Kumbhaghonam Edition in Kannada Script
12. ಶಾಂತಿಪರ್ವ
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 001
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.1. ಅಧ್ಯಾಯಃ 001
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಗಂಗಾತೀರೇ ಬಂಧೂನಾಂ ಕೃತೋದಕಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸನಾರದಾದಿಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸಮಾಗಮನಂ॥ 1॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ತತ್ರ ನಾರದಂಪ್ರತಿ ಕರ್ಣವೃತ್ತಾಂತಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
॥ ಶ್ರೀವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ।
ನಾರಾಯಣಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ನರಂ ಚೈವ ನರೋತ್ತಮಂ।
ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ವ್ಯಾಸಂ ತತೋ ಜಯಮುದೀರಯೇತ್॥ 12-1-1 (80862)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಕೃತ್ವೋದಕಂ ತೇ ಸುಹೃದಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಾಂಡುನಂದನಾಃ।
ವಿದುರೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಭರತಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-1-1x (6703)
ತತ್ರ ತೇ ಸುಮಹಾತ್ಮಾನೋ ನ್ಯವಸನ್ಕುರುನಂದನಾಃ।
ಶೌಚಂ ನಿರ್ವರ್ತಯಿಷ್ಯಂತೋ ಮಾಸಚ್ಚಾತ್ರಂ ಬಹಿಃ ಪುರಾತ್॥ 12-1-2 (80863)
ಕೃತೋದಕಂ ತು ರಾಜಾನಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಅಭಿಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಿದ್ಧಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-1-3 (80864)
ದ್ವೈಪಾಯನೋ ನಾರದಶ್ಚ ದೇವಲಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ದೇವಸ್ಥಾನಶ್ಚ ಕಣ್ವಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಶಿಷ್ಯಾಶ್ಚ ಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-1-4 (80865)
ಅನ್ಯೇ ಚ ವೇದವಿದ್ವಾಂಸಃ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಗೃಹಸ್ಥಾಃ ಸ್ನಾತಕಾಃ ಸಂತೋ ದದೃಶುಃ ಕುರುಸತ್ತಮಂ॥ 12-1-5 (80866)
ತೇಽಭಿಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪೂಜಿತಾಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಆಸನೇಷು ಮಹಾರ್ಹೇಷು ವಿವಿಶುಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-1-6 (80867)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತತಃ ಪೂಜಾಂ ತತ್ಕಾಲಸದೃಶೀಂ ತದಾ।
ಪರ್ಯುಪಾಂಸನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ 12-1-7 (80868)
ಪುಣ್ಯೇ ಭಾಗೀರಥೀತೀರೇ ಶೋಕವ್ಯಾಕುಲಚೇತಸಂ।
ಆಶ್ವಾಸಯಂತೋ ರಾಜೇಂದ್ರಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-1-8 (80869)
ನಾರದಸ್ತ್ವವ್ರವೀತ್ಕಾಲೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಸಂಭಾಷ್ಯ ಮುನಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾದಿಭಿಃ॥ 12-1-9 (80870)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-1-10x (6704)
ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಾಧವಸ್ಯ ಚ।
ಜಿತಾ ಸೇಯಂ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಧರ್ಮೇಣ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-1-10 (80871)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಮುಕ್ತಾಃ ಸ್ಥ ಸಂಗ್ರಾಮಾದಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಭಯಂಕರಾತ್।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮರತಶ್ಚಾಸಿ ಕಚ್ಚಿನ್ಮೋದಸಿ ಪಾಂಡವ॥ 12-1-11 (80872)
ಕಚ್ಚಿಚ್ಚ ನಿಹತಾಮಿತ್ರಃ ಪ್ರೀಣಾಸಿ ಸುಹೃದೋ ನೃಪ।
ಕಚ್ಚಿಚ್ಛ್ರಿಯಮಿಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ತ್ವಾಂ ಶೋಕಃ ಪ್ರಬಾಧತೇ॥ 12-1-12 (80873)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-1-13x (6705)
ವಿಜಿತೇಯಂ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಕೃಷ್ಣಬಾಹುಬಲಾಶ್ರಯಾತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ರಸಾದೇನ ಭೀಮಾರ್ಜುನಬಲೇನ ಚ॥ 12-1-13 (80874)
ಇದಂ ತು ಮೇ ಮಹದ್ದುಃಖಂ ವರ್ತತೇ ಹೃದಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ಕೃತ್ವಾ ಜ್ಞಾತಿಕ್ಷಯಮಿಮಂ ಮಹಾಂತಂ ಘೋರದರ್ಶನಂ॥ 12-1-14 (80875)
ಸೌಭದ್ರಂ ದ್ರೌಪದೇಯಾಂಶ್ಚ ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಸುತಾನ್ಪ್ರಿಯಾನ್।
ಜಯೋಽಯಮಜಯಾಕಾರೋ ಭಗವನ್ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ॥ 12-1-15 (80876)
ಕಿಂನು ವಕ್ಷ್ಯತಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೀ ವಧೂರ್ಮೇ ಮಧುಸೂದನಂ।
ದ್ವಾರಕಾವಾಸಿನೀ ಕೃಷ್ಣಮಿತಃ ಪ್ರತಿಗತಂ ಹರಿಂ॥ 12-1-16 (80877)
ದ್ರೌಪದೀ ಹತಪುತ್ರೇಯಂ ಕೃಪಣಾ ಹತಬಾಂಧವಾ।
ಅಸ್ಮತ್ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ಯುಕ್ತಾ ಭೂಯಃ ಪೀಡಯತೀವ ಮಾಂ॥ 12-1-17 (80878)
ಇದಮನ್ಯಚ್ಚ ಭಗವನ್ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಾರದ।
ಮಂತ್ರಸಂವರಣೇನಾಸ್ಮಿ ಕುಂತ್ಯಾ ದುಃಖೇನ ಯೋಜಿತಃ॥ 12-1-18 (80879)
ಯಃ ಸ ನಾಗಾಯುತಪ್ರಾಣೋ ಲೋಕೇಽಪ್ರತಿರಥೋ ರಣೇ।
ಸಿಂಹವಿಕ್ರಾಂತಗಾಮೀ ಚ ಜಿತಕಾಶೀ ಯತವ್ರತಃ॥ 12-1-19 (80880)
ಆಶ್ರಯೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಮಾನೀ ತೀಕ್ಷ್ಣಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಅಮರ್ಷೀ ನಿತ್ಯಸಂರಂಭೀ ಕ್ಷೇಪ್ತಾಽಸ್ಮಾಕಂ ರಣೇರಣೇ॥ 12-1-20 (80881)
ಶೀಘ್ರಾಸ್ತ್ರಶ್ಚಿತ್ರಯೋಧೀ ಚ ಕೃತೀ ಚಾದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಃ।
ಗೂಢೋತ್ಪನ್ನಃ ಸುತಃ ಕುಂತ್ಯಾ ಭ್ರಾತಾಽಸ್ಮಾಕಮಸೌ ಕಿಲ 12-1-21 (80882)
ತೋಯಕರ್ಮಣಿ ತಂ ಕುಂತೀ ಕಥಯಾಮಾಸ ಮೇ ತದಾ।
ಪುತ್ರಂ ಸರ್ವಗುಣೋಯೇತಂ ಕರ್ಣಂ ತ್ಯಕ್ತಂ ಜಲೇ ಪುರಾ॥ 12-1-22 (80883)
ಮಂಜೂಷಾಯಾಂ ಸಮಾಧಾಯ ಗಂಗಾಸ್ರೋತಸ್ಯಮಜ್ಜಯತ್।
ಯಂ ಸೂತಪುತ್ರಂ ಲೋಕೋಽಯಂ ರಾಧೇಯಂ ಚಾಭ್ಯಮನ್ಯತ॥ 12-1-23 (80884)
ಸ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಃ ಕುಂತ್ಯಾ ಯೈ ಭ್ರಾತಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಚ ಮಾತೃತಃ।
ಅಜಾನತಾ ಮಯಾ ಸಡ್ಖ್ಯೇ ರಾಜ್ಯಲುಬ್ಧೇನ ಘಾತಿತಃ।
ತನ್ಮೇ ದಹತಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ತೂಲರಾಶಿಮಿವಾನಲಃ॥ 12-1-24 (80885)
ನ ಹಿ ತಂ ವೇದ ಪಾರ್ಥೋಽಪಿ ಭ್ರಾತರಂ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ।
ನಾಹಂ ನ ಭೀಮೋ ನ ಯಮೌ ಸ ತ್ವಸ್ಮಾನ್ವೇದ ತತ್ವತಃ॥ 12-1-25 (80886)
ಗತಾ ಕಿಲ ಪೃಥಾ ತಸ್ಯ ಸಕಾಶಮಿತಿ ನಃ ಶ್ಚುತಂ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಶಮಕಾಮಾ ವೈ ತ್ವಂ ಚ ಪುತ್ರೋ ಮಮೇತ್ಯಥ॥ 12-1-26 (80887)
ಪೃಥಾಯಾ ನ ಕೃತಃ ಕಾಮಸ್ತೇನ ಚಾಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅತೀವಾನುಚಿತಂ ಮಾತರವೋಚ ಇತಿ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-1-27 (80888)
ನ ಹಿ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಂತ್ಯಕ್ತುಮಹಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ರಣೇ।
ಅನಾರ್ಯತ್ವಂ ನೃಶಂಸತ್ವಂ ಕೃತಘ್ನತ್ವಂ ಚ ಮೇ ಭವೇತ್॥ 12-1-28 (80889)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಸಂಧಿಂ ಹಿ ಯದಿ ಕುರ್ಯಾಂ ಮತೇ ತವ।
ಭೀತೋ ರಣೇ ಶ್ವೇತವಾಹಾದಿತಿ ಮಾಂ ಮಂಸ್ಯತೇ ಜನಃ॥ 12-1-29 (80890)
ಸೋಽಹಂ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಸಮರೇ ವಿಜಯಂ ಸಹಕೇಶವಂ।
ಸಂಧಾಸ್ಯೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರೇಣ ಪಶ್ಚಾದಿತಿ ಚ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-1-30 (80891)
ತಮವೋಚತ್ಕಿಲ ಪೃಥಾ ಪುನಃ ಪೃಥುಲವಕ್ಷಸಂ।
ಚತುರ್ಣಾಮಭಯಂ ದೇಹಿ ಕಾಮಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಫಲ್ಗುನಂ॥ 12-1-31 (80892)
ಸೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಾತರಂ ಧೀಮಾನ್ವೇಪಮಾನಾಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ವಿಷಹ್ಯಾಂಶ್ಚತುರೋ ನ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಸುತಾನ್॥ 12-1-32 (80893)
ಪಂಚೈವ ಹಿ ಸುತಾ ದೇವಿ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತವ ಧ್ರುವಾಃ।
ಸಾರ್ಜುನಾ ವಾ ಹತೇ ಕರ್ಣೇ ಸಕರ್ಣಾ ವಾ ಹತೇಽರ್ಜುನೇ॥ 12-1-33 (80894)
ತಂ ಪುತ್ರಗೃದ್ಧಿನೀ ಭೂಯೋ ಮಾತಾ ಪುತ್ರಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ಕುರ್ವೀಥಾ ಯೇಷಾಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ॥ 12-1-34 (80895)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಕಿಲ ಪೃಥಾ ವಿಸೃಜ್ಯೋಪಯಯೌ ಗೃಹಾನ್।
ಸೋಽರ್ಜುನೇನ ಹತೋ ವೀರೋ ಭ್ರಾತ್ರಾ ಭ್ರಾತಾ ಸಹೋದರಃ॥ 12-1-35 (80896)
ನ ಚೈವ ನಿಃಸೃತೋ ಮಂತ್ರಃ ಪೃಥಾಯಾಸ್ತಸ್ಯ ವಾ ಮುನೇ।
ಅಥ ಶೂರೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಾರ್ಥೇನಾಜೌ ನಿಪಾತಿತಃ॥ 12-1-36 (80897)
ಅಹಂ ತ್ವಜ್ಞಾಸಿಷಂ ಪಶ್ಚಾತ್ಸ್ವಸೋದರ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಪೂರ್ವಜಂ ಭ್ರಾತರಂ ಕರ್ಣಂ ಪೃಥಾಯಾ ವಚನಾತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-1-37 (80898)
ತೇನ ಮೇ ದೂಯತೇ ತೀವ್ರಂ ಹೃದಯಂ ಭ್ರಾತೃಘಾತಿನಃ।
ಕರ್ಣಾರ್ಜುನಸಹಾಯೋಽಹಂ ಜಯೇಯಮಪಿ ವಾಸವಂ॥ 12-1-38 (80899)
ಸಭಾಯಾಂ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಸಹಸೋತ್ಪತಿತಃ ಕ್ರೋಧಃ ಕರ್ಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಶಾಂಯತಿ॥ 12-1-39 (80900)
ಯದಾ ಹ್ಯಸ್ಯ ಗಿರೋ ರೂಕ್ಷಾಃ ಶ್ರೃಣೋಮಿ ಕಟುಕೋದಯಾಃ।
ಸಭಾಯಾಂ ಗದತೋ ದ್ಯೂತೇ ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೈಷಿಣಃ॥ 12-1-40 (80901)
ತದಾ ನಶ್ಯತಿ ಮೇ ರೋಷಃ ಪಾದೌ ತಸ್ಯ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಹ।
ಕುಂತ್ಯಾ ಹಿ ಸದೃಶೌ ಪಾದೌ ಕರ್ಣಸ್ಯೇತಿ ಮತಿರ್ಮಮ॥ 12-1-41 (80902)
ಸಾದೃಶ್ಯಹೇತುಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಪೃಥಾಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ಕಾರಣಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಂಚಿದಪಿ ಚಿಂತಯನ್॥ 12-1-42 (80903)
ಕಥಂ ನು ತಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪೃಥಿವೀ ಚಕ್ರಮಗ್ರಸತ್।
ಕಥಂ ನು ಶಪ್ತೋ ಭ್ರಾತಾ ಮೇ ತತ್ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ 12-1-43 (80904)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವಂಸ್ತ್ವತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಯಥಾತಥಂ।
ಭವಾನ್ಹಿ ಸರ್ವವಿದ್ವಿದ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ವೇದ ಕೃತಾಕೃತಂ॥ ॥ 12-1-44 (80905)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 1॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 002
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.2. ಅಧ್ಯಾಯಃ 002
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಲಾಭಾಯ ದ್ರೋಣಮುಪಗತೇನ ಕರ್ಣೇನ ತೇನ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಾನ್ಯತ್ವಕಥನೇನ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನೇ ಪರಶುರಾಮಮೇತ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಕಥನಪೂರ್ವಕಮಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ತದಂತೇವಾಸಿತ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 1॥ ತತ್ರ ಪ್ರಮಾದೇನ ವಿಪ್ರಗೋವತ್ಸಘಾತಿನಃ ಕರ್ಣಸ್ಯ ವಿಪ್ರಾಚ್ಛಾಪಪ್ರಾಪ್ತಿಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-2-0 (80935)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-2-0x (6707)
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ತದಾ ನಾರದೋ ವದತಾಂವರಃ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಶಪ್ತಃ ಸ ಸೂತಜಃ॥ 12-2-1 (80936)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-2-2x (6708)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಭಾರತ।
ನ ಕರ್ಣಾರ್ಜುನಯೋಃ ಕಿಂಚಿದವಿಷಹ್ಯಂ ಭವೇದ್ರಣೇ॥ 12-2-2 (80937)
ಗುಹ್ಯಮೇತತ್ತು ದೇವಾನಾಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ನೃಪ।
ತನ್ನಿಬೋಧ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾವೃತ್ತಮಿದಂ ಪುರಾ॥ 12-2-3 (80938)
ಕ್ಷತ್ರಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಕಥಂ ಗಚ್ಛೇಚ್ಛಸ್ತ್ರಪೂತಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸಂಘರ್ಷಜನನಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕನ್ಯಾಗರ್ಭೋ ವಿಸರ್ಜಿತಃ॥ 12-2-4 (80939)
ಸ ಬಾಲಸ್ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಃ ಸೂತಪುತ್ರತ್ವಮಾಗತಃ।
ಚಕಾರಾಂಗಿರಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಧನುರ್ವೇದಂ ಗುರೌ ತವ॥ 12-2-5 (80940)
ಸ ಬಲಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯಾಸ್ತ್ರಲಾಘವಂ।
ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಮಯೋರ್ವಿನಯಂ ತಥಾ॥ 12-2-6 (80941)
ಸಖ್ಯಂ ಚ ವಾಸುದೇವೇನ ಬಾಲ್ಯೇ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಃ।
ರಾಜಾನಾಮನುರಾಗಂ ಚ ಚಿಂತಯಾನೋ ವ್ಯದಹ್ಯತ॥ 12-2-7 (80942)
ಸ ಸಖ್ಯಮಗಮದ್ಬಾಲ್ಯೇ ರಾಜ್ಞಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಚ।
ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ನಿತ್ಯಸಂಘೃಷ್ಟೋ ದೈವಾಚ್ಚಾಪಿ ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 12-2-8 (80943)
ವಿದ್ಯಾಧಿಕಮಥಾಲಕ್ಷ್ಯ ಧನುರ್ವೇದೇ ಧನಂಜಯಂ।
ದ್ರೋಣಂ ರಹಸ್ಯುಪಾಗಂಯ ಕರ್ಣೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-2-9 (80944)
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರಹಸ್ಯನಿವರ್ತನಂ।
ಅರ್ಜುನೇನ ಸಮೋ ಯುದ್ಧೇ ಭವೇಯಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-2-10 (80945)
ಸಮಃ ಪುತ್ರೇಷು ಚ ಸ್ನೇಹಃ ಶಿಷ್ಯೇಷು ಚ ತವ ಧ್ರುವಂ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ನ ಮಾ ಬ್ರೂಯುರಕೃತಾಸ್ತ್ರಂ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-2-11 (80946)
ದ್ರೋಣಸ್ತಥೋಕ್ತಃ ಕರ್ಣೇನ ಸಾಪೇಕ್ಷಃ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರತಿ।
ದೌರಾತ್ಂಯಂ ಚೈವ ಕರ್ಣಸ್ಯ ವಿದಿತ್ವಾ ತಮುವಾಚ ಹ॥ 12-2-12 (80947)
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿದ್ಯಾದ್ಯಥಾವಚ್ಚರಿತವ್ರತಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಾ ತಪಸ್ವೀ ಯೋ ನಾನ್ಯೋ ವಿದ್ಯಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-2-13 (80948)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಂಗಿರಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಜಗಾಮ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಮಹೇಂದ್ರಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-2-14 (80949)
ಸ ತು ರಾಮಮುಪಾಗಂಯ ಶಿರಸಾಽಭಿಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಾರ್ಗವೋಽಸ್ಮೀತಿ ಗೌರವೇಣಾಭ್ಯವಂದತ॥ 12-2-15 (80950)
ರಾಮಸ್ತಂ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೋತ್ರಾದಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಉಷ್ಯತಾಂ ಸ್ವಾಗತಂ ಚೇತಿ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಶ್ಚಾಭವದ್ಭೃಶಂ॥ 12-2-16 (80951)
ತತ್ರ ಕರ್ಣಸ್ಯ ವಸತೋ ಮಹೇಂದ್ರೇ ಸ್ವರ್ಗಸಂಮಿತೇ।
ಗಂಧರ್ವೈ ರಾಕ್ಷಸೈರ್ಯಕ್ಷೈರ್ದೇವೈಶ್ಚಾಸೀತ್ಸಮಾಗಮಃ॥ 12-2-17 (80952)
ಸ ತತ್ರೇಷ್ವಸ್ತ್ರಮಕರೋದ್ಭೃಗುಶ್ರೇಷ್ಠಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪ್ರಿಯಶ್ಚಾಭವದತ್ಯರ್ಥಂ ದೇವದಾನವರಕ್ಷಸಾಂ॥ 12-2-18 (80953)
ಸ ಕದಾಚಿತ್ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ವಿಚರನ್ನಾಶ್ರಮಾಂತಿಕೇ।
ಏಕಃ ಖಂಗಧನುಷ್ಪಾಣಿಃ ಪರಿಚಕ್ರಾಮ ಸೂತಜಃ॥ 12-2-19 (80954)
ಸೋಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಪ್ರಸಕ್ತಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಜಘಾನಾಜ್ಞಾನತಃ ಪಾರ್ಥ ಹೋಮಧೇನುಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-2-20 (80955)
ತದಜ್ಞಾನಕೃತಂ ಮತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಸಾದಯಂಶ್ಚೈನಮಿದಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಚಃ॥ 12-2-21 (80956)
ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಭಗವಂಧೇನುರೇಷಾ ಹತಾ ತವ।
ಮಯಾ ತತ್ರ ಪ್ರಸಾದಂ ಮೇ ಕುರುಷ್ವೇತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-2-22 (80957)
ತಂ ಸ ವಿಪ್ರೋಽಬ್ರವೀತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾಚಾ ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸಯನ್ನಿವ।
ದುರಾಚಾರ ವಧಾರ್ಹಸ್ತ್ವಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ದುರ್ಮತೇ॥ 12-2-23 (80958)
ಯೇನ ವಿಸ್ಪರ್ಧಸೇ ನಿತ್ಯಂ ಯದರ್ಥಂ ಘಟಸೇಽನಿಶಂ।
ಯುಧ್ಯತಸ್ತೇನ ತೇ ಪಾಪ ಭೂಮಿಶ್ಚಕ್ರಂ ಗ್ರಸಿಷ್ಯತಿ॥ 12-2-24 (80959)
ತತಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹೀಗ್ರಸ್ತೇ ಮೂರ್ಧಾನಂ ತೇ ವಿಚೇಷ್ಟತಃ।
ಪಾತಯಿಷ್ಯತಿ ವಿಕ್ರಂಯ ಶತ್ರುರ್ಗಚ್ಛ ನರಾಧಮ॥ 12-2-25 (80960)
ಯಥೇಯಂ ಗೌರ್ಹತಾ ಮೂಢ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ತ್ವಯಾ ಮಮ।
ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯೈವ ಮೇ ವಾಚಾ ಶಿರಸ್ತೇ ಪಾತಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-2-26 (80961)
ಶಪ್ತಃ ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಕರ್ಣಸ್ತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಂ।
ಗೋಭಿರ್ಧನೈಶ್ಚ ರತ್ನೈಶ್ಚ ಸ ಚೈನಂ ಪುನರಬ್ರವೀತ್॥ 12-2-27 (80962)
ನೇದಮವ್ಯಾಹೃತಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇಽಪಿ ಕೇವಲಂ।
ಗಚ್ಛ ವಾ ತಿಷ್ಠ ವಾ ಯದ್ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ಯತ್ತತ್ಸಮಾಚರ॥ 12-2-28 (80963)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನಾಥ ಕರ್ಣೋ ದೈನ್ಯಾದಧೋಮುಖಃ।
ರಾಮಮಭ್ಯಾಗಮದ್ಭೀತಸ್ತದೇವ ಮನಸಾ ಸ್ಮರನ್॥ ॥ 12-2-29 (80964)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 2॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-2-4 ಸಂಘರ್ಷಜನನೋ ವೈರಾಗ್ನ್ಯುದ್ದೀಪಕಃ। ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಜನಿತಸ್ತಸ್ಮಾದಿತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ। ಕನ್ಯಾಗರ್ಭೋ ವಿನಿರ್ಮಿತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕನ್ಯಾಗರ್ಭೋ ದೇವೈಃ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಮನಾಯ ನಿರ್ಮಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-2-5 ಚಕಾರಾಽಧೀತವಾನ್। ಅಂಗಿರಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ದ್ರೋಣೇ॥ 12-2-8 ದೈವಾದ್ದೇವಾನಾಂ ಸಂಕಲ್ಪಾತ್॥ 12-2-10 ರಹಸ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಸಾದನವಿಧಿರ್ನಿವರ್ತನಮುಪಸಂಹಾರಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಂ ಸರಹಸ್ಯನಿವರ್ತನಂ॥ 12-2-15 ಗುರುರೇವ ಪಿತೇತ್ಯಭಿಸಂಧಿಃ 12-2-19 ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ದಕ್ಷಿಣಸಮುದ್ರಸಮೀಪೇ॥ 12-2-20 ಹೋಮಧೇನುಂ ಕರ್ಣಪರ್ವೋಕ್ತದಿಶಾ ವತ್ಸವಧ ಏವಾತ್ರ ಧೇನುವಧೋ ಜ್ಞೇಯಃ॥ 12-2-26 ಪ್ರಮತ್ತೇನ ತ್ವಯಾ ಮಮ। ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ತಥಾಽರಾತಿರಿತಿ ಝ. ಪಾಠ॥ 12-2-28 ನೇದಂ ಮದ್ವಚನಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇಽಪಿ ಚಾನ್ಯಥಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 003
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.3. ಅಧ್ಯಾಯಃ 003
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ರಾಮೇ ಕರ್ಣೋತ್ಸಂಗೇ ಶಿರೋ ನಿಧಾಯ ನಿದ್ರಾಣೇ ಕೇನಚಿತ್ಕ್ರಿಮಿಣಾ ಕರ್ಣಸ್ಯೋರುಭೇದನಂ॥ 1॥ ತದೂರೋಃ ಪ್ರಸ್ರುತರುಧಿರಕ್ಲೇದಾತ್ಪ್ರಬುದ್ಧೇನ ರಾಮೇಣ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಶಾಪದಾನಂ॥ 2॥ ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಸ್ವದೇಶಗಮನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-3-0 (80965)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-3-0x (6709)
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ಪ್ರಶ್ರಯೇಣ ದಮೇನ ಚ।
ತುತೋಷ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲೋ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ತಥಾ॥ 12-3-1 (80966)
ತತಸ್ತಸ್ಮೈ ಮಹಾತೇಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ಸನಿವರ್ತನಂ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಸುಮಹಾಪ್ರಜ್ಞಃ ಸ ತಪಸ್ವೀ ತಪಸ್ವಿನೇ॥ 12-3-2 (80967)
ವಿದಿತಾಸ್ತ್ರಸ್ತತಃ ಕರ್ಣೋ ರಮಮಾಣೋಽಽಶ್ರಮೇ ಭೃಗೋಃ।
ಚಕಾರ ವೈ ಧನುರ್ವೇದೇ ಯತ್ನಮದ್ಭುತವಿಕ್ರಮಃ॥ 12-3-3 (80968)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ರಾಮಸ್ತು ಚರನ್ನಾಶ್ರಮಮಂತಿಕಾತ್।
ಕರ್ಣೇನ ಸಹಿತೋ ಧೀಮಾನುಪವಾಸೇನ ಕರ್ಶಿತಃ॥ 12-3-4 (80969)
ಸುಷ್ವಾಪ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ತು ವಿಸ್ರಂಭೋತ್ಪನ್ನಸೌಹೃದಃ।
ತಸ್ಯೋತ್ಸಂಗೇ ಸಮಾಧಾಯ ಶಿರಃ ಕ್ಲಾಂತಮನಾ ಗುರುಃ॥ 12-3-5 (80970)
ಅಥ ಕ್ರಿಮಿಃ ಶ್ಲೇಷ್ಮಮಯೋ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಭೋಜನಃ।
ದಾರುಣೋ ದಾರುಣಾಕಾರಃ ಕರ್ಣಸ್ಯಾಭ್ಯಾಶಮಾಗತಃ॥ 12-3-6 (80971)
ಸ ತಸ್ಯೋರುಮಥಾಸಾದ್ಯ ಬಿಭೇದ ರುಧಿರಾಶನಃ।
ನ ಚೈನಮಶಕತ್ಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ವಕ್ತುಂ ವಾಽಪಿ ಗುರೋರ್ಭಯಾತ್॥ 12-3-7 (80972)
ಸ ದಶ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ತಥಾ ಕೃಮಿಣಾ ತೇನ ಭಾರತ।
ಗುರೋಃ ಪ್ರಬೋಧನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ತಮುಪೈಕ್ಷತ ಸೂರ್ಯಜಃ॥ 12-3-8 (80973)
ಕರ್ಣಸ್ತು ವೇದನಾಂ ಧೈರ್ಯಾದಸಹ್ಯಾಂ ವಿನಿಗೃಹ್ಯ ತಾಂ।
ಅಕಂಪಯನ್ನವ್ಯಥಯಂಧಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಂ॥ 12-3-9 (80974)
ಯದಾ ಸ ರುಧಿರೇಣಾಂಗೇ ಪರಿಸ್ಪೃಷ್ಟೋಽಭವದ್ಗುರುಃ।
ತದಾಽಬುಧ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಸಂರಬ್ಧಶ್ಚೈನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-3-10 (80975)
ಅಹೋಽಸ್ಂಯಶುಚಿತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಿಮಿದಂ ಚ ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಕಥಯಸ್ವ ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯಾಥಾತಥ್ಯಮಿದಂ ಮಮ॥ 12-3-11 (80976)
ತಸ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ತದಾಚಷ್ಟ ಕೃಮಿಣಾ ಪರಿಭಕ್ಷಣಂ।
ದದರ್ಶ ರಾಮಸ್ತಂ ಚಾಪಿ ಕೃಮಿಂ ಸೂಕರಸಂಸ್ಥಿತಂ॥ 12-3-12 (80977)
ಅಷ್ಟಪಾದಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂ ಸೂಚೀಭಿಃ ಪರಿಸಂವೃತಂ।
ರೋಮಭಿಃ ಸನ್ನಿರುದ್ಧಾಂಗಮಲರ್ಕಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ॥ 12-3-13 (80978)
ಸ ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರೋ ರಾಮೇಣ ಕಿಮಿಃ ಪ್ರಾಣಾನವಾಸೃಜತ್।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಸೃಜಿ ಕ್ಲಿನ್ನಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-3-14 (80979)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ದದೃಶೇ ವಿಶ್ವರೂಪಃ ಕರಾಲವಾನ್।
ರಾಕ್ಷಸೋ ಲೋಹಿತಗ್ರೀವಃ ಕೃಷ್ಣಾಂಗೋ ಮೇಘವಾಹನಃ॥ 12-3-15 (80980)
ಸ ರಾಮಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಬಭಾಷೇ ಪೂರ್ಣಮಾನಸಃ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲ ಗಮಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಯಥಾಗತಂ॥ 12-3-16 (80981)
ಮೋಕ್ಷಿತೋ ನರಕಾದಸ್ಮಾದ್ಭವತಾ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಭದ್ರಂ ಚ ತೇಽಸ್ತು ಸಿದ್ಧಿಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಂ ಮೇ ಭವತಾ ಕೃತಂ 12-3-17 (80982)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಕಸ್ತ್ವಂ ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನೋ ಬ್ರವೀಹಿ ತತ್॥ 12-3-18 (80983)
ಸೋಽಬ್ರವೀದಹಮಾಸಂ ಪ್ರಾಗ್ದಂಶೋ ನಾಮ ಮಹಾಸುರಃ।
ಪುರಾ ದೇವಯುಗೇ ತಾತ ಭೃಗೋಸ್ತು ಸವಯಾ ಇವ॥ 12-3-19 (80984)
ಸೋಽಹಂ ಭೃಗೋಃ ಸುದಯಿತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮಪಹರಂ ಬಲಾತ್।
ಮಹರ್ಷೇರಭಿಶಾಪೇನ ಕ್ರಿಮಿಭೂತೋಽಪತಂ ಭುವಿ॥ 12-3-20 (80985)
ಅಬ್ರವೀದ್ಧಿ ಸ ಮಾಂ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತವ ಪೂರ್ವಪಿತಾಮಹಃ।
ಮೂತ್ರ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಶನಃ ಪಾಯ ನಿರಯಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ॥ 12-3-21 (80986)
ಶಾಪಸ್ಯಾಂತೋ ಭವೇದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿತ್ಯೇವಂ ತಮಥಾಬ್ರವಂ।
ಭವಿತಾ ಭಾರ್ಗವಾದ್ರಾಮಾದಿಂತಿ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಭೃಗುಃ॥ 12-3-22 (80987)
ಸೋಽಹಮೇನಾಂ ಗತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯಥಾ ನಕುಶಲಸ್ತಥಾ।
ತ್ವಯಾ ಸಾಧೋ ಸಮಾಗಂಯ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪಾಪಯೋನಿತಃ॥ 12-3-23 (80988)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಯಯೌ ರಾಮಂ ಮಹಾಸುರಃ।
ರಾಮಃ ಕರ್ಣಂ ತು ಸಕ್ರೋಧಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-3-24 (80989)
ಅತಿದುಃಖಮಿದಂ ಮೂಢ ನ ಜಾತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಹೇತ್।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೇವ ತೇ ಧೈರ್ಯಂ ಕಾಮಯಾ ಸತ್ಯಮುಚ್ಯತಾಂ॥ 12-3-25 (80990)
ತಮುವಾಚ ತತಃ ಕರ್ಣಃ ಶಾಪಾದ್ಭೀತಃ ಪ್ರಸಾದಯನ್।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಾಂತರೇ ಜಾತಂ ಸೂತಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಭಾರ್ಗವ॥ 12-3-26 (80991)
ರಾಧೇಯಃ ಕರ್ಣ ಇತಿ ಮಾಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಜನಾ ಭುವಿ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಸ್ತ್ರಲುಬ್ಧಸ್ಯ ಭಾರ್ಗವ॥ 12-3-27 (80992)
ಪಿತಾ ಗುರುರ್ನ ಸಂದೇಹೋ ವೇದವಿದ್ಯಾಪ್ರದಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಅತೋ ಭಾರ್ಗವ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ ಮಯಾ ಗೋತ್ರಂ ತವಾಂತಿಕೇ॥ 12-3-28 (80993)
ತಮುವಾಚ ಭೃಗುಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರೋಪಃ ಪ್ರದಹನ್ನಿವ।
ಭೂಮೌ ನಿಪತಿತಂ ದೀನಂ ವೇಪಮಾನಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಂ॥ 12-3-29 (80994)
ಯಸ್ಮಾನ್ಮಿಥ್ಯಾವಿಚೀರ್ಣೋಽಹಮಸ್ತ್ರಲೋಭಾದಿಹ ತ್ವಯಾ।
ತಸ್ಮಾದೇತನ್ನ ತೇ ಮೂಢ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತಿ॥ 12-3-30 (80995)
ಅನ್ಯತ್ರ ವಧಕಾಲಾತ್ತೇ ಸದೃಶೇ ನ ಸಮೀಯುಪಃ।
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ನ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಿರಂ ತಿಷ್ಠೇತ್ಕದಾಚನ॥ 12-3-31 (80996)
ಗಚ್ಛೇದಾನೀಂ ನ ತೇ ಸ್ಥಾನಮನೃತಸ್ಯೇಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶೋ ಯುದ್ಧೇ ಭವಿತಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಭುವಿ॥ 12-3-32 (80997)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ರಾಮೇಣ ನ್ಯಾಯೇನೋಪಜಗಾಮಹ।
ದುರ್ಯೋಧನಮುಪಾಗಂಯ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೋಽಸ್ಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್॥ ॥ 12-3-33 (80998)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 3॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-3-1 ದಭೇನೇಂದ್ರಿಯಜಯೇನ॥ 12-3-5 ವಿಸ್ರಂಭೋ ವಿಶ್ವಾಸಃ॥ 12-3-6 ಶ್ಲೇಷ್ಮಮೇದೋಮಾಂಸೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-3-7 ಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ದೂರೀಕರ್ತುಂ। ಭಯಾನ್ನಿದ್ರಾಭಂಗಭಯಾತ್॥ 12-3-8 ಪ್ರಬೋಧನಾಶಂಕೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। 12-3-12 ಸೂಕರಸ್ಯೇವ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಸಂಸ್ಥಾನಂ ಪಸ್ಯ ತಂ। ಸೂಕರಸನ್ನಿಭಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-3-13 ಸೂಚೀಭಿರಿವ ತೀಕ್ಷ್ಣೈ ರೋಮಭಿಃ ಸಂವೃತಂ। ಸನ್ನಿರುದ್ಧಾಂಗಂ ತ್ರಾಸೇನ ಸಂಕುಚಿತಾಂಗಂ ನಾಮ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ। ನಾಮತೋ ನಾಂರಾ॥ 12-3-14 ಅಸೃಜಿ ಶೋಣಿತೇ॥ 12-3-19 ಯಾಸ್ಕೋ ನಾಮೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಪ್ರಸ್ತೋ ನಾಮೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ದೇವಯುಗೇ ಸತ್ಯಯುಗೇ॥ 12-3-23 ನಕುಶಲಃ ಅಭದ್ರಃ॥ 12-3-25 ಕಾಮಯಾ ಸ್ವರಸೇನ। ಕಾಮಯೇ ಸತ್ಯಮುಚ್ಯತಾಮಿತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-3-26 ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಯೋರಂತರೇ ಅನ್ಯತ್ರ ಜಾತಂ॥ 12-3-29 ಪ್ರಹಸನ್ನಿವೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-3-30 ತಸ್ಮಾದಿತಿ। ಹೇಮೂಢ ತೇ ತವ ವಧಕಾಲಾದನ್ಯತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತೀತಿ ನ ಕಿಂತು ವಧಕಾಲಏವ ನ ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತಿ। ಕಾಲಾಂತರೇ ತು ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತ್ಯೇವೇತ್ಯರ್ಥ ಇತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-3-31 ಸದೃಶೇಽರ್ಜುನಾದೌ ಶೂರೇ ತೇ ಪುರತಃ ಸ್ಥಿತೇ ಸಮೀಯುಷಃ ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ। ಸಮಿತ್ಯಾಜಿಸಮಿದ್ಯುಧ ಇತಿ ಸಂಪೂರ್ವಸ್ಯ ಇಣೋ ಯುದ್ಧಾರ್ಥತ್ವದರ್ಶನಾತ್। ಚಿರಂ ಮರಣಾವಧಿ ನ ತಿಷ್ಠೇದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರಂ॥ 12-3-33 ನ್ಯಾಯೇನಾಭಿವಂದನಾದಿಪೂರ್ವಕಂ ಉಪಜಗಾಮ। ಇಷ್ಟಂ ದೇಶಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 004
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.4. ಅಧ್ಯಾಯಃ 004
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸ್ವಯಂವರಮಂಟಪೇ ಕಲಿಂಗರಾಜಕನ್ಯಾಹರಣಂ॥ 1॥ ಕರ್ಣೇನ ತಮನುದ್ರುತವತೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರಾಜಯಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-4-0 (80999)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-4-0x (6710)
ಕರ್ಣಸ್ತು ಸಮವಾಪ್ಯೈವಮಸ್ತ್ರಂ ಭಾರ್ಗವನಂದನಾತ್।
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸಹಿತೋ ಮುಮುದೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-4-1 (81000)
ತತಃ ಕದಾಚಿದಾಜಾತಃ ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಯಂವರೇ।
ಕಲಿಂಗವಿಷಯೇ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಶ್ಚಿತ್ರಾಂಗದಸ್ಯ ಚ॥ 12-4-2 (81001)
ಶ್ರೀಮದ್ರಾಜಪುರಂ ನಾಮ ನಗರಂ ತತ್ರ ಭಾರತ।
ರಾಜಾನಃ ಶತಶಸ್ತತ್ರ ಕನ್ಯಾರ್ಥೇ ಸಮುಪಾಗಮನ್॥ 12-4-3 (81002)
ಶ್ರುತ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತ್ರ ಸಮೇತಾನ್ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾನ್।
ರಥೇನ ಕಾಂಚನಾಂಗೇನ ಕರ್ಣೇನ ಸಹಿತೋ ಯಯೌ॥ 12-4-4 (81003)
ತತಃ ಸ್ವಯಂವರೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಾನಾದೇಶ್ಯಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ನೃಪತಯಃ ಕನ್ಯಾರ್ಥೇ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-4-5 (81004)
ಶಿಶುಪಾಲೋ ಜರಾಸಂಧೋ ಭೀಷ್ಮಕೋ ವಕ್ರ ಏವ ಚ।
ಕಪೋತರೋಮಾ ನೀಲಶ್ಚ ರುಕ್ಮೀ ಚ ದೃಢವಿಕ್ರಮಃ॥ 12-4-6 (81005)
ಸೃಗಾಲಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜಃ ಸ್ತ್ರೀರಾಜ್ಯಾಧಿಪತಿಶ್ಚ ಯಃ।
ವಿಶೋಕಃ ಶತಧನ್ವಾ ಚ ಭೋಜೋ ವೀರಶ್ಚ ನಾಮತಃ॥ 12-4-7 (81006)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಂಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚಾರ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಜಾನಃ ಪ್ರಾಚ್ಯೋದೀಚ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-4-8 (81007)
ಕಾಂಚನಾಂಗದಿನಃ ಸರ್ವೇ ಶುದ್ಧಜಾಂಬೂನದಪ್ರಭಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಭಾಸ್ವರದೇಹಾಶ್ಚ ವ್ಯಾಘ್ರಾ ಇವ ಬಲೋತ್ಕಟಾಃ॥ 12-4-9 (81008)
ತತಃ ಸಮುಪವಿಷ್ಟೇಷು ತೇಷು ರಾಜಸು ಭಾರತ।
ವಿವೇಶ ರಂಗಂ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಧಾತ್ರೀವರ್ಷವರಾನ್ವಿತಾ॥ 12-4-10 (81009)
ತತಃ ಸಂಶ್ರಾವ್ಯಮಾಣೇಷು ರಾಜ್ಞಾಂ ನಾಮಸು ಭಾರತ।
ಅತ್ಯಕ್ರಾಮದ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ವರವರ್ಣಿನೀ॥ 12-4-11 (81010)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಕೌರವ್ಯೋ ನಾಮರ್ಷಯತ ಲಂಘನಂ।
ಪ್ರತ್ಯಪೇಧಚ್ಚ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಮಸತ್ಕೃತ್ಯ ನರಾಧಿಪಾನ್॥ 12-4-12 (81011)
ಸ ವೀರ್ಯಮದಮತ್ತತ್ವಾದ್ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಾವುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ರಥಮಾರೋಪ್ಯ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಮಾಜುಹಾವ ನರಾಧಿಪಾನ್॥ 12-4-13 (81012)
ತಮನ್ವಗಾದ್ರಥೀ ಖಂಗೀ ಬದ್ಧಗೋಧಾಂಗುಲಿತ್ರವಾನ್।
ಕರ್ಣಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪೃಷ್ಠತಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-4-14 (81013)
ತತೋ ವಿಮರ್ದಃ ಸುಮಹಾನ್ರಾಜ್ಞಾಮಾಸೀದ್ಯುಯುತ್ಸತಾಂ।
ಸನ್ನಹ್ಯತಾಂ ತನುತ್ರಾಣಿ ರಥಾನ್ಯೋಜಯತಾಮಪಿ। 12-4-15 (81014)
ತೇಽಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಕರ್ಣದುರ್ಯೋಧನಾವುಭೌ।
ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಮುಂಚಂತೋ ಮೇಘಾಃ ಪರ್ವತಯೋರಿವ॥ 12-4-16 (81015)
ಕರ್ಣಸ್ತೇಷಾಮಾಪತತಾಮೇಕೈಕೇನ ಶರೇಣ ಹ।
ಧನೂಂಷಿ ಚ ಶರವ್ರಾತಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೂತಲೇ॥ 12-4-17 (81016)
ತತೋ ವಿಧನುಷಃ ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ಕಾಂಶ್ಚಿದುದ್ಯತಕಾರ್ಮುಕಾನ್।
ಕಾಂಶ್ಚಿದುತ್ಸೃಜತೋ ಬಾಣಾನ್ರಥಶಕ್ತಿಗದಾಸ್ತಥಾ॥ 12-4-18 (81017)
ಲಾಘವಾವ್ದ್ಯಾಕುಲೀಕೃತ್ಯ ಕರ್ಣಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ।
ಹತಸೂತಾಂಶ್ಚ ಭೂಯಿಷ್ಠಾನ್ಸ ವಿಜಿಗ್ಯೇ ನರಾಧಿಪಾನ್॥ 12-4-19 (81018)
ತೇ ಸ್ವಯಂ ವಾಹಯಂತೋಽಶ್ವಾನ್ಯಾಹಿ ಯಾಹೀತಿ ವಾದಿನಃ।
ವ್ಯಪೇಯುಸ್ತೇ ರಣಂ ಹಿತ್ವಾ ರಾಜಾನೋ ಭಗ್ನಮಾನಸಾಃ॥ 12-4-20 (81019)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ಪಾಲ್ಯಮಾನೋಽಭ್ಯಯಾತ್ತದಾ।
ಹೃಷ್ಟಃ ಕನ್ಯಾಮುಪಾದಾಯ ನಗರಂ ನಾಗಸಾಹ್ವಯಂ॥ ॥ 12-4-21 (81020)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 4॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-4-2 ವಿಷಯೇ ದೇಶೇ॥ 12-4-6 ಭೀಷ್ಮಕೋ ಬಕ ಏವ ಚೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-4-7 ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾಧಿಪತಿಶ್ಚ ಯ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ತ್ರೈರಾಜ್ಯೇತಿ ಥ. ಪಾಠ॥ 12-4-10 ವರ್ಷವರಃ ಷಂಢಃ॥ 12-4-17 ಶಿರಾಂಸಿ ಸಶರಾಂಶ್ಚಾಪಾನಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-4-20 ವ್ಯಪೇಯುಃ ವ್ಯಪಗತಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 005
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.5. ಅಧ್ಯಾಯಃ 005
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕರ್ಣಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-5-0 (81021)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-5-0x (6711)
ಆದಿತ್ಕೃತಬಲಂ ಕರ್ಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ಸ ಮಾಗಧಃ।
ಆಹ್ವಯದ್ದ್ವೈರಥೇನಾಜೌ ಜರಾಸಂಧೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-5-1 (81022)
ತಯೋಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರವಿದುಷೋರ್ದ್ವಯೋಃ।
ಯುಧಿ ನಾನಾಪ್ರಹರಣೈರನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿವರ್ಷತೋಃ॥ 12-5-2 (81023)
ಕ್ಷೀಣಬಾಣೌ ವಿಧನುಷೌ ಭಗ್ನಖಂಗೌ ಮಹೀಂ ಗತೌ।
ಬಾಹುಭಿಃ ಸಮಸಜ್ಜೇತಾಮುಭಾವತಿಬಲಾನ್ವಿತೌ॥ 12-5-3 (81024)
[ಬಾಹುಕಂಟಕಯುದ್ಧೇನ ತಸ್ಯ ಕರ್ಣೋಽಥ ಯುಧ್ಯತಃ।]
ವಿಭೇದಂ ಸಂಧಿಂ ದೇಹಸ್ಯ ಜರಯಾ ಶ್ಲೇಷಿತಸ್ಯ ಹಿ॥ 12-5-4 (81025)
ಸ ವಿಕಾರಂ ಶರೀರಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನೃಪತಿರಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮೀತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಕರ್ಣಂ ವೈರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದೂರತಃ॥ 12-5-5 (81026)
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದದೌ ಸ ಕರ್ಣಾಯ ಮಾಲಿನೀಂ ನಗರೀಮನು।
ಅಂಗೇಷು ನರಶಾರ್ದೂಲ ಸ ರಾಜಾಽಽಸೀತ್ಸಪತ್ನಜಿತ್॥ 12-5-6 (81027)
ಪಾಲಯಾಮಾಸ ವರ್ಣಾಂಸ್ತು ಕರ್ಣಃ ಪರಬಲಾರ್ದನಃ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯಾನುಮತೇ ತವಾಪಿ ವಿದಿತಂ ತಥಾ॥ 12-5-7 (81028)
ಏವಂ ಶಸ್ತ್ರಪ್ರತಾಪೇನ ಪ್ರಥಿತಃ ಸೋಽಭವತ್ಕ್ಷಿತೌ।
ತ್ವದ್ಧಿತಾರ್ಥಂ ಸುರೇಂದ್ರೇಣ ಭಿಕ್ಷಿತೋ ವರ್ಮಕುಂಡಲೇ॥ 12-5-8 (81029)
ಸ ದಿವ್ಯೇ ಸಹಜೇ ಪ್ರಾದಾತ್ಕುಂಡಲೇ ಪರಮಾರ್ಚಿತೇ।
ಸಹಜಂ ಕವಚಂ ಚಾಪಿ ಮೋಹಿತೋ ದೇವಮಾಯಯಾ॥ 12-5-9 (81030)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಸಹಜೇನ ಚ ವರ್ಮಣಾ।
ನಿಹತೋ ವಿಜಯೇನಾಜೌ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ॥ 12-5-10 (81031)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಪಿ ಶಾಪೇನ ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕುಂತ್ಯಾಶ್ಚ ವರದಾನೇನ ಮಾಯಯಾ ಚ ಶತಕ್ರತೋಃ॥ 12-5-11 (81032)
ಭೀಷ್ಮಾವಮಾನಾತ್ಸಂಖ್ಯಾಯಾಂ ರಥಾನಾಮರ್ಧಕೀರ್ತನಾತ್।
ಶಲ್ಯತೇಜೋವಧಾಚ್ಚಾಪಿ ವಾಸುದೇವನಯೇನ ಚ। 12-5-12 (81033)
ರುದ್ರಸ್ಯ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ ವರುಣಸ್ಯ ಚ।
ಕುಬೇರದ್ರೋಣಯೋಶ್ಚೈವ ಕೃಪಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-5-13 (81034)
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಾದಾಯ ಯುಧಿ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ।
ಹತೋ ವೈಕರ್ತನಃ ಕರ್ಣೋ ದಿವಾಕರಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 12-5-14 (81035)
ಏವಂ ಶಪ್ತಸ್ತವ ಭ್ರಾತಾ ಬಹುಭಿಶ್ಚಾಪಿ ವಂಚಿತಃ।
ನ ಶೋಚ್ಯಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಯುದ್ಧೇ ಹಿ ನಿಧನಂ ಗತಃ॥ ॥ 12-5-15 (81036)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 5॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-5-4 ಬಾಹುಕಂಟಕಯುದ್ಧೇನ ಬಾಹುಕಂಟಕಂ ಕೇತಕಪತ್ರಂ ತದ್ವದ್ಯತ್ರ ಬಲಿನಾ ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಶರೀರಂ ಪಾಟ್ಯತೇ ತದ್ವಾಹುಕಂಟಕಂ ನಾಮ ಯುದ್ಧಂ॥ 12-5-5 ವಿಕಾರಂ ಪಾಟನರೂಪಂ॥ 12-5-7 ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಚಂಪಾಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 006
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.6. ಅಧ್ಯಾಯಃ 006
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕುಂತ್ಯಾ ಕರ್ಣವಧಾನುಶೋಚಿನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯಾಶ್ವಾಸನಂ॥ 1॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕುಂತೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮಂತ್ರಗೋಪನಂ ಮಾಭೂದಿತಿ ಶಾಪದಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-6-0 (81037)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-6-0x (6712)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ದೇವರ್ಷಿರ್ವಿರರಾಮ ಸ ನಾರದಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ರಾಜರ್ಷಿರ್ದಧ್ಯೌ ಶೋಕಪರಿಪ್ಲುತಃ॥ 12-6-1 (81038)
ತಂ ದೀನಮನಸಂ ವೀರಮಧೋವದನಮಾತುರಂ।
ನಿಃಶ್ವಸಂತಂ ಯಥಾ ನಾಗಂ ಪರ್ಯಶ್ರುನಯನಂ ತಥಾ॥ 12-6-2 (81039)
ಕುಂತೀ ಶೋಕಪರೀತಾಂಗೀ ದುಃಖೋಪಹತಚೇತನಾ।
ಅಬ್ರವೀನ್ಮಧುರಾಭಾಷಾ ಕಾಲೇ ವಚನಮರ್ಥವತ್॥ 12-6-3 (81040)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ನೈನಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಜಹಿ ಶೋಕಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶ್ರೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ॥ 12-6-4 (81041)
ಯಾಚಿತಃ ಸ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಭ್ರಾತಾ ಜ್ಞಾಪಯಿತುಂ ತವ।
ಭಾಸ್ಕರೇಣ ಚ ದೇವೇನ ಪಿತ್ರಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ॥ 12-6-5 (81042)
ಯದ್ವಾಚ್ಯಂ ಹಿತಕಾಮೇನ ಸುಹೃದಾಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ತಥಾ ದಿವಾಕರೇಣೋಕ್ತಃ ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ಮಮ ಚಾಗ್ರತಃ॥ 12-6-6 (81043)
ನ ಚೈನಮಶಕದ್ಭಾನುರಹಂ ವಾ ಸ್ನೇಹಕಾರಣೈಃ।
ಪುರಾ ಪ್ರತ್ಯನುನೇತುಂ ವಾ ನೇತುಂ ವಾಽಪ್ಯೇಕತಾಂ ತ್ವಯಾ॥ 12-6-7 (81044)
ತತಃ ಕಾಲಪರೀತಃ ಸ ವೈರಸ್ಯೋದ್ಧರಣೇ ರತಃ।
ಪ್ರತೀಪಕಾರೀ ಯುಷ್ಮಾಕಮಿತಿ ಚೋಪೇಕ್ಷಿತೋ ಮಯಾ॥ 12-6-8 (81045)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ತು ಮಾತ್ರಾ ಬಾಷ್ಪಾಕುಲೇಕ್ಷಣಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶೋಕವ್ಯಾಕುಲಲೋಚನಃ॥ 12-6-9 (81046)
ಭವತ್ಯಾ ಗೂಢಮಂತ್ರತ್ವಾದ್ವಂಚಿತಾಃ ಸ್ಮ ತದಾ ಭೃಶಂ॥ 12-6-10 (81047)
ಶಶಾಪ ಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಯೋಷಿತಃ।
ನ ಗುಹ್ಯಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯಂತೀತ್ಯೇವಂ ದುಃಖಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-6-11 (81048)
ಸ ರಾಜಾ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾಣಾಂ ಸಂಬಂಧಿಸುಹೃದಾಂ ತದಾ।
ಸ್ಮರನ್ನುದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯೋ ಬಭೂವೋದ್ವಿಗ್ನಚೇತನಃ॥ 12-6-12 (81049)
ತತಃ ಶೋಕಪರೀತಾತ್ಮಾ ಸಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ।
ನಿರ್ವೇದಮಗಮದ್ಧೀಮಾನ್ರಾಜ್ಯೇ ಸಂತಾಪಪೀಡಿತಃ॥ ॥ 12-6-13 (81050)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 6॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-6-1 ದಧ್ಯೌ ಭ್ರಾತೃವಧಜಂ ದೋಷಂ ಚಿಂತಿತವಾನ್॥ 12-6-5 ಯಾತಿತಃ ಸ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಭ್ರಾತ್ರ್ಯಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಯಾತಿತಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಸ್ತವತುಭ್ಯಂ ಭ್ರಾತ್ರ್ಯಂ ಭ್ರಾತುಃ ಕರ್ಮ ಕನಿಷ್ಠಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ ಜ್ಞಃಪಯಿತುಂ ತ್ವಯಾ ಸೌಭ್ರಾತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭ್ಯಃ ಪ್ರದರ್ಶನೀಯಮಿತ್ಯಭ್ಯರ್ಥಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-6-7 ಪ್ರತ್ಯನುನೇತುಂ ಶಯಯಿತುಂ॥ 12-6-8 ಕಾಲಪರೀತೋ ಮೃತ್ಯುಗ್ರಸ್ತಃ। ಉದ್ಧರಣೇ ಶತ್ರೂಣಾಂ ನಿಃಶೇಷನಾಶೇನೋನ್ಮೂಲನೇ॥ 12-6-12 ಕರ್ಮಣಿಷಷ್ಠ್ಯೌ॥ 12-6-13 ನಿರ್ವೇದಂ ರಾಜ್ಯಾದೌ ವೈರಾಗ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 007
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.7. ಅಧ್ಯಾಯಃ 007
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ಪರಿಶೋಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-7-0 (81051)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-7-0x (6713)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶೋಕವ್ಯಾಕುಲಚೇತನಃ।
ಶುಶೋಚ ದುಃಖಸಂತಪ್ತಃ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಕರ್ಣಂ ಮಹಾರಥಂ॥ 12-7-1 (81052)
ಆವಿಷ್ಟೋ ದುಃಖಶೋಕಾಭ್ಯಾಂ ನಿಃಶ್ವಸಂಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾರ್ಜುನಮುವಾಚೇದಂ ವಚನಂ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಃ॥ 12-7-2 (81053)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-7-3x (6714)
ಯದ್ಭೈಕ್ಷ್ಯಮಾಚರಿಷ್ಯಾಮ ವೃಷ್ಣ್ಯಂಧಕಪುರೇ ವಯಂ।
ಜ್ಞಾತೀನ್ನಿಷ್ಪುರುಷಾನ್ಕೃತ್ವಾ ನೇಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮ ದುರ್ಗತಿಂ॥ 12-7-3 (81054)
ಅಮಿತ್ರಾ ನಃ ಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥಾ ವೃತ್ತಾರ್ಥಾಃ ಕುರವಃ ಕಿಲ।
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ಹತ್ವಾ ಕಿಂ ಧರ್ಮಫಲಮಾಪ್ನುಮಃ॥ 12-7-4 (81055)
ಧಿಗಸ್ತು ಕ್ಷಾತ್ರಮಾಚಾರಂ ಧಿಗಸ್ತು ಬಲಮೌರಸಂ।
ಧಿಗಸ್ತು ಚಾರ್ಥಂ ಯೇನೇಮಾಮಾಪದಂ ಗಮಿತಾ ವಯಂ॥ 12-7-5 (81056)
ಸಾಧು ಕ್ಷಮಾ ದಮಃ ಶೌಚಮವಿರೋಧೋ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಂ ನಿತ್ಯಾನಿ ವನಚಾರಿಣಾಂ॥ 12-7-6 (81057)
ವಯಂ ತು ಲೋಭಾನ್ಮೋಹಾಚ್ಚ ದಂಭಂ ಮಾನಂ ಚ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ರಾಜ್ಯಕ್ಲೇಶಬುಭುಕ್ಷಯಾ॥ 12-7-7 (81058)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ರಾಜ್ಯೇನ ನಾಸ್ಮಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಹರ್ಷಯೇತ್।
ಬಾಂಧವಾನ್ನಿಹತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಾಮಿಷೈಷಿಣಃ॥ 12-7-8 (81059)
ತೇ ವಯಂ ಪೃಥಿವೀಹೇತೋರವಧ್ಯಾನ್ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ಸಂಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜೀವಾಮೋ ಹೀನಾರ್ಥಾ ಹತಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-7-9 (81060)
ಆಮಿಷೇ ಗೃಧ್ಯಮಾನಾನಾಮಶುಭಂ ವೈ ಶುನಾಮಿವ।
ಆಮಿಷಂ ಚೈವ ನೋ ನಷ್ಟಮಾಮಿಷಸ್ಯ ಚ ಭೋಜಿನಾಂ॥ 12-7-10 (81061)
ನ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಸಕಲಯಾ ನ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ರಾಶಿಭಿಃ।
ನ ಗಜಾಶ್ವೇನ ಸರ್ವೇಣ ತೇ ತ್ಯಾಜ್ಯಾ ಯ ಇಮೇ ಹತಾಃ॥ 12-7-11 (81062)
ಕಾಮಮನ್ಯುಪರೀತಾಸ್ತೇ ಕ್ರೋಧಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಮೃತ್ಯುಯಾನಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಗತಾ ವೈವಸ್ವತಕ್ಷಯಂ॥ 12-7-12 (81063)
ಬಹುಕಲ್ಯಾಣಮಿಚ್ಛಂತ ಈಹಂತೇ ಪಿತರಃ ಸುತಾನ್।
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ವಂದನೇನ ತಿತಿಕ್ಷಯಾ॥ 12-7-13 (81064)
ಉಪವಾಸೈಸ್ತಥೇಜ್ಯಾಭಿರ್ವ್ರತಕೌತುಕಮಂಗಲೈಃ।
ಲಭಂತೇ ಮಾತರೋ ಗರ್ಭಾಂಸ್ತಾನ್ಮಾಸಾಂದಶ ಬಿಭ್ರತಿ॥ 12-7-14 (81065)
ಯದಿ ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಜಾತಾ ಜೀವಂತಿ ವಾ ಯದಿ।
ಸಂಭಾಘಿತಾ ಜಾತಬಲಾ ವಿದಧ್ಯುರ್ಯದಿ ನಃ ಸುಖಂ।
ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚೈವೇತಿ ಕೃಪಣಾಃ ಫಲಹೇತವಃ॥ 12-7-15 (81066)
ತಾಸಾಮಯಂ ಸಮುದ್ಯೋಗೋ ನಿರ್ವೃತ್ತಃ ಕೇವಲೋಽಫಲಃ।
ಯದಾಸಾಂ ನಿಹತಾಃ ಪುತ್ರಾ ಯುವಾನೋ ಮೃಷ್ಟಕುಂಡಲಾಃ॥ 12-7-16 (81067)
ಅಭುಕ್ತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್ಭೋಗಾನೃಣಾನ್ಯನಪಹಾಯ ಚ।
ಪಿತೃಭ್ಯೋ ದೇವತಾಭ್ಯಶ್ಚ ಗತಾ ವೈಯಸ್ವತಕ್ಷಯಂ॥ 12-7-17 (81068)
ಯದೈಷಾಮಂಬ ಪಿತರೌ ಜಾತಕರ್ಮಕರಾವಿಹ।
ಸಂಜಾತಬಾಲರೂಪೇಷು ತದೈವ ನಿಹತಾ ನೃಷಾಃ॥ 12-7-18 (81069)
ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಮಮನ್ಯುಭ್ಯಾಂ ಕ್ರೋಧಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ನ ತೇ ಜಯಫಲಂ ಕಿಂಚಿದ್ಭೋಕ್ತಾರೋ ಜಾತು ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 12-7-19 (81070)
ಪಾಂಚಾಲಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಹತಾ ಏವ ಹಿ ಯೇ ಹತಾಃ।
ನ ಸಕಾಮಾ ವಯಂ ತೇ ಚ ನ ಚಾಸ್ಮಾಭಿರ್ನ ತೈರ್ಜಿತಂ॥ 12-7-20 (81071)
ನ ತೈರ್ಭುಕ್ತೇಯಮವನಿರ್ನ ನಾರ್ಯೋ ಗೀತವಾದಿತಂ।
ನಾಮಾತ್ಯಸುಹೃದಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ನ ಚ ಶ್ರುತವತಾಂ ಶ್ರುತಂ।
ನ ರತ್ನಾನಿ ಪರಾರ್ಧ್ಯಾನಿ ನ ಭೂರ್ನ ದ್ರವಿಣಾಗಮಃ॥ 12-7-21 (81072)
ನ ಚ ಧರ್ಂಯಾನಿಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಪದ್ಯಾಮ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ವಯಮೇವಾಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿನಾಶೇ ಕಾರಣಂ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರೇಣ ನಿಕೃತಿಪ್ರೀತಿಸಂಯುತಾಃ॥ 12-7-22 (81073)
ಸದೈವ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೋ ದ್ವೇಷ್ಟಾ ವಿದ್ವೇಷಜೀವನಃ।
ಮಿಥ್ಯಾವೃತ್ತಶ್ಚ ಸತತಮಸ್ಮಾಸ್ವನಪರಾಧಿಷು॥ 12-7-23 (81074)
ಋದ್ಧಿಮಸ್ಮಾಸು ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿವರ್ಣೋ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ನೃಪತಿಃ ಸೌಬಲೇನ ನಿವೇದಿತಃ॥ 12-7-24 (81075)
ತಂ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಗೃಧ್ನುತ್ವಾದನುಮೇನೇಽನಯೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಅನಪೇಕ್ಷ್ಯೈವ ಪಿತರಂ ಗಾಂಗೇಯಂ ವಿದುರಂ ತಥಾ॥ 12-7-25 (81076)
ಅಸಂಶಯಂ ತ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಯಥೈವಾಹಂ ತಥಾ ಗತಃ।
ಅನಿಯಂಯಾಶುಚಿಂ ಲುಬ್ಧಂ ಪುತ್ರಂ ಕಾಮವಶಾನುಗಂ॥ 12-7-26 (81077)
ಯಶಸಃ ಪತಿತೋ ದೀಪ್ತಾದ್ಧಾತಯಿತ್ವಾ ಸಹೋದರಾನ್।
ಇಮೌ ಹಿ ವೃದ್ಧೌ ಶೋಕಾಗ್ನೌ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸ ಸುಯೋಧನಃ।
ಅಸ್ಮತ್ಪ್ರದ್ವೇಷಸಂತಪ್ತಃ ಪಾಪಬುದ್ಧಿಃ ಸದೈವ ಹ॥ 12-7-27 (81078)
ಕೋ ಹಿ ಬಂಧುಃ ಕುಲೀನಃ ಸಂಸ್ತಥಾ ಬ್ರೂಯಾತ್ಸುಹೃಜ್ಜನೇ।
ಯಥಾಽಸಾವವದದ್ವಾಕ್ಯಂ ಯುಯುತ್ಸುಃ ಕೃಷ್ಣಸನ್ನಿಧೌ॥ 12-7-28 (81079)
ಆತ್ಮನೋ ಹಿ ವಯಂ ದೋಷಾದ್ವಿನಷ್ಟಾಃ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಪ್ರದಹಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಭಾಸ್ವರಾ ಇವ ತೇಜಸಾ॥ 12-7-29 (81080)
ಸೋಽಸ್ಮಾಕಂ ವೈರಪುರುಷೋ ದುರ್ಮತಿಃ ಪ್ರಗ್ರಹಂ ಗತಃ।
ದುರ್ಯೋಧನಕೃತೇ ಹ್ಯೇತತ್ಕುಲಂ ನೋ ವಿನಿಪಾತಿತಂ॥ 12-7-30 (81081)
ಅವಧ್ಯಾನಾಂ ವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮ ವಾಚ್ಯತಾಂ ॥ 12-7-31 (81082)
ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ಯಾಂತಕರಣಂ ದುರ್ಮತಿಂ ಪಾಪಪೂರುಷಂ।
ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇಶ್ವರಂ ಕೃತ್ವಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽದ್ಯ ಶೋಚತಿ॥ 12-7-32 (81083)
ಹತಾಃ ಶೂರಾಃ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ವಿಷಯೋಽಸೌ ವಿನಾಶಿತಃ।
ಹತ್ವಾ ನೋ ವಿಗತೋ ಮನ್ಯುಃ ಶೋಕೋ ಮಾಂ ದಾರಯತ್ಯಯಂ॥ 12-7-33 (81084)
ಧನಂಜಯ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಕಲ್ಯಾಣೇನೋಪಹನ್ಯತೇ।
[ಖ್ಯಾಪನೇನಾನುತಾಪೇನ ದಾನೇನ ತಪಸಾಽಪಿ ವಾ।
ನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ತೀರ್ಥಗಮನಾಚ್ಛುತಿಸ್ಮೃತಿಜಪೇನ ವಾ॥] 12-7-34 (81085)
ತ್ಯಾಗವಾಂಶ್ಚ ಪುನಃ ಪಾಪಂ ನಾಲಂ ಕರ್ತುಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ತ್ಯಾಗವಾಂಜನ್ಮಮರಣೇ ನಾಪ್ನೋತೀತಿ ಶ್ರುತಿರ್ಯತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತವರ್ತ್ಮಾ ಕೃತಮತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-7-35 (81086)
ಸ ಧನಂಜಯ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಮುನಿರ್ಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಃ।
ವನಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ವಃ ಸರ್ವಾನ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಪರಂತಪ॥ 12-7-36 (81087)
ನ ಹಿ ಕೃತ್ಸ್ನತಮೋ ಧರ್ಮಃ ಶಕ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಪರಿಗ್ರಹವತಾ ತನ್ಮೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮರಿಸೂದನ॥ 12-7-37 (81088)
ಮಯಾ ನಿಸೃಷ್ಟಂ ಪಾಪಂ ಹಿ ಪರಿಗ್ರಹಮಭೀಪ್ಸತಾ।
ಜನ್ಮಕ್ಷಯನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಶಕ್ಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-7-38 (81089)
ಸ ಪರಿಗ್ರಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸುಖಾನಿ ಚ।
ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ವಿಶೋಕೋ ನಿರ್ಮಮಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಪ್ರಶಾಸಧ್ವಮಿಮಾಮುರ್ವೀ ಕ್ಷೇಮಾಂ ನಿಹತಕಂಟಕಾಂ।
ನ ಮಮಾರ್ಥೋಽಸ್ತಿ ರಾಜ್ಯೇನ ಭೋಗೈರ್ವಾ ಕುರುನಂದನ॥ 12-7-39 (81090)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಕುರುರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಉಪಾರಮತ್ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಕನೀಯಾನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ ॥ 12-7-40 (81091)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 7॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-7-2 ದುಃಖಂ ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಾದೀನಾಂ ತಾಪಃ। ಶೋಕಸ್ತತ್ಕೃತಂ ವೈಕಲ್ಯಂ॥ 12-7-3 ಯದ್ಯದಿ ಭೈಕ್ಷ್ಯಮಾಚೀರ್ಣಂ ಸ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿ ಜ್ಞಾತಿವಧಾಜ್ಜಾತಾ ದುರ್ಗತಿರ್ನ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಲಿಙ್ನಿಮಿತ್ತೇ ಲೃಂಕ್ರಿಯಾತಿಪತ್ತೌ॥ 12-7-8 ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಿಜಯೈಷಿಣ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-10 ಅಮಿಷೇ ಗೃಧ್ಯಮಾನಾನಾಮಶುಭಂ ವೈ ಶುನಾಮಿವ। ಆಮಿಷಂ ಚೈವ ನೋಹೀಷ್ಟಮಾಮಿಷಸ್ಯ ವಿವರ್ಜನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಆಮಿಷೇ ರಾಜ್ಯನಿಮಿತ್ತೇ। ಅಶುಭಂ ಜ್ಞಾತಿದ್ರೋಹಾಖ್ಯಂ। ಶುನಾಮಿವೇತರೇಷಾಂ ಭವತಿ ನೋ ಹ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಾಮಿಷಂ ಚಾಽಽಮಿಷಸ್ಯ ವಿವರ್ಜನಂ ಚೇತಿ ದ್ವಯಮಪೀಷ್ಟಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-7-11 ಬಂಧೂನಾಮರ್ಥೇ ಸರ್ವಂ ತ್ಯಾಜ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-7-14 ವ್ರತಾನಿ ಗೌರೀವ್ರತಾದೀನಿ। ಕೌತುಕಾನಿ ದುರ್ಗೋತ್ಸವಾದೀನಿ। ಮಂಗಲಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣಶಿಲಾದೀನಿ ತೈಃ॥ 12-7-16 ಯದಾ ಸಂನಿಹಿತಾಃ ಪುತ್ರಾ ಇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-17 ಅನಪಹಾಯ ಅಪರಿಹೃತ್ಯ। ಅನವದಾಯೇತಿ ಪಾಠೇ ಅಪರಿಶೋಧ್ಯ। ಪಿತೃಭ್ಯ ಇತಿ ಷಷ್ಠ್ಯರ್ಥೇ ಚತುರ್ಥೀ॥ 12-7-18 ಅರ್ಜುನೇನ ಸಹ ವದನ್ನಪಿ ಸನ್ನಿಹಿತಾಂ ಮಾತರಂ ಸಂಬೋಧಯತಿ ಹೇ ಅಂಬೇತಿ। ಪಿತರೌ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಗಾಂಧಾರೀಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೌ ಯದೈವ ಜಾತಕರ್ಮಕರೌ ತದೈವ ತೇ ನೃಪಾ ದುರ್ಯೋಧನಪ್ರಭೃತಯೋ ಹತಾಃ॥ 12-7-19 ನ ತೇ ಜನ್ಮಫಲಂ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-21 ಶ್ರುತವತಾಂ ಪಂಡಿತಾನಾಂ। ರತ್ನಾನೀತ್ಯಾದೌ ಭುಕ್ತಾನೀತ್ಯಾದಿರ್ಯಥಾಲಿಂಗಂ ಶೇಷಃ। ನಾಮಾತ್ಯಸಮಿತೌ ಕಥ್ಯಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-24 ಹರಿಣಃ ಪಾಂಡುರಃ। ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ನೃಪತೇರಿತಿ ಡ.ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-27 ಪಾಪಬುದ್ಧಿಃ ಸುಹೃಜ್ಜನೈರಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-29 ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯೇವ ತೇಜಸೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-30 ಪ್ರಗ್ರಹಂ ದೃಢಬಂಧನಂ। ಗತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಃ। ನೋಽತ್ಮಾಭಿಃ॥ 12-7-33 ವಿಷಯಃ ಆಪಿಷಂ। ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ। ತಾನ್ಹತ್ವಾ ವಿಗತಃ॥ 12-7-34 ಕಲ್ಯಾಣೇನೋಪಕಾರೇಣ। ನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ತ್ಯಾಗೇನ॥ 12-7-35 ಶ್ರುತಿಸ್ತ್ಯಾಗೇನೈಕೇ ಅಮೃತತ್ವಮಾನಶುರಿತಿ। ಪ್ರಾಪ್ತವರ್ತ್ಮಾ ಲಬ್ಧಯೋಗಮಾರ್ಗಃ। ತ್ಯಾಗೇ ಯದಾ ಕೃತಮತಿರಿತಿ ಟ. ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-7-37 ನಹಿ ಕಶ್ಚಿದ್ಗೃಹೇ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಡ. ದ. ಪಾಠಃ। ಪರಿಗ್ರಹವತಾ ಗೃಹಸ್ಥೇನ ನಹಿ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಶಕ್ಯಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 008
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.8. ಅಧ್ಯಾಯಃ 008
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-8-0 (81092)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-8-0x (6715)
ಅಥಾರ್ಜುನ ಉವಾಚೇದಮಧಿಕ್ಷಿಪ್ತ ಇವಾಕ್ಷಮೀ।
ಅಭಿನೀತತರಂ ವಾಕ್ಯಂ ದೃಢವಾದಪರಾಕ್ರಮಃ॥ 12-8-1 (81093)
ದರ್ಶಯನ್ನೈಂದ್ರಿರಾತ್ಮಾನಮುಗ್ರಮುಗ್ರಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಸ್ಮಯಮಾನೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್॥ 12-8-2 (81094)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-8-3x (6716)
ಅಹೋ ದುಃಖಮಹೋ ಕೃಚ್ಛ್ರಮಹೋ ವೈಕ್ಲವ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಯತ್ಕೃತ್ವಾಽಮಾನುಷಂ ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇಥಾಃ ಶ್ರಿಯಮುತ್ತಮಾಂ॥ 12-8-3 (81095)
ಶತ್ರೂನ್ಹತ್ವಾ ಮಹೀಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣೋಪಪಾದಿತಾಂ।
ಹತಾಮಿತ್ರಃ ಕಥಂ ಸ ತ್ವಂ ತ್ಯಜೇಥಾ ಬುದ್ಧಿಲಾಘವಾತ್॥ 12-8-4 (81096)
ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ಹಿ ಕುತೋ ರಾಜ್ಯಂ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಸ್ಯ ವಾ ಪುನಃ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚ ಮಹೀಪಾಲಾನವಧೀಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ॥ 12-8-5 (81097)
ಯೋ ಹ್ಯಾಜಿಜೀವಿಷೇದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಕರ್ಮಣಾ ನೈವ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್।
ಸಮಾರಂಭಾನ್ಬುಭೂಷೇತ ಹತಸ್ವಸ್ತಿರಕಿಂಚನಃ।
ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವಿಖ್ಯಾತೋ ನ ಪುತ್ರಪಶುಸಂಹಿತಃ॥ 12-8-6 (81098)
ಕಾಪಾಲೀಂ ನೃಪ ಪಾಪಿಷ್ಠಾಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸಾದ್ಯ ಜೀವತಃ।
ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ರಾಜ್ಯಮೃದ್ಧಂ ತೇ ಲೋಕೋಽಯಂ ಕಿಂ ವದಿಷ್ಯತಿ॥ 12-8-7 (81099)
ಸರ್ವಾರಂಭಾನ್ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಹತಸ್ವಸ್ತಿರಕಿಂಚನಃ।
ಕಸ್ಮಾದಾಶಂಸಸೇ ಭೈಕ್ಷಂ ಚರ್ತುಂ ಪ್ರಾಕೃತವತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-8-8 (81100)
ಕಸ್ಮಾದ್ರಾಜಕುಲೇ ಜಾತೋ ಜಿತ್ವಾ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವಖಿಲೌ ಹಿತ್ವಾ ವನಂ ಮೌಢ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಸೇ॥ 12-8-9 (81101)
ಯದೀಮಾನಿ ಹವೀಂಷೀಹ ವಿಮಥಿಷ್ಯಂತ್ಯಸಾಧವಃ।
ಭವತಾ ವಿಪ್ರಹೀಣತ್ವಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತ್ವಾಮೇವ ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-8-10 (81102)
ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಮುನೀನಾಂ ಚ ಇತಿ ವೈ ನಹುಷೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಕೃತ್ವಾ ನೃಶಂಸಂ ಹ್ಯಧನೇ ಧಿಗಸ್ತ್ವಧನತಾಮಿಹ॥ 12-8-11 (81103)
ಆಶ್ವಸ್ತನ್ಯಮೃಷೀಣಾಂ ಹಿ ವಿದ್ಯತೇ ವೇದ ತದ್ಭವಾನ್।
ಯಂ ತ್ವಿಮಂ ಧರ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಧನಾದೇಷ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-8-12 (81104)
ಧರ್ಮಂ ಸ ಹರತೇ ತಸ್ಯ ಧನಂ ಹರತಿ ಯಸ್ಯ ಯಃ।
ಹ್ರಿಯಮಾಣೇ ಧನೇ ರಾಜನ್ವಯಂ ಕಸ್ಯ ಕ್ಷಮೇಮಹಿ॥ 12-8-13 (81105)
ಅಭಿಶಸ್ತಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ದರಿದ್ರಂ ಪಾರ್ಶ್ವತಃ ಸ್ಥಿತಂ।
ದಾರಿದ್ರ್ಯಂ ಪಾತಕಂ ಲೋಕೇ ಕಸ್ತಚ್ಛಂಸಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-8-14 (81106)
ಪತಿತಃ ಶೋಚ್ಯತೇ ರಾಜನ್ನಿರ್ಧನಶ್ಚಾಪಿ ಶೋಚ್ಯತೇ।
ವಿಶೇಷಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಪತಿತಸ್ಯಾಧನಸ್ಯ ಚ॥ 12-8-15 (81107)
ಅರ್ಥೇಭ್ಯೋ ಹಿ ವಿವೃದ್ಧೇಭ್ಯಃ ಸಂಭೃತೇಭ್ಯಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪರ್ವತೇಭ್ಯ ಇವಾಪಗಾಃ॥ 12-8-16 (81108)
ಅರ್ಥಾದ್ಧರ್ಮಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚೈವ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಾಽಪಿ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿನಾ ಹ್ಯರ್ಥಂ ನ ಸಿಧ್ದ್ಯತಿ॥ 12-8-17 (81109)
ಅರ್ಥೇನ ಹಿ ವಿಹೀನಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯಾಲ್ಪಮೇಧಸಃ।
ವಿಚ್ಛಿದ್ಯಂತೇ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಕುಸರಿತೋ ಯಥಾ॥ 12-8-18 (81110)
ಯಸ್ಯಾರ್ಥಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಯಸ್ಯಾರ್ಥಾಸ್ತಸ್ಯ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಯಸ್ಯಾರ್ಥಾಃ ಸ ಪುಮಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಯಸ್ಯಾರ್ಥಾಃ ಸ ಚ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-8-19 (81111)
ಅಧನೇನಾರ್ಥಕಾಮೇನ ನಾರ್ಥಃ ಶಕ್ಯೋ ವಿಧಿತ್ಸಿತುಂ।
ಅರ್ಥೈರರ್ಥಾ ನಿಬಧ್ಯಂತೇ ಗಜೈರಿವ ಮಹಾಗಜಾಃ॥ 12-8-20 (81112)
ಧರ್ಮಃ ಕಾಮಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚ ಹರ್ಷಃ ಕ್ರೋಧಃ ಶ್ರುತಂ ದಮಃ।
ಅರ್ಥಾದೇತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ನರಾಧಿಪ॥ 12-8-21 (81113)
ಧನಾತ್ಕುಲಂ ಪ್ರಭವತಿ ಧನಾದ್ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ನಾಧನಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯಯಂ ಲೋಕೋ ನ ಪರಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 12-8-22 (81114)
ನಾಧನೋ ಧರ್ಮಕೃತ್ಯಾನಿ ಯಥಾವದನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಧನಾದ್ಧಿ ಧರ್ಮಃ ಸ್ರವತಿ ಶೈಲಾದಭಿನದೀ ಯಥಾ॥ 12-8-23 (81115)
ಯಃ ಕೃಶಾರ್ಥಃ ಕೃಶಗವಃ ಕೃಶಭೃತ್ಯಃ ಕೃಶಾಂತಿಥಿಃ।
ಸ ವೈ ರಾಜನ್ಕೃಶೋ ನಾಮ ನ ಶರೀರಕೃಶಃ ಕೃಶಃ॥ 12-8-24 (81116)
ಅವೇಕ್ಷಸ್ವ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪಶ್ಯ ದೇವಾಸುರಂ ಯಥಾ।
ರಾಜನ್ಕಿಮನ್ಯಜ್ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ವಧಾದ್ಗೃಧ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-8-25 (81117)
ನ ಚೇದ್ಧರ್ತವ್ಯಮನ್ಯಸ್ಯ ಕಥಂ ತದ್ಧರ್ಮಮಾರಭೇತ್।
ಏತಾವಾನೇವ ವೇದೇಷು ನಿಶ್ಚಯಃ ಕವಿಭಿಃ ಕೃತಃ॥ 12-8-26 (81118)
ಅಧ್ಯೇತವ್ಯಾ ತ್ರಯೀ ನಿತ್ಯಂ ಭವಿತವ್ಯಂ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ।
ಸರ್ವಥಾ ಧನಮಾಹಾರ್ಯಂ ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಯತ್ನತಃ॥ 12-8-27 (81119)
ದ್ರೋಹಾದ್ದೇವೈರವಾಪ್ತಾನಿ ದಿವಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ದ್ರೋಹಾತ್ಕಿಮನ್ಯಜ್ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಗೃಧ್ಯಂತೇ ಯೇನ ದೇವತಾಃ॥ 12-8-28 (81120)
ಇತಿ ದೇವಾ ವ್ಯವಸಿತಾ ವೇದವಾದಾಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾಃ।
ಅಧೀಯಂತೇಽಧ್ಯಾಪಯಂತೇ ಯಜಂತೇ ಯಾಜಯಂತಿ ಚ॥ 12-8-29 (81121)
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತದೇವ ತಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಯದಪ್ಯಾದದತೇಽನ್ಯತಃ।
ನ ಪಶ್ಯಾಮೋಽನಪಕೃತಂ ಧನಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕ್ವಚಿದ್ವಯಂ॥ 12-8-30 (81122)
ಏವಮೇವ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ಯಜಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಜಿತ್ವಾ ಮಮೇಯಂ ಬ್ರುವತೇ ಪುತ್ರಾ ಇವ ಪಿತೃರ್ಧನಂ॥ 12-8-31 (81123)
ರಾಜರ್ಷಯೋಽಪಿ ತೇ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಾ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯೇಷಾಂ ನಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-8-32 (81124)
ಯಥೈವ ಪೂರ್ಣಾದುದಧೇಃ ಸ್ಯಂದಂತ್ಯಾಪೋ ದಿಶೋ ದಶ।
ಏವಂ ರಾಜಕುಲಾದ್ವಿತ್ತಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-8-33 (81125)
ಆಸೀದಿಯಂ ದಿಲೀಪಸ್ಯ ನೃಗಸ್ಯ ನಹುಷಸ್ಯ ಚ।
ಅಂಬರೀಪಸ್ಯ ಮಾಂಧಾತುಃ ಪೃಥಿವೀ ಸಾ ತ್ವಯಿ ಸ್ಥಿತಾ॥ 12-8-34 (81126)
ಸ ತ್ವಾಂ ದ್ರವ್ಯಮಯೋ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರ್ವದಕ್ಷಿಣಃ।
ತಂ ಚೇನ್ನ ಯಜಸೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ವಂ ರಾಜ್ಯಕಿಲ್ಬಿಷಂ॥ 12-8-35 (81127)
ಯೇಷಾಂ ರಾಜಾಽಶ್ವಮೇಧೇನ ಯಜತೇ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾ।
ಉಪೇತ್ಯ ತಸ್ಯಾವಭೃಥೇ ಪೂತಾಃ ಸರ್ವೇ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 12-8-36 (81128)
ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಹಾದೇವಃ ಸರ್ವಮೇಧೇ ಮಹಾಮಖೇ।
ಜುಹಾವ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತಥೈವಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-8-37 (81129)
ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ ಭೂತಿಪಥೋ ನಾಸ್ತ್ಯಂತಮನುಶುಶ್ರುಮ।
ಮಹಾಜನಪಥಂ ಗಂತಾ ಮಾ ರಾಜನ್ಕುಪಥಂ ಗಮಃ॥ ॥ 12-8-38 (81130)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 8॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-8-1 ದೃಢೌ ಯುಕ್ತಿಶಕ್ತ್ಯುಪೇತೌ ವಾದಪರಾಕ್ರಮಾವುಕ್ತಿವಿಕ್ರಮೌ ಯಸ್ಯ ಸ ತಥಾ॥ 12-8-2 ದರ್ಶಯನ್ನೈಂದ್ರಮಾತ್ಮನಿಮಿತಿ ಡ.ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-8-5 ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ಸ್ವೀಯವಧೇ ಕಾತರಸ್ಯ। ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಸ್ಯ ಪರವಧೇ ಅಲಸಸ್ಯ॥ 12-8-6 ಯಃ ಪುಮಾನ್ಹತಸ್ವಸ್ತಿರ್ನಷ್ಟಕಲ್ಯಾಣಃ। ಅಕಿಂಚನೋ ದರಿದ್ರಃ। ಅತಏವ ಕಮಾತ್ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ನ ವಿಖ್ಯಾತಃ। ಪುತ್ರಪಶುಸಂಹಿತಃ ಪುತ್ರಾದಿಭಿರಾಶ್ಲಿಷ್ಟಶ್ಚ ನ ಭವತಿ। ಸ ಭೈಕ್ಷಂ ಆಜಿಜೀವಿಷೇದುಪಜೀವಿತುಮಿಚ್ಛೇತ್। ಸ ಕರ್ಮಣಾ ಪೌರುಷೇಣ ಕಸ್ಯಚಿದಪಿ ಪರಸ್ಯ। ಸಮಾರಭ್ಯಂತ ಇತಿ ಸಮಾರಂಭಾ ಅರ್ಥಾಸ್ತಾನ್ನೈವ ಬುಭೂಷೇತ ನೈವ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛೇತ್। ತ್ವಂ ತು ಪ್ರಾಪ್ತಕಲ್ಯಾಣಃ ಸಂಪನ್ನಃ ಖ್ಯಾತಃ ಪುತ್ರಾದ್ಯಾಶ್ಲಿಷ್ಟಶ್ಚ ಪೌರುಷೇಣಾರ್ಥಾಂಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ನಾಜಿಜೀವಿಷೇದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಕರ್ಮಣಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್। ಸಮಾರಂಭಾದ್ವುಭೂಷೇತ ಹತಸ್ವಸ್ತಿರಕಿಂಚನಃ। ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ಯೋ ಹ್ಯಾಜಿಜೀವಿಷೇದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಕರ್ಮಣಾ ನೈವ ಕೇನಚಿತ್। ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಸರ್ವಲೋಕೇನ ವಿಖ್ಯಾತೋ ನ ಪುತ್ರಪಶುಸಂಹಿತಃ। ಕಾಪಾಲೀಂ ನೃಪ ಪಾಪಿಷ್ಠಾಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವತೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-8-7 ಕಾಪಾಲೀಂ ಭಿಕ್ಷಾಪಾತ್ರವತೀಂ। ಸಂತ್ಯಜ್ಯರಾಜ್ಯಮೃದ್ಧಿಂ ತ್ವಾಂ ಲೋಕೋಽಯಂ ಪ್ರವದಿಷ್ಯತೀತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-8-8 ಸರ್ವಾರಂಭಾನ್ಸರ್ವಾರ್ಥಾಂಧರ್ಮಾದೀನ್ ಪ್ರಾಕೃತವನ್ಮೂಢವತ್॥ 12-8-11 ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಮುನೀನಾಂ ಚ ರಾಜ್ಯಾದಪ್ಯಧಿಕಂ ಮತಮಿತಿ ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ತದುದ್ದಿಶ್ಯ ನಹುಷೋ ರಾಜಾ ಅಧನತಾಮಿಹ ಧಿಗಸ್ತ್ವಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್। ಅಧನೇ ಧನಾಭಾವೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಸತಿ ಪುರುಷೋ ನೃಶಂಸಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಜೀವತೀತಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯಂ ಪಾಪಹೇತುತ್ವಾನ್ನಿಂದಿತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಆಕಿಂಚನ್ಯಮಹೀನಸ್ಯ ಮೃತ್ಯವೇ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-8-25 ಯತ್ತೂಕ್ತಂ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಪರಸ್ಪರಂ ಯುದ್ಧೇ ಹತಾನಾಂ ಹಂತೄಣಾಂ ಚ ಶ್ರೇಯೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ತಚ್ಛಿಷ್ಟಾಚಾರದರ್ಶನೇನ ದೂಷಯತಿ। ಅವೇಕ್ಷಸ್ವೇತ್ಯಾದಿನಾ॥ 12-8-26 ಅನ್ಯಸ್ಯ ಪರಸ್ಯ ಧನಂ ಚೇನ್ನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ತತ್ತರ್ಹಿ ರಾಜಾ ಕಥಂ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್। ತಸ್ಯ ವೃತ್ತ್ಯಂತರಾಭಾವಾನ್ನ ಕಥಂಚಿದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-8-32 ನಿರುಚ್ಯತೇ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತ್ವೇನ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ॥ 12-8-33 ಸ್ಯಂದಂತಿ ಪ್ರಸ್ರವಂತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 009
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.9. ಅಧ್ಯಾಯಃ 009
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ನಿರ್ವೇದವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-9-0 (81131)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-9-0x (6717)
ಮುಹೂರ್ತಂ ತಾವದೇಕಾಗ್ರೋ ಮನಃ ಶ್ರೋತ್ರೇಽಂತರಾತ್ಮನಿ।
ಧಾರಯನ್ನಪಿ ತೇ ಶ್ರುತ್ವಾ ರೋಚತೇ ವಚನಂ ಮಮ॥ 12-9-1 (81132)
ಸಾರ್ಥಗಂಯಮಹಂ ಮಾರ್ಗಂ ನ ಜಾತು ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಪುನಃ।
ಗಚ್ಛೇಯಂ ತಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿತ್ವಾ ಗ್ರಾಂಯಸುಖಾನ್ಯುತ॥ 12-9-2 (81133)
ಕ್ಷೇಂಯಶ್ಚೈಕಾಕಿನಾ ಗಂಯಃ ಪಂಥಾ ಕೋಸ್ತೀತಿ ಪೃಚ್ಛ ಮಾಂ।
ಅಥವಾ ನೇಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಷ್ಟುಮಪೃಚ್ಛನ್ನಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-9-3 (81134)
ಹಿತ್ವಾ ಗ್ರಾಂಯಸುಖಾಚಾರಂ ತಪ್ಯಮಾನೋ ಮಹತ್ತಪಃ।
ಅರಣ್ಯೇ ಫಲಮೂಲಾಶೀ ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮೃಗೈಃ ಸಹ॥ 12-9-4 (81135)
ಜುಹ್ವಾನೋಽಗ್ನಿಂ ಯಥಾಕಾಲಮುಭೌ ಕಾಲಾವುಪಸ್ಪೃಶನ್।
ಕೃಶಃ ಪರಿಮಿತಾಹಾರಶ್ಚರ್ಮಚೀರಜಟಾಧರಃ॥ 12-9-5 (81136)
ಶೀತವಾತಾತಪಸಹಃ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮಕ್ಷಮಃ।
ತಪಸಾ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಶರೀರಮುಪಶೋಷಯನ್॥ 12-9-6 (81137)
ಮನಃಕರ್ಣಸುಖಾ ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರೃಣ್ವನ್ನುಚ್ಚಾವಚಾ ಗಿರಃ।
ಮುದಿತಾನಾಮರಣ್ಯೇಷು ನದತಾಂ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ। 12-9-7 (81138)
ಆಜಿಘ್ರನ್ಪೇಶಲಾನ್ಗಂಧಾನ್ಫುಲ್ಲಾನಾಂ ವೃಕ್ಷವೀರುಧಾಂ॥
ನಾನಾರೂಪಾನ್ವನೇ ಪಶ್ಯನ್ರಮಣೀಯಾನ್ವನೌಕಸಃ॥ 12-9-8 (81139)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಜನಸ್ಯಾಪಿ ದರ್ಶನಂ ಕೂಲವಾಸಿನಃ।
ನಾಪ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಿಂಪುನರ್ಗ್ರಾಮವಾಸಿನಾಂ॥ 12-9-9 (81140)
ಏಕಾಂತಶೀಲೀ ವಿಮೃಶನ್ಪಕ್ವಾಪಕ್ವೇನ ವರ್ತಯನ್।
ಪಿತೄಂದೇವಾಂಶ್ಚ ವನ್ಯೇನ ವಾಗ್ಭಿರದ್ಭಿಶ್ಚ ತರ್ಪಯನ್॥ 12-9-10 (81141)
ಏವಮಾರಣ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಮುಗ್ರಮುಗ್ರತರಂ ವಿಧಿಂ।
ಸೇವಮಾನಃ ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಷ್ಯೇ ದೇಹಸ್ಯಾಸ್ಯ ಸಮಾಪನಂ॥ 12-9-11 (81142)
ಅಥವೈಕೋಽಹಮೇಕಾಹಮೇಕೈಕಸ್ಮಿನ್ವನಸ್ಪತೌ।
ಚರನ್ಭೈಕ್ಷಂ ಮುನಿರ್ಮುಂಡಃ ಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯೇ ಕಲೇವರಂ॥ 12-9-12 (81143)
ಪಾಂಸುಭಿಃ ಸಮಭಿಚ್ಛನ್ನಃ ಶೂನ್ಯಾಗಾರಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ।
ವೃಕ್ಷಮೂಲನಿಕೇತೋ ವಾ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯಃ॥ 12-9-13 (81144)
ನ ಶೋಚನ್ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯಂಶ್ಚ ತುಲ್ಯನಿಂದಾತ್ಮಸಂಸ್ತುತಿಃ।
ನಿರಾಶೀರ್ನಿರ್ಮಮೋ ಭೂತ್ವಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-9-14 (81145)
ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ಜಡಾಂಧಬಧಿರಾಕೃತಿಃ।
ಅಕುರ್ವಾಣಃ ಪರೈಃ ಕಾಂಚಿತ್ಸಂವಿದಂ ಜಾತು ಕೈರಪಿ॥ 12-9-15 (81146)
ಜಂಗಮಾಜಂಗಮಾನ್ಸರ್ವಾನವಿಹಿಂಸಂಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾನ್।
ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಃ ಸಮಃ ಪ್ರಾಣಭೃತಃ ಪ್ರತಿ॥ 12-9-16 (81147)
ನ ಚಾಪ್ಯವಹಸನ್ಕಂಚಿನ್ನ ಕುರ್ವನ್ಭ್ರುಕುಟೀಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಪ್ರಸನ್ನವದನೋ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಸುಸಂಯತಃ॥ 12-9-17 (81148)
ಅಪೃಚ್ಛನ್ಕಸ್ಯಚಿನ್ಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರವ್ರಜನ್ನೇವ ಕೇನಚಿತ್।
ನ ದೇಶಂ ನ ದಿಶಂ ಕಾಂಚಿದ್ಗಂತುಮಿಚ್ಛನ್ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-9-18 (81149)
ಗಮನೇ ನಿರಪೇಕ್ಷಶ್ಚ ಪಶ್ಚಾದನವಲೋಕಯನ್।
ಋಜುಃ ಪ್ರಣಿಹಿತೋ ಗಚ್ಛನ್ಸ್ತ್ರೀಸಂಸ್ಥಾಪರಿವರ್ಜಕಃ॥ 12-9-19 (81150)
ಸ್ವಭಾವಸ್ತು ಪ್ರಯಾತ್ಯಗ್ರೇ ಪ್ರಭವಂತ್ಯಶನಾನ್ಯಪಿ।
ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಚ ವಿರುದ್ಧಾನಿ ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯಚಿಂತಯನ್॥ 12-9-20 (81151)
ಅಲ್ಪಂ ವಾ ಸ್ವಾದು ವಾ ಭೋಜ್ಯಂ ಪೂರ್ವಾಲಾಭೇನ ಜಾತುಚಿತ್।
ಅನ್ಯೇಷ್ವಪಿ ಚರಂʼಲ್ಲಾಭಮಲಾಭೇ ಸಪ್ತ ಪೂರಯನ್॥ 12-9-21 (81152)
ವಿಧೂಮೇ ನ್ಯಸ್ತಮುಸಲೇ ವ್ಯಂಗಾರೇ ಭುಕ್ತವಜ್ಜನೇ।
ಅತೀತಪಾತ್ರಸಂಚಾರೇ ಕಾಲೇ ವಿಗತಭಿಕ್ಷುಕೇ॥ 12-9-22 (81153)
ಏಕಕಾಲಂ ಚರನ್ಭೈಕ್ಷಂ ತ್ರೀನಥ ದ್ವೇ ಚ ಪಂಚ ವಾ।
ಸ್ನೇಹಪಾಶಂ ವಿಮುಚ್ಯಾಹಂ ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹೀಮಿಮಾಂ॥ 12-9-23 (81154)
ಅಲಾಭೇ ಸತಿ ವಾ ಲಾಭೇ ಸಮದರ್ಶೀ ಮಹಾತಪಾಃ।
ನ ಜಿಜೀವಿಷುವತ್ಕಿಂಚಿನ್ನ ಮುಮೂರ್ಷುವದಾಚರನ್॥ 12-9-24 (81155)
ಜೀವಿತಂ ಮರಣಂ ಚೈವ ನಾಭಿನಂದನ್ನ ಚ ದ್ವಿಪನ್।
ವಾಸ್ಯೈಕಂ ತಕ್ಷತೋ ಬಾಹುಂ ಚಂದನೇನೈಕಪುಕ್ಷತಃ।
ನಾಕಲ್ಯಾಣಂ ನ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಚಿಂತಯನ್ನುಭಯೋಸ್ತಯೋಃ॥ 12-9-25 (81156)
ಯಾಃ ಕಾಶ್ಚಿಜ್ಜೀವತಾ ಶಕ್ಯಾಃ ಕರ್ತುಮಭ್ಯುದಯಕ್ರಿಯಾಃ।
ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಸಮಭಿತ್ಯಜ್ಯ ನಿಮೇಷಾದಿವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-9-26 (81157)
ತೇಷು ನಿತ್ಯಮಸಕ್ತಶ್ಚ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಕ್ರಿಯಃ।
ಅಪರಿತ್ಯಕ್ತಸಂಕಲ್ಪಃ ಸುನಿರ್ಣಿಕ್ತಾತ್ಮಕಲ್ಮಪಃ॥ 12-9-27 (81158)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಗೇಭ್ಯೋ ವ್ಯತೀತಃ ಸರ್ವವಾಗುರಾಃ।
ನ ವಶೇ ಕಸ್ಯಚಿತ್ತಿಷ್ಠನ್ಸಧರ್ಮಾ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ॥ 12-9-28 (81159)
ವೀತರಾಗಶ್ಚರನ್ನೇವಂ ತುಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಮಾನಸೀಂ।
ತೃಷ್ಣಯಾ ಹಿ ಮಹತ್ಪಾಪಮಜ್ಞಾನಾದಸ್ಮಿ ಕಾರಿತಃ॥ 12-9-29 (81160)
ಕುಶಲಾಕುಶಲಾನ್ಯೇಕೇ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಾನವಾಃ।
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ಸ್ವಜನಂ ನಾಮ ಬ್ರಿಭ್ರತಿ॥ 12-9-30 (81161)
ಆಯುಪೋಽಂತೇ ಪ್ರಹಾಯೇದಂ ಕ್ಷೀಣಪ್ರಾಣಂ ಕಲೇವರಂ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ತತ್ಪಾಪಂ ಕರ್ತುಃ ಕರ್ಮಫಲಂ ಹಿ ತತ್॥ 12-9-31 (81162)
ಏವಂ ಸಂಸಾರಚಕ್ರೇಽಸ್ಮಿನ್ವ್ಯಾವಿದ್ಧೇ ರಥಚಕ್ರವತ್।
ಸಮೇತಿ ಭೂತಗ್ರಾಮೋಽಯಂ ಭೂತಗ್ರಾಮೇಣ ಕಾರ್ಯವಾನ್॥ 12-9-32 (81163)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾವ್ಯಾಧಿವೇದನಾಭಿರಭಿದ್ರುತಂ।
ಅಪಾರಮಿವ ಚಾಸ್ವಸ್ಥಂ ಸಂಸಾರಂ ತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ॥ 12-9-33 (81164)
ದಿವಃ ಪತತ್ಸು ದೇವೇಷು ಸ್ಥಾನೇಭ್ಯಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಿಷು।
ಕೋ ಹಿ ನಾಮ ಭವೇನಾರ್ಥೀ ಭವೇತ್ಕಾರಣತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-9-34 (81165)
ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ವಿವಿಧಂ ಕರ್ಮ ತತ್ತದ್ವಿವಿಧಲಕ್ಷಣಂ।
ಪಾರ್ಥಿವೈರ್ನೃಪತಿಃ ಸ್ವಲ್ಪೈಃ ಕಾರಣೈರೇವ ಬಧ್ಯತೇ॥ 12-9-35 (81166)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜ್ಞಾಮುತಮಿದಂ ಚಿರಾನ್ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಂ।
ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥಯೇ ಸ್ಥಾನಮವ್ಯಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ॥ 12-9-36 (81167)
ಏತಯಾ ಸಂತತಂ ಧೃತ್ಯಾ ಚರನ್ನೇವಂಪ್ರಕಾರಯಾ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾವ್ಯಾಧಿವೇದನಾಭಿರಭಿದ್ರುತಂ।
ದೇಹಂ ಸಂಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನಿರ್ಭಯಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ ॥ 12-9-37 (81168)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 9॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-9-1 ಮುಹೂರ್ತಂ ತಾವದೇಕಾಗ್ರೋ ಮನಃ ಶ್ರೋತ್ರೇಽಂತರಾತ್ಮನಿ। ಧಾರಯನ್ನಪಿ ತಚ್ಛುತ್ವಾ ರೋಚೇತ ವಚನಂ ಮಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। 12-9-8 ಪೇಶಲಾನ್ರಭ್ಯಾನ್॥ 12-9-15 ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಯೋಗೇನಾತ್ಮನ್ಯೇವ ರಮಮಾಣಃ। ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧಸತ್ವಃ। ಕೇನಚಿನ್ನಿಮಿತ್ತೇನ ಸಂವಿದಂ ಸಂವಾದಮಕುರ್ವಾಣಃ ಕೃತ್ಯಾಭಾವಾತ್॥ 12-9-16 ಚತುರ್ವಿಧಾನ್ ಜಂಗಮಸ್ಯ ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಸ್ವೇದಜಭೇದೇನ ತ್ರೈವಿಧ್ಯಾತ್। ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಃ ಪ್ರಾಣಭೃತ ಇಂದ್ರಿಯಪೋಷಕಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಃ ಪ್ರತಿ ಸಮ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 12-9-18 ಕೇನಚಿನ್ಮಾರ್ಗೇಣ॥ 12-9-19 ಪ್ರಣಿಹಿತೋಽಂತರ್ಮುಖಃ॥ 12-9-21 ಪೂರ್ವಾಲಾಭೇನ ಪೂರ್ವಸ್ಮಿನ್ ಗೃಹೇಽಲಾಭೇಃ ಹೇತುನಾ ಜಾತು ಕದಾಚಿತ್। ಅನ್ಯೇಷ್ವಪಿ ಗೃಹೇಷು ಲಾಭಂ ಲಬ್ಧಮನ್ನಂ ಚರನ್ಭಕ್ಷಯನ್॥ 12-9-22 ಭೈಕ್ಷಕಾಲಮಾಹ ವಿಧೂಮೇ ಇತಿ। ಗೃಹೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-9-23 ತ್ರೀನ್ಗೃಹಾನ್॥ 12-9-24 ಜಿಜೀವಿಷುವದ್ಧನಾದಿಸಂಗ್ರಹಂ। ಮುಮೂರ್ಷುವದನ್ನಾದಿತ್ಯಾಗಂ॥ 12-9-25 ವಾಸೀ ತಕ್ಷಾಯುಧಂ ತಯಾ॥ 12-9-26 ನಿಮೇಷೋನ್ಮೇಷಾಶನಪಾನಾದಿಶಾರೀರನಿರ್ವಾಹಮಾತ್ರಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತ ಇತರ್ಥಃ॥ 12-9-27 ತೇಷ್ವಪಿ ಕರ್ಮಸು ಅಸಕ್ತಃ। ಅಪರಿತ್ಯಕ್ತೋ ನಿತ್ಯಂ ವಶೀಕೃತಃ ಸಂಕಲ್ಪೋ ಮನಃ ಕ್ರಿಯಾಯೇನ। ದೃಢಮನಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸುನಿರ್ಣಿಕ್ತಾತ್ಮಕಲ್ಮಷಃ ಸಂಯಗ್ದೂರೀಕೃತಧೀಮಲಃ॥ 12-9-28 ವಾಗುರಾಃ ಸ್ನೇಹಪಾಶಾನ್॥ 12-9-30 ಏಕೇ ಮೂಢಾಃ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ಸ್ವಸುಖೇನ ನಿಮಿತ್ತಭೂತೇನ ಸಂಲಗ್ನಂ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿಕಂ ಬಿಭ್ರತ್ಯಾತ್ಮೋಪಕಾರಕತ್ವೇನ ಪುಷ್ಣಂತಿ। ಕುಶಲಾಕುಶಲಾನ್ಯೇವಂ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಗಾಣಿ ಮಾನವಃ। ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಂಶ್ಲಿಯಃ ಸ್ವಜನಂ ನಾಭಿನಂದತಿ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-9-32 ವ್ಯಾವಿದ್ಧೇ ಭ್ರಾಂಯಮಾಣೇ। ಸಮೇತಿ ಸಂಯೋಗಮೇತಿ॥ 12-9-35 ವಿವಿಧಂ ಸಾಮಾದ್ಯುಪಾಯವತ್ ವಿವಿಧಲಕ್ಷಣಂ ನಾನಾವಿಧಕಪಟಾದಿರೂಪಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಲ್ಪೈಃ ಪಾರ್ಥಿವೈಃ ಕ್ಷುದ್ರರಾಜಭಿರ್ತೃಪತಿರ್ಮಹಾರಾಜೋ ಬಧ್ಯತೇ। ಕಾರಣೈಃ ಸ್ವಾಪಮಾನಾದಿಭಿರ್ಹೇತುಭಿಃ ಬಹವೋ ಮಿಲಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಮಹಾಂತಂ ಘ್ನಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-9-36 ಯಸ್ಮಾದ್ದುಃಖಮಯಂ ಕ್ಷಯಿಷ್ಣು ಚ ಐಶ್ವರ್ಯಂ ತಸ್ಮಾತ್। ಸ್ಥಾನಂ ಮೋಕ್ಷಂ। ಅವ್ಯಯಮಪಕ್ಷಯಶೂನ್ಯಂ। ಶಾಶ್ವತಮನಾದಿ। ಧ್ರುವಂ ಸದೈಕರೂಪಂ॥ 12-9-37 ಸಂಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಮಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 010
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.10. ಅಧ್ಯಾಯಃ 010
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಮಸೇನವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-10-0 (80906)
ಭೀಮ ಉವಾಚ। 12-10-0x (6706)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯೇವ ತೇ ರಾಜನ್ಮಂದಕಸ್ಯಾವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ಅನುವಾಕಹತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ನೈಷಾ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನೀ॥ 12-10-1 (80907)
ಆಲಸ್ಯೇ ಕೃತಚಿತ್ತಸ್ಯ ರಾಜಧರ್ಮಾನಸೂಯತಃ।
ವಿನಾಶೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಕಿಂ ಫಲಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-10-2 (80908)
ಕ್ಷಮಾಽನುಕಂಪಾ ಕಾರುಣ್ಯಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಕ್ಷಾತ್ರಮಾಚರತೋ ಮಾರ್ಗಮಪಿ ಬಂಧೋಸ್ತ್ವದಂತರೇ॥ 12-10-3 (80909)
ಯದೀಮಾಂ ಭವತೋ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿದ್ಯಾಮ ವಯಮೀದೃಶೀಂ।
ಶಸ್ತ್ರಂ ನೈವ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಮೋ ನ ವಧಿಷ್ಯಾಮ ಕಂಚನ॥ 12-10-4 (80910)
ಭೈಕ್ಷಮೇವಾಚರಿಷ್ಯಾಮ ಶರೀರಸ್ಯಾವಿಮೋಕ್ಷಣಾತ್।
ನ ಚೇದಂ ದಾರುಣಂ ಯುದ್ಧಮಭವಿಷ್ಯನ್ಮಹೀಕ್ಷಿತಾಂ॥ 12-10-5 (80911)
ಪ್ರಾಣಸ್ಯಾನ್ನಮಿದಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ವೈ ಕವಯೋ ವಿದುಃ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಭೋಜನಂ॥ 12-10-6 (80912)
ಆದದಾನಸ್ಯ ಚೇದ್ರಾಜ್ಯಂ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ಹಂತವ್ಯಾಸ್ತ ಇತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-10-7 (80913)
ತೇ ಸದೋಷಾ ಹತಾಽಸ್ಮಾಭಿರನ್ನಸ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ತಾನ್ಹತ್ವಾ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಧರ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹೀಮಿಮಾಂ॥ 12-10-8 (80914)
ಯಥಾ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಖಾತ್ವಾ ಕೂಪಮಪ್ರಾಪ್ಯ ಚೋದಕಂ।
ಪಂಕದಿಗ್ಧೋ ನಿವರ್ತೇತ್ ಕರ್ಮೇದಂ ನಸ್ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-9 (80915)
ಯಥಾಽಽರುಹ್ಯ ಮಹಾವೃಕ್ಷಮಪಹೃತ್ಯ ತತೋ ಮಧು।
ಅಪ್ರಾಶ್ಯ ನಿಧನಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಕರ್ಮೇದಂ ನಸ್ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-10 (80916)
ಯಥಾ ಮಹಾಂತಮಧ್ವಾನಮಾಶಯಾ ಪುರುಷಃ ಪತನ್।
ಸ ನಿರಾಶೋ ನಿವರ್ತೇತ ಕರ್ಮೈತನ್ನಸ್ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-11 (80917)
ಯಥಾ ಶತ್ರೂನ್ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಪುರುಷಃ ಕುರುನಂದನ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಘಾತಯೇತ್ಪಶ್ಚಾತ್ಕರ್ಮೇದಂ ನಸ್ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-12 (80918)
ಯಥಾನ್ನಂ ಕ್ಷುಧಿತೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನ ಭುಂಜೀಯಾದ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಕಾಮೀ ಚ ಕಾಮಿನೀಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಕರ್ಮೇದಂ ನಸ್ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-13 (80919)
ವಯಮೇವಾತ್ರ ಗರ್ಹ್ಯಾ ಹಿ ಯದ್ವಯಂ ಮಂದಚೇತಸಂ।
ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ನನುಗಚ್ಛಾಮೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋಽಯಮಿತಿ ಭಾರತ॥ 12-10-14 (80920)
ವಯಂ ಹಿ ಬಾಹುಬಲಿನಃ ಕೃತವಿದ್ಯಾ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ವಾಕ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಾಮೋ ಯಥೈವಾಶಕ್ತಯಸ್ತಥಾ॥ 12-10-15 (80921)
ಅಗತೀಕಗತೀನಸ್ಮಾನ್ನಷ್ಟಾರ್ಥನರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ಕಥಂ ವೈ ನಾನುಪಶ್ಯೇಯುರ್ಜನಾಃ ಪಶ್ಯತ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-10-16 (80922)
ಆಪತ್ಕಾಲೇ ಹಿ ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ಶಿಷ್ಯತೇ।
ಜರಯಾಽಭಿಪರೀತೇನ ಶತ್ರುಭಿರ್ವ್ಯಂಸಿತೇನ ವಾ॥ 12-10-17 (80923)
ತಸ್ಮಾದಿಹ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ತ್ಯಾಗಂ ನ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ಧರ್ಮವ್ಯತಿಕ್ರಮಂ ಚೈವ ಮನ್ಯಂತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-10-18 (80924)
ಕಥಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಸ್ತನ್ನಿಷ್ಠಾಸ್ತದುಪಾಶ್ರಯಾಃ।
ತದೇವ ನಿಂದಾಂ ಭಾಷೇಯುರ್ಧಾತಾ ತತ್ರ ನ ಗರ್ಹ್ಯತೇ॥ 12-10-19 (80925)
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನೈರಧನೈರ್ನಾಸ್ತಿಕೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ವೇದವಾದಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಸತ್ಯಾಭಾಸಮಿವಾನೃತ್॥ 12-10-20 (80926)
ಶಕ್ಯಂ ತು ಮೌನಮಾಸ್ಥಾಯ ಬಿಭ್ರತಾಽಽತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಧರ್ಮಚ್ಛಝ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಚ್ಯವಿತುಂ ನ ತು ಜೀವಿತುಂ। 12-10-21 (80927)
ಶಕ್ಯಂ ಪುನರರಣ್ಯೇಷು ಸುಖಮೇಕೇನ ಜೀವಿತುಂ।
ಅಬಿಭ್ರತಾ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾಂದೇವರ್ಷೀನತಿಥೀನ್ಪಿತೄನ್॥ 12-10-22 (80928)
ನೇಮೇ ಮೃಗಾಃ ಸ್ವರ್ಗಜಿತೋ ನ ವರಾಹಾ ನ ಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಅಥಾನ್ಯೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಪುಣ್ಯಮಾಹುರ್ನ ತೇ ಜನಾಃ॥ 12-10-23 (80929)
ಯದಿ ಸಂನ್ಯಾಸತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ರಾಜಾ ಕಶ್ಚಿದವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ದುಮಾಶ್ಚೈವ ಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯುಃ॥ 12-10-24 (80930)
ಏತೇ ಹಿ ನಿತ್ಯಸಂನ್ಯಾಸಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ।
ಅಪರಿಗ್ರಹವಂತಶ್ಚ ಸತತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ॥ 12-10-25 (80931)
ಅಥ ಚೇದಾತ್ಮಭಾಗ್ಯೇಷು ನಾನ್ಯೇಷಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮಶ್ರ್ನುತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮೈವ ಕರ್ತವ್ಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಿದ್ಧಿರಕರ್ಮಣಃ॥ 12-10-26 (80932)
ಔದಕಾಃ ಸೃಷ್ಟಯಶ್ಚೈವ ಜಂತವಃ ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ನುಯುಃ।
ತೇಷಾಮಾತ್ಮೈವ ಭರ್ತವ್ಯೋ ನಾನ್ಯಃ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-10-27 (80933)
ಅವೇಕ್ಷಸ್ವ ಯಥಾ ಸ್ವೈಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ವ್ಯಾಪೃತಂ ಜಗತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮೈವ ಕರ್ತವ್ಯಂ ನ್ಪ್ರಸ್ತಿ ಸಿದ್ಧಿರಕರ್ಮಣಃ॥ ॥ 12-10-28 (80934)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 10॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-10-1 ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯ ವೇದಪಾಠಕಸ್ಯ ಮಂದತ್ವಾದೇವಾವಿಪಶ್ಚಿತೋಽರ್ಥಜ್ಞಾಶೂನ್ಯಸ್ಯ। ಅನುವಾಕೇನ ನಿತ್ಯಪಾಠೇನ ಹತಾ ನಷ್ಟಾ॥ 12-10-3 ತ್ವದಂತರೇ ತ್ವತ್ತೋಽನ್ಯತ್ರ॥ 12-10-6 ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಪ್ರಾಣವತೋ ಬಲಿಷ್ಠಸ್ಯೇದಂ ಸರ್ವಮನ್ನಮಿವಾನ್ನಂ ಭೋಗ್ಯಂ। ಭೋಜನಂ ಭುಜ್ಯತೇ ಪಾಲ್ಯತೇ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಪಾಲನೀಯಂ॥ 12-10-8 ಹತಾಸ್ಮಾಭಿರಿತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ। ಹತ್ವಾ ನಿಘ್ನನ್ ತ್ವಂ। ಹಂತೇರನ್ಯೇಭ್ಯೋಽಪಿ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ಕ್ವನಿಪ್ ಅನುನಾಸಿಕಲೋಪೋ ಹ್ರಸ್ವಸ್ಯೇತಿ ತುಕ್। ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-10-9 ತಥಾ ತೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣೋಪಮೀಯತ ಇತಿ ತಥೋಪಮಂ॥ 12-10-11 ಪತನ್ ಗಚ್ಛನ್ 12-10-15 ಅಶಕ್ತಯಃ ಶಕ್ತಿಹೀನಾಃ॥ 12-10-16 ಅಗತೀಕಗತೀನನಾಥರಕ್ಷಕಾನ್। ದೈರ್ಧ್ಯಮಾರ್ಷಂ। ಏತತ್ ಯಾದೃಶಂ ಮಮ ವಚನಂ ತಾದೃಶಂ ಪಶ್ಯತ।ಯುಕ್ತಮಯುಕ್ತಂ ವೇತಿ ಪರೀಕ್ಷಯತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-10-17 ವ್ಯಂಸಿತೇನ ದುರ್ಗತಿಂಪ್ರಾಪಿತೇನ॥ 12-10-18 ತ್ಯಾಗಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ। ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಮೌಂಡ್ಯಾದಿಕಂ ನಿಷಿದ್ಧಂ ತಸ್ಯಾಚರಣೇ ಧರ್ಮವ್ಯತಿಕ್ರಮೋಽಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-10-19 ಹಿಂಸಾರ್ಥಮುತ್ಪನ್ನಾ ಹಿಂಸ್ನಯೋನೌ ಜಾತಾಃ। ಹಿಂಸೈಕಜೀವನಾಸ್ತದೇವ ತಸ್ಯೈವ ಹಿಂಸ್ನಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಂದಾಂ ಕಥಂ ಭಾಷೇಯುಃ। ಕಥಂ ವಾ ತತ್ರ ಧಾತಾ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸ್ನಷ್ಟಾ ನ ಗರ್ಹ್ಯತೇ ನ ನಿಂದ್ಯತೇ। ಧಾತೃವಿಹಿತತ್ವಾತ್ಸಹಜತ್ವಾಚ್ಚ ನಾಸೌ ಧರ್ಮೋ ನಿಂದ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಏವ ಭೂಷಯೇಯುರ್ಯೇ ತೇ ಶ್ರದ್ಧಾಹ್ಯತ್ರ ಗರ್ಹ್ಯತೇ ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-10-20 ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನೈರನಯೈರ್ನಾಸ್ತಿಕೈಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ। ವೇದಾಭಾಸಮಿವಾಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಶ್ರಿಯಾ ತ್ರಯ್ಯಾ ವಿದ್ಯಯಾ ವಿಹೀನೈಃ। ಅಧನೈರ್ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಚ ಹೀನೈಃ। ಇದಮನೃತಂ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ। ವೇದಯತೀತಿ ವೇದೋ ವಿಧಿಸ್ತಸ್ಯ ವಾದೋಽರ್ಥವಾದಸ್ತತ್ಸಂಬಂಧಿ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಿಸ್ತುತ್ಯರ್ಥಂ ಭರತಾದಿಕೀರ್ತನಂ ಪ್ರಜಾಪತಿವಪೋತ್ಖನನವದರ್ಥವಾದೋ ನತು ತಾವತಾ ಮೌಂಡ್ಯೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಧಿಕಾರಃ ಸಿಧ್ಯತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-10-21 ಆತ್ಮಾನಂ ದೇಹಮಾತ್ಮನಾ ಸ್ವೇನೈವ ಬಿಭ್ರತಾ ನಿಶ್ಚಲಂ ಸ್ಥಾಪಯತಾ ಧರ್ಮಚ್ಛಝ ಕಪಟಯೋಗಂ ಆಸ್ಥಾಯ ಚ್ಯವಿತುಂ ಮರ್ತುಮೇವ ಶಕ್ಯಂ ನ ಜೀವಿತುಂ। ಕೇವಲಂ ಪ್ರಣಿಧಾನೇನ ಶರೀರನಾಶೋ ಭವೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-10-26 ಆತ್ಮಭಾಗ್ಯೇಷು ಸ್ವಸಂಪತ್ಸು ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಕರ್ಮಾರ್ಜಿತಂ ಫಲಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 011
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.11. ಅಧ್ಯಾಯಃ 011
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯೋಪಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-11-0 (69053)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-11-0x (5628)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ತಾಪಸೈಃ ಸಹ ಸಂವಾದಂ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-11-1 (69054)
`ಶಕ್ಯಂ ಪುನರರಣ್ಯೇಷು ಸುಖಮೇತೇನ ಜೀವಿತುಂ।'
ಕೇಚಿದ್ಗೃಹಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ವನಮಭ್ಯಾಗಮಂದ್ವಿಜಾಃ।
ಅಜಾತಶ್ಮಶ್ರವೋ ಮಂದಾಃ ಕುಲೇ ಜಾತಾಃ ಪ್ರವವ್ರಜುಃ॥ 12-11-2 (69055)
ಧರ್ಮೋಽಯಮಿತಿ ಮನ್ವಾನಾಃ ಸಮೃದ್ಧಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭ್ರಾತೄನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ತಾನಿಂದ್ರೋಽನ್ವಕೃಪಾಯತ॥ 12-11-3 (69056)
ಸ ತಾನ್ಬಭಾಷೇ ಮಘವಾನ್ಪಕ್ಷೀಭೂತ್ವಾ ಹಿರಣ್ಮಯಃ।
ಸುದುಷ್ಕರಂ ಮನುಷ್ಯೈಸ್ತು ಯತ್ಕೃತಂ ವಿಘಸಾಶಿಭಿಃ॥ 12-11-4 (69057)
ಪುಣ್ಯಂ ಭವತಿ ಕರ್ಮೈಷಾಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಚೈವ ಜೀವಿತಂ।
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾಸ್ತೇ ಗತಿಂ ಮುಖ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 12-11-5 (69058)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 12-11-6x (5629)
ಅಹೋ ಬತಾಯಂ ಶಕುನಿರ್ವಿಘಸಾಶಾನ್ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ಅಸ್ಮಾನ್ನೂನಮಯಂ ಶಾಸ್ತಿ ವಯಂ ಚ ವಿಘಸಾಶಿನಃ॥ 12-11-6 (69059)
ಶಕುನಿರುವಾಚ। 12-11-7x (5630)
ನಾಹಂ ಯುಷ್ಮಾನ್ಪ್ರಶಂಸಾಮಿ ಪಂಕದಿಗ್ಧಾನ್ರಜಸ್ವಲಾನ್।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಭೋಜಿನೋ ಮಂದಾನನ್ಯೇ ವೈ ವಿಘಸಾಶಿನಃ॥ 12-11-7 (69060)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 12-11-8x (5631)
ಇದಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮಿತಿ ವಯಮೇವಮಮಂಸ್ಮಹಿ।
ಶಕುನೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ವಯಂ ತೇ ಶ್ರದ್ದಧಾಮಹೇ॥ 12-11-8 (69061)
ಶಕುನಿರುವಾಚ। 12-11-9x (5632)
ಯದಿ ಮಾಂ ನಾಭಿಶಂಕಧ್ವಂ ವಿಭಜ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ತತೋಽಹಂ ವಃ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾಥಾತಥ್ಯಂ ಹಿತಂ ವಚಃ॥ 12-11-9 (69062)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 12-11-10x (5633)
ಶೃಣುಮಸ್ತೇ ವಚಸ್ತಾತ ಪಂಥಾನೋ ವಿದಿತಾಸ್ತವ।
ನಿಯೋಗೇ ಚೈವ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛಾಮ ಶಾಧಿ ನಃ॥ 12-11-10 (69063)
ಶಕುನಿರುವಾಚ। 12-11-11x (5634)
ಚತುಷ್ಪದಾಂ ಗೌಃ ಪ್ರವರಾ ಲೋಹಾನಾಂ ಕಾಂಚನಂ ವರಂ।
ಶಬ್ದಾನಾಂ ಪ್ರವರೋ ಮಂತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದ್ವಿಪದಾಂ ವರಃ॥ 12-11-11 (69064)
ಮಂತ್ರೋಽಯಂ ಜಾತಕರ್ಮಾದಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಜೀವತೋಽಪಿ ಯಥಾಕಾಲಂ ಶ್ಮಶಾನನಿಧನಾಂತಕಃ॥ 12-11-12 (69065)
ಕರ್ಮಾಣಿ ವೈದಿಕಾನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಃ ಪಂಥಾಸ್ತ್ವನುತ್ತಮಃ।
ಅಥ ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಂತ್ರಸಿದ್ಧಾನಿ ಚಕ್ಷತೇ।
ಆಂನಾಯದೃಢವಾದೀನಿ ತಥಾ ಸಿದ್ಧಿರಿಹೇಷ್ಯತೇ॥ 12-11-13 (69066)
ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾ ಋತವ ಆದಿತ್ಯಶಶಿತಾರಕಂ।
ಗ್ರಸಂತೇ ಕರ್ಮ ಭೂತಾನಿ ತದಿದಂ ಕರ್ಮಶಂಸಿನಾಂ॥ 12-11-14 (69067)
ಸಿದ್ಧಿಕ್ಷೇತ್ರಮಿದಂ ಪುಣ್ಯಮಯಮೇವಾಶ್ರಮೋ ಮಹಾನ್॥ 12-11-15 (69068)
ಅಥ ಯೇ ಕರ್ಮ ನಿಂದಂತೋ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಕಾಪಥಂ ಗತಾಃ।
ಮೂಢಾನಾಮರ್ಥಹೀನಾನಾಂ ತೇಷಾಮೇನಸ್ತು ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-11-16 (69069)
ದೇವವಂಶಾನ್ಪಿತೃವಂಶಾನ್ಬ್ರಹ್ಮವಂಶಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ಚತಾನ್।
ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಮೂಢಾ ವರ್ತಂತೇ ತತೋ ಯಾಂತ್ಯಶುಚೀನ್ಪಥಃ॥ 12-11-17 (69070)
ಏತದ್ವೋಽಸ್ತು ತಪೋಯುಕ್ತಂ ದದಾಮೀತ್ಯೃಷಿಚೋದಿತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತದಧ್ಯಾವಸತಸ್ತಪಸ್ವಿತ್ವಮಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-11-18 (69071)
ದೇವವಂಶಾನ್ಬ್ರಹ್ಮವಂಶಾನ್ಪಿತೃವಂಶಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್।
ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಗುರೋಶ್ಚರ್ಯಾಂ ತದ್ವೈ ದುಷ್ಕರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-11-19 (69072)
ದೇವಾ ವೈ ದುಷ್ಕರಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿಭೂತಿಂ ಪರಮಾಂ ಗತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮುದ್ವೋಢುಂ ದುಷ್ಕರಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ವಃ॥ 12-11-20 (69073)
ತಪಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿ ಮೂಲಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಕುಟುಂವವಿಧಿನಾಽನೇನ ಯಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-11-21 (69074)
ಏತದ್ವಿದುಸ್ತಪೋ ವಿಪ್ರಾ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತಾ ವಿಮತ್ಸರಾಃ।
ಏತಸ್ಮಾದ್ವನಮಧ್ಯೇ ತು ಲೋಕೇಷು ತಪ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-11-22 (69075)
ದುರಾಧರ್ಷಂ ಪದಂ ಚೈವ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಘಸಾಶಿನಃ।
ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ವಿಭಜ್ಯಾನ್ನಂ ಸ್ವಕುಟುಂಬೇ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-11-23 (69076)
ದತ್ತ್ವಾಽತಿಥಿಭ್ಯೋ ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಃ ಸ್ವಜನಾಯ ಚ।
ಅವಶಿಷ್ಟಾನಿ ಯೇಽಶ್ನಂತಿ ತಾನಾಹುರ್ವಿಘಸಾಶಿನಃ॥ 12-11-24 (69077)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವಧರ್ಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಸುವ್ರತಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಲೋಕಸ್ಯ ಗುರವೋ ಭೂತ್ವಾ ತೇ ಭವಂತ್ಯನುಪಸ್ಕೃತಾಃ॥ 12-11-25 (69078)
ತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ವಿಮತ್ಸರಾಃ।
ವಸಂತಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್ವರ್ಷಾಂಜನಾ ದುಷ್ಕರಕಾರಿಣಃ॥ 12-11-26 (69079)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-11-27x (5635)
ತತಸ್ತೇ ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ಹಿತಂ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ನಾಸ್ತಿಕಮತಿಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-11-27 (69080)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ಧೈರ್ಯಮಾಲಂಬ್ಯ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಹತಾಮಿತ್ರಾಂ ನರೋತ್ತಮ॥ ॥ 12-11-28 (69081)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 11॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-11-4 ವಿಘಸಾಶಿಭಿಃ ಮಹಾಯಜ್ಞಾವಶಿಷ್ಟಭೋಜಿಭಿಃ॥ 12-11-6 ಶಾಸ್ತಿ ಜ್ಞಾಪಯತಿ। ವಿಘಸಂ ಶೀರ್ಣತೃಣಪರ್ಣಫಲಾದಿಕಂ ತದದನಶೀಲಾಸ್ತು ವಯಮೇವಾತೋ ವಿಘಸಾಶಿನಿಃ ಶ್ರೇಯಾಂಸಃ ಸ್ಮ ಇತಿ ಮೇನಿರೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-11-7 ಪಂಕದಿಗ್ಧಾನ್ರಜಸ್ವಲಾನಿತ್ಯಾಗಂತುಕಸ್ವಾಭಾವಿಕದೋಷಯುಕ್ತತ್ವಮುಕ್ತಂ ಕ್ರಮೇಣ। ಉಚ್ಛಿಷ್ಠಭೋಜಿನ ಇತಿ। ಪ್ರಾಯೇಣ ಶೀರ್ಣತೃಣಮರ್ಣಫಲಾನಿ ಮೃಗಕೀಟಪಕ್ಷ್ಯುಚ್ಛಿಷ್ಟಾನಿ ಭವಂತಿ ತದ್ಭೋಜಿನಃ॥ 12-11-8 ತೇ ತವ ವಚ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-11-10 ಪಂಥಾನಃ ಶ್ರೇಯೋಮಾರ್ಗಾಃ॥ 12-11-12 ಮಂತ್ರೋ ಮಂತ್ರೋಕ್ತಸಂಸ್ಕಾರಃ॥ 12-11-15 ಈಹಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತದಿದಂ ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-11-22 ಏತಸ್ಮಾತ್ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾತ್ ಅನಂತರಂ ವನಮಧ್ಯೇ ತಪ ಉಚ್ಯತ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 12-11-25 ಅನುಪಸ್ಕೃತಾಃ ನಿಃಸಂಶಯಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 012
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.12. ಅಧ್ಯಾಯಃ 012
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಕುಲವಾಕ್ಯಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-12-0 (69419)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-12-0x (5662)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಕುಲೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ರಾಜಾನಮಭಿಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಂ॥ 12-12-1 (69420)
ಅನುರುಧ್ಯ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಭ್ರಾತುಶ್ಚಿತ್ತಮರಿಂದಮ।
ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕೋ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತಾಂರಾಸ್ಯೋ ಮಿತಭಾಷಿತಾ॥ 12-12-2 (69421)
ನಕುಲ ಉವಾಚ। 12-12-3x (5663)
ವಿಶಾಖಯೂಪೇ ದೇವಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಗ್ನಯಶ್ಚಿತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿದ್ವಿ ಮಹಾರಾಜ ದೇವಾಃ ಕರ್ಮಫಲೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-12-3 (69422)
ಅನಾಸ್ತಿಕಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣದಾಃ ಪಿತರಶ್ಚ ಯೇ।
ತೇಽಪಿ ಕರ್ಮೈವ ಕುರ್ವಂತಿ ವಿಧಿಂ ಪಶ್ಯಸ್ವ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-12-4 (69423)
ವೇದವಾದಾಪವಿದ್ಧಾಸ್ತು ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಭೃಶನಾಸ್ತಿಕಾನ್।
ನ ಹಿ ವೇದೋಕ್ತಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಿಪ್ರಃ ಸರ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು॥ 12-12-5 (69424)
ದೇವಯಾನೇನ ನಾಕಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠಮಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ।
ಅತ್ಯಾಶ್ರಮಾನಯಂ ಸರ್ವಾನಿತ್ಯಾಹುರ್ವೇದಮಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-12-6 (69425)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶ್ರುತಿಸಂಪನ್ನಾಸ್ತಾನ್ನಿಬೋಧ ನರಾಧಿಪ।
ವಿತ್ತಾನಿ ಧರ್ಮಲಬ್ಧಾನಿ ಕ್ರತುಮುಖ್ಯೇಷ್ವವಾಸೃಜನ್॥ 12-12-7 (69426)
ಕೃತಾತ್ಮಾ ಸ ಮಹಾರಾಜ ಸ ವೈ ತ್ಯಾಗೀ ಸ್ಮೃತೋ ನರಃ॥ 12-12-8 (69427)
ಅನವೇಕ್ಷ್ಯ ಸುಖಾದಾನಂ ತಥೈವೋರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಆತ್ಮತ್ಯಾಗೀ ಮಹಾರಾಜ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ತಾಪಸೋ ಮತಃ॥ 12-12-9 (69428)
ಅನಿಕೇತಃ ಪರಿಪತನ್ವೃಕ್ಷಮೂಲಾಶ್ರಯೋ ಮುನಿಃ।
ಅಯಾಚಕಃ ಸದಾಯೋಗೀ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ಪಾರ್ಥ ಭಿಕ್ಷುಕಃ॥ 12-12-10 (69429)
ಕ್ರೋಧಹರ್ಷಾವನಾದೃತ್ಯ ಪೈಶುನ್ಯಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ವಿಪ್ರೋ ವೇದಾನಧೀತೇ ಯಃ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ಗುರುಪೂಜಕಃ॥ 12-12-11 (69430)
ಆಶ್ರಮಾಂಸ್ತುಲಯಾ ಸರ್ವಾಂಧೃತಾನಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಏಕತಶ್ಚ ತ್ರಯೋ ರಾಜನ್ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮ ಏಕತಃ॥ 12-12-13aಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತುಲಯಾ ಪಾರ್ಥ ಕಾಮಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅಯಂ ಪಂಥಾ ಮಹರ್ಷೀಣಾಪ್ರಿಯಂ ಲೋಕವಿದಾಂ ಗತಿಃ॥ 12-12-12 (69431)
ಇತಿ ಯಃ ಕುರುತೇ ಭಾವಂ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ಭರತರ್ಷಭ।
ನರಃ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗೃಹಾನ್ವನಮೇತಿ ವಿಮೂಢವತ್॥ 12-12-14 (69432)
ಯದಾ ಕಾಮಾನ್ಸಮೀಕ್ಷೇತ ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕೋ ನರಃ।
ಅಥೈನಂ ಮೃತ್ಯುಪಾಶೇನ ಕಂಠೇ ಬಧ್ನಾತಿ ಸೃತ್ಯುರಾಟ್॥ 12-12-15 (69433)
ಅಭಿಮಾನಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನೈತತ್ಫಲವದುಚ್ಯತೇ।
ತ್ಯಾಗಯುಕ್ತಂ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಮೇವ ಮಹಾಫಲಂ॥ 12-12-16 (69434)
ಶಮೋ ದಮಸ್ತಥಾ ಧೈರ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಶೌಚಮಥಾರ್ಜವಂ।
ಯಜ್ಞೋ ಧೃತಿಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮಾರ್ಷೋ ವಿಧಿಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-12-17 (69435)
ಪಿತೃದೇವಾತಿಥಿಕೃತೇ ಸಮಾರಂಭೋಽತ್ರ ಶಸ್ಯತೇ।
ಅತ್ರೈವ ಹಿ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿವರ್ಗಃ ಕೇವಲಂ ಫಲಂ॥ 12-12-18 (69436)
ಏತಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ವಿಧೌ ವಿಪ್ರನಿಷೇವಿತೇ।
ತ್ಯಾಗಿನಃ ಪ್ರಸೃತಸ್ಯೇಹ ನೋಚ್ಛಿತ್ತಿರ್ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-12-19 (69437)
ಅಸೃಜದ್ಧಿ ಪ್ರಜಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಜಾಪತಿರಕಲ್ಮಷಃ।
ಮಾಂ ಯಕ್ಷ್ಯಂತೀತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಯಜ್ಞೈರ್ವಿವಿಧದಕ್ಷಿಣೈಃ॥ 12-12-20 (69438)
ವೀರುಧಶ್ಚೈವ ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ವೈ ತಥೌಷಧೀಃ।
ಪಶೂಂಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಮೇಧ್ಯಾನ್ಯಜ್ಞಾರ್ಥಾನಿ ಹವೀಂಷಿ ಚ॥ 12-12-21 (69439)
ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಿಣಸ್ತಚ್ಚ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಾವಿರೋಧಿತಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮೇವೇಹ ದುಷ್ಕರಂ ದುರ್ಲಭಂ ತಥಾ॥ 12-12-22 (69440)
ತತ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಗೃಹಸ್ಥಾ ಯೇ ಪಶುಧಾನ್ಯಧನಾನ್ವಿತಾಃ।
ನ ಯಜಂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಶಾಶ್ವತಂ ತೇಷು ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-12-23 (69441)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯಜ್ಞಾ ಋಷಯೋ ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಅಥಾಪರೇ ಮಹಾಯಜ್ಞಾನ್ಮನಸ್ಯೇವ ವಿತನ್ವತೇ॥ 12-12-24 (69442)
`ಇದಮನ್ಯನ್ಮಹಾರಾಜ ವಿದ್ವದ್ಭಿಃ ಕಥಿತಂ ಮಮ।
ಭೂಮಿರಗ್ನಿಶ್ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ನ ಚಾಪೋ ನ ದಿವಾಕರಃ॥ 12-12-25 (69443)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ನ ಚಂದ್ರಶ್ಚ ನ ದಿಶಃ ಕಾಲ ಏವ ಚ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ನ ಗಂಧೋ ನ ರಸಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-12-26 (69444)
ನ ಚ ಸಂತಿ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಯೈಃ ಪ್ರಮೇಯಂ ಪ್ರಸಾಧ್ಯತೇ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮನುಮಾನಂ ನ ನೋಪಮಾನಮಥಾಗಮಃ॥ 12-12-27 (69445)
ನಾರ್ಥಾಪತ್ತಿರ್ನ ಚೈತಿಹ್ಯಂ ನ ದೃಷ್ಟಾಂತೋ ನ ಸಂಶಯಃ।
ನ ಕ್ವಚಿನ್ನಿರ್ಣಯೋ ರಾಜನ್ನ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮ ಏವ ಚ॥ 12-12-28 (69446)
ತಿರ್ಯಕ್ವ ಸ್ಥಾವರಂ ಚೈವ ನ ದೇವಾ ನ ಚ ಮಾನುಷಾಃ।
ವರ್ಣಾಶ್ರಮವಿಭಾಗಾಶ್ಚ ನ ಚ ಕರ್ತಾ ನ ಕಾಮಕೃತ್।
ನ ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ವಿಭೂತಿಶ್ಚ ನ ಚಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-12-29 (69447)
ತಮೋಭೂತಮಿದಂ ಸರ್ವಮನಾಲೋಕಂ ಜಗನ್ನೃಪ।
ನ ಚಾತ್ಮಾ ವಿದ್ಯಮಾನೋಪಿ ಮನಸಾ ಯೋಗಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-12-30 (69448)
ಅಚೇತನಂ ಮನಸ್ತ್ವಾಸೀದಾತ್ಮಾ ಏವ ಸಚೇತನಃ।
ಈಶ್ವರಶ್ಚೇತನಸ್ತ್ವೇಕಸ್ತೇನೇದಂ ಗಹನೀಕೃತಂ।
ಮಂತ್ರಾಶ್ಚ ಚೇತನಾ ರಾಜನ್ನ ಚ ದೇಹೇನ ಯೋಜಿತಾಃ॥ 12-12-31 (69449)
ತೇನ ವಿಶ್ವಸೃಜೋ ನಾಮ ಋಷಯೋ ಮಂತ್ರದೇವತಾಃ।
ಚೈತನ್ಯಮೀಶ್ವರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಂ ತೈರ್ವಿನಿರ್ಮಿತಂ॥ 12-12-32 (69450)
ಇಷ್ಟ್ವಾ ವಿಶ್ವಸೃಜಂ ಯಜ್ಞಂ ನಿರ್ಮಿತಃ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಸೃಷ್ಟಿಸ್ತೇನ ಸಮಾರಬ್ಧಾ ಪ್ರಸಾದಾದೀಶ್ವರಸ್ಯ ಚ॥ 12-12-33 (69451)
ಚೈತನ್ಯಮೀಶ್ವರಸ್ಯೇದಂ ಸಚೇತನಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಯೋಗೇನ ಚ ಸಮಾವಿಷ್ಟಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಚ ಶಂಭುನಾ॥ 12-12-34 (69452)
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಉಕ್ತೋ ಮೋಕ್ಷಶ್ಚ ಸಂಕ್ಷಯೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪರಮೇಶಸ್ಯ ಈಶ್ವರೇಣ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-12-35 (69453)
ಅಜ್ಞೋ ಜಂತುರನೀಶಶ್ಚ ಭಾಜನಂ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ।
ಈಶ್ವರಪ್ರೇರಿತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ವಾ ಶ್ವಭ್ರಮೇವ ವಾ॥ 12-12-36 (69454)
ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷಃ ಚೈವ ಆತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ಮನಸಾ ವಿಷಯೈಶ್ಚೈವ ಚೇತನೇನ ಪ್ರಚೋದಿತಾಃ।
ಸುಖದುಃಖೇನ ಯುಜ್ಯಂತೇ ಕರ್ಮಭಿಶ್ಚ ಪ್ರಚೋದಿತಾಃ॥ 12-12-37 (69455)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮವಿಭಾಗಾಶ್ಚ ಈಶ್ವರೇಣ ಪ್ರವರ್ತಿತಾಃ।
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವಂ ಯೇನೇದಂ ನಿರ್ಮಿತಂ ಜಗತ್॥ 12-12-38 (69456)
ತ್ವಂ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಶೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಜೀವಂತೇ ಚ ಂರಿಯಂತೇ ಚ ನ ಸ್ವತಂತ್ರಾಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-12-39 (69457)
ಹಿತ್ವಾಹಿತ್ವಾ ಚ ಭೂತಾನಿ ಹತ್ವಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಯಜಂತೇ ಕರ್ಮಣಾ ದೇವಾ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-12-40 (69458)
ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ।
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ತೇ ಚ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-12-41 (69459)
ಪಾತಿತಾಃ ಶತ್ರವಃ ಪೂರ್ವ ಸರ್ವತ್ರ ವಸುಧಾಧಿಪೈಃ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಮೈಶ್ಚ ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಹಿತೈಷಿಭಿಃ। 12-12-42 (69460)
ಯದಿ ತತ್ರ ಭವೇತ್ಪಾಪಂ ಕಥಂ ತೇ ಸ್ವರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ನ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ನರಕಂ ರಾಜನ್ವೇಷ್ಟಿತಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಭಿಃ॥' 12-12-43 (69461)
ಏವಂ ಮನಃಸಮಾಧಾನಂ ಮಾರ್ಗಮಾತಿಷ್ಠತೋ ನೃಪ।
ದ್ವಿಜಾತೇರ್ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-12-44 (69462)
ಸ ರತ್ನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಸಂಹೃತಾನಿ ತತಸ್ತತಃ।
ಮಖೇಷ್ವನಭಿಸಂತ್ಯಜ್ಯ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಮಭಿಜಲ್ಪಸಿ॥ 12-12-45 (69463)
ಕುಟುಂಬಮಾಸ್ಥಿತೇ ತ್ಯಾಗಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನರಾಧಿಪ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧೇಷು ಸರ್ವಮೇಧೇಷು ವಾ ಪುನಃ॥ 12-12-46 (69464)
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಕ್ರತವಸ್ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರಭಿಪೂಜಿತಾಃ।
ತೈರ್ಯಜಸ್ವ ಮಹೀಪಾಲ ಶಕ್ರೋ ದೇವಪತಿರ್ಯಥಾ। 12-12-47 (69465)
ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಮಾದದೋಷೇಣ ದಸ್ಯುಭಿಃ ಪರಿಮುಷ್ಯತಾಂ।
ಅಶರಣ್ಯಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಯಃ ಸ ರಾಜಾ ಕಲಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-12-48 (69466)
ಅಶ್ವಾನ್ಗಾಶ್ಚೈವ ದಾಸೀಶ್ಚ ಕರೇಣೂಶ್ಚ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ।
ಗ್ರಾಮಾಂಜನಪದಾಂಶ್ಚೈವ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಿ ಚ ಗೃಹಾಣಿ ಚ॥ 12-12-49 (69467)
ಅಪ್ರದಾಯ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ಮಾತ್ಸರ್ಯಾವಿಷ್ಟಚೇತಸಃ।
ವಯಂ ತೇ ರಾಜಕಲಯೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-12-50 (69468)
ಅದಾತಾರೋಽಶರಣ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಜಕಿಲ್ವಿಷಭಾಗಿನಃ।
ದುಃಖಾನಾಮೇವ ಭೋಕ್ತಾರೋ ನ ಸುಖಾನಾಂ ಕದಾಚನ॥ 12-12-51 (69469)
ಅನಿಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಮಹಾಯಜ್ಞೈರಕೃತ್ವಾ ಚ ಪಿತೃಸ್ವಧಾಂ।
ತೀರ್ಥೇಷ್ವನಭಿಸಂಪ್ಲುತ್ಯ ಪ್ರವ್ರಜಿಷ್ಯಸಿ ಚೇತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-12-52 (69470)
ಛಿನ್ನಾಭ್ರಮಿವ ಗಂತಾಸಿ ವಿಲಯಂ ಮಾರುತೇರಿತಂ।
ಲೋಕಯೋರುಭಯೋರ್ಭ್ರಷ್ಟೋ ಹ್ಯಂತರಾಲೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-12-53 (69471)
ಅಂತರ್ಬಹಿಶ್ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ಮನೋವ್ಯಾಸಂಗಕಾರಕಂ।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಭವೇತ್ತ್ಯಾಗೀ ನ ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-12-54 (69472)
ಏತಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ವಿಧೌ ವಿಪ್ರನಿಷೇವಿತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ನೋಚ್ಛಿತ್ತಿರ್ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-12-55 (69473)
ನಿಹತ್ಯ ಶತ್ರೂಂಸ್ತರಸಾ ಸಮೃದ್ಧಾಞ್ಶಕ್ರೋ ಯಥಾ ದೈತ್ಯಬಲಾನಿ ಸಂಖ್ಯೇ।
ಕಃ ಪಾರ್ಥ ಶೋಚೇನ್ನಿರತಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಪೂರ್ವೈಃ ಸ್ಮೃತೇ ಪಾರ್ಥಿವಶಿಷ್ಟಜುಷ್ಟೇ॥ 12-12-56 (69474)
ಕ್ಷಾತ್ರೇಣ ಧರ್ಮೇಣ ಪರಾಕ್ರಮೇಣ ಜಿತ್ವಾ ಮಹೀಂ ಮಂತ್ರವಿದ್ಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾಯ।
ನಾಕಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠೇಽಸಿ ನರೇಂದ್ರ ಗಂತಾ ನ ಶೋಚಿತವ್ಯಂ ಭವತಾಽದ್ಯ ಪಾರ್ಥ॥ ॥ 12-12-57 (69475)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 12॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-12-2 ತಂರಾಸ್ಯೋ ದುಃಖೇನ ವಿವರ್ಣಮುಸ್ರಃ॥ 12-12-3 ವಿಶಾಖಯೂಪೇ ಕ್ಷೇತ್ರವಿಶೇಷೇ। ದೇವಾನಾಂ ದೇವೈಃ। ಅಗ್ನಯೋಽಗ್ನಿಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥಾನಿ ಸ್ಥಂಡಿಲಾನಿ। ಚಿತಾ ಇಷ್ಟಕಾಭೀ ರಚಿತಾ ಅದ್ಯಾಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ। ತೇನ ದೇವತ್ವಮಪಿ ಕರ್ಮಫಲಮೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿಶಾಲಯೂಪ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-12-4 ಅನಾಸ್ತಿಕಾನಾಮಾಸ್ತಿಕ್ಯಶೂನ್ಯಾನಾಮಪಿ ಪ್ರಾಣದಾ ವೃಷ್ಟಿದ್ವಾರಾ ಅನ್ನಪ್ರದಾಃ। ವಿಧಿಂ ಅಗ್ನಿಂ ವಾ ಅಕಾಮಯತೇತ್ಯಾದಿ ಅಗ್ನ್ಯಾದಿಭಾವಸ್ಯ ಕರ್ಮಸಾಧ್ಯತ್ವಜ್ಞಾಪಕಂ। ಅನಾಸ್ತಿಕನಾಸ್ತಿಕಾನಾಂ ಪ್ರಾಣದಾ ಇತಿ ಥ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-12-5 ವೇದವಾದಃ ಅಪವಿದ್ಧಸ್ತ್ಯಕ್ತೋ ಯೈಸ್ತಾನ್॥ 12-12-6 ದೇವಯಾನೇನ ಮಾರ್ಗಣ। ಪೃಷ್ಠಮುಪರಿಭಾಗಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಯಂ ಗೃಹಾಶ್ರಮಃ ಸರ್ವಾನಾಶ್ರಮಾನ್ ಅತಿ ಅತಿಕ್ರಾಂತಃ। ತೇಭ್ಯಃ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-12-7 ತಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ ಗತ್ವಾ ನಿಬೋಧ ಬುಧ್ಯಸ್ವ। ಅವಾಸೃಜನ್ ಸಮಾರ್ಪಯನ್॥ 12-12-8 ಕೃತಾತ್ಮಾ ಜಿತಚಿತ್ತಃ॥ 12-12-9 ಸುಖಾದಾನಂ ಗಾರ್ಹಥ್ಯಸುಖಭೋಗಂ। ಊರ್ಧ್ವಂ ವನಾದೌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ನಿಷ್ಠಾವಾನ್ ಸನ್ಯಃ ಆತ್ಮತ್ಯಾಗೀ ದೇಹತ್ಯಾಗೀ॥ 12-12-10 ಪರಿಪತನ್ ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಪರ್ಯಟನ್॥ 12-12-13 ಆಶ್ರಮಾಂತರೇ ಸ್ವರ್ಗಏವಾಸ್ತಿ ನ ಕಾಮಃ। ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ತೂಭಯಮಸ್ತೀತಿ ಅಯಮೇವ ಮಾರ್ಗೋ ಗತಿಶ್ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-12-15 ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕೋ ಧರ್ಮಧ್ವಜೀ॥ 12-12-16 ತ್ಯಾಗಯುಕ್ತಂ ಅಭಿಮಾನತ್ಯಾಗೋಪೇತಂ॥ 12-12-17 ಆರ್ಷಃ ಋಷೀಣಾಂ ಹಿತಃ॥ 12-12-18 ಅತ್ರ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ॥ 12-12-19 ಇಹ ವಿಧೌ। ಪ್ರಸೃತಸ್ಯ ನಿಷ್ಠಾವತಃ॥ 12-12-48 ಪ್ರಮಾದೋ ರಾಜ್ಯಾಕರಣಂ। ಪರಿಮುಷ್ಯತಾಂ ಲುಪ್ಯಮಾನಾನಾಂ॥ 12-12-53 ಅಂತರಾಲೇ ಪಿಶಾಚಯೋನೌ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 013
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.13. ಅಧ್ಯಾಯಃ 013
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಹದೇವವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-13-0 (69886)
ಸಹದೇವ ಉವಾಚ। 12-13-0x (5708)
ನ ಬಾಹ್ಯಂ ದ್ರವ್ಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತಿ ಭಾರತ।
ಶಾರೀರಂ ದ್ರವ್ಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತಿ ವಾ ನ ವಾ॥ 12-13-1 (69887)
ಬಾಹ್ಯದ್ರವ್ಯವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಶಾರೀರೇಷ್ವನುಗೃಧ್ಯತಃ।
ಯೋ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ಸುಖಂ ವಾ ಸ್ಯಾದ್ದ್ವಿಷತಾಂ ತತ್ತಥಾಽಸ್ತು ನಃ॥ 12-13-2 (69888)
ಶಾರೀರಂದ್ರವ್ಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪೃಥಿವೀಮನುಶಾಸತಃ।
ಯೋ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ಸುಖಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ಸುಹೃದಾಂ ತತ್ತಥಾಽಸ್ತು ನಃ॥ 12-13-3 (69889)
ದ್ವ್ಯಕ್ಷರಸ್ತು ಭವೇನ್ಮೃತ್ಯುರುಯಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಮಮೇತಿ ದ್ವ್ಯಕ್ಷರೋ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಮಮೇತಿ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-13-4 (69890)
ಬ್ರಹ್ಮಮೃತ್ಯೂ ತತೋ ರಾಜನ್ನಾತ್ಮನ್ಯೇವ ಸಮಾಶ್ರಿತೌ।
ಅದೃಶ್ಯಮಾನೌ ಭೂತಾನಿ ಯೋಜಯೇತಾಮಸಂಶಯಂ॥ 12-13-5 (69891)
ಅವಿನಾಶೋಽಸ್ಯ ಸತ್ವಸ್ಯ ನಿಯತೋ ಯದಿ ಭಾರತ।
ಹಿತ್ವಾ ಶರೀರಂ ಭೂತಾನಾಂ ನ ಹಿಂಸಾ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-13-6 (69892)
ಅಥಾಪಿ ಚ ಸಹೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಸತ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಲಯಸ್ತಥಾ।
ನಷ್ಟೇ ಶರೀರೇ ನಷ್ಟಃ ಸ್ಯಾದ್ವೃಥಾ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ರಿಯಾಪಥಃ॥ 12-13-7 (69893)
ತಸ್ಮಾದೇಕಾಂತಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವತರೈಶ್ಚ ಯಃ।
ಪಂಥಾ ನಿಷೇವಿತಃ ಸದ್ಭಿಃ ಸ ನಿಷೇವ್ಯೋ ವಿಜಾನತಾ॥ 12-13-8 (69894)
`ಸ್ವಾಯಂಭುವೇನ ಮನುನಾ ತಥಾಽನ್ಯೈಶ್ತಕ್ರವರ್ತಿಭಿಃ।
ಯದ್ಯಯಂ ಹ್ಯಧಮಃ ಪಂಥಾಃ ಕಸ್ಮಾತ್ತೈಸ್ತೈರ್ನಿಷೇವಿತಃ॥ 12-13-9 (69895)
ಕೃತತ್ರೇತಾದಿಯುಕ್ತಾನಿ ಗುಣವಂತಿ ಚ ಭಾರತ।
ಯುಗಾನಿ ಬಹುಶಸ್ತೈಶ್ಚ ಭುಕ್ತೇಯಮವನೀ ನೃಪ॥' 12-13-10 (69896)
ಲಬ್ಧ್ವಾಽಪಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಸಹಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಂ।
ನ ಭುಂಕ್ತೇ ಯೋ ನೃಪಃ ಸಂಯಕ್ಕಿಂಫಲಂ ತಸ್ಯ ಜೀವಿತೇ॥ 12-13-11 (69897)
ಅಥವಾ ವಸತೋ ರಾಜನ್ವನೇ ವನ್ಯೇನ ಜೀವತಃ।
ದ್ರವ್ಯೇಷು ಯಸ್ಯ ಮಮತಾ ಮೃತ್ಯೋರಾಸ್ಯೇ ಸ ವರ್ತತೇ॥ 12-13-12 (69898)
ಬಾಹ್ಯಾಂತರಾಣಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸ್ವಭಾವಂ ಪಶ್ಯ ಭಾರತ।
ಯೇ ತು ಪಶ್ಯಂತಿ ತದ್ಭೂತಂ ಮುಚ್ಯಂತೇ ತೇ ಮಹಾಭಯಾತ್॥ 12-13-13 (69899)
ಭವಾನ್ಪಿತಾ ಭವಾನ್ಮಾತಾ ಭವಾನ್ಭ್ರಾತಾ ಭವಾನ್ಗುರುಃ।
ದುಃಖಪ್ರಲಾಪಾನಾರ್ತಸ್ಯ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-13-14 (69900)
ತಥ್ಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽತಥ್ಯಂ ಯನ್ಮಯೈತತ್ಪ್ರಭಾಷಿತಂ।
ತದ್ವಿದ್ವಿ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಭರತಸತ್ತಮ॥ ॥ 12-13-15 (69901)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 13॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-13-2 ಸುಹೃದಾಂ ತತ್ತಥಾಸ್ತು ನ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-13-4 ಮಮೇತಿ ಸ್ವೀಕಾರಃ ನಮಮೇತಿ ಪರಿತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಏತೌ ಮೃತ್ಯುಶಾಶ್ವತೌ ಸಂಸಾರಮೋಕ್ಷಯೋರ್ಮೂಲೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-13-7 ಸತ್ವಸ್ಯ ಕರ್ತೃತ್ವಧರ್ಮವತ್ಯಾ ಬುದ್ಧೇಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 014
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.14. ಅಧ್ಯಾಯಃ 014
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದ್ರೌಪದೀವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-14-0 (70431)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-14-0x (5742)
ಅವ್ಯಾಹರತಿ ಕೌಂತೇಯೇ ಧರ್ಮರಾಜೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಭ್ರಾತೃಣಾಂ ಬ್ರುವತಾಂ ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ವೇದನಿಶ್ಚಯಾನ್॥ 12-14-1 (70432)
ಮಹಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಾ ಶ್ರೀಮತ್ಯಾಯತಲೋಚನಾ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ರಾಜಾನಂ ದ್ರೌಪದೀ ಯೋಷಿತಾಂ ವರಾ॥ 12-14-2 (70433)
ಆಸೀನಮೃಷಭಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲಸದೃಶೈರ್ವಾರಣೈರಿವ ಯೂಥಪಂ॥ 12-14-3 (70434)
ಅಭಿಮಾನವತೀ ನಿತ್ಯಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಲಾಲಿತಾ ಸತತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮನಿದರ್ಶಿನೀ॥ 12-14-4 (70435)
ಆಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ಸುಶ್ರೋಣೀ ಸಾಂನಾ ಪರಮವಲ್ಗುನಾ।
ಭರ್ತಾರಮಭಿಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-14-5 (70436)
ದ್ರೌಪದ್ಯುವಾಚ। 12-14-6x (5743)
ಇಮೇ ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಪಾರ್ಥ ಶುಷ್ಯಂತೇ ಸ್ತೋಕಕಾ ಇವ।
ವಾವಾಶ್ಯಮಾನಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ನ ಚೈನಾನಭಿನಂದಸೇ॥ 12-14-6 (70437)
ನಂದಯೈತಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಮತ್ತಾನಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಾನ್।
ಉಪಪನ್ನೇನ ವಾಕ್ಯೇನ ಸತತಂ ದುಃಖಭಾಗಿನಃ॥ 12-14-7 (70438)
ಕಥಂ ದ್ವೈತವನೇ ರಾಜನ್ಪೂರ್ವಮುಕ್ತ್ವಾ ತಥಾ ವಚಃ।
ಭ್ರಾತೄನೇತಾನ್ಸ್ಮ ಸಹಿತಾಞ್ಶೀತವಾತಾತಪಾರ್ದಿತಾನ್॥ 12-14-8 (70439)
ವಯಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಹತ್ವಾ ಮೃಧೇ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಮ ಮೇದಿನೀಂ।
ಸಂಪೂರ್ಣಾಂ ಸರ್ವಕಾಮಾನಾಮಾಹವೇ ವಿಜಯೈಷಿಣಃ॥ 12-14-9 (70440)
ನೃವೀರಾಂಶ್ಚ ರಥಾನ್ಹತ್ವಾ ನಿಹತ್ಯ ಚ ಮಹಾಗಜಾನ್।
ಸಂಸ್ತೀರ್ಯ ಚ ರಥೈರ್ಭೂಮಿಂ ಸಸಾದಿಭಿರರಿಂದಮಾಃ॥ 12-14-10 (70441)
ಯಜೇಭ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಸಮೃದ್ಧೈರಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ವನವಾಸಕೃತಂ ದುಃಖಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸುಖಾಯ ನಃ॥ 12-14-11 (70442)
ಇತ್ಯೇತಾನೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತ್ವಂ ಸ್ವಯಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ।
ಕಥಮದ್ಯ ಪುನರ್ವೀರ ವಿನಿಹಂಸಿ ಮನಾಂಸಿ ನಃ॥ 12-14-12 (70443)
ನ ಕ್ಲೀಬೋ ವಸುಧಾಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನ ಕ್ಲೀಬೋ ಧನಮಶ್ನುತೇ।
ನ ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ಗೃಹೇ ಪುತ್ರಾ ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಪಂಕ ಇವಾಸತೇ॥ 12-14-13 (70444)
ನಾದಂಡಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಭಾತಿ ನಾದಂಡೋ ಭೂಮಿಮಶ್ನುತೇ।
ನಾದಂಡಸ್ಯ ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಃ ಸುಖಂ ವಿಂದಂತಿ ಭಾರತ॥ 12-14-14 (70445)
`ಸದೇವಾಸುರಗನ್ಘರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿರ್ವಿಭೂಷಿತಂ।
ರಕ್ಷೋಭಿರ್ಗುಹ್ಯಕೈರ್ನಾಗೈರ್ಮನುಷ್ಯೈಶ್ಚ ವಿಭೂಷಿತಂ॥ 12-14-15 (70446)
ತ್ರಿವರ್ಗೇಣ ಚ ಸಂಪೂರ್ಣಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯಾಗಮೇನ ಚ।
ದಂಡೇನಾಭ್ಯಾಹೃತಂ ಸರ್ವಂ ಜಗದ್ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-14-16 (70447)
ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಮಹೀಪಾಲ ಆಗಮಂ ಶೃಣು ಶಾಶ್ವತಂ।
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವಿದಿತಶ್ಚಾಯಂ ತವ ಚೈವ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-14-17 (70448)
ಅರಾಜಕೇ ಹಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವತೋ ವಿದ್ರುತೇ ಭಯಾತ್।
ರಕ್ಷಾರ್ಥಮಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ರಾಜಾನಮಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಮಹಾಕಾಯಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ಪಾಲನೇ ಜಗತಃ ಕ್ಷಮಂ॥ 12-14-18 (70449)
ಅನಿಲಾಗ್ನಿಯಮಾರ್ಕಾಣಾಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ವರುಣಸ್ಯ ಚ।
ಚಂದ್ರವಿತ್ತೇಶಯೋಶ್ಚೈವ ಮಾತ್ರಾ ನಿರ್ಹೃತ್ಯ ಶಾಶ್ವತೀಃ॥ 12-14-19 (70450)
ಯಸ್ಮಾದೇಷಾಂ ಸುರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಸಂಭವತ್ಯಂಶತೋ ನೃಪಃ।
ತಸ್ಮಾದಭಿಭವತ್ಯೇಷ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ತೇಜಸಾ॥ 12-14-20 (70451)
ತಪತ್ಯಾದಿತ್ಯವಚ್ಚೈವ ಚಕ್ಷೂಂಷಿ ಚ ಮನಾಂಸಿ ಚ।
ಚ ಚೈನಂ ಭುವಿ ಶಕ್ನೋತಿ ಕಶ್ಚಿದಪ್ಯಭಿವೀಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-14-21 (70452)
ಸೋಽಗ್ನಿರ್ಭವತಿ ವಾಯುಶ್ಚ ಸೋಽರ್ಕಃ ಸೋಮಶ್ಚ ಧರ್ಮರಾಟ್।
ಸ ಕುಬೇರಃ ಸ ವರುಣಃ ಸ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್॥ 12-14-22 (70453)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋಃ ಶರ್ವಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ।
ಋಷೀಣಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೇಜಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-14-23 (70454)
ಬಾಲೋಽಪಿ ನಾವಮಂತವ್ಯೋ ಮನುಷ್ಯ ಇತಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಮಹತೀ ದೇವತಾ ಹ್ಯೇಷಾ ನರರೂಪೇಣ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-14-24 (70455)
ಏಕಮೇವ ದಹತ್ಯಗ್ನಿರ್ನರಂ ದುರುಪಸರ್ಪಿಣಂ।
ಕುಲಂ ದಹತಿ ರಾಜಾಗ್ನಿಃ ಸಪಶುದ್ರವ್ಯಸಂಚಯಂ॥ 12-14-25 (70456)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಕುಲಂ ದಗ್ಧಂ ಕ್ರೋಧೋದ್ಭೂತೇನ ವಹ್ನಿನಾ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇತಲ್ಲೋಕಸ್ಯ ಸಂಶಯೋ ಹಿ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-14-26 (70457)
ಕುಲಜೋ ವೃತ್ತಸಂಪನ್ನೋ ಧಾರ್ಮಿಕಶ್ಚ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ಯುಕ್ತಃ ಪೂಜ್ಯತೇ ದೈವತೈರಪಿ॥ 12-14-27 (70458)
ಕಾರ್ಯಂ ಯೋಽವೇಕ್ಷ್ಯ ಶಕ್ತಿಂ ಚ ದೇಶಕಾಲೌ ಚ ತತ್ವತಃ।
ಕುರುತೇ ಧರ್ಮಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ವೈಶ್ವರೂಪ್ಯಂ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-14-28 (70459)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೇ ಪಝಾ ಶ್ರೀರ್ವಿಜಯಶ್ಚ ಪರಾಕ್ರಮೇ।
ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ವಸತಿ ಕ್ರೋಧೇ ಸರ್ವತೇಜೋಮಯೋ ಹಿ ಸಃ॥ 12-14-29 (70460)
ತಂ ಯಸ್ತು ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಸಂಮೋಹಾತ್ಸ ವಿನಶ್ಯತಿ ಮಾನವಃ।
ತಸ್ಯ ಹ್ಯಾಶುವಿನಾಶಾಯ ರಾಜಾಽಪಿ ಕುರುತೇ ಮನಃ॥ 12-14-30 (70461)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ಯದಿಷ್ಟೇಷು ಸ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಅನಿಷ್ಟಂ ಚಾಪ್ಯನಿಷ್ಟೇಷು ತದ್ಧರ್ಮಂ ನ ವಿಚಾಲಯೇತ್॥ 12-14-31 (70462)
ತಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಗೋಪ್ತಾರಂ ಧರ್ಮಮಾತ್ಮಜಂ॥
ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯಂ ದಂಡಮಸೃಜತ್ಪೂರ್ವಮೀಶ್ವರಃ॥ 12-14-32 (70463)
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಭಯಾದ್ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ಧರ್ಮಾನ್ನ ವಿಚಲಂತಿ ಚ॥ 12-14-33 (70464)
ದೇಶಕಾಲೌ ಚ ಶಕ್ತಿಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚಾವೇಕ್ಷ್ಯ ತತ್ವತಃ।
ಯಥಾರ್ಹತಃ ಸಂಪ್ರಣಯೇನ್ನರೇಷ್ವನ್ಯಾಯವರ್ತಿಷು॥ 12-14-34 (70465)
ಸ ರಾಜಾ ಪುರುಷೋ ದಂಡಃ ಸ ನೇತಾ ಶಾಸಿತಾ ಚ ಸಃ।
ವರ್ಣಾನಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಧರ್ಮಪ್ರಭುರಥಾವ್ಯಯಃ॥ 12-14-35 (70466)
ದಂಡಃ ಶಾಸ್ತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ದಂಡ ಏವಾಭಿರಕ್ಷತಿ।
ದಂಡಃ ಸುಪ್ತೇಷು ಜಾಗರ್ತಿ ದಂಡಂ ಧರ್ಮಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-14-36 (70467)
ಸುಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಧೃತೋ ದಂಡಃ ಸರ್ವಾ ರಂಜಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಣೀತಸ್ತು ವಿನಾಶಯತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-14-37 (70468)
ಯದಿ ನ ಪ್ರಣಯೇದ್ರಾಜಾ ದಂಡಂ ದಂಡ್ಯೇಷ್ವತಂದ್ರಿತಃ।
ಜಲೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಿವಾಭಕ್ಷ್ಯಂದುರ್ಬಲಾನ್ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 12-14-38 (70469)
ಕಾಕೋಽದ್ಯಾಚ್ಚ ಪುರೋಡಾಶಂ ಶ್ವಾ ಚೈವಾವಲಿಹೇದ್ಧವಿಃ।
ಸ್ವಾಮಿತ್ವಂ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಪದ್ಯೇತಾಧರೋತ್ತರಂ॥ 12-14-39 (70470)
ಸರ್ವೋ ದಂಡಜಿತೋ ಲೋಕೋ ದುರ್ಲಭಸ್ತು ಶುಚಿರ್ನರಃ।
ದಂಡಸ್ಯ ಹಿ ಭಯಾತ್ಸರ್ವಂ ಜಗದ್ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-14-40 (70471)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಪತಗೋರಗಾಃ।
ತೇಽಪಿ ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ದಂಡೇನೈವಾಭಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 12-14-41 (70472)
ದೂಷ್ಯೇಯುಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾಶ್ಚ ಭಿದ್ಯೇರನ್ಸರ್ವಸೇತವಃ।
ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಕೋಪಶ್ಚ ಭವೇದ್ದಂಡಸ್ಯ ವಿಭ್ರಮಾತ್॥ 12-14-42 (70473)
ಯತ್ರ ಶ್ಯಾಮೋ ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ದಂಡಶ್ಚರತಿ ಪಾಪಹಾ।
ಪ್ರಜಾಸ್ತತ್ರ ನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ನೇತಾ ಚೇತ್ಸಾಧು ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-14-43 (70474)
ಆಹುಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಣೇತಾರಂ ರಾಜಾನಂ ಸತ್ಯವಾದಿನಂ।
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯಕಾರಿಣಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಕೋವಿದಂ॥ 12-14-44 (70475)
ತಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಣಯನ್ಸಂಯಕ್ಸ್ವರ್ಗಾಯಾಭಿಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಕಾಮಾತ್ಮವಿಷಯೀ ಕ್ಷುದ್ರೋ ದಂಡೇನೈವ ನಿಹನ್ಯತೇ॥ 12-14-45 (70476)
ದಂಡೋ ಹಿ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ದುರ್ಧರಶ್ಚಾಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಧರ್ಮಾದ್ವಿಚಲಿತಂ ಹಂತಿ ನೃಪಮೇವ ಸಬಾಂಧವಂ॥ 12-14-46 (70477)
ತತೋ ದುರ್ಗಂ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ಲೋಕಂ ಚ ಸಚರಾಚರಂ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಗತಾಂಶ್ಚೈವ ಮುನೀಂದೇವಾಂಶ್ಚ ಹಿಂಸತಿ॥ 12-14-47 (70478)
ಸೋಽಸಹಾಯೇನ ಮೂಢೇನ ಲುಬ್ಧೇನಾಕೃತಬುದ್ಧಿನಾ।
ಅಶಕ್ಯೋ ನ್ಯಾಯತೋ ನೇತುಂ ವಿಷಯಾಂಶ್ಚೈವ ಸೇವತಾ॥ 12-14-48 (70479)
ಶುಚಿನಾ ಸತ್ಯಸಂಧೇನ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಾನುಸಾರಿಣಾ।
ದಂಡಃ ಪ್ರಣೇತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಹಿ ಸುಸಹಾಯೇನ ಧೀಮತಾ॥ 12-14-49 (70480)
ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರೇ ನ್ಯಾಯವರ್ತೀ ಸ್ಯಾದ್ಭೃಶದಂಡಶ್ಚ ಶತ್ರುಷು।
ಸುಹೃತ್ಸ್ವಜಿಹ್ಮಃ ಸ್ನಿಗ್ಧೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಕ್ಷಮಾನ್ವಿತಃ॥ 12-14-50 (70481)
ಏವಂವೃತ್ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಸ್ತು ಶಿಲೋಂಛೇನಾಪಿ ಜೀವತಃ।
ವಿಸ್ತೀರ್ಯೇತ ಯಶೋ ಲೋಕೇ ತೈಲಬಿಂದುರಿವಾಂಭಸಿ॥ 12-14-51 (70482)
ಅತಸ್ತು ವಿಪರೀತಸ್ಯ ನೃಪತೇರಕೃತಾತ್ಮನಃ।
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯೇನ ಯಶೋ ಲೋಕೇ ಘೃತಬಿಂದುರಿವಾಂಭಸಿ॥ 12-14-52 (70483)
ದೇವದೇವೇನ ರುದ್ರೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ವಿಷ್ಣುನಾ ಚೈವ ದೇವೇನ ಶಕ್ರೇಣ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-14-53 (70484)
ಲೋಕಪಾಲೈಶ್ಚ ಭೂತೈಶ್ಚ ಪಾಂಡವೈಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಧರ್ಮಾದ್ವಿಚಲಿತಾ ರಾಜಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ನಿಪಾತಿತಾಃ।
ಅಧಾರ್ಮಿಕಾ ದುರಾಚಾರಾಃ ಸಸೈನ್ಯಾ ವಿನಿಪಾತಿತಾಃ॥ 12-14-54 (70485)
ತಾನ್ನಿಹತ್ಯ ನ ದೋಷಸ್ತೇ ಸ್ವಲ್ಪೋಽಪಿ ಜಗತೀಪತೇ।
ಛಲೇನ ಮಾಯಯಾ ವಾಽಥ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ವಾ ನೃಪ॥' 12-14-55 (70486)
ಮಿತ್ರತಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ತಪಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ಧರ್ಮಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 12-14-56 (70487)
ಅಸತಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧಶ್ಚ ಸತಾಂ ಚ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಏಷ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸಮರೇ ಚಾಪಲಾಯನಂ॥ 12-14-57 (70488)
ಯಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಮಾ ಚ ಕ್ರೋಧಶ್ಚ ದಾನಾದಾನೇ ಭಯಾಭಯೇ।
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ಚೋಭೌ ಸ ವೈ ಧರ್ಮವಿದುಚ್ಯತೇ॥ 12-14-58 (70489)
ನ ಶ್ರುತೇನ ನ ದಾನೇನ ನ ಸಾಂತ್ವೇನ ನ ಚೇಜ್ಯಯಾ।
ತ್ವಯೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ಲಬ್ಧಾ ನ ಸಂಕೋಚೇನ ಚಾಪ್ಯುತ॥ 12-14-59 (70490)
ಯತ್ತದ್ಬಲಮಮಿತ್ರಾಣಾಂ ತಥಾ ವೀರಸಮುದ್ಯತಂ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಪನ್ನಂ ತ್ರಿಭಿರಂಗೈರನುತ್ತಮಂ॥ 12-14-60 (70491)
ರಕ್ಷಿತಂ ದ್ರೋಣಕರ್ಣಾಭ್ಯಾಮಶ್ವತ್ಥಾಂನಾ ಕೃಪೇಣ ಚ।
ತತ್ತ್ವಯಾ ನಿಹತಂ ವೀರ ತಸ್ಮಾದ್ಭುಂಕ್ಷ್ವ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-14-61 (70492)
ಜಂಬೂದ್ವೀಪೋ ಮಹಾರಾಜ ನಾನಾಜನಪದೈರ್ಯುತಃ।
ತ್ವಯಾ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ದಂಡೇನ ಮೃದಿತಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-14-62 (70493)
ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇನ ಸದೃಶಃ ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪೋ ನರಾಧಿಪ।
ಅಪರೇಣ ಮಹಾಮೇರೋರ್ದಂಡೇನ ಮೃದಿತಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-14-63 (70494)
ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪೇನ ಸದೃಶಃ ಶಾಕದ್ವೀಪೋ ನರಾಧಿಪ।
ಪೂರ್ವೇಣ ತು ಮಹಾಮೇರೋರ್ದಂಡೇನ ಮೃದಿತಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-14-64 (70495)
ಉತ್ತರೇಣ ಮಹಾಮೇರೋಃ ಶಾಕದ್ವೀಪೇನ ಸಂಮಿತಃ।
ಭದ್ರಾಶ್ವಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ದಂಡೇನ ಮೃದಿತಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-14-65 (70496)
ದ್ವೀಪಾಶ್ಚ ಸಾಂತರದ್ವೀಪಾ ನಾನಾಜನಪದಾಶ್ರಯಾಃ।
ವಿಗಾಹ್ಯ ಸಾಗರಂ ವೀರ ದಂಡೇನ ಮೃದಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-14-66 (70497)
ಏತಾನ್ಯಪ್ರತಿಮೇಯಾನಿ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭಾರತ।
ನ ಪ್ರೀಯಸೇ ಮಹಾರಾಜ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ॥ 12-14-67 (70498)
ಸ ತ್ವಂ ಭ್ರಾತೄನಿಮಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತಿನಂದಸ್ವ ಭಾರತ।
ಋಷಭಾನಿವ ಸಂಮತ್ತಾನ್ಗಜೇಂದ್ರಾನ್ಗರ್ಜಿತಾನಿವ॥ 12-14-68 (70499)
ಅಮರಪ್ರತಿಮಾಃ ಸರ್ವೇ ಶತ್ರುಸಾಹಾಃ ಪರಂತಪಾಃ।
ಏಕೈಕೋಽಪಿ ಸುಖಾಯೈಷಾಂ ಮಮ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-14-69 (70500)
ಕಿಂ ಪುನಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪತಯೋ ಮೇ ನರರ್ಷಭಾಃ।
ಸಮಸ್ತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣೀವ ಶರೀರಸ್ಯ ವಿಚೇಷ್ಟನೇ॥ 12-14-70 (70501)
ಅನೃತಂ ನಾಬ್ರವೀಚ್ಛ್ವಶ್ರೂಃ ಸರ್ವಜ್ಞಾ ಸರ್ವದರ್ಶಿನೀ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತ್ವಾಂ ಪಾಂಚಾಲಿ ಸುಖೇ ಧಾಸ್ಯತ್ಯನುತ್ತಮೇ॥ 12-14-71 (70502)
ಇತ್ವಾ ರಾಜಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನ್ಯಾಶುಪರಾಕ್ರಮಃ।
ತದ್ವ್ಯರ್ಥಂ ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಮೋಹಾತ್ತವ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-14-72 (70503)
ಯೇಷಾಮುನ್ಮತ್ತಕೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವೇ ತೇಽಪ್ಯನುಸಾರಿಣಃ।
ತವೋನ್ಮಾದಾನ್ಮಹಾರಾಜಸೋನ್ಮಾದಾಃ ಸರ್ವಪಾಂಡವಾಃ॥ 12-14-73 (70504)
ಯದಿ ಹಿ ಸ್ಯುರನುನ್ಮತ್ತಾ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇ ನರಾಧಿಪ।
ಬದ್ಧ್ವಾ ತ್ವಾಂ ನಾಸ್ತಿಕೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರಶಾಸೇಯುರ್ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-14-74 (70505)
ಕುರುತೇ ಮೂಢ ಏವಂ ಹಿ ಯಃ ಶ್ರೇಯೋ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಧೂಪೈರಂಜನಯೋಗೈಶ್ಚ ನಸ್ಯಕರ್ಮಭಿರೇವ ಚ॥ 12-14-75 (70506)
`ಉನ್ಮತ್ತಿರಪನೇತವ್ಯಾ ತವ ರಾಜನ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।'
ಭೇಷಜೈಃ ಸ ಚಿಕಿತ್ಸ್ಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಯ ಉನ್ಮಾರ್ಗೇಣ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-14-76 (70507)
ಸಾಹಂ ಸರ್ವಾಧಮಾ ಲೋಕೇ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತಥಾ ವಿನಿಕೃತಾ ಪುತ್ರೈರ್ಯಾಽಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಜೀವಿತುಂ॥ 12-14-77 (70508)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸುತಾ ರಾಜನ್ನಿತ್ಯಮುತ್ಪಥಗಾಮಿನಃ।
ತಾದೃಶಾನಾಂ ವಧೇ ದೋಷಂ ನಾಹಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 12-14-78 (70509)
ಇಮಾಂಶ್ಚೋಶನಸಾ ಗೀತಾಞ್ಶ್ಲೋಕಾಞ್ಶ್ರೃಣು ನರಾಧಿಪ॥ 12-14-79 (70510)
ಆತ್ಮಹಂತಾಽರ್ಥಹಂತಾ ಚ ಬಂಧುಹಂತಾ ವಿಷಪ್ರದಃ।
ಅಕಾರಣೇನ ಹಂತಾ ಚ ಯಶ್ಚ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪರಾಮೃಶೇತ್॥ 12-14-80 (70511)
ನಿರ್ದೋಷಂ ವಧಮೇತೇಷಾಂ ಷಣ್ಣಾಮಪ್ಯಾತತಾಯಿನಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾನ್ಭಾರ್ಗವಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ 12-14-81 (70512)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರವಿಶಾಂ ರಾಜನ್ಸತ್ಪಥೇ ವರ್ತಿನಾಮಪಿ।
ಪ್ರಸಹ್ಯಾಗಾರಮಾಗಂಯ ಹಂತಾರಂ ಗರದಂ ತಥಾ॥ 12-14-82 (70513)
ಅಭಕ್ಷ್ಯಾಪೇಯದಾತಾರಮಗ್ನಿದಂ ಚ ನಿಶಾತಯೇತ್।
ಮಾರ್ಗ ಏಷ ಮಹೀಪಾನಾಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣವಧೇಷು ಚ॥ 12-14-83 (70514)
ಕೇಶಗ್ರಹೇ ಚ ನಾರೀಣಾಮಪಿ ಯುಧ್ಯೇತ್ಪಿತಾಮಹಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ದೇವದೇವೇಶಂ ಕಿಂ ಪುನಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಂ॥ 12-14-84 (70515)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ವ್ಯಸನೇ ಚ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಷ್ಟ್ರೋಪಮರ್ದೇ ಸ್ವಶರೀರಹೇತೋಃ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಚ ವಿಕ್ರುಷ್ಟರುತಾನಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಪ್ರೋಽಪಿ ಯುಧ್ಯೇತ ಮಹಾಪ್ರಭಾವಃ॥ 12-14-85 (70516)
ಧರ್ಮಾದ್ವಿಚಲಿತಂ ವಿಪ್ರಂ ನಿಹನ್ಯಾದಾತತಾಯಿನಂ।
ತಸ್ಯಾನ್ಯತ್ರ ವಧಂ ವಿದ್ವಾನ್ಮನಸಾಽಪಿ ನ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-14-86 (70517)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣವಧೇ ವೃತ್ತಂ ಮಂತ್ರತ್ರಾಣಾರ್ಥಮೇವ ಚ।
ನಿಹನ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಿಪ್ರಂ ಸ್ವಕುಟುಂಬಸ್ಯ ಚಾಪ್ತಯೇ॥ 12-14-87 (70518)
ತಸ್ಕರೇಣ ನೃಶಂಸೇನ ಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರಚಲಿತೇನ ಚ।
ಕ್ಷತ್ರಬಂಧುಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಯುಧ್ಯೇದ್ವಿಪ್ರೇಣ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-14-88 (70519)
ಆತತಾಯಿನಮಾಯಾಂತಮಪಿ ವೇದಾಂತಪಾರಗಂ।
ಜಿಘಾಂಸಂತಂ ಜಿಘಾಂಸೀಯಾನ್ನ ತೇನ ಭ್ರೂಣಹಾ ಭವೇತ್॥ 12-14-89 (70520)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋ ವಾಽಪ್ಯಂತ್ಯಜೋಪಿ ವಾ।
ನ ಹನ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಶಾಂತಂ ತೃಣೇನಾಪಿ ಕದಾಚನ॥ 12-14-90 (70521)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾವಗುರ್ಯಾದ್ಯಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಗುರುತರಂ ಮಹತ್।
ವರ್ಷಾಣಾಂ ತ್ರಿಶತಂ ಪಾಪಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-14-91 (70522)
ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ವರ್ಷಾಣಿ ನಿಹತ್ಯ ನರಕೇ ಪತೇತ್।
ತಸ್ಮಾನ್ನೈವಾವಗುರ್ಯಾದ್ಧಿ ನೈವ ಶಸ್ತ್ರಂ ನಿಪಾತಯೇತ್॥ 12-14-92 (70523)
ಶೋಣಿತಂ ಯಾವತಃ ಪಾಂಸೂನ್ಗೃಹ್ಣಾತೀತಿ ಹಿ ಧಾರಣಾ।
ತಾವತೀಃ ಸ ಸಮಾಃ ಪಾಪೋ ನರಕೇ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-14-93 (70524)
ತ್ವಗಸ್ಥಿಭೇದಂ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಯಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಾರಯೇತ ವಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಸ ತು ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀ ನರಾಧಮಃ॥ 12-14-94 (70525)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಹತ್ವಾ ತಥಾಽಽತ್ರೇಯೀಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ।
ಚತುರ್ವಿಶತಿವರ್ಷಾಣಿ ಚರೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಹಣೋ ವ್ರತಂ॥ 12-14-95 (70526)
ದ್ವಿಗುಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯೇಯಂ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಕುರ್ವಾಣಂ ಕೃತಾಂಕಂ ವಿಪ್ರವಾಸಯೇತ್॥ 12-14-96 (70527)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವೈಶ್ಯಂ ಶೂದ್ರಂ ವಾ ಘಾತಯೇನ್ನೃಪಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಂ ತಸ್ಕರಂ ಚೈವ ಮಾಭೂದೇವಂ ಚರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-14-97 (70528)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಹಸ್ತೌ ಚ ಪಾದೌ ಚ ನಾಸಿಕೋಷ್ಠೌ ಚ ಭೂಪತಿಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಂ ಚೋತ್ತಮಂ ಪಾಪಂ ನೇತ್ರೋದ್ಧಾರೇಣ ಯೋಜಯೇತ್॥ 12-14-98 (70529)
ಶೂದ್ರಸ್ಯೈವ ಸ್ಮೃತೋ ದಂಡಸ್ತದ್ವದ್ರಾಜನ್ಯವೈಶ್ಯಯೋಃ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಕುರ್ವಾಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತು ಪ್ರವಾಸಯೇತ್॥ 12-14-99 (70530)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರೌ ಚ ಶಸ್ತ್ರೇಣೈವ ಚ ಘಾತಯೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತ್ರಾಜಾ ಕೃತಾಂಕಾನ್ವಿಪ್ರವಾಸಯೇತ್॥ 12-14-100 (70531)
ವಿಕಲೇಂದ್ರಿಯಾಂಸ್ತ್ರಿವರ್ಣಾಂಶ್ಚ ಚಂಡಾಲೈಃ ಸಹ ವಾಸಯೇತ್।
ತೈಶ್ಚ ಯಃ ಸಂಪಿಬೇತ್ಕಶ್ಚಿತ್ಸ ಪಿಬನ್ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಭವೇತ್॥ 12-14-101 (70532)
ಪ್ರೇತಾನಾಂ ನ ಚ ದೇಯಾನಿ ಪಿಂಡದಾನಾನಿ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-14-102 (70533)
ಕೃಷ್ಣವರ್ಣಾ ವಿರೂಪಾ ಚ ನಿರ್ಣೀತಾ ಲಂಬಮೂರ್ಧಜಾ।
ದುನೋತ್ಯದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ತಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯೇತಿ ತಾಂ ವಿದುಃ॥ 12-14-103 (70534)
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇನ ಪಿಬಂತಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾ ದೇಶಾಃ ಪುರಾಣಿ ಚ।
ಅಚಿರಾದೇವ ಪೀಡ್ಯಂತೇ ದುರ್ಭಿಕ್ಷವ್ಯಾಧಿತಸ್ಕರೈಃ॥ 12-14-104 (70535)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಮಾತತಾಯಿನಂ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರೌ ಚ ನೇತ್ರೋದ್ಧಾರೇಣ ಯೋಜಯೇತ್॥ 12-14-105 (70536)
ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಬಲಂ ರಾಜಾ ಬಲಿನೋ ಯೇ ಚ ಸಾಧವಃ।
ಬಲಿನಾಂ ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಚ ಪಾಪಾನಾಂ ಮೃತ್ತ್ಯುರಿಷ್ಯತೇ॥ 12-14-106 (70537)
ಸದೋಷಮಪಿ ಯೋ ಹನ್ಯಾದಶ್ರಾವ್ಯ ಜಗತೀಪತೇ।
ದುರ್ಬಲಂ ಬಲವಂತಂ ವಾ ಸ ಪರಾಜಯಮರ್ಹತಿ॥ 12-14-107 (70538)
ರಾಜಾಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಾಡ್ವಿವಾಕಂ ಚ ನೇಚ್ಛೇದ್ಯಚ್ಚಾಪಿ ನಿಷ್ಪತೇತ್।
ಸಾಕ್ಷಿಣಂ ಸಾಧುವಾಕ್ಯಂ ಚ ಜಿತಂ ತಮಪಿ ನಿರ್ದಿಶೇತ್॥ 12-14-108 (70539)
ಬಂಧನಾನ್ನಿಷ್ಪತೇದ್ಯಚ್ಚ ಪ್ರತಿಭೂರ್ನ ದದಾತಿ ಚ।
ಕುಲಜಶ್ಚ ಧನಾಢ್ಯಶ್ಚ ಸ ಪರಾಜಯಮರ್ಹತಿ॥ 12-14-109 (70540)
ರಾಜಾಜ್ಞಯಾ ಸಮಾಹೂತೋ ಯೋ ನ ಗಚ್ಛೇತ್ಸಭಾಂ ನರಃ।
ಬಲವಂತಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಾಯುಧಃ ಸ ಪರಾಜಿತಃ॥ 12-14-110 (70541)
ತಂ ದಂಡೇನ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಮಹಾಸಾಹಸಿಕಂ ನರಂ।
ವಿಯುಕ್ತದೇಹಸರ್ವಸ್ವಂ ಪರಲೋಕಂ ವಿಸರ್ಜಯೇತ್॥ 12-14-111 (70542)
ಮೃತಸ್ಯಾಪಿ ನ ದೇಯಾನಿ ಪಿಂಡದಾನಾನಿ ಕೇನಚಿತ್।
ದತ್ತ್ವಾ ದಂಡಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ಮಧ್ಯಮಂ ಪೂರ್ವಸಾಹಯಂ॥ 12-14-112 (70543)
ಕುಲಸ್ತ್ರೀವ್ಯಭಿಚಾರಂ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚ ವಿಮರ್ದನಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಂ ಚ ಚೌರ್ಯಂ ಚ ರಾಜದ್ರೋಹಂ ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 12-14-113 (70544)
ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ರ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಸುರಾಪಸ್ಯ ಚ ಕೀರ್ತನೇ।
ಮಹಾಂತಂ ಗುರುತಲ್ಪೇ ಚ ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೇ ಚ ಪಾತಕಂ॥ 12-14-114 (70545)
ನ ಕಥಂಚಿದುಪೇಕ್ಷೇತ ಮಹಾಸಾಹಸಿಕಂ ನರಂ।
ಸರ್ವಸ್ವಮಪಹೃತ್ಯಾಶು ತತಃ ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯೋಜಯೇತ್॥ 12-14-115 (70546)
ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಯೋ ದಂಡಃ ಪ್ರಣೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪುರಾ।
ಮಹಾಸಾಹಸಿಕಂ ವಿಪ್ರಂ ಕೃತಾಂಕಂ ವಿಪ್ರವಾಸಯೇತ್॥ 12-14-116 (70547)
ಸಾಹಸ್ರೋ ವಾ ಭವೇದ್ದಂಡಃ ಕಾಂಚನೋ ದೇಹನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾ।
ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ವರ್ಣಾನಾಮೇವಮಾಹೋಶನಾ ಕವಿಃ॥ 12-14-117 (70548)
ನಾರೀಣಾಂ ಬಾಲವೃದ್ಧಾನಾಂ ಗೋಪತೇಶ್ಚ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪಾಪಾನಾಂ ದುರ್ವಿನೀತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಾಂತಂ ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ದಂಡಮಾಹ ಮಹಾಭಾಗ ಸರ್ವೇಷಾಮಾತತಾಯಿನಾಂ॥ 12-14-118 (70549)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಾಪಬುದ್ಧೀನಾಂ ಪಾಪಕರ್ಮೈವ ಕ್ವುರ್ವತಾಂ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ದಂಡೋ ನಿರ್ದೋಷ ಇಷ್ಯತೇ।
ಸೌಬಲಸ್ಯ ಚ ದುರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಚ ದುರಾತ್ಮನಃ॥ 12-14-119 (70550)
ಪಶ್ಯತಾಂ ಚೈವ ಶೂರಾಣಾಂ ಯಾಽಹಂ ದ್ಯೂತೇ ಸಭಾಂ ತದಾ।
ರಜಸ್ವಲಾ ಸಮಾನೀತಾ ಭವತಾಂ ಪಶ್ಯತಾಂ ನೃಪ।
ವಾಸಸೈಕೇನ ಸಂವೀತಾ ತವ ದೋಷೇಣ ಭೂಪತೇ॥ 12-14-120 (70551)
ಮಾಭೂದ್ಧರ್ಮವಿಲೋಪಸ್ತೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಕುಲಕ್ಷಯಾತ್।
ಕ್ರೋಧಾಗ್ನಿನಾ ತು ದಗ್ಧಂ ಚ ಸಪಶುದ್ರವ್ಯಸಂಚಯಂ॥ 12-14-121 (70552)
ಸಾಽಹಮೇವಂವಿಧಂ ದುಃಖಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ತವ ಹೇತುನಾ।
ಆದಿತ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೇನ ನ ಚ ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯೋಜಿತಾ॥ 12-14-122 (70553)
ರಕ್ಷಿತಾ ದೇವದೇವೇನ ಜಗತಃ ಕಾಲಹೇತುನಾ।
ದಿವಾಕರೇಣ ದೇವೇನ ವಿವಸ್ತ್ರಾ ನ ಕೃತಾ ತದಾ'॥ 12-14-123 (70554)
ಏತೇಷಾಂ ಯತಮಾನಾನಾಂ ನ ಮೇಽದ್ಯ ವಚನಂ ಮೃಷಾ।
ತ್ವಂ ತು ಸರ್ವಾಂ ಮಹೀಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕುರುಷೇ ಸ್ವಯಮಾಪದಂ॥ 12-14-124 (70555)
ಯಥಾಽಽಸ್ತಾಂ ಸಂಮತೌ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ರಾಜಸತ್ತಂ।
ಮಾಂಧಾತಾ ಚಾಂಬರೀಷಶ್ಚ ತಥಾ ರಾಜನ್ವಿರಾಜಸೇ॥ 12-14-125 (70556)
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ದೇವೀಂ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್।
ಸಪರ್ವತವನದ್ವೀಪಾಂ ಮಾ ರಾಜನ್ವಿಮನಾ ಭವ॥ 12-14-126 (70557)
ಯಜಸ್ವ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಯುಧ್ಯಸ್ವಾರೀನ್ಪ್ರಯಚ್ಛ ಚ।
ಧನಾನಿ ಭೋಗಾನ್ವಾಸಾಂಸಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ ॥ 12-14-127 (70558)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 14॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-14-6 ಸ್ತೋಕಕಾಶ್ಚಾತಕಾ ವಾವಾಶ್ಯಮಾನಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ಕ್ರಂದಂತಃ॥ 12-14-7 ಉಪಪನ್ನೇನ ಯುಕ್ತಿಯುಕ್ತೇನ॥ 12-14-9 ಸರ್ವಕಾಮಾನಾಂ ಸರ್ವೈರರ್ಥೈಃ॥ 12-14-13 ಕ್ಲೀಬೋಽಧೀರಃ। ಅವಿಪಾಲಾ ಇವಾಸತ ಇತಿ. ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ವತ್ಸಪಾಲಾ ಇವಾಸತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-14-57 ಪ್ರತಿಷೇಧೋ ದಂಡೋ ರಾಜ್ಯಾನ್ನಿರ್ವಾಸನಂ ವಾ॥ 12-14-58 ದಾನಂ ಆದಾನಂ ಚ ತೇ॥ 12-14-59 ಸಂಕೋಚೇನ ಯಾಂಚಯಾ॥ 12-14-63 ಅಪರೇಣ ಪಶ್ಚಿಮತಃ 12-14-64 ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪಾದಿವಶೀಕರಣಂ ಸಿದ್ಧದ್ವಾರಾ ರಾಜಸೂಯೇ॥ 12-14-73 ಸರ್ವೇ ತೇಪ್ಯವಮಾನಿತಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ದ. ಪಠಃ॥ 12-14-75 ನಸ್ಯಕರ್ಮ ನಾಸಾದ್ವಾರಾ ಭೇಷಜಗ್ರಹಣಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 015
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.15. ಅಧ್ಯಾಯಃ 015
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನವಾಕ್ಯಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-15-0 (70933)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-15-0x (5791)
ಯಾಜ್ಞಸೇನ್ಯಾ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುನರೇವಾರ್ಜುನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಭ್ರಾತರಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-15-1 (70934)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-15-2x (5792)
ದಂಡಃ ಶಾಸ್ತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ದಂಡ ಏವಾಭಿರಕ್ಷತಿ।
ದಣ಼್ಡಃ ಸುಪ್ತೇಷು ಜಾಗರ್ತಿ ದಂಡಂ ಧರ್ಮಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-15-2 (70935)
ದಂಡಃ ಸಂರಕ್ಷತೇ ಧರ್ಮಂ ತಥೈವಾರ್ಯಂ ಜನಾಧಿಪ।
ಕಾಮಂ ಸಂರಕ್ಷತೇ ದಂಡಸ್ತ್ರಿವರ್ಗೋ ದಂಡ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-15-3 (70936)
ದಂಡೇನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಧಾನ್ಯಂ ಧನಂ ದಂಡೇನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಏತದ್ವಿದ್ವಾನುಪಾದಾಯ ಸ್ವಭಾವಂ ಪಶ್ಯ ಲೌಕಿಕಂ॥ 12-15-4 (70937)
ರಾಜದಂಡಭಯಾದೇಕೇ ನರಾಃ ಪಾಪಂ ನ ಕುರ್ವತೇ।
ಯಮದಂಡಭಯಾದೇಕೇ ಪರಲೋಕಭಯಾದಪಿ॥ 12-15-5 (70938)
ಪರಸ್ಪರಭಯಾದೇಕೇ ಪಾಪಾಃ ಪಾಪಂ ನ ಕುರ್ವತೇ।
ಏವಂ ಸಾಂಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಂ ದಂಡೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-15-6 (70939)
ದಂಡಸ್ಯೈವ ಭಯಾದೇಕೇ ನ ಖಾದಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅಂಧೇತಮಸಿ ಮಜ್ಜೇಯುರ್ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-7 (70940)
ಯಸ್ಮಾದದಾಂತಾಂದಮಯತ್ಯಶಿಷ್ಟಾಂದಂಡಯತ್ಯಪಿ।
ದಮನಾದ್ದಂಡನಾಚ್ಚೈವ ತಸ್ಮಾದ್ದಂಡಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-15-8 (70941)
ವಾಚಿ ದಂಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಭುಜಾರ್ಪಣಂ।
ಧನದಂಡಾಃ ಸ್ಮೃತಾ ವೈಶ್ಯಾ ನಿರ್ದಂಡಃ ಶೂದ್ರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-15-9 (70942)
ಅಸಂಮೋಹಾಯ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಮರ್ಥಸಂರಕ್ಷಣಾಯ ಚ।
ಮರ್ಯಾದಾ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ಲೋಕೇ ದಂಡಸಂಜ್ಞಾ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-15-10 (70943)
ಯತ್ರ ಶ್ಯಾಮೋ ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ದಂಡಶ್ಚರತಿ ಸೂದ್ಯತಃ।
ಪ್ರಜಾಸ್ತತ್ರ ನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ನೇತಾ ಚೇತ್ಸಾಧು ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-15-11 (70944)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಸ್ಚ ಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ದಂಡಸ್ಯೈವ ಭಯಾದೇತೇ ಮನುಷ್ಯಾ ವರ್ತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-15-12 (70945)
ನಾಭೀತೋ ಯಜತೇ ರಾಜನ್ನಾಭೀತೋ ದಾತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ನಾಭೀತಃ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸಮಯೇ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-15-13 (70946)
ನಾಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪರಮರ್ಮಾಣಿ ನಾಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ।
ನಾಹತ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಘಾತೀವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಹತೀಂ ಶ್ರಿಯಂ॥ 12-15-14 (70947)
ನಾಘ್ನತಃ ಕೀರ್ತಿರಸ್ತೀಹ ನ ವಿತ್ತಂ ನ ಪುನಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಇಂದ್ರೋ ವೃತ್ರವಧೇನೈವ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಸಮಪದ್ಯತ।
`ಮಾಹೇಂದ್ರಂ ಚ ಗೃಹಂ ಲೇಭೇ ಲೋಕಾನಾಂ ಚೇಶ್ವರೋಽಭವತ್॥' 12-15-15 (70948)
ಯ ಏವ ದೇವಾ ಹಂತಾರಸ್ತಾಂʼಲ್ಲೋಕೋಽರ್ಚಯತೇ ಭೃಶಂ।
ಹಂತಾರುದ್ರಸ್ತಥಾಸ್ಕಂದಃ ಶಕ್ರೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಯಮಃ॥ 12-15-16 (70949)
ಹಂತಾ ಕಾಲಸ್ತಥಾ ವಾಯುರ್ಮೃತ್ಯುರ್ವೈಶ್ರವಣೋ ರವಿಃ।
ವಸವೋ ಮರುತಃ ಸಾಧ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-15-17 (70950)
ಏತಾಂದೇವಾನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ಪ್ರತಾಪಪ್ರಣತಾ ಜನಾಃ।
ನ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ನ ಧಾತಾರಂ ನ ಪೂಷಾಣಂ ಕಥಂಚನ॥ 12-15-18 (70951)
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾನ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ದಾಂತಾಞ್ಶಮಪರಾಯಣಾನ್।
ಯಜಂತೇ ಮಾನವಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಶಾಂತಾನ್ಸರ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-15-19 (70952)
ನ ಹಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಜೀವಂತಂ ಲೋಕೇ ಕಂಚಿದರ್ಹಿಸಯಾ।
ಸತ್ವೈಃ ಸತ್ವಾ ಹಿ ಜೀವಂತಿ ದುರ್ಬಲೈರ್ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 12-15-20 (70953)
ನಕುಲೋ ಮೂಷಿಕಾನತ್ತಿ ಬಿಡಾಲೋ ನಕುಲಂ ತಥಾ।
ಬಿಡಾಲಮತ್ತಿ ಶ್ವಾ ರಾಜಞ್ಶ್ವಾನಂ ವ್ಯಾಲಮೃಗಸ್ತಥಾ॥ 12-15-21 (70954)
ತಾನತ್ತಿ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಾನ್ಪಶ್ಯ ಧರ್ಮೋ ಯಥಾ ಗತಃ।
ಪ್ರಾಣಸ್ಯಾನ್ನಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಜಂಗಮಂ ಸ್ಥಾವರಂ ಚ ಯತ್॥ 12-15-22 (70955)
ವಿಧಾನಂ ದೈವವಿಹಿತಂ ತತ್ರ ವಿದ್ವಾನ್ನ ಮುಹ್ಯತಿ।
ಯಥಾ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಥಾ ಭವಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-15-23 (70956)
ವಿನೀತಕ್ರೋಧಹರ್ಷಾ ಹಿ ಮಂದಾ ವನಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ವಿನಾ ವಧಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ತಾಪಸಾಃ ಪ್ರಾಣಯಾಪನಂ॥ 12-15-24 (70957)
ಉದಕೇ ಬಹವಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚ ಫಲೇಷು ಚ।
ನ ಚ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ತಾನ್ಹಂತಿ ಕಿಮನ್ಯತ್ಪ್ರಾಣಯಾಪನಂ॥ 12-15-25 (70958)
ಸೂಕ್ಷ್ಮಯೋನೀನಿ ಭೂತಾನಿ ತರ್ಕಗಂಯಾನಿ ಕಾನಿಚಿತ್।
ಪಕ್ಷ್ಮಣೋಽಪಿ ನಿಪಾತೇನ ಯೇಷಾಂ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ಕಂಧಪರ್ಯಯಃ॥ 12-15-26 (70959)
ಗ್ರಾಮಾನ್ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಮುನಯೋ ವಿಗತಕ್ರೋಧಮತ್ಸರಾಃ।
ವನೇ ಕುಟುಂಬಧರ್ಮಾಣೋ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪರಿಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-15-27 (70960)
ಭೂಮಿಂ ಭಿತ್ತ್ವೌಷಧೀಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ವೃಕ್ಷಾದೀನಂಡಜಾನ್ಪಶೂನ್।
ಮನುಷ್ಯಾಸ್ತನ್ವಯೇ ಯಜ್ಞಾಂಸ್ತೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ॥ 12-15-28 (70961)
ದಂಡನೀತ್ಯಾಂ ಪ್ರಣೀತಾಯಾಂ ಸರ್ವೇ ಸಿಧ್ಯಂತ್ಯುಪಕ್ರಮಾಃ।
ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತತ್ರ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 12-15-29 (70962)
ದಂಡಶ್ಚೇನ್ನ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ವಿನಶ್ಯೇಯುರಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಜಲೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಿವಾಭಕ್ಷ್ಯಂದುರ್ಬಲಾನ್ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 12-15-30 (70963)
ಸತ್ಯಂ ಬತೇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಂ ದಂಡಃ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷತಿ ಸಾಧುನೀತಃ।
ಪಶ್ಯಾಗ್ನಯಃ ಪೂತಿಮಾಂಸಸ್ಯ ಭೀತಾಃ ಸಂತರ್ಜಿತಾ ದಂಡಭಯಾಜ್ಜ್ವಲಂತಿ॥ 12-15-31 (70964)
ಅಂಧಂತಮ ಇವೇದಂ ಸ್ಯಾನ್ನ ಪ್ರಜ್ಞಾಯೇತ ಕಿಂಚನ।
ದಂಡಶ್ಚೇನ್ನ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ವಿಭಜನ್ಸಾಧ್ವಸಾಧುನೀ॥ 12-15-32 (70965)
ಯೇಽಪಿ ಸಂಭಿನ್ನಮರ್ಯಾದಾ ನಾಸ್ತಿಕಾ ವೇದನಿಂದಕಾಃ।
ತೇಽಪಿ ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ದಂಡೇನಾಶು ನಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 12-15-33 (70966)
ಸರ್ವೋ ದಂಡಜಿತೋ ಲೋಕೋ ದುರ್ಲಭೋ ಹಿ ಶುಚಿರ್ಜನಃ।
ದಂಡಸ್ಯ ಹಿ ಭಯಾದ್ಭೀತೋ ಭೋಗಾಯೈವ ಪ್ರಕಲ್ಪತೇ॥ 12-15-34 (70967)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಪ್ರಮೋದಾಯ ಸುನೀತಿಕರಣಾಯ ಚ।
ದಂಡೋ ವಿಧಾತ್ರಾ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌಂ ಭುವಿ ರಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-15-35 (70968)
ಯದಿ ದಂಡಾನ್ನ ವಿಭ್ಯೇಯುರ್ವಯಾಂಸಿ ಶ್ವಾಪದಾನಿ ಚ।
ಅದ್ಯುಃ ಪಶೂನ್ಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಾನಿ ಹವೀಂಷಿ ಚ॥ 12-15-36 (70969)
ನ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯಧೀಯೀತ ನ ಕಾಲ್ಯಂ ದುಹತೇ ಚ ಗೌಃ।
ನ ಕನ್ಯೋದ್ವಹನಂ ಗಚ್ಛೇದ್ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-37 (70970)
ವಿಷ್ವಗ್ಲೋಪಃ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಭಿದ್ಯೇರನ್ಸರ್ವಸೇತವಃ।
ಮಮತ್ವಂ ನ ಪ್ರಜಾನೀಯುರ್ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-38 (70971)
ನ ಸಂವತ್ಸರಸತ್ರಾಣಿ ತಿಷ್ಠೇಯುರಕುತೋಭಯಾಃ।
ವಿಧಿವದ್ದಕ್ಷಿಣಾವಂತಿ ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-39 (70972)
ಚರೇಯುರ್ನಾಶ್ರಮೇ ಧರ್ಮಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ವಿಧಿಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ನ ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಶ್ಚಿದ್ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-40 (70973)
ನ ಚೋಷ್ಟ್ರಾ ನ ಬಲೀವರ್ದಾ ನಾಶ್ವಾಶ್ವತರಗರ್ದಭಾಃ।
ನ ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುರ್ಯಾನಾನಿ ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-41 (70974)
ನ ಪ್ರೇಷ್ಯಾ ವಚನಂ ಕುರ್ಯುರ್ನ ಬಾಲೋ ಜಾತು ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ತಿಷ್ಠೇತ್ಪಿತುರ್ಮತೇ ಧರ್ಮೇ ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-42 (70975)
ದಂಡೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಭಯಂ ದಂಡೇ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ದಂಡೇ ಸ್ವರ್ಗೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಲೋಕೋಽಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-15-43 (70976)
ನ ತತ್ರ ಕೂಟಂ ಪಾಪಂ ವಾ ವಂಚನಾ ವಾಽಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಯತ್ರ ದಂಡಃ ಸುವಿಹಿತಶ್ಚರತ್ಯರಿವಿನಾಶನಃ॥ 12-15-44 (70977)
ಹವಿಃ ಶ್ವಾ ಪ್ರಲಿಹೇದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಂಡಶ್ಚೇನ್ನೋದ್ಯತೋ ಭವೇತ್।
ಹರೇತ್ಕಾಕಃ ಪುರೋಡಾಶಂ ಯದಿ ದಂಡೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-15-45 (70978)
ಯದೀದಂ ಧರ್ಮತೋ ರಾಜ್ಯಂ ವಿಹಿತಂ ಯದ್ಯಧರ್ಮತಃ।
ಕಾರ್ಯಸ್ತತ್ರ ನ ಶೋಕೋ ವೈ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಭೋಗಾನ್ಯಜಸ್ವ ಚ॥ 12-15-46 (70979)
ಸುಖೇನ ಧರ್ಮಂ ಶ್ರೀಮಂತಶ್ಚರಂತಿ ಶುಚಿವಾಸಸಃ।
ಸಂವಸಂತಃ ಪ್ರಿಯೈರ್ದಾರೈರ್ಭುಂಜಾನಾಶ್ಚಾನ್ನಮುತ್ತಮಂ॥ 12-15-47 (70980)
ಅರ್ಥೇ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರಂಭಾಃ ಸಮಾಯತ್ತಾ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸ ಚ ದಂಡೇ ಸಮಾಯತ್ತಃ ಪಶ್ಯ ದಂಡಸ್ಯ ಗೌಸ್ವಂ॥ 12-15-48 (70981)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾರ್ಥಮೇವೇಹ ಧರ್ಮಪ್ರವಚನಂ ಕೃತಂ।
ಅಹಿಂಸಾಽಸಾಧುಹಿಂಸೇತಿ ಶ್ರೇಯಾಂಧರ್ಮಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-15-49 (70982)
ನಾತ್ಯಂತಂ ಗುಣವತ್ಕಿಂಚಿನ್ನ ಚಾಪ್ಯತ್ಯಂತನಿರ್ಗುಣಂ।
ಉಭಯಂ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ಚ॥ 12-15-50 (70983)
ಪಶೂನಾಂ ವೃಷಣಂ ಛಿತ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭಿಂದಂತಿ ನಸ್ಸು ತಾನ್।
ವಹಂತಿ ಬಹವೋ ಭಾರಾನ್ಬಧ್ನಂತಿ ದಮಯಂತಿ ಚ॥ 12-15-51 (70984)
ಏವಂ ಪರ್ಯಾಕುಲೇ ಲೋಕೇ ವಿತಥೈರ್ಜರ್ಝರೀಕೃತೇ।
ತೈಸ್ತೈರ್ನ್ಯಾಯೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಪುರಾಣಂ ಧರ್ಮಮಾಚರ॥ 12-15-52 (70985)
ಯಜ ದೇಹಿ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷ ಧರ್ಮಂ ಸಮನುಪಾಲಯ।
ಅಮಿತ್ರಾಂಜಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಪರಿಪಾಲಯ॥ 12-15-53 (70986)
ಮಾ ಚ ತೇ ನಿಘ್ನತಃ ಶತ್ರೂನ್ಮನ್ಯುರ್ಭವತು ಪಾರ್ಥಿವ।
ನ ತತ್ರ ಕಿಲ್ವಿಷಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧಂತುರ್ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 12-15-54 (70987)
ಆತತಾಯೀ ಹಿ ಯೋ ಹನ್ಯಾದಾತತಾಯಿನಮಾಗತಂ।
ನ ತೇನ ಭ್ರೂಣಹಾ ಸ ಸ್ಯಾನ್ಮನ್ಯುಸ್ತಂ ಮನ್ಯುಮಾರ್ಚ್ಛತಿ॥ 12-15-55 (70988)
ಅವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಂತರಾತ್ಮಾ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅವಧ್ಯೇ ಚಾತ್ಮನಿ ಕಥಂ ವಧ್ಯೋ ಭವತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-15-56 (70989)
ಯಥಾ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಶಾಲಾಂ ಪುನಃ ಸಂಪ್ರವಿಶೇನ್ನವಾಂ।
ಏವ ಜೀವಃ ಶರೀರಾಣಿ ತಾನಿತಾನಿ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-15-57 (70990)
ದೇಹಾನ್ಪುರಾಣಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ನವಾನ್ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಏವಂ ಮೃತ್ಯುಮುಖಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಜನಾ ಯೇ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ ॥ 12-15-58 (70991)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 15॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-15-6 ಸಂಸಿದ್ಧಿಕೇ ಪಶುವತ್ ದಂಡಾರ್ಹಸ್ವಭಾವೇ॥ 12-15-8 ದಮಯತಿ ತಾಡನಾದಿನಾ। ದಂಡಯತಿ ವಿತ್ತಮಪಹರತಿ॥ 12-15-9 ಭುಜ್ಯತ ಇತಿ ಭುಜಂ ಭಕ್ತಂ ತನ್ಮಾತ್ರಾರ್ಪಣಂ ವೇತನಪ್ರದಾನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-15-11 ಶ್ಯಾಮಃ ದೃಢಾಭಿಘಾತೇನ ದಂಡ್ಯಸ್ಯಾಂಧ್ಯಜನಕತ್ವಾತ್। ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ದಂಡಯಿತುಃ ಕ್ರೋಧಾತಿಶಯಾತ್। ಸೂದ್ಯತಃ ಸುತರಾಮುದ್ಯತಃ। ಸಾಧು ಯಥಾಪರಾಧಂ॥ 12-15-20 ಸತ್ವೈಃ ಸತ್ವಾನೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-21 ವ್ಯಾಲಮೃಗಶ್ಚಿತ್ರವ್ಯಾಘ್ರಃ॥ 12-15-22 ಪಶ್ಯ ಕಾಲೋ ಯಥಾ ಗತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಪಶ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಯಥಾಗತಮಿತಿ ಡ. ತ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-23 ಯಥಾಸೃಷ್ಟಃ ಶೌರ್ಯಂ ತೇಜೋ ಧೃತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಮಿತ್ಯಾದ್ಯುಕ್ತಸ್ವಭಾವಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ಧಾತ್ರಾ॥ 12-15-24 ವಿನೀತಾವಪನೀತೌ ಕ್ರೋಧಹರ್ಷೌ ಯೈಸ್ತೇ। ಮಂದಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ। ವಧಂ ಕಂದಮೂಲಾದಿವಧಂ॥ 12-15-26 ಸ್ಕಂಧಪರ್ಯಯೋ ದೇಹಸ್ಯ ನಾಶಃ॥ 12-15-29 ದಂಡಯುಕ್ತಾ ನೀತಿರ್ದಂಡನೀತಿಸ್ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರಣೀತಾಯಾಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಾಯಾಂ॥ 12-15-30 ಅಭಕ್ಷ್ಯನ್ ಭಕ್ಷಯೇಯುಃ॥ 12-15-31 ಪಶ್ಯಾಗ್ನಯಶ್ಚ ಪ್ರತಿಶಾಂಯೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಸಂತರ್ಜಿತಾಃ ಫೂತ್ಕಾರೇಣ॥ 12-15-33 ಭೋಗಾಯ ಪಾಲನಾಯ। ಮರ್ಯಾದಾಯಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-15-36 ಹನ್ಯುಃ ಪಶೂನಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-37 ನ ಕಲ್ಯಾಣೀಂ ದುಹೇತ ಗಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕಲ್ಯಾಣೀಮಪತ್ಯವತೀಂ ನ ದುಹೇತ ಲೋಕ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಉದ್ವಹನಂ ನ ಗಚ್ಛೇತ್ ಕಿಂತು ವ್ಯಭಿಚರೇದೇವ॥ 12-15-38 ವಿಶ್ವಲೋಪ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಸೇತವೋ ಮರ್ಯಾದಾಃ। ಮಮತ್ವಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ನ ಜಾನೀಯುಃ। ಸರ್ವಃ ಸರ್ವತ್ರ ಮಮತ್ವಂ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥರಃ॥ 12-15-39 ತಿಷ್ಠೇಯುರನುತಿಷ್ಠೇಯುಃ ॥ 12-15-42 ನ ತಿಷ್ಠೇದ್ಯುವತೀಧರ್ಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-46 ಯದಿ ದಂಡವತೋ ರಾಜ್ಯಂ ವಿಹಿತಂ ಯದ್ಯಧರ್ಮತಃ। ಕಾರ್ಯಂ ತತ್ರ ನ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-47 ಸಂವರ್ಷಂತಃ ಫಲೈದೀನೈರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-15-51 ನಸ್ಮು ನಾಸಿಕಾಸು। ಭಿಂದಂತಿ ಮಸ್ತಕಮಿತಿ ಪಾಠೇ ಮಸ್ತಕಂ ಭಿಂದಂತಿ ಶೃಂಗವೃದ್ಧಿರ್ಮಾಭೂದಿತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-15-52 ಜರ್ಝರೀಕೃತೇ ದಂಡೇನ। ತದಭಾವೇ ಭಾರವಹನಾದಿಕಾರ್ಯಂ ನ ಸ್ಯಾದತಃ ಪುರಾಣಮೇವ ಧರ್ಮಮಾಚರ। ನತ್ವತ್ರ ಪ್ರವಾಹಾಯಾತಂ ಹಿಂಸಾದಿದೋಷಮವೇಕ್ಷಸ್ವೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-15-54 ಮನ್ಯುರ್ದೈನ್ಯಂ॥ 12-15-55 ಆತತಾಯೀ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಿಃ। ಮನ್ಯುಃ ಕ್ರೋಧಃ। ಮನ್ಯುಂ ಕ್ರೋಧಮಾರ್ಚ್ಛತಿ। ಆ ಸರ್ವತ ಋಚ್ಛತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಮನ್ಯುಃ ಕರ್ತಾ ನಾಹಂ ಕರ್ತೇತಿ ಶ್ರುತೇಸ್ತತ್ರ ನ ಭ್ರೂಣಹಾ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 016
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.16. ಅಧ್ಯಾಯಃ 016
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಮವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-16-0 (71360)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-16-0x (5835)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನೋಽತ್ಯಮರ್ಷಣಃ।
ಧೈರ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ತಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-16-1 (71361)
ರಾಜನ್ವಿದಿತಧರ್ಮೋಽಸಿ ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಭುವಿ।
ಉಪಶಿಕ್ಷಾಮ ತೇ ವೃತ್ತಂ ಸದೈವ ನ ಚ ಶಕ್ನುಮಃ॥ 12-16-2 (71362)
ನ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ವಕ್ಷ್ಯಾಮೀತ್ಯೇವಂ ಮೇ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಅತಿದುಃಖಾತ್ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ನಿಬೋಧ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-16-3 (71363)
ಭವತಃ ಸಂಪ್ರಮೋಹೇನ ಸರ್ವಂ ಸಂಶಯಿತಂ ಕೃತಂ।
ವಿಕ್ಲಬತ್ವಂ ಚ ನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಮಬಲತ್ವಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-16-4 (71364)
ಕಥಂ ಹಿ ರಾಜಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಮೋಹಮಾಪದ್ಯಸೇ ದೈನ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಕಾಪುರುಷಸ್ತಥಾ॥ 12-16-5 (71365)
ಆಗತಿಶ್ಚ ಗತಿಶ್ಚೈವ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿದಿತಾ ತವ।
ಆಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-16-6 (71366)
ಏವಂ ಗತೇ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಜನಾಧಿಪ।
ಹೇತುಮಾತ್ರಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಮಿಹೈಕಮನಾಃ ಶ್ರೃಣು॥ 12-16-7 (71367)
ದ್ವಿವಿಧೋ ಜಾಯತೇ ವ್ಯಾಧಿಃ ಶಾರೀರೋ ಮಾನಸಸ್ತಥಾ।
ಪರಸ್ಪರಂ ತಯೋರ್ಜನ್ಮ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಂ ನೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-16-8 (71368)
ಶಾರೀರಾಜ್ಜಾಯತೇ ವ್ಯಾಧಿರ್ಮಾನಸೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಮಾನಸಾಜ್ಜಾಯತೇ ವ್ಯಾಧಿಃ ಶಾರೀರ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-16-9 (71369)
ಶಾರೀರಮಾನಸೇ ದುಃಖೇ ಯೋಽತೀತೇ ತ್ವನುಶೋಚತಿ।
ದುಃಖೇನ ಲಭತೇ ದುಃಖಂ ದ್ವಾವನರ್ಥೌ ಚ ವಿಂದತಿ॥ 12-16-10 (71370)
ಶೀತೋಷ್ಣೇ ಚೈವ ವಾಯುಶ್ಚ ತ್ರಯಃ ಶಾರೀರಜಾ ಗುಣಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಗುಣಾನಾಂ ಸಾಂಯಂ ಯತ್ತದಾಹುಃ ಸ್ವಸ್ಥಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-16-11 (71371)
ತೇಷಾಮನ್ಯತಮೋದ್ರೇಕೇ ವಿಧಾನಮುಪದಿಶ್ಯತೇ।
ಉಷ್ಣೇನ ಬಾಧ್ಯತೇ ಶೀತಂ ಶೀತೇನೋಷ್ಣಂ ಪ್ರಬಾಧ್ಯತೇ।
`ಉಭಾಭ್ಯಾಂ ಬಾಧ್ಯತೇ ವಾಯುರ್ವಿಧಾನಮಿದಮುಚ್ಯತೇ॥' 12-16-12 (71372)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಯ ಇತಿ ಮಾನಸಾಃ ಸ್ಯುಸ್ತ್ರಯೋ ಗುಣಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಗುಣಾನಾಂ ಸಾಂಯಂ ಯತ್ತದಾಹುಃ ಸ್ವಸ್ಥಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-16-13 (71373)
ತೇಷಾಮನ್ಯತಮೋದ್ರೇಕೇ ವಿಧಾನಮುಪದಿಶ್ಯತೇ।
ಹರ್ಷೇಣ ಬಾಧ್ಯತೇ ಶೋಕೋ ಹರ್ಷಃ ಶೋಕೇನ ಬಾಧ್ಯತೇ।
`ಉಭಾಭ್ಯಾಂ ಬಾಧ್ಯತೇ ಮೋಹೋ ವಿಧಾನಮಿದಮುಚ್ಯತೇ॥' 12-16-14 (71374)
ಕಶ್ಚಿತ್ಸುಖೇ ವರ್ತಮಾನೋ ದುಃಖಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಕಶ್ಚಿದ್ದುಃಖೇ ವರ್ತಮಾನಃ ಸುಖಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-16-15 (71375)
ಸ ತ್ವಂ ನ ದುಃಖೀ ದುಃಖಸ್ಯ ನ ಸುಖೀ ಚ ಸುಖಸ್ಯ ಚ।
ನಾದುಃಖೀ ದುಃಖಭಾಗಸ್ಯ ನಾಸುಖೀ ಚ ಸುಖಸ್ಯ ಚ।
ಸ್ಮರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕೌರವ್ಯ ದಿಷ್ಟಂ ಹಿ ಬಲವತ್ತರಂ॥ 12-16-16 (71376)
ಅಥವಾ ತೇ ಸ್ವಭಾವೋಽಯಂ ಯೇನ ಪಾರ್ಥಿವ ತುಷ್ಯಸೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಭಾಗತಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಮೇಕವಸ್ತ್ರಾಂ ರಜಸ್ವಲಾಂ।
ಮಿಷತಾಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ನ ತಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-16-17 (71377)
ಪ್ರವ್ರಾಜನಂ ಚ ನಗರಾದಜಿನೈಶ್ಚ ವಿವಾಸನಂ।
ಮಹಾರಣ್ಯನಿವಾಸಶ್ಚ ನ ತಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-16-18 (71378)
ಜಟಾಸುರಾತ್ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಚಾಹವಂ।
ಸೈಂಧವಾಚ್ಚ ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ಕಥಂ ವಿಸ್ಮೃತವಾನಸಿ॥ 12-16-19 (71379)
ಪುನರಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಯಾಂ ಕೀಚಕೇನ ಪದಾ ವಧಂ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕಥಂ ವಿಸ್ಮೃತವಾನಸಿ॥ 12-16-20 (71380)
ಯಚ್ಚ ತೇ ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮಾಭ್ಯಾಂ ಯುದ್ಧಮಾಸೀದರಿಂದಂ।
ಮನಸೈಕೇನ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ತತ್ತೇ ಯುದ್ಧಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 12-16-21 (71381)
ಯತ್ರ ನಾಸ್ತಿ ಶರೈಃ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಮಿತ್ರೈರ್ನ ಚ ಬಂಧುಭಿಃ।
ಆತ್ಮನೈಕೇನ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ತತ್ತೇ ಯುದ್ಧಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 12-16-22 (71382)
ತಸ್ಮಿನ್ನನಿರ್ಜಿತೇ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯದಿ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ಅನ್ಯಂ ದೇಹಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ತತಸ್ತೈರಿಹ ಯೋತ್ಸ್ಯಸೇ॥ 12-16-23 (71383)
`ಯೋ ಹ್ಯನಾಢ್ಯಃ ಸ ಪತಿತಸ್ತದುಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ತದಲ್ಪಕಂ।
ಬಹ್ವಪಥ್ಯಂ ಬಲವತೋ ನ ಕಿಂಚಿತ್ರಾಯತೇ ಬಲಂ ॥' 12-16-24 (71384)
ತಸ್ಮಾದದ್ಯೈವ ಗಂತವ್ಯಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪರಮವ್ಯಕ್ತರೂಪಸ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-16-25 (71385)
ತಸ್ಮಿನ್ನನಿರ್ಜಿತೇ ಯುದ್ಧೇ ಕಾಮವಸ್ಥಾಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ಏತಜ್ಜಿತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-16-26 (71386)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೇ ವೃತ್ತೇ ಶಾಧಿ ರಾಜ್ಯಂ ಯಥೋಚಿತಂ॥ 12-16-27 (71387)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಪಾಪೋ ನಿಹತಃ ಸಾನುಗೋ ಯುಧಿ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಕೇಶಪಕ್ಷಸ್ಯ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ಪದವೀಂ ಗತಾಃ॥ 12-16-28 (71388)
ಯಜಸ್ವ ವಾಜಿಮೇಧೇನ ವಿಧಿವದ್ದಕ್ಷಿಣಾವತಾ।
ವಯಂ ತೇ ಕಿಂಕರಾಃ ಪಾರ್ಥ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ ॥ 12-16-29 (71389)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 16॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-16-2 ನಚ ಶಕ್ನುಮಃ। ಕರ್ತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-16-6 ಅಗತಿಶ್ಚ ಗತಿಶ್ಚೈವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಆಯತ್ಯಾಮುತ್ತರಕಾಲೇ। ತದಾತ್ವೇ ವರ್ತಮಾನಕಾಲೇ ಅಗತಿರ್ದುರ್ಮಾಗಃ। ಗತಿಃ ಸನ್ಮಾರ್ಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-16-8 ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಂ ಶರೀರಂ ವಿನಾ ವ್ಯಾಧಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಮನೋವಿನಾ ಆಧಿರ್ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-16-11 ಶೀತೋಷ್ಣೇ ಕಫಪಿತ್ತೇ। ವಾಯುರ್ವಾತಃ॥ 12-16-12 ವಿಧಾನಂ ಚಿಕಿತ್ಸಾ। ಉಷ್ಣೇನ ದ್ರವ್ಯೇಣ॥ 12-16-16 ನ ದುಃಖೀ ಸುಖಜಾತಸ್ಯ ನ ಸುಖೀ ದುಃಖಜಸ್ಯ ವಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-16-17 ಯೇನ ಪಾರ್ಥಿವ ಕ್ಲಿಶ್ಯಸೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-16-18 ನ ತಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತುಮರ್ಹಸೀತ್ಯತ್ರ ಕಥಮಿತಿ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಪದಮಪಕೃಷ್ಯ ಯೋಜನಾ॥ 12-16-22 ಯತ್ರ ನಾಭಿಸರೈರಿತಿ ದ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ನ ಅಭಿಸರೈರಿತಿ ಛೇದಃ॥ 12-16-23 ತಸ್ಮಿನ್ಮನಸಿ॥ 12-16-25 ಯುಧ್ಯಸ್ವ। ಮನೋಜಯಾರ್ಥಂ ಸನ್ನದ್ಧೋ ಭವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-16-26 ತಸ್ಮಿನ್ಮನಸಿ ಕಾಮವಸ್ಥಾಂ। ಅವಾಚ್ಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಏತನ್ಮನಃ॥ 12-16-28 ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತ್ವಂ ಪದವೀಂ ಗತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 017
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.17. ಅಧ್ಯಾಯಃ 017
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಪ್ರತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-17-0 (71779)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-17-0x (5862)
ಅಸಂತೋಷಃ ಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಮದೋ ರಾಗೋಽಪ್ರಶಾಂತತಾ।
ಬಲಂ ಮೋಹೋಽಭಿಮಾನಶ್ಚಾಪ್ಯುದ್ವೇಗಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-17-1 (71780)
ಏಭಿಃ ಪಾಪ್ಮಭಿರಾವಿಷ್ಟೋ ರಾಜ್ಯಂ ತ್ವಮಭಿಕಾಂಕ್ಷಸೇ।
ನಿರಾಮಿಷೋ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಪ್ರಶಾಂತಃ ಸುಸುಖೀ ಭವ॥ 12-17-2 (71781)
ಯ ಇಮಾಮಖಿಲಾಂ ಭೂಮಿಂ ಶಿಷ್ಯಾದೇಕೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯುದರಮೇಕಂ ವೈ ಕಿಮಿದಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಶಂಸಸಿ॥ 12-17-3 (71782)
ನಾಹ್ನಾ ಪೂರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾಂ ನ ಮಾಸೈರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಅಪೂರ್ಯಾಂ ಪೂರಯನ್ನಿಚ್ಛಾಮಾಯುಷಾಽಪಿ ನ ಶಕ್ನುಯಾತ್॥ 12-17-4 (71783)
ಯಥೇದ್ಧಃ ಪ್ರಜ್ವಲತ್ಯಗ್ನಿರಸಮಿದ್ಧಃ ಪ್ರಶಾಂಯತಿ।
ಅಲ್ಪಾಹಾರತಯಾಗ್ನಿಂ ತ್ವಂ ಶಮಯೌದರ್ಯಮುತ್ಥಿತಂ॥ 12-17-5 (71784)
ಆತ್ಮೋದರಕೃತೇಽಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕರೋತಿ ವಿಶಸಂ ಬಹು।
ಜಯೋದರಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ತೇ ಶ್ರೇಯೋ ನಿರ್ಜಿತಯಾ ಜಿತಂ॥ 12-17-6 (71785)
ಮಾನುಷಾನ್ಕಾಮಭೋಗಾಂಸ್ತ್ವಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಶಂಸಸಿ।
ಅಭೋಗಿನೋಽಬಲಾಶ್ಚೈವ ಯಾಂತಿ ಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-17-7 (71786)
ಯೋಗಃ ಕ್ಷೇಮಶ್ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ತ್ವಯಿ ಸ್ಥಿತೌ।
ಮುಚ್ಯಸ್ವ ಮಹತೋ ಭಾರಾತ್ತ್ಯಾಗಮೇವಾಭಿಸಂಶ್ರಯ॥ 12-17-8 (71787)
ಏಕೋದರಕೃತೇ ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಕರೋತಿ ವಿಶಸಂ ಬಹು।
ತಮನ್ಯೇಽಪ್ಯುಪಜೀವಂತಿ ಮಂದವೇಗತರಾ ಮೃಗಾಃ॥ 12-17-9 (71788)
ವಿಷಯಾನ್ಪ್ರತಿಸಂಗೃಹ್ಯ ಸಂನ್ಯಾಸೇ ಕುರುತೇ ಮತಿಂ।
ನ ಚ ತುಷ್ಯಂತಿ ರಾಜಾನಃ ಪಶ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಂತರಂ ಯಥಾ॥ 12-17-10 (71789)
ಪತ್ರಾಹಾರೈರಶ್ಮಕುಟ್ಟೈರ್ದಂತೋಲೂಖಲಿಕೈಸ್ತಥಾ।
ಅಬ್ಭಕ್ಷೈರ್ವಾಯುಭಕ್ಷೈಶ್ಚ ತೇರಯಂ ನರಕೋ ಜಿತಃ॥ 12-17-11 (71790)
ಯಸ್ತ್ವಿಮಾಂ ವಸುಧಾಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪ್ರಶಾಸೇದಖಿಲಾಂ ನೃಪಃ।
ತುಲ್ಯಾಶ್ಮಕಾಂಚನೋ ಯಶ್ಚ ಸ ಕೃತಾರ್ಥೋ ನ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-17-12 (71791)
ಸಂಕಲ್ಪೇಷು ನಿರಾರಂಭೋ ನಿರಾಶೀರ್ನಿರ್ಮಮೋ ಭವ।
ಅಶೋಕಂ ಸ್ಥಾನಮಾತಿಷ್ಠ ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾವ್ಯಯಂ॥ 12-17-13 (71792)
ನಿರಾಮಿಷಾ ನ ಶೋಚಂತಿ ಶೋಚಂತಿ ತ್ವಾಮಿಷೈಷಿಣಃ।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯಾಮಿಷಂ ಸರ್ವಂ ಮೃಷಾವಾದಾತ್ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-17-14 (71793)
ಪಂಥಾನೌ ಪಿತೃಯಾನಶ್ಚ ದೇವಯಾನಶ್ಚ ವಿಶ್ರುತೌ।
ಈಜಾನಾಃ ಪಿತೃಯಾನೇನ ದೇವಯಾನೇನ ಮೋಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-17-15 (71794)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಯೇಣ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ವಿಮುಚ್ಯ ದೇಹಾಂಸ್ತೇ ಯಾಂತಿ ಮೃತ್ಯೋರವಿಷಯಂ ಗತಾಃ॥ 12-17-16 (71795)
ಆಮಿಷಂ ಬಂಧನಂ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮೇಹೋಕ್ತಂ ತಥಾಽಽಮಿಷಂ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪಾಪಾಭ್ಯಾಂ ಪದಮಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ಪರಂ॥ 12-17-17 (71796)
ಅಪಿ ಗಾಥಾಂ ಪುರಾ ಗೀತಾಂ ಜನಕೇನ ವದಂತ್ಯುತ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೇನ ವಿಮುಕ್ತೇನ ಮೋಕ್ಷಂ ಸಮನುಪಶ್ಯತಾ॥ 12-17-18 (71797)
ಅನಂತಂ ಬತ ಮೇ ವಿತ್ತಂ ಯಸ್ಯ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯಾಂ ನ ಮೇ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರದಹ್ಯತೇ॥ 12-17-19 (71798)
ಪ್ರಜ್ಞಾಪ್ರಾಸಾದಮಾರುಹ್ಯ ನ ಶೋಚೇಚ್ಛೋಚತೋ ಜನಾನ್।
ಜಗತೀಸ್ಥೋಽಥವಾಽದ್ರಿಸ್ಥೋ ಮಂದಬುದ್ಧಿರ್ನಚೇಕ್ಷತೇ॥ 12-17-20 (71799)
ದೃಶ್ಯಂ ಪಶ್ಯತಿ ಯಃ ಪಶ್ಯನ್ಸ ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಅಜ್ಞಾತಾನಾಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಸಂಬೋಧಾದ್ರುದ್ಧಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-17-21 (71800)
ಯಸ್ತು ಮಾನಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಬಹುಮಾನಮಿಯಾತ್ಸ ವೈ।
ಬ್ರಹ್ಮಭಾವಪ್ರಭೂತಾನಾಂ ವೈದ್ಯಾನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-17-22 (71801)
ಯದಾ ಭೂತಪೃಥಗ್ಭಾವಮೇಕಸ್ಥಮನುಪಶ್ಯತಿ।
ತತ ಏವ ಚ ವಿಸ್ತಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-17-23 (71802)
ತೇ ಜನಾಸ್ತಾಂ ಗತಿಂ ಯಾಂತಿ ನಾವಿದ್ವಾಂಸೋಽಲ್ಪಚೇತಸಃ।
ನಾಬುದ್ಧಯೋ ನಾತಪಸಃ ಸರ್ವಂ ಬುದ್ಧೌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ ॥ 12-17-24 (71803)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 17॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-17-5 ಇದ್ಧಃ ಪ್ರದೀಪ್ತಃ॥ 12-17-6 ವಿಶಸಂ ವಿಶಸನಂ॥ 12-17-7 ಅಬಲಾಸ್ತಪಃಕೃಶಾಃ॥ 12-17-8 ಅಲಬ್ಧಲಾಭೋ ಯೋಗಃ। ಲಬ್ಧಸಂರಕ್ಷಣಂ ಕ್ಷೇಮಃ॥ 12-17-21 ದೃಶ್ಯಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಯೋಗ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಕರ್ತವ್ಯಂ ಚ॥ 12-17-22 ಯಸ್ತು ವಾಚಂ ವಿಜಾನಾತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-17-24 ತೇ ಬುದ್ಧಿಮಂತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 018
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.18. ಅಧ್ಯಾಯಃ 018
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕತದ್ಭಾರ್ಯಾಸಂವಾದಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕರ್ತವ್ಯೋಪದೇಶಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-18-0 (72208)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-18-0x (5909)
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತಂ ತು ರಾಜಾನಂ ಪುನರೇವಾರ್ಜುನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಸಂತಪ್ತಃ ಶೋಕದುಃಖಾಭ್ಯಾಂ ರಾಜವಾಕ್ಶಲ್ಯಪೀಡಿತಃ॥ 12-18-1 (72209)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-18-2x (5910)
ಕಥಯಂತಿ ಪುರಾವೃತ್ತಮಿತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಜನಾಃ।
ವಿದೇಹರಾಜ್ಞಃ ಸಂವಾದಂ ಭಾರ್ಯಯಾ ಸಹ ಭಾರತ॥ 12-18-2 (72210)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕೃತಬುದ್ಧಿಂ ನರೇಶ್ವರಂ।
ವಿದೇಹರಾಜಮಹೀಷೀ ದುಃಖಿತಾ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 12-18-3 (72211)
ಧನಾನ್ಯಪತ್ಯಂ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಪಂಥಾನಂ ಪಾವನಂ ಹಿತ್ವಾ ಜನಕೋ ಮೌಢ್ಯಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-18-4 (72212)
ತಂ ದದರ್ಶ ಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಭೈಕ್ಷವೃತ್ತಿಮಕಿಂಚನಂ।
ಧಾನಾಮುಷ್ಟಿಮುಪಾಸೀನಂ ನಿರೀಹಂ ಗತಮತ್ಸರಂ॥ 12-18-5 (72213)
ತಮುವಾಚ ಸಮಾಮತ್ಯ ಭರ್ತಾರಮಕುತೋಭಯಂ।
ಕ್ರುದ್ಧಾ ಮನಸ್ವಿನೀ ಭಾರ್ಯಾ ವಿವಿಕ್ತೇ ಹೇತುಮದ್ವಚಃ॥ 12-18-6 (72214)
ಕಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ವಂ ಧನಧಾನ್ಯಸಮನ್ವಿತಂ।
ಕಾಪಾಲೀಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಧಾನ್ಯಮುಷ್ಟಿಮುಪಾಸಸೇ॥ 12-18-7 (72215)
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ತೇಽನ್ಯಥಾ ರಾಜನ್ವಿಚೇಷ್ಟಾ ಚಾನ್ಯಥಾ ತವ।
ಯದ್ರಾಜ್ಯಂ ಮಹದುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ್ವಲ್ಪೇ ಲುಭ್ಯಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-18-8 (72216)
ನೈತೇನಾತಿಥಯೋ ರಾಜಂದೇವರ್ಷಿಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಅದ್ಯ ಶಕ್ಯಾಸ್ತ್ವಯಾ ಭರ್ತುಂ ಮೋಘಸ್ತೇಽಯಂ ಪರಿಶ್ರಮಃ॥ 12-18-9 (72217)
ದೇವತಾತಿಥಿಭಿಶ್ಚೈವ ಪಿತೃಭಿಶ್ಚೈವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸರ್ವೈರೇತೈಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಃ ಪರಿವ್ರಜಸಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಃ॥ 12-18-10 (72218)
ಯಸ್ತ್ವಂ ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಭರ್ತಾ ಭೂತ್ವಾ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಸೋಽದ್ಯಾನ್ಯೈರ್ಭೂತಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-18-11 (72219)
ಶ್ರಿಯಂ ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಂ ತ್ವಂ ಶ್ವವತ್ಸಂಪ್ರತಿ ವೀಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ಅಪುತ್ರಾ ಜನನೀ ತೇಽದ್ಯ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಚಾಪತಿಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-18-12 (72220)
ಆಶ್ರಿತಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾಸ್ತ್ವಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ತ್ವದಾಶಾಮಭಿಕಾಂಕ್ಷಂತಃ ಕೃಪಣಾಃ ಫಲಹೇತುಕಾಃ॥ 12-18-13 (72221)
ತಾಂಶ್ಚ ತ್ವಂ ವಿಫಲಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಕಂ ನು ಲೋಕಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ರಾಜನ್ಸಂಶಯಿತೇ ಮೋಕ್ಷೇ ಪರತಂತ್ರೇಷು ದೇಹಿಷು॥ 12-18-14 (72222)
ನೈವ ತೇಽಸ್ತಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ ನಾಪರಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಃ।
ಧರ್ಂಯಾಂದಾರಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯಸ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಜೀವಿತುಂ॥ 12-18-15 (72223)
ಸ್ರಜೋ ಗಂಧಾನಲಂಕಾರಾನ್ವಾಸಾಂಸಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಕಿಮರ್ಥಮಭಿಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಪರಿವ್ರಜಸಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಃ॥ 12-18-16 (72224)
ನಿಪಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಭೂತ್ವಾ ತ್ವಂ ಪಾವನಂ ಮಹತ।
ಆಢ್ಯೋ ವನಸ್ಪತಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸೋನ್ಯಾಂಸ್ತ್ವಂ ಪರ್ಯುಪಾಸಸೇ॥ 12-18-17 (72225)
ಖಾದಂತಿ ಹಸ್ತಿನಂ ನ್ಯಾಸೇ ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಬಹವೋಽಪ್ಯುತ।
ಬಹವಃ ಕೃಮಯಶ್ಚೈವ ಕಿಂ ಪುನಸ್ತ್ವಾಮನರ್ಥಕಂ॥ 12-18-18 (72226)
ಯ ಇಮಾಂ ಕುಂಡಿಕಾಂ ಭಿಂದ್ಯಾಂತ್ರಿವಿಷ್ಟಬ್ಧಂ ಚ ಯೋ ಹರೇತ್।
ವಾಸಶ್ಚಾಪಿ ಹರೇತ್ತಸ್ಮಿನ್ಕಥಂ ತೇ ಮಾನಸಂ ಭವೇತ್॥ 12-18-19 (72227)
ಯಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಧಾನಾಮುಷ್ಟಿಮನುಗ್ರಹಃ।
ಯದನೇನ ಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಕಿಮಿದಂ ಮಮ ದೀಯತೇ॥ 12-18-20 (72228)
ಧಾನಾಮುಷ್ಟೇರಿಹಾರ್ಥಶ್ಚೇತ್ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ತೇ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಕಾ ವಾಽಹಂ ತವ ಕೋ ಮೇ ತ್ವಂ ಕಶ್ಚ ತೇ ಮಯ್ಯನುಗ್ರಹಃ॥ 12-18-21 (72229)
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಯತ್ರ ತೇಽನುಗ್ರಹೋ ಭವೇತ್।
ಪ್ರಾಸಾದೇ ಶಯನಂ ಯಾನಂ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ॥ 12-18-22 (72230)
ಶ್ರಿಯಾಂ ನಿರಾಶೈರಧನೇಸ್ತ್ಯಕ್ತಮಿತ್ರೈರಕಿಂಚನೈಃ।
ಸೌಖಿಕೈಃ ಸಂಭೃತೋ ಯೋಽರ್ಥಃ ಸ ಸಂತ್ಯಜತಿ ಕಿಂನು ತಂ॥ 12-18-23 (72231)
ಯೋಽತ್ಯಂತಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ಯಶ್ಚ ದದ್ಯಾತ್ಸದೈವ ಹಿ।
ತಯೋಸ್ತ್ವಮಂತರಂ ವಿದ್ಧಿ ಶ್ರೇಯಾಂಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಕ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-18-24 (72232)
ಸದೈವ ಯಾಚಮಾನೇಷು ತಥಾ ದಂಭಾನ್ವಿತೇಷು ಚ।
ಏತೇಷು ದಕ್ಷಿಣಾ ದತ್ತಾ ದಾವಾಗ್ರಾವಿವ ದುರ್ಹುತಂ॥ 12-18-25 (72233)
ಜಾತವೇದಾ ಯಥಾ ರಾಜನ್ನಾದಗ್ಧ್ವೈವೋಪಶಾಂಯತಿ।
ಸದೈವ ಯಾಚಮಾನೋ ವೈ ತಥಾ ಶಾಂಯತಿ ನ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-18-26 (72234)
ಸತಾಂ ವೈ ದದತೋಽನ್ನಂ ಚ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಕೃತಿರ್ಧ್ರುವಾ।
ನ ಚೇದ್ರಾಜಾ ಭವೇದ್ದಾತಾ ಕುತಃ ಸ್ಯುರ್ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-18-27 (72235)
ಅನ್ನಾದ್ಗೃಹಸ್ಥಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭಿಕ್ಷವಸ್ತತ ಏವ ಚ।
ಅನ್ನಾತ್ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಭವತಿ ಅನ್ನದಃ ಪ್ರಾಣದೋ ಭವೇತ್॥ 12-18-28 (72236)
ಗೃಹಸ್ಥೇಭ್ಯೋಽಪಿ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಗೃಹಸ್ಥಾನೇವ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಪ್ರಭವಂ ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಚ ದಾಂತಾ ವಿಂದಂತ ಆಸತೇ॥ 12-18-29 (72237)
ತ್ಯಾಗಾನ್ನ ಭಿಕ್ಷುಕಂ ವಿಂದ್ಯಾನ್ನ ಮೌಢ್ಯಾನ್ನ ಚ ಯಾಚನಾತ್।
ಋಜುಸ್ತು ಯೋಽರ್ಥಂ ತ್ಯಜತಿ ತಂ ಮುಕ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಭಿಕ್ಷುಕಂ॥ 12-18-30 (72238)
ಅಸಕ್ತಃ ಶಕ್ತವದ್ಗಚ್ಛನ್ನಿಃ ಸಂಗೋ ಮುಕ್ತಬಂಧನಃ।
ಸಮಃ ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ಸ ವೈ ಮುಕ್ತೋ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-18-31 (72239)
ಪರಿವ್ರಜಂತಿ ದಾನಾರ್ಥಂ ಮುಂಡಾಃ ಕಾಷಾಯವಾಸಸಃ।
ಸಿತಾ ಬಹುವಿಧೈಃ ಪಾಶೈಃ ಸಂಚಿನ್ವಂತೋ ವೃಥಾಮಿಷಂ॥ 12-18-32 (72240)
ತ್ರಯೀಂ ಚ ನಾಮವಾರ್ತಾಂ ಚ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪುತ್ರಾನ್ವ್ರಜಂತಿ ಯೇ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಬ್ಧಂ ಚ ವಾಸಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತ್ಯಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-18-33 (72241)
ಅನಿಷ್ಕಷಾಯೇ ಕಾಷಾಯಮೀಹಾರ್ಥಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ತಂ।
ಧರ್ಮಧ್ವಜಾನಾಂ ಮುಂಡಾನಾಂ ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-18-34 (72242)
ಕಾಷಾಯೈರಜಿನೈಶ್ಚೀರೈರ್ನಗ್ನಾನ್ಮುಂಡಾಂಜಟಾಧರಾನ್।
ಬಿಭ್ರತ್ಸಾಧೂನ್ಮಹಾರಾಜ ಜಯ ಲೋಕಾಂಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-18-35 (72243)
ಅಗ್ನ್ಯಾಧೇಯಾನಿ ಗುರ್ವರ್ಥಂ ಕ್ರತೂನಪಿ ಸುದಕ್ಷಿಣಾನ್।
ದದಾತ್ಯಹರಹಃ ಪೂರ್ವಂ ಕೋ ನು ಧರ್ಮರತಸ್ತತಃ॥ 12-18-36 (72244)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-18-37x (5911)
ತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಜನಕೋ ರಾಜಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಗೀಯತೇ।
ಸೋಽಪ್ಯಾಸೀನ್ಮೋಹಸಂಪನ್ನೋ ಮಾ ಮೋಹವಶಮನ್ವಗಾಃ॥ 12-18-37 (72245)
ಏವಂ ಧರ್ಮಮನುಕ್ರಾಂತಾ ಸದಾ ದಾನತಪಃ ಪರಾಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಗುಣೋಪೇತಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-18-38 (72246)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ಯುಕ್ತಾ ದಮಮುತ್ತಮಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಾನವಾಪ್ಸ್ಯಾಮೋ ಗುರುವೃದ್ಧೋಪಚಾಯಿನಃ॥ 12-18-39 (72247)
ದೇವತಾತಿಥಿಭೂತಾನಾಂ ನಿರ್ವಪಂತೋ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸ್ಥಾನಮಿಷ್ಟಮವಾಪ್ಸ್ಯಾಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ ॥ 12-18-40 (72248)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 18॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-18-5 ಧಾನಾ ಭೃಷ್ಟಯವಾಃ। ನಿರೀಹಂ ವಿತೃಷ್ಣಂ॥ 12-18-8 ಸ್ವಲ್ಪೇ ಮುಹ್ಯಸೀತಿ ದ.ಥ. ಪಾಠಃ। ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತೇ ತೇ ವೃಥೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-9 ಏತೇನ ಧಾನಾಮುಷ್ಟಿನಾ॥ 12-18-12 ಕೌಸಲ್ಯಾ ಪಾತಿತಾ ತ್ವಯೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-13 ಫಲಹೇತುಕಾಃ ಫಲಾರ್ಥಿನಃ॥ 12-18-17 ನಿಪೀಯತೇಽಸ್ಮಿನ್ಸ್ವೇಚ್ಛಯಾ ಗೋಭಿರ್ಜಲಮಿತಿ ನಿಪಾನಂ ಆಹಾವಃ। ಕೂಪೋಪಾಂತಸ್ಥಕ್ಷುದ್ರಜಲಾಶಯ ಇತಿಯಾವತ್। ತಥಾ ಆಢ್ಯಃ ಫಲವಾನ್॥ 12-18-18 ಹಸ್ತಿನಮಪಿ ನ್ಯಾಸೇ ಕೃತೇ ಸತಿ ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಮಾಂಸಾದಾಃ ಖಾದಂತಿ। ಅನರ್ಥಕಂ ಸರ್ವಪುರುಷಾರ್ಥಹೀನಂ॥ 12-18-19 ತ್ರಿವಿಷ್ಟಬ್ಧಂ ತ್ರಿದಂಡಂ॥ 12-18-20 ಅನುಗ್ರಹಃ ಅನ್ವಗ್ರಹೀಃ। ಯದಾನೇನ ಸಮಂ ಸರ್ವಂ ಕಿಮಿದಂ ಹ್ಯವಸೀಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅವಸೀಯಸೇ ಅಧ್ಯವಸ್ಯತಿ। ಅನೇನ ಧಾನಾಮುಷ್ಟಿನಾ ಸರ್ವಂ ರಾಜ್ಯಾದಿಕಂ ಸಮಂ। ಸಂಗಿತ್ವಾವಿಶೇಷಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-18-23 ಸೌಖಿಕೈಃ ಸಂಭೃತಾನರ್ಥಾನ್ಯಃ ಸಂತ್ಯಜತಿ ಕಿಂನು ತತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಸೌಖಿಕೈಃ ಪರಮಮುಖಾರ್ಥಿಭಿಃ ಸಂನ್ಯಾಸಿಭಿಃ। ಸಂಭೃತಾನರ್ಥಾನ್ ಕುಂಡಿಕಾದೀನ್ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಯಃ ಸ್ವಯಮಪಿ ತಥಾ ಕರೋತಿ ಸ ಕಿಂನು ತದ್ರಾಜ್ಯಾದಿಕಂ ತ್ಯಜತಿ। ಅಪಿತು ನೈವ ತ್ಯಜತಿ। ಕಿಂತೂಚಿತಂ ಪರಿಗ್ರಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೈವೋಪಹತತ್ವಾದನುಚಿತಂ ಪರಿಗ್ರಹಾಂತರಮೇವ ಕರೋತೀತ್ಯಸಂಗತ್ವಮಸ್ಯ ದುರ್ಲಭಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-18-25 ಸದೈವ ವಾಚಮಾನಃ ಪರಿವ್ರಾಟ್। ಸದೈವ ಯಾಚಮಾನೇಷು ಸತ್ಸು (ದಂಡ)ಡಂಭವಿವರ್ಜಿಷು ಇತಿ ಟ.ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-26 ಸದೈವ ಯಾಚಮಾನೋ ಹಿ ತಥಾ ಶಾಂಯತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-27 ಸತಾಂ ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಜೀವನಂ। ಸತಾಂ ಚ ವೇದಾ ಅನ್ನಂ ಚ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಕೃತಿರ್ಧ್ರುವಾ। ಅನ್ನದಾತಾ ಭವೇದ್ದಾತಾ ಕುಶಾಸ್ತ್ರಂ ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ। ಇತಿ ಟ.ಡ.ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-32 ಪರಿವ್ರಜಂತಿ ಯೇಽನರ್ಥಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-18-34 ಅನಿಷ್ಕಷಾಯೇ ರಾಗಾದಿದೋಷವರ್ಜನಾಭಾವೇ। ಅನಿಷ್ಕಷಾಯಾಃ ಕಾಷಾಯಮಿತಿ ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 019
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.19. ಅಧ್ಯಾಯಃ 019
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-19-0 (72492)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-19-0x (5954)
ವೇದಾಹಂ ತಾತ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಅಪರಾಣಿ ಪರಾಣಿ ಚ।
ಉಭಯಂ ವೇದವಚನಂ ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇತಿ ಚ॥ 12-19-1 (72493)
ಆಕುಲಾನಿ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಹೇತುಭಿಶ್ಚಿಂತಿತಾನಿ ಚ।
ನಿಶ್ಚಯಶ್ಚೈವ ಯೋ ಮಂತ್ರೇ ವೇದಾಹಂ ತಂ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-19-2 (72494)
ತ್ವಂ ತು ಕೇವಲಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೋ ವೀರವ್ರತಸಮನ್ವಿತಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ತತ್ತ್ವತೋ ಗಂತುಂ ನ ಸಮರ್ಥಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-19-3 (72495)
ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವದರ್ಶೀ ಯೋ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಕೋವಿದಃ।
ತೇನಾಪ್ಯೇವಂ ನ ವಾಚ್ಯೋಽಯಂ ಯದಿ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-19-4 (72496)
ಭ್ರಾತೃಸೌಹೃದಮಾಸ್ಥಾಯ ಯದುಕ್ತಂ ವಚನಂ ತ್ವಯಾ।
ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಯುಕ್ತಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರೀತೋಽಹಂ ತೇನ ತೇಽರ್ಜುನ॥ 12-19-5 (72497)
`ಮಹೇಶ್ವರಸಮಂ ಸತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚೈವ ಯತ್ಸಮಂ।
ವಾಸುದೇವಸಮಂ ಚೈವ ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-19-6 (72498)
ತಥಾ ತ್ವಂ ಯೋಧಮುಖ್ಯೇಷು ಸತ್ವಂ ಪರಮಮಿಷ್ಯತೇ॥ 12-19-7 (72499)
ಬಲಮಿಂದ್ರೇ ಚ ವಾಯೌ ಚ ಬಲಂ ಯಚ್ಚ ಜನಾರ್ದನೇ।
ತದ್ವಲಂ ಭೀಮಸೇನೇ ಚ ತ್ವಯಿ ಚಾರ್ಜುನಾ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-19-8 (72500)
ತ್ವತ್ಸಮಶ್ಚಿತ್ರಯೋಧೀ ಚ ದೂರಪಾತೀ ಚ ಪಾಂಡವ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಬಲಸಂಪನ್ನಃ ಕೋ ವಾಽನ್ಯಸ್ತ್ವತ್ಸಮೋ ನರಃ॥ 12-19-9 (72501)
ಯುದ್ಧಧರ್ಮೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಕ್ರಿಯಾಣಾಂ ನೈಪುಣೇಷು ಚ।
ನ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಿಂತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-19-10 (72502)
ಧಾರ್ಮಿಕಂ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಚ ನಿಃಶೇಷಂ ಜ್ಞಾಯತೇ ಮಯಾ।
ಧರ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತು ಯದ್ವಾಚ್ಯಂ ತತ್ರ ದುಷ್ಪ್ರತರಂ ತ್ವಯಾ।
ಧನಂಜಯ ನ ಮೇ ಬುದ್ಧಿಮತಿಶಂಕಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-19-11 (72503)
ಯುದ್ಧಶಾಸ್ತ್ರವಿದೇವ ತ್ವಂ ನ ವೃದ್ಧಾಃ ಸೇವಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಸಮಾಸವಿಸ್ತರವಿದಾಂ ನ ತೇಷಾಂ ವೇತ್ಸಿ ನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-19-12 (72504)
ತಪಸ್ತ್ಯಾಗೋ ವಿಧಿರಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಸ್ತಾತ ಧೀಮತಾಂ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಜ್ಯಾಯ ಏಷಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರೇಯಸೀ ಮತಿಃ॥ 12-19-13 (72505)
ಯತ್ತ್ವೇತನ್ಮನ್ಯಸೇ ಪಾರ್ಥ ನ ಜ್ಯಾಯೋಽಸ್ತಿ ಧನಾದಿತಿ।
ತತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ನೈತತ್ಪ್ರಧಾನತಃ॥ 12-19-14 (72506)
ತಪಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಾ ಹಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಧಾರ್ಮಿಕಾ ಜನಾಃ।
ಋಷಯಸ್ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಾ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 12-19-15 (72507)
ಅಜಾತಶ್ಮಶ್ರವೋ ಧೀರಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ವನವಾಸಿನಃ।
ಅರುಣಾಃ ಕೇತವಶ್ಚೈವ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 12-19-16 (72508)
ಉತ್ತರೇಣ ತು ಪಂಥಾನಮಾರ್ಯಾ ವಿಷಯನಿಗ್ರಹಾತ್।
ಅಬುದ್ಧಿಜಂ ತಮಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ಯಾಗವತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-19-17 (72509)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ಪಂಥಾನಂ ಯಂ ಭಾಸ್ವಂತಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಏತೇ ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ಲೋಕಾ ಯೇ ಶ್ಮಶಾನಾನಿ ಭೇಜಿರೇ॥ 12-19-18 (72510)
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯಾ ಗತಿಃ ಸಾ ತು ಯಾಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಮೋಕ್ಷಿಣಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ಯಾಗಃ ಪ್ರಧಾನೇಷ್ಟಃ ಸ ತು ದುಃಖಂ ಪ್ರವೇದಿತುಂ॥ 12-19-19 (72511)
ಅನುಸ್ಮೃತ್ಯ ತು ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಕವಯಃ ಸಮವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಪೀಹ ಸ್ಯಾದಪೀಹ ಸ್ಯಾತ್ಸಾರಾಸಾರದಿದೃಕ್ಷಯಾ॥ 12-19-20 (72512)
ವೇದವಾದಾನತಿಕ್ರಂಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಾರಣ್ಯಕಾನಿ ಚ।
ವಿಪಾಟ್ಯ ಕದಲೀಸ್ತಂಭಂ ಸಾರಂ ದದೃಶಿರೇ ನ ತೇ॥ 12-19-21 (72513)
ಅಥೈಕಾಂತವ್ಯುದಾಸೇನ ಶರೀರೇ ಪಾಂಚಭೌತಿಕೇ।
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮಾಯುಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಾಹುರಿಂಗಿತೈಃ॥ 12-19-22 (72514)
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಚಕ್ಷುಷಾ ಸತ್ವಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಚ ತದ್ಗಿರಾ।
ಕರ್ಮಹೇತುಪುರಸ್ಕಾರಂ ಭೂತೇಷು ಪಸ್ವಿರ್ತತೇ॥ 12-19-23 (72515)
ಕಲ್ಯಾಣಗೋಚರಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾನಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ನಿಗೃಹ್ಯ ಚ।
ಕರ್ಮಸಂತತಿಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ್ಯಾನ್ನಿರಾಲಂಬನಃ ಸುಖೀ॥ 12-19-24 (72516)
ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಂಯೇ ಮಾರ್ಗೇ ಸದ್ಭಿರ್ನಿಷೇವಿತೇ।
ಕಥಮರ್ಥಮನರ್ಥಾಢ್ಯಮರ್ಜುನ ತ್ವಂ ಪ್ರಶಂಸಸಿ॥ 12-19-25 (72517)
ಪೂರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿದೋಽಪ್ಯೇವಂ ಜನಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಭಾರತ।
ಕ್ರಿಯಾಸು ನಿರತಾ ನಿತ್ಯಂ ದಾನೇ ಯಜ್ಞೇ ಚ ಕರ್ಮಣಿ॥ 12-19-26 (72518)
ಭವಂತಿ ಸುದುರಾವರ್ತಾ ಹೇತುಮಂತೋಽಪಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ದೃಢಪೂರ್ವೇ ಸ್ಮೃತಾ ಮೂಢಾ ನೈತದಸ್ತೀತಿ ವಾದಿನಃ॥ 12-19-27 (72519)
ಅನೃತಸ್ಯಾವಮಂತಾರೋ ವಕ್ತಾರೋ ಜನಸಂಸದಿ।
ಚರಂತಿ ವಸುಧಾಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಾವದೂಕಾ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ॥ 12-19-28 (72520)
ಪಾರ್ಥ ಯನ್ನ ವಿಜಾನೀಮಃ ಕಸ್ತಾಂಜ್ಞಾತುಮಿಹಾರ್ಹತಿ।
ಏವಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಶ್ರುತಾಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾಂತಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿತ್ತಮಾಃ॥ 12-19-29 (72521)
ತಪಸಾ ಮಹದಾಪ್ನೋತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವೈ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್।
ತ್ಯಾಗೇನ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಸದಾ ಕೌಂತೇಯ ಧರ್ಮವಿತ್॥ ॥ 12-19-30 (72522)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 19॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-19-1 ಅಪರಾಣಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ। ಪರಾಣಿ ಬ್ರಹ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ॥ 12-19-2 ಅಮೂಲಾನಿ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಹೇತುಭಿಶ್ಚಿತ್ರಿತಾನಿ ಚ। ನಿಶ್ಚಯಶ್ಚೈಷ ಯನ್ಮಂತ್ರ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-19-3 ತ್ವಂ ತು ಕೇವಲಮಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-19-11 ತತ್ರ ವಿಷಯೇ ದುಷ್ಪ್ರತರಂ ದುರವಗಾಹಂ॥ 12-19-16 ಅರುಣಾಃ ಕೇತವಃ ಋಷಿಪ್ರಭೇದಾಃ। ಅರಣ್ಯೇ ಬಹವಶ್ಚೈವೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-19-21 ಆರಣ್ಯಕಾನಿ ವೇದಾಂತಾನ್॥ 12-19-24 ಮನಸ್ತೃಣಾಂ ನಿಗೃಹ್ಯ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-19-26 ಪೂರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿದಃ ಕರ್ಮಕಾಂಡವಿದೋಽಪಿ ಏವಮರ್ಥಮನರ್ಥತ್ವೇನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕಿಮುತ ಜ್ಞಾನಿನಃ॥ 12-19-27 ದುರಾವರ್ತಾಃ ದುಃಖೇನಾಪಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಂ ಗ್ರಾಹಯಿತುಮಶಕ್ಯಾಃ। ದೃಢಃ ಪೂರ್ವಃ ಪ್ರಾಗ್ಭವೀಯಃ ಸಂಸ್ಕಾರೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ ದೃಢಪೂರ್ವೇ। ಬಹುವ್ರೀಹಾವಪ್ಯಾರ್ಷೀ ಸರ್ವನಾಮತಾ॥ 12-19-29 ಹೇ ಪಾರ್ಥ ಯತ್ ಯಾನ್ ಲೌಕಿಕಾನಪ್ಯರ್ಥಾನ್ನ ವಯಂ ವಿಜಾನೀಮಸ್ತಾನ್ ಇತರಃ ಕೋ ಜ್ಞಾತುಮರ್ಹತಿ। ನ ಕೋಪಿ ಯಥಾ। ಏವಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಅಪಿ ಅಸ್ಮಾಕಮನ್ಯೇಷಾಂ ಚ ದುರ್ಜ್ಞೇಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-19-30 ಮಹದ್ವೈರಾಗ್ಯಂ। ಮಹತ್ಪರಂಬ್ರಹ್ಮ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 020
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.20. ಅಧ್ಯಾಯಃ 020
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಸ್ಯ ವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-20-0 (72944)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-20-0x (6044)
ಅಸ್ಮಿನ್ವಾಕ್ಯಾಂತರೇ ವಕ್ತಾ ದೇವಸ್ಥಾನೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಭಿನೀತತರಂ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯುವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ 12-20-1 (72945)
ದೇವಸ್ಥಾನ ಉವಾಚ। 12-20-2x (6045)
ಯದ್ವಚಃ ಫಲ್ಗುನೇನೋಕ್ತಂ ನ ಜ್ಯಾಯೋಽಸ್ತಿ ಧನಾದಿತಿ।
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತದೇಕಾಂತಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-20-2 (72946)
ಅಜಾತಶತ್ರೋ ಧರ್ಮೇಣ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ತೇ ವಸುಧಾ ಜಿತಾ।
ತಾಂ ಜಿತ್ವಾ ಚ ವೃಥಾ ರಾಜನ್ನ ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-20-3 (72947)
ಚತುಷ್ಪದೀ ಹಿ ನಿಃಶ್ರೇಣೀ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇಷಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ತಾಂ ಕ್ರಮೇಣ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾವಜ್ಜಯ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾರ್ಥ ಮಹಾಯಜ್ಞೈರ್ಯಜಸ್ವ ಬಹುದಕ್ಷಿಣೈಃ॥ 12-20-4 (72948)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯಜ್ಞಾ ಋಷಯೋ ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ।
ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಬುದ್ಧ್ಯರ್ಥಾಸ್ತಪೋನಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-20-5 (72949)
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ಕೌಂತೇಯ ವಚನಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಯಥಾ॥ 12-20-6 (72950)
ಈಹೇತ ಧನಹೇತೋರ್ಯಸ್ತಸ್ಯಾನೀಹಾ ಗರೀಯಸೀ।
ಭೂಯಾಂದೋಷೋ ಹಿ ವರ್ಧೇತ ಯಸ್ತತ್ಕರ್ಮ ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-20-7 (72951)
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಚ ಧನಸಂಹಾರಂ ಕುರ್ವಂತಿ ವಿಧಿಕಾರಣಾತ್।
ಆತ್ಮನಾ ತೃಪಿತೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಂ ನ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-20-8 (72952)
ಅನರ್ಹತೇ ಯದ್ದದಾತಿ ನ ದದಾತಿ ಯದರ್ಹತೇ।
ಅರ್ಹಾನರ್ಹಾಪರಿಜ್ಞಾನಾದ್ದಾನಧರ್ಮೋಽಪಿ ದುಷ್ಕರಃ॥ 12-20-9 (72953)
ಯಜ್ಞಾಯ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಧನಾನಿ ಧಾತ್ರಾ
ಯಜ್ಞಾದಿಷ್ಟಃ ಪುರುಷೋ ರಕ್ಷಿತಾ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಂ ಯಜ್ಞ ಏವೋಪಯೋಜ್ಯಂ
ಧನಂ ತತೋಽನಂತರ ಏವ ಕಾಮಃ॥ 12-20-10 (72954)
ಯಜ್ಞೈರಿಂದ್ರೋ ವಿವಿಧೈ ರತ್ನವದ್ಭಿ
ರ್ದೇವಾನ್ಸರ್ವಾನಭ್ಯಯಾದ್ಭೂರಿತೇಜಾಃ।
ತೇನೇಂದ್ರತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಭ್ರಾಜತೇಽಸೌ
ತಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ಞೇ ಸರ್ವಮೇವೋಪಯೋಜ್ಯಂ॥ 12-20-11 (72955)
ಮಹಾದೇವಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಹುತ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ದೇವದೇವೋ ಬಭೂವ।
ವಿಶ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಕೀರ್ತ್ಯಾ
ವಿರಾಜತೇ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ಕೃತ್ತಿವಾಸಾಃ॥ 12-20-12 (72956)
ಆವಿಕ್ಷಿತಃ ಪಾರ್ಥಿವೋಽಸೌ ಮರುತ್ತೋ
ವೃದ್ಧ್ಯಾ ಶಕ್ರಂ ಯೋಽಜಯದ್ದೇವರಾಜಂ।
ಯಜ್ಞೇ ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಃ ಸ್ವಯಂ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಾ
ಯಸ್ಮಿನ್ಭಾಂಡಂ ಕಾಂಚನಂ ಸರ್ವಮಾಸೀತ್॥ 12-20-13 (72957)
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಃ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರಃ ಶ್ರುತಸ್ತೇ
ಯಜ್ಞೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ಪುಣ್ಯಭಾಗ್ವೀತಶೋಕಃ।
ಋದ್ಧ್ಯಾ ಶಕ್ರಂ ಯೋಽಜಯನ್ಮಾನುಷಃ ಸಂ
ಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ಞೇ ಸರ್ವಮೇವೋಪಯೋಜ್ಯಂ॥ ॥ 12-20-14 (72958)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 20॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-20-1 ವಾಕ್ಯಾಂತರೇ ವಾಕ್ಯಾವಸರೇ। ಅಭಿನೀತತರಂ ಯುಕ್ತಿಮತ್ತರಂ॥ 12-20-4 ಚತುಷ್ಪದೀ ಚತುರಾಶ್ರಮೀ॥ 12-20-5 ಕ್ರಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಯತಿಗೃಹಸ್ಥವಾನಪ್ರಸ್ಥಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-20-7 ಧನಂ ಹೇತುಃ ಕಾರಣಂ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞಾದೇರ್ಯಜ್ಞಾದ್ಯರ್ಥಂ ಈಹೇತ ಧನಂ ತಸ್ಯಾನೀಹೈವ ಗರೀಯಸೀ। ಪ್ರಕ್ಷಾಲನಾದ್ಧಿ ಪಂಕಸ್ಯ ದೂರಾದಸ್ಪರ್ಶನಂ ವರಮಿತಿ ನ್ಯಾಯಾತ್ತಮಿಮಂ ಪರಧರ್ಮಂ ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಉಪಾಶ್ರಯೇತ ಸ ದೂಷ್ಯೇತೇತ್ಯಾಹ ಭೂಯಾನಿತಿ॥ 12-20-10 ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮೇವ ಆಜ್ಞಪ್ತೋ ವೇದೇನ॥ 12-20-13 ಭಾಂಡಮುಪಕರಣಂ ಪಾತ್ರಾದಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 021
