್ತೈರಸ್ತ್ರೈರರ್ಜುನೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತತೋಽಸ್ಯ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಿಯಃ ಸಖಾ ॥ 3-246-27 (25546)
ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ತಥೋವಾಚ ಸಖಾಯಂ ಯುಧಿ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ।
ಚಿತ್ರಸೇನಮಥಾಲಕ್ಷ್ಯ ಸಖಾಯಮಿತಿ ವಿಸ್ಮಿತಃ ॥ 3-246-28 (25547)
ಸಂಜಹಾರಾಸ್ತ್ರಮಥಂ ತತ್ಪ್ರಸೃಷ್ಟಂ ಪಾಂಡವರ್ಷಭಃ ॥ 3-246-29 (25548)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಹೃತಾಸ್ತ್ರಂ ಧನಂಜಯಂ।
ಸಂಜಹ್ರುಃ ಪ್ರದ್ರುತಾನಶ್ವಾಞ್ಶರವೇಗಾಂಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 3-246-30 (25549)
ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಭೀಮಶ್ಚ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಯಮಾವಪಿ।
ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೌಶಲಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ರಥೇಷ್ವೇವಾವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-246-31 (25550)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 246 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-246-3 ತಥಾ ತೇಷಾಂ ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ರಥಾನ್ ಛನ್ನಾನ್ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ಗಂಧರ್ವಾಃ ॥ 3-246-20 ಗೃಹ್ಯ ಗೃಹೀತ್ವಾ ॥ 3-246-22 ಸಂವೃತ್ಯ ಆಚ್ಯಾದ್ಯ। ವಿದ್ಯಯಾ ಅದರ್ಶನಶಕ್ತ್ಯಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 247
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.247. ಅಧ್ಯಾಯಃ 247
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಚಿತ್ರಸೇನೇನಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ದುರ್ಯೋಧನಬಂಧನೇ ಕಾರಣಾಭಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಮೀಪಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಗಂಧರ್ವೈರ್ದುರ್ಯೋಧನಾದೀನಾಂ ಬಂಧಾದ್ವಿಮೋಚನಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸ್ವಪುರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-247-0 (25551)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-247-0x (2605)
ತತೋಽರ್ಜುನಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಪ್ರಹಸನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಮಧ್ಯೇ ಗಂಧರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 3-247-1 (25552)
ಕಿಂ ತೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ವೀರ ಕೌರವಾಣಾಂ ವಿನಿಗ್ರಹೇ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ಸದಾರೋಽಯಂ ನಿಗೃಹೀತಃ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-247-2 (25553)
ಚಿತ್ರಸೇನ ಉವಾಚ। 3-247-3x (2606)
ವಿದಿತೋಽಯಮಭಿಪ್ರಾಯಸ್ತತ್ರಸ್ಥೇನ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಇಂದ್ರೇಣ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸಕರ್ಣಸ್ಯ ಧನಂಜಯ ॥ 3-247-3 (25554)
ವನಸ್ಥಾನ್ಭವತೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾನನರ್ಹವತ್।
ಸಮಸ್ಥೋ ವಿಷಮಸ್ಥಾಂಸ್ತಾಂದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮೀತ್ಯನವಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 3-247-4 (25555)
ಇಮೇಽವಹಸಿತುಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ದ್ರೌಪದೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ಚೈಷಾಂ ಮಾಮುವಾಚ ಸುರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-247-5 (25556)
ಗಚ್ಛ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಬದ್ಧ್ವಾ ಸಹಾಮಾತ್ಯಮಿಹಾನಯ।
ಧನಂಜಯಶ್ಚ ತೇ ರಕ್ಷ್ಯಃ ರಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಾಹವೇ ॥ 3-247-6 (25557)
ಸ ಚ ಪ್ರಿಯಃ ಸಖಾ ತುಭ್ಯಂ ಶಿಷ್ಯಶ್ ತವ ಪಾಂಡವಃ।
ವಚನಾದ್ದೇವರಾಜಸ್ ತತೋಽಸ್ಮೀಹಾಗತೋ ದ್ರುತಂ ॥ 3-247-7 (25558)
ಅಯಂ ದುರಾತ್ಮಾ ಬದ್ಧಶ್ಚ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುರಾಲಯಂ।
ನೇಷ್ಯಾಂಯೇನಂ ಕದುರಾತ್ಮಾನಂ ಪಾಕಶಾಸನಶಾಸನಾತ್ ॥ 3-247-8 (25559)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-247-9x (2607)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯತಾಂ ಚಿತ್ರಸೇನ ಭ್ರಾತಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಸುಯೋಧನಃ।
ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಸಂದೇಶಾನ್ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-247-9 (25560)
ಚಿತ್ರಸೇನ ಉವಾಚ। 3-247-10x (2608)
ಪಾಪೋಽಯಂ ನಿತ್ಯಸಂದುಷ್ಟೋ ನ ವಿಮೋಕ್ಷಣಮರ್ಹತಿ।
ಪ್ರಲಬ್ಧಾ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾಯಾಶ್ಚ ಧನಂಜಯ ॥ 3-247-10 (25561)
ನೇದಂ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ತಸ್ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಜಾನಾತಿ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಹಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕುರು ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ॥ 3-247-11 (25562)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-247-12x (2609)
ತೇ ಸರ್ವ ಏವ ರಾಜನಮಭಿಜಗ್ಮುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಭಿಗಂಯ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶಶಂಸುಸ್ತಸ್ಯ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-247-12 (25563)
ಅಜಾತಶತ್ರುಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಗಂಧರ್ವಸ್ಯ ವಚಸ್ತದಾ।
ಮೋಕ್ಷಯಾಮಾಸ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪ್ರಶಶಂಸ ಚ ॥ 3-247-13 (25564)
`ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ತದಾ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಪ್ರೌಢಯಾ ಗಿರಾ।
ಮುಂಚಧ್ವಂಸಾನುಜಾಮಾತ್ಯಂ ಸದಾರಂ ಚ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 3-247-14 (25565)
ಗಂಧರ್ವಾಸ್ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ವೈ ದ್ರುತಂ।
ರಾಜಾನಂ ಮೋಚಯಾಮಾಸುರ್ಬದ್ಧಂ ನಿಗಡಬಂಧನೈಃ ॥ 3-247-15 (25566)
ಸದಾರಂ ಸಾನುಗಾಮಾತ್ಯಂ ಬಾಲಜಾಲಮಯೇನ ಯೇ।
ಲುಛಂತಶ್ಚಾಪಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಮೀಪತಃ ॥ 3-247-16 (25567)
ಪತಿತಾ ಲಜ್ಜಿತಾಶ್ಚೈವ ತಸ್ಥುಶ್ಚಾಧೋಮುಖಾಸ್ತದಾ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಪಿ ದಯಯಾ ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತಥಾಗತಾನ್ ॥ 3-247-17 (25568)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಭವದ್ಭಿರ್ಬಲಿಭಿಃ ಶಕ್ತೈಃ ಸರ್ವೈರ್ನ ಹಿಂಸಿತಃ।
ದುರ್ವೃತ್ತೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಯಂ ಸಾಮಾತ್ಯಜ್ಞಾತಿಬಾಂಧವಃ ॥ 3-247-18 (25569)
ಉಪಕಾರೋ ಮಸಾಂಸ್ತಾತ ಕೃತೋಽಯಂ ಮಮ ಖೇಚರ।
ಕುಲಂ ನ ಪರಿಭೂತಂ ಮೇ ಮೋಕ್ಷೇಣಾಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 3-247-19 (25570)
ಆಜ್ಞಾಪಯಧ್ವಮಿಷ್ಟಾನಿ ಪ್ರೀತಂ ಮಾಂ ದರ್ಶನೇನ ವಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸರ್ವಾನಭಿಪ್ರಾಯಾಂಸ್ತತೋ ವ್ರಜತ ಮಾ ಚಿರಂ ॥ 3-247-20 (25571)
ಅನುಜ್ಞಾತಾಸ್ತು ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಸಹಾಪ್ಸರೋಭಿಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಮುಖಾ ಯಯುಃ ॥ 3-247-21 (25572)
`ದೇವಲೋಕಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ನ್ಯವೇದಯಚ್ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಶತಕ್ರತೋಃ' ॥ 3-247-22 (25573)
ದೇವರಾಡಪಿ ಗಂಧರ್ವಾನ್ಮೃತಾಂಸ್ತಾನ್ಸಮಜೀವಯತ್।
ದಿವ್ಯೇನಾಮೃತವರ್ಷೇಣ ಯೇ ಹತಾಃ ಕೌರವೈರ್ಯುಧಿ ॥ 3-247-23 (25574)
ಜ್ಞಾತೀಂಸ್ತಾನವಮುಚ್ಯಾಥ ರಾಜದಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಕೃತ್ವಾ ಚ ರದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-247-24 (25575)
ಸಸ್ತ್ರೀಕುಮಾರೈಃ ಕುರುಭಿಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಬಭ್ರಾಜಿರೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕ್ರತುಮಧ್ಯೇ ಯಥಾಽಗ್ನಯಃ ॥ 3-247-25 (25576)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಮುಕ್ತಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಪ್ರಣಯಾದಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-247-26 (25577)
ರಮಾ ಸ್ಮ ತಾತ ಪುನಃ ಕಾರ್ಷೀರೀದೃಶಂ ಸಾಹಸಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಹಿ ಸಾಹಸಕರ್ತಾರಃ ಸುಖಮೇಘಂತಿ ಭಾರತ ॥ 3-247-27 (25578)
ಸ್ವಸ್ತಿಮಾನ್ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈರ್ಬ್ರಾತೃಭಿಃ ಕುರುನಂದನ।
ಗೃಹಾನ್ವ್ರಜ ಯಥಾಕಾಮಂ ವೈಮನಸ್ಯಂ ಚ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ॥ 3-247-28 (25579)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-247-29x (2610)
ಪಾಂಡವೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನೋ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಗತೇಂದ್ರಿಯ ಇವಾತುರಃ।
ವಿದೀರ್ಯಮಾಣೋ ವ್ರೀಡಾವಾಂಜಗಾಮ ನಗರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-247-29 (25580)
ತಸ್ಮಿನ್ಗತೇ ಕೌರವೇಯೇ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ವೀರಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 3-247-30 (25581)
ತಪೋಧನೈಶ್ಚ ತೈಃ ಸರ್ವೈರ್ವೃತಃ ಶಕ್ರ ಇವಾಮರೈಃ।
ತಥಾ ದ್ವೈತವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ವಿಜಹಾರ ಮುದಾ ಯುತಃ ॥ 3-247-31 (25582)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 247 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-247-10 ಪ್ರಲಬ್ಧಾ ವಂಚಕಃ ॥ 3-247-11 ಇದಂ ಮದುಕ್ತಂ ಸಮಸ್ಥೋ ವಿಷಮಸ್ಥಾಂಸ್ತಾನ್ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮೀತಿ ॥ 3-247-17 ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಪೀತಿ। ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-247-28 ವೈಮನಸ್ಯಂ ವೈರಂ ಕೇನಚಿತ್ಸಹ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಮಾ ಕುರು ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 248
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.248. ಅಧ್ಯಾಯಃ 248
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಕ್ವಚನ ರಮಣೀಯೇ ದೇಶೇ ಸೇನಾದಿಸಂನಿವೇಶನಪೂರ್ವಕಮವಸ್ಥಾನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರಸಮಾಗತೇನ ಗಂಧರ್ವಕೃತೇ ಬಂಧನಮೋಚನೇ ಅಪರಿಜಾನತಾ ಕರ್ಣೇನ ಭ್ರಮಾತ್ತಸ್ಯ ಗಂಧರ್ವಜೇತೃತ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ಪ್ರಶಸನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-248-0 (25583)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-248-0x (2611)
ಶತ್ರುಭಿರ್ಜಿತಬದ್ಧಸ್ ಪಾಂಡವೈಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಮೋಕ್ಷಿತಸ್ಯ ಯುಧಾ ಪಶ್ಚಾನ್ಮಾನಿನಃ ಸುದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 3-248-1 (25584)
ಕತ್ಥನಸ್ಯಾವಲಿಪ್ತಸ್ಯ ಗರ್ವಿತಸ್ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಸದಾ ಚ ಪೌರುಷೌದಾರ್ಯೈಃ ಪಾಂಡವಾನವಮನ್ಯತಃ ॥ 3-248-2 (25585)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ ಪಾಪಸ್ಯ ನಿತ್ಯಾಹಂಕಾರವಾದಿನಃ।
ಪ್ರವೇಶೋ ಹಾಸ್ತಿನಪುರೇ ದುಷ್ಕರಃ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-248-3 (25586)
ತಸ್ಯ ಲಜ್ಜಾನವಿತಸ್ಯೈವ ಶೋಕವ್ಯಾಕುಲಚೇತಸಃ।
ಪ್ರವೇಶಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ರತ್ವಂ ವೈಶಂಪಾಯನ ಕೀರ್ತಯ ॥ 3-248-4 (25587)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-248-5x (2612)
ಧರ್ಮರಾಜನಿಸೃಷ್ಸ್ತು ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಸುಯೋಧನಃ।
ಲಜ್ಜಯಾಽಧೋಮುಖಃ ಸೀದನ್ನುಪಾಸರ್ಪತ್ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 3-248-5 (25588)
ಸ್ವಪುರಂ ಪ್ರಯಯೌ ರಾಜಾ ಚತುರಂಗಬಲಾನುಗಃ।
ಶೋಕೋದಹತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಿಂತಯಾನಃ ಪರಾಭವಂ ॥ 3-248-6 (25589)
ವಿಮುಚ್ಯ ಪಥಿ ಯಾನಾನಿ ದೇಶೇ ಸುಯವಸೋದಕೇ।
ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಃ ಶುಭೇ ರಂಯೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಪಾದಾತಂ ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ನ್ಯವೇಶಯತ್ ॥ 3-248-7 (25590)
ಅಥೋಪವಿಷ್ಟಂ ರಾಜಾನಂ ಪರ್ಯಂಕೇ ಜ್ವಲನಪ್ರಭೇ।
ಉಪಪ್ಲುತಂ ಯಥಾ ಸೋಮಂ ರಾಹುಣಾ ರಾತ್ರಿಸಂಕ್ಷಯೇ।
ಉಪಾಗಂಯಾಬ್ರವೀತ್ಕರ್ಣೋ ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ತದಾ ॥ 3-248-8 (25591)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಜೀವಸಿ ಗಾಂಧಾರೇ ದಿಷ್ಠ್ಯಾ ನಃ ಸಂಗಮಃ ಪುನಃ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತ್ವಯಾ ಜಿತಾಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ ॥ 3-248-9 (25592)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸಮಗ್ರಾನ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭ್ರಾತೄಸ್ತೇ ಕುರುನಂದನ।
ವಿಜಿಗೀಷೂನ್ರಣೇ ಯುಕ್ತಾನ್ನಿರ್ಜಿತಾರೀನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 3-248-10 (25593)
ಅಹಂ ತ್ವಭಿದ್ರುತಃ ಸರ್ವೈರ್ಗಂಧರ್ವೈಃ ಪಶ್ಯತಸ್ವ।
ನಾಶಕ್ನುವಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತುಂ ದೀರ್ಯಮಾಣಾಂ ಚ ವಾಹಿನೀಂ।
ಶರಕ್ಷತಾಂಗಶ್ಚ ಭೃಶಂ ವ್ಯಪಯಾತೋಽಭಿಪೀಡಿತಃ ॥ 3-248-11 (25594)
ಇದಂ ತ್ವತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮನ್ಯೇ ಯದ್ಯುಷ್ಮಾನಿಹ ಭಾರತ।
ಅರಿಷ್ಟಾನಕ್ಷಸಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸದಾರಬಲವಾಹನಾನ್।
ವಿಮುಕ್ತಾನ್ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಯುದ್ಧಾತ್ತಸ್ಮಾದಮಾನುಷಾತ್ ॥ 3-248-12 (25595)
ನೈತಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪುಮಾನ್ವಿದ್ಯತಿ ಭಾರತ।
ಯತ್ಕೃತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಾಹವೇ ॥ 3-248-13 (25596)
3-248-14 (25597)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಉವಾಚಾವಾಕ್ಶಿರಾ ರಾಜನ್ಬಾಷ್ಪಗದ್ಗದಯಾ ಗಿರಾ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-248-2 ಕತ್ಥನಸ್ಯಾತ್ಮಸ್ತುತಿಪರಸ್ಯ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 249
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.249. ಅಧ್ಯಾಯಃ 249
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಕರ್ಣಂಪ್ರತಿ ಯುದ್ಧೇ ಸಾನುಜಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಗಂಧರ್ವೈರ್ವಂಧನಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಚೋದನಯಾ ಮೀಮಾದಿಮಿರ್ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ರಣೇ ಪರಾಜಯಸ್ಯ ಚ ಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-249-0 (25598)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 3-249-0x (2613)
ಅಜಾನತಸ್ತೇ ರಾಧೇಯ ನಾಭ್ಯಸೂಯಾಂಯಹಂ ವಚಃ।
ಜಾನಾಸಿ ತ್ವಂ ಜಿತಾಞ್ಶತ್ರೂನ್ಗಂಧರ್ವಾಂ ಸ್ತೇಜಸಾ ಮಯಾ ॥ 3-249-1 (25599)
ಆಯೋಧಿತಾಸ್ತು ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸುಚಿರಂ ಸೋದರೈರ್ಮಮ।
ಮಯಾ ಸಹ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕೃತಶ್ಚೋಭಯತಃ ಕ್ಷಯಃ ॥ 3-249-2 (25600)
ಮಾಯಾಧಿಕಾಸ್ತ್ವಯುಧ್ಯಂತ ಯದಾ ಶೂರಾ ವಿಯದ್ಗತಾಃ।
ತದಾ ನೋ ನ ಸಮಂ ಯುದ್ಧಮಭವತ್ಖೇಚರೈಃ ಸಹ ॥ 3-249-3 (25601)
ಪರಾಜಯಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮೋ ರಣೇ ಬಂಧನಮೇವ ಚ।
ಸಭೃತ್ಯಾಮಾತ್ಯಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಸದಾರಬಲವಾಹನಾಃ।
ಉಚ್ಚೈರಾಕಾಶಮಾರ್ಗೇಣ ಹ್ರಿಯಮಾಣಾಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ ॥ 3-249-4 (25602)
ಅಥ ನಃ ಸೈನಿಕಾಃ ಕೇಚಿದಮಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಉಪಗಂಯಾಬ್ರುವಂದೀನಾಃ ಪಾಂಡವಾಞ್ಶರಣಪ್ರದಾನ್ ॥ 3-249-5 (25603)
ಏಷ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಸಹಾನುಜಃ।
ಸಾಮಾತ್ಯದಾರೋ ಹ್ರಿಯತೇ ಗಂಧರ್ವೈರ್ದಿವಮಾಶ್ರಿತೈಃ ॥ 3-249-6 (25604)
ತಂ ಮೋಕ್ಷಯತ ಭದ್ರಂ ವಃ ಸಹದಾರಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ಪರಾಮರ್ಶೋ ಮಾ ಭವಿಷ್ಯತ್ಕುರುದಾರೇಷು ಸರ್ವಶಃ।
`ಇತ್ಯಬ್ರುವನ್ರಣಆನ್ಮುಕ್ತಾ ಧರ್ಮರಾಜಮುಪಾಗತಾಃ' ॥ 3-249-7 (25605)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪಾಂಡುಸುತಸ್ತದಾ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಸೋದರಾನ್ಸರ್ವಾನಾಜ್ಞಾಪಯತ ಮೋಕ್ಷಣೇ ॥ 3-249-8 (25606)
ಅಥಾಗಂಯ ತಮುದ್ದೇಶಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮಯಾಚಂತ ಶಕ್ತಾಃ ಸಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-249-9 (25607)
ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಮುಮುಚುರ್ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಾಂತ್ವಿತಾ ಅಪಿ।
`ಆಕಾಶಚಾರಿಣೋ ವೀರಾ ನದಂತೋ ಜಲದಾ ಇವ' ॥ 3-249-10 (25608)
ತತೋಽರ್ಜುನಶ್ಚ ಭೀಮಶ್ಚ ಯಮಜೌ ಚ ಬಲೋತ್ಕಟೌ।
ಮುಮುಚುಃ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯನೇಕಶಃ ॥ 3-249-11 (25609)
ಅಥ ಸರ್ವೇ ರಣಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಯಾತಾಃ ಖೇಚರಾ ದಿವಂ।
ಅಸ್ಮಾನೇವಾಭಿಕರ್ಷಂತೋ ದೀನಾನ್ಮುದಿತಮಾನಸಾಃ ॥ 3-249-12 (25610)
ತತಃ ಸಮಂತಾತ್ಪಶ್ಯಾಮಃ ಶರಜಾಲೇನ ವೇಷ್ಟಿತಂ।
ಅಮಾನುಷಾಣಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಯುಂಜಾನಂ ಘನಂಜಯಂ ॥ 3-249-13 (25611)
ಸಮಾವೃತಾ ದಿಶೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವೇನ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಧನಂಜಯಸಖಾಽಽತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ವೈ ತದಾ ॥ 3-249-14 (25612)
ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಪಾಂಡವೇನ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಕುಶಲಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ತೈಃ ಪೃಷ್ಟಶ್ಚಾಪ್ಯನಾಮಯಂ ॥ 3-249-15 (25613)
ತೇ ಸಮೇತ್ಯ ತಥಾಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸನ್ನಾಹಾನ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯ ಚ।
ಏಕೀಭೂತಾಸ್ತತೋ ವೀರಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಹ ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 3-249-16 (25614)
`ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಗಂಯ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತೌ'।
ಅಪೂಜಯೇತಾಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ಚಿತ್ರಸೇನಧನಂಜಯೌ ॥ 3-249-17 (25615)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 249 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-249-1 ನಾಭ್ಯಸೂಯಾಮಿ ದೋಷವದಿತಿ ನ ಮನ್ಯೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 250
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.250. ಅಧ್ಯಾಯಃ 250
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಕರ್ಣಂಪ್ರತಿಸ್ವಬಂಧನವಿಷಯೇ ಚಿತ್ರಸೇನಾರ್ಜುನಸಂವಾದಪ್ರಕಾರಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾತ್ಸ್ವಸ್ಯ ಯಂಧಮೋಚನಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನೇ ನಿಜಾಧ್ವಸಾಯಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ದುಃಶಾಸನಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯಪಾಲನವಿಧಾನಂ ॥ 2 ॥ ಕರ್ಣೇನ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನಾನ್ನಿವರ್ತನಾಯ ಸಾಂತ್ವೋಕ್ತಿಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-250-0 (25616)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 3-250-0x (2614)
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಸಮಾಗಂಯ ಪ್ರಹಸನ್ನರ್ಜುನಸ್ತದಾ।
ಇದಂ ವಚನಮಕ್ಲೀವಮಬ್ರವೀತ್ಪರವೀರಹಾ ॥ 3-250-1 (25617)
ಭ್ರಾತೃನರ್ಹಸಿ ಮೇ ವೀರ ಮೋಕ್ತುಂ ಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮ।
ಅನರ್ಹಧರ್ಷಣಾ ಹೀಮೇ ಜೀವಮಾನೇಷು ಪಾಂಡುಷು ॥ 3-250-2 (25618)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಗಂಧರ್ವಃ ಪಾಂಡವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಉವಾಚ ಯತ್ಕರ್ಣ ವಯಂ ಮಂತ್ರಯಂತೋ ವಿನಿರ್ಗತಾಃ ॥ 3-250-3 (25619)
`ಸ್ಥಿತೋರಾಜ್ಯೇಚ್ಯುತಾನ್ಸ್ಥಾನಾಚ್ಛ್ರಿಯಾಹೀನಾಂಶ್ರಿಯಾವೃತಃ'
ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಮಿ ನಿಃಸುಖಾನ್ವೀರಾನ್ಸದಾರಾನ್ಪಾಂಡವಾನಿತಿ ॥ 3-250-4 (25620)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಚ್ಚಾರ್ಯಮಾಣೇ ತು ಗಂಧರ್ವೇಣ ವಚಸ್ತಥಾ।
ಭೂಮೇರ್ವಿವರಮನ್ವೈಚ್ಛಂ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ವ್ರೀಡಯಾಽನ್ವಿತಃ ॥ 3-250-5 (25621)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಥಾಗಂ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಹ ಪಾಂಡವೈಃ।
ಅಸ್ಮದ್ದುರ್ಮಂತ್ರಿತಂ ತಸ್ಮೈ ಬದ್ಧಾಂಶ್ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-250-6 (25622)
ಸ್ತ್ರೀಸಮಕ್ಷಮಹಂ ದೀನೋ ಬದ್ಧಃ ಶತ್ರುವಶಂ ಗತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯೋಪಹೃತಃ ಕಿಂನು ದುಃಖಮತಃ ಪರಂ ॥ 3-250-7 (25623)
ಯೇ ಮೇ ನಿರಾಕೃತಾ ನಿತ್ಯಂ ರಿಪುರ್ಯೇಷಾಮಹಂ ಸದಾ।
ತೈರ್ಮೋಕ್ಷಿತೋಽಹಂ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ದತ್ತಂ ತೈರೇವ ಜೀವಿತಂ ॥ 3-250-8 (25624)
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ್ಯಾಂ ಯದ್ಯಹಂ ವೀರ ವಧಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾರಣೇ।
ಶ್ರೇಯಸ್ತದ್ಭವಿತಾ ಮಹ್ಯಂ ನೈವಂಭೂತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ॥ 3-250-9 (25625)
ಭವೇದ್ಯಶಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಮೇ ಖ್ಯಾತಂ ಗಂಧರ್ವತೋ ವಧಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ತಾಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಲೋಕಾಃ ಸ್ಯುರ್ಮಹೇಂದ್ರಸದನೇಽಕ್ಷಯಾಃ ॥ 3-250-10 (25626)
ಯತ್ತ್ವದ್ಯ ಮೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ನರರ್ಷಭಾಃ।
ಇಹ ಪ್ರಾಯಮುಪಾಸಿಷ್ಯೇ ಯೂಯಂ ವ್ರಜತ ವೈ ಗೃಹಾನ್।
ಭ್ರಾತರಶ್ಚೈವ ಮೇ ಸರ್ವೇ ಯಾಂತ್ವದ್ಯ ಸ್ವಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-250-11 (25627)
ಕರ್ಣಪ್ರಭೃತಯಶ್ಚೈವ ಸುಹೃದೋ ಬಾಂಧವಾಶ್ಚ ಯೇ।
ದುಃಶಾಸನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪ್ರಯಾಂತ್ವದ್ಯ ಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-250-12 (25628)
ನ ಹ್ಯಹಂ ಸಂಪ್ರಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಪುರಂ ಶತ್ರುನಿರಾಕೃತಃ।
ಶತ್ರುಮಾನಾಪಹೋ ಭೂತ್ವಾ ಸುಹೃದಾಂ ಮಾನಕೃತ್ತಥಾ ॥ 3-250-13 (25629)
`ಕಾಮಂ ರಣಶಿರಸ್ಯದ್ಯ ಶತ್ರುಭಿರ್ವೈ ವಿಮಾನಿತಃ'।
ಸ ಸುಹೃಚ್ಛೋಕದೋ ಜಾತಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಹರ್ವರ್ಧನಃ।
ವಾರಣಾಹ್ವಯಮಾಸಾದ್ಯ ಕಿಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜನಾಧಿಪಂ ॥ 3-250-14 (25630)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಕೃಪದ್ರೌಣೀ ವಿದುರಃ ಸಂಜಯಸ್ತಥಾ।
ಬಾಹ್ಲೀಕಃ ಸೌಮದತ್ತಿಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವೃದ್ಧಸಂಮತಾಃ ॥ 3-250-15 (25631)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶ್ರೇಣಿಮುಖ್ಯಾಶ್ಚ ತಥೋದಾಸೀನವೃತ್ತಯಃ।
ಕಿಂ ಮಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಕಿಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾನಹಂ ॥ 3-250-16 (25632)
ರಿಪೂಣಾಂ ಶಿರಸಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ತಥಾ ವಿಕ್ರಂಯ ಚೋರಸಿ।
ಆತ್ಮದೋಷಾತ್ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಃ ಕಥಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾನಹಂ ॥ 3-250-17 (25633)
ದುರ್ವಿನೀತಾಃ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿದ್ಯಾಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇವ ಚ।
ತಿಷ್ಠಂತಿ ನ ಚಿರಂ ಭದ್ರೇ ಯಥಾಽಹಂ ಮದಗರ್ವಿತಃ ॥ 3-250-18 (25634)
ಅಹೋ ವತ ಯಥೇದಂ ಮೇ ಕಷ್ಟಂ ದುಶ್ಚರಿತಂ ಕೃತಂ।
ಸ್ವಯಂ ದುರ್ಬುದ್ಧಿನಾ ಮೋಹಾದ್ಯೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಸಂಶಯಂ ॥ 3-250-19 (25635)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಯಮುಪಾಸಿಷ್ಯೇ ನ ಹಿಶಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತುಂ।
ಚೇತಯಾನೋ ಹಿ ಕೋ ಜೀವೇತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಾಚ್ಛತ್ರುಭಿರುದ್ಧೃತಃ ॥ 3-250-20 (25636)
ಶತ್ರುಭಿಶ್ಚಾವಹಸಿತೋ ಮಾನೀ ಪೌರುಷವರ್ಜಿತಃ।
ಪಾಂಡವೈರ್ವಿಕ್ರಮಾಢ್ಯೈಶಚ್ ಸಾವಮಾನಮವೇಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-250-21 (25637)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-250-22x (2615)
ಏವಂ ಚಿಂತಾಪರಿಗತೋ ದುಃಶಾಸನಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ದುಃಶಾಸನ ನಿಬೋಧೇದಂ ವಚನಂ ಮಮ ಭಾರತ ॥ 3-250-22 (25638)
ಪ್ರತೀಚ್ಛ ತ್ವಂ ಮಯಾ ದತ್ತಮಭಿಷೇಕಂ ನೃಪೋ ಭವ।
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಸ್ಫೀತಾಂಕರ್ಣಸೌಬಲಪಾಲಿತಾಂ ॥ 3-250-23 (25639)
ಭ್ರಾತೄನ್ಪಾಲಯ ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಮರುತೋ ವೃತ್ರಹಾ ಯಥಾ।
ಬಾಂಧವಾಶ್ಚೋಪಜೀವಂತು ದೇವಾ ಇವ ಶತಕ್ರತುಂ ॥ 3-250-24 (25640)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಸದಾ ವೃತ್ತಿಂ ಕುರ್ವೀಥಾಶ್ಚಾಪ್ರಮಾದತಃ।
ಬಂಧೂನಾಂ ಸುಹೃದಾಂ ಚೈವ ಭವೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಸದಾ ॥ 3-250-25 (25641)
ಜ್ಞಾತೀಂಶ್ಚಾಪ್ಯನುಪಶ್ಯೇಥಾ ವಿಷ್ಣುರ್ದೇವಗಣಾನ್ಯಥಾ।
ಗುರವಃ ಪಾಲನೀಯಾಸ್ತೇ ಗಚ್ಛ ಪಾಲಯ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 3-250-26 (25642)
ನಂದಯನ್ಸುಹೃದಃ ಸರ್ವಾಞ್ಶಾತ್ರವಾಂಶ್ಚಾವಭರ್ತ್ಸಯನ್।
ಕಂಠೇ ಚೈನಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಗಂಯತಾಮಿತ್ಯುವಾಚ ಹ ॥ 3-250-27 (25643)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೀನೋ ದುಶಾಸನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಅಶ್ರುಕಂಠಃ ಸುದುಃಖಾರ್ತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಚ ॥ 3-250-28 (25644)
ಸಗದ್ಗದಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭ್ರಾತರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಮಾತ್ಮನಃ।
ಕಪ್ರಸೀದೇತ್ಯಪತದ್ಭೂಮೌ ದೂಯಮಾನೇನ ಚೇತಸಾ ॥ 3-250-29 (25645)
ದುಃಖಿತಃ ಪಾದಯೋಸ್ತಸ್ಯ ನೇತ್ರಜಂ ಜಲಮುತ್ಸೃಜನ್।
ಉಕ್ತವಾಂಶ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ನೈತದೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-250-30 (25646)
ವಿದೀರ್ಯತ್ಸಕಲಾ ಭೂಮಿರ್ದ್ಯೌಶ್ಚಾಪಿ ಶಕಲೀಭವೇತ್।
ರವಿರಾತ್ಮಪ್ರಭಾಂ ಜಹ್ಯಾತ್ಸೋಮಃ ಶೀತಾಂಶುತಾಂ ತ್ಯಜೇತ್ ॥ 3-250-31 (25647)
ವಾಯುಃ ಶೈಘ್ರ್ಯಮಥೋ ಜಹ್ಯಾದ್ಧಿಮವಾಂಶ್ಚ ಹಿಮಂ ತ್ಯಜೇತ್।
ಶುಷ್ಯೇತ್ತೋಯಂ ಸಮುದ್ರೇಷು ವಹ್ನಿರಪ್ಯುಷ್ಣತಾಂ ತ್ಯಜೇತ್ ॥ 3-250-32 (25648)
ನ ಚಾಹಂ ತ್ವದೃತೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಶಾಸೇಯಂ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಪುನಃಪುನಃ ಪ್ರಸೀದೇತಿ ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-250-33 (25649)
`ಶತ್ರೂಣಾಂ ಶೋಕಕೃದ್ರಾಜನ್ಸುಹೃದಾಂ ಶೋಕನಾಶನಃ'
ತ್ವಮೇವ ನಃಕುಲೇರಾಜಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಶತಂ ಸಮಾಃ ॥ 3-250-34 (25650)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ರಾಜಾನಂ ಸುಶ್ವರಂ ಪ್ರರುರೋದ ಹ।
ಪಾದೌ ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಮಾನಾರ್ಹೌ ಭ್ರಾತುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 3-250-35 (25651)
ತಥಾ ತೌ ದುಃಖಿತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಃಶಾಸನಸುಯೋಧನೌ।
ಅಭಿಗಂಯ ವ್ಯಥಾವಿಷ್ಟಃ ಕರ್ಣಸ್ತೌ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-250-36 (25652)
ವಿಷೀದಥಃ ಕಿಂ ಕೌರವ್ಯೌ ಬಾಲಿಶ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಕೃತಾವಿವ।
ನ ಶೋಕಃ ಶೋಚಮಾನಸ್ಯ ವಿನಿವರ್ತೇತ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-250-37 (25653)
ಯದಾ ಚ ಶೋಚತಃ ಶೋಕೋವ್ಯಸನಂ ನಾಪಕರ್ಷತಿ।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಕಿಂ ತತಃ ಶೋಕೇ ಶೋಚಮಾನೌ ಪ್ರಪಶ್ಯಥಃ ॥ 3-250-38 (25654)
ಧೃತಿಂ ಗೃಹ್ಣೀತಂ ಮಾ ಶತ್ರೂಞ್ಶೋಚಂತೌ ನಂದಯಿಷ್ಯಥಃ।
ಕರ್ತವ್ಯಂ ಹಿ ಕೃತಂ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವೈಸ್ತವ ಮೋಕ್ಷಣಂ ॥ 3-250-39 (25655)
ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರಿಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ರಾಜ್ಞೋ ವಿಪಯವಾಸಿಭಿಃ।
ಪಾಲ್ಯಮಾನಾಸ್ತ್ವಯಾ ತೇ ಹಿ ನಿವಸಂತಿ ಗತಜ್ವರಾಃ ॥ 3-250-40 (25656)
ನಾರ್ಹಸ್ಯೇವಂಗತೇ ಮನ್ಯುಂ ಕರ್ತುಂ ಪ್ರಾಕೃತವತ್ಸ್ವಯಂ।
ವಿಷಣ್ಣಾಸ್ತವ ಸೋದರ್ಯಾಸ್ತ್ವಯಿ ಪ್ರಾಯಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತೇ ॥ 3-250-41 (25657)
`ತದಲಂ ದುಃಖಿತಾನೇತಾನ್ಕರ್ತುಂ ಸರ್ವಾನ್ನರಾಧಿಪ'।
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ವ್ರಜ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸಮಾಶ್ವಾಸಯ ಸೋದರಾನ್ ॥ 3-250-42 (25658)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 250 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-250-9 ಏವಂಭೂತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ನ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-250-16 ಶ್ರೇಣಿಮುಖ್ಯಾಃ ಶಿಲ್ಪಿಸಂಘಾತಮುಖ್ಯಾಃ ಪ್ರಕೃತಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-250-24 ವಿಸ್ರಬ್ವಂ ಸವಿಶ್ವಾಸಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ॥ 3-250-27 ಕರ್ಣಂ ಚೈನಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-250-32 ಹಿಮವಾಂಶ್ಚ ಪರಿಪ್ಲವೇತ್ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಪರಿವ್ರಜೇತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-250-38 ಯದಿ ಶೋಕೇನ ವ್ಯಸನಂ ನಶ್ಯೇತ್ತರ್ಹಿ ಸ ಕರ್ತವ್ಯಃ ನತು ತತ್ತಥಾಸ್ತಿ ಅತಃ ಶೋಕೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 251
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.251. ಅಧ್ಯಾಯಃ 251
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಣೇನ ಬಹುಧಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೇಪಿ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶಾಧ್ಯವಸಾಯಾದಪರಾವರ್ತನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-251-0 (25659)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-251-0x (2616)
ರಾಜನ್ನದ್ಯಾವಗಚ್ಛಾಮಿ ತವೈವ ಲಘುಸತ್ವತಾಂ।
`ಅಲ್ಪತ್ವಂ ಚ ತಥಾ ಬುದ್ಧೇಃ ಕಾರ್ಯಾಣಾಮವಿವೇಕಿತಾಂ' ॥ 3-251-1 (25660)
ಕಿಮತ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಮೋಕ್ಷಿತಃ ಪಾಂಡವೈರಸಿ।
ಸದ್ಯೋ ವಶಂ ಸಮಾಪನ್ನಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಶತ್ರುಕರ್ಶನ ॥ 3-251-2 (25661)
ಸೇನಾಜೀವೈಶ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ತಥಾ ವಿಷಯವಾಸಿಭಿಃ।
ಅಜ್ಞಾತೈರ್ಯದಿ ವಾ ಜ್ಞಾತೈಃ ಕರ್ತವ್ಯಂ ನೃಪತೇಃ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-251-3 (25662)
ಪ್ರಾಯಃ ಪ್ರಧಾನಾಃ ಪುರುಷಾಃ ಕ್ಷೋಭಯಿತ್ವಾಽರಿವಾಹಿನೀಂ।
ನಿಗೃಹ್ಯಂತೇ ಚಯುದ್ಧೇಷು ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತೇ ಚ ಸ್ವಸೈನಿಕೈಃ ॥ 3-251-4 (25663)
ಸೇನಾಜೀವಾಶ್ಚ ಯೇ ರಾಜ್ಞಾಂ ವಿಷಯೇ ಸಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ತೈಃ ಸಂಗಂಯ ನೃಪಾರ್ಥಾಯ ಯತಿತವ್ಯಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-251-5 (25664)
ಯದ್ಯೇವಂ ಪಾಂಡವೈ ರಾಜನ್ಭವದ್ವಿಷಯವಾಸಿಭಿಃ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಮೋಕ್ಷಿತೋಽಸಿ ಕತತ್ರಕಾ ಪರಿದೇವನಾ ॥ 3-251-6 (25665)
ನ ಚೈತತ್ಸಾಧು ಯದ್ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಾಸ್ತ್ವಾಂ ನೃಪೋತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಸೇನಯಾ ಸಂಪ್ರಯಾಂತಂ ನಾನುಯಾಂತಿ ಸ್ಮ ಪೃಷ್ಠತಃ ॥ 3-251-7 (25666)
ಶೂರಾಶ್ಚ ಬಲವಂತಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಃ।
ಭವತಸ್ತೇ ಸಭಾಯಾಂ ವೈ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಂ ಪೂರ್ವಮಾಗತಾಃ ॥ 3-251-8 (25667)
ಪಾಂಡವೇಯಾನಿ ರತ್ನಾನಿ ತ್ವಮದ್ಯಾಪ್ಯುಪಭುಂಜಸೇ।
ಸತ್ವಸ್ಥಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪಶ್ಯ ನ ತೇ ಪ್ರಾಯಮುಪಾವಿಶನ್ ॥ 3-251-9 (25668)
`ತದಲಂ ತೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಷಾದಂ ಕರ್ತುಮೀದೃಶಂ'।
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ರರಾಜನ್ಭದ್ರಂ ತೇ ನ ಚಿಂತಾಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-251-10 (25669)
ಅವಶ್ಯಮೇವ ನೃಪತೇ ರಾಜ್ಞೋ ವಿಷಯವಾಸಿಭಿಃ।
ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಚರಿತವ್ಯಾನಿ ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ ॥ 3-251-11 (25670)
ಮದ್ವಾಕ್ಯಮೇತದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಯದ್ಯೇವಂ ನ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮೀಹ ಭವತ್ಪಾದೌ ಶುಶ್ರೂಷನ್ನರಿಮರ್ದನ ॥ 3-251-12 (25671)
ನೋತ್ಸಹೇ ಜೀವಿತುಮಹಂ ತ್ವದ್ವಿಹೀನೋ ನರರ್ಷಭಃ।
ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟಸ್ತು ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಹಾಸ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-251-13 (25672)
ವೈಶಂಬಾಯನ ಉವಾಚ। 3-251-14x (2617)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ನೈವೋತ್ಥಾತುಂ ಮನಶ್ಚಕ್ರೇ ಸ್ವರ್ಗಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-251-14 (25673)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-251-8 ಭವತಸ್ತೇ ಸಹಾಯಾ ವೈ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 252
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.252. ಅಧ್ಯಾಯಃ 252
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಶಕುನ್ಯಾದಿಭಿರ್ಬಹುಧಾ ಪರಿಸಾಂತ್ವನೇಪಿ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶಾನಿಶ್ಚಯಾದನಿವರ್ತನೇ ಪಾತಾಲವಾಸಿನಿರ್ದೈತ್ಯದಾನವೈಸ್ತದಾನಯನಾಯ ಜಪಹೋಮಾದಿನಾ ಕೃತ್ಯಾಸರ್ಜನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕೃತ್ಯಯಾ ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟಸ್ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಪಾತಾಲಂಪ್ರತ್ಯಾನಯನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-252-0 (25674)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-252-0x (2618)
ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟಂ ರಾಜಾನಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ।
ಉವಾಚ ಸಾಂತ್ವಯನ್ರಾಜಞ್ಶಕುನಿಃ ಸೌಬಲಸ್ತದಾ ॥ 3-252-1 (25675)
ಸಂಯಗುಕ್ತಂ ಹಿ ಕರ್ಣೇನ ತಚ್ಛ್ರುತಂ ಕೌರವ ತ್ವಯಾ।
ಮಯಾ ಹೃತಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ಸ್ಫೀತಾಂ ತಾಂ ಮೋಹಾದಪಹಾಸಿ ಕಿಂ ॥ 3-252-2 (25676)
ತ್ವಮಬುದ್ಧ್ಯಾ ನೃಪವರ ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಅದ್ಯ ವಾಽಪ್ಯವಗನ್ಛಾಮಿ ನ ವೃದ್ಧಾಃ ಸೇವಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-252-3 (25677)
ಯಃ ಸಮುತ್ಪತಿತಂ ಹರ್ಷಂ ದೈನ್ಯಂ ವಾ ನ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ನಶ್ಯತಿ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪಾತ್ರಮಾಮಮಿವಾಂಭಸಿ ॥ 3-252-4 (25678)
ಅತಿಭೀರುಂ ಮೃದುಂ ಕ್ಲೀಬಂ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಂ ಪ್ರಮಾದಿನಂ।
ವ್ಯಸನಾದ್ವಿಷಯಾಕ್ರಾಂತಂ ನ ಭಜಂತಿ ನೃಪಂ ಶ್ರಿತಾಃ ॥ 3-252-5 (25679)
ಸತ್ಕೃತಸ್ಯ ಹಿ ತೇ ಶೋಕೋ ವಿಪರೀತೇ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ಮಾ ಕೃತಂ ಶೋಭನಂ ಪಾರ್ಥೈಃ ಶೋಕಮಾಲಂಬ್ಯ ನಾಶಯ ॥ 3-252-6 (25680)
ಯತ್ರ ಹರ್ಷಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಃ ಸತ್ಕರ್ತವ್ಯಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾಃ।
ತತ್ರ ಶೋಚಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರವಿಪರೀತಮಿದಂ ತವ ॥ 3-252-7 (25681)
ಪ್ರಸೀದಮಾ ತ್ಯಜಾತ್ಮಾನಂ ತುಷ್ಟಶ್ಚ ಸುಕೃತಂ ಸ್ಮರ।
ಕಪ್ರಯಚ್ಛ ರಾಜ್ಯಂ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಯಶೋ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಹಿ।
ಕ್ರಿಯಾಮೇತಾಂ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ಕೃತಘ್ನೋ ನ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-252-8 (25682)
ಸೌಭ್ರಾತ್ರಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಕೃತ್ವಾ ಸಮವಸ್ತಾಪ್ಯ ಚೈವ ತಾನ್।
ಪಿತ್ರ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೈಷಾಂ ತತಃ ಸುಖಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-252-9 (25683)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-252-10x (2619)
ಶಕುನೇಸ್ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ದುಃಶಾಸನಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ।
ಪಾದಯೋಃ ಪತಿತಂ ವೀರಂ ವಿಕೃತಂ ಭ್ರಾತೃಸೌಹೃದಾತ್ ॥ 3-252-10 (25684)
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಸಾಧುಜಾತಾಭ್ಯಾಂ ದುಃಶಾಸನಮರಿಂದಮಂ।
ಉತ್ಥಾಪ್ಯ ಸಂಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಪ್ರೀತ್ಯಾಽಜಿಘ್ರತ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-252-11 (25685)
ಕರ್ಣಸೌಬಲಯೋಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಶ್ರುತ್ಯ ವಚನಾನ್ಯಸೌ।
ನಿರ್ವೇದಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ವ್ರೀಡಯಾಽಭಿಪರೀತಾತ್ಮಾ ನೈರಾಶ್ಯಮಗಮತ್ಪರಂ ॥ 3-252-12 (25686)
ಸುಹೃದಾಂ ಚೈವ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಮನ್ಯುರಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ನ ಧರ್ಮಧನಸೌಖ್ಯೇನ ನೈಶ್ವರ್ಯೇಣ ನ ಚಾಜ್ಞಯಾ ॥ 3-252-13 (25687)
ನೈವ ಭೋಗೈಶ್ಚ ಮೇ ಕಾರ್ಯಂ ಮಾ ವಿಹನ್ಯತ ಗಚ್ಛತ।
ನಿಶ್ಚಿತೇಯಂ ಮಮ ಮತಿಃ ಸ್ಥಿತಾ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನೇ ॥ 3-252-14 (25688)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ನಗರಂ ಸರ್ವೇ ಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚ ಗುರವೋ ಮಮ।
ತ ಏವಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರತ್ಯೂಚ್ ರಾಜಾನಮರಿಮರ್ದನಂ ॥ 3-252-15 (25689)
ಯಾ ಗತಿಸ್ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಽಸ್ಮಾಕಮಪಿ ಭಾರತ।
ಕಥಂ ವಾ ಸಂಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಸ್ತ್ವದ್ವಿಹೀನಾಃ ಪುರಂ ವಯಂ ॥ 3-252-16 (25690)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-252-17x (2620)
ಸ ಸುಹೃದ್ಭಿರಮಾತ್ಯೈಶ್ಚ ಭಾತೃಭಿಃ ಸ್ವಜನೇನ ಚ।
ಬಹುಪ್ರಕಾರಮಪ್ಯುಕ್ತೋ ನಿಶ್ಚಯಾನ್ನ ವ್ಯಚಾಲ್ಯತ ॥ 3-252-17 (25691)
ದರ್ಭಾಸ್ತರಣಮಾಸ್ತೀರ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಾದ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಃ।
ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯಾಪಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಭೂತಲೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-252-18 (25692)
ಕುಶಚೀರಾಂಬರಧರಃ ಪರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ವಾಗ್ಯತೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಃ ಸ ಸ್ವರ್ಗಗತಿಕಾಂಯಯಾ ॥ 3-252-19 (25693)
ಮನಸೋಪಚಿತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿರಸ್ ಚ ಬಹಿಃಕ್ರಿಯಾಃ।
`ತಸ್ಥೌಪ್ರಾಯೋಪವೇಶೇಽಥಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುನಿಶ್ಚಯಾಂ' ॥ 3-252-20 (25694)
ಅಥ ತಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧ್ವಾ ದೈತೇಯದಾನವಾಃ।
ಪಾತಾಲವಾಸಿನೋ ರೌದ್ರಾಃ ಪೂರ್ವಂ ದೇವೈರ್ವಿನಿರ್ಜಿತಾಃ ॥ 3-252-21 (25695)
ತೇ ಸ್ವಪಕ್ಷಕ್ಷಯಂ ತಂ ತು ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ವೈ।
ಆಹ್ವಾನಾಯ ತದಾ ಚಕ್ರುಃ ಕರ್ಮ ವೈತಾನಸಂಭವಂ ॥ 3-252-22 (25696)
ಬೃಹಸ್ಪತ್ಯುಶನೋಕ್ತೈಶ್ಚ ಮಂತ್ರೈರ್ಮಂತ್ರವಿಶಾರದಾಃ।
ಅಥರ್ವವೇದಪ್ರೋಕ್ತೈಶ್ಚ ಯಾಶ್ಚೌಪನಿಷದಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ಮಂತ್ರಜಪ್ಯಸಮಾಯುಕ್ತಾಸ್ತಾಸ್ತದಾ ಸಮವರ್ತಯನ್ ॥ 3-252-23 (25697)
ಜುಹ್ವತ್ಯಗ್ನೌ ಹವಿಃ ಕ್ಷೀರಂ ಮಂತ್ರವತ್ಸುಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಾಃ ಸುದೃಢವ್ರತಾಃ ॥ 3-252-24 (25698)
`ಅಧ್ವರ್ಯವೋ ದಾನವಾನಾಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾವರ್ತಯಂಸ್ತತಃ' ॥ 3-252-25 (25699)
ಕರ್ಮಸಿದ್ಧೌ ತದಾ ತತ್ರ ಜೃಂಭಮಾಣಾ ಮಹಾದ್ಭುತಾ।
ಕೃತ್ಯಾ ಸಮುತ್ಥಿತಾ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಕರೋಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-252-26 (25700)
ಆಹುರ್ದೈತ್ಯಾಶ್ಚ ತಾಂ ತತ್ರ ಸುಪ್ರೀತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟಂ ರಾಜಾನಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಮಿಹಾನಯ ॥ 3-252-27 (25701)
ತಥೇತಿ ಚ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಸಾ ಕೃತ್ಯಾ ಪ್ರಯಯೌ ತದಾ।
ನಿಮೇಷಾದಗಮಚ್ಚಾಪಿ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-252-28 (25702)
ಸಮಾದಾಯ ಚ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ರಸಾತಲಂ।
ದಾನವಾನಾಂ ಮುಹೂರ್ತಾಚ್ಚ ಪುರತಸ್ತಂ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-252-29 (25703)
ತಮಾನೀತಂ ನೃಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾತ್ರೌ ಸಂಗತ್ಯ ದಾನವಾಃ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ಕಿಂಚಿದುತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾಃ ॥ 3-252-30 (25704)
`ದೃಢಮೇನಂ ಪರಿಷ್ಯಜ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಕುಶಲಂ ತದಾ'।
ಸಾಭಿಮಾನಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಥಾಬ್ರುವನ್ ॥ 3-252-31 (25705)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-252-4 ಪಾತ್ರಂ ಮೃತ್ಪಾತ್ರಂ। ಆಮಮಪಕ್ವಂ ॥ 3-252-5 ಕ್ಲೀವಂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಹೀನಂ। ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಂ ಚಿರಕಾರಿಣಂ। ಪ್ರಮಾದಿನಮನವಹಿತಂ। ವ್ಯಸನಾತ್ ದ್ಯೂತಪಾನಮೃಗಯಾದಿರೂಪಾತ್। ವಿಷಯೈಃ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿಭಿರಾಕ್ರಾಂತಂ। ತ್ವಂ ತು ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಮಾದೀ ವಿಷಯಾಕ್ರಾಂತಶ್ಚೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-252-6 ಪಾರ್ಥೈಃ ಕೃತಂ ಮಾ ನಾಶಯೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-252-8 ಆತ್ಮಾನಂ ಶರೀರಂ ಮಾ ತ್ಯಜ ॥ 3-252-10 ವಿಕೃತಂ ಂಲಾನಂ ॥ 3-252-12 ನಿರ್ವೇದಂ ಜೀವಿತೇ ವೈರಾಗ್ಯಂ। ನೈರಾಶ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಲಾಭೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-252-13 ಸಮನ್ಯುಃ ದೈನ್ಯವಾನ್। ಧರ್ಮೇಣ ಧನೇನ ಸೌಖ್ಯೇನ ವಾ ನ ಮಮ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಧರ್ಮಧನಾಭ್ಯಾಂ ಯತ್ಸೌಖ್ಯಂ ತೇನ ವಾ ॥ 3-252-14 ಮಾ ವಿಹನ್ಯತ ಮಮ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಮಾ ನಾಶಯತ ॥ 3-252-19 ವಾಗ್ಯತೋ ಮೌನೀ ॥ 3-252-20 ಮನಸಾ ಉಪ ಸಮೀಪೇ ಚಿತಿಂ ದಾಹಾರ್ಥಂ ಕಾಷ್ಠಸಂಚಯಂ ಕೃತ್ವಾಸಂಕಲ್ಪ್ಯ ಅವಶ್ಯಂ ಮರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಬಹಿಃಕ್ರಿಯಾಃ ಸ್ನಾನಪಾನಾದ್ಯಾಃ ॥ 3-252-22 ವೈತಾನಸಂಭವಮಗ್ನಿವಿಸ್ತಾರಸಾಧ್ಯಂ ನವಕುಂಡ್ಯಾದಿವಿಧಾನಂ ॥ 3-252-23 ಉಪನಿಷದಿ ಆರಣ್ಯಕೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಔಪನಿಷದಾಃ। ಸಮವರ್ತಯನ್ ಸಂಪ್ರಾವರ್ತಯನ್ ದೈತೇಯದಾನವಾ ಇತಿಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-252-26 ಕೃತ್ಯಾ ಆಜ್ಞಾಕರೀ ದೇವತಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 253
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.253. ಅಧ್ಯಾಯಃ 253
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾತಾಲವಾಸಿಭಿರ್ದೈತ್ಯದಾನವೈರ್ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಹೇತೂಪನ್ಯಾಸಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನಿಶ್ಚಯಾನ್ನಿವರ್ತನಂ ॥ 1 ॥ ಪುನಃ ಕೃತ್ಯಯಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಪೂರ್ವಸ್ಥಾನಂಪ್ರತ್ಯಾನಯನಂ ॥ 2 ॥ ಪರೇದ್ಯುಃ ಕರ್ಣಾದಿಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸರ್ವೈಃ ಸಹ ಸ್ವಪುರಂಪರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-253-0 (25706)
ದಾನವಾ ಊಚುಃ। 3-253-0x (2621)
ಭೋಃ ಸುಯೋಧನ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭರತಾನಾಂ ಕುಲೋದ್ವಹ।
ಶೂರೈಃ ಪರಿವೃತೋ ನಿತ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-253-1 (25707)
ಅಕಾರ್ಷೀಃ ಸಾಹಸಮಿದಂ ಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನಂ।
ಆತ್ಮತ್ಯಾಗೀ ಹ್ಯಧೋ ಯಾತಿ ವಾಚ್ಯತಾಂ ಚಾಯಶಸ್ಕರೀಂ ॥ 3-253-2 (25708)
ನ ಹಿ ಕಾರ್ಯವಿರುದ್ಧೇಷು ಬಹುಪಾಪೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ಮೂಲಘಾತಿಷು ಸಜ್ಜಂತೇ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ಭವದ್ವಿಧಾಃ ॥ 3-253-3 (25709)
ನಿಯಚ್ಛೈನಾಂ ಮತಿಂ ರಾಜಂಧರ್ಮಾರ್ಥಸುಖನಾಶಿನೀಂ।
ಯಶಃಪ್ರತಾಪವೀರ್ಯಘ್ನೀಂ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಹರ್ಷವರ್ಧನೀಂ ॥ 3-253-4 (25710)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ತು ಪ್ರಭೋ ತತ್ತ್ವಂ ದಿವ್ಯತಾಂ ಚಾತ್ಮನೋ ನೃಪ।
ನಿರ್ಮಾಣಂ ಚ ರಶರೀರಸ್ಯ ತತೋ ಧೈರ್ಯಮವಾಪ್ನುಹಿ ॥ 3-253-5 (25711)
ಪುರಾ ತ್ವ ತಪಸಾಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಲಬ್ಧೋ ರಾಜನ್ಮಹೇಶ್ವರಾತ್।
ಪೂರ್ವಕಾಯಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೋ ನಿರ್ಮಿತೋ ವಜ್ರಸಂಚಯೈಃ ॥ 3-253-6 (25712)
ಅಸ್ತ್ರೈರಭೇದ್ಯಃ ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಚಾಪ್ಯಧಃಕಾಯಶ್ಚ ತೇಽನಘ।
ಕೃತಃ ಪುಷ್ಪಮಯೋ ದೇವ್ಯಾ ರೂಪತಸ್ತ್ರೀಮನೋಹರಃ ॥ 3-253-7 (25713)
ಏವಮೀಶ್ವರಸಂಯುಕ್ತಸ್ತವ ದೇಹೋ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ದೇವ್ಯಾ ಚ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ದಿವ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ನ ಮಾನುಷಃ ॥ 3-253-8 (25714)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಭಗದತ್ತಪುರೋಗಮಾಃ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರವಿದುಷಃ ಶೂರಾಃ ಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ರಿಪೂನ್ ॥ 3-253-9 (25715)
ತದಲಂ ತೇ ವಿಷಾದೇನ ಭಯಂ ತವ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸಹಾಯಾರ್ಥಂ ಚ ತೇ ವೀರಾಃ ಸಂಭೂತಾ ಬುವಿ ದಾನವಾಃ ॥ 3-253-10 (25716)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಕೃಪಾದೀಂಶ್ಚ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯಪರೇಽಸುರಾಃ।
ಯೈರಾವಿಷ್ಟಾ ಘೃಣಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯೋತ್ಸ್ಯಂತೇ ತವ ವೈರಿಭಿಃ ॥ 3-253-11 (25717)
ನೈವ ಪುತ್ರಾನ್ನ ಚ ಭ್ರಾತೄನ್ನ ಪಿತೄನ್ನ ಚ ಬಾಂಧವಾನ್।
ನೈವ ಶಿಷ್ಯಾನ್ನ ಚ ಜ್ಞಾತೀನ್ನ ಬಾಲಾಂತ್ಯವಿರಾನ್ನ ಚ।
ಯುಧಿ ಸಂಪ್ರಹರಿಷ್ಯಂತೋ ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥ 3-253-12 (25718)
ನಿಃಸ್ನೇಹಾ ದಾನವಾವಿಷ್ಟಾಃ ಸಮಾಕ್ರಾಂತೇಽಂತರಾತ್ಮನಿ।
ಪ್ರಹರಿಷ್ಯಂತಿ ಬಂಧುಭ್ಯಃ ಸ್ನೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದೂರತಃ ॥ 3-253-13 (25719)
ಹೃಷ್ಟಾಃ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲಾಃ ಕಲುಷೀಕೃತಮಾನಸಾಃ।
ಅನಭಿಜ್ಞಾತಮೂಲಾಶ್ಚ ದೈವಾಚ್ಚ ವಿಧಿನಿರ್ಮಿತಾತ್।
ವ್ಯಾಭಾಷಮಾಣಾಶ್ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ನ ಮೇ ಜೀವನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 3-253-14 (25720)
ಸರ್ವೇ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಮೋಕ್ಷೇಣ ಪೌರುಷೇ ಸಮವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಶ್ಲಾಘಮಾನಾಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಜನಕ್ಷಯಂ ॥ 3-253-15 (25721)
ತೇಪಿ ಪಂಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ।
ವಧಂ ಚೈಷಾಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ದೈವಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 3-253-16 (25722)
ದೈತ್ಯರಕ್ಷೋಗಣಾಶ್ಚೈವ ಸಂಭೂತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಯೋನಿಷು।
ಯೋತ್ಸ್ಯಂತಿ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಂಯ ಶತ್ರುಭಿಸ್ತವ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 3-253-17 (25723)
ಗದಾಭಿರ್ಮುಸಲೈಃ ಶೂಲೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈರುಚ್ಚಾವಚೈಸ್ತಥಾ।
`ಪ್ರಹರಿಷ್ಯನತಿ ತೇ ವೀರಾಸ್ತವಾರಿಷು ಮಹಾಬಲಾಃ' ॥ 3-253-18 (25724)
ಯಚ್ಚ ತೇಽಂತರ್ಗತಂ ವೀರ ಭಯಮರ್ಜುನಸಂಭವಂ।
ತತ್ರಾಪಿ ವಿಹಿತೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ವಧೋಪಾಯೋಽರ್ಜುನಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-253-19 (25725)
ಹತಸ್ಯ ನರಕಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಕರ್ಣಮೂರ್ತಿಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ತದ್ವೈರಂ ಸಂಸ್ಮರನ್ವೀರ ಯೋತ್ಸ್ಯತೇ ಕೇಶವಾರ್ಜುನೌ ॥ 3-253-20 (25726)
ಸ ತೇ ವಿಕ್ರಮಶೌಂಡೀರೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ವಿಜೇಷ್ಯತಿ।
ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಹರತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಾಂಶ್ಚಾರೀನ್ಮಹಾರಥಃ ॥ 3-253-21 (25727)
ಜ್ಞಾತ್ವೈತಚ್ಛದ್ಮನಾ ವಜ್ರೀ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಃ।
ಕುಂಡಲೇ ಕವಚಂ ಚೈವ ಕರ್ಣಸ್ಯಾಪಹರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-253-22 (25728)
ತಸ್ಮಾದಸ್ಮಾಭಿರಪ್ಯತ್ರ ದೈತ್ಯಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ।
ನಿಯುಕ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ತೇ ಸಂಶಪ್ತಕಾ ಇತಿ।
ಪ್ರಖ್ಯಾತಾಸ್ತೇಽರ್ಜುನಂ ವೀರಂ ಯುಧಿ ಹಿಂಸ್ಯಂತಿ ಮಾ ಶುಚಃ ॥ 3-253-23 (25729)
ಅಸಪತ್ನಾ ತ್ವಯಾ ಹೀಯಂ ಭೋಕ್ತವ್ಯಾ ವಸುಧಾ ನೃಪ।
ಮಾ ವಿಷಾದಂ ಗಮಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನೈತತ್ತ್ವಯ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ ॥ 3-253-24 (25730)
ವಿನಷ್ಟೇ ತ್ವಯಿ ಚಾಸ್ಮಾಕಂ ಪಕ್ಷೋ ಹೀಯೇತ ಕೌರವ।
ಗಚ್ಛ ವೀರ ನ ತೇ ಬುದ್ಧಿರನ್ಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಕಥಂಚನ।
ತ್ವಮಸ್ಮಾಕಂ ಗತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-253-25 (25731)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-253-26x (2622)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ದೈತ್ಯಾಸ್ತಂ ರಾಜಕುಂಜರಂ।
ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಚ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ಪುತ್ರವದ್ದಾನವರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-253-26 (25732)
ಸ್ಥಿರಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ।
ಗಂಯತಾಮಿತ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ಜಯಮಾಪ್ನುಹಿ ಚೇತ್ಯಥ ॥ 3-253-27 (25733)
ತೈರ್ವಿಸೃಷ್ಟಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಕೃತ್ಯಾ ಸೈವಾನಯತ್ಪುರಃ।
ತಮೇವ ದೇಶಂ ಯತ್ರಾಸೌ ತದಾ ಪ್ರಾಯಮುಪಾವಿಶತ್ ॥ 3-253-28 (25734)
ಪ್ರತಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯತಂ ವೀರಂ ಕೃತ್ಯಾ ಸಮಭಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಅನುಜ್ಞಾತಾ ಚ ರಾಜ್ಞಾ ಸಾ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-253-29 (25735)
ಗತಾಯಾಮಥ ತಸ್ಯಾಂ ತು ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಸ್ವಪ್ನಭೂತಮಿದಂ ಸರ್ವಮಚಿಂತಯತ ಭಾರತ ॥ 3-253-30 (25736)
`ಸಂಮೃಶ್ಯ ತಾನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ದಾನವೋಕ್ತಾನಿ ದುರ್ಮತೇಃ'।
ವಿಜೇಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಪಾಂಡೂನಿತಿ ಚಾಸ್ಯಾಭವನಮತಿಃ ॥ 3-253-31 (25737)
ಕರ್ಣಂ ಸಂಶಪ್ತಕಾಂಶ್ಚೈವ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಮಿತ್ರಘಾತಿನಃ।
ಅಮನ್ಯತ ವಧೇ ಯುಕ್ತಾನ್ಸಮರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-253-32 (25738)
ಏವಮಾಶಾ ದೃಢಾ ತಸ್ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ ದುರ್ಮತೇಃ।
ವಿನಿರ್ಜಯೇ ಪಾಂಡವಾನಾಮಭವದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-253-33 (25739)
ಕರ್ಣೋಽಪ್ಯಾವಿಷ್ಟಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ನರಕಸ್ಯಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಧೇ ಕ್ರೂರಾಂ ಕರೋತಿ ಸ್ಮ ತದಾ ಮತಿಂ ॥ 3-253-34 (25740)
ಸಂಶಪ್ತಕಾಶ್ಚ ತೇ ವೀರಾ ರಾಕ್ಷಸಾವಿಷ್ಟಚೇತಸಃ।
ರಜಸ್ತಮೋಭ್ಯಾಮಾಕ್ರಾಂತಾಃ ಫಾಲ್ಗುನಸ್ಯ ವಧೈಷಿಣಃ ॥ 3-253-35 (25741)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಕೃಪಾದ್ಯಾಶ್ಚ ದಾನವಾಕ್ರಾಂತಚೇತಸಃ।
ನ ತಥಾ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸ್ನೇಹವಂತೋಽಭವಂಸ್ತದಾ ॥ 3-253-36 (25742)
ನ ಚಾಚಚಕ್ಷೇ ಕಸ್ಮೈಚಿದೇತದ್ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಃ।
`ಕೃತ್ಯಯಾಽಽನಾಯ್ಯಕಥಿತಂ ಯದಸ್ಯ ನಿಶಿ ದಾನವೈಃ' ॥ 3-253-37 (25743)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ನಿಶಂತೇ ಚ ಕರ್ಣೋ ವೈಕರ್ತನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಸ್ಮಯನ್ನಿವಾಂಜಲಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಹೇತುಮದ್ವಚಃ ॥ 3-253-38 (25744)
ನ ಮೃತೋ ಜಯತೇ ಶತ್ರೂಂಜೀವನ್ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಮೃತಸ್ಯ ಭದ್ರಾಣಿ ಕುತಃ ಕೌರವೇಯ ಕುತೋ ಜಯಃ ॥ 3-253-39 (25745)
ನ ಕಾಲಾಽದ್ಯ ವಿಷಾದಸ್ಯ ಭಯಸ್ಯ ಮರಣಸ್ಯ ವಾ।
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯಾಬ್ರವೀಚ್ಚೈವನಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಸ ಮಹಾಭುಜಃ ॥ 3-253-40 (25746)
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಶೇಷೇ ಕಸ್ಮಾಚ್ಛೋಚಸಿ ಶತ್ರುಹನ್।
ಶತ್ರೂನ್ಪ್ರತಾಪ್ಯ ವೀರ್ಯೇಣ ಸ ಕಥಂ ಮರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-253-41 (25747)
ಅಥವಾ ತೇ ಭಯಂ ಜಾತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽರ್ಜುನಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಸತ್ಯಂತೇ ಪ್ರತಿಜಾನಾಮಿ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇಽರ್ಜುನಂ ॥ 3-253-42 (25748)
ಗತೇ ತ್ರಯೋದಶೇ ವರ್ಷೇ ಸತ್ಯೇನಾಯುಧಮಾಲಭೇ।
ಆನಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪಾರ್ತಾನ್ವಶಂ ತವ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-253-43 (25749)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ವಚನಾತ್ತಥಾ।
ಪ್ರಣಿಪಾತೇನ ಚಾಪ್ಯೇಷಾಮುದತಿಷ್ಠತ್ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-253-44 (25750)
ದೈತ್ಯಾನಾಂ ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹೃದಿ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ಥಿರಾಂ ಮತಿಂ।
ತತೋ ಮನುಜಶಾರ್ದೂಲೋ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ವಾಹಿನೀಂ।
ರಥನಾಗಾಶ್ವಫಲಿಲಾಂ ಪದಾತಿಜನಸಂಕುಲಾಂ ॥ 3-253-45 (25751)
ಗಂಗೌಘಪ್ರತಿಮಾ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಣೇ ಶುಶುಭೇ ಚಮೂಃ ॥ 3-253-46 (25752)
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರೈಃ ಪತಾಕಾಭಿಶ್ಚಾಮರೈಶ್ಚ ಸುಪಾಂಡುರೈಃ।
ರಥೈರ್ನಾಗೈಃ ಪದಾತೈಶ್ಚ ಶುಶುಭೇಽತೀವ ಸಂಕುಲಾ ॥ 3-253-47 (25753)
ವ್ಯಪೇತಾಭ್ರಘನೇ ಕಾಲೇ ದ್ಯೌರಿವಾಸೀತ್ತು ಶಾರದೀ।
`ಹಂಸಪಂಕ್ತಿಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಭ್ರಮತ್ಸಾರಸಶೋಭಿತಾ' ॥ 3-253-48 (25754)
ಜಯಾಶೀರ್ಭಿರ್ದ್ವಿಜೇಂದ್ರೈಃ ಸ ಸ್ತೂಯಮಾನೋಽಧಿರಾಜವತ್।
ಗೃಹ್ಣನ್ನಂಜಲಿಮಾಲಾಶ್ಚ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನಾಧಿಪಃ ॥ 3-253-49 (25755)
ಸುಯೋಧನೋ ಯಯಾವಗ್ರೇ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಜ್ವಲಂ।
ಕರ್ಣೇನ ಸಾರ್ಧಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸೌಬಲೇನ ಚ ದೇವಿನಾ ॥ 3-253-50 (25756)
ದುಃಶಾಸನಾದಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಭ್ರಾತರಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ।
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಸೋಮದತ್ತೋ ಮಾರಾಜಶ್ಚ ಬಾಹ್ಲಿಕಃ ॥ 3-253-51 (25757)
ರಥೈರ್ನಾನಾವಿಧಾಕಾರೈರ್ಹಯೈರ್ಗಜವರೈಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಯಾಂತಂ ನೃಪಸಿಂಹಂ ತಮನುಜಗ್ಮುಃ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ ॥ 3-253-52 (25758)
`ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮಾಃ' ॥
ಕಾಲೇನಾಲ್ಪೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ್ವಪುರಂ ವಿವಿಶುಸ್ತದಾ ॥ 3-253-53 (25759)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 253 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-253-21 ವಿಕ್ರಮೇ ಶತ್ರುಜಯೇ। ಶೌಂಡೀರಃ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 3-253-27 ಜಯಮಾಪ್ರುಹಿ ಚೇತ್ಯುಕ್ತ್ವೇತಿ ಶೇಷಃ। ಅಥ ತೈರ್ವಿಸೃಷ್ಟಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-253-34 ಅಂತರಾತ್ಮನಾ ಮನಸಾ ॥ 3-253-36 ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಮುಪರೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-253-44 ಏಷಾಂ ದುಃಶಾಸನಾದೀನಾಂ ॥ 3-253-48 ವ್ಯಪೇತಃ ಅಭ್ರಘನಃ ಮೇಘ್ನವಿಸ್ತಾರೋ ಯಸ್ಮಿನ್ ಶರದೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-253-49 ಅಧಿರಾಜಾ ಸಾರ್ವಭೌಮೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತದ್ವತ್ ॥ 3-253-50 ದೇವಿನಾ ದ್ಯೂತರತೇನ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 254
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.254. ಅಧ್ಯಾಯಃ 254
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಪಾಂಡವಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತೈಃಸಹ ಸಂಧಿವಿಧಾನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಗರ್ಹಣಂ ॥ 2 ॥ ದುರ್ಯೋಧನಾನುಮತ್ಯಾ ಕರ್ಣೇನ ದಿಗ್ವಿಜಯಾಯಾ ನಿರ್ಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-254-0 (25760)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-254-0x (2623)
ಏವಂ ಗತೇಷು ಪಾರ್ಥೇಷು ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-254-1 (25761)
ಕರ್ಣೋ ವೈಕರ್ತನಶ್ಚೈವ ಶಕುನಿಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ।
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಕೃಪಾಶ್ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-254-2 (25762)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-254-3x (2624)
ಏವಂ ಗತೇಷು ಪಾರ್ಥೇಷು ವಿಸೃಷ್ಟೇ ಚ ಸುಯೋಧನೇ।
ಆಗತೇ ಹಾಸ್ತಿನಪುರಂ ಮೋಕ್ಷಿತೇ ಪಾಂಡುನಂದನೈಃ।
ಭೀಷ್ಮೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಮಿದಂ ವಚ ॥ 3-254-3 (25763)
ಉಕ್ತಂ ತಾತ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಗಚ್ಛತಸ್ತೇ ತಪೋವನಂ।
ವಚನಂ ತೇ ನ ರುಚಿತಂ ಮಮ ತನ್ನ ಕೃತಂ ಚ ತೇ ॥ 3-254-4 (25764)
ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತ್ವಯಾ ವೀರ ಗ್ರಹಣಂ ಶತ್ರುಭಿರ್ಬಲಾತ್।
ಮೋಕ್ಷಿತಶ್ಚಾಸಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೈಃ ಪಾಂಡವೈರ್ನ ಚ ಲಜ್ಜಸೇ ॥ 3-254-5 (25765)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತವ ಗಾಂಧಾರೇ ಸಸೈನ್ಯಸ್ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸೂತಪುತ್ರೋಽಪಯಾದ್ಭೀತೋ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ತದಾ ರಣಾತ್ ॥ 3-254-6 (25766)
ಕ್ರೋಶತಸ್ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಸೈನ್ಯಸ್ಯ ನೃಪಾತ್ಮಜ।
`ವ್ಯಪಾಯಾತ್ಪೃಷ್ಠತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥' 3-254-7 (25767)
ದೃಷ್ಟಸ್ತೇ ವಿಕ್ರಮಶ್ಚೈವ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ಯ ದುರ್ಮತೇ ॥ 3-254-8 (25768)
ನ ಚಾಪಿ ಪಾದಭಾಕ್ಕರ್ಣಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ಶೌರ್ಯೇ ಚ ಧರ್ಮೇ ವಾ ಧರ್ಮವತ್ಸಲ ॥ 3-254-9 (25769)
ತಸ್ಮಾದಹಂ ಕ್ಷಮಂ ಮನ್ಯೇ ಪಾಂಡವೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ರಸಂಧಿಂ ಸಂಧಿವಿದಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿವೃದ್ಧಯೇ ॥ 3-254-10 (25770)
ಏವಮುಕ್ತಶ್ಚ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ವಿಪ್ರತಸ್ಥೇ ಸಸೌಬಲಃ ॥ 3-254-11 (25771)
ತಂ ತು ಪ್ರಸ್ಥಿತಮಾಜ್ಞಾಯ ಕರ್ಣದುಃಶಾಸನಾದಯಃ।
ಅನುಜಗ್ಮುರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-254-12 (25772)
ತಾಂಸ್ತು ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ।
ಲಜ್ಜಯಾ ವ್ರೀಡಿತೋ ರಾಜಂಜಗಾಮ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-254-13 (25773)
ಗತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಮಹಾರಾಜ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಪುನರಾಗಂಯ ತಂ ದೇಶಮಮಂತ್ರಯತ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ॥ 3-254-14 (25774)
ಕಿಮಸ್ಮಾಕಂ ಭವೇಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ।
ಕಥಂ ಚ ಸುಕೃತಂ ತತ್ಸ್ಯಾನ್ಮಂತ್ರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 3-254-15 (25775)
[*ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-254-16x (2625)
ದುರ್ಯೋಧನ ನಿಬೋಧೇದಂ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವ।
ಭೀಷ್ಮೋಸ್ಮಾನ್ನಿಂದತಿ ಸದಾ ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಶಂಸತಿ ॥ 3-254-16 (25776)
ತ್ವದ್ವೇಷಾಚ್ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಾಮಪಿ ದ್ವೇಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ।
ವಿಗರ್ಹತೇ ಚ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವತ್ಸಮೀಪೇ ನರೇಶ್ವರ ॥ 3-254-17 (25777)
ಸೋಽಹಂ ಭೀಷ್ಮವಚಸ್ತದ್ವೈ ನ ಮೃಷ್ಯಾಮೀಹ ಭಾರತ।
ತ್ವತ್ಸಮಂ ಯದುಕ್ತಂ ಚ ಭೀಷ್ಮೇಣಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ ॥ 3-254-18 (25778)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಯಶೋ ರಾಜಂಸ್ತವ ನಿಂದಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ರಾಜನ್ಸಭೃತ್ಯಬಲವಾಹನಂ ॥ 3-254-19 (25779)
ಜೇಷ್ಯಾಮಿ ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಸಶೈಲವನಕಾನನಾಂ।
ಜಿತಾ ಚ ಪಾಂಡವೈರ್ಭೂಮಿಶ್ಚತುರ್ಭಿರ್ಬಲಶಾಲಿಭಿಃ ॥ 3-254-20 (25780)
ತಾಮಹಂ ತೇ ವಿಜೇಷ್ಯಾಮಿ ಏಕ ಏವ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸಂಪಶ್ಯತು ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಕುಲಾಧಮಃ ॥ 3-254-21 (25781)
ಅನಿಂದ್ಯಂ ನಿಂದತೇ ಯೋ ಹಿ ಅಪ್ರಶಂಸ್ಯಂ ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ಸ ಪಶ್ಯತು ಬಲಂ ಮೇಽದ್ಯ ಆತ್ಮಾನಂ ತು ವಿಗರ್ಹತು ॥ 3-254-22 (25782)
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ರಾಜಂಧ್ರುವೋ ಹಿ ವಿಜಯಸ್ತವ।
ಪ್ರತಿಜಾನಾಮಿ ತೇ ಸತ್ಯಂ ರಾಜನ್ನಾಯುಧಮಾಲಭೇ ॥ 3-254-23 (25783)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚೋ ರಾಜನ್ಕರ್ಣಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಕರ್ಣಮಾಹ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-254-24 (25784)
ಧನ್ಯೋಸ್ಂಯನುಗೃಹೀತೋಸ್ಮಿ ಯಸ್ಯ ಮೇ ತ್ವಂ ಮಹಾಬಲಃ।
ಹಿತೇಷು ವರ್ತಸೇ ನಿತ್ಯಂ ಸಫಲಂಜನ್ಮ ಚಾದ್ಯ ಮೇ ॥ 3-254-25 (25785)
ಯದಾ ಚ ಮನ್ಯಸೇ ವೀರ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಂ।
ತದಾ ನಿರ್ಗಚ್ಛ ಭದ್ರಂ ತೇ ಹ್ಯನುಶಾಧಿ ಚ ಮಾಮಿತಿ ॥ 3-254-26 (25786)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತದಾ ಕರ್ಣೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಸರ್ವಮಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ಪ್ರಾಯಾತ್ರಿಕಮರಿಂದಮ ॥ 3-254-27 (25787)
ಪ್ರಯಯೌ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ನಕ್ಷತ್ರೇ ಶುಭದೈವತೇ।
ಶುಭೇತಿಥೌ ಮುಹೂರ್ತೇ ಚ ಪುಜ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 3-254-28 (25788)
ಮಂಗಲೈಶ್ಚ ಶುಭೈಃ ಸ್ನಾತೋ ವಾಗ್ಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಪೂಜಿತಃ।
ನಾದಯನ್ರಥಘೋಷೇಣ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ ॥ 3-254-29 (25789)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಸದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 254 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-254-6 ಅಪಯಾತ್ ಅಪಾಯಾತ್ ಪಲಾಯಿತಃ ॥ 3-254-10 ಸಂಧಿಂ ಕ್ಷಮಂ ಯುಕ್ತಂ ಮನ್ಯೇ ॥ 3-254-15 ಮಂತ್ರಯಾಮೋಽದ್ಯ ಯದ್ಧಿತಮಿತಿ ಝ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-254-27 ಪ್ರಾಯಾತ್ರಿಕಂ ಪ್ರಯಾತುಂ ರಾಜ್ಞೋಽಪೇಕ್ಷಿತಂ ಶಕಟಾಪಣವೀಥ್ಯಾದಿ ॥ 3-254-29 ಮಂಗಲೈಃ ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯೈಃ ಸುಗಂಧತೈಲಾದಿಭಿಃ ಸ್ನಾತಃ। ಶುಭೈರ್ನೀರಾಜನಾದಿಭಿಃ ಪ್ರಯಯೌ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ * ಏತದಾದಿಃ ಸಾರ್ಧೋಽಧ್ಯಾಯೋ ಝ. ಪುಸ್ತಕಏವ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 255
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.255. ಅಧ್ಯಾಯಃ 255
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದಿಗ್ವಿಜಯಾರ್ಥಂ ಗತೇನ ಕರ್ಣೇನ ಸಕಲರಾಜವಶೀಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ಪುನರ್ಹಾಸ್ತಿನಪುರಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-255-0 (25790)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-255-0x (2626)
ತತಃ ಕರ್ಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ।
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುರಂ ರಂಯಂ ರುರೋಧ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-255-1 (25791)
ಯುದ್ಧೇನ ಮಹತಾ ಚೈನಂ ಚಕ್ರೇ ವೀರಂ ವಶಾನುಗಂ।
ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ಚಾಪಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಕರಂ ಚ ದಾಪಯಾಂಮಾಸ ದ್ರುಪದಂ ನೃಪಸತ್ತಮ ॥ 3-255-2 (25792)
ತಂ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ರಾಜಾನಸ್ತಸ್ಯ ಯೇಽನುಗಾಃ।
ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಶಗಾಂಶ್ಚಕ್ರೇ ಕರಂ ಚೈನಾನದಾಪಯತ್ ॥ 3-255-3 (25793)
ಅಥೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ ಗತ್ವಾ ವಶೇ ಚಕ್ರೇ ನರಾಧಿಪಾನ್।
ಭಗದತ್ತಂ ಚ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ರಾಧೇಯೋ ಗಿರಿಮಾರುಹತ್ ॥ 3-255-4 (25794)
ಹಿಮವಂತಂ ಮಹಾಶೈಲಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಶತ್ರುಭಿಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಚ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾನ್ನೃಪತೀನ್ವಶಮಾನಯತ್ ॥ 3-255-5 (25795)
ಸ ಹೈಮವತಿಕಾಂಜಿತ್ವಾ ಕರಂ ಸರ್ವಾನದಾಪಯತ್।
ನೇಪಾಲವಿಷಯೇ ಯೇ ಚ ರಾಜಾನಸ್ತಾನವಾಜಯತ್ ॥ 3-255-6 (25796)
ಅವತೀರ್ಯ ತತಃ ಶೈಲಾತ್ಪೂರ್ವಾಂ ದಿಶಮಭಿದ್ರುತಃ।
ಅಂಗಾನ್ವಂಗಾನ್ಕಲಿಂಗಾಂಶ್ಚ ಶುಂಡಿಕಾನ್ಮಿಥಿಲಾನಥ ॥ 3-255-7 (25797)
ಮಾಗಧಾನ್ಕರ್ಕಖಂಡಾಂಶ್ಚ ನಿವೇಶ್ಯ ವಿಷಯೇಽಽತ್ಮನಃ।
ಆವಶೀರಾಂಶ್ಚ ಯೋಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ಅಹಿಕ್ಷತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸೋಽಜಯತ್ ॥ 3-255-8 (25798)
ಪೂರ್ವಾಂ ದಿಶಂ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ವತ್ಸಭೂಮಿಂ ತಥಾಽಗಮತ್ ॥ 3-255-9 (25799)
ವತ್ಸಭೂಮಿಂ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಕೇವಲಾಂ ಮೃತ್ತಿಕಾವತೀಂ।
ಮೋಹನಂ ಪತ್ತನಂ ಚೈವ ತ್ರಿಪುರೀಂ ಕೋಸಲಾಂ ತಥಾ ॥ 3-255-10 (25800)
ಏತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಕರಮಾದಾಯ ಸರ್ವಶಃ।
ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ಕರ್ಣೋ ಜಿತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾನ್।
ರುಕ್ಮಿಣಂ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯೇಷು ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸೂತಜಃ ॥ 3-255-11 (25801)
ಸ ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ಕೃತ್ವಾ ರುಕ್ಮೀ ಪ್ರೋವಾಚ ಸೂತಜಂ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಬಲೇನ ಚ ॥ 3-255-12 (25802)
ನ ತೇ ವಿಘ್ನಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಸಮಪಾಲಯಂ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಚಾಹಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಹಿರಣ್ಯಂ ಯಾವದಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-255-13 (25803)
ಸಮೇತ್ಯ ರುಕ್ಮಿಣಾ ಕರ್ಣಃ ಪಾಂಡ್ಯಂ ಶೈಲಂ ಚ ಸೋಗಮತ್ ॥ 3-255-14 (25804)
ಸ ಕೇವಲಂ ರಣಏ ಚೈವ ನೀಲಂ ಚಾಪಿ ಮಹೀಪತಿಂ।
ವೇಣುದಾರಿಸುತಂ ಚೈವ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ನೃಪಸತ್ತಮಾಃ।
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ನೃಪಾನ್ಕರಾನ್ಸರ್ವಾನದಾಪಯತ್ ॥ 3-255-15 (25805)
ಶೈಶುಪಾಲಿಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ವಿಜಿಗ್ಯೇ ಸೂತನಂದನಃ।
ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥಾಂಶ್ಚಾಪಿ ನೃಪತೀನ್ವಶೇ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-255-16 (25806)
ಆವಂತ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಾಂನಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ವೃಷ್ಣಿಭಿಃ ಸಹ ಸಂಂಯ ಪಶ್ಚಿಮಾಮಪಿ ನಿರ್ಜಯತ್ ॥ 3-255-17 (25807)
ವಾರುಣೀಂ ದಿಶಮಾಗಂಯ ಯಾವನಾನ್ವರ್ಬರಾಂಸ್ತಥಾ।
ನೃಪಾನ್ಪಶ್ಚಿಮಭೂಮಿಸ್ಥಾಂದಾಪಯಾಮಾಸ ವೈ ಕರಾನ್ ॥ 3-255-18 (25808)
ವಿಜಿತ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಸಪೂರ್ವಾಪರದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಸಂಲೇಚ್ಛಾಟವಿಕಾನ್ವೀರಃ ಸಪರ್ವತನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-255-19 (25809)
ಭದ್ರಾನ್ರೋಹಿತಕಾಂಶ್ಚೈವ ಆಗ್ರೇಯಾನ್ಮಾಲವಾನಪಿ।
ಗಣಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ನೀತಿಕೃತ್ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥ 3-255-20 (25810)
ಶಶಕಾನ್ಯವನಾಂಶ್ಚೈವ ವಿಜಿಗ್ಯೇ ಸೂತನಂದನಃ।
ನಗ್ನಜಿತ್ಪ್ರಮುಖಾಂಶ್ಚೈವ ಗಣಾಂಜಿತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 3-255-21 (25811)
ಏವಂ ಸ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ।
ವಿಜಿತ್ಯ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ನಾಗಸಾಹ್ವಯಮಾಗಮತ್ ॥ 3-255-22 (25812)
ತಮಾಗತಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನಾಧಿಪಃ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಸಭ್ರಾತೃಪಿತೃಬಾಂಧವಃ ॥ 3-255-23 (25813)
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸ ವಿಧಿನಾ ಕರ್ಣಮಾಹವಶೋಭಿನಂ।
ಆಶ್ರಾವಯಚ್ಚ ತತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ಜನೇಶ್ವರಃ ॥ 3-255-24 (25814)
ಯನ್ನ ಭೀಷ್ಮಾನ್ನ ಚ ದ್ರೋಣಾನ್ನ ಕೃಪಾನ್ನ ಚ ವಾಹ್ಲಿಕಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ತ್ವತ್ತಃಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಯಾ ಹಿ ತತ್ ॥ 3-255-25 (25815)
ಬಹುನಾ ಚ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಶೃಣು ಕರ್ಣ ವಚೋ ಮಮ।
ಸನಾಥೋಸ್ಮಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ತ್ವಯಾ ನಾಥೇನ ಸತ್ತಮ ॥ 3-255-26 (25816)
ನ ಹಿ ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಲಾಮರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ।
ಅನ್ಯೇವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ರಾಜಾನೋಽಭ್ಯುದಿತೋದಿತಾಃ ॥ 3-255-27 (25817)
ಸ ಭವಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ತಂ ಗಾಂಧಾರೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಪಶ್ಯ ಕರ್ಣ ಮಹೇಷ್ವಾಸ ಅದಿತಿಂ ವಜ್ರಭೃದ್ಯಥಾ ॥ 3-255-28 (25818)
ತತೋ ಹಲಹಲಾಶಬ್ದಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಹಾಹಾಕಾರಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ನಗರೇ ನಾಗಸಾಹ್ವಯೇ ॥ 3-255-29 (25819)
ರಕೇಚಿದೇನಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನಿಂದಂತಿ ಸ್ಮ ತಥಾ ಪರೇ।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸಂಸ್ತಥಾ ಚಾನ್ಯೇ ನೃಪಾಸ್ತತ್ರ ಜನಾಧಿಪ ॥ 3-255-30 (25820)
ಏವಂ ವಿಜಿತ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕರ್ಣಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರಃ।
ಸಪರ್ವತವನಾಕಾಶಾಂ ಸಸಮುದ್ರಾಂ ಸನುಷ್ಕುಟಾಂ ॥ 3-255-31 (25821)
ದೇಶೈರುಚ್ಚಾವಚೈಃ ಪೂರ್ಣಾಂ ಪತ್ತನೈರ್ನಗರೈರಪಿ।
ದ್ವೀಪೈಶ್ಚಾನೂಪಸಂಪೂರ್ಣೈಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-255-32 (25822)
ಕಾಲೇನ ನಾತಿದೀರ್ಘೇಣ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ತು ಪಾರ್ಥಿವಾನ್।
ಅಕ್ಷಯಂ ಧನಮಾದಾಯ ಸೂತಜೋ ನೃಪಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-255-33 (25823)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ಗೃಹಂ ರಾಜನ್ನಭ್ಯಂತರಮರಿಂದಮ।
ಗಾಂಧಾರೀಸಹಿತಂ ವೀರೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ದದರ್ಶ ಸಃ ॥ 3-255-34 (25824)
ಪುತ್ರವಚ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪಾದೌ ಜಗ್ರಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಚಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಪ್ರೇಂಣಾ ಚಾಪಿ ವಿಸರ್ಜಿತಃ ॥ 3-255-35 (25825)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ರಾಜಾ ಚ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ।
ಜಾನಾತೇ ನಿರ್ಜಿತಾನ್ಪಾರ್ಥಾನ್ಕರ್ಣೇನ ಯುಧಿ ಭಾರತ ॥ 3-255-36 (25826)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 255 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-255-7 ಮುಂಡಿಕಾನ್ಮಿಥಿಲಾನಿತಿ ಖ.ಪಾಠಃ ॥ 3-255-13 ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ಸಮಪಾಲಯಂ ಪಾಲಿತವಾನಸ್ಮಿ। ರಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾವೇಕ್ಷಯೈವ ತ್ವಯಾ ಸಹ ಯುದ್ಧಂ ಕೃತಂ ನ ತ್ವಜ್ಜಿಗೀಷಯೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-255-14 ಶೈಲಂ ಶ್ರೀಶೈಲಂ ॥ 3-255-20 ಆಗ್ನೇಯಾನ್ಮಾಲವಾನಿತಿ ಖ. ಪಾಠಃ ॥ 3-255-24 ತತ್ಕರ್ಮ ಕರ್ಣವಿಜಯಂ ಪುರೇ ಉದ್ಧೋಷಯಾಮಾಸ ॥ 3-255-27 ಅಭ್ಯುದಿತ್ನೇಭ್ಯೋಪಿ ಉದಿತಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಾಃ ॥ 3-255-31 ಆಕಾಶಃ ಪರ್ವತವನಯೋರಂತರಾಲಂ। ಸಸ್ಯಾದ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಭೂಮಿಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-255-32 ಅನೂಪಂ ಸರ್ವತೋಜಲಂ ತೇನ ಸಂಪೂರ್ಣೈಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 256
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.256. ಅಧ್ಯಾಯಃ 256
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ರಾಜಸೂಯಯಾಜನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಹೇತೂಕ್ತ್ಯಾ ತನ್ನಿಪೇಧನಪೂರ್ವಕಂ ತಪ್ರತಿ ಯಜ್ಞಾಂತರಕರಣನಿಯೋಜನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-256-0 (25827)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-256-0x (2627)
ಜಿತ್ವಾ ತು ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಸೂತಪುತ್ರೋ ಜನಾಧಿಪ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪರವೀರಘ್ನೋ ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-256-1 (25828)
ದುರ್ಯೋಧನ ನಿಬೋಧೇದಂ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾಚಂ ತಥಾ ಸರ್ವಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸ್ಯರಿಂದಮ ॥ 3-256-2 (25829)
ತವಾದ್ಯ ಪೃಥಿವೀ ವೀರ ನಿಃಸಪತ್ನಾ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ತಾಂ ಪಾಲಯ ಯಥಾ ಶಕ್ರೋ ಹತಶತ್ರುರ್ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-256-3 (25830)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-256-4x (2628)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ಕರ್ಣಂ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀತ್ಪುನಃ।
ನ ಕಿಂಚಿದ್ದುರ್ಲಭಂ ತಸ್ಯ ಯಸ್ ತ್ವಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-256-4 (25831)
ಸಹಾಯಶ್ಚಾನುರಕ್ತಶ್ಚ ಮದರ್ಥಂ ಚ ಸಮುದ್ಯತಃ।
ಅಭಿಪ್ರಾಯಸ್ತು ಮೇ ಕಶ್ಚಿತ್ತಂ ವೈ ಶೃಣು ಯಥಾತಥಂ ॥ 3-256-5 (25832)
ರಾಜಸೂಯಂ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರತುವರಂ ತದಾ।
ಕಮಮ ಸ್ಪೃಹಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ತಾಂ ಸಂಪಾದಯ ಸೂತಜ ॥ 3-256-6 (25833)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಃ ಕರ್ಣೋ ರಾಜಾನಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ತವಾದ್ಯ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾ ವಶ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ನೃಪೋತ್ತಮ ॥ 3-256-7 (25834)
ಆಹೂಯಂತಾಂ ದ್ವಿಜವರಾಃ ಸಂಭಾರಾಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸಂಭ್ರಿಯಂತಾಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಜ್ಞೋಪಕರಣಾನಿ ಚ ॥ 3-256-8 (25835)
ಋತ್ವಿಜಶ್ಚ ಸಮಾಹೂತಾ ಯಥೋಕ್ತಂ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಕ್ರಿಯಾಂ ಕುರ್ವಂತು ತೇ ರಾಜನ್ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಮರಿಂದಮ ॥ 3-256-9 (25836)
ಬಹ್ವನ್ನಪಾನಸಂಯುಕ್ತಃ ಸುಸಮೃದ್ಧಗುಣಾನ್ವಿತಃ।
ಪ್ರವರ್ತತಾಂ ಮಹಾಯಜ್ಞಸ್ತವಾಪಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-256-10 (25837)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪುರೋಹಿತಂ ಸಮಾನಾಯ್ಯ ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-256-11 (25838)
ರಾಜಸೂಯಂ ಕ್ರತುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸಮಾಪ್ತವರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಆಹರಸ್ವ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-256-12 (25839)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ನೃಪತಿಮುವಾಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ ॥ 3-256-13 (25840)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತೋ ರಾಜನ್ಯೇ ತತ್ರಾಸನ್ಸಮಾಗತಾಃ'।
ನ ಸ ಶಕ್ಯಃ ಕ್ರತುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಜೀವಮಾನೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಆಹರ್ತುಂ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ಕುಲೇ ತವ ನೃಪೋತ್ತಮ ॥ 3-256-14 (25841)
ದೀರ್ಘಾಯುರ್ಜೀವತಿ ಚ ತೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಪಿತಾ ನೃಪ।
ಅತಶ್ಚಾಪಿ ವಿರುದ್ಧಸ್ತೇ ಕ್ರತುರೇಣಷ ನೃಪೋತ್ತಮಃ ॥ 3-256-15 (25842)
ಅಸ್ತಿ ತ್ವನ್ಯನ್ಮಹತ್ಸತ್ರಂ ರಾಜಸೂಯಸಮಂ ಪ್ರಭೋ।
ತೇನ ತ್ವಂ ಯಜ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-256-16 (25843)
ಯ ಇಮೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಃ ಕರದಾಸ್ತವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತೇ ಕರಾನ್ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛಂತು ಸುವರ್ಣಂ ಚ ಕೃತಾಕೃತಂ ॥ 3-256-17 (25844)
ತೇನ ತೇ ಕ್ರಿಯತಾಮದ್ಯಲಾಂಗಲಂ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಯಜ್ಞವಾಟಸ್ ತೇ ಭೂಮಿಃ ಕೃಷ್ಯತಾಂ ತೇನ ಭಾರತ ॥ 3-256-18 (25845)
ತತ್ರ ಯಜ್ಞೋ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಟಃ ಪ್ರಭೂತಾನ್ನಃ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಃ।
ಪ್ರವರ್ತತಾಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸರ್ವತೋ ಹ್ಯನಿವಾರಿತಃ ॥ 3-256-19 (25846)
ಏಷ ತೇ ವೈಷ್ಣವೋ ನಾಮ ಯಜ್ಞಃ ಸತ್ಪುರುಷೋಚಿತಃ।
ಏತೇನ ನೇಷ್ಟವಾನ್ಕಶ್ಚಿದೃತೇವಿಷ್ಣುಂ ಪುರಾತನಂ ॥ 3-256-20 (25847)
ರಾಜಸೂಯಂ ಕ್ರತುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸ್ಪರ್ಧತ್ಯೇಷ ಮಹಾಕ್ರತುಃ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ರೋಚತೇ ಚೈವ ಶ್ರೇಯಶ್ಚ ತವ ಭಾರತ ॥ 3-256-21 (25848)
ನಿರ್ವಿಘ್ನಶ್ಚ ಭವತ್ಯೇಷ ಸಫಲಾ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ಪೃಹಾ ತವ।
`ತಸ್ಮಾದೇಷ ಮಹಾಬಾಹೋ ತವ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ' ॥ 3-256-22 (25849)
ಏವಮುಕತ್ಸ್ತು ತೈರ್ವಿಪ್ರೈರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಕರ್ಣಂ ಚ ಸೌಬಲಂ ಚೈವ ಭ್ರಾತೄಶ್ಚೈವೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-256-23 (25850)
ರೋಚತೇ ಮೇ ವಚಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ರೋಚತೇ ಯದಿ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಬ್ರೂತ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-256-24 (25851)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವೇ ತಥೇತ್ಯೂಚುರ್ನರಾಧಿಪಂ।
ಸಂದಿದೇಶ ತತೋರಾಜಾವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥಾನ್ಯಥಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-256-25 (25852)
ಹಲಸ್ಯ ಕರಣೇ ಚಾಪಿ ವ್ಯಾದಿಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವಶಿಲ್ಪಿನಃ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ಚ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-256-26 (25853)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 256 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-256-17 ಕೃತಂ ಘಟಿತಮಲಂಕಾರಾದಿರೂಪಂ। ಅಕೃತಮನ್ಯತ್ ॥ 3-256-25 ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥಾನ್ ಶಿಲ್ಪಿನಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 257