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.21. ಅಧ್ಯಾಯಃ 021
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಸ್ಯ ವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-21-0 (73414)
ದೇವಸ್ಥಾನ ಉವಾಚ। 12-21-0x (6074)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಇಂದ್ರೇಣ ಸಮಯೇ ಪೃಷ್ಟೋ ಯದುವಾಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-21-1 (73415)
ಸಂತೋಷೋ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಸಮಃ ಸಂತೋಷಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ತುಷ್ಟೇರ್ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪರತಃ ಸಾ ಸಂಯಕ್ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-21-2 (73416)
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಕಾಮಾನ್ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ।
ತದಾಽಽತ್ಮಜ್ಯೋತಿರಚಿರಾತ್ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-21-3 (73417)
ನ ವಿಭೇತಿ ಯದಾ ಚಾಯಂ ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಬಿಭ್ಯತಿ।
ಕಾಮದ್ವೇಷೌ ಚ ಜಯತಿ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಚ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-21-4 (73418)
ಯದಾಽಸೌ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನ ದ್ರುಹ್ಯತಿ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-21-5 (73419)
ಏವಂ ಕೌಂತೇಯ ಭೂತಾನಿ ತಂತಂ ಧರ್ಮಂ ತಥಾತಥಾ।
ತದಾಽಽತ್ಮನಾ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ತಸ್ಮಾದ್ವುಧ್ಯಸ್ವ ಭಾರತ॥ 12-21-6 (73420)
ಅನ್ಯೇ ಸಾಮ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ವ್ಯಾಯಾಮಮಪರೇ ಜನಾಃ।
ನೈಕಂ ನ ಚಾಪರಂ ಕೇಚಿದುಭಯಂ ಚ ತಥಾಽಪರೇ॥ 12-21-7 (73421)
ಯಜ್ಞಮೇಕೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸಂನ್ಯಾಸಮಪರೇ ಜನಾಃ।
`ನೈಕಂ ನ ಚಾಪರಂ ಕೇಚಿದುಭಯಂ ಚ ತಥಾಽಪರೇ॥' 12-21-8 (73422)
ದಾನಮೇಕೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಕೇಚಿಚ್ಚೈವ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಂ।
ಕೇಚಿತ್ಸರ್ವಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತೂಷ್ಣೀಂ ಧ್ಯಾಯಂತ ಆಸತೇ॥ 12-21-9 (73423)
ರಾಜ್ಯಮೇಕೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಹತ್ವಾ ಛಿತ್ತ್ವಾ ಚ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಚ ಕೇಚಿದೇಕಾಂತಶೀಲಿನಃ॥ 12-21-10 (73424)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಬುಧಾನಾಮೇವ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಅದ್ರೋಹೇಣೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ಸತಾಂ ಮತಃ॥ 12-21-11 (73425)
ಅದ್ರೋಹಃ ಸತ್ಯವಚನಂ ಸಂವಿಭಾಗೋ ದಯಾ ದಮಃ।
ಪ್ರಜನಂ ಸ್ವೇಷು ದಾರೇಷು ಮಾರ್ದವಂ ಹೀರಚಾಪಲಂ॥ 12-21-12 (73426)
ಏವಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಧಾನೇಷ್ಟಂ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವೀತ್।
ತಸ್ಮಾದೇತತ್ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ॥ 12-21-13 (73427)
ಯೋ ಹಿ ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಃ ಶಶ್ವದ್ವಶೀ ತುಲ್ಯಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಯಜ್ಞಶಿಷ್ಟಾಶೀ ರಾಜಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-21-14 (73428)
ಅಸಾಧುನಿಗ್ರಹರತಃ ಸಾಧೂನಾಂ ಪ್ರಗ್ರಹೇ ರತಃ।
ಧರ್ಮವರ್ತ್ಮನಿ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಪ್ರಜಾ ವರ್ತೇತ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-21-15 (73429)
ಪುತ್ರಸಂಕ್ರಾಮಿತಶ್ರೀಶ್ಚ ವನೇ ವನ್ಯೇನ ವರ್ತಯೇತ್।
ವಿಧಾನಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ವೈ ಕುರ್ಯಾತ್ಕರ್ಮಾಣ್ಯತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-21-16 (73430)
ಯ ಏವಂ ವರ್ತತೇ ರಾಜನ್ಸ ರಾಜಾ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಿತಃ।
ತಸ್ಯಾಯಂ ಚ ಪರಶ್ಚೈವ ಲೋಕಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಂಫಲೋದಯಃ॥ 12-21-17 (73431)
ನಿರ್ವಾಣಂ ಹಿ ಸುದುಷ್ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಬಹುವಿಘ್ನಂ ಚ ಮೇ ಮತಂ॥ 12-21-18 (73432)
ಏವಂ ಧರ್ಮಮನುಕ್ರಾಂತಾಃ ಸತ್ಯದಾನತಪಃ ಪರಾಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-21-19 (73433)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ಯುಕ್ತಾ ಧರ್ಮಮುತ್ತಮಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಯುಧ್ಯಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗತಿಮನುತ್ತಮಾಂ॥ 12-21-20 (73434)
ಏವಂ ರುದ್ರಾಃ ಸವಸವಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾಃ ಪರಂತಪ।
ಸಾಧ್ಯಾ ರಾಜರ್ಷಿಸಂಘಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಮೇತಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಾಸ್ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುಣ್ಯೈಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ ॥ 12-21-21 (73435)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 21॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-21-3 ಯದಾ ಪ್ರಸೀದತಿ ತದಾ ತುಷ್ಟಿಃ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತೀತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-21-7 ಸಾಮ ಪ್ರೀತಿಂ। ವ್ಯಾಯಾಮಂ ಯತ್ನಂ॥ 12-21-12 ಪ್ರಜನೇ ಪುತ್ರೋತ್ಪಾದನಂ॥ 12-21-15 ಪ್ರಗ್ರಹೇ ಸಂಗ್ರಹೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 022
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.22. ಅಧ್ಯಾಯಃ 022
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನವಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-22-0 (73905)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-22-0x (6097)
ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಂತರೇ ವಾಕ್ಯಂ ಪುನರೇವಾರ್ಜುನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ನಿರ್ವಿಣ್ಣಮನಸಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಮಿದಂ ಭ್ರಾತರಮಚ್ಯುತಂ॥ 12-22-1 (73906)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಜಿತ್ವಾ ಚಾರೀನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತಪ್ಯತೇ ಕಿಂ ಭೃಶಂ ಭವಾನ್॥ 12-22-2 (73907)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನಿಧನಂ ಮತಂ।
ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಬಹುಭಿರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುಸ್ಮರ॥ 12-22-3 (73908)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಪಸ್ತ್ಯಾಗಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಧರ್ಮವಿಧಿಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ನಿಧನಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಹಿತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-22-4 (73909)
ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮೋ ಮಹಾರೌದ್ರಃ ಶಸ್ತ್ರನಿತ್ಯ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ವಧಶ್ಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾಲೇ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-22-5 (73910)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಪಿ ಚೇದ್ರಾಜನ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತತಃ।
ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಜೀವಿತಂ ಲೋಕೇ ಕ್ಷತ್ರಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಭವಂ॥ 12-22-6 (73911)
ನ ತ್ಯಾಗೋ ನ ಪುನರ್ಯಜ್ಞೋ ನ ತಪೋ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಧೀಯಂತೇ ನ ಪರಸ್ವೋಪಜೀವನಂ॥ 12-22-7 (73912)
ಸ ಭವಾನ್ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಾಜಾ ಮನೀಷೀ ನಿಪುಣೋ ಲೋಕೇ ದೃಷ್ಟಪರಾವರಃ॥ 12-22-8 (73913)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸಂತಾಪಜಂ ಶೋಕಂ ದಂಶಿತೋ ಭವ ಕರ್ಮಣಿ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣ ಹೃದಯಂ ವಜ್ರಸನ್ನಿಭಂ॥ 12-22-9 (73914)
ಜಿತ್ವಾಽರೀನ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಮಕಂಟಕಂ।
ವಿಜಿತಾತ್ಮಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಯಜ್ಞದಾನಪರೋ ಭವ॥ 12-22-10 (73915)
ಇಂದ್ರೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕರ್ಮಣಾಽಭವತ್।
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಪಾಪವೃತ್ತೀನಾಂ ಜಘಾನ ನವತೀರ್ನವ॥ 12-22-11 (73916)
ತಚ್ಚಾಸ್ಯ ಕರ್ಮ ಪೂಜ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಶಸ್ಯಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತೇನೇಂದ್ರತ್ವಂ ಸಮಾಪೇದೇ ದೇವಾನಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-22-12 (73917)
ಸ ತ್ವಂ ಯಜ್ಞೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಯಜಸ್ವ ಬಹುದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಯಥೈವೇಂದ್ರೋ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಚಿರಾಯ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ 12-22-13 (73918)
ಮಾ ತ್ವಮೇವಂ ಗತೇ ಕಿಂಚಿಚ್ಛೋಚೇಥಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ।
ಗತಾಸ್ತೇ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಶಸ್ತ್ರಪೂತಾಃ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-22-14 (73919)
ಭವಿತವ್ಯಂ ತಥಾ ತಚ್ಚ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ದಿಷ್ಟಂ ಹಿ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನ ಶಕ್ಯಮತಿವರ್ತಿತುಂ॥ ॥ 12-22-15 (73920)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 22॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-22-1 ಅಚ್ಯುತಂ ಧರ್ಮಾತ್॥ 12-22-4 ತ್ಯಾಗಃ ಸಂನ್ಯಾಸಃ॥ 12-22-7 ಯಜ್ಞ ಆತ್ಯಯಜ್ಞಃ। ಸಮಾಧಿರಿತಿ ಯಾವ್ನತ್॥ 12-22-9 ದಂಶಿತಃ ಸನ್ನದ್ಧಃ॥ 12-22-11 ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯ। ನವತೀರ್ನವ ದಶಾಧಿಕ ಶತಾಷ್ಟಕಂ॥ 12-22-12 ಇಂದ್ರತ್ವಮೈಶ್ವರ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 023
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.23. ಅಧ್ಯಾಯಃ 023
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಂಖಲಿಖಿತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮಸ್ವೀಕರಣಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-23-0 (74413)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-23-0x (6156)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಗುಡಾಕೇಶೇನ ಭಾರತ।
ನೋವಾಚ ಕಿಂಚಿತ್ಕೌರವ್ಯಸ್ತತೋ ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-23-1 (74414)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-23-2x (6157)
ಬೀಭತ್ಸೋರ್ವಚನಂ ಸೌಂಯ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟಃ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ಮೃತೋ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯ ಆಶ್ರಮಃ॥ 12-23-2 (74415)
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಚರ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ನ ಹಿ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತವಾರಣ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-23-3 (74416)
ಗೃಹಸ್ಥಂ ಹಿ ಸದಾ ದೇವಾಃ ಪಿತರೋಽತಿಥಯಸ್ತಥಾ।
ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚೈವೋಪಜೀವಂತಿ ತಾನ್ಭರಸ್ವ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-23-4 (74417)
ವಯಾಂಸಿ ಪಶವಶ್ಚೈವ ಭೂತಾನಿ ಚ ಜನಾಧಿಪ।
ಗೃಹಸ್ಥೈರೇವ ಧಾರ್ಯಂತೇ ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠೋ ಗೃಹಾಶ್ರಮೀ॥ 12-23-5 (74418)
ಸೋಽಯಂ ಚತುರ್ಣಾಮೇತೇಷಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ದುರಾಚರಃ।
ತಂ ಚರಾದ್ಯ ವಿಧಿಂ ಪಾರ್ಥ ದುಶ್ಚರಂ ದುರ್ಬಲೇಂದ್ರಿಯೈಃ॥ 12-23-6 (74419)
ವೇದಜ್ಞಾನಂ ಚ ತೇ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತಪಶ್ಚಾಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ರಾಜ್ಯಂ ಧುರ್ಯವದ್ವೋದ್ದುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-23-7 (74420)
ತಪೋ ಯಜ್ಞಸ್ತಥಾ ವಿದ್ಯಾ ಭೈಕ್ಷ್ಯಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಃ।
ಧ್ಯಾನಂ ವಿದ್ಯಾ ಸಮುತ್ಥಾನಂ ಸಂತೋಷಶ್ಚ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರತಿ।
ತಥಾ ಹ್ಯೇಕಾಂತಶೀಲತ್ವಂ ತುಷ್ಟಿರ್ದಾನಂ ಚ ಶಕ್ತಿತಃ॥ 12-23-8 (74421)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಚೇಷ್ಟಾ ಸಂಸಿದ್ಧಿಕಾರಿಕಾ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತವಾಪಿ ವಿದಿತಂ ಪುನಃ॥ 12-23-9 (74422)
ಯಜ್ಞೋ ವಿದ್ಯಾ ಸಮುತ್ಥಾನಮಸಂತೋಷಃ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರತಿ।
ದಂಡಧಾರಣಮುಗ್ರತ್ವಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ॥ 12-23-10 (74423)
ವೇದಜ್ಞಾನಂ ತಥಾ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತಪಃ ಸುಚರಿತಂ ತಥಾ।
ದ್ರವಿಣೋಪಾರ್ಜನಂ ಭೂರಿ ಪಾತ್ರೇ ಚ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 12-23-11 (74424)
ಏತಾನಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸುಕೃತಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಇಮಂ ಲೋಕಮಮುಂ ಚೈವ ಸಾಧಯಂತೀತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-23-12 (74425)
ಏಷಾಂ ಜ್ಯಾಯಸ್ತು ಕೌಂತೇಯ ದಂಡಧಾರಣಮುಚ್ಯತೇ।
ಬಲಂ ಹಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಬಲೇ ದಂಡಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-23-13 (74426)
ಏತಾಶ್ಚೇಷ್ಟಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ರಾಜನ್ಸಂಸಿದ್ಧಿಕಾರಿಕಾಃ।
ಅಪಿ ಗಾಥಾಮಿಮಾಂ ಚಾಪಿ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಗಾಯತ॥ 12-23-14 (74427)
ಭೂಮಿರೇತೌ ನಿಗಿರತಿ ಸರ್ಪೋ ಬಿಲಶಯಾನಿವ।
ರಾಜಾನಂ ಚಾವಿರೋದ್ಧಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪ್ರವಾಸಿನಂ॥ 12-23-15 (74428)
ಸುದ್ಯುಂನಶ್ಚಾಪಿ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಶ್ರೂಯತೇ ದಂಡಧಾರಣಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಪರಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ದಕ್ಷಃ ಪ್ರಾಚೇತಸೋ ಯಥಾ॥ 12-23-16 (74429)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-23-17x (6158)
ಭಗವನ್ಕರ್ಮಣಾ ಕೇನ ಸುದ್ಯುಂನೋ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ನೃಪಂ॥ 12-23-17 (74430)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-23-18x (6159)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶಂಖಶ್ಚ ಲಿಖಿತಶ್ಚಾಸ್ತಾಂ ಭ್ರಾತರೌ ಸಂಶಿತವ್ರತೌ॥ 12-23-18 (74431)
ತಯೋರಾವಸಥಾವಾಸ್ತಾಂ ರಮಣೀಯೌ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈರುಪೇತೌ ಬಾಹುದಾಮನು॥ 12-23-19 (74432)
ತತಃ ಕದಾಚಿಲ್ಲಿಖಿತಃ ಶಂಖಸ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಗತಃ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾಽಥ ಶಂಖೋಪಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೋಽಭವದಾಶ್ರಮಾತ್॥ 12-23-20 (74433)
ಸೋಽಭಿಗಂಯಾಶ್ರಮಂ ಭ್ರಾತುಶ್ಚಂಕ್ರಮಂʼಲ್ಲಿಖಿತಸ್ತದಾ।
ಫಲಾನಿ ಶಾತಯಾಮಾಸ ಸಂಯಕ್ಪರಿಣತಾನ್ಯುತ॥ 12-23-21 (74434)
ತಾನ್ಯುಪಾದಾಯ ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ಭಕ್ಷಯಾಮಾಸ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಭಕ್ಷಯತ್ಯೇವ ಶಂಖೋಽಪ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಗತಃ॥ 12-23-22 (74435)
ಭಕ್ಷಯಂತಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಂಖೋ ಭ್ರಾತರಮಬ್ರವೀತ್।
ಕುತಃ ಫಲಾನ್ಯವಾಪ್ತಾನಿ ಹೇತುನಾ ಕೇನ ಖಾದಸಿ॥ 12-23-23 (74436)
ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಧಾತರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಮುಪಸೃತ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯ ಚ।
ಇತ ಏವ ಗೃಹೀತಾನಿ ಮಯೇತಿ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ॥ 12-23-24 (74437)
ತಮಬ್ರತೀತ್ತಥಾ ಶಂಖಸ್ತೀವ್ರರೋಷಸಮನ್ವಿತಃ।
ಸ್ತೇಯಂ ತ್ವಯಾ ಕೃತಮಿದಂ ಫಲಾನ್ಯಾದದತಾ ಸ್ವಯಂ॥ 12-23-25 (74438)
ಗಚ್ಛ ರಾಜಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ವಕರ್ಮ ಕಥಯಸ್ವ ವೈ।
ಅದತ್ತಾದಾನಮೇವಂ ಹಿ ಕೃತಂ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ॥ 12-23-26 (74439)
ಸ್ತೇನಂ ಮಾಂ ತ್ವಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಚ ಸ್ವಧರ್ಮಮನುಪಾಲಯ।
ಶೀಘ್ರಂ ಧಾರಯ ಚೋರಸ್ಯ ಮಮ ದಂಡಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-23-27 (74440)
ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತಸ್ಯ ವಚನಾತ್ಸುದ್ಯುಂನ ಸ ನರಾಧಿಪಂ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಲಿಖಿತಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-23-28 (74441)
ಸುದ್ಯುಂನಸ್ತ್ವಂತಪಾಲೇಭ್ಯಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಲಿಖಿತಮಾಗತಂ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛತ್ಸಹಾಮಾತ್ಯಃ ಪದ್ಭ್ಯಾಮೇವ ಜನೇಶ್ವರಃ॥ 12-23-29 (74442)
ತಮಬ್ರವೀತ್ಸಮಾಗಂಯ ಸ ರಾಜಾ ಧರ್ಮವಿತ್ತಮಂ।
ಕಿಮಾಗಮನಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಭಗವನ್ಕೃತಮೇವ ತತ್॥ 12-23-30 (74443)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಸುದ್ಯುಂನಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಕರಿಷ್ಯೇತಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ತತ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-23-31 (74444)
ಅನಿಸೃಷ್ಟಾನಿ ಗುರುಣಾ ಫಲಾನಿ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ಭಕ್ಷಿತಾನಿ ಮಹಾರಾಜ ತತ್ರ ಮಾಂ ಶಾಧಿ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-23-32 (74445)
ಸುದ್ಯುಂನ ಉವಾಚ। 12-23-33x (6160)
ಪ್ರಮಾಣಂ ಚೇನ್ಮತೋ ರಾಜಾ ಭವತೋ ದಂಡಧಾರಣೇ।
ಅನುಜ್ಞಾಯಾಮಪಿ ತಥಾ ಹೇತುಃ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭ॥ 12-23-33 (74446)
ಸ ಭವಾನಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಶುಚಿಕರ್ಮಾ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ಕಾಮಾನತೋಽನ್ಯಾಂಸ್ತ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿ ತೇ ವಚಃ॥ 12-23-34 (74447)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-23-35x (6161)
ಸಂಛಂದ್ಯಮಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಃ ಪಾರ್ಥಿವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ನಾನ್ಯಂ ಸ ವರಯಾಮಾಸ ತಸ್ಮಾದ್ದಂಡಾದೃತೇ ವರಂ॥ 12-23-35 (74448)
ತತಃ ಸ ಪೃಥಿವೀಪಾಲೋ ಲಿಖಿತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕರೌ ಪ್ರಚ್ಛೇದಯಾಮಾಸ ಧೃತದಂಡೋ ಜಗಾಮ ಸಃ॥ 12-23-36 (74449)
ಸ ಗತ್ವಾ ಭ್ರಾತರಂ ಶಂಖಮಾರ್ತರೂಪೋಽಬ್ರವೀದಿದಂ।
ಧೃತದಂಡಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇರ್ಭವಾಂಸ್ತತ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-23-37 (74450)
ಶಂಖ ಉವಾಚ। 12-23-38x (6162)
ನ ಕುಪ್ಯೇ ತವ ಧರ್ಮಜ್ಞ ನ ತ್ವಂ ದೂಷಯಸೇ ಮಮ।
`ಸುನಿರ್ಮಲಂ ಕುಲಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಸ್ಮಿಂಜಗತಿ ವಿಶ್ರುತಂ।'
ಧರ್ಮಸ್ತು ತೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಸ್ತತಸ್ತೇ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಕೃತಾ॥ 12-23-38 (74451)
ತ್ವಂ ಗತ್ವಾ ಬಾಹುದಾಂ ಶೀಘ್ರಂ ತರ್ಪಯಸ್ವ ಯಥಾವಿಧಿ।
ದೇವಾನೃಷೀನ್ಪಿತೃಂಶ್ಚೈವ ಮಾ ಚಾಧರ್ಮೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ॥ 12-23-39 (74452)
`ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಂ ಸುರಾಪಾನಂ ಸ್ತೇಯಂ ಗುರ್ವಂಗನಾಗಮಂ।'
ಮಹಾಂತಿ ಪಾತಕಾನ್ಯಾಹುಃ ಸಂಯೋಗಂ ಚೈವ ತೈಃ ಸಹ॥ 12-23-40 (74453)
ನ ಸ್ತೇಯಸದೃಶಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಹಾಪಾತಕಮಸ್ತಿ ಹಿ।
ಜಗತ್ಯಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಭಾಗ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಸಮಂ ಹಿ ತತ್॥ 12-23-41 (74454)
ಸರ್ವಪಾತಕಿನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಂದಂಡಃ ಶಾರೀರ ಉಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಕರಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣ ನಾನ್ಯೋ ದಂಡೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-23-42 (74455)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಾಽಪಿ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋಽಥವಾ ದ್ವಿಜ।
ಸರ್ವೇ ಕಾಮಕೃತೇ ಪಾಪೇ ಹಂತವ್ಯಾ ನ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-23-43 (74456)
ರಾಜಭಿರ್ಧೃತದಂಡಾ ವೈ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಾನಿ ಮಾನವಾಃ।
ನಿರ್ಮಲಾಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಯಾಂತಿ ಸಂತಃ ಸುಕೃತಿನೋ ಯಥಾ॥ 12-23-44 (74457)
ಉದ್ಧೃತಂ ನಃ ಕುಲಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಜ್ಞಾದಂಡೇ ಧೃತೇ ತ್ವಯಿ॥' 12-23-45 (74458)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಂಖಸ್ಯ ಲಿಖಿತಸ್ತದಾ।
ಅವಗಾಹ್ಯಾಪಗಾಂ ಪುಣ್ಯಾಮುದಕಾರ್ಥಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ 12-23-46 (74459)
ಪ್ರಾದುರಾಸ್ತಾಂ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಕರೌ ಜಲಜಸನ್ನಿಭೌ।
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಿತೋ ಭ್ರಾತುರ್ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತೌ ಕರೌ॥ 12-23-47 (74460)
ತತಸ್ತಮಬ್ರವೀಚ್ಛಂಖಸ್ತಪಸೇದಂ ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ಮಾ ಚ ತೇಽವ ವಿಶಂಕಾ ಭೂದ್ದೈವಮತ್ರ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-23-48 (74461)
ಲಿಖಿತ ಉವಾಚ। 12-23-49x (6163)
ಕಿಂತು ನಾಹಂ ತ್ವಯಾ ಪೂತಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ತಪಸೋ ವೀರ್ಯಮೀದೃಶಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-23-49 (74462)
ಶಂಖ ಉವಾಚ। 12-23-50x (6164)
ಏವಮೇತನ್ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ನಾಹಂ ದಂಡಧರಸ್ತವ।
ಸ ಚ ಪೂತೋ ನರಪತಿಸ್ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ॥ 12-23-50 (74463)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-23-51x (6165)
ಸ ರಾಜಾ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರೇಯಾನ್ವೈ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಪರಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ದಕ್ಷಃ ಪ್ರಾಚೇತಸೋ ಯಥಾ॥ 12-23-51 (74464)
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಉತ್ಪಥೇಭ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಾ ಸ್ಮ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ॥ 12-23-52 (74465)
ಭ್ರಾತುರಸ್ಯ ಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶೃಣು ಧರ್ಮಜ್ಞಸತ್ತಮ।
ದಂಡ ಏವ ಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೋ ನ ಮುಂಡನಂ॥ ॥ 12-23-53 (74466)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-23-2 ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಃ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯಾಯಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಃ॥ 12-23-15 ಬಿಲಶಯಾನ್ಮೂಷಿಕಾನ್। ಅಪ್ರವಾಸಿನಂ ಗೃಹಾದಿಸಂಗಿನಂ। ಸರ್ಪೋ ಬಿಲಶಯಾವಿವೇತಿ ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-23-19 ಬಾಹುದಾಂ ನದೀಮನು ತತ್ಸಮೀಪೇ॥ 12-23-21 ಶಂಖಸ್ಯ ಲಿಖಿತಸ್ತದೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-23-24 ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯ ಚೇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-23-26 ಹೇ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ ಮಯಾ ಅದತ್ತಾದಾನಂ ಕೃತಮಿತ್ಯಸ್ಮೈ ರಾಜ್ಞೇ ಕಥಯಸ್ವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-23-29 ಅಂತಪಾಲೇಭ್ಯೋ ದ್ವಾರಪಾಲೇಭ್ಯಃ॥ 12-23-31 ಕರಿಷ್ಯೇತೀತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-23-32 ಅನಿಸೃಷ್ಟಾನ್ಯದತ್ತಾನಿ। ಗುರುಣಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಭ್ರಾತ್ರಾ॥ 12-23-33 ಯಥಾ ದಂಡಧಾರಣೇ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ತಥಾಽನುಜ್ಞಾಯಾಂ ಹೇತುಃ ಪ್ರಮಾಣಂ॥ 12-23-34 ಶುಚಿಕರ್ಮಾ ಮದನುಜ್ಞಯೈವ ಶೋಧಿತದೋಷಃ॥ 12-23-38 ಮಮ ಮಾಂ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ॥ 12-23-46 ಉದಕಸ್ಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ ಆಚಮನಾದಿ ಕರ್ತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 024
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.24. ಅಧ್ಯಾಯಃ 024
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಪರ್ವಕಂ ರಾಜ್ಯಪಾಲನಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-24-0 (75117)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-24-0x (6230)
ಪುನರೇವ ಮಹರ್ಷಿಸ್ತಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋಽರ್ಥವತ್।
ಅಜಾತಶತ್ರುಂ ಕೌಂತೇಯಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-24-1 (75118)
ಅರಣ್ಯೇ ವಸತಾಂ ತಾತ ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ತೇ ಮನಿಸ್ವಿನಾಂ।
ಮನೋರಥಾ ಮಹಾರಾಜ ಯೇ ತತ್ರಾಸನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-24-2 (75119)
ತಾನಿ ಮೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತು ಮಹಾರಥಾಃ।
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಪಾರ್ಥ ಯಯಾತಿರಿವ ನಾಹುಷಃ॥ 12-24-3 (75120)
ಅರಣ್ಯೇ ದುಃಖವಸತಿರನುಭೂತಾ ತಪಸ್ವಿಭಿಃ।
ದುಃಖಸ್ಯಾಂತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸುಖಾನ್ಯನುಭವಂತು ವೈ॥ 12-24-4 (75121)
ಧರ್ಮಮರ್ಥಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಅನುಭೂಯ ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಸ್ಥಾತಾಽಸಿ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-24-5 (75122)
ಅರ್ಥಿನಾಂ ಚ ಪಿತೃಣಾಂ ಚ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಆನೃಣ್ಯಂ ಗಚ್ಛ ಕೌಂತೇಯ ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-24-6 (75123)
ಸರ್ವಮೇಧಾಶ್ಚಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಯಜಸ್ವ ಕುರುನಂದನ।
ತತಃ ಪಶ್ಚಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-24-7 (75124)
ಭ್ರಾತೃಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ಕ್ರತುಭಿಃ ಸಂಯೋಜ್ಯ ಬಹುದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕೀರ್ತಿಮತುಲಾಂ ಪಾಂಡವೇಯ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-24-8 (75125)
ವಿಝಸ್ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವಚನಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಶೃಣುಷ್ವೈವಂ ಯಥಾ ಕುರ್ವನ್ನ ಧರ್ಮಾಚ್ಚ್ಯವಸೇ ನೃಪ॥ 12-24-9 (75126)
ಆದದಾನಸ್ಯ ವಿಜಯಂ ವಿಗ್ರಹಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಮಾನಧರ್ಮಕುಶಲಾಃ ಸ್ಥಾಪಯಂತಿ ನರೇಶ್ವರ॥ 12-24-10 (75127)
`ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮನುಮಾನಂ ಚ ಉಪಮಾನಂ ತಥಾಽಽಗಮಃ।
ಅರ್ಥಾಪತ್ತಿಸ್ತಥೈತಿಹ್ಯಂ ಸಂಶಯೋ ನಿರ್ಣಯಸ್ತಥಾ॥ 12-24-11 (75128)
ಆಕಾರ ಇಂಗಿತಂ ಚೈವ ಗತಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾ ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಚೈವ ಹೇತುಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಾಂತೋಪನಯಸ್ತಥಾ॥ 12-24-12 (75129)
ಉಕ್ತಿರ್ನಿಗಮನಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಮೇಯಂ ಚ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಏತಾನಿ ಸಾಧನಾನ್ಯಾಹುರ್ಬಹುವರ್ಗಪ್ರಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-24-13 (75130)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮನುಮಾನಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯೋನಿರುಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಮಾಣಜ್ಞೋ ಹಿ ಶಕ್ನೋತಿ ದಂಡಯೋನೌ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಅಪ್ರಮಾಣವತಾ ನೀತೋ ದಂಡೋ ಹನ್ಯಾನ್ಮಹೀಪತಿಂ॥ 12-24-14 (75131)
ದೇಶಕಾಲಪ್ರತೀಕ್ಷೀ ಯೋ ದಸ್ಯೂನ್ಮರ್ಷಯತೇ ನೃಪಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರಜಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಯುಜ್ಯತೇ ನೈನಸಾ ಹಿ ಸಃ॥ 12-24-15 (75132)
ಆದಾಯ ಬಲಿಷಙ್ಭಾಗಂ ಯೋ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನಾಭಿರಕ್ಷತಿ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ತತ್ಪಾಪಂ ಚತುರ್ಥಾಂಶೇನ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-24-16 (75133)
ನಿಬೋಧ ಚ ಯಥಾಽಽತಿಷ್ಠಂಧರ್ಮಾನ್ನ ಚ್ಯವತೇ ನೃಪಃ।
ನಿಗ್ರಹಾದ್ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಮನುರುದ್ಧ್ಯನ್ನಪೇತಭೀಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾವನಾದೃತ್ಯ ಪಿತೇವ ಸಮದರ್ಶನಃ॥ 12-24-17 (75134)
ದೈವೇನಾಭ್ಯಾಹತೋ ರಾಜಾ ಕರ್ಮಕಾಲೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ನ ಸಾಧಯತಿ ಯತ್ಕರ್ಮ ನ ತತ್ರಾಹುರತಿಕ್ರಮಂ॥ 12-24-18 (75135)
ತರಸಾ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ವಾ ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಏವ ಶತ್ರವಃ।
ಪಾಪೈಃ ಸಹ ನ ಸಂದಧ್ಯಾದ್ರಾಜ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-24-19 (75136)
ಶೂರಾಶ್ಚಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಸತ್ಕಾರ್ಯಾ ವಿದ್ವಾಂಸಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಗೋಮಿನೋ ಧನಿನಶ್ಚೈವ ಪರಿಪಾಲ್ಯಾ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-24-20 (75137)
ವ್ಯವಾಹರೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಯೋಕ್ತವ್ಯಾಶ್ಚ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
`ಪ್ರಮಾಣಜ್ಞಾ ಮಹೀಪಾಲ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರಾವಲಂಬಿನಃ॥ 12-24-21 (75138)
ವೇದಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿದ್ರಾಜಂಸ್ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಮಂತ್ರೇ ಚ ವ್ಯವಹಾರೇ ಚ ನಿಯೋಕ್ತವ್ಯಾ ವಿಜಾನತಾ॥ 12-24-22 (75139)
ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಕೃತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕೃತಾ ಚ ಯಾ।
ದಂಡನೀತಿಕೃತಾ ಚೈವ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪಿ ಸಾಧಯೇತ್॥ 12-24-23 (75140)
ನಿಯೋಜ್ಯಾ ವೇದತತ್ತ್ವಜ್ಞಾ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಸು ಪಾರ್ತಿವ।
ವೇದಜ್ಞಾ ಯೇ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಸ್ತೇ ಚ ರಾಜನ್ಸುಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-24-24 (75141)
ಆನ್ವೀಕ್ಷಕೀತ್ರಯೀವಾರ್ತಾದಂಡನೀತಿಷು ಪಾರಗಾಃ।
ತೇ ತು ಸರ್ವತ್ರ ಯೋಕ್ತವ್ಯಾಸ್ತೇ ಚ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಗತಾಃ॥ ' 12-24-25 (75142)
ಗುಣಯುಕ್ತೇಽಪಿ ನೈಕಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವಸೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-24-26 (75143)
ಅರಕ್ಷಿತಾ ದುರ್ವಿನೀತೋ ಮಾನೀ ಸ್ತಬ್ಧೋಽಭ್ಯಸೂಯಕಃ।
ಏನಸಾ ಯುಜ್ಯತೇ ರಾಜಾ ದುರ್ದಾಂತ ಇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ॥ 12-24-27 (75144)
ಯೇ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಹೀಯಂತೇ ದೈವೇನೃಭ್ಯಾಹತಾ ನೃಪ।
ತಸ್ಕರೈಶ್ಚಾಪಿ ಹೀಯಂತೇ ಸರ್ವಂ ತದ್ರಾಜಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-24-28 (75145)
ಸುಮಂತ್ರಿತೇ ಸುನೀತೇ ಚ ಸರ್ವತಶ್ಚೋಪಪಾದಿತೇ।
ಪೌರುಷೇ ಕರ್ಮಣಿ ಕೃತೇ ನಾಸ್ತ್ಯಧರ್ಮೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-24-29 (75146)
ವಿಚ್ಛಿದ್ಯಂತೇ ಸಮಾರಬ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತೇ ಚಾಪಿ ದೈವತಃ।
ಕೃತೇ ಪುರುಷಕಾರೇ ತು ನೈನಃ ಸ್ಪೃಶತಿ ಪಾರ್ಥಿವಂ॥ 12-24-30 (75147)
ಅತ್ರ ತೇ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವರ್ತಯಿಷ್ಯೇ ಕಥಾಮಿಮಾಂ।
ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಪೂರ್ವರಾಜರ್ಷೇರ್ಹಯಗ್ರೀವಸ್ಯ ಪಾಂಡವ॥ 12-24-31 (75148)
ಶತ್ರೂನ್ಹತ್ವಾ ಹತಸ್ಯಾಜೌ ಶೂರಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ।
ಅಸಹಾಯಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನಿರ್ಜಿತಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-24-32 (75149)
ಯತ್ಕರ್ಮ ವೈ ನಿಗ್ರಹೇ ಶಾತ್ರವಾಣಾಂ
ಯೋಗಶ್ಚಾಗ್ರ್ಯಃ ಪಾಲನೇ ಮಾನವಾನಾಂ।
ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೀರ್ತಿ ಸ ಯುದ್ಧಾ
ದ್ವಾಜಿಗ್ರೀವೋ ಮೋದತೇ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ॥ 12-24-33 (75150)
ಸಂತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸಮರೇಷ್ವಾತತಾಯೀ
ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಛಿನ್ನೋ ದಸ್ಯುಭಿರ್ವಧ್ಯಮಾನಃ।
ಅಶ್ವಗ್ರೀವಃ ಕರ್ಮಶೀಲೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಂಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ಮೋದತೇ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ॥ 12-24-34 (75151)
ಧನುರ್ಯೂಪೋ ರಶನಾ ಜ್ಯಾ ಶರಃ ಸ್ರು
ಕ್ಸ್ರುವಃ ಖಂಗೋ ರುಧಿರಂ ಯತ್ರ ಚಾಜ್ಯಂ।
ರಥೋ ವೇದೀ ಕಾಮಜೋ ಯುದ್ಧಮಗ್ನಿ
ಶ್ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ಚತುರೋ ವಾಜಿಮುಖ್ಯಾಃ॥ 12-24-35 (75152)
ಹುತ್ವಾ ತಸ್ಮಿನ್ಯಜ್ಞವಹ್ನಾವಥಾರೀ
ನ್ಪಾಪಾನ್ಮುಕ್ತೋ ರಾಜಸಿಂಹಸ್ತರಸ್ವೀ।
ಪ್ರಾಣಾನ್ಹುತ್ವಾ ಚಾವಭೃಥೇ ರಣೇ ಸ
ವಾಜಿಗ್ರೀವೋ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-24-36 (75153)
ರಾಷ್ಟ್ರಂ ರಕ್ಷನ್ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ನಯೇನ
ಸಂತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ಯಜ್ಞಶೀಲೋ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಸರ್ವಾಂಲ್ಲೋಕಾನ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ಕೀರ್ತ್ಯಾ ಮನಸ್ವೀ
ವಾಜಿಗ್ರೀವೋ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-24-37 (75154)
ದೈವೀಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಮಾನುಷೀಂ ದಂಡನೀತಿಂ
ಯೋಗನ್ಯಾಸೈಃ ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಮಹೀಂ ಚ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜಾ ಧರ್ಮಶೀಲೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ವಾಜಿಗ್ರೀವೋ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-24-38 (75155)
ವಿದ್ವಾಂಸ್ತ್ಯಾಗೀ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಕೃತಜ್ಞ
ಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಲೋಕಂ ಮಾನುಷಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ।
ಮೇಧಾವಿನಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಸಂಮತಾನಾಂ
ತನುತ್ಯಜಾಂ ಲೋಕಮಾಕ್ರಂಯ ರಾಜಾ॥ 12-24-39 (75156)
ಸಂಯಗ್ವೇದಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಧೀತ್ಯ
ಸಂಯಗ್ರಾಜ್ಯಂ ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇ
ವಾಜಿಗ್ರೀವೋ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-24-40 (75157)
ಜಿತ್ವಾ ಸಂಗ್ರಾಮಾನ್ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ
ಸೋಮಂ ಪೀತ್ವಾ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯಾನ್।
ಯುಕ್ತ್ಯಾ ದಂಡಂ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಯುದ್ಧೇ ಕ್ಷೀಣೇ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-24-41 (75158)
ವೃತ್ತಂ ಯಸ್ಯ ಶ್ಲಾಘನೀಯಂ ಮನುಷ್ಯಾಃ
ಸಂತೋ ವಿದ್ವಾಂಸೋಽರ್ಹಯಂತ್ಯರ್ಹಣೀಯಂ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಜಿತ್ವಾ ವೀರಲೋಕಾನವಾಪ್ಯ
ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ॥ ॥ 12-24-42 (75159)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 24॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-24-1 ವಚನಂ ಹಿಂಸಾಪ್ರಧಾನಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೋ ಮೇ ಮಾಸ್ತ್ವಿತ್ಯೇವಂರೂಪಂ॥ 12-24-10 ಆದದಾನಸ್ಯ ಪರಸ್ವಾಪಹರ್ತುಃ। ಸಮಾನಧರ್ಮಃ ಅವಿಷಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತತ್ರ ಕುಶಲಾಃ ಸ್ಥಾಪಯಂತಿ ಅವಶ್ಯಕರ್ತವ್ಯತಯಾ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಯಂತಿ॥ 12-24-15 ಮರ್ಷಯತೇ ದಸ್ಯೂನಪಿ ನ ಹಂತಿ। ಏನಸಾ ತಜ್ಜೇನ ಪಾಪೇನ॥ 12-24-17 ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ನಿಗ್ರಹಾದತಿಲಂಘನಾಜ್ಜಾತಾದಧರ್ಮಾದ್ಧೇತೋಶ್ರ್ಯವತೇ। ತಾನಿ ಅನುರುಧ್ಯನ್ನಪೇತಭೀಶ್ಚ ಭವತಿ॥ 12-24-19 ರಾಷ್ಟ್ರಪಣ್ಯಂ ನ ಕಾರಯೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-24-20 ಗೋಮಿನೋ ಗೋಮಂತಃ॥ 12-24-27 ಸ್ತಬ್ಧೋ ಮಾನ್ಯಾನಮಾನಯನ್। ಅಭ್ಯಸೂಯಕೋ ಗುಣೇಷು ದೋಷದೃಷ್ಟಿಃ॥ 12-24-28 ದೈವೇನ ಅವರ್ಷಣಾದಿನಾ॥ 12-24-33 ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತತ್ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-24-35 ಕಾಮಜಃ ಕ್ರೋಧೋ ಯುದ್ಧಮೂಲಭೂತೋಽಗ್ನಿಃ। ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾಃ ಋತ್ವಿಜಃ ಚತುರಶ್ಚತ್ವಾರಃ॥ 12-24-37 ಸಂತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತಾಹಕಾರಃ॥ 12-24-38 ಯೋಗಃ ಕ್ರಿಯಾಯಾಮುತ್ಸಾಹೋ ನ್ಯಾಸಾ ಅಭಿಮಾನತ್ಯಾಗಾಸ್ತೈರ್ಯುಕ್ತಾಂ ದೈವೀ ಸಿದ್ಧಿಂ ಯಜ್ಞಾದಿಕ್ರಿಯಾಮನ್ಯದೀಯಾಂ ಮಾನುಷೀಂ ಚ ಸಿದ್ಧಿಂ ದಂಡನೀತಿಂ ಮಹೀಂ ಚ ಪಾಲಯಿತ್ವೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಸ್ವಯಂ ಚ ಯಜ್ಞಶೀಲಃ॥ 12-24-39 ಮಾನುಷಂ ಲೋಕಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ತನುತ್ಯಜಾಂ ಪ್ರಯಾಗಾದೌ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 025
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.25. ಅಧ್ಯಾಯಃ 025
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಸೇನಜಿದ್ವಚನಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-25-0 (65647)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-25-0x (5376)
ದ್ವೈಪಾಯನವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕುಪಿತೇ ಚ ಧನಂಜಯೇ।
ವ್ಯಾಸಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-25-1 (65648)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-25-2x (5377)
ನ ಪಾರ್ಥಿವಮಿದಂ ರಾಜ್ಯಂ ನ ಭೋಗಾಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ।
ಪ್ರೀಣಯಂತಿ ಮನೋ ಮೇಽದ್ಯ ಶೋಕೋ ಮಾಂ ದಾರಯತ್ಯಯಂ॥ 12-25-2 (65649)
ಶ್ರುತ್ವಾ ವೀರವಿಹೀನಾನಾಮಪುತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಯೋಷಿತಾಂ।
ಪರಿದೇವಯಮಾನಾನಾಂ ನ ಶಾಂತಿಂ ಮನಸಾ ಲಭೇ॥ 12-25-3 (65650)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ವ್ಯಾಸೋ ಯೋಗವಿದಾಂವರಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ವೇದಪಾರಗಃ॥ 12-25-4 (65651)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-25-5x (5378)
ನ ಕರ್ಮಣಾ ಲಭ್ಯತೇ ಚೇಜ್ಯಯಾ ವಾ
ನಾಪ್ಯಸ್ತಿ ದಾತಾ ಪುರುಷಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿತ್।
ಪರ್ಯಾಯಯೋಗಾದ್ವಿಹಿತಂ ವಿಧಾತ್ರಾ
ಕಾಲೇನ ಸರ್ವಂ ಲಭತೇ ಮನುಷ್ಯಃ॥ 12-25-5 (65652)
ನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತ್ಯಾಽಽಧ್ಯಯನೇನ ಶಕ್ಯಂ
ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ವಿಶೇಷಂ ಮನುಜೈರಕಾಲೇ।
ಮೂರ್ಖೋಽಪಿ ಚಾಪ್ನೋತಿ ಕದಾಚಿದರ್ಥಾ
ನ್ಕಾಲೋ ಹಿ ಸರ್ವಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ದಾತಾ॥ 12-25-6 (65653)
ನ ಭೂರಕಾಲೇಷು ಫಲಂ ದದಾತಿ
ಶಿಲ್ಪಾನಿ ಮಂತ್ರಾಶ್ಚ ತಥೌಷಧಾನಿ।
ತಾನ್ಯೇವ ಕಾಲೇನ ಸಮಾಹಿತಾನಿ
ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ವರ್ಧಂತಿ ಚ ಭೂತಿಕಾಲೇ॥ 12-25-7 (65654)
ಕಾಲೇನ ಶೀಘ್ರಾಃ ಪ್ರವಹಂತಿ ವಾತಾಃ
ಕಾಲೇನ ವೃಷ್ಟಿರ್ಜಲದಾನುಪೈತಿ।
ಕಾಲೇನ ಪಝೋತ್ಪಲವಂಜಲಂ ಚ
ಕಾಲೇನ ಪುಷ್ಯಂತಿ ವನೇಷು ವೃಕ್ಷಾಃ॥ 12-25-8 (65655)
ಕಾಲೇನ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ಚ ಸಿತಾಶ್ಚ ರಾತ್ರ್ಯಃ
ಕಾಲೇನ ಚಂದ್ರಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಬಿಂಬಃ।
ನಾಕಾಲತಃ ಪುಷ್ಪಫಲಂ ದ್ರುಮಾಣಾಂ
ನಾಕಾಲವೇಗಾಃ ಸರಿತೋ ವಹಂತಿ॥ 12-25-9 (65656)
ನಾಕಾಲಮತ್ತಾಃ ಖಗಪನ್ನಗಾಶ್ಚ
ಮೃಗದ್ವಿಪಾಃ ಶೈಲಮೃಗಾಶ್ಚ ಲೋಕೇ।
ನಾಕಾಲತಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ಭವಂತಿ ಗರ್ಭಾ
ನಾಯಂತ್ಯಕಾಲೇ ಶಿಶಿರೋಷ್ಣವರ್ಷಾಃ॥ 12-25-10 (65657)
ನಾಕಾಲತೋ ಂರಿಯತೇ ಜಾಯತೇ ವಾ
ನಾಕಾಲತೋ ವ್ಯಾಹರತೇ ಚ ಬಾಲಃ।
ನಾಕಾಲತೋ ಯೌವನಮಭ್ಯುಪೈತಿ
ನಾಕಾಲತೋ ರೋಹತಿ ಬೀಜಮುಪ್ತಂ॥ 12-25-11 (65658)
ನಾಕಾಲತೋ ಭಾನುರುಪೈತಿ ಯೋಗಂ
ನಾಕಾಲತೋಽಸ್ತಂ ಗಿರಿಮಭ್ಯುಪೈತಿ।
ನಾಕಾಲತೋ ವರ್ಧತೇ ಹೀಯತೇ ಚ
ಚಂದ್ರಃ ಸಮುದ್ರೋಽಪಿ ಮಹೋರ್ಮಿಮಾಲೀ॥ 12-25-12 (65659)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೀತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಸೇನಜಿತಾ ದುಃಖಾರ್ತೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-25-13 (65660)
ಸರ್ವಾನೇವೈಷ ಪರ್ಯಾಯೋ ಮರ್ತ್ಯಾನ್ಸ್ಪೃಶತಿ ದುಃಸಹಃ।
ಕಾಲೇನ ಪರಿಪಕ್ವಾ ಹಿ ಂರಿಯಂತೇ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾಃ॥ 12-25-14 (65661)
ಘ್ನಂತಿ ಚಾನ್ಯಾನ್ನರಾನ್ರಾಜಂಸ್ತಾನಪ್ಯನ್ಯೇ ತಥಾ ನರಾಃ।
ಸಂಜ್ಞೈಷಾ ಲೌಕಿಕೀ ರಾಜನ್ನ ಹಿನಸ್ತಿ ನ ಹನ್ಯತೇ॥ 12-25-15 (65662)
ಹಂತೀತಿ ಮನ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಹಂತೀತ್ಯಪಿ ಚಾಪರಃ।
ಸ್ವಭಾವತಸ್ತು ನಿಯತೌ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 12-25-16 (65663)
ನಷ್ಟೇ ಧನೇ ವಾ ದಾರೇ ವಾ ಪುತ್ರೇ ಪಿತರಿ ವಾ ಮೃತೇ।
ಅಹೋ ದುಃಖಮಿತಿ ಧ್ಯಾಯಂದುಃಖಸ್ಯಾಪಚಿತಿಂ ಚರೇತ್॥ 12-25-17 (65664)
ಸ ಕಿಂ ಶೋಚಸಿ ಮೂಢಃ ಸಞ್ಶೋಚ್ಯಾನ್ಕಿಮನುಶೋಚಸಿ।
ಪಶ್ಯ ದುಃಖೇಷು ದುಃಖಾನಿ ಭಯೇಷು ಚ ಭಯಾನ್ಯಪಿ॥ 12-25-18 (65665)
ಆತ್ಮಾಽಪಿ ಚಾಯಂ ನ ಮಮ ಸರ್ವಾಽಪಿ ಪಥಿವೀ ಮಮ।
ಯಥಾ ಮಮ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಮಿತಿ ಪಶ್ಯನ್ನ ಮುಹ್ಯತಿ॥ 12-25-19 (65666)
ಶೋಕಸ್ಥಾನಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹರ್ಷಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಮೂಢಮಾವಿಶಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಂ॥ 12-25-20 (65667)
ಏವಮೇತಾನಿ ಕಾಲೇನ ಪ್ರಿಯದ್ವೇಷ್ಯಾಣಿ ಭಾಗಶಃ।
ಜೀವೇಷು ಪರಿವರ್ತಂತೇ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-25-21 (65668)
ದುಃಖಮೇವಾಸ್ತಿ ನ ಸುಖಂ ತಸ್ಮಾತ್ತದುಪಲಭ್ಯತೇ।
ತೃಷ್ಣಾರ್ತಿಪ್ರಭವಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಾರ್ತಿಪ್ರಭವಂ ಸುಖಂ॥ 12-25-22 (65669)
ಸುಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ಸುಖಂ।
ನ ನಿತ್ಯಂ ಲಭತೇ ದುಃಖಂ ನ ನಿತ್ಯಂ ಲಭತೇ ಸುಖಂ॥ 12-25-23 (65670)
ಸುಖಮೇವ ಹಿ ದುಃಖಾಂತಂ ಕದಾಚಿದ್ದುಃಖತಃ ಸುಖಂ।
ತಸ್ಮಾದೇತದ್ದ್ವಯಂ ಜಹ್ಯಾದ್ಯ ಇಚ್ಛೇಚ್ಛಾಶ್ವತಂ ಸುಖಂ॥ 12-25-24 (65671)
ಸುಖಾಂತಪ್ರಭವಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಾಂತಪ್ರಭವಂ ಸುಖಂ।
ಯನ್ನಿಮಿತ್ತೋ ಭವೇಚ್ಛೋಕಸ್ತಾಪೋ ವಾ ದುಃಖಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಆಯಾಸೋ ವಾಽಪಿ ಯನ್ಮೂಲಸ್ತದೇಕಾಂಗಮಪಿ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-25-25 (65672)
ಸುಖಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಂ ಪ್ರಿಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಪ್ರಿಯಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮುಪಾಸೀತ ಹೃದಯೇನಾಪರಾಜಿತಃ॥ 12-25-26 (65673)
ಈಷದಪ್ಯಂಗ ದಾರಾಣಾಂ ಪುತ್ರಾಣಾಮಾಚರನ್ಪ್ರಿಯಂ।
ತತೋ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ಕಃ ಕಸ್ಯ ಕೇನ ವಾ ಕಥಮೇವ ಚ॥ 12-25-27 (65674)
ಯೇ ಚ ಮೂಢತಮಾ ಲೋಕೇ ಯೇ ಚ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಗತಾಃ।
ತ ಏವ ಸುಖಮೇಧಂತೇ ಮಧ್ಯಮಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯತೇ ಜನಃ॥ 12-25-28 (65675)
ಇತ್ಯನ್ನವೀನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಸ ಸೇನಜಿತ್।
ಪರಾವರಜ್ಞೋ ಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮವಿತ್ಸುಖದುಃಖವಿತ್॥ 12-25-29 (65676)
ಪರದುಃಖೇನ ದುಃಖೀ ಯೋ ನ ಸ ಜಾತು ಸುಖೀ ಭವೇತ್।
ದುಃಖಾನಾಂ ಹಿ ಕ್ಷಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಜಾಯತೇ ಹ್ಯಪರಾತ್ಪರಂ॥ 12-25-30 (65677)
ಸುಖಂ ಚ ದುಃಖಂ ಚ ಭವಾಭವೌ ಚ
ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಮರಣಂ ಜೀವಿತಂ ಚ।
ಪರ್ಯಾಯತಃ ಸರ್ವಮವಾಪ್ತುವಂತಿ
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಮುಹ್ಯೇನ್ನ ಚ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಯೇತ್॥ 12-25-31 (65678)
ದೀಕ್ಷಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಂಯುಗೇ ಧರ್ಮಮಾಹು
ರ್ಯೋಗಂ ರಾಜ್ಯೇ ದಂಡನೀತಿಂ ಚ ಸಂಯಕ್।
ವಿತ್ತತ್ಯಾಗಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಚೈವ ಯಜ್ಞೇ
ಸಂಯಗ್ದಾನಂ ಪಾವನಾನೀತಿ ವಿದ್ಯಾತ್॥ 12-25-32 (65679)
ರಕ್ಷನ್ರಾಜ್ಯಂ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ನಯೇನ
ಸಂತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ಯಜ್ಞಶೀಲೋ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಕಾಂಧರ್ಮದೃಷ್ಟ್ಯಾವಲೋಕ
ನ್ನೂಧ್ವಂ ದೇಹಾನ್ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-25-33 (65680)
ಜಿತ್ವಾ ಸಂಗ್ರಾಮಾನ್ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಂ
ಸೋಮಂ ಪೀತ್ವಾ ವರ್ಧಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ।
ಯುಕ್ತ್ಯಾ ದಂಡಂ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಪಶ್ಚಾತ್ಕ್ಷೀಣಾಯುರ್ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-25-34 (65681)
`ಯಜಂತಿ ಯಜ್ಞಾನ್ವಿಜಯಂತಿ ರಾಜ್ಯಂ
ರಕ್ಷಂತಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಪ್ರಿಯಾಣಿ ಚೈಷಾಂ।'
ಸಂಯಗ್ವೇದಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಧೀತ್ಯ
ಸಂಯಗ್ರಾಜ್ಯಂ ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಚ ರಾಜಾ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇ
ಪೂತಾತ್ಮಾ ವೈ ಮೋದತೇ ದೇವಲೋಕೇ॥ 12-25-35 (65682)
ಯಸ್ಯ ವೃತ್ತಂ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥಸ್ಯಾಪಿ ಮಾನವಾಃ।
ಪೌರಜಾನಪದಾಮಾತ್ಯಾಃ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ ॥ 12-25-36 (65683)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ (*)॥ 25॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-25-1 ಕುಪಿತೇ ರಾಜ್ಯಕಾರಣಾತ್॥ 12-25-3 ವೀರವಿಹೀನಾನಾಂ ಪತಿಹೀನಾನಾಂ॥ 12-25-5 ನಲಭ್ಯತೇ ವೀರೋ ಹತವೀರಾಭಿರ್ವೀರಪತ್ನೀಭಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ। ನಾಪಿ ತಾಭ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪತಿಂ ದಾತುಂ ಸಮರ್ಥೋಽಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25-7 ನಾಭೂತಿಕಾಲೇಷ್ವಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-25-8 ಪುಷ್ಪ್ಯಂತೀತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-25-14 ಪರ್ಯಾಯಃ ಕಾಲಗತಿಃ॥ 12-25-17 ಅಪಚಿತಿಂ ಪ್ರತೀಕಾರಂ॥ 12-25-18 ದುಃಖೇಷು ಶೋಕಜೇಷು ಮನಸ್ತಾಪೇಷು। ದುಃಖಾನಿ ಶಿರಸ್ತಾಡನಾದೀನಿ। ದುಃಖಾದೇರ್ದ್ವಿಗುಣೀಕರಣಂ ಮೂಢಕಾರ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25-21 ಯಾನಿ ಪ್ರಿಯಾಣಿ ತಾನ್ಯೇವ ಕಾಲೇ ದುಃಖಾನಿ ಭವಂತಿ। ಯಾನಿ ದ್ವೇಷ್ಯಾಣಿ ತಾನ್ಯೇವ ಸುಖಾನಿ॥ 12-25-22 ತೃಷ್ಣಯಾ ಯಾಽಽರ್ತಿರನವಸ್ಥಿತಚಿತ್ತತಾ ತಜ್ಜಂ ದುಃಖಂ। ದುಃಖಸ್ಯಾರ್ತಿರ್ವಿನಾಶಸ್ತಜ್ಜಂ ಸುಖಂ॥ 12-25-25 ದುಃಖಮೂರ್ಛಿತಃ ದುಃಖೇನ ವರ್ಧಿತಃ। ಏಕಾಂಗಮಪಿ ಸರ್ಪದಷ್ಟಾಂಗುಷ್ಠವತ್ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-25-27 ಕೇನ ಹೇತುನಾ ಕಥಂ ಕೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಕಸ್ಯ ಸಂಬಂಧೀತಿ ಜ್ಞಾಸ್ಯತಿ॥ 12-25-31 ಭವಾಭವೌ ಐಶ್ವರ್ಯಾನೈಶ್ವರ್ಯೇ॥ 12-25-33 ಸಂತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಃ॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
* ಏತದನಂತರಂ ಏಕೋಽಧ್ಯಾಯಃ ಧ. ಪಾಠೇಽಧಿಕೋ ದೃಶ್ಯತೇ। 12-25a-1x [ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-25a-1a ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪ್ರಕರಣೇ ಧನಂಜಯಮುದಾರಧೀಃ। 12-25a-1b ಅಭಿನೀತತರಂ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯುವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-25a-2a ಯದೇತನ್ಮನ್ಯಸೇ ಪಾರ್ಥ ನ ಜ್ಯಾಯೋಽಸ್ತಿ ಧನಾದಿತಿ। 12-25a-2b ನ ಸ್ವರ್ಗೋ ನ ಸುಖಂ ನಾರ್ಥೋ ನಿರ್ಧನಸ್ಯೇತಿ ತನ್ಮೃಷಾ॥ 12-25a-3a ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯಜ್ಞಸಂಸಿದ್ಧಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವಹವೋ ಜನಾಃ। 12-25a-3b ತಪೋರತಾಶ್ಚ ಮುನಯೋ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 12-25a-4a ಋಷೀಣಾಂ ಸಮಯಂ ಶಶ್ವದ್ಯೇ ರಕ್ಷಂತಿ ಧನಂಜಯ। 12-25a-4b ಆಶ್ರಿತಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಾ ದೇವಾಸ್ತಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಿದುಃ॥ 12-25a-5a ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿಷ್ಠಾನ್ಹಿ ಋಷೀಂಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಂಸ್ತಥಾಽಪರಾನ್। 12-25a-5b ಬುದ್ಧ್ಯೇಥಾಃ ಸಂತತಂ ಚಾಪಿ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠಾಂಧನಂಜಯ॥ 12-25a-6a ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠೇಷು ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯಾನಿ ಪಾಂಡವ। 12-25a-6b ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ವಚನಂ ಯಥಾ ನೋ ವಿದಿತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-25a-7a ಅಜಾಶ್ಚ ಪೃಶ್ನಯಶ್ಚೈವ ಸಿಕತಾಶ್ಚೈವ ಭಾರತ। 12-25a-7b ಅರುಣಾಃ ಕೇತವಶ್ಚೈವ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 12-25a-8a ಅವಾಪ್ಯೈತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ವೇದೋಕ್ತಾನಿ ಧನಂಜಯ। 12-25a-8b ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞೋ ನಿಗ್ರಹಶ್ಚೈವ ದುರ್ಗ್ರಹಃ॥ 12-25a-9a ದಕ್ಷಿಣೇನ ಚ ಪಂಥಾನಮರ್ಯಂಣೋ ಯೇ ದಿವಂ ಗತಾಃ। 12-25a-9b ಏತಾನ್ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ಲೋಕಾನುಕ್ತವಾನ್ಪೂರ್ವಮಪ್ಯಹಂ॥ 12-25a-10a ಉತ್ತರೇಣ ತು ಪಂಥಾನಂ ನಿಯಮಾದ್ಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ। 12-25a-10b ಏತೇ ಯಾಗವತಾಂ ಲೋಕಾ ಭಾಂತಿ ಪಾರ್ಥ ಸನಾತನಾಃ॥ 12-25a-11a ತತ್ರೋತ್ತರಾಂ ಗತಿಂ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ। 12-25a-11b ಸಂತೋಷೋ ವೈ ಸ್ವರ್ಗತಮಃ ಸಂತೋಷಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥ 12-25a-12a ತುಷ್ಟೇರ್ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪರಮಂ ಸಾ ಸಂಯಕ್ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ। 12-25a-12b ವಿನೀತಕ್ರೋಧಹರ್ಷಸ್ಯ, ಸತತಂ ಸಿದ್ಧಿರುತ್ತಮಾ॥ 12-25a-13a ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಾಂ ಗಾಥಾಂ ಗೀತಾಂ ಯಯಾತಿನಾ। 12-25a-13b ಯೋಽಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಹರೇತ್ಕಾಮಾನ್ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-25a-14a ಯದಾ ಚಾಯಂ ನ ಬಿಭೇತಿ ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಬಿಭ್ಯತಿ। 12-25a-14b ಯದಾ ನೇಚ್ಛತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-25a-15a ಯದಾ ನ ಭಾವಂ ಕುರುತೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ। 12-25a-15b ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-25a-16a ವಿನೀತಮಾನಮೋಹಶ್ಚ ಬಹುಸಂಗವಿವರ್ಜಿತಃ। 12-25a-16b ತದಾತ್ಮಜ್ಯೋತಿಷಃ ಸಾಧೋ ನಿರ್ವಾಣಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-25a-17a ಇದಂ ತು ಶೃಣು ಮೇ ಪಾರ್ಥ ಬ್ರುವತಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ। 12-25a-17b ಧರ್ಮಮನ್ಯೇ ವೃತ್ತಮನ್ಯೇ ಧನಮೀಹಂತಿ ಚಾಪರೇ॥ 12-25a-18a ಧನಹೇತೋರ್ಯ ಈಹೇತ ತಸ್ಯಾನೀಹಾ ಗರೀಯಸೀ। 12-25a-18b ಭೂಯಾಂದೋಷೋ ಹಿ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಸ್ತದಾಶ್ರಯಃ॥ 12-25a-19a ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮನುಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಮಪಿ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ। 12-25a-19b ವರ್ಜನಂ ವರ್ಜನೀಯಾನಾಮೀಹಾಮನೇನ ದುಷ್ಕರಂ॥ 12-25a-20a ಯೇ ವಿತ್ತಮಭಿಪದ್ಯಂತೇ ಸಂಯಕ್ತ್ವಂ ತೇಷು ದುರ್ಲಭಂ। 12-25a-20b ದ್ರುಹ್ಯತಃ ಪ್ರೈತಿ ತತ್ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-25a-21a ಯಸ್ತು ಸಂಭಿನ್ನವೃತ್ತಃ ಸ್ಯಾದ್ವೀತಶೋಕಭಯೋ ನರಃ। 12-25a-21b ಅಲ್ಪೇನ ತೃಷಿತೋ ದ್ರುಹ್ಯನ್ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಂ ನ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-25a-22a ದುಷ್ಯಂತ್ಯಾದದತೋ ಭೃತ್ಯಾ ನಿತ್ಯಂ ದಸ್ಯುಭಯಾದಿವ। 12-25a-22b ದುರ್ಲಭಂ ಚ ಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭೃಶಂ ದತ್ವಾಽನುತಪ್ಯತೇ॥ 12-25a-23a ಅಧನಃ ಕಸ್ಯ ಕಿಂ ವಾಚ್ಯೋ ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಶಃ ಸುಖೀ। 12-25a-23b ದೇವಸ್ವಮುಪಗೃಹ್ಯೈವ ಧನೇನ ನ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-25a-24a ತತ್ರ ಗಾಥಾಂ ಯಜ್ಞಗೀತಾಂ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ। 12-25a-24b ತ್ರಯೀಮುಪಾಶ್ರಿತಾಂ ಲೋಕೇ ಯಜ್ಞಸಂಸ್ತರಕಾರಿಕಾಂ॥ 12-25a-25a ಯಜ್ಞಾಯ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಧನಾನಿ ಧಾತ್ರಾ 12-25a-25b ಯಜ್ಞಾಯ ಸೃಷ್ಟಃ ಪುರುಷೋ ರಕ್ಷಿತಾ ಚ। 12-25a-25c ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಂ ಯಜ್ಞ ಏವೋಪಯೋಜ್ಯಂ 12-25a-25d ಧನಂ ನ ಕಾಮಾಯ ಹಿತಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ॥ 12-25a-26a ಏತತ್ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಧನಂ ಧನವತಾಂ ವರ। 12-25a-26b ಧಾತಾ ದದಾತಿ ಮರ್ತ್ಯೇಭ್ಯೋ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ತತ್॥ 12-25a-27a ತಸ್ಮಾದ್ವುದ್ಧ್ಯಂತಿ ಪುರುಷಾ ನ ಹಿ ತತ್ಕಸ್ಯಚಿದ್ಭುವಂ। 12-25a-27b ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ತತೋ ಲೋಕೋ ದದ್ಯಾಚ್ಚೈವ ಯಜೇತ ಚ॥ 12-25a-28a ಲಬ್ಧಸ್ಯ ತ್ಯಾಗಮಿತ್ಯಾಹುರ್ನ ಭೋಗಂ ನ ಚ ಸಂಕ್ಷಯಂ। 12-25a-28b ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಸಂಚಯೇನಾರ್ಥಃ ಕಾರ್ಯೇ ಜ್ಯಾಯಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-25a-29a ಯೇ ಸ್ವಧರ್ಮಾದಪೇತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತ್ಯಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ। 12-25a-29b ಶತಂ ವರ್ಷಾಣಿ ತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಪುರೀಷಂ ಭುಂಜತೇ ಜನಾಃ॥ 12-25a-30a ಅನರ್ಹತೇ ಯದ್ದದಾತಿ ನ ದದಾತಿ ಯದರ್ಹತೇ। 12-25a-30b ಅರ್ಹಾನರ್ಹಾಪರಿಜ್ಞಾನಾದ್ದಾನಧರ್ಮೋಽಪಿ ದುಷ್ಕರಃ॥ 12-25a-31a ಲಬ್ಧಾನಾಮಪಿ ವಿತ್ತಾನಾಂ ಬೋದ್ಧವ್ಯೌ ದ್ವಾವತಿಕ್ರಮೌ। 12-25a-31b ಅಪಾತ್ರೇ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಶ್ಚ ಪಾತ್ರೇ ಚಾಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥]
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-25a-4 ಸಮಯಂ ಅಧ್ಯಯನಸಂಪ್ರದಾಯಸ್ಯಾವಿಚ್ಛೇದಂ ಆಶ್ರಿತಾ ಆಶ್ರಮಿಣಃ। ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25a-6 ಕಾರ್ಯಾಣಿ ರಾಜಕಾರ್ಯಾಣಿ। ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯಾನಿ ತದ್ವಚಸಾನುಷ್ಠೇಯಾನೀತ್ಯರ್ಥಃ। ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾನಾಂ॥ 12-25a-7 ಅಜಾದಯೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯವದೃಷೀಣಾಂ ಗಣವಿಶೇಷಾಃ॥ 12-25a-9 ಏತಾನ್ ದ್ಯುರೂಪಾನ್। ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ಕರ್ಮಿಣಾಂ॥ 12-25a-10 ಉತ್ತರೇಣ ಉತ್ತರತಃ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-25a-12 ಸಾ ತುಷ್ಟಿಃ ಪರಮವೈರಾಗ್ಯಾಭಿಧಾ ಉತ್ತಮಾ ಸಿದ್ಧಿಃ। ವಿನೀತಕ್ರೋಧಹರ್ಷಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಾದಿಜಯಿನಃ ಸಂಯಕ್ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ ಇತರಸ್ಯ ತು ನೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25a-16 ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿಷಃ ಆತ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ। ನಿರ್ವಾಣಂ ಮೋಕ್ಷಃ॥ 12-25a-17 ವೃತ್ತಂ ಶೀಲಂ। ಈಹಂತಿ ಈಹಂತೇ॥ 12-25a-18 ಧನಹೇತೋಃ ಧರ್ಮಾಯ ವಿತ್ತಸ್ಯಾರ್ಜನೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ತದಾಶ್ರಯೋ ಧರ್ಮೋ ಯಜ್ಞಾದಿಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಭೂಯಾಂದೋಷೋಽಸ್ತಿ॥ 12-25a-19 ಈಹಮಾನೇನ ಧನಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-25a-20 ಸಂಯಕ್ತ್ವಂ ಸಾಧುಕರ್ಮ ದ್ರುಹ್ಯತಃ। ದ್ರೋಹಯುಕ್ತಾನೇವ ತದ್ಧನಂ ಪ್ರೇತಿ ನ ತ್ವದ್ರೋಹಾನಿತಿ ಪ್ರಾಹುಃ। ಹಿಂಸಾಂ ವಿನಾ ಧನಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಾಪ್ತಮಪಿ ಯಥಾಯಥಂ ಸರ್ವಥಾ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ನಾನಾಭಯಹೇತುತ್ವಾತ್॥ 12-25a-21 ಅಲ್ಪಾರ್ಥೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಮರ್ಜಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25a-22 ದುರ್ಲಭಂ ಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಾನುಕೂಲೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಭೃತ್ಯೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ದಸ್ಯುಭಯಾದಿವ ಭೃಶಮನುತಪ್ಯತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ವಿತ್ತವ್ಯಯೇ ಮಹದ್ದುಃಖಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25a-23 ದೇವಸ್ವಂ ತಥಾ ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕಾಧಿಕಾನ್ನೋ ಯಃ ಸಹಿ ಸೋಮಂ ಪಿಬೇದ್ದ್ವಿಜಃ। ಪ್ರಾಕ್ಸೌಮಿಕೀಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯಾನ್ನಂ ವಾರ್ಷಿಕಂ ಭವೇದಿತಿ ಸ್ಮೃತೇರಲ್ಪಮಪಿ ಸಂಚಿತಂ ಧನಂ ದೇವಸ್ವಮೇವ। ತದಪ್ಯುಪಸಂಗೃಹ್ಯ ದೇವೇಭ್ಯೋಽದತ್ತ್ವೈವ ನ ತೇನ ತಾವತಾಪಿ ಸುಖೀ ಭವೇತ್ಕಿಂ ತು ಲಾಭಾಲ್ಲೋಭಃ ಪ್ರವರ್ತತ ಇತಿನ್ಯಾಯೇನ ತೃಷ್ಣಾಧಿಕ್ಯಾದ್ದುಃಖಮೇವಾನುಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-25a-24 ಗಾಥಾಂ ವೈದಿಕಜನೇ ಯಜ್ಞಪ್ರತಿಷ್ಠಾಕರೀಂ॥ 12-25a-26 ಚಾದ್ಯಜ್ಞಾರ್ಥೇಽಪಿ॥ 12-25a-28 ಇತ್ಯಾಹುಃ ಪ್ರಶಸ್ತಮಾಹುರಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕಾರ್ಯೇ ತ್ಯಾಗರೂಪೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 026
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.26. ಅಧ್ಯಾಯಃ 026
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ವ್ಯಾಸಂಪ್ರತಿ ನಿರ್ವೇದವಚನಂ॥ 1॥ ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯಪಾಲನವಿಧಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-26-0 (75715)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-26-0x (6266)
ಅಭಿಮನ್ಯೌ ಹತೇ ಬಾಲೇ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಸ್ತನಯೇಷು ಚ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇ ವಿರಾಟೇ ಚ ದ್ರುಪದೇ ಚ ಮಹೀಪತೌ॥ 12-26-1 (75716)
ವೃಷಸೇನೇ ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞೇ ಧೃಷ್ಟಕೇತೌ ತು ಪಾರ್ಥಿವೇ।
ತಥಾಽನ್ಯೇಷು ನರೇಂದ್ರೇಷು ನಾನಾದೇಶ್ಯೇಷು ಸಂಯುಗೇ॥ 12-26-2 (75717)
ನ ಚ ಮುಂಚತಿ ಮಾಂ ಶೋಕೋ ಜ್ಞಾತಿಘಾತಿನಮಾತುರಂ।
ರಾಜ್ಯಕಾಮುಕಮತ್ಯುಗ್ರಂ ಸ್ವವಂಶೋಚ್ಛೇದಕಾರಿಣಂ॥ 12-26-3 (75718)
ಯಸ್ಯಾಂಕೇ ಕ್ರೀಡಮಾನೇನ ಮಯಾ ವಿಪರಿವರ್ತಿತಂ।
ಸ ಮಯಾ ರಾಜ್ಯಲುಬ್ಧೇನ ಗಾಂಗೇಯೋ ಯುಧಿ ಪಾತಿತಃ॥ 12-26-4 (75719)
ಯದಾ ಹ್ಯೇನಂ ವಿಘೂರ್ಣಂತಂ ಮದರ್ಥಂ ಪಾರ್ಥಸಾಯಕೈಃ।
ತಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಯಥಾ ವಜ್ರೈಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಂ ಶಿಖಂಡಿನಂ॥ 12-26-5 (75720)
ಜೀರ್ಣಸಿಂಹಮಿವ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ನರಸಿಂಹಂ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಕೀರ್ಯಮಾಣಂ ಶರೈರ್ದೀಪ್ತೈರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇ ವ್ಯಥಿತಂ ಮನಃ॥ 12-26-6 (75721)
ಪ್ರಾಡ್ಭುಖಂ ಸೀದಮಾನಂ ಚ ರಥಾತ್ಪರರಥಾರುಜಂ।
ಘೂರ್ಣಮಾನಂ ಯಥಾ ಶೈಲಂ ತದಾ ಮೇ ಕಶ್ಮಲೋಽಭವತ್॥ 12-26-7 (75722)
ಯಃ ಸವಾಣಧನುಷ್ಪಾಣಿರ್ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಂ।
ಬಹೂನ್ಯಹಾನಿ ಕೌರವ್ಯಃ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಮಹಾಮೃಧೇ॥ 12-26-8 (75723)
ಸಮೇತಂ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ನದೀಸುತಃ।
ಕನ್ಯಾರ್ಥಮಾಹ್ವಯದ್ವೀರೋ ರಥೇನೈಕೇನ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-26-9 (75724)
ಯೇನ ಚೋಗ್ರಾಯುಧೋ ರಾಜಾ ಚಕ್ರವರ್ತೀ ದುರಾಸದಃ।
ದಗ್ಧಶ್ಚಾಸ್ತ್ರಪ್ರತಾಪೇನ ಸ ಮಯಾ ಯುಧಿ ಪಾತಿತಃ॥ 12-26-10 (75725)
ಸ್ವಯಂ ಮೃತ್ಯುಂ ರಕ್ಷಮಾಣಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ಯಃ ಶಿಖಂಡಿನಂ।
ನ ಬಾಣೈಃ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸೋಽರ್ಜುನೇನ ನಿಪಾತಿತಃ॥ 12-26-11 (75726)
ಯದೈನಂ ಪತಿತಂ ಭೂಮಾವಪಶ್ಯಂ ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತಂ।
ತದೈವಾವಿಶದನ್ಯುಗ್ರೋ ಜ್ವರೋ ಮಾಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-26-12 (75727)
ಯೇನ ಸಂವರ್ಧಿತಾ ಬಾಲಾ ಯೇನ ಸ್ಮ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಸ ಮಯಾ ರಾಜ್ಯಲುಬ್ಧೇನ ಪಾಪೇನ ಗುರುಧಾತಿನಾ।
ಅಲ್ಪಕಾಲಸ್ಯ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಕೃತೇ ಮೂಢೇನ ಪಾತಿತಃ॥ 12-26-13 (75728)
ಆಚಾರ್ಯಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಪೂಜಿತಃ।
ಅಭಿಗಂಯ ರಣೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಪಾಪೇನೋಕ್ತಃ ಸುತಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-26-14 (75729)
ತನ್ಮೇ ದಹತಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಯನ್ಮಾಂ ಗುರುರಭಾಷತ।
ಸತ್ಯಮಾಖ್ಯಾಹಿ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಂ ಯದಿ ಜೀವತಿ ಮೇ ಸುತಃ॥ 12-26-15 (75730)
ಸತ್ಯಮಾಮರ್ಶಯನ್ವಿಪ್ರೋ ಮಯಿ ತತ್ಪರಿಪೃಷ್ಟವಾನ್।
ಕುಂಜರಂ ಚಾಂತರಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಿಥ್ಯೋಪಚರಿತೋ ಮಯಾ॥ 12-26-16 (75731)
ಸುಭೃಶಂ ರಾಜ್ಯಲುಬ್ಧೇನ ಪಾಪೇನ ಗುರುಘಾತಿನಾ।
ಸತ್ಯಕಂಚುಕಮುನ್ಮುಚ್ಯ ಮಯಾ ಸ ಗುರುರಾಹವೇ॥ 12-26-17 (75732)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಹತ ಇತಿ ನಿರುಕ್ತಃ ಕುಂಜರೇ ಹತೇ।
ಕಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತು ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ॥ 12-26-18 (75733)
ಅಘಾತಯಂ ಚ ಯತ್ಕರ್ಣಂ ಸಮರೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಂ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಭ್ರಾತರಮತ್ಯುಗ್ರಃ ಕೋ ಮತ್ತಃ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಃ॥ 12-26-19 (75734)
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಚ ಯದ್ವಾಲಂ ಜಾತಂ ಸಿಂಹಮಿವಾದ್ರಿಷು।
ಪ್ರಾವೇಶಯಮಹಂ ಲುಬ್ಧೋ ವಾಹಿನೀಂ ದ್ರೋಣಪಾಲಿತಾಂ॥ 12-26-20 (75735)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ವೀಭತ್ಸುಂ ನ ಶಕ್ನೋಮಿ ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ।
ಕೃಷ್ಣಂ ಚ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಕಿಲ್ವಿಷೀ ಭ್ರೂಣಹಾ ಯಥಾ॥ 12-26-21 (75736)
ದ್ರೌಪದೀಂ ಚಾಪ್ಯದುಃಖಾರ್ಹಾಂ ಪಂಚಪುತ್ರೈರ್ವಿನಾಕೃತಾಂ।
ಶೋಚಾಮಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಹೀನಾಂ ಪಂಚಭಿಃ ಪರ್ವತೈರಿವ॥ 12-26-22 (75737)
ಸೋಽಹಮಾಗಸ್ಕರಃ ಪಾಪಃ ಪೃಥಿವೀನಾಶಕಾರಕಃ।
ಆಸೀನ ಏವಮೇವೇದಂ ಶೋಷಯಿಷ್ಯೇ ಕಲೇವರಂ॥ 12-26-23 (75738)
ಪ್ರಾಯೋಪವಿಷ್ಟಂ ಜಾನೀಧ್ವಮಥ ಮಾಂ ಗುರುಘಾತಿನಂ।
ಜಾತಿಷ್ವನ್ಯಾಸ್ವಪಿ ಯಥಾ ನ ಭವೇಯಂ ಕುಲಾಂತಕೃತ್॥ 12-26-24 (75739)
ನ ಭೋಕ್ಷ್ಯೇ ನ ಚ ಪಾನೀಯಮುಪಯೋಕ್ಷ್ಯೇ ಕಥಂಚನ।
ಶೋಷಯಿಷ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರಾಣಾನಿಹಸ್ಥೋಽಹಂ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-26-25 (75740)
ಯಥೇಷ್ಟಂ ಗಂಯತಾಂ ಕಾಮಮನುಜಾನೇ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ವಃ।
ಸರ್ವೇ ಮಾಮನುಜಾನೀತ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮೀದಂ ಕಲೇವರಂ॥ 12-26-26 (75741)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಚಾ। 12-26-27x (6267)
ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಪಾರ್ಥಂ ಬಂಧುಶೋಕೇನ ವಿಹ್ವಲಂ।
ಮೈವಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ವ್ಯಾಸೋ ನಿಗೃಹ್ಯ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ॥ 12-26-27 (75742)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-26-28x (6268)
ಅತಿವೇಲಂ ಮಹಾರಾಜ ನ ಶೋಕಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಪುನರುಕ್ತಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದಿಷ್ಟಮೇತದಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-26-28 (75743)
ಸಂಯೋಗಾ ವಿಪ್ರಯೋಗಾಶ್ಚ ಜಾತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಧ್ರುವಂ।
ಬುದ್ಧುದಾ ಇವ ತೋಯೇಷು ಭವಂತಿ ನ ಭವಂತಿ ಚ॥ 12-26-29 (75744)
ಸರ್ವೇ ಕ್ಷಯಾಂತಾ ನಿಚಯಾಃ ಪತನಾಂತಾಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾಃ।
ಸಂಯೋಗಾ ವಿಪ್ರಯೋಗಾಂತಾ ಮರಣಾಂತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ॥ 12-26-30 (75745)
ಸುಖಂ ದುಃಖಾಂತಮಾಲಸ್ಯಂ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ದುಃಖಂ ಸುಖೋದಯಂ।
ಭೂತಿಃ ಶ್ರೀರ್ಹ್ರೀರ್ಧೃತಿಃ ಕೀರ್ತಿರ್ದಕ್ಷೇ ವಸತಿ ನಾಲಸೇ॥ 12-26-31 (75746)
ನಾಲಂ ಸುಖಾಯ ಸುಹೃದೋ ನಾಲೇ ದುಃಖಾಯ ಶತ್ರವಃ।
ನ ಚ ಪ್ರಜ್ಞಾಲಮರ್ಥೇಭ್ಯೋ ನ ಸುಖೇಭ್ಯೋಽಪ್ಯಲಂ ಧನಂ॥ 12-26-32 (75747)
ಯಥಾ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಧಾತ್ರಾ ಕರ್ಮಸು ತತ್ಕ್ರರು।
ಅತ ಏವ ಹಿ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತೇ ನೇಶಸ್ತ್ವಂ ಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ನೃಪ॥ ॥ 12-26-33 (75748)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಙ್ವಿಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 26॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-26-2 ವೃಷಸೇನೇ ಕರ್ಣೇ॥ 12-26-7 ಪರರಥಾರುಜಂ ಪರರಥಾನಾಂ ಪೀಡಕಂ॥ 12-26-16 ಆಮರ್ಶಯನ್ನಿಶ್ಚಿನ್ವನ್॥ 12-26-28 ಅತಿವೇಲಮತ್ಯರ್ಥಂ॥ 12-26-39 ಆಲಸ್ಯಂ ತತ್ಕಾಲೇ ಸುಖಮಪಿ ದುಃಖಾಂತಂ। ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ತತ್ಕಾಲೇ ದುಃಖಮಪಿ ಸುಖೋದಯಂ। ಭೂತಿಃ ಅಣಿಮಾದಿಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 027
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.27. ಅಧ್ಯಾಯಃ 027
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಶ್ಮಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮವಿಧಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-27-0 (65684)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-27-0x (5379)
ಜ್ಞಾತಿಶೋಕಾಭಿತಪ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಣಾನಿಷ್ಟಾಂಸ್ತ್ಯಜಿಷ್ಯತಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ವ್ಯಾಸಃ ಶೋಕಮಪಾನುದತ್॥ 12-27-1 (65685)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-27-2x (5380)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಭಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅಶ್ಮಗೀತಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-27-2 (65686)
ಅಶ್ಮಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವೈದೇಹೋ ಜನಕೋ ನೃಪಃ।
ಸಂಶಯಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ದುಃಖಶೋಕಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-27-3 (65687)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-27-4x (5381)
ಆಗಮೇ ಯದಿ ವಾಽಪಾಯೇ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ದ್ರವಿಣಸ್ಯ ಚ।
ನರೇಣ ಪ್ರತಿಪತ್ತವ್ಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕಥಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-27-4 (65688)
ಅಶ್ಮೋವಾಚ। 12-27-5x (5382)
ಉತ್ಪನ್ನಮಿಮಮಾತ್ಮಾನಂ ನರಸ್ಯಾನಂತರಂ ತತಃ।
ತಾನಿತಾನ್ಯನುವರ್ತಂತೇ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-27-5 (65689)
ತೇಷಾಮನ್ಯತರಾಪತ್ತೌ ಯದ್ಯದೇವೋಪಸೇವತೇ।
ತದಸ್ಯ ಚೇತನಾಮಾಶು ಹರತ್ಯಭ್ರಮಿವಾನಿಲಃ॥ 12-27-6 (65690)
ಅಭಿಜಾತೋಽಸ್ಮಿ ಸಿದ್ಧೋಽಸ್ಮಿ ನಾಸ್ಮಿ ಕೇವಲಮಾನುಷಃ।
ಇತ್ಯೇಭಿರ್ಹೇತುಭಿಸ್ತಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರಸಿಚ್ಯತೇ॥ 12-27-7 (65691)
ಸಂಪ್ರಸಕ್ತಮನಾ ಭೋಗಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಪಿತೃಸಂಚಿತಾನ್।
ಪರಿಕ್ಷೀಣಃ ಪರಸ್ವಾನಾಮಾದಾನಂ ಸಾಧು ಮನ್ಯತೇ॥ 12-27-8 (65692)
ತಮತಿಕ್ರಾಂತಮರ್ಯಾದಮಾದದಾನಮಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಪ್ರತಿಷೇಧಂತಿ ರಾಜಾನೋ ಲುಬ್ಧಾ ಮೃಗಮಿವೇಷುಭಿಃ॥ 12-27-9 (65693)
ಯೇ ಚ ವಿಂಶತಿವರ್ಷಾ ವಾ ತ್ರಿಂಶದ್ವರ್ಷಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಪರೇಣ ತೇ ವರ್ಷಶತಾನ್ನ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-27-10 (65694)
ತೇಷಾಂ ಪರಮದುಃಖಾನಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭೈಷಜ್ಯಮಾಚರೇತ್।
ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ವೃತ್ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಸ್ತತಸ್ತತಃ॥ 12-27-11 (65695)
ಮಾನಸಾನಾಂ ಪುನರ್ಯೋನಿರ್ದುಃಖಾನಾಂ ಚಿತ್ತವಿಭ್ರಮಃ।
ಅನಿಷ್ಟೋಪನಿಪಾತೋ ವಾ ತೃತೀಯಂ ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-27-12 (65696)
ಏವಮೇತಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ತಾನಿ ತಾನೀಹ ಮಾನವಂ।
ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪವರ್ತಂತೇ ತಥಾ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾನ್ಯಪಿ॥ 12-27-13 (65697)
ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಖಾದಿತಾರೌ ವೃಕಾವಿವ।
ಬಲಿನಾಂ ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಚ ಹ್ರಸ್ವಾನಾಂ ಮಹತಾಮಪಿ॥ 12-27-14 (65698)
ನ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾತ್ವತಿಕ್ರಾಮೇಜ್ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ಹಿ ಮಾನವಃ।
ಅಪಿ ಸಾಗರಪರ್ಯಂತಾಂ ವಿಜಿತ್ಯೇಮಾಂ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-27-15 (65699)
ಸುಖಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಮವಶೈಃ ಸರ್ವಂ ಪರಿಹಾರೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-27-16 (65700)
ಪೂರ್ವೇ ವಯಸಿ ಮಧ್ಯೇ ವಾಽಪ್ಯುತ್ತರೇ ವಾ ನರಾಧಿಪ।
ಅವರ್ಜನೀಯಾಸ್ತೇಽರ್ಥಾ ವೈ ಕಾಂಕ್ಷಿತಾ ಯೇ ತತೋಽನ್ಯಥಾ॥ 12-27-17 (65701)
ಅಪ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಸಂಯೋಗೋ ವಿಪ್ರಯೋಗಶ್ಚ ಸುಪ್ರಿಯೈಃ।
ಅರ್ಥಾನರ್ಥೌ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ವಿಧಾನಮನುವರ್ತತೇ॥ 12-27-18 (65702)
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಂ ದೇಹತ್ಯಾಗಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪ್ರಾಪ್ತಿವ್ಯಾಯಾಮಯೋಗಶ್ಚ ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-27-19 (65703)
ಗಂಧವರ್ಣರಸಸ್ಪರ್ಶಾ ನಿವರ್ತಂತೇ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ತಥೈವ ಸುಖದುಃಖಾನಿ ವಿಧಾನಮನುವರ್ತತೇ॥ 12-27-20 (65704)
ಆಸನಂ ಶಯನಂ ಯಾನಮುತ್ಥಾನಂ ಪಾನಭೋಜನಂ।
ನಿಯತಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕಾಲೇನೈವ ಭವತ್ಯುತ॥ 12-27-21 (65705)
ವೈದ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯಾತುರಾಃ ಸಂತಿ ಬಲವಂತಶ್ಚ ದುರ್ಬಲಾಃ।
ಸ್ತ್ರೀಮಂತಶ್ಚಾಪರೇ ಷಂಢಾ ವಿಚಿತ್ರಃ ಕಾಲಪರ್ಯಯಃ॥ 12-27-22 (65706)
ಕುಲೇ ಜನ್ಮ ತಥಾ ವೀರ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಂ ರೂಪಮೇವ ಚ।
ಸೌಭಾಗ್ಯಮುಪಭೋಗಶ್ಚ ಭವಿತವ್ಯೇನ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-27-23 (65707)
ಸಂತಿ ಪುತ್ರಾಃ ಸುಬಹವೋ ದರಿದ್ರಾಣಾಮನಿಚ್ಛತಾಂ।
ನಾಸ್ತಿ ಪುತ್ರಃ ಸಮೃದ್ಧಾನಾಂ ವಿಚಿತ್ರಂ ವಿಧಿಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-27-24 (65708)
ವ್ಯಾಧಿರಗ್ನಿರ್ಜಲಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ಬುಭುಕ್ಷಾಶ್ಚಾಪದೋ ವಿಷಮ।
ಜ್ವರಶ್ಚ ಮರಣಂ ಜಂತೋರುಚ್ಚಾಚ್ಚ ಪತನಂ ತಥಾ॥ 12-27-25 (65709)
ನಿರ್ಯಾಣೇ ಯಸ್ಯ ಯದ್ದಿಷ್ಟಂ ತೇನ ಗಚ್ಛತಿ ಸೇತುನಾ।
ದೃಶ್ಯತೇ ನಾಪ್ಯತಿಕ್ರಾಮನ್ನ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೋಽಥವಾ ಪುನಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಚಾಪ್ಯತಿಕ್ರಾಮನ್ನ ನಿಗ್ರಾಹ್ಯೋಽಥವಾ ಪುನಃ॥ 12-27-26 (65710)
ದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ ಯುವೈವೇಹ ವಿನಶ್ಯನ್ವಸುಮಾನ್ನರಃ।
ದರಿದ್ರಶ್ಚ ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಃ ಶತವರ್ಷೋ ಜರಾನ್ವಿತಃ॥ 12-27-27 (65711)
ಅಕಿಂಚನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪುರುಷಾಶ್ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ಸಮೃದ್ಧೇ ಚ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಪತಂಗವತ್॥ 12-27-28 (65712)
ಪ್ರಾಯೇಣ ಶ್ರೀಮತಾಂ ಲೋಕೇ ಭೋಕ್ತುಂ ಶಕ್ತಿರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದರಿದ್ರಾಣಾಂ ತು ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಕಾಷ್ಠಮಶ್ಮಾ ಹಿ ಜೀರ್ಯತೇ॥ 12-27-29 (65713)
ಅಹಮೇತತ್ಕರೋಮೀತಿ ಮನ್ಯತೇ ಕಾಲನೋದಿತಃ।
ಯದ್ಯದಿಷ್ಟಮಸಂತೋಷಾಹುರಾತ್ಮಾ ಪಾಪಮಾಚರೇತ್॥ 12-27-30 (65714)
ಮೃಗಯಾಕ್ಷಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಾನಂ ಪ್ರಸಂಗಾ ನಿಂದಿತಾ ಬುಧೈಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪುರುಷಾಶ್ಚಾತ್ರ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ॥ 12-27-31 (65715)
ಇತಿ ಕಾಲೇನ ಸರ್ವಾರ್ಥಾನೀಪ್ಸಿತಾನೀಪ್ಸಿತಾನಿಹ।
ಸ್ಪೃಶಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಂ ನೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-27-32 (65716)
ವಾಯುಮಾಕಾಶಮಗ್ನಿಂ ಚ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಾವಹಃ ಕ್ಷಪೇ।
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಸರಿತಃ ಶೈಲಾನ್ಕಃ ಕರೋತಿ ಬಿಭತಿಂ ಚ॥ 12-27-33 (65717)
ಶೀತಮುಷ್ಣಂ ತಥಾ ವರ್ಷಂ ಕಾಲೇನ ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಏವಮೇವ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸುಖದುಃಖೇ ನರರ್ಷಭ॥ 12-27-34 (65718)
ನೌಷಧಾನಿ ನ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ನ ಹೋಮಾ ನ ಪುನರ್ಜಪಾಃ।
ತ್ರಾಯಂತೇ ಮೃತ್ಯುನೋಪೇತಂ ಜರಯಾ ಚಾಪಿ ಮಾನವಂ॥ 12-27-35 (65719)
ಯಥಾ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಸಮೇಯಾತಾಂ ಮಹೋದಧೌ।
ಸಮೇತ್ಯ ಚ ವ್ಯಪೇಯಾತಾಂ ತದ್ವದ್ಭೂತಸಮಾಗಮಃ॥ 12-27-36 (65720)
ಯೇ ಚ ನಿಷ್ಪರುಷೈರುಕ್ತಗೀತವಾದ್ಯೈರುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ಯೇ ಚಾನಾಥಾಃ ಪರಾನ್ನಾದಾಃ ಕಾಲಸ್ತೇಷು ಸಮಕ್ರಿಯಃ॥ 12-27-37 (65721)
ಮಾತಾಪಿತೃಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪುತ್ರದಾರಶತಾನಿ ಚ।
ಸಂಸಾರೇಷ್ವನುಭೂತಾನಿ ಕಸ್ಯ ತೇ ಕಸ್ಯ ವಾ ವಯಂ॥ 12-27-38 (65722)
ನೈವಾಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವಿತಾ ನಾಯಂ ಭವತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಪಥಿ ಸಂಗತಮೇವೇದಂ ದಾರಬಂಧುಸುಹೃಜ್ಜನೈಃ॥ 12-27-39 (65723)
ಕ್ವಾಸೇ ಕ್ವ ಚ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೋಽನ್ವಹಂ ಕಿಮಿಹಾಸ್ಥಿತಃ।
ಕಸ್ಮಾತ್ಕಿಮನುಶೋಚೇಯಮಿತ್ಯೇವಂ ಸ್ಥಾಪಯೇನ್ಮನಃ॥ 12-27-40 (65724)
ಅನಿತ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಸಂವಾಸೇ ಸಂಸಾರೇ ಚಕ್ರವದ್ಗತೌ।
ಪಥಿ ಸಂಗತಮೇವೈತದ್ಧಾತಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಸಖಾ॥ 12-27-41 (65725)
ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪರಲೋಕಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ಆಗಮಾಂಸ್ತ್ವನತಿಕ್ರಂಯ ಶ್ರದ್ಧಾತವ್ಯಂ ಬುಭೂಷತಾ॥ 12-27-42 (65726)
ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೃದೈವತ್ಯಂ ಧರ್ಂಯಾಣಿ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಯಜೇಚ್ಚ ವಿದ್ವಾನ್ವಿಧಿವತ್ರಿವರ್ಗಂ ಚಾಪ್ಯುಪಾಚರೇತ್॥ 12-27-43 (65727)
ಸನ್ನಿಮಜ್ಜೇಜ್ಜಗದಿದಂ ಗಂಭೀರೇ ಕಾಲಸಾಗರೇ।
ಜರಾಮೃತ್ಯುಮಹಾಗ್ರಾಹೇ ನ ಕಶ್ಚಿದವಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-27-44 (65728)
ಆಯುರ್ವೇದಮಧೀಯಾನಾಃ ಕೇವಲಂ ಸಪರಿಗ್ರಹಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ವೈದ್ಯಾ ವ್ಯಾಧಿಭಿಃ ಸಮಬಿಪ್ಲುತಾಃ॥ 12-27-45 (65729)
ತೇ ಪಿಬಂತಃ ಕಷಾಯಾಂಶ್ಚ ಸರ್ಪೀಷಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ನ ಮೃತ್ಯುಮತಿವರ್ತಂತೇ ವೇಲಾಮಿವ ಮಹೋದಧಿಃ॥ 12-27-46 (65730)
ರಸಾಯನವಿದಶ್ಚೈವ ಸುಪ್ರಯುಕ್ತರಸಾಯನಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜರಯಾ ಭಗ್ನಾ ನಾಗಾ ನಾಗೈರಿವೋತ್ತಮೈಃ॥ 12-27-47 (65731)
ತಥೈವ ತಪಸೋಪೇತಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಧ್ಯಯನೇ ರತಾಃ।
ದಾತಾರೋ ಯಜ್ಞಶೀಲಾಶ್ಚ ನ ತರಂತಿ ಜರಾಂತಕೌ॥ 12-27-48 (65732)
ನ ಹ್ಯಹಾನಿ ನಿವರ್ತಂತೇ ನ ಮಾಸಾ ನ ಪುನಃ ಸಮಾಃ।
ಜಾತಾನಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನ ಪುನರ್ವೈ ಸಮಾಗಮಃ॥ 12-27-49 (65733)
ಸೋಽಯಂ ವಿಪುಲಮಧ್ವಾನಂ ಕಾಲೇನ ಧ್ರುವಮಧ್ರುವಃ।
ಸ್ರೋತಸೈವ ಸಮಭ್ಯೇತಿ ಸರ್ವಭೂತನಿಷೇವಿತಂ॥ 12-27-50 (65734)
ದೇಹೋ ವಾ ಜೀವಿತಾದ್ವ್ಯೇತಿ ದೇಹೀ ವಾಽಪ್ಯೇತಿ ದೇಹತಃ।
ಪಥಿ ಸಂಗತಮೇವೇದಂ ದಾರೈರನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಂಧುಭಿಃ॥ 12-27-51 (65735)
ನಾಯಮತ್ಯಂತಸಂವಾಸೋ ಲಭ್ಯತೇ ಜಾತು ಕೇನಚಿತ್।
ಅಪಿ ಸ್ವೇನ ಶರೀರೇಣ ಕಿಮುತಾನ್ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-27-52 (65736)
ಕ್ವನು ತೇಽದ್ಯ ಪಿತಾ ರಾಜನ್ಕ್ವನು ತೇಽದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಾಃ।
ನ ತ್ವಂ ಪಶ್ಯಸಿ ತಾನದ್ಯ ನ ತ್ವಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ತೇಽನಘ॥ 12-27-53 (65737)
ನ ಚೈವ ಪುರುಷೋ ದ್ರಷ್ಟಾ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ನರಕಸ್ಯ ಚ।
ಆಗಮಸ್ತು ಸತಾಂ ಚಕ್ಷುರ್ನೃಪತೇ ತಮಿಹಾಚರ॥ 12-27-54 (65738)
ಚರಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೋ ಹಿ ಪ್ರಜಾಯೇತ ಯಜೇತ ಚ।
ಪಿತೃದೇವಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಾನೃಣ್ಯಾದನಸೂಯಕಃ॥ 12-27-55 (65739)
ಸ ಯಜ್ಞಶೀಲಃ ಪ್ರಜನೇ ನಿವಿಷ್ಟಃ
ಪ್ರಾಗ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಭೈಕ್ಷಃ।
ಆರಾಧಯೇತ್ಸ್ವರ್ಗಮಿಮಂ ಚ ಲೋಕಂ
ಪರಂ ಚ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಹೃದಯವ್ಯಲೀಕಂ॥ 12-27-56 (65740)
ಸಂಯಕ್ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಚರತೋ ನೃಪಸ್ಯ
ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಚಾಭ್ಯಾಹರತೋ ಯಥಾವತ್।
ಪ್ರವೃದ್ಧಚಕ್ರಸ್ಯ ಯಶೋಽಭಿವರ್ಧತೇ
ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ಚರಾಚರೇಷು॥ 12-27-57 (65741)
ಇತ್ಯೇವಮಾಕರ್ಣ್ಯ ವಿದೇಹರಾಜೋ
ವಾಕ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಂ ಪರಿಪೂರ್ಣಹೇತು।
ಅಶ್ಮಾನಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ವಿಶುದ್ಧಬುದ್ಧಿ
ರ್ಯಯೌ ಗೃಹಂ ಸ್ವಂ ಪ್ರತಿ ಶಾಂತಶೋಕಃ॥ 12-27-58 (65742)
ತಥಾ ತ್ವಮಪ್ಯದ್ಯ ವಿಮುಚ್ಯ ಶೋಕ
ಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಶಕ್ರೋಪಮ ಹರ್ಷಮೇಹಿ।
ಕ್ಷಾತ್ರೇಣ ಧರ್ಮೇಣ ಮಹೀ ಜಿತಾ ತೇ
ತಾಂ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಕುಂತೀಸುತ ಮಾವಮಂಸ್ಥಾಃ॥ ॥ 12-27-59 (65743)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-27-1 ಪ್ರಾಣಾನಭ್ಯುತ್ಸಿಸೃಕ್ಷತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಭ್ಯುತ್ಸಿಸೃಕ್ಷತಃ ತ್ಯಕ್ತುಮಿಚ್ಛತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-27-5 ಆತ್ಮಾನಂ ದೇಹಂ। ಉತ್ಪನ್ನಮನು ಅನಂತರಂ ಅವ್ಯವಧಾನೇನೈವ॥ 12-27-7 ಪ್ರಸಿಚ್ಯತೇ ಕ್ಲಿನ್ನಂ ಶ್ಲಥಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-27-8 ಭೋಗಾನ್ ಭೋಗ್ಯಾರ್ಥಾನ್ ಧನಾದೀನ್ ವಿಸೃಜ್ಯ ಆದಾಚೌರ್ಯಂ ಸಾಧು ಹಿತಂ॥ 12-27-9 ಅಸಾಂಪ್ರತಮಯುಕ್ತಂ। ಲುಬ್ಧಾ ವ್ಯಾಧಾ॥ 12-27-10 ವರ್ಷಶತಾತ್ ಪರೇಣ ಊರ್ಧ್ವಂ॥ 12-27-11 ತೇಷಾಂ ದಾರಿದ್ರ್ಯೋತ್ಥಾನಭೈಷಜ್ಯಂ ಪ್ರತೀಕಾರಂ॥ 12-27-13 ಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾನಿ ವಿಷಯಸಂಗಜಾನಿ॥ 12-27-17 ತೇಽರ್ಥಾ ಜರಾದಯಃ ಪದಾರ್ಥಾಃ। ತತೋಽನ್ಯಥಾಽಜರತ್ವಾದಿರೂಪೇಣ ಯೇ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಕಾಂಕ್ಷಿತಾ ಇಷ್ಟಾಃ॥ 12-27-18 ವಿಧಾನಮದೃಷ್ಟಂ॥ 12-27-19 ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಲಾಭೋ ವ್ಯಾಯಾಮಃ ಶ್ರಮಃ। ಅಲಾಭ ಇತಿಯಾವತ್। ತಯೋರ್ಯೋಗಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ವಿಧಾನಮಿತ್ಯನುಷಜ್ಯತೇ॥ 12-27-20 ಫಲಸ್ಥಾ ಗಂಧಾದಯೋ ನಿವರ್ತಂತೇ ಪೂರ್ವೇಪೂರ್ವೇ ಉತ್ತರೇಉತ್ತರೇ ಉಪಯಾಂತಿ ತಥೈವ ಸುಖಾದೀನಿ ಅಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯೇಯಾನಿ ಅನುಸೃತ್ಯ ವರ್ತತೇ ವಿದ್ವಾನ್॥ 12-27-25 ಬುಭುಕ್ಷಾಃ ಕ್ಷುತ್ಪ್ರಭೃತಯಃ॥ 12-27-31 ಪ್ರಸಂಗಾ ಯುದ್ಧವಿವಾದಾದಯಃ। ಕ್ಷತ್ರ ಮೃಗಯಾದೌ॥ 12-27-37 ಉಪಸ್ಥಿತಾಃ ಸೇವಿತಾಃ। ಕಾಲೋ ಮೃತ್ಯುಃ। ಯೇ ಚೈವ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಗೀತವಾದ್ಯೈರುಪಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-27-38 ಸಂಸಾರೇಷು ವ್ಯತೀತೇಷು ತಾನಿ ತೇಷು ತದಾ ತದೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-27-40 ಸ್ಥಾಪಯೇದ್ವಿಚಾರೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-27-47 ನಾಗಾ ಗಜಾಃ। ಉತ್ತಮೈರ್ವಲಿಷ್ಠೈಃ॥ 12-27-52 ಸಂವಾಸಃ ಸಹಾವಸ್ಥಾನಂ॥ 12-27-55 ಪ್ರಜಾಯೇತ ಪುತ್ರಾದೀನುತ್ಪಾದಯೇತ್। ಆನೃಣ್ಯಾದ್ಧೇತೋಃ॥ 12-27-56 ಪ್ರಜನೇ ಪ್ರಜೋತ್ಪಾದನೇ। ಹೃದಯವ್ಯಲೀಕಂ ಹೃತ್ಸ್ಥಮಪ್ರಿಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 028
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.28. ಅಧ್ಯಾಯಃ 028
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸೃಂಜಯಾಯ ನಾರದೋಕ್ತಷೋಡಶರಾಜೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-28-0 (65744)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-28-0x (5383)
ಅವ್ಯಾಹರತಿ ರಾಜೇಂದ್ರೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ಗುಡಾಕೇಶೋ ಹೃಷೀಕೇಶಮಭ್ಯಭಾಷತ ಪಾಂಡವಃ॥ 12-28-1 (65745)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-28-2x (5384)
ಜ್ಞಾತಿಶೋಕಾಭಿಸಂತಪ್ತೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರಃ ಪರಂತಪಃ।
ಏಷ ಶೋಕಾರ್ಣವೇ ಮಗ್ನಸ್ತಮಾಶ್ವಾಸಯ ಮಾಧವ॥ 12-28-2 (65746)
ಸರ್ವೇ ಸ್ಮ ತೇ ಸಂಶಯಿತಾಃ ಪುನರೇವ ಜನಾರ್ದನ।
ಅಸ್ಯ ಶೋಕಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಪ್ರಣಾಶಯಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-28-3 (65747)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-28-4x (5385)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಗೋವಿಂದೋ ವಿಜಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪರ್ಯವರ್ತತ ರಾಜಾನಂ ಪುಂಡರೀಕೇಕ್ಷಣೋಽಚ್ಯುತಃ॥ 12-28-4 (65748)
ಅನತಿಕ್ರಮಣೀಯೋ ಹಿ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಕೇಶವಃ।
ಬಾಲ್ಯಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಗೋವಿಂದಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಚಾಭ್ಯಧಿಕೋರ್ಜುನಾತ್॥ 12-28-5 (65749)
ಸಂಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭುಜಂ ಚಂದನಭೂಷಿತಂ।
ಶೈಲಸ್ತಂಭೋಪಮಂ ಶೌರಿರುವಾಚಾಭಿವಿನೋದಯನ್॥ 12-28-6 (65750)
ಶುಶುಭೇ ವದನಂ ತಸ್ಯ ಸುದಂಷ್ಟ್ರಂ ಚಾರುಲೋಚನಂ।
ವ್ಯಾಕೋಚಮಿವ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ಪಝಂ ಸೂರ್ಯವಿಬೋಧಿತಂ॥ 12-28-7 (65751)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-28-8x (5386)
ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಶೋಕಂ ತ್ವಂ ಗಾತ್ರಶೋಷಣಂ।
ನ ಹಿ ತೇ ಸುಲಭಾ ಭೂಯೋ ಯೇ ಹತಾಽಸ್ಮಿನ್ರಣಾಜಿರೇ॥ 12-28-8 (65752)
ಸ್ವಪ್ನಲಬ್ಧಾ ಯಥಾ ಲಾಭಾ ವಿತಥಾಃ ಪ್ರತಿಬೋಧನೇ।
ತಥಾ ತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಾಜನ್ಯೇ ವ್ಯತೀತಾ ಮಹಾರಣೇ॥ 12-28-9 (65753)
ಸರ್ವೇ ಹ್ಯಭಿಮುಖಾಃ ಶೂರಾ ನಿಹತಾ ರಣಶೋಭಿನಃ।
ನೈಷಾಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಪೃಷ್ಠತೋ ವಾ ಪಲಾಯನ್ವಾ ನಿಪಾತಿತಃ॥ 12-28-10 (65754)
ಸರ್ವೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಽತ್ಮನಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯುದ್ಧ್ವಾ ವೀರಾ ಮಹಾಮೃಧೇ।
ಶಸ್ತ್ರಪೂತಾ ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ನ ತಾಂಛೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-28-11 (65755)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮರತಾಃ ಶೂರಾ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾ ವೀರಗತಿಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ತಾನ್ನ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಮೃತಾನ್ಮಹಾನುಭಾವಾಂಸ್ತ್ವಂ ಶ್ರುತ್ವೈವ ಪೃಥಿವೀಪತೀನ್॥ 12-28-12 (65756)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸೃಂಜಯಂ ಪುತ್ರಶೋಕಾರ್ತಂ ಯಥಾಽಯಂ ನಾರದೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-28-13 (65757)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-28-14x (5387)
ಸುಖದುಃಖೈರಹಂ ತ್ವಂ ಚ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಸೃಂಜಯ।
ಅವಿಮುಕ್ತಾ ಮರಿಷ್ಯಾಮಸ್ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ॥ 12-28-14 (65758)
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಪುರಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾ ಶೃಣು।
ಗಚ್ಛಾವಧಾನಂ ನೃಪತೇ ತತೋ ದುಃಖಂ ಪ್ರಹಾಸ್ಯಸಿ॥ 12-28-15 (65759)
ಮೃತಾನ್ಮಹಾನುಭಾವಾಂಸ್ತ್ವಂ ಶ್ರುತ್ವೈವ ಪೃಥಿವೀಪತೀನ್।
ಶಮಮಾನಯ ಸಂತಾಪಂ ಶೃಣು ವಿಸ್ತರಶಶ್ಚ ಮೇ।
ಕ್ರೂರಗ್ರಹಾಭಿಶಮನಮಾಯುರ್ವರ್ಧನಮುತ್ತಮಂ॥ 12-28-16 (65760)
ಅಗ್ರಿಮಾಣಾಂ ಕ್ಷಿತಿಭುಜಾಮುದಾರಂ ಚ ಮನೋಹರಂ।
ಆವಿಕ್ಷಿತಂ ಮರುತ್ತಂ ಚ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ॥ 12-28-17 (65761)
ಯಸ್ಯ ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸವರುಣಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ದೇವಾ ವಿಶ್ವಸೃಜೋ ರಾಜ್ಞೋ ಯಜ್ಞಮೀಯುರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-28-18 (65762)
ಯಃ ಸ್ಪರ್ಧಾಮಾನಯಚ್ಛಕ್ರಂ ದೇವರಾಜಂ ಪುರಂದರಂ।
ಶಕ್ರಪ್ರಿಯೈಷೀ ಯಂ ವಿದ್ವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-28-19 (65763)
ಸಂವರ್ತೋ ಯಾಜಯಾಮಾಸ ಯಂ ಪೀಡಾರ್ಥಂ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ॥ 12-28-20 (65764)
ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಶಾಸತಿ ಮಹೀಂ ನೃಪತೌ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಅಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯಾ ಪೃಥಿವೀ ವಿಬಭೌ ಸಸ್ಯಮಾಲಿನೀ॥ 12-28-21 (65765)
ಆವಿಕ್ಷಿತಸ್ಯ ವೈ ಸತ್ರೇ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಸಭಾಸದಃ।
ಮರುತಃ ಪರಿವೇಷ್ಟಾರಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚಾಸನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-28-22 (65766)
ಮರುದ್ಗಣ ಮರುತ್ತಸ್ಯ ಯತ್ಸೋಮಮಪಿಬಂಸ್ತತಃ।
ದೇವಾನ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ಗಂಧರ್ವಾನತ್ಯರಿಚ್ಯಂತ ದಕ್ಷಿಣಾಃ॥ 12-28-23 (65767)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-24 (65768)
ಸುಹೋತ್ರಂ ಚ ದ್ವತಿಥಿನಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯಸ್ಮೇ ಹಿರಣ್ಯಂ ವವೃಷೇ ಮಘವಾ ಪರಿವತ್ಸರಂ॥ 12-28-25 (65769)
ಸತ್ಯನಾಮಾ ವಸುಮತೀ ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಾಸೀಂಜನಾಧಿಪಂ।
ಹಿರಣ್ಯಮವಹನ್ನದ್ಯಸ್ತಸ್ಮಿಂಜನಪದೇಶ್ವರೇ॥ 12-28-26 (65770)
ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಕರ್ಕಟಕಾನ್ನಕ್ರಾನ್ಮಕರಾಂಛಿಂಶುಕಾನಪಿ।
ನದೀಷ್ವವಾಸೃಜದ್ರಾಜನ್ಮಘವಾ ಲೋಕಪೂಜಿತಃ॥ 12-28-27 (65771)
ಹೈರಣ್ಯಾನ್ಪಾತಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಮಕರಕಚ್ಛಪಾನ್।
ಸಹಸ್ರಶೋಽಥ ಶತಶಸ್ತತೋಽಸ್ಮಯತ ವೈತಿಥಿಃ॥ 12-28-28 (65772)
ತದ್ಧಿರಣ್ಯಮಪರ್ಯಂತಮಾವೃತಂ ಕುರುಜಾಂಗಲೇ।
ಈಜಾನೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾರ್ಪಯತ್॥ 12-28-29 (65773)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ।
ಅದಕ್ಷಿಣಮಯಜ್ವಾನಂ ಶ್ವೈತ್ಯ ಸಂಶಾಂಯ ಮಾಶುಚಃ॥ 12-28-30 (65774)
ಅಂಗಂ ಬೃಹದ್ರಥಂ ಚೈವ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶ್ವೇತಾನಶ್ವಾನವಾಸೃಜಾತ್॥ 12-28-31 (65775)
ಸಹಸ್ರಂ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಕನ್ಯಾ ಹಮಪರಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ಈಜಾನೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮತ್ಯಕಾಲಯತ್॥ 12-28-32 (65776)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಗಜಾನಾಂ ಪಝಮಾಲಿನಾಂ।
ಈಜಾನೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮತ್ಯಕಾಲಯತ್॥ 12-28-33 (65777)
ಶತಂ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ವೃಷಾಣಾಂ ಹೇಮಮಾಲಿನಾಂ।
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಾನುಚರಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮತ್ಯಕಾಲಯತ್॥ 12-28-34 (65778)
ಅಂಗಸ್ಯ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ತದಾ ವಿಷ್ಣುಪದೇ ಗಿರೌ।
ಅಮಾದ್ಯದಿಂದ್ರಃ ಸೋಮೇನ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿರ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-28-35 (65779)
ಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇಷು ರಾಜೇಂದ್ರ ಶತಸಂಖ್ಯೇಷು ವೈ ಪುರಾ।
ದೇವಾನ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ಗಂಧರ್ವಾನತ್ಯರಿಚ್ಯಂತ ದಕ್ಷಿಣಾಃ॥ 12-28-36 (65780)
ನ ಜಾತೋ ಜನಿತಾ ನಾನ್ಯಃ ಪುಮಾನ್ಯಃ ಸಂಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ।
ಯದಂಗಃ ಪ್ರದದೌ ವಿತ್ತಂ ಸೋಮಸಂಸ್ಥಾಸು ಸಪ್ತಸು॥ 12-28-37 (65781)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-38 (65782)
ಶಿಬಿಮೌಶೀನರಂ ಚೈವ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯ ಇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಚರ್ಮವತ್ಸಮವೇಷ್ಟಯತ್॥ 12-28-39 (65783)
ಮಹತಾ ರಥಘೋಷೇಣ ಪೃಥಿವೀಮನುನಾದಯನ್।
ಏಕಚ್ಛತ್ರಾಂ ಮಹೀಂ ಚಕ್ರೇ ಜೈತ್ರೇಣೈಕರಥೇನ ಯಃ॥ 12-28-40 (65784)
ಯಾವದಸ್ಯ ಗವಾಶ್ವಂ ಸ್ಯಾದಾರಣ್ಯೈಃ ಪಶುಭಿಃ ಸಹ।
ತಾವತೀಃ ಪ್ರದದೌ ಗಾಃ ಸ ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋಽಧ್ವರೇ॥ 12-28-41 (65785)
ನ ವೋಢಾರಂ ಧುರಂ ತಸ್ಯ ಕಂಚಿನ್ಮೇನೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವರಾಜಸು ಸೃಂಜಯ।
ಅನ್ಯತ್ರೌಶೀನರಾಚ್ಛೈಬ್ಯಾದ್ರಾಜರ್ಷೇರಿಂದ್ರವಿಕ್ರಮಾತ್॥ 12-28-42 (65786)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-43 (65787)
ಅದಕ್ಷಿಣಮಯಜ್ವಾನಂ ಪುತ್ರಂ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಮಾ ಶುಚಃ॥ 12-28-44 (65788)
ಭರತಂ ಚೈವ ದೌಷ್ಯಂತಿಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಶಾಕುಂತಲಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಭೂರಿದ್ರವಿಣತೇಜಸಂ॥ 12-28-45 (65789)
ಯೋಽಬಧ್ನಾತ್ರಿಶತಂ ಚಾಶ್ವಾಂದೇವೇಭ್ಯೋ ಯಮುನಾಮನು।
ಸರಸ್ವತೀಂ ವಿಂಶತಿಂ ಚ ಗಂಗಾಮನು ಚತುರ್ದಶ॥ 12-28-46 (65790)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರೇಣ ರಾಜಸೂಯಶತೇನ ಚ।
ಇಷ್ಟವಾನ್ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ದೌಷ್ಯಂತಿರ್ಭರತಃ ಪುರಾ॥ 12-28-47 (65791)
ಭರತಸ್ಯ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಸವರಾಜಸು ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ಸ್ವಂ ಮರ್ತ್ಯಾ ಇವ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ನಾನುಗಂತುಮಶಕ್ನುವನ್॥ 12-28-48 (65792)
ಪರಂ ಸಹಸ್ರಾದ್ಯೋಽಬಧ್ನಾದ್ಧಯಾನ್ವೇದೀರ್ವಿತತ್ಯ ಚ।
ಸಹಸ್ರಂ ಯತ್ರ ಪಝಾನಾಂ ಕಣ್ವಾಯ ಭರತೋ ದದೌ॥ 12-28-49 (65793)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-50 (65794)
ರಾಮಂ ದಾಶರಥಿಂ ಚೈವ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯೋಽನ್ವಕಂಪತ ವೈ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಃ ಪುತ್ರಾನಿವೌರಸಾನ್॥ 12-28-51 (65795)
ನಾಧನೋ ಯಸ್ಯ ವಿಷಯೇ ನಾನರ್ಥಃ ಕಸ್ಯಚಿದ್ಭವೇತ್।
ಸರ್ವಸ್ಯಾಸೀತ್ಪಿತೃಸಮೋ ರಾಮೋ ರಾಜ್ಯಂ ಯದನ್ವಶಾತ್॥ 12-28-52 (65796)
ಕಾಲವರ್ಷೀ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಸಸ್ಯಾನಿ ಸಮಪಾದಯತ್।
ನಿತ್ಯಂ ಸುಭಿಕ್ಷಮೇವಾಸೀದ್ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-53 (65797)
ಪ್ರಾಣಿನೋ ನಾಪ್ಸು ಮಂಜಂತಿ ನಾನರ್ಥೇ ಪಾವಕೋಽದಹತ್।
ನ ವ್ಯಾಲತೋ ಭಯಂ ಚಾಸೀದ್ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-54 (65798)
ಆಸನ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಣ್ಯಸ್ತಥಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಕಾಃ।
ಅರೋಗಾಃ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾ ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-55 (65799)
ನಾನ್ಯೋನ್ಯೇನ ವಿವಾದೋಽಭೂತ್ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಪಿ ಕುತೋ ನೃಣಾಂ।
ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾಃ ಪ್ರಜಾಶ್ಚಾಸನ್ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-56 (65800)
ಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾ ನಿರ್ಭಯಾಃ ಸ್ವೈರಚಾರಿಣಃ।
ನರಾಃ ಸತ್ಯವ್ರತಾಶ್ಚಾಸನ್ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-57 (65801)
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾಶ್ಚೈವ ಪಾದಪಾ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ।
ಸರ್ವಾ ದ್ರೋಣದುಘಾ ಗಾವೋ ರಾಮೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-28-58 (65802)
ಸ ಚತುರ್ದಶ ವರ್ಷಾಣಿ ವನೇ ಪ್ರೋಷ್ಯ ಮಹಾತಪಾಃ।
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಾಂಜಾರೂಥ್ಯಾನಾಜಹಾರ ನಿರರ್ಗಲಾನ್॥ 12-28-59 (65803)
ಯುವಾ ಶ್ಯಾಮೋ ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ಮಾತಂಗ ಇವ ಯೂಥಪಃ।
ಆಜಾನುಬಾಹುಃ ಸುಮುಖಃ ಸಿಂಹಸ್ಕಂಧೋ ಮಹಾಭುಜಃ॥ 12-28-60 (65804)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ।
ಅಯೋಧ್ಯಾಧಿಪತಿರ್ಭೂತ್ವಾ ರಾಮೋ ರಾಜ್ಯಮಕಾರಯತ್॥ 12-28-61 (65805)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ।
ಅಯಜ್ವಾನಮದಕ್ಷಿಣ್ಯಂ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-62 (65806)
ಭಗೀರಥಂ ಚ ರಾಜಾನಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಂ।
ಯಸ್ಯೇಂದ್ರೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ಸೋಮಂ ಪೀತ್ವಾ ಮದೋತ್ಕಟಃ॥ 12-28-63 (65807)
ಅಸುರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಸುರಸತ್ತಮಃ।
ಅಜಯದ್ವಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ॥ 12-28-64 (65808)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಕನ್ಯಾ ಹೇಮವಿಭೂಷಿತಾಃ।
ಈಜಾನೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮತ್ಯಕಾಲಯತ್॥ 12-28-65 (65809)
ಸರ್ವಾ ರಥಗತಾಃ ಕನ್ಯಾ ರಥಾಃ ಸರ್ವೇ ಚತುರ್ಯುಜಃ।
ಶತಂಶತಂ ರಥೇ ನಾಗಾಃ ಪಝಿನೋ ಹೇಮಮಾಲಿನಃ॥ 12-28-66 (65810)
ಸಹಸ್ರಮಶ್ವಾ ಏಕೈಕಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಯುಃ।
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಮಶ್ವೇಽಶ್ವೇ ಸಹಸ್ರಂ ಗವ್ಯಜಾವಿಕಂ॥ 12-28-67 (65811)
ಉಪಹ್ವರೇ ನಿವಸತೋ ಯಸ್ಯಾಂಕೇ ನಿಷಸಾದ ಹ।
ಗಂಗಾ ಭಾಗೀರಥೀ ತಸ್ಮಾದುರ್ವಶೀ ಚಾಭವತ್ಪುರಾ॥ 12-28-68 (65812)
ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುಂ ಯಜಮಾನಂ ಭಗೀರಥಂ।
ತ್ರಿಲೋಕಪಥಗಾ ಗಂಗಾ ದುಹಿತೃತ್ವಮುಪೇಯುಷೀ॥ 12-28-69 (65813)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-70 (65814)
ದಿಲೀಪಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಪ್ರಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭೂರೀಣಿ ಕಥಯಂತಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-28-71 (65815)
ಯ ಇಮಾಂ ವಸುಸಂಪೂರ್ಣಾಂ ವಸುಧಾಂ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ದದೌ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಯಜ್ಞೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-28-72 (65816)
ಯಸ್ಯೇಹ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇಯಜ್ಞೇ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಸಹಸ್ರಂ ವಾರಣಾನ್ಹೈಮಾಂದಕ್ಷಿಣಾಮತ್ಯಕಾಲಯತ್॥ 12-28-73 (65817)
ಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಮಹಾನಾಸೀದ್ಯೂಪಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಹಿರಣ್ಮಯಃ।
ತೇ ದೇವಾಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವಾಣಾಃ ಶಕ್ರಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಉಪಾಸತ॥ 12-28-74 (65818)
ಚಷಾಲೇ ಯಸ್ಯ ಸೌವರ್ಣೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯೂಪೇ ಹಿರಣ್ಮಯೇ।
ನನೃತುರ್ದೇವಗಂಧರ್ವಾಃ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಪ್ತಧಾ॥ 12-28-75 (65819)
ಅವಾದಯತ್ತತ್ರ ವೀಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ವಿಶ್ವಾವಸುಃ ಸ್ವಯಂ।
ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯಮನ್ಯಂತ ಮಮ ವಾದಯತೀತ್ಯಯಂ॥ 12-28-76 (65820)
ಏತದ್ರಾಜ್ಞೋ ದಿಲೀಪಸ್ಯ ರಾಜಾನೋ ನಾನುಚಕ್ರಿರೇ।
ಯಸ್ಯೇಭಾ ಹೇಮಸಂಛನ್ನಾಃ ಪಥಿ ಮತ್ತಾಃ ಸ್ಮ ಶೇರತೇ॥ 12-28-77 (65821)
ರಾಜಾನಂ ಶತಧನ್ವಾನಂ ದಿಲೀಪಂ ಸತ್ಯವಾದಿನಂ।
ಯೇಽಪಶ್ಯನ್ಸುಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತೇಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗಜಿತೋ ನರಾಃ॥ 12-28-78 (65822)
ತ್ರಯಃ ಶಬ್ದಾ ನ ಜೀರ್ಯಂತೇ ದಿಲೀಪಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶಬ್ದಃ ಜ್ಯಾಶಬ್ದಃ ಶಬ್ದೋ ವೈ ದೀಯತಾಮಿತಿ॥ 12-28-79 (65823)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-80 (65824)
ಮಾಂಧಾತಾರಂ ಯೌವನಾಶ್ವಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯಂ ದೇವಾ ಮರುತೋ ಗರ್ಭಂ ಪಿತುಃ ಪಾರ್ಶ್ವಾದಪಾಹರನ್॥ 12-28-81 (65825)
ಸಮೃದ್ಧೋ ಯುವನಾಶ್ವಸ್ಯ ಜಠರೇ ಯೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪೃಷದಾಜ್ಯೋದ್ಭವಃ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತ್ರಿಲೋಕವಿಜಯೀ ನೃಪಃ॥ 12-28-82 (65826)
ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತುರುತ್ಸಂಗೇ ಶಯಾನಂ ದೇವರೂಪಿಣಂ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಬ್ರುವಂದೇವಾಃ ಕಮಯಂ ಧಾಸ್ಯತೀತಿ ವೈ॥ 12-28-83 (65827)
ಮಾಮೇವ ಧಾಸ್ಯತೀತ್ಯೇವಮಿಂದ್ರೋಽಥಾಭ್ಯುಪಪದ್ಯತ।
ಮಾಂಧಾತೇತಿ ತತಸ್ತಸ್ಯ ನಾಮ ಚಕ್ರೇ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-28-84 (65828)
ತತಸ್ತು ಪಯಸೋ ಧಾರಾಂ ಪುಷ್ಟಿಹೇತೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತಸ್ಯಾಸ್ಯೇ ಯೌವನಾಶ್ವಸ್ಯ ಪಾಣಿರಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚಾಸ್ರವತ್॥ 12-28-85 (65829)
ತಂ ಪಿವನ್ಪಾಣಿಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಶತಮಹ್ನಾ ವ್ಯವರ್ಧತ।
ಸ ಆಸೀದ್ದ್ವಾದಶಸಮೋ ದ್ವಾದಶಾಹೇನ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-28-86 (65830)
ತಮಿಮಂ ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಾ ಏಕಾಹ್ನಾ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶೂರಮಿಂದ್ರಸಮಂ ಯುಧಿ॥ 12-28-87 (65831)
ಯಶ್ಚಾಂಗಾರಂ ತು ನೃಪತಿಂ ಮರುತ್ತಮಸಿತಂ ಗಯಂ।
ಅಂಗಂ ಬೃಹದ್ರಥಂ ಚೈವ ಮಾಂಧಾತಾ ಸಮರೇಽಜಯತ್॥ 12-28-88 (65832)
ಯೌವನಾಶ್ವೋ ಯದಾಂಗಾರಂ ಸಮರೇ ಪ್ರತ್ಯಯುಧ್ಯತ।
ವಿಸ್ಫಾರೈರ್ಧನುಷೋ ದೇವಾ ದ್ಯೌರಭೇದೀತಿ ಮೇನಿರೇ॥ 12-28-89 (65833)
ಯತ್ರ ಸೂರ್ಯ ಉದೇತಿ ಸ್ಮ ಯತ್ರ ಚ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಸರ್ವಂ ತದ್ಯೌವನಾಶ್ವಸ್ಯ ಮಾಂಧಾತುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-28-90 (65834)
ಅಶ್ವಮೇಧಶತೇನೇಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಸೂಯಶತೇನ ಚ।
ಅದದದ್ರೋಹಿತಾನ್ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-28-91 (65835)
ಹೈರಣ್ಯಾನ್ಯೋ ಜನೋತ್ಸೇಧಾನಾಯತಾಂದಶಯೋಜನಂ।
ಅತಿರಿಕ್ತಾಂದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ವ್ಯಭಜಂಸ್ತ್ವಿತರೇ ಜನಾಃ॥ 12-28-92 (65836)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-93 (65837)
ಯಯಾತಿಂ ನಾಹುಷಂ ಚೈವ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯ ಇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಿಜಿತ್ಯ ಸಹಸಾಗರಾಂ॥ 12-28-94 (65838)
ಶಂಯಾಪಾತೇನಾಭ್ಯತೀಯಾದ್ವೇದೀಭಿಶ್ಚಿತ್ರಯನ್ಮಹೀಂ।
ಈಜಾನಃ ಕ್ರತುಭಿರ್ಮುಖ್ಯೈಃ ಪರ್ಯಗಚ್ಛದ್ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-28-95 (65839)
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರತುಸಹಸ್ರೇಣ ವಾಜಪೇಯಶತೇನ ಚ।
ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಂಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಕಾಂಚನಪರ್ವತೈಃ॥ 12-28-96 (65840)
ವ್ಯೂಢೇನಾಸುರಯುದ್ಧೇನ ಹತ್ವಾ ದೈತೇಯದಾನವಾನ್।
ವ್ಯಭಜತ್ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷಾತ್ಮಜಃ॥ 12-28-97 (65841)
ಅಂತ್ಯೇಷು ಪುತ್ರಾನ್ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಯದುದ್ರುಹ್ಯುಪುರೋಗಮಾನ್।
ಪುರುಂ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಚ್ಯಾಥ ಸದಾರಃ ಪ್ರಾವಿಶದ್ವನಂ॥ 12-28-98 (65842)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-99 (65843)
ಅಂಬರೀಷಂ ಚ ನಾಭಾಗಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಯಂ ಪ್ರಜಾ ವವ್ರಿರೇ ಪುಣ್ಯಂ ಗೋಪ್ತಾರಂ ನೃಪಸತ್ತಮಂ॥ 12-28-100 (65844)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ರಾಜ್ಞಾಮಯುತಯಾಜಿನಾಂ।
ಈಜಾನೋ ವಿತತೇ ಯಜ್ಞೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಮನ್ಯತ॥ 12-28-101 (65845)
ನೈತತ್ಪೂರ್ವೇ ಜನಾಶ್ಚಕ್ರುರ್ನ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ಇತ್ಯಂಬರೀಷಂ ನಾಭಾಗಿಮನ್ವಮೋದಂತ ದಕ್ಷಿಣಾಃ॥ 12-28-102 (65846)
ಶತಂ ರಾಜಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಂ ರಾಜಶತಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವೇಽಶ್ವಮೇಧೈರೀಜಾನಾಸ್ತೇಽನ್ವಯುರ್ದಕ್ಷಿಣಾಯನಂ॥ 12-28-103 (65847)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-104 (65848)
ಶಶಬಿಂದುಂ ಚೈತ್ರರಥಂ ಮೃತಂ ಶುಶ್ರುಮ ಸೃಂಜಯ।
ಯಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಮಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-28-105 (65849)
ಸಹಸ್ರಂ ತು ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಯಸ್ಯಾಸಞ್ಶಾಶಬಿಂದವಾಃ।
ಹಿರಣ್ಯಕವಚಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇ ಚೋತ್ತಮಧನ್ವಿನಃ॥ 12-28-106 (65850)
ಶತಂ ಕನ್ಯಾ ರಾಜಪುತ್ರಮೇಕೈಕಂ ಪೃಥಗನ್ವಯುಃ।
ಕನ್ಯಾಂಕನ್ಯಾಂ ಶತಂ ನಾಗಾ ನಾಗಂನಾಗಂ ಶತಂ ರಥಾಃ॥ 12-28-107 (65851)
ರಥೇರಥೇ ಶತಂ ಚಾಶ್ವಾ ದೇಶಜಾ ಹೇಮಮಾಲಿನಃ।
ಅಶ್ವೇಅಶ್ವೇ ಶತಂ ಗಾವೋ ಗಾಂಗಾಂ ತದ್ವದಜಾವಿಕಂ॥ 12-28-108 (65852)
ಏತದ್ಧನಮಪರ್ಯಂತಮಶ್ವಮೇಧೇ ಮಹಾಮಖೇ।
ಶಶಬಿಂದುರ್ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಹ್ಯಮನ್ಯತ॥ 12-28-109 (65853)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-110 (65854)
ಗಯಂ ಚಾಧೂರ್ತರಜಸಂ ಮೃತಂ ಶುಶ್ರುಮ ಸೃಂಜಯ।
ಯಃ ಸ ವರ್ಷಶತಂ ರಾಜಾ ಹುತಶಿಷ್ಟಾಶನೋಽಭವತ್॥ 12-28-111 (65855)
ಯಸ್ಮೈ ವಹ್ನಿರ್ವರಾನ್ಪ್ರಾದಾತ್ತತೋ ವವ್ರೇ ವರಾನ್ಗಯಃ।
ದದತೋ ಮೇ ಕ್ಷಯೋ ಮಾ ಭೂದ್ಧರ್ಮೇ ಶ್ರದ್ಧಾ ಚ ವರ್ಧತಾಂ॥ 12-28-112 (65856)
ಮನೋ ಮೇ ರಭತಾಂ ಸತ್ಯೇ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧುತಾಶನ।
ಲೇಭೇ ಚ ಕಾಮಾಂಸ್ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾವಕಾದಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-28-113 (65857)
ದರ್ಶೇನ ಪೂರ್ಣಮಾಸೇನ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೈಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಯಜದ್ಧಯಮೇಧೇನ ಸಹಸ್ರಂ ಪರಿವತ್ಸರಾನ್॥ 12-28-114 (65858)
ಶತಂ ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಮಶ್ವಶತಾನಿ ಚ।
ಉತ್ಥಾಯೋತ್ಥಾಯ ವೈ ಪ್ರಾದಾತ್ಸಹಸ್ರಂ ಪರಿವತ್ಸರಾನ್॥ 12-28-115 (65859)
ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಸೋಮೇನ ದೇವಾನ್ವಿತ್ತೈರ್ದ್ವಿಜಾನಪಿ।
ಪಿತೄನ್ಸ್ವಧಾಭಿಃ ಕಾಮೈಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸ್ವಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-28-116 (65860)
ಸೌವರ್ಣಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ವಾ ದಶವ್ಯಾಮಾಂ ದ್ವಿರಾಯತಾಂ।
ದಕ್ಷಿಣಾಮದದದ್ರಾಜಾ ವಾಜಿಮೇಧೇ ಮಹಾಕ್ರತೌ॥ 12-28-117 (65861)
ಯಾವತ್ಯಃ ಸಿಕತಾ ರಾಜನ್ಗಂಗಾಯಾಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ತಾವತೀರೇವ ಗಾಃ ಪ್ರಾದಾದಾಧೂರ್ತರಜಸೋ ಗಯಃ॥ 12-28-118 (65862)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-119 (65863)
ರಂತಿದೇವಂ ಚ ಸಾಂಕೃತ್ಯಂ ಮೃತಂ ಸೃಂಜಯ ಶುಶ್ರುಮ।
ಸಂಯಗಾರಾಧ್ಯ ಯಃ ಶಕ್ರಾದ್ವರಂ ಲೇಭೇ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-28-120 (65864)
ಅನ್ನಂ ಚ ನೋ ಬಹು ಭವೇದತಿಥೀಂಶ್ಚ ಲಭೇಮಹಿ।
ಶ್ರದ್ಧಾ ಚ ನೋ ಮಾ ವ್ಯಗಮನ್ಮಾ ಚ ಯಾಚಿಷ್ಮ ಕಂಚನ॥ 12-28-121 (65865)
ಉಪಾತಿಷ್ಠಂತ ಪಶವಃ ಸ್ವಯಂ ತಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ಗ್ರಾಂಯಾರಣ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ರಂತಿದೇವಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ॥ 12-28-122 (65866)
ಮಹಾನದೀ ಚರ್ಮರಾಶೇರುತ್ಕ್ಲೇದಾತ್ಸಸೃಜೇ ಯತಃ।
ತತಶ್ಚರ್ಮಣ್ವತೀತ್ಯೇವಂ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಸಾ ಮಹಾನದೀ॥ 12-28-123 (65867)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದೌ ನಿಷ್ಕಾನ್ಸದಸಿ ಪ್ರತತೇ ನೃಪಃ।
ತುಭ್ಯಂತುಭ್ಯಂ ನಿಷ್ಕಮಿತಿ ಯದಾ ಕ್ರೋಶಂತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-28-124 (65868)
ಸಹಸ್ರಂ ತುಭ್ಯಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸಂಪ್ರಪದ್ಯ ತೇ॥ 12-28-125 (65869)
ಅನ್ವಾಹಾರ್ಯೋಪಕರಣಂ ದ್ರವ್ಯೋಪಕರಣಂ ಚ ಯತ್।
ಘಟಾಃ ಪಾತ್ರ್ಯಃ ಕಟಾಹಾನಿ ಸ್ಥಾಲ್ಯಶ್ಚ ಪಿಠರಾಣಿ ಚ।
ನಾಸೀತ್ಕಿಂಚಿದಸೌವರ್ಣಂ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-28-126 (65870)
ಸಾಂಕೃತೇ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಯಾಂ ರಾತ್ರಿಮವಸನ್ಗೃಹೇ।
ಆಲಭ್ಯಂತ ಶತಂ ಗಾವಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ವಿಂಶತಿಃ॥ 12-28-127 (65871)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ಸೂದಾಃ ಕ್ರೋಶಂತಿ ಸುಮೃಷ್ಟಮಣಿಕುಂಡಲಾಃ।
ಸೂಪಂ ಭೂಯಿಷ್ಠಮಶ್ನೀಧ್ವಂ ನಾದ್ಯ ಮಾಂಸಂ ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 12-28-128 (65872)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-129 (65873)
ಸಗರಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮೃತಂ ಶುಶ್ರುಮ ಸೃಂಜಯ।
ಐಕ್ಷ್ವಾಕಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಮತಿಮಾನುಷವಿಕ್ರಮಂ॥ 12-28-130 (65874)
ಷಷ್ಟಿಃ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯಂ ಯಾಂತಮನುಜಗ್ಮಿರೇ।
ನಕ್ಷತ್ರರಾಜಂ ವರ್ಷಾಂತೇ ವ್ಯಭ್ರೇ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಣಾ ಇವ॥ 12-28-131 (65875)
ಏಕಚ್ಛತ್ರಾ ಮಹೀ ಯಸ್ಯ ಪ್ರತಾಪಾದಭವತ್ಪುರಾ।
ಯೋಽಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರೇಣ ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ದೇವತಾಃ॥ 12-28-132 (65876)
ಯಃ ಪ್ರಾದಾತ್ಕನಕಸ್ತಂಭಂ ಪ್ರಾಸಾದಂ ಸರ್ವಕಾಂಚನಂ।
ಪೂರ್ಣಂ ಪಝದಲಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಶಯನಸಂಕುಲಂ॥ 12-28-133 (65877)
ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋಽನುರೂಪೇಭ್ಯಃ ಕಾಮಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ಬಹೂನ್।
ಯಸ್ಯಾದೇಶೇನ ತದ್ವಿತ್ತಂ ವ್ಯಭಜಂತ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-28-134 (65878)
ಖಾನಯಾಮಾಸ ಯಃ ಕೋಪಾತ್ಪೃಥಿವೀಂ ಸಾಗರಾಂಕಿತಾಂ।
ಯಸ್ಯ ನಾಂನಾ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಸಾಗರತ್ವಮುಪಾಗತಃ॥ 12-28-135 (65879)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-136 (65880)
ರಾಜಾನಂ ಚ ಪೃಥುಂ ವೈನ್ಯಂ ಮೃತಂ ಶುಶ್ರುಮ ಸೃಂಜಯ।
ಯಮಭ್ಯಷಿಂಚನ್ಸಂಭೂಯಃ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 12-28-137 (65881)
ಪ್ರಥಯಿಷ್ಯತಿ ವೈ ಲೋಕಾನ್ಪೃಥುರಿತ್ಯೇವ ಶಬ್ದಿತಃ।
ಕ್ಷತಾದ್ಯೋ ವೈ ತ್ರಾಯತೀತಿ ಸ ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-28-138 (65882)
ಪೃಥುಂ ವೈನ್ಯಂ ಪ್ರಜಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಕ್ತಾಸ್ಮೇತಿ ಯದಬ್ರುವನ್।
ತತೋ ರಾಜೇತಿ ನಾಮಾಸ್ಯ ಅನುರಾಗಾದಜಾಯತ॥ 12-28-139 (65883)
ಅಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯಾ ಪೃಥಿವೀ ಪುಟಕೇಪುಟಕೇ ಮಧು।
ಸರ್ವಾ ದ್ರೋಣದುಘಾ ಗಾವೋ ವೈನ್ಯಸ್ಯಾಸನ್ಪ್ರಶಾಸತಃ॥ 12-28-140 (65884)
ಅರೋಗಾಃ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾ ಮನುಷ್ಯಾ ಅಕುತೋಭಯಾಃ।
ಯಥಾಽಭಿಕಾಮಮವಸನ್ಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಚ ಗೃಹೇಷು ಚ॥ 12-28-141 (65885)
ಆಪಸ್ತಸ್ತಂಭಿರೇ ಚಾಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಮಭಿಯಾಸ್ಯತಃ।
ಶೈಲಾಶ್ಚಾಪಾದ್ವ್ಯದೀರ್ಯಂತ ಧ್ವಜಭಂಗಶ್ಚ ನಾಭವತ್॥ 12-28-142 (65886)
ಹೈರಣ್ಯಾಂಸ್ತ್ರಿನರೋತ್ಸೇಧಾನ್ಪರ್ವತಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದೌ ರಾಜಾ ಯೋಶ್ವಮೇಧೇ ಮಹಾಮಖೇ॥ 12-28-143 (65887)
ಸ ಚೇನ್ಮಮಾರ ಸೃಂಜಯ ಚತುರ್ಭದ್ರತರಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪುತ್ರಾತ್ಪುಣ್ಯತರಶ್ಚೈವ ಮಾ ಪುತ್ರಮನುತಪ್ಯಥಾಃ॥ 12-28-144 (65888)
ಕಿಂ ವಾ ತೂಷ್ಣೀಂ ಧ್ಯಾಯಸೇ ಸೃಂಜಯ ತ್ವಂ
ನ ಮೇ ರಾಜನ್ವಾಚಿಮಮಾಂ ಶೃಣೋಪಿ।
ನ ಚೇನ್ಮೋಘಂ ವಿಪ್ರಲಪ್ತಂ ಮಮೇದಂ
ಪಥ್ಯಂ ಮುಮೂರ್ಷೋರಿವ ಸುಪ್ರಯುಕ್ತಂ॥ 12-28-145 (65889)
ಸೃಂಜಯ ಉವಾಚ। 12-28-146x (5388)
ಶೃಣೋಮಿ ತೇ ನಾರದ ವಾಚಮೇನಾಂ
ವಿಚಿತ್ರಾರ್ಥಾಂ ಸ್ರಜಮಿವ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾಂ।
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ
ಕೀರ್ತ್ಯಾ ಯುಕ್ತಾನಾಂ ಶೋಕನಿರ್ನಾಶನಾರ್ಥಾಂ॥ 12-28-146 (65890)
ನ ತೇ ಮೋಘಂ ವಿಪ್ರಲಪ್ತಂ ಮಹರ್ಷೇ
ದೃಷ್ಟ್ವೈವಾಹಂ ನಾರದ ತ್ವಾಂ ವಿಶೋಕಃ।
ಶುಶ್ರೂಷೇ ತೇ ವಚನಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿ
ನ್ನ ತೇ ತೃಪ್ಯಾಂಯಮೃತಸ್ಯೇವ ಪಾನಾತ್॥ 12-28-147 (65891)
ಅಮೋಘದರ್ಶಿನ್ಮಮ ಚೇತ್ಪ್ರಸಾದಂ
ಸಂತಾಪದಗ್ಧಸ್ಯ ವಿಭೋ ಪ್ರಕುರ್ಯಾಃ।
ಸುತಸ್ಯ ಸಂಜೀವನಮದ್ಯ ಮೇ ಸ್ಯಾ
ತ್ತವ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸುತಸಂಗಮಾಪ್ನುಯಾಂ॥ 12-28-148 (65892)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-28-149x (5389)
ಯಸ್ತೇ ಪುತ್ರಃ ಶಯಿತೋಯಂ ವಿಜಾತಃ
ಸ್ವರ್ಣಷ್ಠೀವೀ ಯಮದಾತ್ಪರ್ವತಸ್ತೇ। 12-28-149 (65893)
ಪುನಸ್ತಂ ತೇ ಪುತ್ರಮಹಂ ದದಾಮಿ
ಹಿರಣ್ಯನಾಭಂ ವರ್ಷಸಬಸ್ರಿಣಂ ಚ॥ ॥ 12-28-149 (65894)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 28॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-28-3 ತೇ ವಯಂ॥ 12-28-4 ಪರ್ಯವರ್ತತ ಅಭಿಮುಖೋಽಭೂತ್॥ 12-28-6 ಭುಜಂ ರಾಜ್ಞಃ। ಅಭಿವಿನಾದಯನ್ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-28-7 ವ್ಯಾಕೋಚಂ ವಿಕಸಿತಂ॥ 12-28-8 ಹತಾಃ ಅಸ್ಮಿನ್ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-28-9 ಲಾಭಾಃ ಅರ್ಥಾಃ॥ 12-28-15 ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ॥ 12-28-16 ಶ್ವೈತ್ಯಮಾನಯ ಸಂತಾಪಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-28-19 ಯಾಗಂ ಮಾಕುರ್ವಿತಿ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತವಾನ್॥ 12-28-24 ಚತುರ್ಭದ್ರತರಃ ಚತ್ವಾರಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯೈಶ್ವರ್ಯೀಖ್ಯಾನಿ ಭದ್ರಾಣಿ ಯಸ್ಮಿನ್ಸ ಚತುರ್ಭದ್ರಃ। ತ್ವಯಾ ಅವಧಿಭೂತೇನ ತ್ವತ್ತೋಽತಿಶಯೇನ ಚತುರ್ಭದ್ರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-28-31 ಅವಾಸೃಜತ್ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮುತ್ಸೃಷ್ಟವಾನ್॥ 12-28-32 ಅತ್ಯಕಾಲಯತ್ ದತ್ತವಾನ್॥ 12-28-55 ವರ್ಷಸದೃಸ್ತ್ರಿಣ್ಯಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ। ವರ್ಷಸಹಸ್ರಕಾಃ ಪುರುಷಾಃ॥ 12-28-58 ದ್ರೋಣದುಧಾಃ ದ್ರೋಣಪರಿಮಿತಂ ಕ್ಷೀರಂ ದುಹಂತಿ ತಾಃ॥ 12-28-59 ಜಾರೂಥ್ಯಾನ್ ಸ್ತುತ್ಯಾನ್। ತ್ರಿಗುಣದಕ್ಷಿಣಾನಿತ್ಯನ್ಯೇ। ನಿರರ್ಗಲಾನವಾರಿತದ್ವಾರಾನ್॥ 12-28-66 ಚತುರ್ಯುಜಶ್ಚತುರಶ್ವಾಃ॥ 12-28-68 ಉಪಹ್ವರೇ ಸಮೀಪೇ। ಅಂಕೇ ಊರೌ ನಿಷಸಾದ ಆಸಾಂಚಕ್ರೇ। ತಸ್ಮಾದ್ಯೋಗಾತ್ಸಾ ಉರ್ವಶೀ ಊರೌ ವಾಸೋ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ ಇತಿ ಯೋಗಾತ್। ಊರ್ವಸೀತ್ಯಪೇಕ್ಷಿತೇ ಹ್ರಸ್ವತ್ವಂ ವರ್ಣವಿಪರ್ಯಯಶ್ಚ ಪೃಷೋದರಾದಿತ್ವಾತ್ ಜ್ಞೇಯಃ॥ 12-28-75 ಸಪ್ತಧಾ ಸಪ್ತಸ್ವರಾನುಸಾರೇಣಾವಾದಯದಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-28-76 ಮಮ ಪುರತ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಮಾಂ ಲಕ್ಷೀಕೃತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-28-78 ಶತಧನ್ವಾನಂ ಶತಂ ಅನಂತಾನ್ ಸಹತೇ ಧನುರ್ಯಸ್ಯ ತಂ ಶತಧನ್ವಾನಂ। ಮಧ್ಯಮಪದಲೋಪೀ ಸಮಾಸಃ॥ 12-28-82 ಪೃಷದಾಜ್ಯಂ ದಧಿಮಿಶ್ರಮಾಜ್ಯಂ ಕಸ್ಯಚಿದರ್ಥೇ ಪುತ್ರೋತ್ಪಾದನಾಯ ನಿರ್ಮಿತಂ ತದ್ಯುವನಾಶ್ವೇನ ಪೀತಂ ತತ್ ರೇತೋರುಧಿರಯೋಗಂ ವೇನಾಪಿ ತದುದರೇ ಗರ್ಭೋಽಭವತ್। ಸ ಪಿತುಃ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ನಿಃಸಾರಿತೋ ದೇವೈರಿತ್ಯಾಖ್ಯಾಯಿಕಾರ್ಯೋಽತ್ರ ಸೂಚಿತಃ॥ 12-28-86 ಅಹ್ನಾ ಏಕೇನ ಶತಂ ಪಲಾನಿ ವ್ಯವರ್ಧತ। ದ್ವಾದಶವರ್ಷತುಲ್ಯಃ॥ 12-28-89 ಅಭೇದಿ ಭಿನ್ನಾ॥ 12-28-91 ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ ಹೈರಣ್ಯಾನಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-28-95 ಶಂಯಾ ಸ್ಥೂಲಬುಧ್ನಃ ಕಾಷ್ಠದಂಡಃ ಸ ಬಲವತಾ ಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಯಾವದ್ದೂರಂ ಪತೇತ್ತಾವಾಂದೇಶಃ ಶಂಯಾಪಾತಃ। ತಾವತಾಂತರೇಣ ಪುರಃ ಪುರೋ ಯಜ್ಞವೇದೀಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ವಸುಂಧರಾಂ ಪರ್ಯಗಚ್ಛತ್। ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಮುದ್ರತೀರಂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-28-97 ವ್ಯಭಜತ್ಪುತ್ರೇಭ್ಯೋ ದತ್ತವಾನ್॥ 12-28-101 ನೃಪಾಂದಾತ್ಯೇ ಯೋಜಿತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-28-102 ದಕ್ಷಿಣಾಃ ದಾಕ್ಷ್ಯಯುಕ್ತಾಃ॥ 12-28-103 ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನೋಽಂಬರೀಷಯಜ್ಞೇಷು ವಿಪ್ರದ್ವಾಸ್ಯಂ ಕುರ್ವಾಣಾ ಅಶ್ವಮೇಧಫಲಭಾಗಿತ್ವಾತ್ತದ್ಯಾಜಿನಃ ಸಂತಃ ಅಂಬರೀಷಮಾಹಾತ್ಂಯಾದ್ದಕ್ಷಿಣಾಯನಂ ಅನುಪಶ್ಚಾತ್ ಅಯುರ್ಗತಾಃ। ಉತ್ತರಾಯಣಮಾರ್ಗೇಣ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಲೋಕ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-28-106 ಶಾಶಬಿಂದವಾಃ ಶಶಬಿಂದೋಃ ಪುತ್ರಾಃ॥ 12-28-111 ಗಯಂ ಚಾಮೂರ್ತರಯಸಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-28-115 ಶತಮಶ್ವತರಾಣಿ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-28-117 ದಶವ್ಯಾಮಾಂ ಪಂಚಾಶದ್ಧಸ್ತವಿಸ್ತಾರಾಂ ದ್ವಿರಾಯತಾಂ ಶತಹಸ್ತದೀರ್ಘಾಂ॥ 12-28-122 ಉಪಾತಿಷ್ಠಂತ ಪಿತೃಕಾರ್ಯೇ ಮಾಂ ನಿಯೋಜಯೇತಿ॥ 12-28-123 ತೇಷಾಂ ಮಾರಿತಾನಾಂ ಪಶೂನಾಂ ಚರ್ಮರಾಶೇಃ। ಉತ್ಕ್ಲೇದಾತ್ ಸಾರದ್ರವಾತ್॥ 12-28-126 ಪಿಠರಾಣಿ ವಿತತಮುಖಾನಿ ಪಾತ್ರಾಣಿ॥ 12-28-128 ನಾದ್ಯ ಮಾಂಸಂ ಪಶುಮಾತ್ರೋಪಯೋಗಸ್ಯ ಪ್ರಾಗುಕ್ತತ್ವಾತ್॥ 12-28-130 ಐಕ್ಷ್ವಾಕಂ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಜಂ॥ 12-28-134 ಆದೇಶೇನ ಆಜ್ಞಯಾ ತದ್ವಿತ್ತಂ ಸ್ವರ್ಣಪ್ರಾಸಾದರೂಪಂ॥ 12-28-137 ವೈನ್ಯಂ ವೇನಪುತ್ರಂ। ಮಹಾರಣ್ಯೇ ದಂಡಕಾರಣ್ಯೇ॥ 12-28-140 ಪುಟಕೇಪುಟಕೇ ಪತ್ರೇಪತ್ರೇ ಇತಿ ಪ್ರಾಂಚಃ॥ 12-28-145 ವಿಪ್ರಲಪ್ತಂ ವಿಪ್ರಲಪಿತಂ॥ 12-28-147 ವಿಶೋಕೋ ಜಾತ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 029
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.29. ಅಧ್ಯಾಯಃ 029
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾರದಪರ್ವತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-29-0 (65895)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-29-0x (5390)
ಸ ಕಥಂ ಕಾಂಚನಷ್ಠೀವೀ ಸೃಂಜಯಸ್ಯ ಸುತೋಽಭವತ್।
ಪರ್ವತೇನ ಕಿಮಥೇ ವಾ ದತ್ತಸ್ತೇನ ಮಮಾರ ಚ॥ 12-29-1 (65896)
ಯದಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಯುಸ್ತದಾ ಭವತಿ ಮಾನವಃ।
ಕಥಮಪ್ರಾಪ್ತಕೌಮಾರಃ ಸೃಂಜಯಸ್ಯ ಸುತೋ ಮೃತಃ॥ 12-29-2 (65897)
ಉತಾಹೋ ನಾಮಮಾತ್ರಂ ವೈ ಸುವರ್ಣಷ್ಠೀವಿನೋಽಭವತ್।
ಕಥಂ ವಾ ಕಾಂಚನಷ್ಠೀವೀತ್ಯೇತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-29-3 (65898)
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಉವಾಚ। 12-29-4x (5391)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಜನೇಶ್ವರ।
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ದ್ವಾವೃವೀ ಲೋಕಸತ್ತಮೌ॥ 12-29-4 (65899)
ಮಾತುಲೋ ಭಾಗಿನೇಯಶ್ಚ ದೇವಲೋಕಾದಿಹಾಗತೌ।
ವಿಹರ್ತುಕಾಮೌ ಸಂಪ್ರೀತ್ಯಾ ಮಾನುಷೇಷು ಪುರಾ ವಿಭೋ॥ 12-29-5 (65900)
ಹವಿಃಪವಿತ್ರಭೋಜ್ಯೇನ ದೇವಭೋಜ್ಯೇನ ಚೈವ ಹಿ।
ನಾರದೋ ಮಾತುಲಸ್ತತ್ರ ಭಾಗಿನೇಯಶ್ಚ ಪರ್ವತಃ॥ 12-29-6 (65901)
ತಾವುಭೌ ತಪಸೋಪೇತಾವವನೀತಲಚಾರಿಣೌ।
ಭುಂಜಾನೌ ಮಾನುಷಾನ್ಭೋಗಾನ್ಯಥಾವತ್ಪರ್ಯಧಾವತಾಂ॥ 12-29-7 (65902)
ಪ್ರೀತಿಮಂತೌ ಮುದಾ ಯುಕ್ತೌ ಸಮಯಂ ಚೈವ ಚಕ್ರತುಃ।
ಯೋ ಭವೇದ್ಧೃದಿ ಸಂಕಲ್ಪಃ ಶುಭೋ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಃ॥ 12-29-8 (65903)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಚ ಆಖ್ಯೇಯೋ ಮೃಷಾ ಶಾಪೋಽನ್ಯಥಾ ಭವೇತ್।
ತೌ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಮಹರ್ಷೀ ಲೋಕಪೂಜಿತೌ॥ 12-29-9 (65904)
ಸೃಂಜಯಂ ಶ್ವೈತ್ಯಮಭ್ಯೇತ್ಯ ರಾಜಾನಮಿದಮೂಚತುಃ।
ಆವಾಂ ಭವತಿ ವತ್ಸ್ಯಾವಃ ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ಹಿತಾಯ ತೇ॥ 12-29-10 (65905)
ಯಥಾವತ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಆವಯೋಃ ಪ್ರಗುಣೀಭವ।
ತಥೇತಿ ಕೃತ್ವಾ ರಾಜಾ ತೌ ಸತ್ಕೃತ್ಯೋಪಚಚಾರ ಹ॥ 12-29-11 (65906)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ತೌ ರಾಜಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ತಪೋಧನೌ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪರಮಪ್ರೀತಃ ಸುತೇಯಂ ದೇವರೂಪಿಣೀ॥ 12-29-12 (65907)
ಏಕೈವ ಮಮ ಕನ್ಯೈಷಾ ಯುವಾಂ ಪರಿಚರಿಷ್ಯತಿ।
ದರ್ಶನೀಯಾನವದ್ಯಾಂಗೀ ಶೀಲವೃತ್ತಸಮಾಹಿತಾ।
ಸುಕುಮಾರೀ ಕುಮಾರೀ ಚ ಪಝಕಿಂಜಲ್ಕಸುಪ್ರಭಾ॥ 12-29-13 (65908)
ಪರಮಂ ಸೌಂಯಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ತಾಭ್ಯಾಂ ರಾಜಾ ಶಶಾಸ ತಾಂ।
ಕನ್ಯೇ ವಿಪ್ರಾವುಪಚರ ದೇವವತ್ಪಿತೃವಚ್ಚ ಹ॥ 12-29-14 (65909)
ಸಾ ತು ಕನ್ಯಾ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪಿತರಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀ।
ಯಥಾನಿದೇಶಂ ರಾಜ್ಞಸ್ತೌ ಸತ್ಕೃತ್ಯೋಪಚಚಾರ ಹ॥ 12-29-15 (65910)
ತಸ್ಯಾಸ್ತೇನೋಪಚಾರೇಣ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮೇನ ಚ।
ನಾರದಂ ಹೃಚ್ಛಯಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸಹಸೈವಾಭ್ಯಪದ್ಯತ॥ 12-29-16 (65911)
ವವೃಧೇ ಹಿ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಹೃದಿ ಕಾಮೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಯಥಾ ಶುಕ್ಲಸ್ಯ ಪಕ್ಷಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಚಂದ್ರಮಾಃ ಶನೈಃ॥ 12-29-17 (65912)
ನ ಚ ತಂ ಭಾಗಿನೇಯಾಯ ಪರ್ವತಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಶಶಂಸ ಮನ್ಮಥಂ ತೀವ್ರಂ ವ್ರೀಡಮಾನಃ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-29-18 (65913)
ತಪಸಾ ಚೇಂಗಿತೈಶ್ಚೈವ ಪರ್ವತೋಽಥ ಬುಬೋಧ ತಂ।
ಕಾಮಾರ್ತಂ ನಾರದಂ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಶಾಪೈನಂ ತತೋ ಭೃಶಂ॥ 12-29-19 (65914)
ಕೃತ್ವಾ ಸಮಯಮವ್ಯಗ್ರೋ ಭವಾನ್ವೈ ಸಹಿತೋ ಮಯಾ।
ಯೋ ಭವೇದ್ಧೃದಿ ಸಂಕಲ್ಪಃ ಶುಭೋ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಃ॥ 12-29-20 (65915)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಸ ಆಖ್ಯೇಯ ಇತಿ ತದ್ವೈ ಮೃಷಾ ಕೃತಂ।
ಭವತಾ ವಚನಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತಸ್ಮಾದೇಷ ಶಪಾಂಯಹಂ॥ 12-29-21 (65916)
ನ ಹಿ ಕಾಮಂ ಪ್ರವರ್ತಂತಂ ಭವಾನಾಚಷ್ಟ ಮೇ ಪುರಾ।
ಸುಕುಮಾರ್ಯಾಂ ಕುಮಾರ್ಯಾಂ ತೇ ತಸ್ಮಾನ್ನೈಷ ಕ್ಷಮಾಂಯಹಂ॥ 12-29-22 (65917)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಗುರುರ್ಯಸ್ಮಾತ್ತಪಸ್ವೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ಸನ್।
ಅಕಾರ್ಷೀಃ ಸಮಯಭ್ರಂಶಮಾವಾಭ್ಯಾಂ ಯಃ ಕೃತೋ ಮಿಥಃ॥ 12-29-23 (65918)
ಶಪ್ಸ್ಯೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭವಂತಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-29-24 (65919)
ಸುಕುಮಾರೀ ಚ ತೇ ಭಾರ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ವಾನರತ್ವಂ ಚ ತೇ ಕನ್ಯಾ ವಿವಾಹಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸಂದ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ನರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಸ್ವರೂಪೇಣ ವಿನಾಕೃತಂ॥ 12-29-25 (65920)
ಸ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ನಾರದಃ ಪರ್ವತಂ ತಥಾ।
ಅಶಪತ್ತಮಪಿ ಕ್ರೋಧಾದ್ಭಾಗಿನೇಯಂ ಸ ಮಾತುಲಃ॥ 12-29-26 (65921)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಸತ್ಯೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ಯುಕ್ತೋಽಪಿ ನಿತ್ಯಧರ್ಮಶ್ಚ ನ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 12-29-27 (65922)
ತೌ ತು ಶಾವಾ ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧೌ ಪರಸ್ಪರಮಮರ್ಷಣೌ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ಮತುಹೃನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕ್ರುದ್ಧಾವಿವ ಗಜೋತ್ತಮೌ॥ 12-29-28 (65923)
ಪರ್ವತಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಿಚಚಾರ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ಯಥಾನ್ಯಾಂಯಂ ತೇಜಸಾ ಸ್ವೇನ ಭಾರತ॥ 12-29-29 (65924)
ಅಥ ತಾಮಲಭತ್ಕನ್ಯಾಂ ನಾರದಃ ಸೃಂಜಯಾತ್ಮಜಾಂ।
ಧರ್ಮೇಣ ವಿಪ್ರಪ್ರವರಃ ಸುಕುಮಾರೀಮನಿಂದಿತಾಂ॥ 12-29-30 (65925)
ಸಾ ತು ಕನ್ಯಾ ಯಥಾಶಾಪಂ ನಾರದಂ ತಂ ದದರ್ಶ ಹ।
ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಮಂತ್ರಾಣಾಂ ನಿಯೋಗಾದೇವ ನಾರದಂ॥ 12-29-31 (65926)
ಸುಕುಮಾರೀ ಚ ದೇವರ್ಷಿ ವಾನರಪ್ರತಿಮಾನನಂ।
ನೈವಾವಮನ್ಯತ ತದಾ ಪ್ರೀತಿಮತ್ಯೇವ ಚಾಭವತ್॥ 12-29-32 (65927)
ಉಪತಸ್ಥೇ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ನ ಚಾನ್ಯಂ ಮನಸಾಽಪ್ಯಗಾತ್।
ದೇವಂ ಮುನೀಂ ವಾ ಯಕ್ಷಂ ವಾ ಪತಿತ್ವೇ ಪತಿವತ್ಸಲಾ॥ 12-29-33 (65928)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ಭಗವಾನ್ಪರ್ವತೋಽನುಚಚಾರ ಹ।
ವನಂ ವಿರಹಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ರಾಪಶ್ಯತ್ಸ ನಾರದಂ॥ 12-29-34 (65929)
ತತೋಽಭಿವಾದ್ಯ ಪ್ರೋವಾಚ ನಾರದಂ ಪರ್ವತಸ್ತದಾ।
ಭವಾನ್ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರುತಾತ್ಸ್ವರ್ಗಾದೇಶಾಯ ಯೇ ಪ್ರಭೋ॥ 12-29-35 (65930)
ತಮುವಾಚ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರ್ವತಂ ನಾರದಸ್ತಥಾ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಮುಪಾಸೀನಂ ದೀನಂ ದೀನತರಃ ಸ್ವಯಂ॥ 12-29-36 (65931)
ತ್ವಯಾಽಹಂ ಪ್ರಥಮಂ ಶಪ್ತೋ ವಾನರಸ್ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೇನ ಮಯಾ ಪಶ್ಚಾಚ್ಛಪ್ತಸ್ತವಮಪಿ ಮತ್ಸರಾತ್॥ 12-29-37 (65932)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ವೈ ವಾಸಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ನಾವಾಪ್ಸ್ಯಸೀತಿ ಹ।
ತವ ನೈತದ್ವಿಸದೃಶಂ ಪುತ್ರಸ್ಥಾನೇ ಹಿ ಮೇ ಭವಾನ್॥ 12-29-38 (65933)
ನಿವರ್ತಯೇತಾಂ ತೌ ಶಾಪಾವನ್ಯೋನ್ಯೇನ ತದಾ ಮುನೀ॥ 12-29-39 (65934)
ಶ್ರೀಸಮೃದ್ಧಂ ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾರದಂ ದೇವರೂಪಿಣಂ।
ಸುಕುಮಾರೀ ಪ್ರದುದ್ರಾವ ಪರಪುಂಸವಿಶಂಕಯಾ॥ 12-29-40 (65935)
ತಾಂ ಪರ್ವತಸ್ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರದ್ರವಂತೀಮನಿಂದಿತಾಂ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತವ ಭರ್ತೈಷ ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-29-41 (65936)
ಋಷಿಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ನಾರದೋ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ತವೈವಾಭೇದ್ಯಹೃದಯೋ ಮಾ ತೇ ಭೂದತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-29-42 (65937)
ಸಾನುನೀತಾ ಬಹುವಿಧಂ ಪರ್ವತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಶಾಪದೋಷಂ ಚ ತಂ ಭರ್ತುಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಗತಾ।
ಪರ್ವತೋಽಥ ಯಯೌ ಸ್ವರ್ಗಂ ನಾರದೋಽಭ್ಯಗಮದ್ಗೃಹಾನ್॥ 12-29-43 (65938)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-29-44x (5392)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಕರ್ತಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಏಷ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ತೇ ಪೃಷ್ಟೋ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ನರೋತ್ತಮ॥ ॥ 12-29-44 (65939)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 29॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-29-6 ಹವಿಃ ಪವಿತ್ರಭೋಜ್ಯೇನ ಶಾಲ್ಯನ್ನೇನ ದೇವಭೋಜ್ಯೇನ ಘೃತೇನ ತಾಭ್ಯಾಂ ವಿಹರ್ತುಕಾಮಾವಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-29-11 ಪ್ರಗುಣೀಭವಾನುಕೂಲೋ ಭವ॥ 12-29-13 ಸುಕುಮಾರೀ ನಾಂರಾ॥ 12-29-14 ಸೌಂಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-29-20 ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಭವಾನವಸದಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-29-22 ಪ್ರವರ್ತಂತಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಂ। ತೇ ತ್ವಾಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 030
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.30. ಅಧ್ಯಾಯಃ 030
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸುವರ್ಣಷ್ಠೀವಿಚರಿತವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-30-0 (65940)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-30-0x (5393)
ತತೋ ರಾಜಾ ಪಾಂಡುಸುತೋ ನಾರದಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಭಗವಂಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸುವರ್ಣಷ್ಠೀವಿಸಂಭವಂ॥ 12-30-1 (65941)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಸ ಮುನಿರ್ಧರ್ಮರಾಜೇನ ನಾರದಃ।
ಆಚಚಕ್ಷೇ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಸುವರ್ಣಷ್ಠೀವಿನಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-30-2 (65942)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-30-3x (5394)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾಽಯಂ ಕೇಶವೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಕಾರ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ತು ಯಚ್ಛೇಷಂ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-30-3 (65943)
ಅಹಂ ಚ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ಸ್ವಸ್ರೀಯೋ ಮೇ ಮಹಾಪ್ನುನಿಃ।
ವಸ್ತುಕಾಮಾವಭಿಗತೌ ಸೃಂಜಯಂ ಜಯತಾಂ ವರಂ॥ 12-30-4 (65944)
ತತ್ರಾವಾಂ ಪೂಜಿತೌ ತೇನ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಸುವಿಹಿತೌ ನಿವಸಾವೋಽಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ॥ 12-30-5 (65945)
ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಾಸು ವರ್ಷಾಸು ಸಮಯೇ ಗಮನಸ್ಯ ಚ।
ಪರ್ವತೋ ಮಾಮುವಾಚೇದಂ ಕಾಲೇ ವಚನಮರ್ಥವತ್॥ 12-30-6 (65946)
ಆವಾಮಸ್ಯ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಗೃಹೇ ಪರಮಪೂಜಿತೌ।
ಉಷಿತೌ ಸಮಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತದ್ವಿಚಿಂತಯ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 12-30-7 (65947)
ತತೋಽಹಮಬ್ರುವಂ ರಾಜನ್ಪರ್ವತಂ ಸುಭದರ್ಶನಂ।
ಸರ್ವಮೇತತ್ತ್ವಯಿ ವಿಭೋ ಭಾಗಿನೇಯೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-30-8 (65948)
ವರೇಣ ಚ್ಛಂದ್ಯತಾಂ ರಾಜಾ ಲಭತಾಂ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛತಿ।
ಆವಯೋಸ್ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತು ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-30-9 (65949)
ತತ ಆಹೂಯ ರಾಜಾನಂ ಸೃಂಜಯಂ ಜಯತಾಂ ವರಂ।
ಪರ್ವತೋಽನುಮತೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಕುರುಪುಂಗವ॥ 12-30-10 (65950)
ಪ್ರೀತೌ ಸ್ವೋ ನೃಪ ಸತ್ಕಾರೈರ್ಭವದಾರ್ಜವಸಂಭೃತೈಃ।
ಆವಾಭ್ಯಾಮಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ವರಂ ನೃವರ ಚಿಂತಯ॥ 12-30-11 (65951)
ದೇವಾನಾಮವಿಹಿಂಸಾಯಾಂ ನ ಭವೇನ್ಮಾನುಷೇ ಕ್ಷಮಂ।
ತದ್ಗೃಹಾಣ ಮಹಾರಾಜ ಪೂಜಾರ್ಹೋ ನೌ ಮತೋ ಭವಾನ್॥ 12-30-12 (65952)
ಸೃಂಜಯ ಉವಾಚ। 12-30-13x (5395)
ಪ್ರೀತೌ ಭವಂತೌ ಯದಿ ಮೇ ಕೃತಮೇತಾವತಾ ಮಮ।
ಏಷ ಏವ ಪರೋ ಲಾಭೋ ನಿರ್ವೃತ್ತೋ ಮೇ ಮಹಾಫಲಃ॥ 12-30-13 (65953)
ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಭೂಯಃ ಪರ್ವತಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಸುಸಂಕಲ್ಪಂ ಯತ್ತೇ ಹೃದಿ ಚಿರಂ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-30-14 (65954)
ಅಭೀಪ್ಸಸಿ ಸುತಂ ವೀರಂ ವೀರ್ಯವಂತಂ ದೃಢವ್ರತಂ।
ಆಯುಷ್ಮತಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ದೇವರಾಜಸಮದ್ಯುತಿಂ॥ 12-30-15 (65955)
ಭವಿಷ್ಯತ್ಯೇಷ ತೇ ಕಾಮೋ ನ ತ್ವಾಯುಷ್ಮಾನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ದೇವರಾಜಾಭಿಭೂತ್ಯರ್ಥಂ ಸಂಕಲ್ಪೋ ಹ್ಯೇ ತೇ ಹೃದಿ॥ 12-30-16 (65956)
ಸುವರ್ಣಷ್ಠೀವನಾಚ್ಚೈವ ಸ್ವರ್ಣಷ್ಠೀವೀ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ರಕ್ಷ್ಯಶ್ಚ ದೇವರಾಜಾತ್ಸ ದೇವರಾಜಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 12-30-17 (65957)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸೃಂಜಯೋ ವಾಕ್ಯಂ ಪರ್ವತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ತದಾ ನೈತದೇವಂ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-30-18 (65958)
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ಮೇ ಭವೇತ್ಪುತ್ರೋ ಭವತೋಸ್ತಪಸ ಮುನ।
ನ ಚ ತಂ ಪರ್ವತಃ ಕಿಂಚಿದುವಾಚೇಂದ್ರವ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ॥ 12-30-19 (65959)
ತಮಹಂ ನೃಪತಿಂ ದೀನಮಬ್ರವಂ ಪುನರೇವ ಚ।
ಸ್ಮರ್ತವ್ಯೋಽಸ್ಮಿ ಮಹಾರಾಜ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಸುತಂ॥ 12-30-20 (65960)
ಅಹಂ ತೇ ದಯಿತಂ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರೇತರಾಜವಶಂ ಗತಂ।
ಪುನರ್ದಾಸ್ಯಾಮಿ ತದ್ರೂಪಂ ಮಾ ಶುಚಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ॥ 12-30-21 (65961)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ನೃಪತಿಂ ಪ್ರಯಾತೌ ಸ್ವೋ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಸೃಂಜಯಶ್ಚ ಯಥಾಕಾಮಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ್ವಮಂದಿರಂ॥ 12-30-22 (65962)
ಸೃಂಜಯಸ್ಯಾಥ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾಲಪರ್ಯಯೇ।
ಜಜ್ಞೇ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತೇಜಸಾ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ॥ 12-30-23 (65963)
ವವೃಧೇ ಸ ಯಥಾಕಾಲಂ ಸರಸೀವ ಮಹೋತ್ಪಲಂ।
ಬಭೂವ ಕಾಂಚನಷ್ಠೀವೀ ಯಥಾರ್ಥಂ ನಾಮ ತಸ್ಯ ತತ್॥ 12-30-24 (65964)
ತದದ್ಭುತತಮಂ ಲೋಕೇ ಪಪ್ರಥೇ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಬುಬುಧೇ ತಚ್ಚ ದೇವೇಂದ್ರೋ ವರದಾನಂ ಮನೀಷಿಣೋಃ॥ 12-30-25 (65965)
ತತಃ ಸ್ವಾಭಿಭವಾದ್ಭೀತೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಕುಮಾರಸ್ಯಾಂತರಪ್ರೇಕ್ಷೀ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತತ॥ 12-30-26 (65966)
ಚೋದಯಾಮಾಸ ತದ್ವಜ್ರಂ ದಿವ್ಯಾಸ್ರಂ ಮೂರ್ತಿಮತ್ಸ್ಥ್ರಿತಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಹೀಮಂ ತ್ವಂ ರಾಜಪುತ್ರಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-30-27 (65967)
ಪ್ರವೃದ್ಧಃ ಕಿಲ ವೀರ್ಯೇಣ ಮಾಮೇಷೋಽಭಿಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸೃಂಜಯಸ್ಯ ಸುತೋ ವಜ್ರ ಯಥೈನಂ ಪರ್ವತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-30-28 (65968)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಶಕ್ರೇಣ ವಜ್ರಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ಕುಮಾರಮಂತರಪ್ರೇಕ್ಷೀ ನಿತ್ಯಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-30-29 (65969)
ಸೃಂಜಯೋಽಪಿ ಸುತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದೇವರಾಜಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ಹೃಷ್ಟಃ ಸಾಂತಃ ಪುರೋ ರಾಜಾ ವನನಿತ್ಯೋ ಬಭೂವ ಹ॥ 12-30-30 (65970)
ತತೋ ಭಾಗೀರಥೀತೀರೇ ಕದಾಚಿನ್ನಿರ್ಜನೇ ವನೇ।
ಧಾತ್ರೀದ್ವಿತೀಯೋ ಬಾಲಃ ಸ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ಪರ್ಯಧಾವತ॥ 12-30-31 (65971)
ಪಂಚವರ್ಷಕದೇಶೀಯೋ ಬಾಲೋ ನಾಗೇಂದ್ರವಿಕ್ರಮಃ।
ಸಹಸೋತ್ಪತಿತಂ ವ್ಯಾಘ್ರಮಾಸಸಾದ ಮಹಾಬಲಂ॥ 12-30-32 (65972)
ಸ ಬಾಲಸ್ತೇನ ನಿಷ್ಪಿಷ್ಟೋ ವೇಪಮಾನೋ ನೃಪಾತ್ಮಜಃ।
ವ್ಯಸುಃ ಪಪಾತ ಮೇದಿನ್ಯಾಂ ತತೋ ಧಾತ್ರೀ ವಿಚುಕ್ರುಶೇ॥ 12-30-33 (65973)
ಹತ್ವಾ ತು ರಾಜಪುತ್ರಂ ಸ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಶಾರ್ದೂಲೋ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಮಾಯಯಾಂತರ್ಹಿತಸ್ತದಾ॥ 12-30-34 (65974)
ಧಾತ್ರ್ಯಾಸ್ತು ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರುದತ್ಯಾಃ ಪರಮಾರ್ತವತ್।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ತಂ ದೇಶಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-30-35 (65975)
ಸ ದದರ್ಶ ಶಯಾನಂ ತಂ ಗತಾಸುಂ ಪೀತಶೋಣಿತಂ।
ಕುಮಾರಂ ವಿಗತಾನಂದಂ ನಿಶಾಕರಮಿವ ಚ್ಯುತಂ॥ 12-30-36 (65976)
ಸ ತಮುತ್ಸಂಗಮಾರೋಪ್ಯ ಪರಿಪೀಡಿತವಕ್ಷಸಂ।
ಪುತ್ರಂ ರುಧಿರಸಂಸಿಕ್ತಂ ಪರ್ಯದೇವಯದಾತುರಃ॥ 12-30-37 (65977)
ತತಸ್ತಾ ಮಾತರಸ್ತಸ್ಯ ರುದತ್ಯಃ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಃ।
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ತಂ ದೇಶಂ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಸ ಸೃಂಜಯಃ॥ 12-30-38 (65978)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಸಸ್ಮಾರ ಮಾಮೇವ ಗತಮಾನಸಃ।
ತದಾಽಹಂ ಚಿಂತನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಗತವಾಂಸ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ॥ 12-30-39 (65979)
ಮಯೈತಾನಿ ಚ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಶ್ರಾವಿತಃ ಶೋಕಲಾಲಸಃ।
ಯಾನಿ ತೇ ಯದುವೀರೇಣ ಕಥಿತಾನಿ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-30-40 (65980)
ಸಂಜೀವಿತಶ್ಚಾಪಿ ಪುನರ್ವಾಸವಾನುಮತೇ ತದಾ।
ಭವಿತವ್ಯಂ ತಥಾ ತಚ್ಚ ನ ತಚ್ಛಕ್ಯಮತೋಽನ್ಯಥಾ॥ 12-30-41 (65981)
ತತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಕುಮಾರಸ್ತು ಸ್ವರ್ಣಷ್ಠೀವೀ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಪಿತೃರ್ಮಾತುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 12-30-42 (65982)
ಕಾರಯಾಮಾಸ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಪಿತರಿ ಸ್ವರ್ಗತೇ ನೃಪ।
ವರ್ಷಾಣಾಂ ಶತಮೇಕಂ ಚ ಸಹಸ್ರಂ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ॥ 12-30-43 (65983)
ತತ ಈಜೇ ಮಹಾಯಜ್ಞೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 12-30-44 (65984)
ಉತ್ಪಾದ್ಯ ಚ ಬಹೂನ್ಪುತ್ರಾನ್ಕುಲಸತಾನಕಾರಿಣಃ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಕಾಲಧರ್ಮಮುಪೇಯಿವಾನ್॥ 12-30-45 (65985)
ಸ ತ್ವಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂಜಾತಂ ಶೋಕಮೇಕಂ ನಿವರ್ತಯ।
ಯಥಾ ತ್ವಂ ಕೇಶವಃ ಪ್ರಾಹ ವ್ಯಾಮಶ್ಚ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-30-46 (65986)
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ರಾಜ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಧುರಮುದ್ವಹ।
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಪುಣ್ಯೈರ್ಮಹಾಯಜ್ಞೈರಿಷ್ಟಂ ಲೋಕಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ ॥ 12-30-47 (65987)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 30॥*
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ದ್ರೋಣಪರ್ವಣಿ ಸ್ವರ್ಣಷ್ಠೀವಿಚರಿತಮನ್ಯಾದೃಶಮತ್ರ ಪರ್ವಣಿತ್ವನ್ಯಾದೃಶಂ। 12-30-7 ಸಾಂಪ್ರತಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ॥ 12-30-12 ನ ಭವೇನ್ಮಾನುಷಕ್ಷಯಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಯೇನ ದೇವಪೀಡಾ ಮನುಷ್ಯಕ್ಷಯಶ್ಚ ನ ಭವತಿ ತತ್ತಾದೃಶಂ ವರಂ ಗೃಹಾಣೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-30-16 ದೇವರಾಜವಿಭೂತ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 031
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.31. ಅಧ್ಯಾಯಃ 031
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಂವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-31-0 (65988)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-31-0x (5396)
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತಂ ತು ರಾಜಾನಂ ಶೋಚಮಾನಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ತಪಸ್ವೀ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-31-1 (65989)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-31-2x (5397)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನಂ ಧರ್ಮೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜೀವಲೋಚನ।
ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಲೋಕಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮೋಽನುವರ್ತ್ಯತಾಂ॥ 12-31-2 (65990)
ಅನುತಿಷ್ಠಸ್ವ ತದ್ರಾಜನ್ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ಪದಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತು ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ನಿತ್ಯೋ ವೇದನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-31-3 (65991)
ತತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಪ್ರಮಾಣಾನಾಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾ॥ 12-31-4 (65992)
ತಥಾ ಯಃ ಪ್ರತಿಹಂತ್ಯಸ್ಯ ಶಾಸನಂ ವಿಷಯೇ ನರಃ।
ಸ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ವಿನಿಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿಘಾತಕಃ॥ 12-31-5 (65993)
ಪ್ರಮಾಣಮಪ್ರಮಾಣಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾನ್ಮೋಹವಶಂ ಗತಃ।
ಭೃತ್ಯೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಪುತ್ರಸ್ತಪಸ್ವೀ ವಾಽಥ ಕಶ್ಚನ॥ 12-31-6 (65994)
ಪಾಪಾನ್ಸರ್ವೈರುಪಾಯೈಸ್ತಾನ್ನಿಯಚ್ಛೇಚ್ಛಾತಯೀತ ವಾ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-31-7 (65995)
ಧರ್ಮಂ ವಿನಶ್ಯಮಾನಂ ಹಿ ಯೋ ನ ರಕ್ಷೇತ್ಸ ಧರ್ಮಹಾ।
ತೇ ತ್ವಯಾ ಧರ್ಮಹಂತಾರೋ ನಿಹತಾಃ ಸಪದಾನುಗಾಃ॥ 12-31-8 (65996)
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ತ್ವಂ ಕಿಂನು ಶೋಚಸಿ ಪಾಂಡವ।
ರಾಜಾ ಹಿ ಹನ್ಯಾದ್ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-31-9 (65997)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-31-10x (5398)
ನ ತೇಽತಿಶಂಕೇ ವಚನಂ ಯದ್ಬ್ರವೀಷಿ ತಪೋಧನ।
ಅಪರೋಕ್ಷೋ ಹಿ ತೇ ಧರ್ಮಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿದಾಂ ವರ॥ 12-31-10 (65998)
ಮಯಾ ತ್ವವಧ್ಯಾ ಬಹವೋ ಘಾತಿತಾ ರಾಜ್ಯಕಾರಣಾತ್।
ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಂದಹಂತಿ ಚ ಪಚಂತಿ ಚ॥ 12-31-11 (65999)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-31-12x (5399)
ಈಶ್ವರೋ ವಾ ಭವೇತ್ಕರ್ತಾ ಪುರುಷೋ ವಾಽಪಿ ಭಾರತ।
ಹಠೋ ವಾ ವರ್ತತೇ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಜಂ ವಾ ಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-31-12 (66000)
ಈಶ್ವರೇಣ ನಿಯುಕ್ತೋ ಹಿ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ಚ ಭಾರತ।
ಕುರುತೇ ಪುರುಷಃ ಕರ್ಮ ಫಲಮೀಶ್ವರಗಾಮಿ ತತ್॥ 12-31-13 (66001)
ಯಥಾಹಿ ಪುರುಷಶ್ಛಿಂದ್ಯಾದ್ವೃಕ್ಷಂ ಪರಶುನಾ ವನೇ।
ಛೇತ್ತುರೇವ ಭವೇತ್ಪಾಪಂ ಪರಶೋರ್ನ ಕಥಂಚನ॥ 12-31-14 (66002)
ಅಥವಾ ತದುಪಾದಾನಾತ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ।
ದಂಡಶಸ್ತ್ರಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಪುರುಷೇ ತನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-31-15 (66003)
ನ ಚೈತದಿಷ್ಟಂ ಕೌಂತೇಯ ಯದನ್ಯೇನ ಕೃತಂ ಫಲಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದಿತಿ ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಈಶ್ವರೇ ತನ್ನಿವೇಶಯ॥ 12-31-16 (66004)
ಅಥಾಪಿ ಪುರುಷಃ ಕರ್ತಾ ಕರ್ಮಣೋಃ ಶುಭಪಾಪಯೋಃ।
ನ ಪರೋ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಮಾದೇವಮಪ್ಯಶುಭಂ ಕುತಃ॥ 12-31-17 (66005)
ನ ಹಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಕ್ವಚಿದ್ರಾಜಂದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತತೇ।
ದಂಡಶಸ್ತ್ರಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಪುರುಷೇ ತನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-31-18 (66006)
ಯದಿ ವಾ ಮನ್ಯಸೇ ರಾಜನ್ಹತಮೇಕಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಏವಮಪ್ಯಶುಭಂ ಕರ್ಮ ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-31-19 (66007)
ಅಥಾಭಿಪತ್ತಿರ್ಲೋಕಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ।
ಅಭಿಪನ್ನಮಿದಂ ಲೋಕೇ ರಾಜ್ಞಾಮುದ್ಯತದಂಡನಂ॥ 12-31-20 (66008)
ತಥಾಪಿ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಮಾವರ್ತಂತಿ ಭಾರತ।
ಶುಭಾಶುಭಫಲಂ ಚೈತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-31-21 (66009)
ಏವಂ ಪಶ್ಯ ಶುಭಾದೇಶಂ ಕರ್ಮಣಸ್ತತ್ಫಲಂ ಧ್ರುವಂ।
ತ್ಯಜ ತ್ವಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಮೈವಂ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾ॥ 12-31-22 (66010)
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಸಾಪವಾದೇಽಪಿ ಭಾರತ।
ಏವಮಾತ್ಮಪರಿತ್ಯಾಗಸ್ತವ ರಾಜನ್ನ ಶೋಭನಃ॥ 12-31-23 (66011)
ವಿಹಿತಾನಿ ಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಶರೀರವಾಂಸ್ತಾನಿ ಕುರ್ಯಾದಶರೀರಃ ಪರಾಭವೇತ್॥ 12-31-24 (66012)
ತದ್ರಾಜಂಜೀವಮಾನಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಕೃತ್ವಾ ತು ಪ್ರೇತ್ಯ ತಪ್ತಾಽಸಿ ಭಾರತ॥ 12-31-25 (66013)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-31-26x (5400)
ಹತಾಃ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಶ್ಚ ಭ್ರಾತರಃ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಶ್ವಶುರಾ ಗುರವಶ್ಚೈವ ಮಾತುಲಾಶ್ಚ ಪಿತಾಮಹಾಃ॥ 12-31-26 (66014)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಂಬಂಧಿಸುಹೃದಸ್ತಥಾ।
ವಯಸ್ಯಾ ಭಾಗಿನೇಯಾಶ್ಚ ಜ್ಞಾತಯಶ್ಚ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-31-27 (66015)
ಬಹವಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರಾ ನಾನಾದೇಶಸಮಾಗತಾಃ।
ಘಾತಿತಾ ರಾಜ್ಯಲುಬ್ಧೇನ ಮಯೈಕೇನ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-31-28 (66016)
ತಾಂಸ್ತಾದೃಶಾನಹಂ ಹತ್ವಾ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾನ್ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ।
ಅಸಕೃತ್ಸೋಮಪಾನ್ವೀರಾನ್ಕ್ರಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ತಪೋಧನ॥ 12-31-29 (66017)
ದಹ್ಯಾಂಯನಿಶಮದ್ಯಾಪಿ ಚಿಂತಯಾನಃ ಪುನ ಪುನಃ।
ಹೀನಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಸಿಂಹೈಸ್ತೈಃ ಶ್ರೀಮದ್ಭಿಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ॥ 12-31-30 (66018)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ಞಾತಿವಧಂ ಘೋರಂ ಹತಾಂಶ್ಚ ಶತಶಃ ಪರಾನ್।
ಕೋಟಿಶಶ್ಚ ನರಾನನ್ಯಾನ್ಪರಿತಪ್ಯೇ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-31-31 (66019)
ಕಾ ನು ತಾಸಾಂ ವರಸ್ತ್ರೀಣಾಮವಸ್ಥಾಽದ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವಿಹೀನಾನಾಂ ತು ತನಯೈಃ ಪತಿಭಿರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಸ್ತಥಾ॥ 12-31-32 (66020)
ಅಸ್ಮಾನಂತಕರಾನ್ಘೋರಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ವೃಷ್ಣಿಸಂಹತಾನ್।
ಆಕ್ರೋಶಂತ್ಯಃ ಕೃಶಾ ದೀನಾಃ ಪ್ರಪತಿಷ್ಯಂತಿ ಭೂತಲೇ॥ 12-31-33 (66021)
ಅಪಶ್ಯಂತ್ಯಃ ಪಿತೄನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಪತೀನ್ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಾಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ಯಮಕ್ಷಯಂ॥ 12-31-34 (66022)
ವತ್ಸಲತ್ವಾದ್ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ರ ಯೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಸಯಃ।
ವ್ಯಕ್ತಂ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಃ ಸ್ತ್ರೀವಧಂ ವಯಂ॥ 12-31-35 (66023)
ತೇ ವಯಂ ಸುಹೃದೋ ಹತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಮನಂತಕಂ।
ನಕರೇ ನಿಪತಿಷ್ಯಾಮೋ ಹ್ಯಧಃ ಶಿರಸ ಏವ ಹ॥ 12-31-36 (66024)
ಶರೀರಾಣಿ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಾಮಸ್ತಪಸೋಗ್ರೇಣ ಸತ್ತಮ।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ವಿಶೇಷಂ ತ್ವಮಥಾಚಕ್ಷ್ವ ಪಿತಾಮಹ॥ ॥ 12-31-37 (66025)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 31॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-31-7 ಶಾತಯೀತ ಮಾರೇಯತ್॥ 12-31-11 ಮೇ ಮಾಂ॥ 12-31-12 ನಾಪರೋ ವರ್ತತೇ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಜಂ ವಾ ಫಲಂ ನೃಷು। ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-31-15 ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ ಪರಶೋರುಪಾದಾತಾ। ಏವಂ ತರ್ಹಿ ವಿನ ಪರಶೋರ್ದಂಡಃ ಶಸ್ತ್ರಂ ಪರಶುಶ್ಚ ಕೃತಸ್ತಮೇವ ಪಾಪಂ ಕರ್ತೃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಥಮಪ್ರಯೋಜ್ಯತ್ವಾತ್। ಪುರುಷೇ ಉಪಾದಾತರಿ ತನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಜಘನ್ಯತ್ವಾತ್॥ 12-31-16 ಯದಿ ಚೈತನ್ನೇಷ್ಟಂ ಏತತ್ಕಿಂ ಯದನ್ಯೇನ ಪ್ರಹರ್ತ್ರಾ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಶಸ್ತ್ರಕರ್ತಾ ಆಪ್ನುಯಾದಿತಿ। ತರ್ಹಿ ಜಘನ್ಯಪ್ರಯೋಜ್ಯೇ ತ್ವಯ್ಯಪಿ ಪಾಪಾಭಾವಾದೀಶ್ವರೇ ಏವ ತನ್ನಿವೇಶಯ॥ 12-31-18 ಯತಃ ಕಶ್ಚಿದಪಿ ದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರತ್ಯದ್ದ್ವಷ್ಟಸ್ಯ ಪ್ರತಿಕೂಲೋ ಭೂತ್ವಾವಶ್ಯಂಭಾವಿನಃ ಕರ್ಮಣಃ ಸಕಾಶಾನ್ನ ನಿವರ್ತತೇ। ದೈವಸ್ಯ ದುರ್ಲಙಘ್ಯತ್ವಾದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-31-20 ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ ಸುಖ ದುಃಖಯೋಃ ಅಭಿಪತ್ತಿರುಪಪತ್ತಿಃ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸಾಚ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವಂತರೇಣ ನ ಘಟತೇ ತೌಚ ಶಾಸ್ತ್ರೈಕಗಂಯಾವಿತಿ ಚೇದ್ರಾಜ್ಞಾಮುದ್ಯತದಂಡನಮುದ್ಧತದಮನಂ ಲೋಕೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚೋಪಪನ್ನತರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-31-23 ಸಾಪವಾದೇ ನಿಂದ್ಯೇಽಪಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 032
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.32. ಅಧ್ಯಾಯಃ 032
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುದ್ಧೇ ರಾಜ್ಞಾಂ ಹನನೇನ ಪಾಪಶಂಕಯಾ ವಿಷೀದಂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸೇನ ತತ್ತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮವಿಧಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-32-0 (66026)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-32-0x (5401)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತದಾ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ನಿಪುಣಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಋಷಿಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಪಾಂಡವಂ॥ 12-32-1 (66027)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-32-2x (5402)
ಮಾ ವಿಷಾದಂ ಕೃಥಾ ರಾಜನ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುಸ್ಮರನ್।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಹತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ॥ 12-32-2 (66028)
ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಶ್ರಿಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚ ಮಬದ್ಯಶಃ।
ಕೃತಾಂತವಿಧಿಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಲೇನ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ॥ 12-32-3 (66029)
ನೃ ತ್ವಂ ಹಂತಾ ನ ಭೀಮೋಽಯಂ ನಾರ್ಜುನೋ ನ ಯಮಾವಪಿ।
ಕಾಲಃ ಪರ್ಯಾಯಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಾಣಾನಾದತ್ತ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-32-4 (66030)
ನ ತಸ್ಯ ಮಾತಾಪಿತರೌ ನಾನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಹಿ ಕಶ್ಚನ।
ಕರ್ಮಸಾಕ್ಷೀ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಯಸ್ತೇನ ಕಾಲೇನ ಸಂಹೃತಾಃ॥ 12-32-5 (66031)
ಹೇತುಮಾತ್ರಮಿದಂ ತಸ್ಯ ವಿಹಿತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯದ್ಧಂತಿ ಭೂತೈರ್ಭೂತಾನಿ ತದಸ್ಮೈ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ॥ 12-32-6 (66032)
ಕರ್ಮ ಮೂರ್ತ್ಯಾತ್ಮಕಂ ವಿದ್ಧಿ ಸಾಕ್ಷಿಣಂ ಶುಭಪಾಪಯೋಃ।
ಸುಖದುಃಖಗುಣೋದರ್ಕಂ ಕಾಲಂ ಕಾಲಫಲಪ್ರದಂ॥ 12-32-7 (66033)
ತೇಷಾಮಪಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪರಿಚಿಂತಯ।
ವಿನಾಶಹೇತುಕಾನಿ ತ್ವಂ ಯೈಸ್ತೈ ಕಾಲವಶಂ ಗತಾಃ॥ 12-32-8 (66034)
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಿಯತವ್ರತಶೀಲತಾಂ।
ಯದಾ ತ್ವಮೀದೃಶಂ ಕರ್ಮ ವಿಧಿನಾಽಽಕ್ರಂಯ ಕಾರಿತಃ॥ 12-32-9 (66035)
ತ್ವಷ್ಟ್ರೇವ ವಿಹಿತಂ ಯಂತ್ರಂ ಯಥಾ ಚೇಷ್ಟಯಿತುರ್ವಶೇ।
ಕರ್ಮಣಾ ಕಾಲಯುಕ್ತೇನ ತಥೇದಂ ಭ್ರಾಂಯತೇ ಜಗತ್॥ 12-32-10 (66036)
ಪುರುಷಸ್ಯ ಹಿ ದೃಷ್ಟ್ವೇಮಾಮುತ್ಪತ್ತಿಮನಿಮಿತ್ತತಃ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ವಿನಾಶಂ ಚ ಶೋಕಹರ್ಷಾವನರ್ಥಕೌ॥ 12-32-11 (66037)
ವ್ಯಲೀಕಮಪಿ ಯತ್ತ್ವತ್ರ ಚಿತ್ತವೈತಂಸಿಕಂ ತವ।
ತದರ್ಥಮಿಷ್ಯತೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತದಾಚರ॥ 12-32-12 (66038)
ಇದಂ ತು ಶ್ರೂಯತೇ ಪಾರ್ಥ ಯುದ್ಧೇ ದೇವಾಸುರೇ ಪುರಾ।
ಅಸುರಾ ಭ್ರಾತರೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ದೇವಾಶ್ಚಾಪಿ ಯವೀಯಸಃ॥ 12-32-13 (66039)
ತೇಷಾಮಪಿ ಶ್ರೀನಿಮಿತ್ತಂ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಃ।
ಯುದ್ಧಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಭವತ್ಕಿಲ॥ 12-32-14 (66040)
ಏಕಾರ್ಣವಾಂ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ವಾ ರುಧಿರೇಣ ಪರಿಪ್ಲುತಾಂ।
ಜಘ್ನುರ್ದೈತ್ಯಾಂಸ್ತಥಾ ದೇವಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಚಾಭಿಲೇಭಿರೇ॥ 12-32-15 (66041)
ತಥೈವ ಪೃಥಿವೀಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಸಂಶ್ರಿತಾ ದಾನವಾನಾಂ ವೈ ಸಾಹ್ಯಾರ್ಥಂ ದರ್ಪಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-32-16 (66042)
ಶಾಲಾವೃಕಾ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಾಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ।
ಅಷ್ಟಾಶೀತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ತೇ ಚಾಪಿ ವಿಬುರ್ಧೈರ್ಹತಾಃ॥ 12-32-17 (66043)
ಧರ್ಮವ್ಯುಚ್ಛಿತ್ತಿಮಿಚ್ಛತೋ ಯೇಽಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರವರ್ತಕಾಃ।
ಹಂತವ್ಯಾಸ್ತೇ ದುರಾತ್ಮಾನೋ ದೇವೈರ್ದೈತ್ಯಾ ಇವೋಲ್ವಣಾಃ॥ 12-32-18 (66044)
ಏಕಂ ಹತ್ವಾ ಯದಿ ಕುಲೇ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಸ್ಯಾದನಾಮಯಂ।
ಕುಲಂ ಹತ್ವಾ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಚ ನ ತದ್ವೃತ್ತೋಪಘಾತಕಂ॥ 12-32-19 (66045)
ಅಧರ್ಮರೂಪೋ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಕಶ್ಚಿದಸ್ತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಧರ್ಮರೂಪೋ ಹ್ಯಧರ್ಮಶ್ಚ ತಚ್ಚ ಜ್ಞೇಯಂ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ॥ 12-32-20 (66046)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಸ್ತಂಭಯಾತ್ಮಾನಂ ಶ್ರುತವಾನಸಿ ಪಾಂಡವ।
ದೇವೈಃ ಪೂರ್ವಗತಂ ಮಾರ್ಗಮನುಯಾತೋಽಸಿ ಭಾರತ॥ 12-32-21 (66047)
ನ ಹೀದೃಶಾ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ನರಕಂ ಪಾಂಡವರ್ಷಭ।
ಭ್ರಾತೄನಾಶ್ವಾಸಯೈತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಸುಹೃದಶ್ಚ ಪರಂತಪ॥ 12-32-22 (66048)
ಯೋ ಹಿ ಪಾಪಸಮಾರಂಭೇ ಕಾರ್ಯೇ ತದ್ಭಾವಭಾವಿತಃ।
ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ತಥೈವ ಸ್ಯಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಚ ನಿರಪತ್ರಪಃ॥ 12-32-23 (66049)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತತ್ಕಲುಷಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಸ್ತಮಿತಿ ಶಬ್ದಿತಂ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ನ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಹ್ರಾಸೋ ವಾ ಪಾಪಕರ್ಮಣಃ॥ 12-32-24 (66050)
ತ್ವಂ ತು ಶುಕ್ಲಾಭಿಜಾತೀಯಃ ಪರದೋಷೇಣ ಕಾರಿತಃ।
ಅನಿಚ್ಛಮಾನಃ ಕರ್ಮೇದಂ ಕೃತ್ವಾ ಚ ಪರಿತಪ್ಯಸೇ॥ 12-32-25 (66051)
ಅಶ್ವಮೇಧೋ ಮಹಾಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮುದಾಹೃತಂ।
ತಮಾಹರ ಮಹಾರಾಜ ವಿಪಾಪ್ಮೈವಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-32-26 (66052)
ಮರುದ್ಭಿಃ ಸಹ ಜಿತ್ವಾಽರೀನ್ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಏಕೈಕಂ ಕ್ರತುಮಾಹೃತ್ಯ ಶತಕೃತ್ವಃ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-32-27 (66053)
ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಜಿತಸ್ವರ್ಗೋ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸುಖೋದಯಾನ್।
ಮರುದ್ಗಣೈರ್ವೃತಃ ಶಕ್ರಃ ಶುಶುಭೇ ಭಾಸಯಂದಿಶಃ॥ 12-32-28 (66054)
ಸ್ವರ್ಗೇ ಲೋಕೇ ಮಹೀಯಂತಮಪ್ಸರೋಭಿಃ ಶಚೀಪತಿಂ।
ಋಷಯಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತೇ ದೇವಾಶ್ಚ ವಿಬುಧೇಶ್ವರಂ॥ 12-32-29 (66055)
ಸೇಯಂ ತ್ವಾಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ವಸುಂಧರಾ।
ನಿರ್ಜಿತಾಶ್ಚ ಮಹೀಪಾಲಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ತ್ವಯಾಽನಧ॥ 12-32-30 (66056)
ತೇಷಾಂ ಪುರಾಣಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಗತ್ವಾ ರಾಜನ್ಸುಹೃದ್ವೄತಃ।
ಭ್ರಾತೄನ್ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸ್ವೇಸ್ವೇ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷೇಚಯ॥ 12-32-31 (66057)
ಬಾಲಾನಪಿ ಚ ಗರ್ಭಸ್ಥಾನ್ಸಾಂತ್ವೇನ ಸಮುದಾಚರನ್।
ರಂಜಯನ್ಪ್ರಕೃತೀಃ ಸರ್ವಾಃ ಪರಿಪಾಹಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-32-32 (66058)
ಕುಮಾರೋ ನಾಸ್ತಿ ಯೇಷಾಂ ಚ ಕನ್ಯಾಸ್ತತ್ರಾಭಿಷೇಚಯ।
ಕಾಮಾಶಯೋ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀವರ್ಗಃ ಶೋಕಮೇವಂ ಪ್ರಹಾಸ್ಯಸಿ॥ 12-32-33 (66059)
ಏವಮಾಶ್ವಾಸನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಭಾರತ।
ಯಜಸ್ವ ವಾಜಿಮೇಧೇನ ಯಥೇಂದ್ರೋ ವಿಜಯೀ ಪುರಾ॥ 12-32-34 (66060)
ಅಶೋಚ್ಯಾಸ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ।
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿರ್ಗತಾ ನಾಶಂ ಕೃತಾಂತಬಲಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-32-35 (66061)
ಅವಾಪ್ತಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸ್ತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮಕಂಟಕಂ।
ರಕ್ಷ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರೇಯಾನ್ಯಃ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವಿಕಃ॥ ॥ 12-32-36 (66062)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 32॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-32-3 ಕೃತಾಂತವಿಧಿಃ ಪರಪ್ರಾಜಹರಣಂ ತೇನ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ। ಸ್ವಾಪರಾಧೇನೈವ ಹತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-32-6 ಇದಂ ಯುಕ್ಷಂ। ಅಸ್ಮೈ ಅಸ್ಯ ಐಶ್ವರಂ ನಿಯಂತೃತ್ವಂ॥ 12-32-11 ಉತ್ಪತ್ತಿವದ್ವಿನಾಶೋಽಪಿ ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ಏವೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-32-12 ಚಿತ್ತವೈತಂಸಿಕಂ ಚಿತ್ತಬಂಧನಂ ತದರ್ಥಂ ತನ್ನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ॥ 12-32-13 ಯವೀಯಸಃ ಯವೀಯಾಂಸಃ॥ 12-32-14 ಸಮುಚ್ಛ್ರಯೋ ವಿರೋಧಃ॥ 12-32-16 ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ಸನ್ನದ್ಧಾಃ। ಸಾಹ್ಯಾರ್ಥಂ ಸಾಹಾಯ್ಯಾರ್ಥಂ॥ 12-32-19 ತತ್ ಏಕಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ವಾ ಹನನಂ ವೃತ್ತೋಪಘಾತಕಂ ಧರ್ಮನಾಶಕಂ ನ ಭವತಿ॥ 12-32-23 ತದ್ಭಾವಭಾವಿತಃ ಪಾಪಭಾವನಾಂ ಗತಃ। ಕುರ್ವನ್ಪಾಪಮಿತಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-32-24 ತಸ್ಯ ಅಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಿನೋ ನಿರ್ಲಜ್ಜಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಾ ತೇನ ಪಾಪಹ್ರಾಸೋ ವಾ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-32-25 ಪರದೋಷೇಣ ದುರ್ಯೋಧನದೋಷೇಣ॥ 12-32-29 ಮಹೀಯಂತಂ ಮಹೀಯಮಾನಂ॥ 12-32-33 ಕಾಮಾಃ ಆಶೇರತೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಾಮಾಶಯಃ। ಪೂರ್ಣಕಾಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 033
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.33. ಅಧ್ಯಾಯಃ 033
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಪ್ರಯೋಜಕಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಾಂ ಚ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-33-0 (66063)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-33-0x (5403)
ಕಾನಿ ಕೃತ್ವೇಹ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ನರಃ।
ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ತತ್ರ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-33-1 (66064)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-33-2x (5404)
ಅಕುರ್ವನ್ವಿಹಿತಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಾನಿ ಚಾಚರನ್।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ಹ್ಯೇವಂ ನರೋ ಮಿಥ್ಯಾಽನುವರ್ತಯನ್॥ 12-33-2 (66065)
ಸೂರ್ಯೇಣಾಭ್ಯುದಿತೋ ಯಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಭವತ್ಯುತ।
ತಥಾ ಸೂರ್ಯಾಭಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಕುನಖೀ ಶ್ಯಾವದನ್ನಪಿ॥ 12-33-3 (66066)
ಪರಿವಿತ್ತಿಃ ಪರಿವೇತ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮೇಜ್ಯಾಯಾಶ್ಚ ದೂಷಕಃ।
ದಿಧಿಷೂಪತಿಸ್ತಥಾ ಯಃ ಸ್ಯಾದಗ್ರೇದಿಧಿಷುರೇವ ಚ॥ 12-33-4 (66067)
ಅವಕೀರ್ಣೀ ಭವೇದ್ಯಶ್ಚ ದ್ವಿಜಾತಿವಧಕಸ್ತಥಾ।
ಅತೀರ್ಥೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ಯಾಗೀ ತೀರ್ಥೇ ಚಾಪ್ರತಿಪಾದಕಃ॥ 12-33-5 (66068)
ಗ್ರಾಮಯಾಜೀ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಮಾಂಸಸ್ಯ ಪರಿವಿಕ್ರಯೀ।
ಯಶ್ಚಾಗ್ನೀನಪವಿಧ್ಯೇತ ತಥೈವ ಬ್ರಹ್ಮವಿಕ್ರಯೀ॥ 12-33-6 (66069)
ಶೂದ್ರಸ್ತ್ರೀವಧಕೋ ಯಶ್ಚ ಪೂರ್ವಃ ಪೂರ್ವಸ್ತು ಗರ್ಹಿತಃ।
ವೃಥಾ ಪಶುಸಮಾಲಂಭೀ ವನದಾಹಸ್ಯ ಕಾರಕಃ॥ 12-33-7 (66070)
ಅನೃತೇನೋಪವರ್ತೀ ಚ ಪ್ರತಿಷೇದ್ಧಾ ಗುರೋಸ್ತಥಾ।
`ಸ್ವದತ್ತಸ್ಯಾಪಹರ್ತಾ ಚ ಪರದತ್ತನಿರೋಧಕಃ॥ 12-33-8 (66071)
ವಾಗ್ದತ್ತಂ ಚ ಮನೋದತ್ತಂ ಧಾರಾದತ್ತಂ ಚ ಯೋ ಹರೇತ್।
ಪಾಕಭೇದೇನ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಭುಂಜಾನಸ್ಯಾಪ್ಯನಾದರಃ॥ 12-33-9 (66072)
ಸ್ವಜನೈಃ ಕಲಹಂ ಚೈವ ಆಶ್ರಿತಾನಾಮರಕ್ಷಣಂ। '
ಏತಾನ್ಯೇನಾಂಸಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವ್ಯುತ್ಕ್ರಾಂತಸಮಯಶ್ಚ ಯಃ॥ 12-33-10 (66073)
ಅಕಾರ್ಯಾಣಿ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾನಿ ತಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಲೋಕವೇದವಿರುದ್ಧಾನಿ ತಾನ್ಯೇಕಾಗ್ರಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-33-11 (66074)
ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಪರಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ಕ್ರಿಯಾ।
ಅಯಾಜ್ಯಯಾಜನಂ ಚೈವ ತಥಾಽಭಕ್ಷ್ಯಸ್ಯ ಭಕ್ಷಣಂ॥ 12-33-12 (66075)
ಶರಣಾಗತಸಂತ್ಯಾಗೋ ಭೃತ್ಯಸ್ಯಾಭರಣಂ ತಥಾ।
ರಸಾನಾಂ ವಿಕ್ರಯಶ್ಚಾಪಿ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿವಧಸ್ತಥಾ॥ 12-33-13 (66076)
ಆಧಾನಾದೀನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಶಕ್ತಿಮಾನ್ನ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಅಪ್ರಯಚ್ಛಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ನಿತ್ಯದೇಯಾನಿ ಭಾರತ॥ 12-33-14 (66077)
ದಕ್ಷಿಣಾನಾಮದಾನಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾಭಿಮರ್ಶನಂ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಧರ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-33-15 (66078)
ಪಿತ್ರಾ ವಿವದತೇ ಪುತ್ರೋ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾದ್ಗುರುತಲ್ಪಗಃ।
ಅಪ್ರಜಾಯನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಭವತ್ಯಧಾರ್ಮಿಕೋ ನರಃ॥ 12-33-16 (66079)
ಉಕ್ತಾನ್ಯೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ವಿಸ್ತರೇಣೇತರೇಣ ಚ॥ 12-33-17 (66080)
ಯಾನಿ ಕುರ್ವನ್ನಿಕುರ್ವಂಶ್ಚ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ನರಃ।
ಏತಾನ್ಯೇವ ತು ಕರ್ಮಾಣಿ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಮಾನವೈಃ।
ಯೇಷುಯೇಷು ನಿಮಿತ್ತೇಷು ನ ಲಿಪ್ಯಂತೇಽಥ ತಾಞ್ಶೃಣು॥ 12-33-18 (66081)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಮಾಯಾಂತಮಪಿ ವೇದಾಂತಗಂ ರಣೇ।
ಜಿಘಾಂಸಂತಂ ಜಿಘಾಂಸೀಯಾನ್ನ ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಭವೇತ್॥ 12-33-19 (66082)
ಇತಿ ಚಾಪ್ಯತ್ರ ಕೌಂತೇಯ ಮಂತ್ರೋ ವೇದೇಷು ಪಠ್ಯತೇ।
ವೇದಪ್ರಮಾಣವಿಹಿತಂ ಧರ್ಮಂ ಚ ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-33-20 (66083)
ಅಪೇತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವೃತ್ತಾದ್ಯೋ ಹನ್ಯಾದಾತತಾಯಿನಂ।
ನ ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಸ ಸ್ಯಾನ್ಮನ್ಯುಸ್ತನ್ಮನ್ಯುಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-33-21 (66084)
ಪ್ರಾಣಾತ್ಯಯೇ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಾದಾಚರನ್ಮದಿರಾಮಪಿ।
ಆದೇಶಿತೋ ಧರ್ಮಪರೈಃ ಪುನಃ ಸಂಸ್ಕಾರಮರ್ಹತಿ॥ 12-33-22 (66085)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕೌಂತೇಯಾಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷಣಂ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿಧಾನೇನ ಸರ್ವಮೇತೇನ ಶುದ್ಧ್ಯತಿ॥ 12-33-23 (66086)
ಗುರುತಲ್ಪಂ ಹಿ ಗುರ್ವರ್ಥಂ ನ ದೂಷಯತಿ ಮಾನವಂ।
ಉದ್ದಾಲಕಃ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ಜನಯಾಮಾಸ ಶಿಷ್ಯತಃ॥ 12-33-24 (66087)
ಸ್ತೇಯಂ ಕುರ್ವಂಶ್ಚ ಗುರ್ವರ್ಥಮಾಪತ್ಸು ನ ನಿಷಿಧ್ಯತೇ।
ಬಹುಶಃ ಕಾಮಕಾರೇಣ ನ ಚೇದ್ಯಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-33-25 (66088)
ಅನ್ಯತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವೇಭ್ಯ ಆದದಾನೋ ನ ದುಷ್ಯತಿ।
ಸ್ವಯಮಪ್ರಾಶಿತಾ ಯಶ್ಚ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-33-26 (66089)
ಪ್ರಾಣತ್ರಾಣೇಽನೃತಂ ವಾಚ್ಯಮಾತ್ಮನೋ ವಾ ಪರಸ್ಯ ಚ।
ಗುರ್ವರ್ಥೇ ಸ್ತ್ರೀಷು ಚೈವ ಸ್ಯಾದ್ವಿವಾಹಕರಣೇಷು ಚ॥ 12-33-27 (66090)
ನಾವರ್ತತೇ ವ್ರತಂ ಸ್ವಪ್ನೇ ಶುಕ್ರಮೋಕ್ಷೇ ಕಥಂಚನ।
ಆಜ್ಯಹೋಮಃ ಸಮಿದ್ಧೇಽಗ್ನೌ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-33-28 (66091)
ಪಾರಿವಿತ್ತ್ಯಂ ತು ಪತಿತೇ ನಾಸ್ತಿ ಪ್ರವ್ರಜಿತೇ ತಥಾ।
ಭಿಕ್ಷಿತೇ ಪಾರದಾರ್ಯಂ ಚ ತದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ನ ದೂಷಕಂ॥ 12-33-29 (66092)
ವೃಥಾ ಪಶುಸಮಾಲಂಭಂ ನೈವ ಕುರ್ಯಾನ್ನ ಕಾರಯೇತ್।
ಭ್ರನುಗ್ರಹಃ ಪಶೂನಾಂ ಹಿ ಸಂಸ್ಕಾರೋ ವಿಧಿನೋದಿತಃ॥ 12-33-30 (66093)
ಅನರ್ಹೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ದತ್ತಮಜ್ಞಾನಾತ್ತನ್ನ ದೂಷಕಂ।
ಸತ್ಕಾರಾಣಾಂ ತಥಾ ತೀರ್ಥೇ ನಿತ್ಯಂ ವಾ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 12-33-31 (66094)
ಸ್ತ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾಪಚಾರಿಣ್ಯಾ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಸ್ಯಾದದೂಷಿಕಾ।
ಅಪಿ ಸಾ ಪೂಯತೇ ತೇನ ನ ತು ಭರ್ತಾ ಪ್ರದುಷ್ಯತಿ॥ 12-33-32 (66095)
ತತ್ತ್ವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ಸೋಮಸ್ಯ ವಿಕ್ರಯಃ ಸ್ಯಾದದೋಷವಾನ್।
ಅಸಮರ್ಥಸ್ಯ ಭೃತ್ಯಸ್ಯ ವಿಸರ್ಗಃ ಸ್ಯಾದದೋಷವಾನ್॥ 12-33-33 (66096)
ವನದಾಹೋ ಗವಾಮರ್ಥೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೋ ನ ದೂಷಕಃ।
ಉಕ್ತಾನ್ಯೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಯಾನಿ ಕುರ್ವನ್ನ ದುಷ್ಯತಿ॥ 12-33-34 (66097)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಸ್ತರೇಣೈವ ಭಾರತ।
`ಯಾನಿ ಕೃತ್ವಾ ನರಃ ಪೂತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ॥' ॥ 12-33-35 (66098)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 33॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-33-1 ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೇಽಧಿಕ್ರಿಯತೇ॥ 12-33-2 ಮಿಥ್ಯಾನುವರ್ತಯನ್ಕಾಪಟ್ಯಂ ಚರನ್॥ 12-33-4 ಅನೂಢೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ಊಢವಾನ್ ಕನಿಷ್ಠಃ ಪರಿವೇತ್ತಾ। ಪರಿವಿತ್ತಿಃ ಪೂರ್ವಜಃ। ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಮನೂಢಾಯಾಂ ಕನಿಷ್ಠಾಮೂಢವಾನಗ್ರೇದಿಧಿಷುಃ। ದಿಧಿಷೂಪತಿಸ್ತು ಕನಿಷ್ಠಾವಿವಾಹೋತ್ತರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಢವಾನ್॥ 12-33-5 ಅಬಕೀರ್ಣಾಂ ನಷ್ಟವ್ರತಃ। ಅತೀರ್ಥೇ ಅಪಾತ್ರೇ ತ್ಯಾಗೀ ದಾತಾ॥ 12-33-6 ಅಪವಿಧ್ಯೇತ ತ್ಯಜೇತ್। ಬ್ರಹ್ಮವಿಕ್ರಯೀ ಭೃತಕಾಧ್ಯಾಪಕಃ॥ 12-33-14 ನಿತ್ಯದೇಯಾನಿ ಗೋಗ್ರಾಸಾದೀನಿ॥ 12-33-16 ಅಪ್ರಜಾಯನ್ ಧರ್ಮಪತ್ನ್ಯಾಂ ಕಾಲೇ ಮೈಥುನಮಕುರ್ವನ್॥ 12-33-17 ಇತರೇಣ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ॥ 12-33-19 ಜಿಘಾಂಸೀ ಹಂತುಮಿಚ್ಛಾವಾನ್। ಇಯಾತ್ ಗಚ್ಛೇತ್॥ 12-33-20 ಮಂತ್ರೋ ಮನ್ಯುರಕಾರ್ಷೀನ್ನಮೋನಂ ಇತ್ಯಾದಿರ್ಮನ್ಯವೇ ಸ್ವಾಹೇತ್ಯಂತಃ॥ 12-33-21 ಮನ್ಯುಃ ಕ್ರೋಧಃ ತನ್ಮನ್ಯುಂ ಶತ್ರೋಃ ಕ್ರೋಧಂ ಪ್ರತಿ ಋಚ್ಛತಿ ಗಚ್ಛತಿ। ಕ್ರೋಧ ಏವ ತಂ ಪ್ರತೀಪೀಭೂಯ ಪರಶರೀರದ್ವಾರಾ ಹಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-33-22 ಆದೇಶಿತ ಉಪದಿಷ್ಟಃ॥ 12-33-24 ಗುರ್ವರ್ಥಂ ಗುರ್ವಾಜ್ಞಯಾ॥ 12-33-26 ಸ್ವಯ ಪ್ರಕಾಶಿತೋ ಯಶ್ಚ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-33-28 ವ್ರತಂ ನಾವರ್ತತೇ ಪುನರುಪನಯನಂ ನ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಆಜ್ಯಹೋಮಃ ಪುನರ್ಮಾಮೈತ್ವಿಂದ್ರಿಯಮಿತಿ ಮಂತ್ರೇಣ॥ 12-33-29 ವತಿಪ್ತೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠಭ್ರಾತರಿ। ಭಿಕ್ಷಿತೇ ಧರ್ಮಾರ್ಥಮಪಿ ರೇತಃ ಸಿಂಚೇತಿ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇ ಸತಿ॥ 12-33-30 ಪಶೂನಾಮನುಗ್ರಹಃ ಅಹಿಂಸನಂ ಸಂಸ್ಕಾರಃ ಪಾವಿತ್ರ್ಯಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 034
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.34. ಅಧ್ಯಾಯಃ 034
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಾಪಾನಾಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-34-0 (66099)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-34-0x (5405)
ತಪಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚೈವ ಪ್ರದಾನೇನ ಚ ಭಾರತ।
ಪುನಾತಿ ಪಾಪಂ ಪುರುಷಃ ಪೂತಶ್ಚೇನ್ನ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-34-1 (66100)
ಏಕಕಾಲಂ ತು ಭುಂಜಾನಶ್ಚರನ್ಭೈಕ್ಷಂ ಸ್ವಕರ್ಮಕೃತ್।
ಕಪಾಲಪಾಣಿಃ ಖಟ್ವಾಂಗೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದೋತ್ಥಿತಃ॥ 12-34-2 (66101)
ಅನಸೂಯುರಧಃ ಶಾಯೀ ಕರ್ಮ ಲೋಕೇ ಪ್ರಕಾಶಯನ್।
ಪೂರ್ಣೈರ್ದ್ವಾದಶಭಿರ್ವರ್ಷೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-3 (66102)
ಲಕ್ಷ್ಯಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವಾ ಸ್ಯಾದ್ವಿದುಷಾಮಿಚ್ಛಯಾಽಽತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಾಸ್ಯೇದಾತ್ಮಾನಮಗ್ನೌ ವಾ ಸಮಿದ್ಧೇ ತ್ರಿರವಾಕ್ಶಿರಾಃ॥ 12-34-4 (66103)
ಜಪನ್ವಾಽನ್ಯತಮಂ ವೇದಂ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಸರ್ವಸ್ವಂ ವಾ ವೇದವಿದೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯೋಪಪಾದಯೇತ್॥ 12-34-5 (66104)
ಧನಂ ವಾ ಜೀವನಾಯಾಲಂ ಗೃಹಂ ವಾ ಸಪರಿಚ್ಛದಂ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಯಾ ಗೋಪ್ತಾ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-34-6 (66105)
ಷಂಗಿರ್ವರ್ಷೈಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಭೋಜೀ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಪೂಯತೇ ನರಃ।
ಮಾಸೇಮಾಸೇ ಸಮಶ್ನಂಸ್ತು ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಷೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-7 (66106)
ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಮಾಸಾಶೀ ಪೂಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ತಥೈವೋಪವಸನ್ರಾಜನ್ಸ್ವಲ್ಪೇನಾಪಿ ಪ್ರಪೂಯತೇ॥ 12-34-8 (66107)
ಕ್ರತುನಾ ಚಾಶ್ವಮೇಧೇನ ಪೂಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಯೇ ಚಾಪ್ಯವಭೃಥಸ್ನಾತಾಃ ಕೇಚಿದೇವಂವಿಧಾ ನರಾಃ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾನೋ ಭವಂತೀತಿ ಪರಾ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-34-9 (66108)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಹತೋ ಯುದ್ಧೇ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 12-34-10 (66109)
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ತು ಪಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯೇತ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯ ಏವ ಚ॥ 12-34-11 (66110)
ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಪಂಚವಿಂಶತಿಂ।
ದೋಗ್ಧ್ರೀಣಾಂ ಸ ಚ ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-12 (66111)
ಗೋಸಹಸ್ರಂ ಸವತ್ಸಾನಾಂ ದೋಗ್ಧ್ರೀಣಾಂ ಪ್ರಾಣಸಂಶಯೇ।
ಸಾಧುಭ್ಯೋ ವೈ ದರಿದ್ರೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ವಿಷಾತ್॥ 12-34-13 (66112)
ಶತಂ ವೈ ಯಸ್ತು ಕಾಂಭೋಜಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ನಿಯತೇಭ್ಯೋ ಮಹೀಪಾಲ ಸ ಚ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-14 (66113)
ಮನೋರಥಂ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದೇಕಸ್ಮಾ ಅಪಿ ಭಾರತ।
ನ ಕೀರ್ತಯೇತ ದತ್ತ್ವಾ ಯಃ ಸ ಚ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-15 (66114)
ಸುರಾಪಾನಂ ಸಕೃತ್ಕೃತ್ವಾ ಯೋಽಗ್ನಿವರ್ಣಾಂ ಸುರಾಂ ಪಿಬೇತ್।
ಸ ಪಾವಯತ್ಯಥಾತ್ಮಾನಮಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-34-16 (66115)
ಮರುಪ್ರಪಾತಂ ಪ್ರಪತಂಜ್ವಲನಂ ವಾ ಸಮಾವಿಶನ್।
ಮಹಾಪ್ರಸ್ಥಾನಮಾತಿಷ್ಠನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ॥ 12-34-17 (66116)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸವೇನೇಷ್ಟ್ವಾ ಸುರಾಪೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪುನಃ।
ಸಮಿತಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗಚ್ಛೇದಿತಿ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-34-18 (66117)
ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಃ ಸುರಾಂ ಪೀತ್ವಾ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ಪುನರ್ನ ಚ ಪಿಬೇದ್ರಾಜನ್ಸಂಸ್ಕೃತಃ ಸ ಚ ಶುಧ್ಯತಿ॥ 12-34-19 (66118)
ಗುರುತಲ್ಪೀ ಶಿಲಾಂ ತಪ್ತಾಮಾಯಸೀಮಭಿಸಂವಿಶೇತ್।
ಅವಕೃತ್ಯಾತ್ಮನಃ ಶೇಫಂ ಪ್ರವ್ರಜೇದೂರ್ಧ್ವದರ್ಶನಃ॥ 12-34-20 (66119)
ಶರೀರಸ್ಯ ವಿಮೋಕ್ಷೇಣ ಮುಚ್ಯತೇ ಕರ್ಮಣೋಽಶುಭಾತ್।
ಕರ್ಮಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯಂತೇ ಯತಾಃ ಸಂವತ್ಸರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-34-21 (66120)
ಮಹಾವ್ರತಂ ಚರೇದ್ಯಸ್ತು ದದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಸ್ವಮೇವ ತು।
ಗುರ್ವರ್ಥೇ ವಾ ಹತೋ ಯುದ್ಧೇ ಸ ಮುಚ್ಯೇತ್ಕರ್ಮಣೋಽಶುಭಾತ್॥ 12-34-22 (66121)
ಅನೃತೇನೋಪವರ್ತೀ ಚೇತ್ಪ್ರತಿರೋದ್ಧಾ ಗುರೋಸ್ತಥಾ।
ಉಪಾಹೃತ್ಯ ಪ್ರಿಯಂ ತಸ್ಮೈ ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-34-23 (66122)
ಅವಕೀರ್ಣನಿಮಿತ್ತಂ ತು ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾವ್ರತಂ ಚರೇತ್।
ಗೋಚರ್ಮವಾಸಾಃ ಷಣ್ಮಾಸಾಂಸ್ತಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-34-24 (66123)
ಪರದಾರೋಪಸೇವೀ ತು ಪರಸ್ಯಾಪಹರನ್ವಸು।
ಸಂವತ್ಸರಂ ವ್ರತೀ ಭೂತ್ವಾ ತಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-34-25 (66124)
ಧನಂ ತು ಯಸ್ಯಾಪಹರೇತ್ತಸ್ಮೈ ದದ್ಯಾತ್ಸಮಂ ವಸು।
ವಿವಿಧೇನಾಭ್ಯುಪಾಯೇನ ತದಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-34-26 (66125)
ಕೃಚ್ಛ್ರಾದ್ದ್ವಾದಶರಾತ್ರೇಣ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಪರಿವೇತ್ತಾ ಭವೇತ್ಪೂತಃ ಪರಿವಿತ್ತಿಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-34-27 (66126)
ನಿವೇಶ್ಯಂ ತು ಪುನಸ್ತೇನ ಭವೇತ್ತಾರಯತಾ ಪಿತೄನ್।
ನ ತು ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಭವೇದ್ದೋಷೋ ನ ತು ಸಾ ತೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-34-28 (66127)
ಭೋಜನಂ ಹ್ಯಂತರಾಶುದ್ಧಂ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೇ ವಿಧೀಯತೇ।
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತೇನ ಪ್ರಶುಧ್ಯಂತಿ ಇತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-34-29 (66128)
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತ್ವಾಶಂಕಿತಾಃ ಪಾಪೇ ನೋಪಗಂಯಾ ವಿಜಾನತಾ।
ರಜಸಾ ತಾ ವಿಶುಧ್ಯಂತೇ ಭಸ್ಮನಾ ಭಾಜನಂ ಯಥಾ॥ 12-34-30 (66129)
ಪಾದಜೋಚ್ಛಿಷ್ಟಕಾಂಸ್ಯಂ ಯದ್ಗವಾ ಘ್ರಾತಮಥಾಪಿ ವಾ।
ಗಂಡೂಷೋಚ್ಛಿಷ್ಟಮಪಿ ವಾ ವಿಶುಧ್ಯೇದ್ದಶಭಿಸ್ತು ತತ್॥ 12-34-31 (66130)
ಚತುಷ್ಪಾತ್ಸಕಲೋ ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಪಾದೋನ ಇಷ್ಟೋ ರಾಜನ್ಯೇ ತಥಾ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-34-32 (66131)
ತಥಾ ವೈಶ್ಯೇ ಚ ಶೂದ್ರೇ ಚ ಪಾದಃ ಪಾದೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ವಿದ್ಯಾದೇವಂವಿಧನೈಷಾಂ ಗುರುಲಾಘವನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-34-33 (66132)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ದ್ರುಮಾಂಶ್ಛಿತ್ವೋತ್ತರಾನ್ಬಹೂನ್।
ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ವಾಯುಭಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾತ್ಕರ್ಮ ಚ ಪ್ರಥಯನ್ನರಃ॥ 12-34-34 (66133)
ಅಗಂಯಾಗಮನೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಆರ್ದ್ರವಸ್ತ್ರೇಣ ಷಣ್ಮಾಸಾನ್ವಿಭಾವ್ಯಂ ಭಸ್ಮಶಾಯಿನಾ॥ 12-34-35 (66134)
ಏವಮೇವ ತು ಸರ್ವೇಷಾಮಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ವಿಧಿರ್ಭವೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋಕ್ತೇನ ವಿಧಿನಾ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಗಮಹೇತುಭಿಃ॥ 12-34-36 (66135)
ಸಾವಿತ್ರೀಮಪ್ಯಧೀಯಾನಃ ಶುಚೌ ದೇಶೇ ಮಿತಾಶನಃ।
ಅಹಿಂಸೋ ಮಂದಕಂ ಜಲ್ಪಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-34-37 (66136)
ಅಹಃ ಸು ಸತತಂ ತಿಷ್ಠೇದಭ್ಯಾಕಾಶಂ ನಿಶಾಃ ಸ್ವಪನ್।
ತ್ರಿರಹ್ನಿ ತ್ರಿರ್ನಿಶಾಯಾಂ ಚ ಸವಾಸಾ ಜಲಮಾವಿಶೇತ್॥ 12-34-38 (66137)
ಸ್ತ್ರೀಶೂದ್ರಪತಿತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ನಾಭಿಭಾಷೇದ್ಬ್ರತಾನ್ವಿತಃ।
ಪಾಪಾನ್ಯಜ್ಞಾನತಃ ಕೃತ್ವಾ ಮುಚ್ಯೇದೇವಂವ್ರತೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-34-39 (66138)
ಶುಭಾಶುಭಫಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭತೇ ಭೂತಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಅತಿರಿಚ್ಯೇತ್ತಯೋರ್ಯಸ್ತು ತತ್ಕರ್ತಾ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 12-34-40 (66139)
ತಸ್ಮಾದ್ದಾನೇನ ತಪಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚ ಫಲಂ ಶುಭಂ।
ವರ್ಧಯೇದಶುಭಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾ ಸ್ಯಾದತಿರೇಕವಾನ್॥ 12-34-41 (66140)
ಕುರ್ಯಾಚ್ಛುಭಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿಮಿತ್ತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ।
ದದ್ಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಚ ವಿತ್ತಾನಿ ತಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-34-42 (66141)
ಅನುರೂಪಂ ಹಿ ಪಾಪಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮುದಾಹೃತಂ।
ಮಹಾಪಾತಕವರ್ಜಂ ತು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-34-43 (66142)
ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯೇಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯೇ ತಥೈವ ಚ।
ಅಜ್ಞಾನಜ್ಞಾನಯೋ ರಾಜನ್ವಿಹಿತಾನ್ಯನುಜಾನತಃ॥ 12-34-44 (66143)
ಜಾನತಾ ತು ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಗುರು ಸರ್ವಂ ಭವತ್ಯುತ।
ಅಜ್ಞಾನಾತ್ಸ್ಖಲಿತೇ ದೋಷೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-34-45 (66144)
ಶಕ್ಯತೇ ವಿಧಿನಾ ಪಾಪಂ ಯಥೋಕ್ತೇನ ವ್ಯಪೋಹಿತುಂ।
ಆಸ್ತಿಕೇ ಶ್ರದ್ದಧಾನೇ ಚ ವಿಧಿರೇಷ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-34-46 (66145)
ನಾಸ್ತಿಕಾಶ್ರದ್ದಧಾನೇಷು ಪುರುಷೇಷು ಕದಾಚನ।
ದಂಭದ್ವೇಷಪ್ರಧಾನೇಷು ವಿಧಿರೇಷ ನ ಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-34-47 (66146)
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಶ್ಚ ದಿಷ್ಟಶ್ಚ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರ।
ಸೇವಿತವ್ಯೋ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪ್ರೇತ್ಯೇಹ ಚ ಹಿತೇಪ್ಸುನಾ॥ 12-34-48 (66147)
ಸ ರಾಜನ್ಮೋಕ್ಷ್ಯತೇ ಪಾಪಾತ್ತೇನ ಪೂರ್ಣೇನ ಹೇತುನಾ।
ತ್ರಾಣಾರ್ಥಂ ವಾ ವಧೇ ತೇಷಾಮಥವಾ ನೃಪಕರ್ಮಣಾ॥ 12-34-49 (66148)
ಅಥವಾ ತೇ ಘೃಣಾ ಕಾಚಿತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಚರಿಷ್ಯಸಿ।
ಮಾ ಚೈವಾನಾರ್ಯಜುಷ್ಟೇನ ಮೃತ್ಯುನಾ ನಿಧನಂ ಗಮಃ॥ 12-34-50 (66149)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-34-51x (5406)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮುಹೂರ್ತೇನ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತಪೋಧನಂ॥ ॥ 12-34-51 (66150)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 34॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-34-1 ತಪಸಾ ಕಚ್ಛ್ರಚಾಂದ್ರಾಯಣಾದಿನಾ। ಕರ್ಮಣಾ ಯಜ್ಞಾದಿನಾ ಪುನಾರಿಶೋಧಯತಿ॥ 12-34-3 ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಂ॥ 12-34-5 ಅವಾಕೂಶಿರಾಃ ಯಂ ಕಂಚಿದ್ವೇದಂ ಜಪನ್ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ತ್ರಿರ್ವ್ರಜೇತ್ ಶತತ್ರಯಯೋಜನಂ ಪದಚಾರೇಣ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಯಾಂ ವೇದಂ ಜಪನ್ಮುಚ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-34-7 ಕಚ್ಛ್ರಭೋಜೀ ಕೃಚ್ಛ್ರರೀತ್ಯಾ ಭುಂಜಾನಃ॥ 12-34-17 ಮರುಪ್ರಪಾತಂ ನಿರ್ಜಲದೇಶೇ ಪರ್ವತಾಗ್ರಾತ್ಪತನಂ। ಮಹಾಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ಕೇದಾರೇ ಹಿಮವದಾಹೋರಣಂ॥ 12-34-18 ನಿಷ್ಪಾಪಃ ಸನ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಭಾಮಾರೋಢುಂ ಯೋಗ್ಯೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-34-19 ಉದಪಾನಂ ಶಿವಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸುರಾಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-34-21 ಯತಾಃ ತ್ಯಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಾಃ॥ 12-34-22 ಮಹಾವ್ರತಂ ಮಾಸಮಾತ್ರಂ ಜಲಸ್ಯಾಪಿ ತ್ಯಾಗಃ॥ 12-34-24 ಖರಚರ್ಮವಾಸಾಃ ಷಣ್ಮಾಸಾನಿತಿ ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-34-28 ತೇನ ಕನಿಷ್ಠೇನ ನಿವೇಶ್ಯಂ ವಿವಾಹಾಂತರಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ॥ 12-34-29 ಅಂತರಾಭೋಜನಂ ಧಾರಣಾಪಾರಣವ್ರತೇನ ಮಾಸಚತುಷ್ಟ್ಯಕೃತೇನ ಶುಧ್ಯಂತಿ ಮಹಾಪಾಪಯೋಗೇ। ಭಾಜನಂ ತ್ವೃತುನಾಶುದ್ಧಂ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಭಾಜನಂ ಪೂತಿನಾ ಶುದ್ಧಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-34-31 ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಕಾಂಸ್ಯಂ ಪಾತ್ರಂ। ದಶಭಿಃ ಶೋಧನೈಃ ಶುದ್ಧ್ಯತಿ। ತಾನಿ ಚ ಪಂಚಗವ್ಯೇನ ಮೃತ್ತೋಯೈರ್ಭಸ್ಮನಾಂಲೇನ ವಹ್ನಿನೇತಿ॥ 12-34-33 ವಿಧೀಯತೇ ಪಾದಃ ಪಾದೋಽಪಕೃಷ್ಟ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ದ್ವಿಪಾದಃ। ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಪಾದಮಾತ್ರಃ। ಧರ್ಮಃ ಶೌಚಾದಿಃ॥ 12-34-36 ದೃಷ್ಟಾಂತಭೂತೋ ಯ ಆಗಮಸ್ತತ್ರೋಕ್ತೈರ್ಹೇತುಭಿರ್ಯಾವದೇನ ಇತ್ಯಾದ್ಯೈಃ॥ 12-34-38 ತಿಷ್ಠೇದಿತ್ಯುಪವೇಶನಾದೇರ್ವ್ಯಾವೃತ್ತಿಃ। ಅಭ್ಯಾಕಾಶಂ ನಿರಾವರಣೇ ಸ್ಥಣ಼್ಡಿಲಾದೌ। ಅನುರೂಪಂ ಹಿ ಪಾಪಸ್ಯ ಅಭ್ಯಾಕಾಶಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-34-40 ಯತ್ರ ಪುಣ್ಯೇ ಪಾಪೇ ವಾತಿರಿಚ್ಯೇತ್ ಯೋಽಧಿಕೋ ಭವತಿ ಸ ಇತರೇಣೇತರದಭಿಭೂಯಾತಿರಿಕ್ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಭುಂಕ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅತಿರಿಚ್ಯೇತ ಯೋ ಯತ್ರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 035
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.35. ಅಧ್ಯಾಯಃ 035
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯಪಾತ್ರಾಪಾತ್ರವಿವೇಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-35-0 (66151)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-35-0x (5407)
ಕಿಂ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯಭಕ್ಷ್ಯಂ ಚ ಕಿಂಚ ದೇಯಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಕಿಂಚ ಪಾತ್ರಮಪಾತ್ರಂ ವಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-35-1 (66152)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-35-2x (5408)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಚೈವ ಸಂವಾದಂ ಮನೋಶ್ಚೈವ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥ 12-35-2 (66153)
ಋಷಯಸ್ತು ವ್ರತಪರಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ಪುರಾ ವಿಭುಂ।
ಧರ್ಮಂ ಪಪ್ರಚ್ಛುರಾಸೀನಮಾದಿಕಾಲೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-35-3 (66154)
ಕಥಮಂತ್ರಂ ಕಥಂ ದಾನಂ ಗಂಯಾಗಂಯಾಃ ಕಥಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಂ ಚ ಯತ್ಸರ್ವಂ ಶಂಸ ವೈ ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಪತೇ॥ 12-35-4 (66155)
ತೈರೇವಮುಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಶುಶ್ರೂಷಧ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಧರ್ಮಂ ವ್ಯಾಸಸಮಾಸತಃ॥ 12-35-5 (66156)
ಅನಾದೇಶೇ ಜಪೋ ಹೋಮ ಉಪವಾಸಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ ಪುಣ್ಯನದ್ಯೋ ಯತ್ರ ಪ್ರಾಯಶ್ಚ ತತ್ಪರಾಃ॥ 12-35-6 (66157)
ಅನಾದಿಷ್ಟಂ ತಥೈತಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಧರಣೀಭೃತಃ।
ಸುವರ್ಣಪ್ರಾಶನಮಪಿ ರತ್ನಾದಿಸ್ನಾನಮೇವ ಚ॥ 12-35-7 (66158)
ದೇವಸ್ಥಾನಾಭಿಗಮನಮಾಜ್ಯಪ್ರಾಶನಮೇವ ಚ।
ಏತಾನಿ ಮೇಧ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ಕುರ್ವಂತ್ಯಾಶು ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-35-8 (66159)
ನ ಗರ್ವೇಣ ಭವೇತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕದಾಚಿದಪಿ ಮಾನವಃ।
ದೀರ್ಘಮಾಯುರಥೇಚ್ಛನ್ಹಿ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಚೋಷ್ಣಪೋ ಭವೇತ್॥ 12-35-9 (66160)
ಅದತ್ತಸ್ಯಾನುಪಾದಾನಂ ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ತಪಃ।
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧಂ ಕ್ಷಮಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-35-10 (66161)
ಸ ಏವ ಧರ್ಮಃ ಸೋಽಧರ್ಮೋ ದೇಶಕಾಲೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಆದಾನಮನೃತಂ ಹಿಂಸಾ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯಾತ್ಯಂತಿಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-35-11 (66162)
ದ್ವಿವಿಧೌ ಚಾಪ್ಯುಭಾವೇತೌ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ವಿಜಾನತಾಂ।
ಅಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚ ದ್ವೈವಿಧ್ಯಂ ಲೋಕವೇದಯೋಃ॥ 12-35-12 (66163)
ಅಪ್ರವೃತ್ತೇರಮರ್ತ್ಯತ್ವಂ ಮರ್ತ್ಯತ್ವಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ।
ಅಶುಭಸ್ಯಾಶುಭಂ ವಿದ್ಯಾಚ್ಛುಭಸ್ಯ ಶುಭಮೇವ ಚ।
ಏತಯೋಶ್ಚೋಭಯೋಃ ಸ್ಯಾತಾಂ ಶುಭಾಶುಭತಯಾ ತಥಾ॥ 12-35-13 (66164)
ದೈವಂ ಚ ದೈವಸಂಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಾಣಶ್ಚ ಪ್ರಲಯಸ್ತಥಾ।
ಅಪ್ರೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕರಣಾದಶುಭಾನಾಂ ಶುಭಂ ಫಲಂ॥ 12-35-14 (66165)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಭವತಿ ಸಂದೇಹಾದಿಹಾದಿಷ್ಟಾರ್ಥಮೇವ ಚ।
ಅಪ್ರೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕರಣಾತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-35-15 (66166)
ಕ್ರೋಧಮೋಹಕೃತೇ ಚೈವ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಗಮಹೇತುಭಿಃ।
ಶರೀರಾಣಾಮುಪಕ್ಲೇಶೋ ಮನಸಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ತದೌಷಧೈಶ್ಚ ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೈಶ್ಚ ಶಾಂಯತಿ॥ 12-35-16 (66167)
ಉಪವಾಸೇನೈಕರಾತ್ರಂ ದಂಡೋತ್ಸರ್ಗೇ ನರಾಧಿಪಃ।
ವಿಶುದ್ಧ್ಯೇದಾತ್ಮಶುದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ತು ಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-35-17 (66168)
ಕ್ಷಯಂ ಶೋಕಂ ಪ್ರಕುರ್ವಾಣೋ ನ ಂರಿಯೇತ ಯದಾ ನರಃ।
ಶಸ್ತ್ರಾದಿಭಿರುಪಾವಿಷ್ಟಸ್ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ತತ್ರ ನಿರ್ದಿಶೇತ್॥ 12-35-18 (66169)
ಜಾತಿಶ್ರೇಣ್ಯಧಿವಾಸಾನಾಂ ಕುಲಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್।
ವರ್ಜಯಂತಿ ಚ ಯೇ ಧರ್ಮಂ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-35-19 (66170)
ದಶ ವಾ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಸ್ತ್ರಯೋ ವಾ ಧರ್ಮಪಾಠಕಾಃ।
ಯದ್ಬ್ರೂಯುಃ ಕಾರ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನೇ ಸ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಸಂಶಯೇ॥ 12-35-20 (66171)
ಅನುಷ್ಣಾ ಮೃತ್ತಿಕಾ ಚೈವ ತಥಾ ಕ್ಷುದ್ರಪಿಪೀಲಿಕಾಃ।
ಶ್ಲೇಷ್ಮಾತಕಸ್ತಥಾ ವಿಪ್ರೈರಭಕ್ಷ್ಯಂ ವಿಷಮೇವ ಚ॥ 12-35-21 (66172)
ಅಭಕ್ಷ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಶಕಲೈರ್ಯೇ ವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಚತುಷ್ಪಾತ್ಕಚ್ಛಪಾದನ್ಯೋ ಮಂಡೂಕಾ ಜಲಜಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-35-22 (66173)
ಭಾಸಾ ಹಂಸಾಃ ಸುಪರ್ಣಾಶ್ಚ ಚಕ್ರವಾಕಾಃ ಪ್ಲವಾ ಬಕಾಃ।
ಕಾಕೋ ಮದ್ರುಶ್ಚ ಗೃಧ್ರಶ್ಚ ಶ್ಯೇನೋಲೂಕಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-35-23 (66174)
ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಃ ಸರ್ವೇ ಚತುಷ್ಪಾತ್ಪಕ್ಷಿಣಶ್ಚ ಯೇ।
ಯೇಷಾಂ ಚೋಭಯತೋ ದಂತಾಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-35-24 (66175)
ಏಡಕಾಶ್ಚ ಮೃಗೋಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸೂಕರಾಣಾಂ ಗವಾಮಪಿ।
ಮಾನುಷೀಣಾಂ ಖರೀಣಾಂ ಚ ನ ಪಿಬೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪಯಃ॥ 12-35-25 (66176)
ಪ್ರೇತಾನ್ನಂ ಸೂತಕಾನ್ನಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿದನಿರ್ದಶಂ।
ಅಭೋಜ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯಪೇಯಂ ಚ ಧೇನೋರ್ದುಗ್ಧಮನಿರ್ದಶಂ॥ 12-35-26 (66177)
ರಾಜಾನ್ನಂ ತೇಜ ಆದತ್ತೇ ಶೂದ್ರಾನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸಂ।
ಆಯುಃ ಸುವರ್ಣಕಾರಾನ್ನಮವೀರಾಯಾಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ॥ 12-35-27 (66178)
ವಿಷ್ಠಾ ವಾರ್ಧುಷಿಕಸ್ಯಾನ್ನಂ ಗಣಿಕಾನ್ನಮಥೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಮೃಷ್ಯಂತಿ ಯೇ ಚೋಪಪತಿಂ ಸ್ತ್ರೀಜಿತಾನ್ನಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-35-28 (66179)
ದೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ಕದರ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರತುವಿಕ್ರಯಿಕಸ್ಯ ಚ।
ತಕ್ಷ್ಣಶ್ಚರ್ಮಾವಕರ್ತುಶ್ಚ ಪುಂಶ್ಚಲ್ಯಾ ರಜಕಸ್ಯ ಚ॥ 12-35-29 (66180)
ಚಿಕಿತ್ಸಕಸ್ಯ ಯಚ್ಚಾನ್ನಮಭೋಜ್ಯಂ ರಕ್ಷಿಣಸ್ತಥಾ।
ಗಣಗ್ರಾಮಾಭಿಶಸ್ತಾನಾಂ ರಂಗಸ್ತ್ರೀಜೀವಿನಾಂ ತಥಾ॥ 12-35-30 (66181)
ಪರಿವಿತ್ತೀನಾಮಪುಂಸಾಂ ಚ ಬಂದಿದ್ಯೂತವಿದಾಂ ತಥಾ।
ವಾಮಹಸ್ತಾಹೃತಂ ಚಾನ್ನಂ ಶುಷ್ಕಂ ಪರ್ಯುಷಿತಂ ಚ ಯತ್॥ 12-35-31 (66182)
ಸುರಾನುಗತಮುಚ್ಛಿಷ್ಟಮಭೋಜ್ಯಂ ಶೇಷಿತಂ ಚ ಯತ್।
ಪಿಷ್ಟಮಾಂಸೇಕ್ಷುಶಾಕಾನಾಮಾವಿಕಾಜಾಪಯಸ್ತಥಾ।
ಸಕ್ತು ಧಾನಾ ಕರಂಭಾಶ್ಚ ನೋಪಭೋಗ್ಯಾಶ್ಚಿರಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-35-32 (66183)
ಪಾಯಸಂ ಕೃಸರಂ ಮಾಂಸಮಪೂಪಾಶ್ಚ ವೃಥಾ ಕೃತಾಃ।
ಅಪೇಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯಭಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಗೃಹಮೇಧಿಭಿಃ॥ 12-35-33 (66184)
ದೇವಾನೃಷೀನ್ಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪಿತೄನ್ಗೃಹ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ।
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಗೃಹಸ್ಥೋ ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-35-34 (66185)
ಯಥಾ ಪ್ರವ್ರಜಿತೋ ಭಿಕ್ಷುಸ್ತಥೈವ ಸ್ವೇ ಗೃಹೇ ವಸೇತ್।
ಏವಂವೃತ್ತಃ ಪ್ರಿಯೈರ್ದಾರೈಃ ಸಂಬಸಂಧರ್ಮಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-35-35 (66186)
ನ ದದ್ಯಾದ್ಯಶಸೇ ದಾನಂ ನ ಭಯಾನ್ನೋಪಕಾರಿಣೇ।
ನ ನೃತ್ಯಗೀತಶೀಲೇಷು ಹಾಸಕೇಷು ಚ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-35-36 (66187)
ನ ಮತ್ತೇ ಚೈವ ನೋನ್ಮತ್ತೇ ನ ಸ್ತೇನೇ ನ ಚ ಕುತ್ಸಕೇ।
ನ ವಾಗ್ಘೀನೇ ವಿವರ್ಣೇ ವಾ ನಾಂಗಹೀನೇ ನ ವಾಮನೇ॥ 12-35-37 (66188)
ನ ದುರ್ಜನೇ ದೌಷ್ಕುಲೇ ವಾ ವ್ರತೈರ್ಯೋ ವಾ ನ ಸಂಸ್ಕೃತಃ।
ನ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಮೃತೇ ದಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಜಿತೇ॥ 12-35-38 (66189)
ಅಸಂಯಚ್ಕೈವ ಯದ್ದತ್ತಮಸಂಯಕ್ ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಃ।
ಉಭಯಂ ಸ್ಯಾದನರ್ಥಾಯ ದಾತುರಾದಾತುರೇವ ಚ॥ 12-35-39 (66190)
ಯಥಾ ಖದಿರಮಾಲಂಬ್ಯ ಶಿಲಾಂ ವಾಪ್ಯರ್ಣವಂ ತರನ್।
ಮಂಜೇತ ಮಂಜತಸ್ತದ್ವದ್ದಾತಾ ಯಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀ॥ 12-35-40 (66191)
ಕಾಷ್ಠೈರಾರ್ದ್ರೈರ್ಯಥಾ ವಹ್ನಿರುಪಸ್ತೀರ್ಣೋ ನ ದೀಪ್ಯತೇ।
ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಚಾರಿತ್ರೈರೇವಂ ಹೀನಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀ॥ 12-35-41 (66192)
ಕಪಾಲೇ ಯದ್ವದಾಪಃ ಸ್ಯುಃ ಶ್ವದೃತೌ ಚ ಯಥಾ ಪಯಃ।
ಆಶ್ರಯಸ್ಥಾನದೋಷೇಣ ವೃತ್ತಹೀನೇ ತಥಾ ಶ್ರುತಂ॥ 12-35-42 (66193)
ನಿರ್ಮಂತ್ರೋ ನಿರ್ವೃತೋ ಯಃ ಸ್ಯಾದಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಅನುಕ್ರೋಶಾತ್ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ಹೀನೇಷ್ವವ್ರತಿಕೇಷು ಚ॥ 12-35-43 (66194)
ನ ವೈ ದೇಯಮನುಕ್ರೋಶಾದ್ದೀನಾಯಾಪಗುಣಾಯ ತು।
ಆಪ್ತಾಚರಿತ ಇತ್ಯೇವ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-35-44 (66195)
ನಿಷ್ಕಾರಣಂ ಸ್ಮೃತಂ ದತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಜಿತೇ।
ನ ಫಲೇತ್ಪಾತ್ರದೋಷೇಣ ನ ಚಾತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-35-45 (66196)
ಯಥಾ ದಾರುಮಯೋ ಹಸ್ತೀ ಯಥಾ ಚರ್ಮಮಯೋ ಮೃಗಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚಾನಧೀಯಾನಸ್ತ್ರಯಸ್ತೇ ನಾಮಧಾರಕಾಃ॥ 12-35-46 (66197)
ಯಥಾ ಷಂಢೋಽಫಲಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ಯಥಾ ಗೌರ್ಗವಿ ಚಾಫಲಾ।
ಶಕುನಿರ್ವಾಪ್ಯಪಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿರ್ಮಂತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಥಾ॥ 12-35-47 (66198)
ಗ್ರಾಮಸ್ಥಾನಂ ಯಥಾ ಶೂನ್ಯಂ ಯಥಾ ಕೂಪಶ್ಚ ನಿರ್ಜಲಃ।
ಯಥಾ ಹುತಮನಗ್ನೌ ಚ ತಥೈವ ಸ್ಯಾನ್ನಿರಾಕೃತೌ॥ 12-35-48 (66199)
ದೇವತಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಹವ್ಯಕವ್ಯವಿನಾಶಕಃ।
ಸರ್ವಥಾಽರ್ಥಹರೋ ಮೂರ್ಖೋ ನ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-35-49 (66200)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಮಾಸೇನ ಮಹದ್ಧ್ಯೇತಚ್ಛ್ರೋತವ್ಯಂ ನರತರ್ಷಭ॥ ॥ 12-35-50 (66201)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 35॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-35-3 ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ಮನುಂ॥ 12-35-4 ಕಥಂ ಪಾತ್ರಂ ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ತಪ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕಥಂ ಕೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ। ಅನ್ನಮದನೀಯಂ ಕಿಂದ್ರವ್ಯಕ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-5 ವ್ಯಾರೋ ವಿಸ್ತರಃ॥ 12-35-6 ಅನಾದೇಶೇ ವಿಶೇಷತೋಽನುಕ್ತೇ ದೋಷೇ। ಯತ್ರ ದೇಶೇ ತತ್ಪರಾಃ ಜಪಾದಿಪರಾಃ ಪ್ರಾಯಃ ಬಹುಶಃ ಸಂತಿ ಸೋಽಪಿ ಗಂಗಾದಿವತ್ಪಾವನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-7 ತಥಾ ಜಪಾದಿವತ್। ಪುಣ್ಯಾನ್ಯೇತಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಿ। ಧರಣೀಭೃತಃ ಪರ್ವತಾ ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿಪ್ರಭೃತಯಃ। ಆದಿಪದಾತ್ಸುವರ್ಣಸ್ನಾನಾದಿ। ಅನಾದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಸಾಮಾನ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-9 ಗರ್ವೇಣ ಯುಕ್ತೋ ನ ಭವೇತ್ ಪೂಜಾಂ ನಾವಗಣಯೇತ್। ಅವಗಣನೇ ತು ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಷ್ಣಪೋ ಭವೇದಿತಿ ತಪ್ತಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಂ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-10 ತಪ ಉಪವಾಸಾದಿ॥ 12-35-11 ಆದಾನಂ ಸ್ತೇಯಂ। ಪ್ರಾಣಾತ್ಯಯಾದಾವಧರ್ಮಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ತೇಯಾದೇರ್ಧರ್ಮತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-12 ವೈದಿಕ್ಯೌ ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಪ್ರವೃತ್ತೀ ಮರ್ತ್ಯಾತ್ವಾಮೃತತ್ವಪ್ರದೇ। ಲೌಕಿಕ್ಯೌ ತು ತೇ ಶುಭೇ ಚೇಚ್ಛುಭಫಲೇ ಅಶುಭೇ ಚೇದಶುಭಫಲೇ ಇತ್ಯಾಹ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ದ್ವಿವಿಧಾವಿತಿ॥ 12-35-13 ಏತಯೋರ್ಲೌಕಿಕ್ಯೋಃ। ಫಲೇ ಅಪಿ ಕಾರಣಾನುರೂಪೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-35-14 ದೈವಯುಕ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯಂ ಕರ್ಮ। ಪ್ರಾಣೋ ಜೀವನಂ। ಏತೇಷಾಂ ಚತುರ್ಣಾಮಪ್ರೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿಕ್ರಿಯತೇ ತರ್ಹ್ಯಶುಭಾನೋ ನೀಚಾನಾಮಪಿ ಪುಂಸಾಂ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಶುಭಂ ಭವತಿ॥ 12-35-15 ಸತ್ಯಪಿ ಸಂದೇಹೇ ಯಲ್ಲೋಕವಿಗಾನಪರಿಹಾರಾರ್ಥಂ ಕೃತಂ ನಿತ್ಯಾದಿ ಯಚ್ಚ ಕೇವಲಂ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥಂ ಕೃತಂ ಶ್ಯೇನಾದಿ ತತ್ರೋಭಯತ್ರಾಪಿ॥ 12-35-16 ಕ್ರೋಧಾದಿನಾ ಯನ್ಮನಸಃ ಪ್ರಿಯಮಪ್ರಿಯಂ ಕೃತಂ ತತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಗಮಹೇತುಭಿಃ ಪೂರ್ವೋಕ್ತೈರ್ಯಾವದೇನ ಇತ್ಯಾದ್ಯೈಃ ಪ್ರಮಾಣೈರ್ದೇಹಸ್ಯ ಶೋಷಣಮುಪವಾಸಾದಿಕಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ। ಔಷಧೈರ್ಹವಿಷ್ಯಾಶನೈಃ। ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಪವಿತ್ರಜಪೈಃ। ಚಾದನ್ಯದಪಿ। ತೀರ್ಥಾಟನಶ್ರಮಾದಿಭಿಸ್ತತ್ಪಾಪಂ ಶಾಂಯತೀತಿ ಸಾರ್ಧಂ॥ 12-35-18 ಕ್ಷಯಂ ಪುತ್ರಾದಿಮರಣನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ಮವಧಾರ್ಥಂ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ನ ಂರಿಯೇತ ಚೇತ್ ತ್ರಿರಾತ್ರಮುಪವಾಸಂ ಚರೇತ್॥ 12-35-19 ಜಾತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಾದಿಃ। ಶ್ರೇಣೀ ಗೃಹಸ್ಥಾದೀನಾಂ ಪಂಕ್ತಿಃ। ಅಧಿವಾಸೋ ಜನ್ಭಭೂಮಿಃ। ಜಾತ್ಯಾದಿಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಯೇ ವರ್ಜಯಂತಿ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾದಿ ಸ್ವರೂಪೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-35-20 ಪಾಠಕಾಃ ಶೋಧಕಾಃ। ಕಾರ್ಯೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತನಿಮಿತ್ತೇ ದೋಷೇ॥ 12-35-25 ಏಡಕಾ ಮೇಷೀ॥ 12-35-26 ಅಭೋಜ್ಯಂ ಪಾಯಸಾದ್ಯಂತರ್ಗತಂ॥ 12-35-27 ಅವೀರಾಯಾಃ ಪತಿಪುತ್ರಹೀನಾಯಾಃ॥ 12-35-28 ಇಂದ್ರಿಯಂ ಶುಕ್ರಂ। ಗಣಿಕಾದಿತ್ರಯಾಣಾಮನ್ನಂ॥ 12-35-29 ದೀಕ್ಷಿತಸ್ಯ ಅಗ್ನೀಷೋಮೀಯವಪಾಹೋಮಾತ್ಪ್ರಾಙ್ ನ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ। ಕದರ್ಯೋ ಧನವ್ಯಯಭಯಾದ್ಭೋಗತ್ಯಾಗಹೀನಃ॥ 12-35-30 ರಕ್ಷಿಣೋ ಗ್ರಾಮಪಾಲಕಸ್ಯ ಸೀಮಾದಿರಕ್ಷಿಣೋ ವಾ॥ 12-35-31 ವಾದ್ಯಮಾನಾಹೃತಂ ಚಾನ್ನಮಿತಿ ಟ.ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-35-32 ಶೇಷಿತಂ ಕುಟುಂಬಾಯಾಽದತ್ತ್ವಾತ್ಮಾರ್ಥಂ ರಕ್ಷಿತಂ। ಧಾನಾ ಭೃಷ್ಟಯವಾಃ। ಕರಂಭಾ ದಧಿಸಕ್ತವಃ॥ 12-35-33 ಕೃಸರಂ ತಿಲಮಿಶ್ರ ಓದನಃ। ವೃಥಾಕೃತಾಃ ದೇವತಾದ್ಯುದ್ದೇಶಂ ವಿನಾ ಕೃತಾಃ॥ 12-35-36 ಹಾಸಕೇಷು ಪರಿಹಾಸಪರೇಷು ಭಾಂಡೇಷು॥ 12-35-37 ವಾಗ್ಧೀನೇ ಮೂಕೇ ಮೂರ್ಖೇ ವಾ॥ 12-35-42 ಶ್ವದೃತೌ ಶುನಕಚರ್ಮಮಯೇ ಕೋಶೇ॥ 12-35-43 ಅನುಕ್ರೋಶಾದ್ದಯಯಾ॥ 12-35-44 ಆಪ್ತಚರಿತ ಇಷ್ಟಕಾರೀತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಧರ್ಮಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ನಿರ್ಮಂತ್ರೇ ನ ದೇಯಮಿತ್ಯಾಹ ನವಾ ಇತಿ॥ 12-35-45 ನಿಷ್ಕಾರಣಂ ನಿಷ್ಫಲಂ॥ 12-35-48 ನಿರಾಕೃತೌ ಮೂರ್ಖೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 036
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.36. ಅಧ್ಯಾಯಃ 036
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಭೀಷ್ಮಮುಖಾರಾಜಧರ್ಮಾದಿಶ್ರವಣೇ ಆದಿಷ್ಟಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಾದ್ಯಾಜ್ಞಯಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿಭಿಃ ಸಹ ಕುರುನಗರಪ್ರವೇಶಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-36-0 (66202)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-36-0x (5409)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಮುನೇ।
ರಾಜಧರ್ಮಾಂದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಚಾಖಿಲಾನ್॥ 12-36-1 (66203)
ಆಪತ್ಸು ಚ ಯಥಾ ನೀತಿಃ ಪ್ರಣೇತವ್ಯಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಧರ್ಂಯಮಾಲಂಬ್ಯ ಪಂಥಾನಂ ವಿಜಯೇಯಂ ಕಥಂ ಮಹೀಂ॥ 12-36-2 (66204)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕಥಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯಸಮನ್ವಿತಾ।
ಕೌತೂಹಲಾನುಪ್ರವಣಾ ಹರ್ಷಂ ಜನಯತೀವ ಮೇ॥ 12-36-3 (66205)
ಧರ್ಮಚರ್ಯಾ ಚ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವ ವಿರುಧ್ಯತೇ।
ಏವಂ ಮುಹ್ಯತಿ ಮೇ ಚೇತಶ್ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-36-4 (66206)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-36-5x (5410)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾರಾಜ ವ್ಯಾಸೋ ವೇದವಿದಾಂ ವರಃ।
ನಾರದಂ ಸಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಂ ಜಾನನ್ಪುರಾತನಂ॥ 12-36-5 (66207)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ ಚೇದ್ಧರ್ಮಂ ನಿಖಿಲೇನ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರೇಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ವೃದ್ಧಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ॥ 12-36-6 (66208)
ಸ ತೇ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯೇಷು ಸಂಶಯಾನ್ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಾನ್।
ಛೇತ್ತಾ ಭಾಗೀರಥೀಪುತ್ರಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-36-7 (66209)
ಜನಯಾಮಾಸ ಯಂ ದೇವೀ ದಿವ್ಯಾ ತ್ರಿಪಥಗಾ ನದೀ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದದರ್ಶ ಯೋ ದೇವಾನ್ಸರ್ವಾನಿಂದ್ರಪುರೋಗಮಾನ್॥ 12-36-8 (66210)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಪುರೋಗಾಂಸ್ತು ದೇವರ್ಷೀನಸಕೃತ್ಪ್ರಭುಃ।
ತೋಷಯಿತ್ವೋಪಚಾರೇಣ ರಾಜನೀತಿಮಧೀತವಾನ್॥ 12-36-9 (66211)
ಉಶನಾ ವೇದ ಯಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ದೇವಾಸುರಗುರುರ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸ ಚ ಧರ್ಮಂ ಸವೈಯಾಖ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಕುರುಸತ್ತಮಃ॥ 12-36-10 (66212)
ಭಾರ್ಗವಾಚ್ಚ್ಯವನಾಚ್ಚಾಪಿ ವೇದಾನಂಗೋಪಬೃಂಹಿತಾನ್।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ವಸಿಷ್ಠಾಚ್ಚರಿತವ್ರತಃ॥ 12-36-11 (66213)
ಪಿತಾಮಹಸುತಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಕುಮಾರಂ ದೀಪ್ತತೇಜಸಂ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿತತ್ತ್ವಜ್ಞಮುಪಾಶಿಕ್ಷತ ಯಃ ಪುರಾ॥ 12-36-12 (66214)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಮುಖಾತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಯತಿಧರ್ಮಮವಾಪ್ತವಾನ್।
ರಾಮಾದಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶಕ್ರಾಚ್ಚ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಪುರುಪರ್ಷಭಃ॥ 12-36-13 (66215)
ಮೃತ್ಯುರಾತ್ಮೇಚ್ಛಯಾ ಯಸ್ಯ ಜಾತಸ್ಯ ಮನುಜೇಷ್ವಪಿ।
ತಥಾಽನಪತ್ಯಸ್ಯ ಸತಃ ಪುಣ್ಯಲೋಕಾದಿವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 12-36-14 (66216)
ಯಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಪುಣ್ಯಾ ನಿತ್ಯಮಾಸನ್ಸ ಭಸಾದಃ।
ಯಸ್ಯ ನಾವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-36-15 (66217)
ಸ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಧರ್ಮಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿತ್।
ತಮಭ್ಯೇಹಿ ಪುರಾ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸ ವಿಮುಂಚತಿ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-36-16 (66218)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ದೀರ್ಘಪ್ರಜ್ಞೋ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಉವಾಚ ವದತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವ್ಯಾಸಂ ಸತ್ಯವತೀಸುತಂ॥ 12-36-17 (66219)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-36-18x (5411)
ವೈಶಸಂ ಸುಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಆಗಸ್ಕೃತ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪೃಥಿವೀನಾಶಕಾರಕಃ॥ 12-36-18 (66220)
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ತಮೇವಾಜೌ ಛಲೇನಾಜಿಹ್ನಯೋಧಿನಂ।
ಉಪಸಂಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಾಮಿ ತಮಹಂ ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 12-36-19 (66221)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-36-20x (5412)
ತತಸ್ತಂ ನೃಪತಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಹಿತೇಪ್ಸಯಾ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠೋಽಬ್ರವೀದ್ವಚಃ॥ 12-36-20 (66222)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-36-21x (5413)
ನೇದಾನೀಮತಿನಿರ್ಬಂಧಂ ಶೋಕೇ ತ್ವಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಯದಾಹ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಸ್ತತ್ಕುರುಷ್ವ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ 12-36-21 (66223)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಭ್ರಾತರಶ್ಚ ಮಹೌಜಸಃ।
ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಘರ್ಮಾಂತೇ ನಾಥಮಾನಾ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-36-22 (66224)
ಹತಶಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ರಾಜಾನಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಚೈವ ಸಮಾಗತಂ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ತೇ ಕುರುಜಾಂಗಲಂ॥ 12-36-23 (66225)
ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಮಪಿ ಚೈತೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ನಿಯೋಗಾದಸ್ಯ ಚ ಗುರೋರ್ವ್ಯಾಸಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-36-24 (66226)
ಸುಹೃದಾಮಸ್ಮದಾದೀನಾಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪರಂತಪ।
ಕುರು ಪ್ರಿಯಮಮಿತ್ರಘ್ನ ಲೋಕಸ್ಯ ಚ ಹಿತಂ ಕುರು॥ 12-36-25 (66227)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-36-26x (5414)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಕೃಷ್ಣೇನ ರಾಜಾ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಹಿತಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಸಮುತ್ತಸ್ಥೌ ಮಹಾಮನಾಃ॥ 12-36-26 (66228)
ಸೋಽನುನೀತೋ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಷ್ಟರಶ್ರವಸಾ ಸ್ವಯಂ।
ದ್ವೈಪಾಯನೇನ ಚ ತಥಾ ದೇವಸ್ಥಾನೇನ ಜಿಷ್ಣುನಾ॥ 12-36-27 (66229)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರನುನೀತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವ್ಯಜಹಾನ್ಮಾನಸಂ ದುಃಖಂ ಸಂತಾಪಂ ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-36-28 (66230)
ಶ್ರುತವಾಕ್ಯಃ ಶ್ರುತನಿಧಿಃ ಶ್ರುತಶ್ರಾವ್ಯವಿಶಾರದಃ।
ವ್ಯವಸ್ಯ ಮನಸಾ ಶಾಂತಿಮಗಚ್ಛತ್ಪಾಂಡುನಂದನಃ॥ 12-36-29 (66231)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತೋ ರಾಜಾ ನಕ್ಷತ್ರೈರಿವ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಸ್ವಪುರಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ॥ 12-36-30 (66232)
ಪ್ರವಿವಿಕ್ಷುಃ ಸ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-36-31 (66233)
ತತೋ ನವಂ ರಥಂ ಶುಭ್ರಂ ಕಂಬಲಾಜಿನಸಂವೃತಂ।
ಯುಕ್ತಂ ಷೋಡಶಭಿಸ್ತ್ವಶ್ಚೈಃ ಪಾಣ಼್ಡುರೈಃ ಶುಭಲಕ್ಷಣೈಃ॥ 12-36-32 (66234)
ಮಂತ್ರೈರಭ್ಯರ್ಚಿತಂ ಪಣ್ಯೈಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಶ್ಚ ಬಂದಿಭಿಃ।
ಆರುರೋಹ ಯಥಾ ದೇವಃ ಸೋಮೋಽಂರತಮಯಂ ಯಥಂ॥ 12-36-33 (66235)
ಜಗ್ರಾಹ ರಶ್ಮೀನ್ಕೌಂತೇಯೋ ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಅರ್ಜುನಃ ಪಾಂಡುರಂ ಛತ್ರಂ ಧಾರಯಾಮಾಸ ಭಾನುಮತ್॥ 12-36-34 (66236)
ಧ್ರಿಯಮಾಣಂ ಚ ತಚ್ಛತ್ರಂ ಪಾಂಡುರಂ ರಾಜಮೂರ್ಧನಿ।
ಶುಶುಭೇ ತಾರಕಾರಾಜಃ ಸಿತಾಭ್ರ ಇವ ಚಾಂಬರೇ॥ 12-36-35 (66237)
ಚಾಮರವ್ಯಜನೇ ತ್ವಸ್ಯ ವೀರೌ ಜಗೃಹತುಸ್ತದಾ।
ಚಂದ್ರರಶ್ಮಿಪ್ರಯೇ ಶುಭ್ರೇ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವಲಂಕೃತೇ॥ 12-36-36 (66238)
ತೇ ಪಂಚ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಭ್ರಾತರಃ ಸಮಲಂಕೃತಾಃ।
ಭೂತಾನೀವ ಸಮಸ್ತಾನಿ ರಾಜಂದದೃಶಿರೇ ತದಾ॥ 12-36-37 (66239)
ಆಸ್ಥಾಯ ತು ರಥಂ ಶುಭ್ರಂ ಯುಕ್ತಮಶ್ವೈರ್ಮನೋಜವೈಃ।
ಅನ್ವಯಾತ್ಪೃಷ್ಠತೋ ರಾಜನ್ಯುಯುತ್ಸುಃ ಪಾಂಡವಾಗ್ರಜಂ॥ 12-36-38 (66240)
ರಥಂ ಹೇಮಮಯಂ ಶುಭ್ರಂ ಶೈವ್ಯಸುಗ್ರೀವಯಾಜಿತಂ।
ಸಹ ಸಾತ್ಯಕಿನಾ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಮಾಸ್ಥಾಯಾನ್ವಯಾತ್ಕುರೂನ್॥ 12-36-39 (66241)
ನರಯಾನೇನ ತು ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪಿತಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಅಗ್ರತೋ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಗಾಂಧಾರೀಸಹಿತೋ ಯಯೌ॥ 12-36-40 (66242)
ಕುರುಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಕುಂತೀ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ಮಾಧವೀ।
ಯಾನೈರುಚ್ಚಾವಚೈರ್ಜಗ್ಮುರ್ವಿದುರೇಣ ಪುರಸ್ಕೃತಾಃ॥ 12-36-41 (66243)
ತತೋ ರಥಾಶ್ಚ ಬಹುಲಾ ನಾಗಾಶ್ವಸಮಲಂಕೃತಾಃ।
ಪಾದಾತಾಶ್ಚ ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಪೃಷ್ಠತಃ ಸಮನುವ್ರಜನ್॥ 12-36-42 (66244)
ತತೋ ವೈತಾಲಿಕೈಃ ಸೂತೈರ್ಮಾಗಧೈಶ್ಚ ಸುಭಾಷಿತೈಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಯಯೌ ರಾಜಾ ನಗರಂ ನಾಗಸಾಹ್ವಯಂ॥ 12-36-43 (66245)
ತತ್ಪ್ರಯಾಣಂ ಮಾಹಬಾಹೋರ್ಬಭೂವಾಪ್ರತಿಮಂ ಭುವಿ।
ಆಕುಲಾಕುಲಮುತ್ಕ್ರುಷ್ಟಂ ಹೃಷ್ಟಪುಷ್ಟಜನಾಕುಲಂ॥ 12-36-44 (66246)
ಅಭಿಯಾನೇ ತು ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ನರೈರ್ನಗರವಾಸಿಭಿಃ।
ನಗರಂ ರಾಜಮಾರ್ಗಾಶ್ಚ ಯಥಾವತ್ಸಮಲಂಕೃತಾಃ॥ 12-36-45 (66247)
ಪಾಂಡುರೇಣ ಚ ಮಾಲ್ಯೇನ ಪತಾಕಾಭಿಶ್ಚ ಮೇದಿನೀ।
ಸಂಸ್ಕೃತೋ ರಾಜಮಾರ್ಗೋಽಭೂದ್ಧೂಪನೈಶ್ಚ ಪ್ರಧೂಪಿತಃ॥ 12-36-46 (66248)
ಅಥ ಚೂರ್ಣೈಶ್ಚ ಗಂಧಾನಾಂ ನಾನಾಪುಷ್ಪಪ್ರಿಯಂಗುಭಿಃ।
ಮಾಲ್ಯದಾಮಭಿರಾಸಕ್ತೈ ರಾಜವೇಶ್ಮಾಭಿಸಂವೃತಂ॥ 12-36-47 (66249)
ಕುಂಭಾಶ್ಚ ನಗರದ್ವಾರಿ ವಾರಿಪೂರ್ಣಾ ನವಾ ದೃಢಾಃ।
ಸಿತಾಃ ಸುಮನಸೋ ಗೌರಾಃ ಸ್ಥಾಪಿತಾಸ್ತತ್ರ ತತ್ರ ಹ॥ 12-36-48 (66250)
ತಥಾ ಸ್ವಲಂಕೃತಂ ದ್ವಾರಂ ನಗರಂ ಪಾಂಡುನಂದನಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನಃ ಶುಭೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸುಹೃದ್ವೃತಃ॥ ॥ 12-36-49 (66251)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 36॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-36-3 ಕೌತೂಹಲೇನ ಪ್ರಸಂಗೇನಾಽನುಪ್ರವಣಾ ಅಭಿಮುಖಾ॥ 12-36-6 ಪ್ರೇಹಿ ಪ್ರಯಾಹಿ॥ 12-36-10 ಯಚ್ಚ ದೇವಗುರುರ್ದ್ರಿಜ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸವೈಯಾಖ್ಯಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸಹಿತಂ॥ 12-36-16 ವಿಮುಂಚತಿ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ ತತಃ ಪುರಾ॥ 12-36-18 ವೈಶಸಂ ವಿನಾಶಂ॥ 12-36-22 ನಾಥಮಾನಾಃ ಯಾಚಮಾನಾಃ। ಉಪಾಸತ ಇತ್ಯುತ್ತರತ್ರಾಪಿ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 12-36-27 ವಿಷ್ಟರಶ್ರವಸಾ ವಿಷ್ಣುನಾ॥ 12-36-28 ಸಂತಾಪಂ ಶಾರೀರಂ ತಾಪಂ॥ 12-36-29 ವಾಕ್ಯಾನಿ ವೇದಾವಯವಾಃ। ನಿಧಿಸ್ತದರ್ಥವಿಚಾರಗ್ರಂಥೋ ಮೀಮಾಂಸಾ। ಶ್ರುತಂ ಶ್ರಾವ್ಯಂ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಾದಿ। ವ್ಯವಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯಮರ್ಥಂ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ॥ 12-36-33 ಅಮೃತಮಯಂ ದೇವತಾಮಯಂ॥ 12-36-38 ಯುಯುತ್ಸುರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪುತ್ರಃ॥ 12-36-46 ಮೇದಿನೀ ಸಮಲಂಕೃತೇತ್ಯನುಷಜ್ಯತೇ। ಧೂಪನೈಃ ಅಗರುಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ಧೂಪದ್ರವ್ಯೈಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 037
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.37. ಅಧ್ಯಾಯಃ 037
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ರಾಜಮಾರ್ಗೇ ನಾಗರೈಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ರಾಜಗೃಹಮೇತ್ಯ ಸಭಾಪ್ರವೇಶಃ॥ 1॥ ತತ್ರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ನಿಂದತಶ್ಚಾರ್ವಾಕರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಹುಂಕಾರೇಣ ಭಸ್ಮೀಕರಣಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-37-0 (66252)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-37-0x (5415)
ಪ್ರವೇಶನೇ ತು ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ಜನಾನಾಂ ಪುರವಾಸಿನಾಂ।
ದಿದೃಕ್ಷೂಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-37-1 (66253)
ಸ ರಾಜಮಾರ್ಗಃ ಶುಶುಭೇ ಸಮಲಂಕೃತಚತ್ವರಃ।
ಯಥಾ ಚಂದ್ರೋದಯೇ ರಾಜನ್ವರ್ಧಮಾನೋ ಮಹೋದಧಿಃ॥ 12-37-2 (66254)
ಗೃಹಾಣಿ ರಾಜಮಾರ್ಗೇಷು ರತ್ನವಂತಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ।
ಪ್ರಾಕಂಪಂತೀವ ಭಾರೇಣ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪೂರ್ಣಾನಿ ಭಾರತ॥ 12-37-3 (66255)
ತಾಃ ಶನೈರಿವ ಸವ್ರೀಡಂ ಪ್ರಶಶಂಸುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನೌ ಚೈವ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ॥ 12-37-4 (66256)
ಧನ್ಯಾ ತ್ವಮಸಿ ಪಾಂಚಾಲಿ ಯಾ ತ್ವಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮಾನ್।
ಉಪತಿಷ್ಠಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಹರ್ಷಿಮಿವ ಗೌತಮೀ॥ 12-37-5 (66257)
ತವ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಮೋಘಾನಿ ವ್ರತಚರ್ಯಾ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಇತಿ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಶಶಂಸುಸ್ತದಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-37-6 (66258)
ಪ್ರಶಂಸಾವಚನೈಸ್ತಾಸಾಂ ಮಿಥಃ ಶಬ್ದೈಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರೀತಿಜೈಶ್ಚ ತದಾ ಶಬ್ದೈಃ ಪುರಮಾಸೀತ್ಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-37-7 (66259)
ತಮತೀತ್ಯ ಯಥಾಯುಕ್ತಂ ರಾಜಮಾರ್ಗಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಲಂಕೃತಂ ಶೋಭಮಾನಮುಪಾಪಾದ್ರಾಜವೇಶ್ಮ ಹ॥ 12-37-8 (66260)
ತತಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಪೌರಾ ಜಾನಪದಾಸ್ತದಾ।
ಊಚುಃ ಕರ್ಣಸುಖಾ ವಾಚಃ ಸಮುಪೇತ್ಯ ತತಸ್ತತಃ॥ 12-37-9 (66261)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಜಯಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶತ್ರೂಂಛತ್ರುನಿಷೂದನ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಂ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಧರ್ಮೇಣ ಚ ಬಲೇನ ಚ॥ 12-37-10 (66262)
ಭವ ನಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜೇಹ ಶರದಾಂ ಶತಂ।
ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯ ಧರ್ಮೇಣ ಯಥೇಂದ್ರಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ತಥಾ॥ 12-37-11 (66263)
ಏವಂ ರಾಜಕುಲದ್ವಾರಿ ಮಂಗಲೈರಭಿಪೂಜಿತಃ।
ಆಶೀರ್ವಾದಾಂದ್ವಿಜೈರುಕ್ತಾನ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಸಮಂತತಃ॥ 12-37-12 (66264)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವನಂ ರಾಜಾ ದೇವರಾಜಗೃಹೋಪಮಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಜಯಸಂಯುಕ್ತಂ ರಥಾತ್ಪಶ್ಚಾದವಾತರತ್॥ 12-37-13 (66265)
ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಭ್ಯಂತರಂ ಶ್ರೀಮಾಂದೈವತಾನ್ಯಭಿಗಂಯ ಚ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ರತ್ನೈಶ್ಚ ಗಂಧಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-37-14 (66266)
ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ತತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪುನರೇವ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ದದರ್ಶ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚೈವ ಸೋಽಭಿರೂಪಾನವಸ್ಥಿತಾನ್॥ 12-37-15 (66267)
ಸ ಸಂವೃತಸ್ತದಾ ವಿಪ್ರೈರಾಶೀರ್ವಾದವಿವಕ್ಷುಭಿಃ।
ಶುಶುಭೇ ವಿಮಲಶ್ಚಂದ್ರಸ್ತಾರಾಗಣವೃತೋ ಯಥಾ॥ 12-37-16 (66268)
ತಾಂಸ್ತು ವೈ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಕೌಂತೇಯೋ ವಿಧಿವದ್ದ್ವಿಜಾನ್।
ಸುಮನೋಮೋದಕೈ ರತ್ನೈರ್ಹಿರಣ್ಯೇನ ಚ ಭೂರಿಣಾ।
ಗೋಭಿರ್ವಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿವಿಧೈಶ್ಚ ಕಿಮಿಚ್ಛಕೈಃ॥ 12-37-17 (66269)
ಧೌಂಯಂ ಗುರುಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಪಿತರಮೇವ ಚ।
`ಪ್ರವಿವೇಶ ಸಭಾಂ ರಾಜಾ ಸುಧರ್ಮಾಂ ವಾಸವೋ ಯಥಾ॥' 12-37-18 (66270)
ತತಃ ಪುಣ್ಯಾಹಘೋಷೋಽಭೂದ್ದಿವಂ ಸ್ತಬ್ಧ್ವೇವ ಭಾರತ।
ಸುಹೃದಾಂ ಪ್ರೀತಿಜನನಃ ಪುಣ್ಯಃ ಶ್ರುತಿಸುಖಾವಹಃ॥ 12-37-19 (66271)
ಹಂಸವನ್ನೇದುಷಾಂ ರಾಜಂದ್ವಿಜಾನಾಂ ತತ್ರ ಭಾರತೀ।
ಶುಶ್ರುವೇ ವೇದವಿದುಷಾಂ ಪುಷ್ಕಲಾರ್ಥಪದಾಕ್ಷರಾ॥ 12-37-20 (66272)
ತತೋ ದುಂದುಭಿನಿರ್ಘೋಷಃ ಶಂಖಾನಾಂ ಚ ಮನೋರಮಃ।
ಜಯಂ ಪ್ರವದತಾಂ ತತ್ರ ಸ್ವನಃ ಪ್ರಾದುರಭೂನ್ನೃಪ॥ 12-37-21 (66273)
ನಿಃಶಬ್ದೇ ಚ ಸ್ಥಿತೇ ತತ್ರ ತತೋ ವಿಪ್ರಜನೇ ಪುನಃ।
ರಾಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛಝಾ ಚಾರ್ವಾಕೋ ರಾಕ್ಷಸೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-37-22 (66274)
ತತ್ರ ದುರ್ಯೋಧನಸಖಾ ಭಿಕ್ಷುರೂಪೇಣ ಸಂವೃತಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಃ ಶಿಖೀ ತ್ರಿದಂಡೀ ಚ ಧೃಷ್ಟೋ ವಿಗತಸಾಧ್ವಸಃ॥ 12-37-23 (66275)
ವೃತಃ ಸರ್ವೈಸ್ತಥಾ ವಿಪ್ರೈರಾಶೀರ್ವಾದವಿವಕ್ಷುಭಿಃ।
ಪರಸ್ಸಹಸ್ರೈ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಪೋನಿಯಮಸಂಸ್ಥಿತೈಃ॥ 12-37-24 (66276)
ಸುದುಷ್ಟಃ ಪಾಪಮಾಶಂಸುಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಅನಾಮಂತ್ರ್ಯೈವ ತಾನ್ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತಮುವಾಚ ಮಹೀಪತಿಂ॥ 12-37-25 (66277)
ಚಾರ್ವಾಕ ಉವಾಚ। 12-37-26x (5416)
ಇಮೇ ಪ್ರಾಹುರ್ದ್ವಿಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರೋಪ್ಯ ವಚೋ ಮಯಿ।
ಧಿಗ್ಭವಂತಂ ಕುನೃಪತಿಂ ಜ್ಞಾತಿಘಾತಿನಮಸ್ತು ವೈ॥ 12-37-26 (66278)
ಕಿಂ ತೇ ರಾಜ್ಯೇನ ಕೌಂತೇಯ ಕೃತ್ವೇಮಂ ಜ್ಞಾತಿಸಂಕ್ಷಯಂ।
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಗುರೂಂಶ್ಚೈವ ಮೃತಂ ಶ್ರೇಯೋ ನ ಜೀವಿತಂ॥ 12-37-27 (66279)
ಇತಿ ತೇ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಟಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಃ।
ವಿವ್ಯಥುಶ್ಚುಕ್ರುಶುಶ್ಚೈವ ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಪ್ರಧರ್ಷಿತಾಃ॥ 12-37-28 (66280)
ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಸ ಚ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವ್ರೀಡಿತಾಃ ಪರಮೋದ್ವಿಗ್ರಾಸ್ತೂಷ್ಣೀಮಾಸನ್ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-37-29 (66281)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-37-30x (5417)
ಪ್ರಸೀದಂತು ಭವಂತೋ ಮೇ ಪ್ರಣತಸ್ಯಾಭಿಯಾಚತಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನವ್ಯಸನಿನಂ ನ ಮಾಂ ಧಿಕ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಥ॥ 12-37-30 (66282)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-37-31x (5418)
ತತೋ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಾಣಾಸ್ತೇ ಸರ್ವ ಏವ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಊಚುರ್ನೈಷ ದ್ವಿಜೋಽಸ್ಮಾಕಮನ್ಯಸ್ತು ತವ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-37-31 (66283)
ಜಜ್ಞುಶ್ಚೈನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತತಸ್ತಂ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದವಿದ್ವಾಂಸಸ್ತಪೋಭಿರ್ವಿಮಲೀಕೃತಾಃ॥ 12-37-32 (66284)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಊಚುಃ। 12-37-33x (5419)
ಏಷ ದುರ್ಯೋಧನಸಖಾ ವಿಶ್ರುತೋ ಬ್ರಹ್ಮರಾಕ್ಷಸಃ।
ಪರಿವ್ರಾಜಕರೂಪೇಣ ಹಿತಂ ತಸ್ಯ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ॥ 12-37-33 (66285)
ನ ವಯಂ ಬ್ರೂಮ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ವ್ಯೇತು ತೇ ಭಯಮೀದೃಶಂ।
ಉಪತಿಷ್ಠತು ಕಲ್ಯಾಣಂ ಭವಂತಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ॥ 12-37-34 (66286)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-37-35x (5420)
ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಹುಂಕಾರೈಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾಃ।
ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸಯಂತಃ ಶುಚಯೋ ನಿಜಘ್ನುಃ ಪಾಪರಾಕ್ಷಸಂ॥ 12-37-35 (66287)
ಸ ಪಪಾತ ವಿನಿರ್ದಗ್ಧಸ್ತೇಜಸಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ಮಹೇಂದ್ರಾಶನಿನಿರ್ದಗ್ಧಃ ಪಾದಪೋಽಂಕುರವಾನಿವ॥ 12-37-36 (66288)
ಪೂಜಿತಾಶ್ಚ ಯಯುರ್ವಿಪ್ರಾ ರಾಜಾನಮಭಿನಂದ್ಯ ತಂ।
ರಾಜಾ ಚ ಹರ್ಷಮಾಪೇದೇ ಪಾಂಡವಃ ಸಸುಹೃಜ್ಜನಃ॥ ॥ 12-37-37 (66289)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 37॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-37-3 ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀಭಿಃ॥ 12-37-15 ಅಭಿರೂಪಾನ್ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯಪಾಣೀನ್॥ 12-37-17 ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ಕಿಮಿಚ್ಛಸೀತಿ ಪೃಚ್ಛದ್ಭಿರ್ಭೃತ್ಯೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಗೋವಸ್ತ್ರಾದಿದ್ರವ್ಯೈರ್ನಿಮಂತ್ರಯದ್ಭಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-37-19 ಸ್ತಬ್ಧ್ಧಾ ವ್ಯಾಪ್ಯ॥ 12-37-23 ಸಾಕ್ಷಃ ಶಿಖೀತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-37-30 ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಾಃ ಸಮೀಪಸ್ಥಾಃ ವ್ಯಸನಿನಶ್ಚಿರದುಃಖಿನೋ ಭ್ರಾತ್ರಾದಯೋ ಯಸ್ಯ ತಂ। ಭ್ರಾತ್ರಾದಿದುಃಖಪರಿಹಾರಾರ್ಥಂ ಮಮೇದಂ ರಾಜ್ಯಕರಣಂ ನತು ಸ್ವಸುಖಾರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-37-32 ಜಜ್ಞುರ್ಜ್ಞಾತವಂತಃ॥ 12-37-33 ಚಾರ್ವಾಕೋ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 038
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.38. ಅಧ್ಯಾಯಃ 038
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಚಾರ್ವಾಕರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಪೂರ್ವವೃತ್ತಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-38-0 (66290)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-38-0x (5421)
ತತಸ್ತತ್ರ ತು ರಾಜಾನಂ ತಿಷ್ಠಂತೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಉವಾಚ ದೇವಕೀಪುತ್ರಃ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-38-1 (66291)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-38-2x (5422)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಾತ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನರ್ಚನೀಯಾಃ ಸದಾ ಮಮ।
ಏತೇ ಭೂಮಿಚರಾ ದೇವಾ ವಾಗ್ವಿಷಾಃ ಸುಪ್ರಸಾದಕಾಃ॥ 12-38-2 (66292)
ಪುರಾ ಕೃತಯುಗೇ ರಾಜಂಶ್ಚಾರ್ವಾಕೋ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬದರ್ಯಾಂ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕಂ॥ 12-38-3 (66293)
ವರೇಣ ಚ್ಛಂದ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ವರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ॥ 12-38-4 (66294)
ದ್ವಿಜಾವಮಾನಾದನ್ಯತ್ರ ಪ್ರಾದಾದ್ವರಮನುತ್ತಮಂ।
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ದದೌ ತಸ್ಮೈ ಜಗತ್ಪತಿಃ॥ 12-38-5 (66295)
ಸ ತು ಲಬ್ಧವರಃ ಪಾಪೋ ದೇವಾನಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ರಾಕ್ಷಸಸ್ತಾಪಯಾಮಾಸ ತೀವ್ರಕರ್ಮಾ ಮಹಾಬಲಃ॥ 12-38-6 (66296)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಮೇತಾಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿದಮಬ್ರುವನ್।
ವಧಾಯ ರಕ್ಷಸಸ್ತಸ್ಯ ಬಲವಿಪ್ರಕೃತಾಸ್ತದಾ॥ 12-38-7 (66297)
ತಾನುವಾಚ ತತೋ ದೇವೋ ವಿಹಿತಂ ತತ್ರ ವೈ ಮಯಾ।
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಭವಿತಾ ಮೃತ್ಯುರಚಿರಣೇತಿ ಭಾರತ॥ 12-38-8 (66298)
ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನೋ ನಾಮ ಸಖಾಽಸ್ಯ ಭವಿತಾ ನೃಷು।
ತಸ್ಯ ಸ್ನೇಹಾವಬದ್ಧೋಽಸೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನವಮಂಸ್ಯತೇ॥ 12-38-9 (66299)
ತತ್ರೈನಂ ರುಷಿತಾ ವಿಪ್ರಾ ವಿಪ್ರಕಾರಪ್ರಧರ್ಷಿತಾಃ।
ಧಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವಾಗ್ಬಲಾಃ ಪಾಪಂ ತತೋ ನಾಶಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-38-10 (66300)
ಸ ಏಷ ನಿಹತಃ ಶೇತೇ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡೇನ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಚಾರ್ವಾಕೋ ನೃಪತಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾ ಶುಚೋ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-38-11 (66301)
ಹತಾಸ್ತೇ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಜ್ಞಾತಯಸ್ತವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸ್ವರ್ಗತಾಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವೀರಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಪುಂಗವಾಃ॥ 12-38-12 (66302)
ಸ ತ್ವಮಾತಿಷ್ಠ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಮಾ ತೇ ಭೂದ್ವುದ್ಧಿರನ್ಯಥಾ।
ಶತ್ರೂಂಜಹಿ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷ ದ್ವಿಜಾಂಶ್ಚ ಪರಿಪೂಜಯ॥ ॥ 12-38-13 (66303)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 38॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 039
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.39. ಅಧ್ಯಾಯಃ 039
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣಾದಿಭಿರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷೇಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-39-0 (66304)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-39-0x (5423)
ತತಃ ಕುಂತೀಸುತೋ ರಾಜಾ ಗತಮನ್ಯುರ್ಗತಜ್ವರಃ।
ಕಾಂಚನೇ ಪ್ರಾಡ್ಭುಖೋ ಹೃಷ್ಟೋ ನ್ಯಷೀದತ್ಪರಮಾಸನೇ॥ 12-39-1 (66305)
ತಮೇವಾಭಿಮುಖೌ ಪೀಠೇ ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ಕಾಂಚನೇ ಶುಭೇ।
ಸಾತ್ಯಕಿರ್ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ನಿಷೀದತುರರಿಂದಮೌ॥ 12-39-2 (66306)
ಮಧ್ಯೇ ಕೃತ್ವಾ ತು ರಾಜಾನಂ ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನಾವುಭೌ।
ನಿಷೀದತುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯೋರ್ಮಣಿಪೀಠಯೋಃ॥ 12-39-3 (66307)
ದಾಂತೇ ಶಯ್ಯಾಸನೇ ಶುಭ್ರೇ ಜಾಂಬೂನದವಿಭೂಷಿತೇ।
ಪೃಥಾಽಪಿ ಸಹದೇವೇನ ಸಹಾಸ್ತೇ ನಕುಲೇನ ಚ॥ 12-39-4 (66308)
ಸುಧರ್ಮಾ ವಿದುರೋ ಧೌಂಯೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಕೌರವಃ।
ನಿಷೇದುರ್ಜ್ವಲನಾಕಾರೇಷ್ವಾಸನೇಷು ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 12-39-5 (66309)
ಯುಯುತ್ಸುಃ ಸಂಜಯಶ್ಚೈವ ಗಾಂಧಾರೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಯತೋ ರಾಜಾ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾವಿಶನ್॥ 12-39-6 (66310)
ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶ್ವೇತಾಃ ಸುಮನಸೋಽಸ್ಪೃಶತ್।
ಸ್ವಸ್ತಿಕಾನಕ್ಷತಾನ್ಭೂಮಿಂ ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ಮಣೀನ್॥ 12-39-7 (66311)
ತತಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪುರೋಹಿತಂ।
ದದೃಶುರ್ಧರ್ಮರಾಜಾನಮಾದಾಯ ಬಹುಮಂಗಲಂ॥ 12-39-8 (66312)
ಪೃಥಿವೀಂ ಚ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಆಭಿಷೇಚನಿಕಂ ಭಾಂಡಂ ಸರ್ವಸಂಭಾರಸಂಭೃತಂ॥ 12-39-9 (66313)
ಕಾಂಚನೌದುಂಬರಾಸ್ತತ್ರ ರಾಜತಾಃ ಪೃಥಿವೀಮಯಾಃ।
ಪೂರ್ಣಕುಂಭಾಃ ಸುಮನಸೋ ಲಾಜಾ ಬರ್ಹೀಷಿ ಗೋರಸಾಃ॥ 12-39-10 (66314)
ಶಮೀಪಿಪ್ಪಲಪಾಲಾಶಸಮಿಧೋ ಮಧುಸರ್ಪಿಷೀ।
ಸ್ರುವ ಔದುಂಬರಃ ಶಂಖಸ್ತಥಾ ಹೇಮವಿಭೂಷಿತಃ॥ 12-39-11 (66315)
ದಾಶಾರ್ಹೇಣಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಸ್ತತ್ರ ಧೌಂಯಃ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಪ್ರಾಗುದಕ್ಪ್ರವಣೇ ವೇದೀಂ ಲಕ್ಷಣೇನೋಪಲಿಖ್ಯ ಚ॥ 12-39-12 (66316)
ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮೋತ್ತರೇ ಶುಕ್ಲೇ ಸರ್ವತೋಭದ್ರ ಆಸನೇ।
ದೃಢಪಾದಪ್ರತಿಷ್ಠಾನೇ ಹುತಾಶನಸಮತ್ವಿಪಿ॥ 12-39-13 (66317)
ಉಪವೇಶ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಚ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಾಂ।
ಜುಹಾವ ಪಾವಕಂ ಧೀಮಾನ್ವಿಧಿಮಂತ್ರಪುರಸ್ಕೃತಂ॥ 12-39-14 (66318)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ದಾಶಾರ್ಹಃ ಶಂಖಮಾದಾಯ ಪೂರಿತಂ।
ಅಭ್ಯಷಿಂಚತ್ಪತಿಂ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಸ್ತಥಾ॥ 12-39-15 (66319)
ಅನುಜ್ಞಾತೋಽಥ ಕೃಷ್ಣೇನ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಪಾಂಡವಃ।
ಪಾಂಚಜನ್ಯಾಭಿಷಿಕ್ತಶ್ಚ ರಾಜಾಽಮೃತಮುಖೋಽಭವತ್॥ 12-39-16 (66320)
ತತೋಽನುವಾದಯಾಮಾಸುಃ ಪಣವಾನಕದುಂದುಭೀನ್॥ 12-39-17 (66321)
ಧರ್ಮರಾಜೋಽಪಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಧರ್ಮತಃ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ವಿಧಿವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-39-18 (66322)
ತತೋ ನಿಷ್ಕಸಹಸ್ರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸ್ವಸ್ತ್ಯವಾಚಯನ್।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಾಂಧೃತಿಶೀಲಸಮನ್ವಿತಾನ್॥ 12-39-19 (66323)
ತೇ ಪ್ರೀತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜನ್ಸ್ವಸ್ತ್ಯೂಚುರ್ಜಯಮೇವ ಚ।
ಹಂಸಾ ಇವ ಚ ನರ್ದಂತಃ ಪ್ರಶಶಂಸುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ 12-39-20 (66324)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಜಯಸಿ ಪಾಂಡವ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸಿ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 12-39-21 (66325)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಚ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಕುಶಲೀ ರಾಜನ್ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ॥ 12-39-22 (66326)
ಮುಕ್ತಾ ವೀರಕ್ಷಯಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಗ್ರಾಮಾದ್ವಿಜಿತದ್ವಿಷಃ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮುತ್ತರಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರು ಸರ್ವಾಣಿ ಭಾರತ॥ 12-39-23 (66327)
ತತಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾಽರ್ಚಿತಃ ಸದ್ಭಿರ್ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹದ್ರಾಜ್ಯಂ ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ॥ ॥ 12-39-24 (66328)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 39॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-39-1 ಗತಮನ್ಯುರ್ವೀತದೈನ್ಯಃ। ಗತಜ್ವರೋ ವೀತಶೋಕಃ॥ 12-39-2 ನಿಷೀದತುರಿತಿ ನಿಷೇದತುರಿತ್ಯರ್ಥೇ ಆರ್ಷಂ॥ 12-39-4 ದಾಂತೇ ಗಜದಂತಮಯೇ॥ 12-39-5 ಸುಧರ್ಮಾ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-39-7 ಸ್ವಸ್ತಿಕಾನ್ಸರ್ವತೋಭದ್ರಾದ್ಯಂಕಿತಾನಿ ದೇವತಾಪೀಠಾನಿ॥ 12-39-9 ಭಾಂಡಂ ಉಪಕರಣಂ॥ 12-39-10 ಔದುಂಬರಾಸ್ತಾಂರಮಯಾಃ॥ 12-39-11 ಉದುಂಬರಕಾಷ್ಟಮಯಃ ಸ್ರುವಃ॥ 12-39-16 ಅಮೃತಮುಖಃ ಅತ್ಯಂತಂ ದರ್ಶನೀಯಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 040
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.40. ಅಧ್ಯಾಯಃ 040
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಮಾರ್ಜುನಾದ್ರೀನಾಂ ತತ್ತದ್ಯೋಗ್ಯಯೌವರಾಜ್ಯಾದ್ಯಧಿಕಾರೇಷು ನಿಯೋಜನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-40-0 (66329)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-40-0x (5424)
ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಚ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ದೇಶಕಾಲೋಪಬೃಂಹಿತಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾಽಥೋತ್ತರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 12-40-1 (66330)
ಧನ್ಯಾಃ ಪಾಂಡುಸುತಾ ನೂನಂ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವಾಃ।
ತಥ್ಯಾನ್ವಾಪ್ಯಥವಾಽತಥ್ಯಾನ್ಗುಣಾನಾಹುಃ ಸಮಾಗತಾಃ॥ 12-40-2 (66331)
ಅನುಗ್ರಾಹ್ಯಾ ವಯಂ ನೂನಂ ಭವತಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಯದೇವಂ ಗುಣಸಂಪನ್ನಾನಸ್ಮಾನ್ಬ್ರೂಥ ವಿಮತ್ಸರಾಃ॥ 12-40-3 (66332)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾರಾಜಃ ಪಿತಾ ನೋ ದೈವತಂ ಪರಂ।
ಶಾಸನೇಽಸ್ಯ ಪ್ರಿಯೇ ಚೈವ ಸ್ಥೇಯಂ ಮತ್ಪ್ರಿಯಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-40-4 (66333)
ಏತದರ್ಥಂ ಹಿ ಜೀವಾಮಿ ಕೃತ್ವಾ ಜ್ಞಾತಿವಧಂ ಮಹತ್।
ಅಸ್ಯ ಶುಶ್ರೂಷಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ಮಯಾ ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿಣಾ॥ 12-40-5 (66334)
ಯದಿ ಚಾಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಭವತಾಂ ಸುಹೃದಾಂ ತಥಾ।
ಧೃತರಾ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ವೃತ್ತಿಂ ವರ್ತಿತುಮರ್ಹಥ॥ 12-40-6 (66335)
ಏಷ ನಾಥೋ ಹಿ ಜಗತೋ ಭವತಾಂ ಚ ಮಯಾ ಸಹ।
ಅಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೇ ಪೃಥಿವೀ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಚ॥ 12-40-7 (66336)
ಏತನ್ಮನಸಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಭವದ್ಭಿರ್ವಚನಂ ಮಮ।
ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯಾಥ ತಾನ್ರಾಜಾ ಯಥೇಷ್ಟಂ ಗಂಯತಾಮಿತಿ॥ 12-40-8 (66337)
ಪೌರಜಾನಪದಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಕುರುನಂದನಃ।
ಯೌವರಾಜ್ಯೇನ ಕೌಂತೇಯಂ ಭೀಮಸೇನಮಯೋಜಯತ್॥ 12-40-9 (66338)
ಮಂತ್ರೇ ಚ ನಿಶ್ಚಯೇ ಚೈವ ಷಾಂಗುಣ್ಯಸ್ಯ ಚ ಚಿಂತನೇ।
ವಿದುರಂ ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನಂ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಸ ಸಮಾದಿಶತ್॥ 12-40-10 (66339)
ಕೃತಾಕೃತಪರಿಜ್ಞಾನೇ ತಥಾಽಽಯವ್ಯಯಚಿಂತನೇ।
ಸಂಜಯಂ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ವೃದ್ಧಂ ಸರ್ವಗುಣೈರ್ಯುತಂ॥ 12-40-11 (66340)
ಬಲಸ್ಯ ಪರಿಮಾಣೇ ಚ ಭಕ್ತವೇತನಯೋಸ್ತಥಾ।
ನಕುಲಂ ವ್ಯಾದಿಶದ್ರಾಜಾ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷಣೇ॥ 12-40-12 (66341)
ಪರಚಕ್ರೋಪರೋಧೇ ಚ ದೃಪ್ತಾನಾಂ ಚಾವಮರ್ದನೇ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹಾರಾಜ ಫಲ್ಗುನಂ ವ್ಯಾದಿದೇಶ ಹ॥ 12-40-13 (66342)
ದ್ವಿಜಾನಾಂ ದೇವಕಾರ್ಯೇಷು ಕಾರ್ಯೇಷ್ವನ್ಯೇಷು ಚೈವ ಹ।
ಧೌಂಯಂ ಪುರೋಧಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ಸಮಾದಿಶತ್॥ 12-40-14 (66343)
ಸಹದೇವಂ ಸಮೀಪಸ್ಥಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ಸಮಾದಿಶತ್।
ತನೇ ಗೋಪ್ಯೋ ಹಿ ನೃಪತಿಃ ಸರ್ವಾವಸ್ಥೋ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-40-15 (66344)
ಯಾನ್ಯಾನಮನ್ಯದ್ಯೋಗ್ಯಾಂಶ್ಚ ಯೇಷು ಯೇಷ್ವಿಹ ಕರ್ಮಸು।
ತಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತೇಷ್ವೇವ ಯುಯುಜೇ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-40-16 (66345)
ವಿದುರಂ ಸಂಜಯಂ ಚೈವ ಯುಯುತ್ಸುಂ ಚ ಮಹಾಮತಿಂ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪರವೀರಘ್ನೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ॥ 12-40-17 (66346)
ಉತ್ಥಾಯೋತ್ಥಾಯ ತತ್ಕಾರ್ಯಮಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಪಿತುರ್ಮಮ।
ಸರ್ವಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಕರ್ತವ್ಯಮಪ್ರಮತ್ತೈರ್ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-40-18 (66347)
ಪೌರಜಾನಪದಾನಾಂ ಚ ಯಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ರಾಜಾನಂ ಸಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ತಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಧರ್ಮತಃ॥ ॥ 12-40-19 (66348)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 40॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-40-18 ಯತ್ ಅಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ತಚ್ಚ ಭವದ್ಭಿಃ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಪ್ರಮತ್ತೈಸ್ತಥಾಮಯೇತಿ ಟ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-40-19 ತಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕರ್ತವ್ಯಾನೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 041
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.41. ಅಧ್ಯಾಯಃ 041
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಜ್ಞಾತಿಪ್ರಭೃತೀನಾಮೌರ್ಧ್ವದೈಹಿಕಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ತದೀಯಾದೀನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-41-0 (66349)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-41-0x (5425)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಯೇ ಹತಾ ಯುಧಿ।
ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಕಾರಯಾಮಾಸ ತೇಷಾಂ ಪೃಥಗುದಾರಧೀಃ॥ 12-41-1 (66350)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ದದೌ ರಾಜಾ ಪುತ್ರಾಣಾಮೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಂ।
ಸರ್ವಕಾಮಗುಣೋಪೇತಮನ್ನಂ ಗಾಶ್ಚ ಧನಾನಿ ಚ।
ರತ್ನಾನಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-41-2 (66351)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಾಭಿಮನ್ಯುಭ್ಯಾಂ ಹೇಡಿಂಬಸ್ಯ ಚ ರಕ್ಷಸಃ॥ 12-41-3 (66352)
ವಿರಾಟಪ್ರಭೃತೀನಾಂ ಚ ಸುಹೃದಾಮುಪಕಾರಿಣಾಂ।
ದ್ರುಪದದ್ರೌಪದೇಯಾನಾಂ ದ್ರೌಪದ್ಯಾ ಸಹಿತೋ ದದೌ॥ 12-41-4 (66353)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪೃಥಗೇಕೈಕಮುದ್ದಿಶನ್।
ಧನೈ ರತ್ನೈಶ್ಚ ಗೋಭಿಶ್ಚ ವಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಸಮತರ್ಪಯತ್॥ 12-41-5 (66354)
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾ ಯೇಷಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಸುಹೃಜ್ಜನಃ।
ಉದ್ದಿಶ್ಯೋದ್ದಿಶ್ಯ ತೇಷಾಂ ಚ ಚಕ್ರೇ ರಾಜೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಂ॥ 12-41-6 (66355)
ಸಭಾಃ ಪ್ರಪಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಸ್ತಟಾಕಾನಿ ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ಸುಹೃದಾಂ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಸರ್ವೇಷಾಮೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಂ॥ 12-41-7 (66356)
ಸ ತೇಷಾಮನೃಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಗತ್ವಾ ಲೋಕೇಷ್ವವಾಚ್ಯತಾಂ।
ಕೃತಕೃತ್ಯೋಽಭವದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-41-8 (66357)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಗಾಂಧಾರೀಂ ವಿದುರಂ ತಥಾ।
ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ಕೌರವಾನ್ಮಾನ್ಯಾನ್ಭೃತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಮಪೂಜಯತ್॥ 12-41-9 (66358)
ಯಾಶ್ಚ ತತ್ರ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕಾಶ್ಚಿದ್ಧತವೀರಾ ಹತಾತ್ಮಜಾಃ॥
ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಕೌರವೋ ರಾಜಾ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಪಾಲಾಯದ್ಧೃಣೀ॥ 12-41-10 (66359)
ದೀನಾಂಧಕೃಪಣಾನಾಂ ಚ ಗೃಹಾಚ್ಛಾದನಭೋಜನೈಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೋ ರಾಜಾ ಚಕಾರಾನುಗ್ರಹಂ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-41-11 (66360)
ಸ ವಿಜಿತ್ಯ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಮಾನೃಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈರಿಷು।
ನಿಃಸಪತ್ನಃ ಸುಖೀ ರಾಜಾ ವಿಜಹಾರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ ॥ 12-41-12 (66361)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 41॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-41-10 ಸಂಪೂಜ್ಯಾಪಾಲಯತ್ಪ್ರಜಾ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 042
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.42. ಅಧ್ಯಾಯಃ 042
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ನಾಮಶತಕೇನ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಸ್ತವನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-42-0 (66362)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-42-0x (5426)
ಅಭಿಷಿಕ್ತೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ದಾಶಾರ್ಹಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಮುವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-42-1 (66363)
ತವ ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರಸಾದೇನ ನಯೇನ ನ ಬಲೇನ ಚ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಯದುಶಾರ್ದೂಲ ತಥಾ ವಿಕ್ರಮಣೇನ ಚ॥ 12-42-2 (66364)
ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿದಂ ರಾಜ್ಯಂ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಂ ಮಯಾ।
ನಮಸ್ತೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಪುನಃ ಪುನರರಿಂದಮ॥ 12-42-3 (66365)
ತ್ವಾಮೇಕಮಾಹುಃ ಪುರುಷಂ ತ್ವಾಮಾಹುಃ ಸಾತ್ವತಾಂ ಪತಿಂ।
ನಾಮಭಿಸ್ತ್ವಾಂ ಬಹುವಿಧೈಃ ಸ್ತುವಂತಿ ಪ್ರಯತಾ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-42-4 (66366)
ವಿಶ್ವಕರ್ಮನ್ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ವಿಶ್ವಾತ್ಮನ್ವಿಶ್ವಸಂಭವ।
ವಿಷ್ಣೋ ಜಿಷ್ಣೋ ಹರೇ ಕೃಷ್ಣ ವೈಕುಂಠ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 12-42-5 (66367)
ಅದಿತ್ಯಾಃ ಸಪ್ತಧಾ ತ್ವಂ ತು ಪುರಾಣೋ ಗರ್ಭತಾಂ ಗತಃ।
ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭಸ್ತ್ವಮೇವೈಕಸ್ತ್ರಿಯುಗಂ ತ್ವಾಂ ವದಂತ್ಯಪಿ॥ 12-42-6 (66368)
ಶುಚಿಶ್ರವಾ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ಘೃತಾರ್ಚಿರ್ಹಂಸ ಉಚ್ಯತೇ।
ತ್ರಿಚಕ್ಷುಃ ಶಂಭುರೇಕಸ್ತ್ವಂ ವಿಭುರ್ದಾಮೋದರೋಽಪಿ ಚ॥ 12-42-7 (66369)
ವರಾಹೋಽಗ್ನಿರ್ಬೃಹದ್ಭಾನುರ್ವೃಷಭಸ್ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಲಕ್ಷಣಃ।
ಅನೀಕಸಾಹಃ ಪುರುಷಃ ಶಿಪಿವಿಷ್ಟ ಉರುಕ್ರಮಃ॥ 12-42-8 (66370)
ವರಿಷ್ಠ ಉಗ್ರಸೇನಾನೀಃ ಸತ್ಯೋ ವಾಜಸನಿರ್ಗುಹಃ।
ಅಚ್ಯುತಶ್ಚ್ಯಾವನೋಽರೀಣಾಂ ಸಂಸ್ಕೃತೋ ವಿಕೃತಿರ್ವೃಷಃ॥ 12-42-9 (66371)
ಕೃಷ್ಣಧರ್ಮಸ್ತ್ವಮೇವಾದಿರ್ವೃಷದರ್ಭೋ ವೃಷಾಕಪಿಃ।
ಸಿಂಧುರ್ವಿಧೂರ್ಮಿಸ್ತ್ರಿಕಕುಪ್ ತ್ರಿಧಾಮಾ ತ್ರಿವೃದಚ್ಯುತಃ॥ 12-42-10 (66372)
ಸಂರಾಡ್ ವಿರಾಟ್ ಸ್ವರಾಟ್ ಚೈವ ಸ್ವರಾಡ್ಭೂತಮಯೋ ಭವಃ।
ವಿಭೂರ್ಭೂರತಿಭೂಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮಾ ತ್ವಮೇವ ಚ॥ 12-42-11 (66373)
ಸ್ವಿಷ್ಟಕೃದ್ಭಿಷಜಾವರ್ತಃ ಕಪಿಲಸ್ತ್ವಂ ಚ ವಾಮನಃ।
ಯಜ್ಞೋ ಧ್ರುವಃ ಪತಂಗಶ್ಚ ಜಯತ್ಸೇನಸ್ತ್ವಮುಚ್ಯಸೇ॥ 12-42-12 (66374)
ಶಿಖಂಡೀ ನಹುಷೋ ಬಭ್ರುರ್ದಿವಿಸ್ಪೃಕ್ ತ್ವಂ ಪುನರ್ವಸುಃ।
ಸುಬಭ್ರೂ ರುಕ್ಮಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸುಷೇಣೋ ದುಂದುಭಿಸ್ತಥಾ॥ 12-42-13 (66375)
ಗಭಸ್ತಿನೇಮಿಃ ಶ್ರೀಪಝಃ ಪುಷ್ಕರಃ ಶುಷ್ಮಧಾರಣಃ।
ಋಭುರ್ವಿಭುಃ ಸರ್ವಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ತ್ವ ಧರಿತ್ರೀ ಚ ಪಠ್ಯಸೇ॥ 12-42-14 (66376)
ಅಂಭೋನಿಧಿಸ್ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತ್ವಂ ಪವಿತ್ರಂ ಧಾಮ ಧಾಮವಿತ್।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ವಧಾ ಸ್ವಾಹಾ ಚ ಕೇಶವಃ॥ 12-42-15 (66377)
ಯೋನಿಸ್ತ್ವಮಸ್ಯ ಪ್ರಲಯಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣ
ತ್ವಮೇವೇದಂ ಸೃಜಸಿ ವಿಶ್ವಮಗ್ರೇ।
ವಿಶ್ವಂ ಚೇದಂ ತ್ವದ್ವಶೇ ವಿಶ್ವಯೋನೇ
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ಶಾರ್ಂಗಚಕ್ರಾಸಿಪಾಣೇ॥ 12-42-16 (66378)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-42-17x (5427)
ಏವಂ ಸ್ತುತೋ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಕೃಷ್ಣಃ
ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಃ।
ತಮಭ್ಯನಂದದ್ಭಾರತಂ ಪುಷ್ಕಲಾಭಿ
ರ್ವಾಗ್ಭಿರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಪಾಂಡವಂ ಯಾದವಾಗ್ರ್ಯಃ॥ 12-42-17 (66379)
`ಏತನ್ನಾಮಶತಂ ವಿಷ್ಣೋರ್ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಯಃ ಪಠೇಚ್ಛೃಣುಯಾದ್ವಾಪಿ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥' ॥ 12-42-18 (66380)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 42॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-42-6 ಸಪ್ತಧಾ ವಿಷ್ಣ್ವಾಖ್ಯ ಆದಿತ್ಯೋ ವಾಮನಶ್ಚೇತಿ ದ್ವೇಧಾ ಅದಿತ್ಯಾಮೇವ ಜನ್ಮ। ತತೋಽದಿತೇ ರೂಪಾಂತರೇಷು ಪೃಶ್ನಿಪ್ರಭೃತಿಷು ಕ್ರಮಾತ್ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭಃ ಪರಶುರಾಮಃ ದಾಶರಧೀರಾಮಃ ಯಾದವೌ ರಾಮಕೃಷ್ಣೌ ಚೇತಿ। ಸರ್ವೇಷು ಗರ್ಭೇಷು ಏಕಏವ ತ್ವಂ। ತ್ರಿಷು ಕೃತಾದಿಷು ಯುಗೇಷು ಭವಂ ತ್ರಿಯುಗಂ। ಆದಿತ್ಯಾಃ ಸಪ್ತರಾತ್ರಂ ತ್ವಾ ಪುರಾಣೇ ಧರ್ಮತೋ ಗತಃ। ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-42-7 ನೃಚಕ್ಷುಃ ಶಂಭುರಿತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-42-8 ವರುಣೋಽಗ್ನಿರ್ವೃಹಿದ್ಭಾನುರ್ವೃಷಣ ಇತಿ ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-42-9 ವಾಚಿಷ್ಠ ಉಗ್ರಸೇನಾನೀರಿತಿ ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ। ಸಂಕೃತಿಃ ಪ್ರಕೃತಿರ್ವಿಭುರಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-42-10 ತ್ರಿಕಕುಪ್ ಊರ್ಧ್ವವರ್ತ್ಮಾ ತ್ವಮೇವೇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 043
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.43. ಅಧ್ಯಾಯಃ 043
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಜ್ಞಯಾ ಭೀಮಾದಿಭಿಶ್ಚತುರ್ಭಿರ್ದುರ್ಯೋಧನಾದಿಗೃಹಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-43-0 (66381)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-43-0x (5428)
ತತೋ ವಿಸರ್ಜಯಾಮಾಸ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಪ್ರಕೃತೀರ್ನೃಪಃ।
ವಿವಿಶುಶ್ಚಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಾ ಯಥಾಸ್ವಾನಿ ಗೃಹಾಣಿ ತೇ॥ 12-43-1 (66382)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಭೀಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಸಾಂತ್ವಯನ್ನಬ್ರವೀಚ್ಛ್ರೀಮಾನರ್ಜುನಂ ಯಮಜೌ ತಥಾ॥ 12-43-2 (66383)
ಶತ್ರುಭಿರ್ವಿವಿಧೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಕ್ಷತದೇಹಾ ಮಹಾರಣೇ।
ಶ್ರಾಂತಾ ಭವಂತಃ ಸುಭೃಶಂ ತಾಪಿತಾಃ ಶೋಕಮನ್ಯುಭಿಃ॥ 12-43-3 (66384)
ಅರಣ್ಯೇ ದುಃಖವಸತಿರ್ಮತ್ಕೃತೇ ಭರತರ್ಷಭಾಃ।
ಭವದ್ಭಿರನುಭೂತಾ ಹಿ ಯಥಾ ಕಾಪುರುಷೈಸ್ತಥಾ॥ 12-43-4 (66385)
ಯಥಾಸುಖಂ ಯಥಾಜೋಷಂ ಜಯೋಽಯಮನುಭೂಯತಾಂ।
ವಿಶ್ರಾಂತಾಂʼಲ್ಲಬ್ಧವಿಶ್ವಾಸಾಞ್ಶ್ವಃ ಸಮೇತಾಽಸ್ಮಿ ವಃ ಪುನಃ॥ 12-43-5 (66386)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಗೃಹಂ ಪ್ರಾಸಾದೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಬಹುರತ್ನಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ದಾಸೀದಾಸಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-43-6 (66387)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಂ ಭ್ರಾತ್ರಾ ದತ್ತಂ ವೃಕೋದರಃ।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಂದಿರಂ ಮಘವಾನಿವ॥ 12-43-7 (66388)
ಯಥಾ ದುರ್ಯೋಧನಗೃಹಂ ತಥಾ ದುಃಶಾಸನಸ್ಯ ತು।
ಪ್ರಾಸಾದಭಾಲಾಸಂಯುಕ್ತಂ ಹೇಮತೋರಣಭೂಷಿತಂ॥ 12-43-8 (66389)
ದಾಸೀದಾಸಸುಸಂಪೂರ್ಣಂ ಪ್ರಭೂತಧನಧಾನ್ಯವತ್।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾಬಾಹುರರ್ಜುನೋ ರಾಜಶಾಸನಾತ್॥ 12-43-9 (66390)
ದುರ್ಮರ್ಷಣಸ್ಯ ಭವನಂ ದುಃಶಾಸನಗೃಹಾದ್ವರಂ।
ಕುಬೇರಭವನಪ್ರಖ್ಯಂ ಮಣಿಹೇಮವಿಭೂಷಿತಂ॥ 12-43-10 (66391)
ನಕುಲಾಯ ವರಾರ್ಹಾಯ ಕರ್ಶಿತಾಯ ಮಹಾವನೇ।
ದದೌ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-43-11 (66392)
ದುರ್ಮುಖಸ್ಯ ಚ ವೇಶ್ಮಾಗ್ರ್ಯಂ ಶ್ರೀಮತ್ಕನಕಭೂಷಣಂ।
ಪೂರ್ಣಪಝದಲಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಶಯನಸಂಕುಲಂ॥ 12-43-12 (66393)
ಪ್ರದದೌ ಸಹದೇವಾಯ ಸಂತತಂ ಪ್ರಿಯಕಾರಿಣೇ।
ಮುಮುದೇ ತಚ್ಚ ಲಬ್ಧ್ವಾಽಸೌ ಕೈಲಾಸಂ ಧನದೋ ಯಥಾ॥ 12-43-13 (66394)
ಯುಯುತ್ಸುರ್ವಿದುರಶ್ಚೈವ ಸಂಜಯಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸುಧರ್ಮಾ ಚೈವ ಧೌಂಯಶ್ಚ ಯಥಾ ಸ್ವಾಂಜಗ್ಮುರಾಲಯಾನ್॥ 12-43-14 (66395)
ಸಹ ಸಾತ್ಯಕಿನಾ ಶೌರಿರರ್ಜುನಸ್ಯ ನಿವೇಶನಂ।
ವಿವೇಶ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ವ್ಯಾಘ್ರೋ ಗಿರಿಗುಹಾಮಿವ॥ 12-43-15 (66396)
ತತ್ರ ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ನಪಾನೈಸ್ತೇ ಮುದಿತಾಃ ಸುಸುಖೋಷಿತಾಃ।
ಸುಖಪ್ರಬದ್ಧಾ ರಾಜಾನಮುಪತಸ್ಥುರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ ॥ 12-43-16 (66397)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 43॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 044
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.44. ಅಧ್ಯಾಯಃ 044
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕೃಷ್ಣಮೇತ್ಯ ಸುಖಶಯನಾದಿಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಸ್ತುತಿಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-44-0 (66398)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-44-0x (5429)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಯದನ್ಯದಕರೋದ್ವಿಪ್ರ ತನ್ಮೇ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ 12-44-1 (66399)
ಭಗವಾನ್ವಾ ಹೃಷೀಕೇಶಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ಪರೋ ಗುರುಃ।
ಋಷೇ ಯದಕರೋದ್ವೀರಸ್ತಚ್ಚ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-44-2 (66400)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-44-3x (5430)
ಶೃಣು ತತ್ತ್ವೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾಽನಘ।
ವಾಸುದೇವಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಯದಕುರ್ವತ ಪಾಂಡವಾಃ॥ 12-44-3 (66401)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವರ್ಣಾನ್ಸಂಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ನಯೇನ ವಿನಯೇನ ಚ॥ 12-44-4 (66402)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಚ ಸ್ನಾತಕಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಸಹಸ್ರನಿಷ್ಕೈರೇಕೈಕಂ ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ॥ 12-44-5 (66403)
ತಥಾಽನುಜೀವಿನೋ ಭೃತ್ಯಾನ್ಸಂಶ್ರಿತಾನತಿಥೀನಪಿ।
ಕಾಮೈಃ ಸಂತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಕೃಪಣಾಂಸ್ತಾರ್ಕಿಕಾನಪಿ॥ 12-44-6 (66404)
ಪುರೋಹಿತಾಯ ಧೌಂಯಾಯ ಪ್ರಾದಾದಯುತಶಃ ಸ ಗಾಃ।
ಧನಂ ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ವಾಸಾಂಸಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯಪಿ॥ 12-44-7 (66405)
ಕೃಪಾಯ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಪಿತೃವತ್ತಮತರ್ಪಯತ್।
ವಿದುರಾಯ ಚ ರಾಜಾಽಸೌ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಯತವ್ರತಃ॥ 12-44-8 (66406)
ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ನಪಾನೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ವಾಸೋಭಿಃ ಶಯನಾಸನೈಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಸಂತೋಪಯಾಮಾಸ ಸಂಶ್ರಿತಾಂದದತಾಂ ವರಃ॥ 12-44-9 (66407)
ಲಬ್ಧಪ್ರಶಮನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಯುಯುತ್ಸೋರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಯೇಶಾಃ॥ 12-44-10 (66408)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ಗಾಂಧಾರ್ಯೈ ವಿದುರಾಯ ಚ।
ನಿವೇದ್ಯ ಸುಸ್ಥವದ್ರಾಜಾ ಸುಖಮಾಸ್ತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-44-11 (66409)
ತಥಾ ಸರ್ವಂ ಸ ನಗರಂ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಾಸುದೇವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಭ್ಯಗಚ್ಛತ್ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 12-44-12 (66410)
ತತೋ ಮಹತಿ ಪರ್ಯಂಕೇ ಮಣಿಕಾಂಚನಭೂಷಿತೇ।
ದದರ್ಶ ಕೃಷ್ಣಮಾಸೀನಂ ನೀಲಂ ಮೇರಾವಿವಾಂಬುದಂ॥ 12-44-13 (66411)
ಜಾಜ್ವಲ್ಯಮಾನಂ ವಪುಷಾ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಂ।
ಪೀತಕೌಶೇಯವಸನಂ ಹೇಂನೇವೋಪಗತ ಮಣಿಂ॥ 12-44-14 (66412)
ಕೌಸ್ತುಭೇನೋರಸಿಸ್ಥೇನ ಮಣಿನಾಽಭಿವಿರಾಜಿತಂ।
ಉದ್ಯತೇವೋದಯಂ ಶೈಲಂ ಸೂರ್ಯೇಣಾಭಿವಿರಾಜಿತಂ॥ 12-44-15 (66413)
ನೌಪಂಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚನ॥ 12-44-16 (66414)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮಂ।
ಉವಾಚ ಮಧುರಂ ರಾಜಾ ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಮಿದಂ ತದಾ॥ 12-44-17 (66415)
ಸುಖೇನ ತೇ ನಿಶಾ ಕಚ್ಚಿದ್ವ್ಯುಷ್ಟಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರ।
ಕಚ್ಚಿಜ್ಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರಸನ್ನಾನಿ ತವಾಚ್ಯುತ॥ 12-44-18 (66416)
ತಥೈವೋಪಶ್ರಿತಾ ದೇವೀ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರ।
ವಯಂ ರಾಜ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪೃಥಿವೀ ಚ ವಶೇ ಸ್ಥಿತಾ॥ 12-44-19 (66417)
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ಭಗವಂಸ್ತ್ರಿಲೋಕಗತಿವಿಕ್ರಮ।
ಜಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಯಶಶ್ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ನ ಚ ಧರ್ಮಚ್ಯುತಾ ವಯಂ॥ 12-44-20 (66418)
ತಂ ತಥಾ ಭಾಷಮಾಣಂ ತು ಧರ್ಮರಾಜಮರಿಂದಮಂ।
ನೋವಾಚ ಭಗವಾನ್ಕಿಂಚಿದ್ಧ್ಯಾನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ ॥ 12-44-21 (66419)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 44॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-44-10 ಲಬ್ಧಪ್ರಶಮನಂ ಲಬ್ಧಸ್ಯ ಧನಾದೇಃ ಯಥೋಚಿತಮಂಶತಃ ಪಾತ್ರೇ ಸಮರ್ಪಣೇನ ಶಾಂತಿಕಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 045
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.45. ಅಧ್ಯಾಯಃ 045
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಶ್ರವಣಾಯ ಭೀಷ್ಮಸಮೀಪಗಮನಚೋದನಾ॥ 1॥ ತಥಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಸ್ವಸ್ಯಾಪಿ ತತ್ರ ಗಮನಾಯದಾರುಕೇಣ ರಥಸಂಯೋಜನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-45-0 (66420)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-45-0x (5431)
ಕಿಮಿದಂ ಪರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಧ್ಯಾಯಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮ।
ಕಚ್ಚಿಲ್ಲೋಕತ್ರಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ತಿ ಲೋಕಪರಾಯಣ॥ 12-45-1 (66421)
`ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಶ್ಚೈವ ಬುದ್ಧೌ ಸಂವೇಶಿತಾನಿ ತೇ'।
ಚತುರ್ಥಂ ಧ್ಯಾನಮಾರ್ಗಂ ತ್ವಮಾಲಂಬ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಅಪಕ್ರಾಂತೋ ಯತೋ ಜೀವಸ್ತೇನ ಮೇ ವಿಸ್ಮಿತಂ ಮನಃ॥ 12-45-2 (66422)
ನಿಗೃಹೀತೋ ಹಿ ವಾಯುಸ್ತೇ ಪಂಚಕರ್ಮಾ ಶರೀರಗಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಮನಸಿ ಸ್ಥಾಪಿತಾನಿ ತೇ॥ 12-45-3 (66423)
ವಾಕ್ಚ ಸತ್ವಂ ಚ ಗೋವಿಂದ ಬುದ್ಧೌ ಸಂವೇಶಿತಾನಿ ತೇ।
ಸರ್ವೇ ಚೈವ ಗುಣಾ ದೇವಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೇ ತೇ ನಿವೇಶಿತಾಃ॥ 12-45-4 (66424)
ನೇಂಗಂತಿ ತವ ರೋಮಾಣಿ ಸ್ಥಿರಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತಥಾ ಮನಃ।
ಕಾಷ್ಠಕುಡ್ಯಶಿಲಾಭೂತೋ ನಿರೀಹಶ್ಚಾಸಿ ಮಾಧವ॥ 12-45-5 (66425)
ಯಥಾ ದೀಪೋ ನಿವಾತಸ್ಥೋ ನಿರಿಂಗೋ ಜ್ವಲತೇಽಚ್ಯುತ।
ತಥಾಽಸಿ ಭಗವಂದೇನ ನಿಶ್ಚಲೋ ಯೋಗನಿಶ್ಚಯಾತ್॥ 12-45-6 (66426)
ಯದಿ ಶ್ರೋತುಮಿಹಾರ್ಹಾಮಿ ನ ರಹಸ್ಯಂ ಚ ತೇ ಯದಿ।
ಛಿಂಧಿ ಮೇ ಸಂಶಯಂ ದೇವ ಪ್ರಪನ್ನಾಯಾಭಿಯಾಚತೇ॥ 12-45-7 (66427)
ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಚ ತ್ವಂ ಕ್ಷರಶ್ಚಾಕ್ಷರಶ್ಚ ಹ।
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ಹ್ಯಾದ್ಯಸ್ತ್ವಮೇಕಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 12-45-8 (66428)
ತ್ವಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಭಕ್ತಾಯ ಶಿರಸಾ ಪ್ರಣತಾಯ ಚ।
ಧ್ಯಾನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ॥ 12-45-9 (66429)
ತತಃ ಸ್ವಗೋಚರೇ ನ್ಯಸ್ಯ ಮನೋಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಮುವಾಚೇದಂ ಭಗವಾನ್ವಾಸವಾನುಜಃ॥ 12-45-10 (66430)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-45-11x (5432)
ಶರತಲ್ಪಗತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂಯನ್ನಿವ ಹುತಾಶನಃ।
ಮಾಂ ಧ್ಯಾತಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಸ್ತತೋ ಮೇ ತದ್ಗತಂ ಮನಃ॥ 12-45-11 (66431)
ಯಸ್ಯ ಜ್ಯಾತಲನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ।
ನ ಸಹೇದ್ದೇವರಾಜೋಽಪಿ ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-12 (66432)
ಯೇನಾಭಿಜಿತ್ಯ ತರಸಾ ಸಮಸ್ತಂ ರಾಜಮಂಡಲಂ।
ಊಢಾಸ್ತಿಸ್ರಃ ಪುರಾ ಕನ್ಯಾಸ್ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-13 (66433)
ತ್ರಯೋವಿಂಶತಿರಾತ್ರಂ ಯೋ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಂ।
ನ ಚ ರಾಮೇಣ ನಿಸ್ತೀರ್ಣಸ್ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-14 (66434)
ಯಂ ಗಂಗಾ ಗರ್ಭವಿಧಿನಾ ಧಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರತಂ।
ವಸಿಷ್ಠಶಿಷ್ಯಂ ತಂ ತಾತ ಗತೋಽಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ನೃಪ॥ 12-45-15 (66435)
ದಿವ್ಯಾಸ್ರಾಣಿ ಮಹಾತೇಜಾ ಯೋ ಧಾರಯತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಸಾಂಗಾಂಶ್ಚ ಚತುರೋ ವೇದಾಂಸ್ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-16 (66436)
ರಾಮಸ್ಯ ದಯಿತಂ ಶಿಷ್ಯಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಪಾಂಡವ।
ಆಧಾರಂ ಸರ್ವ್ರವಿದ್ಯಾನಾಂ ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-17 (66437)
`ಏಕೀಕೃತ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಮನಃ ಸಂಯಂಯ ಮೇಧಯಾ।
ಶರಣಂ ಮಾಮುಪಾಗಚ್ಛತ್ತತೋ ಮೇ ತದ್ಗತಂ ಮನಃ॥ ' 12-45-18 (66438)
ಸ ಹಿ ಭೂತಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಭವಚ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ವೇತ್ತಿ ಧರ್ಮವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಮಸ್ಮಿ ಮನಸಾ ಗತಃ॥ 12-45-19 (66439)
ತಸ್ಮಿನ್ಹಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೇ ಶಾಂತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹೀ ಪಾರ್ಥ ನಷ್ಟಚಂದ್ರೇವ ಶರ್ವರೀ॥ 12-45-20 (66440)
ತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಗಾಂಗೇಯಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಅಭಿಗಂಯೋಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಪೃಚ್ಛ ಯತ್ತೇ ಮನೋಗತಂ॥ 12-45-21 (66441)
ಚಾತುರ್ವಿದ್ಯಂ ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮೇವ ಚ।
ರಾಜಧರ್ಮಾಂಶ್ಚಿ ನಿಖಿಲಾನ್ಪೃಚ್ಛೈನಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ॥ 12-45-22 (66442)
ತಸ್ಮಿನ್ನಸ್ತಮಿತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಕೌರವಾಣಾಂ ಧುಂರಧರೇ।
ಜ್ಞಾನಾನ್ಯಲ್ಪೀಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಚೋದಯಾಂಯಹಂ॥ 12-45-23 (66443)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ತಥ್ಯಂ ವಚನಮುತ್ತಮಂ।
ಸಾಶ್ರುಕಂಠಃ ಸ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಜನಾರ್ದನಮುವಾಚ ಹ॥ 12-45-24 (66444)
ಯದ್ಭವಾನಾಹ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಂ ಪ್ರತಿ ಮಾಧವ।
ತಥಾ ತನ್ನಾತ್ರ ಸಂದೇಹೋ ವಿದ್ಯತೇ ಮಮ ಮಾಧವ॥ 12-45-25 (66445)
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಚ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಶ್ರುತಂ ಮಯಾ ಕಥಯತಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-45-26 (66446)
ಭವಾಂಶ್ಚ ಕರ್ತಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಯದ್ಬ್ರವೀತ್ಯರಿಸೂದನ।
ತಥಾ ತದ್ರನಭಿಧ್ಯೇಯಂ ವಾಕ್ಯಂ ಯಾದವನಂದನ॥ 12-45-27 (66447)
ಯದಿ ತ್ವನುಗ್ರಹವತೀ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೇ ಮಯಿ ಮಾಧವ।
ತ್ವಾಮಗ್ರತಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ॥ 12-45-28 (66448)
ಆವೃತ್ತೇ ಭಗವತ್ಯರ್ಕೇ ಸ ಹಿ ಲೋಕಾನ್ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ವದ್ದರ್ಶನಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ತಸ್ಮಾದರ್ಹತಿ ಕೌರವಃ॥ 12-45-29 (66449)
ತವ ಹ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಕ್ಷರಸ್ಯೈವಾಕ್ಷರಸ್ಯ ಚ।
ದರ್ಶನಂ ತ್ವಸ್ಯ ಲಾಭಃ ಸ್ಯಾತ್ತ್ವಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಮಯೋ ನಿಧಿಃ॥ 12-45-30 (66450)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-45-31x (5433)
ಶ್ರುತ್ವೈವಂ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ವಚನಂ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥಂ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಪ್ರಾಹ ರಥೋ ಮೇ ಯುಜ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 12-45-31 (66451)
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತ್ವಾಶು ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಕೇಶವಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ।
ದಾರುಕಂ ಪ್ರಾಹ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಯುಜ್ಯತಾಂ ರಥ ಇತ್ಯುತ॥ 12-45-32 (66452)
ಸ ಸಾತ್ಯಕೇರಾಶು ವಚೋ ನಿಶಂಯ
ರಥೋತ್ತಮಂ ಕಾಂಚನಭೂಷಿತಾಂಗಂ।
ಮಸಾರಗಲ್ವರ್ಕಮಯೈರ್ವಿಭಂಗೈ
ರ್ವಿಭೂಷಿತಂ ಹೇಮನಿಬದ್ಧಚಕ್ರಂ॥ 12-45-33 (66453)
ದಿವಾಕರಾಂಶುಪ್ರಭಮಾಶುಗಾಮಿನಂ
ವಿಚಿತ್ರನಾನಾಮಣಿಭೂಷಿತಾಂತರಂ।
ನವೋದಿತಂ ಸೂರ್ಯಮಿವ ಪ್ರತಾಪಿನಂ
ವಿಚಿತ್ರತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಧ್ವಜಿನಂ ಪತಾಕಿನಂ॥ 12-45-34 (66454)
ಸುಗ್ರೀವಶೈಬ್ಯಪ್ರಪ್ನುಖೈರ್ವರಾಶ್ವೈ
ರ್ಮನೋಜವೈಃ ಕಾಂಚನಭೂಷಿತಾಂಗೈಃ।
ಸಂಯುಕ್ತಮಾವೇದಯದಚ್ಯುತಾಯ
ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ದಾರುಕೋ ರಾಜಸಿಂಹ॥ ॥ 12-45-35 (66455)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 45॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-45-2 ಚತುರ್ಥಂ ಜಾಗ್ರತ್ಸ್ವಪ್ನಸುಷುಪ್ತಿಭ್ಯಃ ಪರಂ। ಅಪಕ್ರಾಂತೋ ಯತೋ ದೇವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-45-3 ಪಂಚಕರ್ಮಾ ಪ್ರಾಣನಾದಿಕಾರೀ॥ 12-45-4 ಸತ್ವಂ ಮನಃ। ವಾಗುಪಲಕ್ಷಿತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಬುದ್ಧೌ ಮಹತ್ತತ್ತ್ವೇ। ಗುಣಾಃ ಶಬ್ದಾದಿಗುಣಭಾಜೋ ದೇವಾಃ ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ॥ 12-45-5 ನೇಂಗಂತಿ ನ ಕಂಪಂತೇ। ನಿರೀಹೋ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಃ॥ 12-45-6 ನಿರಿಂಗಃ ಅಚಲಃ॥ 12-45-10 ಗೋಚರೇ ಸ್ವಸ್ವಸ್ಥಾನೇ॥ 12-45-11 ಧ್ಯಾತಿ ಧ್ಯಾಯತಿ॥ 12-45-22 ಚತಸ್ರೋ ವಿದ್ಯಾಃ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಮೋಕ್ಷವಿದ್ಯಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣಸಾಧಾರಣಾಃ ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಾನಾಂ ವಿಶೇಷಧರ್ಮೋ ಯಜ್ಞಾದಿಃ॥ 12-45-27 ಅನಭಿಧ್ಯೇಯಂ ಅವಿಚಾರಣೀಯಂ॥ 12-45-33 ಮಸಾರಗಲ್ವರ್ಕಮಯೈರ್ವಿಭಂಗೈಃ ಮಸಾರೋ ಮರಕತಮಣಿಃ ಗಲುಶ್ಚಂದ್ರಕಾಂತಃ ಅರ್ಕಃ ಸೂರ್ಯಕಾಂತಃ ತನ್ಮಯೈಃ ವಿಭಂಗೈಃ ವಿಸ್ತರೈಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 046
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.46. ಅಧ್ಯಾಯಃ 046
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮಕೃತಕೃಷ್ಣಸ್ತೇವರಾಜಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಶರೀರತ್ಯಾಗಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-46-0 (66456)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-46-0x (5434)
ಶರತಲ್ಪೇ ಶಯಾನಸ್ತು ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಕಥಮುತ್ಸೃಷ್ಟವಾಂದೇಹಂ ಕಂ ಚ ಯೋಗಮಧಾರಯತ್॥ 12-46-1 (66457)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-46-2x (5435)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜಞ್ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ದೇಹೋತ್ಸರ್ಗಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-46-2 (66458)
ಪ್ರವೃತ್ತಮಾತ್ರೇ ತ್ವಯನಮುತ್ತರೇಣ ದಿವಾಕರೇ।
`ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷಸ್ಯ ಚಾಷ್ಟಭ್ಯಾಂ ಮಾಘಮಾಸಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-46-3 (66459)
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇ ಚ ನಕ್ಷತ್ರೇ ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಿವಾಕರೇ।'
ಸಮಾವೇಶಯದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮತ್ಯೇವ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-46-4 (66460)
ವಿಕೀರ್ಣಾಂಶುರಿವಾದಿತ್ಯೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರಶತೈಶ್ಚಿತಃ।
ಶುಶುಭೇ ಪರಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ವೃತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮೈಃ॥ 12-46-5 (66461)
ವ್ಯಾಸೇನ ದೇವಶ್ರವಸಾ ನಾರದೇನ ಸುರರ್ಷಿಣಾ।
ದೇವಸ್ಥಾನೇನ ವಾತ್ಸ್ಯೇನ ತಥಾಽಶ್ಮಕಸುಮಂತುನಾ॥ 12-46-6 (66462)
ತಥಾ ಜೈಮಿನಿನಾ ಚೈವ ಪೈಲೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಶಾಂಡಿಲ್ಯದೇವಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಮೈತ್ರೇಯೇಣ ಚ ಧೀಮತಾ॥ 12-46-7 (66463)
ಅಸಿತೇನ ವಸಿಷ್ಠೇನ ಕೌಶಿಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಹಾರಿತಲೋಮಶಾಭ್ಯಾಂ ಚ ತಥಾಽಽತ್ರೇಯೇಣ ಧೀಮತಾ॥ 12-46-8 (66464)
[ಬೃಹಸ್ಪತಿಶ್ಚ ಶುಕ್ರಶ್ಚ ಚ್ಯವನಶ್ಚ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಕಪಿಲೋ ಚಾಲ್ಮೀಕಿಸ್ತುಂಬುರುಃ ಕುರುಃ॥ 12-46-9 (66465)
ಮೌದ್ಗಲ್ಯೋ ಭಾರ್ಗವೋ ರಾಮಸ್ತೃಣಬಿಂದುರ್ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಪಿಪ್ಪಲಾದೋಽಥ ವಾಯುಶ್ಚ ಸವರ್ತಃ ಪುಲಹಃ ಕಚಃ॥ 12-46-10 (66466)
ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಚ ಪುಲಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ಕ್ರತುರ್ದಕ್ಷಃ ಪರಾಶರಃ।
ಮರೀಚಿರಂಗಿರಾಃ ಕಾಶ್ಯೋ ಗೌತಮೋ ಗಾಲವೋ ಮುನಿಃ॥ 12-46-11 (66467)
ಧೌಂಯೋ ವಿಭಾಂಡೋ ಮಾಂಡವ್ಯೋಧೌಂರಃ ಕೃಷ್ಣಾನುಭೌತಿಕಃ।
ಉಲೂಕಃ ಪರಮೋ ವಿಪ್ರೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಭಾಸ್ಕರಿಃ ಪೂರಣಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಸೂತಃ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-46-12 (66468)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ಮುನಿಗಣೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಶ್ರದ್ಧಾದಮಶಮೋಪೇತೈರ್ವೃತಶ್ಚಂದ್ರ ಇವ ಗ್ರಹೈಃ॥ 12-46-13 (66469)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ಶರತಲ್ಪಗತಃ ಕೃಷ್ಣಂ ಪ್ರದಧ್ಯೌ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-46-14 (66470)
ಸ್ವರೇಣ ಹೃಷ್ಟಪುಷ್ಟೇನ ತುಷ್ಟಾವ ಮಧುಸೂದನಂ।
ಯೋಗೇಶ್ವರಂ ಪಝನಾಭಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಜಿಷ್ಣುಂ ಜಗತ್ಪತಿಂ।
`ಅನಾದಿನಿಧನಂ ವಿಷ್ಣುಮಾತ್ಮಯೋನಿಂ ಸನಾತನಂ॥' 12-46-15 (66471)
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟೋ ಭೂತ್ವಾ ವಾಗ್ವಿದಾಂ ಪ್ರವರಃ ಪ್ರಭುಃ॥
ಭೀಷ್ಮಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವಾಸುದೇವಮಥಾಸ್ತುವತ್॥ 12-46-16 (66472)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-46-17x (5436)
ಆರಿರಾಧಯಿಷುಃ ಕೃಷ್ಣಂ ವಾಚಂ ಜಿಗದಿಷಾಮಿ ಯಾಂ।
ತಯಾ ವ್ಯಾಸಸಮಾಸಿನ್ಯಾ ಪ್ರೀಯತಾಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-46-17 (66473)
ಶುಚಿಂ ಶುಚಿಪದಂ ಹಂಸಂ ತತ್ಪರಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ।
ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-46-18 (66474)
ಅನಾದ್ಯಂತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ದೇವಾ ನರ್ಷಯೋ ವಿದುಃ।
ಏಕೋಽಯಂ ವೇದ ಭಗವಾಂಧಾತಾ ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿಃ॥ 12-46-19 (66475)
ನಾರಾಯಣಾದೃಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ ಸಿದ್ಧಮಹೋರಗಾಃ।
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಯಂ ವಿದುರ್ದುಃಖಭೇಷಜಂ॥ 12-46-20 (66476)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ।
ಯಂ ನ ಜಾನಂತಿ ಕೋ ಹ್ಯೇಷ ಕುತೋ ವಾ ಭಗವಾನಿತಿ॥ 12-46-21 (66477)
`ಯಮಾಹುರ್ಜಗತಃ ಕೋಶಂ ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ನಿಹಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಯಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕಾಃ ಸ್ಫುರಂತ್ಯೇತೇ ಜಾಲೇ ಶಕುನಯೋ ಯಥಾ॥' 12-46-22 (66478)
ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವಾನಿ ಭೂತಾನಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಚ ವಿಶಂತಿ ಚ।
ಗುಣಭೂತಾನಿ ಭೂತೇಶೇ ಸೂತ್ರೇ ಮಣಿಗಣಾ ಇವ॥ 12-46-23 (66479)
`ಯಂ ಚ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಂ ಜಗತಸ್ತಸ್ಥುಷಾಂ ಪತಿಂ
ವದಂತಿ ಜಗತೋಽಧ್ಯಕ್ಷಮಧ್ಯಾತ್ಮಪರಿಚಿಂತಕಾಃ॥ ' 12-46-24 (66480)
ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯೇ ತತೇ ತಂತೌ ದೃಢೇ ಸ್ರಗಿವ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸದಸದ್ಗ್ರಥಿತಂ ವಿಶ್ವಂ ವಿಶ್ವಾಂಗೇ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಿ॥ 12-46-25 (66481)
ಹರಿಂ ಸಹಸ್ರಶಿರಸಂ ಸಹಸ್ರಚರಣೇಕ್ಷಣಂ।
ಸಹಸ್ರಬಾಹುಮಕುಟಂ ಸಹಸ್ರವದನೋಜ್ಜ್ವಲಂ॥ 12-46-26 (66482)
ಪ್ರಾಹುರ್ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಂ ಯಂ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಾಯಣಂ।
ಅಣೀಯಸಾಮಣೀಯಾಂಸಂ ಸ್ಥವಿಷ್ಠಂ ಚ ಸ್ಥವೀಯಸಾಂ।
ಗರೀಯಸಾಂ ಗರಿಷ್ಠಂ ಚ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಚ ಶ್ರೇಯಸಾಮಪಿ॥ 12-46-27 (66483)
ಚಂ ವಾಕೇಷ್ವನುವಾಕೇಷು ನಿಷತ್ಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಚ।
ಗೃಣಂತಿ ಸತ್ಯಕರ್ಮಾಣಂ ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯೇಷು ಸಾಮಸು॥ 12-46-28 (66484)
ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚತುರಾತ್ಮಾನಂ ಸತ್ವಸ್ಥಂ ಸಾತ್ವತಾಂ ಪತಿಂ।
ಯಂ ದಿವ್ಯೈರ್ದೇವಮರ್ಚಂತಿ ಗುಹ್ಯೈಃ ಪರಮನಾಮಭಿಃ॥ 12-46-29 (66485)
[ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯಂ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಯದಂಗೇಷ್ವನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವವಿತ್ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭಾವನಃ॥ ] 12-46-30 (66486)
ಯಂ ದೇವಂ ದೇವಕೀ ದೇವೀ ವಸುದೇವಾದಜೀಜನತ್।
ಭೌಮಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಗುಪ್ತ್ಯೈ ದೀಪ್ತಮಗ್ನಿಮಿವಾರಣಿಃ॥ 12-46-31 (66487)
ಯಮನನ್ಯೋ ವ್ಯಪೇತಾಶೀರಾತ್ಮಾನಂ ವೀತಕಲ್ಮಷಂ।
ಇಷ್ಟ್ವಾನಂತ್ಯಾಯ ಗೋವಿಂದಂ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-46-32 (66488)
`ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ಹರಿಂ ನಾರಾಯಣಂ ವಿಭುಂ।'
ಅತಿವಾಯ್ವಿಂದ್ರಕರ್ಮಾಣಮತಿಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿತೇಜಸಂ।
ಅತಿಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾತ್ಮಾನಂ ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-46-33 (66489)
ಪುರಾಣೇ ಪುರುಷಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರೋಕ್ತಂ ಯುಗಾದಿಷು।
ಕ್ಷಯೇ ಸಂಕರ್ಷಣಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತಮುಪಾಸ್ಯಮುಪಾಸ್ಮಹೇ॥ 12-46-34 (66490)
ಯಮೇಕಂ ಬಹುಧಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಮಧೋಕ್ಷಜಂ।
ನಾನ್ಯಭಕ್ತಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತೋ ಯಜಂತೇ ಸರ್ವಕಾಮದಂ॥ 12-46-35 (66491)
ಋತಮೇಕಾಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ತತ್ಸದಸತಃ ಪರಂ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಪರ್ಯಂತಂ ನ ದೇವಾ ನರ್ಷಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-46-36 (66492)
ಯಂ ಸುರಾಸುರಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ಋಷಿಮಹೋರಗಾಃ।
ಪ್ರಯತಾ ನಿತ್ಯಮರ್ಚಂತಿ ಪರಮಂ ಸುಖಭೇಷಜಂ॥ 12-46-37 (66493)
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ದೇವಮಾತ್ಮಯೋನಿಂ ಸನಾತನಂ।
ಅಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಮನಭಿಜ್ಞೇಯಂ ಹರಿಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-46-38 (66494)
ಅಥ ಭೀಷ್ಮಸ್ತವರಾಜಃ॥ 12-46-39x (5437)
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಂ ಯಂ ಗರ್ಭಮದಿತಿರ್ದೈತ್ಯನಾಶನಂ।
ಏಕಂ ದ್ವಾದಶಧಾ ಜಜ್ಞೇ ತಸ್ಮೈ ಸೂರ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-39 (66495)
ಶುಕ್ಲೇ ದೇವಾನ್ಪಿತೄನ್ಕೃಷ್ಣೇ ತರ್ಪಯತ್ಯಮೃತೇನ ಯಃ।
ಯಶ್ಚ ರಾಜಾ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ತಸ್ಮೈ ಸೋಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-40 (66496)
`ಹುತಾಶನಮುಖೈರ್ದೇವೈರ್ಧಾರ್ಯತೇ ಸಕಲಂ ಜಗತ್।
ಹವಿಃ ಪ್ರಥಮಭೋಕ್ತಾ ಯಸ್ತಸ್ಮೈ ಹೋತ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ ' 12-46-41 (66497)
ಮಹತಸ್ತಮಸಃ ಪಾರೇ ಪುರುಷಂ ಹ್ಯತಿತೇಜಸಂ।
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೃತ್ಯುಮತ್ಯೇತಿ ತಸ್ಮೈ ಜ್ಞೇಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-42 (66498)
ಯಂ ಬೃಹಂತಂ ಬೃಹತ್ಯುಕ್ಥೇ ಯಮಗ್ನೌ ಯಂ ಮಹಾಧ್ವರೇ।
ಯಂ ವಿಪ್ರಸಂಘಾ ಗಾಯಂತಿ ತಸ್ಮೈ ವೇದಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-43 (66499)
ಪಾದಾಂಗಂ ಸಂಧಿಪರ್ವಾಣಂ ಸ್ವರವ್ಯಂಜನಭೂಷಿತಂ।
ಯಮಾಹುರಕ್ಷರಂ ವಿಪ್ರಾಸ್ತಸ್ಮೈ ವಾಗಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-44 (66500)
[ಯಜ್ಞಾಂಗೋ ಯೋ ವರಾಹೋ ವೈ ಭೂತ್ವಾ ಗಾಮುಜ್ಜಹಾರಹ।
ಲೋಕತ್ರಯಹಿತಾರ್ಥಾಯ ತಸ್ಮೈ ವೀರ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-45 (66501)
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಧಾಮಾನಂ ದಶಾರ್ಧಹವಿರಾಕೃತಿಂ।
ಯಂ ಸಪ್ತತಂತುಂ ತನ್ವಂತಿ ತಸ್ಮೈ ಯಜ್ಞಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-46 (66502)
[ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚ ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಪಂಚಭಿರೇವ ಚ।
ಹೂಯತೇ ಚ ಪುನರ್ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತಸ್ಮೈ ಹೋಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-47 (66503)
ಯಃ ಸುಪರ್ಣೋ ಯಜುರ್ನಾಮ ಚ್ಛಂದೋಗಾತ್ರಸ್ತ್ರಿವೃಚ್ಛಿರಾಃ।
ರಥಂತರಬೃಹತ್ಪಕ್ಷಸ್ತಸ್ಮೈ ಸ್ತೋತ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-48 (66504)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಸವೇ ಸತ್ರೇ ಜಜ್ಞೇ ವಿಶ್ವಸೃಜಾಮೃಷಿಃ।
ಹಿರಣ್ಯಪಕ್ಷಃ ಶಕುನಿಸ್ತಸ್ಮೈ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-49 (66505)
ಯಶ್ಚಿನೋತಿ ಸತಾಂ ಸೇತುಮೃತೇನಾಮೃತಯೋನಿನಾ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥವ್ಯವಹಾರಾಂಗೈಸ್ತಸ್ಮೈ ಸತ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-50 (66506)
ಯಂ ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮಚರಣಾಃ ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮಫಲೈಷಿಣಃ।
ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮೈಃ ಸಮರ್ಚಂತಿ ತಸ್ಮೈ ಧರ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-51 (66507)
[ಯತಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ಹ್ಯನಂಗಾತ್ಮಾಂಗದೇಹಿನಃ।
ಉನ್ಮಾದಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮೈ ಕಾಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-52 (66508)
ಯಂ ತಂ ವ್ಯಕ್ತಸ್ಥಮವ್ಯಕ್ತಂ ವಿಚಿನ್ವಂತಿ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮಾಸೀನಂ ತಸ್ಮೈ ಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-53 (66509)
ಯಂ ದೃಗಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಸ್ಥಂ ವೃತಂ ಷೋಡಶಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಪ್ರಾಹುಃ ಸಪ್ತದಶಂಸಾಂಖ್ಯಾಸ್ತಸ್ಮೈ ಸಾಂಖ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-54 (66510)
ಯಂ ವಿನಿದ್ರಾ ಜಿತಶ್ವಾಸಾಃ ಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಜ್ಯೋತಿಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಯುಂಜಾನಾಸ್ತಸ್ಮೈ ಯೋಗಾತ್ಮೇನ ನಮಃ॥ 12-46-55 (66511)
ಅಪುಣ್ಯಪುಣ್ಯೋಪರಮೇ ಯಂ ಪುನರ್ಭವನಿರ್ಭಯಾಃ।
ಶಾಂತಾಃ ಸಂನ್ಯಾಸಿನೋ ಯಾಂತಿ ತಸ್ಮೈ ಮೋಕ್ಷಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-56 (66512)
ಯಸ್ಯಾಗ್ರಿರಾಸ್ಯಂ ದ್ಯೌರ್ಮೂರ್ಧಾ ಖಂ ನಾಭಿಶ್ಚರಣೌ ಕ್ಷಿತಿಃ।
ಸೂರ್ಯಶ್ಚಕ್ಷುರ್ದಿಶಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ತಸ್ಮೈ ಲೋಕಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-57 (66513)
ಯುಗೇಷ್ವಾವರ್ತತೇ ಯೋಂಽಶೈರ್ಮಾಸರ್ತ್ವಯನಹಾಯನೈಃ।
ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಯೋಃ ಕರ್ತಾ ತಸ್ಮೈ ಕಾಲಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-58 (66514)
ಯೋಽಸೌ ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಪ್ರದೀಪ್ತಾರ್ಚಿರ್ವಿಭಾವಸುಃ।
ಸಂಭಕ್ಷಯತಿ ಭೂತಾನಿ ತಸ್ಮೈ ಘೋರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-59 (66515)
ಸಂಭಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಕೃತ್ವಾ ಚೈಕಾರ್ಣವಂ ಜಗತ್।
ಬಾಲಃ ಸ್ವಪಿತಿ ಯಶ್ಚೈಕಸ್ತಸ್ಮೈ ಮಾಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-60 (66516)
ಸಹಸ್ರಶಿರಸೇ ತಸ್ಮೈ ಪುರುಷಾಯಾಮಿತಾತ್ಮನೇ।
ಚತುಃಸಮುದ್ರಪಯಸಿ ಯೋಗನಿದ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-61 (66517)
ಅಜಸ್ಯ ನಾಭಾವಧ್ಯೇಕಂ ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಪುಷ್ಕರಂ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಸ್ಯ ತಸ್ಮೈ ಪಝಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-62 (66518)
ಯಸ್ಯ ಕೇಶೇಷು ಜೀಮೂತಾ ನದ್ಯಃ ಸರ್ವಾಂಗಸಂಧಿಷು।
ಕುಕ್ಷೌ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚತ್ವಾರಸ್ತಸ್ಮೈ ತೋಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-63 (66519)
ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ಗಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯವಿಕ್ರಿಯಾಃ।
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚೈವ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ತಸ್ಮೈ ಹೇತ್ವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-64 (66520)
[ಯೋ ನಿಷಣ್ಣೋ ಭವೇದ್ರಾತ್ರೌ ದಿವಾ ಭವತಿ ವಿಷ್ಠಿತಃ।
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಸ್ಯ ಚ ದ್ರಷ್ಟಾ ತಸ್ಮೈ ದ್ರಷ್ಟ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-65 (66521)
ಅಕಾರ್ಯಃ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮುದ್ಯತಃ।
ವೈಕುಂಠಸ್ಯ ಹಿ ತದ್ರೂಪಂ ತಸ್ಮೈ ಕಾರ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-66 (66522)
ಬ್ರಹ್ಮ ವಕ್ತಂ ಭುಜೌ ಕ್ಷತ್ರಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮೂರೂದರಂ ವಿಶಃ।
ಪಾದೌ ಯಸ್ಯಾಶ್ರಿತಾಃ ಶೂದ್ರಾಸ್ತಸ್ಮೈವರ್ಣಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-67 (66523)
ಅನ್ನಪಾನೇಂಧನಮಯೋ ರಸಪ್ರಾಣವಿವರ್ಧನಃ।
ಯೋ ಧಾರಯತಿ ಭೂತಾನಿ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾಣಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-68 (66524)
[ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಧಾರಣಾರ್ಥಾಯ ಯೋಽನ್ನಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಅಂತರ್ಭೂತಃ ಪಚತ್ಯಗ್ನಿಸ್ತಸ್ಮೈ ಪಾಕಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ ] 12-46-69 (66525)
ವಿಷಯೇ ವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ಯಂ ತಂ ವೈಷಯಿಕೈರ್ಗುಣೈಃ।
ಪ್ರಾಹುರ್ವಿಷಯಗೋಪ್ತಾರಂ ತಸ್ಮೈ ಗೋಪ್ತ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-70 (66526)
ಅಪ್ರಮೇಯಶರೀರಾಯ ಸರ್ವತೋ ಬುದ್ಧಿಚಕ್ಷುಷೇ।
ಅಪಾರಪರಿಮಾಣಾಯ ತಸ್ಮೈ ದಿವ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-71 (66527)
ಪರಃ ಕಾಲಾತ್ಪರೋ ಯಜ್ಞಾತ್ಪರಃ ಸದಸತಶ್ಚ ಯಃ।
ಅನಾದಿರಾದಿರ್ವಿಶ್ವಸ್ಯ ತಸ್ಮೈ ವಿಶ್ವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-72 (66528)
ವೈದ್ಯುತೋ ಜಾಠರಶ್ಚೈವ ಪಾವಕಃ ಶುಚಿರೇವ ಚ।
ದಹನಃ ಸರ್ವಭಕ್ಷಾಣಾಂ ತಸ್ಮೈ ವಹ್ನ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-73 (66529)
ರಸಾತಲಗತಃ ಶ್ರೀಮಾರ್ನನಂತೋ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಜಗದ್ಧಾರಯತೇ ಯೋಽಸೌ ತಸ್ಮೈ ಶೇಷಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-74 (66530)
ಜ್ವಲನಾರ್ಕೇಂದುತಾರಾಣಾಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ದಿವ್ಯಮೂರ್ತಿನಾಂ।
ಯಸ್ತೇಜಯತಿ ತೇಜಾಂಸಿ ತಸ್ಮೈ ತೇಜಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-75 (66531)
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಮಿದಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಂಚಸ್ವವಸ್ಥಿತಂ।
ಯಂ ಜ್ಞಾನೇನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ತಸ್ಮೈ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-76 (66532)
ಸಾಂಖ್ಯೈರ್ಯೋಗೈರ್ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಸಾಧ್ಯೈಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ।
ಯಸ್ಯ ತು ಜ್ಞಾಯತೇ ತತ್ವಂ ತಸ್ಮೈ ಗುಹ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-77 (66533)
ಜಟಿನೇ ದಂಡಿನೇ ನಿತ್ಯಂ ಲಂಬೋದರಶರೀರಿಣೇ।
ಕಮಂಡಲುನಿಷಂಗಾಯ ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-78 (66534)
[ಶೂಲಿನೇ ತ್ರಿದಶೇಶಾಯ ತ್ರ್ಯಂಬಕಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಭಸ್ಮದಿಗ್ಧೋರ್ಧ್ವಲಿಂಗಾಯ ತಸ್ಮಾ ರುದ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-79 (66535)
ಚಂದ್ರಾರ್ಧಕೃತಶೀರ್ಷಾಯ ವ್ಯಾಲಯಜ್ಞೋಪವೀತಿನೇ।
ಪಿನಾಕಶೂಲಹಸ್ತಾಯ ತಸ್ಮೈ ಉಗ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-80 (66536)
ಯೋ ಜಾತೋ ವಸುದೇವೇನ ದೇವಕ್ಯಾಂ ಯದುನಂದನಃ।
ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಪಾಣಿರ್ವಾಸುದೇವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-81 (66537)
ಶಿರಃಕಪಾಲಮಾಲಾಯ ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮನಿವಾಸಿನೇ।
ಭಸ್ಮದಿಗ್ಧಶರೀರಾಯ ತಸ್ಮೈ ರುದ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-82 (66538)
ಯೋ ಮೋಹಯತಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಪಾಶಾನುಬಂಧನೈಃ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ತಸ್ಮೈ ಮೋಹಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-83 (66539)
ಚೈತನ್ಯಂ ಸರ್ವತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಸರ್ವಾತೀತತರಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತಸ್ಮೈ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-84 (66540)
ಪಂಚಭೂತಾತ್ಮಭೂತಾಯ ಭೂತಾದಿನಿಧನಾಯ ಚ।
ಅಕ್ರೋಧದ್ರೋಹಮೋಹಾಯ ತಸ್ಮೈ ಶಾಂತಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-85 (66541)
ಯಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಯತಃ ಸರ್ವಂ ಯಃ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವತಶ್ಚ ಯಃ।
ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಮಯೋ ದೇವಸ್ತಸ್ಮೈ ಸರ್ವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-86 (66542)
ಯಃ ಶೇತೇ ಕ್ಷೀರಪರ್ಯಂಕೇ ದಿವ್ಯನಾಗವಿಭೂಷಿತೇ।
ಫಣಾಸಹಸ್ರರಚಿತೇ ತಸ್ಮೈ ನಿದ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-87 (66543)
ವಿಶ್ವೇ ಚ ಮರುತಶ್ಚೈವ ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾಶ್ವಿನಾವಪಿ।
ವಸವಃ ಸಿದ್ಧಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ತಸ್ಮೈ ದೇವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-88 (66544)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಹಂಕಾರೋ ಮನೋಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ತನ್ಮಾತ್ರಾಣಿ ವಿಶೇಷಾಶ್ಚ ತಸ್ಮೈ ತತ್ವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-89 (66545)
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಭೂತಾದಿಪ್ರಭವಾವ್ಯಯಃ।
ಯೋಽಗ್ರಜಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮೈ ಭೂತಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-90 (66546)
ಯಂ ಹಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ವಿಚಿನ್ವಂತಿ ಪರಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಚ ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮೈ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-91 (66547)
ಮತ್ಸ್ಯೋ ಭೂತ್ವಾ ವಿರಿಂಚಾಯ ಯೇನ ವೇದಾಃ ಸಮಾಹೃತಾಃ।
ರಸಾತಲಗತಃ ಶೀಘ್ರಂ ತಸ್ಮೈ ಮತ್ಸ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-92 (66548)
ಮಂದರಾದ್ರಿರ್ಧೃತೋ ಯೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಹ್ಯಮೃತಮಂಥನೇ।
ಅತಿಕರ್ಕಶದೇಹಾಯ ತಸ್ಮೈ ಕೂರ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-93 (66549)
ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಹೀಂ ಸವನಪರ್ವತಾಂ।
ಉದ್ಧರತ್ಯೇಕದಂಷ್ಟ್ರೇಣ ತಸ್ಮೈ ಕ್ರೋಡಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-94 (66550)
ನಾರಸಿಂಹವಪುಃ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಭಯಂಕರಂ।
ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಂ ಜಘ್ನೇ ತಸ್ಮೈ ಸಿಂಹಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-95 (66551)
ಪಿಂಗೇಕ್ಷಣಸಟಂ ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ ದಂಷ್ಟ್ರಾನಖೈರ್ಯುತಂ।
ದಾನವೇಂದ್ರಾಂತಕರಣಂ ತಸ್ಮೈ ದೃಪ್ತಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-96 (66552)
ಯಂ ನ ದೇವಾ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನ ದೈತ್ಯಾ ನ ಚ ದಾನವಾಃ।
ತತ್ವತೋ ಹಿ ವಿಜಾನಂತಿ ತಸ್ಮೈ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥]
ವಾಮನಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಬಲಿಂ ಸಂಯಂಯ ಮಾಯಯಾ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಕ್ರಾಂತವಾನ್ಯಸ್ತು ತಸ್ಮೈ ಕ್ರಾಂತಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-97 (66553)
ಜಮದಗ್ನಿಸುತೋ ಭೂತ್ವಾ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ।
ಮಹೀಂ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂ ಚಕ್ರೇ ತಸ್ಮೈ ರಾಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-98 (66554)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವೋ ಯಶ್ಚೈಕೋ ಧರ್ಮೇ ವ್ಯುತ್ಕ್ರಾಂತಿಗೌರವಾತ್।
ಜಘಾನ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಸಂಖ್ಯೇ ತಸ್ಮೈ ಕ್ರೋಧಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-99 (66555)
[ವಿಭಜ್ಯ ಪಂಚಧಾಽಽತ್ಮಾನಂ ವಾಯುರ್ಭೂತ್ವಾ ಶರೀರಗಃ।
ಯಶ್ಚೇಷ್ಟಯತಿ ಭೂತಾನಿ ತಸ್ಮೈ ವಾಯ್ವಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥] 12-46-100 (66556)
ರಾಮೋ ದಶಿರಥಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಪುಲಸ್ತ್ಯಕುಲನಂದನಂ।
ಜಘಾನ ರಾವಣಂ ಸಂಖ್ಯೇ ತಸ್ಮೈ ಕ್ಷತ್ರಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-101 (66557)
ಯೋ ಹಲೀ ಮುಸಲೀ ಶ್ರೀಮಾನ್ನೀಲಾಂಬರಧರಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ರಾಮಾಯ ರೌಹಿಣೇಯಾಯ ತಸ್ಮೈ ಭೋಗಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-102 (66558)
ಶಂಖಿನೇ ಚಕ್ರಿಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಶಾರ್ಂಗಿಣೇ ಪೀತವಾಸಸೇ।
ವನಮಾಲಾಧರಾಯೈವ ತಸ್ಮೈ ಕೃಷ್ಣಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-103 (66559)
ವಸುದೇವಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕ್ರೀಡಿತೋ ನಂದಗೋಕುಲೇ।
ಕಂಸಸ್ಯ ನಿಧನಾರ್ಥಾಯ ತಸ್ಮೈ ಕ್ರೀಡಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-104 (66560)
ವಾಸುದೇವತ್ವಮಾಗಂಯ ಯದೋರ್ವಂಶಸಮುದ್ಭವಃ।
ಭೂಭಾರಹರಣಂ ಚಕ್ರೇ ತಸ್ಮೈ ಕೃಷ್ಣಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-105 (66561)
ಸಾರಥ್ಯಮರ್ಜುನಸ್ಯಾಜೌ ಕುರ್ವನ್ಗೀತಾಮೃತಂ ದದೌ।
ಲೋಕತ್ರಯೋಪಕಾರಾಯ ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-106 (66562)
ದಾನವಾಂಸ್ತು ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ಪುನರ್ಬುದ್ಧತ್ವಮಾಗತಃ।
ಸರ್ಗಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ತಸ್ಮೈ ಬುದ್ಧಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-107 (66563)
ಹನಿಷ್ಯತಿ ಕಲೌ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಂಲೇಚ್ಛಾಂಸ್ತುರಗವಾಹನಃ।
ಧರ್ಮಸಂಸ್ಥಾಪಕೋ ಯಸ್ತು ತಸ್ಮೈ ಕಲ್ಕ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-108 (66564)
ತಾರಾನ್ವಯೇ ಕಾಲನೇಮಿಂ ಹತ್ವಾ ದಾನವಪುಂಗವಂ।
ದದೌ ರಾಜ್ಯಂ ಮಹೇಂದ್ರಾಯ ತಸ್ಮೈ ಸಾಂಖ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-109 (66565)
ಯಃ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದೇಹೇ ಸಾಕ್ಷಿಭೂತೋ ಹ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಅಕ್ಷರಃ ಕ್ಷರಮಾಣಾನಾಂ ತಸ್ಮೈ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-110 (66566)
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ಮಹಾದೇವ ನಮಸ್ತೇ ಭಕ್ತವತ್ಸಲ।
ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಪ್ರಸೀದ ಪರಮೇಶ್ವರ॥ 12-46-111 (66567)
ಅವ್ಯಕ್ತವ್ಯಕ್ತರೂಪೇಣ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ನಾರಾಯಣಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಂ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 12-46-112 (66568)
ಹಿರಣ್ಯನಾಭ ಯಜ್ಞಾಂಗಮಮೃತಂ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಂ।
ಸರ್ವದಾ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ನಾಸ್ತಿ ತೇಷಾಮಮಂಗಲಂ॥ 12-46-113 (66569)
ಯೇಷಾಂ ಹೃದಿಸ್ಥೋ ದೇವೇಶೋ ಮಂಗಲಾಯತನಂ ಹರಿಃ।
ಮಂಗಲ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಮಂಗಲಂ ಮಧುಸೂದನಃ॥ 12-46-114 (66570)
ಮಂಗಲಂ ಪುಣ಼್ಡರೀಕಾಕ್ಷೋ ಮಂಗಲಂ ಗರುಡಧ್ವಜಃ।
ವಿಶ್ವಕರ್ಮನ್ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ವಿಶ್ವಾತ್ಮನ್ವಿಶ್ವಸಂಭವ॥ 12-46-115 (66571)
ಅಪವರ್ಗಸ್ಥಭೂತಾನಾಂ ಪಂಚಾನಾಂ ಪರಮಾಸ್ಥಿತ।
ನಮಸ್ತೇ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಮಸ್ತೇ ಪರತಸ್ತ್ರಿಷು॥ 12-46-116 (66572)
ನಮಸ್ತೇ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಪರಾಯಣಂ।
ನಮಸ್ತೇ ಭಗವನ್ವಿಷ್ಣೋ ತ್ಯೇಕಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾವ್ಯಯ॥ 12-46-117 (66573)
ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ತಾ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸಂಹರ್ತಾ ಚಾಪರಾಜಿತಃ।
ತೇನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತೇ ದಿವ್ಯಾನ್ಭಾವಾನ್ಹಿ ತ್ರಿಷುವರ್ತ್ಮಸು॥ 12-46-118 (66574)
ತಚ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತತ್ವೇನ ಯತ್ತೇ ರೂಪಂ ಸನಾತನಂ।
ದಿವಂ ತೇ ಶಿರಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ದೇವೀ ವಸುಂಧರಾ।
ವಿಕ್ರಮೇಣ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ ಪುರುಷೋಽಸಿ ಸನಾತನಃ॥ 12-46-119 (66575)
[ದಿಶೋ ಭುಜಾ ರವಿಶ್ಚಕ್ಷುರ್ವೀರ್ಯೇ ಶುಕ್ರಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸಪ್ತಮಾರ್ಗಾ ನಿರುದ್ಧಾಸ್ತೇ ವಾಯೋರಮಿತತೇಜಸಃ॥] 12-46-120 (66576)
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಸ್ವರೂಪೇಣ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ರೂಪಂ ವ್ಯಕ್ತಮೇತಚ್ಚರಾಚರಂ॥ 12-46-121 (66577)
ಅತಸೀಪುಷ್ಪಸಂಕಾಶಂ ಪೀತವಾಸಸಮಚ್ಯುತಂ।
ಯೇ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಗೋವಿಂದಂ ನ ತೇಷಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ಭಯಂ॥ 12-46-122 (66578)
[ಏಕೋಽಪಿ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಕೃತಃ ಪ್ರಣಾಮೋ
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಾವಭೃಥೇನ ತುಲ್ಯಃ।
ದಶಾಶ್ವಮೇಧೀ ಪುನರೇತಿ ಜನ್ಮ
ಕೃಷ್ಣಪ್ರಣಾಮೀ ನ ಪುನರ್ಭವಾಯ॥ 12-46-123 (66579)
ಕೃಷ್ಣವ್ರತಾಃ ಕೃಷ್ಣಮನುಸ್ಮರಂತೋ
ರಾತ್ರೌ ಚ ಕೃಷ್ಣಂ ಪುನರುತ್ಥಿತಾ ಯೇ।
ತೇ ಕೃಷ್ಣದೇಹಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಕೃಷ್ಣ
ಮಾಜ್ಯಂ ಯಥಾ ಮಂತ್ರಹುತಂ ಹುತಾಶೇ॥ 12-46-124 (66580)
ನಮೋ ನರಕಸಂತ್ರಾಸರಕ್ಷಾಮಂಡಲಕಾರಿಣೇ।
ಸಂಸಾರನಿಂನಗಾವರ್ತತರಿಕಾಷ್ಠಾಯ ವಿಷ್ಣವೇ॥ 12-46-125 (66581)
ನಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದೇವಾಯ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಾಯ ಚ।
ಜಗದ್ಧಿತಾಯ ಕೃಷ್ಣಾಯ ಗೋವಿಂದಾಯ ನಮೋನಮಃ॥ 12-46-126 (66582)
ಪ್ರಾಣಕಾಂತಾರಪಾಥೇಯಂ ಸಂಸಾರೋಚ್ಛೇದಭೇಷಜಂ।
ದುಃಖಶೋಕಪರಿತ್ರಾಣಂ ಹರಿರಿತ್ಯಕ್ಷರದ್ವಯಂ॥] 12-46-127 (66583)
ನಾರಾಯಣಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಾರಾಯಣಪರಂ ತಪಃ।
ನಾರಾಯಣಪರಂ ಸತ್ಯಂ ನಾರಾಯಣಪರಂ ಪರಂ॥ 12-46-128 (66584)
ಯಥಾ ವಿಷ್ಣುಮಯಂ ಸತ್ಯಂ ಯಥಾ ವಿಷ್ಣುಮಯಂ ಹವಿಃ।
ತಥಾ ವಿಷ್ಣುಮಯಂ ಸರ್ವಂ ಪಾಪ್ಮಾ ನೇ ನಶ್ಯತಾಂ ತಥಾ॥ 12-46-129 (66585)
ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞವರಾಹಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರಮಿತತೇಜಸಃ।
ಪ್ರಣಾಮಂ ಯೇಽಪಿ ಕುರ್ವಂತಿ ತೇಷಾಮಪಿ ನಮೋನಮಃ॥ 12-46-130 (66586)
ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಭಕ್ತಾಯ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಜಿಗೀಷವೇ।
ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ತದ್ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಸುರೋತ್ತಮ॥ 12-46-131 (66587)
ಇತಿ ವಿದ್ಯಾತಪೋಯೋನಿರಯೋನಿರ್ವಿಷ್ಣುರೀಡಿತಃ।
ವಾಗ್ಯಜ್ಞೇನಾರ್ಚಿತೋ ದೇವಃ ಪ್ರೀಯತಾಂ ಮೇ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-46-132 (66588)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-46-133x (5438)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ತದ್ರತಮಾನಸಃ।
ನಮ ಇತ್ಯೇವ ಕೃಷ್ಣಾಯ ಪ್ರಣಾಮಮಕರೋತ್ತದಾ॥ 12-46-133 (66589)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ವಾಕ್ಯೇ ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಭೀಷ್ಮಂ ವಾಗ್ಭಿರ್ವಾಷ್ಪಗಲಾಸ್ತಮಾನರ್ಚುರ್ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ॥ 12-46-134 (66590)
ತೇಽಸ್ತುವಂತಶ್ಚ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಃ ಕೇಶವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಶನಕೈಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಶಶಂಸುಃ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-46-135 (66591)
ಅಧಿಗಂಯ ತು ಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಮಾಧವಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯದರ್ಶನಂ ಜ್ಞಾನಂ ದಿವ್ಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಯಯೌ ಹರಿಃ॥ 12-46-136 (66592)
ವಿದಿತ್ವಾ ಭಕ್ತಿಯೋಗಂ ತಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಸಹಸೋತ್ಥಾಯ ತಂ ಹೃಷ್ಟೋ ಯಾನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-46-137 (66593)
ಕೇಶವಃ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೈವ ರಥೇನಕೇನ ಜಗ್ಮತುಃ।
ಅಪರೇಣ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಧನಂಜಯೌ॥ 12-46-138 (66594)
ಭೀಮಸೇನೋ ಯಮೌ ಚೋಭೌ ರಥಮೇಕಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಕೃಪೋ ಯುಯುತ್ಸುಃ ಸೂತಶ್ಚ ಸಂಜಯಶ್ಚಾಪರಂ ರಥಂ॥ 12-46-139 (66595)
ತೇ ರಥೈರ್ನಗರಾಕಾರೈಃ ಪ್ರಯಾತಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ನೇಮಿಘೋಷೇಣ ಮಹತಾ ಕಂಪಯಂತೇ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-46-140 (66596)
ತತೋ ಗಿರಃ ಪುರುಷವರಸ್ತವೇರಿತಾಂ
ದ್ವಿಜೇರಿತಾಃ ಪಥಿಷು ಮನಾಕ್ ಸ ಶುಶ್ರುವೇ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಂ ಪ್ರಣತಮಥಾಪರಂ ಜನಂ
ಸ ಕೇಶಿಹಾ ಮುದಿತಮನಾಸ್ಥನಂದತ॥ 12-46-141 (66597)
ಇತಿ ಸ್ಮರನ್ಪಠತಿ ಚ ಶಾರ್ಂಗಧನ್ವನಃ
ಶೃಣೋತು ವಾ ಯದುಕುಲನಂದನಸ್ತವಂ।
ಸ ಚಕ್ರಭೃತ್ಪ್ರತಿಹತಸರ್ವಾಕಿಲ್ವಿಷೋ
ಜನಾರ್ದನಂ ಪ್ರವಿಶತಿ ದೇಹಸಂಕ್ಷಯೇ॥ 12-46-142 (66598)
ಯಂ ಯೋಗಿನಃ ಪ್ರಾಣವಿಯೋಗಕಾಲೇ
ಯತ್ನೇನ ಚಿತ್ತೇ ವಿನಿವೇಶಯಂತಿ।
ಸ ತಂ ಪುರಸ್ತಾದ್ಧರಿಮೀಕ್ಷಮಾಣಃ
ಪ್ರಾಣಾಂಜಹೌ ಪ್ರಾಪ್ತಫಲೋ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಃ॥ 12-46-143 (66599)
ಸ್ವವರಾಜಃ ಸಮಾಪ್ತೋಽಯಂ ವಿಷ್ಣೋರದ್ಭುತಕರ್ಮಣಃ।
ಗಾಂಗೇಯೇನ ಪುರಾ ಗೀತೋ ಮಹಾಪಾತಕನಾಶನಃ॥ 12-46-144 (66600)
ಇಮಂ ನರಃ ಸ್ತವರಾಜಂ ಮುಮುಕ್ಷುಃ
ಪಠಞ್ಶುಚಿಃ ಕಲುಷಿತಕಲ್ಮಷಾಪಹಂ।
ಅತೀತ್ಯ ಲೋಕಾನ್ಮಲಿನಃ ಸಮಾಮತಾ
ನ್ಪದಂ ಸ ಗಚ್ಛತ್ಯಮೃತಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ ॥ 12-46-145 (66601)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-46-17 ಜಿಗದಿಷಾಮಿ ವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ। ವ್ಯಾಸಸಮಾಸಿನ್ಯಾ ವಿಸ್ತರಸಂಕ್ಷೇಪವತ್ಯಾ॥ 12-46-25 ಸದಸತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕಾರಣಂ ಚ ವಿಶ್ವಂ ಕರ್ಮ ಯಸ್ಮಾತ್॥ 12-46-28 ವಾಕೇಷು ಮಂತ್ರೇಷು ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ಕರ್ಮಪ್ರಕಾಶಕೇಷು। ಅನುವಾಕೇಷು ಮಂತ್ರಾರ್ಥವಿವರಣಭೂತೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಾಕ್ಯೇಷು। ನಿಷತ್ಸು ಕರ್ಮಾಂಗಾದ್ಯವಬದ್ಧದೇವತಾದಿಜ್ಞಾನವಾಕ್ಯೇಷು। ಉಪನಿಷತ್ಸು ಕೇವಲಾತ್ಮಜ್ಞಾಪಕವಾಕ್ಯೇಷು ಗೃಣಂತಿ ಧ್ಯಾಯಂತಿ। ಸತ್ಯಮಬಾಧಿತಂ। ಸತ್ಯೇಷ್ವಬಾಧಿತಾರ್ಥೇಷು। ಸಾಮಸು ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಮಾದಿಷು॥ 12-46-29 ಚತುರ್ಭಿರ್ನಾಮಭಿರ್ವಾಸುದೇವಸಕರ್ಷಣಪ್ರದ್ಯುಂರಾನಿರುದ್ಧರೂಪೈಃ॥ 12-46-30 ನಿತ್ಯಂ ತಪಃ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ತದ್ಯಸ್ಮಿನ್। ಯತ್ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ತಪ್ತಂ ಸದ್ಯದ್ಯಸ್ಮಾದಂಗೇಷು ಚಿತ್ತೇಷ್ವನುತಿಷ್ಠತಿ ಉಪತಿಷ್ಠತಿ ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಇತಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯಚ್ಛಬ್ದಸಂಬದ್ಧಾನಾಂ ಪ್ರಥಮೇನಾನ್ವಯಃ। ಈಶ್ವಲರಾರ್ಥಮನುಷ್ಠಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿದ್ವಾರಾಸ್ವಾರ್ಥಏವ ಭವತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-46-31 ಭೌಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ॥ 12-46-32 ಆತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವೇಶ್ವರಮಾತ್ಮನಿ ಹಾರ್ದಾಕಾಶೇ ಇಷ್ಟ್ವಾ ಯೋಗೇನ ಪಶ್ಯತಿ। ಆನಂತ್ಯಾಯ ಮೋಕ್ಷಾಯ॥ 12-46-34 ಪುರಾಣೇ ಅತೀತಕಲ್ಪಾದಿವಿಷಯೇ। ಪುರುಷಂ ಪೂರ್ಣಂ ಸರ್ವಮಸ್ಮಿನ್ನತೀತಮಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ ಯೋಗಾತ್ಪುರುಷ ಇತಿ ನಾಮ। ಯುಗಾದಿಷು ಯುಗಾರಂಭೇಷು। ಬೃಂಹಕತ್ವಾತ್ಸೃಷ್ಟೇರೇನಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಾಹುಃ। ಕ್ಷಯೇ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸಂಯಕ್ವರ್ಷಣಾದಯಂ ಸಂಕರ್ಷಣ ಇತ್ಯುಕ್ತಃ॥ 12-46-35 ನಾನ್ಯಭಕ್ತಾ ಅನನ್ಯಭಕ್ತಾಃ॥ 12-46-39 ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಜಜ್ಞೇ ಜನಯಾಮಾಸ॥ 12-46-43 ಉಕ್ಥೇ ಬಹ್ವೃಚಾಃ। ಅಗ್ನೌ ಚಯನೇಽಧ್ವರ್ಯವಃ॥ 12-46-47 ಚತುರ್ಭಿರಿತಿ। ಆಶ್ರಾವಯೇತಿ ಚತುರಕ್ಷರಂ ಅಸ್ತು ಶ್ರೌಷಿಡಿತಿ ಚತುರಕ್ಷರಂ ಯಜೇತಿ ದ್ವ್ಯಕ್ಷರಂ ಯೇ ಯಜಾಮಹೇ ಇತಿ ಪಂಚಾಕ್ಷರಂ ದ್ವ್ಯಕ್ಷರೋ ವಷಟ್ಕಾರ ಇತಿ ಸಪ್ತದಶಭಿರಕ್ಷರೈರ್ಯೋ ಹೂಯತೇ ತಸ್ಮೈ ಹೋಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-46-49 ಯಃ ಸಹಸ್ರಸಮೇ ಸತ್ರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಸಹಸ್ರಸಮೇ ಸಹಸ್ರಸಂ ವತ್ಸರೇ ಸತ್ರೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-46-54 ಯಂ ತ್ರಿಧಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 047
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.47. ಅಧ್ಯಾಯಃ 047
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣಂಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನಾಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ಪರಶುರಾಮಚರಿತ್ರಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-47-0 (66602)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-47-0x (5439)
ತತಃ ಸ ಚ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸ ಚ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಕೃಪಾದಯಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಚತ್ವಾರಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ತೇ॥ 12-47-1 (66603)
ರಥೈಸ್ತೈರ್ನಗರಪ್ರಖ್ಯೈಃ ಪತಾಕಾಧ್ವಜಶೋಭಿತೈಃ।
ಯಯುರಾಶು ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಾಜಿಭಿಃ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿಭಿಃ॥ 12-47-2 (66604)
ತೇಽವತೀರ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕೇಶಮಢಜ್ಜಾಸ್ಥಿಸಂಕುಲೇ।
ದೇಹನ್ಯಾಸಃ ಕೃಂತೋ ಯತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ॥ 12-47-3 (66605)
ಗಜಾಶ್ವದೇಹಾಸ್ಥಿಚಯೈಃ ಪರ್ವತೈರಿವ ಸಂಚಿತಂ।
ನರಶೀರ್ಷಕಪಾಲೈಶ್ಚ ಹಂಸೈರಿವ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-47-4 (66606)
ಚಿತಾಸಹಸ್ರೈರ್ನಿಚಿತಂ ವರ್ಮಶಸ್ತ್ರಸಮಾಕುಲಂ।
ಆಪಾನಭೂಮಿಂ ಕಾಲಸ್ಯ ತದಾ ಭುಕ್ತೋಜ್ಝಿತಾಮಿವ॥ 12-47-5 (66607)
ಭೂತಸಂಘಾನುಚರಿತಂ ರಕ್ಷೋಗಣನಿಷೇವಿತಂ।
ಪಶ್ಯಂತಸ್ತೇ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಯಯುರಾಶು ಮಹಾರಥಾಃ॥ 12-47-6 (66608)
ಗಚ್ಛನ್ನೇವ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸರ್ವಂ ಯಾದವನಂದನಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಪ್ರೋವಾಚ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ॥ 12-47-7 (66609)
ಅಮೀ ರಾಮಹ್ರದಾಃ ಪಂಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪಾರ್ಥ ದೂರತಃ।
ಯೇಷು ಸಂತರ್ಪಯಾಮಾಸ ಪಿತೄನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಶೋಣಿತೈಃ॥ 12-47-8 (66610)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವೋ ವಸುಧಾಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಇಹೇದಾನೀಂ ತತೋ ರಾಮಃ ಕರ್ಮಣೋ ವಿರರಾಮ ಹ॥ 12-47-9 (66611)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-47-10x (5440)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವೀ ಕೃತಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಪುರಾ।
ರಾಮೇಣೇತಿ ಯದಾತ್ಥ ತ್ವಮತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್॥ 12-47-10 (66612)
ಕ್ಷತ್ರಬೀಜಂ ಯಥಾ ದಗ್ಧಂ ರಾಮೇಣ ಯದುಪುಂಗವ।
ಕಥಂ ಭೂಯಃ ಸಮುತ್ಯತ್ತಿಃ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮ॥ 12-47-11 (66613)
ಮಹಾತ್ಮನಾ ಭಗವತಾ ರಾಮೇಣ ಯದುಪುಂಗವ।
ಕಥಮುತ್ಸಾದಿತ್ತಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಕಥಮೃದ್ಧಿಗತಂ ಪುನಃ॥ 12-47-12 (66614)
ಮಹತಾ ರಥಯುದ್ಧೇನ ಕೋಟಿಶಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಹತಾಃ।
ತಥಾಽಭೂಚ್ಚ ಮಹೀ ಕೀರ್ಣಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ವದತಾಂ ವರ॥ 12-47-13 (66615)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಭಾರ್ಗವೇಣೇದಂ ಕ್ಷತ್ರಮುತ್ಸಾದಿತಂ ಪುರಾ।
ರಾಮೇಣ ಯದುಶಾರ್ದೂಲ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-47-14 (66616)
ಏತನ್ಮೇ ಛಿಂಧಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸಂಶಯಂ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಕೇತನ।
ಆಗಮೋ ಹಿ ಪರಃ ಕೃಷ್ಣ ತ್ವತ್ತೋ ನೋ ವಾಸವಾನುಜ॥ 12-47-15 (66617)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-47-16x (5441)
ತತೋ ವ್ರಜನ್ನೇವ ಗದಾಗ್ರಜಃ ಪ್ರಭುಃ
ಶಶಂಸ ತಸ್ಮೈ ನಿಖಿಲೇನ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯಾಪ್ರತಿಮೌಜಸೇ ತದಾ
ಯಥಾಽಭವತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂಕುಲಾ ಮಹೀ॥ ॥ 12-47-16 (66618)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 47॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-47-15 ಆಗಮೋ ವೇದಃ। ತ್ವತ್ತಃ ತ್ವದ್ವಚನಾತ್ರೋ ಪರಃ ನಾಧಿಕಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 048
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.48. ಅಧ್ಯಾಯಃ 048
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪರಶುರಾಮಚರಿತಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-48-0 (66619)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-48-0x (5442)
ಶೃಣು ಕೌಂತೇಯ ರಾಮಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವೋ ಯೋ ಮಯಾ ಶ್ರುತಃ।
ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಕಥಯತಾಂ ಕಾರಣಂ ತಸ್ಯ ಜನ್ಮ ಚ॥ 12-48-1 (66620)
ಯಥಾ ಚ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ಕೋಟಿಶಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಹತಾಃ।
ಉದ್ಭೂತಾ ರಾಜವಂಶೇಷು ಯೇ ಭೂಯೋ ಭಾರತೇ ಹತಾಃ॥ 12-48-2 (66621)
ಜಹ್ನೋರಜಸ್ತು ತನಯೋ ಬಲಾಕಾಶ್ಚಸ್ತು ತತ್ಸುತಃ।
ಕುಶಿಕೋ ನಾಮ ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-48-3 (66622)
ಅಗ್ರ್ಯಂ ತಪಃ ಸಮಾತಿಷ್ಠತ್ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸಮೋ ಭುವಿ।
ಪುತ್ರಂ ಲಭೇಯಮಜಿತಂ ತ್ರಿಲೋಕೇಶ್ವರಮಿತ್ಯುತ॥ 12-48-4 (66623)
ತಮುಗ್ರತಪಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪುರಂದರಃ।
ಸಮರ್ಥಂ ಪುತ್ರಜನನೇ ಸ್ವಯಮೇವೈತ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-48-5 (66624)
ಪುತ್ರತ್ವಮಗಮದ್ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕೇಶ್ವರೇಶ್ವರಃ।
ಗಾಧಿರ್ನಾಮಾಭವತ್ಪುತ್ರಃ ಕೌಶಿಕಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ॥ 12-48-6 (66625)
ತಸ್ಯ ಕನ್ಯಾಽಭವದ್ರಾಜನ್ನಾಂನಾ ಸತ್ಯವತೀ ಪ್ರಭೋ।
ತಾಂ ಗಾಧಿರ್ಭೃಗುಪುತ್ರಾಯ ಋಚೀಕಾಯ ದದೌ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-48-7 (66626)
ತತಸ್ತಯಾ ಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಭಾರ್ಗವಃ ಕುರುನದನಃ।
ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಶ್ರಪಯಾಮಾಸ ಚರುಂ ಗಾಧೇಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-48-8 (66627)
ಆಹೂಯ ಚಾಹ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮೃಚೀಕೋ ಭಾರ್ಗವಸ್ತದಾ।
ಉಪಯೋಜ್ಯಶ್ಚರುರಯಂ ತ್ವಯಾ ಮಾತ್ರಾಽಪ್ಯಯಂ ತವ॥ 12-48-9 (66628)
ತಸ್ಯಾ ಜನಿಷ್ಯತೇ ಪುತ್ರೋ ದೀಪ್ತಿಮಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಃ।
ಅಜಯ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ಲೋಕೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಸೂದನಃ॥ 12-48-10 (66629)
ತವಾಪಿ ಪುತ್ರಂ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಧೃತಿಮಂತಂ ಶಮಾತ್ಮಕಂ।
ತಪೋನ್ವಿತಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಚರುರೇಷ ವಿಧಾಸ್ಯತಿ॥ 12-48-11 (66630)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸರ್ಚೀಕೋ ಭೃಗುನಂದನಃ।
ತಪಸ್ಯಭಿರತಃ ಶ್ರೀಮಾಂಜಗಾಮಾರಣ್ಯಮೇವ ಹಿ॥ 12-48-12 (66631)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರೋ ನೃಪಃ।
ಗಾಧಿಃ ಸದಾರಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಋಚೀಕಸ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-48-13 (66632)
ಚರುದ್ವಯಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತು ರಾಜನ್ಸತ್ಯವತೀ ತದಾ।
ಭರ್ತ್ರಾ ದತ್ತಂ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಮಾತ್ರೇ ಹೃಷ್ಟಾ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 12-48-14 (66633)
ಮಾತಾ ತು ತಸ್ಯಾಃ ಕೌಂತೇಯ ದುಹಿತ್ರೇ ಸ್ವಂ ಚರುಂ ದದೌ।
ತಸ್ಯಾಶ್ರರುಮಥಾಜ್ಞಾತಮಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಂ ಚಕಾರ ಹ॥ 12-48-15 (66634)
ಅಥ ಸತ್ಯವತೀ ಗರ್ಭಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂತಕರಂ ತದಾ।
ಧಾರಯಾಮಾಸ ದೀಪ್ತೇನ ವಪುಷಾ ಘೋರದರ್ಶನಂ॥ 12-48-16 (66635)
ತಾಮೃಚೀಕಸ್ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧ್ಯಾನಯೋಗೇನ ಭಾರತ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲಃ ಸ್ವಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ದೇವರೂಪಿಣೀಂ॥ 12-48-17 (66636)
ಮಾತ್ರಾಽಸಿ ವ್ಯಂಸಿತಾ ಭದ್ರೇ ಚರುವ್ಯತ್ಯಾಸಹೇತುನಾ।
ತಸ್ಮಾಜ್ಜನಿಷ್ಯತೇ ಪುತ್ರಃ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಽತ್ಯಮರ್ಷಣಃ।
`ಜನಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾತಾ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಂ ತಪೋಧನಂ॥' 12-48-18 (66637)
ವಿಶ್ವಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸುಮಹಚ್ಚರೌ ತವ ಸಮಾಹಿತಂ।
ಕ್ಷತ್ರವೀರ್ಯಂ ಚ ಸಕಲಂ ತವ ಮಾತ್ರೇ ಸಮರ್ಪಿತಂ॥ 12-48-19 (66638)
ವಿಪರ್ಯಯೇಣ ತೇ ಭದ್ರೇ ನೈತದೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮಾತುಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭೂಯಾತ್ತವ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸುತಃ॥ 12-48-20 (66639)
ಸೈವಮುಕ್ತಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಸತ್ಯವತೀ ತದಾ।
ಪಪಾತ ಶಿರಸಾ ತಸ್ಮೈ ವೇಪಂತೀ ಚಾಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 12-48-21 (66640)
ನಾರ್ಹೋಽಸಿ ಭಗವನ್ನದ್ಯ ವಕ್ತುಮೇವಂವಿಧಂ ವಚಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಪಶದಂ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೀತಿ ಹಿ ಮಾಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-48-22 (66641)
ಋಚೀಕ ಉವಾಚ। 12-48-23x (5443)
ನೈಷ ಸಂಕಲ್ಪಿತಃ ಕಾಮೋ ಮಯಾ ಭದ್ರೇ ತಥಾ ತ್ವಯಿ।
ಉಗ್ರಕರ್ಮಾ ಭವೇತ್ಪುತ್ರಶ್ಚರುವ್ಯತ್ಯಾಸಹೇತುನಾ॥ 12-48-23 (66642)
ಸತ್ಯವತ್ಯುವಾಚ। 12-48-24x (5444)
ಇಚ್ಛಂʼಲ್ಲೋಕಾನಪಿ ಮುನೇ ಸೃಜೇಥಾಃ ಕಿಂ ಪುನಃ ಸುತಂ।
ಶಮಾತ್ಮಕಮೃಜುಂ ಪುತ್ರಂ ದಾತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ಪ್ರಭೋ॥ 12-48-24 (66643)
ಋಚೀಕ ಉವಾಚ। 12-48-25x (5445)
ನೋಕ್ತಪೂರ್ವಂ ಮಯಾ ಭದ್ರೇ ಸ್ವೈರೇಷ್ವಪ್ಯನೃತಂ ವಚಃ।
ಕಿಮುತಾಗ್ನಿಂ ಸಮಾಧಾಯ ಮಂತ್ರವಚ್ಚರುಸಾಧನೇ॥ 12-48-25 (66644)
[ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾ ಭದ್ರೇ ಜ್ಞಾತಂ ಚ ತಪಸಾ ಮಯಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಂ ಹಿ ಸಕಲಂ ಪಿತುಸ್ತವ ಕುಲಂ ಭವೇತ್॥] 12-48-26 (66645)
ಸತ್ಯವತ್ಯುವಾಚ। 12-48-27x (5446)
ಕಾಮಮೇವಂ ಭವೇತ್ಪೌತ್ರೋ ಮಾಮೈವಂ ತನಯಃ ಪ್ರಭೋ।
ಶಮಾತ್ಮಕಮೃಜುಂ ಪುತ್ರಂ ಲಭೇಯಂ ಜಪತಾಂ ವರ॥ 12-48-27 (66646)
ಋಚೀಕ ಉವಾಚ। 12-48-28x (5447)
ಪುತ್ರೇ ನಾಸ್ತಿ ವಿಶೇಷೋ ಮೇ ಪೌತ್ರೇ ಚ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ಯಥಾ ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ವಚನಂ ತಥಾ ಭದ್ರೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-48-28 (66647)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-48-29x (5448)
ತತಃ ಸತ್ಯವತೀ ಪುತ್ರಂ ಜನಯಾಮಾಸ ಭಾರ್ಗವಂ।
ತಪಸ್ಯಭಿರತಂ ಶಾಂತಂ ಜಮದಗ್ನಿಂ ಯತವ್ರತಂ॥ 12-48-29 (66648)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ಚ ದಾಯಾದಂ ಗಾಧಿಃ ಕುಶಿಕನಂದನಃ।
ಪ್ರಾಪ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸಮಿತಂ ವಿಶ್ವೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಯುತಂ॥ 12-48-30 (66649)
ಋಚೀಕೋ ಜನಯಾಮಾಸ ಜಮದಗ್ನಿಂ ತಪೋನಿಧಿಂ।
ಸೋಽಪಿ ಪುತ್ರಂ ಹ್ಯಜನಯಜ್ಜಮದಗ್ನಿಃ ಸುದಾರುಣಂ॥ 12-48-31 (66650)
ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಂತಗಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಧನುರ್ವೇದಸ್ಯ ಪಾರಗಂ।
ರಾಮಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಹಂತಾರಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಮಿವ ಪಾವಕಂ॥ 12-48-32 (66651)
[ತೇಷಯಿತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಂ ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ।
ಅಸ್ತ್ರಾಣಿ ವರಯಾಮಾಸ ಪರಶುಂ ಚಾತಿತೇಜಸಂ॥ 12-48-33 (66652)
ಸ ತೇನಾಕುಂಠಧಾರೇಣ ಜ್ವಲಿತಾನಲವರ್ಚಸಾ।
ಕುಠಾರೇಣಾಪ್ರಮೇಯೇಣ ಲೋಕೇಷ್ವಪ್ರತಿಮೋಽಭವತ್॥] 12-48-34 (66653)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಕೃತವೀರ್ಯಾತ್ಮಜೋ ಬಲೀ।
ಅರ್ಜುನೋ ನಾಮ ತೇಜಸ್ವೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಹೈಹಯಾಧಿಪಃ॥ 12-48-35 (66654)
ದತ್ತಾತ್ರೇಯಪ್ರಸಾದೇನ ರಾಜಾ ಬಾಹುಸಹಸ್ರವಾನ್।
ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾತೇಜಾ ವಿಪ್ರಾಣಾಮಾಶ್ವಮೇಧಿಕೇ॥ 12-48-36 (66655)
ದದೌ ಸ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಸಪ್ತದ್ವೀಪಾಂ ಸಪರ್ವತಾಂ।
ಸಬಾಹ್ವಸ್ತ್ರಬಲೇನಾಜೌ ಜಿತ್ವಾ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-48-37 (66656)
ತೃಷಿತೇನ ಚ ಕೌಂತೇಯ ಭಿಕ್ಷಿತಶ್ಚಿತ್ರಭಾನುನಾ।
ಸಹಸ್ತ್ರಬಾಹುರ್ವಿಕ್ರಾಂತಃ ಪ್ರಾದಾದ್ಭಿಕ್ಷಾಮಥಾಗ್ನಯೇ॥ 12-48-38 (66657)
ಗ್ರಾಮಾನ್ಪುರಾಣಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಘೋಷಾಂಶ್ಚೈವ ತು ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಜಜ್ವಾಲ ತಸ್ಯ ವಾಣೇದ್ಧಚಿತ್ರಭಾನುರ್ದಿಧಕ್ಷಯಾ॥ 12-48-39 (66658)
ಸ ತಸ್ಯ ಪುರುಷೇಂದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಮಹೌಜಸಃ।
ದದಾಹ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಶೈಲಾನಪಿ ಧರಾಮಪಿ॥ 12-48-40 (66659)
ಸ ಶೂನ್ಯಮಾಶ್ರಮಾರಣ್ಯಮಾಪವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದದಾಹ ಪವನೇನೇದ್ಧಶ್ಚಿತ್ರಭಾನುಃ ಸಹೈಹಯಃ॥ 12-48-41 (66660)
ಆಪವಸ್ತಂ ತತೋ ರೋಷಾಚ್ಛಶಾಪಾರ್ಜುನಮಚ್ಯುತ।
ದಗ್ಧೇ ಶ್ರಮೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೇಣ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 12-48-42 (66661)
ತ್ವಯಾ ನ ವರ್ಜಿತಂ ಯಸ್ಮಾನ್ಮಮೇದಂ ಹಿ ಮಹದ್ವನಂ।
ದಗ್ಧಂ ತಸ್ಮಾದ್ರಣೇ ರಾಮೋ ಬಾಹೂಂಸ್ತೇ ಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯತೇಽರ್ಜುನ॥ 12-48-43 (66662)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ಮಹಾತೇಜಾ ಬಲೀ ನಿತ್ಯಂ ಶಮಾತ್ಮಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚ ಶರಣ್ಯಶ್ಚ ದಾತಾ ಶೂರಶ್ಚ ಭಾರತ।
ನಾಚಿಂತಯತ್ತದಾ ಶಾಪಂ ತೇನ ದತ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-48-44 (66663)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಃ ಸುಬಲಿನಃ ಶಾಪೇನಾಸನ್ಪಿತುರ್ವಧೇ।
ನಿಮಿತ್ತಮವಲಿಪ್ತಾ ವೈ ನೃಶಂಸಾಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯದಾ॥ 12-48-45 (66664)
ಜಮದಗ್ನೇಸ್ತು ಧೇನ್ವಾಸ್ತೇ ವತ್ಸಮಾನಿನ್ಯುರಚ್ಯುತ।
ಅಜ್ಞಾತಂ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಹೈಹಯೇಂದ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-48-46 (66665)
ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮಭೂದ್ಯುದ್ಧಂ ಜಾಮದಗ್ನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತತೋಽರ್ಜುನಸ್ಯ ಬಾಹೂನ್ಸ ಚಿಚ್ಛೇದ ರುಷಿತೋಽನಘ॥ 12-48-47 (66666)
ತಂ ಭ್ರಮಂತಂ ತತೋ ವತ್ಸಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ।
ಪ್ರತ್ಯಾನಯತ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೇಷಾಮಂತಃ ಪುರಾತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-48-48 (66667)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಸುತಾಸ್ತೇ ತು ಸಂಭೂಯಾಬುದ್ಧಯಸ್ತದಾ।
ಗತ್ವಾಽಽಶ್ರಮಮಸಂಬುದ್ಧಾ ಜಮದಗ್ನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅಪಾತಯಂತ ಭಲ್ಲಾಗ್ರೈಃ ಶಿರಃ ಕಾಯಾನ್ನರಾಧಿಪ॥ 12-48-49 (66668)
ಸಮಿತ್ಕುಶಾರ್ಥಂ ರಾಮಸ್ಯ ನಿರ್ಯಾತಸ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಃ।
`ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ರಾಮಮಾತುಶ್ಚ ತಥೈವಾಶ್ರಮವಾಸಿನಾಂ॥ 12-48-50 (66669)
ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಮಸ್ತಮರ್ಥಂ ಚ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಾಲಾನಲೋಪಮಃ।
ಧನುರ್ವೇದೇಽದ್ವಿತೀಯೋ ಹಿ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರೈಃ ಸಮಲಂಕೃತಃ॥ 12-48-51 (66670)
ಚಂದ್ರಬಿಂಬಾರ್ಧಸಂಕಾಶಂ ಪರಶುಂ ಗೃಹ್ಯ ಭಾರ್ಗವಃ।'
ತತಃ ಪಿತೃವಧಾಮರ್ಷಾದ್ರಾಮಃ ಪರಮಮನ್ಯುಮಾನ್।
ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಮಹೀಂ ಶಸ್ತ್ರಮಗೃಹ್ಣತ॥ 12-48-52 (66671)
ತತಃ ಸ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲಃ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ವಿಕ್ರಂಯ ನಿಜಘಾನಾಶು ಪುತ್ರಾನ್ಪೌತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-48-53 (66672)
ಸ ಹೈಹಯಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹತ್ವಾ ಪರಮಮನ್ಯುಮಾನ್।
ಮಹೀಂ ಸಾಗರಪರ್ಯಂತಾಂ ಚಕಾರ ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತಾಂ॥ 12-48-54 (66673)
ಸ ತಥಾ ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಕೃತ್ವಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂ ಮಹೀಂ।
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ವನಮೇವ ಜಗಾಮ ಹ॥ 12-48-55 (66674)
ತತೋ ವರ್ಷಸಹಸ್ರೇಷು ಸಮತೀತೇಷು ಕೇಷುಚಿತ್।
ಕೋಪಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಕೋಪನಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-48-56 (66675)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಪೌತ್ರಸ್ತು ರೈಭ್ಯಪುತ್ರೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪರಾವಸುರ್ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಷಿಪ್ತ್ವಾಽಽಹ ಜನಸಂಸದಿ॥ 12-48-57 (66676)
ಯೇ ತೇ ಯಯಾತಿಪತನೇ ಯಜ್ಞೇ ಸಂತಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಪ್ರತರ್ದನಪ್ರಭೃತಯೋ ರಾಮ ಕಿಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ನ ತೇ॥ 12-48-58 (66677)
ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರತಿಜ್ಞೋ ರಾಮ ತ್ವಂ ಕತ್ಥಸೇ ಜನಸಂಸದಿ।
ಭಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯವೀರಾಣಾಂ ಪರ್ವತಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-48-59 (66678)
ಸಾ ಪುನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶತೈಃ ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವತಃ ಸ್ತೃತಾ।
ಪರಾವಸೋರ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಸ್ತ್ರಂ ಜಗ್ರಾಹ ಭಾರ್ಗವಃ॥ 12-48-60 (66679)
ತತೋ ಯೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಾಜಞ್ಶತಶಸ್ತೇನ ವರ್ಜಿತಾಃ।
ತೇ ವಿವೃದ್ಧಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಪೃಥಿವೀಪತಯೋಽಭವನ್॥ 12-48-61 (66680)
ಸ ಪುನಸ್ತಾಂಜಘಾನಾಶು ಬಾಲಾನಪಿ ನರಾಧಿಪ।
ಗರ್ಭಸ್ಥೈಸ್ತು ಮಹೀ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ಪುನರೇವಾಭವತ್ತದಾ॥ 12-48-62 (66681)
ಜಾತಂಜಾತಂ ಸ ಗರ್ಭಂ ತು ಪುನರೇವ ಜಘಾನ ಹ।
ಅರಕ್ಷಂಶ್ಚ ಸುತಾನ್ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ತದಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಯೋಷಿತಃ॥ 12-48-63 (66682)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ದಕ್ಷಿಣಾಮಶ್ವಮೇಧಾಂತೇ ಕಶ್ಯಪಾಯಾದದತ್ತತಃ॥ 12-48-64 (66683)
ಸ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಶೇಷಾರ್ಥಂ ಕರೇಣೋದ್ದಿಶ್ಯ ಕಶ್ಯಪಃ।
ಸ್ರುಕ್ಪ್ರಗ್ರಹವತಾ ರಾಜಂಸ್ತತೋ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-48-65 (66684)
ಗಚ್ಛ ಪಾರಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯ ಮಹಾಮುನೇ।
ನ ತೇ ಮದ್ವಿಷಯೇ ರಾಮ ವಸ್ತವ್ಯಮಿಹ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 12-48-66 (66685)
`ಪೃಥಿವೀ ದಕ್ಷಿಣಾ ದತ್ತಾ ವಾಜಿಮೇಧೇ ಮಮ ತ್ವಯಾ।
ಪುನರಸ್ಯಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಹಿ ದತ್ತ್ವಾ ದಾತುಮನೀಶ್ವರಃ॥' 12-48-67 (66686)
ತತಃ ಶೂರ್ಪಾಕರಂ ದೇಶಂ ಸಾಗರಸ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ಮಮೇ।
ಸಂತ್ರಾಸಾಜ್ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಸೋಽಪರಾಂತಮಹೀತಲಂ॥ 12-48-68 (66687)
ಕಶ್ಯಪಸ್ತಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸ್ಥಾಂ ವೈ ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಸುಮಹದ್ವನಂ॥ 12-48-69 (66688)
ತತಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಸ್ವೈರಪ್ರಚಾರಿಣಃ।
ಅವರ್ತಂತ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯಾಣಾಂ ದಾರೇಷು ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-48-70 (66689)
ಅರಾಜಕೇ ಜೀವಲೋಕೇ ದುರ್ಬಲಾ ಬಲವತ್ತರೈಃ।
ವಧ್ಯಂತೇ ನ ಹಿ ವಿತ್ತೇಷು ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಕಸ್ಯಚಿತ್ತದಾ॥ 12-48-71 (66690)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೃದ್ರಾಶ್ಚೋತ್ಪಥಗಾಮಿನಃ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಘಾತಯಂತ್ಯಪಥಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-48-72 (66691)
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪಾಷಣ಼್ಡತ್ವಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಚೌರಿಕಾನೃತಮಾಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಚೈವ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ॥ 12-48-73 (66692)
ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಂದ್ವಿಜಾನ್ಹತ್ವಾ ತಥಾಽಽಶ್ರಮನಿವಾಸಿನಃ।
ವೈಶ್ಯಾಃ ಸತ್ಪಥಸಂಸ್ಥಾಶ್ಚ ಶೂದ್ರಾ ಯೇ ಚೈವ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ॥ 12-48-74 (66693)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಘಾತಯಂತಿ ಸ್ಮ ದುರಾಚಾರಾಃ ಸುನಿರ್ಭಯಾಃ।
ಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನಶೀಲಾಂಶ್ಚ ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾಂಸ್ತಪಸ್ವಿನಿಃ॥ 12-48-75 (66694)
ಗೋಬಾಲವೃದ್ಧನಾರೀಣಾಂ ನಾಶಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ಆನ್ವೀಕ್ಷಕೀ ತ್ರಯೀ ವಾರ್ತಾ ನ ಚ ನೀತಿಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-48-76 (66695)
ವ್ರಾತ್ಯತಾಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬಹವೋ ಹಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಅಧರೋತ್ತರಾಪಚಾರೇಣ ಂಲೇಚ್ಛಭೂತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ ' 12-48-77 (66696)
ತತಃ ಕಾಲೇನ ಪೃಥಿವೀ ಪೀಡ್ಯಮಾನಾ ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ವಿಪರ್ಯಯೇಣ ತೇನಾಶು ಪ್ರವಿವೇಶ ಪಸಾತಲಂ।
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ವಿಧಿವತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ಧರ್ಮರಕ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-48-78 (66697)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರವತೀಂ ತತ್ರ ಸಂತ್ರಾಸಾತ್ಸ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಊರುಣಾ ಧಾರಯಾಮಾಸ ಕಶ್ಯಪಃ ಪೃಥಿವೀಂ ತತಃ।
ನಿಮಜ್ಜಂತೀಂ ತತೋ ರಾಜಂಸ್ತೇನೋರ್ವೀತಿ ಮಹೀ ಸ್ಮೃತಾ॥ 12-48-79 (66698)
ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಯಯಾಚೇ ಪೃಥಿವೀ ತದಾ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಕಶ್ಯಪಂ ದೇವೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಬಾಹುಶಾಲಿನಃ॥ 12-48-80 (66699)
ಪೃಥಿವ್ಯುವಾಚ। 12-48-81x (5449)
ಸಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಯಾ ಗುಪ್ತಾಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ಕ್ಷತ್ರಿಯಪುಂಗವಾಃ।
ಹೈಹಯಾನಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತಾಸ್ತೇ ಸಂರಕ್ಷಂತು ಮಾಂ ಮುನೇ॥ 12-48-81 (66700)
ಅಸ್ತಿ ಪೌರವದಾಯಾದೋ ವಿದೂರಥಸುತಃ ಪ್ರಭೋ।
ಋಕ್ಷೈಃ ಸಂವರ್ಧಿತೋ ವಿಪ್ರ ಋಕ್ಷವತ್ಯಥ ಪರ್ವತೇ॥ 12-48-82 (66701)
ತಥಾಽನುಕಂಪಮಾನೇನ ಯಜ್ವನಾಥಾಮಿತೌಜಸಾ।
ಪರಾಶರೇಣ ದಾಯಾದಃ ಸೌದಾಸಸ್ಯಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ॥ 12-48-83 (66702)
ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರುತೇ ಶೂದ್ರವತ್ತಸ್ಯ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಕರ್ಮೇತ್ಯಭಿಖ್ಯಾತಃ ಸ ಮಾಂ ರಕ್ಷತು ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-48-84 (66703)
ಶಿಬಿಪುತ್ರೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಗೋಪತಿರ್ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ವನೇ ಸಂವರ್ಧಿತೋ ಗೋಭಿಃ ಸೋಽಭಿರಕ್ಷತು ಮಾಂ ಮುನೇ॥ 12-48-85 (66704)
ಪ್ರತರ್ದನಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತು ವತ್ಸೋ ನಾಮ ಮಹಾಬಲಃ।
ವತ್ಸೈಃ ಸಂವರ್ಧಿತೋ ಗೋಷ್ಠೇ ಸ ಮಾಂ ರಕ್ಷತು ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-48-86 (66705)
ದಧಿವಾಹನಪುತ್ರಸ್ತು ಪೌತ್ರೋ ದಿವಿರಥಸ್ಯ ಚ।
ಅಂಗಃ ಸ ಗೌತಮೇನಾಸೀದ್ಗಂಗಾಕೂಲೇಽಭಿರಕ್ಷಿತಃ॥ 12-48-87 (66706)
ಬೃಹದ್ರಥೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೂರಿಭೂತಿಪರಿಷ್ಕೃತಃ।
ಗೋಲಾಂಗೂಲೈರ್ಮಹಾಭಾಗೋ ಗೃಧ್ರಕೂಟೇಽಭಿರಕ್ಷಿತಃ॥ 12-48-88 (66707)
ಮರುತ್ತಸ್ಯಾನ್ವವಾಯೇ ಚ ರಕ್ಷಿತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾತ್ಮಜಾಃ।
ಮರುತ್ಪತಿಸಮಾ ವೀರ್ಯೇ ಸಮುದ್ರೇಣಾಭಿರಕ್ಷಿತಾಃ॥ 12-48-89 (66708)
ಏತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯದಾಯಾದಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಪರಿಶ್ರುತಾಃ।
ವ್ಯೋಕಾರಹೇಮಕಾರಾದಿಜಾತಿಂ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-48-90 (66709)
ಯದಿ ಮಾಮಭಿರಕ್ಷಂತಿ ತತಃ ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ನಿಶ್ಚಲಾ।
ಏತೇಷಾಂ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ತಥೈವ ಚ ಪಿತಾಮಹಾಃ॥ 12-48-91 (66710)
ಮದರ್ಥಂ ನಿಹತಾ ಯುದ್ಧೇ ರಾಮೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ।
ತೇಷಾಮಪಚಿತಿಶ್ಚೈವ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-48-92 (66711)
ನ ಹ್ಯಹಂ ಕಾಮಯೇ ನಿತ್ಯಮತಿಕ್ರಾಂತೇನ ರಕ್ಷಣಂ।
ವರ್ತಮಾನೇನ ವರ್ತೇಯಂ ತತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-48-93 (66712)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-48-94x (5450)
ತತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾಂಸ್ತಾನ್ಸಮಾನೀಯ ಕಶ್ಯಪಃ।
ಅಭ್ಯಷಿಂಚನ್ಮಹೀಪಾಲಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ವೀರ್ಯಸಂಮತಾನ್॥ 12-48-94 (66713)
ತೇಷಾಂ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಶ್ಚ ಯೇಷಾಂ ವಂಶಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಪಾಣ಼್ಡವ॥ 12-48-95 (66714)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-48-96x (5451)
ಏವಂ ಬ್ರುವಂಸ್ತಂ ಚ ಯದುಪ್ರವೀರೋ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ।
ರಥೇನ ತೇನಾಶು ಯಯೌ ಯಥಾಽರ್ಕೋ
ವಿಶನ್ಪ್ರಭಾಭಿರ್ಭಗವಾಂಸ್ತ್ರಿಲೋಕೀಂ॥ ॥ 12-48-96 (66715)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 48॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-48-2 ಭಾರತೇ ಭಾರತಸಂಗ್ರಾಮೇ॥ 12-48-5 ಸ್ವಯಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-48-8 ಗಾಧೇಃ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಚರುಂ ಚರುದ್ವಯಂ॥ 12-48-9 ಉಪಯೋಜ್ಯಃ ಭೋಜ್ಯಃ ಭೋಕ್ತವ್ಯಃ॥ 12-48-18 ವ್ಯಂಸಿತಾ ವಂಚಿತಾ॥ 12-48-38 ಚಿತ್ರಭಾನುನಾ ಅಗ್ನಿನಾ॥ 12-48-41 ಆಪವಸ್ಯ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ॥ 12-48-42 ಶ್ರಮೇ ಆಶ್ರಮೇ॥ 12-48-45 ಪಿತುರ್ವಧೇ ವಧನಿಮಿತ್ತಮಾಸನ್॥ 12-48-46 ನಿಮಿತ್ತಾದಿತಿ ಪಾಠೇ ಶಾಪಾದೇವ ಹೇತೋಃ॥ 12-48-60 ಸ್ತೃತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ। ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಜಗ್ರಾಹ ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಮಂತಂ ಕೃತವಾನ್॥ 12-48-61 ವರ್ಜಿತಾಃ ಅಹೃತಾಃ॥ 12-48-68 ಶೂರ್ಪಾರಕಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥। 12-48-79 ಧೃತಾ ತೇನೋರುಣಾ ಯೇನ ತೇನೋರ್ವೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-48-84 ದ್ವಿಜಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಪಿ॥ 12-48-92 ಅಪಚಿತಿಃ ಆನೃಣ್ಯಾರ್ಥಂ ಪೂಜಾ॥ 12-48-93 ನಿತ್ಯಮತಿಕ್ರಾಂತೇನ ಧರ್ಮಾತಿಕ್ರಮಿಣಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 049
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.49. ಅಧ್ಯಾಯಃ 049
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತಂಪ್ರತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಧರ್ಮೋಪದೇಶಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-49-0 (66716)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-49-0x (5452)
ತತೋ ರಾಮಸ್ಯ ತತ್ಕರ್ಮ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಜನಾರ್ದನಂ॥ 12-49-1 (66717)
ಅಹೋ ರಾಮಸ್ಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವಿಕ್ರಮೋ ವಸುಧಾ ಯೇನ ಕ್ರೋಧಾನ್ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಕೃತಾ॥ 12-49-2 (66718)
ಗೋಭಿಃ ಸಮುದ್ರೇಣ ತಥಾ ಗೋಲಾಂಗೂಲರ್ಕ್ಷವಾನರೈಃ।
ಗುಪ್ತಾ ರಾಮಭಯೋದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಕುಲೋದ್ವಹಾಃ॥ 12-49-3 (66719)
ಅಹೋ ಧನ್ಯೋ ನೃಲೋಕೋಽಯಂ ಸಮಾಗ್ಯಾಶ್ಚ ನರಾ ಭುವಿ।
ಯತ್ರ ಕರ್ಮೇದೃಶಂ ಧರ್ಂಯಂ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೈಃ ಕೃತಮಚ್ಯುತ॥ 12-49-4 (66720)
ಕಥಯಂತೌ ಕಥಾಂ ತಾತ ತಾವಚ್ಯುತಯುಧಿಷ್ಠಿರೌ।
ಜಗ್ಮತುರ್ಯತ್ರ ಗಾಂಗೇಯಃ ಶರತಲ್ಪಗತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-49-5 (66721)
ತತಸ್ತೇ ದದೃಶುರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಶರಪ್ರಸ್ತರಶಾಯಿನಂ।
ಸ್ವರಶ್ಮಿಮಾಲಾಸಂವೀತಂ ಸಾಯಂಸೂರ್ಯಸಮಪ್ರಭಂ॥ 12-49-6 (66722)
ಉಪಾಸ್ಯಮಾನಂ ಮುನಿಭಿರ್ದೇವೈರಿವ ಶತಕ್ರತುಂ।
ದೇಶೇ ಪರಮಧರ್ಮಿಷ್ಠೇ ನದೀಮೋಘವತೀಮನು॥ 12-49-7 (66723)
ದೂರಾದೇವ ತಮಾಲೋಕ್ಯ ಕೃಷ್ಣೋ ರಾಜಾ ಚ ಧರ್ಮಜಃ।
ಚತ್ವಾರಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ತೇ ಚ ಶಾರದ್ವತಾದಯಃ॥ 12-49-8 (66724)
ಅವಂಕಂದ್ಯಾಥ ವಾಹೇಭ್ಯಃ ಸಂಯಂಯ ಪ್ರಚಲಂ ಮನಃ।
ಏಕೀಕೃತ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮುಪತಂಥುರ್ಮಹಾಮುನೀನ್॥ 12-49-9 (66725)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತು ಗೋವಿಂದಃ ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತೇ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ವ್ಯಾಸಾದೀಸ್ತಾನೃಪೀನ್ಪಶ್ಚಾದ್ಗಾಂಗೇಯಮುಪತಸ್ಥಿರೇ॥ 12-49-10 (66726)
ತಪೋವೃದ್ಧಿ ತತಃ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಾಂಗೇಯಂ ಯದುಪುಂಗವಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವೇ ನಿಪೇದುಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ॥ 12-49-11 (66727)
ತತೋ ನಿಶಾಂಯ ಗಾಂಗೇಯಂ ಶಾಂಯಮಾನಮಿವಾನಲಂ।
ಕಿಂಚಿದ್ದೀನಮನಾ ಭೀಷ್ಮಮಿತಿಹೋವಾಚ ಕೇಶವಃ॥ 12-49-12 (66728)
ಕಚ್ಚಿಜ್ಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರಸನ್ನಾನಿ ಯಥಾಪುರಂ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ವ್ಯಾಕುಲಾ ಚೈವ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೇ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-49-13 (66729)
ಶರಾಭಿಘಾತದುಃಖಾರ್ತಂ ಕಚ್ಚಿದ್ಗಾತ್ರಂ ನ ದೂಯತೇ।
ಮಾನಸಾದಪಿ ದುಃಖಾದ್ಧಿ ಶಾರೀರಂ ಬಲವತ್ತರಂ॥ 12-49-14 (66730)
ವರದಾನಾತ್ಪಿತುಃ ಕಾಮಂ ಛಂದಮೃತ್ಯುರಸಿ ಪ್ರಭೋ।
ಶಂತನೋರ್ಧರ್ಮನಿತ್ಯಸ್ಯ ನ ತ್ವೇತದಿಹ ಕಾರಣಂ॥ 12-49-15 (66731)
ಸುಮೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪಿ ತು ದೇಹೇ ವೈ ಶಲ್ಯೋ ಜನಯತೇ ರುಜಂ।
ಕಿಂಪುನಃ ಶರಸಂಘಾತೈಶ್ಚಿತಸ್ಯ ತವ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-49-16 (66732)
ಕಾಮಂ ನೈತತ್ತವಾಖ್ಯೇಯಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ।
ಭವಾನುಪದಿಶೇಚ್ಛ್ರೇಯೋ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಭಾರತ॥ 12-49-17 (66733)
ಯಚ್ಚ ಭೂತಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಭವಚ್ಚ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸರ್ವಂ ತಜ್ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧಸ್ಯ ತವ ಪಾಣಾವಿವಾಹಿತಂ॥ 12-49-18 (66734)
ಸಂಸಾರಸ್ಯೇಹ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ಫಲೋದಯಃ।
ವಿದಿತಸ್ತೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಮಯೋ ನಿಧಿಃ॥ 12-49-19 (66735)
ತ್ವ, ಹಿ ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಂ ಸ್ಫೀತೇ ಸಮಗ್ರಾಂಗಮರೋಗಿಣಂ।
ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರೈಃ ಪರಿವೃತಂ ಪಶ್ಯಾಮೀವೋರ್ಧ್ವರೇತಸಂ॥ 12-49-20 (66736)
ಋತೇ ಶಾಂತನವಾದ್ಭೀಷ್ಮಾತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ಸತ್ಯಧರ್ಮಾನ್ಮಹಾವೀರ್ಯಾಚ್ಛೂರಾದ್ಧರ್ಮೈಕತತ್ಪರಾತ್॥ 12-49-21 (66737)
ಮೃತ್ಯುಮಾವಾರ್ಯ ತಪಸಾ ಶರಸಂಸ್ತರಶಾಯಿನಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗಪ್ರಭವಂ ಕಂಚಿನ್ನ ಚ ತಾತಾನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-49-22 (66738)
ಸತ್ಯೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ಯಜ್ಞಾಧಿಕರಣೇ ತಥಾ।
ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ವೇದೇ ಚ ನಿತ್ಯಂ ಚೈವಾನ್ವವೇಕ್ಷಣೇ॥ 12-49-23 (66739)
ಅನೃಶಂಸಂ ಶುಚಿಂ ದಾಂತಂ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಂ।
ಮಹಾರಥಂ ತ್ವತ್ಸದೃಶಂ ನ ಕಂಚಿದನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-49-24 (66740)
ತ್ವಂ ಹಿ ದೇವಾನ್ಸಗಂಧರ್ವಾನಸುರಾನ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಶಕ್ತಸ್ತ್ವೇಕರಥೇನೈವ ವಿಜೇತುಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-49-25 (66741)
ಸ ತ್ವಂ ಭೀಷ್ಮ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಸೂನಾಂ ವಾಸವೋಪಮಃ।
ನಿತ್ಯಂ ವಿಪ್ರೈಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತೋ ನವಮೋಽನವಮೋ ಗುಣೈಃ॥ 12-49-26 (66742)
ಅಹಂ ಚ ತ್ವಾಽಭಿಜಾನಾಮಿ ಸ್ವಯಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮ।
ತ್ರಿದಶೇಷ್ವಪಿ ವಿಖ್ಯಾತಸ್ತ್ವಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-49-27 (66743)
ಮನುಷ್ಯೇಷು ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನ ದೃಷ್ಟೋ ನ ಚ ಮೇ ಶ್ರುತಃ।
ಭವತೋ ಹಿ ಗುಣೈಸ್ತುಲ್ಯಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪುರುಷಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-49-28 (66744)
ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಗುಣೈ ರಾಜಂದೇವಾನಪ್ಯತಿರಿಚ್ಯಸೇ॥ 12-49-29 (66745)
ತಪಸಾ ಹಿ ಭವಾಞ್ಶಕ್ತಃ ಸ್ರಷ್ಟುಂ ಲೋಕಾಂಶ್ಚರಾಚರಾನ್।
ಕಿಂಪುನಶ್ಚಾತ್ಮನೋ ಲೋಕಾನುತ್ತಮಾನುತ್ತಮೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 12-49-30 (66746)
ತದಸ್ಯ ತಪ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಸಂಕ್ಷಯೇನ ವೈ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಶೋಕಂ ಭೀಷ್ಮ ವ್ಯಪಾನುದ॥ 12-49-31 (66747)
ಯೇ ಹಿ ಧರ್ಮಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿದಿತಾಸ್ತವ॥ 12-49-32 (66748)
ಚಾತುರ್ವಿದ್ಯೇ ಚ ಯೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾಶ್ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರೇ ಚ ಭಾರತ।
ಯೋಗೇ ಸಾಂಖ್ಯೇ ಚ ನಿಯತಾ ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 12-49-33 (66749)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಯಶ್ಚೋಕ್ತೋ ಧರ್ಮೋ ನ ಸ್ಮ ವಿರುಧ್ಯತೇ।
ಸೇವ್ಯಮಾನಃ ಸವೈಯಾಖ್ಯೋ ಗಾಂಗೇಯ ವಿದಿತಸ್ತವ॥ 12-49-34 (66750)
ಪ್ರತಿಲೋಮಪ್ರಸೂತಾನಾಂ ಂಲೇಚ್ಛಾನಾಂ ಚೈವ ಯಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ದೇಶಜಾತಿಕುಲಾನಾಂ ಚ ಜಾನೀಷೇ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ। 12-49-35 (66751)
ವೇದೋಕ್ತೋ ಯಶ್ಚ ಶಿಷ್ಟೋಕ್ತಃ ಸದೈವ ವಿದಿತಸ್ತವ।
`ಪ್ರವೃತ್ತಶ್ಚ ನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ಸ ಚಾಪಿ ವಿದಿತಸ್ತವ॥' 12-49-36 (66752)
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಾರ್ಥಾಃ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ವಿದಿತಾಸ್ತವ।
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಸಕಲಂ ನಿತ್ಯಂ ಮನಸಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-49-37 (66753)
ಯೇ ಚ ಕೇಚನ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥಾಃ ಸಂಶಯಕಾರಕಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಛೇತ್ತಾ ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕೇ ತ್ವದನ್ಯಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ॥ 12-49-38 (66754)
ಸ ಪಾಂಡವೇಯಸ್ಯ ಮನಃಸಮುತ್ಥಿತಂ
ನರೇಂದ್ರ ಶೋಕಂ ವ್ಯಪಕರ್ಷ ಮೇಧಯಾ।
ಭವದ್ವಿಧಾ ಹ್ಯುತ್ತಮಬುದ್ಧಿರ್ವಿಸ್ತರಾ
ವಿಮುಹ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಜನಸ್ಯ ಶಾಂತಯೇ॥ ॥ 12-49-39 (66755)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 49॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-49-1 ಅವಸ್ಕಂದ್ಯಾವರುಹ್ಯ ವಾಹೇಭ್ಯಃ॥ 12-49-11 ಯದುಪುಂಗವೋ ನಿಪಸಾದೇತಿ ಶೇಷಃ। ತತೋ ವೃದ್ಧಂ ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಾಂಗೇಯಂ ಯದುಕೌರವಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-49-12 ನಿಶಾಂಯ ಆಲೋಚ್ಯ॥ 12-49-15 ಛಂದಮೃತ್ಯುಃ ಇಚ್ಛಾಮರಣಃ। ನತ್ವೇತದಿಹ ಕಾರಣಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-49-20 ನಹಿ ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಮಿತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-49-21 ಭೀಷ್ಮಾದೃತೇ ಮೃತ್ಯುಮಾವಾರ್ಯ ಸ್ಥಿತಂ ಕಮಪಿ ನ ಶುಶ್ರುಮೇತಿ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-49-26 ವಸೂನಾಮಷ್ಟಾನಾಮಂಶೇರ್ಘಟಿತೋ ನವಮಃ ಗುಣೈರನವಮಶ್ಚ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 050
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.50. ಅಧ್ಯಾಯಃ 050
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ಸ್ತುತಿಪೂರ್ವಕಂ ಶ್ರೇಯಃಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1॥ ಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರದಾನಪೂರ್ವಕಂ ತಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಕಥನಚೋದನಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-50-0 (66756)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-50-0x (5453)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಭೀಷ್ಮೋ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಕಿಂಚಿದುನ್ನಾಂಯ ವದನಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-50-1 (66757)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-50-2x (5454)
ನಮಸ್ತೇ ಭಗವನ್ಕೃಷ್ಣ ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ತಾ ಹೃಷೀಕೇಶ ಸಂಹರ್ತಾ ಚಾಪರಾಜಿತಃ॥ 12-50-2 (66758)
ವಿಶ್ವಕರ್ಮನ್ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ವಿಶ್ವಾತ್ಮನ್ವಿಶ್ವಸಂಭವ।
ಅಪವರ್ಗಸ್ಥ ಭೂತಾನಾಂ ಪಂಚಾನಾಂ ಪರತಃ ಸ್ಥಿತ॥ 12-50-3 (66759)
ನಮಸ್ತೇ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ನಮಸ್ತೇ ಪರತಸ್ತ್ರಿಷು।
ಯೋಗೇಶ್ವರ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಪರಾಯಣಃ॥ 12-50-4 (66760)
ಮತ್ಸಂಶ್ರಿತಂ ಯದಾತ್ಥ ತ್ವಂ ವಚಃ ಪುರುಷಸತ್ತಮ।
ತೇನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತೇ ದಿವ್ಯಾನ್ಭಾವಾಂಸ್ತ್ರಿಷು ಚ ವರ್ತ್ಮಸು॥ 12-50-5 (66761)
ತಚ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತತ್ವೇನ ಯತ್ತೇ ರೂಪಂ ಸನಾತನಂ।
ಸಪ್ತ ಮಾರ್ಗಾ ನಿರುದ್ಧಾಸ್ತೇ ವಾಯೋರಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-50-6 (66762)
ದಿವಂ ತೇ ಶಿರಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಪಭ್ದ್ಯಾಂ ದೇವೀ ವಸುಂಧರಾ।
ದಿಶೋ ಭುಜಾ ರವಿಶ್ಚಕ್ಷುರ್ವೀರ್ಯೇ ಶುಕ್ರಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-50-7 (66763)
ಅತಸೀಪುಷ್ಪಸಂಕಾಶಂ ಪೀತವಾಸಸಮಚ್ಯುತಂ।
ವಪುರ್ಹ್ಯನುಮಿಮೀಮಸ್ತೇ ಮೇಘಸ್ಯೇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ॥ 12-50-8 (66764)
ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಭಕ್ತಾಯ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಜಿಗೀಷವೇ।
ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ತದ್ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಸುರೋತ್ತಮ॥ 12-50-9 (66765)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-50-10x (5455)
ಯತಃ ಖಲು ಪರಾ ಭಕ್ತಿರ್ಮಯಿ ತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ತತೋ ಮಯಾ ವಪುರ್ದಿವ್ಯಂ ತವ ರಾಜನ್ಪ್ರದರ್ಶಿತಂ॥ 12-50-10 (66766)
ನ ಹ್ಯಭಕ್ತಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭಕ್ತಾಯಾನೃಜವೇ ನ ಚ।
ದರ್ಶಯಾಂಯಹಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಚಾದಾಂತಾಯ ಭಾರತ॥ 12-50-11 (66767)
ಭವಾಂಸ್ತು ಮಮ ಭಕ್ತಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಚಾರ್ಜವಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ದಮೇ ತಪಸಿ ಸತ್ಯೇ ಚ ದಾನೇ ಚ ನಿರತಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-50-12 (66768)
ಅರ್ಹಸ್ತ್ವಂ ಭೀಷ್ಮ ಮಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ತಪಸಾ ಸ್ವೇನ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತವ ಹ್ಯುಪಸ್ಥಿತಾ ಲೋಕಾ ಯೇಭ್ಯೋ ನಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ॥ 12-50-13 (66769)
ಪಂಚಾಶತಂ ಷಟ್ ಚ ಕುರುಪ್ರವೀರ
ಶೇಷಂ ದಿನಾನಾಂ ತವ ಜೀವಿತಸ್ಯ।
ತತಃ ಶುಭೈಃ ಕರ್ಮಫಲೋದಯೈಸ್ತ್ವಂ
ಸಮೇಷ್ಯಸೇ ಭೀಷ್ಮ ವಿಮುಚ್ಯ ದೇಹಂ॥ 12-50-14 (66770)
ಏತೇ ಹಿ ದೇವಾ ವಸವೋ ವಿಮಾನಾ
ನ್ಯಾಸ್ಥಾಯ ಸರ್ವೇ ಜ್ವಲಿತಾಗ್ನಿಕಲ್ಪಾಃ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯಂತಿ
ಕಾಷ್ಠಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತಮುದಕ್ಪತಂಗಾಂ॥ 12-50-15 (66771)
ವ್ಯಾವೃತ್ತಮಾತ್ರೇ ಭಗವತ್ಯುದೀಚೀಂ
ಸೂರ್ಯೇ ಜಗತ್ಕಾಲವಶಂ ಪ್ರಪನ್ನೇ।
ಗಂತಾಸಿ ಲೋಕಾನ್ಪುರುಷಪ್ರವೀರ
ನಾವರ್ತತೇ ಯಾನುಪಲಭ್ಯ ವಿದ್ವಾನ್॥ 12-50-16 (66772)
ಅಮುಂ ಚ ಲೋಕಂ ತ್ವಯಿ ಭೀಷ್ಮ ಯಾತೇ
ಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪರಾಭವಿಷ್ಯನ್।
ಅತಸ್ತು ಸರ್ವೇ ತವ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಂ
ಸಮಾಗತಾ ಧರ್ಮವಿವೇಚನಾಯ॥ 12-50-17 (66773)
ತಜ್ಜ್ಞಾತಿಶೋಕೋಪಹತಶ್ರುತಾಯ
ಸತ್ಯಾಭಿಸಂಧಾಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ।
ಪ್ರಬ್ರೂಷಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಮಾಧಿಯುಕ್ತಂ
ಸತ್ಯಂ ವಚೋಽಸ್ಯಾಪನುದೇಚ್ಛುಚಂ ಯತ್॥ ॥ 12-50-18 (66774)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 50॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-50-4 ಯೋಗೀಶ್ವರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-50-14 ಪಂಚಾಶತಂ ಷಟ್ಚೇತಿ। ತವ ಜೀವಿತಸಂಬಂಧಿನಾಂ ದಿನಾನಾಂ ಶೇಷಂ ಪಂಚಷಟ್ ಚ ಪಂಚವಾರಮಾವರ್ತಿತಾಃ ಷಡಿತಿ ರೀತ್ಯಾ ತ್ರಿಂʼಶದಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ। ತಾವದೇವ ಆಶತಂ ಶತಾವಧಿ। ಯದ್ದಿನಾನಾಂ ಶತೇನ ಶಕ್ಯಂ ತತ್ರಿಂಶತಾಪಿ ಕರ್ತುಂ ಶಕ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶತಂ ರಾತ್ರ್ಯಃ ಶಯಾನಸ್ಯಾದ್ಯ ಮೇ ಗತಾ ಇತಿ ಭೀಷ್ಮೋ ವಕ್ಷ್ಯತಿ। ತತ್ರ ತ್ರಿಶದತಃ ಪರಂ ಶಿಷ್ಟಾ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತಿರಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ವ್ಯತೀತಾಃ। ತಥಾಹಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಶರತಲ್ಪಶಯನಾನಂತರಮಷ್ಠೌ ದಿನಾನಿ ಯುದ್ಧಂ। ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಾಶೌಚಂ ಯುಯುತ್ಸೋಃ ಷೋಡಶದಿನಾನಿ। ತೇನ ಸಹ ಪುರಂ ಪ್ರವಿಶತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಮಪಿ ತಾವಂತಿ ದಿನಾನಿ ಗತಾನಿ। ಪಂಚವಿಂಶೇ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ರಾದ್ಧದಾನಂ। ಷಙ್ವಿಂಶೇ ಪುರಪ್ರವೇಶಃ। ಸಪ್ತವಿಂಶೇ ರಾಜ್ಯಾಭಿಷೇಕಃ। ಅಷ್ಟಾವಿಂಶೇ ಪ್ರಕೃತಿಸಾಂತ್ವನಮಾಭ್ಯುದಯಿಕಂ ದಾನಂ ಚ। ಊನತ್ರಿಂಶೇ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ ತದ್ದಿನಮಾರಭ್ಯ ತ್ರಿಂಶದ್ದಿನಾನಿ ಶಿಷ್ಟಾನೀತಿ ಜ್ಞೇಯಂ॥ 12-50-15 ಪತಂಗಃ ಸೂರ್ಯಃ 12-50-16 ಕಾಲವಶಂ ಜಗತ್। ಪ್ರಪನ್ನೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕ್ಷೇಪ್ತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 051
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.51. ಅಧ್ಯಾಯಃ 051
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಸಂಛಿನ್ನಶರೀರತಯಾ ಧರ್ಮಕಥನಾಪಾಟವಪ್ರಕಟನಂ॥ 1॥ ಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಶರೀರದಾರ್ಢ್ಯಾದಿಪ್ರದಾನಂ॥ 2॥ ತತಃ ಸಾಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸ್ವಸ್ವಸ್ಥಾನಗಮನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-51-0 (66775)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-51-0x (5456)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ಹಿತಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಾಂತನವಃ ಕೃಷ್ಣಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 12-51-1 (66776)
ಲೋಕನಾಥ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶಿವ ನಾರಾಯಣಾಚ್ಯುತ।
ತವ ವಾಕ್ಯಮುಪಶ್ರುತ್ಯ ಹರ್ಷೇಣಾಸ್ಮಿ ಪರಿಪ್ಲುತಃ॥ 12-51-2 (66777)
ಕಿಂಚಾಹಮಭಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ವಾಕ್ಪತೇ ತವ ಸನ್ನಿಧೌ।
ಯದಾ ವಾಚೋಗತಂ ಸರ್ವಂ ತವ ವಾಚಿ ಸಮಾಹಿತಂ॥ 12-51-3 (66778)
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಕೃತಂ ಲೋಕೇ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಚ ಯತ್।
ತ್ವತ್ತಸ್ತನ್ನಿಃ ಸೃತಂ ದೇವ ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧಿಮತೋ ಹಿತೇ॥ 12-51-4 (66779)
ಕಥಯೇದ್ದೇವಲೋಕಂ ಯೋ ದೇವರಾಜಸಮೀಪತಃ।
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಮೋಕ್ಷಾಣಾಂ ಸೋಽರ್ಥಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ತವಾಗ್ರತಃ॥ 12-51-5 (66780)
ಶರಾಭಿತಾಪಾದ್ವ್ಯಥಿತಂ ಮನೋ ಮೇ ಮಧುಸೂದನ।
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಚಾವಸೀದಂತಿ ನ ಚ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-51-6 (66781)
ನ ಚ ಮೇ ಪ್ರತಿಭಾ ಕಾಚಿದಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಭಾಷಿತುಂ।
ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಗೋವಿಂದ ವಿಪಾನಲಸಮೈಃ ಶರೈಃ॥ 12-51-7 (66782)
ಬಲಂ ಮೇ ಪ್ರಜಹಾತೀವ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸತ್ವರಯಂತಿ ಚ।
ಮರ್ಮಾಣಿ ಪರಿತಪ್ಯಂತಿ ಭ್ರಾಂತಚಿತ್ತಸ್ತಥಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-51-8 (66783)
ದೌರ್ಬಲ್ಯಾತ್ಸಜ್ಜತೇ ವಾಙ್ಭೇ ಸ ಕಥಂ ವಕ್ತುಮುತ್ಸಹೇ।
ಸಾಧು ಮೇ ತ್ವಂ ಪ್ರಸೀದಸ್ವ ದಾಶಾರ್ಹಕುಲವರ್ಧನ॥ 12-51-9 (66784)
ತತ್ಕ್ಷಮಸ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ನ ಬ್ರೂಯಾಂ ಕಿಂಚಿದಚ್ಯುತ॥
ತ್ವತ್ಸನ್ನಿಧೌ ಚ ಸೀದೇದ್ಧಿ ವಾಚಸ್ಪತಿರಪಿ ಬ್ರುವನ್॥ 12-51-10 (66785)
ನ ದಿಶಃ ಸಂಪ್ರಜಾನಾಮಿ ನಾಕಾಶಂ ನ ಚ ಮೇದಿನೀಂ।
ಕೇವಲಂ ತವ ವೀರ್ಯೇಣ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಮಧುಸೂದನ॥ 12-51-11 (66786)
ಸ್ವಯಮೇವ ಭವಾಂಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಯದ್ಧಿತಂ।
ತದ್ಬ್ರವೀತ್ವಾಶು ಸರ್ವೇಷಾಮಾಗಮಾನಾಂ ತ್ವಮಾಗಮಃ॥ 12-51-12 (66787)
ಕಥಂ ತ್ವಯಿ ಸ್ಥಿತೇ ಕೃಷ್ಣೇ ಶಾಶ್ವತೇ ಲೋಕಕರ್ತರಿ।
ಪ್ರಬ್ರೂಯಾನ್ಮದ್ವಿಧಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಗುರೌ ಶಿಷ್ಯ ಇವ ಸ್ಥಿತೇ॥ 12-51-13 (66788)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-51-14x (5457)
ಉಪಪನ್ನಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ಧುರಂಧರೇ।
ಮಹಾವೀರ್ಯೇ ಮಹಾಸತ್ವೇ ಸ್ಥಿರೇ ಸರ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಿ॥ 12-51-14 (66789)
ಯಚ್ಚ ಮಾಮಾತ್ಥ ಗಾಂಗೇಯ ಬಾಣಘಾತರುಜಂ ಪ್ರತಿ।
ಗೃಹಾಣಾತ್ರ ವರಂ ಭೀಷ್ಮ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಕೃತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-51-15 (66790)
ನ ತೇ ಗ್ಲಾನಿರ್ನ ತೇ ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ನ ತಾಪೋ ನ ಚ ತೇ ರುಜಾ।
ಪ್ರಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಗಾಂಗೇಯ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ನ ಚಾಪ್ಯುತ॥ 12-51-16 (66791)
ಜ್ಞಾನಾನಿ ಚ ಸಮಗ್ರಾಣಿ ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಂತಿ ತೇಽನಘ।
ನ ಚ ತೇ ಕ್ವಚಿದಾಸತ್ತಿರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-51-17 (66792)
ಸತ್ವಸ್ಥಂ ಚ ಮನೋ ನಿತ್ಯಂ ತವ ಭೀಷ್ಮ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ರಜಸ್ತಮೋಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಘನೈರ್ಮುಕ್ತ ಇವೋಡುರಾಟ್॥ 12-51-18 (66793)
ಯದ್ಯಚ್ಚ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಮರ್ಥಯುಕ್ತಮಥಾಪಿ ಚ।
ಚಿಂತಯಿಷ್ಯಸಿ ತತ್ರಾಗ್ರ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತವ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-51-19 (66794)
ಇಮಂ ಚ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಚಕ್ಷುರ್ದಿವ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮ॥ 12-51-20 (66795)
ಚತುರ್ವಿಧಂ ಪ್ರಜಾಜಾಲಂ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಭೀಷ್ಮ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಜಲೇ ಮೀನ ಇವಾಮಲೇ॥ 12-51-21 (66796)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-51-22x (5458)
ತತಸ್ತೇ ವ್ಯಾಸಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಸಹಿತೈರ್ವಚೋಭಿಃ ಕೃಷ್ಣಮಾರ್ಚಯನ್॥ 12-51-22 (66797)
ತತಃ ಸರ್ವಾರ್ತವಂ ದಿವ್ಯಂ ಪುಷ್ಪವರ್ಷಂ ನ ಭಸ್ತಲಾತ್।
ಪಪಾತ ಯತ್ರ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಃ ಸಗಾಂಗೇಯಃ ಸಪಾಂಡವಃ॥ 12-51-23 (66798)
ವಾದಿತ್ರಾಣಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಜಗುಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ನ ಚಾಹಿತಮನಿಷ್ಟಂ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ರ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 12-51-24 (66799)
ವವೌ ಶಿವಃ ಸುಖೋ ವಾಯುಃ ಸರ್ವಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ಶಾಂತಾಯಾಂ ದಿಶಿಶಂತಾಶ್ಚ ಪ್ರಾವದನ್ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-51-25 (66800)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದ್ಭಗವಾನ್ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ದಿವಾಕರಃ।
ದಹನ್ವನಮಿವೈಕಾಂತೇ ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಂ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 12-51-26 (66801)
ತತೋ ಮಹರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಜನಾರ್ದನಂ।
ಭೀಷ್ಮಮಾಮಂತ್ರಯಾಂಚಕ್ರೂ ರಾಜಾನಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ 12-51-27 (66802)
ತತಃ ಪ್ರಣಾಮಮಕರೋತ್ಕೇಶವಃ ಸಹಪಾಂಡವಃ।
ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸ಼ಂಜಯಶ್ಚೈವ ಸ ಚ ಶಾರದ್ವತಃ ಕೃಪಃ॥ 12-51-28 (66803)
ತತಸ್ತೇ ಧರ್ಮನಿರತಾಃ ಸಂಯಕ್ ತೈರಭಿಪೂಜಿತಾಃ।
ಶ್ವಃ ಸಮೇಷ್ಯಾಮ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಯಥೇಷ್ಟಂ ತ್ವರಿತಾ ಯಯುಃ॥ 12-51-29 (66804)
ತಥೈವಾಮಂತ್ರ್ಯ ಗಾಂಗೇಯಂ ಕೇಶವಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ರಥಾನಾರುರುಹುಃ ಶುಭಾನ್॥ 12-51-30 (66805)
ತತೋ ರಥೈಃ ಕಾಂಚನಚಿತ್ರಕೂಬರೈ
ರ್ಮಹೀಧರಾಭೈಃ ಸಮದೈಶ್ಚ ದಂತಿಭಿಃ।
ಹಯೈಃ ಸುಪರ್ಣೈರಿವ ಚಾಶುಗಾಮಿಭಿಃ
ಪದಾತಿಭಿಶ್ಚಾತ್ತಶರಾಸನಾದಿಭಿಃ॥ 12-51-31 (66806)
ಯಯೌ ರಥಾನಾಂ ಪುರತೋ ಹಿ ಸಾ ಚಮೂ
ಸ್ತಥೈವ ಪಶ್ಚಾದತಿಮಾತ್ರಸಾರಿಣೀ।
ಪುರಶ್ಚ ಪಶ್ಚಾಚ್ಚ ಯಥಾ ಮಹಾನದೀ
ತಮೃಕ್ಷವಂತಂ ಗಿರಿಮೇತ್ಯ ನರ್ಮದಾ॥ 12-51-32 (66807)
ತತಃ ಪುರಸ್ತಾದ್ಭಗವಾನ್ನಿಶಾಕರಃ।
ಸಮುತ್ಥಿತಸ್ತಾಮಭಿಹರ್ಷಯಂಶ್ಚಮೂಂ।
ದಿವಾಕರಾಪೀತರಸಾ ಮಹೌಷಧೀಃ
ಪುನಃ ಸ್ವಕೇನೈವ ಗುಣೇನ ಯೋಜಯನ್॥ 12-51-33 (66808)
ತತಃ ಪುರಂ ಸುರಪುರಸಂಮಿತದ್ಯುತಿ
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ತೇ ಯದುವೃಷಪಾಂಡವಾಸ್ತದಾ।
ಯಥೋಚಿತಾನ್ಭವನವರಾನ್ಸಮಾವಿಶನ್
ಶ್ರಮಾನ್ವಿತಾ ಮೃಗಪತಯೋ ಗುಹಾ ಇವ॥ ॥ 12-51-34 (66809)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 51॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-51-3 ವಾಚೋಗತಂ ವಾಚಾಂ ವಿಷಯಃ ಸರ್ವೋಽಪಿ ತವ ವಾಚಿ ವೇದೇ॥ 12-51-4 ಹಿತೇ ಪ್ರಿಯೇ। ಲೋಕೇ ದೇವಲೋಕೇ ಇಹ ಪರತ್ರ ಚ। ತತ್ಸರ್ವಂ ತ್ರೈಕಾಲಿಕಂ। ತ್ವತ್ತೋ ನಿಃಸೃತಮಿತಿ ಉಕ್ತೇರ್ಥೇ ಹೇತುರುಕ್ತಃ॥ 12-51-12 ಆಗಮಾನಾಂ ಸಮಾಗಮಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-51-17 ಆಸತ್ತಿರವಸನ್ನತಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 052
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.52. ಅಧ್ಯಾಯಃ 052
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಪ್ರರೇದ್ಯುಃ ಪ್ರಭಾತೇ ಕೃಷ್ಣಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಭಿರ್ಧರ್ಮಶ್ರವಣಾಯ ಭೀಷ್ಮಸಮೀಪಗಮನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-52-0 (66810)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-52-0x (5459)
ತತಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವನಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯೇ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಯಾಮಮಾತ್ರಾವಶೇಷಾಯಾಂ ಯಾಮಿನ್ಯಾಂ ಪ್ರತ್ಯಬುಧ್ಯತ॥ 12-52-1 (66811)
ಸ ಧ್ಯಾನಪಥಮಾವಿಶ್ಯ ಸರ್ವಜ್ಞಾನಾನಿ ಮಾಧವಃ।
ಅವಲೋಕ್ಯ ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ದಧ್ಯೌ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 12-52-2 (66812)
ಸೂತಾಃ ಸ್ತುತಿಪುರಾಣಜ್ಞಾ ರಕ್ತಕಂಠಾಃ ಸುಶಿಕ್ಷಿತಾಃ।
ಅಸ್ತುವನ್ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾಣಂ ವಾಸುದೇವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-52-3 (66813)
ಪಠಂತಿ ಪಾಣಿಸ್ವನಿಕಾಸ್ತಥಾ ಗಾಯಂತಿ ಗಾಯನಾಃ।
ಶಂಖಾನಥ ಮೃದಂಗಾಂಶ್ಚ ಪ್ರವಾದ್ಯಂತಿ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-52-4 (66814)
ವೀಣಾಪಣವವೇಣೂನಾಂ ಸ್ವನಶ್ಚಾತಿಮನೋರಮಃ।
ಸಹಾಸ ಇವ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಶುಶ್ರುವೇ ತಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ॥ 12-52-5 (66815)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯಾಪಿ ರಾಜ್ಞೋ ಮಂಗಲಸಂಹಿತಾಃ।
ಉಚ್ಚೇರುರ್ಮಧುರಾ ವಾಚೋ ಗೀತವಾದಿತ್ರಬೃಂಹಿತಾಃ॥ 12-52-6 (66816)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ದಾಶಾರ್ಹಃ ಸ್ನಾತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಚ್ಯುತಃ।
ಜಪ್ತ್ವಾ ಗುಹ್ಯಂ ಮಹಾಬಾಹುರಗ್ನೀನಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಸ್ಥಿವಾನ್॥ 12-52-7 (66817)
ತತಃ ಸಹಸ್ರಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಚತುರ್ವೇದವಿದಾಂ ತಥಾ।
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣೈಕೈಕಂ ವಾಚಯಾಮಾಸ ಮಾಧವಃ॥ 12-52-8 (66818)
ಮಂಗಲಾಲಂಭನಂ ಕೃತ್ವಾ ಆತ್ಮಾನಮವಲೋಕ್ಯ ಚ।
ಆದರ್ಶೇ ವಿಮಲೇ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತಃ ಸಾತ್ಯಕಿಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-52-9 (66819)
ಗಚ್ಛ ಶೈನೇಯ ಜಾನೀಹಿ ಗತ್ವಾ ರಾಜನಿವೇಶನಂ।
ಅಪಿ ಸಂಜೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೀಷ್ಮಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-52-10 (66820)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ವಚನಾತ್ಸಾತ್ಯಂಕಿಸ್ತ್ವರಿತೋ ಯಯೌ।
ಉಪಗಂಯ ಚ ರಾಜಾನಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಭಾಷತ॥ 12-52-11 (66821)
ಯುಕ್ತೋ ರಥವರೋ ರಾಜನ್ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸಮೀಪಮಾಪಗೇಯಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಸ್ಯತಿ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-52-12 (66822)
ಭವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಃ ಕೃಷ್ಣೋಽಸೌ ಧರ್ಮರಾಜ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಯದತ್ರಾನಂತರಂ ಕೃತ್ಯಂ ತದ್ಭವಾನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-52-13 (66823)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಯುಜ್ಯತಾಂ ಮೇ ರಥವರಃ ಫಲ್ಗುನಾಪ್ರತಿಮದ್ಯುತೇ॥ 12-52-14 (66824)
ನ ಸೈನಿಕೈಶ್ಚ ಯಾತವ್ಯಂ ಯಾಸ್ಯಾಮೋ ವಯಮೇವ ಹಿ।
ನ ಚ ಪೀಡಯಿತವ್ಯೋ ಮೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ॥ 12-52-15 (66825)
ಅತಃ ಪುರಃಸರಾಶ್ಚಾಪಿ ನಿವರ್ತಂತು ಧನಂಜಯ।
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪರಂ ಗುಹ್ಯಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯತಿ।
ಅತೋ ನೇಚ್ಛಾಮಿ ಕೌಂತೇಯ ಪೃಥಗ್ಜನಸಮಾಗಮಂ॥ 12-52-16 (66826)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-52-17x (5460)
ಸ ತದ್ವಾಕ್ಯಮಥಾಜ್ಞಾಯ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ।
ಯುಕ್ತಂ ರಥವರಂ ತಸ್ಮಾ ಆಚಚಕ್ಷೇ ನರರ್ಷಭಃ॥ 12-52-17 (66827)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಯಮೌ ಭೀಮಾರ್ಜುನಾವಪಿ।
ಭೂತಾನೀವ ಸಮಸ್ತಾನಿ ಯಯುಃ ಕೃಷ್ಣನಿವೇಶನಂ॥ 12-52-18 (66828)
ಆಗಚ್ಛತ್ಸ್ವಥ ಕೃಷ್ಣೋಽಪಿ ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಶೈನೇಯಸಹಿತೋ ಧೀಮಾನ್ರಥಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-52-19 (66829)
ರಥಸ್ಥಾಃ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಖಾಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಶರ್ವರೀಂ।
ಮೇಘಘೋಷೈ ರಥವರೈಃ ಪ್ರಯಯುಸ್ತೇ ನರರ್ಷಭಾಃ॥ 12-52-20 (66830)
ಬಲಾಹಕಂ ಮೇಘಪುಷ್ಪಂ ಶೈಬ್ಯಂ ಸುಗ್ರೀವಮೇವಚ।
ದಾರುಕಶ್ಚೋದಯಾಮಾಸ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ವಾಜಿನಃ॥ 12-52-21 (66831)
ತೇ ಹಯಾ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ದಾರುಕೇಣ ಪ್ರಚೋದಿತಾಃ।
ಗಾಂ ಖುರಾಗ್ರೈಸ್ತಥಾ ರಾಜಂʼಲ್ಲಿಖಂತಃ ಪ್ರಯಯುಸ್ತದಾ॥ 12-52-22 (66832)
ತೇ ಗ್ರಸಂತ ಇವಾಕಾಶಂ ವೇಗವಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಮವಾತರನ್॥ 12-52-23 (66833)
ತತೋ ಯಯುರ್ಯತ್ರ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರತಲ್ಪಗತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಆಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ದೇವಗಣೈರ್ಯಥಾ॥ 12-52-24 (66834)
ತತೋಽವತೀರ್ಯ ಗೋವಿಂದೋ ರಥಾತ್ಸ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭೀಮೋ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಚ ಯಮೌ ಸಾತ್ಯಕಿರೇವ ಚ।
ಋಷೀನಭ್ಯರ್ಚಯಾಮಾಸುಃ ಕರಾನುದ್ಯಂಯ ದಕ್ಷಿಣಾನ್॥ 12-52-25 (66835)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತೋ ರಾಜಾ ನಕ್ಷತ್ರೈರಿವ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ಅಭ್ಯಾಜಗಾಮ ಗಾಂಗೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿವ ವಾಸವಃ॥ 12-52-26 (66836)
ಶರತಲ್ಪೇ ಶಯಾನಂ ತಮಾದಿತ್ಯಂ ಪತಿತಂ ಯಥಾ।
ಸ ದದರ್ಶ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಭಯಾಚ್ಚಾಗತಸಾಧ್ವಸಃ॥ ॥ 12-52-27 (66837)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 52॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-52-9 ಮಂಗಲಾನಾಂ ಗವಾದೀನಾಮಾಲಂಭನಂ ಸ್ಪರ್ಶಂ॥ 12-52-27 ಆಗತಸಾಧ್ವಸಃ ಭಯಜನ್ಯಕಂಪಾದಿಮಾನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 053
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.53. ಅಧ್ಯಾಯಃ 053
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಕಥನಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-53-0 (66838)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-53-0x (5461)
ಧರ್ಮಾತ್ಮನಿ ಮಹಾವೀರ್ಯೇ ಸತ್ಯಸಂಧೇ ಜಿತಾತ್ಮನಿ।
ದೇವವ್ರತೇ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶರತಲ್ಪಗತೇಽಚ್ಯುತೇ॥ 12-53-1 (66839)
ಶಯಾನೇ ವೀರಶಯನೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಶಂತನುನಂದನೇ।
ಗಾಂಗೇಯೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೇ ಪಾಂಡವೈಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಿತೇ॥ 12-53-2 (66840)
ಕಾಃ ಕಥಾಃ ಸಮವರ್ತಂತ ತಸ್ಮಿನ್ವೀರಸಮಾಗಮೇ।
ಹತೇಷು ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇಷು ತನ್ಮೇ ಶಂಸ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-53-3 (66841)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-53-4x (5462)
ಶರತಲ್ಪಗತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಕೌರವಾಣಾಂ ಪಿತಾಮಹೇ।
ಆಜಗ್ಮುರ್ಋಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ನಾರದಪ್ರಮುಖಾ ನೃಪ॥ 12-53-4 (66842)
ಹತಶಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ರಾಜಾನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ಭೀಮಾರ್ಜುನಯಮಾಸ್ತಥಾ॥ 12-53-5 (66843)
ತೇಽಭಿಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಅನ್ವಶೋಚಂತ ಗಾಂಗೇಯಮಾದಿತ್ಯಂ ಪತಿತಂ ಯಥಾ॥ 12-53-6 (66844)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಚ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ನಾರದೋ ದೇವದರ್ಶನಃ।
ಉವಾಚ ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಹತಶಿಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್॥ 12-53-7 (66845)
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಸಮಾಚಕ್ಷೇ ಭೀಷ್ಮೋಽಯಮನುಯುಜ್ಯತಾಂ।
ಅಸ್ತಮೇತಿ ಹಿ ಗಾಂಗೇಯೋ ಭಾನುಮಾನಿವ ಭಾರತ॥ 12-53-8 (66846)
ಅಯಂ ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸಿಸೃಕ್ಷುಸ್ತಂ ಸರ್ವೇಽಭ್ಯನುಪೃಚ್ಛತ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಹಿ ವಿವಿಧಾಂಧರ್ಮಾಂಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ವೇತ್ತ್ಯಯಂ॥ 12-53-9 (66847)
ಏಷ ವೃದ್ಧಃ ಪರಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ತನುಂ ತ್ಯಜನ್।
ತಂ ಶೀಘ್ರಮನುಯುಂಜೀಧ್ವಂ ಸಂಶಯಾನ್ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಾನ್॥ 12-53-10 (66848)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-53-11x (5463)
ಏವಮುಕ್ತೇ ನಾರದೇನ ಭೀಷ್ಮಮೀಯುರ್ನರಾಧಿಪಾಃ।
ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಚಾಶಕ್ರುವಂತಸ್ತೇ ವೀಕ್ಷಾಂಚಕ್ರುಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-53-11 (66849)
ಅಥೋವಾಚ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ನಾನ್ಯಸ್ತ್ವದ್ದೇವಕೀಪುತ್ರ ಶಕ್ತಃ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಪಿತಾಮಹಂ॥ 12-53-12 (66850)
ಪ್ರವ್ಯಾಹರ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ವಮಗ್ರೇ ಮಧುಸೂದನ।
ತ್ವಂ ಹಿ ನಸ್ತಾತ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿದುತ್ತಮಃ॥ 12-53-13 (66851)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪಾಂಡವೇನ ಭಗವಾನ್ಕೇಶವಸ್ತದಾ।
ಅಭಿಗಂಯ ದುರಾಧರ್ಷಂ ಪ್ರವ್ಯಾಹಾರಯದಚ್ಯುತಃ॥ 12-53-14 (66852)
ಕಚ್ಚಿತ್ಸುಖೇನ ರಜನೀ ವ್ಯುಷ್ಟಾ ತೇ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ವಿಸ್ಪಷ್ಟಲಕ್ಷಣಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕಚ್ಚಿಚ್ಚೋಪಸ್ಥಿತಾ ತವ॥ 12-53-15 (66853)
ಕಚ್ಚಿಜ್ಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರತಿಭಾಂತಿ ಚ ತೇಽನಘ।
ನ ಗ್ಲಾಯತೇ ಚ ಹೃದಯಂ ನ ಚ ತೇ ವ್ಯಾಕುಲಂ ಮನಃ॥ 12-53-16 (66854)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-53-17x (5464)
ದಾಹೋ ಮೋಹಃ ಶ್ರಮಶ್ಚೈವ ಕ್ಲಮೋ ಗ್ಲಾನಿಸ್ತಥಾ ರುಜಾ।
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸದ್ಯೋ ವ್ಯಪಗತಾನಿ ಮೇ॥ 12-53-17 (66855)
ಯಚ್ಚ ಭೂತಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಭವಚ್ಚ ಪರಮದ್ಯುತೇ।
ತತ್ಸರ್ವಮನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಪಾಣೌ ಫಲಮಿವಾಹಿತಂ॥ 12-53-18 (66856)
ವೇದೋಕ್ತಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಧರ್ಮಾ ವೇದಾಂತಾಧಿಗತಾಶ್ಚ ಯೇ।
ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ವರದಾನಾತ್ತವಾಚ್ಯುತ॥ 12-53-19 (66857)
ಶಿಷ್ಟೈಶ್ಚ ಧರ್ಮೋ ಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸ ಚ ಮೇ ಹೃದಿ ವರ್ತತೇ।
ದೇಶಜಾತಿಕುಲಾನಾಂ ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞೋಽಸ್ಮಿ ಜನಾರ್ದನ॥ 12-53-20 (66858)
ಚತುರ್ಷ್ವಾಶ್ರಮಧರ್ಮೇಷು ಯೋಽರ್ಥಃ ಸ ಚ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ರಾಜಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಸಕಲಾನವಗಚ್ಛಾಮಿ ಕೇಶವ॥ 12-53-21 (66859)
ಯಚ್ಚ ಯತ್ರ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ತದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜನಾರ್ದನ।
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ಶುಭಾ ಮನೋ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರಾವಿಶತ್॥ 12-53-22 (66860)
ಯುವೇವಾಸ್ಮಿ ಸಮಾವೃತ್ತಸ್ತ್ವದನುಧ್ಯಾನಬೃಂಹಿತಃ।
ವಕ್ತುಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸಮರ್ಥೋಽಸ್ಮಿ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾಜ್ಜನಾರ್ದನ॥ 12-53-23 (66861)
ಸ್ವಯಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ತು ಭವಾಞ್ಶ್ರೇಯೋ ನ ಪ್ರಾಹ ಪಾಂಡವಂ।
ಕಿಂ ತೇ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ಚಾತ್ರ ತದಾಶು ವದ ಮಾಧವ॥ 12-53-24 (66862)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-53-25x (5465)
ಯಶಸಃ ಶ್ರೇಯಸಶ್ಚೈವ ಮೂಲ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಕೌರವ।
ಮತ್ತಃ ಸರ್ವೇಽಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಾ ಭಾವಾಃ ಸದಸದಾತ್ಮಕಾಃ॥ 12-53-25 (66863)
ಶೀತಾಂಶುಶ್ಚಂದ್ರ ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ಲೋಕೇ ಕೋ ವಿಸ್ಮಯಿಷ್ಯತಿ।
ತಥೈವ ಯಶಸಾ ಪೂರ್ಣೇ ಮಯಿ ಕೋ ವಿಸ್ಮಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-53-26 (66864)
ಆಧೇಯಂ ತು ಮಯಾ ಭೂಯೋ ಯಶಸ್ತವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ತತೋ ಮೇ ವಿಪುಲಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವಯಿ ಭೀಷ್ಮ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 12-53-27 (66865)
ಯಾವದ್ಧಿ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಪೃಥ್ವೀಯಂ ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಧ್ರುವಾ।
ತಾವತ್ತವಾಕ್ಷಯಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಲೋಕಾನನುಚರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-53-28 (66866)
ಯಚ್ಚ ತ್ವಂ ವಕ್ಷ್ಯಸೇ ಭೀಷ್ಮ ಪಾಂಡವಾಯಾನುಪೃಚ್ಛತೇ।
ವೇದಪ್ರವಾದ ಇವ ತೇ ಸ್ಥಾಸ್ಯತೇ ವಸುಧಾತಲೇ॥ 12-53-29 (66867)
ಯಶ್ಚೈತೇನ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಯೋಕ್ಷ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಸ ಫಲಂ ಸರ್ವಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನುಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-53-30 (66868)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಭೀಷ್ಮ ಮತಿರ್ದಿವ್ಯಾ ಮಯಾ ಹಿ ತೇ।
ದತ್ತಾ ಯಶೋ ವಿಪ್ರಥಯೇತ್ಕಥಂ ಭೂಯಸ್ತವೇತಿ ಹ॥ 12-53-31 (66869)
ಯಾವದ್ಧಿ ಪ್ರಥತೇ ಲೋಕೇ ಪುರುಷಸ್ಯ ಯಶೋ ಭುವಿ।
ತಾವತ್ತಸ್ಯಾಕ್ಷಯಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಿತಾ॥ 12-53-32 (66870)
ರಾಜಾನೋ ಹತಶಿಷ್ಟಾಸ್ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ನಭಿತ ಆಸತೇ।
ಧರ್ಮಾನನುಯುಯುಕ್ಷಂತಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭಾರತ॥ 12-53-33 (66871)
ಭವಾನ್ಹಿ ವಯಸಾ ವೃದ್ಧಃ ಶ್ರುತಾಚಾರಸಮನ್ವಿತಃ।
ಕುಶಲೋ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಪರಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-53-34 (66872)
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ತೇ ಕಿಂಚಿದ್ವೄಜಿನಂ ನ ದದರ್ಶ ಹ।
ಜ್ಞಾತಾರಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ತ್ವಾಂ ವಿದುಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾಃ॥ 12-53-35 (66873)
ತೇಭ್ಯಃ ಪಿತೇವ ಪುತ್ರೇಭ್ಯೋ ರಾಜನ್ಬ್ರೂಹಿ ಪರಂ ನಯಂ।
ಋಷಯಶ್ಚೈವ ದೇವಾಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ನಿತ್ಯಮುಪಾಸಿತಾಃ॥ 12-53-36 (66874)
ತಸ್ಮಾದ್ವಕ್ತವ್ಯಮೇವೇದಂ ತ್ವಯಾಽವಶ್ಯಮಶೇಷತಃ।
ಧರ್ಮಂ ಶುಶ್ರೂಷಮಾಣೇಭ್ಯಃ ಪೃಷ್ಟೇನ ನ ಸತಾ ಪುನಃ॥ 12-53-37 (66875)
ವಕ್ತವ್ಯಂ ವಿದುಷಾ ಚೇತಿ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಅಪ್ರತಿಬ್ರುವತಃ ಕಷ್ಟೋ ದೋಷೋ ಹಿ ಭವಿತಾ ಪ್ರಭೋ॥ 12-53-38 (66876)
ತಸ್ಮಾತ್ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ಪೌತ್ರೇಶ್ಚ ಧರ್ಮಾನ್ಪೃಷ್ಟಾನ್ಸನಾತನಾನ್।
ವಿದ್ವಂಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ ॥ 12-53-39 (66877)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 53॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-53-8 ಅನುಯುಜ್ಯತಾಂ ಪೃಚ್ಛ್ಯತಾಂ॥ 12-53-32 ಯಶಃ ಪರಚಿತ್ತಚಮಾತ್ಕೃತಿಜನಕೋ ಗುಣೌಧಃ। ಕೀರ್ತಿಃ ಸಾಧುತಯಾಽನ್ಯೈಃ ಕಥನಂ॥ 12-53-33 ಅನುಯುಯುಕ್ಷಂತಃ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಂತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 054
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.54. ಅಧ್ಯಾಯಃ 054
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ತದನುಪಸರ್ಪಣಕಾರಣಾಭಿಧಾನಂ॥ 1॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸ್ವಾಜ್ಞಯೋಪಸೃತ್ಯಾಭಿವಾದಯಂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಪ್ರಶ್ನಾನುಜ್ಞಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-54-0 (66878)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-54-0x (5466)
ಅಥಾವ್ರವೀನ್ಮಹಾತೇಜಾ ವಾಕ್ಯಂ ಕೌರವನಂದನಃ।
ಹಂತ ಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೃಢೇ ವಾಙ್ಭನಸೀ ಮಮ॥ 12-54-1 (66879)
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ಗೋವಿಂದ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಹ್ಯಸಿ ಶಾಶ್ವತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮಾಂ ಧರ್ಮಾನನುಪೃಚ್ಛತು।
ಏವಂ ಪ್ರೀತೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಾಖಿಲಾನ್॥ 12-54-2 (66880)
ಯಸ್ಮಿನ್ರಾಜರ್ಷಭೇ ಜಾತೇ ಧರ್ಮಾತ್ಮನಿ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಅಹೃಷ್ಯನ್ನೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-3 (66881)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ದೀಪ್ತಯಶಸಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಾಂ।
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಸಮಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-4 (66882)
ಧೃತಿರ್ದಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಧರ್ಮಶ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನೋಜಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-5 (66883)
ಸಂಬಂಧಿನೋಽತಿಥೀನ್ಭೃತ್ಯಾನ್ಸಂಶ್ರಿತಾಂಶ್ಚೈವ ಯೋ ಭೃಶಂ।
ಸಂಮಾನಯತಿ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಣ಼್ಡವಃ॥ 12-54-6 (66884)
ಸತ್ಯಂ ದಾನಂ ತಪಃ ಶೌರ್ಯಂ ಶಾಂತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಮಸಂಭ್ರಮಃ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-7 (66885)
ಯೋ ನ ಕಾಮಾನ್ನ ಸಂರಂಭಾನ್ನ ಭಯಾನ್ನಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ಕುರ್ಯಾದಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-8 (66886)
ಸತ್ಯನಿತ್ಯಃ ಕ್ಷಮಾನಿತ್ಯೋ ಜ್ಞಾನನಿತ್ಯೋಽತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ।
ಯೋ ದದಾತಿ ಸತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-9 (66887)
ಇಜ್ಯಾಧ್ಯಯನನಿತ್ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತಃ ಸದಾ।
ಕ್ಷಾಂತಃ ಶ್ರುತರಹಸ್ಯಶ್ಚ ಸ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತು ಪಾಂಡವಃ॥ 12-54-10 (66888)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-54-11x (5467)
ಲಜ್ಜಯಾ ಪರಯೋಪೇತೋ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಭಿಶಾಪಭಯಾದ್ಭೀತೋ ಭವಂತಂ ನೋಪಸರ್ಪತಿ॥ 12-54-11 (66889)
ಲೋಕಸ್ಯ ಕದನಂ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಕನಾಥೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅಭಿಶಾಪಭಯಾದ್ಭೀತೋ ಭವಂತಂ ನೋಪಸರ್ಪತಿ॥ 12-54-12 (66890)
ಪೂಜ್ಯಾನ್ಮಾನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭಕ್ತಾಂಶ್ಚ ಗುರೂನ್ಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾನ್।
ಅರ್ಘಾರ್ಹಾನಿಷುಭಿರ್ಭಿತ್ತ್ವಾ ಭವಂತಂ ನೋಪಸರ್ಪತಿ॥ 12-54-13 (66891)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-54-14x (5468)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಯಥಾ ಧರ್ಮೋ ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ತಪಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣ ಸಮರೇ ದೇಹಪಾತನಂ॥ 12-54-14 (66892)
ಪಿತೄನ್ಪಿತಾಮಹಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಗುರೂನ್ಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾನ್।
ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರವೃತ್ತಾನ್ಯಃ ಸಖ್ಯೇ ನಿಹನ್ಯಾದ್ಧರ್ಮ ಏವ ಸಃ॥ 12-54-15 (66893)
ಸಮಯತ್ಯಾಗಿನೋ ಲುಬ್ಧಾನ್ಗುರೂನಪಿ ಚ ಕೇಶವ।
ನಿಹಂತಿ ಸಮರೇ ಪಾಪಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಯಃ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-54-16 (66894)
ಯೋ ಲೋಭಾನ್ನ ಸಮೀಕ್ಷೇತ ಧರ್ಮಸೇತುಂ ಸನಾತನಂ।
ನಿಹಂತಿ ಯಸ್ತಂ ಸಮರೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-54-17 (66895)
ಲೋಹಿತೋದಾಂ ಕೇಶತೃಣಾಂ ಗಜಶೈಲಾಂ ಧ್ವಜದ್ರುಮಾಂ।
ಮಹೀಂ ಕರೋತಿ ಯುದ್ಧೇಷು ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಯಃ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-54-18 (66896)
ಆಹೂತೇನ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧುನಾ।
ಧರ್ಂಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಚ ಲೋಕ್ಯಂ ಚ ಯುದ್ಧಂ ಹಿ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 12-54-19 (66897)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-54-20x (5469)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭೀಷ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ವಿನೀತವದುಪಾಗಂಯ ತಸ್ಥೈ ಸಂದರ್ಶನೇಽಗ್ರತಃ॥ 12-54-20 (66898)
ಅಥಾಸ್ಯ ಪಾದೌ ಜಗ್ರಾಹ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚಾಪಿ ನನಂದ ತಂ।
ಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ಚೈನಮುಪಾಘ್ರಾಯ ನಿಷೀದೇತ್ಯಬ್ರವೀತ್ತದಾ॥ 12-54-21 (66899)
ತಮುವಾಚಾಥ ಗಾಂಗೇಯೋ ವೃಷಭಃ ಸರ್ವಧನ್ವಿನಾಂ।
ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛ ತಾತ ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಮಾ ಭೈಸ್ತ್ವಂ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ ॥ 12-54-22 (66900)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 54॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-54-2 ಭೂತಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಂತರಾತ್ಮಾಸಿ। ತೇನ ಮಮಾಭಿಪ್ರಾಯಂ ವೇತ್ಸೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-54-11 ಅಭಿಶಾಪೋ ಲೋಕಗರ್ಹ್ಯತಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 055
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.55. ಅಧ್ಯಾಯಃ 055
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-55-0 (66901)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-55-0x (5470)
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಹೃಷೀಕೇಶಮಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಗುರೂನ್ಸರ್ವಾನ್ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-55-1 (66902)
ರಾಜ್ಞಾಂ ವೈ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ।
ಮಹಾಂತಮೇತಂ ಭಾರಂ ಚ ಮನ್ಯೇ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-55-2 (66903)
ರಾಜಧರ್ಮಾನ್ವಿಶೇಷೇಣ ಕಥಯಸ್ಯ ಪಿತಾಮಹ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಜೀವಲೋಕಸ್ಯ ರಾಜಧರ್ಮಃ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-55-3 (66904)
ತ್ರಿವರ್ಗೋ ಹಿ ಸಮಾಸಕ್ತೋ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಕೌರವ।
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಶ್ಚ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಃ ಸಕಲೋಽತ್ರ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-55-4 (66905)
ಯಥಾ ಹಿ ರಶ್ಮಯೋಽಶ್ವಸ್ಯ ದ್ವಿರದಸ್ಯಾಂಕುಶೋ ಯಥಾ।
ನರೇಂದ್ರಧರ್ಮೋ ಲೋಕಸ್ಯ ತಥಾ ಪ್ರಗ್ರಹಣಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-55-5 (66906)
ಅತ್ರ ವೈ ಸಂಪ್ರಮೂಢೇ ತು ಧರ್ಮೇ ರಾಜರ್ಷಿಸೇವಿತೇ।
ಲೋಕಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥಾ ನ ಭವೇತ್ಸರ್ವಂ ಚ ವ್ಯಾಕುಲೀಭವೇತ್॥ 12-55-6 (66907)
ಉದಯನ್ಹಿ ಯಥಾ ಸೂರ್ಯೋ ನಾಶಯತ್ಯಶುಭಂ ತಮಃ।
ರಾಜಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಲೋಕ್ಯಾಮಾಕ್ಷಿಪತ್ಯಶುಭಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-55-7 (66908)
ತದಗ್ರೇ ರಾಜಧರ್ಮಾನ್ಹಿ ಮದರ್ಥೇ ತ್ವಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರಃ॥ 12-55-8 (66909)
ಆಗಮಶ್ಚ ಪರಸ್ತ್ವತ್ತಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಪರಂತಪ।
ಭವಂತಂ ಹಿ ಪರಂ ಬುದ್ಧೌ ವಾಸುದೇವೋಽಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-55-9 (66910)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-55-10x (5471)
ನಮೋ ಧರ್ಮಾಯ ಮಹತೇ ನಮಃ ಕೃಷ್ಣಾಯ ವೇಧಸೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್॥ 12-55-10 (66911)
ಶೃಣು ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ರಾಜಧರ್ಮಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನಿರುಚ್ಯಮಾನಾನ್ನಿಯತೋ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ವಾಂಛಸಿ॥ 12-55-11 (66912)
ಆದಾವೇವ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ರಾಜ್ಞಾ ರಂಜನಮಿಚ್ಛತಾ।
ದೇವತಾನಾಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಚ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-55-12 (66913)
ದೈವತಾನ್ಯರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಆನೃಣ್ಯಂ ಯಾತಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಲೋಕೇನ ಚ ಸಮರ್ಚ್ಯತೇ॥ 12-55-13 (66914)
ಉತ್ಥಾನೇನ ಸದಾ ಪುತ್ರ ಪ್ರಯತೇಥಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನ ಹ್ಯುತ್ಥಾನಮೃತೇ ದೈವಂ ರಾಜ್ಞಾಮರ್ಥಂ ಪ್ರಸಾಧಯೇತ್॥ 12-55-14 (66915)
ಸಾಧಾರಣಂ ದ್ವಯಂ ಹ್ಯೇತದ್ದೈವಮುತ್ಥಾನಮೇವ ಚ।
ಪೌರುಷಂ ಹಿ ಪರಂ ಮನ್ಯೇ ದೈವಂ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮುಹ್ಯತೇ॥ 12-55-15 (66916)
ವಿಪನ್ನೇ ಚ ಸಮಾರಂಭೇ ಸಂತಾಪಂ ಮಾ ಸ್ಮ ವೈ ಕೃಥಾಃ।
ಘಟೇತೈವಂ ಸದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ರಾಜ್ಞಾಮೇಷ ಪರೋ ನಯಃ॥ 12-55-16 (66917)
ನ ಹಿ ಸತ್ಯಾದೃತೇ ಕಿಂಚಿದ್ರಾಜ್ಞಾಂ ವೈ ಸಿದ್ಧಿಕಾರಕಂ।
ಸತ್ಯೇ ಹಿ ರಾಜಾ ನಿರತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ನಂದತಿ॥ 12-55-17 (66918)
ಋಷೀಣಾಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ಯಮೇವ ಪರಂ ಧನಂ।
ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರಂ ಸತ್ಯಾನ್ನಾನ್ಯದ್ವಿಶ್ವಾಸಕಾರಣಂ॥ 12-55-18 (66919)
ಗುಣವಾಞ್ಶೀಲವಾಂದಾಂತೋ ಮೃದುದಂಡೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸುದರ್ಶಃ ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷ್ಯಶ್ಚ ನ ಭ್ರಶ್ಯೇತ ಸದಾ ಶ್ರಿಯಃ॥ 12-55-19 (66920)
ಆರ್ಜವಂ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಶ್ರಯೇಥಾಃ ಕುರುನಂದನ।
ಪುನರ್ನಯವಿಚಾರೇಣ ತ್ರಯೀಸಂವರಣೇನ ಚ।
`ಆರ್ಜವೇನ ಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಮೋದಂತೇ ಋಷಯೋ ದಿವಿ॥' 12-55-20 (66921)
ಮೃದುರ್ಹಿ ರಾಜಾ ಸತತಂ ಲಂಘ್ಯೋ ಭವತಿ ಸರ್ವಶಃ।
ತೀಕ್ಷ್ಣಾಚ್ಚೋದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಸ್ತಸ್ಮಾದುಭಯಮಾಚರೇತ್॥ 12-55-21 (66922)
ಅದಂಡ್ಯಾಶ್ಚೈವ ತೇ ಪುತ್ರ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ಯುರ್ದದತಾಂ ವರ।
ಭೂತಮೇತತ್ಪರಂ ಲೋಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾಮ ಪಾಂಡವ॥ 12-55-22 (66923)
ಮನುನಾ ಚಾತ್ರ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗೀತೌ ಶ್ಲೋಕೌ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಧರ್ಮೇಷು ಸ್ವೇಷು ಕೌರವ್ಯ ಹೃದಿ ತೌ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-55-23 (66924)
ಅಭ್ದ್ಯೋಽಗ್ನಿರ್ಬ್ರಹ್ಮತಃ ಕ್ಷತ್ರಮಶ್ಮನೋ ಲೋಹಮುತ್ಥಿತಂ।
ತೇಷಾಂ ಸರ್ವತ್ರಗಂ ತೇಜಃ ಸ್ವಾಸು ಯೋನಿಷು ಶಾಂಯತಿ॥ 12-55-24 (66925)
ಅಯೋ ಹಂತಿ ಯದಾಽಶ್ಮಾನಮಗ್ನಿರಾಪೋ ನಿಹಂತಿ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ತದಾ ಸೀದಂತಿ ತೇ ತ್ರಯಃ॥ 12-55-25 (66926)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ನಮಸ್ಯಾ ಏವ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಭೌಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಧಾರಯಂತಿ ಶಮಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-55-26 (66927)
ಏವಂ ಚೈವ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿಘಾತಕಾಃ।
ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಏವ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇ ನರೇಶ್ವರ॥ 12-55-27 (66928)
ಶ್ಲೋಕೌ ಚೋಶನಸಾ ಗೀತೌ ಪುರಾ ತಾತ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ತೌ ನಿವೋಧ ಮಹಾರಾಜ ತ್ವಮೇಕಾಗ್ರಮನಾ ನೃಪ॥ 12-55-28 (66929)
ಉದ್ಯಂಯ ಶಸ್ತ್ರಮಾಯಾಂತಮಪಿ ವೇದಾಂತಗಂ ರಣೇ।
ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಾಪೇಕ್ಷೀ ನರಾಧಿಪಃ॥ 12-55-29 (66930)
ವಿನಶ್ಯಮಾನಂ ಧರ್ಮಂ ಹಿ ಯೋಽಭಿರಕ್ಷೇತ್ಸ ಧರ್ಮವಿತ್।
ನ ತೇನ ಧರ್ಮಹಾ ಸ ಸ್ಯಾನ್ಮನ್ಯುಸ್ತನ್ಮನ್ಯುಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-55-30 (66931)
ಏವಂ ಚೈವ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಏವ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಸಾಪರಾಧಾನಪಿ ಹಿ ತಾನ್ವಿಷಯಾಂತೇ ಸಮುತ್ಸೃಜೇತ್॥ 12-55-31 (66932)
ಅಭಿಶಸ್ತಮಪಿ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಪೀಡಯೇನ್ನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ಗುರುತಲ್ಪೇ ಚ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯೇ ತಥೈವ ಚ॥ 12-55-32 (66933)
ರಾಜದ್ವಿಷ್ಟೇ ಚ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ವಿಷಯಾಂತೇ ವಿವಾಸನಂ।
ವಿಧೀಯತೇ ನ ಶಾರೀರಂ ಭಯಮೇಷಾಂ ಕದಾಚನ॥ 12-55-33 (66934)
ದಯಿತಾಶ್ಚ ನರಾಸ್ತೇ ಸ್ಯುರ್ಭಕ್ತಿಮಂತೋ ದ್ವಿಜೇಷು ಯೇ।
ನ ಶೋಕಃ ಪರಮಾ ತುಷ್ಟೀ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭವತಿ ಸಂಚಯಾತ್॥ 12-55-34 (66935)
ದುರ್ಗೇಷು ಚ ಮಹಾರಾಜ ಷಟ್ಸು ಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರನಿಶ್ಚಿತಾಃ।
ಸರ್ವದುರ್ಗೇಷು ಮನ್ಯಂತೇ ನರದುರ್ಗಂ ಸುದುರ್ಗಮಂ॥ 12-55-35 (66936)
ತಸ್ಮಾನ್ನಿತ್ಯಂ ದಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯವಾಕ್ಚೈವ ರಾಜಾ ರಂಜಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-55-36 (66937)
ನ ಚ ಕ್ಷಾಂತೇನ ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಭಾವ್ಯಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮ।
ಅಧರ್ಮೋ ಹಿ ಮೃದ್ ರಾಜಾ ಕ್ಷಮಾವಾನಿವ ಕುಂಜರಃ॥ 12-55-37 (66938)
ವಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯೇ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ಶ್ಲೋಕೋಽಯಂ ನಿಯತಃ ಪ್ರಭೋ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ನಿಗದಿತಸ್ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 12-55-38 (66939)
ಕ್ಷಮಮಾಣಂ ನೃಪಂ ನಿತ್ಯಂ ನೀಚಃ ಪರಿಭವೇಂಜನಃ।
ಹಸ್ತಿಯಂತಾ ಗಜಸ್ಯೇವ ಶಿರ ಏವಾರುರುಕ್ಷತಿ॥ 12-55-39 (66940)
ತಸ್ಮಾನ್ನೈವ ಮೃದುರ್ನಿತ್ಯಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೋ ವಾಽಪಿ ಭವೇನ್ನೃಪಃ।
ವಸಂತೇಽರ್ಕ ಇವ ಶ್ರೀಮಾನ್ನ ಶೀತೋ ನ ಚ ಘರ್ಮದಃ॥ 12-55-40 (66941)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣಾನುಮಾನೇನ ತಥೌಪಂಯಾಗಮೈರಪಿ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವೇ ಪರೇ ಚೈವ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-55-41 (66942)
ವ್ಯಸನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ತ್ಯಜೇಥಾ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣ।
ನಚೈತಾನಿ ಪ್ರಯುಂಜೀಥಾಃ ಸಂಗಂ ತು ಪರಿವರ್ಜಯ॥ 12-55-42 (66943)
ವ್ಯಸನೀ ಯಸ್ತು ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪರಿಭೂತೋ ಭವತ್ಯುತ।
ಉದ್ವೇಜಯತಿ ಲೋಕಂ ಚ ಯೋಽತಿದ್ವೇಷೀ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-55-43 (66944)
ಭವಿತವ್ಯಂ ಸದಾ ರಾಜ್ಞಾ ಗರ್ಭಿಣೀಸಹಧರ್ಮಿಣಾ।
ಕಾರಣಂ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಶೃಣು ಯೇನೇದಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-55-44 (66945)
ಯಥಾ ಹಿ ಗರ್ಭಿಣೀ ಹಿತ್ವಾ ಸ್ವಂ ಪ್ರಿಯಂ ಮನಸೋಽನುಗಂ।
ಗರ್ಭಸ್ಯ ಹಿತಮಾಧತ್ತೇ ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾಽಪ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-55-45 (66946)
ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸದಾ ಧರ್ಮಾನುವರ್ತಿನಾ।
ಸ್ವಂ ಪ್ರಿಯಂ ತು ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯದ್ಯಲ್ಲೋಕಹಿತಂ ಭವೇತ್॥ 12-55-46 (66947)
ನ ಸಂತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಚ ತೇ ಧೈರ್ಯಂ ಕದಾಚಿದಪಿ ಪಾಂಡವ।
ಧೀರಸ್ಯ ಸ್ಪಷ್ಟದಂಡಸ್ಯ ನ ಹ್ಯಾಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಹನ್ಯತೇ॥ 12-55-47 (66948)
ಪರಿಹಾಸಶ್ಚ ಭೃತ್ಯೈಸ್ತೇ ನಾತ್ಯರ್ಥಂ ವದತಾಂ ವರ।
ಕರ್ತವ್ಯೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ದೋಷಮತ್ರ ಹಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-55-48 (66949)
ಅವಮನ್ಯಂತಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸಹರ್ಷಮುಪಜೀವಿನಃ।
ಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ನ ಚ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಲಂಘ್ಯಂತಿ ಚ ತದ್ವಚಃ॥ 12-55-49 (66950)
ಪ್ರೇಷ್ಯಮಾಣಾ ವಿಕಲ್ಪಂತೇ ಗುಹ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯನುಯುಂಜತೇ।
ಅಯಾಚ್ಯಂ ಚೈವ ಯಾಚಂತೇ ಭೋಜ್ಯಾನ್ಯಾಹಾರಯಂತಿ ಚ॥ 12-55-50 (66951)
ಕ್ರುಥ್ಯಂತಿ ಪರಿದೀಪ್ತಂತಿ ಭೂಮಿಪಾಯಾಧಿತಿಷ್ಠತೇ।
ಉತ್ಕೋಚೈರ್ವಂಚನಾಭಿಶ್ಚ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಘ್ನಂತಿ ಚಾಸ್ಯ ತೇ॥ 12-55-51 (66952)
ಜರ್ಝರಂ ಚಾಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಪ್ರತಿರೂಪಕೈಃ।
ಸ್ತ್ರೀರಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ಸಜ್ಜಂತೇ ತುಲ್ಯವೇಷಾ ಭವಂತಿ ಚ॥ 12-55-52 (66953)
ವಾಂತಂ ನಿಷ್ಠೀವನಂ ಚೈವ ಕುರ್ವತೇ ಚಾಸ್ಯ ಸನ್ನಿಧೌ।
ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಚ ತದ್ವಚಃ॥ 12-55-53 (66954)
ಹಯಂ ವಾ ದಂತಿನಂ ವಾಽಪಿ ರಥಂ ವಾ ನೃಪಸಂಮತಂ।
ಅಧಿರೋಹಂತ್ಯವಜ್ಞಾಯ ಸಹರ್ಷಾಃ ಪಾರ್ಥಿವೇ ಮೃದೌ॥ 12-55-54 (66955)
ಇದಂ ತೇ ದುಷ್ಕರಂ ರಾಜನ್ನಿದಂ ತೇ ದುರ್ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಸುಹೃದೋ ನಾಮ ಬ್ರುವತೇ ಪರಿಪದ್ಗತಾಃ॥ 12-55-55 (66956)
ಕ್ರುದ್ಧೇ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಹಸಂತ್ಯೇವ ನ ಚ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ಪೂಜಿತಾಃ।
ಸಂಘರ್ಷಶೀಲಾಶ್ಚ ತದಾ ಭವಂತ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಕಾರಣಾತ್॥ 12-55-56 (66957)
ವಿಸ್ರಂಸಯಂತಿ ಮಂತ್ರಂ ಚ ವಿವೃಣ್ವಂತಿ ಚ ದುಷ್ಕೃತಂ।
ಲೀಲಯಾ ಚೈವ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಾವಜ್ಞಾಸ್ತಸ್ಯ ಶಾಸನಂ॥ 12-55-57 (66958)
ಅಲಂಕಾರಾಣಿ ಭೋಜ್ಯಂ ಚ ತಥಾ ಸ್ನಾನಾನುಲೇಪನೇ।
ಹೇಲಯಾನಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸ್ವಸ್ಥಾಸ್ತಸ್ಯೋಪಭುಂಜಯೇ॥ 12-55-58 (66959)
ನಿಂದಂತೇ ಸ್ವಾನಧೀಕಾರಾನ್ಸಂತ್ಯಜಂತೇ ಚ ಭಾರತ।
ನ ವೃತ್ತ್ಯಾ ಪರಿತೃಷ್ಯಂತಿ ರಾಜದೇಯಂ ಹರಂತಿ ಚ॥ 12-55-59 (66960)
ಕ್ರೀಡಿತುಂ ತೇನ ಚೇಚ್ಛಂತಿ ಸಸೂತ್ರೇಣೇವ ಪಕ್ಷಿಣಾ।
ಅಸ್ಮತ್ಪ್ರಣೇಯೋ ರಾಜೇತಿ ಲೋಕಾಂಶ್ಚೈವ ವದಂತ್ಯುತ॥ 12-55-60 (66961)
ಏತೇ ಚೈವಾಪರೇ ಚೈವ ದೋಷಾಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭವಂತ್ಯುತ।
ನೃಪತೌ ಮಾರ್ದವೋಪೇತೇ ಹರ್ಷುಲೇ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 12-55-61 (66962)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 55॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-55-2 ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಾತ್ಮಕಃ ಪರಮಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಶ್ರೇಷ್ಠಃ। ಏತಂ ಧರ್ಮಂ ಭಾರಂ ದುವೇಹಂ ಮನ್ಯೇ॥ 12-55-5 ಪ್ರಗ್ರಹಣಂ ನಿಯಂತ್ರಣಂ॥ 12-55-6 ಸಂಸ್ಥಾ ಮರ್ಯಾದಾವ್ಯವಸ್ಥಾ॥ 12-55-8 ಅಗ್ರೇ ಇತರೇಭ್ಯೋ ಧರ್ಮೇಭ್ಯಃ ಪೂರ್ವಂ॥ 12-55-9 ಪರಃ ಆಗಮಃ ಪರಂ ರಹಸ್ಯಂ। ನಃ ಅಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವತ್ತಏವ ವಿಹಿತಮಸ್ತು॥ 12-55-18 ಸತ್ಯಾನ್ನಾನ್ಯದಾಶ್ವಾಸಕಾರಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-55-19 ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷ್ಯಃ ಬಹುಪ್ರದಃ॥ 12-55-26 ಭೌಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಾನ್ ಯಜ್ಞಾಂಶ್ಚ॥ 12-55-29 ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಶಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮನೇನ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದೇವ ನತು ಹನ್ಯಾತ್॥ 12-55-30 ವಿನಶ್ಯಮಾನಮಾತತಾಯಿದೋಷಾತ್। ತೇನ ಜಾತತಾಯಿನಿಗ್ರಹೇಣ॥ 12-55-32 ಅಭಿಶಸ್ತಂ ಸತಾಽಸತಾ ವಾ ದೋಷೇಣ ಯುಕ್ತಂ ತಥಾಖ್ಯಾಪಿತಂ॥ 12-55-33 ಶಾರೀರಂ ಕಶಾಘಾತಾದಿಜಂ॥ 12-55-35 ಷಟ್ಸು ಮರುಜಲಪೃಥ್ವೀವನಪರ್ವತನಸ್ಮವೇಷು॥ 12-55-37 ಅಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮವಿರೋಧೀ॥ 12-55-39 ಗಜಸ್ಯ ಕ್ಷಮಮಾಣಸ್ಯ॥ 12-55-42 ವ್ಯಸನಾನಿ ಮೃಗಯಾದೀನಿ॥ 12-55-46 ಪ್ರಿಯಮಿಷ್ಟಂ॥ 12-55-47 ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತೇ ತ್ವಯಾ॥ 12-55-52 ಪ್ರತಿರೂಪಕೈಃ ಕೃತ್ರಿಮೈಃ ಶಾಸನಪತ್ರೈಃ। ವಿಷಯಂ ದೇಶಂ। ಜರ್ಝರಂ ನಿಃಸಾರಂ। ಸ್ತ್ರೀರಕ್ಷಿಭಿಃ ಸಜ್ಜಂತೇ ಪ್ರೀತಿ ಕುರ್ವಂತಿ ಅಂತಃಪುರೇ ಪ್ರವೇಶಮಿಚ್ಛಂತಃ॥ 12-55-54 ನಾದೃತ್ಯ ಹರ್ಷುಲೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಹರ್ಷುಲೇ ಪರಿಹಾಸಶೀಲೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-55-57 ವಿಸ್ರಂಸಯಂತಿ ಭೇದಯಂತಿ॥ 12-55-58 ಸ್ವಸ್ಥಾಃ ನಿರ್ಭಯಾಃ॥ 12-55-59 ರಾಜದೇಯಂ ರಾಜಭಾಗಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 056
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.56. ಅಧ್ಯಾಯಃ 056
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-56-0 (66963)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-56-0x (5472)
ನಿತ್ಯೋದ್ಯುಕ್ತೇನ ವೈ ರಾಜ್ಞಾ ಭವಿತವ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ನ ರಾಜಾ ಹಿ ನಾರೀವೋದ್ಯಮವರ್ಜಿತಃ॥ 12-56-1 (66964)
ಭಗವಾನುಶನಾ ಚಾಹ ಶ್ಲೋಕಮತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತದಿಹೈಕಮನಾ ರಾಜನ್ಗದತಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-56-2 (66965)
ದ್ವಾವಿಮೌ ಗ್ರಸತೇ ಭೂಮಿಃ ಸರ್ಪೋ ಬಿಲಶಯಾನಿವ।
ರಾಜಾನಂ ಚಾವಿರೋದ್ಧಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪ್ರವಾಸಿನಂ॥ 12-56-3 (66966)
ತದೇತನ್ನರಶಾರ್ದೂಲ ಹೃದಿ ತ್ವಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಸಂಧೇಯಾನಭಿಸಂಧತ್ಸ್ವ ವಿರೋಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿರೋಧಯ॥ 12-56-4 (66967)
ಸಪ್ತಾಂಗಸ್ಯ ಚ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ವಿಪರೀತಂ ಯ ಆಚರೇತ್।
ಗುರುರ್ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮಿತ್ರಂ ಪ್ರತಿಹಂತವ್ಯ ಏವ ಸಃ॥ 12-56-5 (66968)
ಮರುತ್ತೇನ ಹಿ ರಾಜ್ಞಾ ವೈ ಗೀತಃ ಶ್ಲೋಕಃ ಪುರಾತನಃ।
ರಾಜ್ಯಾಧಿಕಾರೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತಃ ಪುರಾ॥ 12-56-6 (66969)
ಗುರೋರಪ್ಯವಲಿಪ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಮಜಾನತಃ।
ಉತ್ಪಥಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-56-7 (66970)
ಬಾಹೋಃ ಪುತ್ರೇಣ ರಾಜ್ಞಾ ಚ ಸಗರೇಣ ಚ ಧೀಮತಾ।
ಅಸಮಂಜಃ ಸುತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ತ್ಯಕ್ತಃ ಪೌರಹಿತೈಷಿಣಾ॥ 12-56-8 (66971)
ಅಸಮಂಜಃ ಸರಯ್ವಾಂ ಸ ಪೌರಾಣಾಂ ಬಾಲಕಾನ್ನೃಪ।
ನ್ಯಮಜ್ಜಯದತಃ ಪಿತ್ರಾ ನಿರ್ಭರ್ತ್ಸ್ಯ ಸ ವಿವಾಸಿತಃ॥ 12-56-9 (66972)
ಋಷಿಣೋದ್ದಾಲಕೇನಾಪಿ ಶ್ವೇತಕೇತುರ್ಮಹಾತಪಾಃ।
ಮಿಥ್ಯಾ ವಿಪ್ರಾನುಪಚರನ್ಸಂತ್ಯಕ್ತೋ ದಯಿತಃ ಸುತಃ॥ 12-56-10 (66973)
ಲೋಕರಂಜನಮೇವಾತ್ರ ರಾಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಸತ್ಯಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಂ ಚೈವ ವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ಚಾರ್ಜವಂ॥ 12-56-11 (66974)
ನ ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಪರವಿತ್ತಾನಿ ದೇಯಂ ಕಾಲೇ ಚ ದಾಪಯೇತ್।
ವಿಕ್ರಾಂತಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ಕ್ಷಾಂತೋ ನೃಪೋ ನ ಚಲತೇ ಪಥಃ॥ 12-56-12 (66975)
ಗುಪ್ತಮಂತ್ರೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಧರ್ಮೇ ಚಾರ್ಥೇ ಚ ಕಾಮೇ ಚ ಮೋಕ್ಷೇ ಚ ಸತತಂ ರತಃ॥ 12-56-13 (66976)
ತ್ರಯ್ಯಾ ಸಂವೃತಮಂತ್ರಶ್ಚ ರಾಜಾ ಭವಿತುರ್ಮಹತಿ।
ವೃಜಿನಂ ಚ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ನಾನ್ಯಚ್ಚಾರಕ್ಷಣಾತ್ಪರಂ॥ 12-56-14 (66977)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಶ್ಚ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಾ ಮಹೀಕ್ಷಿತಾ।
ಧರ್ಮಸಂಕರರಕ್ಷಾ ಚ ರಾಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-56-15 (66978)
ನ ವಿಶ್ವಸೇಚ್ಚ ನೃಪತಿರ್ನ ಚಾತ್ಯರ್ಥಂ ಚ ವಿಶ್ವಸೇತ್।
ಷಾಂಗುಣ್ಯಗುಣದೋಷಾಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾಽವಲೋಕಯೇತ್॥ 12-56-16 (66979)
ಅಚ್ಛಿದ್ರದರ್ಶೀ ನೃಪತಿರ್ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ತ್ರಿವರ್ಗೇ ವಿದಿತಾರ್ಥಶ್ಚ ಯುಕ್ತಾಚಾರಪಥಶ್ಚ ಯಃ॥ 12-56-17 (66980)
ಕೋಶಸ್ಯೋಪಾರ್ಜನರತಿರ್ಯಮವೈಶ್ರವಣೋಪಮಃ।
ವೇತ್ತಾ ಚ ದಶವರ್ಗಸ್ಯ ಸ್ಥಾನವೃದ್ಧಿಕ್ಷಯಾತ್ಮನಃ॥ 12-56-18 (66981)
ಅಭೃತಾನಾಂ ಭವೇದ್ಭರ್ತಾ ಭೃತಾನಾಮನ್ವವೇಕ್ಷಕಃ।
ನೃಪತಿಃ ಸುಭುಖಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷಿತಾ॥ 12-56-19 (66982)
ಉಪಾಸಿತಾ ---- ಜಿತತಂದ್ರಿರಲೋಲುಪಃ।
ಸತಾಂ ವೃತ್ತೇ ಸ್ಥಿತಮತಿಃ ಸತಾಂ ಹ್ಯಾಚಾರದರ್ಶನಃ॥ 12-56-20 (66983)
ನ ಚಾದದೀತ ವಿತ್ತಾನಿ ಸತಾಂ ಹಸ್ತಾತ್ಕದಾಚನ।
ಅಸಭ್ದ್ಯಶ್ಚ ಸಮಾದಾಯ ಸಭ್ದ್ಯಸ್ತು ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್॥ 12-56-21 (66984)
ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಹರ್ತಾ ದಾತಾ ಚ ವಶ್ಯಾತ್ಮಾ ವಶ್ಯಸಾಧನಃ।
ಕಾಲೇ ದಾತಾ ಚ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಶುದ್ಧಾಚಾರಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-56-22 (66985)
ಶೂರಾನ್ಭಕ್ತಾನಸಂಹಾರ್ಯಾನ್ಕುಲೇ ಜಾತಾನರೋಗಿಣಃ।
ಶಿಷ್ಟಾಞ್ಶಿಷ್ಟಾಭಿಸಂಬಂಧಾನ್ಮಾನಿನೋಽನವಮಾನಿನಃ॥ 12-56-23 (66986)
ವಿದ್ಯಾವಿದೋ ಲೋಕವಿದಃ ಪರಲೋಕಾನ್ವವೇಕ್ಷಕಾನ್।
ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತಾನ್ಸಾಧೂನಚಲಾನಚಲಾನಿವ। 12-56-24 (66987)
ಸಹಾಯಾನ್ಸತತಂ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಭೂತಿಪರಿಷ್ಕೃತಾನ್।
ತೈಶ್ಚ ತುಲ್ಯೋ ಭವೇದ್ಭೋಗೈಶ್ಛತ್ರಮಾತ್ರಾಜ್ಞಯಾಽಧಿಕಃ॥ 12-56-25 (66988)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾ ಚ ಪರೋಕ್ಷಾ ಚ ವೃತ್ತಿಶ್ಚಾಸ್ಯ ಭವೇತ್ಸಮಾ।
ಏವಂ ಕುರ್ವನ್ನರೇಂದ್ರೋ ಹಿ ನ ಖೇದಮಿಹ ವಿಂದತಿ॥ 12-56-26 (66989)
ಸರ್ವಾಭಿಶಂಕೀ ನೃಪತಿರ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಹರೋ ಭವೇತ್।
ಸ ಕ್ಷಿಪ್ರಮನೃರ್ಜುರ್ಲುಬ್ಧಃ ಸ್ವಜನೇನೈವ ಬಾಧ್ಯತೇ॥ 12-56-27 (66990)
ಶುಚಿಸ್ತು ಪೃಥಿವೀಪಾಲೋ ಲೋಕಸ್ಯಾನುಗ್ರಹೇ ರತಃ।
ನ ಪತತ್ಯರಿಭಿರ್ಗ್ರಸ್ತಃ ಪತಿತಶ್ಚಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-56-28 (66991)
ಅಕ್ರೋಧನೋ ಹ್ಯವ್ಯಸನೀ ಮೃದುದಂಡೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ರಾಜಾ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವಾಸ್ಯೋ ಹಿಮವಾನಿವ॥ 12-56-29 (66992)
ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನ್ಯಾಯಗುಣೋಪೇತಃ ಪರರಂಧ್ರೇಷು ಲಾಲಸಃ।
ಸುದರ್ಶಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ನಯಾಪನಯವಿತ್ತಥಾ॥ 12-56-30 (66993)
ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರೀ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸುಪ್ರಸಾದೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಅರೋಗಪ್ರಕೃತಿರ್ಯುಕ್ತಃ ಕ್ರಿಯಾವಾನವಿಕತ್ಥನಃ॥ 12-56-31 (66994)
ಆರಬ್ಧಾನ್ಯೇವ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ನ ಪರ್ಯವಸಿತಾನ್ಯಪಿ।
ಯಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-56-32 (66995)
ಪುತ್ರಾ ಇವ ಪಿತುರ್ಗೇಹೇ ವಿಷಯೇ ಯಸ್ಯ ಮಾನವಾಃ।
ನಿರ್ಭಯಾ ವಿಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-56-33 (66996)
ಅಗೂಢವಿಭವಾ ಯಸ್ಯ ಪೌರಾ ರಾಷ್ಟ್ರನಿವಾಸಿನಃ।
ನಯಾಪನಯವೇತ್ತಾರಃ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-56-34 (66997)
ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತಾ ಯಸ್ಯ ಜನಾ ವಿಷಯವಾಸಿನಃ।
ಅಸಂಘಾತರತಾ ದಾಂತಾಃ ಪಾಲ್ಯಮಾನಾ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-56-35 (66998)
ವಶ್ಯಾ ಯತ್ತಾ ವಿನೀತಾಶ್ಚ ನ ಚ ಸಂಘರ್ಷಶೀಲಿನಃ।
ವಿಷಯೇ ದಾನರುಚಯೋ ನರಾ ಯಸ್ಯ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-56-36 (66999)
ನ ಯಸ್ಯ ಕೂಟಂ ಕಪಟಂ ನ ಮಾಯಾ ನ ಚ ಮತ್ಸರಃ।
ವಿಷಯೇ ಭೂಮಿಪಾಲಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-56-37 (67000)
ಯಃ ಸತ್ಕರೋತಿ ಜ್ಞಾನಾನಿ ಶ್ರೇಯಾನ್ಪರಹಿತೇ ರತಃ।
ಸತಾಂ ವರ್ತ್ಮಾನುಗಸ್ತ್ಯಾಗೀ ಸ ರಾಜಾ ಸ್ವರ್ಗಮರ್ಹತಿ॥ 12-56-38 (67001)
ಯಸ್ಯ ಚಾರಾಶ್ಚ ಮಂತ್ರಾಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಚೈವ ಕೃತಾಕೃತಾಃ।
ನ ಜ್ಞಾಯಂತೇ ಹಿ ರಿಪುಭಿಃ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 12-56-39 (67002)
ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಂ ಪುರಾ ಗೀತಂ ಭಾರ್ಗವೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆಖ್ಯಾತೇ ರಾಜಚರಿತೇ ನೃಪತಿಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ॥ 12-56-40 (67003)
ರಾಜಾನಂ ಪ್ರಥಮಂ ವಿಂದೇತ್ತತೋ ಭಾರ್ಯಾಂ ತತೋ ಧನಂ।
ರಾಜನ್ಯಸತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಕುತೋ ಭಾರ್ಯಾ ಕುತೋ ಧನಂ॥ 12-56-41 (67004)
ತದ್ರಾಜ್ಯೇ ರಾಜ್ಯಕಾಮಾನಾಂ ನಾನ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಋತೇ ರಕ್ಷಾಂ ತು ವಿಸ್ಪಷ್ಟಾಂ ರಕ್ಷಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಧಾರಿಣೀ॥ 12-56-42 (67005)
ಪ್ರಾಚೇತಸೇನ ಮನುನಾ ಶ್ಲೋಕೌ ಚೇಮಾವುದಾಹೃತೌ।
ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ರಾಜೇಂದ್ರ ತಾವಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-56-43 (67006)
ಷಡೇತಾನ್ಪುರುಷೋ ಜಹ್ಯಾದ್ಭಿನ್ನಾಂ ನಾವಮಿವಾರ್ಣವೇ।
ಅಪ್ರವಕ್ತಾರಮಾಚಾರ್ಯಮನಧೀಯಾನಮೃತ್ವಿಜಂ॥ 12-56-44 (67007)
ಅರಕ್ಷಿತಾರಂ ರಾಜಾನಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಚಾಪ್ರಿಯವಾದಿನೀಂ।
ಗ್ರಾಮಕಾಮಂ ಚ ಗೋಪಾಲಂ ವನಕಾಮಂ ಚ ನಾಪಿತಂ॥ ॥ 12-56-45 (67008)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 56॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-56-3 ಅಪ್ರವಾಸಿನಂ ವೇದಾಧ್ಯಯನಾರ್ಥಂ॥ 12-56-5 ಸಪ್ತ ಸ್ವಾಂಯಮಾತ್ಯಸುಹೃತ್ಕೋಶರಾಷ್ಟ್ರದುರ್ಗಬಲಾನಿ ಅಂಗಾನಿ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಸಪ್ತಾಂಗಸ್ಯ॥ 12-56-12 ನ ಹಿಂ ಸ್ಯಾತ್ ಕರಾರ್ಥಂ ಧಾನ್ಯಾನಿ ರುದ್ಧಾ ವೃಷ್ಟ್ಯಾದಿನಾ ನ ನಾಶಯತ್। ದೇಯ---ನಂ॥ 12-56-14 ವೃಜಿನಂ ಸಂಕಟಂ ಅರಕ್ಷಣಾತ್ ಮಂತ್ರಸ್ಯಾಗೋಪನಾದನ್ಯನ್ನಾಸ್ತಿ॥ 12-56-15 ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸಂಕರೋವ್ಯತ್ಯಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಾ ಧರ್ಮಸಂಕರರಕ್ಷಾ॥ 12-56-16 ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್। ಚಾತ್ ವಿಶ್ವಸೇದಪ್ಯಾಪ್ತೇಷು। ತೇಷ್ವಪಿ ಅತ್ಯರ್ಥಂ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-56-23 ಶೂರಾನ್ಸಹಾಯಾನ್ ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ತೃತೀಯೇನಾನ್ವಯಃ। ಅಸಂಹಾರ್ಯಾನ್ಪರೈರಪ್ರತಾರ್ಯಾನ್। ಶಿಷ್ಟಾಭಿಸಂಬಂಧಾನ್ ಶಿಷ್ಟಪರಿವಾರಾನ್। ಅನವಮಾನಿನಃ ಅವಮಾನಂ ಪರಸ್ಯಾಕುರ್ವತಃ॥ 12-56-24 ಅಚಲಾನ್ ಸ್ಥಿರಾನ್ ಅಚಲಾನಿವಪರ್ವತಾನಿವ॥ 12-56-25 ಛತ್ರಮಾತ್ರೇಣ ಸಹಿತಾ ಯಾ ಆಜ್ಞಾ ಇದಮಿತ್ಥಂ ಕುರುಇದಂ ನೇತಿ ತಯಾಧಿಕಃ। ಅನ್ಯತ್ಸರ್ವಂ ಶೂರೈಃ ಸಮಾನಂ ಭುಂಜೀತ॥ 12-56-32 ಸುಪರ್ಯವಸಿತಾನಿ ಚ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-56-35 ಅಸಂಘಾತರತಾಃ ಸಂಘಾತೇ ಶರೀರೇ ಪ್ರೀತಿಮಂತೋ ನ ಭವಂತಿ ಕಿಂತು ತತ್ಸಾಧ್ಯೇ ಧರ್ಮೇ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-56-36 ಸಂಘರ್ಷಃ ಪರಾಭಿಭವಸ್ತಚ್ಛೀಲಿನೋ ನ॥ 12-56-37 ಕೂಟಂ ದಂಭಃ। ಕಪಟಮನೃತಂ। ಮತ್ಸರಃ ಪರೋತ್ಕರ್ಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ॥ 12-56-38 ಜ್ಞೇಯೇ ಪರಹಿತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಜ್ಞೇಯಃ ಪೌರಹಿತೇ ಇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ। ರಾಜ್ಯಮರ್ಹತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಜ್ಞಾನಾನಿ ಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಾನ್ಪಂಡಿತಾನ್॥ 12-56-39 ಕೃತಾ ಅಪ್ಯಕೃತಾ ಇವೇತಿ ಕೃತಾಕೃತಾಃ॥ 12-56-41 ಪ್ರಥಮಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಅಸತ್ಯಶುಭೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 057
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.57. ಅಧ್ಯಾಯಃ 057
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಪ್ರಥಮದಿನೇ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥ ತತಃ ಸಾಯಂ ಕೃಷ್ಣಾದೀನಾಂ ಸ್ವಸ್ವಾವಾಸಗಮನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-57-0 (67009)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-57-0x (5473)
ಏತತ್ತೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಂ ನವನೀತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಹಿ ಭಗವಾನ್ನಾನ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸತಿ॥ 12-57-1 (67010)
ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಕಾವ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ಮಹೇಂದ್ರಶ್ಚ ತಥಾ ಪ್ರಾಚೇತಸೋ ಮನುಃ॥ 12-57-2 (67011)
ಭರದ್ವಾಜಶ್ಚ ಭಗವಾಂಸ್ತಥಾ ಗೌರಶಿರಾ ಮುನಿಃ।
ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಣೇತಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-57-3 (67012)
ರಕ್ಷಾಮೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ।
ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜೀವತಾಂರಾಕ್ಷ ಸಾಧನಂ ಚಾತ್ರ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-57-4 (67013)
ಚಾರಶ್ಚ ಪ್ರಣಿಧಿಶ್ಚೈವ ಕಾಲೇ ದಾನಮಮತ್ಸರಃ।
ಯುಕ್ತ್ಯಾ ದಾನಂ ನ ಚಾದಾನಮಯೋಗೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-57-5 (67014)
ಸತಾಂ ಸಂಗ್ರಹಣಂ ಶೌರ್ಯಂ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಹಿತಂ।
ಅನಾರ್ಜವೈರಾರ್ಜವೈಶ್ಚ ಶತ್ರುಪಕ್ಷಾವಿವರ್ಧನಂ॥ 12-57-6 (67015)
ಕೇತನಾನಾಂ ಚ ಜೀರ್ಣಾನಾಮವೇಕ್ಷಾ ಚೈವ ಸೀದತಾಂ।
ದ್ವಿವಿಧಸ್ಯ ಚ ದಂಡಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಗಃ ಕಾಲಚೋದಿತಃ॥ 12-57-7 (67016)
ಸಾಧೂನಾಮಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಕುಲೀನಾನಾಂ ಚ ಧಾರಣಂ।
ನಿಚಯಶ್ಚ ನಿಚೇಯಾನಾಂ ಸೇವಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಮಪಿ॥ 12-57-8 (67017)
ಬಲಾನಾಂ ಹರ್ಷಣಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಜಾನಾಮನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ।
ಕಾರ್ಯೇಷ್ವಖೇದಃ ಕೋಶಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ ವಿವರ್ಧನಂ॥ 12-57-9 (67018)
ಪುರಗುಪ್ತಿರವಿಶ್ವಾಸಃ ಪೌರಸಂಘಾತಭೇದನಂ।
ಅರಿಮಧ್ಯಸ್ಥಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಯಥಾವಚ್ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ॥ 12-57-10 (67019)
ಉಪಜಾಪಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾನಾಮಾತ್ಮನಃ ಪುರದರ್ಶನಂ।
ಅವಿಶ್ವಾಸಃ ಸ್ವಯಂ ಚೈವ ಪರಸ್ಯಾಶ್ವಾಸನಂ ತಥಾ॥ 12-57-11 (67020)
ನೀತಿವರ್ತ್ಮಾನುಸಾರೇಣ ನಿತ್ಯಮುತ್ಥಾನಮೇವ ಚ।
ರಿಪೂಣಾಮನವಜ್ಞಾನಂ ನಿತ್ಯಂ ಚಾನಾರ್ಯವರ್ಜನಂ॥ 12-57-12 (67021)
ಉತ್ಥಾನಂ ಹಿ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಭಾಷತ।