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.257. ಅಧ್ಯಾಯಃ 257
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಯಜ್ಞಸಮಾಪನಾನಂತರಂ ಸತಹುಮಾನಂ ಪ್ರಾಹುಣಿಕವಿಪ್ರನೃಪೇಪ್ರಷಣಪೂರ್ವಕಂ ನಿಜನಗರಪ್ರವೇಶನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-257-0 (25854)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-257-0x (2629)
ತತಸ್ತು ಶಿಲ್ಪಿನಃ ಸರ್ವಂ ಕೃತಮೂರ್ಚುರ್ನರಾಧಿಪಂ।
ವಿದುರಶ್ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-257-1 (25855)
ಸಜ್ಜಂ ಕ್ರತುವರಂ ರಾಜನ್ಕಾಲಪ್ರಾಪ್ತಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸೌವರ್ಣಂ ಚ ಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಲಾಂಗಲಂ ಚ ಮಹಾಧನಂ ॥ 3-257-2 (25856)
ಏವಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ವಿಶಂಪತೇ।
ಆಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ನೃಪಃ ಕ್ರತುರಾಜಪ್ರವರ್ತನಂ ॥ 3-257-3 (25857)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಭೂತಾರ್ಥಃ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಃ।
ದೀಕ್ಷಿತಶ್ಚಾಪಿ ಗಾಂಧಾರಿರ್ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ॥ 3-257-4 (25858)
ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ವಿದುರಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪಃ ಕರ್ಣೋ ಗಾಂಧಾರೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-257-5 (25859)
ನಿಮಂತ್ರಣಾರ್ಥಂ ದೂರ್ತಾಂಶ್ಚ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಶೀಘ್ರಗಾನ್।
ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-257-6 (25860)
ತೇ ಪ್ರಯಾತಾ ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಾ ದೂತಾಸ್ತ್ವರಿತವಾಹನಾಃ।
ತತ್ರ ಕಚಿತ್ಪ್ರಯಾಂತಂ ತು ದೂತಂ ದುಃಶಾಸನೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-257-7 (25861)
ಗಚ್ಛ ದ್ವೈತವನಂ ಶೀಘ್ರಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪಾಪಪೂರುಷಾನ್।
ನಿಮಂತ್ರಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತ ಸ್ಮಿನ್ವನೇ ತದಾ ॥ 3-257-8 (25862)
ಸ ಗತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನುವಾಚಾಭಿಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ಯಜತೇ ನೃಪಸತ್ತಮಃ ॥ 3-257-9 (25863)
ಸ್ವವೀರ್ಯಾರ್ಜಿತಮರ್ಥೌಘಮವಾಪ್ಯ ಕುರುಸತ್ತಮಃ।
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ರಾಜಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ತತಸ್ತತಃ ॥ 3-257-10 (25864)
ಅಹಂ ತು ಪ್ರೇಷಿತೋ ರಾಜನ್ಕೌರವೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆಮಂತ್ರಯತಿ ವೋ ರಾಜಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಮನೋಭಿಲಷಿತಂ ರಾಜ್ಞಸ್ತಂ ಕ್ರತುಂ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಥ ॥ 3-257-11 (25865)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದೂತಭಾಷಿತಂ।
ಅಬ್ರವೀನ್ನೃಪಶಾರ್ದೂಲೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಃ।
ಯಜತೇ ಕ್ರತುಮುಖ್ಯೇನ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಃ ॥ 3-257-12 (25866)
ವಯಮಪ್ಯುಪಯಾಸ್ಯಾಮೋ ನ ತ್ವಿದಾನೀಂ ಕಥಂಚನ।
ಸಮಯಃ ಪರಿಪಾಲ್ಯೋ ನೋ ಯಾವದ್ವರ್ಷಂ ತ್ರಯೋದಶಂ ॥ 3-257-13 (25867)
ಶ್ರುತ್ವೈತದ್ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಭೀಮೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ತದಾ ತು ನೃಪತಿರ್ಗಂತಾ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-257-14 (25868)
ಅಸ್ತ್ರಶಸ್ತ್ರಪ್ರದೀಪ್ತೇಽಗ್ನೌ ಯದಾ ತಂ ಪಾತಯಿಷ್ಯತಿ।
ವರ್ಷಾತ್ರಯೋದಶಾದೂರ್ಧ್ವಂ ರಣಸತ್ರೇ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-257-15 (25869)
ಯದಾ ಕ್ರೋಧಹವಿರ್ಮೋಕ್ತಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಪಾಂಡವಃ।
ಆಗಂತಾರಸ್ತದಾ ಸ್ಮೇತಿ ವಾಚ್ಯಸ್ತೇ ಸ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-257-16 (25870)
ಶೇಷಾಸ್ತು ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ನೈವೋಚುಃ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಿಯಂ।
ದೂತಶ್ಚಾಪಿ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-257-17 (25871)
ಅಥಾಜಗ್ಮುರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠಾ ನಾನಾಜನಪದೇಶ್ವರಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-257-18 (25872)
ತೇ ತ್ವರ್ಚಿತಾ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಮುದಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರೀತಾಶ್ಚಾಪಿ ನರೇಶ್ವರಾಃ ॥ 3-257-19 (25873)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂವೃತಃ ಸರ್ವಕೌರವೈಃ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತೋ ವಿದುರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-257-20 (25874)
ಯಥಾ ಸುಖೀ ಜನಃ ಸರ್ವಃ ಕ್ಷತ್ತಃ ಸ್ಯಾದನ್ನಸಂಯುತಃ।
ತುಷ್ಯೇತ್ತು ಯಜ್ಞಸದನೇ ತಥಾ ನೀತಿರ್ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 3-257-21 (25875)
ವಿದುರಸ್ತು ತದಾಜ್ಞಾಯ ಸರ್ವವರ್ಣಾನರಿಂದಮ।
ಯಥಾ ಪ್ರಮಾಣತೋ ವಿದ್ವಾನ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 3-257-22 (25876)
ಭಕ್ಷ್ಯಪೇಯಾನ್ನಪಾನೇನ ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚಾಪಿ ಸುಗಂಧಿಭಿಃ।
ವಾಸೋಭಿರ್ವಿವಿಧೈಶ್ಚೈವ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ಹೃಷ್ಟವತ್ ॥ 3-257-23 (25877)
ಕೃತ್ವಾ ಹ್ಯವಭೃಥಂ ವೀರೋ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರೋ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ವಿವಿಧಂ ವಸು।
ವಿಸರ್ಜಯಾಮಾಸ ನಪಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-257-24 (25878)
ವಿಸೃಜ್ಯಚ ನೃಪಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ವಿವೇಶ ಹಾಸ್ತಿನಪುರಂ ಸಹಿತಃ ಕರ್ಣಸೌಬಲೈಃ ॥ 3-257-25 (25879)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 257 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-257-25 ಕರ್ಣಸೌಬಲೈಃ ಸೌಬಲಾದ್ಯೈಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 258
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.258. ಅಧ್ಯಾಯಃ 258
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನಸಭಾಯಾಂ ಕರ್ಣೇನಾರ್ಜುವಧಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 1 ॥ ಚಾರಮುಖಾತ್ಪಾಂಡವೈಸ್ತಚ್ಛ್ರವಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-258-0 (25880)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-258-0x (2630)
ಪ್ರವಿಶಂತಂ ಮಹಾರಾಜ ಸೂತಾಸ್ತುಷ್ಟುವುರಚ್ಯುತಂ।
ಜನಾಶ್ಚಾಪಿ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ತುಷ್ಟುವೂ ರಾಜಸತ್ತಮಂ ॥ 3-258-1 (25881)
ಲಾಜೈಶ್ಚಂದನಚೂರ್ಣೈಶ್ಚ ವಿಕೀರ್ಯ ಚ ಜನಾಸ್ತತಃ।
ಊಟುರ್ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ನೃಪಾವಿಘ್ನಃ ಸಮಾಪ್ತೋಯಂ ಕ್ರತುಸ್ತವ ॥ 3-258-2 (25882)
ಅಪರೇ ತ್ವಬ್ರುವಂಸ್ತತ್ರವಾದಿಕಾಸ್ತಂ ಮಹೀಪತಿಂ।
ಯೌಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ನ ಸಮೋ ಹ್ಯೇಷ ತೇ ಕ್ರತುಃ ॥ 3-258-3 (25883)
ನೈವ ತಸ್ಯ ಕ್ರತೋರೇಷ ಕಲಾಮರ್ಹತಿ ಷೋಡಶೀಂ।
ಏವಂ ತತ್ರಾಬ್ರುವನ್ಕೇಚಿದ್ವಾತಿಕಾಸ್ತಂ ಜನೇಶ್ವರಂ ॥ 3-258-4 (25884)
ಸುಹೃದಸ್ತ್ವಬ್ರುವಂಸ್ತತ್ರ ಅತಿ ಸರ್ವಾನಯಂ ಕ್ರತುಃ।
`ಪ್ರವರ್ತಿತೋ ಹ್ಯಯಂ ರಾಜ್ಞಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ' ॥ 3-258-5 (25885)
ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷಶ್ಚಾಪಿ ಮಾಂಧಾತಾ ಭರತಸ್ತಥಾ।
ಕ್ರತುಮೇನಂ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ಪೂತಾಃ ಸರ್ವೇ ದಿವಂ ಗತಾಃ ॥ 3-258-6 (25886)
ಏತಾ ವಾಚಃ ಶುಭಾಃ ಶೃಣ್ವನ್ಸುಹೃದಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಪುರಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಸ್ವವೇಶ್ಮ ಚ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-258-7 (25887)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತತಃ ಪಾದಾನ್ಮತಾಪಿತ್ರೋರ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಕೃಪಾದೀನಾಂ ವಿದುರಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ ॥ 3-258-8 (25888)
ಅಭಿವಾದಿತಃ ಕನೀಯೋಭಿರ್ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಭ್ರಾತೃನಂದನಃ।
ನಿಷಸಾದಾಸನೇ ಮುಖ್ಯೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 3-258-9 (25889)
ತಮುತ್ಥಾಯ ಮಹಾರಾಜಂ ಸೂತಪುತ್ರೋಽಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಮಾಪ್ತೋಽಯಂ ಮಹಾಕ್ರತುಃ ॥ 3-258-10 (25890)
ಹತೇಷು ಯುಧಿ ಪಾರ್ಥೇಷು ರಾಜಸೂಯೇ ತಥಾ ತ್ವಯಾ।
ಆಹೃತೇಽಹಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ವಾಂ ಸಭಾಜಯಿತಾ ಪುನಃ ॥ 3-258-11 (25891)
ತಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಯಶಾಃ। 3-258-12 (25892)
ಸತ್ಯಮೇತತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ಹಿ ಪಾಂಡವೇಷು ದುರಾತ್ಮಸು।
ನಿಹತೇಷು ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚಾಪಿ ಮಹಾಕ್ರತೌ।
ರಾಜಸೂಯೇ ಪುನರ್ವೀರ ತ್ವಮೇವಂ ವರ್ಧಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-258-13 (25893)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಕರ್ಣಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ಭಾರತ।
ರಾಜಸೂಯಂ ಕ್ರತುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಕೌರವಃ ॥ 3-258-14 (25894)
ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ಕೌರವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥಾನ್ನೃಪಸತ್ತಮಃ।
`ರಾಧೇಯಸೌಬಲಾದೀನ್ವೈ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ' ॥ 3-258-15 (25895)
ಕದಾ ತು ತಂ ಕ್ರತುವರಂ ರಾಜಸೂಯಂ ಮಹಾಧನಂ।
ನಿಹತ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನಾಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವಾಃ ॥ 3-258-16 (25896)
ತಮಬ್ರವೀತ್ತದಾ ಕರ್ಣಃ ಶೃಣು ಮೇ ರಾಜಕುಂಜರ।
ಪಾದೌ ನ ಧಾವಯೇ ತಾವದ್ಯಾವನ್ನ ನಿಹತೋಽರ್ಜುನಃ ॥ 3-258-17 (25897)
ಕೀಲಾಲಜಂ ನ ಖಾದೇಯಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ಚಾಸುರವ್ರತಂ।
ನಾಸ್ತೀತಿ ನೈವ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾಚಿತೋ ಯೇನ ಕೇಚನಿತ್ ॥ 3-258-18 (25898)
ಅಥೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸೈರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತೇ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ವಧೇ ಕರ್ಣೇನ ಸಂಯುಗೇ ॥ 3-258-19 (25899)
ವಿಜಿತಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಮನ್ಯಂತ ಪಾಂಡವಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾಃ।
`ತದಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಮಾರುಹ್ಯ ಸೂತಪುತ್ರೇಣ ಭಾಷಿತೇ' ॥ 3-258-20 (25900)
ದೂರ್ಯೋಧನೋಽಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಸೃಜ್ಯನರಪುಂಗವಾನ್।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಗೃಹಂಶ್ರೀಮಾನ್ಯಥಾ ಚೈತ್ರರಥಂ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-258-21 (25901)
ತೇಽಪಿಸರ್ವೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಜಗ್ಮುರ್ವೇಶ್ಮಾನಿ ಭಾರತ।
`ಸ್ವಾನಿಸ್ವನಿ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಾದಯೋ ನೃಪಾ' ॥ 3-258-22 (25902)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ದೂತವಾಕ್ಯಪ್ರಚೋದಿತಾಃ।
ಚಿಂತಯಂತಸ್ತಮೇವಾರ್ಥಂ ನಾಲಭಂತ ಸುಖಂ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-258-23 (25903)
ಭೂಯಶ್ಚ ಚಾರೈ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರವೃತ್ತಿರುಪಪಾದಿತಾ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಸೂತಪುತರ್ಸ್ಯ ವಿಜಯಸ್ಯ ವಧಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-258-24 (25904)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಸುತಃ ಸಮುದ್ವಿಗ್ನೋ ನರಾಧಿಪ।
`ಅಧೋಮುಖಶ್ಚಿರಂ ತಸ್ಥೌ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಚಿಂತಯನ್' ॥ 3-258-25 (25905)
ಅಭೇದ್ಯಕವಚಂ ಮತ್ವಾ ಕರ್ಣಮದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಂ।
ಅನುಸ್ಮರಂಶ್ ಸಂಕ್ಲೇಶಾನ್ನ ಶಾಂತಿಮುಪಜಗ್ಮಿವಾನ್ ॥ 3-258-26 (25906)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಾಪರೀತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರ್ಜಜ್ಞೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಬಹುವ್ಯಾಲಮೃಗಾಕೀರ್ಣಂ ತ್ಯಕ್ತುಂ ದ್ವೈತವನಂ ವನಂ ॥ 3-258-27 (25907)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಪಿ ನೃಪತಿಃ ಪ್ರಶಶಾಸ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ವೀರೈರ್ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಕೃಪೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-258-28 (25908)
ಸಂಗಂಯ ಸೂತಪುತ್ರೇಣ ಕರ್ಣೇನಾಹವಶೋಭಿನಾ।
`ಸತತಂ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ವೈ ದೇವಿನಾ ಸೌಬಲೇನ ಚ' ॥ 3-258-29 (25909)
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಪ್ರಿಯೇ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ತಮಾನೋ ಮಹೀಭೃತಾಂ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾನ್ಕ್ರತುಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 3-258-30 (25910)
ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಚ ಪ್ರಿಯಂ ರಾಜನ್ಸ ಚಕಾರ ಪರಂತಪಃ।
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ವೀರೋ ದತ್ತಭುಕ್ತಫಲಂ ಧನಂ ॥ 3-258-31 (25911)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಘೋಷಯಾತ್ರಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 258 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-258-1 ಮಾಗಧಾಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ನಾಗರಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ। ಇತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-258-3 ವಾದಿಕಾಃ ಕೃತಾನುವಾದಿನೋ ಭೂತವಿಶೇಷಾಃ। ವಾತಿಕಾಸ್ತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ವಾತಿಕಾಃ ವಾತರೋಗೋಪಹತಚೇತಸ ಉಚಿತಭಾಷಣಾನಭಿಜ್ಞಃ ॥ 3-258-11 ಸಭಾಜಯಿತಾ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಾಮಿ ॥ 3-258-17 ಧಾವಯೇ ಪರೇಣತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-258-18 ಕೀಲಾಲಜಂ ಮಾಂಸಂ। ಅಸುರಂ ಸುರಾರಹಿತಂ ಚ ವ್ರತಂ ಸ್ವನಿಯಮಂ ಕರಿಷ್ಯೇ। ಮದ್ಯಂ ಮಾಂಸಂ ಚ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-258-19 ಉತ್ಕುಷ್ಟಂ ಉಚ್ಚೈಃ ಶಬ್ದಃ ಕೃತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 259
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.259. ಅಧ್ಯಾಯಃ 259
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಾಂಡವನಿಹತಭೂಯಿಷ್ಠೈರ್ಮೃಗೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಪ್ನೇ ಸ್ಥಾನಾಂತರಗಮನನ ಸ್ವಕುಶಲಶೇಷೀಕರಣಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭ್ರಾತೃಷು ಸ್ವೀಯಸ್ವಪ್ನದರ್ಶನಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನಃ ಕಾಂಯಕವನಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-259-0 (25912)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-259-0x (2631)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಕಿಮಕಾರ್ಷುರ್ವನೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತನ್ಮಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-259-1 (25913)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-259-2x (2632)
ತತಃ ಶಯಾನಂ ಕೌಂತೇಯಂ ರಾತ್ರೌ ದ್ವೈತವನ ಮೃಗಾಃ।
ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ದರ್ಶಯಾಮಾಸುರ್ಬಾಷ್ಪಕಂಠಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-259-2 (25914)
ತಾನಬ್ರವೀತ್ಸ ರಾಜೇಂದ್ರೋ ವೇಪಮಾನಾನ್ಕೃತಾಂಜಲೀನ್।
ಬ್ರೂತ ಯದ್ವಕ್ತುಕಾಮಾಃ ಸ್ಥ ಕೇ ಭವಂತಃ ಕಿಮಿಷ್ಯತೇ ॥ 3-259-3 (25915)
ಏವಮುಕ್ತಾಃ ಪಾಂಡವೇನ ಕೌಂತೇಯೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರುವನ್ಮೃಗಾಸ್ತತ್ರಹತಶೇಷಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-259-4 (25916)
ವಯಂ ಮೃಗಾ ದ್ವೈತವನೇ ಹತಶಿಷ್ಟಾಸ್ತು ಭಾರತ।
ನೋತ್ಸೀದೇಮ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ರಿಯತಾಂ ವಾಸಪರ್ಯಯಃ ॥ 3-259-5 (25917)
ಭವಂತೋ ಭ್ರಾತರಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವ ಏವಾಸ್ತ್ರಕೋವಿದಾಃ।
ಕುಲಾನ್ಯಲ್ಪಾವಶಿಷ್ಟಾನಿ ಕೃತವಂತೋ ವನೌಕಸಾಂ ॥ 3-259-6 (25918)
ಬೀಜಭೂತಾ ವಯಂ ಕೇಚಿದವಶಿಷ್ಟಾ ಮಹಾಮತೇ।
ವಿವರ್ಧೇಮಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-259-7 (25919)
ತಾನ್ವೇಪಮಾನಾನ್ವಿತ್ರಸ್ತಾನ್ಬೀಜಮಾತ್ರಾವಶೇಷಿತಾನ್।
ಮೃಗಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುದುಃಖಾರ್ತೋ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-259-8 (25920)
ತಾಂಸ್ತಥೇತ್ಯಬ್ರವೀದ್ರಾಜಾ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ।
ಯಥಾ ಭವಂತೋ ಬ್ರುವತೇ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ತತ್ತಥಾ ॥ 3-259-9 (25921)
ಇತ್ಯೇವಂ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಃ ಸ ರಾತ್ರ್ಯಂತೇ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಹಿತಾನ್ಭ್ರಾತೄಂದಯಾಪನ್ನೋ ಮೃಗಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-259-10 (25922)
ಉಕ್ತೋ ರಾತ್ರೌ ಮೃಗೈರಸ್ಮಿ ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ಹತಶೇಷಿತೈಃ।
ತನುಭೂತಾಃ ಸ್ಮ ಭದ್ರಂ ತೇ ದಯಾ ನಃ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-259-11 (25923)
ತೇ ಸತ್ಯಮಾಹುಃ ಕರ್ತವ್ಯಾ ದಯಾಽಸ್ಮಾಭಿರ್ವನೌಕಸಾಂ।
ಸಾಷ್ಟಮಾಸಂ ಹಿ ನೋ ವರ್ಷಂ ಯದೇನಾನುಪಯುಂಕ್ಷ್ಮಹೇ ॥ 3-259-12 (25924)
ಪುನರ್ವಹುಮೃಗಂ ರಂಯಂ ಕಾಂಯಕಂ ಕಾನನೋತ್ತಮಂ।
ತತ್ರೇಮಾಂ ವಸತಿಂ ಶಿಷ್ಟಾಂ ವಿಹರಂತೋ ರಮೇಮಹಿ ॥ 3-259-13 (25925)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-259-14x (2633)
ತತಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಶೀಘ್ರಂ ಪ್ರಯಯುರ್ಧರ್ಮಕೋವಿದಾಃ ॥ 3-259-14 (25926)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತಾ ರಾಜನ್ಯೇ ಚ ತತ್ರಸಹೋಷಿತಾಃ।
ಇಂದ್ರಸೇನಾದಿಭಿಶ್ಚೈವ ಪ್ರೇಷ್ಯೈರನುಗತಾಸ್ತದಾ ॥ 3-259-15 (25927)
ತೇ ಯಾತ್ವಾ ಸುಸುಖೈರ್ಮಾರ್ಗೈಃ ಸ್ವನ್ನೈಃ ಶುಚಿಜಲಾನ್ವಿತೈಃ।
ದದೃಶುಃ ಕಾಂಯಕಂ ಪುಣ್ಯಮಾಶ್ರಮಂ ತಾಪಸಾನ್ವಿತಂ ॥ 3-259-16 (25928)
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ಸ್ಮ ಕೌರವ್ಯಾ ವೃತಾ ವಿಪ್ರರ್ಷಭೈಸ್ತದಾ।
ತದ್ವನಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುಕೃತಿನೋ ಯಥಾ ॥ 3-259-17 (25929)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಮೃಗಸ್ವಪ್ನೋದ್ಭವಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 259 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-259-5 ವಾಸಸ್ಯ ಪರ್ಯಯಃ ವೈಪರೀತ್ಯ ನಾತ್ರವಸ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 260
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.260. ಅಧ್ಯಾಯಃ 260
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ಕಾಂಯಕವಚವಾಸಿನಃ ಪಾಂಡವಾನುಪಾಗತೇನ ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾನಪ್ರಶಂಸನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-260-0 (25930)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-260-0x (2634)
ವನೇ ನಿವಸತಾಂ ತೇಷಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ವರ್ಷಾಣ್ಯೇಕಾದಶಾತೀಯುಃ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-260-1 (25931)
ಫಲಮೂಲಾಶನಾಸ್ತೇ ಹಿ ಸುಖಾರ್ಹಾ ದುಃಖಮುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮನುಧ್ಯಾಂತಃ ಸೇಹಿರೇ ವರಪೂರುಷಾಃ ॥ 3-260-2 (25932)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ರಾಜರ್ಷಿರಾತ್ಮಕರ್ಮಾಪರಾಧಜಂ।
ಚಿಂತಯನ್ಸ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ದುಃಖಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-260-3 (25933)
ನ ಸುಷ್ವಾಪ ಸುಖಂ ರಾಜಾ ಹೃದಿ ಶಲ್ಯೈರಿವಾರ್ಪಿತೈಃ।
ದೌರಾತ್ಂಯಮನುಪಶ್ಯಂಸ್ತತ್ಕಾಲೇ ದ್ಯೂತೋದ್ಭವಸ್ಯ ಹಿ ॥ 3-260-4 (25934)
ಸಂಸ್ಮರನ್ಪರುಷಾ ವಾಚಃ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಾಂಡವಃ।
ನಿಃಶ್ವಾಸಪರಮೋ ದೀನೋ ದಧ್ರೇ ಕೋಪವಿಷಂ ಮಹತ್ ॥ 3-260-5 (25935)
ಅರ್ಜುನೋಯಮಜೌ ಚೋಭೌ ದ್ರೌಪದೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಸ ಚ ಭೀಮೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಮುತ್ತಮೋ ಬಲೇ ॥ 3-260-6 (25936)
`ಚಿರಸ್ಯ ಜಾತಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸಾಸೂಯಮಿವ ತೇ ತದಾ'।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುದೀಕ್ಷಂತಃ ಸೇಹುರ್ದುಖಮನುತ್ತಮಂ ॥ 3-260-7 (25937)
ಅವಶಿಷ್ಟಂ ತ್ವಲ್ಪಕಾಲಂ ಮನ್ವಾನಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ವಪುರನ್ಯದಿವಾಕಾರ್ಪುರುತ್ಸಾಹಾಮರ್ಷಚೇಷ್ಟಿತೈಃ ॥ 3-260-8 (25938)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ವ್ಯಾಸಃ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಯೋಗೀ ಪಾಂಡವಾನವಲೋಕಕಃ ॥ 3-260-9 (25939)
ತಮಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-260-10 (25940)
ತಮಾಸೀನಮುಪಾಸೀನಃ ಶುಶ್ರೂಷುರ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ತೋಷಯಾಮಾಸ ಶೌಚೇನ ವ್ಯಾಸಂ ಪಾಂಡವನಂದನಃ ॥ 3-260-11 (25941)
ತಾನವೇಕ್ಷ್ಯಕೃಶಾನ್ಪೌತ್ರಾನ್ವನೇ ವನ್ಯೇನ ಜೀವತಃ।
ಮಹರ್ಷಿರನುಕಂಪಾರ್ಥಮಬ್ರವೀದ್ಬಾಷ್ಪಗದ್ಗದಂ ॥ 3-260-12 (25942)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೃಣು ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ನಾತಪ್ತತಪಸೋ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ಸುಖದುಃಖೇ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಸೇವತೇ ॥ 3-260-13 (25943)
ನಾತ್ಯಂತಮಸುಖಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಪ್ರಜ್ಞಾವಾಂಸ್ತ್ವೇವ ಪುರುಷಃ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಪರಯಾ ಧಿಯಾ ॥ 3-260-14 (25944)
ಉದಯಾಸ್ತಮಯಜ್ಞೋ ಹಿ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ಶೋಚತಿ।
ಸುಖಮಾಪತಿತಂ ವಿಂದಂದುಃಖಮಾಪತಿತಂ ಸಹನ್ ॥ 3-260-15 (25945)
ಕಾಲಪ್ರಾಪ್ತಮುಪಾಸೀತ ಸಸ್ಯಾನಾಮಿವ ಕರ್ಷಕಃ।
ತಪಸೋ ಹಿ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ತಪಸಾ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್ ॥ 3-260-16 (25946)
ನಾಸಾಧ್ಯಂ ತಪಸಃ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ಬುಧ್ಯಸ್ ಭಾರತ।
ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಮಕ್ರೋಧಃ ಸಂವಿಭಾಗೋ ದಮಃ ಶಮಃ ॥ 3-260-17 (25947)
ಅನಸೂಯಾಽವಿಹಿಂಸಾ ಚ ಶೌಚಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಃ।
ಸಾಧನಾನಿ ಮಹಾರಾಜ ನರಾಣಾಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-260-18 (25948)
ಅಧರ್ಮರುಚಯೋ ಮೂಢಾಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಪರಾಯಣಾಃ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಂ ಯೋನಿಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ನ ಸುಖಂ ವಿಂದತೇ ಅನಾಃ ॥ 3-260-19 (25949)
ಇಹ ಯತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ತತ್ಪರತ್ರೋಪಭುಜ್ಯತೇ।
`ಮೂಲಸಿಕ್ತಸ್ಯ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಫಲಂ ಶಾಖಾಸು ದೃಶ್ಯತೇ'।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛರೀರಂ ಯುಂಜೀತ ತಪಸಾ ನಿಯಮೇನ ಚ ॥ 3-260-20 (25950)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಭಿಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ರಾಜನ್ವಿಗತಮತ್ಸರಃ ॥ 3-260-21 (25951)
ಸತ್ಯವಾದೀ ಲಭೇತಾಯುರನಾಯಾಸಮಥಾರ್ಜವಂ।
ಅಕ್ರೋಧನೋಽನಸೂಯಶ್ಚ ನಿರ್ವೃತಿಂ ಲಭತೇ ಪರಾಂ ॥ 3-260-22 (25952)
ದಾಂತಃ ಶಮಪರಃ ಶಶ್ವತ್ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ನ ವಿಂದತಿ।
ನ ಚ ತಪ್ಯತಿ ದಾಂತಾತ್ಮಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಗತಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ॥ 3-260-23 (25953)
ಸಂವಿಭಕ್ತಾ ಚ ದಾತಾ ಚ ಭೋಗವಾನ್ಸುಖವಾನ್ನರಃ।
ಭವತ್ಯಹಿಂಸಕಶ್ಚೈವ ಪರಮಾರೋಗ್ಯಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-260-24 (25954)
ಮಾನ್ಯಂ ಮಾನಯಿತಾ ಜನ್ಮ ಕುಲೇ ಮಹತಿ ವಿಂದತಿ।
`ವಿಂದತೇ ಸುಖಮತ್ಯರ್ಥಮಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ'।
ವ್ಯಸನೈರ್ನ ತುಸಂಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-260-25 (25955)
ಶುಭಾನುಶಯಬುದ್ಧಿರ್ಹಿ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಕಾಲಧರ್ಮಣಾ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಿ ತದ್ಯೋಗಾತ್ಕಲ್ಯಾಣಮತಿರೇವ ಸಃ ॥ 3-260-26 (25956)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-260-27x (2635)
ಭಗವಂದಾನಧರ್ಮಾಣಆಂ ತಪಸೋ ವಾ ಮಹಾಮುನೇ।
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಬಹುಗುಣಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಕಿಂ ವಾ ದುಷ್ಕರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-260-27 (25957)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-260-28x (2636)
ದಾನಾನ್ನ ದುಷ್ಕರಂ ತಾತ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಅರ್ಥೇ ಚ ಮಹತೀ ತೃಷ್ಣಾ ಸ ಚ ದುಃಖೇನ ಲಭ್ಯತೇ ॥ 3-260-28 (25958)
`ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇವೈತದ್ದೃಶ್ಯತೇ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ'।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರವಿಶಂತಿ ರಣಾಜಿರಂ।
ತಥೈವ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಸಮುದ್ರಮಟವೀಂ ತಥಾ ॥ 3-260-29 (25959)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯಮಿತ್ಯೇಕೇ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಪುರುಷಾಃ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಮೇಕೇ ನಿರ್ಗಚ್ಛಂತಿ ಧನಾರ್ಥಿನಃ ॥ 3-260-30 (25960)
ತಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಾರ್ಜಿತಸ್ಯೈವ ಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಸುದುಷ್ಕರಃ।
ಸುದುಷ್ಕರತರಂ ದಾನಂ ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ 3-260-31 (25961)
ವಿಸೇಷಸ್ತ್ವತ್ರ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ನ್ಯಾಯೇನೋಪಾರ್ಜಿತಂ ಧನಂ।
ಪಾತ್ರೇ ಕಾಲೇ ಚ ದೇಶೇ ಚ ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್ ॥ 3-260-32 (25962)
ಅನ್ಯಾಯಾತ್ಸಮುಪಾತ್ತೇನ ದಾನಧರ್ಮೌ ಧನನ ಯಃ।
ಕುರುತೇ ನ ಸ ಕರ್ತಾರಂ ತ್ರಾಯತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್ ॥ 3-260-33 (25963)
ಪಾತ್ರೇ ದಾನಂ ಸ್ವಲ್ಪಮಪಿ ಕಾಲೇ ದತ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮನಸಾ ಹಿ ವಿಶುದ್ಧೇನ ಪ್ರೇತ್ಯಾನಂತಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 3-260-34 (25964)
`ಶ್ರದ್ಧಾ ಧರ್ಮಾನುಗಾ ದೇವೀ ಪಾವನೀ ವಿಶ್ವಧಾರಿಣೀ।'
ಸವಿತ್ರೀ ಪ್ರಸವಿತ್ರೀ ಚ ಸಂಸಾರಾರ್ಣವತಾರಿಣೀ ॥ 3-260-35 (25965)
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಧಾರ್ಯತೇ ಧರ್ಮೋ ಮಹದ್ಭಿರ್ನಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಸಧನಾ ಅಪಿರಾಜಾನೋ ನಿಃಶ್ರದ್ಧಾ ನರಕಂ ಗತಾಃ ॥ 3-260-36 (25966)
ನಿಷ್ಕಿಂಚನಾಶ್ಚ ಮುನಯಃ ಶ್ರದ್ಧಾವಂತೋ ದಿವಂ ಗತಾಃ।
ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ಚ ಪಾತ್ರೇ ಚ ಮುದ್ಗಲಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾಽನ್ವಿತಃ।
ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಣಂ ಪ್ರದಾಯಾಥ ಪರಂ ಪದಮವಾಪ್ತವಾನ್' ॥ 3-260-37 (25967)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಣಪರಿತ್ಯಾಗಾದ್ಯತ್ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ ಮುದ್ಗಲಃ ॥ 3-260-38 (25968)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ವ್ರೀಹಿದ್ರೌಣಿಕಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 260 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-260-2 ಧ್ಯಾಂತಃ ಧ್ಯಾಯಂತಃ ॥ 3-260-4 ದ್ಯೂತೋದ್ಭವಸ್ ದ್ಯೂತಹೇತೋಃ ಶಕುನ್ಯಾದೇಃ ॥ 3-260-9 ಅವಲೋಕಕೋಽವಲೋಕಿತುಕಾಮಃ ॥ 3-260-14 ನಹ್ಯನಂತಂ ಸುಖಂ ಕಶ್ಚಿತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-260-16 ತಪಸಾ ಜ್ಞಾನೇನ। ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮ ॥ 3-260-21 ಕಾಲೇ ದಾನಕಾಲೇ ॥ 3-260-22 ಅನಾಯಾಸಂ ಕ್ಲೇಶಪರಿಹಾರಂ। ನಿರ್ವೃತ್ತಿಂ ಸುಖಂ। ಪರಾಂ ಮೋಕ್ಷಾಖ್ಯಾಂ ॥ 3-260-24 ಸಂವಿಭಕ್ತಾ ಅನ್ನಾದೇರ್ವಿಭಾಗಕರ್ತಾ। ದಾತಾ ಧನಾದೇಃ ॥ 3-260-26 ಶುಭಮೇವಾನುಶೇತೇ ಶುಭಪಕ್ಷಪಾತಿನೀ ಬುದ್ಧಿರ್ಯಸ್ಯ। ಕಾಲಧರ್ಮೇಣ ಮರಣೇನ ॥ 3-260-27 ದಾನಜಾನಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ। ತಪಸಃ ಕಾಯಕ್ಲೇಶಕೃತಸ್ಯ ಕೃಚ್ಛಾದೇಃ। ಏತ ರಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮೃತ್ವಾ ಕಿಂ ಬಹುಗುಣಂ ಕಿಂ ಪರಲೋಕೇ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-260-31 ದುಃಖಾರ್ಜಿತಸ್ಯ ಧನಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ। ಮತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತ್ವೇನ ॥ 3-260-38 ದ್ರೋಣೋ ಮಾನವಿಶೇಷಸ್ತನ್ಮಿತಾ ವ್ರೀಹಯಸ್ತೇಷಾಂ ದಾನಾತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 261
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.261. ಅಧ್ಯಾಯಃ 261
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮುದ್ಗಲಚಿತ್ತಪರೀಕ್ಷಣಾಯ ದುರ್ವಾಸಸಾ ಷಟ್ಕೃತ್ವೋಯಾಚನೇಷ್ಯವಿಕೃತಮನಸಾ ತೇನ ತದಾತದಾಽನ್ನದಾನೇನ ತತ್ತೋಷಣಂ ॥ 1 ॥ ತನ್ಮಹಿಂನಾ ಸವಿಮಾನೇನ ದೇವದೂತೇನ ಸಶರೀರಸ್ಯೈವ ಮುದ್ಗಲಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತ್ಯಾಹ್ನಾನಂ ॥ 2 ॥ ಮುದ್ಗಲೇನ ತಂಪ್ರತಿ ಸ್ವರ್ಗಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಣಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-261-0 (25969)
ಯುದಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-261-0x (2637)
ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಣಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಃ ಕಥಂ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಕಸ್ಮೈ ದತ್ತಶ್ಚ ಭಗವನ್ವಿಧಿನಾ ಕೇನ ಚಾತ್ಥ ಮೇ ॥ 3-261-1 (25970)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಧರ್ಮಾ ಭಗವಾನ್ಯಸ್ ತುಷ್ಟೋ ಹಿ ಕರ್ಮಭಿಃ।
ಸಫಲಂ ತಸ್ಯ ಜನ್ಮಾಹಂ ಮನ್ಯೇ ಸದ್ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ ॥ 3-261-2 (25971)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-261-3x (2638)
ಶಿಲೋಂಛವೃತ್ತಿರ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮುದ್ಗಲಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಆಸೀದ್ರಾಜನ್ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸತ್ಯವಾಗನಸೂಯಕಃ ॥ 3-261-3 (25972)
ಅತಿಥಿವ್ರತೀ ಕ್ರಿಯಾವಾಂಶ್ಚ ಕಾಪೋತೀಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಸತ್ರಮಿಷ್ಟೀಕೃತಂನಾಮ ಸಮುಪಾಸ್ತೇ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-261-4 (25973)
ಸಪುತ್ರದಾರೋ ಹಿ ಮುನಿಃ ಪಕ್ಷಾಹಾರೋ ಬಭೂವ ಹ।
ಕಪೋತವೃತ್ತ್ಯಾ ಪಕ್ಷೇಣ ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಯಣಮುಪಾರ್ಜಯತ್ ॥ 3-261-5 (25974)
ದರ್ಶಂ ಚ ಪೌರ್ಣಮಾಸಂ ಚ ಕುರ್ವನ್ವಿಗತಮನ್ಸರಃ।
ದೇವತಾತಿಥಿಶೇಷೇಣ ಕುರುತೇ ದೇಹಯಾಪನಂ ॥ 3-261-6 (25975)
ತತ್ರೇಂದ್ರಃ ಸಹಿತೋ ದೇವೈಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಃ।
ಪ್ರತ್ಯೃಹ್ಣಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಭಾಗಂ ಪರ್ವಣಿಪರ್ವಣಿ ॥ 3-261-7 (25976)
ಸ ಪರ್ವಕಾಲ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ಮುನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಅತಿಥಿಭ್ಯೋ ದದಾವನ್ನಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-261-8 (25977)
ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಣಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದದತೋಽನ್ನಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಋಷೇರ್ಮಾತ್ಸರ್ಯಹೀನಸ್ ವರ್ಧತ್ಯತಿಥಿದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-261-9 (25978)
ತಚ್ಛತಾನ್ಯಪಿ ಭುಂಜಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮನೀಷಿಣಾಂ।
ಮುನೇಸ್ತ್ಯಾಗವಿಶುದ್ಧ್ಯಾ ತು ತದನ್ನಂ ವೃದ್ಧಿಮೃಚ್ಛತಿ ॥ 3-261-10 (25979)
ತಂ ತು ರಶುಶ್ರಾವ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಂ ಮುದ್ಗಲಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ದುರ್ವಾಸಾ ನೃಪ ದಿಗ್ವಾಸಾಸ್ತಮಥಾಭ್ಯಾಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-261-11 (25980)
ವಿಭ್ರಚ್ಚಾನಿಯತಂ ವೇಷಮುನ್ಮತ್ತ ಇವ ಪಾಂಡವ।
ವಿಕಚಃ ಪರುಷಾ ವಾಚೋ ವ್ಯಾಹರನ್ವಿವಿಧಾ ಮುನಿಃ ॥ 3-261-12 (25981)
ಅಭಿಗಂಯಾಥ ತಂ ವಿಪ್ರಮುವಾಚ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಅನ್ನಾರ್ಥಿನಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ ॥ 3-261-13 (25982)
ಸ್ವಾಗತಂ ತೇಽಸ್ತ್ವಿತಿ ಮುನಿಂ ಮುದ್ಗಲಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಪಾದ್ಯಮಾಚಮನೀಯಂ ಚ ಪ್ರತಿವೇದ್ಯಾನ್ನಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-261-14 (25983)
ಪ್ರಾದಾತ್ಸ ತಪಸೋಪಾತ್ತಂ ಕ್ಷುಧಿತಾಯಾತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ।
ಉನ್ಮತ್ತಾಯ ಪರಾಂ ಶ್ರದ್ಧಾಮಾಸ್ಥಾಯ ಸ ಧೃತವ್ರತಃ ॥ 3-261-15 (25984)
ತತಸ್ತದನ್ನಂ ರಸವತ್ಸ ಏವ ಕ್ಷುಧಯಾಽನ್ವಿತಃ।
ಬುಭುಜೇ ಕೃತ್ಸ್ನಮುನ್ಮತ್ತಃ ಪ್ರಾದಾತ್ತಸ್ಮೈ ಚ ಮುದ್ಗಲಃ ॥ 3-261-16 (25985)
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚಾನ್ನಂ ತತಃ ಸರ್ವಮುಚ್ಛಿಷ್ಟೇನಾತ್ಮನಸ್ತತಃ।
ಅಥಾಂಗಂ ಲಿಲಿಪೇಽನ್ನೇನ ಯಥಾಗತಮಗಾಚ್ಚ ಸಃ ॥ 3-261-17 (25986)
`ತೇನೈವಾತ್ಮಾನಮಾಲಿಪ್ಯ ಹಸನ್ಗಾಯನ್ಪ್ರಧಾವತಿ।
ನೃತ್ಯತೇ ಧಾವತೇ ಚೈವ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತತ್ಕ್ರೋಶತೇ ತಥಾ' ॥ 3-261-18 (25987)
ಏವಂ ದ್ವಿತೀಯೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪರ್ವಕಾಲೇ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಆಗಂಯ ಬುಭುಜೇ ಸರ್ವಮನ್ನಪುಂಛೋಪಜೀವಿನಃ ॥ 3-261-19 (25988)
ನಿರಾಹಾರಸ್ತು ಸ ಮುನಿರುಂಛಮಾರ್ಜಯೇ ಪುನಃ।
ನ ಚೈನಂ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ನೇತುಮಶಕನ್ಮುದ್ಗಲಂ ಕ್ಷುಧಾ ॥ 3-261-20 (25989)
ನ ಕ್ರೋಧೋ ನ ಚ ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ನಾವಮಾನೋ ನ ಸಂಭ್ರಮಃ।
ಸಪುತ್ರದಾರಮುಂಛಂತಮಾವಿವೇಶ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ ॥ 3-261-21 (25990)
ತಥಾ ತಮುಂಛಧರ್ಮಾಣಂ ದುರ್ವಾಸಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ।
ಉಪತಸ್ಥೇ ಯಥಾಕಾಲಂ ಷಟ್ಕೃತ್ವಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 3-261-22 (25991)
ನ ಚಾಸ್ ಮನಸಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಕಾರೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಮುನೇಃ।
ಶುದ್ಧಸತ್ವಸ್ಯ ಶುದ್ಧಂ ಸ ದದೃಶೇ ನಿರ್ಮಲಂ ಮನಃ ॥ 3-261-23 (25992)
ತಮುವಾಚ ತತಃ ಪ್ರೀತಃ ಸ ಮುನಿರ್ಮುದ್ಗಲಂ ತದಾ।
ತ್ವತ್ಸಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದಾತಾ ಮಾತ್ಸರ್ಯವರ್ಜಿತಃ ॥ 3-261-24 (25993)
ಕ್ಷುದ್ಧರ್ಮಸಂಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಣುದತ್ಯಾದತ್ತೇ ಧೈರ್ಯಮೇವ ಚ।
ವಿಷಯಾನುಸಾರಿಣೀ ಜಿಹ್ವಾ ಕರ್ಷತ್ಯೇವ ರಸಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-261-25 (25994)
ಆಹಾರಪ್ರಭವಾಃ ಪ್ರಾಣಾ ಮನೋ ದುರ್ನಿಗ್ರಹಂ ಚಲಂ।
ಮನಸಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚಾಪ್ಯೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ತಪಃ ॥ 3-261-26 (25995)
ಶ್ರಮೇಣೋಪಾರ್ಜಿತಂ ತ್ಯಕ್ತಂ ನ ಚ ದುಃಖೇನ ಚೇತಸಾ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಭವತಾ ಸಾಧೋ ಯಥಾವದುಪಪಾದಿತಂ ॥ 3-261-27 (25996)
ಪ್ರೀತಾಃ ಸ್ಮೋಽನುಗೃಹೀತಾಶ್ಚ ಸಮೇತ್ಯ ಭವತಾ ಸಹ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಭಿಜಯೋ ಧೈರ್ಯಂ ಸಂವಿಭಾಗೋ ದಮಃ ಶಮಃ।
ದಯಾ ಸತ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 3-261-28 (25997)
`ಲೋಕಾಃ ಸಮಸ್ತಾ ಧರ್ಮೇಣ ಧಾರ್ಯಂತೇ ಸಚರಾಚರಾಃ।
ಧರ್ಮೋಪಿ ಧಾರ್ಯತೇ ಯೇನ ಧೃತಿಯುಕ್ತ ತ್ವಯಾಽಽತ್ಮನಾ ॥ 3-261-29 (25998)
ವಿಶುದ್ಧಸತ್ವಸಂಪನ್ನೋ ನ ತ್ವದನ್ಯೋಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ'।
ಜಿತಾಸ್ತೇ ಕರ್ಮಭಿರ್ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-261-30 (25999)
ಅಹೋ ದಾನಂ ವಿಘುಷ್ಟಂ ತೇ ಸುಮಹತ್ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿಭಿಃ।
ಸಶರೀರೋ ಭವಾನ್ಗಂತಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುಚರಿತವ್ರತ ॥ 3-261-31 (26000)
ಇತ್ಯೇವಂ ವದತಸ್ತಸ್ಯ ತದಾ ದುರ್ವಾಸಸೋ ಮುನೇಃ।
ದೇವದೂತೋ ವಿಮಾನೇನ ಮುದ್ಗಲಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-261-32 (26001)
ಹಂಸಸಾರಸಯುಕ್ತೇನ ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲಮಾಲಿನಾ।
ಕಾಮಗೇನ ವಿಚಿತ್ರೇಣ ದಿವ್ಯಗಂಧವತಾ ತಥಾ ॥ 3-261-33 (26002)
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಂ ವಿಮಾನಂ ಕರ್ಮಭಿರ್ಜಿತಂ।
ಸಮುಪಾರೋಹ ಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಪರಮಾಂ ಮುನೇ ॥ 3-261-34 (26003)
ತಮೇವಂವಾದಿನಮೃಷಿರ್ದೇವದೂತಮುವಾಚ ಹ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಭವತಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾನ್ಗುಣಾನ್ಸ್ವರ್ಗನಿವಾಸಿನಾಂ ॥ 3-261-35 (26004)
ಕೇ ಗುಣಾಸ್ತತ್ರವಸತಾಂ ಕಿಂ ತಪಃ ಕಶ್ಚ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಸ್ವರ್ಗೇ ತತ್ರಸುಖಂ ಕಿಂ ಚ ದೋಷೋ ವಾ ದೇವದೂತಕ ॥ 3-261-36 (26005)
ಸತಾಂ ಸಾಪ್ತಪದಂ ಮಿತ್ರಮಾಹುಃ ಸಂತಃ ಕುಲೋಚಿತಾಃ।
ಮಿತ್ರತಾಂ ಚ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಮಹಂ ವಿಭೋ ॥ 3-261-37 (26006)
ಯದತ್ರ ತಥ್ಯಂ ಪಥ್ಯಂ ಚ ತದ್ಬ್ರವೀಹ್ಯವಿಚಾರಯನ್।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ವ್ಯವಸಾಯಂ ಗಿರಾ ತವ ॥ 3-261-38 (26007)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ವ್ರೀಹಿದ್ರೌಣಿಕಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 261 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-261-2 ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಧರ್ಮಾ ನೃಣಾಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ವೇತ್ತಾ। ಭಗವಾನ್ ಈಶ್ವರಃ ॥ 3-261-3 ಉಂಛಃ ಕಣಶ ಆದಾನಂ ಕಣಿಶಾದ್ಯರ್ಜನಂ ಶಿಲಮಿತಿ ಯಾದವಃ। ತೇ ಉಭೇ ವೃತ್ತಿರ್ಜೀವನಂ ಯಸ್ ಸ ಶಿಲೋಂಛವೃತ್ತಿಃ ॥ 3-261-4 ಕಾಪೋತೀಂವೃತ್ತಿಂ ಅಲ್ಪಸಂಗ್ರಹರೂಪಾಂ। ಇಷ್ಟೀಕೃತಂಇಷ್ಟಿಭಿರೇವ ನಿರ್ವರ್ತ್ಯಂ ನತು ಪಶ್ವಾದಿನಾ ಸತ್ರಂ ಯಜ್ಞಂ ॥ 3-261-9 ವ್ರೀಹಿದ್ರೋಣಮಾತ್ರಂ ಯದಾ ಸಿಧ್ಯತಿ ತದಾ ದದಾತಿ ತದಾ ಚ ದೀಯಮಾನಂ ತದ್ವರ್ಧತಿ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-261-10 ಋಚ್ಛತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ॥ 3-261-12 ವಿಕಚಃ ಹಸನ್ಮುಂಡೋ ವಾ ॥ 3-261-19 ದ್ವಿತೀಯೇ ಪಕ್ಷೇ ॥ 3-261-25 ಕ್ಷುತ್ ಕ್ಷುಧಾ ॥ 3-261-27 ತ್ಯಕ್ತುಂ ದುಃಖಂ ಶುದ್ಧೇನ ಚೇತಸಾ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-261-38 ವ್ಯವಸಾಯಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 262
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.262. ಅಧ್ಯಾಯಃ 262
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದೇವದೂತಾತ್ಸ್ವರ್ಗಸುಖಸ್ಯಾಸ್ಥಿರತಾಂ ಪರಿಜಾನತಾ ಮುದ್ಗಲೇನ ಸ್ವರ್ಗಾನಭಿರೋಚನಪೂರ್ವಕಂ ದೇವದೂತಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾಪನಂ ॥ 1 ॥ ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮುದ್ಗಲೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಾಶ್ರಮಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-262-0 (26008)
ದೇವದೂತ ಉವಾಚ। 3-262-0x (2639)
ಮಹರ್ಷೇಽಕಾರ್ಯಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವಂ ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಸುಖಮುತ್ತಮಂ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರತಿಪತ್ತವ್ಯಂ ವಿಮೃಶಸ್ಯಬುಧೋ ಯಥಾ ॥ 3-262-1 (26009)
ಉಪರಿಷ್ಟಾದಯಂ ಲೋಕೋ ಯೋಽಯಂ ಸ್ವರಿತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಊರ್ಧ್ವಗಃ ಸತ್ಪಥಃ ಶಶ್ವದ್ದೇವಯಾನಚರೋ ಮುನೇ ॥ 3-262-2 (26010)
ನಾತಪ್ತತಪಸಃ ಪುಂಸೋ ನಾಮಹಾಯಜ್ಞಯಾಜಿನಃ।
ನಾನೃತಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಶ್ಚೈವ ತತ್ರಗಚ್ಛಂತಿ ಮುದ್ಗಲ ॥ 3-262-3 (26011)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನೋ ಜಿತಾತ್ಮಾನಃ ಶಾಂತಾ ದಾಂತಾ ವಿಮತ್ಸರಾಃ।
ದಾನಧರ್ಮರತಾಃ ಪುಂಸಃ ಶೂರಾಶ್ಚಾಹಿತಲಕ್ಷಣಾಃ ॥ 3-262-4 (26012)
ತತ್ರಗಚ್ಛಂತಿ ಧರ್ಮಾಗ್ರ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಶಮದಮಾತ್ಮಕಂ।
ಲೋಕಾನ್ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಾನ್ನೃಭಿಃ ॥ 3-262-5 (26013)
ದೇವಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಸ್ತಥಾ ವಿಶ್ವೇ ತಥೈವ ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಯಾಮಾ ಧಾಮಾಶ್ಚ ಮೌದ್ಗಲ್ಯ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ ॥ 3-262-6 (26014)
ಏಷಾಂ ದೇವನಿಕಾಯಾನಾಂ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗನೇಕಶಃ।
ಭಾಸ್ವಂತಃ ಕಾಮಸಂಪನ್ನಾ ಲೋಕಾಸ್ತೇಜೋಮಯಾಃ ಶುಭಾಃ ॥ 3-262-7 (26015)
ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋಜನಾನಿ ಹಿರಣ್ಮಯಃ।
ಮೇರುಃ ಪರ್ವತರಾಡ್ಯತ್ರದೇವೋದ್ಯಾನಾನಿ ಮುದ್ಗಲ ॥ 3-262-8 (26016)
`ನಂದನಾನ್ಯತಿರಂಯಾಣಿ ತತ್ರೋದ್ಯಾನಾನಿ ಮುದ್ಗಲ।
ಸರ್ವಕಾಮಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈಃ ಶೋಭಿತಾನಿ ಸಮಂತತಃ' ॥ 3-262-9 (26017)
ನಂದನಾದೀನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ವಿಹಾರಾಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ।
ನ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ನ ಗ್ಲಾನಿರ್ನ ಶೀತೋಷ್ಣೇ ಭಯಂ ತಥಾ ॥ 3-262-10 (26018)
ಬೀಭತ್ಸಮಶುಭಂ ವಾಽಪಿ ರೋಗೋ ವಾ ತತ್ರ ಕಶ್ಚನ।
ಮನೋಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವತೋ ಗಂಧಾಃ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-262-11 (26019)
ಶಬ್ದಾಃ ಶ್ರುತಿಮನೋಗ್ರಾಹ್ಯಾಃ ಸರ್ವತಸ್ತತ್ರವೈ ಮುನೇ।
ನ ಶೋಕೋ ನ ಜರಾ ತತ್ರ ನಾಯಾಸಪರಿದೇವನೇ ॥ 3-262-12 (26020)
ಈದೃಶಃ ಸ ಮುನೇ ಲೋಕಃ ಸ್ವಕರ್ಮಫಲಹೇತುಕಃ।
ಸುಕೃತೈಸ್ತತ್ರಪುರುಷಾಃ ಸಂಭವಂತ್ಯಾತ್ಮಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 3-262-13 (26021)
ತೈಜಸಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಭವಂತ್ಯ್ರೋಪಪದ್ಯತಾಂ।
ಕರ್ಮಜಾನ್ಯೇವ ಮೌದ್ಗಲ್ಯ ನ ಮಾತೃಪಿತೃಜಾನ್ಯುತ ॥ 3-262-14 (26022)
ರನ ಸಂಸ್ವೇದೋ ನ ದೌರ್ಗಂಧ್ಯಂ ಪುರೀಷಂ ಮೂತ್ರಮೇವ ಚ।
ತೇಷಾಂ ನ ಚ ರಜೋವಸ್ತ್ರಂ ಬಾಧತೇ ತತ್ರವೈ ಮುನೇ ॥ 3-262-15 (26023)
ನ ಂಲಾಯಂತಿ ಸ್ರಜಸ್ತೇಷಾಂ ದಿವ್ಯಗಂಧಾ ಮನೋರಮಾಃ।
ಸಮೂಹ್ಯಂತೇ ವಿಮಾನೈಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನೇವಂವಿಧಾ ಹಿ ತೇ ॥ 3-262-16 (26024)
ಈರ್ಷ್ಯಾಶೋಕಕ್ಲಮಾಪೇತಾ ಮೋಹಮಾತ್ಸರ್ಯವರ್ಜಿತಾಃ।
ಸುಖಂ ಸಂರ್ಗಜಿತಸ್ತತ್ರವರ್ತಯಂತೇ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-262-17 (26025)
ತೇಷಾಂ ತಥಾವಿಧಾನಾಂ ತು ಲೋಕಾನಾಂ ಮುನಿಪುಂಗವ।
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಶಕ್ರಸ್ ಲೋಕಾ ದಿವ್ಯಾ ಗುಣಾನ್ವಿತಾಃ ॥ 3-262-18 (26026)
ಪರತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ತೇಜೋಮಯಃ ಶುಭಃ।
ಯತ್ರ ಯಾಂತ್ಯೃಷಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪೂತಾಃ ಸ್ವೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಶುಭೈಃ ॥ 3-262-19 (26027)
ಋಭವೋ ನಾಮ ತತ್ರಾನ್ಯೇ ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೇವತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾಃ ಪರತರೇ ಯಾನ್ಯಜಂತೀಹ ದೇವತಾಃ ॥ 3-262-20 (26028)
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾಸ್ತೇ ಭಾಸ್ವಂತೋ ಲೋಕಾಃ ಕಾಮದುಘಾಃ ಪರೇ।
ನ ತೇಷಾಂ ಸ್ತ್ರೀಕೃತಸ್ತಾಪೋ ನ ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಮತ್ಸರಃ ॥ 3-262-21 (26029)
ನ ವರ್ತಯಂತ್ಯಾಹುತಿಭಿಸ್ತೇ ನಾಪ್ಯಮೃತಭೋಜನಾಃ।
ತಥಾ ದಿವ್ಯಶರೀರಾಸ್ತೇ ನ ಚ ವಿಗ್ರಹಮೂರ್ತಯಃ ॥ 3-262-22 (26030)
ನಾಸುಖಾಃ ಸುಖಕಾಮಾಸ್ತೇ ದೇವದೇವಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ನ ಕಲ್ಪಪರಿವರ್ತೇಷು ಪರಿವರ್ತಂತಿ ತೇ ತಥಾ ॥ 3-262-23 (26031)
ರಜರಾ ಮೃತ್ಯುಃ ಕುತಸ್ತೇಷಾಂ ಹರ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿಃ ಸುಖಂ ನ ಚ।
ನ ದುಃಖಂ ನ ಸುಖಂ ಚಾಪಿ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಕುತೋ ಮುನೇ ॥ 3-262-24 (26032)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಮೌದ್ಗಲ್ಯಕಾಂಕ್ಷಿತಾ ಸಾ ಗತಿಃ ಪರಾ।
ದುಷ್ಪ್ರಾಪಾ ಪರಮಾ ಸಿದ್ಧಿರಗಂಯಾ ಕಾಮಗೋಚರೈಃ ॥ 3-262-25 (26033)
ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಿಮೇ ಲೋಕಾಃ ಶೇಷಾ ಲೋಕಾ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ಗಂಯಂತೇ ನಿಯಮೈಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೈರ್ದಾನೈರ್ವಾ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕೈಃ ॥ 3-262-26 (26034)
ಸೇಯಂ ದಾನಕೃತಾ ವ್ಯುಷ್ಟಿರನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಸುಖಂ ತ್ವಯಾ।
ತಾಂ ರಭುಂಕ್ಷ್ವ ಸುಕೃತೈರ್ಲಬ್ಧಾಂ ತಪಸಾ ದ್ಯೋತಿತಪ್ರಭಃ ॥ 3-262-27 (26035)
ಏತತ್ಸ್ವರ್ಗಸುಖಂ ವಿಪ್ರ ಲೋಕಾ ನಾನಾವಿಧಾಸ್ತಥಾ।
ಗುಣಾಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತೇ ದೋಷಾನಪಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-262-28 (26036)
ಕೃಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಸ್ತತ್ರಭುಜ್ಯತೇ ಯತ್ಫಲಂ ದಿವಿ।
ನ ಚಾಂತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ಮೂಲಚ್ಛೇದೇನ ಭುಜ್ಯತೇ ॥ 3-262-29 (26037)
ಸೋಽತ್ರದೋಷೋ ಮಮ ಮತಸ್ತಸ್ಯಾಂತೇ ಪತನಂ ಚ ಯತ್।
ಸುಖವ್ಯಾಪ್ತಮನಸ್ಕಾನಾಂ ಪತನಂ ಯಚ್ಚ ಮುದ್ಗಲ ॥ 3-262-30 (26038)
ಅಸಂತೋಷಃ ಪರೀತಾಪೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೀಪ್ತತರಾಃ ಶ್ರಿಯಃ।
ಯದ್ಭವತ್ಯವರೇ ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ತತ್ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 3-262-31 (26039)
ಸಂಜ್ಞಾಮೋಹಶ್ಚಪತತಾಂ ರಜಸಾ ಚ ಪ್ರಧರ್ಷಣಂ।
ಪ್ರಂಲಾನೇಷು ಚ ಮಾಲ್ಯೇಷು ತತಃ ಪಿಪತಿಷೋರ್ಭಯಂ ॥ 3-262-32 (26040)
ಆಬ್ರಹ್ಮಭವನಾದೇತೇ ದೋಷಾ ಮೌದ್ಗಲ್ಯ ದಾರುಣಾಃ।
ನಾಕಲೋಕೇಸುಕೃತಿನಾಂ ಗುಣಾಸ್ತ್ವಯುತಶೋ ನೃಣಾಂ ॥ 3-262-33 (26041)
ಅಯಂ ತ್ವನ್ಯೋ ಗುಣಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಶ್ಚ್ಯುತಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗತೋ ಮುನೇ।
ಶುಭಾನುಶಯಯೋಗೇನ ಮನುಷ್ಯೇಷೂಪಜಾಯತೇ ॥ 3-262-34 (26042)
ತತ್ರಾಪಿ ಸ ಮಹಾಭಾಗಃ ಕುಲೇ ಮಹತಿ ಜಾಯತೇ।
ನ ಚೇತ್ಸಂಬುಧ್ಯತೇ ತತ್ರಗಚ್ಛತ್ಯಧಮತಾಂ ತತಃ ॥ 3-262-35 (26043)
ಇಹ ಯತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ತತ್ಪರತ್ರೋಪಭುಜ್ಯತೇ।
ಕರ್ಮಭೂಮಿರಿಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಫಲಭೂಮಿರಸೌ ಮತಾ ॥ 3-262-36 (26044)
[ಮುದ್ಗಲ ಉವಾಚ। 3-262-37x (2640)
ಮಹಾಂತಸ್ತು ಅಮೀ ದೋಪಾಸ್ತ್ವಯಾ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ನಿರ್ದೋಷ ಏವ ಯಸ್ತ್ಯನ್ಯೋ ಲೋಕಂ ತಂ ಪ್ರವದಸ್ವ ಮೇ ॥ 3-262-37 (26045)
ದೇವದೂತ ಉವಾಚ। 3-262-38x (2641)
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನಾದೂರ್ಧ್ವಂ ತದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ।
ಶುದ್ಧಂ ಸನಾತನಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಯದ್ವಿದುಃ ॥ 3-262-38 (26046)
ನ ತತ್ರವಿಪ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪುರುಷಾ ವಿಷಯಾತ್ಮಕಾಃ।
ದಂಭಲೋಭಮಹಾಕ್ರೋಧಮೋಹದ್ರೋಹೈರಭಿದ್ರುತಾಃ ॥ 3-262-39 (26047)
ನಿರ್ಮಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಾ ನಿರ್ದ್ವಿಂದ್ವಾಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಧ್ಯಾನಯೋಗಪರಾಶ್ಚೈವ ತತ್ರಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನವಾಃ ॥] 3-262-40 (26048)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯತಂ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಮುದ್ಗಲ।
ತವಾನುಕಂಪಯಾ ಸಾಧೋ ಸಾಧು ಗಚ್ಛಾಮ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-262-41 (26049)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 3-262-42x (2642)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಮೌದ್ಗಲ್ಯೋ ವಾಕ್ಯಂ ವಿಮಮೃಶೇ ಧಿಯಾ।
ವಿಮೃಶ್ಯ ಚ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದೇವದೂತಮುವಾಚಹ ॥ 3-262-42 (26050)
ದೇವದೂತ ನಮಸ್ತೇಽಂತು ಗಚ್ಛ ತಾತ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಮಹಾದೋಷೇಣ ಮೇ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಸ್ವರ್ಗೇಣ ಸುಖೇನ ಚಾ ॥ 3-262-43 (26051)
ಪತನಾಂತೇ ಮಹಾದುಃಖಂ ಪರಿತಾಪಃ ಸುದಾರುಣಃ।
ಸ್ವರ್ಗಭಾಜಃ ಪತಂತೀಹ ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಕಾಮಯೇ ॥ 3-262-44 (26052)
ಯತ್ರಗತ್ವಾನ ಶೋಚಂತಿ ನ ವ್ಯಥಂತಿಚಲಂತಿ ವಾ।
ತದಹಂ ಸ್ಥಾನಮತ್ಯಂತಂ ಮಾರ್ಗಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೇವಲಂ ॥ 3-262-45 (26053)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಮುನಿರ್ವಾಕ್ಯಂ ದೇವದೂತಂವಿಸೃಜ್ಯ ತಂ।
ಶಿಲೋಂಛವೃತ್ತಿಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಶಮಮಾತಿಷ್ಠದುತ್ತಮಂ ॥ 3-262-46 (26054)
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿರ್ಭೂತ್ವಾಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನ ಶುದ್ಧೇನ ಧ್ಯಾನನಿತ್ಯೋ ಬಭೂವ ಹ ॥ 3-262-47 (26055)
`ನಿಗೃಹೀತೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಃ ಸಮಯೋಜಯದಾತ್ಮನಿ।
ಯುಕ್ತಚಿತ್ತಂ ಯಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಯುಯೋಜ ಪರಮೇಶ್ವರೇ' ॥ 3-262-48 (26056)
ಧ್ಯಾನಯೋಗಾದ್ಬಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮನುತ್ತಮಾಂ।
ಜಗಾಮ ಶಾಶ್ವತೀಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ನಿರ್ವಾಣಲಕ್ಷಣಾಂ ॥ 3-262-49 (26057)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿಕೌಂತೇಯ ನ ಶೋಕಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ರಾಜ್ಯಾತ್ಸ್ಫೀತಾತ್ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಸ್ತಪಸಾ ತದವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 3-262-50 (26058)
ಸುಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ಸುಖಂ।
ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಸರ್ಪಂತೇ ನರಂ ನೇಮಿಮರಾ ಇವ ॥ 3-262-51 (26059)
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ರಾಜ್ಯಂಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮ।
ವರ್ಷಾತ್ರಯೋದಶಾದೂರ್ಧ್ವಂವ್ಯೇತು ತೇ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ ॥ 3-262-52 (26060)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-262-53x (2643)
ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಪಾಂಡವನಂದನಂ।
ಜಗಾಮ ತಪಸೇ ಧೀಮಾನ್ಪುನರೇವಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-262-53 (26061)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಬ್ರೀಹಿದ್ರೌಣಿಕಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 262 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-262-2 ಉಪರಿಷ್ಟಾಚ್ಚ ಸ್ವರ್ಲೋಕಃ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-262-3 ಪುಸಃ ಪುಮಾಂಸಃ ॥ 3-262-4 ಶೂರಾಶ್ಚಾಹಬಲಕ್ಷಣಾಃ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-262-6 ಯಾಮಾ ಧಾಮಾಶ್ಚ ಗಣವಿಶೇಷಾಃ ॥ 3-262-7 ದೇವಾನಾಂ ನಿಕಾಯಾ ಆಲಯಾ ಯೇಷು ತೇಷಾಂ ದೇವನಿಕಾಯಾನಾಂ ॥ 3-262-14 ಉಪಪದ್ಯತಾಮುಪಗಚ್ಛತಾಂ ॥ 3-262-26 ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಶದಿಮೇ ದೇವಾ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-262-27 ವ್ಯುಷ್ಟಿಃ ಸಂಪತ್ತಿಃ .। 3-262-51 ನೇಮಿ ಚಕ್ರಧಾರಾಂ। ಅರಾಃ ನಾಮಿನೇಮಿಸಂಧಾನದಾರೂಣಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 263
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.263. ಅಧ್ಯಾಯಃ 263
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕಾದಾಚನ ಶಿಷ್ಯಾಯುತಸಹಿತೇನ ದುರ್ವಾಸಸಾ ದುರ್ಯೋಧನಗೃಹಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ದುರ್ಯೋಧನನ ಸ್ವಪರಿಚರ್ಯಾಸಂತುಷ್ಟಂ ತಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಾಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಶ್ಚ ಭೋಜನಾವಸಾನೇ ಭೋಜನಾಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಗಮನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 2 ॥ ದುರ್ವಾಸಸಾ ತಸ್ಮೈ ತದ್ವರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-263-0 (26062)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-263-0x (2644)
ವಸತ್ಸ್ವೇವಂ ವನೇ ತೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ರಮಮಾಣಏಷು ಚಿತ್ರಾಬಿಃ ಕಥಾಭಿರ್ಮುನಿಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-263-1 (26063)
ಸೂರ್ಯದತ್ತಾಕ್ಷಯಾನ್ನೇನ ಕೃಷ್ಣಾಯಾ ಭೋಜನಾವಧಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತರ್ಪಮಾಣೇಷು ಯೇ ಚಾನ್ನಾರ್ಥಮುಪಾಗತಾಃ।
ಆರಣ್ಯಾನಾಂ ಮೃಗಾಣಾಂ ಚ ಮಾಂಸೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರಪಿ ॥ 3-263-2 (26064)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯೋಧನಾದಯಃ।
ಕಥಂ ತೇಷ್ವನ್ವವರ್ತಂತ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಮಹಾಮುನೇ ॥ 3-263-3 (26065)
ದಃಶಾಸನಸ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಶಕುನೇಶ್ಚ ಮತೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಭಗವನ್ವೈಶಂಪಾಯನ ಪೃಚ್ಛತಃ ॥ 3-263-4 (26066)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-263-5x (2645)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತೇಷಾಂ ತಥಾ ವೃತ್ತಿಂ ನಗರೇ ವಸತಾಮಿವ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ತೇಷು ಪಾಪಮರೋಚಯತ್ ॥ 3-263-5 (26067)
ತಥಾ ತೈರ್ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೈಃ ಕರ್ಣದುಃಶಾಸನಾದಿಭಿಃ।
ನಾನೋಪಾಯೈರಧಂ ತೇಷು ಚಿಂತಯತ್ಸು ದುರಾತ್ಮಸು ॥ 3-263-6 (26068)
ಅಭ್ಯಾಗಚ್ಛತ್ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತಪಸ್ವೀ ಕಸುಮಹಾಯಶಾಃ।
ಶಿಷ್ಯಾಯುತಸಮೋಪೇತೋ ದುರ್ವಾಸಾ ನಾಮ ಕಾಮತಃ ॥ 3-263-7 (26069)
ತಮಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮುನಿಂ ಪರಮಕೋಪನಂ।
ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಶ್ರೀಮಾನಾತಿಥ್ಯೇನ ನ್ಯಮಂತ್ರಯತ್ ॥ 3-263-8 (26070)
ವಿಧಿವತ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಸ್ವಯಂ ಕಿಂಕರವತ್ಸ್ಥಿತಃ।
ಅಹಾನಿ ಕತಿಚಿತ್ತತ್ರ ತಸ್ಥೌ ಸ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ ॥ 3-263-9 (26071)
ತಂ ಚ ಪರ್ಯಚರದ್ರಾಜಾ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಂದ್ರಿತಃ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ಶಾಪಾತ್ತಸ್ಯ ವಿಶಂಕಿತಃ ॥ 3-263-10 (26072)
ಕ್ಷುಧಿತೋಽಸ್ಮಿ ದದಸ್ವಾನ್ನಂ ಶೀಘ್ರಂ ಮಮ ನರಾಧಿಪ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ ಸ್ನಾತುಂ ಪ್ರ್ಯಾಗಚ್ಚತಿ ವೈ ಚಿರಾತ್ ॥ 3-263-11 (26073)
ನ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಂಯದ್ಯಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕ್ಷುಧೇತ್ಯುಕ್ತ್ವೈತ್ಯದರ್ಶನಂ।
ಅಕಸ್ಮಾದೇತ್ಯ ಚ ಬ್ರೂತೇ ಭೋಜನಯಾಸ್ಮಾಂಸ್ತ್ವರಾನ್ವಿತಃ ॥ 3-263-12 (26074)
ಕದಾಚಿಚ್ಚ ನಿಶೀಥೇ ಸ ಉತ್ಥಾಯ ನಿಕೃತೌ ಸ್ಥಿತಃ।
ಪೂರ್ವವತ್ಕಾರಯಿತ್ವಾಽನ್ನಂ ನ ಭುಂಕ್ತೇ ಗರ್ಹಯನ್ಸ್ಮ ಸಃ ॥ 3-263-13 (26075)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ತಸ್ಮಿನ್ಯದಾ ದುರ್ಯೋಧನೋ ನೃಪಃ।
ವಿಕೃತಿಂ ನೈತಿ ನ ಕ್ರೋಧಂ ತದಾ ತುಷ್ಟೋಽಭವನ್ಮುನಿಃ ॥ 3-263-14 (26076)
ಆಹಚೈನಂ ದುರಾಧರ್ಷೋ ವರದೋಽಸ್ಮೀತಿ ಭಾರತ ॥ 3-263-15 (26077)
ವರಂ ವರಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯತ್ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ಮಯಿ ಪ್ರೀತೇ ತು ಯದ್ಧರ್ಂಯಂ ನಾಲಭ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ತವ ॥ 3-263-16 (26078)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-263-17x (2646)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ಅಮನ್ಯತ ಪುನರ್ಜಾತಮಾತ್ಮಾನಂ ಸ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 3-263-17 (26079)
ಪ್ರಾಗೇವ ಮಂತ್ರಿತಂ ಚಾಸೀತ್ಕರ್ಣದುಃಶಾಸನಾದಿಭಿಃ।
ಯಾಚನೀಯಂ ಮುನೇಸ್ತುಷ್ಟಾದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 3-263-18 (26080)
ಅತಿಹರ್ಷಾನ್ವಿತೋ ರಾಜನ್ವರಮೇನಮಯಾಚತ।
ಶಿಷ್ಯೈಃ ಸಹ ಮಮ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯಥಾ ಜಾತೋಽತಿಥಿರ್ಭವಾನ್ ॥ 3-263-19 (26081)
ಅಸ್ಮತ್ಕುಲೇ ಮಹಾರಾಜೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವನೇ ವಸತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಗುಣವಾಞ್ಶೀಲಸಂಪನ್ನಸ್ತಸ್ಯ ತ್ವಮತಿಥಿರ್ಭವ ॥ 3-263-20 (26082)
ಯದಾ ಚ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಸಾ ಸುಕುಮಾರೀ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪತೀಂಶ್ಚ ವರವರ್ಣಿನೀ ॥ 3-263-21 (26083)
ವಿಶ್ರಾಂತಾ ಚ ಸ್ವಯಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸುಖಾಸೀನಾ ಭವೇದ್ಯದಾ।
ತದಾ ತ್ವಂ ತತ್ರಗಚ್ಛೇಥಾ ಯದ್ಯನುಗ್ರಾಹ್ಯತಾ ಮಯಿ ॥ 3-263-22 (26084)
ತಥಾ ಕರಿಷ್ಯೇ ತ್ವತ್ಪ್ರೀತ್ಯೇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸುಯೋಧನಂ।
ದುರ್ವಾಸಾ ಅಪಿವಿಪ್ರೇಂದ್ರೋ ಯಥಾಗತಮಗಾತ್ತತಃ ॥ 3-263-23 (26085)
ಕೃತಾರ್ಥಮಪಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ತದಾ ಮೇನೇ ಸುಯೋಧನಃ।
ಕರೇಣ ಚ ಕರಂ ಗೃಹ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಮುದಿತೋ ಭೃಶಂ ॥ 3-263-24 (26086)
ಕರ್ಣೋಪಿ ಭ್ರಾತೃಸಹಿತಮಿತ್ಯುವಾಚ ನೃಪಂ ಮುದಾ।
ದುಷ್ಟ್ಯಾ ಕಾಮಃ ಸುಸಂವೃತ್ತೋದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಕೌರವ ವರ್ಧಸೇ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ಶತ್ರವೋ ಮಗ್ನಾ ದುಸ್ತರೇ ವ್ಯಸನಾರ್ಣವೇ ॥ 3-263-25 (26087)
ದುರ್ವಾಸಃಕ್ರೋಧಜೇ ವಹ್ನೌ ಪತಿತಾಃ ಪಾಂಡುನಂದನಾಃ।
ಸ್ವೈರೇವ ತೇ ಮಹಾಪಾಪೈರ್ಗತಾ ವೈ ದುಸ್ತರಂ ತಮಃ ॥ 3-263-26 (26088)
ವೈಶಂಪಾಯು ಉವಾಚ। 3-263-27x (2647)
ಇತ್ಥಂ ತೇ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞಾ ರಾಜಂದುರ್ಯೋಧನಾದಯಃ।
ಹಸಂತಃ ಪ್ರೀತಮನಸೋ ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಂಸ್ವಂ ನಿಕೇತನಂ ॥ 3-263-27 (26089)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 263 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
* ಇತಃ ಪರಂ ದುರ್ವಾಸಉಪಾಖ್ಯಾನಾತ್ಮಕಮಧ್ಯಾಯದ್ವಯಂ ಝ. ಪುಸ್ತಕಏವ ದೃಶ್ಯತೇ। 3-263-6 ಅಧ ದುಃಖಂ ॥ 3-263-16 ಧರ್ಂಯೇ ಧರ್ಮಾದನಪೇತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 264
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.264. ಅಧ್ಯಾಯಃ 264
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದುರ್ವಾಸಸಾ ದುರ್ಯೋಧನಪ್ರಾರ್ಥನಾಸಫಲೀಕರಣಾಯಾಕಾಲೇ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತ್ಯನ್ನಯಾಚನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾನುಮತ್ಯಾ ಶಿಷ್ಯಾಯುತೇನ ಸಹ ಸ್ನಾನಾಯ ನದೀಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಅತ್ರಾಂತರೇ ದ್ರೌಪದೀಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನ ತತ್ಸಮೀಪಾಗಮನಂ ॥ 3 ॥ ತಥಾ ನಿವೇದಿತದುರ್ವಾಸೋವೃತ್ತಾಂತೇನ ತೇನ ಸ್ವೀಯಕ್ಷುನ್ನಿವೃತ್ತಯೇ ದ್ರೌಪದೀಪ್ರತ್ಯನ್ನಯಾಚನಂ ॥ 4 ॥ ತಯಾಽನ್ನಸ್ಯ ಶೇಷಾಭಾವೇ ನಿವೇದಿತೇಽನ್ನಸ್ಯಾಲೀಮಾನಾಯ್ಯ ತತ್ಕಂಠಲಗ್ನಶಾಕಪುಲಾಕಭಕ್ಷಣಏನ ಸಶಿಪ್ಯಸ್ಯ ದುರ್ವಾಸಸಸ್ತೃಪ್ತಿಜನನಂ ॥ 5 ॥ ತತೋ ಭೋಜನಾಯ ಭೀಮೇನಾಹ್ವಾನೇ ಲಜಿತಸ್ಯ ದುರ್ವಾಸಸೋ ಭರ್ಯಾಚ್ಛಿಷ್ಯೈಃ ಸಹ ಪಲಾಯನಂ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-264-0 (26090)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-264-0x (2648)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ದುರ್ವಾಸಾಃ ಸುಖಾಸೀನಾಂಸ್ತು ಪಾಂಡವಾನ್।
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚಾವಸ್ಥಿತಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಮುನಿಃ।
ಅಭ್ಯಾಗಚ್ಛತ್ಪರಿವೃತಃ ಶಿಷ್ಯೈರಯುತಸಂಮಿತೈಃ ॥ 3-264-1 (26091)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಾಂತಂ ತಮತಿಥಿಂ ಸ ಚ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಜಗಾಮಾಭಿಮುಖಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಚ್ಯುತಃ ॥ 3-264-2 (26092)
ತಸ್ಮೈ ಬದ್ಧ್ವಾಂಜಲಿಂ ಸಂಯಗುಪವೇಶ್ಯ ವರಾಸನೇ।
ವಿಧಿವತ್ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ತಮಾತಿಥ್ಯನ ನ್ಯಮಂತ್ರಯತ್।
ಆಹ್ನಿಕಂ ಭಗವನ್ಕೃತ್ವಾ ಶೀಘ್ರಮೇಹೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-264-3 (26093)
ಜಗಾಮ ಚ ಮುನಿಃ ಸೋಪಿ ಸ್ನಾತುಂ ಶಿಷ್ಯೈಃ ಸಹಾನಘಃ।
ಭೋಜಯೇತ್ಸಹಶಿಷ್ಯಂ ಮಾಂ ಕಥಮಿತ್ಯವಿಚಿಂತಯನ್ ॥ 3-264-4 (26094)
ನ್ಯಮಜ್ಜತ್ಸಲಿಲೇ ಚಾಪಿ ಮುನಿಸಂಘಃ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-264-5 (26095)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜಂದ್ರೌಪದೀ ಯೋಪಿತಾಂ ವರಾ।
ಚಿಂತಾಮವಾಪ ಪರಮಾಮನ್ನಹೇತೋಃ ಪತಿವ್ರತಾ ॥ 3-264-6 (26096)
ಸಾ ಚಿಂತಯಂತೀ ಚ ಯದಾ ನಾನ್ನಹೇತುಮವಿಂದತ।
ಮನಸಾ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಕೃಷ್ಣಂ ಕಂಸನಿಷೂದನಂ ॥ 3-264-7 (26097)
ಕೃಷ್ಣಕೃಷ್ಣ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೇವಕೀನಂದನಾವ್ಯಯ।
ವಾಸುದೇವ ಜಗನ್ನಾಥ ಪ್ರಣತಾರ್ತಿವಿನಾಶನ ॥ 3-264-8 (26098)
ವಿಶ್ವಾತ್ಮನ್ವಿಶ್ವಜನಕ ವಿಶ್ವಹರ್ತಃ ಪ್ರಭೋಽವ್ಯಯ।
ಪ್ರಪನ್ನಪಾಲ ಗೋಪಾಲ ಪ್ರಜಾಪಾಲ ಪರಾತ್ಪರ।
ಆಕೂತೀನಾಂ ಚ ಚಿತ್ತೀನಾಂ ಪ್ರವರ್ತಕ ನತಾಽಸ್ಮಿ ತೇ ॥ 3-264-9 (26099)
ವರೇಣ್ಯ ವರದಾನಂತ ಅಗತೀನಾಂ ಗತಿಪ್ರದ।
ಪುರಾಣಪುರುಷ ಪ್ರಾಣಮನೋವೃತ್ತ್ಯಾದ್ಯಗೋಚರ ॥ 3-264-10 (26100)
ಸರ್ವಾಧ್ಯಕ್ಷ ಪರಾಧ್ಯಕ್ಷ ತ್ವಾಮಹಂ ಶರಣಂ ಗತಾ।
ಪಾಹಿ ಮಾಂ ಕೃಪಯಾ ದೇವ ಶರಣಾಗತವತ್ಸಲ ॥ 3-264-11 (26101)
ನೀಲೋತ್ಪಲದಲಶ್ಯಾಮ ಪದ್ಮಗರ್ಭಾರುಣೇಕ್ಷಣ।
ಪೀತಾಂಬರಪರೀಧಾನ ಲಸತ್ಕೌಸ್ತುಭಭೂಷಣ ॥ 3-264-12 (26102)
ತ್ವಮಾದಿರಂತೋ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಮೇವ ಚ ಪರಾಯಣಂ।
ಪರಾತ್ಪರತರಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ ॥ 3-264-13 (26103)
ತ್ವಾಮೇವಾಹುಃ ಪರಂ ಬೀಜಂ ನಿಧಾನಂ ಸರ್ವಸಂಪದಾಂ।
ತ್ವಯಾ ನಾಥೇನ ದೇವೇಶ ಸರ್ವಾಪದ್ಂಯೋ ಭಯಂ ನ ಹಿ ॥ 3-264-14 (26104)
ದುಃಶಾಸನಾದಹಂ ಪೂರ್ವಂ ಸಭಾಯಾಂ ಮೋಚಿತಾ ಯಥಾ।
ತಥೈವ ಸಂಕಟಾದಸ್ಮಾನ್ಮಾಮುದ್ಧರ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ 3-264-15 (26105)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-264-16x (2649)
ಏವಂ ಸ್ತುತಸ್ತದಾ ದೇವಃ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಸಂಕಟಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೇವದೇವೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ ॥ 3-264-16 (26106)
ಪಾರ್ಸ್ವಸ್ಥಾಂ ಶಯನೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರುಕ್ಮಿಣೀಂ ಕೇಶವಃ ಪ್ರಭುಃ।
ತತ್ರಾಜಗಾಮ ತ್ವರಿತೋ ಹ್ಯಚಿಂತ್ಯಗತಿರೀಶ್ವರಃ ॥ 3-264-17 (26107)
ತತಸ್ತಂ ದ್ರೌಪದೀ ದೃಷ್ಟ್ವಾಪ್ರಣಂಯ ಪರಯಾ ಮುದಾ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವಾಸುದೇವಾಯ ಮುನೇರಾಗಮನಾದಿಕಂ ॥ 3-264-18 (26108)
ತತಸ್ತಾಮಬ್ರವೀತ್ಕೃಷ್ಣಃ ಕ್ಷುಧಿತೋಸ್ಮಿ ಭೃಶಾತುರಃ।
ಶೀಘ್ರಂ ಭೋಜಯ ಮಾಂ ಕೃಷ್ಣೇ ಪಶ್ಚಾತ್ಸರ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-264-19 (26109)
ನಿಶಂಯ ತದ್ವಚಃ ಕೃಷ್ಣಾ ಲಜ್ಜಿತಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಂ ಭಾಸ್ಕರದತ್ತಾಯಾಮನ್ನಂ ಮದ್ಭೋಜನಾವಧಿ ॥ 3-264-20 (26110)
ಭುಕ್ತವತ್ಯಸ್ಂಯಹಂ ದೇವ ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತತಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾನ್ಕೃಷ್ಣಾಂ ಕಮಲಲೋಚನಃ ॥ 3-264-21 (26111)
ಕೃಷ್ಣೇ ನ ನರ್ಮಕಾಲೋಽಯಂ ಕ್ಷುಚ್ಛ್ರಮೇಣಾತುರೇ ಮಯಿ।
ಶೀಘ್ರಂ ಗಚ್ಛ ಮಮ ಸ್ಥಾಲೀಮಾನಯಿತ್ವಾ ಪ್ರದರ್ಶಯ ॥ 3-264-22 (26112)
ಇತಿ ನಿರ್ಬಂಧತಃ ಸ್ಥಾಲೀಮಾನಾಯ್ಯ ಸ ಯದೂದ್ವಹಃ।
ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಃ ಕಂಠೇಽಥ ಸಂಲಗ್ನಂ ಶಾಕಾನ್ನಂ ವೀಕ್ಷ್ಯಕೇಶವಃ ॥ 3-264-23 (26113)
ಉಪಯುಜ್ಯಾಬ್ರವೀದೇನಾಮನೇನ ಹರಿರೀಶ್ವರಃ।
ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಪ್ರೀಯತಾಂ ದೇವಸ್ತುಷ್ಟಶ್ಚಾಸ್ತ್ವಿತಿ ಯಜ್ಞಭೂಕ್ ॥ 3-264-24 (26114)
ಆಕಾರಯ ಮುನೀಞ್ಶೀಘ್ರಂ ಭೋಜನಾಯೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್।
ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಕ್ಲೇಶವಿನಾಶನಃ ॥ 3-264-25 (26115)
ತತೋ ಜಗಾಮ ತ್ವರಿತೋ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಆಕಾರಿತುಂ ತು ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಭೋಜನಾರ್ಥಂ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಸ್ನಾತುಂ ಗತಾಂದೇವನದ್ಯಾಂ ದುರ್ವಾಸಃಪ್ರಭೃತೀನ್ಮುನೀನ್ ॥ 3-264-26 (26116)
ತೇ ಚಾವತೀರ್ಣಾಃ ಸಲಿಲೇ ಕೃತವಂತೋಽಘಮರ್ಷಣಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವೋದ್ಗಾರಾನ್ಸಾನ್ನರಸಾಂಸ್ತೃಪ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಾಃ।
ಉತ್ತೀರ್ಯ ಸಲಿಲಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ದೃಷ್ಟವಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-264-27 (26117)
ದುರ್ವಾಸಸಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯತೇ ಸರ್ವೇ ಮುನಯೋಽಬ್ರುವನ್।
ರಾಜ್ಞಾ ಹಿಕಾರಯಿತ್ವಾಽನ್ನಂ ವಯಂ ಸ್ನಾತುಂ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 3-264-28 (26118)
ಆಕಂಠತೃಪ್ತಾ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಭುಂಜಾಮಹೇ ವಯಂ।
ವೃಥಾ ಪಾಕಃ ಕೃತೋಸ್ಮಾಭಿಸ್ತತ್ರ ಕಿಂ ಕರವಾಮಹೇ ॥ 3-264-29 (26119)
ದುರ್ವಾಸಾ ಉವಾಚ। 3-264-30x (2650)
ವೃಥಾ ಪಾಕೇನ ರಾಜರ್ಷೇರಪರಾಧಃ ಕೃತೋ ಮಹಾನ್।
ಮಾಽಸ್ಮಾನಧಾಕ್ಷುರ್ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಕ್ರೂರಚಕ್ಷುಷಾ ॥ 3-264-30 (26120)
ಸ್ಮೃತ್ವಾಽನುಭಾವಂ ರಾಜರ್ಷೇರಂಬರೀಷಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಬಿಭೇಮಿ ಸುತರಾಂ ವಿಪ್ರಾ ಹರಿಪಾದಾಶ್ರಯಾಜ್ಜನಾತ್ ॥ 3-264-31 (26121)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಶೂರಾಶ್ಚಕೃತವಿದ್ಯಾಶ್ಚ ವ್ರತಿನಸ್ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-264-32 (26122)
ಸದಾಚಾರರತಾ ನಿತ್ಯಂ ವಾಸುದೇವಪರಾಯಣಾಃ।
ಕ್ರುದ್ಧಾಸ್ತೇ ನಿರ್ದಹೇಯುರ್ವೈ ತೂಲರಾಶಿಮಿವಾನಲಃ।
ತತ ಏತಾನಪೃಷ್ಟ್ವೈವ ಶಿಷ್ಯಾಃ ಶೀಘ್ರಂ ಪಲಾಯತ ॥ 3-264-33 (26123)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-264-34x (2651)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಮುನಿನಾ ಗುರುಣಾ ತದಾ।
ಪಾಂಡವೇಭ್ಯೋ ಭೃಶಂ ಭೀತಾ ದುದ್ರುವುಸ್ತೇ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 3-264-34 (26124)
ಭೀಮಸೇನೋ ದೇವನದ್ಯಾಮಪಶ್ಯನ್ಮುನಿಸತ್ತಮಾನ್।
ತೀರ್ಥೇ ಷ್ವಿತಸ್ತತಸ್ತಸ್ಯಾ ವಿಚಚಾರ ಗವೇಷಯನ್ ॥ 3-264-35 (26125)
ತತ್ರಸ್ಥೇಭ್ಯಸ್ತಾಪಸೇಭ್ಯಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಾಶ್ಚೈವ ವಿದ್ರುತಾನ್।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಥಾಭ್ಯೇತ್ಯ ತಂ ವೃತ್ತಾಂತಂ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-264-36 (26126)
ತತಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರ್ಯಾಗಮನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷನತಃ ಕಿಯತ್ಕಾಲಂ ಜಿತಾತ್ಮಾನೋಽವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 3-264-37 (26127)
ನಿಶೀಥೇಽಭ್ಯೇತ್ಯ ಚಾಕಸ್ಮಾದಸ್ಮಾನ್ಸ ಚ್ಛಲಯಿಷ್ಯತಿ।
ಕಥಂ ಚ ನಿಸ್ತರೇಮಾಸ್ಮಾತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಾದ್ದೈವೋಪಸಾದಿತಾತ್ ॥ 3-264-38 (26128)
ಇತಿ ಚಿಂತಾಪರಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಃಶ್ವಸಂತೋ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೃಷ್ಣಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಾಂ ಗತಃ ॥ 3-264-39 (26129)
ಭವತಾಮಾಪದಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಋಷೇಃ ಪರಮಕೋಪನಾತ್।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಚಿಂತಿತಃ ಪಾರ್ಥಾ ಅಹಂ ಸತ್ವರಮಾಗತಃ ॥ 3-264-40 (26130)
ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇತಸ್ಮಾದೃಷೇರ್ದುರ್ವಾಸಸೋಽಲ್ಪಕಂ।
ತೇಜಸಾ ಭವತಾಂ ಭೀತಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪಲಾಯಿತಃ ॥ 3-264-41 (26131)
ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾಸ್ತು ಯೇ ಕೇಚಿನ್ನ ತೇ ಸೀದಂತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಆಪೃಚ್ಛೇ ವೋ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನಿಯತಂ ಭದ್ರಮಸ್ತು ವಃ ॥ 3-264-42 (26132)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-264-43x (2652)
ಶ್ರುತ್ವೇರಿತಂ ಕೇಶವಸ್ಯ ಬಭೂವುಃ ಸ್ವಸ್ಥಾಮಾನಸಾಃ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತಾಃ ಪಾರ್ಥಾಸ್ತಮೂಚುರ್ವಿಗತಜ್ವರಾಃ ॥ 3-264-43 (26133)
ತ್ವಯಾ ನಾಥೇನ ಗೋವಿಂದ ದುಸ್ತರಾಮಾಪದಂ ವಿಭೋ।
ತೀರ್ಣಾಃ ಪ್ಲವಮಿವಾಸಾದ್ಯ ಮಜ್ಜಮಾನಾ ಮಹಾರ್ಣವೇ ॥ 3-264-44 (26134)
ಸ್ವಸ್ತಿ ಸಾಧಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಇತ್ಯಾಜ್ಞಾತೋ ಯಯೌ ಪುರೀಂ ॥ 3-264-45 (26135)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರಭೋ।
ಊಷುಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ವಿಹರಂತೋ ವನಾದ್ವನಂ।
ಇತಿ ತೇಽಭಿಹಿತಂ ರಾಜನ್ಯತ್ಪೃಷ್ಟೋಽಹಮಿಹ ತ್ವಯಾ ॥ 3-264-46 (26136)
ಏವಂವಿಧಾನ್ಯಲೀಕಾನಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಪಾಂಡವೇಷು ವನಸ್ಥೇಷು ಪ್ರಯುಕ್ತಾನಿ ವೃಥಾಽಭವನ್ ॥ 3-264-47 (26137)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 264 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-264-6 ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ಕಾಲೇ ॥ 3-264-9 ಆಕೂತೀನಾಂ ಚಿತ್ತೀನಾಂ ಚೇತಿ ಚೇತೋವೃತ್ತಿವಿಶೇಷಾಣಾಂ ॥ 3-264-25 ಸಹದೇವ ಮಹಾಬಾಹುರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-264-26 ಸಹದೇವೋ ಮಹಾಯಶಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-264-35 ಸಹದೇವೋ ದೇವನದ್ಯಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-264-47 ಅಲೀಕಾನ್ಯಹಿತಾನಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 265
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.265. ಅಧ್ಯಾಯಃ 265
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಂಚಸ್ವಪಿ ಪಾಂಡವೇಷು ಮೃಗಯಾರ್ಥೇ ಗತೇಷು ಸಪರಿಜನೇನ ಸೈಂಧವೇನ ಮಾರ್ಗವಶಾತ್ತದಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರದ್ರೌಪದೀದರ್ಶನಕ್ಷುಭಿತಹೃದಾ ಜಯದ್ರಥೇನ ತತ್ತತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ತನ್ನಿಕಟಂ ಪ್ರತಿಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಸ್ ಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-265-0 (26138)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-265-0x (2653)
ತಸ್ಮಿನ್ಬಹುಮೃಗೇಽರಣ್ಯೇ ಅಟಮಾನಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಕಾಂಯಕೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಾ ವಿಜಹ್ವುಸ್ತೇ ಯಥಾಮರಾಃ ॥ 3-265-1 (26139)
ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾ ಬಹುವಿಧಾನ್ವನೋದ್ದೇಶಾನ್ಸಮಂತತಃ।
ಯಥರ್ತುಕಾಲರಂಯಾಶ್ಚವನರಾಜೀಃ ಸುಷುಷ್ಪಿತಾಃ ॥ 3-265-2 (26140)
ಪಾಂಡವಾ ಮೃಗಯಾಶೀಲಾಶ್ಚರಂತಸ್ತನ್ಮಹದ್ವನಂ।
ವಿಜಹ್ನರಿಂದ್ರಪ್ರಿಮಾಃ ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಮರಿಂದಮಾಃ ॥ 3-265-3 (26141)
ತತಸ್ತೇ ಯೌಗಪದ್ಯೇನ ಯಯುಃ ಸರ್ವೇ ಚತುರ್ದಿಶಂ।
ಮೃಗಯಾಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಪರತಪಾಃ ॥ 3-265-4 (26142)
ದ್ರೌಪದೀಮಾಶ್ರಮೇ ನ್ಯಸ್ ತೃಣಬಿಂದೋರನುಜ್ಞಯಾ।
ಮಹರ್ಷೇರ್ದೀಪ್ತತಪಸೋ ಘೌಂಯಸ್ಯ ಚ ಪುರೋಧಸಃ ॥ 3-265-5 (26143)
ತಸ್ತು ರಾಜಾ ಸಿಂಧೂನಾಂ ವಾರ್ಧಕ್ಷತ್ರಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವಿವಾಹಕಾಮಃ ಸಾಲ್ವೇಯಾನ್ಪ್ರಯಾತಃ ಸೋಽಭವತ್ತದಾ ॥ 3-265-6 (26144)
ಮಹತಾ ಪರಿಬರ್ಹೇಣ ರಾಜಯೋಗ್ಯೇನ ಸಂವೃತಃ।
ರಾಜಭಿರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಮುಪಾಯಾತ್ಕಾಂಯಕಂ ಚ ಸಃ ॥ 3-265-7 (26145)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯತ್ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ತಿಷ್ಠಂತೀಮಾಶ್ರಮದ್ವಾರಿ ದ್ರೌಪದೀಂ ನಿರ್ಜನೇ ವನೇ ॥ 3-265-8 (26146)
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಾಂ ವಪುಷಾ ಬಿಭ್ರತೀಂ ರೂಪಮುತ್ತಮಂ।
ಭ್ರಾಜಯಂತೀಂ ವನೋದ್ದೇಶಂ ನೀಲಾಭ್ರಮಿವ ವಿದ್ಯುತಂ ॥ 3-265-9 (26147)
ಅಪ್ಸರಾ ದೇವಕನ್ಯಾ ವಾ ಮಾಯಾ ವಾ ದೇವನಿರ್ಮಿತಾ।
ಇತಿಕೃತ್ವಾಂಜಲಿಂ ಸರ್ವೇ ದದೃಶೃಸ್ತಾಮನಿಂದಿತಾಂ ॥ 3-265-10 (26148)
ತಃ ಸ ರಾಜಾ ಸಿಂಧೂನಾಂ ವಾರ್ಧಕ್ಷತ್ರಿರ್ಜಯದ್ರಥಃ।
ವಿಸ್ಮಿತಸ್ತ್ವನವದ್ಯಾಂಗೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಂ ದುಷ್ಟಮಾನಸಃ ॥ 3-265-11 (26149)
ಸ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಂ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ಕಾಮಮೋಹಿತಃ।
ಕಸ್ಯ ತ್ವೇಷಾಽನವದ್ಯಾಂಗೀ ಯದಿವಾಽಪಿನ ಮಾನುಷೀ ॥ 3-265-12 (26150)
ವಿವಾಹಾರ್ಥೋ ನ ಮೇ ಕಶ್ಚಿದಿಮಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽತಿಮುಂದರೀಂ।
ಏತಾಮೇವಾಹಮಾದಾಯ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಮಾಲಯಂ ॥ 3-265-13 (26151)
ಗಚ್ಛ ಜಾನೀಹಿ ಸೌಂಯೇಮಾಂ ಕಸ್ಯ ವಾಽತ್ರ ಕುತೋಪಿ ವಾ।
ಕಿಮರ್ಥಮಾಗತಾ ಸುಭ್ರೂರಿದಂ ಕಷ್ಟಕಿತಂ ವನಂ ॥ 3-265-14 (26152)
ಅಪಿ ನಾಮ ವರಾರೋಹಾ ಮಾಮೇಷಾ ಲೋಕಸುಂದರೀ।
ಭಜೇದದ್ಯಾಯತಾಪಾಂಗೀ ಸುದತೀ ತನುಮಧ್ಯಮಾ ॥ 3-265-15 (26153)
ಅಪ್ಯಹಂ ಕೃತಕಾಮಃ ಸ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರಸ್ರಿಯಂ।
ಗಚ್ಛಜಾನೀಹಿ ಕೋನ್ವಸ್ಯಾ ನಾಥ ಇತ್ಯೇವ ಕೋಟಿಕ ॥ 3-265-16 (26154)
ಸ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಥಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ಕುಂಡಲೀ।
ಉಪೇತ್ಯಪಪ್ರಚ್ಛ ತದಾ ಕ್ರೋಷ್ಟಾ ವ್ಯಾಘ್ರವಧೂಮಿವ ॥ 3-265-17 (26155)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 265 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-265-7 ಪರಿಬರ್ಹೇಣ ಪರಿಚ್ಛದೇನ ॥ 3-265-9 ನೀಲಾಭ್ರಂ ನೀಲಮೇಘಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 266
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.266. ಅಧ್ಯಾಯಃ 266
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಜಯದ್ರಥಚೋದನಯಾ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯೇನ ದ್ರೌಪದೀಂಪ್ರತಿ ತತ್ಪಿತೃಭರ್ತೃಕುಲಾದಿಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-267-0 (26156)
ಕೋಟಿಕ ಉವಾಚ। 3-267-0x (2654)
ಕಾ ತ್ವಂ ಕದಂಬಸ್ಯ ವಿನಂಯ ಶಾಖಾಂ
ಕಿಮಾಶ್ರಮೇ ತಿಷ್ಠಸಿ ಶೋಭಮಾನಾ।
ದೇದೀಪ್ಯಮಾನಾಽಗ್ನಿಶಿಖೇವ ನಕ್ತಂ
ವ್ಯಾಧೂಯಮಾನಾ ಪವನೇನ ಸೂಭ್ರೂಃ ॥ 3-267-1 (26157)
ಅತೀವ ರೂಪೇಣ ಸಮನ್ವಿತಾ ತ್ವಂ
ನ ಚಾಪ್ಯರಣ್ಯೇಷು ಬಿಭೇಷಿ ಕಿಂನು।
ದೇವೀ ನು ಯಕ್ಷೀ ಯದಿದಾನವೀ ವಾ
ವರಾಪ್ಸರಾ ದೈತ್ಯವರಾಂಗನಾ ವಾ ॥ 3-267-2 (26158)
ವಪುಷ್ಮತೀ ವೋರಗರಾಜಕನ್ಯಾ
ವನೇಚರೀ ವಾ ಕ್ಷಣದಾಚರಸ್ತ್ರೀ।
ತ್ವಂ ದೇವರಾಜ್ಞೋ ವರುಣಸ್ಯ ಪತ್ನೀ
ಯಮಸ್ಯ ಸೋಮಸ್ಯ ಧನೇಶ್ವರಸ್ಯ ॥ 3-267-3 (26159)
ಧಾತುರ್ವಿಧಾತುಃ ಸವಿತುರ್ವಿಭೋರ್ವಾ
ಶಕ್ರಸ್ಯ ವಾ ತ್ವಂ ಸದನಾತ್ಪ್ರಪನ್ನಾ।
ನ ಹ್ಯೇವ ನಃ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಯೇ ವಯಂ ಸ್ಮ
ನ ಚಾಪಿ ಜಾನೀಮ ತವೇಹ ನಾಥಂ ॥ 3-267-4 (26160)
ವಯಂ ಹಿ ಮಾನಂ ತವ ವರ್ಧಯಂತಃ
ಪೃಚ್ಛಾಮ ಭದ್ರೇಪ್ರಭವಂ ಪ್ರಭುಂ ಚ।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಬಂಧೂಂಶ್ಚ ಪತಿಂ ಕುಲಂ ಚ
ಜಾತಿಂ ಚ ಯಚ್ಚೇಗಹ ಕರೋಷಿ ಕಾರ್ಯಂ ॥ 3-267-5 (26161)
ಅಹಂ ತು ರಾಜ್ಞಃ ಸುರಥಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ
ಯಂ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯೇತಿ ವಿದುರ್ಮನುಷ್ಯಾಃ।
`ವಶ್ಯೇಂದ್ರಿಯಃ ಸತ್ಯರತಿರ್ವರೋರು
ವೃದ್ಧೋಪಸೇವೀ ಗುರುಪೂಜಕಶ್ಚ' ॥ 3-267-6 (26162)
ಅಸೌ ತು ಯಸ್ತಿಷ್ಠತಿಕಾಂಚನಾಂಗೇ
ತಥೇ ಹುತೋಽಗ್ನಿಶ್ಚಯನೇ ಯಥೈವ।
ತರಿಗರ್ತರಾಜಃ ಕಮಲಾಯತಾಕ್ಷಃ
ಕ್ಷೇಮಂಕರೋ ನಾಮ ಸ ಏಷ ವೀರಃ ॥ 3-267-7 (26163)
ಅಸ್ಮಾತ್ಪರಸ್ತ್ವೇಷ ಮಹಾಧನುಷ್ಮಾ-
ನ್ಪುತ್ರಃ ಕುಲಿಂದಾಧಿಪತೇರ್ವರಿಷ್ಠಃ।
ನಿರೀಕ್ಷತೇ ತ್ವಾಂ ವಿಪುಲಾಯತಾಕ್ಷಃ
ಸುಪುಷ್ಪಿತಃ ಪರ್ವತವಾಸನಿತ್ಯಃ ॥ 3-267-8 (26164)
ಅಸೌ ತು ಯಃ ಪುಷ್ಕರಿಣೀಸಮೀಪೇ
ಶ್ಯಾಮೋ ಯುವಾ ತಿಷ್ಠತಿ ದರ್ಶನೀಯಃ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುರಾಜಃ ಸುಬಲಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ
ಸ ಏವ ಹಂತಾ ದ್ವಿಷತಾಂ ಸುಗಾತ್ರಿ ॥ 3-267-9 (26165)
ಯಸ್ಯಾನುಯಾತ್ರಂ ಧ್ವಜಿನಃ ಪ್ರಯಾಂತಿ
ಸೌವೀರಕಾ ದ್ವಾದಶರಾಜಪುತ್ರಾಃ।
ಶೋಣಾಶ್ವಯುಕ್ತೇಷು ರಥೇಷು ಸರ್ವೇ
ಮಸ್ವೇಷು ದೀಪ್ತಾ ಇವ ಇವ್ಯವಾಹಾಃ ॥ 3-267-10 (26166)
ಅಂಗಾರಕಃ ಕುಂಜರೋ ಗುಪ್ತಕಶ್ಚ
ಶ್ರುಂಜಯಃ ಸಂಜಯಸುಪ್ರವೃದ್ಧೌ।
ಪ್ರಭಂಕರೋಽಥ ಭ್ರಮರೋ ರವಿಶ್ಚ
ಶೂರಃ ಪ್ರತಾಪಃಕುಹನಶ್ಚ ನಾಮ ॥ 3-267-11 (26167)
ಯಂ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಾ ರಥಿನೋಽನುಯಾಂತಿ
ನಾಗಾ ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಪದಾತಿನಶ್ಚ।
ಜಯದ್ರಥೋ ನಾಮ ಯದಿ ಶ್ರುತಸ್ತೇ
ಸೌವೀರರಾಜಃ ಸುಭಗೇ ಸ ಏಷಃ ॥ 3-267-12 (26168)
ತಸ್ಯಾಪರೇ ಭ್ರಾತರೋಽದೀನಸತ್ವಾ
ಬಲಾಹಕಾನೀಕವಿದಾರಣಾದ್ಯಾಃ।
ಸೌವೀರವೀರಾಃ ಪ್ರವರಾ ಯುವಾನೋ
ರಾಜಾನಮೇತೇ ಬಲಿನೋಽನುಯಾಂತಿ ॥ 3-267-13 (26169)
ಏತೈಃ ಸಹಾಯೈರುಪಯಾತಿ ರಾಜಾ
ಮರುದ್ಗಣೈರಿಂದ್ರ ಇವಾಭಿಗುಪ್ತಃ।
ಅಜಾನತಾಂ ಖ್ಯಾಪಯ ನಃ ಸುಕೇಶಿ
ಕಸ್ಯಾಸಿ ಭಾರ್ಯಾ ದುಹಿತಾ ಚ ಕಸ್ಯ ॥ 3-267-14 (26170)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 266 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-267-4 ಧಾತುಃ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸರಸ್ವತೀ ವಾ। ವಿಧಾತುಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯ ರುದ್ವಸ್ಯ ವಾ। ಅದಿತಿಃ ಪಾರ್ವತೀ ವಾ। ವಿಭೋರ್ವಿಷ್ಣೋರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ವಾ ॥ 3-267-5 ಪ್ರಭವಪಿತರಂ। ಪ್ರಭುಂ ಮಹಾಂತಂ। ಪ್ರಭವಂ ಭುವಂ ಚೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-267-7 ಚಯನೇ ಇಷ್ಟಕೋಚ್ಚಯೇ ॥ 3-267-12 ಪದಾತಿನಃ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಅತಿತುಂ ಸತತಂ ಗಂತುಂ ಶೀಲಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಪದಾತಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 267
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.267. ಅಧ್ಯಾಯಃ 267
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಪ್ರತಿ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಜನನಾದಿಸ್ವೀಯವೃತ್ತಾಂತಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-267-0 (26171)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-267-0x (2655)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ದ್ರೌಪದೀ ರಾಜಪುತ್ರೀ
ಪೃಷ್ಟಾ ಶಿಬೀನಾಂ ಕಪ್ರವರೇಣ ತೇನ।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಮಂದಂ ಪ್ರವಿಮುಚ್ಯ ಶಾಖಾಂ
ಸಂಗೃಹ್ಣತೀ ಕೌಶಿಕಮುತ್ತರೀಯಂ ॥ 3-267-1 (26172)
ಬುದ್ಧ್ಯಾಽಭಿಜಾನಾಮಿ ನರೇನದ್ರಪುತ್ರ
ನ ಮಾದೃಶೀ ತ್ವಾಮಭಿಭಾಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ।
ನ ತ್ವೇಹ ವಕ್ತಾಽಸ್ತಿ ತವೇಹ ವಾಕ್ಯ-
ಮನ್ಯೋ ನರೋ ವಾಽಪ್ಯಥವಾಽಪಿ ನಾರೀ ॥ 3-267-2 (26173)
ಏಕಾ ಹ್ಯಹಂ ಸಂಪ್ರತಿ ತೇನ ವಾಚಂ
ದದಾನಿ ವೈ ಭದ್ರ ನಿಬೋಧ ಚೇದಂ।
ಅಹಂ ಹ್ಯರಣ್ಯೇಕಥಮೇಕಮೇಕಾ
ತ್ವಾಮಾಲಪೇಯಂ ನಿರತಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ॥ 3-267-3 (26174)
ಜಾನಾಮಿ ಚ ತ್ವಾಂ ಸುರಥಸ್ಯ ಪುತ್ರಂ
ಯಂ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯೇತಿ ವಿದುರ್ಮನುಷ್ಯಾಃ।
ತಸ್ಮಾದಹಂ ಶೈಬ್ಯ ತಥೈವ ತುಭ್ಯ-
ಮಾಖ್ಯಾಮಿ ಬಂಧೂನ್ಪ್ರಥಿತಂ ಕುಲಂ ಚ ॥ 3-267-4 (26175)
ಅಪತ್ಯಮಸ್ಮಿ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ
ಕೃಷ್ಣೇತಿ ಮಾಂ ಶೈಬ್ಯ ವಿದುರ್ಮನುಷ್ಯಾಃ।
ಸಾಽಹಂ ವೃಣೇ ಪಂಚ ಜನಾನ್ಪತಿತ್ವೇ
ಯೇ ಖಾಂಡವಪ್ರಸ್ಥಗತಾಃ ಶ್ರುತಾಸ್ತೇ ॥ 3-267-5 (26176)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚ
ಮಾದ್ರ್ಯಾಶ್ಚ ಪುತ್ರೌ ಪುರುಷಪ್ರವೀರೌ।
ತೇ ಮಾಂ ನಿವೇಶ್ಯಹ ದಿಶಶ್ಚತಸ್ರೋ
ವಿಬಜ್ಯ ಪಾರ್ಥಾ ಮೃಗಯಾಂ ಪ್ರಯಾತಾಃ ॥ 3-267-6 (26177)
ಪ್ರಾಚೀಂ ರಾಜಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಭೀಮಸೇನೋ
ಜಯಃ ಪ್ರತೀಚೀಂ ಯಮಜಾವುದೀಚೀಂ।
ಮನ್ಯೇ ತು ತೇಷಾಂ ರಥಸತ್ತಮಾನಾಂ
ಕಾಲೋ ಬಹುಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಇಹೋಪಯಾತುಂ ॥ 3-267-7 (26178)
ಸಂಮಾನಿತಾ ಯಾಸ್ಯಥ ತೈರ್ಯಥೇಷ್ಟಂ
ವಿಮುಚ್ಯ ವಾಹಾನವರೋಹಯಧ್ವಂ।
ಪ್ರಿಯಾತಿಥಿರ್ಧರ್ಮಸುತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಪ್ರೀತೋ ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಯುಪ್ಮಾನ್ ॥ 3-267-8 (26179)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾ ಸಾ
ಶೈವ್ಯಾತ್ಮಜಂ ಚಂದ್ರಸುಖೀ ಪ್ರತೀತಾ।