ರಾಜಧರ್ಮಸ್ಯ ಯನ್ಮೂಲಂ ಶ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚಾತ್ರ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-57-13 (67022)
ಉತ್ಥಾನೇನಾಮೃತಂ ಲಬ್ಧಮುತ್ಥಾನೇನಾಸುರಾ ಹತಾಃ।
ಉತ್ಥಾನೇನ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ದಿವೀಹ ಚ॥ 12-57-14 (67023)
ಉತ್ಥಾನಧೀರಃ ಪುರುಷೋ ವಾಗ್ಧೀರಾನಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಉತ್ಥಾನವೀರಾನ್ವಾಗ್ವೀರಾ ರಮಯಂತ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-57-15 (67024)
ಉತ್ಥಾನಹೀನೋ ರಾಜಾ ಹಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನಪಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಪ್ರಧರ್ಷಣೀಯಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಭುಜಂಗ ಇವ ನಿರ್ವಿಷಃ॥ 12-57-16 (67025)
ನ ಚ ಶತ್ರುರವಜ್ಞೇಯೋ ದುರ್ಬಲೋಽಪಿ ಬಲೀಯಸಾ।
ಅಲ್ಪೋಽಪಿ ಹಿ ದಹತ್ಯಗ್ನಿರ್ವಿಷಮಲ್ಪಂ ಹಿನಸ್ತಿ ಚ॥ 12-57-17 (67026)
ಏಕಾಂಗೇನಾಪಿ ಸಂಭೂತಃ ಶತ್ರುರ್ದುರ್ಗಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಸರ್ವಂ ತಾಪಯತೇ ದೇಶಮಪಿ ರಾಜ್ಞಃ ಸಮೃದ್ಧಿನಃ॥ 12-57-18 (67027)
ರಾಜ್ಞೋ ರಹಸ್ಯಂ ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ಜಯಾರ್ಥೇ ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಃ।
ಹೃದಿ ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ಜಿಹ್ನಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಾರಣಾರ್ಥಂ ಚ ಯದ್ಭವೇತ್॥ 12-57-19 (67028)
ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ವೃಜಿನಂ ಮಾರ್ದವೇನೈವ ಧಾರ್ಯತೇ।
ರಂಜನಾರ್ಥಂ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾಮಾಚರೇತ್ಕ್ರಿಯಾಂ॥ 12-57-20 (67029)
ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ಸುಮಹತ್ತತ್ರ ದುರ್ಧಾರ್ಯಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ನ ಶಕ್ಯಂ ಮೃದುನಾ ವೋದುಮಾಘಾತಸ್ಥಾನಮುಲ್ವಣಂ॥ 12-57-21 (67030)
ರಾಜ್ಯಂ ಸರ್ವಾಮಿಷಂ ನಿತ್ಯಮಾರ್ಜವೇನೈವ ಧಾರ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಿಶ್ರೇಣ ಸತತಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-57-22 (67031)
ಯದ್ಯಪ್ಯಸ್ಯ ವಿಪಕ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದ್ರಕ್ಷಮಾಣಸ್ಯ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸೋಪ್ಯಸ್ಯ ವಿಪುಲೋ ಧರ್ಮ ಏವಂ ವೃತ್ತಾ ಹಿ ಭೂಮಿಪಾಃ॥ 12-57-23 (67032)
ಏಷ ತೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಂ ಲೇಶಃ ಸಮನುವರ್ಣಿತಃ।
ಭೂಯಸ್ತೇ ಯತ್ರ ಸಂದೇಹಸ್ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 12-57-24 (67033)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-57-25x (5474)
ತತೋ ವ್ಯಾಸಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವಸ್ಥಾನೋಽಶ್ಮ ಏವ ಚ।
ವಾಸುದೇವಃ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸಂಜಯಸ್ತಥಾ॥ 12-57-25 (67034)
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಘುಷ್ಯಮಾಣೈರಿವಾನನೈಃ।
ಅಸ್ತುವಂಶ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಂ॥ 12-57-26 (67035)
ತತೋ ದೀನಮನಾ ಭೀಷ್ಮಮುವಾಚ ಕುರುನಂದನಃ।
ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಶ್ರುಪೂರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದೌ ತಸ್ಯ ಶನೈಃ ಸ್ಪೃಶನ್॥ 12-57-27 (67036)
ಶ್ವ ಇದಾನೀಂ ಸ್ವಸಂದೇಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಿತಾಮಹ।
ಉಪೈತಿ ಸವಿತಾ ಹ್ಯಸ್ತಂ ರಸಮಾಪೀಯ ಪಾರ್ಥಿವಂ॥ 12-57-28 (67037)
ತತೋ ದ್ವಿಜಾತೀನಭಿವಾದ್ಯ ಕೇಶವಃ।
ಕೃಪಶ್ಚ ತೇ ಚೈವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಯಃ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ಮಹಾನದೀಸುತಂ
ತತೋ ರಥಾನಾರುರುಹುರ್ಮುದಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-57-29 (67038)
ದೃಷದ್ವತೀಂ ಚಾಪ್ಯವಗಾಹ್ಯ ಸುವ್ರತಾಃ।
ಕೃತೋದಕಾರ್ಥಾಃ ಕೃತಜಪ್ಯಮಂಗಲಾಃ।
ಉಪಾಸ್ಯ ಸಂಧ್ಯಾಂ ವಿಧಿವತ್ಪರಂತಪಾ
ಸ್ತತಃ ಪುರಂ ತೇ ವಿವಿಶುರ್ಗಜಾಹ್ವಯಂ॥ ॥ 12-57-30 (67039)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 57॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-57-1 ಏತದ್ರಕ್ಷಣಂ ನವನೀತಂ ನವನೀತವತ್ಸರ್ವಧರ್ಮಸಾರಂ। ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-57-5 ಚಾರೋ ಗುಪ್ತಸ್ಪಶಃ। ಪ್ರಣಿಧಿಃ ಪ್ರಕಟಸ್ಪಶಃ। ದಾನಂ ಭಕ್ತವೇತನಯೋಃ ಯುಕ್ತೇರಾದಾನಂ। ಅಯೋಗೇನಾನುಪಾಯೇನ ಆದಾನಂ ಕರಗ್ರಹಣಂ ನಚ॥ 12-57-7 ಕೇತನಾನಾಂ ಗೃಹಾದೀನಾಂ। ದ್ವಿವಿಧಸ್ಯ ಶಾರೀರದಂಡೋಽರ್ಥದಂಡಶ್ಚೇತಿ ಭೇದಾತ್॥ 12-57-8 ನಿಚೇಯಾನಾಂ ಸಂಗ್ರಾಹ್ಯಾಣಾಂ ಧಾನ್ಯಾದೀನಾಂ ನಿಚಯಃ ಸಂಗ್ರಹಃ॥ 12-57-10 ಅವಿಶ್ವಾಸೋ ಯಾಮಿಕಾದೀನಾಮಪಿ॥ 12-57-11 ಅವಿಶ್ವಾಸೋ ಭೃತ್ಯಾನಾಮೇವ॥ 12-57-12 ಉತ್ಥಾನಮುದ್ಯೋಗಃ। ಅನಾರ್ಯಂ ಹೀನಕರ್ಮ ಕದರ್ಯತ್ವಾದಿ ತದ್ವರ್ಜನಂ॥ 12-57-15 ವಾಗ್ವೀರಾನ್ ಪಂಡಿತಾನ್। ಉತ್ಥಾನಮೇವ ಮಹತ್ಪಾಣ಼್ಡಿತ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-57-18 ಏಕಾಂಗೇನ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಪಾದಾತಾನಾಮನ್ಯತಮೇನಾಪಿ ಸಂಭೂತಃ ಸಂಪನ್ನಃ। ಸಮೃದ್ಧಿನಃ ಸಮೃದ್ಧಿಮತಃ॥ 12-57-21 ಅಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ ಕ್ರೂರೈಃ॥ 12-57-22 ಮಿಶ್ರೇಣ ಕ್ರೌರ್ಯಮಾರ್ದವಾಭ್ಯಾಂ॥ 12-57-28 ಪ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಪಿತಾಮಹ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 058
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.58. ಅಧ್ಯಾಯಃ 058
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜೋತ್ಪತ್ತೇರ್ಬ್ರಹ್ಮಕೃತದಂಡನೀತಿಗ್ರಂಥಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಾರ್ಥಾನಾಂ ಪೃಥುರಾಜಚರಿತಾದೀನಾಂ ಚ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-58-0 (67040)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-58-0x (5475)
ತತಃ ಕಲ್ಯಂ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಕೃತಪೂರ್ವಾಹ್ಣಿಕಕ್ರಿಯಾಃ।
ಯಯುಸ್ತೇ ನಗರಾಕಾರೈಃ ರಥೈಃ ಪಾಂಡವಯಾದವಾಃ॥ 12-58-1 (67041)
ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಚಾನಘಂ।
ಸುಖಾಂ ಚ ರಜನೀಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಾಂಗೇಯಂ ರಥಿನಾಂ ವರಂ॥ 12-58-2 (67042)
ವ್ಯಾಸಾದೀನಭಿವಾದ್ಯರ್ಷೀನ್ಸರ್ವೈಸ್ತೈಶ್ಚಾಭಿನಂದಿತಾಃ।
ನಿಷೇದುರಭಿತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ॥ 12-58-3 (67043)
ತತೋ ರಾಜಾ ಮಹಾತೇಜಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-58-4 (67044)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-58-5x (5476)
ಯ ಏಷ ರಾಜನ್ರಾಜೇತಿ ಶಬ್ದಶ್ಚರತಿ ಭಾರತ।
ಕಥಮೇಷ ಸಮುತ್ಪನ್ನಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-58-5 (67045)
ತುಲ್ಯಪಾಣಿಭುಜಗ್ರೀವಸ್ತುಲ್ಯಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾತ್ಮಕಃ।
ತುಲ್ಯದುಃಖಸುಖಾತ್ಮಾ ಚ ತುಲ್ಯಪೃಷ್ಠಮುಖೋದರಃ॥ 12-58-6 (67046)
ತುಲ್ಯಶುಕ್ರಾಸ್ಥಿಮಜ್ಜಾ ಚ ತುಲ್ಯಮಾಂಸಾಸೃಗೇವ ಚ।
ನೇಃಶ್ವಾಸೋಚ್ಛ್ವಾಸತುಲ್ಯಶ್ಚ ತುಲ್ಯಪ್ರಾಣಶರೀರವಾನ್॥ 12-58-7 (67047)
ಸಮಾನಜನ್ಮಮರಣಃ ಸಮಃ ಸರ್ವೈರ್ಗುಣೈರ್ನೃಣಾಂ।
ವಿಶಿಷ್ಟಬುದ್ಧೀಞ್ಶೂರಾಂಶ್ಚ ಕಥಮೇಕೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-58-8 (67048)
ಕಥಮೇಕೋ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಶೂರವೀರಾರ್ಯಸಂಕುಲಂ।
ರಕ್ಷತ್ಯಪಿ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಮಭಿವಾಂಛತಿ॥ 12-58-9 (67049)
ಏಕಸ್ಯ ತು ಪ್ರಸಾದೇನ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಲೋಕಃ ಪ್ರಸೀದತಿ।
ವ್ಯಾಕುಲೇ ಚಾಕುಲಃ ಸರ್ವೋ ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-58-10 (67050)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತ್ವತ್ತೋ ಹಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತನ್ಮೇ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-58-11 (67051)
ನೈತತ್ಕಾರಣಮತ್ಯಲ್ಪಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯದೇಕಸ್ಮಿಂಜಗತ್ಸರ್ವಂ ದೇವವದ್ಯಾತಿ ಸನ್ನತಿಂ॥ 12-58-12 (67052)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-58-13x (5477)
ನಿಯತಸ್ತ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಶೃಣು ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।
ಯಥಾ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಮಾದೌ ಕೃತಯುಗೇಽಭವತ್॥ 12-58-13 (67053)
ನೈವ ರಾಜ್ಯಂ ನ ರಾಜಾಽಽಸೀನ್ನ ಚ ದಂಡೋ ನ ದಾಂಡಿಕಃ।
ಧರ್ಮೇಣೈವ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ರಕ್ಷಂತಿ ಸ್ಮ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-58-14 (67054)
ಪಾಲ್ಯಮಾನಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ನರಾ ಧರ್ಮೇಣ ಭಾರತ।
ದೈನ್ಯಂ ಪರಮುಪಾಜಗ್ಮುಸ್ತತಸ್ತಾನ್ಮೋಹ ಆವಿಶತ್॥ 12-58-15 (67055)
ತೇ ಮೋಹವಶಮಾಪನ್ನಾ ಮನುಜಾ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ಪ್ರತಿಪತ್ತಿವಿಮೋಹಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಸ್ತೇಷಾಮನೀನಶತ್॥ 12-58-16 (67056)
ನಷ್ಟಾಯಾಂ ಪ್ರತಿಪತ್ತೌ ಚ ಮೋಹವಶ್ಯಾ ನರಾಸ್ತದಾ।
ಲೋಭಸ್ಯ ವಶಮಾಪನ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-58-17 (67057)
ಅಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯಾಭಿಮರ್ಶಂ ತು ಕುರ್ವಂತೋ ಮನುಜಾಸ್ತತಃ।
ಕಾಮೋ ನಾಮಾಪರಸ್ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ ವೈ ಪ್ರಭೋ॥ 12-58-18 (67058)
ತಾಂಸ್ತು ಕಾಮವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ರಾಗೋ ನಾಮಾಭಿಸಂಸ್ಪೃಶತ್।
ರಕ್ತಾಶ್ಚ ನಾಭ್ಯಜಾನಂತ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-58-19 (67059)
ಅಗಂಯಾಗಮನಂ ಚೈವ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯಂ ಚರಾಜೇಂದ್ರ ದೋಷಾದೋಷಂ ಚ ನಾತ್ಯಜನ್॥ 12-58-20 (67060)
ವಿಪ್ಲುತೇ ನರಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂಸ್ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮ ನನಾಶ ಹ।
ನಾಶಾಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ರಾಜಂಧರ್ಮೋ ನಾಶಮಥಾಗಮತ್॥ 12-58-21 (67061)
ನಷ್ಟೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಧರ್ಮೇ ಚ ದೇವಾಸ್ತ್ರಾಸಮಥಾಗಮನ್।
ತೇ ತ್ರಸ್ತಾ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಶರಣಂ ಯಯುಃ॥ 12-58-22 (67062)
ಪ್ರಪದ್ಯ ಭಗವಂತಂ ತೇ ದೇವಂ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಂ।
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ದುಃಖವೇಗಸಮಾಹತಾಃ॥ 12-58-23 (67063)
ಭಗವನ್ನರಲೋಕಸ್ಥಂ ಗ್ರಸ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಲೋಭಮೋಹಾದಿಭಿರ್ಭಾವೈಸ್ತತೋ ನೋ ಭಯಮಾವಿಶತ್॥ 12-58-24 (67064)
ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚ ಪ್ರಣಾಶೇನ ಧರ್ಮೋ ವ್ಯನಶದೀಶ್ಚರ।
ತತಸ್ತು ಸಮತಾಂ ಯಾತಾ ಮರ್ತ್ಯೈಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಾಃ॥ 12-58-25 (67065)
ಅಧೋರ್ಭಿವರ್ಷಾಸ್ತು ವಯಂ ಭೌಮಾಸ್ತೂರ್ಧ್ವಪ್ರವರ್ಷಿಣಃ।
ಕ್ರಿಯಾವ್ಯುಪರಮಾತ್ತೇಷಾಂ ತತೋಽಗಚ್ಛಾಮ ಸಂಶಯಂ॥ 12-58-26 (67066)
ಅತ್ರ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಯನ್ನಸ್ತದ್ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸಮುತ್ಥೋಸೌ ಪ್ರಭಾವೋ ನೋ ಭವತ್ವಯಂ॥ 12-58-27 (67067)
ತಾನುವಾಚ ಸುರಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸ್ವಯಂಭೂರ್ಭಗವಾಂಸ್ತತಃ।
ಶ್ರೇಯೋಽಹಂ ಚಿಂತಯಿಷ್ಯಾಮಿವ್ಯೇತು ವೋ ಭೀಃ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-58-28 (67068)
ತತೋಽಧ್ಯಾಯಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಂ ಚಕ್ರೇ ಸ್ವಬುದ್ಧಿಜಂ।
ಯತ್ರ ಧರ್ಮಸ್ತಥೈವಾರ್ಥಃ ಕಾಮಶ್ಚೈವಾನುವರ್ಣಿತಃ॥ 12-58-29 (67069)
ತ್ರಿವರ್ಗ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋ ಗಣ ಏವ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಚತುರ್ಥೋ ಮೋಕ್ಷ ಇತ್ಯೇವ ಪೃಥಗರ್ಥಃ ಪೃಥಗ್ಗುಣಃ॥ 12-58-30 (67070)
ಮೋಕ್ಷಸ್ಯಾಸ್ತಿ ತ್ರಿವರ್ಗೋಽನ್ಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಃ।
ಸ್ಥಾನಂ ವೃದ್ಧಿಃ ಕ್ಷಯಶ್ಚೈವ ತ್ರಿವರ್ಗಶ್ಚೈವ ದಂಡಜಃ॥ 12-58-31 (67071)
ಆತ್ಮಾದೇಶಶ್ಚ ಕಾಲಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಾಯಾಃ ಕೃತ್ಯಮೇವ ಚ।
ಸಹಾಯಾಃ ಕಾರಣಂ ಚೈವ ಷಡ್ವರ್ಗೋ ನೀತಿಜಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-58-32 (67072)
ತ್ರಯೀ ಚಾನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀ ಚೈವ ವಾರ್ತಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ದಂಡನೀತಿಶ್ಚ ವಿಪುಲಾ ವಿದ್ಯಾಸ್ತತ್ರ ನಿದರ್ಶಿತಾಃ॥ 12-58-33 (67073)
ಅಮಾತ್ಯಲಿಪ್ಸಾ ಪ್ರಣಿಧೀ ರಾಜಪುತ್ರಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ।
ಚಾರಶ್ಚ ವಿವಿಧೋಪಾಯಃ ಪ್ರಣಿಧಿಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಃ॥ 12-58-34 (67074)
ಸಾಮಭೇದಃ ಪ್ರದಾನಂ ಚ ತತೋ ದಂಡಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಉಪೇಕ್ಷಾ ಪಂಚಮೀ ಚಾತ್ರ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಸಮುದಾಹೃತಾ॥ 12-58-35 (67075)
ಮಂತ್ರಶ್ಚ ವರ್ಣಿತಃ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಮಂತ್ರಭೇದಾರ್ಥ ಏವ ಚ।
ವಿಭ್ರಮಶ್ಚೈವ ಮಂತ್ರಸ್ಯ ಸಿದ್ಧ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯೋಶ್ಚ ಯತ್ಫಲಂ॥ 12-58-36 (67076)
ಸಂಧಿಶ್ಚ ತ್ರಿವಿಧಾಭಿಖ್ಯೋ ಹೀನೋ ಮಧ್ಯಸ್ತಥೋತ್ತಮಃ।
ಭಯಸತ್ಕಾರವಿತ್ತಾಖ್ಯಂ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಪರಿವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-37 (67077)
ಯಾತ್ರಾಕಾಲಾಶ್ಚ ಚತ್ವಾರಸ್ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಚ ವಿಸ್ತರಃ।
ವಿಜಯೋ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಶ್ಚ ತಥಾರ್ಥವಿಜಯಶ್ಚ ಹ॥ 12-58-38 (67078)
ಆಸುರಶ್ಚೈವ ವಿಜಯಃ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಪರಿವರ್ಣಿತಃ।
ಲಕ್ಷಣಂ ಪಂಚವರ್ಗಸ್ಯ ತ್ರಿವಿಧಂ ಚಾತ್ರ ವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-39 (67079)
ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚಾಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ದಣ಼್ಡೋಽಥ ಪರಿಶಬ್ದಿತಃ।
ಪ್ರಕಾಶೋಽಷ್ಟವಿಧಸ್ತತ್ರ ಗುಹ್ಯಶ್ಚ ಬಹುವಿಸ್ತರಃ॥ 12-58-40 (67080)
ರಥಾ ನಾಗಾ ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಪಾದಾತಾಶ್ಚೈವ ಪಾಂಡವ।
ವಿಷ್ಟಿರ್ನಾವಶ್ಚರಾಶ್ಚೈವ ದೇಶಿಕಾ ಇತಿ ಚಾಷ್ಟಮಃ।
ಅಂಗಾನ್ಯೇತಾನಿ ಕೌರವ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಾನಿ ಬಲಸ್ಯ ತು॥ 12-58-41 (67081)
ಜಂಗಮಾಜಂಗಮಾಶ್ಚೋಕ್ತಾಶ್ಚೂರ್ಣಯೋಗಾ ವಿಷಾದಯಃ।
ಸ್ಪರ್ಶೇ ಚಾಭ್ಯವಹಾರ್ಯೇ ಚಾಪ್ಯುಪಾಂಶುರ್ವಿವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-58-42 (67082)
`ಕ್ರೀಡಾಪೂರ್ವೇ ರಣೇ ದ್ಯೂತೇ ವಿಸ್ರಂಭಣಸಮನ್ವಿತಂ।
ಉಕ್ತಂ ಕೈತವ್ಯಮಿತ್ಯೇತದುಪಾಯೋ ನವಮೋ ಬುಧೈಃ॥ 12-58-43 (67083)
ಉಪೇಕ್ಷಾ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಣಾಂ ಕರಣೇಷು ಚ।
ಅನಿಷ್ಟಾನಾಂ ಸಮುತ್ಥಾನೇ ತ್ರಿವರ್ಗೋ ನಶ್ಯತೇ ಯಯಾ॥ 12-58-44 (67084)
ಇಂದ್ರಜಾಲಾದಿಕಾ ಮಾಯಾ ವಾಜೀವನಕುಶೀಲವೈಃ।
ಸುನಿಮಿತ್ತೈದುರ್ನಿಮಿತ್ತೈರುತ್ಪಾತೈಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಂ॥ 12-58-45 (67085)
ಡಂಭೋ ಲಿಂಗಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶತ್ರುವರ್ಗೇ ಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ।
ಶಾಠ್ಯಂ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟತಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಚಿತ್ತದೋಷಪ್ರದೂಷಿಕಾ॥' 12-58-46 (67086)
ಅರಿರ್ಮಿತ್ರ ಉದಾಸೀನ ಇತ್ಯೇತೇಽಪ್ಯನುವರ್ಣಿತಾಃ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಮಾರ್ಗಗುಣಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಭೂಮಿಗುಣಾಶ್ಚ ಹ।
ಆತ್ಮರಕ್ಷಣಮಾಶ್ವಾಸಃ ಸ್ಪರ್ಶಾನಾಂ ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ॥ 12-58-47 (67087)
ಕಲ್ಪನಾ ವಿವಿಧಾಶ್ಚಾಪಿ ನೃನಾಗರಥವಾಜಿನಾಂ।
ವ್ಯೂಹಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಭಿಖ್ಯಾ ವಿಚಿತ್ರಂ ಯುದ್ಧಕೌಶಲಂ॥ 12-58-48 (67088)
ಉತ್ಪಾತಾಶ್ಚ ನಿಪಾತಾಶ್ಚ ಸುಯುದ್ಧಂ ಸುಪಲಾಯಿತಂ।
ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪಾಲನಂ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೈವ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-58-49 (67089)
ಬಲವ್ಯಸನಯುಕ್ತಂ ಚ ತಥೈವ ಬಲಹರ್ಷಣಂ।
ಪೀಡಾ ಚಾಪದಕಾಲಶ್ಚ ಭಯಕಾಲಶ್ಚ ಪಾಂಡವ॥ 12-58-50 (67090)
ತಥಾಖ್ಯಾತವಿಧಾನಂ ಚ ಯೋಗಃ ಸಂಚಾರ ಏವ ಚ।
ಚೋರೈರಾಟವಿಕೈಶ್ಚೋಗ್ರೈಃ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪೀಡನಂ॥ 12-58-51 (67091)
ಅಗ್ನಿದೈರ್ಗರದೈಶ್ಚೇವ ಪ್ರತಿರೂಪಕಕಾರಕೈಃ।
ಶ್ರೇಣಿಮುಖ್ಯೋಪಜಾಪೇನ ವೀರುಧಶ್ಛೇದನೇನ ಚ॥ 12-58-52 (67092)
ದೂಷಣೇನ ಚ ನಾಗಾನಾಮಾತಂಕಜನನೇನ ಚ।
ಆರಾಧನೇನ ಭಕ್ತಸ್ಯ ಪತ್ಯುಶ್ಚೋಪಗ್ರಹೇಣ ಚ॥ 12-58-53 (67093)
ಸಪ್ತಾಂಗಸ್ಯ ಚ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಹ್ರಾಸವೃದ್ಧಿಸಮೀಕ್ಷಣಂ।
ದೂತಸಾಮರ್ಥ್ಯಯೋಗಶ್ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚ ವಿವರ್ಧನಂ॥ 12-58-54 (67094)
ಅರಿಮಧ್ಯಸ್ಥಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಸಂಯಕ್ಚೋಕ್ತಂ ಪ್ರಪಂಚನಂ।
ಅವಮರ್ದಃ ಪ್ರತೀಘಾತಸ್ತಥೈವ ಚ ಬಲೀಯಸಾಂ॥ 12-58-55 (67095)
ವ್ಯವಹಾರಃ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಶ್ಚ ತಥಾ ಕಂಟಕಶೋಧನಂ।
ಶ್ರಮೋ ವ್ಯಾಯಾಮಯೋಗಶ್ಚ ಯೋಗದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಸಂಚಯಃ॥ 12-58-56 (67096)
ಅಭೃತಾನಾಂ ಚ ಭರಣಂ ಭೃತಾನಾಂ ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ।
ಅಂತಕಾಲೇ ಪ್ರದಾನಂ ಚ ವ್ಯಸನೇ ಚಾಪ್ರಸಂಗಿತಾ॥ 12-58-57 (67097)
ತಥಾ ರಾಜಗುಣಾಶ್ಚೈವ ಸೇನಾಪತಿಗುಣಾಶ್ಚ ಹ।
ಕರಣಸ್ಯ ಚ ಕರ್ತುಶ್ಚ ಗುಣದೋಷಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-58-58 (67098)
ದುಷ್ಟೇಂಗಿತಂ ಚ ವಿವಿಧಂ ವೃತ್ತಿಶ್ಚೈವಾನುವರ್ತಿನಾಂ।
ಶಂಕಿತತ್ವಂ ಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಮಾದಸ್ಯ ಚ ವರ್ಜನಂ॥ 12-58-59 (67099)
ಅಲಬ್ಧಲಿಪ್ಸಾ ಲಬ್ಧಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ ವಿವರ್ಧನಂ।
ಪ್ರದಾನಂ ಚ ವಿವೃದ್ಧಸ್ಯ ಪಾತ್ರೇಭ್ಯೋ ವಿಧಿವತ್ತಥಾ॥ 12-58-60 (67100)
ವಿಸರ್ಗೋಽರ್ಥಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಮರ್ಥಾರ್ಥಂ ಕಾಮಹೇತುಕಂ।
ಚತುರ್ಥಂ ವ್ಯಸನಾಘಾತೇ ತಥೈವಾತ್ರಾನುವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-61 (67101)
ಕ್ರೋಧಜಾನಿ ತತೋಗ್ರಾಣಿ ಕಾಮಜಾನಿ ತಥೈವ ಚ।
ದಶೋಕ್ತಾನಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ವ್ಯಸನಾನ್ಯತ್ರ ಚೈವ ಹ॥ 12-58-62 (67102)
ಮೃಗಯಾಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ಪಾನಂ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕಾಮಜಾನ್ಯಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾನೀಹ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-58-63 (67103)
ವಾಕ್ಪಾರುಷ್ಯಂ ತಥೋಗ್ರತ್ವ ದಂಡಪಾರುಷ್ಯಮೇವ ಚ।
ಆತ್ಮನೋ ನಿಗ್ರಹಸ್ತ್ಯಾಗೋ ಹ್ಯರ್ಥದೂಷಣಮೇವ ಚ॥ 12-58-64 (67104)
ಯಂತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯೇವ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತೇಷಾಂ ಚ ವರ್ಣಿತಾಃ।
ಅವಮರ್ದಃ ಪ್ರತೀಘಾತಃ ಕೇತನಾನಾಂ ಚ ಭಂಜನಂ॥ 12-58-65 (67105)
ಚೈತ್ಯದ್ರುಮಾವಮರ್ದಶ್ಚ ರೋಧಃ ಕರ್ಮಾಂತನಾಶನಂ।
ಅಪಸ್ಕರೋಽಥ ವಮನಂ ತಥೋಪಾಸ್ಯಾ ಚ ವರ್ಣಿತಾ॥ 12-58-66 (67106)
ಪಣವಾನಕಶಂಖಾನಾಂ ಭೇರೀಣಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಉಪಾರ್ಜನಂ ಚ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಪರಮರ್ಮ ಚ ತಾನಿ ಷಟ್॥ 12-58-67 (67107)
ಲಬ್ಧಸ್ಯ ಚ ಪ್ರಶಮನಂ ಸತಾಂ ಚೈವಾಭಿಪೂಜನಂ।
ವಿದ್ವದ್ಭಿರೇಕೀಭಾವಶ್ಚ ಜಪಹೋಮವಿಧಿಜ್ಞತಾ॥ 12-58-68 (67108)
ಮಂಗಲಾಲಂಭನಂ ಚೈವ ಶರೀರಸ್ಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ।
ಆಹಾರಯೋಜನಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಮಾಸ್ತಿಕ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-58-69 (67109)
ಏಕೇನ ಚ ಯಥೋತ್ಥೇಯಂ ಸತ್ಯತ್ವಂ ಮಧುರಾ ಗಿರಃ।
ಉತ್ತಮಾನಾಂ ಸಮಾಜಾನಾಂ ಕ್ರಿಯಾಃ ಕೇತನಜಾಸ್ತಥಾ॥ 12-58-70 (67110)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಶ್ಚ ಪರೋಕ್ಷಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಧಿಕರಣೇಷ್ವಥ।
ವೃತ್ತೇರ್ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ನಿತ್ಯಂ ಚೈವಾನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ॥ 12-58-71 (67111)
ಅದಂಡ್ಯತ್ವಂ ಚ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ದಣ಼್ಡನಿಪಾತನಂ।
ಅನುಜೀವಿ ಸ್ವಜಾತಿಭ್ಯೋ ಗುಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸಮುದ್ಭವಃ॥ 12-58-72 (67112)
ರಕ್ಷಣಂ ಚೈವ ಪೌರಾಣಾಂ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚ ವಿವರ್ಧನಂ।
ಮಂಡಲಸ್ಥಾ ಚ ಯಾ ಚಿಂತಾ ರಾಜಂದ್ವಾದಶರಾಜಿಕಾ॥ 12-58-73 (67113)
ದ್ವಿಸಪ್ತತಿಮತಿಶ್ಚೈವ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಯಾ ಚ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ದೇಶಜಾತಿಕುಲಾನಾಂ ಚ ಧರ್ಮಾಃ ಸಮನುವರ್ಣಿತಾಃ॥ 12-58-74 (67114)
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಮೋಕ್ಷಶ್ಚಾತ್ರಾನುವರ್ಣಿತಾಃ।
ಉಪಾಯಾಶ್ಚಾರ್ಥಲಿಪ್ಸಾ ಚ ವಿವಿಧಾ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-58-75 (67115)
ಮೂಲಕರ್ಮಕ್ರಿಯಾ ಚಾತ್ರ ಮಾಯಾಯೋಗಶ್ಚ ವರ್ಣಿತಃ।
ದೂಷಣಂ ಸ್ರೋತಸಾಂ ಚೈವ ವರ್ಣಿತಂ ಚ ಸ್ಥಿರಾಂಭಸಾಂ॥ 12-58-76 (67116)
ಯೈರ್ಯೈರುಪಾಯೈರ್ಲೋಕಸ್ತು ನ ಚಲೇದಾರ್ಯವರ್ತ್ಮನಃ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರೇಽಭಿವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-77 (67117)
ಏತತ್ಕೃತ್ವಾ ಸುಭಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ದೇವಾನುವಾಚ ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಸರ್ವಾಂಛಕ್ರಪುರೋಗಮಾನ್॥ 12-58-78 (67118)
ಉಪಕಾರಾಯ ಲೋಕಸ್ಯ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಥಾಪನಾಯ ಚ।
ನವನೀತಂ ಸರಸ್ವತ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿರೇಷಾ ಪ್ರಭಾಷಿತಾ॥ 12-58-79 (67119)
ದಂಡೇನ ಸಹಿತಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಲೋಕರಕ್ಷಣಕಾರಿಕಾ।
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹರತಾ ಲೋಕಾನನುಚರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-58-80 (67120)
ದಂಡೇನ ನೀಯತೇ ಚೇದಂ ದಂಡಂ ನಯತಿ ವಾ ಪುನಃ।
ದಂಡನೀತಿರಿತಿಖ್ಯಾತಾ ತ್ರೀಂʼಲ್ಲೋಕಾನವಪತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-58-81 (67121)
ಪಾಂಗುಣ್ಯಗುಣಸಾರೈಷಾ ಸ್ಥಾಸ್ಯತ್ಯಗ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮಸು।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಮೋಕ್ಷಾಶ್ಚ ಸಕಲಾ ಹ್ಯತ್ರ ಶಬ್ದಿತಾಃ॥ 12-58-82 (67122)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-58-83x (5478)
ತತಸ್ತಾಂ ಭಗವಾನ್ನೀತಿಂ ಪೂರ್ವಂ ಜಗ್ರಾಹ ಶಂಕರಃ।
ಬಹುರೂಪೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಃ ಶಿವಃ ಸ್ಥಾಣುರುಮಾಪತಿಃ॥ 12-58-83 (67123)
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ದೇವಶ್ಚೈತನ್ಯಾದಿಸಮನ್ವಿತಃ।
ಜ್ಞಾನಾನಿ ಚ ವಶೇ ಯಸ್ಯ ತಾರಕಾದೀನ್ಯಶೇಷತಃ॥ 12-58-84 (67124)
ಅಣಿಮಾದಿಗುಣೋಪೇತಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ನ ಚ ಕೃತ್ರಿಮಂ।
ತುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರೋ ಲಲಾಟಾದುತ್ಥಿತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-58-85 (67125)
ಅರುದತ್ಸಸ್ವನಂ ಘೋರಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ।
ಜಾಯಮಾನಃ ಪಿತಾ ಪುತ್ರೇ ಪುತ್ರಃ ಪಿತರಿ ಚೈವ ಹಿ॥ 12-58-86 (67126)
ಬುದ್ಧಿಂ ವಿಶ್ವಸೃಜೇ ದತ್ತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಂ ಯೇನ ನಿರ್ಮಿತಂ।
ಯಸ್ಮಿನ್ಹಿರಣ್ಮಯೋ ಹಂಸಃ ಶಕುನಿಃ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 12-58-87 (67127)
ಕರ್ತಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ ದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮಹಾದೇವಃ ಸನಾತನಃ।
ಅಸಂಖ್ಯಾತಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ರುದ್ರಾಣಾಂ ಸ್ಥಾನಮವ್ಯಯಂ॥ 12-58-88 (67128)
ಯುಗಾನಾಮಾಯುಷೋ ಹ್ರಾಸಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭಗವಾಞ್ಶಿವಃ।
ಸಂಚಿಕ್ಷೇಪ ತತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾಸ್ತ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕೃತಂ॥ 12-58-89 (67129)
ವೈಶಾಲಾಕ್ಷಮಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತದಿಂದ್ರಃ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ದಶಾಧ್ಯಾಯಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-58-90 (67130)
ಮಘವಾನಪಿ ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ದೇವಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸಂಚಿಕ್ಷೇಪ ಪುರಂದರಃ॥ 12-58-91 (67131)
ಸಹಸ್ತ್ರೈಃ ಪಂಚಭಿಸ್ತಾತ ಯದುಕ್ತಂ ಬಾಹುದಂತಕಂ।
ಅಧ್ಯಾಯಾನಾಂ ಸಹಸ್ತ್ರೈಸ್ತು ತ್ರಿಭಿರೇವ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಸಂಚಿಕ್ಷೇಪೇಶ್ವರೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯಂ ಯದುಚ್ಯತೇ॥ 12-58-92 (67132)
ಅಧ್ಯಾಯಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ಕಾವ್ಯಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಮಬ್ರವೀತ್।
ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಮಮಿತಪ್ರಜ್ಞೋ ಯೋಗಾಚಾರ್ಯೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-58-93 (67133)
ಏವಂ ಲೋಕಾನುರೋಧೇನ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇತನ್ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಮಾಯುರ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಲೋಕಾನಾಂ ಹ್ರಾಸಿ ಪಾಂಡವ॥ 12-58-94 (67134)
ಅಥ ದೇವಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ವಿಷ್ಣುಮೂಚುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ।
ಏಕೋ ಯೋಽರ್ಹತಿ ಮರ್ತ್ಯೇಭ್ಯಃ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯ ವೈ ತಂ ಸಮಾದಿಶ॥ 12-58-95 (67135)
ತತಃ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಭಗವಾಂದೇವೋ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ತೈಜಸಂ ವೈ ವಿರಜಸಂ ಸೋಽಸೃಜನ್ಮಾನಸಂ ಸುತಂ॥ 12-58-96 (67136)
ವಿರಜಾಸ್ತು ಮಹಾಭಾಗಃ ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಭುವಿ ನೈಚ್ಛತ।
ನ್ಯಾಸಾಯೈವಾಭವದ್ವುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಣೀತಾ ತಸ್ಯ ಪಾಂಡವ॥ 12-58-97 (67137)
ಕೀರ್ತಿಮಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಭೂತ್ಸೋಽಪಿ ಮರ್ತ್ಯಾಧಿಕೋಽಭವತ್।
ಕರ್ದಮಸ್ತಸ್ಯ ತು ಸುತಃ ಸೋಽಪ್ಯತಪ್ಯನ್ಮಹತ್ತಪಃ॥ 12-58-98 (67138)
ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಕರ್ದಮಸ್ಯ ತ್ವನಂಗೋ ನಾಮ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷಯಿತಾ ಸಾಧುರ್ದಂಡನೀತಿವಿಶಾರದಃ॥ 12-58-99 (67139)
ಅನಂಗಪುತ್ರೋಽತಿಬಲೋ ನೀತಿಮಾನಭಿಗಂಯ ವೈ।
ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಮಹಾರಾಜ್ಯಮಥೇಂದ್ರಿಯವಶೋಽಭವತ್॥ 12-58-100 (67140)
`ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಾರೀಂ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ರೂಪಿಣೀಂ ಕಾಮಮೋಹಿತಃ।
ಸೌಭಾಗ್ಯೇನ ಚ ಸಂಪನ್ನಾಂ ಗುಣೈಶ್ಚಾನುತ್ತಮಾಂ ಸತೀಂ'॥ 12-58-101 (67141)
ಮೃತ್ಯೋಸ್ತು ದುಹಿತಾ ರಾಜನ್ಸುನೀಥಾ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಪ್ರಖ್ಯಾತಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯಾ ಸಾ ವೇನಮಜೀಜನತ್॥ 12-58-102 (67142)
ತಂ ಪ್ರಜಾಸು ವಿಧರ್ಮಾಣಂ ರಾಗದ್ವೇಷವಶಾನುಗಂ।
ಮಂತ್ರಪೂತೈಃ ಕುಶೈರ್ಜಘ್ನುರ್ಋಷಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-58-103 (67143)
ಮಮಂಥುರ್ದಕ್ಷಿಣಂ ಚೋರುಮೃಷಯಸ್ತಸ್ಯ ಭಾರತ।
ತತೋಽಸ್ಯ ವಿಕೃತೋ ಜಜ್ಞೇ ಹ್ರಸ್ವಕಃ ಪುರುಷೋಽಶುಚಿಃ॥ 12-58-104 (67144)
ದಗ್ಧಸ್ಥೂಣಾಪ್ರತೀಕಾಶೋ ರಕ್ತಾಕ್ಷಃ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ಧಜಃ।
ನಿಷೀದೇತ್ಯೇವಮೂಚುಸ್ತಮೃಷಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-58-105 (67145)
ತಸ್ಮಾನ್ನಿಷಾದಾಃ ಸಂಭೂತಾಃ ಕ್ರೂರಾಃ ಶೈಲವನಾಶ್ರಯಾಃ।
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವಿಂಧ್ಯನಿಲಯಾ ಂಲೇಚ್ಛಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-58-106 (67146)
ಭೂಯೋಽಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾಣಿಂ ಮಮಂಥುಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ತತಃ ಪುರುಷ ಉತ್ಪನ್ನೋ ರುಪೇಣೇಂದ್ರ ಇವಾಪರಃ॥ 12-58-107 (67147)
ಕವಚೀ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಃ ಸಶರಃ ಸಶರಾಸನಃ।
ವೇದವೇದಾಂಗವಿಚ್ಚೈವ ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ಪಾರಗಃ॥ 12-58-108 (67148)
ತಂ ದಂಡನೀತಿಃ ಸಕಲಾ ಶ್ರಿತಾ ರಾಜನ್ನರೋತ್ತಮಂ।
ತತಸ್ತು ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವೈನ್ಯೋ ಮಹರ್ಷೀಸ್ತಾನುವಾಚ ಹ॥ 12-58-109 (67149)
ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಮೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಧರರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿನೀ।
ಅನಯಾ ಕಿಂ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ತತ್ತ್ವೇನ ಶಂಸತ॥ 12-58-110 (67150)
ಯನ್ಮಾಂ ಭವಂತೋ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಕಾರ್ಯಮರ್ಥಸಮನ್ವಿತಂ।
ತದಹಂ ವಃ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-58-111 (67151)
ತಮೂಚುಸ್ತತ್ರ ದೇವಾಸ್ತೇ ತೇ ಚೈವ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ನಿಯತೋ ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ವೈ ತಮಶಂಕಃ ಸಮಾಚರ॥ 12-58-112 (67152)
ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಜಂತುಷು।
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಲೋಭಂ ಚ ಮಾನಂ ಚೋತ್ಸೃಜ್ಯ ದೂರತಃ॥ 12-58-113 (67153)
ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರವಿಚಲೇಲ್ಲೋಕೇ ಕಶ್ಚನ ಮಾನವಃ।
ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ತೇ ಸ್ವಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಶಶ್ವದ್ಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷತಾ॥ 12-58-114 (67154)
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಾಧಿರೋಹಸ್ವ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಗಿರಾ।
ಪಾಲಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಭೌಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ಚಾಸಕೃತ್॥ 12-58-115 (67155)
ಯಶ್ಚಾತ್ರ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ದಂಡನೀತಿವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ।
ತಮಶಂಕಃ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವವಶೋ ನ ಕದಾಚನ॥ 12-58-116 (67156)
ಅದಂಡ್ಯಾ ಮೇ ದ್ವಿಜಾಶ್ಚೇತಿ ಪ್ರತಿಜಾನೀಷ್ವ ಚಾಭಿಭೋ।
ಲೋಕಂ ಚ ಸಂಕರಾತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ರಾತಾಽಸ್ಮೀತಿ ಪರಂತಪ॥ 12-58-117 (67157)
ವೈನ್ಯಸ್ತತಸ್ತಾನುವಾಚ ದೇವಾನೃಷಿಪುರೋಗಮಾನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮೇ ಸಹಾಯಾಶ್ಚೇದೇವಮಸ್ತು ಸುರರ್ಷಭಾಃ॥ 12-58-118 (67158)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ವೈನ್ಯಸ್ತು ತೈರುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ।
ಪುರೋಧಾಶ್ಚಾಭವತ್ತಸ್ಯ ಶುಕ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮಮಯೋ ನಿಧಿಃ॥ 12-58-119 (67159)
ಮಂತ್ರಿಣೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ಸಾರಸ್ವತ್ಯೋ ಗಣಸ್ತಥಾ।
ಮಹರ್ಷಿರ್ಭಗವಾನ್ಗರ್ಗಸ್ತಸ್ಯ ಸಾಂವತ್ಸರೋಽಭವತ್॥ 12-58-120 (67160)
ಆತ್ಮನಾಽಷ್ಟಮ ಇತ್ಯೇವ ಶ್ರುತಿರೇಷಾಂ ಪರಾ ನೃಷು।
ಉತ್ಪನ್ನೌ ಬಂದಿನೌ ಚಾಸ್ಯ ತತ್ಪೂರ್ವೌ ಸೂತಮಾಗಧೌ॥ 12-58-121 (67161)
ತಯೋ ಪ್ರೀತೋ ದದೌ ರಾಜಾ ಪೃಥುರ್ವೈನ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಅನೂಪದೇಶಂ ಸೂತಾಯ ಮಗಧಂ ಮಾಗಧಾಯ ಚ॥ 12-58-122 (67162)
ಸಮತಾಂ ವಸುಧಾಯಾಶ್ಚ ಸ ಸಂಯಗುದಪಾದಯತ್।
ವೈಷಂಯಂ ಹಿ ಪರಂ ಭೂಮೇರಿತಿ ನಃ ಪರಮಾ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-58-123 (67163)
ಮನ್ವಂತರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವಿಷಮಾ ಜಾಯತೇ ಮಹೀ।
ಉಜ್ಜಹಾರ ತತೋ ವೈನ್ಯಃ ಶಿಲಾಜಾಲಾನ್ಸಮಂತತಃ॥ 12-58-124 (67164)
ಧನುಷ್ಕೋಟ್ಯಾ ಮಹಾರಾಜ ತೇನ ಶೈಲಾ ವಿಮರ್ದಿತಾಃ।
ಸ ವಿಷ್ಣುನಾ ಚ ದೇವೇನ ಶಕ್ರೇಣ ವಿಬುಧೈಃ ಸಹ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಪಾಲ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚಾಭಿಷೇಚಿತಃ॥ 12-58-125 (67165)
ತಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪೃಥಿವೀ ಭೇಜೇ ರತ್ನಾನ್ಯಾದಾಯ ಪಾಣ಼್ಡವ।
ಸಾಗರಃ ಸರಿತಾಂ ಭರ್ತಾ ಹಿಮವಾಂಶ್ಚಾಚಲೋತ್ತಮಃ॥ 12-58-126 (67166)
ಶಕ್ರಶ್ಚ ಧನಮಕ್ಷಯ್ಯಂ ಪ್ರಾದಾತ್ತಸ್ಮೈ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ರುಕ್ಮಂ ಚಾಪಿ ಮಹಾಮೇರುಃ ಸ್ವಯಂ ಕನಕಪರ್ವತಃ॥ 12-58-127 (67167)
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಭರ್ತಾ ಚ ಭಗವಾನ್ನರವಾಹನಃ।
ಧರ್ಮೇ ಚಾರ್ಥೇ ಚ ಕಾಮೇ ಚ ಸಮರ್ಥಂ ಪ್ರದದೌ ಧನಂ॥ 12-58-128 (67168)
ಹಯಾ ರಥಾಶ್ಚ ನಾಗಾಶ್ಚ ಕೋಟಿಶಃ ಪುರುಷಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವುರ್ವೈನ್ಯಸ್ಯ ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ಪಾಂಡವ॥ 12-58-129 (67169)
ನ ಜರಾ ನ ಚ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಂ ನಾಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಃ ಕುತಃ।
ಸರೀಸೃಪೇಭ್ಯಃ ಸ್ತೇನೇಭ್ಯೋ ನ ಚಾನ್ಯೇಭ್ಯಃ ಕದಾಚನ।
ಭಯಮಾಸೀತ್ತತಸ್ತಸ್ಯ ಪೃಥಿವೀ ಸಸ್ಯಮಾಲಿನೀ॥ 12-58-130 (67170)
ಆಪಸ್ತಸ್ತಂಭಿರೇ ಚಾಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಮಭಿಯಾಸ್ಯತಃ।
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ದದುರ್ಮಾರ್ಗಂ ಧ್ವಜಭಂಗಶ್ಚ ನಾಭವತ್॥ 12-58-131 (67171)
ತೇನೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ದುಗ್ಧಾ ಸಸ್ಯಾನಿ ದಶ ಸಪ್ತ ಚ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸನಾಗಾನಾಮೀಪ್ಸಿತಂ ಯಸ್ಯ ಯಸ್ಯ ಯತ್॥ 12-58-132 (67172)
ತೇನ ಧರ್ಮೋತ್ತರಶ್ಚಾಯಂ ಕೃತೋ ಲೋಕೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ರಂಜಿತಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತೇನ ರಾಜೇತಿ ಶಬ್ದ್ಯತೇ॥ 12-58-133 (67173)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕ್ಷತತ್ರಾಣಾತ್ತತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಥಿತಾ ಧರ್ಮತಶ್ಚೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ಸಾಧುಭಿಃ ಸ್ಮೃತಾ॥ 12-58-134 (67174)
ಸ್ಥಾಪನಂ ಚಾಕರೋದ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಸನಾತನಃ।
ನಾತಿವರ್ತಿಷ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ರಾಜಂಸ್ತ್ವಾಮಿತಿ ಭಾರತ॥ 12-58-135 (67175)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರಾವಿವೇಶ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ದೇವವನ್ನರದೇವಾನಾಂ ನಮತೀದಂ ಜಗತ್ತತಃ॥ 12-58-136 (67176)
ದಂಡನೀತ್ಯಾ ಚ ಸತತಂ ರಕ್ಷಿತಾರಂ ನರೇಶ್ವರಂ।
ನಾಧರ್ಷಯೇತ್ತಥಾ ಕಶ್ಚಿಚ್ಚಾರನಿಷ್ಪಂದದರ್ಶನಾತ್॥ 12-58-137 (67177)
ಶುಭಂ ಹಿ ಕರ್ಮ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶುಭತ್ವಾಯೋಪಕಲ್ಪತೇ।
ಆತ್ಮನಾ ಕರಣೈಶ್ಚೈವ ಸಮಸ್ಯೇಹ ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ॥ 12-58-138 (67178)
ಕೋ ಹೇತುರ್ಯದ್ವಶೇ ತಿಷ್ಠೇಲ್ಲೋಕೋ ದೈವಾದೃತೇ ಗುಣಾತ್॥ 12-58-139 (67179)
ವಿಷ್ಣೋರ್ಲಲಾಟಾತ್ಕಮಲಂ ಸೌವರ್ಣಮಭವತ್ತದಾ।
ಶ್ರಿಯಃ ಸಕಾಶಾದರ್ಥಶ್ಚ ಜಾತೋ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪಾಂಡವ।
ಅಥ ಧರ್ಮಸ್ತಥೈವಾರ್ಥಃ ಶ್ರೀಶ್ಚ ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ॥ 12-58-141 (67181)
ಸುಕೃತಸ್ಯ ಕ್ಷಯಾಚ್ಚೈವ ಸ್ವರ್ಲೋಕಾದೇತ್ಯ ಮೇದಿನೀಂ।
ಪಾರ್ಥಿವೋ ಜಾಯತೇ ತಾತ ದಂಡನೀತಿವಿಶಾರದಃ॥ 12-58-142 (67182)
ಮಾಹಾತ್ಂಯೇನ ಚ ಸಂಯುಕ್ತೋ ವೈಷ್ಣವೇನ ನರೋ ಭುವಿ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭವತಿ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಚಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-58-143 (67183)
ಸ್ಥಾಪಿತಂ ಚ ತತೋ ದೇವೈರ್ನ ಕಶ್ಚಿದತಿವರ್ತತೇ।
ತಿಷ್ಠತ್ಯೇಕಸ್ಯ ಚ ವಶೇ ತಂ ಚೈವಾನುವಿಧೀಯತೇ॥ 12-58-144 (67184)
ಶುಭಂ ಹಿ ಕರ್ಮ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶುಭತ್ವಾಯೋಪಕಲ್ಪತೇ।
ತುಲ್ಯಸ್ಯೈಕಸ್ಯ ಯೇನಾಯಂ ಲೋಕೋ ವಚಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-58-145 (67185)
ಯೋಽಸ್ಯ ವೈ ಮುಖಮದ್ರಾಕ್ಷೀತ್ಸೋಽಸ್ಯ ಸರ್ವೋ ವಶಾನುಗಃ।
ಸುಭಗಂ ಚಾರ್ಥವಂತಂ ಚ ರೂಪವಂತಂ ಚ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-58-146 (67186)
ಮಹತ್ತ್ವಾತ್ತಸ್ಯ ದಂಡಸ್ಯ ನೀತಿರ್ವಿಸ್ಪಷ್ಟಲಕ್ಷಣಾ।
ನಯಶ್ಚಾರಶ್ಚ ವಿಪುಲೋ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ॥ 12-58-147 (67187)
ಆಗಮಶ್ಚ ಪುರಾಣಾನಾಂ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಸಂಭವಃ।
ತೀರ್ಥವಂಶಶ್ಚ ವಂಶಶ್ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-58-148 (67188)
ಸಕಲಂ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಂ ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ತಥೈವ ಚ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ತಥೈವಾತ್ರ ಚಾತುರ್ವಿದ್ಯಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ॥ 12-58-149 (67189)
ಇತಿಹಾಸೋಪವೇದಾಶ್ಚ ನ್ಯಾಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಶ್ಚ ವರ್ಣಿತಃ।
ತಪೋ ಜ್ಞಾನಮರ್ಹಿಸಾ ಚ ಸತ್ಯಂ ದಾನಮಮತ್ಸರಃ॥ 12-58-150 (67190)
ವೃದ್ಧೋಪಸೇವಾ ದಾನಂ ಚ ಶೌಚಮುತ್ಥಾನಮೇವ ಚ।
ಸರ್ವಭೂತಾನುಕಂಪಾ ಚ ಸರ್ವಮತ್ರೋಪವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-151 (67191)
ಭುವಿ ವಾಚೋಗತಂ ಯಚ್ಚ ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ಸಮರ್ಪಿತಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪೈತಾಮಹೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಪಾಂಡವೇಯ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-58-152 (67192)
ತತೋ ಜಗತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತತಂ ಶಬ್ದಿತಂ ಬುಧೈಃ।
ದೇವಾಶ್ಚ ನರದೇವಾಶ್ಚ ತುಲ್ಯಾ ಇತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-58-153 (67193)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪ್ರತಿ ರಾಜಸು।
ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಿಮನ್ಯದಿಹ ವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-58-154 (67194)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 58॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-58-1 ಕಲ್ಯಂ ಪ್ರಾತಃ॥ 12-58-5 ಆನುಷತ್ವೇ ಸಮಾನೇಽಪಿ ಕಿಂನಿಮಿತ್ತೇಯಂ ಏಕಸ್ಮಿನ್ನಿಗ್ರಾಹನುಗ್ರಹಶಕ್ತಿರಿತಿ ಪೃಚ್ಛತಿ ಯ ಇತ್ಯಾದಿನಾ॥ 12-58-14 ದಂಡಃ ದಮನಂ। ದಾಂಡಿಕೋ ದಂಡಪ್ರಣೇತಾ॥ 12-58-15 ಮೋಹೋ ವೈಚಿತ್ಯಂ॥ 12-58-16 ಪ್ರತಿಪತ್ತಿವಿಮೋಹಾತ್ ಜ್ಞಾನಲೋಪಾತ್॥ 12-58-20 ನಾತ್ಯಜಂದುಷ್ಟಮದುಷ್ಟಂ ಚ ಸರ್ವಂ ಸ್ವೀಚಕ್ರುರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-58-21 ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ। ಧರ್ಮೋ ಯಜ್ಞಃ॥ 12-58-25 ಮರ್ತ್ಯೈಃ ಸಮತಾಂ ಯಾತಾಃ ಸ್ಮ। ಸ್ವಾಹಾದ್ಯಭಾವೇನ ಕ್ಷೀಣಾಃ ಸ್ಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-58-26 ಹವಿರ್ಧಾರಾಭಿರೂರ್ಧ್ವಪ್ರವರ್ಷಿಣಃ। ತತಶ್ಚಾನ್ನಾಭಾವಾನ್ನಶ್ಯಾಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-58-30 ಪೃಥಗರ್ಥಃ ತ್ರಿವರ್ಗಫಲಾಪೇಕ್ಷಯಾ ವಿಪರೀತಫಲಃ। ಪೃಥಗ್ಗುಣಃ ತ್ರಿವರ್ಗಸಾಧನಾಪೇಕ್ಷಯಾ ವಿಪರೀತಸಾಧನಃ॥ 12-58-31 ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ತ್ರಿವರ್ಗೋ ಧರ್ಮಾದಿರನ್ಯೋ ನಿಷ್ಕಾಮಃ। ಧರ್ಮಾದೇರ್ಭೇದಶ್ಚ ಸತ್ವಾದಿಗುಣಪ್ರಾಧಾನ್ಯನಿಮಿತ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ದಂಡಾತ್ಸ್ಥಾನಂ ಸಾಂಯಂ ವಣಿಜಾಂ ವೃದ್ಧಿಸ್ತಪಸ್ವಿನಾಂ ಕ್ಷಯಶ್ಚೋರಾಣಾಂ ಚ ಭವತೀತ್ಯಾಹಾರ್ಧೇನ ಸ್ಥಾನಮಿತಿ॥ 12-58-32 ನೀತಿಜಾನ್ಷಂಗುಣಾನಾಹ ಆತ್ಮೇತಿ। ಆತ್ಮಾಚಿತ್ತಂ। ನೀತಿಬಲಾತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ಚಿತ್ತಂ ದುಃಸ್ಥಿತಮಪಿ ಸುಸ್ಥಿತಂ ಭವತಿ। ಕುದೇಶೋಽಪಿ ಸುದೇಶೋ ಭವತಿ। ಕಲಿರಪಿ ಕೃತಂ ಭವತಿ। ಉಪಾಯಾಃ ಸಾಧನಾನಿ। ಕೃತ್ಯಂ ಕೃತಿನಿರ್ವರ್ತ್ಯಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ। ಸಹಾಯಾಃ ಸುಹೃದಾದಯಃ॥ 12-58-33 ತ್ರಯೀ ಕರ್ಮಕಾಂಡಃ। ಆನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀ ಜ್ಞಾನಕಾಂಡಃ। ವಾರ್ತಾ ಕೃಷಿವಾಣಿಜ್ಯಾದಿಜೀವಿಕಾಕಾಂಡಃ। ದಂಡನೀತಿಃ ಪಾಲನವಿದ್ಯಾ। ಏತೇ ಧರ್ಮಾದಯಸ್ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಕೃತಶತಸಹಸ್ರಾಧ್ಯಾಯೇ ದರ್ಶಿತಾಃ॥ 12-58-34 ಪ್ರಣಿಧಿರ್ಗುಪ್ತಶ್ಚಾರಃ। ಸಚ ಚಾರೋ ವಿವಿಧೋಪಾಯಃ। ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯಾದಿವೇಷಧಾರೀ। ಏಕೈಕಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಾನೇ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗ್ವೇಷಃ॥ 12-58-35 ಸಾಮಾದಿಚತುಷ್ಟಯಮುಪೇಕ್ಷಾ ಚ ಪಂಚಮೀತ್ಯುಪಾಯಾಃ॥ 12-58-36 ವಿಭ್ರಮೋ ಭೇದಾರ್ಥೇ॥ 12-58-37 ಭಯೇನ ಸಂಧಿರ್ಹೀನಃ। ಸತ್ಕಾರೇಣ ಮಧ್ಯಮಃ। ವಿತ್ತಗ್ರಹಣೇನೋತ್ತಮಃ। ತಂತ್ರಯಂ ಸಂಧಿಕಾರಣಂ ವರ್ಣಿತಂ॥ 12-58-38 ಚತ್ವಾರೋ ಮಿತ್ರವೃದ್ಧಿಃ ಕೋಶಸಂಚಯಶ್ಚ ಸ್ವಸ್ಯ ಮಿತ್ರನಾಶಃ ಕೋಶಹಾನಿಶ್ಚ ಪರಸ್ಯೇತಿ॥ 12-58-39 ಆಸುರೋ ವಿಜಯಃ ಸೌಪ್ತಿಕೇ ಗತಃ। ಪಂಚವರ್ಗೋಽಮಾತ್ಯರಾಷ್ಟ್ರದುರ್ಗಾಣಿ ಬಲಂ ಕೋಶಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ। ತ್ರಿವಿಧಮುತ್ತಮಮಧ್ಯಮಾಧಮಭೇದೇನ॥ 12-58-40 ದಂಡಃ ಸೇನಾ॥ 12-58-41 ವಿಷ್ಟಿರ್ವಿಷ್ಟಿಗೃಹೀತಾ ಭಾರವಾಹಾಃ। ಚರಾಶ್ಚಾರಾಃ। ದೇಶಿಕಾ ಉಪದೇಷ್ಟಾರೋ ಗುರವಃ॥ 12-58-42 ಜಂಗಮಾ ಮಹಾವೃಶ್ಚಿಕಾದಿಜಾಃ। ಅಜಂಗಮಾಃ ರಕ್ತಶೃಂಗಿಕಾದಯಃ। ಸ್ಪರ್ಶೇ ವಸ್ರಾದೌ। ಅಭ್ಯವಹಾರ್ಯೇಽನ್ನಾದೌ। ಉಪಾಂಶರಭಿಚಾರಾದಿರಿತಿ ವಿವಿಧೋ ವಿಷಯೋಗರೂಪೋ ದಂಡಃ॥ 12-58-47 ಮಾರ್ಗೇಗುಣಾಃ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಾದಿಮಾರ್ಗಗುಣಾಃ। ಭೂಮಿಗುಣಾಶ್ಚತುರಶೀತಿಭೂವಲಾನಿ ಯಾಮಲೋಕ್ತಾನಿ। ಆತ್ಮರಕ್ಷಣಂ ಮಂತ್ರಯಂತ್ರಾದಿನಾ। ಸರ್ಗಾಣಾಂ ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷಣಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-58-48 ಕಲ್ಪನಾಃ ಬಲಪುಷ್ಟಿಕರಾ ಯೋಗಾಃ। ವಿವಿಧಾಭಿಖ್ಯಾಶ್ಚಕ್ರವ್ಯೂಹಕ್ರೌಂಚವ್ಯೂಹಾದಿನಾನಾನಾಮಾನಃ॥ 12-58-49 ಉತ್ಪಾತಾ- ಗ್ರಹಯುದ್ಧಾದಯೋ ಧೂಮಕೇತ್ವಾದಯಶ್ಚ। ನಿಪಾತಾಃ ಉಲ್ಕಾಪಾತಭೂಮಿಕಂಪಾದಯಃ। ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪಾಲನಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೀಕರಣಂ। ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪಾಲನಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-58-50 ಆಪದಾಂ ಸಮೂಹ ಆಪದಂ ತಸ್ಯ ಕಾಲ ಆಪದಕಾಲಃ॥ 12-58-51 ಆಖ್ಯಾತಮಭಿಮಂತ್ರಿತದುಂದುಭಿಷ್ವನಿನಾ ಪ್ರಯಾಣಾದಿಕಥನಂ। ಯೋಗಃ ಪತಾಕಾದಿಮಂತ್ರಣಾದಿ। ತಯೋಃ ಸಂಚಾರಃ ಶ್ರವಣದರ್ಶನಾಭ್ಯಾಂ ಪರಮೋಹನಂ। ಏತತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ರ ಉಕ್ತಮಿತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 12-58-52 ಗರದೈಃ ವಿಷದೈಃ ಪ್ರತಿರೂಪಕಂ ಪ್ರತಿಮಾ ತತ್ಕಾರಕೈಸ್ತದ್ದ್ವಾರಾ ಕಾರ್ಮಣಕಾರಿಭಿಃ ಕೌಲಿಕೈಃ। ಶ್ರೇಣಿಮುಖ್ಯಾಃ ಬಲಾಧ್ಯಕ್ಷಾದಯಸ್ತೇಷಾಮುಪಜಾಪೋ ಭೇದನಂ ತೇನ। ವೀರುಧಶ್ಛೇದನೇನ ಧಾನ್ಯಾದ್ಯುಚ್ಛೇದೇನ॥ 12-58-53 ನಾಗಾನಾಂ ದೂಷಣಂ ಮಂತ್ರತಂತ್ರೌಷಧಾದಿನಾ ತೇನ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪೀಡನಮುಕ್ತಮಿತಿ ಪ್ರಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-58-56 ಕಂಟಕಶೋಧನಂ ಖಲಾನಾಮುನ್ಮೂಲನಂ। ಶ್ರಮೋ ಮಲ್ಲಕ್ರೀಡಾ। ವ್ಯಾಯಾಮಯೋಗಃ ಆಯುಧಪ್ರಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಃ॥ 12-58-57 ಅರ್ಥಸ್ಯ ಕಾಲೇ ದಾನೇ ಚ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅಪ್ರಸಂಗಿತಾ ಅಸಂಬಂಧಃ॥ 12-58-58 ರಾಜಗುಣಾಃ ಉತ್ಥಾನಾದಯಃ॥ 12-58-60 ಪಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾನಂ ಪ್ರಥಮಂ॥ 12-58-61 ವಿಸರ್ಗೋ ದಾನಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ದ್ವಿತೀಯಂ। ಕಾಂಯಂ ತೃತೀಯಂ। ವ್ಯಸನಾಧಾತೇ ಚತುರ್ಥಂ॥ 12-58-65 ಅವಮರ್ದಃ ಪರಚಕ್ರೇಣ ದೇಶಾದೇಃ ಪೀಡನಂ॥ 12-58-67 ತಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಷಟ್ ಮಣಯಃ ಪಶವಃ ಪೃಥ್ವೀ ವಾಸೋ ದಾಸ್ಯಾದಿ ಕಾಂಚನಮಿತಿ॥ 12-58-69 ಮಂಗಲಂ ಸ್ವರ್ಣಾದಿಕಂ ತಸ್ಯಾಲಂಭನಂ ಸ್ಪರ್ಶಃ। ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಅಲಂಕರಣಂ॥ 12-58-70 ಏಕಸ್ಯಾಪ್ಯುತ್ಥಾನಪ್ರಕಾರಃ। ಕೇತನಜಾಃ ಗೃಹಜಾಃ। ಕ್ರಿಯಾಃ ಧ್ವಜಾರೋಹಣಾದ್ಯಾಃ॥ 12-58-71 ಅಧಿಕರಣೇಷು ಜನೋಪವೇಶನಸ್ಥಾನೇಷು ಚತ್ವರಾದಿಷು॥ 12-58-72 ಜಾತಿತೋ ಗುಣತಶ್ಚ ಸಮುದ್ಭವೋ ಮಾನ್ಯತ್ವಂ॥ 12-58-73 ದ್ವಾದಶಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಮೂಹೋ ದ್ವಾದಶರಾಜಿಕಾ। ಮಧ್ಯಸ್ಥಸ್ಯ ವಿಜಿಗೀಷೋಶ್ರತುರ್ದಿಕ್ಷು ಚತ್ವಾರೋಽರಯಸ್ತೇಭ್ಯೋಽಪರೇ ಚತ್ವಾರೋ ಮಿತ್ರಾಣಿ ತೇಭ್ಯಃ ಪರೇ ಚತ್ವಾರ ಉದಾಸೀನಾ ಇತಿ॥ 12-58-75 ಹೇ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣ॥ 12-58-76 ಮೂಲಕರ್ಮಾಣಿ ಕೋಶವೃದ್ಧಿಕರಾಣಿ ಕೃಷ್ಯಾದೀನಿ ತೇಷಾಂ ಕ್ರಿಯಾ ಕರಣಪ್ರಕಾರಃ॥ 12-58-81 ನೀಯತೇ ಪುರುಷಾರ್ಥಫಲಾಯ ಇದಂ ಜಗತ್ ದಂಡಂ ನಯತಿ ಪ್ರಣಯತಿ ಅನಯಾ ಯಾ ಚೇತಿ ವಾ॥ 12-58-89 ಪ್ರಜಾನಾಮಾಯುಷಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸಂಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಕೃತವಾನ್॥ 12-58-90 ವೈಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಬಾಹುದಂತಕಂ ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯಮಿತ್ಯುತ್ತರೋತ್ತರಸಂಕ್ಷಿಪ್ತದಂಡನೀತಿಗ್ರಂಥನಾಮಾನಿ॥ 12-58-98 ಪಂಚಾದಿಗೋಽಭವದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಪಂಚಾತಿಗಃ ವಿಷಯಾತಿಗಃ ಮುಕ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-58-99 ಅನಂಗಇತ್ಯಂಗಸ್ಯೈವ ನಾಮಾಂತರಂ॥ 12-58-120 ಸಾಂವತ್ಸರೋ ಜ್ಯೌತಿಷಿಕಃ॥ 12-58-121 ಆತ್ಮನಾ ಸ್ವಶರೀರೇಣ ಸಹಾಷ್ಟಮಃ ಪೃಥುರ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಸಕಾಶಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತಥಾಹಿ- ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಥಮಃ। ವಿರಜಾ ದ್ವಿತೀಯಃ। ಕೀರ್ತಿಮಾಂಸ್ತೃತೀಯಃ। ಕದಮಶ್ಚತುರ್ಥಃ। ಅನಂಗಃ ಪಂಚಮಃ। ಅತಿಬಲಃ ಷಷ್ಠಃ। ವೇನಃ ಸಪ್ತಮಃ। ಪೃಥುರಷ್ಟಮ ಇತಿ॥ 12-58-134 ಪ್ರಥಿತಾವನತಾ ಚೇತಿ ವಿಗ್ರಹೇ ವರ್ಣಲೋಪವಿಕಾರಾಭ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀ॥ 12-58-135 ಸ್ಥಾಪನಂ ಮರ್ಯಾದಾಂ॥ 12-58-136 ತಪಸಾ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರಾವಿವೇಶ ಚ ಭೂಮಿಪಂ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-58-138 ಚಾರಾಣಾಂ ನಿಷ್ಪಂದಃ ಸಂಚಾರಸ್ತದ್ದ್ವಾರಾ ಯದ್ದರ್ಶನಂ ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತಸ್ಯ ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ ಕರ್ಮೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-58-139 ವಿಷ್ಣುರ್ಭೂಮಿಪಮಾವಿವೇಶೇತ್ಯುಕ್ತಂ ತತ್ರೋಪಪತ್ತಿಃ ಕ ಇತ್ಯರ್ಧೇನ॥ 12-58-144 ಸ್ಥಾಪನಾಮಥ ಚೇದ್ದೇವೀಂ ನ ಕಶ್ಚಿದತಿವರ್ತತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-58-145 ತುಲ್ಯಸ್ಯ ಸ್ತಾದ್ಯವಯವೈಃ ಸಮಸ್ಯ॥ 12-58-147 ದಂಡಸಾಮರ್ಥ್ಯಾದೇವ ಲೋಕೇ ನೀತ್ಯಾದಿಕಂ ದೃಶ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-58-148 ಆಗಮಾದಿಕಂ ಚಾತ್ರ ಗ್ರಂಥೇ ಕೀರ್ತಿತಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 059
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.59. ಅಧ್ಯಾಯಃ 059
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-59-0 (67195)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-59-0x (5479)
ತತಃ ಪುನಃ ಸ ಗಾಂಗೇಯಮಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ನಿಯತೋ ಭೂತ್ವಾ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 12-59-1 (67196)
ಕೇ ಧರ್ಮಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಕೇ ಪೃಥಕ್।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಕೇ ಮತಾಃ॥ 12-59-2 (67197)
ಕೇನ ವೈ ವರ್ಧತೇ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ರಾಜಾ ಕೇನ ವಿವರ್ಧತೇ।
ಕೇನ ಪೌರಾಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚ ವರ್ಧಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-59-3 (67198)
ಕೋಶಂ ದಂಡಂ ಚ ದುರ್ಗಂ ಚ ಸಹಾಯಾನ್ಮಂತ್ರಿಣಸ್ತಥಾ।
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾನ್ಕೀದೃಶಾನ್ವರ್ಜಯೇನ್ನೃಪಃ॥ 12-59-4 (67199)
ಕೇಷು ವಿಶ್ವಸಿತವ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ರಾಜ್ಞಾ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ।
ಕುತೋ ವಾಽಽತ್ಮಾ ದೃಢಂ ರಕ್ಷ್ಯಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-59-5 (67200)
`ದ್ವೈಧೀಭಾವೇ ಚ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಶಪಥಃ ಕೀದೃಶೋ ಭವೇತ್।
ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲಂ ಯಚ್ಚ ಶಪಥಸ್ಯ ವಿಲಂಘನೇ॥ 12-59-6 (67201)
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತತ್ವಂ ವ್ಯವಹಾರಂ ಚ ತಾದೃಶಂ।
ಸಮಾಸವ್ಯಾಸಯೋಗೇನ ಕಥಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ॥' 12-59-7 (67202)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-59-8x (5480)
ನಮೋ ಧರ್ಮಾಯ ಮಹತೇ ನಮಃ ಕೃಷ್ಣಾಯ ವೇಧಸೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್॥ 12-59-8 (67203)
ಅಕ್ರೋಧಃ ಸತ್ಯವಚನಂ ಸಂವಿಭಾಗಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಪ್ರಜನಂ ಸ್ವೇಷು ದಾರೇಷು ಶೌಚಮದ್ರೋಹ ಏವ ಚ॥ 12-59-9 (67204)
ಆರ್ಜವಂ ಭೃತ್ಯಭರಣಂ ತ ಏತೇ ಸಾರ್ವವರ್ಣಿಕಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತು ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೇವಲಂ॥ 12-59-10 (67205)
ದಮಮೇವ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ ಪುರಾತನಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋಽಧ್ಯಾಪನಂ ಚೈವ ತತ್ರ ಕರ್ಮ ಸಮಾಪ್ಯತೇ॥ 12-59-11 (67206)
ತಂ ಚೇದ್ದ್ವಿಜಮುಪಾಗಚ್ಛೇದ್ವರ್ತಮಾನಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಿ।
ಅಕುರ್ವಾಣಂ ವಿಕರ್ಮಾಣಿ ಶಾಂತಂ ಪ್ರಜ್ಞಾನತರ್ಪಿತಂ॥ 12-59-12 (67207)
ಕುರ್ವೀತಾಪತ್ಯಸಂತಾನಮಥೋ ದದ್ಯಾದ್ಯಜೇತ ಚ।
ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಚ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಧನಂ ಸದ್ಭಿರೀತೀಷ್ಯತೇ॥ 12-59-13 (67208)
ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಕಾರ್ಯಸ್ತು ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನೈವ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಕುರ್ಯಾದನ್ಯನ್ನ ವಾ ಕುರ್ಯಾನ್ಮೈತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-59-14 (67209)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಪಿ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ।
ದದ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ನ ಯಾಚೇತ ಯಜೇತ ನ ಚ ಯಾಜಯೇತ್॥ 12-59-15 (67210)
ನಾಧ್ಯಾಪಯೇದಧೀಯೀತ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್।
ನಿತ್ಯೋದ್ಯುಕ್ತೋ ದಸ್ಯುವದೇ ರಣೇ ಕುರ್ಯಾತ್ಪರಾಕ್ರಮಂ॥ 12-59-16 (67211)
ಯೇ ತು ಕ್ರತುಭಿರೀಜಾನಾಃ ಶ್ರುತವಂತಶ್ಚ ಭೂಮಿಪಾಃ।
ಯ ಏವಾಹವಜೇತಾರಸ್ತ ಏಷಾಂ ಲೋಕಜಿತ್ತಮಾಃ॥ 12-59-17 (67212)
ಅವಿಕ್ಷತೇನ ದೇಹೇನ ಸಮರಾದ್ಯೋ ನಿವರ್ತತೇ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ನಾಸ್ಯ ತತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ॥ 12-59-18 (67213)
ಏವಂ ಹಿ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧೂನಾಂ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ ಪ್ರಧಾನತಃ।
ನಾಸ್ಯ ಕೃತ್ಯತಮಂ ಕಿಂಚಿದನ್ಯದ್ದಸ್ಯುನಿಬರ್ಹಣಾತ್॥ 12-59-19 (67214)
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ಕ್ಷೇಮೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಞಾ ವಿಶೇಷೇಣ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ಧರ್ಮಮೀಪ್ಸತಾ॥ 12-59-20 (67215)
ಸ್ವೇಷು ಧರ್ಮೇಷ್ವವಸ್ಥಾಪ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಧರ್ಮೇಣ ಸರ್ವಕೃತ್ಯಾನಿ ಶಮನಿಷ್ಠಾನಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-59-21 (67216)
ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಕಾರ್ಯಸ್ತು ನೃಪತಿಃ ಪರಿಪಾಲನಾತ್।
ಕುರ್ಯಾದನ್ಯನ್ನ ವಾ ಕುರ್ಯಾದೈಂದ್ರೋ ರಾಜನ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-59-22 (67217)
ವೈಶ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಹಿ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞಃ ಶೌಚೇನ ಧನಸಂಚಯಃ॥ 12-59-23 (67218)
ಪಿತೃವತ್ಪಾಲಯೇದ್ವೈಶ್ಯೋ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಾನ್ಪಶೂನಿಹ।
ವಿಕರ್ಮ ತದ್ಭವೇದನ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಯತ್ಸ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-59-24 (67219)
ರಕ್ಷಯಾ ಸ ಹಿ ತೇಷಾಂ ವೈ ಮಹತ್ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಹಿ ವೈಶ್ಯಾಯ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿದದೌ ಪಶೂನ್॥ 12-59-25 (67220)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಚ ರಾಜ್ಞೇ ಚ ಸರ್ವಾಃ ಪರಿದದೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಚ್ಚ ತಸ್ಯೋಪಜೀವನಂ॥ 12-59-26 (67221)
ಪಣ್ಣಾಮೇಕಾಂ ಪಿಬೇದ್ಧೇನುಂ ಶತಾಚ್ಚ ಮಿಥುನಂ ಹರೇತ್।
ಲಯೇ ಚ ಸಪ್ತಮೋ ಭಾಗಸ್ತಥಾ ಶೃಂಗೇ ಕಲಾ ಖುರೇ॥ 12-59-27 (67222)
ಸಸ್ಯಾನಾಂ ಸರ್ವಬೀಜಾನಾಮೇಷಾ ಸಾಂವತ್ಸರೀ ಭೃತಿಃ॥ 12-59-28 (67223)
ನ ಚ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಕಾಮಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ರಕ್ಷೇಯಂ ಪಶೂನಿತಿ।
ವೈಶ್ಯೇ ಚೇಚ್ಛತಿ ನಾನ್ಯೇನ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಾಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-59-29 (67224)
ಶೂದ್ರಸ್ಯಾಪಿ ಹಿ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ।
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಹಿ ವರ್ಣಾನಾಂ ದಾಸಂ ಶೂದ್ರಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-59-30 (67225)
ತಸ್ಮಾಚ್ಛೂದ್ರಸ್ಯ ವರ್ಣಾನಾಂ ಪರಿಚರ್ಯಾ ವಿಧೀಯತೇ।
ತೇಷಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಣಾಚ್ಚೈವ ಮಹತ್ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-59-31 (67226)
ಶೂದ್ರ ಏತಾನ್ಪರಿಚರೇತ್ರೀನ್ವರ್ಣಾನನಸೂಯಕಃ।
ಸಂಚಯಾಂಶ್ಚ ನ ಕುರ್ವೀತ ಜಾತು ಶೂದ್ರಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-59-32 (67227)
ಪಾಪೀಯಾನ್ಹಿ ಧನಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ವಶೇ ಕುರ್ಯಾದ್ಗರೀಯಸಃ।
ರಾಜ್ಞಾ ವಾ ಸಮನುಜ್ಞಾತಃ ಕಾಮಂ ಕುರ್ವೀತ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-59-33 (67228)
ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಚ್ಚ ತಸ್ಯೋಪಜೀವನಂ।
ಅವಶ್ಯಂ ಭರಣೀಯೋ ಹಿ ವರ್ಣಾನಾಂ ಶೂದ್ರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-59-34 (67229)
ಛತ್ರಂ ವೇಷ್ಟನಮೌಶೀರಮುಪಾನದ್ವ್ಯಜನಾನಿ ಚ।
ಯಾತಯಾಮಾನಿ ದೇಯಾನಿ ಶೂದ್ರಾಯ ಪರಿಚಾರಿಣೇ॥ 12-59-35 (67230)
ಅಧಾರ್ಯಾಣಿ ವಿಶೀರ್ಣಾನಿ ವಸನಾನಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ।
ಶೂದ್ರಾಯೈವ ಪ್ರದೇಯಾನಿ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಧನಂ ಹಿ ತತ್॥ 12-59-36 (67231)
ಯಂಚ ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಶೂದ್ರಃ ಶುಶ್ರೂಷುರಾವ್ರಜೇತ್।
ಕಲ್ಪ್ಯಾಂ ತೇನ ತು ತಸ್ಯಾಹುರ್ವೃತ್ತಿಂ ಧರ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-59-37 (67232)
ದೇಯಃ ಪಿಂಡೋಽನಪತ್ಯಾಯ ಭರ್ತವ್ಯೌ ವೃದ್ಧದುರ್ಬಲೌ।
ಶೂದ್ರೇಣ ತು ನ ಹಾತವ್ಯೋ ಭರ್ತಾ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ॥ 12-59-38 (67233)
ಅತಿರೇಕೇಣ ಭರ್ತವ್ಯೋ ಭರ್ತಾ ದ್ರವ್ಯಪರಿಕ್ಷಯೇ।
ನ ಹಿ ಸ್ವಮಸ್ತಿ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಭರ್ತೃಹಾರ್ಯಧನೋ ಹಿ ಸಃ॥ 12-59-39 (67234)
ಉಕ್ತಸ್ತ್ರಯಾಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ಯಜ್ಞಸ್ತ್ರಯ್ಯೇವ ಭಾರತ।
ಸ್ವಾಹಾಕಾರವಷಟ್ಕಾರೌ ಮಂತ್ರಃ ಶೂದ್ರೇ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-59-40 (67235)
ತಸ್ಮಾಚ್ಛೂದ್ರಃ ಪಾಕಯಜ್ಞೈಯಜೇತಾವ್ರತವಾನ್ಸ್ವಯಂ।
ಪೂರ್ಣಪಾತ್ರಮಯೀಮಾಹುಃ ಪಾಕಯಜ್ಞಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 12-59-41 (67236)
ಶೂದ್ರಃ ಪೈಜವನೋ ನಾಮ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಂ ದದೌ।
ಐಂದ್ರಾಗ್ನೇನ ವಿಧಾನೇನ ದಕ್ಷಿಣಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-59-42 (67237)
ಯತೋ ಹಿ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಯಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯೈವ ಭಾರತ॥ 12-59-43 (67238)
ಅಗ್ರೇ ಸರ್ವೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಶ್ರದ್ಧಾಯಜ್ಞೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ದೈವತಂ ಹಿ ಮಹಚ್ಛ್ರದ್ಧಾ ಪವಿತ್ರಂ ಯಜತಾಂ ಚ ಯತ್।
ದೈವತಂ ಹಿ ಪರಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ವೇನಸ್ವೇನ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-59-44 (67239)
ಅಯಜನ್ನಿಹ ಸತ್ರೈಸ್ತೇ ತೈಸ್ತೈಃ ಕಾಮೈಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಸಂಸೃಷ್ಟಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರೇವ ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಸೃಷ್ಟಯಃ॥ 12-59-45 (67240)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಯೇ ದೇವಾ ಯದ್ಬ್ರೂಯುಸ್ತೇ ಪರಂ ಹಿತಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣೈಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾಃ ಸಂಸೃಜ್ಯಂತೇ ನ ಕಾಂಯಯಾ॥ 12-59-46 (67241)
ಋಗ್ಯಜುಃ ಸಾಮವಿತ್ಪೂಜ್ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ದೇವವದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಅನೃಗ್ಯಜುರಸಾಮಾ ಚ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯ ಉಪದ್ರವಃ।
ಯಜ್ಞೋ ಮನೀಷಯಾ ತಾತ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಭಾರತ॥ 12-59-47 (67242)
ನಾಸ್ಯ ಯಜ್ಞಕೃತೋ ದೇವಾ ಈಹಂತೇ ನೇತರೇ ಜನಾಃ।
ತತಃ ಸರ್ವೇಷು ವರ್ಣೇಷು ಶ್ರದ್ಧಾಯಜ್ಞೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-59-48 (67243)
ಸ್ವಂ ದೈವತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ವೇನ ನಿತ್ಯಂ
ಪರಾನ್ವರ್ಣಾನಯಜನ್ನೈವಮಾಸೀತ್।
ಅಧರೋ ವಿತಾನಸ್ತ್ವಥ ತತ್ರ ಸೃಷ್ಟೋ
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ರಾಜನ್॥ 12-59-49 (67244)
ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣಾ ಋಜವೋ ಜ್ಞಾತಿವರ್ಣಾಃ
ಸಂಸೃಜ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯ ವಿಕಾರ ಏವ।
ಏಕಂ ಸಾಮ ಯಜುರೇಕಮೃಗೇಕಾ
ವಿಪ್ರಶ್ವೈಕೋ ನಿಶ್ಚಯೇ ತೇಷು ಸೃಷ್ಟಃ॥ 12-59-50 (67245)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಯಜ್ಞಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮುನೀನಾಂ ಯಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಾಂ॥ 12-59-51 (67246)
ಉದಿತೇಽನುದಿತೇ ವಾಽಪಿ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಹ್ನಿಂ ಜುಹೋತಿ ಧರ್ಮೇಣ ಶ್ರದ್ಧಾ ವೈ ಕಾರಣಂ ಮಹತ್॥ 12-59-52 (67247)
ಯತ್ಸ್ಕನ್ನಮಸ್ಯ ತತ್ಪೂರ್ವಂ ಯದಸ್ಕನ್ನಂ ತದುತ್ತರಂ।
ಬಹೂನಿ ಯಜ್ಞರೂಪಾಣಿ ನಾನಾಕರ್ಮಫಲಾನಿ ಚ॥ 12-59-53 (67248)
ತಾನಿ ಯಃ ಸಂಪ್ರಜಾನಾತಿ ಜ್ಞಾನನಿಶ್ಚಯನಿಶ್ಚಿತಃ।
ದ್ವಿಜಾತಿಃ ಶ್ರದ್ಧಯೋಪೇತಃ ಸ ಯಷ್ಟುಂ ಪುರುಷೋಽರ್ಹತಿ॥ 12-59-54 (67249)
ಸ್ತೇನೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಪಾಪೋ ಯದಿ ವಾ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಃ।
ಯಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಿ ಯಜ್ಞಂ ಯಃ ಸಾಧುಮೇವ ವದಂತಿ ತಂ॥ 12-59-55 (67250)
ಋಷಯಸ್ತಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸಾಧು ಚೈತದಸಂಶಯಂ।
ಸರ್ವಥಾ ಸರ್ವದಾ ವರ್ಣೈರ್ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತಿ ನಿರ್ಣಯಃ॥ 12-59-56 (67251)
ನ ಹಿ ಯಜ್ಞಸಮಂ ಕಿಂಚಿತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಪುರುಷೇಣಾನಸೂಯತಾ।
ಶ್ರದ್ಧಾಪವಿತ್ರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೇಚ್ಛಯಾ॥ ॥ 12-59-57 (67252)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 59॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-59-2 ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಅನುಲೋಮವಿಲೋಮಜಾದೀನಾಂ। ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಯೇ ಆಶ್ರಮಾಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚತ್ವಾರ ಆಶ್ರಮಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತ್ರಯೋ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ದ್ವೌ ಶೂದ್ರಸ್ಯೈಕ ಇತಿ ತೇಷಾಂ॥ 12-59-11 ತತ್ರಾಧ್ಯಯನೇ। ತಾವತೈವ ನೈಷ್ಠಿಕಃ ಕೃತಾರ್ಥೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-59-12 ಸ್ವಯಮುಪಾಗತೇ ವಿತ್ತೇ ದಾರಕ್ರಿಯಾಪೂರ್ವಕಂ ಅಪತ್ಯಸಂತಾನಮಿಚ್ಛೇತ್ಸ ಇತ್ಯಾಹ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತಂ ಚೇದಿತಿ॥ 12-59-27 ಷಣ್ಣಾಂ ಧೇನೂನಾಂ ರಕ್ಷಕೋ ವೈಶ್ಯ ಏಕಸ್ಯಾಃ ಕ್ಷೀರಂ ಸ್ವವೇತನಂ ಹರೇತ್। ಶತಸ್ಯ ರಕ್ಷಕೋ ವರ್ಷೇ ಏಕಂ ಗೋವೃಷಭಮಿಥುನಂ ವೇತನಂ ಹರೇತ್। ಲಬ್ಧಾಚ್ಚ ಸಪ್ತಮಂ ಭಾಗಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ವಾಣಿಜ್ಯೇ ತು ಲಬ್ಧಾತ್ಸಪ್ತಮಂ ಭಾಗಂ ಧನಿಕಾದ್ಧರೇತ್। ಗವಯಾದಿಶೃಂಗವಾಣಿಜ್ಯೇ ಲಾಭಾತ್ಸಪ್ತಮಮೇವ। ಖುರೇ ಪಶುವಿಶೇಷಖುರೇ ಮಹಾಮೂಲ್ಯೇ ಕಲಾ ಷೋಡಶೋ ಭಾಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-59-28 ಏವಂ ಸಸ್ಯಾನಾಮಪಿ ಸಪ್ತಮಮೇವಾಂಶಂ ಹರೇತ್॥ 12-59-33 ಕುರ್ವೀತ ಸಂಚಯಾನಿತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-59-35 ಯಾತಯಾಮಾನಿ ಭುಕ್ತಭೋಗಾನಿ ಜೀರ್ಣಾನೀತಿಯಾವತ್॥ 12-59-37 ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯಂ ಕಂಚಿತ್ಪ್ರತಿ। ತೇನ ದ್ವಿಜಾತಿನಾ॥ 12-59-39 ಅತಿರೇಕೇಣ ಸ್ವಕುಟುಂಬಪೋಷಣಾದಾಧಿಕ್ಯೇನ। ಭರ್ತಾ ಪೋಷ್ಟಾ॥ 12-59-41 ಪಾಕಯಜ್ಞೈಃ ಕ್ಷುದ್ರಯಜ್ಞೈಃ। ಅವ್ರತವಾನ್ ಶ್ರೌತವ್ರತೋಪಾಯಹೀನಃ॥ 12-59-42 ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಂ ಲಕ್ಷಂ ಪೂರ್ಣಪಾತ್ರಾಣಿ। ಶೂದ್ರಃ ಪೈಲವನೋ ನಾಮೇತಿ ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-59-43 ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಾನಾಂ ಯೋ ಯಜ್ಞಃ ಸ ತಸ್ಯೈವ ಶೂದ್ರಸ್ಯೈವ ಭವತಿ ತಸ್ಯ ತತ್ಸೇವಕತ್ವಾತ್॥ 12-59-45 ಸೃಷ್ಟಯಃ ಸಂತಾನಾನಿ ತೇನ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜತ್ವಾದಸ್ತ್ಯೇವ ಶೂದ್ರಸ್ಯಾಪಿ ಯಜ್ಞೇಽಧಿಕಾರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-59-46 ಯದ್ಬ್ರೂಯುಸ್ತೇ ತತ್ತೇ ತವ ಪರಂ ಹಿತಂ। ವರ್ಣೈಃ ಸಶೂದ್ರೈಃ। ಸರ್ವಯಜ್ಞಾಃ ಶ್ರೌತಾಃ ಸ್ಮಾರ್ತಾಶ್ಚ ನ ಕಾಂಯಯಾ ಸ್ವಭಾವಾತ್ಸಂಸೃಜ್ಯಂತ ಇತಿ ಪೂರ್ವಸ್ಯೋಪಸಂಹಾರಃ॥ 12-59-47 ದ್ವಿಜಸ್ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಃ ಪೂಜ್ಯಃ। ಶೂದ್ರೇಣ ಉಪದ್ರವತೀತಿ ತತ್ಸಮೀಪಗಾಮಿತ್ವಾದುಪದ್ರವೋ ದಾಸಃ ಶೂದ್ರಃ ಸ ವೇದಹೀನೋಽಪಿ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಪತಿದೇವತಾಕಃ। ಯಥಾಗ್ನೇಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಐಂದ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತದ್ವತ್। ತಥಾಚ ಮಾನಸೇ ದೇವತೋದ್ದೇಶೇನ ದ್ರವ್ಯತ್ಯಾಗಾತ್ಮಕೇ ಯಜ್ಞೇ ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ಅಧಿಕ್ರಿಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-59-48 ಅಸ್ಯ ಮಾನಸಯಜ್ಞಕರ್ತುರ್ದೇವಾ ಇತರೇ ಜನಾಶ್ಚ ನ ಈಹಂತೇ ಇತಿ ನ ಅಪಿತು ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತತ್ವಾತ್ಸರ್ವೇಪ್ಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಭಾಗಂ ಕಾಮಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-59-49 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸ್ವಮಸಾಧಾರಣಂ ದೈವತಮತಃ ಕಾರಣಾತ್ತೇ ಯಾಗಂ ಕೃತವಂತಏವ॥ 12-59-50 ಸರ್ವೇಽಪಿ ವರ್ಣಾ ಋಜವಃ ಸಾಧವಏವ ಯಜ್ಞಸಂಯೋಗಾತ್। ಏವಂ ಧರ್ಮಸಾಂಯೇಽಪಿ ಜ್ಞಾತಿಸಾಂಯಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ। ಜ್ಞಾತಿವರ್ಮಾ ಅಪಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಾಸ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ವಿಕಾರೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿಕನ್ಯಾಸೂತ್ಪನ್ನೇ ಮೂರ್ಧಾಭಿಷಿಕ್ತಾದೌ ಸಂಸೃಜ್ಯಂತಏವ। ತೇನ ಧರ್ಮತೋ ಜನ್ಮತಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸೃಷ್ಟಾ ಇತಿ ಸ್ಥಿತಂ। ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ ಏಕ ಇತಿ। ತೇಷು ತತ್ತ್ವನಿಶ್ಚಯೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ಏಕೋ ವಿಪ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಪ್ರಥಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೃಷ್ಟೋ ಜಾತಃ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂತತಿತ್ವಾತ್ಸರ್ವೇಽಪ್ಯೇತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಃ। ಏಕಂ ಸಾಮೇತಿ। ಅಕಾರೋ ವೈ ಸರ್ವಾ ವಾಕ್ಸೈಷಾ ಸ್ಪರ್ಶೋಷ್ಮಭಿರ್ವ್ಯಜ್ಯಮಾನಾ ಬಹ್ನೀ ನಾನಾರೂಪಾ ಭವತೀತಿ ಶ್ರುತೇರೇಕಮಕಾರರೂಪಮೇವಾಕ್ಷರಂ ಯಥಾ ಸಾಮಾದಿರೂಪಂ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿರೂಪಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣಾದ್ವಹವೋ ರಾಜಧರ್ಮಾಃ ಸಂಸೃಜ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯ ವಿಪಾಕ ಏಷಃ। ಏಕಂ ಸಾಮ ಯಜುರೇಕಮೃಗೇಕಾ ವಿಪ್ರಶ್ಚೈಕೋ ನಿಶ್ಚಯಸ್ತೇಷು ದೃಷ್ಟಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-59-51 ಯಜ್ಞಗೀತಾ ವಿಷ್ಣುಗೀತಾಃ॥ 12-59-53 ಬಹ್ವೃಚಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಷೋಡಶಕಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಮುಕ್ತಂ। ತತ್ರ ಮಾರುತಂ ವಿಷ್ಯಂದಮಾನಮಿತಿ ಸ್ಕನ್ನಮಪಿ ಮರುದ್ದೈವತ್ಯಂ ಭವತೀತಿ ತತ್ಪೂರ್ವಮಾದ್ಯಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಯದಸ್ಕನ್ನಂ ಯಥಾವಿಧಿಹುತಮುತ್ತರ ಸರ್ವೋತ್ಕೃಷ್ಟಂ॥ ಬಹೂನೀತಿ ರೌದ್ರಾದೀನಿ॥ 12-59-54 ತಾನಿ ಷೋಡಶಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರರೂಪಾಣಿ॥ 12-59-55 ಯಜ್ಞಂ ವಿಷ್ಣುಂ। ಯಷ್ಟುಂ ಯಜ್ಞದಾನಾದಿನಾ ಆರಾಧಿತುಂ॥ 12-59-57 ಶ್ರದ್ಧಾಪವಿತ್ರಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಆಶ್ರಿತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 060
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.60. ಅಧ್ಯಾಯಃ 060
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಶ್ರಮಚತುಷ್ಟಯಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-60-0 (80753)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-60-0x (6684)
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೃಣು ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ನಾಮಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-60-1 (80754)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಂ ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಚ ಮಹಾಶ್ರಮಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಾಹುಶ್ಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೇರಿತಂ॥ 12-60-2 (80755)
ಚೂಡಾಕರಣಸಂಸ್ಕಾರಂ ದ್ವಿಜಾತಿತ್ವಮವಾಪ್ಯ ಚ।
ಆಧಾನಾದೀನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೇದಾನಧೀತ್ಯ ಚ॥ 12-60-3 (80756)
ಸದಾರೋ ವಾಽಪ್ಯದಾರೋ ವಾ ವಿನೀತಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಗೃಹಾಶ್ರಮಾತ್॥ 12-60-4 (80757)
ತತ್ರಾರಣ್ಯಕಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮಧೀತ್ಯ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಊರ್ಧ್ವರೇತಾಃ ಪ್ರಜಾ ಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತ್ಯಕ್ಷರಸಾತ್ಮತಾಂ॥ 12-60-5 (80758)
ಏತಾನ್ಯೇವ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಮುನೀನಾಮೂರ್ಧ್ವರೇತಸಾಂ।
ಕರ್ತವ್ಯಾನೀಹ ವಿಪ್ರೇಣ ರಾಜನ್ನಾದೌ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ॥ 12-60-6 (80759)
ಚರಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾಸ್ವಧೀಕಾರಃ ಪ್ರಶಸ್ತೋ ದೇಹಮೋಕ್ಷಣೇ॥ 12-60-7 (80760)
ಯತ್ರಾಸ್ತಮಿತಶಾಯೀ ಸ್ಯಾನ್ನಿರಗ್ನಿರನಿಕೇತನಃ।
ಯಥೋಪಲಬ್ಧಜೀವೀ ಸ್ಯಾನ್ಮುನಿರ್ದಾಂತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-60-8 (80761)
ನಿರಾಶೀರ್ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರೋ ನಿರ್ಭೋಗೋ ನಿರ್ವಿಕಾರವಾನ್।
ವಿಪ್ರಃ ಕ್ಷೇಮಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಗಚ್ಛತ್ಯಕ್ಷರಸಾತ್ಮತಾಂ॥ 12-60-9 (80762)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಾನ್ಕೃತಸರ್ವಕೃತ್ಯಃ
ಸಂತಾನಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಸುಖಾನಿ ಭುಕ್ತ್ವಾ।
ಸಮಾಹಿತಃ ಪ್ರಚರೇದ್ದುಶ್ಚರಂ ತಂ
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಧರ್ಮಂ ಮುನಿಧರ್ಮಜುಷ್ಟಂ॥ 12-60-10 (80763)
ಸ್ವದಾರತುಷ್ಟಸ್ತ್ವೃತುಕಾಲಗಾಮೀ
ನಿಯೋಗಸೇವೀ ನ ಶಠೋ ನ ಜಿಹ್ನಃ।
ಮಿತಾಶನೋ ದೇವರತಃ ಕೃತಜ್ಞಃ
ಸತ್ಯೋ ಮೃದುಶ್ಚಾನೃಶಂಸಃ ಕ್ಷಮಾವಾನ್॥ 12-60-11 (80764)
ದಾಂತೋ ವಿಧೇಯೋ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾಪ್ರಮತ್ತೋ
ಹ್ಯನ್ನಸ್ಯ ದಾತಾ ಸತತಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ।
ಅಮತ್ಸರೀ ಸರ್ವಲಿಂಗಪ್ರದಾತಾ
ವೈತಾನನಿತ್ಯಶ್ಚ ಗೃಹಾಶ್ರಮೀ ಸ್ಯಾತ್॥ 12-60-12 (80765)
ಅಥಾತ್ರ ನಾರಾಯಣಗೀತಮಾಹು
ರ್ಮಹರ್ಷಯಸ್ತಾತ ಮಹಾನುಭಾವಾಃ।
ಮಹಾರ್ಥಮತ್ಯಂತತಪಃ ಪ್ರಯುಕ್ತಂ
ತದುಚ್ಯಮಾನಂ ಹಿ ಮಯಾ ನಿಬೋಧ॥ 12-60-13 (80766)
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಂ ಚಾತಿಥಿಪೂಜನಂ ಚ
ಧರ್ಮಸ್ತಥಾರ್ಥಶ್ಚ ರತಿಃ ಸ್ವದಾರೈಃ।
ನಿಷೇವಿತವ್ಯಾನಿ ಸುಖಾನಿ ಲೋಕೇ
ಹ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪರೇ ಚೈವ ಮತಂ ಮಮೈತತ್॥ 12-60-14 (80767)
ಭರಣಂ ಪುತ್ರದಾರಾಣಾಂ ವೇದಾನಾಂ ಚಾನುಪಾಲನಂ।
ಸೇವತಾಮಾಶ್ರಮಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವದಂತಿ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-60-15 (80768)
ಏವಂ ಹಿ ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಜ್ಞಶೀಲೋ
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮಧ್ಯಾವಸತೇ ಯಥಾವತ್।
ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರತಿಗಾಹ್ಯ ಸಂಯ
ಕ್ಸ್ವರ್ಗೇ ವಿಶುದ್ಧಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ ಸಃ॥ 12-60-16 (80769)
ತಸ್ಯ ದೇಹಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಇಷ್ಟಕಾಮಾಕ್ಷಯಾ ಮತಾಃ।
ಆನಂತ್ಯಾಯೋಪಕಲ್ಪಂತೇ ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಾಃ॥ 12-60-17 (80770)
ವಸನ್ನೇಕೋ ಜಪನ್ನೇಕಃ ಸರ್ವಾನ್ವೇದಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಏಕಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಚಾಚಾರ್ಯೇ ಶುಶ್ರೂಷುರ್ಮಲಪಂಕವಾನ್॥ 12-60-18 (80771)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವ್ರತೀ ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ದೀಕ್ಷಾಪರೋ ವಶೀ।
`ಗುರುಚ್ಛಾಯಾನುಗೋ ನಿತ್ಯಮಧೀಯಾನಃ ಸುಯಂತ್ರಿತಃ।'
ಅವಿಚಾಲ್ಯವ್ರತೋಪೇತಂ ಕೃತ್ಯಂ ಕುರ್ವನ್ವಸೇತ್ಸದಾ॥ 12-60-19 (80772)
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಸತತಂ ಕುರ್ವನ್ಗುರೋಃ ಸಂಪ್ರಣಮೇತ ಚ।
ಷಟ್ಕರ್ಮಸ್ವನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ನ ಪ್ರವೃತ್ತಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-60-20 (80773)
ನಾಚರತ್ಯಧಿಕಾರೇಣ ಸೇವೇತ ದ್ವಿಷತೋ ನ ಚ।
ಏಷೋಽಽಶ್ರಮಪದಸ್ತಾತ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣ ಇಷ್ಯತೇ॥ ॥ 12-60-21 (80774)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 60॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-60-2 ಕ್ರಮೋ ನ ವಿವಕ್ಷಿತಃ। ಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೃತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-60-5 ಅಕ್ಷರಸಾಂಯತಮಿತಿ ಟ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-60-6 ಏತಾನಿ ದ್ವಿಜತ್ವಾವಾಪ್ತ್ಯಾದೀನಿ॥ 12-60-7 ಮಧ್ಯಮಮಾಶ್ರಮದ್ವಯಮನಿತ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ ಚರಿತೇತಿ॥ 12-60-11 ಶಠೋ ಧೂರ್ತಃ। ಜಿಹ್ನಃ ಕುಟಿಲಃ॥ 12-60-12 ವಿಧೇಯಃ ಗುರುಶಾಸ್ತ್ರಾಜ್ಞಾಪಾಲಕಃ। ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಅವಹಿತಃ। ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಲಿಂಗಯುಕ್ತೇಭ್ಯ ಆಶ್ರಮೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾತಾಽನ್ನಾದೇಃ। ಲಿಂಗಪ್ರದಾತೇತಿ ಮಧ್ಯಮಪದಲೋಪೀ ಸಮಾಸಃ। ವೈತಾನಂ ಶ್ರೌತಕರ್ಮ ತತ್ರ ನಿತ್ಯಃ॥ 12-60-17 ಕಾಮಾಃ ಅಕ್ಷಯಾ ಇತಿ ಚ್ಛೇದಃ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ। ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಾ ಇತ್ಯನೇನ ಯತ್ರಯ ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ವಾ ಯೋಗ್ಯಂ ಸಂಕಲ್ಪಯತಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಸದ್ಯ ಉಪತಿಷ್ಠತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 061
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.61. ಅಧ್ಯಾಯಃ 061
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-61-0 (80775)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-61-0x (6685)
ಪುನಃ ಶಿವಾನ್ಮಹೋದರ್ಕಾನಹಿಂಸ್ರಾಂಲ್ಲೋಕಸಂಮತಾನ್।
ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮಾನ್ಸುಖೋಪಾಯಾನ್ಮದ್ವಿಧಾನಾಂ ಸುಖಾವಹಾನ್॥ 12-61-1 (80776)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-61-2x (6686)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತು ಚತ್ವಾರಸ್ತ್ವಾಶ್ರಮಾ ವಿಹಿತಾಃ ಪ್ರಭೋ।
ವರ್ಣಾಸ್ತಾನ್ನಾನುವರ್ತಂತೇ ತ್ರಯೋ ಭಾರತಸತ್ತಮ॥ 12-61-2 (80777)
ಉಕ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಬಹೂನಿ ರಾಜ
ನ್ಸ್ವರ್ಗ್ಯಾಣಿ ರಾಜನ್ಯಪರಾಯಣಾನಿ।
ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ವಿಧೌ ಸ್ಮೃತಾನಿ
ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಹಿ ಸರ್ವಂ ವಿಹಿತಂ ಯಥಾವತ್॥ 12-61-3 (80778)
ಕ್ಷಾತ್ರಾಣಿ ವೈಶ್ಯಾನಿ ಚ ಸೇವಮಾನಃ
ಶೌದ್ರಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸತ್।
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ನಿಂದಿತೋ ಮಂದಚೇತಾಃ।
ಪರೇ ಚ ಲೋಕೇ ನಿರಯಂ ಪ್ರಯಾತಿ॥ 12-61-4 (80779)
ಯಾ ಸಂಜ್ಞಾ ವಿಹಿತಾ ಲೋಕೇ ದಾಸೇ ಶುನಿ ವೃಕೇ ಪಶೌ।
ವಿಕರ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತೇ ವಿಪ್ರೇ ತಾಂ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಕುರು ಪಾಂಡವ॥ 12-61-5 (80780)
ಷಟ್ಕರ್ಮಸಂಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ಆಶ್ರಮೇಷು ಚತುರ್ಷ್ವಪಿ।
ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಪನ್ನಸ್ಯ ತದ್ಭೂತಸ್ಯ ಕೃತಾತ್ಮನಃ॥ 12-61-6 (80781)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ತಪಸ್ಯಭಿರತಸ್ಯ ಚ।
ನಿರಾಶಿಷೋ ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಹ್ಯಕ್ಷರಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ 12-61-7 (80782)
ಯೋ ಯಸ್ಮಿನ್ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ಯಾದೃಶಂ ಯೇನ ಯತ್ರ ಚ।
ತಾದೃಶಂ ತಾದೃಶೇನೈವ ಸಗುಣಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-61-8 (80783)
ವೃದ್ಧ್ಯಾ ಕೃಷಿವಣಿಕ್ತ್ವೇನ ಜೀವಸಂಜೀವನೇನ ಚ।
ವೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಧ್ಯಾತ್ಮಗುಣಿತೇನ ಚ॥ 12-61-9 (80784)
ಕಾಲಸಂಚೋದಿತಃ ಕಾಲೇ ಕಾಲಪರ್ಯಾಯನಿಶ್ಚಿತಃ।
ಉತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರುತೇಽವಶಃ॥ 12-61-10 (80785)
ಅಂತವಂತಿ ಪ್ರದಾನಾನಿ ಪರಂ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರಾಣಿ ಚ।
ಸ್ವಕರ್ಮವಿಹಿತೋ ಲೋಕೋ ಹ್ಯಕ್ಷರಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ॥ ॥ 12-61-11 (80786)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 61॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-61-6 ಷಟ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಃ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರೋ ಧ್ಯಾನಂ ಧಾರಣಾ ತರ್ಕ ಸಮಾಧಿರಿತಿ। ಇಜ್ಯಾದೀನಾಮಾಶ್ರಮಾಂತರೇಷ್ವಯೋಗಾತ್। ಸರ್ವಧರ್ಮೋಽಹಿಂಸಾ॥ 12-61-7 ತಪಸಿ ವಿಚಾರೇ। ಅಕ್ಷರಸಂಜ್ಞಿತಾಃ ಅಕ್ಷಯಾಃ॥ 12-61-8 ಯಃ ಪುಮಾನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನವಸ್ಥಾವಿಶೇಷೇ ಯತ್ರ ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ವಾ ಯೇನ ಫಲೇನ ನಿಮಿತ್ತೇನ ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ವಾ ತತ್ಸಕಲಂ ಲೋಭಾಚ್ಚಿರಾಭ್ಯಾಸಾಚ್ಚ ಸಗುಣಮೇವೇತಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ನತ್ವಿದಂ ನಿಂದ್ಯಮಿತಿ ತತೋ ವಿರಜ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-61-9 ಜೀವೈ ಸಂಜೀವನಂ ಮೃಗಯಾಜೀವಿತ್ವಂ ತೇನ। ವೃಭ್ದ್ಯಾದಿಭಿಃ ಸಮಾನಮಿತಿ ಹೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಉಕ್ತಹೇತೋರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-61-10 ಕಾಲೇನ ಪರ್ಯೇತ್ಯಾವಿರ್ಭವತೀತಿ ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಃ ಪ್ರಾಗ್ಭವೀಯೋ ವಾಸನಾಸಮೂಹಸ್ತೇನ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 062
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.62. ಅಧ್ಯಾಯಃ 062
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಸ್ತ್ಯಾಜ್ಯಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿಧರ್ಮಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಜಧರ್ಮಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-62-0 (67253)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-62-0x (5481)
ಜ್ಯಾಕರ್ಷಣಂ ಶತ್ರುನಿವರ್ಹಣಂ ಚ
ಕೃಪಿರ್ವಣಿಜ್ಯಾ ಪಶುಪಾಲನಂ ಚ।
ಶುಶ್ರೂಷಣಂ ಚಾಪಿ ತಥಾಽರ್ಥಹೇತೋ
ರಕಾರ್ಯಮೇತತ್ಪರಮಂ ದ್ವಿಜಸ್ಯ॥ 12-62-1 (67254)
ಸೇವ್ಯಂ ತು ಬ್ರಹ್ಮ ಷಟ್ಕರ್ಮ ಗೃಹಸ್ಥೇನ ಮನೀಷಿಣಾ।
ಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ಯ ಚಾರಣ್ಯೇ ವಾಸೋ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಶಸ್ಯತೇ॥ 12-62-2 (67255)
ರಾಜಪ್ರೇಷ್ಯಂ ಕೃಷಿಧನಂ ಜೀವನಂ ಚ ವಣಿಜ್ಯಯಾ।
ಕೌಟಿಲ್ಯಂ ಕೌಲಟೇಯಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಗರ್ಹಿತಂ॥ 12-62-3 (67256)
ಶೂದ್ರೋ ರಾಜನ್ಭವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧು
ರ್ದುಶ್ಚಾರಿತ್ರೋ ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಾದಪೇತಃ।
ವೃಪಲೀಪತಿಃ ಪಿಶುನೋ ನರ್ತನಶ್ಚ।
ಗ್ರಾಮಪ್ರೇಷ್ಯೋ ಯಶ್ಚ ಭವೇದ್ವಿಕರ್ಮಾ॥ 12-62-4 (67257)
`ಏವಂವಿಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕೌರವೇಂದ್ರ
ವೃತ್ತಾಪೇತೋ ಯೋ ಭವೇನ್ಮಂದಚೇತಾಃ। '
ಜಪನ್ವೇದಾನಜಪಂಶ್ಚಾಪಿ ರಾಜನ್
ಸಮಃ ಶೂದ್ರೈರ್ದಾಸವಚ್ಚಾಪಿ ಭೋಜ್ಯಃ।
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಶೂದ್ರಸಮಾ ಭವಂತಿ
ರಾಜನ್ನೇತಾನ್ವರ್ಜಯೇದ್ದೇವಕೃತ್ಯೇ॥ 12-62-5 (67258)
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇ ವಾಕ್ಛಠೇ ಕ್ರೂರವೃತ್ತೌ।
ಹಿಂಸಾಕಾಮೇ ತ್ಯಕ್ತವೃತ್ತಸ್ವಧರ್ಮೋ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ರಾಜನ್
ದೇಯಾನ್ಯದೇಯಾನಿ ಭವಂತಿ ತಸ್ಮಿನ್॥ 12-62-6 (67259)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೋ ವಿಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ
ದಮಃ ಶೌಚಂ ಚಾರ್ಜವಂ ಚಾಪಿ ರಾಜನ್।
ತಥಾ ವಿಪ್ರಸ್ಯಾಶ್ರಮಾಃ ಸರ್ವ ಏವ
ಪುರಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಂನಿಸೃಷ್ಟಾಃ॥ 12-62-7 (67260)
ಯಃ ಸ್ಯಾದ್ದಾಂತಃ ಸೋಮಪಾಶ್ಚಾರ್ಯಶೀಲಃ
ಸಾನುಕ್ರೋಶಃ ಸರ್ವಸಹೋ ನಿರಾಶೀಃ।
ಋಜುರ್ಮೃದುರನೃಶಂಸಃ ಕ್ಷಮಾವಾನ್
ಸ ವೈ ವಿಪ್ರೋ ನೇತರಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ॥ 12-62-8 (67261)
ವಿಪ್ರಂ ವೈಶ್ಯಂ ರಾಜಪುತ್ರಂ ಚ ರಾಜನ್
ಲೋಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಶ್ರಿತಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣಾಂಜಾತಿಧರ್ಮೇಷು ಸಕ್ತಾ
ಂಜೇತುಂ ವಿಷ್ಣುರ್ನೇಚ್ಛತಿ ಪಾಂಡುಪುತ್ರ॥ 12-62-9 (67262)
ಲೋಕಶ್ಚಾಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ನ ಸ್ಯಾ
ಚ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ವೇದವಾದಾಶ್ಚ ನ ಸ್ಯುಃ।
ಸರ್ವಾಶ್ಚೇಜ್ಯಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ
ಸದ್ಯಃ ಸರ್ವೇ ಚಾಶ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ನ ಸ್ಯುಃ॥ 12-62-10 (67263)
ಯಚ್ಚ ತ್ರಯಾಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಮಿಚ್ಛೇದಾಶ್ರಮಸೇವನಂ।
ಕರ್ತುಮಾಶ್ರಮದೃಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಸ್ತಾಞ್ಶೃಣು ಪಾಂಡವ॥ 12-62-11 (67264)
ಶುಶ್ರೂಷೋಃ ಕೃತಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಕೃತಸಂತಾನಕರ್ಮಣಃ।
ಅಭ್ಯನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ರಾಜಾನಂ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಜಗತೀಪತೇ॥ 12-62-12 (67265)
ಅಲ್ಪಾಂತರಗತಸ್ಯಾಪಿ ದೇಶಧರ್ಮಗತಸ್ಯ ವಾ।
ಆಶ್ರಮಾ ವಿಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ನಿರಾಶಿಷಂ॥ 12-62-13 (67266)
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾಂ ನಚೈವಾಹುಸ್ತಸ್ಯ ತದ್ಧರ್ಮವಾದಿನಃ।
ತಥಾ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ರಾಜಪುತ್ರಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ॥ 12-62-14 (67267)
ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ವಯೋತೀತೋ ರಾಜ್ಞಃ ಕೃತಪರಿಶ್ರಮಃ।
ವೈಶ್ಯೋ ಗಚ್ಛೇದನುಜ್ಞಾತೋ ನೃಪೇಣಾಶ್ರಮಸಂಶ್ರಯಂ॥ 12-62-15 (67268)
ವೇದಾನಧೀತ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾನಘ।
ಸಂತಾನಾದೀನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ಸೋಮಂ ನಿಷೇವ್ಯ ಚ॥ 12-62-16 (67269)
ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಧರ್ಮೇಣ ವದತಾಂವರ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾದೀನ್ಮಖಾನನ್ಯಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-62-17 (67270)
ಆನಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ದತ್ತದಕ್ಷಿಣಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಜಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಥಾಽಲ್ಪಂ ಯದಿ ವಾ ಬಹು॥ 12-62-18 (67271)
ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಪಾಲಂ ಪುತ್ರಂ ರಾಜ್ಯೇ ಚ ಪಾಂಡವ।
ಅನ್ಯಗೋತ್ರಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ವಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ॥ 12-62-19 (67272)
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄಞ್ಶ್ರಾದ್ಧೈಃ ಪಿತೃಯಜ್ಞೈರ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ದೇವಾನ್ಯಜ್ಞೈರ್ಋಷೀನ್ವೇದೈರರ್ಚಯಿತ್ವಾ ತು ಯತ್ನತಃ॥ 12-62-20 (67273)
ಅಂತಕಾಲೇ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯ ಇಚ್ಛೇದಾಶ್ರಮಾಂತರಂ।
ಸೋನುಪೂರ್ವ್ಯಾಶ್ರಮಾನ್ರಾಜನ್ಗತ್ವಾ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-62-21 (67274)
ರಾಜರ್ಷಿತ್ವೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೈಕ್ಷ್ಯಚರ್ಯಾದ್ಯಸೇವಯಾ।
ಅಪೇತಗೃಹಧರ್ಮಾಪಿ ಚರೇಜ್ಜೀವಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-62-22 (67275)
ನ ಚೈತನ್ನೈಷ್ಠಿಕಂ ಕರ್ಮ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣ।
ಚತುರ್ಣಾಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಾಹುರಾಶ್ರಮವಾಸಿನಾಂ॥ 12-62-23 (67276)
ಬಾಹ್ವಾಯತ್ತಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ಮಾನವಾನಾಂ
ಲೋಕಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಧರ್ಮಮಾಸೇವಮಾನೈಃ।
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾಃ ಸೋಪಧರ್ಮಾಸ್ತ್ರಯಾಣಾಂ
ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಂ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶೃಣೋಮಿ॥ 12-62-24 (67277)
ಯಥಾ ರಾಜನ್ಹಸ್ತಿಪದೇ ಪದಾನಿ
ಸಂಲೀಯಂತೇ ಸರ್ವಸತ್ವೋದ್ಭವಾನಿ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಾನ್ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಸರ್ವಾನ್
ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾನ್ಸಂಪ್ರಲೀನಾನ್ನಿಬೋಧ॥ 12-62-25 (67278)
ಅಲ್ಪಾಶ್ರಯಾನಲ್ಪಫಲಾನ್ವದಂತಿ
ಧರ್ಮಾನನ್ಯಾಂಧರ್ಮವಿದೋ ಮನುಷ್ಯಾಃ।
ಮಹಾಶ್ರಯಂ ಬಹುಕಲ್ಯಾಣರೂಪಂ
ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಧರ್ಮಂ ನೇತರಂ ಪ್ರಾಹುರಾರ್ಯಾಃ॥ 12-62-26 (67279)
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾ ರಾಜಧರ್ಮಪ್ರಧಾನಾಃ
ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾಃ ಪಾಲ್ಯಮಾನಾ ಭವಂತಿ।
ಸರ್ವಸ್ತ್ಯಾಗೋ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ರಾಜಂ
ಸ್ತ್ಯಾಗಂ ಧರ್ಮಂ ಚಾಹುರಗ್ರ್ಯಂ ಪುರಾಣಂ॥ 12-62-27 (67280)
ಮಜ್ಜೇತ್ರಯೀ ದಂಡನೀತೌ ಹತಾಯಾಂ
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರಕ್ಷಯೇಯುರ್ವಿರುದ್ಧಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾಶ್ಚಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಹತಾಃ ಸ್ಯುಃ
ಕ್ಷಾತ್ರೇ ನಷ್ಟೇ ರಾಜಧರ್ಮೇ ಪುರಾಣೇ॥ 12-62-28 (67281)
ಸರ್ವೇ ಭೋಗಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ದೃಷ್ಟಾಃ
ಸರ್ವಾ ದೀಕ್ಷಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಚೋಕ್ತಾಃ।
ಸರ್ವಾ ವಿದ್ಯಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಯುಕ್ತಾಃ
ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ರಾಜಧರ್ಮೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಃ॥ 12-62-29 (67282)
`ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ದೃಷ್ಟಾಃ
ಸರ್ವೇ ಭೋಗಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ರಾಜನ್।'
ಸರ್ವೇ ಯೋಗಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಚೋಕ್ತಾಃ
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾ ರಾಜಧರ್ಮೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೋ ರಾಜಧರ್ಮಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟೋ
ನಾನ್ಯೋ ಲೋಕೇ ವಿದ್ಯತೇಽಜಾತಶತ್ರೋ॥ 12-62-30 (67283)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಭವಂತಿ ಜೀವಲೋಕಾಶ್ಚ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-62-31 (67284)
ಯಥಾ ಜೀವಾಃ ಪ್ರಾಕೃತೈರ್ವಧ್ಯಮಾನಾ
ಧರ್ಮಶ್ರುತೀನಾಮುಪಪೀಡನಾಯ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಾ ರಾಜಧರ್ಮೈರ್ವಿಯುಕ್ತಾಃ
ಸಂಚಿನ್ವಂತೋ ನಾದ್ರಿಯಂತೇ ಸ್ವಧರ್ಮಂ॥ ॥ 12-62-32 (67285)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 62॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-62-3 ಕೌಟಿಲ್ಯಮನಾರ್ಜವಂ। ಕೌಲಟೇಯಂ ಕುಲಟಾಪ್ರಧಾನಂ ಜಾರಕರ್ಮ। ಕುಸೀದಂ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಕುಸೀದಂ ವೃದ್ಧಿಜೀವಿಕಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-62-5 ರಾಜಪ್ರೇಷ್ಯಾದಿರ್ವೇದಾನ್ ಜಪನ್ನಜಪನ್ವಾ ಶೂದ್ರಇವ ಪಂಕ್ತೇರ್ವಹಿರ್ಭೋಜನೀಯ ಏವೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-62-11 ಯೋ ರಾಜಾ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಸ್ವರಾಜ್ಯೇ ಆಶ್ರಮಧರ್ಮಸೇವನಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಇಚ್ಛೇತ್ ತೇನಾವಶ್ಯಜ್ಞಾತವ್ಯಾಂಧರ್ಮಾಞ್ಶೃಣು॥ 12-62-12 ಶುಶ್ರೂಷೋರ್ವೇದಾಂತೇಷ್ವನಧಿಕಾರಾತ್ಪುರಾಣದ್ವಾರಾ ಆತ್ಮಾನಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛೋಃ। ಕೃತಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಯಾವಚ್ಛರೀರಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಸೇವಿತತ್ರೈವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ॥ 12-62-13 ಅಲ್ಪಾಂತರಗತಸ್ಯ ಆಚಾರನಿಷ್ಠಯಾ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಸಮಸ್ಯ ಆಶ್ರಮಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಹಿತಾಃ। ಶೂದ್ರೋಽಪಿ ನೈಷ್ಠಿಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಂ ವಾ ಸಕಲವಿಕ್ಷೇಪಕಕರ್ಮತ್ಯಾಗರೂಪಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ವಾಽನುತಿಷ್ಠೇದೇವ। ನಿರಾಶಿಷಂ ಶಾಂತಿದಾಂತ್ಯಾದಿಕಲ್ಯಾಣಗುಣರಹಿತಂ॥ 12-62-22 ಅಪೇತಗೃಹಧರ್ಮೋಽಪೀತಿ ಖ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 063
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.63. ಅಧ್ಯಾಯಃ 063
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜಧರ್ಮಪ್ರಶಂಸಕೇಂದ್ರಮಾಂಧಾತೃಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-63-0 (80787)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-63-0x (6687)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಯತಿಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವ।
ಲೋಕವೇದೋತ್ತರಾಶ್ಚೈವ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮೇ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 12-63-1 (80788)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಭರತಸತ್ತಮ।
ನಿರಾಶಿಷೋ ಜೀವಲೋಕಾಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ॥ 12-63-2 (80789)
ಅಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಬಹುಫಲಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಮವಾಸಿನಾಂ।
ಪ್ರರೂಪಯಂತಿ ತದ್ಭಾವಮಾಗಮೈರೇವ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-63-3 (80790)
ಅಪರೇ ವಚನೈಃ ಪುಣ್ಯೈರ್ವಾದಿನೋ ಲೋಕನಿಶ್ಚಯೇ।
ಅನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಾ ಧರ್ಮಾಣಾಮದೃಷ್ಟಾಂತೇ ಪರೇ ರತಾಃ॥ 12-63-4 (80791)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಫಲಭೂಯಿಷ್ಠಮಾತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಕಮಚ್ಛಲಂ।
ಸರ್ವಲೋಕಹಿತಂ ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-63-5 (80792)
ಧರ್ಮಾಶ್ರಮೇಽಧ್ಯವಸಿನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾ ತ್ರಯಾಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸಂಖ್ಯಾತೋಪಶ್ರುತಿಃ ಪುರಾ।
ರಾಜಧರ್ಮೇಷ್ವನುಮತಾ ಲೋಕಾಃ ಸುಚರಿತೈಃ ಸಹ॥ 12-63-6 (80793)
ಉದಾಹೃತಂ ತೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಥಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಮಹೌಜಸಂ।
ಸರ್ವಭೂತೇಶ್ವರಂ ದೇವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪುರಾ।
ಜಗ್ಮುಃ ಸುಬಹುಶಃ ಶೂರಾ ರಾಜಾನೋ ದಂಡನೀತಯೇ॥ 12-63-7 (80794)
ಏಕೈಕಮಾತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ ತುಲಯಿತ್ವಾಶ್ರಮಂ ಪುರಾ।
ಜಾನಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತ ದೃಷ್ಟಾಂತವಚನೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-63-8 (80795)
ಸಾಧ್ಯಾ ದೇವಾ ವಸವಶ್ಚಾಶ್ವಿನೌ ಚ
ರುದ್ರಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವೇ ಮರುತಾಂ ಗಣಾಶ್ಚ।
ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪುರಾ ಹ್ಯಾದಿದೇವೇನ ದೇವಾಃ
ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಧರ್ಮೇ ವರ್ತಯಂತೇ ಚ ಸಿದ್ಧಾಃ॥ 12-63-9 (80796)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಮರ್ಥವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇ ವರ್ತಮಾನೇ ದಾನವೈಕಾರ್ಣವೇ ಪುರಾ॥ 12-63-10 (80797)
ಬಭೂವ ರಾಜಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಾಂಧಾತಾ ನಾಮ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪುರಾ ವಸುಮತೀಪಾಲೋ ಯಜ್ಞಂ ಚಕ್ರೇ ದಿದೃಕ್ಷಯಾ॥ 12-63-11 (80798)
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಮಾಂಧಾತಾ ಪರಮೇಶ್ವರಂ॥ 12-63-12 (80799)
ಜಗಾಮ ಶಿರಸಾ ಪಾದೌ ಯಜ್ಞೇ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಂ ವಿಷ್ಣೂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ವಾಸವಂ॥ 12-63-13 (80800)
ಸ ಪಾರ್ಥಿವೈರ್ವೃತಃ ಸದ್ಭಿರರ್ಚಯಾಮಾಸ ತಂ ಪ್ರಭುಂ।
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಸಂಘಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಚೈವ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸಂವಾದೋಽಯಂ ಮಹಾನಾಸೀದ್ವಿಷ್ಣುಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ॥ 12-63-14 (80801)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-63-15x (6688)
ಕಿಮಿಷ್ಯಸೇ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರಿಷ್ಠ
ಯಂ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮೋಽಸಿ ತಮಪ್ರಮೇಯಂ।
ಅನಂತಮಾಯಾಮಿತಮಂತ್ರವೀರ್ಯಂ
ನಾರಾಯಣಂ ಹ್ಯಾದಿದೇವಂ ಪುರಾಣಂ॥ 12-63-15 (80802)
ನಾಸೌ ದೇವೋ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಯಾಽಪಿ
ಶಕ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವಾಽಪಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಯೇಽನ್ಯೇ ಕಾಮಾಸ್ತವ ರಾಜನ್ಹೃದಿಸ್ಥಾ
ದಾಸ್ಯೇ ಚೈತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ರಾಜಾ॥ 12-63-16 (80803)
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಪರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ
ಶೂರೋ ದೃಢಪ್ರೀತಿರತಃ ಸುರಾಣಾಂ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚೋತ್ತಮಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಚ
ತತಸ್ತೇಽಹಂ ದಝಿ ವರಾನ್ಯಥೇಷ್ಟಂ॥ 12-63-17 (80804)
ಮಾಂಧಾತೋವಾಚ। 12-63-18x (6689)
ಅಸಂಶಯಂ ಭಗವನ್ನಾದಿದೇವಂ
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಽಹಂ ಶಿರಸಾ ಸಂಪ್ರಸಾದ್ಯ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕಾಮಾಂಧರ್ಮಕಾಮೋ ಹ್ಯರಣ್ಯ
ಮಿಚ್ಛೇ ಗಂತುಂ ಸತ್ಪಥಂ ಸಾಧುಜುಷ್ಟಂ॥ 12-63-18 (80805)
ಕ್ಷಾತ್ರಾದ್ಧರ್ಮಾದ್ವಿಪುಲಾದಪ್ರಮೇಯಾ
ಶ್ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಥಾಪಿತಂ ಸ್ವಂ ಯಶಶ್ಚ।
ಧರ್ಮೋ ಯೋಽಸಾವಾದಿದೇವಾತ್ಪ್ರವೃತ್ತೋ
ಲೋಕಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತಂ ನ ಜಾನಾಮಿ ಕರ್ತುಂ॥ 12-63-19 (80806)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-63-20x (6690)
ಅಸೈನಿಕಾ ಧರ್ಮಪರಾಶ್ಚ ಧರ್ಮೇ
ಪರಾಂ ಗತಿಂ ನ ನಯಂತೇ ಹ್ಯಯುಕ್ತಂ।
ಕ್ಷಾತ್ರೋ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯಾದಿದೇವಾತ್ಪ್ರವೃತ್ತಃ
ಪಶ್ಚಾದನ್ಯೇ ಶೇಷಭೂತಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಃ॥ 12-63-20 (80807)
ಶೇಷಾಃ ಸೃಷ್ಟಾ ಹ್ಯಂತವಂತೋ ಹ್ಯನಂತಾಃ
ಸಪ್ರಸ್ಥಾನಾಃ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮಾ ವಿಶಿಷ್ಟಾಃ।
ಅಸ್ಮಿಂಧರ್ಮೇ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಃ
ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಧರ್ಮಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಂ ವದಂತಿ॥ 12-63-21 (80808)
ಕರ್ಮಣಾ ವೈ ಪುರಾ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚಾಮಿತೌಜಸಃ।
ತ್ರಾತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಸಹ್ಯಾರೀನ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ವಿಷ್ಣುನಾ॥ 12-63-22 (80809)
ಯದಿ ಹ್ಯಸೌ ಭಗವನ್ನಾಹನಿಷ್ಯ
ದ್ರಿಪೂ ಸರ್ವಾನಸುರಾನಪ್ರಮೇಯಃ।
ನ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನೈವ ಲೋಕಾದಿಕರ್ತಾ
ಸಂತೋ ಧರ್ಮಾಶ್ಚಾದಿಧರ್ಮಾಶ್ಚ ನ ಸ್ಯುಃ॥ 12-63-23 (80810)
ಇಮಾಮುರ್ವೀ ನಾಜಯದ್ವಿಕ್ರಮೇಣ
ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಾಸುರಾಮಾದಿದೇವಃ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಧರ್ಮಾಃ
ಸರ್ವೇ ನ ಸ್ಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿನಾಶಾತ್॥ 12-63-24 (80811)
ನಷ್ಟಾ ಧರ್ಮಾಃ ಶತಧಾ ಶಾಶ್ವತಾಸ್ತೇ
ಕ್ಷಾತ್ರೇಣ ಧರ್ಮೇಣ ಪುನಃ ಪ್ರವೃದ್ಧಾಃ।
ಯುಗೇಯುಗೇ ಹ್ಯಾದಿಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾ
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮಂ ವದಂತಿ॥ 12-63-25 (80812)
ಆತ್ಮತ್ಯಾಗಃ ಸರ್ವಭೂತಾನುಕಂಪಾ
ಲೋಕಜ್ಞಾನಂ ಪಾಲನಂ ಮೋಕ್ಷಣಂ ಚ।
ವಿಷಣ್ಣಾನಾಂ ಮೋಕ್ಷಣಂ ಪೀಡಿತಾನಾಂ
ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಧರ್ಮೇ ವಿದ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ॥ 12-63-26 (80813)
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಾಃ ಕಾಮಮನ್ಯುಪ್ರವೃತ್ತಾ
ಭೀತಾ ರಾಜ್ಞೋ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಪಾಪಂ।
ಶಿಷ್ಟಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಪನ್ನಾಃ
ಸಾಧ್ವಾಚಾರಾಃ ಸಾಧುಧರ್ಮಂ ವದಂತಿ॥ 12-63-27 (80814)
ಪುತ್ರವತ್ಪಾಲ್ಯಮಾನಾನಿ ಧರ್ಮಲಿಂಗಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವೈಃ।
ಲೋಕೇ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಚರಂತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-63-28 (80815)
ಸರ್ವಧರ್ಮಪರಂ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಲೋಕಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸನಾತನಂ।
ಶಶ್ವದಕ್ಷರಪರ್ಯಂತಮಕ್ಷರಂ ಸರ್ವತೋಮುಖಂ॥ ॥ 12-63-29 (80816)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 63॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-63-1 ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವ। ಲೋಕಾಲೋಕೋತ್ತರಾಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಾಃ ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಸಮರ್ಪಿತಾ ಇತಿ ಟ. ಡ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-63-3 ಬಹುದ್ವಾರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-63-4 ಅದೃಷ್ಟಾಂತೇ ನ ದೃಷ್ಟೋಽಂತೋ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಮಿನ್॥ 12-63-5 ಸುಖಭೂಯಿಷ್ಠಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-63-6 ಧರ್ಮಾಶ್ರಮೇ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ವರ್ಣಾನಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಉಪಶ್ರುತಿರಂತರ್ಭಾವಃ ಸಂಖ್ಯಾ ಪ್ರಕಟಾ। ತಥಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಧರ್ಮೈಃ ಸಹ ಲೋಕಾ ಅಂತರ್ಭೂತಾಃ। ಅನುಲೋಮಾ ರಾಜಧರ್ಮೋ ಲೋಕೇ ಸುಚರಿತೈರಿಹೇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-63-8 ಆಶ್ರಮಂ ಆಶ್ರಮವಿಹಿತಂ ತುಲಯಿತ್ವಾ ಕಿಂ ದಂಡನೀತಿಜೋ ಧರ್ಮೋ ಮಹಾನ್ ಉತ ಆಶ್ರಮಧರ್ಮ ಇತಿ ಸಂದಿಹ್ಯ ದೃಷ್ಟಾಂತವಚನೇ ಸಿದ್ಧಾಂತಂ ಶ್ರೋತುಂ॥ 12-63-13 ವಾಸಯಂ ಐಂದ್ರಂ ರೂಪಂ॥ 12-63-20 ನ ಸಂತಿ ಸೈನಿಕಾ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಅಸೈನಿಕಾಃ ಅರಾಜಾನಃ ಯುಕ್ತಂ ಅಭಿನಿವೇಶಶೂನ್ಯಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಹೇಲಯೈವ ನ ನಯಂತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಶೇಷಭೂತಾಃ ಅಂಗಭೂತಾಃ॥ 12-63-26 ಆತ್ಮತ್ಯಾಗೋ ಯುದ್ಧೇ ಮರಣಂ 12-63-29 ಅಕ್ಷರಪರ್ಯಂತಂ ಮೋಕ್ಷಾವಸಾನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 064
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.64. ಅಧ್ಯಾಯಃ 064
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರರೂಪಿಹರಿಣಾ ಮಾಂಧಾತಾರಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತರಾಜಧರ್ಮಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-64-0 (67286)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-64-0x (5482)
ಏವಂವೀರ್ಯಃ ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಪನ್ನಃ
ಕ್ಷಾತ್ರಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಧರ್ಮೇಷು ಧರ್ಮಃ।
ಪಾಲ್ಯೋ ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ಲೋಕಪಾಲೈರುದಾರೈ
ರ್ವಿಪರ್ಯಯೇ ಸ್ಯಾದಭವಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ। 12-64-1 (67287)
ಭೂಸಸ್ಕಾರಂ ಧರ್ಮಸಂಸ್ಕಾರಯೋಗ್ಯಂ
ದೀಕ್ಷಾಚರ್ಯಾಂ ಪಾಲನಂ ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ।
ವಿದ್ಯಾದ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಾನುಕಂಪಾ
ದೇಹತ್ಯಾಗಂ ಚಾಹವೇ ಧರ್ಮಮಗ್ರ್ಯಂ॥ 12-64-2 (67288)
ತ್ಯಾಗಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮುನಯೋ ವೈ ವದಂತಿ
ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯಚ್ಛರೀರಂ ತ್ಯಜಂತಿ।
ನಿತ್ಯಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಸರ್ವೇ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತೇ ಭೂಮಿಪಾಲಾ ಯಥೈತೇ॥ 12-64-3 (67289)
ಬಹುಶ್ರುತ್ಯಾ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ವಾ
ಪರಸ್ಪರಾಃ ಸಂಹನನಾದ್ವದಂತಿ।
ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ।
ಚರೇದೇಕೋ ಹ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಧರ್ಮಕಾಮಃ॥ 12-64-4 (67290)
ಸಾಮಾನ್ಯಾರ್ಥೇ ವ್ಯವಹಾರೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ
ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ವರ್ಜಯನ್ನೈವ ಯತ್ನಾತ್।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಸ್ಥಾಪನಾತ್ಪಾಲನಾಚ್ಚ
ತೈಸ್ತೈರ್ಯೋಗೈರ್ನಿಯಮೈರೌಷಧೈಶ್ಚ॥ 12-64-5 (67291)
ಸರ್ವೋದ್ಯೋಗೈರಾಶ್ರಮಂ ಧರ್ಮಮಾಹುಃ
ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಪನ್ನಂ।
ವಂಸ್ವಂ ಧರ್ಮಂ ಯೇನ ಚರಂತಿ ವರ್ಣಾ
ಸ್ತಾಂಸ್ತಾಂಧರ್ಮಾನನ್ಯಥಾರ್ಥಾನ್ವದಂತಿ॥ 12-64-6 (67292)
ನೇರ್ಮರ್ಯಾದಾನ್ನಿತ್ಯಮರ್ಥೇ ನಿವಿಷ್ಟಾ
ನಾಹುಸ್ತಾನ್ವೈ ಪಶುಭೂತಾನ್ಮನುಷ್ಯಾನ್।
ಯಥಾ ನೀತಿಂ ಗಮಯತ್ಯರ್ಥಯೋಗಾ
ಚ್ಛ್ರೇಯಸ್ತಸ್ಮಾದಾಶ್ರಮಾತ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಃ॥ 12-64-7 (67293)
ತ್ರೈವಿದ್ಯಾನಾಂ ಯಾ ಗತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ಯೇ ಚೈವೋಕ್ತಾಃ ಸ್ವಾಶ್ರಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ।
ಏತತ್ಕರ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಹುರಗ್ರ್ಯ
ಮನ್ಯತ್ಕುರ್ವಂಛೂದ್ರವಚ್ಛಸ್ತ್ರವಧ್ಯಃ॥ 12-64-8 (67294)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಧರ್ಮಾಶ್ಚ ವೇದವಾದಾಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನಾನುಗಂತವ್ಯಾ ನಾನ್ಯೋ ವಿದ್ಯಾತ್ಕದಾಚನ॥ 12-64-9 (67295)
ಅನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ನ ಸಾ ವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯತೇ।
ಕರ್ಮಣಾ ವರ್ಧತೇ ಧರ್ಮೋ ಯಥಾ ಧರ್ಮಸ್ತಥೈವ ಸಃ॥ 12-64-10 (67296)
ಯೋ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಿತೋ ವಿಪ್ರೋ ನ ಸ ಸನ್ಮಾನಮರ್ಹತಿ।
ಕರ್ಮ ಸ್ವಮಪ್ರಯುಂಜಾನಮವಿಶ್ವಾಸ್ಯಂ ಹಿ ತಂ ವಿದುಃ॥ 12-64-11 (67297)
ಏತೇ ವರ್ಣಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮೈಶ್ಚ ಹೀನಾ
ಉತ್ಕ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರೇವ ಧರ್ಮಾಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಾ ರಾಜಧರ್ಮಾ ನ ಚಾನ್ಯೇ
ವೀರ್ಯಶ್ರೇಷ್ಠಾ ರಾಜಧರ್ಮಾ ಮತಾ ಮೇ॥ 12-64-12 (67298)
ಮಾಂಧಾತೋವಾಚ। 12-64-13x (5483)
ಯವನಾಃ ಕಿರಾತಾ ಗಾಂಧಾರಾಶ್ಚೀನಾಃ ಶಬರಬರ್ಬರಾಃ।
ಶಕಾಸ್ತುಷಾರಾಃ ಕಂಕಾಶ್ಚ ಪಲ್ಲವಾಶ್ಚಾಂಧ್ರಮದ್ರಕಾಃ॥ 12-64-13 (67299)
ಉಷ್ಟ್ರಾಃ ಪುಲಿಂದಾ ಆರಟ್ಟಾಃ ಕಾಚಾ ಂಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಪ್ರಸೂತಾಶ್ಚ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ॥ 12-64-14 (67300)
ಕಥಂ ಧರ್ಮಾಂಶ್ಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಸರ್ವೇ ವಿಷಯವಾಸಿನಃ।
ಮದ್ವಿಧೈಶ್ಚ ಕಥಂ ಸ್ಥಾಪ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ವೈ ದಸ್ಯುಜೀವಿನಃ॥ 12-64-15 (67301)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಮಘವಂಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
ತ್ವಂ ಬಂಧುಭೂತೋ ಹ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-64-16 (67302)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-64-17x (5484)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಹಿ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸರ್ವದಸ್ಯುಭಿಃ।
ಆಚಾರ್ಯಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ತಥೈವಾಶ್ರಮವಾಸಿನಾಂ॥ 12-64-17 (67303)
ಭೂಮಿಪಾನಾಂ ಚ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸರ್ವದಸ್ಯುಭಿಃ।
ದೇಶಧರ್ಮಕ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-64-18 (67304)
ಪಿತೃಯಜ್ಞಾಸ್ತಥಾ ಕೂಪಾಃ ಪ್ರಪಾಶ್ಚ ಶಯನಾನಿ ಚ।
ದಾನಾನಿ ಚ ಯಥಾಕಾಲಂ ದಾತವ್ಯಾನಿ ದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 12-64-19 (67305)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧೋ ವೃತ್ತಿದಾಯಾನುಪಾಲನಂ।
ಭರಣಂ ಪುತ್ರದಾರಾಣಾಂ ಶೌಚಮದ್ರೋಹ ಏವ ಚ॥ 12-64-20 (67306)
ದಕ್ಷಿಣಾ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾನಾಂ ದಾತವ್ಯಾ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಾ।
ಪಾಕಯಜ್ಞಾ ಮಹಾರ್ಥಾಶ್ಚ ದಾತವ್ಯಾಃ ಸರ್ವದಸ್ಯುಭಿಃ॥ 12-64-21 (67307)
ಏತಾನ್ಯೇವಂಪ್ರಕಾರಾಣಿ ವಿಹಿತಾನಿ ಪುರಾಽನಘ।
ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕರ್ತವ್ಯಾನೀಹ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-64-22 (67308)
ಮಾಂಧಾತೋವಾಚ। 12-64-23x (5485)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ದಸ್ಯವಃ।
ಲಿಂಗಾಂತರೇ ವರ್ತಮಾನಾ ಆಶ್ರಮೇಷು ತಥೈವ ಚ॥ 12-64-23 (67309)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-64-24x (5486)
ವಿನಷ್ಟಾಯಾಂ ದಂಡನೀತ್ಯಾಂ ರಾಜಧರ್ಮೇ ವಿನಾಕೃತೇ।
ಸಂಪ್ರಮುಹ್ಯಂತಿ ಭೂತಾನಿ ರಾಜದೌರಾತ್ಂಯತೋಽನಘ॥ 12-64-24 (67310)
ಅಸಂಖ್ಯಾತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಭಿಕ್ಷವೋ ಲಿಂಗಿನಸ್ತಥಾ।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ವಿಕಲ್ಪಾಶ್ಚ ವೃತ್ತೇಽಸ್ಮಿನ್ವೈಕೃತೇ ಯುಗೇ॥ 12-64-25 (67311)
ಅಶೃಣ್ವಾನಾಃ ಪುರಾಣಾನಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಶತಶೋ ನರಾಃ।
ಉತ್ಪಥಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಂತೇ ಕಾಮಮನ್ಯುಸಮೀರಿತಾಃ॥ 12-64-26 (67312)
ಯದಾ ನಿವರ್ತ್ಯತೇ ಪಾಪೋ ದಂಡನೀತ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ತದಾ ಧರ್ಮೋ ನ ಚಲತೇ ಸಂಭೂತಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪುರಾ॥ 12-64-27 (67313)
ಸರ್ವಲೋಕಗುರುಂ ಚೈವ ರಾಜಾನಂ ಯೋಽವಮನ್ಯತೇ।
ನ ತಸ್ಯ ದತ್ತಂ ನ ಕೃತಂ ನ ಶ್ರುತಂ ಫಲತಿ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-64-28 (67314)
ಮಾನುಷಾಣಾಮಧಿಪತಿಂ ದೇವಭೂತಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ದೇವಾಶ್ಚ ಬಹುಮನ್ಯಂತೇ ಧರ್ಮಕಾಮಂ ನರೇಶ್ವರಂ॥ 12-64-29 (67315)
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಹಿ ಭಗವಾನ್ಯಃ ಸರ್ವಮಸೃಜಜ್ಜಗತ್।
ಸ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-64-30 (67316)
ಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯಃ ಸ್ಮರತೇ ಗತಿಂ।
ಸ ಮೇ ಮಾನ್ಯಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಸ ಚ ಕ್ಷತ್ರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-64-31 (67317)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-64-32x (5487)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾನ್ಮರುದ್ಗಣವೃತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಜಗಾಮ ಭವನಂ ವಿಷ್ಣುರಕ್ಷರಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಪರಂ॥ 12-64-32 (67318)
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಿತೇ ಧರ್ಮೇ ಪುರಾ ಸುಚರಿತೇಽನಘ।
ಕಃ ಕ್ಷತ್ರಮತಿವರ್ತೇತ ಚೇತನಾವಾನ್ಬಹುಶ್ರುತಃ॥ 12-64-33 (67319)
ಅನ್ಯಾಯೇನ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ನಿವೃತ್ತಾನಿ ತಥೈವ ಚ।
ಅಂತರಾ ವಿಲಯಂ ಯಾಂತಿ ಯಥಾ ಪಥಿ ವಿಚಕ್ಷುಷಃ॥ 12-64-34 (67320)
ಆದೌ ಪ್ರವರ್ತಿತೇ ಚಕ್ರೇ ತಥೈವಾದಿಪರಾಯಣೇ।
ವರ್ತಸ್ವ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸಂವಿಜಾನಾಮಿ ತೇಽನಘ॥ ॥ 12-64-35 (67321)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 64॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-64-2 ಭೂಸಂಸ್ಕಾರಂ ಭುವಃ ಸಂಪನ್ನಸಸ್ಯತ್ವಂ। ರಾಜಸಂಸ್ಕಾರಯೋಗಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ರಾಜಸಂಸ್ಕಾರೋ ತಜಸೂಯಾದಿರರ್ಥಃ॥ 12-64-5 ನಿಯಮೈರೌರಸೈಶ್ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಔರಸೈಃ ಪೌರುಷೈಃ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-64-6 ಯೇನ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮೇಣ। ಅನ್ಯಥಾರ್ಥಾನ್ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜನಾನ್ ವದಂತಿ॥ 12-64-7 ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇ ನಿತ್ಯಮರ್ಥೇ ವಿನಷ್ಟೇ ನ ರ್ಮಚಿಂತಾ ಪಶುಭೂತೇ ಮನುಷ್ಯೇ। ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-64-8 ಯಾ ಗತಿರ್ಯಜ್ಞಾದಿಃ ಆಶ್ರಮಧರ್ಮಶ್ಚ ಏತದ್ದ್ವಯಂ॥ 12-64-10 ಕರ್ಮಣಾ ತ್ಯಜ್ಯತೇ ಧರ್ಮೋ ಯಥೈವ ಸ್ಯಾತ್ತಥೈವ ಸಃ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-64-12 ಉತ್ಕ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ಉತ್ಕರ್ಷಂ ಪ್ರಾಪಣೀಯಾ॥ 12-64-15 ದಸ್ಯುಜೀವಿನೋ ದಸ್ಯುವೃತ್ತಿಜೀವಿನಃ॥ 12-64-26 ಪರಮಾ ಗತೀಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-64-31 ಗತಿಂ ಫಲಂ॥ 12-64-35 ಆದಿಪರಾಯಣೇ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಶರಣಭೂತೇ ವರ್ತಸ್ವ। ತೇ ತ್ವಾಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 065
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.65. ಅಧ್ಯಾಯಃ 065
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-65-0 (67322)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-65-0x (5488)
ಶ್ರುತಾ ಮೇ ಕಥಿತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಚತ್ವಾರೋ ಮಾನವಾಶ್ರಮಾಃ।
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮೇಷಾಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತೋ ಮೇ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-65-1 (67323)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-65-2x (5489)
ವಿದಿತಾಃ ಸರ್ವ ಏವೇಹ ಧರ್ಮಾಸ್ತವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾ ಮಮ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿದಿತಾಃ ಸಾಧುಸಂಮತಾಃ॥ 12-65-2 (67324)
ಯತ್ತು ಲಿಂಗಾಂತರಗತಂ ಪೃಚ್ಛಸೇ ಮಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ನಿಬೋಧ ನರಾಧಿಪ। 12-65-3 (67325)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ವಿದ್ಯಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಾಧ್ವಾಚಾರಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-65-4 (67326)
ಅಕಾಮದ್ವೇಷಸಂಯುಕ್ತೋ ದಣ಼್ಡನೀತ್ಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಮದರ್ಶೀ ಚ ಭೂತೇಷು ಭೈಕ್ಷ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-5 (67327)
ವೇತ್ತಿ ದಾನಂ ವಿಸರ್ಗಂ ಚ ವಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ತಥಾ।
ಯಥೋಕ್ತವೃತ್ತೋ ಧೀರಶ್ಚ ಕ್ಷಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-6 (67328)
ಅರ್ಹಾನ್ಪೂಜಯತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಂವಿಭಾಗೇನ ಪಾಂಡವ।
ಸರ್ವತಸ್ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಭೈಕ್ಷ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-7 (67329)
ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿಮಿತ್ರಾಣಿ ವ್ಯಾಪನ್ನಾನಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಮಭ್ಯುದ್ಧರಮಾಣಸ್ಯ ದೀಕ್ಷಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-8 (67330)
ಲೋಕಮುಖ್ಯೇಷು ಸತ್ಕಾರಂ ಲಿಂಗಿಮುಖ್ಯೇಷು ಚಾಸಕೃತ್।
ಕುರ್ವತಸ್ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-9 (67331)
ಆಹ್ನಿಕಂ ಪಿತೃಯಜ್ಞಾಂಶ್ಚ ಭೂತಯಜ್ಞಾನ್ಸಮಾನುಷಾನ್।
ಕುರ್ವತಃ ಪಾರ್ಥ ವಿಪುಲಾನ್ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-10 (67332)
ಸಂವಿಭಾಗೇನ ಭೂತಾನಾಮತಿಥೀನಾಂ ತಥಾಽರ್ಚನಾತ್।
ದೇವಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-11 (67333)
ಮರ್ದನಂ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಶಿಷ್ಟಾರ್ಥಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮ।
ಕುರ್ವತಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-12 (67334)
ಪಾಲನಾತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಪರಿಪಾಲನಾತ್।
ದೀಕ್ಷಾ ಬಹುವಿಧಾ ರಾಜನ್ಸತ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-13 (67335)
ವೇದಾಧ್ಯಯನನಿತ್ಯತ್ವಂ ಕ್ಷಮಾಽಥಾಚಾರ್ಯಪೂಜನಂ।
ತಥೋಪಾಧ್ಯಾಯಶುಶ್ರೂಷಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-14 (67336)
ಆಹ್ನಿಕಾಂಜಪಮಾನಸ್ಯ ದೇವಾನ್ಪೂಜಯತಃ ಸದಾ।
ಧರ್ಮೇಣ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಧರ್ಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-15 (67337)
ಮೃತ್ಯುರ್ವಾ ರಕ್ಷಣಂ ವೇತಿ ಯಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಪ್ರಾಣದ್ಯೂತೇ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-16 (67338)
ಅಜಿಹ್ನಮಶಠಂ ಮಾರ್ಗಂ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಸರ್ವದಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-17 (67339)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥೇಷು ವಿಪ್ರೇಷು ತ್ರೈವಿದ್ಯೇಷು ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರಯಚ್ಛತೋಽರ್ಥಾನ್ವಿಪುಲಾನ್ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-18 (67340)
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವನುಕ್ರೋಶಂ ಕುರ್ವತಸ್ತವ ಭಾರತ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ನಿಯತಃ ಪುಣ್ಯಸಂಚಯಃ॥ 12-65-19 (67341)
ಬಾಲವೃದ್ಧೇಷು ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅನುಕ್ರೋಶಕ್ರಿಯಾ ಪಾರ್ಥ ಧರ್ಮ ಏಷ ಸನಾತನಃ॥ 12-65-20 (67342)
ಬಲಾತ್ಕೃತೇಷು ಭೂತೇಷು ಪರಿತ್ರಾಣಂ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಶರಣಾಗತೇಷು ಕೌರವ್ಯ ಪರಂ ಕಾರುಣ್ಯಮಾಚರ॥ 12-65-21 (67343)
ಚರಾಚರಾಣಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಚಾಪಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಯಥಾರ್ಹಪೂಜಾಂ ಚ ತಥಾ ಕುರ್ವನ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮಾವಸೇತ್॥ 12-65-22 (67344)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನುಜ್ಯೇಷ್ಠಪತ್ನೀನಾಂ ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಪುತ್ರನಪ್ತೃಣಾಂ।
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ಪಾರ್ಥ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮಮಿತಂ ತಪಃ॥ 12-65-23 (67345)
ಸಾಧೂನಾಮರ್ಚನೀಯಾನಾಂ ಪೂಜಾಸು ವಿದಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಪಾಲನಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಗೃಹಾಶ್ರಮಪದಂ ಭವೇತ್॥ 12-65-24 (67346)
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಯಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ ಭಾರತ।
ಭುಂಜತೇ ವಿಪುಲಂ ಭೋಜ್ಯಂ ತದ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-65-25 (67347)
ಯಃ ಸ್ಥಿತಃ ಪುರುಷೋ ಧರ್ಮೇ ಧಾತ್ರಾ ಸೃಷ್ಟೇ ಯಥಾರ್ಥವತ್।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನಾಮಯಂ॥ 12-65-26 (67348)
ಯಸ್ಮಿನ್ನ ನಶ್ಯಂತಿ ಗುಣಾಃ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷೇ ಸದಾ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಂ ತಮಪ್ಯಾಹುರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-65-27 (67349)
ಸ್ಥಾನಮಾನಂ ಕುಲೇಮಾನಂ ವಯೋಮಾನಂ ತಥೈವ ಚ।
ಕುರ್ವನ್ವಸತಿ ಸರ್ವೇಷು ಹ್ಯಾಶ್ರಮೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-65-28 (67350)
ದೇಶಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಕುಲಧರ್ಮಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪಾಲಯನ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ರಾಜಾ ಸರ್ವಾಶ್ರಮೀ ಭವೇತ್॥ 12-65-29 (67351)
ಕಾಲೇ ವಿಭೂತಿಂ ಭೂತಾನಾಮುಪಹಾರಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅರ್ಹಯನ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸಾಧೂನಾಮಾಶ್ರಮೇ ವಸೇತ್॥ 12-65-30 (67352)
ದೇಶಧರ್ಮಗತಶ್ಚಾಪಿ ಯೋ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರತ್ಯವೇಕ್ಷತೇ।
ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ರಾಜಾ ಭವತಿ ಸೋಶ್ರಮೀ॥ 12-65-31 (67353)
ಯೇ ಧರ್ಮಕುಶಲಾ ಲೋಕೇ ಧರ್ಮಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಭಾರತ।
ಪಾಲಿತಾ ಯಸ್ಯ ವಿಷಯೇ ಪಾದಾಂಶಸ್ತಸ್ಯ ಭೂಪತೇಃ॥ 12-65-32 (67354)
ಧರ್ಮಾರಾಮಾಂಧರ್ಮಪರಾನ್ಯೇ ನ ರಕ್ಷಂತಿ ಮಾನವಾನ್।
ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ತೇಷಾಂ ಪಾಪಂ ಹರಂತಿ ತೇ॥ 12-65-33 (67355)
ಯೇ ಚ ರಕ್ಷಾಸಹಾಯಾಃ ಸ್ಯುಃ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತೇ ಚೈವಾಂಶಹರಾಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮೇ ಪರಕೃತೇಽನಘ॥ 12-65-34 (67356)
ಸರ್ವಾಶ್ರಮಪದೇಽಪ್ಯಾಹುರ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ದೀಪ್ತನಿರ್ಣಯಂ।
ಪಾವನಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಯದ್ವಯಂ ಪರ್ಯುಪಾಸ್ಮಹೇ॥ 12-65-35 (67357)
ಆತ್ಮೋಪಮಸ್ತು ಭೂತೇಷು ಯೋ ವೈ ಭವತಿ ಮಾನವಃ।
ನ್ಯಸ್ತದಂಡೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರೇತ್ಯೇಹ ಲಭತೇ ಸುಖಂ॥ 12-65-36 (67358)
ಧರ್ಮೋಚ್ಛ್ರಿತಾ ಸತ್ಯಜಲಾ ಶೀಲಯಷ್ಟಿರ್ದಮಧ್ವಜಾ।
ತ್ಯಾಗವಾತಾಧ್ವಗಾ ಶೀಘ್ರಾ ನೌಸ್ತಯಾ ಸಂತರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-65-37 (67359)
ಯದಾ ಸರ್ವತ್ರ ನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಕಾಮೋ ನಾಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ಯದಾ ಸತ್ಯಾನ್ವಿತೋ ವೃತ್ತೈಸ್ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮ ಶ್ನುತೇ॥ 12-65-38 (67360)
ಸುಪ್ರಸನ್ನಸ್ತು ಭಾವೇನ ಯೋಗೇನ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಧರ್ಮಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಪಾಲನೇ ರತಃ॥ 12-65-39 (67361)
ವೇದಾಧ್ಯಯನಶೀಲಾನಾಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಸಾಧುಕರ್ಮಣಾಂ।
ಪಾಲನೇ ಯತ್ನಮಾತಿಷ್ಠ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಚಾನಘ॥ 12-65-40 (67362)
ವನೇ ಚರಂತಿ ಯೇ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಮೇಷು ಚ ಭಾರತ।
ರಕ್ಷಣಾತ್ತಚ್ಛತಗುಣಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-65-41 (67363)
ಏಷ ತೇ ವಿವಿಧೋ ಧರ್ಮಃ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೀರ್ತಿತಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ತ್ವಮೇನಂ ವೈ ಪೂರ್ವಂ ದೃಷ್ಟಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-65-42 (67364)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಚ ಪಾಂಡವಂ।
ಧರ್ಮಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಪಾಲನೇ ರತಃ॥ ॥ 12-65-43 (67365)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 65॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-65-4 ಏತಾನಿ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಕಾರಿಣಾಂ ಲಿಂಗಾನಿ ಸತಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜಧರ್ಮೇಷ್ವೇವ ವರ್ತಂತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-65-5 ಭೈಕ್ಷ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ॥ 12-65-6 ಕ್ಷಮಾಶ್ರಮೋ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ॥ 12-65-7 ಭೈಕ್ಷ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಸಂನ್ಯಾಸಃ॥ 12-65-8 ದೀಕ್ಷಾಶ್ರಮೋ ವೈಖಾನಸಃ॥ 12-65-12 ಶಿಷ್ಟಾರ್ಥಂ ಶಿಷ್ಟಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ॥ 12-65-13 ಸತ್ಯಾಶ್ರಮಃ ಕ್ಷಾತ್ರಾಶ್ರಮಃ॥ 12-65-15 ಧರ್ಮಾಶ್ರಮಃ ಯತ್ಯಾಶ್ರಮಃ॥ 12-65-19 ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಪದಂ ಭವೇತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-65-31 ಸೋಶ್ರಮೀ ಸಃ ಆಶ್ರಮೀ ಸರ್ವಾಶ್ರಮಫಲಭಾಗಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-65-37 ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾ ಸತ್ವವೀರ್ಯಾ ಧರ್ಮಸೇತುವಟಾರಕಾ। ತ್ಯಾಗವಾತಾಧ್ವಗಾಶೀಘ್ರಾ ನೌಸ್ತಂ ಸಂತಾರಯಿಷ್ಯತಿ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಧರ್ಮಸೇತುಃ ಸಾಸ್ತ್ರಂ ಸೈವ ವಟಾರಕಾ ಬಂಧನರಜ್ಜುರ್ಯತ್ರೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 066
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.66. ಅಧ್ಯಾಯಃ 066
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರಾಜಕತ್ವಾರಾಜಕತ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಗುಣದೋಷನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-66-0 (67366)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-66-0x (5490)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮುಕ್ತಂ ತೇ ಚಾತುರ್ವಣ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಯತ್ಕೃತ್ಯತಮಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-66-1 (67367)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-66-2x (5491)
ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಯತ್ಕೃತ್ಯತಮಂ ರಾಜ್ಞ ಏವಾಭಿಷೇಚನಂ।
ಅನಿಂದ್ರಮಬಲಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ದಸ್ಯವೋಽಭಿಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-66-2 (67368)
ಅರಾಜಕೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಧರ್ಮೋ ನ ವ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಚ ಖಾದಂತಿ ಸರ್ವಥಾ ಧಿಗರಾಜಕಂ॥ 12-66-3 (67369)
ಇಂದ್ರಮೇವ ಪ್ರಣಮತೇ ಯದ್ರಾಜಾನಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಯಥೈವೇಂದ್ರಸ್ತಥಾ ರಾಜಾ ಸಂಪೂಜ್ಯೋ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-66-4 (67370)
ನಾರಾಜಕೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ವಸ್ತವ್ಯಮಿತಿ ವೈದಿಕಂ।
ನಾರಾಜಕೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಹವ್ಯಂ ವಹತಿ ಪಾವಕಃ॥ 12-66-5 (67371)
ಅಥ ಚೇದಧಿವೇರ್ತೇತ ರಾಜ್ಯಾರ್ಥೀ ಬಲವತ್ತರಃ।
ಅರಾಜಕಾಣಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಹತವೀರಾಣಿ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-66-6 (67372)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯಾಭಿಪೂಜ್ಯಃ ಸ್ಯಾದೇತದತ್ರ ಸುಮಂತ್ರಿತಂ।
ನ ಹಿ ರಾಜ್ಯಾತ್ಪಾಪತರಮಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿದರಾಜಕಾತ್॥ 12-66-7 (67373)
ಸ ಚೇತ್ಸಮನುಪಶ್ಯೇತ ಸಮಗ್ರಂ ಕುಶಲಂ ಭವೇತ್।
ಬಲವಾನ್ಹಿ ಪ್ರಕುಪಿತಃ ಕುರ್ಯಾನ್ನಿಃ ಶೇಷತಾಮಪಿ॥ 12-66-8 (67374)
ಭೂಯಾಂಸಂ ಲಭತೇ ಕ್ಲೇಶಂ ಯಾ ಗೌರ್ಭವತಿ ದುರ್ದುಹಾ।
ಅಥ ಯಾ ಸುದುಹಾ ರಾಜನ್ನೈವ ತಾಂ ವಿತುದಂತ್ಯಪಿ॥ 12-66-9 (67375)
ಯದತಪ್ತಂ ಪ್ರಣಮತೇ ನ ತತ್ಸಂತಾಪಯಂತ್ಯುತ।
ಯತ್ಸ್ವಯಂ ನಮತೇ ದಾರು ನ ತತ್ಸಂನಾಮಯಂತ್ಯಪಿ॥ 12-66-10 (67376)
ಏತಯೋಪಮಯಾ ಧೀರಃ ಸನ್ನಮೇತ ಬಲೀಯಸೇ।
ಇಂದ್ರಾಯ ಸ ಪ್ರಣಮತೇ ನಮತೇ ಯೋ ಬಲೀಯಸೇ॥ 12-66-11 (67377)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜೈವ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸತತಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ನ ಧನಾರ್ಥೋ ನ ದಾರಾರ್ಥಸ್ತೇಷಾಂ ಯೇಷಾಮರಾಜಕಂ॥ 12-66-12 (67378)
ಪ್ರೀಯತೇ ಹಿ ಹರನ್ಪಾಪಃ ಪರವಿತ್ತಮರಾಜಕೇ।
ಯದಾಽಸ್ಯ ತದ್ಧರಂತ್ಯನ್ಯೇ ತದಾ ರಾಜಾನಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-66-13 (67379)
ಪಾಪಾ ಹ್ಯಪಿ ತದಾ ಕ್ಷೇಮಂ ನ ಲಭಂತೇ ಕದಾಚನ।
ಏಕಸ್ಯ ಹಿ ದ್ವೌ ಹರತೋ ದ್ವಯೋಶ್ಚ ಬಹವೋಽಪರೇ॥ 12-66-14 (67380)
ಅದಾಸಃ ಕ್ರಿಯತೇ ದಾಸೋ ಹ್ರಿಯಂತೇ ಚ ಬಲಾತ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ದೇವಾಃ ಪ್ರಜಾಪಾಲಾನ್ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ॥ 12-66-15 (67381)
ರಾಜಾ ಚೇನ್ನ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ದಂಡಧಾರಕಃ।
ಜಲೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಿವಾಭಕ್ಷ್ಯಂದುರ್ಬಲಂ ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 12-66-16 (67382)
ಅರಾಜಕಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪೂರ್ವಂ ವಿನೇಶುರಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಭಕ್ಷಯಂತೋ ಮತ್ಸ್ಯಾ ಇವ ಜಲೇ ಕೃಶಾನ್॥ 12-66-17 (67383)
ಸಮೇತ್ಯ ತಾಸ್ತತಶ್ಚಕ್ರುಃ ಸಮಯಾನಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ವಾಕ್ಶೂರೋ ದಂಡಪರುಷೋ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪಾರದಾರಿಕಃ॥ 12-66-18 (67384)
ಯಶ್ಚ ನಃ ಸಮಯಂ ಭಿಂದ್ಯಾತ್ತ್ಯಾಜ್ಯಾ ನಸ್ತಾದೃಶಾ ಇತಿ।
ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಥಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವರ್ಣಾನಾಮವಿಶೇಷತಃ।
ತಾಸ್ತಥಾ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಯೇನಾವತಸ್ಥಿರೇ॥ 12-66-19 (67385)
ಸಹಿತಾಸ್ತಾಸ್ತದಾ ಜಗ್ಮುರಸುಖಾರ್ತಾಃ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಅನೀಶ್ವರಾ ವಿನಶ್ಯಾಮೋ ಭಗವನ್ನೀಶ್ವರಂ ದಿಶ॥ 12-66-20 (67386)
ಯಂ ಪೂಜಯೇಮ ಸಂಭೂಯ ಯಶ್ಚ ನಃ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್।
ತಾಭ್ಯೋ ಮನುಂ ವ್ಯಾದಿದೇಶ ಮನುರ್ನಾಭಿನನಂದ ತಾಃ॥ 12-66-21 (67387)
ಮನುರುವಾಚ। 12-66-22x (5492)
ಬಿಭೇಮಿ ಕರ್ಮಣಃ ಪಾಪಾದ್ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ಭೃಶದುಷ್ಕರಂ।
ವಿಶೇಷತೋ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಮಿಥ್ಯಾವೃತ್ತೇಷು ನಿತ್ಯದಾ॥ 12-66-22 (67388)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-66-23x (5493)
ತಮಬ್ರುವನ್ಪ್ರಜಾ ಮಾ ಭೈರ್ವಿಧಾಸ್ಯಾಮೋ ಧನಂ ತವ।
ಪಶೂನಾಮಥ ಪಂಚಾಂಶಂ ಧರಣ್ಯಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ॥ 12-66-23 (67389)
ಧಾನ್ಯಸ್ಯ ದಶಮಂ ಭಾಗಂ ದಾಸ್ಯಾಮಃ ಕೋಶವರ್ಧನಂ।
ಕನ್ಯಾಂ ಶುಲ್ಕೇ ಚಾರುರೂಪಾಂ ವಿವಾಹೇಷೂದ್ಯತಾಸು ಚ॥ 12-66-24 (67390)
ಮುಖ್ಯೇನ ಶಸ್ತ್ರಪತ್ರೇಣ ಯೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪ್ರಧಾನತಃ।
ಭವಂತಂ ತೇಽನುಯಾಸ್ಯಂತಿ ಮಹೇಂದ್ರಮಿವ ದೇವತಾಃ॥ 12-66-25 (67391)
ಸ ತ್ವಂ ಜಾತಬಲೋ ರಾಜಂದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಸುಖೇ ಧಾಸ್ಯಸಿ ನಃ ಸರ್ವಾನ್ಕುಬೇರ ಇವ ನೈರ್ಋತಾನ್॥ 12-66-26 (67392)
ಯಂ ಚ ಧರ್ಮಂ ಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸುರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ವತ್ಸಂಸ್ಥಂ ನೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-66-27 (67393)
ತೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಮಹತಾ ಸುಖಂ ಲಬ್ಧೇನ ಭಾವಿತಃ।
ಪಾಹ್ಯಸ್ಮಾನ್ಸರ್ವತೋ ರಾಜಂದೇವಾನಿವ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-66-28 (67394)
ವಿಜಯಾಯ ಹಿ ನಿರ್ಯಾಹಿ ಪ್ರತಪತ್ರಶ್ಮಿವಾನಿವ।
ಮಾನಂ ವಿಧಮ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಧರ್ಮಂ ಜನಯ ನಃ ಸದಾ॥ 12-66-29 (67395)
ಸ ನಿರ್ಯಯೌ ಮಹಾತೇಜಾ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ।
ಮಹಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಸ್ತೇಜಸಾ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ॥ 12-66-30 (67396)
ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹತ್ವಂ ತೇ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯೇವ ದೇವತಾಃ।
ಅಪತತ್ರಸಿರೇ ಸರ್ವೇ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಚ ದದುರ್ಮನಃ।
`ವರ್ಣಿನಶ್ಚಾಶ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ಂಲೇಚ್ಛಾಃ ಸರ್ವೇ ಚ ದಸ್ಯವಃ॥' 12-66-31 (67397)
ತತೋ ಮಹೀಂ ಪರಿಯಯೌ ಪರ್ಜನ್ಯ ಇವ ವೃಷ್ಟಿಮಾನ್।
ಶಮಯನ್ಸರ್ವತಃ ಪಾಪಾನ್ಸ್ವಕರ್ಮಸು ಚ ಯೋಜಯನ್॥ 12-66-32 (67398)
ಏವಂ ಯೇ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛೇಯುಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಮಾನವಾಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಕುರ್ಯೂ ರಾಜಾನಮೇವಾಗ್ರೇ ಪ್ರಜಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 12-66-33 (67399)
ನಮಸ್ಯೇರಂಶ್ಚ ತಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಶಿಷ್ಯಾ ಇವ ಗುರುಂ ಸದಾ।
ದೇವಾ ಇವ ಚ ದೇವೇಂದ್ರಂ ನರಾ ರಾಜಾನಮಂತಿಕಾತ್॥ 12-66-34 (67400)
ಸತ್ಕೃತಂ ಸ್ವಜನೇನೇಹ ಪರೋಽಪಿ ಬಹುಮನ್ಯತೇ।
ಸ್ವಜನೇನ ತ್ವವಜ್ಞಾತಂ ಪರೇ ಪರಿಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-66-35 (67401)
ರಾಜ್ಞಃ ಪರೈಃ ಪರಿಭವಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಸುಖಾವಹಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛತ್ರಂ ಚ ಪತ್ರಂ ಚ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ॥ 12-66-36 (67402)
ಭೋಜನಾನ್ಯಥ ಪಾನಾನಿ ರಾಜ್ಞೇ ದದ್ಯುರ್ಗೃಹಾಣಿ ಚ।
ಆಸನಾನಿ ಚ ಶಯ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನಿ ಚ॥ 12-66-37 (67403)
ಗೋಪ್ತಾ ಚಾಸ್ಯ ದುರಾಧರ್ಷಃ ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷಿತಾ।
ಆಭಾಷಿತಶ್ಚ ಮಧುರಂ ಪ್ರತ್ಯಾಭಾಷೇತ ಮಾನವಾನ್॥ 12-66-38 (67404)
ಕೃತಜ್ಞೋ ದೃಢಭಕ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಂವಿಭಾಗೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಈಕ್ಷಿತಃ ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷೇತ ಮೃದು ವಲ್ಗು ಚ ಚರ್ಜು ಚ॥ ॥ 12-66-39 (67405)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟಿಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 66॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-66-4 ಇಂದ್ರಮೇವ ಪ್ರವೃಣುತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-66-12 ಧನಾದೇರರ್ಥ ಉಪಭೋಗಃ॥ 12-66-18 ವಾಕ್ಶೂರೋ ನಿಷ್ಟುರಭಾಷೀ। ದಂಡಪರುಷ ಉಗ್ರದಂಡಃ॥ 12-66-23 ಕರ್ತೄನೇನೋ ಗಮಿಷ್ಯತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-66-24 ವಿವಾಹೇಸೂದ್ಯತಾಸು ಕನ್ಯಾಸು ಶುಲ್ಕೇ ಮೌಲ್ಯಪ್ರಸಂಗೇ ಸತಿ ಸುರೂಪಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ತುಭ್ಯಂ ದಾಸ್ಯಾಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-66-25 ಶಸ್ತ್ರಪತ್ರೇಣ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ವಾಹನೇನ ಚ। ಪ್ರಧಾನತಃ ಶ್ರೇಷ್ಟಾಃ। ಪ್ರಥಮಾರ್ಥೇ ತಸಿಃ॥ 12-66-29 ಮಾನಂ ದರ್ಪಂ। ವಿಧಮ ನಾಶಯ॥ 12-66-31 ಅಪತತ್ರಸಿರೇ ತ್ರಾಸಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 067
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.67. ಅಧ್ಯಾಯಃ 067
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಸುಮನಸೇ ಬೃಹಸ್ಪತ್ಯುಕ್ತರಾಜಗುಣಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-67-0 (67406)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-67-0x (5494)
ಕಿಮಾಹುರ್ದೈವತಂ ವಿಪ್ರಾ ರಾಜಾನಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಧಿಪತಿಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-67-1 (67407)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-67-2x (5495)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ವಸುಮನಾ ಯಥಾ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಾರತ॥ 12-67-2 (67408)
ರಾಜಾ ವಸುಮನಾ ನಾಮ ಕೌಸಲ್ಯೋ ಧೀಮತಾಂ ವರಃ।
ಮಹರ್ಷಿ ಕಿಲ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ॥ 12-67-3 (67409)
ಸರ್ವಂ ವೈನಯಿಕಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿನಯಜ್ಞೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ।
ದಕ್ಷಿಣಾನಂತರೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 12-67-4 (67410)
ವಿಧಿಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ರಾಜಸ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕಹಿತೇ ರತಃ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸುಖಮನ್ವಿಚ್ಛಂಧರ್ಮಶೀಲಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ॥ 12-67-5 (67411)
ಕೇನ ಭೂತಾನಿ ವರ್ಧಂತೇ ಕ್ಷಯಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕೇನ ವಾ।
ಕಮರ್ಚಂತೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸುಖಮವ್ಯಯಮಾಪ್ನುಯುಃ॥
`ಏತನ್ಮೇ ಶಂಸ ದೇವರ್ಷೇ ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಸಂಶಯಂ'॥ 12-67-6 (67412)
ಏವಂ ಪೃಷ್ಟೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೌಸಲ್ಯೇನಾಮಿತೌಜಸಾ।
ರಾಜಸತ್ಕಾರಮವ್ಯಗ್ರೋ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಚ ವಿವರ್ಧನಂ।
ದಂಡನೀತಿಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಶಂಸಾಸ್ಮೈ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-67-7 (67413)
ರಾಜಮೂಲೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಧರ್ಮೋ ಲೋಕಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಪ್ರಜಾ ರಾಜಭಯಾದೇವ ನ ಖಾದಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-67-8 (67414)
ರಾಜಾ ಹ್ಯೇವಾಖಿಲಂ ಲೋಕಂ ಸಮುದೀರ್ಣಂ ಸಮುತ್ಸುಕಂ।
ಪ್ರಸಾದಯತಿ ಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ ವಿರಾಜತೇ॥ 12-67-9 (67415)
ಯಥಾ ಹ್ಯನುದಯೇ ರಾಜನ್ಭೂತಾನಿ ಶಶಿಸೂರ್ಯಯೋಃ।
ಅಂಧೇ ತಮಸಿ ಮಜ್ಜೇಯುರಪಶ್ಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-67-10 (67416)
ಯಥಾ ಹ್ಯನುದಕೇ ಮತ್ಸ್ಯಾ ನಿರಾಕ್ರಂದೇ ವಿಹಂಗಮಾಃ।
ವಿಹರೇಯುರ್ಯಥಾಕಾಮಂ ವಿಹಿಂಸಂತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-67-11 (67417)
ವಿಮಥ್ಯಾತಿಕ್ರಮೇರಂಶ್ಚ ವಿಷಹ್ಯಾಪಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅಭಾವಮಚಿರೇಣೈವ ಗಚ್ಛೇಯುರ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-67-12 (67418)
ಏವಮೇವ ವಿನಾ ರಾಜ್ಞಾ ವಿನಶ್ಯೇಯುರಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಂಧೇ ತಮಸಿ ಮಜ್ಜೇಯುರಗೋಪಾಃ ಪಶವೋ ಯಥಾ॥ 12-67-13 (67419)
ಹರೇಯುರ್ಬಲವಂತೋಽಪಿ ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಪರಿಗ್ರಹಾನ್।
ಹನ್ಯುರ್ವ್ಯಾಯಚ್ಛಮಾನಾಂಶ್ಚ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-14 (67420)
ಮಮೇದಮಿತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನ ಭವೇತ್ಸ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ।
ನ ದಾರಾ ನ ಚ ಪುತ್ರಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಧನಂ ನ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ವಿಷ್ವಗ್ಲೋಪಃ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-15 (67421)
ಯಾನಂ ವಸ್ತ್ರಮಲಂಕಾರಾನ್ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಹರೇಯುಃ ಸಹಸಾ ಪಾಪಾ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-16 (67422)
ಪತೇದ್ಬಹುವಿಧಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ಬಹುಧಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಷು।
ಅಧರ್ಮಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಃ ಸ್ಯಾದ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-17 (67423)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ವೃದ್ಧಮಾಚಾರ್ಯಮತಿಥಿಂ ಗುರುಂ।
ಕ್ಲಿಶ್ನೀಯುರಪಿ ಹಿಂಸ್ಯುರ್ವಾ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-18 (67424)
`ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕ್ರೋಶತೋ ಹಿಂಸ್ಯುರ್ಲೋಕೋಽಯಂ ದಸ್ಯುವದ್ಭವೇತ್।'
ವಧಬಂಧಪರಿಕ್ಲೇಶೋ ನಿತ್ಯಮರ್ಥವತಾಂ ಭವೇತ್।
ಮಮತ್ವಂ ಚ ನ ವಿಂದೇಯುರ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-19 (67425)
ಅಂತಾಶ್ಚಾಕಾಲ ಏವ ಸ್ಯುರ್ಲೋಕೋಽಯಂ ದಸ್ಯುಸಾದ್ಭವೇತ್।
ಪತೇದ್ಬಹುವಿಧಂ ರಾಜ್ಯಂ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-20 (67426)
ನ ಯೋನಿದೋಷೋ ವರ್ತೇತ ನ ಕೃಷಿರ್ನ ವಣಿಕ್ಪಥಃ।
ಮಜ್ಜೇದ್ಧರ್ಮಸ್ತ್ರಯೀ ನ ಸ್ಯಾದ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-21 (67427)
ನ ಯಜ್ಞಾಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತೇಯುರ್ವಿಧಿವತ್ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ನ ವಿವಾಹಾಃ ಸಮಾಜೋ ವಾ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-22 (67428)
ನ ವೃಷಾಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತೇರನ್ನ ಮಥ್ಯೇರಂಶ್ಚ ಗರ್ಗರಾಃ।
ಘೋಷಾಃ ಪ್ರಣಾಶಂ ಗಚ್ಛೇಯುರ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-23 (67429)
ತ್ರಸ್ತಮುದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯಂ ಹಾಹಾಭೂತಮಚೇತನಂ।
ಕ್ಷಣೇನ ವಿನಶೇತ್ಸರ್ವಂ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-24 (67430)
ನ ಸಂವತ್ಸರಸತ್ರಾಣಿ ತಿಷ್ಠೇಯುರಕುತೋಭಯಾಃ।
ವಿಧಿವದ್ದಕ್ಷಿಣಾವಂತಿ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-25 (67431)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚತುರೋ ವೇದಾನ್ನಾಧೀಯೀರಂಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ವಿದ್ಯಾಸ್ನಾತಾ ವ್ರತಸ್ನಾತಾ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-26 (67432)
ನ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಸಂಸೇವೀ ಮೋಹವಿಪ್ರಹತೋ ಜನಃ।
ಹರ್ತಾ ಸ್ವಚ್ಛೇಂದ್ರಿಯೋ ಗಚ್ಛೇದ್ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-27 (67433)
ಹಸ್ತಾದ್ಧಸ್ತಂ ಪರಿಮುಷೇದ್ಭಿದ್ಯೇರನ್ಸರ್ವಸೇತವಃ।
ಭಯಾರ್ತಂ ವಿದ್ರವೇತ್ಸರ್ವಂ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-28 (67434)
ಅನಯಾಃ ಸಂಪ್ರವಪರ್ತೇರನ್ಭವೇದ್ವೈ ವರ್ಣಸಂಕರಃ।
ದುರ್ಭಿಕ್ಷಮಾವಿಶೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-67-29 (67435)
ವಿವೃತ್ಯ ಹಿ ಯಥಾಕಾಮಂ ಗೃಹದ್ವಾರಾಣಿ ಶೇರತೇ।
ಮನುಷ್ಯಾ ರಕ್ಷಿತಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸಮಂತಾದಕುತೋಭಯಾಃ॥ 12-67-30 (67436)
ನಾಕ್ರುಷ್ಟಂ ಸಹತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಕುತೋ ವಾ ಹಸ್ತಲಾಘವಂ।
ಯದಿ ರಾಜಾ ನ ಸಂಯಗ್ಗಾಂ ರಕ್ಷಯತ್ಯಪಿ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-67-31 (67437)
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾಪುರುಷಾ ಮಾರ್ಗಂ ಸರ್ವಾಲಂಕಾರಭೂಷಿತಾಃ।
ನಿರ್ಭಯಾಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಯದಿ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-67-32 (67438)
ಧರ್ಮಮೇವ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ನ ಹಿಂಸಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅನುಗೃಹ್ಣಂತಿ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಯದಾ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-67-33 (67439)
ಯಜಂತೇ ಚ ಮಹಾಯಜ್ಞೈಸ್ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ಯುಕ್ತಾಶ್ಚಾಧೀಯತೇ ವಿದ್ಯಾಂ ಯದಾ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-67-34 (67440)
ವಾರ್ತಾಮೂಲೋ ಹ್ಯಯಂ ಲೋಕಸ್ತಯಾ ವೈ ಧಾರ್ಯತೇ ಸದಾ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ವರ್ತತೇ ಸಂಯಗ್ಯದಾ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-67-35 (67441)
ಯದಾ ರಾಜಾ ಧುರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಮಾದಾಯ ವಹತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಮಹತಾ ಬಲಯೋಗೇನ ತದಾ ಲೋಕಃ ಪ್ರಸೀದಯಿ॥ 12-67-36 (67442)
ಯಸ್ಯಾಭಾವೇನ ಭೂತಾನಾಮಭಾವಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಂತತಃ।
ಭಾವೇ ಚ ಭಾವೋ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಸ್ತಂ ನ ಪ್ರತಿಪೂಜಯೇತ್॥ 12-67-37 (67443)
ತಸ್ಯ ಯೋ ವಹತೇ ಭಾರಂ ಸರ್ವಲೋಕಸುಖಾವಹಂ।
ತಿಷ್ಠನ್ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರಾಜ್ಞ ಉಭೌ ಲೋಕಾವಿಮೌ ಜಯೇತ್॥ 12-67-38 (67444)
ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪುರುಷಃ ಪಾಪಂ ಮನಸಾಽಪ್ಯನುಚಿಂತಯೇತ್।
ಅಸಂಶಯಮಿಹ ಕ್ಲಿಷ್ಟಃ ಪ್ರೇತ್ಯಾಪಿ ನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-67-39 (67445)
ನ ಹಿ ಜಾತ್ವವಮಂತವ್ಯೋ ಮನುಷ್ಯ ಇತಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಮಹತೀ ದೇವತಾ ಹ್ಯೇಷಾ ನರರೂಪೇಣ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-67-40 (67446)
ಕುರುತೇ ಪಂಚರೂಪಾಣಿ ಕಾಲಯುಕ್ತಾನಿ ಯಃ ಸದಾ।
ಭವತ್ಯಗ್ನಿಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯೋ ಮೃತ್ಯುರ್ವೈಶ್ರವಣೋ ಯಮಃ॥ 12-67-41 (67447)
ಯದಾ ಹ್ಯಾಸೀದತಃ ಪಾಪಾಂದಹತ್ಯುಗ್ರೇಣ ತೇಜಸಾ।
ಮಿಥ್ಯೋಪಚರಿತೋ ರಾಜಾ ತದಾ ಭವತಿ ಪಾವಕಃ॥ 12-67-42 (67448)
ಯದಾ ಪಶ್ಯತಿ ಚಾರೇಣ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಕ್ಷೇಮಂ ಚ ಕೃತ್ವಾ ವ್ರಜತಿ ತದಾ ಭವತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ॥ 12-67-43 (67449)
ಅಶುಚೀಂಶ್ಚ ಯದಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕ್ಷಿಣೋತಿ ಶತಶೋ ನರಾನ್।
ಸಪುತ್ರಪೌತ್ರಾನ್ಸಾಮಾತ್ಯಾಂಸ್ತದಾ ಭವತಿ ಸೋಂತಕಃ॥ 12-67-44 (67450)
ಯದಾ ತ್ವಧಾರ್ಮಿಕಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ದಣ಼್ಡೈರ್ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಧಾರ್ಮಿಕಾಂಶ್ಚಾನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ಭವತ್ಯಥ ಯಮಸ್ತದಾ॥ 12-67-45 (67451)
ಯದಾ ತು ಧನಧಾರಾಭಿಸ್ತರ್ಪಯತ್ಯುಪಕಾರಿಣಃ।
ಆಚ್ಛಿನತ್ತಿ ಚ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯಪಕಾರಿಣಾಂ॥ 12-67-46 (67452)
ಶ್ರಿಯಂ ದದಾತಿ ಕಸ್ಮೈಚಿತ್ಕಸ್ಮಾಚ್ಚಿದಪಕರ್ಷತಿ।
ತದಾ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಲೋಕೇ ಭವತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-67-47 (67453)
ನಾಸ್ಯಾಪವಾದೇ ಸ್ಥಾತವ್ಯಂ ದಕ್ಷೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ।
ಧರ್ಮಮಾಕಾಂಕ್ಷತಾ ಲೋಕೇ ಈಶ್ವರಸ್ಯಾನಸೂಯತಾ॥ 12-67-48 (67454)
ನ ಹಿ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರತೀಪಾನಿ ಕುರ್ವನ್ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪುತ್ರೋ ಭ್ರಾತಾ ವಯಸ್ಯೋ ವಾ ಯದ್ಯಪ್ಯಾತ್ಮಸಮೋ ಭವೇತ್॥ 12-67-49 (67455)
ಕುರ್ಯಾತ್ಕೃಷ್ಣಗತಿಃ ಶೇಷಂ ಜ್ವಲಿತೋಽನಿಲಸಾರಥಿಃ।
ನ ತು ರಾಜ್ಞಾಽಭಿಪನ್ನಸ್ಯ ಶೇಷಂ ಕ್ವಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-67-50 (67456)
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ರಕ್ಷ್ಯಾಣಿ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಮೃತ್ಯೋರಿವ ಜುಗುಪ್ಸೇತ ರಾಜಸ್ವಹರಣಾನ್ನರಃ॥ 12-67-51 (67457)
ವಧ್ಯೇತಭಿಮೃಶನ್ಸದ್ಯೋ ಮೃಗಃ ಕೂಟಮಿವ ಸ್ಪೃಶನ್।
ಆತ್ಮಸ್ವಮಿವ ಸಂರಕ್ಷೇದ್ರಾಜಸ್ವಮಿಹ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-67-52 (67458)
ಮಹಾಂತಂ ನರಕಂ ಘೋರಮಪ್ರತಿಷ್ಠಮಚೇತಸಃ।
ಪತಂತಿ ಚಿರರಾತ್ರಾಯ ರಾಜವಿತ್ತಾಪಹಾರಿಣಃ॥ 12-67-53 (67459)
ರಾಜಾ ಭೋಜೋ ವಿರಾಟ್ ಸಂರಾಟ್ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಭೂಪತಿರ್ನೃಪಃ।
ಯ ಏಭಿಃ ಸ್ತೂಯತೇ ಶಬ್ದೈಃ ಕಸ್ತಂ ನಾರ್ಚಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-67-54 (67460)
ತಸ್ಮಾದ್ಬುಭೂಷುರ್ನಿಯತೋ ಜಿತಾತ್ಮಾ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಮೇಧಾವೀ ಧೃತಿಮಾಂದಕ್ಷಃ ಸಂಶ್ರಯೇತ್ ಮಹೀಪತಿಂ॥ 12-67-55 (67461)
ಕೃತಜ್ಞಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಮಕ್ಷುದ್ರಂ ದೃಢಭಕ್ತಿಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಧರ್ಮನಿತ್ಯಂ ಸ್ಥಿತಂ ಸ್ಥಾನೇ ಮಂತ್ರಿಣಂ ಪೂಜಯೇನ್ನೃಪಃ॥ 12-67-56 (67462)
ದೃಢಭಕ್ತಿಂ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಶೂರಮಕ್ಷುದ್ರಕರ್ಮಾಣಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಜನಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-67-57 (67463)
ರಾಜಾ ಪ್ರಗಲ್ಭಂ ಪುರುಷಂ ಕರೋತಿ
ರಾಜಾ ಭೃಶಂ ಬೃಂಹಯತೇ ಮನುಷ್ಯಂ।
ರಾಜಾಭಿಪನ್ನಸ್ಯ ಕುತಃ ಸುಖಾನಿ
ರಾಜಾಽಭ್ಯುಪೇತಂ ಸುಖಿನಂ ಕರೋತಿ॥ 12-67-58 (67464)
`ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪ್ರಥಮಂ ಶರೀರಂ
ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ರಾಜ್ಞೋಽಪ್ರತಿಮಂ ಶರೀರಂ।
ರಾಜ್ಞಾ ವಿಹೀನಾ ನ ಭವಂತಿ ದೇಶಾ
ದೇಶೈರ್ವಿಹೀನಾ ನ ನೃಪಾ ಭವಂತಿ॥' 12-67-59 (67465)
ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹೃದಯಂ ಗರೀಯೋ
ಗತಿಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸುಖಮುತ್ತಮಂ ಚ।
ಸಮಾಶ್ರಿತಾ ಲೋಕಮಿಮಂ ಪರಂ ಚ
ಜಯಂತಿ ಸಂಯಕ್ಪುರುಷಾ ನರೇಂದ್ರ॥ 12-67-60 (67466)
ನರಾಧಿಪಶ್ಚಾಪ್ಯನುಶಿಷ್ಯ ಮೇದಿನೀಂ
ದಮೇನ ಸತ್ಯೇನ ಚ ಸೌಹೃದೇನ।
ಮಹದ್ಭಿರಿಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರತುಭಿರ್ಮಹಾಯಶಾ
ಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ಸ್ಥಾನಮುಪೈತಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-67-61 (67467)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-67-62x (5496)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋಽಂಗಿರಸಾ ಕೌಸಲ್ಯೋ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ಪ್ರಯತ್ನಾತ್ಕೃತವಾನ್ವೀರಃ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಮುತ್ತಮಂ॥ ॥ 12-67-62 (67468)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 67॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-67-4 ವೈನಯಿಕಂ ಅಭ್ಯುತ್ಥಾನಾಭಿವಾದನಾದಿಕಂ। ದಕ್ಷಿಣಾ ದಕ್ಷಿಣಾತೋಽನಂತರಃ। ಸಮೀಪೇ ಭೂತ್ವಾಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-67-11 ಅನುದಕೇ ಅಲ್ಪೋದಕೇ। ನಿರಾಕ್ರಂದೇ ಹಿಂಸ್ರಭಯರಹಿತೇ॥ 12-67-14 ವ್ಯಾಯಚ್ಛಮಾನಾನ್ಸ್ವಂಸ್ವಮರ್ಥಂ ಅದಾತೄನ್॥ 12-67-15 ವಿಷ್ವಕ್ಸರ್ವತಃ ಲೋಪಃ ಅರ್ಥಾನಾಂ ಲುಂಪನಂ॥ 12-67-18 ಅಂಧಾಶ್ಚ ಕ್ರೋಶತ ಇತಿ ದ.ಪಾಠಃ॥ 12-67-21 ಯೋನಿದೋಷಃ ವ್ಯಭಿಚಾರೇ ವಿಗಾನಂ॥ 12-67-23 ನ ಸಂಪ್ರವರ್ತೇರನ್ ನ ರೇತಃ ಸಿಂಚೇರನ್। ಗರ್ಗರಾಃ ದಧಿಮಂಥನಪಾತ್ರಾಣಿ॥ 12-67-28 ಹಸ್ತಾದ್ಧಸ್ತಂ ಹಸ್ತಸ್ಥಮಪಿ ಚೋರಾ ಹರೇಯುಃ॥ 12-67-30 ವಿವೃತ್ಯ ಉದ್ಧಾಟ್ಯ॥ 12-67-31 ಹಸ್ತಲಾಘವಂ ತತ್ಸಾಧ್ಯಂ ತಾಡನಂ। ಅಕ್ರುಷ್ಟಂ ಗಾಲನಂ ವಾ ಕುತೋ ನ ಸಹತೇ। ಅಪಿತು ಅನಾಯಕತ್ವಾತ್ಸಹತ ಏವ। ಗಾಂ ಪೃಥ್ವೀಂ॥ 12-67-32 ಅಪುರುಷಾಃ ಅರಕ್ಷಿತಾ ಅಪಿ॥ 12-67-35 ತ್ರಯ್ಯಾ ವೈ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ವಾರ್ತಾ ಜೀವಿಕಾ ತನ್ಮೂಲಃ। ತ್ರಯ್ಯಾ ಚ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ದಿಹೇತುತಯಾ ತ್ರಾಯತೇ ರಕ್ಷತೇ ಸರ್ವಂ ತ್ರಯೀ ವಾರ್ತಾದಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-67-42 ಆಸೀದತಃ ಸಮೀಪಸ್ಥಾನ್। ಮಿಥ್ಯೋಪಚರಿತೋ ವಂಚಿತಃ॥ 12-67-48 ತಸ್ಯೋಪದೇಶೇ ಸ್ಥಾತವ್ಯಮಿತಿ ಟ.ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-67-50 ಅಭಿಪನ್ನಸ್ಯ ತಿರಸ್ಕೃತಸ್ಯ॥ 12-67-52 ಕೂಟಂ ಮಾರಣಯಂತ್ರಂ॥ 12-67-54 ಭೋಜಃ ಸುಖಾನಾಂ ಭೋಜಯಿತಾ॥ 12-67-55 ಬುಭೂಷುರ್ಭವಿತುಮಿಚ್ಛುಃ॥ 12-67-58 ನಿಷಿದ್ಧಜನಮಾಶ್ರಯೇದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ನಿಷಿದ್ಧಾ ಜನಾ ಯೇನ ತಂ। ಅಹಮೇಕಂ ಏವೇದಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಿಮೇತೈರಿತಿ ವಾದಿನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-67-60 ಸಮಾಶ್ರಿತಾ ರಾಜಾನಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 068
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.68. ಅಧ್ಯಾಯಃ 068
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ರಾಜನೀತಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-68-0 (67469)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-68-0x (5497)
ಪಾರ್ಥಿವೇನ ವಿಶೇಷೇಣ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ।
ಕಥಂ ರಕ್ಷ್ಯೋ ಜನಪದಃ ಕಥಂ ವಧ್ಯಾಶ್ಚ ಶತ್ರವಃ॥ 12-68-1 (67470)
ಕಥಂ ಚಾರಾನ್ಪ್ರಯುಂಜೀತ ವರ್ಣಾನ್ವಿಶ್ವಾಸಯೇತ್ಕಥಂ।
ಕಥಂ ಭೃತ್ಯಾನ್ಕಥಂ ದಾರಾನ್ಕಥಂ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-68-2 (67471)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-68-2x (5498)
ರಾಜವೃತ್ತಂ ಮಹಾರಾಜ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋಽಖಿಲಂ।
ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಪಾರ್ಥಿವೇನಾದೌ ಪಾರ್ಥಿವಪ್ರಕೃತೇನ ವಾ॥ 12-68-3 (67472)
ಆತ್ಮಾ ಜೇಯಃ ಸದಾ ರಾಜ್ಞಾ ತತೋ ಜೇಯಾಶ್ಚ ಶತ್ರವಃ।
ಅಜಿತಾತ್ಮಾ ನರಪತಿರ್ವಿಜಯೇತ ಕಥಂ ರಿಪೂನ್॥ 12-68-4 (67473)
ಏತಾವಾನಾತ್ಮವಿಜಯಃ ಪಂಚವರ್ಗವಿನಿಗ್ರಹಃ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ನರಪತಿರ್ಬಾಧಿತುಂ ಶಕ್ನುಯಾದ್ರಿಪುನ್॥ 12-68-5 (67474)
ನ್ಯಸೇತ ಗುಲ್ಮಾಂದುರ್ಗೇಷು ಸಂಧೌ ಚ ಕುರುನಂದನ।
ನಗರೋಪವನೇ ಚೈವ ಪುರೋದ್ಯಾನೇ ತಥೈವ ಚ॥ 12-68-6 (67475)
ಸಂಸ್ಥಾನೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಪುಟೇಷು ನಗರಸ್ಯ ಚ।
ಮಧ್ಯೇ ಚ ನರಶಾರ್ದೂಲ ತಥಾ ರಾಜನಿವೇಶನೇ॥ 12-68-7 (67476)
ಪ್ರಣಿರ್ಧೀಶ್ಚ ತತಃ ಕುರ್ಯಾಜ್ಜಡಾಂಧಬಧಿರಾಕೃತೀನ್।
ಪುಂಸಃ ಪರೀಕ್ಷಿತಾನ್ಪ್ರಾಜ್ಞಾನ್ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮಕ್ಷಮಾನ್॥ 12-68-8 (67477)
ಅಮಾತ್ಯೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಮಿತ್ರೇಷು ತ್ರಿವಿಧೇಷು ಚ।
ಪುತ್ರೇಷು ಚ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಣಿದಧ್ಯಾತ್ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-68-9 (67478)
ಪುರೇ ಜನಪದೇ ಚೈವ ತಥಾ ಸಾಮಂತರಾಜಸು।
ಯಥಾ ನ ವಿದ್ಯುರನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರಣಿಧೇಯಾಸ್ತಥಾ ಹಿ ತೇ॥ 12-68-10 (67479)
ಚಾರಾಂಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾತ್ಪ್ರಹಿತಾನ್ಪರೇಣ ಭರತರ್ಷಭ।
ಆಪಣೇಷು ವಿಹಾರೇಷು ಸಮವಾಯೇಷು ವೀಥಿಷು॥ 12-68-11 (67480)
ಆರಾಮೇಷು ತಥೋದ್ಯಾನೇ ಪಂಡಿತಾನಾಂ ಸಮಾಗಮೇ।
ವೇಶೇಷು ಚತ್ವರೇ ಚೈವ ಸಭಾಸ್ವಾವಸಥೇಷು ಚ॥ 12-68-12 (67481)
ಏವಂ ವಿಹನ್ಯಾಚ್ಚಾರೇಣ ಪರಚಾರಂ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಚಾರೇ ಚ ವಿಹತೇ ಸರ್ವಂ ಹತಂ ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 12-68-13 (67482)
ಯದಾ ತು ಹೀನಂ ನೃಪತಿರ್ವಿದ್ಯಾದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಅಮಾತ್ಯೈಃ ಸಹ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಧಿಂ ಬಲೀಯಸಾ॥ 12-68-14 (67483)
`ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ದಂಡನೀತೌ ತು ನಿಷ್ಪನ್ನಾ ಮಂತ್ರಿಣಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ॥ 12-68-15 (67484)
ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪೂರ್ವಂ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ತತ್ವವಿತ್।
ಪಶ್ಚಾತ್ಪೃಚ್ಛೇತ ಭೂಪಾಲಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ನೀತಿಕೋವಿದಂ।
ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರೌ ತಥಾ ಭೂಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೌ ಹಿತಕಾರಿಣೌ॥ ' 12-68-16 (67485)
ಅಜ್ಞಾಯಮಾನೇ ಹೀನತ್ವೇ ಸಂಧಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಪರೇಣ ವೈ।
ಲಿಪ್ಸುರ್ವಾ ಕಂಚಿದೇವಾರ್ಥಂ ತ್ವರಮಾಣೋ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-68-17 (67486)
ಗುಣವಂತೋ ಮಹೋತ್ಸಾಹಾ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸಾಧವಶ್ಚ ಯೇ।
ಸಂದಧೀತ ನೃಪಸ್ತೈಶ್ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-68-18 (67487)
ಉಚ್ಛಿದ್ಯಮಾನಮಾತ್ಮಾನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ರಾಜಾ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪೂರ್ವಾಪಕಾರಿಣೋ ಹನ್ಯಾಲ್ಲೋಕದ್ವಿಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-68-19 (67488)
ಯೋ ನೋಪಕರ್ತುಂ ಶಕ್ನೋತಿ ನಾಪಕರ್ತುಂ ಮಹೀಪತಿಃ।
ನ ಶಕ್ಯರೂಪಶ್ಚೋದ್ಧರ್ತುಮುಪೇಕ್ಷ್ಯಸ್ತಾದೃಶೋ ಭವೇತ್॥ 12-68-20 (67489)
ಯಾತ್ರಾಂ ಯಾಯಾದವಿಜ್ಞಾತಮನಾಕ್ರಂದಮನಂತರಂ।
ವ್ಯಾಸಕ್ತಂ ಚ ಪ್ರಮತ್ತಂ ಚ ದುರ್ಬಲಂ ಚ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-68-21 (67490)
ಯಾತ್ರಾಮಾಜ್ಞಾಪಯೇದ್ವೀರಃ ಕಲ್ಯಃ ಪುಷ್ಟಬಲಃ ಸುಖೀ।
ಪೂರ್ವಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿಧಾನಂ ಚ ಯಾತ್ರಾಯಾಂ ನಗರೇ ತಥಾ॥ 12-68-22 (67491)
ನ ಚ ಪಶ್ಯೋ ಭವೇದಸ್ಯ ನೃಪೋ ಯಶ್ಚಾತಿವೀರ್ಯವಾನ್।
ಹೀನಶ್ಚ ಬಲವೀರ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಕರ್ಷಯಂಸ್ತತ್ಪರೋ ವಸೇತ್॥ 12-68-23 (67492)
ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ಪೀಡಯೇತ್ತಸ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಾಗ್ನಿವಿಷಮೂರ್ಚ್ಛನೈಃ।
ಅಮಾತ್ಯವಲ್ಲಭಾನಾಂ ಚ ವಿವಾದಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-68-24 (67493)
ವರ್ಜನೀಯಂ ಸದಾ ಯುದ್ಧಂ ರಾಜ್ಯಕಾಮೇನ ಧೀಮತಾ।
ಉಪಾಯೈಸ್ತ್ರಿಭಿರಾದಾನಮರ್ಥಸ್ಯಾಹ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-68-25 (67494)
ಸಾಂತ್ವೇನ ತು ಪ್ರದಾನೇನ ಭೇದೇನ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಯಮರ್ಥಂ ಶಕ್ನುಯಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತೇನ ತುಷ್ಯೇತ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-68-26 (67495)
ಆದದೀತ ಬಲಿಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಜಾಭ್ಯಃ ಕುರುನಂದನ।
ಷಙ್ಭಾಗಮಮಿತಪ್ರಜ್ಞಸ್ತಾಸಾಮೇವಾಭಿಗುಪ್ತಯೇ॥ 12-68-27 (67496)
ದಶಾಧರ್ಮಗತೇಭ್ಯೋ ಯದ್ವಸು ಬಹ್ವಲ್ಪಮೇವ ವಾ।
ತನ್ನಾದದೀತ ಸಹಸಾ ಪೌರಾಣಾಂ ರಕ್ಷಣಾಯ ವೈ॥ 12-68-28 (67497)
ಯಥಾ ಪುತ್ರಾಸ್ತಥಾ ಪೌರಾ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಸ್ತೇ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಭಕ್ತಿಶ್ಚೈಷು ನ ಕರ್ತವ್ಯಾ ವ್ಯವಹಾರಪ್ರದರ್ಶನೇ॥ 12-68-29 (67498)
ಶ್ರೋತುಂ ಚೈವ ನ್ಯಸೇದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಾನ್ಸರ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ।
ವ್ಯವಹಾರೇಷು ಸತತಂ ತತ್ರ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-68-30 (67499)
ಆಕರೇ ಲವಣೇ ಶುಲ್ಕೇ ತರೇ ನಾಗಬಲೇ ತಥಾ।
ನ್ಯಸೇದಮಾತ್ಯಾನ್ನೃಪತಿಃ ಸ್ವಾಪ್ತಾನ್ವಾ ಪುರುಷಾನ್ಹಿತಾನ್॥ 12-68-31 (67500)
ಸಂಯಗ್ದಂಡಧರೋ ನಿತ್ಯಂ ರಾಜಾ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ನೃಪಸ್ಯ ಸತತಂ ದಂಡಃ ಸಂಯಗ್ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-68-32 (67501)
ವೇದವೇದಾಂಗವಿತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸುತಪಸ್ವೀ ನೃಪೋ ಭವೇತ್।
ದಾನಶೀಲಶ್ಚ ಸತತಂ ಯಜ್ಞಶೀಲಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-68-33 (67502)
ಏತೇ ಗುಣಾಃ ಸಮಸ್ತಾಃ ಸ್ಯುರ್ನೃಪಸ್ಯ ಸತತಂ ಸ್ಥಿರಾಃ।
ವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ಲೋಪೇನ ಕುತಃ ಸ್ವರ್ಗಃ ಕುತೋ ಯಶಃ॥ 12-68-34 (67503)
ಯದಾ ತು ಪೀಡಿತೋ ರಾಜಾ ಭವೇದ್ರಾಜ್ಞಾ ಬಲೀಯಸಾ।
[ತದಾಭಿಸಂಶ್ರಯೇದ್ದುರ್ಗಂ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ॥ 12-68-35 (67504)
ವಿಧಾವಾಕ್ರಂಯ ಮಿತ್ರಾಣಿ ವಿಧಾನಮುಪಕಲ್ಪಯೇತ್।
ಸಾಮಭೇದಾನ್ವಿರೋಧಾರ್ಥಂ ವಿಧಾನಮುಪಕಲ್ಪಯೇತ್॥] 12-68-36 (67505)
`ತ್ರಿಧಾ ತು ಕೃತ್ವಾ ಮಿತ್ರಾಣಿ ವಿಧಾನಮುಪಕಲ್ಪಯೇತ್।'
ಘೋಷಾನ್ನ್ಯಸೇತ ಮಾರ್ಗೇಷು ಗ್ರಾಮಾನುತ್ಥಾಪಯೇದಪಿ।
ಪ್ರವೇಶಯೇಚ್ಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾಞ್ಶಾಖಾನಗರಕೇಷ್ವಪಿ॥ 12-68-37 (67506)
ಯೇ ಗುಪ್ತಾಶ್ಚೈವ ದುರ್ಗಾಶ್ಚ ದೇಶಾಸ್ತೇಷು ಪ್ರವೇಶಯೇತ್।
ಧನಿನೋ ಬಲಮುಖ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-68-38 (67507)
ಸಸ್ಯಾಭಿಹಾರಂ ಕುರ್ವೀತ ಸ್ವಯಮೇವ ನರಾಧಿಪಃ।
ಅಸಂಭವೇ ಪ್ರವೇಶಸ್ಯ ದಾಹಯೇದಗ್ನಿನಾ ಭೃಶಂ॥ 12-68-39 (67508)
ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಥೇಷು ಚ ಸಸ್ಯೇಷು ಶತ್ರೋರುಪಜಪೇನ್ನರಾನ್।
ವಿನಾಶಯೇದ್ವಾ ತತ್ಸರ್ವಂ ಬಲೇನಾಥ ಸ್ವಕೇನ ವೈ॥ 12-68-40 (67509)
ನದೀಮಾರ್ಗೇಷು ಚ ತಥಾ ಸಂಕ್ರಮಾನವಸಾದಯೇತ್।
ಜಲಂ ವಿಸ್ರಾವಯೇತ್ಸರ್ವಮವಿಸ್ರಾವ್ಯಂ ಚ ದೂಷಯೇತ್॥ 12-68-41 (67510)
ತದಾತ್ವೇನಾಯತೀಭಿಶ್ಚ ನಿವಸೇದ್ಭೂಂಯನಂತರಂ।
ಪ್ರತಿಘಾತಂ ಪರಸ್ಯಾಜೌ ಯುದ್ಧಕಾಲೇಽಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 12-68-42 (67511)
ದುರ್ಗಾಣಾಂ ಚಾಭಿತೋ ರಾಜಾ ಮೂಲಚ್ಛೇದಂ ಪ್ರಕಾರಯೇತ್।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕ್ಷುದ್ರವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಚೈತ್ಯವೃಕ್ಷಾನ್ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-68-43 (67512)
ಪ್ರವೃದ್ಧಾನಾಂ ಚ ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಶಾಖಾಂ ಪ್ರಚ್ಛೇದಯೇತ್ತಥಾ।
ಚೈತ್ಯಾನಾಂ ಸರ್ವಥಾ ತ್ಯಾಜ್ಯಮಪಿ ಪತ್ರಸ್ಯ ಪಾತನಂ॥ 12-68-44 (67513)
`ದೇವಾನಾಮಾಶ್ರಯಾಶ್ಚೈತ್ಯಾ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಭೋಗಿನಾಂ।
ಪಿಶಾಚಪನ್ನಗಾನಾಂ ಚ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಮಪಿ।
ರೌದ್ರಾಣಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮಾತ್ತಾನ್ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-68-45 (67514)
ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ನಿಕುಂಭೇನ ಸೌದಾಸಸ್ಯ ಬಲಂ ಹತಂ।
ಮಹೇಶ್ವರಗಣೇಶೇನ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ನರಾಧಿಪ॥ ' 12-68-46 (67515)
ಪ್ರಗಂಡೀಃ ಕಾರಯೇತ್ಸಂಯಗಾಕಾಶಜನನೀಸ್ತದಾ।
ಆಪೂರಯೇಚ್ಚ ಪರಿಖಾಂ ಸ್ಥಾಣುನಕ್ರಝಷಾಕುಲಾಂ॥ 12-68-47 (67516)
ಸಂಕಟದ್ವಾರಕಾಣಿ ಸ್ಯುರುಚ್ಛ್ವಾಸಾರ್ಥಂ ಪುರಸ್ಯ ಚ।
ತೇಷಾಂ ಚ ದ್ವಾರವದ್ಗುಪ್ತಿಃ ಕಾರ್ಯಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಭವೇತ್॥ 12-68-48 (67517)
ದ್ವಾರೇಷು ಚ ಗುರೂಣ್ಯೇವ ಯಂತ್ರಾಣಿ ಸ್ಥಾಪಯೇತ್ಸದಾ।
ಆರಾಪಯೇಚ್ಛತಘ್ನೀಶ್ಚ ಸ್ವಾಧೀನಾನಿ ಚ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-68-49 (67518)
ಕಾಷ್ಠಾನಿ ಚಾಭಿಹಾರ್ಯಾಣಿ ತಥಾ ಕೂಪಾಂಶ್ಚ ಖಾನಯೇತ್।
ಸಂಶೋಧಯೇತ್ತಥಾ ಕೂಪಾನ್ಕೃತಾನ್ಪೂರ್ವಪಯೋರ್ಥಿಭಿಃ॥ 12-68-50 (67519)
ತೃಣಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಶ್ಮಾನಿ ಪಂಕೇನಾಥ ಪ್ರಲೇಪಯೇತ್।
ನಿರ್ಹರೇಚ್ಚ ತೃಣಂ ಮಾಸಿ ಚೈತ್ರೇ ವಹ್ನಿಭಯಾತ್ಪುರಾ॥ 12-68-51 (67520)
ನಕ್ತಮೇವ ಚ ಭಕ್ತಾನಿ ಪಾಚಯೇತ ನರಾಧಿಪಃ।
ನ ದಿವಾ ಜ್ವಾಲಯೇದಗ್ನಿಂ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾಽಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಕಂ॥ 12-68-52 (67521)
`ಯಥಾಸಂಭವಶೈಲಾನಿ ಚೈಷ್ಟಕಾನಿ ಚ ಕಾರಯೇತ್।
ಮೃಣ್ಮಯಾನಿ ಚ ಕುರ್ವೀತ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೇಶಂ ಬಲಾಬಲಂ॥ ' 12-68-53 (67522)
ಕರ್ಮಾರಾರಿಷ್ಟಶಾಲಾಸು ಜ್ವಲೇದಗ್ನಿಃ ಸುರಕ್ಷಿತಃ।
ಗೃಹಾಣಿ ಚ ಪ್ರವೇಶ್ಯಾಂತರ್ವಿಧೇಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಧುತಾಶನಃ॥ 12-68-54 (67523)
ಮಹಾದಂಡಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯಾಗ್ನಿರ್ವೈ ದಿವಾ ಭವೇತ್।
ಪ್ರಘೋಷಯೇದಥೈವಂ ಚ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಪುರಸ್ಯ ಚ॥ 12-68-55 (67524)
ಭಿಕ್ಷುಕಾಂಶ್ಚಾಕ್ರಿಕಾಂಶ್ಚೈವ ಕ್ಲೀಬೋನ್ಮತ್ತಾನ್ಕುಶೀಲವಾನ್।
ಬಾಹ್ಯಾನ್ಕುರ್ಯಾನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ದೋಷಾಯ ಸ್ಯುರ್ಹಿ ತೇ ಶಠಾಃ॥ 12-68-56 (67525)
ಚತ್ವರೇಷ್ವಥ ತೀರ್ಥೇಷು ಸಭಾಸ್ವಾವಸಥೇಷು ಚ।
ಯಥಾರ್ಥವರ್ಣಂ ಪ್ರಣಿಧಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-68-57 (67526)
ವಿಶಾಲಾನ್ರಾಜಮಾರ್ಗಾಂಶ್ಚ ಕಾರಯೇತ ನರಾಧಿಪಃ।
ಪ್ರಪಾಶ್ಚ ವಿಪಣೀಶ್ಚೈವ ಯಥೋದ್ದೇಶಂ ಸಮಾದಿಶೇತ್॥ 12-68-58 (67527)
ಭಾಂಡಾಗಾರಾಯುಧಾಗಾರಾಂಧಾನ್ಯಾಗಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅಶ್ವಾಗಾರಾನ್ಗಜಾಗಾರಾನ್ಬಲಾಧಿಕರಣಾನಿ ಚ॥ 12-68-59 (67528)
ಪರಿಖಾಶ್ಚೈವ ಕೌರವ್ಯ ಪ್ರತೋಲೀಸಂಕಟಾನಿ ಚ।
ನ ಜಾತು ಕಶ್ಚಿತ್ಪಶ್ಯೇತ ಗುಹ್ಯಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-68-60 (67529)
ಅರ್ಥಸಂನಿಚಯಂ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಪರಬಲಾರ್ದಿತಃ।
ತೈಲಂ ಮಧು ಘೃತಂ ಸಸ್ಯಮೌಷಧಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-68-61 (67530)
ಅಂಗಾರಕುಶಮುಂಜಾನಾಂ ಪಲಾಶಶರವರ್ಣಿನಾಂ।
ಯವಸೇಂಧನದಿಗ್ಧಾನಾಂ ಕಾರಯೇತ ಚ ಸಂಚಯಾನ್॥ 12-68-62 (67531)
ಆಯುಧಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಪ್ರಾಸಚರ್ಮಣಾಂ।
ಸಂಚಯಾನೇವಮಾದೀನಾಂ ಕಾರಯೇತ ನರಾಧಿಪಃ॥ 12-68-63 (67532)
ಔಷಧಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ।
ಚತುರ್ವಿಧಾಂಶ್ಚ ವೈದ್ಯಾನ್ವೈ ಸಂಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ವಿಶೇಷಠಃ॥ 12-68-64 (67533)
ನಟಾಂಶ್ಚ ನರ್ತಕಾಂಶ್ಚೈವ ಮಲ್ಲಾನ್ಮಾಯಾವಿನಸ್ತಥಾ।
ಶೋಭಯೇಯುಃ ಪುರವರಂ ಮೋದಯೇಯುಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-68-65 (67534)
ಯತಃ ಶಂಕಾ ಭವೇಚ್ಚಾಪಿ ಭೃತ್ಯತೋಽಥಾಪಿ ಮಂತ್ರಿತಃ।
ಪೌರೇಭ್ಯೋ ನೃಪತೇರ್ವಾಪಿ ಸ್ವಾಧೀನಾನ್ಕಾರಯೇತ ತಾನ್॥ 12-68-66 (67535)
ಕೃತೇ ಕರ್ಮಾಣಿ ರಾಜಾ ತಾನ್ಪೂಜಯೇದ್ಧನಸಂಚಯೈಃ।
ಮಾನನೇನ ಯಥಾರ್ಹೇಣ ಸಾಂತ್ವೇನ ವಿವಿಧೇನ ಚ॥ 12-68-67 (67536)
ನಿರ್ವೇದಯಿತ್ವಾ ತು ಪರಂ ಹತ್ವಾ ವಾ ಕುರುನಂದನ।
ಗತಾನೃಣ್ಯೋ ಭವೇದ್ರಾಜಾ ಯಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ನಿದರ್ಶಿತಂ॥ 12-68-68 (67537)
ರಾಜ್ಞಾ ಸಪ್ತೈವ ರಕ್ಷ್ಯಾಣಿ ತಾನಿ ಚೈವ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಆತ್ಮಾಽಮಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಕೋಶಾಶ್ಚ ದಂಡೋ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಚೈವ ಹಿ॥ 12-68-69 (67538)
ತಥಾ ಜನಪದಾಶ್ಚೈವ ಪುರಂ ಚ ಕುರುನಂದನ।
ಏತತ್ಸಪ್ತಾತ್ಮಕಂ ರಾಜ್ಯಂ ಪರಿಪಾಲ್ಯಂ ಪ್ರಯತ್ನತಃ॥ 12-68-70 (67539)
ಷಾಂಗುಣ್ಯಂ ಚ ತ್ರಿವರ್ಗಂ ಚ ತ್ರಿವರ್ಗಪರಮಂ ತಥಾ।
ಯೋ ವೇತ್ತಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ॥ 12-68-71 (67540)
ಷಾಂಗುಣ್ಯಮಿತಿ ಯತ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಂಧಾಯಾಸನಮಿತ್ಯೇವ ಯಾತ್ರಾಸಂಧಾನಮೇವ ಚ॥ 12-68-72 (67541)
ವಿಗೃಹ್ಯಾಸನಮಿತ್ಯೇವ ಯಾತ್ರಾಂ ಸಂಪರಿಗೃಹ್ಯ ಚ।
ದ್ವೈಧೀಭಾವಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ಸಂಶ್ರಯೋಽಥ ಪರಸ್ಯ ಚ॥ 12-68-73 (67542)
ತ್ರಿವರ್ಗಶ್ಚಾಪಿ ಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತಮಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು।
ಕ್ಷಯಃ ಸ್ಥಾನಂ ಚ ವೃದ್ಧಿಶ್ಚ ತ್ರಿವರ್ಗಃ ಪರಮಸ್ತಥಾ॥ 12-68-74 (67543)
`ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ತ್ರಿವರ್ಗೋ ವೈ ಸನಾತನಃ।
ಮಂತ್ರಶ್ಚೈವ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಉತ್ಸಾಹಶ್ಚೈವ ತಾಂತ್ರಿಕಃ।
ಶಕ್ತಿತ್ರಯಂ ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಚ ತತ್ಪರಂ॥ 12-68-75 (67544)
ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಕಾರಣಂ ಚೈವ ಕರ್ತಾ ಚ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ।
ಏತತ್ಪರತರಂ ವಿದ್ಯಾಂತ್ರಿವರ್ಗಾದಪಿ ಭಾರತ।
ಸರ್ವೇಪಾಂ ಚ ಕ್ಷಯೇ ರಾಜನ್ಯಸ್ತ್ರಿವರ್ಗಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-68-76 (67545)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ತ್ರಿವರ್ಗಕರಣಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತೇನಾತ್ಯಂತವಿಮುಕ್ತಶ್ಚ ಮುಕ್ತಃ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-68-77 (67546)
ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಥಾ ನಾಶೋ ಮೋಕ್ಷ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ತೇನ ಮೋಕ್ಷಪರಶ್ಚೈವ ದೇವದೇವಃ ಪಿತಾಮಹಃ।
ತುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಸ್ಯ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ರಕ್ಷಾಮಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-68-78 (67547)
ಜಗತೋ ಲೌಕಿಕೀ ಯಾತ್ರಾ ಯತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।'
ಧರ್ಮೋಽರ್ಥಶ್ಚೈವ ಕಾಮಶ್ಚ ಸೇವಿತವ್ಯಾಃ ಸ್ವಕಾಲತಃ॥ 12-68-79 (67548)
`ಸೇವಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸತತಂ ಭೂರಿವತ್ಸರೈಃ।
ಪುರುಷೈರ್ನರಶಾರ್ದೂಲ ತನ್ಮೂಲಾಃ ಸರ್ವಥಾ ಕ್ರಿಯಾಃ॥' 12-68-80 (67549)
ಧರ್ಮೇಣ ಚ ಮಹೀಪಾಲಶ್ಚಿರಂ ರಕ್ಷತಿ ಮೇದಿನೀಂ।
`ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಧಾರ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ ಸ ವಿಪನ್ನೋಽಪಿ ಭೂಪತಿಃ।
ಅರ್ಥಕಾಮವಿಹೀನೋಽಪಿ ಚಿರಂ ಪಾಲಯತೇ ಮಹೀಂ॥' 12-68-81 (67550)
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಹಿ ದ್ವೌ ಶ್ಲೋಕೌ ಗೀತಾವಂಗಿರಸಾ ಸ್ವಯಂ।
ಯಾದವೀಪುತ್ರ ಭದ್ರಂ ತೇ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ ತಾವಪಿ॥ 12-68-82 (67551)
ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯಕ್ಸಂಪಾಲ್ಯ ಮೇದಿನೀಂ।
ಪಾಲಯಿತ್ವಾ ತಥಾ ಪೌರಾನ್ಪರತ್ರ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-68-83 (67552)
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ತಪಸಾ ರಾಜ್ಞಃ ಕಿಂಚ ತಸ್ಯಾಧ್ವರೈಃ ಕೃತೈಃ।
ಸುಪಾಲಿತಾಃ ಪ್ರಜಾ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಧರ್ಮಕೃದೇವ ಸಃ॥ 12-68-84 (67553)
ಶ್ಲೋಕಾಶ್ಚೋಶನಸಾ ಗೀತಾಸ್ತಾನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದಂಡನೀತೇಶ್ಚ ಯನ್ಮೂಲಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಚ ಭೂಪತೇ॥ 12-68-85 (67554)
ಭಾರ್ಗವಾಂಗಿರಸಂ ಕರ್ಮ ಷೋಡಶಾಂಗಂ ಚ ಯದ್ಬಲಂ।
ವಿಷಂ ಮಾಯಾ ಚ ದೈವಂ ಚ ಪೌರುಷಂ ಚಾತ್ಮಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-68-86 (67555)
ಪ್ರಾಗುದಕ್ಪ್ರವಣಂ ದುರ್ಗಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹೀಪತಿಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗತ್ರಯಸಂಪೂರ್ಣಮುಪಾದಾಯ ತಮುದ್ವಹೇತ್॥ 12-68-87 (67556)
ಷಟ್ಪಂಚ ಚ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ದಶ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ಭೂಪತಿಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗೈರ್ದಶಭಿರ್ಯುಕ್ತಃ ಸುರೈರಪಿ ನ ಜೀರ್ಯತೇ॥ 12-68-88 (67557)
ನ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣೀತ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮೂರ್ಖಜನಸ್ಯ ಚ।
ದೈವೋಪಹತಬುದ್ಧೀನಾಂ ಯೇ ಚ ವೇದೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ನ ತೇಷಾಂ ಶೃಣುಯಾದ್ರಾಜಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೇಷಾಂ ಪರಾಙ್ಭುಖೀ॥ 12-68-89 (67558)
ಸ್ತ್ರೀಪ್ರಧಾನಾನಿ ರಾಜ್ಯಾನಿ ವಿದ್ವದ್ಭಿರ್ವರ್ಜಿತಾನಿ ಚ।
ಮೂರ್ಖಾಮಾತ್ಯಾಗ್ನಿತಪ್ತಾನಿ ಶುಷ್ಯಂತೇ ಜಲಬಿಂದುವತ್॥ 12-68-90 (67559)
ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಪ್ರಥಿತಾ ಯೇ ಚ ಯೇ ಚಾಪ್ತಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು।
ಬುದ್ಧೇಷು ದೃಷ್ಟಕರ್ಮಾಣಿ ತೇಷಾಂ ಚ ಶೃಣುಯಾನ್ನೃಪಃ॥ 12-68-91 (67560)
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರಂ ಚ ತ್ರಿವರ್ಗಂ ಚ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ದೈವತಾನಿ ಚ ವಿಪ್ರಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಣಂಯ ವಿಜಯೀ ಭವೇತ್॥' ॥ 12-68-92 (67561)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟಿಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 68॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-68-3 ಪಾರ್ಥಿವೇನ ಪೃಥುವಂಶ್ಯೇನ ರಾಜ್ಞಾ। ಪಾರ್ಥಿವಪ್ರಕೃತೇನ ವಾ ವಿಜಾತೀಯೇನಾಪಿ ತತ್ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಾ॥ 12-68-4 ಆತ್ಮಾ ಚಿತ್ತಂ॥ 12-68-5 ಪಂಚವರ್ಗಃ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಃ॥ 12-68-6 ಗುಲ್ಮಾನ್ ರಕ್ಷಿಣಃ ಪತ್ತೀನ್। ಸಂಧೌ ಸೀಮಾಂತೇ॥ 12-68-7 ಸಂಸ್ಥಾನೇಷು ಕೋಷ್ಠಪಾಲಾದ್ಯುಪವೇಶನಸ್ಥಾನೇಷು। ಮಧ್ಯೇಽಂತಃ ಪುರೇ॥ 12-68-8 ಪ್ರಣಿಧೀನ್ ಚಾರಾನ್॥ 12-68-11 ವಿಹಾರೇಷು ಯೂನಾಂ ಮಲ್ಲಕ್ರೀಡಾಸ್ಥಾನೇಷು॥ 12-68-12 ಸಭಾಸು ರಾಜಸಂಸತ್ಸು। ಆವಸಥೇಷು ತತ್ರ ತತ್ರ ಮಹತಾಂ ಗೃಹೇಷು॥ 12-68-13 ಏವಂ ವಿಚಿನುಯಾದ್ರಾಜಾ ಪರಚಾರಂ ವಿಚಕ್ಷಣಃ। ಚಾರೇ ಹಿ ವಿದಿತೇ ಪೂರ್ವಂ ಹಿತಂ ಭವತಿ ಪಾಂಡವ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ವಿಚಿನುಯಾತ್ ಅನ್ವಿಷ್ಯಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-68-18 ತೈರ್ದ್ವಾರಭೂತೈಃ ತಾಂದ್ವಾರೀಕೃತ್ಯಬಲವದ್ಭಿರ್ನೃಪೈಃ ಸಹ ಸಂಧಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-68-19 ಪೂರ್ವಾಪಕಾರಿಣಃ ಪೂರ್ವಂ ದುಷ್ಟಾ ಇತಿ ಅಪಕೃತಾಃ ಪಶ್ಚಾದ್ದಯಯಾನುಗೃಹೀತಾಃ॥ 12-68-21 ಅವಿಜ್ಞಾತಂ ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣಮಿದಂ। ಅನಾಕಂದಂ ಮಿತ್ರಹೀನಂ। ಅನಂತರಂ ಬಂಧುಜನಹೀನಂ। ವ್ಯಾಸಕ್ತಂ ಅನ್ಯೇನ ಯುದ್ಧಂ ಕುರ್ವಾಣಂ। ಪ್ರಮತ್ತಂ ಅನವಹಿತಂ। ಯಾತ್ರಾಯಾಂ ಯದಿ ವಿಜ್ಞಾತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಯಾತ್ರಾಯಾಂ ಯದಿ ಇಚ್ಛಾಸ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿ ದುರ್ಬಲತ್ವಾದಿನಾ ವಿಜ್ಞಾತಂ ಶತ್ರುಂ ಪ್ರತಿ ಯಾತ್ರಾಮಾಜ್ಞಾಪಯೇದಿತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-68-22 ವಿಧಾನಂ ರಕ್ಷಣಾದಿಸಾಮಗ್ರೀಸಂಪಾದನಂ ॥ 12-68-23 ಕರ್ಷಯನ್ ವೀರ್ಯವಂತಂ। ತತ್ಪರಃ ಕರ್ಷಣಪರಃ॥ 12-68-28 ದಶಧರ್ಮಗತೇಭ್ಯ ಇತಿ। ತದಾದದೀತ ಸಹಸೇತಿ ಚ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ದಶಧರ್ಮಗತಾಃ ಮತ್ತೋನ್ಮತ್ತಾದಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-68-29 ಭಕ್ತಿಃ ಸ್ವೀಯತ್ವೇನ ಸ್ನೇಹಃ॥ 12-68-30 ಸೂತಂ ಚ ವಿನ್ಯಸೇದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಸರ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಂ। ಇತಿ ಟ.ಡ.ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-68-31 ಆಕರೇ ಸ್ವರ್ಣಾದ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಸ್ಥಾನೇ। ಲವಣೇ ತದುತ್ಪತ್ತಿಸ್ಥಾನೇ। ಶುಲ್ಕೇ ಧಾನ್ಯಾದಿವಿಕ್ರಯಸ್ಥಾನೇ। ತರೇ ನದೀಸಂತರಣೇ। ನಾಗಬಲೇ ಹಸ್ತಿಯೂಥೇ॥ 12-68-37 ಘೋಷಾನ್ ವನಸ್ಥಾನ್ಮಾರ್ಗೇಷು ರಾಜಪಥೇಷು ನ್ಯಸೇತ್॥ 12-68-40 ಉಪಜಪೇತ್ ಭೇದಯಿತ್ವಾ ತದ್ದ್ವಾರಾ ದಾಹಯೇತ್॥ 12-68-41 ಸಂಕ್ರಮಾನ್ ಅವತರಣಾರ್ಥಾನ್ಸೇತನ್। ಜಲಂ ತಟಾಕಾದಿಸ್ಥಂ ವಿಸ್ರಾವಯೇತ್। ತದಯೋಗ್ಯಂ ವಾಪೀಕೂಪಾದಿಸ್ಥಂ ದೂಷಯೇತ್ ವಿಷಾದಿನಾ ನಾಶಯೇತ್॥ 12-68-42 ತದಾತ್ವೇನ ವರ್ತಮಾನಕಾಲೇ ಆಯತೀಭಿಃ ಉತ್ತರಕಾಲೇಷು ಚ। ಅಪವರ್ಗೇ ತೃತೀಯಾ। ಸರ್ವದಾ ಆಜೌ ಪರಸ್ಯ ಶತ್ರೋಃ ಪ್ರತಿಘಾತಂ ಹಂತಾರಂ ಭೂಂಯನಂತರಂ ನಿಕಟದೇಶವಾಸಿನಂ ತಚ್ಛತ್ರುಮಾಶ್ರಿತ್ಯನಿವಸೇತ್॥ 12-68-47 ಪ್ರಗಂಡೀರ್ದುರ್ಗಪ್ರಾಕಾರಭಿತ್ತೌ ಶೂರಾಣಾಮುಪವೇಶನಸ್ಥಾನಾನಿ। ಆಕಾಶಜನನೀಸ್ತತ್ರೈವೈಕಪಕ್ಷಾಯಾಂ ಭಿತ್ತೌ ತತ್ರತ್ಯಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಭೂತಾಯಾಂ ಬಾಹ್ಯಾರ್ಥದರ್ಶನಾರ್ಥಾನಿ ಕ್ಷುದ್ರಚ್ಛಿದ್ರಾಣಿ ಯದ್ದ್ವಾರಾ ಆಗ್ನೇಯಾಸ್ತ್ರಗುಲಿಕಾಃ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯಂತೇ। ಸ್ಥಾಣವಃ ಸಶೂಲಾಃ। ಪ್ರಕುಂಠೀಃ ಕಾರಯೇತ್ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-68-48 ಸಂಕಟದ್ವಾರಕಾಣಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮದ್ವಾರಾಣಿ। ತೇಷಾಂ ಚ ದ್ವಾರವತ್ ಗುಪ್ತಿಃ ಕಾರ್ಯಾ। ಕುಲಿಕದ್ವಾರಕಾಣಿ ಸ್ಯುಃ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-68-54 ಕರ್ಮಾರೋ ಲೋಹಕಾರಾದಿಃ। ಅಂತರ್ವಿಧೇಯಃ ಆಚ್ಛಾದಿತಃ ಕರ್ತವ್ಯಃ॥ 12-68-55 ಮಹಾದಂಡೋ ವಧಃ॥ 12-68-56 ಚಾಕ್ರಿಕಾನ್ ಶಾಕಟಿಕಾನ್। ಕುಶೀಲವಾನ್ ಫಾಲಲೇಖಾನ್॥ 12-68-62 ವರ್ಣಿನಾಂ ಲೇಖಕಾನಾಂ। ಯವಸಂ ಧಾಸಃ। ದಿಗ್ಧಾನಾಂ ವಿಷಾಕ್ತವಾಣಾನಾಂ॥ 12-68-64 ಚತುರ್ವಿಧಾನ್ ವಿಷಶಲ್ಯರೋಗಕೃತ್ಯಾಹರಾನ್॥ 12-68-72 ಸಂಧಾಯಾಸನಂ ಸಂಧಿಂ ಕೃತ್ವಾಽವಸ್ಥಿತಿಃ। ಯಾತ್ರಾಸಂಧಾನಂ ಯಾನಂ॥ 12-68-73 ಯಾತ್ರಾಂ ಸಂಪರಿಗೃಹ್ಯಾಽಽಸನಂ ಶತ್ರೋರ್ಭಯಪ್ರದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ಯಾನಂ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ ಸ್ವಸ್ಥಾನೇಽವಸ್ಥಾನಂ। ದ್ವೈಧೀಭಾವ ಉಭಯತ್ರ ಸಂಧಿಕರಣಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 069
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.69. ಅಧ್ಯಾಯಃ 069
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೃತಾದಿಯುಗಚತುಷ್ಟಯಗುಣನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-69-0 (67562)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-69-0x (5499)
ದಣ಼್ಡನೀತಿಶ್ಚ ರಾಜಾ ಚ ಸಮಸ್ತೌ ತಾವುಭಾವಪಿ।
ತತ್ರ ಕಿಂ ಕುರ್ವತಃ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-69-1 (67563)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-69-2x (5500)
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ದಂಡನೀತ್ಯಾಸ್ತು ಸಾಧ್ಯಂ ಶಬ್ದೈಃ ಸಹೇತುಕೈಃ।
ಶೃಣು ಮೇ ಶಂಸತೋ ರಾಜನ್ಯಥಾವದಿಹ ಭಾರತ॥ 12-69-2 (67564)
ದಂಡನೀತಿಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇಷು ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರಯುಕ್ತಾ ಸ್ವಾಮಿನಾ ಸಂಯಗಧರ್ಮೇಭ್ಯೋ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-69-3 (67565)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥೇ ಮರ್ಯಾದಾನಾಮಸಂಕರೇ।
ದಣ಼್ಡನೀತಿಕೃತೇ ಕ್ಷೇಮೇ ಪ್ರಜಾನಾಮಕುತೋಭಯೇ॥ 12-69-4 (67566)
ಸೋಮೇ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕುರ್ವಂತಿ ವಯೋ ವರ್ಣಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ತಸ್ಮಾದೇವ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸುಖಂ ವಿದ್ಧಿ ಸಮಾಹಿತಂ॥ 12-69-5 (67567)
ಕಾಲೋ ವಾ ಕಾರಣಂ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜಾ ವಾ ಕಾಲಕಾರಣಂ।
ಇತಿ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಮಾಭೂದ್ರಾಜಾ ಕಾಲಸ್ಯ ಕಾರಣಂ॥ 12-69-6 (67568)
ದಂಡನೀತ್ಯಾಂ ಯದಾ ರಾಜಾ ಸಂಯಕ್ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ವರ್ತತೇ।
ತದಾ ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ಕಾಲಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-69-7 (67569)
ಭವೇತ್ಕೃತಯುಗೇ ಧರ್ಮೋ ನಾಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ನಾಧರ್ಮೇ ರಮತೇ ಮನಃ॥ 12-69-8 (67570)
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ವೈದಿಕಾನಿ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭವಂತ್ಯಪಿ ಗುಣಾನ್ಯುತ॥ 12-69-9 (67571)
ಋತವಶ್ಚ ಸುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಭವಂತ್ಯುತ ನಿರಾಮಯಾಃ।
ಪ್ರಸೀದಂತಿ ನರಾಣಾಂ ಚ ಸ್ವರವರ್ಣಮನಾಂಸಿ ಚ॥ 12-69-10 (67572)
ವ್ಯಾಧಯೋ ನ ಭವಂತ್ಯತ್ರ ನಾಲ್ಪಾಯುರ್ದೃಶ್ಯತೇ ನರಃ।
ವಿಧವಾ ನ ಭವಂತ್ಯತ್ರ ನೃಶಂಸೋ ನಾತ್ರ ಜಾಯತೇ॥ 12-69-11 (67573)
ಅಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯಾ ಪೃಥಿವೀ ಭವಂತ್ಯೋಷಧಯಸ್ತಥಾ।
ತ್ವಕ್ಪತ್ರಫಲಮೂಲಾನಿ ವೀರ್ಯವಂತಿ ಭವಂತಿ ಚ॥ 12-69-12 (67574)
ನಾಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯತೇ ತತ್ರ ಧರ್ಮ ಏವ ತು ಕೇವಲಂ।
ಇತಿ ಕಾರ್ತಯುಗಾನೇತಾನ್ಗುಣಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-69-13 (67575)
ದಂಡನೀತ್ಯಾ ಯದಾ ರಾಜಾ ತ್ರೀನಂಶಾನನುವರ್ತತೇ।
ಚತುರ್ಥಮಂಶಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತದಾ ತ್ರೇತಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-69-14 (67576)
ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಚತುರ್ಥಾಂಶಸ್ತ್ರೀನಂಶಾನನುವರ್ತತೇ।
ಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯೈವ ಪೃಥಿವೀ ಭವಂತ್ಯೋಷಧಯಸ್ತಥಾ॥ 12-69-15 (67577)
ಅರ್ಧಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯದಾ ರಾಜಾ ನೀತ್ಯರ್ಧಮನುವರ್ತತೇ।
ತತಸ್ತು ದ್ವಾಪರಂ ನಾಮ ಸ ಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-69-16 (67578)
ಅಶುಭಸ್ಯ ಯದಾ ತ್ವರ್ಧಂ ದ್ವಾವಂಶಾವನುವರ್ತತೇ।
ಕುಷ್ಟಪಚ್ಯೈವ ಪೃಥಿವೀ ಭವತ್ಯರ್ಧಫಲಾ ತಥಾ॥ 12-69-17 (67579)
ದಂಡನೀತಿಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯದಾ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಭೂಮಿಪಃ।
ಪ್ರಜಾಃ ಕ್ಲಿಶ್ನಾತ್ಯಯೋಗೇನ ಪ್ರವರ್ತೇತ ತದಾ ಕಲಿಃ॥ 12-69-18 (67580)
ಕಲಾವಧರ್ಮೋ ಭೂಯಿಷ್ಠೋ ಧರ್ಮೋ ಭವತಿ ನ ಕ್ವಚಿತ್।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚ್ಚ್ಯವತೇ ಮನಃ॥ 12-69-19 (67581)
ಶೂದ್ರಾ ಭೈಕ್ಷೇಣ ಜೀವಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪರಿಚರ್ಯಯಾ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಸ್ಯ ನಾಶಶ್ಚ ವರ್ತತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ॥ 12-69-20 (67582)
ವೈದಿಕಾನಿ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ವಿಗುಣಾನ್ಯುತ।
ಋತವೋ ನ ಸುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಭವಂತ್ಯಾಮಯಿನಸ್ತಥಾ॥ 12-69-21 (67583)
ಹ್ರಸಂತ ಚ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ವರವರ್ಣಮನಾಂಸ್ಯುತ।
ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯತ್ರ ಂರಿಯಂತೇ ಚಾಶತಾಯುಷಃ॥ 12-69-22 (67584)
ವಿಧವಾಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯತ್ರ ನೃಶಂಸಾ ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜಾ।
ಕ್ವಚಿದ್ವರ್ಷತಿ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಕ್ವಚಿತ್ಸಸ್ಯಂ ಪ್ರರೋಹತಿ॥ 12-69-23 (67585)
ರಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ಷಯಂ ಯಾಂತಿ ಯದಾ ನೇಚ್ಛತಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಪ್ರಜಾಃ ಸಂರಕ್ಷಿತುಂ ಸಂಯಗ್ದಣ಼್ಡನೀತಿಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-69-24 (67586)
ರಾಜಾ ಕೃತಯುಗಸ್ರಷ್ಟಾ ತ್ರೇತಾಯಾ ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಚ।
ಯುಗಸ್ಯ ಚ ಚತುರ್ಥಸ್ಯ ರಾಜಾ ಭವತಿ ಕಾರಣಂ॥ 12-69-25 (67587)
ಕೃತಸ್ಯ ಕರಣಾದ್ರಾಜಾ ಸ್ವರ್ಗಮತ್ಯಂತಮಶ್ನುತೇ।
ತ್ರೇತಾಯಾಃ ಕರಣಾದ್ರಾಜಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ನಾತ್ಯಂತಮಶ್ನುತೇ॥ 12-69-26 (67588)
ಪ್ರವರ್ತನಾದ್ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಯಥಾಭಾಗಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ಕಲೇಃ ಪ್ರವರ್ತನಾದ್ರಾಜಾ ಪಾಪಮತ್ಯಂತಮಶ್ನುತೇ॥ 12-69-27 (67589)
ತತೋ ವಸತಿ ದುಷ್ಕರ್ಮಾ ನರಕೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಕಲ್ಮಷೇ ಮಗ್ನೋಽಕೀರ್ತಿ ಪಾಪಂ ಚ ವಿಂದತಿ॥ 12-69-28 (67590)
ದಂಡನೀತಿಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ವಿಜಾನತಾ।
ಲಿಪ್ಸಿತವ್ಯಮಲಭ್ಯಂ ಚ ಲಬ್ಧಂ ರಕ್ಷ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ।
`ಯೋಗಕ್ಷೇಮಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥' 12-69-29 (67591)
ಲೋಕಸ್ಯ ಸೀಮಂತಕರೀ ಮರ್ಯಾದಾ ಲೋಕಪಾವನೀ।
ಸಂಯಂಗೀತಾ ದಂಡನೀತಿರ್ಯಥಾ ಮಾತಾ ಯಥಾ ಪಿತಾ॥ 12-69-30 (67592)
ಯಸ್ಯಾಂ ಭವಂತಿ ಭೂತಾನಿ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಏಷ ಏವ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಯದ್ರಾಜಾ ದಂಡನೀತಿಮಾನ್॥ 12-69-31 (67593)
ತಸ್ಮಾತ್ಕೌರವ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯ ನೀತಿಮಾನ್।
ಏವಂ ವೃತ್ತಃ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷನ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಜೇತಾಸಿ ದುರ್ಜಯಂ॥ ॥ 12-69-32 (67594)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 69॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-69-3 ಅಧರ್ಮೇಭ್ಯ ಇತಿ ಪ಼ಂಚಮೀ॥ 3॥ 12-69-11 ಕಪಣೋ ನ ತ್ವಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-69-18 ಅಯೋಗೇನ ಅನುಪ್ರಾಯೇನ॥ 12-69-20 ಯೋಗಕ್ಷೇಮಸ್ಯ ನಾಶಾಚ್ಚೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-69-30 ಸೀಮಂತಕರೀ ತ್ರ್ಯವಸ್ಯಾಪಿಕಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 070
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.70. ಅಧ್ಯಾಯಃ 070
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜನಪ್ರಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-70-0 (67595)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-70-0x (5501)
ಕ್ತೇನ ವೃತ್ತೇನ ವೃತ್ತಕ್ಷ ವರ್ತಮಾನೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಸುಖೇನಾರ್ಯಾಂತುಸುಖೋದರ್ಕಾನಿಹ ಚ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾಶ್ನುತೇ॥ 12-70-1 (67596)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-70-2x (5502)
ಇತ್ಥಂ ಗುಣಾನಾಂ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೀ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದ್ಗುಣಸಂಯುತಾ।
ಯಾನ್ಗುಣಾಂಸ್ತು ಗುಣೋಪೇತಃ ಕುರ್ವನ್ಗುಣಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-70-2 (67597)
ಚರೇದ್ಧರ್ಮಾನಕಟುಕೋ ಮುಂಚೇತ್ಸ್ನೇಹಂ ನ ಚಾಸ್ತಿಕಃ।
ಅನೃಶಂಸಶ್ಚರೇದರ್ಥಂ ಚರೇತ್ಕಾಮಮನುದ್ಧತಃ॥ 12-70-3 (67598)
ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾದಕೃಪಣಃ ಶೂರಃ ಸ್ಯಾದವಿಕತ್ಥನಃ।
ದಾತಾ ನಾಪಾತ್ರವರ್ಷೀ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಗಲ್ಭಃ ಸ್ಯಾದನಿಷ್ಠುರಃ॥ 12-70-4 (67599)
ಸಂದಧೀತ ನ ಚಾನಾರ್ಯೈರ್ವಿಗೃಹ್ಣೀಯಾಚ್ಚ ಶತ್ರುಭಿಃ।
ನಾನಾಪ್ತೈಶ್ಚಾರಯೇಚ್ಚಾರಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಾರ್ಯಮಪೀಡಯಾ॥ 12-70-5 (67600)
ಅರ್ಥಂ ಬ್ರೂಯಾನ್ನ ಚಾಸತ್ಸು ಗುಣಾನ್ಬ್ರೂಯಾನ್ನ ಚಾತ್ಮನಃ।
ಆದದ್ಯಾನ್ನ ಚ ಸಾಧುಭ್ಯೋ ನಾಸತ್ಪುರುಷಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-70-6 (67601)
ನಾಪರೀಕ್ಷ್ಯ ನಯೇದ್ದಂಡಂ ನ ಚ ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರಕಾಶಯೇತ್।
ವಿಸೃಜೇನ್ನ ಚ ಲುಬ್ಧೇಭ್ಯೋ ವಿಶ್ವಸೇನ್ನಾಪಕಾರಿಷು॥ 12-70-7 (67602)
ಅನೀರ್ಷುರ್ಗುಪ್ತದಾರಃ ಸ್ಯಾಚ್ಚೋಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾದಘೃಣೀ ನೃಪಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸೇವೇತ ನಾತ್ಯರ್ಥಂ ಮೃಷ್ಟಂ ಭುಂಜೀತ ನಾಹಿತಂ॥ 12-70-8 (67603)
ಅಸ್ತಬ್ಧಃ ಪೂಜಯನ್ಮಾನ್ಯಾನ್ಗುರೂನ್ಸೇವೇದಮಾಯಯಾ।
ಅರ್ಚೇದ್ದೇವಾನದಂಭೇನ ಶ್ರಿಯಮಿಚ್ಛೇದಕೃತ್ಸಿತಾಂ॥ 12-70-9 (67604)
ಸೇವೇತ ಪ್ರಣಯಂ ಹಿತ್ವಾ ದಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ತ್ವಕಾಲವಿತ್।
ಸಾಂತ್ವಯೇನ್ನ ಚ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಅನುಗೃಹ್ಣನ್ನ ಚಾಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 12-70-10 (67605)
ಪ್ರಹರೇನ್ನ ತ್ವವಿಜ್ಞಾಯ ಹತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ನ ಶೋಚಯೇತ್।
ಕ್ರೋಧಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನ ಚಾಕಸ್ಮಾನ್ಮೃದುಃ ಸ್ಯಾನ್ನಾಪಕಾರಿಷು॥ 12-70-11 (67606)
ಏವಂ ಚರಸ್ವ ರಾಜ್ಯಸ್ಥೋ ಯದಿ ಶ್ರೇಯ ಇಹೇಚ್ಛಸಿ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ನರಪತಿರ್ಭಯಮೃಚ್ಛತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 12-70-12 (67607)
ಇತಿ ಸರ್ವಾನ್ಗುಣಾನೇತಾನ್ಯಥೋಕ್ತಾನ್ಯೋಽನುವರ್ತತೇ।
ಅನುಭೂಯೇಹ ಭದ್ರಾಣಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-70-13 (67608)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-70-14x (5503)
12-70-14 (67609)
ಇದಂ ವಚಃ ಶಾಂತನವಸ್ಯ ಶುಶ್ರುವಾ
ನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪಾರ್ಥಿವಮುಖ್ಯಸಂವೃತಃ।
ತದಾ ವವಂದೇ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ ನೃಪೋ
ಯಥೋಕ್ತಮೇತಚ್ಚ ಚಕಾರ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-70-2 ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೀ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶತ್ಸಂಖ್ಯಾಕಾ॥ 12-70-5 ವಿಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ನ ಬಂಧುಭಿಃ। ನಾಭಕ್ತಂ ಚಾರಯೇಚ್ಚಾರಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಭಕ್ತಂ ಅಲ್ಪಾನ್ನಂ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-70-8 ಚೋಕ್ಷಃ ಶುದ್ಧಃ॥ 12-70-11 ನ ಶೋಚಯೇತ್ ಶತ್ರುಬಂಧೂನಾಂ ಶೋಕಂ ಅಪನುದೇತ್॥ 12-70-12 ಅನುತ್ತಮಂ ಮಹತ್ತರಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 071
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.71. ಅಧ್ಯಾಯಃ 071
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-71-0 (67610)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-71-0x (5504)
ಕಥಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷನ್ನಾಧಿಬಂಧೇನ ಯುಜ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮೇ ಚ ನಾಪರಾಧ್ನೋತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-71-1 (67611)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-71-2x (5505)
ಸಮಾಸೇನೈವ ತೇ ರಾಜಂಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್।
ವಿಸ್ತರೇಣೈವ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ನ ಜಾತ್ವಂತಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-71-2 (67612)
ಧರ್ಮನಿಷ್ಠಾಞ್ಶ್ರುತವತೋ ದೇವವ್ರತಸಮಾಹಿತಾನ್।
ಅರ್ಚಿತಾನ್ವಾಸಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಗೃಹೇ ಗುಣವತೋ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 12-71-3 (67613)
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯೋಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಚರಣಾವಭಿವಾದ್ಯ ಚ।
ಅಥ ಸರ್ವಾಣಿ ಕುರ್ವೀಥಾಃ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-71-4 (67614)
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾಣಿ ನಿರ್ವರ್ತ್ಯ ಮಂಗಲಾನಿ ಪ್ರಯುಜ್ಯ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಾಚಯೇಥಾಸ್ತ್ವಮರ್ಥಸಿದ್ಧಿಜಯಾಶಿಷಃ॥ 12-71-5 (67615)
ಆರ್ಜವೇನ ಚ ಸಂಪನ್ನೋ ಧೃತ್ಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಭಾರತ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-71-6 (67616)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಯೋಽರ್ಥಂ ರಾಜಾಽನುತಿಷ್ಠತಿ।
ನ ಸ ಧರ್ಮಂ ನ ಚಾಪ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಬಾಲಿಶಃ॥ 12-71-7 (67617)
ಮಾ ಸ್ಮ ಲುಬ್ಧಾಂಶ್ಚ ಮೂರ್ಖಾಂಶ್ಚ ಕಾಮಾರ್ಥೇ ಚ ಪ್ರಯೂಯುಜಃ।
ಅಲುಬ್ಧಾನ್ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನಾನ್ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ಯೋಜಯೇತ್॥ 12-71-8 (67618)
ಮೂರ್ಖೋ ಹ್ಯಧಿಕೃತೋಽರ್ಥೇಷು ಕಾರ್ಯಾಣಾಮವಿಶಾರದಃ।
ಪ್ರಜಾಃ ಕ್ಲಿಶ್ನಾತ್ಯಯೋಗೇನ ಕಾಮಕ್ರೋಧಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-71-9 (67619)
ಬಲಿಷಷ್ಠೇನ ಶುಲ್ಕೇನ ದಂಡೇನಾಥಾಪರಾಧಿನಾಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಾನೀತೇನ ಲಿಪ್ಸೇಥಾ ವೇತನೇನ ಧನಾಗಮಂ॥ 12-71-10 (67620)
ದಾಪಯಿತ್ವಾ ಕರಂ ಧರ್ಂಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನೀತ್ಯಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ತಥೈತಂ ಕಲ್ಪಯೇದ್ರಾಜಾ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಮತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-71-11 (67621)
ಗೋಪಾಯಿತಾರಂ ದಾತಾರಂ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಂ।
ಅಕಾಮದ್ವೇಷಸಂಯುಕ್ತಮನುರಜ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 12-71-12 (67622)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೇಣ ಲಾಭೇನ ಲಿಪ್ಸೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಧನಾಗಮಂ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವಧ್ರುವೌ ತಸ್ಯ ಯೋ ನ ಶಾಸ್ತ್ರಪರೋ ಭವೇತ್॥ 12-71-13 (67623)
ಅಪಶಾಸ್ತ್ರಧನೋ ರಾಜಾ ಸಂಚಯಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಅಸ್ಥಾನೇ ಚಾಸ್ಯ ತದ್ವಿತ್ತಂ ಸರ್ವಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-71-14 (67624)
ಅರ್ಥಮೂಲೋಽಪಿ ಹಿಂಸಾಂ ಚ ಕುರುತೇ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮನಃ।
ಕರೈರಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೈರ್ಹಿ ಮೋಹಾತ್ಸಂಪೀಡಯನ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-71-15 (67625)
ಊಧಶ್ಛಿಂದ್ಯಾತ್ತು ಯೋ ಧೇನ್ವಾಃ ಕ್ಷೀರಾರ್ಥೀ ನ ಲಭೇತ್ಪಯಃ।
ಏವಂ ರಾಷ್ಟ್ರಮಯೋಗೇನ ಪೀಡಿತಂ ನ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 12-71-16 (67626)
`ಯವಸೋದಕಮಾದಾಯ ಸಾಂತ್ವೇನ ವಿನಯೇನ ಚ।'
ಯೋ ಹಿ ದೋಗ್ಧ್ರೀಮುಪಾಸ್ತೇ ಚ ಸ ನಿತ್ಯಂ ವಿಂದತೇ ಪಯಃ।
ಏವಂ ರಾಷ್ಟ್ರಮುಪಾಯೇನ ಭುಂಜಾನೋ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 12-71-17 (67627)
ಅಥ ರಾಷ್ಟ್ರಮುಪಾಯೇನ ಭುಜ್ಯಮಾನಂ ಸುರಕ್ಷಿತಂ।
ಜನಯತ್ಯತುಲಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಕೋಶವೃದ್ಧಿಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-71-18 (67628)
ದೋಗ್ಧ್ರೀ ಧಾನ್ಯಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ಮಹೀ ರಾಜಾ ಸುರಕ್ಷಿತಾ।
ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವೇಭ್ಯಃ ಪರೇಭ್ಯಶ್ಚ ತೃಪ್ತಾ ಮಾತಾ ಯಥಾ ಪಯಃ॥ 12-71-19 (67629)
ಮಾಲಾಕಾರೋಪಮೋ ರಾಜನ್ಭವ ಮಾಽಽಂಗಾರಿಕೋಪಮಃ।
ತಥಾಯುಕ್ತಶ್ಚಿರಂ ರಾಜ್ಯಂ ಭೋಕ್ತುಂ ಶಕ್ಷ್ಯಸಿ ಪಾಲಯನ್॥ 12-71-20 (67630)
ಪರಚಕ್ರಾಭಿಯಾನೇನ ಯದಿ ತೇ ಸ್ಯಾದ್ಧನಕ್ಷಯಃ।
ಅಥ ಸಾಂನೈವ ಲಿಪ್ಸೇಥಾ ಧನಮಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಯತ್॥ 12-71-21 (67631)
ಮಾ ಸ್ಮ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧನಸ್ಥಂ ಪ್ರಚಲೇನ್ಮನಃ।
ಅಂತ್ಯಾಯಾಮಪ್ಯವಸ್ಥಾಯಾಂ ಕಿಮು ಸ್ಫೀತಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-71-22 (67632)
ಧನಾನಿ ತೇಭ್ಯೋ ದದ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥಾರ್ಹತಃ।
ಸಾಂತ್ವಯನ್ಪರಿರಕ್ಷಂಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ದುರ್ಜಯಂ॥ 12-71-23 (67633)
ಏವಂ ಧರ್ಂಯೇಣ ವೃತ್ತೇನ ಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಂ ಪರಿಪಾಲಯ।
ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಯಶೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಕುರುನಂದನ॥ 12-71-24 (67634)
ಧರ್ಮೇಣ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯ ಪಾಂಡವ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಯಥಾಯುಕ್ತೋ ನಾಧಿಬಂಧೇನ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-71-25 (67635)
ಏಷ ಏವ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಯದ್ರಾಜಾ ರಕ್ಷತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಭೂತಾನಾಂ ಹಿ ಯದಾ ಧರ್ಮೋ ರಕ್ಷಣಂ ಪರಮಾ ದಯಾ॥ 12-71-26 (67636)
ತಸ್ಮಾದೇವಂ ಪರಂ ಧರ್ಮಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಧರ್ಮಕೋವಿದಾಃ।
ಯೋ ರಾಜಾ ರಕ್ಷಣೇ ಯುಕ್ತೋ ಭೂತೇಷು ಕುರುತೇ ದಯಾಂ॥ 12-71-27 (67637)
ಯದಹ್ನಾ ಕುರುತೇ ಪಾಪಮರಕ್ಷನ್ಭಯತಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ರಾಜಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರೇಣ ತಸ್ಯಾಂತಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-71-28 (67638)
ಯದಹ್ನಾ ಕುರುತೇ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್।
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಸ್ಯ ಭುಂಕ್ತೇ ಫಲಂ ದಿವಿ॥ 12-71-29 (67639)
ಸ್ವಿಷ್ಟಿಃ ಸ್ವಧೀತಿಃ ಸುತಪಾ ಲೋಕಾಂಜಯತಿ ಯಾವತಃ।
ಕ್ಷಣೇನ ತಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-71-30 (67640)
ಏವಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಕೌಂತೇಯ ಪರಿಪಾಲಯ।
ತತಃ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನಾನುಬಂಧೇನ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-71-31 (67641)
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಸುಮಹತೀಂ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವ।
ಅಸಂಭವಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಣಾಮೀದೃಶಾನಾಮರಾಜಸು॥ 12-71-32 (67642)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜೈವ ನಾನ್ಯೋಽಸ್ತಿ ಯೋ ಧರ್ಮಫಲಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸ ರಾಜ್ಯಂ ಧೃತಿಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಪರಿಪಾಲಯ।
ಇಂದ್ರಂ ತರ್ಪಯ ಸೋಮೇನ ಕಾಮೈಶ್ಚ ಸುಹೃದೋ ಜನಾನ್॥ ॥ 12-71-33 (67643)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 71॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-71-1 ಬಹ್ವೀನಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನ ಕಥಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಚಿಂತಾ ಆಧಿಃ ಸ ಏವ ಬಂಧಸ್ತೇನ ನ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-71-9 ಅಯೋಗೇನ ಯೋಗ ಇಷ್ಟಪ್ರಾಪ್ತಿ ಸ್ತದಭಾವೇನ॥ 12-71-10 ಬಲೀ ರಾಜದೇಯಂ ತದೇವ ಸಸ್ಯಾದೇಃ ಷಷ್ಠಂಶಸ್ತೇನ ಬಲಿಷಷ್ಠೇನ। ವೇತನೇನ ಪಥಿರಕ್ಷಿತೈರ್ವಣಿಗ್ಭಿರ್ಯದ್ದತ್ತಂ ತದ್ರಾಜ್ಞೋ ವೇತನಂ ಸೇವಾಧನಂ॥ 12-71-11 ಧಾನ್ಯಾದೇಃ ಷಷ್ಠಾಂಶೇ ಹೃತೇ ಶೇಷೇಣ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಯದಿ ವಾರ್ಷಿಕೋ ಗ್ರಾಸೋ ನ ಭವೇತ್ತದಾ ರಾಜೈವ ತಾಸಾಂ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ಕಲ್ಪಯೇದಿತ್ಯಾಹ ದಾಪಯಿತ್ವೇತಿ॥ 12-71-19 ದೋಗ್ಧ್ರೀ ಪೂರಯಿತ್ರೀ॥ 12-71-20 ಆಂಗಾರಿಕ ಇಂಗಾಲಕರ್ತಾ॥ 12-71-25 ಯಥಾಯುಕ್ತ ಉಕ್ತೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣಾಽವಹಿತಃ॥ 12-71-27 ಯೋ ದಯಾಂ ಕುರುತೇ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಇತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-71-28 ಅಂತಂ ಯಾತನಾಭೋಗನಿಷ್ಕೃತಿಂ॥ 12-71-30 ಸ್ವಿಷ್ಟಿಃ ಸ್ವಧೀತಿಃ ಸುತಪಾ ಇತಿ ಕ್ರಮೇಣ ಗೃಹಸ್ಥಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿವಾನಪ್ರಸ್ಥಧರ್ಮಾನ್ಸಂಯಗನುತಿಷ್ಠನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 072
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.72. ಅಧ್ಯಾಯಃ 072
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಶ್ರೈಷ್ಠಯೋಪಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-72-0 (67644)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-72-0x (5506)
`ಕೀದೃಶೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜಾ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿಚಾರಣೇ।
ಕ್ಷಮಃ ಕರ್ತುಂ ಸಮರ್ಥೋ ವಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥' 12-72-1 (67645)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-72-2x (5507)
ಯ ಏವ ತು ಸತೋ ರಕ್ಷೇದಸತಶ್ಚ ನಿವರ್ತಯೇತ್।
ಸ ಏವ ರಾಜ್ಞಾ ಕರ್ತವ್ಯೋ ರಾಜನ್ರಾಜಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-72-2 (67646)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪುರೂರವಸ ಐಲಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಾ॥ 12-72-3 (67647)
ಪುರೂರವಾ ಉವಾಚ। 12-72-4x (5508)
ಕುತಃ ಸ್ವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾತೋ ವರ್ಣಾಶ್ಚಾಪಿ ಕುತಸ್ತ್ರಯಃ।
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಭವತಿ ಶ್ರೇಯಾಂಸ್ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-72-4 (67648)
ಮಾತರಿಶ್ವೋವಾಚ। 12-72-5x (5509)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮುಖತಃ ಸೃಷ್ಟೋ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸೃಷ್ಟ ಊರುಭ್ಯಾಂ ವೈಶ್ಯ ಏವ ಚ॥ 12-72-5 (67649)
ವರ್ಣಾನಾಂ ಪರಿಚರ್ಯಾರ್ಯಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ವರ್ಣಶ್ಚತುರ್ಥಃ ಪಶ್ಚಾತ್ತು ಪಭ್ದ್ಯಾಂ ಶೂದ್ರೋ ವಿನಿರ್ಮಿತಃ॥ 12-72-6 (67650)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾಯಮಾನೋ ಹಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮನುಜಾಯತೇ।
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಕೋಶಸ್ಯ ಗುಪ್ತಯೇ॥ 12-72-7 (67651)
`ಸರ್ವಸ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇದಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿದಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಚ ಜಗತ್ಯಸ್ಮಿನ್ನೃಪಾತ್ಮಜ॥' 12-72-8 (67652)
ತತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಯಂತಾರಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ದಂಡಧಾರಣೇ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ವರ್ಣಮಕರೋತ್ಪ್ರಜಾನಾಮನುಗುಪ್ತಯೇ॥ 12-72-9 (67653)
ವೈಶ್ಯಸ್ತು ಧನಧಾನ್ಯೇನ ತ್ರೀನ್ವರ್ಣಾನ್ಬಿಭೃಯಾದಿಮಾನ್।
ಶೂದ್ರೋ ಹ್ಯೇತಾನ್ಪರಿಚರೇದಿತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-72-10 (67654)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-72-11x (5510)
ದ್ವಿಜಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧೋರ್ವಾ ಕಸ್ಯೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ಭವೇತ್।
ಧರ್ಮತಃ ಸಹ ವಿತ್ತೇನ ಸಂಯಗ್ವಾಯೋ ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ॥ 12-72-11 (67655)
ವಾಯುರುವಾಚ। 12-72-12x (5511)
ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವಮೇವೈತದ್ಯತ್ಕಿಂಚಿಜ್ಜಗತೀಗತಂ।
`ಧನಂ ಧಾನ್ಯಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರತ್ನಾನಿ ವಾಹನಂ॥ 12-72-12 (67656)
ಮಂಗಲಂ ಚ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ವಿದ್ಯತೇ। '
ಜ್ಯೇಷ್ಠೇನಾಭಿಜನೇನೇಹ ತದ್ಧರ್ಮಕುಶಲಾ ವಿದುಃ॥ 12-72-13 (67657)
ಸ್ವಮೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ್ವಂ ವಸ್ತೇ ಸ್ವಂ ದದಾತಿ ಚ।
ಗುರುರ್ಹಿ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಶ್ಚ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-72-14 (67658)
ಪತ್ಯಭಾವೇ ಯಥೈವ ಸ್ತ್ರೀ ದೇವರಂ ಕುರುತೇ ಪತಿಂ।
`ಆನಂತರ್ಯಾತ್ತಥಾ ಕ್ಷತ್ರಂ ಪೃಥಿವೀ ಕುರುತೇ ಪತಿಂ।'
ಏಷ ತೇ ಪ್ರಥಮಃ ಕಲ್ಪ ಆಪದ್ಯನ್ಯೋ ಭವೇದತಃ॥ 12-72-15 (67659)
ಯದಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಧರ್ಮತಃ ಪರಿಮಾರ್ಗಸಿ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿಜ್ಜಯಸೇ ಭೂಮಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ನಿವೇದಯ॥ 12-72-16 (67660)
ಶ್ರುತವೃತ್ತೋಪಪನ್ನಾಯ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಯ ತಪಸ್ವಿನೇ।
ಸ್ವಧರ್ಮಪರಿತೃಪ್ತಾಯ ಯೋ ನ ವಿತ್ತಪರೋ ಭವೇತ್॥ 12-72-17 (67661)
ಯೋ ರಾಜಾನಂ ನಯೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸರ್ವತಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಯಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ವಿನೀತವಾನ್॥ 12-72-18 (67662)
ಶ್ರೇಯೋ ನಯತಿ ರಾಜಾನಂ ಬ್ರುವಂಶ್ಚಿತ್ರಾಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ರಾಜಾ ಚರತಿ ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ನಿದರ್ಶಿತಂ॥ 12-72-19 (67663)
ಶುಶ್ರೂಷುರನಹಂವಾದೀ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ತಾವತಾ ಸತ್ಕೃತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಶ್ಚಿರಂ ಯಶಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-72-20 (67664)
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭಾಗೀ ರಾಜಪುರೋಹಿತಃ।
ಏವಮೇವ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ರಾಜಾನಮಭಿಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-72-21 (67665)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚ ಸವಿದ್ವಾಂಸಂ ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರವಿಪಶ್ಚಿತಂ।'
ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾ ನ ಕುತಶ್ಚಿದ್ಭಯಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-72-22 (67666)
ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಚರಂತಿ ಯಂ ಧರ್ಮಂ ರಾಜ್ಞಾ ಸಾಧ್ವಭಿರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ರಾಜಾ ಭಾಗಂ ತು ವಿಂದತಿ॥ 12-72-23 (67667)
ದೇವಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಿತರೋ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಯಜ್ಞಮೇವೋಪಜೀವಂತಿ ನಾಸ್ತಿ ಯಷ್ಟಾ ಹ್ಯರಾಜಕೇ॥ 12-72-24 (67668)
ಇತೋ ದತ್ತೇನ ಜೀವಂತಿ ದೇವತಾಃ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ರಾಜನ್ಯೇವಾಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-72-25 (67669)
ಛಾಯಾಯಾಮಪ್ಸು ವಾಯೌ ಚ ಸುಖಮುಷ್ಣೇಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಅಗ್ನೌ ವಾಸಸಿ ಸೂರ್ಯೇ ಚ ಸುಖಂ ಶೀತೇಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ರಸೇ ರೂಪೇ ಗಂಧೇ ಚ ರಮತೇ ಮನಃ॥ 12-72-26 (67670)
ತೇಷು ಭೋಗೇಷು ಸರ್ವೇಷು ನ ಭೀತೋ ಲಭತೇ ಸುಖಂ।
ಅಭಯಸ್ಯ ಹಿ ಯೋ ದಾತಾ ತಸ್ಯೈವ ಸುಮಹತ್ಫಲಂ॥ 12-72-27 (67671)
ನ ಹಿ ಪ್ರಾಣಸಮಂ ದಾನಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ।
ಇಂದ್ರೋ ರಾಜಾ ಯಮೋ ರಾಜಾ ಧರ್ಮೋ ರಾಜಾ ತಥೈವ ಚ।
ರಾಜಾ ಬಿಭರ್ತಿ ಭೂತಾನಿ ರಾಜ್ಞಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ಧೃತಂ॥ ॥ 12-72-28 (67672)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 72॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-72-2 ನಿವರ್ತಯೇದ್ರಾಜ್ಯಾದ್ದೂರೀಕಾರಯೇತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 073
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.73. ಅಧ್ಯಾಯಃ 073
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುರೋಹಿತಲಕ್ಷಣಾದಿವರ್ಣನಂ। ಐಲಕಶ್ಯಪಸಂವಾದಾನುವಾದಶ್ಚ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-73-0 (67673)
` ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-73-0x (5512)
ರಾಜ್ಞಾ ಪುರೋಹಿತಃ ಕಾರ್ಯಃ ಕೀದೃಶೋ ವರ್ಣತೋ ಭವೇತ್।
ಪುರೋಧಾ ಯಾದೃಶಃ ಕಾರ್ಯಃ ಕಥಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-73-1 (67674)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-73-2x (5513)
ಗೌರೋ ವಾ ಲೋಹಿತೋ ವಾಽಪಿ ಶ್ಯಾಮೋ ವಾ ನೀರುಜಃ ಸುಖೀ।
ಅಕ್ರೋಧನೋ ಹ್ಯಚಪಲಃ ಸರ್ವತಶ್ಚ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥' 12-73-2 (67675)
ರಾಜ್ಞಾ ಪುರೋಹಿತಃ ಕಾರ್ಯೋ ಭವೇದ್ವಿದ್ವಾನ್ಬಹುಶ್ರುತಃ।
ಉಭೌ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವಪ್ರಮೇಯಾವನಂತರಂ॥ 12-73-3 (67676)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮಂತ್ರವಿದ್ಯೇಷಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜನ್ಪುರೋಹಿತಃ।
`ತೇಷಾಮರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-73-4 (67677)
ಶ್ಲೋಕಾಶ್ಚೋಶನಸಾ ಗೀತಾಸ್ತಾನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಃ ಸ ಭವೇದ್ರಾಜಾ ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-73-5 (67678)
ರಕ್ಷಸಾಮಸುರಾಣಾಂ ಚ ಪಿಶಾಚೋರಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಶತ್ರೂಣಾಂ ಚ ಭವೇದ್ವಧ್ಯೋ ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-73-6 (67679)
ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಂ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ಕುರ್ವೀತಾಥರ್ವಣೋ ದ್ವಿಜಃ।
ರಾಜ್ಞಶ್ಚಾಥರ್ವವೇದೇನ ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-73-7 (67680)
ಬ್ರೂಯಾದ್ಗರ್ಹ್ಯಾಣಿ ಸತತಂ ಮಹೋತ್ಪಾತಾನ್ಯಘಾನಿ ಚ।
ಇಷ್ಟಮಂಗಲಯುಕ್ತಾನಿ ತಥಾಽಂತಃ ಪುರಿಕಾಣಿ ಚ॥ 12-73-8 (67681)
ಗೀತನೃತ್ತಾಧಿಕಾರೇಷು ಸಂಮತೇಷು ಮಹೀಪತೇಃ।
ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕರಣೀಯಂ ವೈ ವೈಶ್ವದೇವಬಲಿಸ್ತಥಾ॥ 12-73-9 (67682)
ಪಕ್ಷಸಂಧಿಷು ಕುರ್ವೀತ ಮಹಾಶಾಂತಿಂ ಪುರೋಹಿತಃ।
ರೌದ್ರಹೋಮಸಹಸ್ರಂ ಚ ಸ್ವಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಿಯಂ ಹಿತಂ॥ 12-73-10 (67683)
ರಾಜ್ಞಃ ಪಾಪಮಲಾಃ ಸಪ್ತ ಯಾನೃಚ್ಛತಿ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಅಮಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಕುಕರ್ಮಾಣೋ ಮಂತ್ರಿಣಶ್ಚಾಪ್ಯುಪೇಕ್ಷಕಾಃ॥ 12-73-11 (67684)
ಚೌರ್ಯಮವ್ಯವಹಾರಶ್ಚ ವ್ಯವಹಾರೋಪಸೇವಿನಾಂ।
ಅದಂಡ್ಯದಂಡನಂ ಚೈವ ದಂಡ್ಯಾನಾಂ ಚಾಪ್ಯದಂಡನಂ॥ 12-73-12 (67685)
ಹಿಂಸಾ ಚಾನ್ಯತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮಾದ್ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ಮಲ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕುಭೃತ್ಯೈಸ್ತು ಪ್ರಜಾನಾಶಃ ಸಪ್ತಮಸ್ತು ಮಹಾಮಲಃ॥ 12-73-13 (67686)
ರೌದ್ರೈರ್ಹೋಮೈರ್ಮಹಾಶಾಂತ್ಯಾ ಘೃತಕಂಬಲಕರ್ಮಣಾ।
ಭೃಗ್ವಂಗಿರೋವಿಧಿಜ್ಞೋ ವೈ ಪುರೋಧಾ ನಿರ್ಣುದೇ ಮಲಾತ್॥ 12-73-14 (67687)
ಏತಾನ್ಹಿತ್ವಾ ದಿವಂ ಯಾತಿ ರಾಜಾ ಸಪ್ತ ಮಹಾಮಲಾನ್।
ಸಾಮಾತ್ಯಃ ಸಪುರೋಧಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ರತಃ॥ 12-73-15 (67688)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕೌರವ್ಯ ಪೌರೋಹಿತ್ಯೇ ಮಹಾಮತೇ।
ಶ್ಲೋಕಾನಾಹ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ಗುರುರ್ದೇವೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-73-16 (67689)
ತಾನ್ನಿಬೋಧ ಮಹೀಪಾಲ ಮಹಾಭಾಗ ಹಿತಾಞ್ಶುಭಾನ್।
ಋಗ್ವೇದೇ ಸಾಮವೇದೇ ಚ ಯಜುರ್ವೇದೇ ಚ ವಾಜಿನಾಂ॥ 12-73-17 (67690)
ನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ತ್ರಿಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ಭೂಭೃತಾಂ।
ಶಾಂತಿಕಂ ಪೌಷ್ಟಿಕಂ ಚೈವ ಅರಿಷ್ಟಾನಾಂ ಚ ಶಾತನಂ॥ 12-73-18 (67691)
ಶಪ್ತಾಸ್ತೇ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಹಿತಮೀಹತಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಿಷ್ಠಾನಾಂ ವರಿಷ್ಠೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಂಮತೇ ವಿಭೋಃ॥ 12-73-19 (67692)
ಬಹ್ವೃಚಂ ಸಾಮಗಂ ಚೈವ ವಾಜಿನಂ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಬಹ್ವೃಚೋ ರಾಷ್ಟ್ರನಾಶಾಯ ರಾಜನಾಶಾಯ ಸಾಮಗಃ।
ಅಧ್ವರ್ಯುರ್ಬಲನಾಶಾಯ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವಾಜಸನೇಯಕಃ॥ 12-73-20 (67693)
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ವರ್ಣೇಷು ಮಂತ್ರಾನ್ವಾಜಸನೇಯಕಾನ್।
ಶಾಂತಿಕೇ ಪೌಷ್ಟಿಕೇ ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಕರ್ಮಣಿ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-73-21 (67694)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮಹೀಪಸ್ಯ ಸರ್ವಥಾ ನ ವಿರೋಧಿನಃ।
ವೇದಾಶ್ಚತ್ವಾರ ಇತ್ಯೇತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಚ ತದ್ವಿದುಃ॥ 12-73-22 (67695)
ಪೌರೋಹಿತ್ಯೇ ಪ್ರಮಾಣಂ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹೀಪತೇಃ।
ಜಾತ್ಯಾ ನ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಕ್ಷತತ್ರಾಣಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 12-73-23 (67696)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಬಹಿಷ್ಠೋಽಪಿ ಸ ಏವ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಭಾರ್ಗವಾಂಗಿರಸೈರ್ಮಂತ್ರೈಸ್ತೇಷಾಂ ಕರ್ಮ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-73-24 (67697)
ವೈತಾನಂ ಕರ್ಮ ಯಚ್ಚೈವ ಗೃಹ್ಯಕರ್ಮ ಚ ಯತ್ಸ್ಮೃತಂ।
ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವಕರ್ಮ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-73-25 (67698)
ರಾಜಧರ್ಮಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ತ್ರೀಮಿ ಕಾರಯೇತ್।
ಶಾಂತಿಕಂ ಪೌಷ್ಟಿಕಂ ಚೈವ ತಥಾಽಭಿಚರಣಂ ಚ ಯತ್॥ 12-73-26 (67699)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮುಖೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ದೂಷಿತಾ ಭೂಪಕರ್ಮಭಿಃ।
ನ ಸಂಯಕ್ಫಲಮೃಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಯಜಂತಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-73-27 (67700)
ಪೌರೋಹಿತ್ಯಂ ತು ಕುರ್ವಾಣಾ ನಾಶಂ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಭೂಭೃತಾಂ।
ಯಜ್ಞಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಾಣಾ ಋತ್ವಿಜಸ್ತು ವಿರೋಧಿನಃ॥ 12-73-28 (67701)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರವಿಶಃ ಸರ್ವೇ ಪೌರೋಹಿತ್ಯೇ ವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ತದಭಾವೇ ಚ ಪಾರಕ್ಯಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ರಾಜಕರ್ಮಸು॥ 12-73-29 (67702)
ಋಷಿಣಾ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ತತ್ತಥಾ ನ ತದನ್ಯಥಾ।
ಭಾರ್ಗವಾಂಗಿರಸಾಂ ವೇದೇ ಕೃತವಿದ್ಯಃ ಷಡಂಗವಿತ್॥ 12-73-30 (67703)
ಯಜ್ಞಕರ್ಮವಿಧಿಜ್ಞಸ್ತು ವಿಧಿಜ್ಞಃ ಪೌಷ್ಟಿಕೇಷು ಚ।
ಅಷ್ಟಾದಶವಿಕಲ್ಪಾನಾಂ ವಿಧಿಜ್ಞಃ ಶಾಂತಿಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-73-31 (67704)
ಸರ್ವರೋಗವಿಹೀನಶ್ಚ ಸಂಯತಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಶ್ವಿತ್ರಕುಷ್ಠಕ್ಷಯಕ್ಷೀಣೈರ್ಗ್ರಹಾಪಸ್ಮಾರದೂಷಿತೈಃ॥ 12-73-32 (67705)
ಅಶಸ್ತೈರ್ವಾತದುಷ್ಟೈಶ್ಚ ದೂರಸ್ಥೈಃ ಸಂವದೇನ್ನೃಪಃ।
ರೋಗಿಣಂ ಋತ್ವಿಜಂ ಚೈವ ವರ್ಜಯೇಚ್ಚ ಪುರೋಹಿತಂ॥ 12-73-33 (67706)
ನಚಾನ್ಯಸ್ಯ ಕೃತಂ ಯೇನ ಪೌರೋಹಿತ್ಯಂ ಕದಾಚನ।
ಯಸ್ಯ ಯಾಜ್ಯೋ ಮೃತಶ್ಚೈವ ಭ್ರಷ್ಟಃ ಪ್ರವ್ರಜಿತೋ ಯಥಾ॥ 12-73-34 (67707)
ಯುದ್ಧೇ ಪರಾಜಿತಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನ್ವರ್ಜಯೇನ್ನೃಪಃ।
ನಕ್ಷತ್ರಸ್ಯಾನುಕೂಲ್ಯೇನ ಯಃ ಸಂಜಾತೋ ನರೇಶ್ವರಃ॥ 12-73-35 (67708)
ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರವಿನೀತಶ್ಚ ಶ್ರೇಯಾನ್ರಾಜ್ಞಃ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಅಧನ್ಯಾನಾಂ ನಿಮಿತ್ತಾನಾಮುತ್ಪಾತಾನಾಮಥಾರ್ಥವಿತ್॥ 12-73-36 (67709)
ಶತ್ರುಪಕ್ಷಕ್ಷಯಜ್ಞಶ್ಚ ಶ್ರೇಯಾನ್ರಾಜ್ಞಃ ಪುರೋಹಿತಃ।
ವಾಜಿನಂ ತದಭಾವೇ ಚ ಚರಕಾಧ್ವರ್ಯವಾನಪಿ॥ 12-73-37 (67710)
ಬಹ್ವೃಚಂ ಸಾಮಗಂ ಚೈವ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಕೃತಶ್ರಮಾನ್।
ಕೃತಿನೋಽಥರ್ವಣೋ ವೇದೇ ಸ್ಥಾಪಯೇತ್ತು ಪುರೋಹಿತಾನ್॥ 12-73-38 (67711)
ಹಿಂಸಾಲಿಂಗಾ ಹಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಮಂತ್ರಾ ವೈತಾನಿಕೈರ್ದ್ವಿಜೈಃ।
ನ ತಾನುಚ್ಚಾರಯೇತ್ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮವಿರೋಧಿನಃ॥ 12-73-39 (67712)
ಪ್ರಜಾಗುಣಾಃ ಪುರೋಧಾಶ್ಚ ಪುರೋಹಿತಗುಣಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।'
ರಾಜಾ ವೈ ಸಗುಣೋ ಯೇಷಾಂ ಕುಶಲಂ ತೇಷು ಸರ್ವಶಃ॥ 12-73-40 (67713)
ಉಭೌ ಪ್ರಜಾ ವರ್ಧಯತೋ ದೇವಾನ್ಪೂರ್ವಾಪರಾನ್ಪಿತೄನ್।
ಯೌ ಭವೇತಾಂ ಸ್ಥಿತೌ ಧರ್ಮೇ ಶ್ರದ್ಧೇಯೌ ಸುತಪಸ್ವಿನೌ॥ 12-73-41 (67714)
ಪರಸ್ಪರಸ್ಯ ಸುಹೃದೌ ವಿಹಿತೌ ಸಮಚೇತಸೌ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಸಮಾನಾತ್ಪ್ರಜಾ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-73-42 (67715)
ವಿಮಾನನಾತ್ತಯೋರೇವ ಪ್ರಜಾ ನಶ್ಯೇಯುರೇವ ಹಿ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಂ ಹಿ ಸರ್ವಾಸಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಮೂಲಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-73-43 (67716)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಐಲಕಶ್ಯಪಸಂವಾದಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-73-44 (67717)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-73-45x (5514)
ಯದಾ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಜಹಾತಿ ಕ್ಷತ್ರಂ
ಕ್ಷತ್ರಂ ಯದಾ ವಾ ಪ್ರಜಹಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮ।
ಅನ್ವಗ್ಬಲಂ ಕತಮೇಽಸ್ಮಿನ್ಭಜಂತೇ
ತಥಾ ಬಲಂ ಕತಮೇಽಸ್ಮಿಂಧ್ರಿಯಂತೇ॥ 12-73-45 (67718)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 12-73-46x (5515)
ದ್ವಿಧಾ ಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಭವತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ
ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಂ ಯತ್ರ ವಿರುಧ್ಯತೀಹ।
ಅನ್ವಗ್ಬಲಂ ದಸ್ಯವಸ್ತದ್ಭಜಂತೇ
ತಥಾ ವರ್ಣಂ ತತ್ರ ವಿದಂತಿ ಸಂತಃ॥ 12-73-46 (67719)
ನೈಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ವರ್ಧತೇ ನೋತ ಪುತ್ರಾ
ನ ಗರ್ಗರೋ ಮಥ್ಯತೇ ನೋ ಜಯಂತೇ।
ನೈಷಾಂ ಪುತ್ರಾ ದೇವಮಧೀಯತೇ ಚ
ಯದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸಂತ್ಯಜಂತಿ॥ 12-73-47 (67720)
ನೈಷಾಮರ್ಥೋ ವರ್ಧತೇ ಜಾತು ಗೇಹೇ
ನಾಧೀಯತೇ ತತ್ಪ್ರಜಾ ನೋ ಯಜಂತೇ।
ಅಪಧ್ವಸ್ತಾ ದಸ್ಯುಭೂತಾ ಭವಂತಿ
ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸಂತ್ಯಜಂತಿ॥ 12-73-48 (67721)
ಏತೌ ಹಿ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಯುಕ್ತಾವಿತರೇತರಧಾರಣೇ।
ಕ್ಷತ್ರಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಯೋನಿರ್ಯೋನಿಃ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-73-49 (67722)
ಉಭಾವೇತೌ ನಿತ್ಯಮಭಿಪ್ರಪನ್ನೌ
ಸಂಪ್ರಾಪತುರ್ಮಹತೀಂ ಸಂಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ।
ತಯೋಃ ಸಂಧಿರ್ಭಿದ್ಯತೇ ಚೇತ್ಪುರಾಣ
ಸ್ತತಃ ಸರ್ವಂ ಭವತಿ ಹಿ ಸಂಪ್ರಮೂಢಂ॥ 12-73-50 (67723)
ನಾತ್ರ ಪಾರಂ ಲಭತೇ ಪಾರಗಾಮೀ
ಮಹೋದಧೌ ನೌರಿವ ಸಂಪ್ರಭಿನ್ನಾ।
ಚಾತುರ್ವಣ್ಯಂ ಭವತಿ ಹಿ ಸಂಪ್ರಮೂಢಂ
ಪ್ರಜಾಸ್ತತಃ ಕ್ಷಯಸಂಸ್ಥಾ ಭವಂತಿ॥ 12-73-51 (67724)
ಬ್ರಹ್ಮವೃಕ್ಷೋ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋ ಮಧು ಹೇಮ ಚ ವರ್ಷತಿ।
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಸತತಮಶ್ರು ಪಾಪಂ ಚ ವರ್ಷತಿ॥ 12-73-52 (67725)
ಅಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚರಣಾದಪೇತೋ
ಯದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ತ್ರಾಣಮಿಚ್ಛೇತ್।
ಆಶ್ಚರ್ಯತೋ ವರ್ಷತಿ ತತ್ರ ದೇವ
ಸ್ತತ್ರಾಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ದುಷ್ಪ್ರಭಾಶ್ಚಾವಿಶಂತಿ॥ 12-73-53 (67726)
ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಹತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾಽಪಿ ಪಾಪಃ
ಸಭಾಯಾಂ ಯತ್ರ ಲಭತೇ ಸಾಧುವಾದಂ।
ರಾಜ್ಞಃ ಸಕಾಶೇ ನ ವಿಭೇತಿ ಚಾಪಿ
ತತೋ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ॥ 12-73-54 (67727)
ಪಾಪೈಃ ಪಾಪೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇಽತಿವೇಲಂ
ತತೋ ರುದ್ರೋ ಜಾಯತೇ ದೇವ ಏಷಃ।
ಪಾಪೈಃ ಪಾಪಾಃ ಸಂಜನಯಂತಿ ರುದ್ರಂ
ತತಃ ಸರ್ವಾನ್ಸಾಧ್ವಸಾಧೂನ್ಹಿನಸ್ತಿ॥ 12-73-55 (67728)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-73-56x (5516)
ಕುತೋ ರುದ್ರಃ ಕೀದೃಶೋ ವಾಽಪಿ ರುದ್ರಃ
ಸತ್ವೈಃ ಸತ್ವಂ ದೃಶ್ಯತೇ ವಧ್ಯಮಾನಂ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಕಶ್ಯಪ ಮೇ ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ
ಯತೋ ರುದ್ರೋ ಜಾಯತೇ ದೇವ ಏಷಃ॥ 12-73-56 (67729)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 12-73-57x (5517)
ಆತ್ಮಾ ರುದ್ರೋ ಹೃದಯೇ ಮಾನವಾನಾಂ
ಸ್ವಂ ಸ್ವಂ ದೇಹಂ ಪರದೇಹಂ ಚ ಹಂತಿ।
ವಾತೋತ್ಪಾತೈಃ ಸದೃಶಂ ರುದ್ರಮಾಹು
ರ್ದೇವಂ ಜೀಮೂತೈಃ ಸದೃಶಂ ರೂಪಮಸ್ಯ॥ 12-73-57 (67730)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-73-58x (5518)
ನ ವೈ ವಾತಃ ಪರಿವೃಣೋತಿ ಕಶ್ಚಿ
ನ್ನ ಜೀಮೂತೋ ವರ್ಷತಿ ತತ್ರ ದೇವಃ।
ತಥಾ ಯುಕ್ತೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಮಾನುಷೇಷು
ಕಾಮದ್ವೇಷಾದ್ವಧ್ಯತೇ ಮುಹ್ಯತೇ ಚ॥ 12-73-58 (67731)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 12-73-59x (5519)
ಯಥೈಕಗೇಹಾಜ್ಜಾತವೇದಾಃ ಪ್ರದೀಪ್ತಃ
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಗ್ರಾಮಂ ದಹತೇ ಚ ತ್ವರಾವಾನ್।
ವಿಮೋಹನಂ ಕುರುತೇ ದೇವ ಏಪ
ತತಃ ಸರ್ವಂ ಸ್ಪೃಶ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪೈಃ॥ 12-73-59 (67732)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-73-60x (5520)
ಯದಿ ದಂಡಃ ಸ್ಪೃಶತೇಽಪುಣ್ಯಪಾಪಂ
ಪಾಪಂ ಪಾಪೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ವಿಶೇಷಾತ್।
ಕಸ್ಯ ಹೇತೋಃ ಸುಕೃತಂ ನಾಮ ಕುರ್ಯಾ
ದ್ದುಷ್ಕೃತಂ ವಾ ಕಸ್ಯ ಹೇತೋರ್ನ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-73-60 (67733)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 12-73-61x (5521)
ಅಸಂತ್ಯಾಗಾತ್ಪಾಪಕೃತಾಮಪಾಪಾಂ
ಸ್ತುಲ್ಯೋ ದಂಡಃ ಸ್ಪೃಶತೇ ಮಿಶ್ರಭಾವಾತ್।
ಶುಷ್ಕೇಣಾರ್ದ್ರಂ ದಹ್ಯತೇ ಮಿಶ್ರಭಾವಾ
ನ್ನ ಮಿಶ್ರಃ ಸ್ಯಾತ್ಪಾಪಕೃದ್ಭಿಃ ಕಥಂಚಿತ್॥ 12-73-61 (67734)
ಐಲ ಉವಾಚ। 12-73-62x (5522)
ಸಾಧ್ವಸಾಧೂಂಧಾರಯತೀಹ ಭೂಮಿಃ
ಸಾಧ್ವಸಾಧೂಂಸ್ತಾಪಯತೀಹ ಸೂರ್ಯಃ।
ಸಾಧ್ವಸಾಧೂಂಶ್ಚಾಪಿ ವಾತೀಹ ವಾಯು
ರಾಪಸ್ತಥಾ ಸಾಧ್ವಸಾಧೂನ್ವಹಂತಿ॥ 12-73-62 (67735)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 12-73-63x (5523)
ಏವಮಸ್ಮಿನ್ವರ್ತತೇ ಲೋಕ ಏಷ
ನಾಮುತ್ರೈವಂ ವರ್ತತೇ ರಾಜಪುತ್ರ।
ಪ್ರೇತ್ಯೈತಯೋರಂತರಾವಾನ್ವಿಶೇಷೋ
ಯೋ ವೈ ಪುಣ್ಯಂ ಚರತೇ ಯಶ್ಚ ಪಾಪಂ॥ 12-73-63 (67736)
ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕೋ ಮಧುಮಾನ್ಘೃತಾರ್ಚಿ
ರ್ಹಿರಣ್ಯಜ್ಯೋತಿರಮೃತಸ್ಯ ನಾಭಿಃ।
ತತ್ರ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮೋದತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ
ನ ತತ್ರ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಜರಾ ನೋತ ದುಃಖಂ॥ 12-73-64 (67737)
ಪಾಪಸ್ಯ ಲೋಕೋ ನಿರಯೋಽಪ್ರಕಾಶೋ
ನಿತ್ಯಂ ದುಃಖಂ ಶೋಕಭೂಯಿಷ್ಠಮೇವ।
ತತ್ರಾತ್ಮಾನಂ ಶೋಚತಿ ಪಾಪಕರ್ಮಾ
ವಹ್ವೀಃ ಸಮಾಃ ಪ್ರತಪನ್ನಪ್ರತಿಷ್ಠಃ॥ 12-73-65 (67738)
ಮಿಥೋಭೇದಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ
ಪ್ರಜಾ ದುಃಖಂ ದುಃಸಹಂ ಚಾವಿಶಂತಿ।
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕಾರ್ಯ ಏವೇಹ ವಿದ್ವಾನ್
ಪುರೋಹಿತೋ ನೈಕವಿದ್ಯೋ ನೃಪೇಣ॥ 12-73-66 (67739)
ತಂ ಚೈವ ಲಬ್ಧ್ವಾಭಿಷಿಂಚೇತ್ತಥಾ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ಅಗ್ರಂ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸರ್ವಸ್ಯೈವೇಹ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-73-67 (67740)
ಪೂರ್ವಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸೃಷ್ಟಿರಿತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠೇನಾಭಿಜನೇನಾಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪೂರ್ವಂ ಯದುತ್ತಮಂ॥ 12-73-68 (67741)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಾನ್ಯಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರಸೃತಾಗ್ರಭುಕ್।
ಸರ್ವಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಚ ನಿವೇದ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-73-69 (67742)
ಅವಶ್ಯಮೇತತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ರಾಜ್ಞಾ ಬಲವತಾಽಪಿ ಹಿ।
ಬ್ರಹ್ಮ ವರ್ಧಯತಿ ಕ್ಷತ್ರಂ ಕ್ಷತ್ರತೋ ಬ್ರಹ್ಮ ವರ್ಧತೇ।
ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಚಾನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ರಾಜ್ಞಃ ಪುರೋಹಿತಃ॥ ॥ 12-73-70 (67743)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 73॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-73-14 ನಿರ್ಣುದೇ ಮೋಚಯೇತ್। ರಾಜಾನಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-73-46 ಕ್ಷತ್ರ ಕರ್ತೃ। ತತ್ರ ಕ್ಷತ್ರೇ ಸಂತಃ ವರ್ಣಂ ವಿಂದಂತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮವಮಂತಾ ಂಲೇಚ್ಛಜಾತೀಯೋಽಯಂ ರಾಜೇತ್ಯನುಮಾನಾಜ್ಜಾನಂತಿ। ಯಥೋಕ್ತಂಭೋಗೇನ ಜ್ಞಾಯತೇ ಕರ್ಮ ಕರ್ಮಣಾ ಜ್ಞಾಯತೇ ಜನಿರಿತಿ। ತಥಾ ಬಲಂ ತದ್ಭಿಯಂತೇ ಚ ಸಂತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-73-50 ಅಭಿಪ್ರಪನ್ನೌ ಅನ್ಯೋನ್ಯಶರಣೌ। ಕ್ಷತ್ರಶರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಪಸ್ಯತಿ ಬ್ರಹ್ಮಶರಣಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಜಯತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-73-52 ಮಧು ಸುಖಂ। ಅಶ್ರು ದುಃಖಂ। ಪಾಪಂ ನರಕಂ॥ 12-73-53 ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಃ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಣಾದಪೇತತ್ವಾದಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವೇದಾಧ್ಯಯನಶೂನ್ಯಃ ಸನ್ ತ್ರಾಣಂ ರಕ್ಷಣಂ ಇಚ್ಛೇತ್ತದಾ ದೇವಸ್ತತ್ರ ಆಶ್ಚರ್ಯತೋ ವರ್ಷತಿ। ತತ್ರ ವರ್ಷಃ ಅತ್ಯಂತಂ ದುರ್ಲಭಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-73-55 ರುದ್ರೋ ಹಿಂಸ್ರಃ। ದೇವೋ ರಾಜಾ। ರುದ್ರಂ ಕಲಿಂ॥ 12-73-57 ಮಾನವಾನಾಂ ಹೃದಯೇ ಯ ಆತ್ಮಾ ಜೀವೋಽಸ್ತಿ ಸ ಏವ ರುದ್ರಃ ಸಂಹರ್ತಾ ಭವತಿ। ನನು ಕುತಃ ಶಾಂತಸ್ಯಾತ್ಮನೋ ರುದ್ರತ್ವಮತ ಆಹ ವಾತೇತಿ। ಯಥಾ ಉತ್ಪಾತವಾತ ಆಕಾಶೋತ್ಥ ಆಕಾಶೋತ್ಥಾಂ ಮೇಘದೇವತಾಮಿತಸ್ತತೋ ನಯತಿ ಗರ್ಜಯತಿ ವಿದ್ಯುದಶನಿವಾರೀಣಿ ಚ ತತ ಆವಿರ್ಭಾವಯತ್ಯೇವಮಾತ್ಮೋತ್ಥಿತಾಃ ಕಾಪ್ನಕ್ರೋಧಾದಯಃ ಸರ್ವಂ ಹಿಂಸ್ರಂ ಕಾರಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-73-58 ಯಥಾ ಆಕಾಶೇನ ಯುಕ್ತಾಸ್ತತಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಾಃ ವಾತೋ ಮೇಘಾಶ್ಚ ಮೇಘಪ್ರವರ್ತಕದೇವತಾ ಚ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾನೇನ ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ನೈವಂ ಜೀವೋ ವಾ ತದಭಿಭಾವಕಃ ಕಾಮಾದಿರ್ವಾ ಪೃಥಕ್ ದೃಶ್ಯತೇ ಕಿಂತ್ವಾತ್ಮನ್ಯೇವ ವಹ್ಯೌಷ್ಣ್ಯವತ್ಕಾಮದ್ವೇಷೌ ವರ್ತೇತೇ ತೌ ಚೈತಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಕೌ ಮೋಹಕೋ ಚ ಭವತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-73-59 ಯಥಾಽಲ್ಪೋಽಪಿ ವಹ್ನಿರಧಿಕಮಧಿಕಂ ಕಾಷ್ಠಭಾರಮುಪಾರುಹ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಗ್ರಾಮಂ ದಹತಿ ತತ್ರ ನ ಕೇವಲಂ ಕಾಷ್ಠಾನಾಂ ದಾಹಕತ್ವಂ ನಾಪಿ ಕಾಷ್ಠಾನ್ಯನುಪಾರೂಢಸ್ಯಾಗ್ನೇಃ ಕಿಂತು ತದುಭಯಸಂಘಾತಸ್ಯೈವ। ತತ್ರಾಪಿ ವಿವೇಕೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ವಹ್ನೇರೇವೋಪಾಧ್ಯಾವೇಶಾದ್ದಾಹಕತ್ವಂ। ಏವಮಾತ್ಮಾನಮಾರುಹ್ಯಾಹಂಕಾರವಹ್ನಿಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿವಾತೈರುದ್ದೀಪಿತೋ ರುದ್ರತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-73-60 ಅಪುಣ್ಯಪಾಪಮಪ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಯದಿ ವಿಶೇಷಾತ್ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ಪಾಪೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತೇ ಸತಿ ದಂಡಃ ಪಾಪಂ ದಂಡಾತ್ಮಕಂ ಪಾಪಂ ಗಾಲನತಾಡನಾದಿ ದುಃಖಂ ಕರ್ತೃ ಸ್ಪೃಶತೇ ಮೋಹಾದಿತಿ ಬ್ರವೀಷಿ ತರ್ಹಿ ಪುಣ್ಯಕರಣಂ ಪಾಪವರ್ಜನಂ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಚೋದಿತಂ ವೃಥೈವ ಸ್ಯಾತ್॥ 12-73-67 ತಂ ಪುರೋಹಿತಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಆತ್ಮಾನಂ ರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಂಚೇತ್॥ 12-73-70 ಏವಂ ರಾಜ್ಞಾ ವಿಶೇಷೇಣ ಪೂಜ್ಯಾ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸದಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 074
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.74. ಅಧ್ಯಾಯಃ 074
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮುಚುಕುಂದಚರಿತದೃಷ್ಟಾಂತೀಕರಣೇನ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಧೀನತ್ವಸಮರ್ಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-74-0 (67744)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-74-0x (5524)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಕಥಿತಂ ತೇ ಪಿತಾಮಹ।
ಪುರೋಹಿತಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಲಕ್ಷಣಂ ಚ ಪುರೋಧಸಃ॥ 12-74-1 (67745)
ಇದಾನೀಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರವಿನಿರ್ಣಯಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಂ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕಾರಣಂ ಜಗತಃ ಪರಂ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮೋ ಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ತಾಭ್ಯಾಮಾಯತ್ತ ಏವ ಚ॥' 12-74-2 (67746)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-74-3x (5525)
ಯೋಗಕ್ಷೇಮೋ ಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ರಾಜನ್ಯಾಯತ್ತ ಉಚ್ಯತೇ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮೋ ಹಿ ರಾಜ್ಞೋ ಹಿ ಸಮಾಯತ್ತಃ ಪುರೋಹಿತೇ॥ 12-74-3 (67747)
ಯತ್ರಾದೃಷ್ಟಂ ಭಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಶಮಯತ್ಯುತ।
ದೃಷ್ಟಂ ಚ ರಾಜಾ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-74-4 (67748)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮುಚುಕುಂದಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ರಾಜ್ಞೋ ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-74-5 (67749)
ಮುಚುಕುಂದೋ ವಿಜಿತ್ಯೇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಃ ಸ ಬಲಮಭ್ಯಯಾದಲಕಾಧಿಪಂ॥ 12-74-6 (67750)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ರಾಕ್ಷಸಾನಸೃಜತ್ತದಾ।
ತೇ ಬಲಾನ್ಯವಮೃದ್ಗಂತ ಮುಚುಕುಂದಸ್ಯ ನೈರ್ಋತಾಃ॥ 12-74-7 (67751)
ಸ ಹನ್ಯಮಾನೇ ಸೈನ್ಯೇ ಸ್ವೇ ಮುಚುಕುಂದೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಗರ್ಹಯಾಮಾಸ ವಿದ್ವಾಂಸಂ ಪುರೋಹಿತಮರಿಂದಮಃ॥ 12-74-8 (67752)
ತತ ಉಗ್ರಂ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ವಸಿಷ್ಠೋ ಧರ್ಮವಿತ್ತಮಃ।
ರಕ್ಷಾಂಸ್ಯುಪಾವಧೀತ್ತತ್ರ ಪಂಥಾನಂ ಚಾಪ್ಯವಿಂದತ॥ 12-74-9 (67753)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಮುಚುಕುಂದಮಗರ್ಹಯತ್।
ವಧ್ಯಮಾನೇಷು ಸೈನ್ಯೇಷು ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-74-10 (67754)
ಧನದ ಉವಾಚ। 12-74-11x (5526)
ಬಲವಂತಸ್ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವೇ ರಾಜಾನಃ ಸಪುರೋಹಿತಾಃ।
ನ ಚೈವಂ ಸಮವರ್ತಂತ ಯಥಾ ತ್ವಮಿವ ವರ್ತಸೇ॥ 12-74-11 (67755)
ತೇ ಖಲ್ವಪಿ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ಬಲವಂತಶ್ಚ ಭೂಮಿಪಾಃ।
ಆಗಂಯ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತೇ ಮಾಮೀಶಂ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ॥ 12-74-12 (67756)
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಬಾಹುವೀರ್ಯಂ ತೇ ತದ್ದರ್ಶಯಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಬಲೇನ ತ್ವಮತಿಮಾತ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತಸೇ॥ 12-74-13 (67757)
ಮುಚುಕುಂದಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಧನೇಶ್ವರಂ।
ನ್ಯಾಯಪೂರ್ವಮಸಂಲಬ್ಧಮಸಂಭ್ರಾಂತಮಿದಂ ವಚಃ॥ 12-74-14 (67758)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಮಿದಂ ಸೃಷ್ಟಮೇಕಯೋನಿ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಪೃಥಗ್ಬಲವಿಧಾನಂ ಚ ತಲ್ಲೋಕಂ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್॥ 12-74-15 (67759)
ತಪೋಮಂತ್ರಬಲಂ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಅಸ್ರಬಾಹುಬಲಂ ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-74-16 (67760)
ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಭೂಯ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ತಥಾ ಚ ಮಾಂ ಪ್ರವರ್ತಂತಂ ಕಿಂ ಗರ್ಹಸ್ಯಲಕಾಧಿಪ॥ 12-74-17 (67761)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾನಂ ಸಪುರೋಹಿತಂ।
ನಾಹಂ ರಾಜ್ಯಮನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಕಸ್ಮೈಚಿದ್ವಿದಧಾಂಯುತ॥ 12-74-18 (67762)
ನಾಚ್ಛಿಂದೇ ವಾಽಪ್ಯನಿರ್ದಿಷ್ಟಮಿತಿ ಜಾನೀಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಮದ್ದತ್ತಾಮಖಿಲಾಮಿಮಾಂ।
[ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮುಚುಕುಂದೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥] 12-74-19 (67763)
ನಾಹಂ ರಾಜ್ಯಂ ಭವದ್ದತ್ತಂ ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಬಾಹುವೀರ್ಯಾರ್ಜಿತಂ ರಾಜ್ಯಮಶ್ನೀಯಾಮಿತಿ ಕಾಮಯೇ॥ 12-74-20 (67764)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-74-21x (5527)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಯಯೌ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುಚುಕುಂದಮರಿಂದಮಂ॥ 12-74-21 (67765)
ತತೋ ರಾಜಾ ಮುಚುಕುಂದಃ ಸೋನ್ವಶಾಸದ್ವಸುಂಧರಾಂ।
ಬಾಹುವೀರ್ಯಾರ್ಜಿತಾಂ ಸಂಯಕ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುವ್ರತಃ॥ 12-74-22 (67766)
ಏವಂ ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ರಾಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಪೂರ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ವಿಜಿತಾಮುವೀಂ ಯಶಶ್ಚ ಮಹದಶ್ನುತೇ॥ 12-74-23 (67767)
ನಿತ್ಯೋದಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿತ್ಯಶಸ್ತ್ರಶ್ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ।
ತಯೋರ್ಹಿ ಸರ್ವಮಾಯತ್ತಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿಜ್ಜಗತೀಗತಂ॥ 12-74-24 (67768)
ಯಶಶ್ಚ ತೇಜಶ್ವ ಮಹೀಂ ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ರಾಜನ್ವಿಪುಲಾಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ।
ಪ್ರಧಾನಧರ್ಮಂ ನೃಪತೇ ನಿಯಚ್ಛ
ತಥಾ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚತುರ್ಥಮಂಶಂ॥ ॥ 12-74-25 (67769)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 74॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-74-7 ಅಸೃಜದತಿಸೃಷ್ಟವಾನ್। ಆಜ್ಞಾಪಿತವಾನಿತಿ ಯಾವತ್॥ 12-74-11 ತ್ವಯಾ ತ್ವತ್ತಃ॥ 12-74-25 ನಿಯಚ್ಛ ಗೃಹಾಣೇತ್ಯರ್ಥಃ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 075
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.75. ಅಧ್ಯಾಯಃ 075
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ರಾಜ್ಯಸ್ವೀಕಾರೇ ಅಧರ್ಮಾಶಂಕಿನಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತಸ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕತ್ವಸಮರ್ಥನೇನ ತದ್ವಿಧಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-75-0 (67770)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-75-0x (5528)
ಯಯಾ ವೃತ್ತ್ಯಾ ಮಹೀಪಾಲೋ ವಿವರ್ಧಯತಿ ಮಾನವಾನ್।
ಪುಣ್ಯಾಂಶ್ಚ ಲೋಕಾಂಜಯತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-75-1 (67771)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-75-2x (5529)
ದಾನಶೀಲೋ ಭವೇದ್ರಾಜಾ ಯಜ್ಞಶೀಲಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಉಪವಾಸತಪಃ ಶೀಲಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ರತಃ॥ 12-75-2 (67772)
ಸರ್ವಾಶ್ಚೈವ ಪ್ರಜಾ ನಿತ್ಯಂ ರಾಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್।
ಉತ್ಥಾನೇನ ಪ್ರದಾನೇನ ಪೂಜಯೇಚ್ಚಾಪಿ ಧಾರ್ಮಿಕಾನ್॥ 12-75-3 (67773)
ರಾಜ್ಞಾ ಹಿ ಪೂಜಿತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜ್ಯತೇ।
ಯದ್ಯದಾಚರತೇ ರಾಜಾ ತತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸ್ಮ ರೋಚತೇ॥ 12-75-4 (67774)
ನಿತ್ಯಮುದ್ಯತದಂಡಶ್ಚ ಭವೇನ್ಮೃತ್ಯುರಿವಾರಿಷು।
ನಿಹನ್ಯಾತ್ಸರ್ವತೋ ದಸ್ಯೂನ್ನ ರಾಜ್ಞೋ ದಸ್ಯುಷು ಕ್ಷಮಾ॥ 12-75-5 (67775)
ಯಂ ಹಿ ಧರ್ಮಂ ಚರಂತೀಹ ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸುರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ರಾಜಾ ಭಾಗಂ ಚ ವಿಂದತಿ॥ 12-75-6 (67776)
ಯದಧೀತೇ ಯದ್ದದಾತಿ ಯಂಜುಹೋತಿ ಯದರ್ಚತಿ।
ರಾಜಾ ಚತುರ್ಥಭಾಕ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-75-7 (67777)
ಯದ್ರಾಷ್ಟ್ರೋಽಕುಶಲಂ ಕಿಂಚಿದ್ರಾಜ್ಞೋ ರಕ್ಷಯತಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ರಾಜಾ ಭಾರತ ವಿಂದತಿ॥ 12-75-8 (67778)
ಅಪ್ಯಾಹುಃ ಸರ್ವಮೇವೇತಿ ಭೂಯೋಽರ್ಧಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಕರ್ಮಣಾ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ನೃಶಂಸೋಽನೃತವಾಗಪಿ॥ 12-75-9 (67779)
ತಾದೃಶಾತ್ಕಿಲ್ಬಿಪಾದ್ರಾಜಾ ಶೃಣು ಯೇನ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹರ್ತುಮಶಕ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ಧನಂ ಚೋರೈರ್ಹೃತಂ ಯದಿ।
ತತ್ಸ್ವಕೋಶಾತ್ಪ್ರದೇಯಂ ಸ್ಯಾದಶಕ್ತೇನೋಪಜೀವತಃ॥ 12-75-10 (67780)
ಸರ್ವವರ್ಣೈಃ ಸದಾ ರಕ್ಷ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಥಾ।
ನ ಸ್ಥೇಯಂ ವಿಷಯೇ ತೇನ ಯೋಽಪಕುರ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 12-75-11 (67781)
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವೇ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣೇ ತು ಸರ್ವಂ ಭವತಿ ರಕ್ಷಿತಂ।
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಸಾದೇ ನಿರ್ವೃತ್ತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವೇನ್ನೃಪಃ॥ 12-75-12 (67782)
ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಭೂತಾನಿ ಮಹಾದ್ರುಮಮಿವ ದ್ವಿಜಾಃ।
ನರಾಸ್ತಮುಪಜೀವಂತಿ ನೃಪಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಾಧಕಂ॥ 12-75-13 (67783)
ನ ಹಿ ಕಾಮಾತ್ಮನಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸತತಂ ಶಠಬುದ್ಧಿನಾ।
ನೃಶಂನೇನಾತಿಲುಬ್ಧೇನ ಶಕ್ಯಂ ಪಾಲಯಿತುಂ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-75-14 (67784)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-75-15x (5530)
ನಾಹಂ ರಾಜ್ಯಸುಖಾನ್ವೇಷೀ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛಾಂಯಪಿ ಕ್ಷಣಂ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ರೋಚಯೇ ರಾಜ್ಯಂ ಧರ್ಮಶ್ಚಾತ್ರ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-75-15 (67785)
ತದಲ ಮಮ ರಾಜ್ಯೇನ ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ವನಮೇವ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಚಿಕೀರ್ಷಯಾ॥ 12-75-16 (67786)
ತತ್ರ ಮೇಧ್ಯೇಷ್ವರಣ್ಯೇಷು ನ್ಯಸ್ತದಂಡೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಧರ್ಮಮಾರಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮುನಿರ್ಮೂಲಫಲಾಶನಃ॥ 12-75-17 (67787)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-75-18x (5531)
ವೇದಾಹಂ ತವ ಯಾ ಬುದ್ಧಿರಾನೃಶಂಸ್ಯೇಽಗುಣೈವ ಸಾ।
ನ ಚ ನಿತ್ಯಾನೃಶಂಸೇನ ಶಕ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಮುಪಾಸಿತುಂ॥ 12-75-18 (67788)
ಸದೈವ ತ್ವಾಂ ಮೃದುಪ್ರಜ್ಞಮತ್ಯಾರ್ಯಮತಿಧಾರ್ಮಿಕಂ।
ಕ್ಲೀಬಂ ಧರ್ಮಘೃಣಾಯುಕ್ತಂ ನ ಲೋಕೋ ಬಹುಮನ್ಯತೇ॥ 12-75-19 (67789)
ರಾಜಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೋಚಿತಂ।
ನೈತದ್ರಾಜ್ಞಾಮಥೋ ವೃತ್ತಂ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-75-20 (67790)
ನ ಹಿ ವೈಕ್ಲವ್ಯಸಂಸೃಷ್ಟಮಾನೃಶಂಸ್ಯಮಿಹಾಸ್ಥಿತಃ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನಸಂಭೂತಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧರ್ಮಫಲಂ ಹ್ಯಸಿ॥ 12-75-21 (67791)
ನ ಹ್ಯೇತಾಮಾಶಿಷಂ ಪಾಂಡುರ್ನ ಚ ಕುಂತ್ಯಭ್ಯಭಾಷತ।
`ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಚಿತ್ರವೀರ್ಯೋ ನರಾಧಿಪಃ॥ 12-75-22 (67792)
ಶಂತನುಶ್ಚ ಮಹೀಪಾಲಃ ಸರ್ವಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಪೂಜಿತಃ।'
ತವೈತಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞತಾಂ ತಾತ ಯಥಾ ಚರಸಿ ಮೇಧಯಾ॥ 12-75-23 (67793)
ಶೌರ್ಯಂ ಬಲಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಪಿತಾ ತವ ಸದಾಽಬ್ರವೀತ್।
ಮಹತ್ತ್ವಂ ಬಲಮೌದಾರ್ಯಂ ಭವತಃ ಕುಂತ್ಯಯಾಚತ॥ 12-75-24 (67794)
ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಾಹಾ ಸ್ವಧಾ ನಿತ್ಯಂ ಚೋಭೇ ಮಾನುಷದೈವತೇ।
ಪುತ್ರೇಷ್ವಾಶಾಸತೇ ನಿತ್ಯಂ ಪಿತರೋ ದೈವತಾನಿ ಚ॥ 12-75-25 (67795)
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಧರ್ಂಯಮೇತದಧರ್ಂಯಂ ವಾ ಜನ್ಮನೈವಾಭ್ಯಜಾಯಥಾಃ॥ 12-75-26 (67796)
ಕುಲೇ ಧುರಿ ಚ ಯುಕ್ತಾನಾಂ ವಹತಾಂ ಭಾರಮೀದೃಶಂ।
ಸೀದತಾಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಕೀರ್ತಿರ್ನ ಪರಿಹೀಯತೇ॥ 12-75-27 (67797)
ಸಮಂತತೋ ವಿನೀತೋ ಯೋ ವಹತ್ಯಸ್ಖಲಿತೋ ಹಿ ಸಃ।
ನಿರ್ದೋಷಕರ್ಮವಚನಾತ್ಸಿದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಣ ಏವ ಸಾ॥ 12-75-28 (67798)
ನೈಕಾಂತೇ ವಿನಿಪಾತೇಽಪಿ ವಿಹರೇದಿಹ ಕಶ್ಚನ।
ಧರ್ಮೀ ಗೃಹೀ ವಾ ರಾಜಾ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯಥವಾ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-75-29 (67799)
ಅಲ್ಪಂ ಹಿ ಸಾರಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಯತ್ಕರ್ಮೋದಾರಮೇವ ತತ್।
ಕೃತಮೇವಾಕೃತಾಚ್ಛ್ರೇಯೋ ನ ಪಾಪೀಯೋಽಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ॥ 12-75-30 (67800)
ಯದಾ ಕುಲೀನೋ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಸ್ತದಾ ರಾಜ್ಞಃ ಕುಶಲಾಯೈವ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-75-31 (67801)
ದಾನೇನಾನ್ಯಂ ಬಲೇನಾನ್ಯಮನ್ಯಂ ಸೂನೃತಯಾ ಗಿರಾ।
ಸರ್ವತಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೇಹ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-75-32 (67802)
ಯಂ ಹಿ ವೈದ್ಯಾಃ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಹ್ಯವೃತ್ತಿಭಯಪೀಡಿತಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ತೃಪ್ತಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತಿ ಧರ್ಮಃ ಕೋಽಭ್ಯಧಿಕಸ್ತತಃ॥ 12-75-33 (67803)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-75-34x (5532)
ಕಿಂ ನ್ವತಃ ಪರಮಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಕಾ ತತಃ ಪ್ರೀತಿರುತ್ತಮಾ।
ಕಿಂ ತತಃ ಪರಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ಯದಿ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-75-34 (67804)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-75-35x (5533)
ಯಸ್ಮಿನ್ಭಯಾರ್ದಿತಾಃ ಸಂತಃ ಕ್ಷೇಮಂ ವಿಂದಂತ್ಯಪಿ ಕ್ಷಣಂ।
ಸ ಸ್ವರ್ಗಜಿತ್ತಮೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-75-35 (67805)
ತ್ವಮೇವ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕುರೂಣಾಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಭವ ರಾಜಾ ಜಯ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸತೋ ರಕ್ಷಾಽಸತೋ ಜಹಿ॥ 12-75-36 (67806)
ಅನು ತ್ವಾಂ ತಾತ ಜೀವಂತು ಸುಹೃದಃ ಸಾಧುಭಿಃ ಸಹ।
ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಭೂತಾನಿ ಸ್ವಾದುದ್ರುಮಮಿವ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-75-37 (67807)
ಧೃಷ್ಟಂ ಶೂರಂ ಪ್ರಹರ್ತಾರಮನೃಶಂಸಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ವತ್ಸಲಂ ಸಂವಿಭಕ್ತಾರಮುಪಜೀವಂತು ಬಾಂಧವಾಃ॥ ॥ 12-75-38 (67808)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 75॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-75-5 ನ ಕಾಮಾತ್ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕ್ಷಮೇದಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-75-7 ಯದಧೀತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಃ॥ 12-75-10 ಅಶಕ್ತೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಉಪಜೀವತಃ ಧನೋಪಜೀವಿನೋ ವಣಿಜಾದೇಃ॥ 12-75-32 ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ವಶೀಕುರ್ಯಾತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 076
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.76. ಅಧ್ಯಾಯಃ 076
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನಿಷಿದ್ಧಕರ್ಮಕಥನಂ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ ಚ॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-76-0 (67809)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-76-0x (5534)
ಸ್ವಕರ್ಮಣ್ಯಪರೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ವಿಕರ್ಮಣಿ।
ತೇಷಾಂ ವಿಶೇಷಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-76-1 (67810)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-76-2x (5535)
ವಿದ್ಯಾಲಕ್ಷಣಸಂಪನ್ನಾಃ ಸರ್ವತ್ರಾಂನಾಯದರ್ಶಿನಃ।
ಏತೇ ಬ್ರಹ್ಮಸಮಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 12-76-2 (67811)
ಋತ್ವಿಗಾಚಾರ್ಯಸಂಪನ್ನಾಃ ಸ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಏತೇ ದೇವಸಮಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-76-3 (67812)
`ಗೋಽಜಾವಿಮಹಿಷಾಣಾಂ ಚ ಬಡವಾನಾಂ ಚ ಪೋಷಕಾಃ।
ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ತಾನ್ವೈಶ್ಯಾನ್ಸಂಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 12-76-4 (67813)
ಐಶ್ವರ್ಯಕಾಮಾ ಯೇ ಚಾಪಿ ಸಾಮಿಪಾ ವಾಽಪಿ ಭಾರತ।
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹರತಾಂಸ್ತಾಂದ್ವಿಜಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ವಿದುಃ॥ 12-76-5 (67814)
ಅಶ್ವಾರೋಹಾ ಗಜಾರೋಹಾ ರಥಿನೋಽಥ ಪದಾತಯಃ।
ಏತೇ ವೈಶ್ಯಸಮಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-76-6 (67815)
ಜನ್ಮಕರ್ಮವಿಹೀನಾ ಯೇ ಕದರ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧವಃ।
ಏತೇ ಶೂದ್ರಸಮಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-76-7 (67816)
ಅಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಚಾನಾಹಿತಾಗ್ನಯಃ।
ತಾನ್ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ ಬಲಿಂ ವಿಷ್ಟಿಂ ಚ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-76-8 (67817)
ಆಹ್ವಾಯಕಾ ದೇವಲಕಾ ನಾಕ್ಷತ್ರಾ ಗ್ರಾಮಯಾಜಕಾಃ।
ಏತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚಾಂಡಾಲಾ ಮಹಾಪಥಿಕಪಂಚಮಾಃ॥ 12-76-9 (67818)
[ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತೋ ಮಂತ್ರೀ ದೂತೋ ವಾರ್ತಾನುಕರ್ಷಕಃ।
ಏತೇ ಕ್ಷತ್ರಸಮಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಂತ್ಯುತ॥] 12-76-10 (67819)
`ಂಲೇಚ್ಛದೇಶಾಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಪಾಪೈರಧ್ಯುಷಿತಾ ನರೈಃ।
ಗತ್ವಾ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಾಂಶ್ಚ ಚಂಡಾಲಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ॥ 12-76-11 (67820)
ವ್ರಾತ್ಯಾನ್ಂಲೇಚ್ಛಾಂಶ್ಚ ಶೂದ್ರಾಂಶ್ಚ ಯಾಜಯಿತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾಧಮಃ।
ಅಕೀರ್ತಿಮಿಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-76-12 (67821)
ಮಹಾವೃಂದಸಮುದ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪರ್ಯಾಯೇಣೈಕವಿಂಶತಿಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಋಗ್ಯಜುಃ ಸಾಂನಾಂ ಮೂಢಃ ಕೃತ್ವಾ ತು ವಿಪ್ಲವಂ॥ 12-76-13 (67822)
ಕಲ್ಪಮೇಕಂ ಕೃಮಿಸ್ಥೋಽಥ ನಾನಾವಿಷ್ಠಾಸು ಜಾಯತೇ।
ವ್ರಾತ್ಯೇ ಂಲೇಚ್ಛೇ ತಥಾ ಶೂದ್ರೇ ತಸ್ಕರೇ ಪತ್ತಿತೇಽಶುಚೌ॥ 12-76-14 (67823)
ಕುದೇಶೇ ಚ ಸುರಾಪೇ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ವೃಷಲೀಪತೌ।
ಅನಧೀತೇಷು ಸರ್ವತ್ರ ಭುಂಜಾನೇ ಯತ್ರ ತತ್ರ ವಾ॥ 12-76-15 (67824)
ವಾಲಸ್ತ್ರೀವೃದ್ಧಹಂತುಶ್ಚ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಗುರೋಸ್ತಥಾ।
ಮಿತ್ರದ್ರುಹಿ ಕೃತಘ್ನೇ ಚ ಗೋಘ್ನೇ ಚೈವ ಕಥಂಚನ॥ 12-76-16 (67825)
ಪುತ್ರಘಾತಿನಿ ಶತ್ರೌ ಚ ನ ಮಂತ್ರಾದ್ಯಾಜಯೇದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸ ತೇಷಾಂ ವಿಪ್ಲವಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಮಂತ್ರವಿದ್ಭಿಃ ಸನಾತನೈಃ॥ 12-76-17 (67826)
ಯದಿ ವಿಪ್ರೋ ವಿದೇಶಸ್ಥಸ್ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ಗತೋಽಪಿ ವಾ।
ಯದಿ ಭೀತಃ ಪ್ರಪನ್ನೋ ವಾ ಕುದೇಶಂ ಶೌಚವರ್ಜಿತಂ॥ 12-76-18 (67827)
ಸುಸಯತಃ ಶುಚಿರ್ಭುತ್ವಾ ಮಂತ್ರಾನುಚ್ಚಾರಯೇದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಆರ್ತಶ್ಚೋಚ್ಚಾರಯೇನ್ಮಂತ್ರಮಾರ್ತತ್ರಾಣಪರೋಽಥವಾ।
ಹೀನೇಷ್ವಪಿ ಪ್ರಯುಂಜಾನೋ ನಾಸೌ ವಿಪ್ಲಾವಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-76-19 (67828)
ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾ ವಿಕರ್ಮಾ ವಾ ಕರ್ಮಭಿರ್ವಂಚಿತೋಽಥವಾ।
ತತ್ತ್ವವಿತ್ತರತೇ ಪಾಪಂ ಶೀಲವಾನ್ಸಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ ' 12-76-20 (67829)
ಏತೇಭ್ಯೋ ಬಲಿಮಾದದ್ಯಾದ್ಧೀನಕೋಶೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಋತೇ ಬ್ರಹ್ಮಸಮೇಭ್ಯಶ್ಚ ದೇವಕಲ್ಪೇಭ್ಯ ಏವ ಚ॥ 12-76-21 (67830)
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ರಾಜೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಿಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಯೇಕೇಚಿದ್ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
`ಪ್ರಾಗುಕ್ತಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯನುಕ್ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಂದಾಪಯೇತ್ಕರಾನ್' 12-76-22 (67831)
ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾಶ್ಚ ನೋಪೇಕ್ಷ್ಯಾ ವಿಪ್ರಾ ರಾಜ್ಞಾ ಕಥಂಚನ।
ನಿಯಂಯಾಃ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಾನುಗ್ರಹಕಾಂಯಯಾ॥ 12-76-23 (67832)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಮ ವಿಷಯೇ ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ತೇನೋ ಭವತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ರಾಜ್ಞ ಏವಾಪರಾಧಂ ತಂ ಮನ್ಯಂತೇ ತದ್ವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-76-24 (67833)
ಅವೃತ್ತ್ಯಾ ಯೋ ಭವೇತ್ಸ್ತೇನೋ ವೇದವಿತ್ಸ್ನಾತಕಸ್ತಥಾ।
ರಾಜನ್ಸ ರಾಜ್ಞಾ ಭರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-76-25 (67834)
ಸ ಚೇನ್ನಾಪಿ ನಿವರ್ತೇತ ಕೃತವೃತ್ತಿಃ ಪರಂತಪ।
ತತೋ ನಿರ್ವಾಸನೀಯಃ ಸ್ಯಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾತ್ಸಬಾಂಧವಃ॥ 12-76-26 (67835)
`ಯಜ್ಞಃ ಶ್ರುತಮಪೈಶುನ್ಯಮರ್ಹಿಸಾಽತಿಥಿಪೂಜನಂ।
ದಮಃ ಸತ್ಯಂ ತಪೋ ದಾನಮೇತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಲಕ್ಷಣಂ॥' ॥ 12-76-27 (67836)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 76॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-76-3 ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಸಂಪನ್ನಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-76-7 ಜನ್ಮಕರ್ಮಜನ್ಮೋಚಿತಕರ್ಮ ತೇನ ವಿಹೀನಾಃ॥ 12-76-8 ಬಲಿಂ ಕರವಾನಂ। ವಿಷ್ಟಿಂವಿನಾ ವೇತನಂ ರಾಜಸೇವಾಂ॥ 12-76-9 ಆಹ್ವಾಯಕಾ ಧರ್ಮಾಧಿಕಾರಿಣಃ। ದೇವಲಕಾ ವೇತನೇನ ದೇವಪೂಜಾಕರ್ತಾರಃ। ಮಹಾಪಥಿಕಃ ಸಮುದ್ರೇ ನೌಯಾನೇನ ಗಚ್ಛನ್। ಯದ್ವಾ ಮಹಾಪಥಿ ಶುಲ್ಕಗ್ರಾಹಕಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 077
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.77. ಅಧ್ಯಾಯಃ 077
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೇಕಯರಾಜೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-77-0 (67837)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-77-0x (5536)
ಕೇಷಾಂ ಪ್ರಭವತೇ ರಾಜಾ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕಯಾ ಚ ವೃತ್ತ್ಯಾ ವರ್ತೇತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-77-1 (67838)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-77-2x (5537)
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಸ್ವಾಮೀ ರಾಜೇತಿ ವೈದಿಕಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-77-2 (67839)
ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾಶ್ಚ ನೋಪೇಕ್ಷ್ಯಾ ವಿಪ್ರಾ ರಾಜ್ಞಾ ಕಥಂಚನ।
ಇತಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪುರಾವೃತ್ತಮಭಿಜಲ್ಪಂತಿ ಸಾಧವಃ॥ 12-77-3 (67840)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಮ ವಿಷಯೇ ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ತೇನೋ ಭವತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ರಾಜ್ಞ ಏವಾಪರಾಧಂ ತಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಕಿಲ್ವಿಷಂ ನೃಪ॥ 12-77-4 (67841)
ಅಭಿಶಸ್ತಮಿವಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯಂತೇ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನನ್ವಪಾಲಯನ್॥ 12-77-5 (67842)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೀತಂ ಕೇಕಯರಾಜೇನ ಹಿಯಮಾಣೇನ ರಕ್ಷಸಾ॥ 12-77-6 (67843)
ಕೇಕಯಾನಾಮಧಿಪತಿಂ ರಕ್ಷೋ ಜಗ್ರಾಹ ದಾರುಣಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನಾನ್ವಿತಂ ರಾಜನ್ನರಣ್ಯೇ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ॥ 12-77-7 (67844)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-77-8x (5538)
ನ ಮೇ ಸ್ತೇನೋ ಜನಪದೇ ನ ಕದರ್ಯೋ ನ ಮದ್ಯಪಃ।
ನಾನಾಹಿತಾಗ್ನಿರ್ನಾಯಜ್ವಾ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-8 (67845)
ನ ಚ ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽವಿದ್ವಾನ್ನಾವ್ರತೀ ನಾಪ್ಯಸೋಮಪಃ।
ದ್ವಿಜಾತಿರ್ವಿಷಯೇ ಮಹ್ಯಂ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-9 (67846)
ನಾನಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಯಜಂತೇ ವಿಷಯೇ ಮಮ।
ನಾಧೀತೇ ಚಾವ್ರತೀ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-10 (67847)
ಅಧ್ಯಾಪಯಂತ್ಯಧೀಯಂತೇ ಯಜಂತೇ ಯಾಜಯಂತಿ ಚ।
ದದತಿ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಷಟ್ಸು ಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-77-11 (67848)
ಪೂಜಿತಾಃ ಸಂವಿಭಕ್ತಾಶ್ಚ ಮೃದವಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮೇ ಸ್ವಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-12 (67849)
ನ ಯಾಚಂತೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸತ್ಯಧರ್ಮವಿಶಾರದಾಃ।
ನಾಧ್ಯಾಪಯಂತ್ಯಧೀಯಂತೇ ಯಜಂತೇ ಯಾಜಯಂತಿ ನ॥ 12-77-13 (67850)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಮೇ ಸ್ವಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-14 (67851)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷವಾಣಿಜ್ಯಮುಪಜೀವಂತ್ಯಮಾಯಯಾ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತಃ ಸುವೃತ್ತಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 12-77-15 (67852)
ಸಂವಿಭಾಗಂ ದಮಂ ಶೌಚಂ ಸೌಹೃದಂ ಚ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಮಮ ವೈಶ್ಯಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-16 (67853)
ತ್ರೀನ್ವರ್ಣಾನುಪತಿಷ್ಠಂತೇ ಯಥಾವದನಸೂಯಕಾಃ।
ಮಮ ಶೂದ್ರಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-17 (67854)
ಕೃಪಣಾನಾಥವೃದ್ಧಾನಾಂ ದುರ್ಬಲಾತುರಯೋಷಿತಾಂ।
ಸಂವಿಭಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-18 (67855)
ಕುಲಾನುರೂಪಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅವ್ಯುಚ್ಛೇತ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-19 (67856)
ತಪಸ್ವಿನೋ ಮೇ ವಿಷಯೇ ಪೂಜಿತಾಃ ಪರಿಪಾಲಿತಾಃ।
ಸಂವಿಭಕ್ತಾಶ್ಚ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-20 (67857)
ನಾಸಂವಿಭಜ್ಯ ಭೋಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ನ ವಿಶಾಮಿ ಪರಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ಸ್ವತಂತ್ರೋ ಜಾತು ನ ಕ್ರೀಡೇ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-21 (67858)
ನಾಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಭಿಕ್ಷಾವಾನ್ಭಿಕ್ಷುರ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವಾನ್।
ಅನೃತ್ವಿಜಾ ಹುತಂ ನಾಸ್ತಿ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-22 (67859)
`ಕೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಮಯಾ ಸರ್ವಂ ರಾಜ್ಯಸ್ಥೇನಾಪಿ ಕಾರ್ಯವತ್।
ನಾಹಂ ವ್ಯುತ್ಕ್ರಾಮಿತಃ ಸತ್ಯಾನ್ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ ' 12-77-23 (67860)
ನಾವಜಾನಾಂಯಹಂ ವೈದ್ಯಾನ್ನ ವೃದ್ಧಾನ್ನ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಸ್ವಪತಿ ಜಾಗರ್ಮಿ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-24 (67861)
`ಶುಕ್ಲಕರ್ಮಾಸ್ಮಿ ಸರ್ವತ್ರ ನ ದುರ್ಗತಿಭಯಂ ಮಮ।
ಧರ್ಮಚಾರೀ ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥' 12-77-25 (67862)
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಸ್ತಪಸ್ವೀ ಸತ್ಯಧರ್ಮವಿತ್।
ಸ್ವಾಮೀ ಸರ್ವಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಧೀಮಾನ್ಮಮ ಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-77-26 (67863)
ದಾನೇನ ದಿವ್ಯಾನಭಿವಾಂಛಾಮಿ ಲೋಕಾನ್
ಸತ್ಯೇನಾಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಗುಪ್ತ್ಯಾ।
ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಚಾಪಿ ಗುರೂನುಪೈಮಿ
ನ ಮೇ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ರಾಕ್ಷಸೇಭ್ಯಃ॥ 12-77-27 (67864)
ನ ಮೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ವಿಧವಾ ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧು
ರ್ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಿತವೋ ನೋತ ಚೋರಃ।
ನಾಯಾಜ್ಯಯಾಜೀ ನ ಚ ಪಾಪಕರ್ಮಾ
ನ ಮೇ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ರಾಕ್ಷಸೇಭ್ಯಃ॥ 12-77-28 (67865)
ನ ಮೇ ಶಸ್ತ್ರೈರನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ಗಾತ್ರೇ ವ್ದ್ಯಂಗುಲಮಂತರಂ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-29 (67866)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಯಜ್ಞೇಭ್ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಮ।
ಆಶಾಸತೇ ಜನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಮಾ ಮಮಾಂತರಮಾವಿಶಃ॥ 12-77-30 (67867)
ರಾಕ್ಷಸ ಉವಾಚ। 12-77-31x (5539)
`ನಾರೀಣಾಂ ವ್ಯಭಿಚಾರಾಚ್ಚ ಅನ್ಯಾಯಾಚ್ಚ ಮಹೀಕ್ಷಿತಾಂ।
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಕರ್ಮದೋಷಾಚ್ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಜಾಯತೇ ಭಯಂ॥ 12-77-31 (67868)
ಅವೃಷ್ಟಿರ್ಮಾರಕೋ ದೋಷಃ ಸತತಂ ಕ್ಷುದ್ಭಯಾನಿ ಚ।
ವಿಗ್ರಹಶ್ಚ ಸದಾ ತಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಭವತಿ ದಾರುಣಃ॥ 12-77-32 (67869)
ಯಕ್ಷರಕ್ಷಃಪಿಶಾಚೇಭ್ಯೋ ನಾಸುರೇಭ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಭಯಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ತತ್ರ ಯತ್ರ ವಿಪ್ರಾಃ ಸುಸಂಯತಾಃ॥ 12-77-33 (67870)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಪನ್ನಗಾಶ್ಚ ಸರೀಸೃಪಾಃ।
ಮಾನವಾನ್ನ ಜಿಘಾಂಸಂತಿ ಯತ್ರ ನಾರ್ಯಃ ಪತಿವ್ರತಾಃ॥ 12-77-34 (67871)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಯತ್ರ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ।
ನಾಽನಾವೃಷ್ಟಿಭಯಂ ತತ್ರ ನ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಂ ನ ವಿಭ್ರಮಃ॥ 12-77-35 (67872)
ಧಾರ್ಮಿಕೋ ಯತ್ರ ಭೂಪಾಲೋ ನ ತತ್ರಾಸ್ತಿ ಪರಾಭವಃ।
ಉತ್ಪಾತಾ ನ ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ನ ದಿವ್ಯಾ ನ ಚ ಮಾನುಷಾಃ॥ 12-77-36 (67873)
ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ಧರ್ಮಮೇವಾನ್ವವೇಕ್ಷಸೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಕೈಕೇಯ ಗೃಹಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ವ್ರಜಾಂಯಹಂ॥ 12-77-37 (67874)
ಯೇಷಾಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಕ್ಷ್ಯಾಃ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ಕೇಕಯ।
ನ ರಕ್ಷೋಽಭ್ಯೋ ಭಯಂ ತೇಷಾಂ ಕುತ ಏವ ತು ಪಾತಕಂ॥ 12-77-38 (67875)
ಯೇಷಾಂ ಪುರೋಗಮಾ ವಿಪ್ರಾ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಬಲಂ।
ಸುರಕ್ಷಿತಾಸ್ತಥಾ ವಿಪ್ರಾಸ್ತೇ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಜಿತೋ ನೃಪಾಃ॥ 12-77-39 (67876)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-77-40x (5540)
ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವಿಜಾತೀನ್ರಕ್ಷೇತ ತೇ ಹಿ ರಕ್ಷಂತಿ ರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಆಶೀರೇಷಾಂ ಭವೇದ್ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಂಯಕ್ಪ್ರವರ್ತತಾಂ॥ 12-77-40 (67877)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಞಾ ವಿಶೇಷೇಣ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ನಿಯಂಯಾಃ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 12-77-41 (67878)
ಏವಂ ಯೋ ವರ್ತತೇ ರಾಜಾ ಪೌರಜಾನಪದೇಷ್ವಿಹ।
ಅನುಭೂಯೇಹ ಭದ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀಂದ್ರಸಲೋಕತಾಂ॥ ॥ 12-77-42 (67879)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 77॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-77-8 ಮಾಮಕಾಂತರಮಾವಿಭಃ ಇತಿ ಟ. ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ। ಮಾಮಕಾಂತರಮಾವಿಶಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-77-27 ನ ಪಾಪಕಾರೀ ನ ಚ ಪಾಪವಕ್ತಾ ಇತಿ ಟ.ಡ.ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 078
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.78. ಅಧ್ಯಾಯಃ 078
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಾಮಾಪದ್ಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-78-0 (80817)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-0x (6691)
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಣ ವೃತ್ತಿರಾಪತ್ಸು ಭಾರತ।
ಕಥಂಚಿದ್ವೈಶ್ಯಧರ್ಮೇಣ ಜೀವೇದ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ವಾ॥ 12-78-1 (80818)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-2x (6692)
ಅಶಕ್ತಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತಯೇತ್।
ಕೃಷಿಂ ಗೋರಕ್ಷ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ವ್ಯಸನೇ ವೃತ್ತಿಸಂಕ್ಷಯೇ॥ 12-78-2 (80819)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-3x (6693)
ಕಾನಿ ಪಣ್ಯಾನಿ ವಿಕ್ರೀಣನ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಾನ್ನ ಹೀಯತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತಯನ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-78-3 (80820)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-4x (6694)
ಸುರಾಲವಣಮಿತ್ಯೇತತ್ತಿಲಾನ್ಕೇಸರಿಣಃ ಪಶೂನ್।
ವೃಷಭಾನ್ಮಧು ಮಾಂಸಂ ಚ ಕೃತಾನ್ನಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-78-4 (80821)
ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸ್ವೇತಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಏತೇಷಾಂ ವಿಕ್ರಯಾತ್ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನರಕೇ ಪತೇತ್॥ 12-78-5 (80822)
ಅಜೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಮೇಷಃ ಸೂರ್ಯೋಽಶ್ವಃ ಪೃಥಿವೀ ವಿರಾಟ್।
ಧೇನುರ್ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸೋಮಶ್ಚ ನ ವಿಕ್ರೇಯಾಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-78-6 (80823)
ಪಕ್ವೇನಾಮಸ್ಯ ನಿಮಯಂ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ನಿಮಯೇತ್ಪಕ್ವಮಾಮೇನ ಭೋಜನಾರ್ಥಾಯ ಭಾರತ॥ 12-78-7 (80824)
ವಯಂ ಸಿದ್ಧಮಶಿಷ್ಯಾಮೋ ಭವಾನ್ಸಾಧಯತಾಮಿದಂ।
ಏವಂ ಸಂವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಮಯಂ ನಾಧರ್ಮೋಽಸ್ತಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-78-8 (80825)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಕರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ವ್ಯವಹಾರಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-78-9 (80826)
ಭವತೇಽಹಂ ದದಾನೀದಂ ಭವಾನೇತತ್ಪ್ರಯಚ್ಛತು।
ಉಚಿತೋ ವರ್ತತೇ ಧರ್ಮೋ ನ ಬಲಾತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-78-10 (80827)
ಇತ್ಯೇವಂ ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ವ್ಯವಹಾರಾಃ ಪುರಾತನಃ।
ಋಷೀಣಾಮಿತರೇಷಾಂ ಚ ಸಾಧು ಚೈತದಸಂಶಯಂ॥ 12-78-11 (80828)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-12x (6695)
ಅಥ ತಾತ ಯದಾ ಸರ್ವಾಃ ಶಸ್ತ್ರಮಾದದತೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ವ್ಯುತ್ಕ್ರಮಂತೇ ಸ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಕ್ಷೀಯತೇ ಬಲಂ॥ 12-78-12 (80829)
ತದಾ ತ್ರಾತಾ ತು ಕೋ ನು ಸ್ಯಾತ್ಕೋ ಧರ್ಮಃ ಕಿಂ ಪರಾಯಣಂ।
ಏತಂ ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-78-13 (80830)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-14x (6696)
ದಾನೇನ ತಪಸಾ ಯಜ್ಞೈದದ್ರೋಹೇಣ ದಮೇನ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಮುಖಾ ವರ್ಣಾಃ ಕ್ಷೇಮಮಿಚ್ಛೇಯುರಾತ್ಮನಃ॥ 12-78-14 (80831)
ತೇಷಾಂ ಯೇ ವೇದಬಲಿನಸ್ತ ಉತ್ಥಾಯ ಸಮಂತತಃ।
ರಾಜ್ಞೋ ಬಲಂ ವರ್ಧಯೇಯುರ್ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯೇವ ದೇವತಾಃ॥ 12-78-15 (80832)
ರಾಜ್ಞೋ ಹಿ ಕ್ಷೀಯಮಾಣಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮೈವಾಹುಃ ಪರಾಯಣಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಬಲೇನೈವ ಸಮುತ್ಥೇಯಂ ವಿಜಾನತಾ॥ 12-78-16 (80833)
ಯದಾ ತು ವಿಜಯೀ ರಾಜಾ ಕ್ಷೇಮಂ ರಾಷ್ಟ್ರೇಽಭಿಸಂದಧೇತ್।
ತದಾ ವರ್ಣಾ ಯಥಾಧರ್ಮಂ ನಿವಿಶೇಯುಃ ಸ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-78-17 (80834)
ಉನ್ಮರ್ಯಾದೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ದಸ್ಯುಭಿಃ ಸಂಕರೇ ಕೃತೇ।
ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ನ ದುಷ್ಯೇಯುಃ ಶಸ್ತ್ರವಂತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-78-18 (80835)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-19x (6697)
ಅಥ ಚೇತ್ಸರ್ವತಃ ಕ್ಷತ್ರಂ ಪ್ರದುಷ್ಯೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರತಿ।
ಕಸ್ತತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತ್ರಾತಾ ಕೋ ಧರ್ಮಃ ಕಿಂ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-78-19 (80836)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-20x (6698)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಅಮಾಯಯಾ ಮಾಯಯಾ ಚ ನಿಯಂತವ್ಯಂ ತದಾ ಭವೇತ್॥ 12-78-20 (80837)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾತಿವೃತ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ವಿಶೇಷತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಸಂನಿಯಂತೃ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಭವಂ॥ 12-78-21 (80838)
ಅಭ್ದ್ಯೋಽಗ್ನಿರ್ಬ್ರಹ್ಮತಃ ಕ್ಷತ್ರಮಶ್ಮನೋ ಲೋಹಮುತ್ಥಿತಂ।
ತೇಷಾಂ ಸರ್ವತ್ರಗಂ ತೇಜಃ ಸ್ವಸ್ವಯೋನಿಷು ಶಾಂಯತಿ॥ 12-78-22 (80839)
ಯದಾ ಛಿನತ್ತ್ಯಯೋಽಶ್ಮಾನಮಗ್ನಿಶ್ಚಾಪೋಽಭಿಹಂತಿ ಚ।
ಕ್ಷತ್ರಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ತದಾ ಶಾಂಯಂತಿ ತೇ ತ್ರಯಃ॥ 12-78-23 (80840)
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಶಾಂಯಂತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಮುದೀರ್ಣಾನ್ಯಜೇಯಾನಿ ತೇಜಾಂಸಿ ಚ ಬಲಾನಿ ಚ॥ 12-78-24 (80841)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-25x (6699)
ಬ್ರಹ್ಮವೀರ್ಯೇ ಮೃದೂಭೂತೇ ಕ್ಷತ್ರವೀರ್ಯೇ ಚ ದುರ್ಬಲೇ।
ದುಷ್ಟೇಷು ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ॥ 12-78-25 (80842)
ಯೇ ತತ್ರ ಯುದ್ಧಂ ಕುರ್ವಂತಿ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ।
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಭವಂತಿ ಕೇ॥ 12-78-26 (80843)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-27x (6700)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿರಕ್ಷಂತೋ ಧರ್ಮಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಚ।
ಮನಸ್ವಿನೋ ಮನ್ಯುಮಂತಃ ಪುಣ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ವ್ರಜಂತ್ಯಮೀ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಂ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶಸ್ತ್ರಗ್ರಹಣಭಿಷ್ಯತೇ॥ 12-78-27 (80844)
ಅತಿಸ್ವಿಷ್ಟಮಧೀತಾನಾಂ ಲೋಕಾನತಿತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಅನಾಶಕಾಗ್ನ್ಯಾಹಿತಾನಾಂ ಶೂರಾ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-78-28 (80845)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹ್ಣನ್ನ ದುಷ್ಯತಿ।
ಏಷ ಏವಾತ್ಮನಸ್ತ್ಯಾಗೋ ನಾನ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ವಿದುರ್ಜನಾ॥ 12-78-29 (80846)
ತೇಭ್ಯೋ ನಮಶ್ಚ ಭದ್ರಂ ಚ ಯೇ ಶರೀರಾಣಿ ಜುಹ್ವತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮದ್ವಿಪೋ ಜಿಘಾಂಸಂತಸ್ತೇಷಾಂ ನೋಽಸ್ತು ಸಲೋಕತಾ॥ 12-78-30 (80847)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಾನ್ವೀರಾಂಸ್ತಾನ್ಮನುರವ್ರವೀತ್।
ಯಥಾಽಶ್ವಮೇಧಾವಭೃಥೇ ಸ್ನಾತಾಃ ಪೂತಾ ಭವಂತ್ಯುತ।
ದುಷ್ಕೃತಃ ಸುಕೃತಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಶಸ್ತ್ರಹತಾ ರಣೇ॥ 12-78-31 (80848)
ಭವತ್ಯಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಧರ್ಮೋಽಧರ್ಮೋ ಭವತ್ಯುತ।
ಕಾರಣಾದ್ದೇಶಕಾಲಸ್ಯ ದೇಶಃ ಕಾಲಃ ಸ ತಾದೃಶಃ॥ 12-78-32 (80849)
ಮೈತ್ರಾಃ ಕ್ರೂರಾಣಿ ಕುರ್ವಂತೋ ಜಯಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಮುತ್ತಮಂ।
ಧರ್ಂಯಾಃ ಪಾಪಾನಿ ಕುರ್ವಾಣಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-78-33 (80850)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಿಷು ಕಾಲೇಷು ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹ್ಣನ್ನ ದುಷ್ಯತಿ।
ಆತ್ಮತ್ರಾಣೇ ದಸ್ಯುದೋಷೇ ಸರ್ವಸ್ವಹರಣೇ ತಥಾ॥ 12-78-34 (80851)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-78-35x (6701)
ಅಭ್ಯುತ್ಥಿತೇ ದಸ್ಯುಬಲೇ ಕ್ಷತ್ರಾರ್ಥೇ ವರ್ಣಸಂಕರೇ।
ಸಂಪ್ರಮೂಢೇಷು ವರ್ಣೇಷು ಯದನ್ಯೋಽಭಿಭವೇದ್ವಲೀ॥ 12-78-35 (80852)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯದಿ ವಾ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋ ವಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ದಸ್ಯುಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷೇದ್ದಂಡಂ ಧರ್ಮೇಣ ಧಾರಯೇತ್॥ 12-78-36 (80853)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-78-37x (6702)
ಕಾರ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನ ವಾ ಕುರ್ಯಾತ್ಸ ವಾರ್ಯೋ ವಾ ಭವೇನ್ನ ವಾ।
ನ ಸ್ಮ ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹೀತವ್ಯಮನ್ಯತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧುತಃ॥ 12-78-37 (80854)
ಅಪಾರೇ ಯೋ ಭವೇತ್ಪಾರಮಪ್ಲವೇಃ ಯಃ ಪ್ಲವೋ ಭವೇತ್।
ಶೂದ್ರೋ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಪ್ಯನ್ಯಃ ಸರ್ವಥಾ ಮಾನಮರ್ಹತಿ॥ 12-78-38 (80855)
ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನರಾ ರಾಜನ್ವರ್ತಯೇಯುರ್ಯಥಾಸುಖಂ।
ಅನಾಥಾಸ್ತಪ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ದಸ್ಯುಭಿಃ ಪರಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 12-78-39 (80856)
ತಮೇವ ಪೂಜಯೇಯುಸ್ತೇ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸ್ವಮಿವ ಬಾಂಧವಂ।
ಯಹದ್ಧ್ಯಭೀಷ್ಟಂ ಕೌರವ್ಯ ಕರ್ತಾ ಸನ್ಮಾನಮರ್ಹತಿ॥ 12-78-40 (80857)
ಕಿಮನಡುಹಾ ಯೋ ನ ವಹೇತ್ಕಿಂ ಧೇನ್ವಾ ವಾಽಪ್ಯದುಗ್ಧಯಾ।
ಬಂಧ್ಯಯಾ ಭಾರ್ಯಯಾ ಕೋಽರ್ಥಃ ಕೋಽರ್ಥೋ ರಾಜ್ಞಾಽಪ್ಯರಕ್ಷತಾ॥ 12-78-41 (80858)
ಯಥಾ ದಾರುಮಯೋ ಹಸ್ತೀ ಯಥಾ ಚರ್ಮಮಯೋ ಮೃಗಃ।
ಯಥಾ ಹ್ಯದಕ್ಷಃ ಪುರುಷಃ ಪಥಿ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಯಥೋಪರಂ॥ 12-78-42 (80859)
ಯಥಾ ವಿಪ್ರೋಽನಧೀಯಾನೋ ರಾಜಾ ಯಶ್ಚ ನ ರಕ್ಷಿತಾ।
ಮೇಘೋ ನ ವರ್ಷತೇ ಯಶ್ಚ ಸರ್ವ ಏವ ನಿರರ್ಥಕಾಃ॥ 12-78-43 (80860)
ನಿತ್ಯಂ ಯಸ್ತು ಸತೋ ರಕ್ಷೇದಸತಶ್ಚ ನಿವರ್ತಯೇತ್।
ಸ ಏವ ರಾಜಾ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ಧೃತಂ॥ ॥ 12-78-44 (80861)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 78॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-78-4 ಕೇಸರಿಣಃ ಅಶ್ವಾನ್। ಪಶೂನ್ಗೋಜಾವಿಮಹಿಷಾದೀನ್। ಕೃತಾನ್ನಂ ಪಕ್ವಮನ್ನಂ॥ 12-78-6 ವಿರಾಟ್ ಅನ್ನಂ॥ 12-78-7 ಪಕ್ವೇನಾಮಸ್ಯ ವಿನಿಮಯೇ ಪಕ್ವದೋ ದುಷ್ಯತಿ ನತ್ವಾಮದ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-78-8 ಇದಮಪ್ಯಪವದತಿ ವಯಮಿತಿ। ನಿಮಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-78-19 ಕಸ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಾತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-78-29 ಏವಮೇವಾತ್ಮನಸ್ತ್ಯಾಗಾನ್ನಾನ್ಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-78-30 ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ॥ 12-78-33 ಮೈತ್ರಾ ಉತ್ತಂಕಪರಾಶರಾದಯಃ। ಕ್ರೂರಾಣಿ ಸರ್ಪರಾಕ್ಷಸಸತ್ರಾದೀನಿ। ಧರ್ಂಯಾ ಧರ್ಮಾದನಪೇತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ। ಪಾಪಾನಿ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾವಮರ್ದಾದೀನಿ। ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಧರ್ಮತ್ವೇನ ಉದಾಹರಣದ್ವಯಮುಕ್ತಂ। ಇದಮೇವಾಽರ್ಹಿಸಾಖ್ಯಧರ್ಮಾಶ್ರಯೇಽಧರ್ಮರೂಪಮಪಿ ಭವತೀತಿ ಜ್ಞೇಯಂ॥ 12-78-41 ಕಿಂ ತೈರ್ಯೇಽನಡುಹೋ ನೋಹ್ಯಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-78-42 ಯದಾಹ್ಯನರ್ಥಃ ಷಂಢೋ ವಾ ಪಾರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 079
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.79. ಅಧ್ಯಾಯಃ 079
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಋತ್ವಿಗ್ಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-79-0 (67880)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-79-0x (5541)
ಕ್ವ ಸಮರ್ಥಾಃ ಕಥಂಶೀಲಾ ಋತ್ವಿಜಃ ಸ್ಯುಃ ಪಿತಾಮಹ।
ಕಥಂವಿಧಾಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-79-1 (67881)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-79-2x (5542)
ಪ್ರತಿಕರ್ಮಪರಾ ರಾಜನ್ವೃತ್ತಿರಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಛಂದಃ ಸಾಮಾದಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಶ್ರುತಮೇವಚ॥ 12-79-2 (67882)
ಯೇ ತ್ವೇಕರತಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಧೀರಾಶ್ಚ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಃ।
ಪರಸ್ಪರಸ್ಯ ಸುಹೃದಃ ಸಮಂತಾತ್ಸಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-79-3 (67883)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಮಹಿಂಸಾ ದಮ ಆರ್ಜವಂ।
ಅದ್ರೋಹೋಽನಭಿಮಾನಶ್ಚ ಹ್ರೀಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾ ದಮಃ ಶಮಃ॥ 12-79-4 (67884)
`ಯಸ್ಮಿನ್ನೇತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ ಪುರೋಹಿತ ಉಚ್ಯತೇ।'
ಧೀಮಾನ್ಸತ್ಯಧೃತಿರ್ದಾಂತೋ ಭೂತಾನಾಮವಿಹಿಂಸಕಃ।
ಅಕಾಮದ್ವೇಷಸಂಯುಕ್ತಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಶುಕ್ಲೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-79-5 (67885)
ಅಹಿಂಸಕೋ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಃ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಾಸನಮರ್ಹತಿ।
ಏತೇ ಮಹರ್ತ್ವಿಜಸ್ತಾತ ಸರ್ವೇ ಮಾನ್ಯಾ ಯಥಾರ್ಹತಃ॥ 12-79-6 (67886)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-79-7x (5543)
ಯದಿದಂ ವೇದವಚನಂ ದಕ್ಷಿಣಾಸು ವಿಧೀಯತೇ।
ಇದಂ ದೇಯಮಿದಂ ದೇಯಂ ನ ಕ್ವಚಿವ್ದ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-79-7 (67887)
ದೇಯಂ ಪ್ರತಿಧನಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಾಪದ್ಧರ್ಮಾ ನ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ।
ಆಜ್ಞಾ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಘೋರೇ ಯಂ ನ ಶಕ್ತಿಂ ಸಮವೇಕ್ಷತೇ॥ 12-79-8 (67888)
ಶ್ರದ್ಧಾಮಾಲಂಬ್ಯ ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯೇಷಾ ವೈದಿಕೀ ಶ್ರುತಿಃ।
ಮಿಥ್ಯೋಪೇತಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಕಿಮು ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-79-9 (67889)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-79-10x (5544)
ನ ವೇದಾನಾಂ ಪರಿಭವಾನ್ನ ಶಾಠ್ಯೇನ ನ ಮಾಯಯಾ।
ಕಶ್ಚಿನ್ಮಹದವಾಪ್ನೋತಿ ಮಾ ತೇ ಭೂದ್ಬುದ್ಧಿರೀದೃಶೀ॥ 12-79-10 (67890)
ಯಜ್ಞಾಂಗಂ ದಕ್ಷಿಣಾ ತಾತ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ಪರಿಬೃಂಹಣಂ।
ನ ಮಂತ್ರಾ ದಕ್ಷಿಣಾಹೀನಾಸ್ತಾರಯಂತಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-79-11 (67891)
ಶಕ್ತಿಸ್ತು ಪೂರ್ಣಪಾತ್ರೇಣ ಸಂಮಿತಾ ನಾವಮಾ ಭವೇತ್।
ಅವಶ್ಯಂ ತಾತ ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ಥಥಾಬಲಂ॥ 12-79-12 (67892)
ಸೋಮೋ ರಾಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಿತ್ಯೇಷಾ ವೈದಿಕೀ ಶ್ರುತಿಃ।
ತಂ ಚ ವಿಕ್ರೇತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ನ ತಥಾ ವೃತ್ತಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 12-79-13 (67893)
ತೇನ ಕ್ರೀತೇನ ಧರ್ಮೇಣ ತತೋ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರತಾಯತೇ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಧರ್ಮಮಾಖ್ಯಾತಮೃಷಿಭಿರ್ಧರ್ಮಕೋವಿದೈಃ॥ 12-79-14 (67894)
ಪುಮಾನ್ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸೋಮಶ್ಚ ನ್ಯಾಯವೃತ್ತೋ ಯದಾ ಭವೇತ್।
ಅನ್ಯಾಯವೃತ್ತಃ ಪುರುಷೋ ನ ಪರಸ್ಯ ನ ಚಾತ್ಮನಃ॥ 12-79-15 (67895)
ಶರೀರಂ ಯಜ್ಞಪಾತ್ರಾಣಿ ಇತ್ಯೇಷಾ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ತಾನಿ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣೀತಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-79-16 (67896)
ತಪೋ ಯಜ್ಞಾದಪಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯೇಷಾ ಪರಮಾ ಶ್ರುತಿಃ।
ತತ್ತೇ ತಪಃ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿದ್ವಂಸ್ತದಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-79-17 (67897)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ದಮೋ ಘೃಣಾ।
ಏತತ್ತಪೋ ವಿದುರ್ಧೀರಾ ನ ಶರೀರಸ್ಯ ಶೋಷಣಂ॥ 12-79-18 (67898)
ಅಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಚ ವೇದಾನಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಚಾತಿಲಂಘನಂ।
ಅವ್ಯವಸ್ಥಾ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ತದ್ವೈ ನಾಶನಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-79-19 (67899)
ನಿಬೋಧ ದಶಹೋತೄಣಾಂ ವಿಧಾನಂ ಪಾರ್ಥ ಯಾದೃಶಂ।
ಚಿತ್ತಿಃ ಸ್ರುಕ್ ಚಿತ್ತಮಾಜ್ಯಂ ಚ ಪವಿತ್ರಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ।
`ನ ಶಾಠ್ಯಂ ನ ಚ ಜಿಹ್ಯತ್ವಂ ಕಾಲೋ ದೇಶಶ್ಚ ತೇ ದಶ॥' 12-79-20 (67900)
ಸರ್ವಂ ದಿಹ್ನಂ ಮೃತ್ಯುಪದಮಾರ್ಜವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ।
ಏತಾವಾಂಜ್ಞಾನವಿಷಯಃ ಕಿಂ ಪ್ರಲಾಪಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ ॥ 12-79-21 (67901)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 79॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-79-2 ರಾಜ್ಞಾಂ ಶಾಂತಿಕಪೌಷ್ಟಿಕಾದಿಕರ್ಮಪ್ರಯೋಗಶುದ್ಧ್ಯಾಖ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕರ್ಮ ಋತ್ವಿಗ್ಭಿಃ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-79-5 ತ್ರಿಭಿಃ ಶ್ರುತವೃತ್ತವಶೈಃ। ಶುಕ್ಲೈನಿಂರ್ದೋಷೈಃ॥ 12-79-7 ಇದಂ ದೇಯಮಿದಂ ದೇಯಮಿತಿ ಯದಿದಂ ವೇದವಚನಮಿತಿ ಇತಿ ಶಬ್ದಾಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ಯೋಜ್ಯಂ। ವ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ ವ್ಯವಸ್ಥಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಅಲ್ಪೇಽಪ್ಯಪಚ್ಛೇದನಿಮಿತ್ತೇ ಸರ್ವಸ್ವದಕ್ಷಿಣಾಬಿಧಾನಾದುತ್ತರಕ್ರತುಕಲಾಪಲೋಪಪ್ರಾಪ್ತೇಃ॥ 12-79-9 ಗೋಃಸ್ಥಾನೇ ಚರುಮಾತ್ರದಾನರೂಪೋಽನುಕಲ್ಪೋಮಿಥ್ಯಾಚಾರಸ್ತದುಪೇತೋ ಯಜ್ಞಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾಪಿನಿ ಸಂಪೂರ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-79-21 ಜಿಹ್ನಂ ಶಾಠ್ಯಂ। ಆರ್ಜವಂ ಅವಕ್ರತ್ವಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 080
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.80. ಅಧ್ಯಾಯಃ 080
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಮಿತ್ರಾಮಿತ್ರಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-80-0 (67902)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-80-0x (5545)
ಯದಪ್ಯಲ್ಪತರಂ ಕರ್ಮ ತದಪ್ಯೇಕೇನ ದುಷ್ಕರಂ।
ಪುರುಷೇಣಾಸಹಾಯೇನ ಕಿಮು ರಾಜ್ಯಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-80-1 (67903)
ಕಿಂಶೀಲಃ ಕಿಂಸಮಾಚಾರೋ ರಾಜ್ಞೋ ಯಃ ಸಚಿವೋ ಭವೇತ್।
ಕೀದೃಶೇ ವಿಶ್ವಸೇದ್ರಾಜಾ ಕೀದೃಶೇ ನ ಚ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-80-2 (67904)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-80-3x (5546)
ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಾಜನ್ಭವಂತ್ಯುತ।
ಸಹಾರ್ಥೋ ಭಜಃ ನಿಶ್ಚ ಸಹಜಃ ಕೃತ್ರಿಮಸ್ತಥಾ॥ 12-80-3 (67905)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪಂಚಮಂ ಮಿತ್ರಂ ಸ ತು ನೈಕಸ್ಯ ನ ದ್ವಯೋಃ।
ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ವಾ ಸ್ಯಾನ್ಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ವಾ ತತೋ ಭವೇತ್॥ 12-80-4 (67906)
ಯೋ ಯಸ್ಯಾರ್ಥೋ ನ ರೋಚೇತ ನ ತಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಯೇತ।
`ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಉಪಕಾರಾದ್ಭವೇನ್ಮಿತ್ರಮಪಕಾರಾದ್ಭವೇದರಿಃ॥ 12-80-5 (67907)
ಯಸ್ಯೈವ ಹಿ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ನರೋ ಮರಣಮೃಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಯ ಪರ್ಯಾಗತೇ ಕಾಲೇ ಪುನರ್ಜೀವಿತುಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-80-6 (67908)
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೇಣ ರಾಜಾನಶ್ಚರಂತಿ ವಿಜಿಗೀಷವಃ।
ಚತುರ್ಣಾಂ ಮಧ್ಯಮೌ ಶ್ರೇಷ್ಠೌ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಕ್ಯೌ ತಥಾಽಪರೌ।
ಸರ್ವೇ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಕಿತವ್ಯಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಕಾರ್ಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-80-7 (67909)
ನ ಹಿ ರಾಜ್ಞಾ ಪ್ರಮಾದೋ ವೈ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಮಿತ್ರರಕ್ಷಣೇ।
ಪ್ರಮಾದಿನಂ ಹಿ ರಾಜಾನಂ ಲೋಕಾಃ ಪರಿಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-80-8 (67910)
ಅಸಾಧುಃ ಸಾಧುತಾಮೇತಿ ಸಾಧುರ್ಭವತಿ ದಾರುಣಃ।
ಅರಿಶ್ಚ ಮಿತ್ರಂ ಭವತಿ ಮಿತ್ರಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರದುಷ್ಯತಿ॥ 12-80-9 (67911)
ಅನಿತ್ಯಚಿತ್ತಃ ಪುರುಷಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕೋ ಜಾತು ವಿಶ್ವಸೇತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಧಾನಂ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತತ್ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-80-10 (67912)
ಏಕಾಂತೇನ ಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಕರ್ಮಾರ್ಥನಾಶಕಃ।
ಅವಿಶ್ವಾಸಶ್ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಮೃತ್ಯುರ್ನಾಪಿ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-80-11 (67913)
ಅಕಾಲಮೃತ್ಯುರ್ವಿಶ್ವಾಸೋಽವಿಶ್ವಸನ್ಹಿ ವಿಪದ್ಯತೇ।
ಯಸ್ಮಿನ್ಕರೋತಿ ವಿಶ್ವಾಸಮಿಚ್ಛತಸ್ತಸ್ಯ ಜೀವತಿ॥ 12-80-12 (67914)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶ್ವಸಿತವ್ಯಂ ಚ ಶಂಕಿತವ್ಯಂ ಚ ಕೇಷುಚಿತ್।
ಏಷಾ ನೀತಿಗತಿಸ್ತಾತ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ್ಚೈಷಾ ಸನಾತನೀ॥ 12-80-13 (67915)
ಯಂ ಮನ್ಯೇತ ಮಮಾಭಾವಾದಿಮಮರ್ಥಾಗಮಃ ಸ್ಪೃಶೇತ್।
ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಂಕಿತವ್ಯಮಮಿತ್ರಂ ತಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-80-14 (67916)
ಯಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಾದಪ್ಯುದಕಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮನ್ಯಸ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ನ ತತ್ರಾನಿಚ್ಛತಸ್ತಸ್ಯ ಭಿದ್ಯೇರನ್ಸರ್ವಸೇತವಃ॥ 12-80-15 (67917)
ತಥೈವಾತ್ಯುದಕಾದ್ಭೀತಸ್ತಸ್ಯ ಭೇದನಮಿಚ್ಛತಿ।
ಯಮೇವಂಲಕ್ಷಣಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತಮಮಿತ್ರಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-80-16 (67918)
ಯಸ್ತು ವೃದ್ಧ್ಯಾ ನ ತಪ್ಯೇತ ಕ್ಷಯೇ ದೀನತರೋ ಭವೇತ್।
ಏತದುತ್ತಮಮಿತ್ರಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಮಭಿಚಕ್ಷತೇ॥ 12-80-17 (67919)
ಯನ್ಮನ್ಯೇತ ಮಮಾಭಾವಾದಸ್ಯಾಭಾವೋ ಭವೇದಿತಿ।
ತಸ್ಮಿನ್ಕುರ್ವೀತ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಯಥಾ ಪಿತರೀ ವೈ ತಥಾ॥ 12-80-18 (67920)
ತಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ವರ್ತಮಾನಂ ಚ ಸರ್ವತಃ ಪರಿಬೃಂಹಯೇತ್।
ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷತಾದ್ವಾರಯತಿ ಯೋ ಧರ್ಮೇಷ್ವಪಿ ಕರ್ಮಸು॥ 12-80-19 (67921)
ಕ್ಷತಾದ್ಭೀತಂ ವಿಜಾನೀಯಾದುತ್ತಮಂ ಮಿತ್ರಲಕ್ಷಣಂ।
ಯೇ ಯಸ್ಯ ಕ್ಷಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ತೇ ತಸ್ಯ ರಿಪವಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-80-20 (67922)
ವ್ಯಸನಾನ್ನಿತ್ಯಭೀತೋ ಯಃ ಸಮೃದ್ಧ್ಯಾ ಯೋ ನ ದುಷ್ಯತಿ।
ಯತ್ಸ್ಯಾದೇವಂವಿಧಂ ಮಿತ್ರಂ ತದಾತ್ಮಸಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-80-21 (67923)
ರೂಪವರ್ಣಸ್ವರೋಪೇತಸ್ತಿತಿಕ್ಷುರನಸೂಯಕಃ।
ಕುಲೀನಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಃ ಸ ತೇ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರತ್ಯನಂತರಃ॥ 12-80-22 (67924)
ಮೇಧಾವೀ ಸ್ಮೃತಿಮಾಂದಕ್ಷಃ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಚಾನೃಶಂಸ್ಯವಾನ್।
ಯೋ ಮಾನಿತೋಽಮಾನಿತೋ ವಾ ನ ಸಂತುಷ್ಯೇತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-80-23 (67925)
ಋತ್ವಿಗ್ವಾ ಯದಿ ವಾಽಽಚಾರ್ಯಃ ಸಖಾ ವಾಽತ್ಯಂತಸತ್ಕೃತಃ।
ಗೃಹೇ ವಸೇದಮಾತ್ಯಸ್ತೇ ಸ ಸ್ಯಾತ್ಪರಮಪೂಜಿತಃ॥ 12-80-24 (67926)
ಸಂವಿದ್ಯಾಃ ಪರಮಂ ಮಿತ್ರಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚಾರ್ಥಧರ್ಮಯೋಃ।
ವಿಶ್ವಾಸಸ್ತೇ ಭವೇತ್ತತ್ರ ಯಥಾ ಪಿತರಿ ವೈ ತಥಾ॥ 12-80-25 (67927)
ನೈವ ದ್ವೌ ನ ತ್ರಯಃ ಕಾರ್ಯಾ ನ ಮೃಷ್ಯೇರನ್ಪರಸ್ಪರಂ।
ಏಕಾರ್ಥೇ ಹೇತುಭೂತಾನಾಂ ಭೇದೋ ಭವತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-80-26 (67928)
ಕೀರ್ತಿಪ್ರಧಾನೋ ಯಸ್ತ ಸ್ಯಾದ್ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಯೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸಮರ್ಥಾನ್ಯಶ್ಚ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನಾನರ್ಥಾನ್ಕುರುತೇ ಚ ಯಃ॥ 12-80-27 (67929)
ಯೋ ನ ಕಾಮಾದ್ಭಯಾಲ್ಲೋಭಾತ್ಕ್ರೋಧಾದ್ವಾ ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ದಕ್ಷಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತವಚನಃ ಸ ತೇ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರತ್ಯನಂತರಃ॥ 12-80-28 (67930)
ಕುಲೀನಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಸ್ತಿತಿಕ್ಷುರವಿಕತ್ಥನಃ।
ಶೂರಶ್ಚಾರ್ಯಶ್ಚ ವಿದ್ವಾಂಶ್ಚ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿವಿಶಾರದಃ॥ 12-80-29 (67931)
ಏತೇ ಹ್ಯಮಾತ್ಯಾಃ ಕರ್ತವ್ಯಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪೂಜಿತಾಃ ಸಂಬಿಭಕ್ತಾಶ್ಚ ಸುಸಹಾಯಾಃ ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-80-30 (67932)
ಕೃತ್ಸ್ನಪ್ರೇತೇ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ತಾಃ ಪ್ರತಿರೂಪೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ಯುಕ್ತಾ ಮಹತ್ಸು ಕಾರ್ಯೇಷು ಶ್ರೇಯಾಂಸ್ಯುತ್ಪಾದಯಂತ್ಯುತ॥ 12-80-31 (67933)
ಏತೇ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಂತಿ ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಾ ಮಿಥಃ ಸದಾ।
ಅನುತಿಷ್ಠಂತಿ ಚೈವಾರ್ಥಮಾಚಕ್ಷಾಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-80-32 (67934)
ಜ್ಞಾತಿಭ್ಯೋ ಬಿಭಿಯಾಶ್ಚೈವ ಮೃತ್ಯೋರಿವ ಯತಸ್ತದಾ।
ಉಪರಾಜೇವ ರಾಜರ್ಧಿ ಜ್ಞಾತಿರ್ನ ಸಹತೇ ಸದಾ॥ 12-80-33 (67935)
ಋಜೋರ್ಮೃದೋರ್ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ಹ್ರೀಮತಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ನಾನ್ಯೋ ಜ್ಞಾತೇರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿನಾಶಮಭಿನಂದತಿ॥ 12-80-34 (67936)
ಅಜ್ಞಾತಯೋಽಪ್ಯಸುಖದಾ ಜ್ಞಾತಯೋಽಪಿ ಸುಖಾವಹಾಃ।
ಅಜ್ಞಾತಿಮಂತಂ ಪುರುಷಂ ಪರೇ ಚಾಭಿಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-80-35 (67937)
ನಿಕೃತಸ್ಯ ನರೈರನ್ಯೈರ್ಜ್ಞಾತಿರೇವ ಪರಾಯಣಂ।
ನಾನ್ಯೋ ನಿಕಾರಂ ಸಹತೇ ಜ್ಞಾತಿರ್ಜ್ಞಾತೇಃ ಕದಾಚನ॥ 12-80-36 (67938)
ಆತ್ಮಾನಮೇವ ಜಾನಾತಿ ನಿಕೃತಂ ಬಾಂಧವೈಪರಿ।
ತೇಷು ಸಂತಿ ಗುಣಾಶ್ಚೈವ ನೈರ್ಗುಣ್ಯಂ ಚೈವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-80-37 (67939)
ನಾಜ್ಞಾತಿರನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ನಾಜ್ಞಾತಿರ್ವೃದ್ಧಿಮಶ್ನುತೇ।
ಉಭಯಂ ಜ್ಞಾತಿವರ್ಗೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ಚ॥ 12-80-38 (67940)
ಸಂಮಾನಯೇತ್ಪೂಜಯೇಚ್ಚ ವಾಚಾ ನಿತ್ಯಂ ಚ ಕರ್ಮಣಾ।
ಕುರ್ಯಾಚ್ಚ ಪ್ರಿಯಮೇತೇಭ್ಯೋ ನಾಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂಚಿದ ಚರೇತ್॥ 12-80-39 (67941)
ವಿಶ್ವಸ್ತವದವಿಶ್ವಸ್ತಸ್ತೇಷು ವರ್ತೇತ ಸರ್ವದಾ
ನ ಹಿ ದೋಷೋ ಗುಣೋ ವೇತಿ ನಿರೂಪ್ಯಸ್ತೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-80-40 (67942)
ಅಸ್ಯೈವಂ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯಾಪ್ರಮಾದಿನಃ।
ಅಮಿತ್ರಾಃ ಸಂಪ್ರಸೀದಂತಿ ತತೋ ಮಿತ್ರಂ ಭವಂತ್ಯಪಿ॥ 12-80-41 (67943)
ಯ ಏವಂ ವರ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿಮಂಡಲೇ।
ಮಿತ್ರೇಷ್ವಮಿತ್ರೇ ಮಧ್ಯಸ್ಥೇ ಚಿರಂ ಯಶಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ ॥ 12-80-42 (67944)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 80॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-80-3 ಸಹಾರ್ಥಃ ಅಯಂ ಶತ್ರುರುಭಾಥ್ಯಾಮುನ್ಮೂಲನೀಯಃ ಅಸ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಉಭಾಭ್ಯಾಂ ವಿಭಜ್ಯ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿತಿಂ ಪಣಪೂರ್ವಂ ಕೃತಃ। ಭಜಮಾನಃ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹಕ್ರಮಾಗತಃ ಸಹಜಃ ಮಾತೃಷ್ವಸ್ತ್ರೀಯಾದಿಃ ಕೃತ್ರಿಮೋ ಧನಾದಿನಾ ಆವರ್ಜಿತಃ॥ 12-80-7 ಸರ್ವೇ ಪಂಚಾಪಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಕಾರ್ಯಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಮಂತ್ರಿತಮಪಿ ದುಷ್ಟಾಮಾತ್ಯನಿಗ್ರಹಾದಿಕಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪಂಚಾನಾಮಪಿ ಸಮಕ್ಷಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-80-14 ಮಮಾಭಾವಾತ್ ಮಯಿ ಮೃತೇ ಅರ್ಥಾಗಮಃ ಇಮಂ ಸ್ಪೃಶೇತ್ ಇತಿ ಯಂ ಮನ್ಯೇತ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಂಕಿತವ್ಯಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-80-18 ಯತ್ ಮಿತ್ರಂ ಕರ್ತೃ॥ 12-80-28 ಪ್ರತ್ಯನಂತರಃ ಪ್ರತಿನಿಧಿಃ ಪ್ರಧಾನ ಹತಿಯಾವತ್॥ 12-80-30 ಸ್ಯನುಷ್ಠಿತಾಃ ಸುಪ್ತುಭಕ್ತಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ॥ 12-80-31 ಕೃತ್ಸ್ನಮಪ್ರತಿಕಂಚುಕಂ ಯಥಾ ರಕ್ಷತ್ತಥಾ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಅಧಿಕೃತಾಃ। ಪ್ರತಿರೂಪೇಷ್ವನುರೂಪೇಷು ಕರ್ಮಸ್ವಾಯವ್ಯಯಸಕಲನಾದಿಷು। ಕಾರ್ಯೇಷು ಪರಾಮಿಭವಾದಿಷು॥ 12-80-33 ಉಪರಾಜಾ ಸಮೀಭವರ್ತೀ ಸಾಮಂತಃ॥ 12-80-36 ನಿಕೃತಸ್ಯ ಲಂಘಿತಸ್ಯ ಲಂಘಿತಸ್ಯ॥ 12-80-37 ಬಾಂಧವೈಃ ಸಂಬಂಧಿಭಿರ್ನಿಕೃತೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷೇ ತಜ್ಜ್ಞಾತಿಃ ಆತ್ಮಾನಮೇವ ನಿಕೃತಂ ಜಾನಾತಿ। ತೇಷು ಜ್ಞಾತಿಷು॥ 12-80-41 ತಥಾ ಮಿತ್ರೀಭವಂತ್ಯಪೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 081
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.81. ಅಧ್ಯಾಯಃ 081
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೃಷ್ಣನಾರದಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-81-0 (67945)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-81-0x (5547)
ಏವಮಗ್ರಾಹ್ಯಕೇ ತಸ್ಮಿಂಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿಮಂಡಲೇ।
ಮಿತ್ರೇಷ್ವಮಿತ್ರೇಷ್ವಪಿ ಚ ಕಥಂ ಭಾವೋ ವಿಭಾವ್ಯತೇ॥ 12-81-1 (67946)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-81-2x (5548)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಂವಾದಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಮಹರ್ಷೇರ್ನಾರದಸ್ಯ ಚ॥ 12-81-2 (67947)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-81-3x (5549)
ನಾಸುಹೃತ್ಪರರ್ಮ ಮಂತ್ರಂ ನಾರದಾರ್ಹತಿ ವೇದಿತುಂ।
ಅಪಂಡಿತೋ ವಾಽಪಿ ಸುಹೃತ್ಪಂಡಿತೋ ವಾಪ್ಯನಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-81-3 (67948)
ಸ ತೇ ಸೌಹೃದಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಿಂಚಿದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಾರದ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ತೇ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂಪೃಚ್ಛೇ ತ್ರಿದಿವಂಗಮ॥ 12-81-4 (67949)
ದಾಸ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯವಾದೇನ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ವೈ ಕರೋಂಯಹಂ।
ಅರ್ಧಂಭೋಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಭೋಗಾನಾಂ ವಾಗ್ದುರುಕ್ತಾನಿ ಚ ಕ್ಷಮೇ॥ 12-81-5 (67950)
ಅರಣೀಮಗ್ನಿಕಾಮೋ ವಾ ಮಥ್ನಾತಿ ದಹೃಯಂ ಮಮ।
ವಾಚಾ ದುರುಕ್ತಂ ದೇವರ್ಷೇ ತನ್ಮಾಂ ದಹತಿ ನಿತ್ಯದಾ॥ 12-81-6 (67951)
ಬಲಂ ಸಂಕರ್ಷಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಸೌಕುಮಾರ್ಯಂ ಪುನರ್ಗದೇ।
ರೂಪೇಣ ಮತ್ತಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಸೋಽಸಹಾಯೋಽಸ್ಮಿ ನಾರದ॥ 12-81-7 (67952)
ಅನ್ಯೇ ಹಿ ಸುಮಹಾಭಾಗಾ ಬಲವಂತೋ ದುರಾಸದಾಃ।
ನಿತ್ಯೋತ್ಥಾನೇನ ಸಂಪನ್ನಾ ನಾರದಾಂಧಕವೃಷ್ಣಯಃ॥ 12-81-8 (67953)
ಯಸ್ಯ ನ ಸ್ಯುರ್ನ ವೈ ಸ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಯುಃ ಕೃತ್ಸ್ನಮೇವ ತತ್।
ದ್ವಯೋರೇನಂ ಪ್ರಚರತೋರ್ವೃಣೋಂಯೇಕರತಂ ನ ಚ॥ 12-81-9 (67954)
ಸ್ಯಾತಾಂ ಯಸ್ಯಾಹುಕಾಕ್ರೂರೌ ಕಿಂ ನು ದುಃಖತರಂ ತತಃ।
ಯಸ್ಯ ಚಾಪಿ ನ ತೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ಕಿಂ ನು ದುಃಖತರಂ ತತಃ॥ 12-81-10 (67955)
ಸೋಽಹಂ ಕಿತ್ನವಮಾತೇವ ದ್ವಯೋರಪಿ ಮಹಾಮುನೇ।
ನೈಕಸ್ಯ ಜಯಮಾಶಂಸೇ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ಪರಾಜಯಂ॥ 12-81-11 (67956)
ಮಮೈವಂ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಸ್ಯ ನಾರದೋಭಯದರ್ಶನಾತ್।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಜ್ಞಾತೀನಾಮಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ॥ 12-81-12 (67957)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-81-13x (5550)
ಆಪದೋ ದ್ವಿವಿಧಾಃ ಕೃಷ್ಣ ಬಾಹ್ಯಾಶ್ಚಾಂಯಂತರಾಶ್ಚ ಹ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭವಂತಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸ್ವಕೃತಾ ಯದಿ ವಾಽನ್ಯತಃ॥ 12-81-13 (67958)
ಸೇಯಮಾಭ್ಯಂತರಾ ತುಭ್ಯಮಾಪತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಾ ಸ್ವಕರ್ಮಜಾ।
ಅಕ್ರೂರಭೋಜಪ್ರಭವಾ ಸರ್ವೇ ಹ್ಯೇತೇ ತದನ್ವಯಃ॥ 12-81-14 (67959)
ಅರ್ಥಹೇತೋರ್ಹಿ ಕಾಮಾದ್ವಾ ವೀರಬೀಭತ್ಸಯಾಽಪಿ ವಾ।
ಆತ್ಮನಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮೈಶ್ವರ್ಯಮನ್ಯತ್ರ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಂ॥ 12-81-15 (67960)
ಕೃತಮೂಲಮಿದಾನೀಂ ತದ್ರಾಜಶಬ್ದಸಹಾಯವತ್।
ನ ಶಕ್ಯಂ ಪುನರಾದಾತುಂ ವಾಂತಮನ್ನಮಿವ ಸ್ವಯಂ॥ 12-81-16 (67961)
ಬಭ್ರೂಗ್ರಸೇನತೋ ರಾಜ್ಯಂ ನಾಪ್ನುಂ ಶಕ್ಯಂ ಕಥಂಚನ।
ಜ್ಞಾತಿಭೇದಭಯಾತ್ಕೃಷ್ಣ ತ್ವಯಾ ಚಾಪಿ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-81-17 (67962)
ತಚ್ಚ ಸಿಧ್ಯೇತ್ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಮಹಾಕ್ಷಯಂ ವ್ಯಯೋ ವಾ ಸ್ಯಾದ್ವಿನಾಶೋ ವಾ ಪುನರ್ಭವೇತ್॥ 12-81-18 (67963)
ಅನಾಯಸೇನ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಮೃದುನಾ ಹೃದಯಚ್ಛಿದಾ।
ಜಿಹ್ವಾಮುದ್ಧರ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪರಿಮೃದಜ್ಯಾನುಮೃಜ್ಯ ಚ॥ 12-81-19 (67964)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-81-20x (5551)
ಅನಾಯಸಂ ಮುನೇ ಶಸ್ತ್ರಂ ಮೃದು ವಿದ್ಯಾಮಹಂ ಕಥಂ।
ಯೇನೈಷಾಮುದ್ಧರೇ ಜಿಹ್ವಾಂ ಪರಿಮೃಜ್ಯಾನುಮೃಜ್ಯ ಚ॥ 12-81-20 (67965)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-81-21x (5552)
ಶಕ್ತ್ಯಾಽನ್ನದಾನಂ ಸತತಂ ತಿತಿಕ್ಷಾಽಽರ್ಜವಮಾರ್ದವಂ।
ಯಥಾರ್ಹಪ್ರತಿಪೂಜಾ ಚ ಶಸ್ತ್ರಮೇತದನಾಯಸಂ॥ 12-81-21 (67966)
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ವಕ್ತುಕಾಮಾನಾಂ ಕಟುಕಾನಿ ಲಧೂನಿ ಚ।
ಗಿರಾ ತ್ವಂ ಹೃದಯಂ ವಾಚಂ ಶಮಯಸ್ಯ ಮನಾಂಸಿ ಚ॥ 12-81-22 (67967)
ನಾಮಹಾಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾನಾತ್ಮಾ ನಾಸಹಾಯವಾನ್।
ಮಹತೀಂ ಧುರಮಾದಾಯ ಸಮುದ್ಯಂಯೋರಸಾ ವಹೇತ್॥ 12-81-23 (67968)
ಸರ್ವ ಏವ ಗುರುಂ ಭಾರಮನಙ್ವಾನ್ವಹತೇ ಸಮೇ।
ದುರ್ಗೇ ಪ್ರತೀತಃ ಸುಗವೋ ಭಾರಂ ವಹತಿ ದುರ್ವಹಂ॥ 12-81-24 (67969)
ಭೇದಾದ್ವಿನಾಶಃ ಸಂಘಾನಾಂ ಸಂಘಮುಖ್ಯೋಽಸಿ ಕೇಶವ।
ಯಥಾ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನೋತ್ಸೀದೇದಯಂ ಸಂಘಸ್ತಥಾ ಕುರು॥ 12-81-25 (67970)
ನಾನ್ಯತ್ರ ಬುದ್ಧಿಕ್ಷಾಂತಿಭ್ಯಾಂ ನಾನ್ಯತ್ರೇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಾತ್।
ನಾನ್ಯತ್ರ ಧನಸಂತ್ಯಾಗಾದ್ಗುಣಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೇಽವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-81-26 (67971)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ವಂ ಸ್ವಪಕ್ಷೋದ್ಭಾವನಂ ಸದಾ।
ಜ್ಞಾತೀನಾಮವಿನಾಶಃ ಸ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಕೃಷ್ಣ ತಥಾ ಕುರು॥ 12-81-27 (67972)
ಆಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಷಾಂಗುಣ್ಯಸ್ಯ ವಿಧಾನೇನ ಯಾತ್ರಾ ಯಾನವಿಧೌ ತಥಾ॥ 12-81-28 (67973)
ಯಾದವಾಃ ಕುಕುರಾ ಭೋಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಚಾಂಧಕವೃಷ್ಣಯಃ।
ತ್ವಯ್ಯಾಯತ್ತಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಲೋಕಾ ಲೋಕೇಶ್ವರಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-81-29 (67974)
ಉಪಾಸಂತೇ ಹಿ ತ್ವದ್ಬುದ್ಧಿಮೃಷಯಶ್ಚಾಪಿ ಮಾಧವ।
ತ್ವಂ ಗುರುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜಾನೀಷೇ ತ್ವಂ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-81-30 (67975)
ತ್ವಾಮಾಸಾದ್ಯ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠಮೇಧಂತೇ ವಾದವಾಃ ಸುಖಂ॥ ॥ 12-81-31 (67976)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 81॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-81-1 ಅಗ್ರಾಹ್ಯಕೇ ವಶೀಕರ್ತುಮಶಕ್ಯೇ॥ 12-81-6 ವಾಶಬ್ದ ಇವಾರ್ಥಃ॥ 12-81-9 ತೇ ಯಸ್ಯ ಪಕ್ಷೇ ನ ಸ್ಯುಃ ಸ ನಸ್ಯಾನ್ನಶ್ಯೇದೇವ। ಯಸ್ಯ ಪಕ್ಷೇ ತೇ ಸ್ಯುಸ್ತತ್ ತಸ್ಮಾತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-81-11 ಕಿತವಮಾತೇವ ಕಿತವಯೋರ್ದ್ಯೂತಕಾರಿಣೋರೇಕಾ ಮಾತೇವ॥ 12-81-13 ಅನ್ಯತಃ ಬಾಹ್ಯಾಃ ಆಪದಃ ಸ್ವಕೃತಾಃ ಜ್ಞಾತಿಕೃತಾಃ ಅಂತರಾ ಆಪದಃ॥ 12-81-14 ಏತೇ ಸಂಕರ್ಷಣಾದಯಃ। ತದನ್ವಥಾ ಅಕ್ರೂರಾನ್ವಯಾಃ॥ 12-81-15 ತತ್ರ ಹೇತುರರ್ಥೇತಿ। ತತ್ಸ್ನೇಹಪ್ರಭವಾ ಇಯಂ ತವ ಆಪದಿತಿ ಸಾರ್ಧಃ। ಸ್ವಕರ್ಮಜೇತ್ಯುಕ್ತಂ ತದ್ವಿವೃಣೋತಿ ಆತ್ಮನೇತಿ ಸಾರ್ಧೇನ। ಅನ್ಯತ್ರ ಆಹುಕೇ॥ 12-81-16 ಜ್ಞಾತಿಶಬ್ದಂ ಸಹಾಯವನ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ತತ್ ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಕೃತಮೂಲಂ ಯತೋ ಜ್ಞಾತಿಶಬ್ದಂ ಜ್ಞಾತಿತ್ವಾದನುಚ್ಛೇದನೀಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-81-18 ತಚ್ಚ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಪುನರಾದಾನಂ ಚ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 082
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.82. ಅಧ್ಯಾಯಃ 082
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಮಾತ್ಯಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯೋಪಾಖ್ಯಾಂನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-82-0 (67977)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-82-0x (5553)
ಏಷಾ ಪ್ರಥಮತೋ ವೃತ್ತಿರ್ದ್ವಿತೀಯಾಂ ಶೃಣು ಭಾರತ।
ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವೇದಯೇದರ್ಥಂ ರಾಜ್ಞಾ ರಕ್ಷ್ಯಃ ಸ ಮಾನವಃ॥ 12-82-1 (67978)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಮಮಾತ್ಯೇನ ಭೃತ್ಯೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಭೃತಃ।
ಯೋ ರಾಜಕೋಶಂ ನಶ್ಯಂತಮಾಚಕ್ಷೀತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-82-2 (67979)
ಶ್ರೋತವ್ಯಮಸ್ಯ ಚ ರಹೋ ರಕ್ಷ್ಯಶ್ಚಾಮಾತ್ಯತೋ ಭವೇತ್।
ಅಮಾತ್ಯಾ ಹ್ಯಪಹರ್ತಾರೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಘ್ನಂತಿ ಭಾರತ॥ 12-82-3 (67980)
ರಾಜಕೋಶಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾರಂ ರಾಜಕೋಶವಿಲೋಪಕಾಃ।
ಸಮೇತ್ಯ ಸರ್ವೇ ಬಾಧಂತೇ ಸ ವಿನಶ್ಯತ್ಯರಕ್ಷಿತಃ॥ 12-82-4 (67981)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮುನಿಃ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯಃ ಕೌಸಲ್ಯಂ ಯದುವಾಚ ಹ॥ 12-82-5 (67982)
ಕೋಸಲಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕ್ಷೇಮದರ್ಶಿನಂ।
ಮುನಿಃ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯ ಆಜಗೋಮೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-82-6 (67983)
ಸ ಕಾಕಂ ಪಂಜರೇ ಬದ್ಧ್ವಾ ವಿಷಯಂ ಕ್ಷೇಮದರ್ಶಿನಃ।
ಸರ್ವಂ ಪರ್ಯಚರದ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯರ್ಥೀ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-82-7 (67984)
ಅಧೀಯೇ ವಾಯಸೀಂ ವಿದ್ಯಾಂ ಶಂಸಂತಿ ಮಮ ವಾಯಸಾಃ।
ಅನಾಗತಮತೀತಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಸಂಪ್ರತಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-82-8 (67985)
ಇತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪರಿಪತನ್ಬಹುಭಿಃ ಪುರುಷೈಃ ಸಹ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ರಾಜಯುಕ್ತಾನಾಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಪರಿದೃಷ್ಟವಾನ್॥ 12-82-9 (67986)
ಸ ಬುದ್ಧ್ವಾ ತಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ವ್ಯವಸಾಯಂ ಹಿ ಸರ್ವಶಃ।
ರಾಜಯುಕ್ತಾಪಚಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ತತಸ್ತತಃ॥ 12-82-10 (67987)
ತತಃ ಸ ಕಾಕಮಾದಾಯ ರಾಜಾನಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಗಮತ್।
ಸರ್ವಜ್ಞೋಽಸ್ಮೀತಿ ವಚನಂ ಬ್ರುವಾಣಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-82-11 (67988)
ಸ ಸ್ಮ ಕೌಸಲ್ಯಮಾಗಂಯ ರಾಜಾಮಾತ್ಯಮಲಂಕೃತಂ।
ಪ್ರಾಹ ಕಾಕಸ್ಯ ವಚನಾದಮುತ್ರೇದಂ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ॥ 12-82-12 (67989)
ಅಸೌ ಚಾಸೌ ಚ ಜಾನೀತೇ ರಾಜಕೇಶಸ್ತ್ವಯಾ ಹೃತಃ।
ಏವಮಾಖ್ಯಾತಿ ಕಾಕೋಽಯಂ ತಚ್ಛೀಘ್ರಮನುಗಂಯತಾಂ॥ 12-82-13 (67990)
ತಥಾಽನ್ಯಾನಪಿ ಸ ಪ್ರಾಹ ರಾಜಕೋಶಹರಾಂಸ್ತದಾ।
ನ ಚಾಸ್ಯ ವಚನಂ ಕಿಂಚಿದನೃತಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-82-14 (67991)
ತೇನ ವಿಪ್ರಕೃತಾಃ ಸರ್ವೇ ರಾಜಯುಕ್ತಾಃ ಕುರೂದ್ವಹ।
ತಮತಿಕ್ರಂಯ ಸುಪ್ತಂ ತು ನಿಶಿ ಕಾಕಮಪೋಥಯನ್॥ 12-82-15 (67992)
ವಾಯಸಂ ತು ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾಣೇನ ಪಂಜರೇ।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾಕ್ಯಂ ಕ್ಷೇಮದರ್ಶಿನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-82-16 (67993)
ರಾಜಂಸ್ತ್ವಾಮಭಯಂ ಯಾಚೇ ಪ್ರಭುಂ ಪ್ರಾಣಧನೇಶ್ವರಂ।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾ ಬ್ರೂಯಾಂ ವಚನಂ ಭವತೋ ಹಿತಂ॥ 12-82-17 (67994)
ಮಿತ್ರಾರ್ಥಮಭಿಸಂತಪ್ತೋ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾಽಽಗತಃ।
ಹ್ರಿಯಂತೇ ಹಿ ಮಹಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಪುರುಷೇ ವಿಕ್ರಮತ್ಯಪಿ॥ 12-82-18 (67995)
ಸಂಬುಬೋಧಯಿಷುರ್ಮಿತ್ರಂ ಸದಶ್ವಮಿವ ಸಾರಥಿಃ।
ಅತಿಮನ್ಯುಪ್ರಸಕ್ತೋ ಹಿ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಹಿತಕಾರಣಾತ್॥ 12-82-19 (67996)
ತಥಾವಿಧಸ್ಯ ಸುಹೃದಾ ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ಸಂವಿಜಾನತಾ।
ಐಶ್ವರ್ಯಮಿಚ್ಛತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣ ಬುಭೂಷತಾ॥ 12-82-20 (67997)
ತಂ ರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ಮಾಂ ಭವಾನ್ವದೇತ್।
ಕಸ್ಮಾದಹಂ ನ ಕ್ಷಮೇಯಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ನಾತ್ಮನೋ ಹಿತಂ॥ 12-82-21 (67998)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪ್ರತಿಜಾನೇ ತೇ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಯದಿಹೇಚ್ಛಸಿ।
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿ ತೇ ವಾಕ್ಯಂ ಯನ್ಮಾಂ ವಿಪ್ರ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಸಿ॥ 12-82-22 (67999)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-82-23x (5554)
ವಿದ್ವಾನ್ನಯಾನಪಾಯಾಂಶ್ಚ ಭಯಾಖ್ಯಾತೄನ್ಭಯಾನಿ ಚ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ವೃತ್ತಿಂ ಸಮಾಖ್ಯಾತುಂ ಭವತೋಽಂತಿಕಮಾಗತಃ॥ 12-82-23 (68000)
ಪ್ರಾಗೇವೋಕ್ತಂ ತು ದೋಷೋಽಯಮಾಚಾರ್ಯೈರ್ನೃಪಸೇವನಂ।
ಅಗತೇಃ ಕುಗತಿರ್ಹ್ಯೇಷಾ ಯಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸಹಜೀವಿಕಾ॥ 12-82-24 (68001)
ಆಶೀವಿಷೈಶ್ಚ ತಸ್ಯಾಹುಃ ಸಂಗಮಂ ಯಸ್ಯ ರಾಜಭಿಃ।
ಬಹುಮಿತ್ರಾಂಶ್ಚ ರಾಜಾನೋ ಬಹ್ವಭಿತ್ರಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-82-25 (68002)
ತೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯ ಏವಾಹುರ್ಭಯಂ ರಾಜೋಪಜೀವಿನಾಂ।
ತಥಾಽಸ್ಯ ರಾಜತೋ ರಾಜನ್ಮುಹುರ್ತಾದಾಗತಂ ಭಯಂ॥ 12-82-26 (68003)
ನೈಕಾಂತೇನಾಪ್ರಮಾದೋ ಹಿ ಶಕ್ಯಃ ಕರ್ತುಂ ಮಹೀಪತೌ।
ನ ತು ಪ್ರಮಾದಃ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕಥಂಚಿದ್ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-82-27 (68004)
ಪ್ರಮಾದಾತ್ಸ್ಖಲತೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಸ್ಖಲತೋ ನಾಸ್ತಿ ಜೀವಿತಂ।
ಅಗ್ನಿಂ ದೀಪ್ತಮಿವಾಸೀದೇದ್ರಾಜಾನಪ್ನುಪಶಿಕ್ಷಿತಃ॥ 12-82-28 (68005)
ಆಶೀವಿಷಮಿವ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಪ್ರಭುಂ ಪ್ರಾಣಧನೇಶ್ವರಂ।
ಯತ್ನೇನೋಪಚರೇನ್ನಿತ್ಯಂ ನಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನವಃ॥ 12-82-29 (68006)
ದುರ್ವ್ಯಾಹೃತಾಚ್ಛಂಕಮಾನೋ ದುಃಸ್ಥಿತಾದ್ದುರನುಷ್ಠಿತಾತ್।
ದುರಾಸದಾದ್ದುರ್ವೃಜಿನಾದಿಂಗಿತಾದ್ಧ್ಯಾಯಿತಾದಪಿ॥ 12-82-30 (68007)
ದೇವತೇವ ಹಿ ಸರ್ವಾರ್ಥಾನ್ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಸಾದಿತಃ।
ವೈಶ್ವಾನರ ಇವ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮೂಲಮಪಿ ನಿರ್ದಹೇತ್॥ 12-82-31 (68008)
ಇತಿ ರಾಜನ್ಯಮಃ ಪ್ರಾಹ ವರ್ತತೇ ಚ ತಥೈವ ತತ್।
ಅಥ ಭೂಯಾಂಸಮೇವಾರ್ಥಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-82-32 (68009)
ದದಾತ್ಯತ್ಮದ್ವಿಧೋಽಽಮಾತ್ಯೋ ಬುದ್ಧಿಸಾಹಾಯ್ಯಮಾಪದಿ।
ವಾಯಸಸ್ತ್ವೇಷ ಮೇ ರಾಜನ್ನಂತಕಾಯಾಭಿಸಂಹಿತಃ॥ 12-82-33 (68010)
ನ ಚ ಮೇಽತ್ರ ಭವಾನ್ಗರ್ಹ್ಯೋ ನ ಚ ಯೇಷಾಂ ಭವಾನ್ಪ್ರಿಯಃ।
ಹಿತಾಹಿತಾಂಸ್ತು ಬುದ್ಧ್ಯೇಥಾ ಮಾಪರೋಕ್ಷಮತಿರ್ಭವ॥ 12-82-34 (68011)
ಯೇ ತ್ವಾದಾನಪರಾ ಏವ ವಸಂತಿ ಭವತೋ ಗೃಹೇ।
ಅಭೂತಿಕಾಮಾ ಭೂತಾನಾಂ ತಾದೃಶೈರ್ಮೇಽಭಿಸಂಹಿತಂ॥ 12-82-35 (68012)
ಯೋ ವಾ ಭವದ್ವಿನಾಶೇನ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛತ್ಯನಂತರಂ।
ಆಂತರೈರಾಭೇಸಂಧಾಯ ರಾಜನ್ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 12-82-36 (68013)
ತೇಷಾಮಹಂ ಭಯಾದ್ರಾಜನ್ಗಮಿಷ್ಯಾಂಯನ್ಯಮಾಶ್ರಮಂ।
ತೈರ್ಹಿ ಮೇ ಸಂಧಿತೋ ಬಾಣಃ ಕಾಕೇ ನಿಪತಿತಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-82-37 (68014)
ಛಝನಾ ಮಮ ಕಾಕಶ್ಚ ಗಮಿತೋ ಯಮಸಾದನಂ।
ದೃಷ್ಟಂ ಹ್ಯೇತನ್ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತಪೋದೀರ್ಘೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-82-38 (68015)
ಬಹುನಕ್ರಝಷಗ್ರಾಹಾಂ ತಿಮಿಂಗಿಲಗಣೈರ್ಯುತಾಂ।
ಕಾಕೇನ ವಾಲಿಶೇನೇಮಾಮತಾರ್ಷಮಹಮಾಪಗಾಂ॥ 12-82-39 (68016)
ಸ್ಥಾಣ್ವಶ್ಮಕಂಟಕವರ್ತೀಂ ಸಿಂಹ ವ್ಯಾಘ್ರಸಮಾಕುಲಾಂ।
ದುರಾಸದಾಂ ದುಷ್ಪ್ರಸಹಾಂ ಗುಹಾಂ ಹೈಮವತೀಮಿವ। 12-82-40 (68017)
ಅಗ್ನಿನಾ ತಾಮಸಂ ದುರ್ಗಂ ನೌಭಿರಾಪ್ಯಂ ಚ ಗಂಯತೇ।
ರಾಜದುರ್ಗಾವತರಣೇ ನೋಪಾಯಂ ಪಂಡಿತಾ ವಿದುಃ॥ 12-82-41 (68018)
ಗಹನಂ ಭವತೋ ರಾಜ್ಯಮಂಧಕಾರಂ ತಮೋನ್ವಿತಂ।
ನೇಹ ವಿಶ್ವಸಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಭವತಾಽಪಿ ಕುತೋ ಮಯಾ॥ 12-82-42 (68019)
ಅತೋ ನಾಯಂ ಶುಭೋ ವಾಸಸ್ತುಲ್ಯೇ ಸದಸತೀ ಇಹ।
ವಧೋ ಹ್ಯೇವಾತ್ರ ಸುಕೃತೇ ದುಷ್ಕೃತೇ ನ ಚ ಸಂಶಯಃ॥ 12-82-43 (68020)
ನ್ಯಾಯತೋ ದುಷ್ಕೃತೇ ಘಾತಃ ಸುಕೃತೇ ನ ಕಥನಂ।
ನೇಹ ಯುಕ್ತಂ ಸ್ಥಿರಂ ಸ್ಥಾತುಂ ಜವೇನೈವಾವ್ರಜೇದ್ವುಧಃ॥ 12-82-44 (68021)
ಸೀತಾ ನಾಮ ನದೀ ರಾಜನ್ಪ್ಲವೋ ಯಸ್ಯಾಂ ನಿಮಜ್ಜತಿ।
ತಯೋಪಮಾಮಿಮಾಂ ಮನ್ಯೇ ವಾಗುರಾಂ ಸರ್ವಧಾತಿನೀಂ॥ 12-82-45 (68022)
ಮಧುಪ್ರಪಾತೋ ಹಿ ಭವಾನ್ಭೋಜನಂ ವಿಷಸಂಯುತಂ।
ಅಸತಾಮಿವ ತೇ ಭಾವೋ ವರ್ತತೇ ನ ಸತಾಮಿವ॥ 12-82-46 (68023)
ಆಶೀವಿಷೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಕೂಪಸ್ತ್ವಮಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-82-47 (68024)
ದುರ್ಗತೀರ್ಥಾ ಬೃಹತ್ಕೂಲಾ ಕಾವೇರೀ ಚೋರಸಂಯುತಾ।
ನದೀ ಮಧುರಪಾನೀಯಾ ಯಥಾ ರಾಜಂಸ್ತಥಾ ಭವಾನ್।
ಶ್ವಗೃಧ್ರಗೋಮಾಯುಯುತೋ ರಾಜಹಂಸಸಮೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 12-82-48 (68025)
ಯಥಾಽಽಶ್ರಿತ್ಯ ಮಹಾವೃಕ್ಷಂ ಕಕ್ಷಃ ಸಂವರ್ಧತೇ ಮಹಾನ್।
ತತಸ್ತಂ ಸಂವೃಣೋತ್ಯೇವ ತಮತೀತ್ಯ ಚ ವರ್ಧತೇ॥ 12-82-49 (68026)
ತೇನೈವೋಗ್ರೇಂಧನೇನೈನಂ ದಾವೋ ದಹತಿ ದಾರುಣಃ।
ತಥೋಪಮಾ ಹ್ಯಮಾತ್ಯಾಸ್ತೇ ರಾಜಂಸ್ತಾನ್ಪರಿಶೋಧಯ॥ 12-82-50 (68027)
ತ್ವಯಾ ಚೈವ ಕೃತಾ ರಾಜನ್ಭವತಾ ಪರಿಪಾಲಿತಾಃ।
ಭವಂತಂ ಪರ್ಯವಜ್ಞಾಯ ಜಿಘಾಂಸಂತಿ ಭವತ್ಪ್ರಿಯಂ॥ 12-82-51 (68028)
ಉಷಿತಂ ಶಂಕಮಾನೇನ ಪ್ರಮಾದಂ ಪರಿರಕ್ಷತಾ।
ಅಂತಃ ಸರ್ಪ ಇವಾಗಾರೇ ವೀರಪತ್ನ್ಯಾ ಇವಾಲಯೇ।
ಶೀಲಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೇನ ರಾಜ್ಞಃ ಸಾಹಸಜೀವಿನಃ॥ 12-82-52 (68029)
ಕಚ್ಚಿಜ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ರಾಜಾ ಕಚ್ಚಿದಸ್ಯಾಂತರಾ ಜಿತಾಃ।
ಕಚ್ಚಿದೇಷಾಂ ಪ್ರಿಯೋ ರಾಜಾ ಕಚ್ಚಿದ್ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-82-53 (68030)
ವಿಜಿಜ್ಞಾಸುರಿಹ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತವಾಹಂ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ತಸ್ಯ ಮೇ ರೋಚತೇ ರಾಜನ್ಕ್ಷುಧಿತಸ್ಯೇವ ಭೋಜನಂ॥ 12-82-54 (68031)
ಅಮಾತ್ಯಾ ಮೇ ನ ರೋಚಂತೇ ವಿತೃಷ್ಣಸ್ಯ ಯಥೋದಕಂ।
ಭವತೋಽರ್ಥಕೃದಿತ್ಯೇವಂ ಮಯಿ ತೇ ದೋಷಮಾದಧನ್।
ವಿದ್ಯತೇ ಕಾರಣಂ ನಾನ್ಯದಿತಿ ಮೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-82-55 (68032)
ನ ಹಿ ತೇಷಾಮಹಂ ದ್ರೋಗ್ಧಾ ತತ್ತೇಷಾಂ ದ್ರೋಹವದ್ಗತಂ।
ಅರೇರ್ಹಿ ದುರ್ಹೃದಾದ್ಭೇಯಂ ಭಗ್ನಪೃಷ್ಠಾದಿವೋರಗಾತ್॥ 12-82-56 (68033)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-82-57x (5555)
ಭೂಯಸಾ ಪರಿಹಾರೇಣ ಸತ್ಕಾರೇಣ ಚ ಭೂಯಸಾ।
ಪೂಜಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೂಯೋ ವಸ ಗೃಹೇ ಮಮ॥ 12-82-57 (68034)
ಯೇ ತ್ವಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ನೇಚ್ಛಂತಿ ತೇ ನ ವತ್ಸ್ಯಂತಿ ಮೇ ಗೃಹೇ।
ಭವತೈವ ಹಿ ತಜ್ಜ್ಞೇಯಂ ಯತ್ತದೇಷಾಮನಂತರಂ॥ 12-82-58 (68035)
ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ಸುಧೃತೋ ದಂಡೋ ಯಥಾ ಚ ಸುಕೃತಂ ಕೃತಂ।
ತಥಾ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಭಗವಞ್ಶ್ರೇಯಸೇ ವಿನಿಯುಂಕ್ಷ್ವ ಮಾಂ॥ 12-82-59 (68036)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-82-60x (5556)
ಅದರ್ಶಯನ್ನಿಮಂ ದೋಷಮೇಕೈಕಂ ದುರ್ಬಲಂ ಕುರು।
ತತಃ ಕಾರಣಮಾಜ್ಞಾಯ ಪುರುಷಂಪುರುಷಂ ಜಹಿ।
ಏಕದೋಷಾ ಹಿ ಬಹವೋ ಮೃದ್ಗೀಯುರಪಿ ಕಂಟಕಾನ್॥ 12-82-60 (68037)
`ಅರ್ಥೇ ಸರ್ವಂ ಜಗದ್ವದ್ಧಮರ್ಥೇನೈವ ನಿಬಧ್ಯತೇ।
ಅರ್ಥೇ ದರ್ಪೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಸ್ಮಾದರ್ಥಂ ವಿರೋಚಯ॥ 12-82-61 (68038)
ಏಕೇನೈಕಸ್ಯ ದೋಷೇಣ ತದ್ವಿರುದ್ಧಂ ಪ್ರಚೋದಯ।
ಸ ತಸ್ಯ ದೋಷಾನುದ್ಭಾವ್ಯ ತಸ್ಯಾರ್ಥಂ ಗ್ರಾಹಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-82-62 (68039)
ಸಾಮಪೂರ್ವಂ ಚ ಕೇಷಾಂಚಿದ್ಭೇದೇನ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ವೈರಂ ಕಾರಯ ಭೂಪಾಲ ಪಶ್ಚಾದ್ದಂಡಂ ಪ್ರಚೋದಯ॥ 12-82-63 (68040)
ಬಿಲ್ವೇನ ಚ ಯಥಾ ಬಿಲ್ವಮಾಕಾರಂ ಛಾದ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಅಶುದ್ಧಂ ಸಚಿವಂ ರಾಜನ್ನಶುದ್ಧೇನೈವ ನಾಶಯ॥' 12-82-64 (68041)
ಮಂತ್ರಭೇದಭಯಾದ್ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾದೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-82-65 (68042)
ವಯಂ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾಮ ಮೃದುದಂಡಾಃ ಕೃಪಾಲವಃ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ಚೇಚ್ಛಾಮ ಭವತಃ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಯಥಾಽಽತ್ಮನಃ॥ 12-82-66 (68043)
ರಾಜನ್ನಾತ್ಮಾನಮಾಚಕ್ಷೇ ಸಂಬಂಧೀ ಭವತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಮುನಿಃ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯ ಇತ್ಯೇವಮಭಿಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಪಿತುಃ ಸಖಾ ಚ ಭವತಃ ಸಂಮತಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ॥ 12-82-67 (68044)
ವ್ಯಾಪನ್ನೇ ಭವತೋ ರಾಜ್ಯೇ ರಾಜನ್ಪಿತರಿ ಸಂಸ್ಥಿತೇ।
ಸರ್ವಕಾಮಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ತದಾ ಮಯಾ॥ 12-82-68 (68045)
ಸ್ನೇಹಾತ್ತ್ವಾಂ ತು ಬ್ರವೀಂಯೇತನ್ಮಾ ಭೂಯೋ ವಿಭ್ರೋ ದಿತಿ॥ 12-82-69 (68046)
ಉಭೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಃಖಸುಖೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ರಾಜ್ಯೇನಾಮಾತ್ಯಸಂಸ್ಥೇನ ಕಥಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಮಾದ್ಯಸಿ॥ 12-82-70 (68047)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-82-71x (5557)
ತತೋ ರಾಜಕುಲೇ ನಾಂದೀ ಸಂಜಜ್ಞೇ ಭೂಯಸಾ ಪುನಃ।
ಪುರೋಹಿತಕುಲೇ ಚೈವ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭೇ॥ 12-82-71 (68048)
ಏಕಚ್ಛತ್ರಾಂ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೌಸಲ್ಯಾಯ ಯಶಸ್ವಿನೇ।
ಮುನಿಃ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯ ಈಜೇ ಕ್ರತುಭಿರುತ್ತಮೈಃ॥ 12-82-72 (68049)
ಹಿತಂ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೌಸಲ್ಯೋಽಪ್ಯಜಯನ್ಮಹೀಂ।
ತಥಾ ಚ ಕೃತವಾನ್ರಾಜಾ ಯಥೋಕ್ತಂ ತೇನ ಭಾರತ॥ ॥ 12-82-73 (68050)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 82॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-82-7 ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಾ ಅಮಾತ್ಯದೋಷದರ್ಶನೇ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರವರ್ತಯಿತುಕಾಮಃ॥ 12-82-9 ಪರಿಪತನ್ಪರಿತೋ ಭ್ರಮನ್। ರಾಜಯುಕ್ತಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾ ತೇಷು ತೇಷು ಕಾರ್ಯೇಷು ನಿಯುಕ್ತಾನಾಂ। ದುಷ್ಕೃತಂ ಸ್ವಾಮಿದ್ರವ್ಯಾಪಹಾರರೂಪಂ ವಾಪಂ॥ 12-82-12 ರಾಜಾನಮಾಗಂಯ ತತ್ಸಮಕ್ಷಮೇವಾಮಾತ್ಯಂ ಪ್ರಾಹ। ಅಮುತ್ರಸ್ಥಾನೇ ತ್ವಯಾ ಇದಂ ಧನಚೌರ್ಯಂ ಕೃತಮಿತಿ॥ 12-82-13 ಅನುಗಂಯತಾಂ ಆಲೋಚ್ಯತಾಂ॥ 12-82-18,19 ಹ್ರಿಯಂತ ಇತಿ ಮಿತ್ರಂ ತ್ವಾಂ ಸಂಬುಬೋಧಯಿಪುರಾಗತ ಇತಿ ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಭೇಕಾನ್ವಯಂ॥ 12-82-23 ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಾಪಾನಪಾಪಾಭೃತ್ಯತಸ್ತೇ ಭಯಾನಿ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-82-29 ನಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮತ್ವಾ ಜೀವನಾಶಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-82-35 ಆದಾನಪರಾಃ ಕೋಶಲೋಪ್ತಾರಃ। ಮೇ ಮಯಿ। ತಾದೃಶೈರಭಿಸಂಹಿತಮಭಿಸಂಧಿರ್ವೈರಂ ಕೃತಂ। ಮದೀಯಕಾಕಹನನಾದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-82-36 ಆಂತರೈಃ ಸೂದಾದಿಭಿಃ ಅಭಿಸಂಧಾಯಾಽನ್ನದೌ ವಿಷಂ ಪ್ರಕ್ಷೇಪ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಸ್ನೇಹಂ ಕೃತ್ವಾ। ತೇಷಾಮಭೀಪ್ಸಿತೋ ಭವದ್ವಿನಾಶಃ ಸಿಧ್ಯತಿ ಚಾಽನ್ಯಥಾ ನ ಸಿಧ್ಯತಿ ವ। ಆಯುಃಶೇಷೇ ಸತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-82-37 ತೇಷಾಂ ತ್ವದ್ವೈರಿಣಾಂ ॥ 12-82-39 ಇಮಾಂ ರಾಜನೀತಿನದೀಂ। ನಕ್ರಾದಿತುಲ್ಯೈರಧಿಕಾರಿಪುರುಷೈರ್ವ್ಯಾಪ್ತಾಂ। ಬಾಲಿಶೇನ ಸ್ವಮೃತ್ಯುಂ ಸಂಪಾದಯತಾ ವಿರುದ್ಧಲಕ್ಷಣಯಾ ತನ್ಮರಣಾನ್ಮೃತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-82-41 ಅಗ್ನಿನಾ ದೀಪೇನ ಆಪ್ಯಂ ಜಲರೂಪಂ॥ 12-82-42 ಗಹನಂ ಕಪಟಂ। ಅಂಧಕಾರಮಿವ ತಮೋನ್ವಿತಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮದರ್ಶನಶೂನ್ಯಂ॥ 12-82-52 ಉಷಿತಂ ಮಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-82-53 ಜಿಜ್ಞಾಸಾಮೇವಾಹ ಕಚ್ಚಿದಿತಿ॥ 12-82-54 ರೋಚತೇ ಭವಾನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-82-56 ಭೇಯಂ ಭೇತವ್ಯಂ। ಭಗ್ನಪೃಷ್ಠಾತ್ ಪೃಷ್ಠಭಂಗೇನ ಕೋಪಿತಾತ್॥ 12-82-60 ತೇಷಾಮಕಸ್ಮಾತ್ ಯುಗಪಚ್ಚ ವಧೇ ದೋಷಮಾಹ ಏಕೇತಿ। ಸಂಹತಾಃ ಕಂಟಕಾನಪಿ ಮೃದ್ರೀಯುಃ ಕಿಮುತ ಮಾದೃಶಾನ್ಮೃದೂನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-82-68 ಪಿತರಿ ತ್ವದೀಯೇ ಸಂಸ್ಥಿತೇ ಮೃತೇ॥ 12-82-69 ವಿಭ್ರಮೇತ್ ಅನಾಪ್ತೇಷ್ವಾಪ್ತಬುದ್ಧಿಂ ಭವಾನ್ಮಾಕಾರ್ಷೀತ್॥ 12-82-71 ನಾಂದೀ ಮಂಗಲಪಾಠಃ। ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮಂತ್ರಿಣಿ ವೃತೇ ಸತಿ॥ 12-82-72 ಕೌಸಲ್ಯಾಯ ಕೌಸಲ್ಯಾರ್ಥೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 083
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.83. ಅಧ್ಯಾಯಃ 083
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಂತ್ರ್ಯಾದಿಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-83-0 (68051)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-83-0x (5558)
ಸಭಾಸದಃ ಸಹಾಯಾಶ್ಚ ಸುಹೃದಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪರಿಚ್ಛದಾಸ್ತಥಾಽಮಾತ್ಯಾಃ ಕೀದೃಶಾಃ ಸ್ಯುಃ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-83-1 (68052)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-83-2x (5559)
ಹ್ರೀನಿಷೇವಾಸ್ತಥಾ ದಾಂತಾಃ ಸತ್ಯಾರ್ಜವಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಶಕ್ತಾಃ ಕಥಯಿತುಂ ಸಂಯಕ್ತೇ ತವ ಸ್ಯುಃ ಸಭಾಸದಃ॥ 12-83-2 (68053)
ಅಮಾತ್ಯಾಶ್ಚಾತಿಶೂರಾಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಶ್ಚ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಸುಸಂತೃಷ್ಟಾಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಮಹೋತ್ಸಾಹಾಶ್ಚ ಕರ್ಮಸು॥ 12-83-3 (68054)
ಏತಾನ್ಸಹಾಯಾಂʼಲ್ಲಿಪ್ಸೇಥಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ವಾಪತ್ಸು ಭಾರತ॥ 12-83-4 (68055)
ಕುಲೀನಃ ಪೂಜಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ನ ಹಿ ಶಕ್ತಿಂ ನಿಗೂಹತಿ।
ಪ್ರಸನ್ನಮಪ್ರಸನ್ನಂ ವಾ ಪೀಡಿತಂ ಹತಮೇವ ವಾ।
ಆವರ್ತಯತಿ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ತದೇವ ಹ್ಯನುಪಾಲಿತಂ॥ 12-83-5 (68056)
ಕುಲೀನಾ ದೇಶಜಾಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ರೂಪವಂತೋ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಪ್ರಗಲ್ಭಾಶ್ಚಾನುರಕ್ತಾಶ್ಚ ತೇ ತವ ಸ್ಯುಃ ಪರಿಚ್ಛದಾಃ॥ 12-83-6 (68057)
ದೌಷ್ಕುಲೇಯಾಶ್ಚ ಲುಬ್ಧಾಶ್ಚ ನೃಶಂಸಾ ನಿರಪತ್ರಪಾಃ।
ತೇ ತ್ವಾಂ ತಾತ ನಿಷೇವೇಯುರ್ಯಾವದಾರ್ದ್ರಕಪಾಣಯಃ॥ 12-83-7 (68058)
ಕುಲೀನಾಞ್ಶೀಲಸಂಪನ್ನಾನಿಂಗಿತಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠುರಾನ್।
ದೇಶಕಾಲವಿಧಾನಜ್ಞಾನ್ಭರ್ತೃಕಾರ್ಯಹಿತೈಪಿಣಃ।
ನಿತ್ಯಮರ್ಥೇಷು ಸರ್ವೇಷು ರಾಜಾ ಕುರ್ವೀತ ಮಂತ್ರಿಣಃ॥ 12-83-8 (68059)
ಅರ್ಥಮಾನಾರ್ಘಸತ್ಕಾರೈರ್ಭೋಗೈರುಚ್ಚಾವಚೈಃ ಪ್ರಿಯೈಃ।
ಯಾನರ್ಥಭಾಜೋ ಮನ್ಯೇಥಾಸ್ತೇತೇ ಸ್ಯುಃ ಸುಖಭಾಗಿನಃ॥ 12-83-9 (68060)
ಅಭಿನ್ನವೃತ್ತಾ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಸದ್ವೄತ್ತಾಶ್ಚರಿತವ್ರತಾಃ।
ನತ್ವಾಂ ನಿತ್ಯಾರ್ಥಿನೋ ಜಹ್ಯುರಕ್ಷುದ್ರಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 12-83-10 (68061)
ಅನಾರ್ಯಾ ಯೇ ನ ಜಾನಂತಿ ಸಮಯಂ ಮಂದಚೇತಸಃ।
ತೇಭ್ಯಃ ಪರಿಜುಗುಪ್ಸೇಥಾ ಯೇ ಚಾಪಿ ಸಮಯಚ್ಯುತಾಃ॥ 12-83-11 (68062)
ನೈಕಮಿಚ್ಛೇದ್ಗಣಂ ಹಿತ್ವಾ ಸ್ಯಾಚ್ಚೇದನ್ಯತರಗ್ರಹಃ।
ಯಸ್ತ್ವೇಕೋ ಬಹುಭಿಃ ಶ್ರೇಯಾನ್ಕಾಮಂ ತೇನ ಗಣಂ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-83-12 (68063)
ಶ್ರೇಯಸೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಚೈತದ್ವಿಕ್ರಮೋ ಯಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಕೀರ್ತಿಪ್ರಧಾನೋ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಯೇ ಯಶ್ಚ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-83-13 (68064)
ಸಮರ್ಥಾನ್ಪೂಜಯೇದ್ಯಶ್ಚ ನಾಸ್ಪರ್ಧ್ಯೈಃ ಸ್ಪರ್ಧತೇ ಚ ಯಃ।
ನ ಚ ಕಾಮಾದ್ಭಯಾತ್ಕ್ರೋಧಾಲ್ಲೋಭಾದ್ವಾ ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜೇತ್॥ 12-83-14 (68065)
ಅಮಾನೀ ಅತ್ಯವಾಕ್ಶಕ್ತೋ ಜಿತಾತ್ಮಾ ಮಾನಸಂಯುತಃ।
ಸ ತೇ ಮಂತ್ರಸಹಾಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಪರೀಕ್ಷಿತಃ॥ 12-83-15 (68066)
ಕುಲೀನಃ ಕುಲಸಂಪನ್ನಸ್ತಿತಿಕ್ಷುರ್ದಶ ಆತ್ಮವಾನ್।
ಶೂರಃ ಕೃತಜ್ಞಃ ಸತ್ಯಶ್ಚ ಶ್ರೇಯಸಃ ಪಾರ್ಥ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-83-16 (68067)
ತಸ್ಯೈವಂ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಜಾನತಃ।
ಅಮಿತ್ರಾಃ ಸಂಪ್ರಸೀದಂತಿ ತಥಾ ಮಿತ್ರೀಭವಂತ್ಯಪಿ॥ 12-83-17 (68068)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಮಮಾತ್ಯಾನಾಂ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಗುಣಾಗುಣಂ।
ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ಭೂತಿಕಾಮಶ್ಚ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-83-18 (68069)
ಸಂಬಂಧಿಪುರುಷೈರಾಪ್ತೈರಭಿಜಾತೈಃ ಸ್ವದೇಶಜೈಃ।
ಅಹಾರ್ಯೈರವ್ಯಭೀಚಾರೈಃ ಸರ್ವಶಃ ಸುಪರೀಕ್ಷಿತೈಃ॥ 12-83-19 (68070)
ಯೌನಾಃ ಶ್ರೌತಾಸ್ತಥಾ ಮೌಲಾಸ್ತಥೈವಾಪ್ಯನಹಂಕೃತಾಃ।
ಕರ್ತವ್ಯಾ ಭೂತಿಕಾಮೇನ ಪುರುಷೇಣ ಬುಭೂಪತಾ॥ 12-83-20 (68071)
ಏಷಾಂ ವೈನಯಿಕೀ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಕೃತಿಶ್ಚೈವ ಶೋಭನಾ।
ತೇಜೋ ಧೈರ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಶೌಚಮನುರಾಗಃ ಸ್ಥಿತಿರ್ಧೃತಿಃ॥ 12-83-21 (68072)
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಚ ಗುಣಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರೌಢಭಾವಾಂಧುರಂಧರಾನ್।
ಪಂಚೋಪಧಾವ್ಯತೀತಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾಽರ್ಥಕಾರಿಣಃ॥ 12-83-22 (68073)
ಪರ್ಯಾಪ್ತವಚನಾನ್ವೀರಾನ್ಪ್ರತಿಪತ್ತಿವಿಶಾರದಾನ್।
ಕುಲೀನಾನ್ಸತ್ವಸಂಪನ್ನಾನಿಂಗಿತಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠುರಾನ್॥ 12-83-23 (68074)
ದೇಶಕಾಲವಿಧಾನಜ್ಞಾನ್ಭರ್ತೃಕಾರ್ಯಹಿತೈಷಿಣಃ।
ನಿತ್ಯಮರ್ಥೇಷು ಸರ್ವೇಷು ರಾಜನ್ಕುರ್ವೀತ ಮಂತ್ರಿಣಃ॥ 12-83-24 (68075)
ಹೀನತೇಜೋಭಿಸಂಸೃಷ್ಟೋ ನೈವ ಜಾತು ವ್ಯವಸ್ಯತಿ।
ಅವಶ್ಯಂ ಜನಯತ್ಯೇವ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ಸಂಶಯಂ॥ 12-83-25 (68076)
ಏವಮಲ್ಪಶ್ರುತೋ ಮಂತ್ರೀ ಕಲ್ಯಾಣಾಭಿಜನೋಽಪ್ಯುತ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಸಂಯುಕ್ತೋ ನಾಲಂ ಮಂತ್ರಂ ಪರೀಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-83-26 (68077)
ತಥೈವಾನಭಿಜಾತೋಽಪಿ ಕಾಮಮಸ್ತು ಬಹುಶ್ರುತಃ।
ಅನಾಯಕ ಇವಾಚಕ್ಷುರ್ಮುಹ್ಯತ್ಯೂಹ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಸು॥ 12-83-27 (68078)
ಯೋ ವಾಽಪ್ಯಸ್ಥಿರಸಂಕಲ್ಪೋ ಬುದ್ಧಿಮಾನಾಗತಾಗಮಃ। 12-83-28bಉಪಾಯಜ್ಞೋಽಪಿ ನಾಲಂ ಸ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಪಯಿತುಂ ಚಿರಂ॥ 12-83-28 (68079)
ಕೇವಲಾತ್ಪುನರಾದಾನಾತ್ಕರ್ಮಣೋ ನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಪರಾಮರ್ಶೋ ವಿಶೇಷಣಾಮಶ್ರುತಸ್ಯೇಹ ದುರ್ಮತೇಃ॥ 12-83-29 (68080)
ಮಂತ್ರಿಣ್ಯನನುರಕ್ತೇ ತು ವಿಶ್ವಾಸೋ ನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದನನುರಕ್ತಾಯ ನೈವ ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರಕಾಶಯೇತ್॥ 12-83-30 (68081)
ವ್ಯಥಯೇದ್ಧಿ ಸ ರಾಜಾನಂ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ಸಹಿತೋಽನೃಜುಃ।
ಮಾರುತೋಪಹಿತಚ್ಛಿದ್ರೈಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಗ್ನಿರಿವ ದ್ರುಮಂ॥ 12-83-31 (68082)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚೈಕದಾ ಸ್ವಾಮೀ ಸ್ಥಾನಾಚ್ಚೈವಾಪಕರ್ಷತಿ।
ವಾಚಾ ಕ್ಷಿಪತಿ ಸಂರಬ್ಧಃ ಪುನಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-83-32 (68083)
ತಾನಿತಾನ್ಯನುರಕ್ತೇನ ಶಕ್ಯಾನಿ ಹಿ ತಿತಿಕ್ಷಿತುಂ।
ಮಂತ್ರಿಣಾಂ ಚ ಭವೇತ್ಕ್ರೋಧೋ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ॥ 12-83-33 (68084)
ಯಸ್ತು ಸಂಹರತೇ ತಾನಿ ಭರ್ತುಃ ಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ಸಮಾನಸುಖದುಃಖಂ ತಂ ಪೃಚ್ಛೇದರ್ಥೇಷು ಮಾನವಂ॥ 12-83-34 (68085)
ಅನೃಜುಸ್ತ್ವನುರಕ್ತೋಽಪಿ ಸಂಪನ್ನಶ್ಚೇತರೈರ್ಗುಣೈಃ।
ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಜ್ಞಾನಯುಕ್ತೋಽಪಿ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-35 (68086)
ಯೋಽಮಿತ್ರೈಃ ಸಹ ಸಂಬದ್ಧೋ ನ ಪರಾನ್ಬಹುಮನ್ಯತೇ।
ಅಸುಹೃತ್ತಾದೃಶೋ ಜ್ಞೇಯೋ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-36 (68087)
ಅವಿದ್ವಾನಶುಚಿಃ ಸ್ತಬ್ಧಃ ಶತ್ರುಸೇವೀ ವಿಕತ್ಥನಃ।
ಅಸುಹೃತ್ಕ್ರೋಧನೋ ಲುಬ್ಧೋ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-37 (68088)
ಆಗಂತುಶ್ಚಾನುರಕ್ತೋಽಪಿ ಕಾಮಮಸ್ತು ಬಹುಶ್ರುತಃ।
ಸತ್ಕೃತಃ ಸಂವಿಭಕ್ತೋ ವಾ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-38 (68089)
ವಿಧರ್ಮತೋ ವಿಪ್ರಕೃತಃ ಪಿತಾ ಯಸ್ಯಾಭವತ್ಪುರಾ।
ಸತ್ಕೃತಃ ಸ್ಥಾಪಿತಃ ಸೋಽಪಿ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-39 (68090)
ಯಃ ಸ್ವಲ್ಪೇನಾಪಿ ಕಾರ್ಯೇಣ ಸುಹೃದಾಕ್ಷಾರಿತೋ ಭವೇತ್।
ಪುನರನ್ಯೈರ್ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತೋ ನ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-40 (68091)
ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಶ್ಚ ಮೇಧಾವೀ ಬುಧೋ ಜಾನಪದಃ ಶುಚಿಃ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ಯಃ ಶುದ್ಧಃ ಸ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-41 (68092)
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಕೃತಿಜ್ಞಃ ಪರಾತ್ಮನೋಃ।
ಸುಹೃದಾತ್ಮಸಮೋ ರಾಜ್ಞಃ ಸ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-42 (68093)
ಸತ್ಯವಾಕ್ಶೀಲಸಂಪನ್ನೋ ಗನ್ಭೀರಃ ಸತ್ರಪೋ ಮೃದುಃ।
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೋ ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-43 (68094)
ಸಂತುಷ್ಟಃ ಸಂಮತಃ ಸದ್ಭಿಃ ಶೌಟೀರೋ ದ್ವೇಷ್ಯಪಾಪಕಃ।
ಮಂತ್ರವಿತ್ಕಾಲವಿಚ್ಛೂರಃ ಸ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-44 (68095)
ಸರ್ವಲೋಕಮಿಮಂ ಶಕ್ತಃ ಸಾಂತ್ವೇನ ಕುರುತೇ ವಶಂ।
ತಸ್ಮೈ ಮಂತ್ರಃ ಪ್ರಯೋಕ್ತವ್ಯೋ ದಂಡಮಾಧಿತ್ಸತಾ ನೃಪ॥ 12-83-45 (68096)
ಪೌರಜಾನಪದಾ ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವಾಸಂ ಧರ್ಮತೋ ಗತಾಃ।
ಯೋದ್ಧಾ ನಯವಿಪಶ್ಚಿಚ್ಚ ಸ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-83-46 (68097)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೈರ್ಗುಣೈರೇತೈರುಪಪನ್ನಾಃ ಸುಪೂಜಿತಾಃ।
ಮಂತ್ರಿಣಃ ಪ್ರಕೃತಿಜ್ಞಾಃ ಸ್ಯುಖ್ಯವರಾ ಮಹದೀಪ್ಸವಃ॥ 12-83-47 (68098)
ಸ್ವಾಸು ಪ್ರಕೃತಿಷು ಚ್ಛಿದ್ರಂ ಲಕ್ಷಯೇರನ್ಪರಸ್ಯ ಚ।
ಮಂತ್ರಿಣಾಂ ಮಂತ್ರಮೂಲಂ ಹಿ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 12-83-48 (68099)
ನಾಸ್ಯ ಚ್ಛಿದ್ರಂ ಪರಃ ಪಶ್ಯೇಚ್ಛಿದ್ರೇಷು ಪರಮನ್ವಿಯಾತ್।
ಗೂಹೇತ್ಕೂರ್ಮ ಇವಾಙಗಾನಿ ರಕ್ಷೇದ್ವಿವರಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-83-49 (68100)
ಮಂತ್ರಗ್ರಾಹಾ ಹಿ ರಾಜಸ್ಯ ಮಂತ್ರಿಣೋ ಯೇ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಮಂತ್ರಸಂಹನನೋ ರಾಜಾ ಮಂತ್ರಾಂಗಾನೀತರೇ ಜನ್ಗಃ॥ 12-83-50 (68101)
ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಣಿಧಿಮೂಲಂ ಹಿ ಮಂತ್ರಸಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಸ್ವಾಮಿನಂ ತ್ವನುವರ್ಂತತೇ ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮಿಹ ಮಂತ್ರಿಣಃ॥ 12-83-51 (68102)
ಸಂವಿನೀಯಮದಕ್ರೋಧೌ ಮಾನಮೀರ್ಷ್ಯಾಂ ಚ ನಿರ್ವೃತಾಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಪಂಚೋಪಧಾತೀತೈರ್ಮಂತ್ರಯೇತ್ಸಹ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ॥ 12-83-52 (68103)
ತೇಷಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ವಿಮರ್ಶಂ
ವಿಬುಧ್ಯ ಚಿತ್ತಂ ವಿನಿವೇಶ್ಯ ತತ್ರ।
ಸ್ವನಿಶ್ಚಯಂ ತಂ ಪರನಿಶ್ಚಯಂ ಚ
ನಿದರ್ಶಯೇದುತ್ತರಮಂತ್ರಕಾಲೇ॥ 12-83-53 (68104)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಜ್ಞಮುಪೇತ್ಯ ಪೃಚ್ಛೇ
ದ್ಯುಕ್ತೋ ಗುರುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುತ್ತರಾರ್ಥಂ।
ನಿಷ್ಠಾ ಕೃತಾ ತೇನ ಯದಾ ಸಹಃ ಸ್ಯಾ
ತ್ತಂ ಮಂತ್ರಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರಣಯೇದಸಕ್ತಃ॥ 12-83-54 (68105)
ಏವಂ ಸದಾ ಮಂತ್ರಯಿತತ್ರ್ಯಮಾಹು
ರ್ಯೇ ಮಂತ್ರತತ್ತ್ವಾರ್ಥವಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತಮೇವಂ ಪ್ರಣಯೇತ್ಸದೈವ
ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರಜಾಸಂಗ್ರಹಣೇ ಸಮರ್ಥಂ॥ 12-83-55 (68106)
ನ ವಾಮನಾಃ ಕುಬ್ಜಕೃಶಾ ನ ಖಂಜಾ
ನಾಂಧಾ ಜಡಾಃ ಸ್ತ್ರೀ ಚ ನಪುಂಸಕಾಶ್ಚ।
ನ ಚಾತ್ರ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ಪುರೋ ನ ಪಶ್ಚಾ
ನ್ನೋರ್ಧ್ವಂ ನ ಚಾಧಃ ಪ್ರಪರೇತ್ಕಥಂಚಿತ್॥ 12-83-56 (68107)
ಆರುಹ್ಯ ವಾ ವೇಶ್ಮ ತಥೈವ ಶೂನ್ಯಂ
ಸ್ಥಲಂ ಪ್ರಕಾಶಂ ಕುಶಕಾಶಹೀನಂ।
ವಾಗಂಗದೋಷಾನ್ಪರಿಹೃತ್ಯ ಸರ್ವಾ
ನ್ಸಂಮಂತ್ರಯೇತ್ಕಾರ್ಯಮಹೀನಕಾಲಂ॥ ॥ 12-83-57 (68108)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 83॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-83-1 ಸಭಾಸದಃ ವ್ಯವಹಾರನಿರ್ಣಾಯಕಾ। ಸಹಾಯಾಃ ಯುದ್ಧಾದಾವುಪಯೋಗಿನಃ। ಸುಹೃದೋ ಹಿತಕರ್ತಾರಃ। ಪರಿಚ್ಛದಾಃ ಸೇನಾನ್ಯಾದಯಃ॥ 12-83-2 ಕ್ರಮೇಣೈಷಾಂ ಲಕ್ಷಣಾನ್ಯಾಹ ಹೀತಿ। ಕಥಯಿತುಂ ನ್ಯಾಯಾನ್ಯಾಯೌ ವಕ್ತುಂ ಹೀನಿಷೇಧಾಸ್ತಥಾ ದಾಂತಾಃ ಸತ್ಯಲಜ್ಜಾಸಮನ್ವಿತಾಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-83-5 ಸುಲ್ದಮಾಹ ಸಾರ್ಧೇನ ಕುಲೀನ ಇತಿ॥ 12-83-7 ಯಾವದಾರ್ದ್ರಕಪಾಣಯಃ। ಶುಷ್ಕಹಸ್ತಾಸ್ತು ಸದ್ಯೋ ವಿಕ್ರಿಯಂತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತೇ ತ್ವಾಂ ಜಾತು ನ ಸೇವೇಯುರ್ಯಾವತೇ ಸ್ವಂಗಪಾಣಯಃ। ಇತಿ ಡ. ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-83-9 ಅರ್ಥೋ ಧನಂ। ಮಾನಃ ಸನ್ಮಾನಃ। ಅರ್ಧೋ ವಸ್ರಾದಿದಾನಂ। ಸತ್ಕಾರ ಆದರಃ। ಯಾನ್ಪ್ರಿಯಾನ್ಮನ್ಯೇಥಾತ್ತೇಽರ್ಥಭಾಜಃ ಸುಖಭಾಗಿನಶ್ಚ ಸ್ಯುಃ॥ 12-83-11 ಸಮಯಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಮಯದಾಂ। ಜುಗುಪ್ಸೇಥಾಃ ರಕ್ಷಸ್ವ॥ 12-83-12 ಅನ್ಯತರಗ್ರಹಃ ಗಣೈಕಯೋರೇಕ್ತರಸ್ಯ ಗ್ರಾಣಪ್ರಸಂಗ। ಏಕಶ್ಚೇದ್ಗುಣೀ ತದಾ ಗಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ ಏವ ಗ್ರಾಹ॥ 12-83-13 ಶ್ರೇಯಸಃ ಸಾಧೋಃ॥ 12-83-14 ಸತ್ಯಃ ಸತ್ಯವಾನ್॥ 12-83-18 ಭೂಮಿಪಃ ಪರೀಕ್ಷೇತೇತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-83-19 ಅಭಿಜಾತೈಃ ಕುಲೀನೈಃ। ಅಹಾರ್ಯೈಃ ಧನಾದಿನಾ ವಶೀಕರ್ತುಮಶಕ್ಯೈಃ। ಸಂಬಂಧಿಪುರುಷೈರ್ಯೇಷಾಂ ಸಂಬಂಧೋಽಸ್ತಿ ತಾದೃಶೈಃ॥ 12-83-20 ಯೌನಾ ಉತ್ತಮಯೋನಯಃ। ಮೌಲಾಃ ಪರಂಪರಾಗತಾಃ ಕರ್ತವ್ಯಾಃ। ಮಂತ್ರಿಣ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-83-21 ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಜಃ ಸಂಸ್ಕಾರಃ। ತೇಜಃ ಪರಾಭಿಭವಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ। ಸ್ಥಿತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿತಾ। ಧೃತಿರ್ಧಾರಣಸಮಾರ್ಥ್ಯಂ॥ 12-83-22 ಪಂಚ ಮಂತ್ರಿಣ ಇತಿ ತೃತೀಯೇನಾನ್ವಯಃ। ಉಪಧಾ ಚ್ಛಲಂ ತದ್ವ್ಯತೀತಾನ್॥ 12-83-23 ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ವಿವಿತ್ಸಿತಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕಂ ವಚನಂ ಯೇಷಾಂ ತಾನ್॥ 12-83-25 ಹೀನತೇಜಸಾ ಮಿತ್ರೇಣಾಭಿಸಂಸೃಷ್ಟಃ ಸಂಬದ್ಧಃ। ನ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ ನ ಕರ್ತವ್ಯಾಕರ್ತವ್ಯೇ ನಿಶ್ಚಿನೋತಿ॥ 12-83-28 ಪ್ರಾಪಯಿತುಂ ಸಮಾಪಯಿತುಂ॥ 12-83-29 ಆರಂಭಶೂರೋಽಪಿ ಮೂರ್ಖಃ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲವಿಶೇಷಾನ್ ಜ್ಞಾತುಂ ನ ಶಕ್ನೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-83-32 ಅನುರಕ್ತಲಕ್ಷಣಮಾಹ ಶಿಭಿಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಇತ್ಯಾದಿಭಿಃ॥ 12-83-38 ಆಗಂತುರ್ನೂತನಃ। ಸೋಽಪ್ಯ ವಿಶ್ವಾಸ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-83-39 ವಿಧರ್ಮತೋಽನ್ಯಾಯೇನ॥ 12-83-40 ಆಕ್ಷಾರಿತೋ ಧನಗ್ರಹಣೇನ ರಿಕ್ತಃ ಕೃತಃ॥ 12-83-41 ಜಾನಪದಃ ಸ್ವದೇಶಜಃ॥ 12-83-42 ಪರಸ್ಯ ಶತ್ರೋಃ ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಪ್ರಕೃತೀಃ ಸ್ವಾಂಯಮಾತ್ಯಾದಿಕಾ ಜಾನಾತೀತಿ ಪ್ರಕೃತಿಜ್ಞಃ॥ 12-83-43 ಗಂಭೀರೋ ಮಂತ್ರಗೋಪನಸಮರ್ಥಃ॥ 12-83-44 ಶೌಟೀರಃ ಪ್ರಗಲ್ಭಃ। ದ್ವೇಷ್ಯವದ್ಧೇಯಂ ಪಾಪಂ ಯಸ್ಯ ಸ ದ್ವೇಷ್ಯಪಾಪಕಃ॥ 12-83-45 ಆಧಿತ್ಸತಾ ಆಧಾತುಚ್ಛಿತಾ॥ 12-83-47 ಪಂಚಾನಾಮಭಾವೇ ತ್ರಯೋ ವಾ ಕಾರ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-83-49 ವಿವರಂ ಛಿದ್ರಂ ॥ 12-83-50 ಮಂತ್ರಸಂಹನನೋ ಮಂತ್ರಕವಚಃ॥ 12-83-52 ಉಪವಾಶ್ಛಲಾನಿ। ತಾನಿ ಪಂಚ॥ 12-83-56 ಅತ್ರ ಮಂತ್ರಸ್ಥಾನೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 084
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.84. ಅಧ್ಯಾಯಃ 084
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-84-0 (68109)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-84-0x (5560)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-84-1 (68110)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-84-2x (5561)
ಕಿಂಸ್ವಿದೇಕಪಢಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುರುಷಃ ಸಂಯಗಾಚರನ್।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯಶಶ್ಚೈವಾಪ್ನುಯಾನ್ಮಹತ್॥ 12-84-2 (68111)
ಬೃಹಸ್ಪತಿ ಉವಾಚ। 12-84-3x (5562)
ಸಾಂತ್ವಮೇಕಪದಂ ಶಕ್ರ ಪುರುಷಃ ಸಂಯಗಾಚರನ್।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯಶಶ್ಚೈವಾಪ್ನುಯಾನ್ಮಹತ್॥ 12-84-3 (68112)
ಏತದೇಕಪದಂ ಶಕ್ರ ಸರ್ವಲೋಕಸುಖಾವಹಂ।
ಆಚರನ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-84-4 (68113)
ಯೋ ಹಿ ನಾಭಾಷತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸರ್ವದಾ ಭುಕುಟೀಮುಖಃ।
ದ್ವೇಷ್ಯೋ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸ ಸಾಂತ್ವಮಿಹ ನಾಚರನ್॥ 12-84-5 (68114)
ಯಸ್ತು ಸರ್ವಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪೂರ್ವಮೇವಾಭಿಭಾಷತೇ।
ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷೀ ಚ ತಸ್ಯ ಲೋಕಃ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-84-6 (68115)
ದಾನಮೇವ ಹಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸಾಂತ್ವೇನಾನಭಿಜಲ್ಪಿತಂ।
ನ ಪ್ರೀಣಯತಿ ಭೂತಾನಿ ನಿರ್ವ್ಯಂಜನಮಿವಾಶನಂ॥ 12-84-7 (68116)
ಆದದನ್ನಪಿ ಭೂತಾನಾಂ ಮಧುರಾಮೀರಯನ್ಗಿರಂ।
ಸರ್ವಲೋಕಮಿಮಂ ಶಕ್ರ ಸಾಂತ್ವೇವ ಕುರುತೇ ವಶೇ॥ 12-84-8 (68117)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಾಂತ್ವಂ ಪ್ರಯೋಕ್ತವ್ಯಂ ದಂಡಮಾಧಿತ್ಸತಾಽಪಿ ಹಿ।
ಪ್ರೀತಿಂ ಚ ಜನಯತ್ಯೇವಂ ನ ಚಾಸ್ಯೋದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ॥ 12-84-9 (68118)
ಸುಕೃತಸ್ಯ ಹಿ ಸಾಂತ್ವಸ್ಯ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಸ್ಯ ಮಧುರಸ್ಯ ಚ।
ಸಂಯಗಾಸೇವ್ಯಮಾನಸ್ಯ ತುಲ್ಯಂ ಜಾತು ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-84-10 (68119)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-84-11x (5563)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಕೃತವಾನ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಶಕ್ರಃ ಪುರೋಧಸಾ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಂಯಗೇತತ್ಸಮಾಚರ॥ ॥ 12-84-11 (68120)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 84॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-84-1 ಅತ್ರ ಮಂತ್ರಮೂಲಭೂತೇ ಪ್ರಜಾಸಂಗ್ರಹಣೇ ವಿಷಯೇ॥ 12-84-2 ಏಕಪದಂ ಯತ್ರ ಸರ್ವೇ ಗುಣಾಃ ಅಂತರ್ಭವಂತಿ ತದೇವ ಕರ್ತವ್ಯಂ ವಸ್ತು। ಪ್ರಮಾಣಂ ಸಂಮತಂ॥ 12-84-3 ಸಾಂತ್ವಂ ನಿಷ್ಕಪಟಂ ಪ್ರಿಯವಚನಂ॥ 12-84-5 ನಾಭಾಷತೇ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸ್ತೇ। ನಾಚರನ್ ಅನಾಚರನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 085
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.85. ಅಧ್ಯಾಯಃ 085
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಮಾತ್ಯಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-85-0 (68121)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-85-0x (5564)
ಕಥಂಸ್ವಿದಿಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಾಲಯನ್ಪಾರ್ಥಿವಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಪ್ರೈತಿ ಧರ್ಮಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಕೀರ್ತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತೀಂ॥ 12-85-1 (68122)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-85-2x (5565)
ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಶುದ್ಧೇನ ಪ್ರಜಾಪಾಲನತತ್ಪರಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಚ ಕೀರ್ತಿ ಚ ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತ್ಯಸೌ ಶುಚಿಃ॥ 12-85-2 (68123)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-85-3x (5566)
ಕೀದೃಶವ್ಯವಹಾರಂ ತು ಕೈಶ್ಚ ವ್ಯವಹರೇನ್ನೃಪಃ।
ಏತತ್ಪೃಷ್ಟೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾವದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-85-3 (68124)
ಯೇ ಚೈವ ಪೂರ್ವಕಥಿತಾ ಗುಣಾಸ್ತೇ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ।
ನೈಕಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷೇ ಹ್ಯೇತೇ ವಿದ್ಯಂತ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-85-4 (68125)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-85-5x (5567)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾ ವದಸಿ ಬುದ್ಧಿಮನ್।
ದುರ್ಲಭಃ ಪುರುಷಃ ಕಶ್ಚಿದೇಭಿರ್ಯುಕ್ತೋ ಗುಣೈಃ ಶುಭೈಃ॥ 12-85-5 (68126)
ಕಿಂತು ಸಂಕ್ಷೇಪತಃ ಶೀಲಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನೇಹ ದುರ್ಲಭಂ।
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತು ಯಥಾಽಮಾತ್ಯಾನ್ಯಾದೃಶಾಂಶ್ಚ ಕರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-85-6 (68127)
ಚತುರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೈದ್ಯಾನ್ಪ್ರಗಲ್ಭಾನ್ಸ್ನಾತಕಾಞ್ಶುಚೀನ್।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂದಶ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ಬಲಿನಃ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಿನಃ॥ 12-85-7 (68128)
ವೈಶ್ಯಾನ್ವಿತ್ತೇನ ಸಂಪನ್ನಾನೇಕವಿಂಶತಿಸಂಖ್ಯಯಾ।
ತ್ರೀಂಶ್ಚ ಶೂದ್ರಾನ್ವಿನೀತಾಂಶ್ಚ ಶುಚೀನ್ಕರ್ಮಣಿ ಪೂರ್ವಕೇ॥ 12-85-8 (68129)
ಅಷ್ಟಾಭಿಶ್ಚ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಸೂತಂ ಪೌರಾಣಿಕಂ ತಥಾ।
ಪಂಚಾಶದ್ವರ್ಷವಯಸಂ ಪ್ರಗಲ್ಭಮನಸೂಯಕಂ॥ 12-85-9 (68130)
ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಸಮಾಯುಕ್ತಂ ವಿನೀತಂ ಸಮದರ್ಶಿನಂ।
ಕಾರ್ಯೇ ವಿವದಮಾನಾನಾಂ ಶಕ್ತಮರ್ಥೇಷ್ವಲೋಲುಪಂ॥ 12-85-10 (68131)
ವರ್ಜಿತಂ ಚೈವ ವ್ಯಸನೈಃ ಸುಘೋರೈಃ ಸಪ್ತಭಿರ್ಭೃಶಂ।
ಅಷ್ಟಾನಾಂ ಮಂತ್ರಿಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಂತ್ರಂ ರಾಜೋಪಧಾರಯೇತ್॥ 12-85-11 (68132)
ತತಃ ಸಂಪ್ರೇಷಯೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯಾಯ ಚ ದರ್ಶಯೇತ್।
ಅನೇನ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಸ್ತೇ ಪ್ರಜಾಃ ಸದಾ॥ 12-85-12 (68133)
ನ ಚಾಪಿ ಗೂಢಂ ದ್ರವ್ಯಂ ತೇ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಕಾರ್ಯೋಪಘಾತಕಂ।
ಕಾರ್ಯೇ ಖಲು ವಿಪನ್ನೇ ತ್ವಾಂ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ಚ ಪೀಡಯೇತ್॥ 12-85-13 (68134)
ವಿದ್ರವೇಚ್ಚೈವ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ತೇ ಶ್ಯೇನಾತ್ಪಕ್ಷಿಗಣಾ ಇವ।
ಪರಿಸ್ರವೇಚ್ಚ ಸತತಂ ನೌರ್ವಿಶೀರ್ಣೇವ ಸಾಗರೇ॥ 12-85-14 (68135)
ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯತೋಽಸಂಯಗಧರ್ಮೇಣೇಹ ಭೂಪತೇಃ।
ಹಾರ್ದಂ ಭಯಂ ಸಂಭವತಿ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚಸ್ಯ ವಿರುಧ್ಯತೇ॥ 12-85-15 (68136)
ಅಥ ಯೋ ಧರ್ಮತಃ ಪಾತಿ ರಾಜಾಽಮಾತ್ಯೋಽಥವಾಽಽತ್ಮಜಃ।
ಧರ್ಮಾಸನೇ ಸನ್ನಿಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮಮೂಲೇ ನರರ್ಷಭ॥ 12-85-16 (68137)
`ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಾತಿ ಮಹೀಪಾಲೋ ನಿಯುಕ್ತೈಃ ಸಚಿವೈಃ ಸಹ।'
ಕಾರ್ಯೇಷ್ವಧಿಕೃತಾಃ ಸಂಯಗಕುರ್ವಂತೋ ನೃಪಾನುಗಾಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಪುರತಃ ಕೃತ್ವಾ ಯಾಂತ್ಯಧಃ ಸಹ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ॥ 12-85-17 (68138)
ಬಲಾತ್ಕೃತಾನಾಂ ವಲಿಭಿಃ ಕೃಪಣಂ ಬಹುಜಲ್ಪತಾಂ।
ನಾಥೋ ವೈ ಭೂಮಿಪೋ ನಿತ್ಯಮನಾಥಾನಾಂ ನೃಣಾಂ ಭವೇತ್॥ 12-85-18 (68139)
ತತಃ ಸಾಕ್ಷಿಬಲಂ ಸಾಧು ದ್ವೈಧವಾದಕೃತಂ ಭವೇತ್।
ಅಸಾಕ್ಷಿಕಮನಾಥಂ ವಾ ಪರೀಕ್ಷ್ಯಂ ತದ್ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-85-19 (68140)
ಅಪರಾಧಾನುರೂಪಂ ಚ ದಂಡಂ ಪಾಪೇಷು ಧಾರಯೇತ್।
ವಿಯೋಜಯೇದ್ಧನೈರ್ಋದ್ಧಾನಧನಾನಥ ಬಂಧನೈಃ॥ 12-85-20 (68141)
ವಿನಯೇಚ್ಚಾಪಿ ದುರ್ವೃತ್ತಾನ್ಪ್ರಹಾರೈರಪಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಸಾಂತ್ವೇನೋಪಪ್ರದಾನೇನ ಶಿಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್॥ 12-85-21 (68142)
ರಾಜ್ಞೋ ವಧಂ ಚಿಕೀರ್ಷೇದ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಚಿತ್ರೋ ವಧೋ ಭವೇತ್।
ಆದೀಪಕಸ್ಯ ಸ್ತೇನಸ್ಯ ವರ್ಣಸಂಕರಿಕಸ್ಯ ಚ॥ 12-85-22 (68143)
ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಯತೋ ದಂಡಂ ಭೂಮಿಪಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯುಕ್ತಸ್ಯ ವಾ ನಾಸ್ತ್ಯಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮ ಏವ ಹಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 12-85-23 (68144)
ಕಾಮಕಾರೇಣ ದಂಡಂ ತು ಯಃ ಕುರ್ಯಾದವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಸ ಇಹಾಕೀರ್ತಿಸಂಯುಕ್ತೋ ಮೃತೋ ನರಕಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-85-24 (68145)
ನ ಪರಸ್ಯ ಪ್ರವಾದೇನ ಪರೇಷಾಂ ದಂಡಮರ್ಪಯೇತ್।
ಆಗಮಾನುಗಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಬಧ್ನೀಯಾನ್ಮೋಕ್ಷಯೀತ ವಾ॥ 12-85-25 (68146)
ನ ತು ಹನ್ಯಾನ್ನೃಪೋ ಜಾತು ದೂತಂ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ।
ದೂತಸ್ಯ ಹಂತಾ ನಿರಯಮಾವಿಶೇತ್ಸಚಿವೈಃ ಸಹ॥ 12-85-26 (68147)
ಯಥೋಕ್ತವಾದಿನಂ ದೂತಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮರತೋ ನೃಪಃ।
ಯೋ ಹನ್ಯಾತ್ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಮವಾಪ್ನುಯುಃ॥ 12-85-27 (68148)
ಕುಲೀನಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನೋ ವಾಗ್ಮೀ ದಕ್ಷಃ ಪ್ರಿಯಂವದಃ।
ಯಥೋಕ್ತವಾದೀಸ್ಮೃತಿಮಾಂದೂತಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಪ್ತಭಿರ್ಗುಣೈಃ॥ 12-85-28 (68149)
ಏತೈರೇವ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತೀಹಾರೋಽಸ್ಯ ರಕ್ಷಿತಾ।
ಶಿರೋರಕ್ಷಶ್ಚ ಭವತಿ ಗುಣೈರೇತೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-85-29 (68150)
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಸಾಂಧಿವಿಗ್ರಹಿಕೋ ಭವೇತ್।
ಮತಿಮಾಂಧೃತಿಮಾನ್ಹ್ರೀಮಾನ್ರಹಸ್ಯವಿನಿಗೂಹಿತಾ॥ 12-85-30 (68151)
ಕುಲೀನಃ ಸತ್ವಸಂಪನ್ನಃ ಶುಕ್ಲೋಽಮಾತ್ಯಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಏತೈರೇವ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಸ್ತಥಾ ಸೇನಾಪತಿರ್ಭವೇತ್॥ 12-85-31 (68152)
ವ್ಯೂಹಯಂತ್ರಾಯುಧಾನಾಂ ಚ ತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ವಿಕ್ರಮಾನ್ವಿತಃ।
ವರ್ಷಶೀತೋಷ್ಣವಾತಾನಾಂ ಸಹಿಷ್ಣುಃ ಪರರಂಧ್ರವಿತ್॥ 12-85-32 (68153)
ವಿಶ್ವಾಸಯೇತ್ಪರಾಂಶ್ಚೈವ ವಿಶ್ವಸೇಚ್ಚ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಪುತ್ರೇಷ್ವಪಿ ಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಶ್ವಾಸೋ ನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-85-33 (68154)
ಏತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವಂ ತು ಮಯಾಽಽಖ್ಯಾತಂ ತವಾನಘ।
ಅವಿಶ್ವಾಸೋ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಗುಹ್ಯಂ ಪರಮಮುಚ್ಯತೇ॥ ॥ 12-85-34 (68155)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 85॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-85-2 ಶುದ್ಧೇನ ಪಕ್ಷಪಾತಹೀನೇನ॥ 12-85-3 ವ್ಯವಹರೇತ್ ನಿರ್ಣಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-85-8 ಪೂರ್ವಕೇ ನಿತ್ಯೇ॥ 12-85-9 ಅಷ್ಟಾಭಿರ್ಗುಣೈಃ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಶ್ರವಣಂ ಗ್ರಹಣಂ ಧಾರಣಮೂಹನಮಪೋಹನಂ ವಿಜ್ಞಾನಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಂ ಚೇತಿ ತೈಃ॥ 12-85-11 ಮೃಗಯಾಕ್ಷಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಾನಮಿತಿ ಚತುರ್ಭಿಃ ಕಾಸಜೈಃ। ದಂಡಪಾತನಂ ವಾಕ್ಯಾರುಷ್ಯಂ ಅರ್ಥದೂಷಣಮಿತಿ ತ್ರಿಭಿಃ ಕ್ರೋಧಜೈರಿತಿ ಸಪ್ತಭಿಃ। ಅಷ್ಟಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚತುಷ್ಟಯಂ ಶೂದ್ರತ್ರಯಂ ಸೂತಶ್ಚೇತಿ ತೇಷಾಂ॥ 12-85-12 ತೇ ತ್ವಯಾ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಃ॥ 12-85-13 ಗೂಢಂ ನ್ಯಾಸಾಪಹಾರಾದಿಕಂ ತೇ ತ್ವಯಾ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ॥ 12-85-14 ಪರಿಸ್ರವೇತ್ ಮಂದಂ ಮಂದಮನ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛೇತ್॥ 12-85-16 ಧರ್ಮಮೂಲೇ ರಾಜ್ಯೇ॥ 12-85-10 ವಿಶೇಷತಸ್ತಪ್ತಪರಶುಗ್ರಹಣಾದಿನಾಂ ತತ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯಮಿತಿ॥ 12-85-20 ವಿಯೋಜದ್ಧವೈರ್ಲುಬ್ಧಾಂದರಿದ್ರಾನ್ವಧಬಂಧನೈರಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-85-22 ಚಿತ್ರೋಽನೇಕಧಾ। ಆದೀಪಕಸ್ಯ ಗೃಹಾದಿದಾಹಕತ್ಯ॥ 12-85-23 ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಮವಹಿತಸ್ಯ॥ 12-85-29 ಪ್ರತೀಲ್ಪಿ ದ್ವಾರಪಾಲಃ। ಶಿರೋರಕ್ಷಃ ಶಿರಾಂಸೀವ ಶಿರಾಂಸಿ ದುರ್ಗನಗರಾದೀನಿ ಪ್ರಧಾನಸ್ಥಾನಾನಿ ತದ್ರಕ್ಷಣಕರ್ತಾ॥ 12-85-31 ಏತೈರ್ಧರ್ಮೇತ್ಯಾದಿಭಿರಮಾತ್ಯಗುಣೈಃ॥ 12-85-32 ವ್ಯೂಹಃ ಸೇನಾಯಾ ನಿವೇಶನಪ್ರಕಾರವಿಶೇಷಃ। ಯಂತ್ರಾಣಿ ಧನುರಾದೀನಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 086
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.86. ಅಧ್ಯಾಯಃ 086
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುರಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-86-0 (68156)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-86-0x (5568)
ಕಥಂವಿಧಂ ಪುರಂ ರಾಜಾ ಸ್ವಯಮಾವಸ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಕೃತಂ ವಾ ಕಾರಯಿತ್ವಾ ವಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-86-1 (68157)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-86-2x (5569)
ವಸ್ತವ್ಯಂ ಯತ್ರ ಕೌಂತೇಯ ಸಪುತ್ರಜ್ಞಾತಿಬಂಧುನಾ।
ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಚ ಪರಿಪ್ರಷ್ಟುಂ ವೃತ್ತಿಂ ಗುಪ್ತಿಂ ಚ ಭಾರತ॥ 12-86-2 (68158)
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದುರ್ಗಕರ್ಮ ವಿಶೇಷತಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾ ವಿಧಾತವ್ಯಮನುಷ್ಠೇಯಂ ಚ ಯತ್ನತಃ॥ 12-86-3 (68159)
ಷಙ್ವಿಧಂ ದುರ್ಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಪುರಾಣ್ಯಥ ನಿವೇಶಯೇತ್।
ಸರ್ವಸಂಪತ್ಪ್ರಧಾನಂ ಚ ಬಾಹುಲ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಸಂಭವೇತ್॥ 12-86-4 (68160)
ಧನ್ವದುರ್ಗಂ ಮಹೀದುರ್ಗಂ ಗಿರಿದುರ್ಗಂ ತಥೈವ ಚ।
ಮನುಷ್ಯದುರ್ಗಂ ಮೃದ್ದುರ್ಗಂ ವನದುರ್ಗಂ ಚ ತಾನಿ ಷಟ್॥ 12-86-5 (68161)
ಯತ್ಪುರಂ ದುರ್ಗಸಂಪನ್ನಂ ಧಾನ್ಯಾಯುಧಸಮನ್ವಿತಂ।
ದೃಢಪ್ರಾಕಾರಪರಿಖಂ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಕುಲಂ॥ 12-86-6 (68162)
ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಶಿಲ್ಪಿನೋ ಯತ್ರ ನಿಚಯಾಶ್ಚ ಸುಸಂಚಿತಾಃ।
ಧಾರ್ಮಿಕಶ್ಚ ಜನೋ ಯತ್ರ ದಾಕ್ಷ್ಯಮುತ್ತಮಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-86-7 (68163)
ಊರ್ಜಸ್ವಿನರನಾಗಾಶ್ವಂ ಚತ್ವರಾಪಣಶೋಭಿತಂ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧವ್ಯವಹಾರಂ ಚ ಪ್ರಶಾಂತಮಕುತೋಭಯಂ॥ 12-86-8 (68164)
ಸುಪ್ರಭಂ ಸಾನುನಾದಂ ಚ ಸುಪ್ರಶಸ್ತನಿವೇಶನಂ।
ಶೂರಾಢ್ಯಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಸಂಪೂರ್ಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷಾನುನಾದಿತಂ॥ 12-86-9 (68165)
ಸಮಾಜೋತ್ಸವಸಂಪನ್ನಂ ಸದಾಪೂಜಿತದೈವತಂ।
ವಶ್ಯಾಮಾತ್ಯಬಲೋ ರಾಜಾ ತತ್ಪುರಂ ಸ್ವಯಮಾವಿಶೇತ್॥ 12-86-10 (68166)
ತತ್ರ ಕೋಶಂ ಬಲಂ ಮಿತ್ರಂ ವ್ಯವಹಾರಂ ಚ ವರ್ಧಯೇತ್।
ಪುರೇ ಜನಪದೇ ಚೈವ ಸರ್ವದೋಷಾನ್ನಿವರ್ತಯೇತ್॥ 12-86-11 (68167)
ಭಾಂಡಾಗಾರಾಯುಧಾಗಾರಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನಾಭಿವರ್ಧಯೇತ್।
ನಿಚಯಾನ್ವರ್ಧಯೇತ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಯಂತ್ರಕಟಂಕಟಾನ್॥ 12-86-12 (68168)
ಕಾಷ್ಠಲೋಹತುಷಾಂಗಾರದಾರುಶೃಂಗಾಸ್ಥಿವೈಣವಾನ್।
ಮಜ್ಜಾಸ್ನೇಹವಸಾಕ್ಷೌದ್ರಮೌಷಧಗ್ರಾಮಮೇವ ಚ॥ 12-86-13 (68169)
ಶಣಂ ಸರ್ಜರಸಂ ಧಾನ್ಯಮಾಯುಧಾನಿ ಶರಾಂಸ್ತಥಾ।
ಚರ್ಮ ಸ್ನಾಯುಂ ತಥಾ ವೇತ್ರಂ ಮುಂಜವಲ್ವಜದಂಧ್ವನಾನ್॥ 12-86-14 (68170)
ಆಶಯಾಶ್ಚೋದಪಾನಾಶ್ಚ ಪ್ರಭೂತಸಲಿಲಾಕರಾಃ।
ನಿರೋದ್ಧವ್ಯಾಃ ಸದಾ ರಾಜ್ಞಾ ಕ್ಷೀರಿಣಶ್ಚ ಮಹೀರುಹಾಃ॥ 12-86-15 (68171)
ಸತ್ಕೃತಾಶ್ಚ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಆಚಾರ್ಯರ್ತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಃ।
ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸ್ಥಪತಯಃ ಸಾಂವತ್ಸರಚಿಕಿತ್ಸಕಾಃ॥ 12-86-16 (68172)
ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಮೇಧಾವಿನೋ ದಾಂತಾ ದಕ್ಷಾಃ ಶೂರಾ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಕುಲೀನಾಃ ಸತ್ವಸಂಪನ್ನಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು॥ 12-86-17 (68173)
ಪೂಜಯೇದ್ಧಾರ್ಮಿಕಾನ್ರಾಜಾ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದಧಾರ್ಮೇಕಾನ್।
ನಿಯುಂಜ್ಯಾಚ್ಚ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸರ್ವವರ್ಣಾನ್ಸ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-86-18 (68174)
ಬಾಹ್ಯಮಾಭ್ಯಂತರಂ ಚೈವ ಪೌರಜಾನಪದಂ ತಥಾ।
ಚಾರೈಃ ಸುವಿದಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ತತಃ ಕರ್ಮ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್॥ 12-86-19 (68175)
ಚರಾನ್ಮಂತ್ರಂ ಚ ಕೋಶಂ ಚ ದಂಡಂ ಚೈವ ವಿಶೇಷತಃ।
ಅನುತಿಷ್ಠೇತ್ಸ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಸರ್ವಂ ಹ್ಯತ್ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-86-20 (68176)
ಉದಾಸೀನಾರಿಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಸರ್ವಮೇವ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಪುರೇ ಜನಪದೇ ಚೈವ ಜ್ಞಾತವ್ಯಂ ಚಾರಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-86-21 (68177)
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ವಿಧಾತವ್ಯಂ ಸರ್ವಮೇವಾಪ್ರಮಾದತಃ।
ಭಕ್ತಾನ್ಪೂಜಯತಾ ನಿತ್ಯಂ ದ್ವಿಷತಶ್ಚ ನಿಗೃಹ್ಣತಾ॥ 12-86-22 (68178)
ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಕ್ರತುಭಿರ್ನಿತ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯಪೀಡಯಾ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಕಾರ್ಯಂ ಧರ್ಮಬಾಧಕಂ॥ 12-86-23 (68179)
ಕೃಪಣಾನಾಥವೃದ್ಧಾನಾಂ ವಿಧವಾನಾಂ ಚ ಯೋಷಿತಾಂ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ಚ ವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 12-86-24 (68180)
ಆಶ್ರಮೇಷು ಯಥಾಕಾಲಂ ಚೈಲಭಾಜನಭೋಜನಂ।
ಸದೈವೋಪಹರೇದ್ರಾಜಾ ಸತ್ಕೃಯಾಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಮಾನ್ಯ ಚ॥ 12-86-25 (68181)
ಆತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ತಾಪಸೇ ರಾಷ್ಟ್ರಮೇವ ಚ।
ನಿವೇದಯೇತ್ಪ್ರಯತ್ನೇನ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪ್ರಹ್ವಶ್ಚ ಸರ್ವದಾ॥ 12-86-26 (68182)
` ತೇ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದವಸ್ಥಾಯಾಂ ಶರಣಂ ಶರಣಾರ್ಥಿನೇ।
ರಾಜ್ಞೇ ದದ್ಯುರ್ಯಥಾಕಾಮಂ ತಾಪಸಾಃ ಶಂಸಿತವ್ರತಾಃ॥' 12-86-27 (68183)
ಸರ್ವಾರ್ಥತ್ಯಾಗಿನಂ ರಾಜಾ ಕುಲೇ ಜಾತಂ ಬಹುಶ್ರುತಂ।
ಪೂಜಯೇತ್ತಾದೃಶಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಯನಾಸನಭೋಜನೈಃ॥ 12-86-28 (68184)
ತಸ್ಮಿನ್ಕುರ್ವೀತ ವಿಶ್ವಾಸಂ ರಾಜಾ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ।
ತಾಪಸೇಷು ಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಮಪಿ ಕುರ್ವಂತಿ ದಸ್ಯವಃ॥ 12-86-29 (68185)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಧೀನಾದಧೀತ ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಾದದೀತ ಚ।
ನ ಚಾಪ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸೇವೇತ ಭೃಶಂ ವಾ ಪ್ರತಿಪೂಜಯೇತ್॥ 12-86-30 (68186)
ಅನ್ಯಃ ಕಾರ್ಯಃ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಪರರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಚಾಪರಃ।
ಅಟವೀಷು ಪರಃ ಕಾರ್ಯಃ ಸಾಮಂತನಗರೇಷ್ವಪಿ॥ 12-86-31 (68187)
ತೇಷು ಸತ್ಕಾರಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ಸಂವಿಭಾಗಾಂಶ್ಚ ಕಾರಯೇತ್।
ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾಟವೀಸ್ಥೇಷು ಯಥಾ ಸ್ವವಿಷಯೇ ತಥಾ॥ 12-86-32 (68188)
ತೇ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದವಸ್ಥಾಯಾಂ ಶರಣಂ ಶರಣಾರ್ಥಿನೇ।
ರಾಜ್ಞೇ ದದ್ಯುರ್ಥಥಾಕಾಮಂ ತಾಪಸಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ॥ 12-86-33 (68189)
ಏಷ ತೇ ಲಕ್ಷಣೋದ್ದೇಶಃ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಯಾದೃಶೇ ನಗರೇ ರಾಜಾ ಸ್ವಯಮಾವಸ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ ॥ 12-86-34 (68190)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತಿಮಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 86॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-86-5 ಧನ್ವಾ ನಿರ್ಜಲದೇಶಸ್ತದೇವ ಪರಿತಶ್ಚ ದುರ್ಗಂ ಧನ್ವದುರ್ಗಂ। ಮಹೀದುರ್ಗಂ ಕೋಟಃ॥ 12-86-9 ಸಾನುನಾದಂ ಮೀತವಾದಿತ್ರಧ್ವನಿಮತ್॥ 12-86-12 ನಿಚಯಾನ್ ಧಾನ್ಯಾದಿಸಂಗ್ರಹಾನ್। ತಥಾ ಯಂತ್ರಾಲಯಾಯುಧಾನ್। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-86-14 ದಂಧ್ವನಾನ್ ಧ್ವನಿಮತೋ ನಿಃಸಾಣಾದೀನ್। ಬಂಧನಾನಿತಿ ಪಾಠಾಂತರೇ ಸ್ಪಷ್ಟೋಽರ್ಥಃ॥ 12-86-15 ಆಶಯಾಃ ನಿಪಾನಾನಿ। ಉದಪಾನಾಃ ಕೂಪಾಃ। ನಿರೋದ್ಧವ್ಯಾ ರಕ್ಷಣೀಯಾಃ॥ 12-86-17 ಪ್ರಜ್ಞಾ ಗ್ರಂಥಾರ್ಥಗ್ರಹಣಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ। ಮೇಧಾ ಊಹಾಪೋಹಕೌಶಲಂ॥ 12-86-20 ಅತುತಿಷ್ಠೇದಾಲೋಚಯೇತ್॥ 12-86-22 ವಿಧಾತವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕರ್ತವ್ಯಂ॥ 12-86-26 ತಾಪಸೇ ತಪಸ್ವಿಜನೇ॥ 12-86-29 ವಿಶ್ವಾಸಂ ನಾಧಿಕುರ್ವಂತಿ ದಸ್ಯವ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥। 12-86-30 ನಿಧೀನ್ ಧನಭಾಂಡಾನಿ। ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ನ ಸೇವೇತ್। ದಸ್ಯೂನಾಂ ತತ್ಸೂಚನೇ ತಪಸ್ವಿನಾಶಾಪತ್ತೇಃ ನ ಪ್ರತಿಪೂಜಯೇಚ್ಚ॥ 12-86-31 ಅನ್ಯಸ್ತಾಪಸಃ ಕಾರ್ಯಃ ಸಖಿತ್ವೇನ ಸಂಪಾದನೀಯಃ॥ 12-86-32 ತೇಷು ತತ್ತತ್ಸ್ಥಾನಸ್ಥೇಷು ತಾಪಸೇಷು॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 087
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.87. ಅಧ್ಯಾಯಃ 087
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗುಪ್ತಿಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-87-0 (68191)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-87-0x (5570)
ರಾಷ್ಟ್ರಗುಪ್ತಿಂ ಚ ಮೇ ರಾಜನ್ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯೈವ ತು ಸಂಗ್ರಹಂ।
ಸಂಯಗ್ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾಯ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-87-1 (68192)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-87-2x (5571)
ರಾಷ್ಟ್ರಗುಪ್ತಿಂ ಚ ತೇ ಸಂಯಗ್ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯೈವ ತು ಸಂಗ್ರಹಂ।
ಹಂತ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ತ್ವಮೇಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-87-2 (68193)
ಗ್ರಾಮಸ್ಯಾಧಿಪತಿಃ ಕಾರ್ಯೋ ದಶಗ್ರಾಮಪತಿಸ್ತಥಾ।
ವಿಂಶತಿತ್ರಿಂಶತೀಶಂ ಚ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಚ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-87-3 (68194)
ಗ್ರಾಮೇಯಾನ್ಗ್ರಾಮದೋಷಾಂಶ್ಚ ಗ್ರಾಮಿಕಃ ಪ್ರತಿಭಾವೇಯೇತ್।
ತಾನಾಚಕ್ಷೀತ ದಶಿನೇ ದಶಿಕೋ ವಿಂಶಿನೇ ಪುನಃ॥ 12-87-4 (68195)
ವಿಂಶಾಧಿಪಸ್ತು ತತ್ಸರ್ವಂ ವೃತ್ತಂ ಜಾನಪದೇ ಜನೇ।
ಗ್ರಾಮಾಣಾಂ ಶತಪಾಲಾಯ ಸರ್ವಮೇವ ನಿವೇದಯೇತ್॥ 12-87-5 (68196)
ಯಾನಿ ಗ್ರಾಂಯಾಣಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಗ್ರಾಮಿಕಸ್ತಾನ್ಯುಪಾಶ್ನಿಯಾ।
ದಶಪಸ್ತೇನ ಭರ್ತವ್ಯಸ್ತೇನಾಪಿ ದ್ವಿಗುಣಾಧಿಪಃ॥ 12-87-6 (68197)
ಗ್ರಾಮಂ ಗ್ರಾಮಶತಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ಸತ್ಕುರಃ।
ಮಹಾಂತಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸುಸ್ಫೀತಂ ಜನಸಂಕುಲಂ।
ತತ್ರ ಹ್ಯನೇಕಪಾಯತ್ತಂ ರಾಜ್ಞೋ ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 12-87-7 (68198)
ಶಾಖಾನಗರಮರ್ಹಸ್ತು ಸಹಸ್ರಪತಿರುತ್ತಮಃ।
ಧಾನ್ಯಹೈರಣ್ಯಭೋಗೇನ ಭೋಕ್ತುಂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯಸಂಗತಃ॥ 12-87-8 (68199)
ತೇಷಾಂ ಸಂಗ್ರಾಮಕೃತ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ವಾಮಕೃತ್ಯಂ ಚ ತೇಷು ಯತ್।
ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸಚಿವಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತತ್ತತ್ಪಶ್ಯೇದತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-87-9 (68200)
ನಗರೇನಗರೇ ವಾ ಸ್ಯಾದೇಕಃ ಸರ್ವಾರ್ಥಚಿಂತಕಃ।
ಉಚ್ಚೈಃ ಸ್ಥಾನೇ ಘೋರರೂಪೋ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಮಿವ ಗ್ರಹಃ॥ 12-87-10 (68201)
ಭವೇತ್ಸ ತಾನ್ಪರಿಕ್ರಾಮೇತ್ಸರ್ವಾನೇವ ಸಭಾಸದಃ।
ತೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಪರಿಣಯೇತ್ಕಶ್ಚಿದ್ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ತಚ್ಚರಃ॥ 12-87-11 (68202)
ಜಿಘಾಂಸವಃ ಪಾಪಕಾಮಾಃ ಪರಸ್ವಾದಾಯಿನಃ ಶಠಾಃ।
ರಕ್ಷಾಭ್ಯಧಿಕೃತಾ ನಾಮ ತೇಭ್ಯೋ ರಕ್ಷೇದಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-87-12 (68203)
ವಿಕ್ರಯಂ ಕ್ರಯಮಧ್ವಾನಂ ಭಕ್ತಂ ಚ ಸಪರಿವ್ಯಯಂ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಣಿಜಾಂ ಕಾರಯೇತ್ಕರಾನ್॥ 12-87-13 (68204)
ಉತ್ಪತ್ತಿಂ ದಾನವೃತ್ತಿಂ ಚ ಶಿಲ್ಪಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚಾಸಕೃತ್।
ಶಿಲ್ಪಂ ಪ್ರತಿ ಕರಾನೇವಂ ಶಿಲ್ಪಿನಃ ಪ್ರತಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-87-14 (68205)
ಉಚ್ಚಾವಚಕರನ್ಯಾಯಾಃ ಪೂರ್ವರಾಜ್ಞಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾಯಥಾ ನ ಸೀದೇರಂಸ್ತಥಾ ಕುರ್ಯಾನ್ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-87-15 (68206)
ಫಲಂ ಕರ್ಮ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್।
ಫಲಂ ಕರ್ಮ ಚ ನಿರ್ಹೇತು ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-87-16 (68207)
ಯಥಾ ರಾಜಾ ಚ ಕರ್ತಾ ಚ ಸ್ಯಾತಾಂ ಕರ್ಮಣಿ ಭಾಗಿನೌ।
ಸಂವೇಕ್ಷ್ಯ ತು ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾ ಪ್ರಣೇಯಾಃ ಸತತಂ ಕರಾಃ॥ 12-87-17 (68208)
ನೋಚ್ಛಿದ್ಯಾಹಾತ್ಮನೋ ಮೂಲಂ ಪರೇಷಾಂ ಚಾಪಿ ತೃಷ್ಣಯಾ।
ಈಹಾದ್ವಾರಾಣಿ ಸಂರುಧ್ಯ ರಾಜಾ ಸಂವೃತದರ್ಶನಃ॥ 12-87-18 (68209)
ಪ್ರದ್ವಿಷಂತಿ ಪರಿಖ್ಯಾತಂ ರಾಜಾನಮತಿಖಾದಿನಂ।
ಪ್ರದ್ವಿಷ್ಟಸ್ಯ ಕುತಃ ಶ್ರೇಯೋ ಸಂವೃತೋ ಲಭತೇ ಶ್ರಿಯಂ॥ 12-87-19 (68210)
ವತ್ಸೌಪಂಯೇನ ದೋಗ್ಧವ್ಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಮಕ್ಷೀಣಬುದ್ಧಿನಾ।
ಭೃತೋ ವತ್ಸೋ ಜಾತಬಲಃ ಷೀಡಾಂ ಸಹತಿ ಭಾರತ॥ 12-87-20 (68211)
ನ ಕರ್ಮ ಕುರುತೇ ವತ್ಸೋ ಭೃಶಂ ದುಗ್ಧೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ರಾಷ್ಟ್ರಮಪ್ಯಾತಿದುಗ್ಧಂ ಹಿ ನ ಕರ್ಮ ಕುರುತೇ ಮಹತ್॥ 12-87-21 (68212)
ಯೋ ರಾಷ್ಟ್ರಮನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ಪರಿರಕ್ಷನ್ಸ್ವಯಂ ನೃಪಃ।
ಸಂಜಾತಮುಪಜೀವನ್ಸ ಲಭತೇ ಸುಮಹತ್ಫಲಂ॥ 12-87-22 (68213)
ಆಪದರ್ಥಂ ಚ ನಿಚಯಾತ್ರಾಜಾನೋ ಹಿ ಚಿಚಿನ್ವತೇ।
ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ಕೋಶಭೂತಂ ಸ್ಯಾತ್ಕೋಶೋ ವೇಶ್ಮಗತಸ್ತಥಾ॥ 12-87-23 (68214)
ಪೌರಜಾನಪದಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಂಶ್ರಿತೋಷಾಶ್ರಿತಾಂಸ್ತಥಾ।
ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯನುಕಂಪೇತ ಸರ್ವಾನ್ಸ್ವಲ್ಪಧನಾನಪಿ॥ 12-87-24 (68215)
ಬಾಹ್ಯಂ ಜನಂ ಭೇದಯಿತ್ವಾ ಭೋಕ್ತವ್ಯೋ ಮಧ್ಯಮಃ ಸುಖಂ।
ಏವಂ ನಾಸ್ಯ ಪ್ರಕುಪ್ಯಂತಿ ಜನಾಃ ಸುಖಿತದುಃ ಖಿತಾಃ॥ 12-87-25 (68216)
ಪ್ರಾಮೇವ ತು ಧನಾದಾನಮನುಭಾಷ್ಯ ತತಃ ಪುನಃ।
ಸನ್ನಿಪತ್ಯ ಸ್ವವಿಷಯೇ ಭಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್॥ 12-87-26 (68217)
ಇಯಮಾಪತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಪರಚಕ್ರಭಯಂ ಮಹತ್।
ಅಪಿ ಚಾಂತಾಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ವೇಣೋರಿವ ಫಲಾಗಮಾಃ॥ 12-87-27 (68218)
ಅರಯೋ ಮೇ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಬಹುಭಿರ್ದಸ್ಯುಭಿಃ ಸಹ।
ಇದಮಾತ್ಮವಧಾಯೈವ ರಾಷ್ಟ್ರಮಿಚ್ಛಂತಿ ಬಾಧಿತುಂ। 12-87-28 (68219)
ಅಸ್ಯಾಮಾಪದಿ ಘೋರಾಯಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಾರುಣೇ ಭಯೇ।
ಪರಿತ್ರಾಣಾಯ ಭವತಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಿಷ್ಯೇ ಧನಾನಿ ವಃ॥ 12-87-29 (68220)
ಪ್ರತಿದಾಸ್ಯೇ ಚ ಭವತಾಂ ಸರ್ವಂ ಚಾಹಂ ಭಯಕ್ಷಯೇ।
ನಾರಯಃ ಪ್ರತಿದಾಸ್ಯಂತಿ ಯದ್ಧರೇಯುರ್ಬಲಾದಿತಃ॥ 12-87-30 (68221)
ಕಲತ್ರಮಾದಿತಃ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ವೋ ವಿನಶೇದಿತಿ।
ಶರೀರಪುತ್ರದಾರಾರ್ಥಮರ್ಥಸಂಚಯ ಇಷ್ಯತೇ॥ 12-87-31 (68222)
ನಂದಾಮಿ ವಃ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಪುತ್ರಾಣಾಮಿವ ಚೋದಯೇ।
ಯಖಾಶಕ್ತ್ಯುಪಗೃಹ್ಣಾಮಿ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯಾಪೀಡಯಾ ಚ ವಃ॥ 12-87-32 (68223)
ಆಪತ್ಸ್ವೇವ ನಿವೋಢವ್ಯಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಸಂಗತೈರಿಹ।
ನ ವಃ ಪ್ರಿಯತರಂ ಕಾರ್ಯಂ ಧನಂ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ॥ 12-87-33 (68224)
ಇತಿ ವಾಚಾ ಮಧುರಯಾ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ಸೋಪಚಾರಯಾ।
ಸ್ವರಶ್ಮೀನಭ್ಯವಸೃಜೇದ್ಯೋಗಮಾಧಾಯ ಕಾಲವಿತ್॥ 12-87-34 (68225)
ಪ್ರಚಾರಂ ಭೃತ್ಯಭರಣಂ ವ್ಯಯಂ ಸಂಗ್ರಾಮತೋ ಭಯಂ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಣಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಗೋಮಿನಃ ಕಾರಯೇತ್ಕರಂ॥ 12-87-35 (68226)
ಉಪೇಕ್ಷಿತಾ ಹಿ ನಶ್ಯೇಯುರ್ಗೋಮಿನೋಽರಣ್ಯವಾಸಿನಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಷು ವಿಶೇಷೇಣ ಮೃದುಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-87-36 (68227)
ಸಾಂತ್ವನಂ ರಕ್ಷಣಂ ದಾನಮವಸ್ಥಾ ಚಾಪ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ।
ಗೋಮಿನಾಂ ಪಾರ್ಥ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸಂವಿಭಾಗಃ ಪ್ರಿಯಾಣಿ ಚ॥ 12-87-37 (68228)
ಅಜಸ್ರಮುಪಯೋಕ್ತವ್ಯಂ ಫಲಂ ಗೋಮಿಷು ಭಾರತ।
ಪ್ರಭಾವಯಂತಿ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ವ್ಯವಹಾರಂ ಕೃಷಿಂ ತಥಾ॥ 12-87-38 (68229)
ತಸ್ಮಾದ್ಗೋಮಿಷು ಯತ್ನೇನ ಪ್ರೀತಿಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ದಯಾವಾನಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ಕರಾನ್ಸಂಪ್ರಣಯನ್ಮೃದೂನ್॥ 12-87-39 (68230)
ಸರ್ವತ್ರ ಕ್ಷೇಮಚರಣಂ ಸುಲಭಂ ನಾಮ ಗೋಮಿಷು।
ನ ಹ್ಯತಃ ಸದೃಶಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧನಮಸ್ತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 12-87-40 (68231)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 87॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-87-3 ದಶಗ್ರಾಂಯಾಸ್ತಥಾ ಪರಃ। ದ್ವಿಗುಣಾಯಾಃ ಶತಸ್ಯೈವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-87-13 ಕಾರಯೇತ್ ದಾಪಯೇತ್॥ 12-87-16 ಫಲಂ ಧಾನ್ಯಧನವೃದ್ಧ್ಯಾದಿ। ವೃದ್ಧ್ಯನುರೂಪಃ ಕರಃ ಕಲ್ಪ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-87-18 ಆತ್ಮನೋ ಮೂಲಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ। ಪರೇಷಾಂ ಮೂಲಂ ಕೃಷ್ಯಾದಿ। ಈಹಾ ಲೋಭಃ॥ 12-87-19 ಅತಿಖಾದಿನಂ ಬಹುಭಕ್ಷಂ॥ 12-87-24 ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ಸಾಕ್ಷಾದಾಶ್ರಿತಾಃ। ಉಪಾಶ್ರಿತಾಃ ವ್ಯವಹಿತಾಃ॥ 12-87-25 ಆಟವೀಕೋ ದಸ್ಯುಸಂಘೋ ಬಾಹ್ಯಜನಸ್ತಂ ಯಯಮುಪತಿಷ್ಠಧ್ವಮಿತಿ ಭೇದಯಿತ್ವಾ ಮಧ್ಯಮೋ ಗ್ರಾಮೀಣಜನೋ ಭೋಕ್ತವ್ಯಸ್ತತೋ ಬಹುಲಂ ಧನಮಾದದ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-87-26 ತತ್ರ ಪ್ರಕಾರಮಾಹ ಪ್ರಾಗಿತಿ। ಚೋರನಿಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ಕಟಕಬಂಧಃ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತದರ್ಥಂ ಧನಮಪೇಕ್ಷಿತಮಿತಿ ಪೂರ್ವಮೇವ ಆಭಾಷ್ಯ ಸೂಚನಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತತಃ ಸನ್ನಿಪತ್ಯ ತೇಷು ತೇಷು ಗ್ರಾಮೇಷು ಗತ್ವಾ ಭಯಂ ದರ್ಶಯೇತ್॥ 12-87-33 ಆಪತ್ಸ್ವೇವ ಚ ವೋಢವ್ಯಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಪುಂಗವೈರಿವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-87-34 ಸ್ವರಶ್ಮೀನ್ಸ್ವಸ್ಯ ರಶ್ಮಿಭೂತಾನ್ ಅಧಿಕಾರಿಣಃ ಪ್ರಜಾಸು ಧನಮುದ್ಗುಹೀತುಂ ಅಭ್ಯವಸೃಜೇತ್ಪ್ರೇರಯೇತ್। ಯೋಗಂ ಧನಗ್ರಹಣೋಪಾಯಂ॥ 12-87-35 ಗೋಮಿನಃ ವೈಶ್ಯಾನ್। ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂದರ್ಶಯಿತ್ವಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 088
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.88. ಅಧ್ಯಾಯಃ 088
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಜಾಶ್ಯಃ ಕರಗ್ರಹಣಾದಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-88-0 (68232)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-88-0x (5572)
ಯದಾ ರಾಜಾ ಸಮರ್ಥೋಽಪಿ ಕೋಶಾರ್ಥೀ ಸ್ಯಾನ್ಮಹಾಮತೇ।
ಕಥಂ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಕರಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-88-1 (68233)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-88-2x (5573)
ಯಥಾದೇಶಂ ಯಥಾಕಾಲಂ ಯಥಾಬುದ್ಧಿ ಯಥಾಬಲಂ।
ಅನುಶಿಷ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾ ರಾಜಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥೀ ತದ್ಧಿತೇ ರತಃ॥ 12-88-2 (68234)
ಯಥಾ ತಾಸಾಂ ಚ ಮನ್ಯೇತ ಶ್ರೇಯ ಆತ್ಮನ ಏವ ಚ।
ತಥಾ ಧರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ವರ್ತಯೇತ್॥ 12-88-3 (68235)
ಮಧುದೋಹಂ ದುಹೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಭ್ರಮರಾನ್ನ ಪ್ರಪಾತಯೇತ್।
ವತ್ಸಾಪೇಕ್ಷೀ ದುಹೇಚ್ಚೈವ ಸ್ತನಾಂಶ್ಚ ನ ವಿಕುಟ್ಟಯೇತ್॥ 12-88-4 (68236)
ಜಲೌಕಾವತ್ಪಿಬೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮೃದುನೈವ ನರಾಧಿಪಃ।
ವ್ಯಾಘ್ರೀವ ಚ ಹರೇತ್ಪುತ್ರಾನ್ಸಂದಶೇನ್ನ ಚ ಪೀಡಯೇತ್॥ 12-88-5 (68237)
ಯಥಾ ಶಲ್ಯಕವಾನಾಖುಃ ಪದಂ ಧೂನಯತೇ ಸದಾ।
ಅತೀಕ್ಷ್ಣೇನಾಭ್ಯುಪಾಯೇನ ತಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸಮಾಪಿಬೇತ್॥ 12-88-6 (68238)
ಅಲ್ಪೇನಾಲ್ಪೇನ ದೇಯೇನ ವರ್ಧಮಾನಂ ಪ್ರದಾಪಯೇತ್।
ತತೋ ಭೂಯಸ್ತತೋ ಭೂಯಃ ಕ್ರಮವೃದ್ಧಿಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-88-7 (68239)
ದಮಯನ್ನಿವ ದಂಯಾನಿ ಶಶ್ವದ್ಭಾರಂ ವಿವರ್ಧಯೇತ್।
ಮೃದುಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪಾಶಾನಭ್ಯವಹಾರಯೇತ್॥ 12-88-8 (68240)
ಸಕೃತ್ಪಾಶಾವಕೀರ್ಣಾಸ್ತೇ ನ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ದುರ್ದಮಾಃ।
ಉಚಿತೇನೈವ ಭೋಕ್ತವ್ಯಾಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯಂತ್ಯಯತ್ನತಃ॥ 12-88-9 (68241)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಸಮಾರಂಭೋ ದುರ್ಲಭಃ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ।
ಯಥಾ ಮುಖ್ಯಾನ್ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಭೋಕ್ತವ್ಯಾ ಇತರೇ ಜನಾಃ॥ 12-88-10 (68242)
ತತಸ್ತಾನ್ಭೇದಯಿತ್ವಾ ತು ಪರಸ್ಪರವಿವಕ್ಷಿತಾನ್।
ಭುಂಜೀತ ಸಾಂತ್ವಯಂಶ್ಚೈವ ಯಥಾಸುಖಮಯತ್ನತಃ॥ 12-88-11 (68243)
ನ ಚಾಸ್ಥಾನೇ ನ ಚಾಕಾಲೇ ಕರಾಂಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನಿಪಾತಯೇತ್।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಸಾಂತ್ವೇನ ಯಥಾಕಾಲಂ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-88-12 (68244)
ಉಪಾಯಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀಂಯೇತಾನ್ನ ಮೇ ಮಾಯಾ ವಿವಕ್ಷಿತಾ।
ಅನುಪಾಯೇನ ದಮಯನ್ಪ್ರಕೋಪಯತಿ ವಾಜಿನಃ॥ 12-88-13 (68245)
ಪಾನಾಗಾರನಿವೋಶಾಶ್ಚ ವೇಶ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಪಣಿಕಾಸ್ತಥಾ।
ಕುಶೀಲವಾಃ ಸಕಿತವಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಕೇಚಿದೀದೃಶಾಃ॥ 12-88-14 (68246)
ನಿಯಂಯಾಃ ಸರ್ವ ಏವೈತೇ ಯೇ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯೋಪಘಾತಕಾಃ।
ಏತೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಽಭಿತಿಷ್ಠಂತೋ ಬಾಧಂತೇ ಭದ್ರಿಕಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-88-15 (68247)
ನ ಕೇನಚಿದ್ಯಾಚಿತವ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಿಂಚಿದನಾಪದಿ।
ಇತಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾ ಭೂತಾನಾಂ ಪುರಸ್ತಾನ್ಮನುನಾ ಕೃತಾ॥ 12-88-16 (68248)
ಸರ್ವೇ ತಥಾಽನುಜೀವೇಯುರ್ನ ಕುರ್ಯುಃ ಕರ್ಮ ಚೇದಿಹ।
ಸರ್ವ ಏವ ಇಮೇ ಲೋಕಾ ನ ಭವೇಯುರಸಂಶಯಂ॥ 12-88-17 (68249)
ಪ್ರಭುರ್ನಿಯಮನೇ ರಾಜಾ ಯ ಏತಾನ್ನ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಭುಂಕ್ತೇ ಸ ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ಚತುರ್ಭಾಗಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-88-18 (68250)
ಭೋಕ್ತಾ ತಸ್ಯ ತು ಪಾಪಸ್ಯ ಸುಕೃತಸ್ಯ ಯಥಾತಥಾ।
ನಿಯಂತವ್ಯಾಃ ಸದಾ ರಾಜ್ಞಾ ಪಾಪಾ ಯೇ ಸ್ಯುರ್ನರಾಧಿಪ॥ 12-88-19 (68251)
ಕೃತಪಾಪಸ್ತ್ವಸೌ ರಾಜಾ ಯ ಏತಾನ್ನ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ತಥಾ ಕೃತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚತುರ್ಭಾಗಮುಪಾಶ್ನುತೇ। 12-88-20 (68252)
ಸ್ಥಾನಾನ್ಯೇತಾನಿ ಸಂಯಂಯ ಪ್ರಸಂಗೋ ಭೂತಿನಾಶನಃ।
ಕಾಮೇ ಪ್ರಸಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಕಿಮಕಾರ್ಯಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-88-21 (68253)
ಮದ್ಯಮಾಂಸಪರಸ್ವಾನಿ ತಥಾ ದಾರಧನಾನಿ ಚ।
ಆಹರೇದ್ರಾಗವಶಗಸ್ತಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್॥ 12-88-22 (68254)
ಆಪದ್ಯೇವ ತು ಯಾಚಂತೇ ಯೇಷಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ದಾತವ್ಯಂ ಧರ್ಮತಸ್ತೇಭ್ಯಸ್ತ್ವನುಕ್ರೋಶಾದ್ಭಯಾನ್ನ ತು॥ 12-88-23 (68255)
ಮಾ ತೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯಾಚನಕಾ ಭವೇಯುರ್ಮಾ ಚ ದಸ್ಯವಃ।
ಉಪಾದಾತಾರ ಏವೈತೇ ನೈತೇ ಭೂತಸ್ಯ ಭಾವಕಾಃ॥ 12-88-24 (68256)
ಯೇ ಭೂತಾನ್ಯನುಗೃಹ್ಣಂತಿ ವರ್ಧಯಂತಿ ಚ ಯೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ತೇತೇ ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ವರ್ತಂತಾಂ ಮಾ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಬಾಧಕಾಃ॥ 12-88-25 (68257)
ದಂಡ್ಯಾಸ್ತೇ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಧನಾದಾನಪ್ರಯೋಜಕಾಃ।
ಪ್ರಯೋಗಂ ಕಾರಯೇಥಾಸ್ತೇ ಯಥಾ ದದ್ಯುಃ ಕರಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-88-26 (68258)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯವಾಣಿಜ್ಯಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಕಿಂಚಿದೀದೃಶಂ।
ಪುರುಷೈಃ ಕಾರಯೇತ್ಕರ್ಮ ಬಹುಭಿಃ ಕರ್ಮಭೇದತಃ॥ 12-88-27 (68259)
ನರಶ್ಚೇತ್ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯಂ ವಾಣಿಜ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯನುಷ್ಠಿತಃ।
ಸಂಶಯಂ ಲಭತೇ ಕಿಂಚಿತ್ತೇನ ರಾಜಾ ವಿಗರ್ಹ್ಯತೇ॥ 12-88-28 (68260)
ಧನಿನಃ ಪೂಜಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಪಾನಾಚ್ಛಾದನಭೋಜನೈಃ।
ವಕ್ತವ್ಯಾಶ್ಚಾನುಗೃಹ್ಣೀಧ್ವಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸಹ ಮಯೇತಿ ವೈ॥ 12-88-29 (68261)
ಅಂಗಮೇತನ್ಮಹದ್ರಾಜ್ಯೇ ಧನಿನೋ ನಾಮ ಭಾರತ।
ಕಕುದಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧನಸ್ಥೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-88-30 (68262)
ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶೂರೋ ಧನಸ್ಥಶ್ಚ ಸ್ವಾಮೀ ಧಾರ್ಮಿಕ ಏವ ಚ।
ತಪಸ್ವೀ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾಂಶ್ಚಾಪಿ ರಕ್ಷತಿ॥ 12-88-31 (68263)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಭವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಮಕ್ರೋಧಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ಚ ಪಾಲಯ॥ 12-88-32 (68264)
ಏವಂ ದಂಡಂ ಚ ಕೋಶಂ ಚ ಮಿತ್ರಂ ಭೂಮಿಂ ಚ ಲಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಪರೋ ರಾಜನ್ಮಿತ್ರಕೋಶಬಲಾನ್ವಿತಃ॥ ॥ 12-88-33 (68265)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 88॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-88-4 ಭ್ರಮರಾ ಇವ ಪಾದಪಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-88-6 ಶಲ್ಯಕವಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣತುಂಡ ಆಖುವಿಶೇಷಃ। ಸಹಿ ನಿದ್ರಿತಸ್ಯ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಪಾದತಲಸ್ಥಂ ಮಾಂಸಮತೀಕ್ಷ್ಣೇನೈವೋಪಾಯೇನ ಭಕ್ಷಯತಿ। ಯಥಾ ವಿಲೇಖಕಃ ಕರ್ಣಮಾಖುಃ ಪಾದತ್ವಚಂ ಯಥೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-88-8 ದಂಯಾನಿ ವತ್ಸತರಕುಲಾನಿ ಯಥಾ ಕ್ರಮೇಣ ದಮಯೇತದ್ವತ್ಪ್ರಜಾ ಅಪೀತ್ಯಾಹ ದಮಯನ್ನಿವೇತಿ। ಅಭ್ಯವ ಹಾರಯೇದ್ವಾಹಯೇತ್॥ 12-88-9 ಸಕೃತ್ಸದ್ಯಃ ಪಾಶಾವಕೀರ್ಣಾಃ ಸಂತೋ ನಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಮರಿಷ್ಯಂತಿ। ಯತೋ ದುರ್ದಮಾ ಅಥ ಉಚಿತೇನ ಕ್ರಮೇಣ ತೇ ಭೋಕ್ತವ್ಯಾ ದಂಯಾಃ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ। ಅಸತ್ಪಾಶಾವಕೀರ್ಣಾಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯಂತೀಹ ದುರ್ಮದಾಃ। ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-88-10 ಪುರುಷಂ ಪ್ರತೀತ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪುರುಷಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-88-11 ತತೋ ಮುಖ್ಯದ್ವಾರಾ ತಾನಿತರಾನ್ ವಿವಕ್ಷಿತಾನ್ವೋದುಮಿಷ್ಟಾನ್। ತತಸ್ತಾನ್ಭೋಜಯಿತ್ವಾತ ಪರಸ್ಪರವಿವರ್ಜಿತಾನ್। ಇತಿ ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-88-14 ಮದ್ಯಶಾಲಾಃ ಸಂದೇಶಹರಾಃ ಕುಟ್ಟನ್ಯಃ। ಕುತ್ಸಿತೇನ ಶೀಲೇನ ವಾಂತಿ ಗಚ್ಛಂತಿ ಧರ್ಮಂ ಹಿಂಸಂತಿ ವಾ ಕುಶೀಲ ವಾ ವಿಟಾಃ। ಕಿತಮಾ ದ್ಯೂತಕಾರಾಶ್ಚ ನಿ ಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಇತ್ಯಾಹ ಪಾನೇತಿ॥ 12-88-15 ಭದ್ರಿಕಾಃ ಕಲ್ಯಾಣಃ॥ 12-88-16 ಯಾಚಿತವ್ಯಃ ದತ್ತಮೃಣಂ ಕರಂ ವೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-88-17 ಅನುಜಾವೇಯುರನುಸರೇಯುಃ। ಅನ್ಯಥಾ ದೋಷಮಾಹ ನೇತಿ॥ 12-88-20 ತಥಾ ತಥಾಭೂತಃ ನಿಯಚ್ಛನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-88-21 ಸ್ಥಾನಾನಿ ಮದ್ಯಾದೀನಾಂ॥ 12-88-22 ಶಾಸ್ತ್ರಮಾಜ್ಞಾಂ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್ಪ್ರವರ್ತಯೇತ್॥ 12-88-28 ಸಂಶಯಂ ಚೋರೇಭ್ಯೋ ರಾಜಕೀಯೇಭ್ಯೋ ವಾ ಭಯಾತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 089
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.89. ಅಧ್ಯಾಯಃ 089
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜನೀತಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-89-0 (68266)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-89-0x (5574)
ವನಸ್ಪತೀಭಕ್ಷ್ಯಫಲಾನ್ನ ಚ್ಛಿಂದ್ಯುರ್ವಿಷಯೇ ತವ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮೂಲಫಲಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-89-1 (68267)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋಽತಿರಿಕ್ತಂ ಚ ಭುಂಜೀರನ್ನಿತರೇ ಜನಾಃ।
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪರೋಧೇನ ಹರೇದನ್ಯಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-89-2 (68268)
ವಿಪ್ರಶ್ಚೇತ್ತ್ಯಾಗಮಾತಿಷ್ಠೇದಾಖ್ಯಾಯಾ ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಃ।
ಪರಿಕಲ್ಯಾಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾರಸ್ಯ ನರಾಧಿಪ॥ 12-89-3 (68269)
ಸ ಚೇನ್ನೋಪನಿವರ್ತೇತ ವಾಚ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸದಿ।
ಕಸ್ಮಿನ್ನಿದಾನೀಂ ಮರ್ಯಾದಾಮಯಂ ಲೋಕಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-89-4 (68270)
ಅಸಂಶಯಂ ನಿವರ್ತೇತ ನ ಚೇತ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯತ್ಯತಃ ಪರಂ।
ಪೂರ್ವಂ ಪರೋಕ್ಷಂ ವಕ್ತವ್ಯಮೇತತ್ಕೌಂತೇಯ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-89-5 (68271)
ಆಹುರೇತಜ್ಜನಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ಚೈತಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾಂಯಹಂ।
ನಿಮಂತ್ರ್ಯಶ್ಚ ಭವೇದ್ಭೋಗೈರವೃತ್ತ್ಯಾ ಚ ತದಾ ಚರೇತ್॥ 12-89-6 (68272)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯವಾಣಿಜ್ಯಂ ಲೋಕಾನಾಮಿಹ ಜೀವನಂ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ಚೈವ ತ್ರಯೀ ವಿದ್ಯಾ ಸಾ ಭೂತಾನ್ಭಾವಯತ್ಯುತ॥ 12-89-7 (68273)
ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರಪತಮಾನಾಯಾಂ ಯೇ ಸ್ಯುಸ್ತತ್ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ದಸ್ಯವಸ್ತದ್ವಧಾಯೇಹ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕ್ಷತ್ರಮಥಾಸೃಜತ್॥ 12-89-8 (68274)
ಶತ್ರೂಂಜಯ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷ ಯಜಸ್ವ ಕ್ರತುಭಿರ್ನೃಪ।
ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಸಮರೇ ವೀರೋ ಭೂತ್ವಾ ಕೌರವನಂದನ॥ 12-89-9 (68275)
ಸಂರಕ್ಷ್ಯಾನ್ರಕ್ಷತೇ ರಾಜಾ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ಯೇ ಕೇಚಿತ್ತಾನ್ನ ರಕ್ಷಂತಿ ತೈರರ್ಥೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ॥ 12-89-10 (68276)
ಸದೈವ ರಾಜ್ಞಾ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತಸ್ಯಾದ್ಧೇತೋರ್ಹಿ ಭುಂಜೀತ ಮನುಷ್ಯಾನೇವ ಮಾನವಃ॥ 12-89-11 (68277)
ಆಂತರೇಭ್ಯಃ ಪರಾನ್ರಕ್ಷನ್ಪರೇಭ್ಯಃ ಪುನರಾಂತರಾನ್।
ಪರಾನ್ಪರೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಾನ್ಖೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವಾನ್ಪಾಲಯ ನಿತ್ಯದಾ॥ 12-89-12 (68278)
ಆತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವತೋ ರಕ್ಷನ್ರಾಜನ್ರಕ್ಷಸ್ವ ಮೇದಿನೀಂ।
ಆತ್ಮಮೂಲಮಿದಂ ಸರ್ವಮಾಹುರ್ವೈ ವಿದುಷೋ ಜನಾಃ॥ 12-89-13 (68279)
ಕಿಂ ಛಿದ್ರಂ ಕೋನು ಸಂಗೋ ಮೇ ಕಿಂವಾಽಸ್ತ್ಯವಿನಿಪಾತಿತಂ।
ಕುತೋ ಮಾಮಾಶ್ರಯೇದ್ದೋಷ ಇತಿ ನಿತ್ಯಂ ವಿಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-89-14 (68280)
ಅತೀತದಿವಸೇ ವೃತ್ತಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನ ವಾ ಪುನಃ।
ಗುಪ್ತೈಶ್ಚಾರೈರನುಮತೈಃ ಪೃಥಿವೀಮನುಸಾರಯೇತ್॥ 12-89-15 (68281)
ಜಾನೀತ ಯದಿ ಮೇ ವೃತ್ತಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನ ವಾ ಪುನಃ।
ಕಚ್ಚಿದ್ರೋಚೇಜ್ಜನಪದೇ ಕಚ್ಚಿದ್ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಚ ಮೇ ವಶಃ॥ 12-89-16 (68282)
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ಧೃತಿಮತಾಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಾಂ।
ರಾಷ್ಟ್ರೇ ತು ಯೇಽನುಜೀವಂತಿ ಯೇ ತು ರಾಜ್ಞೋಽನುಜೀವಿನಃ॥ 12-89-17 (68283)
ಅಮಾತ್ಯಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಧ್ಯಸ್ಥಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಯೇ ಚ ತ್ವಾಽಭಿಪ್ರಶಂಸೇಯುರ್ನಿಂದೇಯುರಥವಾ ಪುನಃ॥ 12-89-18 (68284)
ಸರ್ವಾನ್ಸುಪರಿಣೀತಾಂಸ್ತಾನ್ಕಾರಯೇಥಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಏಕಾಂತೇನ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನ ಶಕ್ಯಂ ತಾತ ರೋಚಿತುಂ।
ಮಿತ್ರಾಮಿತ್ರಮಥೋ ಮಧ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭಾರತ॥ 12-89-19 (68285)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-89-20x (5575)
ತುಲ್ಯಬಾಹುಬಲಾನಾಂ ಚ ತುಲ್ಯಾನಾಂ ಚ ಗುಣೈರಪಿ।
ಕಥಂ ಸ್ಯಾದಧಿಕಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ ಚ ಭುಂಜೀತ ಮಾನವಾನ್॥ 12-89-20 (68286)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-89-21x (5576)
ಯಚ್ಚರಾ ಹ್ಯಚರಾನದ್ಯುರದಂಷ್ಟ್ರಾಂದಂಷ್ಟ್ರಿಣಸ್ತಥಾ।
ಆಶೀವಿಷಾ ಇವ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಭುಜಂಗಾನ್ಭುಜಗಾ ಇವ॥ 12-89-21 (68287)
ಏತೇಭ್ಯಶ್ಚಾಪ್ರಮತ್ತಃ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ಶತ್ರೋರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಭಾರುಂಡಸದೃಶಾ ಹ್ಯೇತೇ ನಿಪತಂತಿ ಪ್ರಮಾದತಃ॥ 12-89-22 (68288)
ಕಚ್ಚಿತ್ತೇ ವಣಿಜೋ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ನೋದ್ವಿಜಂತಿ ಕರಾರ್ದಿತಾಃ।
ಕ್ರೀಣಂತೋ ಬಹುನಾಽಲ್ಪೇನ ಕಾಂತಾರಕೃತವಿಶ್ರಮಾಃ॥ 12-89-23 (68289)
ಕಚ್ಚಿತ್ಕೃಷಿಕರಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನ ಜಹತ್ಯತಿಪೀಡಿತಾಃ।
ಯೇ ಬಹಂತಿ ಧುರಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ತೇ ಭರಂತೀತರಾನಪಿ॥ 12-89-24 (68290)
`ಆಲಸ್ಯೇನ ಹೃತಃ ಪಾದಃ ಪಾದಃ ಪಾಷಣ಼್ಡಮಾಶ್ರಿತಃ।
ರಾಜಾನಂ ಸೇವತೇ ಪಾದಃ ಪಾದಃ ಕೃಷಿಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-89-25 (68291)
ಏಕಪಾದಂ ತ್ರಯಃ ಪಾದಾ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ದಿನೇದಿನೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪಾದಂ ರಕ್ಷ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ' 12-89-26 (68292)
ಇತೋ ದತ್ತೇನ ಜೀವಂತಿ ದೇವಾಃ ಪಿತೃಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಮಾನುಷೋರಗರಕ್ಷಾಂಸಿ ವಯಾಂಸಿ ಪಶವಸ್ತಥಾ॥ 12-89-27 (68293)
ಏಷಾ ತೇ ರಾಷ್ಟ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚ ರಾಜ್ಞಾಂ ಗುಪ್ತಿಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರೋಕ್ತೋದ್ದಿಶ್ಯೈತಮೇವಾರ್ಥಂ ಭೂಯೋ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಾ--ವ॥ ॥ 12-89-28 (68294)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 89॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-89-1 ಮೂಲಫಲಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸ್ವಮಿತಿ ಧರ್ಮಮಾಹುರತೋ ನ ಚ್ಛಿಂದ್ಯುಃ॥ 12-89-3 ತ್ಯಾಗಂ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ॥ 12-89-6 ಭೋಗಾರ್ಥೀ ಚೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ತ್ಯಜತಿ ತದಾ ಭೋಗೈರಪಿ ನಿಮಂತ್ರ್ಯಃ। ಅವೃತ್ತ್ಯಾ ಚೇತದಾವೃತ್ತ್ಯಾಪಿ ನಿಮಂತ್ರ್ಯ ಇತ್ಯಾಹ ಆಹುರಿತಿ॥ 12-89-7 ಊರ್ಧ್ವಂ ಸ್ವರ್ಗಂ॥ 12-89-11 ಲೋಕಾತ್ ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಂ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ। ಭಯುಧ್ಯಾಂಖಾರಾನಿತಿ ಚಾರ್ಥಃ॥ 12-89-13 ವಿದುಷೋ ವಿದ್ವಾಂಸಃ॥ 12-89-14 ರಾಜ್ಞೋ ವ್ಯಸಗೀತ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-89-19 ಸುಪರಿಣೀತಾನ್ ಸತ್ಕೃತಾನ್ 12-89-21 ಅಲವಾನೇಪ ದುರ್ಬಲಂ ಭುಜ್ಜೀತ ತುಲ್ಯಾತ್ತು ಆತ್ಮಾನಂ ರಕ್ಷೇಚ್ಛಲೇನ ಚ ತಂ ಭುಜ್ಜೀತೇತ್ಯುತ್ತರಮಾಹ ಯದಿ ಆದಿನಾ॥ 12-89-22 ಭಾರುಂಡಃ ಗೃಧ್ರಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 090
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.90. ಅಧ್ಯಾಯಃ 090
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಉಚಥ್ಯಮಾಂಧಾತೃಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-90-0 (68295)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-90-0x (5577)
ಆನಂಗಿರಾಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾನುಚಧ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ।
ಮಾಂಧಾತ್ರೇ ಯೌವನಾಶ್ಚಾಯ ಪ್ರೀತಿಮಾನಭ್ಯಭಾಷತ॥ 12-90-1 (68296)
ಸ ಯಥಾಽನುಶಶಾಸೈಜಮುಚಧ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಿಖಿಲೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-90-2 (68297)
ಉಚಥ್ಯ ಉವಾಚ। 12-90-3x (5578)
ಧರ್ಮಾಮ ರಾಜಾ ಭವತಿ ನ ಕಾಮಕರಣಾಯ ತು।
ಮಾನ್ಯಾತರಭಿಜಾನೀಹಿ ರಾಜಾ ಲೋಕಸ್ಯ ರಕ್ಷಿತಾ॥ 12-90-3 (68298)
ರಾಜಾ ಚರತಿ ಚೇದ್ಧರ್ಮಂ ದೇವತ್ವಾಯೈವ ಕಲ್ಪತೇ।
ಸ ಚೇದಧರ್ಮಂ ಚರತಿ ನರಕಾಯೈವ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-90-4 (68299)
ಧರ್ಮೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಧರ್ಮೋ ರಾಜನಿ ತಿಷ್ಠಾತಿ।
ತಂ ರಾಜಾ ಸಾಧು ಯಃ ಶಾಸ್ತಿ ಸ ರಾಜಾ ಶ್ರಿಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-90-5 (68300)
ರಾಜಾಪರಾಧಾನ್ಮಾಂಧಾತರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾನ್ಪಾಪ ಉಚ್ಯತೇ।
ದೇವಾಶ್ಚ ಗರ್ಹಾಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ॥ 12-90-6 (68301)
ಅಧರ್ಮೇ ವರ್ತಮಾನಾನಾಮರ್ಥಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ತದೇವ ಮಂಗಲಂ ಲೋಕಃ ಸರ್ವಃ ಸಮನುವರ್ತತೇ॥ 12-90-7 (68302)
ಉಚ್ಛಿದ್ಯತೇ ಧರ್ಮವೃತ್ತಮಧರ್ಮೋ ವರ್ತತೇ ಮಹಾನ್।
ಭಯಮಾಹುರ್ದಿವಾರಾತ್ರಂ ಯದಾ ಪಾಪಾ ನ ವಾರ್ಯತೇ॥ 12-90-8 (68303)
ಇದಂ ಮಮ ಇದಂ ನೇತಿ ಸಾಧೂನಾಂ ತಾತ ಧರ್ಮತಃ।
ನ ವೈ ವ್ಯವಸ್ಥಾ ಭವತಿ ಯದಾ ಪಾಪೋ ನ ವಾರ್ಯತೇ॥ 12-90-9 (68304)
ನೈವ ಭಾರ್ಯಾ ನ ಪಶವೋ ನ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ನ ನಿವೇಶನಂ।
ಸಂದೃಶ್ಯೇತ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಯದಾ ಪಾಪಬಲಂ ಭವೇತ್॥ 12-90-10 (68305)
ದೇವಾಃ ಪೂಜಾಂ ನ ಜಾನಂತಿ ನ ಸ್ವಧಾಂ ಪಿತರಸ್ತದಾ।
ನ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಹ್ಯತಿಥಯೋ ಯದಾ ಪಾಪೋ ನ ವಾರ್ಯತೇ॥ 12-90-11 (68306)
ನ ವೇದಾನಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ವ್ರತವಂತೋ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ನ ಯಜ್ಞಾಂಸ್ತನ್ವತೇ ವಿಪ್ರಾ ಯದಾ ಪಾಪೋ ನ ವಾರ್ಯತೇ॥ 12-90-12 (68307)
ವಧ್ಯಾನಾಮಿವ ಸತ್ವಾನಾಂ ಮನೋ ಭವತಿ ವಿಹ್ವಲಂ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಯದಾ ಪಾಪೋ ನ ವಾರ್ಯತೇ॥ 12-90-13 (68308)
ಉಭೌ ಲೋಕಾವಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾನಮಸೃಜಂಸ್ತಥಾ।
ಮುನಯೋಽಥ ಮಹದ್ಭೂತಮಯಂ ಧರ್ಮೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-90-14 (68309)
ಯಸ್ಮಿಂಧರ್ಮೋ ವಿರಾಜೇತ ತಂ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಲೀಯತೇ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ದೇವಾ ವೃಷಲಂ ವಿದುಃ॥ 12-90-15 (68310)
ವೃಷೋ ಹಿ ಭಗವಾಂಧರ್ಮೋ ಯಸ್ತಸ್ಯ ಕುರುತೇ ಲಯಂ।
ವೃಷಲಂ ತಂ ವೀವದುರ್ದೇವಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ನ ಲೋಪಯೇತ್॥ 12-90-16 (68311)
ಧರ್ಮೇ ವರ್ಧತಿ ವರ್ಧಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವದಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹ್ರಸತಿ ಹೀಯಂತೇ ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ವಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 12-90-17 (68312)
ಧನಾನಿ ಸ್ಪೌತಿ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಧಾರಣಾದ್ವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಮಾನವಾನ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಸ ಸೀಮಾಂತಕರಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-90-18 (68313)
ಪ್ರಭವಾರ್ಥಂಮಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವರ್ಧಯೇದ್ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಜಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 12-90-19 (68314)
ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಧರ್ಮಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತರಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಸ ರಾಜಾಯಃ ಪ್ರಜಾಃ ಶಾಸ್ತಿ ಸಾಧುಕೃತ್ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-90-20 (68315)
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾವನಾದೃತ್ಯ ಧರ್ಮಮೇವಾನುಪಾಲಯೇತ್।
ಧರ್ಮಃ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರತಮೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-90-21 (68316)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಯೋನಿಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತಾನ್ಪೂಜಯೇತ್ಸದಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಮಾಂಧಾತಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಾಮಾನಮತ್ಸರೀ॥ 12-90-22 (68317)
ತೇಷಾಂ ಹ್ಯಕಾಮಕರಣಾದ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಂಜಾಯತೇ ಭಯಂ।
ಮಿತ್ರಾಣಿ ನ ಚ ವರ್ಧಂತೇ ತಥಾಽಮಿತ್ರೀಭವಂತ್ಯಪಿ॥ 12-90-23 (68318)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸದಾಸೂಯನ್ಬಾಲ್ಯಾದ್ವೈರೋಚನಿರ್ಬಲಿಃ।
ಅಥಾಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೀರಪಾಕ್ರಾಮದ್ಯಾಽಸ್ಮಿನ್ನಾಸೀತ್ಪ್ರತಾಪಿನೀ॥ 12-90-24 (68319)
ತತಸ್ತಸ್ಮಾದಪಾಕ್ರಂಯ ಸಾಽಗಚ್ಛತ್ಪಾಕಶಾಸನಂ।
ಅಥ ಸೋಽನ್ವತಪತ್ಪಶ್ಚಾಚ್ಛ್ರಿಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರಂದರೇ॥ 12-90-25 (68320)
ಏತತ್ಫಲಮಸೂಯಾಯಾ ಅಭಿಮಾನಸ್ಯ ಚಾಭಿಭೋ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬುಧ್ಯಸ್ವ ಮಾಂಧಾತರ್ಮಾ ತ್ವಾಂ ಜಹ್ಯಾತ್ಪ್ರತಾಪಿನೀ॥ 12-90-26 (68321)
ದರ್ಪೋನಾಮ ಶ್ರಿಯಃ ಪುತ್ರೋ ಜಜ್ಞೇಽಧರ್ಮಾದಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ತೇನ ದೇವಾಸುರಾ ರಾಜನ್ನೀತಾಃ ಸುಬಹವೋಽವ್ಯಯಂ॥ 12-90-27 (68322)
ರಾಜರ್ಷಯಶ್ಚ ಬಹವಸ್ತಥಾ ಬುಧ್ಯಸ್ವ ಪಾರ್ಥಿವ।
ರಾಜಾ ಭವತಿ ತಂ ಜಿತ್ವಾ ದಾಸಸ್ತೇನ ಪರಾಜಿತಃ॥ 12-90-28 (68323)
ಸ ಯಥಾ ದರ್ಪಸಹಿತಮಧರ್ಮಂ ನಾನುಸೇವತೇ।
ತಥಾ ವರ್ತಸ್ವ ಮಾಂಧಾತಶ್ಚಿರಂ ಚೇತ್ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-90-29 (68324)
ಮತ್ತಾತ್ಪ್ರಮತ್ತಾತ್ಪೌಗಂಡಾದುನ್ಮತ್ತಾಚ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ನಿಂದಿತಾಚ್ಚಾಸದಾಚಾರಾದ್ದುರ್ಹೃದಾಂ ಚಾಪಿ ಸೇವನಾತ್॥ 12-90-30 (68325)
ನಿಗೃಹೀತಾದಮಾತ್ಯಾಚ್ಚ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಶ್ಚೈವ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪರ್ವತಾದ್ವಿಷಮಾದ್ದುರ್ಗಾದ್ಧಸ್ತಿನೋಽಶ್ವಾತ್ಸರೀಸೃಪಾತ್॥ 12-90-31 (68326)
ಏತೇಭ್ಯೋಽನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ ಸ್ಯಾನ್ನಕ್ತಂ ಚರ್ಯಾಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್।
ಅತ್ಯಾಶಾಂ ಚಾಭಿಮಾನಂ ಚ ದಂಭಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-90-32 (68327)
ಅವಿಜ್ಞಾತಾಸು ಚ ಸ್ತ್ರೀಷು ಕ್ಲೀಬಾಸು ಸ್ವೈರಿಣೀಷು ಚ।
ಪರಭಾರ್ಯಾಸು ಕನ್ಯಾಸು ನಾಚರೇನ್ಮೈಥುನಂ ನೃಪ॥ 12-90-33 (68328)
ಕುಲೇಷು ಪಾಪರಕ್ಷಾಂಸಿ ಜಾಯಂತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಾತ್।
ಅಪುಮಾಂಸೋಽಂಗಹೀನಾಶ್ಚ ಸ್ಥೂಲಜಿಹ್ವಾ ವಿಚೇತಸಃ॥ 12-90-34 (68329)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಜಾಯಂತೇ ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಞಾ ವಿಶೇಷೇಣಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಹಿತೇ॥ 12-90-35 (68330)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ದೋಷಃ ಸಂಜಾಯತೇ ಮಹಾನ್।
ಅಧರ್ಮಾಃ ಸಂಪ್ರವರ್ಧಂತೇ ಪ್ರಜಾಸಂಕರಕಾರಕಾಃ॥ 12-90-36 (68331)
ಅಶೀತೇ ವಿದ್ಯತೇ ಶೀತಂ ಶೀತೇ ಶೀತಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅವೃಷ್ಟಿರತಿವೃಷ್ಟಿಶ್ಚ ವ್ಯಾಧಿಶ್ಚಾಪ್ಯಾವಿಶೇತ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-90-37 (68332)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣ್ಯುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಗ್ರಹಾ ಘೋರಾಸ್ತಥಾಗತೇ।
ಉತ್ಪಾತಾಶ್ಚಾತ್ರ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ರಾಜನಾಶನಾಃ॥ 12-90-38 (68333)
ಅರಕ್ಷಿತಾತ್ಮಾ ಯೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾಶ್ಚಾಪಿ ನ ರಕ್ಷತಿ।
ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಕ್ಷೀಯಂತೇ ತತಃ ಸೋಽನು ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-90-39 (68334)
ದ್ವಾವಾದದಾತೇ ಹ್ಯೇಕಸ್ಯ ದ್ವಯೋಃ ಸುಬಹವೋಽಪರೇ।
ಕುಮಾರ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಲುಪ್ಯಂತೇ ತದಾಹುರ್ನೃಪದೂಷಣಂ॥ 12-90-40 (68335)
ಮಮೈತದಿತಿ ನೈತಚ್ಚ ಮನುಷ್ಯೇಷ್ವವತಿಷ್ಠತಿ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಂ ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾದಮನುತಿಷ್ಠಿತ॥ ॥ 12-90-41 (68336)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 90॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-90-1 ಅಂಗಿರಾಃ ಆಂಗಿರಸಾಃ॥ 12-90-12 ನ ಭಾರ್ಯಾಮಧಿಗಚ್ಛಂತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-90-15 ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಪಾಲಃ॥ 12-90-16 ಕುರುತೇ ಹ್ಯಲಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಲಂ ವಾರಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತೇನ ವೃಷಂ ಲುನಾತಿ ಚ್ಛಿನತ್ತೀತಿ ವೃಷಲ ಇತಿ ಯೋಗೋ ದರ್ಶಿತಃ॥ 12-90-18 ಧರ್ಮಪದಸ್ಯ ದ್ವೇಧಾ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಮಾಹ ಧನಾನೀತಿ। ಧಾರಣಾದ್ವಾ ಧರ್ಮಃ। ಸೀಮಾಂತಕರಃ ಯಾವತ್ಪಾಪಂ ತಾವದ್ಯಾತನಾಕರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-90-28 ತಂ ದರ್ಪಂ॥ 12-90-30 ಪೌಗಂಡಾದ್ವಾಲಕಾದಜ್ಞಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕದಂಯಾಶಾದುದಾವರ್ತಾದ್ದುರ್ಹೃದಾಂ ಚಾಪೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-90-32 ಅನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ ಸ್ಯಾತ್ ನಿತ್ಯಮಯುಕ್ತಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಏಕಚರ್ಯಾಂ ಚ ವರ್ಜಯೇದಿತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-90-34 ಅಪುಮಾಂಸಃ ಕ್ಲೀಬಾಃ। ಸ್ಥೂಲಜಿಹ್ವಾ ಮೂಕಾಃ॥ 12-90-38 ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಧೂಮಕೇತ್ವಾದಯಃ॥ 12-90-40 ಏಕಸ್ಯ ಧನಂ ದ್ವಾವಾದದಾತೇ ಆಚ್ಛಿದ್ಯ ಗೃಹ್ಣೀತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 091
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.91. ಅಧ್ಯಾಯಃ 091
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಉಚಥ್ಯಮಾಂಧಾತೃಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-91-0 (68337)
ಉಚಥ್ಯ ಉವಾಚ। 12-91-0x (5579)
ಕಾಲವರ್ಷೀ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ಧರ್ಮಚಾರೀ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಸಂಪದ್ಯದೇಷಾ ಭವತಿ ಸಾ ಬಿಭರ್ತಿ ಸುಖಂ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-91-1 (68338)
ಯೋ ನ ಜಾನಾತಿ ನಿರ್ಹರ್ತುಂ ವಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ರಜಕೋ ಮಲಂ।
ರತ್ನಾನಿ ವಾ ಶೋಧಯಿತುಂ ಯಥಾ ನಾಸ್ತಿ ತಥೈವ ಸಃ॥ 12-91-2 (68339)
ಏವಮೇತದ್ದ್ವಿಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಶಾಂ ತಥಾ।
ಶೂದ್ರಶ್ಚತುರ್ಥೋ ವರ್ಣಾನಾಂ ನಾನಾಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-91-3 (68340)
ಕರ್ಮ ಶೂದ್ರೇ ಕೃಷಿರ್ವೈಶ್ಯೇ ದಂಡನೀತಿಶ್ಚ ರಾಜನಿ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ತಪೋ ಮಂತ್ರಾಃ ಸತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 12-91-4 (68341)
ತೇಷಾಂ ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೇದ ಪಾತ್ರಾಣಾಮಿವ ಶೋಧನಂ।
ಶೀಲದೋಷಾನ್ವಿನಿರ್ಹರ್ತುಂ ಸ ಪಿತಾ ಸ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-91-5 (68342)
ಕೃತಂ ತ್ರೇತಾ ದ್ವಾಪರಶ್ಚ ಕಲಿಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಾಜವೃತ್ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ರಾಜೈವ ಯುಗಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-91-6 (68343)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ತಥಾ ವೇದಾಶ್ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮೇವ ಚ।
ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರಮುಹ್ಯೇತ ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ॥ 12-91-7 (68344)
ಅಗ್ನಿತ್ರೇತಾ ತ್ರಯೀ ವಿದ್ಯಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸಹದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಸರ್ವ ಏವ ಪ್ರಮುಹ್ಯಂತೇ ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ॥ 12-91-8 (68345)
ರಾಜೈವ ಕರ್ತಾ ಭೂತಾನಾಂ ರಾಜೈವ ಚ ವಿನಾಶಕಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಯಃ ಸ ಕರ್ತಾ ಸ್ಯಾದಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವಿನಾಶಕಃ॥ 12-91-9 (68346)
ರಾಜ್ಞೋ ಭಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಬಾಂಧವಾಃ ಸುಹೃದಸ್ತಥಾ।
ಸಮೇತ್ಯ ಸರ್ವೇ ಶೋಚಂತಿ ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ॥ 12-91-10 (68347)
ಹಸ್ತಿನೋಽಶ್ವಾಶ್ಚ ಗಾವಶ್ಚಾಪ್ಯುಷ್ಟ್ರಾಶ್ವತರಗರ್ದಭಾಃ।
ಅಧರ್ಮವೃತ್ತೇ ನೃಪತೌ ಸರ್ವೇ ಸೀದಂತಿ ಜಂತವಃ॥ 12-91-11 (68348)
[ದುರ್ಬಲಾರ್ಥಂ ಬಲಂ ಸೃಷ್ಟಂ ಧಾತ್ರಾ ಮಾಂಧಾತರುಚ್ಯತೇ।
ಅಬಲಂ ತು ಮಹದ್ಭೂತಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-91-12 (68349)
ಯಶ್ಚ ಭೂತಂ ಸಂಭಜತೇ ಯೇ ಚ ಭೂತಾಸ್ತದನ್ವಯಾಃ।
ಅಧರ್ಮಸ್ಥೇ ಹಿ ನೃಪತೌ ಸರ್ವೇ ಶೋಚಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥] 12-91-13 (68350)
ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಚ ಯಚ್ಚಕ್ಷುರ್ಮುನೇರಾಶೀವಿಷಸ್ಯ ಚ।
ಅವಿಷಹ್ಯತಮಂ ಮನ್ಯೇ ಮಾ ಸ್ಮ ದುರ್ಬಲಮಾಸದಃ॥ 12-91-14 (68351)
ದುರ್ಬಲಾಂಸ್ತಾತ ಮನ್ಯೇಥಾ ನಿತ್ಯಮೇವಾವಿಮಾನಿ ತಾನ್।
ಮಾ ತ್ವಾಂ ದುರ್ಬಲಚಕ್ಷೂಂಷಿ ಪ್ರದಹೇಯುಃ ಸಬಾಂಧವಂ॥ 12-91-15 (68352)
ನ ಹಿ ದುರ್ಬಲದಗ್ಧಸ್ಯ ಕುಲೇ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರರೋಹತಿ।
ಆಮೂಲಂ ನಿರ್ದಹಂತ್ಯೇವ ಮಾ ಸ್ಮ ದುರ್ಬಲಮಾಸದ॥ 12-91-16 (68353)
ಅಬಲಂ ವೈ ಬಲಾಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಯಚ್ಚಾತಿಬಲವದ್ಬಲಂ।
ಬಲಸ್ಯಾಬಲದಗ್ಧಸ್ಯ ನ ಕಿಂಚಿತವಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-91-17 (68354)
ವಿಮಾನಿತೋ ಹತಃ ಕ್ಲಿಷ್ಟಸ್ತ್ರಾತಾರಂ ಚೇನ್ನ ವಿಂದಂತೇ।
ಅಮಾನುಷಕೃತಸ್ತತ್ರ ದಂಡೋ ಹಂತಿ ನರಾಧಿಪಂ॥ 12-91-18 (68355)
ಮಾ ಸ್ಮ ತಾತ ಬಲಸ್ಥಸ್ತ್ವಂ ಭುಂಜೀಥಾ ದುರ್ಬಲಂ ಜನಂ।
ಮಾ ತ್ವಾಂ ದುರ್ಬಲಚಕ್ಷೂಂಷಿ ದಹಂತ್ವಗ್ನಿರಿವಾಶಯಂ॥ 12-91-19 (68356)
ಯಾನಿ ಮಿಥ್ಯಾಭಿಶಸ್ತಾನಾಂ ಪತಂತ್ಯಶ್ರೂಣಿ ರೋದತಾಂ।
ತಾನಿ ಪುತ್ರಾನ್ಪಶೂನ್ಘ್ನಂತಿ ತೇಷಾಂ ಮಿಥ್ಯಾಭಿಶಂಸಿನಾಂ॥ 12-91-20 (68357)
ಯದಿ ನಾತ್ಮನಿ ಪುತ್ರೇಷು ನ ಚೇತ್ಪೌತ್ರೇಷು ನಪ್ನೃಷು।
ನ ಹಿ ಪಾಪಂ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಸದ್ಯಃ ಫಲತಿ ಗೌರಿಬ॥ 12-91-21 (68358)
ಯತ್ರಾಬಲೋ ವಧ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಮಹಾಂದೈವಕೃತಸ್ತತ್ರ ದಂಡಃ ಪತತಿ ದಾರುಣಃ॥ 12-91-22 (68359)
ಯುಕ್ತಾ ಯದಾ ಜಾನಪದಾ ಭಿಕ್ಷಂತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಇವ।
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಭಿಕ್ಷುರೂಪೇಣ ರಾಜಾನಂ ಘ್ನಂತಿ ತಾದೃಶಾಃ॥ 12-91-23 (68360)
ರಾಜ್ಞೋ ಯದಾ ಜನಪದೇ ಬಹವೋ ರಾಜಪೂರುಷಾಃ।
ಅನಯೇನೋಪವರ್ತಂತೇ ತದ್ರಾಜ್ಞಃ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ಮಹತ್॥ 12-91-24 (68361)
ಯದಾ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ನಯೇದರ್ಥಾನ್ಕಾಮಾದರ್ಥವಶೇನ ವಾ।
ಕೃಪಣಂ ಯಾಚಮಾನಾನಾಂ ತದ್ರಾಜ್ಞೋ ವೈಶಸಂ ಮಹತ್॥ 12-91-25 (68362)
ಮಹಾನ್ವೃಕ್ಷೋ ಜಾಯತೇ ವರ್ಧತೇ ಚ
ತಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಿ ಸಮಾಶ್ರಯಂತಿ।
ಯದಾ ವೃಕ್ಷಶ್ಛಿದ್ಯತೇ ದಹ್ಯತೇ ಚ
ತದಾಶ್ರಯಾ ಅನಿಕೇತಾ ಭವಂತಿ॥ 12-91-26 (68363)
ಯದಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಧರ್ಮಮಗ್ರ್ಯಂ ಚರಂತಿ
ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಕಾ ರಾಜಗುಣಂ ಬ್ರುವಾಣಾಃ।
ತೈಶ್ಚಾಧರ್ಮಶ್ಚರಿತೋ ಧರ್ಮಮೋಹಾ
ತ್ತೂಪ ಜಹ್ಯಾತ್ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚ॥ 12-91-27 (68364)
ಯತ್ರ ಪಾಪಾ ಜ್ಞಾಯಮಾನಾಶ್ಚರಂತಿ
ಸಭಾಂ ಕಲಿರ್ವಿಂದತೇ ತತ್ರ ರಾಜ್ಞಃ।
ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಶಾಸ್ತಿ ನರಾನ್ನ ಶಕ್ತ್ಯಾ
ನ ತದ್ರಾಜ್ಯಂ ವರ್ಧತೇ ಭೂಮಿಪಸ್ಯ॥ 12-91-28 (68365)
ಯಶ್ಚಾಮಾತ್ಯಾನ್ಮಾನಯಿತ್ವಾ ಯಥಾ ಹಿ
ಮಂತ್ರೇ ಚ ಯುದ್ಧೇ ಚ ನೃಪೋಽನುಯುಂಜ್ಯಾತ್।
ಬಿಬರ್ಧತೇ ತಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನೃಪಸ್ಯ
ಭುಂಕ್ತೇ ಮಹೀಂ ಚಾಪ್ಯಖಿಲಾಂ ಚಿರಾಯ॥ 12-91-29 (68366)
ಅತ್ರಾಪಿ ಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ವಾಚಂ ಚೈವ ಸುಭಾಷಿತಾಂ।
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಪೂಜಯನ್ರಾಜಾ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 12-91-30 (68367)
ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಯದಾ ಭುಂಕ್ತೇ ನಚಾನ್ಯಾನವಮನ್ಯತೇ।
ನಿಹಂತಿ ಬಲಿನಂ ದೃಪ್ತಂ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-31 (68368)
ತ್ರಾಯತೇ ಹಿ ಯದಾ ಸರ್ವಂ ವಾಚಾ ಕಾಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಪುತ್ರಸ್ಯಾಪಿ ನ ಮೃಷ್ಯೇಚ್ಚ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-32 (68369)
ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಯದಾ ಭುಂಕ್ತೇ ನೃಪತಿರ್ದುರ್ಬಲಾನ್ನರಾನ್।
ತದಾ ಭವಂತಿ ಬಲಿನಃ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-33 (68370)
ಯದಾ ರಕ್ಷತಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಯದಾ ದಸ್ಯೂನಪೋಹತಿ।
ಯದಾ ಜಯತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-34 (68371)
ಪಾಪಮಾಚರತೋ ಯತ್ರ ಕರ್ಮಣಾ ವ್ಯಾಹೃತೇನ ವಾ।
ಪ್ರಿಯಸ್ಯಾಪಿ ನ ಮೃಷ್ಯೇತ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-35 (68372)
ಯದಾ ಸಾರಣಿಕಾನ್ರಾಜಾ ಪುತ್ರವತ್ಪರಿರಕ್ಷತಿ।
ಭಿನತ್ತಿ ನ ಚ ಮರ್ಯಾದಾಂ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-36 (68373)
ಯದಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಯಜತೇ ಶ್ರದ್ಧಯಾಽನ್ವಿತಃ।
ಕಾಮದ್ವೇಷಾವನಾದೃತ್ಯ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-37 (68374)
ಕೃಪಣಾನಾಥವೃದ್ಧಾನಾಂ ಯದಾಽಶ್ರು ಪರಿಮಾರ್ಜತಿ।
ಹರ್ಷಂ ಸಂಜನಯನ್ನೄಣಾಂ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-38 (68375)
ವಿವರ್ಧಯತಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ತಥಾಽರೀಂಶ್ಚಾಪಿ ಕರ್ಷತಿ।
ಸಂಪೂಜಯತಿ ಸಾಧೂಂಶ್ಚ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-39 (68376)
ಸತ್ಯಂ ಪಾಲಯತಿ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಭೂಮಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಪೂಜಯೇದತಿಥೀನ್ಭೃತ್ಯಾನ್ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-40 (68377)
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ಚೋಭೌ ಯತ್ರ ಸ್ಯಾತಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ।
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಪರೇ ಚೈವ ರಾಜಾ ಸ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ಫಲಂ॥ 12-91-41 (68378)
ಯಮೋ ರಾಜಾ ಧಾರ್ಮಿಕಾಣಾಂ ಮಾಂಧಾತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ।
ಸಂಯಚ್ಛನ್ಯಮವತ್ಪ್ರಾಣಾನಸಂಯಚ್ಛಂಸ್ತು ಪಾವಕಃ॥ 12-91-42 (68379)
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾನ್ಸತ್ಕೃತ್ಯಾನವಮತ್ಯ ಚ।
ಯದಾ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾತಿ ಸ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-91-43 (68380)
ಯಮೋ ಯಚ್ಛತಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾವಿಶೇಷತಃ।
ತಥಾ ರಾಜ್ಞಾಽನುಕರ್ತವ್ಯಂ ಯಂತವ್ಯಾ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-91-44 (68381)
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೇಣ ರಾಜಾ ಹಿ ಸರ್ವಥೈವೋಪಮೀಯತೇ।
ಸ ಪಶ್ಯತಿ ಚ ಯಂ ಧರ್ಮ ಸ ಧರ್ಮಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-91-45 (68382)
ಅಪ್ರಮಾದೇನ ಶಿಕ್ಷೇಥಾಃ ಕ್ಷಮಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಧೃತಿಂ ಮತಿಂ।
ಭೂತಾನಾಂ ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ಚ ಸರ್ವದಾ॥ 12-91-46 (68383)
ಸಂಗ್ರಹಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದಾನಂ ಚ ಮಧುರಾ ಚ ವಾಕ್।
ಪೌರಜಾನಪದಾಶ್ಚೈವ ಗೋಪ್ತವ್ಯಾಃ ಸ್ವಪ್ರಜಾ ಯಥಾ॥ 12-91-47 (68384)
ನ ಜಾತ್ವದಕ್ಷೋ ನೃಪತಿಃ ಪ್ರಜಾಃ ಶಕ್ನೋತಿ ರಕ್ಷಿತುಂ।
ಭಾರೋ ಹಿ ಸುಮಹಾಂಸ್ತಾತ ರಾಜ್ಯಂ ನಾಮ ಸುದುರ್ವಹಂ॥ 12-91-48 (68385)
ತದ್ದಂಡವಿನ್ನೃಪಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶೂರಃ ಶಕ್ನೋತಿ ರಕ್ಷಿತುಂ।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಮದಂಡೇನ ಕ್ಲೀಬೇನಾಬುದ್ಧಿನಾಽಪಿ ವಾ॥ 12-91-49 (68386)
ಅಭಿರೂಪೈಃ ಕುಲೇ ಜಾತೈರ್ದಕ್ಷೈರ್ಭಕ್ತೈರ್ಬಹುಶ್ರುತೈಃ।
ಸರ್ವಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರೀಕ್ಷೇಥಾಸ್ತಾಪಸಾಶ್ರಮಿಣಾಮಪಿ॥ 12-91-50 (68387)
ಅತಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಂ ವೇತ್ಸ್ಯಸಿ ವೈ ಪರಂ।
ಸ್ವದೇಶೇ ಪರದೇಶೇ ವಾ ನ ತೇ ಧರ್ಮೋ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯತಿ॥ 12-91-51 (68388)
ಧರ್ಮೇಚಾರ್ಥೇ ಚ ಕಾಮೇ ಚ ಧರ್ಮ ಏವೋತ್ತರೋ ಭವೇತ್।
ಅಸ್ಮಿಂಲ್ಲೋಕೇ ಪರೇ ಚೈವ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-91-52 (68389)
ತ್ಯಜಂತಿ ದಾರಾನ್ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪರಿಪೂಜಿತಾಃ।
ಸಂಗ್ರಹಶ್ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ದಾನಂ ಚ ಮಧುರಾ ಚ ವಾಕ್॥ 12-91-53 (68390)
ಅಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಶೌಚಂ ಚ ರಾಜ್ಞೋ ಭೂತಿಕರಂ ಮಹತ್।
ಏತೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಾಂಧಾತಃ ಸತತಂ ಮಾ ಪ್ರಮಾದಿಥಾಃ॥ 12-91-54 (68391)
ಅಪ್ರಮತ್ತೋ ಭವೇದ್ರಾಜಾ ಛಿದ್ರದರ್ಶೀ ಪರಾತ್ಮನೋಃ।
ನಾಸ್ಯ ಚ್ಛಿದ್ರಂ ಪರಃ ಪಶ್ಯೇಚ್ಛಿದ್ರೇಷು ಪರಮನ್ವಿಯಾತ್॥ 12-91-55 (68392)
ಏತದ್ವೄತ್ತಂ ವಾಸವಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ ವರುಣಸ್ಯ ಚ।
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತತ್ತ್ವಮಪ್ಯನುಪಾಲಯ॥ 12-91-56 (68393)
ತತ್ಕುರುಷ್ವ ಮಹಾರಾಜ ವೃತ್ತಂ ರಾಜರ್ಷಿಸೇವಿತಂ।
ಆತಿಷ್ಠ ದಿವ್ಯಂ ಪಂಥಾನಮಹ್ನಾಯ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-91-57 (68394)
ಧರ್ಮವೃತ್ತಂ ಹಿ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಭಾರತ।
ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃಗಂಧರ್ವಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಮಹೌಜಸಃ॥ 12-91-58 (68395)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-91-59x (5580)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ಮಾಂಧಾತಾ ತೇನೋಚಥ್ಯೇನ ಭಾರತ।
ಕೃತವಾನವಿಶಂಕಶ್ಚ ಏಕಃ ಪ್ರಾಪ ಚ ಮೇದಿನೀಂ॥ 12-91-59 (68396)
ಭವಾನಪಿ ತಥಾ ಸಂಯಙ್ಭಾಂಧಾತೇವ ಮಹೀಪತೇ।
ಧರ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹೀಂ ರಕ್ಷ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸ್ಥಾನಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ ॥ 12-91-60 (68397)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 91॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-91-3 ದ್ವಿಜಾದೀನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಛೂದ್ರೋ ವಾ ನಾನಾಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಃ ಸ್ವಕರ್ಮಚ್ಯುತೋ ಮೂಢಃ ಏವಂ ರಜಕತುಲ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-91-8 ಅಗ್ನಿತ್ರೇತಾ ವಹ್ನಿತ್ರಯಂ॥ 12-91-12 ಅಬಲಸ್ಯ ಪಾಲನಾನ್ಮಹತ್ಪುಣ್ಯಮಪಾಲನಾಚ್ಚ ಮಹತ್ಪಾಪಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। 12-91-13 ಭೂತಂ ದುರ್ಬಲಂ ಸಂಭಜತೇಽನ್ನಾದಿನಾ ಸೇವತೇ। ತದನ್ವಯಾಃ ದಾತೃಸಂಬಂಧಿನಃ॥ 12-91-21 ಯದಿ ಆತ್ಮನಿ ಫಲಂ ಪಾಪ ನ ಫಲತಿ ತರ್ಹಿ ಪುತ್ರಾದಿಷು ಫಲತಿ ನತು ಸದ್ಯಃ ಫಲತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-91-22 ಮೋಹಾದ್ದೈವಕೃತ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-91-25 ನಯೇತ್ ಅಪಹರೇತ್॥ 12-91-27 ಮಹಾನಿತಿ ದೃಷ್ಟಾಂತಮುಕ್ತ್ವಾ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮಾಹ ಯದೇತಿ। ಯದಾ ಧರ್ಮಂ ಚರತಿ ತದಾ ರಾಜಾ ವರ್ಧತ ಇತಿ ಭಾವಃ। ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಪಯಾತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ರಾಜಪುತ್ರಂ ಬ್ರುವಾಣಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-91-28 ಯದಾ ರಾಜ್ರಾ ಶಾಸ್ತಿ ನರಾನಶಿಷ್ಟಾಂಸ್ತದಾ ರಾಜ್ಯಂ ವರ್ಧತೇ ಭೂಮಿಪಸ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-91-31 ನಾಮಾತ್ಯಾನವಮನ್ಯತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-91-33 ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಯದಾ ಭುಂಕ್ತೇ ನೃಪತಿರ್ಯದಿ ಪಾರ್ಥಿವ। ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಬಲಂ ಚೈವೇತಿ ಟ. ಡ.ಛ. ಪಾಠಃ॥ 12-91-36 ಸಾರಣಿಕಾನ್ ಪ್ರಸಾರಿಣೀಪ್ರಧಾನಾನ್ವಣಿಜಃ॥ 12-91-42 ಧಾರ್ಮಿಕಾಣಂ ಪರಮೇಶ್ವರೋಽನುಗ್ರಾಹಕಃ। ಪ್ರಾಣಾನ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಯಚ್ಛನ್ಭವೇತ್। ಅನಿಯಚ್ಛಂಸ್ತು ಪಾವಕಃ ಸ್ವಾಶ್ರಯದಾಹೀ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-91-50 ಅಮಿರೂಪೈರಮಾತ್ಯೈಃ ಸಹೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-91-54 ಪ್ರಮಾದಿಥಾಃ ಪ್ರಮಾದ್ಯೇಷಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 092
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.92. ಅಧ್ಯಾಯಃ 092
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಾಮದೇವಸುಮನಸ್ಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-92-0 (68398)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-92-0x (5581)
ಕಥಂ ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛನ್ರಾಜಾ ವರ್ತೇತ ಭಾರತ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-92-1 (68399)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-92-2x (5582)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೀತಂ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥತತ್ತ್ವೇನ ವಾಮದೇವೇನ ಧೀಮತಾ॥ 12-92-2 (68400)
ರಾಜಾ ವಸುಮನಾ ನಾಮ ಕೌಸಲ್ಯೋ ಬಲವಾಞ್ಶುಚಿಃ।
ಮಹರ್ಷಿ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ವಾಮದೇವಂ ತಪಸ್ವಿನಂ॥ 12-92-3 (68401)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ಭಗವನ್ನನುಶಾಧಿ ಮಾಂ।
ಯೇನ ವೃತ್ತೇನ ವೈ ತಿಷ್ಠನ್ನ ಚ್ಯವೇಯಂ ಸ್ವಧರ್ಮತಃ॥ 12-92-4 (68402)
ತಮಬ್ರವೀದ್ಧಾಮದೇವಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ತಪತಾಂ ವರಃ।
ಹೇಮವರ್ಣಂ ಸುಖಾಸೀನಂ ಯಯಾತಿಮಿವ ನಾಹುಷಂ॥ 12-92-5 (68403)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 12-92-6x (5583)
ಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತಸ್ವ ನ ಧರ್ಮಾದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ।
ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ಜಯಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿನಾಂ॥ 12-92-6 (68404)
ಅರ್ಥಸಿದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಧರ್ಮಂ ಮನ್ಯತೇ ಯೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ವೃದ್ಧ್ಯಾಂ ಚ ಕುರುತೇ ಬೃದ್ಧಿಂ ಸ ಧರ್ಮೇಣ ವಿರಾಜತೇ॥ 12-92-7 (68405)
ಅಧರ್ಮದರ್ಶೀ ಯೋ ರಾಜಾ ಬಲಾದೇವ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವಾಪಯಾತೋಽಸ್ಮಾದುಭೌ ಪ್ರಥಮಮಧ್ಯಮೌ॥ 12-92-8 (68406)
ಅಸತ್ಪಾಪಿಷ್ಠಸಚಿವೋ ವಧ್ಯೋ ಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಹಾ।
ಸಹೈವ ಪರಿವಾರೇಣ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವಾವಸೀದತಿ॥ 12-92-9 (68407)
ಅರ್ಥಾನಾಮನನುಷ್ಠಾತಾ ಕಾಮಚಾರೀ ವಿಕತ್ಥನಃ।
ಅಪಿ ಸರ್ವಾಂ ಮಹೀಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-92-10 (68408)
ಅಥಾದದಾನಃ ಕಲ್ಯಾಣಮನಸೂಯುರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವರ್ಧತೇ ಮತಿಮಾನ್ರಾಜಾ ಸ್ರೋತೋಭಿರಿವ ಸಾಗರಃ॥ 12-92-11 (68409)
ನ ಪೂರ್ಣೋಽಸ್ಮೀತಿ ಮನ್ಯೇತ ಧರ್ಮತಃ ಕಾಮತೋಽರ್ಥತಃ।
ಬುದ್ಧಿತೋ ಮಂತ್ರತಶ್ಚಾಪಿ ಸತತಂ ವಸುಧಾಧಿಪ॥ 12-92-12 (68410)
ಏತೇಷ್ವೇವ ಹಿ ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ಏತಾನಿ ಶೃಣ್ವಂʼಲ್ಲಭತೇ ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-92-13 (68411)
ಏವಂ ಯೋ ಧರ್ಮಸಂರಂಭೀ ಧರ್ಮಾರ್ಥಪರಿಚಿಂತಕಃ।
ಅರ್ಥಾನ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯಾರಭತೇ ಸ ಧ್ರುವಂ ಮಹದಶ್ನುತೇ॥ 12-92-14 (68412)
ಅದಾತಾ ಹ್ಯನಭಿಸ್ನೇಹೋ ದಣ಼್ಡೇನಾವರ್ತಯನ್ಪ್ರಜಾಃ।
ಸಾಹಸಪ್ರಕೃತೀ ರಾಜಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-92-15 (68413)
ಅಥ ಪಾಪಂ ಕೃತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ಚ ಪಶ್ಯತ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಅಕೀರ್ತ್ಯಾಽಭಿಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಭೂಯೋ ನರಕಮಶ್ನುತೇ॥ 12-92-16 (68414)
ತತೋ ನ ಯಾಚಿತುರ್ದಾತುಃ ಶುಕ್ಲಸ್ಯ ರಸವೇದಿನಃ।
ವ್ಯಸನಂ ಸ್ವಮಿವೋತ್ಪನ್ನಂ ವಿಜಿಘಾಂಸಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 12-92-17 (68415)
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಗುರುರ್ಧರ್ಮೇ ನ ಚಾನ್ಯಾನಪಿ ಪೃಚ್ಛತಿ।
ಸುಖತಂತ್ರೋಽರ್ಥಲಾಭೇಷು ನ ಚಿರಂ ಸುಖಮಶ್ನುತೇ॥ 12-92-18 (68416)
ಗುರುಪ್ರಧಾನೋ ಧರ್ಮೇಷು ಸ್ವಯಮರ್ಥಾನವೇಕ್ಷಿತಾ।
ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನೋ ಲಾಭೇಷು ಸ ಚಿರಂ ಸುಖಮಶ್ನುತೇ॥ ॥ 12-92-19 (68417)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಮಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 92॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-92-8 ಉಭೌ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ॥ 12-92-9 ಅಸಂತೋ ದುಷ್ಟಾಃ॥ 12-92-13 ಏತೇಷು ಧರ್ಮಾದಿಷು॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 093
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.93. ಅಧ್ಯಾಯಃ 093
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಾಮದೇವಸುಮನಸ್ಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-93-0 (68418)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 12-93-0x (5584)
ಯತ್ರಾಧರ್ಮಂ ಪ್ರಣಯತೇ ದುರ್ಬಲೇ ಬಲವತ್ತರಃ।
ತಾಂ ವೃತ್ತಿಮುಪಜೀವಂತಿ ಯೇ ಭವಂತಿ ತದನ್ವಯಾಃ॥ 12-93-1 (68419)
ರಾಜಾನಮನುವರ್ತಂತೇ ತಂ ಪಾಪಾಭಿಪ್ರವರ್ತಕಂ।
ಅವಿನೀತಮನುಷ್ಯಂ ತತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-93-2 (68420)
ಯದ್ವೄತ್ತಮುಪಜೀವಂತಿ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಸ್ಯ ಮಾನವಾಃ।
ತದೇವ ವಿಷಮಸ್ಥಸ್ಯ ಸ್ವಜನೋಽಪಿ ನ ಮೃಷ್ಯತೇ॥ 12-93-3 (68421)
ಸಾಹಸಪ್ರವೃತ್ತೇ ರ್ಯತ್ರ ಕಿಂಚಿದುಲ್ವಣಮಾಚರೇತ್।
ಅಶಾಸ್ತ್ರಲಕ್ಷಣೋ ರಾಜಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-93-4 (68422)
ಸದ್ವೄತ್ತಾಚರಿತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ನಾನುವರ್ತತೇ।
ಜಿತಾನಾಮಜಿತಾನಾಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾದಪೈತಿ ಸಃ॥ 12-93-5 (68423)
ದ್ವಿಷಂತಂ ಕೃತಕಲ್ಯಾಣಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ನೃಪತಿಂ ರಣೇ।
ಯೋ ನ ನಯತೇ ದ್ವೇಷಾತ್ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾದಪೈತಿ ಸಃ॥ 12-93-6 (68424)
ಶಕ್ತಃ ಆತ್ಸುಸುಖೋ ರಾಜಾ ಕುರ್ಯಾತ್ತಾರಣಮಾಪದಿ।
ಪ್ರಿಯೋ ಅತಿ ಭೂತಾನಾಂ ನ ಚ ವಿಭ್ರಶ್ಯತೇ ಶ್ರಿಯಃ॥ 12-93-7 (68425)
ಅಪ್ರಿಯಂ ಯಸ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಭೂಯಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಂ ಚರೇತ್।
ಅಚಿರೇಣ ಪ್ರಿಯಃ ಸ ಸ್ಯಾದ್ಯೋಽಪ್ರಿಯೇ ಪ್ರಿಯಮಾಚರೇತ್॥ 12-93-8 (68426)
ಮೃಷಾವಾದಂ ಪರಿಹರೇತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಿಯಮಯಾಚಿತಃ।
ನ ಕಾಮಾನ್ನ ಚ ಸಂರಂಭಾನ್ನ ದ್ವೇಷಾದ್ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜೇತ್॥ 12-93-9 (68427)
`ಅಮಾಯಯೈವ ವರ್ತೇತ ನ ಚ ಸತ್ಯಂ ತ್ಯಜೇದ್ಬುಧಃ।
ದಮಂ ಧರ್ಮಂ ಚ ಶೀಲಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ಪ್ರಜಾಹಿತಂ॥' 12-93-10 (68428)
ನಾಪತ್ರಪೇತ ಪ್ರಶ್ನೇಷು ನಾಭಿಭಾವಿಗಿರಂ ಸೃಜೇತ್।
ನ ತ್ವರೇತ ನ ಚಾಸೂಯೇತ್ತಥಾ ಸಂಗೃಹ್ಯತೇ ಪರಃ॥ 12-93-11 (68429)
ಪ್ರಿಯೇ ನಾತಿಭೃಶಂ ಹೃಷ್ಯೇದಪ್ರಿಯೇ ನ ಚ ಸಂಜ್ವರೇತ್।
ನ ತಪ್ಯೇದರ್ಥಕೃಚ್ಛ್ರೇಷು ಪ್ರಜಾಹಿತಮನುಸ್ಮರನ್॥ 12-93-12 (68430)
ಯಃ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರುತೇ ನಿತ್ಯಂ ಗುಣತೋ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ನ ಚ ಸಂತ್ಯಜ್ಯತೇ ಶ್ರಿಯಾ॥ 12-93-13 (68431)
ನಿವೃತ್ತಂ ಪ್ರತಿಕೂಲೇಭ್ಯೋ ವರ್ತಮಾನಮನುಪ್ರಿಯೇ।
ಭಕ್ತಂ ಭಜೇತ ನೃಪತಿಸ್ತದ್ವೈ ವೃತ್ತಂ ಸತಾಮಿಹ॥ 12-93-14 (68432)
ಅಪ್ರಕೀರ್ಣೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮತ್ಯಂತಾನುಗತಂ ಶುಚಿಂ।
ಶಕ್ತಂ ಚೈವಾನುರಕ್ತಂ ಚ ಯುಂಜ್ಯಾನ್ಮಹತಿ ಕರ್ಮಣಿ॥ 12-93-15 (68433)
`ಶ್ರೇಯಸೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಚೈತದ್ವಿಕ್ರಮೋ ಯತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಕೀರ್ತಿಪ್ರಧಾನೋ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಯೇ ಯಶ್ಚ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸಮರ್ಥಾನ್ಪೂಜಯೇದ್ಯಶ್ಚ ನ ಚ ಸ್ಪರ್ಧೇತ ಯಶ್ಚತೈಃ॥ 12-93-16 (68434)
ಏವಮೇತೈರ್ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಯೋಽನುರಜ್ಯತಿ ಭೂಮಿಪಂ।
ಭರ್ತುರರ್ಥೇಷ್ವಪ್ರಮತ್ತಂ ನಿಯುಂಜ್ಯಾದರ್ಥಕರ್ಮಣಿ॥ 12-93-17 (68435)
ಮೂಢಮೈಂದ್ರಿಯಕಂ ಲುಬ್ಧಮನಾರ್ಯಚರಿತಂ ಶಠಂ।
ಅನತೀತೋಪಧಂ ಹಿಂಸ್ರಂ ದುರ್ಬುದ್ಧಿಮಬಹುಶ್ರುತಂ॥ 12-93-18 (68436)
ತ್ಯಕ್ತೋಪಾತ್ತಂ ಮದ್ಯರತಂ ದ್ಯೂತಸ್ತ್ರೀಮೃಗಯಾಪರಂ।
ಕಾರ್ಯೇ ಮಹತಿ ಯುಂಜಾನೋ ಹೀಯತೇ ನೃಪತಿಃ ಶ್ರಿಯಾ॥ 12-93-19 (68437)
ರಕ್ಷಿತಾತ್ಮಾ ಚ ಯೋ ರಾಜಾ ರಕ್ಷ್ಯಾನ್ಯಶ್ಚಾನುರಕ್ಷತಿ।
ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ತಸ್ಯ ವರ್ಧಂತೇ ಸುಖಂ ಚ ಮಹದಶ್ನುತೇ॥ 12-93-20 (68438)
ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಭೂಮಿಪತಯಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನನ್ವವೇಕ್ಷಯೇತ್।
ಸುಹೃದ್ಭಿರನಭಿಖ್ಯಾತೈಸ್ತೇನ ರಾಜಾ ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 12-93-21 (68439)
ಅಪಕೃತ್ಯ ಬಲಸ್ಥಸ್ವ ದೂರಸ್ಥೋಽಸ್ಮೀತಿ ನಾಶ್ವಸೇತ್।
ಶ್ಯೇನಾಭಿಪತನೈರೇತೇ ನಿಪತಂತಿ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಃ॥ 12-93-22 (68440)
ದೃಢಮೂಲಸ್ತ್ವದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ವಿದಿತ್ವಾ ಬಲಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಬಲಾನಭಿಯುಂಜೀತ ನ ತು ಯೇ ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 12-93-23 (68441)
ವಿಕ್ರಮೇಣ ಮಹೀಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯೇತ್।
ಆಹವೇ ನಿಧನಂ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ॥ 12-93-24 (68442)
ಮರಣಾಂತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ನೇಹ ಕಿಂಚಿದನಾಮಯಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಮ ಪಾಲಯೇತ್॥ 12-93-25 (68443)
ರಕ್ಷಾಧಿಕರಣಂ ಯುದ್ಧಂ ತಥಾ ಧರ್ಮಾನುಶಾಸನಂ।
ಮಂತ್ರಚಿಂತಾ ಸುಖಂ ಕಾಲೇ ಪಂಚಭಿರ್ವರ್ಧತೇ ಮಹೀ॥ 12-93-26 (68444)
ಏತಾನಿ ಯಸ್ಯ ಗುಪ್ತಾನಿ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಸತತಂ ವರ್ತಮಾನೋಽತ್ರ ರಾಜಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಮಹೀಮಿಮಾಂ॥ 12-93-27 (68445)
ನೈತಾನ್ಯೇಕೇನ ಶಕ್ಯಾನಿ ಸಾತತ್ಯೇನಾನುವೀಕ್ಷಿತುಂ।
ಏತೇಷ್ವಾಪ್ತಾನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ರಾಜಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಚಿರಂ ಮಹೀಂ॥ 12-93-28 (68446)
ದಾತಾರಂ ಸಂವಿಭಕ್ತಾರಂ ಮಾರ್ದವೋಪಗತಂ ಶುಚಿಂ।
ಅಸಂತ್ಯಕ್ತಮನುಷ್ಯಂ ಚ ತಂ ಜನಾಃ ಕುರ್ವತೇ ನೃಪಂ॥ 12-93-29 (68447)
ಯಸ್ತು ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಆತ್ಮನೋ ಮತಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತಂ ಲೋಕೋಽನುವಿಧೀಯತೇ॥ 12-93-30 (68448)
ಯೋಽರ್ಥಕಾಮಸ್ಯ ವಚನಂ ಪ್ರಾತಿಕೂಲ್ಯಾನ್ನ ಮೃಷ್ಯತೇ।
ಶೃಣೋತಿ ಪ್ರತಿಕೂಲಾನಿ ಸರ್ವದಾ ವಿಮನಾ ಇವ॥ 12-93-31 (68449)
ಅಗ್ರಾಂಯಚರಿತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಯೋ ನ ಸೇವೇತ ನಿತ್ಯದಾ।
ಜಿತಾನಾಮಜಿತಾನಾಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾದಪೈತಿ ಸಃ॥ 12-93-32 (68450)
[ನಿಗೃಹೀತಾದಮಾತ್ಯಾಚ್ಚ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಶ್ಚೈವ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪರ್ವತಾದ್ವಿಷಮಾದ್ದುರ್ಗಾದ್ಧಸ್ತಿನೋಽಶ್ವಾತ್ಸರೀಸೃಪಾತ್।
ಏತೇಭ್ಯೋ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ ಸನ್ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮೇವ ತು॥] 12-93-33 (68451)
ಮುಖ್ಯಾನಮಾತ್ಯಾನ್ಯೋ ಹಿತ್ವಾ ನಿಹೀನಾನ್ಕುರುತೇ ಪ್ರಿಯಾನ್।
ಸ ವೈ ವ್ಯಸನಮಾಸಾದ್ಯ ಸಾಧುಮಾರ್ಗಂ ನ ವಿಂದತಿ॥ 12-93-34 (68452)
ಯಃ ಕಲ್ಯಾಣಗುಣಾಂಜ್ಞಾತೀನ್ಪ್ರದ್ವೇಷಾನ್ನೋ ಬುಭೂಷತಿ।
ಅದೃಢಾತ್ಮಾ ದೃಢಕ್ರೋಧಃ ನಾಸ್ಯಾರ್ಥೋ ವಸತೇಽಂತಿಕೇ॥ 12-93-35 (68453)
ಅಥ ಯೋ ಗುಣಸಂಪನ್ನಾನ್ಹೃದಯಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾನಪಿ।
ಪ್ರಿಯೇಣ ಕುರುತೇ ವಶ್ಯಾಂಶ್ಚಿರಂ ಯಶಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-93-36 (68454)
ನಾಕಾಲೇ ಪ್ರಣಯೇದರ್ಥಾನ್ನಾಪ್ರಿಯೇ ಜಾತು ಸಂಜ್ವರೇತ್।
ಪ್ರಿಯೇ ನಾತಿಭೃಶಂ ತುಷ್ಯೇದ್ಯುಂಜೀತಾರೋಗ್ಯಕರ್ಮಣಿ॥ 12-93-37 (68455)
ಕೇ ವಾಽನುರಕ್ತಾ ರಾಜಾನಃ ಕೇ ಭಯಾತ್ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಮಧ್ಯಸ್ಥದೋಷಾಃ ಕೇ ಚೈಷಾಮಿತಿ ನಿತ್ಯಂ ವಿಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-93-38 (68456)
ನ ಜಾತು ಬಲವಾನ್ಭೂತ್ವಾ ದುರ್ಬಲೇ ವಿಶ್ವಸೇತ್ಕ್ವಚಿತ್।
ಭಾರುಂಡಸದೃಶಾ ಹ್ಯೇತೇ ನಿಪತಂತಿ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಃ॥ 12-93-39 (68457)
ಅಪಿ ಸರ್ವಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಭರ್ತಾರಂ ಪ್ರಿಯವಾದಿನ।
ಅಭಿದ್ರುಹ್ಯತಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ನ ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶ್ವಸೇಜ್ಜನಾನ್॥ 12-93-40 (68458)
ಏತದ್ರಾಜೋಪನಿಷದಂ ಯಯಾತಿಃ ಸ್ಮಾಹ ನಾಹುಷಃ।
ಮನುಷ್ಯವಿಷಯೇ ಯುಕ್ತೋ ಹಂತಿ ಶತ್ರೂನ್ಸವಾಸವಾನ್॥ ॥ 12-93-41 (68459)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 93॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-93-1 ಯತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೇ। ಪ್ರಣಯತೇ ಆರೋಪಯತಿ॥ 12-93-2 ಅನುವರ್ತಂತೇಽನ್ಯೇ॥ 12-93-3 ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸ್ವಧರ್ಮಃ। ವಿಷಮಃ ಕುಮಾರ್ಗಃ॥ 12-93-5 ಜಿತ್ತಾನಾಮಾಪನ್ನಾನಾಂ। ಅಜಿತಾನಾಂ ಸ್ವಸ್ಥಾನಾಂ॥ 12-93-6 ಕೃತಕಲ್ಯಾಣಂ ಪ್ರಾಗುಪಕಾರಂ ಕೃತವಂತಂ॥ 12-93-12 ಪ್ರಿಯಂ ಭೃತ್ಯಾದೀನಾಂ॥ 12-93-17 ಅನುರಜ್ಯತ್ಯನುರಂಜಯತಿ। ಏವಮೇವ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಯೋ ನ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಂ। ಭರ್ತುರರ್ಥೇಷ್ವಸೂಯಂತಂ ನ ತಂ ಯುಂಜೀತ ಕರ್ಮಣಿ ಇತಿ ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-93-21 ಸುಹೃದ್ಭಿಶ್ಚಾರೈಃ। ಅನಭಿಖ್ಯಾತೈಃ ಸ್ವೇಷಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚಾವಿದಿತೈಃ॥ 12-93-26 ರಕ್ಷಾಧಿಕರಣಂ ದುರ್ಗಾದಿ। ಸುಖಂ ಸುಖಪ್ರದಾನಂ॥ 12-93-27 ಗುಪ್ತಾನಿ ಮುರಕ್ಷಿತಾನಿ॥ 12-93-32 ಅಗ್ರಾಂಯೈರ್ಬುದ್ಧಿಮದ್ಭಿಃ। ವೃತ್ತಿಂ ಲಾಭೋಪಾಯಂ॥ 12-93-41 ರಾಜೋಪನಿಷದಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ರಹಸ್ಯವಿದ್ಯಾಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 094
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.94. ಅಧ್ಯಾಯಃ 094
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಸುಮನಸೇ ವಾಮದೇವೋಕ್ತರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-94-0 (68460)
ವಾಮದೇವ ಉವಾಚ। 12-94-0x (5585)
ಅಯುದ್ಧೇನೈವ ವಿಜಯಂ ವರ್ಧಯೇದ್ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಜಘನ್ಯಮಾಹುರ್ವಿಜಯಂ ಯುದ್ಧೇನ ಚ ನರಾಧಿಪ॥ 12-94-1 (68461)
ನ ಚಾಪ್ಯಲಬ್ಧಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ಮೂಲೇ ನಾತಿದೃಢೇ ಸತಿ।
ನ ಹಿ ದುರ್ಬಲಮೂಲಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಲಾಭೋ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 12-94-2 (68462)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಫೀತೋ ಜನಪದಃ ಸಂಪನ್ನಪ್ರಿಯರಾಜಕಃ।
ಸಂತುಷ್ಟಃ ಪುಷ್ಟಸಚಿವೋ ದೃಢಮೂಲಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-94-3 (68463)
ಯಸ್ಯ ಯೋಧಾಃ ಸುಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಸ್ವನುರಕ್ತಾಃ ಸುಪೂಜಿತಾಃ।
ಅಲ್ಪೇನಾಪಿ ಸ ದಂಡೇನ ಮಹೀಂ ಜಯತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-94-4 (68464)
`ದಂಡೋ ಹಿ ಬಲವಾನ್ಯತ್ರ ತತ್ರ ಸಾಮ ಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ।
ಪ್ರದಾನಂ ಸಾಮಪೂರ್ವಂ ಚ ಭೇದಮೂಲಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-94-5 (68465)
ತ್ರಯಾಣಾಂ ವಿಫಲಂ ಕರ್ಮ ಯದಾ ಪಶ್ಯೇತ ಭೂಮಿಪಃ।
ರಂಧ್ರಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತತೋ ದಂಡಂ ಪ್ರಯುಂಜೀತಾವಿಚಾರಯನ್॥ 12-94-6 (68466)
ಅಭಿಭೂತೋ ಯದಾ ಶತ್ರುಃ ಶತ್ರುಭಿರ್ಬಲವತ್ತರೈಃ।
ಉಪೇಕ್ಷಾ ತತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಾ ವಧ್ಯತಾ ಬಲಿನಾಂ ಬಲಂ॥ 12-94-7 (68467)
ದುರ್ಬಲೋ ಹಿ ಮಹೀಪಾಲೋ ಯದಾ ಭವತಿ ಭಾರತ।
ಉಪೇಕ್ಷಾ ತತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಚತುರ್ಣಾಮವಿರೋಧೀನಿ।
ಉಪಾಯಃ ಪಂಚಮಃ ಸೋಽಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬಲವತ್ತರಃ॥ 12-94-8 (68468)
ಭಾರ್ಗವೇಣ ಚ ಗೀತಾನಾಂ ಶ್ಲೋಕಾನಾಂ ಕೋಸಲಾಧಿಪ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ವಂ ತತ್ವಜ್ಞ ತತ್ವತಸ್ತತ್ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-94-9 (68469)
ಯದಿ ರಕ್ಷಃಪಿಶಾಚೇನ ಹನ್ಯತೇ ಯತ್ರಕುತ್ರಚಿತ್।
ಉಪೇಕ್ಷಾ ತತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಾ ವಾಚ್ಯತಾಂ ಬಲಿನಾಂ ಬಲಂ॥ 12-94-10 (68470)
ದುರ್ಬಲೋಽಪಿ ಮಹೀಪಾಲ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಶತ್ರುಮುದ್ಧರೇತ್।
ಪಾದಲಗ್ನಂ ಕರಸ್ಥೇನ ಕಂಟಕೇನೈವ ಕಂಟಕಂ॥ 12-94-11 (68471)
ಶಠಾನಾಂ ಉಚಿವಾನಾಂ ಚ ಂಲೇಚ್ಛಾನಾಂ ಚ ಮಹೀಪತೇ।
ಏಷ ಉಕ್ತ ಉಪಾಯಾನಾಮುಪೇಕ್ಷಾ ಬಲವತ್ತಮ॥ 12-94-12 (68472)
ಅಶ್ಮನಾ ನಾಶಯೇಲ್ಲೋಹಂ ಲೋಹೇನಾಶ್ಮಾನಮೇವ ತು।
ಬಿಲ್ವಾನಿ ವಾ ಪರೈರ್ಬಿಲ್ವೈರ್ಂಲೇಚ್ಛೈರ್ಂಲೇಚ್ಛಾನ್ಪ್ರಸಾದಯೇತ್॥ 12-94-13 (68473)
ದಾಸಾನಾಂ ಚ ಪ್ರದೃಪ್ತಾನಾಮೇತದೇವ ಹಿ ಕಾರಯೇತ್।
ಚಂಡಾಲಂಲೇಚ್ಛಜಾತೀನಾಂ ದಂಡೇನೈವ ನಿವಾರಣಂ।
ಶಠಾನಾಂ ದುರ್ವಿನೀತೈಶ್ಚ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-94-14 (68474)
ಅಂತ್ಯಾಃ ಶಠಾಶ್ಚ ಸಚಿವಾಸ್ತಥಾ ಕುಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಯಃ।
ಉಪಾಯೈಃ ಪಂಚಭಿಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚತುರ್ವರ್ಗವಿರೋಧಿನಃ॥ 12-94-15 (68475)
ಪೌರಜಾನಪದಾ ಯಸ್ಯ ಸ್ವನುರಕ್ತಾ ಅಪೀಡಿತಾಃ।
ರಾಷ್ಟ್ರಕರ್ಮಕರಾ ಹ್ಯೇತೇ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಚ ವಿರೋಧಿನಃ॥ 12-94-16 (68476)
ದುರ್ವಿನೀತಾ ವಿನೀತಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಾಧ್ಯಾಃ ಪ್ರಯತ್ನತಃ।
ಚಂಡಾಲಂಲೇಚ್ಛಜಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಪಾಷಂಡಾಶ್ಚ ವಿಕರ್ಮಿಣಃ।
ಬಲಿನಶ್ಚಾಶ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಗಾಯಕನರ್ತಕಾಃ॥' 12-94-17 (68477)
ಪೌರಜಾನಪದಾ ಯಸ್ಯ ಭೂತೇಷು ಚ ದಯಾಲವಃ।
ಸಧನಾ ಧಾನ್ಯವಂತಶ್ಚ ದೃಢಮೂಲಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-94-18 (68478)
ಪ್ರತಾಪಕಾಲಮಧಿಕಂ ಯದಾ ಮನ್ಯೇತ ಚಾತ್ಮನಃ।
ತದಾ ಲಿಪ್ಸೇತ ಮೇಧಾವೀ ಪರಭೂಮಿಧನಾನ್ಯುತ॥ 12-94-19 (68479)
ಭೋಗೇಷೂದಯಮಾನಸ್ಯ ಭೂತೇಷು ಚ ದಯಾವತಃ।
ವರ್ಧತೇ ತ್ವರಮಾಣಸ್ಯ ವಿಷಯೋ ರಕ್ಷಿತಾತ್ಮನಃ॥ 12-94-20 (68480)
ತಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮೇವಂ ಸ ವನಂ ಪರಶುನಾ ಯಥಾ।
ಯಃ ಸಂಯಗ್ವರ್ತಮಾನೇಷು ಸ್ವೇಷು ಮಿಥ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-94-21 (68481)
ನೈವ ದ್ವಿಷಂತೋ ಹೀಯಂತೇ ರಾಜ್ಞೋ ನಿತ್ಯಮನಿಘ್ನತಃ।
ಕ್ರೋಧಂ ನಿಹಂತುಂ ಯೋ ವೇದ ತಸ್ಯ ದ್ವೇಷ್ಟಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-94-22 (68482)
ಯದಾರ್ಯಜನವಿದ್ವಿಷ್ಟಂ ಕರ್ಮ ತನ್ನಾಚರೇದ್ಬುಧಃ।
ಯತ್ಕಲ್ಯಾಣಮಭಿಧ್ಯಾಯೇತ್ತತ್ರಾತ್ಮಾನಂ ನಿಯೋಜಯೇತ್॥ 12-94-23 (68483)
ನೈವಮನ್ಯೇಽವಜಾನಂತಿ ನಾತ್ಮನಾ ಪರಿತಪ್ಯತೇ।
ಕೃತ್ಯಶೇಷೇಣ ಯೋ ರಾಜಾ ಸುಖಾನ್ಯನುಬುಭೂಷತಿ॥ 12-94-24 (68484)
ಇದಂ ವೃತ್ತಂ ಮನುಷ್ಯೇಷು ವರ್ತತೇ ಯೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಉಭೌ ಲೋಕೌ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ವಿಜಯೇ ಸಂಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-94-25 (68485)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-94-26x (5586)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವಾಮದೇವೇನ ಸರ್ವಂ ತತ್ಕೃತವಾನ್ನೃಪಃ।
ತಥಾ ಕುರ್ವಂಸ್ತ್ವಮಪ್ಯೇತೌ ಲೋಕೌಜೇತಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ ॥ 12-94-26 (68486)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 94॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-94-2 ನಾತಿದೃಢೇ ಅನತಿದೃಢೇ॥ 12-94-4 ದಂಡೇನ ಸೈನ್ಯೇನ॥ 12-94-24 ಕೃತ್ಯಶೇಷೇಣ ಪರಕೃತ್ಯಂ ಕಾರ್ಸ್ತ್ನ್ಯೇನ ನ ಸಮಾಪಯೇತ್। ಸಮಾಪಿತೇ ತು ಪರೋಽವಮೃನ್ಯತೇ ಸ್ವಸ್ಯ ಚ ತಾಪೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-94-26 ನೃಪೋ ವಸುಮನಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 095
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.95. ಅಧ್ಯಾಯಃ 095
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯುದ್ಧಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-95-0 (68487)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-95-0x (5587)
ಅಥ ಯೋ ವಿಜಿಗೀಷೇತ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಯುಧಿ।
ಕಸ್ತಸ್ಯ ವಿಜಯೇ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯೇತಂ ಪೃಷ್ಟೋ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-95-1 (68488)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-95-2x (5588)
ಸಸಹಾಯೋಽಸಹಾಯೋ ವಾ ರಾಷ್ಟ್ರಮಾಗಂಯ ಭೂಮಿಪಃ।
ಬ್ರೂಯಾದಹಂ ಯೋ ರಾಜೇತಿ ರಕ್ಷಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ವಃ ಸದಾ॥ 12-95-2 (68489)
ಮಮ ಧರ್ಮಬಲಿಂ ದತ್ತ ಕಿಂವಾ ಮಾಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಥ।
ತೇ ಚೋಕ್ತಮಾಗತಂ ತತ್ರ ಘೃಣೀಯುಃ ಕುಶಲಂ ಭವೇತ್॥ 12-95-3 (68490)
ತೇ ಚೇದಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸಂತೋ ವಿರುಧ್ಯೇರನ್ಕಥಂಚನ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಯಂತವ್ಯಾ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ನರಾಧಿಪ॥ 12-95-4 (68491)
ಅಶಸ್ತ್ರಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಮತ್ವಾ ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹ್ಣಾತ್ಯಥಾಪರಃ।
ತ್ರಾಣಾಯಾಪ್ಯಸಮರ್ಥಂ ತಂ ಮನ್ಯಮಾನಮತೀವ ಚ॥ 12-95-5 (68492)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-95-6x (5589)
ಅಥಃ ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ರಾಜಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಾವ್ರಜೇತ್।
ಕಥಂ ಸಂಪ್ರತಿಯೋದ್ಧವ್ಯಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-95-6 (68493)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-95-7x (5590)
ನಾಸನ್ನಹ್ಯೋ ನಾಕವಚೋ ಯೋದ್ಧವ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ರಣೇ।
ಏಕ ಏಕೇನ ಭಾವ್ಯಶ್ಚ ವಿಸೃಜೇತಿ ಕ್ಷಿಪಾಮಿ ಚ॥ 12-95-7 (68494)
ಸ ಚೇತ್ಸನ್ನದ್ಧ ಆಗಚ್ಛೇತ್ಸನ್ನದ್ಧವ್ಯಂ ತತೋ ಭವೇತ್।
ಸ ಚೇತ್ಸಸೈನ್ಯ ಆಗಚ್ಛೇತ್ಸಸೈನ್ಯಸ್ತಮಥಾಹ್ವಯೇತ್॥ 12-95-8 (68495)
ಸ ಚೇನ್ನಿಕೃತ್ಯಾ ಯುಧ್ಯೇತ ನಿಕೃತ್ಯಾ ಪ್ರತಿಯೋಧಯೇತ್।
ಅಥ ಚೇದ್ಧರ್ಮತೋ ಯುಧ್ಯೇದ್ಧರ್ಮೇಣೈವ ನಿವಾರಯೇತ್॥ 12-95-9 (68496)
ನಾಶ್ವೇನ ರಥಿನಂ ಯಾಯಾದುದಿಯಾದ್ರಥಿನಂ ರಥೀ।
ವ್ಯಸನೇ ನ ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಂ ನ ಭೀತಾಯ ಜಿತಾಯ ಚ॥ 12-95-10 (68497)
ನೇಷುರ್ಲಿಪ್ತೋ ನ ಕರ್ಣೀ ಸ್ಯಾದಸತಾಮೇತದಾಯುಧಂ।
ಯಥಾರ್ಥಮೇವ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ನ ಕ್ರುದ್ಧ್ಯೇತ ಜಿಘಾಂಸತಃ॥ 12-95-11 (68498)
`ನಾಸ್ತ್ಯೇಕಸ್ಯ ಗಜೋ ಯುದ್ಧೇ ಗಜಶ್ಚೇಕಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಪದಾತಿರ್ಗಜಂ ಯುಧ್ಯೇನ್ನ ಗತೇನ ಪದಾತಿನಂ॥ 12-95-12 (68499)
ಹಸ್ತಿನಾ ಯೋಧಯೇನ್ನಾಗಂ ಕದಾಚಿಚ್ಛಿಕ್ಷಿತೋ ಹಯಃ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಬಲಸಂಪನ್ನಃ ಕಾಮಂ ಯುಧ್ಯೇತ ಸರ್ವದಾ।
ನಾಗೇ ಭೂಮೌ ಸಮೇ ಚೈವ ರಥೇನಾಶ್ವೇನ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-95-13 (68500)
ರಾಮರಾವಣಯೋರ್ಯುದ್ಧೇ ಹರಯೋ ವೈ ಪದಾತಯಃ।
ಲಕ್ಷ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಥಾ ರಾಜನ್ವಿಭೀಷಣಃ॥ 12-95-14 (68501)
ರಾವಣಸ್ಯಾಂತಕಾಲೇ ಚ ರಥೇನೈಂದ್ರೇಣ ರಾಧವಃ।
ನಿಜಘಾನ ದುರಾಚಾರಂ ರಾವಣಂ ಪಾಪಕಾರಿಣಂ॥ 12-95-15 (68502)
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಬಲಸಂಪನ್ನೇ ಸರ್ವಮೇತದ್ವಿಧೀಯತೇ।
ದೇವಾಸುರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನೈಃ॥' 12-95-16 (68503)
[ಸಾಧೂನಾಂ ತು ಯದಾ ಭೇದಾತ್ಸಾಧುಶ್ಚೇದ್ವ್ಯಸನೀ ಭವೇತ್।]
ನಿಷ್ಪ್ರಾಣೋ ನಾಭಿಹಂತವ್ಯೋ ನಾನಪತ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಭಗ್ನಶಸ್ತ್ರೋ ವಿಪನ್ನಶ್ಚ ಕೃತ್ತಜ್ಯೋ ಹತವಾಹನಃ। 12-95-17 (68504)
ಚಿಕಿತ್ಸ್ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ವವಿಷಯೇ ಪ್ರಾಪ್ಯೋ ವಾ ಸ್ವಗೃಹೇ ಭವೇತ್।
ನಿರ್ವ್ರಣಶ್ಚ ಸ ಭೋಕ್ತವ್ಯ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-95-18 (68505)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೇಣ ಯೋದ್ಧವ್ಯಮಿತಿ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವಾತ್।
ಸತ್ಸು ನಿತ್ಯಃ ಸತಾಂ ಧರ್ಮಸ್ತಮಾಸ್ಥಾಯ ನ ನಾಶಯೇತ್॥ 12-95-19 (68506)
ಯೋ ವೈ ಜಯತ್ಯಧರ್ಮೇಣ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಧರ್ಮಸಂಗರಃ।
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ಹಂತಿ ಪಾಪೋ ನಿಕೃತಿಜೀವನಃ॥ 12-95-20 (68507)
ಕರ್ಮ ಚೈತದಸಾಧೂನಾಂ ಸಾಧೂನ್ಯೋಽಸಾಧುನಾ ಜಯೇತ್।
ಧರ್ಮೇಣ ನಿಧನಂ ಶ್ರೇಯೋ ನ ಜಯಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾ॥ 12-95-21 (68508)
ನಾಧರ್ಮಶ್ಚರಿತೋ ರಾಜನ್ಸದ್ಯಃ ಫಲತಿ ಗೌರಿವ।
ಮೂಲಾನಿ ಚ ಪ್ರಶಾಖಾಶ್ಚ ದಹನ್ಸಮಧಿಗಚ್ಛತೇ॥ 12-95-22 (68509)
ಪಾಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ ವಿತ್ತಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪಾಪಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಯತಿ।
ಸ ವರ್ಧಮಾನಸ್ತೇನೈವ ಪಾಪಃ ಪಾಪೇ ಪ್ರಸಜ್ಜತಿ॥ 12-95-23 (68510)
ನ ಧರ್ಮೋಽಸ್ತೀತಿ ಮನ್ವಾನಃ ಶುಚೀನವಹಸನ್ನಿವ।
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಶ್ಚ ಭವೇದ್ವಿನಾಶಮುಪಗಚ್ಛತಿ
ಸ ಬದ್ಧೋ ವಾರುಣೈಃ ಪಾಶೈರಮರ್ತ್ಯೈರವಮನ್ಯತೇ। 12-95-24 (68511)
ಮಹಾದೃತಿರಿವಾಧ್ಮಾತಃ ಸ್ವಕೃತೇನೈವ ವರ್ಧತೇ।
ತತಃ ಸಮೂಲೋ ಹ್ರಿಯತೇ ನದೀಕೂಲಾದಿವ ದ್ರುಮಾ॥ 12-95-25 (68512)
ಅಥೈನಮಭಿನಿಂದಂತಿ ಭಿನ್ನಂ ಕುಂಭಮಿವಾಶ್ಯಾನಿ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೇಣ ವಿಜಯಂ ಕೋಶಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ಭೂಮಿಪಃ॥ ॥ 12-95-26 (68513)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 95॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-95-2 ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪರಕೀಯಂ॥ 12-95-5 ತ್ರಾಣಾಯಾಪ್ಯಸಮರ್ಥಂ ಪರಂ ಚಾತೀವ ಮನ್ಯಮಾನಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಮಶಸ್ತ್ರಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಪರೋ ಹೀನೋಽಪಿ ಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ॥ 12-95-11 ಲಿಪ್ತೋ ವಿವದಿಗ್ಧಃ। ಕರ್ಣೀ ಋಜುಃ ಪ್ರತೀಪಕಂಟಕಃ॥ 12-95-25 ಮಹಾದೃತಿರ್ಮಹಾಂಶ್ಚರ್ಮಕೋಶಃ। ಆಧ್ಮಾತೋ ವಾಯುನಾ ಪೂರಿತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 096
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.96. ಅಧ್ಯಾಯಃ 096
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-96-0 (68514)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-96-0x (5591)
ನಾಧರ್ಮೇಣ ಮಹೀಂ ಜೇತುಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ಜಗತೀಪತಿಃ।
ಅಧರ್ಮವಿಜಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಕೋ ನು ಮನ್ಯೇತ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-96-1 (68515)
ಅಧರ್ಮಯುಕ್ತೋ ವಿಜಯೋ ಹ್ಯಧ್ರುವೋಽಸ್ವರ್ಗ್ಯ ಏವ ಚ।
ಪಾತಯತ್ಯೇವ ರಾಜಾನಂ ಮಹೀಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-96-2 (68516)
ವಿಶೀರ್ಣಕವಚಂ ಚೈವ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಚ ವಾದಿನಂ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಂ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ನ ವಿಹಿಂಸಯೇತ್॥ 12-96-3 (68517)
ಬಲೇನ ವಿಜಿತೋ ಯಶ್ಚ ನ ತಂ ಯುಧ್ಯೇತ ಭೂಮಿಪಃ।
ಸಂವತ್ಸರಂ ವಿಪ್ರಣಯೇತ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಃ ಪುನರ್ಭವೇತ್॥ 12-96-4 (68518)
ನಾರ್ವಾಕ್ಸಂವತ್ಸರಾತ್ಕನ್ಯಾ ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ವಿಕ್ರಮಾಹೃತಾ।
ಏವಮೇವ ಧನಂ ಸರ್ವಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸಹಸಾ ಹೃತಂ॥ 12-96-5 (68519)
ನ ತು ವಧ್ಯೇ ಧನಂ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪಿಬೇಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪಯಃ।
ಯುಂಜೀರನ್ನಪ್ಯನಡುಹಃ ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ವಾ ಪುನರ್ಭವೇತ್॥ 12-96-6 (68520)
ರಾಜ್ಞಾ ರಾಜೈವ ಯೋದ್ಧವ್ಯಸ್ತಥಾ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ನಾನ್ಯೋ ರಾಜಾನಮಭ್ಯಸ್ಯೇದರಾಜನ್ಯಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-96-7 (68521)
ಅನೀಕಯೋಃ ಸಂಹತಯೋರ್ಯದೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಂತರಾ।
ಶಾಂತಿಮಿಚ್ಛನ್ನುಭಯತೋ ನ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ತದಾ ಭವೇತ್॥ 12-96-8 (68522)
ಮರ್ಯಾದಾಂ ಶಾಶ್ವತೀಂ ಭಿಂದ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಯೋಽಭಿಲಂಘಯೇತ್।
ಅಥ ಚೇಲ್ಲಂಘಯೇದೇವ ಮರ್ಯಾದಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಬ್ರುವಃ।
ಅಸಂಖ್ಯೇಪತದೂರ್ಧ್ವಂ ಸ್ಯಾದನಾದೇಯಶ್ಚ ಸಂಸದಿ॥ 12-96-9 (68523)
ಯಸ್ತು ಧರ್ಮವಿಲೋಪೇನ ಮರ್ಯಾದಾಭೇದನೇನ ಚ।
ತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ನಾನುವರ್ತೇತ ವಿಜಿಗೀಷುರ್ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-96-10 (68524)
ಧರ್ಮಲಬ್ಧಾದ್ಧಿ ವಿಜಯಾಲ್ಲಾಭಃ ಕೋಽಭ್ಯಧಿಕೋ ಭವೇತ್॥ 12-96-11 (68525)
ಸಹಸಾ ನ್ಯಾಯ್ಯಭೂತಾನಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಪ್ರಸಾದಯೇತ್।
ಸಾಂತ್ವೇನ ಭೋಗದಾನೇನ ಸ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರಮೋ ನಯಃ॥ 12-96-12 (68526)
ಭುಜ್ಯಮಾನಾ ಹ್ಯಭೋಗೇನ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಾದಭಿತಾಪಿತಾಃ।
ಅಮಿತ್ರಾನ್ಪರ್ಯುಪಾಸೀರನ್ವ್ಯಸನೌಘಪ್ರತೀಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-96-13 (68527)
ಅಮಿತ್ರೋಪಗ್ರಹಂ ಚಾಸ್ಯ ತೇ ಕುರ್ಯುಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಪದಿ।
ಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವತೋ ರಾಜನ್ರಾಜವ್ಯಸನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-96-14 (68528)
ನಾಮಿತ್ರೋ ವಿನಿಕರ್ತವ್ಯೋ ನಾತಿಚ್ಛೇದ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಜೀವಿತಂ ಹ್ಯಪ್ಯತಿಚ್ಛಿನ್ನಃ ಸಂತ್ಯಜೇದೇಕದಾ ನರಃ॥ 12-96-15 (68529)
ಅಲ್ಪೇನಾಪಿ ಚ ಸಂಯುಕ್ತಸ್ತುಷ್ಯತೇ ನಾಪರಾಧಿತಃ।
ಶುದ್ಧಂ ಜೀವಿತಮೇವಾಪಿ ತಾದೃಶೋ ಬಹುಮನ್ಯತೇ॥ 12-96-16 (68530)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಫೀತೋ ಜನಪದಃ ಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಿಯರಾಜಕಃ।
ಸಂತುಷ್ಟಭೃತ್ಯಸಚಿವೋ ದೃಢಮೂಲಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-96-17 (68531)
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಶ್ರುತಸತ್ತಮಾಃ।
ಪೂಜಾರ್ಹಾಃ ಪೂಜಿತಾ ಯಸ್ಯ ಸ ವೈ ಲೋಕವಿದುಚ್ಯತೇ॥ 12-96-18 (68532)
ಏತೇನೈವ ಚ ವೃತ್ತೇನ ಮಹೀಂ ಪ್ರಾಪ ಸುರೋತ್ತಮಃ।
ಅನ್ಯೇಽಪಿ ಚೈವ ವಿಜಯಂ ವಿಜಿಗೀಷಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ॥ 12-96-19 (68533)
ಭೂಮಿವರ್ಜಂ ಧನಂ ರಾಜಾ ಜಿತ್ವಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಹವೇ।
ಅಪಿ ಚಾನ್ನೋಷಧೀಃ ಶಶ್ವದಾಜಹಾರ ಪ್ರತರ್ದನಃ॥ 12-96-20 (68534)
ಅಗ್ರಿಹೋತ್ರಾಗ್ನಿಶೇಷಂ ಚ ಹವಿರ್ಭೋಜನಮೇವ ಚ।
ಆಜಹಾರ ದಿವೋದಾಸಸ್ತತೋ ವಿಪ್ರಕೃತೋಽಭವತ್॥ 12-96-21 (68535)
ಸರಾಜಕಾನಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ನಾಭಾಗೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದದೌ।
ಅನ್ಯತ್ರ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ವಾಚ್ಚ ತಾಪಸಾರ್ಥಾಚ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-96-22 (68536)
ಉಚ್ಚಾವಚಾನಿ ವಿತ್ತಾನಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಆಸನ್ರಾಜ್ಞಾಂ ಪುರಾಣಾನಾಂ ಸರ್ವಂ ತನ್ಮಮ ರೋಚತೇ॥ 12-96-23 (68537)
ಸರ್ವವಿದ್ಯಾತಿರೇಕೇಣ ಜಯಮಿಚ್ಛೇನ್ಮಹೀಪತಿಃ।
ನ ಮಾಯಯಾ ನ ದಂಭೇನ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ ॥ 12-96-24 (68538)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 96॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-96-4 --ಣಯೇದ್ದಾಸೋಽಸ್ಮೀತಿ ವದೇತಿ ತಂ ಶಿಕ್ಷಯೇತ್। ತತಃ ಸಂವತ್ಸರಾದೂಧ್ವರಾ ಏವಾಽಬ್ರುವನ್ನಪಿ ತತೋ ಜಾತೋ ಜೇತುಃ ಪುತ್ರಏವ ಭವೇತ್। ತತಶ್ಚ ಮೋಕ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-96-5 ನಶ್ವ ಸಂವತ್ಸರಂ ಕನ್ಯಾಃ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಃ ಸಹಸಾಹೃತಾಃ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-96-7 ಅಭ್ಯಸ್ಯೇದಭಿಮುಖಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 12-96-9 ಕ್ಷತ್ರಿಯಬ್ರುವಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಧಮಃ॥ 12-96-10 ಅಸಂಖ್ಯೇಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಷು ನ ಗಣನೀಯಃ॥ 12-96-14 ಅಮಿತ್ರೋಪಗ್ರಹಂ ತದ್ವೈರಿಣಾಮಾನುಕೂಲ್ಯಂ। ತೇ ಬಲಾದ್ಭುಜ್ಯಮಾನಾಃ॥ 12-96-15 ವಿನಿಕರ್ತವ್ಯೋ ನಿಕೃತ್ಯ ವಂಚಯಿತವ್ಯಃ॥ 12-96-21 ಅಗ್ನಿಶೇಷಂ ಯಜ್ಞಾಂಗಭೂತಂ ಹವಿಃ। ಭೋಜನಂ ಸಿದ್ಧಾನ್ನಂ। ಏತನ್ನ ಹರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿಪ್ರಕೃತೋ ವಂಚಿತಃ॥ 12-96-23 ರಾಜ್ಞಾ ಸರ್ವಂ ಹರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 097
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.97. ಅಧ್ಯಾಯಃ 097
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಯುಕ್ತಿಕಂ ಯುದ್ಧಸ್ಯ ಧರ್ಂಯತ್ವಸಮರ್ಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-97-0 (68539)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-97-0x (5592)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾದ್ಧಿ ಪಾಪೀಯಾನ್ನ ಧರ್ಮೋಽಸ್ತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಅಪಯಾನೇ ಚ ಯುದ್ಧೇ ಚ ರಾಜಾ ಹಂತಿ ಮಹಾಜನಂ॥ 12-97-1 (68540)
ಅಥ ಸ್ಮ ಕರ್ಮಣಾ ಕೇನ ಲೋಕಾಂಜಯತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ವಿದ್ವಂಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾಯ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-97-2 (68541)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-97-3x (5593)
ನಿಗ್ರಹೇಣ ಚ ಪಾಪಾನಾಂ ಸಾಧೂನಾಂ ಸಂಗ್ರಹೇಣ ಚ।
ಯಜ್ಞೈರ್ದಾನೈಶ್ಚ ರಾಜಾನೋ ಭವಂತಿ ಶುಚಯೋಽಮಲಾಃ॥ 12-97-3 (68542)
ಉಪರುಂಧಂತಿ ರಾಜಾನೋ ಭೂತಾನಿ ವಿಜಯಾರ್ಥಿನಃ।
ತ ಏವ ವಿಜಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರ್ಧಯಂತಿ ಪುನಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-97-4 (68543)
ಅಪವಿಧ್ಯಂತಿ ಪಾಪಾನಿ ದಾನಯಜ್ಞತಪೋಬಲೈಃ।
ಅನುಗ್ರಹೇಣ ಭೂತಾನಾಂ ಪುಣ್ಯಮೇಷಾಂ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 12-97-5 (68544)
ಯಥೈವ ಕ್ಷೇತ್ರನಿರ್ಯಾತಾ ನಿರ್ಯಾತಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇವ ಚ।
ಹಿನಸ್ತಿ ಧಾನ್ಯಕಕ್ಷಂ ಚ ನ ಚ ಧಾನ್ಯಂ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-97-6 (68545)
ಏವಂ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮುಂಚಂತೋ ಘ್ನಂತಿ ವಧ್ಯಾನನೇಕಧಾ।
ತಸ್ಯೈಷಾ ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ದೃಷ್ಟಾ ಭೂತಾನಾಂ ಭಾವನಂ ಪುನಃ॥ 12-97-7 (68546)
ಯೋ ಭೂತಾನಿ ಸದಾಽನರ್ಥಾದ್ವಧಾತ್ಕ್ಲೇಶಾಚ್ಚ ರಕ್ಷತಿ।
ದಸ್ಯುಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಣದಾನಾತ್ಸ ಧನದಃ ಸುಖದೋ ವಿರಾಟ್॥ 12-97-8 (68547)
ಸ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾರೀಜಾನೋ ರಾಜಾಽಥಾಭಯದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅನುಭೂಯೇಹ ಭದ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀಂದ್ರಸಲೋಕತಾಂ॥ 12-97-9 (68548)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನೇ ಯೋಽಭಿನಿಷ್ಪತ್ಯ ಯುಧ್ಯತಿ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಯೂಪಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ ಯಜ್ಞೋಽನಂತದಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-97-10 (68549)
ಅಭೀತೋ ವಿಕಿರಞ್ಶತ್ರೂನ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಶರಾಂಸ್ತಥಾ।
ನ ತಸ್ಮಾಂತ್ರಿದಶಾಃ ಶ್ರೇಯೋ ಭುವಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕಿಂಚನ॥ 12-97-11 (68550)
ತಸ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಯಾವಂತಿ ತ್ವಚಂ ಭಿಂದಂತಿ ಸಂಯುಗೇ।
ತಾವತಃ ಸೋಽಶ್ನುತೇ ಲೋಕಾನ್ಸರ್ವಕಾಮದುಹೋಽಕ್ಷಯಾನ್॥ 12-97-12 (68551)
ಯದಸ್ಯ ರುಧಿರಂ ಗಾತ್ರಾದಾಹವೇ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಸಹ ತೇನೈವ ಸ್ರಾವೇಣ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-97-13 (68552)
ಯಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ಸಹತೇ ಪ್ರಾಣಾನಾಮತಿಪಾತನೇ।
ನ ತಪೋಽಸ್ತಿ ತತೋ ಭೂಯ ಇತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-97-14 (68553)
ಪೃಷ್ಠತೋ ಭೀರವಃ ಸಂಖ್ಯೇ ವರ್ತಂತೇ ಧರ್ಮಪೂರುಷಾಃ।
ಶೂರಾಚ್ಛರಣಮಿಚ್ಛಂತಃ ಪರ್ಜನ್ಯಾದಿವ ಜೀವನಂ॥ 12-97-15 (68554)
ಯದಿ ಶೂರಂ ತಥಾ ಕ್ಷೇಮೇ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇರನ್ಯಥಾ ಭಯೇ।
ಪ್ರತಿರೂಪಂ ಜನಾಃ ಕುರ್ಯುರ್ನ ಚ ತದ್ವರ್ತತೇ ತಥಾ॥ 12-97-16 (68555)
ಯದಿ ತೇ ಕೃತಮಾಜ್ಞಾಯ ನಮಸ್ಕುರ್ಯುಃ ಸದೈವ ತಂ।
ಯುಕ್ತಂ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಚ ಕುರ್ಯುಸ್ತೇ ನ ಚ ತದ್ವರ್ತತೇ ತಥಾ॥ 12-97-17 (68556)
ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸಮಾನಾನಾಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಮಹದಂತರಂ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇಽನೀಕವೇಲಾಯಾಮುತ್ಕೃಷ್ಟೇಷು ಪತತ್ಸು ಚ॥ 12-97-18 (68557)
ಪತತ್ಯಭಿಮುಖಂ ಶೂರಃ ಪರಾನ್ಭೀರುಃ ಪಲಾಯತೇ।
ಆಸ್ಥಾಯ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಮಧ್ವಾನಂ ಸಹಾಯಾನ್ವಿಷಮೇ ತ್ಯಜನ್॥ 12-97-19 (68558)
ಮಾ ಸ್ಮ ತಾಂಸ್ತಾದೃಶಾಂಸ್ತಾತ ಜನಿಷ್ಟಾಽಧರ್ಮಪೂರುಷಾನ್॥ 12-97-20 (68559)
ಯೇ ಸಹಾಯಾನ್ರಣೇ ಹಿತ್ವಾ ಸ್ವಸ್ತಿಮಂತೋ ಗೃಹಾನ್ಯಯುಃ।
ಅಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಭ್ಯಃ ಕುರ್ವಂತಿ ದೇವಾ ಇಂದ್ರಪುರೋಗಮಾಃ॥ 12-97-21 (68560)
ತ್ಯಾಗೇನ ಯಃ ಸಹಾಯಾನಾಂ ಸ್ವಾನ್ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ರಾತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ತಂ ಹನ್ಯುಃ ಕಾಷ್ಠಲೋಹೈರ್ವಾ ದಹೇಯುರ್ವಾ ಕಟಾಗ್ನಿನಾ।
ಪಶುವನ್ಮಾರಯೇಯುರ್ವಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಯೇ ಸ್ಯುರೀದೃಶಾಃ॥ 12-97-22 (68561)
ಅಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೈಷ ಯಚ್ಛಯ್ಯಾಮರಣಂ ಭವೇತ್।
ವಿಸೃಜಞ್ಶ್ಲೇಷ್ಮಪಿತ್ತಾನಿ ಕೃಪಣಂ ಪರಿದೇವಯನ್॥ 12-97-23 (68562)
ಅವಿಕ್ಷತೇನ ದೇಹೇನ ಪ್ರಲಯಂ ಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ನಾಸ್ಯ ತತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ॥ 12-97-24 (68563)
ನ ಗೃಹೇ ಮರಣಂ ತಾತ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಶೌಂಡೀರಾಣಾಮಶೌಂಡೀರ್ಯಮಧರ್ಮಂ ಕೃಪಣಂ ಚ ತತ್॥ 12-97-25 (68564)
ಇದಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಮಹೋ ದುಃಖಂ ಪಾಪೀಯ ಇತಿ ನಿಷ್ಟನನ್।
ಪ್ರತಿಧ್ವಸ್ತಮುಖಃ ಪೂತಿರಮಾತ್ಯಾನನುಶೋಚಯನ್॥ 12-97-26 (68565)
ಅರೋಗಾಣಾಂ ಸ್ಪೃಹಯತೇ ಮುಹುರ್ಮೃತ್ಯುಮಪೀಚ್ಛತಿ।
ವೀರೋ ದೃಪ್ತೋ ಮನಸ್ವೀ ಚ ನೇದೃಶಂ ಮೃತ್ಯುಮರ್ಹತಿ॥ 12-97-27 (68566)
ರಣೇಷು ಕದನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತ।
ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈರಭಿಕ್ಲಿಷ್ಟಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಮುತ್ಯುಮರ್ಹತಿ॥ 12-97-28 (68567)
ಶೂರೋ ಹಿ ಸತ್ವಮನ್ಯುಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟೋ ಯುಧ್ಯತೇ ಮಶಂ।
ಕೃತ್ಯಮಾನಾನಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಪರೈರ್ನೈವಾವಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-97-29 (68568)
ಸ ಸಂಖ್ಯೇ ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಲೋಕಪೂಜಿತಂ।
ಸ್ವಧರ್ಮಂ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಕ್ರಸ್ಯೈತಿ ಸಲೋಕತಾಂ॥ 12-97-30 (68569)
ಸರ್ವೋಪಾಯೈ ರಣಮುಖಮಾತಿಷ್ಠಂಸ್ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀಂದ್ರಸ್ಯ ಸಾಲೋಕ್ಯಂ ಶೂರಃ ಪೃಷ್ಠಮದರ್ಶಯನ್॥ 12-97-31 (68570)
ಯತ್ರಯತ್ರ ಹತಃ ಶೂರಃ ಶತ್ರುಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಕ್ಷಯಾಂಲ್ಲಭತೇ ಲೋಕಾನ್ಯದಿ ದೈನ್ಯಂ ನ ಸೇವತೇ॥ ॥ 12-97-32 (68571)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 97॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-97-1 ಮಹಾಜನಂ ಕಟಕಾಶ್ರಿತಂ ವೈಶ್ಯಾದಿಜನಂ॥ 12-97-2 ಕೇನ ತದ್ವಧಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕೃತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಫಲಮಾಪ್ನೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-97-4 ಉಪರುಂಧಂತಿ ಪೀಡಯಂತಿ॥ 12-97-5 ಅಪವಿಧ್ಯಂತಿ ದೂರೀಕುರ್ವಂತಿ॥ 12-97-6 ನಿರ್ಯಾತಾ ತೃಣಾದ್ಯಪನಯೇನ ಶೋಧಕಃ। ಕಕ್ಷಂ ತೃಣಂ। ಕ್ಷೇತ್ರನಿರ್ವಾಹೋ ನಿರ್ದಹೇತ್ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಕದಾ ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-97-7 ಭಾವನಂ ವರ್ಧನಂ। ಪಾವನಂ ಮಹದಿತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-97-10 ಆತ್ಮಾನಂ ದೇಹಯೂಪಂ ಯಜ್ಞಸ್ತಂಭಂ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಉಚ್ಛ್ರಿತ್ಯ। ಯಜ್ಞೋ ಯುದ್ಧಯಜ್ಞಃ॥ 12-97-18 ಅನೀಕವೇಲಾಯಾಂ ಅನೀಕಾನಾಂ ಸಂಘಟ್ಟಕಾಲೇ॥ 12-97-19 ವಿಷಮೇ ಪ್ರಾಣಸಂಕಟೇ ತ್ಯಜನ್ ಭೀರುರಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-97-22 ತೇ ತೃಣಮಯೇ ಕಟೇ ಬದ್ಧ್ವಾ ದಹನಂ ಕಟಾಗ್ನಿನಾ ದಾಹಃ॥ 12-97-25 ಶೌಣ಼್ಡೀರಾಣಾಂ ಶೂರತ್ವಾಭಿಮಾನವತಾಂ॥ 12-97-26 ನಿಷ್ಟನಞ್ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವನ್। ಪೂತಿಃ ದುರ್ಗಂಧಿಃ। ಅಮಾತ್ಯಾನ್ಪುತ್ರಾನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 098
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.98. ಅಧ್ಯಾಯಃ 098
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸುದೇವಸ್ಯ ಯುದ್ಧೇನ ದೇವಲೋಕಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರಾಂಬರೀಷಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-98-0 (68572)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-98-0x (5594)
ಕೇ ಲೋಕಾ ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಶೂರಾಣಾಮನಿವರ್ತಿನಾಂ।
ಭವಂತಿ ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-98-1 (68573)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-98-2x (5595)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅಂಬರೀಪಸ್ಯ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-98-2 (68574)
ಅಂಬರೀಷೋ ಹಿ ನಾಭಾಗಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತ್ವಾ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ದದರ್ಶ ಸುರ--ಕಸ್ಥಂ ಶಕ್ರೇಣ ಸಚಿವೈಃ ಸಹ॥ 12-98-3 (68575)
ಸರ್ವತೇಜೋಮಯಂ ದಿವ್ಯಂ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಉ---ಗಚ್ಛಂತಂ ಸ್ಥಾನಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ಶುಭಂ॥ 12-98-4 (68576)
ಸ ದಷ್ಟ್ವಾಪರಿ ಗಚ್ಛಂತಂ ಸೇನಾಪತಿಮುದಾರಧೀಃ।
`ಶೂರಸ್ಥಾನಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸುದೇವಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ।'
ಋದ್ಧಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುದೇವಸ್ಯ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಪ್ರಾಹ ವಾಸವಂ॥ 12-98-5 (68577)
ಅಂಬರೀಪ ಉವಾಚ। 12-98-6x (5596)
ಸಾಗರಾಂತಾಂ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಮನುಶಾಸ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ಧರ್ಮಕಾಂಯಯಾ॥ 12-98-6 (68578)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಘೋರೇಣ ಗುರ್ವಾಚಾರೇಣ ಸೇವಯಾ।
ವೇದಾನಧೀತ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ರಾಜಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಕೇವಲಂ॥ 12-98-7 (68579)
ಅತಿಥೀನನ್ನಪಾನೇನ ಪಿತೄಂಶ್ಚ ಸ್ವಧಯಾ ತಥಾ।
ಋಷೀನ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯದೀಕ್ಷಾಭಿರ್ದೇವಾನ್ಯಜ್ಞೈರನುತ್ತಮೈಃ॥ 12-98-8 (68580)
ಕ್ಷತ್ರಧ--ಸ್ಥಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಉದೀಕ್ಷಮಾಣಃ ಪೃತನಾಂ ಜಯಾಮಿ ಯುಧಿ ವಾಸವ॥ 12-98-9 (68581)
ದೇ--ಜ ಸುದೇವೋಽಯಂ ಮಮ ಸೇನಾಪತಿಃ ಪುರಾ।
ಆಸಾದ್ಯೋಧಃ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಸೋಽಯಂ ಕಸ್ಮಾದತೀವ ಮಾಂ।
ವಿಮಾನಂ ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶಮಾಸ್ಥಿತೋ ಮೋದತೇ ದಿವಿ॥ 12-98-10 (68582)
ಅನೇನ ಋತುಭಿರ್ಮುಖ್ಯೈರ್ನೇಷ್ಟಂ ನಾಪಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ತರ್ಪಿತಾ ವಿಧಿವಚ್ಛಕ್ರ ಸೋಽಯಂ ಕಸ್ಮಾದತೀತ್ಯ ಮಾಂ॥ 12-98-11 (68583)
ಐಶ್ವರ್ಯಮೀದೃಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರ್ವದೇವೈಃ ಸುದುರ್ಲಭಂ। 12-98-12 (68584)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ।
`ಯದನೇನ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತೇ ಮಹೀಪತೇ।
ಪುರಾ ಪಾಲಯತಃ ಸಂಯಕ್ಪೃಥಿವೀಂ ಧರ್ಮತೋ ನೃಪ॥ 12-98-12x (5597)
ಶತ್ರವೋ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಯೇ ತವಾಹಿತಕಾರಿಣಃ।
ಸಂಯಮೋ ವಿಯಮಶ್ಚೈವ ಸುಯಮಶ್ಚ ನಹಾಬಲಃ॥ 12-98-13 (68585)
ರಾಕ್ಷಸಾ ದುರ್ಜಯಾ ಲೋಕೇ ತ್ರಯಸ್ತೇ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಶತಶೃಂಗಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಮಹೀಪತೇಃ॥ 12-98-14 (68586)
ತಥಾ ತಸ್ಮಿಞ್ಶುಭೇ ಕಾಲೇ ತವ ಯಜ್ಞಂ ವಿತನ್ವತಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಂ ಮಹಾಯಾಗಂ ದೇವಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-98-15 (68587)
ತಸ್ಯ ತೇ ಖಲು ವಿಘ್ನಾರ್ಥಮಾಗತಾ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಕೋಟೀಶತಪರೀವಾರಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ಪರಿಗೃಹ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾ ವಂದೀಕೃತಾಸ್ತವ॥ 12-98-16 (68588)
ವಿಹ್ವಲಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸರ್ವೇ ಚ ತವ ಸೈನಿಕಾಃ।
ನಿರಾಕೃತಸ್ತು ಯಚ್ಚಾಸೀತ್ಸುದೇವಃ ಸೈನ್ಯನಾಯಕಃ॥ 12-98-17 (68589)
ತತ್ರಾಮಾತ್ಯವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಿರಸ್ತಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತೇಷಾಂ ವಚೋ ಭೂಯಃ ಸೋಪಧಂ ವಸುಧಾಧಿಪಃ॥ 12-98-18 (68590)
ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಸುದೇವಃ ಪ್ರೇರಿತಸ್ತ್ವಯಾ।
ಸಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ವಧಾರ್ಥಾಯ ದುರ್ಜಯಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-98-19 (68591)
ನಾಜಿತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಸೇನಾಂ ಪುನರಾಗಮನಂ ತವ।
ಬಂದೀಮೋಕ್ಷಮಕೃತ್ವಾ ಚ ನ ಚಾಗಮನಮಿಷ್ಯತೇ॥ 12-98-20 (68592)
ಸುದೇವಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಸ್ಥಾನಮಕರೋನ್ನೃಪ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚ ಸ ತಂ ದೇಶಂ ಯತ್ರ ಬಂದೀಕೃತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-98-21 (68593)
ಪಶ್ಯತಿ ಸ್ಮ ಮಹಾಘೋರಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಸುದೇವೋ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ॥ 12-98-22 (68594)
ನೇಯಂ ಶಕ್ಯಾ ಚಮೂರ್ಜೇತುಮಪಿ ಸೇಂದ್ರೈಃ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ನಾಂಬರೀಷಃ ಕಲಾಮೇಕಾಮೇಷಾಂ ಕ್ಷಪಯಿತುಂ ಕ್ಷಮಃ।
ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಬಲಭೂಯಿಷ್ಠಃ ಕಿಮಹಂ ಪುನರೀದೃಶಃ॥ 12-98-23 (68595)
ತತಃ ಸೇನಾಂ ಪುನಃ ಸರ್ವಾಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಯತ್ರ ತ್ವಂ ಸಚಿವೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ಸೋಪಧೈರ್ನೃಪ॥ 12-98-24 (68596)
ತತೋ ರುದ್ರಂ ಮಹಾದೇವಂ ಪ್ರಪನ್ನೋ ಜಗತಃ ಪತಿಂ।
ಶ್ಮಶಾನನಿಲಯಂ ದೇವಂ ತುಷ್ಟಾವ ವೃಷಭಧ್ವಜಂ॥ 12-98-25 (68597)
ಸ್ತುತ್ವಾ ಶಸ್ತ್ರಂ ಸಮಾದಾಯ ಸ್ವಶಿರಶ್ಛೇತ್ತುಮುದ್ಯತಃ॥ 12-98-26 (68598)
ಕಾರುಣ್ಯಾದ್ದೇವದೇವೇನ ಗೃಹೀತಸ್ತಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಃ।
ಸ ಪಾಣಿಃ ಸಹ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ॥ 12-98-27 (68599)
ಕಿಮಿದಂ ಸಾಹಸಂ ಪುತ್ರ ಕುರ್ತಕಾಮೋ ವದಸ್ವ ಮೇ।
ಸ ಉವಾಚ ಮಹಾದೇವಂ ಶಿರಸಾ ತ್ವವನೀಂ ಗತಃ॥ 12-98-28 (68600)
ಭಗವನ್ವಾಹಿನೀಮೇನಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಸುರೇಶ್ವರ।
ಅಶಕ್ತೋಽಹಂ ರಣೇ ಜೇತುಂ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಂ।
ಗತಿರ್ಭವ ಮಹಾದೇವ ಮಮಾರ್ತಸ್ಯ ಜಗತ್ಪತೇ॥ 12-98-29 (68601)
ನಾಗಂತವ್ಯಮಜಿತ್ವಾ ಚ ಮಾಮಾಹ ಜಗತೀಪತಿಃ।
ಅಂಬರೀಷೋ ಮಹಾದೇವ ಕ್ಷಾರಿತಃ ಸಚಿವೈಃ ಸಹ॥ 12-98-30 (68602)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾದೇವಃ ಸುದೇವಂ ಪತಿತಂ ಕ್ಷಿತೌ।
ಅಧೋಮುಖಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸತ್ವಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-98-31 (68603)
ಧನುರ್ವೇದಂ ಸಮಾಹೂಯ ಸಗಣಂ ಸಹವಿಗ್ರಹಂ।
ರಥನಾಗಾಶ್ವಕಲಿಲಂ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಸಮಲಂಕೃತಂ॥ 12-98-32 (68604)
ರಥಂ ಚ ಸುಮಹಾಭಾಗಂ ಯೇನ ತಂತ್ರಿಪುರಂ ಹತಂ।
ಧನುಃ ಪಿನಾಕಂ ಖಂಗಂ ಚ ರೌದ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ಚ ಶಂಕರಃ।
ನಿಜಘಾನಾಸುರಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯೇನ ದೇವಸ್ತ್ರಿಯಂಬಕಃ॥ 12-98-33 (68605)
ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾದೇವಃ ಸುದೇವಂ ವಾಹಿನೀಪತಿಂ।
ರಥಾದಸ್ಮಾತ್ಸುದೇವ ತ್ವಂ ದುರ್ಜಯಃ ಸ ಸುರಾಸುರೈಃ॥ 12-98-34 (68606)
ಮಾಯಯಾ ಮೋಹಿತೋ ಭೂಮೌ ನ ಪದಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ರಥಸ್ಥಸ್ತ್ರಿದಶಾನ್ಸರ್ವಾಂಜೇಷ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಸದಾನವಾನ್॥ 12-98-35 (68607)
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ನ ಶಕ್ತಾ ದ್ರಷ್ಟುಮೀದೃಶಂ।
ರಥಂ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಾಭಂ ಕಿಮು ಯೋದ್ಧುಂ ತ್ವಯಾ ಸಹ॥ 12-98-36 (68608)
ಸ ಜಿತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಬಂದೀವಿಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಬಾಹುಯುದ್ಧೇ ತ್ವಯಂ ಹತಃ।
ವಿಯಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭೂಪಾಲ ವಿಯಮಶ್ಚ ನಿಪಾತಿತಃ॥' 12-98-37 (68609)
ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮತಸ್ತಾತ ಸುದೇವಸ್ಯ ಬಭೂವ ಹ।
ಸಂಗ್ರಾಮಯಜ್ಞಃ ಸುಮಹಾನ್ಯಶ್ಚಾನ್ಯೋ ಯುಧ್ಯತೇ ನರಃ॥ 12-98-38 (68610)
ಸನ್ನದ್ಧೋ ದೀಕ್ಷಿತಃ ಸರ್ವೋ ಯೋಧಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಮೂಮುಖಂ।
ಯುದ್ಧಯಜ್ಞಾಧಿಕಾರಸ್ಥೋ ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-98-39 (68611)
ಅಂಬರೀಷ ಉವಾಚ। 12-98-40x (5598)
ಕಾನಿ ಯಜ್ಞೇ ಹವೀಂಷ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕಿಮಾಜ್ಯಂ ಕಾ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾ।
ಋತ್ವಿಜಶ್ಚಾತ್ರ ಕ್ರೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಶತಕ್ರತೋ॥ 12-98-40 (68612)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-98-41x (5599)
ಋತ್ವಿಜಃ ಕುಂಜರಾಸ್ತತ್ರ ವಾಜಿನೋಽಧ್ವರ್ಯವಸ್ತಥಾ।
ಹವೀಂಷಿ ಪರಮಾಂಸಾನಿ ರುಧಿರಂ ತ್ವಾಜ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-98-41 (68613)
ಶೃಗಾಲಗೃಧ್ರಕಾಕೋಲಾಃ ಸದಸ್ಯಾಸ್ತತ್ರ ಪಂತ್ರಿಣಃ।
ಆಜ್ಯಶೇಷಂ ಪಿಬಂತ್ಯೇತೇ ಹವಿಃ ಪ್ರಾಶ್ನಂತಿ ಚಾಧ್ವರೇ॥ 12-98-42 (68614)
ಪ್ರಾಸತೋಮರಸಂಘಾತಾಃ ಖಂಗಶಕ್ತಿಪರಶ್ವಥಾಃ।
ಜ್ವಲಂತೋ ನಿಶಿತಾಃ ಪೀತಾಃ ಸ್ರುಚಸ್ತಸ್ಯಾಥ ಸತ್ರಿಣಃ॥ 12-98-43 (68615)
ಚಾಪವೇಗಾಯತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಃ ಪರಕಾಯಾವಭೇದನಃ।
ಋಜುಃ ಸುನಿಶಿತಃ ಪೀತಃ ಸಾಯಕಶ್ಚ ಸ್ರುವೋ ಮ--॥ 12-98-44 (68616)
ದ್ವೀಪಿಚರ್ಮಾವನದ್ಧಶ್ಚ ನಾಗದಂತಕೃತತ್ಸರುಃ।
ಹಸ್ತಿಹಸ್ತಹರಃ ಖಂಗಃ ಸ್ಫಯೋ ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-98-45 (68617)
ಜ್ವಲಿತೈರ್ನಿಶಿತೈಃ ಪ್ರಾಸಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಸಪರಶ್ವಥೈಃ।
ಶೈಕ್ಯಾಯಸಮಯೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರಭಿಘಾತೋ ಭವೇದ್ವಸು॥ 12-98-46 (68618)
[ಸಂಖ್ಯಾಸಮಯವಿಸ್ತೀರ್ಣಮಭಿಜಾತೋದ್ಭವಂ ಬಹು।]
ಆವೇಧಾದ್ಯಚ್ಚ ರುಧಿರಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸ್ರವತೇ ಭುವಿ।
ಸಾಽಸ್ಯ ಪೂರ್ಣಾಹುತಿರ್ಹೋತ್ರೈಃ ಸಮೃದ್ಧಾ ಸರ್ವಕಾಮಧುಕ್॥ 12-98-47 (68619)
ಛಿಂಧಿ ಭಿಂಧೀತಿ ಯಃ ಶಬ್ದಃ ಶ್ರೂಯತೇ ವಾಹಿನೀಮುಖೇ।
ಸಾಮಾನಿ ಸಾಮಗಾಸ್ತಸ್ಯ ಗಾಯಂತಿ ಯಮಸಾದನೇ॥ 12-98-48 (68620)
ಹವಿರ್ಧಾನಂ ತು ತಸ್ಯಾಹುಃ ಪರೇಷಾಂ ವಾಹಿನೀಮುಖಂ॥ 12-98-49 (68621)
ಕುಂಜರಾಣಾಂ ಹಯಾನಾಂ ಚ ವರ್ಮಿಣಾಂ ಚ ಸಮುಚ್ಚಯ।
ಅಗ್ನಿಃ ಶ್ಯೇನಚಿತೋ ನಾಮ ಯಜ್ಞೇ ತಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-98-50 (68622)
ಉತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಕಬಂಧೋಽತ್ರ ಸಹಸ್ರೇ ಪತಿತೇ ತು ಯಃ।
ಸ ಯೂಪಸ್ತಸ್ಯ ಶೂರಸ್ಯ ಖಾದಿರೋಽಷ್ಟಾಶ್ರಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-98-51 (68623)
ಇಡೋಪಹೂತಾಃ ಕ್ರೋಶಂತಿ ಕುಂಜರಾಸ್ತ್ವಂಕುಶೇರಿತಾಃ।
ಜ್ಯಾಘುಷ್ಟತಲತಾಲೇನ ವಷಟ್ಕಾರೇಣ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-98-52 (68624)
ಉದ್ಗಾತಾ ತತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತ್ರಿಸಾಮಾ ದುಂದುಭಿರ್ನೃಪ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವೇ ಹ್ರಿಯಮಾಣೇ ತು ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಿಯಾಂ ತನುಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಯೂಪಮುಚ್ಛ್ರಿತ್ಯ ಸ ಯಜ್ಞೋಽನಂತದಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-98-53 (68625)
ಭರ್ತುರರ್ಥೇ ಚ ಯಃ ಶೂರೋ ನಿಷ್ಕ್ರಾಮೇದ್ವಾಹಿನೀಮುಖಾತ್।
ನ ಭಯಾದ್ವಿನಿವರ್ತೇತ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-98-54 (68626)
ದ್ವೀಪಿಚರ್ಮಾವೃತೈಃ ಖಂಗೈರ್ಬಾಹುಭಿಃ ಪರಿಘೋಪಮೈಃ।
ಯಸ್ಯ ವೇದಿರುಪಸ್ತೀರ್ಣಾ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-98-55 (68627)
ಯಸ್ತು ನಾಪೇಕ್ಷತೇ ಕಂಚಿತ್ಸಹಾಯಂ ವಿಷಮೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ವಿಗಾಹ್ಯ ವಾಹಿನೀಮಧ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-98-56 (68628)
ಯಸ್ಯ ಶೋಣಿತಸಂಘಟ್ಟಾ ಭೇರೀಮಂಡೂಕಕಚ್ಛಪಾ।
ವೀರಾಸ್ಥಿಶರ್ಕರಾ ದುರ್ಗಾ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾ॥ 12-98-57 (68629)
ಅಸಿಚರ್ಮಪ್ಲವಾ ಘೋರಾ ಕೇಶಶೈವಲಶಾದ್ವಲಾ।
ಅಶ್ವನಾಗರಥೈಶ್ಚೈವ ಸಂಛಿನ್ನೈಃ ಕೃತಸಂಕ್ರಮಾ॥ 12-98-58 (68630)
ಪತಾಕಾಧ್ವಜವಾನೀರಾ ಹತವಾಹನವಾರಣಾ।
ಶೋಣಿತೋದಕಸಂಪೂರ್ಣಾ ದುಸ್ತರಾ ಪಾರಗೈರ್ನರೈಃ॥ 12-98-59 (68631)
ರಹತನಾಗಮಹಾನಕ್ರಾ ಪರಲೋಕವಹಾಽಶಿವಾ।
ಋಷ್ಟಿಖಂಗಮಹಾಮೀನಾ ಗೃಧ್ರಕಂಕಬಲಪ್ಲವಾ॥ 12-98-60 (68632)
ಪುರುಷಾದಾನುಚರಿತಾ ಭೀರೂಣಾಂ ಕಶ್ಮಲಾವಹಾ।
ನದೀ ಯೋಧಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತದಸ್ಯಾವಭೃಥಂ ನೃಪ॥ 12-98-61 (68633)
ವೇದಿರ್ಯಸ್ಯ ತ್ವಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಶಿರೋಭಿರ್ವ್ಯವಕೀರ್ಯತೇ।
ಅಶ್ವಸ್ಕಂಧೈರ್ಗಜಸ್ಕಂಧೈಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-98-62 (68634)
ಪತ್ನೀ ಶಾಲಾಕೃತಾ ಯಸ್ಯ ಪರೇಷಾಂ ವಾಹಿನೀಮುಖಂ।
ಹವಿರ್ಧಾನಂ ಸ್ವವಾಹಿನ್ಯಾಸ್ತದಸ್ಯಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-98-63 (68635)
ಸದಸ್ಯಾ ದಕ್ಷಿಣಾ ಯೋಧಾ ಆಗ್ನೀಧ್ರಶ್ಚೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ।
ಶತ್ರುಸೇನಾ ಅಲತ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕಾನದೂರತಃ॥ 12-98-64 (68636)
ಯಸ್ಯ ಭಯತೋ ವ್ಯೂಹೇ ಭವತ್ಯಾಕಾಶಮಗ್ರತಃ।
ಸಾಸ್ಯ ವೇದಿಸ್ತದಾ ಯಜ್ಞೈರ್ನಿತ್ಯಂ ವ್ಯೂಹಾಸ್ತ್ರಯೋಽಗ್ನಯಃ॥ 12-98-65 (68637)
ಯಸ್ತು ಯೋಧಃ ಪರಾವೃತ್ತಃ ಸಂತ್ರಸ್ತೋ ಹನ್ಯತೇ ಪರೈಃ।
ಅಪ್ರತಿಷ್ಠಃ ಸ ನರಕಂ ಯಾತಿ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-98-66 (68638)
ಯಸ್ಯ ಶೋಣಿತವೇಗೇಣ ವೇದಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಂಪರಿಪ್ಲುತಾ।
ಕೇಶಮಾಂಸಾಸ್ಥಿಸಂಪೂರ್ಣಾ ಸ ಗಚ್ಛೇತ್ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-98-67 (68639)
ಯಸ್ತು ಸೇನಾಪತಿಂ ಹತ್ವಾ ತದ್ಯಾನಮಧಿರೋಹತಿ।
ಸ ವಿಷ್ಣುವಿಕ್ರಮಕ್ರಾಮೀ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-98-68 (68640)
ನಾಯಕಂ ತತ್ಕುಮಾರಂ ವಾ ಯೋ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ತತ್ರ ಪೂಜಿತಃ।
ಜೀವಗ್ರಾಹಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾತಿ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ಮಮ॥ 12-98-69 (68641)
ಆಹವೇ ತು ಹತಂ ಶೂರಂ ನ ಶೋಚೇತ ಕಥಂಚನ।
ಅಶೋಚ್ಯೋ ಹಿ ಹತಃ ಶೂರಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-98-70 (68642)
ನ ಹ್ಯನ್ನಂ ನೋದಕಂ ತಸ್ಯ ನ ಸ್ನಾನಂ ನಾಪ್ಯಶೌಚಕಂ।
ಹತಸ್ಯ ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಞ್ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ॥ 12-98-71 (68643)
ವರಾಪ್ಸರಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶೂರಮತ್ಯೋಧನೇ ಹತಂ।
ತ್ವರಮಾಣಾನಿ ಧಾವಂತಿ ಮಮ ಭರ್ತಾ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-98-72 (68644)
ಏತತ್ತಪಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚೈವ ಸನಾತನಃ।
ಚತ್ವಾರಶ್ಚಾಶ್ರಮಾಸ್ತಸ್ಯ ಯೋ ಯುದ್ಧೇ ನ ಪಲಾಯತೇ॥ 12-98-73 (68645)
ವೃದ್ಧಬಾಲೌ ನ ಹಂತವ್ಯೌ ನ ಚ ಸ್ತ್ರೀ ನೈವ ಪೃಷ್ಠತಃ।
ತೃಣಪೂರ್ಣಮುಖಶ್ಚೈವ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಚ ಯೋ ವದೇತ್॥ 12-98-74 (68646)
ಅಹಂ ವೃತ್ರಂ ಬಲಂ ಪಾಕಂ ಮಹಾಕಾಯಂ ವಿರೋಚನಂ।
ದುರಾವಾರಂ ಚ ನಮುಚಿಂ ಶತಮಾಯಂ ಚ ಶಂಬರಂ॥ 12-98-75 (68647)
ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಂ ಚ ದೈತೇಯಂ ದನೋಃ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಪ್ರಹ್ವಾದಂ ಚ ನಿಹತ್ಯಾಜೌ ತತೋ ದೇವಾಧಿಪೋಽಭವಂ॥ 12-98-76 (68648)
ಇತ್ಯೇತಚ್ಛಕ್ರವಚನಂ ನಿಶಂಯ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಯೋಧಾನಾಮಾತ್ಮನಃ ಸಿದ್ಧಿಮಂಬರೀಷೋಽಭಿಪನ್ನವಾನ್॥ ॥ 12-98-77 (68649)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 98॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-98-3 ನಾಭಾಗಿಃ ನಾಭಾಗಪುತ್ರಃ॥ 12-98-38 ಯಶ್ಚಾನ್ಯೋಽಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಪಿ ಯುಧ್ಯತೇ ನರಸ್ತಸ್ಯಾಪ್ಯಯಂ ಚ ಯಜ್ಞೋಽಸ್ತಿ॥ 12-98-43 ಪೀತಾಃ ಕ್ಷಾರಪಾನೀಯೇನ ಸಂಭಾವಿತಾಃ॥ 12-98-45 ಸ್ಫ್ಯಃ ಯಾಗೀಯೋಪಕರಣವಿಶೇಷಃ॥ 12-98-46 ಶೈಕ್ಯಾಯಸಮಯೈಃ ಸರ್ವಲೋಹಮಯೈಃ। ವಸು ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಯಜ್ಞಿಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ॥ 12-98-49 ಹವಿಧಾನಂ ಹವಿಷಃ ಸ್ಥಾಪ ನಸ್ಥಲಂ॥ 12-98-64 ಸದಸ್ಯೋತ್ತರಯೋಧಾಗ್ನಿರಾಗ್ನೀಧ್ರಸ್ಯೋತ್ತರಾಥ ದಿಕ್। ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-98-68 ಬೃಹಸ್ಪತಿಸವಃ ಕ್ರತುಃ ಇತಿ ಡ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-98-69 ನಾಯಕಂ ವಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ವೇತಿ ಡ.ದ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 099
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.99. ಅಧ್ಯಾಯಃ 099
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕರಾಜೇನ ಸ್ವಯೋಧಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗನರಕಪ್ರದರ್ಶನೇಯ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-99-0 (68650)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-99-0x (5600)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮ-ತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪ್ರತರ್ದನೋ ಮೈಥಿಲಶ್ಚ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಯತ್ರ ಚಕ್ರತುಃ॥ 12-99-1 (68651)
ಯಜ್ಞೋಪವೀತೀ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಜನಕೋ ಮಿಥಿಲಾಧಿಪಃ।
ಯೋಧಾನುದ್ಧರ್ಷಯಾಮಾಸ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-99-2 (68652)
ಜನಕೋ ಮೈಥಿಲೋ ರಾಜಾ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತತ್ತ್ವವಿತ್।
ಯೋಧಾನಾಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಸ್ವರ್ಗಂ ನರಕಮೇವ ಚ॥ 12-99-3 (68653)
ಅಭೀರೂಣಾಮಿಮೇ ಲೋಕಾ ಭಾಸ್ವಂತೋ ಹಂತ ಪಶ್ಯತ।
ಪೂರ್ಣಾ ಗಂಧರ್ವಕನ್ಯಾಭಿಃ ಸರ್ವಕಾಮದುಹೋಽಕ್ಷಯಾಃ॥ 12-99-4 (68654)
ಇಮೇ ಪಲಾಯಮಾನಾನಾಂ ನರಕಾಃ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಕೀರ್ತಿಃ ಶಾಶ್ವತೀ ಚೈವ ಯತಿತವ್ಯಮನಂತರಂ॥ 12-99-5 (68655)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾಽರೀನ್ವಿಜಯತ ಭೂತ್ವಾ ಸಂತ್ಯಾಗಬುದ್ಧಯಃ।
ನರಕಸ್ಯಾಪ್ರತಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಾ ಭೂತ ವಶವರ್ತಿನಃ॥ 12-99-6 (68656)
ತ್ಯಾಗಮೂಲಂ ಹಿ ಶೂರಾಣಾಂ ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಮನುತ್ತಮಂ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ನೃಪತಿನಾ ಯೋಧಾಃ ಪರಪುರಂಜಯ॥ 12-99-7 (68657)
ಅಜಯಂತ ರಣೇ ಶತ್ರೂನ್ಹರ್ಷಯಂತೋ ನರೇಶ್ವರಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಥಾತವ್ಯಂ ರಣಮೂರ್ಧನಿ॥ 12-99-8 (68658)
ಗಜಾನಾಂ ರಥಿನೋ ಮಧ್ಯೇ ರಥಾನಾಮನುಸಾದಿನಃ।
ಸಾದಿನಾಮಂತರೇ ಸ್ಥಾಪ್ಯಂ ಪಾದಾತಮಪಿ ದಂಶಿತಂ॥ 12-99-9 (68659)
ಯ ಏವಂ ವ್ಯೂಹತೇ ರಾಜಾ ಸ ನಿತ್ಯಂ ಜಯತೇ ರಿಪೂನ್।
ತಸ್ಮದಿತದ್ವಿಧಾತವ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-99-10 (68660)
ಸ್ವರ್ಗೇ ಸುಕೃತಮಿಚ್ಛಂತಃ ಸುಯುದ್ಧೇನಾತಿಮನ್ಯವಃ।
ಕ್ಷೋಭಯೇಯುರನೀಕಾನಿ ಸಾಗರಂ ಮಕರಾ ಯಥಾ॥ 12-99-11 (68661)
ಹರ್ಷಯೇಯುರ್ವಿಷಣ್ಣಾಂಶ್ಚ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತೇಷಾಂ ಚ ಭೂಮಿಂ ರಕ್ಷೇಯುರ್ಭಗ್ನಾನ್ನಾತ್ಯನುಸಾರಯೇತ್॥ 12-99-12 (68662)
ಪುನರಾವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ನಿರಾಶಾನಾಂ ಚ ಜೀವಿತೇ।
ವೇಗಃ ಸುದುಃಸಹೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನಾತ್ಯನುಸಾರಯೇತ್॥ 12-99-13 (68663)
ನ ಹಿ ಪ್ರಹರ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಶೂರಾಃ ಪ್ರದ್ರವತೋ ಭಯಾತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಪಲಾಯಮಾನಾನಾಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನಾತ್ಯನುಸಾರಣಂ॥ 12-99-14 (68664)
ಚರಾಣಾಮಚರಾ ಹ್ಯನ್ನಮದಂಷ್ಟ್ರಾ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಾಮಪಿ।
ಅಪಾಣಯಃ ಪಾಣಿಮತಾಮನ್ನಂ ಶೂರಸ್ಯ ಕಾತರಾಃ॥ 12-99-15 (68665)
ಸಮಾನಪೃಷ್ಠೋದರಪಾಣಿಪಾದಾಃ
ಪಶ್ಚಾಚ್ಛರಂ ಭೀರವೋಽನುವ್ರಜಂತಿ।
ಅತೋ ಭಯಾರ್ತಾಃ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಭೂಯಃ
ಕೃತ್ವಾಂಜಲೀನುಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಶೂರಾನ್॥ 12-99-16 (68666)
ಶೂರಬಾಹುಷು ಲೋಕೋಽಯಂ ಲಂಬತೇ ಪುತ್ರವತ್ಸದ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ಶೂರಃ ಸಂಮಾನಮರ್ಹತಿ॥ 12-99-17 (68667)
ನ ಹಿ ಶೌರ್ಯಾತ್ಪರಂ ಕಿಂಚಿಂತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ।
ಶೂರಃ ಸರ್ವಂ ಪಾಲಯತಿ ಸರ್ವಂ ಶೂರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ ॥ 12-99-18 (68668)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 99॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-99-1 ಅತ್ರ ಶೂರಪ್ರೋತ್ಸಾಹನೇ ವಿಷಯೇ॥ 12-99-3 ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಯೋಗಬಲೇನ॥ 12-99-5 ಪತಿತವ್ಯಮನಂತರಮಿತಿ ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-99-9 ಗಜಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ರಥಿನಃ ಸ್ಥಾಪ್ಯಾಃ॥ 12-99-12 ನಾತ್ಯನುಸಾರೇಯಾತಿದ್ರಾವಯೇತ್ ಪರಾವೃತ್ತಿಭಯಾತ್॥ 12-99-13 ತದೇವಾಹ ಪುನರಿತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 100
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.100. ಅಧ್ಯಾಯಃ 100
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯುದ್ಧಕರಣಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-100-0 (68669)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-100-0x (5601)
ಯಥಾ ಜಯಾರ್ಥಿನಃ ಸೇನಾಂ ನಯಂತಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಈಷದ್ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಪೀಡ್ಯಾಪಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-100-1 (68670)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-100-2x (5602)
ಸಂತ್ಯೇವ ಹಿ ಸ್ಥಿತಾ ಧರ್ಮ ಉಪಪತ್ತ್ಯಾ ತಥಾ ಪರೇ।
ಸಾಧ್ವಾಚಾರತಯಾ ಕೇಚಿತ್ತಥೈವೌಪಯಿಕಾದಪಿ॥ 12-100-2 (68671)
ಉಪಾಯಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಂಸಿದ್ಧಾನರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಾ ದಸ್ಯವಸ್ತು ಭವಂತಿ ಪರಿಪಂಥಿನಃ॥ 12-100-3 (68672)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿವಿಘಾತಾರ್ಥಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಥ ನೈಗಮಂ।
ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಸಂಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ತಾನುಪಾಯಾನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-100-4 (68673)
ಉಭೇ ಪ್ರಜ್ಞೇ ವೇದಿತವ್ಯೇ ಋಜ್ವೀ ವಕ್ರಾ ಚ ಭಾರತ।
ಜಾನನ್ವಕ್ರಾಂ ನ ಸೇವೇತ ಪ್ರತಿಬಾಧೇತ ಚಾಗತಾಂ॥ 12-100-5 (68674)
ಅಮಿತ್ರಾ ಏವ ರಾಜಾನಂ ಭೇದೇನೋಪಚರಂತ್ಯುತ।
ತಾಂ ರಾಜಾ ವಿಕೃತಿಂ ಜಾನನ್ಯಥಾಽಮಿತ್ರಾನ್ಪ್ರಬಾಧತೇ॥ 12-100-6 (68675)
ಗಜಾನಾಂ ಪಾರ್ಥ ವರ್ಮಾಣಿ ಗೋವೃಷಾಜಗರಾಣಿ ಚ।
ಶಲ್ಯಕಂಟಕಲೋಹಾನಿ ತನುತ್ರಾಣಿ ಮತಾನಿ ಚ॥ 12-100-7 (68676)
ಶಾತಪೀತಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸನ್ನಾಹಾಃ ಪೀತಲೋಹಕಾಃ।
ನಾನಾರಂಜನರಕ್ತಾಃ ಸ್ಯುಃ ಪತಾಕಾಃ ಕೇತವಶ್ಚ ಹ॥ 12-100-8 (68677)
ಋಷ್ಟಯಸ್ತೋಮರಾಃ ಖಂಗಾ ನಿಶಿತಾಶ್ಚ ಪರಶ್ವಥಾಃ।
ಫಲಕಾನ್ಯಥ ಚರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರತಿಕಲ್ಪ್ಯಾನ್ಯನೇಕಶಃ॥ 12-100-9 (68678)
ಅಭಿನೀತಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಯೋಧಾಶ್ಚ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಚೈತ್ರೇ ವಾ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷೇ ವಾ ಸೇನಾಯೋಗಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-100-10 (68679)
ಪಕ್ವಸಸ್ಯಾ ಹಿ ಪೃಥಿವೀ ಭವತ್ಯಂಬುಮತೀ ತದಾ।
ನೈವಾತಿಶೀತೋ ನಾತ್ಯುಷ್ಣಃ ಕಾಲೋ ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 12-100-11 (68680)
ತಸ್ಮಾತ್ತದಾ ಯೋಜಯೇತ ಪರೇಷಾಂ ವ್ಯಸನೇಽಥವಾ।
ಏತೇ ಹಿ ಯೋಗಾಃ ಸೇನಾಯಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾಃ ಪರಬಾಧನೇ॥ 12-100-12 (68681)
ಜಲವಾಂಸ್ತೃಣವಾನ್ಮಾರ್ಗಃ ಸಮೋ ಗಂಯಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಚಾರೈಃ ಸುವಿದಿತಾಭ್ಯಾಸಃ ಕುಶಲೈರ್ವನಗೋಚರೈಃ॥ 12-100-13 (68682)
ನ ಹ್ಯರಣ್ಯಾನಿ ಶಕ್ಯಂತೇ ಗಂತುಂ ಮೃಗಗಣೈರಿವ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸೇನಾಸು ತಾನೇವ ಯೋಜಯಂತಿ ಜಯಾರ್ಥಿನಃ॥ 12-100-14 (68683)
[ಅಗ್ರತಃ ಪುರುಷಾನೀಕಂ ಶಕ್ತಂ ಚಾಪಿ ಕುಲೋದ್ಭವಂ।]
ಆವಾಸಸ್ತೋಯವಾನ್ಮಾರ್ಗಃ ಪರ್ಯಾಕಾಶಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-100-15 (68684)
ಪೋಷಾಮಪಸರ್ಪಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಘಾತಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್।
ಆಕಾಶಂ ಹಿ ವನಾಭ್ಯಾಶೇ ಮನ್ಯಂತೇ ಗುಣವತ್ತರಂ॥ 12-100-16 (68685)
ಬಹುಭಿರ್ಗುಣಜಾತೈಶ್ಚ ಯೇ ಯುದ್ಧಕುಶಲಾ ಜನಾಃ।
[ಉಪನ್ಯಾಸೋ ಭವೇತ್ತತ್ರ ಬಲಾನಾಂ ನಾತಿದೂರತಃ॥] 12-100-17 (68686)
ಉಪನ್ಯಾಸೋಽಪಸರ್ಪಾಣಾಂ ಪದಾತೀನಾಂ ಚ ಗೂಹನಂ।
ಹತಶತ್ರುಪ್ರತೀಘಾತಮಾಪದರ್ಥಂ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-100-18 (68687)
ಸಪ್ತರ್ಪೀನ್ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತ್ವಾ ಯುಧ್ಯೇಯುರಚಲಾ ಇವ।
ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ಶತ್ರೂಂಜಿಗೀಷೇತಾಪಿ ದುರ್ಜಯಾನ್॥ 12-100-19 (68688)
ಯತೋ ವಾಯುರ್ಯತಃ ಸೂರ್ಯೋ ಯತಃ ಸೋಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ।
ಪೂರ್ವಂಪೂರ್ವಂ ಜ್ಯಾಯ ಏಷಾಂ ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-100-20 (68689)
ಅಕರ್ದ -ಮನುದಕಾಮಮರ್ಯಾದಾಮಲೋಷ್ಟಕಾಂ।
ಅಶ್ವಭೂಮಿಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಯೇ ಯುದ್ಧಕುಶಲಾ ಜನಾಃ॥ 12-100-21 (68690)
ಸಮಾ ನಿರುದಕಾಕಾಶಾ ರಥಭೂಮಿಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ನೀಚದ್ರುಮಾ ಮಹಾಕಕ್ಷಾ ಸೋದಕಾ ಹಸ್ತಿಯೋಧಿನಾಂ॥ 12-100-22 (68691)
ಬಹುದುರ್ಗಾ ಮಹಾಕಕ್ಷಾ ವೇಣುವೇತ್ರತಿರಸ್ಕೃತಾ।
ಪದಾತೀನಾಂ ಕ್ಷಮಾ ಭೂಮಿಃ ಪರ್ವತೋಪವನಾನಿ ಚ॥ 12-100-23 (68692)
ಪದಾತಿಬಹುಲಾ ಸೇನಾ ದೃಢಾ ಭವತಿ ಭಾರತ।
ರಥಾಶ್ವಬಹುಲಾ ಸೇನಾ ಸುದಿನೇಷು ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-100-24 (68693)
ಪದಾತಿನಾಗಬಹುಲಾ ಪ್ರಾವೃಟ್ಕಾಲೇ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಗುಣಾನೇತಾನ್ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾಯ ದೇಶಕಾಲೌ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್॥ 12-100-25 (68694)
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಯೋ ಯಾತಿ ತಿಥಿನಕ್ಷತ್ರಪೂಜಿತಃ।
ವಿಜಯಂ ಲಭತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸೇನಾಂ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಯೋಜಯನ್॥ 12-100-26 (68695)
ಪ್ರಸುಪ್ತಾಂಸ್ತೃಷಿತಾಞ್ಶ್ರಾಂತಾನ್ಪ್ರಕೀರ್ಣಾನ್ನಾಭಿಘಾತಯೇತ್।
ಮೋಕ್ಷೇ ಪ್ರಯಾಣೇ ಚಲನೇ ಪಾನಭೋಜನಕಾಲಯೋಃ।
ಅತಿಕ್ಷಿಪ್ತಾನ್ವ್ಯತಿಕ್ಷಿಪ್ತಾನ್ನಿಹತಾನ್ಪ್ರತನೂಕೃತಾನ್॥ 12-100-27 (68696)
ಅವಿಸ್ರಬ್ಧಾನ್ಕೃತಾರಂಭಾನುಪನ್ಯಾಸಾತ್ಪ್ರತಾಪಿತಾನ್।
ಬಹಿಶ್ವರಾನುಪನ್ಯಾಸಾನ್ಕೃತವೇಶ್ಮಾನುಸಾರಿಣಃ॥ 12-100-28 (68697)
ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತೇ ದ್ವಾರೇ ಯೇ ಕೇಚಿದನುವರ್ತಿನಃ।
ಪರಿಚರ್ಯಾಪರೋದ್ಧಾರೋ ಯೇ ಚ ಕೇಚನ ವಲ್ಗಿನಃ॥ 12-100-29 (68698)
ಅನೀಕಂ ಯೇ ವಿಭಿದಂತಿ ಭಿನ್ನಂ ಸಂಸ್ಥಾಪಯಂತಿ ಚ।
ಸಮಾನಾಶನಪಾನಾಸ್ತೇ ಕಾರ್ಯಾ ದ್ವಿಗುಣವೇತನಾಃ॥ 12-100-30 (68699)
`ಜಾತಿಗೋತ್ರಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಕರ್ಮ ಚಾನುತ್ತಮಂ ಶುಭಂ।
ಸಮಾನದೇಹರಕ್ಷಾರ್ಥೇ ಕಾರ್ಯಾ ದ್ವಿಗುಣವೇತನಾಃ।
ತ್ರಿಗುಣಂ ಚತುರ್ಗುಣಂ ಚೈವ ವೇತನಂ ತೇಷು ಕಾರಯೇತ್॥' 12-100-31 (68700)
ದಶಾಧಿಪತಯಃ ಕಾರ್ಯಾಃ ಶತಾಧಿಪತಯಸ್ತಥಾ।
ತತಃ ಸಹಸ್ರಾಧಿಪತಿಂ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛೂರಮತಂದ್ರಿತಂ॥ 12-100-32 (68701)
ಯಥಾ ಮುಖ್ಯಾನ್ಸನ್ನಿಪಾತ್ಯ ವಕ್ತವ್ಯಾಃ ಸಂಶಯಾಮಹೇ।
ಯಥಾ ಜಯಾರ್ಥಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನ ಜಹ್ಯಾಮ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-100-33 (68702)
ಇಹೈವ ತೇ ನಿವರ್ತಂತಾಂ ಯೇ ಚ ಕೇಚನ ಭೀರವಃ।
ನ ಘಾತಯೇಯುಃ ಪ್ರದರಂ ಕುರ್ವಾಣಾಸ್ತುಮುಲೇ ಸತಿ॥ 12-100-34 (68703)
[ನ ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಪ್ರದರಂ ವಧಂ ವಾ ಕುರ್ಯುರೀದೃಶಾಃ॥]
ಆತ್ಮಾನಂ ಚ ಸ್ವಪಕ್ಷಂ ಚ ಪಾಲಯನ್ಹಂತಿ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-100-35 (68704)
ಅರ್ಥನಾಶೋ ವಧೋಽಕೀರ್ತಿರಯಶಶ್ಚ ಪಲಾಯನೇ।
ಅಮನೋಜ್ಞಾಽಸುಖಾ ವಾಚಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಪಲಾಯತಃ॥ 12-100-36 (68705)
ಪ್ರತಿಧ್ವಸ್ತೋಷ್ಠದಂತಸ್ಯ ನ್ಯಸ್ತಸರ್ವಾಯುಧಸ್ಯ ಚ।
`ಹಿತ್ವಾ ಪಲಾಯಮಾನಸ್ಯ ಸಹಾಯಾನ್ಪ್ರಾಣಸಂಶಯೇ।'
ಅಮಿತ್ರೈರವರುದ್ಧಸ್ಯ ದ್ವಿಷತಾಮಸ್ತು ನಃ ಸದಾ॥ 12-100-37 (68706)
ಮನುಷ್ಯಾಪಸದಾ ಹ್ಯೇತೇ ಯೇ ಭವಂತಿ ಪರಾಙ್ಭುಖಾಃ।
ರಾಶಿವರ್ಧನಮಾತ್ರಾಸ್ತೇ ನೈವ ತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ನೋ ಇಹ॥ 12-100-38 (68707)
ಅಮಿತ್ರಾ ಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾಂತಿ ಪಲಾಯಿನಂ।
ಜಯಿನಸ್ತು ನರಾಸ್ತಾತ ಮಂಗಲೈರ್ವಂದನೇನ ಚ॥ 12-100-39 (68708)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಮ ವ್ಯಸನೇ ರಾಜನ್ನನುಮೋದಂತಿ ಶತ್ರವಃ।
ತದಸಹ್ಯತರಂ ದುಃಖಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಮರಣಾದಪಿ॥ 12-100-40 (68709)
ಶ್ರಿಯಂ ಜಾನೀತ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಸರ್ವಸುಖಸ್ಯ ಚ।
ಯಾ ಭೀರೂಣಾಂ ಪರಾಖ್ಯಾತಿಃ ಶೂರಸ್ತಾಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-100-41 (68710)
ತೇ ವಯಂ ಸ್ವರ್ಗಮಿಚ್ಛಂತಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ।
ಜಯಂತೋ ವಧ್ಯಮಾನಾ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮ ಚ ಸದ್ಗತಿಂ॥ 12-100-42 (68711)
ಏವಂ ಸಂಶಪ್ತಶಪಥಾಃ ಸಮಭಿತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ।
ಅಮಿತ್ರವಾಹಿನೀಂ ವೀರಾಃ ಪ್ರತಿಗಾಹಂತ್ಯಭೀರವಃ॥ 12-100-43 (68712)
ಅಗ್ರತಃ ಪುರುಷಾಽನೀಕಮಸಿಚರ್ಮವತಾಂ ಭವೇತ್।
ಪೃಷ್ಠತಃ ಶಕಟಾನೀಕಂ ಕಲತ್ರಂ ಮಧ್ಯತಸ್ತಥಾ॥ 12-100-44 (68713)
ಪರೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಘಾತಾರ್ಥಂ ಪದಾತೀನಾಂ ಚ ಗೂಹನಂ।
ಅಪಿ ತಸ್ಮಿನ್ಪುರೇ ವೃದ್ಧಾ ಭವೇಯುರ್ಯೇ ಪುರೋಗಮಾಃ॥ 12-100-45 (68714)
ಯೇ ಪುರಸ್ತಾದಭಿಮತಾಃ ಸತ್ವವಂತೋ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ತೇ ಪೂರ್ವಮಭಿವರ್ತೇರಂಶ್ಚೈತಾನೇವೇತರೇ ಜನಾಃ॥ 12-100-46 (68715)
ಅಪಿ ಚೋದ್ಧರ್ಷಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ಭೀರೂಣಾಮಪಿ ಯತ್ನತಃ।
ಸ್ಕಂಧದರ್ಶನಮಾತ್ರಾತ್ತು ತಿಷ್ಠೇಯುರ್ವಾ ಸಮೀಪತಃ॥ 12-100-47 (68716)
ಸಂಹತಾನ್ಯೋಧಯೇದಲ್ಪಾನ್ಕಾಮಂ ವಿಸ್ತಾರಯೇದ್ಬಹೂನ್।
ಸೂಚೀಮುಖಮನೀಕಂ ಸ್ಯಾದಲ್ಪಾನಾಂ ಬಹುಭಿಃ ಸಹ॥ 12-100-48 (68717)
ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೇ ನಿಕೃಷ್ಟೇ ವಾ ಸತ್ಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽನೃತಂ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಬಾಹೂನ್ಕ್ರೋಶೇತ ಹಂತ ಭಗ್ನಾಃ ಪರೇ ಇತಿ॥ 12-100-49 (68718)
ಆಗತಂ ಮೇ ಮಿತ್ರಬಲಂ ಪ್ರಹರಧ್ವಮಭೀತವತ್।
ಸತ್ವವಂತೋ ನಿಧಾವೇಯುಃ ಕುರ್ವಂತೋ ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್॥ 12-100-50 (68719)
ಕ್ಷ್ವೇಡಾಃ ಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದಾಃ ಕ್ರಕಚಾ ಗೋವಿಷಾಣಿಕಾಃ।
ಭೇರೀಮೃದಂಗಪಣವಾನ್ನಾದಯೇಯುಶ್ಚ ಜರ್ಝರಾನ್॥ ॥ 12-100-51 (68720)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 100॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-100-4 ನೈಗಮಂ ವೇದೋಕ್ತಮುಪಾಯಂ॥ 12-100-5 ವಕ್ರಾಂ ವಕ್ರಯೈವ ನಾಶಯೇತ್॥ 12-100-6 ಅಮಿತ್ರಾನಿವ ತಾಂ ನಿಕೃತಿಂ ಪ್ರಬಾಧತೇ ಬಾಧೇತ॥ 12-100-7 ಗಜಾನಾಂ ವರ್ಮಾಣಿ ವಾಣಘಾತತ್ರಾಣಾನಿ। ಗವಾದೀನಾಂ ಶಲ್ಯಾದೀನಿ॥ 12-100-21 ಅಮರ್ಯಾದಾಂ ಸೇತುಪ್ರಾಕಾರಾದಿಹೀನಾಂ॥ 12-100-24 ಸುದಿನೇಷು ವೃಷ್ಟಿವರ್ಜಿತದಿನೇಷು॥ 12-100-25 ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾಯ ಸಂಯಗ್ವಿಚಾರ್ಯ॥ 12-100-26 ತಿಥೌ ನಕ್ಷತ್ರೇ ಚ ಪೂಜಿತ ಆಶೀರ್ಭಿರ್ಯೋಜಿತಃ॥ 12-100-28 ಉಪನ್ಯಾಸಾತ್ಸುರುಂಗಾದಿಗುಪ್ತೋಪಾಯಾತ್। ಬಹಿಸ್ತೃಣಾದ್ಯರ್ಥಂ ಚರತೋ ಬಹಿಶ್ಚರಾನಲ್ಪಾನ್। ಉಪನ್ಯಾಸಾನ್ ತೃಣಾಹ್ಯಾಹರ್ತೄನ್॥ 12-100-29 ತಾನ್ನಾಭಿಘಾತಯೇದಿತಿ ಪ್ರಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-100-30 ಅನೀಕಂ ಪರಕೀಯಂ॥ 12-100-33 ಸನ್ನಿಪಾತ್ಯೈಕೀಕೃತ್ಯ॥ 12-100-35 ಪ್ರದರಂ ಭಂಗಂ। ವಧಂ ವಾ ಸ್ವೀಯಾನಾಂ॥ 12-100-37 ನೋಽಸ್ಮತ್ಸಂಬಂಧಿನಾಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯನಾಶಾದಿಕಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಹ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-100-38 ರಾಶಿರ್ಯೋಧಸಂಖ್ಯಾಶರೀರಂ ವಾ ತಸ್ಯ ವರ್ಧನಾಃ। ವೃಥಾಜನ್ಮಾನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-100-39 ಪಲಾಯಿನಂ ಜಯಿನಃ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾಂತಿ ಯತ್ತದಸಹ್ಯತರಮಿತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-100-44 ಪುರುಷಾ ಪುರುಷಾಣಾಂ। ವಿಭಕ್ತಿಲೋಪ ಆರ್ಷಃ॥ 12-100-47 ಸ್ಕಂಧಃ ಸಮೂಹಃ। ಸಮೂಹಮಾತ್ರಾರ್ಥಂ ವಾ ತಿಷ್ಠೇಯುಃ॥ 12-100-48 ಸಂಹತಾನನ್ಯೋನ್ಯಂ ಶ್ಲಿಷ್ಟಾನ್ ಸ್ವಾನ್ಪರೈಃ ಸಹ ಯೋಧಯೇತ್ಸೇನಾಪತಿಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 101
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.101. ಅಧ್ಯಾಯಃ 101
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯೋಧಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-101-0 (68721)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-101-0x (5603)
ಕಿಂಶೀಲಾಃ ಕಿಂಸಮುತ್ಥಾನಾಃ ಕಥಂರೂಪಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಕಿಂಸನ್ನಾಹಾಃ ಕಥಂಶಸ್ತ್ರಾ ಜನಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸಂಯುಗೇ ನೃಪಾಃ॥ 12-101-1 (68722)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-101-2x (5604)
ಯಥಾಚರಿತಮೇವಾತ್ರ ಶಸ್ತ್ರಂ ಪತ್ರಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಆಚಾರಾದ್ಧೀಹ ಪುರುಷಸ್ತಥಾ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತತೇ॥ 12-101-2 (68723)
ಗಾಂಧಾರಾಃ ಸಿಂಧುಸೌವೀರಾ ನಖರಪ್ರಾಸಯೋಧಿನಃ।
ಅಭೀರವಃ ಸುಬಲಿನಸ್ತದ್ವಲಂ ಸರ್ವಪಾರಗಂ॥ 12-101-3 (68724)
ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರೇಷು ಕುಶಲಾಃ ಸತ್ವವಂತೋ ಹ್ಯುಶೀನರಾಃ।
ಪ್ರಾಚ್ಯಾ ಮಾತಂಗಯುದ್ಧೇಷು ಕುಶಲಾಃ ಕೂಟಯೋಧಿನಃ॥ 12-101-4 (68725)
ತಥಾ ಯವನಕಾಂಭೋಜಾ ಮಧುರಾಮಭಿತಶ್ಚ ಯೇ।
ಏತೇಽಶ್ವಯುದ್ಧಕುಶಲಾ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾಽಸಿಚರ್ಮಿಣಃ।
ಸರ್ವತ್ರ ಶೂರಾ ಜಾಯಂತೇ ಮಹಾಸತ್ವಾ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 12-101-5 (68726)
ಆವಂತಿಕಾ ಮಹಾಶೂರಾಶ್ಚತುರಂಗೇ ಚ ಮಾಲವಾಃ।
ಏಕೋಽಪಿ ಹಿ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತ್ಯಭಿಮುಖೋ ರಣೇ॥ 12-101-6 (68727)
ಪ್ರಾಯೋ ದೇಶಾಃ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಾ ಲಕ್ಷಣಾನಿ ತು ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-101-7 (68728)
ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲವಾಂಗೇತ್ರಾಃ ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲಗಾಮಿನಃ।
ಪಾರಾವತಕುಲಿಂಗಾಕ್ಷಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೂರಾಃ ಪ್ರಮಾಥಿನಃ। 12-101-8 (68729)
ಮೃಗಸ್ವರಾ ದ್ವೀಪಿನೇತ್ರಾ ಋಷಭಾಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಪ್ರಮಾಥಿನಶ್ಚ ಮಂದ್ರಾಶ್ಚ ಕ್ರೋಧನಾಃ ಕಿಂಕಿಣೀಸ್ವನಾಃ॥ 12-101-9 (68730)
ಮೇಘಸ್ವನಾಃ ಕ್ರೂರಮುಖಾಃ ಕೇಚಿಚ್ಚ ಕಲನಿಸ್ವನಾಃ।
ಜಿಹ್ಮನಾಸಾಗ್ರಜಿಹ್ವಾಶ್ಚ ದೂರಗಾ ದೂರಪಾತಿನಃ॥ 12-101-10 (68731)
ಬಿಡಾಲಕುಬ್ಜಾಃ ಸ್ತಬ್ಧಾಕ್ಷಾಸ್ತನುಕೇಶಾಸ್ತನುತ್ವಚಃ।
ಶೀಘ್ರಾಶ್ಚಪಲಚಿತ್ತಾಶ್ಚ ತೇ ಭವಂತಿ ದುರಾಸದಾಃ॥ 12-101-11 (68732)
ಗೌರಾ ನಿಮೀಲಿತಾಃ ಕೇಚಿನ್ಮೃದುಪ್ರಕೃತಯಸ್ತಥಾ।
ತುರಂಗಗತಿನಿರ್ಘೋಷಾಸ್ತೇ ನರಾಃ ಪಾರಯಿಷ್ಣವಃ॥ 12-101-12 (68733)
ಸುಸಂಹತಾಃ ಪ್ರತನವೋ ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕಾಃ ಸುಸಂಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪ್ರವಾದಿತೇಷು ಕುಪ್ಯಂತಿ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ಕಲದ್ದೇಷು ಚ॥ 12-101-13 (68734)
ಗಂಭೀರಾಕ್ಷಾ ನಿಸೃಷ್ಟಾಕ್ಷಾಃ ಪಿಂಗಾಕ್ಷಾ ಭ್ರುಕುಟೀಮುಖಾಃ।
ನಕುಲಾಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ಚೈವ ಸರ್ವೇ ಶೂರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ॥ 12-101-14 (68735)
ಜಿಹ್ನಾಕ್ಷಾಃ ಪ್ರಲಲಾಟಾಶ್ಚ ನಿರ್ಮಾಂಸಹನವೋಽವ್ಯಥಾಃ।
ವಕ್ರಬಾಹ್ವಂಗುಲೀಸಕ್ಥಾಃ ಕೃಶಾ ಧಮನಿಸಂತತಾಃ॥ 12-101-15 (68736)
ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಚ ವೇಗೇನ ಸಾಂಪರಾಯೇ ಹ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ವಾರಣಾ ಇವ ಸಂಮತ್ತಾಸ್ತೇ ಭವಂತಿ ದುರಾಸದಾಃ॥ 12-101-16 (68737)
ದೀಪ್ತಸ್ಫುಟಿತಕೇಶಾಂತಾಃ ಸ್ಥೂಲಪಾರ್ಶ್ವಹನೂಮುಖಾಃ।
ಉನ್ನತಾಂಸಾಃ ಪೃಥುಗ್ರೀವಾ ವಿಕಟಾಃ ಸ್ಥೂಲಪಿಂಡಿಕಾಃ॥ 12-101-17 (68738)
ಉದ್ಬಂಧಾ ಇವ ಸುಗ್ರೀವಾ ವಿನತಾವಿಹಗಾ ಇವ।
ಪಿಂಡಶೀರ್ಷಾತಿವಕ್ರಾಶ್ಚ ಪೃಷದಂಶಮುಖಾಸ್ತಥಾ॥ 12-101-18 (68739)
ಅಗ್ರಸ್ವರಾ ಮನ್ಯುಮಂತೋ ಯುದ್ಧೇಷ್ವಾರಾವಸಾರಿಣಃ।
ಅಧರ್ಮಜ್ಞಾಽವಲಿಪ್ತಾಶ್ಚ ಘೋರಾ ರೌದ್ರಪ್ರದರ್ಶನಾಃ॥ 12-101-19 (68740)
ತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವ ಏತೇ ಉದಗ್ರಾ ಹ್ಯನಿವರ್ತಿನಃ।
ಪುರಸ್ಕಾರ್ಯಾಃ ಸದಾ ಸೈನ್ಯೇ ಹನ್ಯಂತೇ ಘ್ನಂತಿ ಚಾಪಿ ತೇ॥ 12-101-20 (68741)
ಅಧಾರ್ಮಿಕಾ ಭಿನ್ನವೃತ್ತಾಃ ಸಾಂತ್ವೇನೈಷಾಂ ಪರಾಭವಃ।
ಏವಮೇವ ಪ್ರದೂಷ್ಯಂತೇ ರಾಜ್ಞೋಽಪ್ಯೇತೇ ಹ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ॥ ॥ 12-101-21 (68742)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 101॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-101-2 ಆಚರಿತಂ ಕುಲದೇಶಾಚಾರಾಗತಂ। ಪತ್ರಂ ವಾಹನಂ॥ 12-101-5 ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾ ಅಸಿಚರ್ಮಿಣ ಇತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ 12-101-8 ಕುಲಿಂಗಾಕ್ಷಾಃ ಕುಲಿಂಗಃ ಸರ್ಪಃ॥ 12-101-10 ಜಿಹ್ಮನಾಃ ಸಾನುಜಂಘಾಶ್ಚೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-101-15 ಪ್ರಲಲಾಟಾಃ ಉನ್ನತಕಪಾಲಾಃ॥ 12-101-17 ದೀಪ್ತಃ ಪಿಂಗಲಃ। ಪಿಂಡಿಕಾಃ ಜಾನುನೋರಧಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಭಾಗಾಃ॥ 12-101-18 ಸುಗ್ರೀವಾ ವಾಸುದೇವಾಶ್ವಾಃ। ವಿನತಾವಿಹಗಾಃ ಗಂಡಾಃ। ಪಿಣ಼್ಡಶೀರ್ಷಾಃ ವೃತ್ತಶಿರಸಃ। ಅತಿವಕ್ರಾಃ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಮುಖಾಃ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ ಸಮಾಸೋ ವಾ॥ 12-101-21 ಏವಮೇವ ಪ್ರಕುಷ್ಯಂತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 102
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.102. ಅಧ್ಯಾಯಃ 102
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸೇನಾಯಾ ಜಯಚಿಹ್ನಾನಾಂ ರಾಜನೀತೇಶ್ಚ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-102-0 (68743)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-102-0x (5605)
ಜಯಿನ್ಯಾಃ ಕಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ಭವಂತಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪೃತನಾಯಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾನಿ ತಾನಿ ಚೇಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-102-1 (68744)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-102-2x (5606)
ಜಯಿನ್ಯಾ ಯಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ಭವಂತಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪೃತನಾಯಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾನಿ ತಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-102-2 (68745)
ದೈವೇ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಕುಪಿತೇ ಮಾನುಷೇ ಕಾಲಚೋದಿತೇ।
ತದ್ವಿದ್ವ ಅಽನುಪಸ್ಯಂತಿ ಜ್ಞಾನದೀರ್ಘೇಣ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-102-3 (68746)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿಧಿಂ ಚಾತ್ರ ಜಪಹೋಮಾಂಶ್ಚ ತದ್ವಿದಃ।
ಮಂಗಲ ನಿ ಚ ಕುರ್ವಂತಿ ಶಮಯಂತ್ಯಹಿತಾನಿ ಚ॥ 12-102-4 (68747)
ಉದೀಣಾನಸೋ ಯೋಧಾ ವಾಹನಾನಿ ಚ ಭಾರತ।
ಯಸ್ಯಾಂ ಭವಂತಿ ಸೇನಾಯಾಂ ಧ್ರುವಂ ತಸ್ಯಾ ಜಯೋ ಭವೇತ್॥ 12-102-5 (68748)
ಅನ್ವೇವ ವಾಯವೋ ಯಾಂತಿ ತಥೈವೇಂದ್ರಧನೂಂಷಿ ಚ।
ಅನುಪ್ಲವಂತೇ ಮೇಘಾಶ್ಚ ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಸ್ಯ ರಶ್ಮಯಃ॥ 12-102-6 (68749)
ಗೋಮಾಯವಶ್ಚಾತುಲೋಮಬಲಾ ಗೃಧ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅರ್ಹಯೇಯುರ್ಯದಾ ಸೇನಾಂ ತದಾ ಸಿದ್ಧಿರನುತ್ತಮಾ॥ 12-102-7 (68750)
ಪ್ರಸನ್ನಭಾಃ ಪಾವಕಶ್ಚೋರ್ಧ್ವರಶ್ಮಿಃ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಶಿಖೋ ವಿಧೂಮಃ।
ಪುಣ್ಯಾ ಗಂಧಾಶ್ಚಾಹುತೀನಾಂ ಭವಂತಿ
ಜಯಸ್ಯೈತದ್ಭಾವಿನೋ ರೂಪಮಾಹುಃ॥ 12-102-8 (68751)
ಗಂಭೀರಶಬ್ದಾಶ್ಚ ಮಹಾಸ್ವನಾಶ್ಚ
ಶಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ಭೇರ್ಯಶ್ಚ ನದಂತಿ ಯತ್ರ।
ಯುಯುತ್ಸವಶ್ಚಾಪ್ರತೀಪಾ ಭವಂತಿ
ಜಯಸ್ಯೈತದ್ಭಾವಿನೋ ರೂಪಮಾಹುಃ॥ 12-102-9 (68752)
ಇಷ್ಟಾ ಮೃಗಾಃ ಪೃಷ್ಠತೋ ವಾಮತಶ್ಚ
ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಚ ಗಮಿಷ್ಯತಾಂ ಚ।
ಜಿಘಾಂಸತಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾಃ ಸಿದ್ಧಿಮಾಹು
ರ್ಯೇ ತ್ವಗ್ರತಸ್ತೇ ಪ್ರತಿಷೇಧಯಂತಿ॥ 12-102-10 (68753)
ಮಾಂಗಲ್ಯಶಬ್ದಾಞ್ಶಕುನಾ ವದಂತಿ
ಹಂಸಾಃ ಕ್ರೌಂಚಾಃ ಶತಪತ್ರಾಶ್ಚ ಚಾಷಾಃ।
ಹೃಷ್ಟಾ ಯೋಧಾಃ ಸತ್ವವಂತೋ ಭವಂತಿ
ಜಯಸ್ಯೈತದ್ಭಾವಿನೋ ರೂಪಮಾಹುಃ॥ 12-102-11 (68754)
ಶಸ್ತ್ರೈರ್ಯಂತ್ರೈಃ ಕವಚೈಃ ಕೇತುಭಿಶ್ಚ
ಸುಭಾನುಭಿರ್ಮುಖವರ್ಣೈಶ್ಚ ಯೂನಾಂ।
ಭ್ರಾಜಿಷ್ಮತೀ ದುಷ್ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಣೀಯಾ
ಯೇಷಾಂ ಚಮೂಸ್ತೇಽಭಿಭವಂತಿ ಶತ್ರೂನ್॥ 12-102-12 (68755)
ಶುಶ್ರೂಷವಶ್ಚಾನಭಿಮಾನಿನಶ್ಚ
ಪರಸ್ಪರಂ ಸೌಹೃದಮಾಸ್ಥಿತಾಶ್ಚ।
ಯೇಷಾಂ ಯೋಧಾಃ ಶೌರ್ಯಮನುಷ್ಠಿತಾಶ್ಚ
ಜಯಸ್ಯೈತದ್ಭಾವಿನೋ ರುಪಮಾಹುಃ॥ 12-102-13 (68756)
ಶಬ್ದಾಃ ಸ್ಪರ್ಶಾಸ್ತಥಾ ಗಂಧಾ ವಿಚರಂತಿ ಮನಃ ಪ್ರಿಯಾಃ।
ಧೈರ್ಯಂ ಚಾವಿಶತೇ ಯೋಧಾನ್ವಿಜಯಸ್ಯ ಮುಖಂ ಚ ತತ್॥ 12-102-14 (68757)
ಶಬ್ದೋ ವಾಮಃ ಪ್ರಸ್ಥಿತಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಃ ಪ್ರವಿವಿಕ್ಷತಃ।
ಪಶ್ಚಾತ್ಸಂಸಾಧಯತ್ಯರ್ಥಂ ಪುರಸ್ತಾಚ್ಚ ನಿಷೇಧತಿ॥ 12-102-15 (68758)
ಸಂಹತ್ಯ ಮಹತೀಂ ಸೇನಾಂ ಚತುರಂಗಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಾಂನೈವ ವರ್ತಯೇಃ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಸತೇಥಾಸ್ತತೋ ಯುಧಿ॥ 12-102-16 (68759)
ಜಘನ್ಯ ಏಷ ವಿಜಯೋ ಯದ್ಯುದ್ಧೇ ಸಾಮಭಾಷಣಂ।
ಯಾದೃಚ್ಛಿಕೋ ಯುಧಿ ಜಯೋ ದೈವೇನೇತಿ ವಿಚಾರಣಂ॥ 12-102-17 (68760)
ಆಪಗೇವ ಮಹಾವೇಗಾ ತ್ರಸ್ತಾ ಇವ ಮಹಾಮೃಗಾಃ।
ದುರ್ನಿವಾರ್ಯತಮಾ ಚೈವ ಪ್ರಭಗ್ನಾ ಮಹತೀ ಚಮೂಃ॥ 12-102-18 (68761)
ಭಗ್ನಾ ಇತ್ಯೇವ ಭಜ್ಯಂತೇ ವಿದ್ವಾಂಸೋಽಪಿ ನ ಕಾರಣಂ।
ಉದಾರಸಾರಾ ಮಹತೀ ರುರುಸಂಘೋಪಮಾ ಚಮೂಃ॥ 12-102-19 (68762)
ಪರಸ್ಪರಜ್ಞಾಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಸ್ತ್ಯಕ್ತಪ್ರಾಣಾಃ ಸುನಿಶ್ಚಿತಾಃ।
ಅಪಿ ಪಂಚತ್ರತೈ ಶೂರಾ ನಿಘ್ನಂತಿ ಪರವಾಹಿನೀಂ॥ 12-102-20 (68763)
ಅಪಿ ವಾ ಪಂಚಷಟ್ಸಪ್ತಸಂಹಿತಾಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಕ್ಲಲೀನಾಃ ಪೂಜಿತಾಃ ಸಂಯಗ್ವಿಜಯಂತೀಹ ಶಾತ್ರವಾನ್॥ 12-102-21 (68764)
ಸನ್ನಿಪಾತೋ ನ ಮಂತವ್ಯಃ ಶಕ್ಯೇ ಸತಿ ಕಥಂಚನ।
ಸಾಂತ್ವಭೇದಪ್ರದಾನಾನಾಂ ಯುದ್ಧಮುತ್ತರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-102-22 (68765)
ಸಂಸರ್ಪೇಣ ಹಿ ಸೇನಾಯಾ ಭಯಂ ಭೀರೂನ್ಪ್ರಬಾಧತೇ।
ವಜ್ರಾದಿಯ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾದಿಯಂ ಸ್ವಿತ್ಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-102-23 (68766)
ಅಮಿಪ್ರಯಾತಾಂ ಸಮಿತಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೇ ಪ್ರತಿಯಾಂತ್ಯಥ।
ತೇಷಾಂ ಸಂದಂತಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಯೋಧಾನಾಂ ವಿವಯಸ್ಯ ಚ॥ 12-102-24 (68767)
ವಿಷಯೋ ವ್ಯಥತೇ ರಾಜನ್ಸರ್ವಃ ಸಸ್ಥಾಣುಜಂಗಮಃ।
ಅಸ್ತ್ರಪ್ರತಾಪತಪ್ತಾನಾಂ ಮಜ್ಜಾಃ ಸೀದಂತಿ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-102-25 (68768)
ತೇಷಾಂ ಸಾಂತ್ವಂ ಕ್ರೂರಮಿಶ್ರಂ ಪ್ರಣೇತವ್ಯಂ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಾ ಹಿ ಪರೈರ್ಯೋಗಮಾಯಾಂತಿ ಸರ್ವತಃ॥ 12-102-26 (68769)
ಆಂತರಾಣಾಂ ಚ ಭೇದಾರ್ಥಂ ಚರಾನಭ್ಯವಚಾರಯೇತ್।
ಯಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಪರೋ ರಾಜಾ ತೇನ ಸಂಧಿಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-102-27 (68770)
ನ ಹಿ ತಸ್ಯಾನ್ಯಥಾ ಪೀಡಾ ಶಕ್ಯಾ ಕರ್ತುಂ ತಥಾವಿಧಾ।
ಯಥಾ ಸಾರ್ಧಮಮಿತ್ರೇಣ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರತಿಬಾಧನಂ॥ 12-102-28 (68771)
ಕ್ಷಮಾ ವೈ ಸಾಧುಮಾಯಾತಿ ನ ಹ್ಯಸಾಧೂನ್ಕ್ಷಮಾ ಸದಾ।
ಕ್ಷಮಾಯಾಶ್ಚಾಕ್ಷಮಾಯಾಶ್ಚ ಪಾರ್ಥ ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-102-29 (68772)
ವಿಜಿತ್ಯ ಕ್ಷಮಮಾಣಸ್ಯ ಯಶೋ ರಾಜ್ಞೋ ವಿವರ್ಧತೇ।
ಮಹಾಪರಾಧೇ ಹ್ಯಪ್ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವಸಂತ್ಯಪಿ ಶತ್ರವಃ॥ 12-102-30 (68773)
ಮನ್ಯಂತೇ ಕರ್ಷಯಿತ್ವಾ ತು ಕ್ಷಮಾ ಸಾಧ್ವೀತಿ ಶಾಂಬರಾಃ।
ಅಸಂತಪ್ತಂ ತು ಯದ್ದಾರು ಪ್ರತ್ಯೇತಿ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪುನಃ॥ 12-102-31 (68774)
ನೈತತ್ಪ್ರಶಂಸಂತ್ಯಾಚಾರ್ಯಾ ನ ಚೈತತ್ಸಾಧು ದರ್ಶನಂ।
ಅಕ್ರೋಧೇನಾವಿನಾಶೇನ ನಿಯಂತವ್ಯಾಃ ಸ್ವಪುತ್ರವತ್॥ 12-102-32 (68775)
ದ್ವೇಷ್ಯೋ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಮುಗ್ರೋ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮೃದುಮಪ್ಯವಮನ್ಯಂತೇ ತಸ್ಮಾದುಭಯಭಾಗ್ಭವೇತ್॥ 12-102-33 (68776)
ಪ್ರಹರಿಷ್ಯನ್ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ಪ್ರಹರನ್ನಪಿ ಭಾರತ।
ಪ್ರಹೃತ್ಯ ಚ ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾಚ್ಛೋಚನ್ನಿವ ರುದನ್ನಿವ॥ 12-102-34 (68777)
ನ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾ ಯೇ ಸ್ಮ ಹತಾಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಪರೇಽಪಿ ಚ।
ನ ಚ ಕತ್ಥನಮೇವಾಗ್ರ್ಯಮುಚ್ಯಮಾನಂ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-102-35 (68778)
ಅಹೋ ಜೀವಿತಮಾಕಾಂಕ್ಷೇನ್ನೇದೃಶೋ ವಧಮರ್ಹತಿ।
ಸುದುರ್ಲಭಾಃ ಸುಪುರುಷಾಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಃ॥ 12-102-36 (68779)
ಕೃತಂ ಮಮಾಪ್ರಿಯಂ ತೇನ ಯೇನಾಯಂ ನಿಹತೋ ಮೃಧೇ।
ಇತಿ ವಾಚಾ ವದನ್ಹಂತೃನ್ಪೂಜಯೇತ ರಹೋಗತಃ॥ 12-102-37 (68780)
ಹಂತೄಣಾಂ ಚ ಹತಾನಾಂ ಚ ಪೂಜಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾರ್ಥತಃ।
ಕ್ರೋಶೇದ್ಬಾಹುಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಪಿ ಚಿಕೀರ್ಷಂಜನಸಂಗ್ರಹಂ॥ 12-102-38 (68781)
ಏವಂ ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ವೀತಭೀರ್ನೃಪಃ॥ 12-102-39 (68782)
ವಿಶ್ವಾಸಂ ಚಾತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭಾರತ।
ವಿಶ್ವಸ್ತಃ ಶಕ್ಯತೇ ಭೋಕ್ತುಂ ಯಥಾಕಾಲಂ ಸಮುತ್ಥಿತಃ॥ 12-102-40 (68783)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶ್ವಾಸಯೇದ್ರಾಜಾ ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯಮಾಯಯಾ।
ಸರ್ವತಃ ಪರಿರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಯೋ ಮಹೀಂ ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-102-41 (68784)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 102॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-102-15 ಶಬ್ದಃ ಕಾಕಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-102-22 ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಯುದ್ಧಂ॥ 12-102-24 ಸನ್ನಿತಿ ಯುದ್ಧಂ। ಸ್ಯಂದಂತಿ ಸ್ತಿದ್ಯಂತಿ॥ 12-102-25 ವಿಧಯೋ ದೇಶಃ॥ 12-102-26 ಯೋಗಂ ಸಂವಿಂ॥ 12-102-27 ಆಂತರಾಣಾಂ ಶತ್ರೋಃ ಸದ್ಧೀನಾಂ। ತಸ್ಮಾಚ್ಛತ್ರೋಃ ಪರಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತೇನ ಸಂಧಿಂ ಚ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-102-29 ಕ್ಷಮಾ ವೈ ಸಾಧ್ವಮಾಯಾನಾಂ ನಹಿ ಸಾಧು ಸದಾ ಕ್ಷಮಾ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-102-30 ಅಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಮಾವತಿ॥ 12-102-31 ಅಸಂತಾಪ್ಯ ಋಜೂಕೃತಂ ವಂಶಾದಿ ಪುನರ್ವಕ್ರೀಭವತ್ಯರ್ಥಃ ಶತ್ರುಂ ಸಂತಾಪ್ಯ ಕ್ಷಮಾಂ ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ಶಂಬರಸ್ಯ ದೈತ್ಯಸ್ಯ ಮತಂ॥ 12-102-32 ಸ್ವಮತಮಾಹ ನೈತದಿತಿ॥ 12-102-40 ವಿಸ್ವಸ್ತೋ ಜನಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 103
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.103. ಅಧ್ಯಾಯಃ 103
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶತ್ರುಜಯೋಪಾಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-103-0 (68785)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-103-0x (5607)
ಕಥಂ ಮೃದೌ ಕಥಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೇ ಮಹಾಪಕ್ಷೇ ಚ ಭಾರತ।
ಅರೌ ವರ್ತೇತ ನೃಪತಿಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-103-1 (68786)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-103-2x (5608)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-103-2 (68787)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ದೇವಪತಿರಭಿವಾದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಉಪಸಂಗಂಯ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಾಸವಃ ಪರವೀರಹಾ॥ 12-103-3 (68788)
ಅಹಿತೇಷು ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪ್ರವರ್ತೇಯಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಅಸಮುಛಿದ್ಯ ಚೈವೈತಾನ್ನಿಯಚ್ಛೇಯಮುಪಾಯತಃ॥ 12-103-4 (68789)
ಸೇನಯೋರ್ಥ್ಯತಿಷಂಗೇ ಚ ಜಯಃ ಸಾಧಾರಣೋ ಭವೇತ್।
ಕಿಂ ಕುರ್ವಾಣಂ ನ ಮಾಂ ಜಹ್ಯಾಜ್ಜ್ವಲಿತಾ ಶ್ರೀಃ ಪ್ರತಾಪಿನೀ॥ 12-103-5 (68790)
ತತೋ ರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾನಾಂ ಕುಶಲಃ ಪ್ರತಿಭಾನವಾನ್।
ರಾಜಧರ್ಮವಿಧಾನಜ್ಞಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಪುರಂದರಂ॥ 12-103-6 (68791)
ನ ಜಾ ಕಲಹೇನೇಚ್ಛೇನ್ನಿಯಂತುಮಪಕಾರಿಣಃ।
ಬಾಲೈರ ಸವಿತಂ ಹ್ಯೇತದ್ಯದಮರ್ಷೋ ಯದಕ್ಷಮಾ॥ 12-103-7 (68792)
ನ ಶತ್ರುರ್ವಿವೃತಃ ಕಾರ್ಯೋ ವಧಮಸ್ಯಾಭಿಕಾಂಕ್ಷತಾ॥ 12-103-8 (68793)
ಕ್ರೋಧಂ ಭಯಂ ಚ ಹರ್ಷಂ ಚ ನಿಯಂಯ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮನಿ।
ಅಮಿತ್ರ ಪಸೇವೇತ ವಿಶ್ವಸ್ತವದವಿಶ್ವಸನ್॥ 12-103-9 (68794)
ಪ್ರಿಯಮೇವ ವದೇನ್ನಿತ್ಯಂ ನಾಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂಚಿದಾಚರೇತ್।
ವಿರಮೇಚ್ಛುಷ್ಕವೈರೇಭ್ಯಃ ಕರ್ಣಜಾಪಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-103-10 (68795)
ಯಥಾ ವೈತಂಸಿಕೋ ಯುಕ್ತೋ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಸದೃಶಸ್ವರಃ।
ತಾಂದ್ವಿಜಾನ್ಕುರುತೇ ವಶ್ಯಾಂಸ್ತಥಾಯುಕ್ತೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ವಶಂ ಚೋಪನಯೇಚ್ಛತ್ರೂನ್ನಿಹನ್ಯಾಚ್ಚ ಪುಂರದರ॥ 12-103-11 (68796)
ನ ನಿತ್ಯಂ ಪರಿಭೂಯಾರೀನ್ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ವಾಸವ।
ಜಾಗರ್ತ್ಯೇವ ಹಿ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಸಂಕರೇಽಗ್ನಿರಿವೋತ್ಥಿತಃ॥ 12-103-12 (68797)
ನ ಸನ್ನಿಪಾತಃ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸಾಮಾನ್ಯೇ ವಿಜಯೇ ಸತಿ।
ವಿಶ್ವಾಸ್ಯೈವೋಪಸಂನಂಯೋ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ರಿಪುಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-103-13 (68798)
ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈರ್ಮಂತ್ರವಿದ್ಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಉಪೇಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋ ವಿಜ್ಞಾತೋ ಹೃದಯೇನಾಪರಾಜಿತಃ।
ಅಥಾಸ್ಯ ಪ್ರಹರೇತ್ಕಾಲೇ ವಿಧೇರ್ವಿತ್ತಲಿತೋ ಯದಾ॥ 12-103-14 (68799)
ದಂಡಂ ಚ ದೂಷಯೇದಸ್ಯ ಪುರುಷೈರಾಪ್ತಕಾರಿಭಿಃ॥ 12-103-15 (68800)
ಆದಿಮಧ್ಯಾವಸಾನಜ್ಞಾನ್ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ಚ ವಿಚಾರಯೇತ್।
ಬಲಾನಿ ದೂಷಯೇದಸ್ಯ ಜಾನನ್ನೇವ ಪ್ರಮಾಣತಃ॥ 12-103-16 (68801)
ಭೇದೇನೋಪಪ್ರದಾನೇನ ಸಂಸೃಜೇದೌಷಧೈಸ್ತಥಾ।
ನ ತ್ವೇವ ಖಲು ಸಂಸರ್ಗಂ ರೋಚಯೇದರಿಭಿಃ ಸಹ॥ 12-103-17 (68802)
ದೀರ್ಘಕಾಲಮಪೀಕ್ಷೇತ್ತ ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಏವ ಶತ್ರವಃ।
ಕಾಲಕಾಂಗೀ ಚ ಯುಕ್ತಃ ಸನ್ನುಪಾಸೀತ ಶಚೀಪತೇ॥ 12-103-18 (68803)
ತಥಾ ಪ್ರಿಯಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಯಥಾ ವಿಸ್ರಂಭಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ನ ಸದ್ಯೋಽರೀನ್ವಿಹನ್ಯಾಚ್ಚ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ವಿಜಯೋ ಧ್ರುವಃ।
ಭೂಯಃ ಶಲ್ಯಂ ಘಟಯತಿ ನವಂ ಚ ಕುರುತೇ ವ್ರಣಂ॥ 12-103-19 (68804)
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚ ಪ್ರಹರೇತ್ಕಾಲೇ ನ ಚ ಸಂವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಹಂತುಕಾಮಸ್ಯ ದೇವೇಂದ್ರ ಪುರುಷಸ್ಯ ರಿಪೂನ್ಪ್ರತಿ॥ 12-103-20 (68805)
ಯಂ ಹಿ ಕಾಲೋ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಮೇತ್ಪುರುಷಂ ಕಾಲಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ।
ದುರ್ಲಭಃ ಸ ಪುನಸ್ತೇನ ಕಾಲಃ ಕರ್ಮ ಚಿಕೀರ್ಷತಾ॥ 12-103-21 (68806)
ಔಜಸ್ಯಂ ಜನಯೇದೇವ ಸಂಗೃಹ್ಣನ್ಸಾಧುಸಂಮತಂ।
ಕಾಲೇನ ಸಾಧಯೇತ್ಕೃತ್ಯಮಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಹಿ ಪೀಡಯೇತ್॥ 12-103-22 (68807)
ವಿಹಾಯ ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ತಥಾಽಹಂಕಾರಮೇವ ಚ।
ಯುಕ್ತೋ ವಿವರಮನ್ವಿಚ್ಛೇದಹಿತಾನಾಂ ಸದಾ ನೃಪಃ॥ 12-103-23 (68808)
ಮಾರ್ದವಂ ದಂಡ ಆಲಸ್ಯಂ ಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಸುರೋತ್ತಮ।
ಮಾಯಾಃ ಸುವಿಹಿತಾಃ ಶಕ್ರ ಶಾತಯಂತ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಂ॥ 12-103-24 (68809)
ನಿಹತ್ಯೈತಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ಮಾಯಾಂ ಪ್ರತಿವಿಧಾಯ ಚ।
ತತಃ ಶಕ್ನೋತಿ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಪ್ರಹರ್ತುಮವಿಚಾರಯನ್॥ 12-103-25 (68810)
ಯದೇವೈತೇನ ಶಕ್ಯೇತ ಗುಹ್ಯಂ ಕರ್ತುಂ ತದಾಽಽಚರೇತ್।
ಯಚ್ಛಂತಿ ಸತಿವಾ ಗುಹ್ಯಂ ಮಿಥೋ ವಿಶ್ರಾವಯಂತ್ಯಪಿ॥ 12-103-26 (68811)
ಅಶಕ್ಯಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾ ವಾ ತತೋಽನ್ಯೈಃ ಸಂವಿದಂ ಚರೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಮದೃಷ್ಟೇಷು ದೃಷ್ಟೇಷು ಚತುರಂಗಿಣೀಂ॥ 12-103-27 (68812)
ಭೇದಂ ಚ ಪ್ರಥಮಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತೂಷ್ಣೀಂ ದಂಡಂ ತಥೈವ ಚ।
ಕಾಲೇ ಪ್ರಯೋಜಯೇದ್ರಾಜಾ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತದಾತದಾ॥ 12-103-28 (68813)
ಪ್ರಣಿಪಾತಂ ಚ ಗಚ್ಛೇತ ಕಾಲೇ ಶತ್ರೋರ್ಬಲೀಯಸಃ।
ಯುಕ್ತೋಽಸ್ಯ ವಧಮನ್ವಿಚ್ಛೇದಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಃ॥ 12-103-29 (68814)
ಪ್ರಣಿಪಾತೇನ ದಾನೇನ ವಾಚಾ ಮಧುರಯಾ ಬ್ರುವನ್।
ಅಮಿತ್ರಮುಪಸೇವೇತ ನ ಚ ಜಾತು ವಿಶಂಕಯೇತ್॥ 12-103-30 (68815)
ಸ್ಥಾನಾನಿ ಶಂಕಿತಾನಾಂ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ನ ಚ ತೇಷ್ವಾಶ್ವಸೇದ್ರಾಜಾ ಜಾಗ್ರತೀಹ ನಿರಾಕೃತಾಃ॥ 12-103-31 (68816)
ನ ಹ್ಯತೋ ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ಸುರೋತ್ತಮ।
ಯಥಾ ವಿವಿಧವೃತ್ತಾನಾಮೈಶ್ವರ್ಯಮಮರಾಧಿಪ॥ 12-103-32 (68817)
ತಥಾ ವಿವಿಧಶೀಲಾನಾಮಪಿ ಸಂಭವ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಯತೇದ್ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಿತ್ರಾಮಿತ್ರಾನಧಾರಯನ್॥ 12-103-33 (68818)
ಮೃದುಮಪ್ಯವಮನ್ಯಂತೇ ತೀಕ್ಷ್ಣಾದುದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ।
ಮಾತೀಕ್ಷ್ಣೋ ಮಾ ಮೃದುರ್ಭೂಸ್ತ್ವಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೋ ಭವ ಮೃದುರ್ಭವ॥ 12-103-34 (68819)
ಯಥಾ ವಪ್ರೇ ವೇಗವತಿ ಸರ್ವತಃ ಸಂಪ್ಲತೋದಕೇ।
ನಿತ್ಯಂ ವಿಚರಣಾದ್ವಾಧಸ್ತಥಾ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಃ॥ 12-103-35 (68820)
ನ ಬಹೂನುಪರುಧ್ಯೇತ ಯೌಗಪದ್ಯೇನ ಶಾತ್ರವಾನ್।
ಸಾಂನಾ ದಾನೇನ ಭೇದೇನ ದಂಡೇನ ಚ ಪುರಂದರ॥ 12-103-36 (68821)
ಏಕೈಕಮೇಷಾಂ ನಿಷ್ಪಿಷ್ಯ ಶಿಷ್ಟೇಷು ನಿಪುಣಂ ಚರೇತ್।
ನ ತು ಶಕ್ತೋಽಪಿ ಮೇಧಾವೀ ಸರ್ವಾನೇವಾಚರೇದ್ಬುಧಃ॥ 12-103-37 (68822)
ಯದಾ ಸ್ಯಾನ್ಮಹತೀ ಸೇನಾ ಹಯನಾಗರಥಾಕುಲಾ।
ಪದಾತಿಯಂತ್ರಬಹುಲಾ ಅನುರಕ್ತಾ ಷಡಂಗಿನೀ॥ 12-103-38 (68823)
ಯದಾ ಬಹುವಿಧಾಂ ವೃದ್ಧಿಂ ಮನ್ಯೇತ ಪ್ರತಿಯೋಗತಃ।
ತದಾ ವಿವೃತ್ಯ ಪ್ರಹರೇದ್ದಸ್ಯೂನಾಮವಿಚಾರಯನ್॥ 12-103-39 (68824)
ನ ಸಾಮ ದಂಡೋಪನಿಷತ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ
ನ ಮಾರ್ದವಂ ಶತ್ರುಷು ಯಾತ್ರಿಕಂ ಸದಾ।
ನ ಸಸ್ಯಘಾತೋ ನ ಚ ಸಂಕರಕ್ರಿಯಾ
ನ ಚಾಪಿ ಭೂಯಃ ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-103-40 (68825)
ಮಾಯಾವಿಭೇದಾನುಪಸರ್ಜನಾನಿ
ವಾಚಂ ತಥೈವ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರಯೋಗಾತ್।
ಆಪ್ತೈರ್ಮನುಷ್ಯೈರುಪಚಾರಯೇತ
ಪುರೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಚ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾನ್॥ 12-103-41 (68826)
ಪುರಾಽಪಿ ಚೈತಾನನುಸೃತ್ಯ ಭೂಮಿಪಾಃ
ಪುರೇಷು ಭೋಗಾನಖಿಲಾಂಜಯಂತಿ
ಪುರೇಷು ನೀತಿಂ ವಿಹಿತಾಂ ಯಥಾವಿಧಿ
ಪ್ರಯೋಜಯಂತೋ ಬಲವೃತ್ರಸೂದನ॥ 12-103-42 (68827)
ಪ್ರದಾಯ ಗೂಢಾನಿ ವಸೂನಿ ನಾಮ
ಪ್ರಚ್ಛಿದ್ಯ ಭೋಗಾನಪಹಾಯ ಚ ಸ್ವಾನ್।
ದುಷ್ಟಾಃ ಸ್ವದೋಷೈರಿತಿ ಕೀರ್ತಯಿತ್ವಾ
ಪುರೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಚ ಯೋಜಯಂತಿ॥ 12-103-43 (68828)
ತಥೈವ ಚಾನ್ಯೈರಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರವೇದಿಭಿಃ
ಸ್ವಲಂಕೃತೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಾನಲಿಂಗಿತೈಃ।
ಸುಶಿಕ್ಷಿತೈರ್ಭಾಷ್ಯಕಥಾವಿಶಾರದೈಃ
ಪರೇಷು ಕೃತ್ಯಾಮುಪಧಾರಯೇಚ್ಚ॥ 12-103-44 (68829)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 12-103-45x (5609)
ಕಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ದುಷ್ಟಸ್ಯ ಭವಂತಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಕಥಂ ದುಷ್ಟಂ ವಿಜಾನೀಯಾದೇತತ್ಪುಷ್ಟೋ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-103-45 (68830)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 12-103-46x (5610)
ಪರೋಕ್ಷಮಗುಣಾನಾಹ ಸದ್ರುಣಾನಭ್ಯಸೂಯತಿ।
ಪರೈರ್ವಾ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನೇಷು ತೂಷ್ಣೀಮಾಸ್ತೇ ಪರಾಙ್ಭುಖಃ॥ 12-103-46 (68831)
ತೂಷ್ಣೀಂಭಾವೇಽಪಿ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ನ ಚೇದ್ಭವತಿ ಕಾರಣಂ।
ವಿಶ್ವಾಸಂ ಚೋಷ್ಠಸಂದಂಶಂ ಶಿರಸಶ್ಚ ಪ್ರಕಂಪನಂ॥ 12-103-47 (68832)
ಕರೋತ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸಂಸೃಷ್ಟಮಸಂಸೃಷ್ಟಶ್ಚ ಭಾಷತೇ।
ಅದೃಷ್ಟವದ್ವಿಕುರುತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾ ನಾಭಿಭಾಷತೇ॥ 12-103-48 (68833)
ಪೃಥಗೇತ್ಯ ಸಮಶ್ನಾತಿ ನೇದಮದ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಆಸನೇ ಶಯನೇ ಯಾನೇ ಭಾವಾ ಲಕ್ಷ್ಯಾ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-103-49 (68834)
ಆರ್ತಿರಾರ್ತೇ ಪ್ರಿಯೇ ಪ್ರೀತಿರೇತಾವನ್ಮಿತ್ರಲಕ್ಷಣಂ।
ವಿಪರೀತಂ ತು ಬೋದ್ಧವ್ಯಮರಿಲಕ್ಷಣಮೇವ ತತ್॥ 12-103-50 (68835)
ಏತಾನ್ಯೇವ ಯಥೋಕ್ತಾನಿ ಬುಧ್ಯೇಥಾಸ್ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ।
ಪುರುಷಾಣಾಂ ಪ್ರದುಷ್ಟಾನಾಂ ಸ್ವಭಾವೋ ಬಲವತ್ತರಃ॥ 12-103-51 (68836)
ಇತಿ ದುಷ್ಟಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮುಕ್ತಂ ತೇ ಸುತಸತ್ತಮ।
ನಿಶಾಂಯ ಶಾಸ್ತ್ರತತ್ತ್ವಾರ್ಥಂ ಯಥಾವದಮರೇಶ್ವರಃ॥ 12-103-52 (68837)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ 12-103-53x (5611)
ಸ ತದ್ವಚಃ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣೇ ರತ
ಸ್ತಥಾ ಚಕಾರಾವಿತಥಂ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ।
ಚಚಾರ ಕಾಲೇ ವಿಜಯಾಯ ಚಾರಿಹಾ
ವಶಂ ಚ ಶತ್ರೂನನಯತ್ಪುರಂದರಃ॥ ॥ 12-103-53 (68838)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 103॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-103-5 ವ್ಯತಿಷಂಗೇ ಮಿಶ್ರಣೇ ಯುದ್ಧೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಾಧಾರಣೋಽನಿಯತಃ॥ 12-103-6 ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಗುರುಃ॥ 12-103-7 ವಿವೃತಃ ಸಾವಧಾನಃ॥ 12-103-11 ವಿತಸಃ ಪಕ್ಷಿಬಂಧನೋಪಾಯಸ್ತದುಪಜೀವೀ ವೈತಂಸಿಕಃ॥ 12-103-12 ಸ್ವಪಿತಿ ಮಹೀಪತಿರಿತ್ಯನುಕರ್ಷಃ॥ 12-103-13 ಸಾಮಾನ್ಯೇ ಅನಿಶ್ಚಿತೇ॥ 12-103-14 ಪ್ರಹರೇತ್ಕಾಲೇ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಚಲಿತೇ ಪದೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-103-15 ಕಿಂಚಾಸ್ಯ ದಂಡಂ ಸೇನಾಂ ಚ ಭೇದೇನ ದೂಷಯೇತ್ಸಃ॥ 12-103-17 ಔಷಧೈರ್ವಿಷಾದಿಭಿಃ॥ 12-103-20 ರಿಪೂನ್ಪ್ರತಿ ಹಂತುಕಾಮಸ್ಯ॥ 12-103-25 ಚತ್ವಾರಿ ಮಾರ್ದವಾದೀನಿ॥ 12-103-26 ಯಚ್ಛಂತಿ ನಿಗೃಹ್ಣಂತಿ॥ 12-103-27 ಅದೃಷ್ಟೇಷು ದೂರಸ್ಥೇಷು ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಂ ಪುರೋಹಿತದ್ವಾರಮಭಿಚಾರಂ ಪ್ರಯುಂಜಯಾತ್। ದೃಷ್ಟೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಶತ್ರೌ ಚತುರಂಗಿಣೀಮಪಿ ಪ್ರಯುಂಜ್ಯಾತ್॥ 12-103-32 ವಿವಿಧವೃತ್ತಾನಾಂ ಅಸ್ಥಿರಾಣಾಂ॥ 12-103-35 ವೇಗವತಿ ಪೂರೇ ಸತಿ ವಪ್ರೇ ತಟೇ ವಿಚರಣಾದ್ವಿದಾರಣಾದ್ವಾಧ ಇತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-103-38 ಷಡಂಗಿನೀ ರಥತುರಗಮಾತಂಗಪದಾತಿಕೋಶವಣಿಕ್ಪಥವತೀ॥ 12-103-39 ವಿವೃತ್ಯ ಪ್ರಕಟೀಭೂಯ। ದಸ್ಯೂನಾಂ ದಸ್ಯೂನ್॥ 12-103-40 ಬಲವತಿ ಶತ್ರೌ ಸಾಮ ನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ಕಿಂ ತರ್ಹಿ ದಂಡೋಪನಿಷತ್ ರಹಸ್ಯದಂಡಃ। ಅತ ಏವ ಶತ್ರುಷು ಮಾರ್ದವಂ ಪಾರ್ಯಂತಿಕಂ ನ ಕಾರ್ಯಂ। ನಾಪಿ ಯಾತ್ರಿಕಂ ಸದಾ ಕಾರ್ಯಂ। ಜಯಸ್ಯಾನಿ ಯತತ್ವಾತ್। ಯಾತ್ರಾಯಾಂ ಹಿ ಸಸ್ಯಾನಾಂ ಘಾತಃ। ಸಂಕರಕ್ರಿಯಾ ವಿಷಾದಿನಾ ಜಲಾದೀನಾಂ ನಾಶನಂ। ಭೂಯಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ಪ್ರಕೃತೇ ಸಪ್ತವಿಧಾಯಾಃ ವಿಚಾರಣಾ ತಸ್ಮಾತ್ಕಪಟಪೂರ್ವಕೋ ದಂಡಏವ ಶ್ರೇಯಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-103-41 ಮಾಯಾವಿಭೇದಾನ್ನಾನಾವಿಧಾ ಮಾಯಾಃ ಪ್ರಯುಂಜೀತ। ತತ ಉಪಸರ್ಜನಾನಿ ಪರಸ್ಪರಮಿತರೇಷಾಂ ಶತ್ರೂಣಾಮುತ್ಥಾಪನಾದೀನಿ॥ 12-103-42 ಏತಾನ್ ಶತ್ರೂನ್ಪುರೇಷು ತತ್ತತ್ಸ್ಥಾನೇಷು ಅನುಸೃತ್ಯ ಭೋಗಾಂಸ್ತದೀಯಾನ್ ಜಯಂತಿ। ನೀತಿಂ ಪುರೇಷು ಸ್ವೀಯತೇಷು॥ 12-103-43 ಅನುಸರಣಭೇವಾಹ ಪ್ರದಾಯೇತಿ। ಏತೇ ನ ಮಮಾಮಾತ್ಯಾಃ ದುಷ್ಟಾಃ ಮಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಜಾಂತಾರಂ ಪ್ರತಿಗತಾ ಇತಿ ಲೋಕಮುಖಾತ್ಕೀರ್ತಯಿತ್ವಾ ಪರೇಷಾಂ ಪುರೇಷು ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಚ ತಾನ್ಯೋ ಜಯಂತಿ॥ 12-103-44 ಕೃತ್ಯಾಮಿವ ಕೃತ್ಯಾಂ ಮೃತ್ಯುಕಾರಿಣೀಂ ದೇವತಾಮ॥ 12-103-47 ತಚ್ಚೇದ್ಭವತಿ ಕಾರಣಮಿತಿ ಥ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-103-48 ಸಂಸೃಷ್ಟಂ ಸಂಸರ್ಗಂ। ಅಸಂಸೃಷ್ಟಶ್ಚ ಪರಇವ ಭಾಷತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 104
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.104. ಅಧ್ಯಾಯಃ 104
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೌಸಲ್ಯಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-104-0 (68839)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-104-0x (5612)
ಧಾರ್ಮಿಕೋಽರ್ಥಾನಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜಾಮಾತ್ಯೈಃ ಪ್ರಬಾಧಿತಃ।
ಚ್ಯುತಃ ಕೋಶಾಚ್ಚ ದಂಡಾಚ್ಚ ಸುಖಮಿಚ್ಛನ್ಕಥಂ ಚರೇತ್॥ 12-104-1 (68840)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-104-2x (5613)
ಅತ್ರಾಯಂ ಕ್ಷೇಮದರ್ಶೀಯ ಇತಿಹಾಸೋಽನುಗೀಯತೇ।
ತತ್ತೇಽಹ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-104-2 (68841)
ಕ್ಷೇಮದರ್ಶೀ ನೃಪಸುತೋ ಯತ್ರ ಕ್ಷೀಣಬಲಃ ಪುರಾ।
ಮುನಿಂ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯಮಾಜಮಾಮೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ತಂ ಪಪ್ರಚ್ಛಾನುಸಂಗೃಹ್ಯ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಾಪದಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-104-3 (68842)
ಅರ್ಥೇಷು ಮಾಗೀ ಪುರುಷ ಈಹಮಾನಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅಲಬ್ಧ್ವಾ ಮದ್ವಿಧೋ ರಾಜ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-104-4 (68843)
ಅನ್ಯತ್ರ ಮರಣಾದ್ದೈನ್ಯಾದನ್ಯತ್ರ ಪರಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ಕ್ಷುದ್ರಾದನ್ಯತ್ರ ಚಾಚಾರಾತ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸತ್ತಮ॥ 12-104-5 (68844)
ವ್ಯಾಧಿನಾಂ ಚಾಭಿಪನ್ನಸ್ಯ ಮಾನಸೇನೇತರೇಣ ವಾ।
ಬಹುಶ್ರುತಃ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಸ್ತ್ವದ್ವಿಧಃ ಶರಣಂ ಭವೇತ್॥ 12-104-6 (68845)
ನಿರ್ವಿದ್ಯ ಹಿ ನರಃ ಕಾಮಾನ್ನಿಯಂಯ ಸುಖಮೇಧತೇ।
ತ್ವಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರೀತಿಂ ಚ ಶೋಕಂ ಚ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಯಂ ವಸು॥ 12-104-7 (68846)
ಸುಖಮರ್ಥಾಶ್ರಯಂ ಯೇಷಾಮನುಶೋಚಾಮಿ ತಾನಹಂ।
ಮಮ ಹ್ಯರ್ಥಾಃ ಸುಬಹವೋ ನಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಪ್ನಗತಾ ಇವ॥ 12-104-8 (68847)
ದುಷ್ಕರಂ ಬತ ಕುರ್ವಂತಿ ಮಹತೋಽರ್ಥಾಂಸ್ತ್ಯಜಂತಿ ಯೇ।
ವಯಂ ತ್ವೇತಾನ್ಪರಿತ್ಯಕ್ತುಮಸತೋಽಪಿ ನ ಶಕ್ನುಮಃ॥ 12-104-9 (68848)
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ದೀನಮಾರ್ತಂ ಶ್ರಿಯಾ ಚ್ಯುತಂ।
ಯದನ್ಯತ್ಸುಖಮಸ್ತೀಹ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನನುಶಾಧಿ ಮಾಂ॥ 12-104-10 (68849)
ಕೌಸಲ್ಯೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ರಾಜಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಮುನಿಃ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 12-104-11 (68850)
ಪುರಸ್ತಾದೇವ ತೇ ಬುದ್ಧಿರಿಯಂ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಜಾನತಃ।
ಅನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಮೇವೈತದಹಂ ಚ ಮಮ ಚಾಸ್ತಿ ಯತ್॥ 12-104-12 (68851)
ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ಮನ್ಯಸೇಽಸ್ತೀತಿ ಸರ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ವಿದ್ಧಿ ತತ್।
ಏವಂ ನ ವ್ಯಥತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಪ್ಯಾಪದಂ ಗತಃ॥ 12-104-13 (68852)
ಯದ್ಧಿ ಭೂತಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಧ್ರುವಂ ತನ್ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಏವಂ ವಿದಿತವೇದ್ಯಸ್ತ್ವಮನರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-104-14 (68853)
ಯೇ ಚ ಪೂರ್ವಸಮಾರಂಭಾ ಯೇ ಚ ಪೂರ್ವತರೇ ಪರೇ।
ಸರ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ತೇ ಚೈವ ತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕೋ ನು ಸಂಜ್ವರೇತ್॥ 12-104-15 (68854)
ಭೂತ್ವಾ ಚ ನ ಭವತ್ಯೇತದಭೂತ್ವಾ ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಶೋಕೇ ನ ಹ್ಯಸ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಶೋಚೇತ ಸ ಕಥಂ ನರಃ॥ 12-104-16 (68855)
ಕ್ವನು ತೇಽದ್ಯ ಪಿತಾ ರಾಜನ್ಕ್ವನು ತೇಽದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಃ।
ನ ತ್ವಂ ಪಶ್ಯಸಿ ತಾನದ್ಯ ನ ತ್ವಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ತೇಽಪಿ ವಾ॥ 12-104-17 (68856)
ಆತ್ಮನೋಽಧ್ರುವತಾಂ ಪಶ್ಯಂಸ್ತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಕಿಮನುಶೋಚಸಿ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚೈವಾನುಬುದ್ಧ್ಯಸ್ವ ಧ್ರುವಂ ಹಿ ನ ಚ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-104-18 (68857)
ಅಹಂ ಚ ತ್ವಂ ಚ ನೃಪತೇ ಸುಹೃದಃ ಶತ್ರವಶ್ಚ ತೇ।
ಅವಶ್ಯಂ ನ ಭವಿಷ್ಯಾಮಃ ಸರ್ವಂ ಚ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-104-19 (68858)
ಯೇ ತು ವಿಂಶತಿವರ್ಷಾ ವೈ ತ್ರಿಂಶದ್ವರ್ಷಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಅರ್ವಾಗೇವ ಹಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ಮರಿಷ್ಯಂತಿ ಶರಚ್ಛತಾತ್॥ 12-104-20 (68859)
ಅಪಿ ಚೇನ್ಮಹತೋ ವಿತ್ತಾನ್ನ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ಪೂರುಷಃ।
ನೈತನ್ಮಮೇತಿ ತನ್ಮತ್ವಾ ಕುರ್ವೀತ ಪ್ರಿಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-104-21 (68860)
ಅನಾಗತಂ ಯನ್ನ ಮಮೇತಿ ವಿದ್ಯಾ
ದತಿಕ್ರಾಂತಂ ಯನ್ನ ಮಮೇತಿ ವಿದ್ಯಾತ್।
ದಿಷ್ಟಂ ಬಲೀಯ ಇತಿ ಮನ್ಯಮಾನಾ
ಸ್ತೇ ಪಂಡಿತಾಸ್ತತ್ಸತಾಂ ವೃತ್ತಿಮಾಹುಃ॥ 12-104-22 (68861)
ಅನಾಢ್ಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಜೀವಂತಿ ರಾಜ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯನುಶಾಸತೇ।
ಬುದ್ಧಿಪೌರುಷಸಂಪನ್ನಾಸ್ತ್ವಯಾ ತುಲ್ಯಾಧಿಕಾ ಜನಾಃ॥ 12-104-23 (68862)
ನ ಚ ತ್ವಮಿವ ಶೋಚಂತಿ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಮಾ ಶುಚಃ।
ಕಿಂ ನ ತ್ವಂ ತೈರ್ನರೈಃ ಶ್ರೇಯಾಂಸ್ತುಲ್ಯೋ ವಾ ಬುದ್ಧಿಪೌರುಷೈಃ॥ 12-104-24 (68863)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-104-25x (5614)
ಯಾದೃಚ್ಛಿಕಂ ಸರ್ವಮಾಸೀತ್ತದ್ರಾಜ್ಯಮಿತಿ ಚಿಂತಯೇ।
ಹ್ರಿಯತೇ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ದ್ವಿಜ॥ 12-104-25 (68864)
ತಸ್ಯೈವ ಹ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಸ್ರೋತಸೇವ ತಪೋಧನ।
ಫಲಮೇತತ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಲಬ್ಧೇನ ವರ್ತಯನ್॥ 12-104-26 (68865)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-104-27x (5615)
ಅನಾಗತಮತೀತಂ ಚ ಯಾಥಾತಥ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯಾತ್।
ನಾನುಶೋಚೇತ ಕೌಸಲ್ಯ ಸರ್ವಾರ್ಥೇಷು ತಥಾ ಭವ॥ 12-104-27 (68866)
ಅವಾಪ್ಯಾನ್ಕಾಮಯನ್ನರ್ಥಾನ್ನಾನವಾಪ್ಯಾನ್ಕದಾಚನ।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಾನನುಭವನ್ಮಾ ಶುಚಸ್ತ್ವಮನಾಗತಾನ್॥ 12-104-28 (68867)
ಯಥಾಲಬ್ಧೋಪಪನ್ನಾರ್ಥೈಸ್ತಥಾ ಕೌಸಲ್ಯ ರಂಸ್ಯಸೇ।
ಕಚ್ಚಿಚ್ಛುದ್ಧಸ್ವಭಾವೇನ ಶ್ರಿಯಾ ಹೀನೋ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-104-29 (68868)
ಪುರಸ್ತಾದ್ಭೂತಪೂರ್ವತ್ವಾದ್ಧೀನಭೋಗ್ಯೋ ಹಿ ದುರ್ಮತಿಃ।
ಧಾತಾರಂ ಗರ್ಹತೇ ನಿತ್ಯಂ ಲಬ್ಧಾರ್ಥಶ್ಚ ನ ಮೃಷ್ಯತೇ॥ 12-104-30 (68869)
ಅನರ್ಹಾನಪಿ ಚೈವಾನ್ಯಾನ್ಮನ್ಯತೇ ಶ್ರೀಮತೋ ಜನಾನ್।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದೇತದ್ದುಃಖಂ ಭೂಯೋಽನುವರ್ತತೇ॥ 12-104-31 (68870)
ಈರ್ಷ್ಯಾಭಿಮಾನಸಂಪನ್ನಾ ರಾಜನ್ಪುರುಷಮಾನಿನಃ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತ್ವಂ ನ ತಥಾ ಪ್ರಾಜ್ಞ ಮತ್ಸರೀ ಕೋಸಲಾಧಿಪ॥ 12-104-32 (68871)
ಸಹಸ್ವ ಶ್ರಿಯಮನ್ಯೇಷಾಂ ಯದ್ಯಪಿ ತ್ವಯಿ ನಾಸ್ತಿ ಸಾ।
ಅನ್ಯತ್ರಾಪಿ ಸತೀಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಕುಶಲಾ ಭುಂಜತೇ ನರಾಃ।
ಅಭಿನಿಷ್ಯಂದತೇ ದೇಹೀ ಶ್ರೀಭೂತಶ್ಚ ದ್ವಿಷಜ್ಜನಾತ್॥ 12-104-33 (68872)
ಶ್ರಿಯಂ ಚ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಂ ಚ ಮನುಷ್ಯಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ತ್ಯಾಗಧರ್ಮವಿದೋ ಧೀರಾಃ ಸ್ವಯಮೇವ ತ್ಯಜಂತ್ಯುತ॥ 12-104-34 (68873)
`ತ್ಯಕ್ತಂ ಸ್ವಾಯಂಭುವೇ ವಂಶೇ ಶುಭೇನ ಭರತೇನ ಚ।
ನಾನಾರತ್ನಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ಫೀತಮಿತಿ ಶ್ರುತಂ॥ 12-104-35 (68874)
ತಥಾಽನ್ಯೈರ್ಭೂಮಿಪಾಲೈಶ್ಚ ತ್ಯಕ್ತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಮಹೋದಯಂ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಾನಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ವನೇ ವನ್ಯಫಲಾಶಿನಃ।
ಗತಾಶ್ಚ ತಪಸಃ ಪಾರಂ ದುಃಖಸ್ಯಾಂತಂ ಚ ಭೂಮಿಪಾ॥ 12-104-36 (68875)
ಬಹುಸಂಕುಸುಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಧಿತ್ಸಾಸಾಧನೇನ ಚ।
ತಥಾನ್ಯೇ ಸಂತ್ಯಜಂತ್ಯೇವ ಮತ್ವಾ ಪರಮದುರ್ಲಭಂ॥ 12-104-37 (68876)
ತ್ವಂ ಪುನಃ ಪ್ರಾಜ್ಞರೂಪಃ ಸನ್ಕೃಪಣಂ ಪರಿತಪ್ಯಸೇ।
ಅಕಾಂಯಾನ್ಕಾಮಯಾನೋಽರ್ಥಾನ್ಪರಾಧೀನಾನುಪದ್ರವಾನ್॥ 12-104-38 (68877)
ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಮನುವಿಜ್ಞಾಯ ತ್ವಮೇವೈನಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ।
ಅನರ್ಥಾಶ್ಚಾರ್ಥರೂಪೇಣ ಹ್ಯರ್ಥಾಶ್ಚಾನರ್ಥರೂಪಿಣಃ॥ 12-104-39 (68878)
ಅರ್ಥಾಯೈವ ಹಿ ಕೇಷಾಂಚಿದ್ಧನನಾಶಾ ಭವಂತ್ಯುತ।
ಅನಿತ್ಯಂ ತತ್ಸುಖಂ ಮತ್ವಾ ಶ್ರಿಯಮನ್ಯೇ ನ ಲಿಪ್ಸತೇ॥ 12-104-40 (68879)
ರಮಮಾಣಃ ಶ್ರಿಯಾ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾನ್ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋಽಭಿಮನ್ಯತೇ।
ತಥಾ ತಸ್ಯೇಹಮಾನಸ್ಯ ಸಂರಂಭೋಽಪಿ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-104-41 (68880)
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಲ್ಲಬ್ಧಮಭಿಪ್ರೇತಂ ಯಥಾ ಕೌಸಲ್ಯ ನಶ್ಯತಿ।
ತದಾ ನಿರ್ವಿದ್ಯತೇ ಸೋಽರ್ಥಾತ್ಪರಿಭಗ್ನಕ್ರಮೋ ನರಃ॥ 12-104-42 (68881)
`ಅನಿತ್ಯಾಂ ತಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ಮತ್ವಾ ಶ್ರಿಯಂ ವಾ ಕಃ ಪರೀಪ್ಸತಿ॥' 12-104-43 (68882)
ಧರ್ಮಮೇಕೇಽಭಿಪದ್ಯಂತೇ ಕಲ್ಯಾಣಾಭಿಜನಾ ನರಾಃ।
ಪರತ್ರ ಸುಖಮಿಚ್ಛಂತೋ ನಿರ್ವಿದ್ಯೇಯುಶ್ಚ ಲೌಕಿಕಾತ್॥ 12-104-44 (68883)
ಜೀವಿತಂ ಸಂತ್ಯಜಂತ್ಯೇಕೇ ಧನಲೋಭಪರಾ ನರಾಃ।
ನ ಜೀವಿತಾರ್ಥಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಪುರುಷಾ ಹಿ ಧನಾದೃತೇ॥ 12-104-45 (68884)
ಪಶ್ಯ ಚೈಷಾಂ ಕೃಪಣತಾಂ ಪಶ್ಯ ಚೈಷಾಮಬುದ್ಧಿತಾಂ।
ಅಧ್ರುವೇ ಜೀವಿತೇ ಮೋಹಾದರ್ಥತೃಷ್ಣಾಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-104-46 (68885)
ಸಂಚಯೇ ಚ ವಿನಾಶಾಂತೇ ಮರಣಾಂತೇ ಚ ಜೀವಿತೇ।
ಸಂಯೋಗೇ ಚ ವಿಯೋಗಾಂತೇ ಕೋನು ವಿಪ್ರಣಯೇನ್ಮನಃ॥ 12-104-47 (68886)
ಧನಂ ವಾ ಪುರುಷೋ ರಾಜನ್ಪುರುಷಂ ವಾ ಪುನರ್ಧನಂ।
ಅವಶ್ಯಂ ಪ್ರಜಹಾತ್ಯೇವ ತದ್ವಿದ್ವಾನ್ಕೋನು ಸಂಜ್ವರೇತ್॥ 12-104-48 (68887)
ಅನ್ಯತ್ರೋಪನತಾ ಹ್ಯಾಪತ್ಪುರುಷಂ ತೋಷಯತ್ಯುತ।
ತೇನ ಶಾಂತಿಂ ನ ಲಭತೇ ನಾಹಮೇವೇತಿ ಕಾರಣಾತ್॥' 12-104-49 (68888)
ಅನ್ಯೇಷಾಮಪಿ ನಶ್ಯಂತಿ ಸುಹೃದಶ್ಚ ಧನಾನಿ ಚ।
ಪಶ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತುಲ್ಯಾಮಾಪದಮಾತ್ಮನಃ।
ನಿಯಚ್ಛ ಯಚ್ಛ ಸಂಯಚ್ಛ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಸ್ತಥಾ॥ 12-104-50 (68889)
ಪ್ರತಿಷೇದ್ಧಾ ನ ಚಾಪ್ಯೇಷು ದುರ್ಬಲೇಷ್ವಹಿತೇಷು ಚ॥ 12-104-51 (68890)
ಪ್ರಾಪ್ತಿಸೃಷ್ಟೇಷು ಭಾವೇಷು ವ್ಯಪಕೃಷ್ಟೇಷ್ವಸಂಭವೇ।
ಪ್ರಜ್ಞಾನತೃಪ್ತೋ ವಿಕ್ರಾಂತಸ್ತ್ವದ್ವಿಧೋ ನಾನುಶೋಚತಿ॥ 12-104-52 (68891)
ಅಲ್ಪಮಿಚ್ಛನ್ನಚಪಲೋ ಮೃದುರ್ದಾಂತಃ ಸುಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೋಪಪನ್ನಶ್ಚ ತ್ವದ್ವಿಧೋ ನೈವ ಮುಹ್ಯತಿ॥ 12-104-53 (68892)
ನ ತ್ವೇವ ಜಾಲ್ಮೀಂ ಕಾಪಾಲೀಂ ವೃತ್ತಿಮೇಷಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ನೃಶಂಸವೃತ್ತಿಂ ಪಾಪಿಷ್ಠಾಂ ದುಃಖಾಂ ಕಾಪುರುಷೋಚಿತಾಂ॥ 12-104-54 (68893)
ಅಪಿ ಮೂಲಫಲಾಹಾರೋ ರಮಸ್ವೈಕೋ ಮಹಾವನೇ।
ವಾಗ್ಯತಃ ಸಂಗೃಹೀತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತದಯಾನ್ವಿತಃ॥ 12-104-55 (68894)
ಸದೃಶಂ ಪಂಡಿತಸ್ಯೈತದೀಷಾದಂತೇನ ಹಸ್ತಿನಾ।
ಯದೇಕೋ ರಮತೇಽರಣ್ಯೇ ಯಚ್ಚಾಪ್ಯಲ್ಪೇನ ತುಷ್ಯತಿ॥ 12-104-56 (68895)
ಮಹಾಹ್ರದಃ ಸಂಕ್ಷುಭಿತ ಆತ್ಮನೈವ ಪ್ರಸೀದತಿ।
`ಏವಂ ನರಃ ಸ್ವತ್ಮಾನೈವ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಪ್ರಸೀದತಿ॥' 12-104-57 (68896)
ಏತದೇವಂ ಗತಸ್ಯಾಹಂ ಸುಖಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕೇವಲಂ।
ಅಸಂಭವೇ ಶ್ರಿಯೋ ರಾಜನ್ಹೀನಸ್ಯ ಸಚಿವಾದಿಭಿಃ।
ದೈವೇ ಪ್ರತಿನಿವಿಷ್ಟೇ ಚ ಕಿಂ ಶ್ರೇಯೋ ಮನ್ಯತೇ ಭವಾನ್॥ ॥ 12-104-58 (68897)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 104॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-104-4 ಭಾಗೀ ಭಾಗಾರ್ಹಃ। ಈಹಮಾನೋ ಯತಮಾನಃ॥ 12-104-6 ಇತರೇಣ ಶಾರೀರೇಣ॥ 12-104-7 ನಿರ್ವಿದ್ಯ ವಿರಜ್ಯ। ಕಾಮಾದ್ವಿಷಯಭೋಗಾತ್। ಬುದ್ಧಿಮಯಂ ವಸು ಜ್ಞಾನರೂಪಂ ಧನಂ॥ 12-104-12 ಇಯಂ ನಿರ್ವಿದ್ಯತೀತಿ ಶ್ಲೋಕೇನ ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ। ಅಹಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಮಮಾಽಸ್ತ್ಯೇತತ್ಸರ್ವಮನಿತ್ಯಮಿತಿ ಜಾನತಸ್ತೇ ತ್ವಯಾ॥ 12-104-13 ನಾಸ್ತಿ ತುಚ್ಛತ್ವಾತ್॥ 12-104-22 ತನ್ನಿರ್ಮಮತ್ವಂ॥ 12-104-25 ಯಾದೃಚ್ಛಿಕಮಯತ್ನಾದಾಗತಂ॥ 12-104-26 ಏತಚ್ಛೋಕಾಖ್ಯಂ ಫಲಂ ಯಥಾಲಬ್ಧೇನ ವರ್ತಯನ್ ಜೀವನ್ನಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ। ಯಾದೃಚ್ಛಿಕಸ್ಯ ನಾಶೇನ ಜೀವನಾಲೋಪೇಽಪಿ ಶೋಕೋ ನ ನಶ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-104-30 ನ ಮೃಷ್ಯತೇ ತೈರ್ನ ಸಂತುಷ್ಯತಿ॥ 12-104-33 ಅನ್ಯತ್ರ ಶತ್ರೌ। ಕುಶಲಾ ನಿರ್ಮತ್ಸರಾಃ। ಅಭಿನಿಷ್ಯದಂತೇ ಪ್ರಸ್ರವತಿ॥ 12-104-37 ವಿಧಿತ್ಸಾ ಕ್ರಿಯಾಣಾಮನುಪರಮಸ್ತೇನ ಸಾಧನೇನ ಚ ಸಂಕುಸುಕಮಸ್ಥಿರಂ॥ 12-104-38 ಉಪದ್ರವಾನಸ್ಥಿರಾನ್॥ 12-104-39 ಅರ್ಥರೂಪೇಣ ಭಾಸಮಾನಾಃ॥ 12-104-40 ಆದ್ಯಸ್ಯೋದಾಹರಣಂ ಅರ್ಥಾಯೇತಿ॥ 12-104-41 ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯೋದಾಹರಣ ರಮಮಾಣ ಇತಿ॥ 12-104-42 ಪರಿಭಗ್ನಕಮೋ ನಷ್ಟಾರಂಭಃ॥ 12-104-47 ವಿಪ್ರಣಯೇದ್ದದ್ಯಾತ್॥ 12-104-50 ನಿಯಂಯ ಸರ್ವಂ ಸಂಗಂ ಚ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-104-52 ಪ್ರತಿಕೃಷ್ಟೇಷು ಭಾಗ್ಯೇಷು ವ್ಯಪಕೃಷ್ಟೇಷು ಸಂಭವೇ ಇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 105
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.105. ಅಧ್ಯಾಯಃ 105
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಶತ್ರುಜಯೋಪಾಯಪ್ರತಿಪಾದಕಕೌಸಲ್ಯಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-105-0 (68898)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-105-0x (5616)
ಅಥ ಚೇತ್ಪೌರುಷಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯಸಿ।
ಬ್ರವೀಂಯಹಂ ತು ತೇ ನೀತಿಂ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪತ್ತಯೇ॥ 12-105-1 (68899)
ತಾಂ ಚಚ್ಛಕ್ಷ್ಯಸ್ಯನುಷ್ಠಾತುಂ ಕರ್ಮ ಚೈವ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಶೃಣು ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಯತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-105-2 (68900)
ಆಚರಿಷ್ಯಸಿ ಚೇತ್ಕರ್ಮ ಮಹತೋಽರ್ಥಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ರಾಜ್ಯಂ ವಾ ರಾಜ್ಯಮಂತ್ರಂ ವಾ ಮಹತೀಂ ವಾ ಪುನಃ ಶ್ರಿಯಂ।
ಯದ್ಯೇತದ್ರೋಚತೇ ರಾಜನ್ಪುನರ್ಬ್ರೂಹಿ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-105-3 (68901)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-105-4x (5617)
ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನ್ನೀತಿಮಭಿಪನ್ನೋಽಸ್ಂಯಧೀಹಿ ಭೋ।
ಅಮೋಘ ಏವ ಮೇಽದ್ಯಾಸ್ತು ತ್ವಯಾ ಸಹ ಸಮಾಗಮಃ॥ 12-105-4 (68902)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-105-5x (5618)
ಹಿತ್ವಾ ಮಾನಂ ಚ ದಂಭಂ ಚ ಕ್ರೋಧಂ ಹರ್ಷ ಭಯಂ ತಥಾ।
ಪ್ರತ್ಯಮಿತ್ರಾಣಿ ಸೇವಸ್ವ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ತಮುತ್ತಮೇನ ಶೌಚೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಚಾವಧಾರಯ॥ 12-105-5 (68903)
ದಾತುಮರ್ಹತಿ ತೇ ವಿತ್ತಂ ವೈದೇಹಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪ್ರಗ್ರಹಂ ಚ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-105-6 (68904)
ತತಃ ಸಹಾಯಾನ್ಸೋತ್ಸಾಹಾಂʼಲ್ಲಪ್ಸ್ಯಸೇಽವ್ಯಸನಾಞ್ಶುಚೀನ್।
ವರ್ತಮಾನಃ ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರೇ ವೈ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಭ್ಯುದ್ಧರತಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಸಾದಯತಿ ಚ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-105-7 (68905)
ತೇನೈವ ತ್ವಂ ಧೃತಿಮತಾ ಶ್ರೀಮತಾ ಚಾಪಿ ಸತ್ಕೃತಃ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಗತ್ವಾ ಚ ಗ್ರಹಣಂ ಮಹತ್॥ 12-105-8 (68906)
ತತಃ ಸುಹೃದ್ಬಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ಸುಮಂತ್ರಿತಂ।
ಸಾಂತ್ವೇನ ಭೇದಯಿತ್ವಾಽರೀನ್ಬಿಲ್ವಂ ಬಿಲ್ವೇನ ಶಾತಯ।
ಪರೈರ್ವಾ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಬಲಮಪ್ಯಸ್ಯ ಘಾತಯ॥ 12-105-9 (68907)
ಅಲಭ್ಯಾ ಯೇ ಶುಭಾ ಭಾವಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾಚ್ಛಾದನಾನಿ ಚ।
ಶಯ್ಯಾಸನಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಗೃಹಾಣಿ ಚ॥ 12-105-10 (68908)
ಪಕ್ಷಿಣೋ ಮೃಗಜಾತಾನಿ ರಸಗಂಧಾಃ ಫಲಾನಿ ಚ।
ತೇಷ್ವೇವ ಸಜ್ಜಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಯಥಾ ನಶ್ಯೇತ್ಸ್ವಯಂ ಪರಃ॥ 12-105-11 (68909)
ಯದ್ಯೇವಂ ಪ್ರತಿಷೇದ್ಧವ್ಯೋ ಯದ್ಯುಪೇಕ್ಷಣಮರ್ಹತಿ।
`ಸದೈವ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವಿದುಷಾ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ।'
ನ ಜಾತು ವಿವೃತಃ ಕಾರ್ಯಃ ಶತ್ರುಃ ಸುನಯಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-105-12 (68910)
ವಸಸ್ವ ಪುರಮಾಮಿತ್ರಂ ವಿಷಯೇ ಮಿತ್ರಸಂಮತಃ।
ಭಜಸ್ವ ಶ್ವೇತಕಾಕೀಯೈರ್ಮಿತ್ರಧರ್ಮಮನಥೈಕೈಃ॥ 12-105-13 (68911)
ಆರಂಭಾಂಶ್ಚಾಸ್ಯ ಮಹತೋ ದುಷ್ಕರಾನ್ಸಂಪ್ರಯೋಜಯ।
ನದೀಬಂಧವಿಭೇದಾಂಶ್ಚ ಬಲವದ್ಭಿರ್ವಿರುಧ್ಯತಾಂ॥ 12-105-14 (68912)
ಉದ್ಯಾನಾನಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಶಯನಾನ್ಯಾಸನಾನಿ ಚ।
ಪ್ರೀತಿಭೋಗಮುಖೇನೈವ ಕೋಶಮಸ್ಯ ವಿರೋಚಯ॥ 12-105-15 (68913)
ಯಜ್ಞದಾನೇ ಪ್ರಶಂಸಾಸ್ಮೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನನುವರ್ತಯ।
ತೇ ತ್ವಾ ಪ್ರಿಯಂ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ತಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯಂತಿ ವೃಕಾ ಇವ॥ 12-105-16 (68914)
ಅಸಂಶಯಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ಪುಣ್ಯತಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-105-17 (68915)
ಕೋಶಕ್ಷಯೇ ತ್ವಮಿತ್ರಾಣಾಂ ವಶಂ ಕೌಸಲ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಉಭಯತ್ರ ಪ್ರಯುಕ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮೇ ಚಾಧರ್ಮ ಏವ ಚ॥ 12-105-18 (68916)
ಫಲಾರ್ಥಮೂಲಮುಚ್ಛಿದ್ಯಾತ್ತೇನ ನಂದಂತಿ ಶತ್ರವಃ।
ನ ಚಾಸ್ಮೈ ಮಾನುಷಂ ಕರ್ಮ ದೈವಪ್ರಸ್ಯೋಪವರ್ಣಯ॥ 12-105-19 (68917)
ಅಸಂಶಯಂ ದೈವಪರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಯಾಜಯೈನಂ ವಿಶ್ವಜಿತಾ ಸರ್ವಸ್ವೇನ ವಿಯುಜ್ಯತಾಂ॥ 12-105-20 (68918)
ತತೋ ಗಚ್ಛತ್ಯಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಪೀಡಯಾನೋ ಮಹಾಜನಂ।
ತ್ಯಾಗಧರ್ಮವಿದಂ ಪುಣ್ಯಂ ಕಂಚಿದಸ್ಯೋಪವರ್ಣಯ॥ 12-105-21 (68919)
ಅಪಿ ತ್ಯಾಗಂ ಬುಭೂಷೇತ ಕಚ್ಚಿದ್ಗಚ್ಛೇದನಾಮಯಂ।
ಸಿದ್ಧೇನೌಷಧಿಯೋಗೇನ ಸರ್ವಶತ್ರುವಿನಾಶಿನಾ।
ಗಜಾನಶ್ವಾನ್ಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕೃತಕೈರುಪಘಾತಯ॥ 12-105-22 (68920)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ದಂಭಯೋಗಾಃ ಸುಚಿಂತಿತಾಃ।
ಶಕ್ಯಾ ವಿಪಹತಾ ಕರ್ತುಂ ನ ಕ್ಲೀಬೇನ ನೃಪಾತ್ಮಜ॥ ॥ 12-105-23 (68921)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 105॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-105-4 ಅಭಿಪನ್ನೋಽಸ್ಮಿ ಪೌರುಷೇಣೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-105-6 ಪ್ರಮಾಣಂ ವಿಶ್ವಾಸಂ॥ 12-105-7 ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರೇ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರೇ॥ 12-105-8 ಗ್ರಹಣಂ ಆದರಂ॥ 12-105-13 ಶ್ವೇತಕಾಕೀಯೈಃ ಶ್ವಾ ಚ ಏತಶ್ಚ ಕಾಕಶ್ಚ ತೇಷಾಮಿತಿ ಧರ್ಮಾಃ। ಕ್ರಮೇಣ ನಿತ್ಯಂ ಜಾಗರೂಕತ್ವಭಯಚಕಿತತ್ವಪರೇಂಗಿತಜ್ಞತ್ವಾನಿ ತೈಃ ಉಪಾಯೈಃ ಮಿತ್ರಧರ್ಮಂ ಭಜಸ್ವ। ಶ್ವೇತ ಇತ್ಯತ್ರೋಮಾಡೋಶ್ಚೇತಿ ಪರರೂಪಂ। ಏತೋ ಮೃಗಃ॥ 12-105-14 ನದೀವಚ್ಚ ವಿರೋಧಾಂಶ್ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಆರಂಭಾನ್ವಿರೋಧಾಂಶ್ಚ ಮಹಾನದೀವದ್ದುಸ್ತರಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-105-18 ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾಭ್ಯಾಂ ಕೋಶಕ್ಷಯೇ ಸತಿ॥ 12-105-19 ಫಲಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಾದೇಃ ಅರ್ಥಸ್ಯ ಜಯಾದೇಃ ಮೂಲಕಾರಣಂ ಕೋಶಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 106
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.106. ಅಧ್ಯಾಯಃ 106
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಾಲಕವೃಕ್ಷೀಯನಿದೇಶೇನ ಕೌಸಲ್ಯಸ್ಯ ಪುನಾ ರಾಜ್ಯಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-106-0 (68922)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-106-0x (5619)
ನ ನಿಕೃತ್ಯಾ ನ ದಂಭೇನ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿಚ್ಛಾಮಿ ಜೀವಿತುಂ।
ನಾಧರ್ಮಯುಕ್ತಾನಿಚ್ಛೇಯಮರ್ಥಾನ್ಸುಮಹತೋಽಪ್ಯಹಂ॥ 12-106-1 (68923)
ಪುರಸ್ತಾದೇವ ಭಗವನ್ಮಯೈತದಪವರ್ಜಿತಂ।
ಯೇನ ಪಾಪಂ ನ ಶಂಕೇತ ಯದ್ವಾ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಹಿತಂ ಭವೇತ್॥ 12-106-2 (68924)
ಆನೃಶಂಸ್ಯೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಲೋಕೇ ಹ್ಯಸ್ಮಿಂಜಿಜೀವಿಷುಃ।
ನಾಹಮೇತದಲಂ ಕರ್ತುಂ ನೈತನ್ಮಯ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-106-3 (68925)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-106-4x (5620)
ಉಪಪನ್ನಸ್ತ್ವಮೇತೇನ ಯಥಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಭಾಷಸೇ।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಹ್ಯುಪಪನ್ನೋಽಸಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಾದ್ಭುತದರ್ಶನಃ॥ 12-106-4 (68926)
ಉಭಯೋರೇವ ಸಾಹ್ಯಾರ್ಥೇ ಯತಿಷ್ಯೇ ತವ ತಸ್ಯ ಚ।
ಸಂಶ್ಲೇಷಂ ವಾ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಂ ಹ್ಯನಪಾಯಿನಂ॥ 12-106-5 (68927)
ತ್ವಾದೃಶಂ ಹಿ ಕುಲೇ ಜಾತಭನೃಶಂಸಂ ಬಹುಶ್ರುತಂ।
ಅಮಾತ್ಯಂ ಕೋ ನ ಕುರ್ವೀತ ರಾಜ್ಯಪ್ರಣಯಕೋವಿದಂ॥ 12-106-6 (68928)
ಯಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರವ್ರಾಜಿತೋ ರಾಜ್ಯಾದ್ವ್ಯಸನಂ ಚೋತ್ತಮಂ ಗತಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯೇನ ವೃತ್ತೇನ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಚ್ಛಸಿ ಜೀವಿತುಂ॥ 12-106-7 (68929)
ಆಗಂತಾ ಮದ್ಗೃಹಂ ತಾತ ವೈದೇಹಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ।
ಅಥಾಹಂ ತಂ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ಕರಿಷ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-106-8 (68930)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-106-9x (5621)
ತತ ಆಹೂಯ ವೈದೇಹಂ ಮುನಿರ್ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಅಯಂ ರಾಜಕುಲೇ ಜಾತೋ ವಿದಿತಾಭ್ಯಂತರೋ ಮಮ॥ 12-106-9 (68931)
ಆದರ್ಶ ಇವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶಾರದಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ಯಥಾ।
ನಾಸ್ಮಿನ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ವೃಜಿನಂ ಸರ್ವತೋ ಮೇ ಪರೀಕ್ಷಿತಃ॥ 12-106-10 (68932)
ತೇನ ತೇ ಸಂಧಿರೇವಾಸ್ತು ವಿಶ್ವಸಾಸ್ಮಿನ್ಯಥಾ ಮಯಿ।
ನ ರಾಜ್ಯಮನಮಾತ್ಯೇನ ಶಕ್ಯಂ ಶಾಸ್ತುಮಮಿತ್ರಹನ್॥ 12-106-11 (68933)
ಅಮಾತ್ಯ ಶುದ್ಧ ಏವ ಸ್ಯಾದ್ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನ ಏವ ವಾ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚೈವ ಭಯಂ ರಾಜ್ಞಃ ಪಶ್ಯ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಯೋಜನಂ॥ 12-106-12 (68934)
ಧರ್ಮಾತ್ಮನಾಂ ಕ್ವಚಿಲ್ಲೋಕೇ ನಾನ್ಯಾಸ್ತಿ ಗತಿರೀದೃಶೀ।
ತದಾ ರಾಜಪುತ್ರೋಽಯಂ ಸತಾಂ ಮಾರ್ಗಮನುಷ್ಠಿತಃ।
ಅಸಂಗೃಹೀತಸ್ತ್ವೇವೈಷ ತ್ವಯಾ ಧರ್ಮಪುರೋಗಮಃ॥ 12-106-13 (68935)
ಸಂಸೇವ್ಯಮಾನಃ ಶತ್ರೂಂಸ್ತೇ ಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ಮಹತೋ ಗಣಾನ್॥ 12-106-14 (68936)
ಯದ್ಯಯಂ ಪ್ರತಿಯುದ್ಧ್ಯೇತ ಸ್ವಕರ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತತ್।
ಜಿಗೀಷಮಾಣಸ್ತ್ವಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೇ ಪದೇ॥ 12-106-15 (68937)
ತ್ವಂ ಅಪಿ ಪ್ರತಿಯುದ್ಧ್ಯೇಥಾ ವಿಜಿಗೀಷುರ್ವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅಯುದ್ಧ್ವೈವ ನಿಯೋಗಾನ್ಮೇ ವಶೇ ಕುರು ಹಿತೇ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-106-16 (68938)
ಸ ತ್ವಂ ಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಹಿತ್ವಾ ಲೋಭಮಸಾಂಪ್ರತಂ।
ನ ಚ ಕಾಮಾನ್ನ ಚ ದ್ರೋಹಾತ್ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಹಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-106-17 (68939)
ನೈವ ನಿತ್ಯಂ ಜಯಸ್ತಾತ ನೈವ ನಿತ್ಯಂ ಪರಾಜಯಃ।
ತಸ್ಮಾಜ್ಜಯಶ್ಚ ಭೋಕ್ತವ್ಯೋ ಭೋಕ್ತವ್ಯಶ್ಚ ಪರಾಜಯಃ॥ 12-106-18 (68940)
ಆತ್ಮನ್ಯಪಿ ಚ ಸಂದೃಶ್ಯಾವೃಭೌ ಜಯಪರಾಜಯೌ।
ನಿಃಶೇಷಕಾರಿಣಾಂ ತಾತ ನಿಃಶೇಷಕರಣಾದ್ಭಯಂ॥ 12-106-19 (68941)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ವಚನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಂ।
ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯಾಭಿಸತ್ಕೃತ್ಯ ಪೂಜಾರ್ಹಮನುಮಾನ್ಯ ಚ॥ 12-106-20 (68942)
ಯಥಾ ಬ್ರೂಯಾನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯಥಾ ಬ್ರೂಯಾನ್ಮಹಾಶ್ರುತಃ।
ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮೋ ಯಥಾ ಬ್ರೂಯಾದುಭಯೋರೇವ ತತ್ಕ್ಷಮಂ॥ 12-106-21 (68943)
ಯದ್ಯದ್ವಚನಮುಕ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ತತ್ತಥಾ।
ಏತದ್ಧಿ ಪರಮಂ ಶ್ರೇಯೋ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-106-22 (68944)
ತತಃ ಕೌಸಲ್ಯಮಾಹೂಯ ಮೈಥಿಲೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಧರ್ಮತೋ ಬುದ್ಧಿತಶ್ಚೈವ ಬಲೇನ ಚ ಜಿತಂ ಮಯಾ॥ 12-106-23 (68945)
ಅಹಂ ತ್ವಯಾ ಚಾತ್ಮಗುಣೈರ್ಜಿತಃ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ।
ಆತ್ಮಾನಮನವಜ್ಞಾಯ ಜಿತವದ್ವರ್ತತಾಂ ಭವಾನ್॥ 12-106-24 (68946)
ನಾವಮನ್ಯಾಮಿ ತೇ ಬುದ್ಧಿಂ ನಾವಮನ್ಯೇ ಚ ಪೌರುಷಂ।
ನಾವಮನ್ಯೇ ಜಯಾಮೀತಿ ಜಿತವದ್ವರ್ತತಾಂ ಭವಾನ್॥ 12-106-25 (68947)
ಯಥಾವತ್ಪೂಜಿತೋ ರಾಜನ್ಗೃಹಂ ಗಂತಾಸಿ ಮೇ ಗೃಹಾತ್।
ತತಃ ಸಂಪೂಜ್ಯ ತೌ ವಿಪ್ರಂ ವಿಶ್ವಸ್ತೌ ಜಗ್ಮತುರ್ಗೃಹಾನ್॥ 12-106-26 (68948)
ವೈದೇಹಸ್ತ್ವಥ ಕೌಸಲ್ಯಂ ಪ್ರವೇಶ್ಯ ಗೃಹಮಂಜಸಾ।
ಪ್ರಾದ್ಯಾರ್ಧ್ಯಮಧುಪರ್ಕೈಸ್ತಂ ಪೂಜಾರ್ಹಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-106-27 (68949)
ದದೌ ದುಹಿತರಂ ಚಾಸ್ಮೈ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಏಷ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸಮೌ ಜಯಪರಾಜಯೌ॥ ॥ 12-106-28 (68950)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷ಼ಡಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 106॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-106-5 ತಸ್ಯ ವಿದೇಹಸ್ಯ॥ 12-106-6 ತ್ವಾದೃಶಾ ರಾಜಾನಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಅಮಾತ್ಯಕರ್ಮ ಕೋ ನ ಕುರ್ವೀತಾಽಪಿತು ಸರ್ವೋಽಪಿ ಮಾದೃಶಃ ಕುರ್ವೀತೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-106-7 ಉತ್ತಮಂ ಮಹೃತ್॥ 12-106-14 ಗಣಾಞ್ಶತ್ರುಸಂಘಾನ್॥ 12-106-17 ಅಸಾಂಪ್ರತಮನುಚಿತಂ॥ 12-106-24 ಜಿತವತ್ಪ್ರಾಪ್ತಜಯಇವ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 107
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.107. ಅಧ್ಯಾಯಃ 107
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗಣವೃದ್ಧಿಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-107-0 (68951)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-107-0x (5622)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯವಿಶಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪರಂತಪ।
ಧರ್ಮವೃತ್ತಂ ಚ ವಿತ್ತಂ ಚ ವೃತ್ತ್ಯುಪಾಯಾಃ ಫಲಾನಿ ಚ॥ 12-107-1 (68952)
ರಾಜ್ಞಾಂ ವೃತ್ತಂ ಚ ಕೋಶಂ ಚ ಕೋಶಸಂಚಯನಂ ಜಯಃ।
ಅಮಾತ್ಯಗುಣವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಚ ವರ್ಧನಂ॥ 12-107-2 (68953)
ಷಾಂಗುಣ್ಯಗುಣಕಲ್ಪಶ್ಚ ಸೇನಾನೀತಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ದುಷ್ಟಸ್ಯ ಚ ಪರಿಜ್ಞಾನಮದುಷ್ಟಸ್ಯ ಚ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-107-3 (68954)
ಸಮಹೀನಾಧಿಕಾನಾಂ ಚ ಯಥಾವಲ್ಲಕ್ಷಣಂ ಚ ಯತ್।
ಮಧ್ಯಮಸ್ಯ ಚ ತುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ಯಥಾ ಸ್ಥೇಯಂ ವಿವರ್ಧತಾ॥ 12-107-4 (68955)
ಕ್ಷೀಣಗ್ರಹಣವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಯಥಾ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಲಘುನಾಽದೇಶರೂಪೇಣ ಗ್ರಂಥಯೋಗೇನ ಭಾರತ॥ 12-107-5 (68956)
ವಿಜಿಗೀಷೋಸ್ತಥಾ ವೃತ್ತಮುಕ್ತಂ ಚೈವ ತಥೈವ ತೇ।
ಗಣಾನಾಂ ವೃತ್ತಿಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶ್ರೋತುಂ ಮತಿಮತಾಂ ವರ॥ 12-107-6 (68957)
ಯಥಾ ಗಣಾಃ ಪ್ರವರ್ಧಂತೇ ನ ಭಿದ್ಯಂತೇ ಚ ಭಾರತ।
ಅರೀಂಶ್ಚ ವಿಜಿಗೀಷಂತೇ ಸುಹೃದಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ॥ 12-107-7 (68958)
ಭೇದಮೂಲೋ ವಿನಾಶೋ ಹಿ ಗಣಾನಾಮುಪಲಕ್ಷಯೇ।
ಮಂತ್ರಸಂವರಣಂ ದುಃಖಂ ಬಹೂನಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-107-8 (68959)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ನಿಖಿಲೇನ ಪರಂತಪ।
ಯಥಾ ಚ ತೇ ನ ಭಿದ್ಯೇರಂಸ್ತಚ್ಚ ಮೇ ವದ ಭಾರತ॥ 12-107-9 (68960)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-107-10x (5623)
ಗಣಾನಾಂ ಚ ಕುಲಾನಾಂ ಚ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ವೈರಸಂದೀಪನಾವೇತೌ ಲೋಭಾಮರ್ಷೌ ನರಾಧಿಪ॥ 12-107-10 (68961)
ಲೋಭಮೇಕೋ ಹಿ ವೃಣುತೇ ತತೋಽಮರ್ಷಮನಂತರಂ।
ತತೋ ಹ್ಯಮರ್ಷಸಂಯುಕ್ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಜನಿತಾಶಯೌ॥ 12-107-11 (68962)
ಚಾರಮಂತ್ರಬಲಾದಾನೈಃ ಸಾಮದಾನವಿಭೇದನೈಃ।
ಕ್ಷಯವ್ಯಯಭಯೋಪಾಯೈಃ ಪ್ರಕರ್ಷಂತೀತರೇತರಂ॥ 12-107-12 (68963)
ತತ್ರಾದಾನೇನ ಭಿದ್ಯಂತೇ ಗಣಾಃ ಸಂಘಾತವೃತ್ತಯಃ।
ಭಿನ್ನಾ ವಿಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ಗಚ್ಛಂತ್ಯರಿವಶಂ ಭಯಾತ್॥ 12-107-13 (68964)
ಭೇದೇ ಗಣಾ ವಿನಶ್ಯುರ್ಹಿ ಭಿನ್ನಾಸ್ತು ಸುಜಯಾಃ ಪರೈಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಘಾತಯೋಗೇನ ಪ್ರಯತೇರನ್ಗಣಾಃ ಸದಾ॥ 12-107-14 (68965)
ಅರ್ಥಾಶ್ಚೈವಾಧಿಗಂಯಂತೇ ಸಂಘಾತಬಲಪೌರುಷೈಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಾಶ್ಚ ಮೈತ್ರೀಂ ಕುರ್ವಂತಿ ತೇಷು ಸಂಘಾತವೃತ್ತಿಷು॥ 12-107-15 (68966)
ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಶುಶ್ರೂಷಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ವಿನಿವೃತ್ತಾಭಿಸಂಧಾನಾಃ ಸುಖಮೇಧಂತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-107-16 (68967)
ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾನ್ವ್ಯವಹಾರಾಂಶ್ಚ ಸ್ಥಾಪಯಂತಶ್ಚ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ।
ಯಥಾವತ್ಪ್ರತಿಪಶ್ಯಂತೋ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಗಣೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-107-17 (68968)
ಪುತ್ರಾನ್ಭ್ರಾತೃನ್ನಿಗೃಹ್ಣಂತೋ ವಿನಯಂತಶ್ಚ ತಾನ್ಸದಾ।
ವಿನೀತಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಂತೋ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಗಣೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-107-18 (68969)
ಚಾರಮಂತ್ರವಿಧಾನೇಷು ಕೋಶಸಂನಿಚಯೇಷು ಚ।
ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ವರ್ಧಂತೇ ಸರ್ವತೋ ಗಣಾಃ॥ 12-107-19 (68970)
ಪ್ರಾಜ್ಞಾಂಶ್ಚಾರಾನ್ಮಹೋತ್ಸಾಹಾನ್ಕರ್ಮಸು ಸ್ಥಿರಪೌರುಷಾನ್।
ಮಾನಯಂತಃ ಸದಾ ಯುಕ್ತಾ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಗಣಾ ನೃಪ॥ 12-107-20 (68971)
ದ್ರವ್ಯವಂತಶ್ಚ ಶೂರಾಶ್ಚ ಶಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರಪಾರಗಾಃ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಸ್ವಾಪತ್ಸು ಸಂಮೂಢಾನ್ಗಣಾಃ ಸಂತಾರಯಂತಿ ತೇ॥ 12-107-21 (68972)
ಕ್ರೋಧೋ ಭೇದೋ ಭಯಂ ದಂಡಃ ಕರ್ಷಣಂ ನಿಗ್ರಹೋ ವಧಃ।
ನಯತ್ಯರಿವಶಂ ಸದ್ಯೋ ಗಣಾನ್ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-107-22 (68973)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಾನಯಿತವ್ಯಾಸ್ತೇ ಗಣಮುಖ್ಯಾಃ ಪ್ರಧಾನತಃ।
ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಸಮಾಯತ್ತಾ ಭೂಯಸೀ ತೇಷು ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-107-23 (68974)
ಮಂತ್ರಗುಪ್ತಿಃ ಪ್ರಧಾನೇಷು ಚಾರಶ್ಚಾಮಿತ್ರಕರ್ಶಣ।
ನ ಗಣಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನಶೋ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಂತಿ ಭಾರತ॥ 12-107-24 (68975)
ಗಣಮುಖ್ಯೈಸ್ತು ಸಂಭೂಯ ಕಾರ್ಯಂ ಗಣಹಿತಂ ಮಿಥಃ॥ 12-107-25 (68976)
ಪೃಥಗ್ಗಣಸ್ಯ ಭಿನ್ನಸ್ಯ ವಿತತಸ್ಯ ತತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಅರ್ಥಾಃ ಪ್ರತ್ಯವಸೀದಂತಿ ತಥಾಽನರ್ಥಾ ಭವಂತಿ ವ॥ 12-107-26 (68977)
ತೇಷಾಮನ್ಯೋನ್ಯಭಿನ್ನಾನಾಂ ಸ್ವಶಕ್ತಿಮನುತಿಷ್ಠತಾಂ।
ನಿಗ್ರಹಃ ಪಂಡಿತೈಃ ಕಾರ್ಯಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಪ್ರಧಾನತಃ॥ 12-107-27 (68978)
ಕುಲೇಷು ಕಲಹಾ ಜಾತಾಃ ಕುಲವೃದ್ಧೈರುಪೇಕ್ಷಿತಾಃ।
ಗೋತ್ರಸ್ಯ ನಾಶಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಗಣಭೇದಸ್ಯ ಕಾರಕಂ॥ 12-107-28 (68979)
ಆಭ್ಯಂತರಂ ಭಯಂ ರಕ್ಷ್ಯಮಸಾರಂ ಬಾಹ್ಯತೋ ಭಯಂ।
ಆಭ್ಯಂತರಂ ಭಯಂ ರಾಜನ್ಸದ್ಯೋ ಮೂಲಾನಿ ಕೃಂತತಿ॥ 12-107-29 (68980)
ಅಕಸ್ಮಾತ್ಕ್ರೋಧಮೋಹಾಭ್ಯಾಂ ಲೋಭಾದ್ವಾಽಪಿ ಸ್ವಭಾವಜಾತ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಾಭಿಭಾಷಂತೇ ತತ್ಪರಾಭವಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-107-30 (68981)
ಜಾತ್ಯಾ ಚ ಸದೃಶಾಃ ಸರ್ವೇ ಕುಲೇನ ಸದೃಶಾಸ್ತಥ।
ನ ಚೋದ್ಯೋಗೇನ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ರೂಪದ್ರವ್ಯೇಣ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-107-31 (68982)
ಭೇದಾಚ್ಚೈವ ಪ್ರದಾನಾಚ್ಚ ನಾಂಯಂತೇ ರಿಪುಭಿರ್ಗಣಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಘಾತಮೇವಾಹುರ್ಗಣಾನಾಂ ಶರಣಂ ಮಹತ್॥ ॥ 12-107-32 (68983)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕಸತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 107॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-107-5 ಕ್ಷೀಣಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಂ ವೃತ್ತಿರ್ಜೀವಿಕಾ ಚ। ಲಧುನಾ ಸುಗಮೇನ। ಆದೇಶರೂಪೇಣೋಪದೇಶಾತ್ಮಕೇನ॥ 12-107-6 ಗಣಾನಾಂ ಶೂರಜನಸ್ತೇಮಾನಾಂ॥ 12-107-11 ಏಕೋ ರಾಜಾ ಲೋಭಂ ವೃಣುತೇ। ಗಣಸ್ತದಾಽಸ್ಮಭ್ಯಂ ನ ದದಾತೀ ತ್ಯಮರ್ಷಂ ವೃಣುತೇ॥ 12-107-12 ಇತರೇತರಂ ಗಣಾ ರಾಜಾನಶ್ಚ ಪ್ರಕರ್ಷಂತಿ॥ 12-107-14 ಸಂಘಾತಯೋಗೇನೈಕಮತ್ಯಪ್ರಯೋಗೇಣ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 108
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.108. ಅಧ್ಯಾಯಃ 108
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾತೃಪಿತೃಗುರುಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-108-0 (68984)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ 12-108-0x (5624)
ಮಹಾನಯಂ ಧರ್ಮಪಥೋ ಬಹುಶಾಖಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಕಿಂಸ್ವಿದೇವೇಹ ಧರ್ಮಾಣಾಮನುಷ್ಠೇಯತಮಂ ಮತಂ॥ 12-108-1 (68985)
ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಗರೀಯೋ ಭವತೋ ಮತಂ।
ಯಥಾಽಹಂ ಪರಮಂ ಧರ್ಮಮಿಹ ಚ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾಪ್ನುಯಾಂ॥ 12-108-2 (68986)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-108-3x (5625)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಗುರೂಣಾಂ ಚ ಪೂಜಾ ಬಹುಮತಾ ಮಮ।
ಅತ್ರ ವರ್ತನ್ನರೋ ಲೋಕಾನ್ಯಶಶ್ಚ ಮಹದಶ್ನುತೇ॥ 12-108-3 (68987)
ಯದೇತೇ ಹ್ಯನುಜಾನೀಯುಃ ಕರ್ಮ ತಾತ ಸುಪೂಜಿತಾಃ।
ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮವಿರುದ್ಧಂ ವಾ ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-108-4 (68988)
ನ ತೈರಭ್ಯನನುಜ್ಞಾತೋ ಧರ್ಮಮನ್ಯಂ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಯಂ ಮೇ ತೇಽಭ್ಯನುಜಾನೀಯುಃ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-108-5 (68989)
ಏತ ಏವ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾ ಏತ ಏವಾಶ್ರಮಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಏತ ಏವ ತ್ರಯೋ ವೇದಾ ಏತ ಏವ ತ್ರಯೋಽಗ್ನಯಃ॥ 12-108-6 (68990)
ಪಿತಾವೈ ಗಾರ್ಹಪತ್ಯೋಽಗ್ನಿರ್ಮಾತಾಽಗ್ನಿರ್ದಕ್ಷಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಗುರು ವನೀಯಸ್ತು ಸಾಽಗ್ನಿತ್ರೇತಾ ಗರೀಯಸೀ॥ 12-108-7 (68991)
ತ್ರಿಷ್ವಪ್ರಮಾದ್ಯನ್ನೇತೇಷು ತ್ರೀಲ್ಲೋಂʼಕಾನಪಿ ಜೇಷ್ಯಸಿ।
ಪಿತೃವೃತ್ತ್ಯಾ ತ್ವಿಮಂ ಲೋಕಂ ಮಾತೃವೃತ್ತ್ಯಾ ತಥಾ ಪರಂ॥ 12-108-8 (68992)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಗುರೋರ್ವೃತ್ತ್ಯಾ ನಿಯಮೇನ ತರಿಷ್ಯಸಿ।
ಸ--ಗೇತೇಷು ವರ್ತಸ್ವ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ॥ 12-108-9 (68993)
ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಧರ್ಮಂ ಚ ಸುಮಹಾಫಲಂ।
ನೈತಾನತಿಶಯೀಥಾಸ್ತ್ವಂ ನಾತ್ಯಶ್ನೀಥಾ ನ ದೂಷಯೇಃ॥ 12-108-10 (68994)
ಹಿಯಂ ಪರಿಚರೇಶ್ಚೈವ ತದ್ವೈ ಸುಕೃತಮುತ್ತಮಂ।
ಕೀರ್ತಿ ಪುಣ್ಯಂ ಯಶೋ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ತ್ವಂ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-108-11 (68995)
ಸರ್ವೇ ತಸ್ಯಾದೃತಾ ಲೋಕಾ ಯಸ್ಯೈತೇ ತ್ರಯ ಆದೃತಾಃ।
ಅನಾದೃತಾಸ್ತು ಯಸ್ಯೈತೇ ಸರ್ವಾಸ್ತಸ್ಯಾಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-108-12 (68996)
ನ ಚಾಯಂ ನ ಪರೋ ಲೋಕೋ ನ ಯಶಸ್ತಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಅಮಾನಿತಾ ನಿತ್ಯಮೇವ ಯಸ್ಯೈತೇ ಗುರವಸ್ತ್ರಯಃ॥ 12-108-13 (68997)
ನ ಚಾಸ್ಮಿನ್ನ ಪರೇ ಲೋಕೇ ಯಶಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಪಾರತ್ರಂ ಸಮುದಾಹೃತಂ॥ 12-108-14 (68998)
ತೇಭ್ಯ ಏವ ಹಿ ಯತ್ಸರ್ವಂ ಕೃತ್ಯಂ ಯನ್ನಿಸೃಜಾಂಯಹಂ।
ತದಾಸೀನ್ಮೇ ಶತಗುಣಂ ಸಹಸ್ರಗುಣಮೇವ ಚ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸಂಪ್ರಕಾಶಂತೇ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-108-15 (68999)
ದಶೈವ ತು ಸದಾಽಽಚಾರ್ಯಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾನಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ದಶಾಚಾರ್ಯಾನುಪಾಧ್ಯಾಯ ಉಪಾಧ್ಯಾಯಾನ್ಪಿತಾ ದಶ॥ 12-108-16 (69000)
ಪಿತೄಂದಶ ತು ಮಾತೈಕಾ ಸರ್ವಾಂ ವಾ ಪೃಥಿವೀಮಪಿ।
ಗುರುತ್ವೇನಾಭಿಭವತಿ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮೋ ಗುರುಃ॥ 12-108-17 (69001)
ಗುರುರ್ಗರೀಯಾನ್ಪಿತೃತೋ ಮಾತೃತಶ್ಚೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಉಭೌ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಜನ್ಮನ್ಯೇವೋಪಯುಜ್ಯತಃ॥ 12-108-18 (69002)
ಶರೀರಮೇತೌ ಸೃಜತಃ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಭಾರತ।
ಆಚಾರ್ಯಶಿಷ್ಟಾ ಯಾ ಜಾತಿಃ ಸಾಸಂಯಗಜರಾಮರಾ॥ 12-108-19 (69003)
ಅವಧ್ಯಾ ಹಿ ಸದಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚಾಪ್ಯುಪಚಾರಿಣೌ॥ 12-108-20 (69004)
ನ ಸ ದುಷ್ಯತಿ ತತ್ಕೃತ್ವಾ ನ ಚ ತೇ ದೂಷಯಂತಿ ತಂ।
ಧರ್ಮಾಯ ಯತಮಾನಾನಾಂ ವಿದುರ್ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-108-21 (69005)
ಯ ಆವೃಣೋತ್ಯವಿತಥೇನ ಕರ್ಮಣಾ
ಋತಂ ಬ್ರುವನ್ನಮೃತಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛನ್।
ತಂ ಮನ್ಯೇಥಾಃ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ
ತಸ್ಮೈ ನ ದ್ರುಹ್ಯೇತ್ಕೃತಮಸ್ಯ ಜಾನನ್॥ 12-108-22 (69006)
ವಿದ್ಯಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯೇ ಗುರುಂ ನಾದ್ರಿಯಂತೇ
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಾ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ತೇಷಾಂ ಪಾಪಂ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾವಿಶಿಷ್ಟಂ
ನಾನ್ಯಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಪಾಪಕೃದಸ್ತಿ ಲೋಕೇ।
ಯಥೈವ ತೇ ಗುರುಭಿರ್ಭಾವನೀಯಾ
ಸ್ತಥೈವ ತೇಷಾಂ ಗುರವೋಽಭ್ಯರ್ಚನೀಯಾಃ॥ 12-108-23 (69007)
ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜಯಿತವ್ಯಾಶ್ಚ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾಶ್ಚ ಯತ್ನತಃ।
ಗುರವೋಽರ್ಚಯಿತವ್ಯಾಶ್ಚ ಪುರಾಣಂ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-108-24 (69008)
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತರಸ್ತೇನ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಪ್ರೀಣಾತಿ ಜನನೀಯೇನ ಪೃಥಿವೀ ತೇನ ಪೂಜಿತಾ॥ 12-108-25 (69009)
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಾತ್ಯುಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ತೇನ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪೂಜಿತಂ।
ಮಾತೃತಃ ಪಿತೃತಶ್ಚೈವ ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜ್ಯತಮೋ ಗುರುಃ॥ 12-108-26 (69010)
ಋಷಯಶ್ಚ ಹಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಪೂಜ್ಯಮಾನೇಷು ಗುರುಷು ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜ್ಯತಮೋ ಗುರುಃ॥ 12-108-27 (69011)
ಕೇನಚಿನ್ನ ಚ ವೃತ್ತೇನ ಹ್ಯವಜ್ಞೇಯೋ ಗುರುರ್ಭವೇತ್।
ನ ಚ ಮಾತಾ ನ ಚ ಪಿತೋ ತಾದೃಶೋ ಯಾದೃಶೋ ಗುರುಃ॥ 12-108-28 (69012)
ನ ತೇಽವಮಾನಮರ್ಹಂತಿ ನ ತೇಷಾಂ ದೂಷಯೇತ್ಕೃತಂ।
ಗುರೂಣಾಮೇವ ಸತ್ಕಾರಂ ವಿದುರ್ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-108-29 (69013)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಂ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ
ಯೇ ವಿದ್ರುಹ್ಯಂತೇ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ತೇಷಾಂ ಪಾಪಂ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾವಿಶಿಷ್ಟಂ
ತಸ್ಮಾನ್ನಾನ್ಯಃ ಪಾಪಕೃದಸ್ತಿ ಲೋಕೇ॥ 12-108-30 (69014)
ಭೃತೋ ಭರ್ತಾರಂ ಯೋ ನ ವಿಭಿರ್ತಿ ಪುತ್ರಃ
ಸ್ವಯೋನಿಜಃ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ।
ತಸ್ಯ ಪಾಪಂ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾವಿಷಿಷ್ಟಂ
ತಸ್ಮಾನ್ನಾನ್ಯಃ ಪಾಪಕೃದಸ್ತಿ ಲೋಕೇ॥ 12-108-31 (69015)
ಮಿತ್ರದ್ರುಹಃ ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ಸ್ತ್ರೀಘ್ನಸ್ಯ ಪಿಶುನಸ್ಯ ಚ।
ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ಚೈತೇಷಾಂ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ನಾನುಶುಶ್ರುಂ॥ 12-108-32 (69016)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮನುನಿರ್ದೇಶದೃಷ್ಟಂ
ಯತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣೇಹ ಕಿಂಚಿತ್।
ಏತಚ್ಛ್ರೇಯೋ ನಾನ್ಯದಸ್ಮಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ
ಸರ್ವಾಂಧರ್ಮಾನನುಸೃತ್ಯೈತದುಕ್ತಂ॥ ॥ 12-108-33 (69017)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 108॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-108-8 ವೃತ್ತ್ಯಾ ಪೂಜ್ಯಾ॥ 12-108-21 ತತ್ ವಧ್ಯಾನಾಮಪಿ ತೇಷಾಂ ಅವಧಂ ಕೃತ್ವಾ। ತೇ ಆರಾಧಿನೋಽಪಿ ಪಿತೃಮಾತೃಗುರವಃ ಅವಧೇನ ನೈನಂ ದೂಷಯಂತಿ। ರಾಜ್ಯ ಹಿ ವಧ್ಯಾನಾಮವಧೇ ದುಷ್ಯತಿ ತದ್ವನ್ನಾತ್ರೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಧರ್ಮಾಯ ದುಷ್ಟಾನಾಮಪಿ ಪಿತ್ರಾದೀನಾಂ ಪಾಲನಾಯ ಯತಮಾನಾನಾಂ ಯತಮಾನಾಂದೇವಾ ಅಪ್ಯನುಗ್ರಾಹ್ಯತ್ವೇನ ವಿದುಃ॥ 12-108-22 ಆವೃಣೋತಿ ಅನುಗೃಹ್ಣಾತಿ। ಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರವಚನೇನ। ಋತಂ ವೇದಂ॥ 12-108-32 ಸ್ತ್ರೀಘ್ನಸ್ಯ ಗುರುಧಾತಿನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-108-33 ಅನುಸೃತ್ಯೈಕೀಕೃತ್ಯ। ಏತತ್ಸಾರಭೂತಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 109
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.109. ಅಧ್ಯಾಯಃ 109
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸತ್ಯಾನೃತವಿವೇಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-109-0 (69018)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-109-0x (5626)
ಕಥಂ ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛನ್ನರೋ ವರ್ತೇತ ಭಾರತ।
ತತ್ತ್ವಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾಯ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-109-1 (69019)
ಸತ್ಯಂ ಚೈವಾನೃತಂ ಚೋಭೇ ಲೋಕಾನಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಃ।
ತಯೋಃ ಕಿಮಾಚರೇದ್ರಾಜನ್ಪುರುಷೋ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-109-2 (69020)
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಸತ್ಯಂ ಕಿಮನೃತಂ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ಧರ್ಂಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ವದೇತ್ಸತ್ಯಂ ಕಸ್ಮಿನ್ವಾಽಪ್ಯನೃತಂ ವದೇತ್॥ 12-109-3 (69021)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-109-4x (5627)
ಸತ್ಯಸ್ಯ ವಚನಂ ಸಾಧು ನ ಸತ್ಯಾದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ।
ಯತ್ತು ಲೋಕೇ ಸುದುರ್ಜ್ಞೇಯಂ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ॥ 12-109-4 (69022)
ಭವೇತ್ಸತ್ಯಂ ನ ವಕ್ತವ್ಯಂ ವಕ್ತವ್ಯಮನೃತಂ ಭವೇತ್।
ಯತ್ರಾನೃತಂ ಭವೇತ್ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ವಾಽಪ್ಯನೃತಂ ಭವೇತ್॥ 12-109-5 (69023)
ತಾದೃಶೋ ವರ್ಧತೇ ಪಾಪೋ ಯತ್ರ ಸತ್ಯಮನಿಶ್ಚಿತಂ।
ಸತ್ಯಾನೃತೇ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ತತೋ ಭವತಿ ಧರ್ಮವಿ॥ 12-109-6 (69024)
ಅಪ್ಯನಾರ್ಯೋಽಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಪುರುಷೋಽಪ್ಯತಿದಾರುಣಃ।
ಸುಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಬಲಾಕೋಽಂಧವಧಾದಿವ॥ 12-109-7 (69025)
ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಚ ಯನ್ಮೂಢೋ ಧರ್ಮಕಾಮೋಽಪ್ಯಧರ್ಮವಿತ್।
ಸುಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಗಂಗಾಯಾಮಿವ ಕೌಶಿಕಃ॥ 12-109-8 (69026)
ತಾದೃಶೋಽಯಮನುಪ್ರಶ್ನೋ ಯತ್ರ ಧರ್ಮಃ ಸುದುರ್ವಿದಃ।
ದುಷ್ಕಾರಂ ಚಾಪಿ ಸಂಖ್ಯಾತುಂ ತರ್ಕೇಣಾತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-109-9 (69027)
ಪ್ರಭವಾರ್ಥಾಯ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಪ್ರವಚನಂ ಕೃತಂ।
ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಭವಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-109-10 (69028)
`ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧಸ್ತಪೋ ದಾನಂ ದಮೋ ಮತಿಃ।
ಅನಸೂಯಾಽಪ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯಮನೀರ್ಷ್ಯಾ ಶೀಲಮೇವ ಚ॥ 12-109-11 (69029)
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಥಿತಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವದೇವೇನ ಅಯಂ ಚೈವ ಸನಾತನಃ॥ 12-109-12 (69030)
ಅಸ್ಮಿಂಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜನ್ನರೋ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಶ್ರೌತೋ ವಧಾತ್ಮಕೋ ಧರ್ಮ ಅಹಿಂಸಾಪರಮಾರ್ಥಿಕಃ॥' 12-109-13 (69031)
ಧಾರಣಾದ್ಧರ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಧರ್ಮೇಣ ವಿಧೃತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಧಾರಣಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಃ॥ 12-109-14 (69032)
ಅಹಿಂಸಾರ್ಥಾಯ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಪ್ರವಚನಂ ಕೃತಂ।
ಯಃ ಸ್ಯಾದಹಿಂಸಾಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-109-15 (69033)
ಶ್ರುತಿಂ ಧರ್ಮಂ ವದಂತ್ಯನ್ಯೇ ಮಾನಾನ್ಯಾಹುಃ ಪರೇ ಜನಾಃ।
ನ ಚ ತಂ ಸ್ವಭ್ಯಸೂಯಾಮೋ ನ ಹಿ ಸರ್ವಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-109-16 (69034)
ಯೇಽನ್ಯಾಯೇನ ಜಿಹೀರ್ಷಂತೋ ಧನಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ತೇಭ್ಯಸ್ತು ನ ತದಾಖ್ಯೇಯಂ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-109-17 (69035)
ಅಕೂಜನೇನ ಚೇನ್ಮೋಕ್ಷೋ ನಾವಕೂಜೇತ್ಕಥಂಚನ।
ಅವಶ್ಯಂ ಕೂಜಿತವ್ಯಂ ವಾ ಶಂಕೇರನ್ವಾಽಪ್ಯಕೂಜನಾತ್॥ 12-109-18 (69036)
`ಯೇಽನ್ಯೇ ವಾಽಪ್ಯನೃತಂ ಕುರ್ಯುಃ ಕುರ್ಯಾದೇವ ವಿಚಾರಣಂ।
ಶ್ರೇಯಸ್ತತ್ರಾನೃತಂ ವಕ್ತುಂ ಸತ್ಯಾದಿತಿ ವಿಚಾರಿತಂ॥ 12-109-19 (69037)
ಅಕ್ಷಯಾದ್ಯೋ ವಧಂ ರಾಜನ್ಕುರ್ಯಾದೇವಾವಿಚಾರಯನ್।
ಅಬುಧ್ವಾಽನುಶಯೇ ದೋಷಂ ಶ್ರೇಯಸ್ತಚ್ಚಾನೃತಂ ಭವೇತ್॥ 12-109-20 (69038)
ನ ಸ್ತೇನಃ ಸಹ ಸಂಬಂಧಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಶಪಥಾದಪಿ।'
ಶ್ರೇಯಸ್ತತ್ರಾನೃತಂ ವಕ್ತುಂ ಸತ್ಯಾದಿತಿ ಹಿ ಧಾರಣಾ॥ 12-109-21 (69039)
ಯಃ ಪಾಪೈಃ ಸಹ ಸಂಬಂಧಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಶಪಥಾದಪಿ।
ನ ಚ ತೇಭ್ಯೋ ಧನಂ ದದ್ಯಾಚ್ಛಕ್ಯೇ ಸತಿ ಕಥಂಚನ।
ಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಹಿ ಧನಂ ದತ್ತಂ ದಾತಾರಮಪಿ ಪೀಡಯೇತ್॥ 12-109-22 (69040)
ಸ್ವಶರೀರೋಪರೋಧೇನ ಧನಮಾದಾತುಮಿಚ್ಛತಃ।
ಸತ್ಯಸಂಪ್ರತಿಪತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಯದ್ಬ್ರೂಯುಃ ಸಾಕ್ಷಿಣಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಅನುಕ್ತ್ವಾ ತತ್ರ ತದ್ವಾಚ್ಯಂ ಸರ್ವೇ ತೇಽನೃತವಾದಿನಃ॥ 12-109-23 (69041)
ಪ್ರಾಣಾತ್ಯಯೇ ವಿವಾಹೇ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಮನೃತಂ ಭವೇತ್।
ಅರ್ಥಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಪರೇಷಾಂ ಧರ್ಮಕಾರಣಾತ್॥ 12-109-24 (69042)
ಪರೇಷಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ನ ಚ ಸ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ನ ದಾತವ್ಯಂ ಶ್ವಃ ಕಾರ್ಯಸ್ತು ಬಲಾತ್ಕೃತಃ॥ 12-109-25 (69043)
ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಧರ್ಮಸಮಯಾತ್ಪ್ರಚ್ಯುತೋ ಧರ್ಮಜೀವನಃ।
ದಂಡೇನೈವ ಸ ಹಂತವ್ಯಸ್ತಂ ಪಂಥಾನಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-109-26 (69044)
ಚ್ಯುತಃ ಸದೈವ ಧರ್ಮೇಭ್ಯೋ ಧನವಾಂಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಕಥಂ ಸ್ವಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತಮಿಚ್ಛೇದುಪಜೀವಿತುಂ॥ 12-109-27 (69045)
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಯಂತವ್ಯಃ ಪಾಪೋ ನಿಕೃತಿಜೀವನಃ।
ಧನಮಿತ್ಯೇವ ಪಾಪಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಿಹ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-109-28 (69046)
ಅವಿವಾಹ್ಯಾ ಹ್ಯಸಂಭೋಜ್ಯಾ ನಿಕೃತ್ಯಾ ನಿರಯಂ ಗತಾಃ।
ಚ್ಯುತಾ ದೇವಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ಯಥಾ ಪ್ರೇತಾಸ್ತಥೈವ ತೇ।
[ನಿರ್ಯಜ್ಞಾಸ್ತಪಸಾ ಹೀನಾ ಮಾ ಸ್ಮ ತೈಃ ಸಹ ಸಂಗಮಃ॥] 12-109-29 (69047)
ಧನಾದಾನಾದ್ದುಃಖತರಂ ಜೀವಿತಾ ಧಿಕ್ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಇದಂ ತೇ ರೋಚತಾಂ ಧರ್ಮ ಇತಿ ವಾಚ್ಯಂ ಪ್ರಯತ್ನತಃ॥ 12-109-30 (69048)
ನ ಕಶ್ಚಿದಸ್ತಿ ಪಾಪಾನಾಂ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇಷ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ತಥಾವಿಧಂ ಚ ಯೋ ಹನ್ಯಾನ್ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-109-31 (69049)
ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ಹತಂ ಹಂತಿ ಹತ ಏವ ಸ ಹನ್ಯತೇ।
ತೇಷು ಯಃ ಸಮಯಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಕುರ್ವೀತ ಹತಬುದ್ಧಿಷು॥ 12-109-32 (69050)
ಯಥಾ ಕಾಕಾಸ್ತಥೈವ ಶ್ವಾ ತಥೈವೋಪಧಿಜೀವನಃ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ದೇಹವಿಮೋಕ್ಷಾಂತೇ ಭವಂತ್ಯೇತಾಸು ಯೋನಿಷು॥ 12-109-33 (69051)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಥಾ ವರ್ತತಿ ಯೋ ಮನುಷ್ಯ
ಸ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಸ ಧರ್ಮಃ।
ಮಾಯಾಚಾರೋ ಮಾಯಯಾ ಬಾಧಿತವ್ಯಃ
ಸಾಧ್ವಾಚಾರಃ ಸಾಧುನೈವಾಭ್ಯುಪೇಯಃ॥ ॥ 12-109-34 (69052)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 109॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-109-6 ತಾದೃಶಃ ಸತ್ಯಾನೃತಯೋಸ್ತತ್ತ್ವಮಜಾನನ್। ತಾದೃಶೋ ಬಧ್ಯತೇ ಬಾಲ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-109-7 ಅಂಧಸ್ಯ ಘ್ನಾಣಚಕ್ಷುಷಃ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿವಧಾಯೋದ್ಯತಸ್ಯ ವಧಾದೂಲಾಕೋ ವ್ಯಾಧೋ ಹಿಂಸ್ರಸ್ವಭಾವೋಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಜಗಾಮೇತಿ ಕರ್ಣಪರ್ವಕಥಾನುಸಂಧೇಯಾ॥ 12-109-8 ಮೂಢಃ ಕರ್ಣಪರ್ವೋಕ್ತಃ ಸತ್ಯವಾದೀಚೋರೇಭ್ಯಃ ಸತ್ಯವಚನಾಭಿಮಾನಿತ್ವಾನ್ಮಾರ್ಗಮುಪದಿಶ್ಯ ಕಾರ್ಪಟಿಕಾನ್ಘಾತಿತವಾನ್। ಅಸೌ ಧರ್ಮವಿನ್ನೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಕೌಶಿಕ ಉಲೂಕೋ ಗಂಗಾತೀರೇ ಸಹಸ್ರಶಃ ಸರ್ಪಿಣ್ಯಾ ಸ್ಥಾಪಿತಾನ್ಯಂಡಾನಿ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಮಹತ್ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ। ತದಭೇದನೇ ತು ತೀಕ್ಷ್ಣವಿವಾಣಾಂ ಸರ್ಪಾಣಾಂ ವೃಭ್ದ್ಯಾ ಸದ್ಯೋ ಲೋಕನಾಶಸಂಭವೇತ್। ಸುಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪಾಪಂ ಇತಿ ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-109-9 ಅತ್ರ ಧಗಲಕ್ಷಣೇ। ವ್ಯವಸ್ಯತಿ ನಿಶ್ಚಿನೋತಿ॥ 12-109-10 ಪ್ರಭವೇಽಭ್ಯುದಯಃ॥ 12-109-16 ಶ್ರುತ್ಯುಕ್ತೋಽರ್ಥಃ ಸರ್ವೋ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯಪಿ ನ। ಶ್ಯೇನಾದೇರ್ಧರ್ಮತ್ವಾಭಾವಾತ್ ಸರ್ವಂಶ್ಯೇನಾದ್ಯತಿ ನಹಿ ವಿಧೀಯತೇ ಧರ್ಮತ್ವೇನ ನ ಚೋದ್ಯತೇ॥ 12-109-17 ಧನಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕಸ್ಯಚಿ ತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-109-21 ವೋರೇಷು ಧನಿಕಂ ಪೃಚ್ಛತ್ಸು ನ ವದೇತ್। ವದತೋ ಮೋಕ್ಷಾಭಾವೇ ನ ವೇಝೀತಿ ಶಪಥಪೂರ್ವಕಮಪಿ ವದೇತ್। ತಾದೃಶಸ್ಥಲೇಽನೃತೇ ದೋಷೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-109-22 ತೇಭ್ಯಃ ಸ್ತೇನೇಭ್ಯಃ॥ 12-109-29 ಮಾ ಸಂಗಮಃ ಸಂಗಂ ಮಾ ಕಾರ್ಷೀಃ॥ 12-109-32 ಸಮಯಂ ಏತಾನ್ಹನಿಧ್ಯಾಮೀತಿ ವ್ರತಂ ಯಶ್ಚಿಕೀರ್ಷೇತ್ ಸ ಕುರ್ವೀತ್। ತಾದೃಶಾನಾಂ ವಧೇ ಪುಣ್ಯಮಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 110
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.110. ಅಧ್ಯಾಯಃ 110
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದುರ್ಗಾತಿತರಣೋಪಾಯಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-110-0 (69082)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-110-0x (5636)
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನೇಷು ಭೂತೇಷು ತೈಸ್ತೈರ್ಭಾವೈಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರೇದ್ಯೇನ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-110-1 (69083)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-110-2x (5637)
ಆಶ್ರಮೇಷು ಯಥೋಕ್ತೇಷು ಯಥೋಕ್ತಂ ಯೇ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ವರ್ತಂತೇ ಸಂಯತಾತ್ಮಾನೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-2 (69084)
ಯೇ ದಂಭಾನ್ನಾಚರಂತಿ ಸ್ಮ ಯೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಸಂಯತಾ।
ವಿಷಯಾಂಶ್ಚ ನಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-3 (69085)
ಪ್ರತ್ಯಾಹುರ್ನೋಚ್ಯಮಾನಾ ಯೇ ನ ಹಿಂಸಂತಿ ಚ ಹಿಂಸಿತಾಃ।
ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ನ ಯಾಚಂತೇ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-4 (69086)
ವಾಸಯಂತ್ಯತಿಥೀನ್ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಯೇ ಚಾನಸೂಯಕಾಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಾಶ್ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-5 (69087)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಶ್ಚ ಯೇ ವೃತ್ತಿಂ ವರ್ತಂತೇ ಧರ್ಮಕೋವಿದಾಃ।
ವರ್ಜಯಂತಿ ದಿವಾಸ್ವಪ್ನಂ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-6 (69088)
ಯೇ ವಾ ಪಾಪಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ನಿಕ್ಷಿಪ್ತದಂಡಾ ಭೂತೇಷು ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-7 (69089)
ಯೇ ನ ಲೋಭಾನ್ನಯಂತ್ಯರ್ಥಾನ್ರಾಜಾನೋ ರಜಸಾಽನ್ವಿತಾಃ।
ವಿಷಯಾನ್ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-8 (69090)
ಸ್ವೇಷು ದಾರೇಷು ವರ್ತಂತೇ ನ್ಯಾಯಲಬ್ಧೇಷ್ವೃತಾವೃತೌ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಪರಾಃ ಸಂತೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-9 (69091)
ಆಹವೇಷು ಚ ಯೇ ಶೂರಾಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮೃತ್ಯುಕೃತಂ ಭಯಂ।
ಧರ್ಮೇಣ ಜಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-10 (69092)
ಯೇ ವದಂತೀಹ ಸತ್ಯಾನಿ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗೇಽಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಪ್ರಮಾಣಭೂತಾ ಭೂತಾನಾಂ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-11 (69093)
ಕರ್ಮಾಣ್ಯಕುತ್ಸನಾರ್ಥಾನಿ ಯೇಷಾಂ ವಾಚಶ್ಚ ಸೂನೃತಾಃ।
ಯೇಷಾಮರ್ಥಾಶ್ಚ ಸಾಧ್ವರ್ಥಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ। 12-110-12 (69094)
ಅನಧ್ಯಾಯೇಷು ಯೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ನೈವ ಕುರ್ವತೇ।
ತಪೋನಿಷ್ಠಾಃ ಸುತಪಸೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-13 (69095)
ಯೇ ತಪಶ್ಚ ತಪಸ್ಯಂತಿ ಕೌಮಾರಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ವಿದ್ಯಾ ವೇದವ್ರತಸ್ನಾತಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-14 (69096)
ಯೇ ಚ ಸಂಶಾಂತರಜಸಃ ಸಂಶಾಂತತಮಸಶ್ಚ ಯೇ।
ಸತ್ವೇ ಸ್ಥಿತಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-15 (69097)
ಯೇಷಾಂ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ರಸತಿ ನ ತ್ರಸಂತಿ ಹಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಯೇಷಾಮಾತ್ಮಸಮೋ ಲೋಕೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-16 (69098)
ಪರಶ್ರಿಯಾ ನ ತಪ್ಯಂತಿ ಯೇ ಸಂತಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ।
ಗ್ರಾಂಯಾದನ್ನಾನ್ನಿವೃತ್ತಾಶ್ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-17 (69099)
ಸರ್ವಾಂದೇವಾನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಶೃಣ್ವತೇ।
ಯೇ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಶಾಂತಾಶ್ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-18 (69100)
ಯೇ ನ ಮಾನಿತ್ವಮಿಚ್ಛಂತಿ ಮಾನಯಂತಿ ಚ ಯೇ ಪರಾನ್।
ಮಾನ್ಯಮಾನಾನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-19 (69101)
ಯೇ ಚ ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಕುರ್ವಂತಿ ತಿಥ್ಯಾಂತಿಥ್ಯಾಂ ಪ್ರಜಾರ್ಥಿನಃ।
ಸುವಿಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-20 (69102)
ಯೇ ಕ್ರೋಧಂ ಸಂನಿಯಚ್ಛಂತಿ ಕ್ರುದ್ಧಾನ್ಸಂಶಮಯಂತಿ ಚ।
ನ ಚ ರುಷ್ಯಂತಿ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-21 (69103)
ಮಧು ಮಾಂಸಂ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ಜಯಂತೀಹ ಮಾನವಾಃ।
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಮದ್ಯಂ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-22 (69104)
ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ಭೋಜನಂ ಯೇಷಾಂ ಸಂತಾನಾರ್ಥಂ ಚ ಮೈಥುನಂ।
ವಾಕ್ ಸತ್ಯವಚನಾರ್ಥಂ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-23 (69105)
ಈಶ್ವರಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ।
ಭಕ್ತಾ ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಂ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-24 (69106)
ಯ ಏಷ ಪಝರಕ್ತಾಕ್ಷಃ ಪೀತವಾಸಾ ಮಹಾಭುಜಃ।
ಸುಹೃದ್ಧಾತಾ ಚ ಮಿತ್ರಂ ಚ ಸಂಬಂಧೀ ಚ ತವಾಚ್ಯುತ॥ 12-110-25 (69107)
ಯ ಇಮಾನ್ಸಕಲಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚರ್ಮವತ್ಪರಿವೇಷ್ಟಯೇತ್।
ಇಚ್ಛನ್ಪ್ರಭುರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ಗೋವಿಂದಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-110-26 (69108)
ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಿಯಹಿತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಏಷ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ರಾಜಂಸ್ತವ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವೈಕುಂಠಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ॥ 12-110-27 (69109)
ಯ ಏನಂ ಸಂಶ್ರಯಂತೀಹ ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ।
ತೇ ತರಂತೀಹ ದುರ್ಗಾಣಿ ನ ಚಾತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-110-28 (69110)
` ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಪಿತಕರ್ಮಾಣಃ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಭಾರತ।
ಕೃಷ್ಣೇ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷೇ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ। 12-110-29 (69111)
ಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಮುತ್ಪನ್ನಮದಿತ್ಯಾಂ ಕಶ್ಯಪಾತ್ಮಜಂ।
ದೇವಮಿಂದ್ರಂ ನಮಸ್ಯಂತಿ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-30 (69112)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಲೋಕಕರ್ತಾರಂ ಯೇ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಸತ್ಪತಿಂ।
ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಕ್ರತುಭಿರ್ದೇವಂ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-31 (69113)
ಯಂ ವಿಷ್ಣುರಿಂದ್ರಃ ಶಂಭುಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ್ತುವಂತಿ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತೋತ್ರೈರ್ದೇವದೇವಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಸಮರ್ಚಯಂತಿ ಯೇ ಶಶ್ವದ್ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥' 12-110-32 (69114)
ದುರ್ಗಾತಿತರಣಂ ಯೇ ಚ ಪಠಂತಿ ಶ್ರಾವಯಂತಿ ಚ।
ಕಥಯಂತಿ ಚ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 12-110-33 (69115)
ಇತಿ ಕೃತ್ಯಸಮುದ್ದೇಶಃ ಕೀರ್ತಿತಸ್ತೇ ಮಯಾಽನಘ।
ತರತೇ ಯೇನ ದುರ್ಗಾಣಿ ಪರತ್ರೇಹ ಚ ಮಾನವಃ॥ ॥ 12-110-34 (69116)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 110॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-110-1 ಭೂತೇಷು ---। ದುರ್ಗಾಣಿ ದುಸ್ತರಾಣಿ॥ 12-110-3 ವಿಷಯಾನ್ವಿಷಯಾರ್ಥಾನಿ --॥ 12-110-4 ಉಚ್ಯಮಾನಾಃ ನಿಂದ್ಯಮಾನಾಃ॥ 12-110-8 ರಜಸಾನ್ವಿತಾಃ ಸಂತೋಽರ್ಥಾನ್ನ ನಯಂತಿ ನ ಹರಸ್ತಿ॥ 12-110-23 ಯಾತ್ರಾರ್ಥ ಜೀವನಾರ್ಥಂ॥ 12-110-34 ಕೃತ್ಯಸಮುದ್ದೇಶಃ ಕರ್ತವ್ಯಲೇಶಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 111
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.111. ಅಧ್ಯಾಯಃ 111
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪರೀಕ್ಷಾಯಾಃ ಸೌಂಯಾಸೌಂಯತ್ವನಿರ್ಧಾರಣಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಘ್ರಗೋಮಾಯುಚರಿತಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-111-0 (69117)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-111-0x (5638)
ಅಸೌಂಯಾಃ ಸೌಂಯರೂಪೇಣ ಸೌಂಯಾಶ್ಚಾಸೌಂಯರೂಪಿಣಃ।
ತಾದೃಶಾನ್ಪುರುಷಾಂಸ್ತಾತ ಕಥಂ ವಿದ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ॥ 12-111-1 (69118)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-111-2x (5639)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರಗೋಮಾಯುಸಂವಾದಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-111-2 (69119)
ಪುರಿಕಾಯಾಂ ಪುರಿ ಪುರಾ ಶ್ರೀಮತ್ಯಾಂ ಪೌರಿಕೋ ನೃಪಃ।
ಪರರಿಂಸಾಪರಃ ಕ್ರೂರೋ ಬಭೂವ ಪುರುಷಾಧಮಃ॥ 12-111-3 (69120)
ಸ ತ್ವಾಯುಷಿ ಪರಿಕ್ಷೀಣೇ ಜಗಾಮಾನೀಪ್ಸಿತಾಂ ಗತಿಂ।
ಗೋಮಾಯುತ್ವಂ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ದೂಷಿತಃ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 12-111-4 (69121)
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಪೂರ್ವಜಾತಿಂ ಸ್ವಾಂ ನಿರ್ವೇದಂ ಪರಮಂ ಗತಃ।
ನ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಪರೈರುಪಹೃತಾನ್ಯಪಿ॥ 12-111-5 (69122)
ಅಹಿಂಸಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸತ್ಯವಾಕ್ ಸುದೃಢವ್ರತಃ।
ಚಕಾರ ಚ ಯಥಾಕಾಲಮಾಹಾರಂ ಪತಿತೈಃ ಫಲೈಃ॥ 12-111-6 (69123)
`ಪರ್ಣಹಾರಃ ಕದಾಚಿಚ್ಚ ನಿಯಮವ್ರತವಾನಪಿ।
ಕದಾ ಚದುದಕೇನಾಪಿ ವರ್ತಯನ್ನ ತು ಯಂತ್ರಿತಃ॥' 12-111-7 (69124)
ಶ್ಮಶಾನೇ ತಸ್ಯ ಚಾವಾಸೋ ಗೋಮಾಯೋಃ ಸಂಮತೋಽಭವತ್।
ಜನ್ಮಭೂಂಯನುರೋಧಾಚ್ಚ ನಾನ್ಯಂ ವಾ ಸಮರೋಚಯತ್॥ 12-111-8 (69125)
ತಸ್ಯ ಶೌಚಮಮೃಷ್ಯಂತಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಹಜಾತಯಃ।
ಚಾಲಯಂತಿ ಸ್ಮ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ವಚನೈಃ ಪ್ರಶ್ರಯೋತ್ತರೈಃ॥ 12-111-9 (69126)
ವಸನ್ಪಿತೃವನೇ ರೌದ್ರೇ ಶೌಚಂ ಲಂಭಿತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಇಯಂ ವಿಪ್ರತಿಪತ್ತಿಸ್ತೇ ಯದಾ ತ್ವಂ ಪಿಶಿತಾಶನಃ॥ 12-111-10 (69127)
ತತ್ಸಮಾನೋ ಭವಾತ್ಸಮಾಭಿರ್ಭಕ್ಷ್ಯಂ ದಾಸ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಶೌಚಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯದ್ಧಿ ಭುಕ್ತಂ ತದಸ್ತಿ ತೇ॥ 12-111-11 (69128)
ಇತಿ ತೇಷಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮಧುರೈಃ ಪ್ರಶ್ರಿತೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ಹೇತುಮದ್ಭಿರನಿಷ್ಠುರೈಃ॥ 12-111-12 (69129)
ಅಪ್ರಮಾಣಾ ಪ್ರಸೂತಿರ್ಮೇ ಶೀಲತಃ ಕ್ರಿಯತೇ ಕುಲಂ।
ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮಿ ಚ ತತ್ಕರ್ಮ ಯೇನ ವಿಸ್ತೀರ್ಯತೇ ಯಶಃ॥ 12-111-13 (69130)
ಶ್ಮಶಾನೇ ಯದಿ ಮೇ ವಾಸಃ ಸಮಾಧಿರ್ಮೇ ನಿಶಾಂಯತಾಂ।
ಆತ್ಮಾ ಫಲತಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಾಶ್ರಮೋ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-111-14 (69131)
ಆಶ್ರಮೇ ಯೋ ದ್ವಿಜಂ ಹನ್ಯಾದ್ದಾನಂ ದದ್ಯಾದನಾಶ್ರಮೇ।
ಕಿಂತು ತತ್ಪಾತಕಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ವಾ ದಾನಂ ವೃಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-111-15 (69132)
ಭವಂತಃ ಸ್ವಾರ್ಥಲೋಭೇನ ಕೇವಲಂ ಭಕ್ಷಣೇ ರತಾಃ।
ಅನುಬಂಧೇಷು ಯೇ ದೋಷಾಸ್ತಾನ್ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-111-16 (69133)
ಅಪ್ರತ್ಯಯಕೃತಾಂ ಗರ್ಹ್ಯಾಮರ್ಥಾಪನಯದೂಷಿತಾಂ।
ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾನಿಷ್ಟಾಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃತ್ತಿಂ ನ ರೋಚಯೇ॥ 12-111-17 (69134)
ತಂ ಶುಚಿಂ ಪಂಡಿತಂ ಮತ್ವಾ ಶಾರ್ದೂಲಃ ಖ್ಯಾತವಿಕ್ರಮಃ।
ಕೃತ್ವಾಽಽತ್ಮಸದೃಶೀಂ ಪೂಜಾಂ ಸಾಚಿವ್ಯೇಽವರಯತ್ಸ್ವಯಂ॥ 12-111-18 (69135)
ಶಾರ್ದೂಲ ಉವಾಚ। 12-111-19x (5640)
ಸೌಂಯ ವಿಜ್ಞಾತರೂಪಸ್ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ ಯಾತ್ರಾಂ ಮಯಾ ಸಹ।
ವ್ರಿಯಂತಾಮೀಪ್ಸಿತಾ ಭೋಗಾಃ ಪರಿಹಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಾಃ॥ 12-111-19 (69136)
ತೀಕ್ಷ್ಣಾ ಇತಿ ವಯಂ ಖ್ಯಾತಾ ಭವಂತಂ ಜ್ಞಾಪಯಾಮಹೇ।
ಮೃದುಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಶಾಧಿ ತ್ವಂ ಶ್ರೇಯಶ್ಚಾಧಿಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-111-20 (69137)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-111-21x (5641)
ಅಥಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮೃಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಗೋಮಾಯುಃ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಬಭಾಷೇ ಕಿಂಚಿದಾನತಃ॥ 12-111-21 (69138)
ಸದೃಶಂ ಮೃಗರಾಜೈತತ್ತವ ವಾಕ್ಯಂ ಮದಂತರೇ।
ಯತ್ಸಹಾಯಾನ್ಮೃಗಯಸೇ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲಾಞ್ಶುಚೀನ್॥ 12-111-22 (69139)
ನ ಶಕ್ಯಂ ಹ್ಯನಮಾತ್ಯೇನ ಮಹತ್ತ್ವಮನುಶಾಸಿತುಂ।
ದುಷ್ಟಾಮಾತ್ಯೇನ ವಾ ವೀರ ಶರೀರಪರಿಪಂಥಿನಾ॥ 12-111-23 (69140)
ಸಹಾಯಾನನುರಕ್ತಾಂಶ್ಚ ನಯಜ್ಞಾನುಪಸಂಹಿತಾನ್।
ಪರಸ್ಪರಮಸಂತುಷ್ಟಾನ್ವಿಜಿಗೀಷೂನಲೋಲುಪಾತ್॥ 12-111-24 (69141)
ಅನತೀತೋಪದಾನ್ಪ್ರಾಜ್ಞಾನ್ಹಿತೇ ಯುಕ್ತಾನ್ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಪೂಜಯೇಥಾ ಮಹಾಭಾಗ ಯಥಾ ಭ್ರಾತೃನ್ಯಥಾ ಪಿತೄನ್॥ 12-111-25 (69142)
ನ ತ್ವೇವ ಮಮ ಸಂತೋಷಾದ್ರೋಚತೇಽನ್ಯನ್ಮೃಗಾಧಿಪ।
ನ ಕಾಮಯೇ ಸುಖಾನ್ಭೋಗಾನೈಶ್ವರ್ಯಂ ವಾ ತ್ವದಾಶ್ರಯಂ॥ 12-111-26 (69143)
ನ ಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ಹಿ ಮೇ ಶೀಲಂ ತವ ಭೃತ್ಯೈಃ ಪುರಾತನೈಃ।
ತೇ ತ್ಯಾಂ ವಿಭೇದಯಿಷ್ಯಂತಿ ದುಃಖಶೀಲಾ ಮದಂತರೇ॥ 12-111-27 (69144)
ಸಂಶ್ರಯಃ ಶ್ಲಾಘನೀಯಸ್ತ್ವಮನ್ಯೇಷಾಮಪಿ ಭಾಸ್ವತಾಂ।
ಕೃತಾತ್ಮಾ ಸುಮಹಾಭಾಗಃ ಪಾಪಕೇಷ್ವಪ್ಯದಾರುಣಃ॥ 12-111-28 (69145)
ದೀರ್ಘದರ್ಶೀ ಮಹೋತ್ಸಾಹಃ ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಕೃತೇ ಚಾಮೋಘಕರ್ತಾಽಸಿ ಭಾಗ್ಯೈಶ್ಚ ಸಮಲಂಕೃತಃ॥ 12-111-29 (69146)
ಕಿಂತು ಸ್ವೇನಾಸ್ಮಿ ಸಂತುಷ್ಟೋ ದುಃಖಾ ವೃತ್ತಿರನುಷ್ಠಿತಾ।
ಸೇವಾಯಾಂ ಚಾಪಿ ನಾಭಿಜ್ಞಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದೇನ ವನೇಚರಃ॥ 12-111-30 (69147)
ಪ್ರಾಜ್ಞೋಪಕ್ರೋಶದೋಷಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಂಶ್ರಯವಾಸಿನಾಂ।
ವನಚರ್ಯಾ ತು ನಿಃಸಂಗಾ ನಿರ್ಭಯಾ ವಿರವಗ್ರಹಾ॥ 12-111-31 (69148)
ನೃಪೇಣ ಹಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಯತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಭಯಂ ಹೃದಿ।
ನ ತತ್ತಿಷ್ಠತಿ ತುಷ್ಟಾನಾಂ ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಶಿನಾಂ॥ 12-111-32 (69149)
ಪಾನೀಯಂ ವಾ ನಿರಾಯಾಸಂ ಸ್ವಾದ್ವನ್ನಂ ವಾ ಗುಣೋತ್ತರಂ।
ವಿಚಾರ್ಯ ಖಲು ಪಶ್ಯಾಮಿ ತತ್ಸುಖಂ ಯತ್ರ ನಿರ್ವೃತ್ತಿಃ॥ 12-111-33 (69150)
ಅಪರಾಧೈರ್ನ ತಾವಂತೋ ಭೃತ್ಯಾಃ ಶಿಷ್ಟಾ ನರಾಧಿಪೈಃ।
ಅಪಜಾತೈರ್ಯಥಾ ಭೃತ್ಯಾ ದೂಷಿತಾಃ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ॥ 12-111-34 (69151)
ಯದಿ ವಾ ತನ್ಮಮಾ ಕಾರ್ಯಂ ಮೃಗೇಂದ್ರ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ।
ಸಮಯಂ ಕೃತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-111-35 (69152)
ಮದೀಯಾ ಮಾನನೀಯಾಸ್ತೇ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಚ ಹಿತಂ ವಚಃ।
ಕಲ್ಪಿತಾ ಯಾ ಚ ಮೇ ವೃತ್ತಿಃ ಸಾ ಭವೇತ್ತ್ವಯಿ ಸುಸ್ಥಿರಾ॥ 12-111-36 (69153)
ನ ------- ಸಚಿವೈಃ ಸಹ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ತೀತಿಮಂತಃ ಪರೀಪ್ಸಂತೋ ವೃಥಾ ಬ್ರೂಯುಃ ಪರೇ ಮಯಿ॥ 12-111-37 (69154)
ಏಕ ಏಕೇನ ಸಂಗಂಯ ರಹೋ ಬ್ರೂಯಾಂ ಹಿತಂ ವಚಃ।
ನಚ ತೇ ಶಾತಿಕಾರ್ಯೇಷು ಪ್ರಷ್ಟತ್ರ್ಯೋಽಸ್ಮಿ ಹಿತಾಹಿತೇ॥ 12-111-38 (69155)
--- --- ಪಶ್ಚಾಚ್ಚ ನ ಹಿಂಸ್ಯಾಃ ಸಚಿವಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಮದೀಯಾನಾಂ ಚ ಕುಪಿತೋ ಮಾ ತ್ವಂ ದಂಡಂ ನಿಪಾತಯೇಃ॥ 12-111-39 (69156)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-111-40x (5642)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತೇನಾಸೌ ಮೃಗೇಂದ್ರೇಣಾಭಿಪೂಜಿತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಮತಿಸಾಚಿವ್ಯಂ ಗೋಮಾಯುರ್ವ್ಯಾಘ್ರಚೋದಿತಃ॥ 12-111-40 (69157)
ತಂ ತಥಾ ಸತ್ಕೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಜ್ಯಮಾನಂ ಚ ಕರ್ಮಸು।
ಪ್ರಾದ್ವಿಷನ್ಕೃತಸಂಘಾತಾಃ ಪೂರ್ವಭೃತ್ಯಾ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 12-111-41 (69158)
ಮಿತ್ರಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಗೋಮಾಯುಂ ಸಾಂತ್ವಯಿತ್ವಾ ಪ್ರವೇಶ್ಯ ಚ।
ದೋಷೇಷು ಸಮಯಾನ್ನೇತುಮಿಚ್ಛಂತ್ಯಶುಭಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-111-42 (69159)
ಅನ್ಯಥಾ ಹ್ಯುಷಿತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಪರದ್ರವ್ಯಾಪಹಾರಿಣಃ।
ಅಶಕ್ತಾಃ ಕಿಂಚಿದಾಹರ್ತುಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಗೋಮಾಯುಯಂತ್ರಿತಾಃ॥ 12-111-43 (69160)
ವ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಚಾತ್ರ ಕಾಂಕ್ಷದ್ಭಿಃ ಕಥಾಭಿಃ ಪ್ರತಿಲೋಭ್ಯತೇ।
ಧನೇನ ಮಹತಾ ಚೈವ ಬುದ್ಧಿರಸ್ಯ ವಿಲೋಭ್ಯತೇ॥ 12-111-44 (69161)
ನ ಚಾಪಿ ಸ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಮಾದ್ವೈರ್ಯಾಚ್ಚಚಾಲ ಹ।
ಅಥಾಸ್ಯ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿನಾಶಾಯ ಸ್ಥಿತಾಃ ಪರೇ॥ 12-111-45 (69162)
ಈಪ್ಸಿತಂ ತು ಮೃಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಾಂಸಂ ಯತ್ತತ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಅಪನೀಯ ಸ್ವಯಂ ತದ್ಧಿ ತೈರ್ನ್ಯಸ್ತಂ ತಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ॥ 12-111-46 (69163)
ಯದರ್ಥಂ ಚಾಪ್ಯಪಹೃತಂ ಯೇನ ತಚ್ಚೈವ ಮಂತ್ರಿತಂ।
ತಸ್ಯ ತದ್ವಿದಿತಂ ಸರ್ವಂ ಕಾರಣಾರ್ಥಂ ಚ ಮರ್ಷಿತಂ॥ 12-111-47 (69164)
ಸಮಯೋಽಯಂ ಕೃತಸ್ತೇನ ಸಾಚಿವ್ಯಮುಪಗಚ್ಛತಾ।
ನೋಪಘಾತಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯೋ ರಾಜನ್ಮೈತ್ರೀಮಿಹೇಚ್ಛತಾ
`ಇತಿ ತಸ್ಯ ಚ ಮಂತ್ರಸ್ಯ ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಂ ತದುಪೇಕ್ಷಿತಂ॥ 12-111-48 (69165)
[ಕ್ಷುಧಿತಸ್ಯ ಮೃಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭೋಕ್ತುಮಭ್ಯುತ್ಥಿತಸ್ಯ ಚ]
ಭೋಜನೇ ಚೋಪಹರ್ತವ್ಯೇ ತನ್ಮಾಂಸಂ ನಹ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಮೃಗರಾಜೇನ ಚಾಜ್ಞಪ್ತಂ ಮೃಗ್ಯತಾಂ ಚೋರ ಇತ್ಯುತ॥ 12-111-49 (69166)
ಕೃತಕೈಶ್ಚಾಪಿ ತನ್ಮಾಂಸಂ ಮೃಗೇಂದ್ರಾಯ ನಿವೇದಿತಂ।
ಸಚಿವೇನಾಪನೀತಂ ತೇ ವಿದುಷಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಮಾನಿನಾ॥ 12-111-50 (69167)
ಸರೋಷಸ್ತ್ವಧ ಶಾರ್ದೂಲಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗೋಮಾಯುಚಾಪಲಂ।
ಬಭೂವಾಮರ್ಷಿತೋ ರಾಜಾ ವಧಂ ಚಾಸ್ಯ ವ್ಯರೋಚಯತ್॥ 12-111-51 (69168)
ಛಿದ್ರಂ ತು ತಸ್ಯ ತದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರೋಚುಸ್ತೇ ಪೂರ್ವಮಂತ್ರಿಣಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಸೋಽಸ್ಮಾಕಂ ವೃತ್ತಿಭಂಗೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯೈವಂ ಪುನಸ್ತಸ್ಯ ತೇ ತತ್ಕರ್ಮಣ್ಯವರ್ತಯನ್॥ 12-111-52 (69169)
ಇದಂ ತಸ್ಯೇದೃಶಂ ಕರ್ಮ ಕಿಂ ತೇನ ನ ಕೃತಂ ಭವೇತ್।
ಶ್ರುತಶ್ಚ ಸ್ವಾಮಿನಾ ಪೂರ್ವಂ ಯಾದೃಶೋ ನೈವ ತಾದೃಶಃ॥ 12-111-53 (69170)
ವಾಙ್ಭಾತ್ರೇಣೈವ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಃ ಸ್ವಭಾವೇನ ತು ದಾರುಣಃ।
ಧರ್ಮಚ್ಛಝಾ ಹ್ಯಯಂ ಪಾಪೋ ವೃಥಾಚಾರಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-111-54 (69171)
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಭೋಜನಾದ್ಯೇಷು ವ್ರತೇಷು ಕೃತವಾಞ್ಶ್ರಮಂ।
ಯದಿ ವಿಪ್ರತ್ಯಯೋ ಹ್ಯೇಷ ತದಿದಂ ದರ್ಶಯಾಂ ತೇ॥ 12-111-55 (69172)
ತನ್ಮಾಂಸಂ ತೈಶ್ಚ ಗೋಮಾಯೋಸ್ತತ್ಕ್ಷಣಾದಾಶು ಢೌಕಿತಂ॥ 12-111-56 (69173)
ಮಾಂಸಾಪನಯನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯಾಘ್ರಸ್ತೇಷಾಂ ಚ ತದ್ವಚಃ।
ಆಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ಗೋಮಾಯುರ್ವಧ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 12-111-57 (69174)
ಗೋಮಾಯೋರ್ವ್ಯಸನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಾರ್ದೂಲಜನನೀ ತತಃ।
ಮೃಗರಾಜಂ ಹಿತೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಸಂಬೋಧಯಿತುಮಾಗಮತ್॥ 12-111-58 (69175)
ಪುತ್ರ ನೈತತ್ತ್ವಯಾ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಕಪಟಾರಂಭಸಂಯುತಂ।
ಕರ್ಮ ಸಂಘರ್ಷಜೈರ್ದೋಷೈರ್ದುಷ್ಯೇತಾಶುಚಿಭಿಃ ಸುಚಿಃ॥ 12-111-59 (69176)
ನೋಚ್ಛ್ರಿತಂ ಸಹತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ವೈರಕಾರಿಕಾ।
ಶುಚೇರಪಿ ಹಿ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ದೋಷ ಏವ ನಿಪಾತ್ಯತೇ॥ 12-111-60 (69177)
[ಮುನೇರಪಿ ವನಸ್ಥಸ್ಯ ಸ್ವಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವತಃ
ಉತ್ಪಾದ್ಯಂತೇ ತ್ರಯಃ ಪಕ್ಷಾ ಮಿತ್ರೋದಾಸೀನಶತ್ರವಃ॥] 12-111-61 (69178)
ಲುಬ್ಧಾನಾಂ ಶುಚಯೋ ದ್ವೇಷ್ಯಾಃ ಕಾತರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಃ।
ಮೂರ್ಖಾಣಾಂ ಪಂಡಿತಾ ದ್ವೇಷ್ಯಾ ದರಿದ್ರಾಣಾಂ ಮಹಾಧನಾಃ।
ಅಧಾರ್ಮಿಕಾಣಾಂ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾ ವಿರೂಪಾಣಾಂ ಸುರೂಪಿಣಃ॥ 12-111-62 (69179)
ಬಹ ಪಂಡಿತಾ ಮೂರ್ಖಾ ಲುಬ್ಧಾ ಮಾಯೋಪಜೀವಿನಃ।
ಆಹುಂರ್ದೋಷಮದೋಷಸ್ಯ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತೇರಪಿ॥ 12-111-63 (69180)
ಸುನ್ಯ್ರಸ್ತಂ ತೇ ಗೃಹೇ ಮಾಂಸಂ ಯದದ್ಯಾಪಹೃತಂ ತವ।
ನೇಚತೇ ದೀಯಮಾನಂ ಚ ಸಾಧು ತಾವದ್ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-111-64 (69181)
ಅಸಯಾಃ ಸತ್ಯಸಂಕಾಶಾಃ ಸತ್ಯಾಶ್ಚಾಸತ್ಯದರ್ಶನಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ವಿವಿಧಾ ಭಾವಾಸ್ತೇಷು ಯುಕ್ತಂ ಪರೀಕ್ಷಣಂ॥ 12-111-65 (69182)
ತಲವದ್ದೃಶ್ಯತೇ ವ್ಯೋಮ ಖದ್ಯೋತೋ ಹವ್ಯವಾಡಿವ।
ನ ಚೈವಾಸ್ತಿ ತಲಂ ವ್ಯೋಂನಿ ಖದ್ಯೋತೇ ನ ಹುತಾಶನಃ॥ 12-111-66 (69183)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದೃಷ್ಟೋಽಪಿ ಯುಕ್ತೋ ಹ್ಯರ್ಥಃ ಪರೀಕ್ಷಿತುಂ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಜ್ಞಾಪಯನ್ನರ್ಥಾನ್ನ ಪಶ್ಚಾತ್ಪರಿತಪ್ಯತೇ॥ 12-111-67 (69184)
ನ ದುಷ್ಕರಮಿದಂ ಪುತ್ರಂ ಯತ್ಪ್ರಭುರ್ಘಾತಯೇತ್ಪರಂ।
ಶ್ಲಾಘನೀಯಾ ಯಶಸ್ಯಾ ಚ ಲೋಕೇ ಪ್ರಭವತಾಂ ಕ್ಷಮಾ॥ 12-111-68 (69185)
ಸ್ಥಾಪಿತೋಽಯಂ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ಸಾಮಂತೇಷ್ವಪಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ದುಃಖೇನಾಸಾದ್ಯತೇ ಪಾತ್ರಂ ಧಾರ್ಯತಾಮೇಷ ತೇ ಸುಹೃತ್॥ 12-111-69 (69186)
ದೂಷಿತಂ ಪರದೋಷೈರ್ಹಿ ಗೃಹ್ಣೀತೇ ಯೋಽನ್ಯಥಾ ಶುಚಿಂ।
ಸ್ವಯಂ ಸಂದೂಷಿತಾಮಾತ್ಯಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-111-70 (69187)
ಏತಸ್ಮಾದರಿಸಂಘಾತಾದ್ಗೋಮಾಯೋಃ ಕಶ್ಚಿದಾಗತಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತೇನ ಚಾಖ್ಯಾತಂ ಯಥೈತತ್ಕಪಟಂ ಕೃತಂ॥ 12-111-71 (69188)
ತತೋ ವಿಜ್ಞಾತಚಾರಿತ್ರಃ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಸ ವಿಮೋಕ್ಷಿತಃ।
ಪರಿಷ್ವಕ್ತಶ್ಚ ಸಸ್ನೇಹಂ ಮೃಗೇಂದ್ರೇಣ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-111-72 (69189)
ಅನುಜ್ಞಾಯ ಮೃಗೇಂದ್ರಂ ತು ಗೋಮಾಯುರ್ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರವಿತ್।
ತೇನಾಮರ್ಷೇಣ ಸಂತಪ್ತಃ ಪ್ರಾಯಮಾಸಿತುಮೈಚ್ಛತ॥ 12-111-73 (69190)
ಗೋಮಾಯುಂ ತು ಸ ಶಾರ್ದೂಲಃ ಸ್ನೇಹಾತ್ಪ್ರಸೃತಲೋಚನಃ।
ನ್ಯವಾರಯತ್ಸ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಂ ಪೂಜಯಾ ಪ್ರತಿಪೂಜಯನ್॥ 12-111-74 (69191)
ತಂ ಸ ಗೋಮಾಯುರಾಲೋಕ್ಯ ಸ್ನೇಹಾದಾಗತಸಂಭ್ರಮಃ।
ಬಭಾಷೇ ಪ್ರಣತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಬಾಷ್ಪಗದ್ಗದಯಾ ಗಿರಾ॥ 12-111-75 (69192)
ಪೂಜಿತೋಽಹಂ ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಪಶ್ಚಾಚ್ಚೈವ ವಿಮಾನಿತಃ।
ಪರೇಷಾಮಾಸ್ಪದಂ ನೀತೋ ವಸ್ತುಂ ನಾರ್ಹಾಂಯಹಂ ತ್ವಯಿ॥ 12-111-76 (69193)
ಅಸಂತುಷ್ಟಾಶ್ಚ್ಯುತಾಃ ಸ್ಥಾನಾನ್ಮಾನಾತ್ಪ್ರತ್ಯವರೋಪಿತಾಃ।
ಸ್ವಯಂ ಚೋಪದ್ರುತಾ ಭೃತ್ಯಾ ಯೇ ಚಾಪ್ಯುಪಹಿತಾಃ ಪರೈಃ॥ 12-111-77 (69194)
ಪರಿಕ್ಷೀಣಾಶ್ಚ ಲುಬ್ಧಾಶ್ಚ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಭೀತಾಃ ಪ್ರತಾರಿತಾಃ।
ಹೃತಸ್ವಾ ಮಾನಿನೋ ಯೇ ಚ ತ್ಯಕ್ತೋಪಾತ್ತಾ ಮಹೇಪ್ಸವಃ॥ 12-111-78 (69195)
ಸಂಲಾಲಿತಾಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ವ್ಯಸನೌಘಪ್ರತೀಕ್ಷಿಣಃ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾಃ ಸೋಹಪೃತಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇಽಪರಸಾಧನಾಃ॥ 12-111-79 (69196)
ಅವಮಾನೇನ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಸ್ಥಾಪಿತಸ್ಯ ಚ ಮೇ ಪುನಃ।
ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯಸಿ ವಿಶ್ವಾಸಮಹಮೇಷ್ವಾಮಿ ವಾ ಕಥಂ॥ 12-111-80 (69197)
ಸಮರ್ಥ ಇತಿ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಪರೀಕ್ಷಿತಃ।
ಕೃತಂ ಚ ಸಮಯಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ತ್ವಯಾಽಹಮವಮಾನಿತಃ॥ 12-111-81 (69198)
ಪ್ರಥಮಂ ಯಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಃ ಶೀಲವಾನಿತಿ ಸಂಸದಿ।
ನ ವಾಚ್ಯಂ ತಸ್ಯ ವೈಗುಣ್ಯಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಪರಿರಕ್ಷತಾ॥ 12-111-82 (69199)
ಏವಂ ಚಾವಮತಸ್ಯೇಹ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಮೇ ನ ಯಾಸ್ಯಸಿ।
ತ್ವಯಿ ಚಾಪೇತವಿಶ್ವಾಸೇ ಮಮೋದ್ವೇಗೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-111-83 (69200)
ಶಂಕಿತಸ್ತ್ವಮಹಂ ಭೀತಃ ಪರೇ ಚ್ಛಿದ್ರಾನುಸಾರಿಣಃ।
ಅಸ್ತ್ರಿಗ್ಧಾಶ್ಚೈವ ದುಸ್ತೋಷಾಃ ಕರ್ಮ ಚೈತದ್ಬಹುಚ್ಛಲಂ॥ 12-111-84 (69201)
ದುಃಖೇನ ಶ್ಲಿಷ್ಯತೇ ಭಿನ್ನಂ ಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ದುಃಖೇನ ಭಿದ್ಯತೇ।
ಭಿನ್ನಶ್ಲಿಷ್ಟೇ ತು ಯಾ ಪ್ರೀತಿರ್ನ ಸಾ ಸ್ನೇಹೇನ ವರ್ಧತೇ॥ 12-111-85 (69202)
ಕಶ್ಚಿತ್ತವ ಹಿತೇ ಭರ್ತುರ್ದೃಶ್ಯತೇ ನ ಪರಾತ್ಮನಃ।
ಕಾರ್ಯಾಪೇಕ್ಷಾ ಹಿ ವರ್ಂತತೇ ಭಾವಸ್ತ್ರಿಗ್ಧಾಃ ಸುದುರ್ಲಭಾಃ॥ 12-111-86 (69203)
ಸುದುಃಖಂ ಪುರುಷಜ್ಞಾನಂ ಚಿತ್ತಂ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಚಲಾಚಲಂ।
ಸಮರ್ಥೋ ವಾಪ್ಯಶಂಕೋ ವಾ ಶತೇಷ್ವೇಕೋಽಧಿಗಂಯತೇ॥ 12-111-87 (69204)
ಅಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ನೄಣಾಮಕಸ್ಮಾಚ್ಚಾಪಕರ್ಷಣಂ।
ಶುಭಾಶುಭೇ ಮಹತ್ತ್ವಂ ಚ ಪ್ರಹರ್ತುಂ ಬುದ್ಧಿಲಾಘವಂ॥ 12-111-88 (69205)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-111-89x (5643)
ಏವಂವಿಧಂ ಸಾಂತ್ವಮುಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಹೇತುಮತ್।
ಪ್ರಸಾದಯಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಗೋಮಾಯುರ್ವನಮಭ್ಯಗಾತ್॥ 12-111-89 (69206)
ಅಗೃಹ್ಯಾನುನಯಂ ತಸ್ಯ ಮೃಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಗೋಮಾಯುಃ ಪ್ರಾಯಮಾಸೀನಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ದಿವಂ ಯಯೌ॥ ॥ 12-111-90 (69207)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 111॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-111-10 ವಿಪ್ರತಿಪತ್ತಿರ್ವಿಪರೀತಾ ಬುದ್ಧಿಃ॥ 12-111-16 ಅನುಬಂಧೇಷು ಪರಿಣಾಮೇಷು॥ 12-111-17 ಅಪ್ರತ್ಯಯೋಽಸಂತೋಷಸ್ತೇನ ಕೃತಾಂ। ಅರ್ಥಾಪನಯೋ ಧರ್ಮಹಾನಿಃ॥ 12-111-19 ಯಾತ್ರಾಂ ರಾಜಕಾರ್ಯಂ ಗಚ್ಛ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ। ಪರಿಹಾರ್ಯಾಶ್ಚಾನೀಪ್ಸಿತಾಃ॥ 12-111-20 ಜ್ಞಾಪಯಾಮಹೇ ಸೂಚಯಾಮಹೇ॥ 12-111-22 ಮದಂತರೇ ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಂ॥ 12-111-23 ನ ಶಕ್ಯಂ। ರಾಜ್ಞೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-111-26 -- ----- -- ಸಂತೋಶದಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-27 ಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ। ದುಃಖಶೀಲಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ॥ 12-111-29 ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷೋ ಬಹುಪ್ರದಃ॥ 12-111-31 ಉಪಕ್ರೋಧೋ ನಿಂದಾ ತಜ್ಜಾ ದೋಷಾ ಉಪಕ್ರೋಶದೋಷಾಃ ಸಂತಿ॥ 12-111-33 ಯತ್ರ ನಿರ್ವೃತಿಃ ಸುಖಂ ತತ್ಖಲು ಸುಖಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ। ನಿರ್ವೃತಿಃ ಸುಸ್ಥಿತಿರಿತಿ ವಾ॥ 12-111-34 ಶಿಷ್ಟಾಃ ಕೃತದಂಡಃ॥ 12-111-46 ತಸ್ಯ ಗೋಮಾಯೋರ್ವೇಶ್ಮನಿ॥ 12-111-47 ತಸ್ಯ ಗೋಮಾಯೋಃ। ಕಾರಣಾರ್ಥಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಬಂಧವಿಚ್ಛೇದೋ ಭವತ್ವಿತಿ ಹೇತೋರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-111-51 ಪರೋಕ್ಷಸ್ತ್ವಥ ಇತಿ ಟ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-55 ವಿಪ್ರತ್ಯಯೋಽವಿಶ್ವಾಸಃ॥ 12-111-56 ಗೋಮಾಯೋರ್ಗೃಹೇ ಢೌಕೀತಂ ಪ್ರವೇಶಿತಂ ಮಾಂಸಂ ಪ್ರದರ್ಶಯಾಮಾಸುರಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ಕ್ಷಣಾದೇವ ದರ್ಶಿತಂ ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-58 ಶಾರ್ದೂಲಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-59 ಸಂಘರ್ಷಜೈಃ ಸ್ಪರ್ಧೋತ್ಥೈಃ॥ 12-111-60 ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ಕರ್ಮ॥ 12-111-66 ತಲವತ್ ಅವಾಙ್ಭುಸ್ವಕಟಾಹಗರ್ಭವತ್॥ 12-111-68 ಪ್ರಭವತಾಂ ಪ್ರಭೂಣಾಂ॥ 12-111-71 ಗೋಮಾಯೋಶ್ಚಾರಃ॥ 12-111-73 ಪ್ರಾಯಂ ಮರಣಾರ್ಥಮುಪವೇಶನಂ ಆಸಿತುಂ ಆಚರಿತುಂ॥ 12-111-76 ವಕ್ತುಂ ನಾರ್ಹೋಸ್ಂಯಹಂ ತ್ವಯಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-79 ಅಪರಸಾಶ್ಚ ಅಧನಾಶ್ಚೇತಿ ಅಪರಸಾಧನಾಃ। ಪ್ರೀತಿಶೂನ್ಯಾ ನಿರ್ಘನಾಶ್ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-111-84 ಛಿದ್ರಾನುದರ್ಶಿನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-111-87 ಪುರುಷಜ್ಞಾನಂ ಸುದುಃಖಂ ದುರ್ಲಭಂ ಯತ ಏಷಾಂ ನೃಪಾಣಾಂ ಚಿತ್ತಂ ಚಲಾಚಲಮಸ್ಥಿರಂ ಗಂಯತೇ ಜ್ಞಾಯತೇ ಸುಪುರುಷಜ್ಞಾನಂ ದುರ್ಧಟಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-111-88 ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಮಹೀಕರಣಂ ಬುದ್ಧೇರ್ಲಾಘವಂ ತುಚ್ಛತ್ವಮೇವ ಹೇತುಃ॥ 12-111-89 ಪ್ರಸಾದಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಸಾದ್ಯ॥ 12-111-90 ಅಗೃಹ್ಯ ಅಗೃಹೀತ್ವಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 112
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.112. ಅಧ್ಯಾಯಃ 112
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಲಸತಾಯಾ ಅನರ್ಥಹೇತುತಾಖ್ಯಾಪಕೋಟ್ರಚರಿತಾಭಿಧಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-112-0 (69208)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-112-0x (5644)
ಕಿಂ ಪಾರ್ಥಿವೇನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕಿಂಚ ಕೃತ್ವಾ ಸುಖೀ ಭವೇತ್।
ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ತತ್ತ್ವೇನ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ॥ 12-112-1 (69209)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-112-2x (5645)
ಹಂತ ತೇಽಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಾರ್ಯೈಕನಿಶ್ಚಯಂ।
ಯಥಾ ರಾಜ್ಞೇಹ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯಚ್ಚ ಕೃತ್ವಾ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-112-2 (69210)
ನಚೈವಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಸ್ಮ ಯಥೇದಮನುಶುಶ್ರುಂ।
ಉಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ತು ಮಹದ್ವೃತ್ತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-112-3 (69211)
ಜಾತಿಸ್ಮರೋ ಮಹಾನುಷ್ಟ್ರಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಕುಲೋದ್ಭವಃ।
ತಪಃ ಸುಮಹದಾತಿಷ್ಠದರಣ್ಯೇ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-112-4 (69212)
ತಪಸಸ್ತಸ್ಯ ಚಾಂತೇಽಥ ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವದ್ವಿಭುಃ।
ವರೇಣ ಚ್ಛಂದಯಾಮಾಸ ತತಶ್ಚೈನಂ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-112-5 (69213)
ಉಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-112-6x (5646)
ಭಗವಂಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮೇ ದೀರ್ಘಾ ಗ್ರೀವಾ ಭವೇದಿಯಂ।
ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಸಾಗ್ರಮಿಚ್ಛೇಯಂ ಚಾರಿತುಂ ವಿಭೋ॥ 12-112-6 (69214)
ಏವಮಸ್ವಿತಿ ಚೋಕ್ತಃ ಸ ವರದೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ವರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯಯಾವುಷ್ಟ್ರಃ ಸ್ವಕಂ ವನಂ॥ 12-112-7 (69215)
ಸ ಚಕಾರ ತದಾಽಽಲಸ್ಯಂ ವರದಾನಾತ್ಸುದುರ್ಮತಿಃ।
ನ ಚೈಚ್ಛಚ್ಚಿರತುಂ ಗಂತುಂ ದುರಾತ್ಮಾ ಕಾಲಮೋಹಿತಃ॥ 12-112-8 (69216)
ಸ ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಸಾರ್ಯೈವ ತಾಂ ಗ್ರೀವಾಂ ಶತಯೋಜನಾಂ।
ಚಚಾರ ಶ್ರಾಂತಹೃದಯೋ ವಾತಶ್ಚಾಗಾತ್ತತೋ ಮಹಾನ್॥ 12-112-9 (69217)
ಸ ಗುಹಾಯಾಂ ಶಿರೋಗ್ರೀವಾಂ ನಿಧಾಯ ಪಶುರಾತ್ಮನಃ।
ಆಸ್ತೇ ವರ್ಷಮಥಾಭ್ಯಾಗಾತ್ಸುಮಹತ್ಪ್ಲಾವಯಜ್ಜಗತ್॥ 12-112-10 (69218)
ಅಥ ಶೀತಪರೀತಾಂಗೋ ಜಂಬುಕಃ ಕ್ಷುಚ್ಛ್ರಮಾನ್ವಿತಃ।
ಸದಾರಸ್ತಾಂ ಗುಹಾಮಾಶು ಪ್ರವಿವೇಶ ಜಲಾರ್ದಿತಃ॥ 12-112-11 (69219)
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂಸಜೀವೀ ತು ಸುಭೃಶಂ ಕ್ಷುಚ್ಛ್ರಮಾನ್ವಿತಃ॥
ಅಭಕ್ಷಯತ್ತತೋ ಗ್ರೀವಾಮುಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-112-12 (69220)
ಯದಾ ತ್ವಬುಧ್ಯತಾತ್ಮಾನಂ ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಸ ವೈ ಪಶು।
ತದಾ ಸಂಕೋಚನೇ ಯತ್ನಮಕರೋದ್ಭೃಶದುಃಖಿತಃ॥ 12-112-13 (69221)
ಯಾವದೂರ್ಧ್ವಮಧಶ್ಚೈವ ಗ್ರೀವಾಂ ಸಂಕ್ಷಿಪತೇ ಪಶುಃ।
ತಾವತ್ತೇನ ಸದಾರೇಣ ಜಂಬುಕೇನ ಸ ಭಕ್ಷಿತಃ॥ 12-112-14 (69222)
ಸ ಹತ್ವಾ ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಚ ತಮುಷ್ಟ್ರಂ ಜಂಬುಕಸ್ತದಾ।
ವಿಗತೇ ವಾತವರ್ಪೇ ತು ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ಗುಹೋದರಾತ್॥ 12-112-15 (69223)
ಏವಂ ದುರ್ಬುದ್ಧಿನಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮುಷ್ಟ್ರೇಣ ನಿಧನಂ ತದಾ।
ಆಲಸ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರಮಾತ್ಪಶ್ಯ ಮಹಾಂತಂ ದೋಷಮಾಗತಂ॥ 12-112-16 (69224)
ತ್ವಮಪ್ಯೇವಂವಿಧಂ ಹಿತ್ವಾ ಯೋಗೇನ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವರ್ತಸ್ವ ಬುದ್ಧಿಮೂಲಂ ತು ವಿಜಯಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 12-112-17 (69225)
ಬುದ್ಧಿಶ್ರೇಷ್ಠಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಬಾಹುಮಧ್ಯಾನಿ ಭಾರತ।
ತಾನಿ ಜಂಘಾಜಘನ್ಯಾನಿ ಭಾರಪ್ರತ್ಯವರಾಣಿ ಚ॥ 12-112-18 (69226)
ರಾಜ್ಯಂ ತಿಷ್ಠತಿ ದಕ್ಷಸ್ಯ ಸಂಗೃಹೀತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
[ಆರ್ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮೂಲಂ ಹಿ ವಿಜಯಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್।]
ಗುಪ್ತಂ ಮಂತ್ರಂ ಶ್ರುತವತಃ ಸುಸಹಾಯಸ್ಯ ಚಾನಘ॥ 12-112-19 (69227)
`ಅಸಹಾಯವತೋ ಹ್ಯರ್ಥಾ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಕದಾಚನ।'
ಪರೀಕ್ಷಿತಸಹಾಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತೀಹ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸಹಾಯಯುಕ್ತೇನ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಶಕ್ಯಾ ಪ್ರಶಾಸಿತುಂ॥ 12-112-20 (69228)
ಇದಂ ಹಿ ಸದ್ಭಿಃ ಕಥಿತಂ ವಿಧಿಜ್ಞೈಃ
ಪುರಾ ಮಹೇಂದ್ರಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವಃ।
ಮಯಾಽಪಿ ಚೋಕ್ತಂ ತವ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟ್ಯಾ
ತ್ವಮಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಚರಸ್ವ ರಾಜನ್॥ ॥ 12-112-21 (69229)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 112॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-112-8 ಚರಿತುಂ ಭಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-112-17 ಯೋಗೇನೋಪಾಯೇನ। ಏವಂವಿಧಮಾಲಸ್ಯಂ॥ 12-112-18 ಬಾಹೂಪಲಕ್ಷಿತಂ ಶೈರ್ಯಂ। ಜಂಘೋಪಲಕ್ಷಿತಂ ಪಾದವಿಹರಣಂ। ಭಾರೋ ಭಾರವಹನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 113
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.113. ಅಧ್ಯಾಯಃ 113
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬಲವಚ್ಛತ್ರುವಶೀಕರಣೇ ವಿನಯಸ್ಯೋಪಾಯತಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಸರಿತ್ಸಾಗರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-113-0 (69230)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-113-0x (5647)
ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಬಲೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅಮಿತ್ರಸ್ಯಾತಿವೃದ್ಧಸ್ಯ ಕಥಂ ತಿಷ್ಠೇದಸಾಧನಃ॥ 12-113-1 (69231)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-113-2x (5648)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸರಿತಾಂ ಚೈವ ಸಂವಾದಂ ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 12-113-2 (69232)
ಸುರಾರಿನಿಲಯಃ ಶಶ್ವತ್ಸಾಗರಃ ಸರಿತಾಂ ಪತಿಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸರಿತಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಂಶಯಂ ಜಾತಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-113-3 (69233)
ಸಾಗರ ಉವಾಚ। 12-113-4x (5649)
ಸಮೂಲಶಾಖಾನ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ನಿಹತಾನ್ಕ್ವಾಪಿ ನೋ ದ್ರುಮಾನ್।
ಯುಷ್ಮಾಭಿರಿಹ ಪೂರ್ಣಾಭಿರನ್ಯಾಂಸ್ತತ್ರ ನ ವೇತಸಾನ್॥ 12-113-4 (69234)
ಅ-ಪಕಾಯಶ್ಚಾಲ್ಪಸಾರೋ ವೇತಸಃ ಕೂಲಜಶ್ಚ ಯಃ।
ಅಜ್ಞಯಾ ವಾ ನಾನೀತಃ ಕಿಂ ಚ ವಾ ತೇನ ವಃ ಕೃತಂ॥ 12-113-5 (69235)
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಾಸಾಮೇವ ವೋ ಮತಂ।
ಯಥಾ ಚೇಮಾನಿ ಕೂಲಾನಿ ಹಿತ್ವಾ ನಾಯಾತಿ ವೇತಸಃ॥ 12-113-6 (69236)
ತತ್ರ ಪ್ರಾಹ ನದೀ ಗಂಗಾ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮರ್ಥವತ್।
ಹೇತುಮದ್ಗ್ರಾಹಕಂ ಚೈವ ಸಾಗರಂ ಸರಿತಾಂ ಪತಿಂ॥ 12-113-7 (69237)
ಗಂಗೋವಾಚ। 12-113-8x (5650)
ತಿಷ್ಠಂತ್ಯೇತೇ ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ನಗಾ ಹ್ಯೇಕನಿಕೇತನಾಃ।
ತತಸ್ತ್ಯಜಂತಿ ತತ್ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾತಿಲೋಂಯಾನ್ನ ವೇತಸಃ॥ 12-113-8 (69238)
ವೇತಸೋ ವೇಗಮಾಯಾಂತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಮತಿ ನಾಪರೇ।
ಸ ಚ ವೇಗೇ ಹ್ಯತಿಕ್ರಾಂತೇ ಸ್ಥಾನಮಾಪದ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-113-9 (69239)
ಕಾಲಜ್ಞಃ ಸಮಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸದಾವಶ್ಯಶ್ಚ ನೋ ದ್ರುಮಃ।
ಅನುಲೋಮವೃತ್ತಿತಸ್ತಬ್ಧಸ್ತೇನ ತ್ವಾಂ ನೈತಿ ವೇತಸಃ॥ 12-113-10 (69240)
ಮಾರುತೋದಕವೇಗೇನ ಯೇ ನಮಂತ್ಯುನ್ನಮಂತಿ ಚ।
ಓಷಧ್ಯಃ ಪಾದಪಾ ಗುಲ್ಮಾ ನ ತೇ ಯಾಂತಿ ಪರಾಭವಂ॥ 12-113-11 (69241)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-113-12x (5651)
ಯೋ ಹಿ ಶತ್ರೋರ್ವಿವೃದ್ಧಸ್ಯ ಪ್ರಭೋರ್ಬಂಧವಿನಾಶನೇ।
ಪೂರ್ವಂ ನ ಸಹತೇ ವೇಗಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-113-12 (69242)
ಸಾರಾಸಾರಂ ಬಲಂ ವೀರ್ಯಮಾತ್ಮನೋ ದ್ವಿಷತಶ್ಚ ಯಃ।
ಜಾನನ್ವಿಚರತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನ ಸ ಯಾತಿ ಪರಾಭವಂ॥ 12-113-13 (69243)
ಏವಮೇವ ಯದಾ ವಿದ್ವಾನ್ಮನ್ಯತೇ ವಿಪುಲಂ ಬಲಂ।
ಸಂಶ್ರಯೇದ್ವೈತಸೀಂ ವೃತ್ತಿಮೇತತ್ಪ್ರಜ್ಞಾನಲಕ್ಷಣಂ॥ ॥ 12-113-14 (69244)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 113॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-113-4 ನಿಹತಾನುನ್ಮೂಲಿತಾನ್। ಕಾಯಿನ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಮಹಾಶರೀರಾನ್। ಅನ್ಯಾನಲ್ಪಶರೀರಾನ್ವೇತಸಾನ್ ನ ಹತಾನ್ಪಶ್ಯಾಮಿ॥ 12-113-5 ಅವಜ್ಞಾಯ ನ ಶಕ್ಯೋ ವಾ ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-113-8 ಏಕನಿಕೇತನಾಃ ಸ್ತಬ್ಧಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಾತಿಲೋಂಯಾದಸ್ಮಾಕಂ ಪ್ರಾತಿಕೂಲ್ಯಾತ್॥ 12-113-14 ವೈತಸೀಂ ವೃತ್ತಿಮಸ್ತಬ್ಧತ್ವಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 114
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.114. ಅಧ್ಯಾಯಃ 114
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಭಾಯಾಂ ದುಷ್ಟದುರ್ಭಾಷಣೇ ತತ್ತಿತಿಕ್ಷಾಯಾ ಗುಣತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-114-0 (69245)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-114-0x (5652)
ವಿದ್ವಾನ್ಮೂಢಪ್ರಗಲ್ಭೇನ ಮೃದುಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಭಾರತ।
ಆಕ್ರುಶ್ಯಮಾನಃ ಸದಸಿ ಕಥಂ ಕುರ್ಯಾದರಿಂದಂ॥ 12-114-1 (69246)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-114-2x (5653)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಯಥೈಽಷೋರ್ಥೋಽವಗಂಯತೇ।
ಸದಾ ಸಚೇತಾಃ ಸಹತೇ ನರಸ್ಯೇಹಾಲ್ಪಚೇತಸಃ॥ 12-114-2 (69247)
ಆಕ್ರುಶ್ಯ ದೂಷ್ಯಮಾಣಶ್ಚ ಸುಕೃತಂ ತಸ್ಯ ವಿಂದತಿ।
ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾತ್ಮನೋ ಮರ್ಷೀ ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪ್ರಮಾರ್ಜತಿ॥ 12-114-3 (69248)
ಗರ್ಹಿತಂ ತಮುಪೇಕ್ಷೇತ ವಾಶ್ಯಮಾನಮಿವಾತುರಂ।
ಲೋಕೇ ವಿದ್ವೇಷಮಾಪನ್ನೋ ನಿಷ್ಫಲಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-114-4 (69249)
ಇತಿ ಸಂಶ್ಲಾಘತೇ ನಿತ್ಯಂ ತೇನ ಪಾಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಇದಮುಕ್ತೋ ಮಯಾ ಕಶ್ಚಿತ್ಸರ್ವತೋ ಜನಸಂಸದಿ।
ಸ ತತ್ರ ವ್ರೀಡಿತಃ ಶುಷ್ಕೋ ಮೃತಕಲ್ಪೋಽವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-114-5 (69250)
ಶ್ಲಾಘನ್ನಶ್ಲಾಘನೀಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ ನಿರಪತ್ರಪಃ।
ಉಪೇಕ್ಷಿತವ್ಯೋ ದಾಂತೇನ ತಾದೃಶಃ ಪುರುಷಾಧಮಃ॥ 12-114-6 (69251)
ಯದ್ಯದ್ಬ್ರೂಯಾದಲ್ಪಮತಿಸ್ತತ್ತದಸ್ಯ ಸಹೇತ್ತದಾ॥ 12-114-7 (69252)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಹಿ ಪ್ರಶಂಸನ್ವಾ ನಿಂದನ್ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ವನೇ ಕಾಕ ಇವಾಬುದ್ಧಿರ್ವಾಶ್ಯಮಾನೋ ನಿರರ್ಥಕಂ॥ 12-114-8 (69253)
ಯದಿ ವಾಗ್ಭಿಃ ಪ್ರಯೋಗಃ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಯೋಜ್ಯಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾ।
ವಾಗೇವಾರ್ಥೋ ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ನ ಹ್ಯೇವಾರ್ಥೋ ಜಿಘಾಂಸತಃ॥ 12-114-9 (69254)
ನಿಷೇಕಂ ವೈ ಪರಸ್ಯಾಸಾವಾಚಷ್ಟೇ ವೃತ್ತಚೇಷ್ಟಯಾ।
ಮಯೂರ ಇವ ಕೌಪೀನಂ ನೃತ್ಯಂ ಸಂದರ್ಶಯನ್ನಿವ॥ 12-114-10 (69255)
ಯಸ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ನ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಾಕಾರ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಕಿಂಚನ।
ವಾಚಂ ತೇನ ನ ಸಂದಧ್ಯಾಚ್ಛುಚಿಃ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ॥ 12-114-11 (69256)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಗುಣವಾದೀ ಯಃ ಪರೋಕ್ಷಂ ತು ವಿನಿಂದಕಃ।
ಸ ಮಾನವಃ ಶ್ವವಲ್ಲೋಕೇ ನಷ್ಟಲೋಕಪರಾಯಣಃ॥ 12-114-12 (69257)
ತಾದೃಗ್ದಿನಶತಂ ಚಾಪಿ ಯದ್ದದಾತಿ ಜುಹೋತಿ ಚ।
ಪರೋಕ್ಷೇಣಾಪವಾದೇನ ತಂ ನಾಶಯತಿ ತತ್ಕ್ಷಣಾತ್॥ 12-114-13 (69258)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನರಃ ಸದ್ಯಸ್ತಾದೃಶಂ ಪಾಪಚೇತಸಂ।
ವರ್ಜಯೇನ್ಮತಿಮಾನ್ವರ್ಜ್ಯಂ ಸಾರಮೇಯಾಮಿಷಂ ಯಥಾ॥ 12-114-14 (69259)
ಪರಿವಾದಂ ಬ್ರುವಾಣೋ ಹಿ ದುರಾತ್ಮಾ ವೈ ಮಹಾಜನೇ।
ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ದೋಷಾನ್ಸ್ವಾನ್ಸರ್ಪಃ ಫಣಮಿವೋನ್ನತಂ॥ 12-114-15 (69260)
ತಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಿ ಕುರ್ವಾಣಂ ಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ಯ ಇಚ್ಛತಿ।
ಭಸ್ಮಕೂಟ ಇವಾಬುದ್ಧಿಃ ಖರೋ ರಜಸಿ ಮಜ್ಜತಿ॥ 12-114-16 (69261)
ಮನುಷ್ಯಸಾಲಾವೃಕಮಪ್ರಶಾಂತಂ
ಜನಾಪವಾದೇ ಸತತಂ ನಿವಿಷ್ಟಂ।
ಮಾತಂಗಮುನ್ಮತ್ತಮಿವೋನ್ನದಂತಂ
ತ್ಯಜೇತ ತಂ ಶ್ವಾನಮಿವಾತಿರೌದ್ರಂ॥ 12-114-17 (69262)
ಅನಾರ್ಯಜುಷ್ಟೇ ಪಥಿ ವರ್ತಮಾನಂ
ದಮಾದಪೇತಂ ವಿನಯಾಚ್ಚ ಪಾಪಂ।
ಅರಿವ್ರತಂ ನಿತ್ಯಮಭೂತಿಕಾಮಂ
ಧಿಗಸ್ತು ತಂ ಪಾಪಮತಿಂ ಮನುಷ್ಯಂ॥ 12-114-18 (69263)
ಪ್ರತ್ಯುಚ್ಯಮಾನಸ್ತ್ವಥ ಭೂಯ ಏವ
ನಿಶಾಂಯ ಮಾಭೂಸ್ತ್ವಮಥಾರ್ತರೂಪಃ।
ಉಚ್ಚಸ್ಯ ನೀಚೇನ ಹಿ ಸಂಪ್ರಯೋಗಂ
ವಿಗರ್ಹಯಂತಿ ಸ್ಥಿರಬುದ್ಧಯೋ ಯೇ॥ 12-114-19 (69264)
ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಶೇದ್ವಾಽಪಿ ಚ ತಾಡಯೇದ್ವಾ
ಸ ಪಾಂಸುಭಿರ್ವಾ ವಿಕಿರೇತ್ತುಷೈರ್ವಾ।
ವಿವೃತ್ಯ ದಂತಾಂಶ್ಚ ವಿಭೀಷಯೇದ್ವಾ
ಸಿದ್ಧಂ ಹಿ ಮೂಢೇ ಕುಪಿತೇ ನೃಶಂಸೇ॥ 12-114-20 (69265)
ವಿಗರ್ಹಣಾಂ ನಾಽಪಿ ದುರಾತ್ಮನಾ ಕೃತಾಂ
ಸಹೇತ ಯಃ ಸಂಸದಿ ದುರ್ಜನಾನಾಂ।
ಪಠೇದಿದಂ ಚಾಪಿ ನಿದರ್ಶನಂ ಸದಾ