ವಿವೇಶ ತಾಂ ಪರ್ಣಶಾಲಾಂ ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ತೇಷಾಮತಿಥಿಸ್ವಧರ್ಮಂ ॥ 3-267-9 (26180)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 267 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-267-2 ಅಭಿಭಾಷ್ಟುಂ ಅಭಿಭಾಷಿತುಂ। ತ್ವಾಮಪಿ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-267-3 ತೇನ ಕಾರಣೇನ ॥ 3-267-7 ಜಯೋಽರ್ಜುನಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 268
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.268. ಅಧ್ಯಾಯಃ 268
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಾದ್ದ್ರೌಪದೀತತ್ವಂವಿದಿತವತಾ ಜಯದ್ರಥೇನ ದ್ರೌಪದೀಮೇತ್ಯ ಸ್ವಭಾರ್ಯಾತ್ವಯಾಚನಾಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-268-0 (26181)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-268-0x (2656)
ತಥಾಽಽಸೀನೇಷು ಸರ್ವೇಷು ತೇಷು ರಾಜಸು ಭಾರತ।
`ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯೋ ಜಗಾಮಾಶು ಸಿಂಧುರಾಜನಿವೇಶನಂ ॥ 3-268-1 (26182)
ಯದುಕ್ತಂ ಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್।
ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶೈಬ್ಯಂ ಸೌವೀರಕೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-268-2 (26183)
ಯದಾ ವಾಚಂ ವ್ಯಾಹರಂತ್ಯಾಮಸ್ಯಾಂ ಮೇ ರಮತೇ ಮನಃ।
ಸೀಮಂತಿನೀನಾಂ ಸುಖ್ಯಾಯಾಂ ವಿನಿವೃತ್ತಃ ಕಥಂ ಭವಾನ್ ॥ 3-268-3 (26184)
ಏತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಮೇಽನ್ಯಾ ಯಥಾ ಶಾಖಾಮೃಗಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರತಿಭಾಂತಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-268-4 (26185)
ದರ್ಶನಾದೇವ ಹಿ ಮನಸ್ತಯಾ ಮೇಽಪಹೃತಂ ಭೃಶಂ।
ತಾಂ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಕಲ್ಯಾಣೀಂ ಯದಿ ಸ್ಯಾಚ್ಛೈಬ್ಯ ಮಾನುಷೀ ॥ 3-268-5 (26186)
ಕೋಟಿಕ ಉವಾಚ। 3-268-6x (2657)
ಏಷಾ ವೈ ದ್ರೌಪದೀ ಕೃಷ್ಣಾ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಪಂಚಾನಾಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮಹಿಷೀ ಸಂಮತಾ ಭೃಶಂ ॥ 3-268-6 (26187)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಾ ಬಹುಮತಾ ಸತೀ।
ತಯಾ ಸಮೇತ್ಯ ಸೌವೀರ ಸೌವೀರಾಭಿಮುಖೋ ವ್ರಜ ॥ 3-268-7 (26188)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-268-8x (2658)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ದ್ರೌಪದೀಮಿತಿ।
ಪತಿಃ ಸೌವೀರಸಿಂಧೂನಾಂ ದುಷ್ಟಭಾವೋ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 3-268-8 (26189)
ಸ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪುಣ್ಯಂ ಸಿಂಹಗೋಷ್ಠಂ ವೃಕೋ ಯಥಾ।
ಆತ್ಮನಾ ಸಪ್ತಮಃ ಕೃಷ್ಣಾಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-268-9 (26190)
ಕುಶಲಂ ತೇ ವರಾರೋಹೇ ಭರ್ತಾರಸ್ತೇಽಪ್ಯನಾಮಯಾಃ।
ಯೇಷಾಂ ಕುಶಲಕಾಮಾಸಿ ತೇಽಪಿಕಚ್ಚಿದನಾಮಯಾಃ ॥ 3-268-10 (26191)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-268-11x (2659)
ಅಪಿ ತೇ ಕುಶಲಂ ರಾಜನ್ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಕೋಶೇ ಬಲೇ ತಥಾ।
ಕಚ್ಚಿದೇಕಃ ಶಿಬೀನಾಢ್ಯಾನ್ಸೌವೀರಾನ್ಸಹ ಸಿಂಧುಭಿಃ।
ಅನುತಿಷ್ಠಸಿ ಧರ್ಮೇಣ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವಿದಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-268-11 (26192)
ಕೌರವ್ಯಃ ಕುಶಲೀ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಹಂ ಚ ಭ್ರಾತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಯಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 3-268-12 (26193)
ಪಾದ್ಯಂ ಪ್ರತಿಗೃಹಾಣೇದಮಾಸನಂ ಚ ನೃಪಾತ್ಮಜ।
ಮೃಗಾನ್ವಿತಾ ಮೃಗೀಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾತರಾಶಂ ದದಾನಿ ತೇ ॥ 3-268-13 (26194)
ಐಣೇಯಾನ್ಪೃಷತಾನ್ನ್ಯಂಕೂನ್ಹರಿಣಾಞ್ಶರಭಾಞ್ಶಶಾನ್।
ಋಕ್ಷಾವ್ರುರೂಞ್ಶಂಬರಾಂಶ್ಚ ಗವಯಾಂಶ್ಚ ಮೃಗಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 3-268-14 (26195)
ವರಾಹಾಮಹಿಷಾಂಶ್ಚೈವ ಯಾಶ್ಚಾನ್ಯಾ ಮೃಗಜಾತಯಃ।
ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ ಸ್ವಯಂ ತುಭ್ಯಂ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-268-15 (26196)
ಜಯದ್ರಥ ಉವಾಚ। 3-268-16x (2660)
ಕುಶಲಂ ಪ್ರಾತರಾಶಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಮೇ ದಿತ್ಸಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ಏಹಿ ಮೇ ರಥಮಾರೋಹ ಸುಖಮಾಪ್ನುಹಿ ಕೇವಲಂ ॥ 3-268-16 (26197)
ಗತಶ್ರೀಕಾನ್ಹೃತರಾಜ್ಯಾನ್ಕೃಪಣಾನ್ಗತಚೇತಸಃ।
ಅರಣ್ಯವಾಸಿನಃ ಪಾರ್ಥಾನ್ನಾನುರೋದ್ಧುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-268-17 (26198)
ನೈವ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಗತಶ್ರೀಕಂ ಭರ್ತಾರಮುಪಯುಂಜತೇ।
ಯುಂಜಾನಮನುಯುಂಜೀತ ನ ಶರಿಯಃ ಸಂಕ್ಷಯೇ ವಸೇತ್ ॥ 3-268-18 (26199)
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನಾ ರಾಷ್ಟ್ರಾಚ್ಚ ವಿನಷ್ಟಾಃ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಅಲಂ ತೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಕ್ಲೇಶಮುಪಾಸಿತುಂ ॥ 3-268-19 (26200)
ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ಭವ ಸುಶ್ರೋಣಿ ತ್ಯಜೈನಾನ್ಮುಖಮಾಪ್ನುಹಿ।
ಅಖಿಲಾನ್ಸಿಂಧುಸೌವೀರಾನಾಪ್ನುಹಿ ತ್ವಂ ಮಯಾ ಸಹ ॥ 3-268-20 (26201)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-268-21x (2661)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಸಿಂಧುರಾಜೇನ ವಾಕ್ಯಂ ಹೃದಯಕಂಪನಂ।
ಕೃಷ್ಣಾ ತಸ್ಮಾದಪಾಕ್ರಾಮದ್ದೇಶಾತ್ಸಭ್ರುಕುಟೀಮುಖೀ ॥ 3-268-21 (26202)
ಅವಮತ್ಯಾಸ್ಯ ತದ್ವಾಂಕ್ಯಮಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಚ ಸುಮಧ್ಯಮಾ।
ಮೈವಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಕೃಷ್ಣಾ ಲಜ್ಜಸ್ವೇತಿ ಚ ಸೈಂಧವಂ ॥ 3-268-22 (26203)
ಸಾ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಾ ಭರ್ತೃಣಾಮುಪಯಾತಮನಿಂದಿತಾ।
ವಿಲಂಬಯಾಮಾಸ ಪರಂ ವಾಕ್ಯೈರ್ವಾಕ್ಯಾನಿ ಯುಂಜತೀ ॥ 3-268-23 (26204)
ದ್ರೈಪದ್ಯುವಾಚ। 3-268-23x (2662)
ನೈವಂ ವದ ಮಹಾಬಾಹೋ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ತ್ವಂ ನ ಚ ಮನ್ಯಸೇ।
ಪಾಂಡೂನಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸ್ವಸಾ ಚೈವ ಕನೀಯಸೀ ॥ 3-268-24 (26205)
ದುಶ್ಶಲಾ ನಾಮ ತಸ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಭರ್ತಾ ರಾಜಕುಲೋದ್ವಹ।
ಮಮ ಭ್ರಾತಾ ಚ ನ್ಯಾಯ್ಯೇನ ತ್ವಯಾ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಮಹಾರಥ ॥ 3-268-25 (26206)
ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾನಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತೋ ನ ಧರ್ಮಂ ತ್ವಮವೇಕ್ಷಸೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸಿಂಧುರಾಜೋಥ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-268-26 (26207)
ರಾಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಂ ನ ಜಾನೀಷೇ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರತ್ನಾನಿ ಚೈವ ಹಿ।
ಸಾಧಾರಣಾನಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 3-268-27 (26208)
ಸ್ವಸಾ ಚ ಸ್ವಸ್ರಿಯಾ ಚೈವ ಭ್ರಾತೃಭಾರ್ಯಾ ತಥೈವ ಚ।
ಸುಖಂ ಗೃಹ್ಣಂತಿ ರಾಜಾನಸ್ತಾಶ್ಚ ತತ್ರ ನೃಪೋದ್ಭವಾಃ' ॥ 3-268-28 (26209)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 268 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-268-3 ಸೌವೀರಕೋ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 3-268-7 ಯದಾಸ್ಯಾಂ ಮೇ ಮನೋರಮತೇ ತದಾ ಭವಾನ್ಕಥಂ ವಿನಿವೃತ್ತ ಇತಿ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-268-9 ಸಿಂಹಗೋಷ್ಠಂ ಗೋಷ್ಠಮಿವ ಗೋಷ್ಠಂ ಸ್ಥಾನಂ ॥ 3-268-11 ಅನುತಿಷ್ಠತಿ ಪಾಲಯಸಿ। ವಿದಿತಾ ಲಬ್ಧಾಃ ॥ 3-268-18 ಶ್ರಿಯಃ ಸಂಕ್ಷಯೇ ಸತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಹೀನಲಕ್ಷ್ಮೀಕೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-268-19 ಸಮಾಃ ಸಂವತ್ಸರಾನ್ ॥ 3-268-23 ವಿಲೋಭಯಾಮಾಸ ಪರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 269
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.269. ಅಧ್ಯಾಯಃ 269
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸ್ವಾಭಿಲಾಷಿಣೋ ಜಯದ್ರಥಸ್ಯ ಗರ್ಹಣಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಬಲಾತ್ಸ್ವವಸ್ತ್ರಾಂತಕರ್ಷಿಣಸ್ತಸ್ಯಾಕ್ಷೇಪಾದಧಃಪಾತನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಯಮೇವ ತದ್ರಥಾರೋಹಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-269-0 (26210)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-269-0x (2663)
ಸರೋಷರಾಗೋಪಹತೇನ ವಲ್ಗುನಾ
ಸರಾಗನೇತ್ರೇಣ ನತೋನ್ನತಭ್ರುವಾ।
ಮುಖೇನ ವಿಸ್ಫೂರ್ಯ ಸುವೀರರಾಷ್ಟ್ರಪಂ
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ತಂ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾ ಪುನಃ ॥ 3-269-1 (26211)
ಯಶಸ್ವಿನಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣವಿಷಾನ್ಮಹಾರಥಾ-
ನಭಿಬ್ರುವನ್ಮೂಢ ನ ಲಜ್ಜಸೇ ಕಥಂ।
ಮಹೇಂದ್ರಕಲ್ಪಾನ್ನಿರತಾನ್ಸ್ವಕರ್ಮಸು
ಸ್ತಿತಾನ್ಸಮೂಹೇಷ್ವಪಿ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-269-2 (26212)
ನ ಕಿಂಚಿದಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರವದಂತಿ ಪಾಪಂ
ವನೇಚರಂವಾ ಗೃಹಮೇಧಿನಂ ವಾ।
ತಪಸ್ವಿನಂ ಸಂಪರಿಪೂರ್ಣವಿದ್ಯಂ
ಭಜಂತಿ ಚೈವಂ ಸುನರಾಃ ಸುವೀರ ॥ 3-269-3 (26213)
ಅಹಂ ತು ಮನ್ಯೇ ತವ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿ-
ದೇತಾದೃಶೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂನಿವೇಶೇ।
ಯಸ್ತ್ವದ್ಯ ಪಾತಾಲಮುಖೇ ಪತಂತಂ
ಪಾಣೌ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪ್ರತಿಸಂಹರೇತ ॥ 3-269-4 (26214)
ನಾಗಂ ಪ್ರಮಿನ್ನಂ ಗಿರಿಕೂಟಕಲ್ಪ-
ಮುಪತ್ಯಕಾಂ ಹೈಮವತೀಂ ಚರಂತಂ।
ದಂಡೀವ ಯೂಥಾದಪಸೇಧಸಿ ತ್ವಂ
ಯೋ ಜೇತುಮಾಶಂಸಸಿ ಧರ್ಮರಾಜಂ ॥ 3-269-5 (26215)
ಬಾಲ್ಯಾತ್ಪ್ರಸುಪ್ತಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಸ್ಯ
ಸಿಂಹಸ್ ಪಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಮುಖಾಲ್ಲುನಾಸಿ।
ಪದಾ ಸಮಾಹತ್ಯ ಪಲಾಯಮಾನಃ
ಕ್ರುದ್ಧಂ ಯದಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಭೀಮಸೇನಂ ॥ 3-269-6 (26216)
ಮಹಾಬಲಂ ಘೋರತರಂ ಪ್ರವೃದ್ಧಂ
ಜಾತಂ ಹರಿಂ ಪರ್ವತಕಂದರೇಷು।
ಪ್ರಸುಪ್ತಮುಗ್ರಂ ಪ್ರಪದೇನ ಹಂಸಿ
ಯಃ ಕ್ರುದ್ಧಮಾಯೋತ್ಸ್ಯಸಿ ಜಿಷ್ಣುಮುಗ್ರಂ ॥ 3-269-7 (26217)
ಕೃಷ್ಣೋರಗೌ ತೀಕ್ಷ್ಣಮುಖೌ ದ್ವಿಜಿಹ್ವೌ
ಮತ್ತಃ ಪದಾ ಕ್ರಾಮಸಿ ಪುಚ್ಛದೇಶೇ।
ಯಃ ಪಾಂಡವಾಭ್ಯಾಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಾಭ್ಯಾಂ
ಜಘನ್ಯಜಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಯುಯುತ್ಸಸೇ ತ್ವಂ ॥ 3-269-8 (26218)
ಯಥಾ ಚ ವೇಣುಃ ಕದಲೀ ನಲೋ ವಾ
ಫಲಂತ್ಯಭಾವಾಯ ನ ಭೂತಯೇಽಽತ್ಮನಃ।
ತಥೈವ ಮಾಂ ತೈಃ ಪರಿರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ-
ಮಾದಾಸ್ಯಸೇ ಕರ್ಕಟಕೀವ ಗರ್ಭಂ ॥ 3-269-9 (26219)
ಜಯದ್ರಥ ಉವಾಚ। 3-269-10x (2664)
ಜಾನಾಮಿ ಕೃಷ್ಣೇ ವಿದಿತಂ ಮಮೈತ-
ದ್ಯಥಾವಿಧಾಸ್ತೇ ನರದೇವಪುತ್ರಾಃ।
ನ ತ್ವೇವಮೇತೇನ ವಿಭೀಷಣೇನ
ಶಕ್ಯಾ ವಯಂ ತ್ರಾಸಯಿತುಂ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ॥ 3-269-10 (26220)
ವಯಂ ಪುನಃ ಸಪ್ತದಶೇಷು ಕೃಷ್ಣೇ
ಕುಲೇಷು ಸರ್ವೇಽನವಮೇಷು ಜಾತಾಃ।
ಷಡ್ಭ್ಯೋ ಗುಣೇಭ್ಯೋಽಭ್ಯಧಿಕಾ ವಿಹೀನಾ
ನ್ಮನ್ಯಾಮಹೇ ದ್ರೌಪದೀ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ ॥ 3-269-11 (26221)
ಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾತಿಷ್ಠ ಗಜಂ ರಥಂ ವಾ
ನ ವಾಕ್ಯಮಾತ್ರೇಣ ವಯಂ ಹಿ ಶಕ್ಯಾಃ।
ಆಶಂಸ ವಾ ತ್ವಂ ಕೃಪಣಂ ವದಂತೀ
ಸೌವೀರರಾಜಸ್ಯ ಪುನಃ ಪ್ರಸಾದಂ ॥ 3-269-12 (26222)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 3-269-13x (2665)
ಮಹಾಬಲಾ ಕಿಂತ್ವಿಹ ದುರ್ಬಲೇವ
ಸೌವೀರರಾಜಸ್ಯ ಮತಾಽಹಮಸ್ಮಿ।
ನಾಹಂ ಪ್ರಮಾಥಾದಿಹ ಸಂಪ್ರತೀತಾ
ಸೌವೀರರಾಜಂ ಕೃಪಣಂ ವದೇಯಂ ॥ 3-269-13 (26223)
ಯಸ್ಯಾ ಹಿ ಕೃಷ್ಣೌ ಪದವೀಂ ಚರೇತಾಂ
ಸಮಾಸ್ಥಿತಾವೇಕರಥೇ ಸಮೇತೌ।
ಇಂದ್ರೋಽಪಿತಾಂ ನಾಪಹರೇತ್ಕಥಂಚಿ-
ನ್ಮನುಷ್ಯಮಾತ್ರಃ ಕೃಪಣಃ ಕುತೋಽನ್ಯಃ ॥ 3-269-14 (26224)
ಯಥಾ ವಿಕೀಟೀ ಪರವೀರಘಾತೀ
ನಿಘ್ನನ್ರಥಸ್ಥೋ ದ್ವಿಷತಾಂ ಮನಾಂಸಿ।
ಮದಂತರೇ ತ್ವದ್ಧ್ವಜಿನೀಂ ಪ್ರವೇಷ್ಟಾ
ವಕ್ಷಂ ದಹನ್ನಗ್ನಿರಿವೋಷ್ಣಗೇಷು ॥ 3-269-15 (26225)
ಜನಾರ್ದನಃ ಸಾಂಧಕವೃಷ್ಣಿವೀರೋ
ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಕೇಕಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವೇ।
ಏತೇ ಹಿ ಸರ್ವೇ ಮಮ ರಾಜಪುತ್ರಾಃ
ಪ್ರಹೃಷ್ಟರೂಪಾಃ ಪದವೀಂ ಚರೇಯುಃ ॥ 3-269-16 (26226)
ಮೌರ್ವೀವಿಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಘೋಷಾ
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾಸ್ತ್ವತಿವೇಗವಂತಃ।
ಹಸ್ತಂ ಸಮಾಹತ್ಯ ಧನಂಜಯಸ್ಯ
ಭೀಮಾಃ ಶಬ್ದಂ ಘೋರತರಂ ನದನತಿ ॥ 3-269-17 (26227)
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಶರೌಘಾನ್
ಪತಂಗಸಂಘಾನಿವ ಶೀಘ್ರವೇಗಾನ್।
ಯದಾ ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಯರ್ಜುನಂ ವೀರ್ಯಶಾಲಿನಂ
ತದಾ ಸ್ವಬುದ್ಧಿಂ ಪ್ರತಿನಿಂದಿತಾಸಿ ॥ 3-269-18 (26228)
ಸಶಂಖಘೋಷಃ ಸತಲತ್ರಘೋಷೋ
ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಮುಹುರುದ್ವಹಂಶ್ಚ।
ಯದಾ ಶರಾನರ್ಪಯಿತಾ ತವೋರಸಿ
ತದಾ ಮನಸ್ತೇ ಕಿಮಿವಾಭವಿಷ್ಯತ್ ॥ 3-269-19 (26229)
ಗದಾಹಸ್ತಂ ಭೀಮಮಭಿದ್ರವಂತಂ
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಸಂಪತಂತೌ ದಿಶಶ್ಚ।
ಅಮರ್ಷಜಂ ಕ್ರೋಧವಿಷಂ ವಮಂತೌ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿರಂ ತಾಪಮುಪೈಷ್ಯಸೇಽಧಮ ॥ 3-269-20 (26230)
ಯಥಾ ವಾಽಹಂ ನಾತಿಚರೇ ಕಥಂಚಿ-
ತ್ಪತೀನ್ಮಹಾರ್ಹಾನ್ಮನಸಾಽಪಿಜಾತು।
ತೇನಾದ್ಯ ಸತ್ಯೇನ ವಶೀಕೃತಂತ್ವಾಂ
ದ್ರಷ್ಟಾಸ್ಮಿ ಪಾರ್ಥೈಃ ಪರಿಕೃಷ್ಯಮಾಣಂ ॥ 3-269-21 (26231)
ನ ಸಂಭ್ರಮಂ ಗಂತುಮಹಂ ಹಿ ಶಕ್ಷ್ಯೇ
ತ್ವಯಾ ನೃಶಂಸೇನ ವಿಕೃಷ್ಯಮಾಣಾ।
ಸಮಾಗತಾಽಹಂ ಹಿ ಕುರುಪ್ರವೀರೈಃ
ಪುನರ್ವನಂ ಕಾಂಯಕಮಾಗತಾಽಸ್ಮಿ ॥ 3-269-22 (26232)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-269-23x (2666)
`ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತಸ್ತು ಸ ಸಿಂಧುನಾಥ-
ಸ್ತಾಂ ದ್ರೌಪದೀಮಾಹವಿಶಾಲನೇತ್ರಾಂ।
ಆರುಹ್ಯತಾಮಾಶು ರಥಂ ಮದೀಯಂ
ಮಾ ತ್ವಾಂ ವಲಾದ್ದೌಪದಿಕರ್ಷಯೇಹಂ' ॥ 3-269-23 (26233)
ಸಾ ತಾನನುಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಿಶಾಲನೇತ್ರಾ
ಜಿಘೃಕ್ಷಮಾಣಾನವಭರ್ತ್ಸಯಂತೀ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಮಾ ಮಾ ಸ್ಪೃಶತೇತಿ ಭೀತಾ
ಧೌಂಯಂ ಪ್ರಚುಕ್ರೋಶ ಪುರೋಹಿತಂ ಸಾ ॥ 3-269-24 (26234)
ಜಗ್ರಾಹ ತಾಮುತ್ತರವಸ್ತ್ರದೇಶೇ
ಜಯದ್ರಥಸ್ತಂ ಸಮವಾಕ್ಷಿಪತ್ಸಾ।
ತಯಾ ಸಮಾಕ್ಷಿಪ್ತತನುಃ ಸ ಪಾಪಃ
ಪಪಾತ ಶಾಖೀವ ನಿಕೃತ್ತಮೂಲಃ ॥ 3-269-25 (26235)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಮಾಣಾ ತು ಮಹಾಜವೇನ
ಮುಹುರ್ವಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಚ ರಾಜಪುತ್ರೀ।
ಸಾ ಮೃಷ್ಯಮಾಣಾ ರಥಮಾರುರೋಹ
ಧೌಂಯಸ್ಯ ಪಾದಾವಭಿವಾದ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾ ॥ 3-269-26 (26236)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 3-269-27x (2667)
ನೇಯಂ ಶಕ್ಯಾ ತ್ವಯಾ ನೇತುಮವಿಜಿತ್ಯ ಮಹಾರಥಾನ್।
ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷತ್ರಸ್ ಪೌರಾಣಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಜಯದ್ರಥ ॥ 3-269-27 (26237)
ಕ್ಷುದ್ರಂ ಕೃತ್ವಾಫಲಂಪಾಪಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಆಸಾದ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ವೀರಾಂಧರ್ಮರಾಜಪುರೋಗಮಾನ್ ॥ 3-269-28 (26238)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-269-29x (2668)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಾಹ್ರಿಯಮಾಣಾಂ ತಾಂ ರಾಜಪುತ್ರೀಂ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಅನ್ವಗಚ್ಛತ್ತದಾ ಧೌಂಯಃ ಪದಾತಿಗಣಮಧ್ಯಗಃ ॥ 3-269-29 (26239)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 269 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-269-1 ರೋಷೇಣ ರಾಗೋ ರಕ್ತಿಮಾ ತೇನ ಸಹಿತಂ ಸರೋಷರಾಗಂ ತದುಪಹತಂ ಚ ಂಲಾನಂ ಚ ತೇನ। ವಲ್ಗುನಾ ಸುಂದರೇಣ। ನತೇ ಸ್ವಭಾವತ ಉನ್ನತೇ ಕ್ರೋಧೇನ ಭ್ರುವೌ ಯಸ್ಯಾಸ್ತಥಾ। ವಿಸ್ಫೂರ್ಯ ಫೂತ್ಕಾರಂ ಕೃತ್ವಾ। ಸರೋಷವಾಚೋಪಹಿತೇನೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-269-2 ಅಭಿ ಅಭಿಕ್ರಂಯ ಬ್ರುವನ್। ಸ್ಥಿತಾನಚಲಾನ್। ಯಕ್ಷಾದಿಭಿರಪ್ಯಜೇಯಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-269-3 ಭಷಂತಿ ಹೈವಂ ಸುನರಾಃ ಸುವೀರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-269-4 ಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂನಿವೇಶೇ ನೃಪಸಮಾಜೇ। ಪಾತಾಲಮುಖೇ ಮಹಾಗೃರ್ತೇ। ಪ್ರತಿಸಂಹರೇತ್ ಪ್ರತಿಷೇಧೇತ ॥ 3-269-5 ಉಪತ್ಯಕಾಮದ್ರಿಸಮೀಪಭೂಮಿಂ। ದಂಡೀ ದಣಅಡಮಾತ್ರಾಯುಧೋ ಯೂಥಾತ್ಸಮೂಹಾದಪಸೇಧಸಿ ಅಪಕರ್ಷಸಿ ॥ 3-269-6 ಬಾಲ್ಯಾತ್ ಮೌಢ್ಯಾತ್ ಪಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಮುಖೋಪರಿಸ್ಥಕೇಶಾನ್। ಪದಾ ಸಮಾಹತ್ಯ ಲುನಾಸಿ ಛಿನಸ್ತಿ ॥ 3-269-9 ವೇಣ್ವಾದಯಃ ಫಲಿತಾ ಏವ ನಶ್ಯಂತಿ। ಕರ್ಕಟೀ ಚ ಪರಿಣತಗರ್ಭಾ ನಶ್ಯತೀತಿ ಲೋಕಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ॥ 3-269-10 ವಿಭೀಷಣೇನ ಭಯಪ್ರದರ್ಶನೇನ ॥ 3-269-11 ಸಪ್ತದಶ ಅಷ್ಟೌ ಕರ್ಮಾಣಿ ನವಶಕ್ತ್ಯಾದಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಸಂತಿ ಯೇಷು ತಾನಿ ಸಪ್ತದಶಾನಿ. ನಿತ್ಯಯೋಗೇ ಮತ್ವರ್ಥೀಯೋರ್ಶಆದ್ಯಚ್। ಅನವಮೇಷು ಅನೀಚೇಷು। ಷಂಗುಣಾಃ ಶೌರ್ಯತೇಜೋಧೃತಿದಾಕ್ಷಿಣ್ಯದಾನೈಶ್ವರ್ಯಾಣಿ ॥ 3-269-12 ಶಕ್ಯಾಃ ನಿವಾರಿತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಪುನರಿತಿ ಪಾಂಡವಾಪರಾಜಯಾನಂತರಂ। ತ್ವಂ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಂ ಆಶಂಸ ಪ್ರಾರ್ಥಯ ॥ 3-269-13 ಪ್ರಮಾಥಾತ ನಿಗ್ರಹಾತ್। ಪ್ರತೀತಾ ಪ್ರಖ್ಯಾತಾ। ಸಭಾಯಾಂ ವಸ್ತ್ರರಾಶಿಪ್ರದಾನೇನ ಭಗವದನುಗ್ರಹೀತತ್ವಾತ್। ಮಹಾಬಲಾಃ ಕಿಂತ್ವಿಹ ದುರ್ಬಲಾ ವಾ ಸೌವೀರರಾಜಸ್ಯ ಸುತಾಹಮಸ್ಮಿ। ಸಾಹಂ ಪ್ರಮಾದಾದಿಹ ಸಂಪ್ರಭೀತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-269-14 ಕೃಷ್ಣೌ ವಾಸುದೇವಾರಜುನೌ ॥ 3-269-15 ಮದಂತರೇ ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಂ। ಪ್ರವೇಷ್ಟಾ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ವೇಷ್ಟಯಿಷ್ಯತಿ। ಉಷ್ಣಗೇಷು ನಿದಾಧೇಷು ॥ 3-269-17 ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತಾಃ ಶರಾಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-269-19 ಅಭವಿಷ್ಯತ್ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥೇ ವ್ಯತ್ಯಯೇನ ಲೃಙ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 270
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.270. ಅಧ್ಯಾಯಃ 270
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮೃಗಯಾಗತೈಃ ಪಾಂಡವೈರ್ದುರ್ನಿಮಿತ್ತದರ್ಶನಾದ್ವಿಪದಾಶಂಕಯಾ ಸತ್ವರಂ ಸ್ವಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತದಾ ದಾಸ್ಯಾ ದ್ರೌಪದೀವೃತ್ತಾಂತಾವಗಮೇನ ಜಯದ್ರಥಪಥಾನುಗತೈಸ್ತದವಲೋಕನೇನ ಕೋಪಾತ್ಸಮುತ್ಕ್ರೋಶನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-270-0 (26240)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-270-0x (2669)
ತತೋ ದಿಶಃ ಸಂಪರಿವೃತ್ಯ ಪಾರ್ಥಾ
ಮೃಗಾನ್ವರಾಹಾನ್ಮಹಿಪಾಂಸ್ಚ ಹನ್ವಾ।
ಧನುರ್ಧರಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ಪೃಥಕ್ಚರಂತಃ ಸಹಿತಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-270-1 (26241)
ತತೋ ಮೃಗವ್ಯಾಲಜನಾನುಕೀರ್ಣಂ
ಮಹಾವನಂ ತದ್ವಿಹಗೋಪಘುಷ್ಟಂ।
ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ತಾನಭ್ಯವದದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ
ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಿರೋ ವ್ಯಾಹರತಾಂ ಮೃಗಾಣಾಂ ॥ 3-270-2 (26242)
ಆದಿತ್ಯದೀಪ್ತಾಂ ದಿಶಮಭ್ಯುಪೇತ್ಯ
ಮೃಗಾ ದ್ವಿಜಾಃ ಕ್ರೂರಮಿಮೇ ವದಂತಿ।
ಆಯಾಸಮುಗ್ರಂ ಪ್ರತಿವೇದಯಂತೋ
ಮಹಾಭಯಂ ಶತ್ರುಭಿರ್ವಾಽವಮಾನಂ ॥ 3-270-3 (26243)
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನಿವರ್ತಧ್ವಮಲಂ ಮೃಗೈರ್ನೋ
ಮನೋ ಹಿ ಮೇ ದೂಯತಿ ದಹ್ಯತೇ ಚ।
ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಚ್ಛಾದ್ಯ ಚ ಮೇ ಸಮನ್ಯು-
ರುದ್ಧೂಯತೇ ಪ್ರಾಣಪತಿಃ ಶರೀರೇ ॥ 3-270-4 (26244)
ಸರಃ ಸುಪರ್ಣನ ಹೃತೋರಗೇಂದ್ರ-
ಮರಾಜಕಂ ರಾಷ್ಟ್ರಮಿವೇಹ ಶಾಂತಂ।
ಏವಂವಿಧಂ ಮೇ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಕಾಂಯಕಂ
ಶೌಂಡೈರ್ಯಥಾ ಪೀತಸುರಶ್ಚ ಕುಂಭಃ ॥ 3-270-5 (26245)
ತೇ ಸೈಂಧವೈರಗ್ನ್ಯನಿಲೋಗ್ರವೇಗೈ-
ರ್ಮಹಾಜವೈರ್ವಾಜಿಭಿರುಹ್ಯಮಾನಾಃ।
ಯುಕ್ತೈರ್ಬೃಹದ್ಭಿಃ ಸುರಥೈರ್ನೃವೀರಾ-
ಸ್ತದಾಶ್ರಮಾಯಾಭಿಮುಖಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 3-270-6 (26246)
ತೇಷಾಂ ತು ಗೋಮಾಯುರನಲ್ಪಘೋಷೋ
ನಿವರ್ತತಾಂ ವಾಮಮುಪೇತ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವಂ।
ಪ್ರವ್ಯಾಹರತ್ತತ್ಪ್ರವಿಮೃಶ್ಯ ರಾಜಾ
ಪ್ರೋವಾಚ ಭೀಮಂ ಚ ಧನಂಜಯಂ ಚ ॥ 3-270-7 (26247)
ಯಥಾ ವದತ್ಯೇಪ ವಿಹೀನಯೋನಿಃ
ಸಾಲಾವೃಕೋವಾಮಮುಪೇತ್ಯ ಪಾರ್ಸ್ವಂ।
ಸುವ್ಯಕ್ತಮಸ್ಮಾನವಮತ್ಯ ಪಾಪೈಃ
ಕೃತೋಽಭಿಮರ್ದಃ ಕುರುಭಿಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ ॥ 3-270-8 (26248)
ಏತ್ಯಾಥ ತೇ ತದ್ವನಮಾವಿಶಂತೋ
ಮಹತ್ಯರಣ್ಯೇ ಮೃಗಯಾಂ ಚರಿತ್ವಾ।
ಬಾಲಾಮಪಶ್ಯಂತ ತದಾ ರುದಂತೀಂ
ಧಾತ್ರೇಯಿಕಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯವಧೂಂ ಪ್ರಿಯಾಯಾಃ ॥ 3-270-9 (26249)
ತಾಮಿಂದ್ರಸೇನಸ್ತ್ವರಿತೋಽಭಿಸೃತ್ಯ
ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ತತೋಽಭ್ಯಧಾವತ್।
ಪ್ರೋವಾಚ ಚೈನಾಂ ವಚನಂ ನರೇಂದ್ರ
ಧಾತ್ರೇಯಿಕಾಮಾರ್ತತರಸ್ತದಾನೀಂ ॥ 3-270-10 (26250)
ಕಿಂ ರೋದಿಷಿ ತ್ವಂ ಪತಿತಾ ಧರಣ್ಯಾಂ
ಕಿಂ ತ ಮುಖಂ ಶುಷ್ಯತಿ ದೀನವರ್ಣಂ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಪಾಪೈಃ ಸುನೃಶಂಸಕೃದ್ಭಿಃ
ಪ್ರಮಾಥಿತಾ ದ್ರೌಪದೀ ರಾಜಪುತ್ರೀ।
`ಗತೇಷ್ವರಣ್ಯಂ ಹಿ ಸುತೇಷು ಪಾಂಡೋಃ
ಕಚ್ಚಿತ್ಪರೈರ್ನಾಪಕೃತಂ ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ ॥ 3-270-11 (26251)
ಪರ್ಯಾಕುಲಾ ಸಾಧು ಸಮೀಕ್ಷ್ಯಸೂತ-
ಮಭ್ಯಾಪತಂತಂ ದ್ರುತಮಿಂದ್ರಸೇನಂ।
ಉರೋ ಘ್ನತೀ ಕಷ್ಟತರಂ ತದಾನೀ-
ಮುಚ್ಚೈಃ ಪ್ರಚುಕ್ರೋಶ ಹೃತೇತಿ ದೇವೀ ॥ 3-270-12 (26252)
ಇಂದ್ರಸೇನ ಉವಾಚ। 3-270-13x (2670)
ಅನಿಂದ್ಯರೂಪಾ ತು ವಿಶಾಲನೇತ್ರಾ
ಶರೀರತುಲ್ಯಾ ಕುರುಪುಂಗವಾನಾಂ।
`ಕೇನಾತ್ಮನಾಶಾಯ ಯದಾಪನೀತಾ
ಛಿದ್ರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರೇಂದ್ರಪತ್ನೀ' ॥ 3-270-13 (26253)
ಯದ್ಯೇವ ದೇವೀಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ
ದಿವಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಽಪ್ಯಥವಾ ಸಮುದ್ರಂ।
ತಸ್ಯಾ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ಪದೇ ಹಿ ಪಾರ್ಥಾ-
ಸ್ತಥಾ ಹಿ ಸಂತಪ್ಯತಿ ಧರ್ಮರಾಜಃ ॥ 3-270-14 (26254)
ಕೋ ಹೀದೃಶಾನಾಮರಿಮರ್ದನಾನಾಂ
ಕ್ಲೇಶಕ್ಷಮಾಣಾಮಪರಾಜಿತಾನಾಂ।
ಪ್ರಾಣೈಃ ಸಮಾಮಿಷ್ಟತಮಾಂ ಜಿಹೀರ್ಷೇ-
ದನುತ್ತಮಂ ರತ್ನಮಿವ ಪ್ರಮೂಢಃ ॥ 3-270-15 (26255)
ನ ಬುಧ್ಯತೇ ನಾಥವತೀಮಿಹಾದ್ಯ
ಬಹಿಶ್ಚರಂ ಹೃದಯಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ।
ಕಸ್ಯಾದ್ಯ ಕಾಯಂ ಪ್ರತಿಭಿದ್ಯ ಘೋರಾ
ಮಹೀಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಶಿತಾಃ ಶರಾಗ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-270-16 (26256)
ಮಾ ತ್ವಂ ಶುಚಸ್ತಾಂ ಪ್ರತಿ ಭೀರು ವಿದ್ಧಿ
ಯಥಾಽದ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾ ಪುನರೇಷ್ಯತೀತಿ।
ನಿಹತ್ಯ ಸರ್ವಾಂದ್ವಿಷತಃ ಸಮಗ್ರಾ-
ನ್ಪಾರ್ಥಾಃ ಸಮೇಷ್ಯನತ್ಯಥ ಯಾಜ್ಞಸೇನ್ಯಾ ॥ 3-270-17 (26257)
ಅಥಾಬ್ರವೀಚ್ಚಾರುಮುಖಂ ಪ್ರಸೃಜ್ಯ
ಧಾತ್ರೇಯಿಕಾ ಸಾರಥಿಮಿಂದ್ರಸೇನಂ।
ಜಯದ್ರಥೇನಾಪಹೃತಾಪ್ರಮಥ್ಯ
ಪಂಚೇಂದ್ರಕಲ್ಪಾನ್ಪರಿಭೂಯ ಕೃಷ್ಣಾ ॥ 3-270-18 (26258)
ತಿಷ್ಠಂತಿ ವರ್ತ್ಮಾನಿ ನವಾನ್ಯಮೂನಿ
ವೃಕ್ಷಾಶ್ಚ ನ ಂಲಾಂತಿ ತಥೈವ ಭಗ್ನಾಃ।
ಆವರ್ತಯಧ್ವಂ ಹ್ಯನುಯಾತ ಶೀಘ್ರಂ
ನ ದೂರಯಾತೈವ ಹಿ ರಾಜಪುತ್ರೀ ॥ 3-270-19 (26259)
ಸನ್ನಹ್ಯಧ್ವಂ ಸರ್ವ ಏವೇಂದ್ರಕಲ್ಪಾ
ಮಹಾಂತಿ ಚಾರೂಣಿ ಚ ದಂಶನಾನಿ।
ಗೃಹ್ಣೀತ ಚಾಪಾನಿ ಮಹಾಧನಾನಿ
ಶರಾಂಶ್ಚ ಶೀಘ್ರಂ ಪದವೀಂ ವ್ರಜಧ್ವಂ ॥ 3-270-20 (26260)
ಪುರಾ ಹಿ ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸನದಂಡಮೋಹಿತಾ
ಪ್ರಮೂಢಚಿತ್ತಾ ವದನೇನ ಶುಷ್ಯತಾ।
ದದಾತಿ ಕಸ್ಮೈಚಿದನರ್ಹತೇ ತನುಂ
ವರಾಜ್ಯಪೂರ್ಣಾಮಿವ ಭಸ್ಮನಿ ಸ್ರುಚಂ ॥ 3-270-21 (26261)
ಪುರಾ ತುಷಾಗ್ನಾವಿವ ಹೂಯತೇ ಹವಿಃ
ಪುರಾ ಶ್ಮಶಾನೇ ಸ್ರಗಿವಾಪವಿದ್ಧ್ಯತೇ।
ಪುರಾ ಚ ಸೋಮೋಽಧ್ವರಗೋಽವಲಿಹ್ಯತೇ
ಶುನಾ ಯಥಾ ವಿಪ್ರಜನೇ ಪ್ರಮೋಹಿತೇ ॥ 3-270-22 (26262)
`ಪುರಾ ಹಿ ಪಾರ್ಥಾಶ್ಚ ದೃತೌ ಚ ಕಾಪಿಲೀ
ಪ್ರಸಿಚ್ಛತೇ ಕ್ಷೀರಧಾರಾ ಯತಧ್ವಂ'।
ಮಹತ್ಯರಣ್ಯೇ ಮೃಗಯಾಂ ಚರಿತ್ವಾ
ಪುರಾ ಸೃಗಾಲೋ ನಲಿನೀಂ ವಿಗಾಹತೇ ॥ 3-270-23 (26263)
`ಪುರಾ ಹಿ ಮಂತ್ರಾಹುತಿಪೂಜಿತಾಯಾಂ
ಹುತಾಗ್ನಿವೇದ್ಯಾಂ ಬಲಿಭುಂಗಿಲೀಯತೇ।
ಶ್ರುತಿಂ ಚ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಸೃತಾಂ ಮಹಾಧ್ವರೇ
ಗ್ರಾಂಯೋ ಜನೋ ಯದ್ವದಸೌ ನ ನಾಶಯೇತ್' ॥ 3-270-24 (26264)
ಮಾ ವಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾಃ ಸುನಸಂ ಸುಲೋಚನಂ
ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾಚ್ಛಂ ವದನಂ ಪ್ರಸನ್ನಂ।
ಸ್ಪೃಶ್ಯಾಚ್ಛುಭಂ ಕಶ್ಚಿದಕೃತ್ಯಕಾರೀ
ಶ್ವಾ ವೈ ಪುರೋಡಾಶಮಿವಾಧ್ವರಸ್ಥಂ ॥ 3-270-25 (26265)
ಏತಾನಿ ವರ್ತ್ಮಾನ್ಯನುಯಾತ ಶೀಘ್ರಂ
ಮಾ ವಃ ಕಾಲಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಿಹಾತ್ಯಗಾದ್ವೈ ॥ 3-270-26 (26266)
`ಶೀಘ್ರಂ ಪ್ರಧಾವಧ್ವಮಿತೋ ನರೇಂದ್ರಾ
ಯಾವನ್ನ ದೂರಂ ವ್ರಜತೀತಿ ಪಾಪಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹರಧ್ವಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ಸಕಾಶಾ-
ಲ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಮಿವ ಸ್ವಾಂ ದಯಿತಾಂ ನೃಸಿಂಹಾಃ' ॥ 3-270-27 (26267)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-270-28x (2671)
ಭದ್ರೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮ ನಿಯಚ್ಛ ವಾಚಂ
ಮಾಽಸ್ಮತ್ಸಕಾಶೇ ಪರುಷಾಣ್ಯವೋಚಃ।
ರಾಜಾನೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ರಾಜಪುತ್ರಾ
ಬಲೇನ ಮತ್ತಾಃ ಪಂಚತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ॥ 3-270-28 (26268)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-270-29x (2672)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಯಯುರ್ಹಿ ಶೀಘ್ರಂ
ತಾನ್ಯೇವ ವರ್ತ್ಮಾನ್ಯನುವರ್ತಮಾನಾಃ।
ಮುಹುರ್ಮುಹುರ್ವ್ಯಾಲವದುಚ್ಛ್ವಸಂತೋ
ಜ್ಯಾಂ ವಿಕ್ಷಿಪಂತಶ್ಚ ಮಹಾಧನುರ್ಭ್ಯಃ ॥ 3-270-29 (26269)
ತತೋಽಪಶ್ಯಂಸ್ತಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ರೇಣು-
ಮುದ್ಧೂತಂ ವೈ ವಾಜಿಸ್ವುರಪ್ರಣುನ್ನಂ।
ಪದಾತೀನಾಂ ಮಧ್ಯಗತಂ ಚ ಧೌಂಯಂ
ವಿಕ್ರೋಶಂತಂ ಭೀಮ ಪಾರ್ಥೇತ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ॥ 3-270-30 (26270)
ತೇ ಸಾಂತ್ವ್ಯ ಧೌಂಯಂ ಪರಿದೀನಸತ್ವಾಃ
ಸುಖಂ ಭವಾನೇತ್ವಿತಿ ರಾಜಪುತ್ರಾಃ।
ಶ್ಯೇನಾ ಯಥೈವಾಮಿಷಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾ
ಜವೇನ ತತ್ಸೈನ್ಯಮಥಾಭ್ಯಧಾವನ್ ॥ 3-270-31 (26271)
ತೇಷಾಂ ಮಹೇಂದ್ರೋಪಮವಿಕ್ರಮಾಣಾಂ
ಸಂರಬ್ಧಾನಾಂ ಧರ್ಷಣಾದ್ಯಾಜ್ಞಸೇನ್ಯಾಃ।
ಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಜಯದ್ರಥಂ ಚ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಿಯಾಂ ತಸ್ಯ ರಥೇ ಸ್ಥಿತಾಂ ಚ ॥ 3-270-32 (26272)
ಪ್ರಚುಕ್ರುಶುಶ್ಚಾಪ್ಯಥ ಸಿಂಧುರಾಜಂ
ವೃಕೋದರಶ್ಚೈವ ಧನಂಜಯಶ್ಚ।
ಯಮೌ ಚ ರಾಜಾ ಚ ಮಹಾಧನುರ್ಧರಾ-
ಸ್ತತೋ ದಿಶಃ ಸಂಮುಮುಹುಃ ಪರೇಷಾಂ ॥ 3-270-33 (26273)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 270 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-270-2 ಗೃಗವ್ಯಾಲಗಣಾನುಕೀರ್ಣಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-270-3 ಮಹಾವನಂ ಶತ್ರುಭಿರ್ಬಾಧ್ಯಮಾನಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-270-4 ಸಮಾಚ್ಛಾದ್ಯ ನೋಹಯಿತ್ವಾ। ಸಮನ್ಯುಃ ದೈನ್ಯಸಹಿತಃ। ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪತಿರ್ಮುಖ್ಯಃ ಪ್ರಾಣಃ ॥ 3-270-6 ಸಿಂಧುದೇಶಜೈರ್ವಾಜಿಭಿರಶ್ವೈಃ। ಸುರಥೈಃ ಶೋಭನರಥೈಃ ॥ 3-270-9 ಪ್ರೇಷ್ಯವಧೂಂ ದಾಸೀಂ ॥ 3-270-21 ಪುರಾ ಯಾವದನರ್ಹತೇ ತನುಂ ನ ದದಾತಿ ತಾವಚ್ಛಾಘ್ರಮನುಯಾತೇತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-270-28 ಪ್ರತಿಕ್ರಾಮ ದೂರೇ ಭವ। ವರುಷಾಣಿ ಅನರ್ಹತೇ ತನುಂ ದದಾತೀತ್ಯಾದೀನಿ ॥ 3-270-32 ಧರ್ಷಣಾತ್ ಪರಾಭವಾತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 271
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.271. ಅಧ್ಯಾಯಃ 271
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಜಯದ್ರಥಂಪ್ರತಿ ತತ್ತಲ್ಲಕ್ಷಣಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿನಿರ್ದೇಶಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-271-0 (26274)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-271-0x (2673)
ತತೋ ಘೋರತರಃ ಶಬ್ದೋ ವನೇ ಸಮಭವತ್ತದಾ।
ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾಕ್ಷತ್ರಿಯಣಾಮಮರ್ಷಿಣಾಂ ॥ 3-271-1 (26275)
ತೇಷಾಂ ಧ್ವಜಾಗ್ರಾಣ್ಯಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾ
ಸ್ವಯಂದುರಾತ್ಮಾ ಕುರುಪುಂಗವಾನಾಂ।
ಜಯದ್ರಥೋ ಯಾಜ್ಞಸೇನೀಮುವಾಚ
ರಥೇ ಸ್ಥಿತಾಂ ಭಾನುಮತೀಂ ಹತೌಜಾಃ ॥ 3-271-2 (26276)
ಆಯಾಂತೀಮೇ ಪಂಚರಥಾ ಮಹಾಂತೋ
ಮನ್ಯೇ ಚ ಕೃಷ್ಣೇ ಪತಯಸ್ತವೈತೇ।
ಸಾ ಜಾನತೀ ಖ್ಯಾಪಯ ನಃ ಸುಕೇಶಿ
ಪರಂಪರಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ರಥಸ್ಥಂ ॥ 3-271-3 (26277)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ್। 3-271-4x (2674)
ಕಿಂ ತೇ ಜ್ಞಾತೈರ್ಮೂಢ ಮಹಾಧನುರ್ಧರೈ-
ರನಾಯುಷ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಕುತ್ವಾಽತಿಘೋರಂ।
ಏತೇ ವೀರಾಃ ಪತಯೋ ಮೇ ಸಮೇತಾ
ನ ವಃ ಶೇಷಃ ಕಶ್ಚಿದಿಹಾಸ್ತಿ ಯುದ್ಧೇ ॥ 3-271-4 (26278)
ಆಖ್ಯಾತವ್ಯಂ ತ್ವೇವ ಸರ್ವಂ ಮುಮೂರ್ಷೋ-
ರ್ಮಯಾ ತುಭ್ಯಂ ಪೃಷ್ಟಯಾ ಧರ್ಮ ಏಷಃ।
ನ ಮೇ ವ್ಯಥಾ ವಿದ್ಯತೇ ತ್ವದ್ಭಯಂ ವಾ
ಸಂಪಶ್ಯಂತ್ಯಾಃ ಸಾನುಜಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ॥ 3-271-5 (26279)
ಯಸ್ ಧ್ವಜಾಗ್ರೇ ನದತೋ ಮೃದಂಗೌ
ನಂದೋಪನಂದೌ ಮಧುರೌ ಸುಯುಕ್ತೌ।
ಏನಂ ಸ್ವಧರ್ಮಾರ್ಥವಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಂ
ಸದಾ ಜನಾಃ ಕೃತ್ಯವಂತೋಽನುಯಾಂತಿ ॥ 3-271-6 (26280)
ಯ ಏಷ ಜಾಂಬೂನದಶುದ್ಧಗೌರಃ।
ಪ್ರಚಂಡಘೋಣಸ್ತನುರಾಯತಾಕ್ಷಃ।
ಏತಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠತಮಂ ವದಂತಿ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಧರ್ಮಸುತಂ ಪತಿಂ ಮೇ ॥ 3-271-7 (26281)
ಅಪ್ಯೇಷ ಶತ್ರೋಃ ಶರಣಾಗತಸ್ಯ
ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಣಾಂಧರ್ಮಚಾರೀ ನೃವೀರಃ।
ಪರೈಹ್ಯೇನಂ ಮೂಢ ಜವೇನ ಭೂತಯೇ
ತ್ವಮಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ನ್ಯಸ್ಶಸ್ತ್ರಃ ॥ 3-271-8 (26282)
ಅಥಾಪ್ಯೇನಂ ಪಶ್ಯಸಿ ಯಂ ರಥಸ್ಯಂ
ಮಹಾಭುಜಂ ಸಾಲಮಿವ ಪ್ರವೃದ್ಧಂ।
ಸಂದಷ್ಟೌಷ್ಠಂ ಭ್ರುಕುಟೀಸಂಹತಭ್ರುವಂ
ವೃಕೋದರೋ ನಾಮ ಪತಿರ್ಮಮೈಷಃ ॥ 3-271-9 (26283)
ಆಜಾನೇಯಾ ಬಲಿನಃ ಸಾಧುದಾಂತಾ
ಮಹಾಬಲಾಃ ಶೂರಮುದಾವಹಂತಿ।
ಏತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣ್ಯತಿಮಾನುಷಾಣಿ
ಭೀಮೇತಿ ಶಬ್ದೋಽಸ್ಯ ತತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ॥ 3-271-10 (26284)
ನಾಸ್ಯಾಪರಾದ್ಧಾಃ ಶೇಷಮವಾಪ್ನುವಂತಿ
ನಾಯಂ ವೈರಂ ವಿಸ್ಮರತೇ ಕದಾಚಿತ್।
ವೈರಸ್ಯಾಂತಂ ಸಂವಿಧಾಯೋಪಯಾತಿ
ಪಶ್ಚಾಚ್ಛಾಂತಿಂ ನ ಚ ತತ್ತಪ್ಯತೀವ ॥ 3-271-11 (26285)
ಧನುರ್ಧರಾಗ್ರ್ಯೋ ಧೃತಿಮಾನ್ಯಶಸ್ವೀ
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ವೃದ್ಧಸೇವೀ ನೃವೀರಃ।
ಭ್ರಾತಾ ಚ ಶಿಷ್ಯಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ
ಧನಂಜಯೋ ನಾಮ ಪತಿರ್ಮಮೈಷಃ ॥ 3-271-12 (26286)
ಯೋ ವೈ ನ ಕಾಮಾನ್ನ ಭಯಾನ್ನ ಲೋಭಾ-
ತ್ತ್ಯಜೇದ್ಧರ್ಮಂ ನ ನೃಶಂಸಂ ಚ ಕುರ್ಯಾತ್।
ಸ ಏಷ ವೈಶ್ವಾನರತುಲ್ಯತೇಜಾಃ
ಕುಂತೀಸುತಃ ಶತ್ರುಸಹಃ ಪ್ರಮಾಥೀ ॥ 3-271-13 (26287)
ಯಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾರ್ತವಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞೋ
ಭಯಾರ್ತಾನಾಂ ಭಯಹರ್ತಾ ಮನೀಷೀ।
`ಬಂಧುಪ್ರಿಯಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠೋ
ಮಹಾಹವೇಷ್ವಪ್ರತಿವಾರ್ಯವೀರ್ಯಃ' ॥ 3-271-14 (26288)
ಯಸ್ಯೋತ್ತಮಂ ರೂಪಮಾಹುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ಯಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ಸರ್ವೇ।
ಪ್ರಾಣೈರ್ಗರೀಯಾಂಸಮನುವ್ರತಂ ವೈ
ಸ ಏಷ ವೀರೋ ನಕುಲಃ ಪತಿರ್ಮೇ ॥ 3-271-15 (26289)
ಯಃ ಖಂಗಯೋಧೀ ಲಘುಚಿತ್ರಹಸ್ತೋ
ಮಹಾಂಶ್ಚ ಧೀಮಾನ್ಸಹದೇವೋಽದ್ವಿತೀಯಃ।
ಯಸ್ಯಾದ್ಯಕರ್ಮ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮೂಢಸತ್ವ
ಶತಕ್ರತೋರ್ವಾ ದೈತ್ಯಸೇನಾಸು ಸಂಖ್ಯೇ ॥ 3-271-16 (26290)
ಶೂರಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೋ ಮತಿಮಾನ್ಮನಸ್ವೀ
ಪ್ರಿಯಂಕರೋ ಧರ್ಮಸುತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ।
ಹುತಾಶಚಂದ್ರಾರ್ಕಸಮಾನತೇಜಾ
ಜಘನ್ಯಜಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಶ್ಚ ॥ 3-271-17 (26291)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮೋ ಯಸ್ ನರೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ
ವಕ್ತಾ ತಥಾ ಸತ್ಸು ವಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಃ।
ಸಏಷ ಶೂರೋ ನಿತ್ಯಮಮರ್ಷಣಶ್ಚ
ಧೀಮಾನ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಹದೇವಃ ಪತಿರ್ಮೇ ॥ 3-271-18 (26292)
ತ್ಯಜೇತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರವಿಶೇದ್ಧವ್ಯವಾಹಂ
ನ ತ್ವೇವೈಷ ವ್ಯಾಹರೇದ್ಧರ್ಮಬಾಹ್ಯಂ।
ಸದಾ ಮನಸ್ವೀ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ರತಶ್ಚ
ಕುಂತ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಣೈರಿಷ್ಟತಮೋ ನೃವೀರಃ ॥ 3-271-19 (26293)
ವಿಶೀರ್ಯನತೀಂ ನಾವಮಿವಾರ್ಣವಾಂತೇ
ರತ್ನಾಭಿಪೂರ್ಣಾಂ ಮಕರಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠೇ।
ಸೇನಾಂ ತವೇಮಾಂ ಹತಸರ್ವಯೋಧಾಂ
ವಿಕ್ಷೋಭಿತಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೈಃ ॥ 3-271-20 (26294)
ಇತ್ಯೇತೇ ವೈ ಕಥಿತಾಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ
ಯಾಂಸ್ತ್ವಂ ಮೋಹಾದವಮತ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಃ।
ಯದ್ಯೇತೇಭ್ಯೋ ಮುಚ್ಯಸೇ ರಿಷ್ಟದೇಹಃ
ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಜೀವಿತಂ ಚ ॥ 3-271-21 (26295)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-271-22x (2675)
3-271-22 (26296)
ತತಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪಂಚಪಂಚೇಂದ್ರಕಲ್ಪಾ-
ಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತ್ರಸ್ತಾನ್ಪ್ರಾಂಜಲೀಂಸ್ತಾನ್ಪದಾತೀನ್।
ಯಥಾಽನೀಕಂ ಶರವರ್ಷಾಂಧಕಾರಂ
ಚಕ್ರುಃ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸರ್ವತಸ್ತೇ ನಿಗೃಹ್ಯ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-271-4 ಅನಾಯುಧ್ಯಮಾಯುರ್ನಾಶಕಂ ॥ 3-271-8 ಪರೈಹಿ ಶರಣಂ ಗಚ್ಛ। ಏನಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ॥ 3-271-10 ಆಜಾನೇಯಾ ಅಶ್ವವಿಶೇಷಾಃ ॥ 3-271-11 ಅಪರಾದ್ಧಾಃ ಅಪರಾಧವಂತಃ ॥ 3-271-16 ಮೂಢಸತ್ವ ಮೂಢಬುದ್ಧೇ। ಶತಕ್ರತೋರ್ವಾ ಶತಕ್ರತೋರಿವ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 272
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.272. ಅಧ್ಯಾಯಃ 272
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನಾಂ ಜಯದ್ರಥಾದಿಭಿರಾಯೋಧನಂ ॥ 1 ॥ ಜಯದ್ರಥೇನ ಮೀಮಾದಿಭಿಃ ಸ್ವಸಹಾಯಾನಾಂ ನಿಧನೇ ದ್ರೌಪದೀವಿಮೋಚನಪೂರ್ವಕಂ ಪಲಾಯನಂ ॥ 2 ॥ ಭೀಮಾರ್ಜುನಾಭ್ಯಾಂ ಪರುಷೋಕ್ತಿಪೂರ್ವಕಂ ತದನುಧಾವನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-272-0 (26297)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-272-0x (2676)
ಸಂತಿಷ್ಠಧ್ವಂ ಪ್ರಹರತ ತೂರ್ಣಂ ವಿಪರಿಧಾವತ।
ಇತಿ ಸ್ಮ ಸೈಂಧವೋ ರಾಜಾ ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಾನ್ನೃಪನ್ ॥ 3-272-1 (26298)
ತತೋ ಘೋರತಮಃ ಶಬ್ದೋರಣೇ ಸಮಭವತ್ತದಾ।
ಭೀಮಾರ್ಜುನಯಮಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಸಯುಧಿಷ್ಠಿರಾನ್ ॥ 3-272-2 (26299)
ಶಿಬಿಸಿಂಧುತ್ರಿಗರ್ತಾನಾಂ ವಿಷಾದಶ್ಚಾಪ್ಯಜಾಯತ।
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾನ್ವ್ಯಾಘ್ರಾನಿವ ಬಲೋತ್ಕಟಾನ್ ॥ 3-272-3 (26300)
ಹೇಮಬಿಂದುಂ ಮಹೋತ್ಸೇಧಾಂ ಸರ್ವಶೈಕ್ಯಾಯಸೀಂ ಗದಾಂ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಭ್ಯದ್ರವದ್ಭೀಮಃ ಸೈಂಧವಂ ಕಾಲಚೋದಿತಂ ॥ 3-272-4 (26301)
ತದಂತರಮಥಾವೃತ್ಯ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯೋಽಭ್ಯಹಾರಯತ್।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಪರಿವಾರ್ಯ ವೃಕೋಧರಂ ॥ 3-272-5 (26302)
ಶಕ್ತಿತೋಮರನಾರಾಚೈರ್ವೀರಬಾಹುಪ್ರಚೋದಿತೈಃ।
ಕೀರ್ಯಮಾಣೋಪಿ ಬಹುಭಿರ್ನ ಸ್ಮ ಭೀಮೋಽಭ್ಯಕಂಪತ ॥ 3-272-6 (26303)
ಗಜಂ ತು ಸಗಜಾರೋಹಂ ಪದಾತೀಂಶ್ಚ ಚತುರ್ದಶ।
ಜಘಾನ ಗದಯಾ ಭೀಮಃ ಸೈಂಧವಧ್ವಜಂನೀಮುಖೇ ॥ 3-272-7 (26304)
ಪಾರ್ಥಃ ಪಂಚಶತಾಞ್ಶೂರಾನ್ಪಾರ್ವತೀಯಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್।
ಪರೀಪ್ಸಮಾನಃ ಸೌವೀರಂ ಜಘಾನ ಧ್ವಜಿನೀಮುಖೇ ॥ 3-272-8 (26305)
ರಾಜಾ ಸ್ವಯಂ ಸುವೀರಾಣಾಂ ಪ್ರವರಾಣಾಂ ಪ್ರಹಾರಿಣಾಂ।
ನಿಮೇಷಮಾತ್ರೇಣ ಶತಂ ಜಘಾನ ಸಮರೇ ತದಾ ॥ 3-272-9 (26306)
ದದೃಶೇ ನಕುಲಸ್ತತ್ರರಥಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ಖಂಗಧೃತ್।
ಶಿರಾಂಸಿ ಪಾದರಕ್ಷಾಣಾಂ ಬೀಜವತ್ಪ್ರವಪನ್ಮುಹುಃ ॥ 3-272-10 (26307)
ಸಹದೇವಸ್ತು ಸಂಯಾಯ ರಥೇನ ಗಜಯೋಧಿನಃ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ನಾರಾಚೈರ್ದ್ರುಮೇಭ್ಯ ಇವ ಬರ್ಹಿಣಃ ॥ 3-272-11 (26308)
ತತಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಃ ಸಧನುರವತೀರ್ಯ ಮಹಾರಥಾತ್।
ಗದಯಾ ಚತುರೋ ವಾಹಾನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ ತದಾಽವಧೀತ್ ॥ 3-272-12 (26309)
ತಮಥಾಭ್ಯಾಗತಂ ರಾಜಾ ಪದಾತಿಂ ಕುಂತಿನಂದನಃ।
ಅರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ಬಾಣಏನ ವಿವ್ಯಾಧೋರಸಿ ಧರ್ಮರಾಟ್ ॥ 3-272-13 (26310)
ಸ ಭಿನ್ನಹೃದಯೋ ವೀರೋ ವಕ್ರಾಚ್ಛೋಣಿತಮುದ್ವಮನ್।
ಪಪಾತಾಭಿಮುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚಿನ್ನಮೂಲ ಇವ ದ್ರುಮಃ ॥ 3-272-14 (26311)
ಇಂದ್ರಸೇನದ್ವಿತೀಯಸ್ತು ರಥಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ಧರ್ಮರಾಟ್।
ಹತಾಶ್ವಃ ಸಹದೇವಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾರಥಂ ॥ 3-272-15 (26312)
ನಕುಲಂ ತ್ವಭಿಸಂವಾರ್ಯ ಕ್ಷೇಮಂಕರಮಹಾಮುಖೌ।
ಉಭಾವುಭತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಶರವರ್ಷೈರವರ್ಷತಾಂ ॥ 3-272-16 (26313)
ತೌ ಶರೈರಭಿವರ್ಷಂತೌ ಜೀಮೂತಾವಿವ ವಾರ್ಷಿಕೌ।
ಏಕೈಕೇನ ವಿಪಾಠೇನ ಜಘ್ನೇ ಮಾದ್ರವತೀಸುತಃ ॥ 3-272-17 (26314)
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜಃ ಸುರಥಸ್ತಸ್ಯಾಥ ಗಜೂರ್ಗತಃ।
ರಥಮಾಕ್ಷೇಪಯಾಮಾಸ ಗಜೇನ ಗಜಯಾನವಿತ್ ॥ 3-272-18 (26315)
ನಕುಲಸ್ತ್ವಪಭೀಸ್ತಸ್ಮಾದ್ರಥಾಚ್ಚರ್ಮಾಸಿಪಾಣಿಮಾನ್।
ಉದ್ಧಾಂಯ ಸ್ತಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 3-272-19 (26316)
ಸುರಥಸ್ತಂ ಗಜವರಂ ವಧಾಯ ನಕುಲಸ್ಯ ತು।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಕ್ರೋಧಮತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಕರಂ ತತಃ ॥ 3-272-20 (26317)
ನಕುಲಸ್ತಸ್ಯ ನಾಗಸ್ಯ ಸಮೀಪಪರಿವರ್ತಿನಃ।
ಸವಿಷಾಣಂ ಭುಜಂ ಮೂಲೇ ಖಂಗೇನ ನಿರಕೃಂತತ ॥ 3-272-21 (26318)
ಸ ವಿನದ್ಯಮಹಾನಾದಂ ಗಜಃ ಕಿಂಕಿಣಿಭೂಷಣಃ।
ಪತನ್ನವಾಕ್ಶಿರಾ ಭೂಮೌ ಹಸ್ತ್ಯಾರೋಹಮಪೋಥಯತ್ ॥ 3-272-22 (26319)
ಸ ತತ್ಕರ್ಮ ಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ಶೂರೋ ಮಾದ್ರವತೀಸುತಃ।
ಭೀಮಸೇನರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶರ್ಮ ಲೇಭೇ ಮಹಾರಥಃ ॥ 3-272-23 (26320)
ಭೀಮಸ್ತ್ವಾಪತತೋ ರಾಜ್ಞಃ ಕೋಟಿಕಾಶ್ಯಸ್ ಸಂಗರೇ।
ಸೂತಸ್ಯ ನುದತೋ ವಾಹಾನ್ಕ್ಷುರೇಣಾಪಾಹರಚ್ಛಿರಃ ॥ 3-272-24 (26321)
ನ ಬುಬೋಧ ಹತಂ ಸೂತಂ ಸ ರಾಜಾ ಬಾಹುಶಾಲಿನಾ।
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾ ವ್ಯದ್ರವನ್ಸಂಖ್ಯೇ ಹತಮಸೂತಾಸ್ತತಸ್ತತಃ ॥ 3-272-25 (26322)
ವಿರಥಂ ಹತಸೂತಂ ತಂ ಭೀಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂವರಃ।
ಜಘಾನ ತಲಯುಕ್ತೇನ ಪ್ರಾಸೇನಾಭ್ಯೇತ್ಯ ಪಾಂಡವಃ ॥ 3-272-26 (26323)
ದ್ವಾದಶಾನಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸೌವೀರಾಣಾಂ ಧನಂಜಯಃ।
ಚಕರ್ತ ನಿಶಿತೈರ್ಭಲ್ಲೈರ್ಧನೂಂಷಿ ಚ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ॥ 3-272-27 (26324)
ಶಿಬೀನಿಕ್ಷ್ವಾಕುಮುಖ್ಯಾಂಶ್ಚ ತ್ರಿಗರ್ತಾನ್ಸೈಂಧವಾನಪಿ।
ಜಘಾನಾತಿರಥಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಬಾಣಗೋಚರಮಾಗತಾನ್ ॥ 3-272-28 (26325)
ಸೂದಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಬಹವಃ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ।
ಸಪತಾಕಾಶ್ಚ ಮಾತಂಗಾಃ ಸಧ್ವಜಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 3-272-29 (26326)
ಪ್ರಚ್ಛಾದ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ತಸ್ಥುಃ ಸರ್ವಮಾಯೋಧನಂ ಪ್ರತಿ।
ಶರೀರಾಣ್ಯಶಿರಸ್ಕಾನಿ ವಿದೇಹಾನಿ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ॥ 3-272-30 (26327)
ಶ್ವಗೃಧ್ರಕಂಕಕಾಕೋಲಭಾಸಗೋಮಾಯುವಾಯಸಾಃ।
ಅತೃಪ್ಯಂಸ್ತತ್ರವೀರಾಣಾಂ ಹತಾನಾಂ ಮಾಸಶೋಣಿತೈಃ ॥ 3-272-31 (26328)
`ಏವಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಶರಜ್ವಾಲೈರ್ಗಾಂಡೀವಾನಿಲಚೋದಿತೈಃ।
ಸೇನೇಂಧನಂ ದದಾಹಾಶು ಸರೋಷಃ ಪಾರ್ಥಪಾವಕಃ ॥ 3-272-32 (26329)
ಚಕ್ರಾಣಾಂ ಪತಿತಾನಾಂ ಚ ಯುಗಾನಾಂ ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ತೂಣೀರಾಣಆಂ ಪತಾಕಾನಾಂ ಧ್ವಜಾನಾಂ ಚ ರಥೈಃ ಸಹ ॥ 3-272-33 (26330)
ಈಷಾಣಾಮನುಕರ್ಷಾಣಾಂ ತ್ರಿವೇಣೂನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಅಕ್ಷಾಣಾಮಥ ಯೋಕ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರತೋದಾನಾಂ ಚ ರಾಶಯಃ ॥ 3-272-34 (26331)
ಶಿರಸಾಂ ಪತಿತಾನಾಂ ಚ ಕುಂಡಲೋಷ್ಣೀಷಧಾರಿಣಾಂ।
ಭುಜಾನಾಂ ಮಕುಟಾನಾಂ ಚ ಹಾರಾಣಾಮಂಗದೈಃ ಸಹ ॥ 3-272-35 (26332)
ಛತ್ರಾಣಾಂ ವ್ಯಜನಾನಾಂ ಚ ಚರ್ಮಣಆಂ ವರ್ಮಣಾಂ ತಥಾ।
ಛಿನ್ನಾನಾಂ ಕಾರ್ಮುಕಾಣಾಂ ಚ ಪಟ್ಟಸಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 3-272-36 (26333)
ಶಕ್ತೀನಾಮಥ ಖಂಗಾನಾಂ ದಂಡಾನಾಂ ಸಹ ತೇಮರೈಃ।
ರಾಶಯಶ್ಚಾತ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-272-37 (26334)
ಪತಿತೈಶ್ಚೈವ ಮಾತಂಗೈಃ ಸಯೋಧೈಃ ಪರ್ವತೋಪಮೈಃ।
ಹಯೈರ್ದ್ವಿಧಾಕೃತೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸಾದಿಭಿಃ ಸಾಯುಧೈಸ್ತಥಾ ॥ 3-272-38 (26335)
ವಿಪ್ರವಿದ್ಧೈ ರಥೈಶ್ಚೈವ ನಿಹತೈಶ್ಚಪದಾತಿಭಿಃ।
ಅಗಂಯರೂಪಾ ಪೃಥಿವೀ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾ' ॥ 3-272-39 (26336)
ಹತೇಷು ತೇಷು ವೀರೇಷು ಸಿಂಧುರಾಜೋ ಜಯದ್ರಥಃ।
ವಿಮುಚ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಂತ್ರಸ್ತಃ ಪಲಾಯನಪರೋಽಭವತ್ ॥ 3-272-40 (26337)
ಸ ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಕುಲೇ ಸೈನ್ಯೇ ದ್ರೌಪದೀಮವತಾರ್ಯ ತಾಂ।
ಪ್ರಾಣಪ್ರೇಪ್ಸುರುಪಾಧಾವದ್ವನಂ ತತ್ರ ನರಾಧಮಃ ॥ 3-272-41 (26338)
ದ್ರೌಪದೀಂ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧೌಂಯಪುರಸ್ಕೃತಾಂ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೇಣ ವೀರೇಣ ರಥಮಾರೋಪಯತ್ತದಾ ॥ 3-272-42 (26339)
ತತಸ್ತದ್ವಿದ್ರುತಂ ಸೈನ್ಯಮಪಯಾತೇ ಜಯದ್ರಥೇ।
ಆದಿಶ್ಯಾದಿಶ್ಯ ನಾರಾಚೈರಾಜಘಾನ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-272-43 (26340)
ಸವ್ಯಸಾಚೀ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಲಾಯಂತಂ ಜಯದ್ರಥಂ।
ವಾರಯಾಮಾಸ ನಿಘ್ನಂತಂ ಭೀಮಂ ಸೈಂಧವಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 3-272-44 (26341)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-272-45x (2677)
ಯಸ್ಯಾಪಚಾರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಯಮಸ್ಮಾನ್ಕ್ಲೇಶೋ ದುರಾಸದಃ।
ತಮಸ್ಮಿನ್ಸಮರೋದ್ದೇಶೇ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಜಯದ್ರಥಂ ॥ 3-272-45 (26342)
`ಮೂಢಂ ನೈಕೃತಿಕಂ ದುಷ್ಟಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಕ್ಲೇಶಕಾರಿಣಂ'।
ತಮೇವಾನ್ವಿಷ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕಿಂ ತೇ ಯೋಧೈರ್ನಿಪಾತಿತೈಃ।
ಅನಾಮಿಷಮಿದಂ ಕರ್ಮ ಕಥಂ ವಾ ಮನ್ಯತೇ ಭವಾನ್ ॥ 3-272-46 (26343)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-272-47x (2678)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಗುಡಾಕೇಶೇನ ಧೀಮತಾ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ವಾಗ್ಮೀ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-272-47 (26344)
ಹತಪ್ರವೀರಾ ರಿಪವೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ವಿದ್ರುತಾ ದಿಶಃ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ದ್ರೌಪದೀಂ ರಾಜನ್ನಿವರ್ತತು ಭವಾನಿತಃ ॥ 3-272-48 (26345)
ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧೌಂಯೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ರಾಜಂದ್ರೌಪದೀಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯ ॥ 3-272-49 (26346)
ನ ಹಿ ಮೇ ಮೋಕ್ಷ್ಯತೇಜೀವನ್ಮೂಢಃ ಸೈಂಧವಕೋ ನೃಪಃ।
ಪಾತಾಲತಲಸಂಸ್ಥೋಪಿ ಯದಿ ಶಕ್ರೋಸ್ಯ ಸಾರಥಿಃ ॥ 3-272-50 (26347)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-272-51x (2679)
ನ ಹಂತವ್ಯೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ದುರಾತ್ಮಾಽಪಿಸ ಸೈಂಧವಃ।
ದುಃಶಲಾಮಭಿಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಗಾಂಧಾರೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ ॥ 3-272-51 (26348)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-272-52x (2680)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದ್ರೌಪದೀ ಭೀಮಮುವಾಚ ವ್ಯಾಕುಲೇಂದ್ರಿಯಾ।
ಕುಪಿತಾ ಹ್ರೀಮತೀ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಪತೀ ಭೀಮಾರ್ಜುನಾವುಭೌ ॥ 3-272-52 (26349)
ಕರ್ತವ್ಯಂ ಚೇತ್ಪ್ರಿಯಂ ಮಹ್ಯಂ ವಧ್ಯಃ ಸ ಪುರುಷಾಧಮಃ।
ಸೈಂಧವಾಪಶದಃ ಪಾಪೋ ದುರ್ಮತಿಃ ಕುಲಪಾಂಸನಃ ॥ 3-272-53 (26350)
ಭಾರ್ಯಾಭಿಹರ್ತಾ ವೈರೀ ಯೋ ಯಶ್ಚ ರಾಜ್ಯಹರೋ ರಿಪುಃ।
ಯಾಚಮಾನೋಽಪಿಸಂಗ್ರಾಮೇ ನ ಮೋಕ್ತವ್ಯಃ ಕಥಂಚನ ॥ 3-272-54 (26351)
ಇತ್ಯುಕ್ತೌ ತೌ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ಯಯತುರ್ಯತ್ರ ಸೈಂಧವಃ।
ರಾಜಾ ನಿವವೃತೇಕೃಷ್ಣಾಮಾದಾಯ ಸಪುರೋಹಿತಃ ॥ 3-272-55 (26352)
ಸ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಶ್ರಮಪದಮಪವಿದ್ಧವೃಸೀಕಟಂ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾದಿಭಿರ್ವಿಪ್ರೈರನುಕೀರ್ಣಂ ದದರ್ಶ ಹ ॥ 3-272-56 (26353)
ದ್ರೌಪದೀಮನುಶೋಚದ್ಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಸ್ತೈಃ ಸಮಾಹಿತೈಃ।
ಸಮೇಯಾಯ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಭಾರ್ಯ ಭ್ರಾತೃಮಧ್ಯಗಃ ॥ 3-272-57 (26354)
ತೇ ಸ್ಮ ತಂ ಮುದಿತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುನರಪ್ಯಾಗತಂ ನೃಪಂ।
ಜಿತ್ವಾ ತಾನ್ಸಿನಧುಸೌವೀರಾಂದ್ರೌಪದೀಂ ಚಾಹೃತಾಂ ಪುನಃ ॥ 3-272-58 (26355)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತೋ ರಾಜಾತತ್ರೈವೋಪವಿವೇಶ ಹ।
ಪ್ರವಿವೇಶಾಶ್ರಮಂ ಕೃಷ್ಣಾ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಹ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-272-59 (26356)
ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚಾಪಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕ್ರೋಶಗತಂ ರಿಪುಂ।
ಸ್ವಯಮಶ್ವಾಂಸ್ತುದಂತೌ ತೌ ಜವೇನೈವಾಭ್ಯಧಾವತಾಂ ॥ 3-272-60 (26357)
ಇದಮತ್ಯದ್ಭುತಂ ಚಾತ್ರ ಚಕಾರಾತಿರಥೋಽರ್ಜುನಃ।
ಕ್ರೋಶಮಾತ್ರಗತಾನಶ್ವಾನ್ಸೈಂಧವಸ್ಯ ಜಘಾನ ಯತ್ ॥ 3-272-61 (26358)
ಸ ಹಿ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಸಂಪನ್ನಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಕಾಲೇಽಪ್ಯಸಂಭ್ರಮಃ।
ಅಕರೋದ್ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ಶರೈರಸ್ತ್ರಾನುಮಂತ್ರಿತೈಃ ॥ 3-272-62 (26359)
ತತೋಽಭ್ಯಧಾವತಾಂ ವೀರಾವುಭೌ ಭೀಮಧನಂಜಯೌ।
ಹತಾಶ್ವಂ ಸೈಂಧವಂ ಭೀತಮೇಕಂ ವ್ಯಾಕುಲಚೇತಸಂ ॥ 3-272-63 (26360)
ಸೈಂಧವಸ್ತು ಹತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾಽಶ್ವಾನ್ಸ್ವಾನ್ಸುದುಃಖಿತಃ।
`ರಥಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ವೈ ಪಲಾಯನಪರೋಽಭವತ್' ॥ 3-272-64 (26361)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರವಿಕ್ರಮಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಾಣಂ ಚ ಧನಂಜಯಂ।
ಪಲಾಯನಕೃತೋತ್ಸಾಹಃ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಯೇನ ವೈ ವನಂ ॥ 3-272-65 (26362)
ಸೈಂಧವಂ ತ್ವಮಿಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಪರಾಕ್ರಾಂತಂ ಪಲಾಯನೇ।
ಅನುಯಾಯ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಫಲ್ಗುನೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-272-66 (26363)
ಅನನ ವೀರ್ಯೇಣ ಕಥಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ಬಲಾತ್।
ರಾಜಪುತ್ರ ನಿವರ್ತಸ್ವ ನ ತೇ ಯುಕ್ತಂ ಪಲಾಯನಂ ॥ 3-272-67 (26364)
ಕಥಂ ಹ್ಯನುಚರಾನ್ಹಿತ್ವಾ ಶತ್ರುಮಧ್ಯೇ ಪಲಾಯಸೇ।
ಇತ್ಯುಚ್ಯಮಾನಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಸೈಂಧವೋ ನ ನ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-272-68 (26365)
ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ತಂ ಭೀಮಃ ಸಹಸಾಽಭ್ಯದ್ರವದ್ಬಲೀ।
ಮಾ ವಧೀರಿತಿ ಪಾರ್ಥಸ್ತಂ ದಯಾವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-272-69 (26366)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ದ್ರೌಪದೀಹರಣಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 272 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-272-5 ಅಂತರಂ ಅಭ್ಯಹಾರಯತ್ ಭೀಮಜಯದ್ರಥಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರವೇಶೇನ ವ್ಯವಧಾನಂ ಕೃತವಾನ್। ರಥವಂಶೇನ ರಥವರ್ಗ್ರೇಣ ॥ 3-272-16 ಕ್ಷೇಮಂಕರಸುಮಾಲವೌ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ಕ್ಷೇಮಂಕರಮಹಾಮಲೌ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-272-21 ಸವಿಷಾಣಂ ಭುಜಂ ಸದಂತಂ ಶುಂಡಾದಂಡಂ। ಮೂಲೇ ಗಂಡಪ್ರದೇಶೇ ॥ 3-272-26 ತಲಯುಕ್ತೇನ ಮುಷ್ಟಿಯುಕ್ತೇನ ॥ 3-272-46 ಅನ್ವಿಷ ಅನ್ವಿಚ್ಛ ॥ 3-272-51 ದುಃಶಲಾಂ ದುರ್ಯೋಧನಭಗಿನೀಂ ॥ 3-272-56 ಅಪವಿದ್ಧಾ ಇತಸ್ತತೋ ವಿಶೀರ್ಣಾ ಬಸ್ಯಃ ಋಷೀಣಾಮಾಸನಾನಿ ॥ 3-272-65 ವಿಕ್ರಮಯುಕ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 273
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.273. ಅಧ್ಯಾಯಃ 273
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಕೇಶಗ್ರಹಣೇನ ನಿಪಾತಿತಸ್ಯ ಜಯದ್ರಥಸ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಪಾದಪ್ರಹಾರಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಪಂಚಚೂದೀನಿರ್ಮಾಣಂ ॥ 1 ॥ ಭೀಮೇನ ಬಂಧನಪೂರ್ವಕಮಾನೀತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಮೋಚನಂ ॥ 2 ॥ ಜಯದ್ರಯೇನ ತಪಃಪ್ರಸಾದಿತಾನ್ಮಹಾದೇವಾದರ್ಜುನವರ್ಜಮೇಕಸ್ಮಿಂದಿನೇ ಪಾಂಡವಜಯರೂಪವರಾಽಽದಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-273-0 (26367)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-273-0x (2681)
ಜಯದ್ರಥಸ್ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಭ್ರಾತರಾವುದ್ಯತಾಯುಧೌ।
ಪ್ರಾದಾವತ್ತೂರ್ಣಮವ್ಯಗ್ರೋ ಜೀವಿತೇಪ್ಸುಃ ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 3-273-1 (26368)
`ಲತಾಭಿಃ ಸಂವೃತೇ ಕಕ್ಷೇ ಕಿರೀಟಂ ರತ್ನಭಾಸ್ವರಂ।
ಅಪವಿಧ್ಯಪ್ರಧಾವಂತಂ ನಿಲೀಯಂತಂ ವನಾಂತರೇ ॥ 3-273-2 (26369)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ತಂ ಕಕ್ಷೇ ಲೀಯಮಾನಂ ಭಯಾಕುಲಂ।
ಮಾರ್ಗಮಾಣೋಽವತೀರ್ಯಾಶು ರಥಾದ್ರತ್ನವಿಭೂಪಿತಾತ್'।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ನಿಜಗ್ರಾಹಕೇಶಪಕ್ಷೇ ಹ್ಯಮರ್ಷಣಃ ॥ 3-273-3 (26370)
ಸಮುದ್ಯಂಯ ಚ ತಂ ಭೀಮೋ ನಿಷ್ಪಿಪೇಪ ಮಹೀತಲೇ।
ಗಲೇ ಗೃಹೀತ್ವಾರಾಜಾನಂ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಚೈವ ಹ ॥ 3-273-4 (26371)
ಪುನಃ ಸ ಜೀವಮಾನಸ್ಯ ತಸ್ಯೋತ್ಪತಿತುಮಿಚ್ಛತಃ।
ಪದಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಾಹರದ್ವಿಲಪಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-273-5 (26372)
ತಸ್ಯ ಜಾನೂ ದದೌ ಭಮೋ ಜಘ್ನೇ ಚೈನಮರತ್ನಿನಾ।
ಸ ಮೋಹಮಗಮದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಹಾರವರಪೀಡಿತಃ ॥ 3-273-6 (26373)
ಸರೋಷಂ ಭೀಮಸೇನಂ ತು ವಾರಯಾಮಾಸ ಫಲ್ಗುನಃ।
ದುಃಶಲಾಯಾಃ ಕೃತೇರಾಜಾ ಯತ್ತ್ವಾಮಾಹೇತಿ ಕೌರವ ॥ 3-273-7 (26374)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-273-8x (2682)
ನಾಯಂ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ ಮತ್ತೋ ಜೀವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ಕೃಷ್ಣಾಯಾಸ್ತದನರ್ಹಾಯಾಃ ಪರಿಕ್ಲೇಷ್ಟಾ ನರಾಧಮಃ ॥ 3-273-8 (26375)
ಕಿಂನು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ಯದ್ರಾಜಾ ಸತತಂ ಘೃಣೀ।
ತ್ವಂ ಚ ಬಾಲಿಶಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸದೈವಾಸ್ಮಾನ್ಪ್ರಬಾಧಸೇ ॥ 3-273-9 (26376)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಟಾಸ್ತಸ್ಯ ಪಂಚಚಕ್ರೇ ವೃಕೋದರಃ।
ಅರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ವಾಣೇನ ಕಿಂಚಿದಬ್ರುವತಸ್ತದಾ ॥ 3-273-10 (26377)
ವಿಕಲ್ಪಯಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ತತಃ ಪ್ರಾಹ ವೃಕೋದರಃ।
ಜೀವಿತುಂ ಚೇಚ್ಛಸೇ ಮೂಢ ಹೇತುಂ ಮೇ ಗದತಃ ಶೃಣು ॥ 3-273-11 (26378)
ದಾಸೋಸ್ಮೀತಿ ತ್ವಯಾ ವಾಚ್ಯಂ ಸಂಸತ್ಸು ಚ ಸಭಾಸು ಚ।
ಏವಂ ಚೇಜ್ಜೀವಿತಂ ದದ್ಯಾಮೇಷ ಯುದ್ಧಜಿತೋ ವಿಧಿಃ ॥ 3-273-12 (26379)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತಂ ರಾಜಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಮಾಣೋ ಜಯದ್ರಥಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಮಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ॥ 3-273-13 (26380)
ತತ ಏನಂ ವಿಚೇಷ್ಟಂತಂ ವದ್ಧ್ವಾ ಪಾರ್ಥೋ ವೃಕೋದರಃ।
ರಥಮಾರೋಪಯಾಮಾಸ ವಿಸಂಜ್ಞಂ ಪಾಂಸುಕುಂಠಿತಂ ॥ 3-273-14 (26381)
ತತಸ್ತಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಭೀಮಃ ಪಾರ್ತಾನುಗಸ್ತದಾ।
ಅಗ್ರ್ಯಮಾಶ್ರಮಮಧ್ಯಸ್ಥಾಮಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-273-15 (26382)
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭೀಮಸ್ತು ತದವಸ್ಥಂ ಜಯದ್ರಥಂ।
ತಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಾಹಸದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುಚ್ಯತಾಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-273-16 (26383)
ರಾಜಾನಂ ಚಾಬ್ರವೀದ್ಭೀಮೋ ದ್ರೌಪದ್ಯೈ ಕಥಯೇತಿ ವೈ।
ದಾಸಭಾವಂ ಗತೋ ಹ್ಯೇಷ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಪಾಪಚೇತನಃ ॥ 3-273-17 (26384)
ತಮುವಾಚ ಚ ತತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ಸಪ್ರಣಯಂ ವಚಃ।
ಮುಂಚೇಮಮಧಮಾಚಾರಂ ಪ್ರಮಾಣಾ ಯದಿ ತೇ ವಯಂ ॥ 3-273-18 (26385)
ದ್ರೌಪದೀ ಚಾಬ್ರವೀದ್ಭೀಮಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ದಾಸೋಽಯಂಮುಚ್ಯತಾಂ ರಾತ್ರಸ್ತ್ವಯಾಪಂಚಶಿಖಃ ಕೃತಃ ॥ 3-273-19 (26386)
`ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಭೀಮಸ್ತು ಭ್ರಾತ್ರಾ ಚೈವ ಚ ಕೃಷ್ಣಯಾ।
ಮುಮೋಚ ತಂ ಮಹಾಪಾಪಂ ಜಯದ್ರಥಮಚೇತನಂ' ॥ 3-273-20 (26387)
ಸ ಮುಕ್ತೋಽಭ್ಯೇತ್ಯರಾಜಾನಮಭಿವಾದ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ವವಂದೇ ವಿಹ್ವಲೋರಾಜಾತಾಂಶ್ಚ ವೃದ್ಧಾನ್ಮುನೀಂಸ್ತದಾ ॥ 3-273-21 (26388)
ತಮುವಾಚ ಧೃಣೀ ರಾಜಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ತಥಾಜಯದ್ರಥಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೃಹೀತಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ॥ 3-273-22 (26389)
ಅದಾಸೋ ಗಚ್ಛ ಮುಕ್ತೋಸಿ ಮೈವಂ ಕಾರ್ಷೀಃ ಪುನಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಸ್ತ್ರೀಕಾಮುಕ ಧಿಗಸ್ತು ತ್ವಾಂ ಕ್ಷುದ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಸಹಾಯವಾನ್ ॥ 3-273-23 (26390)
ಏವಂವಿಧಂ ಹಿ ಕ ಕುರ್ಯಾತ್ತ್ವದನಯಃ ಪುರುಷಾಧಮಃ।
`ಕರ್ಮ ಧರ್ಮವಿರುದ್ಧಂ ವೈ ಲೋಕದುಷ್ಟಂ ಚ ದುರ್ಮತೇ' ॥ 3-273-24 (26391)
ಗತಸತ್ತ್ವಮಿವ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕರ್ತಾರಮಶುಭಸ್ಯ ತಂ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕೃಪಾಂ ಚಕ್ರೇ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-273-25 (26392)
ಧರ್ಮೇ ತೇ ವರ್ಧತಾಂ ವುದ್ಧಿರ್ಮಾ ಚಾಧರ್ಮೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ।
ಸಾಶ್ಚ ಸಾಥಪಾದಾತಃ ಸ್ವಸ್ತಿ ಗಚ್ಛ ಜಯದ್ರಥ ॥ 3-273-26 (26393)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಸವ್ರೀಜಂ ತೂಷ್ಣೀಂ ಕಿಂಚಿದವಾಙ್ಯುಖಃ।
ಜಗಾಮ ರಾಜಾ ದುಃಖಾರ್ತೋ ಗಂಗಾದ್ವಾರಾಯ ಭಾರತ ॥ 3-273-27 (26394)
ಸ ದೇವಂ ಶರಣಂ ಗತ್ವಾ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಮುಮಾಪತಿಂ।
ತಪಶ್ಚಚಾರ ವಿಪುಲಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರೀತೋ ವೃಷಧ್ವಜಃ ॥ 3-273-28 (26395)
ಬಲಿಂ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾತ್ಪ್ರೀಯಮಾಣಸ್ತ್ರಿಲೋಚನಃ।
ವರಂ ಚಾಸ್ಮೈ ದದೌ ದೇವಃ ಸ ಜಗ್ರಾಹ ಚ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 3-273-29 (26396)
ಸಮಸ್ತಾನ್ಸರಥಾನ್ಪಂಚಜಯೇಯಂ ಯುಧಿ ಪಾಂಡವಾನ್।
ಇತಿ ರಾಜಾಽಬ್ರವೀದ್ದೇವಂ ನೇತಿ ದೇವಸ್ತಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-273-30 (26397)
ಅಜಯ್ಯಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯವಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಾರಯಿಷ್ಯಸಿ ತಾನ್ಯುಧಿ।
ಋತೇಽರ್ಜುನಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ನರಂ ನಾಮ ಸುರೇಶ್ವರಂ ॥ 3-273-31 (26398)
ಬದರ್ಯಾಂ ತಪ್ತತಪಸಂ ನಾರಾಯಣಸಹಾಯಕಂ।
ಅಜಿತಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಂ ॥ 3-273-32 (26399)
ಮಯಾ ದತ್ತಂ ಪಾಶುಪತಂ ದಿವ್ಯಮಪ್ರತಿಮಂ ಶರಂ।
ಅವಾಪ ಲೋಕಪಾಲೇಭ್ಯೋ ವಜ್ರಾದೀನ್ಸ ಮಹಾಶರಾನ್ ॥ 3-273-33 (26400)
ದೇವದೇವೋ ಹ್ಯನಂತಾತ್ಮಾ ವಿಷ್ಣುಃ ಸುರಗುರುಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರಧಾನಪುರುಷೋಽವ್ಯಕ್ತೋವಿಶ್ವಾತ್ಮಾವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿಮಾನ್ ॥ 3-273-34 (26401)
ಯುಗಾಂತಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲಾಗ್ನಿರ್ದಹತೇ ಜಗತ್।
ಸಪರ್ವತಾರ್ಣವದ್ವೀಪಂ ಸಶೈಲವನಕಾನನಂ।
ನಿರ್ದಹನ್ನಾಗಲೋಕಾಂಶ್ಚಪಾತಾಲತಲಚಾರಿಣಃ ॥ 3-273-35 (26402)
ಅಥಾಂತರಿಕ್ಷೇ ಸುಮಹನ್ನಾನಾವರ್ಣಾಃ ಪಯೋಧರಾಃ।
ಘೋರಸ್ವರಾ ವಿನದಿನಸ್ತಟಿನ್ಮಾಲಾವಲಂಬಿನಃ।
ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠಂದಿಶಃ ಸರ್ವಾವಿವರ್ಷಂತಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-273-36 (26403)
ತತೋಽಗ್ನೀಂ ಶಮಯಾಮಾಸುಃ ಸಂವರ್ತಾಗ್ನಿನಿಯಾಮಕಾಃ।
ಅಕ್ಷಮಾತ್ರೈಶ್ಚ ಧಾರಾಭಿಸ್ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಪೂರ್ಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-273-37 (26404)
ಏಕಾರ್ಣವೇ ತದಾತಸ್ಮಿನ್ನುಪಶಾಂತಚರಾಚರೇ।
ನಷ್ಟಚಂದ್ರಾರ್ಕಪವನೇ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರವರ್ಜಿತೇ।
ಚತುರ್ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಸಲಿಲೇನಾಪ್ಲುತಾ ಮಹೀ ॥ 3-273-38 (26405)
ತತೋ ನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಸ್ತು ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್।
ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಪಾ ಪುರುಷಃ ಸ್ವಪ್ನುಕಾಮಸ್ತ್ವತೀಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-273-39 (26406)
ಫಣಾಸಹಸ್ರವಿಕಟಂ ಶೇಷಂ ಪರ್ಯಂಕಭೋಗಿನಂ।
ಸಹಸ್ರಮಿವ ತಿಗ್ಮಾಂಶುಸಂಘಾತಮಮಿತದ್ಯುತಿಂ।
ಕುಂದೇಂದುಹಾರಗೋಕ್ಷೀರಮೃಣಾಲಕುಮುದಪ್ರಭಂ ॥ 3-273-40 (26407)
ತತ್ರಾಸೌ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸ್ವಪಂಜಲನಿಧೌ ತದಾ।
ನೈಶೇನ ತಮಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾಂ ಸ್ವಾಂ ರಾತ್ರಿಂಕುರುತೇ ವಿಭುಃ ॥ 3-273-41 (26408)
ಸತ್ವೋದ್ರೇಕಾತ್ಪ್ರಬುದ್ಧಸ್ತು ಶೂನ್ಯಂ ಲೋಕಮಪಶ್ಯತ।
ಇಮಂ ಚೋದಾಹರಂತ್ಯತ್ರಶ್ಲೋಕಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-273-42 (26409)
ಆಪೋ ನಾರಾಸ್ತತ್ತನವ ಇತ್ಯಪಾಂ ನಾಮ ಶುಶ್ರುಮಃ।
ಅಯನಂ ತೇನ ಚೈವಾಸ್ತೇ ತೇನ ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-273-43 (26410)
ಪ್ರಧ್ಯಾನಸಮಕಾಲಂ ತುಪ್ರಜಾಹೇತೋಃ ಸನಾತನಃ।
ಧ್ಯಾತಮಾತ್ರೇ ತು ಭಗವನ್ನಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮಃ ಸಮುತ್ಥಿತಃ ॥ 3-273-44 (26411)
ತತಶ್ಚತುರ್ಮುಖೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನಾಭಿಪದ್ಮಾದ್ವಿನಿಃಸೃತಃ।
ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟಃ ಸಹಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-273-45 (26412)
ಶೂನ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಮಾನಸಾನಾತ್ಮನಃ ಸಮಾನ್।
ತತೋ ಮರೀಚಿಪ್ರಮುಖಾನ್ಮಹರ್ಷೀನಸೃಜನ್ನವ ॥ 3-273-46 (26413)
ತೇಽಸೃಜನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತ್ರಸಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಭೂತಾನಿ ಪಿಶಾಚೋರಗಮಾನುಷಾನ್ ॥ 3-273-47 (26414)
ಸೃಜತೇ ಬ್ರಹ್ಮಮೂರ್ತಿಸ್ತು ರಕ್ಷತೇ ಪೌರುಷೀ ತನುಃ।
ರೌದ್ರೀ ಭಾವೇನ ಶಮಯೇತ್ತಿಸ್ರೋಽವಸ್ಥಾಃ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ॥ 3-273-48 (26415)
ನ ಶ್ರುತಂ ತೇ ಸಿಂಧುಪತೇ ವಿಷ್ಣೋರದ್ಭುತಕರ್ಮಣಃ।
ಕಥ್ಯಮಾನಾನಿ ಮುನಿಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ ॥ 3-273-49 (26416)
ಜಲೇನ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ಸರ್ವತಃ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ತದಾ ಚೈಕಾರ್ಣವೇ ತಸ್ಮಿನನೇಕಾಕಾಶೇ ಪ್ರಭುಶ್ಚರನ್ ॥ 3-273-50 (26417)
ನಿಶಾಯಾಮಿವ ಖದ್ಯೋತಃ ಪ್ರಾವೃಟ್ಕಾಲೇ ಸಮಂತತಃ।
ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಾಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಮಾರ್ಗಮಾಣಸ್ತದಾಽಭವತ್ ॥ 3-273-51 (26418)
ಜಲೇ ನಿಮಗ್ನಾಂ ಗಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಚೋದ್ಧರ್ತುಂ ಮನಸೇಚ್ಛತಿ।
ಕಿಂನು ರೂಪಮಹಂ ಕೃತ್ವಾಸಲಿಲಾದುದ್ಧರೇ ಮಹೀಂ ॥ 3-273-52 (26419)
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಜಲಕ್ರೀಡಾಭಿರುಚಿತಂ ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಸ್ಮರತ್ ॥ 3-273-53 (26420)
ಕೃತ್ವಾ ವರಾಹವಪುಪಂ ವಾಙ್ಮಯಂ ವೇದಸಂಮಿತಂ।
ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಮಾಯತಂ ಶತಯೋಜನಂ ॥ 3-273-54 (26421)
ಮಹಾಪರ್ವತವರ್ಷ್ಮಾಭಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂಪ್ರದೀಪ್ತಿಮತ್।
ಮಹಾಮೇಘೌಘನಿರ್ಘೋಪಂ ನೀಲಜೀಮೂತಸನ್ನಿಭಂ ॥ 3-273-55 (26422)
ಭೂತ್ವಾ ಯಜ್ಞವರಾಹೋ ವೈ ಅಪಃ ಸಂಪ್ರಾವಿಶತ್ಪ್ರಭುಃ।
ದಂಷ್ಟ್ರೇಣೈಕೇನ ಚೋದ್ಧೃತ್ಯಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ನ್ಯವಿಶನ್ಮಹೀಂ ॥ 3-273-56 (26423)
ಪುನರೇವ ಮಹಾಬಾಹುರಪೂರ್ವಾಂ ತನುಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನರಸ್ಯ ಕೃತ್ವಾಽರ್ಧತನುಂ ಸಿಂಹಸ್ಯಾರ್ಧತನುಂ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-273-57 (26424)
ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಸ್ಯ ಸಭಾಂ ಗತ್ವಾಪಾಣಿಂ ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯಪಾಣಿನಾ।
ದೈತ್ಯಾನಾಮಾದಿಪುರುಷಃ ಸುರಾರಿರ್ದಿತಿನಂದನಃ ॥ 3-273-58 (26425)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾಪೂರ್ವವಪುಷಂ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ।
ಶೂಲೋದ್ಯತಕರಃ ಸ್ರಗ್ವೀ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಸ್ತದಾ ॥ 3-273-59 (26426)
ಮೇಘಸ್ತನಿತನಿರ್ಘೋಷೋ ನೀಲಾಭ್ರಚಯಸನ್ನಿಭಃ।
ದೇವಾರಿರ್ದಿತಿಜೋ ವೀರೋ ನೃಸಿಂಹಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 3-273-60 (26427)
ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ತತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮೃಗೇಂದ್ರೇಣ ಬಲೀಯಸಾ।
ನಾರಸಿಂಹೇನ ವಪುಷಾದಾರಿತಃ ಕರಜೈರ್ಭೃಶಂ ॥ 3-273-61 (26428)
ಏವಂ ನಿಹತ್ಯ ಭಗವಾಂದೈತ್ಯೇನದ್ರಂ ರಿಪುಘಾತಿನಂ।
ಭೂಯೋಽನ್ಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಪ್ರಭುರ್ಲೋಕಹಿತಾಯ ಚ।
ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾತ್ಮಜಃ ಶ್ರೀಮಾನದಿತ್ಯಾ ಗರ್ಭಧಾರಿತಃ ॥ 3-273-62 (26429)
ಪೂರ್ಣೇ ವರ್ಷಸಹಸ್ರೇ ತು ಪ್ರಸೂತ ಭರ್ಗಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-273-63 (26430)
ದುರ್ದಿನಾಂಭೋದಸದೃಶೋ ದೀಪ್ತಾಕ್ಷೋ ವಾಮನಾಕೃತಿಃ।
ದಂಡೀ ಕಮಂಡಲುಧರಃ ಶ್ರೀವತ್ಸೋರಸಿ ಭೂಷಿತಃ।
ಜಟೀ ಯಜ್ಞೋಪವೀತೀ ಚ ಭಗವಾನ್ಬಾಲರೂಪಧೃಕ್ ॥ 3-273-64 (26431)
ಯಜ್ಞವಾಟಂ ಗತಃ ಶ್ರೀಮಾಂದಾನವೇಂದ್ರಸ್ಯ ವೈ ತದಾ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಹಾಯೋಽಸೌ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಬಲಿನೋ ಮಖೇ ॥ 3-273-65 (26432)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾವಾಮನತನುಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಬಲಿರಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ದರ್ಶನೇ ವಿಪ್ರ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಕಿಂ ದದಾನಿತೇ ॥ 3-273-66 (26433)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಬಲಿನಾ ವಾಮನಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ ॥ 3-273-67 (26434)
ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬಲಿಂ ದೇವಃ ಸ್ಮಯಮಾನೋಽಭ್ಯಭಾಷತ।
ಮೇದಿನೀಂ ದಾನವಪತೇ ದೇಹಿ ಮೇ ವಿಕ್ರಮತ್ರಯಂ ॥ 3-273-68 (26435)
ಬಲಿರ್ದದೌ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ವಿಪ್ರಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।
ತತೋ ದಿವ್ಯಾದ್ಭುತತಮಂ ರೂಪಂ ವಿಕ್ರಮತೋಹರೇಃ ॥ 3-273-69 (26436)
ವಿಕ್ರಮೈಸ್ತ್ರಿಭಿರಕ್ಷೋಭ್ಯೋ ಜಹಾರಾಶು ಸ ಮೇದಿನೀಂ।
ದದೌ ಶಕ್ರಾಯ ಚ ಮಹೀಂ ವಿಷ್ಣುರ್ದೇವಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-273-70 (26437)
ಏಷ ತೇ ವಾಮನೋ ನಾಮ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ತೇನ ದೇವಾಃ ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ವೈಷ್ಣವಂ ಚೋಚ್ಯತೇ ಜಗತ್ ॥ 3-273-71 (26438)
ಅಸತಾಂ ನಿಗ್ರಹಾರ್ಥಾಯ ಧರ್ಮಸಂರಕ್ಷಣಾಯ ಚ।
ಅವತೀರ್ಣೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಜಾಯತ ಯದುಕ್ಷಯೇ।
ಯಂ ದೇವಂವಿದುಷೋಗಾಂತಿ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸೈಂದವ ॥ 3-273-72 (26439)
ಅನಾದ್ಯಂತಮಜಂ ದೇವಂ ಪ್ರಭುಂಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಂ।
ಯಂ ದೇವಂ ವಿದುಷೋಗಾಂತಿತಸ್ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸೈಂಧವ ॥ 3-273-73 (26440)
ಯಮಾಹುರಜಿತಂಕೃಷ್ಣಂ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಂ।
ಶ್ರೀವತ್ಸಧಾರಿಣಂ ದೇವಂ ಪೀತಕೌಶೇಯವಾಸಸಂ ॥ 3-273-74 (26441)
ಪ್ರಧಾನಂ ಸೋಽಸ್ತ್ರವಿದುಷಾಂ ತೇನ ಕೃಷ್ಣನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-273-75 (26442)
ಸಹಾಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಶ್ರೀಮಾನತುಲವಿಕ್ರಮಃ।
ಸಮಾನಸ್ಯಂದನೇ ಪಾರ್ಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಪರವೀರಹಾ ॥ 3-273-76 (26443)
ನ ಶಕ್ಯತೇ ತೇನ ಜೇತುಂ ತ್ರಿದಶೈರಪಿ ದುಃಸಹಃ।
ಕಃ ಪುನರ್ಮಾನುಷೋ ಭಾವೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ವಿಜೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-273-77 (26444)
ತಮೇಕಂ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾತು ಸರ್ವಂಯೌಧಿಷ್ಠಿರಂ ಬಲಂ।
ಚತುರಃ ಪಾಂಡವಾತ್ರಾಜಂದಿನೈಕಂ ಜೇಪ್ಯಸೇ ರಿಪೂನ್ ॥ 3-273-78 (26445)
`ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂಪಾರ್ಥರಹಿತಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ವಾರಯಿಷ್ಯಸಿ।
ಏತದ್ಧಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಮಯಾ ದತ್ತೋ ವರಸ್ತವ' ॥ 3-273-79 (26446)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-273-80x (2683)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ನೃಪತಿಂ ಸರ್ವಪಾಪಹರೋ ಹರಃ।
ಉಮಾಪತಿಃ ಪಶುಪತಿರ್ಯಜ್ಞಹಾ ತ್ರಿಪುರಾರ್ದನಃ ॥ 3-273-80 (26447)
ವಾಮನೈರ್ವಿಕಟೈಃ ಕುಬ್ಜೈರುಗ್ರಶ್ರವಣದರ್ಶನೈಃ।
ವೃತಃ ಪಾರಿಷದೈರ್ಘೋರೈರ್ನಾನಾಪ್ರಹರಣೋದ್ಯತೈಃ ॥ 3-273-81 (26448)
ತ್ರ್ಯಂಬಕೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಭಗನೇತ್ರನಿಪಾತನಃ।
ಉಮಾಸಹಾಯೋ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 3-273-82 (26449)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ನೃಪತಿಃ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯಯೌ।
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ನ್ಯವಸನ್ಕಾಂಯಕೇ ತಥಾ ॥ 3-273-83 (26450)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಯಜದ್ರಥವಿಮೋಕ್ಷಣಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 273 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-273-9 ಘೃಣೀ ದಯಾವಾನ್। ಬಾಲಿಶಯಾ ಸ್ವಲ್ಪಯಾ। ಬಾಧಸೇಶತ್ರುಂ ಹಂತುಂ ನ ದದಾಸಿ ॥ 3-273-10 ಸಟಾಃ ಜಟಾಃ ಕೇಶಸಂನಿವೇಶೇ ಮಧ್ಯೇ ಮಧ್ಯೇಪಂಚಸು ಸ್ಥಾನೇಷು ಅರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ಬಾಣೇನ ಕ್ಷೀರವದ್ವಾಷಯಾಮಾಸೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-273-11 ವಿಕತ್ಥಯಿತ್ವಾರಾಜಾನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-273-29 ಬಲಿಂ ಉಪಹಾರಂ ॥ 3-273-31 ಮಹಾಬಾಹುಂ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-273-33 ಶೃಣಾತಿ ಹಿನಸ್ತೀತಿ ಶರಮಸ್ತ್ರಂ ॥ 3-273-34 ನಾರಾಯಣಸಹಾಯಸ್ಯಾಜೇಯತ್ವಂ ವಕ್ತುಂ ನಾರಾಯಣಮಾಹಾತ್ಂಯಮೇವಾಹ ದೇವದೇವ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ॥ 3-273-35 ಕಾಲಾಗ್ನಿರೂಪೋ ನಾರಾಯಣೋ ನಿದೇಹತೇ ॥ 3-273-36 ವಿನದಿನಃ ಗರ್ಜಂತಃ। ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠನ್ ಸಮುದತಿಷ್ಠನ್। ಉತ್ತಿಷ್ಠಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-273-37 ಶಮಯಾಮಾಸುಃ ಪಯೋಧರಾ ಇತಿಪ್ರಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ। ಅಕ್ಷಮಾತ್ರೈಃ ರಥಾಕ್ಷಮಾತ್ರಾಭಿಃ ಸ್ಥೂಲಾಭಿಃ। ಸಾಮಾನ್ಯೇ ನಪುಂಸಕಂ ॥ 3-273-40 ಅಧ್ಯತಿಷ್ಠದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-273-43 ನಾರಾಯಣಪದಂನಿರ್ವಕ್ತಿ ಆಪ ಇತಿ। ನರಾಜ್ಜಾತಾ ನಾರಾಃ ತತ್ತನಯಃ ನಾರಾಯಣಸ್ಯೈವ ತನವಃ ನಾರಾಃ ಆಪಃ ಅಯನಂ ನಿವಾಸಸ್ಥಾನಂ ಯಸ್ಯ ॥ 3-273-45 ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಪದ್ಮೇ ಪಿತಾಮಹ ಉಪವಿಷ್ಟ ಇತಿಕ್ರಮಭಂಗೇನ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-273-47 ತ್ರಸಾನಿ ಜಂಗಮಾನಿ ॥ 3-273-49 ಹೇ ಸಿಂಧುಪತೇ। ತೇ ತವ ಶ್ರುತಂ ಶ್ರವಣಂ ನಾಸ್ತಿ। ಯಥೋ ವಿಷ್ಣೋರದ್ಭುತಕರ್ಮಣಃ ಕಥ್ಯಮಾನಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನ ವೇತ್ಸೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-273-53 ಜಲಕ್ರೀಡಾಯಾಮಭಿರುಚಿತಂ ಪ್ರೀತಿರ್ಯಸ್ಯ ॥ 3-273-54 ವರಾಹವಪುಷಮಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ವಾಙ್ಯಯಂ ಚತುರ್ವೇದಮಯಂ। ವೇದಸಂಮಿತಂ ವೇದಪ್ರಮಿತಯಜ್ಞರೂಪಂ ॥ 3-273-55 ವರ್ಷ್ಮ ಶರೀರಂ ॥ 3-273-56 ದಂಷ್ಟ್ರೇಣ ದಂಷ್ಟ್ರಯಾ ನ್ಯವಿಶತ್ ನ್ಯವೇಶಯತ್ ॥ 3-273-62 ಗರ್ಭೇ ಧರಿತಃ ಗರ್ಭಧಾರಿತಃ ॥ 3-273-64 ದುರ್ದಿನಂ ಪ್ರಾವೃಟ್ದಿನಂ ತತ್ರ ಭವೋಽಂಭೋದಃ ಕೃಷ್ಣಮೇಘಸ್ತತ್ಸದೃಶಃ। ಶ್ರೀವತ್ಸೇನೋರಸಿ ಭೂಷಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-273-65 ವಾಟಂ ಸ್ಥಾನಂ। ಬಲಿನೋ ಬಲೇಃ। ಅಯಮಿಕಾರಾಂತ ಇನ್ನಂತಶ್ರ ಶಬ್ದೋ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 3-273-69 ದಿವ್ಯಂ ಚ ತದದ್ಧುತತಮಂ ಚ ರೂಪಂ ಬಭೂವೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-273-72 ಅವತೀರ್ಣೋಽವತರಣಂ ಕುರ್ವನ್ನಜಾಯತ ಆವಿರ್ಭೂತಃ। ಯದುಕ್ಷಯೇ ಯದೂನಾಂ ಗೃಹೇ ॥ 3-273-73 ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ವಿದುಷೋ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಗಾಂತಿ ಗಾಯಂತಿ ॥ 3-273-75 ಸೋಽರ್ಜುನಃ ಅಸ್ತ್ರವಿದುಷಾಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಯ ಅಜಿತಮಾಹುಸ್ತೇನ ಕೃಷ್ಣೇನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-273-77 ತೇನ ಕೃಷ್ಣಸಹಾಯತ್ವೇನ ಹೇತುನಾ। ಭಾವಃ ಪೂಜ್ಯತಮಃ। ಭಾವಃ ಪೂಜ್ಯತಮೇ ಲೋಕೇ ಇತ್ಯನೇಕಾರ್ಥಃ ॥ 3-273-78 ದಿನೈಕಮೇಕದಿನಮೇವ ನ ಸರ್ವದಾ ॥ 3-273-83 ಜಯದ್ರಥೋಽಪಿ ಮಂದಾತ್ಮಾ ಸ್ವಮೇವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 274
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.274. ಅಧ್ಯಾಯಃ 274
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸಮಾನದುಃಖಿಸತ್ತಾಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-274-0 (26451)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-274-0x (2684)
ಏವಂ ಹೃತಾಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ಲೇಶಮನುತ್ತಮಂ।
ಅತ ಊರ್ದ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-274-1 (26452)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-274-2x (2685)
ಏವಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಜಯದ್ರಥಂ।
ಆಸಾಂಚಕ್ರೇ ಮುನಿಗಣೈರ್ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-274-2 (26453)
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಶೃಣ್ವತಾಮನುಶೋಚತಾಂ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ಪಾಂಡುನಂದನಃ ॥ 3-274-3 (26454)
ಭಗವಂದೇವರ್ಷೀಣಾಂ ತ್ವಂ ಖ್ಯಾತೋ ಭೂತಭವಿಷ್ಯವಿತ್।
ಸಂಶಯಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಮಿ ಚ್ಛಿಂಧಿ ಮೇ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-274-4 (26455)
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಸುತಾ ಹ್ಯೇಷಾ ವೇದಿಮಧ್ಯಾತ್ಸಮುತ್ಥಿತಾ।
ಅಯೋನಿಜಾ ಮಹಾಭಾಗಾಸ್ನುಷಾ ಪಾಂಡೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-274-5 (26456)
ಮನ್ಯೇ ಕಾಲಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೈವಂ ಚ ದುರತಿಕ್ರಮಂ।
ಭವಿತವ್ಯಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಯಸ್ ನಾಸ್ತಿ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ ॥ 3-274-6 (26457)
ಕಥಂ ಹಿ ಪತ್ನೀಮಸ್ಮಾಕಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಂ।
ಸಂಸ್ಪೃಶೇದೀದೃಶೋ ಭಾವಃ ಶುಚಿಂ ಸ್ತೈನ್ಯಮಿವಾನೃತಂ ॥ 3-274-7 (26458)
ನ ಹಿ ಪಾಪಂ ಕೃತಂಕಿಂಚಿತ್ಕರ್ಮ ವಾ ನಿಂದಿತಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಧರ್ಮಃ ಸುಚರಿತೋ ಮಹಾನ್ ॥ 3-274-8 (26459)
ತಾಂ ಜಹಾರ ಬಲಾದ್ರಾಜಾ ಮೂಢಬುದ್ಧಿರ್ಜಯದ್ರಥಃ।
ತಸ್ಯಾಃ ಸಂಹರಣಾತ್ಪಾಪಃ ಶಿರಸಃ ಕೇಶವಾಪನಂ ॥ 3-274-9 (26460)
ಪರಾಜಯಂ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸಸಹಾಃ ಸಮಾಪ್ತವಾನ್।
ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತಾ ತಥಾಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಹತ್ವಾ ತತ್ಸೈಂಧವಂ ಬಲಂ ॥ 3-274-10 (26461)
ತದ್ದಾರಹರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮಸ್ಮಾಭಿರವಿತರ್ಕಿತಂ।
ದುಃಖಶ್ಚಾಯಂ ವನೇ ವಾಸೋ ಮೃಗಯಾಯಾಂ ಚ ಜೀವಿಕಾ ॥ 3-274-11 (26462)
ಹಿಂಸಾ ಚ ಮೃಗಜಾತೀನಾಂ ವನೌಕೋಭಿರ್ವನೌಕಸಾಂ।
ಜ್ಞಾತಿಭಿರ್ವಿಪ್ರವಾಸಶ್ಚ ಮಿಥ್ಯಾವ್ಯವಸಿತೈರಿಯಂ ॥ 3-274-12 (26463)
ಅಸ್ತಿ ನೂನಂ ಮಯಾ ಕಶ್ಚಿದಲ್ಪಭಾಗ್ಯತರೋ ನರಃ।
ಭವತಾ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋ ವಾ ಶ್ರುತಪೂರ್ವೋಽಪಿ ವಾ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-274-13 (26464)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 274 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-274-6 ದೈವಂ ಚ ವಿಧಿನಿರ್ಮಿತಮಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರದೈವಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ವಿಧಿಃ ಸದಸತ್ಕರ್ಮಣೀ ತಾಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮಿತಂ ॥ 3-274-7 ಈದೃಶೋ ಭಾವಃ ಪರೇಣ ಹರಣಂ ॥ 3-274-12 ಮಿಥ್ಯಾವ್ಯವಸಿತೈಃ ವೃಥಾತಾಪಸವೇಷಧರೈಃ। ಇಯಂ ಹಿಂಸಾ ಕ್ರಿಯತ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-274-13 ಮಯಾ ಸಮ ಇತಿಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 275
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.275. ಅಧ್ಯಾಯಃ 275
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ತತ್ರರಾಮಾದ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ರಾವಣೋತ್ಪತ್ತ್ಯುಪೋದ್ಧಾತತಯಾ ಕುಬೇರೋತ್ಪತ್ತಿಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-275-0 (26465)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-275-0x (2686)
ಪ್ರಾಪ್ತಮಪ್ರತಿಮಂ ದುಃಖಂ ರಾಮೇಣ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಕ್ಷಸಾ ಜಾನಕೀ ತಸ್ಯ ಹೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಬಲೀಯಸಾ ॥ 3-275-1 (26466)
ಆಶ್ರಮಾದ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇಣ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ।
ಮಾಯಾಮಾಸ್ಥಾಯ ತರಸಾ ಹತ್ವಾ ಗೃಧ್ರಂ ಜಟಾಯುಷಂ ॥ 3-275-2 (26467)
ಪ್ರತ್ಯಾಜಹಾರ ತಾಂ ರಾಮಃ ಸುಗ್ರೀವಬಲಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಬದ್ಧ್ವಾ ಸೇತುಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ದಗ್ಧ್ವಾ ಲಂಕಾಂ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 3-275-3 (26468)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-275-4x (2687)
ಕಸ್ಮಿನ್ನಾಮಃ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಕಿಂವೀರ್ಯಃ ಕಿಂಪರಾಕ್ರಮಃ।
ರಾವಣಃ ಕಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ವಾ ಕಿಂ ವೈರಂ ತಸ್ ತೇನ ಹ ॥ 3-275-4 (26469)
ಏತನ್ಮೇ ಭಗವನ್ಸರ್ವಂ ಸಂಯಗಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ।
`ತ್ವಯಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೋದೃಷ್ಟಂ ಯಥಾಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।'
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಚರಿತಂ ರಾಮಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-275-5 (26470)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-275-6x (2688)
ಅಜೋನಾಮಾಭವದ್ರಾಜಾ ಮಹಾನಿಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಜಃ।
ತಸ್ ಪುತ್ರೋ ದಶರಥಃಶಶ್ವತ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಾಂಛುಚಿಃ ॥ 3-275-6 (26471)
ಅಭವಂಸ್ತಸ್ಯ ಚತ್ವಾರಃ ಪುತ್ರಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕೋವಿದಾಃ।
ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಶತ್ರುಘ್ನಾ ಭರತಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-275-7 (26472)
ರಾಮಸ್ಯ ಮಾತಾ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಕೈಕೇಯೀ ಭರತಸ್ಯ ತು।
ಸುತೌ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶತ್ರುಘ್ನೌ ಸುಮಿತ್ರಾಯಾಃ ಪರಂತಪೌ ॥ 3-275-8 (26473)
ವಿದೇಹರಾಜೋ ಜನಕಃ ಸೀತಾ ತಸ್ಯಾತ್ಮಜಾ ವಿಮೋ।
ಯಾಂ ಚಕಾರ ಸ್ವಯಂ ತ್ವಷ್ಟಾ ರಾಮಸ್ಯ ಮಹಿಷೀಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-275-9 (26474)
ಏತದ್ರಾಮಸ್ಯ ತೇ ಜನ್ಮ ಸೀತಾಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ರಾವಣಸ್ಯಾಪಿ ತೇ ಜನ್ಮ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ರಜನೇಶ್ವರ ॥ 3-275-10 (26475)
ಪಿತಾಮಹೋ ರಾವಣಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಸ್ವಯಂಭೂಃ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಭುಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಮಹಾತಪಾಃ ॥ 3-275-11 (26476)
ಪುಲಸ್ತ್ಯೋ ನಾಮ ತಸ್ಯಾಸೀನ್ಮಾನಸೋ ದಯಿತಃ ಸುತಃ।
ತಸ್ಯ ವೈಶ್ರವಣೋ ನಾಮ ಗವಿ ಪುತ್ರೋಽಭವತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-275-12 (26477)
ಪಿತರಂ ಸ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಿತಾಮಹಮುಪಸ್ಥಿತಃ।
ತಸ್ಯ ಕೋಪಾತ್ಪಿತಾ ರಾಜನ್ಸಸರ್ಜಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ॥ 3-275-13 (26478)
ಸ ಜಜ್ಞೇ ವಿಶ್ರವಾ ನಾಮ ತಸ್ಯಾತ್ಮಾರ್ಧೇನ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಪ್ರತೀಕಾರಾಯ ಸಕ್ರೋಧಸ್ತತೋ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-275-14 (26479)
ಪಿತಾಮಹಸ್ತುಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ದದೌ ವೈಶ್ರವಣಸ್ ಹ।
ಅಮರತ್ವಂ ಧನೇಶತ್ವಂ ಲೋಕಪಾಲತ್ವಮೇವ ಚ ॥ 3-275-15 (26480)
ಈಶಾನನ ತಥಾ ಸಖ್ಯಂ ಪುತ್ರಂ ಚ ನಲಕೂವರಂ।
ರಾಜಧಾನೀನಿವೇಸಂ ಚ ಲಂಕಾಂರಕ್ಷೋಗಣಾನ್ವಿತಾಂ ॥ 3-275-16 (26481)
ವಿಮಾನಂ ಪುಷ್ಪಕಂ ನಾಮ ಕಾಮಗಂ ಚ ದದೌ ಪ್ರಭುಃ।
ಯಕ್ಷಾಣಾಮಾಧಿಪತ್ಯಂಚ ರಾಜರಾಜತ್ವಮೇವ ಚ ॥ 3-275-17 (26482)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 275 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-275-2 ರಾವಣೇನ ವಿಹಾಯಸಾ ಇತಿ ಥ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-275-9 ತ್ವಷ್ಟಾ ಯೋರಾಮಮಹಿಷೀಂ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ತ್ವಷ್ಟಾ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಸಂಕಲ್ಪೇನ ಚಕಾರ ನತು ಮೈಥುನದ್ವಾರಾ। ಅಯೋನಿಜಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-275-12 ಗವಿ ಗೋಸಂಜ್ಞಾಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ॥ 3-275-13 ತಸ್ಯ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಕೋಪಾತ್ ಮಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮತ್ಪಿತರಂ ಸೇವತ ಇತ್ಯತಿಜ್ವಲನಾತ್। ವೈಶ್ರವಣಂ ವಾಧಿತುಂ ಪುಲಸ್ತ್ಯಏವ ಯೋಗಬಲೇನ ವಿಶ್ರವಃಸಂಜ್ಞಂ ದೇಹಾಂತರಂ ಚಕೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 276
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.276. ಅಧ್ಯಾಯಃ 276
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮುನಿವರೇಣ ವಿಶ್ರವಸಾ ಭಾರ್ಯಾತ್ರಯೇ ರಾವಣಾದೀನಾಮುತ್ಪಾದನಂ ॥ 1 ॥ ಸಾನುಜೇನ ರಾವಣೇನ ತಪಸ್ತೋಷಿತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವರಾತ್ಪುಷ್ಪಕಾ ಪಹರಣಪೂರ್ವಕಂ ಕುಬೇರಸ್ಯ ನಿಷ್ಕಾಸನೇನ ಲಂಕಾಯಾಂ ನಿವಾಸಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-276-0 (26483)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-276-0x (2689)
ಪುಲಸ್ತ್ಯಸ್ ತು ಯಃ ಕ್ರೋಧಾದರ್ಧದೇಹೋಽಭವನ್ಮುನಿಃ।
ವಿಶ್ರವಾನಾಮ ಸಕ್ರೋಧಂ ಪಿತರಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ। 3-276-1 (26484)
ಬುಬುಧೇ ತಂ ತು ಸಕ್ರೋಧಂ ಪಿತರಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ।
ಕುಬೇರಸ್ತತ್ಪ್ರಸಾದಾರ್ಥಂ ಯತತೇ ಸ್ಮ ಸದಾ ನೃಪ ॥ 3-276-2 (26485)
ಸ ರಾಜರಾಜೋ ಲಂಕಾಯಾಂ ನ್ಯವಸನ್ನರವಾಹನಃ।
ರಾಕ್ಷಸೀಃ ಪ್ರದದೌ ತಿಸ್ರಃ ಪಿತುರ್ವೈ ಪರಿಚಾರಿಕಾಃ ॥ 3-276-3 (26486)
ತಾಃ ಸದಾ ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸಂತೋಷಯಿತುಮುದ್ಯತಾಃ।
ಋಷಿಂ ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ನೃತ್ಯಗೀತವಿಶಾರದಾಃ ॥ 3-276-4 (26487)
ಪುಷ್ಪೋತ್ಕಟಾ ಚ ರಾಕಾ ಚ ಮಾಲಿನೀ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಯಾರಾಜಞ್ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮಾಃ ಸುಮಧ್ಯಮಾಃ ॥ 3-276-5 (26488)
ಸ ತಾಸಾಂ ಭಗವಾಂಸ್ತುಷ್ಟೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರದದೌ ವರಾನ್।
ಲೋಕಪಾಲೋಪಮಾನ್ಪುತ್ರಾನಕೈಕಸ್ಯಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್ ॥ 3-276-6 (26489)
ಪುಷ್ಪೋತ್ಕಟಾಯಾಂ ಜಜ್ಞಾತೇ ದ್ವೌ ಪುತ್ರೌ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರೌ।
ಕುಂಭಕರ್ಣದಶಗ್ರೀವೌ ಬಲೇನಾಪ್ರತಿಮೌ ಭುವಿ ॥ 3-276-7 (26490)
ಮಾಲಿನ ಜನಯಾಮಾಸ ಪುತ್ರಮೇಕಂ ವಿಭೀಷಣಂ।
ರಾಕಾರ್ಯಾ ಮಿಥುನಂ ಜಜ್ಞೇ ಖರಃ ಶೂರ್ಪಣಖಾ ತಥಾ ॥ 3-276-8 (26491)
ವಿಭೀಷಣಸ್ತು ರೂಪೇಣ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋಽಭ್ಯಧಿಕೋಽಭವತ್।
ಸ ಬಭೂವ ಮಹಾಭಾಗೋ ಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾ ಕ್ರಿಯಾರತಿಃ ॥ 3-276-9 (26492)
ದಶಗ್ರೀವಸ್ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ।
ಮಹೋತ್ಸಾಹೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಸತ್ವಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 3-276-10 (26493)
ಕುಂಭಕರ್ಣಓ ಬಲೇನಾಸೀತ್ಸರ್ವೇಭ್ಯೋಽಭ್ಯಧಿಕೋ ಯುಧಿ।
ಮಾಯಾವೀ ರಣಶೌಂಡಶ್ಚರೌದ್ರಶ್ಚ ರಜನೀಚರಃ ॥ 3-276-11 (26494)
ಖರೋ ಧನುಷಿ ವಿಕ್ರಾಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮದ್ವಿಟ್ ಪಿಶಿತಾಶನಃ।
ಸಿದ್ಧವಿಘ್ನಕರೀ ಚಾಪಿ ರೌದ್ರೀ ಶೂರ್ಪಣಖಾ ತದಾ ॥ 3-276-12 (26495)
ಸರ್ವೇ ವೇದವಿದಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವೇಸುಚರಿತವ್ರತಾಃ।
ಊಷುಃ ಪಿತ್ರಾ ಸಹ ರತಾ ಗಂಧಮಾದನಪರ್ವತೇ ॥ 3-276-13 (26496)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣಂ ತತ್ರ ದದೃಶುರ್ನರವಾಹನಂ।
ಪಿತ್ರಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಮಾಸೀನಮೃದ್ಧ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಂ ॥ 3-276-14 (26497)
ಜಾತಾಮರ್ಷಾಸ್ತತಸ್ತೇ ತು ತಪಸೇ ಧೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ತೋಷಯಾಮಾಸುರ್ಘೋರೇಣ ತಪಸಾ ತದಾ ॥ 3-276-15 (26498)
ಅತಿಷ್ಠದೇಕಪಾದೇನ ಸಹಸ್ರಂ ಪರಿವತ್ಸರಾನ್।
ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ದಶಗ್ರೀವಃ ಪಂಚಾಗ್ನಿಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ॥ 3-276-16 (26499)
ಅಧಃಶಾಯೀ ಕುಂಭಕರ್ಣೋ ಯತಾಹಾರೋ ಯತವ್ರತಃ।
ವಿಭೀಷಣಃ ಶೀರ್ಣಪರ್ಣಮೇಕಮಭ್ಯವಹಾರಯನ್ ॥ 3-276-17 (26500)
ಉಪವಾಸರತಿರ್ಧೀಮಾನ್ಸದಾ ಜಪ್ಯಪರಾಯಣಃ।
ತಮೇವ ಕಾಲಮಾತಿಷ್ಠತ್ತೀವ್ರಂ ತಪ ಉದಾರಧೀಃ ॥ 3-276-18 (26501)
ಸ್ವರಃ ಶೂರ್ಪಣಖಾ ಚೈವ ತೇಷಾಂ ವೈ ತಪ್ಯತಾಂ ತಪಃ।
ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಚ ರಕ್ಷಾಂ ಚ ಚಕ್ರತುರ್ಹಷ್ಟಮಾನಸೌ ॥ 3-276-19 (26502)
ಪೂರ್ಣೇ ವರ್ಷಸಹಸ್ರೇತು ಶಿರಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ದಶಾನನಃ।
ಜುಹೋತ್ಯಗ್ನೌ ದುರಾಧರ್ಷಸ್ತೇನಾತುಷ್ಯಜ್ಜಗತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-276-20 (26503)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಗತ್ವಾ ತಪಸಸ್ತಾನ್ನ್ಯವಾರಯತ್।
ಪ್ರಲೋಭ್ಯವರದಾನೇನ ಸರ್ವಾನೇವಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ॥ 3-276-21 (26504)
ಬ್ರಾಹ್ಮೋವಾಚ। 3-276-22x (2690)
ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ವೋ ನಿವರ್ತಧ್ವಂ ವರಾನ್ವೃಣುತ ಪುತ್ರಕಾಃ।
ಯದ್ಯದಿಷ್ಟಮೃತೇ ತ್ವೇಕಮಮರತ್ವಂ ತಥಾಽಸ್ತು ತತ್ ॥ 3-276-22 (26505)
ಯದ್ಯದಗ್ನೌ ಹುತಂ ಸರ್ವಂ ಶಿರಸ್ತೇ ಮಹದೀಪ್ಸಯಾ।
ತಥೈವ ತಾನಿ ತೇ ದೇಹೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಯಥೇಪ್ಸಯಾ ॥ 3-276-23 (26506)
ವೈರೂಪ್ಯಂ ಚ ನ ತೇ ದೇಹೇ ಕಾಮರೂಪಧರಸ್ತಥಾ।
ಭವಿಷ್ಯಸಿ ರಣೇಽರೀಣಾಂ ವಿಜೇತಾ ನ ಚ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-276-24 (26507)
ರಾವಣ ಉವಾಚ। 3-276-25x (2691)
ಗಂಧರ್ವದೇವಾಸುರತೋ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸತಸ್ತಥಾ।
ಸರ್ಪಕಿಂನರಭೂತೇಭ್ಯೋ ನ ಮೇ ಭೂಯಾತ್ಪರಾಭವಃ ॥ 3-276-25 (26508)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-276-26x (2692)
ಯ ಏತೇ ಕೀರ್ತಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನ ತೇಭ್ಯೋಸ್ತಿ ಭಯಂ ರತವ।
ಋತೇ ಮನುಷ್ಯಾದ್ಭದ್ರಂ ತೇ ತಥಾ ತದ್ವಿಹಿತಂ ಮಯಾ ॥ 3-276-26 (26509)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-276-27x (2693)
ಏವಮುಕ್ತೋ ದಶಗ್ರೀವಸ್ತುಷ್ಟಃ ಸಮಭವತ್ತದಾ।
ಅವಮೇನೇ ಹಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ಪುರುಷಾದಕಃ ॥ 3-276-27 (26510)
ಕುಂಭಕರ್ಣಮಥೋವಾಚ ತಥೈವ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
`ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರೀತೋಸ್ಮೀತಿ ಪುನಃಪುನಃ'।
ಸ ವವ್ರೇ ಮಹತೀಂ ನಿದ್ರಾಂ ತಮಸಾ ಗ್ರಸ್ತಚೇತನಃ ॥ 3-276-28 (26511)
ತಥಾಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಿಭೀಷಣಮುವಾಚ ಹ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಪುತ್ರ ತ್ವಂ ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-276-29 (26512)
ವಿಭೀಷಣ ಉವಾಚ। 3-276-29x (2694)
ಪರಮಾಪದ್ಗತಸ್ಯಾಪಿ ನಾಧರ್ಮೇ ಮೇ ಮತಿರ್ಭವೇತ್।
ಅಶಿಕ್ಷಿತಂ ಚ ಭಗವನ್ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರತಿಭಾತು ಮೇ ॥ 3-276-30 (26513)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-276-31x (2695)
ಯಸ್ಮಾದ್ರಾಕ್ಷಸಯೋನೌ ತೇ ಜಾತಸ್ಯಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನ।
ನಾಧರ್ಮೇ ಧೀಯತೇ ಬುದ್ಧಿರಮರತ್ವಂ ದದಾನಿ ತೇ ॥ 3-276-31 (26514)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-276-32x (2696)
ರಾಕ್ಷಸಸ್ತು ವರಂಲಬ್ಧ್ವಾ ದಶಗ್ರೀವೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಲಂಕಾಯಾಶ್ಚ್ಯಾವಯಾಮಾಸ ಯುಧಿ ಜಿತ್ವಾ ಧನೇಶ್ವರಂ ॥ 3-276-32 (26515)
ಹಿತ್ವಾಸ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲಂಕಾಮಾವಿಶದ್ಗಂಧಮಾದನಂ।
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾನುಗತೋ ರಕ್ಷಃಕಿಂಪುರುಷೈಃ ಸಹ ॥ 3-276-33 (26516)
ವಿಮಾನಂ ಪುಷ್ಪಕಂ ತಸ್ಯ ಜಹಾರಾಕ್ರಂಯ ರಾವಣಃ।
ಶಶಾಪ ತಂ ವೈಶ್ರವಣೋ ನ ತ್ವಾಮೇತದ್ವಹಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-276-34 (26517)
ಯಸ್ತು ತ್ವಾಂ ಸಮರೇ ಹಂತಾ ತಮೇವೈತದ್ವಹಿಷ್ಯತಿ।
ಅವಮತ್ಯ ಗುರುಂ ಮಾಂ ಚ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತ್ವಂನಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-276-35 (26518)
ವಿಭೀಷಣಸ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತಾಂ ಮಾರ್ಗಮನುಸ್ಮರನ್।
ಅನ್ವಗಚ್ಛನ್ಮಹಾರಾಜ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ ॥ 3-276-36 (26519)
ತಸ್ಮೈ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತುಷ್ಟೋ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತ್ರೇ ಧನೇಶ್ವರಃ।
ಸೈನಾಪತ್ಯಂ ದದೌ ಧೀಮಾನ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಸೇನಯೋಃ ॥ 3-276-37 (26520)
ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪುರುಷಾದಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಸಮೇತ್ಯ ರಾಜಾನಮಭ್ಯಷಿಂಚಂದಶಾನನಂ ॥ 3-276-38 (26521)
ದಶಗ್ರೀವಶ್ಚದೈತ್ಯಾನಾಂ ದಾನವಾನಾಂ ಬಲೋತ್ಕಟಃ।
ಆಕ್ರಂಯ ರತ್ನಾನ್ಯಹರತ್ಕಾಮರೂಪೀ ವಿಹಂಗಮ ॥ 3-276-39 (26522)
ರಾವಯಾಮಾಸ ಲೋಕಾನ್ಯತ್ತಸ್ಮಾದ್ರಾವಣ ಉಚ್ಯತೇ।
ದಶಗ್ರೀವಃ ಕಾಮಬಲೋ ದೇವಾನಾಂ ಭಯಮಾದಧತ್ ॥ 3-276-40 (26523)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ,ಟ್ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 276 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-276-2 ಪಿತರಂ ವಿಶ್ರವಸಂ। ರಾಕ್ಷಸೇಕ್ಶ್ವರಃ ಕುಬೇರೋ ರಕ್ಷಃಪುರೀನಾಯಕತ್ವಾತ್ ॥ 3-276-5 ಪುಷ್ಪೋತ್ಕಟಾ ಬಲಾಕಾ ಚ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-276-13 ಪಿತ್ರಾ ವಿಶ್ರವಸಾ ॥ 3-276-16 ಪಂಚದಿಕ್ಷು ಚತ್ವಾರ ಏಕಃ ಸೂರ್ಯ ಇತಿಪಂಚಾನಾಮಗ್ನೀನಾಂ ಂಯಗಃ ಪಂಚಾಗ್ನಿಃ ॥ 3-276-17 ವಿಭೀಷಣಸ್ತಪೋಽತಿಷ್ಠದಿತ್ಯುತ್ತರೇಣಾನ್ವಯಃ ॥ 3-276-23 ಮಹದೀಪ್ಸಯಾ ಶ್ರೇಷ್ಠಪದಾಪೇಕ್ಷಯಾ ॥ 3-276-35 ರನಭವಿಷ್ಯಸಿ ಮರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-276-36 ಅನ್ವಗಚ್ಛತ್ ಕುಬೇರಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-276-39 ರತ್ನಾನಿ ಜಾತೌ ಜಾತೌ ಯದುತ್ಕೃಷ್ಟಂ ತದ್ರತ್ನಮಭಿಧೀಯತೇ। ವಿಹಂಗಮಃ ಖೇಚರಃ ॥ 3-276-40 ರಾವಯಾಮಾಸ ಹಿಂಸಾರ್ಥಸ್ಯ ರುಹೋ ರೂಪಮಿದಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 277
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.277. ಅಧ್ಯಾಯಃ 277
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾವಣೋಪದ್ರಿತದೇವಗಣಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಶ್ರೀಹರೇ ರಾಮತ್ವೇನ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ತತ್ಸಾಹಾಯ್ಯಾರ್ಥಂ ವಾನರಾದಿಭಾವೇನ ಜನನಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-277-0 (26524)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-277-0x (2697)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಸಿದ್ಧಾ ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
ಹವ್ಯವಾಹಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಶರಣಂ ಗತಾಃ ॥ 3-277-1 (26525)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 3-277-2x (2698)
ಯೋಸೌ ವಿಶ್ರವಸಃ ಪುತ್ರೋ ದಶಗ್ರೀವೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಅವಧ್ಯೋ ವರದಾನೇನ ಕೃತೋ ಭಗವತಾ ಪುರಾ ॥ 3-277-2 (26526)
ಸ ಬಾಧತೇ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ವಿಪ್ರಕಾರೈರ್ಮಹಾಬಲಃ।
ತತೋ ನಸ್ತ್ರಾತು ಭಗವಾನ್ನಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾತಾ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 3-277-3 (26527)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 3-277-4x (2699)
ನ ಸ ದೇವಾಸುರೈಃ ಶಕ್ಯೋ ಯುದ್ಧೇ ಜೇತುಂ ವಿಭಾವಸೋ।
ವಿಹಿತಂ ತತ್ರಯತ್ಕಾರ್ಯಮಭಿತಸ್ತಸ್ಯ ನಿಗ್ರಹಃ ॥ 3-277-4 (26528)
ತದರ್ಥಮವತೀರ್ಣೋಽಸೌ ಮನ್ನಿಯೋಗಾಚ್ಚತುರ್ಭುಜಃ।
ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ ತತ್ಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-277-5 (26529)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-277-6x (2700)
ಪಿತಾಮಹಸ್ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಸಂನಿಧೌ ಶಕ್ರಮಬ್ರವೀತ್।
ಸರ್ವೈರ್ದೇವಗಣೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸಂಭವ ತ್ವಂ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-277-6 (26530)
ವಿಷ್ಣೋಃ ಸಹಾಯಾನೃಕ್ಷೀಷು ವಾನರೀಷು ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಜನಯಧ್ವಂ ಸುತಾನ್ವೀರಾನ್ಕಾಮರೂಪಬಲಾನ್ವಿತಾನ್ ॥ 3-277-7 (26531)
`ತೇ ಯಥೋಕ್ತಾ ಭಗವತಾ ತತ್ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಶಾಸನಂ।
ಸಸೃಜುರ್ದೇವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪುತ್ರಾನ್ವಾನರರೂಪಿಣಃ' ॥ 3-277-8 (26532)
ತತೋ ಭಾಗಾನುಭಾಗೇನ ದೇವಗಂಧರ್ವದಾನವಾಃ।
ಅವತರ್ತುಂ ಮಹೀಂ ಸರ್ವೇ ಮಂತ್ರಯಾಮಾಸುರಂಜಸಾ ॥ 3-277-9 (26533)
`ಅವತೇರುರ್ಮಹೀಂ ಸ್ವರ್ಗಾದಂಶೈಶ್ಚ ಸಹಿತಾಃ ಸುರಾಃ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಸಹ ಕಿನ್ನರೈಃ।
ಚಾರಣಾಶ್ಚಾಸೃಜನ್ಘೋರಾನ್ವಾನರಾನ್ವನಚಾರಿಣಃ ॥ 3-277-10 (26534)
ಯಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಯದ್ರೂಪಂ ವೇಷಸ್ತೇಜಶ್ಚ ಯದ್ವಿಧಂ।
ಅಜಾಯಂತ ಸಮಾಸ್ತೇನ ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಸುತಾಸ್ತದಾ' ॥ 3-277-11 (26535)
ತೇಷಾಂ ಸಮಕ್ಷಂ ಗಂಧರ್ವೀ ದುಂದುಭೀಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಶಶಾಸ ವರದೋ ದೇವೋ ಗಚ್ಛ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 3-277-12 (26536)
ಪಿತಾಮಹವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಂಧರ್ವೀ ದುಂದುಭೀ ತತಃ।
ಮಂಥರಾ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಕುಬ್ಜಾ ಸಮಭವತ್ತದಾ ॥ 3-277-13 (26537)
ಶಕ್ರಪ್ರಭೃತಯಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ತೇ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ।
ವಾನರರ್ಕ್ಷವರಸ್ತ್ರೀಷು ಜನಯಾಮಾಸುರಾತ್ಮಜಾನ್ ॥ 3-277-14 (26538)
ತೇಽನ್ವವರ್ತನ್ಪಿತೄನ್ಸರ್ವೇ ಯಶಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಭೇತ್ತಾರೋ ಗಿರಿಶೃಂಗಾಣಾಂ ಸಾಲತಾಲಶಿಲಾಯುಧಾಃ ॥ 3-277-15 (26539)
ವಜ್ಚಸಂಹನನಾಃ ಸರ್ವೇಸರ್ವೇಽಮೋಘವಲಾಸ್ತಥಾ।
ಕಾಮವೀರ್ಯಬಲಾಶ್ಚೈವಸರ್ವೇ ಬುದ್ಧಿವಿಶಾರದಾಃ ॥ 3-277-16 (26540)
ನಾಗಾಯುತಸಮಪ್ರಾಣಾ ವಾಯುವೇಗಸಮಾ ಜವೇ।
ಯಥೇಚ್ಛವಿನಿಪಾತಾಶ್ಚ ಕೇಚಿದತ್ರ ವನೌಕಸಃ ॥ 3-277-17 (26541)
ಏವಂ ವಿಧಾಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಮಂಥರಾಂ ಬೋಧಯಾಮಾಸ ಯದ್ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ತಥಾ ॥ 3-277-18 (26542)
ಸಾ ತದ್ವಚ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ತಥಾ ಚಕ್ರೇ ಮನೋಜವಾ।
ಇತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ಗಚ್ಛಂತೀ ವೈರಸಂಧುಕ್ಷಣೇ ರತಾ ॥ 3-277-19 (26543)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಾಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 277 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-277-3 ವಿಪ್ರಕಾರೈರ್ವಿವಿಧೈಃ ಪ್ರಕಾರೈಃ ॥ 3-277-15 ಓಜಸಾ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಾನ್ಯಶಸಾ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-277-16 ವಜ್ರಸಂಹನನಾಃ ವಜ್ರವದ್ದೃಢಾಂಗಾಃ ॥ 3-277-17 ಯತ್ರೇಚ್ಛಕನಿವಸಾಶ್ಚ ಇತಿ ಖ. ಝ. ಪಾಠಃ। ಯತ್ರೇಚ್ಛಾ ತತ್ರೈವ ನಿವಾಸೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಯತ್ರೇಚ್ಛಕನಿವಾಸಾಃ ॥ 3-277-18 ಯದ್ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕೈಕೇಯೀಪ್ರಲೋಭನಂ ರಾಮಪ್ರವ್ರಾಜನಾದಿ ಚ ॥ 3-277-19 ಸಂಧುಕ್ಷಣೇ ದೀಪನೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 278
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.278. ಅಧ್ಯಾಯಃ 278
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾಮೇಣ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೌವರಾಜ್ಯಾಭಿಷೇಚನೋದ್ಯುಕ್ತೇ ದಶರಥೇ ಮಂಥರಾಬೋಧಿತಾಯಾಃ ಕೈಕಯ್ಯಾ ವಚನಾತ್ಸೀತಾಲಕ್ಷ್ಮಣಾಭ್ಯಾಂ ಸಹ ವನಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣಕರೇಣ ಶೂರ್ಪಣಖಾವೈರೂಪ್ಯಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ಖರಾದಿಹನನಂ ॥ 2 ॥ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೇನ ರಾವಣೇನ ರಾಮವಿಪ್ರಚಿಕೀರ್ಷಯಾ ಮಾರೀಚಸಮೀಪಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-278-0 (26544)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-278-0x (2701)
ಉಕ್ತಂ ಭಗವತಾ ಜನ್ಮ ರಾಮಾದೀನಾಂ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ಪ್ರಸ್ಥಾನಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಥ್ಯತಾಂ ॥ 3-278-1 (26545)
ಕಥಂ ದಾಶರಥೀ ವೀರೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತೌ ವನೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮೈಥಿಲೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ ॥ 3-278-2 (26546)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-278-3x (2702)
ಜಾತಪುತ್ರೋ ದಶರಥಃ ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವನ್ನೃಪ।
ಕ್ರಿಯಾರತಿರ್ಧರ್ಮರತಃ ಸತತಂ ವೃದ್ಧಸೇವಿತಾ ॥ 3-278-3 (26547)
ಕ್ರಮೇಣ ಚಾಸ್ಯ ತೇ ಪುತ್ರಾ ವ್ಯವರ್ಧಂತ ಮಹೌಜಸಃ।
ವೇದೇಷು ಸರಹಸ್ಯೇಷು ಧನುರ್ವೇದೇಷು ಪಾರಗಾಃ ॥ 3-278-4 (26548)
ಚರಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಸ್ತೇ ಕೃತದಾರಾಶ್ಚ ಪಾರ್ತಿವ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಮಂ ದಶರಥಃ ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವತ್ಸುಖೀ ॥ 3-278-5 (26549)
ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ರಾಮೋಽಭವತ್ತೇಷಾಂ ರಮಯಾಮಾಸ ಹಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಮನೋಹರತಯಾ ಧೀಮಾನ್ಪಿತುರ್ಹೃದಯನಂದನಃ ॥ 3-278-6 (26550)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಮತಿಮಾನ್ಮತ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ವಯೋಧಿಕಂ।
ಮಂತ್ರಯಾಮಾಸ ಸಚಿವೈರ್ಮಂತ್ರಜ್ಞೈಶ್ಚ ಪುರೋಹಿತೈಃ ॥ 3-278-7 (26551)
ಅಭಿಷೇಕಾಯ ರಾಮಸ್ಯ ಯಾವೈರಾಜ್ಯೇನ ಭಾರತ।
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಮೇನಿರೇ ಮಂತ್ರಿಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-278-8 (26552)
ಲೋಹಿತಾಕ್ಷಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಮತ್ತಮಾತಂಗಗಾಮಿನಂ।
ಕಂಬುಗ್ರೀವಂ ಮಹೋರಸ್ಕಂ ನೀಲಕುಂಚಿತಮೂರ್ಧಜಂ ॥ 3-278-9 (26553)
ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಶ್ರಿಯಾ ವೀರಂ ಶಕ್ರಾದನವರಂ ಬಲೇ।
ಪಾರಗಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮಂ ಮತೌ ॥ 3-278-10 (26554)
ಸರ್ವಾನುರಕ್ತಪ್ರಕೃತಿಂ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾವಿಶಾರದಂ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಮಮಿತ್ರಾಣಾಮಪಿ ದೃಷ್ಟಿಮನೋಹರಂ ॥ 3-278-11 (26555)
ನಿಯಂತಾರಮಸಾಧೂನಾಂ ಗೋಪ್ತಾರಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಾಂ।
ಧೃತಿಮಂತಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಜೇತಾರಮಪರಾಜಿತಂ ॥ 3-278-12 (26556)
ಪುತ್ರಂ ರಾಜಾ ದಶರಥಃ ಕೌಸಲ್ಯಾನಂದವರ್ಧನಂ।
ಸಂದೃಶ್ಯಪರಮಾಂ ಪ್ರೀತಿಮಗಚ್ಛತ್ಕುಲನಂದನಂ ॥ 3-278-13 (26557)
ಚಿಂತಯಂಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾ ಗುಣಾನ್ರಾಮಸ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರೀಯಮಾಣಃ ಪುರೋಹಿತಂ ॥ 3-278-14 (26558)
ಅದ್ ಪುಷ್ಯೋ ನಿಶಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುಣ್ಯಂ ಯೋಗಮುಪೈಷ್ಯತಿ।
ಸಂಭಾರಾಃ ಸಂಭ್ರಿಯಂತಾಂ ಮೇ ರಾಮಶ್ಚೋಪನಿಮಂತ್ರ್ಯತಾಂ ॥ 3-278-15 (26559)
`ಶ್ವ ಏವಪುಷ್ಯೋ ಭವಿತಾ ಯತ್ರರಾಮಃ ಸುತೋ ಮಯಾ।
ಯೌವರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷೇಕ್ತವ್ಯಃ ಪೌರೇಷು ಸಹಮಂತ್ರಿಭಿಃ' ॥ 3-278-16 (26560)
ಇತಿ ತದ್ರಾಜವಚನಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯಾಥ ಮಂಥರಾ।
ಕೈಕೇಯೀಮಭಿಗಂಯೇದಂ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-278-17 (26561)
ಅದ್ಯ ಕೈಕೇಯಿ ದೌರ್ಭಾಗ್ಯಂ ರಾಜ್ಞಾ ತೇ ಖ್ಯಾಪಿತಂ ಮಹತ್।
ಆಶೀವಿಷಸ್ತ್ವಾಂ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಶ್ಛನ್ನೋ ದಶತಿ ದುರ್ಭಗೇ ॥ 3-278-18 (26562)
ಸುಭಗಾ ಖಲು ಕೌಸಲ್ಯಾ ಯಸ್ಯಾಃ ಪುತ್ರೋಽಭಿಷೇಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಕುತೋ ಹಿ ತವ ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಯಸ್ಯಾಃ ಪುತ್ರೋ ನ ರಾಜ್ಯಭಾಕ್ ॥ 3-278-19 (26563)
ಸಾ ತದ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾ।
ವೇದೀ ವಿಲಗ್ನಮಧ್ಯೇನ ಬಿಭ್ರತೀ ರೂಪಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-278-20 (26564)
ವವಿಕ್ತೇ ಪತಿಮಾಸಾದ್ಯ ಹಸಂತೀವ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ।
ರಾಜಾನಂ ತರ್ಜಯಂತೀವ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-278-21 (26565)
ಸತ್ಯಪ್ರತಿಜ್ಞ ಯನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಕಾಮಮೇಕಂ ವಿಸೃಷ್ಟವಾನ್।
ಉಪಾಕುರುಷ್ವ ತದ್ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮುಂಚಸ್ವ ಸಂಕಟಾತ್।
`ತದದ್ಯ ಕುರು ಸತ್ಯಂ ಮೇ ವರಂ ವರದ ಭೂಪತೇ' ॥ 3-278-22 (26566)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-278-25x (2703)
ವರಂ ದದಾನಿ ತೇ ಹಂತ ತದ್ಗೃಹಾಣ ಯದಿಚ್ಛಸಿ।
ಅವಧ್ಯೋ ವಧ್ಯತಾಂ ಕೋದ್ಯ ವಧ್ಯಃ ಕೋಽದ್ಯ ವಿಮುಚ್ಯತಾಂ ॥ 3-278-23 (26567)
ಧನಂ ದದಾನಿ ಕಸ್ಯಾದ್ ಹ್ರಿಯತಾಂ ಕಸ್ಯರವಾಪುನಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾದಿಹಾನ್ಯತ್ರಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ವಿತ್ತಮಸ್ತಿ ಮೇ ॥ 3-278-24 (26568)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ರಾಜರಾಜೋಸ್ಮಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ ರಿತಾ।
ಯಸ್ತೇಽಭಿಲಪಿತಃ ಕಾಮೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-278-25 (26569)
ಸಾತದ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ನರಾಧಿಪಂ।
ಆತ್ಮನೋ ಬಲಮಾಜ್ಞಾಯ ತತ ಏನಮುವಾಚ ಹ ॥ 3-278-26 (26570)
ಆಭಿಷೇಚನಿಕಂ ಯತ್ತೇ ರಾಮಾರ್ಥಮುಪಕಲ್ಪಿತಂ।
ಭರತಸ್ತದವಾಪ್ನೋತು ವನಂ ಗಚ್ಛತು ರಾಘವಃ ॥ 3-278-27 (26571)
`ನವ ಪಂಚ ಚ ವರ್ಷಾಣಿ ದಂಡಕಾರಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಚೀರಾಜಿನಜಟಾಧಾರೀ ರಾಮೋ ಭವತು ತಾಪಸಃ' ॥ 3-278-28 (26572)
ಸ ತಂ ರಾಜಾ ವರಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಪ್ರಿಯಂ ದಾರುಣೋದಯಂ।
ದುಃಖಾರ್ತೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ಕಿಂಚಿದ್ವ್ಯಾಜಹಾರ ಹ ॥ 3-278-29 (26573)
ತತಸ್ತಥೋಕ್ತಂ ಪಿತರಂ ರಾಮೋ ವಿಜ್ಞಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ವನಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ರಾಜಾ ಸತ್ಯೋ ಭವತ್ವಿತಿ ॥ 3-278-30 (26574)
ತಮನ್ವಗಚ್ಛಲ್ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾಂಧನುಷ್ಮಾಂʼಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ತದಾ।
ಸೀತಾ ಚ ಭಾರ್ಯಾ ಭದ್ರಂ ತೇ ವೈದೇಹೀ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ ॥ 3-278-31 (26575)
ತತೋ ವನಂ ಗತೇರಾಮೇ ರಾಜಾ ದಶರಥಸ್ತದಾ।
ಸಮಯುಜ್ಯತ ದೇಹಸ್ಯ ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಧರ್ಮಣಾ ॥ 3-278-32 (26576)
ರಾಮಂ ತು ಗತಮಾಜ್ಞಾಯ ರಾಜಾನಂ ಚ ತಥಾಗತಂ।
ಅನಾರ್ಯಾ ಭರತಂ ದೇವೀ ಕೈಕೇಯೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-278-33 (26577)
ಗತೋದಶರಥಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ವನಸ್ಥೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಗೃಹಾಣ ರಾಜ್ಯಂವಿಪುಲಂ ಕ್ಷೇಮಂ ನಿಹತಕಂಟಕಂ ॥ 3-278-34 (26578)
ತಾಮುವಾಚ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ನೃಶಂಸಂ ಬತ ತೇ ಕೃತಂ।
ಪತಿಂ ಹತ್ವಾಕುಲಂ ಚೇದಮುತ್ಸಾದ್ಯ ಧನಲುಬ್ಧಯಾ ॥ 3-278-35 (26579)
ಅಯಶಃ ಪಾತಯಿತ್ವಾ ಮೇ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ತ್ವಂ ಕುಲಪಾಂಸನೇ।
ಸಕಾಮಾ ಭವ ಮೇ ಮಾತರಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರರುರೋದ ಹ ॥ 3-278-36 (26580)
ಸ ಚಾರಿತ್ರಂ ವಿಶೋಧ್ಯಾಥ ಸರ್ವಪ್ರಕೃತಿಸನ್ನಿಧೌ।
ಅನ್ವಯಾದ್ಧಾತರಂ ರಾಮಂ ವಿನಿವರ್ತನಲಾಲಸಃ ॥ 3-278-37 (26581)
ಕೌಸಲ್ಯಾಂ ಚ ಸುಮಿತ್ರಾಂ ಚ ಕೈಕೇಯೀಂ ಚ ಸುದುಃಖಿತಃ।
ಅಗ್ರೇ ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯ ಯಾನೈಃ ಸ ಶತ್ರುಘ್ನಸಹಿತೋ ಯಯೌ ॥ 3-278-38 (26582)
ವಸಿಷ್ಠವಾಮದೇವಾಭ್ಯಾಂ ವಿಪ್ರೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪೌರಜಾನಪದೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ರಾಮಾನಯನಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥ 3-278-39 (26583)
ದದರ್ಶ ಚಿತ್ರಕೂಟಸ್ಥಂ ಸ ರಾಮಂ ಸಹಲಕ್ಷ್ಮಣಂ।
ತಾಪಸಾನಾಮಲಂಕಾರಂ ಧಾರಯಂತಂ ಧನುರ್ಧರಂ ॥ 3-278-40 (26584)
`ಉವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ರಘೂತ್ತಮಂ।
ಶಶಂಸ ಮರಣಂ ರಾಜ್ಞಃ ಸೋಽನಾಥಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಕೋಸಲಾನ್ ॥ 3-278-41 (26585)
ನಾಥ ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಸ್ವ ಸ್ವರಾಜ್ಯಮಿತಿ ಚೋಕ್ತವಾನ್ ॥ 3-278-42 (26586)
ಸ ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಮಃ ಪರಮದುಃಖಿತಃ।
ಚಕಾರ ದೇವಕಲ್ಪಸ್ಯ ಪಿತುಃ ಸ್ನಾತ್ವೋದಕಕ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-278-43 (26587)
ಅಬ್ರವೀತ್ಸ ತದಾರಾಮೋ ಭ್ರಾತರಂ ಭ್ರಾತೃವತ್ಸಲಂ।
ಪಾದುಕೇ ಮೇ ಭವಿಷ್ಯೇತೇ ರಾಜ್ಯಗೋಪ್ತ್ರ್ಯೌ ಪರಂತಪ।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತಂ ಪ್ರಾಹ ಭರತಃ ಪ್ರಣತಸ್ತದಾ' ॥ 3-278-44 (26588)
ವಿಸರ್ಜಿತಃ ಸ ರಾಮೇಣ ಪಿತುರ್ವಚನಕಾರಿಣಾ।
ನಂದಿಗ್ರಾಮೇಽಕರೋದ್ರಾಜ್ಯಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯಾಸ್ಯ ಪಾದುಕೇ ॥ 3-278-45 (26589)
ರಾಮಸ್ತು ಪುನರಾಶಂಕ್ಯ ಪೌರಜಾನಪದಾಗಮಂ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾರಣ್ಯಂ ಶರಭಂಗಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-278-46 (26590)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಶರಭಂಗಂ ಸ ದಂಡಕಾರಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನದೀಂ ಗೋದಾವರೀಂ ರಂಯಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನ್ಯವಸತ್ತದಾ ॥ 3-278-47 (26591)
ವಸತಸ್ತಸ್ಯ ರಾಮಸ್ಯ ತತಃ ಶೂರ್ಪಣಖಾಕೃತಂ।
ಖರೇಣಾಸೀನ್ಮಹದ್ವೈರಂ ಜನಸ್ಥಾನನಿವಾಸಿನಾ ॥ 3-278-48 (26592)
ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತಾಪಸಾನಾಂ ತು ರಾಘವೋ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ।
ಚತುರ್ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಜಘಾನ ಭುವಿ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥ 3-278-49 (26593)
ದೂಷಣಂ ಚ ಸ್ವರಂ ಚೈವನಿಹತ್ಯ ಸುಮಹಾಬಲೌ।
ಚಕ್ರೇ ಕ್ಷೇಮಂ ಪುನರ್ಧೀಮಾಂಧರ್ಮಾರಣ್ಯಂ ಸ ರಾಘವಃ ॥ 3-278-50 (26594)
ಹತೇಷು ತೇಷು ರಕ್ಷಃಸು ತತಃ ಶೂರ್ಪಣಖಾ ಪುನಃ।
ಯಯೌ ನಿಕೃತ್ತನಾಸೋಷ್ಠೀ ಲಂಕಾಂ ಭ್ರಾತುರ್ನಿವೇಶನಂ ॥ 3-278-51 (26595)
ತತೋ ರಾವಣಮಭ್ಯೇತ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೀ ದುಃಖಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾ।
ಪಪಾತ ಪಾದಯೋರ್ಭ್ರಾತುಃ ಸಂಶುಷ್ಕರುಧಿರಾನನಾ ॥ 3-278-52 (26596)
ತಾಂ ತಥಾ ವಿಕೃತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾವಣಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಉತ್ಪಪಾತಾಸನಾತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಂತೈರ್ದಂತಾನುಪಸ್ಪೃಶನ್ ॥ 3-278-53 (26597)
ಸ್ವಾನಮಾತ್ಯಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯಾಥ ವಿವಿಕ್ತೇ ತಾಮುವಾಚ ಸಃ।
ಕೇನಾಸ್ಯೇವಂ ಕೃತಾ ಭದ್ರೇ ಮಾಮಚಿಂತ್ಯಾವಮತ್ಯ ಚ ॥ 3-278-54 (26598)
ಕಃ ಶೂಲಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಮಾಸಾದ್ಯ ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ಸೇವತೇ।
ಕಃ ಶಿರಸ್ಯಗ್ನಿಮಾಧಾಯ ವಿಶ್ವಸ್ತಃ ಸ್ವಪತೇ ಸುಖಂ ॥ 3-278-55 (26599)
ಆಶೀವಿಷಂ ಘೋರತರಂ ಪಾದೇನ ಸ್ಪೃಶತೀಹ ಕಃ।
ಸಿಂಹಂ ಕೇಸರಿಣಂ ಮತ್ತಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ದಂಷ್ಟ್ರಾಸು ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-278-56 (26600)
ಇತ್ಯೇವಂ ಬ್ರುವತಸ್ತಸ್ಯ ನೇತ್ರೇಭ್ಯಸ್ತೇಜಸೋಽರ್ಚಿಷಃ।
ನಿಶ್ಚೇರುರ್ದಹ್ಯತೋ ರಾತ್ರೌ ವೃಕ್ಷಸ್ಯೇವ ಸ್ವರಂಧ್ರತಃ ॥ 3-278-57 (26601)
ತಸ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಮಾಚಖ್ಯೌ ಭಗಿನೀ ರಾಮವಿಕ್ರಮಂ।
ಖರದೂಷಣಸಂಯುಕ್ತಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಪರಾಭವಂ ॥ 3-278-58 (26602)
`ತತೋ ಜ್ಞಾತಿವಧಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾವಣಃ ಕಾಲಚೋದಿತಃ।
ರಾಮಸ್ಯ ವಧಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ಮಾರೀಚಂ ಮನಸಾಗಮತ್' ॥ 3-278-59 (26603)
ಸ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯತತಃ ಕೃತ್ಯಂ ಸಾಗರಂ ಲವಣಾಕರಂ।
ಊರ್ಧ್ವಮಾಚಕ್ರಮೇ ರಾಜಾ ವಿಧಾಯ ನಗರೇ ವಿಧಿಂ ॥ 3-278-60 (26604)
ತ್ರಿಕೂಟಂ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ಕಾಲಪರ್ವತಮೇವ ಚ।
ದದರ್ಶ ಮಕರಾವಾಸಂ ಗಂಭೀರೋದಂ ಮಹೋದಧಿಂ ॥ 3-278-61 (26605)
ತಮತೀತ್ಯಾಥ ಗೋಕರ್ಣಮಭ್ಯಗಚ್ಛದ್ದಶಾನನಃ।
ದಯಿತಂ ಸ್ತಾನಮವ್ಯಗ್ರಂ ಶೂಲಪಾಣೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-278-62 (26606)
ತತ್ರಾಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಾರೀಚಂ ಪೂರ್ವಾಮಾತ್ಯಂ ದಶಾನನಃ।
ಪುರಾ ರಾಮಭಯಾದೇವ ತಾಪಸಂ ಪ್ರಿಯಜೀವಿತಂ ॥ 3-278-63 (26607)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 278 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-278-6 ರಾಮಪದಂನಿರ್ವಕ್ತಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಇತಿ ॥ 3-278-11 ಸರ್ವಶಃ ಅನುರಕ್ತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಪ್ರಜಾ ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತಂ ಸರ್ವಾನುರಕ್ತಪ್ರಕೃತಿಂ ॥ 3-278-14 ಭದ್ರಂ ತೇ ಇತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಆಶೀರ್ವಚನಂ। ಪುರೋಹಿತಂ ವಸಿಷ್ಠಂ ॥ 3-278-15 ಅದ್ಯ ಪುಣ್ಯಾ ತಿಥಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುಷ್ಯಯೋಗಮುಪೈಷ್ಯತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-278-21 ಪ್ರಣಯಂ ವ್ಯಂಜಯಂತೀವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-278-22 ಕಾಮಂ ವರಂ ಉಪಾಕುರುಷ್ವ ದೇಹಿ। ಸಂಕಟಾತ್ ಕಷ್ಠಾತ್ ॥ 3-278-32 ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಧರ್ಮಣಾ ಮೃತ್ಯುನಾ ॥ 3-278-33 ಆನಾಯ್ಯ ಭರತಂ ದೇವೀ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-278-37 ಚಾರಿತ್ರ್ಯಂ ವಿಶೋಷ್ಯ ಇದಂ ಕೈಕೇಯ್ಯೈವ ಕೃತಂ ನತು ಮಯೇತಿ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ ॥ 3-278-56 ಸಿಂಹಂ ಹಿಂಸ್ರಂ. ಕೇಸರಿಣಂ ಸಟಾವಂತಂ ಮೃಗರಾಜಂ ॥ 3-278-57 ತಸ್ಯ ಸ್ರೋತೋಭ್ಯಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸ್ರೋತೋಭ್ಯಶ್ಚುರಾದಿರಂಧ್ರೇಭ್ಯಃ। ತೇಜಸೋರ್ಚಿಷೋಽಗ್ನೇರ್ಜ್ವಾಲಾಃ ॥ 3-278-58 ಖರದೂಷಣಸಂಯುಕ್ತಂ ತತ್ಪರಾಭವಸಹಿತಂ ॥ 3-278-60 ವಿಧಿಂ ರಕ್ಷಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 279
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.279. ಅಧ್ಯಾಯಃ 279
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾವಣೇನ ಭಿಕ್ಷವೇಷಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ಮಾರೀಚೇನ ಮೃಗರೂಪಧಾರಿಣಾ ಸಹ ರಾಮಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ಮೃಗಗ್ರಹಣಾಯ ಸೀತಾಚೋದನಯಾ ತದನುಧಾವಿನಾ ರಾಮೇಣ ರಾಕ್ಷಸಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮೃಗಹನನಂ ॥ 2 ॥ ಂರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಮಾರೀಚಸ್ಯಹಾಸೀತೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇತಿ ರಾಮಸ್ವರಸಮಾನಸ್ವರಶ್ರದಣಏನ ವಿಷಣ್ಣಾಯಾ- ಸೀತಾಯಾ- ಪರುಷಭಾಷಣಶ್ರವಣಾಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ರಾಮಮಾರ್ಗಾನುಸರಣಂ ॥ 3 ॥ ಅತ್ರಾಂತರೇ ರಾವಣೇನ ನಿಜರೂಪಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ಸೀತಾಪಹರಣಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-279-0 (26608)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-279-0x (2704)
ಮಾರೀಚಸ್ತ್ವಥ ಸಂಭ್ರಾಂತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾವಣಮಾಗತಂ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಸತ್ಕಾರೈಃ ಫಲಮೂಲಾದಿಭಿಸ್ತತಃ ॥ 3-279-1 (26609)
ವಿಶ್ರಾಂತಂ ಚೈನಮಾಸೀನಮನ್ವಾಸೀನಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಉವಾಚ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಜ್ಞೋ ವಾಕ್ಯಕೋವಿದಂ ॥ 3-279-2 (26610)
ನ ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಮಾನ್ವರ್ಣಃ ಕಚ್ಚಿತ್ಕ್ಷೇಮಂ ಪುರೇ ತವ।
ಕಚ್ಚಿತ್ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸರ್ವಾ ಭಜಂತೇ ತ್ವಾಂ ಯಥಾ ಪುರಾ ॥ 3-279-3 (26611)
ಕಿಮಿಹಾಗಮನೇ ಚಾಪಿ ಕಾರ್ಯಂ ತೇ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರ।
ಕೃತಮಿತ್ಯೇವ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ಯಾತ್ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 3-279-4 (26612)
ಶಶಂಸ ರಾವಣಸ್ತಸ್ಮೈ ತತ್ಸರ್ವಂ ರಾಮಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಸಮಾಸೇನೈವ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕ್ರೋಧಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-279-5 (26613)
ಮಾರೀಚಸ್ತ್ವಬ್ರವೀಚ್ಛ್ರತ್ವಾ ಸಮಾಸೇನೈವ ರಾವಣಂ।
ಅಲಂ ತೇ ರಾಮಮಾಸಾದ್ಯ ವೀರ್ಯಜ್ಞೋ ಹ್ಯಸ್ಮಿ ತಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-279-6 (26614)
ಬಾಣವೇಗಂ ಹಿ ಕಸ್ತಸ್ಯ ಶಕ್ತಃ ಸೋಢುಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾಯಾಂ ಹಿ ಮೇ ಹೇತುಃ ಸ ಏವ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ।
ವಿನಾಶಮುಖಮೇತತ್ತೇ ಕೇನಾಖ್ಯಾತಂ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 3-279-7 (26615)
ತಮುವಾಚಾಥ ಸಕ್ರೋಧೋ ರಾವಣಃ ಪರಿಭರ್ತ್ಸಯನ್।
ಅಕುರ್ವತೋಽಸ್ಮದ್ವಚನಂ ಸ್ಯಾನ್ಮೃತ್ಯುರಪಿ ತೇ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-279-8 (26616)
ಮರೀಚಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವಿಶಿಷ್ಟಾನ್ಮರಣಂ ವರಂ।
ಅವಶ್ಯಂ ಮರಣೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕರಿಷ್ಯಾಂಯಸ್ಯ ಯನ್ಮತಂ ॥ 3-279-9 (26617)
ತತಸ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ಮಾರೀಚೋ ರಕ್ಷಸಾಂವರಂ।
ಕಿಂ ತೇ ಸಾಹ್ಯಾಂ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಂಯವಶೋಪಿ ತತ್ ॥ 3-279-10 (26618)
ತಮಬ್ರವೀದ್ದಶಗ್ರೀವೋ ಗಚ್ಛ ಸೀತಾಂ ಪ್ರಲೋಭಯ।
ರತ್ನಶೃಂಗೋ ಮೃಗೋ ಭೂತ್ವಾ ರತ್ನಚಿತ್ರತನೂರುಹಃ ॥ 3-279-11 (26619)
ಧ್ರುವಂ ಸೀತಾ ಸಮಾಲಕ್ಷ್ಯತ್ವಾಂ ರಾಮಂ ಚೋದಯಿಷ್ಯತಿ।
ಅಪಕ್ರಾಂತೇ ಚ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೇ ಸೀತಾ ವಶ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-279-12 (26620)
ತಾಮಾದಾಯಾಪನೇಷ್ಯಾಮಿ ತತಃ ಸ ನಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಭಾರ್ಯಾವಿಯೋಗಾದ್ದುರ್ಬುದ್ಧಿರೇತತ್ಸಾಹ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ಮೇ ॥ 3-279-13 (26621)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತೋಮಾರೀಚಃ ಕೃತ್ವೋದಕಮಥಾತ್ಮನಃ।
ರಾವಣಂ ಪುರತೋ ಯಾಂತಮನ್ವಗಚ್ಛತ್ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 3-279-14 (26622)
ತತಸ್ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾರಾಮಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ।
ಚಕ್ರತುಸ್ತದ್ಯಥಾ ಸರ್ವಮುಭೌ ಯತ್ಪೂರ್ವಮಂತ್ರಿತಂ ॥ 3-279-15 (26623)
ರಾವಣಸ್ತು ಯತಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಮುಂಡಃ ಕುಂಡೀತ್ರಿದಂಡಧೃತ್।
ಮೃಗಶ್ಚಭೂತ್ವಾಮಾರೀಚಸ್ತಂ ದೇಶಮುಪಜಗ್ಮತುಃ ॥ 3-279-16 (26624)
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಮಾರೀಚೋ ವೈದೇಹೀಂ ಮೃಗರೂಪಧೃತ್।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಸಾ ರಾಮಂ ವಿಧಿಚೋದಿತಾ ॥ 3-279-17 (26625)
ರಾಮಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರ್ವಂಧನುರಾದಾಯ ಸತ್ವರಃ।
ರಕ್ಷಾರ್ಥೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಯಯೌ ಮೃಗಲಿಪ್ಸಯಾ ॥ 3-279-18 (26626)
ಸ ಧನ್ವೀ ಬದ್ಧತೂಣೀರಃ ಖಂಗಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರವಾನ್।
ಅನ್ವಧಾವನ್ಮೃಗಂ ರಾಮೋ ರುದ್ರಸ್ತಾರಾಮೃಗಂ ಯಥಾ ॥ 3-279-19 (26627)
ಸೋಽಂತರ್ಹಿತಃ ಪುನಸ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ ರಾಕ್ಷಸೋ ವ್ರಜನ್।
ಚಕರ್ಷ ಮಹದಧ್ವಾನಂ ರಾಮಸ್ತಂ ವುಬುಧೇ ತತಃ ॥ 3-279-20 (26628)
ನಿಶಾಚರಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಂ ರಾಘವಃ ಪ್ರತಿಭಾನವಾನ್।
ಅಮೋಘಂ ಶರಮಾದಾಯ ಜಘಾನ ಮೃಗರೂಪಿಣಂ ॥ 3-279-21 (26629)
ಸ ರಾಮವಾಣಾಭಿಹತಃ ಕೃತ್ವಾ ರಾಮಸ್ವರಂ ತದಾ।
ಹಾ ಸೀತೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇತ್ಯೇವಂ ಚುಕ್ರೋಶಾರ್ತಸ್ವರೇಣ ಹ ॥ 3-279-22 (26630)
ಶುಶ್ರಾವ ತಸ್ಯ ವೈದೇಹೀ ತತಸ್ತಾಂ ಕರುಣಾಂ ಗಿರಂ।
ಸಾಪ್ರಾಪತತ್ತತಃ ಸೀತಾ ತಾಮುವಾಚಾಥ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥ 3-279-23 (26631)
ಅಲಂ ತೇ ಶಂಕಯಾ ಭೀರು ಕೋ ರಾಮಂ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯತಿ।
ಮುಹೂರ್ತಾದ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ರಾಮಂ ಭರ್ತಾರಂ ತ್ವಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಂ ॥ 3-279-24 (26632)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಸಾ ಪ್ರರುದತೀ ಪರ್ಯಶಂಕತ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ।
ಹತಾ ವೈ ಸ್ತ್ರೀಸ್ವಭಾವೇನ ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಭೂಷಣಾ ॥ 3-279-25 (26633)
ಸಾ ತಂ ಪರುಷಮಾರಬ್ಧಾ ವಕ್ತುಂ ಸಾಧ್ವೀ ಪತಿವ್ರತಾ।
ನೈಷ ಕಾಮೋ ಭವೇನ್ಮೂಢ ಯಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ಹೃದಾ ॥ 3-279-26 (26634)
ಅಪ್ಯಹಂಶಸ್ತ್ರಮಾದಾಯ ಹನ್ಯಾಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಪತೇಯಂ ಗಿರಿಶೃಂಗಾದ್ವಾ ವಿಶೇಯಂ ವಾ ಹುತಾಶನಂ ॥ 3-279-27 (26635)
ರಾಮಂ ಭರ್ತಾರಮುತ್ಸುಜ್ಯನ ತ್ವಹಂ ತ್ವಾಂ ಕಥಂಚನ।
ನಿಹೀನಮುಪತಿಷ್ಠೇಯಂ ಶಾರ್ದೂಲೀ ಕ್ರೋಷ್ಟುಕಂ ಯಥಾ ॥ 3-279-28 (26636)
ಏತಾದೃಶಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ಪ್ರಿಯರಾಘ್ನವ।
ಪಿಧಾಯಕರ್ಣೌ ಸದ್ವೃತ್ತಃ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಯೇನ ರಾಘವಃ ॥ 3-279-29 (26637)
ಸ ರಾಮಸ್ಯ ಪದಂಗೃಹ್ಯ ಪ್ರಸಸಾರ ಧನುರ್ಧರಃ।
ಅವೀಕ್ಷಮಾಣೋ ವಿಂಬೋಷ್ಠೀಂ ಪ್ರಯಯೌ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ತದಾ ॥ 3-279-30 (26638)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಕ್ಷೋ ರಾವಣಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಅಭವ್ಯೋ ಭವ್ಯರೂಪೇಣ ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನ ಇವಾನಲಃ ॥ 3-279-31 (26639)
ಯತಿವೇಪಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನೋ ಜಿಹೀರ್ಷುಸ್ತಾಮನಿಂದಿತಾಂ।
`ಉಪಾಗಚ್ಛತ್ಸ ವೈದೇಹೀಂ ರಾವಣಃ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಃ' ॥ 3-279-32 (26640)
ಸಾ ತಮಾಲಕ್ಷ್ಯಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಜನಕಾತ್ಮಜಾ।
ನಿಮಂತ್ರಯಾಮಾಸ ತದಾ ಫಲಮೂಲಾಶನಾದಿಭಿಃ ॥ 3-279-33 (26641)
ಅವಮತ್ಯತತಃ ಸರ್ವಂ ಸ್ವಂ ರೂಪಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ವೈದೇಹೀಂ ಕಾಮೀ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ ॥ 3-279-34 (26642)
ಸೀತೇ ರಾಕ್ಷಸರಾಜೋಽಹಂರಾವಣೋ ನಾಮ ವಿಶ್ರುತಃ।
ಮಮ ಲಂಕಾಪುರೀ ನಾಂನಾ ರಂಯಾ ಪಾರೇ ಮಹೋದಧೇಃ ॥ 3-279-35 (26643)
ತತ್ರ ತ್ವಂ ನರನಾರೀಷು ಶೋಭಿಷ್ಯಸಿ ಮಯಾ ಸಹ।
ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ಭವ ಸುಶ್ರೋಣಿ ತಾಪಸಂ ತ್ಯಜ ರಾಘವಂ ॥ 3-279-36 (26644)
ಏವಮಾದೀನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ಯಾಥ ಜಾನಕೀ।
ಪಿಧಾಯ ಕರ್ಣೌ ಸುಶ್ರೋಣೀ ಮೈವಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-279-37 (26645)
ಪ್ರಪತೇದ್ದ್ಯೌಃ ಸನಕ್ಷತ್ರಾ ಪೃಥಿವೀ ಶಕಲೀಭವೇತ್।
`ಶುಷ್ಯೇತ್ತೋಯನಿಧೌ ತೋಯಂ ಚಂದ್ರಃ ಶೀತಾಂಶುತಾಂ ತ್ಯಜೇತ್ ॥ 3-279-38 (26646)
ಉಷ್ಣಾಂಶುತ್ವಮಥೋ ಜಹ್ಯಾದಾದಿತ್ಯೋ ವಹ್ನಿರುಷ್ಣತಾಂ'।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಶೈತ್ಯಂ ಭಜೇನ್ನಾಹಂ ತ್ಯಜೇಯಂರಘುನಂದನಂ ॥ 3-279-39 (26647)
ಕಥಂ ಹಿ ಭಿನ್ನಕರಟಂ ಪದ್ಮಿನಂ ವನಗೋಚರಂ।
ಉಪಸ್ಥಾಯ ಮಹಾನಾಗಂ ಕರೇಣುಃ ಸೂಕರಂ ಸ್ಪೃಶೇತ್ ॥ 3-279-40 (26648)
ಕಥಂ ಹಿ ಪೀತ್ವಾ ಮಾಧ್ವೀಕಂ ಪೀತ್ವಾ ಚ ಮಧುಮಾಧವೀಂ।
ಲೋಭಂ ಸೌವೀರಕೇ ಕುರ್ಯಾನ್ನಾರೀ ಕಾಚಿದಿತಿ ಸ್ಮರೇಃ ॥ 3-279-41 (26649)
ಇತಿ ಸಾ ತಂ ಸಮಾಭಾಷ್ಯ ಪ್ರವಿವೇಶಾಶ್ರಮಂ ತತಃ।
ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರಸ್ಫುರಮಾಣೌಷ್ಠೀ ವಿಧುನ್ವಾನಾ ಕರೌ ಮುಹುಃ ॥ 3-279-42 (26650)
ತಾಮಧಿದ್ರುತ್ಯ ಸುಶ್ರೋಣೀಂ ರಾವಣಃ ಪ್ರತ್ಯಷೇಧಯತ್ ॥ 3-279-43 (26651)
ಭರ್ತ್ಸಯಿತ್ವಾತು ರೂಕ್ಷೇಣ ಸ್ವರೇಣ ಗತಚೇತನಾಂ।
ಮೂರ್ಧಜೇಷು ನಿಜಗ್ರಾಹ ಊರ್ಧ್ವಮಾಚಕ್ರಮೇ ತತಃ ॥ 3-279-44 (26652)
ತಾಂ ದದರ್ಶ ತತೋ ಗೃಧ್ರೋ ಜಟಾಯುರ್ಗಿರಿಗೋಚರಃ।
ರುದತೀಂ ರಾಮರಾಮೇತಿ ಹಿಯಮಾಣಾಂ ತಪಸ್ವಿನೀಂ ॥ 3-279-45 (26653)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 279 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-279-6 ರಾಮಮಾಸಾದ್ಯಾಲಂ ರಾಮಂ ನೈವಾಸಾದಯೇರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-279-14 ಉದಕಮೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಂ ॥ 3-279-19 ಗೋಧಾ ಜ್ಯಾಧಾತವಾರಣಂ ಅಂಗುಲಿತ್ರಂ ಚ ತದ್ವಾನ್। ತಾರಾಮೃಗಂ ತಾರಾರೂಪಂ ಮೃಗಂ। ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಸ್ವಾಂ ದುಹಿತರಂ ಮೃಗೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಗಾಮ ತಸ್ಯ ರುದ್ರಃ ಶಿರೋಽಚ್ಛಿನತ್ತದೇತನ್ಗೃಗಶೀರ್ಷಂ ನಾಮ ನಕ್ಷತ್ರಂ ॥ 3-279-25 ಪರ್ಯಶತೃತ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ಮಯ್ಯಭಿಲಾಷವಾನಿತಿ ಶಜ್ಞಾಮಕರೋತ್ ॥ 3-279-26 ನೈವ ಕಾಲೋ ಹಯಂ ಮೂಡತಿ ಕ.ಥ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-279-40 ಭಿನ್ನಕರಟಂ ಭಿನ್ನಗಂಡಸ್ಥಲಂಮತ್ತಂ। ಕರೇಣುರ್ಹಸ್ತಿನೀ ॥ 3-279-41 ಮಾಧ್ವೀಕಂ ಮಧುಪುಷ್ಪಜಂ ಮದ್ಯಂ।ಮುಮಾಧವೀಂ ಕ್ಷೌದ್ರಜಾಂ ಸುರಾಂ। ಸೀವೀರಂ ಕಾಜ್ಜಿಕಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 280
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.280. ಅಧ್ಯಾಯಃ 280
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸೀತಾಮಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಾ ರಾವಣೇನ ನಿರೋಧಕತ್ಯಜಟಾಯುಷೋ ಯುದ್ಧೇ ಹನನಪೂರ್ವಕಂ ಲಂಕಾಪ್ರವೇಶಃ ॥ 1 ॥ ಮೃಗಹನನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರತಿನಿವೃತ್ತೇನ ರಾಮೇಣ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ಸಂಗತಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಜನೇ ಸೀತಾತ್ಯಜನೇನ ಹೇತುನಾ ಗರ್ಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಾವಾಸಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಸೀತಾನ್ವೇಷಿಣಾ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ರಾಮೇಣ ಮಾರ್ಗೇ ಸ್ವಗ್ರಾಹಿಣಃ ಕಬಂಧಸ್ಯ ವಧಃ ॥ 3 ॥ ಕಬಂಧದೇಹಾನ್ನಿರ್ಗತೇನ ಗಂಧರ್ವೇಣ ರಾಮಂಪ್ರತಿ ಪಂಪಾತಟೇ ಸುಗ್ರೀವಂಪ್ರತಿ ಗಮನಚೋದನಾ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-280-0 (26654)
ಗಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-280-0x (2705)
ಸಖಾ ದಶರಥಸ್ಯಾಸೀಜ್ಜಟಾಯುರರುಣಾತ್ಮಜಃ।
ಗೃಧ್ರರಾಜೋ ಮಹಾವೀರಃ ಸಂಪಾತಿರ್ಯಸ್ ಸೋದರಃ ॥ 3-280-1 (26655)
ಸ ದದರ್ಶ ತದಾ ಸೀತಾಂ ರಾವಣಾಂಕಗತಾಂ ಸ್ನುಷಾಂ।
ಸಕ್ರೋಧೋಽಭ್ಯದ್ರವತ್ಪಕ್ಷೀ ರಾವಣಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಂ ॥ 3-280-2 (26656)
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀದ್ಗೃಧ್ರೋ ಮುಂಚಮುಂಚೇತಿ ಮೈಥಿಲೀಂ।
ಧ್ರಿಯಮಾಣೇ ಮಯಿ ಕಥಂ ಹರಿಷ್ಯಸಿ ನಿಶಾಚರ ॥ 3-280-3 (26657)
ನ ಹಿಮೇ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಜೀವನ್ಯದಿ ನೋತ್ಸೃಜಸೇ ವಧೂಂ।
ಉಕ್ತ್ವೈವಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ತಂ ಚಕರ್ತ ನಖರೈರ್ಭೃಶಂ ॥ 3-280-4 (26658)
ಪಕ್ಷತುಂಡಪ್ರಹಾರೈಶ್ಚ ಶತಶೋ ಜರ್ಜರೀಕೃತಂ।
ಚಕ್ಷಾರ ರುಧಿರಂ ಭೂರಿ ಗಿರಿಃ ಪ್ರಸ್ರವಣೈರಿವ ॥ 3-280-5 (26659)
ಸ ವಧ್ಯಮಾನೋ ಗೃಧ್ರೇಣ ರಾಮಪ್ರಿಯಹಿತೈಷಿಣಾ।
ಖಂಗಮಾದಾಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭುಜೌ ತಸ್ ಪತತ್ರಿಣಃ ॥ 3-280-6 (26660)
ನಿಹತ್ಯ ಗೃಧ್ರರಾಜಂ ಸಭಿನ್ನಾಭ್ರಶಿಖರೋಪಮಂ।
ಊರ್ಧ್ವಮಾಚಕ್ರಮೇ ಸೀತಾಂ ಗೃಹೀತ್ವಾಽಂಕೇನ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-280-7 (26661)
ಯತ್ರಯತ್ರತು ವೈದೇಹೀ ಪಶ್ಯತ್ಯಾಶ್ರಮಮಂಡಲಂ।
ಸರೋವಾ ಸರಿತೋ ವಾಽಪಿ ತತ್ರ ಮುಂಚತಿ ಭೂಷಣಂ ॥ 3-280-8 (26662)
ಸಾ ದದರ್ಶ ಗಿರಿಪ್ರಸ್ಥೇ ಪಂಚ ವಾನರಪುಂಗವಾನ್।
ತತ್ರ ವಾಸೋ ಮಹದ್ದಿವ್ಯಮುತ್ಸಸರ್ಜ ಮನಸ್ವಿನೀ ॥ 3-280-9 (26663)
ತತ್ತೇಷಾಂ ವಾನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಪಪಾತ ಪವನೋದ್ಧತಂ।
ಮಧ್ಯೇ ಸುಪೀತಂ ಪಂಚಾನಾಂ ವಿದ್ಯುನ್ಮೇಘಾಂತರೇ ಯಥಾ ॥ 3-280-10 (26664)
ಅಚಿರೇಣಾತಿಚಕ್ರಾಮ ಖೇಚರಃ ಖೇ ಚರನ್ನಿವ।
ದದರ್ಶಾಥ ಪುರೀಂ ರಂಯಾಂ ಬಹುದ್ವಾರಾಂ ಮನೋರಮಾಂ ॥ 3-280-11 (26665)
ಪ್ರಾಕಾರವಪ್ರಸಂಬಾಧಾಂ ನಿರ್ಮಿತಾಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ಪ್ರವಿವೇಶಪುರೀಂ ಲಂಕಾಂ ಸಸೀತೋ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ ॥ 3-280-12 (26666)
ಏವಂ ಹೃತಾಯಾಂ ವೈದೇಹ್ಯಾಂ ರಾಮೋ ಹತ್ವಾ ಮಹಾಮೃಗಂ।
ನಿವೃತ್ತೋ ದದೃಶೇ ದೂರಾದ್ಭ್ರಾತರಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ತದಾ ॥ 3-280-13 (26667)
ಕಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವೈದೇಹೀಂ ವನೇ ರಾಕ್ಷಸಸೇವಿತೇ।
ಇತಿ ತಂ ಭ್ರಾತರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸೀತಿ ವ್ಯಗರ್ಹಯತ್ ॥ 3-280-14 (26668)
ಮೃಗರೂಪಧರೇಣಾಥ ರಕ್ಷಸಾಸೋಪಕರ್ಷಣಂ।
ಭ್ರಾತುರಾಗಮನಂ ಚೈವಚಿಂತಯನ್ಪರ್ಯತಪ್ಯತ ॥ 3-280-15 (26669)
ಗರ್ಹಯನ್ನೇವ ರಾಮಸ್ತು ತ್ವರಿತಸ್ತಂ ಸಮಾಸದತ್।
ಅಪಿ ಜೀವತಿ ವೈದೇಹೀಮಿತಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ॥ 3-280-16 (26670)
ತಸ್ ತತ್ಸರ್ವಮಾಚಖ್ಯೌ ಸೀತಾಯಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ವಚಃ।
ಯದುಕ್ತವತ್ಯಸದೃಶಂ ವೈದೇಹೀ ಪಶ್ಚಿಮಂ ವಚಃ ॥ 3-280-17 (26671)
ದಹ್ಯಮಾನೇನ ತು ಹೃದಾ ರಾಮೋಽಭ್ಯಪತದಾಶ್ರಮಂ।
ಸ ದದರ್ಶ ರತದಾ ಗೃಧ್ರಂ ನಿಹತಂ ಪರ್ವತೋಪಮಂ ॥ 3-280-18 (26672)
ರಾಕ್ಷಸಂ ಶಂಕಮಾನಸ್ತಂ ವಿಕೃಷ್ಯ ಬಲವದ್ಧನುಃ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಸ್ತತಸ್ತಂ ಸಹಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥ 3-280-19 (26673)
ಸ ತಾವುವಾಚ ತೇಜಸ್ವೀ ಸಹಿತೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಗೃಧ್ರರಾಜೇಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂವಾಂ ಸಖಾ ದಶರಥಸ್ ವೈ ॥ 3-280-20 (26674)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಧನುಷೀ ಶುಭೇ।
ಕೋಯಂ ಪಿತರಮಸ್ಮಾಕಂ ನಾಂನಾಽಽಹೇತ್ಯೂಚತುಶ್ಚ ತೌ ॥ 3-280-21 (26675)
ತತೋ ದದೃಶತುಸ್ತೌ ತಂ ಛಿನನಪಕ್ಷದ್ವಯಂ ಖಗಂ।
ತಯೋಃ ಶಶಂಸ ಗೃಧ್ರಸ್ತು ಸೀತಾರ್ಥೇ ರಾವಣಾದ್ವಧಂ ॥ 3-280-22 (26676)
ಅಪೃಚ್ಛದ್ರಾಘವೋ ಗೃಧ್ರಂ ರಾವಣಃ ಕಾಂ ದಿಶಂ ಗತಃ।
ತಸ್ ಗೃಧ್ರಃ ಶಿರಃಕಂಪೈರಾಚಚಕ್ಷೇ ಮಮಾರ ಚ ॥ 3-280-23 (26677)
ದಕ್ಷಿಣಾಮಿತಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ವಿದಿತ್ವಾಽಸ್ಯ ತದಿಂಗಿತಂ।
ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಲಂಭಯಾಮಾಸ ಸಖಾಯಂ ಪೂಜಯನ್ಪಿತುಃ ॥ 3-280-24 (26678)
ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽಶ್ರಮಪದಂ ವ್ಯಪವಿದ್ಧಬೃಸೀಕಟಂ।
ವಿಧ್ವಸ್ತಕಲಶಂ ಶೂನ್ಯಂ ಗೋಮಾಯುಶತಸಂಕುಲಂ ॥ 3-280-25 (26679)
ದುಃಖಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟೌ ವೈದೇಹೀಹರಣಾರ್ದಿತೌ।
ಜಗ್ಮತುರ್ದಂಡಕಾರಣ್ಯಂ ದಕ್ಷಿಣೇನ ಪರಂತಪೌ ॥ 3-280-26 (26680)
ವನೇ ಮಹತಿ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ರಾಮಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ।
ದದರ್ಶ ಮೃಗಯೂಥನಿ ದ್ರವಮಾಣಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-280-27 (26681)
ಶಬ್ದಂ ಚ ಘೋರಂ ಸತ್ವಾನಾಂ ದಾವಾಗ್ನರಿವವರ್ಧತಃ।
ಅಪಶ್ಯೇತಾಂ ಮುಹೂರ್ತಾಚ್ಚ ಕಬಂಧಂ ಘೋರದರ್ಶನಂ ॥ 3-280-28 (26682)
ಮೇಘಪರ್ವತಸಂಕಾಶಂ ಸಾಲಸ್ಕಂಧಂ ಮಹಾಭೂಜಂ।
ಉರೋಗತವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಮಹೋದರಮಹಾಮುಖಂ ॥ 3-280-29 (26683)
ಯದೃಚ್ಛಯಾಥ ತದ್ರಕ್ಷಃ ಕರೇ ಜಗ್ರಾಹ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ।
ವಿಷಾದಮಗಮತ್ಸದ್ಯಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರಥ ಭಾರತ ॥ 3-280-30 (26684)
ಸ ರಾಮಮಭಿಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕೃಷ್ಯತೇ ಯೇನ ತನ್ಮುಖಂ।
ವಿಷಣ್ಣಶ್ಚಾಬ್ರವೀದ್ರಾಮಂ ಪಶ್ಯಾವಸ್ಥಾಮಿಮಾಂ ಮಮ ॥ 3-280-31 (26685)
ಹರಣಂ ಚೈವವೈದೇಹ್ಯಾ ಮಮ ಚಾಯಮುಪಪ್ಲವಃ।
ರಾಜ್ಯಭ್ರಂಶಶ್ಚ ಭವತಸ್ತಾತಸ್ಯ ಮರಣಂ ತಥಾ ॥ 3-280-32 (26686)
ನಾಹಂ ತ್ವಾಂ ಮಹ ವೈದೇಹ್ಯಾ ಸಮೇತಂ ಕೋಸಲಾಗತಂ।
ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಥಿತೇ ರಾಜ್ಯೇಪಿತೃಪೈತಾಮಹೇ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-280-33 (26687)
ದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯಾರ್ಯಸ್ಯ ಧನ್ಯಾ ಯೇ ಕುಶಲಾಜಶಮೀದಲೈಃ।
ಅಭಿಷಿಕ್ತಸ್ ವದನಂ ಸೋಮಂ ಶಾಂತಘನಂ ಯಥಾ ॥ 3-280-34 (26688)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಂ ಧೀಮಾನ್ವಿಲಲಾಪ ಸ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ।
ತಮುವಾಚಾಥಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಸಂಭ್ರಮೇಷ್ವಪ್ಯಸಂಭ್ರಮಃ ॥ 3-280-35 (26689)
ಮಾ ವಿಷೀದ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನೈಷ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಯಿ ಸ್ಥಿತೇ।
`ಶಕ್ತೋ ಧರ್ಷಯಿತುಂ ವೀರ ಸುಮಿತ್ರಾನಂದವರ್ಧನ'।
ಛಿಂಧ್ಯಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಂ ಬಾಹುಂ ಛಿನ್ನಃ ಸವ್ಯೋ ಮಯಾ ಭುಜಃ ॥ 3-280-36 (26690)
ಇತ್ಯೇವಂ ವದತಾ ತಸ್ ಭುಜೋ ರಾಮೇಣ ಪಾತಿತಃ।
ಖಂಗೇನ ಭೃಶತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ನಿಕೃತ್ತಸ್ತಿಲಕಾಂಡವತ್ ॥ 3-280-37 (26691)
ತತೋಽಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಂ ಬಾಹುಂ ಸ್ವಂಗೇನಾಜಘ್ನಿವಾನ್ಬಲೀ।
ಸೌಮಿತ್ರಿರಪಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಭ್ರಾತರಂ ರಾಘವಂ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-280-38 (26692)
ಪುನರ್ಜಘಾನ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ವೈ ತದ್ರಕ್ಷೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ಭೃಶಂ।
ಗತಾಸುರಪತದ್ಭೂಮೌ ಕಬಂಧಃ ಸುಮಹಾಂಸ್ತತಃ ॥ 3-280-39 (26693)
ತಸ್ಯ ದೇಹಾದ್ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಪುರುಷೋ ದಿವ್ಯದರ್ಶನಃ।
ದದೃಶೇ ದಿವಮಾಸ್ಥಾಯ ದಿವಿ ಸೂರ್ಯ ಇವ ಜ್ವಲನ್ ॥ 3-280-40 (26694)
ಪಪ್ರಚ್ಛ ರಾಮಸ್ತಂ ವಾಗ್ಮೀ ಕಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತಃ।
ಕಾಮಯಾ ಕಿಮಿದಂ ಚಿತ್ರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ ॥ 3-280-41 (26695)
ತಸ್ಯಾಚಚಕ್ಷೇಗಂಧರ್ವೋವಿಶ್ವಾವಸುರಹಂ ನೃಪ।
ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶಪೇನ ಯೋನಿಂ ರಾಕ್ಷಸಸೇವಿತಾಂ ॥ 3-280-42 (26696)
ರಾವಣೇನ ಹೃತಾಸೀತಾ ಲಂಕಾಯಾಂ ಸಂನಿವೇಶಿತಾ।
ಸುಗ್ರೀವಮಭಿಗಚ್ಛಸ್ವಸ ತೇ ಸಾಹ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-280-43 (26697)
ಏಷಾ ಪಂಪಾ ಶಿವಜಲಾ ಹಂಸಕಾರಂಡವಾಯುತಾ।
ಋಶ್ಯಮೂಕಸ್ಯ ಶೈಲಸ್ಯ ಸಂನಿಕರ್ಷೇ ತಟಾಕಿನೀ ॥ 3-280-44 (26698)
ವಸತೇ ತತ್ರಸುಗ್ರೀವಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಚಿವೈಃ ಸಹ।
ಭ್ರಾತಾ ಬಾನರರಾಜಸ್ ವಾಲಿನೋ ಹೇಮಮಾಲಿನಃ ॥ 3-280-45 (26699)
ತೇನ ತ್ವಂ ಸಹಸಂಗಂಯ ದುಃಖಮೂಲಂ ನಿವೇದಯ।
ಸಮಾನಶೀಲೋ ಭವತಃ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಸ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-280-46 (26700)
ಏತಾವಚ್ಛಕ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರ್ವಕ್ತುಂ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ಜಾನಕೀಂ।
ಧ್ರುವಂ ವಾನರರಾಜಸ್ ವಿದಿತೋ ರಾವಣಾಲಯಃ ॥ 3-280-47 (26701)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂತರ್ಹಿತೋ ದಿವ್ಯಃ ಪುರುಷಃ ಸ ಮಹಾಪ್ರಭಃ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಜಗ್ಮತುಶ್ಚೋಭೌ ಪ್ರವೀರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥ 3-280-48 (26702)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-280-3 ಧ್ರಿಯಮಾಣೇ ಜೀವತಿ ॥ 3-280-4 ನಖರೈಃ ನಖೈಃ ॥ 3-280-5 ಚಕ್ಷಾರ ಸುಸ್ರಾವ ॥ 3-280-7 ಅಂಕೇನ ಉತ್ಸಂಗೇನ ॥ 3-280-9 ಗಿರಿಪ್ರಸ್ಥೇ ಪರ್ವತಶಿಖರೇ ॥ 3-280-12 ಪ್ರಾಕಾರಃ ಪರಿಧಿಭಿತ್ತಿಃ ವಪ್ರಸ್ತದ್ಬಾಹ್ಯಂ ವೇಣುಮಯಂ ದುರ್ಗಂ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಬಾಧಾ ದುರ್ಗಮಾ ॥ 3-280-14 ಕಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 3-280-20 ವಾಂ ಯುವಯೋಃ ॥ 3-280-21 ಆಹವ್ರೃತೇ ॥ 3-280-29 ಉರಸಿ ನೇತ್ರೇ ಉದರೇ ಮುಖಂ ಚ ಯಸ್ಯ। ಕಬಂಧಃ ಶೋರ್ಷಹೀನಃ ಪುಮಾನ್ ॥ 3-280-31 ಯೇನ ಯತಸ್ತನ್ಮುಖಂ ತತಃ ಕೃಷ್ಯತೇ ॥ 3-280-41 ಕಾಮಯಾ ಇಚ್ಛಯಾ ॥ 3-280-44 ಪಂಪಾ ನಾಮತಃ। ತಟಾಕಿನೀ ಸರಸೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 281
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.281. ಅಧ್ಯಾಯಃ 281
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾಮಣ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಸಖ್ಯಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ವಾಲಿಹನನಂ ॥ 1 ॥ ರಾವಣೇನಾಶೋಕವನೇ ಸೀತಾನಿವೇಶನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ವಶೀಕರಣಾಯ ರಾಕ್ಷಸೀನಾಂ ನಿಯೋಜನಂ ॥ 2 ॥ ತತ್ರ ತ್ರಿಜಟಯಾ ರಾಮರಾವಣಯೋರಿಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಸೂಚಕಸ್ವದೃಷ್ಟಸ್ವಾಪ್ನಪ್ರಕಾರಕಥನೇನ ಸೀತಾಯಾಃ ಪರಿಸಾಂತ್ವನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-281-0 (26703)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-281-0x (2706)
ತತೋಽವಿದೂರೇ ನಲಿನೀಂ ರಪ್ರಭೂತಕಮಲೋತ್ಪಲಾಂ।
ಸೀತಾಹರಣದುಃಖಾರ್ತಃ ಪಂಪಾಂ ರಾಮಃ ಸಮಾಸದತ್ ॥ 3-281-1 (26704)
ಮಾರುತೇನ ಸುಶೀತೇನ ಸುಖೇನಾಮೃತಗಂಧಿನಾ।
ಸೇವ್ಯಮಾನೋ ವನೇ ತಸ್ಮಿಂಜಗಾಮ ಮನಸಾ ಪ್ರಿಯಾಂ ॥ 3-281-2 (26705)
ವಿಲಲಾಪ ಸರಾಜೇಂದ್ರಸ್ತತ್ರಕಾಂತಾನುಸ್ಮರನ್।
ಕಾಮಬಾಣಾಭಿಸಂತಪ್ತಂ ಸೌಮಿತ್ರಿಸ್ತಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-281-3 (26706)
ನ ತ್ವಾಮೇವಂವಿಧೋ ಭಾವಃ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ ಮಾನದ।
ಆತ್ಮವಂತಮಿವ ವ್ಯಾಧಿಃ ಪುರುಷಂವೃದ್ಧಸೇವಿನಂ ॥ 3-281-4 (26707)
ಪ್ರವೃತ್ತಿರುಪಲಬ್ಧಾ ತೇ ವೈದೇಹ್ಯಾ ರಾವಣಸ್ಯ ಚ।
ತಾಂ ತ್ವಂ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚೈವೋಪಪಾದಯ ॥ 3-281-5 (26708)
ಅಭಿಗಚ್ಛಾವ ಸುಗ್ರೀವಂ ಶೈಲಸ್ಥಂ ಹರಿಪುಂಗವಂ।
ಮಯಿ ಶಿಷ್ಯೇ ಚ ಭೃತ್ಯೇ ಚ ಸಹಾಯೇ ಚ ಸಮಾಶ್ವಸ ॥ 3-281-6 (26709)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಸ ರಾಘವಃ।
ಉಕ್ತಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪೇದೇ ಕಾರ್ಯೇ ಚಾನಂತರೋಽಭವತ್ ॥ 3-281-7 (26710)
ನಿಷೇವ್ಯ ವಾರಿ ಪಂಪಾಯಾಸ್ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತೃನಪಿ।
ಪ್ರತಸ್ಥತುರಭೌ ವೀರೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥ 3-281-8 (26711)
ತಾವೃಶ್ಯಮೂಕಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಬಹುಮೂಲಫಲದ್ರುಮಂ।
ಗಿರ್ಯಗ್ರೇ ವಾನರಾನ್ಪಞ್ವೀರೌ ದದೃಶತುಸ್ತದಾ ॥ 3-281-9 (26712)
ಸುಗ್ರೀವಃ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಚಿವಂ ವಾನರಂ ತಯೋಃ।
ಬುದ್ಧಿಮಂತಂ ಹನೂಮಂತಂ ಹಿಮವಂತಮಿವ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-281-10 (26713)
ತೇನ ಸಂಭಾಷ್ಯ ಪೂರ್ವಂ ತೌ ಸುಗ್ರೀವಮಭಿಜಗ್ಮತುಃ।
ರಸಖ್ಯಂ ವಾನರರಾಜೇನ ಚಕ್ರೇ ರಾಮಸ್ತದಾ ನೃಪ ॥ 3-281-11 (26714)
`ತತಃ ಸೀತಾಂ ಹೃತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸುಗ್ರೀವೋ ವಾಲಿನಾ ಕೃತಂ।
ದುಃಖಮಾಖ್ಯಾತವಾನ್ಸರ್ವಂ ರಾಮಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ' ॥ 3-281-12 (26715)
ತದ್ವಾಸೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಸ್ ಕಾರ್ಯೇ ನಿವೇದಿತೇ।
ವಾನರಾಣಾಂ ತು ಯತ್ಸೀತಾ ಹ್ರಿಯಮಾಣಾ ವ್ಯಪಾಸೃಜತ್ ॥ 3-281-13 (26716)
ತತ್ಪ್ರತ್ಯಯಕರಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸುಗ್ರೀವಂ ಪ್ಲವಗಾಧಿಪಂ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಾನರೈಶ್ವರ್ಯೇ ಸ್ವಯಂರಾಮೋಽಭ್ಯಷೇಚಯತ್ ॥ 3-281-14 (26717)
ಪ್ರತಿಜಜ್ಞೇ ಚಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಸಮರೇ ವಾಲಿನೋ ವಧಂ।
ಸುಗ್ರೀವಶ್ಚಾಪಿ ವೈದೇಹ್ಯಾಃ ಪುನರಾನಯನಂ ನೃಪ ॥ 3-281-15 (26718)
ಇತ್ಯೇವಂ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾವಿಶ್ವಾಸ್ಯ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಸರ್ವಕಿಷ್ಕಿಂಧಾಂ ತಸ್ಥುರ್ಯುದ್ಧಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-281-16 (26719)
ಸುಗ್ರೀವಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಕಿಷ್ಕಿಂಧಾಂ ನನಾದೌಘನಿಭಸ್ವನಃ।
ನಸಾಯ್ ತನ್ಮಮೃಷೇ ವಾಲೀ ತಾರಾ ತಂ ಪ್ರತ್ಯಷೇಧಯತ್ ॥ 3-281-17 (26720)
ಯಥಾನದತಿಸುಗ್ರೀವೋ ಬಲವಾನೇಷ ವಾನರಃ।
ಮನ್ಯೇ ಚಾಶ್ರಯವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ತ್ವಂ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-281-18 (26721)
ಹೇಮಮಾಲೀ ತತೋ ವಾಲೀ ತಾರಾಂ ತಾರಾಧಿಪಾನನಾಂ।
ಪ್ರೋವಾಚ ವಚನಂ ವಾಗ್ಮೀ ತಾಂ ವಾನರಪತಿಃ ಪತಿಃ ॥ 3-281-19 (26722)
ಸರ್ವಭೂತರುತಜ್ಞಾ ಶೃಣು ಸರ್ವಂ ಕಪೀಶ್ವರ ॥
ಕೇನ ಚಾಶ್ರಯವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಮೈಪ ಭ್ರಾತೃಗಂಧಿಕಃ ॥ 3-281-20 (26723)
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ತು ತಾರಾ ತಾರಾಧಿಪಪ್ರಭಾ।
ಪತಿಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಶೃಣು ಸರ್ವಂ ಕಪೀಶ್ವರ ॥ 3-281-21 (26724)
ಹೃತದಾರೋ ಮಹಾಸತ್ವೋರಾಮೋ ದಶರಥಾತ್ಮಜಃ।
ರತುಲ್ಯಾರಿಮಿತ್ರತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಧನುರ್ಧರಃ ॥ 3-281-22 (26725)
ಭ್ರಾತಾ ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರಪರಾಜಿತಃ।
ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ನಾಮ ಮೇಧಾವೀ ಸ್ಥಿತಃ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 3-281-23 (26726)
ಮೈಂದಶ್ಚ ದ್ವಿವಿದಶ್ಚಾಪಿ ಹನೂಮಾಂಶ್ಚಾನಿಲಾತ್ಮಜಃ।
ಜಾಂಬವಾನೃಕ್ಷರಾಜಶ್ಚ ಸುಗ್ರೀವಸಚಿವಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-281-24 (26727)
ಸರ್ವ ಏತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಅಲಂ ತವ ವಿನಾಶಾಯ ರಾಮವೀರ್ಯವ್ಯಪಾಶ್ರಯಾಃ ॥ 3-281-25 (26728)
ತಸ್ಯಾಸ್ತದಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ವಚೋ ಹಿತಮುಕ್ತಂ ಕಪೀಶ್ವರಃ।
ಪರ್ಯಶಂಕತ ತಾಮೀರ್ಷುಃ ಸುಗ್ರೀವಗತಮಾನಸಾಂ ॥ 3-281-26 (26729)
ತಾರಾಂ ಪರುಷಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ನಿರ್ಜಗಾಮ ಗುಹಾಮುಖಾತ್।
ಸ್ಥಿತಂ ಮಾಲ್ಯವತೋಽಭ್ಯಾಶೇ ಸುಗ್ರೀವಂ ಸೋಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-281-27 (26730)
ಅಸಕೃತ್ತ್ವಂ ಮಯಾ ಕ್ಲೀವ ನಿರ್ಜಿತೋ ಜೀವಿತಪ್ರಿಯಃ।
ಮುಕ್ತೋ ಗಚ್ಛಸಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಕಥಂಕಾರಂ ರಣೇ ಪುನಃ ॥ 3-281-28 (26731)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಹಸುಗ್ರೀವೋ ಭ್ರಾತರಂ ಹೇತುಮದ್ವಚಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಮಿತ್ರಘ್ನಂ ರಾಮಂ ಸಂಬೋಧಯನ್ನಿವ ॥ 3-281-29 (26732)
ಹೃತರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಮೇ ರಾಜನ್ಹೃತದಾರಸ್ಯ ಚ ತ್ವಯಾ।
ಕಿಂ ಮೇ ಜೀವಿತಸಾಮರ್ಥ್ಯಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಸಮಾಗತಂ ॥ 3-281-30 (26733)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಬಹುವಿಧಂ ತತಸ್ತೌ ಸನ್ನಿಪೇತತುಃ।
ಸಮರೇ ವಾಲಿಸುಗ್ರೀವೌ ಸಾಲತಾಲಶಿಲಾಯುಧೌ ॥ 3-281-31 (26734)
ಉಭೌ ಜಘ್ನತುರನ್ಯೋನ್ಯಮುಭೌ ಭೂಮೌ ನಿಪೇತತುಃ।
ಉಭೌ ವವಲ್ಗತುಶ್ಚಿತ್ರಂ ಮುಷ್ಟಿಭಿಶ್ಚ ನಿಜಘ್ನತುಃ ॥ 3-281-32 (26735)
ಉಭೌ ರುಧಿರಸಂಸಿಕ್ತೌ ನಖದಂತಪರಿಕ್ಷತೌ।
ಶುಶುಭಾತೇ ತದಾ ವೀರೌ ಪುಷ್ಪಿತಾವಿವ ಕಿಂಶುಕೌ ॥ 3-281-33 (26736)
ನ ವಿಶೇಷಸ್ತಯೋರ್ಯುದ್ಧೇ ಯದಾ ಕಶ್ಚನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಸುಗ್ರೀವಸ್ ತದಾ ಮಾಲಾಂ ಹನುಮಾನ್ಕಂಠ ಆಸಜತ್ ॥ 3-281-34 (26737)
ಸ ಮಾಲಯಾ ತದಾ ವೀರಃ ಶುಶುಭೇ ಕಂಠಸಕ್ತಯಾ।
ಶ್ರೀಮಾನಿವ ಮಹಾಶೈಲೋ ಮಲಯೋ ಮೇಘಮಾಲಯಾ ॥ 3-281-35 (26738)
ಕೃತಚಿಹ್ನಂ ತು ಸುಗ್ರೀವಂ ರಾಮೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾಧನುಃ।
ವಿಚಕರ್ಷ ಧನುಃಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಾಲಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಲಕ್ಷಯನ್ ॥ 3-281-36 (26739)
ವಿಷ್ಫಾರಸ್ತಸ್ ಧನುಷೋ ಯಂತ್ರಸ್ಯೇವ ತದಾ ಬಭೌ।
ವಿತತ್ರಾಸ ತದಾ ವಾಲೀ ಶರೇಣಾಭಿಹತೋ ಹೃದಿ ॥ 3-281-37 (26740)
ಸ ಭಿನ್ನಹೃದಯೋ ವಾಲೀ ವಕ್ರಾಚ್ಛೋಣಿತಮುದ್ವಮನ್।
ದದರ್ಶಾವಸ್ಥಿತಂ ರಾಮಂ ತತಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ ॥ 3-281-38 (26741)
ಗರ್ಹಯಿತ್ವಾಸ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಂ ಪಪಾತ ಭುವಿ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ತಾರಾ ದದರ್ಶ ತಂ ಭೂಮೌ ತಾರಾಪತಿಮಿವ ಚ್ಯುತಂ ॥ 3-281-39 (26742)
ಹತೇ ವಾಲಿನಿ ಸುಗ್ರೀವಃ ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ತಾಂ ತಾರಾಪತಿಮುಖೀಂ ತಾರಾಂ ನಿಪತಿತೇಶ್ವರಾಂ ॥ 3-281-40 (26743)
ರಾಮಸ್ತು ಚತುರೋ ಮಾಸಾನ್ಪೃಷ್ಠೇ ಮಾಲ್ಯವತಃ ಶುಭೇ।
ನಿವಾಸಮಕರೋದ್ಧೀಮಾನ್ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಭ್ಯುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-281-41 (26744)
ರಾವಣೋಽಪಿಪುರೀಂ ಗತ್ವಾಲಂಕಾಂ ಕಾಮಬಲಾತ್ಕೃತಃ।
ಸೀತಾಂ ನಿವೇಶಯಾಮಾಸ ಭವನೇ ನಂದನೋಪಮೇ ॥ 3-281-42 (26745)
ಅಶೋಕವನಿಕಾಭ್ಯಾಸೇ ತಾಪಸಾಸ್ರಮಸನ್ನಿಭೇ।
ಭರ್ತೃಸ್ಮರಣತನ್ವಂಗೀ ತಾಪಸೀವೇಷಧಾರಿಣೀ ॥ 3-281-43 (26746)
ಉಪವಾಸತಪಃಶೀಲಾ ತತಃ ಸಾ ಪೃಥುಲೇಕ್ಷಣಾ।
ಉವಾಸ ದುಃಖವಸತಿಂ ಫಲಮೂಲಕೃತಾಶನಾ ॥ 3-281-44 (26747)
ದಿದೇಶ ರಾಕ್ಷಸೀಸ್ತತ್ರರಕ್ಷಣೇ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ।
ಪ್ರಾಸಾಸಿಶೂಲಪರಶುಮುದ್ಗರಾಲಾತಧಾರಿಣೀಃ ॥ 3-281-45 (26748)
ದ್ವ್ಯಕ್ಷೀಂ ತ್ರ್ಯಕ್ಷೀಂ ಲಲಾಟಕ್ಷೀಂ ದೀರ್ಘಜಿಹ್ವಾಮಜಿಹ್ವಿಕಾಂ।
ತ್ರಿಸ್ತನೀಮೇಕಪಾದಾಂ ಚ ತ್ರಿಜಟಾಮೇಕಲೋಚನಾಂ ॥ 3-281-46 (26749)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ದೀಪ್ತಾಕ್ಷ್ಯಃ ಕರಭೋತ್ಕಟಮೂರ್ಧಜಾಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯಾಸತೇ ಸೀತಾಂ ದಿವಾರಾತ್ರಮತಂದ್ರಿತಾಃ ॥ 3-281-47 (26750)
ತಾಸ್ತು ತಾಮಾಯತಾಪಾಂಗೀಂ ಪಿಶಾಚ್ಯೋ ದಾರುಣಸ್ವರಾಃ।
ತರ್ಜಯಂತಿ ಸದಾ ರೌದ್ರಾಃ ಪರುಷವ್ಯಂಜನಸ್ವರಾಃ ॥ 3-281-48 (26751)
ಖಾದಾಮ ಪಾಟಯಾಮೈನಾಂ ತಿಲಶಃ ಪ್ರವಿಭಜ್ಯತಾಂ।
ಯೇಯಂ ಭರ್ತಾರಮಸ್ಮಾಕಮವಮತ್ಯೇಹ ಜೀವತಿ ॥ 3-281-49 (26752)
ಇತ್ಯೇವಂ ಪರಿಭರ್ತ್ಸಂತೀಸ್ತ್ರಾಸಯಾನಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಭರ್ತೃಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯೇದಮುವಾಚ ತಾಃ ॥ 3-281-50 (26753)
ಆರ್ಯಾಃ ಖಾದತ ಮಾಂ ಶೀಘ್ರಂ ನ ಮೇ ಲೋಭೋಸ್ತಿ ಜೀವಿತೇ।
ವಿನಾ ತಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ನೀಲಕುಂಚಿತಮೂರ್ಧಜಂ ॥ 3-281-51 (26754)
ಅದ್ಯೈವಾಹಂ ನಿರಾಹಾರಾ ಜೀವಿತಪ್ರಿಯವರ್ಜಿತಾ।
ಶೋಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಬಲ್ಲೀ ತಲಗತಾ ಯಥಾ ॥ 3-281-52 (26755)
ನ ತ್ವನ್ಯಮಭಿಗಚ್ಛೇಯಂ ಪುಮಾಂಸಂ ರಾಘವಾದೃತೇ।
ಇತಿ ಜಾನೀತ ಸತ್ಯಂ ಮೇಕ್ರಿಯತಾಂ ಯದನಂತರಂ ॥ 3-281-53 (26756)
ತಸ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಸ್ತಾಃ ಖರಸ್ವನಾಃ।
ಆಖ್ಯಾತುಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಾಯ ಜನ್ಮುಸ್ತತ್ಸರ್ವಮಾದಿತಃ ॥ 3-281-54 (26757)
ಗತಾಸು ತಾಸು ಸರ್ವಾಸು ತ್ರಿಜಟಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸೀ।
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ವೈದೇಹೀಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀ ॥ 3-281-55 (26758)
ಸೀತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಶ್ವಾಸಂ ಕರು ಮೇ ಸಖಿ।
ಭಯಂ ತ್ವಂ ತ್ಯಜ ವಾಮೋರು ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-281-56 (26759)
ಅವಿಂಧ್ಯೋ ನಾಮ ಮೇಧಾವೀ ವೃದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ।
ಸ ರಾಮಸ್ಯ ಹಿತಾನ್ವೇಷೀ ತ್ವದರ್ಥೇ ಮಾಮಚೂಚುದತ್ ॥ 3-281-57 (26760)
ಸೀತಾ ಮದ್ವಚನಾದ್ವಾಚ್ಯಾ ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ।
ಭರ್ತಾ ತೇಕುಶಲೀ ರಾಮೋಲಕ್ಷ್ಮಣಾನುಗತೋ ಬಲೀ ॥ 3-281-58 (26761)
ಸಖ್ಯಂ ವಾನರರಾಜೇನ ಶಕ್ರಪ್ರತಿಮತೇಜಸಾ।
ಕೃತವಾನ್ರಾಘವಃ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತ್ವದರ್ಥೇ ಚ ಸಮುದ್ಯತಃ ॥ 3-281-59 (26762)
ಮಾ ಚ ತೇ ಭೂದ್ಭಯಂ ಭೀರು ರಾವಣಾಲ್ಲೋಕಗರ್ಹಿತಾತ್।
ನಲಕೂಬರಶಾಪೇನ ರಕ್ಷಿತಾ ಹ್ಯಸಿ ನಂದಿನಿ ॥ 3-281-60 (26763)
ಶಪ್ತೋ ಹ್ಯೇಷ ಪುರಾ ಪಾಪೋ ವಧೂಂ ರಂಭಾಂ ಪರಾಮೃಶನ್।
ನ ಶಕ್ರೋತ್ಯವಶಾಂ ನಾರೀಮುಪೈತುಮಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-281-61 (26764)
ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ತೇ ಭರ್ತಾ ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ।
ಸೌಮಿತ್ರಿಸಹಿತೋ ಧೀಮಾಂಸ್ತ್ವಾಂ ಚೇತೋ ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-281-62 (26765)
ಸ್ವಪ್ನಾ ಹಿ ಸುಮಹಾಘೋರಾ ದೃಷ್ಟಾ ಮೇಽನಿಷ್ಟದರ್ಶನಾಃ।
ವಿನಾಶಾಯಾಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಪೌಲಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ಚ ॥ 3-281-63 (26766)
ದಾರುಣೋ ಹ್ಯೇಷ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಕ್ಷುದ್ರಕರ್ಮಾ ನಿಶಾಚರಃ।
ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಛೀಲದೋಷೇಣ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭಯವರ್ಧನಃ ॥ 3-281-64 (26767)
ಸ್ಪರ್ಧತೇ ಸರ್ವದೇವೈರ್ಯಃ ಕಾಲೋಪಹತಚೇತನಃ।
ಮಯಾ ವಿನಾಸಲಿಂಗಾನಿ ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟಾನಿ ತಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-281-65 (26768)
ತೈಲಾಭಿಷಿಕ್ತೋ ವಿಕಚೋ ಮಜ್ಜನಪ್ಕೇ ದಶಾನನಃ।
ಅಸಕೃತ್ಸ್ವರಯುಕ್ತೇ ತು ರಥೇ ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-281-66 (26769)
ಕುಂಭಕರ್ಣಾದಯಶ್ಚೇಮೇ ನಗ್ನಾಃ ಪತಿತಮೂರ್ಧಜಾಃ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಂ ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಾಃ ॥ 3-281-67 (26770)
ಶ್ವೇತಾತಪತ್ರಃ ಸೋಷ್ಣೀಷಃ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಃ।
ಶ್ವೇತಪರ್ವತಮಾರೂಢ ಏಕ ಏವ ವಿಭೀಷಣಃ ॥ 3-281-68 (26771)
ಸಚಿವಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಚತ್ವಾರಃ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಾಃ।
ಶ್ವೇತಪರ್ವತಮಾರೂಢಾ ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತೇಽಸ್ಮಾನ್ಮಹಾಭಯಾತ್ ॥ 3-281-69 (26772)
ರಾಮಸ್ಯಾಸ್ತ್ರೇಣ ಪೃಥಿವೀ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಸಸಾಗರಾ।
ಯಶಸಾ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪೂರಯಿಷ್ಯತಿ ತೇ ಪತಿಃ ॥ 3-281-70 (26773)
ಹಸ್ತಿಸಕ್ಥಿಸಮಾರೂಢೋ ಭುಂಜಾನೋ ಮಧುಪಾಯಸಂ।
ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ದಿಧಕ್ಷುಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 3-281-71 (26774)
ರುದತೀ ರುಧಿರಾರ್ದ್ರಾಂಗೀ ವ್ಯಾಘ್ರೇಣ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾ।
ಅಸಕೃತ್ತ್ವಂ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ಗಚ್ಛಂತೀ ದಿಶಮುತ್ತರಾಂ ॥ 3-281-72 (26775)
ಹರ್ಷಮೇಷ್ಯಸಿ ವೈದೇಹಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಭರ್ತ್ರಾ ಸಮನ್ವಿತಾ।
ರಾಘವೇಣ ಸಹಭ್ರಾತ್ರಾ ಸೀತೇ ತ್ವಮಚಿರಾದಿವ ॥ 3-281-73 (26776)
ಇತ್ಯೇತನ್ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷೀ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತ್ರಿಜಟಾವಚಃ।
ಬಭೂವಾಶಾವತೀ ಬಾಲಾ ಪುನರ್ಭರ್ತೃಸಮಾಗಮೇ ॥ 3-281-74 (26777)
ತಾವದಭ್ಯಾಗತಾ ರೌದ್ರ್ಯಃ ಪಿಶಾಚ್ಯಸ್ತಾಃಸುದಾರುಣಾಃ।
ದದೃಶುಸ್ತಾಂ ತ್ರಿಜಟಯಾ ಸಹಾಸೀನಾಂ ಯಥಾಪುರಂ ॥ 3-281-75 (26778)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 281 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-281- ಅವಿದೂರೇ ಸಮೀಪೇ। ನಲಿನೀಂ ಪುಷ್ಕರಿಣೀಂ ॥ 3-281-2 ಅಮೃತಗಂಧಿನಾಽಮೃತಸದೃಶೇನ ॥ 3-281-5 ಉಪಪಾದಯ ಸಫಲೀಕುರು ॥ 3-281-7 ಅನಂತರಃ ಸಂಲಗ್ನುಃ ॥ 3-281-9 ಋಶ್ಯಮೂಕಂ ಪರ್ವತಂ ॥ 3-281-17 ಓಘೋ ಜನವೃಂದಸ್ತನ್ನಿಭಃ ಸ್ವನೋ ಯಸ್ಯ ॥ 3-281-18 ಆಶ್ರಯವಾನ್ ಪರಬಲಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-281-26 ಈರ್ಷುರೀರ್ಷ್ಯಾಲುಃ ॥ 3-281-28 ಮುಕ್ತೋ ಗಚ್ಛಸಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಕಥಂ ಘೋರೇ ಪುನರಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ। ಮುಕ್ತೋ ಜ್ಞಾತಿರಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕಾ ತ್ವರಾ ಮರಣೇ ಪುನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-281-30 ಜೀವಿತಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಜೀವನಸ್ಯ ಶ್ಲಾಪ್ಯತ್ವಂ ॥ 3-281-47 ಕರಭೋತ್ಕಟಮೂರ್ಧಜಾಃ ಉಷ್ಟ್ರಸದೃಶಕೇಶ್ಯಃ ॥ 3-281-48 ಪರುಷವ್ಯಂಜನಖರಾತ್ಮಕಾಃ ಶಬ್ದಾ ಯಾಸಾಂ ತಾಃ ॥ 3-281-52 ವ್ಯಾಲೀ ತಾಲಗತಾ ಯಯೇತಿ ಖ.ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-281-61 ವಧೂಂ ಸ್ರುಷಾಂ ॥ 3-281-70 ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 282
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.282. ಅಧ್ಯಾಯಃ 282
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾವಣೇನ ಸೀತಾಸಮೀಪಮೇತ್ಯ ಬಹುಧಾಪ್ರಲೋಭನೇಽಪ್ಯವಿಕೃತಮಾನಸಯಾ ತಯಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನೇ ಸ್ವಾವಾಸಂಪ್ರತಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-282-0 (26779)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-282-0x (2707)
ತತಸ್ತಾಂ ಭರ್ತೃಶೋಕಾರ್ತಾಂ ದೀನಾಂ ಮಲಿನವಾಸಸಂ।
ಮಣಿಶೇಷಾಭ್ಯಲಂಕಾರಾಂ ರುದತೀಂ ಚ ಪತಿವ್ರತಾಂ ॥ 3-282-1 (26780)
ರಾಕ್ಷಸೀಭಿರುಪಾಸ್ಯಂತೀಂ ಸಮಾಸೀನಾಂ ಶಿಲಾತಲೇ।
ರಾವಣಃಕಾಮಬಾಣಾರ್ತೋ ದದರ್ಶೋಪಸಸರ್ಪ ಚ ॥ 3-282-2 (26781)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಕಿಂಪುರುಷೈರ್ಯುಧಿ।
ಅಜಿತೋಶೋಕವನಿಕಾಂ ಯಯೌ ಕಂದರ್ಪಪೀಡಿತಃ ॥ 3-282-3 (26782)
ದಿವ್ಯಾಂಬರಧರಃ ಶ್ರೀಮನ್ಸುಮೃಷ್ಟಮಣಿಕುಂಡಲಃ।
ವಿಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಮುಕುಟೋ ವಸಂತ ಇವ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ ॥ 3-282-4 (26783)
ನ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷಸದೃಶೋಯತ್ನಾದಪಿ ವಿಭೂಷಿತಃ।
ಶ್ಮಶಾನಚೈತ್ಯದ್ರುಮವದ್ಭೂಷಿತೋಽಪಿ ಭಯಂಕರಃ ॥ 3-282-5 (26784)
ಸ ತಸ್ಯಾಸ್ತನುಮಧ್ಯಾಯಾಃ ಸಮೀಪೇ ರಜನೀಚರಃ।
ದದೃಶೇ ರೋಹಿಣೀಮೇತ್ಯ ಶನೈಶ್ಚರ ಇವ ಗ್ರೈಹಃ ॥ 3-282-6 (26785)
ಸ ತಾಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಸುಶ್ರೋಣೀಂ ಪುಷ್ಪಕೇತುಶರಾಹತಃ।
ಇದಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ತ್ರಸ್ತಾಂ ರೌಹೀಮಿವಾಬಲಾಂ ॥ 3-282-7 (26786)
ಸೀತೇ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮೇತಾವತ್ಕೃತೋಭರ್ತುರನುಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ತನ್ವಂಗಿ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಪರಿಕರ್ಮ ತೇ ॥ 3-282-8 (26787)
ಭಜಸ್ವಮಾಂ ವರಾರೋಹೇ ಮಹಾರ್ಹಾಭರಣಾಂಬರಾ।
ಭವಮೇ ಸರ್ವನಾರೀಣಾಮುತ್ತಮಾ ವರವರ್ಣಿನೀ ॥ 3-282-9 (26788)
ಸಂತಿ ಮೇ ದೇವಕ್ನ್ಯಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಣಆಂ ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ಸಂತಿ ದಾನವನ್ಯಾಶ್ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಯೋಷಿತಃ।
`ತಾಸಾಮದ್ಯವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ ಸರ್ವಾಸಾಂ ಮೇ ಭವೋತ್ತಮಾ ॥ 3-282-10 (26789)
ಚತುರ್ದಶ ಪಿಶಾಚೀನಾಂ ಕೋಟ್ಯೋ ಮೇ ವಚನೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ದ್ವಿಸ್ತಾವತ್ಪುರುಷಾದಾನಾಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ಭೀಮಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 3-282-11 (26790)
ತತೋ ಮೇ ತ್ರಿಗುಣಾ ಯಕ್ಷಾ ಯೇ ಮದ್ವಚನಕಾರಿಣಃ।
ಕೇಚಿದೇವ ಧನಾಧ್ಯಕ್ಷಂ ಭ್ರಾತರಂ ಮೇ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 3-282-12 (26791)
ಗಂದರ್ವಾಪ್ಸರಸೋ ಭದ್ರೇ ಮಾಮಾಪಾನಗತಂ ಸದಾ।
ಉಪತಿಷ್ಠಂತಿ ವಾಮೋರು ಯಥೈವ ಭ್ರಾತರಂ ಮಮ ॥ 3-282-13 (26792)
ಪುತ್ರೋಽಹಮಪಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ವಿಶ್ರವಸೋ ಮುನೇಃ।
ಪಂಚಮೋ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಮಿತಿ ಮೇ ಪ್ರಥಿತಂ ಯಶಃ ॥ 3-282-14 (26793)
ದಿವ್ಯಾನಿ ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಾನಿ ಪಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಯಥೈವ ತ್ರಿದಶೇಶಸ್ಯತಥೈವ ಮಮ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-282-15 (26794)
ಕ್ಷೀಯತಾಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ವನವಾಸಕೃತಂ ತವ।
ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ಭವಸುಶ್ರೋಣಿ ಯಥಾ ಮಂಡೋದರೀತಥಾ ॥ 3-282-16 (26795)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ತೇನ ವೈದೇಹೀ ಪರಿವೃತ್ಯ ಸುಭಾನನಾ।
ತೃಣಮನತರತಃ ಕೃತ್ವಾತಮುವಾಚ ನಿಶಾಚರಂ ॥ 3-282-17 (26796)
ಅಶಿವೇನಾತಿವಾಮೋರೂರಜಸ್ರಂ ನೇತ್ರವಾರಿಣಾ।
ಸ್ತನಾವಪತಿತೌ ಬಾಲಾ ಸಂಹತಾವಭಿವರ್ಷತೀ ॥ 3-282-18 (26797)
`ವ್ಯವಸ್ಥಾಪ್ಯಕಥಂಚಿತ್ಸಾ ವಿಷಾದಾದತಿಮೋಹಿತಾ'।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ತಂ ಕ್ಷುದ್ರಂ ವೈದೇಹೀ ಪತಿದೇವತಾ ॥ 3-282-19 (26798)
ಅಸಕೃದ್ವದತೋ ವಾಕ್ಯಮೀದೃಶಂ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರ।
ವಿಷಾದಯುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ಮಯಾ ಶ್ರುತಮಭಾಗ್ಯಯಾ।
ತದ್ಭದ್ರಮುಖ ಭದ್ರಂ ತೇ ಮಾನಸಂ ವಿನಿವರ್ತ್ಯತಾಂ ॥ 3-282-20 (26799)
ಪರದಾರಾಽಸ್ಂಯಲಭ್ಯಾ ಚ ಸತತಂ ಚ ಪತಿವ್ರತಾ।
ನ ಚೈವೌಪಯಿಕೀ ಭಾರ್ಯ ಮಾನುಷೀ ತವ ರಾಕ್ಷಸ ॥ 3-282-21 (26800)
ವಿವಶಾಂ ಧರ್ಷಯಿತ್ವಚ ಕಾಂ ತ್ವಂ ಪ್ರೀತಿಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ನ ಚ ಪಾಲಯಸೇ ಧರ್ಮಂ ಲೋಕಪಾಲಸಮಃ ಕಥಂ ॥ 3-282-22 (26801)
ಭ್ರಾತರಂ ರಾಜರಾಜಂ ತಂ ಮಹೇಶ್ವರಸಸ್ವಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಧನೇಶ್ವರಂ ವ್ಯಪದಿಶನ್ಕಥಂ ತ್ವಿಹ ನ ಲಜ್ಜಸೇ ॥ 3-282-23 (26802)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾರುದತ್ಸೀತಾ ಕಂಪಯಂತೀ ಪಯೋಧರೌ।
ಶಿರೋಧರಾಂ ಚ ತನ್ವಂಗೀ ಮುಸ್ವಂ ಪ್ರಚ್ಛಾದ್ಯವಾಸಸಾ ॥ 3-282-24 (26803)
ತಸ್ಯ ರುದತ್ಯಾ ಭಾಮಿತ್ಯಾ ದೀರ್ಘಾ ವೇಣೀ ಸುಸಯತಾ।
ದದೃಶೇ ಸ್ವಸಿತಾ ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ಕಾಲೀ ವ್ಯಾಲೀವ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-282-25 (26804)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತದ್ರಾವಣೋ ವಾಕ್ಯಂ ಸೀತಯೋಕ್ತಂ ಸುನಿಷುರಂ।
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತೋಽಪಿದುರ್ಮೇಧಾಃ ಪುನರೇವಾಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-282-26 (26805)
ಕಾಮಮಂಗನಿ ಮೇ ಸೀತೇ ದುನೋತು ಮಕರಧ್ವಜಃ।
ನತ್ವಾಮಕಾಮಾಂ ಸುಶ್ರೋಣೀಂ ಸಮೇಪ್ಯೇ ಚಾರುಹಾಸಿನೀಂ ॥ 3-282-27 (26806)
ಕಿಂನು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ಯತ್ತ್ವಮದ್ಯಾಪಿಮಾನುಷಂ।
ಆಹಾರಭೂತಮಸ್ಮಾಕಂ ರಾಮಮೇವಾನುರುಧ್ಯಸೇ ॥ 3-282-28 (26807)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಮನಿಂದ್ಯಾಂಗೀಂ ಸ ರಾಕ್ಷಸಮಹೇಶ್ವರಃ।
ತತ್ರೈವಾಂತರ್ಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಗಾಮಾಭಿಮತಾಂ ದಿಶಂ ॥ 3-282-29 (26808)
ರಾಕ್ಷಸೀಭಿಃ ಪರಿವೃತಾವೈದೇಹೀ ಶೋಕಕಶಿಂತಾ।
ಸೇವ್ಯಮಾನಾ ತ್ರಿಜಟಯಾ ತತ್ರೈವ ನ್ಯವಸತ್ತದಾ ॥ 3-282-30 (26809)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 282 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-282-2 ಉಪಾಸ್ಯಂತೀಮುಪಾಸ್ಯಮಾನಾಂ ॥ 3-282-7 ರೌಹೀಂ ಹರಿಣೀಂ ॥ 3-282-8 ಪರಿಕರ್ಮ ವಸ್ತ್ರಾಭರಣಾದಿನಾ ಪ್ರಸಾಧನಂ ॥ 3-282-20 ವಿನಿವರ್ತ್ಯತಾಂ ಮತ್ತ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-282-21 ಔಪಯಿಕೀ ಉಪಯೋಗಾಹೀ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 283
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.283. ಅಧ್ಯಾಯಃ 283
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾಮೇಣ ಶರದಾಗಮೇಽಪಿವಿಪಯಾಸಕ್ತ್ಯಾಸ್ವಾನುಪಸರ್ಪಿಣಂ ಸುಗ್ರೀವಪ್ರತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 1 ॥ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಸಹರಾಮಾಸ್ತಿಕಮಾಗತೇನ ಲಕ್ಷಮಣೇನ ತಂಪ್ರತಿ ಸೀತಾನ್ವೇಷಣಾಯ ಸುಗ್ರೀವಕೃತವಾನರಪ್ರೇಪಣನಿವೇದನಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ಲಂಕಾಪುರಾತ್ಪ್ರತಿನಿವೃತ್ತೇನ ಹನುಮತಾಽಂಗದಾದಿಭಿಃ ಸಹ ಮಧುವನಭಂಗಪೂರ್ವಕಂರಾಮಾಯ ಸೀತಾವೃತ್ತಾಂತಾದಿನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ದತ್ತಚೂಡಾಮಣಿದಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-283-0 (26810)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-283-0x (2708)
ರಾಘವಃ ಸಹಸೌಮಿತ್ರಿಃ ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಭಿಪಾಲಿತಃ।
ವಸನಮಾಲ್ಯವತಃ ಪೃಷ್ಠೇ ದದರ್ಶ ವಿಮಲಂ ನಭಃ ॥ 3-283-1 (26811)
ಸದೃಷ್ಟ್ವಾವಿಮಲೇ ವ್ಯೋಂನಿ ನಿರ್ಮಲಂ ಶಸಲಕ್ಷಣಂ।
ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರತಾರಾಭಿರನುಯಾಂತಮಮಿತ್ರಹಾ ॥ 3-283-2 (26812)
ಕುಮುದೋತ್ಪಲಪದ್ಮಾನಾಂ ಗಂಧಮಾದಾಯ ವಾಯುನಾ।
ಮಹೀಧರಸ್ಥಃ ಶೀತೇನ ಸಹಸಾಪ್ರತಿಬೋಧಿತಃ ॥ 3-283-3 (26813)
ಪ್ರಭಾತೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ವೀರಮಭ್ಯಭಾಷತ ದುರ್ಮನಾಃ।
ಸೀತಾಂ ಸಂಸ್ಮೃತ್ ಯಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ರುದ್ಧಾಂ ರಾಕ್ಷಸವೇಶ್ಮನಿ ॥ 3-283-4 (26814)
ಗಚ್ಛ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಜಾನೀಹಿ ಕಿಷ್ಕಿಂದಾಯಾಂ ಕಪೀಶ್ವರಂ।
ಪ್ರಮತ್ತಂ ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮೇಷು ಕೃತಘ್ನಂ ಸ್ವಾರ್ಥಪಂಡಿತಂ ॥ 3-283-5 (26815)
ಯೋಸೌ ಕುಲಾಧಮೋ ಮೂಢೋ ಮಯಾ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷೇಚಿತಃ।
ಸರ್ವವಾನರಗೋಪುಚ್ಛಾ ಯಮೃಕ್ಷಾಶ್ಚ ಭಜಂತಿ ವೈ ॥ 3-283-6 (26816)
ಯದರ್ಥಂ ನಿಹತೋ ಬಾಲೀ ಮಯಾ ರಘುಕುಲೋದ್ವಹ।
ತ್ವಯಾ ಸಹಮಹಾಬಾಹೋ ಕಿಷ್ಕಿಂಧೋಪವನೇ ತದಾ ॥ 3-283-7 (26817)
ಕೃತಘ್ನಂ ತಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ವಾನರಾಪಶದಂ ಭುವಿ।
ಯೋ ಮಾಮೇವಂಗತೋ ಮೂಢೋ ನ ಜಾನೀತೇಽದ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ॥ 3-283-8 (26818)
ಅಸೌ ಮನ್ಯೇ ನ ಜಾನೀತೇ ಸಮಯಪ್ರತಿಪಾಲನಂ।
ಕೃತೋಪಕಾರಂ ಮಾಂ ನೂನಮವಮತ್ಯಾಲ್ಪಯಾ ಧಿಯಾ ॥ 3-283-9 (26819)
ಯದಿತಾವದನುದ್ಯುಕ್ತಃ ಶೇತೇ ಕಾಮಸುಖಾತ್ಮಕಃ।
ನೇತವ್ಯೋ ವಾಲಿಮಾರ್ಗೇಣ ಸರ್ವಭೂತಗತಿಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-283-10 (26820)
ಅಥಾಪಿ ಘಟತೇಽಸ್ಮಾಕಮರ್ತೇ ವಾನರಪುಂಗವಃ।
ತಮಾದಾಯೈವ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ತ್ವರಾವಾನ್ಭವ ಮಾಚಿರಂ ॥ 3-283-11 (26821)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಗುರುವಾಕ್ಯಹಿತೇ ರತಃ।
ಪ್ರತಸ್ಥೇ ರುಚಿರಂ ಗೃಹ್ಯ ಸಮಾರ್ಗಣಗುಣಂ ಧನುಃ ॥ 3-283-12 (26822)
ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾದ್ವಾರಮಾಸಾದ್ಯಪ್ರವಿವೇಶಾನಿವಾರಿತಃ।
ಸಕ್ರೋಧ ಇತಿತಂ ಮತ್ವಾರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಹರಿಃ ॥ 3-283-13 (26823)
ತಂ ಸದಾರೋವಿನೀತಾತ್ಮಾ ಸುಗ್ರೀವಃ ಪ್ಲವಗಾಧಿಪಃ।
ಪೂಜಯಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪ್ರೀಯಮಾಣಸ್ತದರ್ಹಯಾ ॥ 3-283-14 (26824)
ತಮಬ್ರವೀದ್ರಾಮವಚಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರಕುತೋಭಯಃ।
ಸ ತತ್ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಹ್ವಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 3-283-15 (26825)
ಸಭೃತ್ಯದಾರೋ ರಾಜೇಂದ್ರಸುಗ್ರೀವೋ ವಾನರಾಧಿಪಃ।
ಇದಮಾಹ ವಚಃ ಪ್ರೀತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ನರಕುಂಜರಂ ॥ 3-283-16 (26826)
ನಾಸ್ಮಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ದುರ್ಮೇಧಾ ನಾಕೃತಜ್ಞೋ ನ ನಿರ್ಘೃಣಃ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯಃ ಪ್ರಯತ್ನೋ ಮೇ ಸೀತಾಪರ್ಯೇಷಣೇ ಕೃತಃ ॥ 3-283-17 (26827)
ದಿಶಃ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತಾಃ ಸರ್ವೇವಿನೀತಾ ಹರಯೋ ಮಯಾ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಕೃತಃ ಕಾಲೋ ಮಾಸೇಽಭ್ಯಾಗಮನೇ ಪುನಃ ॥ 3-283-18 (26828)
ಯೈರಿಯಂ ಸವನಾ ಸಾದ್ರಿಃ ಸಪುರಾ ಸಾಗರಾಂಬರಾ।
ವಿಚೇತವ್ಯಾ ಮಹೀ ವೀರ ಸಗ್ರಾಮನಗರಾಕರಾ ॥ 3-283-19 (26829)
ಸ ಮಾಸಃ ಪಂಚರಾತ್ರೇಣ ಪೂರ್ಣೋ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ತತಃ ಶ್ರೋಷ್ಯಸಿ ರಾಮೇಣ ಸಹಿತಃ ಸುಮಹತ್ಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-283-20 (26830)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣತ್ತೇನ ಕವಾನರೇನದ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾರೋಷಮದೀನಾತ್ಮಾ ಸುಗ್ರೀವಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್ ॥ 3-283-21 (26831)
ಸರಾಮಂ ಸಹಸುಗ್ರೀವೋ ಮಾಲ್ಯವತ್ಪುಷ್ಠಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಭಿಗಂಯೋದಯಂ ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-283-22 (26832)
ಇತ್ಯೇವಂವಾನರೇನದ್ರಾಸ್ತೇ ಸಮಾಜನ್ಮುಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ದಿಶಸ್ತಿಸ್ರೋ ವಿಚಿತ್ಯಾಥ ನ ತು ಯೇ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಗತಾಃ ॥ 3-283-23 (26833)
ಆಚಖ್ಯುಸ್ತತ್ರ ರಾಮಾಯ ಮಹೀಂ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ।
ವಿಚಿತಾಂ ನ ತು ವೈದೇಹ್ಯಾ ದರ್ಶನಂ ರಾವಣಸ್ ವಾ ॥ 3-283-24 (26834)
ಗತಾಸ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಂ ಯೇ ವೈ ವಾನರಪುಂಗವಾಃ।
ಆಶಾವಾಂಸ್ತೇಷು ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಪ್ರಾಣಾನಾರ್ತೋಽಭ್ಯಧಾರಯತ್ ॥ 3-283-25 (26835)
ದ್ವಿಮಾಸೋಪರಮೇ ಕಾಲೇ ವ್ಯತೀತೇ ಪ್ಲವಗಾಸ್ತತಃ।
ಸುಗ್ರೀವಮಭಿಗಂಯೇದಂ ತ್ವರಿತಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರುವನ್ ॥ 3-283-26 (26836)
ರಕ್ಷಿತಂವಾಲಿನಾ ಯತ್ತತ್ಸ್ಫೀತಂ ಮಧುವನಂ ಮಹತ್।
ತ್ವಯಾ ಚ ಪ್ಲವಗಶ್ರೇಷ್ಠ ತದ್ಭುಂಕ್ತೇ ಪವನಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-283-27 (26837)
ವಾಲಿಪುತ್ರೋಽಂಗದಶ್ಚೈವ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಪ್ಲವಗರ್ಷಭಾಃ।
ವಿಚೇತುಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-283-28 (26838)
ತೇಷಾಮಪನಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮೇನೇ ಸಕೃತಕೃತ್ಯತಾಂ।
ಕೃತಾರ್ಥಾನಾಂ ಹಿ ಭೃತ್ಯಾನಾಮೇತದ್ಭವತಿ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 3-283-29 (26839)
ಸ ತದ್ರಾಮಾಯ ಮೇಧಾವೀ ಶಶಂಸ ಪ್ಲವಗರ್ಷಭಃ।
ರಾಮಶ್ಚಾಪ್ಯನುಮಾನೇನ ಮೇನೇ ದೃಷ್ಟಾಂ ತು ಮೈಥಿಲೀಂ ॥ 3-283-30 (26840)
ಹನುಮತ್ಪ್ರಮುಖಾಶ್ಚಾಪಿ ವಿಶ್ರಾಂತಾಸ್ತೇ ಪ್ಲವಂಗಮಾಃ।
ಅಭಿಜಗ್ಮುರ್ಹರೀಂದ್ರಂ ತಂ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಸನ್ನಿಧೌ ॥ 3-283-31 (26841)
ಗತಿಂ ಚ ಮುಖವರ್ಣಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾರಾಮೋ ಹನೂಮತಃ।