ನ ವಾಙ್ಭಯಂ ಸ ಲಭತಿ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಿಯಂ॥ ॥ 12-114-21 (69266)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 114॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-114-1 ಮೂಢಶ್ಚಾಸೌ ಪ್ರಗಲ್ಭಶ್ಚ ತೇನ॥ 12-114-2 ಸಹತೇ ದುರುಕ್ತಂ॥ 12-114-3 ಮರ್ಷೀ ತಿತಿಕ್ಷುಃ॥ 12-114-4 ವಾಶ್ಯಮಾನಂ ರಟಂತಂ॥ 12-114-9 ಯಥಾ ವಾಚಾ ಹತೋ ನ ಹನ್ಯತೇ ಏವಂ ವಾಚಾ ದೂಷಿತೋ ನ ದುಷ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-114-10 ಸ ಏವಂ ವದನ್ವೃತ್ತೇನ ಕ್ರಿಯಯಾ ಚೇಷ್ಟಯಾ ವಾಗಾದಿವ್ಯಾಪಾರೇಣ ಚ ಲಿಂಗೇನ ನಿಷೇಕಂ ಸ್ವಮಾತರಿ ರೇತಃ ಸೇಕಂ ಪರಸ್ಯ ಪರೇಣ ಪಿತುರನ್ಯೇನ ಕೃತಮಿತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಥಯತಿ। ಕೌಪೀನಂ ಗುಹ್ಯಪ್ರದೇಶಂ ಸಂದರ್ಶಯನ್ನಿವ ನೃತ್ಯಂ ಕುರ್ವನ್ಮಯೂರೋ ಯಥಾ ಶ್ಲಾಘತೇ ಸಂಯಙ್ನೃತ್ಯಾಮೀತಿ ಮನ್ಯತೇ ನತು ಮಮ ಗುಹ್ಯಂ ಲೋಕಾಃ ಪಶ್ಯಂತೀತಿ ತ್ರಪತೇ ಏವಂ ಸ್ವಲೋಪಿ ಮಯಾ ಸ ಮಹಾನಮುಕಸಭಾಯಾಂ ದುರುಕ್ತಮುಕ್ತ ಇತಿ ಶ್ಲಾಘತೇ ನತ್ವನೇನ ಮಮ ಮಾತುರ್ದೋಷಃ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕ್ರಿಯತೇ ಮಯೈವೇತಿ ನ ತ್ರಪತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-114-11 ಮಯೂರ ಇವ ಕಾಲೀನಂ ಇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ। ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಜನ್ಮನಾ ಇತಿ ಟ.ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-114-13 ತಾದೃಕ್ಪುಮಾನ್॥ 12-114-14 ಸಾರಮೇಯಾಮಿಷಂ ಶುನೋಮಾಂಸಂ॥ 12-114-15 ದೋಷಾನ್ ಜಾರಜತ್ವಾದೀನ್॥ 12-114-16 ಭಸ್ಮಕೂಟೇ ಭಸ್ಮರಾಶೌ ಸ್ವರ ಇವಾಬುದ್ಧಿಃ ರಜಸಿ ದುಃಖೇ ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 12-114-17 ಸಾಲಾವೃಕಂ ಶ್ವಾನಮೇವ ಮನುಷ್ಯತ್ವೇನ ಲೋಕೇ ಗೃಹೀತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-114-20 ಕುದ್ಧೋ ದಶಾರ್ಧೇನ ಹಿ ತಾಡಯೇದ್ವಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ದಶಾರ್ಧೇನ ಸಂವೃತಾಂಗುಲಿಪಂಚಕೇನ ಪಾಣಿನೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಇದಂ ಸರ್ವಂ ಕುಪಿತಮೂಢೇ ಸಿದ್ಧಮೇವ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 115
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.115. ಅಧ್ಯಾಯಃ 115
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಹಾಯಸಂಪಾದನಸ್ಯಾವಶ್ಯಕತಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-115-0 (69267)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-115-0x (5654)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನಯಂ।
ಸಂಛೇತ್ತವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಭವಾನ್ಕುಲಕರೋ ಹಿ ನಃ॥ 12-115-1 (69268)
ಪುರುಷಾಣಾಮಯಂ ತಾತ ದುರ್ವೃತ್ತಾನಾಂ ದುರಾತ್ಮನಾಂ।
ಕಥಿತೋ ವಾಕ್ಯಸಂಚಾರಸ್ತತೋ ವಿಜ್ಞಾಪಯಾಮಿ ತೇ॥ 12-115-2 (69269)
ಯದ್ಧಿತಂ ರಾಜ್ಯತಂತ್ರಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ಚ ಸುಖೋದಯಂ।
ಅಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ಕ್ಷೇಮವೃದ್ಧಿಕರಂ ಚ ತತ್॥ 12-115-3 (69270)
ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾಭಿರಾಮಂ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರವೃದ್ಧಿಕರಂ ಚ ಯತ್।
ಅನ್ನಪಾನೇ ಶರೀರೇ ಚ ಹಿತಂ ಯತ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-115-4 (69271)
ಅಭಿಷಿಕ್ತೋ ಹಿ ಯೋ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಸ್ಥೋ ಮಿತ್ರಸಂವೃತ।
ಸಮುಹೃತ್ಸಮುಪೇತೋ ವಾ ಸ ಕಥಂ ರಂಜಯೇತ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-115-5 (69272)
ಯೋ ಹ್ಯಸತ್ಪ್ರಗ್ರಹರತಿಃ ಸ್ನೇಹರಾಗಬಲಾತ್ಕೃತಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಮನೀಶತ್ವಾದಸಜ್ಜನಬುಭೂಷಕಃ॥ 12-115-6 (69273)
ತಸ್ಯ ಭೃತ್ಯಾ ವಿಮುಖತಾಂ ಯಾಂತಿ ಸರ್ವೇ ಕುಲೋದ್ಗತಾಃ।
ನ ಚ ಭೃತ್ಯಬಲೈರರ್ಥೈಃ ಸ ರಾಜಾ ಸಂಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-115-7 (69274)
ಏತನ್ಮೇ ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ರಾಜಧರ್ಮಾಂದಿವಾನಿಶಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭವಾಞ್ಶಂಸಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-115-8 (69275)
ಶಾಸತಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ತ್ವಂ ನಃ ಕುಲಹಿತೇ ರತಃ।
ಕ್ಷತ್ತಾ ಚೈಕೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯೋ ನಃ ಶಂಸತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-115-9 (69276)
ತ್ವತ್ತಃ ಕುಲಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಹಿತೋದಯಂ।
ಅಮೃತಸ್ಯಾವ್ಯಯಸ್ಯೇವ ತೃಪ್ತಃ ಸ್ವಪ್ಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಸುಖಂ॥ 12-115-10 (69277)
ಕೀದೃಶಾಃ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಸ್ಥಾ ಭೃತ್ಯಾಃ ಸರ್ವಗುಣಾನ್ವಿತಾಃ।
ಕೀದೃಶೈಃ ಕಿಂ ಕುಲೀನೈರ್ವಾ ಸಹ ಯಾತ್ರಾ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-115-11 (69278)
ನ ಹ್ಯೇಕೋ ಭೃತ್ಯರಹಿತೋ ರಾಜಾ ಭವತಿ ರಕ್ಷಿತಾ।
ರಾಜ್ಯಂ ಚೇದಂ ಜನಃ ಸರ್ವಸ್ತತ್ಕುಲೀನಃ ಪ್ರಶಾಸತಿ॥ 12-115-12 (69279)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-115-13x (5655)
ನ ಚ ಪ್ರಶಾಸ್ತುಂ ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ಶಕ್ಯಮೇಕೇನ ಭಾರತ॥ 12-115-13 (69280)
ಅಸಹಾಯವತಾ ತಾತ ನೈವಾರ್ಥಾಃ ಕೇಚಿದಪ್ಯುತ।
ಲಬ್ಧುಂ ಲಬ್ಧಾ ಹ್ಯಪಿ ಸದಾ ರಕ್ಷಿತುಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-115-14 (69281)
ಯಸ್ಯ ಭೃತ್ಯಜನಃ ಸರ್ವೋ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಕೋವಿದಃ।
ಹಿತೈಷೀ ಕುಲಜಃ ಸ್ನಿಗ್ಧಃ ಸ ರಾಜ್ಯಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 12-115-15 (69282)
ಮಂತ್ರಿಣೋ ಯಸ್ಯ ಕುಲಜಾ ಅಸಂಹಾರ್ಯಾಃ ಸಹೋಷಿತಾಃ।
ನೃಪತೇರ್ಮತಿಮಾಪ್ಸಂತೇ ಸತ್ಪಥಜ್ಞಾನಕೋವಿದಾಃ॥ 12-115-16 (69283)
ಅನಾಗತವಿಧಾತಾರಃ ಕಾಲಜ್ಞಾನವಿಶಾರದಾಃ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತಮಶೋಚಂತಃ ಸ ರಾಜ್ಯಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 12-115-17 (69284)
ಸಮದುಃಖಸುಖಾ ಯಸ್ಯ ಸಹಾಯಾಃ ಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಃ।
ಅರ್ಥಚಿಂತಾಪರಾಃ ಸಭ್ಯಾಃ ಸ ರಾಜ್ಯಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 12-115-18 (69285)
ಯಸ್ಯ ನಾರ್ತೋ ಜನಪದಃ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಗತಃ ಸದಾ।
ಅಕ್ಷುದ್ರಃ ಸತ್ಪಥಾಲಂಬೀ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಭಾಗ್ಭವೇತ್॥ 12-115-19 (69286)
ಕೋಶೋಽಕ್ಷಪಟಲಂ ಯಸ್ಯ ಕೋಶವೃದ್ಧಿಕರೈರ್ನರೈಃ।
ಆಪ್ತೈಸ್ತುಷ್ಟೈಶ್ಚ ಪೃಷ್ಟೈಶ್ಚ ಧಾರ್ಯತೇ ಸ ನೃಪೋತ್ತಮಃ॥ 12-115-20 (69287)
ಕೋಷ್ಠಾಗಾರಮಸಂಹಾರ್ಯೈರಾಪ್ತೈಃ ಸಂಚಯತತ್ಪರೈಃ।
ಪಾತ್ರಭೂತೈರಲುಬ್ಧೈಶ್ಚ ಪಾಲ್ಯಮಾನಂ ಗುಣೀ ಭವೇತ್॥ 12-115-21 (69288)
ವ್ಯವಹಾರಶ್ಚ ನಗರೇ ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಫಲೋದಯಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಶಂಖಲಿಖಿತಃ ಸ ಧರ್ಮಫಲಭಾಙ್ ನೃಪಃ॥ 12-115-22 (69289)
ಸಂಗೃಹೀತಮನುಷ್ಯಶ್ಚ ಯೋ ರಾಜಾ ರಾಜಧರ್ಮವಿತ್।
ಷಙ್ಭಾಗಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಸ ಧರ್ಮಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ ॥ 12-115-23 (69290)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 115॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-115-2 ಅಯಂ ನಿಂದಾರೂಪಃ॥ 12-115-3 ಹಿನಂ ಅನಿಂದ್ಯಂ। ಆಯತ್ಯಾಂ ಉತ್ತರಕಾಲೇ। ತದಾತ್ವೇ ವರ್ತಮಾನಾಕಲೇ॥ 12-115-5 ಮಿತ್ರಸುಹೃದೌ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಮಪೇಕ್ಷ್ಯಾನಪೇಕ್ಷ್ಯ ಚೋಪಕರ್ತಾರೌ ತದ್ವಾನ್। ಸಮುಪೇತಃ ಶೌರ್ಯಾದಿನೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-115-7 ಭೃತ್ಯಬಲಪ್ರಾಪ್ಯೈರರ್ಥೈರ್ಧನಾದಿಭಿಃ॥ 12-115-14 ಲಬ್ಧುಂ ಲಬ್ಧಾಶ್ಚ ರಕ್ಷಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಇತಿಂ ಶೇಷಃ॥ 12-115-16 ಅಸಂಹಾರ್ಯಾಃ ಉತ್ಕೋಚಾದಿನಾ ಅಭೇದ್ಯಾಃ॥ 12-115-21 ಕೋಷ್ಠಾಗಾರಂ ಧಾನ್ಯಾದಿಸಾಮಗ್ರೀಗೃಹಂ। ಗುಣೀಭವೇತ್ ಬಹುಗುಣಿಭಾವಂ ಗಚ್ಛೇತ್॥ 12-115-22 ವ್ಯವಹಾರಃ ಅರ್ಥಿಪ್ರತ್ಯರ್ಥಿನೋರ್ವಿವಾದೇ ನಿರ್ಣಯಃ। ಶಂಖಲಿಖಿತ ಇತಿ। ಯಥಾ ಫಲಮಾತ್ರಸ್ತೇನೇ ಶಂಖೇನ ಲಿಖಿತಸ್ಯ ಹಸ್ತಚ್ಛೇದೋ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರತಿಷೇಧಯಿತ್ವಾ ಕಾರಿತಸ್ತದ್ವದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 116
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.116. ಅಧ್ಯಾಯಃ 116
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೇನಚಿನ್ಮುನಿವರೇಣ ದ್ವೀಪಿಭಯೇ ಸತಿ ದ್ವೀಪಿತ್ವಂ ಪ್ರಾಪಿತಸ್ಯ ಸ್ವೀಯಶುನಃಪುನರ್ವ್ಯಾಘ್ನಾಙ್ಭಯೇ ಸತಿ ವ್ಯಾಘ್ರೀಕರಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-116-0 (69291)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-116-0x (5656)
ನ ಸಂತಿ ಕುಲಜಾ ಯತ್ರ ಸಹಾಯಾಃ ಪಾರ್ಥಿವಸ್ಯ ತು।
ಅಕುಲೀನಾಶ್ಚ ಕರ್ತವ್ಯಾ ನ ವಾ ಭರತಸತ್ತಂ॥' 12-116-1 (69292)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-116-2x (5657)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಿದರ್ಶನಂ ಪರಂ ಲೋಕೇ ಸಜ್ಜನಾಚರಿತಂ ಸದಾ॥ 12-116-2 (69293)
ಅಸ್ಯೈವಾರ್ಥಸ್ಯ ಸದೃಶಂ ಯಚ್ಛ್ರುತಂ ಮೇ ತಪೋವನೇ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ರಾಮಸ್ಯ ಯದುಕ್ತಮೃಷಿಸತ್ತಮೈಃ॥ 12-116-3 (69294)
ವನೇ ಮಹತಿ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದಮನುಷ್ಯನಿಷೇವಿತೇ।
ಋಷಿರ್ಮೂಲಫಲಾಹಾರೋ ನಿಯತೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-116-4 (69295)
ದೀಕ್ಷಾದಮಪರಿಶ್ರಾಂತಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಪರಮಃ ಶುಚಿಃ।
ಉಪವಾಸವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸತತಂ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-116-5 (69296)
ತಸ್ಯ ಸಂದೃಶ್ಯ ಸದ್ಭಾವಮುಪವಿಷ್ಟಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸರ್ವೇ ಸತ್ವಾಃ ಸಮೀಪಸ್ಥಾ ಭವಂತಿ ವನಚಾರಿಣಃ॥ 12-116-6 (69297)
ಸಿಂಹಾ ವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಸಶರಭಾ ಮತ್ತಾಶ್ಚೈವ ಮಹಾಗಜಾಃ।
ದ್ವೀಪಿನಃ ಖಂಗಭಲ್ಲೂಕಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭೀಮದರ್ಶನಾಃ॥ 12-116-7 (69298)
ತೇ ಸುಖಪ್ರಶ್ನದಾಃ ಸರ್ವೇ ಭವಂತಿ ಕ್ಷತಜಾಶನಾಃ।
ತಸ್ಯರ್ಷೇಃ ಶಿಷ್ಯವಚ್ಚೈವ ಚಿತ್ತಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಿಯಕಾರಿಣಃ॥ 12-116-8 (69299)
ಉಕ್ತ್ವಾ ಚ ತೇ ಸುಖಪ್ರಶ್ನಂ ಸರ್ವೇ ಯಾಂತಿ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಗ್ರಾಂಯಸ್ತ್ವೇಕಃ ಪಶುಸ್ತತ್ರ ನಾಜಹಾತ್ಸ ಮಹಾಮುನಿಂ॥ 12-116-9 (69300)
ಭಕ್ತೋಽನುರಕ್ತಃ ಸತತಮುಪವಾಸಕೃಶೋಽಬಲಃ।
ಫಲಮೂಲೋತ್ತರಾಹಾರಃ ಶಾಂತಃ ಶಿಷ್ಟಾಕೃತಿರ್ಯಥಾ॥ 12-116-10 (69301)
ತಸ್ಯರ್ಷೇರುಪವಿಷ್ಟಸ್ಯ ಪಾದಮೂಲೇ ಮಹಾಮತೇಃ।
ಮನುಷ್ಯವದ್ಗತೋ ಭಾವಂ ಸ್ನೇಹಬದ್ಧೋಽಭವದ್ಭೃಶಂ॥ 12-116-11 (69302)
ತತೋಽಭ್ಯಯಾನ್ಮಹಾರೌದ್ರೋ ದ್ವೀಪೀ ಕ್ಷತಜಭೋಜನಃ।
ಶ್ವಾರ್ಥಮತ್ಯರ್ಥಮುದ್ಧುಷ್ಟಃ ಕ್ರೂರಃ ಕಾಲಇವಾಂತಕಃ॥ 12-116-12 (69303)
ಲೇಲಿಹ್ಯಮಾನಸ್ತೃಷಿತಃ ಪುಚ್ಛಾಸ್ಫೋಟನತತ್ಪರಃ।
ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಃ ಕ್ಷುಧಾಃ ಭುಗ್ನಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಸ್ತದಾಮಿಷಂ॥ 12-116-13 (69304)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಕ್ರೂರಮಾಯಾಂತಂ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಶ್ವಾ ಮುನಿಂ ತತ್ರ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-116-14 (69305)
ಶ್ವಶತ್ರುರ್ಭಗವನ್ನೇಷ ದ್ವೀಪೀ ಮಾಂ ಹಂತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಭಯಂ ನ ಸ್ಯಾದಸ್ಮಾನ್ಮಮ ಮಹಾಮುನೇ।
[ತಥಾ ಕುರು ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಜ್ಞಸ್ತ್ವಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-116-15 (69306)
ಸ ಮುನಿಸ್ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭಾವಜ್ಞೋ ಭಯಕಾರಣಂ।
ರುತಜ್ಞಃ ಸರ್ವಸತ್ವಾನಾಂ ತಮೈಶ್ವರ್ಯಸಮನ್ವಿತಃ॥] 12-116-16 (69307)
ಮುನಿರುವಾಚ। 12-116-17x (5658)
ನ ಭಯಂ ದ್ವೀಪಿನಃ ಕಾರ್ಯಂ ಮೃತ್ಯುತಸ್ತೇ ಕಥಂಚನ।
ಏಷ ಶ್ವರೂಪರಹಿತೋ ದ್ವೀಪೀ ಭವಸಿ ಪುತ್ರಕ॥ 12-116-17 (69308)
ತತಃ ಶ್ವಾ ದ್ವೀಪಿತಾಂ ನೀತೋ ಜಾಂಬೂನದನಿಭಾಕೃತಿ।
ಚಿತ್ರಾಂಗೋ ವಿಸ್ಫುರದ್ದಂಷ್ಟ್ರೋ ವನೇ ವಸತಿ ನಿರ್ಭಯಃ॥ 12-116-18 (69309)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಮುಖೇ ದ್ವೀಪೀ ಆತ್ಮನಃ ಸದೃಶಂ ಪಶುಂ।
ಅವಿರುದ್ಧಸ್ತತಸ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷಣೇನ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 12-116-19 (69310)
ತತೋಽಭ್ಯಯಾನ್ಮಹಾರೌದ್ರೋ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಃ ಕ್ಷುಧಾನ್ವಿಃ।
ದ್ವೀಪಿನಂ ಲೇಲಿಹನ್ವಕ್ರಂ ವ್ಯಾಘ್ರೋ ರುಧಿರಲಾಲಸಃ॥ 12-116-20 (69311)
ವ್ಯಾಘ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷುಧಾ ಭುಗ್ನಂ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಂ ವನಚಾರಿಣಂ।
ದ್ವೀಪಿ ಜೀವಿತರಕ್ಷಾರ್ಥಮೃಷಿಂ ಶರಣಮೇಯಿವಾನ್॥ 12-116-21 (69312)
ತತಃ ಸಂವಾಸಜಂ ಸ್ನೇಹಮೃಷಿಣಾ ಕುರ್ವತಾ ತದಾ।
ಸ ದ್ವೀಪೀ ವ್ಯಾಘ್ರತಾಂ ನೀತೋ ರಿಪುಭ್ಯೋ ಬಲವತ್ತರಃ॥ 12-116-22 (69313)
ತತೋಽದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ಶಾರ್ದೂಲೋ ನಾಭ್ಯಘ್ನತ್ತಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸ ತು ಶ್ಚಾ ವ್ಯಾಘ್ರತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬಲವಾನ್ಪಿಶಿತಾಶನಃ॥ 12-116-23 (69314)
ನ ಮೂಲಫಲಭೋಗೇಷು ಸ್ಪೃಹಾಮಪ್ಯಕರೋತ್ತದಾ।
ಯಥಾ ಮೃಗಪತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಕಾಂಕ್ಷತಿ ವನೌಕಸಃ।
ತಥೈವ ಸ ಮಹಾರಾಜ ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸಮಭವತ್ತದಾ॥ ॥ 12-116-24 (69315)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 116॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-116-2 ಅತ್ರ ಉತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಮಸ್ಥಾನೇಷು ಕ್ರಮಾತ್ ತಏವ ಯೋಜ್ಯಾ ನತು ಉಚ್ಚಸ್ಥಾನೇ ನೀಚೋ ನಿಯೋಜ್ಯ ಇತ್ಯಸ್ಮಿತ್ರರ್ಥೇ॥ 12-116-3 ಅಸ್ಯೈವ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸ್ಯ॥ 12-116-6 ಸತ್ವಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಃ॥ 12-116-8 ಸುಖಪ್ರಶ್ನದಾಃ ಸುಖಿನಃ ಸ್ಥ ಇತಿ ಪ್ರಶ್ನಸ್ಯೋತ್ತರಂ ಸುಖಿನಃ ಸ್ಮಃ ಇತಿ ತತ್ಪ್ರದಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-116-11 ಭಾವಂ ಚಿತ್ತಂ॥ 12-116-13 ಸುಧಾಮತ್ತಃ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-116-17 ದ್ವೀಪಿನೋ ದ್ವೀಪಿರೂಪಾನ್ಮೃತ್ಯುತಃ॥ 12-116-21 ಕ್ಷುಧಾಭುಗ್ನಂ ಪೀಡಿತಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 117
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.117. ಅಧ್ಯಾಯಃ 117
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಮುಪಿವರೇಣ ವ್ಯಾಘ್ರೀಕೃತಸ್ಯ ಸ್ವೀಯಶುನೋ ಗಜಾದ್ಭಯೇ ಸತಿ ಗಜತ್ವಪ್ರಾಪಣಂ॥ 1॥ ಪುನಃ ಸಿಂಹಾದ್ಭಯೇ ಸಿಂಹೀಕೃತಸ್ಯ ತಸ್ಯೈವ ಶರಭಾದ್ಭಯೇ ಶರಭೀಕರಣಂ॥ 2॥ ದುಷ್ಟಭಾವೇನಾತ್ಮಜಿಘಾಂಸೋಸ್ತಸ್ಯ ಪುನಃ ಶ್ವಭಾವಪ್ರಾಪಣಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-117-0 (69316)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-117-0x (5659)
ವ್ಯಾಘ್ರಶ್ವೋಟಜಮೂಲಸ್ಥಸ್ತೃಪ್ತಃ ಸುಪ್ತೋ ಹತೈರ್ಮೃಗೈಃ।
ನಾಗಭಾಗಾತ್ತಮುದ್ದೇಶಂ ಮತ್ತೋ ಮೇಘ ಇವೋತ್ಥಿತಃ॥ 12-117-1 (69317)
ಪ್ರ--ಕರಟಃ ಪ್ರಾಂಶುಃ ಪಝೀ ವಿತತಕುಂಭಕಃ।
ಸು--ಣೋ ಮಹಾಕಾಯೋ ಮೇಘಗಂಭೀರನಿಃ ಸ್ವನಃ॥ 12-117-2 (69318)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಂಜರಂ ಮತ್ತಮಾಯಾಂತಂ ಬಲಗರ್ವಿತಂ।
ವ್ಯಾ ಹಸ್ತಿಭಯಾಂತ್ರಸ್ತಸ್ತಮೃಷಿಂ ಶರಣಂ ಯಯೌ॥ 12-117-3 (69319)
ತತೋಽನಯತ್ಕುಂಜರತ್ವಂ ವ್ಯಾಘ್ರಂ ತಮೃಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಮಹಮೇಘೋಪಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ಭೀತೋ ಹ್ಯಭವದ್ಗಜಃ॥ 12-117-4 (69320)
ತತಃ ಕಮಲಷಣ಼್ಡಾನಿ ಸಲ್ಲಕೀಗಹನಾನಿ ಚ।
ವ್ಯ--ರತ್ಸ ಮುದಾಯುಕ್ತಃ ಪಝರೇಣುವಿಭೂಷಿತಃ॥ 12-117-5 (69321)
ಕದಚಿದ್ದಮಮಾಣಸ್ಯ ಹಸ್ತಿನಃ ಸಂಮುಖಂ ತದಾ।
ಋಷೇಸ್ತಸ್ಯೋಟಸ್ಥಸ್ಯ ಕಾಲೋಽಗಚ್ಛದ್ದಿವಾನಿಶಂ॥ 12-117-6 (69322)
ಅಥಾಜಗಾಮ ತಂ ದೇಶಂ ಕೇಸರೀ ಕೇಸರಾರುಣಃ।
ಗಿನ್ವಿಂದರಜೋ ಭೀಮಃ ಸಿಂಹೋ ನಾಗಕುಲಾಂತಕಃ॥ 12-117-7 (69323)
ತಂ--- ಸಿಂಹಮಾಯಾಂತಂ ನಾಗಃ ಸಿಂಹಭಯಾರ್ದಿತಃ।
ಋಷಿಂ ಶರಣಮಾಪೇದೇ ವೇಪಮಾನೋ ಭಯಾತುರಃ॥ 12-117-8 (69324)
ಸ ತ-ಃ ಸಿಂಹತಾಂ ನೀತೋ ಗಜೇಂದ್ರೋ ಮುನಿನಾ ತದಾ।
ತಂ ಚ ನಾಗಣಯತ್ಸಿಂಹಂ ತುಲ್ಯಜಾತಿಸಮನ್ವಯಾತ್॥ 12-117-9 (69325)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸೋಽಭವತ್ಸಿಂಹೋ ವನ್ಯೋ ಹಿಂಸನ್ನವಾಗ್ಬಲಃ।
ಸ ಚಾಶ್ರಪೇಽವಸತ್ಸಿಂಹಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಸುಖೀ ವನೇ॥ 12-117-10 (69326)
ನ ಚಾನ್ಯೇ ಕ್ಷುದ್ರಪಶವಸ್ತಪೋವನಸಮೀಪತಃ।
ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ತದಾ ತ್ರಸ್ತಾ ಜೀವಿತಾಕಾಂಕ್ಷಿಣಸ್ತಥಾ॥ 12-117-11 (69327)
ಕದಾಚಿತ್ಕಾಲಯೋಗೇನ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿವಿಹಿಂಸಕಃ।
ಬಲವಾನ್ಕ್ಷತಜಾಹಾರೋ ನಾನಾಸತ್ವಭಯಂಕರಃ॥ 12-117-12 (69328)
ಅಷ್ಟಪಾದರ್ಧ್ವನಯನಃ ಶರಭೋ ವನಗೋಚರಃ।
ತಂ ಸಿಂಹಂ ಹಂತುಮಾಗಚ್ಛನ್ಮುನೇಸ್ತಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ॥ 12-117-13 (69329)
`ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶರಭಂ ಯಾಂತಂ ಸಿಂಹಃ ಪರಭಯಾನ್ವಿತಃ।
ಋಷಿಂ ಶರಣಮಾಪೇದೇ ವೇಪಮಾನಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥' 12-117-14 (69330)
ಸಂ ಮುನಿಃ ಶರಭಂ ಚಕ್ರೇ ಬಲೋತ್ಕಟಮರಿಂದಮ।
ತತಃ ಸ ಶರಭೋ ವನ್ಯೋ ಮುನೇಃ ಶರಭಮಗ್ರತಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಲಿನಮತ್ಯುಗ್ರಂ ದ್ರುತಂ ಸಂಪ್ರಾದ್ರವದ್ವನಂ॥ 12-117-15 (69331)
ಸ ಏವಂ ಶರಭಸ್ಥಾನೇ ನ್ಯಸ್ತೋ ವೈ ಮುನಿನಾ ತದಾ।
ಮುನೇಃ ಪಾರ್ಶ್ವಗತೋ ನಿತ್ಯಂ ಶರಭಃ ಸುಖಮಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-117-16 (69332)
ತತಃ ಶರಭಸಂತ್ರಸ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಮೃಗಗಣಾ ವನಾತ್।
ದಿಶಃ ಸಂಪ್ರಾದ್ರವತ್ರಾಜನ್ಭಯಾಜ್ಜೀವಿತಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-117-17 (69333)
ಶರಭೋಽಪ್ಯತಿಸಂಹೃಷ್ಟೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಿವಧೇ ರತಃ।
ಫಲಮೂಲಾಶನಂ ಕರ್ತುಂ ನೈಚ್ಛತ್ಸ ಪಿಶಿತಾಶನಃ॥ 12-117-18 (69334)
ತತಃ ಕ್ಷುದ್ರಸಮಾಚಾರೋ ಬಲೇನ ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಇಯೇಷ ತಂ ಮುನಿಂ ಹಂತುಮಕೃತಜ್ಞಃ ಕೃತಾನ್ವಯಃ॥ 12-117-19 (69335)
`ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಚ ತದಾ ಶರಭಃ ಶ್ವಾನಪೂರ್ವಕಃ॥ 12-117-20 (69336)
ಅಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾತ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಾಙ್ಭಾತ್ರೇಣೈವ ಕೇವಲಂ।
ಶರಭತ್ವಂ ಸುದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಸರ್ವಭೂತಭಯಂಕರಂ॥ 12-117-21 (69337)
ಅನ್ಯೇಽಪ್ಯತ್ರ ಭಯತ್ರಸ್ತಾಃ ಸಂತಿ ಸತ್ವಾ ಭಯಾರ್ದಿತಾಃ।
ಮುನಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಜೀವಂತೋ ಮೃಗಾಃ ಪಕ್ಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ॥ 12-117-22 (69338)
ತೇಷಾಮಪಿ ಕದಾಚಿಚ್ಚ ಶರಭತ್ವಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸರ್ವಸತ್ವೋತ್ತಮಂ ಲೋಕೇ ಬಲಂ ಯತ್ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-117-23 (69339)
ಪಕ್ಷಿಣಾಮಪ್ಯಯಂ ದದ್ಯಾತ್ಕದಾಚಿದ್ಗಾರುಡಂ ಬಲಂ॥ 12-117-24 (69340)
ಯಾವದನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಪ್ರೀತಃ ಕಾರುಣ್ಯಂ ತು ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನ ದದಾತಿ ಬಲಂ ತುಷ್ಟಃ ಸತ್ವಸ್ಯಾನ್ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-117-25 (69341)
ತಾವದೇನಮಹಂ ವಿಪ್ರಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಶೀಘ್ರತಃ।
ಸ್ಥಾತುಂ ಮಯಾ ಶಕ್ಯಮಿಹ ಮುನಿಘಾತಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥' 12-117-26 (69342)
ತತಸ್ತೇನ ತಪಃಶಕ್ತ್ಯಾ ವಿದಿತೋ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ಚ ಮುನಿಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತತಃ ಶಾಪಂ ಪ್ರಯುಕ್ತವಾನ್॥ 12-117-27 (69343)
`ಅಹಮಗ್ನಿಪ್ರಭೋ ನಾಮ ಮುನಿರ್ಭೃಗುಕುಲಾನ್ವಯಃ।
ಮನಸಾ ನಿರ್ದಹೇಯಂ ಚ ಜಗತ್ಸಂಧಾರಯಾಮಿ ಚ॥ 12-117-28 (69344)
ಮಮ ವಶ್ಯಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ದೇವಾ ಯಚ್ಚ ಚರಾಚರಂ।
ಸಂತಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಯೇ ಭೀತಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ನ ತ್ಯಜಂತಿ ಯೇ।
ಸ್ವಧರ್ಮಾಚ್ಚಲಿತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಾಙ್ಭಾತ್ರೇಣಾಪಿ ನಿರ್ದಹೇ॥ 12-117-29 (69345)
ಕಿಮಂಗ ತ್ವಂ ಮಯಾ ನೀತಃ ಶರಭತ್ವಮನಾಮಯಂ।
ಕ್ರೂರಃ ಸ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಹೀನಶ್ಚಾಶುಚಿರೇವ ಚ॥' 12-117-30 (69346)
ಶ್ವಾ ತ್ವಂ ದ್ವೀಪಿತ್ವಮಾಪನ್ನೋ ದ್ವೀಪೀ ವ್ಯಾಘ್ರತ್ವಮಾಗತಃ।
ವ್ಯಾಘ್ರಾನ್ನಾಗೋ ಮದಪಟುರ್ನಾಗಃ ಸಿಂಹತ್ವಮಾಗತಃ॥ 12-117-31 (69347)
ಸಿಂಹಸ್ತ್ವಂ ಬಲಮಾಪನ್ನೋ ಭೂಯಃ ಶರಭತಾಂ ಗತಃ।
ಮಯಾ ಸ್ನೇಹಪರೀತೇನ ವಿಸೃಷ್ಟೋ ನ ಕುಲಾನ್ವಯಃ॥ 12-117-32 (69348)
ಯಸ್ಮಾದೇವಮಪಾಪಂ ಮಾಂ ಪಾಪ ಹಿಂಸಿತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವಯೋನಿಮಾಪನ್ನಃ ಪುನಃ ಶ್ವಾನೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-117-33 (69349)
ತತೋ ಮುನಿಜನದ್ವೇಷ್ಟಾ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಕೃತೋಽಬುಧಃ।
ಋಷಿಣಾ ಶರಭಃ ಶಪ್ತಸ್ತದ್ರೂಪಂ ಪುನರಾಪ್ತವಾನ್॥ ॥ 12-117-34 (69350)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 117॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-117-1 ಮೃಗೈಸ್ತೃಪ್ತಃ॥ 12-117-9 ಸಮನ್ವಯಾತ್ಸಂಬಂಧಾತ್॥ 12-117-19 ತತೋ ರುಧಿರತರ್ಷೇಣ ಬಲಿನಾ ಶರಭೋಽನ್ವಿತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-117-31 ಮದಪಟುಃ ಪ್ರವಹನ್ಮದಃ॥ 12-117-32 ವಿಸೃಷ್ಟೋ ವಿವಿಧೇನ ರೂಪೇಣ ತ್ವಂ ಸೃಷ್ಟಃ। ನ ತು ತ್ವಂ ಕುಲಾನ್ವಯಃ। ತೇನ ತೇನ ಕುಲೇನಾನ್ವಯಃ ಸಂಬಂಧೋ ಯಸ್ಯ ಸ ಕುಲಾನ್ವಯಸ್ತಾದೃಶಸ್ತ್ವಂ ನ ಭವಸಿ॥ 12-117-33 ಶ್ವೈವ ತ್ವಂ ಹಿ ಭವಿಷ್ಯಸೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 118
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.118. ಅಧ್ಯಾಯಃ 118
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಚಿವಾದಿಗುಣವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-118-0 (69351)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-118-0x (5660)
ಸ ಶ್ವಾ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪನ್ನಃ ಪರಂ ದೈನ್ಯಮುಪಾಗಮತ್।
ಋಷಿಣಾ ಹುಂಕೃತಃ ಪಾಪಸ್ತಪೋವನಬಹಿಷ್ಕೃತಃ॥ 12-118-1 (69352)
ಏವಂ ರಾಜ್ಞಾ ಮತಿಮತಾ ವಿದಿತ್ವಾ ಶೀಲಶೌಚತಾಂ।
ಆರ್ಜವಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸತ್ವಂ ಶ್ರುತಂ ವೃತ್ತಂ ಕುಲಂ ದಮಂ॥ 12-118-2 (69353)
ಅನುಕ್ರೋಶಂ ಬಲಂ ವೀರ್ಯಂ ಪ್ರಭಾವಂ ಪ್ರಶಮಂ ಕ್ಷಮಾಂ।
ಭೃತ್ಯಾಯೇಮಂತ್ರಿಣೋ ಯೋಗ್ಯಾಸ್ತತ್ರ ಸ್ಥಾಪ್ಯಾಃ ಸುರಕ್ಷಿತಾಃ॥ 12-118-3 (69354)
ನಾಷರೀಕ್ಷ್ಯ ಮಹೀಪಾಲಃ ಪ್ರಕರ್ತುಂ ಭೃತ್ಯಮರ್ಹತಿ।
ಅಕುಲೀನನರಾಕೀರ್ಣೋ ನ ರಾಜಾ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-118-4 (69355)
ಕುಲಜಃ ಪ್ರಾಕೃತೋ ರಾಜಂಸ್ತತ್ಕುಲೀನತಯಾ ಸದಾ।
ನ ಪಾಪೇ ಕುರುತೇ ಬುದ್ಧಿಂ ನಿಂದ್ಯಮಾನೋಽಪ್ಯನಾಗಸಿ॥ 12-118-5 (69356)
ಅಕುಲೀನಸ್ತು ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾಕೃತಃ ಸಾಧುಸಂಕ್ಷಯಾತ್।
ದುರ್ಲಭೈಶ್ವರ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನಿಂದಿತಃ ಶತ್ರುತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-118-6 (69357)
`ಕಾಕಃ ಶ್ವಾನೋಽಕುಲೀನಶ್ಚ ಬಿಡಾಲಃ ಸರ್ಪ ಏವ ಚ।
ಅಕುಲೀನಾ ಚ ಯಾ ನಾರೀ ತುಲ್ಯಾಸ್ತೇ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 12-118-7 (69358)
ಲೋಕಪಾಲಾಃ ಸದೋದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಕುಲಜಾನ್ಯಥಾ।
ನಾರೀಂ ವಾ ಪುರುಷಂ ವಾಽಥ ಶೀಲಂ ತತ್ರಾಪಿ ಕಾರಣಂ॥ 12-118-8 (69359)
ದುಷ್ಕುಲೀನಾ ಚ ಯಾ ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ಯಾದ್ದುಷ್ಕುಲೀನಶ್ಚ ಯಃ ಪುಮ।
ಅಹಿಂಸಾಶೀಲಸಂಯೋಗಾದ್ಧರ್ಮಶ್ಚಾಽಽಕುಲತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-118-9 (69360)
ಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಾಜ ಶ್ಲೋಕಾನಾಹ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಶೃಣು ಸರ್ವಾನ್ಮಹೀಪಾಲ ಹೃದಿ ತಾಂಶ್ಚ ಕರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-118-10 (69361)
ಅಸಿತಂ ಸಿತಕರ್ಮಾಣಂ ಯಥಾ ದಾಂತಂ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ವೃತ್ತಸ್ಥಮಪಿ ಚಂಡಾಲಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-118-11 (69362)
ಯದಿ ಘಾತಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಪಾಪಸತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಹಿತಃ।
ಸರ್ವಸತ್ವಹಿತಾರ್ಥಾಯ ನ ತೇನಾಸೌ ವಿಹಿಂಸಕಃ॥ 12-118-12 (69363)
ದ್ವೀಪಿನಂ ಶರಭಂ ಸಿಂಹಂ ವ್ಯಾಘ್ರಂ ಕುಂಜರಮೇವ ಚ।
ಮಹಿಷಂ ಚ ವರಾಹಂ ಚ ಸೂಕರಂ ಶ್ವಾನಪನ್ನಗಾನ್॥ 12-118-13 (69364)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಬಾಲಸ್ತ್ರೀರಕ್ಷಣಾಯ ಚ।
ವೃದ್ಧಾತುರಪರಿತ್ರಾಣೇ ಯೋ ಹಿನಸ್ತಿ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-118-14 (69365)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ಚ ಂಲೇಚ್ಛೋ ವಾ ಧಾರ್ಮಿಕಃ ಶು ವಃ।
ಶ್ರೇಯಾಂಸ್ತತ್ರ ಭವೇನ್ಂಲೇಚ್ಛೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಃ॥ 12-118-15 (69366)
ದುಷ್ಕುಲೀನಃ ಕುಲೀನೋ ವಾ ಯಃ ಕಶ್ಚಿಚ್ಛೀಲವಾನ್ನರಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಸ್ಥಿರಾಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಸ್ಥಿರಾಂ॥ 12-118-16 (69367)
ಶೀಲಂ ವಾಽನುತ್ತಮಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ನಿಯುಂಜೀತ ಮಹೀಪಾಲೋ ದುರ್ವೃತ್ತಂ ಪಾಪಕರ್ಮಸು॥' 12-118-17 (69368)
ಕುಲೀನಂ ಶಿಕ್ಷಿತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಕೋವಿದಂ।
ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞಂ ಸಹಿಷ್ಣುಂ ದೇಶಜಂ ತಥಾ॥ 12-118-18 (69369)
ಕೃತಜ್ಞಂ ಬಲವಂತಂ ಚ ಕ್ಷಾಂತಂ ದಾಂತಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಅಲುಬ್ಧಂ ಲಬ್ಧಸಂತುಷ್ಟಂ ಸ್ವಾಮಿಮಿತ್ರಬುಭೂಷಕಂ॥ 12-118-19 (69370)
ಸಚಿವಂ ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಂ ಸರ್ವಸಂಗ್ರಹಣೇ ರತಂ।
ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಯುಕ್ತವಚನಂ ಹಿತೈಷಿಣಮತಂದ್ರಿತಂ॥ 12-118-20 (69371)
ಯುಕ್ತಾಚಾರಂ ಸ್ವವಿಷಯೇ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಕೋವಿದಂ।
ಶಸ್ತಂ ತ್ರಿವರ್ಗವೇತ್ತಾರಂ ಪೌರಜಾನಪದಪ್ರಿಯಂ॥ 12-118-21 (69372)
ಸೇನಾವ್ಯೂಹನತತ್ತ್ವಜ್ಞಂ ಬಲಹರ್ಷಣಕೋವಿದಂ।
ಇಂಗಿತಾಕರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞಂ ಯಾತ್ರಾಸೇನಾವಿಶಾರದಂ॥ 12-118-22 (69373)
ಹಸ್ತಿಶಿಕ್ಷಾಶ್ವತತ್ತ್ವಜ್ಞಮಹಂಕಾರವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಪ್ರಗಲ್ಭಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ದಾಂತಂ ಬಲಿನಂ ಯುಕ್ತಮಂತ್ರಿಣಂ॥ 12-118-23 (69374)
ಚೌಕ್ಷಂ ಚೌಕ್ಷಜನಾಕೀರ್ಣಂ ಸುವೇಷಂ ಸುಖದರ್ಶನಂ।
ನಾಯಕಂ ನೀತಿಕುಶಲಂ ಗುಣೈಃ ಷಙ್ಭಿಃ ಸಮನ್ವಿತಂ॥ 12-118-24 (69375)
ಅಸ್ತಬ್ಧಂ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಂ ಮೃದುವಾದಿನಮೇವ ಚ।
ಧೀರಂ ಮಹರ್ದ್ಧಿ ಚ ದೇಶಕಾಲೋಪಪಾದಕಂ॥ 12-118-25 (69376)
ಸಚಿ ಯಃ ಪ್ರಕುರುತೇ ನ ಚೈನಮವಮನ್ಯತೇ।
ತಸ್ಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಯತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾ ಗ್ರಹಪತೇರಿವ॥ 12-118-26 (69377)
ಏತೈರೇವ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತೋ ರಾಜಾ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಏಷ್ಟವ್ಯೋ ಧರ್ಮಪರಮಃ ಪ್ರಜಾಪಾಲನತತ್ಪರಃ॥ 12-118-27 (69378)
ಧೀರೋ ಮರ್ಷೀ ಶುಚಿಃ ಶೀಘ್ರಃ ಕಾಲೇ ಪುರುಷಕಾರವಿತ್।
ಶುಶ್ರೂಷುಃ ಶ್ರುತವಾಞ್ಶ್ರೋತಾ ಊಹಾಪೋಹವಿಶಾರದಃ॥ 12-118-28 (69379)
ಮೇಧಾವೀ ಧಾರಣಾಯುಕ್ತೋ ಯಥಾನ್ಯಾಯೋಪಪಾದಕಃ।
ದಾಂತಃ ಸದಾ ಪ್ರಿಯಾಭಾಷೀ ಕ್ಷಮಾವಾಂಶ್ಚ ವಿಪರ್ಯಯೇ॥ 12-118-29 (69380)
ನಾತಿಚ್ಛೇತ್ತಾ ಸ್ವಯಂಕಾರೀ ಶ್ರದ್ಧಾಲುಃ ಸುಖದರ್ಶನಃ।
ಆರ್ತಹಸ್ತಪ್ರದೋ ನಿತ್ಯಮಾಪ್ತಾಮಾತ್ಯೋ ನಯೇ ರತಃ॥ 12-118-30 (69381)
ನಾಹಂವಾದೀ ನನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಯತ್ಕಿಂಚನಕಾರಕಃ।
ಕೃತೇ ಕರ್ಮಣ್ಯಮೋಘಾನಾಂ ಕರ್ತಾ ಭೃತ್ಯಜನಪ್ರಿಯಃ॥ 12-118-31 (69382)
ಸಂಗೃಹೀತಜನೋಽಸ್ತಬ್ಧಃ ಪ್ರಸನ್ನವದನಃ ಸದಾ।
ತ್ರಾತಾ ಭೃತ್ಯಜನಾಪೇಕ್ಷೀ ನ ಕ್ರೋಧೀ ಸುಮಹಾಮನಾಃ॥ 12-118-32 (69383)
ಯುಕ್ತದಂಡೋ ನ ನಿರ್ದಂಡೋ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾನುಶಾಸನಃ।
ಚಾರನೇತ್ರಃ ಪ್ರಜಾವೇಕ್ಷೀ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲಃ ಸದಾ॥ 12-118-33 (69384)
ರಾಜಾ ಗುಣಶತಾಕೀರ್ಣ ಏಷ್ಟವ್ಯಸ್ತಾದೃಶೋ ಭವೇತ್।
ಯೋಧಾಶ್ಚೈವ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಸರ್ವೈರ್ಗುಣಗಣೈರ್ವೃತಾಃ॥ 12-118-34 (69385)
ಅನ್ವೇಷ್ಟವ್ಯಾಃ ಸುಪುರುಷಾಃ ಸಹಾಯಾ ರಾಜ್ಯಧಾರಣೇ।
ನ ವಿಮಾನಯಿತವ್ಯಾಸ್ತೇ ರಾಜ್ಞಾ ವೃದ್ಧಿಮಭೀಪ್ಸತಾ॥ 12-118-35 (69386)
ಯೋಧಾಃ ಸಮರಶೌಂಡೀರಾಃ ಕೃತಜ್ಞಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರಕೋವಿದಾಃ।
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಸಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಪದಾತಿಜನಸಂವೃತಾಃ॥ 12-118-36 (69387)
ಅರ್ಥಮಾನವಿವೃದ್ಧಾಶ್ಚ ರಥಚರ್ಯಾವಿಶಾರದಾಃ।
ಇಷ್ವಸ್ತ್ರಕುಶಲಾ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯೇಯಂ ನೃಪತೇರ್ಮಹೀ॥ 12-118-37 (69388)
`ಜ್ಞಾತೀನಾಮನವಜ್ಞಾನಂ ಭೃತ್ಯೇಷ್ವಶಠತಾ ತಥಾ।
ನೈಪುಣಂ ಚಾರ್ಥಚರ್ಯಾಸು ಯಸ್ಯೈತೇ ತಸ್ಯ ಸಾ ಮಹೀ॥ 12-118-38 (69389)
ಆಲಸ್ಯಂ ಚೈವ ನಿದ್ರಾ ಚ ವ್ಯಸನಾನ್ಯತಿಹಾಸ್ಯತಾ।
ಯಸ್ತೈತಾನಿ ನ ವಿದ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯೈವ ಸುಚಿರಂ ಮಹೀ॥ 12-118-39 (69390)
ವೃದ್ಧಸೇವೀ ಮಹೋತ್ಸಾಹೋ ವರ್ಣಾನಾಂ ಚೈವ ರಕ್ಷಿತಾ।
ಧರ್ಮಚರ್ಯಾಃ ಸದಾ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯೇಯಂ ಸುಚಿರಂ ಮಹೀ॥ 12-118-40 (69391)
ನೀತಿವರ್ತ್ಮಾನುಸರಣಂ ನಿತ್ಯಮುತ್ಥಾನಮೇವ ಚ।
ರಿಪೂಣಾಮನವಜ್ಞಾನಂ ತಸ್ಯೇಯಂ ಸುಚಿರಂ ಮಹೀ॥ 12-118-41 (69392)
ಉತ್ಥಾನಂ ಚೈವ ದೈವಂ ಚ ತಯೋರ್ನಾನಾತ್ವಮೇವ ಚ॥
ಮನುನಾ ವರ್ಣಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಶೃಣು ತದೇವ ಹಿ॥ 12-118-42 (69393)
ಉತ್ಥಾನಂ ಹಿ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಭಾಷತ।
ನಯಾನಯವಿಧಾನಜ್ಞಃ ಸದಾ ಭವ ಕುರೂದ್ವಹ॥ 12-118-43 (69394)
ದುರ್ಹೃದಾಂ ಛಿದ್ರದರ್ಶೀ ಯಃ ಸುಹೃದಾಮುಪಕಾರವಾನ್।
ವಿಶೇಷವಿಚ್ಚ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸ ರಾಜ್ಯಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ ' 12-118-44 (69395)
ಸರ್ವಸಂಗ್ರಹಣೇ ಯುಕ್ತೋ ನೃಪೋ ಭವತಿ ಯಃ ಸದಾ।
ಉತ್ಥಾನಶೀಲೋ ಮಂತ್ರಾಢ್ಯಃ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-118-45 (69396)
ಶಕ್ಯಾ ಚಾಶ್ವಸಹಸ್ರೇಣ ವೀರಾರೋಹೇಣ ಭಾರತ।
ಸಂಗೃಹೀತಮನುಷ್ಯೇಣ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಜೇತುಂ ವಸುಂಧರಾ॥ ॥ 12-118-46 (69397)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 118॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-118-6 ಅಕುಲೀನಸ್ತು ನಿಂದಾಮಾತ್ರೇಣ ಶತ್ರುತಾಂ ವ್ರಜೇತ್। ಸಾಧುಸಂಶ್ರಶ್ಚಾದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-118-19 ಸ್ವಾಮಿನೋ ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಬುಭೂಷಕಂ ಐಶ್ವರ್ಯಲಿಪ್ಸುಂ॥ 12-118-20 ಸರ್ವಸಂಗ್ರಹಣೇ ಪ್ರಾಣಿಮಾತ್ರರಂಜನೇ॥ 12-118-24 ಚೌಕ್ಷಂ ಶುದ್ಧಂ॥ 12-118-28 ಮರ್ಷೀ ಕ್ಷಮೀ॥ 12-118-29 ವಿಪರ್ಯಯೇಽಕ್ಷಮಾವತಿ ಅಪಕಾರಿಣಿ ಕ್ಷಮಾವಾನ್॥ 12-118-31 ನನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-118-33 ಚಾರನೇತ್ರಃ ಪರಾಪೇಕ್ಷೀ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-118-37 ಅಭಯಾ ಗಜಪೃಷ್ಠಸ್ಥಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 119
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.119. ಅಧ್ಯಾಯಃ 119
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವಸ್ವಯೋಗ್ಯತಾನುಸಾರೇಣಾಧಿಕಾರೇ ಸ್ಥಾಪನಾದೇರ್ಭೃತ್ಯಲಕ್ಷಣಾದೀನಾಂ ಚ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-119-0 (69398)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-119-0x (5661)
ಏವಂ ಗುಣಯುತಾನ್ಭೃತ್ಯಾನ್ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ನರಾಧಿಪಃ।
ನಿಯೋಜಯತಿ ಕೃತ್ಯೇಷು ಸ ರಾಜ್ಯಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 12-119-1 (69399)
ನ ವಾ ಸ್ವಸ್ಥಾನಮುತ್ಕ್ರಂಯ ಪ್ರಮಾಣಮಪಿ ಸತ್ಕೃತಂ।
ಆರೋಪ್ಯ ಚಾಪಿ ಸ್ವಸ್ಥಾನಮುತ್ಕ್ರಂಯಾನ್ಯತ್ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-119-2 (69400)
ಸ್ವಜಾತಿಗುಣಸಂಪನ್ನಾಃ ಸ್ವೇಷು ಧರ್ಮೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪ್ರಕರ್ತವ್ಯಾ ಹ್ಯಮಾತ್ಯಾಸ್ತು ನಾಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಕ್ಷಮಾ॥ 12-119-3 (69401)
ಅನುರೂಪಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭೃತ್ಯೇಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ಭೃತ್ಯಗುಣಸಂಪನ್ನಂ ರಾಜಾ ಫಲಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 12-119-4 (69402)
ಶರಭಃ ಶರಭಸ್ಥಾನೇ ಸಿಂಹಃ ಸಿಂಹ ಇವೋತ್ಥಿತಃ।
ವ್ಯಾಘ್ರೋ ವ್ಯಾಘ್ರ ಇವ ಸ್ಥಾಪ್ಯೋ ದ್ವೀಪೀ ದ್ವೀಪೀ ಯಥಾ ತಥಾ॥ 12-119-5 (69403)
ಕರ್ಮಸ್ವಿಹಾನುರೂಪೇಷು ನ್ಯಸ್ಯಾ ಭೃತ್ಯಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪ್ರತಿಲೋಮಂ ನ ಭೃತ್ಯಾಸ್ತೇ ಸ್ಥಾಪ್ಯಾಃ ಕರ್ಮಫಲೈಷಿಣಾ॥ 12-119-6 (69404)
ಯಃ ಪ್ರಮಾಣಮತಿಕ್ರಂಯ ಪ್ರತಿಲೋಮಂ ನರಾಧಿಪಃ।
ಭೃತ್ಯಾನ್ಸ್ಥಾಪಯತೇಽಬುದ್ಧಿರ್ನ ಸ ರಂಜಯತೇ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-119-7 (69405)
ನ ಬಾಲಿಶಾ ನ ಚ ಕ್ಷುದ್ರಾ ನಾಪ್ರಾಜ್ಞಾ ನಾಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ನಾಕುಲೀನಾ ಜನಾಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸ್ಥಾಪ್ಯಾ ರಾಜ್ಞಾ ಗುಣೈಷಿಣಾ॥ 12-119-8 (69406)
ಸಾಧವಃ ಕುಲಜಾಃ ಶೂರಾ ಜ್ಞಾನವಂತೋಽನಸೂಯಕಾಃ।
ಅಕ್ಷುದ್ರಾಃ ಶುಚಯೋ ದಕ್ಷಾಃ ಸ್ಯುರ್ನರಾಃ ಪಾರಿಪಾರ್ಶ್ವಕಾಃ॥ 12-119-9 (69407)
ಉದ್ಭೂತಾಸ್ತತ್ಪರಾಃ ಶಾಂತಾಶ್ಚೌಕ್ಷಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಜಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇಽನುಪಾಕೃಷ್ಟಾಸ್ತೇ ಸ್ಯೂ ರಾಜ್ಞೋ ಬಹಿಶ್ಚರಾಃ॥ 12-119-10 (69408)
ಸಿಂಹಸ್ಯ ಸತತಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸಿಂಹ ಏವ ಜನೋ ಭವೇತ್।
ಅಸಿಂಹಃ ಸಿಂಹಸಹಿತಃ ಸಿಂಹವಲ್ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 12-119-11 (69409)
ಯಸ್ತು ಸಿಂಹಃ ಶ್ವಭಿಃ ಕೀರ್ಣಃ ಸಿಂಹಕರ್ಮಫಲೇ ರತಃ।
ನ ಸ ಸಿಂಹಫಲಂ ಭೋಕ್ತುಂ ಶಕ್ತಃ ಶ್ವಭಿರುಪಾಸಿತಃ॥ 12-119-12 (69410)
ಏವ ಮೇತೈರ್ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಶೂರೈಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೈರ್ಬಹುಶ್ರುತೈಃ।
ಕುಲೀನೈಃ ಸಹ ಶಕ್ಯೇತ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಜೇತುಂ ವಸುಂಧರಾ॥ 12-119-13 (69411)
ನಾವೈದ್ಯೋ ನಾನೃಜುಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ನಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನಾ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸಂಗ್ರಾಹ್ಯೋ ವಸುಧಾಪಾಲೈರ್ಭೃತ್ಯೋ ಭೃತ್ಯವತಾಂ ವರ॥ 12-119-14 (69412)
ವಾಣವದ್ವಿಸೃತಾ ಯಾಂತಿ ಸ್ವಾಮಿಕಾರ್ಯಪರಾ ನರಾಃ।
ಯೇ ಭೃತ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥಿವಹಿತಾಸ್ತೇಷು ಸಾಂತ್ವಂ ಸದಾ ಚರೇತ್॥ 12-119-15 (69413)
ಕೋಶಶ್ಚ ಸತತಂ ರಕ್ಷ್ಯೋ ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಾಯ ರಾಜಭಿಃ।
ಕೋಶಮೂಲಾ ಹಿ ರಾಜಾನಃ ಕೋಶವೃದ್ಧಿಕರೋ ಭವೇತ್॥ 12-119-16 (69414)
ಕೋಷ್ಠಾಗಾರಂ ಚ ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಫೀತಂ ಧಾನ್ಯೈಃ ಸುಸಂಚಿತೈಃ।
ಸದಾ ತ್ವಂ ಸತ್ಸು ಸಂನ್ಯಸ್ತಧನಧಾನ್ಯಪಕೋ ಭವ। 12-119-17 (69415)
ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ತೇ ಭೃತ್ಯಾ ಭವಂತು ರಣಕೋವಿದಾಃ।
ವಾಜಿನಾಂ ಚ ಪ್ರಯೋಗೇಷು ವೈಶಾರದ್ಯಮಿಹೇಷ್ಯತೇ॥ 12-119-18 (69416)
ಜ್ಞಾತಿಬಂಧುಜನಾವೇಕ್ಷೀ ಮಿತ್ರಸಂಬಂಧಿಸತ್ಕೃತಃ।
ಪೌರಕಾರ್ಯಹಿತಾನ್ವೇಕ್ಷಈ ಭವ ಕೌರವನಂದನ॥ 12-119-19 (69417)
ಏಷಾ ತೇ ನೈಷ್ಠಿಕೀ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಚಾಭಿಹಿತಾ ಮಷಾ।
ಶ್ವಾತೇ ನಿದರ್ಶನಂ ತಾತ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-119-20 (69418)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 119॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-119-1 ಏವಂ ನೀಚಾನನೀಚೇ ನೈವ ಯೋಜಯೇತ್॥ 12-119-7 ಅಬುದ್ಧಿರಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ 12-119-10 ಬಹಿಶ್ಚರಾಃ ಪ್ರಾಣಾ ಇವೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-119-15 ವಿಸೃತಾಃ ಅಪರಾವರ್ತಿನಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 120
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.120. ಅಧ್ಯಾಯಃ 120
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-120-0 (69476)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-120-0x (5664)
ರಾಜವೃತ್ತಾನ್ಯನೇಕಾನಿ ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಭಾರತ।
ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವನಿಯುಕ್ತಾನಿ ರಾಜಧರ್ಮಾರ್ಥವೇದಿಭಿಃ॥ 12-120-1 (69477)
ತದೇವ ವಿಸ್ತರೇಣೋಕ್ತಂ ಪೂರ್ವವೃತ್ತಂ ಸತಾಂ ಮತಂ।
ಪ್ರಣೇಯಂ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-120-2 (69478)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-120-3x (5665)
ರಕ್ಷಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಿತಿ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಪರಂ ಮತಂ।
ತದ್ಯಥಾ ರಕ್ಷಣಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಥಾ ಶೃಣು ಮಹೀಪತೇ॥ 12-120-3 (69479)
ಯಥಾ ಬರ್ಹಾಣಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಬಿಭರ್ತಿ ಭುಜಗಾಶನಃ।
ತಥಾ ಬಹುವಿಧಂ ರಾಜಾ ರೂಪಂ ಕುರ್ವೀತ್ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-120-4 (69480)
ತೈಕ್ಷ್ಣ್ಯಂ ಜಿಹ್ನತ್ವಮಾದಾನಂ ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಮೇವ ಚ।
ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಃ ಸತ್ವಮಾತಿಷ್ಠಂಸ್ತಥಾ ವೈ ಸುಖಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-120-5 (69481)
ಯಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಯಥೈವ ಸ್ಯಾತ್ತದೂರ್ಣಂ ರೂಪಮಾದಿಶೇತ್।
ಬಹುರೂಪಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಹಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪ್ಯರ್ಥೋ ನ ಸೀದತಿ॥ 12-120-6 (69482)
ನಿತ್ಯಂ ರಕ್ಷಿತಮಂತ್ರಃ ಸ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಮೂಕಃ ಶರಚ್ಛಿಖೀ।
ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಾಕ್ಷರಗತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಭವೇಚ್ಛಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ॥ 12-120-7 (69483)
ಆಯವ್ಯಯೇಷು ಯುಕ್ತಃ ಸ್ಯಾಜ್ಜಲಸ್ರವಣೇಷ್ವಿವ।
ಶೈಲಾದ್ವರ್ಷೋದಕಾನೀವ ದ್ವಿಜಾನ್ಸಿದ್ಧಾನ್ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್।
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಹಿ ಸದಾ ರಾಜಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಧ್ವಜೋತ್ತಮಂ॥ 12-120-8 (69484)
ನಿತ್ಯಮುದ್ಯತದಂಡಃ ಸ್ಯಾದಾಚಾರೇ ಚಾಪ್ರಮಾದವಾನ್।
ಲೋಕೇ ಚಾಯವ್ಯಯೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೃಕ್ಷಾದ್ವೃಕ್ಷಮಿವಾವ್ರಜೇತ್॥ 12-120-9 (69485)
ಆಜ್ಞಾವಾನ್ಸ್ಯಾತ್ಸ್ವಯೂಥ್ಯೇಷು ಭೌಮಾನಿ ಚರಣೈಃ ಕಿರನ್।
ಜತಿಪಕ್ಷಃ ಪರಿಸ್ಪಂದೇತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೇದ್ವೈಕಲ್ಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-120-10 (69486)
ದೋಷಾನ್ವಿವೃಣುಯಾಚ್ಛತ್ರೋಃ ಪರಪಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಸೂದಯೇತ್।
ಕ ನನೇಷ್ವಿವ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಬಹಿರರ್ಥಾನ್ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-120-11 (69487)
ಉಚ್ಛ್ರಿತಾನಾಶ್ರಯೇತ್ಸ್ಫೂತಾನ್ನರೇಂದ್ರಾನಚಲೋಪಮಾನ್।
ಶ್ರಯೇಚ್ಛಾಯಾಮಿವ ಜ್ಞಾತಿಂ ಗುಪ್ತಂ ಶರಣಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-120-12 (69488)
ಪ್ರಾವೃಷೀವಾಸಿತಗ್ರೀವೋ ಮಾದ್ಯೇತ ನಿಶಿ ನಿರ್ಜನೇ।
ಮಾಯೂರೇಣ ಗುಣೇನೈವ ಸ್ತ್ರೀಭಿರಾರಕ್ಷಿತಶ್ಚರೇತ್॥ 12-120-13 (69489)
ನ ಜಹ್ಯಾಚ್ಚ ತನುತ್ರಾಣಂ ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಚಾರಭೂಮಿಷ್ವಿವ ತತಾನ್ಪಾಶಾಂಶ್ಚ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-120-14 (69490)
ಪ್ರಣಯೇದ್ವಾಽಪಿ ತಾಂ ಭೂಮಿಂ ಪ್ರಣಶ್ಯೇದ್ಗ್ರಹಣೇ ಪುನಃ।
`ಏವಂ ಮಯೂರಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತಯನ್ಸತತಂ ನರಃ।'
ಹನ್ಯಾತ್ಕ್ರುದ್ಧಾನತಿವಿಷಾಂಸ್ತಾಂಜಿಹ್ಮಗತಯೋಽಹಿತಾಃ॥ 12-120-15 (69491)
ನಾಸೂಯೇಚ್ಚಾವಗರ್ಹ್ಯಾಣಿ ಸನ್ನಿವಾಸಾನ್ನಿವಾಸಯೇತ್।
ಸದಾ ಬರ್ಹಿಸಮಂ ಕಾಮಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಕೃತಮಾಚರೇತ್।
ಸರ್ವತಶ್ಚಾದದೇತ್ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಪತಂಗಂ ಗಹನೇಷ್ವಿವ॥ 12-120-16 (69492)
ಏವಂ ಮಯೂರವದ್ರಾಜಾ ಸ್ವರಾಜ್ಯಂ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್।
ಆತ್ಮಬುದ್ಧಿಕರೀಂ ನೀತಿಂ ವಿದಧೀತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-120-17 (69493)
ಆತ್ಮಸಂಯಮನಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾಂ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಾತ್ಮಗುಣಪ್ರಾಪ್ತಿರೇತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-120-18 (69494)
ಪರಂ ವಿಶ್ವಾಸಯೇತ್ಸಾಂನಾ ಸ್ವಶಕ್ತಿಂ ಚೋಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ಆತ್ಮನಃ ಪರಿಮರ್ಶೇನ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಚಾರಯೇತ್॥ 12-120-19 (69495)
ಸಾಂತ್ವಯೋಗಮತಿಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಪ್ರಯೋಜನಕಃ।
ನಿಗೂಢಬುದ್ಧೇರ್ಧೀರಸ್ಯ ವಕ್ತವ್ಯೇ ವಕ್ಷ್ಯತೇ ತಥಾ॥ 12-120-20 (69496)
ಸಂನಿಕೃಷ್ಟಾಂ ಕಥಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯದಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಸ್ವಭಾವಮೇಷ್ಯತೇ ತಪ್ತಂ ಕೃಷ್ಣಾಯಸಮಿವೋದಕೇ॥ 12-120-21 (69497)
ಅನುಯುಂಜೀತ ಸತ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಆಗಮೈರುಪದಿಷ್ಟಾನಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಚೈವ ಪರಸ್ಯ ಚ॥ 12-120-22 (69498)
ಮೃದುಂ ಕ್ರೂರಂ ತಥಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಶೂರಂ ಚಾರ್ಥವಿಧಾನವಿತ್।
ಸ್ವಕರ್ಮಣಿ ನಿಯುಂಜೀತ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ವಚನಾಧಿಕಾಃ॥ 12-120-23 (69499)
ಅಪ್ಯದೃಷ್ಟಾನಿ ಯುಕ್ತಾನಿ ಸ್ವಾನುರೂಪೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನನುವರ್ತೇತ ಸ್ವರಾಂಸ್ತಂತ್ರೀರಿವಾಯತಾಃ॥ 12-120-24 (69500)
ಧರ್ಮಾಣಾಮವಿರೋಧೇನ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಿಯಮಾಚರೇತ್।
ಮಮಾಯಮಿತಿ ರಾಜಾ ಯಃ ಸಪರ್ವತ ಇವಾಚಲಃ॥ 12-120-25 (69501)
ವ್ಯವಹಾರಂ ಸಮಾಧಾಯ ಸೂರ್ಯೋ ರಶ್ಮೀನಿವಾಯತಾನ್।
ಧರ್ಮಮೇವಾಭಿರಕ್ಷೇತ ಕೃತ್ವಾ ತುಲ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ॥ 12-120-26 (69502)
ಕುಲಪ್ರಕೃತಿದೇಶಾನಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನ್ಮೃದುಭಾಷಿಣಃ।
ಮಧ್ಯೇ ವಯಸಿ ನಿರ್ದೋಷಾನ್ಹಿತೇ ಯುಕ್ತಾಂಜಿತಕ್ಲಮಾನ್॥ 12-120-27 (69503)
ಅಲುಬ್ಧಾಞ್ಶಿಕ್ಷಿತಾಂದಾಂತಾಂಧರ್ಮೇಷು ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಾನ್।
ಸ್ಥಾಪಯೇತ್ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ರಾಜಾ ಸರ್ವಾರ್ಥರಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-120-28 (69504)
ಏತೇನ ಚ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಕೃತ್ಯಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಸಮನುತಿಷ್ಠೇನ ತುಷ್ಟಶ್ಚಾರೈಃ ಪುರಸ್ಕೃತಃ॥ 12-120-29 (69505)
ಅಮೋಘಕ್ರೋಧಹರ್ಶಸ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಕೃತ್ಯಾಽನುದರ್ಶಿನಾಃ।
ಆತ್ಮಪ್ರತ್ಯಯಕೋಶಸ್ಯ ವಸುದೈವ ವಸುಂಧರಾ॥ 12-120-30 (69506)
ವ್ಯಕ್ತಶ್ಚಾನುಗ್ರಹೋ ಯಸ್ಯ ಯಥೋಕ್ತಶ್ಚಾಪಿ ನಿಗ್ರಹಃ।
ಗುಪ್ತಾತ್ಮಾ ಗುಪ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-120-31 (69507)
ನಿತ್ಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಮವೇಕ್ಷೇತ ಗೋಭಿಃ ಸೂರ್ಯ ಇವಾತಪನ್।
ಚಾರಾಂಶ್ಚಾನುಚರಾನ್ವಿದ್ಯಾತ್ತಥಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ್ವಯಂ ಚರೇತ್॥ 12-120-32 (69508)
ಕಾಲಪ್ರಾಪ್ತಮುಪಾದದ್ಯಾನ್ನಾರ್ಥಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಸೂಚಯೇತ್।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಸಂದುಹ್ಯಾನ್ಮಹೀಂ ಗಾಮಿವ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-120-33 (69509)
ಯಥಾಕ್ರಮೇಣ ಪುಷ್ಪೇಭ್ಯಶ್ಚಿನೋತಿ ಮಧು ಷಟ್ಪದಃ।
ತಥಾ ದ್ರವ್ಯಮುಪಾದಾಯ ರಾಜಾ ಕುರ್ವೀತ ಸಂಚಯಂ॥ 12-120-34 (69510)
ಯದ್ಧಿ ಗುಪ್ತಾವಶಿಷ್ಟಂ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ವಿತ್ತಂ ಧರ್ಮಕಾಮಯೋಃ।
ಸಂಚಯಾನ್ನ ವಿಸರ್ಗೀ ಸ್ಯಾದ್ರಾಜಾ ಶಾಸ್ತ್ರವಿದಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-120-35 (69511)
ನಾರ್ಥಮಲ್ಪಂ ಪರಿಭವೇನ್ನಾವಮನ್ಯೇತ ಶಾತ್ರವಾನ್।
ಬುದ್ಧ್ಯಾಽನುಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಾತ್ಮಾನಂ ನ ಚಾಬುದ್ಧೇಷು ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-120-36 (69512)
ಧೃತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಸಂಯಮೋ ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮಾ
ಧೈರ್ಯಂ ಶೌರ್ಯಂ ದೇಶಕಾಲಾಪ್ರಮಾದಃ।
ಅಲ್ಪಸ್ಯ ವಾ ಮಹತೋ ವಾ ವಿವೃದ್ಧೌ
ಧನಸ್ಯೈತಾನ್ಯಷ್ಟ ಸಮಿಂಧನಾನಿ॥ 12-120-37 (69513)
ಅಗ್ನಿಸ್ತೋಕೋ ವರ್ಧತೇಽಪ್ಯಾಜ್ಯಸಿಕ್ತೋ
ಬೀಜಂ ಚೈಕಂ ಬಹುಸಹಸ್ರಮೇತಿ।
ಕ್ಷಯೋದಯೌ ವಿಪುಲೌ ಸನ್ನಿಯಂಯೌ
ತಸ್ಮಾದಲ್ಪಂ ನಾವಮನ್ಯೇತ ವಿತ್ತಂ॥ 12-120-38 (69514)
ಬಾಲೋಽಪ್ಯಬಾಲಃ ಸ್ಥವಿರೋ ರಿಪುರ್ಯಃ।
ಸದಾ ಪ್ರಮತ್ತಂ ಪುರುಷಂ ನಿಹನ್ಯಾತ್।
ಕಾಲೇನಾನ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಹರೇತ್
ಕಾಲಜ್ಞಾನಂ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾ ವರಿಷ್ಠಂ॥ 12-120-39 (69515)
ಹರೇತ್ಕೀರ್ತಿ ಧರ್ಮಮಸ್ಯೋಪರುಂಧ್ಯಾ
ದರ್ಥೇ ವಿಘ್ನಂ ವೀರ್ಯಮಸ್ಯೋಪಹನ್ಯಾತ್।
ರಿಪುರ್ದ್ವೇಷ್ಟಾ ದುರ್ಬಲೋ ವಾ ಬಲೀ ವಾ
ತಸ್ಮಾಚ್ಛತ್ರೋರ್ನೈವ ಬಿಭ್ಯೇದ್ಯಥಾತ್ಮಾ॥ 12-120-40 (69516)
ಕ್ಷಯಂ ಶತ್ರೋಃ ಸಂಚಯಂ ಪಾಲನಂ ವಾ
ಉಭಾವರ್ಥೌ ಸಹಿತೌ ಧರ್ಮಕಾಮೌ।
ತತಶ್ಚಾನ್ಯನ್ಮತಿಮಾನ್ಸಂದಧೀತ
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜಾ ಬುದ್ಧಿಮಂತಂ ಶ್ರಯೇತ॥ 12-120-41 (69517)
ಬುದ್ಧಿರ್ದೀಪ್ತಾ ಬಲವಂತಂ ಹಿನಸ್ತಿ
ಬಲಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪಾಲ್ಯತೇ ವರ್ಧಮಾನಂ।
ಶತ್ರುರ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೀದತೇ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋ
ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಕರ್ಮ ಯತ್ತತ್ಪ್ರಶಸ್ತಂ॥ 12-120-42 (69518)
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಕಾಮಯಾನೋ ಹಿ ಧೀರಃ
ಸತ್ವೇನಾಲ್ಪೇನಾಪ್ನುತೇ ಹೀನದೋಷಃ।
ಯಶ್ಚಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇಽರ್ಥ್ಯಮಾನೈಃ
ಶ್ರೇಯಃ ಪಾತ್ರಂ ಪೂರಯತೇ ಚ ನಾಲ್ಪಂ॥ 12-120-43 (69519)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಗೃಹೀತಃ ಪ್ರಜಾಸು
ಮೂಲಂ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾಃ ಸರ್ವಶೋ ಹ್ಯಾದದೀತ।
ದೀರ್ಘಂ ಕಾಲಂ ಹ್ಯಪಿ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನೋ
ವ್ಯುಷ್ಯಾತ್ಸಂಪದ್ವ್ಯವಸಾಯೇನ ಶಕ್ತ್ಯಾ॥ 12-120-44 (69520)
ವಿದ್ಯಾ ತಪೋ ವಾ ವಿಪುಲಂ ಧನಂ ವಾ
ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇತದ್ವ್ಯವಸಾಯೇನ ಶಕ್ಯಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಯತ್ತಂ ನಿವಸತಿ ದೇಹವತ್ಸು
ತಸ್ಮಾದ್ವಿದ್ಯಾದ್ವ್ಯವಸಾಯಂ ಪ್ರಭೂತಂ॥ 12-120-45 (69521)
ಯತ್ರಾಸತೇ ಮತಿಮಂತೋ ಮನಸ್ವಿನಃ
ಶಕ್ರೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಯತ್ರ ಸರಸ್ವತೀ ಚ।
ವಸಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಚ ಯತ್ರ ನಿತ್ಯಂ
ತಸ್ಮಾದ್ವಿದ್ವಾನ್ನಾವಮನ್ಯೇತ ದೇಹಂ॥ 12-120-46 (69522)
ಲುಬ್ಧಂ ಹನ್ಯಾತ್ಸಂಪ್ರದಾನಾದ್ಧಿ ನಿತ್ಯಂ
ಲುಬ್ಧಸ್ತೃಪ್ತಿಂ ಪರವಿತ್ತಸ್ಯ ನೈತಿ।
ಸರ್ವೋ ಲುಬ್ಧಃ ಸರ್ವಗುಣೋಪಭೋಗೋ
ಯೋಽರ್ಥೈರ್ಹೀನೋ ಧರ್ಮಕಾಮೌ ಜಹಾತಿ॥ 12-120-47 (69523)
ಧನಂ ಭೋಗಂ ಪುತ್ರದಾರಂ ಸಮೃದ್ಧಿಂ
ಸರ್ವಂ ಲುಬ್ಧಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಪರೇಷಾಂ।
ಲುಬ್ಧೇ ದೋಷಾಃ ಸಂಭವಂತೀಹ ಸರ್ವೇ
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜಾ ನ ಪ್ರಗೃಹ್ಣೀತ್ ಲುಬ್ಧಂ॥ 12-120-48 (69524)
ಸಂದರ್ಶನೇನ ಪುರುಷಂ ಜಘನ್ಯಮಪಿ ಚೋದಯೇತ್।
ಆರಂಭಾಂದ್ವಿಷತಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಸೂದಯೇತ್॥ 12-120-49 (69525)
ಧರ್ಮಾನ್ವಿತೇಷು ವಿಜ್ಞಾತಾ ಮಂತ್ರಗುಪ್ತಿಂಶ್ಚ ಪಾಂಡವ।
ಆಪ್ತೋ ರಾಜನ್ಕುಲೀನಶ್ಚ ಪರ್ಯಾಪ್ತೋ ರಾಷ್ಟ್ರಸಂಗ್ರಹೇ॥ 12-120-50 (69526)
ವಿವಿಪ್ರಯುಕ್ತಾನ್ನರದೇವಧರ್ಮಾ
ನುಕ್ತಾನ್ಸಮಾಸೇನ ನಿಬೋಧ ಬುದ್ಧ್ಯಾ।
ಇಮಾನ್ವಿದಧ್ಯಾದನುಸೃತ್ಯ ಯೋ ವೈ
ರಾಜಾ ಮಹೀಂ ಪಾಲಯಿತುಂ ಸ ಶಕ್ತಃ॥ 12-120-51 (69527)
ಸುನೀತಿಜಂ ಯಸ್ಯ ವಿಧಾನಜಂ ಸುಖಂ
ಧರ್ಮಪ್ರಣೀತಂ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯತಿ।
ನ ನಿಂದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಗತಿರ್ಮಹೀಪತೇ
ಸ ವಿಂದತೇ ರಾಜ್ಯಸುಖಂ ಹ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 12-120-52 (69528)
ಧನೈರ್ವಿಶಿಷ್ಟಾನ್ಮತಿಶೀಲಪೂಜಿತಾ
ನ್ಗುಣೋಪಪನ್ನಾನ್ಯುಧಿ ದೃಷ್ಟವಿಕ್ರಮಾನ್।
ಗುಣೇಷು ಯುಕ್ತಾನಚಿರಾದಿವಾತ್ಮವಾಂ
ಸ್ತತೋಽಭಿಸಂಧಾಯ ನಿಹಂತಿ ಶಾತ್ರವಾನ್॥ 12-120-53 (69529)
ಪಶ್ಯೇದುಪಾಯಾನ್ವಿವಿಧೇಷು ಕರ್ಮಸು
ನ ಚಾನುಪಾಯೇನ ಮತಿಂ ನಿವೇಶಯೇತ್।
ಶ್ರಿಯಂ ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ವಿಪುಲಂ ಯಶೋ ಧನಂ
ನ ದೋಷದರ್ಶೀ ಪುರುಷಃ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 12-120-54 (69530)
ಪ್ರೀತಿಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ವಿನಿವರ್ತನಂ ಚ
ಸುಹೃಸು ವಿಜ್ಞಾಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಯದೇವ ಮಿತ್ರಂ ಗುರುಭಾರಮಾವಹೇ
ತ್ತದೇವ ಸುಸ್ನಿಗ್ಧಮುದಾಹರೇದ್ಬುಧಃ॥ 12-120-55 (69531)
ಏತಾನ್ಮಯೋಕ್ತಾಂಶ್ಚರ ರಾಜಧರ್ಮಾ
ನ್ನೃಣಾಂ ಚ ಗುಪ್ತೌ ಮತಿಮಾದಧತ್ಸ್ವ।
ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಸುಖೇನ
ಸರ್ವೋ ಹಿ ಲೋಕೋ ನೃಪ ಧರ್ಮಮೂಲಃ॥ ॥ 12-120-56 (69532)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 120॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-120-2 ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಂ ರಾಜಧರ್ಮವಿದಾಂ ಮತಂ ಯದ್ವಿಸ್ತರೇಣೋಕ್ತಂ ತದೇವ ಪ್ರಣೇಯಂ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ನೇತುಂ ವೋಢು ಶಕ್ಯಂ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಣಯಂ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಾಮಿತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-120-4 ಬರ್ಹಾಣಿ ಪಕ್ಷಾನ್। ಭುಜಗಾಶನೋ ಮಯೂರಃ॥ 12-120-5 ತೈಕ್ಷ್ಣ್ಯಂ ಕ್ರೂರತ್ವಂ। ಜಿಹ್ಮತ್ವಂ ಕೋಟಿಲ್ಯಂ॥ 12-120-6 ಯಸ್ಮಿಂನ್ನರ್ಥೇ ದಂಡೇಽನುಗ್ರಹೇ ವಾ। ರೂಪಮಾದಿಶೇದ್ದರ್ಶಯೇತ್॥ 12-120-7 ಶರಚ್ಛಿಸ್ವೀ ಶರತ್ಕಾಲಮಯೂರಃ॥ 12-120-8 ಯುಕ್ತೋಽವಹಿತಃ ಸ್ಯಾತ್। ವರ್ಷೋದಕಾನಿ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಜನಿತಾನಿ ಮಹಾನದೀಜಲಾನಿ। ಅರ್ಥಕಾಮಃ ಶಿಖಾಂ ರಾಜಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಧ್ವಜೋಪಮಾಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಶಿಖಾಂ ಯೋಗ್ಯಲಿಂಗಂ ಕ್ರೂರತ್ವಾದಿಕಂ ಕುರ್ಯಾತ್ ಪ್ರಕಾಶಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-9 ಲೋಕೇ ಚಾಯವ್ಯಯೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೃಹದ್ವೃಕ್ಷಮಿವಾಸ್ರವದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಬೃಹಂತೋ ವೃಕ್ಷಾ ಯತ್ರ ತದ್ವೃಹದ್ವಕ್ಷಂ ತಾಲವನಂ। ಆಸ್ರವತ್ ರಸಂ ಪ್ರಸ್ರವತ್। ಯಥಾ ರಸಗ್ರಾಹೀ ಪ್ರದೇಶವಿಶೇಷೇ ಏವ ಪ್ರಹೃತ್ಯ ರಸಂ ಗೃಹ್ಣೀತಿ ನತು ಕೃತ್ಸ್ನವೃಕ್ಷಚ್ಛೇದೇನೇಕ್ಷುಕಾಂಡಾದಿವತ್ತತೋ ರಸಂ ಜಿಘೃಕ್ಷತಿ। ಏವಂ ಪ್ರಜಾನಾಮಾಯವ್ಯಯೌ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಾ ಜೀವಯಂಸ್ತಾಭ್ಯೋ ಧನರಸಮಾದದ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-10 ಭೌಮಾನಿ ಪರೇಷಾಂ ಸಸ್ಯಾನಿ ಚರಣೈರಶ್ವಾದಿಗಮನೈಃ ಕಿರನ್ ನಾಶಯನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-13 ಅಸಿತಗ್ರೀವೋ ಮಯೂರಃ॥ 12-120-14 ಚಾರೈರ್ದರ್ಶಿತಾಸು ಭೂಮಿಷು ಧಾತ್ರೀಸೌವಿದಲ್ಲಸೂಪಕಾರಾದಿಷು ಪರೈರ್ಭೇದಿತೇಷು ತತಾನ್ವಿಷಾದೀನ್ಪಾಶಾನ್॥ 12-120-15 ಪಾಶಜ್ಞಾನೇ ಸತಿ ತಾಂ ಕಪಟಭೂಮಿಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಣಯೇತ್ಪ್ರಾಪಯೇತ್ತದಾನಶ್ಯೇದೇವ। ವಾಶಬ್ದ ಏವಾರ್ಥೇ॥ 12-120-16 ಸನ್ನಿವಾಸಾಂದೃಢಮೂಲಾನ್ಪಕ್ಷಾ ನಮಾತ್ಯಾದೀನ್ ಶೂರಾಂಶ್ಚ ವಾಸಯೇತ್ಸ್ಥಾಪಯೇತ್। ಬರ್ಹಿಸಮಂ ಮಯೂರತುಲ್ಯಂ ಕಾಮಂ ಯಥೇಷ್ಟಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಕೃತಂ ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ ಕ್ರಿಯಾಂ ಪಕ್ಷಾಣಾಂ ವಿಸ್ಫಾರಣಮಾಚರೇತ್। ಪತಂಗಂ ಶಲಭಸಮೂಹೋ ಯಥಾ ಗಹನೇಷು ಪತತಿ ಗಹನಂ ಚ ನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಕರೋತಿ ಏವಂ ಸಂಭೂಯ ಶತ್ರೂರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪತಿತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-18 ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಆತ್ಮನಃ ಸಂಯಮನಂ ಇತ್ಥಮೇವ ಕರ್ತುಂ ಯುಕ್ತಂ ನಿಯಮಂ ಕುರ್ಯಾತ್। ಪರಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ತತ್ರೈವಾರ್ಥೇ ಸಂವಾದಿತಯಾ ತಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಚಾರಣಂ ದೃಢತರೋ ನಿಶ್ಚಯಃ ಕಾರ್ಯಃ। ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶಾಸ್ತ್ರೋತ್ಥಧಿಯಾ ಆತ್ಮಗುಣಸ್ಯ ಪೂರ್ವೋಕ್ತನಿಶ್ಚಯಹೇತೋಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಭವತಿ। ಏತದೇವ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ನಿದರ್ಶನಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ ಯತ್ಕಾರ್ಯಕ್ಷೋದಕ್ಷಮತಾ ಬುದ್ಧೇರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-19 ಆತ್ಮನಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಪರಿಮರ್ಶೇನ ಸರ್ವತೋಽತೀತಾನಾಗತವಿಚಾರೇಣ ಬುದ್ಧಿಂ ಕಾರ್ಯನಿಶ್ಚಯಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಊಹಾಪೋಹಕೌಶಲರೂಪಯಾ ಮೇಧಯಾ ವಿಚಾರಯೇತ್ಸಾಧಕಬಾಧಕಭೂಮೌ ಸಂಚಾರಯೇತ್॥ 12-120-21 ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮೋಽಪಿ ಸನ್ ಯದಿ ನಿಕೃಷ್ಟಾಂ ಕಥಾಂ ನಿರ್ಬುದ್ಧಿತ್ವವಾದಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ತರ್ಹಿ ಸದ್ಯಏವ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ವಭಾವಂ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಂ ಏಷ್ಯತೇ। ಉದಕೇ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಂ ತಪ್ತಾಯಸಂ ಶೈತ್ಯಮಿವ॥ 12-120-33 ನ ಅರ್ಥಂ ಪ್ರಸೂಚಯೇತ್ ಅರ್ಥವೃತ್ತಾಂ ನ ಜ್ಞಾಪಯೇತ್॥ 12-120-35 ಸಂಚಯಾನ್ನ ವಿಸರ್ಗೀ ಸ್ಯಾತ್। ಕೋಶಾದ್ಧನಂ ನ ದದ್ಯಾದಪಿತೂಪರ್ಯಾಹೃತಮೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-37 ಆತ್ಮಾ ದೇಹಃ। ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ವಾಽಪ್ರಮಾದ ಇತ್ಯೇಕಂ॥ 12-120-39 ಅಬಾಲಃ ಅಹೀನಃ। ಅನ್ಯಃ ಸಂಪನ್ನಃ॥ 12-120-41 ಧರ್ಮಕಾಮೌ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂದಧೀತ ಸಂಧಿಂ ವಾ ಕುರ್ಯಾತ್। ಅನ್ಯತ್ ವಿಗ್ರಹಾದಿಕಂ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-120-42 ವರ್ಧಮಾನಂ ಕ್ಷೀಯಮಾಣಂ॥ 12-120-43 ಅಲ್ಪೇನಾಪಿ ಸತ್ವೇನ ಬಲೇನ। ಅರ್ಥ್ಯಮಾನೈರ್ಯುಕ್ತಂ। ಆತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ। ಲುಬ್ಧೋ ದೃಪ್ತಶ್ಚ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಶ್ರೇಯಃ ಪಾತ್ರಂ ನ ಪೂರಯತೇ ತತಃ ಶ್ರೇಯೋಽಪಸರ್ಪತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-120-44 ಪ್ರಗೃಹೀತಃ ಸ್ರಿಗ್ಧಃ। ಲಕ್ಷ್ಂಯಾಃ ಮೂಲಂ ಅರ್ಥಂ ಸರ್ವಶಃ ಸರ್ವಾಭ್ಯಃ ಸಂಪೀಢ್ಯಮಾನಃ ಸಂಪೀಡ್ಯನ್॥ 12-120-45 ವ್ಯವಸ ಯೇನ ಉದ್ಯೋಗೇನ ವಿದ್ಯಾತ್ ಲಭೇತ್॥ 12-120-46 ಅನುದ್ಯೋಗೇನ ಜನ್ಮ ನ ನಾಶ್ಯೇದಿತ್ಯಾಹ ಯತ್ರೇತಿ॥ 12-120-47 ಸಮೃದ್ಧಿಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ಯಾಪೀತಿ ಶೇಷಃ। ಧನಂ ಉತ್ಕೋಚರೂಪಂ॥ 12-120-52 ವಿಧಾನಜಂ ದೈವಪ್ರಾಪ್ತಂ॥ 12-120-53 ಗುಣೋಪಪನ್ನಾಞ್ಶೌರ್ಯಾದಿಯುಕ್ತಾನ್। ಗುಣೇಷು ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಾದಿಷು ಆತ್ಮವಾನಪ್ರಮತ್ತಃ॥ 12-120-54 ದೋಷದರ್ಶೀ ನಿರ್ದೋಷಷ್ವೇಪೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-120-55 ಉದಾಹರೇತ್ಪ್ರಶಂಸೇತ್॥ 12-120-56 ಚರಾನುತಿಷ್ಠ। ಆದಧತ್ಸ್ವ ಆಧತ್ಸ್ವಾ। ದಧ ಧಾರಣೇ ಇತ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 121
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.121. ಅಧ್ಯಾಯಃ 121
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಂಡಸ್ವರೂಪಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-121-0 (69533)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-121-0x (5666)
ಅಯಂ ಪಿತಾಮಹೇನೋಕ್ತೋ ರಾಜಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಕೀದೃಶಶ್ಚ ಮಹಾದಂಡೋ ದಂಡೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-121-1 (69534)
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಯಕ್ಷರಕ್ಷಃ ಪಿಶಾಚಾನಾಂ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-121-2 (69535)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಲೋಕೇ ತಿರ್ಯಕ್ಷ್ವಪಿ ನಿವಾಸಿನಾಂ।
ಸರ್ವಸ್ಯಾಪಿ ಮಹಾತೇಜಾ ದಂಡಃ ಶ್ರೇಯಾನಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-121-3 (69536)
ಇತ್ಯೇತದುಕ್ತಂ ಭವತಾ ದಂಡೇ ವೈ ಸಚರಾಚರಂ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಲೋಕ ಆಯತ್ತಂ ಸಸುರಾಸುರಮಾನುಷಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-121-4 (69537)
ಕೋ ದಂಡಃ ಕೀದೃಶೋ ದಂಡಃ ಕಿಂರೂಪಃ ಕಿಂಪರಾಯಣಃ।
ಕಿಮಾತ್ಮಕಃ ಕಥಂಭೂತಃ ಕತಿಮೂರ್ತಿಃ ಕಥಂ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-121-5 (69538)
ಜಾಗರ್ತಿ ಚ ಕಥಂ ದಂಡಃ ಪ್ರಜಾಸು ವಿಹಿತಾತ್ಮಕಃ।
ಕಶ್ಚ ಪೂರ್ವಾಪರಮಿದಂ ಜಾಗರ್ತಿ ಪ್ರತಿಪಾಲಯನ್॥ 12-121-6 (69539)
ಕಶ್ಚ ವಿಜ್ಞಾಯತೇ ಪೂರ್ವಃ ಕೋ ವರೋ ದಂಡಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಕಿಂಸಂಸ್ಥಶ್ಚಾಭವದ್ದಂಡಃ ಕಾ ಚಾಸ್ಯ ಗತಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 12-121-7 (69540)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-121-8x (5667)
ಶೃಣು ಕೌರವ್ಯ ಯೋ ದಂಡೋ ವ್ಯವಹಾರೋ ಯಥಾ ಚ ಸಃ।
ಯಸ್ಮಿನ್ಹಿ ಸರ್ವಮಾಯತ್ತಂ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಕೇವಲಃ॥ 12-121-8 (69541)
ಧರ್ಮಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜ ವ್ಯವಹಾರ ಇತೀಷ್ಯತೇ।
ತಸ್ಯ ಲೋಪಃ ಕಥಂ ನ ಸ್ಯಾಲ್ಲೋಕೇಷ್ವಿಹ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-121-9 (69542)
ಇತ್ಯರ್ಥಂ ವ್ಯವಾಹರಸ್ಯ ವ್ಯವಹಾರತ್ವಮಿಷ್ಯತೇ।
ಅಪಿ ಚೈತತ್ಪುರಾ ರಾಜನ್ಮನುನಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮಾದಿತಃ॥ 12-121-10 (69543)
ಸುಪ್ರಣೀತೇನ ದಂಡೇನ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯಸಮಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷತಿ ಯಃ ಸಂಯಗ್ಧರ್ಮ ಏವ ಸ ಕೇವಲಃ॥ 12-121-11 (69544)
ಯಥೋಕ್ತಮೇತದ್ವಚನಂ ಪ್ರಾಗೇವ ಮನುನಾ ಪುರಾ।
ಯನ್ಮಯೋಕ್ತಂ ವಸಿಷ್ಠೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಚನಂ ಮಹತ್॥ 12-121-12 (69545)
ಪ್ರಾಗಿದಂ ವಚನಂ ಪ್ರೋಕ್ತಮತಃ ಪ್ರಾಗ್ವಚನಂ ವಿದುಃ।
ವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ಚಾಖ್ಯಾನಾದ್ವ್ಯವಹಾರ ಇಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-121-13 (69546)
ದಂಡಾಂತ್ರಿವರ್ಗಃ ಸತತಂ ಸುಪ್ರಣೀತಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ದೈವಂ ಹಿ ಪರಮೋ ದಂಡೋ ರೂಪತೋಽಗ್ನಿರಿವೋತ್ಥಿತಃ॥ 12-121-14 (69547)
ನೀಲೋತ್ಪಲದಲಶ್ಯಾಮಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರಶ್ಚತುರ್ಭುಜಃ।
ಅಷ್ಟಪಾನ್ನೈಕನಯನಃ ಶಂಕುಕರ್ಣೋರ್ಧ್ವರೋಮವಾನ್॥ 12-121-15 (69548)
ಜಟೀ ದ್ವಿಜಿಹ್ವಸ್ತಾಂರಾಸ್ಯೋ ಮೃಗರಾಜತನುಚ್ಛದಃ।
ಏತದ್ರೂಪಂ ಬಿಭರ್ತ್ಯುಗ್ರಂ ದಂಡೋ ನಿತ್ಯಂ ದುರಾಸದಃ॥ 12-121-16 (69549)
ಅಸಿರ್ಧನುರ್ಗದಾ ಶಕ್ತಿಸ್ತ್ರಿಶೂಲಂ ಮುದ್ಗರಃ ಶರಃ।
ಮುಸಲಂ ಪರಶುಶ್ಚಕ್ರಂ ಪ್ರಾಸದಂಡರ್ಷ್ಟಿತೋಮರಾಃ॥ 12-121-17 (69550)
ಸರ್ವಪ್ರಹರಣೀಯಾನಿ ಯಾನಿ ಯಾನೀಹ ಕಾನಿಚಿತ್।
ದಂಡ ಏವ ಸ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಲೋಕೇ ಚರತಿ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್॥ 12-121-18 (69551)
ಭಿಂದಂಶ್ಛಿಂದನ್ರುಜನ್ಕೃಂತಂದಾರಯನ್ಪಾಟಯಂಸ್ತಥಾ।
ಘಾತಯನ್ನಭಿಧಾವಂಶ್ಚ ದಂಡ ಏವ ಚರತ್ಯುತ॥ 12-121-19 (69552)
ಅಸಿರ್ವಿಶಸನೋ ಧರ್ಮಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣವರ್ಮಾ ದುರಾಸದಃ।
ಶ್ರೀಗರ್ಭೋ ವಿಜಯಃ ಶಾಸ್ತಾ ವ್ಯವಹಾರಃ ಪ್ರಜಾಗರಃ॥ 12-121-20 (69553)
ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಂತ್ರಾಶ್ಚ ಶಾಸ್ತಾ ಪ್ರವಚನಂ ಪರಂ।
ಧರ್ಮಪಾಲೋಽಕ್ಷರೋ ಗೋಪಃ ಸತ್ಯಗೋ ನಿತ್ಯಗೋ ಗೃಹಃ॥ 12-121-21 (69554)
ಅಸಂಗೋ ರುದ್ರತನಯೋ ಮನುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಶಿವಂಕರಃ।
ನಾಮಾನ್ಯೇತಾನಿ ದಂಡಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-121-22 (69555)
ದಂಡೋ ಹಿ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಯಜ್ಞೋ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಶಶ್ವದ್ರುಪಂ ಮಹದ್ಬಿಭ್ರನ್ಮಹಾತ್ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-121-23 (69556)
ತಥೋಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಕನ್ಯೇತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ನೀತಿಃ ಸರಸ್ವತೀ।
ದಂಡನೀತಿರ್ಜಗದ್ಧಾತ್ರೀ ದಂಡೋ ಹಿ ಬಹುವಿಗ್ರಹಃ॥ 12-121-24 (69557)
ಅರ್ಥಾನರ್ಥೌ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಬಲಾಬಲೇ।
ದೌರ್ಭಾಗ್ಯಂ ಭಾಗಧೇಯಂ ಚ ಪುಣ್ಯಾಪುಣ್ಯೇ ಗುಣಾಗುಣೌ॥ 12-121-25 (69558)
ಕಾಮಾಕಾಮಾವೃತುರ್ಮಾಸಃ ಶರ್ವರೀ ದಿವಸಃ ಕ್ಷಣಃ।
ಅಪ್ರಮಾದಃ ಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಹರ್ಷಶೋಕೌ ಶಮೋ ದಮಃ॥ 12-121-26 (69559)
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರಶ್ಚ ಮೋಕ್ಷಾಮೋಕ್ಷೌ ಭಯಾಭಯೇ।
ಹಿಂಸಾಹಿಂಸೇ ತಪೋ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಯಮೋಽಥ ವಿಷಾಮೃತೇ॥ 12-121-27 (69560)
ಅಂತಶ್ಚಾದಿಶ್ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚ ಕೃತಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಪಂಚನಂ।
ಮದಃ ಪ್ರಮೋದೋ ದರ್ಪಶ್ಚ ದಂಭೋ ಧೈರ್ಯಂ ನಯಾನಯೌ॥ 12-121-28 (69561)
ಅಶಕ್ತಿಃ ಶಕ್ತಿರಿತ್ಯೇವಂ ಮಾನಸ್ತಂಭೌ ವ್ಯಯಾವ್ಯಯೌ।
ವಿನಯಶ್ಚ ವಿಸರ್ಗಶ್ಚ ಕಾಲಾಕಾಲೌ ಚ ಕೌರವ॥ 12-121-29 (69562)
ಅನೃತಂ ಚಾಜ್ಞತಾ ಸತ್ಯಂ ಶ್ರದ್ಧಾಶ್ರದ್ಧೇ ತಥೈವ ಚ।
ಕ್ಲೀಬತಾ ವ್ಯವಸಾಯಶ್ಚ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಜಯಾಜಯೌ॥ 12-121-30 (69563)
ತೀಕ್ಷ್ಣತಾ ಮೃದುತಾತ್ಯುಗ್ರಮಾಗಮಾನಾಗಮೌ ತಥಾ।
ವಿರೋಧಶ್ಚಾವಿರೋಧಶ್ಚ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇ ಬಲಾಬಲೇ॥ 12-121-31 (69564)
ಅಸೂಯಾ ಚಾನಸೂಯಾ ಚ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ತಥೈವ ಚ।
ಅಪತ್ರಪಾನಪತ್ರಪೇ ಹ್ರೀಶ್ಚ ಸಂಪದ್ವಿಪಚ್ಚ ಹ॥ 12-121-32 (69565)
ತೇಜಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪಾಂಡಿತ್ಯಂ ವಾಕ್ಶಕ್ತಿರ್ಬುದ್ಧಿತತ್ವತಾ।
ಏವಂ ದಂಡಸ್ಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂಜಾಗರ್ತಿ ಬಹುರೂಪತಾ॥ 12-121-33 (69566)
ನ ಸ್ಯಾದ್ಯದೀಹ ದಂಡೋ ವೈ ಪ್ರಮಥೇಯುಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಭಯಾದ್ದಂಡಸ್ಯ ನಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಘ್ನಂತಿ ಚೈವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-121-34 (69567)
ದಂಡೇನ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಹಿ ರಾಜನ್ನಹರಹಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ರಾಜಾನಂ ವರ್ಧಯಂತೀಹ ತಸ್ಮಾದ್ದಂಡಃ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-121-35 (69568)
ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಯತೇ ನಿತ್ಯಮಿಮಂ ಲೋಕಂ ನರೇಶ್ವರ।
ಸತ್ಯೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-121-36 (69569)
ಧರ್ಮಯುಕ್ತಾ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾ ದೇವಯುಕ್ತಾ ಭವಂತಿ ಚ।
ಬಭೂವ ಯಜ್ಞೋ ದೇವೇಭ್ಯೋ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರೀಣಾತಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-121-37 (69570)
ಪ್ರೀತಾಶ್ಚ ದೇವತಾ ಲೋಕಮಿಂದ್ರೇ ಪ್ರತಿದದತ್ಯುತ।
ಅತ್ರಂ ದದಾತಿ ಶಕ್ರಶ್ಚಾಪ್ಯನುಗೃಹ್ಣನ್ನಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-121-38 (69571)
ಪ್ರಾಣಾಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಿತ್ಯಮನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತೇ ದಂಡೋ ಜಾಗರ್ತಿ ತಾಸು ಚ॥ 12-121-39 (69572)
ಏವಂಪ್ನಯೋಜನಶ್ಚೈವ ದಂಡಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯತಾಂ ಗತಃ।
ರಕ್ಷಪ್ರಜಾಃ ಸ ಜಾಗರ್ತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವವಹಿತೋಕ್ಷರಃ॥ 12-121-40 (69573)
ಈಶ್ವರಃ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾಣಃ ಸತ್ವಂ ವೃತ್ತಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಭೂತಾತ್ಮಾ ಜೀವ ಇತ್ಯೇವಂ ನಾಮಭಿಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇಽಷ್ಟಭಿಃ॥ 12-121-41 (69574)
ಅದದದ್ದಂಡಮೇವಾಸ್ಮೈ ಧೃತಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇವ ಚ।
ಬಲೇ ನಯಶ್ಚ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಸದಾ ಪಂಚವಿಧಾತ್ಮಕಃ॥ 12-121-42 (69575)
ಕುಲಂ ಬಹುಧನಾಮಾತ್ಯಾಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಬಲಾನಿ ತು।
ಆಹಾರ್ಯಮಷ್ಟಕೈರ್ದ್ರವ್ಯೈರ್ಬಲಮನ್ಯದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-121-43 (69576)
ಹಸ್ತಿನೋಽಶ್ವಾ ರಥಾಃ ಪತ್ತಿರ್ನಾವೋ ವಿಷ್ಟಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ದೇಶಿಕಾಶ್ಚಾದಿಕಾಶ್ಚೈವ ತದಷ್ಟಾಂಗಂ ಬಲಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-121-44 (69577)
ಅಥ ಚಾಂಗಸ್ಯ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ರಥಿನೋ ಹಸ್ತಿಯಾಯಿನಃ।
ಅಶ್ವಾರೋಹಾಃ ಪದಾತಾಶ್ಚ ಮಂತ್ರಿಣೋ ರಸದಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-121-45 (69578)
ಭಿಕ್ಷುಕಾಃ ಪ್ರಾಡ್ವಿವಾಕಾಶ್ಚ ಮೌಹೂರ್ತಾ ದೈವಚಿಂತಕಾಃ।
ಕೋಶೋ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಧಾನ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನಿ ಚ॥ 12-121-46 (69579)
ಸಪ್ತಪ್ರಕೃತಿ ಚಾಷ್ಟಾಂಗಂ ಶರೀರಮಿಹ ತಂ ವಿದುಃ।
ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ದಂಡಮೇವಾಂಗಂ ದಂಡಃ ಪ್ರಭವ ಏವ ಚ॥ 12-121-47 (69580)
ಈಶ್ವರೇಣ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಕಾರಣಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ದಂಡೋ ದತ್ತಃ ಸದಾ ಗೋಪ್ತಾ ದಂಡೋ ಹೀದಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-121-48 (69581)
ರಾಜಾ ಪೂಜ್ಯತಮೋ ನಾನ್ಯೋ ಯಥಾ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರದರ್ಶಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನಾಯ ಚ॥ 12-121-49 (69582)
ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯ ಉತ್ಪನ್ನೋ ವ್ಯವಹಾರಸ್ತಥಾವಿಧಃ।
ತಸ್ಯಾದ್ಯ ಸಹಿತೋ ದೃಷ್ಟೋ ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯಲಕ್ಷಣಃ॥ 12-121-50 (69583)
ವ್ಯವಹಾರಸ್ತು ವೇದಾತ್ಮಾ ವೇದಪ್ರತ್ಯಯ ಉಚ್ಯತೇ।
ಮೌಲಶ್ಚ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಶ್ಚ ತಥಾಽಪರಃ॥ 12-121-51 (69584)
ಉಕ್ತೋ ಯಶ್ಚಾಪಿ ದಂಡೋಽಸೌ ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯಲಕ್ಷಣಃ।
ಜ್ಞೇಯೋ ನಃ ಸ ನರೇಂದ್ರಸ್ಥೋ ದಂಡಃ ಪ್ರತ್ಯಯ ಏವ ಚ॥ 12-121-52 (69585)
ದಂಡಪ್ರತ್ಯಯದೃಷ್ಟೋಽಪಿ ವ್ಯವಹಾರಾತ್ಮಕಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ವ್ಯವಹಾರಃ ಸ್ಮೃತೋ ಯಶ್ಚ ಸ ವೇದವಿಷಯಾತ್ಮಕಃ॥ 12-121-53 (69586)
ಯಶ್ಚ ವೇದಪ್ರಸೂತಾತ್ಮಾ ಸ ಧರ್ಮೋ ಗುಣದರ್ಶನಃ।
ಧರ್ಮಪ್ರತ್ಯಯ ಉದ್ದಿಷ್ಟೋ ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಃ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-121-54 (69587)
ವ್ಯವಹಾರಃ ಪ್ರಜಾಗೋಪ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮದೃಷ್ಟೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತ್ರೀಂಧಾರಯತಿ ಲೋಕಾನ್ವೈ ಸತ್ಯಾತ್ಮಾ ಭೂತಿವರ್ಧನಃ॥ 12-121-55 (69588)
ಯಶ್ಚ ದಂಡಃ ಸ ದೃಷ್ಟೋ ನೋ ವ್ಯವಹಾರಃ ಸನಾತನಃ।
ವ್ಯವಹಾರಶ್ಚ ದೃಷ್ಟೋ ಯಃ ಸ ವೇದ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-121-56 (69589)
ಯಶ್ಚ ವೇದಃ ಸ ವೈ ಧರ್ಮೋ ಯಶ್ಚ ಧರ್ಮಃ ಸ ಸತ್ಪಥಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪಿತಾಮಹಃ ಪೂರ್ವಂ ಭಗವಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-121-57 (69590)
ಲೋಕಾನಾಂ ಸ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಸುರಾಸುರರಕ್ಷಸಾಂ।
ಸ ಮನುಷ್ಯೋರಗವತಾಂ ಕರ್ತಾ ಚೈವ ಸ ಭೂತಕೃತ್॥ 12-121-58 (69591)
ತತೋ ನೋ ವ್ಯವಹಾರೋಽಯಂ ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯಲಕ್ಷಣಃ।
ತಸ್ಮಾದಿದಮವೋಚಾಮ ವ್ಯವಹಾರನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-121-59 (69592)
ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚ ಭ್ರಾತಾ ಚ ಭಾರ್ಯಾ ಚೈವ ಪುರೋಹಿತಃ।
ನಾದಂಡ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ರಾಜ್ಞೋ ಯಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ತಿಷ್ಠತಿ॥ ॥ 12-121-60 (69593)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 121॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-121-11 ಪ್ರಜಾರಕ್ಷಕತ್ವಾದ್ವ್ಯವಹಾರ ಏವ ಧರ್ಮಪದವಾಚ್ಯೋಽಪೀತ್ಯಾಹ ಸುಪ್ರಣೀತೇನೇತಿ॥ 12-121-12 ಬ್ರಹ್ಮಣಏವ ವಚನಂ ಮನುಮುಖಾಚ್ಛ್ರುತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-121-13 ದಂಡಏವ ಉಕ್ತವಚನಾದ್ಧರ್ಮಶಬ್ದೇನ ವ್ಯವಹಾರಶಬ್ದೇನ ಚೋಚ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಾಗ್ವಚನಂ ಧರ್ಮವಚನಂ॥ 12-121-16 ಏವಂ ವ್ಯವಹಾರರೂಪಿಣೋ ದಂಡಸ್ಯ ರೂಪಮುಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಾಖ್ಯದಂಡರೂಪಮಾಹ। ತಾಂರಾಸ್ಯೋ ಮೃಗರಾಜತನುಚ್ಛದ ಇತಿ। ತಾಂರೋ ವಹ್ನಿರೇವಾಹನವನೀಯಾದಿರಾಸ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಸ ತಥಾ। ಮೃಗರಾಜಃ ಕೃಷ್ಣಮೃಗಸ್ತತ್ಸಂಬಂಧಿಚರ್ಮ ತನುಚ್ಛದಃ ಶರೀರಾಚ್ಛಾದಕಂ ಪ್ರಾವರಣಮಸ್ಯ। ಏತೇನ ದೀಕ್ಷಾಪ್ರಧಾನೋ ಯಜ್ಞ ಉಕ್ತಃ। ಏತಚ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದಾನೋಪವಾಸಹೋಮಾದೀನಾಮುಪಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-121-23 ಮುಖ್ಯಂ ದಂಡಸ್ಯ ರೂಪಮಾಹ ದಂಡೋ ಹೀತಿ॥ 12-121-24 ತತ್ಪತ್ನ್ಯಾ ರೂಪಮಾಹ ತಥೇತಿ। ದಂಡೇನ ಸಹಿತಾ ನೀತಿರ್ದಂಡನೀತಿಃ॥ 12-121-25 ಕಿಂಪರಾಯಣಮಿತ್ಯಸ್ಯೋತ್ತರಂ ಅರ್ಥಾನರ್ಥಾವಿತ್ಯಾದಿ॥ 12-121-36 ಕಿಮಾತ್ಮಕಃ ಕಥಂಭೂತಃ ಕಥಂಮೂರ್ತಿರಿತಿಪ್ರಶ್ನತ್ರಯಸ್ಯೋತ್ತರಮಾಹ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಯತಇತಿ। ಲೋಕಪಾಲನಾತ್ಮಕಃ ಸತ್ಯಪಕ್ಷಪಾತೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮೂರ್ತಿಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-121-37 ದಂಡಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭೂರ್ತಿತ್ವಂ ವಿವೃಣ್ವನ್ ಕಥಂ ಜಾಗರ್ತಿ ಇತ್ಯಸ್ಯೋತ್ತರಮಾಹ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಾ ಇತ್ಯಾದಿನಾ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮೂರ್ತಿರ್ದಂಡೋ ಯಜ್ಞಾದಿದ್ವಾರಾನ್ನಸೃಷ್ಟಿಹೇತುತಯಾ ಭೂತಾನಿ ಪಾಲಯನ್ ಜಾಗರ್ತೀತಿ ಶ್ಲೋಕತ್ರಯಾರ್ಥಃ॥ 12-121-42 ಅದದದೀಶ್ವರ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಅಸ್ಮೈ ರಾಜ್ಞೇ। ದಂಡಂ ದಂಡನೀತಿಂ। ಅತಏವಾಯಂ ಬಲೇನ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಪಂಚವಿಧ ಆತ್ಮಾ ಯಸ್ಯ ಸ ತಥಾ। ಧರ್ಮವ್ಯವಹಾರದಂಡೇಶ್ವರಜೀವರೂಪೇಣ ಪಂಚಪ್ರಕಾರಾತ್ಮಕೋ ರಾಜಾ। ಬಲಂ ನಥೈಶ್ಚ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಸದಾ ಪಂಚವಿಧಾತ್ಮಕಮಿತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-121-43 ಬಹುಧನಸಹಿತಾ ಅಮಾತ್ಯಾ ಬಹುಧನಾಮಾತ್ಯಾಃ। ಬಲಾನಿ ತು ತೇಜಓಜಃ ಸಹ ಆಖ್ಯಾನಿ ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಬುದ್ಧಿಸಮಾರ್ಥ್ಯಾನಿ। ಅಷ್ಟಕೈರಷ್ಟಸಂಖ್ಯಾಕೈರನಂತರಶ್ಲೋಕೇ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣೈರ್ಹಸ್ತ್ಯಾದಿಭಿರಾಹಾರ್ಯಮಾರ್ಜನೀಯಂ। ಅನ್ಯದ್ವಲಂ ಕೋಶವೃದ್ಧಿರೂಪಂ॥ 12-121-45 ಅಂಗಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಸನ್ನದ್ಧಸ್ಯ ರಥಾದಿಕಂ ಶರೀರಂ ವಿದುರಿತಿ ತೃತೀಯೇನಾನ್ವಯಃ। ರಸದಾಃ ವೈದ್ಯಾಃ। 12-121-46 ಪ್ರಾಡ್ವಿವಾಕಾಃ ವಿವದಮಾನಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತವೇತ್ತಾರಃ॥ 12-121-47 ದಂಡಂ ಸೈನ್ಯಂ। ದಂಡಃ ಪ್ರಸಿದ್ಧಃ॥ 12-121-48 ದಂಡೋ ದಂಡಾದೀನಂ॥ 12-121-50 ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯಃ ಭರ್ತಾರೌ ದ್ವೌ ವಿವದಮಾನೌ ಪ್ರತ್ಯಯಃ ಕಾರಣಂ ಯಸ್ಯ ಸ ತಥಾ ವಾದಿಪ್ರತಿವಾದಿಭ್ಯಾಂ ಪ್ರವರ್ತಿತೋ ವ್ಯವಹಾರಃ। ತಯೋರನ್ಯತರಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಯೋಽಭ್ಯುಪಗಮೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಯಸ್ಯ ಸ ಭರ್ತೃಪ್ರತ್ಯಯಲಕ್ಷಣಃ। ಅನ್ಯತರಪರಾಜಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಹಿತೋ ಹಿತಮಿಷ್ಟಂ ತೇನ ಯುಕ್ತಃ ಸಹಿತಃ। ಅನ್ಯತರಜಯಾವಹ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-121-51 ವೇದಾತ್ಮಾ ವೇದೋಕ್ತೋ ದೋಷಃ ಪಾರದಾರ್ಯಾದಿಸ್ತನ್ನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಪರಿಷದಂ ಪ್ರತಿಗತಶ್ಚೇತ್ತತ್ರ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾತ್ಮಕೋ ವೇದಹೇತುಕ ಏವ ದಂಡಃ। ಮೌಲಃ ಕುಲಾಚಾರಪ್ರಯುಕ್ತೋ ಯೋ ವ್ಯವಹಾರಸ್ತತ್ರಾಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತೋ ದಂಡಃ। ತಥಾಚ ಶಾಸ್ತ್ರವಿದಾಮನುಕ್ರಮಣಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ಸಮಯಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ವೇದಾಶ್ಚೇತಿ॥ 12-121-52 ತೇಷಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ದಂಡಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಆದ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಧೀನ ಇತ್ಯಾಹ। ಉಕ್ತ ಇತಿ। ನಃ ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ದಂಡೋಽಪಿ ಜ್ಞೇಯಃ ತತ್ರ ಪ್ರತ್ಯಯೋಽಪಿ ಜ್ಞೇಯಃ॥ 12-121-53 ಅಸ್ಯಾಪಿ ವೇದಮೂಲತ್ವಮಾಹ ದಂಡ ಇತಿ। ವಿವಿಧೋಽವಹಾರಃ ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪರಪಕ್ಷಕ್ಷೇಪೇಣ ಸ್ವಪಕ್ಷಸಾಧನಂ ವ್ಯವಹಾರಸ್ತದಾತ್ಮಕೋ ನ್ಯಾಯಃ ಸ ಯದ್ಯಪಿ ದಂಡಃ ಪ್ರತ್ಯಯದೃಷ್ಟಸ್ತಥಾಪಿ ಸ ವ್ಯವಹಾರಪದಾರ್ಥೋ ಮನ್ವಾದಿಭಿಃ ಸ್ಮೃತೋಽಸ್ತಿ। ಅತಃ ಸೋಽಪಿ ವೈದಿಕಪ್ರಣೀತತ್ವಾದ್ವೇದವಿಷಯಾತ್ಮಕೋ ವೇದಾರ್ಥಗೋಚರೋಽಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-121-54 ಉದ್ದಿಷ್ಟೋ ಮಮ ಪಾರದಾರ್ಯಜೇನಾಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಲೋಪೋ ಮಾಭೂದಿತಿ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವತ್ಯುದ್ದಿಷ್ಟಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತರೂಪೋ ದಂಡೋ ಧರ್ಮ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-121-60 ಯೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ತಿಷ್ಠತಿ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 122
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.122. ಅಧ್ಯಾಯಃ 122
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಸುಹೋಮಮಾಂಧಾತೃಸಂವಾದಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ದಂಡೋತ್ಪತ್ತ್ಯಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-122-0 (69594)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-122-0x (5668)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅಂಗೇಷು ರಾಜಾ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ವಸುಹೋಮ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ॥ 12-122-1 (69595)
ಸ ರಾಜಾ ಧರ್ಮವಿನ್ನಿತ್ಯಂ ಸಹ ಪತ್ನ್ಯಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಮುಂಜಪೃಷ್ಠಂ ಜಗಾಮಾಥ ದೇವರ್ಷಿಗಣಸೇವಿತಂ। 12-122-2 (69596)
ತತ್ರ ಶೃಂಗೇ ಹಿಮವತೋ ವಸತಿಂ ಸಮುಪಾಗಮತ್।
ಯತ್ರ ಮುಂಜವಟೇ ರಾಮೋ ಜಟಾಹರಣಮಾದಿಶತ್॥ 12-122-3 (69597)
ತದಾದಿ ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಋಷಿಭಿಃ ಸಂಶಿತವ್ರತೈಃ।
ಮುಂಜಪೃಷ್ಠ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸ ದೇಶೋ ರುದ್ರಸೇವಿತಃ॥ 12-122-4 (69598)
ಸ ತತ್ರ ಬಹುಭಿರ್ಯುಕ್ತಸ್ತದಾ ಶ್ರುತಿಮಯೈರ್ಗುಣೈಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮನುಮತೋ ದೇವರ್ಷಿಸದೃಶೋಽಭವತ್॥ 12-122-5 (69599)
ತಂ ಕದಾಚಿದದೀನಾತ್ಮಾ ಸಖಾ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಮಾನಿತಃ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಹೀಪಾಲೋ ಮಾಂಧಾತಾ ಶತ್ರುಕರ್ಶನಃ॥ 12-122-6 (69600)
ಸೋಪಸೃತ್ಯ ತು ಮಾಂಧಾತಾ ವಸುಹೋಮಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಕೃಷ್ಟತಪಸಂ ವಿನಯೇನೋಪತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-122-7 (69601)
ವಸುಹೋಮೋಽಪಿ ರಾಜ್ಞೋ ವೈ ಗಾಮರ್ಧ್ಯಂ ಚ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಸಪ್ತಾಂಗಸ್ಯ ತು ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕುಶಲಾವ್ಯಯೌ॥ 12-122-8 (69602)
ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಯಥಾವದನುಯಾಯಿನಂ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವಸುಹೋಮಸ್ತಂ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 12-122-9 (69603)
ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ಪರಮಪ್ರೀತೋ ಮಾಂಧಾತಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ವಸುಹೋಮಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಮಾಸೀನಂ ಕುರುನಂದನ॥ 12-122-10 (69604)
ಬೃಹಸ್ಪತೇರ್ಮತಂ ರಾಜನ್ನಘೀತಂ ಸಕಲಂ ತ್ವಯಾ।
ತಥೈವೌಶನಸಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ವಿಜ್ಞಾತಂ ತೇ ನರೋತ್ತಮ॥ 12-122-11 (69605)
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದಂಡ ಉತ್ಪದ್ಯತೇ ಕಥಂ।
ಕಿಂ ವಾಽಸ್ಯ ಪೂರ್ವಂ ಜಾಗರ್ತಿ ಕಿಂ ವಾ ಪರಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-122-12 (69606)
ಕಥಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂಸ್ಥಶ್ಚ ದಂಡಃ ಸಂಪ್ರತ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ತದ್ಯಥಾತತ್ವಂ ದದಾಂಯಾಚಾರ್ಯವೇತನಂ॥ 12-122-13 (69607)
ವಸುಹೋಮ ಉವಾಚ। 12-122-14x (5669)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾ ದಂಡಃ ಸಂಭೂತೋ ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಃ।
ಪ್ರಜಾವಿನಯರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಧರ್ಮಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ॥ 12-122-14 (69608)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಯಿಯಕ್ಷುರ್ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಋತ್ವಿಜಂ ನಾತ್ಮನಸ್ತುಲ್ಯಂ ದದರ್ಶೇತಿ ಹಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-122-15 (69609)
ಸ ಗರ್ಭಂ ಭಗವಾಂದೇವೋ ಬಹುವರ್ಷಾಣ್ಯಧಾರಯತ್।
ಅಥ ಪೂರ್ಣೇ ಸಹಸ್ರೇ ತು ಸ ಗರ್ಭಃ ಕ್ಷುವತೋಽಪತತ್॥ 12-122-16 (69610)
ಸ ಕ್ಷುಪೋ ನಾಮ ಸಂಭೂತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿರರಿಂದಂ।
ಋತ್ವಿಗಾಸೀನ್ಮಹಾರಾಜ ಯಜ್ಞೇ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-122-17 (69611)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಸತ್ರೇ ತು ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭ।
ಇಷ್ಟರೂಪಪ್ರಚಾರತ್ವಾದ್ದಂಡಃ ಸೋಽಂತರ್ಹಿತೋಽಭವತ್॥ 12-122-18 (69612)
ತಸ್ಮಿನ್ನಂತರ್ಹಿತೇ ಚಾಪಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸಂಕರೋಽಭವತ್।
ನೈವ ಕಾರ್ಯಂ ನ ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ಭೋಜ್ಯಾಭೋಜ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-122-19 (69613)
ಪೇಯಾಪೇಯೇ ಕುತಃ ಸಿದ್ಧಿರ್ಹಿಸಂತಿ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಗಂಯಾಗಂಯಂ ತದಾ ನಾಸೀತ್ಸ್ವಂ ಪರಸ್ವಂ ಚ ವೈ ಸಮಂ॥ 12-122-20 (69614)
ಪರಸ್ಪರಂ ವಿಲುಂಪಂತಿ ಸಾರಮೇಯಾ ಯಥಾಽಽಮಿಷಂ।
ಅಬಲಾನ್ಬಲಿನೋ ಜಘ್ನುರ್ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-122-21 (69615)
ತತಃ ಪಿತಾಮಹೋ ವಿಷ್ಣುಂ ಭಗವಂತಂ ಸನಾತನಂ।
ಸಂಪೂಜ್ಯ ವರದಂ ದೇವಂ ಮಹಾದೇವಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-122-22 (69616)
ಅತ್ರ ತ್ವಮನುಕಂಪಾಂ ವೈ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಶಂಕರ।
ಅಯಂ ವಿಷ್ಣುಃ ಸಖಾ ತುಭ್ಯಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಿರಕ್ಷಣೇ॥ 12-122-23 (69617)
`ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವವಿಧಾನಜ್ಞಃ ಸತ್ವಾನಾಂ ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಪರಾ।'
ಸಂಕರೋ ನ ಭವೇದತ್ರ ಯಥಾ ತದ್ವೈ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-122-24 (69618)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾಂಧ್ಯಾತ್ವಾ ತದಾ ಶೂಲವರಾಯುಧಃ।
` ದೇವದೇವೋ ಮಹಾದೇವಃ ಕಾರಣಂ ಜಗತಃ ಪರಂ॥ 12-122-25 (69619)
ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣ್ವಿಂದ್ರಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ಸಸುರಾಸುರೈಃ।
ಲೋಕಸಂಧಾರಣಾರ್ಥಂ ಚ ಲೋಕಸಂಕರನಾಶನಂ।'
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಾನಾ ದಂಡಂ ಸಸೃಜೇ ದೇವಸತ್ತಮಃ॥ 12-122-26 (69620)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಚರಣಾನ್ನೀತಿಂ ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಅಸೃಜದ್ದಂಡನೀತಿಂ ವೈ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾಂ॥ 12-122-27 (69621)
`ಯಥಾಽಸೌ ನೀಯತೇ ದಂಡಃ ಸತತಂ ಪಾಪಕಾರಿಷು।
ದಂಡಸ್ಯ ನಯನಾತ್ಸಾ ಹಿ ದಂಡನೀತಿರಿಹೋಚ್ಯತೇ॥' 12-122-28 (69622)
ಭೂಯಃ ಸ ಭಗವಾಂಧ್ಯಾತ್ವಾ ಚಿರಂ ಶೂಲಘರಃ ಪ್ರಭುಃ।
`ಅಸೃಜತ್ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮಹಾದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 12-122-29 (69623)
ದಂಡನೀತೇಃ ಪ್ರಯೋಗಾರ್ಥಂ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ವಿದ್ಯಾಶ್ಚತಸ್ರಃ ಕೂಟಸ್ಥಾಸ್ತಾಸಾಂ ಭೇದವಿಕಲ್ಪನಾಃ॥ 12-122-30 (69624)
ಅಂಗಾನಿ ವೇದಾಶ್ಚತ್ವಾರೋ ಮೀಮಾಂಸಾ ನ್ಯಾಯವಿಸ್ತರಃ।
ಪುರಾಣಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ವಿದ್ಯಾ ಹ್ಯೇತಾಶ್ಚತುರ್ದಶ॥ 12-122-31 (69625)
ಆಯುರ್ವೇದೋ ಧನುರ್ವೇದೋ ಗಾಂಧರ್ವಶ್ಚೇತಿ ತೇ ತ್ರಯಃ।
ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚತುರ್ಥಂ ತು ವಿದ್ಯಾ ಹ್ಯಷ್ಟಾದಶೈವ ತು॥ 12-122-32 (69626)
ದಶ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಏತಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸಂಹಿತಾಃ।
ಏತಾಸಾಮೇವ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ವ್ಯಾಸಮಾಹ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 12-122-33 (69627)
ಶತಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಮಹಾತಂತ್ರಾಣಿ ಸಪ್ತತಿಂ।
ವ್ಯಾಸ ಏವ ತು ವಿದ್ಯಾನಾಂ ಮಹಾದೇವೇನ ಕೀರ್ತಿತಃ॥ 12-122-34 (69628)
ತಂತ್ರಂ ಪಾಶುಪತಂ ನಾಮ ಪಂಚರಾತ್ರಂ ಚ ವಿಶ್ರುತಂ।
ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ತಂತ್ರಂ ಲೋಕಾಯತಂ ತಥಾ॥ 12-122-35 (69629)
ತಂತ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮತುಲಾ ನಾಮ ತರ್ಕವಿದ್ಯಾ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಸುಖದುಃಖಾರ್ಥಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಕಾರಣಂ ಚೇತಿ ವಿಶ್ರುತಂ॥ 12-122-36 (69630)
ತರ್ಕವಿದ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಚಾಷ್ಟೌ ಸ ಚೋಕ್ತೋ ನ್ಯಾಯವಿಸ್ತರಃ।
ದಶ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಪೌರಾಣಾ ಯಜ್ಞಸಂಹಿತಾಃ॥ 12-122-37 (69631)
ಪುರಾಣಾಶ್ಚ ಪ್ರಣೀತಾಶ್ಚ ತಾವದೇವೇಹ ಸಂಹಿತಾಃ।
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತದ್ವಚ್ಚ ಏಕಾರ್ಥಾನಿ ಚ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 12-122-38 (69632)
ಏಕಾರ್ಥಾನಿ ಪುರಾಣಾನಿ ವೇದಾಶ್ಚೈಕಾರ್ಯಸಂಹಿತಾಃ।
ನಾನಾರ್ಥಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ತತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶಂಕರಃ॥ 12-122-39 (69633)
ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಕಾಲಜ್ಞಾನಾನಿ ಯಾನಿ ಚ।
ಚತುಃಷಷ್ಟಿಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಆಯುರ್ವೇದಂ ಚ ಸೋತ್ತರಂ॥ 12-122-40 (69634)
ಅಷ್ಟಾದಶವಿಕಲ್ಪಾಂ ತಾಂ ದಂಡನೀತಿಂ ಚ ಶಾಶ್ವತೀಂ।
ಗಾಂಧರ್ವಮಿತಿಹಾಸಂ ಚ ನಾನಾವಿಸ್ತರಮುಕ್ತವಾನ್॥ 12-122-41 (69635)
ಇತ್ಯೇತಾಃ ಶಂಕರಪ್ರೋಕ್ತಾ ವಿದ್ಯಾಃ ಶಬ್ದಾರ್ಥಸಂಹಿತಾಃ।
ಪುನರ್ಭೇದಸಹಸ್ರಂ ತು ತಾಸಾಮೇವ ತು ವಿಸ್ತರಃ॥ 12-122-42 (69636)
ಋಷಿಭಿರ್ದೇವಗಂಧರ್ವೈಃ ಸವಿಕಲ್ಪಃ ಸವಿಸ್ತರಃ।
ಶಶ್ವದಭ್ಯಸ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ವೇದ ಏವ ತು ಸರ್ವಶಃ॥ 12-122-43 (69637)
ವೇದಾಶ್ಚತಸ್ರಃ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಾ ವೇದವಾದಾಶ್ಚ ತೇ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಏತಾಸಾಂ ಪಾರಗೋ ಯಶ್ಚ ಸ ಚೋಕ್ತೋ ವೇದಪಾರಗಃ॥ 12-122-44 (69638)
ವೇದಾನಾಂ ಪಾರಗೋ ರುದ್ರೋ ವಿಷ್ಣುರಿಂದ್ರೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಶಕ್ರಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಶ್ಚೈವ ಮನುಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-122-45 (69639)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ಪರಮೋ ದೇವಃ ಸದಾ ಸರ್ವೈಃ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ಸರ್ವಸ್ಯಾನುಗ್ರಹಾಚ್ಚೈವ ವ್ಯಾಸೋ ವೈ ವೇದಪಾರಗಃ॥ 12-122-46 (69640)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-122-47x (5670)
ಅಹಂ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಾಧವಸ್ಯ ಚ।
ಶಂಕರಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚ ಕುರೂದ್ವಹ।
ವೇದಪಾರಗ ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-122-47 (69641)
ಕಲ್ಪೇಕಲ್ಪೇ ಮಹಾಭಾಗೈರ್ಋಷಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಋಷಿಪುತ್ರೈರ್ಋಷಿಗಣೈರ್ಭಿದ್ಯಂತೇ ಮಿಶ್ರಕೈರಪಿ॥ 12-122-48 (69642)
ಶಿವೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚೈವ ವಿಷ್ಣುನಾ ಚ ವಿಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಆದಿಕಲ್ಪೇ ಪುನಶ್ಚೈವ ಭಿದ್ಯಂತೇ ಸಾಧುಭಿಃ ಪುನಃ॥ 12-122-49 (69643)
ಇದಾನೀಮಪಿ ವಿದ್ವದ್ಭಿರ್ಭಿದ್ಯಂತೇ ಚ ವಿಕಲ್ಪಕೈಃ।
ಪೂರ್ವಜನ್ಮಾನುಸಾರೇಣ ಬಹುಧೇಯಂ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-122-50 (69644)
ಭೂಯಃ ಸ ಭಗವಾಂಧ್ಯಾತ್ವಾ ಚಿರಂ ಶೂಲವರಾಯುಧಃ।'
ತಸ್ಯತಸ್ಯ ನಿಕಾಯಸ್ಯ ಚಕಾರೈಕೈಕಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-122-51 (69645)
ದೇವಾನಾಮೀಶ್ವರಂ ಚಕ್ರೇ ದೈವಂ ದಶಶತೇಕ್ಷಣಂ।
ಯಮಂ ವೈವಸ್ವತಂ ಚಾಪಿ ಪಿತೄಣಾಮಕರೋತ್ಪತಿಂ॥ 12-122-52 (69646)
ಅಪಾಂ ರಾಜ್ಯೇ ಸುರಾಣಾಂ ಚ ವಿದಧೇ ವರುಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಧನಾನಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ಕುವೇರಮಪಿ ಚೇಶ್ವರಂ॥ 12-122-53 (69647)
ಪರ್ವತಾನಾಂ ಪತಿಂ ಮೇರುಂ ಸರಿತಾಂ ಚ ಮಹೋದಧಿಂ।
ಮೃತ್ಯುಂ ಪ್ರಾಣೇಶ್ವರಮಥೋ ತೇಜಸಾಂ ಚ ಹುತಾಶನಂ॥ 12-122-54 (69648)
ರುದ್ರಾಣಾಮಪಿ ಚೇಶಾನಂ ಗೋಪ್ತಾರಂ ವಿದಧೇ ಪ್ರಭುಃ।
ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾದೇವಂ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-122-55 (69649)
`ದಶ ಚೈಕಶ್ಚ ಯೇ ರುದ್ರಾಸ್ತಸ್ಯೈತೇ ಮೂರ್ತಿಸಂಭವಾಃ।
ನಾನಾರೂಪಧರೋ ದೇವಃ ಸ ಏವ ಭಗವಾಞ್ಶಿವಃ॥' 12-122-56 (69650)
ವಸಿಷ್ಠಮೀಶಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವಸೂನಾಂ ಜಾತವೇದಸಂ।
ತೇಜಸಾಂ ಭಾಸ್ಕರಂ ಚಕ್ರೇ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ನಿಶಾಕರಂ॥ 12-122-57 (69651)
ವೀರುಧಾಂ ವಸುಮಂತಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಭುಂ ವರಂ।
ಕುಮಾರಂ ದ್ವಾದಶಭುಜಂ ಸ್ಕಂದಂ ರಾಜಾನಮಾದಿಶತ್॥ 12-122-58 (69652)
ಕಾಲಂ ಸರ್ವೇಶಮಕರೋತ್ಸಂಹಾರವಿನಯಾತ್ಮಕಂ।
ಮೃತ್ಯೋಶ್ಚತುರ್ವಿಭಾಗಸ್ಯ ದುಃಖಸ್ಯ ಚ ಸುಖಸ್ಯ ಚ॥ 12-122-59 (69653)
ಈಶ್ವರೋ ದೇವದೇವಸ್ತು ರಾಜರಾಜೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ರುದ್ರಾಣಾಂ ಶೂಲಪಾಣಿರಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-122-60 (69654)
`ಈಶ್ವರಶ್ಚೇತನಃ ಕರ್ತಾ ಪುರುಷಃ ಕಾರಣಂ ಶಿವಃ।
ವಿಷ್ಣುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶಶೀ ಸೂರ್ಯಃ ಶಕ್ರೋ ದೇವಾಶ್ಚ ಸಾನ್ವಯಾಃ॥ 12-122-61 (69655)
ಸೃಜತೇ ಗ್ರಸತೇ ಚೈತತ್ತಮೋಭೂತಮಿದಂ ಯಥಾ।
ಅಪ್ರಜ್ಞಾತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಯದಾ ಹ್ಯೇಕೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ ' 12-122-62 (69656)
ತಮೇನಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರಮನುಜಾತಂ ಕ್ಷುಪಂ ದದೌ।
ಪ್ರಜಾನಾಮಧಿಪಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಭೃತಾಮಪಿ॥ 12-122-63 (69657)
ಮಹಾದೇವಸ್ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವೃತ್ತೇ ಯಜ್ಞೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ದಣ಼್ಡಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾರಂ ವಿಷ್ಣವೇ ಸತ್ಕೃತಂ ದದೌ॥ 12-122-64 (69658)
ವಿಷ್ಣುರಂಗಿರಸೇ ಪ್ರಾದಾದಂಗಿರಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಪ್ರಾದಾದಿಂದ್ರಮರೀಚಿಭ್ಯಾ ಮರೀಚಿರ್ಭೃಗವೇ ದದೌ॥ 12-122-65 (69659)
ಭೃಗುರ್ದದಾವೃಷಿಭ್ಯಸ್ತು ದಂಡಂ ಧರ್ಮಸಮಾಹಿತಂ।
ಋಷಯೋ ಲೋಕಪಾಲೇಭ್ಯೋ ಲೋಕಪಾಲಾಃ ಕ್ಷುಪಾಯ ಚ॥ 12-122-66 (69660)
ಕ್ಷುಪಸ್ತು ಮನವೇ ಪ್ರಾದಾದಾದಿತ್ಯತನಯಾಯ ಚ।
ಪುತ್ರೇಭ್ಯಃ ಶ್ರಾದ್ಧದೇವಸ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್॥ 12-122-67 (69661)
ವಿಭಜ್ಯ ದಣ಼್ಡಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ದಂಡೇ ತು ನಯಮಿಚ್ಛತಾ।
ದುರ್ವಾಚಾ ನಿಗ್ರಹೋ ದಂಡೋ ಹಿರಣ್ಯಂ ಬಾಹ್ಯತಃ ಕ್ರಿಯಾ॥ 12-122-68 (69662)
ವ್ಯಂಗತ್ವಂ ಚ ಶರೀರಸ್ಯ ವಧೋ ವಾಽನಲ್ಪಕಾರಣಾತ್।
ಶರೀರಪೀಡಾ ಕಾರ್ಯಾ ತು ಸ್ವದೇಶಾಚ್ಚ ವಿವಾಸನಂ॥ 12-122-69 (69663)
ತಂ ದದೌ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಾಯ ಮನವೇ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕಂ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾಚ್ಚ ದಂಡೋಽಯಂ ಪ್ರಜಾ ಜಾಗರ್ತಿ ಪಾಲಯನ್॥ 12-122-70 (69664)
ಇಂದ್ರೋ ಜಾಗರ್ತಿ ಭಗವಾನಿಂದ್ರಾದಗ್ನಿರ್ವಿಭಾವಸುಃ।
ಅಗ್ನೇರ್ಜಾಗರ್ತಿ ವರುಣೋ ವರುಣಾಚ್ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-122-71 (69665)
ಪ್ರಜಾಪತೇಸ್ತತೋ ಧರ್ಮೋ ಜಾಗರ್ತಿ ವಿನಯಾತ್ಮಕಃ।
ಧರ್ಮಾಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರೋ ವ್ಯವಸಾಯಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-122-72 (69666)
ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ತತಸ್ತೇಜೋ ಜಾಗರ್ತಿ ಪರಿಪಾಲಯತ್।
ಓಷಧ್ಯಸ್ತೇಜಸಸ್ತಸ್ಮಾದೋಷಧೀಭ್ಯಶ್ಚ ಪರ್ವತಾಃ॥ 12-122-73 (69667)
ಪರ್ವತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಜಾಗರ್ತಿ ರಸೋ ರಸಗುಣಾತ್ತಥಾ।
ಜಾಗರ್ತಿ ನಿರ್ಋತಿರ್ದೇವೀ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ನಿರ್ಋತೀಮನು॥ 12-122-74 (69668)
ವೇದಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಭ್ಯಸ್ತತೋ ಹಯಶಿರಾಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪಿತಾಮಹಸ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾಗರ್ತಿ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ॥ 12-122-75 (69669)
ಪಿತಾಮಹಾನ್ಮಹಾದೇವೋ ಜಾಗರ್ತಿ ಭಗವಾಞ್ಶಿವಃ।
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಶಿವಾಚ್ಚಾಪಿ ವಿಶ್ವೇಭ್ಯ ಋಷಯಸ್ತಥಾ॥ 12-122-76 (69670)
ಋಷಿಭ್ಯೋ ಭಗವಾನ್ಸೋಮಃ ಸೋಮಾದ್ದೇವಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ದೇವೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಲೋಕೇ ಜಾಗ್ರತೀತ್ಯುಪಧಾರಯ॥ 12-122-77 (69671)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ರಾಜನ್ಯಾ ಲೋಕಾನ್ರಕ್ಷಂತಿ ಧರ್ಮತಾಃ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಸನಾತನಂ॥ 12-122-78 (69672)
ಪ್ರಜಾ ಜಾಗ್ರತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದಂಡೋ ಜಾಗರ್ತಿ ತಾಸು ಚ।
ಸರ್ವಸಂಕ್ಷೇಪಕೋ ದಣ಼್ಡಃ ಪಿತಾಮಹಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-122-79 (69673)
ಜಾಗರ್ತಿ ಕಾಲಃ ಪೂರ್ವಂ ಚ ಮಧ್ಯೇ ಚಾಂತೇ ಚ ಭಾರತ।
ಈಶಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕಾಲೋ ಹಿ ಮಹಾದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-122-80 (69674)
ದೇವದೇವಃ ಶಿವಃ ಸರ್ವೋ ಜಾಗರ್ತಿ ಸತತಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಕಪರ್ದೀ ಶಂಕರೋ ರುದ್ರೋ ಭವಃ ಸ್ಥಾಣುರುಮಾಪತಿಃ॥ 12-122-81 (69675)
ಇತ್ಯೇಷ ದಂಡೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಸ್ತಥೌಷಧ್ಯಸ್ತಥಾಪರೇ।
ಭೂಮಿಪಾಲೋ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವರ್ತೇತಾನೇನ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-122-82 (69676)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-122-83x (5671)
ಇತೀದಂ ವಸುಹೋಮಸ್ಯ ಯೋಽಽತ್ಮವಾಞ್ಶೃಣುಯಾನ್ಮತಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಯಕ್ಪ್ರವರ್ತೇತ ಸ ಲೋಕಾನಾಪ್ನುಯಾನ್ನೃಪಃ॥ 12-122-83 (69677)
ಇತಿ ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯೋ ದಂಡೋ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ನಿಯಂತಾ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಕ್ರಾಂತಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-122-84 (69678)
`ವಸುಹೋಮಾಚ್ಛ್ರುತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಮಾಂಧಾತ್ರಾ ಭೂಭೃತಾ ಪುರಾ।
ಮಯಾಪಿ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ನಾಖ್ಯಾನಂ ಪ್ರಥಿತಂ ಮಯಾ॥' ॥ 12-122-85 (69679)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 122॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-122-1 ಅತ್ರ ದಂಡೋತ್ಪತ್ತೌ ವಿಷಯೇ॥ 12-122-13 ಆಚಾರ್ಯವೇತನಂ ಗುರುದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 12-122-15 ಯಿಯಕ್ಷುರ್ಯಷ್ಟುಮಿಚ್ಛುಃ॥ 12-122-16 ಸಗರ್ಭಂ ಶಿರಸಾ ದೇವಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕ್ಷುವತಃ ಕ್ಷುತವತಃ॥ 12-122-18 ಅಷ್ಟಂ ರೂಪಂ ದೀಕ್ಷಾಪರಿಗ್ರಹಃ ಪ್ರಜಾನಿಯಂತಾ ದೀಕ್ಷಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಇತಿ ನಿಯಮನರೂಪೋ ದಂಡೋಽಂತರ್ಹಿತೋಽಭವದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-122-59 ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕೇಶವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ವಿನಯೋ ವಿವೃದ್ಧಿಃ। ಚತ್ವಾರೋ ವಿಭಾಗಾ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಂ ಶತ್ರುರ್ಯಮಃ ಕರ್ಮ ಚ। ರೋಗೋಽಪಥ್ಯಾಶನಪ್ರಯೋಜಕೋ ರಾಗೋ ಯಮಃ ಕರ್ಮ ಚೇತಿ ವಾ॥ 12-122-68 ವಿಭಜ್ಯ ನ್ಯಾಯಂ ನ್ಯಾಯಾಭಾಸಂ ಚ ವಿವಿಚ್ಯ। ದುಷ್ಟನಿಗ್ರಹ ಏವ ದಂಡಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ। ಹಿರಣ್ಯಾದಿಗ್ರಹಣಂ ತು ಲೋಕಾನಾಂ ಬಿಭೀಷಿಕಾರ್ಥಂ ನತು ಕೋಶ ವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-122-69 ವಿವಾಸನಂ ಸ್ವದೇಶಾದ್ದೂರೀಕರಣಾಂ॥ 12-122-73 ಓಷಧೀಭ್ಯಶ್ಚ ಪಾದಪಾಃ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-122-74 ಪಾದಪೇಭ್ಯಶ್ಚ ಜಾಗರ್ತಿ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 123
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.123. ಅಧ್ಯಾಯಃ 123
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾದಿನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಕಾಮಂದಾರಿಷ್ಟಸಂವಾದಾನುವಾದೇನ ಧರ್ಮತ್ಯಾಗಿನಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-123-0 (69680)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-123-0x (5672)
ತಾತ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾನಾಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನಿಶ್ಚಯಂ।
ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಹಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ತ್ರಿಷ್ವೇತೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ॥ 12-123-1 (69681)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾಃ ಕಿಂಮೂಲಾಃ ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಶ್ಚ ಕಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಚಾನುಷಜ್ಜಂತೇ ವರ್ತಂತೇ ಚ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 12-123-2 (69682)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-123-3x (5673)
ಯ ಏತೇ ಸ್ಯುಃ ಸುಮನಸೋ ಲೋಕಸಂಸ್ಥಾರ್ಥನಿಶ್ಚಯೇ।
ಕಾಮಪ್ರಭವಸಂಸ್ಥಾಸು ಸಜ್ಜಂತೇ ಚ ತ್ರಯಸ್ತದಾ॥ 12-123-3 (69683)
ಧರ್ಮಮೂಲೋಽರ್ಥ ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಕಾಮೋಽರ್ಥಫಲಮುಚ್ಯತೇ।
ಸಂಕಲ್ಪಮೂಲಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಂಕಲ್ಪೋ ವಿಷಯಾತ್ಮಕಃ॥ 12-123-4 (69684)
ವಿಷಯಾಶ್ಚೈವ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಸರ್ವ ಆಹಾರಸಿದ್ಧಯೇ।
ಮೂಲಮೇತಂತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ನಿವೃತ್ತಿರ್ಮೋಕ್ಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-123-5 (69685)
ಧರ್ಮಃ ಶರೀರಸಂಗುಪ್ತಿರ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಶ್ಚಾರ್ಥ ಇಷ್ಯತೇ।
ಕಾಮೋ ರತಿಫಲಶ್ಚಾತ್ರ ಸರ್ವೇ ರತಿಫಲಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-123-6 (69686)
ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಾಂಶ್ಚರೇದೇತಾನ್ನ ಚೈತಾನ್ಮನಸಾ ತ್ಯಜೇತ್।
ವಿಮುಕ್ತಸ್ತಪಸಾ ಸರ್ವಾಂಧರ್ಮಾದೀನ್ಕಾಮನೈಷ್ಠಿಕಾನ್॥ 12-123-7 (69687)
ಶ್ರೇಷ್ಠಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಉದಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕ್ಷಣಾತ್।
[ಕರ್ಮಣಾ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವೇಣ ಭವತ್ಯರ್ಥೋ ನ ವಾ ಪುನಃ॥] 12-123-8 (69688)
ಅರ್ಥಾರ್ಥಮನ್ಯದ್ಭವತಿ ವಿಪರೀತಮಥಾಪರಂ।
ಅನರ್ಥಾರ್ಥಮವಾಪ್ಯಾರ್ಥಮನ್ಯತ್ರಾದ್ಯೋಪಕಾರಕಂ।]
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬುದ್ಧ ಇಹಾರ್ಥೇನ ತದಹ್ನಾ ತು ನಿಕೃಷ್ಟಯಾ॥ 12-123-9 (69689)
ಅಪಧ್ಯಾನಮಲೋ ಧರ್ಮೋ ಮಲೋಽರ್ಥಸ್ಯ ನಿಗೂಹನಂ।
ಸಂಪ್ರಮೋಹಮಲಃ ಕಾಮೋ ಭೂಯಸ್ತದ್ಗುಣವರ್ಧಿತಃ॥ 12-123-10 (69690)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅರಿಷ್ಟಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಕಾಮಂದಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 12-123-11 (69691)
ಕಾಮಂದಮೃಷಿಮಾಸೀನಮಭಿವಾದ್ಯ ನರಾಧಿಪಃ।
ಆಂಗೋರಿಷ್ಠೋಽಥ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಯಮವ್ಯಯಂ॥ 12-123-12 (69692)
ಯಃ ಪಾಪಂ ಕುರುತೇ ರಾಜಾ ಕಾಮಮೋಹಬಲಾತ್ಕೃತಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಸ್ಯ ತಸ್ಯರ್ಷೇ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಂ॥ 12-123-13 (69693)
ಅಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಚ ಯೋ ಮೋಹಾದಾಚರೇನ್ನರಃ।
ತಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಥಿತಂ ಲೋಕೇ ಕಥಂ ರಾಜಾ ನಿವರ್ತಯೇತ್॥ 12-123-14 (69694)
ಕಾಮಂದ ಉವಾಚ। 12-123-15x (5674)
ಯೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಕಾಮಮೇವಾನುವರ್ತತೇ।
ಸ ಧರ್ಮಾರ್ಥಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ಪ್ರಜ್ಞಾನಾಶಮಿಹಾರ್ಚ್ಛತಿ॥ 12-123-15 (69695)
ಪ್ರಜ್ಞಾನಾಶಾತ್ಮಕೋ ಮೋಹಸ್ತಥಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥನಾಶಕಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಾಸ್ತಿಕತಾ ಚೈವ ದುರಾಚಾರಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 12-123-16 (69696)
ದುರಾಚಾರಾನ್ಯದಾ ರಾಜಾ ಪ್ರದುಷ್ಟಾನ್ನ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಃ ಸರ್ಪಾದ್ವೇಶ್ಮಗತಾದಿವ॥ 12-123-17 (69697)
ತಂ ಪ್ರಜಾ ನಾನುರಜ್ಯಂತೇ ನ ವಿಪ್ರಾ ನ ಚ ಸಾಧವಃ।
ತತಃ ಸಂಕ್ಷಯಮಾಪ್ನೋತಿ ತಥಾ ವಧ್ಯತ್ವಮೇವ ಚ॥ 12-123-18 (69698)
ಅಪಧ್ವಸ್ತಸ್ತ್ವವಮತೋ ದುಃಖಂ ಜೀವತಿ ಜೀವಿತಂ।
ಜೀವತೇ ಯದಪಧ್ವಸ್ತಃ ಶುದ್ಧಂ ಮರಣಮೇವ ತತ್॥ 12-123-19 (69699)
ಅತ್ರೈತದಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಪಾಪಸ್ಯ ಪರಿವರ್ತನಂ।
ಸೇವಿತವ್ಯಾ ತ್ರಯೀ ವಿದ್ಯಾ ಸತ್ಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಚ॥ 12-123-20 (69700)
ಮಹಾಮನಾ ಭವೇದ್ಧರ್ಮೇ ವಿವಹೇಚ್ಚ ಮಹಾಕುಲೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸೇವೇತ ಕ್ಷಮಾಯುಕ್ತಾನ್ಮನಸ್ವಿನಃ॥ 12-123-21 (69701)
ಜಪೇದುದಕಶೀಲಃ ಸ್ಯಾತ್ಸುಮುಖೋ ನ ಚ ನಾಸ್ತಿಕಃ।
ಧರ್ಮಾನ್ವಿತಾನ್ಸಂಪ್ರವಿಶೇದ್ಬಹಿಃ ಪ್ಲುತ್ಯೈವ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 12-123-22 (69702)
ಪ್ರಸಾದಯೇನ್ಮಧುರಯಾ ವಾಚಾ ವಾಽಪ್ಯಥ ಕರ್ಮಣಾ।
ಇತ್ಯಸ್ತೀತಿ ವದೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಪರೇಷಾಂ ಕೀರ್ತಯನ್ಗುಣಾನ್॥ 12-123-23 (69703)
ಅಪಾಪೋ ಹ್ಯೇವಮಾಚಾರಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬಹುಮತೋ ಭವೇತ್।
ಪಾಪಾನ್ಯಪಿ ಹಿ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಿ ಶಮಯೇನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-123-24 (69704)
ಗುರವೋ ಹಿ ಪರಂ ಧರ್ಮಂ ಯಂ ಬ್ರೂಯುಸ್ತಂ ತಥಾ ಕುರು।
ಗುರೂಣಾಂ ಹಿ ಪ್ರಸಾದಾದ್ವೈ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ ॥ 12-123-25 (69705)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 123॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-123-2 ಕಿಂಮೂಲಾಃ ಕಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಕ್ರಿಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಭವತ್ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ಪ್ರಭವಃ। ಕಿಮೇಷಾಮುತ್ಪತ್ತಿಸ್ಥಾನಂ। ತೇಷಾಂ ಸಾಹಿತ್ಯಂ ಕಥಂ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕವಚ ಕಥಮಿತಿ ಚತ್ವಾರಃ ಪ್ರಶ್ನಾಃ॥ 12-123-3 ಸೂಚೀಕಟಾಹನ್ಯಾಯೇನ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾನಾಂ ಸಾಹಿತ್ಯಮಾಹ ಯ ಇತಿ। ತೇ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾಸ್ತ್ರಯೋಽಪಿ ಸಜ್ಜಂತೇ ಯುಗಪದುತ್ಪದ್ಯಂತೇ॥ 12-123-7 ಸ್ವರ್ಗಾದಿಕಂ ಬಾಹ್ಯಂ ಫಲಂ ವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ತದರ್ಥಾ ಏತೇ ವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಃ। ಆತ್ಮಜ್ಞಾನರೂಪಂ ಫಲಂ ತು ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಂ ತದರ್ಥಾ ಏತೇ ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಾಸ್ತಾಂಶ್ಚರೇತ್ ಸೇವೇತ। ಧರ್ಮಶ್ಚಿತ್ತಶುದ್ಧ್ಯರ್ಥೋಽರ್ಥೋ ನಿಷ್ಕಾಮಕರ್ಮಾರ್ಥಃ ಕಾಮೋ ದೇಹಧಾರಣಮಾತ್ರಾರ್ಥಃ ಇತ್ಯೇವಮೇತೇ ಸೇವ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಧರ್ಮಾದೀನ್ಕಾಮನೈಷ್ಠಿಕಾನ್ಕಾಮಾಂತಾಂಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾನ್ಸರ್ವಾನಪಿ ಮನಸಾಪಿ ನ ತ್ಯಜೇತ್ಕಿಮುತ ಸ್ವರೂಪೇಣ ನ ತ್ಯಜೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕಥಂ ತರ್ಹ್ಯೇತಾಂಸ್ತ್ಯಜೇದಿತ್ಯಾಹ ತಪಸಾ ವಿಮುಕ್ತ ಇತಿ। ವಿಚಾರೇಣೈವ ತೇಭ್ಯೋ ವಿಮುಕ್ತೋ ಭವೇತ್। ಸಂಗಫಲತ್ಯಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಧರ್ಮಾದೀನನುತಿಷ್ಠೇದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-123-8 ಅಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮಣ ಇದಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇ ಇತಿ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಕೃತೇನಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾರ್ಥಃ ಕದಾಚಿದ್ಭವತಿ ಕದಾಚಿನ್ನೇತಿ ವ್ಯಭಿಚಾರಃ॥ 12-123-9 ಅರ್ಥಾರ್ಥಂ ಧರ್ಮಾದಪಿ ಅನ್ಯತ್ ಸೇವಾಕೃಷ್ಯಾದಿಕಂ ಭವತೀತಿ ನ ಧರ್ಮೈಕಲಭ್ಯೋಽರ್ಥಂ ಇತ್ಯರ್ಥಾರ್ಥಂ ಧರ್ಮೋ ನ ಕಾರ್ಯಃ। ಪ್ರತ್ಯುತ ವಿಪರೀತಮಪಿ ಅಪರಂ ಮತಮಸ್ತಿ ಕೇಚಿದ್ಧಠೇನೈವಾರ್ಥೋ ಭವತಿ ಸ್ವಭಾವೇನ ವಾ ದೈವೇನ ವೇತಿ ಮನ್ಯತ ಇತಿ ತದರ್ಥಮಲಂ ಧರ್ಮೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಏವಂ ಧರ್ಮಸ್ಯಾರ್ಥಹೇತುತ್ವಂ ದೂರೀಕೃತ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯಾಪಿ ಧರ್ಮಹೇತುತ್ವಂ ದೂಷಯತಿ। ಅರ್ಥಮವಾಪ್ಯಾಽಪಿ ಜಗದನರ್ಥಾರ್ಥಮಪಾಯಾರ್ಥಂ ಭವತಿ। ತಥಾಹಿ ಧನಮತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಪಾಪಂ ಕರೋತೀತಿ ನಾರ್ಥೇನ ಧರ್ಮೋತ್ಪತ್ತಿರ್ನಿತ್ಯಾಸ್ತಿ। ಅರ್ಥಂ ವಿನಾಪಿ ಧರ್ಮೋತ್ಪತ್ತಿರಸ್ತೀತ್ಯಾಹಾನ್ಯತ್ರಾದ್ಯೋಪಕಾರಕಂ। ಸ್ವಾರ್ಥೇ ತ್ರಲ್। ಅನ್ಯತ್ರಾನ್ಯದೇವೋಪವಾಸವ್ರತಾದಿಕಂ ಆದ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯೋಪಕಾರಕಂ ವರ್ಧಕಂ ಭವತಿ॥ 12-123-10 ಅಪಧ್ಯಾನಂ ಫಲಾಭಿಸಂಧಿಃ। ನಿಗೂಹನಂ ದಾನಭೋಗಯೋರಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 12-123-13 ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಸ್ಯ ಪಶ್ಚಾತ್ತಪ್ತಸ್ಯ॥ 12-123-20 ಏವಂ ನಿಂದಿತಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯಮಾಹ ಅತ್ರೇತಿ॥ 12-123-23 ತವಾಸ್ಮೀತಿ ವದೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 124
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.124. ಅಧ್ಯಾಯಃ 124
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದುರ್ಯೋಧನಾಯ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರೋಕ್ತೇಂದ್ರಪ್ರಹ್ಲಾದಕಥಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ಶೀಲಸ್ಯ ಧರ್ಮಾದಿಕಾರಣತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-124-0 (69706)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-124-0x (5675)
ಇಮೇ ಜನಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸದಾ ಭುವಿ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಶೀಲಮೇವಾದೌ ತತೋ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್॥ 12-124-1 (69707)
ಯದಿ ತಚ್ಛಕ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರ್ಜ್ಞಾತುಂ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥೈತದುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-124-2 (69708)
ಕಥಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಶೀಲಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರತ।
ಕಿಂಲಕ್ಷಣಂ ಚ ತತ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-124-3 (69709)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-124-4x (5676)
ಪುರಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನೇಹ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ಮಾನದ।
ಆಖ್ಯಾತಂ ತಪ್ಯಮಾನೇನ ಶ್ರಿಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತವಾಗತಾಂ॥ 12-124-4 (69710)
ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜ ತವ ಸಭ್ರಾತೃಕಸ್ಯ ಹ।
ಸಭಾಯಾಂ ಚಾಪಹಸನಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶೃಣು ಭಾರತ॥ 12-124-5 (69711)
ಭವತಸ್ತಾಂ ಸಭಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮೃದ್ಧಿಂ ಚಾಪ್ಯನುತ್ತಮಾಂ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ ದೀನಃ ಸರ್ವಂ ಪಿತ್ರೇ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 12-124-6 (69712)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಹಿ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ದುರ್ಯೋಧನವಚಸ್ತದಾ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಕರ್ಣಸಹಿತಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ವಚಃ॥ 12-124-7 (69713)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-124-8x (5677)
ಕಿಮರ್ಥಂ ತಪ್ಯಸೇ ಪುತ್ರ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ವಾಮನುನೇಷ್ಯಾಮಿ ಯದಿ ಸಂಯಗ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-124-8 (69714)
ಯದಾ ತ್ವಾಂ ಮಹದೈಶ್ವರ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪರಪುರಂಜಯ।
ಕಿಂಕರಾ ಭ್ರಾತರಃ ಸರ್ವೇ ಮಿತ್ರಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-124-9 (69715)
ಆಚ್ಛಾದಯಸಿ ಪ್ರಾವಾರಾನಶ್ನಾಸಿ ಪಿಶಿತೌದನಂ।
ಆಜಾನೇಯಾ ವಹಂತಿ ತ್ವಾಂ ಕಸ್ಮಾಚ್ಛೇಚಸಿ ಪುತ್ರಕ॥ 12-124-10 (69716)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 12-124-11x (5678)
ದಶ ತಾತ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ನಾತಕಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಭುಂಜತೇ ರುಕ್ಮಪಾತ್ರೀಭಿರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರನಿವೇಶನೇ॥ 12-124-11 (69717)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ತಾಂ ಸಭಾಂ ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾನ್ವಿತಾಂ।
ಅಶ್ವಾಂಸ್ತಿತ್ತಿರಕಲ್ಮಾಷಾನ್ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-124-12 (69718)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಂ ಪಾಂಡವೇಯಾನಾಮೃದ್ಧಿಮಿಂದ್ರೋಪಮಾಂ ಶುಭಾಂ।
ಅಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಸುಮಹತೀಮನುಶೋಚಾಮಿ ಮಾನದ॥ 12-124-13 (69719)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-124-14x (5679)
ಯದೀಚ್ಛಸಿ ಶ್ರಿಯಂ ತಾತ ಯಾದೃಶೀ ಸಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ।
ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಶೀಲವಾನ್ಭವ ಪುತ್ರಕ॥ 12-124-14 (69720)
ಶೀಲೇನ ಹಿ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ ಶಕ್ಯಾ ಜೇತುಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ನ ಹಿ ಕಿಂಚಿದಸಾಧ್ಯಂವೈ ಲೋಕೇ ಶೀಲವತಾಂ ಸತಾಂ॥ 12-124-15 (69721)
ಏಕರಾತ್ರೇಣ ಮಾಂಧಾತಾ ತ್ರ್ಯಹೇಣ ಜನಮೇಜಯಃ।
ಸಪ್ತರಾತ್ರೇಣ ನಾಭಾಗಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿವಾನ್॥ 12-124-16 (69722)
ಏತೇ ಹಿ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೀಲವಂತೋ ಯಶೋನ್ವಿತಾಃ।
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಗುಣಕ್ರೀತಾ ವಸುಧಾ ಸ್ವಯಮಾಗತಾ॥ 12-124-17 (69723)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 12-124-18x (5680)
ಕಥಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಶೀಲಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರತ।
ಯೇನ ಶೀಲೇನ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-124-18 (69724)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-124-19x (5681)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದೇನ ಪುರಾ ವೃತ್ತಂ ಶೀಲಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-124-19 (69725)
ಪ್ರಾ--ದೇನ ಹೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಶ---ಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದೈತ್ಯೇನ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಚ ವಶೇ ಕೃತಂ॥ 12-124-20 (69726)
ತ--ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ಶಕ್ರಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ।
ತಮುವಾಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶ್ರೇಯ ಇಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-124-21 (69727)
ತತೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸ್ತಸ್ಮೈ ಜ್ಞಾನಂ ನೈಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ಭಗವಾಂದೇವೇಂದ್ರಾಯ ಕುರೂದ್ವಹ॥ 12-124-22 (69728)
ಏತಾವಚ್ಛ್ರೇಯ ಇತ್ಯೇವ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಭಾಷತ।
ಇಂದ್ರಸ್ತು ಭೂಯಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕೋ ವಿಶೇಷೋ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-124-23 (69729)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 12-124-24x (5682)
ವಿಶೇಷೋಽಸ್ತಿ ಮಹಾಂಸ್ತಾತ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತತ್ರಾಗಮಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭೂಯ ಏವ ಸುರೋತ್ತಮ॥ 12-124-24 (69730)
ಆತ್ಮನಸ್ತು ತತಃ ಶ್ರೇಯೋ ಭಾರ್ಗವಃ ಸುಮಹಾಯಶಾಃ।
ಜ್ಞಾನಮಾಗಮಯತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪುನಃ ಸ ಪರಮದ್ಯುತಿಃ॥ 12-124-25 (69731)
ತೇನಾಪಿ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ಭಾರ್ಗವೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಶ್ರೇಯೋಽಸ್ತೀತಿ ಪರಂ ಭೂಯಃ ಶುಕ್ರಮಾಹ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-124-26 (69732)
ಭಾರ್ಗವಸ್ತ್ವಾಹ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜ್ಞಾನಮಸ್ತಿ ವಿಶೇಷೇಣೇತ್ಯುಕ್ತೋ ಹೃಷ್ಟಶ್ಚ ಸೋಽಭವತ್॥ 12-124-27 (69733)
ಸ ತತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದಂ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಸ್ತುತ್ವಾ ಪ್ರೋವಾಚ ಮೇಧಾವೀ ಶ್ರೇಯ ಇಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-124-28 (69734)
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದ್ವಿಪ್ರಂ ಕ್ಷಣೋ ನಾಸ್ತಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಸಕ್ತಸ್ಯ ತತೋ ನೋಪದಿಶಾಮಿ ತೇ॥ 12-124-29 (69735)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದ್ರಾಜನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಕ್ಷಣೋ ಭವೇತ್।
ತದೋಪಾದೇಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯದಿ ಕಾರ್ಯಾಂತರಂ ಭವೇತ್॥ 12-124-30 (69736)
ತತಃ ಪ್ರೀತೋಽಭವದ್ರಾಜಾ ಪ್ರಹ್ವಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ದದೌ ಕಾಲೇ ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವಂ ದ್ವಿಜೇ ತದಾ॥ 12-124-31 (69737)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಗುರುವೃತ್ತಿಮನುತ್ತಮಾಂ।
ಚಕಾರ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಯದ್ಯಚ್ಚ ಮನಸೇಚ್ಛತಿ॥ 12-124-32 (69738)
ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ತೇನ ಬಹುಶಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಥಮರಿಂದಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕಾರಣಂ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
[ಪ್ರಹ್ಲಾದೋಽಪಿ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥] 12-124-33 (69739)
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಉವಾಚ। 12-124-34x (5683)
ನಾಸೂಯಾಮಿ ದ್ವಿಜಾನ್ವಿಪ್ರ ರಾಜಾಸ್ಮೀತಿ ಕಥಂಚನ।
ಕಾಂಯಾನಿ ವದತಾಂ ತೇಷಾಂ ಸಂಯಚ್ಛಾಮಿ ವಹಾಮಿ ಚ॥ 12-124-34 (69740)
ತೇ ವಿಸ್ರಬ್ಧಾಃ ಪ್ರಭಾಷಂತೇ ಸಂಯಚ್ಛಂತಿ ಚ ಮಾಂ ಸದಾ।
ತೇಷಾಂ ಕಾರ್ಯಪಥೇ ಯುಕ್ತಂ ಶುಶ್ರೂಷುಮನಹಂಕೃತಂ॥ 12-124-35 (69741)
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಜಿತಕ್ರೋಧಂ ನಿಯತಂ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಸಮಾಸಿಂಚಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಃ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಮಧ್ವಿವ ಮಕ್ಷಿಕಾಃ॥ 12-124-36 (69742)
ಸೋಽಹಂ ವಾಗಗ್ರವಿದ್ಯಾನಾಂ ರಸಾನಾಮವಲೇಹಿತಾ।
ಸ್ವಜಾತ್ಯಾನಧಿತಿಷ್ಠಾಮಿ ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀವ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥ 12-124-37 (69743)
ಏತತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಮೃತಮೇತಚ್ಚಕ್ಷುರನುತ್ತಮಂ।
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖೇ ಹವ್ಯಮೇತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-124-38 (69744)
ಏತಾವಚ್ಛೇಯ ಇತ್ಯಾಹ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಂ।
ಶುಶ್ರೂಷಿತಸ್ತೇನ ತದಾ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-124-39 (69745)
ಯಥಾವದ್ಗುರುವೃತ್ತ್ಯಾ ತೇ ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರದಾತಾಽಸ್ಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-124-40 (69746)
ಕೃತಮಿತ್ಯೇವ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಮುವಾಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ತ್ವಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತೋ ಗೃಹ್ಯತಾಂ ವರ ಇತ್ಯುತ॥ 12-124-41 (69747)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-124-42x (5684)
ಯದಿ ರಾಜನ್ಪ್ರಸನ್ನಸ್ತ್ವಂ ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ।
ಭವತಃ ಶೀಲಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಮೇಷ ವರೋ ಮಮ॥ 12-124-42 (69748)
ತತಃ ಪ್ರೀತಸ್ತು ದೈತ್ಯೇಂದ್ರೋ ಭಯಮಸ್ಯಾಭವನ್ಮಹತ್।
ವರೇ ಪ್ರದಿಷ್ಟೇ ವಿಪ್ರೇಣ ನಾಲ್ಪಚೇತಾಯಮಿತ್ಯುತ॥ 12-124-43 (69749)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಸ ಪ್ರಾಹ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ವಿಸ್ಮಿತಸ್ತದಾ।
ಉಪಾಕೃತ್ಯ ತು ವಿಪ್ರಾಯ ವರಂ ದುಃಖಾನ್ವಿತೋಽಭವತ್॥ 12-124-44 (69750)
ದತ್ತೇ ವರೇ ಗತೇ ವಿಪ್ರೇ ಚಿಂತಾಽಸೀನ್ಮಹತೀ ತದಾ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ನಿಶ್ಚಯಂ ನ ಚ ಜಗ್ಮಿವಾನ್॥ 12-124-45 (69751)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯತಸ್ತಾವಚ್ಛಾಯಾಭೂತಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇಃ।
ತೇಜೋವಿಗ್ರಹವತ್ತಾತ ಶರೀರಮಜಹಾತ್ತದಾ॥ 12-124-46 (69752)
ತಮಪೃಚ್ಛನ್ಮಹಾರಾಜಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದಃ ಕೋ ಭವಾನಿತಿ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹ ತಂ ತು ಶೀಲೋಸ್ಮಿ ತ್ಯಕ್ತೋ ಗಚ್ಛಾಂಯಹಂ ತ್ವಯಾ॥ 12-124-47 (69753)
ತಸ್ಮಿಂದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇ ರಾಜನ್ವತ್ಸ್ಯಾಂಯಹಮರಿಂದಮ।
ಯೋಽಸೌ ಶಿಷ್ಯತ್ವಮಾಗಂಯ ತ್ವಯಿ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂತರ್ಹಿತಂ ತದ್ವೈ ಶಕ್ರಂ ಚಾನ್ವಾವಿಶತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-124-48 (69754)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೇಜಸಿ ಯಾತೇ ತು ತಾದೃಗ್ರೂಪಸ್ತತೋಪರಃ।
ಶರೀರಾನ್ನಿಃ ಸೃತಸ್ತಸ್ಯ ಕೋ ಭವಾನಿತಿ ಸೋಬ್ರವೀತ್॥ 12-124-49 (69755)
ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಯತ್ರಾಸೌ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ತತ್ರ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರ ಯತಃ ಶೀಲಂ ತತೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-124-50 (69756)
ತತೋಽಪರೋ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ ತೇಜಸಾ।
ಶರೀರಾನ್ನಿಃ ಸೃತಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-124-51 (69757)
ಕೋ ಭವಾನಿತಿ ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ತಮಾಹ ಸ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಸತ್ಯಂ ವಿದ್ಧ್ಯಸುರೇಂದ್ರಾದ್ಯ ಪ್ರಯಾಸ್ಯೇ ಧರ್ಮಮನ್ವಹಂ॥ 12-124-52 (69758)
ತಸ್ಮಿನ್ನನುಗತೇ ಧರ್ಮಂ ಪುರುಷೇ ಪುರುಷೋಽಪರಃ।
ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ತತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪೃಷ್ಟಶ್ಚಾಹ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-124-53 (69759)
ವೃತ್ತಂ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಯತಃ ಸತ್ಯಂ ತತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಗತೇ ಮಹಾಶ್ವೇತಾ ಶರೀರಾತ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ಯಯೌ॥ 12-124-54 (69760)
ಪೃಷ್ಟಶ್ಚಾಹ ಬಲಂ ವಿದ್ಧಿ ಯತೋ ವೃತ್ತಮಹಂ ತತಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಯಯೌ ತತ್ರ ಯತೋ ವೃತ್ತಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-124-55 (69761)
ತತಃ ಪ್ರಭಾಮಯೀ ದೇವೀ ಶರೀರಾತ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ಯಯೌ।
ತಾಮಪೃಚ್ಛತ್ಸ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಃ ಸಾ ಶ್ರೀರಿತ್ಯೇನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-124-56 (69762)
ಉಷಿತಾಽಸ್ಮಿ ಸುಖಂ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಯಿ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ತ್ವಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಬಲಂ ಹ್ಯನುಗತಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-124-57 (69763)
ತತೋ ಭಯಂ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅಪೃಚ್ಛತ ಚ ತಾಂ ಭೂಯಃ ಕ್ವ ಯಾಸಿ ಕಮಲಾಲಯೇ॥ 12-124-58 (69764)
ತ್ವಂ ಹಿ ಸತ್ಯವ್ರತಾ ದೇವೀ ಲೋಕಸ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರೀ।
ಕಶ್ಚಾಸೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-124-59 (69765)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-124-60x (5685)
ಸ ಶಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯಸ್ತ್ವತ್ತಶ್ಚೈವೋಪಶಿಕ್ಷಿತಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ತೇ ಯದಶ್ವರ್ಯಂ ತತ್ತೇನಾಪಹೃತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-124-60 (69766)
ಶೀಲೇನ ಹಿ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಸ್ತ್ವಯಾ ಧರ್ಮಜ್ಞ ನಿರ್ಜಿತಾಃ।
ತದ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಸುರೇಂದ್ರೇಣ ತವ ಶೀಲಂ ಹೃತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-124-61 (69767)
ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಂ ತಥಾ ವೃತ್ತಂ ಬಲಂ ಚೈವ ತಥಾಽಪ್ಯಹಂ।
ಶೀಲಮೂಲಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸದಾ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-124-62 (69768)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-124-63x (5686)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಗತಾ ಶ್ರೀಸ್ತು ತೇ ಚ ಸರ್ವೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಪಿತರಂ ಭೂಯ ಏವಾಬ್ರವೀತ್ತದಾ॥ 12-124-63 (69769)
ಶೀಲಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇತ್ತುಂ ಕೌರವನಂದನ।
ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಚ ಯಥಾ ಶೀಲಂ ತಂ ಚೋಪಾಯಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-124-64 (69770)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-124-65x (5687)
ಸೋಪಾಯಂ ಪೂರ್ವಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಹ್ಲಾದೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸಂಕ್ಷೇಪತಸ್ತು ಶೀಲಸ್ಯ ಶೃಣು ಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ನರೇಶ್ವರ॥ 12-124-65 (69771)
ಅದ್ರೋಹಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ಅನುಗ್ರಹಶ್ಚ ದಾನಂ ಚ ಶೀಲಮೇತತ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-124-66 (69772)
ಯದನ್ಯೇಷಾಂ ಹಿತಂ ನ ಸ್ಯಾದಾತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ ಪೌರುಷಂ।
ಅಪತ್ರಪೇತ ವಾ ಯೇನ ನ ತತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-124-67 (69773)
ತತ್ತು ಕರ್ಮ ತಥಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಯೇನ ಶ್ಲಾಧ್ಯೇತ ಸಂಸದಿ।
ಶೀಲಂ ಸಮಾಸೇನೈತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 12-124-68 (69774)
ಯದ್ಯಪ್ಯಶೀಲಾ ನೃಪತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಶ್ರಿಯಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಭುಂಜತೇ ಚಿರಂ ತಾತ ಸಮೂಲಾಶ್ಚ ಪತಂತಿ ತೇ॥ 12-124-69 (69775)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 12-124-70x (5688)
ಏತದ್ವಿದಿತ್ವಾ ತತ್ತ್ವೇನ ಶೀಲವಾನ್ಭವ ಪುತ್ರಕ।
ಯದೀಚ್ಛಸಿ ಶ್ರಿಯಂ ತಾತ ಸುವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾತ್।
`ಅಧಿಕಾಂ ಚಾಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತತಸ್ತ್ವಂ ಶೀಲವಾನ್ಭವಾ॥' 12-124-70 (69776)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-124-71x (5689)
ಏತತ್ಕಥಿತವಾನ್ಪುತ್ರೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಏತತ್ಕುರುಷ್ವ ಕೌಂತೇಯ ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತತ್ಫಲಂ॥ ॥ 12-124-71 (69777)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 124॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-124-1 ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕಾರಣಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-124-8 ಯದಿ ಸಂಯಗ್ಭವಿಷ್ಯಸಾತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-124-13 ಋದ್ಧಿಂ ವೈಶ್ರವಣೀಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-124-22 ನೈಶ್ರೇಯಚಸಂ ಮೋಕ್ಷೋಪಯೋಗಿ॥ 12-124-23 ಕೋ ವಿಶೇಷಃ। ನೈಶ್ರೇಯಸಾದಪಿ ಕಿಂಶ್ರೇಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-124-37 ಕ್ಷುದ್ರಾಭಿರ್ಮಧುಮಕ್ಷಿಕಾಭಿರ್ನಿರ್ಮಿತಂ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಮಧು। ತತ್ರ ಮಕ್ಷಿಕಾಮಧ್ವಿವ ಮಾಂ ತೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸಿಂಚಂತಿ। ವಾಗಗ್ರವಿದ್ಯಾನಾಂ ವಾಗಗ್ರೇ ಏವಂ ನತು ಪುಸ್ತಕೇ ವಿದ್ಯಾ ಯೇಷಾಂ ತೇಷಾಂ। ಸೋಽಹಂ ವಾಗಂತ್ಯಪುಷ್ಟಾನಾಂ ಮಧೂನಾಂ ಪರಿಲೇಹಿತೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-124-43 ವಿಪ್ರೇಣ ವಿಪ್ರಾಯ। ಚೇತಾಯಮಿತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-124-46 ತೇಜೋವಿಗ್ರಹವತ್ ತೇಜೋಮಯಶರೀರಂ ಶೀಲಂ॥ 12-124-64 ಶೀಲಂ ಸಮಧಿಗಚ್ಛಾಮೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 125
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.125. ಅಧ್ಯಾಯಃ 125
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಆಶಾನಿರೂಪಣಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತದುಪೋದ್ಧಾತತಯಾ ಋಷಭಸುಮಿತ್ರಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಾರಂಭಃ॥ 1॥ ಮೃಗಯಾಸಕ್ತೇನ ಸುಮಿತ್ರೇಣ ನಿಜಶರಾನುವೇಧೇ ಶರೇಣ ಸಹ ವನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ಮೃಗಂ ಪ್ರತ್ಯನುಧಾವನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-125-0 (69778)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-125-0x (5690)
ಶೀಲಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷೇ ಕಥಿತಂ ತೇ ಪಿತಾಮಹ।
ಕಥಮಾಶಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಕಾ ಚ ಸಾ ತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-125-1 (69779)
ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನೇಷ ಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪಿತಾಮಹ।
ಛೇತ್ತಾ ಚ ತಸ್ಯ ನಾನ್ಯೋಽಸ್ತಿ ತ್ವತ್ತಃ ಪರಪುರಂಜಯ॥ 12-125-2 (69780)
ಪಿತಾಮಹಾಶಾ ಮಹತೀ ಮಮಾಸೀದ್ಧಿ ಸುಯೋಧನೇ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯುದ್ಧೇ ತು ತದ್ಯುಕ್ತಂ ತತ್ಕರ್ತಾಽಯಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-125-3 (69781)
ಸರ್ವಸ್ಯಾಶಾ ಸುಮಹತೀ ಪುರುಷಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ।
ಸ್ಯಾಂ ವಿಹನ್ಯಮಾನಾಯಾಂ ದುಃಖೋ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-125-4 (69782)
ಽಹಂ ಹತಾಶೋ ದುರ್ಬುದ್ಧಿಃ ಕೃತಸ್ತೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ।
ರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಶ್ಯ ಮಂದಾತ್ಮತಾಂ ಮಮ॥ 12-125-5 (69783)
ಆಶಾಂ ಬೃಹತ್ತರೀಂ ಮನ್ಯೇ ಪರ್ವತಾದಪಿ ಸದ್ರುಮಾತ್।
ಆಕಾಶಾದಪಿ ವಾ ರಾಜನ್ನಪ್ರಮೇಯಾಽಥವಾ ಪುನಃ॥ 12-125-6 (69784)
ಏಷಾ ಚೈವ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ದುರ್ವಿಚಿಂತ್ಯಾ ಸುದುರ್ಲಭಾ।
ದುರ್ಲಭತ್ವಾಚ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಿಮನ್ಯದ್ದುರ್ಲಭಂ ತತಃ॥ 12-125-7 (69785)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-125-8x (5691)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಇತಿಹಾಸಂ ಸುಮಿತ್ರಸ್ಯ ನಿರ್ವೃತ್ತಮೃಷಭಸ್ಯ ಚ॥ 12-125-8 (69786)
ಸುಮಿತ್ರೋ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಹೈಹಯೋ ಮೃಗಯಾಂ ಗತಃ।
ಸಸಾರ ಚ ಮೃಗಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಬಾಣೇನಾನತಪರ್ವಣಾ॥ 12-125-9 (69787)
ಸ ಮೃಗೋ ಬಾಣಮಾದಾಯ ಯಯಾವತಿಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಸ ಚ ರಾಜಾ ಬಲೀ ತೂರ್ಣಂ ಸಸಾರ ಮೃಗಮಂತಿಕಾತ್॥ 12-125-10 (69788)
ತತೋ ನಿಂನಂ ಸ್ಥಲಂ ಚೈವ ಸಮೃಗೋಽದ್ರವದಾಶುಗಃ।
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಮೇನ ಸ ಪಥಾಽಗಮತ್॥ 12-125-11 (69789)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ತಾರುಣ್ಯಾದೌರಸನ ಬಲೇನ ಚ।
ಚಚಾರ ಬಾಣಾಸನಭೃತ್ಸಖಂಗೋ ಹಂಸವತ್ತದಾ॥ 12-125-12 (69790)
ತತೋ ನದಾನ್ನದೀಶ್ಚೈವ ಪಲ್ವಲಾನಿ ವನಾನಿ ಚ।
ಅತಿಕ್ರಂಯಾಭ್ಯತಿಕ್ರಂಯ ಸಸಾರೈಕೋ ವನೇಚರಃ॥ 12-125-13 (69791)
ಸ ತು ತಾವನ್ಮೃಗೋ ರಾಜನ್ನಾಸಾದ್ಯಾಸಾದ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ಪುನರಭ್ಯೇತಿ ಜವನೋ ಜವೇನ ಮಹತಾ ತತಃ॥ 12-125-14 (69792)
ಸ ತಸ್ಯ ಬಾಣೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಮಭ್ಯಸ್ತೋ ವನೇಚರಃ।
ಪ್ರಕ್ರೀಡನ್ನಿವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುನರಭ್ಯೇತಿ ಚಾಂತಿಕಂ॥ 12-125-15 (69793)
ಪುನಶ್ಚ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ಜವನೋ ಮೃಗಯೂಥಪಃ।
[ಅತೀತ್ಯಾತೀತ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುನರಭ್ಯೇತಿ ಚಾಂತಿಕಂ॥] 12-125-16 (69794)
ತಸ್ಯ ಮರ್ಮಚ್ಛಿದಂ ಘೋರಂ ಸುಮಿತ್ರೋಽಮಿತ್ರಕರ್ಶನಃ।
ಸಮಾದಾಯ ಶರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕಾರ್ಮುಕಾನ್ನಿರವಾಸಯತ್॥ 12-125-17 (69795)
[ತತೋ ಗವ್ಯೂತಿಮಾತ್ರೇಣ ಮೃಗಯೂಥಪಯೂಥಪಃ।]
ತಸ್ಯ ಬಾಣಪಥಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ತಸ್ಥಿವಾನ್ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ॥ 12-125-18 (69796)
ತಸ್ಮಿನ್ನಿಪತಿತೇ ಬಾಣೇ ಭೂಮೌ ಜ್ವಲಿತತೇಜಸಿ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಮೃಗೋಽರಣ್ಯಂ ಮೃಗಂ ರಾಜಾಽಪ್ಯಭಿದ್ರವತ್॥ ॥ 12-125-19 (69797)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 125॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-125-3 ಯುಕ್ತಂ ಯುದ್ಧಂ ವಿನೈವ ರಾಜ್ಯಾರ್ಧದಾನಂ। ಕರ್ತಾ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-125-7 ದುರ್ಲಭಾ ದುರ್ಜಯಾ॥ 12-125-12 ಬಾಣಾಸನಭೃದ್ಧನುರ್ಧರಃ॥ 12-125-15 ಸಮಭ್ಯಸ್ತೋ ಬಿದ್ಧಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 126
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.126. ಅಧ್ಯಾಯಃ 126
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ತಾಪಸೈಃ ಸ್ವಾಶ್ರಮಮುಪಾಗತಸ್ಯ ಸುಮಿತ್ರಸ್ಯ ಪೂಜನಂ॥ 1॥ ತತಃ ಸುಮಿತ್ರೇಣ ತಾಪಸಾನ್ಪ್ರತಿ ಆಶಾಂತರಿಕ್ಷಯೋರ್ಜ್ಯಾಯಸ್ತರಂ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-126-0 (69798)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-126-0x (5692)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ಮಹಾರಣ್ಯಂ ತಾಪಸಾನಾಮಥಾಶ್ರಮಂ।
ಆಸಸಾದ ತತೋ ರಾಜಾ ಶ್ರಾಂತಶ್ಚೋಪಾವಿಶತ್ತದಾ॥ 12-126-1 (69799)
ತಂ ಕಾರ್ಮುಕಧರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ರಮಾರ್ತಂ ಕ್ಷುಧಿತಂ ತದಾ।
ಸಮೇತ್ಯ ಋಷಯಸ್ತಸ್ಮೈ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರುರ್ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-126-2 (69800)
ಸ ಪೂಜಾಮೃಷಿಭಿರ್ದತ್ತಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ನರಾಧಿಪಃ।
ಅಪೃಚ್ಛತ್ತಾಪಸಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಪೋವೃದ್ಧಿಮನುತ್ತಮಾಂ॥ 12-126-3 (69801)
ತೇ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ವಚನಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತಪೋಧನಾಃ।
ಋಷಯೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಮಪೃಚ್ಛಂಸ್ತತ್ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-126-4 (69802)
ಕೇನ ಭದ್ರಮುಖಾರ್ಥೇನ ತಪೋವನಮುಪಾಗತಃ।
ಪದಾತಿರ್ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೋ ಧನ್ವೀ ಬಾಣೀ ನರೇಶ್ವರ॥ 12-126-5 (69803)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಹೇ ಶ್ರೋತುಂ ಕುತಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸಿ ಮಾನದ।
ಕಸ್ಮಿನ್ಕುಲೇ ತು ಜಾತಸ್ತ್ವಂ ಕಿಂನಾಮಾ ಚಾಸಿ ಬ್ರೂಹಿ ನಃ॥ 12-126-6 (69804)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಆಚಖ್ಯೌ ತದ್ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಚ ಭಾರತ॥ 12-126-7 (69805)
ಹೈಹಯಾನಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಸುಮಿತ್ರೋಽಮಿತ್ರಕರ್ಶನಃ।
ಚರಾಮಿ ಮೃಗಯೂಥಾನಿ ನಿಘ್ರನ್ಬಾಣೈಃ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-126-8 (69806)
ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸಾಮಾತ್ಯಃ ಸಾವರೋಧಕಃ।
ಮೃಗಸ್ತು ವಿದ್ಧೋ ಬಾಣೇನ ಮಯಾ ಸರತಿ ಶಲ್ಯವಾನ್॥ 12-126-9 (69807)
ತಂ ದ್ರವಂತಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ವನಮೇತದ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಭವತ್ಸಕಾಶಂ ನಷ್ಟಶ್ರೀರ್ಹತಾಶಃ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಃ॥ 12-126-10 (69808)
ಕಿಂನು ದುಃಖಮತೋಽನ್ಯದ್ವೈ ಯದಹಂ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಃ।
ಭವತಾಮಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಹತಾಶೋ ಭ್ರಷ್ಟಲಕ್ಷಣಃ॥ 12-126-11 (69809)
ನ ರಾಜಲಕ್ಷಣತ್ಯಾಗಃ ಪುನರಸ್ಯ ತಪೋಧನಾಃ।
ದುಃಖಂ ಕರೋತಿ ಮೇ ತೀವ್ರಂ ಯಥಾಽಽಶಾ ವಿಹತಾ ಮಮ॥ 12-126-12 (69810)
ಹಿಮವಾನ್ವಾ ಮಹಾಶೈಲಃ ಸಮುದ್ರೋ ವಾ ಮಹೋದಧಿಃ।
ಮಹತ್ತ್ವಾನ್ನಾನ್ವಪದ್ಯೇತಾಂ ರೋದಸ್ಯೋರಂತರಂ ಯಥಾ॥ 12-126-13 (69811)
ಆಶಾಯಾಸ್ತಪಸಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಸ್ತಥಾ ನಾಂತಮಹಂ ಗತಃ।
ಭವತಾಂ ವಿದಿತಂ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವಜ್ಞಾ ಹಿ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-126-14 (69812)
ಭವಂತಃ ಸುಮಹಾಭಾಗಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಸಂಶಯಂ।
ಆಶಾವಾನ್ಪುರುಷೋ ಯಃ ಸ್ಯಾದಂತರಿಕ್ಷಮಥಾಪಿ ವಾ॥ 12-126-15 (69813)
ಕಿಂನು ಜ್ಯಾಯಸ್ತರಂ ಲೋಕೇ ಮಹತ್ತ್ವೇ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ವಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಹ ದುರ್ಲಭಂ॥ 12-126-16 (69814)
ಯದಿ ಗುಹ್ಯಂ ನ ವೋ ನಿತ್ಯಂ ತದಾ ಪ್ರಬ್ರೂತ ಮಾ ಚಿರಂ।
ನ ಹಿ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದ್ವಿಜಪುಂಗವಾಃ॥ 12-126-17 (69815)
ಭವತ್ತಪೋವಿಘಾತೋ ವಾ ಯೇನ ಸ್ಯಾದ್ವಿರಮೇ ತತಃ।
ಯದಿ ವಾಽಸ್ತಿ ಕಥಾಯೋಗೋ ಯೋಽಯಂ ಪ್ರಶ್ನೋ ಮಯೇರಿತಃ॥ 12-126-18 (69816)
ಏತತ್ಕಾರಣಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಭವಂತೋಽಪಿ ತಪೋನಿತ್ಯಾ ಬ್ರೂಯುರೇತತ್ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ ॥ 12-126-19 (69817)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಙ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 126॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-126-5 ಹೇ ಭದ್ರಮುಖ॥ 12-126-12 ಆಶಾ ಮೃಗಾಶಾ॥ 12-126-13 ಹಿಮವಾನುಚ್ಚತ್ವೇನ ಮಹೋದಧಿರ್ವಿತತತ್ವೇನ ಚ ಗಗನಾಂತಂ ನಾನ್ವಪದ್ಯೇತಾಂ। ತಸ್ಯ ತತೋಽಪ್ಯುಚ್ಚತ್ವಾದ್ವಿತತತ್ವಾಚ್ಚ॥ 12-126-15 ಆಶಾವಾನ್ ಆಶಾಯಾ ಮಹತ್ತ್ವೇನ ತದ್ವತೋಽಪಿ ಮಹತ್ತ್ವಮಂತರಿಕ್ಷವತ್॥ 12-126-17 ಯದ್ಯಗುಹ್ಯಂ ತಪೋನಿತ್ಯಂ ಮಮ ಬ್ರೂತೇಹ ಮಾಚಿರಮಿತಿ ಥ.ದ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 127
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.127. ಅಧ್ಯಾಯಃ 127
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವದರಿಕಾಶ್ರಮಂ ಗತಸ್ಯ ಋಷಭಸ್ಯ ತನುನಾಮಕೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ ಸಹ ಸಂವಾದಃ॥ 1॥ ವನೇ ನಷ್ಟಪುತ್ರಾನ್ವೇಷಣವಶಾತ್ತತ್ರೋಪಾಗತೇನ ವಾ ದ್ಯುಂನೇನ ರಾಜ್ಞಾ ತನುಂಪ್ರತಿ ಆಶಾಯಾ ಜ್ಯಾಯಃ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-127-0 (69818)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-127-0x (5693)
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಸಮೇತಾನಾಮೃಷೀಣಾಮೃಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಋಷಭೋ ನಾಮ ವಿಪ್ರರ್ಷಿರ್ವಿಸ್ಮಯನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-127-1 (69819)
ಪುರಾಽಹಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ತೀರ್ಥಾನ್ಯನುಚರನ್ಪ್ರಭೋ।
ಸಮಾಸಾದಿತವಾಂದಿವ್ಯಂ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ॥ 12-127-2 (69820)
ಯತ್ರ ಸಾ ಬದರೀ ರಂಯಾ ಸರೋ ವೈಹಾಯಸಂ ತಥಾ।
ಯತ್ರ ಚಾಶ್ವಶಿರಾ ರಾಜನ್ವೇದಾನ್ಪಠತಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್॥ 12-127-3 (69821)
ತಸ್ಮಿನ್ಸರಸಿ ಕೃತ್ವಾಽಹಂ ವಿಧಿವತ್ತರ್ಪಣಂ ಪುರಾ।
ಪಿತೃಣಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ತತೋಶ್ರಮಮಿಯಾಂ ತದಾ॥ 12-127-4 (69822)
ರಮಾತೇ ಯತ್ರ ತೌ ನಿತ್ಯಂ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ಅದೂರಾದಾಶ್ರಮಾತ್ಕಿಂಚಿದ್ವಾಸಾರ್ಥಮಗಮಂ ತದಾ॥ 12-127-5 (69823)
ಅತ್ರ ಚೀರಾಜಿನಧರಂ ಕೃಶಮುಚ್ಚಮತೀವ ಚ।
ಅದ್ರಾಕ್ಷಮೃಷಿಮಾಯಾಂತಂ ತನುಂ ನಾಮ ತಪೋನಿಧಿಂ॥ 12-127-6 (69824)
ಅನ್ಯೈರ್ನರೈರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ವಪುಷಾಽಪ್ರತಿಮಂ ತದಾ।
ಕೃಶತಾ ಚಾಪಿ ರಾಜರ್ಷೇ ನ ದೃಷ್ಟಾ ತಾದೃಶೀ ಮಯಾ॥ 12-127-7 (69825)
ಶರೀರಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತನು ಕಾನಿಷ್ಠಿಕಾಸಮಂ।
ಗ್ರೀವಾ ಬಾಹೂ ತಥಾ ಪಾದೌ ಕೇಶಾಶ್ಚಾದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ॥ 12-127-8 (69826)
ಶಿರಃ ಕಾಯಾನುರೂಪಂ ಚ ಕರ್ಣೌ ನೇತ್ರೇ ತಥೈವ ಚ।
ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಚೈವ ಚೇಷ್ಟಾ ಚ ಸಾಮಾನ್ಯೇ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 12-127-9 (69827)
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಹಂ ತಂ ಕೃಶಂ ವಿಪ್ರಂ ಭೀತಃ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ಪಾದೌ ತಸ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯಾಥ ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಗ್ರತಃ॥ 12-127-10 (69828)
ನಿವೇದ್ಯ ನಾಮಗೋತ್ರೇ ಚ ತಥಾ ಕಾರ್ಯಂ ನರರ್ಷಭ।
ಪ್ರದಿಷ್ಟೇ ಚಾಸನೇ ತೇನ ಶನೈರಹಮುಪಾವಿಶಂ॥ 12-127-11 (69829)
ತತಃ ಸ ಕಥಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಾಃ ಕಥಾಃ।
ಋಷಿಮಧ್ಯೇ ಮಹಾರಾಜ ತತ್ರ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ॥ 12-127-12 (69830)
ತ--ಸ್ತು ಕಥಯತ್ಯೇವ ರಾಜಾ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಉಪಯಾಜ್ಜವನೈರಶ್ವೈಃ ಸಬಲಃ ಸಾವರೋಧನಃ॥ 12-127-13 (69831)
ಸ್ಮರಂಪುತ್ರಮರಣ್ಯೇ ವೈ ನಷ್ಟಂ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ಭೂವಿದ್ಯುಂನಪಿತಾ ಶ್ರೀಮಾನ್ವೀರದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-127-14 (69832)
ಇಹ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ಪುತ್ರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮೀಹೇತಿ ಭಾರತ।
ಏವಮಾಶಾಕೃಶೋ ರಾಜಾ ಚರನ್ವನಮಿದಂ ಪುರಾ॥ 12-127-15 (69833)
ದುರ್ಲಭಃ ಸ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಭೂಯ ಏವ ಚ ಧಾರ್ಮಿಕ।
ಏಕಃ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾರಣ್ಯೇ ನಷ್ಟ ಇತ್ಯಸಕೃತ್ತದಾ॥ 12-127-16 (69834)
ನ ಸ ಶಕ್ಯೋ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಶಾ ಚ ಮಹತೀ ಮಮ।
ತಯಾ ಪರೀತಗಾತ್ರೋಽಹಂ ಮುಮೂರ್ಷುರ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-127-17 (69835)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಭಗವಾಂಸ್ತನುರ್ಮುನಿವರೋತ್ತಮಃ।
ಅವಾಕ್ಶಿರಾ ಧ್ಯಾನಪರೋ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ತಸ್ಥಿವಾನ್॥ 12-127-18 (69836)
ತಮನುಧ್ಯಾಂತಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ದೀನಾತ್ಮಾ ಮಂದಮಂದಮಿವಾಸಕೃತ್॥ 12-127-19 (69837)
ದುರ್ಲಭಂ ಕಿಂನು ದೇವರ್ಷೇ ಆಶಾಯಾಶ್ಚೈವ ಕಿಂ ಮಹತ್।
ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನೇತದ್ಯದಿ ಗುಹ್ಯಂ ನ ಚೇತ್ತದಾ॥ 12-127-20 (69838)
ತನುರುವಾಚ। 12-127-21x (5694)
ಮಹರ್ಷಿರ್ಭಗವಾಂಸ್ತೇನ ಪೂರ್ವಮಾಸೀದ್ವಿಮಾನಿತಃ।
ಬಾಲಿಶಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಂದಭಾಗ್ಯತಯಾಽಽತ್ಮನಃ।
ಅರ್ಥಯನ್ಕುಶಲಂ ರಾಜನ್ಕಾಂಚನಂ ವಲ್ಕಲಾನಿ ಚ॥ 12-127-21 (69839)
[ಅವಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕೇನಾಪಿ ನ ಸಂಪಾದಿತವಾಂಸ್ತತಃ।]
ನಿರ್ವಿಣ್ಣಃ ಸ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷಿರ್ನಿರಾಶಃ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 12-127-22 (69840)
ಏವಮುಕ್ತೋಽಭಿವಾದ್ಯಾಥ ತಮೃಷಿಂ ಲೋಕಪೂಜಿತಂ।
ಶ್ರಾಂತೋಽವಸೀದದ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಯಥಾ ತ್ವಂ ನರಸತ್ತಮ॥ 12-127-23 (69841)
ಅರ್ಧ್ಯಂ ತತಃ ಸಮಾನೀಯ ಪಾದ್ಯಂ ಚೈವ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಆರಣ್ಯೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ರಾಜ್ಞೇ ಸರ್ವಂ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 12-127-24 (69842)
ತತಸ್ತಮೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ನರರ್ಷಭಂ।
ಉಪಾವಿಶನ್ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಸಪ್ತರ್ಷಯ ಇವ ಧ್ರುವಂ॥ 12-127-25 (69843)
ಅಪೃಚ್ಛಂಶ್ಚೈವ ತತ್ರೈನಂ ರಾಜಾನಮಪರಾಜಿತಂ।
ಪ್ರಯೋಜನಮಿದಂ ಸರ್ವಮಾಶ್ರಮಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶನೇ॥ ॥ 12-127-26 (69844)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 127॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-127-3 ವೈಹಾಯಸಂ ವಿಹಾಯಸಾ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಾ ಮಂದಾಕಿನ್ಯಾ ವೈಹಾಯಸ್ಯಾ ಇದಂ ವೈಹಾಯಸಂ॥ 12-127-4 ತತೋಶ್ರಮಂ ತತ ಆಶ್ರಮಂ ಮಂಡಪಂ ಇಯಾಂ ಗತವಾಮಹ॥ 12-127-5 ರೇಮಾತೇ ರಜಸಾ ಯತ್ರೇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-127-7 ವಪುಯಾಽಷ್ಟಗುಣಾನ್ವಿತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-127-21 ತೇನ ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಭೂರಿದ್ಯುಂರೇನ॥ 12-127-23 ಏವಂ ಮುನಿನಾ ಉಕ್ತಃ ವೀರದ್ಯುಂನಃ ಅವಸೀದತ್ ನಷ್ಟಪ್ರಾಯೋಽಭೂದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-127-26 ಏವಂ ಮುನಿನಾ ರಾಜಪೂಜಾನಂತರಂ ಆಗತಾಃ ಕಿಮರ್ಥಂ ಆಶ್ರಮೇ ತ್ವಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ೋಽಸೀತ್ಯ ಪೃಚ್ಛನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 128
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.128. ಅಧ್ಯಾಯಃ 128
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕೃಶೇನ ಮುನಿನಾ ವೀರದ್ಯುಂನನೃಪಂಪ್ರತಿ ದುರ್ಲಭವಸ್ತುನಃ ಕೃಶತರಾಶಾಯಾಶ್ಚ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-128-0 (69845)
ರಾಜೋವಚಾ। 12-128-0x (5695)
ವೀರದ್ಯುಂನ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ರಾಜಾಽಹಂ ದಿಕ್ಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ಭೂರಿದ್ಯುಂನಂ ಸುತಂ ನಷ್ಟಮನ್ವೇಷ್ಟುಂ ವನಮಾಗತಃ॥ 12-128-1 (69846)
ಏಕಃ ಪುತ್ರಃ ಸ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯ ಬಾಲ ಏವ ಚ ಸೋಽನಘಃ।
ನ ದೃಶ್ಯತೇ ವನೇ ಚಾಸ್ಮಿಂಸ್ತಮನ್ವೇಷ್ಟುಂ ಚರಾಂಯಹಂ॥ 12-128-2 (69847)
ಋಷಭ ಉವಾಚ। 12-128-3x (5696)
ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ತೇನ ವಚನೇ ರಾಜ್ಞಾ ಮುನಿರಧೋಮುಖಃ।
ತೂಷ್ಣೀಮೇವಾಭವತ್ತತ್ರ ನ ಚ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತವಾನ್ನೃಪಂ॥ 12-128-3 (69848)
ಸ ಹಿ ತೇನ ಪುರಾ ವಿಪ್ರೋ ರಾಜ್ಞಾ ನಾತ್ಯರ್ಥಮಾನಿತಃ।
ಆಶಾಕೃತಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಪೋ ದೀರ್ಘಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-128-4 (69849)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಮಹಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ನ ಕರಿಷ್ಯೇ ಕಥಂಚನ।
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚೈವ ವರ್ಣಾನಾಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾ ಧಿಯಂ ತದಾ॥ 12-128-5 (69850)
ಆಶಾ ಹಿ ಪುರುಷಂ ಬಾಲಮಾಲಾಪಯತಿ ತಸ್ಥೂಷೀ।
ತಾಮಹಂ ವ್ಯಪನೇಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
[ವೀರದ್ಯುಂನಸ್ತು ತಂ ಭೂಯಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ॥] 12-128-6 (69851)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-128-7x (5697)
ಆಶಾಯಾಃ ಕಿಂಚ ವೃತ್ತಂ ವೈ ಕಿಂಚೇಹ ಭುವಿ ದುರ್ಲಭಂ।
ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನೇತತ್ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿವಾನ್॥ 12-128-7 (69852)
ಋಷಭ ಉವಾಚ। 12-128-8x (5698)
ತತಃ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಸ್ಮಾರಯಿಷ್ಯನ್ನಿವಾಬ್ರವೀತ್।
ರಾಜಾನಂ ಭಗವಾನ್ವಿಪ್ರಸ್ತತಃ ಕೃಶತನುಸ್ತದಾ॥ 12-128-8 (69853)
ಋಷಿರುವಾಚ। 12-128-9x (5699)
ಕೃಶತ್ವೇನ ಸಮಂ ರಾಜನ್ನಾಶಾಯಾ ವಿದ್ಯತೇ ನೃಪ।
ತಸ್ಯಾ ವೈ ದುರ್ಲಭತ್ವಾಚ್ಚ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ ಪಾರ್ಥಿವೋ ಮಯಾ॥ 12-128-9 (69854)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-128-10x (5700)
ಕೃಶಾಕೃಶೇ ಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಗೃಹೀತೇ ವಚನಾತ್ತವ।
ದುರ್ಲಭತ್ವಂ ಚ ತಸ್ಯೈವ ವೇದವಾಕ್ಯಮಿವಾದ್ವಿಜೇ॥ 12-128-10 (69855)
ಸಂಶಯಸ್ತು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸಂಜಾತೋ ಹೃದಯೇ ಮಮ।
ತನ್ಮುನೇ ಮಮ ತತ್ತ್ವೇನ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-128-11 (69856)
ತ್ವತ್ತಃ ಕೃಶತರಂ ಕಿಂನು ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನಿದಂ।
ಯದಿ ಗುಹ್ಯಂ ನ ತೇ ವಿಪ್ರ ಲೋಕೇ ಕಿಂಚೇಹ ದುರ್ಲಭಂ॥ 12-128-12 (69857)
ಕೃಶ ಉವಾಚ। 12-128-13x (5701)
ದುರ್ಲಭೋಽಪ್ಯಥವಾ ನಾಸ್ತಿ ಯೋಽರ್ಥೀ ಧೃತಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸ ದುರ್ಲಭತರಸ್ತಾತ ಯೋಽರ್ಥಿನಂ ನಾವಮನ್ಯತೇ॥ 12-128-13 (69858)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ನೋಪಕ್ರಿಯತೇ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಯಥಾರ್ಥತಃ।
ಯಾ ಸಕ್ತಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸಾಽಽಶಾ ಕೃಶತರೀ ಮಯಾ॥ 12-128-14 (69859)
ಕೃತಘ್ನೇಷು ಚ ಯಾ ಸಕ್ತಾ ನೃಶಂಸೇಷ್ವಲಸೇಷು ಚ।
ಅಪಕಾರಿಷು ಚಾಸಕ್ತಾ ಸಾಽಽಶಾ ಕೃಶತರೀ ಮಯಾ॥ 12-128-15 (69860)
ಏಕಪುತ್ರಃ ಪಿತಾ ಪುತ್ರೇ ನಷ್ಟೇ ವಾ ಪ್ರೋಷಿತೇಽಪಿ ವಾ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಯೋ ನ ಜಾನಾತಿ ಸಾಽಽಶಾ ಕೃಶತರೀ ಮತಾ॥ 12-128-16 (69861)
ಪ್ರಸವೇ ಚೈವ ನಾರೀಣಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಪುತ್ರಕಾರಿತಾ।
ತಥಾ ನರೇಂದ್ರ ಧನಿನಾಂ ಸಾಽಶಾ ಕೃಶತರೀ ಮತಾ॥ 12-128-17 (69862)
ಪ್ರದಾನಕಾಂಕ್ಷಿಣೀನಾಂ ಚ ಕನ್ಯಾನಾಂ ವಯಸಿ ಸ್ಥಿತೇ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಕಥಾಸ್ತಥಾಯುಕ್ತಾಃ ಸಾಽಽಶಾ ಕೃಶತರೀ ಮತಾ॥ 12-128-18 (69863)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಸ ರಾಜಾ ಸಾವರೋಧನಃ।
ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಪಾದೌ ಶಿರಸಾ ನಿಪಪಾತ ದ್ವಿಜರ್ಷಭೇ॥ 12-128-19 (69864)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-128-20x (5702)
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವನ್ಪುತ್ರೇಣೇಚ್ಛಾಮಿ ಸಂಗಮಂ।
ಯದೇತದುಕ್ತಂ ಭವತಾ ಸಂಪ್ರತಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಚ ವರಾನ್ವಿಪ್ರ ಯಾನಿಚ್ಛಸಿ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚೈವ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ರಾಜಾ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ॥ 12-128-20 (69865)
ಸತ್ಯಮೇತತ್ತ್ವಯಾ ವಿಪ್ರ ಯಥೋಕ್ತಂ ನಾನ್ಯಥಾ ಮೃಷಾ॥ 12-128-21 (69866)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾಂಸ್ತನುರ್ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ।
ಪುತ್ರಮಸ್ಯಾನಯತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಪಸಾ ಚ ಶ್ರುತೇನ ಚ॥ 12-128-22 (69867)
ಸ ಸಮಾನೀಯ ತತ್ಪುತ್ರಂ ತಮುಪಾಲಭ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ॥ 12-128-23 (69868)
ಸ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಚಾತ್ಮಾನಂ ದಿವ್ಯಮದ್ಭುತದರ್ಶನಂ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ವಿಗತಕ್ರೋಧಶ್ಚಚಾರ ವನಮಂತಿಕಾತ್॥ 12-128-24 (69869)
ಏತದೄಷ್ಟಂ ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ವತ್ತಶ್ಚ ವಚನಂ ಶ್ರುತಂ।
ಆಶಾಮಪನಯ ತ್ವಾಶು ತತಃ ಕೃಷತರೀಮಿಮಾಂ॥ 12-128-25 (69870)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-128-26x (5703)
ಸ ತಥೋಕ್ತಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ನೃಷಭೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸುಮಿತ್ರೋಽಪಾನಯತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಶಾಂ ಕೃಶತರೀಂ ತತಃ॥ 12-128-26 (69871)
ಏವಂ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾಣೀಮಿಮಾಂ ಮಮ।
ಸ್ಥಿರೋ ಭವ ಮಹಾರಾಜ ಹಿಮವಾನಿವ ನಿಶ್ಚಲಃ॥ 12-128-27 (69872)
ತ್ವಂ ಹಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಷ್ವರ್ಥೇಷು ತೇಷ್ವಿಹ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಮ ಮಹಾರಾಜ ನ ಸಂತಪ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ ॥ 12-128-28 (69873)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 128॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-128-4 ಆಶಯಾ ಕೃತಃ ಹತಃ। ಕೃ ಹಿಂಸಾಯಾಮಿತ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ॥ 12-128-9 ಆಶಾಯಾಃ ಆಶಾವತಃ ಸಮಂ ಅನ್ಯತ್ ಕೃಶತ್ವೇನ ಸಮಂ ಕಿಮಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತಸ್ಯಾಃ ತದ್ಗೃಹೀತಾರ್ಥಸ್ಯ॥ 12-128-10 ಕೃಶಾಕೃಶೇ ಯ ಆಶಾಜಿತಃ ಸ ಕೃಶಃ। ಯೇನಾಶಾ ಜಿತಾ ಸ ಪುಷ್ಟ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಸ್ಯೈವ ಆಶಾವಿಷಯಸ್ಯೈವ॥ 12-128-14 ಆದರೇಣಾಶಾಂ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ ಯೋಽರ್ಥಿನಂ ನೋಪಕುರುತೇ ತತ್ರ ಯಾ ಆಶಾ ಸಾ ಅತಿಕೃಶಾ। ಮಯಾ ಮತ್ತಃ। ದೀನತ್ವಸಂಪಾದಕತ್ವ॥ 12-128-18 ತಥಾಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರದಾನಂ ಸ್ಥಿತಮಿತಿ ಶಬ್ದಯುಕ್ತಾಃ॥ 12-128-23 ಉಪಾಲಭ್ಯ ತತ್ರಾಪರಾಧಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ॥ 12-128-28 ಮಮ ಮತ್ತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 129
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.129. ಅಧ್ಯಾಯಃ 129
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಮೇನ ಗೌತಮಂಪ್ರತಿ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಪರಿಚರ್ಯಾಯಾಸ್ತದೃಣಾಪನೋದನೋಪಾಯತ್ವಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-129-0 (69874)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-129-0x (5704)
ನಾಮೃತಸ್ಯೇವ ಪರ್ಯಾಪ್ತಿರ್ಮಮಾಸ್ತಿ ಬ್ರುವತಿ ತ್ವಯಿ।
[ಯಥಾಹಿ ಸ್ವಾತ್ಮವೃತ್ತಿಸ್ಥಸ್ತಥಾ ತೃಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಭಾರತ॥] 12-129-1 (69875)
ತಸ್ಮಾತ್ಕಥಯ ಭೂಯೋಽಪಿ ತ್ವಂ ಮಮೇಹ ಪಿತಾಮಹ।
[ನ ಹಿ ತೃಪ್ತಿಮಹಂ ಯಾಮಿ ಪಿಬಂಧರ್ಮಾಮೃತಂ ಹಿ ತೇ॥] 12-129-2 (69876)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-129-2x (5705)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೌತಮಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಯಮಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-129-3 (69877)
ಪಾರಿಯಾತ್ರಂ ಗಿರಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಗೌತಮಸ್ಯಾಶ್ರಮೋ ಮಹಾನ್।
ವಸತೇ ಗೌತಮೋ ಯತ್ರ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಃ॥ 12-129-4 (69878)
ಪೃಷ್ಟಿಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸೋಽತಪ್ಯದ್ಗೌತಮಸ್ತಪಃ।
ತಮುಗ್ರತಪಸಾ ಯುಕ್ತಂ ಭಾವಿತಂ ಸುಮಹಾಮುನಿಂ॥ 12-129-5 (69879)
ಉಪಯಾತೋ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಲೋಕಪಾಲೋ ಯಮಸ್ತದಾ।
ತಮಪಶ್ಯತ್ಸುತಪಸಮೃಷಿಂ ವೈ ಗೌತಮಂ ತದಾ॥ 12-129-6 (69880)
ಸ ತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಯೇಮಮಾಗತಮೋಜಸಾ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ಉಪಸೃಪ್ತಸ್ತಪೋಧನಃ॥ 12-129-7 (69881)
ತಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ನ್ಯಮಂತ್ರಯತ ಧರ್ಮೇಣ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಕಿಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್॥ 12-129-8 (69882)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 12-129-9x (5706)
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಮಾನೃಣ್ಯಂ ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಕಥಂ ಚ ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋ ದುರ್ಲಭಾಞ್ಶುಭಾನ್॥ 12-129-9 (69883)
ಯಮ ಉವಾಚ। 12-129-10x (5707)
ತಪಃ ಶೌಚವತಾ ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯಧರ್ಮರತೇನ ಚ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರಹರಹಃ ಪೂಜನಂ ಕಾರ್ಯಮಂಜಸಾ॥ 12-129-10 (69884)
ಅಶ್ವಮೇಧೈಶ್ಚ ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಬಹುಭಿಃ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ತೇನ ಲೋಕಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋಽದ್ಭುತದರ್ಶನಾನ್॥ ॥ 12-129-11 (69885)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 129॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-129-1 ಪರ್ಯಾಪ್ತಿರಲಂಭಾವಸ್ತೃಪ್ತಿರಿತಿ ಯಾವತ್॥ 12-129-8 ನ್ಯಮಂತ್ರಯತ ತಂ ಸುಮುಖೀಕೃತವಾನ್॥ 12-129-11 ಅಶ್ವಮೇಧೈರಿತಿ ಸ್ವಧರ್ಮಮಾತ್ರಸ್ಯೋಪಲಕ್ಷಣಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 130
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.130. ಅಧ್ಯಾಯಃ 130
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವವರ್ಜಂ ಆಪದಿ ಪ್ರಜಾಪೀಡನೇನಾಪಿ ಕೋಶವೃದ್ಧೇರವಶ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-130-0 (69902)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-130-0x (5709)
ತ್ರೈಃ ಪ್ರಹೀಯಮಾಣಸ್ಯ ಬಹ್ವಮಿತ್ರಸ್ಯ ಕಾ ಗತಿಃ।
-- ಸಂಕ್ಷೀಣಕೋಶಸ್ಯ ಬಲಹೀನಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-130-1 (69903)
--ಮಾತ್ಯಸಹಾಯಸ್ಯ ಶ್ರುತಮಂತ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವತಃ।
ಜ್ಯಾತ್ಪ್ರಚ್ಯವಮಾನಸ್ಯ ಗತಿಮನ್ಯಾಮಪಶ್ಯತಃ॥ 12-130-2 (69904)
ಪರಚಕ್ರಾಭಿಯಾತಸ್ಯ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಮೃದ್ಗತಃ।
ವಿಗ್ರಹೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಬಲೀಯಸಾ॥ 12-130-3 (69905)
ಅಸಂವಿಹಿತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದೇಶಕಾಲಾವಜಾನತಃ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಚ ಭವೇತ್ಸಾಂತ್ವಂ ಭೇದೋ ವಾಽಪ್ಯತಿಪೀಡನಾತ್। 12-130-4 (69906)
ಜೀವಿತಂ ತ್ವರ್ಥಹೇತೋರ್ವಾ ತತ್ರ ಕಿಂ ಸುಕೃತಂ ಭವೇತ್॥ 12-130-5 (69907)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಗುಹ್ಯಾಂ ಮಾ ಧರ್ಮಮಪ್ರಾಕ್ಷೀರತೀವ ಭರತರ್ಷಭ। 12-130-6x (5710)
ಪ್ರವಕ್ತುಂ ನೋತ್ಸಹೇ ಪೃಷ್ಟೋ ಧರ್ಮಮೇತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥
ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯಣೀಯಾನ್ವಚನಾದ್ವುದ್ಧೇಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶ್ರುತ್ವೌಪಂಯಂ ಸದಾಚಾರೈಃ ಸಾಧುರ್ಭವತಿ ಸ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-130-6 (69908)
ಕರ್ಮಣಾ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವೇಣ ಭವತ್ಯಾಢ್ಯೇ ನ ವಾ ಪುನಃ।
ತಾದೃಶೋಽಯಮನುಪ್ರಶ್ನಸ್ತದ್ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಸ್ವಯಾ ಧಿಯಾ॥ 12-130-7 (69909)
ಉಪಾಯಂ ಧರ್ಮಬಹುಲಂ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ಶೃಣು ಭಾರತ।
ನಾಹಮೇತಾದೃಶೇ ಧರ್ಮೇ ಬುಭೂಷೇ ಧರ್ಮಕಾರಣಾತ್॥ 12-130-8 (69910)
ದುಃಖಾದಾನ ಇಹ ಹ್ಯೇಷ ಸ್ಯಾತ್ತು ಪಶ್ಚಾತ್ಕ್ಷಮೋ ಮಮ।
ಅಭಿಗಂಯ ಮತೀನಾಂ ಹಿ ಸರ್ವಾಸಾಮೇವ ನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-130-9 (69911)
ಯಥಾಯಥಾ ಹಿ ಪುರುಷೋ ನಿತ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮವೇಕ್ಷತೇ।
ತಥಾತಥಾ ವಿಜಾನಾತಿ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚಾಸ್ಯ ರೋಚತೇ॥ 12-130-10 (69912)
ಅವಿಜ್ಞಾನಾದಯೋಗೋ ಹಿ ಪುರುಷಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ।
ವಿಜ್ಞಾನಾದಪಿ ಯೋಗಶ್ಚ ಯೋಗೋ ಭೂತಿಕರಃ ಪರಃ॥ 12-130-11 (69913)
ಅಶಂಕಮಾನೋ ವಚನಮನಸೂಯುರಿದಂ ಶೃಣು।
ರಾಜ್ಞಃ ಕೋಶಕ್ಷಯಾದೇವ ಜಾಯತೇ ಬಲಸಂಕ್ಷಯಃ॥ 12-130-12 (69914)
ಕೋಶಂ ಸಂಜನಯೇದ್ರಾಜಾ ನಿತ್ಯಮೇಭ್ಯೋ ಯಥಾಬಲಂ।
ಕಾಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಾನುಗೃಹ್ಣೀಯಾದೇಷ ಧರ್ಮೋಽತ್ರ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 12-130-13 (69915)
ಉಪಾಯಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೈನಂ ಪೂರ್ವೈರಾಚರಿತಂ ಜನೈಃ।
ಅನ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸಮರ್ಥಾನಾಮಾಪತ್ಸ್ವಲ್ಪಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-130-14 (69916)
ಪ್ರಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಧರ್ಮೋ ವೃತ್ತಿರ್ಧರ್ಮೇ ಗರೀಯಸೀ।
ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ನ ಬಲೀಯಾನ್ನಿಷೀದತಿ॥ 12-130-15 (69917)
ಯಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಸ್ಯೋಪಚಿತಿರೇಕಾಂತೇನ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದಾಪದ್ಯಧರ್ಮೋಽಪಿ ಶ್ರೂಯತೇ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಃ॥ 12-130-16 (69918)
ಅಧರ್ಮೋ ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ವೈ ಕವಯೋ ವಿದುಃ।
ಅನಂತರಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತತ್ರ ಕಿಂ ವಿಚಿಕಿತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-130-17 (69919)
ಯಥಾಸ್ಯ ಧರ್ಮೋ ನ ಗ್ಲಾಯೇನ್ನೇಯಾಚ್ಛತ್ರುವಶಂ ಯಥಾ।
ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಮಿಹೇತ್ಯಾಹುರ್ನಾತ್ಮಾನಮವಸಾದಯೇತ್॥ 12-130-18 (69920)
ಸರ್ವಾತ್ಮನೈವ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನ ಪರಸ್ಯ ನ ಚಾತ್ಮನಃ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರುಜ್ಜಿಹೀರ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-130-19 (69921)
ತತ್ರ ಧರ್ಮವಿದಸ್ತಾತ ನಿಶ್ಚಯೋ ಧರ್ಮನೈಪುಣೈಃ।
ಉದ್ಯಮಂ ಜೀವನಂ ಕ್ಷಾತ್ರೇ ಬಾಹುವೀರ್ಯಾದಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-130-20 (69922)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೃತ್ತಿಸಂರೋಧೇ ಕಸ್ಯ ನಾದಾತುಮರ್ಹತಿ।
ಅನ್ಯತ್ರ ತಾಪಸಸ್ವಾಚ್ಚ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ವಾಚ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-130-21 (69923)
ಯಥಾ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೀದನ್ನಯಾಜ್ಯಮಪಿ ಯಾಜಯೇತ್।
ಅಭೋಜ್ಯಮಪಿ ಚಾಶ್ನೀಯಾತ್ತತ್ರೇದಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-130-22 (69924)
ಪೀಡಿತಸ್ಯ ಕಿಮದ್ವಾರಮುತ್ಪಥೇನಾರ್ದಿತಸ್ಯ ಚ।
ಅದ್ವಾರತಃ ಪ್ರದ್ರವತಿ ಯಥಾ ಭವತಿ ಪೀಡಿತಃ॥ 12-130-23 (69925)
ತಸ್ಯ ಕೋಶಬಲಗ್ಲಾನ್ಯಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಪರಾಭವಃ।
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾ ನ ವಿಹಿತಾ ನ ಚ ವಿಟ್ಶೂದ್ರಜೀವಿಕಾ॥ 12-130-24 (69926)
ಸ್ವಧರ್ಮಾನಂತರಾವೃತ್ತಿರ್ಯಾಽನ್ಯಾಮನುಪಜೀವತಃ।
ಜಹತಃ ಪ್ರಥಮಂ ಕಲ್ಪಮನುಕಲ್ಪೇನ ಜೀವನಂ॥ 12-130-25 (69927)
ಆಪದ್ಗತೇನ ಧರ್ಮಾಣಾಮನ್ಯಾಯೇನೋಪಜೀವನಂ।
ಅಪಿ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ದೃಷ್ಟಂ ವೃತ್ತಿಪರಿಕ್ಷಯೇ॥ 12-130-26 (69928)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ಸಂಶಯಃ ಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯೇತ್ನಿಶ್ಚಿತಂ ಸದಾ।
ಆದದೀತ ವಿಶಿಷ್ಟೇಭ್ಯೋ ನಾವಸೀದೇತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-130-27 (69929)
ಆರ್ತಾನಾಂ ರಕ್ಷಿತಾರಂ ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವಿದುಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂರಕ್ಷತಾ ಕಾರ್ಯಮಾದಾನಂ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧುನಾ॥ 12-130-28 (69930)
ಅನ್ಯತ್ರಾಪಿ ವಿಹಿಂಸಾಯಾ ವೃತ್ತಿರ್ನೇಹಾಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಅಪ್ಯರಣ್ಯಸಮುತ್ಥಸ್ಯ ಏಕಸ್ಯ ಚರತೋ ಮುನೇಃ॥ 12-130-29 (69931)
ನ ಶಂಖಲಿಖಿತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಶಕ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವಿತುಂ।
ವಿಶೇಷತಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಮೀಪ್ಸತಾ॥ 12-130-30 (69932)
ಪರಸ್ಪರಾಭಿಹರಣಂ ರಾಜ್ಞಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಚಾಪದಿ।
ನಿತ್ಯಮೇವ ಹಿ ಕರ್ತವ್ಯಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-130-31 (69933)
ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಯಥಾಪತ್ಸು ದ್ರವ್ಯೌಧೈಃ ಪರಿರಕ್ಷತಿ।
ರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ರಾಜಾ ವ್ಯಸನೇ ಪರಿರಕ್ಷ್ಯಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-130-32 (69934)
ಕೋಶಂ ದಣ಼್ಡಂ ಬಲಂ ಮಿತ್ರಂ ಯದನ್ಯದಪಿ ಸಂಚಿತಂ।
ನ ಕುರ್ವೀತಾಂತರಂ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ರಾಜಾ ಪರಿಗತಃ ಕ್ಷುಧಾ॥ 12-130-33 (69935)
ಬೀಜಂ ಭಕ್ತೇನ ಸಂಪಾದ್ಯಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ।
ಅತ್ರೈತಚ್ಛಂಬರಸ್ಯಾಹುರ್ಮಹಾಮಾಯಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ॥ 12-130-34 (69936)
ಧಿಕ್ತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಯಸ್ಯಾವಸೀದತಿ।
ಅವೃತ್ತ್ಯಾನ್ಯಮನುಷ್ಯೋಽಪಿ ಯೋ ವೈದೇಶಿಕ ಇತ್ಯಪಿ॥ 12-130-35 (69937)
ರಾಜ್ಞಃ ಕೋಶಬಲಂ ಮೂಲಂ ಕೋಶಮೂಲಂ ಪುನರ್ಬಲಂ।
ತನ್ಮೂಲಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಮೂಲಾಃ ಪುನಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-130-36 (69938)
ನಾನ್ಯಾನಪೀಡಯಿತ್ವೇಹ ಕೋಶಃ ಶಕ್ಯಃ ಕುತೋ ಬಲಂ।
ತದರ್ಥಂ ಪೀಡಯಿತ್ವಾ ಚ ನ ದೋಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಮರ್ಹತಿ॥ 12-130-37 (69939)
ಅಕಾರ್ಯಮಪಿ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಸು।
ಏತಸ್ಮಿನ್ಕಾರಣೇ ರಾಜಾ ನ ದೋಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಮರ್ಹತಿ॥ 12-130-38 (69940)
ಅರ್ಥಾರ್ಥಮನ್ಯದ್ಭವತಿ ವಿಪರೀತಮಥಾಪರಂ।
ಅನರ್ಥಾರ್ಥಮಥಾಪ್ಯನ್ಯತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ಹ್ಯರ್ಥಕಾರಣಂ।
ಏವಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯೇನ್ಮೇಧಾವೀ ಕಾರ್ಯನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-130-39 (69941)
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮನ್ಯದ್ಭವತಿ ಯಜ್ಞೋಽನ್ಯಾರ್ಥಸ್ತಥಾಃ ಪರಃ।
ಯಜ್ಞಸ್ವಾರ್ಥಾರ್ಥಮೇವಾನ್ಯತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಜ್ಞಸಾಧಕಂ॥ 12-130-40 (69942)
ಉಪಮಾಮತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರಕಾಶಿನೀಂ॥ 12-130-41 (69943)
ಯೂಪಂ ಛಿಂದಂತಿ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ತತ್ರ ಯೇ ಪರಿಪಂಥಿಃ।
ದ್ರುಮಾಃ ಕೇಚನ ಸಾಮಂತಾ ಧ್ರುವಂ ಛಿಂದಂತಿ ತಾನಪಿ॥ 12-130-42 (69944)
ತೇ ಚಾಪಿ ನಿಪತಂತೋಽನ್ಯಾನ್ನಿಘ್ನಂತ್ಯಪಿ ವನಸ್ಪತೀನ್।
ಏವಂ ಕೋಶಸ್ಯ ಮಹತೋ ಯೇ ನರಾಃ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ತಾನಹತ್ವಾ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಿದ್ಧಿಮತ್ರ ಪರಂತಪ॥ 12-130-43 (69945)
ಧನೇನ ಜಯತೇ ಲೋಕಮಿಮಂ ಚಾಮುಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸತ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಮವಚನಂ ಯಥಾ ನಾಸ್ತ್ಯಧನಸ್ತಥಾ॥ 12-130-44 (69946)
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರಾದದೀತ ಧನಂ ಯಜ್ಞಪ್ರಯೋಜನಂ।
ನ ತುಲ್ಯದೋಷಃ ಸ್ಯಾದೇವಂ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇಷು ಭಾರತ॥ 12-130-45 (69947)
ನೋಭೌ ಸಭವತೋ ರಾಜನ್ಕಥಂಚಿದಪಿ ಭಾರತ।
ನ ಹ್ಯರಣ್ಯೇಷು ಪಶ್ಯಾಮಿ ಧನವೃದ್ಧಾನಹಂ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-130-46 (69948)
ಯದಿದಂ ದೃಶ್ಯತೇ ವಿತ್ತಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಿಹ ಕಿಂಚನ।
ಮಮೇದಂ ಸ್ಯಾನ್ಮಮೇದಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯೇವಂ ಮನ್ಯತೇ ಜನಃ॥ 12-130-47 (69949)
ನ ಚ ರಾಜ್ಞಃ ಸಮೋ ಧರ್ಮಃ ಕಶ್ಚಿದಸ್ತಿ ಕಥಂಚನ।
ಧರ್ಮಃ ಸಂಶಬ್ದಿತೋ ರಾಜ್ಞಾಮಾಪದರ್ಥಸ್ತತೋಽನ್ಯಥಾ॥ 12-130-48 (69950)
ಜ್ಞಾನೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಚಾನ್ಯೇ ತಪಂತ್ಯನ್ಯೇ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಚೈವಾನ್ಯೇ ಚಿನ್ವಂತಿ ಧನಸಂಚಯಾನ್॥ 12-130-49 (69951)
ಅಧನಂ ದುರ್ಬಲಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಧನೇನ ಬಲವಾನ್ಭವೇತ್।
ಸರ್ವಂ ಬಲವತಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಸರ್ವಂ ತರತಿ ಕೋಶವಾನ್॥ 12-130-50 (69952)
ಕೋಶೋ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಪರಲೋಕಸ್ತಥಾ ಹ್ಯಯಂ।
ತಂ ಧರ್ಮೇಣ ವಿಲಿಪ್ಸೇತ ನಾಧರ್ಮೇಣ ಕದಾಚನ॥ ॥ 12-130-51 (69953)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶತಸಾಹಸ್ತ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಂ ವೈಯಾಸಿಕ್ಯಾಂ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 130॥ ಸಮಾಪ್ತಂ ಚ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-130-2 ಸರ್ವತಃ ಸರ್ವೈಃ॥ 12-130-3 ಪರಸ್ಯ ಚಕ್ರಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಿಯಾತಸ್ಯ। ಬಲೀಯಸಾ ಸಾರ್ಧಂ॥ 12-130-4 ಅಸಂವಿಹಿತಮಸಂಯಗ್ರಕ್ಷಿತಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಯೇನ ತಸ್ಯ। ಅತಿಪೀಡನಾತ್ ಪರಕೀಯಾಮಾತ್ಯಾದೀನಾಂ ಭೇದೋಽಪ್ಯಪ್ರಾಪ್ಯಃ॥ 12-130-5 ಮಾ ಮಾಮಪ್ರಾಕ್ಷೀಃ ಪೃಷ್ಟವಾನಸಿ। ಗುಹ್ಯಂ ಧರ್ಮಜ ಮಾ ಪ್ರಾಕ್ಷೀರತೀವ ಭರತರ್ಷಭ। ಅಪೃಷ್ಟೋ ನೋತ್ಸಂಹೇ ವಕ್ತುಂ ಧರ್ಮಮೇತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-130-6 ವಚನಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಾತ್॥ 12-130-8 ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ವ್ಯವಹಾರನಿರ್ವಾಹಾರ್ಥಂ। ಬುಭೂಷೇ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ॥ 12-130-9 ಏಷ ಉಪಾಯೋ ದುಃಖಾದಾನಃ ಅಜಾನಾಂ ದುಃಖೇನಾಽಽದೀಯತೇಂಗೀಕ್ರಿಯತೇ॥ 12-130-11 ಅಯೋಗ ಉಪಾಯಾಭಾವಃ॥ 12-130-13 ಅನುಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಷಿತಾಃ ಪ್ರಜಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-130-14 ಉಪಾಯಧರ್ಮಮುಪಧರ್ಮಂ। ಅಮುಖ್ಯಧರ್ಮಮಿತಿಯಾವತ್॥ 12-130-17 ಅನಂತರಂ ಆಪನ್ನಿವೃತ್ತ್ಯುತ್ತರಂ ತತ್ರ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾಧರ್ಮೇ ಕಿಂ ವಿಚಿಕಿತ್ಸ್ಯತೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾದಿಕಂ ಕರಾಗ್ರಹಣಾದಿಕಂ ಚ ವಿಧೀಯತೇ ದೋಷಪರಿಹಾರಾರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-130-19 ಧರ್ಮಸ್ಯೇತಿ ಕರ್ಮಣಿಷಷ್ಠೀ। ಪರಸ್ಯ ಧರ್ಮಂ ನೋಜ್ಜಿಹೀ ರ್ಷೇತ್ರಾಪ್ಯಾತ್ಮನೋ ಧರ್ಮಮುಜ್ಜಿಹೀರ್ಷೇದಪಿ ತು ಆತ್ಮಾನ ಮೇವ ಉಜ್ಜಿಹೀರ್ಷೇತ್। ಸ್ವಪರಧರ್ಮಲೋಪೇಽಪ್ಯಾತ್ಮಾನಮೇವೋದ್ಧರ್ತುಮಿಚ್ಛೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-130-30 ಶಂಖೇಲಲಾಟಾಸ್ಥ್ನಿ ಛಿಖಿತಾಂ ವೃತ್ತಿಂ। ದಿಷ್ಟಮಾತ್ರಾಲಂಬಿನಾ ರಾಜ್ಞ ಜೀವಿತಂ ನ ಶಕ್ಯಂ॥ 12-130-33 ಅಂತರಂ ದೂರತಃ॥ 12-130-34 ಬೀಜಭಕ್ತೇನ ಸಂಪಾದಿತಂ ಚೇದಗ್ರೇ ಭಕ್ತದೌರ್ವಲ್ಯಂ ಯಥಾಭವತಿ ಏವಮತ್ಯಧೇ ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾಭಿರ್ನ ರಕ್ಷಿತೋ ನಶ್ಯತಿ। ನಷ್ಟೇ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾ ಅಪಿ ನಶ್ಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಏತತ್ಪೂರ್ವಾರ್ಧೋಕ್ತಂ ದರ್ಶನಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ॥ 12-130-35 ಅವೃತ್ತ್ಯಾ ಜೀವಿಕಾಯಾ ಅಭಾವೇನ ಯಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಅವಸೀದತಿ ಯೋ ವಾ ಅಮನುಷ್ಯಃ ಯೋ ವಾ ವೈದೇಶಿಕೋ ದೇಶಾಂತರೋಪಜೀವೀ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಜೀವೀತಂ ಧಿಕ್॥ 12-130-36 ರಾಜ್ಞೋ ಮೂಲಂ ಕೋಶೋ ಬಲಂ ಚ। ಕೋಶೋ ಬಲಸ್ಯ ಮೂಲ ತದ್ಬಲಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಮೂಲಂ। ಅತಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಮೂಲಭೂತಂ ಕೋಶಂ ವರ್ಧಯೇತ್॥ 12-130-39 ಅನ್ಯತ್ ಆಪದಿ ಪ್ರಜಾಪೀಡನಮಪ್ಯರ್ಥಾರ್ಥಂ ಭವತಿ। ಅ ಅಪೀಡನಂ ವಿಪರೀತಂ ಅನರ್ಥಾರ್ಥಂ ಭವತಿ। ಯದಪ್ಯನ್ಯತ್ ಅನರ್ಥಾರ್ಥಂ ಅರ್ಥಾಭಾವಾರ್ಥಂ ಕುಂಜರಪಾಲಾದಿ ಭವತಿ ತದೇವೇಹಾರ್ಥಸ್ಯ ಕಾರಣಂ ಉತ್ಪಾದಕಂ ಭವತಿ॥ 12-130-40 ಯಥಾ ಪಶ್ವಾದಿಕಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಚಿತ್ತಸಂಸ್ಕಾರಾರ್ಥಃ। ಪಶ್ವಾದಿಕಂ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಸ್ಕಾರಶ್ಚೇತಿ ತ್ರಯಂ ಅರ್ಥಾರ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಭವತಿ। ಏವಂ ದಣ಼್ಡಃ ಕೋಶಾರ್ಥಂ ಕೋಶೋ ಬಲಾರ್ಥಂ ಬಲಂ ಶತ್ರುಪರಾಭವಾರ್ಥಂ। ಕೋಶೋ ಬಲಂ ಜಯಶ್ಚೇತಿ ತ್ರಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಪುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-130-42 ಸಾಮಂತಾಃ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತಾಃ॥ 12-130-44 ಯಥಾ ನಾಸ್ತ್ಯಧನಸ್ತಥೇತಿ ಜೀವನ್ಮೃತತ್ವಮಧನಸ್ಯೋಕ್ತಂ॥ 12-130-45 ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇಷು ವಿಹಿತನಿಷಿದ್ಧೇಷು ಆಪದಿ ಪ್ರಜಾಪೀಡನಂ ವಿಹಿತಂ ತದೇವಾನಾಪದಿ ನಿಷಿದ್ಧಂ। ತಥಾಭೂತೇಷ್ವರ್ಥೇಷು ತುಲ್ಯದೋಷೋ ನ ಸ್ಯಾದ್ದೇಶಕಾಲಾನುಸಾರೇಣ ಕಾರ್ಯಮಪ್ಯಕಾರ್ಯಂ ಭವತ್ಯಕಾರ್ಯಮಪಿ ಕಾರ್ಯಂ ಭವತಿ ತತ್ರ ವಿಪರೀತಂ ನ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-130-46 ಉಭೌ ಧನಸಂಗ್ರಹತ್ಯಾಗಾವೇಕಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷೇ ನ ಸಂಭವತಃ॥ 12-130-47 ಅನ್ಯೇಷು ತ್ಯಾಗಾರ್ಥಸಂಭವಮಾಹ ಯದಿದಮಿತಿ॥ 12-130-48 ನ ಚ ರಾಜ್ಯಸಮೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅನಾಪದ್ಯೇವ ರಾಜ್ಞೋ ಬಹುಕರಾದಾನಂ ಪಾಪಮೂಲಮಾಪದಿ ತು ನ ತತ್ತಥಾ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 131
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.131. ಅಧ್ಯಾಯಃ 131
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಪದಿ ರಾಜ್ಞಾ ಸರ್ವಸ್ವತ್ಯಾಗೇನಾಪ್ಯಾತ್ಮನೋ ರಕ್ಷಣೀಯತ್ವಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-131-0 (69954)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-131-0x (5711)
ಕ್ಷೀಣಸ್ಯ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಸ್ಯ ಸಾನುಕ್ರೋಶಸ್ಯ ಬಂಧುಷು।
ಪರಿಶಂಕಿತಮುಖ್ಯಸ್ಯ ದುಷ್ಟಮಂತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-131-1 (69955)
ವಿರಕ್ತರಾಜ್ಯಪೌರಸ್ಯ ನಿರ್ದ್ರವ್ಯನಿಚಯಸ್ಯ ಚ।
ಅಸಂಭಾವಿತಮಿತ್ರಸ್ಯ ಭಿನ್ನಾಮಾತ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವತಃ॥ 12-131-2 (69956)
ಪರಚಕ್ರಾಭಿಯಾತಸ್ಯ ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಬಲೀಯಸಾ।
ಆಪನ್ನಚೇತಸೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-131-3 (69957)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-131-4x (5712)
ಬಾಹ್ಯಶ್ಚೇದ್ವಿಜಿಗೀಷುಃ ಸ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲಃ ಶುಚಿಃ।
ಜವೇನ ಸಂಧಿಂ ಕುರ್ವೀತ ಪೂರ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ವಿಮೋಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-131-4 (69958)
[ಯೋಽಧರ್ಮವಿಜಿಗೀಷುಃ ಸ್ಯಾದ್ಬಲವಾನ್ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಃ।]
ಆತ್ಮನಃ ಸನ್ನಿರೋಧೇನ ಸಂಧಿಂ ತೇನಾಪಿ ರೋಚಯೇತ್॥ 12-131-5 (69959)
ಅಪಾಸ್ಯ ರಾಜಧಾನೀಂ ವಾ ತರೇದನ್ಯೇನ ವಾಽಽಪದಂ।
ತದ್ಭಾವಭಾವೋ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಜೀವನ್ಪುನರುಪಾರ್ಜಯೇತ್॥ 12-131-6 (69960)
ಯಾಸ್ತು ಕೋಶಬಲತ್ಯಾಗಾಚ್ಛಕ್ಯಾಸ್ತರಿತುಮಾಪದಃ।
ಕಸ್ತತ್ರಾಧಿಕಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಂತ್ಯಜೇದರ್ಥಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-131-7 (69961)
ಅಪರಾಧಾಜ್ಜುಗುಪ್ಸೇತ ಕಾ ಸಪತ್ನಧನೇ ದಯಾ।
ನ ತ್ವೇವಾತ್ಮಾ ಪ್ರದಾತವ್ಯಃ ಶಕ್ಯೇ ಸತಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-131-8 (69962)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-131-9x (5713)
ಆಭ್ಯಂತರೇ ಚ ಕುಪಿತೇ ಬಾಹ್ಯೇ ಚೋಪನಿಪೀಡಿತೇ।
ಕ್ಷೀಣೇ ಕೋಶೇ ಶ್ರುತೇ ಮಂತ್ರೇ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-131-9 (69963)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-131-10x (5714)
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಾ ಸಂಧಿಕಾಮಃ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಾ ತೀಕ್ಷ್ಣವಿಕ್ರಮ।
ಯದಾಽಪನಯನಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇತದ್ವೈ ಸಾಂಪರಾಯಿಕಂ॥ 12-131-10 (69964)
ಅನುರಕ್ತೇನ ಪುಷ್ಟೇನ ಹೃಷ್ಟೇನ ಜಗತೀಪತಿಃ।
ಅಲ್ಪೇನಾಪಿ ಸ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಭೂಮಿಂ ಜಯತಿ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-131-11 (69965)
ಹತೋ ವಾ ದಿವಮಾರೋಹೇದ್ಧತ್ವಾ ಚ ಸುಖಮಾವಹೇತ್।
ಯುದ್ಧೇ ಹಿ ಸಂತ್ಯಜನ್ಪ್ರಾಣಾಞ್ಶಕ್ರಸ್ಯೈತಿ ಸಲೋಕತಾಂ॥ 12-131-12 (69966)
ಸರ್ವಲೋಕಾಗಸಂ ಕೃತ್ವಾ ಮೃದುತ್ವಂ ಗಂತುಮೇವ ಚ।
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ವಿನಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಜಹ್ಯಾದ್ವಾಽಪ್ಯುಪಾನಹೌ॥ 12-131-13 (69967)
ಅಪಚಿಕ್ರಮಿಷುಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸೇನಾಂ ಸ್ವಾಂ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್।
ವಿಲಂಘಯಿತ್ವಾ ಸತ್ರೇಣ ತತಃ ಸ್ವಯಮುಪಕ್ರಮೇತ್॥ ॥ 12-131-14 (69968)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 131॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-131-1 ಸಾನುಕ್ರೋಶಸ್ಯ ಬಂಧುಕ್ಷಯಭಯಾತ್ ಯೋದ್ಧುಮನಿಚ್ಛತಃ। ಪರಿಶಂಕಿತಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಅಮಾತ್ಯೇಷು ಶಂಕಾವತಃ॥ 12-131-2 ದ್ರವ್ಯಾಭಾವಾದೇವ ನ ಸಂಭಾವಿತಾನಿ ಆವರ್ಜಿತಾನಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಯೇನ ತಸ್ಯ ಭಿನ್ನಾಃ ಶತ್ರುಭಿರ್ದದೀ ಕೃತಾ ಅಮಾತ್ಯಾ ಯಸ್ಯ॥ 12-131-3 ಬಲೀಯಸಾ ಶತ್ರುಣಾ ಆಪನ್ನಂ ವಾಕ್ರು ಲೀಕೃತಂ ಚೇತೋ ಯಸ್ಯ॥ 12-131-4 ಮೋಕ್ಷಯೇತ್ ಸಾಂನೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-131-5 ಅಧರ್ಮಪ್ರಧಾನೋ ವಿಜಿಗೀಷುರಧರ್ಮವಿಜಿಗೀಷುಃ॥ 12-131-7 ದುಷ್ಟತಮೇ ತು ರಾಜ್ಯಧನಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಆತ್ಮಾನಂ ರಕ್ಷೇದಿತ್ಯಾಹ ಯಾಸ್ತ್ವಿತಿ। ಯಾಸ್ತು ಸ್ಯುಃ ಕೇವಲತ್ಯಾಗಾದಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-131-9 ಆಭ್ಯಂತರೇಽಮಾತ್ಯಾದೌ ಬಾಹ್ಯೋದುರ್ಗರಾಷ್ಟ್ರಾದೌ॥ 12-131-10 ಧರ್ಮಿಷ್ಠೇ ಬಾಹ್ಯೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಂಧಿಃ। ಅಧರ್ಮಿ ತು --- ಕರ್ತವ್ಯಃ। ಯದಾ ತ್ವೇವಂ ತದಾ ಅಪನಯನಂ ಶತ್ರೋ----। ಅಥವಾ ಸಾಂಪರಾಯಿಕಂ ಧರ್ಮಯುದ್ಧೇನ ಮರಣೇ ಪರ-- ಕಹಿತಂ ಭವತಿ॥ 12-131-13 ವಿಶ್ವಾಸಾತ್ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಪ್ರಾಪಯ್ಯ ವಿಕ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ ಮೃದುರ್ಭವೇತ್। ನತು ಯುದ್ಧಮೇವ ಹಠೇನ ಶ್ರಯೇತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 132
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.132. ಅಧ್ಯಾಯಃ 132
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಾಪದಿ ರಾಜ್ಞಾ ಅಸಾಧುಜನಧನಾಪಹಾರೇಣಾಪಿ ತದ್ರಕ್ಷಣಸ್ಯ ಕರಣೀಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-132-0 (69969)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-132-0x (5715)
ಹೀನೇ ಪರಮಕೇ ಧರ್ಮೇ ಸರ್ವಲೋಕಾತಿಲಂಘನೇ।
ಸರ್ವಸ್ಮಿಂದಸ್ಯುಸಾದ್ಭೂತೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮುಪಜೀವನೇ॥ 12-132-1 (69970)
ಕೇನ ಸ್ವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜೀವೇಜ್ಜಘನ್ಯೇ ಕಾಲ ಆಗತೇ।
ಅಸಂತ್ಯಜನ್ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾನನುಕ್ರೋಶಾತ್ಪಿತಾಮಹ॥ 12-132-2 (69971)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-132-3x (5716)
ವಿಜ್ಞಾನಬಲಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವಿತವ್ಯಂ ತಥಾ ಗತೇ।
ಸರ್ವಂ ಸಾಧ್ವರ್ಥಮೇವೇದಮಸಾಧ್ವರ್ಥಂ ನ ಕಿಂಚನ॥ 12-132-3 (69972)
ಅಸಾಧುಭ್ಯೋಽರ್ಥಮಾದಾಯ ಸಾಧುಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸಂಕ್ರಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಧರ್ಮಕೃದೇವ ಸಃ॥ 12-132-4 (69973)
ಅರೋಷೇಣಾತ್ಮನೋ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಿಮಕೋಪಯನ್।
ಅದತ್ತಮಪ್ಯಾದದೀತ್ ಭ್ರಾತುರ್ವಿತ್ತಂ ಮಮೇತಿ ವಾ॥ 12-132-5 (69974)
ವಿಜ್ಞಾನಬಲಪೂತೋ ಯೋ ವರ್ತತೇ ನಿಂದಿತೇಷ್ವಪಿ।
ವೃತ್ತಿವಿಜ್ಞಾನವಾಂಧೀರಃ ಕಸ್ತಂ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹತಿ॥ 12-132-6 (69975)
ಯೇಷಾಂ ಬಹುಕೃತಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೇಷಾಮನ್ಯಾ ನ ರೋಚತೇ।
ಯಜಸಾ ತೇ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಬಲವಂತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-132-7 (69976)
ಯದೈವ ಪ್ರಕೃತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಜನಸ್ತದನುವರ್ತತೇ।
ಯದೈವಮಧ್ಯಾಸೇವಂತೇ ಮೇಧ್ರಾವೀ ವಾಽಪ್ಯಥೋತ್ತರಂ॥ 12-132-8 (69977)
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾನ್ಸತ್ಕೃತಾನಭಿಸತ್ಕೃತಾನ್।
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಘಾತಯೀತ ದೋಷಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಘಾತಯನ್॥ 12-132-9 (69978)
ಏತತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಚಕ್ಷುರೇತತ್ಸಾತನಂ।
ತತ್ಪ್ರಮಾಣೋಽವಗಾಹೇತ ತೇನ ತತ್ಸಾಧ್ವಸಾಧು ವಾ॥ 12-132-10 (69979)
ಹವೋ ಗ್ರಾಮವಾಸ್ತವ್ಯಾ ದೋಷಾನ್ಬ್ರೂಯುಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ನ ತೇಷಾಂ ವಚನಾದ್ರಾಜಾ ಸತ್ಕುರ್ಯಾದ್ಧಾತಯೀತ ವಾ॥ 12-132-11 (69980)
ನ ವಾಚ್ಯಃ ಪರಿವಾದೋ ವೈ ನ ಶ್ರೋತವ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಕರ್ಣೌ ತತ್ರ ಪಿಧಾತವ್ಯೌ ಗಂತವ್ಯಂ ವಾ ತತೋಽನ್ಯತಃ॥ 12-132-12 (69981)
ನ ಸತಾಂ ಶೀಲಮೇತದ್ವೈ ಪರಿವಾದೋ ನ ಪೈಶುನಂ।
ಗುಣಾನಾಮೇವ ವಕ್ತಾರಃ ಸಂತೋ ನಿತ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-132-13 (69982)
ಯಥಾ ಸಮಧುರೌ ದಂಯೌ ಸುದಾಂತೌ ಸಾಧುವಾಹಿನೌ।
ಧುರಮುದ್ಯಂಯ ವಹತಸ್ತಥಾ ವರ್ತೇತ ವೈ ನೃಪಃ॥ 12-132-14 (69983)
ಯಥಾಯಥಾಽಸ್ಯ ಬಹವಃ ಸಹಾಯಾಃ ಸ್ಯುಸ್ತಥಾ ಚರೇತ್।
ಆಚಾರಮೇವ ಮನ್ಯಂತೇ ಗರೀಯೋ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-132-15 (69984)
ಅಪರೇ ನೈವಮಿಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಶಂಖಲಿಖಿಂತಪ್ರಿಯಾಃ।
ಅರ್ಥೇ ಕ್ಷೀಣೇಽಥವಾ ಲುಬ್ಧಾಸ್ತೇ ಬ್ರೂಯುರ್ವಾಕ್ಯಮೀದೃಶಂ॥ 12-132-16 (69985)
ಆರ್ಷಮಷ್ಯತ್ರ ಪಶ್ಯಂತಿ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಸ್ಯ ಪಾತನಂ।
ನ ಚಾರ್ಷಾತ್ಸದೃಶಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-132-17 (69986)
ದೇವಾ ಹ್ಯಪಿ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಂ ಘಾತಯಂತಿ ನರಾಧಮಂ।
ವ್ಯಾಜೇನ ವಿಂದನ್ವಿತ್ತಂ ಹಿ ಧರ್ಮತಃ ಪರಿಹೀಯತೇ॥ 12-132-18 (69987)
ಸರ್ವತಃ ಸತ್ಕೃತಃ ಸದ್ಭಿರ್ಭೂತಿಪ್ರವರಕಾರಣೈಃ।
ಹೃದಯೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-132-19 (69988)
ಯಶ್ಚತುರ್ಗುಣಸಂಪನ್ನಂ ಧರ್ಮಂ ವೇದ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಅಹೇರಿವ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪದಂ ದುಃಖಂ ಗವೇಷಿತುಂ॥ 12-132-20 (69989)
ಯಥಾ ಮೃಗಸ್ಯ ವಿದ್ಧಸ್ಯ ಮೃಗವ್ಯಾಧಃ ಪದಂ ನಯೇತ್।
ಲಕ್ಷೇದ್ರುಧಿರಪಾತೇನ ತಥಾ ಧರ್ಮಪದಂ ನಯೇತ್॥ 12-132-21 (69990)
ಯಥಾ ಸಂಯಗ್ವಿತೇನ ಪಥಾ ಗಂತವ್ಯಮಪ್ಯುತ।
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಂ ವೃತ್ತಮೇತದೇವಂ ಗಚ್ಛ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 12-132-22 (69991)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 132॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-132-1 ಹೀನೇ ಧರ್ಮೇ ರಾಜ್ಞಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಪರಮಕೇ ಸರ್ವೋಪಾಯೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಇತ್ಯಸ್ಮಿ್॥ 12-132-2 ಜಘನ್ಯೇ ಆಪದ್ಬಹೂಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕೇನ ಜೀದತ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕಥಂ ರಕ್ಷೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-132-3 ಸಾಧ್ವರ್ಥಂ ಸತಾನಂ॥ 12-132-4 ಸಂಕ್ರಮಮಾಗಮನಮಾರ್ಗಂ॥ 12-132-5 ಸ್ಥಿತಿಂ ಪಾಲನಧರ್ಮಂ। ಸ್ಯಷ್ಟಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪಾಲನಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಸ್ವಹರಣೇಽಪಿ ದೋಷೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-132-6 ವಕ್ತುಂ ನಿಂದಿತುಂ॥ 12-132-9 ಅಂತ್ಯಾಪದ್ಯಪಿ ಋತ್ವಿಧನವತೋಽಪಿ ನ ಘಾತಯೀತ ಧನಹರಣೇನ ಹಿಂಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯೈ- ಸತ್ಕೃತೈರಪಿ ಸತ್ಕೃತಃ। ನಾಽಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಯಾದೋಷಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಯಾಜಯನ್ನಿತಿ ಟ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-132-11 ಸ್ತವ್ಯಾ ಗ್ರಾಮವಾಸಿನಃ॥ 12-132-16 ಏವಂ ತ್ವಿಗಾದೀನಾಮದಡ- ಲಿಖಿತಸ್ಯ ಭ್ರಾತುರಪಿ ಹಸ್ತಚ್ಛೇದಃ ಕೃತಸ್ತಾದೃಶಧರ್ಮಪರಾ॥ 12-132-19 ಸದ್ಭಿರ್ಮನ್ವಾದಿಭಿಃ ಸತ್ಕೃತಃ। ಭೂತಿಪ್ರವರಕಾರಣೈಃ ಭೂತಿಪ್ರವರಾ ಈಶ್ವರಾಃ ಕಾರಣಾನಿ ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಾನಿ ಕುಲದೇಶಗ್ರಾಮಾದಿಪರಿಗೃಹೀತಾನಿ ತೈರಪಿ ನಿಮಿತ್ತೈಃ ಸತ್ಕೃತಃ। ಮನ್ವಾದಿಭಿರನುಕ್ತೋಽಪಿ ಶಿಷ್ಟೈರಾದೃತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಹೃದಯೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಹೇತುದ್ವಯಾಭಾವೇಽಪಿ ಸ್ವಯಂ ಚ ಯೋ ಧರ್ಮತ್ವೇನ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-132-20 ಚತ್ವಾರೋ ಗುಣಾಃ ಆನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀ ತ್ರಯೀ ವಾರ್ತಾ ದಂಡನೀತಿಶ್ಚೇತಿ। ಯ ಏಷಾಮವಿರುದ್ಧಶ್ಚತುರ್ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ॥ 12-132-21 ಪದಂ ಸ್ಥಾನಂ ಲಕ್ಷೇಲ್ಲಕ್ಷಯೇತ್। ನಯೇತ್ ಅನ್ಯಾನ್ಪ್ರಾಪಯೇತ್। ಯುಕ್ತ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 133
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.133. ಅಧ್ಯಾಯಃ 133
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾ ಯಥಾಕಥಂಚಿತ್ಕೋಶವೃದ್ಧೇಃ ಕರ್ತವ್ಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1॥ ತಥಾ ದಸ್ಯುಭಿರಾಪದ್ಯಪಿ ಸಾವಶೇಷಂ ಪರಸ್ವಾಪಹಾ ಧರ್ಂಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-133-0 (69992)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-133-0x (5717)
ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ಪರರಾಷ್ಟ್ರಾಚ್ಚ ಕೋಶಂ ಸಂಜನಯೇನ್ನೃಪಃ।
ಕೋಶಾದ್ಧಿ ಧರ್ಮಃ ಕೌಂತೇಯ ರಾಜ್ಯಮೂಲಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-133-1 (69993)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಜನಯೇತ್ಕೋಶಂ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್।
ಪರಿಪಾಲ್ಯಾನುಗೃಹ್ಣೀಯಾದೇವ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-133-2 (69994)
ಸ ಕೋಶಃ ಶುದ್ಧಭಾವೇನ ನ ನೃಶಂಸೇನ ಜಾಯತೇ।
ಮಧ್ಯಮಂ ಪದಮಾಸ್ಥಾಯ ಕೋಶಸಂಗ್ರಹಣಂ ಚರೇತ್॥ 12-133-3 (69995)
ಅಬಲಸ್ಯ ಕುತಃ ಕೋಶೋ ಹ್ಯಕೋಶಸ್ಯ ಕುತೋ ಬಲಂ।
ಅಬಲಸ್ಯ ಕುತೋ ರಾಜ್ಯಮರಾಜ್ಯೇ ಶ್ರೀರ್ಭವೇತ್ಕುತಃ॥ 12-133-4 (69996)
ಉಚ್ಚೈರ್ವೃತ್ತೇಃ ಶ್ರಿಯೋ ಹಾನಿರ್ಯಥೈವ ಮರಣಂ ತಥಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕೋಶಂ ಬಲಂ ಮಿತ್ರಮಥ ರಾಜಾ ವಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 12-133-5 (69997)
ಹೀನಕೋಶಂ ಹಿ ರಾಜಾನಮವಮನ್ಯಂತಿ ಶತ್ರವಃ।
ನ ಚಾಸ್ಯಾಲ್ಪೇ ತುಷ್ಯಂತಿ ಕರ್ಮಣಾಽಪ್ಯುತ್ಸಹಂತಿ ಚ॥ 12-133-6 (69998)
ಶ್ರಿಯೋ ಹಿ ಕಾರಣಾದ್ರಾಜಾ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ ಲಭತೇ ಪರಾಂ।
ಸಾಽಸ್ಯ ಗೂಹತಿ ಪಾಪಾನಿ ವಾಸೋ ಗುಹ್ಯಮಿವ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ॥ 12-133-7 (69999)
ಋದ್ಧಿಮಸ್ಯಾನುತಪ್ಯಂತೇ ಪುರಾ ವಿಪ್ರಕೃತಾ ನರಾಃ।
ಸಾಲಾವೃಕಾ ಇವಾಜಸ್ನಂ ಜಿಘಾಂಸೂನೇವ ವಿಂದತಿ।
ಈದೃಶಸ್ಯ ಕುತೋ ರಾಜ್ಯಂ ಸುಖಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-133-8 (70000)
ಉದ್ಯಚ್ಛೇದೇವ ನ ಗ್ಲಾಯೇದುದ್ಯಮೋ ಹ್ಯೇವ ಪೌರುಷಂ।
ಅಪ್ಯಪರ್ವಣಿ ಭಜ್ಯೇತ ನ ನಮೇತೇಹ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-133-9 (70001)
ಅಪ್ಯರಣ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಚರೇನ್ಮೃಗಗಣೈಃ ಸಹ।
ನ ತ್ವೇವೋದ್ರಿಕ್ತಮರ್ಯಾದೈರ್ದಸ್ಯುಭಿಃ ಸಹಿತಶ್ಚರೇತ್॥ 12-133-10 (70002)
ದಸ್ಯೂನಾಂ ಸುಲಭಾ ಸೇನಾ ರೌದ್ರಕರ್ಮಸು ಭಾರತ।
ಏಕಾಂತತೋ ಹ್ಯಮರ್ಯಾದಾತ್ಸರ್ವೋಽಪ್ಯುದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ॥ 12-133-11 (70003)
ದಸ್ಯವೋಽಪ್ಯಭಿಶಂಕಂತೇ ನಿರನುಕ್ರೋಶಕಾರಿಣಃ॥ 12-133-12 (70004)
ಸ್ಥಾಪಯೇದೇವ ಮರ್ಯಾದಾಂ ಜನಚಿತ್ತಪ್ರಸಾದಿನೀಂ।
ಅಲ್ಪಾಪ್ಯರ್ಥೇಷು ಮರ್ಯಾದಾ ಲೋಕೇ ಭವತಿ ಪೂಜಿತಾ॥ 12-133-13 (70005)
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಽಸ್ತಿ ನ ಪರ ಇತಿ ವ್ಯವಸಿತೋ ಜನಃ।
ನಾಲಂ ಗಂತುಮಿಹಾಶ್ವಾಸಂ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಭಯಶಂಕಿತೈಃ॥ 12-133-14 (70006)
ಯಥಾ ಸದ್ಭಿಃ ಪರಾದಾನಮಹಿಂಸಾ ದಸ್ಯುಭಿಸ್ತಥಾ।
ಅನುರಜ್ಯಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಸಮರ್ಯಾದೇಷು ದಸ್ಯುಷು॥ 12-133-15 (70007)
ಅಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯಾದಾನಂ ದಾರಾಮರ್ಶಃ ಕೃತಘ್ನತಾ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಸ್ಯ ಚಾದಾನಂ ನಿಃಶೇಷಕರಣಂ ತಥಾ॥ 12-133-16 (70008)
ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಮೋಷಃ ಪಥಿಸ್ಥಾನಂ ಸಾಧುಷ್ವೇವ ವಿಗರ್ಹಿತಂ।
ಸದೋಷ ಏವ ಭವತಿ ದಸ್ಯುರೇತಾನಿ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-133-17 (70009)
ಅಭಿಸಂದಧತೇ ಯೇ ಚ ವಿನಾಶಾಯಾಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಸಶೇಷಮೇವೋಪಲಭ್ಯ ಕುರ್ವಂತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-133-18 (70010)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಶೇಷಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಸ್ವಾಧೀನಮಪಿ ದಸ್ಯುಭಿಃ।
ನ ಬಲಸ್ಥೋಽಹಮಸ್ಮೀತಿ ನೃಶಂಸಾನಿ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-133-19 (70011)
ಸಶೇಷಕಾರಿಣಸ್ತತ್ರ ಶೇಷಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಶಃ।
ನಿಃಶೇಷಕಾರಿಣೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿಃಶೇಷಕರಣಾದ್ಭಯಂ॥ ॥ 12-133-20 (70012)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 133॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-133-5 ಉಚ್ಚೈರ್ವೃತ್ತೇಃ ಮಹತಃ॥ 12-133-7 ವಾಸಃ ಪಾಪಮಿವ ಸ್ತ್ರಿಯ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-133-8 ವಿಪ್ರಕೃತಾಃ ಸಾಲಾವೃಕವತ್ ಜಿಘಾಂಸೂನೇವ ವಿಂದಂತಿ ಆಶ್ರಯಂತಿ ಕಪಟೇನ ಹಂತುಂ। ಆರ್ಷೋ ವಚನವ್ಯತ್ಯಯಃ॥ 12-133-10 ದಸ್ಯುಭಿಃ ದಸ್ಯುಪ್ರಾಯೈರಮಾತ್ಯೈಃ॥ 12-133-11 ಅತ್ಯಂತಾಪನ್ನಸ್ಯ ವನಸ್ಥಾ ದಸ್ಯವೋಽಪಿ ಕಾರ್ಯಕರಾ ಇತ್ಯಾಹ ದಸ್ಯೂನಾಮಿತಿ। ದಸ್ಯೂನಾಂ ಸುಲಭಾಂ ಸೇನಾಂ ರೌದ್ರಕರ್ಮಸು ಕಾರಯೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತೇಷ್ವಪಿ ಸತ್ಯೇನ ಮಾರ್ದವೇನ ಚ ಸ್ಥೇಯಮಿತ್ಯಾಹ ಏಕಾಂತತ ಇತಿ॥ 12-133-14 ಜನಃ ಪ್ರಾಕೃತಃ। ಅಲಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ಯುಕ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-133-15 ಸದ್ಭಿರ್ದಸ್ಯುಭಿಃ ಪರಾದಾನಂ ಪರಸ್ವಹರಣಮಪಿ ಕೃತ ಅಹಿಂಸಾ ಭವತಿ ತಥಾ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಇತ ಶೇಷಃ॥ 12-133-16 ನಿಃಶೇಷಕರಣಂ ಸರ್ವಹರಣಂ॥ 12-133-17 ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಕನ್ಯಾಯಾಃ ಮೋಷಶ್ಚೌರ್ಯಂ॥ 12-133-19 ಯಸ್ಮಾದೇವಂ ತಸ್ಮಾತ್ ಸಶೇಷಭೇಪರಲುಂಪನಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ॥ 12-133-20 ಯೋ ಯಥಾ ಕರೋತಿ ತಥೈವ ಪ್ರಜಾ ಕುರ್ವಂತೀತ್ಯಾಹ ಸಶೇಷೇತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 134
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.134. ಅಧ್ಯಾಯಃ 134
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬಲಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಪಾಪಕಾರಿಣಾಂ ತತ್ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-134-0 (70013)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-134-0x (5718)
`ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।'
ಅತ್ರ ಕಾಮಂದವಚನಂ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾವೇವ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಜಾನತಃ॥ 12-134-1 (70014)
ತೌ ತು ನ ವ್ಯವಧಾತವ್ಯೌ ಪರೋಕ್ಷಾ ಧರ್ಮಯಾತನಾ।
ಅಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇತದ್ಯಥಾ ವೃಕ್ಷಫಲಂ ತಥಾ॥ 12-134-2 (70015)
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಫಲೇ ಜಾತು ದದರ್ಶೇಹ ನ ಕಶ್ಚನ।
ವುಭೂಷೇದ್ಬಲಮೇವೈತತ್ಸರ್ವಂ ಬಲವತೋ ವಶೇ॥ 12-134-3 (70016)
ಶ್ರಿಯಂ ಬಲಮಮಾತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಬಲವಾನಿಹ ವಿಂದತಿ।
ಯೋ ಹ್ಯನಾಢ್ಯಃ ಸ ಪತಿತಸ್ತದುಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಯದಲ್ಪಕಂ॥ 12-134-4 (70017)
ಬಹ್ವಪಥ್ಯೇ ಬಲವತಿ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಭಯಾತ್।
ಉಭೌ ಸತ್ಯಾಧಿಕಾರೌ ತೌ ತ್ರಾಯೇತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್॥ 12-134-5 (70018)
ಅತಿ ಧರ್ಮಾದ್ಬಲಂ ಮನ್ಯೇ ಬಲಾದ್ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಬಲೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಧರಣ್ಯಾಮಿವ ಜಂಗಮಃ॥ 12-134-6 (70019)
ಧೂಮೋ ವಾಯೋರಿವ ವಶೇ ಬಲಂ ಧರ್ಮೋಽನುವರ್ತತೇ।
ಅನೀಶ್ವರೋ ಬಲಂ ಧರ್ಮೋ ದ್ರುಮಂ ವಲ್ಲೀವ ಸಂಶ್ರಿತಾ॥ 12-134-7 (70020)
ವಶೇ ಬಲವತಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸುಖಂ ಭೋಗವತಾಮಿವ।
ನಾಸ್ತ್ಯಸಾಧ್ಯಂ ಬಲವತಾಂ ಸರ್ವಂ ಬಲವತಾ ಜಿತಂ॥ 12-134-8 (70021)
ದುರಾಚಾರಃ ಕ್ಷೀಣಬಲಃ ಪರಿಮಾಣಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ।
ಅಥ ತಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಸರ್ವೋ ಲೋಕೋ ವೃಕಾದಿವ॥ 12-134-9 (70022)
ಅಪಧ್ವಸ್ತೋ ಹ್ಯವಮತೋ ದುಃಖಂ ಜೀವತಿ ಜೀವಿತಂ।
ಜೀವಿತಂ ಯದಧಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಯಥೈವ ಮರಣಂ ತಥಾ॥ 12-134-10 (70023)
ಯದೇವಮಾಹುಃ ಪಾಪೇನ ಚಾರಿತ್ರೇಣ ವಿವಕ್ಷಿತಂ।
ಸುಭೃಶಂ ತಪ್ಯತೇ ತೇನ ವಾಕ್ಶಲ್ಯೇನ ಪರಿಕ್ಷತಃ॥ 12-134-11 (70024)
ಅತ್ರೈತದಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಪಾಪಸ್ಯ ಪರಿಮೋಕ್ಷಣೇ।
ತ್ರಯೀಂ ವಿದ್ಯಾಮುಪಾಸೀತ ತಥೋಪಾಸೀತ ವೈ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 12-134-12 (70025)
ಪ್ರಸಾದಯೇನ್ಮಧುರಯಾ ವಾಚಾ ಚಾಪ್ಯಥ ಕರ್ಮಣಾ।
ಮಹಾಮನಾಶ್ಚೈವ ಭವೇದ್ವಿವಹೇಚ್ಚ ಮಹಾಕುಲೇ॥ 12-134-13 (70026)
ಇತ್ಯಸ್ತೀತಿ ವದೇದೇವ ಪರೇಷಾಂ ಕೀರ್ತಯೇದ್ಗುಣಾನ್।
ಜಪೇದುದಕಶೀಲಃ ಸ್ಯಾತ್ಪೇಶಲೋ ನಾತಿಜಲ್ಪಕಃ॥ 12-134-14 (70027)
ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಂ ಸಂಪ್ರವಿಶೇದ್ಬಹು ಕೃತ್ವಾ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಉಚ್ಯಮಾನೋ ಹಿ ಲೋಕೇನ ಬಹು ತತ್ತದಚಿಂತಯನ್॥ 12-134-15 (70028)
ಉಪಪ್ರಾಪ್ಯೈವಮಾಚಾರಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬಹುಮತೋ ಭವೇತ್।
ಸುಖಂ ಚ ವಿತ್ತಂ ಭುಂಜೀತ ವೃತ್ತೇನೈಕೇನ ಗೋಪಯೇತ್॥ 12-134-16 (70029)
`ಅಪಿ ತೇಭ್ಯೋ ಮೃಗಾನ್ಹತ್ವಾ ನಯೇಚ್ಚ ಸತತಂ ವನೇ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದಸ್ಯುಭೋಜನಶಂಕಯಾ।'
ಲೋಕೇ ಚ ಲಭತೇ ಪೂಜಾಂ ಪರತ್ರೇಹ ಮಹತ್ಫಲಂ॥ ॥ 12-134-17 (70030)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 134॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-134-2 ಯಥಾ ವೃಕಪದಂಸ್ಥೇತಿ ಝ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-134-6 ಅತಿ ಅತಿಶಯಿತಂ॥ 12-134-10 ಅಪಧ್ವಸ್ತಃ ಐಶ್ವರ್ಯಾಚ್ಚ್ಯುತಃ॥ 12-134-12 ಅತ್ರಾಧರ್ಮೇಣ ಧನಾರ್ಜನೇ ಕೃತೇ ಸತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 135
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.135. ಅಧ್ಯಾಯಃ 135
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಸ್ಯುಭಾವೇಽಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಯಾದಾನುಸಾರಿಣಃ ಪರಲೋಕಪ್ರಾಪ್ತೌ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಕಾಪಚ್ಯಚರಿತೋಪನ್ಯಾಸಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-135-0 (70031)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-135-0x (5719)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾ ದಸ್ಯುಃ ಸಮರ್ಯಾದೋ ದಸ್ಯುತ್ವಾತ್ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-135-1 (70032)
ಪ್ರಹರ್ತಾ ಮತಿಮಾಞ್ಶೂರಃ ಶ್ರುತವಾನ್ಸುನೃಶಂಸವಾನ್।
ಅಕ್ಷನ್ನಾಶ್ರಮಿಣಾಂ ಧರ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಗುರುಪೂಜಕಃ॥ 12-135-2 (70033)
ಅನಿಷಾದ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಜ್ಜಾತಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾನುಪಾಲಕಃ।
ಕಾಪಚ್ಯೋ ನಾಮ ನೈಷಾದಿರ್ದಸ್ಯುತ್ವಾತ್ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-135-3 (70034)
ಅರಣ್ಯೇ ಸಾಯಂ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಮೃಗಯೂಥಪ್ರಕೋಪಿತಾ।
ವೇಧಿಜ್ಞೋ ಮೃಗಜಾತೀನಾಂ ನೈಷಾದಾನಾಂ ಚ ಕೋವಿದಃ॥ 12-135-4 (70035)
ಸರ್ವಕಾನನದೇಶಜ್ಞಃ ಪಾರಿಯಾತ್ರಚರಃ ಸದಾ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಮಮೋಘೇಷುರ್ದೃಢಾಯುಧಃ॥ 12-135-5 (70036)
ಅಪ್ಯನೇಕಶತಾಂ ಸೇನಾಮೇಕ ಏವ ಜಿಗಾಯ ಸಃ।
ಸ ವೃದ್ಧಾವಂಬಪಿತರೌ ಮಹಾರಣ್ಯೇಽಭ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-135-6 (70037)
ಮಧುಮಾಂಸೈರ್ಮೂಲಫಲೈರನ್ನೈರುಚ್ಚಾವಚೈರಪಿ।
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಭೋಜಯಾಮಾಸ ಸಂಯಕ್ಪರಿಚಚಾರ ಹ॥ 12-135-7 (70038)
ಆರಣ್ಯಕಾನ್ಪ್ರವ್ರಜಿತಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿಪಾಲಯನ್।
ಅಪಿ ತೇಭ್ಯೋ ಮೃಗಾನ್ಹತ್ವಾ ನಿನಾಯ ಸತತಂ ವನೇ॥ 12-135-8 (70039)
ಯೇಽಸ್ಮಾನ್ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದಸ್ಯುಭೋಜನಶಂಕಯಾ।
ತೇಷಾಮಾಸಜ್ಯ ಗೇಹೇಷು ಕಲ್ಯ ಏವ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-135-9 (70040)
ತಂ ಬಹೂನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗ್ರಾಮಣೀತ್ವೇಽಭಿವವ್ರಿರೇ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಾನಿ ದಸ್ಯೂನಾಂ ನಿರನುಕ್ರೋಶವರ್ತಿನಾಂ॥ 12-135-10 (70041)
ದಸ್ಯವ ಊಚುಃ। 12-135-11x (5720)
ಮುಹೂರ್ತದೇಶಕಾಲಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶೂರೋ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಗ್ರಾಮಣೀರ್ಭವ ನೋ ಮುಖ್ಯಃ ಸರ್ವೇಪಾಮೇವ ಸಂಮತಃ॥ 12-135-11 (70042)
ಯಥಾಯಥಾ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ನಃ ಕರಿಷ್ಯಾಮಸ್ತಥಾತಥಾ।
ಪಾಲಯಾಸ್ಮಾನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾ ಮಾತಾ ಯಥಾ ಪಿತಾ॥ 12-135-12 (70043)
ಕಾಪಚ್ಯ ಉವಾಚ। 12-135-13x (5721)
ಮಾ ವಧೀಸ್ತ್ವಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಭೀರುಂ ಮಾ ಶಿಶುಂ ಮಾ ತಪಸ್ವಿನಂ।
ನಾಯುಧ್ಯಮಾನೋ ಹಂತವ್ಯೋ ನ ಚ ಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಬಲಾತ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-135-13 (70044)
ಸರ್ವಥಾ ಸ್ತ್ರೀ ನ ಹಂತವ್ಯಾ ಸರ್ವಸತ್ವೇಷು ಬುಧ್ಯತ।
ನಿತ್ಯಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸ್ವಸ್ತಿ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ಚ ತದರ್ಥತಃ॥ 12-135-14 (70045)
ಸತ್ಯಂ ಚ ನಾಪಿ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಸಾರವಿಘ್ನಂ ಚ ಮಾ ಕೃಥಾಃ।
ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಯತ್ರ ದೇವಾಶ್ಚ ಪಿತರೋಽತಿಥಯಶ್ಚ ಹ॥ 12-135-15 (70046)
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಪಿ ವರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮೋಕ್ಷಮರ್ಹತಿ।
ಕಾರ್ಯಾ ಚಾಪಚಿತಿಸ್ತೇಷಾಂ ಸರ್ವಸ್ವೇನಾಪಿ ಭಾವಯೇತ್॥ 12-135-16 (70047)
ಯಸ್ಯ ತ್ವೇತೇ ಸಂಪ್ರದುಷ್ಟಾಸ್ತಸ್ಯ ವಿದ್ಯಾತ್ಪರಾಭವಂ।
ನ ತಸ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ತ್ರಾತಾ ಭವತಿ ಕಸ್ಚನ॥ 12-135-17 (70048)
ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿಭವೇದ್ವಿನಾಶಂ ಚಾಪಿ ರೋಚಯೇತ್।
ಸೂರ್ಯೋದಯ ಇವ ಧ್ವಾಂತೇ ಧ್ರುವಂ ತಸ್ಯ ಪರಾಭವಃ॥ 12-135-18 (70049)
ಇಹೈವ ಫಲಮಾಸೀನಃ ಪ್ರತ್ಯಾಕಾಂಕ್ಷೇತ ಸರ್ವಶಃ।
ಯೇಯೇ ನೋ ನ ಪ್ರದಾಸ್ಯಂತಿ ತಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತೇನಾಭಿಯಾಸ್ಯಸಿ॥ 12-135-19 (70050)
ಶಿಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ವಿಹಿತೋ ದಂಡೋ ನ ವಧಾರ್ಥಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಯೇ ಚ ಶಿಷ್ಟಾನ್ಪ್ರಬಾಧಂತೇ ಧರ್ಮಸ್ತೇಷಾಂ ವಧಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-135-20 (70051)
ಯೇ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರೋಪರೋಧೇನ ವೃದ್ಧಿಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಕೇಚನ।
ತಾನೇವಾನುಂರಿಯೇರಂಸ್ತೇ ಕುಣಪಂ ಕೃಮಯೋ ಯಥಾ॥ 12-135-21 (70052)
ಯೇ ಪುನರ್ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ವರ್ತೇರನ್ನಿಹ ದಸ್ಯವಃ।
ಅಪಿ ತೇ ದಸ್ಯವೋ ಭೂತ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯುಃ। 12-135-22 (70053)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-135-23x (5722)
ತೇ ಸರ್ವಮೇವಾನುಚಕ್ರುಃ ಕಾಪಚ್ಯಸ್ಯಾನುಶಾಸನಂ।
ವೃದ್ಧಿಂ ಚ ಲೇಭಿರೇ ಸರ್ವೇ ಪಾಪೇಭ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಾರಮನ್॥ 12-135-23 (70054)
ಕಾಪಚ್ಯಃ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಮಹತೀಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ತವಾನ್।
ಸಾಧೂನಾಮಾಚರನ್ಕ್ಷೇಮಂ ದಸ್ಯೂನ್ಪಾಪಾನ್ನಿವರ್ತಯನ್॥ 12-135-24 (70055)
ಇದಂ ಕಾಪಚ್ಯಚರಿತಂ ಯೋ ನಿತ್ಯಮನುಚಿಂತಯೇತ್।
ನಾರಣ್ಯೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಭಯಮೃಚ್ಛೇತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-135-25 (70056)
ನ ಭಯಂ ತಸ್ಯ ಮರ್ತ್ಯೇಭ್ಯೋ ನಾಮರ್ತ್ಯೇಭ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ನ ಸತೋ ನಾಸತೋ ರಾಜನ್ಸ ಹ್ಯರಣ್ಯೇಷು ಗೋಪತಿಃ॥ ॥ 12-135-26 (70057)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 135॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-135-3 ಕಾಯವ್ಯೋ ನಾಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕಾಪವ್ಯೋ ನಾಮೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಕಾಶ್ಯಪೋ ನಾಮೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-135-4 ನಿಪಾತಾನಾಂ ಚ ಕೋವಿದ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-135-5 ಪಾರಿಯಾತ್ರಃ ಪರ್ವತವಿಶೇಷಃ॥ 12-135-9 ಆಸಜ್ಯ ಕ್ವಚಿನ್ನಿಧಾಯ। ಕಲ್ಯೇ ಪ್ರಾತಃ॥ 12-135-13 ಮಾವಧೀಸ್ತ್ವಮಿತ್ಯೇಕವಚನಂ ಗಣಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ॥ 12-135-14 ಸ್ವಸ್ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಚಿಂತನೀಯಂ॥ 12-135-15 ಸಾರೋ ವಿವಾಹಾದಿಕಾರ್ಯಂ ತತ್ರ ವಿಘ್ನಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ। ಸಸ್ಯಂ ಚ ನೋಪಹಂತವ್ಯಂ ಸೀರವಿಘ್ನಂ ಚ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-135-16 ಅಪಚಿತಿಃ ಪೂಜಾ॥ 12-135-18 ಧ್ವಾಂತೇ ಧ್ವಾಂತಸ್ಯ॥ 12-135-19 ಯೇ ಯೇ ವಣಿಜಃ। ನಃ ಅಸ್ಮಭ್ಯಂ॥ 12-135-20 ಶಿಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ದುಷ್ಟಾನಾಂ ಶಾಸನಾರ್ಥಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 136
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.136. ಅಧ್ಯಾಯಃ 136
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೋಶವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಪಹಾರ್ಯಾನಪಹಾರ್ಯಧನವಿವೇಚನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-136-0 (70058)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-136-0x (5723)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಯೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ರಾಜಾನಃ ಕೋಶಂ ಸಂಜನಯಂತ್ಯುತ॥ 12-136-1 (70059)
ನ ಧನಂ ಯಜ್ಞಶೀಲಾನಾಂ ಹಾರ್ಯಂ ದೇವಸ್ವಮೇವ ಚ।
ದಸ್ಯೂನಾಂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಹರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-136-2 (70060)
ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಹನ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಥನಂ ಹಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೇಹ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-136-3 (70061)
ತದಸ್ಯ ಸ್ಯಾದ್ಬಲಾರ್ಥಂ ವಾ ಧನಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮೇವ ವಾ।
ಅಭೋಜ್ಯಾಶ್ಚೌಷಧೀಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಭೋಜ್ಯಾ ಏವ ಪಚಂತ್ಯುತ॥ 12-136-4 (70062)
ಯೋ ವೈ ನ ದೇವಾನ್ನ ಪಿತೃನ್ನ ಮರ್ತ್ಯಾನ್ಹವಿಷಾಽರ್ಚತಿ।
ಅನರ್ಥಕಂ ಧನಂ ತತ್ರ ಪ್ರಾಹುರ್ಧಮೇವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-136-5 (70063)
ಹರೇತ್ತದ್ದ್ರವಿಣಂ ರಾಜಂಧಾರ್ಮಿಕಃ ಪೃಥಿವೀತಿಃ।
ನ ಹಿ ನ ಪ್ರೀಣಯೇಲ್ಲೋಕಾನ್ನ ಲೋಕೇ ಗರ್ಹತೇ ನೃಪಂ॥ 12-136-6 (70064)
ಅಸಾಧುಭ್ಯೋಽರ್ಥಮಾದಾಯ ಸಾಧುಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸಂಕ್ರಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಮನ್ಯೇ ಧರ್ಮವಿದೇವ ಸಃ॥ 12-136-7 (70065)
[ತಥಾತಥಾ ಜಯೇಲ್ಲೋಕಾಞ್ಶಕ್ತ್ಯಾ ಚೈವ ಯಥಾಯಥಾ।]
ಔದ್ಭಿದಾ ಜಂತವೋ ಯದ್ವಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಜೋ ಯಥಾತಥಾ॥ 12-136-8 (70066)