ಅಗಮತ್ಪ್ರತ್ಯಯಂ ಭೂಯೋ ದೃಷ್ಟಾ ಸೀತೇತಿ ಭಾರತ ॥ 3-283-32 (26842)
ಹನೂಮತ್ಪ್ರಮುಖಾಸ್ತೇ ತು ವಾನರಾಃ ಪೂರ್ಣಮಾನಸಾಃ।
ಪ್ರಣೇಮುರ್ವಿಧಿವದ್ರಾಮಂ ಸುಗ್ರೀವಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ತಥಾ ॥ 3-283-33 (26843)
ತಾನುವಾಚಾನತಾನ್ರಾಮಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸಶರಂ ಧನುಃ।
ಅಪಿ ಮಾಂ ಜೀವಯಿಷ್ಯಧ್ವಮಪಿ ವಃ ಕೃತಕೃತ್ಯತಾ ॥ 3-283-34 (26844)
ಅಪಿ ರಾಜ್ಯಮಯೋಧ್ಯಾಯಾಂ ಕಾರಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪುನಃ।
ನಿಹತ್ಯಸಮರೇ ಶತ್ರೂನಾಹೃತ್ಯಜನಕಾತ್ಮಜಾಂ ॥ 3-283-35 (26845)
ಅಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾವೈದೇಹೀಮಹತ್ವಾ ಚ ರಣೇ ರಿಪೂನ್।
ಹೃತದಾರೋಽವಧೂತಶ್ಚನಾಹಂ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇ ॥ 3-283-36 (26846)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಚನಂ ರಾಮಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾನಿಲಾತ್ಮಜಃ।
ಪ್ರಿಯಮಾಖ್ಯಾಮಿ ತೇ ರಾಮ ದೃಷ್ಟಾ ಸಾ ಜಾನಕೀ ಮಯಾ ॥ 3-283-37 (26847)
ವಿಚಿತ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಂ ಸಪರ್ವತವನಾಕರಾಂ।
ಶ್ರಾಂತಾಃ ಕಾಲೇ ವ್ಯತೀತೇ ಸ್ಮ ದೃಷ್ಟವಂತೋ ಮಹಾಗುಹಾಂ ॥ 3-283-38 (26848)
ಪ್ರವಿಶಾಮೋ ವಯಂ ತಾಂ ತು ಬಹುಯೋಜನಮಾಯತಾಂ।
ಅಂಧಕಾರಾಂ ಸುವಿಪಿನಾಂ ಗಹನಾಂ ಕೀಟಸೇವಿತಾಂ ॥ 3-283-39 (26849)
ಗತ್ವಾ ಸುಮಹದಧ್ವಾನಮಾದಿತ್ಯಸ್ ಪ್ರಭಾಂ ತತಃ।
ದೃಷ್ಟವಂತಃ ಸ್ಮ ತತ್ರೈವಭವನಂ ದಿವ್ಯಮಂತರಾ ॥ 3-283-40 (26850)
ಗಯಸ್ ಕಿಲ ದೈತ್ಯಸ್ ತದಾ ಸದ್ವೇಶ್ಮ ರಾಘವ।
ತತ್ರಪ್ರಭಾವತೀ ನಾಮ ತಪೋಽತಪ್ಯತ ತಾಪಸೀ ॥ 3-283-41 (26851)
ತಯಾ ದತ್ತಾನಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿಪಾನಾನಿವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಭುಕತ್ವಾ ಲಬ್ಧಬಲಾಃ ಸಂತಸ್ತಯೋಕ್ತೇನ ಪಥಾ ತತಃ ॥ 3-283-42 (26852)
ನಿರ್ಯಾಯ ತಸ್ಮಾದುದ್ದೇಶಾತ್ಪಶ್ಯಾಮೋ ಲವಣಾಂಭಸಃ।
ಸಮೀಪೇ ಸಹ್ಯಮಲಯೌ ದರ್ದುರಂ ಚ ಮಹಾಗಿರಿಂ ॥ 3-283-43 (26853)
ತತೋ ಮಲಯಮಾರುಹ್ಯ ಪಶ್ಯಂತೋ ವರುಣಾಲಯಂ।
ಕವಿಷಣ್ಣಾ ವ್ಯಥಿತಾಃ ಖಿನ್ನಾ ನಿರಾಶಾ ಜೀವಿತೇ ಭೃಶಂ ॥ 3-283-44 (26854)
ಅನೇಕಶತವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ಯೋಜನಾನಾಂ ಮಹೋದಧಿಂ।
ತಿಮಿನಕ್ರಝಷಾವಾಸಂ ಚಿಂತಯಂತಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ ॥ 3-283-45 (26855)
ತತ್ರಾನಶನಸಂಕಲ್ಪಂ ಕೃತ್ವಾಽಽಸೀನಾ ವಯಂ ತದಾ।
ತತಃ ಕಥಾಂತೇ ಗೃಧ್ರಸ್ಯ ಜಟಾಯೋರಭವತ್ಕಥಾ ॥ 3-283-46 (26856)
ತತಃ ಪರ್ವತಶೃಂಗಾಭಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ।
ಪಕ್ಷಿಣಂ ದೃಷ್ಟವಂತಃ ಸ್ಮ ವೈನತಿಯೇಮಿವಾಪರಂ ॥ 3-283-47 (26857)
ಸೋಽಸ್ಮಾನತರ್ಕಯದ್ಭೋಕ್ತುಮಥಾಭ್ಯೇತ್ಯ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಭೋಃ ಕ ಏಷ ಮಮ ಭ್ರಾತುರ್ಜಟಾಯೋಃ ಕುರುತೇ ಕಥಾಂ ॥ 3-283-48 (26858)
ಸಂಪಾತಿರ್ನಾಮ ತಸ್ಯಾಹಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ಖಗಾಧಿಪಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಯಾ ರೂಢಾವಾವಾಮದಿತ್ಯಸತ್ಪದಂ ॥ 3-283-49 (26859)
ತತೋ ದಗ್ಧಾವಿಮೌ ಪಕ್ಷೌ ನ ದಗ್ಧೌ ತು ಜಟಾಯುಷಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಚಿರದೃಷ್ಟಃ ಸ ಭ್ರಾತಾ ಗೃಧ್ರಪತಃ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-283-50 (26860)
ನಿರ್ದಗ್ಧಪಕ್ಷಃ ಪತಿತೋ ಹ್ಯಹಮಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಗಿರೌ।
`ದ್ರಷ್ಟುಂ ವೀರಂ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ಭ್ರಾತರಂ ವೈ ಜಟಾಯುಷಂ' ॥ 3-283-51 (26861)
ತಸ್ಯೈವಂ ವದತೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಹತೋ ಭ್ರಾತಾ ನಿವೇದಿತಃ।
ವ್ಯಸನಂ ಭವತಶ್ಚೇದಂ ಸಂಕ್ಷೇಪಾದ್ವೈ ನಿವೇದಿತಂ ॥ 3-283-52 (26862)
ಸ ಸಂಪಾತಿಸ್ತದಾ ರಾಜಞ್ಶ್ರುತ್ವಾಸುಮಹದಪ್ರಿಯಂ।
ವಿಷಣ್ಣಚೇತಾಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಪುನರಸ್ಮಾನರಿಂದಮ ॥ 3-283-53 (26863)
ಕಃ ಸರಾಮಃ ಕಥಂ ಸೀತಾ ಜಟಾಯುಶ್ಚ ಕಥಂ ಹತಃ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಮೇವೈತಚ್ಛ್ರೋತುಂ ಪ್ಲವಗಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-283-54 (26864)
ತಸ್ಯಾಹಂ ಸರ್ವಮೇವೈತದ್ಭವತೋ ವ್ಯಸನಾಗಮಂ।
ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನೇ ಚೈವಹೇತುಂ ವಿಸ್ತರಶೋಽಬ್ರುವಂ ॥ 3-283-55 (26865)
ಸೋಽಸ್ಮಾನಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ವಾಕ್ಯೇನಾನೇನ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್।
ರಾವಣೋ ವಿದಿತೋ ಮಹ್ಯಂ ಲಂಕಾ ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾಪುರೀ ॥ 3-283-56 (26866)
ದೃಷ್ಟಾಪಾರೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ತ್ರಿಕೂಟಗಿರಿಕಂದರೇ।
ಭವಿತ್ರೀ ತತ್ರ ವೈದೇಹೀ ನ ರಮೇಽಸ್ತ್ಯತ್ರವಿಚಾರಣಾ ॥ 3-283-57 (26867)
ಇತಿತಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಯಮುತ್ಥಾಯ ಸತ್ವರಾಃ।
ಸಾಗರಕ್ರಮಣೇ ಮಂತ್ರಂ ಮಂತ್ರಯಾಮಃ ಪರಂತಪ ॥ 3-283-58 (26868)
ನಾಧ್ಯವಾಸ್ಯದ್ಯದಾ ಕಶ್ಚಿತ್ಸಾಗರಸ್ಯ ವಿಲಂಘನಂ।
ತತಃ ಪಿತರಮಾವಿಶ್ಯ ಪುಪ್ಲುವೇಽಹಂಮಹಾರ್ಣವಂ।
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ನಿಹತ್ಯ ಜಲರಾಕ್ಷಸೀಂ ॥ 3-283-59 (26869)
ಉಪವಾಸತಪಃಶೀಲಾ ಭರ್ತೃದರ್ಶನಲಾಲಸಾ।
ಜಟಿಲಾ ಮಲದಿಗ್ಧಾಂಗೀಕೃಶ ದೀನಾ ತಪಸ್ವಿನ ॥ 3-283-60 (26870)
ನಿಮಿತ್ತೈಸ್ತಾಮಹಂ ಸೀತಾಮುಪಲಭ್ಯ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ಉಪಸೃತ್ಯಾಬ್ರವಂ ಚಾರ್ಯಾಮಭಿಗಂಯ ರಹೋಗತಾಂ ॥ 3-283-61 (26871)
ಸೀತೇ ರಾಮಸ್ಯ ದೂತೋಽಹಂವಾನರೋಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ।
ತ್ವದ್ದರ್ಶನಮಭಿಪ್ರಪ್ಸುರಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿಹಾಯಸಾ ॥ 3-283-62 (26872)
ರಾಜಪುತ್ರೌ ಕುಶಲಿನೌ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಸರ್ವಶಾಖಾಮೃಗೇಂದ್ರೇಣ ಸುಗ್ರೀವೇಣಾಭಿಪಾಲಿತೌ ॥ 3-283-63 (26873)
ಕುಶಲಂತ್ವಾಬ್ರವೀದ್ರಾಮಃಸೀತೇ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ।
ಸಖಿಭಾವಾಚ್ ಸುಗ್ರೀವಃ ಕುಶಲಂ ತ್ವಾಽನುಪೃಚ್ಛತಿ ॥ 3-283-64 (26874)
ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇಷ್ಯತಿ ತೇ ಭರ್ತಾ ಸರ್ವಶಾಖಾಮೃಗೈಃ ಸಹ।
ಪ್ರತ್ಯಯಂ ಕುರು ಮೇ ದೇವಿ ವಾನರೋಽಸ್ಮಿ ನ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 3-283-65 (26875)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವಚ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಸೀತಾ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ಅವೈಮಿ ತ್ವಾಂಹನೂಮಂತಮವಿಂಧ್ಯವಚನಾದಹಂ ॥ 3-283-66 (26876)
ಅವಿಂಧ್ಯೋ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ರಾಕ್ಷಸೋ ವೃದ್ಧಸಂಮತಃ।
ಕಥಿತಸ್ತೇನ ಸುಗ್ರೀವಸ್ತ್ವದ್ವಿಧೈಃ ಸಚಿವೈರ್ವೃತಃ ॥ 3-283-67 (26877)
ಗಂಯತಾಮಿತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಮಾಂ ಸೀತಾ ಪಾದಾದಿಮಂ ಮಣಿಂ।
ಘಾರಿತಾ ಯೇನ ವೈದೇಹೀ ಕಾಲಮೇತಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-283-68 (26878)
ಪ್ರತ್ಯಯಾರ್ಥಂ ಕಥಾಂ ಚೇಮಾಂ ಕಥಯಾಮಾಸ ಜಾನಕೀ।
ಕ್ಷಿಪ್ತಾಮಿಷೀಕಾಂ ಕಾಕಾಯ ಚಿತ್ರಕೂಟೇ ಮಹಾಗಿರೌ ॥ 3-283-69 (26879)
ಭವತಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಕಾರಣಾತ್।
`ಏಕಾಕ್ಷಿವಿಕಲಃ ಕಾಕಃ ಸುದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಕೃತಶ್ಚವೈ' ॥ 3-283-70 (26880)
ಗ್ರಾಹಯಿತ್ವಾಽಹಮಾತ್ಮಾನಂ ತತೋ ದಗ್ಧ್ವಾಚ ತಾಂ ಪುರೀಂ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಇತಿತಂ ರಾಮಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಮಾರ್ಚಯತ್ ॥ 3-283-71 (26881)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 283 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-283-5 ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮೇಷು ಮೈಥುನಾದಿಷು ನಿಮಿತ್ತಭೂತೇಷು। ಪ್ರಮತ್ತಮಸಾವಧಾನಂ ॥ 3-283-12 ಗುರೋರ್ವಾಕ್ಯೇ ಹಿತೇ ಚ ರತಸ್ತತ್ಪರಃ ॥ 3-283-26 ಸಯೋರುಪರಮಃ ಸಮಾಪ್ತಿರ್ಯಸ್ಮಿಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ॥ 3-283-35 ಕಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಣಿಚ್ ॥ 3-283-49 ಸತ್ಪದಂ ಗತವಂತಾವಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-283-68 ಧರಿತಾ ಜೀವನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 284
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.284. ಅಧ್ಯಾಯಃ 284
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಾನರಸನಾಪತಿಭಿಃ ಸ್ವಸ್ವಸೈನ್ಯೈಃ ಸಹರಾಮಸುಗ್ರೀವೋಪಾಸನಂ ॥ 1 ॥ ವಾನರಸೇನಾಭಿಃ ಸಹ ಸಾಗರತೀರಮುಪಾಗತೇನ ರಾಮೇಣ ಸೇನಾನಾಂ ಸಾಗರತರಣಾಯ ಸಮುದ್ರಾರಾಧನಾರ್ಥಂ ನಿಯಮೇನ ದರ್ಭಸಂಸ್ತರೇ ಶಯನಂ ॥ 2 ॥ ಸಾಗರೇಣ ರಾಮಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಪ್ನೇ ಸ್ವಾತ್ಮಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ನಲೇನ ಸೇತುನಿರ್ಮಾಪಣಚೋದನಾ ॥ 3 ॥ ರಾಮೇಣ ಶರಣಾರ್ಥಿನೋ ವಿಭೀಷಣಸ್ಯ ಲಂಕಾರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷೇಚನಪೂರ್ವಕಂ ಸೇತುಮಾರ್ಗೇಣ ಸೈನ್ಯೈಃ ಸಹ ಲಂಕಾಗಮನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-284-0 (26882)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-284-0x (2709)
ತತಸ್ತತ್ರೈವರಾಮಸ್ಯ ಸಮಾಸೀನಸ್ಯ ತೈಃ ಸಹ।
ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಕಪಿಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸುಗ್ರೀವವಚನಾತ್ತದಾ ॥ 3-284-1 (26883)
ವೃತಃ ಕೋಟಿಸಹಸ್ರೇಣ ವಾನರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ।
ಶ್ವಶುರೋ ವಾಲಿನಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸುಷೇಣೋ ರಾಮಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 3-284-2 (26884)
ಕೋಟೀಶತವೃತೋವಾಽಪಿಗಜೋ ಗವಯ ಏವ ಚ।
ವಾನರೇನ್ರೌ ಮಹಾವೀರ್ಯೌ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗದೃಶ್ಯತಾಂ ॥ 3-284-3 (26885)
ಷಷ್ಟಿಕೋಟಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಗೋಲಾಂಗೂಲೋ ಮಹಾರಾಜ ಗವಾಕ್ಷೋ ಭೀಮದರ್ಶನಃ ॥ 3-284-4 (26886)
ಗಂಧಮಾದನವಾಸೀ ತು ಪ್ರಥಿತೋ ಗಂಧಮಾದನಃ।
ಕೋಟೀಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹರೀಣಾಂ ಸಮಕರ್ಷತ ॥ 3-284-5 (26887)
ಪನಸೋ ನಾಮ ಮೇಧಾವೀ ವಾನರಃಸುಮಹಾಬಲಃ।
ಕೋಟೀರ್ದಶ ದ್ವಾದಶ ಚ ತ್ರಿಂಶತ್ಪಂಚ ಪ್ರಕರ್ಷತಿ ॥ 3-284-6 (26888)
ಶ್ರೀಮಾಂದಧಿಮುಖೋ ನಾಮ ಹರಿವೃದ್ಧೋಽತಿವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪ್ರಚಕರ್ಷ ಮಹಾಸೈನಯಂ ಹರೀಣಾಂ ಭೀಮತೇಜಸಾಂ ॥ 3-284-7 (26889)
ಕೃಷಣಾನಾಂ ಮುಖಪುಂಡ್ರಾಣಾಮೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಭೀಮಕರ್ಮಣಾಂ।
ಕೋಟೀರ್ದಶ ದ್ವಾದಶ ಚ ತ್ರಿಂಶತ್ಪಂಚ ಪ್ರಕರ್ಷತಿ ॥ 3-284-8 (26890)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಹರಿಯೂಥಪಯೂಥಪಾಃ।
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಸಮೀಯೂ ರಾಮಕಾರಣಾತ್ ॥ 3-284-9 (26891)
ಗಿರಿಕೂಟನಿಭಾಂಗಾನಾಂ ಸಿಂಹಾನಾಮಿವ ಗರ್ಜತಾಂ।
ಶ್ರೂಯತೇ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಸ್ತತ್ರತತ್ರಪ್ರಧಾವತಾಂ ॥ 3-284-10 (26892)
ಗಿರಿಕೂಟನಿಭಾಃ ಕ್ನಚಿತ್ಕೇಚಿನ್ಮಹಿಷಸನ್ನಿಭಾಃ।
ಶರದಭ್ರಪ್ರತೀಕಾಶಾಃ ಕೇಚಿದ್ಧಿಂಗುಲಕಾನನಾಃ ॥ 3-284-11 (26893)
ಉತ್ಪತಂತಃ ಪತಂತಶ್ಚ ಪ್ಲವಮಾನಾಶ್ಚ ವಾನರಾಃ।
ಉದ್ಧುನ್ವಂತೋಽಪರೇ ರೇಣೂನ್ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-284-12 (26894)
ಸವಾನರಮಹಾಸೈನ್ಯಃ ಪೂರ್ಣಸಾಗರಸನ್ನಿಭಃ।
ನಿವೇಶಮಕರೋತ್ತತ್ರಸುಗ್ರೀವಾನುಮತೇ ತದಾ ॥ 3-284-13 (26895)
ತತಸ್ತೇಷು ಹರೀಂದ್ರೇಷು ಸಮಾವೃತ್ತೇಷು ಸರ್ವಶಃ।
ತಿಥೌ ಪ್ರಶಸ್ತೇ ನಕ್ಷತ್ರೇ ಮುಹೂರ್ತೇ ಚಾಭಿಪೂಜಿತೇ ॥ 3-284-14 (26896)
ತೇನ ವ್ಯೂಢೇನ ಸೈನ್ಯೇನ ಲೋಕಾನುದ್ವರ್ತಯನ್ನಿವ।
ಪ್ರಯಯೌ ರಾಘವಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸುಗ್ರೀವಸಹಿತಸ್ತದಾ ॥ 3-284-15 (26897)
ಮುಖಮಾಸೀತ್ತು ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ।
ಜಘನಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಸೌಮಿತ್ರಿರಕುತೋಭಯಃ ॥ 3-284-16 (26898)
ಬದ್ಧಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರಣೌ ರಾಘವೌ ತತ್ರಜಗ್ಮತುಃ।
ವೃತೌ ಹರಿಮಹಾಮಾತ್ರೈಶ್ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯೌ ಗ್ರಹೈರಿವ ॥ 3-284-17 (26899)
ಪ್ರಬಭೌ ಹರಿಸೈನ್ಯಂ ತತ್ಸಾಲತಾಲಶಿಲಾಯುಧಂ।
ಸುಮಹಚ್ಛಾಲಿಭವನಂ ಯಥಾ ಸೂರ್ಯೋದಯಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-284-18 (26900)
ನಲನೀಲಾಂಗದಕ್ರಾಥಮೈಂದದ್ವಿವಿದಪಾಲಿತಾ।
ಯಯೌ ಸುಮಹತೀ ಸೇನಾ ರಾಘವಸ್ಯಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 3-284-19 (26901)
ವಿವಿಧೇಷು ಪ್ರಶಸ್ತೇಷು ಬಹುಮೂಲಫಲೇಷು ಚ।
ಪ್ರಭೂತಮಧುಮಾಂಸೇಷು ವಾರಿಮತ್ಸು ವಿವೇಷು ಚ ॥ 3-284-20 (26902)
ನಿವಸಂತೀ ನಿರಾಬಾಧಾ ತಥೈವಗಿರಿಸಾನುಷು।
ಉಪಾಯಾದ್ಧಿರಿಸೇನಾ ಸಾ ಕ್ಷಾರೋದಮಥ ಮಾಗರಂ ॥ 3-284-21 (26903)
ದ್ವಿತೀಯಸಾಗರನಿಮಂ ತದ್ಬಲಂಬಹುಲಧ್ವಜಂ।
ವೇಲಾವನಂ ಸಮಾಸಾದ್ ನಿವಾಸಮಕರೋತ್ತದಾ ॥ 3-284-22 (26904)
ತತೋ ದಾಶರಥಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸುಗ್ರೀವಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಮಧ್ಯೇ ವಾನರಮುಖ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-284-23 (26905)
ಉಪಾಯಃ ಕೋನು ಭವತಾಂ ಮತಃ ಸಾಗರಲಂಘನೇ।
ಇಯಂ ಹಿ ಮಹತೀ ಸೇನಾ ಸಾಗರಶ್ಚಾತಿದುಸ್ತರಃ ॥ 3-284-24 (26906)
ತತ್ರಾನ್ಯೇ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಸ್ಮ ವಾನರಾಃ ಪಟುಮಾನಿನಃ।
ಸಮರ್ಥಾ ಲಂಘನೇ ಸಿಂದೋರ್ನ ತತ್ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ವಾನರಾಃ ॥ 3-284-25 (26907)
ಕೇಚಿನ್ನೌಭಿರ್ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ಕೇಚಿಚ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಪ್ಲವೈಃ।
ನೇತಿ ರಾಮಸ್ತು ತಾನಸರ್ವಾನ್ಸಾಂತ್ವಯನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-284-26 (26908)
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಂ ನ ಶಕ್ತಾಃ ಸರ್ವವಾನರಾಃ।
ಕ್ರಾಂತುಂ ತೋಯನಿಧಿಂ ವೀರಾನೈಷಾ ವೋ ನೈಷ್ಠಿಕೀ ಮತಿಃ ॥ 3-284-27 (26909)
ನಾವೋ ನ ಸಂತಿ ಸೇನಾಯಾ ಬಹ್ವ್ಯಸ್ತಾರಯಿತುಂ ತಥಾ।
ವಣಿಜಾಮುಪಘಾತಂ ಚ ಕಥಮಸ್ಮದ್ವಿಧಶ್ಚರೇತ್ ॥ 3-284-28 (26910)
ವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ಚೈವ ನಃ ಸೈನ್ಯಂ ಹನ್ಯಾಚ್ಛಿದ್ರೇಣ ವೈ ಪರಃ।
ಪ್ಲವೋಡುಪಪ್ರತಾರಶ್ಚನೈವಾತ್ರಮಮ ರೋಚತೇ ॥ 3-284-29 (26911)
ಅಹಂ ತ್ವಿಮಂ ಜಲನಿಧಿಂ ಸಮಾರಪ್ಸ್ಯಾಂಯುಪಾಯತಃ।
ಪ್ರತಿಶೇಷ್ಯಾಂಯುಪವಸಂದರ್ಶಯಿಷ್ತಿ ಮಾಂ ತತಃ ॥ 3-284-30 (26912)
ನ ಚೇದ್ದರ್ಶಯಿತಾ ಮಾರ್ಗಂ ಧಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಮಹಂ ತತಃ।
ಮಹಾಸ್ತ್ರೈರಪ್ರತಿಹತೈರತ್ಯಗ್ನಿಪವನೋಜ್ಜ್ವಲೈಃ ॥ 3-284-31 (26913)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸಹಸೌಮಿತ್ರಿರುಪಸ್ಪೃಶ್ಯಾಥ ರಾಘವಃ।
ಪ್ರತಿಶಿಸ್ಯೇ ಜಲನಿಧಂ ವಿಧಿವತ್ಕುಶಸಂಸ್ತರೇ ॥ 3-284-32 (26914)
ಸಾಗರಸ್ತು ತತಃ ಸ್ವಪ್ನೇ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ರಾಘವಂ।
ದೇವೋ ನದನದೀಮರ್ತಾ ಶ್ರೀಮಾನ್ಯಾದೋಗಣೈರ್ವೃತಃ ॥ 3-284-33 (26915)
ಕೌಸಲ್ಯಾಮಾತರಿತ್ಯೇವಮಾಭಾಷ್ಯ ಮಧುರಂ ವಚಃ।
ಇದಮಿತ್ಯಾಹ ರತ್ನಾನಾಮಾಕರೈಃ ಶತಶೋ ವೃತಃ ॥ 3-284-34 (26916)
ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ತೇಕರೋಂಯತ್ರಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಐಕ್ಷ್ವಾಕೋ ಹ್ಯಸ್ಮಿ ತೇ ಜ್ಞಾತೀ ರಾಮ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸಮುದ್ರೇಣ ರಾಮೋ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-284-35 (26917)
ಮಾರ್ಗಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ದತ್ತಂ ನದನದೀಪತೇ।
ಯೇನ ಗತ್ವಾದಶಗ್ರೀವಂ ಹನ್ಯಾಮ ಕುಲಪಾಂಸನಂ।
`ರಾಕ್ಷಸಂಸಾನುಬಂಧಂ ತಂ ಮಮ ಭಾರ್ಯಾಪಹಾರಿಣಂ' ॥ 3-284-36 (26918)
ಯದ್ಯೇವಂ ಯಾಚತೋ ಮಾರ್ಗಂ ನ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ ಮೇ ಭವಾನ್।
ಶರೈಸ್ತ್ವಾಂ ಶೋಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಯತಿಮಂತ್ರಿತೈಃ ॥ 3-284-37 (26919)
ಇತ್ಯೇವಂಬ್ರುವತಃ ಶ್ರುತ್ವಾರಾಮಸ್ಯ ವರುಣಾಲಯಃ।
ಉವಾಚವ್ಯಥಿತೋವಾಕ್ಯಮಿತಿಬದ್ಧಾಂಜಲಿಃಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-284-38 (26920)
ನೇಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರತಿಘಾತಂ ತೇ ನಾಸ್ಮಿ ವಿಘ್ನಕರಸ್ತವ।
ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋರಾಮ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕರ್ತವ್ಯಮಾಚರ ॥ 3-284-39 (26921)
ಯದಿ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಮಾರ್ಗಂ ಸೈನ್ಯಸ್ ವ್ರಜತೋಽಽಜ್ಞಯಾ।
ಅನ್ಯೇಽಪ್ಯಾಜ್ಞಾಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮಾಮೇವಂ ಧನುಷೋಬಲಾತ್ ॥ 3-284-40 (26922)
ಅಸ್ತಿತ್ವತ್ರನಲೋ ನಾಮ ವಾನರಃ ಶಿಲ್ಪಿಸಂಮತಃ।
ತ್ವಷ್ಟುಃ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ತನಯೋ ಬಲವಾನ್ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-284-41 (26923)
ಸ ಯತ್ಕಾಷ್ಠಂ ತೃಣಂ ವಾಽಪಿಶಿಲಾಂ ವಾ ಕ್ಷೇಪ್ಸ್ಯತೇ ಮಯಿ।
ಸರ್ವಂ ತದ್ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ ತೇ ಸೇತುರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-284-42 (26924)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂತರ್ಹಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ರಾಮೋ ನಲಮುವಾಚ ಹ।
ಕುರು ಸೇತುಂ ಸಮುದ್ರೇ ತ್ವಂಶಕ್ತೋ ಹ್ಯಸಿ ಮತೋ ಮಮ ॥ 3-284-43 (26925)
ತೇನೋಪಾಯೇನ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಃ ಸತುಬಂಧಮಕಾರಯತ್।
ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಮಾಯತಂ ಶತಯೋಜನಂ ॥ 3-284-44 (26926)
ನಲಸೇತುರಿತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಯೋಽದ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಥಿತೋ ಭುವಿ।
ರಾಮಸ್ಯಾಜ್ಞಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಧಾರ್ಯತೇ ಗಿರಿಸಂನಿಭಃ ॥ 3-284-45 (26927)
ತತ್ರಸ್ಥಂ ಸ ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಮಾಗಚ್ಚದ್ವಿಭೀಷಣಃ।
ಭ್ರಾತಾ ವೈ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಚಿವೈಃ ಸಹ ॥ 3-284-46 (26928)
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ರಾಮಸ್ತಂ ಸ್ವಾಗತೇನ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಸುಗ್ರೀವಸ್ಯ ತು ಶಂಕಾಽಭೂತ್ಪ್ರಣಿಧಿಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಸ್ಮಹ ॥ 3-284-47 (26929)
ರಾಘವಃ ಸತ್ಯಚೇಷ್ಟಾಭಿಃ ಸಂಯಕ್ವ ಚರಿತೇಂಗಿತೈಃ।
ಯದಾ ತತ್ತ್ವೇನ ತುಷ್ಟೋಽಭೂತ್ತತ ಏನಮಪೂಜಯತ್ ॥ 3-284-48 (26930)
ಸರ್ವರಾಕ್ಷಸರಾಜ್ಯೇಚಾಪ್ಯಭ್ಯಪಿಂಚದ್ವಿಭೀಷಣಂ।
ಚಕ್ರೇ ಚ ಮಂತ್ರಸಚಿವಂ ಸಹೃದಂಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ ಚ ॥ 3-284-49 (26931)
ವಿಭೀಷಣಮತೇ ಚೈವ ಸೋಽತ್ಯಕ್ರಾಮನ್ಮಹಾರ್ಣವಂ।
ಸಸೈನ್ಯಃ ಸೇತುನಾ ತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣೈವ ನರಾಧಿಪಃ ॥ 3-284-50 (26932)
ತತೋ ಗತ್ವಾಸಮಾಸಾದ್ಯ ಲಂಕೋದ್ಯಾನಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ಭೇದಯಾಮಾಸ ಕಪಿಭಿರ್ಮಹಾಂತಿ ಚ ಬಹೂನಿ ಚ ॥ 3-284-51 (26933)
ತತ್ರಾಸ್ತಾಂ ರಾವಣಾಮಾತ್ಯೌ ರಾಕ್ಷಸೌ ಶುಕಸಾರಣೌ।
ಚರೌ ವಾನರರೂಪೇಣ ತೌ ಜಗ್ರಾಹ ವಿಭೀಷಣಃ ॥ 3-284-52 (26934)
ಪ್ರತಿಪನ್ನೌ ಯದಾ ರೂಪಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ತೌ ನಿಶಾಚರೌ।
ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ತತಃ ಸೈನ್ಯಂ ರಾಮಃ ಪಶ್ಚಾದವಾಸೃಜತ್ ॥ 3-284-53 (26935)
ನಿವೇಶ್ಯೋಪವನೇ ಸೈನ್ಯಂ ಸ ಶೂರಃ ಪ್ರಾಜ್ಯವಾನರಂ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ದುತ್ಯೇನ ರಾವಣಸ್ಯ ತತೋಽಂಗದಂ ॥ 3-284-54 (26936)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 284 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-284-8 ಮುಖೇ ಪುಂಡ್ರಸ್ತಿಲಕಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ. ಲಲಾಟೇ ಊರ್ಧ್ವಪುಂಡ್ರಾಕಾರೇಣ ಚಿಹ್ನೇನ ಚಿಹ್ನಿತಾನಾಂ ॥ 3-284-10 ಶಿರೀಷಕುಸುಮಾಭಾನಾಂ ಸಿಂಹಾನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-284-18 ಶಾಲಿಭಿರ್ಭಾತೀತಿ ಶಾಲಿಭಂ ತಚ್ಚತದ್ವನಂ ಪಕ್ವಜಲಿಭವನಂ ತದ್ವತ್ಪೀತವರ್ಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-284-29 ಪ್ಲವಃ ಅಲಾಬುಘಟಾದಿಮಯಂ ತರಣಸಾಧನಂ। ಉಡುಪಂ ರಕ್ಷುದ್ರನೌಕಾ ತಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತಾರಸ್ತರಣಂ ॥ 3-284-30 ಸಮಾರಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಆರಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ॥ 3-284-34 ಮಧುರಂ ವಚ ಇದಂಶೃಣ್ವಿತ್ಯಾಹೇತಿ ಶೇಷೇಣ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 3-284-40 ಆಜ್ಞಾಯೇತಿ ಚ್ಛೇದಃ। ಪೂರ್ವರೂಪಮಾರ್ಷಂ ॥ 3-284-47 ಪ್ರಣಿಧಿಶ್ಛಲಕೃತ ಗುಪ್ತಚಾರೋ ವಾ ॥ 3-284-50 ಮಾಸೇನೈವ ನರಾಧಿಪ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 285
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.285. ಅಧ್ಯಾಯಃ 285
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಂಗದೇನ ರಾವಣಾಯ ರಾಮಸಂದಂಶನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂಪುನಾ ರಾಮಸಮೀಪಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ವಾನರೈ ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಲಂಕಾಪ್ರಾಕಾರಾದಿವಿಭೇದನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಸಹ ಯೋಧನಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ರಾಮೇಣ ಸ್ವಸೇನಾನಾಮವಹಾರಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-285-0 (26937)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-285-0x (2710)
ಪ್ರಭೂತಾನ್ನೋದಕೇತಸ್ಮಿನ್ಬಹುಮೂಲಫಲೇ ವನೇ।
ಸೇನಾಂ ನಿವೇಶ್ಯ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ವಿಧಿವತ್ಪರ್ಯರಕ್ಷತ ॥ 3-285-1 (26938)
ರಾವಣಃ ಸಂವಿಧಂ ಚಕ್ರೇ ಲಂಕಾಯಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರನಿರ್ಮಿತಾಂ।
ಪ್ರಕೃತ್ಯೈವದುರಾಧರ್ಷಾ ದೃಢಪ್ರಾಕಾರತೋರಣಾ ॥ 3-285-2 (26939)
ಅಗಾಧತೋಯಾಃ ಪರಿಖಾ ಮೀನನಕ್ರಸಮಾಕುಲಾಃ।
ಬಭೂವುಃ ಸಪ್ತ ದುರ್ಧರ್ಷಾಃ ಸ್ವಾದಿರೈಃ ಶಂಕುಭಿಶ್ಚಿತಾಃ ॥ 3-285-3 (26940)
ಕರ್ಣಾಟಯಂತ್ರಾ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ಬಭೂವುಃ ಸಹುಡೋಪಲಾಃ।
ಸಾಶೀವಿಷಘಟಾಯೋಧಾಃ ಸಸರ್ಜರಸಪಾಂಸವಃ ॥ 3-285-4 (26941)
ಮುಸಲಾಲಾತನಾರಾಚತೋಮರಾಸಿಪರಶ್ವಥೈಃ।
ಅನ್ವಿತಾಶ್ಚಶತಘ್ನೀಭಿಃ ಸಮಧೂಚ್ಛಿಷ್ಟಮುದ್ಗರಾಃ ॥ 3-285-5 (26942)
ಪುರದ್ವಾರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಗುಲ್ಮಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ।
ಬಭೂವುಃ ಪತ್ತಿಬಹುಲಾಃ ಪ್ರಭೂತಗಜವಾಜಿನಃ ॥ 3-285-6 (26943)
ಅಂಗದಸ್ತ್ವಥ ಲಂಕಾಯಾಂ ದ್ವಾರದೇಶಮುಪಾಗತಃ।
ವಿದಿತೋ ರರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರವಿವೇಶಗತವ್ಯಥಃ ॥ 3-285-7 (26944)
ಮಧ್ಯೇ ರಾಕ್ಷಸಕೋಟೀನಾಂ ಬಹ್ವೀನಾಂ ಸುಮಹಾಬಲಃ।
ಶುಶುಭೇ ಮೇಘಮಾಲಾಭಿರಾದಿತ್ಯ ಇವ ಸಂವೃತಃ ॥ 3-285-8 (26945)
ಸಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪೌಲಸ್ತ್ಯಮಮಾತ್ಯೈರಭಿಸಂವೃತಂ।
ರಾಮಸಂದೇಶಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ವಾಗ್ಮೀ ವಕ್ತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-285-9 (26946)
ಆಹ ತ್ವಾಂ ರಾಘವೋ ರಾಜನ್ಕೋಸಲೇಂದ್ರೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ತದಾದತ್ಸ್ವ ಸುದುರ್ಮತೇ। 3-285-10 (26947)
ಅಕೃತಾತ್ಮಾನಮಾಸಾದ್ಯ ರಾಜಾನಮನಯೇ ರತಂ।
ವಿನಶ್ಯಂತ್ಯನಯಾವಿಷ್ಟಾ ದೇಶಾಶ್ಚ ನಗರಾಣಿ ಚ ॥ 3-285-11 (26948)
ತ್ವಯೈಕೇನಾಪರಾದ್ಧಂ ಮೇ ಸೀತಾಮಾಹರತಾ ಬಲಾತ್।
ವಧಾಯಾನಪರಾದ್ಧಾನಾಮನ್ಯೇಷಾಂ ತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-285-12 (26949)
ಯೇ ತ್ವಯಾ ಬಲದರ್ಪಾಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟೇನ ವನೇಚರಾಃ।
ಋಷಯೋಹಿಂಸಿತಾಃ ಪೂರ್ವಂದೇವಾಶ್ಚಾಪ್ಯವಮಾನಿತಾಃ ॥ 3-285-13 (26950)
ರಾಜರ್ಷಯಶ್ಚ ನಿಹತಾ ರುದತ್ಯಶ್ಚಾಹೃತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ತದಿದಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಫಲಂತಸ್ಯಾನಯಸ್ಯ ತೇ ॥ 3-285-14 (26951)
ಹಂತಾಸ್ಮಿ ತ್ವಾಂ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರ್ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಪುರುಷೋ ಭವ।
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಧನುಷೋ ವೀರ್ಯಂ ಮಾನುಷಸ್ ನಿಶಾಚರ ॥ 3-285-15 (26952)
ಮುಚ್ಯತಾಂ ಜಾನಕೀ ಸೀತಾ ನ ಮೇ ಮೋಕ್ಷ್ಯಮಸಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅರಾಕ್ಷಸಮಿಮಂ ಲೋಕಂಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 3-285-16 (26953)
ಇತಿತಸ್ ಬ್ರುವಾಣಸ್ ದೂತಸ್ ಪರುಷಂ ವಚಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ನ ಮಮೃಷೇ ರಾಜಾ ರಾವಣಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ॥ 3-285-17 (26954)
ಹಂಗಿತಜ್ಞಾಸ್ತತೋ ಭರ್ತುಶ್ಚತ್ವಾರೋ ರಜನೀಚರಾಃ।
ಚತುರ್ಷ್ವಂಗೇಷು ಜಗೃಹುಃ ಶಾರ್ದೂಲಮಿವ ಪಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-285-18 (26955)
ತಾಂಸ್ತಥಾಂಗೇಷು ಸಂಸಕ್ತಾನಂಗದೋ ರಜನೀಚರಾನ್।
ಆದಾಯೈವ ಖಮುತ್ಪತ್ಯ ಪ್ರಾಸಾದತಲಮಾವಿಶತ್ ॥ 3-285-19 (26956)
ವೇಗೇನೋತ್ಪತತಸ್ತಸ್ಯ ಪೇತುಸ್ತೇ ರಜನೀಚರಾಃ।
ಭುವಿ ಸಂಭಿನ್ನಹೃದಯಾಃ ಪ್ರಹಾರವರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 3-285-20 (26957)
ಸಂಸಕ್ತೋಹರ್ಂಯಶಿಖರಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಪುನರವಾಪತತ್।
ಲಂಘಯಿತ್ವಾ ಪುರಂ ಲಂಕಾಂ ಸುವೇಲಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ ॥ 3-285-21 (26958)
ಕೋಸಲೇಂದ್ರಮಥಾಗಂಯ ಸರ್ವಮಾವೇದ್ಯ ವಾನರಃ।
ವಿಶಶ್ರಾಮ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ರಾಘವೇಣಾಭಿನಂದಿತಃ ॥ 3-285-22 (26959)
ತತಃ ಸರ್ವಾಭಿಸಾರೇಣ ಹರೀಣಾಂ ವಾತರಂಹಸಾಂ।
ಭೇದಯಾಮಾಸ ಲಂಕಾಯಾಃ ಗ್ರಾಕಾರಂ ರಘುನಂದನಃ ॥ 3-285-23 (26960)
ವಿಭೀಷಣರ್ಕ್ಷಾಧಿಪತೀ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯಾಥ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ನಗರದ್ವಾರಮವಾಮೃದ್ಗಾದ್ದುರಾಸದಂ ॥ 3-285-24 (26961)
ಕರಭಾರುಣಗಾತ್ರಾಣಾಂ ಹರೀಣಾಂ ಯುದ್ಧಶಾಲಿನಾಂ।
ಕೋಟೀಶತಸಹಸ್ರೇಣ ಲಂಕಾಮಭ್ಯಪತತ್ತದಾ ॥ 3-285-25 (26962)
ಪ್ರಲಂಬಬಾಹೂರುಕರಜಂಘಾಂತರವಿಲಂಬಿನಾಂ।
ಋಕ್ಷಾಣಆಂ ಧೂಂರವರ್ಣಾನಾಂ ತಿಸ್ರಃ ಕೋಠ್ಯೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-285-26 (26963)
ಉತ್ಪತದ್ಭಿಃ ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ನಿಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ವಾನರೈಃ।
ನಾದೃಶ್ಯತ ತದಾ ಸೂರ್ಯೋ ರಜಸಾ ನಾಶಿತಪ್ರಭಃ ॥ 3-285-27 (26964)
ಶಾಲಿಪ್ರಸೂನಸದೃಶೈಃ ಶಿರೀಪಕುಸುಮಪ್ರಭೈಃ।
ತರುಣಾದಿತ್ಯಸದೃಶೈಃ ಶಣಗೌರೈಶ್ಚ ವೈನರೈಃ ॥ 3-285-28 (26965)
ಪ್ರಾಕಾರಂ ದದೃಶುಸ್ತೇ ತು ಸಮಂತಾತ್ಕಪಿಲೀಕೃತಂ।
ರಾಕ್ಷಸಾ ವಿಸ್ಮಿತಾ ರಾಜನ್ಸಸ್ತ್ರೀವೃದ್ಧಾಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-285-29 (26966)
ಬಿಭಿದುಸ್ತೇ ಮಣಿಸ್ತಂಭಾನ್ಕರ್ಣಾಟ್ಟಶಿಖರಾಣಿ ಚ।
ಭಗ್ನೋನ್ಮಥಿತಶೃಂಗಾಣಿ ಯಂತ್ರಾಣಿ ಚ ವಿಚಿಕ್ಷಿಪುಃ ॥ 3-285-30 (26967)
ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಶತಘ್ನೀಶ್ಚ ಸಚಕ್ರಾಃ ಸಗುಡೋಪಲಾಃ।
ಚಿಕ್ಷಿಪುರ್ಭುಜವೇಗೇನ ಲಂಕಾಮಧ್ಯೇಮಹಾಸ್ವನಾಃ ॥ 3-285-31 (26968)
ಪ್ರಾಕಾರಸ್ಥಾಶ್ಚಯೇ ಕೇಚಿನ್ನಿಶಾಚರಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರದುದ್ರುವುಸ್ತೇ ಶತಶಃ ಕಪಿಭಿಃ ಸಮಭಿದ್ರುತಾಃ ॥ 3-285-32 (26969)
ತತಸ್ತು ರಾಜವಚನಾದ್ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ।
ನಿರ್ಯಯುರ್ವಿಕೃತಾಕಾರಾಃ ಸಹಸ್ರಶತಸಂಘಶಃ ॥ 3-285-33 (26970)
ಶಖವರ್ಷಾಣಿ ವರ್ಷಂತೋ ದ್ರಾವಯಿತ್ವಾ ವನೌಕಸಃ।
ಪ್ರಾಕಾರಂ ಶೋಭಯಂತಸ್ತೇ ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 3-285-34 (26971)
ಸ ಮಾಪರಾಶಿಸದೃಶೈರ್ಬಭೂವ ಕ್ಷಣಾದಾಚರೈಃ।
ಕೃತೋ ನಿರ್ವಾನರೋ ಭೂಯಃ ಪ್ರಾಕಾರೋ ಭೀಮದರ್ಶನೈಃ ॥ 3-285-35 (26972)
ಪೇತುಃ ಶಲವಿಭಿನ್ನಾಂಗಾ ಬಹವೋ ವಾನರರ್ಪಭಾಃ।
ಸ್ತಂಭತೋರಣಭಗ್ನಾಶ್ಚಪೇತುಸ್ತತ್ರನಿಶಾಚರಾಃ ॥ 3-285-36 (26973)
ಕೇಶಾಕೇಶ್ಯಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಾನರೈಃ ಸಹ।
ನಖೈರ್ದಂತೈಶ್ಚ ವೀರಾಣಾಂ ಖಾದತಾಂ ವೈ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-285-37 (26974)
ನಿಷ್ಟನಂತೋ ಹ್ಯುಭಯತಸ್ತತ್ರ ವಾನರರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಹತಾನಿಪತಿತಾ ಭೂಮೌ ನ ಮುಂಚಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 3-285-38 (26975)
ರಾಮಸ್ತು ಶರಜಾಲಾನಿವವರ್ಷ ಜಲದೋ ಯಥಾ।
ತಾನಿಲಂಕಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಜಘ್ರುಸ್ತಾನ್ರಜನೀಚರಾನ್ ॥ 3-285-39 (26976)
ಸೌಮಿತ್ರಿರಪಿ ನಾರಾಚೈರ್ದೃಢಧನ್ವಾ ಜಿತಕ್ಲಮಃ।
ಆದಿಶ್ಯಾದಿಶ್ಯ ದುರ್ಗಸ್ಥಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥ 3-285-40 (26977)
ತತಃ ಪ್ರತ್ಯವಹಾರೋಽಭೂತ್ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ರಾಧವಾಜ್ಞಯಾ।
ಕೃತೇ ವಿಮರ್ದೇ ಲಂಕಾಯಾಂ ಲಬ್ಧಲಕ್ಷ್ಯೋಜಯೋತ್ತರಃ ॥ 3-285-41 (26978)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತ್ಯಧಿಕಾದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 285 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-285-2 ಸಂವಿಧಂ ಸಂಯಗ್ವಿದ್ಧ್ಯಾಂತ್ಯನಯಾ ತಾಂ ಯಾತ್ರಾದಿಸಂಪತ್ತಿಂ ॥ 3-285-4 ಸಹುಡಾಃ ಸೋಪಲಾಶ್ಚ। ಹುಢಂ ಮೂತ್ರಾದ್ಯುತ್ಸರ್ಜನಾರ್ಥಂ ಶೃಂಗಂ। ಉಪಲಾಃ ಪ್ರಕ್ಷೇಪ್ಯಾ ಗೋಲಕಾಃ. ಕಪಾಟಯಂತ್ರದುರ್ಧರ್ಷಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-285-5 ಸಮಧೂಚ್ಛಿಷ್ಟಮುದ್ಗರಾಃ। ಮಧೂಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಮಧು ॥ 3-285-6 ಗುಲ್ಮಾಃ ಗುಪ್ತೋಪವೇಶನಸ್ಥಾನಾನಿ ॥ 3-285-7 ಗತವ್ಯಥೋ ನಿರ್ಭಯಃ ॥ 3-285-9 ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಹೇರಾವಣ ಇತಿ ಸಂಬೋಧ್ಯ ॥ 3-285-10 ತದಾದತ್ಸ್ವ ಕುರುಷ್ವ ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ ॥ 3-285-23 ಸರ್ವಾಭಿಸಾರಃ ಯುಪಗತ್ಸರ್ವೇಷಾಮಭಿಸಾರೋ ಯತ್ನಸ್ತೇನ ॥ 3-285-24 ಋಕ್ಷಾಧಿಪತಿರ್ಜಾಂಬವಾನ್ ॥ 3-285-25 ಕರಭೋ ಮಣಿಬಂಧಾದಿಕನಿಷ್ಠಾಂತಂ ಹಸ್ತಪ್ರದೇಶಸ್ತದ್ವದರುಣಾಃ ॥ 3-285-28 ಶಣೋ ಗೋಣೀಸೂತ್ರೋಪಾದಾನವೀರುತ್ ॥ 3-285-30 ಕರ್ಣಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯಾನಂ ತೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಯತ್ಪಾಷಾಣಾದಿವಿಸ್ತರೇಣ ಕ್ರಿಯತೇ ತತ್ತದ್ಗೃಹವಿಶೇಷಂ ಕರ್ಣಾಟ್ಟಮಿತಿ ವದಂತಿ ॥ 3-285-36 ಸ್ತಂಭತಃ ಸ್ತಂಭೈರ್ವಾನರೋಪಾತ್ತೈಃ। ರಣೇ ಭಗ್ನಾ ರಣಭಗ್ನಾಃ ॥ 3-285-37 ಕೇಶಾಕೇಶಿ ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕೇಶೇಷು ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ॥ 3-285-38 ನಿಷ್ಟನಂತಃಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವಂತಃ ॥ 3-285-40 ಆದಿಶ್ಯ ಸಂಮುಖೀಕೃತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-285-41 ಪ್ರತ್ಯವಹಾರಃ ಶಿವಿರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ। ಲಬ್ಧಾ ಆಯುಧೈಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಲಕ್ಷ್ಯಾ ವೇಧ್ಯಾಯಸ್ಮಿನ್ನವಂಧ್ಯಪ್ರಹಾರ ಇತಿಯಾವತ್। ಜಯೋತ್ತರೋ ಜಯೋತ್ಕರ್ಷವಾನ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 286
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.286. ಅಧ್ಯಾಯಃ 286
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಾದೀನಾಂ ರಾವಣೇಂದ್ರಜಿದಾದಿಭಿಃ ಸಹ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-286-0 (26979)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-286-0x (2711)
ತತೋ ನಿವಿಶಮಾನಾಂಸ್ತಾನ್ಸೈನಿಕಾನ್ರಾವಣಾನುಗಾಃ।
ಅಭಿಜಗ್ಮುರ್ಗಣಾಽನಕೇ ಪಿಶಾಚಕ್ಷುದ್ರರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-286-1 (26980)
ಪರ್ವಣಃ ಪತನೋ ಜಂಭಃ ಖರಃ ಕ್ರೋಧವಶೋ ಹರಿಃ।
ಪ್ರರುಜಶ್ಚಾರುಜಶ್ಚೈವ ಪ್ರಘಸಶ್ಚೈವಮಾದಯಃ ॥ 3-286-2 (26981)
ತತೋಽಭಿಪತತಾಂ ತೇಷಾಮದೃಶ್ಯಾನಾಂ ದುರಾತ್ಮನಾಂ।
ಅಂತರ್ಧಾನವಧಂ ತಜ್ಜ್ಞಶ್ಚಕಾರ ಸ ವಿಭೀಷಣಃ ॥ 3-286-3 (26982)
ತೇ ದೃಶ್ಯಮಾನಾ ಹರಿಭಿರ್ಬಲಿಭಿರ್ದೂರಪಾತಿಭಿಃ।
ನಿಹತಾಃ ಸರ್ವಶೋ ರಾಜನ್ಮಹೀಂ ಜಗ್ಮುರ್ಗತಾಸವಃ ॥ 3-286-4 (26983)
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಸಬಲೋ ರಾವಣೋ ನಿರ್ಯಯಾವಥ।
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಬಲೈರ್ಘೋರೈಃ ಪಿಶಾಚಾನಾಂಚ ಸಂವೃತಃ ॥ 3-286-5 (26984)
ಯುದ್ಧಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಾನಜ್ಞ ಉಶನಾ ಇವ ಚಾಪರಃ।
ವ್ಯೂಹ್ಯಚೌಶನಸಂ ವ್ಯೂಹಂ ಹರೀನಭ್ಯವಹಾರಯತ್ ॥ 3-286-6 (26985)
ರಾಘವಸ್ತು ವಿನಿರ್ಯಾಂತಂ ವ್ಯೂಢಾನೀಕಂ ದಶಾನನಂ।
ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯಂ ವಿಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹ್ಯ ಹ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 3-286-7 (26986)
ಸಮೇತ್ಯ ಯುಯುಧೇ ತತ್ರ ತತೋ ರಾಮೇಣ ರಾವಣಃ।
ಯುಯುಧೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚಾಪಿ ತಥೈವೇಂದ್ರಜಿತಾ ಸಹ ॥ 3-286-8 (26987)
ವಿರೂಪಾಕ್ಷೇಣ ಸುಗ್ರೀವಸ್ತಾರೇಣ ಚ ನಿಸ್ವರ್ವಟಃ।
ಪೌಂಡ್ರೇಣ ಚ ನಲಸ್ತತ್ರ ಪದುಶಃ ಪನಸೇನ ಚ ॥ 3-286-9 (26988)
ವಿಷಹ್ಯಂ ಯಂ ಹಿ ಯೋ ಮೇನೇ ಸ ಸ ತೇನ ಸಮೇಯಿವಾನ್।
ಯುಯುಧೇ ಯುದ್ಧವೇಲಾಯಾಂ ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 3-286-10 (26989)
ಸ ಸಂಪ್ರಹಾರೋ ವವೃಧೇ ಭೀರೂಣಾಂ ಭಯವರ್ಧನಃ।
ರೋಮಸಂಹರ್ಷಣೋ ಘೋರಃ ಪುರಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯಥಾ ॥ 3-286-11 (26990)
ರಾವಣೋ ರಾಮಮಾನರ್ಚ್ಛಚ್ಛಕ್ತಿಶೂಲಾಸಿವೃಷ್ಟಿಭಿಃ।
ನಿಶಿತೈರಾಯಸೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈ ರಾವಣಂ ಚಾಪಿ ರಾಘವಃ ॥ 3-286-12 (26991)
ತಥೈವೇಂದ್ರಜಿತಂ ಯತ್ತಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ।
ಇಂದ್ರಜಿಚ್ಚಾಪಿ ಸೌಮಿತ್ರಿಂ ಬಿಭೇದ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 3-286-13 (26992)
ವಿಭೀಷಣಃ ಪ್ರಹಸ್ತಂ ಚ ಪ್ರಹಸ್ತಶ್ಚ ವಿಭೀಷಣಂ।
ಖಗಪತ್ರೈಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರಭ್ಯವರ್ಷದ್ಗತವ್ಯಥಃ ॥ 3-286-14 (26993)
ತೇಷಾಂ ಬಲವತಾಮಾಸೀನ್ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಸಮಾಗಮಃ।
ವಿವ್ಯಥುಃ ಸಕಲಾ ಯೇನ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಶ್ಚರಾಚರಾಃ ॥ 3-286-15 (26994)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 286 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-286-1 ಗಣಾ ಅನೇಕೇ ಇತಿ ಚ್ಛೇದಃ ॥ 3-286-3 ಅಂತರ್ಧಾನವಧಮಂತರ್ಧಾನಶಕ್ತೇರ್ನಾಶಂ ॥ 3-286-6 ಹರೀನ್ ವಾನರಾನ್। ಅಭ್ಯವಹಾರಯದಾವೇಷ್ಟಿತವಾನ್ ॥ 3-286-12 ಆನರ್ಚ್ಛದಪೀಡಯತ್ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 287
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.287. ಅಧ್ಯಾಯಃ 287
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ವಿಭೀಷಣಹನುಮದ್ಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಹಸ್ತಧೂಂರಾಕ್ಷವಧಶ್ರವಣನಿರ್ವಿಣ್ಣೇನ ರಾವಣೇನ ಯುದ್ಧಾಯ ಕುಂಭಕರ್ಣಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-287-0 (26995)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-287-0x (2712)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ತಃ ಸಹಸಾ ಸಮಭ್ಯೇತ್ಯ ವಿಭೀಷಣಂ।
ಗದಯಾ ತಾಡಯಾಮಾಸ ವಿನದ್ಯ ರಣಕರ್ಕಶಂ ॥ 3-287-1 (26996)
ಸ ತಯಾಽಭಿಹತೋ ಧೀಮಾನ್ಗದಯಾ ಭೀಮವೇಗಯಾ।
ನಾಕಂಪತ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಹಿಮವಾನಿವ ಸುಸ್ಥಿರಃ ॥ 3-287-2 (26997)
ತತಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯವಿಪುಲಾಂ ಶತಘಂಟಾಂ ವಿಭೀಷಣಃ।
ಅನುಮಂತ್ರ್ಯ ಮಹಾಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪಾಸ್ ಶಿರಃ ಪ್ರತಿ ॥ 3-287-3 (26998)
ಪತಂತ್ಯಾ ಸ ತಯಾ ವೇಗಾದ್ರಾಕ್ಷಸೋಽಶನಿವೇಗಯಾ।
ಹೃತೋತ್ತಾಮಂಗೋ ದದೃಶೇ ವಾತರುಗ್ಣ ಇವ ದ್ರುಮಃ ॥ 3-287-4 (26999)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಹತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಪ್ರಹಸ್ತಂ ಕ್ಷಣದಾಚರಂ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಧೂಂರಾಕ್ಷೋ ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ಕಪೀನ್ ॥ 3-287-5 (27000)
ತಸ್ ಮೇಘೋಪಮಂ ಸೈನ್ಯಮಾಪತದ್ಭೀಮದರ್ಶನಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸಹಸಾ ದೀರ್ಣಾ ರಣೇ ವಾನರಪುಂಗವಾಃ ॥ 3-287-6 (27001)
ತತಸ್ತಾನ್ಸಹಸಾ ದೀರ್ಣಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾನರಪುಂಗವಾನ್।
ನಿರ್ಯಯೌ ಕಪಿಶಾರ್ದೂಲೋ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-287-7 (27002)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽವಸ್ಥಿತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಹರಯಃ ಪವನಾತ್ಮಜಂ।
ಮಹತ್ಯಾ ತ್ವರಯಾ ರಾಜತ್ಸಂನ್ಯವರ್ತಂತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-287-8 (27003)
ತತಃ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತುಮುಲೋ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ।
ರಾಮರಾವಣಸೈನ್ಯಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ ॥ 3-287-9 (27004)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಘೋರೇ ರುಧಿರಕರ್ದಮೇ।
ಕ್ಷೂಂರಾಕ್ಷಃ ಕಪಿಸೈನ್ಯಂ ತದ್ದ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 3-287-10 (27005)
ತಂ ಸ ರಕ್ಷೋಮಹಾಮಾತ್ರಮಾಪತಂತಂ ಸಪತ್ನಜಿತ್।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಹನುಮಾಂಸ್ತರಸಾ ಪವನಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-287-11 (27006)
ತಯೋರ್ಯುದ್ಧಮಭೂದಧೋರಂ ಹರಿರಾಕ್ಷಸವೀರಯೋಃ।
ಜೀಗೀಷತೋರ್ಯುಧಾಽನ್ಯೋನ್ಯಮಿಂದ್ರಪ್ರಹ್ಲಾದಯೋರಿವಂ ॥ 3-287-12 (27007)
ಕಗದಾಭಿಃ ಪರಿಘೈಶ್ಚೈವ ರಾಕ್ಷಸೋ ಜಘ್ನಿವಾನ್ಕಪಿಂ।
ಕಪಿಶ್ಚ ಜಘ್ನಿವಾನ್ರಃ ಸಸ್ಕಂಧವಿಟಪೈರ್ದ್ರುಮೈಃ ॥ 3-287-13 (27008)
ತತಸ್ತಮತಿಕೋಪೇನ ಸಾಶ್ವಂ ಸರಥಸಾರಥಿಂ।
ಧೂಂರಾಕ್ಷಮವಧೀತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹನೂಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-287-14 (27009)
ತತಸ್ತಂ ನಿಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧೂಂರಾಕ್ಷಂ ರಾಕ್ಷಸೋತ್ತಮಂ।
ಹರಯೋ ಜಾತವಿಶ್ರಂಭಾ ಜಘ್ನುರನ್ಯೇ ಚ ಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 3-287-15 (27010)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಹರಿಭಿರ್ಬಲಿಭಿರ್ಜಿತಕಾಶಿಭಿಃ।
ರಾಕ್ಷಸಾ ಭಗ್ನಸಂಕಲ್ಪಾ ಲಂಕಾಮಭ್ಯಪತನ್ಭಯಾತ್ ॥ 3-287-16 (27011)
ತೇಽಭಿಪತ್ಯ ಪುರಂ ಭಗ್ನಾ ಹತಶೇಷಾ ನಿಶಾಚರಾಃ।
ಸರ್ವಂ ರಾಜ್ಞೇ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ರಾವಣಾಯ ನ್ಯವೇದಯನ್ ॥ 3-287-17 (27012)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ರಾವಣಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಹಸ್ತಂ ನಿಹತಂ ಯುಧಿ।
ಧೂಂರಾಕ್ಷಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸಸೈನ್ಯಂ ಸಹರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 3-287-18 (27013)
ಸುದೀರ್ಘಮಿವ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ವರಾಸನಾತ್।
ಉವಾಚ ಕುಂಭಕರ್ಣಸ್ಯ ಕರ್ಮಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ ॥ 3-287-19 (27014)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿವಿಧೈರ್ವಾದಿತ್ರೈಃ ಸುಮಹಾಸ್ವನೈಃ।
ಶಯಾನಮತಿನಿದ್ರಾಲುಂ ಕುಂಭಕರ್ಣಮಬೋಧಯತ್ ॥ 3-287-20 (27015)
ಪ್ರಬೋಧ್ಯ ಮಹತಾ ಚೈನಂ ಯತ್ನೇನಾಽಽಗತಸಾಧ್ವಸಃ।
ಸ್ವಸ್ಥಮಾಸೀನಮವ್ಯಗ್ರಂ ವಿನಿದ್ರಂ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ।
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ದಶಗ್ರೀವಃ ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-287-21 (27016)
ಧನ್ಯೋಸಿ ಯಸ್ಯ ತೇ ನಿದ್ರಾ ಕುಂಭಕರ್ಣೇಯಮೀದೃಶೀ।
ಯ ಇದಂ ದಾರುಣಂ ಕಾಲಂ ನ ಜಾನೀಷೇ ಮಹಾಭಯಂ ॥ 3-287-22 (27017)
ಏಷ ತೀರ್ತ್ವಾಽರ್ಣವಂ ರಾಮಃ ಸೇತುನಾ ಹರಿಭಿಃ ಸಹ।
ಅವಮತ್ಯೇಹ ನಃ ಸರ್ವಾನ್ಕರೋತಿ ಕದನಂ ಮಹತ್ ॥ 3-287-23 (27018)
ಮಯಾ ತ್ವಪಹೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸೀತಾ ನಾಮಾಸ್ಯ ಜಾನಕೀ।
ತಾಂ ನೇತುಂ ಸ ಇಹಾಯಾತೋ ಬದ್ಧ್ವಾ ಸೇತುಂ ಮಹಾರ್ಣವೇ ॥ 3-287-24 (27019)
ತೇನ ಚೈವ ಪ್ರಹಸ್ತಾದಿರ್ಮಹಾನ್ನಃ ಸ್ವಜನೋ ಹತಃ।
ತಸ್ಯ ನಾನ್ಯೋ ನಿಹಂತಾಽಸ್ತಿ ತ್ವಾಮೃತೇಶತ್ರುಕರ್ಶನ ॥ 3-287-25 (27020)
ಸದಂಶಿತೋಽಭಿನಿರ್ಯಾಹಿ ತ್ವಮದ್ಯ ಬಲಿನಾಂವರ।
ರಾಮಾದೀನ್ಸಮರೇ ಸರ್ವಾಂಜಹಿ ಶತ್ರೂನರಿಂದಮ ॥ 3-287-26 (27021)
ದೂಷಣಾವರಜೌ ಚೈವ ವಜ್ರವೇಗಪ್ರಮಾಥಿನೌ।
ತೌ ತ್ವಾಂ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಸಹಿತಾವನುಯಾಸ್ಯತಃ ॥ 3-287-27 (27022)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಾಕ್ಷುಸಪತಿಃ ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ತರಸ್ವಿನಂ।
ಸಂದಿದೇಶೇತಿಕರ್ತವ್ಯೇ ವಜ್ರವೇಗಪ್ರಮಾಥಿನೌ ॥ 3-287-28 (27023)
ತಥ್ತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಯುತೌ ವೀರೌ ರಾವಣಂ ದೂಷಾಣಾನುಜೌ।
ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ತೂರ್ಣಂ ನಿರ್ಯಯತುಃ ಪುರಾತ್ ॥ 3-287-29 (27024)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 287 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-287-11 ರಕ್ಷೋಮಹಾಮಾತ್ರಂ ರಕ್ಷಃಶ್ರೇಷ್ಠಂ ॥ 3-287-21 ಆಗತಸಾಧ್ವಸಃ ಜಾತಭಯಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 288
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.288. ಅಧ್ಯಾಯಃ 288
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ಕುಂಭಕರ್ಣವಧಃ ॥ 1 ॥ ಹನುಮನ್ನೀಲಾಕ್ಷ್ಯಾಂ ವಜ್ರವೇಗಪ್ರಮಾಥಿನೋರ್ವಧಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-288-0 (27025)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-288-0x (2713)
ತತೋ ನಿರ್ಯಾಯ ಸ್ವಪುರಾತ್ಕುಂಭಕರ್ಣಃ ಸಹಾನುಗಃ।
ಅಪಶ್ಯತ್ಕಪಿಸೈನ್ಯಂ ರತಜ್ಜಿತಕಾಶ್ಯಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-288-1 (27026)
ಸ ವೀಕ್ಷಮಾಣಸ್ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ರಾಮದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಅಪಶ್ಯಚ್ಚಾಪಿ ಸೌಮಿತ್ರಿಂ ಧನುಷ್ಪಾಣಿಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-288-2 (27027)
ತಮಭ್ಯೇತ್ಯಾಶು ಹರಯಃ ಪರಿವಬ್ರುಃ ಸಮಂತತಃ।
`ಶೈಲವೃಕ್ಷಾಯುಧಾ ನಾದಾನಮುಂಚನ್ಭೀಷಣಾಸ್ತತಃ' ॥ 3-288-3 (27028)
ಅಭ್ಯಘ್ನಂಶ್ಚ ಮಹಾಕಾಯೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಜಗತೀರುಹೈಃ।
ಕರಜೈರತುದಂಶ್ಚಾನ್ಯೇ ವಿಹಾಯ ಭಯಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-288-4 (27029)
ಬಹುಧಾ ಯುಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಯುದ್ಧಮಾರ್ಗೈಃ ಪ್ಲವಂಗಮಾಃ।
ನಾನಾಪ್ರಹರಣೈರ್ಭೀಮೈ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಮತಾಡಯನ್ ॥ 3-288-5 (27030)
ಸ ತಾಡ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಹಸನ್ಭಕ್ಷಯಾಮಾಸ ವಾನರಾನ್।
ಬಲಂ ಚಂಡಬಲಾಖ್ಯಂ ಚ ವಜ್ರಬಾಹುಂ ಚ ವಾನರಂ ॥ 3-288-6 (27031)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಥನಂ ಕರ್ಮ ಕುಂಭಕರ್ಣಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಃ।
ಉದಕ್ರೋಶನ್ಪರಿತ್ರಸ್ತಾಸ್ತಾರಪ್ರಭೃತಯಸ್ತದಾ ॥ 3-288-7 (27032)
ತಾನುಚ್ಚೈಃ ಕ್ರೋಶತಃ ಸೈನ್ಯಾಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ ಹರಿಯೂಥಪಾನ್।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಸುಗ್ರೀವಃ ಕುಂಭಕರ್ಣಮಪೇತಭೀಃ ॥ 3-288-8 (27033)
ತತೋ ನಿಪತ್ಯ ವೇಗೇನ ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ಮಹಾಮನಾ।
ಸಾಲೇನ ಜಘ್ನಿವಾನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ಬಲೇನ ಕಪಿಕುಂಜರಃ ॥ 3-288-9 (27034)
ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಮಹಾವೇಗಃ ಕುಂಭಕರ್ಣಸ್ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಬಿಭೇದ ಸಾಲಂ ಸುಗ್ರೀವೋ ನ ಚೈವಾವ್ಯಥಯತ್ಕಪಿಃ ॥ 3-288-10 (27035)
ತತೋ ವಿನದ್ಯಸಹಸಾ ಸಾಲಸ್ಪರ್ಶವಿಬೋಧಿತಃ।
ದೋರ್ಭ್ಯಾಮಾದಾಯ ಸುಗ್ರೀವಂ ಕುಂಭಕರ್ಣೋಽಹರದ್ಬಲಾತ್ ॥ 3-288-11 (27036)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ತು ಸುಗ್ರೀವಂ ಕುಂಭಕರ್ಣೇನ ರಕ್ಷಸಾ।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯಾಭ್ಯದ್ರವದ್ವೀರಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ಮಿತ್ರನಂದನಃ ॥ 3-288-12 (27037)
ಸೋಽಭಿಪತ್ಯ ಮಹರ್ವೇಗಂ ರುಕ್ಮಪುಂಖಂ ಮಹಾಶರಂ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋತ್ಕುಂಭಕರ್ಣಾಯ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 3-288-13 (27038)
ಸ ತಸ್ಯ ದೇಹಾವರಣಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಚ ಸಾಯಕಃ।
ಜಗಾಮ ದಾರಯನ್ಭೂಮಿಂ ರುಧಿರೇಣ ಸಮುಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-288-14 (27039)
ತಥಾ ಸ ಭಿನ್ನಹೃದಯಃ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಪೀಶ್ವರಂ।
`ವೇಗೇನ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಸ್ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-288-15 (27040)
ಕುಂಭಕರ್ಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಶಿಲಾಯುಧಃ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಸೌಮಿತ್ರಿಮುದ್ಯಂಯ ಮಹತೀಂ ಶಿಲಾಂ ॥ 3-288-16 (27041)
ತಸ್ಯಾಭಿಪತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಕ್ಷುರಾಭ್ಯಾಮುಚ್ಛಿತೌ ಕರೌ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ನಿಶಿತಾಗ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಸ ಬಭೂವ ಚತುರ್ಭುಜಃ ॥ 3-288-17 (27042)
ತಾನಪ್ಯಸ್ ಭುಜಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಗೃಹೀತಶಿಲಾಯುಧಾನ್।
ಕ್ಷುರೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದಲಘ್ವಸ್ತ್ರಂ ಸೌಮಿತ್ರಿಃ ಪ್ರತಿದರ್ಶಯನ್ ॥ 3-288-18 (27043)
ಸ ಬಭೂವಾತಿಕಾಯಶ್ಚ ಬಹುಪಾದಶಿರೋಭುಜಃ।
ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ದದಾರಾದ್ರಿಚಯೋಪಮಂ ॥ 3-288-19 (27044)
ಸ ಪಪಾತ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಾಭಿಹತೋ ರಣೇ।
ಮಹಾಶನಿವಿನಿರ್ದಗ್ಧಃ ಪಾದಪೋಽಂಕುರವಾನಿವ ॥ 3-288-20 (27045)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೃತ್ರಸಂಕಾಶಂ ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ತರಸ್ವಿನಂ।
ಗತಾಸುಂ ಪತಿತಂ ಭೂಮೌ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಭಯಾತ್ ॥ 3-288-21 (27046)
ತಥಾತಾಂದ್ರವತೋ ಯೋಧಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೌ ದೂಷಣಾನುಜೌ।
ಅವಸ್ಥಾಪ್ಯಾಥ ಸೌಮಿತ್ರಿಂ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವಭ್ಯಧಾವತಾಂ ॥ 3-288-22 (27047)
ತಾವಾದ್ರವಂತೌ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೌ ವಜ್ರವೇಗಪ್ರಮಾಥಿನೌ।
ಅಭಿಜಗ್ರಾಹ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ವಿನದ್ಯೋಭೌ ಪತತ್ರಿಭಿಃ ॥ 3-288-23 (27048)
ತತಃ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಮಭವದ್ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ದೂಷಣಾನುಜಯೋಃ ಪಾರ್ಥ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ ಚ ಧೀಮತಃ ॥ 3-288-24 (27049)
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ರಾಕ್ಷಸೌ ಸೋಽಭ್ಯವರ್ಪತ।
ತಂ ಚಾಪಿವೀರೌ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವುಭೌ ತೌ ಸಮವರ್ಷತಾಂ ॥ 3-288-25 (27050)
ಮುಹೂರ್ತಮೇವಮಭವದ್ವಜ್ರವೇಗಪ್ರಮಾಥಿನೋಃ।
ಸೌಮಿತ್ರೇಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹೋಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಃ ಸುದಾರುಣಃ ॥ 3-288-26 (27051)
ಅಥಾದ್ರಿಶೃಂಗಮಾದಾಯ ಹನುಮಾನ್ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯಾದದೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ವಜ್ರವೇಗಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಃ ॥ 3-288-27 (27052)
ನೀಲಶ್ಚ ಮಹತಾ ಗ್ರಾವ್ಣಾ ದೂಪಣಾವರಜಂ ಹರಿಃ।
ಪ್ರಮಾಥಿನಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಪ್ರಮಮಾಥ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-288-28 (27053)
ತತಃ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಪುನಃ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಕಟುಕೋದಯಃ।
ರಾಮರಾವಣಸೈನ್ಯಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ ॥ 3-288-29 (27054)
ಶತಸೋ ನೈರ್ಋತಾನ್ವನ್ಯಾ ಜಘ್ನುರ್ವನ್ಯಾಂಶ್ಚ ನೈರ್ಋತಾಃ।
ನೈರ್ಋತಾಸ್ತತ್ರವಧ್ಯಂತೇ ಪ್ರಾಯೇಣ ನ ತು ವಾನರಾಃ ॥ 3-288-30 (27055)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 288 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-288-1 ಜಿತಕಾಶಿ ದೃಢಮುಷ್ಟಿ। ಕಾಶಿರ್ಮುಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಕಾಶನಾದಿತಿ ಯಾಸ್ಕ ॥ 3-288-30 ವನ್ಯಾ ವನೇಚರಾ ವಾನರಾಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 289
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.289. ಅಧ್ಯಾಯಃ 289
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಲಕ್ಷ್ಮಣಏಂದ್ರಜಿತೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥ ಅಂಗದೇನೇಂದ್ರಜಿದ್ರಥಭಂಗೇ ಮಾಯಯಾ ತಸ್ಯಾಂತರ್ಧಾನೇ ಚ ರಾಮೇಣಾಪಿ ತತ್ರಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-289-0 (27056)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-289-0x (2714)
ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾಹತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಕುಂಭಕರ್ಣಂ ಸಹಾನುಗಂ।
ಪ್ರಹಸ್ತಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಧೂಂರಾಕ್ಷಂ ಚಾತಿತೇಜಸಂ ॥ 3-289-1 (27057)
ಪುತ್ರಮಿನದ್ರಜಿತಂ ವೀರಂ ರಾವಣಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಜಹಿರಾಮಮಮಿತ್ರಘ್ನ ಸುಗ್ರೀವಂ ಚ ಸಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ॥ 3-289-2 (27058)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ಮಮ ಸತ್ಪುತ್ರ ಯಶೋ ದೀಪ್ತಮುಪಾರ್ಜಿತಂ।
ಜಿತ್ವಾವಜ್ರಧರಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಂ ಶಚೀಪತಿಂ ॥ 3-289-3 (27059)
ಅಂತರ್ಹಿತಃ ಪ್ರಕಾಶೋ ವಾ ದಿವ್ಯೈರ್ದತ್ತವರೈಃ ಶರೈಃ।
ಜಹಿ ಶತ್ರೂನಮಿತ್ರಘ್ನ ಮಮ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರ ॥ 3-289-4 (27060)
ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಸುಗ್ರೀವಾಃ ಶರಸ್ಪರ್ಶಂ ನ ತೇಽನಘ।
ಸಮರ್ಥಾಃ ಪ್ರತಿಸೋಢುಂ ಚ ಕುತಸ್ತದನುಯಾಯಿನಃ ॥ 3-289-5 (27061)
ಅಗತಾ ಯಾ ಪ್ರಹಸ್ತೇನ ಕುಂಭಕರ್ಣೇನ ಚಾನಘ।
ಖರಸ್ಯಾಪಚಿತಿಃ ಸಂಖ್ಯೇ ತಾಂ ಗಚ್ಛ ತ್ವೇ ಮಹಾಭುಜ ॥ 3-289-6 (27062)
ತ್ವಮದ್ಯ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಹತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಸಸೈನಿಕಾನ್।
ಪ್ರತಿನಂದಯ ಮಾಂ ಪುತ್ರ ಪುರಾ ಜಿತ್ವೇವ ವಾಸವಂ ॥ 3-289-7 (27063)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ದಂಶಿಥಃ।
ಪ್ರಯಯಾವಿಂದ್ರಜಿದ್ರಾಜಂಸ್ತೂರ್ಣಮಾಯೋಧನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-289-8 (27064)
ತತೋ ವಿಶ್ರಾವ್ಯ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ।
ಆಹ್ವಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಶುಭಲಕ್ಷಣಂ ॥ 3-289-9 (27065)
ತಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋಽಭ್ಯಧಾವಚ್ಚ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸಶರಂ ಧನುಃ।
ತ್ರಾಸಯಂಸ್ತಲಘೋಷೇಣ ಸಿಂಹಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಂ ಯಥಾ ॥ 3-289-10 (27066)
ತಯೋಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಸುಮಹಜ್ಜಯಗೃದ್ಧಿನೋಃ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರವಿದುಪೋಸ್ತೀವ್ರಮನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಿನೋಸ್ತದಾ ॥ 3-289-11 (27067)
ರಾವಣಿಸ್ತು ಯದಾ ನೈನಂ ವಿಶೇಷಯತಿ ಸಾಯಕೈಃ।
ತತೋ ಗುರುತರಂ ಯತ್ನಮಾತಿಷ್ಠದ್ಬಲಿನಾಂ ವರಃ ॥ 3-289-12 (27068)
ತತ ಏವಂ ಮಹಾವೇಗೈರರ್ದಯಾಮಾಸ ತೋಮರೈಃ।
ತಾನಾಗತಾನ್ಸ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 3-289-13 (27069)
ತೇ ನಿಕೃತ್ತಾಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನ್ಯಪತಂಧರಣೀತಲೇ।
`ಸಾಧಕಾ ರಾವಣೇರಾಜೌ ಶತಶಃ ಶಕಲೀಕೃತಾಃ ॥ 3-289-14 (27070)
ತಮಂಗದೋ ವಾಲಿಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನುದ್ಯಂಯ ಪಾದಪಂ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ಮಹಾವೇಗಸ್ತಾಡಯಾಮಾಸ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 3-289-15 (27071)
ತಸ್ಯೇಂದ್ರಜಿದಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಪ್ರಾಸೇನೋರಸಿ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪ್ರಹರ್ತುಮೈಚ್ಛತ್ತಂ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಾಸಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥ 3-289-16 (27072)
ತಮಭ್ಯಾಶಗತಂ ವೀರಮಂಗದಂ ರಾವಣಾತ್ಮಜಃ।
ಗದಯಾಽತಾಡಯತ್ಸವ್ಯೇ ಪಾರ್ಶ್ವೇವಾನರಪುಂಗವಂ ॥ 3-289-17 (27073)
ತಮಚಿಂತ್ಯ ಪ್ರಹಾರಂ ಸ ಬಲವಾನ್ವಾಲಿನಃ ಸುತಃ।
ಸಸರ್ಜೇಂದ್ರಜಿತಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸಾಲಸ್ಕಂಧಂ ತಥಾಂಗದಃ ॥ 3-289-18 (27074)
ಸೋಽಂಗದೇನ ರುಪೋತ್ಸೃಷ್ಟೋ ವಧಾಯೇಂದ್ರಜಿತಸ್ತರುಃ।
ಜಘಾನೇಂದ್ರಜಿತಃ ಪಾರ್ಥ ರಥಂ ಸಾಶ್ವಂ ಸಸಾರಥಿಂ ॥ 3-289-19 (27075)
ತತೋ ಹತಾಶ್ವಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ರಥಾತ್ಸ ಹತಸಾರಥಿಃ।
ತತ್ರೈವಾಂತರ್ದಧೇ ರಾಜನ್ಮಾಯಯಾ ರಾವಣಾತ್ಮಜಃ ॥ 3-289-20 (27076)
ಅಂತರ್ಹಿತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಂ ಬಹುಮಾಯಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸಂ।
ರಾಮಸ್ತಂ ದೇಶಮಾಗಂಯ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪರ್ಯರಕ್ಷತ ॥ 3-289-21 (27077)
ಸ ರಾಮಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಶರೈಸ್ತತೋ ದತ್ತವರೈಸ್ತದಾ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಚ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-289-22 (27078)
ತಮದೃಶ್ಯಂಶರೈಃ ಶೂರೌ ಮಾಯಯಾಽಂತರ್ಹಿತಂ ತದಾ।
ಯೋಧಯಾಮಾಸತುರುಭೌ ರಾವಣಿಂ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥ 3-289-23 (27079)
ಸ ರುಷಾ ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ತಯೋಃ ಪುರುಷಸಿಂಹಯೋಃ।
ವ್ಯಸೃಜತ್ಸಾಯಕಾನ್ಭೂಯಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-289-24 (27080)
ತಮದೃಶ್ಯಂ ವಿಚಿನ್ವಂತಃ ಸೃಜಂತಮನಿಶಂ ಶರಾನ್।
ಹರಯೋ ವಿವಿಶುರ್ವ್ಯೋಮ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹತೀಃ ಶಿಲಾಃ ॥ 3-289-25 (27081)
ತಾಂಶ್ಚ ತೌ ಚಾಪ್ಯದೃಶ್ಯಃ ಸಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಸ ಭೃಶಂ ತಾಡಯಾಮಾಸ ರಾವಣಿರ್ಮಾಯಯಾ ವೃತಃ ॥ 3-289-26 (27082)
ತೌ ಶರೈರರ್ದಿತೌ ವೀರೌ ಭ್ರಾರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಪೇತತುರ್ಗಗನಾದ್ಭೂಮಿಂ ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸಾವಿವ ॥ 3-289-27 (27083)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 289 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-289-18 ರಾಸರ್ಜ ಉತ್ಸೃಷ್ಟವಾನ್। ಸಾಲಸ್ಕಂಧಂ ಮಹಾಸ್ಕಂಧಂ ತರುಂ ॥ 3-289-26 ತಾನ್ ಹರೀನ್। ತೌ ಚ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 290
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.290. ಅಧ್ಯಾಯಃ 290
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಜಿಚ್ಛರಜಾಲಬಂಧೇನ ಮೋಹಾಧಿಗಮಪೂರ್ವಕಂ ಭೂಮೌ ಪತಿತಯೋ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣಯೋರ್ವಿಭೀಷಣೇನ ಪ್ರಜ್ಞಾನಾಸ್ತ್ರೇಣ ಮೋಹಾಪನೋದನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸುಗ್ರೀವೇಣ ಮಹೌಷಧ್ಯಾ ತಯೋರ್ವಿಶಲ್ಯೀಕರಣಂ ॥ 2 ॥ ತತೋ ರಾಮಾದೀನಾಂ ನೇತ್ರೇಷು ಕುಬೇರದೂತಾನೀತಜಲಮಾರ್ಜನೇನಾತೀಂದ್ರಿಯವನಸ್ತುದರ್ಶನಶಕ್ತ್ಯುದಯಃ ॥ 3 ॥ ತತಃ ಪುನರುಪಾಗತಸ್ಯೇನ್ಪ್ರಜಿತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನ ವಧಃ ॥ 4 ॥ ತತಃ ಪುತ್ರವಧಾಮರ್ಷೇಣ ಸೀತಾವಧೋದ್ಯತಸ್ಯ ರಾವಣಸ್ಯಾವಿಂಧ್ಯಾಖ್ಯೇನ ವೃದ್ಧಾಮಾತ್ಯೇನ ಸಾಂನಾ ತತೋ ವಿನಿವರ್ತನಂ ॥ 5 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-290-0 (27084)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-290-0x (2715)
ತಾವುಭೌ ಪತಿತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭ್ರಾತರೌ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣೌ।
ಬಬಂಧ ರಾವಣಿರ್ಭೂಯಃ ಶರೈರ್ದತ್ತವರೈಸ್ತದಾ ॥ 3-290-1 (27085)
ತೌ ವೀರೌ ಶರಜಾಲೇನ ಬದ್ಧಾವಿಂದ್ರಜಿತಾ ರಣೇ।
ರೇಜತುಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೌ ಶಕುಂತಾವಿವ ಪಂಜರೇ ॥ 3-290-2 (27086)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಪತಿತೌ ಭೂಮೌ ಸರ್ವಾಂಗೇಷು ಶರಾಚಿತೌ।
ಸುಗ್ರೀವಃ ಕಪಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಸ್ತಿವಾನ್ ॥ 3-290-3 (27087)
ಸುಷೇಣಮೈಂದದ್ವಿವಿದೈಃ ಕುಮುದೇನಾಂಗದೇನ ಚ।
ಹನುಮನನೀಲತಾರೈಶ್ಚ ನಲೇನ ಚ ಕಪೀಶ್ವರಃ ॥ 3-290-4 (27088)
ತತಸ್ತಂ ದೇಶಮಾಗಂಯ ಕೃತಕರ್ಮಾ ವಿಭೀಷಣಃ।
ಬೋಧಯಾಮಾಸ ತೌ ವೀರೌ ಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ತ್ರೇಣ ಪ್ರಮೋಹಿತೌ ॥ 3-290-5 (27089)
ವಿಶಲ್ಯೌ ಚಾಪಿ ಸುಗ್ರೀವಃ ಕ್ಷಣೇನೈತೌ ಚಕಾರ ಹ।
ವಿಶಲ್ಯಯಾ ಮಹೌಷಧ್ಯಾ ದಿವ್ಯಮಂತ್ರಪ್ರಯುಕ್ತಯಾ ॥ 3-290-6 (27090)
ತೌ ಲಬ್ಧಸಂಜ್ಞೌ ನೃವರೌ ವಿಶಲ್ಯಾವುದತಿಷ್ಠತಾಂ।
ಉಭೌ ಗತಕ್ಲಮೌ ಚಾಸ್ತಾಂ ಣೇನೈತೌ ಮಹಾರಥೌ ॥ 3-290-7 (27091)
ತತೋ ವಿಭೀಷಣಃ ಪಾರ್ಥ ರಾಮಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುನಂದನಂ।
ಉವಾಚ ವಿಜ್ವರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೃತಾಂಜಲಿರಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-290-8 (27092)
ಅಯಮಂಭೋ ಗೃಹೀತ್ವಾತು ರಾಜರಾಜಸ್ ಶಾಸನಾತ್।
ಗುಹ್ಕೋಽಭ್ಯಾಗತಃ ಶ್ಲೇತಾತ್ತ್ವತ್ಸಕಾಶಮರಿಂದಮ ॥ 3-290-9 (27093)
ಇದಮಂಭಃ ಕುಬೇರಸ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ಪರಂತಪ ॥ 3-290-10 (27094)
ಅನೇನ ಮೃಷ್ಟನಯನೋ ಭೂತಾನ್ಯಂತರ್ಹಿತಾನ್ಯುತ।
ಭವಾಂದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಯಸ್ಮೈ ಚ ಭವಾನೇತತ್ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-290-11 (27095)
ತಥೇತಿ ರಾಮಸ್ತದ್ವಾರಿ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಭಿಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಚಕಾರ ನೇತ್ರಯೋಃ ಶೌಚಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-290-12 (27096)
ಸುಗ್ರೀವಜಾಂಬವಂತೌ ಚಹನುಮಾನಂಗದಸ್ತಥಾ।
ಮೈಂದದ್ವಿವಿದನೀಲಾಶ್ಚ ಪ್ರಾಯಃ ಪ್ಲವಗಸತ್ತಮಾಃ ॥ 3-290-13 (27097)
ತಥಾಸಮಭವಚ್ಚಾಪಿ ಯದುವಾಚ ವಿಭೀಷಣಃ।
ಕ್ಷಣೇನಾತೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇಷಾಂ ಚಕ್ಷುಂಷ್ಯಾಸನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ॥ 3-290-14 (27098)
ಇಂದ್ರಜಿತ್ಕೃತಕರ್ಮಾ ತು ಪಿತ್ರೇ ಕರ್ಮ ತದಾಽಽತ್ಮನಃ।
ನಿವೇದ್ಯ ಪುನರಾಗಚ್ಛತ್ತ್ವರಯಾಽಽಜಿಶಿರಃಪ್ರತಿ ॥ 3-290-15 (27099)
ತಮಾಗತಂ ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಪುನರೇವ ಯುಯುತ್ಸಯಾ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ವಿಭೀಷಣಮತೇ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-290-16 (27100)
ಅಕೃತಾಹ್ನಿಕಮೇವೈನಂ ಜಿಘಾಂಸುರ್ಜಿತಕಾಶಿನಂ।
ಶರೈರ್ಜಘಾನ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕೃತಸಂಜ್ಞೋಽಥ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ॥ 3-290-17 (27101)
ತಯೋಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತದಾಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜೀಗೀಷತೋಃ।
ಅತೀವ ಚಿತ್ರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಶಕ್ರಪ್ರಹ್ಲಾದಯೋರಿವ ॥ 3-290-18 (27102)
ಅವಿಧ್ಯದಿಂದ್ರಜಿತ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಂ ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ।
ಸೌಮಿತ್ರಿಶ್ಚಾನಲಸ್ಪರ್ಶೈರವಿಧ್ಯದ್ರಾವಣಿಂ ಶರೈಃ ॥ 3-290-19 (27103)
ಸೌಮಿತ್ರಿಶರಸಂಸ್ಪರ್ಶಾದ್ರಾವಣಿಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಅಸೃಜಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಯಾಷ್ಟೌ ಶರಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ॥ 3-290-20 (27104)
ತಸ್ಯೇಷೂನ್ಪಾವಕಸ್ಪರ್ಶೈಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಃ ಪತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
`ವಾರಯಾಮಾಸ ನಾರಾಚೈಃ ಸೌಮಿತ್ರಿರ್ಮಿತ್ರನಂದನಃ ॥ 3-290-21 (27105)
ಅಸೃಜಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚಾಷ್ಟೌ ರಾಕ್ಷಸಾಯ ಶರಾನ್ಪುನಃ'।
ತಥಾ ತಂ ನ್ಯಹನದ್ವೀರಸ್ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು ॥ 3-290-22 (27106)
ಏಕೇನಾಸ್ಯ ಧನುಷ್ಮಂತಂ ಬಾಹುಂ ದೇಹಾದಪಾತಯತ್।
ದ್ವಿತೀಯೇನ ತು ಬಾಣೇನ ಭುಜಮನ್ಯಮಪಾತಯತ್ ॥ 3-290-23 (27107)
ತೃತೀಯೇನ ತು ಬಾಣೇನ ಶಿತಧಾರೇಣ ಭಾಸ್ವತಾ।
ಜಹಾರ ಸುನಸಂ ಚಾಪಿ ಶಿರೋ ಜ್ವಲಿತಕುಂಡಲಂ ॥ 3-290-24 (27108)
ವಿನಿಕೃತ್ತಭುಜಸ್ಕಂಧಃ ಕಬಂಧಾಕೃತಿದರ್ಶನಃ।
`ಪಪಾತ ವಸುಧಾಯಾಂ ತು ಛಿನ್ನಮೂಲ ಇವದ್ರುಮಃ' ॥ 3-290-25 (27109)
ತಂ ಹತ್ವಾಸೂತಮಪ್ಯಸ್ತ್ರೈರ್ಜಘಾನ ಬಲಿನಂವರಃ।
ಲಂಕಾಂ ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸುಸ್ತಂ ರಥಂ ವಾಜಿನಸ್ತದಾ ॥ 3-290-26 (27110)
ದದರ್ಶ ರಾವಣಸ್ತಂ ಚ ರಥಂ ಪುತ್ರವಿನಾಕೃತಂ।
ಸ ಪುತ್ರಂ ನಿಹತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ರಾಸಾತ್ಸಂಭ್ರಾಂತಮಾನಸಃ। 3-290-27 (27111)
ರಾವಣಃ ಶೋಕಮೋಹಾರ್ತೋ ವೈದೇಹೀಂ ಹಂತುಮುದ್ಯತಃ ॥
ಂಗಮಾದಾಯ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಜವೇನಾಭಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-290-28 (27112)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾತಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ದೇರವಿಂಧ್ಯಃ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಂ।
ಶಮಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯೇನ ಹೇತುನಾ ॥ 3-290-29 (27113)
ಮಹಾರಾಜ್ಯೇಸ್ಥಿತೋ ದೀಪ್ತೇ ನ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಹಂತುಮರ್ಹಸಿ।
ಹತೈವೈಷಾ ಯದಾ ಸ್ತ್ರೀ ಚ ಕಬಂಧನಸ್ಥಾ ಚ ತೇ ವಶೇ ॥ 3-290-30 (27114)
ನ ಚೈಷಾ ದಹಭೇದೇನ ಹತಾಸ್ಯಾದಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಜಹಿ ಭರ್ತಾರಮೇವಾಸ್ಯಾ ಹತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಹತಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-290-31 (27115)
ನ ಹಿ ತೇ ವಿಕ್ರಮೇ ತುಲ್ಯಃ ಸಾಕ್ಷಾದಪಿ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಅಸಕೃದ್ಧಿ ತ್ವಯಾ ಸಂದ್ರಾಸ್ತ್ರಾಸಿತಾಸ್ತ್ರಿದಸಾ ಯುಧಿ ॥ 3-290-32 (27116)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ವಾಕ್ಯೈರವಿಂಧ್ಯೋ ರಾವಣಂ ತದಾ।
ಕ್ರುದ್ಧಂ ಸಂಶಮಯಾಮಾಸ ಜಗೃಹೇ ಚ ಸ ತದ್ವಚಃ ॥ 3-290-33 (27117)
ನಿರ್ಯಾಣೇ ಸ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಯಂತಾರಂ ಕ್ಷಪಾಚರಃ।
ಆಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾರಥೋ ಮೇ ಕಲ್ಪ್ಯತಾಮಿತಿ ॥ 3-290-34 (27118)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 290 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-290-14 ಅತೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯತೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಗ್ರಾಹಕಾಣಿ ॥ 3-290-17 ಕೃತಸಂಜ್ಞ ವಿಭೀಷಣೇನ ಸಂಕೇತಿತಃ ॥ 3-290-34 ನಿಧಾಯಾಸಿಂ ಕ್ಷಪಾಚರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ನಿಧಾಯ ಬದ್ಧ್ವಾ। ಅಸಿಂ ಖಂಗಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 291
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.291. ಅಧ್ಯಾಯಃ 291
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಜಿದ್ವಧಕ್ರೋಧಾದ್ರಾವಣೇನ ತ್ವಯಮೇವ ಯುದ್ಧಾಯ ರಾಮಂಪ್ರತ್ಯಭಿಯಾನಂ ॥ 1 ॥ ತದಾ ಇಂದ್ರೇಣ ರಾಮಾಯ ಮಾತಲಿಸನಾಯಸ್ಯ ನಿಜರಥಸ್ಯ ಪ್ರೇಷಣಂ ॥ 2 ॥ ಶ್ರೀರಾಮೇಣ ಮಾಯಾಯೋಧಿನೋ ರಾವಣಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ಹನನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-291-0 (27119)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-291-0x (2716)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಶಗ್ರೀವಃ ಪ್ರಿಯೇ ಪುತ್ರೇ ನಿಪಾತಿತೇ।
ನಿರ್ಯಯೌ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಹೇಮರತ್ನವಿಭೂಷಿತಂ ॥ 3-291-1 (27120)
ಸಂವೃತೋರಾಕ್ಷಸೈರ್ಘೇರೈರ್ವಿವಿಧಾಯುಧಪಾಣಿಭಿಃ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ರಾಮಂ ಸ ಪೋಥಯನ್ಹರಿಯೂಥಪಾನ್ ॥ 3-291-2 (27121)
ತಮಾದ್ರವಂತಂ ಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಮೈಂದನೀಲನಲಾಂಗದಾಃ।
ಹನುಮಾಂಜಾಂಬವಾಂಶ್ಚೈವ ಸಸೈನ್ಯಾಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 3-291-3 (27122)
ತೇ ದಶಗ್ರೀವಸೈನ್ಯಂ ತದೃಕ್ಷವಾನರಪುಂಗವಾಃ।
ದ್ರುಮೈರ್ವಿಧ್ವಂಸಯಾಂಚಕ್ರುರ್ದಶಗ್ರೀವಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 3-291-4 (27123)
ತತಃ ಸ್ವಸೈನ್ಯಮಾಲೋಕ್ಯ ವಧ್ಯಮಾನಮರಾತಿಭಿಃ।
ಮಾಯಾವೀ ಚಾಸೃಜನ್ಮಾಯಾಂ ರಾವಣೋ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ॥ 3-291-5 (27124)
ತಸ್ಯ ದೇಹವಿನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಶರಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಪಾಣಯಃ ॥ 3-291-6 (27125)
ತಾನ್ರಾಮೋ ಜಘ್ನಿವಾನ್ಸರ್ವಾಂದಿವ್ಯೇನಾಸ್ತ್ರೇಣ ರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಅಥ ಭೂಯೋಪಿ ಮಾಯಾಂ ಸ ವ್ಯದಧಾದ್ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ॥ 3-291-7 (27126)
ಕೃತ್ವಾ ರಾಮಸ್ ರೂಪಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ರಾಮಂ ಚ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಚ ದಶಾನನಃ ॥ 3-291-8 (27127)
ತತಸ್ತೇ ರಾಮಮರ್ಚ್ಛಂತೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಚ ಕ್ಷಪಾಚರಾಃ।
ಅಭಿಪೇತುಸ್ತದಾ ರಾಮಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಾಃ ॥ 3-291-9 (27128)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ ಮಾಯಾಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುನಂದನಃ।
ಉವಾಚ ರಾಮಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಮಸಂಭ್ರಾಂತೋ ಬೃಹದ್ವಚಃ ॥ 3-291-10 (27129)
ಜಹೀಮಾನ್ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಪಾಪಾನಾತ್ಮನಃ ಪ್ರತಿರೂಪಕಾನ್।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಭ್ಯಹನದ್ರಾಮೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚಾತ್ಮರೂಪಕಾನ್ ॥ 3-291-11 (27130)
ತತೋ ಹರ್ಯಶ್ವಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ।
ಉಪತಸ್ಥೇ ರಣೇ ರಾಮಂ ಮಾತಲಿಃ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ ॥ 3-291-12 (27131)
ಮಾತಲಿರುವಾಚ। 3-291-13x (2717)
ಅಯಂ ಹರ್ಯಶ್ವಯುಗ್ಜೈತ್ರೋ ಮಘೋನಃ ಸ್ಯಂದನೋತ್ತಮಃ।
`ತ್ವದರ್ಥಮಿಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸಂದೇಶಾದ್ವೈ ಶತಕ್ರತೋಃ' ॥ 3-291-13 (27132)
ಅನೇನ ಶಕ್ರಃ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ಸಮರೇ ದೈತ್ಯದಾನವಾನ್।
ಶತಶಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ರಥೋದಾರೇಣ ಜಘ್ನಿವಾನ್ ॥ 3-291-14 (27133)
ತದನನ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಮಯಾ ಯತ್ತೇನ ಸಂಯುಗೇ।
ಸ್ಯಂದನೇನ ಜಹಿಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾವಣಂ ಮಾ ಚಿರಂ ಕೃಥಾಃ ॥ 3-291-15 (27134)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ರಾಘವಸ್ತಥ್ಯಂ ವಚೋಽಶಂಕತ ಮಾತಲೇಃ।
ಮಾಯೈಷಾರಾಕ್ಷಸಸ್ಯೇತಿ ತಮುವಾಚ ವಿಬೀಷಣಃ ॥ 3-291-16 (27135)
ನೇಯಂ ಮಾಯಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರರಾವಣಸ್ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ತದಾತಿಷ್ಠ ರಥಂಶೀಘ್ರಮಿಮಸೈಂದ್ರಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-291-17 (27136)
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಿಭೀಷಣಂ।
ರಥೇನಾಭಿಪಪಾತಾಥ ದಶಗ್ರೀವಂ ರುಷಾಽನ್ವಿತಃ ॥ 3-291-18 (27137)
ಹಾಹಾಕುತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ರಾವಣೇ ಸಮಭಿದ್ರುತೇ।
ಸಿಂಹನಾದಾಃ ಸಪಟಹಾದಿತಿ ದಿವ್ಯಾಸ್ತಥಾಽನದನ್ ॥ 3-291-19 (27138)
[ದಶಕಂಧರರಾಜಸೂನ್ವೋಸ್ತಥಾ ಯುದ್ಧಮಭೂನ್ಮಹತ್।
ಅಲಬ್ಧೋಪಮಮನ್ಯತ್ರತಯೋರೇವ ತಥಾಽಭವತ್ ॥] 3-291-20 (27139)
ಸರಾಮಾಯ ಮಹಾಘೋರಂ ವಿಸಸರ್ಜ ನಿಶಾಚರಃ।
ಶೂಲಮಿಂದ್ರಾಶನಿಪ್ರಖ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಭಿವೋದ್ಯತಂ ॥ 3-291-21 (27140)
ತಚ್ಛೂಲಂ ಸತ್ವರಂ ರಾಮಶ್ಚಚ್ಛೇದ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ರಾವಣಂ ಭಯಮಾವಿಶತ್ ॥ 3-291-22 (27141)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಸರ್ಜಾಶು ದಶಗ್ರೀವಃ ಶಿತಾಂಛರಾನ್।
ಸಹಸ್ರಾಯುತಶೋ ರಾಮೇ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ॥ 3-291-23 (27142)
ತತೋ ಭುಶುಂಡೀಃ ಶೂಲಾನಿ ಮುಸಲಾನಿ ಪರಶ್ವಥಾನ್।
ಶಕ್ತೀಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಾಃ ಶತಘ್ನೀಶ್ಚ ಶಿತಾನ್ಕ್ಷುರಾನ್ ॥ 3-291-24 (27143)
ತಾಂ ಮಾಯಾಂವಿವಿಧಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಶಗ್ರೀವಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಃ।
ಭಯಾತ್ಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ಸರ್ವೇ ವಾನರಾಃ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ ॥ 3-291-25 (27144)
ತತಃ ಸುಪತ್ರಂ ಸುಮುಖಂಹೇಮಪುಂಗಂ ಶರೋತ್ತಮಂ।
ತೂಣಾದಾದಾಯ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ಯುಯೋಜ ಹ ॥ 3-291-26 (27145)
ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಬಾಣಂ ರಾಮೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣಾನುಮಂತ್ರಿತಂ।
ಜಹೃಷುರ್ದೇವಗಂಧರ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 3-291-27 (27146)
ಅಲ್ಪಾವಶೇಷಮಾಯುಶ್ಚ ತತೋಽಮನ್ಯಂತ ರಕ್ಷಸಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೋದೀರಣಾಚ್ಛತ್ರೋರ್ದೇವದಾನವಕಿಂನರಾಃ ॥ 3-291-28 (27147)
ತತಃ ಸಸರ್ಜ ತಂ ರಾಮಃ ಶರಮಪ್ರತಿಮೌಜಸಂ।
ರಾವಣಾಂತಕರಂ ಘೋರಂ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಮಿವೋದ್ಯತಂ ॥ 3-291-29 (27148)
ಮುಕ್ತಮಾತ್ರೇಣ ರಾಮೇಣ ದೂರಾಕೃಷ್ಟೇನ ಭಾರತ।
ಸ ತೇನ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರಥಃ ಸಾಶ್ವಸಾರಥಿಃ।
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಮಹಾಜ್ವಾಲೇನಾಗ್ನಿನಾಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ ॥ 3-291-30 (27149)
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಸ್ತ್ರಿದಶಾಃ ಸಹಗಂಧರ್ವಚಾರಣಾಃ।
ನಿಹತಂ ರಾವಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಮೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ ॥ 3-291-31 (27150)
ತತ್ಯಜುಸ್ತಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಪಂಚಭೂತಾನಿ ರಾವಣಂ।
ಭ್ರಂಶಿತಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಸ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರತೇಜಸಾ ॥ 3-291-32 (27151)
ಶರೀರಧಾತವೋ ಹ್ಯಸ್ ಮಾಸಂ ರುಧಿರಮೇವ ಚ।
ನೇಶುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರನಿರ್ದಗ್ದಾ ನ ಚ ಭಸ್ಮಾಪ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 3-291-33 (27152)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 291 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-291-8 ರಾಮಸ್ಯ ರೂಪಂ ಕೃತ್ವಾಲಕ್ಷ್ಮಣಮಭಿದುದ್ರಾವ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ಯ ರೂಪಂ ಕೃತ್ವಾ ರಾಮಮಿತಿ ಯೇಜನಾ ॥ 3-291-32 ಪಂಚಭೂತಾನಿ ತತ್ಯಜುರ್ಮೃತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 292
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.292. ಅಧ್ಯಾಯಃ 292
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ರಾವಣವಧಾನಂತರಮವಿಂಧ್ಯನಾಂನಾ ರಾಕ್ಷಸವೃದ್ಧೇನ ರಾಮಸಮೀಪಂಪ್ರತಿ ಸೀತಾಯಾ ಆನಯನಂ ॥ 1 ॥ ಸೂತಯಾ ಸ್ವಶೀಲಶಂಕಿನೋ ರಾಮಸ್ಯಾನಂಗೀಕಾರವಚನಶ್ರವಣೇನ ಬೂಮೌ ಪತನಂ ॥ 2 ॥ ಅಂತರಿಕ್ಷಗತೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿಃ ಸೀತಾಯಾಃ ಸೌಶೀಲ್ಯಖ್ಯಾಪನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಮಂಪ್ರತಿ ತದ್ಗ್ರಹಣಚೋದನಾ ॥ 3 ॥ ರಾಮೇಣ ಸೀತಾಲಕ್ಷ್ಮಣಾದಿಭಿಃ ಸಹಾಯೋಧ್ಯಾಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 4 ॥ ದೂತ್ಯೇನ ಭರತಂಪ್ರತಿ ಹನುಮತ್ಪ್ರೇಷಣಪೂರ್ವಕಂ ನಂದಿಗ್ರಾಮಮಾಗತೇನ ರಾಮೇಣ ಭರತಾಧಿಭಿಃ ಸಹಾಯೋಧ್ಯಾಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 5 ॥ ವಸಿಷ್ಠಾದಿಭಿಃ ಸೀತಯಾ ಸಹ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಪಿಕ್ತೇನ ರಾಮೇಣ ಸುಗ್ರೀವವಿಭೀಷಣಾದೀನಾಂ ಸಬಹುಮಾನಂ ಸ್ವಸ್ವಪುರಪ್ರೇಷಣಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಂ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-292-0 (27153)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-292-0x (2718)
ಸ ಹತ್ವಾ ರಾವಯಣಂ ಕ್ಷುದ್ರಂ ರಾಕ್ಷಸೇನದ್ರಂ ಸುರದ್ವಿಷಂ।
ಬಭೂವ ಹೃಷ್ಟಃ ಸಸುಹೃದ್ರಾಮಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ ॥ 3-292-1 (27154)
ತತೋ ಹತೇ ದಶಗ್ರೀವೇ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ಆಶೀರ್ಭಿರ್ಜಯಯುಕ್ತಾಭಿರಾನರ್ಚುಸ್ತಂ ಮಹಾಭುಜಂ ॥ 3-292-2 (27155)
ರಾಮಂ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷಂ ತುಷ್ಟುವುಃ ಸರ್ವದೇವತಾಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪುಷ್ಪವರ್ಷೈಶ್ಚ ವಾಗ್ಭಿಶ್ಚ ತ್ರಿದಶಾಲಯಾಃ ॥ 3-292-3 (27156)
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ರಣೇ ರಾಮಂ ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ।
ತನ್ಮಹೋತ್ಸವಸಂಕಾಶಮಾಸೀದಾಕಾಶಮಚ್ಯುತ ॥ 3-292-4 (27157)
ತತೋ ಹತ್ವಾ ದಶಗ್ರೀವಂ ಲಂಕಾಂ ರಾಮೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವಿಭೀಷಣಾಯ ಪ್ರದದೌ ಪ್ರಭುಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 3-292-5 (27158)
ತತಃ ಸೀತಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ವಿಭೀಷಣಪುರಸ್ಕೃತಾಂ।
ಅವಿಂಧ್ಯೋ ನಾಮ ಸುಪ್ರಜ್ಞೋ ವೃದ್ಧಾಮಾತ್ಯೋ ವಿನಿರ್ಯಯೌ ॥ 3-292-6 (27159)
ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಂ ದೈನ್ಯಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಪ್ರತೀಚ್ಛ ದೇವೀಂ ಸದ್ವೃತ್ತಾಂ ಮಹಾತ್ಮಂಜಾನಕೀಮಿತಿ ॥ 3-292-7 (27160)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಮಾದವತೀರ್ಯ ರಥೋತ್ತಮಾತ್।
ಬಾಷ್ಪೇಣಾಪಿಹಿತಾಂ ಸೀತಾಂ ದದರ್ಶೇಕ್ಷ್ವಾಕುನಂದನಃ ॥ 3-292-8 (27161)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗೀಂ ಯಾನಸ್ಥಾಂ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಂ।
ಮಲೋಪಚಿತಸರ್ವಾಂಗೀಂ ಜಟಿಲಾಂ ಕೃಷ್ಣವಾಸಸಂ ॥ 3-292-9 (27162)
ಉವಾಚ ರಾಮೋ ವೈದೇಹೀಂ ಪರಾಮರ್ಶವಿಶಂಕಿತಃ।
`ಲಕ್ಷಯಿತ್ವೇಂಗಿತಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಿಯಂ ತಸ್ಯೈ ನಿವೇದ್ಯ ಸಃ' ॥ 3-292-10 (27163)
ಗಚ್ಛ ವೈದೇಹಿ ಮುಕ್ತಾ ತ್ವಂ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ತನಮಯಾ ಕೃತಂ।
ಮಾಮಾಸಾದ್ಯಪತಿಂ ಭದ್ರೇ ನ ತ್ವಂ ರಾಕ್ಷಸವೇಶ್ಮನಿ।
ಜರಾಂ ವ್ರಜೇಥಾ ಇತಿಮೇ ನಿಹತೋಸೌ ನಿಶಾಚರಃ ॥ 3-292-11 (27164)
ಕಥಂ ಹ್ಯಸ್ಮದ್ವಿಧೋ ಜಾತು ಜಾನಂಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಪರಹಸ್ತಗತಾಂ ನಾರೀಂ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಧಾರಯೇತ್ ॥ 3-292-12 (27165)
ಸುವೃತ್ತಾಮಸುವೃತ್ತಾಂ ವಾಽಪ್ಯಹಂ ತ್ವಾಮದ್ಯ ಮೈಥಿಲಿ।
ನೋತ್ಸಹೇ ಪರಿಭೋಗಾಯ ಶ್ವಾವಲೀಢಂ ಹವಿರ್ಯಥಾ ॥ 3-292-13 (27166)
ತತಃ ಸಾ ಸಹಸಾ ಬಾಲಾ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದಾರುಣಂ ವಚಃ।
ಪಪಾತ ದೇವೀ ವ್ಯಥಿತಾ ನಿಕೃತ್ತಾ ಕದಲೀ ಯಥಾ ॥ 3-292-14 (27167)
ಯೋಪ್ಯಸ್ಯಾ ಹರ್ಷಸಂಭೂತೋ ಮುಖರಾಗಃ ಪುರಾಽಭವತ್।
ಕ್ಷಣೇನ ಸಪುನರ್ನಷ್ಟೋ ನಿಃಶ್ವಾಸಾದಿವ ದರ್ಪಣೇ ॥ 3-292-15 (27168)
ತತಸ್ತೇ ಹರಯಃ ಸರ್ವೇ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಾಮಭಾಷಿತಂ।
ಗತಾಸುಕಲ್ಪಾ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾ ಬಭೂವುಃ ಸಹಲಕ್ಷ್ಮಣಾಃ ॥ 3-292-16 (27169)
ತತೋ ದೇವೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಮಾನೇನ ಚತುರ್ಮುಖಃ।
ಪದ್ಮಯೋನಿರ್ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ರಾಘವಂ ॥ 3-292-17 (27170)
ಶಕ್ರಶ್ಚಾಗ್ನಿಶ್ಚ ವಾಯುಶ್ಚಯಮೋ ವರುಣ ಏವ ಚ।
ಯಕ್ಷಾಧಿಪಶ್ಚ ಭಗವಾಂಸ್ತಥಾ ಸಪ್ತರ್ಷಯೋಽಮಲಾಃ ॥ 3-292-18 (27171)
ರಾಜಾ ದಶರಥಶ್ಚೈವ ದಿವ್ಯಭಾಸ್ವರಮೂರ್ತಿಮಾನ್।
ವಿಮಾನೇನ ಮಹಾರ್ಹೇಣ ಹಂಸಯುಕ್ತೇನ ಭಾಸ್ವತಾ ॥ 3-292-19 (27172)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷಂ ತತ್ಸರ್ವಂದೇವಗಂಧರ್ವಸಂಕುಲಂ।
ಶುಶುಭೇ ತಾರಕಾಚಿತ್ರಂ ಶರದೀವ ನಭಸ್ತಲಂ ॥ 3-292-20 (27173)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ವೈದೇಹೀ ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಕಲ್ಯಾಣೀ ರಾಮಂ ಪೃಥುಲವಕ್ಷಸಂ ॥ 3-292-21 (27174)
ರಾಜಪುತ್ರ ನ ತೇ ಕೋಪಂ ಕರೋಮಿ ವಿದಿತಾಹಿ ಮೇ।
ಗತಿಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ನರಾಣಾಂ ಚ ಶೃಣು ಚದಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-292-22 (27175)
ಅಂತಶ್ಚರತಿಭೂತಾನಾಂ ಮಾತರಿಶ್ವಾ ಸದಾಗತಿಃ।
ಸ ಮೇ ವಿಮುಂಚತು ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ಪಾಪಂ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-292-23 (27176)
ಅಗ್ನಿರಾಪಸ್ತಥಾಽಽಕಾಶಂ ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರೇವ ಚ।
ವಿಮುಂಚಂತು ಮಮ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ಪಾಪಂ ಚರಾಂಯಹಂ ॥ 3-292-24 (27177)
ಯಥಾಽಹಂ ತ್ವದೃತೇವೀರ ನಾನ್ಯಂಸ್ವಪ್ನೇಽಪ್ಯಚಿಂತಯಂ।
ತಥಾ ಮೇ ದೇವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಸ್ತ್ವಮೇವ ಹಿ ಪತಿರ್ಭವ ॥ 3-292-25 (27178)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ವಾಗಾರೀತ್ಸುಭಗಾ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣೀ।
ಪುಣ್ಯಾಸಂಹರ್ಷಣೀ ತೇಷಾಂ ವಾನರಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 3-292-26 (27179)
ವಾಯುರುವಾಚ। 3-292-27x (2719)
ಬೋಭೋ ರಾಘವ ಸತ್ಯಂ ವೈ ವಾಯುರಸ್ಮಿ ಸದಾಗತಿಃ।
ಅಪಾಪಾ ಮೈಥಿಲೀ ರಾಜನ್ಸಂಗಚ್ಛಸಹಭಾರ್ಯಯಾ ॥ 3-292-27 (27180)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 3-292-28x (2720)
ಅಹಮಂತಃಶರೀರಸ್ಥೋ ಭೂತಾನಾಂ ರಘುನಂದನ।
ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ಮೈಥಿಲೀನಾಪರಾಧ್ಯತಿ ॥ 3-292-28 (27181)
ವರುಣ ಉವಾಚ। 3-292-29x (2721)
ರಸಾವೈ ಮತ್ಪ್ರಸೂತಾ ಹಿ ಭೂತದೇಹೇಷು ರಾಘವ।
ಅಹಂವೈ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ಮೈಥಿಲೀ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯತಾಂ ॥ 3-292-29 (27182)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-292-30x (2722)
`ಧರ್ಮೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ಸಾಕ್ಷೀ ಲೋಕಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಶುಭಾಶುಭಾನಾಂ ಸೀತೇಯಮಪಾಪಾ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯತಾಂ' ॥ 3-292-30 (27183)
ಬ್ರ್ಹಮೋವಾಚ। 3-292-31x (2723)
ಪುತ್ರ ನೈತದಿಹಾಶ್ಚರ್ಯಂ ತ್ವಯಿ ರಾಜರ್ಷಿಧರ್ಮಣಿ।
ಸಾಧೋ ಸದ್ವೃತ್ತ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-292-31 (27184)
ಶತ್ರುರೇಷ ತ್ವಯಾ ವೀರ ದೇವಗನಧರ್ವಭೋಗಿನಾಂ।
ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ದಾನವಾನಾಂ ಚ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಪಾತಿತಃ ॥ 3-292-32 (27185)
ಅವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪುರಾಽಭವತ್।
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾತ್ಪಾಪಃ ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಮುಪೇಕ್ಷಿತಃ ॥ 3-292-33 (27186)
ವಧಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಸ್ತೇನ ಹೃತಾ ಸೀತಾ ದುರಾತ್ಮನಾ।
ನಲಕೂಬರಶಾಪೇನ ರಕ್ಷಾ ಚಾಸ್ಯಾಃ ಕೃತಾ ಮಯಾ ॥ 3-292-34 (27187)
ಯದಿ ಹ್ಯಕಾಮಾಮಾಸೇವೇತ್ಸ್ತರಿಯಮನ್ಯಾಮಪಿ ಧ್ರುವಂ।
ಶತಧಾಽಸ್ಯ ಫಲೇನ್ಮೂರ್ಧಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸೋಭವತ್ಪುರಾ ॥ 3-292-35 (27188)
ನಾತ್ರಶಂಕಾ ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಪ್ರತೀಚ್ಛೇಮಾಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಂ ದೇವಾನಾಮಮಿತಪ್ರಭ ॥ 3-292-36 (27189)
ದಶರಥ ಉವಾಚ। 3-292-37x (2724)
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ವತ್ಸ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪಿತಾ ದಶರಥೋಸ್ಮಿ ತೇ।
ಅನುಜಾನಾಮಿ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಶಾಧಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 3-292-37 (27190)
ರಾಮ ಉವಾಚ। 3-292-38x (2725)
ಅಭಿವಾದಯೇತ್ವಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯದಿ ತ್ವಂ ಜನಕೋ ಮಮ।
ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರೀಂ ರಂಯಾಮಯೋಧ್ಯಾಂ ಶಾಸನಾತ್ತವ ॥ 3-292-38 (27191)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-292-39x (2726)
ತಮುವಾಚ ಪಿತಾ ಭೂಯಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಗಚ್ಛಾಯೋಧ್ಯಾಂ ಪ್ರಶಾಧಿ ತ್ವಂರಾಮ ರಕ್ತಾಂತಲೋಚನ।
ಸಂಪೂರ್ಣಾನೀಹವರ್ಷಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-292-39 (27192)
ತತೋ ದೇವಾನ್ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮುಹೃದ್ಭಿರಭಿನಂದಿತಃ।
ಮಹೇಂದ್ರಇವ ಪೌಲೋಂಯಾ ಭಾರ್ಯಯಾ ಸ ಸಮೇಯಿವಾನ್ ॥ 3-292-40 (27193)
ತತೋ ವರಂ ದದೌ ತಸ್ಮೈ ಹ್ಯವಿಂಧ್ಯಾಯ ಪರಂತಪಃ।
ತ್ರಿಜಟಾಂ ಚಾರ್ಥಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ॥ 3-292-41 (27194)
ತಮುವಾಚ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ದೇವೈಃ ಶಕ್ರಷುರೋಗಮೈಃ।
ಕೌಸಲ್ಯಾಮಾತರಿಷ್ಟಾಂಸ್ತೇ ವರಾನದ್ಯ ದದಾನಿ ಕಾನ್ ॥ 3-292-42 (27195)
ವವ್ರೇರಾಮಃ ಸ್ಥಿತಿಂ ಧರ್ಮೇ ಶತ್ರುಭಿಶ್ಚಾಪರಾಜಯಂ।
ರಾಕ್ಷಸೈರ್ನಿಹತಾನಾಂ ಚ ವಾನರಾಣಾಂ ಸಮುದ್ಭವಂ ॥ 3-292-43 (27196)
ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪ್ರೋಕ್ತೇ ತಥೇತಿವಚನೇ ತದಾ।
ಸಮುತ್ತಸ್ಥುರ್ಮಹಾರಾಜ ವಾನರಾ ಲಬ್ಧಚೇತಸಃ ॥ 3-292-44 (27197)
ಸೀತಾ ಚಾಪಿ ಮಹಾಭಾಗಾ ವರಂ ಹನುಮತೇ ದದೌ।
ರಾಮಕೀರ್ತ್ಯಾ ಸಮಂ ಪುತ್ರ ಜೀವಿತಂ ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-292-45 (27198)
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ವಾಮುಪಭೋಗಾಶ್ಚ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಕೃತಾಃ ಸದಾ।
ಉಪಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ಹನುಮನ್ನಿತಿ ಸ್ಮ ಹರಿಲೋಚನ ॥ 3-292-46 (27199)
ತತಸ್ತೇ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾನಾಂ ತೇಪಾಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾಂ।
ಅಂತರ್ಧಾನಂ ಯಯುರ್ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 3-292-47 (27200)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಮಂ ತು ಜಾನಕ್ಯಾ ಸಂಗತಂ ಶಕ್ರಸಾರಥಿಃ।
ಉವಾಚ ಪರಮಪ್ರೀತಸುಹೃನ್ಮಧ್ಯ ಇದಂ ವಚಃ ॥ 3-292-48 (27201)
ದೇವಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಮಾನುಷಾಸುರಭೋಗಿನಾಂ।
ಅಪನೀತಂ ತ್ವಯಾ ದುಃಖಮಿದಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ ॥ 3-292-49 (27202)
ಸದೇವಾಸುರಗನಧರ್ವಾ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ।
ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ಲೋಕಾಸ್ತ್ವಾಂ ಯಾವದ್ಭೂಮಿರ್ಧರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-292-50 (27203)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾಽನುಜ್ಞಾಪ್ಯರಾಮಂ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರಂ।
ಸಂಪೂಜ್ಯಾಪಾಕ್ರಮತ್ತೇನ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ ॥ 3-292-51 (27204)
ತತಃಸೀತಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ರಾಮಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ।
ಸುಗ್ರೀವಪ್ರಮುಖೈಶ್ಚೈವ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವವಾನರೈಃ ॥ 3-292-52 (27205)
ವಿಧಾಯ ರಕ್ಷಾಂ ಲಂಕಾಯಾಂ ವಿಭೀಷಣಪುರಸ್ಕೃತಃ।
ಸಂತತಾರ ಪುನಸ್ತೇನ ಸೇತುನಾ ಮಕರಾಲಯಂ ॥ 3-292-53 (27206)
ಪುಷ್ಪಕೇಣ ವಿಸಾನನ ಖೇಚರೇಣ ವಿರಾಜತಾ।
ಕಾಮಗೇನ ಯಥಾಮುಖ್ಯೈರಮಾತ್ಯೈಃ ಸಂವೃತೋ ವಸೀ ॥ 3-292-54 (27207)
ತತಸ್ತೀರೇ ಸಮುದ್ರಸ್ಯಂ ಯತ್ರಶಿಶ್ಯ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ತತ್ರೈವೋವಾಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವವಾನರೈಃ ॥ 3-292-55 (27208)
ಅಥೈನಾನ್ರಾಘವಃ ಕಾಲೇ ಸಮಾನೀಯಾಭಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ವಿಸರ್ಜಯಾಮಾಸ ತದಾ ರತ್ನೈಃ ಸಂತೋಷ್ಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 3-292-56 (27209)
ಗತೇಷು ವಾನರೇಂದ್ರೇಷು ಗೋಪುಚ್ಛರ್ಕ್ಷೇಷು ತೇಷು ಚ।
ಸುಗ್ರೀವಸಹಿತೋ ರಾಮಃ ಕಿಷ್ಕಿಂದಾಂ ಪುನರಾಗಮತ್ ॥ 3-292-57 (27210)
ವಿಭೀಷಣೇನಾನುಗತಃ ಸುಗ್ರೀವಸಹಿತಸ್ತದಾ।
ಪುಷ್ಪಕೇಣ ವಿಮಾನೇನ ವೈದೇಹ್ಯಾ ದರ್ಶಯನ್ವನಂ ॥ 3-292-58 (27211)
ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾಂ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯರಾಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂವರಃ।
ಅಂಗದಂ ಕೃತಕರ್ಮಾಣಂ ಯೌವರಾಜ್ಯೇಽಭ್ಯಷೇಚಯತ್ ॥ 3-292-59 (27212)
ತತಸ್ತೈರೇವ ಸಹಿತೋ ರಾಮಃ ಸೌಮಿತ್ರಿಣಾ ಸಹ।
ಯಥಾಗತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ಪ್ರಯಯೌ ಸ್ವಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-292-60 (27213)
ಅಯೋಧ್ಯಾಂ ಸ ಸಮಾಸಾದ್ಯಪುರೀಂ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಸ್ತತಃ।
ಭರತಾಯ ಹನೂಮಂತಂ ದೂತಂ ಪ್ರಾಸ್ಥಾಪಯದ್ದ್ರುತಂ ॥ 3-292-61 (27214)
ಲಕ್ಷಯಿತ್ವೇಂಗಿತಂ ಸರ್ವಂಪ್ರಿಯಂ ತಸ್ಮೈ ನಿವೇದ್ಯ ವೈ।
ವಾಯುಪುತ್ರೇ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನಂದಿಗ್ರಾಮಮುಪಾವಿಶತ್ ॥ 3-292-62 (27215)
ಸತತ್ರಮಲದಿಗ್ಧಾಂಗಂ ಭರತಂ ಚೀರವಾಸಸಂ।
`ನಂದಿಗ್ರಾಮಗತಂರಾಮಃ ಸಶತ್ರುಘ್ನಂ ಸರಾಘವಃ'।
ಅಗ್ರತಃಪಾದುಕೇ ಕೃತ್ವಾ ದದರ್ಶಾಸೀನಮಾಸನೇ ॥ 3-292-63 (27216)
ಸಮೇತ್ಯಭರತೇನಾಥ ಶತ್ರುಘ್ನೇನ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ರಾಘವಃ ಸಹಸೌಮಿತ್ರಿರ್ಮುಮುದೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-292-64 (27217)
ತತೋ ಭರತಶತ್ರುಘ್ನೌ ಸಮೇತೌ ಗುರುಣಾ ತದಾ।
ವೈದೇಹ್ಯಾ ದರ್ಶನೇನೋಭೌ ಪ್ರಹರ್ಷಂ ಸಮವಾಪತುಃ ॥ 3-292-65 (27218)
ತಸ್ಮೈ ತದ್ಭರತೋ ರಾಜ್ಯಮಾಗತಾಯಾತಿಸತ್ಕೃತಂ।
ನ್ಯಾಸಂ ನಿರ್ಯಾತಯಾಮಾಸ ಯುಕ್ತಃ ಪರಮಯಾ ಮುದಾ ॥ 3-292-66 (27219)
ತತಸ್ತಂ ವೈಷ್ಣವೇ ಶೂರಂ ನಕ್ಷತ್ರೇಽಭಿಜಿತೇಽಹನಿ।
ವಸಿಷ್ಠೋ ವಾಮದೇವಶ್ಚ ಸಹಿತಾವಭ್ಯಷಿಂಚತಾಂ ॥ 3-292-67 (27220)
ಸೋಭಿಷಿಕ್ತಃ ಕಪಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸುಗ್ರೀವಂ ಸಸುಹೃಜ್ಜನಂ।
ವಿಭೀಷಣಂ ಚ ಪೌಲಸ್ತ್ಯಮನ್ವಜಾನಾದ್ಗೃಹಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 3-292-68 (27221)
ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ವಿವಿಧೈ ರತ್ನೈಃ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೌ ಮುದಾ ಯುತೌ।
ಸಮಾಧಾಯೇತಿಕರ್ತವ್ಯಂ ದುಃಖೇನ ವಿಸಸರ್ಜ ಹ ॥ 3-292-69 (27222)
ಪುಷ್ಪಕಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ತತ್ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಸ ರಾಘವಃ।
ಪ್ರಾದಾದ್ವೈಶ್ರವಣಾಯೈವ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸ ರಘುನಂದನಃ ॥ 3-292-70 (27223)
ತತೋ ದೇವರ್ಷಿಸಹಿತಃ ಸರಿತಂ ಗೋಮತೀಮನು।
ಶತಾಶ್ವಮೇಧಾನಾಜಹ್ರೇ ಜಾರೂಥ್ಯಾನ್ಸ ನಿರರ್ಗಲಾನ್ ॥ 3-292-71 (27224)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 292 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-292-3 ಬ್ರಿದಶಾಲಯಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತತ್ಸ್ಥಾಃ ॥ 3-292-55 ಯತ್ರ ಶಿಶ್ಯೇ ಪೂರ್ವಂ ಸಮುದ್ರಪ್ರಾರ್ಥನಾರ್ಥಂ ಶಯನಂ ಕೃತವಾನ್ ॥ 3-292-62 ಲಕ್ಷಯಿತ್ವೇಂಗಿತೈಃ ಸರ್ವೈರಿತಿ ಧ.ಪಾಟಃ ॥ 3-292-65 ಗುರುಣಾ ರಾಮೇಣ ॥ 3-292-67 ವೈಷ್ಣವೇ ನಕ್ಷತ್ರೇಶ್ರವಣೇ ॥ 3-292-71 ಜಾರೂಥ್ಯಾನ್ ತ್ರಿಗುಣದಕ್ಷಿಣಾನಿತ್ಯರ್ಜುನಮಿಶ್ರಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 293
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.293. ಅಧ್ಯಾಯಃ 293
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಸ್ವಸ್ಯಾನುಪಮದುಃಖಾನುಭವಿತೃತ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶೋಚತೋಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಹೇತೂಪನ್ಯಾಸೇನ ಶೋಕಾಪನೋದನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-293-0 (27225)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-293-0x (2727)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ರಾಮೇಣಾಮಿತತೇಜಸಾ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವ್ಯಸನಮತ್ಯುಗ್ರಂ ವನವಾಸಕೃತಂ ಪುರಾ ॥ 3-293-1 (27226)
ಮಾ ಶುಚಃ ಪರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಸಿ ಪರಂತಪ।
ಬಾಹುವೀರ್ಯಾಶ್ರಯೇಮಾರ್ಗೇ ವರ್ತಸೇ ದೀಪ್ತನಿರ್ಣಯೇ ॥ 3-293-2 (27227)
ನ ಹಿ ತೇ ವೃಜಿನಂ ಕಿಂಚಿದ್ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಮಣ್ವಪಿ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಮಾರ್ಗೇ ನಿಪೀದೇಯುಃ ಸೇಂದ್ರಾ ಅಪಿ ಸುರಾಸುರಾಃ ॥ 3-293-3 (27228)
ಸಂಹತ್ಯ ನಿಹತೋವೃತ್ರೋ ಮರುದ್ಭಿರ್ವಜ್ರಪಾಣಿನಾ।
ನಮುಚಿಶ್ಚೈವದುರ್ಧರ್ಷೋ ದೀರ್ಗಜಿಹ್ವಾ ಚರಾಕ್ಷಸೀ ॥ 3-293-4 (27229)
ಸಹಾಯವತಿ ಸರ್ವಾರ್ಥಾಃ ಸತಿಷ್ಠಂತೀಹ ಸರ್ವಶಃ।
ಕಿಂನು ತಸ್ಯಾಜಿತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಯಸ್ ಭ್ರಾತಾ ಧನಂಜಯಃ ॥ 3-293-5 (27230)
ಅಯಂ ಚ ಬಲಿನಾಂಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ಯುವಾನೌ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸೌ ವೀರೌ ಮಾದ್ರವತೀಸುತೌ ॥ 3-293-6 (27231)
ಏಭಿಃ ಸಹಾಯೈಃ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ವಿಷೀದಸಿ ಪರಂತಪ।
ಯ ಇಮೇ ವಜ್ರಿಣಃ ಸೇನಾಂ ಜಯೇಯುಃ ಸಮರುದ್ಗಣಾಂ ॥ 3-293-7 (27232)
ತ್ವಮಪ್ಯೇಭಿರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೈಃ ಸಹಾಯೈರ್ದೇವರೂಪಿಭಿಃ।
ವಿಜೇಷ್ಯಸಿ ರಣೇ ಸರ್ವಾನಮಿತ್ರಾನ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-293-8 (27233)
ಇತಶ್ಚ ತ್ವಮಿಮಾಂ ಪಶ್ಯಸೈಂಧವೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ।
ಬಲಿನಾ ವೀರ್ಯಮತ್ತೇನ ಹೃತಾಮೇಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 3-293-9 (27234)
ಆನೀತಾಂ ದ್ರೌಪದೀಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಜಯದ್ರಥಂ ಚ ರಾಜಾನಂ ವಿಜಿತಂ ವಶಮಾಗತಂ ॥ 3-293-10 (27235)
ಅಸಹಾಯೇನ ರಾಮೇಣ ವೈದೇಹೀ ಪುನರಾಹೃತಾ।
ಹತ್ವಾಸಂಖ್ಯೇ ದಶಗ್ರೀವಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಂ ॥ 3-293-11 (27236)
ಯಸ್ ಶಾಖಾಮೃಗಾಮಿತ್ರಾಣ್ಯೃಕ್ಷಾಃ ಕಾಲಮುಖಾಸ್ತಥಾ।
ಜಾತ್ಯಂತರಗತಾ ರಾಜನ್ನೇತದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾಽನುಚಿಂತಯ ॥ 3-293-12 (27237)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾ ಶುಚೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ತ್ವದ್ವಿಧಾ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ನ ಶೋಚಂತಿ ಪರಂತಪ ॥ 3-293-13 (27238)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-293-14x (2728)
ಏವಮಾಶ್ವಾಸಿತೋ ರಾಜಾಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದುಃಖಮದೀನಾತ್ಮಾ ಪುನರಪ್ಯೇನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-293-14 (27239)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನಪಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 294 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-293-2 ದೀಪ್ತನಿರ್ಣಯೇ ಅಸಂದಿಗ್ಧೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಫಲೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 294
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.294. ಅಧ್ಯಾಯಃ 294
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾವಿತ್ರ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥ ಅಸ್ವಪತಿನಾಂನೋ ಮದ್ರರಾಜಸ್ಯ ಸ್ವೀಯವ್ರತಚರ್ಯಾಸಂತುಷ್ಟಸಾವಿತ್ರೀದೇವೀಪ್ರಸಾದಾತ್ಸಾವಿತ್ರೀನಾಮಕಕನ್ಯಾಜನನಂ ॥ 2 ॥ ಯೌವನಸ್ಯಯಾತಯಾ ಪಿತ್ರಾಜ್ಞಯಾ ವೃದ್ದಾಮಾತ್ಯೈಃ ಸಹ ರಾಜರ್ಷೀಣಾಮಾಶ್ರಮೇಷು ಸ್ವೋಧಿತವರಾನ್ವೇಷಣಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-294-0 (27240)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-294-0x (2729)
ನಾತ್ಮಾನಮನುಶೋಚಾಮಿ ನೇಮಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಮಹಾಮುನೇ।
ಹರಣಂ ಚಾಪಿ ರಾಜ್ಯಸ್ ಯಥೇಮಾಂ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾಂ ॥ 3-294-1 (27241)
ದ್ಯೂತೇ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ ಕ್ಲಿಷ್ಟಾಃ ಕೃಷ್ಣಯಾ ತಾರಿತಾ ವಯಂ।
ಜಯದ್ರಥೇನ ಚಪುನರ್ವನಾಚ್ಚಾಪಿ ಹೃತಾ ಬಲಾತ್ ॥ 3-294-2 (27242)
ಅಸ್ತಿ ಸೀಮಂತಿನೀ ಕಾಚಿದ್ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಽಪಿವಾ ಶ್ರುತಾ।
ಪತಿವ್ರತಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯಥೇಯಂ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾ ॥ 3-294-3 (27243)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-294-4x (2730)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಕುಲಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ರಾಜಕನ್ಯಯಾ ॥ 3-294-4 (27244)
ಆಸೀನ್ಮದ್ರೇಷು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ರಾಜಾ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚಮಹಾತ್ಮಾ ಚ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-294-5 (27245)
ಯಜ್ವಾ ದಾನಪತಿರ್ದಕ್ಷಃ ಪೌರಜಾನಪದಪ್ರಿಯಃ।
ಪಾರ್ಥಿವೋಽಶ್ವಪತಿರ್ನಾಮ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ ॥ 3-294-6 (27246)
ಕ್ಷಮಾವಾನನಪತ್ಯಶ್ಚ ಸತ್ಯವಾಗ್ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತೇನ ವಯಸಾ ಸಂತಾಪಮುಪಜಗ್ಮಿವಾನ್ ॥ 3-294-7 (27247)
ಅಪತ್ಯೋತ್ಪಾದನಾರ್ಥಂ ಚ ತೀವ್ರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಕಾಲೇ ಪರಿಮಿತಾಹಾರೋ ಬ್ರಹಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ॥ 3-294-8 (27248)
ಹುತ್ವಾ ಶತಸಹಸ್ರಂ ಸ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಷಷ್ಠೇಷಷ್ಠೇ ತದಾಕಾಲೇ ಬಭೂವ ಮಿತಮೋಜನಃ ॥ 3-294-9 (27249)
ಏತೇನ ನಿಯಮೇನಾಸೀದ್ವರ್ಷಾಣ್ಯಷ್ಟಾದಶೈವ ತು।
ಪೂರ್ಣೇ ತ್ವಷ್ಟಾದಶೇ ವರ್ಷೇ ಸಾವಿತ್ರೀ ತುಷ್ಟಿಮಭ್ಯಗಾತ್ ॥ 3-294-10 (27250)
ರೂಪಿಣೀ ತು ತದಾ ರಾಜಂದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಂ ನೃಪಂ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾತ್ಸಮುತ್ಥಾಯ ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽನ್ವಿತಾ ॥ 3-294-11 (27251)
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ವರದಾ ವಚನಂ ಪಾರ್ಥಿವಂ ತದಾ।
ಸಾ ತಮಶ್ವಪತಿಂ ರಾಜನ್ಸಾವಿತ್ರೀ ನಿಯಮೇ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 3-294-12 (27252)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಶುದ್ಧೇನ ದಮೇನ ನಿಯಮೇನ ರಚ।
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಚ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ತುಷ್ಟಾಽಸ್ಮಿ ತವ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ॥ 3-294-13 (27253)
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವಾಶ್ವಪತೇ ಮದ್ರರಾಜ ಯದೀಪ್ಸಿತಂ।
ನ ಪ್ರಾಮಾದಶ್ಚ ಧರ್ಮೇಷು ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತೇ ಕಥಂಚನ ॥ 3-294-14 (27254)
ಅಶ್ವಪತಿರುವಾಚ। 3-294-15x (2731)
ಅಪತ್ಯಾರ್ಥಃ ಸಮಾರಂಭಃ ಕೃತೋ ಧರ್ಮೇಪ್ಸಯಾ ಮಯಾ।
ಪುತ್ರಾ ಮೇ ಬಹವೋ ದೇವಿ ಭವೇಯುಃ ಕುಲಭಾವನಾಃ ॥ 3-294-15 (27255)
ತುಷ್ಟಾಽಸಿ ಯದಿ ಮೇ ದೇವಿ ವರಮೇತಂ ವೃಣೋಂಯಹಂ।
ಸಂತಾಂ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯಾಹುರ್ಮಾಂ ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-294-16 (27256)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-294-17x (2732)
ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಯಾ ರಾಜನ್ನಭಿಪ್ರಾಯಮಿಮಂ ತವ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪುತ್ರಾರ್ಥಮುಕ್ತೋ ವೈ ಭಗವಾಂಸ್ತೇ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 3-294-17 (27257)
ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚೈವ ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಸ್ವಯಂ ವಿಹಿತವತ್ಯಹಂ।
ಕನ್ಯಾ ತೇಜಸ್ವಿನೀ ಸೌಂಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-294-18 (27258)
ಉತ್ತರಂ ಚ ನ ತೇ ಕಿಂಚಿದ್ವ್ಯಾಹರ್ತವ್ಯಂ ಕಥಂಚನ।
ಪಿತಾಮಹನಿಯೋಗೇನ ತುಷ್ಟಾ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-294-19 (27259)
ಸ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ವಚನಂ ನೃಪಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಪುನಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-294-20 (27260)
ಅಂತರ್ಹಿತಾಯಾಂ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಂ ಜಗಾಮ ಸ್ವಪುರಂ ನೃಪಃ।
ಸ್ವರಾಜ್ಯೇ ಚಾವಸದ್ಬೀರಃ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್ ॥ 3-294-21 (27261)
ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ತು ಗತೇ ಕಾಲೇ ಸ ರಾಜಾ ನಿಯತಬ್ರತಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣ್ಯಾಂ ಮಹಿಷ್ಯಾಂ ಕಗರ್ಭಮಾದಧೇ ॥ 3-294-22 (27262)
ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾಸ್ತು ಗರ್ಭಃ ಸ ಮಾನವ್ಯಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ವ್ಯರ್ಧತಂ ತದಾ ಶುಕ್ಲೇ ತಾರಾಪತಿರಿವಾಂಬರೇ ॥ 3-294-23 (27263)
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ತು ಸುಷುವೇ ಕನ್ಯಾಂ ರಾಜೀವಲೋಚನಾಂ।
ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ ತಸ್ಯಾ ಮುದಿತಶ್ಚಕ್ರೇ ಚ ನೃಪಸತ್ತಮಃ ॥ 3-294-25aಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಪ್ರೀತಯಾ ದತ್ತಾ ಸಾವ್ತ್ರ್ಯಾ ದ್ದುತಯಾ ಹ್ಯಪಿ।
ಸಾವಿತ್ರೀತ್ಯೇವ ನಾಮಾಸ್ಯಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ವಿಪ್ರಾಸ್ತಥಾ ಪಿತಾ ॥ 3-294-24 (27264)
ಸಾ ವಿಗ್ರಹವತೀವ ಶ್ರೀವ್ಯವರ್ಧತ ನೃಪಾತ್ಮಜಾ।
ಕಾಲೇನ ಚಾಪಿ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಯೌವನಸ್ತಾ ಬಭೂವ ಹ ॥ 3-294-26 (27265)
ತಾಂ ಸುಮಧ್ಯಾಂ ಪೃಥುಶ್ರೋಣೀಂ ಪ್ರತಿಮಾಂ ಕಾಂಚನೀಮಿವ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇಯಂ ರದೇವಕನ್ಯೇತಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಮೇನಿರೇ ಜನಾಃ ॥ 3-294-27 (27266)
ತಾಂ ತು ಪದ್ಮಪಲಾಶಾಕ್ಷೀಂ ಜ್ವಲಂತೀಮಿವ ತೇಜಸಾ।
ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವರಯಾಮಾಸ ತೇಜಸಾ ಪ್ರತಿವಾರಿತಃ ॥ 3-294-28 (27267)
ಅಥೋಪೋಷ್ಯ ಶಿರಃಸ್ನಾತಾ ದೇವತಾಮಭಿಗಂಯ ಸಾ।
ಹುತ್ವಾಗ್ನಿಂ ವಿಧಿವದ್ವಿಪ್ರಾನ್ವಾಚಯಾಮಾಸ ಪರ್ವಣಿ ॥ 3-294-29 (27268)
ತತಃ ಸುಮನಸಃ ಶೇಷಾಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪಿತುಃ ಸಮೀಪಮಗಮದ್ದೇವೀ ಶ್ರೀರಿವ ರೂಪಿಣೀ ॥ 3-294-20 (27269)
ಸಾಽಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತುಃ ಪಾದೌ ಶೇಷಾಃ ಪೂರ್ವಂ ನಿವೇದ್ಯ ಚ।
ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ವರಾರೋಹಾ ನೃಪತೇಃ ಪಾರ್ಶ್ವಮಾಸ್ಥಿತಾ ॥ 3-294-31 (27270)
ಯೌವನಸ್ಥಾಂ ತು ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಾಂ ಸುತಾಂ ದೇವರೂಪಿಣೀಂ।
ಅಯಾಚ್ಯಮಾನಾಂ ಚ ವರೈರ್ನೃಪತಿರ್ದುಃಖಿತೋಽಭವತ್ ॥ 3-294-32 (27271)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-294-33x (2733)
ಪುತ್ರಿ ಪ್ರದಾನಕಾಲಸ್ತೇ ನ ಚ ಕಶ್ಚಿದ್ವೃಣೋತಿ ಮಾಂ।
ಸ್ವಯಮನ್ವಿಚ್ಛ ಭರ್ತಾರಂ ಗುಣೈಃ ಸದೃಶಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-294-33 (27272)
ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ ಪುರುಷೋ ಯಶ್ಚ ಸ ನಿವೇದ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಮಮ।
ವಿಮೃಶ್ಯಾಹಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ವರಯ ತ್ವಂ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-294-34 (27273)
ಶ್ರುತಂ ಹಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಪಠ್ಯಮಾನಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿಕಲ್ಯಾಣಿ ಗದತೋ ಮೇ ವಚಃ ಶೃಣು ॥ 3-294-35 (27274)
ಅಪ್ರದಾತಾ ಪಿತಾ ವಾಚ್ಯೋ ವಾಚ್ಯಶ್ಚಾನುಪಯನ್ಪತಿಃ।
ಮೃತೇ ಪಿತರಿ ಪುತ್ರಶ್ಚ ವಾಚ್ಯೋ ಮಾತುರರಕ್ಷಿತಾ ॥ 3-294-36 (27275)
ಇದಂ ಮೇ ವಚನಂ ಕ್ಷುತ್ವಾ ಭರ್ತುರನ್ವೇಷಣೇ ನ್ವರ।
ದೇವತಾನಾಂ ಯಥಾ ಯಾಚ್ಯೋ ನ ಭವೇಯಂ ತಥಾ ಕುರು ॥ 3-294-37 (27276)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದುಹಿತರಂ ತಥಾ ವೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ಮಂತ್ರಿಣಃ।
ವ್ಯಾದಿದೇಶಾನುಯಾತ್ರಂ ಚ ಗಂಯತಾಂ ಚೇತ್ಯಚೋದಯತ್ ॥ 3-294-38 (27277)
ಸಾಽಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತುಃ ಪಾದೌ ವ್ರೀಡಿತೇವ ಮನಸ್ವಿನೀ।
ಪಿತುರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ನಿರ್ಜಗಾಮಾವಿಚಾರಿತಂ ॥ 3-294-39 (27278)
ಸಾ ಹೈಮಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಸ್ಥವಿರೈಃ ಸಚಿವೈರ್ವೃತಾ।
ತಪೋವನಾನಿರಂಯಾಣಿ ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-294-40 (27279)
ಮಾನ್ಯಾನಾಂ ತತ್ರ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾದಾಭಿವಾದನಂ।
ವನಾನಿ ಕ್ರಮಶಸ್ತಾತ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಭ್ಯಗಚ್ಛತ ॥ 3-294-41 (27280)
ಏವಂ ತೀರ್ಥೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಧನೋತ್ಸರ್ಗಂ ನೃಪಾತ್ಮಜಾ।
ಕುರ್ವೀ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯಾನಾಂ ತಂತಂ ದೇಶಂ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-294-42 (27281)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 294 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-294-9 ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರೀ ಸವಿತೃಕನ್ಯಾ ತದ್ದೈವತ್ಯವಾ ಋಚಾ ರಸಾ ಚ। ಸೋರ್ಮಾ ವಧೂಯುರಭವದಿತ್ಯಾದಿಃ। ಷಷ್ಠೇಕಾಲೇ ಅಷ್ಟಧಾವಿಭಕ್ತಸ್ಯಾಹ್ನಃ ಷಷ್ಠೇಶೇ ॥ 3-294-19 ಉತ್ತರಂ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾರ್ಥನಾವಚನಂ ॥ 3-294-20 ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಾಜ್ಞೋಕೃತ್ಯ ॥ 3-294-23 ಮಾನವ್ಯಾ ಮನುಪುತ್ರ್ಯಾಃ ॥ 3-294-28 ಪ್ರತಿವಾರಿತೋಽಭಿಭೂತಃ ॥ 3-294-30 ಸುಮನಸ ಇಷ್ಟದೇವತಾಯಾಃ। ಶೋಷಾಃ ಪ್ರಸಾದಪೂರ್ವಕಂ ದತ್ತಾನಿ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ॥ 3-294-32 ಅಯಾಚ್ಯಮಾನಾಂ ತು ನರೈರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-294-34 ಪ್ರಾರ್ಥಿತ ಇಚ್ಛಿತಃ ॥ 3-294-36 ವಾಚ್ಯೋ ನಿಂದ್ಯಃ। ಅನುಪಯನ್ ಋತಾವಗಚ್ಛನ ॥ 3-294-38 ಅನುಯಾತ್ರಾಂ ಯಾತ್ರೋಪಕರಣಂ ವಾಹನಾದಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 295
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.295. ಅಧ್ಯಾಯಃ 295
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಮನಸಾ ಸ್ವಾನುಗುಣನಿರ್ಧಾರಣಪೂರ್ವಕಂ ವನಾದಾಗತಯಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ನಾರದೇನ ಸಹ ಸಂಭಾಷಮಾಣಸ್ಯ ಪಿತುರಂತಿಕಮೇತ್ಯ ತಯೋಃ ಪಾದಾಭಿವಾದನಂ ॥ 1 ॥ ನಾರದಸಂನಿಧೌ ಪಿತ್ರಾ ಪೃಷ್ಟಯಾ ತಥಾ ದ್ಯುಮಸ್ಸೇನಸೂನೋಃ ಸತ್ಯವತಃ ಪಠಿತ್ವೇನ ಮನಸಾ ವರಣಕಥನಂ ॥ 2 ॥ ಪಿತ್ರಾ ನಾರದವಚನಾತ್ತಸ್ಯಾಲ್ಪಾಯುಷ್ಟ್ವನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ವರಾಂತರವರಣಂ ಚೋದಿತಯಾಪಿ ತಯಾ ಸ್ವಾಧ್ಯವಸಾಯಾದನಿವರ್ತನಂ ॥ 3 ॥ ರಾಜ್ಞಾಪಿ ತಸ್ಯಾ ನಿರ್ವಂಧಾನ್ನಾರದವಚನಾಚ್ಚ ತಸ್ಮಾ ಏವ ತಸ್ಯಾ ದಾನಾಧ್ಯವಸಾನಂ ॥ 4 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-295-0 (27282)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-295-0x (2734)
ಅಥ ಮದ್ರಾಧಿಪೋ ರಾಜಾ ನಾರದೇನ ಸಮಾಗತಃ।
ಉಪವಿಷ್ಟಃ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಕಥಾಯೋಗೇನ ಭಾರತ ॥ 3-295-1 (27283)
ತತೋಽಭಿಗಂಯ ತೀರ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಶ್ರಮಾಂಸ್ತಥಾ।
ಆಜಗಾಮ ಪಿತುರ್ವೇಶ್ಮ ಸಾವಿತ್ರೀ ಸಹ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ॥ 3-295-2 (27284)
ನಾರದೇನ ಸಹಾಸೀನಂ ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತರಂ ಶುಭಾ।
ಉಭಯೋರೇವ ಶಿರಸಾ ಚಕ್ರೇ ಪಾದಾಭಿವಾದನಂ ॥ 3-295-3 (27285)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-4x (2735)
ಕ್ವ ಗತಾಽಭೂತ್ಸುತೇಯಂ ತೇ ಕುತಶ್ಚೈವಾಗತಾ ನೃಪ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಯುವತೀಂ ಭದ್ರ ನ ಚೈನಾಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛಸಿ ॥ 3-295-4 (27286)
ಅಶ್ವಪತಿರುವಾಚ। 3-295-5x (2736)
ಕಾರ್ಯೇಣ ಖಲ್ವನೇನೈವ ಪ್ರೇಷಿತಾದ್ಯೈವ ಚಾಗತಾ।
ಏತಸ್ಯಾಃ ಶೃಣು ದೇವರ್ಷೇ ಭರ್ತಾರಂ ಯೋಽನಯಾ ವೃತಃ ॥ 3-295-5 (27287)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-295-6x (2737)
ಸಾ ಬ್ರೂಹಿ ವಿಸ್ತರೇಣೇತಿ ಪಿತ್ರಾ ಸಂಯೋದಿತಾ ಶುಭಾ।
ತದೈವ ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-295-6 (27288)
ಆಸೀತ್ಸಾಲ್ವೇಷು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಪಶ್ಚಾಚ್ಚಾಂಧೋ ಬಭೂವ ಹ ॥ 3-295-7 (27289)
ವಿನಷ್ಟಚಕ್ಷುಷಸ್ತಸ್ಯ ಬಾಲಪುತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸಾಮೀಪ್ಯೇನ ಹೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಛಿದ್ರೇಽಸ್ಮಿನ್ಪೂರ್ವವೈರಿಣಾ ॥ 3-295-8 (27290)
ಸ ಬಾಲವತ್ಸಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಭಾರ್ಯಯಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ವನಂ।
ಮಹಾರಣ್ಯಂ ಗತಶ್ಚಾಪಿ ಪಸ್ತೇಷೇ ಮಹಾವ್ರತಃ ॥ 3-295-9 (27291)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಪುರೇ ಜಾತಃ ಸಂವೃದ್ಧಶ್ಚ ತಪೋವನೇ।
ಸತ್ಯವಾನನುರೂಪೋ ಮೇ ಭರ್ತೇತಿ ಮನಸಾ ವೃತಃ ॥ 3-295-10 (27292)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-11x (2738)
ಅಹೋ ವತ ಮಹತ್ಪಾಪಂ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ನೃಪತೇ ಕೃತಂ।
ಅಜಾನಂತ್ಯಾ ಯದನಯಾ ಗುಣವಾನ್ಸತ್ಯವಾನ್ವೃತಃ ॥ 3-295-11 (27293)
ಸತ್ಯಂ ವದತ್ಯಸ್ಯ ಪಿತಾ ಸತ್ಯಂ ಮಾತಾ ಪ್ರಭಾಷತೇ।
ತಥಾಽಸ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ನಾಮೈತತ್ಸತ್ಯವಾನಿತಿ ॥ 3-295-12 (27294)
ಬಾಲಸ್ಯಾಶ್ವಾಃ ಪ್ರಿಯಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಕರೋತ್ಯಶ್ವಾಂಶ್ಚ ಮೃನ್ಮಯಾನ್।
ಚಿತ್ರೇಽಪಿ ವಿಲಿಖತ್ಯಶ್ವಾಂಶ್ಚಿತ್ರಾಶ್ವ ಇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ ॥ 3-295-13 (27295)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-295-14x (2739)
ಅಪೀದಾನೀಂ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ವಾ ನೃಪಾತ್ಮಜಃ।
ಕ್ಷಮಾವಾನಪಿ ವಾ ಶೃರಃ ಸತ್ಯವಾನ್ಪಿತೃವತ್ಸಲಃ ॥ 3-295-14 (27296)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-15x (2740)
ವಿವಸ್ವಾನಿವ ತೇಜಸ್ವೀ ವೃಹಸ್ಪತಿಸಮೋ ಮತೌ।
ಮಹೇಂದ್ರ ಇವನ ವೀರಶ್ಚ ವಸುಧೇವ ಕ್ಷಮಾನ್ವಿತಃ ॥ 3-295-15 (27297)
ಅಶ್ವಪತಿರುವಾಚ। 3-295-16x (2741)
ಅಪಿ ರಾಜಾತ್ಮಜೋ ದಾತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಸತ್ಯವಾನ್।
ರೂಪವಾನಪ್ಯುದಾರೋ ವಾಽಪ್ಯಥವಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ ॥ 3-295-16 (27298)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-17x (2742)
ಸಾಂಕೃತೇ ರಂತಿದೇವಸ್ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ದಾನತಃ ಸಮಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋ ಯಥಾ ॥ 3-295-17 (27299)
ಯಯಾತಿರಿವ ಚೋದಾರಃ ಸೋಮವತ್ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ।
ರೂಪೇಣಾನ್ಯತಮೋಽಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಸುತೋ ಬಲೀ ॥ 3-295-18 (27300)
`ಸ ವದಾನ್ಯಃ ಸ ತೇಜಸ್ವೀಧೀಮಾಂಶ್ಚೈವ ಕ್ಷಮಾನ್ವಿತಃ'।
ಸ ದಾಂತಃ ಸ ಮೃದುಃ ಶೂರಃ ಸ ಸತ್ಯಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸನ್ಮೈತ್ರಃ ಸೋನಸೂಯಶ್ಚ ಸ ಹ್ರೀಮಾಂದ್ಯುತಿಮಾಂಶ್ಚ ಸಃ ॥ 3-295-19 (27301)
ನಿತ್ಯಶಶ್ಚಾರ್ಜವಂ ತಸ್ಮಿಂಧೃತಿಸ್ತತ್ರೈವ ಚ ಧ್ರುವಾ।
ಸಂಕ್ಷೇಪತಸ್ತಪೋವೃದ್ಧೈಃ ಶೀಲವೃದ್ಧೈಶ್ಚ ಕಥ್ಯತೇ ॥ 3-295-20 (27302)
ಅಶ್ವಪತಿರುವಾಚ। 3-295-21x (2743)
ಗುಣೈರುಪೇತಂ ಸರ್ವೈಸ್ತಂ ಭಗವನ್ಪ್ರಬ್ರವೀಷಿ ಮೇ।
ದೋಷಾನಪ್ಯಸ್ಯ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯದಿ ಸಂತೀಹ ಕೇಚನ ॥ 3-295-21 (27303)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-22x (2744)
ಏಕ ಏವಾಸ್ಯ ದೋಷೋ ಹಿ ಗುಣಾನಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸ ಚ ದೋಷಃ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ನ ಶಕ್ಯಮತಿವರ್ತಿತುಂ ॥ 3-295-22 (27304)
ಏಕೋ ದೋಷೋಽಸ್ತಿ ನಾನ್ಯೋಽಸ್ಯ ಸೋದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಸತ್ಯವಾನ್।
ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಕ್ಷೀಣಾಯುರ್ದೇಹನ್ಯಾಸಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-295-23 (27305)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-295-24x (2745)
ಏಹಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಗಚ್ಛಸ್ವ ಅನ್ಯಂ ವರಯ ಶೋಭನೇ।
ತಸ್ಯ ದೋಷೋ ಮಹಾನೇಕೋ ಗುಣಾನಾಕ್ರಂಯ ಚ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-295-24 (27306)
ಯಥಾ ಮೇ ಭಗವಾನಾಹ ನಾರದೋ ದೇವಸತ್ಕೃತಃ।
ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಸೋಽಲ್ಪಾಯುರ್ದೇಹನ್ಯಾಸಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-295-25 (27307)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-295-26x (2746)
ಸಕೃದಂಶೋ ನಿಪತತಿ ಸಕೃತ್ಕನ್ಯಾ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಸ ಕೃದಾಹ ದದಾನೀತಿ ತ್ರೀಣ್ಯೇತಾನಿ ಸಕೃತ್ಸಕೃತೇ ॥ 3-295-26 (27308)
ದೀರ್ಘಾಯುರಥವಾಽಲ್ಪಾಯುಃ ಸಗುಣೋ ನಿರ್ಗುಣೋಽಪಿ ವಾ।
ಸಕೃದ್ವೃತೋ ಮಯಾ ಭರ್ತಾ ನ ದ್ವಿತೀಯಂ ವೃಣೋಂಯಹಂ ॥ 3-295-27 (27309)
ಮನಸಾ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾತತೋ ವಾಚಾಽಭಿಧೀಯತೇ।
ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮಣಾ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಮೇ ಮನಸ್ತತಃ ॥ 3-295-28 (27310)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-29x (2747)
ಸ್ಥಿರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ದುಹಿತುಸ್ತವ।
ನೈಷಾ ವಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಧರ್ಮಾದಸ್ಮಾತ್ಕಥಂಚನ ॥ 3-295-29 (27311)
ನಾನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷೇ ಸಂತಿ ಯೇ ಸತ್ಯವತಿ ವೈ ಗುಣಾಃ।
ಪ್ರದಾನಮೇವ ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ರೋಚತೇ ದುಹಿತುಸ್ತವ ॥ 3-295-30 (27312)
ರಾಜೋವಾಚ। 3-295-31x (2748)
ಅವಿಚಾಲ್ಯಮೇತದುಕ್ತಂ ತಥ್ಯಂ ಚ ಭವತಾ ವಚಃ।
ಕರಿಷ್ಯಾಂಯೇತದೇವಂ ಚ ಗುರುರ್ಹಿ ಭಗವಾನ್ಮಮ ॥ 3-295-31 (27313)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 3-295-32x (2749)
ಅವಿಘ್ನಮಸ್ತು ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಃ ಪ್ರದಾನೇ ದುಹಿತುಸ್ತವ।
ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ತಾವತ್ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭದ್ರಮಸ್ತು ವಃ ॥ 3-295-32 (27314)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-295-33x (2750)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಮುತ್ಪತ್ಯ ನಾರದಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಃ।
ರಾಜಾಽಪಿ ದುಹಿತುಃ ಸಜ್ಜಂ ವೈವಾಹಿಕಮಕಾರಯತ್ ॥ 3-295-33 (27315)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 295 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-295-1 ಕಥಾಯೋಗೇನ ಕಥಾಪ್ರಸಂಗೇನ ॥ 3-295-8 ಸಾಮೀಪ್ಯೇನ ಸಮೀಪವಾಸಿನಾ। ಛಿದ್ರೇ ಅಂಧತ್ವೇ ಸತಿ ॥ 3-295-10 ಸ್ಯವಾನ್ನಾಮತಃ ॥ 3-295-14 ತೇಜಸ್ವೀ ಪ್ರಭಾವವಾನ್ ॥ 3-295-17 ಸಾಂಕೃತೇಃ ಸಂಕೃತಿಪುತ್ರಸ್ಯ ॥ 3-295-22 ಆಕ್ರಂಯ ಅಭಿಭೂಯ ॥ 3-295-26 ಅಂಶಃ ಕಾಷ್ಠಪಾಷಾಣಾದೇಃ ಶಕಲಃ ಸಕೃನ್ನಿಪತತಿ। ಕೃತಸ್ಯ ಕರಣಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-295-31 ಏತತ್ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ವಚನಂ ಅವಿಚಾಲ್ಯಂ ಭವತಾ ಚ ತಥ್ಯಂ ಉಕ್ತಂ ॥ 3-295-32 ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 296
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.296. ಅಧ್ಯಾಯಃ 296
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಶ್ವಪತಿನಾ ರಾಜ್ಞಾ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಾಶ್ರಮಮೇತ್ಯ ಸತ್ಯವತೇ ಸ್ವಪುತ್ರ್ಯಾಃ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ರದಾನೇನ ವೈವಾಹಿಕೋತ್ಸವನಿರ್ವರ್ತನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವನಗರಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-296-0 (27316)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-296-0x (2751)
ಅಥ ಕನ್ಯಾಪ್ರದಾನೇ ಸ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಸಮಾನಿತ್ಯೇ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂಭಾಂಡಂ ವೈವಾಹಿಕಂ ನೃಪಃ ॥ 3-296-1 (27317)
ತತೋ ವೃದ್ಧಾಂದ್ವಿಜಾನ್ಸರ್ವಾನೃತ್ವಿಕ್ಸಭ್ಯಪುರೋಹಿತಾನ್।
ಸಮಾಹೂಯ ದಿನೇ ಪುಣ್ಯೇ ಪ್ರಯಯೌ ಸಹ ಕನ್ಯಯಾ ॥ 3-296-2 (27318)
ಮೇಧ್ಯಾರಣ್ಯಂ ಸ ಗತ್ವಾ ಚ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಾಶ್ರಮಂ ನೃಪಃ।
ಪದ್ಭ್ಯಾಮೇವ ದ್ವಿಜೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ರಾಜರ್ಷಿಂ ತಮುಪಾಗಮತ್ ॥ 3-296-3 (27319)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯನ್ಮಹಾಭಾಗಂ ಸಾಲವೃಕ್ಷಮುಪಾಶ್ರಿತಂ।
ಕೌಶ್ಯಾಂ ಬೃಸ್ಯಾಂ ಸಮಾಸೀನಂ ಚಕ್ಷುರ್ಹೀನಂ ನೃಪಂ ತದಾ ॥ 3-296-4 (27320)
ಸ ರಾಜಾ ತಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಕೃತ್ವಾಪೂಜಾಂ ಯಥಾಽರ್ಹತಃ।
ವಾಚಾ ಸುನಿಯತೋ ಭೂತ್ವಾ ಚಕಾರಾತ್ಮನಿವೇದನಂ ॥ 3-296-5 (27321)
ತಸ್ಯಾರ್ಧ್ಯಮಾಸಂ ಚೈವ ಗಾಂ ಚಾವೇದ್ಯಸ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಕಿಮಾಗಮನಮಿತ್ಯೇವಂ ರಾಜಾ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-296-6 (27322)
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಮಭಿಪ್ರಾಯಮಿತಿಕರ್ತವ್ಯತಾಂ ಚ ತಾಂ।
ಸತ್ಯವಂತಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸರ್ವಮೇವ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-296-7 (27323)
ಸಾವಿತ್ರೀ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷೇ ಕನ್ಯೇಯಂ ಮಮ ಶೋಭನಾ।
ತಾಂ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸ್ನುಷಾರ್ಥೇ ತ್ವಂ ಗೃಹಾಣ ಮೇ ॥ 3-296-8 (27324)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 3-296-8x (2752)
ಚ್ಯುತಾಃ ಸ್ಮ ರಾಜ್ಯಾದ್ವನವಾಸಮಾಶ್ರಿತಾ-
ಶ್ಚರಾಮ ಧರ್ಮಂ ನಿಯತಾಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಕಥಂ ತ್ವನರ್ಹಾ ವನವಾಸಮಾಶ್ರಮೇ
ಸಹಿಷ್ಯತಿ ಕ್ಲೇಶಮಿಮಂ ಸುತಾ ತವ ॥ 3-296-9 (27325)
ಅಶ್ವಮತಿರುವಾಚ। 3-296-10x (2753)
ಸುಖಂ ಚ ದುಃಖಂ ಚ ಭವಾಭವಾತ್ಮಕಂ
ಯದಾ ವಿಜಾನಾತಿ ಸುತಾಽಹಮೇವ ಚ।
ನ ಮದ್ವಿಧೇ ಯುಜ್ಯತೇವಾಕ್ಯಮೀದೃಶಂ
ವಿನಿಶ್ಚಯೇನಾಭಿಗತೋಸ್ಮಿ ತೇ ನೃಪ ॥ 3-296-10 (27326)
ಆಶಾಂ ನಾರ್ಹಸಿ ಮೇ ಹಂತುಂ ಸೌಹೃದಾತ್ಪ್ರಣತಸ್ಯ ಚ।
ಅಭಿತಶ್ಚಾಗತಂ ಪ್ರೇಂಣಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತುಂ ನ ಮಾಽರ್ಹಸಿ ॥ 3-296-11 (27327)
ಅನುರೂಪೋ ಹಿ ಯುಕ್ತಶ್ಚ ತ್ವಂ ಮಮಾಹಂ ತವಾಪಿ ಚ।
ಸ್ನುಷಾಂ ಪ್ರತೀಚ್ಛ ಮೇ ಕನ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸತ್ಯವತಸ್ತತಃ ॥ 3-296-12 (27328)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 3-296-13x (2754)
ಪೂರ್ವಮೇವಾಭಿಲವಿತಃ ಸಂಬಂಧೋ ಮೇ ತ್ವಯಾ ಸಹ।
ಭ್ರಷ್ಟರಾಜ್ಯಸ್ತ್ವಹಮಿತಿ ತತ ಏತದ್ವಿಚಾರಿತಂ ॥ 3-296-13 (27329)
ಅಭಿಪ್ರಾಯಸ್ತ್ವಯಂ ಯೋ ಮೇ ಪೂರ್ವಮೇವಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಿತಃ।
ಸ ನಿರ್ವರ್ತತು ಮೇಽದ್ಯೈವ ಕಾಂಕ್ಷಿತೋ ಹ್ಯಸಿ ಮೇಽತಿಥಿಃ ॥ 3-296-14 (27330)
ತತಃ ಸರ್ವಾನ್ಸಮಾನಾಯ್ಯ ದ್ವಿಜಾನಾಶ್ರಮವಾಸಿನಃ।
ಯಥಾವಿಧಿ ಸಮುದ್ವಾಹಂ ಕಾರಯಾಮಾಸತುರ್ನೃಪೌ ॥ 3-296-15 (27331)
ದತ್ತ್ವಾ ಸೋಽಶ್ವಪತಿಃ ಕನ್ಯಾಂ ಯಥಾರ್ಹಂ ಸಪರಿಚ್ಛದಂ।
ಯಯೌ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯುಕ್ತಃ ಪರಮಯಾ ಮುದಾ ॥ 3-296-16 (27332)
ಸತ್ಯವಾನಪಿ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸರ್ವಗುಣಾನ್ವಿತಾಂ।
ಮುಮುದೇ ಸಾ ರಚ ರತಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಭರ್ತಾರಂ ಮನಸೇಪ್ಸಿತಂ ॥ 3-296-17 (27333)
ಗತೇ ಪಿತರಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಸಾ।
ಜಗೃಹೇವಲ್ಕಲಾನ್ಯೇವ ವಸ್ತ್ರಂ ಕಾಷಾಯಮೇವ ಚ ॥ 3-296-18 (27334)
ಪರಿಚಾರೈರ್ಗುಣೈಶ್ಚೈವ ಪ್ರಶ್ರಯೇಣ ದಮೇನ ಚ।
ಸರ್ವಕಾಮಕ್ರಿಯಾಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತುಷ್ಟಿಮಾದಧೇ ॥ 3-296-19 (27335)
ಶ್ವಶ್ರೂಂ ಶರೀರಸತ್ಕಾರೈಃ ಸರ್ವೈರಾಚ್ಛಾದನಾದಿಭಿಃ।
ಶ್ವಶುರಂ ದೇವಸತ್ಕಾರೈರ್ವಾಚಃ ಸಂಯಮನೇನ ಚ ॥ 3-296-20 (27336)
ತಥೈವ ಪ್ರಿಯವಾದೇನ ನೈಷುಣೇನ ಶಮೇನ ಚ।
ರಹಶ್ಚೈವೋಪಚಾರೇಣ ಭರ್ತಾರಂ ಪರ್ಯತೋಷಯತ್ ॥ 3-296-21 (27337)
ಏವಂ ತತ್ರಾಶ್ರಮೇ ತೇಷಾಂ ತದಾ ನಿವಸತಾಂ ಸತಾಂ।
ಕಾಲಸ್ತಪಸ್ಯತಾಂ ಕಶ್ಚಿದಪಾಕ್ರಾಮತ ಭಾರತ ॥ 3-296-22 (27338)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಗ್ಲಾಯಮಾನಾಯಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಸ್ತು ದಿವಾನಿಶಮ।
ನಾರದೇನ ಯದುಕ್ತಂ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ ॥ 3-296-23 (27339)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 296 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-296-1 ವೈವಾಹಿಕಂ ಭಾಂಡಂ ವಿವಾಹೋಚಿತಮುಪಕರಣಂ ॥ 3-296-4 ಕೌಶ್ಯಾಂ ರಕುಶಮಯ್ಯಾಂ ಬೃಸ್ಯಾಮಾಸನೇ ॥ 3-296-5 ಆತ್ಮನಿವೇದನಮಶ್ವಪತಿರಹಮಿತಿ ಜ್ಞಾಪನಂ ॥ 3-296-10 ಭವಾಭವಾತ್ಮಕಮುತ್ಪತ್ತಿವಿನಾಶಾತ್ಮಕಂ। ತೇ ತ್ವಾಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-296-11 ಮಾ ಮಾಂ ॥ 3-296-14 ನಿರ್ವರ್ತತು ನಿಷ್ಪದ್ಯತಾಂ ॥ 3-296-16 ಸಪರಿಚ್ಛದಂ ಪಾರಿವರ್ಹಸಹಿತಂ ॥ 3-296-19 ಪರಿಚಾರೈಃ ಸೇವನೈಃ। ಗುಣೈಃ ಶೀಲಸತ್ಯಾದಿಭಿಃ। ಪ್ರಶ್ರಯೇಣ ಸ್ನೇಹೇನ। ದಮೇನ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯತಯಾ। ಸರ್ವಕಾಮಕ್ರಿಯಾಭಿಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಿಷ್ಟಸಂಪಾದನೇನ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 297
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.297. ಅಧ್ಯಾಯಃ 297
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ನಾರದನಿರ್ದಿಷ್ಟೇಸತ್ಯವತೋ ಮೃತಿದಿವಸೇ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಪರಶುಹಸ್ತಸ್ಯ ವನಂಗಚ್ಛತೋ ಭರ್ತುರನುಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-297-0 (27340)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-297-0x (2755)
ತತಃ ಕಾಲೇ ಬಹುತಿಥೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತೇ ಕದಾಚನ।
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ ಕಾಲೋ ಮರ್ವ್ಯಂ ಯತ್ರಸತ್ಯವತಾ ನೃಪ ॥ 3-297-1 (27341)
ಗಣಯಂತ್ಯಾಶ್ಚ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ದಿವಸದಿವಸೇ ಗತೇ।
ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾರದೇನೋಕ್ತಂ ವರ್ತತೇ ಹೃದಿ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 3-297-2 (27342)
ಚತುರ್ಥೇಽಹನಿ ಮರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಭಾಮಿನೀ।
ವ್ರತಂ ತ್ರಿರಾತ್ರಮುದ್ದಿಶ್ಯ ದಿವಾರಾತ್ರಂ ಸ್ಥಿತಾಽಭವತ್ ॥ 3-297-3 (27343)
`ತ್ರಯೋದಶ್ಯಾಂ ಚೋಪವಾಸಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸು ಚ ಪಾರಣಂ।
ಆಯುಷ್ಯಂ ವರ್ಧತೇ ಭರ್ತುರ್ವ್ರತೇನಾನಿ ಭಾರತ' ॥ 3-297-4 (27344)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಕನಿಯಮಂ ತಸ್ಯಾ ಭೃಶಂ ದುಃಖಾನ್ವಿತೋ ನೃಪಃ।
ಉತ್ಥಾಯ ವಾಕ್ಯಂ ಸಾವಿತ್ರೀಮಬ್ರವೀತ್ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್ ॥ 3-297-5 (27345)
ಅತಿತೀವ್ರೋಽಯಮಾರಂಭಸ್ತ್ವಯಾಽಽರಬ್ಧೋ ನೃಪಾತ್ಮಜೇ।
ತಿಸೃಣಾಂ ವಸತೀನಾಂ ಹಿ ಸ್ತಾನಂ ಪರಮದುಶ್ಚರಂ ॥ 3-297-6 (27346)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-297-7x (2756)
ನ ಕಾರ್ಯಸ್ತಾತ ಸಂತಾಪಃ ಪಾರಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ವ್ರತಂ।
ವ್ಯಸಂಸಾಯಕೃತಂ ಹೀದಂ ವ್ಯವಸಾಯಶ್ಚ ಕಾರಣಂ ॥ 3-297-7 (27347)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 3-297-8x (2757)
ವ್ರತಂ ಭಿಂಧೀತಿ ವಕ್ತುಂ ತ್ವಾಂ ನಾಸ್ಮಿ ಶಕ್ತಃ ಕಥಂಚನ।
ಪಾರಯಸ್ವೇತಿ ವಚನಂ ಯುಕ್ತಮಸ್ಮದ್ವಿಧೋ ವದೇತ್ ॥ 3-297-8 (27348)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-297-9x (2758)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನೋ ವಿರರಾಮ ಮಹಾಮನಾಃ।
ತಿಷ್ಠಂತೀ ಚೈವ ಸಾವಿತ್ರೀ ಕಾಂಠಭೂತೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-297-9 (27349)
ಶ್ವೋಭೂತೇ ಭರ್ತೃಮರಣೇ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ದುಃಖಾನ್ವಿತಾಯಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಃ ಸಾ ರಾತ್ರಿರ್ವ್ಯತ್ಯವರ್ತತ ॥ 3-297-10 (27350)
ಅದ್ಯ ತದ್ದಿವಸಂ ಚೇತಿ ಹುತ್ವಾ ದೀಪ್ತಂ ಹುತಾಶನಂ।
ಯುಗಮಾತ್ರೋದಿತೇ ಸೂರ್ಯೇಕೃತ್ವಾ ಪೌರ್ವಾಙ್ಣಿಕೀಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-297-11 (27351)
`ವ್ರತಂ ಸಮಾಪ್ಯಸಾವಿತ್ರೀ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಶುದ್ಧಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ'।
ತತಃ ಸರ್ವಾಂದ್ವಿಜಾನ್ವೃದ್ಧಾಞ್ಶ್ವಶ್ರೂಂ ಶ್ವಶುರಮೇವ ಚ।
ಅಭಿವಾದ್ಯಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ನಿಯತಾ ಸ್ಥಿತಾ ॥ 3-297-12 (27352)
ಅವೈಧವ್ಯಾಶಿಷಸ್ತೇ ತು ಸಾವಿತ್ರ್ಯರ್ಥಂ ಹಿತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಊಚುಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ ಸರ್ವೇ ತಪೋವನನಿವಾಸಿನಃ ॥ 3-297-13 (27353)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಸಾವಿತ್ರೀ ಧ್ಯಾನಯೋಗಪರಾಯಣಾ।
ಮನಸಾ ತಾ ಗಿರಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾತ್ತಪಸ್ವಿನೀ ॥ 3-297-14 (27354)
ತಂ ಕಾಲಂ ತಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ಚ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೀ ನೃಪಾತ್ಮಜಾ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ನಾರದವಚಶ್ಚಿಂತಯಂತೀ ಸುದುಃಖಿತಾ ॥ 3-297-15 (27355)
ತತಸ್ತು ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರಾವೂಚತುಸ್ತಾಂ ನೃಪಾತ್ಮಜಾಂ।
ಏಕಾಂತಮಾಸ್ಥಿತಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 3-297-16 (27356)
ವ್ರತಂ ಯಥೋಪದಿಷ್ಟಂ ತು ತಥಾ ತತ್ಪಾರಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ಆಹಾರಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಯದನಂತರಂ ॥ 3-297-17 (27357)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-297-18x (2759)
ಅಸ್ತಂ ಗತೇ ಮಯಾಽಽದಿತ್ಯೇ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಕೃತಕಾಮಯಾ।
ಏಷ ಮೇ ಹೃದಿ ಸಂಕಲ್ಪಃ ಸಮಯಶ್ಚ ಕೃತೋ ಮಯಾ ॥ 3-297-18 (27358)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-297-19x (2760)
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಮಾಣಾಯಾಃ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಭೋಜನಂ ಪ್ರತಿ।
ಸ್ಕಂಧೇ ಪರಶುಮಾದಾಯ ಸತ್ಯವಾನ್ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ವನಂ ॥ 3-297-19 (27359)
ಸಾವಿತ್ರೀ ತ್ವಾಹ ಭರ್ತಾರಂ ನೈಕಸ್ತ್ವಂ ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ।
ಸಹ ತ್ವಯಾ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಹಿತ್ವಾಂ ಹಾತುಮುತ್ಸಹೇ ॥ 3-297-20 (27360)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-297-21x (2761)
ವನಂ ನ ಗತಪೂರ್ವಂ ತೇ ದುಃಖ ಪಂಥಾಶ್ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ವ್ರತೋಪವಾಸಕ್ಷಾಮಾ ಚ ಕಥಂ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-297-21 (27361)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-297-22x (2762)
ಉಪವಾಸಾನ್ನ ಮೇ ಗ್ಲಾನಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಚಾಪಿ ಪರಿಶ್ರಮಃ।
ಗಮನೇ ಚ ಕೃತೋತ್ಸಾಹಾಂ ಪ್ರತಿಷೇದ್ಧುಂ ನ ಮಾಽರ್ಹಸಿ ॥ 3-297-22 (27362)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-297-23x (2763)
ಯದಿ ತೇ ಗಮನೋತ್ಸಾಹಃ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತವ ಪ್ರಯಂ।
ಮಮ ತ್ವಾಮಂತ್ರಯ ಗುರೂನ್ನ ಮಾಂ ದೋಷಃ ಸ್ಪೃಶೇದಯಂ ॥ 3-297-23 (27363)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-297-24x (2764)
ಸಾಽಭಿವಾದ್ಯಾಬ್ರವೀಚ್ಛ್ವಶ್ರೂಂ ಶ್ವಶುರಂ ಚ ಮಹಾವ್ರತಾ।
ಅಯಂ ಗಚ್ಛತಿ ಮೇ ಭರ್ತಾ ಫಲಾಹಾರೋ ಮಹಾವನಂ ॥ 3-297-24 (27364)
ಇಚ್ಛೇಯಮಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಆರ್ಯಯಾ ಶ್ವಶುರೇಣ ಹ।
ಅನೇನ ಸಹ ನಿರ್ಗಂತುಂ ನ ಮೇಽದ್ಯ ವಿರಹಃ ಕ್ಷಮಃ ॥ 3-297-25 (27365)
ಗುರ್ವಗ್ನಿಹೋತ್ರಾರ್ತಕೃತೇಪ್ರಸ್ಥಿತಶ್ಚ ಸುತಸ್ತವ।
ನ ನಿವಾರ್ಯೋ ನಿವಾರ್ಯಃ ಸ್ಯಾದನ್ಯಥಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ವನಂ ॥ 3-297-26 (27366)
ಸಂವತ್ಸರಃ ಕಿಂಚಿದೂನೋ ನ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾಽಹಮಾಶ್ರಮಾತ್।
ವನಂ ಕುಸುಮಿತಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ ॥ 3-297-27 (27367)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 3-297-28x (2765)
ಯದಾ ಪ್ರಭೃತಿ ಸಾವಿತ್ರೀ ಪಿತ್ರಾ ದತ್ತಾ ಸ್ನಾಷು ಮಮ।
ನಾನಯಾಽಭ್ಯರ್ಥನಾಯುಕ್ತಮುಕ್ತಪೂರ್ವಂ ಸ್ಮರಾಂಯಹಂ ॥ 3-297-28 (27368)
ತದೇಷಾ ಲಭತಾಂ ಕಾಮಂ ಯಥಾಭಿಲಷಿತಂ ವಧೂಃ।
ಅಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಪುತ್ರಿ ಸತ್ಯವತಃ ಪಥಿ ॥ 3-297-29 (27369)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-297-30x (2766)
ಉಭಾಭ್ಯಾಮಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಸಾ ಜಗಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಸಹಭರ್ತ್ರಾ ಹಸಂತೀವ ಹೃದಯೇನ ವಿದೂಯತಾ ॥ 3-297-30 (27370)
ಸಾ ವನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ರಮಣೀಯಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಮಯೂರಗಣಜುಷ್ಟಾನಿ ದದರ್ಶ ವಿಪುಲೇಕ್ಷಣಾ ॥ 3-297-31 (27371)
ನದೀಃ ಪುಣ್ಯವಹಾಶ್ಚೈವ ಪುಷ್ಪಿತಾಂಶ್ಚ ನಗೋತ್ತಮಾನ್।
ಸತ್ಯವಾನಾಹ ಪಶ್ಯೇತಿ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಮಧೂರಂ ವಚಃ ॥ 3-297-32 (27372)
ನೀರೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಭರ್ತಾರಂ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಮನಿಂದಿತಾ।
ಮೃತಮೇವ ಹಿಂ ಮೇನೇ ಕಾಲೇ ಮುನಿವಚಃ ಸ್ಮರನ್ ॥ 3-297-33 (27373)
ಅನುವ್ರಜಂತೀ ಭರ್ತಾರಂ ಜಗಾಮ ಮೃದುಗಾಮಿನೀ।
ದ್ವಿಧೇವ ಹೃದಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತಂ ಚ ಕಾಲಮವೇಕ್ಷತೀ ॥ 3-297-34 (27374)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿಬ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 297 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-297-6 ವಸತೀನಾಂ ಸ್ಥಾನಂ ಭೋಜನತ್ರಯನಿರೋಧಃ। ಉಪವಸತೀತ್ಯಾದೌ ವಸತೇಸ್ತಾದರ್ಥ್ಯದರ್ಶನಾತ್ ॥ 3-297-7 ಪಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಮಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ। ವ್ಯವಸಾಯಕೃತಮುದ್ಯೋಗಕೃತಂ ॥ 3-297-11 ರಕಯುಗಂ ಹಸ್ತಚತುಷ್ಕಂ ತಾವದುದಿತೇ ಉಪರಿ ಯಾತೇ ॥ 3-297-33 ಸರ್ವಾವಸ್ಥಮತಂದ್ರಿತಾ ಇತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಸ್ಮರನ್ನಿತಿ ವ್ಯತ್ಯಯೇನ ಪುಂಸ್ತ್ವಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 298
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.298. ಅಧ್ಯಾಯಃ 298
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸಹ ವನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇನ ಸತ್ಯವತಾ ಫಲಾಹರಣಪೂರ್ವಕಂ ಕಾಷ್ಠವಿಪಾಟನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಶಿರೋವೇದನಾದೂನತಯಾ ಕಾಷ್ಠಪಾಟನಾದುಪರಮಪೂರ್ವಕಂ ಭಾರ್ಯೋತ್ಸಂಗೇ ಶಿರೋನಿಧಾನೇನ ಭೂತಲೇ ಶಯನಂ ॥ 2 ॥ ತತಃ ಸತ್ಯವತೋಽಸುಹರಣಾಯ ಸಮಾಗತಂ ಯಮಂ ದೃಷ್ಟವತ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸಾಂಜಲಿಬಂಧಂ ತದಾಗಮನಪ್ರಯೋಜನಪ್ರಶ್ನಃ ॥ 3 ॥ ಯಮೇನ ತಾಂಪ್ರತಿತತ್ಕ್ರಧನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಶಬಂಧನೇನ ಸತ್ಯವತಸ್ತದೀಯಶರೀರಾದಪಕರ್ಷಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಲೋಕಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 4 ॥ ತಮನುಗಚ್ಛಂತ್ಯಾಃ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಃ ಸ್ತುತಿವಚನಸಂತುಷ್ಟೇನ ಯಮೇನ ತಸ್ಯೈ ವರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ವಂಧವಿಮೋಚನೇನ ಸತ್ಯವತೋ ವಿಸರ್ಜನಂ ॥ 5 ॥ ತತಃ ಪುನರುಜ್ಜೀವಿತೇನ ಸತ್ಯವತಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಸಹ ಪುತಾಶ್ರಮಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ॥ 6 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-298-0 (27375)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-0x (2767)
ಅಥ ಭಾರ್ಯಾಸಹಾಯಃ ಸ ಫಲಾನ್ಯಾದಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಕಠಿನಂ ಪೂರಯಾಮಾಸ ತತಃ ಕಾಂಠಾನ್ಯಪಾಟಯತ್ ॥ 3-298-1 (27376)
ತಸ್ಯ ಪಾಟಯತಃ ಕಾಷ್ಠಂ ಸ್ವೇದೋ ವೈ ಸಮಜಾಯತ।
ವ್ಯಾಯಾಮೇನ ಚ ತೇನಾಸ್ಯ ಜಜ್ಞೇ ಶಿರಸಿ ವೇದನಾ ॥ 3-298-2 (27377)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮುವಾಚ ಶ್ರಮಪೀಡಿತಃ।
ವ್ಯಾಯಾಮೇನ ಮಮಾನೇನ ಜಾತಾ ಶಿರಸಿ ವೇದನಾ ॥ 3-298-3 (27378)
ಅಂಗಾನಿ ಚೈವ ಸಾವಿತ್ರಿ ಹೃದಯಂ ದೂಯತೀವ ಚ।
ಅಸ್ವಸ್ಥಮಿವ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಲಕ್ಷಯೇ ಮಿತಭಾಷಿಣಿ ॥ 3-298-4 (27379)
ಶೂಲೈರಿವ ಶಿರೋ ವಿದ್ಧಮಿದಂ ಸಂಲಕ್ಷಯಾಂಯಹಂ।
`ಭ್ರಮಂತೀವ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚಕ್ರಾರೂಢಂ ಮನೋ ಮಮ'।
ತತ್ಸ್ವಪ್ತುಮಿಚ್ಛೇ ಕಲ್ಯಾಣಿ ನ ಸ್ತಾತುಂ ಶಕ್ತಿರಸ್ತಿ ಮೇ ॥ 3-298-5 (27380)
ಸಾ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಾವಿತ್ರೀ ಭರ್ತಾರಮುಪಗಂಯ ಚ।
ಉತ್ಸಂಗೇಽಸ್ಯ ಶಿರ ಕೃತ್ವಾ ನಿಷಸಾದ ಮಹೀತಲೇ ॥ 3-298-6 (27381)
ತತಃ ಸಾ ನಾರದವಚೋ ವಿಮೃಶಂತೀ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ತಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ಕ್ಷಣಂ ವೇಲಾಂ ದಿವಸಂ ಚ ಯುಯೋಜ ಹ ॥ 3-298-7 (27382)
`ಹಂತ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ ಕಾಲೋಽಯಮಿತಿ ಚಿಂತಾಪರಾ ಸತೀ'।
ಮುಹೂರ್ತಾದೇವ ಚಾಪಶ್ಯ್ಪುರುಷಂ ರಕ್ತವಾಸಸಂ।
ವದ್ಧಮೌಲಿಂ ವಪುಷ್ಮಂತಮಾದಿತ್ಯಸಮತೇಜಸಂ ॥ 3-298-8 (27383)
ಶ್ಯಾಮಾವದಾತಂ ರಕ್ತಾಕ್ಷಂ ಪಾಶಹಸ್ತಂ ಭಯಾವಹಂ।
ಸ್ಥಿತಂ ಸತ್ಯವತಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ನಿರೀಕ್ಷಂತಂ ತಮೇವ ಚ ॥ 3-298-9 (27384)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಸಹಸೋತ್ಥಾಯ ಭರ್ತುನ್ಯಸ್ಯ ಶನೈಃ ಶಿರಃ।
ಕೃತಾಂಜಲಿರುವಾಚಾರ್ತಾ ಹೃದಯೇನ ಪ್ರವೇಪತೀ ॥ 3-298-10 (27385)
ದೈವತಂತ್ವಾಭಿಜಾನಾಮಿ ವಪುರೇತದ್ಧ್ಯಮಾನುಷಂ।
ಕಾಮಯಾ ಬ್ರೂಹಿ ದೇವೇಶ ಕಸ್ತ್ವಂ ಕಿಂಚ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ ॥ 3-298-11 (27386)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-12x (2768)
ಪತಿವ್ರತಾಽಸಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ತಥೈವ ಚ ತಪೋನ್ವಿತಾ।
ಅಸ್ತ್ವಾಮಭಿಭಾಷಾಮಿ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಶುಭೇ ಯಮಂ ॥ 3-298-12 (27387)
ಅಯಂ ತೇ ರಸತ್ಯವಾನ್ಭರ್ತಾ ಕ್ಷೀಣಾಯುಃ ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜಃ।
ನೇಷ್ಯಾಮಿ ತಮಹಂ ಬದ್ಧ್ವಾ ವಿದ್ಧ್ಯೇತನ್ಮೇ ಚೀಕಿರ್ಷಿತಂ ॥ 3-298-13 (27388)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-13x (2769)
ಶ್ರೂಯತೇ ಭಗವಂದೂತಾಸ್ತವಾಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನವಾನ್।
ನೇತುಂ ಕಿಲ ಭವಾನ್ಕಸ್ಮಾದಾಗತೋಸಿ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭೋ ॥ 3-298-14 (27389)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-15x (2770)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪಿತೃರಾಜಸ್ತಾಂ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಯಥಾವತ್ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತುಂ ತತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ ॥ 3-298-15 (27390)
ಅಯಂ ಚ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತೋ ರೂಪವಾನ್ಗುಣಸಾಗರಃ।
ನಾರ್ಹೋ ಮತ್ಪುರುಷೈರ್ನೇತುಮತೋಸ್ಮಿ ಸ್ವಯಮಾಗತಃ ॥ 3-298-16 (27391)
ತತಃ ಸತ್ಯವತಃ ಕಾಯಾತ್ಪಾಶಬದ್ಧಂ ವಶಂಗತಂ।
ಅಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಂ ಪುರುಷಂ ನಿಶ್ಚಕರ್ಷ ಯಮೋ ಬಲಾತ್ ॥ 3-298-17 (27392)
ತತಃ ಸಮುದ್ಧೃತಪ್ರಾಣಂ ಗತಶ್ವಾಸಂ ಹತಪ್ರಭಂ।
ನಿರವಿಚೇಷ್ಟಂಶರೀರಂ ತದ್ಬಭೂವಾಪ್ರಿಯದರ್ಸನಂ ॥ 3-298-18 (27393)
ಯಮಸ್ತು ತಂ ತತೋ ಬದ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಯಾತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ।
ಸಾವಿತ್ರೀ ಚೈವ ದುಃಖಾರ್ತಾ ಯಮಮೇವಾನ್ವಗಚ್ಛತ ॥ 3-298-19 (27394)
`ಭರ್ತುಃ ಶರೀರರಾಂ ಚ ವಿಧಾಯ ಹಿ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಭರ್ತಾರಮನುಗಚ್ಛಂತೀ ತಥಾವಸ್ಥಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾ'।
ನಿಯಮವ್ರತಸಂಸಿದ್ಧಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ಪತಿವ್ರತಾ ॥ 3-298-20 (27395)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-21x (2771)
ನಿವರ್ತ ಗಚ್ಛ ಸಾವಿತ್ರಿ ಕುರುಷ್ವಾಸ್ಯೌರ್ಧ್ವದೈಹಿಕಂ।
ಕೃತಂಭರ್ತುಸ್ತ್ವಯಾಽಽನೃಣ್ಯಂ ಯಾವದ್ಗಂಯಂ ಗತಂ ತ್ವಯಾ ॥ 3-298-21 (27396)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-22x (2772)
ಯತ್ರ ಮೇ ನೀಯತೇ ಭರ್ತಾ ಸ್ವಯಂ ವಾ ಯತ್ರ ಗಚ್ಛತಿ।
ಮಯಾ ಚ ತತ್ರ ಗಂತವ್ಯಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-298-22 (27397)
ತಪಸಾ ಗುರುಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಭರ್ತುಃ ಸ್ನೇಹಾದ್ವ್ರತೇನ ಚ।
ತವ ಚೈವ ಪ್ರಸಾದೇನ ನ ಮೇ ಪ್ರತಿಹತಾ ಗತಿಃ ॥ 3-298-23 (27398)
ಪ್ರಾಹುಃ ಸಾಪ್ತಪದಂ ಮೈತ್ರಂ ಬುಧಾಸ್ತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ।
ಮಿತ್ರತಾಂ ಚ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಕಿಂಚಿದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 3-298-24 (27399)
ನಾನಾತ್ಮವಂತಸ್ತು ವನೇ ಚರಂತಿ
ಧರ್ಮಂ ಚ ವಾಸಂ ಚ ಪರಿಶ್ರಮಂ ಚ।
ವಿಜ್ಞಾನತೋ ಧರ್ಮಮುದಾಹರಂತಿ
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂತೋ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ ಪ್ರಧಾನಂ ॥ 3-298-25 (27400)
ಏಕಸ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಸತಾಂ ಮತೇನ
ಸರ್ವೇಸ್ಮ ತಂ ಮಾರ್ಗಮನುಪ್ರಪನ್ನಾಃ।
ಮಾ ವೈ ದ್ವಿತೀಯಂ ಮಾ ತೃತೀಯಂ ಚ ವಾಂಛೇ
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂತೋ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ ಪ್ರಧಾನಂ ॥ 3-298-26 (27401)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-37x (2773)
ನಿವರ್ತ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತವಾನಯಾ ಗಿರಾ
ಸ್ವರಾಕ್ಷರವ್ಯಂಜನಹೇತುಯುಕ್ತಯಾ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವೇಹವಿನಾಽಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ
ದದಾನಿ ತೇ ಸರ್ವಮನಿಂದಿತೇ ವರಂ ॥ 3-298-27 (27402)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-28x (2774)
ಚ್ಯುತಃ ಸ್ವರಾಜ್ಯಾದ್ವನವಾಸಮಾಶ್ರಿತೋ
ವಿನಷ್ಟಚಕ್ಷುಃ ಶ್ವಶುರೋ ಮಮಾಶ್ರಮೇ।
ಸ ಲಬ್ಧಚಕ್ಷುರ್ಬಲವಾನ್ಭವೇನ್ನೃಪ-
ಸ್ತವ ಪ್ರಸಾದಾಜ್ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಂನಿಭಃ ॥ 3-298-28 (27403)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-29x (2775)
ದದಾನಿ ತೇಽಹಂ ತಮನಿಂದಿತೇ ವರಂ
ಯಥಾ ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ಭವಿತಾ ಚ ತತ್ತಥಾ।
ತವಾಧ್ವನಾ ಗ್ಲಾನಿಮಿವೋಪಲಕ್ಷಯೇ
ನಿವರ್ತ ಗಚ್ಛಸ್ವ ನ ತೇ ಶ್ರಮೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-298-29 (27404)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-30x (2776)
ಶ್ರಮಃ ಕುತೋ ಭರ್ತೃಸಮೀಪತೋ ಹಿಮೇ
ಯತೋ ಹಿ ಭರ್ತಾ ಮಮ ಸಾ ಗತಿರ್ಧ್ರುವಾ।
ಯತಃ ಪತಿಂ ನಮೇಷ್ಯಸಿ ತತ್ರ ಮೇ ಗತಿಃ
ಸುರೇಶ ಭೂಯಶ್ಚ ವಚೋ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 3-298-30 (27405)
ಸತಾಂ ಸಕೃತ್ಸಂಗತಮೀಪ್ಸಿತಂ ಪರಂ
ತತಃ ಪರಂ ಮಿತ್ರಮಿತಿ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ನ ಚಾಫಲಂ ಸತ್ಪುರುಷೇಣ ಸಂಗತಂ
ತತಃ ಸತಾಂ ಸಂನಿವಸೇತ್ಸಮಾಗಮೇ ॥ 3-298-31 (27406)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-32x (2777)
ಮನೋನುಕೂಲಂ ಬುಧಬುದ್ಧಿವರ್ಧನಂ
ತ್ವಯಾ ಯದುಕ್ತಂ ವಚನಂ ಹಿತಾಶ್ರಯಂ।
ವಿನಾ ಪುನಃ ಸತ್ಯವತೋಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ
ವರಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ವರಯಸ್ವ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-298-32 (27407)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-33x (2778)
ಹೃತಂಪುರಾ ಮೇ ಶ್ವಶುರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ
ಸ್ವಮೇವ ರಾಜ್ಯಂಲಭತಾಂ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಕಜಹ್ಯಾತ್ಸ್ವಧರ್ಮಾನ್ನ ಚ ಮೇ ಗುರುರ್ಯಥಾ
ದ್ವಿತೀಯಮೇತದ್ವರಯಾಮಿ ತೇ ವರಂ ॥ 3-298-33 (27408)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-34x (2779)
ಸ್ವಮೇವಂ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತೇಽಚಿರಾ-
ನ್ನ ಚ ಸ್ವಧರ್ಮಾತ್ಪರಿಹೀಯತೇ ನೃಪಃ।
ಕೃತೇನ ಕಾಮೇನ ಮಯಾ ನೃಪಾತ್ಮಜೇ
ನಿವರ್ತ ಗಚ್ಛಸ್ವ ನ ತೇ ಶ್ರಮೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-298-34 (27409)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-35x (2780)
ಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಯೈತಾ ನಿಯಮೇನ ಸಂಯತಾ
ನಿಯಂಯ ಚೈತಾ ನಯಸೇ ನಿಕಾಮಯಾ।
ತತೋ ಯಮತ್ವಂ ತವ ದೇವ ವಿಶ್ರುತಂ
ನಿಬೋಧ ಚೇಮಾಂ ಗಿರಮೀರಿತಾಂ ಮಯಾ ॥ 3-298-35 (27410)
ಅದ್ರೋಹಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ಅನುಗ್ರಹಶ್ಚ ದಾನಂ ಚ ಸತಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 3-298-36 (27411)
ಏವಂಪ್ರಾಯಶ್ಚ ಲೋಕೋಽಯಂ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಶಕ್ತಿಪೇಶಲಾಃ।
ಸಂತಸ್ತ್ವೇವಾಪ್ಯಮಿತ್ರೇಷು ದಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇಷು ಕುರ್ವತೇ ॥ 3-298-37 (27412)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-38x (2781)
ಪಿಪಾಸಿತಸ್ಯೇವ ಭವೇದ್ಯಥಾ ಪಯ-
ಸ್ತಥಾ ತ್ವಯಾ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಸಮೀರಿತಂ।
ವಿನಾ ಪುನಃ ಸತ್ಯವತೋಽಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವೇಹ ಶುಭೇ ಯದಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-298-38 (27413)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-39x (2782)
ಮಮಾನಪತ್ಯಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ ಪಿತಾ
ಭವತ್ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಶತಂ ತಥೌರಸಂ।
ಕುಲಸ್ಯ ಸಂತಾನಕರಂ ಚ ಯದ್ಭವೇ-
ತ್ತೃತೀಯಮೇತದ್ವರಯಾಮಿ ತೇ ವರಂ ॥ 3-298-39 (27414)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-40x (2783)
ಕುಲಸ್ಯ ಸಂತಾನಕರಂ ಸುವರ್ಚಸಂ
ಶತಂ ಸುತಾನಾಂ ಪಿತುರಸ್ತು ತೇ ಶುಭೇ।
ಕೃತೇನ ಕಾಮೇನ ನರಾಧಿಪಾತ್ಮಜೇ
ನಿವರ್ತ ದೂರಂ ಹಿ ಪಥಸ್ತ್ವಮಾಗತಾ ॥ 3-298-40 (27415)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-41x (2784)
ನ ದೂರಮೇತನ್ಮಮ ಭರ್ತೃಸನ್ನಿಧೌ
ಮನೋ ಹಿ ಮೇ ದೂರತರಂ ಪ್ರಧಾವತಿ।
ಅಥ ವ್ರಜನ್ನೇವ ಗಿರಂ ಸಮುದ್ಯತಾಂ
ಮಯೋಚ್ಯಮಾನಾಂ ಶೃಣು ಭೂಯ ಏವ ಚ ॥ 3-298-41 (27416)
ವಿವಸ್ವತಸ್ತ್ವಂ ತನಯಋ ಪ್ರತಾಪವಾಂ-
ಸ್ತತೋ ಹಿ ವೈವಸ್ವತ ಉಚ್ಯಸೇ ಬುಧೈಃ।
ಸಮೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಚರಂತಿ ತಾಃ ಪ್ರಜಾ-
ಸ್ತತಸ್ತವೇಹೇವರ ಧರ್ಮರಾಜತಾ ॥ 3-298-42 (27417)
ಆತ್ಮನ್ಯಪಿ ನ ವಿಶ್ವಾಸಸ್ತಥಾ ಭವತಿ ಸತ್ಸು ಯಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಸು ವಿಶೇಪೇಣ ಸರ್ವಃ ಪ್ರಣಯಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 3-298-43 (27418)
ಸೌಹದಾತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವಾಸೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಸು ವಿಶೇಪೇಣ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಕುರುತೇ ಜನಃ ॥ 3-298-44 (27419)
ಯವ ಉವಾಚ। 3-298-45x (2785)
ಉದಾಹೃತಂತೇ ವಚನಂ ಯದಂಗನೇ
ಶುಭೇ ನ ತಾದೃಕ್ ತ್ವದೃತೇ ಶ್ರುತಂ ಮಯಾ।
ಅನೇನ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ವಿನಾಽಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ
ವರಂ ಚತುರ್ಥಂ ವರಯಸ್ವ ಗಚ್ಛ ಚ ॥ 3-298-45 (27420)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-46x (2786)
ಮಮಾತ್ಮಜಂ ಸತ್ಯವತಸ್ತಥೌರಸಂ
ಭವೇದುಭಾಭ್ಯಾಮಿಹ ಯತ್ಕುಲೋದ್ವಹಂ।
ಶತಂ ಸುತಾನಾಂ ಬಲವೀರ್ಯಶಾಲಿನಾ-
ಮಿದಂಚತುರ್ಥಂ ವರಯಾಮಿ ತೇ ವರಂ ॥ 3-298-46 (27421)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-47x (2787)
ಶತಂ ಸುತಾನಾಂ ಬಲವೀರಯ್ಶಾಲಿನಾಂ
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪ್ರೀತಿಕರಂ ತವಾಬಲೇ।
ಪರಿಶ್ರಮಸ್ತೇ ನ ಭವೇನ್ನೃಪಾತ್ಮಜೇ
ನಿವರ್ತ ದೂರಂ ಹಿ ಪಥಸ್ತ್ವಮಾಗತಾ ॥ 3-298-47 (27422)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-48x (2788)
ಸತಾಂ ಸದಾ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮವೃತ್ತಿಃ
ಸಂತೋ ನ ಸೀದಂತಿ ನ ಚ ವ್ಯಥಂತಿ।
ಸತಾಂ ಸದ್ಭಿರ್ನಾಫಲಃ ಸಂಗಮೋಸ್ತಿ
ಸದ್ಭ್ಯೋ ಭಯಂನಾನುವರ್ತಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 3-298-48 (27423)
ಸಂತೋ ಹಿ ಸತ್ಯೇನ ನಯಂತಿ ಸೂರ್ಯಂ
ಸಂತೋ ಭೂಮಿಂ ತಪಸಾ ಧಾರಯಂತಿ।
ಸಂತೋ ಗತಿರ್ಭೂತಭವ್ಯಸ್ ರಾಜ-
ನ್ಸತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ನಾವಸೀದಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 3-298-49 (27424)
ಆರ್ಯಜುಷ್ಟಮಿದಂ ವೃತ್ತಮಿತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಸಂತಃ ಪರಾರ್ಥಂ ಕುರ್ವಾಣಾ ನಾವೇಕ್ಷಂತಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 3-298-50 (27425)
ನ ಚ ಪ್ರಸಾದಃ ಸತ್ಪುರುಷೇಷು ಮೋಘೋ
ನ ಚಾಪ್ಯರ್ಥೋ ನಶ್ಯತಿ ನಾಪಿ ಮಾನಃ।
ಯಸ್ಮಾದೇತನ್ನಿಯತಂ ಸತ್ಸು ನಿತ್ಯಂ
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂತೋ ರಕ್ಷಿತಾರೋ ಭವಂತಿ ॥ 3-298-51 (27426)
ಯಮ ಉವಾಚ। 3-298-52x (2789)
ಯಥಾಯಥಾ ಭಾಷಸಿ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಂ
ಮನೋನುಕೂಲಂ ಸುಪದಂ ಮಹಾರ್ಥವತ್।
ತಥಾತಥಾ ಮೇ ತ್ವಯಿ ಭಕ್ತಿರುತ್ತಮಾ
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವಾಪ್ರತಿಮಂ ಪತಿವ್ರತೇ ॥ 3-298-52 (27427)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-53x (2790)
ನ ತೇಽಪವರ್ಗಃ ಸುಕೃತಾದ್ವಿನಾ ಕೃತ-
ಸ್ತಥಾ ಯಥಾಽನ್ಯೇಷು ವರೇಷು ಮಾನದ।
ವರಂ ವೃಣೇ ಜೀವತು ಸತ್ಯವಾನಯಂ
ಯಥಾ ಮೃತಾ ಹ್ಯೇವಮಹಂ ಪತಿಂ ವಿನಾ ॥ 3-298-53 (27428)
ನ ಕಾಮಯೇ ಭರ್ತವಿನಾಕೃತಾ ಸುಖಂ
ನ ಕಾಮಯೇ ಭರ್ತೃವಿನಾಕೃತಾ ದಿವಂ।
ನಕಾಮಯೇ ಭರ್ತವಿನಾಕೃತಾ ಶ್ರಿಯಂ
ನ ಭರ್ತೃಹೀನಾ ವ್ಯವಸಾಮಿ ಜೀಬಿತುಂ ॥ 3-298-54 (27429)
ವರಾತಿಸರ್ಗಃ ಶತಪುತ್ರತಾ ಮಮ
ತ್ವಯೈವ ದತ್ತೋ ಹ್ರಿಯತೇ ಚ ಮೇ ಪತಿಃ।
ವರಂ ವೃಣೇ ಜೀವತು ಸತ್ಯವಾನಯಂ
ತವೈವ ಸತ್ಯಂ ವಚನಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-298-55 (27430)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-56x (2791)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಂ ಪಾಶಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ವೈವಸ್ವತೋ ಯಮಃ।
ಧರ್ಮರಾಜಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಸಾವಿತ್ರೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-298-56 (27431)
ಏಷ ಭದ್ರೇ ಮಯಾ ಮುಕ್ತೋ ಭರ್ತಾ ತೇ ಕುಲನಂದಿನಿ।
`ತೋಷಿತೋಽಹಂ ತ್ವಯಾ ಸಾಧ್ವಿ ವಾಕ್ಯೈರ್ಧರ್ಮಾರ್ತಸಂಹಿತೈಃ' ॥ 3-298-57 (27432)
ಅರೋಗಸ್ವ ನೇಯಶ್ಚ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಸ ಭವಿಷ್ಯಿ।
ಚತುರ್ವರ್ಷಶತಾಯುಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ಸಾರ್ಧಮವಾಪ್ಸ್ಯತಿ ॥ 3-298-58 (27433)
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ಧರ್ಮೇಣ ಖ್ಯಾತಿಂ ಲೋಕೇ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ವಯಿ ಪುತ್ರಶತಂ ಚೈವ ಸತ್ಯವಾಂಜನಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-298-59 (27434)
ತೇ ಚಾಪಿ ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಿಣಃ।
ಖ್ಯಾತಾಸ್ತ್ವನ್ನಾಮಧೇಯಾಶ್ಚಭವಿಷ್ಯಂತೀಹ ಶಾಶ್ವತಾಃ ॥ 3-298-60 (27435)
ಪಿತುಶ್ಚ ತೇ ಪುತ್ರಶತಂ ಭವಿತಾ ತವ ಮಾತರಿ।
ಮಾಲವ್ಯಾಂ ಮಾಲವಾ ನಾಮ ಶಾಶ್ವತಾಃ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಿಣಃ।
ಭ್ರಾತರಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸ್ತ್ರಿದಶೋಪಮಾಃ ॥ 3-298-61 (27436)
ಏವಂ ತಸ್ಯೈ ವರಂ ದತ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮರಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ನಿವರ್ತಯಿತ್ವಾ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯಯೌ ॥ 3-298-62 (27437)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಪಿ ಯಮೇ ಯಾತೇ ಭರ್ತಾರಂ ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ಚ।
ಜಗಾಮ ತತ್ರ ಯತ್ರಾಸ್ಯಾ ಭರ್ತುಃ ಶಾವಂ ಕಲೇವರಂ ॥ 3-298-63 (27438)
ಸಾ ಭೂಮೌ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಭರ್ತಾರಮುಪಸೃತ್ಯೋಪಗೃಹ್ಯ ಚ।
ಉತ್ಸಂಗೇ ಶಿರ ಆರೋಪ್ಯ ಭೂಮಾವುಪವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-298-64 (27439)
ಸಂಜ್ಞಾಂ ಚಸ ಪುನರ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸಾವಿತ್ರೀಮಭ್ಯಭಾಷತ।
ಪ್ರೋಷ್ಯಾಗತ ಇವ ಪ್ರೇಂಣಾ ಪುನಃಪುನರುದೀಕ್ಷ್ಯವೈ ॥ 3-298-65 (27440)
ಸುಚಿರಂ ಬತ ಸುಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಕಿಮರ್ಥಂ ನಾವಬೋಧಿತಃ।
ಕ್ವ ಚಾಸೌ ಪುರುಷಃ ಶ್ಯಾಮೋ ಯೋಸೌ ಮಾಂ ಸಂಚಕರ್ಷಹ ॥ 3-298-66 (27441)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-67x (2792)
ಸುಚಿರಂ ತ್ವಂಪ್ರಸುಪ್ತೋಸಿ ಮಮಾಹ್ಕೇ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಗತಃ ಸ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಪ್ರಜಾಸಂಯಮನೋ ಯಮಃ ॥ 3-298-67 (27442)
ವಿಶ್ರಾಂತೋಸಿ ಮಹಾಭಾಗ ವಿನಿದ್ರಶ್ಚ ನೃಪಾತ್ಮಜ।
ಯದಿ ಶಕ್ಯಂ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠ ವಿಗಾಢಾಂ ಪಶ್ಯ ಶರ್ವರೀಂ ॥ 3-298-68 (27443)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-69x (2793)
ಉಪಲಭ್ಯತತಃ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಸುಖಸುಪ್ತ ಇವೋತ್ಥಿತಃ।
ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ವನಾಂತಾಂಶ್ಚ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯೋವಾಚ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-298-69 (27444)
ಫಲಾಹಾರೋಸ್ಮಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಸ್ವಯಾ ಸಹ ಸುಮಧ್ಯಮೇ।
ತತಃ ಪಾಟಯತಃ ಕಾಷ್ಠಂ ಶರಿಸೋ ಮೇ ರುಜಾಽಭವತ್ ॥ 3-298-70 (27445)
ಶಿರೋಭಿತಾಪಸಂತಪ್ತಃ ಸ್ಥಾತುಂ ಚಿರಮಶಕ್ನುವನ್।
ತವೋತ್ಸಂಗೇ ಪ್ರಸುಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಇತಿ ಸರ್ವಂ ಸ್ಮರೇ ಶುಭೇ ॥ 3-298-71 (27446)
ತ್ವಯೋಪಗೂಢಸ್ಯ ಚ ಮೇ ನಿದ್ರಯಾಽಪಹೃತಂ ಮನಃ।
ತತೋಽಪಶ್ಯಂ ತಮೋ ಘೋರಂ ಪುರುಷಂ ಚ ಮಹೌಜಸಂ ॥ 3-298-72 (27447)
ತದ್ಯದಿ ತ್ವಂ ವಿಜಾನಾಸಿ ಕಿಂ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಸುಮಧ್ಯಮೇ।
ಸ್ವಪ್ನೋ ಮೇ ಯದಿವಾ ದೃಷ್ಟೋ ಯದಿ ವಾ ಸತ್ಯಮೇವ ತತ್ ॥ 3-298-73 (27448)
ತಮುವಾಚಾಥ ಸಾವಿತ್ರೀ ರಜನೀ ವ್ಯವಗಾಹತೇ।
ಶ್ವಸ್ತೇ ಸರ್ವಂಯಥಾವೃತ್ತಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ನೃಪಾತ್ಮಜ ॥ 3-298-74 (27449)
ಉತ್ತಿಷ್ಠೋತ್ತಿಷ್ಠ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪಿತರೌ ಪಶ್ಯ ಸುವ್ರತ।
ವಿಗಾಢಾ ರಜನೀ ಚೇಯಂ ನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ದಿವಾಕರಃ ॥ 3-298-75 (27450)
ನಕ್ತಂಚರಾಶ್ಚರಂತ್ಯೇತೇ ಹೃಷ್ಟಾಃ ಕ್ರೂರಾಭಿಭಾಷಿಣಃ।
ಶ್ರೂಯಂತೇ ಪರ್ಣಶಬ್ದಾಶ್ಚ ಮೃಗಾಣಾಂ ಚರತಾಂ ವನೇ ॥ 3-298-76 (27451)
ಏತಾ ಘೋರಂ ಶಿವಾ ನಾದಾಂದಿಶಂ ದಕ್ಷಿಣಪಶ್ಚಿಮಾಂ।
ಆಸ್ಥಾಯ ವಿರುವಂತ್ಯುಗ್ರಾಃ ಕಂಪಯಂತ್ಯೋ ಮನೋ ಮಮ ॥ 3-298-77 (27452)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-298-78x (2794)
ವನಂ ಪ್ರತಿಭಯಾಕಾರಂ ಘನೇನ ತಮಸಾ ವೃತಂ।
ನ ವಿಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ಪಂಥಾನಂ ಗಂತುಂ ಚೈವ ನ ಶಕ್ಷ್ಯಸಿ ॥ 3-298-78 (27453)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-298-79x (2795)
ಅಸ್ಮಿನ್ನ ವನೇ ದಗ್ಧೇ ಶುಷ್ಕವೃಕ್ಷಃ ಸ್ಥಿತೋ ಜ್ವಲನ್।
ವಾಯುನಾ ಧಂಯಮಾನೋತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇಽಗ್ನಿಃ ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-298-79 (27454)
ತತೋಽಗ್ನಿಮಾನಯಿತ್ವೇಹ ಜ್ವಾಲಯಿಪ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವತಃ।
ಕಾಷ್ಠಾನೀಮಾನಿ ಸಂತೀಹ ಜಹಿ ಸಂತಾಪಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-298-80 (27455)
ಯದಿ ನೋತ್ಸಹಸೇ ಗಂತುಂ ಸರುಜಂ ತ್ವಾಂ ಹಿ ಲಕ್ಷಯೇ।
ನ ಚ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ಪಂಥಾನಂ ತಮಸಾ ಸಂವೃತೇ ವನೇ ॥ 3-298-81 (27456)
ಶ್ವಃ ಪ್ರಭಾತೇ ವನೇ ದೃಶ್ಯೇ ಯಾಸ್ಯಾವೋಽನುಮತೇ ತವ।
ವಸಾವೇಹ ಕ್ಷಪಾಮೇಕಾಂ ರುಚಿತಂ ಯದಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-298-82 (27457)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-298-83x (2796)
ಶಿರೋರುಜಾ ನಿವೃತ್ತಾ ಮೇ ಸ್ವಸ್ಥಾನ್ಯಂಗಾನಿ ಲಕ್ಷಯೇ।
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸಂಯೋಗಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಜಂ ॥ 3-298-83 (27458)
ನ ಕದಾಚಿದ್ವಿಕಾಲೇ ಹಿ ಗತಪೂರ್ವೋಹಮಾಶ್ರಮಾತ್।
ಅನಾಗತಾಯಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಯಾಂ ಮಾತಾ ಮೇ ಪ್ರರುಣದ್ಧಿ ಮಾಂ ॥ 3-298-84 (27459)
ದಿವಾಽಪಿಮಯಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ಸಂತಪ್ಯೇತೇ ಗುರೂ ಮಮ।
ವಿಚಿನೋತಿ ಹಿ ಮಾಂ ತಾತಃ ಸಹೈವಾಶ್ರಮವಾಸಿಭಿಃ ॥ 3-298-85 (27460)
ಮಾತ್ರಾ ಪಿತ್ರಾ ಚ ಸುಭೃಶಂ ದುಃಖಿತಾಭ್ಯಾಮಹಂ ಪುರಾ।
ಉಪಾಲಬ್ಧಶ್ಚ ಬಹುಶಶ್ಚಿರೇಣಾಗಚ್ಛಸೀತಿ ಹಿ ॥ 3-298-86 (27461)
ಕಾತ್ವವಸ್ಥಾ ತಯೋರದ್ಯ ಮದರ್ಥಮಿತಿ ಚಿಂತಯೇ।
ತಯೋರದೃಶ್ಯೇ ಮಯಿ ಚ ಮಹದ್ದುಃಖಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-298-87 (27462)
ಪುರಾ ಮಾಮೂಚತುಶ್ಚೈವ ರಾತ್ರಾವಸ್ರಾಯಮಾಣಕೌ।
ಭೃಶಂ ಸುದುಃಖಿತೌ ವೃದ್ಧೌ ಬಹುಶಃ ಪ್ರೀತಿಸಂಯುತೌ ॥ 3-298-88 (27463)
ತ್ವಯಾ ಹೀನೌ ನ ಜೀವಾವ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಪುತ್ರಕ।
ಯಾವದ್ಧರಿಷ್ಯಸೇ ಪುತ್ರ ತಾವನ್ನೌ ಜೀವಿತಂ ಧ್ರುವಂ ॥ 3-298-89 (27464)
ವೃದ್ಧಯೋರಂಧಯೋರ್ದೃಷ್ಟಿಸ್ತ್ವಯಿ ವಂಶಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿಃ।
ತ್ವಯಿ ಪಿಂಡಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಸಂತಾನಶ್ಚಾವಯೋರಿತಿ ॥ 3-298-90 (27465)
ಮಾತಾ ವೃದ್ಧಾ ಪಿತಾ ವೃದ್ಧಸ್ತಯೋರ್ಯಷ್ಟಿರಹಂ ಕಿಲ।
ತೌ ರಾತ್ರೌ ಮಾಮಪಶ್ಯಂತೌ ಕಾಮವಸ್ಥಾಂ ಗಮಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-298-91 (27466)
ನಿದ್ರಾಯಾಶ್ಚಾಭ್ಯಸೂಯಾಮಿ ಯಸ್ಯಾ ಹೇತೋಃ ಪಿತಾ ಮಮ।
ಮಾತಾ ಚ ಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮತ್ಕೃತೇಽನಪಕಾರಿಣೀ ॥ 3-298-92 (27467)
ಅಹಂ ಚ ಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಾಪದಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಹಿ ವಿನಾ ನಾಹಂ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇ ॥ 3-298-93 (27468)
ವ್ಯಕ್ತಮಾಕುಲಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುಃ ಪಿತಾ ಮಮ।
ಏಕೈಕಮಸ್ಯಾಂ ವೇಲಾಯಾಂ ಪೃಚ್ಛತ್ಯಾಶ್ರಮವಾಸಿನಂ ॥ 3-298-94 (27469)
ನಾತ್ಮಾನಮನುಶೋಚಾಮಿ ಯಥಾಽಹಂಪಿತರಂ ಶುಭೇ।
ಭರ್ತಾರಂ ಚಾಪ್ಯನುಗತಾಂ ಮಾತರಂ ಭೃಶದುಃಖಿತಾಂ ॥ 3-298-95 (27470)
ಮತ್ಕೃತೇ ನ ಹಿ ತಾವದ್ಯ ಸಂತಾಪಂ ಪರಮೇಷ್ಯತಃ।
ಜೀವಂತಾವನುಜೀವಾಮಿ ಭರ್ತವ್ಯೌ ತೌ ಮಯೇತಿ ಹ ॥ 3-298-96 (27471)
ತಯೋಃ ಪ್ರಿಯಂ ಮೇ ಕರ್ವ್ಯಮಿತಿ ಜೀವಾಮಿ ಚಾಪ್ಯಹಂ।
`ಪರಮಂ ದೈವತಂ ತೌ ಮೇ ಪೂಜನೀಯೌ ಸದಾ ಮಯಾ।
ತಯೋಸ್ತು ಮೇ ಸದಾಽಸ್ತ್ಯೇವಂ ವ್ರತಮೇತತ್ಪುರಾತನಂ' ॥ 3-298-97 (27472)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-98x (2797)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಗುರುಭಕ್ತೋ ಗುರುಪ್ರಿಯಃ।
ಉಚ್ಛ್ರಿತ್ಯ ಬಾಹೂ ದುಃಖಾರ್ತಃ ಸುಸ್ವರಂ ಪ್ರರುರೋದ ಹ ॥ 3-298-98 (27473)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾಭರ್ತಾರಂ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಂ।
ಪ್ರಮೃಜ್ಯಾಶ್ರೂಣಿ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಸಾವಿತ್ರೀ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀ ॥ 3-298-99 (27474)
ಯದಿ ಮೇಽಸ್ತಿ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಯದಿ ದತ್ತಂ ಹುತಂ ಯದಿ।
ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರಭರ್ತೄಣಾಂ ಮಮ ಪುಣ್ಯಾಽಸ್ತು ಶರ್ವರೀ ॥ 3-298-100 (27475)
ನ ಸ್ಮರಾಂಯುಕ್ತಪೂರ್ವಂ ವೈ ಸ್ವೈರೇಷ್ವಪ್ಯನೃತಾಂ ಗಿರಂ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ತಾವದ್ಯ ಧ್ರಿಯೇತಾಂ ಶ್ವಶುರೌ ಮಮ ॥ 3-298-101 (27476)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-298-102x (2798)
ಕಾಮಯೇ ದರ್ಶನಂ ಪಿತ್ರೋರ್ಯಾಹಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಮಾಚಿರಂ।
`ಅಪಿನಾಮ ಗುರೂ ತೌ ಹಿ ಪಶ್ಯೇಯಂ ಧ್ರಿಯಮಾಣಕೌ' ॥ 3-298-102 (27477)
ಪುರಾ ಮಾತುಃ ಪಿತುರ್ವಾಽಪಿಯದಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಪ್ರಿಯಂ।
ನ ಜೀವಿಷ್ಯೇ ವರಾರೋಹೇ ಸತ್ಯೇನಾತ್ಮಾನಮಾಲಭೇ ॥ 3-298-103 (27478)
ಯದಿ ಧರ್ಮೇ ಚ ತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಮಾಂ ಚೇಜ್ಜೀವಂತಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಮಮ ಪ್ರಿಯಂ ವಾ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾವಾಶ್ರಮಮಂತಿಕಾತ್ ॥ 3-298-104 (27479)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-298-105x (2799)
ಸಾವಿತ್ರೀ ತತ ಉತ್ಥಾಯ ಕೇಶಾನ್ಸಂಂಯ ಭಾಮಿನೀ।
ಪತಿಮುತ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ವೈ ॥ 3-298-105 (27480)
ಉತ್ತಾಯ ಸತ್ಯವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಮೃಜ್ಯಾಂಗಾನಿ ಪಾಣಿನಾ।
ಸರ್ವಾ ದಿಶಃ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಕಠಿನೇ ದೃಷ್ಟಿಮಾದಧೇ ॥ 3-298-106 (27481)
ತಮುವಾಚಾಥಸಾವಿತ್ರೀ ಶ್ವಃ ಫಲಾನಿ ಹರಿಷ್ಯಸಿ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಾರ್ಥಮೇತಂ ತೇ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ಪರಶುಂ ತ್ವಹಂ ॥ 3-298-107 (27482)
ಕೃತ್ತ್ವಾ ಕಠಿನಭಾರಂ ಸಾ ವೃಕ್ಷಶಾಖಾವಲಂಬಿನಂ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪರಶುಂ ಭರ್ತುಃ ಸಕಾಶೇ ಪುನರಾಗಮತ್ ॥ 3-298-108 (27483)
ವಾಮೇ ಸ್ಕಂಧೇ ತು ವಾಮೋರೂರ್ಭರ್ತುರ್ಬಾಹುಂ ನಿವೇಶ್ಯ ಚ।
ದಕ್ಷಿಣಏನ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಜಗಾಮ ಗಜಗಾಮಿನೀ ॥ ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-298-109 (27484)
ಅಭ್ಯಾಸಗಮನಾದ್ಭೀರು ಪಂಥಾನೋ ವಿದಿತಾ ಮಮ।
ವೃಕ್ಷಾಂತರಾಲೋಕಿತಯಾ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಯಾ ಚಾಪಿ ಲಕ್ಷಯೇ ॥ 3-298-110 (27485)
ಆಗತೌ ಸ್ವಃ ಪಥಾ ಯೇನ ಫಲಾನ್ಯವಚಿತಾನಿ ಚ।
ಯಥಾಗತಂ ಶುಭೇ ಗಚ್ಛ ಪಂಥಾನಂ ಮಾ ವಿಚಾರಯ ॥ 3-298-111 (27486)
ಪಲಾಶಖಂಡೇ ಚೈತಸ್ಮಿನ್ಪಂಥಾ ವ್ಯಾವರ್ತತೇ ದ್ವಿಧಾ।
ತಸ್ಯೋತ್ತರೇಣ ಯಃ ಪಂಥಾಸ್ತೇನ ಗಚ್ಛ ತ್ವರಸ್ವ ಚ ॥ 3-298-112 (27487)
ಸ್ವಸ್ಥೋಸ್ಮಿ ಬಲವಾನಸ್ಮಿ ದಿದೃಕ್ಷುಃ ಪಿತರಾವುಭೌ।
ಬ್ರುವನ್ನೇವ ತ್ವರಾಯುಕ್ತಃ ಸಂಪ್ರಾಯಾದಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-298-113 (27488)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 298 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-298-1 ಕಠಿನಂ ಸ್ತಾಲೀಂ ॥ 3-298-7 ಯುಯೋಜ ಅನುಚಿಂತಿತವತೀ ॥ 3-298-8 ಪುರುಷಂ ಪೀತವಾಸಸಮಿತಿ ಕ. ಥ. ಪಾಠಃ ॥ 3-298-11 ಕಾಮಯಾ ಇಚ್ಛಯಾ ॥ 3-298-25 ಅನಾತ್ಮವಂತಃ ಅಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ। ವನೇ ಧರ್ಮಂ ಯಜ್ಞಾದಿರೂಪಂ ನ ಚರಂತಿ। ಜಿತೇನದ್ರಿಯಾ ಏವ ವನೇ ಗ್ರಾಮೇ ವಾ ಯಜ್ಞಾದೀನ್ಸ್ತ್ರೀಸಂಬದ್ಧಾನ್ ಧರ್ಮಾನ್ಕುರ್ವಂತಿ। ತೇನ ಗೃಹಸ್ಥವಾನಪ್ರಸ್ಥಯೋಃ ಸಂಗ್ರಹಃ। ವಾಸಂ ಗುರುಕುಲವಾಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ। ಪರಿಶ್ರಮಂ ಪರಿತ್ಯಾಗರೂಪಮಾಶ್ರಮಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ। ವಿಜ್ಞಾನತಃ ಚತುರ್ಥ್ಯರ್ಥೇ ಸಾರ್ವವಿಭಕ್ತಿಕಸ್ತಸಿಃ। ಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲಂ ಆತ್ಮವಿಜ್ಞಾನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-298-26 ಏತೇಷಾಮಾಶ್ರಮಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸಮುಚ್ಚಯಂ ವಾರಯತಿ ಏಕಸ್ಯೇತಿ। ಚತುರ್ಣಾಮನ್ಯತಮಸ್ಯೈಕಸ್ಯಾಶ್ರಮಸ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಸತಾಂ ಮತೇನ ದಂಭಾದಿರಹಿತಶ್ರದ್ಧಯಾ ಸಂಯಗನುಷ್ಠಿತೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸರ್ವೇ ತಂ ಮಾರ್ಗಂ ಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಅತೋ ಧರ್ಮಂ ಚ ವಾಸಂ ಚ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ಚೇತಿ ಪಾಠಕ್ರಮಾಪೇಕ್ಷಯಾ ದ್ವಿತೀಯಂ ನೈಷ್ಠಿಕಂ ಗುರುಕುಲವಾಸಂ ದಾರಾಽಕರಣರೂಪಂ ತೃತೀಯಂ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ದಾರಾದಿತ್ಯಾಗರೂಪಂ ವಾ ನ ವಾಂಛೇ। ಜ್ಞಾನಹೇತೋಃ ಪ್ರಧಾನಭೂತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯಾದ್ಯೇಪಿ ಸಿದ್ಧೇರಿತ್ಯರ್ಥಃ. ಮದ್ಧರ್ತುರ್ಹರಣೇನಾವಯೋರ್ಧರ್ಮಂ ಮಾ ನಾಶಯೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-298-27 ನಿವರ್ತ ನಿವರ್ತಸ್ವ। ಸ್ವರ ಉದಾತ್ತಾದಿಃ। ಅಕ್ಷರಮಕಾರಾದಿ। ವ್ಯಂಜನಂ ಕಕಾರಾದಿ। ಏತದ್ಯುಕ್ತತ್ವೇನ ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ಶಬ್ದತೋ ನಿರ್ದೋಷತ್ವಮುಕ್ತಂ। ಹೇತುಯುಕ್ತತ್ವೇನ ಯುಕ್ತಿಯುಕ್ತತ್ವಮಪ್ಯುಕ್ತಂ ॥ 3-298-33 ಗುರುಃ ಶ್ವಶುರಃ ॥ 3-298-42 ಸಮೇನ ಶತ್ರುಮಿತ್ರಾದಿತಾರತಂಯಹೀನೇನ ತವ ಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಶಾಸನೇನ ತಾಃ ಪ್ರಜಾಶ್ಚರಂತಿ। ತ್ವದಾಜ್ಞಾವಶಗಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅತಏವ ತವ ನಾಮ ಧರ್ಮರಾಜ ಇತಿ। ಧರ್ಮೇಣೈವ ರಾಜತೇ ಧರ್ಮೋಽಸ್ಯ ರಾಜತ ಇತಿವಾ ॥ 3-298-43 ಲೌಕಿಕೇಷ್ವಪಿ ವಿಶ್ರಾಮಂ ಕುರ್ಯನ್ನಿಷ್ಟಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಮುತ ತ್ವಯಿ ಧರ್ಮರಾಜೇ ಇತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ ಆತ್ಮನ್ಯಪೀತಿ। ಸರ್ವಃ ಪ್ರಣಮತೇ ನರ ಇತಿ ಕ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-298-45 ತೇ ತ್ವಯಾ ॥ 3-298-48 ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮಃ ಪತ್ಯುಃ ಸಕಾಶಾದೇವಾಪತ್ಯೋತ್ಪಾದನಂ ಸತಾಂ ಮಾದೃಶಾನಾಂ ದಾರಾಣಾಂ ತತ್ರೈವ ವೃತ್ತಿಃ। ನನು ಗತಾಯುಷಿ ಪತ್ಯೌ ಕಥಂ ತತ್ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯತ ಆಹ ಸಂತ ಇತಿ। ವರಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಂತೋ ನವ್ಯಥಂತಿ ನಾಪಿ ಸೀದಂತಿ ಕಿಂತು ಉಕ್ತಂ ನಿರ್ವಹಂತ್ಯೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅತ್ಯಂತಾಶಕ್ಯೇಽರ್ಥೇ ಕಥಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯತ ಆಹ ಸತಾಮಿತಿ। ಸತಾಮಶಕ್ಯಮಪಿ ನಾಸ್ತಿ। ಭಂಯಚಾನ್ಯಸ್ಯ ತೇಭ್ಯೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ತತ್ತ್ವತೋಹಂ ನಿರ್ಭಯಾಸ್ಮೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-298-49 ತ್ವಯಾಪಿ ಸತ್ಯಂ ಸ್ವೀಯಂ ರಕ್ಷಣೀಯಮಿತ್ಯಾಹ ಸಂತೋ ಹೀತಿ। ಭೂತಭವ್ಯಸ್ಯ ಭೂತಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಸ್ಯ ಚ ॥ 3-298-51 ಏತತ್ ತ್ರಯಂ ಪ್ರಸಾದೋಽರ್ಥೋ ಮಾನಶ್ಚ। ದರಿದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೋ ನಾರ್ಥಾಯ। ಶ್ರೀಮತಾಂ ಪ್ರಸಾದೋಽರ್ಥಕೃದಪಿ ನ ಮಾನದಃ। ಸತಾಂ ತು ಮಾನದ ಇತಿ। ಖಲೇ ತು ಪ್ರಸಾದ ಏವ ನಾಸ್ತಿ। ಅತಸ್ತ್ರಯಂ ತ್ವಯ್ಯೇವ ಸ್ತಿತಮಿತಿ ತ್ವಂ ರಕ್ಷಿತಾಸ್ಮಾಕಂ ಭವೇತಿ ಭಾವಃ ॥ 3-298-53 ತೇ ತ್ವತ್ತಃ। ಅಪವರ್ಗಃ ಪುತ್ರಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಸುಕೃತಾದ್ವಿನಾ ಸಮೀಚೀನಾದ್ದಾಂಪತ್ಯಯೋಗಾದೃತೇಕ್ಷೇತ್ರಜಾದಿಪುತ್ರಾರ್ಪಣೇನ ನ ಕೃತೋನಿಷ್ಪಾದಿತೋ ಭವತಿ। ಯಥಾನ್ಯೇಷು ವರೇಷು ಭರ್ತೃಷು ಮದಯಂತ್ಯಾಂ ವಶಿಷ್ಠಸ್ಯೇವ ನ ತದ್ವತ್। ಯಸ್ಮಾದೇವಂ ತಸ್ಮಾದ್ವರಂ ವೃಣೇ ॥ 3-298-54 ವ್ಯವಸಾಮಿ ಶಕ್ನೋಮಿ ॥ 3-298-60 ತ್ವನ್ನಾಮಧೇಯಾಃ ಸಾವಿತ್ರಾ ಇತಿ ॥ 3-298-88 ಅಸ್ರಾಯಮಾಣಕೌ ರುದಂತೌ ॥ 3-298-89 ನೌ ಆವಯೋಃ ॥ 3-298-94 ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುರಂಧಃ ॥ 3-298-101 ಧ್ರಿಯೇತಾಂ ಜೀವೇತಾಂ। ಶ್ವಶುರೌ ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರೌ ॥ 3-298-106 ಕಠಿನೇ ಫಲಪೂರ್ಣೇ ಪಾತ್ರೇ ॥ 3-298-108 ಕೃತ್ತ್ವಾ ಆಚ್ಛಿದ್ಯ ಆದಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-298-109 ಜಗಾತ್ಯಮೃದುಭಾಮಿನೀ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 299
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.299. ಅಧ್ಯಾಯಃ 299
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಅಕಸ್ಮಾಚ್ಚಕ್ಷುರ್ಲಾಭತುಷ್ಟನಾಪಿ ಪುತ್ರಾನಾಗಮವಿಷಣ್ಣೇನ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನನ ತತ್ರತತ್ರತದನ್ವೇಷಣಂ ॥ 1 ॥ ಋಷಿಗಣೇನ ಶುಭನಿಮಿತ್ತಜ್ಞಾಪನೇನ ಸಮಾಶ್ವಾಸಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಸಹ ಸತ್ಯವತಾ ಪಿತುರಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ॥ 2 ॥ ಮುನಿಗಣಾಯ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ವನೇ ವೃತ್ತವೃತ್ತಾಂತನಿವೇದನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-299-0 (27489)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-299-0x (2800)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದ್ಯುಮತ್ಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಲಬ್ಧಚಕ್ಷುಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟ್ಯಾಂ ಸರ್ವಂ ದದರ್ಶ ಹ ॥ 3-299-1 (27490)
ಸ ಸರ್ವಾನಾಶ್ರಮಾನ್ಗತ್ವಾ ಶೈಬ್ಯಯಾ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ಪುತ್ರಹೇತೋಃ ಪರಾಮಾರ್ತಿಂ ಜಗಾಮ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-299-2 (27491)
ತಾವಾಶ್ರಮಾನ್ನದೀಶ್ಚೈವವನಾನಿ ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ತಸ್ಯಾಂ ನಿಶಿ ವಿಚಿನ್ವಂತೌ ದಂಪತೀ ಪರಿಜಗ್ಮತುಃ ॥ 3-299-3 (27492)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಬ್ದಂ ತು ಯಂ ಕಂಚಿದುನ್ಮುಖೌ ಸುತಶಂಕಯಾ।
ಸಾವಿತ್ರೀಸಹಿತೋಽಭ್ಯೇತಿ ಸತ್ಯವಾನಿತ್ಯಭಾಷತಾಂ ॥ 3-299-4 (27493)
ಭಿನ್ನೈಶ್ಚ ಪರುಷೈಃ ಪಾದೈಃ ಸವ್ರಣೈಃ ಶೋಣಿತೋಕ್ಷಿತೈಃ।
ಕುಶಕಣಅಟಕವಿದ್ಧಾಂಗಾವುನಮತ್ತಾವಿವ ಧಾವತಃ ॥ 3-299-5 (27494)
ತತೋಽಭಿಸೃತ್ಯ ತೈರ್ವಿಪ್ರೈಃ ಸರ್ವೈರಾಶ್ರಮವಾಸಿಭಿಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ತಾವಾನೀತೌ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ ॥ 3-299-6 (27495)
ತತ್ರಭಾರ್ಯಾಸಹಾಯಃ ಸ ವೃತೋ ವೃದ್ಧೈಸ್ತಪೋಧನೈಃ।
ಆಶ್ವಾಸಿತೋಪಿ ಚಿತ್ರಾರ್ಥೈಃ ಪೂರ್ವರಾಜಕಥಾಶ್ರಯೈಃ ॥ 3-299-7 (27496)
ತತಸ್ತೌ ಪುನರಾಶ್ವಸ್ತೌ ವೃದ್ಧೌ ಪುತ್ರದಿದೃಕ್ಷಯಾ।
ಬಾಲ್ಯವೃತ್ತಾನಿ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ದರ್ಶನಾನಿ ಚ।
ಶೋಕಂ ಜಗ್ಮತುರನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸ್ಮರಂತೌ ಭೃಶದುಃಖಿತೌ ॥ 3-299-8 (27497)
ಹಾಪುತ್ರ ಹಾಸಾಧ್ವಿ ವಧು ಕ್ವಾಸಿಕ್ವಾಸೀತ್ಯರೋದತಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇಷಾಮುವಾಚೇದಂ ತಯೋರ್ವಚಃ ॥ 3-299-9 (27498)
ಸುವರ್ಚಾ ಉವಾಚ। 3-299-10x (2801)
ಯಥಾಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರೀ ತಪಸಾ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ಆಚಾರೇಣ ಚ ಸಂಯುಕ್ತಾ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-10 (27499)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 3-83-299x (2802)
ವೇದಾಃ ಸಾಂಗಾ ಮಯಾಽಧೀತಾಸ್ತಪೋ ಮೇ ಸಂಚಿತಂ ಮಹತ್।
ಕೌಮಾರಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚ ಗುರವೋಽಗ್ನಿಶ್ಚ ತೋಷಿತಾಃ ॥ 3-299-11 (27500)
ಸಮಾಹಿತೇನ ಚೀರ್ಣಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ವ್ರತಾನಿ ಮೇ।
ವಾಯುಭಕ್ಷೋಪವಾಸಶ್ಚ ಕೃತೋಮೇ ವಿಧಿವತ್ಸದಾ ॥ 3-299-12 (27501)
ಅನೇನ ತಪಸಾ ವೇದ್ಮಿ ಸರ್ವಂ ಪರಚೀಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಸತ್ಯಮೇತನ್ನಿಬೋಧಧ್ವಂ ಧ್ರಿಯತೇ ಸತ್ಯವಾನಿತಿ ॥ 3-299-13 (27502)
ಶಿಷ್ಯ ಉವಾಚ। 3-299-14x (2803)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಮೇ ವಕ್ರಾದ್ಯಥಾ ವಾಕ್ಯಂ ವಿನಿಃಸೃತಂ।
ನೈವ ಜಾತು ಭವೇನ್ಮಿಥ್ಯಾ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-14 (27503)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 3-299-15x (2804)
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರೀ ಸರ್ವೈರೇವ ಸುಲಕ್ಷಣೈಃ।
ಅವೈಧವ್ಯಕರೈರ್ಯುಕ್ತಾ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-15 (27504)
ಭಾರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 3-299-16x (2805)
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರೀ ತಪಸಾ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ಆಚಾರೇಣ ಚ ಸಂಯುಕ್ತಾ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-16 (27505)
ದಾಲ್ಭ್ಯಾ ರಉವಾಚ। 3-299-17x (2806)
ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾ ತೇ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಶ್ಚ ಯಥಾ ವ್ರತಂ।
ಗತಾಽಽಹಾರಮಕೃತ್ವೈವ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-17 (27506)
ಆಪಸ್ತಂಬ ಉವಾಚ। 3-299-18x (2807)
ಯಥಾ ವದಂತಿ ಶಾಂತಾಯಾಂ ದಿಶಿ ವೈ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಪಾರ್ಥಿವೀಂ ಚೈವವೃದ್ಧಿಂ ತೇ ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸತ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-18 (27507)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 3-299-19x (2808)
ಸರ್ವೈರ್ಗುಣೈರುಪೇತಸ್ತೇ ಯಥಾ ಪುತ್ರೋ ಜನಪ್ರಿಯಃ।
ದೀರ್ಘಾಯುರ್ಲಕ್ಷಣೋಪೇತಸ್ತಥಾ ಜೀವತಿ ಸ್ಯವಾನ್ ॥ 3-299-19 (27508)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-299-20x (2809)
ಏವಮಾಶ್ವಾಸಿತಸ್ತೈಸ್ತು ಸತ್ಯವಾಗ್ಭಿಸ್ತಪಸ್ವಿಭಿಃ।
ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಿಗಣಯನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತತಃ ಸ್ಥಿರ ಇವಾಭವತ್ ॥ 3-299-20 (27509)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾತ್ಸಾವಿತ್ರೀ ಭರ್ತ್ರಾ ಸತ್ವತಾ ಸಹ।
ಆಜಗಾಮಾಶ್ರಮಂ ರಾತ್ರೌ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ ॥ 3-299-21 (27510)
`ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೋತ್ಪತಿತಾಃ ಸರ್ವೇಹರ್ಷಂ ಜಗ್ಮುಶ್ಚ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಕಂಠಂ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚಾಸ್ಯ ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯಾಭ್ಯರೋದತಾಂ' ॥ 3-299-22 (27511)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಊಚುಃ। 3-299-23x (2810)
ಪುತ್ರೇಣ ಸಂಗತಂ ತ್ವಾಂ ತು ಚಕ್ಷುಷ್ಮಂತಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಚ।
ಸರ್ವೇ ವಯಂ ವೈ ಪೃಚ್ಛಾಮೋ ವೃದ್ಧಿಂ ವೈ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ॥ 3-299-23 (27512)
ಸಮಾಗಮೇನ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ದರ್ಶನೇನ ಚ।
ಚಕ್ಷುಷಶ್ಚಾತ್ಮನೋ ಲಾಭಾತ್ರಿಭಿರ್ದಿಷ್ಠ್ಯಾ ವಿವರ್ಧಸೇ ॥ 3-299-24 (27513)
ಸರ್ವೈರಸ್ಮಾಭಿರುಕ್ತಂ ಯತ್ತಥಾ ತನ್ನಾತ್ರಸಂಶಯಃ।
ಭೂಯೋಭೂಯಃ ಸಮೃದ್ಧಿಸ್ತೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-299-25 (27514)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-299-26x (2811)
ತತೋಽಗ್ನಿಂ ತತ್ರ ಸಂಜ್ವಾಲ್ಯ ದ್ವಿಜಾಸ್ತೇ ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ।
ಉಪಾಸಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಪಾರ್ಥ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಂ ಮಹೀಪತಿಂ ॥ 3-299-26 (27515)
ಶೈವ್ಯಾ ಚ ಸತ್ಯವಾಂಶ್ಚೈವ ಸಾವಿತ್ರೀ ಚೈಕತಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಸರ್ವೈಸ್ತೈರಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ವಿಶೋಕಾ ಸಮುಪಾವಿಶನ್ ॥ 3-299-27 (27516)
ತತೋ ರಾಜ್ಞಾ ಸಹಾಸೀನಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವನವಾಸಿನಃ।
ಜಾತಕೌತೂಹಲಾಃ ಪಾರ್ಥ ಪಪ್ರಚ್ಛುರ್ನೃಪತೇಃ ಸುತಂ ॥ 3-299-28 (27517)
ಪ್ರಾಗೇವ ನಾಗತಂ ಕಸ್ಮಾತ್ಸಭಾರ್ಯೇಣ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ವಿರಾತ್ರೇ ಚಾಗತಂ ಕಸ್ಮಾತ್ಕೋನು ಬಂಧಸ್ತವಾಭವತ್ ॥ 3-299-29 (27518)
ಸಂತಾಪಿತಃ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ವಯಂ ಚೈವ ನೃಪಾತ್ಮಜ।
ಕಸ್ಮಾದಿತಿ ನ ಜಾನೀಮಸ್ತತ್ಸರ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಿಸಿ ॥ 3-299-30 (27519)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 3-299-31x (2812)
ಪಿತ್ರಾಽಹಮಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಸಾವಿತ್ರೀಸಹಿತೋ ಗತಃ।
ಅಥ ಮೇಽಭೂಚ್ಛಿರೋದುಃಖಂ ವನೇ ಕಾಷ್ಠಾನಿ ಭಿಂದತಃ ॥ 3-299-31 (27520)
ಸುಪ್ತಶ್ಚಾಹಂ ವೇದನಯಾ ಚಿರಮಿತ್ಯುಪಲಕ್ಷಯೇ।
ತಾವತ್ಕಾಲಂ ನ ಚ ಮಯಾ ಸುಪ್ತಪೂರ್ವಂ ಕದಾಚನ ॥ 3-299-32 (27521)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭವತಾಂ ಸಂತಾಪೋ ಮಾ ಭವೇದಿತಿ।
ಅತೋ ವಿರಾತ್ರಾಗಮನಂ ನಾನ್ಯದಸ್ತೀಹ ಕಾರಣಂ ॥ 3-299-33 (27522)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 3-299-34x (2813)
ಅಕಸ್ಮಾಚ್ಚಕ್ಷುಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಸ್ಯ ತೇ ಪಿತುಃ।
ನಾಸ್ಯ ತ್ವಂ ಕಾರಣಂ ವೇತ್ಸಿ ಸಾವಿತ್ರೀ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ॥ 3-299-34 (27523)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ತ್ವಂ ಹಿ ವೇತ್ಥ ಪರಾವರಂ।
ತ್ವಾಂ ಹಿ ಜಾನಾಮಿ ಸಾವಿತ್ರಿ ಸಾವಿತ್ರೀಮಿವ ತೇಜಸಾ ॥ 3-299-35 (27524)
ತ್ವಮತ್ರ ಹೇತುಂ ಜಾನೀಷೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಂ ನಿರುಚ್ಯತಾಂ।
ರಹಸ್ಯಂ ಯದಿ ತೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿದತ್ರ ವದಸ್ವ ನಃ ॥ 3-299-36 (27525)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 3-299-37x (2814)
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾ ವೇತ್ಥ ಸಂಕಲ್ಪೋ ನಾನ್ಯಥಾ ಹಿ ವಃ।
ನ ಹಿ ಕಿಂಚಿದ್ರಹಸ್ಯಂ ಮೇ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಥ್ಯಮೇವ ಯತ್ ॥ 3-299-37 (27526)
ಮೃತ್ಯುರ್ಮೇ ಪತ್ಯುರಾಖ್ಯಾತೋ ನಾರದೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸ ಚಾದ್ಯ ದಿವಸಃ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತತೋ ನೈನಂ ಜಹಾಂಯಹಂ ॥ 3-299-38 (27527)
ಸುಪ್ತಂ ಚೈನಂ ಸಾಕ್ಷಾದುಪಾಗಚ್ಛತ್ಸಕಿಂಕರಃ।
ಸ ಏನಮನಯದ್ಬದ್ಧ್ವಾ ದಿಶಂ ಪಿತೃನಿಷೇವಿತಾಂ ॥ 3-299-39 (27528)
ಅಸ್ತೌಷಂ ತಮಹಂ ದೇವಂ ಸತ್ಯೇನ ವಚಸಾ ವಿಭುಂ।
ಪಂಚ ವೈ ತೇನ ಮೇ ದತ್ತಾ ವರಾಃ ಶೃಣುತ ತಾನ್ಮಮ ॥ 3-299-40 (27529)
ಚಕ್ಷುಷೀ ಚ ಸ್ವರಾಜ್ಯಂಚ ದ್ವೌ ವರೌ ಶ್ವಶುರಸ್ಯ ಮೇ।
ಲಬ್ಧಂ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಶತಂ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಚಾತ್ಮನಃ ಶತಂ ॥ 3-299-41 (27530)
ಚತುರ್ವರ್ಷಶತಾಯುರ್ಮೇ ಭರ್ತಾ ಲಬ್ಧಶ್ಚ ಸತ್ಯವಾನ್।
ಭರ್ತುರ್ಹಿ ಜೀವಿತಾರ್ಥಂ ತು ಮಯಾ ಚೀರ್ಣಂ ತ್ವಿದಂ ವ್ರತಂ। 3-299-42 (27531)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯಾಽಽಖ್ಯಾತಂ ಕಾರಣಂ ವಿಸ್ತರಣ ವಃ।
ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಸುಖೋದರ್ಕಮಿದಂ ದುಃಖಂ ಮಹನ್ಮಮ ॥ 3-299-43 (27532)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 3-299-44x (2815)
ನಿಮಜ್ಜ್ಮಾನಂ ವ್ಯಸನೈರಭಿದ್ರುತಂ
ಕುಲಂ ನರಂದ್ರಸ್ಯ ತಮೋಮಯೇ ಹ್ರದೇ।
ತ್ವಯಾ ಸುಶೀಲವ್ರತಪುಣ್ಯಯಾ ಕುಲಂ
ರಸಮುದ್ಧೃತಂ ಸಾಧ್ವಿ ಪುನಃ ಕುಲೀನಯಾ ॥ 3-299-44 (27533)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-299-45x (2816)
ತಥಾ ಪ್ರಶಸ್ಯ ಹ್ಯಭಿಪೂಜ್ಯ ಚೈವ
ವರಸ್ತ್ರಿಯಂ ತಾಮೃಷಯಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ನರೇಂದ್ರಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಸಪುತ್ರಭಂಜಸಾ
ಶಿವೇನ ರಜಗ್ಮುರ್ಮುದಿತಾಃ ಸ್ವಮಾಲಯಂ ॥ 3-299-45 (27534)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 299 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-299-5 ಭಿನ್ನೌರ್ವಿದೀರ್ಣೈಃ। ಪರುಷೈಃ ಕರ್ಕಶೈಃ ॥ 3-299-12 ಕುಶಲಾನಿ ಚ ಯಾನಿ ಮೇ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-299-18 ಶಾಂತಾಯಾಂ ಪ್ರಸನ್ನಾಯಾಂ ॥ 3-299-29 ವಿರಾತ್ರೇ ಬಹುರಾತ್ರೇ ಕಾಲೇ ಆಗತಂ ಆಗಮನಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 300
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.300. ಅಧ್ಯಾಯಃ 300
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸಾಲ್ವದೇಶೀಯೈರ್ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಂಪ್ರತಿ ನ್ಮಂತ್ರಿಣಾ ತಚ್ಛತ್ರುನಿಷರ್ಹಣನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ನಿಜನಗರಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ಸಭಾರ್ಯೇಣ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನೇನ ಸಾವಿತ್ರೀಸತ್ಯವದ್ಭ್ಯಾಂ ಸಹ ಮುನಿಗಣಾಭಿವಾದನಾದಿಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಪುರಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-300-0 (27535)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-300-0x (2817)
ತಸ್ಯಾಂ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಮುದಿತೇ ಸೂರ್ಯಮಂಡಲೇ।
ಕೃತಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮೇಯುಸ್ತೇ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 3-300-1 (27536)
ತದೇವ ಸರ್ವಂ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ದ್ಯುಂಸೇನಾಯ ನಾತೃಪ್ಯನ್ಕಥಯಂತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 3-300-2 (27537)
ತತಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಾಲ್ವೇಭ್ಯೋಽಭ್ಯಾಗಾ ನೃಪಂ।
ಆಚಖ್ಯುರ್ನಿಹತಂ ಚೈವ ಸ್ವೇನಾಮಾತ್ಯೇನ ತಂ ದ್ವಿಷಂ ॥ 3-300-3 (27538)
ತಂ ಮಂತ್ರಿಣಾ ಹತಂ ಪ್ರೋಚ್ಯ ಸಸಹಾಯಂ ಸಬಾಂಧವಂ।
ನ್ಯವೇದಯನ್ಯಥಾವೃತ್ತಂ ವಿದ್ರುತಂ ಚ ದ್ವಿಷದ್ಬಲಂ ॥ 3-300-4 (27539)
ಐಕಮತ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜನಸ್ಯ ಸ್ವಂ ನೃಪಂ ಪ್ರತಿ।
ಸಚಕ್ಷುರ್ವಾಽಪ್ಯಚಕ್ಷುರ್ವಾ ಸ ನೋ ರಾಜಾ ಭವತ್ವಿತಿ ॥ 3-300-5 (27540)
ಅನೇನ ನಿಶ್ಚಯೇನೇಹ ವಯಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತಾ ನೃಪ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾನೀಮಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಚತುರಂಗಂ ಚ ತೇ ಬಲಂ ॥ 3-300-6 (27541)
ಪ್ರಯಾಹಿ ರಾಜನ್ಭದ್ರಂ ತೇ ಘುಷ್ಟಸ್ತೇ ನಗರೇ ಜಯಃ।
ಅಧ್ಯಾಸ್ಸ್ವ ಚಿರರಾತ್ರಾಯ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ಪದಂ ॥ 3-300-7 (27542)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 3-300-8x (2818)
ಚಕ್ಷುಷ್ಮಂತಂ ಚ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ವಪುಷಾಽನ್ವಿತಂ।
ಮೂರ್ಧ್ನಾ ನಿಪತಿತಾಃ ಸರ್ವೇವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾಃ ॥ 3-300-8 (27543)
ತೋಽಭಿವಾದ್ಯ ತಾನ್ವೃದ್ಧಾಂದ್ವಿಜಾನಾಶ್ರಮವಾಸಿನಃ।
ತೈಶ್ಚಾಭಿಪೂಜಿತಃ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರಯಯೌ ನಗರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-300-9 (27544)
ಶೈವ್ಯಾ ಚ ಸಹ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸ್ವಾಸ್ತೀರ್ಣೇನ ಸುವರ್ಚಸಾ।
ನರಯುಕ್ತೇನ ಯಾನೇನ ಪ್ರಯಯೌ ಸೇನಯಾ ವೃತಾ ॥ 3-300-10 (27545)
ತತೋಽಭಿಷಿಷಿಚುಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಂ ಪುರೋಹಿತಾಃ।
ಪುತ್ರಂ ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಯೌವರಾಜ್ಯೇಽಭ್ಯಷೇಚಯನ್ ॥ 3-300-11 (27546)
ತತಃ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಃ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಂ।
ತದ್ವೈ ಪುತ್ರಶತಂ ಜಜ್ಞೇ ಶೂರಾಣಾಮನಿವರ್ತಿನಾಂ ॥ 3-300-12 (27547)
ಭ್ರಾತೃಣಾಂ ಸೋದರಾಣಾಂ ಚ ತಥೈವಾಸ್ಯಾಭವಚ್ಛತಂ।
ಮದ್ರಾಧಿಪಸ್ಯಾಶ್ವಪತೇರ್ಮಾಲವ್ಯಾಂ ಸುಮಹಾಬಲಂ ॥ 3-300-13 (27548)
ಏವಮಾತ್ಮಾ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಶ್ವಶ್ರೂಃ ಶ್ವಶುರ ಏವ ಚ।
ಭರ್ತುಃ ಕುಲಂ ಚ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಸರ್ವಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಸಮುದ್ಧೃತಂ ॥ 3-300-14 (27549)
ತಥೈವೈಷಾ ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣೀ ದ್ರೌಪದೀ ಶೀಲಸಂಮತಾ।
ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ ವಃ ಸರ್ವಾನ್ಸಾವಿತ್ರೀವ ಕುಲಾಂಗನಾ ॥ 3-300-15 (27550)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-300-16x (2819)
ಏವಂ ಸ ಪಾಂಡವಸ್ತೇನ ಅನುನೀತೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವಿಶೋಕೋ ವಿಜ್ವರೋ ರಾಜನ್ಕಾಂಯಕೇ ನ್ಯವಸತ್ತದಾ ॥ 3-300-16 (27551)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಶೃಣುಯಾದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಸ ಸುಖೀ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ನ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನರಃ ॥ 3-300-17 (27552)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಪತಿವ್ರತಾಮಾಹಾತ್ಂಯಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 300 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-300-7 ಚಿರರಾತ್ರಾಯ ಬಹುಕಾಲಂ ॥ 3-300-17 ಸರ್ಪಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ರದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ನುಯಾತ್ ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 301
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.301. ಅಧ್ಯಾಯಃ 301
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸೂರ್ಯೇಣ ಸ್ವಪ್ನೇ ಕರ್ಣಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರೇಣ ರಪಾಂಡವಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ ಭಾವಿಕವಚಕುಣಅಡಲಯಾಚನಾನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ತದಾನಪ್ರತಿಪೇಧವಚನಂ ॥ 1 ॥ ಕರ್ಣೇನ ಸೂರ್ಯಂಪ್ರತಿ ಹೇತೂಕ್ತಿಪೂರ್ವಕಮಿಂದ್ರಾಯ ತದ್ದಾನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-301-0 (27553)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-301-0x (2820)
ಯತ್ತತ್ತದಾ ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮಂʼಲ್ಲೋಮಶೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಇಂದ್ರಸ್ಯ ವಚನಾದೇವ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 3-301-1 (27554)
ಯಚ್ಚಾಪಿ ತೇ ಭಯಂ ತೀವ್ರಂ ನ ಚ ಕೀರ್ತಯಸೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ತಚ್ಚಾಪ್ಯಪಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಧನಂಜಯ ಇತೋ ಗತೇ ॥ 3-301-2 (27555)
ಕಿಂನು ರತಜ್ಜಪತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರ್ಣಂ ಪ್ರತಿ ಮಹದ್ಭಯಂ।
ಆಸೀನ್ನ ಚ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕಥಯಾಮಾಸ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 3-301-3 (27556)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-301-4x (2821)
ಅಹಂ ತೇ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಕಥಯಾಮಿ ಕಥಾಮಿಮಾಂ।
ಪೃಚ್ಛತೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶುಶ್ರೂಷಸ್ವ ಗಿರಂ ಮಮ ॥ 3-301-4 (27557)
ದ್ವಾದಶೇ ಸಮತಿಕ್ರಾಂತೇ ವರ್ಷೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತ್ರಯೋದಶೇ।
ಪಾಂಡೂನಾಂ ಹಿತಕೃಚ್ಛಕ್ರಃ ಕರ್ಣಂ ಭಿಕ್ಷಿತುಮುದ್ಯತಃ ॥ 3-301-5 (27558)
ಅಭಿಪ್ರಾಯಮಥೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ವಿಭಾವಸುಃ।
ಕುಂಡಲಾರ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜ ಸೂರ್ಯಃ ಕರ್ಣಮುಪಾಗತಃ ॥ 3-301-6 (27559)
ಮಹಾರ್ಹೇ ಶಯನೇ ವೀರಂ ಸ್ಪರ್ದ್ಧ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂವೃತೇ।
ಶಯಾನಮತಿವಿಶ್ವಸ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಸತ್ಯವಾದಿನಂ ॥ 3-301-7 (27560)
ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ನಿಶಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ರಶ್ಮಿವಾನ್।
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾಽಽವಿಷ್ಟಃ ಪುತ್ರಸ್ನೇಹಾಚ್ಚ ಭಾರತ ॥ 3-301-8 (27561)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದವಿದ್ಭೂತ್ವಾ ಸೂರ್ಯೋ ಯೋಗರ್ದ್ಧಿರೂಪವಾನ್।
ಹಿತಾರ್ಥಮಬ್ರವೀತ್ಕರ್ಣಂ ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 3-301-9 (27562)
ಕರ್ಣ ಮದ್ವಚನಂ ತಾತ ಶೃಣು ಸತ್ಯಭೃತಾಂವರ।
ಬ್ರುವತೋಽದ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸೌಹೃದಾತ್ಪರಮಂ ಹಿತಂ ॥ 3-301-10 (27563)
ಉಪಾಯಾಸ್ಯತಿ ಶಕ್ರಸ್ತ್ವಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಹಿತೇಪ್ಸಯಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮನಾ ಕರ್ಣ ಕುಂಡಲೋಪಜಿಹೀರ್ಷಯಾ ॥ 3-301-11 (27564)
ವಿದಿತಂ ತೇನ ಶೀಲಂ ತೇ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಸ್ತಥಾ।
ಯಥಾ ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಷಿತಃ ಸದ್ಭಿರ್ದದಾಸ್ಯೇವ ನ ಯಾಚಸೇ ॥ 3-301-12 (27565)
ತ್ವಂ ಹಿ ತಾತ ದದಾಸ್ಯೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಾಚಿತಂ।
ವಿತ್ತಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪ್ಯಾಹುರ್ನ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾಸಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 3-301-13 (27566)
ತ್ವಾಂ ತು ಚೈವಂವಿಧಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ್ವಯಂ ವೈ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಆಗಂತಾ ರಕುಂಡಲಾರ್ಥಾಯ ಕವಚಂ ಚೈವ ಭಿಕ್ಷಿತುಂ ॥ 3-301-14 (27567)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಾಚಮಾನಾಯ ನ ದೇಯೇ ಕುಂಡಲೇ ತ್ವಯಾ।
ಅನುನೇಯಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಶ್ರೇಯ ಏತದ್ಧಿ ತೇ ಪರಂ ॥ 3-301-15 (27568)
ಕುಂಡಲಾರ್ಥೇಽಬ್ರುವಂಸ್ತಾತ ಕಾರಣೈರ್ಬಹುಭಿಸ್ತ್ವಯಾ।
ಅನ್ಯೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ವಿತ್ತೈಃ ಸನ್ನಿವಾರ್ಯಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-301-16 (27569)
ರತ್ನೈಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿಸ್ತಥಾ ಗೋಭಿರ್ಧನೈರ್ಬಹುವಿಧೈರಪಿ।
ನಿದರ್ಶನೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿಃ ಕುಂಡಲೇಪ್ಸುಃ ಪುರಂದರಃ ॥ 3-301-17 (27570)
ಯದಿ ದಾಸ್ಯಸಿ ಕರ್ಣ ತ್ವಂ ಸಹಜೇ ಕುಂಡಲೇ ಶುಭೇ।
ಆಯುಷಃ ಪ್ರಕ್ಷಯಂ ಗತ್ವಾ ಮೃತ್ಯೋರ್ವಶಮುಪೈಷ್ಯಸಿ ॥ 3-301-18 (27571)
ಕವಚೇನ ಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಮಾನದ।
ಅವಧ್ಯಸ್ತ್ವಂ ರಣೇಽರೀಣಾಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-301-19 (27572)
ಅಮೃತಾದುತ್ಥಿತಂ ಹ್ಯೇತದುಭಯಂ ರತ್ನಸಂಮಿತಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಕ್ಷ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಕರ್ಣ ಜೀವಿತಂ ಚೇತ್ಪ್ರಿಯಂ ತವ ॥ 3-301-20 (27573)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-301-20x (2822)
ಕೋ ಮಾಮೇವಂ ಭವಾನ್ಪ್ರಾಹ ದರ್ಶಯನ್ಸೌಹೃದಂ ಪರಂ।
ಕಾಮಯಾ ಭಗವನ್ಬ್ರೂಹಿ ಕೋ ಭವಾಂದ್ವಿಜವೇಷಧೃಕ್ ॥ 3-301-21 (27574)
ಬ್ರಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-301-22x (2823)
ಅಹಂ ತಾತ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಃ ಸೌಹೃದಾತ್ತ್ವಾಂ ನಿದರ್ಶಯೇ।
ಕುರುಷ್ವೈತದ್ವಯೋ ಮೇ ತ್ವಮೇತಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪರಂ ಹಿ ತೇ ॥ 3-301-22 (27575)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-301-23x (2824)
ಶ್ರೇಯ ಏವ ಮಮಾತ್ಯಂತಂ ಯಸ್ಯ ಮೇ ಗೋಪತಿಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರವಕ್ತಾಽದ್ಯ ಹಿತಾನ್ವೇಷೀ ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ ॥ 3-301-23 (27576)
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ವರದಂ ಪ್ರಣಯಾಚ್ಚ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ನ ನಿವಾರ್ಯೋ ವ್ರತಾದಸ್ಮಾದಹಂ ಯದ್ಯಸ್ಮಿ ತೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 3-301-24 (27577)
ವ್ರತಂ ವೈ ಮಮ ಲೋಕೋಽಯಂ ವೇತ್ತಿ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಿಭಾವಸೋ।
ಯಥಾಽಹಂ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯೇಭ್ಯೋ ದದ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಣಾನಪಿಧ್ರುವಂ ॥ 3-301-25 (27578)
ಯದ್ಯಾಗಚ್ಛತಿ ಮಾಂ ಶಕ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮನಾ ವೃತಃ।
ಹಿತಾರ್ಥಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಖೇಚರೋತ್ತಮ ಭಿಕ್ಷಿತುಂ ॥ 3-301-26 (27579)
ದಾಸ್ಯಾಮಿ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠ ಕುಂಡಲೇ ವರ್ಮ ಚೋತ್ತಮಂ।
ನ ಮೇ ಕೀರ್ತಿಃ ಪ್ರಣಶ್ಯೇತ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾ ॥ 3-301-27 (27580)
ಮದ್ವಿಧಸ್ಯಾಯಶಸ್ಯಂ ಹಿ ನ ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಣಂ।
ಯುಕ್ತಂ ಹಿ ಯಶಸಾ ಯುಕ್ತಂ ಮರಣಂ ಲೋಕಸಂಮತಂ ॥ 3-301-28 (27581)
ಸೋಹಮಿಂದ್ರಾಯ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಕುಂಡಲೇ ಸಹ ವರ್ಮಣಾ।
ಯದಿ ಮಾಂ ಬಲವೃತ್ರಘ್ನೋ ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಮುಪಯಾಸ್ಯತಿ ॥ 3-301-29 (27582)
ಹಿತಾರ್ಥಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಕುಂಡಲೇ ಮೇ ಪ್ರಯಾಚಿತುಂ।
ತನ್ಮೇ ಕೀರ್ತಿಕರಂ ಲೋಕೇ ತಸ್ಯಾಕೀರ್ತಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-301-30 (27583)
ವೃಣೋಮಿ ಕೀರ್ತಿಂ ಲೋಕೇ ಹಿ ಜೀವಿತೇನಾಪಿ ಭಾನುಮನ್।
ಕೀರ್ತಿಮಾನಶ್ನುತೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಹೀನಕೀರ್ತಿಸ್ತು ನಶ್ಯತಿ ॥ 3-301-31 (27584)
ಕೀರ್ತಿರ್ಹಿ ಪುರುಷಂ ಲೋಕೇ ಸಂಜೀವಯತಿ ಮಾತೃವತ್।
ಅಕೀರ್ತಿರ್ಜೀವಿತಂ ಹಂತಿ ಜೀವತೋಪಿ ಶರೀರಿಣಃ ॥ 3-301-32 (27585)
ಅಯಂಪುರಾಣಃ ಶ್ಲೋಕೋ ಹಿ ಸ್ವಯಂ ಗೀತೋ ವಿಭಾವಸೋ।
ಧಾತ್ರಾ ಲೋಕೇಶ್ವರ ಯಥಾ ಕೀರ್ತಿರಾಯುರ್ನರಸ್ಯ ಹ ॥ 3-301-33 (27586)
ಪುರುಷಸ್ಯ ಪರೇ ಲೋಕೇ ಕೀರ್ತಿರೇವ ಪರಾಯಣಂ।
ಇಹ ಲೋಕೇ ವಿಶುದ್ಧಾ ಚ ಕೀರ್ತಿರಾಯುರ್ವಿವರ್ಧನೀ ॥ 3-301-34 (27587)
ಸೋಹಂ ಶರೀರಜೇ ದತ್ತ್ವಾ ಕೀರ್ತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತೀಂ।
ದತ್ತ್ವಾ ಚ ವಿಧಿವದ್ದಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 3-301-35 (27588)
ಹುತ್ವಾ ಶರೀರಂ ರಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ವಿಜಿತ್ಯ ಚ ಪರಾನಾಜೌ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಕೇವಲಂ ॥ 3-301-36 (27589)
ಭೀತಾನಾಮಭಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಜೀವಿತಾರ್ಥಿನಾಂ।
ವೃದ್ಧಾನ್ವಾಲಾಂದ್ವಿಜಾತೀಂಶ್ಚ ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಭಯಾತ್ ॥ 3-301-37 (27590)
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪರಮಂ ಲೋಕೇ ಯಶಃ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಜೀವಿತೇನಾಪಿ ಮೇ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಕೀರ್ತಿಸ್ತದ್ವಿದ್ವಿ ಮೇ ವ್ರತಂ ॥ 3-301-38 (27591)
ಸೋ ಹಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಘವತೇ ಭಿಕ್ಷಾಮೇತಾಮನುತ್ತಮಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮಿನೇ ದೇವ ಲೋಕೇ ಗಂತಾ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 3-301-39 (27592)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 301 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-301-6 ವಿಭಾವಸುಃ ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಭಾಃ ದೀಪ್ತಿಃ ಸೈವ ವಸು ಧನಂ ಯಸ್ ತಾದೃಶಃ ಸೂರ್ಯಃ ॥ 3-301-7 ಸ್ಪರ್ಧ್ಯಂ ವಿಮರ್ದಸಹಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯಂ ವಾ ॥ 3-301-8 ಸ್ವಪ್ರಾಂತೇ ಸ್ವಾಪ್ನಮಧ್ಯೇ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 302
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.302. ಅಧ್ಯಾಯಃ 302
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸೂರ್ಯೇಣ ಹೇತುಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನರಿಂದ್ರಾಯ ಕವಚಕುಂಡಲದಾನಪ್ರತಿಧೋಕ್ತಿಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-302-0 (27593)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-302-0x (2825)
ಮಾಽಹಿತಂ ಕರ್ಣ ಕಾರ್ಷೀಸ್ತ್ವಮಾತ್ಮನಃ ಸುಹೃದಾಂ ತಥಾ।
ಪುತ್ರಾಣಾಮಥ ಭಾರ್ಯಾಣಾಮಥೋ ಮಾತುರಥೋ ಪಿತುಃ ॥ 3-302-1 (27594)
ಶರೀರಸ್ಯಾವಿರೋಧೇನ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣಭೃದ್ವರ।
ಇಷ್ಯತೇ ಯಶಸಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ತ್ರಿದಿವೇ ಸ್ಥಿರಾ ॥ 3-302-2 (27595)
ಯಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಣವಿರೋಧೇನ ಕೀರ್ತಿಮಿಚ್ಛಸಿ ಶಾಶ್ವತೀಂ।
ಸಾ ತೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಮಾದಾಯ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-302-3 (27596)
ಜೀವತಾಂ ಕುರುತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಸುತಾಸ್ತಥಾ।
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಬಾಂಧವಾಃ ಕೇಚಿಲ್ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 3-302-4 (27597)
ರಾಜಾನಶ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪೌರುಷೇಣ ನಿಬೋಧ ತತ್।
ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಜೀವತಃ ಸಾಧ್ವೀ ಪುರುಷಸ್ಯ ಮಹಾದ್ಯುತೇ ॥ 3-302-5 (27598)
ಮೃತಸ್ಯ ಕೀರ್ತ್ಯಾ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಭಸ್ಮೀಭೂತಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ಮೃತಃ ಕೀರ್ತಿಂ ನ ಜಾನೀತೇ ಜೀವನ್ಕೀರ್ತಿ ಸಮಶ್ನುತೇ ॥ 3-302-6 (27599)
ಮೃತಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿರ್ಮರ್ತ್ಯಸ್ಯ ಯಥಾ ಮಾಲಾ ಗತಾಯುಷಃ।
ಅಹಂ ತು ತ್ವಾಂ ಬ್ರವೀಂಯೇತದ್ಭಕ್ತೋಸೀತಿ ಹಿತೇಪ್ಸಯಾ ॥ 3-302-7 (27600)
ಭಕ್ತಿಮಂತೋ ಹಿ ಮೇ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಇತ್ಯೇತೇನಾಪಿ ಹೇತುನಾ।
ಭಕ್ತೋಯಂ ಪರಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಮಿತ್ಯೇವ ಮಹಾಭುಜ ॥ 3-302-8 (27601)
ಮಮಾಪಿ ಭಕ್ತಿರುತ್ಪನ್ನಾ ಸ ತ್ವಂ ಕುರು ವಚೋ ಮಮ।
ಅಸ್ತಿ ಚಾತ್ರ ಪರಂ ಕಿಂಚಿದಧ್ಯಾತ್ಮಂ ದೇವನಿರ್ಮಿತಂ।
ಅತಶ್ಚ ತ್ವಾಂ ಬ್ರವೀಂಯೇತತ್ಕ್ರಿಯತಾಮವಿಶಂಕಯಾ ॥ 3-302-9 (27602)
ದೇವಗುಹ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಜ್ಞಾತುಂ ನ ಶಕ್ಯಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ನಸ್ಮಾನ್ನಾಖ್ಯಾಮಿ ತೇ ಗುಹ್ಯಂ ಕಾಲೇ ವೇತ್ಸ್ಯತಿ ತದ್ಭವಾನ್ ॥ 3-302-10 (27603)
ಪುನರುಕ್ತಂ ಚ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಂ ರಾಧೇಯ ನಿಬೋಧ ತತ್।
ಮಾಽಸ್ಮೈ ತೇ ಕುಂಡಲೇ ದದ್ಯಾ ಭಿಕ್ಷಿತೇ ವಜ್ರಾಪಾಣಿನಾ ॥ 3-302-11 (27604)
ಶೋಭಸೇ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ರುಚಿರಾಭ್ಯಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ವಿಶಾಖಯೋರ್ಮಧ್ಯಗತಃ ಶಶೀವ ವಿಮಲೇ ದಿವಿ ॥ 3-302-12 (27605)
ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಜೀವತಃ ಸಾಧ್ವೀ ಪುರುಷಸ್ಯೇತಿ ವಿದ್ಧಿ ತತ್।
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯೇಯಸ್ತ್ವಯಾ ತಾತ ಕುಂಡಲಾರ್ಥೇ ಸುರೇಶ್ವರಃ ॥ 3-302-13 (27606)
`ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಹಿತೇ ಯುಕ್ತೋ ಭಿಕ್ಷನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಷಧೃತ್'।
ಶಕ್ತ್ಯಾ ಬಹುವಿಧೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಕುಂಡಲೇಪ್ಸಾ ತ್ವಯಾಽನಘ।
ವಿಹಂತುಂ ದೇವರಾಜಸ್ ಹೇತುಯುಕ್ತೈಃ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-302-14 (27607)
ಉಪಪತ್ತ್ಯುಪಪನ್ನಾರ್ಥೈರ್ಮಾಧುರ್ಯಕೃತಭೂಷಣೈಃ।
ಪುರಂದರಸ್ಯ ಕರ್ಣ ತ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಮೇತಾಮಪಾನುದ ॥ 3-302-15 (27608)
ತ್ವಂ ಹಿ ನಿತ್ಯಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸ್ಪರ್ಧಸೇ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ।
ಸವ್ಯಸಾಚೀ ತ್ವಯಾ ಚೇಹ ಯುಧಿ ಶೂರಃ ಸಮೇಷ್ಯತಿ ॥ 3-302-16 (27609)
ನ ತು ತ್ವಾಮರ್ಜುನಃ ಶಕ್ತಃ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಸಮನ್ವಿತಂ।
ವಿಜೇತುಂ ಯುಧಿ ಯದ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಯಮಿಂದ್ರಃ ಶರೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-302-17 (27610)
ತಸ್ಮಾನ್ನ ದೇಯೇ ಶಖ್ರಾಯ ತ್ವಯೈತೇ ಕುಂಡಲೇ ಶುಭೇ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯದಿ ನಿರ್ಜೇತುಂ ಕರ್ಣ ಕಾಮಯಸೇಽರ್ಜುನಂ ॥ 3-302-18 (27611)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 302 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-302-4 ಜೀವತಾಂ ಪತ್ರಾದೀನಾಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ ಪರಿಷ್ವಂಗಾದಿಜಂ ಸುಖಂ ಪಿತ್ರಾದಿಃ ಕುರುತೇ ಲಭತೇ ॥ 3-302-8 ಮಾಂ ಮಮ ॥ 3-302-12 ವಿಶಾಖಯೋಃ ವಿಶಾಖಾನಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ದ್ವೇ ಭಾಸ್ವರೇ ತಾರೇ ತಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಗತಃ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಃ ॥ 3-302-14 ವಿದ್ವಂತುಂ ಶಕ್ಯೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 303
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.303. ಅಧ್ಯಾಯಃ 303
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಣಏನ ಸೂರ್ಯಂಪ್ರತಿ ಸಾನುನಯಂ ಶಕ್ರಾಯ ಕವಚಕುಂಡಲದಾನೇಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ಸೂರ್ಯೇಣ ಕರ್ಣಂಪ್ರತಿ ಶಕ್ರಾಚ್ಛಕ್ತಿಗ್ರಹಣಚೋದನಾಪೂರ್ವಕಂ ಕುಂಡಲಾದಿದಾನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-303-0 (27612)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-303-0x (2826)
ಭಗವಂತಮಹಂ ಭಕ್ತೋ ಯಥಾ ಮಾಂ ವೇತ್ಥ ಗೋಪತೇ।
ತಥಾ ಪರಮತಿಗ್ಮಾಂಶೋ ನಾಸ್ತ್ಯದೇಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 3-303-1 (27613)
ನ ಮೇ ದಾರಾ ನ ಮೇಪುತ್ರಾ ನ ಚಾತ್ಮಾ ಸುಹೃದೋ ನ ಚ।
ತಥೇಷ್ಟಾ ವೈ ಸದಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಗೋಪತೇ ಮಮ ॥ 3-303-2 (27614)
ಇಷ್ಟಾನಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಚ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಕುರ್ವಂತಿ ಭಕ್ತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಚ ಜಾನೀಷೇ ತ್ವಂ ಚ ಭಾಸ್ಕರ ॥ 3-303-3 (27615)
ಇಷ್ಟೋ ಭಕ್ತಶ್ಚ ಮೇ ಕರ್ಣೋ ನ ಚಾನ್ಯದ್ದೈವತಂ ದಿವಿ।
ಜಾನೀತ ಇತಿವೈ ಕೃತ್ವಾ ಭಗವಾನಾಹ ಮದ್ಧಿತಂ ॥ 3-303-4 (27616)
ಭೂಯಶ್ಚ ಶಿರಸಾ ಯಾಚೇ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಇತಿ ಬ್ರವೀಮಿ ತಿಗ್ಮಾಂಶೋ ತ್ವಂ ತು ಮೇ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-303-5 (27617)
ಬಿಭೇಮಿ ನ ತಥಾ ಮೃತ್ಯೋರ್ಯಥಾ ಬಿಭ್ಯೇಽನೃತಾದಹಂ।
ವಿಶೇಷೇಣ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸರ್ವದಾ ಸತಾಂ ॥ 3-303-6 (27618)
ಪ್ರದಾನೇ ಜೀವಿತಸ್ಯಾಪಿ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ।
ಯಚ್ಚ ಮಾಮಾತ್ಥ ದೇವ ತ್ವಂ ಪಾಂಡವಂ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-303-7 (27619)
ವ್ಯೇತು ಸಂತಾಪಜಂ ದುಃಖಂ ತವ ಭಾಸ್ಕರ ಮಾನಸಂ।
ಅರ್ಜುನಪ್ರತಿಮಂ ಚೈವ ವಿಜೇಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇಽರ್ಜುನಂ ॥ 3-303-8 (27620)
ತವಾಪಿ ವಿದಿತಂ ದೇವ ಮಮಾಪ್ಯಸ್ತ್ರಬಲಂ ಮಹತ್।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಾದುಪಾತ್ತಂ ಯತ್ತಥಾ ದ್ರೋಣಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 3-303-9 (27621)
ಇದಂ ತ್ವಮನುಜಾನೀಹಿ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠ ವ್ರತಂ ಮಮ।
ಭಿಕ್ಷತೇ ವಜ್ರಿಣೇ ದದ್ಯಾಮಪಿ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ ॥ 3-303-10 (27622)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-303-11x (2827)
ಯದಿ ತಾತ ದದಾಸ್ಯೇತೇ ವಜ್ರಿಣೇ ಕುಂಡಲೇ ಶುಭೇ।
ತ್ವಮಪ್ಯೇನಮಥೋ ಬ್ರೂಯಾ ವಿಜಯಾರ್ಥಂ ಮಹಾಬಲ ॥ 3-303-11 (27623)
ನಿಯಮೇನ ಪ್ರದದ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಕುಂಡಲೇವೈ ಶತಕ್ರತೋಃ।
ಅವಧ್ಯೋ ಹ್ಯಸಿ ಭೂತಾನಾಂ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 3-303-12 (27624)
ಅರ್ಜುನನ ವಿನಾಶಂ ಹಿ ತವ ದಾನವಸೂದನಃ।
ಪ್ರಾರ್ತಯಾನೋ ರಣೇ ವತ್ಸ ಕುಂಡಲೇ ತೇ ಜಿಹೀರ್ಷತಿ ॥ 3-303-13 (27625)
ಸ ತ್ವಮಪ್ಯೇನಮಾರಾಧ್ಯ ಸೂನೃತಾಭಿಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಭ್ಯರ್ಥಯೇಥಾ ದೇವೇಶಮಮೋಘಾರ್ಥಂ ಪುರಂದರಂ ॥ 3-303-14 (27626)
ಅಮೋಘಾಂ ದೇಹಿ ಮೇ ಶಕ್ತಿಮಮಿತ್ರವಿನಿಬರ್ಹಿಣೀಂ।
ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಕುಂಡಲೇ ವರ್ಮ ಚೋತ್ತಮಂ ॥ 3-303-15 (27627)
ಇತ್ಯೇವ ನಿಯಮೇನ ತ್ವಂ ದದ್ಯಾಃ ಶಕ್ರಾಯ ಕುಂಡಲೇ।
ತಯಾ ತ್ವಂ ಕರ್ಣ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಹನಿಷ್ಯಸಿ ರಣೇ ರಿಪೂನ್ ॥ 3-303-16 (27628)
ನಾಹತ್ವಾ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶತ್ರೂನೇತಿ ಕರಂ ಪುನಃ।
ಸಾ ಶಕ್ತಿರ್ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 3-303-17 (27629)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-300-18x (2828)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಃ ಸಹಸಾಽಂತರಧೀಯತ।
`ಕರ್ಣಸ್ತು ಬುಬುಧೇ ರಾಜನ್ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ಪ್ರವ್ಯಥನ್ನಿವ ॥ 3-303-18 (27630)
ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಸ್ತು ರಾಧೇಯಃ ಸ್ವಪ್ನಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಭಾರತ।
ಚಕಾರ ನಿಶ್ಚಯಂ ರಾಜಞ್ಶಕ್ತ್ಯರ್ಥಂ ವದತಾಂವರ ॥ 3-303-19 (27631)
ಯದಿ ಮಾಮಿಂದ್ರ ಆಯಾತಿ ಕುಂಡಲಾರ್ಥಂ ಪರಂತಪ।
ಶಕ್ತ್ಯಾ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಕುಂಡಲೇ ವರ್ಮ ಚೈವ ಹ ॥ 3-303-20 (27632)
ಸ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಾಚಯಿತ್ವಾ ಚ ಯಥಾಕಾರ್ಯಮುಪಾಕ್ರಮತ್ ॥ 3-303-21 (27633)
ವಿಧಿನಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಮುಹೂರ್ತಮಜಪತ್ತದಾ'।
ತತಃ ಸೂರ್ಯಾಯ ಜಪ್ಯಾಂತೇ ಕರ್ಣಃ ಸ್ವಪ್ನಂ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-303-22 (27634)
ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಂ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಯಥೋಕ್ತಮುಭಯೋರ್ನಿಸಿ।
ತತ್ಸರ್ವಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಶಶಂಸಾಸ್ಮೈ ವೃಷಸ್ತದಾ ॥ 3-303-23 (27635)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭಗವಾಂದೇವೋ ಭಾನುಃ ಸ್ವರ್ಭಾನುಸೂದನಃ।
ಉವಾಚ ತಂ ತಥೇತ್ಯೇವ ಕರ್ಣಂ ಸೂರ್ಯಃ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ॥ 3-303-24 (27636)
ತತಸ್ತತ್ತ್ವಮಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ರಾಧೇಯಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಶಕ್ತಿಮೇವಾಭಿಕಾಂಕ್ಷನ್ವೈ ವಾಸವಂ ಪ್ರತ್ಯಪಾಲಯತ್ ॥ 3-303-25 (27637)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 303 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-303-23 ಅಸ್ಮೈ ಸೂರ್ಯಾಯ। ವೃಷಃ ಕ್ರಣಃ ॥ 3-303-24 ಸ್ವರ್ಭಾನುಸೂದನಃ ರಾಹುದಮನಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 304
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.304. ಅಧ್ಯಾಯಃ 304
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಾವಾಸೇ ದುರ್ವಾಸಸಮಾವಾಸಯತಾ ಕುಂತಿಭೋಜೇನ ತತ್ಪರಿಚರ್ಯಾಯೈ ಕುಂತ್ಯಾ ನಿಯೋಜನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-304-0 (27638)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-304-0x (2829)
ಕಿಂ ತದ್ಗುಹ್ಯಂ ನ ಚಾಖ್ಯಾತಂ ಕರ್ಣಾಯೇಹೋಷ್ಣರಶ್ಮಿನಾ।
ಕೀದೃಶೇಕುಂಡಲೇ ತೇ ಚ ಕವಚಂ ರಚೈವ ಕೀದೃಶಂ ॥ 3-304-1 (27639)
ಕುತಶ್ಚ ಕವಚಂ ತಸ್ಯಂ ಕುಂಡಲೇಚೈವ ಸತ್ತಮ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ತಪೋಧನ ॥ 3-304-2 (27640)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-304-3x (2830)
ಅಹಂ ರಾಜನ್ಬ್ರವೀಂಯೇತತ್ತಸ್ಯ ಗುಹ್ಯಂ ವಿಭಾವಸೋಃ।
ಯಾದೃಶೇ ಕುಂಡಲೇ ತೇ ಚ ಕವಚಂ ವೈವ ಯಾದೃಶಂ ॥ 3-304-3 (27641)
ಕುಂತಿಭೋಜಂ ಪುರಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತಃ।
ತಿಗ್ಮತೇಜಾ ಮಹಾನ್ಪ್ರಾಂಶುಃ ಶ್ಮಶ್ರುದಂಡಜಟಾಧರಃ ॥ 3-304-4 (27642)
ದರ್ಸನೀಯೋಽನವದ್ಯಾಂಗಸ್ತೇಜಸಾ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ।
ಮಧುಪಿಂಗೋ ಮಧುರವಾಕ್ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಭೂಷಣಃ ॥ 3-304-5 (27643)
ಸ ರಾಜಾನಂ ಕುಂತಿಭೋಜಮಬ್ರವೀತ್ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಭಿಕ್ಷಾಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೈ ಭೋಕ್ತುಂ ತವ ಗೇಹೇ ವಿಮತ್ಸರ ॥ 3-304-6 (27644)
ನ ಮೇ ವ್ಯಲೀಕಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ವಾ ತವ ಚಾನುಗೈಃ।
ಏವಂ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಗೇಹೇ ಯದಿ ತೇ ರೋಚತೇಽನಘ ॥ 3-304-7 (27645)
ಯಥಾಕಾಮಂ ಚ ಗಚ್ಛೇಯಮಾಗಚ್ಛೇಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ಶಯ್ಯಾಸನೇ ಚ ಮೇ ರಾಜನ್ನಾಪರಾಧ್ಯೇತ ಕಶ್ಚನ ॥ 3-304-8 (27646)
ತಮಬ್ರವೀತ್ಕುಂತಿಭೋಜಃ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಮಿದಂ ವಚಃ।
ಏವಮಸ್ತು ಪರಂಚೇತಿ ಪುನಶ್ಚೈವಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-304-9 (27647)
ಮಮ ಕನ್ಯಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಪೃಥಾ ನಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಶೀಲವೃತ್ತಾನ್ವಿತಾ ಸಾಧ್ವೀ ನಿಯತಾಽನವಮಾನಿನೀ ॥ 3-304-10 (27648)
ಉಪಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಸಾ ತ್ವಾಂ ವೈ ಪೂಜಯಾಽನವಮತ್ಯ ಚ।
ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ಶೀಲವೃತ್ತೇನ ತುಷ್ಟಿಂ ಸಮುಪಯಾಸ್ಯಸಿ ॥ 3-304-11 (27649)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಂ ವಿಪ್ರಮಭಿಪೂಜ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಉವಾಚ ಕನ್ಯಾಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಪೃಥಾಂ ಪೃಥುಲಲೋಚನಾಂ ॥ 3-304-12 (27650)
ಅಯಂ ವತ್ಸೇ ಮಹಾಭಾಗೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಮಮ ಗೇಹೇ ಮಯಾ ಚಾಸ್ಯ ತಥೇತ್ಯೇವಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಂ ॥ 3-304-13 (27651)
ತ್ವಯಿ ವತ್ಸೇ ಪರಾಯತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಭಿರಾಧನಂ।
ತನ್ಮೇ ವಾಕ್ಯಮಮಿಥ್ಯಾ ತ್ವಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ ॥ 3-304-14 (27652)
ಅಯಂ ತಪಸ್ವೀ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿಯತೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಯದ್ಯದ್ಬ್ರೂಯಾನ್ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತತ್ತದ್ದೇಯಮಾತ್ಸರಾತ್ ॥ 3-304-15 (27653)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಪರಂ ತೇಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಪರಂ ತಪಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನಮಸ್ಕಾರೈಃ ಸೂರ್ಯೋ ದಿವಿ ವಿರಾಜತೇ ॥ 3-304-16 (27654)
ಅಮಾನಯನ್ಹಿ ದಾಂಡಕ್ಯೋ ವಾತಾಪಿಶ್ಚ ಮಹಾಸುರಃ।
ನಿಹತೋ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡೇನ ತಾಲಜಂಘಸ್ತಥೈವ ಚ।
`ವೈಂಧ್ಯಾದ್ರಿಶ್ಚ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ನದ್ದುಷಶ್ಚ ವಿಹಿಂಸಿತಃ' ॥ 3-304-17 (27655)
ಸೋಯಂ ವತ್ಸೇ ಮಹಾಭಾರ ಆಹಿತಸ್ತ್ವಯಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ।
ತ್ವಂ ಸದಾ ನಿಯತಾ ಕುರ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಭಿರಾಧನಂ ॥ 3-304-18 (27656)
ಜಾನಾಮಿ ಪ್ರಣಿಧಾನಂ ತೇ ಬಾಲ್ಯಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ನಂದಿನಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಿಹ ಸರ್ವೇಷು ಗುರುಬಂಧುಷು ಚೈವ ಹ ॥ 3-304-19 (27657)
ತಥಾ ಪ್ರೇಷ್ಯೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಮಿತ್ರಸಂಬಂಧಿಮಾತೃಷು।
ಮಯಿ ಚೈವ ಯಥಾವತ್ತ್ವಂಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ವರ್ತಸೇ ॥ 3-304-20 (27658)
ನ ಹ್ಯತುಷ್ಟೋ ಜನೋಽಸ್ತೀಹ ಪುರೇ ಚಾಂತಃಪುರೇ ಚ ತೇ।
ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತ್ಯಾಽನವದ್ಯಾಂಗಿ ತವ ಭೃತ್ಯಜನೇಷ್ವಪಿ ॥ 3-304-21 (27659)
ಸಂದೇಷ್ಟವ್ಯಾಂ ತು ಮನ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ದ್ವಿಜಾತಿಂ ಕೋಪನಂ ಪ್ರತಿ।
ಪೃಥೇ ಬಾಲೇತಿ ಕೃತ್ವಾ ವೈ ಸುತಾ ಚಾಸಿಮಮೇತಿ ಚ ॥ 3-304-22 (27660)
ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ಚ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಶೂರಸ್ ದಯಿತಾ ಸುತಾ।
ದತ್ತಾ ಪ್ರೀತಿಮತಾ ಮಹ್ಯಂ ಪಿತ್ರಾ ಬಾಲಾ ಪುರಾಸ್ವಯಂ ॥ 3-304-23 (27661)
ವಸುದೇವಸ್ ಭಗಿನೀ ಸುತಾನಾಂ ಪ್ರವರಾ ಮಮ।
ಅಗ್ರ್ಯಮಗ್ರೇ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ತೇನಾಸಿ ದುಹಿತಾ ಮಮ ॥ 3-304-24 (27662)
ತಾದೃಶೇ ಹಿ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಕುಲೇ ಮಮ ವಿವರ್ಧಿತಾ।
ಸುಖಾತ್ಸುಖಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಹ್ರದಾದ್ಧ್ರದಮಿವಾಪಗಾ ॥ 3-304-25 (27663)
ದೌಷ್ಕುಲೇಯಾ ವಿಶೇಷೇಣ ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಗ್ರಹಂ ಗತಾಃ।
ಬಾಲಭಾವಾದ್ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಪ್ರಾಯಶಃ ಪ್ರಮದಾಃ ಶುಭೇ ॥ 3-304-26 (27664)
ಪೃಥೇ ರಾಜಕುಲೇ ಜನ್ಮ ರೂಪಂ ಚಾಪಿ ತವಾದ್ಭುತಂ।
ತೇನ ತೇನಾಸಿ ಸಂಪನ್ನಾ ಸಮುಪೇತಾ ಚ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-304-27 (27665)
ಸಾ ತ್ವಂ ದರ್ಪಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ದಂಭಂ ಮಾನಂ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಆರಾಧ್ಯವರದಂ ವಿಪ್ರಂ ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಪೃಥೇ ॥ 3-304-28 (27666)
ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಲ್ಯಾಣಮನಘೇ ಧ್ರುವಂ।
ಕೋಪಿತೇ ಚ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಕುತ್ಸ್ನಂ ದಹ್ಯೇತ ಮೇ ಕುಲಂ ॥ 3-304-29 (27667)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 304 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-304-11 ಅನವಮತ್ಯ ಅವಮಾನಮಕೃತ್ವಾ ॥ 3-304-13 ವಸ್ತುಂ ವಾಸಂ ಕರ್ತುಂ ॥ 3-304-19 ಪ್ರಣಿಧಾನಂ ಚಿತ್ತೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ॥ 3-304-20 ಆವೃತ್ಯವ್ಯಾಪ್ಯ ॥ 3-304-24 ಅಗ್ರ್ಯಂ ಅಗ್ರೇ ದೇಯಂ ಮಯಾ ಪ್ರಥಮಮಪತ್ಯಂ ತುಭ್ಯಂ ದೇಯಮಿತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-304-25 ಹ್ರದಮಿವಾಗತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-304-26 ದೌಷ್ಕುಲೇಯಾಃ ದುಷ್ಕುಲೇ ಜಾತಾಃ। ಪ್ರಗ್ರಹಂ ನಿರ್ವನ್ಯಂ ಗತಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ದೌಷ್ಠ್ಯಂ ಕುರ್ವಂತಿ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 305
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.305. ಅಧ್ಯಾಯಃ 305
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕುಂತ್ಯಾ ಸಾವಧಾನಂ ಪರಿಚರ್ಯಯಾ ದುರ್ವಾಸಸಃ ಪರಿತೋಪಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-305-0 (27668)
ಕುಂತ್ಯುವಾಚ। 3-305-0x (2831)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಯಂತ್ರಿತಾ ರಾಜನ್ನುಪಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ಪೂಜಯಾ।
ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ರಾಜೇಂದ್ರನ ಚ ಮಿಥ್ಯಾ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ ॥ 3-305-1 (27669)
ಏಷ ಚೈವ ಸ್ವಭಾವೋ ಮೇ ಪೂಜಯೇಯಂ ದ್ವಿಜಾನಿತಿ।
ತವ ಚೈವ ಪ್ರಿಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಶ್ರೇಯಶ್ಚ ಪರಮಂ ಮಮ ॥ 3-305-2 (27670)
ಯದ್ಯೇವೈಷ್ಯತಿ ಸಾಯಾಹ್ನೇ ಯದಿ ಪ್ರಾತರಥೋ ನಿಶಿ।
ಯದ್ಯರ್ಧರಾತ್ರೇ ಭಗವಾನ್ನ ಮೇ ಕೋಪಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-305-3 (27671)
ಲಾಭೋ ಮಮೈಷ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯದ್ವೈಪೂಜಯಿತುಂ ದ್ವಿಜಾನ್।
ಆದೇಶೇ ತವ ತಿಷ್ಠಂತೀ ಹಿತಂ ಕುರ್ಯಾಂ ನರೋತ್ತಮ ॥ 3-305-4 (27672)
ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ಭವರಾಜೇಂದ್ರ ನ ವ್ಯಲೀಕಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ವಸನ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ತೇ ಗೇಹೇ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-305-5 (27673)
ಯತ್ಪ್ರಿಯಂ ಚ ದ್ವಿಜಸ್ಯಾಸ್ಯ ಹಿತಂ ಚೈವ ತವಾನಘ।
ಯತಿಷ್ಯಾಮಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ವ್ಯೇತು ತೇ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ ॥ 3-305-6 (27674)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪೂಜಿತಾಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ತಾರಣಾಯ ಸಮರ್ಥಾಃ ಸ್ಯುರ್ವಿಪರೀತೇ ವಧಾಯ ಚ ॥ 3-305-7 (27675)
ರಸಾಽಹಮೇತದ್ವಿಜಾನಂತೀ ತೋಷಯಿಷ್ಯೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ನ ಮತ್ಕೃತೇವ್ಯಥಾಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾತ್ ॥ 3-305-8 (27676)
ಅಪರಾಧೇಽಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಞಾಮಶ್ರೇಯಸೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಭವಂತಿ ಚ್ಯವನೋ ಯದ್ವತ್ಸುಕನ್ಯಾಯಾಃ ಕೃತೇ ಪುರಾ ॥ 3-305-9 (27677)
ನಿಯಮೇನ ಪರೇಣಾಹಮುಪಸ್ಥಾಸ್ಯೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ನರೇಂದ್ರೇದಂ ಭಾಪಿತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರತಿ ॥ 3-305-10 (27678)
ಏವಂ ಬ್ರುವಂತೀಂ ಬಹುಶಃ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸಮರ್ಥ್ಯ ಚ।
ಇತಿಚೇತಿ ಚ ಕ್ರತವ್ಯಂ ರಾಜಾ ಸರ್ವಮಥಾದಿಶತ್ ॥ 3-305-11 (27679)
ಏವಮೇತತ್ತ್ವಯಾ ಭದ್ರೇ ಕರ್ತವ್ಯಮವಿಶಂಕಯಾ।
ಮದ್ಧಿತಾರ್ಥಂ ತಥಾಽಽತ್ಮಾರ್ಥಂಕುಲಾರ್ಥಂ ಚಾಪ್ಯನಿಂದಿತೇ ॥ 3-305-12 (27680)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಕುಂತಿಭೋಜೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪೃಥಾಂ ಪರಿದದೌ ತಸ್ಮೈ ದ್ವಿಜಾಯ ದ್ವಿಜವತ್ಸಲಃ ॥ 3-305-13 (27681)
ಇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಮ ಸುತಾ ಬಾಲಾ ಸುಖವಿವರ್ಧಿತಾ।
ಅಪರಾಧ್ಯೇತ ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ನ ಕಾರ್ಯಂ ಹೃದಿ ತತ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-305-14 (27682)
ದ್ವಿಜಾತಯೋ ಮಹಾಭಾಗಾ ವೃದ್ಧಬಾಲತಪಸ್ವಿಷು।
ಭವಂತ್ಯಕ್ರೋಧನಾಃ ಪ್ರಾಯೋ ಹ್ಯಪರಾದ್ಧೇಷು ನಿತ್ಯದಾ ॥ 3-305-15 (27683)
ಸುಮಹತ್ಯಪರಾಧೇಽಪಿ ಕ್ಷಾಂತಿಃ ಕಾರ್ಯಾ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ।
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಪೂಜಾ ಗ್ರಾಹ್ಯಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ॥ 3-305-16 (27684)
ತಥೇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೋಕ್ತೇ ಸ ರಾಜಾ ಪ್ರೀತಮಾನಸಃ।
ಹಂಸಚಂದ್ರಾಂಶುಸಂಕಾಶಂ ಗೃಹಮಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-305-17 (27685)
ತತ್ರಾಗ್ನಿಶರಣೇ ಕ್ಲೃಪ್ತಮಾಸನಂ ತಸ್ಯ ಭಾನುಮತ್।
ಆಹಾರಾದಿ ಚ ಸರ್ವಂ ತತ್ತಥೈವ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ॥ 3-305-18 (27686)
ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ರಾಜಪುತ್ರೀ ತು ತಂದ್ರೀಂ ಮಾನಂ ತಥೈವ ಚ।
ಆತಸ್ಥೇ ಪರಮಂ ಯತ್ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಭಿರಾಧನೇ ॥ 3-305-19 (27687)
ತತ್ರಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಗತ್ವಾ ಪೃಥಾ ಶೌಚಪರಾ ಸತೀ।
ವಿಧಿವತ್ಪರಿಚಾರಾರ್ಹಂ ದೇವವತ್ಪರ್ಯತೋಷಯತ್ ॥ 3-305-20 (27688)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 305 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-305-1 ಯಂತ್ರಿತಾ ನಿಯಮಯುಕ್ತಾ ॥ 3-305-5 ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ವಿಶ್ವಸ್ತಃ। ರವ್ಯಲೀಕಮಪ್ರಿಯಂ ॥ 3-305-18 ಅಗ್ನಿಶರಣೇ ಅಗ್ನಿಗೃಹೇ ॥ 3-305-19 ತಂದ್ರೀಂ ಆಲಸ್ಯಂ ॥ 3-305-20 ಪರಿಚಾರಾರ್ಹಂ ಪೂಜಾರ್ಹಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 306
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.306. ಅಧ್ಯಾಯಃ 306
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕುಂತೀಪರಿಚರ್ಯಾಸಂತುಷ್ಟೇನ ದುರ್ವಾಸಸಾ ತಾಂಪ್ರತಿ ಅಭೀಪ್ಸಿತಾರ್ಥವರಣಚೋದನಾ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕಿಂಚಿದಪ್ಯವೃಣ್ವಂತ್ಯೈ ತಸ್ಯೈ ಸ್ವಯಮೇವ ಸಕಲದೇವವಶೀಕರಣದಕ್ಷಸ್ಯ ಮಂತ್ರಸ್ಯೋಪದೇಶಃ ॥ 2 ॥ ತತಸ್ತೇನ ಕುಂತಿಭೋಜಾಮಂತ್ರಣಪೂರ್ವಕಮಂತರ್ಧಾನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-306-0 (27689)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-306-0x (2832)
ಸಾ ತು ಕನ್ಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ತೋಷಯಾಮಾಸ ಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ಸಂಶಿತವ್ರತಾ ॥ 3-306-1 (27690)
ಪ್ರಾತರೇಷ್ಯಾಂಯಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಕದಾಚಿದ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ತತ ಆಯಾತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಾಯಂ ರಾತ್ರಾವಥೋ ಪುನಃ ॥ 3-306-2 (27691)
ತಂ ಚ ಸರ್ವಾಸು ವೇಲಾಸು ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಪ್ರತಿಶ್ರಯೈಃ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ವರ್ಧಮಾನೈಸ್ತು ಸರ್ವದಾ ॥ 3-306-3 (27692)
ಅನ್ನಾದಿಸಮುದಾಚಾರಃ ಶಯ್ಯಾಸನಕೃತಸ್ತಥಾ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ತಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ ನ ತು ಹೀಯತೇ ॥ 3-306-4 (27693)
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸನಾಪವಾದೈಶ್ಚ ತಥೈವಾಪ್ರಿಯಯಾ ಗಿರಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪೃಥಾ ರಾಜನ್ನ ಚಕಾರಾಪ್ರಿಯಂ ತದಾ ॥ 3-306-5 (27694)
ಸ್ವಪ್ನಕಾಲೇ ಪುನಶ್ಚೈತಿ ನ ಚೈತಿ ಬಹುಶೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಸುದುರ್ಲಭಮಪಿ ಹ್ಯನ್ನಂ ದೀಯತಾಮಿತಿ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-306-6 (27695)
ಕೃತಮೇವ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ತಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಶಿಷ್ಯವತ್ಪುತ್ರವಚ್ಚೈವ ಸ್ವಸೃವಚ್ಚ ಸುಸಂಯತಾ ॥ 3-306-7 (27696)
ಯಥೋಪಜೋಷಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ದ್ವಿಜಾತಿಪ್ರವರಸ್ಯ ಸಾ।
ಪ್ರೀತಿಮುತ್ಪಾದಯಾಮಾಸ ಕನ್ಯಾರತ್ನಮನಿಂದಿತಾ ॥ 3-306-8 (27697)
ತಸ್ಯಾಸ್ತು ಶೀಲವೃತ್ತೇನ ತುತೋಪ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಅವಧಾನೇನ ಭೂಯೋಽಸ್ಯಾಃ ಪರಂ ಯತ್ನಮಥಾಕರೋತ್ ॥ 3-306-9 (27698)
ತಾಂ ಪ್ರಭಾತೇ ಚ ಸಾಯಂ ಚ ಪಿತಾ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಾರತ।
ಅಪಿತುಷ್ಯತಿತೇ ಪುತ್ರಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪರಿಚರ್ಯಯಾ ॥ 3-306-10 (27699)
ತಂ ಸಾ ಪರಮಮಿತ್ಯೇವಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ತತಃ ಪ್ರೀತಿಮವಾಪಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಕುಂತಿಭೋಜೋ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 3-306-11 (27700)
ತತಃ ಸಂವತ್ಸರೇ ಪೂರ್ಣೇ ಯದಾಽಸೌ ಜಪತಾಂವರಃ।
ನಾಪಶ್ಯದ್ದುಷ್ಕೃತಂಕಿಂಚಿತ್ಪೃಥಾಯಾಃ ಸೌಹೃದೇ ರತಃ ॥ 3-306-12 (27701)
ತತಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಸ ಏನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ಪರಮಂ ಭದ್ರೇ ಪರಿಚಾರೇಣ ತೇ ಶುಭೇ ॥ 3-306-13 (27702)
ವರಾನ್ವೃಣೀಷ್ವ ಕ್ರಲ್ಯಾಣಿ ದೂರಾಪಾನ್ಮಾನುಪೈರಿಹ।
ಯೈಸ್ತ್ವಂ ಸೀಮಂತಿನೀಃ ಸರ್ವಾಯಶಸಾಽಭಿಮವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-306-14 (27703)
ಕುಂತ್ಯುವಾಚ। 3-306-15x (2833)
ಕೃತಾನಿ ಮಮ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಸ್ಯಾ ಮೇ ವೇದವಿತ್ತಮ।
ತ್ವಂ ಪ್ರಸನ್ನಃ ಪಿತಾ ಚೈವ ಕೃತಂ ವಿಪ್ರ ವರೈರ್ಮಮ ॥ 3-306-15 (27704)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-306-16x (2834)
ಯದಿ ನೇಚ್ಛಸಿ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ವರಂ ಭದ್ರೇ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಇಮಂ ಮಂತ್ರಂ ಗೃಹಾಣ ತ್ವಮಾಹ್ರಾನಾಯ ದಿವೌಕಸಾಂ ॥ 3-306-16 (27705)
ಯಂಯಂ ದೇವಂ ತ್ವಮೇತೇನ ಮಂತ್ರೇಣಾವಾಹಯಿಷ್ಯಸಿ।
ತೇನತೇನ ವಶೇ ಭದ್ರೇ ಸ್ಥಾತವ್ಯಂ ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-306-17 (27706)
ಅಕಾಮೋ ವಾ ಸಕಾಮೋ ವಾ ಸ ಸಮೇಷ್ಯತಿ ತೇ ವಶೇ।
ವಿಬುಧೋ ಮಂತ್ರಸಂಭ್ರಾಂತೋ ವಾಕ್ಯೈರ್ಭೃತ್ಯ ಇವಾನತಃ ॥ 3-306-18 (27707)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-306-19x (2835)
ನ ಶಶಕ ದ್ವಿತೀಯಂ ಸಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮನಿಂದಿತಾ।
ತಂ ವೈ ದ್ವಿಜಾತಿಪ್ರವರಂ ತದಾ ಶಾಪಭಯಾನ್ನೃಪ ॥ 3-306-19 (27708)
ತತಸ್ತಾಮನವದ್ಯಾಂಗೀಂ ಗ್ರಾಹಯಾಮಾಸ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ಮಂತ್ರಗ್ರಾಮಂ ತದಾ ರಾಜನ್ನಥರ್ವಶಿರಸಿ ಶ್ರುತಂ ॥ 3-306-20 (27709)
ತಂ ಪ್ರದಾಯ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಕುಂತಿಭೋಜಮುವಾಚ ಹ।
ಉಪಿತೋಸ್ಮಿ ಸುಖಂ ರಾಜನ್ಕನ್ಯಯಾ ಪರಿತೋಪಿತಃ ॥ 3-306-21 (27710)
ತವಗೇಹೇ ಸುವಿಹಿತಃ ಸದಾ ಸುಪ್ರತಿಪೂಜಿತಃ।
ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಹೇ ತಾವದಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂತರಧೀಯತ ॥ 3-306-22 (27711)
ಸ ತು ರಾಜಾ ದ್ವಿಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತ್ರೈವಾಂತರ್ಹಿತಂ ತದಾ।
ಬಭೂವ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟಃ ಪೃಥಾಂ ಚ ಸಮಪೂಜಯತ್ ॥ 3-306-23 (27712)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕವಿಶತತಮೋಽದ್ಯಾಯಃ ॥ 306 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-306-3 ಪ್ರತಿಶ್ರಯೈಃ ಆಶ್ರಯೈಃ ಶಯನಾಸನಾದ್ಯೈಃ ॥ 3-306-4 ಅನ್ನಾದಿನಾ ಸಮುದಾಚಾರಃ ಸಮುಪಸರ್ಪಣಂ ॥ 3-306-8 ಯಥೋಪಜೋಪಂ ಪ್ರಿಯಮನತಿಕ್ರಂಯ ॥ 3-306-9 ಶೀಲಂ ಶಮಾದಿ। ವೃತ್ತಂ ಪರಿಚರ್ಯಾ। ಅಸ್ಯಾಃ ಪೃಥಾಯಾಃ ಶ್ರೋಯೋರ್ಥಂ ಅವಧಾನೇನ ಸಮಾಧಿಕಾಲೇ ಯತ್ನಮಕರೋತ್। ಯತ್ನೇನ ತಸ್ಯಾಃ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಚಿಂತಿತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-306-19 ದ್ವಿತೀಯಂ ದ್ವಿತೀಯವಾರಂ। ನ ಶಶಾಕ ದ್ವಿಜಾತಿಂ ಸಾ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಟಃ ॥ 3-306-22 ವಿಹಿತಃ ವಿಶೇಷೇಣ ಹಿತಸ್ತೃಪ್ತಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 307
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.307. ಅಧ್ಯಾಯಃ 307
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ಋತುಸ್ನಾತಯಾ ಸೂರ್ಯಮನಲೋಕಯಂತ್ಯಾ ಕುಂತ್ಯಾ ದುರ್ವಾಸಸಾ ದತ್ತಮತ್ರಪರೀಕ್ಷಣಾಯ ತದಾಹ್ವಾನಂ ॥ 1 ॥ ಮಂತ್ರಬಲಾದುಪಾಗತೇನ ರವಿಣಾ ಸ್ವೇನ ಸಂಗಮನಂಗೀಕುರ್ವಂತ್ಯಾಃ ಕುಂತ್ಯಾ ವಿಭೀಷಿಕಾಪೂರ್ವಕಂ ಸಂಗಾಯಾನುನಯನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-307-0 (27713)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-307-0x (2836)
ಗತೇ ತಸ್ಮಿಂದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾಲಪರ್ಯಯೇ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಮಂತ್ರಗ್ರಾಮಬಲಾಬಲಂ ॥ 3-307-1 (27714)
ಅಯಂ ವೈ ಕೀದೃಶಸ್ತೇನ ಮಮ ದತ್ತೋ ಹಮಾತ್ಮನಾ।
ಮಂತ್ರಗ್ರಾಮೋ ಬಲಂ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾಸ್ಯೇ ನಾತಿಚಿರಾದಿತಿ ॥ 3-307-2 (27715)
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತಯಂತೀ ಸಾ ದದರ್ಶರ್ತುಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ವ್ರೀಡಿತಾ ಸಾಽಭವದ್ಬಾಲಾ ಕನ್ಯಾಭಾವೇ ರಜಸ್ವಲಾ ॥ 3-307-3 (27716)
ತತೋ ಹರ್ಂಯತಲಸ್ಥಾ ಸಾ ಮಹಾರ್ಹಶಯನೋಚಿತಾ।
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಸಮುದ್ಯಂತಂ ದದರ್ಶಾದಿತ್ಯಮಂಡಲಂ ॥ 3-307-4 (27717)
ತತ್ರ ಬದ್ಧಮನೋದೃಷ್ಟಿರಭವತ್ಸಾ ಸುಮಧ್ಯಮಾ।
ನ ಚಾತಪ್ಯತ ರೂಪೇಣ ಭಾನೋಃ ಸಂಧ್ಯಾಗತಸ್ಯ ಸಾ ॥ 3-307-5 (27718)
ತಸ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿರಭೂದ್ದಿವ್ಯಾ ಸಾಽಪಶ್ಯದ್ದಿವ್ಯದರ್ಶನಂ।
ಆಮುಕ್ತಕವಚಂ ದೇವಂ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ವಿಭೂಷಿತಂ ॥ 3-307-6 (27719)
ತಸ್ಯಾಃ ಕೌತೂಹರಲಂ ತ್ವಾಸೀನ್ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಆಹ್ವಾನಮಕರೋತ್ಸಾಽಥ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಭಾಮಿನೀ ॥ 3-307-7 (27720)
ಪ್ರಾಣಾನುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತದಾ ಹ್ಯಾಜುಹಾವ ದಿವಾಕರಂ।
ಆಜಗಾಮ ತತೋ ರಾಜಂಸ್ತ್ವರಮಾಣೋ ದಿವಾಕರಃ ॥ 3-307-8 (27721)
ಮಧುಪಿಂಗೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕಂಬುಗ್ರೀವೋ ಹಸನ್ನಿವ।
ಅಂಗದೀ ಬದ್ಧಮುಕುಟೋ ದಿಶಃ ಪ್ರಜ್ವಾಲಯನ್ನಿವ ॥ 3-307-9 (27722)
ಯೋಗಾತ್ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಿಧಾಽಽತ್ಮಾನಮಾಜಗಾಮ ತತಾಪ ಚ।
ಆಬಭಾಷೇ ತತಃ ಕುಂತೀಂ ಸಾಂನಾ ಪರಮಬಲ್ಗುನಾ ॥ 3-307-10 (27723)
ಆಗತೋಸ್ಮಿ ವಶಂ ಭದ್ರೇ ತವ ಮಂತ್ರಬಲಾತ್ಕೃತಃ।
ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ವಶೋ ರಾಜ್ಞಿ ಬ್ರೂಹಿ ಕರ್ತಾ ತದಸ್ಮಿ ತೇ ॥ 3-307-11 (27724)
ಕುಂತ್ಯುವಾಚ। 3-307-12x (2837)
ಗಂಯತಾಂ ಭಗವಂಸ್ತತ್ರ ಯತ ಏವಾಗತೋ ಹ್ಯಸಿ।
ಕೌತೂಹಲಾತ್ಸಮಾಹೂತಃ ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ನಿತಿ ॥ 3-307-12 (27725)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-307-13x (2838)
ಗಮಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಯಥಾ ಮಾ ತ್ವಂ ಬ್ರವೀಷಿ ತನುಮಧ್ಯಮೇ।
ನ ತು ದೇವಂ ಸಮಾಹೂಯ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಪ್ರೇಷಯಿತುಂ ವೃಥಾ ॥ 3-307-13 (27726)
ತವಾಭಿಸಂಧಿ ಸುಭಗೇ ರಸೂರ್ಯಾತ್ಪುತ್ರೋ ಭವೇದಿತಿ।
ವೀರ್ಯೇಣಾಪ್ರತಿಮೋ ಲೋಕೇ ಕವಚೀ ಕುಂಡಲೀತಿ ಚ ॥ 3-307-14 (27727)
ಸಾ ತ್ವಮಾತ್ಮಪ್ರದಾನಂ ವೈ ಕುರುಷ್ವ ಗಜಗಾಮಿನಿ।
ಉತ್ಪತ್ಸ್ಯತಿ ಹಿ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಯಥಾಸಂಕಲ್ಪಮಂಗನೇ।
ಅಥ ಗಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಭದ್ರೇ ತ್ವಯಾ ಸಂಗಂಯ ಸುಸ್ಮಿತೇ ॥ 3-307-15 (27728)
ಯದಿ ತ್ವಂವಚನಂ ನಾದ್ಯ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಮಮ ಪ್ರಿಯಂ।
ಶಪ್ಸ್ಯೇ ಕನ್ಯೇಽನ್ಯಥಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಿತರಂ ಚ ತೇ ॥ 3-307-16 (27729)
ತ್ವತ್ಕೃತೇ ತಾನ್ಪ್ರಧಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಾನಪಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪಿತರಂ ಚೈವ ತೇ ಮೂಢಂ ಯೋ ನ ವೇತ್ತಿ ತವಾನಯಂ ॥ 3-307-17 (27730)
ತಸ್ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾದ್ಯ ಯೋಸೌ ಮಂತ್ರಮದಾತ್ತವ।
ಶೀಲವೃತ್ತಮವಿಜ್ಞಾಯ ಧಾಸ್ಯಾಮಿ ವಿನಯಂ ಪರಂ ॥ 3-307-18 (27731)
ಏತೇ ಹಿ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇಪುರಂದರಮುಖಾ ದಿವಿ।
ತ್ವಯಾ ಪ್ರಲಬ್ಧಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸ್ಮಯಂತ ಇವ ಮಾಂ ಶುಭೇ ॥ 3-307-19 (27732)
ಪಶ್ಯ ಚೈನಾನ್ಸುರಗಣಾಂದಿವ್ಯಂ ಚಕ್ಷುರಿದಂ ಹಿ ತೇ।
ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಯಾ ದತ್ತಂ ದೃಷ್ಟವತ್ಯಸಿ ಯೇನ ಮಾಂ ॥ 3-307-20 (27733)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-307-21x (2839)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ರಿದಶಾನ್ರಾಜಪುತ್ರೀ
ಸರ್ವಾನವ ಸ್ವೇಷು ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ಖಸ್ಥಾನ್।
ಪ್ರಭಾವಂತಂ ಭಾನುಮಂತಂ ಮಹಾಂತಂ
ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಂ ರೋಚಮಾನಾಂಸ್ತಥೈವ ॥ 3-307-21 (27734)
ಸಾ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ರಿದಶಾನೇವ ಬಾಲಾ
ಸೂರ್ಯಂ ದೇವೀ ವಚನಂ ಪ್ರಾಹ ಭೀತಾ।
ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ವೈ ಗೋಪತೇ ಸ್ವಂ ವಿಮಾನಂ
ಕನ್ಯಾಭಾವಾದ್ದುಃಖ ಏವಾಪಚಾರಃ ॥ 3-307-22 (27735)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಗುರವಶ್ಚೈವಯೇಽನ್ಯೇ
ದೇಹಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪ್ರಭವಂತಿ ಪ್ರದಾನೇ।
ನಾಹಂ ಧರ್ಮಂ ಲೋಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಲೋಕೇ
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವೃತ್ತಂ ಪೂಜ್ಯತೇ ದೇಹರಕ್ಷಾ ॥ 3-307-23 (27736)
ಮಯಾ ಮಂತ್ರಬಲಂ ಜ್ಞಾತುಮಾಹೂತಸ್ತ್ವಂ ವಿಭಾವಸೋ।
ಬಾಲ್ಯಾದ್ಬಾಲೇತಿ ತತ್ಕೃತ್ವಾ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ವಿಭೋ ॥ 3-307-24 (27737)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-307-25x (2840)
ಬಾಲೇತಿ ಕೃತ್ವಾಽನುನಯಂ ತವಾಹಂ
ದದಾನಿ ನಾನ್ಯಾನುನಯಂ ಲಭೇತ।
ಆತ್ಮಪ್ರದಾನಂ ಕುರು ಕುಂತಿಕನ್ಯೇ
ಶಾಂತಿಸ್ತವೈವಂ ಹಿ ಭವೇಚ್ಚ ಭೀರು ॥ 3-307-25 (27738)
ನ ಚಾಪಿ ಗಂತುಂ ಯುಕ್ತಂ ಹಿ ಮಯಾ ಮಿಥ್ಯಾಕೃತೇನ ವೈ।
ಅಸಮೇತ್ಯ ತ್ವಯಾ ಭೀರು ಮಂತ್ರಾಹೂತೇನ ಭಾಮಿನಿ ॥ 3-307-26 (27739)
ಗಮಿಷ್ಯಾಂಯನವದ್ಯಾಂಗಿ ಲೋಕೇ ಸಮವಹಾಸ್ಯತಾಂ।
`ಗಚ್ಛೇಯಮೇವ ಸುಶ್ರೋಣಿ ಗತೋಽಹಂ ವೈ ನಿರಾಕೃತಃ'।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿಬುಧಾನಾಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಃ ಸ್ಯಾಂ ತಥಾ ಶುಭೇ ॥ 3-307-27 (27740)
3-307-28 (27741)
ಸಾ ತ್ವಂ ಮಯಾ ಸಮಾಗಚ್ಛ ಪುತ್ರಂ ಲಪ್ಸ್ಯಸಿ ಮಾಧ್ಶಂ।
ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಭವಿಷ್ಯಸಿ ನ ಸಂಶಯ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-307-3 ಋತುಂ ರಜಃ ॥ 3-307-8 ಪ್ರಾಣಾನ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ। ಜಲೇನ ಸಂಯಗಾಚಂಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-307-11 ಕಿಂ ಕರೋಂಯವಶೋ ರಾಜ್ಞಿ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-307-13 ಯಥಾಹಂ ಗಮಿಷ್ಯೇ ತಥಾ ಮಾ ಮಾಂ ಬ್ರವೀಷಿ ನತು ತದ್ಯೋಗ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ ನತ್ವಿತಿ । ವೃಥಾ ಪ್ರಸಾದಮಪ್ರಾಪ್ಯ ॥ 3-307-14 ತವಾಭಿಸಂಧಿಂ ಸುಭಗೇ ಕುರ್ಯಾಂ ಪುತ್ರಃ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-307-16 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದುರ್ವಾಸಸಂ ॥ 3-307-18 ವಿನಯಂ ದಂಡಂ ಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ॥ 3-307-22 ಅಪಚಾರೋಽಪರಾಧಃ ಕೃತಃ। ವ್ರೀಡಮಾನೇವ ಬಾಲೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 308
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.308. ಅಧ್ಯಾಯಃ 308
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕುಂತ್ಯಾ ಸಂಗಮಂತರಾ ದುಶ್ಶಕಾನುನಯೇ ಭಾಸ್ಕರೇ ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ತದಂಗೀಕರಣಂ ॥ 1 ॥ ಸೂರ್ಯೇಣ ಪುನಃ ಕನ್ಯಾತ್ವಲಾಭರೂಪವರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಯಾಂ ಗರ್ಭಾಧಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-308-0 (27742)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-308-0x (2841)
ಸಾ ತು ಕನ್ಯಾ ಬಹುವಿಧಂ ಬ್ರುವಂತೀ ಮಧುರಂ ವಚಃ।
ಅನುನೇತುಂ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಂ ನ ಶಶಾಕ ಮನಸ್ವಿನೀ ॥ 3-308-1 (27743)
ನ ಶಶಾಕ ಯದಾ ಬಾಲಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತುಂ ತಮೋನುದಂ।
ಭೀತಾ ಶಾಪಾತ್ತತೋ ರಾಜಂದಧ್ಯೌ ದೀರ್ಘಮಥಾಂತರಂ ॥ 3-308-2 (27744)
ಅನಾಗಸಃ ಪಿತುಃ ಶಾಪೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ।
ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಃ ಕಥಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ರುದ್ಧಾದಸ್ಮಾದ್ವಿಭಾವಸೋಃ ॥ 3-308-3 (27745)
ಬಾಲೇನಾಪಿ ಸತಾ ಮೋಹಾದ್ಭೃಶಂ ಸಾಪಹ್ನವಾನ್ಯಪಿ।
ನಾಽಭ್ಯಾಸಾದಯಿತವ್ಯಾನಿ ತೇಜಾಂಸಿ ಚ ತಪಾಂಸಿ ಚ॥ 3-308-4 (27746)
ಸಾಹಮದ್ಯ ಭೃಶಂ ಭೀತಾ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚ ಕರೇ ಭೃಶಂ।
ಕಥಂ ತ್ವಕಾರ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾಂ ವೈ ಪ್ರದಾನಂ ಹ್ಯಾತ್ಮನಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 3-308-5 (27747)
ಸಾ ವೈ ಶಾಪಪರಿತ್ರಸ್ತಾ ಬಹು ಚಿಂತಯತೀ ಹೃದಾ।
ಮೋಹೇನಾಭಿಪರೀತಾಂಗೀ ಸ್ಮಯಮಾನಾ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 3-308-6 (27748)
ತಂ ದೇವಮಬ್ರವೀದ್ಭೀತಾ ಬಂಧೂನಾಂ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ವ್ರೀಡಾವಿಹ್ವಲಯಾ ವಾಚಾ ಶಾಪತ್ರಸ್ತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 3-308-7 (27749)
ಪಿತಾ ಮೇ ಧ್ರಿಯತೇ ದೇವ ಮಾತಾ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಾಂಧವಾಃ।
ನ ತೇಷು ಧ್ರಿಯಮಾಣಏಷು ವಿದಿಲೋಪೋ ಭವೇದಯಂ ॥ 3-308-8 (27750)
ತ್ವಯಾ ತು ಸಂಗಮೋ ದೇವ ಯದಿ ಸ್ಯಾದ್ವಿಧಿವರ್ಜಿತಃ।
ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ಯ ಲೋಕೇಽಕೀರ್ತಿರ್ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-308-9 (27751)
ಅಥವಾ ಧರ್ಮಮೇತಂ ತ್ವಂ ಮನ್ಯಸೇ ತಪತಾಂವರ।
ಋತೇ ಪ್ರದಾನಾದ್ಬಂಧುಭ್ಯಸ್ತವ ಕಾಮಂ ಕರೋಂಯಹಂ ॥ 3-308-10 (27752)
ಆತ್ಮಪ್ರದಾನಂ ದುರ್ಧರ್ಷ ತವ ಕೃತ್ವಾಸತೀ ತ್ವಹಂ।
ತ್ವಯಿ ಧರ್ಮೋ ಯಶಶ್ಚೈವ ಕೀರ್ತಿರಾಯುಶ್ಚ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 3-308-11 (27753)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-308-12x (2842)
ನ ತೇ ಪಿತಾ ನ ತೇ ಮಾತಾ ಗುರವೋ ವಾ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಪ್ರಭವಂತಿ ಪ್ರದಾನೇ ತೇ ಭದ್ರಂ ತೇ ಶೃಣು ಮೇ ವಚಃ ॥ 3-308-12 (27754)
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಯತೇ ಯಸ್ಮಾತ್ಕನೇರ್ಧಾತೋಶ್ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕನ್ಯೇಹ ಸುಶ್ರೋಣೀ ಸ್ವತಂತ್ರಾ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 3-308-13 (27755)
ನಾಧರ್ಮಶ್ಚರಿತಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತ್ವಯಾ ಭವತಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಅಧರ್ಮಂಕುತ ಏವಾಹಂ ವರೇಯಂ ಲೋಕಕಾಂಯಯಾ ॥ 3-308-14 (27756)
ಅನಾವೃತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಾ ನರಾಶ್ಚ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ಸ್ವಭಾವ ಏಷ ಲೋಕಾನಾಂ ವಿಕಾರೋಽನ್ಯ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-308-15 (27757)
ಸಾ ಮಯಾ ಸಹಸಂಗಂಯ ಪುನಃ ಕನ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಪುತ್ರಶ್ಚ ತೇ ಮಹಾವಾದ್ದುರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-308-16 (27758)
ಕುಂತ್ಯುವಾಚ। 3-308-17x (2843)
ಯದಿ ಪುತ್ರೋ ಮಮ ಭವೇತ್ತ್ವತ್ತಃ ಸರ್ವತಮೋನುದ।
ಕುಂಡಲೀ ಕವಚೀ ಶೂರೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಹಾಬಲಃ।
`ಅಸ್ತು ಮೇ ಸಂಗಮೋ ದೇವ ಅನೇನ ಸಮಯೇನ ತೇ' ॥ 3-308-17 (27759)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-308-18x (2844)
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕುಂಡಲೀ ದಿವ್ಯವರ್ಮಭೃತ್।
ಉಭಯಂ ಚಾಮೃತಮಯಂ ತಸ್ ಭದ್ರೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-308-18 (27760)
ಕುಂತ್ಯುವಾಚ। 3-308-19x (2845)
ಯದ್ಯತದಮೃತಾದಸ್ತಿ ಕುಂಡಲೇ ವರ್ಮ ಚೋತ್ತಮಂ।
ಮಮ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಯಂ ವೈ ತ್ವಂ ಮತ್ತ ಉತ್ಪಾದಯಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-308-19 (27761)
ಅಸ್ತು ಮೇ ಸಂಗಮೋ ದೇವ ಯಥೋಕ್ತಂ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಯಾ।
ತ್ವದ್ವೀರ್ಯರೂಪಸತ್ವೌಜಾ ಧಱ್ಮಯುಕ್ತೋ ಭವೇತ್ಸ ಚ ॥ 3-308-20 (27762)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-308-21x (2846)
ಅದಿತ್ಯಾ ಕುಂಡಲೇ ರಾಜ್ಞಿ ದತ್ತೇ ಮೇ ಮತ್ತಕಾಶಿನಿ।
ತಸ್ಮೈ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ವಾಮೋರು ವರ್ಮ ಚೈವೇದಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-308-21 (27763)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-308-22x (2847)
ಪರಮಂ ಭಗವನ್ನೇವಂ ಸಂಗಮಿಷ್ಯೇ ತ್ವಯಾ ಸಹ।
ಯದಿ ಪುತ್ರೋ ಭವೇದೇವಂ ಯಥಾ ವದಸಿ ಗೋಪತೇ ॥ 3-308-22 (27764)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-308-23x (2848)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಾಂ ಕುಂತೀಮಾವಿವೇಶ ವಿಹಂಗಮಃ।
ಸ್ವರ್ಭಾನುಶತ್ರುರ್ಯೋಗಾತ್ಮಾ ನಾಭ್ಯಾಂ ಪಸ್ಪರ್ಶ ಚೈವ ತಾಂ ॥ 3-308-23 (27765)
ತತ ಸಾ ವಿಹ್ವಲೇವಾಸೀತ್ಕನ್ಯಾ ಸೂರಯ್ಸ್ ತೇಜಸಾ।
ಪಪಾತ ಚಾಥ ಸಾ ದೇವೀ ಶಯನೇ ಮೂಢಚೇತನಾ ॥ 3-308-24 (27766)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 3-308-25x (2849)
ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುಶ್ರೋಣಿ ಪುತ್ರಂ ವೈ ಜನಯಿಷ್ಯಸಿ।
ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕನ್ಯಾ ಚೈವ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-308-25 (27767)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-308-26x (2850)
ತತಃ ಸಾ ವ್ರೀಡಿತಾ ಬಾಲಾ ತದಾ ಸೂರ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ರಾಜೇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಭೂರಿವರ್ಚಸಂ ॥ 3-308-26 (27768)
ಇತಿಸ್ಮೋಕ್ತಾ ಕುಂತಿರಾಜಾತ್ಮಜಾ ಸಾ
ವಿವಸ್ವಂತಂ ಯಾಚಮಾನಾ ಸಲಜ್ಜಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪುಣ್ಯೇ ಶಯನೀಯೇ ಪಪಾತ
ಮೋಹಾವಿಷ್ಟಾ ವೇಪಮಾನಾ ಲತೇವ ॥ 3-308-27 (27769)
ತಿಗ್ಮಾಂಶುಸ್ತಾಂ ತೇಜಸಾ ಮೋಹಯಿತ್ವಾ
ಯೋಗೇನಾವಿಶ್ಯಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಾಂ ಚಕಾರ।
ನ ಚೈವೈನಾಂ ದೂಷಯಾಮಾಸ ಭಾನುಃ
ಸಂಜ್ಞಾಂ ಲೇಭೇ ಭೂಯ ಏವಾತ ಬಾಲಾ ॥ 3-308-28 (27770)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ರಅಷ್ಟಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 308 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-308-2 ದಧ್ಯೌ ಚಿಂತಿತವತೀ। ಅಂತರಂ ಕಾಲಂ ॥ 3-308-4 ಬಾಲೇನಾಲ್ಪವಯಸಾಪಿ ಸತಾ ಸಾಧುನಾ ಮೋಹಾಚ್ಚಿತ್ತಪಾರವಶ್ಯಾತ್ ತೇಜಾಸಿ ಸೂರ್ಯಾದೀನಿ ತಪಾಂಸಿ ದುರ್ವಾಸಆದೀನಿ ನಾಭ್ಯಾಸಾದಯಿತವ್ಯಾನ್ಯತ್ಯಂತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಸತ್ತಿವಿಷಯಾಣಿ ನ ಕರ್ತವ್ಯಾನಿ ॥ 3-308-7 ಬಂಧೂನಾಂ ಬಂಧುಭ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-308-8 ಧ್ರಿಯತೇ ಜೀವತಿ ॥ 3-308-12 ಪ್ರಭವಂತಿ ಸ್ವಾಂಯಮರ್ಹಂತಿ ॥ 3-308-13 ಕಾಮಯತೇ ಸರ್ವಾನಿತಿ ಕನ್ಯೇತಿ ಕನ್ಯಾಶಬ್ದನಿರ್ವಚನಂ ॥ 3-308-14 ತತ್ರಹೇತುಃ ಲೋಕಕಾಂಯಯಾ ಲೋಕಪ್ರಿಯಯಾ ಕಾಮವತ್ತಯಾ ॥ 3-308-15 ಅನ್ಯೋ ವಿವಾಹನಿಯಮಾದಿರ್ವಿಕಾರಃ ॥ 3-308-18 ಅಮೃತಮಯಂ ಸಹಜಂ ವರ್ಮ ॥ 3-308-26 ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಸಂಗಮಾಯೋಪಕ್ರಂತಂ 3-308-28 ಆತ್ಮಸಂಸ್ಥಾಂವಚನವಶಾಂ। ಏನಾಂ ನ ದೂಷಯಾಮಾಸ। ಕನ್ಯಾತ್ವಸ್ಥಾಪನೇನೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 309
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.309. ಅಧ್ಯಾಯಃ 309
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಕತಿಪಯಕಾಲಾತಿಪಾತೇ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಸಹಜಕವಚಕುಂಡಲಧಾರಣಏನ ಕುಂತ್ಯಾಂ ಜನನಂ ॥ 1 ॥ ಕುಂತ್ಯಾ ಧಾತ್ರ್ಯಾಸಹ ಮಂತ್ರಪೂರ್ವಕಂ ಜಾತಮಾತ್ರಸ್ ಗರ್ಭಸ್ಯ ಮಂಜೂಷಾಯಾಂ ನಿಕ್ಷೇಪಪೂರ್ವಕಮಶ್ವನದ್ಯಾಂ ವಿಸರ್ಜನಂ ॥ 2 ॥ ಸಗರ್ಭಾಯಾ ಮಂಜೂಷಾಯಾಃ ಕ್ರಮೇಣ ಚರ್ಮಣ್ವತೀಯಮುನಾದ್ವಾರಾ ಗಂಗಾಯಾಂ ಪ್ಲವನೇನ ಚಂಪಾಪುರೀಪ್ರವೇಶಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-309-0 (27771)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-309-0x (2851)
ತತೋ ಗರ್ಭಃ ಸಮಭವತ್ಪೃಥಾಯಾಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಶುಕ್ಲೇ ದಶೋತ್ತರೇ ಪಕ್ಷೇ ತಾರಾಪತಿರಿವಾಂಬರೇ ॥ 3-309-1 (27772)
ಸಾ ಬಾಂಧವಭಯಾದ್ಬಾಲಾ ಗರ್ಭಂ ತಂ ವಿನಿಗೂಹತೀ।
ಧಾರಯಾಮಾಸ ಸುಶ್ರೋಣೀ ನ ಚೈನಾಂ ಬುಬುಧೇ ಜನಃ ॥ 3-309-2 (27773)
ನ ಹಿ ತಾಂ ವೇದ ನಾರ್ಯನ್ಯಾ ಕಾಚಿದ್ಧಾತ್ರೇಯಿಕಾಮೃತೇ।
ಕನ್ಯಾಪುರಗತಾಂ ಬಾಲಾಂ ನಿಪುಣಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಣೇ ॥ 3-309-3 (27774)
ತತಃ ಕಾಲೇನ ಸಾ ಗರ್ಭಂ ಸುಷುವೇ ವರವರ್ಣಿನೀ।
ಕನ್ಯೈವ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾದಮರಪ್ರಭಂ ॥ 3-309-4 (27775)
ತಥೈವಾಬದ್ಧಕವಚಂ ಕನಕೋಜ್ಜ್ವಲಕುಂಡಲಂ।
ಹರ್ಯಕ್ಷಂ ವೃಷಭಸ್ಕಂಧಂ ಯಥಾಸ್ಯ ಪಿತರಂ ತಥಾ ॥ 3-309-5 (27776)
ಜಾತಮಾತ್ರಂ ಚ ತಂ ಗರ್ಭಂ ಧಾತ್ರ್ಯಾ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ಭಾಮಿನೀ।
`ಉತ್ಸ್ರಷ್ಟುಕಾಮಾ ತಂ ಗರ್ಭಂ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ। 3-309-6 (27777)
ಮಂಜೂಷಾಂ ಶಿಲ್ಪಿಭಿಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸುನದ್ಧಾಂ ಸುಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಂ ॥
ಪ್ಲವೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ಬದ್ಧಾಂ ಪ್ಲವನಾರ್ಥಂ ಜಲೇ ನೃಪ।
ಅಜಿನೈರ್ಮೃದುಭಿಶ್ಚೈವಂ ಸಂಸ್ತೀರ್ಣಶಯನಾಂ ತಥಾ'॥ 3-309-7 (27778)
ಮಂಜೂಷಾಯಾಂ ಸಮಾಧಾಯ ಸ್ವಾಸ್ತೀರ್ಣಾಯಾಂ ಸಮಂತತಃ।
ಮಧೂಚ್ಚಿಷ್ಟಸ್ಥಿತಾಯಾಂ ತಂ ಸುಖಾಯಾಂ ರುದತೀ ತಥಾ।
ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಾಯಾಂ ಸುಪಿಧಾನಾಯಾಮಶ್ವನದ್ಯಾಮವಾಸೃಜತ್ ॥ 3-309-8 (27779)
ಜಾನತೀ ಚಾಪ್ಯಕರ್ತವ್ಯಂ ಕನ್ಯಾಯಾ ಗರ್ಭಧಾರಣಂ।
ಪುತ್ರಸ್ನೇಹೇನ ಸಾ ರಾಜನ್ಕರುಣಂ ಪರ್ಯದೇವಯತ್ ॥ 3-309-9 (27780)
ಸಮುತ್ಸೃಜಂತೀ ಮಂಜೂಪಾಮಶ್ವನದ್ಯಾಂ ತದಾ ಜಲೇ।
ಉವಾಚ ರುದತೀಕುಂತೀ ಯಾನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 3-309-10 (27781)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತ್ವಾಂತರಿಕ್ಷೇಭ್ಯಃ ಪಾರ್ಥಿವೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪುತ್ರಕ।
ದಿವ್ಯೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಭೂತೇಭ್ಯಸ್ತಥಾ ತೋಯಚರಾಶ್ಚ ಯೇ ॥ 3-309-11 (27782)
ಶಿವಾಸ್ತೇ ಸಂತು ಪಂಥಾನೋ ಮಾ ಚ ತೇ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ಆಗತಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪುತ್ರ ಭವಂತ್ಯದ್ರೋಹಚೇತಸಃ ॥ 3-309-12 (27783)
ಪಾತು ತ್ವಾಂ ವರುಣೋ ರಾಜಾ ಸಲಿಲೇ ಸಲಿಲೇಶ್ವರಃ।
ಅಂತರಿಕ್ಷೇಽಂತರಿಕ್ಷಸ್ಥಃ ಪವನಃ ಸರ್ವಗಸ್ತಥಾ ॥ 3-309-13 (27784)
ಪಿತಾ ತ್ವಾಂ ಪಾತು ಸರ್ವತ್ರ ತಪನಸ್ತಪತಾಂವರಃ।
ಯೇನ ದತ್ತೋಸಿ ಮೇ ಪುತ್ರ ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಕಿಲ ॥ 3-309-14 (27785)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಃ ಸಾಧ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇ ಚ ದೇವತಾಃ।
ಮರುತಶ್ಚ ಸಹೇಂದ್ರೇಣ ದಿಶಶ್ಚ ಸದಿದೀಶ್ವರಾಃ ॥ 3-309-15 (27786)
ರಕ್ಷಂತು ತ್ವಾಂ ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮೇಷು ವಿಷಮೇಷು ಚ।
ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂವಿದೇಶೇಪಿ ಕವಚೇನಾಭಿಸೂಚಿತಂ ॥ 3-309-16 (27787)
ಧನ್ಯಸ್ತೇ ಪುತ್ರ ಜನರಕೋ ದೇವೋ ಭಾನುರ್ವಿಭಾವಸುಃ।
ಸ್ತ್ವಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ ವಾಹಿನೀಗತಂ ॥ 3-309-17 (27788)
ಧನ್ಯಾ ಸಾ ಪ್ರಮದಾ ಯಾ ತ್ವಾಂ ಪುತ್ರತ್ವೇ ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ।
ಯಸ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ತೃಷಿತಃ ಪುತ್ರ ಸ್ತನಂ ಪಾಸ್ಯಸಿ ದೇವಜ ॥ 3-309-18 (27789)
ಕೋನು ಸ್ವಪ್ನಸ್ತಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ಯಾ ತ್ವಾಮಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ದಿವ್ಯವರ್ಮಸಮಾಯುಕ್ತಂ ದಿವ್ಯಕೃಂಡಲಭೂಷಿತಂ ॥ 3-309-19 (27790)
ಪದ್ಮಾಯತವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಪದ್ಮತಾಂರದಲೋಜ್ಜ್ವಲಂ।
ಸುಲಲಾಟಂ ಸುಕೇಶಾಂತಂ ಪುತ್ರತ್ವೇ ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-309-20 (27791)
ಧನ್ಯಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಪುತ್ರ ತ್ವಾಂ ಭೂಮೌ ಸಂಸರ್ಪಮಾಣಕಂ।
ಅವ್ಯಕ್ತಕಲವಾಕ್ಯಾನಿ ವದಂತಂ ರೇಣುಗುಂಠಿತಂ ॥ 3-309-21 (27792)
ಧನ್ಯಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಪುತ್ರ ತ್ವಾಂ ಪುನರ್ಯೌವನಗೋಚರಂ।
ಹಿಮವದ್ವನಸಂಭೂತಂ ಸಿಂಹಂ ಕೇಸರಿಣಂ ಯಥಾ ॥ 3-309-22 (27793)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಂ ರಾಜನ್ವಿಲಪ್ಯ ಕರುಣಂ ಪೃಥಾ।
ಅವಾಮೃಜತಮಜ್ಜೂಷಾಮಶ್ವನದ್ಯಾಂ ತದಾ ಜಲೇ ॥ 3-309-23 (27794)
ರುದತೀ ಪುತ್ರಶೋಕಾರ್ತಾ ನಿಶೀಥೇ ಕಮಲೇಕ್ಷಣಾ।
ಧಾತ್ರ್ಯಾ ಸಹ ಪೃಥಾ ರಾಜನ್ಪುತ್ರದರ್ಶನಲಾಲಸಾ ॥ 3-309-24 (27795)
ವಿಸರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಮಂಜೂಷಾಂ ಸಂಬೋಧನಭಯಾತ್ಪಿತುಃ।
ವಿವೇಶ ರಾಜಭವನಂ ಪುನಃ ಶೋಕಾತುರಾ ತತಃ ॥ 3-309-25 (27796)
ಮಂಜೂಷಾ ತ್ವಶ್ವನದ್ಯಾಃ ಸಾ ಯಯೌ ಚರ್ಮಯಣ್ವತೀಂ ನದೀಂ।
ಚರ್ಮಣ್ವತ್ಯಾಶ್ಚಯಮುನಾಂ ತತೋ ಗಂಗಾಂ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 3-309-26 (27797)
ಗಂಗಾಯಾಃ ಸೂತವಿಷಯಂ ಚಂಪಾಮನುಯಯೌ ಪುರೀಂ।
ಸ ಮಂಜೂಷಾಗತೋ ಗರ್ಭಸ್ತರಂಗೈರುಹ್ಯಮಾನಕಃ ॥ 3-309-27 (27798)
ಅಮೃತಾದುತ್ಥಿತಂ ದಿವ್ಯಂ ತನುವರ್ಮ ಸಕುಂಡಲಂ।
ಧಾರಯಾಮಾಸ ತಂ ಗರ್ಭಂ ದೈವಂ ಚ ವಿಧಿನಿರ್ಮಿತಂ ॥ 3-309-28 (27799)
ಏತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ ಸೂರ್ಯಸಂಭವೋ ಗರ್ಭಃ ಕುಂತ್ಯಾ ಗರ್ಭೇಣ ಧಾರಿತಃ' ॥ 3-309-29 (27800)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 309 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-309-1 ದಶೋತ್ತರೇ ಏಕಾದಶೇ ಶುಕ್ಲೇ ಪಕ್ಷೇ ಪ್ರತಿಪದಿ ಚಂದ್ರಇವ ಬಾಲ ಉದ್ಭೂತಃ। ಮಾಘಶುಕ್ಲಪ್ರತಿಪದಿ ಕರ್ಣನಿಷೇಕಜನ್ಮೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-309-5 ಹರ್ಯಕ್ಷಂ ಸಿಂಹನೇತ್ರಂ ॥ 3-309-6 ಗರ್ಭಂ ಪ್ರತಿ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯೇತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರೇಣಾನ್ವಯಃ ॥ 3-309-8 ಮಧೂಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಸಿಕ್ಥಕಂ। ಮಯನಮಿತಿ ಭಾಷಾಯಾಂ। ತೇನ ಸ್ಥಿತಾಯಾಂ ಸರ್ವತೋಲಿಪ್ತಾಯಾಂ ಮಂಜೂಷಾಯಾಂ। ಜಲಪ್ರವೇಶೋ ನ ಭವೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 3-309-12 ಆಗಮಾಶ್ಚ ತಥಾ ಸಂತು ದಿವ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ತವ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಆಗಮಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪಾಂತು ಇತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-309-28 ದೈವಂ ಕರ್ತೃ। ಗರ್ಭಂ ಸಕುಂಡಲಂ ವರ್ಮ ಧಾರಯಾಮಾಸೇತ್ಯನ್ವಯಃ। ಗರ್ಭಂ ಕವಚಕುಂಡಲಧಾರಕಂಚಕಾರೇತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿಧಿನಾ ಈಶ್ವರೇಣ ನಿರ್ಮಿತಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 310
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.310. ಅಧ್ಯಾಯಃ 310
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಸ್ನಾನಾಯ ಭಾರ್ಯಯಾ ಸಹ ಗಂಗಾಂ ಗತೇನಾಧಿರಥನಾಂನಾ ಸೂತೇನ ತತ್ರೋತ್ಪ್ಲವಮಾನಾಯಾಃ ಸಗರ್ಭಮಂಜೂಷಾಯಾ ಗ್ರಹಣಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಮಂಜೂಷೋದ್ಘಾಟನೇ ದೃಷ್ಟಸ್ಯ ಗರ್ಭಸ್ಯ ಸ್ವಪುತ್ರತಯಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೇನ ನಾಮಕರಣಾದಿಪೂರ್ವಕಂಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪೋಷಣಂ ॥ 2 ॥ ಕರ್ಣೇನ ಪರಶುರಾಮಾದಿಭ್ಯೋಽಸ್ತ್ರಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸಖ್ಯಕರಣಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-310-0 (27801)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-310-0x (2852)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ವೈ ಸಖಾ।
ಸೂತೋಽಧಿರಥ ಇತ್ಯೇವ ಸದಾರೋ ಜಾಹ್ನವೀಂ ಯಯೌ ॥ 3-310-1 (27802)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಽಭವದ್ರಾಜನ್ರೂಪೇಣಾಸದೃಶೀ ಭುವಿ।
ರಾಧಾ ನಾಮ ಮಹಾಭಾಗಾ ನ ಸಾ ಪುತ್ರಮವಿಂದತ।
ಅಪತ್ಯಾರ್ಥೇ ಪರಂ ಯತ್ನಮಕರೋಚ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 3-310-2 (27803)
ಸಾ ದದರ್ಶಾಥ ಮಂಜೂಷಾಮುಹ್ಯಮಾನಾಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ದತ್ತರಕ್ಷಾಪ್ರತಿಸರಾಮನ್ವಾಲಂಭನಶೋಭನಾಂ ॥ 3-310-3 (27804)
ಊರ್ಮೀತರಂಗೈರ್ಜಾಹ್ನವ್ಯಾಃ ಸಮಾನೀತಾಮುಪಹ್ವರಂ।
`ವಿವರ್ತಮಾನಾಂ ಬಹುಶಃ ಪುನಃಪುನರಿತಸ್ತತಃ ॥ 3-310-4 (27805)
ತತಃ ಸಾ ವಾಯುನಾ ರಾಜನ್ಸ್ರೋತಸಾ ಚ ಬಲೀಯಸಾ।
ಉಪಾನೀತೋ ಯತಃ ಸೂತಃ ಸಭಾರ್ಯೋ ಜಲಮಾಶ್ರಿತಃ' ॥ 3-310-5 (27806)
ಸಾ ತು ಕೌತೂಹಲಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ಗ್ರಾಹಯಾಮಾಸ ಭಾಮಿನೀ।
ತತೋ ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ಸೂತಸ್ಯಾಧಿರಥಸ್ಯ ವೈ ॥ 3-310-6 (27807)
ಸ ತಾಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಮಂಜೂಷಾಮುತ್ಸಾರ್ಯ ಜಲಮಂತಿಕಾತ್।
ಯಂತ್ರೈರುದ್ಘಾಟಯಾಮಾಸ ಸೋಽಪಶ್ಯತ್ತತ್ರಬಾಲಕಂ ॥ 3-310-7 (27808)
ಮೃಷ್ಟಕುಂಡಲಯುಕ್ತೇನ ವದನೇನ ವಿರಾಜಿತಂ।
`ಪರಿಂಲಾನಮುಖಂ ಬಾಲಂ ರುದಂತಂ ಕ್ಷುಧಿತಂ ಭೃಶಂ ॥ 3-310-8 (27809)
ಸ ತು ತಂ ಪರಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಕ್ತಂ ವರಾತ್ಮಜಂ'।
ಸ ಸೂತೋ ಭಾರ್ಯಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಃ।
ಅಂಕಮಾರೋಪ್ಯ ತಂ ಬಾಲಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-310-9 (27810)
ಇದಮತ್ಯದ್ಭುತಂ ಭೀರು ಯತೋ ಜಾತೋಸ್ಮಿ ಭಾಮಿನಿ।
ದೃಷ್ಟವಾಂದೇವಗರ್ಭೋಽಯಂ ಮನ್ಯೇಽಸ್ಮಾಕಮುಪಾಗತಃ ॥ 3-310-10 (27811)
ಅನಪತ್ಯಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಯಂ ದೇವೈರ್ದತ್ತೋ ಧ್ರುವಂ ಮಮ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಂ ದದೌ ಪುತ್ರಂ ರಾಧಾಯೈ ಸ ಮಹೀಪತೇ ॥ 3-310-11 (27812)
ರಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ತಂ ರಾಧಾ ವಿಧಿವದ್ದಿವ್ಯರೂಪಿಣಂ।
ಪುತ್ರಂ ಕಮಲಗರ್ಭಾಭಂ ದೇವಗರ್ಭಂ ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಂ ॥ 3-310-12 (27813)
`ಸ್ತನ್ಯಂ ಸಮಸ್ರವಚ್ಚಾಸ್ಯ ದೈವಾದಿತ್ಥ ನಿಶ್ಚಯಃ'।
ಪುಪೋಷ ಚೈನಂ ವಿಧಿವದ್ವವೃಧೇ ಸ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ತತಃ ಪ್ರಭೃತಿ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೇ ಪ್ರಾಭವನ್ನೌರಸಾಃ ಸುತಾಃ ॥ 3-310-13 (27814)
`ನಾಮಕರ್ಮ ಚ ಚಕ್ರುಸ್ತೇ ಕುಂಡಲೇ ತಸ್ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಕರ್ಣ ಇತ್ಯೇವ ತಂ ಬಾಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಣಂ ಸಕುಂಡಲಂ' ॥ 3-310-14 (27815)
ವಸುವರ್ಮಧರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಬಾಲಂ ಹೇಮಕುಂಡಲಂ।
ನಾಮಾಸ್ಯ ವಸುಷೇಣೇತಿ ತತಶ್ಚಕ್ರುರ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 3-310-15 (27816)
ಏವಂ ಸ ಸೂತಪುತ್ರತ್ವಂ ಜಗಾಮಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ವಸುಷೇಣ ಇತಿಖ್ಯಾತೋ ವೃಷ ಇತ್ಯೇವ ಚ ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-310-16 (27817)
ಸೂತಸ್ಯ ವವೃಧೇಽಂಗೇಷು ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪುತ್ರಃ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಚಾರೇಣ ವಿದಿತಶ್ಚಾಸೀತ್ಪೃಥಯಾ ದಿವ್ಯವರ್ಮಭೃತ್ ॥ 3-310-17 (27818)
ಸೂತಸ್ತ್ವಧಿರಥಃ ಪುತ್ರಂ ವಿವೃದ್ಧಂ ಸಮಯೇನ ತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಪುರಂ ವಾರಣಸಾಹ್ವಯಂ ॥ 3-310-18 (27819)
ತತ್ರೋಪಸದನಂ ಚಕ್ರೇ ದ್ರೋಣಸ್ಯೇಷ್ವಸ್ತ್ರಕರ್ಮಣಿ।
ಸಖ್ಯಂ ದುರ್ಯೋಧನೇನೈವಮಗಮತ್ಸ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 3-310-19 (27820)
ದ್ರೋಣಾತ್ಕೃಪಾಚ್ಚ ರಾಮಾಚ್ಚ ಸೋಽಸ್ತ್ರಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಲಬ್ಧ್ವಾ ಲೋಕೇಽಭವತ್ಖ್ಯಾತಃ ಪರಮೇಷ್ವಾಸತಾಂ ಗತಃ ॥ 3-310-20 (27821)
ಸಂಧಾಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ವಿಪ್ರಿಯೇ ರತಃ।
ಯೋದ್ಧುಮಾಶಂಸತೇ ನಿತ್ಯಂ ಫಲ್ಗುನೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-310-21 (27822)
ಸದಾ ಹಿ ತಸ್ ಸ್ಪರ್ಧಾಽಽಸೀದರ್ಜುನನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಚ ಕರ್ಣೇನ ಯತೋ ದ್ವಂದ್ವಂ ಬಭೂವ ಹ ॥ 3-310-22 (27823)
ಏತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಸೂರ್ಯಸ್ಯಾಸೀನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯಃ ಸೂರ್ಯಸಂಭವಃ ಕರ್ಣಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಕುಲೇ ರತಃ ॥ 3-310-23 (27824)
ತಂ ತು ಕುಂಡಲಿನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವರ್ಮಣಾ ಚ ಸಮನ್ವಿತಂ।
ಅವಧ್ಯಂ ಸಮರೇ ಮತ್ವಾ ಪರ್ಯತಪ್ಯದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 3-310-24 (27825)
ಯದಾ ಚ ಕರ್ಣೋ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭಾನುಮಂತಂ ದಿವಾಕರಂ।
ಸ್ತೌತಿ ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಸಲಿಲೋತ್ಥಿತಃ ॥ 3-310-25 (27826)
ತತ್ರೈನಮುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಧನಹೇತುನಾ।
ನಾದೇಯಂ ತಸ್ಯ ತತ್ಕಾಲೇ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ದ್ವಿಜಾತಿಷು ॥ 3-310-26 (27827)
ತಮಿಂದ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಭಿಕ್ಷಾಂ ದೇಹೀತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಃ।
ಸ್ವಾಗತಂ ಚೇತಿ ರಾಧೇಯಸ್ತಮಥ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-310-27 (27828)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 310 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-310-3 ದತ್ತೋ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಸರೋ ದೂರ್ವಾಕಂಕಣಾದಿರೂಪೋ ಯಸ್ಯಾಂ ತಾಮಅ। ಅನ್ವಾಲಂಭನಂ ಕುಂಕುಮಹಸ್ತದಾನಂ ॥ 3-310-5 ಉಪಹ್ವರಂ ಸಮೀಪಂ ॥ 3-310-7 ಉತ್ಸಾರ್ಯ ಪರತೋ ನೀತ್ವಾ ॥ 3-310-15 ವಸುವರ್ಮ ಸ್ವರ್ಣಕವಚನಂ ॥ 3-310-17 ಅಂಗೇಷು ಜನಪದವಿಶೇಷೇಷು ॥ 3-310-19 ಉಪಸದನಂ ಗುರೂಪಸದನಂ ॥ 3-310-20 ಪರಮೇಷ್ವಾಸತಾಂ ಮಹಾಧನುರ್ಧರತಾಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 311
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.311. ಅಧ್ಯಾಯಃ 311
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಪಧಾರಣೇನ ಕರ್ಣಪ್ರತಿ ಕವಚಕುಂಡಲಯಾಚನಂ ॥ ತಸ್ಯೇಂದ್ರತ್ವಂ ಜಾನತಾ ಕರ್ಣೇನ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ತಿಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಮೈ ಕವಚಕುಂಡಲದಾನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-311-0 (27829)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-0x (2853)
ದೇವರಾಜಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮನಾಽಽವೃತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಸ್ವಾಗತಮಿತ್ಯಾಹ ನ ಬುಬೋಧಾಸ್ಯ ಮಾನಸಂ ॥ 3-311-1 (27830)
ಹಿರಣ್ಯಕಂಠೀಃ ಪ್ರಮದಾ ಗ್ರಾಮಾನ್ವಾ ಬಹುಗೋಕುಲಾನ್।
ಕಿಂ ದದಾನೀತಿ ತಂ ವಿಪ್ರಮುವಾಚಾಧಿರಥಿಸ್ತತಃ ॥ 3-311-2 (27831)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 3-311-3x (2854)
ಹಿರಣ್ಯಕಂಠ್ಯಃ ಪ್ರಮದಾ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಂ।
ನಾಹ ದತ್ತಮಿಹೇಚ್ಛಾಮಿ ತದರ್ಥಿಭ್ಯಃ ಪ್ರದೀಯತಾಂ ॥ 3-311-3 (27832)
ಯದೇತತ್ಸಹಜಂ ವರ್ಮ ಕುಂಡಲೇ ಚ ತವಾನಘ।
ಏತದುತ್ಕೃತ್ಯ ಮೇ ದೇಹಿ ಯದಿ ಸತ್ಯವ್ರತೋ ಭವಾನ್ ॥ 3-311-4 (27833)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ತ್ವಯಾ ದತ್ತಾಂ ಪರಂತಪ।
ಏಷ ಮೇ ಸರ್ವಲಾಭಾನಾಂ ಲಾಭಃ ಪರಮಕೋ ಮತಃ ॥ 3-311-5 (27834)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-311-6x (2855)
ಅವನಿಂ ಪ್ರಮದಾ ಗಾಶ್ಚ ನಿರ್ವಾಪಂ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕಂ।
ತತ್ತೇ ವಿಪ್ರ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ನ ತು ವರ್ಮ ಸಕುಂಡಲಂ ॥ 3-311-6 (27835)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-7x (2856)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ವಾರ್ಯಮಾಣಃ ಸ ತು ದ್ವಿಜಃ।
ರಕರ್ಣೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾನ್ಯಂ ವರಮಯಾಚತ ॥ 3-311-7 (27836)
ಸಾಂತ್ವಿತಶ್ಚ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಪೂಜಿತಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ನ ಚಾನ್ಯಂ ಸ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕಾಮಯಾಮಾಸ ವೈ ವರಂ ॥ 3-311-8 (27837)
ಯದಾ ನಾನ್ಯ ಪ್ರವೃಣುತೇ ವರಂ ವೈ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
`ವಿನಾಽಸ್ ಸಹಜಂ ವರ್ಮ ಕುಂಡಲೇ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ'।
ತದೈನಮಬ್ರವೀದ್ಭೂಯೋ ರಾಧೇಯಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥ 3-311-9 (27838)
ಸಹಜಂ ವರ್ಮ ಮೇ ವಿಪ್ರ ಕುಂಡಲೇ ಚಾಮೃತೋದ್ಭವೇ।
ತೇನಾವಧ್ಯೋಸ್ಮಿ ಲೋಕೇಷು ತತೋ ನೈತಜ್ಜಹಾಂಯಹಂ ॥ 3-311-10 (27839)
ವಿಶಾಲಂ ಪೃಥಿವೀರಾಜ್ಯಂ ಕ್ಷೇಮಂ ನಿಹತಕಂಟಕಂ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸಾಧು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವ ॥ 3-311-11 (27840)
ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ವಿಮುಕ್ತೋಽಹಂವರ್ಮಣಾ ಸಹಜೇನ ಚ।
ದಮನೀಯೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಶತ್ರೂಣಾಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ ॥ 3-311-12 (27841)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-12x (2857)
ಯದನ್ಯಂ ನ ವರಂ ವವ್ರೇ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ ಕರ್ಣಸ್ತಂ ಪುನರಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ॥ 3-311-13 (27842)
ವಿದಿತೋ ದೇವದೇವೇಶ ಪ್ರಾಗೇವಾಸಿ ಮಮ ಪ್ರಭೋ।
ನ ತು ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಮಯಾ ದಾತುಂ ತವ ಶಕ್ರ ವೃಥಾ ವರಂ ॥ 3-311-14 (27843)
ತ್ವಂ ಹಿ ದೇವೇಶ್ವರಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತ್ವಯಾ ದೇಯೋ ವರೋ ಮಮ।
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಮೀಶ್ವರೋ ಹ್ಯಸಿ ಭೂತಕೃತ್ ॥ 3-311-15 (27844)
ಯದಿ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ದೇವ ಕುಂಡಲೇ ಕವಚಂ ತಥಾ।
ವಧ್ಯತಾಮುಪಯಾಸ್ಯಾಮಿ ತ್ವಂ ಚ ಶಕ್ರಾವಹಾಸ್ಯತಾಂ ॥ 3-311-16 (27845)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿನಿಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಕುಂಡಲೇವರ್ಮ ಚೋತ್ತಮಂ।
ಹರಸ್ವ ಶಕ್ರಕಾಮಂ ಮೇ ನ ದದ್ಯಾಮಹಮನ್ಯಥಾ ॥ 3-311-17 (27846)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 3-311-18x (2858)
ವಿದಿತೋಽಹಂ ರವೇಃ ಪೂರ್ವಮಾಯಾನೇವ ತವಾಂತಿಕಂ।
ತೇನ ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಮೇವಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-311-18 (27847)
ಕಾಮಮಸ್ತು ತಥಾ ತಾತ ತವ ಕರ್ಣ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ।
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ತು ಮೇ ವಜ್ರಂ ಪ್ರವೃಣೀಷ್ವ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ॥ 3-311-19 (27848)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-20x (2859)
ತತಃ ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಸ್ತು ಉಪಸಂಗಂಯ ವಾಸವಂ।
ಅಮೋಘಾಂ ಶಕ್ತಿಮಭ್ಯೇತ್ಯ ವವ್ರೇ ಸಂಪೂರ್ಣಮಾನಸಃ ॥ 3-311-20 (27849)
ಕ್ರಣ ಉವಾಚ। 3-311-21x (2860)
ವರ್ಮಣಾ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಶಕ್ತಿಂ ಮೇ ದೇಹಿ ವಾಸವ।
ಅಮೋಘಾಂ ಶತ್ರುಸಂಘಾನಾಂ ಘಾತಿನೀಂ ಪೃಥನಾಮುಖೇ ॥ 3-311-21 (27850)
ತತಃ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ವಾಸವಃ।
ಶಕ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಕರ್ಣಂ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-311-22 (27851)
ಕುಂಡಲೇ ಮೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಸ್ವ ವರ್ಮ ಚೈವ ಶರೀರಜಂ।
ಗೃಹಾಣ ಕರ್ಣ ಶಕ್ತಿಂ ತ್ವಮನೇನ ಸಮಯೇನ ಚ ॥ 3-311-23 (27852)
ಅಮೋಘಾ ಹಂತಿ ಶತಶಃ ಶತ್ರೂನ್ಮಮ ಕರಚ್ಯುತಾ।
ಪುನಶ್ಚ ಪಾಣಿಮಭ್ಯೇತಿ ಮಮ ದೈತ್ಯಾನ್ವಿನಿಘ್ನತಃ ॥ 3-311-24 (27853)
ಸೇಯಂ ತವ ಕರಪ್ರಾಪ್ತಾ ಹತ್ವೈರಕಂ ರಿಪುಮೂರ್ಜಿತಂ।
ಗರ್ಜಂತಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ಚ ಮಾಮೇವೈಷ್ಯತಿ ಸೂತಜ ॥ 3-311-25 (27854)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-311-25x (2861)
ಏಕಮೇವಾಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ರಿಪುಂ ಹಂತುಂ ಮಹಾಹವೇ।
ಗರ್ಜಂತಂಪ್ರತಪಂತಂ ಚ ಯತೋ ಮಮ ಭಯಂ ಭವೇತ್ ॥ 3-311-26 (27855)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-311-27x (2862)
ಏಕಂ ಹನಿಷ್ಯಸಿ ರಿಪುಂ ಗರ್ಜಂತಂ ಬಲಿನಂ ರಣೇ।
ತ್ವಂ ತು ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸ್ಯೇಕಂ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಸ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 3-311-27 (27856)
ಯಮಾಹುರ್ವೇದವಿದ್ವಾಂಸೋ ವರಾಹಮಪರಾಜಿತಂ।
ನಾರಾಯಣಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ತೇನ ಕೃಷ್ಣೇನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 3-311-28 (27857)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-311-29x (2863)
`ಏವಮೇತದ್ಯಥಾಽಽತ್ಥ ತ್ವಂ ದಾನವಾನಾಂ ನಿಷೂದನ।
ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಶತ್ರುಂ ಯೋ ಮೇ ಸ್ಥಾತಾ ಪುರಸ್ಸರಃ' ॥ 3-311-29 (27858)
ಏವಮಪ್ಯಸ್ತು ಭಗವನ್ನೇಕವೀರವಧೇ ಮಮ।
ಅಮೋಘಾಂ ದೇಹಿ ಮೇ ಶಕ್ತಿಂ ಯಥಾ ಹನ್ಯಾಂ ಪ್ರತಾಪಿನಂ ॥ 3-311-30 (27859)
ಉತ್ಕೃತ್ಯ ತು ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಕುಂಡಲೇ ಕವಚಂ ಚ ತೇ।
ನಿಕೃತ್ತೇಷು ತು ಗಾತ್ರೇಷು ನ ಮೇ ಬೀಭತ್ಸತಾ ಭವೇತ್ ॥ 3-311-31 (27860)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 3-311-32x (2864)
ನ ತೇ ಬೀಭತ್ಸತಾ ಕರ್ಣ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕಥಂಚನ।
ಬ್ರಣಶ್ಚೈವ ನ ಗಾತ್ರೇಷು ಯಸ್ತ್ವಂ ನಾನೃತಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-311-32 (27861)
ಯಾದೃಶಸ್ತೇ ಪಿತುರ್ವರ್ಣಸ್ತೇಜಶ್ಚ ವದತಾಂವರ।
ತಾದೃಶೇನೈವ ವರ್ಣೇನ ತ್ವಂ ಕರ್ಣ ಭವಿತಾ ಪುನಃ ॥ 3-311-33 (27862)
ವಿದ್ಯಮಾನೇಷು ಶಸ್ತ್ರೇಷು ಯದ್ಯಮೋಘಾಮಸಂಶಯೇ।
ಪ್ರಮತ್ತೋ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಚಾಪಿ ತ್ವಯ್ಯೇವೈಷಾ ಪತಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-311-34 (27863)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 3-311-35x (2865)
ಸಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯೇ ವಾಸವೀಮಿಮಾಂ।
ಯಥಾ ಮಾಮೌತ್ಥ ಶಕ್ರ ತ್ವಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 3-311-35 (27864)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-36x (2866)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ನಿಶಿತಂ ಸರ್ವಗಾತ್ರಾಣ್ಯಕೃಂತತ ॥ 3-311-36 (27865)
ತತೋ ದೇವಾ ಮಾನವಾ ದಾನವಾಶ್ಚ
ನಿಕೃಂತಂತಂ ಕರ್ಣಮಾತ್ಮಾನಮೇವ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವೇ ಸಿಂಹನಾದಾನ್ಪ್ರಣೇದು-
ರ್ನ ಹ್ಯಸ್ಯಾಸೀನ್ಮುಖಜೋ ವೈ ವಿಕಾರಃ ॥ 3-311-37 (27866)
ತತೋ ದಿವ್ಯಾ ದುಂದುಭಯಃ ಪ್ರಣೇದುಃ
ಪಪಾತೋಚ್ಚೈಃ ಪುಷ್ಪವರ್ಷಂ ಚ ದಿವ್ಯಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಣಂ ಶಸ್ತ್ರಸಂಕೃತ್ತಗಾತ್ರಂ
ಮಹುಶ್ಚಾಪಿ ಸ್ಮಯಮಾನಂ ನೃವೀರಂ ॥ 3-311-38 (27867)
ತತಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಕವಚಂ ದಿವ್ಯಮಂಗಾ-
ತ್ತಥೈವಾರ್ದ್ರಂ ಪ್ರದದೌ ವಾಸವಾಯ।
ತಥೋತ್ಕೃತ್ಯ ಪ್ರದದೌ ಕುಂಡಲೇ ತೇ
ಕರ್ಣಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಕರ್ಣಃ ॥ 3-311-39 (27868)
`ತತೋ ದೇವೋ ಮುದಿತೋ ವಜ್ರಪಾಣಿ-
ರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಣಂ ಶಸ್ತ್ರನಿಕೃತ್ತಗಾತ್ರಂ'।
ತತಃ ಶಕ್ರಃ ಪ್ರಹಸನ್ವಂಚಯಿತ್ವಾ
ಕರ್ಣಂ ಲೋಕೇ ಯಶಸಾ ಯೋಜಯಿತ್ವಾ।
ಕೃತಂಕಾರ್ಯಂ ಪಾಂಡವನಾಂ ಹಿ ಭೇನೇ
ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ದಿವಮೇವೋತ್ಪಪಾತ ॥ 3-311-40 (27869)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಕರ್ಣಂ ಮುಷಿತಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ
ದೀನಾಃ ಸರ್ವೇ ಭಗ್ನದರ್ಪಾ ಇವಾಸನ್।
ತಾಂ ರಚಾವಸ್ಥಾಂ ಗಮಿತಂ ಸೂತಪುತ್ರಂ
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಾ ಜಹೃಪುಃ ಕಾನನಸ್ಥಾಃ ॥ 3-311-41 (27870)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-311-42x (2867)
ಕ್ವಸ್ತಾ ವೀರಾಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತೇ ಬಭೂವುಃ
ಕುತಶ್ಚೈತೇ ಶ್ರುತವಂತಃ ಪ್ರಿಯಂ ತತ್।
ಕಿಂ ವಾಽಕಾರ್ಷುರ್ದ್ವಾದಶೇಽಬ್ದೇ ವ್ಯತೀತೇ
ತನ್ಮೇ ಸರ್ವಂ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಕರೋತು ॥ 3-311-42 (27871)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-311-43x (2868)
ಲಬ್ಧ್ವಾ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸೈಂಧವಂ ದ್ರಾವಯಿತ್ವಾ
ವಿಪ್ರೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕಾಂಯಕಾದಾಶ್ರಮಾತ್ತೇ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾಚ್ಛ್ರುತವಂತಃ ಪುರಾಣಂ
ಕದೇವರ್ಷೀಣಆಂ ಚರಿತಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ॥ 3-311-43 (27872)
`ಪ್ರತ್ಯಾಜಗ್ಮುಃ ಸರಥಾಃ ಸಾನುಯಾತ್ರಾಃ
ಸರ್ವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸೂತಪೌರೋಗವೈಸ್ತೇ।
ತತೋ ಯಯುರ್ದ್ವೈತವನಂ ನೃವೀರಾ
ನಿಸ್ತೀರ್ಯೈವಂ ವನವಾಸಂ ಸಮಗ್ರಂ' ॥ 3-311-44 (27873)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಕುಂಡಲಾಹರಣಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 311 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-311-3 ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಪಾದವಂಧನಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-311-6 ಅವನಿ ಗೃಹಾರ್ಥಂ। ನಿವಾಪಂ ನ್ಯುಪ್ಯತೇ ಬೀಜಮಂಮಿನ್ನಿತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಂ। ಬಹುವರ್ಪಿಕಂ ಯಾವಜ್ಜೀವಿಕವೃತ್ತಿರೂಪಂ .। 3-311-18 ಆಯಾನೇವ ಆಗಚ್ಛನ್ನೇವ ॥ 3-311-39 ಕೃಣಾತಿ ಹಿನಸ್ತಿ ಕೃಂತತಿ ಛಿನತ್ತಿ ವಾ ಅಂಗಾನೀತಿ ಕರ್ಣ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 312
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.312. ಅಧ್ಯಾಯಃ 312
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿಃ ಕಾಂಯಕವನಾತ್ಪುನರ್ದ್ವೈತವನಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ॥ 1 ॥ ತತ್ರಕೇನಚಿನ್ಮೃಗೇಣ ತರುಸಂಘರ್ಪವಶಾತ್ಸ್ವವಿಪಾಣಲಗ್ನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾರಣಿನಾ ಸಹ ಪಲಾಯನಂ ॥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ತದಾನಯನಾಯ ಪಾಂಡವೈಸ್ತದನುಧಾವನಂ ॥ ತತಸ್ತೌಃ ಸುದೂರಂ ಸ್ವಾಪಕರ್ಪಣಪೂರ್ವಕಮಂತರ್ಹಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಶ್ರಾಂತ್ಯಾ ವಟಮೂಲೇ ಸಮುಪವೇಶನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-312-0 (27874)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 3-312-0x (2869)
ಏವಂ ಹೃತಾಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ಲೇಶಮನುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ತತಃ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-312-1 (27875)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-312-2x (2870)
ಏವಂ ಹೃತಾಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ಲೇಶಮನುತ್ತಮಂ।
ವಿಹಾಯ ಕಾಂಯಕಂ ರಾಜಾ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಚ್ಯುತಃ ॥ 3-312-2 (27876)
ಪುನರ್ದ್ವೈತವನಂ ರಂಯಮಾಜಗಾಮ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಸ್ವಾದುಮೂಲಫಲಂ ರಂಯಂ ವಿಚಿತ್ರಬಹುಪಾದಪಂ ॥ 3-312-3 (27877)
ಅನುಭುಕ್ತಫಲಾಹಾರಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಮಿತಾಶನಾಃ।
ನ್ಯವಸನ್ಪಾಂಡವಾಸ್ತತ್ರಕೃಷ್ಣಯಾ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ ॥ 3-312-4 (27878)
ವಸಂದ್ವೈತವನೇ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭೀಮಸೇನೋಽರ್ಜುನಶ್ಚೈವ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ॥ 3-312-5 (27879)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಪರಾಕ್ರಾಂತಾ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನೋ ಯತವ್ರತಾಃ।
ಕ್ಲೇಶಮಾರ್ಚ್ಛಂತ ವಿಪುಲಂ ಸುಖೋದರ್ಕಂ ಪರಂತಪಾಃ ॥ 3-312-6 (27880)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿವಸಂತಸ್ತೇ ಯತ್ಪ್ರಾಪುಃ ಕುರುಸತ್ತಮಾಃ।
ವನೇ ಕ್ಲೇಶಂ ಸುಖೋದರ್ಕಂ ತತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಶೃಣು ॥ 3-312-7 (27881)
ಅರಣೀಸಹಿತಂ ಭಾಂಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಮೃಗಸ್ ಘರ್ಷಣಸ್ಯ ವಿಪಾಣೇ ಸಮಸಜ್ಜತ ॥ 3-312-8 (27882)
ತದಾದಾಯ ಗತೋ ರಾಜಂಸ್ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾಮೃಗಃ।
ಆಶ್ರಮಾಂತರಿತಃ ಶೀಘ್ರಂ ಪ್ಲವಮಾನೋ ಮಹಾಜವಃ ॥ 3-312-9 (27883)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ವಿಪ್ರಃ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ತ್ವರಿತೋಽಭ್ಯಾಗಮತ್ತತ್ರಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಪರೀಪ್ಸಯಾ।
`ತೇಷಾಂ ತು ವಸತಾಂ ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಂ' ॥ 3-312-10 (27884)
ಅಜಾತಶತ್ರುಮಾಸೀನಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಂ ವನೇ।
ಆಗಂಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸಂತಪ್ತಶ್ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 3-312-11 (27885)
ಅರಣೀಸಹಿತಂ ಭಾಂಡಂ ಸಮಾಸಕ್ತಂ ವನಸ್ಪತೌ।
ಮೃಗಸ್ಯ ಘಱ್ಷಮಾಣಸ್ಯ ವಿಷಾಣೇ ಸಮಸಜ್ಜತ ॥ 3-312-12 (27886)
ತಮಾದಾಯ ಗತೋ ರಾಜಂಸ್ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾಮೃಗಃ।
ಆಶ್ರಮಾತ್ತ್ವರಿತಃ ಶೀಘ್ರಂ ಪ್ಲವಮಾನೋ ಮಹಾಜವಃ ॥ 3-312-13 (27887)
ತಸ್ಯ ಗತ್ವಾ ಪದಂ ರಾಜನ್ನಾಸಾದ್ಯ ಚ ಮಹಾಮೃಗಂ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ನ ಲುಪ್ಯೇತ ತದಾನಯತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 3-312-14 (27888)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂತಪ್ತೋಽಥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಧನುರಾದಾಯ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 3-312-15 (27889)
ಸನ್ನದ್ಧಾ ಧನ್ವಿನಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ನರಪುಂಗವಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಯತಂತಸ್ತೇ ಶೀಘ್ರಮನ್ವಗಮನ್ಮೃಗಂ ॥ 3-312-16 (27890)
ಕರ್ಣಿನಾಲೀಕನಾರಾಚಾನುತ್ಸೃಜಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ।
ನಾವಿಧ್ಯನ್ಪಾಂಡವಾಸ್ತತ್ರ ಪಶ್ಯಂತೋ ಮೃಗಮಂತಿಕಾತ್ ॥ 3-312-17 (27891)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಯತಮಾನಾನಾಂ ನಾದೃಶ್ಯತ ಮಹಾಮೃಗಃ।
ಅಪಶ್ಯಂತೋಮೃಗಂ ಶ್ರಾಂತಾ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮನಸ್ವಿನಃ ॥ 3-312-18 (27892)
ಶೀತಲಚ್ಛಾಯಮಾಗಮಯ್ ನ್ಯಗ್ರೋಧಂ ಗಹನೇ ವನೇ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರೀತಾಂಗಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಮುಪಾವಿಶನ್ ॥ 3-312-19 (27893)
ತೇಷಾಂ ಸಮುಪವಿಷ್ಟಾನಾಂ ನಕುಲೋ ದುಃಖಿತಸ್ತದಾ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭ್ರಾತರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಮರ್ಷಾತ್ಕುರುನಂದನಂ ॥ 3-312-20 (27894)
ನಾಸ್ಮಿನ್ಕುಲೇ ಜಾತು ಮಮಜ್ಜ ಧರ್ಮೋ
ನ ಚಾಲಸ್ಯಾದರ್ಥಲೋಪೋ ಬಭೂವ।
ಅನುತ್ತರಾಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭೂಪ
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮಃ ಸಂಶಯಂ ಕಿಂನು ರಾಜನ್ ॥ 3-312-21 (27895)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆರಣ್ಯೇಯಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 312 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-312-8 ಅರಣೀಸಹಿತಂ ಮಂಥಂ ಇತಿ ಝಯ ಪಾಠಃ। ಅರಣೀ ಉತ್ತರಾಧರೇಽಗ್ನಿಮಥನಕಾಷ್ಠೇ ರತಾಭ್ಯಾಂ ರಸಹಿತಂ ಮಂಥಂ ನಿರ್ಮಥನದಂಡಂ ॥ 3-312-9 ಆಶ್ರಮಾಂತರಿತಃ ಆಶ್ರಮದೂರಗತಃ ॥ 3-312-14 ಪದಂ ಮಾರ್ಗೇ ಚಿಹ್ನಂ ಗತ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ಥ। ತೇನೈವ ಪಥಾ ತದಾನಯತ ॥ 3-312-21 ಧರ್ಮೋ ನ ಮಮಜ್ಜ ಧರ್ಮಲೋಪೋಽರ್ಥಲೋಪಶ್ಚ ನಾಭೂತ್। ಆಲಸ್ಯಾದಿತ್ಯುಪಚರ್ಯತೇ। ತ್ವಯಿ ಅನುತ್ತರಾಃ ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯರಹಿತಾಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಉಪಸ್ಥಿತೇ ಓಮಿತ್ಯೇವ ವದಾಮೋ ನತು ವಾಕ್ಯಾಂತರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಂಶಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಕರ್ಮಲೋಪನಿಮಿತ್ತಂ ದೋಷಂ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 313
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.313. ಅಧ್ಯಾಯಃ 313
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಪಿಪಾಸಿತೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿಯೋಗಾದ್ವೃಕ್ಷಾಗ್ರಮಧಿರೂಢೇನ ನಕುಲೇನ ನಾತಿದೂರೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸರೋವಿಲೋಕನಂ ॥ ಪಾನೀಯಾನಯಮಾಯ ಸರೋಗತೇಷು ನಕುಲಾದಿಷು ಯಕ್ಷವಚನಾವಮತ್ಯಾ ಪಾನೀಯಪಾನೇನ ದೀರ್ಘನಿದ್ರಾಶ್ರವಣಾದನಾಗತೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣಾಪಿ ತತ್ಸರೋಗಮನಂ ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-313-0 (27896)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-313-0x (2871)
ನಾಪದಾಮಸ್ತಿ ಮರ್ಯಾದಾ ನ ನಿಮಿತ್ತಂ ನ ಕಾರಣಂ।
ಧರ್ಮಸ್ತು ವಿಭಜತ್ಯರ್ಥಮುಭಯೋಃ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ ॥ 3-313-1 (27897)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 3-313-2x (2872)
ಪ್ರಾತಿಕಾಂಯನಯತ್ಕೃಷ್ಣಾಂ ಸಭಾಯಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯವತ್ತದಾ।
ನ ಮಯಾ ನಿಹತಸ್ತತ್ರತೇನ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮ ಸಂಶಯಂ ॥ 3-313-2 (27898)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 3-313-3x (2873)
ವಾಚಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಸ್ಥಿಭೇದಿನ್ಯಃ ಸೂತಪುತ್ರೇಣ ಭಾಷಿತಾಃ।
ಅತಿತೀವ್ರಾ ಮಯಾ ಕ್ಷಾಂತಾಸ್ತೇನ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮ ಸಂಶಯಂ ॥ 3-313-3 (27899)
ಸಹದೇವ ಉವಾಚ। 3-313-4x (2874)
ಶಕುನಿಸ್ತ್ವಾಂ ಯದಾಽಜೈಷೀದಕ್ಷದ್ಯೂತೇನ ಭಾರತ।
ಸ ಮಯಾ ನ ಹತಸ್ತತ್ರತೇನ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮ ಸಂಶಯಂ ॥ 3-313-4 (27900)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-313-5x (2875)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ನಕುಲಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಆರುಹ್ಯ ವೃಕ್ಷಂ ಮಾದ್ರೇಯ ನಿರೀಕ್ಷಸ್ವ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 3-313-5 (27901)
ಪಾನೀಯಮಂತಿಕೇ ಪಶ್ಯ ವೃಕ್ಷಾನ್ವಾಪ್ಯುದಕಾಶ್ರಯಾನ್।
ಏತೇ ಹಿ ಭ್ರಾತರಃ ಶ್ರಾಂತಾಸ್ತವ ತಾತ ಪಿಪಾಸಿತಾಃ ॥ 3-313-6 (27902)
ನಕುಲಸ್ತು ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭ್ರಾತುರ್ಜ್ಯೇಽಷ್ಠಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ಮತಿಮಾಞ್ಶೀಘ್ರಮಾರುಹ್ಯ ಪಾದಪಂ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಧಾಂತರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 3-313-7 (27903)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಬಹುಲಾನ್ರಾಜನ್ವೃಕ್ಷಾನುದಕಸಂಶ್ರಯಾನ್।
ಸಾರಸಾನಾಂ ಚ ನಿರ್ಹ್ರಾದಸ್ತತ್ರೋದಕಮಸಂಶಯಂ ॥ 3-313-8 (27904)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಸತ್ಯಧೃತಿಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಗಚ್ಛ ಸೌಂಯ ತತಃ ಶೀಘ್ರಂ ತೂಣೈಃ ರಪಾನೀಯಮಾನಯ ॥ 3-313-9 (27905)
ನಕುಲಸ್ತು ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭ್ರಾತುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಯತ್ರ ಪಾನೀಯಂ ಶೀಘ್ರಂ ಚೈವಾನ್ವಪದ್ಯತ ॥ 3-313-10 (27906)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಮಲಂ ತೋಯಂ ಸಾರಸೈಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ಪಾತುಕಾಮಸ್ತತೋ ವಾಚಮಂತರಿಕ್ಷಾತ್ಸ ಶುಶ್ರುವೇ ॥ 3-313-11 (27907)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-313-12x (2876)
ಮಾ ತಾತ ಸಾಹಸಂ ಕಾರ್ಷೀರ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ತು ಮಾದ್ರೇಯ ತತಃ ಪಿಬ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-313-12 (27908)
ಅನಾದೃತ್ಯ ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಕುಲಃ ಸುಪಿಪಾಸಿತಃ।
ಅಪಿಬಚ್ಛೀತಲಂ ತೋಯಂ ಪೀತ್ವಾ ಚ ನಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-313-13 (27909)
ಚಿರಾಯಮಾಣೇ ನಕುಲೇ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಧ್ರಾತರಂ ವೀರಂ ಸಹದೇವಮರಿಂದಮಂ ॥ 3-313-14 (27910)
ಭ್ರಾತಾ ಚಿರಾಯತೇ ತಾತ ಸಹದೇವ ತವಾಗ್ರಜಃ।
ತಂ ಚೈವಾನಯ ಸೋದರ್ಯಂ ಪಾನೀಯಂ ಚ ತ್ವಮಾನಯ ॥ 3-313-15 (27911)
ಸಹದೇವಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ದಿಶಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ದದರ್ಶ ಚ ಹತಂ ಭೂಮೌ ಭ್ರಾತರಂ ನಕುಲಂ ತದಾ ॥ 3-313-16 (27912)
ಭ್ರಾತೃಶೋಕಾಭಿಸಂತಪ್ತಸ್ತೃಷಯಾ ಚ ಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ರಪಾನೀಯಂ ತತೋ ವಾಗಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 3-313-17 (27913)
ಮಾ ತಾತ ಸಾಹಸಂ ಕಾರ್ಷೀರ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ಯಥಾಕಾಮಂ ಪಿಬಸ್ವ ಚ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-313-18 (27914)
ಅನಾದೃತ್ಯ ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸಹದೇವಃ ಪಿಪಾಸಿತಃ।
ಅಪಿಬಚ್ಛೀತಲಂ ತೋಯಂ ಪೀತ್ವಾ ಚ ನಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-313-19 (27915)
ಅಥಾಬ್ರವೀತ್ಸ ವಿಜಯಂ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತರೌ ತೇ ಚಿರಗತೌ ಬೀಭತ್ಸೋ ಶತ್ರುಕರ್ಶನ ॥ 3-313-20 (27916)
ತೌ ಚೈವಾನಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪಾನೀಯಂ ಚ ತ್ವಮಾನಯ।
ತ್ವಂ ಹಿ ನಸ್ತಾತ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದುಃಖಿತಾನಾಮಪಾಶ್ರಯಃ ॥ 3-313-21 (27917)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಗುಡಾಕೇಶಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸಶರಂ ಧನುಃ।
ಆಮುಕ್ತಖಂಗೋ ಮೇಧಾವೀ ತತ್ಸರಃ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ ॥ 3-313-22 (27918)
ಯತಃ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲೌ ಪಾನೀಯಹರಣೇ ಗತೌ।
ತೌ ದದರ್ಶ ಹತೌ ತತ್ರಭ್ರಾತರೌ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ ॥ 3-313-23 (27919)
`ವಿಗತಾಸೂ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ಶಯಾನೌ ವಸುಧಾತಲೇ'।
ಪ್ರಸುಪ್ತಾವಿವ ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನರಸಿಂಹಃ ಸುದುಃಖಿತಃ।
ಧನುರುದ್ಯಂಯ ಕೌಂತೇಯೋ ವ್ಯಲೋಕಯತ ತದ್ವನಂ ॥ 3-313-24 (27920)
ನಾಪಶ್ಯತ್ತತ್ರಕಿಂಚಿತ್ಸ ಭೂತಮಸ್ಮಿನ್ಮಹಾವನೇ।
ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಪಿಪಾಸಾರ್ತಃ ಪಾನೀಯಂ ಸೋಭ್ಯಧಾವತ ॥ 3-313-25 (27921)
ಅಭಿಧಾವಂಸ್ತತೋ ವಾಚಮಂತರಿಕ್ಷಾತ್ಸ ಶುಶ್ರುವೇ।
ಯತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಪಾನೀಯಂ ನೈತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಬಲಾತ್ತ್ವಯಾ ॥ 3-313-26 (27922)
ಕೌಂತೇಯ ಯದಿ ವೈ ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಮಯೋಕ್ತಾನ್ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಸಿ।
ತತಃ ಪಾಸ್ಯಸಿ ಪಾನೀಯಂ ಹರಿಷ್ಯಸಿ ಚ ಭಾರತ ॥ 3-313-27 (27923)
ವಾರಿತಸ್ತ್ವಬ್ರವೀತ್ಪಾರ್ಥೋ ದೃಶ್ಯಮಾನೋ ನಿವಾರಯ।
ಯಾವದ್ಬಾಣೈರ್ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನಃ ಪುನರ್ನೈವಂ ವದಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-313-28 (27924)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶರೈರಸ್ತ್ರಾನುಮಂತ್ರಿತೈಃ।
ಪ್ರವವರ್ಷ ರದಿಶಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾಃ ಶಬ್ದವೇಧಂ ಚ ದರ್ಶಯನ್।
ಕರ್ಣಿನಾಲೀಕನಾರಾಚಾನುತ್ಸೃಜನ್ಭರತರ್ಷಭಃ। 3-313-29 (27925)
ಸ ತ್ವಮೋಘಾನಿಷೂನ್ಮುಕ್ತ್ವಾ ತೃಷ್ಣಯಾಽಭಿಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಅನೇಕೈರಿಷುಸಂಘಾತೈರಂತರಿಕ್ಷೇ ವವರ್ಷ ಹ ॥ 3-313-30 (27926)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-313-31x (2877)
ಕಿಂ ವಿಧಾನೇನ ತೇ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ಪಯಃ ಪಿಬ।
ಅನುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಪಿಬನ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಪೀತ್ವೈವ ನಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-313-31 (27927)
ಸ ಚ ಮೋಘಾನಿಷೂಂದೃಷ್ಟ್ವಾತೃಷ್ಣಯಾ ಚ ಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಅವಜ್ಞಾಯೈವ ತಾಂ ವಾಚಂ ಪೀತ್ವೈವ ನಿಪಪಾತ್ ಹ ॥ 3-313-32 (27928)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಭೀಮಸೇನಂ ಕುನತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಬೀಭತ್ಸುಶ್ಚ ಪರಂತಪ ॥ 3-313-33 (27929)
ಚಿರಂಗತಾಸ್ತೋಯಹೇತೋರ್ನ ಚಾಗಚ್ಛಂತಿ ಭಾರತ।
ತಾಂಶ್ಚೈವಾನಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪಾನೀಯಂ ಚ ತ್ವಮಾನಯ ॥ 3-313-34 (27930)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ರಯತ್ರತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾ ಭ್ರಾತರೋಸ್ಯ ನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-313-35 (27931)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಃಖಿತೋ ಭೀಮಸ್ತೃಷಯಾ ಚ ಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಅಮನ್ಯತ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕರ್ಮ ತದ್ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ ॥ 3-313-36 (27932)
ಸಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತದಾ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ಧ್ರುವಮದ್ಯ ಮೇ।
ಪಾಸ್ಯಾಮಿ ತಾವತ್ಪಾನೀಯಮಿತಿ ಪಾರ್ಥೋ ವೃಕೋದರಃ ॥ 3-313-37 (27933)
ತತೋಽಭ್ಯಧಾವತ್ಪಾನೀಯಂ ಪಿಪಾಸುಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥ 3-313-38 (27934)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-313-39x (2878)
ಮಾ ತಾತ ಸಾಹಸಂಕಾರ್ಷೀರ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ತು ಕೌಂತೇಯ ತತಃ ಪಿಬ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-313-39 (27935)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತದಾ ಭೀಮೋ ಯಕ್ಷೇಣಾಮಿತತೇಜಸಾ।
ಅನುಕ್ತ್ವೈವ ತು ತಾನ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಪೀತ್ವೈವ ನಿಪಪಾತ ಹ ॥ 3-313-40 (27936)
ತತಃ ಕುಂತೀಸುತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಚಿಂತ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ।
`ಆತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಮನ್ವಿಷ್ಯ ವಿಚಾರಮಕರೋತ್ಪ್ರಭುಃ ॥ 3-313-41 (27937)
ತತಶ್ಚಿರಗತಾನ್ಭ್ರಾತೃನಥಾಽಽಜ್ಞಾಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಚಿರಾಯಮಾಣಾನ್ಬಹುಶಃ ಪುನಃ ಪುನರುವಾಚಹ ॥ 3-313-42 (27938)
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ವನಮಿದಂ ದಗ್ಧಂ ಕಿಂಖಿದ್ದೃಷ್ಟೋ ಮೃತೋ ಭವೇತ್।
ಪ್ರಹರಂತೋ ಮಹಾಭೂತಂ ಶಪ್ತಾಸ್ತೇನಾಥ ತೇಽಪತನ್ ॥ 3-313-43 (27939)
ನ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಥವಾ ವೀರಾಃ ಪಾನೀಯಂ ಯತ್ರತೇ ಗತಾಃ।
ಅನ್ವಿಚ್ಛದ್ಭಿರ್ವನೇ ತೋಯಂ ಕಾಲೋಽಯಮತಿಪಾತಿತಃ ॥ 3-313-44 (27940)
ಕಿಂನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಯೇನ ನಾಯಾಂತಿ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಗಚ್ಛಾಂಯೇಷಾಂ ಪದಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ' ॥ 3-313-45 (27941)
ಸಮುತ್ಥಾಯ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ದಹ್ಯಮಾನೇನ ಚೇತಸಾ।
ವ್ಯಪೇತಜನನಿರ್ಘೋಷಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾವನಂ ॥ 3-313-46 (27942)
ರುರುಭಿಶ್ಚ ವರಾಹೈಶ್ಚ ಪಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಂ।
ನೀಲಭಾಸ್ವರವರ್ಣೈಶ್ಚ ಪಾದಪೈರುಶೋಭಿತಂ ॥ 3-313-47 (27943)
ಭ್ರಮರೈರುಪಗೀತಂ ಚ ಪಕ್ಷಿಭಿಶ್ ಸಮಂತತಃ।
`ಮೃದುಶಾಡ್ವಲಸಂಕೀರ್ಣಭೂಮಿಭಾಗಂ ಮನೋಹರಂ' ॥ 3-313-48 (27944)
ಸ ಗಚ್ಛನ್ಕಾನನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಹೇಮಜಾಲಪರಿಷ್ಕೃತಂ।
ದದರ್ಶ ತತ್ಸರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಶ್ವಕರ್ಮಕೃತಂ ಯಥಾ ॥ 3-313-49 (27945)
ಉಪೇತಂ ನಲಿನೀಜಾಲೈಃ ಸಿಂಧುವಾರೈಃ ಸಚೇತಸೈಃ।
ಕೇತಕೈಃ ಕರವೀರೈಶ್ಚ ಪಿಪ್ಪಲೈಶ್ಚೈವ ಸಂವೃತಂ ॥ 3-313-50 (27946)
`ತತೋ ಧರ್ಮಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಭ್ರಾತೃದರ್ಶನಲಾಲಸಃ'।
ಶ್ರಮಾರ್ತಸ್ತದುಪಾಗಂಯ ಸರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಥ ವಿಸ್ಮಿತಃ ॥ 3-313-51 (27947)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆರಣೇಯಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 313 ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-313-1 ರೂಪಂ ವಿಭಜತಿ ॥ 3-313-2 ಪ್ರೇಷ್ಯವತ್ ಪ್ರೇಷ್ಯಾಮಿವ ॥ 3-313-12 ಸಾಹಸಂ ಜಲಪಾನರೂಪಂ। ಪರಿಗ್ರಹೋ ನಿಯಮಃ। ಯೋ ಮತ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ವದೇತ್ಸ ಏವೇತಃ ಪಯಃ ಪಿಬೇದ್ಧರೇದ್ಧೇತಿ ॥ 3-313-28 ದೃಶ್ಯಮಾನೋ ಭೂತ್ವೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 3-313-31 ವಿಧಾನನ ಯತ್ನೇನ। ರನಭವಿಷ್ಯಸಿ ಮರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 3-313-49 ಹಮಜಾಲಾನಿ ಹೇಮವರ್ಣಾನಿ ಕೇಸರಾಣಿ ತೈಃ ಪರಿಷ್ಕೃತಂ ಮಂಡಿತಂ ॥ 3-313-50 ಸಿಂಧುವಾರೈರ್ಜಲಜವಿಶೇಷೈಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 314
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.314. ಅಧ್ಯಾಯಃ 314
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಸರಸ್ತೀರಶಾಯಿನಾಂ ಭ್ರಾತೃಣಾಮಬಲೋಕನೇನ ಸಕರುಣಂ ಪರಿದೇವನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾನೀಯಪಾನಾಯ ಪ್ರಯತನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಯಕ್ಷೇಣ ಸ್ವೀಯಪ್ರಶ್ನಾನಾಮುತ್ತರದಾನಮಂತರಾ ಜಲಪಾನಸ್ಯ ದುಶ್ಶಕತ್ವಕಥನೇನ ತತ್ಪ್ರತಿಪೇಧನೇ ತೇಷಾಂ ಸಮುಚಿತೋತ್ತರದಾನಂ ॥ 2 ॥ ತತಸ್ತುಷ್ಟೇನ ಯಕ್ಷೇಣ ಭೀಮಾದೀನಾಂ ಚತುರ್ಣಾಮುಜ್ಜೀವನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-314-0 (27948)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-314-0x (2879)
ಸ ದದರ್ಶ ಹತಾನ್ಭ್ರಾತೃಂʼಲ್ಲೋಕಪಾಲಾನಿವ ಚ್ಯುತಾನ್।
ಯುಗಾಂತೇ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ಶಕ್ರವೈಶ್ರವಣೋಪಮಾನ್ ॥ 3-314-1 (27949)
ವಿನಿಕೀರ್ಣಧನುರ್ಬಾಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಹತಮರ್ಜುನಂ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಯಮೌ ಚೈವ ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಾನ್ಗತಾಯುಷಃ ॥ 3-314-2 (27950)
ಸದೀರ್ಘಮುಷ್ಣಂ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಶೋಕಬಾಷ್ಪಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪತಿತಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಸರ್ವಾಂಶ್ಚಿಂತಾಸಮನ್ವಿತಃ। 3-314-3 (27951)
ನನು ತ್ವಯಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಂ ವೃಕೋದರ।
ಸುಯೋಧನಸ್ಯ ಭೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಗದಯಾ ಸಕ್ಥಿನೀ ರಣೇ ॥ 3-314-4 (27952)
ವ್ಯರ್ಥಂ ತದದ್ಯ ಮೇ ಸರ್ವಂ ತ್ವಯಿ ವೀರೇ ನಿಪಾತಿತೇ।
ಮಹಾತ್ಮನಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕುರೂಣಾಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನೇ ॥ 3-314-5 (27953)
ಮನುಷ್ಯಸಂಭವಾ ವಾಚೋ ವಿಧರ್ಮಿಣ್ಯಃ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಾಃ।
ಭವತಾಂದಿವ್ಯವಾಚಸ್ತು ತಾ ಭವಂತು ಕಥಂ ಮೃಪಾ ॥ 3-314-6 (27954)
ದೇವಾಶ್ಚಾಪಿ ಯದಾಽವೋಚನ್ಮೂತಕೇ ತ್ವಾಂ ಧನಂಜಯ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಾದನವರಃ ಕುಂತಿ ಪುತ್ರಸ್ತವೇತಿ ವೈ ॥ 3-314-7 (27955)
ಉತ್ತರೇ ಪಾರಿಯಾತ್ರೇ ಚ ಜಗುರ್ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ವಿಪ್ರನಷ್ಟಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ಚೈಷಾಮಾಹರ್ತಾ ಪುನರೋಜಸಾ ॥ 3-314-8 (27956)
ನಾಸ್ಯ ಜೇತಾ ರಣೇ ಕಶ್ಚಿದಜೇತಾ ನೈಷ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಸೋಯಂ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಯಾತಃ ಕಥಂ ಜಿಷ್ಣುರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 3-314-9 (27957)
ಅಯಂಮಮಾಶಾಂ ಸಂಹತ್ಯ ಶೇತೇ ಭೂಮೌ ಧನಂಜಯಃ।
ಆಶ್ರಿತ್ಯಯಂ ವಯಂ ನಾಥಂ ದುಃಖಾನ್ಯೇತಾನಿಸೇಹಿಮ ॥ 3-314-10 (27958)
ರಣೇ ಪ್ರಗಲ್ಭೌ ವೀರೌ ಚಸದಾ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣೌ।
ಕಥಂ ರಿಪುವಶಂ ಯಾತೌ ಕುಂತೀಪುತ್ರೌ ಮಹಾಬಲೌ।
ಯೌ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಾಪ್ರತಿಹತೌ ಭೀಮಸೇನಧನಂಜಯೌ ॥ 3-314-11 (27959)
ಅಶ್ಮಸಾರಮಯಂ ನೂನಂ ಹೃದಯಂ ಮಮ ದುರ್ಹೃದಃ।
ಯಮೌ ಯದೇತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽದ್ಯ ಪತಿತೌ ನಾವದೀರ್ಯತೇ ॥ 3-314-12 (27960)
ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾ ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಾಸ್ತಪೋಯುಕ್ತಾಃ ಕ್ರಿಯಾನ್ವಿತಾಃ।
ಅಕೃತ್ವಾ ಸದೃಶಂ ಕರ್ಮ ಕಿಂ ಶೇಧ್ವಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ॥ 3-314-13 (27961)
ಅವಿಕ್ಷತಶರೀರಾಶ್ಚಾಪ್ಯಪ್ರಮೃಷ್ಟಶರಾಸನಾಃ।
ಅಸಂಜ್ಞಾ ಭುವಿ ಸಂಗಂಯ ಕಿಂ ಶೇಷ್ವಮಪರಾಜಿತಾಃ ॥ 3-314-14 (27962)
ಸಾನೂನಿವಾದ್ರೇಃ ಸಂಸುಪ್ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭ್ರಾತೃನ್ಮಹಾಮತಿಃ।
ಸುಖಂ ಪ್ರಸುಪ್ತಾನ್ಪ್ರಸ್ವಿನ್ನಃ ಖಿನ್ನಃ ಕಷ್ಟಾಂ ದಶಾಂ ಗತಃ ॥ 3-314-15 (27963)
ಏವಮೇವೇದಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ ನರೇಶ್ವರಃ।
ಶೋಕಸಾಗರಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ದಧ್ಯೌ ಕಾರಣಮಾಕುಲಃ ॥ 3-314-16 (27964)
ಇತಿಕರ್ತವ್ಯತಾಂ ಚೇತಿ ದೇಶಕಾಲವಿಭಾಗವಿತ್।
ನಾಭಿಪೇದೇ ಮಹಾಬಾಹುಶ್ಚಿಂತಯಾನೋ ಮಹಾಮತಿಃ ॥ 3-314-17 (27965)
ಅಥಸಂಸ್ತಭ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ತಪಃಸುತಃ।
ಏವಂವಿಲಪ್ಯ ಬಹುಧಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಚಿಂತಯಾಮಾಸವೀರಾಃ ಕೇನ ನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-314-18 (27966)
ನೈಷಾಂ ಶಸ್ತ್ರಪ್ರಹಾರೋಸ್ತಿ ಪದಂ ನೇಹಾಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಭೂತಂ ಮಹದೇದಂ ಮನ್ಯೇ ಭ್ರಾತರೋ ಯೇನ ಮೇ ಹತಾಃ ॥ 3-314-19 (27967)
ಏಕಾಗ್ರಂ ಚಿಂತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪೀತ್ವಾ ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ವಾ ಜಲಂ।
`ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ನ್ನ್ಯಸನಂ ಘೋರಂ ಸಮಮೇವ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ' ॥ 3-314-20 (27968)
ಸ್ಯಾತ್ತು ದುರ್ಯೋಧನೇನೇದಮುಪಾಂಶು ಪರಿಕಲ್ಪಿತಂ।
ಗಾಂಧಾರರಾಜರಚಿತಂ ಸತತಂ ಜಿಹ್ಮವುದ್ಧಿನಾ ॥ 3-314-21 (27969)
ಯಸ್ ಕಾರ್ಯಮಕಾರ್ಯಂ ವಾ ಸಮಮೇವ ಭವತ್ಯುತ।
ಕಸ್ತಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸೇದ್ವೀರೋ ದುಷ್ಕೃತೇರಕೃತಾತ್ಮನಃ ॥ 3-314-22 (27970)
ಅಥವಾ ಪುರುಷೈರ್ಗೂಢೈಃ ಪ್ರಯೋಗೋಽಯಂದುರಾತ್ಮನಃ।
ಭವೇದಿತಿ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ಬಹುಧಾ ಸಮಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-314-23 (27971)
`ಆಚಾರ್ಯಂ ಕಿಂನು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೃಪಂ ಭೀಷ್ಮಮಹಂ ನು ಕಿಂ।
ವಿದುರಂ ಕಿಂನು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮಂ ನಯೇ ॥ 3-314-24 (27972)
ಅಂಬಾಂ ಚ ಕಿಂನು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವದಾ ದುಃಖಭಾಗಿನೀಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಹೀನಂ ಪೃಚ್ಛಂತೀಂ ಪುತ್ರಗೃದ್ಧಿನೀಂ ॥ 3-314-25 (27973)
ಯದಾ ತ್ವಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸರ್ವೈಃ ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮೈಃ।
ಸಾರ್ಧಂ ವನಂ ಗತೋ ವೀರೈಃ ಕಥಮೇಕಸ್ತ್ವಮಾಗತಃ' ॥ 3-314-26 (27974)
ಕಸ್ಯ ಕಿಂನು ವಿಷೇಣೇದಮುದಕಂ ದೂಪಿತಂ ಯಥಾ।
ಮೃತಾನಾಮಪಿ ಚೈತೇಷಾಂ ವಿಕೃತಂ ನೈವ ಜಾಯತೇ।
ಮುಖವರ್ಣಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಾ ಮೇ ಭ್ರಾತೄಣಾಮಿತ್ಯಚಿಂತಯತ್ ॥ 3-314-27 (27975)
ಏಕೈಕಶಶ್ಚೌಘಬಲಾನಿಮಾನ್ಪುರುಪಸತ್ತಮಾನ್।
ಕೋಽನ್ಯಃ ಪ್ರತಿಸಮಾಸೇತ ಕಾಲಾಂತಕಯಮಾದೃತೇ ॥ 3-314-28 (27976)
ಏತೇನ ವ್ಯವಸಾಯೇನ ತತ್ತೋಯಂ ವ್ಯವಗಾಢವಾನ್।
ಪಾತುಕಾಮಶ್ಚ ತತ್ತೋಯಮಂತರಿಕ್ಷಾತ್ಸ ಶುಶ್ರುವೇ ॥ 3-314-29 (27977)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-30x (2880)
ಅಹಂ ಬಕಃ ಶೈವಲಮತ್ಸ್ಯಭಕ್ಷೋ
ನೀತಾ ಮಯಾ ಪ್ರೇತವಶಂ ತವಾನುಜಾಃ।
ತ್ವಂ ಪಂಚಮೋ ಭವಿತಾ ರಾಜಪುತ್ರ
ನ ಚೇತ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಪೃಚ್ಛತೋ ವ್ಯಾಕರೋಪಿ ॥ 3-314-30 (27978)
ಮಾ ತಾತ ಸಾಹಸಂಕಾರ್ಪೀರ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ತು ಕೌಂತೇಯ ತತಃ ಪಿಬ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-314-31 (27979)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-32x (2881)
ರುದ್ರಾಣಾಂ ವಾ ವಸೂನಾಂ ವಾಮರುತಾಂ ವಾ ಪ್ರಧಾನಭಾಕ್।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಕೋ ಭವಾಂದೇವೋ ನೈತಚ್ಛಕುನಿನಾ ಕೃತಂ ॥ 3-314-32 (27980)
ಹಿಮವಾನ್ಪಾರಿಯಾತ್ರಶ್ಚ ವಿಂಧ್ಯೋ ಭಲಯ ಏವ ಚ।
ಚತ್ವಾರಃ ಪರ್ವತಾಃ ಕೇನ ಪಾತಿತಾ ಭುವಿ ತೇಜಸಾ ॥ 3-314-33 (27981)
ತ್ವಯಾಽತೀವ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಚ ಬಲಿನಾಂವರ।
`ವಿನಿಘ್ನತಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಂಶ್ಚತುರೋಪಿ ಮಮಾತ್ಮಜಾನ್' ॥ 3-314-34 (27982)
ಯಾನ್ನ ದೇವಾನ ಗಂಧರ್ವಾನಾಸುರಾಶ್ಚ ನ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ವಿಪಹೇರನ್ಮಹಾಯುದ್ಧೇ ಕೃತಂ ತೇ ತನ್ಮಹಾದ್ಭುತಂ ॥ 3-314-35 (27983)
ನ ತೇ ಜಾನಾಮಿ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಕಾಂಕ್ಷಿತ್ತಂ।
ಕೌತೂಹಲಂ ಮಹಜ್ಜಾತಂ ಸಾಧ್ವಸಂ ಚಾಗತಂ ಮಮ ॥ 3-314-36 (27984)
ಯೇನಾಸ್ಸ್ಯುದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಶಿರೋಜ್ವರಃ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೋ ಭವಾನಿಹ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-314-37 (27985)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-38x (2882)
ಯಕ್ಷೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ನಾಸ್ಮಿ ಪಕ್ಷೀ ಜಲೇಚರಃ।
ಮಯೈತೇ ನಿಹತಾ ಸರ್ವೇ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇ ನಿವಾರಿತಾಃ ॥ 3-314-38 (27986)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-314-39x (2883)
ತತಸ್ತಾಮಶಿವಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾವಾಚಂ ಸ ಪರುಪಾಕ್ಷರಾಂ।
ಯಕ್ಷಸ್ ಬ್ರುವತೋ ರಾಜನ್ನಾಕಂಪತ ತದಾಽಽಸ್ಥಿತಃ ॥ 3-314-39 (27987)
ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಮಹಾಕಾಯಂ ಯಕ್ಷಂ ತಾಲಸಮುಚ್ಛ್ರಯಂ।
ಜ್ವಲನಾರ್ಕಪ್ರತೀಕಾಶಮಧೃಷ್ಯಂ ಪರ್ವತೋಪಮಂ ॥ 3-314-40 (27988)
ಸೇತುಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಂ ದದ್ರಶ ಭರತರ್ಷಭಃ।
ಮೇಘಗಂಭೀರನಾದೇನ ತರ್ಜಯಂತಂ ಮಹಾಸ್ವನಂ ॥ 3-314-41 (27989)
`ಉವಾಚ ಯಕ್ಷಃ ಕೌಂತೇಯಂ ಭ್ರಾತೃಶೋಕಪ್ರಪೀಡಿತಂ' ॥ 3-314-42 (27990)
ಇಮೇ ತೇಭ್ರಾತರೋ ರಾಜನ್ವಾರ್ಯಮಾಣಆ ಮಯಾಽಸಕೃತ್।
ಬಲಾತ್ತೋಯಂ ಜಿಹೀರ್ಷಂತಸ್ತತೋ ವೈ ಮೃದಿತಾ ಮಯಾ।
ನ ಪೇಯಮುದಕಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಣಾನಿಹ ಪರೀಪ್ಸತಾ ॥ 3-314-43 (27991)
ಪಾರ್ಥ ಮಾ ಸಾಹಸಂ ಕಾರ್ಪೀರ್ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಶ್ನಾನುಕ್ತ್ವಾ ತು ಕೌಂತೇಯ ತತಃಪಿಬ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-314-44 (27992)
ಯೂಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-45x (2884)
ನ ಚಾಹಂ ಕಾಮಯೇ ಯಕ್ಷ ತವ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಂ ॥ 3-314-45 (27993)
ಕಾಮಂ ನೈತತ್ಪ್ರಸಂಸಂತಿ ಸಂತೋ ಹಿ ಪುರುಷಾಃ ಸದಾ।
ಯದಾತ್ಮನಾ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಶಂಸೇತ್ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಯಥಾಪ್ರಜ್ಞಂ ತು ತೇ ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪೃಚ್ಛ ಮಾಂ ॥ 3-314-46 (27994)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-47x (2885)
ಕಿಂಸ್ವಿದಾದಿತ್ಯಮುನ್ನಯತಿ ಕೇ ಚ ತಸ್ಯಾಭಿತಶ್ಚರಾಃ।
ಕಶ್ಚೈನಮಸ್ತಂ ನಯತಿಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-314-47 (27995)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-48x (2886)
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿತ್ಯಮುನ್ನಯತಿ ದೇವಾಸ್ತಸ್ಯಾಭಿತಶ್ಚರಾಃ।
ಧರ್ಮಶ್ಚಾಸ್ತಂ ನಯತಿ ಚ ಸತ್ಯೇ ಚ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3-314-48 (27996)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-29x (2887)
ಕೇನ ಸ್ವಿಚ್ಛ್ರೋತ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಕೇನ ಸ್ವಿದ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್।
ಕೇನ ಸ್ವಿದ್ದ್ವಿತೀಯವಾನ್ಭವತಿರಾಜನ್ಕೇನ ಚ ಬುದ್ದಿಮಾನ್ ॥ 3-314-49 (27997)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-50x (2888)
ಶ್ರುತೇನ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ಭತಿ ರತಪಸಾ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್।
ಧೃತ್ಯಾ ದ್ವಿತೀಯವಾನ್ಭವತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ವೃದ್ಧಸೇವಯಾ ॥ 3-314-50 (27998)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-51x (2889)
ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ದೇವತ್ವಂ ಕಶ್ಚ ಧರ್ಮಃ ಸತಾಮಿವ।
ಕಶ್ಚೈಷಾಂ ಮಾನುಷೋ ಭಾವಃ ಕಿಮೇಷಾಮಸತಾಮಿವ ॥ 3-314-51 (27999)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-52x (2890)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ ಏಷಾಂ ದೇವತ್ವಂ ತಪ ಏಷಾಂ ಸತಾಮಿವ।
ಮರಣಂ ಮಾನುಷೋ ಭಾವಃ ಪರಿವಾದೋಽಸತಾಮಿವ ॥ 3-314-52 (28000)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-53x (2891)
ಕಿಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ದೇವತ್ವಂ ಕಶ್ಚ ಧರ್ಮಃ ಸತಾಮಿವ।
ಕಶ್ಚೈಷಾಂ ಮಾನುಷೋ ಭಾವಃ ಕಿಮೇಷಾಮಸತಾಮಿವ ॥ 3-314-53 (28001)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-54x (2892)
ಇಷ್ವಸ್ತ್ರಮೇಷಾಂ ದೇವತ್ವಂ ಯಜ್ಞ ಏಷಾಂ ಸತಾಮಿವ।
ಭಯಂ ವೈ ಮಾನುಷೋ ಭಾವಃ ಪರಿತ್ಯಾಗೋಽಸತಾಮಿವ ॥ 3-314-54 (28002)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-55x (2893)
ಕಿಮೇಕಂ ಯಜ್ಞಿಯಂ ಸಾಮ ಕಿಮೇಕಂ ಯಜ್ಞಿಯಂ ಯಜುಃ।
ಕಾ ಚೈಷಾಂ ವೃಣುತೇ ಯಜ್ಞಂ ಕಾಂ ಯಜ್ಞೋ ನಾತಿವರ್ತತೇ ॥ 3-314-55 (28003)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-56x (2894)
ಪ್ರಾಣೋ ವೈ ಯಜ್ಞಿಯಂಸಾಮ ಮನೋ ವೈ ಯಜ್ಞಿಯಂ ಯಜುಃ।
ಋಗೇಕಾ ವೃಣುತೇ ಯಜ್ಞಂ ತಾಂ ಯಜ್ಞೋ ನಾತಿವರ್ತತೇ ॥ 3-314-56 (28004)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-57x (2895)
ಕಿಂಸ್ವಿದಾವಪತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ರಕಿಂಸ್ವಿನ್ನಿವಪತಾಂ ವರಂ।
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಮಾನಾನಾಂ ಕಿಸ್ವಿತ್ಪ್ರಸವತಾಂವರಂ ॥ 3-314-57 (28005)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-58x (2896)
ವರ್ಷಮಾವಪತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಬೀಜಂ ನಿವಪತಾಂ ವರಂ।
ಗಾವಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಮಾನಾನಾಂ ಪುತ್ರಃ ಪ್ರಸವತಾಂ ವರಃ ॥ 3-314-58 (28006)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-59x (2897)
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನನುಭವನ್ಬುದ್ಧಿಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಸಂಮತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮುಚ್ಛ್ವಸನ್ಕೋ ನ ಜೀವತಿ ॥ 3-314-59 (28007)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-60x (2898)
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಮಾತ್ಮನಶ್ಚ ಯಃ।
ನ ನಿರ್ವಪತಿ ಪಂಚಾನಾಮುಚ್ಛ್ವಸನ್ನ ಸ ಜೀವತಿ ॥ 3-314-60 (28008)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-61x (2899)
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಗುರುತರಂ ಭೂಮೇಃ ಕಿಂಸ್ವಿದುಚ್ಚತರಂ ಚ ಸ್ವಾತ್।
ಕಿಂಸ್ವಿಚ್ಛೀಘ್ರತರಂ ವಾಯೋಃ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಬಹುತರಂ ತೃಣಾತ್ ॥ 3-314-61 (28009)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-62x (2900)
ಮಾತಾ ಗುರುತರಾ ಭೂಮೇಃ ಖಾತ್ಪಿತೋಚ್ಚತರಸ್ತಥಾ।
ಮನಃ ಶೀಘ್ರತರಂ ವಾತಾಚ್ಚಿಂತಾ ಬಹುತರೀ ತೃಣಾತ್ ॥ 3-314-62 (28010)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-63x (2901)
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಸುಪ್ತಂ ನ ನಿಮಿಷತಿ ಕಿಂಸ್ವಿಜ್ಜಾತಂ ನ ಚೇಂಗತೇ।
ಕಸ್ಯಸ್ವಿದ್ಧೃದಯಂ ನಾಸ್ತಿಕಾಸ್ವಿದ್ವೇಗೇನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-314-63 (28011)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-64x (2902)
ಮತ್ಸ್ಯಃ ಸುಪ್ತೋ ನ ನಿಮಿಷತ್ಯಂಡಂ ಜಾತಂ ನ ಚೇಂಗತೇ।
ಅಶ್ಮನೋ ಹೃದಯಂನಾಸ್ತಿ ನದೀ ವೇಗೇನ ವರ್ಧತೇ ॥ 3-314-64 (28012)
ಅಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-65x (2903)
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪ್ರವಸತೋ ಮಿತ್ರಂ ಕಿಂಸ್ವಿನ್ಮಿತ್ರಂ ಗೃಹೇ ಸತಃ।
ಆತುರಸ್ ಚ ಕಿಂ ಮಿತ್ರಂ ಕಿಂಸ್ವಿನ್ಮಿತ್ರಂ ಮರಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-314-65 (28013)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-66x (2904)
ವಿದ್ಯಾ ಪ್ರವಸತೋ ಮಿತ್ರಂ ಭಾರ್ಯಾ ಮಿತ್ರಂ ಗೃಹೇ ಸತಃ।
ಆತುರಸ್ಯ ಭಿಷಙ್ಭಿತ್ರಂ ದಾನಂ ಮಿತ್ರಂ ಮರಿಷ್ಯತಃ ॥ 3-314-66 (28014)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-67x (2905)
ಕೋಽತಿಥಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕಿಂ ಸ್ವಿದ್ಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಂ।
ಅಮೃತಂ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ರಾಜೇಂದ್ರಕಿಂಸ್ವಿತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 3-314-67 (28015)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-68x (2906)
ಅತಿಥಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಗ್ನಿಃ ಸೋಮೋ ಗವಾಮೃತಂ।
ಸನಾತನೋಽಮೃತೋ ಧರ್ಮೋ ವಾಯುಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 3-314-68 (28016)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-69x (2907)
ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕೋ ವಿಚರತೇ ಜಾತಃ ಕೋ ಜಾಯತೇ ಪುನಃ।
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಧಿಮಸ್ಯ ಭೈಷಜ್ಯಂ ಕಿಂಸ್ವಿದಾವಪನಂ ಮಹತ್ ॥ 3-314-69 (28017)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-70x (2908)
ಸೂರ್ಯ ಏಕೋ ವಿಚರತೇ ಯಂದ್ರಮಾ ಜಾಯತೇ ಪುನಃ।
ಅಗ್ನಿರ್ಹಮಸ್ಯ ಭೈಷಜ್ಯಂ ಭೂಮಿರಾವಪನಂ ಮಹತ್ ॥ 3-314-70 (28018)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-71x (2909)
ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕಪದಂ ಧರ್ಂಯಂ ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕಪದಂ ಯಶಃ।
ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕಪದಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕಪದಂ ಸುಖಂ ॥ 3-314-71 (28019)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-72x (2910)
ದಾಕ್ಷ್ಯಮೇಕಪದಂ ಧರ್ಂಯಂ ದಾನಮೇಕಪದಂ ಯಶಃ।
ಸತ್ಯಮೇಕಪದಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಶೀಲಮೇಕಪದಂಸುಖಂ ॥ 3-314-72 (28020)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-73x (2911)
ಕಿಂಸ್ವಿದಾತ್ಮಾ ಮನುಷ್ಯಸ್ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ದೈವಕೃತಃ ಸಖಾ।
ಉಪಜೀವನಂ ಕಿಸ್ವಿದಸ್ ಕಿಂಸ್ವಿದಸ್ಯ ಪರಾಯಣಂ ॥ 3-314-73 (28021)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-74x (2912)
ಪುತ್ರ ಆತ್ಮಾ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ದೈವಕೃತಃ ಸಖಾ।
ಉಪಜೀವನಂ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ದಾನಮಸ್ ಪರಾಯಣಂ ॥ 3-314-74 (28022)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-75x (2913)
ಧನ್ಯಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಧನಾನಾಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಿಮುತ್ತಮಂ।
ಲಾಭಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಕಿಂಸ್ಯಾತ್ಸುಖಾನಾಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಿಮುತ್ತಮಂ ॥ 3-314-75 (28023)
ಧನ್ಯಾನಾಮುತ್ತಮಂ ದಾಕ್ಷ್ಯಂಧನಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಶ್ರುತಂ।
ಲಾಭಾನಾಂ ಶ್ರೇಯ ಆರೋಗ್ಯಂ ಸುಖಾನಾಂ ತುಷ್ಟಿರುತ್ತಮಾ ॥ 3-314-76 (28024)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-77x (2914)
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಧರ್ಮಪರಂಲಕೇ ಕಶ್ಚ ಧರ್ಮಃ ಸದಾಫಲಃ।
ಕಿಂ ನಿಯಂಯ ನ ಶೋಚಂತಿ ಕೈಶ್ ಸಂಧಿರ್ನ ಜೀರ್ಯತೇ ॥ 3-314-77 (28025)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-78x (2915)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರಂ ಧರ್ಮಾತ್ರೇತಾಧರ್ಮಃ ಸದಾಫಲಃ।
ಮನೋ ಯಂಯ ನ ಶೋಚಂತಿ ಸಂಧಿಃ ಸದ್ಭಿರ್ನ ಜೀರ್ಯತೇ ॥ 3-314-78 (28026)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-79x (2916)
ಕಿಂನು ಹಿತ್ವಾಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಕಿಂನು ಹಿತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ।
ಕಿಂನು ಹಿತ್ವಾಽರ್ಥವಾನ್ಭವತಿ ಕಿಂನು ಹಿತ್ವಾ ಸುಖೀ ಭವೇತ್ ॥ 3-314-79 (28027)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-80x (2917)
ಮಾನಂ ಹಿತ್ವಾಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಕ್ರೋಧಂ ಹಿತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ।
ಕಾಮಂ ಹಿತ್ವಾಽರ್ಥವಾನ್ಭವತಿ ಲೋಮಂ ಹಿತ್ವಾ ಸುಖೀ ಭವೇತ್ ॥ 3-314-80 (28028)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-81x (2918)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ದಾನಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ನಟನರ್ತಕೇ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚೈವ ಭೃತ್ಯೇಷು ಕಿಮರ್ಥಂ ಚೈವ ರಾಜಸು ॥ 3-314-81 (28029)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-82x (2919)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ದಾನಂ ಯಶೋರ್ಥಂ ನಟನರ್ತಕೇ।
ಭೃತ್ಯೇಷು ಸಂಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ಚ ಭಯಾರ್ಥಂ ಚೈವ ರಾಜಸು ॥ 3-314-82 (28030)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-83x (2920)
ಅಜ್ಞಾನೇನಾವೃತೋಲೋಕಸ್ತಮಸಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಲೋಭಾತ್ತ್ಯಜತಿಮಿತ್ರಾಣಿ ಸಂಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-314-83 (28031)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-84x (2921)
ಅಜ್ಞಾನೇನಾವೃತೋಲೋಕಸ್ತಮಸಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಲೋಭಾತ್ತ್ಯಜತಿಮಿತ್ರಾಣಿ ಸಂಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-314-84 (28032)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-85x (2922)
ಮೃತ ಕಥಂ ಸ್ಯಾತ್ಪುರುಷಃ ಕಥಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮೃತಂ ಭವತ್।
ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಮೃತಂಕಥಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ಕಥಂ ಯಜ್ಞಾ ಮೃತೋ ಭವೇತ್ ॥ 3-314-85 (28033)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-86x (2923)
ಮೃತೋ ದರಿದ್ರಃ ಪುರುಷೋಮೃತಂರಾಷ್ಟ್ರಮರಾಜಕಂ।
ಮೃತಮಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಮೃತೋ ಯಜ್ಞಸ್ತ್ವದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 3-314-86 (28034)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-87x (2924)
ಕಾ ದಿಕ್ಕಿಮುದಕಂಪಾರ್ಥ ಕಿಮನ್ನಂ ಕಿಂಚ ವೈ ವಿಷಂ।
ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ ಕಾಲಮಾಖ್ಯಾಹಿ ತತಃ ಪಿಬ ಹರಸ್ವ ಚ ॥ 3-314-87 (28035)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-88x (2925)
ಸಂತೋ ದಿಗ್ಜಲಮಾಕಾಶಂ ಗೌರನ್ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿಷಂ।
ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಾಲಃ ಕಥಂ ವಾ ಯಕ್ಷ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 3-314-88 (28036)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-89x (2926)
ತಪಃ ಕಿಂಲಕ್ಷಣಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕೋ ದಮಶ್ಚ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಕ್ಷಮಾ ಚ ಕಾ ಪರಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಕಾ ಚ ಹ್ರೀಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾ ॥ 3-314-89 (28037)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-90x (2927)
ತಪಃ ಸ್ವಧರ್ಮವರ್ತಿತ್ವಂ ಮನಸೋ ದಮನಂ ದಮಃ।
ಕ್ಷಮಾ ದ್ವಂದ್ವಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂಹೀರಕಾರ್ಯನಿವರ್ತನಂ ॥ 3-314-90 (28038)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-91x (2928)
ಕಿಂ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ರಾಜನ್ಕಃ ಶಮಶ್ಚ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ದಯಾ ಚ ಕಾ ಪರಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಕಿಂ ಚಾರ್ಜವಮುದಾಹೃತಂ ॥ 3-314-91 (28039)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-92x (2929)
ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಸಂಬೋಧಃ ಶಮಶ್ಚಿತ್ತಪ್ರಶಾಂತತಾ।
ದಯಾಸರ್ವಸುಖೈಪಿತ್ವಮಾರ್ಜವಂ ಸಮಚಿತ್ತತಾ ॥ 3-314-92 (28040)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-93x (2930)
ಕಃ ಶತ್ರುರ್ದುರ್ಜಯಃ ಪುಂಸಾಂ ಕಶ್ಚವ್ಯಾಧಿರನಂತಕಃ।
ಕೀದೃಶಶ್ಚ ಸ್ಮೃತಃ ಸಾಧುರಸಾಧುಃ ಕೀದೃಶಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-314-93 (28041)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-94x (2931)
ಕ್ರೋಧಃ ಸುದುರ್ಜಯಃ ಶತ್ರುರ್ಲೋಭೋವ್ಯಾಧಿರನಂತಕಃ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಃ ಸಾಧುರಸಾಧುರ್ನಿರ್ದಯಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-314-94 (28042)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-95x (2932)
ಕೋ ಮೋಹಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ರಾಜನ್ಕಶ್ ಮಾನಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಕಿಮಾಲಸ್ಯಂ ಚ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಕಶ್ಚಶೋಕಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ॥ 3-314-95 (28043)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-96x (2933)
ಮೋಹೋ ಹಿಧರ್ಮಮೂಢ್ತವಂಮಾನಸ್ತ್ವಾತ್ಮಾಭಿಮಾನಿತಾ।
ಧರ್ಮನಿಷ್ಕ್ರಿಯತಾಽಽಲಸ್ಯಂ ಶೋಕಸ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-314-96 (28044)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-97x (2934)
ಕಿಂ ಸ್ಥೈರ್ಯಮೃಷಿಭಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಂ ಚ ಧೈರ್ಯಮುದಾಹೃತಂ।
ಸ್ನಾನಂ ಚ ಕಿಂ ಪರಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ದಾನಂ ಚ ಕಿಮಿಹೋಚ್ಯತೇ ॥ 3-314-97 (28045)
ಯುಧಿಷ್ಠಿ ಉವಾಚ। 3-314-98x (2935)
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿರತಾ ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಧೈರ್ಯಮಿಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ।
ಸ್ನಾನಂ ಮನೋಮಲತ್ಯಾಗೋ ದಾನಂ ವೈ ಭೂತರಕ್ಷಣಂ ॥ 3-314-98 (28046)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-99x (2936)
ಕಃ ಪಂಡಿಃ ಪುಮಾನ್ಜ್ಞೇಯೋ ನಾಸ್ತಿಕಃ ಕಶ್ಚ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕೋ ಮೂರ್ಖಃ ಕಶ್ಚಕಾಮಃ ಸ್ಯಾತ್ಕೋ ಮತ್ಸರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-314-99 (28047)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-100x (2937)
ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪಂಡಿತೋ ಜ್ಞೇಯೋ ನಾಸ್ತಿಕೋ ಮೂರ್ಖ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕಾಮಃ ಸಂಸಾರಹೇತುಶ್ಚ ಹೃತ್ತಾಪೋ ಮತ್ಸರಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-314-100 (28048)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-101x (2938)
ಕೋಽಹಂಕಾರ ಯಇತಿಪ್ರೋಕ್ತಃ ಕಶ್ಚ ದಂಭಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಕಿಂ ತದ್ದೈವಂ ಪರಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಂ ತತ್ಪೈಶುನ್ಯಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3-314-101 (28049)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-102x (2939)
ಮಹಾಽಜ್ಞಾನಮಹಂಕಾರೋ ದಂಭೋ ಧರ್ಮೋ ಧ್ವಜೋಚ್ಛ್ರಯಃ।
ದೈವಂ ರದಾನಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪೈಶುನ್ಯಂ ಪರದೂಷಣಂ ॥ 3-314-102 (28050)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-103x (2940)
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರವಿರೋಧಿನಃ।
ಏಷಾಂ ನಿತ್ಯವಿರುದ್ಧಾನಾಂ ಕಥಮೇಕತ್ರ ಸಂಗಮಃ ॥ 3-314-103 (28051)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-104x (2941)
ಯದಾ ಧರ್ಮಶ್ಭಾರ್ಯಾ ಚ ಪರಸ್ಪರವಶಾನುಗೌ।
ತದಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾನಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಸಂಗಮಃ ॥ 3-314-104 (28052)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-105x (2942)
ಅಕ್ಷಯೋನರಕಃ ಕೇನ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಏತನ್ಮೇ ಪೃಚ್ಛತಃ ಪ್ರಶ್ನಂ ತಚ್ಛೀಘ್ರಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 3-314-105 (28053)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-106x (2943)
ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸ್ವಯಮಾಹೂಯ ಯಾಚಮಾನಮಕಿಂಚನಂ।
ಪಶ್ಚಾನ್ನಾಸ್ತೀತಿ ಯೋಬ್ರೂಯಾತ್ಸೋಕ್ಷಯಂನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-314-106 (28054)
ವೇದೇಷು ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಮಿಥ್ಯಾ ಯೋ ವೈ ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ದೇವೇಷು ಪಿತೃಧ್ರಮೇಷು ಸೋಽಕ್ಷಯಂನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-314-107 (28055)
ವಿದ್ಯಮಾನೇ ಧನೇ ಲೋಭಾದ್ದಾನಭೋಗವಿವರ್ಜಿತಃ।
ಪಶ್ಚಾನ್ನಾಸ್ತೀತಿ ಯೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ಸೋಕ್ಷಯಂ ನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 3-314-108 (28056)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-109x (2944)
ರಾಜನ್ಕುಲೇನ ವೃತ್ತೇನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ಶ್ರುತೇನ ವಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಕೇನ ಭವತಿ ಪ್ರಬ್ರೂಹ್ಯೇತತ್ಸುನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 3-314-109 (28057)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-110x (2945)
ಶೃಣು ಯಕ್ಷ ಕುಲಂ ತಾತ ನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋ ನ ಚ ಶ್ರುತಂ।
ಕಾರಣಂ ಹಿ ದ್ವಿಜತ್ವೇಚ ವೃತ್ತಮೇವ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 3-314-110 (28058)
ವೃತ್ತಂ ಯತ್ನೇನ ಸಂರಕ್ಷ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಿಶೇಷತಃ।
ಅಕ್ಷೀಣವೃತ್ತೋ ನ ಕ್ಷೀಣೋ ವೃತ್ತತಸ್ತು ಹತೋ ಹತಃ ॥ 3-314-111 (28059)
ಪಠಕಾಃ ಪಾಠಕಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರಚಿಂತಕಾಃ।
ಸರ್ವೇ ವ್ಯಸನಿನೋ ಮೂರ್ಖಾ ಯಃ ಕ್ರಿಯಾವಾನ್ಸ ಪಂಡಿತಃ ॥ 3-314-112 (28060)
ಚತುರ್ವೇದೋಽಪಿ ದುರ್ವೃತ್ತಃ ಸ ಶೂದ್ರಾದತಿರಿಚ್ಯತೇ।
ಯೋಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಪೋರ ದಾಂತಃ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 3-314-113 (28061)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-114x (2946)
ಪ್ರಿಯವಚನವಾದೀ ಕಿಂ ಲಭತೇ
ವಿಮೃಶಿತಕಾರ್ಯಕರಃ ಕಿಂ ಲಭತೇ।
ಬಹುಮಿತ್ರಕರಃ ಕಿಂ ಲಭತೇ
ಧರ್ಮೇ ರತಃ ಕಿಂ ಲಭತೇ ಕಥಯ ॥ 3-314-114 (28062)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-115x (2947)
ಪ್ರಿಯವಚನವಾದೀ ಪ್ರೀಯೋ ಭವತಿ
ವಿಮೃಶಿತಕಾರ್ಯಕರೋಽಧಿಕಂ ಜಯತಿ।
ಬಹುಮಿತ್ರಕರಃ ಸುಖಂ ವಸತ
ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮರತಃ ಸ ಗತಿಂ ಲಭತೇ ॥ 3-314-115 (28063)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-116x (2948)
ಕೋಮೋದತೇಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಕಃ ಪಂಥಾಃ ಕಾ ಚ ವಾರ್ತಿಕಾ।
ವದ ಮೇ ಚತುರಃ ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಮೃತಾ ಜೀವಂತು ಬಾಂಧವಾಃ ॥ 3-314-116 (28064)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ 3-314-117x (2949)
ಪಂಚಮೇಽಹನಿ ಷಷ್ಠೇ ವಾ ಶಾಕಂ ಪಚತಿ ಸ್ವೇ ಗೃಹೇ।
ಅನೃಣೀ ರಚಾಪ್ರವಾಸೀ ಚಸ ವಾರಿಚರ ಮೋದತೇ ॥ 3-314-117 (28065)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಭೂತಾನಿ ಗಚ್ಛಂತೀಹ ಯಮಾಲಯಂ।
ಶೇಷಾಃ ಸ್ಥಾವರಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ ॥ 3-314-118 (28066)
ತರ್ಕೋಽಪ್ರತಿಷ್ಠಃ ಶ್ರುತಯೋ ವಿಭಿನ್ನಾ
ನೈಕೋ ಮುನಿರ್ಯಸ್ಯ ಮತಂ ಪ್ರಮಾಣಂ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಂ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ
ಮಹಾಜನೋ ಯೇನ ಗತಃಸ ಪಂಥಾ ॥ 3-314-119 (28067)
ಪೃಥ್ವೀ ವಿಭಾಂಡಂ ಗಗನಂ ಪಿಘಾನಂ
ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿನಾ ರಾತ್ರಿದಿವೇಂಧನೇನ।
ಮಾಸರ್ತುದರ್ವೀಪರಿಘಟ್ಟನೇನ
ಭೂತಾನಿ ಕಾಲಃ ಪಚತೀತಿ ವಾರ್ತಾ ॥ 3-314-120 (28068)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-121x (2950)
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ಮೇ ತ್ವಯಾ ಪ್ರಶ್ನಾ ಯಥಾತತ್ವಂ ಪರಂತಪ।
ಪುರುಷಂ ತ್ವಿದಾನೀಂವ್ಯಾಖ್ಯಾಹಿ ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಧನೀ ನರಃ ॥ 3-314-121 (28069)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-122x (2951)
ದಿವಂ ಸ್ಪೃಶತಿ ಭೂಮಿಂ ಚ ಶಬ್ದಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಯಾವತ್ಸ ಶಬ್ದೋ ಭವತಿ ತಾವತ್ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 3-314-122 (28070)
ತುಲ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ಯಸ್ ಸುಖದುಃಖೇ ತಥೈವ ಚ।
ಅತೀತಾನಾಗತೇ ಚೋಭೇ ಸವೈ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯೇತ ॥ 3-314-123 (28071)
`ಸಮತ್ವಂ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವೇಷು ನಿಸ್ಪೃಹಃ ಶಾಂತಮಾನಸಃ।
ಸುಪ್ರಸನ್ನಃ ಸದಾ ಯೋಗೀ ಸ ವೈ ಸರ್ವಧನೀ ನರಃ' ॥ 3-314-124 (28072)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-125x (2952)
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ ಪುರುಷೋ ರಾಜನ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಧನೀ ನರಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮೇಕಂ ಭ್ರಾತೃಣಾಂ ಯಮಿಚ್ಛಸಿ ಸ ಜೀವತು ॥ 3-314-125 (28073)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-126x (2953)
ಶ್ಯಾಮೋ ಯ ಏಷ ರಕ್ತಾಕ್ಷೋ ಬೃಹತ್ಸಾಲ ಇವೋತ್ಥಿತಃ।
ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ನಕುಲೋ ಯಕ್ಷ ಜೀವತು ॥ 3-314-126 (28074)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-127x (2954)
ಪ್ರಿಯಸ್ತೇ ಭೀಮಸೇನೋಽಯಮರ್ಜುನೋ ವಃ ಪರಾಯಣಂ।
ತ್ವಂ ಕಸ್ಮಾನ್ನಕುಲಂ ರಾಜನ್ಸಾಪತ್ನಂ ಜೀವಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-314-127 (28075)
ಯಸ್ ನಾಗಸಹಸ್ರೇಣ ದಶಸಂಖ್ಯೇನ ವೈ ಬಲಂ।
ತುಲ್ಯಂತಂ ಭೀಮಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ನಕುಲಂ ಜೀವಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-314-128 (28076)
ತಥೈನಂ ಮನುಜಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಭೀಮಸೇನಂ ಪ್ರಿಯಂ ತವ।
ಅಥ ಕನಾನುಭಾವೇನ ಸಾಪತ್ನಂ ಜೀವಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-314-129 (28077)
ಯಸ್ಯ ಬಾಹುಬಲಂಸರ್ವೇಪಾಂಡವಾಃ ಸಮುಪಾಸತೇ।
ಅರ್ಜುನಂ ತಮಪಾಹಾಯ ನಕುಲಂ ಜೀವಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 3-314-130 (28078)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-314-131x (2955)
ಧರ್ಮ ಏವ ಹತೋ ಹಂತಿ ಧ್ರಮೋ ರಕ್ಷತಿ ರಕ್ಷಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧಱ್ಮಂ ನ ತ್ಯಜಾಮಿ ಮಾ ನೋ ಧರ್ಮೋ ಹತೋಽವಧೀತ್ ॥ 3-314-131 (28079)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಪರಮಾರ್ಥಾಚ್ಚಮೇ ಮತಂ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷಾಮಿ ನಕುಲೋ ಯಕ್ಷ ಜೀವತು ॥ 3-314-132 (28080)
ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಸದಾ ರಾಜಾಇತಿಮಾಂ ಮಾನವಾ ವಿದುಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮಾನ್ನ ಚಲಿಷ್ಯಾಮಿ ನಕುಲೋ ಯಕ್ಷ ಜೀವತು ॥ 3-314-133 (28081)
ಕುಂತೀ ಚೈವ ತು ಮಾದ್ರೀ ಚ ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತು ಪಿತುರ್ಮಮ।
ಉಭೇ ಸಪುತ್ರೇ ಸ್ಯಾತಾಂ ವೈ ಇತಿಮೇ ಧೀಯತೇ ಮತಿಃ ॥ 3-314-134 (28082)
ಯಥಾ ಕುಂತೀ ತಥಾ ಮಾದ್ರೀ ವಿಶೇಷೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ತಯೋಃ।
ಮಾತೃಭ್ಯಾಂ ಸಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನಕುಲೋ ಯಕ್ಷ ಜೀವತು ॥ 3-314-135 (28083)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-314-136x (2956)
3-314-136 (28084)
ಯಸ್ ತೇಽರ್ಥಾಚ್ಚ ಕಾಮಚ್ಚ ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರಂ ಮತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಸರ್ವೇ ಜೀವಂತು ಭರತರ್ಷಭ ॥
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Footnotes
3-314-6 ಬಿಧರ್ಭಿಣ್ಯೋಽನೃತಾಃ ॥ 3-314-9 ನ ಕಸ್ಯಚಿದಜೇತಾಽಪಿತು ಸರ್ವಸ್ಯೈವ ಜೇತಾ ॥ 3-314-10 ಆಶಾಂ ರಾಜ್ಯಾಶಾಂ। ಸಂಹತ್ಯ ವಿನಾಶ್ಯ ॥ 3-314-16 ದಧ್ಯೌ ಕಾರಣಂ ಮರಣಹೇತುಂ ವಿಚಾರಿತವಾನ್ ॥ 3-314-18 ತಪಃಸುತಃ ಧರ್ಮಪುತ್ರಃ ॥ 3-314-22 ದುಷ್ಕೃತೇಃಪಾಪಾಕರ್ಮಣಃ ॥ 3-314-28 ಓಘವಲಾನ್ ಮಹಾಪ್ರವಾಹಯೇಗಾನ್। ಪ್ರತಿಸಮಾಸೇತ ಪ್ರತಿಯುದ್ಧ್ಯೇತ್ ಕರೋತಿ ಯಸ್ತಾದೃಶೋ ಯನಋ ಕಾಲಾಂತಕಯಮಸ್ತಸ್ಮಾತ್ ॥ 3-314-32 ಪ್ರಯಾನಭಾಕ್ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಭಾಕ್ ।. 3-314-34 ಅತೀವ ತೇ ಮಹದಿತಿಪಾಠೇ ತೇ ತಥ ॥ 3-314-48 ವೇದಾಸ್ತಸ್ಯಾಭಿತಶ್ಚರಾ ಇತಿ ಅಧರ್ಮಸ್ತಮಸ್ತಂ ನಯತೀತಿ ಕ. ಚ. ಧ.ಪಾಠಃ ॥ 3-314-49 ಕೇನ ದ್ವಿತಯೋ ಭವತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-54 ಪರಿತ್ಯಾಗ ಆರ್ತಾನಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ದಾನಮೇಷಾಂ ಸತಾಮಿವತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-55 ಕಾ ಚೈಕಾ ವೃಶ್ಚತ ಇತಿ ಕ. ಧ.ಪಾಟಃ ॥ 3-314-56 ವಾಗೇಕಾ ವೃಶ್ಚತೇಽಯಜ್ಞಮಿತಿ ಕ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-60 ನ ನಿರ್ವಪತಿ ನ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ದೇವತಾದಿಭ್ಯಃ ॥ 3-314-62 ಉಕ್ತಸಾಧನಾಶಕ್ತೇನ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಮನೋನಿರೋಧಸ್ತೃಣವತ್ತುಚ್ಛಾಯಾಶ್ಚಿಂತಾಯಸ್ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯಾಹ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಗುರ್ವಿತಿ। ಬಹುತರಂ ನೃಣಾಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। ಬಹುತರೀ ತೃಣಾದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-64 ಕಿಂಸ್ವಿಜ್ಜಾತಂ ನಚೋಪತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-66 ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರವಸತೋ ಮಿತ್ರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-70 ಏಕಪದಂ ಏಕಮೇವ ಪರ್ಯವಸಾನಸ್ಥಾನಂ। ದಾಕ್ಷ್ಯೇ ಕೃತ್ಸ್ನೇ ಧರ್ಮಃ ಪರ್ಯವಸಿತ ಇತ್ಯರ್ತಃ। ಏವಮುತ್ತರತ್ರ ॥ 3-314-87 ಪ್ರಾರ್ಥನಾವಿಷಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 3-314-126 ಜೀವಂ ಜೀವಂತಂ ॥ 3-314-128 ಅನುಭಾವೇನ ನಕುಲಗತಸಾಮರ್ಥ್ಯೇನ ॥ 3-314-130 ನಃ ಅಸ್ಮಾನ್ಮಾವಧೀತ್ ॥ 3-314-131 ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಅವೈಷಂಯಂ। ಪರಮಾರ್ಥಾತ್ ಸತ್ಯಾತ್ ॥ 3-314-133 ಧೀಯತೇ ನಿಶ್ಚಿನುತೇ ॥ 3-314-135 ಯಸ್ಮಾತ್ತೇ ಪಾರ್ಥ ಧರ್ಮಾಚ್ಚ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ ॥ಅರಣ್ಯಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 315
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
3.315. ಅಧ್ಯಾಯಃ 315
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Topics
Mahabharata - Vana Parva - Chapter Text
3-315-0 (28085)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-315-0x (2957)
ತತಸ್ತೇ ಯಕ್ಷವಚನಾದುದತಿಷ್ಠಂತ ಪಾಂಡವಃ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕ್ಷಣೇನ ವ್ಯಪಗಚ್ಛತಾಂ ॥ 3-315-1 (28086)
ಯುಧಿಷ್ಠಿ ಉವಾಚ। 3-315-2x (2958)
ಸರಸ್ಯೇಕೇನ ಪಾದೇನ ತಿಷ್ಠಂತಮಪರಾಜಿತಂ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಕೋ ಭವಾಂದೇವೋ ನ ಮೇ ಯಕ್ಷೋ ಮತೋ ಭವಾನ್ ॥ 3-315-2 (28087)
ಬಸೂನಾಂ ವಾ ಭವಾನೇಕೋ ರುದ್ರಾಣಾಮಥವಾ ಭವಾನ್।
ಅಥವಾ ಮರುತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಜ್ರೀ ವಾ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ ॥ 3-315-3 (28088)
ಮಮ ಹಿ ಭ್ರಾತರ ಇಮೇ ಸಹಸ್ರಶತಯೋಧಿನಃ।
ತಂ ಯೋಧಂ ನ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ಸರ್ವೇ ನಿಪಾತಿತಾಃ ॥ 3-315-4 (28089)
ಸುಖಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಬುದ್ದಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯುಪಲಕ್ಷಯೇ।
ಸ ಭವಾನ್ಸುಹೃದೋಸ್ಮಾಕಮಥವಾ ನಃ ಪಿತಾ ಭವಾನ್ ॥ 3-315-5 (28090)
ಯಕ್ಷ ಉವಾಚ। 3-315-6x (2959)
ಅಹಂತೇ ಜನಕಸ್ತಾತ ಧರ್ಮೋ ಮೃದುಪರಾಕ್ರಮ।
ತ್ವಾಂ ರದಿದೃಕ್ಷುರನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 3-315-6 (28091)
ಯಶಃ ಸತ್ಯಂದಮಃ ಶೌಚಮಾರ್ಜವಂ ಹ್ರೀರಚಾಪಲಂ।
ದಾನಂ ತಪೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಿತ್ಯೇತಾಸ್ತನವೋ ಮಮ ॥ 3-315-7 (28092)
ಅಹಿಂಸಾ ಸಮತಾ ಶಾಂತಿಸ್ತಪಃ ಶೌಚಮಮತ್ಸರಃ।
ದ್ವಾರಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಮೇ ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಿಯೋ ಹ್ಯಸಿ ಸುತೋ ಮಮ ॥ 3-315-8 (28093)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪಂಚಸು ರಕ್ತೋಸಿ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ಷಟ್ರಪದೀ ಜಿತಾ।
ದ್ವೇ ಪೂರ್ವೇ ಮಧ್ಯಮೇ ದ್ವೇ ಚ ದ್ವೇ ಶಾಂತೇ ಸಾಂಪರಾಯಿಕೇ ॥ 3-315-9 (28094)
ಧ್ರಮೋಽಹಮಿತಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಜಿಜ್ಞಾಸುಸ್ತ್ವಾಮಿಹಾಗತಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯೇನ ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ವರಂ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ ॥ 3-315-10 (28095)
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ರಾಜೇಂದ್ರದಾತಾ ಹ್ಯಸ್ಮಿ ತವಾನಘ।
ಯೇ ಹಿ ಮೇ ಪುರುಷಾ ಭಕ್ತಾ ನ ತೇಷಾಮಸ್ತಿ ದುರ್ಗತಿಃ ॥ 3-315-11 (28096)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-315-12x (2960)
ಅರಣೀ ತು ಹೃತಾಯಸ್ಯ ಮೃಗೇಣ ವದತಾಂವರ।
ತಸ್ಯಾಗ್ನಯೋ ನ ಲುಪ್ಯೇರನ್ಪ್ರಥಮೋಽಸ್ತು ವರೋ ಮಮ ॥ 3-315-12 (28097)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 3-315-13x (2961)
ಆರಣೇಯಮಿದಂ ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಹೃತಂ ಮಯಾ।
ಮೃಗವೇಷೇಣ ಕೌಂತೇಯ ಜಿಜ್ಞಾಲಾರ್ಥಂ ತವಾನಘ ॥ 3-315-13 (28098)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 3-315-14x (2962)
ದದಾನೀತ್ಯೇವ ಭಗವಾನುತ್ತರಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ಅನ್ಯಂ ವರಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ವರಂ ತ್ವಮಮರೋಪಮ ॥ 3-315-14 (28099)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-315-15x (2963)
ವರ್ಷಾಣಿ ದ್ವಾದಶಾರಣ್ಯೇ ತ್ರಯೋದಶಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ತತ್ರನೋ ನಾಭಿಜಾನೀಯುರ್ವಸತೋ ಮನುಜಾಃ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 3-315-15 (28100)
ದದಾನೀತ್ಯೇವ ಭಗವಾನುತ್ತರಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ಭೂಯಶ್ಚಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಕೌಂತೇಯಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಂ ॥ 3-315-16 (28101)
ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ಚರಿಷ್ಯಥ ಮಹೀಮಿಮಾಂ।
ನ ವೋ ವಿಜ್ಞಾಸ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ ॥ 3-315-17 (28102)
ವರ್ಷಂತ್ರಯೋದಶಮಿದಂ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಕುರೂದ್ವಹಾಃ।
ವಿರಾಟನಗರೇ ಗೂಢಾ ಅವಿಜ್ಞಾತಾಶ್ಚರಿಷ್ಯಥ ॥ 3-315-18 (28103)
ಯದ್ವಃ ಸಂಕಲ್ಪಿತಂ ರೂಪಂ ಮನಸಾ ಯಸ್ ಯಾದೃಶಂ।
ತಾದೃಶಂ ತಾದೃಶಂ ಸರ್ವೇ ಛಂದತೋ ಧಾರಯಿಷ್ಯಥ ॥ 3-315-19 (28104)
ಅರಣೀಸಹಿತಂ ಭಾಂಡಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಾರ್ಥಂ ಮಯಾ ಹ್ಯೇತದಾಹೃತಂಮೃಗರೂಪಿಣಾ ॥ 3-315-20 (28105)
ಪ್ರವೃಣೀಷ್ವಾಪರಂ ಸೌಂಯ ವರಮಿಷ್ಟಂ ದದಾನಿ ತೇ।
ನ ತೃಪ್ಯಾಮಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಯಚ್ಛನ್ವೈ ವರಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 3-315-21 (28106)
ತೃತೀಯಂ ಗೃಹ್ಯತಾಂ ಪುತ್ರ ವರಮಪ್ರತಿಮಂ ಮಹತ್।
ತ್ವಂ ಹಿ ಮತ್ಪ್ರಭವೋ ರಾಜನ್ವಿದುರಶ್ಚಮಮಾಂಶಜಃ ॥ 3-315-22 (28107)
ಜುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 3-315-23x (2964)
ದೇವದೇವೋ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೋ ಭವಾನ್ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸನಾತನಃ।
ಯಂ ದದಾಸಿ ವರಂ ತುಷ್ಟಸ್ತಂ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪಿತಃ ॥ 3-315-23 (28108)
ಜಯೇಯಂ ಲೋಭಮೋಹೌ ಚ ಕ್ರೋಧಂ ಚಾಹಂ ಸದಾ ವಿಭೋ।
ದಾನೇ ತಪಸಿ ಸತ್ಯೇ ಚ ಮನೋ ಮೇ ಸತತಂ ವೇತ್ ॥ 3-315-24 (28109)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 3-315-25x (2965)
ರಉಪಪನ್ನೋ ಗುಣೈರೇತೈಃ ಸ್ವಭಾವೇನಾಸಿ ಪಾಂಡವ।
ಭವಾಂಧರ್ಮಃ ಪುನಶ್ಚೈವ ಯಥೋಕ್ತಂ ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 3-315-25 (28110)
ವೈಶಂವಾಯನ ಉವಾಚ। 3-315-26x (2966)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಂತಽರ್ದಧೇ ಧರ್ಮೋ ಭಗಬಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಸಮೇತಾಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಸುಖಸುಪ್ತಾ ಮನಸ್ವಿನಃ ॥ 3-315-26 (28111)
ಉಪೇತ್ಯಚಾಶ್ರಮಂ ವೀರಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಗತಕ್ಲಮಾಃ।
ಆರಣೇಯಂ ದದುಸ್ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ತಪಸ್ವಿನೇ ॥ 3-315-27 (28112)
ಇದಂ ಸಮುತ್ಥಾನಸಮಾಗತಂ ಮಹ-
ತ್ಪಿತುಶ್ಚಪುತ್ರಸ್ಯ ಚ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಂ।
ಪಠನ್ನರಃ ರಸ್ಯಾದ್ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ವಶೀ
ಸಪುತ್ರಪೌತ್ರಃ ಶತಪರ್ಷಭಾಗ್ಭವೇತ್ ॥ 3-315-28 (28113)
ನ ಚಾಪ್ಯಧರ್ಮೇ ನ ಸುಹೃದ್ವಿಭೇದನೇ
ಪರಸ್ವಹಾರೇ ಪರದಾರಮರ್ಶನೇ।
ಕದರ್ಯಭಾವೇ ನ ರಮೇನೇಮನಃ ಸದಾ
ನೃಣಾಂ ಸದಾಖ್ಯಾನಮಿದಂ ವಿಜಾನತಾಂ ॥ 3-315-29 (28114)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶತಸಾಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಂ ವೈಯಾಸಿಕ್ಯಾಂ ಅರಣ್ಯಪರ್ವಣಿ ಆರಣೇಯಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 315 ॥
ಆರಣೇಯಪರ್ವ ಸಮಾಪ್ತಂ ॥ 21 ॥ ಸಮಾಪ್ತಮಿದಮರಣ್ಯಪರ್ವ ಚ ॥ 3 ॥ ಅತಃ ಪರಂ ವಿರಾಟಪರ್ವ ಭವಿಷ್ಯತಿ। ತಸ್ಯಾಯಮಾದ್ಯಃ ಶ್ಲೋಕಃ। ಜನಮೇಯಜ ಉವಾಚ। ಕಥಂ ವಿರಾಟನಗರೇ ಮಮ ಪೂರ್ವಪಿತಾಮಹಾಃ। ಅಜ್ಞಾತವಾಸಮುಷಿತಾ ದುರ್ಯೋಧನಭಯಾರ್ದಿತಾಃ ॥