ಅನಿಮಿತ್ತಾತ್ಸಂಭವಂತಿ ತಥಾ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಯಥೈವ ದಂಶಮಶಕಂ ಯಥಾ ಕೀಟಪಿಪೀಲಿಕಂ॥ 12-136-9 (70067)
ಸೈವ ವೃತ್ತಿರ್ಹಿ ಯಜ್ಞೇಷು ಯಥಾ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-136-10 (70068)
ಯಥಾ ಹ್ಯಕಸ್ಮಾದ್ಭವತಿ ಭೂಮೌ ಪಾಂಸುಸ್ತೃಣೋಲಪಂ।
ತಥೈವೇಹ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮತರಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ ॥ 12-136-11 (70069)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 136॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-136-4 ಔಷಧೀಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ತಾಭಿರಿಂಧನೀಕೃತಾಭಿರ್ಭೋಜ್ಯಾ ವ್ರೀಹ್ಯಾದ್ಯಾಃ। ದುಷ್ಟಾನ್ ಹಿಂಸಿತ್ವಾ ಸಾಧೂನ್ಪಾಲಯೇದಿತಿ ಭಾವಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 137
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.137. ಅಧ್ಯಾಯಃ 137
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅನಾಗತಾಪತ್ಪ್ರತಿವಿಧಾನೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಮತ್ಸ್ಯೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-137-0 (70070)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-137-0x (5724)
ಅನಾಗತವಿಧಾತಾ ಚ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಮತಿಶ್ಚ ಯಃ।
ದ್ವಾವೇತೌ ಸುಖಮೇಧೇತೇ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರೀ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-137-1 (70071)
ಅತ್ರೈವ ಚೇದಮವ್ಯಗ್ರಂ ಶೃಣ್ವಾಖ್ಯಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ದ್ರೀರ್ಘಸೂತ್ರಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯೇ॥ 12-137-2 (70072)
ನಾತಿಗಾಧೇ ಜಲಸ್ಥಾನೇ ಸುಹೃದಃ ಕುಶಲಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಪ್ರಭೂತಮತ್ಸ್ಯೇ ಕೌಂತೇಯ ಬಭೂವುಃ ಸಹಚಾರಿಣಃ॥ 12-137-3 (70073)
ತತ್ರೈಕಃ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಜ್ಞೋ ದೀರ್ಘದರ್ಶೀ ತಥಾಽಪರಃ।
ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಶ್ಚ ತತ್ರೈಕಸ್ತ್ರಯಾಣಾಂ ಜಲಚಾರಿಣಾಂ॥ 12-137-4 (70074)
ಕ್ರದಾಚಿತ್ತಜ್ಜಲಸ್ಥಾನಂ ಮತ್ಸ್ಯಬಂಧಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಸ್ರಾವಯಾಮಾಸುರಥೋ ನಿಂನೇಷು ವಿವಿಧೈರ್ಮುಖೈಃ॥ 12-137-5 (70075)
ಕ್ಷೀಯಮಾಣಂ ತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಜಲಸ್ಥಾನಂ ಭಯಾಗಮೇ।
ಅಬ್ರವೀದ್ದೀರ್ಘದರ್ಶೀ ತು ತಾವುಭೌ ಸುಹೃದೌ ತದಾ॥ 12-137-6 (70076)
ಜ್ಞಯಮಾಪತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಲಿಲೌಕಸಾಂ।
ಶೀಘ್ರಮನ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಃ ಪಂಥಾ ಯಾವನ್ನ ಶುಷ್ಯತಿ॥ 12-137-7 (70077)
ಅನಾಗತಮನರ್ಥಂ ಹಿ ಸುನಯೈರ್ಯಃ ಪ್ರಬಾಧತೇ।
ಸ ನ ಸಂಶಯಮಾಪ್ನೋತಿ ತಥಾಽನ್ಯತ್ರ ವ್ರಜಾಮಹೇ॥ 12-137-8 (70078)
ಶೀರ್ಘಸೂತ್ರಸ್ತು ಯಸ್ತತ್ರ ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ಸಂಯಗುಷ್ಯತಾಂ।
ನ ತು ಕಾರ್ಯಾ ತ್ವರಾ ತಾವದಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ॥ 12-137-9 (70079)
ಅಥ ಸಂಪ್ರತಿಪತ್ತಿಜ್ಞಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದ್ದೀರ್ಘದರ್ಶಿನಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ನ ಮೇ ಕಿಂಚಿನ್ನ್ಯಾಯತಃ ಪರಿಹಾಸ್ಯತೇ॥ 12-137-10 (70080)
ಏವಪ್ನುಕ್ತೋ ನಿರಾಕ್ರಾಮದ್ದೀರ್ಘದರ್ಶೀ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಅಗಾಮ ಸ್ರೋತಸೈಕೇನ ಗಂಭೀರಂ ಸಲಿಲಾಶಯಂ॥ 12-137-11 (70081)
ತತಃ ಪ್ರಸೃತತೋಯಂ ತಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಜಲಾಶಯಂ।
ಬಬಂಧುರ್ವಿವಿಧೈರ್ಯೋಗೈರ್ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಮತ್ಸ್ಯೋಪಜೀವಿನಃ॥ 12-137-12 (70082)
ವಿಲೋಡ್ಯಮಾನೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಸ್ರುತತೋಯೇ ಜಲಾಶಯೇ।
ಅಗಚ್ಛದ್ಗ್ರಹಣಂ ತತ್ರ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಃ ಸಹಾಪರೈ----॥ 12-137-13 (70083)
ಉದ್ದಾನಂ ಕ್ರಿಯಮಾಣಂ ತು ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಂ ------।
ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಂತರಮನ್ಯೇಷಾಮಗ್ರಸತ್ಪ್ರತಿ-------॥ 12-137-14 (70084)
ಗ್ರಸ್ತಮೇವ ತದುದ್ದಾನಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ----ಸಃ।
ಸರ್ವಾನೇವ ಚ ತಾಂಸ್ತತ್ರ ತೇ ವಿ--- ಇತಿ॥ 12-137-15 (70085)
ತತಃ ಪ್ರಕ್ಷಾಲ್ಯಮಾನೇಷು ಮತ್ಸ್ಯೇಷು ವಿಪುಲೇ ಜಲೇ।
ತ್ವಕ್ತ್ವಾ ರಜ್ಜುಂ ಪ್ರಮುಕ್ತೋಸೌ ಶೀಘ್ರಂ ಸಂಪ್ರತಿಪತ್ತಿಮಾನ್॥ 12-137-16 (70086)
ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಸ್ತು ಮಂದಾತ್ಮಾ ಹೀನೇಯುದ್ಧಿರಚೇತನಃ।
ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಮೂಢೋ ಯಥೈವೋಪಹತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-137-17 (70087)
ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ತತಮಂ ಕಾಲಂ ಯೋ ಮೋಹಾನ್ನಾವಬುಧ್ಯತೇ।
ಸ ವಿನಶ್ಯತಿ ವೈ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರೋ ಯಥಾ ಝಷಃ॥ 12-137-18 (70088)
ಆದೌ ನ ಕುರುತೇ ಶ್ರೇಯಃ ಕುಶಲೋಽಸ್ಮೀತಿ ಯಃ ಪುಮಾನ್।
ಸ ಹಿ ಸಂಶಯಮಾಪ್ನೋತಿ ಯಥಾ ಸಂಪ್ರತಿಪತ್ತಿಮಾನ್॥ 12-137-19 (70089)
ಅನಾಗತವಿಧಾತಾ ಚ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಮತಿಶ್ಚ ಯಃ।
ದ್ವಾವೇತೌ ಸುಖಮೇಧೇತೇ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರೀ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-137-20 (70090)
ಕಾಷ್ಠಾ ಕಲಾ ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ದಿನರಾತ್ರ್ಯಃ ಕ್ಷಣಾ ಲವಾಃ।
ಮಾಸಾಃ ಪಕ್ಷಾಃ ಷಡೃತವಃ ಕಾಲಃ ಸಂವತ್ಸರಾಣಿ ಚ॥ 12-137-21 (70091)
ಪೃಥಿವೀ ದೇಶ ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಚ ಕಾಲೋ ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅಭಿಪ್ರೇತಾರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ದೂರತೋ ನ್ಯಾಯತಸ್ತಥಾ॥ 12-137-22 (70092)
ಏತೌ ಧರ್ಮಾರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಚರ್ಷಿಭಿಃ।
ಪ್ರಧಾನಾವಿತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟೌ ಕಾಮೇ ಚಾಭಿಮತೌ ನೃಣಾಂ॥ 12-137-23 (70093)
ಪರೀಕ್ಷ್ಯಕಾರೀ ಯುಕ್ತಶ್ಚ ಸ ಸಂಯಗುಪಪಾದಯೇತ್।
ದೇಶಕಾಲಾವಭಿಪ್ರೇತೌ ತೋಭ್ಯಾಂ ಫಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ ॥ 12-137-24 (70094)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 137॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-137-4 ತತ್ರೈಕೋ ದೀರ್ಘಕಾಲಜ್ಞ ಉತ್ಪನ್ನಪ್ರತಿಭೋಽಪರಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-137-5 ವಿವಿಧೈರ್ಮುಖೈರ್ಜಲನಿರ್ಗಮನಮಾರ್ಗೈಃ॥ 12-137-11 ಸಲಿಲಾಶಯಂ ಜಲಾಶಯಾಂತರಂ॥ 12-137-14 ಉದ್ದಾನಂ ಗ್ರಥನಂ ಅಗ್ರಸತ್ ಗ್ರಥನಸೂತ್ರಂ ಮುಖೇನ ಜಗ್ರಾಹೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-137-15 ಸಚ ಮತ್ಸ್ಯಃ ತಥೈವ ಗೃಹೀತವದೇವ ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-137-21 ಕಾಲಸ್ಯ ದೇಶಸ್ಯ ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಂ ಅವಹಿತೋ ಜಾನೀಯಾದಿತಿ ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಾರ್ಥಃ॥ 12-137-23 ಏತೌ ದೇಶಕಾಲೌ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 138
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.138. ಅಧ್ಯಾಯಃ 138
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಪದಿ ಶತ್ರುಣಾಪಿ ಸಂಧಿಕರಣವಿಷಯೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಮಾರ್ಜಾರಮೂಷಿಕಚರಿತಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-138-0 (70095)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-138-0x (5725)
ಸರ್ವತ್ರ ಬುದ್ಧಿಃ ಕಥಿತಾ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅನಾಗತಾ ತಥೋತ್ಪನ್ನಾ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಾ ವಿನಾಶಿನೀ॥ 12-138-1 (70096)
ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಶ್ರೋತುಂ ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯಥಾ ರಾಜಾ ನ ಮುಹ್ಯೇತ ಶತ್ರುಭಿಃ ಪರಿಪೀಡಿತಃ॥ 12-138-2 (70097)
------ಯಾಜ್ಞಂ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಂ।
ಪೃಚ್ಛ------- ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-138-3 (70098)
ಶತ್ರುಭಿಬಹು------ಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯ------ರ್ವಮೇವ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-138-4 (70099)
ವಿಷಮಸ್ಥಂ ಹಿ ರಾಜಾ----ತ್ರವಃ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ಬಹವೋಽಪ್ಯೇಕಮುದ್ಧರ್ತುಂ ಯತಂತೇ ಪೂರ್ವತಾಪಿತಾಃ॥ 12-138-5 (70100)
ಸರ್ವತಃ ಪ್ರಾರ್ಥ್ಯಮಾನೇನ ದರ್ಬಲೇನ ಮಹಾಬಲೈಃ।
ಏಕೇನೈವಾಸಹಾಯೇನ ಶಕ್ಯಂ ಸ್ಥಾತುಂ ಭವೇತ್ಕಥಂ॥ 12-138-6 (70101)
ಕಥಂ ಮಿತ್ರಮರಿಂ ಚಾಪಿ ವಿಂದೇತ ಭರತರ್ಷಭ।
ಚೇಷ್ಟಿತವ್ಯಂ ಕಥಂ ಚಾತ್ರ ಶತ್ರೋರ್ಮಿತ್ರಸ್ಯ ಚಾಂತರೇ॥ 12-138-7 (70102)
ಅಜಾತಲಕ್ಷಣೇ ರಾಜನ್ನಮಿತ್ರೇ ಮಿತ್ರತಾಂ ಗತೇ।
ಕಥಂ ನು ಪುರುಷಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂ ವಾ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-138-8 (70103)
ವಿಗ್ರಹಂ ಕೇನ ವಾ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಧಿಂ ವಾ ಕೇನ ಯೋಜಯೇತ್।
ಕಥಂ ವಾ ಶತ್ರುಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ವರ್ತೇತ ಬಲವಾನಪಿ॥ 12-138-9 (70104)
ಏತದ್ಧೈ ಸರ್ವಕೃತ್ಯಾನಾಂ ಪರಂ ಕೃತ್ಯಂ ನರಾಧಿಪ।
ನೈತಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿದ್ವಕ್ತಾಽಸ್ತಿ ಶ್ರೋತಾ ವಾಽಪಿ ಸುದುರ್ಲಭಃ॥ 12-138-10 (70105)
ಋತೇ ಪಿತಾಮಹಾದ್ಭೀಷ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಸಂಧಾಜ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾತ್।
ತದನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮಹಾಭಾಗ ಸರ್ವಮೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-138-11 (70106)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-138-12x (5726)
ತ್ವದ್ಯುಕ್ತೋಽಯಮನುಪ್ರಶ್ನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಗುಣೋದಯಃ।
ಶೃಣು ಮೇ ಪುತ್ರ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಗುಹ್ಯಮಾಪತ್ಸು ಭಾರತ॥ 12-138-12 (70107)
ಅಮಿತ್ರೋ ಮಿತ್ರತಾಂ ಯಾತಿ ಮಿತ್ರಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರದುಷ್ಯತಿ।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಯೋಗಾತ್ಕಾರ್ಯಾಣಾಮನಿತ್ಯಾ ಹಿ ಸದಾ ಗತಿಃ॥ 12-138-13 (70108)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶ್ವಸಿತವ್ಯಂ ಚ ವಿಗ್ರಹಂ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್।
ದೇಶಂ ಕಾಲಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯೇ॥ 12-138-14 (70109)
ಸಂಧಾತವ್ಯಂ ಬುಧೈರ್ನಿತ್ಯಂ ವ್ಯವಸ್ಯ ಚ ಹಿತಾರ್ಥಿಭಿಃ।
ಅಮಿತ್ರೈರಪಿ ಸಂಧೇಯಂ ಪ್ರಾಣಾ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಹಿ ಭಾರತ॥ 12-138-15 (70110)
ಯೋ ಹ್ಯಮಿತ್ರೈರ್ನರೈರ್ನಿತ್ಯಂ ನ ಸಂದಧ್ಯಾದಪಂಡಿತಃ।
ನ ಸೋರ್ಥಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಿಂಚಿತ್ಫಲಾನ್ಯಪಿ ಚ ಭಾರತ॥ 12-138-16 (70111)
ಯಸ್ತ್ವಮಿತ್ರೇಣ ಸಂಧತ್ತೇ ಮಿತ್ರೇಣ ಚ ವಿರುಧ್ಯತೇ।
ಅರ್ಥಯುಕ್ತಿಂ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಸುಮಹದ್ವಿಂದತೇ ಫಲಂ॥ 12-138-17 (70112)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮಾರ್ಜಾರಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ನ್ಯಗ್ರೋಧೇ ಮೂಷಿಕಸ್ಯ ಚ॥ 12-138-18 (70113)
ವನೇ ಮಹತಿ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿನ್ನ್ಯಗ್ರೋಧಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್।
ಲತಾಜಾಲಪರಿಚ್ಛನ್ನೋ ನಾನಾದ್ವಿಜಗಣಾಯುತಃ॥ 12-138-19 (70114)
ಸ್ಕಂಧವಾನ್ಮೇಘಸಂಕಾಶಃ ಶೀತಚ್ಛಾಯೋ ಮನೋರಮಃ।
ಅರಣ್ಯಮಭಿತೋ ಜಾತಸ್ತರುರ್ವ್ಯಾಲಮೃಗಾಯುತಃ॥ 12-138-20 (70115)
ತಸ್ಯ ಮೂಲಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕೃತ್ವಾ ಶತಮುಖಂ ಬಿಲಂ।
ವಸತಿ ಸ್ಮ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪಲಿತೋ ನಾಮ ಮೂಷಿಕಃ॥ 12-138-21 (70116)
ಶಾಖಾಂ ತಸ್ಯ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವಸತಿ ಸ್ಮ ಸುಖಂ ತದಾ।
ಲೋಮಶೋ ನಾಮ ಮಾರ್ಜಾರಃ ಸರ್ವಸತ್ವಾವಸಾದಕಃ॥ 12-138-22 (70117)
ತತ್ರ ತ್ವಾಗತ್ಯ ಚಂಡಾಲೋ ಹ್ಯರಣ್ಯಕೃತಕೇತನಃ।
ಯುಯೋಜ ಯಂತ್ರಮುನ್ಮಾಥಂ ನಿತ್ಯಮಸ್ತಂಗತೇ ರವೌ॥ 12-138-23 (70118)
ತತ್ರ ಸ್ನಾಯುಮಯಾನ್ಪಾಶಾನ್ಯಥಾವತ್ಸಂವಿಧಾಯ ಸಃ।
ಗೃಹಂ ಗತ್ವಾ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ಪ್ರಭಾತಾಮೇತಿ ಶರ್ವರೀಂ॥ 12-138-24 (70119)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ಬಧ್ಯಂತೇ ನಕ್ತಂ ಬಹುವಿಧಾ ಮೃಗಾಃ।
ಕದಾಚಿದತ್ರ ಮಾರ್ಜಾರಃ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತೋ ವ್ಯಬಧ್ಯತ॥ 12-138-25 (70120)
ತಸ್ಮಿನ್ಬದ್ಧೇ ಮಹಾಪ್ರಾಣೇ ಶತ್ರೌ ನಿತ್ಯಾತತಾಯಿನಿ।
ತಂ ಕಾಲಂ ಪಲಿತೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರಚಚಾರ ಸುನಿರ್ಭಯಃ॥ 12-138-26 (70121)
ತೇನಾನುಚರತಾ ತಸ್ಮಿನ್ವತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತಚಾರಿಣಾ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಮೃಗಯಮಾಣೇ ನಚಿರಾದ್ದೃಷ್ಟಮಾಮಿಷಂ॥ 12-138-27 (70122)
ಸ ತಮುನ್ಮಾಥಮಾರುಹ್ಯ ತದಾಮಿಷಮಭಕ್ಷಯತ್।
ತಸ್ಯೋಪರಿ ಸಪತ್ನಸ್ಯ ಬದ್ಧಸ್ಯ ಮನಸಾ ಹಸನ್॥ 12-138-28 (70123)
ಆಮಿಷೇ ತು ಪ್ರಸಕ್ತಃ ಸ ಕದಾಚಿತವಲೋಕಯನ್।
ಅಪಶ್ಯದಪರಂ ಘೋರಮಾತ್ಮನೋ ರಿಪುಮಾಗತಂ॥ 12-138-29 (70124)
ಶರಪ್ರಸೂನಸಂಕಾಶಂ ಮಹೀವಿವರಶಾಯಿನಂ।
ಸಕುಲಂ ಹರಿಕಂ ನಾಮ ಚಪಲಂ ತಾಂರಲೋಚನಂ॥ 12-138-30 (70125)
ತನ ಮೂಷಿಕಗಂಧೇನ ತ್ವರಮಾಣ ಉಪಾಗತಂ।
ಸಕ್ಷ್ಯಾರ್ಥಂ ಲೇಲಿಹನ್ವಕ್ರಂ ಭೂಮಾವೂರ್ಧ್ವಮುಖಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-138-31 (70126)
--ಾಖಾಗತಮರಿಂ ಚಾನ್ಯಮಪಶ್ಯತ್ಕೋಟರಾಲಯಂ।
ಸೂಲಕಂ ಚಂದ್ರಕಂ ನಾಮ ವಕ್ರತುಂಡಂ ದುರಾಸದಂ॥ 12-138-32 (70127)
ಪತಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ತಸ್ಯ ನಕುಲೋಲೂಕಯೋಸ್ತಥಾ।
ಯಥಾಸ್ಯಾಸೀದಿಯಂ ಚಿಂತಾ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯ ಮಹದ್ಭಯಂ॥ 12-138-33 (70128)
ಪಪದ್ಯಸ್ಯಾಂ ಸುಕಷ್ಟಾಯಾಂ ಮರಣೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಮಂತಾದ್ಭಯ ಉತ್ಪನ್ನೇ ಕಥಂ ಕಾರ್ಯಂ ಮನೀಷಿಣಾ॥ 12-138-34 (70129)
ತಥಾ ಸರ್ವತೋ ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವತ್ರ ಭಯಕರ್ಶಿತಃ।
ಭವದ್ಭಯಸಂತ್ರಸ್ತಶ್ಚಕ್ರೇ ಚ ಪರಮಾಂ ಮತಿಂ॥ 12-138-35 (70130)
ಆಪದ್ವಿನಾಶಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಶಂಕನೀಯಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ।
ಮಂತಾತ್ಸಂಶಯಃ ಸೋಽಯಂ ತಸ್ಮಾದಾಪದುಪಸ್ಥಿತಾ॥ 12-138-36 (70131)
ಗತಂ ಹಿ ಸಹಸಾ ಭೂಮಿಂ ನಕುಲೋ ಮಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಉಲೂಕಶ್ಚೇಹ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಮಾರ್ಜಾರಃ ಪಾಶಸಂಕ್ಷಯಾತ್॥ 12-138-37 (70132)
ನ ತ್ವೇವಾಸ್ಮದ್ವಿಧಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸಂಮೋಹಂ ಗಂತುಮರ್ಹತಿ।
ರಿಷ್ಯೇ ಜೀವಿತೇ ಯತ್ನಂ ಯಾವದುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಗ್ರಹಾತ್॥ 12-138-38 (70133)
ನ ಹಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾಽನ್ವಿತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ನಿಮಜ್ಜತ್ಯಾಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹತೋಽರ್ಥಾನವಾಪ್ಯ ಹ॥ 12-138-39 (70134)
ನ ತ್ವನ್ಯಾಮಿಹ ಮಾರ್ಜಾರಾದ್ಗತಿಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ।
ವಿಷಮಸ್ಥೋ ಹ್ಯಯಂ ಶತ್ರುಃ ಕೃತ್ಯಂ ಚಾಸ್ಯ ಮಹನ್ಮಯಾ॥ 12-138-40 (70135)
ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ಕಥಂ ತ್ವದ್ಯ ಶತ್ರುಭಿಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಪ್ರಾಣಹೇತೋರಿಮಂ ಮಿತ್ರಂ ಮಾರ್ಜಾರಂ ಸಂಶ್ರಯಾಮಿ ವೈ॥ 12-138-41 (70136)
ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಹಿತಮಸ್ಯೋಪವರ್ಣಯೇ।
ಯೇನೇಮಂ ಶತ್ರುಸಂಘಾತಂ ಮತಿಪೂರ್ವೇಣ ವಂಚಯೇ॥ 12-138-42 (70137)
ಅಯಮತ್ಯಂತಶತ್ರುರ್ಮೇ ವೈಷಂಯಂ ಪರಮಂ ಗತಃ।
ಮೂಢೋ ಗ್ರಾಹಯಿತುಂ ಸ್ವಾರ್ಥಂ ಸಂಗತ್ಯಾ ಯದಿ ಶಕ್ಯತೇ॥ 12-138-43 (70138)
ಕದಾಜಿದ್ವ್ಯಸನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಧಿಂ ಕುರ್ಯಾನ್ಮಯಾ ಸಹ॥ 12-138-44 (70139)
ಬಲಿನಾ ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಸ್ಯ ಶತ್ರೋರಪಿ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಕಾರ್ಯ ಇತ್ಯಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾ ವಿಷಮೇ ಜೀವಿತಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-138-45 (70140)
ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಹಿ ಪಂಡಿತಃ ಶತ್ರುರ್ನ ಚ ಮಿತ್ರಮಪಂಡಿತಃ।
ಅಮಿತ್ರೇ ಖಲು ಮಾರ್ಜಾರೇ ಜೀವಿತಂ ಸಂಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-138-46 (70141)
ತತೋಽಸ್ಮೈ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಹೇತುಮಾತ್ಮಾಭಿರಕ್ಷಣೇ।
ಅಪೀಜಾನೀಮಯಂ ಶತ್ರುಃ ಸಂಗತ್ಯಾ ಪಂಡಿತೋ ಭವೇತ್॥ 12-138-47 (70142)
ಏವಂ ವಿಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಮೂಷಿಕಃ ಶತ್ರುಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-138-48 (70143)
ತತೋಽರ್ಥಗತಿತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಕಾಲವಿತ್।
ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಮಾರ್ಜಾರಂ ಮೂಷಿಕೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-138-49 (70144)
ಸೌಹೃದೇನಾಭಿಭಾಷೇ ತ್ವಾಂ ಕಚ್ಚಿನ್ಮಾರ್ಜಾರ ಜೀವಸೇ।
ಜೀವಿತಂ ಹಿ ತವೇಚ್ಛಾಮಿ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧಾರಣಂ ಹಿ ನೌ॥ 12-138-50 (70145)
ನ ತೇ ಸೌಂಯ ಭಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಜೀವಿಷ್ಯಸಿ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಅಹಂ ತ್ವಾಮುದ್ಧರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಾಣಾಂಜಹ್ಯಾಂ ಹಿ ತೇ ಕೃತೇ॥ 12-138-51 (70146)
ಅಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದುಪಾಯೋಽತ್ರ ಪುಷ್ಕಲ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಯೇನ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಮೋಕ್ಷಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಂ ಶ್ರೇಯಸ್ತಥಾ ಮಯಾ॥ 12-138-52 (70147)
ಮಯಾಽಪ್ಯುಪಾಯೋ ದೃಷ್ಟೋಽಯಂ ವಿಚಾರ್ಯ ಮತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಚ ತ್ವದರ್ಥಂ ಚ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧಾರಣಾಂ ಹಿ ನೌ॥ 12-138-53 (70148)
ಇದಂ ಹಿ ನಕುಲೋಲೂಕಂ ಪಾಪಬುದ್ಧ್ಯಾ ಹಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ನ ಧರ್ಷಯತಿ ಮಾರ್ಜಾರ ತೇನ ತೇ ಸ್ವಸ್ತಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 12-138-54 (70149)
ಕೂಜಂಶ್ಚಪಲನೇತ್ರೋಽಯಂ ಕೌಶಿಕೋ ಮಾಂ ನಿರೀಕ್ಷತೇ।
ನಗಶಾಖಾಗ್ರಗಃ ಪಾಪಸ್ತಸ್ಯಾಹಂ ಭೃಶಮುದ್ವಿಜೇ॥ 12-138-55 (70150)
ಸತಾಂ ಸಾಪ್ತಪದಂ ಮೈತ್ರಂ ಸ ಸಖಾ ಮೇಽಸಿ ಪಂಡಿತಃ।
ಸಾಹಾಯ್ಯಕಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ನಾಸ್ತಿ ತೇ ಪ್ರಾಣತೋ ಭಯಂ॥ 12-138-56 (70151)
ನ ಹಿ ಶಕ್ತೋಽಸಿ ಮಾರ್ಜಾರ ಪಾಶಂ ಛೇತ್ತುಂ ಮಯಾ ವಿನಾ।
ಅಹಂ ಛೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪಾಶಾಂಸ್ತೇ ಯದಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ನ ಹಿಂಸಸಿ॥ 12-138-57 (70152)
ತ್ವಮಾಶ್ರಿತೋ ದ್ರುಮಸ್ಯಾಗ್ರಂ ಮೂಲಂ ತ್ವಹಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಚಿರೋಷಿತಾವುಭಾವಾವಾಂ ವೃಕ್ಷೇಽಸ್ಮಿನ್ವಿದಿತಂ ಚ ತೇ॥ 12-138-58 (70153)
ಯಸ್ಮಿನ್ನಾಶ್ವಾಸತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಯಶ್ಚ ನಾಶ್ವಸಿತಿ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ತೌ ಧೀರಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನಿತ್ಯಮುದ್ವಿಗ್ರಮಾನಸೌ॥ 12-138-59 (70154)
ತಸ್ಮಾದ್ವಿವರ್ಧತಾಂ ಪ್ರೀತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂಗತಮಸ್ತು ನೌ।
ಕಾಲಾತೀತಮಿಹಾರ್ಥಂ ಹಿ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-138-60 (70155)
ಅರ್ಥಯುಕ್ತಿಮಿಮಾಂ ತತ್ರ ಯಥಾಭೂತಾಂ ನಿಶಾಮಯ।
ತವ ಜೀವಿತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಂ ಮಮೇಚ್ಛಸಿ ಜೀವಿತಂ॥ 12-138-61 (70156)
ಕಶ್ಚಿತ್ತರತಿ ಕಾಷ್ಠೇನ ಸುಗಂಭೀರಾಂ ಮಹಾನದೀಂ।
ಸ ತಾರಯತಿ ತತ್ಕಾಷ್ಠಂ ಸ ಚ ಕಾಷ್ಠೇನ ತಾರ್ಯತೇ॥ 12-138-62 (70157)
ಈದೃಶೋ ನೌ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸುವಿಸ್ತರಃ।
ಅಹಂ ತ್ವಾಂ ತಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾಂ ಚ ತ್ವಂ ತಾರಯಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-138-63 (70158)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಪಲಿತಸ್ತಮರ್ಥಮುಭಯೋರ್ಹಿತಂ।
ಹೇತುಮದ್ಗ್ರಹಣೀಯಂ ಚ ಕಾಲಾಪೇಕ್ಷೀ ವ್ಯತಿಷ್ಠತ॥ 12-138-64 (70159)
ಅಥ ಸುವ್ಯಾಹೃತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ಯ ಶತ್ರೋರ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಹೇತುಮದ್ಗ್ರಹಣೀಯಾರ್ಥಂ ಮಾರ್ಜಾರೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-138-65 (70160)
ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ವಾಕ್ಯಸಂಪನ್ನಸ್ತದ್ವಾಕ್ಯಮನುವರ್ತಯನ್।
ಸ್ವಾಮವಸ್ಥಾಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷ್ಯೈನಂ ಸಾಂನೈವ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-138-66 (70161)
ತತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರದಶನೋ ಮಣಿವೈದೂರ್ಯಲೋಚನಃ।
ಮೂಷಿಕಂ ಮಂದಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮಾರ್ಜಾರೋ ಲೋಮಶೋಽಬ್ರಬೀತ್॥ 12-138-67 (70162)
ನಂದಾಮಿ ಸೌಂಯ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯೋ ಮಾಂ ಜೀವಿತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಶ್ರೇಯಶ್ಚ ಯದಿ ಜಾನೀಷೇ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮಾ ವಿಚಾರಯ॥ 12-138-68 (70163)
ಅಹಂ ಹಿ ಭೃಶಮಾಪನ್ನಸ್ತ್ವಮಾಪನ್ನತರೋ ಮಯಾ।
ದ್ವಯೋರಾಪನ್ನಯೋಃ ಸಂಧಿಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮಾ ಚಿರಾಯ ಚ॥ 12-138-69 (70164)
ವಿಧತ್ಸ್ವ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಯತ್ಕಾರ್ಥಂ ಸಿಧ್ಯತು ಚಾವಯೋಃ।
ಮಯಿ ಕೃಚ್ಛ್ರಾದ್ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೇ ನ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯತಿ ತೇ ಕೃತಂ॥ 12-138-70 (70165)
ನ್ಯಸ್ತಮಾನೋಸ್ಮಿ ಭಕ್ತೋಸ್ಮಿ ಶಿಷ್ಯಸ್ತ್ವದ್ಧಿತಕೃತ್ತಥಾ।
ತಥಾ ನಿದೇಶವರ್ತೀ ಚ ಭವಂತಂ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-138-71 (70166)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತಃ ಪಲಿತೋ ಮಾರ್ಜಾರಂ ವಶಮಾಗತಂ।
ವಾಕ್ಯಂ ಹಿತಮುವಾಚೇದಮಭಿಜಾತಾರ್ಥಮರ್ಥವಿತ್॥ 12-138-72 (70167)
ಉದಾರಂ ಯದ್ಭವಾನಾಹ ನೈತಚ್ಚಿತ್ರಂ ಭವದ್ವಿಧೇ।
ವಿಹಿತೋ ಯಸ್ತು ಮಾರ್ಗೋ ಮೇ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಶೃಣು ತಂ ಮಮ॥ 12-138-73 (70168)
ಅಹಂ ತ್ವಾಽನುಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಕುಲಾನ್ಮೇ ಮಹದ್ಭಯಂ।
ತ್ರಾಯಸ್ವ ಮಾಂ ಮಾ ವಧೀಶ್ಚ ಶಕ್ತೋಽಸ್ಮಿ ತವ ರಕ್ಷಣೇ॥ 12-138-74 (70169)
ಉಲೂಕಾಚ್ಚೈವ ಮಾಂ ರಕ್ಷ ಕ್ಷುದ್ರಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಹಿ ಮಾಂ।
ಅಹಂ ಛೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪಾಶಾನ್ಸಖೇ ಸತ್ಯೇನೇ ತೇ ಶಪೇ॥ 12-138-75 (70170)
ತದ್ವಚಃ ಸಂಗತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಲೋಮಶೋ ಯುಕ್ತಮರ್ಥವತ್।
ಹರ್ಷಾದುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಲಿತಂ ಸ್ವಾಗತೇನಾಭ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-138-76 (70171)
ತಂ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಥ ಪಲಿತಂ ಮಾರ್ಜಾರಃ ಸೌಹೃದೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಸ ವಿಚಿಂತ್ಯಾಬ್ರವೀದ್ಧೀರಃ ಪ್ರೀತಸ್ತ್ವರಿತ ಏವ ಚ॥ 12-138-77 (70172)
ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಗಚ್ಛ ಭದ್ರಂ ತೇ ತ್ವಂ ಮೇ ಪ್ರಾಣಸಮಃ ಸಖಾ।
ತವ ಪ್ರಾಜ್ಞಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಂ॥ 12-138-78 (70173)
ಯದ್ಯದೇವಂಗತೇನಾದ್ಯ ಶಕ್ಯಂ ಕರ್ತುಂ ಮಯಾ ತವ।
ತದಾಜ್ಞಾಪಸ್ಯ ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ಸಿದ್ಧಿರೇವಾಸ್ತು ನೌ ಸಖೇ॥ 12-138-79 (70174)
ಅಸ್ಮಾತ್ತೇ ಸಂಶಯಾನ್ಮುಕ್ತಃ ಸಮಿತ್ರಗಣಬಾಂಧವಃ।
ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕರ್ತಾಽಹಂ ಪ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಹಿತಾನಿ ಚ॥ 12-138-80 (70175)
ಮುಕ್ತಶ್ಚ ವ್ಯಸನಾದಸ್ಮಾತ್ಸೌಂಯಾಹಮಪಿ ನಾಮ ತೇ।
ಪ್ರೀತಿಮುತ್ಪಾದಯೇಯಂ ನ ಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ಚ ಶಕ್ನುಯಾಂ॥ 12-138-81 (70176)
ಪ್ರತ್ಯುಪಕುರ್ವನ್ಬಹ್ವಪಿ ನ ಭಾತಿ ಪೂರ್ವೋಪಕಾರಿಣಾ ತುಲ್ಯಃ।
ಏಕಃ ಕರೋತಿ ಹಿ ಕೃತೇ ನಿಷ್ಕಾರಣಮೇವ ಕುರುತೇಽನ್ಯಃ॥ 12-138-82 (70177)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-138-83x (5727)
ಏವಮಾಶ್ವಾಸಿತೋ ಬಿದ್ವಾನ್ಮಾರ್ಜಾರೇಣ ಸ ಮೂಷಿಕಃ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಸುವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಸಂಯಗಂಗೀಚಕಾರ ಹ॥ 12-138-83 (70178)
ಗ್ರಾಹಯಿತ್ವಾ ತು ತಂ ಸ್ವಾರ್ಥಂ ಮಾರ್ಜಾರಂ ಮೂಷಿಕಸ್ತಥಾ।
ಮಾರ್ಜಾರೋರಸಿ ವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಸುಷ್ವಾಪ ಪಿತೃಮಾತೃವತ್॥ 12-138-84 (70179)
ನಿಲೀನಂ ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರೇಷು ಮಾರ್ಜಾರಸ್ಯಾಥ ಮೂಷಿಕಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೌ ನಕುಲೋಲೂಕೌ ನಿರಾಶೌ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತಾಂ॥ 12-138-85 (70180)
ತಥೈವ ತೌ ಸುಸಂತ್ರಸ್ತೌ ದೃಢಮಾಗತತಂದ್ರಿತೌ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಯೋಃ ಪರಾಂ ಪ್ರೀತಿಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತೌ॥ 12-138-86 (70181)
ಬಲಿನೌ ಮತಿಮಂತೌ ಚ ಸುವೃತ್ತೌ ಚಾಪ್ಯುಪಾಸಿತೌ।
ಅಶಕ್ತೌ ತು ನಯಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಪ್ರಧರ್ಷಯಿತುಂ ಬಲಾತ್॥ 12-138-87 (70182)
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಕೃತಸಂಧೀ ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾರ್ಜಾರಮೂಷಿಕೌ।
ಉಲೂಕನಕುಲೌ ತೂರ್ಣಂ ಜಗ್ಮತುಸ್ತೌ ಸ್ವಮಾಲಯಂ॥ 12-138-88 (70183)
ಲೀನಃ ಸ ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರೇಷು ಪಲಿತೋ ದೇಶಕಾಲವಿತ್।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಪಾಶಾನ್ನೃಪತೇ ಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಶನೈಃ ಶನೈಃ॥ 12-138-89 (70184)
ಅಥ ಬಂಧಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟೋ ಮಾರ್ಜಾರೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮೂಷಿಕಂ।
ಛಿಂದಂತಂ ವೈ ತದಾ ಪಾಶಾನತ್ವರಂತಂ ತ್ವರಾನ್ವಿತಃ॥ 12-138-90 (70185)
ತಮತ್ವರಂತಂ ಪಲಿತಂ ಪಾಶಾನಾಂ ಛೇದನೇ ತದಾ।
ಸಂಚೋದಯಿತುಮಾರೇಭೇ ಮಾರ್ಜಾರೋ ಮೂಷಿಕಂ ತತಃ॥ 12-138-91 (70186)
ಕಿಂ ಸೌಂಯ ನಾತಿತ್ವರಸೇ ಕಿಂ ಕೃತಾರ್ಥೋಽವಮನ್ಯಸೇ।
ಛಿಂಧಿ ಪಾಶಾನಮಿತ್ರಘ್ನ ಪುರಾ ಶ್ವಪಚ ಏತಿ ಸಃ॥ 12-138-92 (70187)
ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತ್ವರತಾಽನೇನ ಮತಿಮಾನ್ಪಲಿತೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಮಾರ್ಜಾರಮಕೃತಪ್ರಜ್ಞಂ ತಥ್ಯಮಾತ್ಮಹಿತಂ ವಚಃ॥ 12-138-93 (70188)
ತೂಷ್ಣೀಂ ಭವ ನ ತೇ ಸೌಂಯ ತ್ವರಾ ಕಾರ್ಯಾ ನ ಸಂಭ್ರಮಃ।
ವಯಮೇವಾತ್ರ ಕಾಲಜ್ಞಾ ನ ಕಾಲಃ ಪರಿಹಾಸ್ಯತೇ॥ 12-138-94 (70189)
ಅಕಾಲೇ ಕೃತ್ಯಮಾರಬ್ಧಂ ಕರ್ತುರ್ನಾರ್ಥಾಯ ಕಲ್ಪತೇ।
ತದೇವ ಕಾಲ ಆರಬ್ಧಂ ಮಹತೇಽರ್ಥಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-138-95 (70190)
ಅಕಾಲೇ ವಿಪ್ರಮುಕ್ತಾನ್ಮೇ ತ್ವತ್ತ ಏವ ಭಯಂ ಭವೇತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಕಾಲಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಸ್ವ ಕಿಮಿತಿ ತ್ವರಸೇ ಸಖೇ॥ 12-138-96 (70191)
ಯಾವತ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚಂಡಾಲಮಾಯಾಂತಂ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಿನಂ।
ತತಶ್ಛೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪಾಶಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಸಾಧಾರಣೇ ಭಯೇ॥ 12-138-97 (70192)
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಪ್ರಮುಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ತರುಮೇವಾಧಿರೋಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ನ ಹಿ ತೇ ಜೀವಿತಾದನ್ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕೃತ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-138-98 (70193)
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇಽಪಿ ಚ ತತಾ ದಿವಾಕೀರ್ತಿಭಯಾರ್ದಿತಃ।
ಮಮ ನ ಗ್ರಹಣೇ ಶಕ್ತಃ ಪಲಾಯನಪರಾಯಣಃ॥' 12-138-99 (70194)
ತತೋ ಭವತ್ಯಪಕ್ರಾಂತೇ ತ್ರಸ್ತೇ ಭೀತೇ ಚ ಲುಬ್ಧಕಾತ್।
ಅಹಂ ಬಿಲಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭವಾಞ್ಶಾಖಾಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-138-100 (70195)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಮಾರ್ಜಾರೋ ಮೂಷಿಕೇಣಾತ್ಮನೋ ಹಿತಂ।
ವಚನಂ ವಾಕ್ಯತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ಮಹಾಮತಿಃ॥ 12-138-101 (70196)
ಅಥಾತ್ಮಕೃತ್ಯೇ ತ್ವರಿತಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಾರ್ಥಿತಮಾಚರನ್।
ಉವಾಚ ಲೋಮಶೋ ವಾಕ್ಯಂ ಮೂಷಿಕಂ ಚಿರಕಾರಿಣಾಂ॥ 12-138-102 (70197)
ನಹ್ಯೇವಂ ಮಿತ್ರಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಾಧವಃ॥ 12-138-103 (70198)
ಯಥಾ ತ್ವಂ ಮೋಕ್ಷಿತಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ತ್ವರಮಾಣೇನ ವೈ ಮಯಾ।
ತಥಾ ಹಿ ತ್ವರಮಾಣೇನ ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಮಿದಂ ಮಮ।
ಯತ್ನಂ ಕುರು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾವಯೋರ್ಭವೇತ್॥ 12-138-104 (70199)
ಅಥವಾ ಪೂರ್ವವೈರಂ ತ್ವಂ ಸ್ಮರನ್ಕಾಲಂ ಜಿಹೀರ್ಷಸಿ।
ಪಶ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಂಸ್ತ್ವಂ ವ್ಯಕ್ತಮಾಯುಃಕ್ಷಯೋ ಮಮ॥ 12-138-105 (70200)
ಯದಿ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಾಽಜ್ಞಾನಾತ್ಪುರಸ್ತಾದ್ದುಷ್ಕೃತಂ ಕೃತಂ।
ನ ತನ್ಮನಸಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಸೀದ ಮೇ॥ 12-138-106 (70201)
ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಶಾಸ್ತ್ರವಿದ್ಬುದ್ಧಿಸತ್ತಮಃ।
ಉವಾಚೇದಂ ವಚಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮಾರ್ಜಾರಂ ಮೂಷಿಕಸ್ತದಾ॥ 12-138-107 (70202)
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ತವ ಮಾರ್ಜಾರ ಸ್ವಮರ್ಥಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣತಃ।
ಮಮಾಪಿ ತ್ವಂ ವಿಜಾನಾಸಿ ಸ್ವಮರ್ಥಂ ಪರಿಗೃಹ್ಣತಃ॥ 12-138-108 (70203)
ಯನ್ಮಿತ್ರಂ ಭೀತವತ್ಸಾಧ್ಯಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಮಿತ್ರೇ ಭಯಂ ಹಿತಂ।
ಆರಕ್ಷಿತಂ ತತಃ ಕಾರ್ಯಂ ಪಾಣಿಃ ಸರ್ಪಮುಖಾದಿವ॥ 12-138-109 (70204)
ಕೃತ್ವಾ ಬಲವತಾ ಸಂಧಿಮಾತ್ಮಾನಂ ಯೋ ನ ರಕ್ಷತಿ।
ಅಪಥ್ಯಮಿವ ತದ್ಭುಕ್ತಂ ತಸ್ಯಾರ್ಥಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-138-110 (70205)
ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿನ್ಮಿತ್ರಂ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿದ್ರಿಪುಃ।
ಅರ್ಥತಸ್ತು ನಿಬಧ್ಯಂತೇ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರಿಪವಸ್ತಥಾ॥ 12-138-111 (70206)
ಅರ್ಥೈರರ್ಥಾ ನಿಬಧ್ಯಂತೇ ಗಜೈರಿವ ಮಹಾಗಜಾಃ।
ನ ಚ ಕಶ್ಚಿತ್ಕೃತೇ ಕಾರ್ಯೇ ಕರ್ತಾರಂ ಸಮವೇಕ್ಷತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಾವಶೇಷಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-138-112 (70207)
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇಽಪಿ ಚ ಭವಾಂದಿವಾಕೀರ್ತಿಭಯಾರ್ದಿತಃ।
ಮಮ ನ ಗ್ರಹಣೇ ಶಕ್ತಃ ಪಲಾಯಪರಾಯಣಃ॥ 12-138-113 (70208)
ಛಿನ್ನಂ ತು ತಂತುಬಾಹುಲ್ಯಂ ತಂತುರೇಕೋಽವಶೇಷಿತಃ।
ಛೇತ್ಸ್ಯಾಂಯಹಂ ತಮಪ್ಯಾಶು ನಿರ್ವೃತೋ ಭವ ಲೋಮಶ॥ 12-138-114 (70209)
ತಯೋಃ ಸಂವದತೋರೇವಂ ತಥೈವಾಪನ್ನಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ।
ಕ್ಷಯಂ ಜಗಾಮ ಸಾ ರಾತ್ರಿರ್ಲೋಮಶಂ ತ್ವಾಗಮದ್ಭಯಂ॥ 12-138-115 (70210)
ತತಃ ಪ್ರಭಾತಸಮಯೇ ವಿಕಟಃ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲಃ।
ಸ್ಥೂಲಸ್ಫಿಗ್ವಿಕೃತೋ ರೂಕ್ಷಃ ಶ್ವಯೂಥಪರಿವಾರಿತಃ॥ 12-138-116 (70211)
ಶಂಕುಕರ್ಣೋ ಮಹಾವಕ್ರಃ ಖನಿತ್ರೀ ಘೋರದರ್ಶನಃ।
ಪರಿಘೋ ನಾಮ ಚಂಡಾಲಃ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಿರದೃಶ್ಯತ॥ 12-138-117 (70212)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಮದೂತಾಭಂ ಮಾರ್ಜಾರಸ್ತ್ರಸ್ತಚೇತನಃ।
ಉವಾಚ ಪಲಿತಂ ಭೀತಃ ಕಿಮಿದಾನೀಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-138-118 (70213)
ತಥೈವ ಚ ಸುಸಂತ್ರಸ್ತೌ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಘೋರಸಂಕುಲಂ।
ಕ್ಷಣೇನ ನಕುಲೋಲೂಕೌ ನೈರಾಶ್ಯಮುಪಜಗ್ಮತುಃ॥ 12-138-119 (70214)
ಬಲಿನೌ ಮತಿಮಂತೌ ಚ ಸಂಘಾತಂ ಚಾಪ್ಯುಪಾಗತೌ।
ಅಶಕ್ತೌ ಸುನಯಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಪ್ರಧರ್ಷಯಿತುಂ ಬಲಾತ್॥ 12-138-120 (70215)
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಕೃತಸಂಧೀ ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾರ್ಜಾರಮೂಷಿಕೌ।
ಉಲೂಕನಕುಲೌ ತೂರ್ಣಂ ಜಗ್ಮತುಃ ಸ್ವಂಸ್ವಮಾಲಯಂ॥ 12-138-121 (70216)
ತತಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ತಂ ತಂತುಂ ಮಾರ್ಜಾರಸ್ಯ ಸ ಮೂಷಿಕಃ।
ವಿಪ್ರಮುಕ್ತೋಽಥ ಮಾರ್ಜಾರಸ್ತಮೇವಾಭ್ಯಪತದ್ದುಮಂ॥ 12-138-122 (70217)
ಸ ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಭ್ರಮಾನ್ಮುಕ್ತೋ ಮುಕ್ತೋ ಘೋರೇಣ ಸತ್ರುಣಾ।
ಬಿಲಂ ವಿವೇಶ ಪಲಿತಃ ಶಾಖಾಂ ಲೇಭೇ ಸ ಲೋಮಶಃ॥ 12-138-123 (70218)
ಉನ್ಮಾಥಮಪ್ಯುಪಾದಾಯ ಚಂಡಾಲೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಶಃ।
ವಿಹತಾಶಃ ಕ್ಷಣೇನೈವ ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾದಪಾಕ್ರಮತ್।
ಜಗಾಮ ಸ ಸ್ವಭವನಂ ಚಂಡಾಲೋ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-138-124 (70219)
ತತಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭಾನ್ಮುಕ್ತೋ ದುರ್ಲಭಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜೀವಿತಂ।
ಬಿಲಸ್ಥಂ ಪಾದಪಾಗ್ರಸ್ಥಃ ಪಲಿತಂ ಲೋಮಶೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-138-125 (70220)
ಅಕೃತ್ವಾ ಸಂವಿದಂ ಕಾಂಚಿತ್ಸಹಸಾ ತ್ವಮಪಸ್ರುತಃ।
ಕೃತಜ್ಞಃ ಕೃತಕಲ್ಯಾಣಃ ಕಚ್ಚಿನ್ಮಾಂ ನಾಭಿಶಂಕಸೇ॥ 12-138-126 (70221)
ಗತ್ವಾ ಚ ಮಮ ವಿಶ್ವಾಸಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ಮಮ ಜೀವಿತಂ।
ಮಿತ್ರೋಪಭೋಗಸಮಯೇ ಕಿಂ ಹಿ ಮಾಂ ನೋಪಸರ್ಪಸಿ॥ 12-138-127 (70222)
ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ಪೂರ್ವಂ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಯಃ ಪಶ್ಚಾನ್ನಾನುತಿಷ್ಠತಿ।
ನ ಸ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಲಭತೇ ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಸ್ವಾಪತ್ಸು ದುರ್ಮತಿಃ॥ 12-138-128 (70223)
ಸತ್ಕೃತೋಽಹಂ ತ್ವಯಾ ಮಿತ್ರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾದಾತ್ಮಾನಃ ಸಖೇ।
ಸ ಮಾಂ ಮಿತ್ರತ್ವಮಾಪನ್ನಮುಪಭೋಕ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ॥ 12-138-129 (70224)
ಯಾನಿ ಮೇ ಸಂತಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಯೇ ಚ ಮೇ ಸಂತಿ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಸರ್ವೇ ತ್ವಾಂ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ಶಿಷ್ಯಾ ಗುರುಮಿವ ಪ್ರಿಯಂ॥ 12-138-130 (70225)
ಅಹಂ ಚ ಪೂಜಯಿಷ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ಸಮಿತ್ರಗಣಬಾಂಧವಂ।
ಜೀವಿತಸ್ಯ ಪ್ರದಾತಾರಂ ಕೃತಜ್ಞಃ ಕೋ ನ ಪೂಜಯೇತ್॥ 12-138-131 (70226)
ಈಶ್ವರೋ ಮೇ ಭವಾನಸ್ತು ಶರೀರಸ್ಯ ಗೃಹಸ್ಯ ಚ।
ಅರ್ಥಾನಾಂ ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಮನುಶಾಸ್ತಾ ಚ ಮೇ ಭವ॥ 12-138-132 (70227)
ಅಮಾತ್ಯೋ ಮೇ ಭವ ಪ್ರಾಜ್ಞ ಪಿತೇವೇಹ ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ।
ನ ತೇಽಸ್ತಿ ಭಯಮಸ್ಮತ್ತೋ ಜೀವಿತೇನಾತ್ಮನಃ ಶಪೇ॥ 12-138-133 (70228)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತ್ವಮುಶನಾ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಬಲೇನಾಧಿಕೃತಾ ವಯಂ।
ತ್ವಂ ಮಂತ್ರಬಲಯುಕ್ತೋ ಹಿ ದದ್ಯಾ ವಿಜಯಮೇವ ಮೇ॥ 12-138-134 (70229)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪರಂ ಸಾಂತ್ವಂ ಮಾರ್ಜಾರೇಣ ಸ ಮೂಷಿಕಃ।
ಉವಾಚ ಪರಮಾರ್ಥಜ್ಞಃ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಮಾತ್ಮಹಿತಂ ವಚಃ॥ 12-138-135 (70230)
ಯದ್ಭವಾನಾಹ ತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ತೇ ಲೋಮಶ ಶ್ರುತಂ।
ಮಮಾಪಿ ತಾವದ್ಬ್ರುವತಃ ಶೃಣು ಯತ್ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ॥ 12-138-136 (70231)
ವೇದಿತವ್ಯಾನಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಶತ್ರವಃ।
ಏತತ್ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದೃಶ್ಯತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಸಂಮತೈಃ॥ 12-138-137 (70232)
ಶತ್ರುರೂಪಾ ಹಿ ಸುಹೃದೋ ಮಿತ್ರರೂಪಾಶ್ಚ ಶತ್ರವಃ।
ಸಾಂತ್ವಿತಾಸ್ತೇ ನ ಬುಧ್ಯಂತೇ ರಾಗಲೋಭವಶಂ ಗತಾಃ॥ 12-138-138 (70233)
ಯೇಷಾಂ ಸೌಂಯಾನಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಕ್ರೋಧನಾಶ್ಚೈವ ಶತ್ರವಃ।
ಸಾಂತ್ವಿತಾಸ್ತೇ ನ ಬುಧ್ಯಂತೇ ರಾಗಲೋಭವಶಂಗತಾಃ॥ 12-138-139 (70234)
ನಾಸ್ತಿ ಜಾತ್ಯಾ ರಿಪುರ್ನಾಮ ಮಿತ್ರಂ ನಾಮ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಯೋಗಾಜ್ಜಾಯಂತೇ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರಿಪವಸ್ತಥಾ॥ 12-138-140 (70235)
ಯೋ ಯಸ್ಮಿಂಜೀವತಿ ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಪಶ್ಯೇತ್ಪೀಡಾಂ ನ ಜೀವತಿ।
ಸ ತಸ್ಯ ಮಿತ್ರಂ ತಾವತ್ಸ್ಯಃದ್ಯಾವನ್ನ ಸ್ಯಾದ್ವಿಪರ್ಯಯಃ॥ 12-138-141 (70236)
ನಾಸ್ತಿ ಮೈತ್ರೀ ಸ್ಥಿರಾ ನಾಮ ನ ಚ ಧ್ರುವಮಸೌಹೃದಂ।
ಅರ್ಥಯುಕ್ತ್ಯಾಽನುಜಾಯಂತೇ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರಿಪವಸ್ತಥಾ॥ 12-138-142 (70237)
ಮಿತ್ರಂ ಚ ಶತ್ರುತಾಮೇತಿ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾಲಪರ್ಯಯೇ।
ಶತ್ರುಶ್ಚ ಮಿತ್ರತಾಮೇತಿ ಸ್ವಾರ್ಥೋ ಹಿ ಬಲವತ್ತರಃ॥ 12-138-143 (70238)
ಯೋ ವಿಶ್ವಸಿತಿ ಮಿತ್ರೇಷು ನ ವಿಶ್ವಸಿತಿ ಶತ್ರುಷು।
ಅರ್ಥಯುಕ್ತಿಮವಿಜ್ಞಾಯ ಚಲಿತಂ ತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ॥ 12-138-144 (70239)
ಮಿತ್ರೇ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಶತ್ರೌ ತಸ್ಯಾಪಿ ಚಲಿತಾ ಮತಿಃ।
ನ ವಿಶ್ವಸೇದವಿಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನಾತಿವಿಶ್ವಸೇತ್।
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಭಯಮುತ್ಪನ್ನಮಪಿ ಮೂಲಾನಿ ಕೃಂತತಿ॥ 12-138-145 (70240)
ಅರ್ಥಯುಕ್ತ್ಯಾ ಹಿ ಜಾಯಂತೇ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಸುತಸ್ತಥಾ।
ಮಾತುಲಾ ಭಾಗಿನೇಯಾಶ್ಚ ತಥಾ ಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-138-146 (70241)
ಪುತ್ರಂ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೌ ತ್ಯಜತಃ ಪತಿತಂ ಪ್ರಿಯಂ।
ಲೋಕೋ ರಕ್ಷತಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಪಶ್ಯ ಸ್ವಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಾರತಾಂ॥ 12-138-147 (70242)
ಸಾಮಾನ್ಯಾ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಪ್ರಾಜ್ಞ ಯೋ ಮೋಕ್ಷಾತ್ಸಮಂತರಂ।
ಕೃತ್ಯಂ ಮೃಗಯತೇ ಕರ್ತುಂ ಸುಖೋಪಾಯಮಸಂಶಯಂ॥ 12-138-148 (70243)
ಅಸ್ಮಿನ್ನಿಲಯ ಏವಂ ತ್ವಂ ನ್ಯಗ್ರೋಧಾದವತಾರಿತಃ।
ಪೂರ್ವಂ ನಿವಿಷ್ಟಮುನ್ಮಾಥಂ ಚಪಲನ್ವಾನ್ನ ಬುದ್ಧವಾನ್॥ 12-138-149 (70244)
ಆತ್ಮನಶ್ಚಪಲೋ ನಾಸ್ತಿ ಕುತೋಽನ್ಯೇಷಾಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಚಪಲೋ ಹಂತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-138-150 (70245)
ಬ್ರವೀಷಿ ಮಧುರಂ ಯಚ್ಚ ಪ್ರಿಯೋ ಮೇಽದ್ಯ ಭವಾನಿತಿ।
ತನ್ಮಿಥ್ಯಾಕಾರಣಂ ಸರ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣಾಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-138-151 (70246)
ಕಾರಣಾತ್ಪ್ರಿಯತಾಮೇತಿ ದ್ವೇಷ್ಯೋ ಭವತಿ ಕಾರಣಾತ್।
ಅರ್ಥಾರ್ಥೀ ಜೀವಲೋಕೋಽಯಂ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿತ್ಪ್ರಿಯಃ॥ 12-138-152 (70247)
ಸಖ್ಯಂ ಸೋದರ್ಯಯೋರ್ಭ್ರಾತ್ರೋದರ್ಪಂತ್ಯೋರ್ವಾ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಕಸ್ಯಚಿನ್ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಪ್ರೀತಿಂ ನಿಷ್ಕಾರಣಾಮಿಹ॥ 12-138-153 (70248)
ಯದ್ಯಪಿ ಭ್ರಾತರಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಭಾರ್ಯಾ ವಾ ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ಸ್ವಭಾವತಸ್ತೇ ಪ್ರೀಯಂತೇ ನೇತರಃ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಜನಃ॥ 12-138-154 (70249)
ಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ದಾನೇನ ಪ್ರಿಯವಾದೇನ ಚಾಪರಃ।
ಮಂತ್ರಹೋಮಜಪೈರನ್ಯಃ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಪ್ರೀಯತೇ ಜನಃ॥ 12-138-155 (70250)
ಉತ್ಪನ್ನಾ ಕಾರಣಾತ್ಪ್ರೀತಿರಾಸೀನ್ನೌ ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತೇ ಕಾರಣಸ್ಥಾನೇ ಸಾ ಪ್ರೀತಿರ್ನಾಭಿವರ್ತತೇ॥ 12-138-156 (70251)
ಕಿಂನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಮನ್ಯೇ ಯೇನಾಹಂ ಭವತಃ ಪ್ರಿಯಃ।
ಅನ್ಯತ್ರಾಭ್ಯವಹಾರಾರ್ಥಾತ್ತತ್ರಾಪಿ ಚ ಬುಧಾ ವಯಂ॥ 12-138-157 (70252)
ಕಾಲೋ ಹೇತುಂ ವಿಕುರುತೇ ಸ್ವಾರ್ಥಸ್ತಮನುವರ್ತತೇ।
ಸ್ವಾರ್ಧಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋಽಭಿಜಾನಾತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಲೋಕೋಽನುವರ್ತತೇ।
ನ ತ್ವೀದೃಶಂ ತ್ವಯಾ ವಾಚ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಸ್ವಾರ್ಥಪಂಡಿತಃ॥ 12-138-158 (70253)
ನ ಕಾಲೋ ಹಿ ಸಮರ್ಥಸ್ಯ ಸ್ನೇಹಹೇತುರಯಂ ತವ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಾಹಂ ಚಲೇ ಸ್ವಾರ್ಥಾತ್ಸುಸ್ಥಿತಃ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹೇ॥ 12-138-159 (70254)
ಅಭ್ರಾಣಾಮಿವ ರುಪಾಣಿ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಪದೇಪದೇ।
ಅದ್ಯೈವ ಹಿ ರಿಪುರ್ಭೂತ್ವಾ ಪುನರದ್ಯೈವ ಮೇ ಸುಹೃತ್।
ಪುನಶ್ಚ ರಿಪುರದ್ಯೈವ ಯುಕ್ತೀನಾಂ ಪಶ್ಯ ಚಾಪಲಂ॥ 12-138-160 (70255)
ಆಸೀನ್ಮೈತ್ರೀ ತು ತಾವನ್ನೌ ಯಾವದ್ಧೇತುರಭೂತ್ಪುರಾ।
ಸಾಗತಾ ಸಹ ತೇನೈವ ಕಾಲಯುಕ್ತೇನ ಹೇತುನಾ॥ 12-138-161 (70256)
ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇಽತ್ಯಂತತಃ ಶತ್ರುಃ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾನ್ಮಿತ್ರತಾಂ ಗತಃ।
ತತ್ಕೃತ್ಯಮಭಿನಿರ್ವರ್ತ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಶತ್ರುತಾಂ ಗತಾ॥ 12-138-162 (70257)
ಸೋಽಹಮೇವಂ ಪ್ರಣೀತಾನಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಪ್ರಾವಿಶೇಯಂ ಕಥಂ ಪಾಶಂ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-138-163 (70258)
ತ್ವದ್ವೀರ್ಯೇಣ ವಿಮುಕ್ತೋಽಹಂ ಮದ್ವೀರ್ಯೇಣ ತಥಾ ಭವಾನ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಾನುಗ್ರಹೇ ವೃತ್ತೇ ನಾಸ್ತಿ ಭೂಯಃ ಸಮಾಗಮಃ॥ 12-138-164 (70259)
ತ್ವಂ ಹಿ ಸೌಂಯ ಕೃತಾರ್ಥೋಽದ್ಯ ನಿವೃತ್ತಾರ್ಥಾಸ್ತಥಾ ವಯಂ।
ನ ತೇಽಸ್ತ್ಯದ್ಯ ಮಯಾ ಕೃತ್ಯಂ ಕಿಂಚಿದನ್ಯತ್ರ ಭಕ್ಷಣಾತ್॥ 12-138-165 (70260)
ಅಹಮನ್ನಂ ಭವಾನ್ಭೋಕ್ತಾ ದುರ್ಬಲೋಽಹಂ ಭವಾನ್ಬಲೀ।
ನಾವಯೋರ್ವಿದ್ಯತೇ ಸಂಧಿರ್ವಿಯುಕ್ತೇ ವಿಷಮೇ ಬಲೇ॥ 12-138-166 (70261)
ಸ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ತವ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಯನ್ಮೋಕ್ಷಾತ್ಪ್ರತ್ಯನಂತರಂ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಮೃಗಯತೇ ನೂನಂ ಸುಖೋಪಾಯಮಸಂಶಯಂ॥ 12-138-167 (70262)
--ರ್ಥೀ ಹ್ಯೇವ ಸುವ್ಯಕ್ತೋ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪ್ರಸೃತಃ ಕ್ಷುಧಾ।
ಶಾಸ್ತ್ರಜಾಂ ಮತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಾತರಾಶಮಿಹೇಚ್ಛಸಿ॥ 12-138-168 (70263)
ಜಾನಾಮಿ ಕ್ಷುಧಿತಂ ಚ ತ್ವಾಮಾಹಾರಸಮಯಶ್ಚ ತೇ।
ಸ ತ್ವಂ ಮಾಮಭಿಸಂಧಾಯ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಮೃಗಯಸೇ ಪುನಃ॥ 12-138-169 (70264)
ಕಿಂಚಾತ್ರ ಪುತ್ರದಾರಾರ್ಥಂ ಯದ್ವಾಣೀಂ ಸೃಜಸೇ ಮಯಿ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಯತಸೇ ಕರ್ತುಂ ಸಖೇ ಮಮ ತತ್ಕ್ಷಮಂ॥ 12-138-170 (70265)
ತ್ವಯಾ ಮಾಂ ಸಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸುತಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಕಸ್ಮಾತ್ತೇ ಮಾಂ ನ ಖಾದೇಯುಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟವಾ ಪ್ರಣಯಿನಿ ತ್ವಯಿ॥ 12-138-171 (70266)
ನಾಹಂ ತ್ವಯಾ ಸಮೇಷ್ಯಾಮಿ ವೃತ್ತೇ ಹೇತುಸಮಾಗಮೇ।
ಶಿವಂ ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಮೇಽತ್ರಸ್ಥಃ ಸುಕೃತಂ ಸ್ಮರಸೇ ಯದಿ॥ 12-138-172 (70267)
ಶತ್ರೋರನ್ನಾದ್ಯಭೂತಃ ಸನ್ಕ್ಲಿಷ್ಟಸ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತಸ್ಯ ಚ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಮೃಗಯಮಾಣಸ್ಯ ಕಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿಷಯಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-138-173 (70268)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ದೂರಾದಪಿ ತವೋದ್ವಿಜೇ।
[ವಿಶ್ವಸ್ತಂ ವಾ ಪ್ರಮತ್ತಂ ವಾ ಏತದೇವ ಕೃತಂ ಭವೇತ್॥] 12-138-174 (70269)
ನಾಹಂ ತ್ವಯಾ ಸಮೇಷ್ಯಾಮಿ ನಿವೃತ್ತೋ ಭವ ಲೋಮಶ।
ಬಲವತ್ಸನ್ನಿಕರ್ಷೋ ಹಿ ನ ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-138-175 (70270)
ಯದಿ ತ್ವಂ ಸುಕೃತಂ ವೇತ್ಸಿ ತತ್ಸಖ್ಯಮನುಸಾರಯ।
ಪ್ರಶಾಂತಾದಪಿ ಹಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಾದ್ಭೇತವ್ಯಂ ಬಲಿನಃ ಸದಾ॥ 12-138-176 (70271)
ಯದಿ ತ್ವರ್ಥೇನ ತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ।
ಕಾಮಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ನ ತ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಕಥಂಚನ॥ 12-138-177 (70272)
ಆತ್ಮಾರ್ಥೇ ಸಂತತಿಸ್ತ್ಯಾಜ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಂ ರತ್ನಂ ಧನಾನಿ ಚ।
ಅಪಿ ಸರ್ವಸ್ವಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-138-178 (70273)
ಐಶ್ವರ್ಯಧನರತ್ನಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಮಿತ್ರೇಽಪಿ ವರ್ತತಾಂ।
ದೃಷ್ಟಾ ಹಿ ಪುನರಾವೃತ್ತಿರ್ಜೀವತಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-138-179 (70274)
ನ ತ್ವಾತ್ಮನಃ ಸಂಪ್ರದಾನಂ ಧನರತ್ನವದಿಷ್ಯತೇ।
ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಸರ್ವದಾ ರಕ್ಷ್ಯೋ ದಾರೈರಪಿ ಧನೈರಪಿ॥ 12-138-180 (70275)
ಆತ್ಮರಕ್ಷಣತಂತ್ರಾಣಾಂ ಸುಪರೀಕ್ಷಿತಕಾರಿಣಾಂ।
ಆಪದೋ ನೋಪಪದ್ಯಂತೇ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸ್ವದೋಷಜಾಃ॥ 12-138-181 (70276)
ಶತ್ರುಂ ಸಂಯಗವಿಜ್ಞಾತೋ ವಿಪ್ರಿಯೋ ಹ್ಯಬಲೀಯಸಾ।
`ಶಂಕನೀಯಃ ಸ ಸರ್ವತ್ರ ಪ್ರಿಯಮಪ್ಯಾಚರನ್ಸದಾ॥ 12-138-182 (70277)
ಕುಲಜಾನಾಂ ಸುಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಧಾರ್ಮಿಕಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।'
ನ ತೇಷಾಂ ಚಾಲ್ಯತೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಕೃತಿಶ್ಚಯಾ॥ 12-138-183 (70278)
ಇತ್ಯಭಿವ್ಯಕ್ತಮೇವಾಸೌ ಪಲಿತೇನಾಪಹಾಸಿತಃ।
ಮಾರ್ಜಾರೋ ವ್ರೀಡಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಮೂಷಿಕಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-138-184 (70279)
ಸತ್ಯಂ ಶಪೇ ತ್ವಯಾಽಹಂ ವೈ ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೋ ವಿಗರ್ಹಿತಃ।
ಸಂಮನ್ಯೇಽಹಂ ತವ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಯಸ್ತ್ವಂ ಮಮ ಹಿತೇ ರತಃ॥ 12-138-185 (70280)
ಉಕ್ತವಾನರ್ಥತತ್ತ್ವೇನ ಮಯಾ ಸಂಭಿನ್ನದರ್ಶನಃ।
ನ ತು ಮಾಮನ್ಯಥಾ ಸಾಧೋ ತ್ವಂ ಗ್ರಹೀತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ 12-138-186 (70281)
ಪ್ರಾಣಪ್ರದಾನಜಂ ತ್ವತ್ತೋ ಮಯಿ ಸೌಹೃದಮಾಗತಂ।
ಧರ್ಮಜ್ಞೋಽಸ್ಮಿ ಗುಣಜ್ಞೋಽಸ್ಮಿ ಕೃತಜ್ಞೋಸ್ಮಿ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-138-187 (70282)
ಮಿತ್ರೇಷು ವತ್ಸಲಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ತ್ವದ್ಭಕ್ತಶ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ತ್ವಂ ಮಾಮೇವಂಗತೇ ಸಾಧೋ ನ ವಾಚಯಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-138-188 (70283)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ವಾಚ್ಯಮಾನೋಽಹಂ ಜಹ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಬಾಂಧವಃ।
ಧಿಕ್ಶಬ್ದೋ ಹಿ ಬುಧೈರ್ದೃಷ್ಟೋ ಮದ್ವಿಧೇಷು ಮನಸ್ವಿಷು।
ಪತನಂ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಜ್ಞ ನ ಮೇ ಶಂಕಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-138-189 (70284)
ಇತಿ ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನೋಽಪಿ ಮಾರ್ಜಾರೇಣ ಸ ಮೂಷಿಕಃ।
ಮನಸಾ ಭಾವಗಂಭೀರಂ ಮಾರ್ಜಾರಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-138-190 (70285)
ಸಾಧುರ್ಭವಾನ್ಕೃತಾರ್ಥೋಽಸ್ಮಿ ಪ್ರಿಯೇ ಚ ನ ಚ ವಿಶ್ವಸೇ।
ಸಂಸ್ತವೈರ್ವಾ ಧನೌಘೈರ್ವಾ ನಾಹಂ ಶಕ್ಯಃ ಪುನಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-138-191 (70286)
ನ ಹ್ಯಮಿತ್ರವಶಂ ಯಾಂತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ನಿಷ್ಕಾರಣಂ ಸಖೇ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಚ ಗಾಥೇ ದ್ವೇ ನಿಬೋಧೋಶನಸಾ ಕೃತೇ॥ 12-138-192 (70287)
ಶತ್ರುಸಾಧಾರಣೇ ಕೃತ್ಯೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಧಿಂ ಬಲೀಯಸಾ।
ಸಮಾಹಿತಶ್ಚರೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕೃತಾರ್ಥಶ್ಚ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-138-193 (70288)
ನ ವಿಶ್ವಸೇದವಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನಾತಿವಿಶ್ಚಸೇತ್।
ನಿತ್ಯಂ ವಿಶ್ವಾಸಯೇದನ್ಯಾನ್ಪರೇಷಾಂ ತು ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-138-194 (70289)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ರಕ್ಷೇಜ್ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ।
ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಸಂತತಿಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಂ ಭವತಿ ಜೀವತಾಂ॥ 12-138-195 (70290)
ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಮವಿಶ್ವಾಸಃ ಪರೋ ಮತಃ।
ನೃಷು ತಸ್ಮಾದವಿಶ್ವಾಸಃ ಪುಷ್ಕಲಂ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-138-196 (70291)
ವಧ್ಯಂತೇ ನ ಹ್ಯವಿಶ್ವಸ್ತಾಃ ಶತ್ರುರ್ಭಿರ್ದುರ್ಬಲಾ ಅಪಿ।
ವಿಶ್ವಸ್ತಾಸ್ತೇಷು ವಧ್ಯಂತೇ ಬಲವಂತೋಽಪಿ ಶತ್ರುಭಿಃ॥ 12-138-197 (70292)
ತ್ವದ್ವಿಧೇಭ್ಯೋ ಮಯಾ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ರಕ್ಷ್ಯೋ ಮಾರ್ಜಾರ ಸರ್ವದಾ।
ರಕ್ಷ ತ್ವಮಪಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಚಂಡಾಲಾಜ್ಜಾತಿಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 12-138-198 (70293)
ಸ ತಸ್ಯ ಬ್ರುವತಸ್ತ್ವೇವಂ ಸಂತ್ರಾಸಾಜ್ಜಾತಸಾಧ್ವಸಃ।
ಕಥಾಂ ಹಿತ್ವಾ ಜವೇನಾಶು ಮಾರ್ಜಾರಃ ಪ್ರಯಯೌ ತತಃ॥ 12-138-199 (70294)
ತತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಬುದ್ಧಿಸಾಮರ್ಥ್ಯಮಾತ್ಮನಃ।
ವಿಶ್ರಾವ್ಯ ಪಲಿತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಬಿಲಮನ್ಯಜ್ಜಗಾಮ ಹ॥ 12-138-200 (70295)
ಏವಂ ಪ್ರಜ್ಞಾವತಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ದುರ್ಬಲೇನ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಏಕೇನ ಬಹವೋಽಮಿತ್ರಾಃ ಪಲಿತೇನಾಭಿಸಂಧಿತಾಃ॥ 12-138-201 (70296)
ಅರಿಣಾಪಿ ಸಮರ್ಥೇನ ಸಂಧಿಂ ಕುರ್ವೀತ ಪಂಡಿತಃ।
ಮೂಷಿಕಶ್ಚ ಬಿಡಾಲಶ್ಚ ಮುಕ್ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಸಂಶ್ರಯಾತ್॥ 12-138-202 (70297)
ಇತ್ಯೇವಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸ್ಯ ಮಯಾ ಮಾರ್ಗೋ ನಿದರ್ಶಿತಃ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಕ್ಷೇಪಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-138-203 (70298)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕೃತವೈರೌ ತು ಚಕ್ರತುಃ ಪ್ರೀತಿಮುತ್ತಮಾಂ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಸಂಧಾತುಂ ಸಂಬಭೂವ ತಯೋರ್ಮತಿಃ॥ 12-138-204 (70299)
ತತ್ರ ಪ್ರಾಜ್ಞೋಽಭಿಸಂಧತ್ತೇ ಸಂಯಗ್ಬುದ್ಧಿಬಲಾಶ್ರಯಾತ್।
ಅಭಿಸಂಧೀಯತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಮಾದಾದಪಿ ವಾ ಬುಧೈಃ॥ 12-138-205 (70300)
ತಸ್ಮಾದಭೀತವದ್ಭೀತೋ ವಿಶ್ವಸ್ತವದವಿಶ್ವಸೇತ್।
ನ ಹ್ಯಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚಲತಿ ಚಲಿತೋಽವಾ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-138-206 (70301)
ಕಾಲೇ ಹಿ ರಿಪುಣಾ ಸಂಧಿಃ ಕಾಲೇ ಮಿತ್ರೇಣ ವಿಗ್ರಹಃ।
ಕಾರ್ಯ ಇತ್ಯೇವ ತತ್ವಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ನಿತ್ಯಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-138-207 (70302)
ಏತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಮಭಿಗಂಯ ಚ।
ಅಭಿಯುಕ್ತೋಽಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ಪ್ರಾಗ್ಭಯಾದ್ಭೀತವಚ್ಚರೇತ್॥ 12-138-208 (70303)
ಭೀತವತ್ಸಂಹಿತಃ ಕಾರ್ಯಃ ಪ್ರತಿಸಂಧಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಭಯಾದುತ್ಪದ್ಯತೇ ಬುದ್ಧಿರಪ್ರಮತ್ತಾಭಿಯೋಗಜಾ॥ 12-138-209 (70304)
ನ ಭಯಂ ಜಾಯತೇ ರಾಜನ್ಭೀತಸ್ಯಾನಾಗತೇ ಭಯೇ।
ಅಭೀತಸ್ಯ ಚ ವಿಸ್ರಂಭಾತ್ಸುಮಹಜ್ಜಾಯತೇ ಭಯಂ॥ 12-138-210 (70305)
ನ ಭೀರುರಿತಿ ಚಾತ್ಯಂತಂ ಮಂತ್ರೋ ದೇಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಅವಿಜ್ಞಾನಾದ್ಧಿ ವಿಜ್ಞಾನೇ ಗಚ್ಛೇದಾಸ್ಪದದರ್ಶನಾಂ॥ 12-138-211 (70306)
ತಸ್ಮಾದಭೀತವದ್ಭೀತೋ ವಿಶ್ವಸ್ತವದವಿಶ್ವಸನ್।
ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಗುರುತಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾದೃತಂ ಕಿಂಚಿದಾಚರೇತ್॥ 12-138-212 (70307)
ಏವಮೇತನ್ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮಿತಿಹಾಸಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ವಂ ಸುಹೃದಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯಥಾವತ್ಸಮುದಾಚರ॥ 12-138-213 (70308)
ಉಪಲಭ್ಯ ಮತಿಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಾಮರಿಮಿತ್ರಾಂತರಂ ತಥಾ।
ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಕಾಲೌ ಚ ಮೋಕ್ಷೋಪಾಯಂ ತಥಾಽಽಪದಿ॥ 12-138-214 (70309)
ಶತ್ರುಸಾಧಾರಣೇ ಕೃತ್ಯೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಧಿಂ ಬಲೀಯಸಾ।
ಸಮಾಗತಶ್ಚರೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕೃತಾರ್ಥೋ ನ ಚ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-138-215 (70310)
ಅವಿರುದ್ಧಾಂ ತ್ರಿವರ್ಗೇಣ ನೀತಿಮೇತಾಂ ಮಹೀಪತೇ।
ಅಭ್ಯುತ್ತಿಷ್ಠ ಶ್ರುತಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ಭೂಯಃ ಸಂರಂಜಯನ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-138-216 (70311)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚಾಪಿ ತೇ ಸಾರ್ಧಂ ಯಾತ್ರಾ ಭವತು ಪಾಂಡವ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದ್ಧಿ ಪರಂ ಶ್ರೇಯೋ ದಿವಿ ಚೇಹ ಚ ಭಾರತ॥ 12-138-217 (70312)
ಏತೇ ಧರ್ಮಸ್ಯ ವೇತ್ತಾರಃ ಕೃತಜ್ಞಾಃ ಸತತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಪೂಜಿತಾಃ ಶುಭಕರ್ತಾರಃ ಪೂಜಯೈನಾಂಜಾಧಿಪ॥ 12-138-218 (70313)
ರಾಜ್ಯಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಂ ರಾಜನ್ಯಶಶ್ಚ ಮಹದಾಪ್ಸ್ಯಸೇ।
ಕುಲಸ್ಯ ಸಂತತಿಂ ಚೈವ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-138-219 (70314)
ಶ್ರುತಂ ಚ ತೇ ಭಾರತ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಂ
ವಿಭಾವಿತಂ ಬುದ್ಧಿವಿಶೇಷಕಾರಿತಂ।
ತಥಾ ತ್ವವೇಕ್ಷ್ಯ ಕ್ಷಿತಿಪೇನ ಸರ್ವದಾ
ನಿಷೇವಿತವ್ಯಂ ನೃಪ ಶತ್ರುಮಂಡಲಂ॥ ॥ 12-138-220 (70315)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 138॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-138-5 ಉದ್ಧರ್ತುಮುನ್ಮೂಲಯಿತುಂ॥ 12-138-6 ಸರ್ವತಃ ಸರ್ವದಿಕ್ಸ್ಥೈಃ ಪ್ರಾರ್ಥ್ಯಮಾನೇನ ಪ್ರಸಿತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-138-9 ಪ್ರಾಕೃತಕೃತ್ರಿಮಮಿತ್ರಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಕೇನ ಸಂಧಿಃ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕೇನ ವಾ ವೈರಂ॥ 12-138-18 ವ್ಯವಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಅತ್ರ ಪೂರ್ವಶ್ಲೋಕೋಕ್ತೇಽರ್ಥೇ॥ 12-138-20 ವೈರಾಜ್ಯಮಭಿತೇ ಜಾತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-138-23 ಉನ್ಮಾಥಂ ಕೂಟಯಂತ್ರಂ ಪಶುಮೃಗಪಕ್ಷಿಬಂಧನಂ॥ 12-138-26 ಪಲಿತೋ ಮೂಷಿಕಃ॥ 12-138-28 ತದಾಮಿಷಂ ತಸ್ಯ ಉನ್ಮಾಥೇ ಧೃತಮಾಮಿಷಂ। ಸಪತ್ನಸ್ಯ ಸಪತ್ನಂ ಬದ್ಧಂ ಅನಾದೃತ್ಯ॥ 12-138-30 ಶರಸ್ತೃಣವಿಶೇಷ ಸ್ತತ್ಪ್ರಸೂನಂ ಪುಷ್ಪಂ॥ 12-138-51 ಯದಿ ಮಾಂ ನ ಜಿಘಾಂಸಸಿ ಇತಿ ಝ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-138-105 ಸ್ಮರನ್ಕಾಲಂ ಚಿಕೀರ್ಷಸೀತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-138-160 ಪುನರದ್ಯೈವ ಸೌಹೃದಮಿತಿ ಥ. ದ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 139
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.139. ಅಧ್ಯಾಯಃ 139
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪೂಜನೀಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-139-0 (70316)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-139-0x (5728)
ಉಕ್ತೋ ಮಂತ್ರೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಶ್ವಾಸೋ ನಾಸ್ತಿ ಶತ್ರುಷು।
ಕಥಂ ಹಿ ರಾಜಾ ವರ್ತೇತ ಯದಿ ಸರ್ವತ್ರ ನಾಶ್ವಸೇತ್॥ 12-139-1 (70317)
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಧಿ ಪರಂ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಾಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಭಯಂ।
ಕಥಂ ಹಿ ನಾಶ್ವಸನ್ರಾಜಾ ಶತ್ರೂಂಜಯತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-139-2 (70318)
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಮನೋ ಮೇ ಸಂಪ್ರಮುಹ್ಯತಿ।
ಅವಿಶ್ವಾಸೇ ಕಥಾಮೇತಾಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-139-3 (70319)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-139-4x (5729)
ಶೃಣುಷ್ವ ರಾಜನ್ಯೋ ವೃತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತನಿವೇಶನೇ।
ಪೂಜನ್ಯಾ ಸಹ ಸಂವಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಯ ಭೂಪತೇಃ॥ 12-139-4 (70320)
ಕಾಂಪಿಲ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಯ ತ್ವಂತಃ ಪುರನಿವಾಸಿನೀ।
ಪೂಜೀ ನಾಮ ಶಕುನಿರ್ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಸಹೋಪಿತಾ। 12-139-5 (70321)
ರುದಜ್ಞಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯಥಾ ವೈ ಜೀವಜೀವಕಃ।
ಸರ್ವಜ್ಞಾ ಸರ್ವತತ್ತ್ವಜ್ಞಾ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ಗತಾಽಪಿ ಸ॥ 12-139-6 (70322)
ಅಭಿಪ್ರಜಾತಾ ಸಾ ತತ್ರ ಪುತ್ರಮೇಕಂ ಸುವರ್ಚಸಂ।
ಸಮಕಾಲಂ ಚ ರಾಜ್ಞೋಽಪಿ ದೇವ್ಯಾಂ ಪುತ್ರೋ ವ್ಯಜಾಯತ॥ 12-139-7 (70323)
ತಯೋರರ್ಥೇ ಕೃತಜ್ಞಾ ತು ಖೇಚರೀ ಪೂಜನೀ ಸದಾ।
ಸಮದ್ರತೀರಂ ಸಾ ಗತ್ವಾ ಆಜಹಾರ ಫಲದ್ವಯಂ॥ 12-139-8 (70324)
ಅಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ಚ ಸ್ವಪುತ್ರಸ್ಯ ರಾಜಪುತ್ರಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ಲಮೇಕಂ ಸುತಾಯಾದಾದ್ರಾಜಪುತ್ರಾಯ ಚಾಪರಂ॥ 12-139-9 (70325)
---ಮೃತಾಸ್ಯಾದಸದೃಶಂ ಬಲತೇಜೋಭಿವರ್ಧನಂ।
[ಆದಾಯಾದಾಯ ಸೈವಾಶು ತಯೋಃ ಪ್ರಾದಾತ್ಪುನಃ ಪುನಃ॥] 12-139-10 (70326)
ತತೋಽಗಚ್ಛತ್ಪರಾಂ ವೃದ್ಧಿಂ ರಾಜಪುತ್ರಃ ಫಲಾಶನಾತ್।
ತತಃ ಸ ಧಾತ್ರ್ಯಾ ಕಕ್ಷೇಣ ಉಹ್ಯಮಾನೋ ನೃಪಾತ್ಮಜಃ॥ 12-139-11 (70327)
ದದರ್ಶ ತಂ ಪಕ್ಷಿಸುತಂ ಬಾಲ್ಯಾದಾಗತ್ಯ ಬಾಲಕಃ।
ತತೋ ಬಾಲ್ಯಾಚ್ಚ ಯತ್ನೇನ ತೇನಾಕ್ರೀಡತ ಪಕ್ಷಿಣಾ॥ 12-139-12 (70328)
ಶೂನ್ಯೇ ಚ ತಮುಪಾದಾಯ ಪಕ್ಷಿಣಂ ಸಮಜಾತಕಂ।
ಹತ್ವಾ ತತಃ ಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧಾತ್ರ್ಯಾ ಹಸ್ತಮುಪಾಗತಃ॥ 12-139-13 (70329)
ಅಥ ಸಾ ಪೂಜನೀ ರಾಜನ್ನಾಗಮತ್ಫಲಹಾರಿಣೀ।
ಅಪಶ್ಯನ್ನಿಹತಂ ಪುತ್ರಂ ತೇನ ಬಾಲೇನ ಭೂತಲೇ॥ 12-139-14 (70330)
ಬಾಷ್ಪಪೂರ್ಣಮುಖೀ ದೀನಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಪತಿತಂ ಸುತಂ।
ಪೂಜನೀ ದುಃಖಸಂತಪ್ತಾ ರುದಂತೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-139-15 (70331)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ಸಂಗತಂ ನಾಸ್ತಿ ನ ಪ್ರೀತಿರ್ನ ಚ ಸೌಹೃದಂ।
ಕಾರಣೇ ಸಾಂತ್ವಯಂತ್ಯೇತೇ ಕೃತಾರ್ಥಾಃ ಸಂತ್ಯಜಂತಿ ಚ॥ 12-139-16 (70332)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಷು ನ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕಾರ್ಯಃ ಸರ್ವಾಪಕಾರಿಷು।
ಅಪಕೃತ್ಯಾಪಿ ಸತತಂ ಸಾಂತ್ವಯಂತಿ ನಿರರ್ಥಕಂ॥ 12-139-17 (70333)
ಇಯಮಸ್ಯ ಕರೋಂಯದ್ಯ ಸದೃಶೀಂ ವೈರಯಾತನಾಂ।
ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ನೃಶಂಸಸ್ಯ ಭೃಶಂ ವಿಶ್ವಾಸಘಾತಿನಃ॥ 12-139-18 (70334)
ಸಹಸಂಜಾತವೃದ್ಧಸ್ಯ ತಥೈವ ಸಹಭೋಜಿನಃ।
ಶರಣ್ಯಸ್ಯ ವಧಶ್ಚೈವ ತ್ರಿವಿಧಂ ತಸ್ಯ ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-139-19 (70335)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚರಣಾಭ್ಯಾಂ ತು ನೇತ್ರೇ ನೃಪಸುತಸ್ಯ ಸಾ।
ಹೃತ್ವಾ ಸ್ವಸ್ಥಾ ತತ ಇದಂ ಪೂಜನೀ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-139-20 (70336)
ಇಚ್ಛಯೇಹ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಸದ್ಯ ಏವೋಪಸರ್ಪತಿ।
ಕೃತಂ ಪ್ರತಿಕೃತಂ ಯೇಷಾಂ ನ ನಶ್ಯತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 12-139-21 (70337)
ಪಾಪಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿದ್ಯದಿ ತಸ್ಮಿನ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ನಿಪಾತ್ಯತೇಽಸ್ಯ ಪುತ್ರೇಷು ಪೌತ್ರೇಷ್ವಪಿ ಚ ನಪ್ನೃಷು॥ 12-139-22 (70338)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಃ ಸುತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂಜನ್ಯಾ ಹೃತಲೋಚನಂ।
ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತಂ ಮತ್ವಾ ಪೂಜನೀಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-139-23 (70339)
ಅಸ್ತಿ ವೈ ಕೃತಮಸ್ಮಾಭಿರಸ್ತಿ ಪ್ರತಿಕೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಉಭಯಂ ತತ್ಸಮೀಭೂತಂ ವಸ ಪೂಜನಿ ಮಾ ಗಮಃ॥ 12-139-24 (70340)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-25x (5730)
ಸಕೃತ್ಕೃತಾಪರಾಧಸ್ಯ ತತ್ರೈವ ಪರಿಲಂಬತಃ।
ನ ತದ್ಬುಧಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಶ್ರೇಯಸ್ತತ್ರಾಪಸರ್ಪಣಂ॥ 12-139-25 (70341)
ಸಾಂತ್ವೇ ಪ್ರಯುಕ್ತೇ ವಿವೃತೇ ವೈರೇ ಚೈವ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸ ಹನ್ಯತೇ ಮೂಢೋ ನ ಹಿ ವೈರಂ ಪ್ರಶಾಂಯತಿ॥ 12-139-26 (70342)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಕೃತವೈರಾಣಾಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಪುತ್ರಪೌತ್ರವಿನಾಶೇ ಚ ಪರಲೋಕಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-139-27 (70343)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕೃತವೈರಾಣಾಮವಿಶ್ವಾಸಃ ಸುಖಾವಹಃ।
ಏಕಾಂತತೋ ನ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕಾರ್ಯೋ ವಿಶ್ವಾಸಘಾತಕೇ॥ 12-139-28 (70344)
ನ ವಿಶ್ವಸೇದವಿಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನಾತಿವಿಶ್ವಸೇತ್।
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಭಯಮುತ್ಪನ್ನಮಪಿ ಮೂಲಂ ನಿಕೃಂತತಿ।
ಕಾಮಂ ವಿಶ್ವಾಸಯೇದನ್ಯಾನ್ಪರೇಷಾಂ ಚ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-139-29 (70345)
ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಬಾಂಧವಾನಾಂ ವರಿಷ್ಠೌ
ಭಾರ್ಯಾ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಬೀಜಮಾತ್ರಂ ತು ಪುತ್ರಃ।
ಭ್ರಾತಾ ಶತ್ರುಃ ಕ್ಲಿನ್ನಪಾಣಿರ್ವಯಸ್ಯ
ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯೇಕಃ ಸುಖದುಃಖಸ್ಯ ಭೋಕ್ತಾ॥ 12-139-30 (70346)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಕೃತವೈರಾಣಾಂ ನ ಸಂಧಿರುಪಪದ್ಯತೇ।
ಸ ಚ ಹೇತುರತಿಕ್ರಾಂತೋ ಯದರ್ಥಮಹಮಾವಸಂ॥ 12-139-31 (70347)
ಪೂಜಿತಸ್ಯಾರ್ಥಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ಸಾಂತ್ವಂ ಪೂರ್ವಾಪಕಾರಿಣಃ।
ಹೃದಯಂ ಭವತ್ಯವಿಶ್ವಸ್ತಂ ಕರ್ಮ ತ್ರಾಸಯತೇ ಬಲಾತ್॥ 12-139-32 (70348)
ಪೂರ್ವಂ ಸಂಮಾನನಾ ಯತ್ರ ಪಶ್ಚಾಚ್ಚೈವ ವಿಮಾನನಾ।
ಜಹ್ಯಾತ್ಸ ಸತ್ವವಾನ್ವಾಸಂ ಸಂಮಾನಿತವಿಮಾನಿತಃ॥ 12-139-33 (70349)
ಉಷಿತಾಽಸ್ಮಿ ತವಾಗಾರೇ ದೀರ್ಘಕಾಲಮಹಿಂಸಿತಾ।
ತದಿದಂ ವೈರಮುತ್ಪನ್ನಂ ಸುಖಮಾಸ್ಖ ವ್ರಜಾಂಯಹಂ॥ 12-139-34 (70350)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ಉವಾಚ। 12-139-35x (5731)
ಯಃ ಕೃತೇ ಪ್ರತಿಕುರ್ಯಾದ್ವೈ ನ ಸ ತತ್ರಾಪರಾಧ್ನುಯಾತ್।
ಅನೃಣಸ್ತೇನ ಭವತಿ ವಸ ಪೂಜನಿ ಮಾಗಮಃ॥ 12-139-35 (70351)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-36x (5732)
ನ ಕೃತಸ್ಯ ತು ಕರ್ತುಶ್ಚ ಸಖ್ಯಂ ಸಂಧೀಯತೇ ಪುನಃ।
ಹೃದಯಂ ತತ್ರ ಜಾನಾತಿ ಕರ್ತುಶ್ಚೈವ ಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 12-139-36 (70352)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ಉವಾಚ। 12-139-37x (5733)
ಕೃತಸ್ಯ ಚೈವ ಕರ್ತುಶ್ಚ ಸಖ್ಯಂ ಸಂಧೀಯತೇ ಪುನಃ।
ವೈರಸ್ಯೋಪಶಮೋ ದೃಷ್ಟಃ ಪಾಪಂ ನೋಪಾಶ್ನುತೇ ಪುನಃ॥ 12-139-37 (70353)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-38x (5734)
ನಾಸ್ತಿ ವೈರಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ಸಾಂತ್ವಿತೋಽಸ್ಮೀತಿ ನಾಶ್ವಸೇತ್।
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಬಧ್ಯತೇ ಲೋಕಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೇಯೋಪ್ಯದರ್ಶನಂ॥ 12-139-38 (70354)
ತರಸಾ ಯೇ ನ ಶಕ್ಯಂತೇ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಸುನಿಸಿತೈರಪಿ।
ಸಾಂನಾ ತೇಽಪಿ ನಿಗೃಹ್ಯತೇ ಗಜಾ ಇವ ಕರೇಣುಭಿಃ॥ 12-139-39 (70355)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ಉವಾಚ। 12-139-40x (5735)
ಸಂವಾಸಾಜ್ಜಾಯತೇ ಸ್ನೇಹೋ ಜೀವಿತಾಂತಕರೇಷ್ವಪಿ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಶ್ವಾನಶ್ವಪಚಯೋರಿವ॥ 12-139-40 (70356)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಕೃತವೈರಾಣಾಂ ಸಂವಾಸಾನ್ಮೃದುತಾಂ ಗತಂ।
ನೈವ ತಿಷ್ಠತಿ ತದ್ವೈರಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ಥಮಿವೋದಕಂ॥ 12-139-41 (70357)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-42x (5736)
ವೈರಂ ಪಂಚಸಮುತ್ಥಾನಂ ತಚ್ಚ ಬುಧ್ಯಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ಸ್ತ್ರೀಕೃತಂ ವಾಸ್ತುಜಂ ವಾಗ್ಜಂ ಸ್ವಸಪತ್ನಾಪರಾಧಜಂ॥ 12-139-42 (70358)
ತತ್ರ ದಾತಾ ನ ಹಂತವ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ವಿಶೇಷತಃ।
ಪ್ರಕಾಶಂ ವಾಽಪ್ರಕಾಶಂ ವಾ ಬುದ್ಧ್ವಾ ದೋಷಬಲಾಬಲಂ॥ 12-139-43 (70359)
ಕೃತವೈರೇ ನ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕಾರ್ಯಸ್ತ್ವಿಹ ಸುಹೃದ್ಯಪಿ।
ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ತಿಷ್ಠತೇ ವೈರಂ ಗೂಢೋಽಗ್ನಿರಿವ ದಾರುಷು॥ 12-139-44 (70360)
ನ ವಿತ್ತೇನ ನ ಪಾರುಷ್ಯೈರ್ನ ಚ ಸಾಂತ್ವೇನ ಚ ಶ್ರುತೈಃ।
ವೈರಾಗ್ನಿಃ ಶಾಂಯತೇ ರಾಜನ್ನಿಮಗ್ನೋಽಗ್ನಿರಿವಾರ್ಣವೇ॥ 12-139-45 (70361)
ನ ಹಿ ವೈರಾಗ್ನಿರುದ್ಧೂತಃ ಕರ್ಮ ಚಾಪ್ಯಪರಾಧಜಂ।
ಶಾಂಯತ್ಯದಗ್ಧ್ವಾ ನೃಪತೇ ವಿನಾ ಹ್ಯೇಕತರಕ್ಷಯಾತ್॥ 12-139-46 (70362)
ಸತ್ಕೃತಸ್ಯಾರ್ಥಾಮನಾಭ್ಯಾಂ ತತ್ರ ಪೂರ್ವಾಪಕಾರಿಣಃ।
ನೈವ ಶಾಂತಿರ್ನ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕರ್ಮಣಾ ಜಾಯತೇ ಬಲಾತ್॥ 12-139-47 (70363)
ನೈವಾಪಕಾರೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದಹಂ ತ್ವಯಿ ತಥಾ ಭವಾನ್।
ಉಷಿತಾವಾಽಪಿ ಚಕ್ರಿತಂ ನೇದಾನೀಂ ವಿಶ್ವಸಾಂಯಹಂ॥ 12-139-48 (70364)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ಉವಾಚ। 12-139-49x (5737)
ಕಾಲೇನ ಕ್ರಿಯತೇ ಕಾರ್ಯಂ ತಥೈವ ವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ
ಕಾಲೇನೈವ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಕಃ ಕಸ್ಯೇತ್ಯಪರಾಧ್ಯತಿ॥ 12-139-49 (70365)
ತುಲ್ಯಂ ಚೋಭೇ ಪ್ರವರ್ತೇತೇ ಮರಣಂ ಜನ್ಮ ಚೈವ ಹಿ।
ಕಾರ್ಯತೇ ಚೈವ ಕಾಲೇನ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ನ ಜೀವತಿ॥ 12-139-50 (70366)
ಬಧ್ಯಂತೇ ಯುಗಪತ್ಕೇಚಿದೇಕೈಕಂ ಚಾಪರೇ ತಥಾ।
ಕಾಲೋ ದಹತಿ ಭೂತಾನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋಽಗ್ನಿರಿವೇಂಧನಂ॥ 12-139-51 (70367)
ನಾಹಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ನೈವ ತ್ವಭನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕಾರಣಂ ಶುಭೇ।
ಕಾಲೋ ನಿತ್ಯಮುಪಾದತ್ತೇ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಚ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-139-52 (70368)
ಏವಂ ವಸೇಹ ಸನ್ನೇಹಾ ಯಥಾಕಾಮಮಹಿಂಸಿತಾ।
ಯತ್ಕೃತಂ ತತ್ತು ಮೇ ಕ್ಷಾಂತಂ ತ್ವಂ ಚ ವೈ ಕ್ಷಮ ಪೂಜನಿ॥ 12-139-53 (70369)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-54x (5738)
ಯದಿ ಕಾಲಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೇ ನ ವೈರಂ ಕಸ್ಯಚಿದ್ಭವೇತ್।
ಕಸ್ಮಾದಪಚಿತಿಂ ಯಾಂತಿ ಬಾಂಧವಾ ಬಾಂಧವೇ ಹತೇ॥ 12-139-54 (70370)
ಕಸ್ಮಾದ್ದೇವಾಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಜಘ್ನಿರೇ।
ಯದಿ ಕಾಲೇನ ನಿರ್ಯಾಣಂ ಸುಖದುಃಖೇ ಭವಾಭವೌ॥ 12-139-55 (70371)
ಭಿಷಜೋ ಭೈಷಜಂ ಕರ್ತುಂ ಕಸ್ಮಾದಿಚ್ಛಂತಿ ರೋಗಿಣಃ।
ಯದಿ ಕಾಲೇನ ಪಚ್ಯಂತೇ ಭೇಷಜೈಃ ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-139-56 (70372)
ಪ್ರಲಾಪಃ ಸುಮಹಾನ್ಕಸ್ಮಾತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಶೋಕಮೂರ್ಚ್ಛಿತೈಃ।
ಯದಿ ಕಾಲಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೇ ಕಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೋಽಸ್ತಿ ಕರ್ತೃಷು॥ 12-139-57 (70373)
ತವ ಪುತ್ರೋ ಮಮಾಪತ್ಯಂ ಹತವಾನ್ಹಿಂಸಿತೋ ಮಯಾ।
ಅನಂತರಂ ತ್ವಯಾಹಂ ಚ ಬಾಧಿತವ್ಯಾ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-139-58 (70374)
ಅಹಂ ಹಿ ಪುತ್ರಶೋಕೇನ ಕೃತಪಾಪಾ ತವಾತ್ಮಜೇ।
ತಥಾ ತ್ವಯಾ ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಂ ಮಯಿ ತತ್ತ್ವಂ ಚ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-139-59 (70375)
ಭಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕ್ರೀಡನಾರ್ಥಂ ಚ ನರಾ ವಾಂಛಂತಿ ಪಕ್ಷಿಣಃ।
ತೃತೀಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಯೋಗೋ ವಧಬಂಧಾದೃತೇ ಕ್ಷಮಃ॥ 12-139-60 (70376)
ವಧಬಂಧಭಯಾದೇಕೇ ಮೋಕ್ಷತಂತ್ರಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಜನೀಮರಣಜಂ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-139-61 (70377)
ಸರ್ವಸ್ಯ ದಯಿತಾಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ದಯಿತಾಃ ಸುತಾಃ।
ದುಃಖಾದುದ್ವಿಜತೇ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸುಖಮೀಪ್ಸಿತಂ॥ 12-139-62 (70378)
ದುಃಖಂ ಜರಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ದುಃಖಮರ್ಥವಿಪರ್ಯಯಃ।
ದುಃಖಂ ಚಾನಿಷ್ಟಸಂವಾಸೋ ದುಃಖಮಿಷ್ಟವಿಯೋಜನಂ॥ 12-139-63 (70379)
ವೈರಬಂಧಕೃತಂ ದುಃಖಂ ಸ್ತ್ರೀಕೃತಂ ಸಹ ತಥಾ।
ದುಃಖಂ ದುಃಖೇನ ಸತತಂ ವಿವರ್ಧತಿ---- ಧಿಪ॥ 12-139-64 (70380)
ನ ದುಃಖಂ ಪರದುಃಖೇ ವೈ ಕೇಚಿದಾಹುರ----ಯಃ।
ಯೋ ದುಃಖಂ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಸ ಜಲ್ಪತಿ ಮಾಹಾಜನೇ॥ 12-139-65 (70381)
ಯಸ್ತು ಶೋಚತಿ ದುಃಖಾರ್ತಾಃ ಸ ಕಥಂ ವಕ್ತಮುತ್ಸಹೇತ।
ರಸಜ್ಞಃ ಸರ್ವದುಃಖಸ್ಯ ಯಥಾಽಽತ್ಮನಿ ತಥಾ ಪರೇ॥ 12-139-66 (70382)
`ಭಿನ್ನಾ ಶ್ಲಿಷ್ಟಾ ನ ಸಜ್ಯಂತೇ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಸುನಿಶಿತೈರಪಿ।'
ಸಾಂನಾ ತೇಽಪಿ ನಿಗೃಹ್ಯಂತೇ ಗಜಾ ಇವ ಕರೇಣುಭಿಃ॥ 12-139-67 (70383)
ಯತ್ಕೃತಂ ತೇ ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯಾ ಚ ಮಮ ಯತ್ಕೃತಂ।
ನ ತದ್ವರ್ಷಶತೈಃ ಶಕ್ಯಂ ವ್ಯಪೋಹಿತುಮರಿಂದಂ॥ 12-139-68 (70384)
ಆವಯೋಃ ಕೃತಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಸಂಧಿರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸ್ಮೃತ್ವಾಸ್ಮೃತ್ವಾ ಹಿ ತೇ ಪುತ್ರಂ ನವಂ ವೈರಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-139-69 (70385)
ವೈರಮಂತಿಕಮಾಸಾದ್ಯ ಯಃ ಪ್ರೀತಿಂ ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಮೃಣ್ಮಯಸ್ಯೇವ ಭಗ್ನಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಸಂಧಿರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-139-70 (70386)
ನಿಶ್ಚಯಃ ಸ್ವಾರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ನ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಸುಖೋದಯಃ।
ಉಶನಾ ಚೈವ ಗಾಥೇ ದ್ವೇ ಪ್ರಹ್ಲಾದಾಯಾಬ್ರವೀತ್ಪುರಾ॥ 12-139-71 (70387)
ಯೇ ವೈರಿಣಃ ಶ್ರದ್ದಧತೇ ಸತ್ಯೇ ಸತ್ಯೇತರೇಽಪಿ ವಾ।
ವಧ್ಯಂತೇ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಹಿ ಮಧು ಶುಷ್ಕತೃಣೈರಿವ॥ 12-139-72 (70388)
ನ ಹಿ ವೈರಾಣಿ ಶಾಂಯಂತಿ ಕುಲೇಷ್ವಾದಶಮಾದ್ಯುಗಾತ್।
ಆಖ್ಯಾತಾರಶ್ಚ ವಿದ್ಯಂತೇ ಕುಲೇ ಚೇಜ್ಜಾಯತೇ ಪುಮಾನ್॥ 12-139-73 (70389)
ಉಪಗೃಹ್ಯ ತು ವೈರಾಣಿ ಸಾಂತ್ವಯಂತಿ ನರಾಧಿಪಾಃ।
ಅಥೈನಂ ಪ್ರತಿಹಿಂಸಂತಿ ಪೂರ್ಣಂ ಘಟಮಿವಾಶ್ಮನಿ॥ 12-139-74 (70390)
ಸದಾ ನ ವಿಶ್ವಸೇದ್ರಾಜನ್ಪಾಪಂ ಕೃತ್ವೇಹ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಅಪಕೃತ್ಯ ಪರೇಷಾಂ ಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ದುಃಖಮಶ್ನುತೇ॥ 12-139-75 (70391)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತ ಉವಾಚ। 12-139-76x (5739)
ನಾವಿಶ್ವಾಸಾಚ್ಚಿನೋತ್ಯರ್ಥಮೀಹತೇ ಚಾಪಿ ಕಿಂಚನ।
ಭಯಾತ್ತ್ವೇಕತರಂ ಮಿತ್ರಂ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಭವತ್ವಿಹ॥ 12-139-76 (70392)
ಪೂಜನ್ಯುವಾಚ। 12-139-77x (5740)
ಯಸ್ಯೇಹ ವ್ರಣಿನೌ ಪಾದೌ ಪಭ್ದ್ಯಾಂ ಚ ಪರಿಧಾವತಃ।
ಕ್ಷಿಣ್ಯೇತೇ ತಸ್ಯ ತೌ ಪಾದೌ ಸುಗುಪ್ತಮಪಿ ಧಾವತಃ॥ 12-139-77 (70393)
ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಸರುಜಾಭ್ಯಾಂ ಯಃ ಪ್ರತಿವಾತಮುದೀಕ್ಷತೇ।
ತಸ್ಯ ವಾಯುರುಜಾಽತ್ಯರ್ಥಂ ನೇತ್ರಯೋರ್ಭವತಿ ಧ್ರುವಂ॥ 12-139-78 (70394)
ದುಷ್ಟಂ ಪಂಥಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಯೋ ಮೋಹಾದಭಿಪದ್ಯತೇ।
ಆತ್ಮನೋ ಬಲಮಜ್ಞಾತ್ವಾ ತದಂತಂ ತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ॥ 12-139-79 (70395)
ಯಸ್ತು ವರ್ಷಮವಿಜ್ಞಾಯ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕರ್ಷತಿ ಕರ್ಷಕಃ।
ಹೀನಃ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ತಸ್ಯ ವೈ ನಾಪ್ನುತೇ ಫಲಂ॥ 12-139-80 (70396)
ಯಸ್ತು ತಿಕ್ತಂ ಕಷಾಯಂ ವಾ ಸ್ವಾದು ವಾ ಮಧುರಂ ಹಿತಂ।
ಆಹಾರಂ ಕುರುತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸೋಽಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-139-81 (70397)
ಪಥ್ಯಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಯೋ ಮೋಹಾದ್ದುಷ್ಟಮಶ್ನಾತಿ ಭೋಜನಂ।
ಪರಿಣಾಮಮವಿಜ್ಞಾಯ ತದಂತಂ ತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ॥ 12-139-82 (70398)
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರಶ್ಚ ಸ್ಥಿತಾವನ್ಯೋನ್ಯಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ಉದಾತ್ತಂ ಕರ್ಮ ವೈ ತತ್ರ ದೈವಂ ಕ್ಲೀಬಾ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-139-83 (70399)
ಕರ್ಮ ಚಾತ್ಮಹಿತಂ ಕಾರ್ಯಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮೃದು।
ಗ್ರಸ್ಯತೇಽಕರ್ಮಶೀಲಸ್ತು ಸದಾಽನರ್ಥೈರಕಿಂಚನಃ॥ 12-139-84 (70400)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಶಯಿತವ್ಯೇಽರ್ಥೇ ಕಾರ್ಯ ಏವ ಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಸರ್ವಸ್ವಮಪಿ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾತ್ಮಹಿತಂ ನರೈಃ॥ 12-139-85 (70401)
ವಿದ್ಯಾ ಶೌಚಂ ಚ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಚ ಬಲಂ ಶೌರ್ಯಂ ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಮಿತ್ರಾಣಿ ಸಹಜಾನ್ಯಾಹುರ್ವರ್ತಯಂತೀಹ ಯೈರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-139-86 (70402)
ನಿವೇಶನಂ ಚ ಕುಪ್ಯಂ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸುಹೃಜ್ಜನಂ।
ಏತಾನ್ಯುಪಚಿತಾನ್ಯಾಹುಃ ಸರ್ವತ್ರ ಲಭತೇ ಪುಮಾನ್॥ 12-139-87 (70403)
ಸರ್ವತ್ರ ರಮತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವತ್ರ ಚ ವಿರೋಚತೇ।
ನ ವಿಭೀಷಯತೇ ಕಿಂಚಿದ್ಭೀಷಿತೋ ನ ಬಿಭೇತಿ ಚ॥ 12-139-88 (70404)
ನಿತ್ಯಂ ಬುದ್ಧಿಮತೋಽಪ್ಯರ್ಥಃ ಸ್ವಲ್ಪಕೋಽಪಿ ವಿವರ್ಧತೇ।
ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಕುರ್ವತಾಂ ಕರ್ಮಂ ಸಂಯಮಾತ್ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-139-89 (70405)
ಗೃಹಸ್ನೇಹಾವಬದ್ಧಾನಾಂ ನರಾಣಾಮಲ್ಪಮೇಧಸಾಂ।
ಕುಸ್ತ್ರೀ ಖಾದತಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಮಾಘಮಾಂ ಸೇಗವಾ ಇವ॥ 12-139-90 (70406)
ಗೃಹಂ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಸ್ವದೇಶ ಇತಿ ಚಾಪರೇ।
ಇತ್ಯೇವಮವಸೀದಂತಿ ನರಾ ಬುದ್ಧಿವಿಪರ್ಯಯೇ॥ 12-139-91 (70407)
ಉತ್ಪಥಾಚ್ಚ ವಿಮಾನಾಚ್ಚ ದೇಶಾದ್ದುರ್ಭಿಕ್ಷಪೀಡಿತಾತ್।
ಅನ್ಯತ್ರ ವಸತಿಂ ಗಚ್ಛೇದ್ವಸೇದ್ವಾ ನಿತ್ಯಮಾನಿತಃ॥ 12-139-92 (70408)
ತಸ್ಮಾದನ್ಯತ್ರ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ವಸ್ತುಂ ನಾಹಮಿಹೋತ್ಸಹೇ।
ಕೃತಮೇತದನಾಹಾರ್ಯಂ ತವ ಪುತ್ರೇ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-139-93 (70409)
ಕುಭಾರ್ಯಾಂ ಚ ಕುಪುತ್ರಂ ಚ ಕುರಾಜಾನಂ ಕುಸೌಹೃದಂ।
ಕುಸಂಬಂಧಂ ಕುದೇಶಂ ಚ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-139-94 (70410)
ಕುಮಿತ್ರೇ ನಾಸ್ತಿ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಕುಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ಕುತೋ ರತಿಃ।
ಕುರಾಜ್ಯೇ ನಿರ್ವೃತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಕುದೇಶೇ ನಾಸ್ತಿ ಜೀವಿಕಾ॥ 12-139-95 (70411)
ಕುಪುತ್ರೇ ಸೌಹೃದಂ ನಾಸ್ತಿ ನಿತ್ಯಮಸ್ಥಿರಸೌಹೃದಂ।
ಅವಮಾನಃ ಕುಂಸಬಂಧೇ ಭವತ್ಯರ್ಥವಿಪರ್ಯಯೇ॥ 12-139-96 (70412)
ಸಾ ಭಾರ್ಯಾ ಯಾ ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂತೇ ಸ ಪುತ್ರೋ ಯತ್ರ ನಿರ್ವೃತಿಃ।
ತನ್ಮಿತ್ರಂ ಯತ್ರ ವಿಶ್ವಾಸಃ ಸ ದೇಶೋ ಯತ್ರ ಜೀವತಿ॥ 12-139-97 (70413)
ಯತ್ರ ನಾಸ್ತಿ ಬಲಾತ್ಕಾರಃ ಸ ರಾಜಾ ತೀವ್ರಶಾಸನಃ।
ಸ ಚ ಯೌನಾಭಿಸಂಬಂಧೋ ಯಃ ಸತೋಽಪಿ ಬುಭೂಷತಿ॥ 12-139-98 (70414)
ಭಾರ್ಯಾ ದೇಶೋಽಥ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಪುತ್ರಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ।
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಗುಣವತಿ ಧರ್ಮನೇತ್ರೇ ಮಹೀಪತೌ॥ 12-139-99 (70415)
ಅಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ವಿಷಯೇ ಪ್ರಜಾ ನಶ್ಯಂತಿ ನಿಗ್ರಹಾತ್।
ರಾಜಾ ಮೂಲಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಅಪ್ರಮತ್ತೋಽನುಪಾಲಯನ್॥ 12-139-100 (70416)
ಬಲಿಷಙ್ಭಾಗಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಫಲಂ ಸಮುಪಯೋಜಯೇತ್।
ನ ರಕ್ಷತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸಂಯಗ್ಯಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವತಸ್ಕರಃ॥ 12-139-101 (70417)
ದತ್ವಾಽಭಯಂ ಯಃ ಸ್ವಯಮೇವ ರಾಜಾ
ನ ತತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಕುರುತೇಽರ್ಥಲೋಭಾತ್।
ಸ ಸರ್ವಲೋಕಾದುಪಲಭ್ಯ ಪಾಪ
ಮಧರ್ಮಬುದ್ಧಿರ್ನಿರಯಂ ಪ್ರಯಾತಿ॥ 12-139-102 (70418)
ದತ್ತ್ವಾಽಭಯಂ ಸ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ಕುರುತೇ ಯದಿ।
ಸ ಸರ್ವಂ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-139-103 (70419)
ಪಿತಾ ಭ್ರಾತಾ ಗುರುಃ ಶಾಸ್ತಾ ವಹ್ನಿರ್ವೈಶ್ರವಣೋ ಯಮಃ।
ಸಪ್ತ ರಾಜ್ಞೋ ಗುಣಾನೇತಾನ್ಮನುರಾಹ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-139-104 (70420)
ಪಿತಾ ಹಿ ರಾಜಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಯೋಽನುಕಂಪಿತಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಮಿಥ್ಯಾಪನೀತೇ ಹಿ ತಿರ್ಯಗ್ಭವತಿ ಮಾನವಃ॥ 12-139-105 (70421)
ಸಂಭಾವಯತಿ ಮಾತೇವ ದೀನಮಪ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ।
ದಹತ್ಯಗ್ನಿರಿವಾನಿಷ್ಟಾನ್ಯಮಯತ್ಯಹಿತಾಂಸ್ತದಾ॥ 12-139-106 (70422)
ಇಷ್ಟೇಷು ವಿಸೃಜನ್ನರ್ಥಾನ್ಕುಬೇರ ಇವ ಕಾಮದಃ।
ಗುರುರ್ಧರ್ಮೋಪದೇ--- ಗೋಪ್ತಾ ಚ ಪರಿಪಾಲನಾತ್॥ 12-139-107 (70423)
ಯಸ್ತು ರಂಜಯತೇ ---- ಪೌರಜಾನಪದಾನ್ಗುಣೈಃ।
ನ ತಸ್ಯ ಭ್ರಶ್ಯತೇ---ಜ್ಯಂ ಗುಣಧರ್ಮಾನುಪಾಲನಾತ್॥ 12-139-108 (70424)
ಯಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರತಿ---ಹ್ಣಾತಿ ಪೌರಜಾನಪದಾರ್ಚನಂ।
ಸ ಸುಖಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ರಾಜಾ ಇಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-139-109 (70425)
ನಿತ್ಯೋದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಪ್ರಜಾ ಯಸ್ಯ ಕರುಭಾರಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ।
ಅನರ್ಥೈರ್ವಿಪ್ರಲುಪ್ಯಂತೇ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ಪರಾಭವಂ॥ 12-139-110 (70426)
ಪ್ರಜಾ ಯಸ್ಯ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಸರಸೀವ ಮಹೋತ್ಪಲಂ।
ಸ ರಾಜಾ ಸರ್ವಸುಖದಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-139-111 (70427)
ಬಲಿನಾ ವಿಗ್ರಹೋ ರಾಜನ್ನ ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಬಲಿನಾ ವಿಗ್ರಹೀ ತಸ್ಯ ಕುತೋ ರಾಜ್ಯಂ ಕುತಃ ಸುಖಂ॥ 12-139-112 (70428)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-139-113x (5741)
ಸೈವಮುಕ್ತ್ವಾ ಶಕುನಿಕಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ರಾಜಾನಂ ಸಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಜಗಾಮಾಭೀಪ್ಸಿತಾಂ ದಿಶಂ॥ 12-139-113 (70429)
ಏತತ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಯ ಪೂಜನ್ಯಾ ಸಹ ಭಾಷಿತಂ।
ಮಯೋಕ್ತಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಿಮನ್ಯಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-139-114 (70430)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 139॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-139-6 ಜೀವಜೀವಕಃ ಶಾಕುನಿಕಃ। ಜೀವಜೀವಕ ಇತಿ ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷ ಇತ್ಯನ್ಯೇ॥ 12-139-7 ಅಭಿಪ್ರಜಾತಾ ಪ್ರಸೂತವತೀ। ದೇವ್ಯಾಂ ರಾಜಭಾರ್ಯಾಯಾಂ॥ 12-139-13 ಸಮಜಾತಕಂ ಸಮಾನವಯಸಂ॥ 12-139-21 ಇಚ್ಛಯಾ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಂ। ಉಪಸರ್ಪತಿ ಫಲರೂಪೇಣ ಕರ್ತಾರಂ॥ 12-139-22 ಪಾಪಮಪರಾಧಕೃತಮೇನಃ॥ 12-139-24 ಮಾಗಮಃ ಮಾಸ್ಮಗಮಃ॥ 12-139-25 ಪರಿಲಂಬತಃ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಕುರ್ವತಃ॥ 12-139-27 ನಿಯಚ್ಛತಿ ಮೃತ್ಯುರ್ನಾಶಯತಿ। ತತೋ ನಷ್ಟಸಂತತಿತ್ವಾತ್ಪರಲೋಕಂ ಚ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-139-30 ಭಾರ್ಯಾ ಜರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಜರಾ ವೀರ್ಯಹರತ್ವಾತ್। ಬೀಜಮಾತ್ರಂ ಪ್ರಸವರೂಪತ್ವಾತ್। ಶತ್ರುಃ ರಿಕ್ಯಹರತ್ವಾತ್। ಕ್ಲಿನ್ನಪಾಣಿಃ ಉಪಕ್ರಿಯಮಾಣಃ। ಧನಾದಿನಾ ಪೂಜ್ಯಮಾನಮೇವ ಮಿತ್ರಂ ನಾನ್ಯದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-139-31 ಹೇತುಃ ಪುತ್ರರಕ್ಷಾ ಸ್ನೇಹೋ ವಾ॥ 12-139-32 ಕರ್ಮ ಸ್ವಕೃತಂ॥ 12-139-36 ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾಪಕಾರಮುಭಾವಪಿ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಮರತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-139-39 ನ ಶಕ್ಯಂತೇ ಜೇತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-139-40 ಶ್ವಪಚಶ್ಚಂಡಾಲಃ। ಶ್ವಮಾಂಸಾಹಾರೋಽಪಿ ಶುನಾ ಸಹ ಸಖ್ಯಮೇತಿ॥ 12-139-42 ವೈರಂ ಸ್ತ್ರೀಕೃತಂ ಕೃಷ್ಣಶಿಶುಪಾಲಯೋಃ ವಾಸ್ತು ಗೃಂಹಾದಿಕಂ ಸ್ಥಾನಂ ತಜ್ಜಂ ಕೌರವಪಾಂಡವಾನಾಂ। ವಾಗ್ಜಂ ದ್ರೋಣದ್ರುಪದಯೋಃ। ಸಾಪನ್ನಂ ಜಾತಿವೈರಂ ಮೂಷಕಮಾರ್ಜಾರಯೋಃ। ಅಪರಾಧಜಂ ಆವಯೋಃ॥ 12-139-43 ಕೃತವೈರೋಽಪಿ ದಾತಾಽರ್ಥಾದಿನಾ ಮಾನಯಿತಾ ಅರ್ಥಾಶಾವತ ರಾಜ್ಞಾ ನ ಹಂತವ್ಯಃ॥ 12-139-46 ವೈರಾಗ್ನಿಃ ಅದಗ್ಧ್ವಾ ನ ಶಾಂಯತ್ಯಪರಾಧಜಂ ಕರ್ಮ ಏಕತರಕ್ಷಯಾದ್ವಿನಾ ನ ಶಾಂಯತೀತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-139-50 ಕಾರ್ಯತೇ ಜಾಯತೇ। ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಾಲನಿಮಿತ್ತಂ। ನ ಜೀವತಿ ಂರಿಯತೇ॥ 12-139-53 ಕ್ಷಮ ಕ್ಷಮಸ್ವ॥ 12-139-57 ಕಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೋಽಸ್ತಿ ಕರ್ತೃಷು। ತದಾ ವಿಧಿನಿಷೇಧಕಥಾ ವ್ಯರ್ಥಾ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-139-67 ಭಿನ್ನಕಮಾ ನ ಸಜ್ಯಂತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-139-72 ವೈರಿಣೋ ವಾಕ್ಯೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಶತ್ರುಣಾ ದರ್ಶಿತಂ ಪುರಃಸ್ಥಿತಂ ಮಧು ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಶುಷ್ಕತೃಣೈಶ್ಛನ್ನೇ ಪ್ರಪಾತೇ ಯಥಾ ಪತಂತಿ ತದ್ವದೇತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-139-76 ಸರ್ವಥಾಽನಾಶ್ವಾಸೇ ನೃಣಾಂ ಜೀವನಮೇವ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಹ ನೇತಿ॥ 12-139-82 ಪರಿಮಾಣಮವಿಜ್ಞಾಯ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಟಃ॥ 12-139-85 ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಂ ವ್ಯಪೋಹ್ಯಾರ್ಥಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-139-87 ಕುಪ್ಯಂ ತಾಂರಾದಿ। ಚಾದಕುಪ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಣರತ್ನಾದಿ। ಉಪಹಿತಾನ್ಯಾಹುರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಉಪಹಿತಾನಿ ಉಪಧಿಮಿತ್ರಾಣೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-139-88 ಕಿಂಚಿತ್ತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-139-90 ಖಾದತಿ। ಸ್ವಾಪರಾಧೈಸ್ತಂ ಸಂತಾಪಯತಿ ಶುಷ್ಕಂ ಕರೋತಿ। ಮಾಘಮಾಂ ಕರ್ಕಟೀಂ। ಸೇಗವಾಸ್ತದಪತ್ಯಾನಿ। ಕರ್ಕಟ್ಯಾ ನಾಶಹೇತುರ್ಗರ್ಭ ಏವೇತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ॥ 12-139-92 ಉತ್ಪತೇತ್ಸಹಜಾದ್ದೇಶಾದ್ವ್ಯಾಧಿದುರ್ಭಿಕ್ಷಪೀಡಿತಾದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-139-93 ಮೇ ಮಯಾ। ಅನಾಹಾರ್ಯಂ ಅಪರಿಹಾರ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-139-98 ಭೀರೇವ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಬಂಧೋ ದರಿದ್ರಂ ಯೋ ಬುಭೂಷತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ತತ್ರ ಯತ್ರ ದೇಶೇ ಬಲಾತ್ಕಾರೋ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ಭೀರೇ ವನಾಸ್ತಿ। ಯೋ ರಾಜಾ ದರಿದ್ರಂ ಜನಂ ಬುಭೂಷತಿ ಪಾಲಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ ಸ ಏವ ತೇನ ಸಹ ಪಾಲ್ಯಪಾಲಕಭಾವಲಕ್ಷಣಃ ಸಂಬಂಧ ಇತಿ ಯೋಜ್ಯಂ। ಯಂ ಜನೋಽಪಿ ಬುಭೂಷತಿ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-139-99 ಧರ್ಮನೇತ್ರೋ ಧರ್ಮನೇತಾ॥ 12-139-101 ಸಮುಪಯೋಜಯೇತ್ ಭಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-139-102 ಅಭಯಮಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ 12-139-106 ಸಂಭಾವಯತಿ ಇಷ್ಟಂ ಚಿಂತಯತಿ। ಉಪಪದ್ಯತೇ ಪಾಲಯತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 140
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.140. ಅಧ್ಯಾಯಃ 140
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶತ್ರುಂತಪಾಯ ಭಾರದ್ವಾಜೋಕ್ತಾಪದ್ಧರ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-140-0 (70559)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-140-0x (5744)
ಯುಗಕ್ಷಯಾತ್ಪರಿಕ್ಷೀಣೇ ಧರ್ಮೇ ಲೋಕೇ ಚ ಭಾರತ।
ದಸ್ಯುಭಿಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನೇ ಚ ಕಥಂ ಸ್ಥೇಯಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-140-1 (70560)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-140-2x (5745)
ಹಂತ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನೀತಿಮಾಪತ್ಸು ಭಾರತ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯಾಪಿ ಘೃಣಾಂ ಕಾಲೇ ಯಥಾ ವರ್ತೇತ ಭೂಮಿಪಃ॥ 12-140-2 (70561)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ರಾಜ್ಞಃ ಶತ್ರುಂತಪಸ್ಯ ಚ॥ 12-140-3 (70562)
ರಾಜಾತ್ಶತ್ರುಂತಪೋ ನಾಮ ಸೌವೀರೇಷು ಮಹಾರಥಃ।
ಭಾರದ್ವಾಜಮುಪಾಗಂಯ ಪಪ್ರಚ್ಛಾರ್ಥವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-140-4 (70563)
ಅಲಬ್ಧಸ್ಯ ಕಥಂ ಲಿಪ್ಸಾ ಲಬ್ಧಂ ಕೇನ ವಿವರ್ಧತೇ।
ವಧಿತಂ ಪಾಲ್ಯತೇ ಕೇನ ಪಾಲಿತಂ ಪ್ರಣಯೇತ್ಕಥಂ॥ 12-140-5 (70564)
ತಸ್ಮೈ ವಿನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಾಯ ಪರಿಪೃಷ್ಟೋಽರ್ಥಿಶ್ಚಯಂ।
ಉವಾಚ ಮತಿಮಾನ್ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಹೇತುಮದುತ್ತಮಂ॥ 12-140-6 (70565)
ನಿತ್ಯಮುದ್ಯತದಂಡಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ವಿವೃತಪೌರುಷಃ।
ಅಚ್ಛಿದ್ರಶ್ಛಿದ್ರದರ್ಶೀ ಚ ಪರೇಷಾಂ ವಿವರಾನುಗಃ॥ 12-140-7 (70566)
ನಿತ್ಯಮುದ್ಯತದಂಡಸ್ಯ ಭೃಶಮುದ್ವಿಜತೇ ನರಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ದಂಡೇನೈವ ಪ್ರಸಾಧಯೇತ್॥ 12-140-8 (70567)
ಏವಮೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಬುಧಾ ಯೇ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚತುಷ್ಟಯೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಧಾನೋ ದಂಡ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-140-9 (70568)
ಛಿನ್ನಮೂಲೇ ತ್ವಧಿಷ್ಠಾನೇ ಸರ್ವೇ ತಜ್ಜೀವಿನೋ ಹತಾಃ।
ಕಥಂ ಹಿ ಶಾಖಾಸ್ತಿಷ್ಠೇಯುಶ್ಛಿನ್ನಮೂಲೇ ವನಸ್ಪತೌ॥ 12-140-10 (70569)
ಮೂಲಮೇವಾದಿತಶ್ಛಿಂದ್ಯಾದರಿಪಕ್ಷಸ್ಯ ಪಂಡಿತಃ।
ತತಃ ಸಹಾಯಾನ್ಪಕ್ಷಂ ಚ ಸರ್ವಮೇವಾನುಶಾತಯೇತ್॥ 12-140-11 (70570)
ಸುಮಂತ್ರಿತಂ ಸುವಿಕ್ರಾಂತಂ ಸುಯುದ್ಧಂ ಸುಪಲಾಯಿತಂ।
ಆಪದಾಗಮಕಾಲೇ ತು ಕುರ್ವೀತ ನ ವಿಚಾರಯೇತ್॥ 12-140-12 (70571)
ವಾಙ್ಭಾತ್ರೇಣ ವಿನೀತಃ ಸ್ಯಾದ್ಧೃದಯೇನ ಯಥಾ ಕ್ಷುರಃ।
ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷೀ ಚ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-140-13 (70572)
ಸಪತ್ನಸಹಿತೋ ರಾಜ್ಯೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಧಿಂ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್।
ಉಪಕ್ರಾಮೇತ್ತತಃ ಶೀಘ್ರಂ ಕೃತಕಾರ್ಯೋ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-140-14 (70573)
ಶತ್ರುಂ ಚ ಮಿತ್ರಂ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಾಂತ್ವೇನೈವಾನುಸಾಂತ್ವಯೇತ್।
ನಿತ್ಯಶಶ್ಚೋದ್ವಿಜೇತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ಪಾದ್ವೇಶ್ಮಗತಾದಿವ॥ 12-140-15 (70574)
ಯಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಿಭವೇತ್ತಮತೀತೇನ ಸಾಂತ್ವಯೇತ್।
ಅನಾಗತೇನ ದುಷ್ಪ್ರಜ್ಞಂ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನೇನ ಪಂಡಿತಂ॥ 12-140-16 (70575)
ಅಂಜಲಿಂ ಶಪಥಂ ಸಾಂತ್ವಂ ಶಿರಸಾ ಪಾದವಂದನಂ।
ಅಶ್ರುಪ್ರಪಾತನಂ ಚೈವ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-140-17 (70576)
ವಹೇದಮಿತ್ರಂ ಸ್ಕಂಧೇನ ಯಾವದರ್ಥಸ್ಯ ಲಂಭನಂ।
ಅಥೈನಮಾಗತೇ ಕಾಲೇ ಭಿಂದ್ಯಾದ್ಧಟಮಿವಾಶ್ಮನಿ॥ 12-140-18 (70577)
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಿಂದುಕಾಲಾತವಜ್ಜ್ವಲೇತ್।
ಮಾ ತುಷಾಗ್ನಿರಿವಾನರ್ಚಿರ್ಧೂಮಾಯೇತ ಚಿರಂ ನರಃ॥ 12-140-19 (70578)
ನಾನಾರ್ಥಿಕೋಽರ್ಥಸಂಬಂಧಂ ಕೃತಘ್ನೇ ನ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಅರ್ಥೀ ತು ಶಕ್ಯತೇ ಭೋಕ್ತುಂ ಕೃತಕಾರ್ಯೋಽವಮನ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಾವಶೇಷಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-140-20 (70579)
ಕೋಕಿಲಸ್ಯ ವರಾಹಸ್ಯ ಮೇರೋಃ ಶೂನ್ಯಸ್ಯ ವೇಸ್ಮನಃ।
ವ್ಯಾಲಸ್ಯ ಭಕ್ತಚಿತ್ತಸ್ಯ ಯಚ್ಛ್ರೇಯಸ್ತತ್ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-140-21 (70580)
ಉತ್ಥಾಯೋತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛೇಚ್ಚ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತೋ ರಿಪೋರ್ಗೃಹಂ।
ಕುಶಲಂ ಚಾಸ್ಯ ಪೃಚ್ಛೇತ ಯದ್ಯಪ್ಯಕುಶಲಂ ಭವೇತ್॥ 12-140-22 (70581)
ನಾಲಸಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯರ್ಥಾನ್ನ ಕ್ಲೀಬಾ ನಾತಿಮಾನಿನಃ।
ನ ಚ ಲೋಕರವಾದ್ಭೀತಾ ನ ವೈ ಶಶ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-140-23 (70582)
ನಾಸ್ಯ ಚ್ಛಿದ್ರಂ ಪರೋ ವಿದ್ಯಾದ್ವಿದ್ಯಾಚ್ಛಿದ್ರಂ ಪರಸ್ಯ ತು।
ಗೂಹೇತ್ಕೂರ್ಮ ಇವಾಂಗಾನಿ ರಕ್ಷೇದ್ವಿವರಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-140-24 (70583)
ಬಕವಚ್ಚಿಂತಯೇದರ್ಥಾನ್ಸಿಂಹವಚ್ಚ ಪರಾಕ್ರಮೇತ್।
ವೃಕವಚ್ಚಾವಲುಂಪೇತ ಶರವಚ್ಚ ವಿನಿಷ್ಪತೇತ್॥ 12-140-25 (70584)
ಪಾನಮಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ನಾರ್ಯೋ ಮೃಗಯಾ ಗೀತವಾದಿತಂ।
ಏತಾನಿ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಸೇವೇತ ಪ್ರಸಂಗೋ ಹ್ಯತ್ರ ದೋಷವಾನ್॥ 12-140-26 (70585)
ಕುರ್ಯಾತ್ತೃಣಮಯಂ ಚಾಪಂ ಶಯೀತ ಮೃಗಶಾಯಿಕಾಂ।
ಅಂಧಃ ಸ್ಯಾದಂಧವೇಲಾಯಾಂ ಬಾಧಿರ್ಯಮಪಿ ಸಂಶ್ರಯೇತ್॥ 12-140-27 (70586)
ದೇಶಕಾಲಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಕ್ರಮೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ದೇಶಕಾಲವ್ಯತೀತೋ ಹಿ ವಿಕ್ರಮೋ ನಿಷ್ಫಲೋ ಭವೇತ್॥ 12-140-28 (70587)
ಕಾಲಾಕಾಲೌ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ ಬಲಾಬಲಮಥಾತ್ಮನಃ।
ಪರಸ್ಯ ಚ ಬಲಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ನಿಯೋಜಯೇತ್॥ 12-140-29 (70588)
ದಂಡೇನೋಪನತಂ ಶತ್ರುಂ ಯೋ ರಾಜಾ ನ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ಮೃತ್ಯುಮುಪಗೂಹೇತ್ ಗರ್ಭಮಶ್ವತರೀ ಯಥಾ॥ 12-140-30 (70589)
ಸುಪುಷ್ಪಿತಃ ಸ್ಯಾದಫಲಃ ಫಲವಾನ್ಸ್ಯಾದ್ದುರಾರುಹಃ।
ಆಮಃ ಸ್ಯಾತ್ಪಕ್ವಸಂಕಾಶೋ ನ ಚ ಶೀರ್ಯೇತ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-140-31 (70590)
ಆಶಾಂ ಕಾಲವತೀಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಾಂ ಚ ವಿಘ್ನೇನ ಯೋಜಯೇತ್।
ವಿಘ್ನಂ ನಿಮಿತ್ತತೋ ಬ್ರೂಯಾನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಚಾಪಿ ಹೇತುಮತ್॥ 12-140-32 (70591)
ಭೀತವತ್ಸಂವಿಧಾತವ್ಯಂ ಯಾವದ್ಭಯಮನಾಗತಂ।
ಆಗತಂ ತು ಭಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಮಭೀತವತ್॥ 12-140-33 (70592)
ನ ಸಾಹಸಮನಾರುಹ್ಯ ನರೋ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಸಂಶಯಂ ಪುನರಾರುಹ್ಯ ಯದಿ ಜೀವತಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-140-34 (70593)
ಅನಾಗತಂ ವಿಜಾನೀಯಾತ್ತ್ಯಜೇದ್ಭಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಪುನರ್ಬುದ್ಧಿಕ್ಷಯಾತ್ಕಿಂಚಿದನಿವೃತ್ತಿಂ ನಿಶಾಮಯೇತ್॥ 12-140-35 (70594)
ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತಕಾಲಸ್ಯ ಸುಖಸ್ಯ ಪರಿವರ್ಜನಂ।
ಅನಾಗತಸುಖಾಶಾ ಚ ನೈವ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ನಯಃ॥ 12-140-36 (70595)
ಯೋಽರಿಣಾ ಸಹ ಸಂಧಾಯ ವಿಶ್ವಸ್ತಃ ಸ್ವಪತೇ ಸುಖಂ।
ಸ ವೃಕ್ಷಾಗ್ರೇ ಪ್ರಸುಪ್ತೋ ವಾ ಪತಿತಃ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-140-37 (70596)
ಕರ್ಮಣಾ ಯೇನ ಕೇನೇಹ ಮೃದುನಾ ದಾರುಣೇನ ವಾ।
ಉದ್ಧರೇದ್ದೀನಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಮರ್ಥೋ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್॥ 12-140-38 (70597)
ಯೇ ಸಪತ್ನಾಃ ಸಪತ್ನಾನಾಂ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನನುವರ್ತಯೇತ್।
ಆತ್ಮನಶ್ಚಾಪಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಾಶ್ಚಾರಾಃ ಸುಮಹಿತಾಃ ಪರೈಃ॥ 12-140-39 (70598)
ಚಾರಃ ಸುವಿಹಿತಃ ಕಾರ್ಯ ಆತ್ಮನೋಽಥ ಪರಸ್ಯ ಚ।
ಪಾಷಣ಼್ಡಾಂಸ್ತಾಪಸಾದೀಂಶ್ಚ ಪರರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪ್ರವೇಶಯೇತ್॥ 12-140-40 (70599)
ಉದ್ಯಾನೇಷು ವಿಹಾರೇಷು ಪ್ರಪಾಸ್ವಾವಸಥೇಷು ಚ।
ಪಾನಾಗಾರೇ ಪ್ರವೇಶೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ಚ ಸಭಾಸು ಚ॥ 12-140-41 (70600)
ಧರ್ಮಾಭಿಚಾರಿಣಃ ಪಾಪಾಶ್ಚೌರಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಕಂಟಕಾಃ।
ಸಮಾಗಚ್ಛಂತಿ ತಾನ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ನಿಯಚ್ಛೇಚ್ಛಮಯೀತ ಚ॥ 12-140-42 (70601)
ನ ವಿಶ್ವಸೇದವಿಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನಾತಿವಿಶ್ವಸೇತ್।
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಭಯಮಭ್ಯೇತಿ ನಾಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಚ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 12-140-43 (70602)
ವಿಶ್ವಾಸಯಿತ್ವಾ ತು ಪರಂ ತತ್ತ್ವಭೂತೇನ ಹೇತುನಾ।
ಅಥಾಸ್ಯ ಪ್ರಹರೇತ್ಕಾಲೇ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಚಲಿತೇ ಪದೇ॥ 12-140-44 (70603)
ಅಶಂಕ್ಯಮಪಿ ಶಂಕೇತ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಕೇತ ಶಂಕಿತಾನ।
ಭಯಂ ಹ್ಯಶಂಕಿತಾಜ್ಜಾತಂ ಸಮೂಲಮಪಿ ಕೃಂತತಿ॥ 12-140-45 (70604)
ಅವಧಾನೇನ ಮೌನೇನ ಕಾಷಾಯೇಣ ಜಟಾಜಿನೈಃ।
ವಿಶ್ವಾಸಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇಷ್ಟಾರಮವಲುಂಪೇದ್ಯಥಾ ವೃಕಃ॥ 12-140-46 (70605)
ಪುತ್ರೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಭ್ರಾತಾ ಪಿತಾ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಸುಹೃದ।
ಅರ್ಥಸ್ಯ ವಿಘ್ನಂ ಕುರ್ವಾಣಾ ಹಂತವ್ಯಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-140-47 (70606)
ಗುರೋರಪ್ಯವಲಿಪ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಮಜಾನತಃ।
ಉತ್ಪಥಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ಭವತಿ ಶಾಸನಂ॥ 12-140-48 (70607)
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾನಾಭಿವಾದಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಪ್ರದಾನೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಪ್ರಪೂಜಯನ್ನಿಘಾತೀ ಸ್ಯಾತ್ತೀಕ್ಷ್ಣತುಂಡ ಇವ ದ್ವಿಜಃ। 12-140-49 (70608)
ನಾಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪರಮರ್ಮಾಣಿ ನಾಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ದಾರುಣಂ।
ನಾಹತ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಘಾತೀವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂ ಶ್ರಿಯಂ॥ 12-140-50 (70609)
ನಾಸ್ತಿ ಜಾತ್ಯಾ ರಿಪುರ್ನಾಮ ಮಿತ್ರಂ ವಾಽಪಿ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಯೋಗಾಜ್ಜಾಯಂತೇ ಮಿತ್ರಾಣಿ ರಿಪವಸ್ತಥಾ॥ 12-140-51 (70610)
ನ ಪ್ರಮುಂಚೇತ ದಾಯಾದಂ ವದಂತಂ ಕರುಣಂ ಬಹು।
ದುಃಖಂ ತತ್ರ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಹನ್ಯಾತ್ಪೂರ್ವಾಪಕಾರಿಣಂ॥ 12-140-52 (70611)
ಸಂಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೇ ಯತ್ನಃ ಸದಾ ಕಾರ್ಯೋಽನಸೂಯತಾ।
ನಿಗ್ರಹಶ್ಚಾಪಿ ಯತ್ನೇನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-140-53 (70612)
ಪ್ರಹರಿಷ್ಯನ್ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ಪ್ರಹೃತ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಿಯೋತ್ತರಂ।
ಅಸಿನಾಽಪಿ ಶಿರಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಶೋಚೇತ ಚ ರುದೇತ ಚ॥ 12-140-54 (70613)
ನಿಮಂತ್ರಯೀತ ಸಾಂತ್ವೇನ ಸಂಮಾನೇನ ತಿತಿಕ್ಷಯಾ।
ಆಶಾಕರಣಮಿತ್ಯೇತತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 12-140-55 (70614)
ನ ಶುಷ್ಕವೈರಂ ಕುರ್ವೀತ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ನ ನದೀಂ ತರೇತ್।
ಅನರ್ಥಕಮನಾಯುಷ್ಯಂ ಗೋವಿಷಾಣಸ್ಯ ಭಕ್ಷಣಂ।
ದಂತಾಶ್ಚ ಪರಿಮೃದ್ಯಂತೇ ರಸಶ್ಚಾಪಿ ನ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-140-56 (70615)
ತ್ರಿವರ್ಗೇ ತ್ರಿವಿಧಾ ಪೀಡಾ ಅನುಬಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅನುಬಂಧಂ ತಥಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪೀಡಾಂ ಚ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-140-57 (70616)
ಋಣಶೇಷಂ ಚಾಗ್ನಿಶೇಷಂ ಶತ್ರುಶೇಷಂ ತಥೈವ ಚ।
ಪುನಃ ಪುನಃ ಪ್ರವರ್ಧಂತೇ ತಸ್ಮಾಚ್ಛೇಷಂ ನ ಕಾರಯೇತ್॥ 12-140-58 (70617)
ಋಣಶೇಷಾಂ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಪರಿಭೂತಾಶ್ಚ ಶತ್ರವಃ।
ಆವಹಂತ್ಯನಯಂ ತೀವ್ರಂ ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚಾಪ್ಯುಪೇಕ್ಷಿತಾಃ॥ 12-140-59 (70618)
ನಾಮ---ಕ್ಕೃತ್ಯಕಾರೀ ಸ್ಯಾದಪ್ರಮತ್ತಃ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಕಷ್ಯಕೋಪಿ ಹಿ ದುಶ್ಛಿನ್ನೋ ವಿಕಾರಂ ಕುರುತೇ ಚಿರಂ॥ 12-140-60 (70619)
ವಧೇಮ ಚ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಮಾರ್ಗಾಣಾಂ ದೂಷಣೇನ ಚ।
ಆಕಾರಾಣಾಂ ವಿನಾಶೈಶ್ಚ ಪರರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿನಾಶಯೇತ್॥ 12-140-61 (70620)
ಗೃಧ್ರದೃಷ್ಟಿರ್ಬಕಾಲೀನಃ ಶ್ವಚೇಷ್ಟಃ ಸಿಂಹವಿಕ್ರಮಃ।
ಅನುದ್ವಿಗ್ರಃ ಕಾಕಶಂಕೀ ಭುಜಂಗಚರಿತಂ ಚರೇತ್॥ 12-140-62 (70621)
ಶೂರಮಂಜಲಿಪಾತೇನ ಭೀರುಂ ಭೇದೇನ ಭೇದಯೇತ್।
ಲುಬ್ಧಮರ್ಥಪ್ರದಾನೇನ ಸಮಂ ತುಲ್ಯೇನ ವಿಗ್ರಹಃ॥ 12-140-63 (70622)
ಶ್ರೇಣೀಮುಖ್ಯೋಪಜಾಪೇಷು ವಲ್ಲಭಾನುನಯೇಷು ಚ।
ಅಮಾತ್ಯಾನ್ಪರಿರಕ್ಷೇತ ಭೇದಸಂಘಾತಯೋರಪಿ॥ 12-140-64 (70623)
ಮೃದುರಿತ್ಯವಜಾನಂತಿ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಇತ್ಯುದ್ವಿಜಂತಿ ಚ।
ತೀಕ್ಷ್ಣಕಾಲೇ ಭವೇತ್ತೀಕ್ಷ್ಣೋ ಮೃದುಕಾಲೇ ಮೃದುರ್ಭವೇತ್॥ 12-140-65 (70624)
ಮೃದುನೈವ ಮೃದುಂ ಹಂತಿ ಮೃದುನಾ ಹಂತಿ ದಾರುಣಂ।
ನಾಸಾಧ್ಯಂ ಮೃದುನಾ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಮಾತ್ತೀಕ್ಷ್ಣತರೋ ಮೃದುಃ॥ 12-140-66 (70625)
ಕಾಲೇ ಮೃದುರ್ಯೋ ಭವತಿ ಕಾಲೇ ಭವತಿ ದಾರುಣಃ।
ಸ ಸಾಧಯತಿ ಕೃತ್ಯಾನಿ ಶತ್ರುಂ ಚಾಪ್ಯಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-140-67 (70626)
ಪಂಡಿತೇನ ವಿರುದ್ಧಸ್ತು ದೂರಸ್ಥೋಽಸ್ಮೀತಿ ನಾಶ್ವಸೇತ್।
ದೀರ್ಘೌ ಬುದ್ಧಿಮತೋ ಬಾಹೂ ಯಾಭ್ಯಾಂ ಹಿಂಸತಿ ಹಿಂಸಿತಃ॥ 12-140-68 (70627)
ನ ತತ್ತರೇದ್ಯಸ್ಯ ನ ಪಾರಮುತ್ತರೇ
ನ್ನ ತದ್ಧರೇದ್ಯತ್ಪುನರಾಹರೇತ್ಪರಃ।
ನ ತತ್ಖನೇದ್ಯಸ್ಯ ನ ಮೂಲಮುದ್ಧರೇ
ನ್ನ ತಂ ಹನ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ಶಿರೋ ನ ಪಾತಯೇತ್॥ 12-140-69 (70628)
ಇತೀದಮುಕ್ತಂ ವೃಜಿನಾಭಿಸಂಹಿತಂ
ನ ಚೈತದೇವಂ ಪುರುಷಃ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಪರಪ್ರಯುಕ್ತಸ್ತು ಕಥಂ ವಿಭಾವಯೇ
ದತೋ ಮಯೋಕ್ತಂ ಭವತೋ ಹಿತಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-140-70 (70629)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-140-71x (5746)
ಯಥಾವದುಕ್ತಂ ವಚನಂ ಹಿತಾರ್ಥಿನಾ
ನಿಶಂಯ ವಿಪ್ರೇಣ ಸುವೀರರಾಷ್ಟ್ರಪಃ।
ತಥಾಽಕರೋದ್ವಾಕ್ಯಮದೀನಚೇತನಃ
ಶ್ರಿಯಂ ಚ ದೀಪ್ತಾಂ ಬುಭುಜೇ ಸಬಾಂಧವಃ॥ ॥ 12-140-71 (70630)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 140॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-140-2 ಘೃಣಾಂ ದಯಾಂ। ತಥಾ ವರ್ತೇತ ಭೂಮಿಪಃ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-3 ಶತ್ರುಂಜಯಸ್ಯ ಚ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-20 ನಾನಾರ್ಥಿಕಃ ಬಹುಪ್ರಯೋಜನವಾನ್। ಕೃತಘ್ನೇ ಪುರುಷೇ ಅರ್ಥಸಂಬಂಧಂ ನ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-140-21 ವರಾಹಸ್ಯ ಶ್ರೇಯೋಮೂಲೋತ್ಖನನಂ। ತಚ್ಚ ರಾಜಾ ಶೂತ್ರೂಣಾಂ ಕುರ್ಯಾತ್। ಮೇರೋರಚಂಚಲತ್ವಮನುಲ್ಲಂಘನೀಯತ್ವಂ ಚ ಶೂನ್ಯಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಃ ಸಂಪದಾಗಮ ಇಷ್ಟಸ್ತಮಿಚ್ಛೇತ್। ವ್ಯಾಲಸ್ಯ ಸರ್ಪವದಂಧ್ಯಕೋಪತ್ವಮಿಷ್ಟಂ ತಮಂಗೀಕುರ್ಯಾತ್। ನಟಸ್ಯ ಭಕ್ತಿಮಿತ್ರಸ್ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ನಟಸ್ಯ ಜಾನಾರೂಪತ್ವಮಿಷ್ಟಂ। ಏವಂ ರಾಜಾ ಸ್ತ್ರಿಗ್ಧಪ್ರಸನ್ನಾದೀನ್ ಗುಣಾನ್ ಬಿಭೃಯಾತ್। ಭಕ್ತಿಮಿತ್ರಸ್ಯ ಸ್ವಾರಾಧ್ಯೋದಯ ಇಷ್ಟ ಏವಂ ಸ್ವಪ್ರತಿಪಾಲ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಮುದಯೋ ರಾಜ್ಞಾ ನಿತ್ಯಮೇಷ್ಟವ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-140-25 ಬಕಾತೀನಾಮೇಕಾಗ್ರತ್ವಂ ನಿರ್ಭಯತ್ವಂ ಶೀಘ್ರಕಾರಿತ್ವಮಪರಾವೃತ್ತಿತ್ವಂ ಚ ಗುಣಾಸ್ತಾನ್ ಪರಾರ್ಥಾದಾನೇ ರಾಜಾಶ್ರಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-140-30 ಅಶ್ವತರೀ ಗರ್ದಭಜಾಽಶ್ವ ಉದರಭೇದೇನೈವ ಪ್ರಸೂತ ಇತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ॥ 12-140-34 ನ ಸಂಶಯಮನಾರುಹ್ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-40 ಪಾಷಂಡಾದ್ಯೈರವಿಜ್ಞಾತೈರ್ವಿದಿತ್ವಾರಿಂವಶಂ ನಯೇತ್। ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-47 ಕರ್ತವ್ಯಾ ಭೃತಿಮಿಚ್ಛತಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ತ್ಯಕ್ತವ್ಯಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-56 ಶುಷ್ಕ್ರಂ ಲಾಭಶೂನ್ಯಂ॥ 12-140-57 ತ್ರಿವರ್ಗಃ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾಃ ತತ್ರ ತ್ರಿವಿಧಾ ಪೀಡಾ। ಧರ್ಮೇಣಾರ್ಥಸ್ಯ ಪೀಡಾ ಅರ್ಥೇನ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕಾಮೇನ ತಯೋರಿತಿ। ಅನುಬಂಧಾಃ ಫಲಾನಿ। ಧರ್ಮಸ್ಯಾರ್ಥಃ ಅರ್ಥಸ್ಯ ಕಾಮಃ ಕಾಮಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಪ್ರೀತಿರಿತಿ ಕ್ಷುದ್ರಾಃ। ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿರರ್ಥಸ್ಯ ಯಜ್ಞಃ ಕಾಮಸ್ಯ ಜೀವನಮಾತ್ರಮಿತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ। ತತ್ರ ಬಲಾಬಲಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽನುಬಂಧಾಂʼಲ್ಲಿಪ್ಸೇತ ಪೀಡಾಂ ತು ಪಾರವರ್ಜಯೇದೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪೀಡಾಂ ವಿದ್ವಾನ್ವಶಂ ನಯೇದಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-140-62 ಗೃಧ್ರದೃಷ್ಟಿಗೃಧ್ರವತ್ ದೂರದರ್ಶೀ। ಬಕವದಾಲೀನೋ ನಿಶ್ಚಲಃ। ಶ್ವಚೇಷ್ಟಃ ಶುನಕವಜ್ಜಾಗರೂಕಶ್ಚೋರಸೂಚಕಶ್ಚ। ಕಾಕವತ್ ಶಂಕೀ ಪರೇಂಗಿತಜ್ಞಃ। ಭುಜಂಗಚರಿತಂ ಅಕಸ್ಮಾತ್ಪರಕೃತೇ ದುರ್ಗಾದೌ ಪ್ರವೇಶನಂ॥ 12-140-64 ಶ್ರೇಣೀಮುಖ್ಯಃ ನಾನಾಜಾತಿಯಾಃ ಸಂತ ಏಕಕಾರ್ಯೇ ನಿವಿಷ್ಟಾಃ ಶ್ರೇಣಯಸ್ತಾಸಾಂ ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಉಪಜಾಪೋ ಭೇದಃ ವಲ್ಲಭಾನಾಂ ಮಿತ್ರಾಣಾಮನುನಯೇಷು ಅನ್ಯೈಃ ಕಿಯಮಾಣೇಷು ಅಮಾತ್ಯಾನ್ಪರಿರಕ್ಷೇತ। ಭೇದಾತ್ಸಂಘಾತಾತ್ಸಂಭೂಯಕಾರ್ಯಕಾರಿತ್ವಾಚ್ಚ। ಸಂಹತಾ ಹ್ಯಾಮಾತ್ಯಾಃ ಸದ್ಯೋ ರಾಜಾನಮರಾಜಾನಂ ಕುರ್ಯುರ್ವಿಪರೀತಂ ವಾ ಕುರ್ಯುರಿತ್ಯರ್ಥ-॥ 12-140-70 ವೃಜಿನಾಭಿಸಂಹಿತಂ ಆಪತ್ಕಾಲಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣೈವೈತದುಕ್ತಂ ನತ್ವೇತದೇವಂ ಪುರುಷಃ ಸಮಾಚರೇತ್। ಪರೇಣಾಭಿಯೋಗೇ ಕೃತೇ ಸತಿ। ಇದಂ ಮದುಕ್ತಂ ಕಥಂ ನ ಭಾವಯೇತ್ ಅಪಿತು ಭಾವಯೇದೇವ। ಆಪದಿ ಏತದನುಷ್ಠಾನಾದಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 141
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.141. ಅಧ್ಯಾಯಃ 141
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಪದಿ ಅಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷಣೇನಾಪ್ಯಾತ್ಮರಕ್ಷಣಕರಣೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಶ್ವಪಚಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-141-0 (70631)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-141-0x (5747)
ಹೀನೇ ಪರಮಕೇ ಧರ್ಮೇ ಸರ್ವಲೋಕವಿಲಂಘಿತೇ।
ಅಧರ್ಮೇ ಧರ್ಮತಾಂ ನೀತೇ ಧರ್ಮೇ ಚಾಧರ್ಮತಾಂ ಗತೇ॥ 12-141-1 (70632)
ಮರ್ಯಾದಾಸು ಪ್ರಭಿನ್ನಾಸು ಕ್ಷುಭಿತೇ ಲೋಕಿಶ್ಚಯೇ।
ರಾಜಭಿಃ ಪೀಡಿತೇ ಲೋಕೇ ಚೋರೈರ್ವಾಽಪಿ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-141-2 (70633)
ಸರ್ವಾಶ್ರಮೇಷು ಮೂಢೇಷು ಕರ್ಮಸೂಪಹತೇಷು ಚ।
ಕಾಮಾಲ್ಲೋಭಾಚ್ಚ ಮೋಹಾಚ್ಚ ಭಯಂ ಪಶ್ಯತ್ಸು ಭಾರತ॥ 12-141-3 (70634)
ಅವಿಶ್ವಸ್ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ನಿತ್ಯಂ ಭೀತೇಷು ಭಾರತ।
ನಿತ್ಯಂ ಚ ಹನ್ಯಮಾನೇಷು ವಂಚಯತ್ಸು ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-141-4 (70635)
ಪ್ರದೀಪ್ತೇಷು ಚ ದೇಶೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯೇ ಚಾತಿಪೀಡಿತೇ।
ಅವರ್ಷತಿ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೇ ಮಿಥೋ ಭೇದೇ ಸಮುತ್ಥಿತೇ॥ 12-141-5 (70636)
ಸರ್ವಸ್ಮಿಂದಸ್ಯುಸಾದ್ಭೂತೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮುಪಜೀವನೇ।
ಕೇನಸ್ವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜೀವೇಜ್ಜಘನ್ಯೇ ಕಾಲ ಆಗತೇ॥ 12-141-6 (70637)
ಅತಿತಿಕ್ಷುಃ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾನನುಕ್ರೋಶಾನ್ನರಾಧಿಪ।
ಕತಮಾಪದಿ ವರ್ತೇತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-141-7 (70638)
ಕಥಂ ಚ ರಾಜಾ ವರ್ತೇತ ಲೋಕೇ ಕಲುಷತಾಂ ಗತೇ।
ಕಥಮರ್ಥಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಾಚ್ಚ ನ ಹೀಯೇತ ಪರಂತಪ॥ 12-141-8 (70639)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-141-9x (5748)
ರಾಜಮೂಲಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಸುವೃಷ್ಟಯಃ।
ಪ್ರಜಾಸು ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚೈವ ಮರಣಂ ಚ ಭಯಾನಿ ಚ॥ 12-141-9 (70640)
ಕೃತಂ ತ್ರೇತಾ ದ್ವಾಪರಂ ಚ ಕಲಿಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ರಾಜಮೂಲಾ ಇತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-141-10 (70641)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ವಭ್ಯಾಗತೇ ಕಾಲೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ದೋಷಕಾರಕೇ।
ವಿಜ್ಞಾನಬಲಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವಿತವ್ಯಂ ಭವೇತ್ತದಾ॥ 12-141-11 (70642)
ಅಧಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಚಂಡಾಲಸ್ಯ ಚ ಪಕ್ಕಣೇ॥ 12-141-12 (70643)
ತ್ರೇತಾದ್ವಾಪರಯೋಃ ಸಂಧೌ ಪುರಾ ದೈವವ್ಯತಿಕ್ರಮಾತ್।
ಅನಾವೃಷ್ಟಿರಭೂದ್ಧೋರಾ ಲೋಕೇ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕೀ॥ 12-141-13 (70644)
ಪ್ರಜಾನಾಮತಿವೃದ್ಧಾನಾಂ ಯುಗಾಂತೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಮೋಕ್ಷಸಮಯೇ ದ್ವಾಪರಪ್ರತಿಪಾದನೇ॥ 12-141-14 (70645)
ನ ವವರ್ಷ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪ್ರತಿಲೋಮೋಽಭವದ್ಗುರುಃ।
ಜಗಾಮ ದಕ್ಷಿಣಂ ಮಾರ್ಗಂ ಸೋಮೋ ವ್ಯಾವೃತ್ತಮಂಡಲಃ॥ 12-141-15 (70646)
ನಾವಶ್ಯಾಯೋಽಪಿ ರಾತ್ರ್ಯಂತೇ ಕುತ ಏವಾಭ್ರರಾಜಯಃ।
ನದ್ಯಃ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತತೋಯೌಘಾಃ ಕಿಂಚಿದಂತರ್ಗತಾಽಭವನ್॥ 12-141-16 (70647)
ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಕೂಪಾಃ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ।
ಹತತ್ವಿಷೋ ನ ಲಕ್ಷ್ಯಂತೇ ನಿಸರ್ಗಾತ್ಪೂರ್ವಕಾರಿತಾತ್॥ 12-141-17 (70648)
ಭೂಮಿಃ ಶುಷ್ಕಜಲಸ್ಥಾನಾ ವಿನಿವೃತ್ತಸಭಾಪ್ರಪಾ।
ನಿವೃತ್ತಯಜ್ಞಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾ ನಿರ್ವಷಟ್ಕಾರಮಂಗಲಾ॥ 12-141-18 (70649)
ಉತ್ಸನ್ನಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷಾ ನಿವೃತ್ತವಿಪಣಾಪಣಾ।
ನಿವೃತ್ತಪೂರ್ವಸಮಯಾ ಸಂಪ್ರನಷ್ಟಮಹೋತ್ಸವಾ॥ 12-141-19 (70650)
ಅಸ್ಥಿಕಂಕಾಲಸಂಕೀರ್ಣಾ ಹಾಹಾಭೂತನರಾಕುಲಾ।
ಶೂನ್ಯಭೂಯಿಷ್ಠನಗರಾ ದಗ್ಧಗ್ರಾಮನಿವೇಶನಾ॥ 12-141-20 (70651)
ಕ್ವಚಿಚ್ಚೋರೈಃ ಕ್ವಚಿಚ್ಛೂರೈಃ ಕ್ವಚಿದ್ರಾಜಭಿರಾತುರೈಃ।
ಪರಸ್ಪರಭಯಾಚ್ಚೈವ ಶೂನ್ಯಭೂಯಿಷ್ಠನಿರ್ಜನಾ॥ 12-141-21 (70652)
ಗತದೈವತಸಂಸ್ಥಾನಾ ವೃದ್ಧಬಾಲವಿನಾಕೃತಾ।
ಗೋಜಾವಿಮಹಿಷೀಹೀನಾ ಪರಸ್ಪರಪರಾಹತಾ॥ 12-141-22 (70653)
ಹತವಿಪ್ರಾ ಹತಾರಕ್ಷಾ ಪ್ರನಷ್ಟೋತ್ಸವಸಂಚಯಾ।
ಶವಭೂತನರಪ್ರಾಯಾ ಬಭೂವ ವಸುಧಾ ತದಾ॥ 12-141-23 (70654)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಭಯೇ ಕಾಲೇ ಕ್ಷೀಣಧರ್ಮೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬಭೂವುಃ ಕ್ಷುಧಿತಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಖಾದಮಾನಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-141-24 (70655)
ಋಷಯೋ ನಿಯಮಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾಗ್ನಿದೇವತಾಃ।
ಆಶ್ರಮಾನ್ಸಂಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪರ್ಯಧಾವನ್ನಿತಸ್ತತಃ॥ 12-141-25 (70656)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಥ ಭಗವಾನ್ಮಹರ್ಷಿರನಿಕೇತನಃ।
ಕ್ಷುಧಾ ಪರಿಗತೋ ಧೀಮಾನ್ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯಧಾವತ್॥ 12-141-26 (70657)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದಾರಾಂಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಜನಸಂಸದಿ।
ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯಸಮೋ ಭ್ರೂತ್ವಾ ನಿರಗ್ನಿರನಿಕೇತನಃ॥ 12-141-27 (70658)
ಸ ಕದಾಚಿತ್ಪರಿಪತಞ್ಶ್ವಪಚಾನಾಂ ನಿಕೇತನಂ।
ಹಿಂಸ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಾಣಿಘಾತಾನಾಮಾಸಸಾದ ವನೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-141-28 (70659)
ವಿಭಿನ್ನಕಲಶಾಕೀರ್ಣಂ ಶ್ರಮಾಂಸೇನ ಚ ಭೂಷಿತಂ।
ವರಾಹಖರಭಗ್ನಾಸ್ಥಿಕಪಾಲಘಟಸಂಕುಲಂ॥ 12-141-29 (70660)
ಮೃತಚೇಲಪರಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ನಿರ್ಮಾಲ್ಯಕೃತಭೂಷಣಂ।
ಸರ್ಪನಿರ್ಮೋಕಮಾಲಾಭಿಃ ಕೃತಚಿಹ್ನಕುಟೀಮುಖಂ॥ 12-141-30 (70661)
ಕುಕ್ಕುಟಾರಾಬಹುಲಂ ಗರ್ದಭಧ್ವನಿನಾದಿತಂ।
ಉದ್ಧೋಷದ್ಭಿಃ ಖರೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಕಲಹದ್ಭಿಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-141-31 (70662)
ಉಲೂಕಪಕ್ಷಿಧ್ವನಿಭಿರ್ದೇವತಾಯತನೈರ್ವೃತಂ।
ಲೋಹಘಂಟಾಪರಿಷ್ಕಾರಂ ಶ್ವಯೂಥಪರಿವಾರಿತಂ॥ 12-141-32 (70663)
ತತ್ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಕ್ಷುಧಾವಿಷ್ಟೋ ಗಾಧಿಪುತ್ರೋ ಮಹಾನೃಪಿಃ।
ಆಹಾರಾನ್ವೇಷಣೇ ಯುಕ್ತಃ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-141-33 (70664)
ನ ಚ ಕ್ವಚಿದವಿಂದತ್ಸ ಭಿಕ್ಷಮಾಣೋಽಪಿ ಕೌಶಿಕಃ।
ಮಾಂಸಮನ್ನಂ ಫಲಂ ಮೂಲಮನ್ಯದ್ವಾ ತತ್ರ ಕಿಂಚನ॥ 12-141-34 (70665)
ಅಹೋ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಕೌಶಿಕಃ।
ಪಪಾತ ಭೂಮೌ ದೌರ್ಬಲ್ಯಾತ್ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚಂಡಾಲಪಕ್ಕಣೇ॥ 12-141-35 (70666)
ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಮುನಿಃ ಕಿಂನು ಮೇ ಸುಕೃತಂ ಭವೇತ್।
ಕಥಂ ವೃಥಾ ನ ಮೃತ್ಯುಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ॥ 12-141-36 (70667)
ಸ ದದರ್ಶ ಶ್ವಮಾಂಸಸ್ಯ ಕುತಂತ್ರೀಂ ಪತಿತಾಂ ಮುನಿಃ।
ಚಂಡಾಲಸ್ಯ ಗೃಹೇ ರಾಜನ್ಸದ್ಯಃ ಶಸ್ತ್ರಹತಸ್ಯ ವೈ॥ 12-141-37 (70668)
ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸ್ತೇಯಂ ಕಾರ್ಯಮಿತೋ ಮಯಾ।
ನ--ದಾನೀಮುಪಾಯೋ ಮೇ ವಿದ್ಯತೇ ಪ್ರಾಣಧಾರಣೇ॥ 12-141-38 (70669)
---ಸು ವಿಹಿತಂ ಸ್ತೇಯಂ ವಿಶಿಷ್ಟಸಮಹೀನತಃ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಭವೇತ್ಪೂರ್ವಮಾಸ್ಥೇಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ। 12-141-39 (70670)
ಹೀನಾದಾದೇಯಮಾದೌ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಾನಾತ್ತದನಂತರಂ।
ಅಸಂಭವೇ ತ್ವಾದದೀತ ವಿಶಿಷ್ಟಾದಪಿ ಧಾರ್ಮಿಕಾತ್॥ 12-141-40 (70671)
ಸೋಽಹಮಂತಾವಸಾಯೀನಾಂ ಹರಾಂಯೇನಾಂ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್।
ನ ಸ್ತೇಯದೋಷಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಹರಿಷ್ಯಾಂಯೇತದಾಮಿಷಂ॥ 12-141-41 (70672)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ತಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಸುಸುಷ್ವಾಪ ಪತಿತೋ ಯತ್ರ ಭಾರತ॥ 12-141-42 (70673)
ಸ ವಿಗಾಢಾಂ ನಿಶಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಪ್ತೇ ಚಂಡಾಲಪಕ್ಕಣೇ।
ಶನೈರುತ್ಥಾಯ ಭಗವಾನ್ಪ್ರವಿವೇಶ ಕುಟೀಮುಖಂ॥ 12-141-43 (70674)
ಸ ಸುಪ್ತ ಏವ ಚಂಡಾಲಃ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಪಿಹಿತಲೋಚನಃ।
ಪರಿಭಿನ್ನಸ್ವರೋ ರೂಕ್ಷಃ ಪ್ರೋವಾಚಾಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ॥ 12-141-44 (70675)
ಕಃ ಕುತಂತ್ರೀಂ ಘಟ್ಟಯತಿ ಸುಪ್ತೇ ಚಂಡಾಲಪಕ್ಕಣೇ।
ಜಾಗರ್ಮಿ ನೈವ ಸುಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಹತೋಽಸೀತಿ ಚ ದಾರುಣಃ॥ 12-141-45 (70676)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಹಮಿತ್ಯೇವ ಸಹಸಾ ತಮುವಾಚ ಹ।
ಸಹಸಾಽಭ್ಯಾಗತಂ ಭೂಯಃ ಸೋದ್ವೇಗಸ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-141-46 (70677)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಹಮಾಯುಷ್ಮನ್ನಾಗತೋಽಹಂ ಬುಭುಕ್ಷಿತಃ।
ಮಾ ವಧೀರ್ಮಮ ಸದ್ಬುದ್ಧೇ ಯದಿ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-141-47 (70678)
ಚಂಡಾಲಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ಶಯನಾದುಪಸಂಭ್ರಾಂತ ಉದ್ಯಯೌ ಪ್ರತಿ ತಂ ತತಃ॥ 12-141-48 (70679)
ಸ ವಿಸೃಜ್ಯಾಶ್ರು ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಬಹುಮಾನಾತ್ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಉವಾಚ ಕೌಶಿಕಂ ರಾತ್ರೌ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂ ತೇ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ॥ 12-141-49 (70680)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತು ಮಾತಂಗಮುವಾಚ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯನ್।
ಕ್ಷುಧಿತೋಽಂತರ್ಗತಪ್ರಾಣೋ ಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-50 (70681)
ಕ್ಷುಧಿತಃ ಕಲುಷಂ ಯಾತೋ ನಾಸ್ತಿ ಹ್ರೀರಶನಾರ್ಥಿನಃ।
ಕ್ಷುಚ್ಚ ಮಾಂ ದೂಷಯತ್ಯತ್ರ ಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-51 (70682)
ಅವಸೀದಂತಿ ಮೇ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸ್ಮೃತಿರ್ಮೇ ನಶ್ಯತಿ ಕ್ಷುಧಾ।
ದುರ್ಬಲೋ ನಷ್ಟಸಂಜ್ಞಶ್ಚ ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯವಿವರ್ಜಿತಃ।
ಸೋಧರ್ಮಂ ಬುಧ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-52 (70683)
ಯದಾ ಭೈಕ್ಷಂ ನ ವಿಂದಾಮಿ ಯುಷ್ಮಾಕಮಹಮಾಲಯೇ।
ತದಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕೃತಾ ಪಾಪೇ ಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-53 (70684)
ಅಗ್ನಿರ್ಮುಖಂ ಪುರೋಧಾಶ್ಚ ದೇವಾನಾಂ ಶುಚಿಷಾಙ್ವಿಭುಃ।
ಯಥಾ ಚ ಸರ್ವಭುಗ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಥಾ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-141-54 (70685)
ತಮುವಾಚ ಸ ಚಂಡಾಲೋ ಮಹರ್ಷೇ ಶೃಣು ಮೇ ವಚಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾ ತಮಾತಿಷ್ಠ ಯಥಾ ಧರ್ಮೋ ನ ಹೀಯತೇ॥ 12-141-55 (70686)
ಧರ್ಮಂ ತವಾಪಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಶೃಣು ಯತ್ತೇ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 12-141-56 (70687)
ಮೃಗಾಣಾಮಧಮಂ ಶ್ವಾನಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯಧಮ ಉದ್ದೇಶಃ ಶರೀರಸ್ಯ ತು ಜಾಘೀ॥ 12-141-57 (70688)
ನೇದಂ ಸಂಯಗ್ವ್ಯವಸಿತಂ ಮಹರ್ಷೇ ಕರ್ಮ ಗರ್ಹಿತಂ।
ಚಂಡಾಲಸ್ವಸ್ಯ ಹರಣಮಭಕ್ಷ್ಯಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-141-58 (70689)
ಸಾಧ್ವನ್ಯಮನುಪಶ್ಯ ತ್ವಮುಪಾಯಂ ಪ್ರಾಣಧಾರಣೇ।
ಶ್ವಮಾಂಸಲೋಭಾತ್ತಪಸೋ ನಾಶಸ್ತೇ ಸ್ಯಾನ್ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-141-59 (70690)
ಜಾನತಾ ವಿಹಿತೋ ಮಾರ್ಗೋ ನ ಕಾರ್ಯೋ ಧರ್ಮಸಂಕರಃ।
ಮಾ ಸ್ಮ ಧರ್ಮಂ ಪರಿತ್ಯಾಕ್ಷೀಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮವಿದುತ್ತಮಃ॥ 12-141-60 (70691)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ನಿತ್ಯುಕ್ತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕ್ಷುಧಾರ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಪುನರೇವ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-141-61 (70692)
ನಿರಾಹಾರಸ್ಯ ಸುಮಹಾನ್ಮಮ ಕಾಲೋಽಭಿಧಾವತಃ।
ನ ವಿದ್ಯತೇಽಪ್ಯುಪಾಯಶ್ಚ ಕಶ್ಚಿನ್ಮೇ ಪ್ರಾಣಧಾರಣೇ॥ 12-141-62 (70693)
ಯೇನಕೇನ ವಿಶೇಷೇಣ ಕರ್ಮಣಾ ಯೇನಕೇನಚಿತ್।
ಉಜ್ಜಿಹೀರ್ಷೇ ಸೀದಮಾನಃ ಸಮರ್ಥೋ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್॥ 12-141-63 (70694)
ಐಂದ್ರೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಥಾಗ್ನಿಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮವಹ್ನಿರ್ಮಮ ಬಲಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಮಯನ್ಕ್ಷುಧಾಂ॥ 12-141-64 (70695)
ಯಥಾಯಥೈವ ಜೀವೇದ್ಧಿ ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಮಹೇಲಯಾ।
ಜೀವಿತಂ ಮರಣಾಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಜೀವಂಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-141-65 (70696)
ಸೋಽಹಂ ಜೀವಿತಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ನಭಕ್ಷ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಭಕ್ಷಣಂ।
ವ್ಯವಸ್ಯೇ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ವೈ ತದ್ಭವಾನನುಮನ್ಯತಾಂ॥ 12-141-66 (70697)
ಜೀವಂಧರ್ಮಂ ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಣೋತ್ಸ್ಯಾಂಯಶುಭಾನಿ ತು।
ತಪೋಭಿರ್ವಿದ್ಯಯಾ ಚೈವ ಜ್ಯೋತೀಂಷೀವ ಮಹತ್ತಮಃ॥ 12-141-67 (70698)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-68x (5749)
ನೈತತ್ಖಾದನ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಪ್ರಾಣಮದ್ಯ
ನಾಯುರ್ದೀರ್ಘಂ ನಾಮೃತಸ್ಯೇವ ತೃಪ್ತಿಂ।
ಭಿಕ್ಷಾಮನ್ಯಾಂ ಭಿಕ್ಷ ಮಾ ತೇ ಮನೋಸ್ತು
ಶ್ವಭಕ್ಷಣೇ ಶ್ವಾ ಹ್ಯಭಕ್ಷ್ಯೋ ದ್ವಿಜಾನಾಂ॥ 12-141-68 (70699)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-69x (5750)
ನ ದುರ್ಭಿಕ್ಷೇ ಸುಲಭಂ ಮಾಂಸಮನ್ಯ
ಚ್ಛ್ವಪಾಕಮನ್ಯೇ ನ ಚ ಮೇಽಸ್ತಿ ವಿತ್ತಮ।
ಕ್ಷುಘಾರ್ತಶ್ಚಾಹಮಗತಿರ್ನಿರಾಶಃ
ಶ್ವಜಾಘನೀಂ ಷ಼ಡ್ಸಾತ್ಸಾಧು ಮನ್ಯೇ॥ 12-141-69 (70700)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-70x (5751)
ಪಂಚ ಪಂಚನಖಾ ಭಕ್ಷ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ವೈ ವಿಶಃ।
`ಶಲ್ಯಕಃ ಶ್ವಾವಿಧೋ ಗೋಧಾ ಶಶಃ ಕೂರ್ಮಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।'
ಯದಿ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೇ ಮಾಽಭಕ್ಷ್ಯೇ ವೈ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ॥ 12-141-70 (70701)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-71x (5752)
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನಾಸುರೋ ಜಗ್ಧೋ ವಾತಾಪಿಃ ಕ್ಷುಧಿತೇನ ವೈ।
ಅಹಮಾಪದ್ಗತಃ ಕ್ಷುಬ್ಧೋ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯೇ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-71 (70702)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-72x (5753)
ಭಿಕ್ಷಾಮನ್ಯಾಮಾಹರೇತಿ ನ ಚ ಕರ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ।
ನ ನೂನಂ ಕಾರ್ಯಮೇತದ್ವೈ ಹರ ಕಾಮಂ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-72 (70703)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-73x (5754)
ಶಿಷ್ಟಾ ವೈ ಕಾರಣಂ ಧರ್ಮೇ ತದ್ವೃತ್ತಮನುವರ್ತಯೇ।
ಪರಾಂ ಮೇಧ್ಯಾಶನಾದೇನಾಂ ಭಕ್ಷ್ಯಾಂ ಮನ್ಯೇ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-73 (70704)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-74x (5755)
ಅಸದ್ಭಿರ್ಯಃ ಸಮಾಚೀರ್ಣೋ ನ ಸ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಅಕಾರ್ಯಮಿಹ ಕಾರ್ಯಂ ವಾ ಮಾ ಛಲೇನಾಶುಭಂ ಕೃಥಾಃ॥ 12-141-74 (70705)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-75x (5756)
ನ ಪಾತಕಂ ನಾವಮತಮೃಷಿಃ ಸನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಸಮೌ ಚ ಶ್ವಮೃಗೌ ಮನ್ಯೇ ತಸ್ಮಾದ್ಭೋಕ್ಷ್ಯೇ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-75 (70706)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-76x (5757)
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಕೃತಮರ್ಥಿನೇನ
ತೇನರ್ಷಿಣಾ ತದಭಕ್ಷ್ಯಂ ನ ಕಾಮಾತ್।
ಸ ವೈ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ರ ನ ಪಾಪಮಸ್ತಿ
ಸರ್ವೈರುಪಾಯೈರ್ಗುರವೋ ಹಿ ರಕ್ಷ್ಯಾಃ॥ 12-141-76 (70707)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-77x (5758)
ಮಿತ್ರಂ ಚ ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಯಮಾತ್ಮಾ
ಪ್ರಿಯಶ್ಚ ಮೇ ಪೂಜ್ಯತಮಶ್ಚ ಲೋಕೇ।
ತದ್ಭೋಕ್ತುಕಾಮೋಽಹಮಿಮಾಂ ಜಿಹೀರ್ಷೇ
ನೃಶಂಸಾನಾಮೀದೃಶಾನಾಂ ನ ವಿಭ್ಯೇ॥ 12-141-77 (70708)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-78x (5759)
ಕಾಮಂ ನರಾ ಜೀವಿತಂ ಸಂತ್ಯಜಂತಿ
ನ ಚಾಭಕ್ಷ್ಯೇ ಕ್ವಚಿತ್ಕುರ್ವಂತಿ ಬುದ್ಧಿಂ।
ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀತಿ ವಿದ್ಧಿ
ಸ್ವರ್ಗೇ ನಿವಾಸಾತ್ಸಹತೇ ಕ್ಷುಧಾಂ ವೈ॥ 12-141-78 (70709)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-79x (5760)
ಸ್ಥಾನೇ ಭವೇತ್ಸ ಯಶಃ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ
ನಿಃಸಂಶಯಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ವೈ ವಿನಾಶಃ।
ಅಹಂ ಪುನರ್ವ್ರತನಿತ್ಯಃ ಶಮಾತ್ಮಾ
ಮೂಲಂ ರಕ್ಷ್ಯಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಂಯಭಕ್ಷ್ಯಂ॥ 12-141-79 (70710)
ಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮಕೇ ವ್ಯಕ್ತಮಸ್ತೀತಿ ಸೃಷ್ಟೋ
ಮೋಕ್ಷಾತ್ಮಕೇ ತ್ವಂ ಯಥಾ ಶಿಷ್ಟಚಕ್ಷುಃ।
ಯದ್ಯಪ್ಯೇತತ್ಸಂಶಯಾಚ್ಚ ತ್ರಪಾಮಿ
ನಾಹಂ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ನ ಮಾಯಾ॥ 12-141-80 (70711)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-81x (5761)
ಗೋಪನೀಯಮಿದಂ ದುಃಖಮಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ।
ದುಷ್ಕೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸಂತಂ ಯಸ್ತ್ವಾಮಹಮುಪಾಲಭೇ॥ 12-141-81 (70712)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-82x (5762)
ಪಿಬಂತ್ಯೇವೋದಕಂ ಗಾವೋ ಮಂಡೂಕೇಷು ರುವತ್ಸ್ವಪಿ।
ನ ತೇಽಧಿಕಾರೋ ಧರ್ಮೇಽಸ್ತಿ ವಾ ಭೂರಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಕಃ॥ 12-141-82 (70713)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-83x (5763)
ಸುಹೃದ್ಭೂತ್ವಾಽನುಶೋಚೇ ತ್ವಾಂ ಕೃಪಾ ಹಿ ತ್ವಯಿ ಮೇ ದ್ವಿಜ।
ತದಿದಂ ಶ್ರೇಯ ಆಧತ್ಸ್ವ ಮಾ ಲೋಭೇ ಚೇತ ಆದಧಾಃ॥ 12-141-83 (70714)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-84x (5764)
ಸೃಹೃನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಸುಖೇಪ್ಸುಶ್ಚೇದಾಪದೋ ಮಾಂ ಸಮುದ್ಧರ।
ಜಾಮಽಹಂ ಧರ್ಮತೋಽಽತ್ಮಾನಮುತ್ಸೃಜೇಮಾಂ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-84 (70715)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-85x (5765)
ನೈವೋತ್ಸಹೇ ಭವತೋ ದಾತುಮೇತಾಂ
ನೋಪೇಕ್ಷಿತುಂ ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ಸ್ವಮನ್ನಂ।
ಉಭೌ ಸ್ಯಾವಃ ಶ್ವಮಲೇನಾನುಲಿಪ್ತೌ
ದಾತಾ ಚಾಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರತೀಚ್ಛಂ॥ 12-141-85 (70716)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-86x (5766)
ಅದ್ಯಾಹಮೇತದ್ವೄಜಿನಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ
ಜೀವಂಶ್ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾಪವಿತ್ರಂ।
ಸಂಪೂತಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮಮೇವಾಭಿಪತ್ಸ್ಯೇ
ಯದೇತಯೋರ್ಗುರು ತದ್ವೈ ಬ್ರವೀಹಿ॥ 12-141-86 (70717)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-87x (5767)
ಆತ್ಮೈವ ಸಾಕ್ಷೀ ಕಿಲ ಧರ್ಮಕೃತ್ಯೇ
ತ್ವಮೇವ ಜಾನಾಸಿ ಯದತ್ರ ದುಷ್ಕೃತಂ।
ಯೋ ಹ್ಯಾದ್ರಿಯಾದ್ಭಕ್ಷ್ಯಮಿತಿ ಶ್ವಮಾಂಸಂ
ಮನ್ಯೇ ನ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ವಿವರ್ಜನೀಯಂ॥ 12-141-87 (70718)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-88x (5768)
ಉಪಧಾನೈಃ ಸಾಧತೇ ನಾಪಿ ದೋಷಃ
ಕಾರ್ಯೇ ಸಿದ್ಧೇ ಮಿತ್ರ ನಾತ್ರಾಪವಾದಃ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನಹಿಂಸಾ ನಾನೃತೇ ವಾಕ್ಯಲೇಶೋ
ಭಕ್ಷ್ಯಕ್ರಿಯಾ ಯತ್ರ ನ ತದ್ಗರೀಯಃ॥ 12-141-88 (70719)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-89x (5769)
ಯದ್ಯೇಷ ಹೇತುಸ್ತವ ಖಾದನೇ ಸ್ಯಾ
ನ್ನ ತೇ ವೇದಃ ಕಾರಣಂ ನಾರ್ಯಧರ್ಮಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಭಕ್ಷ್ಯೇ ಭಕ್ಷಣೇ ವಾ ದ್ವಿಜೇಂದ್ರ
ದೋಷಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಥೇದಮತ್ರ॥ 12-141-89 (70720)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 12-141-90x (5770)
ನ ಪಾತಕಂ ಭಕ್ಷಮಾಣಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಂ
ಸುರಾಂ ತು ಪೀತ್ವಾ ಪತತೀತಿ ಶಬ್ದಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಯಥಾ ತಥೈವ
ನ ಲೇಪಮಾತ್ರೇಣ ಕೃತಂ ಹಿನಸ್ತಿ॥ 12-141-90 (70721)
ಶ್ವಪಚ ಉವಾಚ। 12-141-91x (5771)
`ಪಾದೌ ಮೂಲಂ ಸಮಭವದ್ವೃಂತಾಕಂ ಶಿರ ಉಚ್ಯತೇ।
ಶೇಫಾತ್ತು ಗೃಂಜರಂ ಜಾತಂ ಪಲಾಂಡುಸ್ತ್ವಂಡಸಂಭವಃ॥ 12-141-91 (70722)
ಶ್ವರೋಮಜಃ ಶೈವ್ಯಶಾಕೋ ಲಶುನಂ ದ್ವಿಜಸಂಭವಂ।
ಚುಕ್ಕಿನಾಮಾ ಪರ್ಣಶಾಕಃ ಕರ್ಣಾದಜನಿ ಭೂಸುರ॥' 12-141-92 (70723)
ಅಸ್ಥಾನತೋ ಹೀನತಃ ಕುತ್ಸಿತಾದ್ವಾ
ತದ್ವಿದ್ವಾಂಸಂ ಬಾಧತೇ ಸಾಧು ವೃತ್ತಂ।
ಶ್ವಾನಂ ಪುನರ್ಯೋ ಲಭತೇಽಭಿಷಂಗಾ
ತ್ತೇನಾಪಿ ದಂಡಃ ಸಹಿತವ್ಯ ಏವ॥ 12-141-93 (70724)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-141-94x (5772)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿವವೃತೇ ಮಾತಂಗಃ ಕೌಶಿಕಂ ತದಾ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಜಹಾರೈವ ಕೃತಬುದ್ಧಿಃ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ॥ 12-141-94 (70725)
ತತೋ ಜಗ್ರಾಹ ಸ ಶ್ವಾಂಗಂ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಸದಾರಸ್ತಾಮುಪಾಹೃತ್ಯ ವನೇ ಭೋಕ್ತುಮಿಯೇಪ ಸಃ॥ 12-141-95 (70726)
ಅಥಾಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಭವದ್ವಿಧಿನಾಽಹಂ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ।
ಭಕ್ಷಯಾಮಿ ಯಥಾಕಾಲಂ ಪೂರ್ವಂ ಸಂತರ್ಪ್ಯ ದೇವತಾಃ॥ 12-141-96 (70727)
ತತೋಽಗ್ನಿಮುಪಸಂಹೃತ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮೇಣ ವಿಧಿನಾ ಮುನಿಃ।
ಐಂದ್ರಾಗ್ನೇಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಚರುಂ ಶ್ರಪಯತ ಸ್ವಯಂ॥ 12-141-97 (70728)
ತತಃ ಸಮಾರಭತ್ಕರ್ಮ ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ।
ಆಹೂಯ ದೇವಾನಿಂದ್ರಾದೀನ್ಭಾಗಂಭಾಗಂ ವಿಧಿಕ್ರಮಾತ್॥ 12-141-98 (70729)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಪ್ರವವರ್ಷ ಸ ವಾಸವಃ।
ಸಂಜೀವಯನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಜನಯಾಮಾಸ ಚೌಷಧೀಃ॥ 12-141-99 (70730)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಪಿ ಭಗವಾಂಸ್ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ಚಿಷಃ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ ಪರಮಾದ್ಭುತಾಂ॥ 12-141-100 (70731)
ಸ ಸಂಹೃತ್ಯ ಚ ತತ್ಕರ್ಮ ಅನಾಸ್ವಾದ್ಯ ಚ ತದ್ಧವಿಃ।
ತೋಷಯಾಮಾಸ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಪಿತೄಂಶ್ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-141-101 (70732)
ಏವಂ ವಿದ್ವಾನದೀನಾತ್ಮಾ ವ್ಯಸನಸ್ಥೋ ಜಿಜೀವಿಷುಃ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರುಪಾಯಜ್ಞೋ ದೀನಮಾತ್ಮಾನಮುದ್ಧರೇತ್॥ 12-141-102 (70733)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವಿತವ್ಯಂ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಜೀವನ್ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋ ಭದ್ರಮಶ್ನುತೇ॥ 12-141-103 (70734)
ತಸ್ಮಾತ್ಕೌಂತೇಯ ವಿದುಷಾ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಕೃತಾತ್ಮನಾ॥ ॥ 12-141-104 (70735)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 141॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-141-7 ಅತಿತಿಕ್ಷುಃ ಯುಕ್ತುಮನಿಚ್ಛುಃ। ಅನುಕ್ರೋಶಾತ್ ದಯಾತಃ॥ 12-141-9 ಅಪ್ರಾಪ್ತಪ್ರಾಪಣಂ ಯೋಗಃ। ಪ್ರಾಪ್ತಸಂರಕ್ಷಣಂ ಕ್ಷೇಮಃ॥ 12-141-12 ಪಕ್ಕಣೇ ಚಂಡಾಲಾಗಾರೇ॥ 12-141-15 ಪ್ರತಿಲೋಮೋ ವಕ್ರಃ। ವ್ಯಾವೃತ್ತಂ ಅನ್ಯಥಾಭೂತಂ ಮಂಡಲಂ ಯಸ್ಯ॥ 12-141-16 ಅವಶ್ಯಾಯೋ ಧೂಮಿಕಾ॥ 12-141-19 ವಿಷಣೋ ವಿಕ್ರಯಾದಿಃ। ಆಪಣೋ ಹಟ್ಟಃ॥ 12-141-23 ಹತಾ ಆರಕ್ಷಾ ರಕ್ಷಾಕರ್ತಾರೋ ಯಸ್ಯಾಂ ಸಾ॥ 12-141-36 ವೃಥಾ ಅನ್ನಂ ವಿನಾ॥ 12-141-37 ಕುತಂತ್ರೀಂ ದಂಡಿಕಾಂ॥ 12-141-39 ವಿಪ್ರೇಣ ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-141-41 ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್ತಜ್ಜದೋಷಾತ್ ಸ್ತೈನ್ಯದೋಷಮಧಿಕಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-141-45 ಘಟ್ಟಯತಿ ಚಾಲಯತಿ॥ 12-141-47 ಮಮ ಮಾಂ॥ 12-141-51 ಕಲುಷಂ ಯಾತಃ ಪಾಪಂ ಕರ್ಮಾನುಸೃತಃ॥ 12-141-54 ಅಗ್ನಿರ್ದೇವಾನಾಂ ಮುಖಂ ಚ ಪುರೋಧಾಶ್ಚ ಸಃ। ಶುಚಿಷಾಟ್ ಶುಚಿ ಮೇಧ್ಯಮೇವ ಸಹತೇ ನಾಮೇಧ್ಯಂ ತಥಾಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪಿ ತತ್ತುಲ್ಯತ್ವಾತ್ಸರ್ವಭುಗ್ಭವಿಷ್ಯಾಮೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-141-64 ಐಂದ್ರಃ ಪಾಲಾತ್ಮಕಃ। ಆಗ್ನಿಕಃ ಸರ್ವಭುಕ್ತ್ವರೂಪಃ। ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ ಸ ಏವ ವಹ್ನಿಃ॥ 12-141-72 ಇತಿ ಕರ್ತುಂ ನಾರ್ಹಸೀತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-141-73 ಶಿಷ್ಟಾಃ ಅಗಸ್ತ್ಯಾದಯಃ॥ 12-141-75 ಸಮೌ ಪಶುತ್ವಾದಿತಿ ಭಾವಃ ನೃಶಂಸಮಪಿ ಭಕ್ಷಿತ್ವಾ ತೇನ ವಾತಾಪಿನಾ ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಕ್ಷಿತಾ ಇತಿ ಧರ್ಮ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-141-77 ತರ್ಹಿ ಅಯಮಾತ್ಮಾ ದೇಹೋ ಮಮ ಮಿತ್ರಂ ಏತಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಮಯಾಪ್ಯೇತದ್ಭುಕ್ತಂ ಚೇನ್ನ ಕಶ್ಚಿದ್ದೋಷೋಽಸ್ತೀತ್ಯಾಹ ಮಿತ್ರಂ ಚೇತಿ॥ 12-141-79 ಸ ಕಾಮಃ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಮರಣೇ ಸತಿ ಯಶಃ ಯಶಸ್ಕರೋ ಭವೇದಿತಿ ಸ್ಥಾನೇ ಯುಕ್ತಂ। ಅನಶನೇನ ಮರಣಂ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಸತ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಜೀವತಸ್ತ್ವನಶ್ನತೋ ಧರ್ಮಲೋಪಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಃ। ಮೂಲಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಶರೀರಂ ರಕ್ಷ್ಯಂ ತಸ್ಯ ವೈಕಲ್ಯೇನ ಧರ್ಮವಿರೋಧೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-141-80 ಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮಕೇ ವ್ಯಕ್ತಮಸ್ತೀತಿ ಪುಣ್ಯಂ ಮೋಹಾತ್ಮಕೇ ಯತ್ರ ಯಥಾ ಶ್ವಭಕ್ಷ್ಯೇ। ಯದ್ಯಪ್ಯೇತ ತ್ಸಂಶಯಾತ್ಮಾ ಚರಾಮಿ ನಾಹಂ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ತ್ವಮೇವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮಕೇ ಪ್ರಮಾತರಿ ವಿಚಾರಿತೇ ಶ್ವಜಾಘನೀಭಕ್ಷಣೇಽಪಿ ಪುಣ್ಯಮಸ್ತೀತಿ ಜಾನೇ। ಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯೋಗ್ಯಂ ಶರೀರಮಪಥೇನ್ನಾಪಿ ರಕ್ಷ್ಯಮೇವೇತಿ ಭಾವಃ। ತಥಾಪಿ ಶ್ವಭಕ್ಷಣಮಾತ್ರೇಣ ಸ್ವಾದೃಶಃ ಶ್ವಪಚೋಽಹಂ ನ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ। ತಪಸಾ ದೋಷಂ ದೂರೀಕರ್ತುಂ ಶಕ್ತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-141-81 ಇದಂ ಶ್ವಜಾಘನೀಭಕ್ಷಣಜಂ ದುಃಖಂ ಪಾಪಂ ಗೋಪನೀಯಂ ಗೂಹನೀಯಂ ತ್ವಯಾ ಕ್ರಿಯಮಾಣಂ ನಿರಸನೀಯಮಿತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರ್ನಿಶ್ಚಿತಾಸ್ತಿ॥ 12-141-82 ಧರ್ಮೇ ಧರ್ಮಾನುಶಾಸನೇ॥ 12-141-85 ಪ್ರತೀಚ್ಛನ್ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣನ್॥ 12-141-89 ಹೇತುಃ ಪ್ರಾಣಪೋಷಣೇಚ್ಛಾಸ್ತಿ। ಕಾರಣಂ ಪ್ರಮಾಣಂ। ಭಕ್ಷ್ಯೇ ಭಕ್ಷಣೇ। ಅಭಕ್ಷಣೇ ಇತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ 12-141-90 ಪತತೀತಿ ಶಬ್ದಃ ಶಬ್ದಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯಾಜ್ಞಾಮಾತ್ರಂ। ಪರಂತು ಪಾಪಹೇತುರ್ಮುಖ್ಯೋ ಹಿಂಸಾಖ್ಯೋಽತ್ರ ನ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ಭವಃ। ಅನ್ಯೋನ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಮೈಥುನಾನಿ। ಲೇಪಮಾತ್ರೇಣ ಕೃತಂ ಪುಣ್ಯಂ ಹಿನಸ್ತಿ ನಾಶಯತಿ। ತೇನ ಈಷತ್ಪಾಪೋತ್ಪತ್ತಿರಸ್ತು ನತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾದಿ ಧರ್ಮಹಾನಿರಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-141-93 ಅಸ್ಥಾನತಶ್ಚಾಂಡಾಲಗೃಹಾತ್। ಹೀನತಶ್ಚೌರ್ಯತಃ। ಕುತ್ಸಿತಾದದಿತ್ಸತಃ ಕದರ್ಯಾತ್। ಅಭಿಷಂಗಾದತ್ಯಾಗ್ರಹಾತ್। ಶ್ವಾನಂ ಲಭತೇ ತೇನಾಪಿ ತೇನೈವ ದಂಡಃ ಸಹಿತವ್ಯಃ ಸೋಢವ್ಯಏವ। ನನು ದಾತುರ್ಮಮ ದೋಷೋಽಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ। ಅಸ್ಥಾನತೋ ಹೀನತಃ ಕುತ್ಸಿತಾದ್ವಾ ಯೋ ವೈ ದ್ವಿಜಂ ಬಾಧತೇ ಸಾಧುವೃತ್ತಂ। ಸ್ಥಾನಂ ಪುನರ್ಯೋ ಲಭತೇತಿಭಂಗಾತ್ತೇನಾಪಿ ದಂಡಃ ಪ್ರಹಿತಃ ಸ ಏವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-141-96 ಯಥಾಕಾಮಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-141-100 ಸಿದ್ಧಿಮಿಯೇಷೇತಿ ಟ. ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 142
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.142. ಅಧ್ಯಾಯಃ 142
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವರ್ಜಂ ದಂಡೇನ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಕರಣೇ ಶುಕ್ರಮತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-142-0 (70736)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-142-0x (5773)
ಯದಿದಂ ಘೋರಮುದ್ದಿಷ್ಟಮಶ್ರದ್ಧೇಯಮಿವಾನೃತಂ।
ಅಸ್ತಿಸ್ವಿದ್ದಸ್ಯುಮರ್ಯಾದಾ ಯಾಮಯಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-142-1 (70737)
ಸಂಮುಹ್ಯಾಮಿ ವಿಪೀದಾಮಿ ಧರ್ಮೋ ಮೇ ಶಿಥಿಲೀಕೃತಃ।
ಉದ್ಯಮಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಕುತಶ್ಚಿತ್ಪರಿಚಿಂತಯನ್॥ 12-142-2 (70738)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-142-2x (5774)
ನೈತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಗಮಾದೇವ ತವ ಧರ್ಮಾನುಶಾಸನಂ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಸಮಭಿಹಾರೋಽಯಂ ಕವಿಭಿಃ ಸಂಭೃತಂ ಮಧು॥ 12-142-3 (70739)
ಬಾಹ್ಯಾಃ ಪ್ರತಿವಿಧಾತವ್ಯಾಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ರಾಜ್ಞಾ ತತಸ್ತತಃ।
ಬಹುಶಾಖೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಯತ್ರೈಷಾ ಸಂಪ್ರಸಿಧ್ಯತೇ॥ 12-142-4 (70740)
ಬುದ್ಧಿಂ ಸಂಜನಯೇದ್ರಾಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಮಾಚರತಾಂ ಸದಾ।
ಜಯೋ ಭವತಿ ಕೌರವ್ಯ ಸದಾ ತದ್ವೃದ್ಧಿರೇವ ಚ॥ 12-142-5 (70741)
ಬುದ್ಧಿಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ಜಯಂತಿ ವಿಜಯೈಷಿಣಃ।
ಧರ್ಮಃ ಪ್ರತಿವಿಧಾತವ್ಯೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ರಾಜ್ಞಾ ತತಸ್ತತಃ॥ 12-142-6 (70742)
ನೈಕಶಾಖೇನ ಧರ್ಮೇಣ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ದುರ್ಬಲಸ್ಯ ಕುತಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪುರಸ್ತಾದನುದಾಹೃತಾ॥ 12-142-7 (70743)
ಅದ್ವೈಧಜ್ಞಃ ಪ್ರತಿದ್ವೈಧೇ ಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಮರ್ಹತಿ।
ಬುದ್ಧಿದ್ವೈಧಂ ವಿಧಾತವ್ಯಂ ಪುರಸ್ತಾದೇವ ಭಾರತ॥ 12-142-8 (70744)
ಪಾರ್ಶ್ವತಃ ಕಾರಣಂ ರಾಜ್ಞೋ ವಿಷೂಚ್ಯಸ್ತ್ವಾಪಗಾ ಇವ।
ಜನಾಸ್ತೂಚ್ಚರಿತಂ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾಂತ್ಯನ್ಯಥಾಽನ್ಯಥಾ॥ 12-142-9 (70745)
ಸಂಯಗ್ವಿಜ್ಞಾನಿನಃ ಕೇಚಿನ್ಮಿಥ್ಯಾವಿಜ್ಞಾನಿನಃ ಪರೇ।
ತದ್ವೈ ಯಥಾಯಥಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಜ್ಞಾನಮಾದದತೇ ಸತಾಂ॥ 12-142-10 (70746)
ಪರಿಮುಷ್ಣಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ವೈಷಂಯಮರ್ಥವಿದ್ಯಾನಾಂ ನಿರರ್ಥಾಃ ಖ್ಯಾಪಯಂತಿ ತೇ॥ 12-142-11 (70747)
ಆಜಿಜೀವಿಷವೋ ವಿದ್ಯಾಂ ಯಶಃ ಕಾಮೌ ಸಮಂತನಃ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ನೃಪ ಪಾಪಿಷ್ಠಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನಃ॥ 12-142-12 (70748)
ಅಪಕ್ವಮತಯೋ ಮಂದಾ ನ ಜಾನಂತಿ ಯಥಾತಥಂ।
ತಥಾ ಹ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಕುಶಲಾಃ ಸರ್ವತ್ರಾಯುಕ್ತಿನಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-142-13 (70749)
ಪರಿಮುಷ್ಣಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶಾಸ್ತ್ರದೋಷಾನುದರ್ಶಿನಃ।
ವಿಜ್ಞಾನಮಥ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ನ ಸಂಯಗಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-142-14 (70750)
ನಿಂದಯಾ ಪರವಿದ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವವಿದ್ಯಾಂ ಖ್ಯಾಪಯಂತಿ ಚ।
ವಾಗಾಸ್ತಿಕ್ಯಾನುನೀತಾಶ್ಚ ದುಗ್ಧವಿದ್ಯಾಫಲಾ ಇವ॥ 12-142-15 (70751)
ತಾನ್ವಿದ್ಯಾವಣಿಜೋ ವಿದ್ಧಿ ರಾಕ್ಷಸಾನಿವ ಭಾರತ।
ವ್ಯಾಜೇನ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಪರಿಹಾಸ್ಯತೇ॥ 12-142-16 (70752)
ನ ಧರ್ಮವಚನಂ ವಾಚಾ ನೈವ ಬುದ್ಧ್ಯೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಇತಿ ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯವಿಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಮಘವಾ ಸ್ವಯಂ॥ 12-142-17 (70753)
ನ ತ್ಯವ ವಚನಂ ಕಿಂಚಿದನಿಮಿತ್ತಾದಿಹೋಚ್ಯತೇ।
ಸ್ವವಿನೀತೇನ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಹ್ಯವಿದ್ಯಃ ಸ್ಯಾದಥಾಪರಃ॥ 12-142-18 (70754)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾಮಿಹೈಕೇ ತು ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ಸತಾಂ ಧರ್ಮಂ ಸ್ವಯಮೂಹೇತ್ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-142-19 (70755)
ಅಮರ್ಷಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಸಂಮೋಹಾದನಿಮಿತ್ತಾದಿಹೋಚ್ಯತೇ।
ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯ ವದತಃ ಸಮೂಹೇ ಯಾತ್ಯದರ್ಶನಂ॥ 12-142-20 (70756)
ಆಗಮಾಗತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಚನೇನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಅಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನಹೇತುತ್ವಾದ್ವಚನಂ ಸಾಧು ಮನ್ಯತೇ॥ 12-142-21 (70757)
ಅನುಪಾಗತಮೇವೇದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇವಮಪಾರ್ಥಕಂ।
ದೈತೇಯಾನುಶನಾ ಪ್ರಾಹ ಸಂಶಯಚ್ಛೇದನಂ ಪುರಾ॥ 12-142-22 (70758)
ಜ್ಞಾನಮಪ್ಯಪದಿಶ್ಯಂ ಹಿ ಯಥಾ ನಾಸ್ತಿ ತಥೈವ ತತ್।
ತೇನ ಸಂಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೇನ ಕಸ್ತೋಷಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-142-23 (70759)
ಪುನರ್ವ್ಯವಸಿತಂ ಯೋ ವಾ ನೇದಂ ವಾಕ್ಯಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ಉಗ್ರಾಯೈವ ಹಿ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ಕರ್ಮಣೇ ತತ್ತ್ವಮೀಕ್ಷಸೇ॥ 12-142-24 (70760)
ಅಗ್ರೇ ಮಾಮನ್ವವೇಕ್ಷಸ್ವ ರಾಜನ್ಯೋಽಯಂ ಬುಭೂಷತೇ।
ಯಥಾ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ತ್ವನ್ಯೋ ಯದರ್ಥಂ ನ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ 12-142-25 (70761)
ಅಜೋಽಶ್ವಃ ಕ್ಷತ್ರಮಿತ್ಯೇತತ್ಸದೃಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕೃತಂ।
ತಸ್ಮಾನ್ನತೈಕ್ಷ್ಣ್ಯಾದ್ಭೂತಾನಾಂ ಯಾತ್ರಾ ಕಾಚಿತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯತಿ॥ 12-142-26 (70762)
ಯಸ್ತ್ವವಧ್ಯವಧೇ ದೋಷಃ ಸ ವಧ್ಯಸ್ಯಾವಧೇ ಸ್ಮೃತಃ।
ಏಷಾ ಹ್ಯೇವ ತು ಮರ್ಯಾದಾ ಯಾಮಯಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-142-27 (70763)
ತಸ್ಮಾತ್ತೀಕ್ಷ್ಣಃ ಪ್ರಜಾ ರಾಜಾ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಾಪಯತ್ಯುತ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಭಕ್ಷಯಂತೋ ಹಿ ಪ್ರಚರೇಯುರ್ವೃಕಾ ಇವ॥ 12-142-28 (70764)
ಯಸ್ಯ ದಸ್ಯುಗಣಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಧ್ವಾಂಕ್ಷಾ ಮತ್ಸ್ಯಾಂಜಲಾದಿವ।
ವಿಹರಂತಿ ಪರಸ್ವಾನಿ ಸ ವೈ ಕ್ಷತ್ರಿಯಪಾಂಸನಃ॥ 12-142-29 (70765)
ಕುಲೀನಾನ್ಸಚಿವಾನ್ಕೃತ್ವಾ ವೇದವಿದ್ಯಾಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ಪ್ರಶಾಧಿ ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 12-142-30 (70766)
ವಿಹೀನಜನ್ಮಕರ್ಮಾಣಿ ಯಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾತಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಉಭಯಸ್ಯಾವಿಶೇಷಜ್ಞಸ್ತದ್ವೈ ಕ್ಷತ್ರಂ ನಪುಂಸಕಂ॥ 12-142-31 (70767)
ನೈವೋಗ್ರಂ ನೈವ ಚಾನುಗ್ರಂ ಧರ್ಮೇಣೇಹ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಉಭಯಂ ನ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಮೇದುಗ್ರೋ ಭೂತ್ವಾ ಮೃದುರ್ಭವ॥ 12-142-32 (70768)
ಕಷ್ಟಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಧರ್ಮೋಽಯಂ ಸೌಹೃದಂ ತ್ವಯಿ ಮೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಉಗ್ರಕರ್ಮಣಿ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಧಿ ವೈ॥ 12-142-33 (70769)
`ಅರುಷ್ಟಃ ಕಸ್ಯಚಿದ್ರಾಜನ್ನೇವಮೇವ ಸಮಾಚರ।'
ಅಶಿಷ್ಟನಿಗ್ರಹೋ ನಿತ್ಯಂ ಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಏವಂ ಶುಕ್ರೋಽಬ್ರವೀದ್ಧೀಮಾನಾಪತ್ಸು ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-142-34 (70770)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-142-35x (5775)
ಅಸ್ತಿ ಚೇದಿಹ ಮರ್ಯಾದಾ ಯಾಮನ್ಯೋ ನಾತಿಲಂಘಯೇತ್।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-142-35 (70771)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-142-36x (5776)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವ ಸೇವೇತ ವಿದ್ಯಾಬೃದ್ಧಾಂಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಶ್ರುತಚಾರಿತ್ರವೃತ್ತಾಢ್ಯಾನ್ಪವಿತ್ರಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಂ॥ 12-142-36 (70772)
ಶುಶ್ರೂಷಾ ತು ಮಹಾರಾಜ ಸಾಂತ್ವಂ ವಿಪ್ರೇಷು ನಿತ್ಯದಾ।
ಕ್ರುದ್ಧೈರ್ಹಿ ವಿಪ್ರೈಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕೃತಾನಿ ಬಹುಧಾ ನೃಪ॥ 12-142-37 (70773)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಯಶೋ ಮುಖ್ಯಮಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪರಮಂ ಭಯಂ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಹ್ಯಮೃತವದ್ವಿಪ್ರಾಃ ಕ್ರುದ್ಧಾಶ್ಚೈವ ಯಥೋರಗಾಃ॥ ॥ 12-142-38 (70774)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ರಾಜಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 142॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-142-1 ಅಸ್ತಿಸ್ವಿದಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-3 ಏತದಾಗಮಾದೇವ ಶ್ರುತ್ವಾ ತವ ಧರ್ಮಾನುಶಾಸನಂ ಮಯಾ ಕೃತಮಿತಿ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂತು ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾಃ ಸಮಭಿಹಾರೋ ನಿಷ್ಠಾ ಕಲ್ಪಿತೇಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಏತದಗ್ರಿಹೋತ್ರಾದಿವದ್ವಿಧೇಯಂ ನ ಅಪಿತು ಕವಿಭಿರಕರಣೇ ಮಹಾಂತಂ ದೋಷಂ ಪಶ್ಯದ್ಭಿಃ ಕಲ್ಪಿತಮಿತಿ ಭಾವಃ। ನೈತದ್ವುಧ್ವಾಽಽಗಮಾದೇವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-4 ತತಸ್ತತಃ ಕೋಕಿಲವರಾಹವೂಕಸಿಂಹಾದಿಭ್ಯಃ ಶಿಕ್ಷಿತ್ವಾ ಪ್ರಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿವಿಧಾತವ್ಯಾಃ॥ 12-142-6 ಪ್ರತಿವಿಧಾತವ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸನೀಯಃ॥ 12-142-7 ದ್ವೈಧಮೇಕಸ್ಯೈವ ಕರ್ಮಣಃ ಕ್ವಚಿತ್ಕಾಲೇ ಧರ್ಮತ್ವಂ ಕ್ವಚಿದಧರ್ಮತ್ವಮಿತಿ ದ್ವಿಪ್ರಕಾರತ್ವಂ। ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತದನಭಿಜ್ಞಃ ಸಂಶಯಂ ಸಂಕಟಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಅಹಿಂಸಾಯಾ ಧರ್ಮತ್ವೇಽಪಿ ಚೋರರಕ್ಷಯಾ ಪಾಪಂ ಭವತಿ ತದ್ವದಿಹಂ ಜ್ಞೇಯಂ॥ 12-142-8 ಸತಾಂ ಮತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-142-11 ಮುಷ್ಣಂತಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವಿರುದ್ಧಮರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಾಂ ನಾದರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ವದಂತಿ। ವೈಷಂಯಮಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಧರ್ಮತ್ವಂ ವಾ॥ 12-142-12 ಶಾಸ್ತ್ರಚೋರನಿಂದಾಪ್ರಸಂಗಾತ್ತದುಪಜೀವಿನೋಽಪಿ ನಿಂದತಿ। ಆಜಿಜೀವಿಷವ ಇತಿ ಸಾರ್ಧೈಸ್ಚತುರ್ಭಿಃ॥ 12-142-14 ನ ಸಂಯಗಿತಿ ವರ್ತತ ಇತಿ ಟ. ಡ.ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-15 ನಿವರ್ತನೈರವಿದ್ಯಾನಾಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ವಾಗಸ್ತ್ರಾ ವಾಕ್ಛರೀಭೂತಾ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-17 ವಾಚಾ ಕೇವಲಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ಕೇವಲೇನ ಧರ್ಮವಚನಂ ಧರ್ಮಿಶ್ಚಯೋ ನಾಸ್ತ್ಯಪಿತು ಸಮುಚ್ಚಿತಾಭ್ಯಾಮುಭಾಭ್ಯಾಂ ಧರ್ಮನಿರ್ಣಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-142-18 ಅಧ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ಚಾಪರ ಇತಿ ಟ. ಡ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-19 ಇಹಲೋಕೇ ತು ಏಕೇ ಆಚಾರ್ಯಾಃ ಲೋಕಯಾತ್ರಾಂ ತನ್ನಿರ್ವಾಹಮೇವ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಹುಃ। ಸಾಚ ಚೋರಾದೀನಾಂ ವಧಮಂತರೇಣ ನ ಸಂಭವತೀತ್ಯವಶ್ಯಂ ಹಿಂಸಾಪಿ ಕರ್ತವ್ಯೇತಿ ತೇಷಾಮಾಶಯಃ। ಏವಂಸತ್ಯಪಿ ಮತಭೇದೇ ಯುಕ್ತ್ಯೈವ ಧರ್ಮಂ ಊಹೇತೇತ್ಯಾಹ ಸಮಿತಿ॥ 12-142-20 ತಸ್ಮಾದಮರ್ಷಾದೀಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸಮೂಹೇ ಸಭಾಯಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ವದೇದಿತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ ಅಮರ್ಷಾದಿತಿ। ಸಮೂಹೇ ಯತ್ಪ್ರದರ್ಶನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-21 ಆಗಮಾಗತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶ್ರುತ್ಯುಪಗೃಹೀತೇನ ತರ್ಕೇಣ ಸಹಿತಂ ಯದ್ವಚನಂ ತೇನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ನಾನ್ಯತರೇಣ। ಅನ್ಯಸ್ತು ಜ್ಞಾನಹೇತುತ್ವಾತ್ ಅಜ್ಞಾತಜ್ಞಾಪಕತಯಾ ವಚನಂ ತರ್ಕೇಣ ಹೀನಂ ಶಬ್ದಮೇವ ಸಾಧು ಮನ್ಯತೇ। ಕುತಃ ಅಜ್ಞಾನಾತ್॥ 12-142-22 ಅನ್ಯಃ ಪುನಃ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಇದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ದೂಷಿತಂ ಇತಿ ಹೇತೋರಪಾರ್ಥಕಂ ವ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ ತದಪ್ಯಜ್ಞಾನಾದೇವ। ತಸ್ಮಾತ್ತರ್ಕೇಣ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ತರ್ಕಸ್ಯ ವಾ ಬಾಧಮಕೃತ್ವಾ ಯದುಭಯಸಂಮತಂ ತದೇವಾನುಷ್ಠೇಯಮಿತ್ಯುಶನಸೋ ಮತಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತೇನ ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯೇನ ಜ್ಞಾನೇನೈಕ್ಯಂ ಗತಮಿತಿ ದರ್ಶಿತಂ॥ 12-142-23 ಅಪದಿಶ್ಯಂ ದಿಶೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಂ ಕೋಟಿದ್ವಯಸ್ಪರ್ಶಿ ಜ್ಞಾನಂ ಸಂಶಯರೂಪಂ ತದ್ಯಥಾ ನಾಸ್ತಿ ತಥೈವ ವ್ಯರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-142-26 ಅಜ ಇತಿ। ಯಥಾಽಜೋ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ನೀಯತೇ ತದ್ಧಿತಾಯ ಏವಂ ಅಶ್ವಕ್ಷತ್ರಿಯಾವಪಿ ಸಂಗ್ರಾಮಾರ್ಥಂ ನೀಯೇತೇ ತದ್ಧಿತಾಯೈವ॥ 12-142-35 ವೃತ್ತಿಶ್ಚೈಷಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-142-36 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದರ್ವಾಗೇವ ದಂಡಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತು ನೈವ ದಂಡ್ಯೋಽಪಿ ತು ಪೂಜ್ಯ ಏವೇತ್ಯಾಹ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವೇತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 143
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.143. ಅಧ್ಯಾಯಃ 143
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶರಣಾಗತರಕ್ಷಣೇ ಮುಚುಕುಂದಂಪ್ರತಿ ಭಾರ್ಗವೋಕ್ತವ್ಯಾಧಕಪೋತೋಪಾಖ್ಯಾನಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 1॥ ವನಮಧ್ಯೇ ಮಹಾವೃಷ್ಟಿನಿಪೀಡಿತೇನ ವೇದನಚಿದ್ವ್ಯಾಧೇನ ವರ್ಥಪೀಡಯಾಽಧಃ ಪತಿತಾಂ ಕಾಂಚನ ಕಪೋರ್ತೀ ಪಂಜರೇ ನಿರುದ್ಧ್ಯ ವೃಷ್ಟ್ಯುಪರಮೇ ಕಸ್ಯಚಿನ್ಮಹಾವೃಕ್ಷಸ್ಯಾಧೋದೇಶೇ ಶಯನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-143-0 (70775)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-143-0x (5777)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಶರಣಾಗತಂ ಪಾಲಯತೋ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-143-1 (70776)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-143-2x (5778)
ಮಹಾಂಧರ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ಶರಣಾಗತಪಾಲನೇ।
ಅರ್ಹಃ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಭವಾಂಶ್ಚೈನಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-143-2 (70777)
ಶಿಬಿಪ್ರಭೃತಯೋ ರಾಜನ್ರಾಜಾನಃ ಶರಣಂ ಗತಾನ್।
ಪರಿಪಾಲ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಮಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-143-3 (70778)
ಶ್ರೂಯತೇ ಚ ಕಪೋತೇನ ಶತ್ರುಃ ಶರಣಮಾಗತಃ।
ಪೂಜಿತಶ್ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸ್ವೈಶ್ಚ ಮಾಂಸೈರ್ನಿಮಂತ್ರಿತಃ॥ 12-143-4 (70779)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-143-5x (5779)
ಕಥಂ ಕಪೋತೇನ ಪುರಾ ಶತ್ರುಃ ಶರಣಮಾಗತಃ।
ಸ್ವಮಾಂಸಂ ಭೋಜಿತಃ ಕಾಂ ಚ ಗತಿಂ ಲೇಭೇ ಸ ಭಾರತ॥ 12-143-5 (70780)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-143-6x (5780)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಕಥಾಂ ದಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶಿನೀಂ।
ನೃಪತೇರ್ಮುಚುಕುಂದಸ್ಯ ಕಥಿತಾಂ ಭಾರ್ಗವೇಣ ವೈ॥ 12-143-6 (70781)
ಇಮಮರ್ಥಂ ಪುರಾ ಪಾರ್ಥ ಮುಚುಕುಂದೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಭಾರ್ಗವಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಪ್ರಣತಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-143-7 (70782)
ತಸ್ಮೈ ಶುಶ್ರೂಷಮಾಣಾಯ ಭಾರ್ಗವೋಽಕಥಯತ್ಕಥಾಂ।
ಇಮಾಂ ಯಥಾ ಕಪೋತೇನ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ನರಾಧಿಪ॥ 12-143-8 (70783)
ಉಶನೋವಾಚ। 12-143-9x (5781)
ಧರ್ಮಿಶ್ಚಯಸಂಯುಕ್ತಾಂ ಕಾಮಾರ್ಥಸಹಿತಾಂ ಕಥಾಂ।
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜನ್ಗದತೋ ಮೇ ಮಹಾಭುಜಃ॥ 12-143-9 (70784)
ಕಶ್ಚಿತ್ಕ್ಷುದ್ರಸಮಾಚಾರಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಕಾಲಸಂಮಿತಃ।
ಚಚಾರ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಘೋರಃ ಶಕುನಿಲುಬ್ಧಕಃ॥ 12-143-10 (70785)
ಕಾಕೋಲ ಇವ ಕೃಷ್ಣಾಂಗೋ ರೂಕ್ಷಃ ಪಾಪಸಮಾಹಿತಃ।
ಯವಮಧ್ಯಃ ಕೃಶಗ್ರೀವೋ ಹ್ರಸ್ವಪಾದೋ ಮಹಾಹನುಃ॥ 12-143-11 (70786)
ನೈವ ತಸ್ಯ ಸುಹೃತ್ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಸಂಬಂಧೀ ನ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಬಾಂಧವೈಃ ಸಂಪರಿತ್ಯಕ್ತಸ್ತೇನ ರೌದ್ರೇಣ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-143-12 (70787)
ನರಃ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಸ್ತ್ಯಕ್ತವ್ಯೋ ದೂರತೋ ಬುಧೈಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಯೋ ನ ಸಂಧತ್ತೇ ಸೋನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ಕಥಂ ಹಿತಃ॥ 12-143-13 (70788)
ಯೇ ನೃಶಂಸಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರಾಣಿಪ್ರಾಣಹರಾ ನರಾಃ।
ಉದ್ವೇಜನೀಯಾ ಭೂತಾನಾಂ ವ್ಯಾಲಾ ಇವ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 12-143-14 (70789)
ಸ ವೈ ಕ್ಷಾರಕಮಾದಾಯ ವನೇ ಹತ್ವಾ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಚಕಾರ ವಿಕ್ರಯಂ ತೇಷಾಂ ಪತಂಗಾನಾಂ ಜನಾಧಿಪಃ॥ 12-143-15 (70790)
ಏವಂ ತು ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ದುರಾತ್ಮನಃ।
ಅಗಮತ್ಸುಮಹಾನ್ಕಾಲೋ ನ ಚಾಧರ್ಮಮಬುಧ್ಯತ॥ 12-143-16 (70791)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾಸಹಾಯಸ್ಯ ರಮಮಾಣಸ್ಯ ಶಾಶ್ವತಂ।
ದೈವಯೋಗವಿಮೂಢಸ್ಯ ನಾನ್ಯಾ ವೃತ್ತಿರರೋಚತ॥ 12-143-17 (70792)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ತಸ್ಯಾಥ ವನಸ್ಥಸ್ಯ ಸಮಂತತಃ।
ಪಾತಯನ್ನಿವ ವೃಕ್ಷಾಂಸ್ತಾನ್ಸುಮಹಾನ್ವಾತಸಂಭ್ರಮಃ॥ 12-143-18 (70793)
ಮೇಘಸಂಕುಲಮಾಕಾಶಂ ವಿದ್ಯುನ್ಮಂಡಲಮಂಡಿತಂ।
ಸಂಛನ್ನಸ್ತು ಮುಹೂರ್ತೇನ ನೌಸಾರ್ಥೈರಿವ ಸಾಗರಃ॥ 12-143-19 (70794)
ವಾರಿಧಾರಾಸಮೂಹೇನ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಕ್ಷಣೇನ ಪೂರಯಾಮಾಸ ಸಲಿಲೇನ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 12-143-20 (70795)
ತತೋ ಧಾರಾಕುಲೇ ಲೋಕೇ ಸಂಭ್ರಮನ್ನಷ್ಟಚೇತನಃ।
ಶೀತಾರ್ತಸ್ತದ್ವನಂ ಸರ್ವಮಾಕುಲೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-143-21 (70796)
ನೈವ ನಿಂನಂ ಸ್ಥಲಂ ವಾಽಪಿ ಸೋಽವಿಂದತ ವಿಹಂಗಹಾ।
ಪೂರಿತೋ ಹಿ ಜಲೌಘೇನನ ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೋ ವನಸ್ಯ ತು॥ 12-143-22 (70797)
ಪಕ್ಷಿಣಂ ವರ್ಷವೇಗೇನ ಹತಾ ಲೀನಾಸ್ತು ಪಾದಪಾತ್।
ಮೃಗಸಿಹವರಾಹಾಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ತತ್ರ ಪಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-143-23 (70798)
ಮಹತಾ ವಾತವರ್ಷೇಣ ತ್ರಾಸಿತಾಸ್ತೇ ವನೌಕಸಃ।
ಭಯಾರ್ತಾಶ್ಚ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಶ್ಚ ಬಭ್ರಮುಃ ಸಹಿತಾ ವನೇ॥ 12-143-24 (70799)
ಸ ತು ಶೀತಹತೈರ್ಗಾತ್ರೈರ್ಜಗಾಮೈವ ನ ತಸ್ಥಿವಾನ್।
ದದರ್ಶ ಪತಿತಾಂ ಭೂಮೌ ಕಪೋತೀಂ ಶೀತವಿಹ್ವಲಾಂ॥ 12-143-25 (70800)
ದೃಷ್ಟವಾಽಽರ್ತೋಪಿ ಹಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಸ ತಾಂ ಪಂಜರಕೇಽಕ್ಷಿಪತ್।
ಸ್ವಯಂ ದುಃಖಾಭಿಭೂತೋಽಪಿ ದುಃಖಮೇವಾಕರೋತ್ಪರೇ॥ 12-143-26 (70801)
ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಪಾಪಕಾರಿತ್ವತ್ಪಾಪಮೇವ ಚಕಾರ ಸಃ।
ಸೋಽಪಶ್ಯತ್ತರುಷಂಡೇಷು ಮೇಘನೀಲಂ ವನಸ್ಪತಿಂ॥ 12-143-27 (70802)
ಸೇವ್ಯಮಾನಂ ವಿಹಂಗೌಘೈಶ್ಛಾಯಾವಾಸಫಲಾರ್ಥಿಭಿಃ।
ಧಾತ್ರಾ ಪರೋಪಕಾರಾಯ ಸ ಸಾಧುರಿವ ನಿರ್ಮಿತಃ॥ 12-143-28 (70803)
ಅಥಾಭವತ್ಕ್ಷಣೇನೈವ ವಿಯದ್ವಿಮಲತಾರಕಂ।
ಮಹತ್ಸರ ಇವೋತ್ಫುಲ್ಲಂ ಕುಮುದಚ್ಛುರಿತೋದಕಂ।
ಕುಸುಮಾಕಾರತಾರಾಢ್ಯಮಾಕಾಶಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಬಹು॥ 12-143-29 (70804)
ಘನೈರ್ಮುಕ್ತಂ ನಭೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲುಬ್ಧಕಃ ಶೀತವಿಹ್ವಲಃ।
ದಿಶೋ ವಿಲೋಕಯಾಮಾಸ ವೇಲಾಂ ಚ ಸುದುರಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-143-30 (70805)
ದೂರೇ ಗ್ರಾಮನಿವೇಶಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾನಾದಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಕೃತಬುದ್ಧಿರ್ದ್ರುಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ವಸ್ತುಂ ತಾಂ ರಜನೀಂ ತತಃ॥ 12-143-31 (70806)
ಸಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ವನಸ್ಪತಿಂ।
ಶರಣಂ ಯಾಮಿ ಯಾನ್ಯಸ್ಮಿಂದೈವತಾನೀತಿ ಭಾರತ॥ 12-143-32 (70807)
ಸ ಶಿಲಾಯಾಂ ಶಿರಃ ಕೃತ್ವಾ ಪರ್ಣಾನ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಯ ಭೂತಲೇ।
ದುಃಖೇನ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಸ್ತತಃ ಸುಷ್ವಾಪ ಪಕ್ಷಿಹಾ॥ ॥ 12-143-33 (70808)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 143॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-143-11 ಕಾಕೋಲಃ ಕಾಕವಿಶೇಷಃ॥ 12-143-15 ಕ್ಷಾರಕಂ ಜಾಲಂ॥ 12-143-23 ಯೇಚಾನ್ಯೇ ತತ್ರ ವರ್ತಿನ ಇತಿ ಟ. ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 144
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.144. ಅಧ್ಯಾಯಃ 144
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಮಹಾವೃಕ್ಷನಿವಾಸಿನಾ ಕಪೋತೇನಾಹಾರಾರ್ಥಂ ಗತಾಯಾಂ ನಿಜಪತ್ನ್ಯಾಂ ರಾತ್ರಾವನಾಗತಾಯಾಂ ತದ್ಗುಣಾನುವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ತಾಂಪ್ರತಿ ಶೋಚನಂ॥ 1॥ ಭರ್ತೃವಿಲಾಪಂ ಶ್ರುತವತ್ಯಾ ವ್ಯಾಧಪಂಜರಸ್ಥಯಾ ಕಪೋತ್ಯಾ ಧರ್ಮೋಪನ್ಯಾಸಪೂರ್ವಕಂ ಪತಿಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಧಸತ್ಕಾರಚೋದನಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-144-0 (70809)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-144-0x (5782)
ಅಥ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಶಾಖಾಯಾಂ ವಿಹಂಗಃ ಸಸುಹೃಜ್ಜನಃ।
ದೀರ್ಘಕಾಲೋಷಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರ ಚಿತ್ರತನೂರುಹಃ॥ 12-144-1 (70810)
ತಸ್ಯ ಕಲ್ಯಗತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಚರಿತುಂ ನಾಭ್ಯವರ್ತತ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ಚ ರಜನೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ಪಕ್ಷೀ ಪರ್ಯತಪ್ಯತ॥ 12-144-2 (70811)
ವಾತವರ್ಷಂ ಮಹಚ್ಚಾಸೀನ್ನ ಚಾಗಚ್ಛತಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾ।
ಕಿಂನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಯೇನ ಸಾಽದ್ಯಾಪಿ ನ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-144-3 (70812)
ಅಪಿ ಸ್ವಸ್ತಿ ಭವೇತ್ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾ ಮಮ ಕಾನನೇ॥
ತಯಾ ವಿರಹಿತಂ ಹೀದಂ ಶೂನ್ಯಮದ್ಯ ಗೃಹಂ ಮಮ। 12-144-4 (70813)
ಪುತ್ರಪೌತ್ರವಧೂಭೃತ್ಯೈರಾಕೀರ್ಣಮಪಿ ಸರ್ವತಃ।
ಭಾರ್ಯಾಹೀನಂ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಶೂನ್ಯಮೇವ ಗೃಹಂ ಭವೇತ್॥ 12-144-5 (70814)
ನ ಗೃಹಂ ಗೃಹಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಗೃಹಿಣೀ ಗೃಹಮುಚ್ಯತೇ।
ಗೃಹಂ ತು ಗೃಹಿಣೀಹೀನಮರಣ್ಯಸದೃಶಂ ಮತಂ॥ 12-144-6 (70815)
ಯದಿ ಸಾ ರಕ್ತೇತ್ರಾಂತಾ ಚಿತ್ರಾಂಗೀ ಮಧುರಸ್ವರಾ।
ಅದ್ಯ ನಾಭ್ಯೇತಿ ಮೇ ಕಾಂತಾ ನ ಕಾರ್ಯಂ ಜೀವಿತೇನ ಮೇ॥ 12-144-7 (70816)
ನ ಭುಂಕ್ತೇ ಮಯ್ಯಭುಕ್ತೇ ಯಾ ನಾಸ್ನಾತೇ ಸ್ನಾತಿ ಸುವ್ರತಾ।
ನಾತಿಷ್ಠತ್ಯುಪತಿಷ್ಠೇನ ಶೇತೇ ಚ ಶಯಿತೇ ಮಯಿ॥ 12-144-8 (70817)
ಹೃಷ್ಟೇ ಭವತಿ ಸಾ ಹೃಷ್ಟಾ ದುಃಖಿತೇ ಮಯಿ ದುಃಖಿತಾ।
ಪ್ರೋಪಿತೇ ದೀನವದನಾ ಕ್ರುದ್ಧೇ ಚ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀ॥ 12-144-9 (70818)
ಪತಿಧರ್ಮವ್ರತಾ ಸಾಧ್ವೀ ಪ್ರಾಣೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಗರೀಯಸೀ।
ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ತಾದೃಶೀ ಭಾರ್ಯಾ ಧನ್ಯಃ ಸ ಪುರುಷೋ ಭುವಿ॥ 12-144-10 (70819)
ಸಾ ಹಿ ಶ್ರಾಂತಂ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಂ ಚ ಜಾನೀತೇ ಮಾಂ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಅನುರಕ್ತಾ ಸ್ಥಿರಾ ಚೈವ ಭಕ್ತಾ ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ॥ 12-144-11 (70820)
ವೃಕ್ಷಮೂಲೇಽಪಿ ದಯಿತಾ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ತದ್ಗೃಹಂ।
ಪ್ರಾಸಾದೋಪಿ ತಯಾ ಹೀನಃ ಕಾಂತಾರ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ॥ 12-144-12 (70821)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಕಾಲೇಷು ಭಾರ್ಯಾ ಪುಂಸಃ ಸಹಾಯಿನೀ।
ವಿದೇಶಗಮನೇ ಚಾಸ್ಯ ಸೈವ ವಿಶ್ವಾಸಕಾರಿಕಾ॥ 12-144-13 (70822)
ಭಾರ್ಯಾ ಹಿ ಪರಮೋ ಹ್ಯರ್ಥಃ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಪಟ್ಯತೇ।
ಅಸಹಾಯಸ್ಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕಯಾತ್ರಾಸಹಾಯಿನೀ॥ 12-144-14 (70823)
ತಥಾ ರೋಗಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಗತಸ್ಯ ಚ।
ನಾಸ್ತಿ ಭಾರ್ಯಾಸಮಂ ಮಿತ್ರಂ ನರಸ್ಯಾರ್ತಸ್ಯ ಭೇಷಜಂ॥ 12-144-15 (70824)
ನಾಸ್ತಿ ಭಾರ್ಯಾಸಮೋ ಬಂಧುರ್ನಾಸ್ತಿ ಭಾರ್ಯಾಸಮಾ ಗತಿಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಭಾರ್ಯಾಸಮೋ ಲೋಕೇ ಸಹಾಯೋ ಧರ್ಮಸಂಗ್ರಹೇ॥ 12-144-16 (70825)
ಯಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಗೃಹೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಾಧ್ವೀ ಚ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀ।
ಅರಣ್ಯಂ ತೇನ ಗಂತವ್ಯಂ ಯಥಾಽರಣ್ಯಂ ತಥಾ ಗೃಹಂ॥ 12-144-17 (70826)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-144-18x (5783)
ಏವಂ ವಿಲಪತಸ್ತಸ್ಯ ದ್ವಿಜಸ್ಯಾರ್ತಸ್ಯ ವೈ ತದಾ।
ಗೃಹೀತಾ ಶಕುನಿಘ್ನೇನ ಭಾರ್ಯಾ ಶುಶ್ರಾವ ಭಾರತೀಂ॥ 12-144-18 (70827)
ಕಪೋತ್ಯುವಾಚ। 12-144-19x (5784)
ಅಹೋಽತೀವ ಸುಭಾಗ್ಯಾಽಹಂ ಯಸ್ಯಾ ಮೇ ದಯಿತಃ ಪತಿಃ।
ಅಸತೋ ವಾ ಸತೋ ವಾಽಪಿ ಗುಣಾನೇವಂ ಪ್ರಭಾಷತೇ॥ 12-144-19 (70828)
ಸಾ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀತ್ಯವಗಂತವ್ಯಾ ಯಸ್ಯ ಭರ್ತಾ ತು ತುಷ್ಯತಿ।
ತುಷ್ಟೇ ಭರ್ತರಿ ನಾರೀಣಾಂ ತುಷ್ಟಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸರ್ವದೇವತಾಃ।
ಅಗ್ನಿಸಾಕ್ಷಿಕಮಪ್ಯೇತದ್ಭರ್ತಾ ಹಿ ಶರಣಂ ಪರಂ॥ 12-144-20 (70829)
ದಾವಾಗ್ನಿನೇವ ನಿರ್ದಗ್ಧಾ ಸಪುಷ್ಪಸ್ತಬಕಾ ಲತಾ।
ಭಸ್ಮೀಭವತಿ ಸಾ ನಾರೀ ಯಸ್ಯಾ ಭರ್ತಾ ನ ತುಷ್ಯತಿ॥ 12-144-21 (70830)
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ದುಃಖಾರ್ತಾ ಭರ್ತಾರಂ ದುಃಖಿತಂ ತದಾ।
ಕಪೋತೀ ಲುಬ್ಧಕೇನಾಪಿ ಗೃಹೀತಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-144-22 (70831)
ಹಂತ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಶ್ರೇಯಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಕುರು ತತ್ತಥಾ।
ಶರಣಾಗತಸಂತ್ರಾತಾ ಭವ ಕಾಂತ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-144-23 (70832)
ಏಷ ಶಾಕುನಿಕಃ ಶೇತೇ ತವ ವಾಸಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಶೀತಾರ್ತಶ್ಚ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಶ್ಚ ಪೂಜಾಮಸ್ಮೈ ಸಮಾಚರ॥ 12-144-24 (70833)
ಯೋ ಹಿ ಕಶ್ಚಿದ್ದ್ವಿಜಂ ಹನ್ಯಾದ್ಗಾಂ ವಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರಂ।
ಶರಣಾಗತಂ ಚ ಯೋ ಹನ್ಯಾತ್ತುಲ್ಯಂ ತೇಷಾಂ ಚ ಪಾತಕಂ॥ 12-144-25 (70834)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ವಿಹಿತಾ ವೃತ್ತಿಃ ಕಾಪೋತೀ ಜಾತಿಧರ್ಮತಃ।
ಸಾ ನ್ಯಾಯ್ಯಾಽಽತ್ಮವತಾ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವದ್ವಿಧೇನಾನುವರ್ತಿತುಂ॥ 12-144-26 (70835)
ಯಸ್ತು ಧರ್ಮಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಗೃಹಸ್ಥೋ ಹ್ಯನುವರ್ತತೇ।
ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭತೇ ಲೋಕಾನಕ್ಷಯಾನಿತಿ ಶುಶ್ರುಂ॥ 12-144-27 (70836)
ಸ ತ್ವಂ ಸಂತಾನವಾನದ್ಯ ಪುತ್ರವಾನಪಿ ಚ ದ್ವಿಜ।
ತ್ವಂ ಸ್ವದೇಹೇ ದಯಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಯ।
ಪೂಜಾಮಸ್ಮೈ ಪ್ರಯುಂಕ್ಷ್ವ ತ್ವಂ ಪ್ರೀಯೇತಾಸ್ಯ ಮನೋ ಯಥಾ॥ 12-144-28 (70837)
ಶರೀರೇ ಮಾ ಚ ಸಂತಾಪಂ ಕುರ್ವೀಥಾಸ್ತ್ವಂ ವಿಹಗಂಮ।
ಶರೀರಯಾತ್ರಾವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮನ್ಯಾಂದಾರಾನುಪೈಷ್ಯಸಿ॥ 12-144-29 (70838)
ಇತಿ ಸಾ ಶಕುನೀ ವಾಕ್ಯಂ ಪಂಜರಸ್ಥಾ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಅತಿದುಃಖಾನ್ವಿತಾ ಪ್ರೋಕ್ತ್ವಾ ಭರ್ತಾರಂ ಸಮುದೈಕ್ಷತ॥ ॥ 12-144-30 (70839)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 144॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-144-10 ಪತಿವ್ರತಾ ಪತಿಗತಿಃ ಪತಿಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಾ ಹಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-144-14 ಭಾರ್ಯಾ ಹಿ ಪರಮೋ ನಾಥ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-144-21 ನ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀತ್ಯವಗಂತವ್ಯಾ ಯಸ್ಯಾಂ ಭರ್ತಾ ನ ತುಷ್ಯತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 145
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.145. ಅಧ್ಯಾಯಃ 145
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಪತ್ನೀಚೋದಿತೇನ ಕಪೋತೇನ ಶುಷ್ಕಪರ್ಣೈಃ ಪಾವಕಸಂದೀಪನೇನ ವ್ಯಾಧಸ್ಯ ಶೈತ್ಯಾಪನೋದನಪೂರ್ವಕಂ ಪುನಃ ಸ್ವೇನ ತದಭೀಷ್ಟಕರಣಪ್ರತಿಜ್ಞಾ॥ 1॥ ತೇನ ತಸ್ಯ ಕ್ಷುನ್ನಿವೃತ್ತಿಪ್ರಾರ್ಥನೇ ಫಲಾದಿಕಂ ಕಿಮಪ್ಯಲಭಮಾನೇನ ಕಪೋತೇನ ಸ್ವಮಾಂಸೇನ ತದೀಯಕ್ಷುತ್ಪರಿಜಿಹೀರ್ಷಯಾಽಗ್ನೌ ಪ್ರವೇಶನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-145-0 (70840)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-145-0x (5785)
ಸಪತ್ನ್ಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಂ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತೋ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಕುಲಲೋಚನಃ॥ 12-145-1 (70841)
ತಂ ವೈ ಶಾಕುನಿಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಸ ಪಕ್ಷೀ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಯತ್ನಾತ್ತಂ ಪಕ್ಷಿಜೀವಿನಂ॥ 12-145-2 (70842)
ಉವಾಚ ಸ್ವಾಗತಂ ತೇಽದ್ಯ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ।
ಸತಾಂಪಶ್ಚ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸ್ವಗೃಹೇ ವರ್ತತೇ ಭವಾನ್॥ 12-145-3 (70843)
ತದ್ಬ್ರವೀತು ಭವಾನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಪ್ರಣಯೇನ ಬ್ರವೀಮಿ ತ್ವಾಂ ತ್ವಂ ಹಿ ನಃ ಶರಣಾಗತಃ॥ 12-145-4 (70844)
ಅರಾವಪ್ಯುಚಿತಂ ಕಾರ್ಯಮಾತಿಥ್ಯಂ ಗೃಹಮಾಗತೇ।
ಛೇತ್ತುಮಪ್ಯಾಗತೇ ಛಾಯಾಂ ನೋಪಸಂಹರತೇ ದ್ರುಮಃ॥ 12-145-5 (70845)
ಶರಣಾಗತಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯಮಾತಿಥ್ಯಂ ಹಿ ಪ್ರಯತ್ನತಃ।
ಪಂಚಯಜ್ಞಪ್ರವೃತ್ತೇನ ಗೃಹಸ್ಥೇನ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-145-6 (70846)
ಪಂಚಯಜ್ಞಾಂಸ್ತು ಯೋ ಮೋಹಾನ್ನ ಕರೋತಿ ಗೃಹಾಶ್ರಮೀ।
ತಸ್ಯ ನಾಯಂ ನ ಚ ಪರೋ ಲೋಕೋ ಭವತಿ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-145-7 (70847)
ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಮಾಂ ಸುವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ಯತ್ತ್ವಂ ವಾಚಾ ವದಿಷ್ಯಸಿ।
ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಸರ್ವಂ ಮಾ ತ್ವಂ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ॥ 12-145-8 (70848)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಕುನೇರ್ಲುಬ್ಧಕೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಬಾಧತೇ ಖಲು ಮಾಂ ಶೀತಂ ಸಂತ್ರಾಣಂ ಹಿ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-145-9 (70849)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತನಃ ಪಕ್ಷೀ ಪರ್ಣಾನ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಯ ಭೂತಲೇ।
ಯಥಾ ಶುಷ್ಕಾಣಿ ಯತ್ನೇನ ಜ್ವಲನಾರ್ಥಂ ದ್ರುತಂ ಯಯೌ॥ 12-145-10 (70850)
ಸ---ವಾಽಂಗಾರಕರ್ಮಾಂತಂ ಗೃಹೀತ್ವಾಽಗ್ನಿಮಥಾಗಮತ್।
ತಥಾ ಶುಷ್ಕೇಷು ಪರ್ಣೇಷು ಪಾವಕಂ ಸೋಽಪ್ಯದೀಪಯತ್॥ 12-145-11 (70851)
ಸ--ಪ್ತಂ ಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ತಮಾಹ ಶರಣಾಗತಂ।
----- ಸುವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಸ್ವಗಾತ್ರಾಣ್ಯಕುತೋಭಯಃ॥ 12-145-12 (70852)
-- ತಥೋಕ್ತಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಲುಬ್ಧೋ ಗಾತ್ರಾಣ್ಯತಾಪಯತ್।
ಅಗ್ನಿಪ್ರತ್ಯಾಗತಪ್ರಾಣಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಹ ವಿಹಂಗಮಂ॥ 12-145-13 (70853)
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಕುಲಲೋಚನಃ।
ತಥೇಮಂ ಶಕುನಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-145-14 (70854)
ದತ್ತಮಾಹಾರಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯಾ ಕ್ಷುದ್ಬಾಧತೇ ಹಿ ಮಾಂ।
ಸ ತದ್ವಚಃ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ವಿಹಂಗಮಃ॥ 12-145-15 (70855)
ನ ಮೇಽಸ್ತಿ ವಿಭವೋ ಯೇನ ನಾಶಯೇಯಂ ಕ್ಷುಧಾಂ ತವ।
ಉತ್ಪನ್ನೇನ ಹಿ ಜೀವಾಮೋ ವಯಂ ನಿತ್ಯಂ ವನೌಕಸಃ॥ 12-145-16 (70856)
ಸಂಚಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಚಾಸ್ಮಾಕಂ ಮುನೀನಾಮಿವ ಕಾನನೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಂ ತದಾ ತತ್ರ ವಿವರ್ಣವದನೋಽಭವತ್॥ 12-145-17 (70857)
ಕಥಂ ನು ಖಲು ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಚಿಂತಾಪರಸ್ತದಾ।
ಬಭೂವ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಗರ್ಹಯನ್ವೃತ್ತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-145-18 (70858)
ಮುಹೂರ್ತಾಲ್ಲಬ್ಧಸಂಜ್ಞಸ್ತು ಸ ಪಕ್ಷೀ ಪಕ್ಷಿಘಾತಿನಂ।
ಉವಾಚ ತರ್ಪಯಿಷ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ಮುಹೂರ್ತಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ॥ 12-145-19 (70859)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಶುಷ್ಕಪರ್ಣೈಸ್ತು ಸಮುಜ್ಜ್ವಾಲ್ಯ ಹುತಾಶನಂ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟಃ ಕಪೋತಃ ಪುನರಬ್ರಬೀತ್॥ 12-145-20 (70860)
ಋಷೀಣಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಪಿತೃಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಯುತಃ ಪೂರ್ವಂ ಮಯಾ ಧರ್ಮೋ ಮಹಾನತಿಥಿಪೂಜನೇ॥ 12-145-21 (70861)
ಕುರುಷ್ವಾನುಗ್ರಹಂ ಸೌಂಯ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರಬೀಮಿ ತೇ।
ನಿಶ್ಚಿತಾ ಖಲು ಮೇ ಬುದ್ಧಿರತಿಥಿಪ್ರತಿಪೂಜನೇ॥ 12-145-22 (70862)
ತತಃ ಕೃತಪ್ರತಿಜ್ಞೋ ವೈ ಸ ಪಕ್ಷೀ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ತಮಗ್ನಿಂ ತ್ರಿಃ ಪರಿಕ್ರಂಯ ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾಮತಿಃ॥ 12-145-23 (70863)
ಅಗ್ನಿಮಧ್ಯೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ತು ಲುಬ್ಧೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಂ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಮನಸಾ ಕಿಮಿದಂ ವೈ ಮಯಾ ಕೃತಂ॥ 12-145-24 (70864)
ಅಹೋ ಮಮ ನೃಶಂಸಸ್ಯ ಗರ್ಹಿತಸ್ಯ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ಅಧರ್ಮಃ ಸುಮಹಾಂಧೋರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-145-25 (70865)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಂ ಭೂರಿ ವಿಲಲಾಪ ಸ ಲುಬ್ಧಕಃ।
ಗರ್ಹಯನ್ಸ್ವಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ದ್ವಿಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾಽಽಗತಂ॥ ॥ 12-145-26 (70866)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 145॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-145-3 ಸಂಕೋಚಶ್ಚ ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-145-11 ಅಂಗಾರಕರ್ಮಾಂತಂ ಕರ್ಮಾರಗೃಹಸಮೀಪಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 146
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.146. ಅಧ್ಯಾಯಃ 146
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕಪೋತಸ್ಯ ವಹ್ನಿಪ್ರವೇಶದರ್ಶಿನಾ ವ್ಯಾಧೇನ ಆತ್ಮೋಪಾಲಂಭಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಪ್ರಾಣವಿಮೋಕ್ಷಣಾಯಾನಶನಾದಿನಾ ಶರೀರಶೋಷಣಾಧ್ಯವಸಾಯಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-146-0 (70867)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-146-0x (5786)
ತತಃ ಸ ಲುಬ್ಧಕಃ ಪಶ್ಯನ್ಕ್ಷುಧಯಾಽಪಿ ಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ಕಪೋತಮಗ್ನಿಪತಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪುನರುವಾಚ ಹ॥ 12-146-1 (70868)
ಕಿಮೀದೃಶಂ ನೃಶಂಸೇನ ಮಯಾ ಕೃತಮಬುದ್ಧಿನಾ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಹಿ ಮೇ ನಿತ್ಯಂ ಪಾತಕಂ ಭುವಿ ಜೀವತಃ।
ಸ ವಿನಿಂದಂಸ್ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪುನಃ ಪುನರುವಾಚ ಹ॥ 12-146-2 (70869)
ಧಿಙ್ಭಾಮಸ್ತು ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿಂ ಸದಾ ನಿಕೃತಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸೋಽಹಂ ಶಕುನಿಲುಬ್ಧಕಃ॥ 12-146-3 (70870)
ನೃಶಂಸಸ್ಯ ಮಮಾದ್ಯಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶೋ ನ ಸಂಶಯಃ।
ದತ್ತಃ ಸ್ವಮಾಂಸಂ ದಹತಾ ಕಪೋತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-146-4 (70871)
ಸೋಹಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪುತ್ರಾಂದಾರಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಚ।
ಉಪದಿಷ್ಟೋ ಹಿ ಮೇ ಧರ್ಮಃ ಕಪೋತೇನಾತ್ರ ಧರ್ಮಿಣಾ॥ 12-146-5 (70872)
ಅದ್ಯಪ್ರಭುತಿ ದೇಹಂ ಸ್ವಂ ಸರ್ವಭೋಗೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಯಥಾ ಸ್ವಲ್ಪಂ ಸರೋ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಶೋಷಯಿಷ್ಯಾಂಮಹಂ ತಥಾ॥ 12-146-6 (70873)
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾತಪಸಹಃ ಕೃಶೋ ಧ್ರಮನಿಸಂತತಃ।
ಉಪವಾಸೈರ್ಬಹುವಿಧೈಶ್ಚರಿಷ್ಯೇ ಪಾರಲೌಕಿಕಂ॥ 12-146-7 (70874)
ಅಹೋ ದೇಹಪ್ರದಾನೇನ ದರ್ಶಿತಾಽತಿಥಿಪೂಜನಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ಚರಿಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 12-146-8 (70875)
ದೃಷ್ಟೋ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಧರ್ಮಿಷ್ಠೇ ಯಾದೃಶೋ ವಿಹಗೋತ್ತಮೇ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ರೌದ್ರಕರ್ಮಾ ಸ ಲುಬ್ಧಕಃ॥ 12-146-9 (70876)
ಮಹಾಪ್ರಸ್ಥಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪ್ರಯಯೌ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-146-10 (70877)
ತತೋ ಯಷ್ಟಿಂ ಶಲಾಕಾಂ ಚ ಧಾರಕಂ ಪಂಜರಂ ತಥಾ।
ತಾಂ ಚ ಬದ್ಧಾಂ ಕಪೋತೀಂ ಸ ಪ್ರಮುಚ್ಯ ವಿಸಸರ್ಜ ಹ॥ ॥ 12-146-11 (70878)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 146॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-146-4 ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಃ ಧಿಕ್ಕಾರಪೂರ್ವಕ ಉಪದೇಶಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 147
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.147. ಅಧ್ಯಾಯಃ 147
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರ್ತೃಶೋಕತಪ್ತಥಾ ಕಪೋತ್ಯಾ ಸಕರುಣಂ ವಿಲಪ್ಯಾಗ್ನೌ ಪ್ರವೇಶಃ॥ 1॥ ತತೋ ವಿಮಾನಾರೋಹಣೇನ ಸ್ವರ್ಗತಯೋಃ ಕಪೋತಯೋಸ್ತತ್ರ ಸುಖೇನ ಚಿರವಿಹಾರಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-147-0 (70879)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-147-0x (5787)
ತತೋ ಗತೋ ಶಾಕುನಿಕೇ ಕಪೋತೀ ಪ್ರಾಹ ದುಃಖಿತಾ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಾ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ರುದತೀ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾ॥ 12-147-1 (70880)
ನಾಹಂ ತೇ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಕಾಂತ ಕದಾಚಿದಪಿ ಸಂಸ್ಮರೇ।
ಸರ್ವಾಽಪಿ ವಿಧವಾ ನಾರೀ ಬಹುಪುತ್ರಾಽಪಿ ಶೋಚತೇ॥ 12-147-2 (70881)
ಶೋಚ್ಯಾ ಭವತಿ ಬಂಧೂನಾಂ ಪತಿಹೀನಾ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಲಾಲಿತಾಽಹಂ ತ್ವಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಬಹುಮಾನಾಚ್ಚ ಪೂಜಿತಾ॥ 12-147-3 (70882)
ವಚನೈರ್ಮಧುರೈಃ ಸ್ನಿಗ್ಧೈರಸಂಕ್ಲಿಷ್ಟಮನೋಹರೈಃ।
ಕಂದರೇಷು ಚ ಶೈಲಾನಾಂ ನದೀನಾಂ ನಿರ್ಝರೇಷು ಚ॥ 12-147-4 (70883)
ದ್ರುಮಾಗ್ರೇಷು ಚ ರಂಯೇಷು ರಮಿತಾಽಹಂ ತ್ವಯಾ ಸಹ।
ಆಕಾಶಗಮನೇ ಚೈವ ವಿಹೃತಾಽಹಂ ತ್ವಯಾ ಸುಖಂ।
ರಮಾಮಿ ಸ್ಮ ಪುರಾ ಕಾಂತ ತನ್ಮೇ ನಾಸ್ತ್ಯದ್ಯ ಮೇ ಪ್ರಿಯ॥ 12-147-5 (70884)
ಮಿತಂ ದದಾತಿ ಹಿ ಪಿತಾ ಮಿತಂ ಭ್ರಾತಾ ಮಿತಂ ಸುತಃ।
ಅಮಿತಸ್ಯ ಹಿ ದಾತಾರಂ ಭರ್ತಾರಂ ಕಾ ನ ಪೂಜಯೇತ್॥ 12-147-6 (70885)
ನಾಸ್ತಿ ಭರ್ತೃಸಮೋ ನಾಥೋ ನಾಸ್ತಿ ಭರ್ತೃಸಮಂ ಸುಖಂ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ಧನಸರ್ವಸ್ವಂ ಭರ್ತಾ ವೈ ಶರಣಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ॥ 12-147-7 (70886)
ನ ಕಾರ್ಯಮಿಹ ಮೇ ನಾಥ ಜೀವಿತೇನ ತ್ವಯಾ ವಿನಾ।
ಪತಿಹೀನಾ ತು ಕಾ ನಾರೀ ಸತೀ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇತ್॥ 12-147-8 (70887)
ಏವಂ ವಿಲಪ್ಯ ಬಹುಧಾ ಕರುಣಂ ಸಾ ಸುದುಃಖಿತಾ।
ಪತಿವ್ರತಾ ಸಂಪ್ರದೀಪ್ತಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹುತಾಶನಂ॥ 12-147-9 (70888)
ತತಶ್ಚಿತ್ರಾಂಗದಧರಂ ಭರ್ತಾರಂ ಸಾಽನ್ವಪದ್ಯತ।
ವಿಮಾನಸ್ಥಂ ಸುಕೃತಿಭಿಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-147-10 (70889)
ಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಾಂಬರಧರಂ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಂ॥
ವಿಮಾನಶತಕೋಟೀಭಿರಾವೃತಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-147-11 (70890)
ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತಃ ಪಕ್ಷೀ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಕರ್ಮಣಾ ಪೂಜಿತಸ್ತತ್ರ ರೇಮೇ ಸ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ॥ ॥ 12-147-12 (70891)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 147॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 148
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.148. ಅಧ್ಯಾಯಃ 148
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಧೇನ ವಿಮಾನಸ್ಥಯೋರ್ದರ್ಶನಂ॥ 1॥ ತತೋ ವ್ಯಾಧೇನ ದಾವಾಗ್ನೌ ಶರೀರತ್ಯಾಗೇನ ಸ್ವರ್ಧಗಮನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-148-0 (70892)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-148-0x (5788)
ವಮಾನಸ್ಥೌ ತು ತೌ ರಾಜಂಲ್ಲುಬ್ಧಕಃ ಗ್ವೇ ದದರ್ಶ ಹ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೌ ದಂಪತೀ ರಾಜನ್ವ್ಯಚಿಂತಯತ ತಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-148-1 (70893)
ಕೀದೃಶೇನೇಹ ತಪಸಾ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಇತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಗಮನಾಯೋಪಚಕ್ರಮೇ॥ 12-148-2 (70894)
ಮಹಾಪ್ರಸ್ಥಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಲುಬ್ಧಕಃ ಪಕ್ಷಿಜೀವಕಃ।
ನಿಶ್ಚಷ್ಟೋ ಮರುದಾಹಾರೋ ನಿರ್ಮಮಃ ಸ್ವರ್ಗಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 12-148-3 (70895)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸುವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ಹೃದ್ಯಂ ಪದ್ಮಾಭಿಭೂಷಿತಂ।
ನಾನಾಪಕ್ಷಿಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ಸರಃ ಶೀತಜಲಂ ಶಿವಂ॥ 12-148-4 (70896)
ಪಿಪಾಂಸಾರ್ತೋಽಪಿ ತದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೃಪ್ತಃ ಸ್ಯಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-148-5 (70897)
ಉಪವಾಸಕೃಶೋಽತ್ಯರ್ಥಂ ಸ ತು ಪಾರ್ಥಿವ ಲುಬ್ಧಕಃ।
ಉಪಸೃತ್ಯ ತು ತದ್ಧೃಷ್ಟಃ ಶ್ವಾಪದಾಧ್ಯುಪಿತಂ ವನಂ॥ 12-148-6 (70898)
ಮಹಾಂತಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಲುಬ್ಧಕಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ।
ಪ್ರವಿಶನ್ನೇವ ಸ ವನಂ ನಿಗೃಹೀತಃ ಸ ಕಂಟಕೈಃ॥ 12-148-7 (70899)
ಸ ಕಂಟಕೈರ್ವಿಭಿನ್ನಾಂಗೋ ಲೋಹಿತಾರ್ದ್ರೀಕೃತಚ್ಛವಿಃ।
ವಭ್ರಾಮ ತಸ್ಮಿನ್ವಿಜನೇ ನಾನಾಮೃಗಸಮಾಕುಲೇ॥ 12-148-8 (70900)
ತತೋ ದ್ರುಮಾಣಾಂ ಮಹತಾಂ ಪವನೇನ ವನೇ ತದಾ।
ಉದತಿಷ್ಠತ ಸಂಘರ್ಷಾನ್ಸುಮಹಾನ್ಹವ್ಯವಾಹನಃ॥ 12-148-9 (70901)
ತದ್ವನಂ ವೃಕ್ಷಸಂಕೀರ್ಣಂ ಲತಾವಿಟಪಸಂಕುಲಂ।
ದದಾಹ ಪಾವಕಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿಸಮಪ್ರಭಃ॥ 12-148-10 (70902)
ಸ ಜ್ವಲೈಃ ಪವನೋದ್ಭೂತೈರ್ವಿಸ್ಫುಲಿಂಗೈಃ ಸಮಂತತಃ।
ದದಾಹ ತದ್ವನಂ ಘೋರಂ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-148-11 (70903)
ತತಃ ಸ ದೇಹಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನ ಚೇತಸಾ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ವರ್ಧಂತಂ ಪಾವಕಂ ಲುಬ್ಧಕಸ್ತದಾ॥ 12-148-12 (70904)
ತತಸ್ತೇನಾಗ್ನಿನಾ ದಗ್ಧೋ ಲುಬ್ಧಕೋ ನಷ್ಟಕಲ್ಮಷಃ।
ಜಗಾಮ ಪರಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ತತೋ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-148-13 (70905)
ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥಮಾತ್ಮಾನಮಪಶ್ಯದ್ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಭ್ರಾಜಂತಮಿಂದ್ರವತ್॥ 12-148-14 (70906)
ಏವಂ ಖಲು ಕಪೋತಶ್ಚ ಕಪೋತೀ ಚ ಪತಿವ್ರತಾ।
ಲುಬ್ಧಕೇನ ಸಹ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತಾಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-148-15 (70907)
ಯಾಽನ್ಯಾ ಚೈವಂವಿಧಾ ನಾರೀ ಭರ್ತಾರಮನುವರ್ತತೇ।
ವಿರಾಜತೇ ಹಿ ಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಕಪೋತೀವ ದಿವಿ ಸ್ಥಿತಾ॥ 12-148-16 (70908)
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಲುಬ್ಧಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕಪೋತಸ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾ ಗತಿಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-148-17 (70909)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಶ್ಚೇದಂ ಪರಿಕೀರ್ತಯೇತ್।
ನಾಶುಭಂ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಮನಸಾಽಪಿ ಪ್ರಮಾದತಃ॥ 12-148-18 (70910)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾನೇಷ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರ।
ಗೋಘ್ನೇಷ್ವಪಿ ಭವೇದಸ್ಮಿನ್ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಪಾಪಕರ್ಮಣಃ॥ 12-148-19 (70911)
ನ ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ಯೋ ಹನ್ಯಾಚ್ಛರಣಾಗತಂ।
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಂ।
ನ ದುರ್ಗತಿಪ್ರವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-148-20 (70912)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 148॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 149
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.149. ಅಧ್ಯಾಯಃ 149
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಪ್ರಶ್ನಃ॥ 1॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಜನಮೇಜಯಸ್ಯಾಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಕಥಾಕಥನಾರಂಭಃ॥ 2॥ ಶೌನಕೇನ ಸ್ವಪಾದಯೋಃ ಪ್ರಣಮತೋ ಜನಮೇಜಯಸ್ಯ ಗರ್ಹಣಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-149-0 (70913)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-149-0x (5789)
ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಯತ್ಪಾಪಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಭರತಸತ್ತಮ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಸ ಕಥಂ ತಸ್ಮಾದೇನಸಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-149-1 (70914)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-149-2x (5790)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾಣಮೃಷಿಸಂಸ್ತುತಂ।
ಇಂದ್ರೋತಃ ಶೌನಕೋ ವಿಪ್ರೋ ಯದಾಹ ಜನಮೇಜಯಂ॥ 12-149-2 (70915)
ಆಸೀದ್ರಾಜಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಪಾರಿಕ್ಷಿಜ್ಜನಮೇಜಯಃ।
ಅಬುದ್ಧಿಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ತಮಾಗಚ್ಛನ್ಮಹೀಪತಿಂ॥ 12-149-3 (70916)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವ ಏವೈನಂ ತತ್ಯಜುಃ ಸಪುರೋಹಿತಾಃ।
ಸ ಜಗಾಮ ವನಂ ರಾಜಾ ದಹ್ಯಮಾನೋ ದಿವಾನಿಶಂ॥ 12-149-4 (70917)
ಪ್ರಜಾಭಿಃ ಸ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಶ್ಚಕಾರ ಕುಶಲಂ ಮಹತ್।
ಅತಿವೇಲಂ ತಪಸ್ತೇಪೇ ದಹ್ಯಮಾನಃ ಸ ಮನ್ಯುನಾ॥ 12-149-5 (70918)
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪನೋದಾರ್ಥಮಪೃಚ್ಛದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಬಹೂನ್।
ಪರ್ಯಟನ್ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ದೇಶೇದೇಶೇ ನರಾಧಿಪಃ॥ 12-149-6 (70919)
ತತ್ರೇತಿಹಾಸಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಸ್ಯಾಸ್ಯೋಪವೃಂಹಣಂ।
ದಹ್ಯಮಾನಃ ಪಾಪಕೃತ್ಯಾ ಜಗಾಮ ಜನಮೇಜಯಃ॥ 12-149-7 (70920)
ಚರಿಷ್ಯಮಾಣ ಇಂದ್ರೋತಂ ಶೌನಕಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ಸಮಾಸಾದ್ಯೋಪಜಗ್ರಾಹ ಪಾದಯೋಃ ಪರಿಪೀಡಯನ್॥ 12-149-8 (70921)
ತತೋ ಭೀತೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಜಗರ್ಹೇ ಸುಭೃಶಂ ತದಾ।
ಕರ್ತಾ ಪಾಪಸ್ಯ ಮಹತೋ ಭ್ರೂಣಹಾ ಕಿಮಿಹಾಗತಃ॥ 12-149-9 (70922)
ಕಿಂ ತವಾಸ್ಮಾಸು ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮಾ ಮಾಂ ದ್ರಾಕ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನ।
ಗಚ್ಛಗಚ್ಛ ನ ತೇ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರೀಣಾತ್ಯಸ್ಮಾನಿತಿ ಬ್ರುವನ್॥ 12-149-10 (70923)
ರುಧಿರಸ್ಯೇವ ತೇ ಗಂಧಃ ಶವಸ್ಯೇವ ಚ ದರ್ಶನಂ।
ಅಶಿವಃ ಶಿವಸಂಕಾಶೋ ಮೃತೋ ಜೀವನ್ನಿವಾಟಸಿ॥ 12-149-11 (70924)
ಅಂತರ್ಭೃತ್ಯುರಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪಾಪಮೇವಾನುಚಿಂತಯನ್।
ಪ್ರಬುಧ್ಯಸೇ ಪ್ರಸ್ವಪಿಪಿ ವರ್ತಸೇ ಪರಮೇ ಸುಖೇ॥ 12-149-12 (70925)
ಮೋಘಂ ತೇ ಜೀವಿತಂ ರಾಜನ್ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಂ ಚ ಜೀವಸಿ।
ಪಾಪಾಯೈವ ಹಿ ಸೃಷ್ಟೋಽಸಿ ಕರ್ಮಣೇಹ ಯವೀಯಸೇ॥ 12-149-13 (70926)
ಬಹುಕಲ್ಯಾಣಮಿಚ್ಛಂತ ಈಹಂತೇ ಪಿತರಃ ಸುತಾನ್।
ತಪಸಾ ದೈವತೇಜ್ಯಾಭಿರ್ವಂದನೇನ ತಿತಿಕ್ಷಯಾ॥ 12-149-14 (70927)
ಪಿತೃವಂಶಮಿಮಂ ಪಶ್ಯ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ನಿಧನಂ ಗತಂ।
ನಿರರ್ಥಾಃ ಸರ್ವ ಏವೈಷಾಮಾಶಾಬಂಧಾಸ್ತ್ವದಾಶ್ರಯಾಃ॥ 12-149-15 (70928)
ಯಾನ್ಪೂಜಯಂತೋ ವಿಂದಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಮಾಯುರ್ಯಶಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ತೇಷು ತೇ ಸಂತತಂ ದ್ವೇಷೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ನಿರರ್ಥಕಃ॥ 12-149-16 (70929)
ಇಮಂ ಲೋಕಂ ವಿಮುಚ್ಯ ತ್ವಮವಾಙ್ಭೂರ್ಧಾ ಪತಿಷ್ಯಸಿ।
ಅಶಾಶ್ವತೀಃ ಶಾಶ್ವತೀಶ್ಚ ಸಮಾಃ ಪಾಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-149-17 (70930)
ಸ್ವಾದ್ಯಮಾನೋ ಜಂತುಶತೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರೈರಯೋಮುಖೈಃ।
ತತಶ್ಚ ಪುನರಾವೃತ್ತಃ ಪಾಪಯೋನಿಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-149-18 (70931)
ಯದಿದಂ ಮನ್ಯಸೇ ರಾಜನ್ನಾಯಮಸ್ತಿ ಕುತಃ ಪರಃ।
ಪ್ರತಿಸ್ಮಾರಯಿತಾರಸ್ತ್ವಾಂ ಯಮದೂತಾ ಯಮಕ್ಷಯೇ॥ ॥ 12-149-19 (70932)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 149॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-149-3 ಪಾರಿಕ್ಷಿತ್ ಪಾರಿಕ್ಷಿತಃ॥ 12-149-7 ಪಾಪಕೃತ್ಯಾ ಪಾಪಕ್ರಿಯಯಾ॥ 12-149-10 ಮಾ ಮಾಂ ಸ್ಪ್ರಾಕ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-149-12 ಬ್ರಹ್ಮಮೃತ್ಯುರಶುದ್ಧಾತ್ಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-149-13 ಯವೀಯಸೇ ಹೀನಾಯ॥ 12-149-15 ತ್ವತ್ಕೃತೇ ನರಕಂ ಗತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-149-17 ಅಶಾಶ್ವತೀಃ ಸರ್ವಸ್ಯಾಪಿ ಕರ್ಮಣೋಽಂತವತ್ತ್ವಾತ್। ಶಾಶ್ವತೀಃ ಬಹುತ್ವಾತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 150
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.150. ಅಧ್ಯಾಯಃ 150
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶೌನಕೇನ ಜನಮೇಜಯಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ತದೀಯಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪನೋದನಾಂಗೀಕರಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-150-0 (70992)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-150-0x (5793)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತಂ ಮುನಿಂ ಜನಮೇಜಯಃ।
ಗರ್ಹ್ಯಂ ಭವಾನ್ಗರ್ಹಯತೇ ನಿಂದ್ಯಂ ನಿಂದತಿ ಮಾಂ ಪುನಃ॥ 12-150-1 (70993)
ಧಿಕ್ಕಾರ್ಯಂ ಮಾಂ ಧಿಕ್ಕುರುತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಽಹಂ ಪ್ರಸಾದಯೇ।
ಸರ್ವಂ ಹೀದಂ ಸ್ವಕೃತಂ ಮೇ ಜ್ವಲಾಂಯಗ್ನಾವಿವಾಹಿತಂ॥ 12-150-2 (70994)
ಸ್ವಕರ್ಮಾಣ್ಯಭಿಸಂಧಾಯ ನಾಭಿನಂದತಿ ಮೇ ಮನಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಘೋರಂ ಭಯಂ ನೂನಂ ಮಯಾ ವೈವಸ್ವತಾದಪಿ॥ 12-150-3 (70995)
ತತ್ತು ಶಲ್ಯಮನಿರ್ಹೃತ್ಯ ಕಥಂ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತುಂ।
ಸರ್ವಂ ಮನ್ಯುಂ ವಿನೀಯ ತ್ವಮಭಿ ಮಾಂ ವದ ಶೌನಕ॥ 12-150-4 (70996)
[ಮಹಾನಾಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭೂಯೋ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ।]
`ಗಂತಾ ಗತಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭವಿಷ್ಯಾಂಯರ್ಥವಾನ್ಪುನಃ।'
ಅಸ್ತು ಶೇಷಂ ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ಯ ಮಾ ಪರಾಭೂದಿದಂ ಕುಲಂ॥ 12-150-5 (70997)
ನ ಹಿ ನೋ ಬ್ರಹ್ಮಶಪ್ತಾನಾಂ ಶೇಷಂ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ಸ್ತುತೀರಲಭಮಾನಾನಾಂ ಸಂವಿದಂ ವೇದ ನಿಶ್ಚಯಾತ್॥ 12-150-6 (70998)
ನಿಂದಮಾನಃ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಭೂಯೋ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಭೂಯಶ್ಚೈವಾಭಿಮಜ್ಜಂತಿ ನಿರ್ಧರ್ಮಾ ನಿರ್ಜಲಾ ಇವ॥ 12-150-7 (70999)
ನ ಹ್ಯಯಜ್ಞಾ ಅಮುಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಕಥಂಚನ।
ಅವಾಕ್ಚ ಪ್ರಪತಿಷ್ಯಂತಿ ಪುಲಿಂದಶವರಾ ಇವ॥ 12-150-8 (71000)
ಅವಿಜ್ಞಾಯೈವ ಮೇ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಬಾಲಸ್ಯೇವ ಸ ಪಂಡಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಭವ ಶೌನಕ॥ 12-150-9 (71001)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 12-150-10x (5794)
ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಯತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಬಹುಕುರ್ಯಾದಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಇತಿ ವೈ ಪಂಡಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಭೂತಾನಾಂ ಕೋ ನು ತಪ್ಯತೇ॥ 12-150-10 (71002)
ಪ್ರಜ್ಞಾಪ್ರಾಸಾದಮಾರುಹ್ಯ ಅಶೋಚ್ಯಃ ಶೋಚತೇ ಜನಾನ್।
ಜಗತೀಸ್ಥಾನಿವಾದ್ರಿಸ್ಥಃ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತಿ॥ 12-150-11 (71003)
ನ ಚೋಪಲಭತೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಚಾಶ್ಚರ್ಯಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ನಿರ್ವಿಣ್ಣಾತ್ಮಾ ಪರೋಕ್ಷೋ ವಾ ಧಿಕ್ಕೃತಃ ಸರ್ವಸಾಧುಷು॥ 12-150-12 (71004)
ವಿದಿತ್ವಾ ಭವತೋ ವೀರ್ಯಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಚೈವ ಚಾಗಮೇ।
ಕುರುಷ್ವೇಹ ಯಥಾಶಾಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶರಣಮಸ್ತು ತೇ॥ 12-150-13 (71005)
ತದ್ವೈ ವಾರಿತ್ರಕಂ ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಕುಪ್ಯತಾಂ।
ಅಥವಾ ತಪ್ಯಸೇ ಪಾಪೇ ಧರ್ಮಂ ಚೇದನುಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-150-14 (71006)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-150-15x (5795)
ಅನುತಪ್ಯೇ ಚ ಪಾಪೇನ ನ ಚಾಧರ್ಮಂ ಚರಾಂಯಹಂ।
ಬುಭೂಷೇದ್ಭಜಮಾನಂ ಚ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಭವ ಶೌನಕ॥ 12-150-15 (71007)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 12-150-16x (5796)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ದಂಭಂ ಚ ಮಾನಂ ಚ ಪ್ರೀತಿಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ನೃಪ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ತಿಷ್ಠ ಧರ್ಮಂ ಚೈವ ಪ್ರತಿಸ್ಮರನ್॥ 12-150-16 (71008)
ನ ಭಯಾನ್ನ ಚ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಾನ್ನ ಲೋಭಾತ್ತ್ವಾಮುಪಾಹ್ವಯೇ।
ತಾಂ ಮೇ ದೈವೀಂ ಗಿರಂ ಸತ್ಯಾಂ ಶೃಣು ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ॥ 12-150-17 (71009)
ಸೋಽಹಂ ನ ಕೇನಚಿಚ್ಚಾರ್ಥೀ ತ್ವಾಂ ಚ ಧರ್ಮಾದುಪಾಹ್ವಯೇ।
ಕ್ರೋಶತಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಹಾಹಾಧಿಗಿತಿ ಜಲ್ಪತಾಂ॥ 12-150-18 (71010)
ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಮಾಮಧರ್ಮಜ್ಞಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸುಹೃದೋ ಜನಾಃ।
ತಾ ವಾಚಃ ಸುಹೃದಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಜ್ವರಿಷ್ಯಂತಿ ಮೇ ಭೃಶಂ॥ 12-150-19 (71011)
ಕೇಚಿದೇವ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ಕಾರ್ಯತಾಂ।
ಜಾನೀಹಿ ಮತ್ಕೃತಂ ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ॥ 12-150-20 (71012)
ಯಥಾ ತೇ ಸತ್ಕೃತಾಃ ಕ್ಷೇಮಂ ಲಭೇರಂಸ್ತ್ವಂ ತಥಾ ಕುರು।
ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ಚಾದ್ರೋಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-150-21 (71013)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-150-22x (5797)
ನೈವ ವಾಚಾ ನ ಮನಸಾ ಪುನರ್ಜಾತು ನ ಕರ್ಮಣಾ।
ದ್ರೋಗ್ಧಾಽಸ್ಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಿಪ್ರ ಚರಣಾವೇವ ತೇ ಸ್ಪೃಶೇ॥ ॥ 12-150-22 (71014)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 150॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-150-2 ತ್ವಾ ತ್ವಾಂ॥ 12-150-5 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಭಕ್ತ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-150-8 ಪುಲಿಂದಾಃ ಶಬರಾಃ ಂಲೇಚ್ಛಭೇದಾಃ॥ 12-150-9 ಬ್ರಹ್ಮನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥ 12-150-10 ಸಾಧುಷು ನಿರ್ವಿಣ್ಣಾತ್ಮಾ ವಿರಕ್ತಃ ಪರೋಕ್ಷಸ್ತದ್ದೃಷ್ಟಿಪಥಾದಪೇತಃ ತೈಶ್ಚ ಧೇಕ್ಕೃತಃ ಸಃ ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ಚೋಪಲಭತೇ। ತತ್ಸಂಗಂ ವಿನಾ ಪ್ರಜ್ಞಾ ದುರ್ಲಭೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-150-13 ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶರಣಂ ರಕ್ಷಿತಾ। ಯಥಾಶಾಂತಿ ಶಾಂತಿಮನತಿಕ್ರಂಯ॥ 12-150-17 ಉಪಾಹ್ವಯೇ ಶಿಷ್ಯಂ ಕರೋಮೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-150-18 ಶೈನಕಂ ಪಾಪಿಷ್ಠಸಂಗ್ರಹೀತಾರಂ ಧಿಗಿತಿ ಜಲ್ಪತಾಂ ತಾನನಾದೃತ್ಯ ಉಪಾಹ್ವಯೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 151
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.151. ಅಧ್ಯಾಯಃ 151
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶೌನಕೇ ಜನಮೇಜಯಸ್ಯಾಶ್ವಮೇಧಯಾಜನೇನ ತದೀಯಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪನೋದನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-151-0 (71015)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 12-151-0x (5798)
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಽಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಮಾವೃತಚೇತಸೇ।
ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಬಲಸ್ತುಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಂ ಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷಸೇ॥ 12-151-1 (71016)
ಪುರಸ್ತಾದ್ದಾರುಣೇ ಭೂತ್ವಾ ಸುಚಿತ್ರತರಮೇವ ತತ್।
ಅನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ವೇನ ವೃತ್ತೇನ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-151-2 (71017)
ಕೃತ್ಸ್ನೇ ನೂನಂ ಸದಸತೀ ಇತಿ ಲೋಕೋ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ।
ಯತ್ರ ತ್ವಂ ತಾದೃಶೋ ಭೂತ್ವಾ ಧರ್ಮಮೇವಾನುಪಶ್ಯಸಿ। 12-151-3 (71018)
ದರ್ಪಂ ಹಿತ್ವಾ ಪುನಶ್ಚಾಪಿ ಭೋಗಾಂಶ್ಚ ತಪ ಆಸ್ಥಿತಃ।
ಇತ್ಯೇತದಭಿಭೂತಾನಾಮದ್ಭುತಂ ಜನಮೇಜಯ॥ 12-151-4 (71019)
ಯೋಽದುರ್ಬಲೋ ಭವೇದ್ದಾತಾ ಕೃಪಣೋ ವಾ ತಪೋಧನಃ।
ಅನಾಶ್ಚರ್ಯಂ ತದಿತ್ಯಾಹುರ್ನಾತಿದೂರೇಣ ವರ್ತತೇ॥ 12-151-5 (71020)
ತಪ ಏವ ಹಿ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಮಸಮೀಕ್ಷಿತಂ।
ತಚ್ಚೇತ್ಸಮೀಕ್ಷಯೈವ ಸ್ಯಾದ್ಭವೇತ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಪೋ ಗುಣಃ॥ 12-151-6 (71021)
ಯಜ್ಞೋ ದಾನಂ ದಯಾ ವೇದಾಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಪಂಚೈತಾನಿ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಠಂ ಸುಚರಿತಂ ತಪಃ॥ 12-151-7 (71022)
ತದೇವ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪರಮಂ ಪವಿತ್ರಂ ಜನಮೇಜಯ।
ತೇನ ಸಂಯಗ್ಗೃಹೀತೇನ ಶ್ರೇಯಾಂಸಂ ಧರ್ಮಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 12-151-8 (71023)
ಪುಣ್ಯದೇಶಾಭಿಗಮನಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಾಂ ಗಾಥಾಂ ಗೀತಾಂ ಯಯಾತಿನಾ॥ 12-151-9 (71024)
ಯೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತ ಆಯುರ್ಜೀವೇನ ವಾ ಪುನಃ।
ಯಜ್ಞಮೇಕಂ ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ತಪಶ್ಚರೇತ್॥ 12-151-10 (71025)
ಪುಣ್ಯಮಾಹುಃ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಶ್ಚ ತೀರ್ಥಾನಿ ತೀರ್ಥೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪೃಥೂದಕಂ॥ 12-151-11 (71026)
ಯತ್ರಾವಗಾಹ್ಯ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಚ ನೈನಂ ಶ್ವೋಮರಣಂ ತಪೇತ್।
ಮಹಾಸರಃ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಪ್ರಭಾಸೋತ್ತರಮಾನಸೇ॥ 12-151-12 (71027)
ಕಾಲೋದಕಂ ಚ ಗಂತಾಸಿ ಲಬ್ಧಾಯುರ್ಜೀವಿತೇ ಪುನಃ।
ಸರಸ್ವತೀದೃಷದ್ವತ್ಯೋಃ ಸೇವಮಾನೋಽನುಸಂಜ್ವರೇತ್।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲ ಏತೇಷು ಸರ್ವೇಷ್ವೇವಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 12-151-13 (71028)
ತ್ಯಾಗಧರ್ಮಂ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 12-151-14 (71029)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಾಃ ಗಾಥಾಃ ಸತ್ಯವತಾ ಕೃತಾಃ।
ಯಥಾ ಕುಮಾರಃ ಸತ್ಯೋ ವೈ ನೈವ ಪುಣ್ಯೋ ನ ಪಾಪಕೃತ।
ನ ಹ್ಯಸ್ತಿ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ದುಃಖಮಸ್ಮಿನ್ಕುತಃ ಸುಖಂ॥ 12-151-15 (71030)
ಏವಂ ಪ್ರಕೃತಿಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಸಂಸರ್ಗಯಾಯಿನಾಂ।
ತ್ಯಜತಾಂ ಜೀವಿತಂ ಪ್ರಾಯೋ ನಿವೃತ್ತೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪಕೇ। 12-151-16 (71031)
ಯತ್ತ್ವೇವ ರಾಜ್ಞೋ ಜ್ಯಾಯಿಷ್ಠಂ ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-151-17 (71032)
ಬಲೇನ ಸಂವಿಭಾಗೈಶ್ಚ ಜಯ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪುನೀಷ್ವ ಚ।
ಯಸ್ಯೈವ ಬಲಮೋಜಶ್ಚ ಸ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಭುರ್ನರಃ॥ 12-151-18 (71033)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸುಖಾರ್ಥಂ ತ್ವಂ ಪರ್ಯೇಹಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಯಥೈವೈತಾನ್ಪುರಾ ಕ್ಷೇಪ್ಸೀಸ್ತಥೈವೈತಾನ್ಪ್ರಸಾದಯ॥ 12-151-19 (71034)
ಅಪಿ ಧಿಕ್ಕ್ರಿಯಮಾಣೋಽಪಿ ತರ್ಜ್ಯಮಾನೋಽಪ್ಯನೇಕಧಾ।
ಆತ್ಮನೋ ದರ್ಶನಂ ವಿದ್ವಾನ್ನಾಹರ್ತಾಽಸ್ಮೀತಿ ಮಾ ಕ್ರುಧಃ।
ಘಟಮಾನಃ ಸ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಕುರು ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ॥ 12-151-20 (71035)
ಹಿಮಾಗ್ನಿಘೋರಸದೃಶೋ ರಾಜಾ ಭವತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಲಾಂಗಲಾಶಿಕಲ್ಪೋ ವಾ ಭವೇದನ್ಯಃ ಪರಂತಪಃ॥ 12-151-21 (71036)
ನ ವಿಶೇಷೇಣ ಗಂತವ್ಯಮಚಿಕಿತ್ಸೇನ ವಾ ಪುನಃ।
ನ ಜಾತು ನಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಪ್ರಸಕ್ತವ್ಯಮಸಾಧುಷು॥ 12-151-22 (71037)
ವಿಕರ್ಮಣಾ ತಪ್ಯಮಾನಃ ಪಾಪಾತ್ಪಾಪಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ನೈತತ್ಕುರ್ಯಾ ಪುನರಿತಿ ದ್ವಿತೀಯಾತ್ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-23 (71038)
ಚರಿಷ್ಯೇ ಧರ್ಮಮೇವೇತಿ ತೃತೀಯಾತ್ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಶುಚಿಸ್ತೀರ್ಥಾನ್ಯನುಚರನ್ಬಹುತ್ವಾತ್ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-24 (71039)
ಕಲ್ಯಾಣಮನುಕರ್ತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣ ಬುಭೂಷತಾ।
ಯೇ ಸುಗಂಧೀನಿ ಸೇವಂತೇ ತಥಾಗಂಧಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 12-151-25 (71040)
ಯೇ ದುರ್ಗಂಧೀನಿ ಸೇವಂತೇ ತಥಾಗಂಧಾ ಭವಂತಿ ಯೇ।
ತಪಶ್ಚರ್ಯಾಪರಃ ಸತ್ಯಂ ಪಾಪಾದ್ವಿಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-26 (71041)
ಸಂವತ್ಸರಮುಪಾಸ್ಯಾಗ್ನಿಮಭಿಶಸ್ತಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣ್ಯುಪಾಸ್ಯಾಗ್ನಿಂ ಭ್ರೂಣಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-27 (71042)
ಮಹಾಸರಃ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಪ್ರಭಾಸೋತ್ತರಮಾನಸೇ।
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಯೋಜನಶತಂ ಭ್ರೂಣಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-28 (71043)
ಯಾವತಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಹನ್ಯಾತ್ತಜ್ಜಾತೀಯಾಂಸ್ತು ತಾವತಃ।
ಪ್ರಮೀಯಮಾಣಾನುನ್ಮೋಚ್ಯ ಪ್ರಾಣಿಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-151-29 (71044)
ಅಪಿ ಚಾಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜೇತ ಜಪಂಸ್ತ್ರಿರಘಮರ್ಷಣಂ।
ಯಥಾಽಶ್ವಮೇಧಾವಭೃಥಸ್ತಥಾ ತನ್ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 12-151-30 (71045)
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಣುದತೇ ಪಾಪಂ ಸತ್ಕಾರಂ ಲಭತೇ ತಥಾ।
ಅಪಿ ಚೈನಂ ಪ್ರಸೀದಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಜಡಮೂಕವತ್॥ 12-151-31 (71046)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ದೇವಗುರುಂ ಸುರಾಸುರಾಃ
ಸಮೇತ್ಯ ಸರ್ವೇ ನೃಪತೇ ತ್ವಯುಜ್ಜತ।
ಧರ್ಮೇ ಫಲಂ ಹೇತುಕೃತೇ ಮಹರ್ಷೇ
ತಥೇತರಸ್ಮಿನ್ನರಕೇ ಪಾಪಲೋಕ್ಯೇ॥ 12-151-32 (71047)
ಉಭೇ ತು ಯಸ್ಯ ಸುಕೃತೇ ಭವೇತಾಂ
ಕಿಂ ತತ್ತಯೋಸ್ತತ್ರ ಜಯೋತ್ತರಂ ಸ್ಯಾತ್।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ತತ್ಕರ್ಮಫಲಂ ಮಹರ್ಷೇ
ಕಥಂ ಪಾಪಂ ನುದತೇ ಧರ್ಮಶೀಲಃ॥ 12-151-33 (71048)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 12-151-34x (5799)
ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಂ ಪೂರ್ವಮಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ
ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚೇತ್ಕುರುತೇ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ।
ಸ ತತ್ಪಾಪಂ ನುದತೇ ಕರ್ಮಶೀಲೋ
ವಾಸೋ ಯಥಾ ಮಲಿನಂ ಕ್ಷಾರಯುಕ್ತ್ಯಾ॥ 12-151-34 (71049)
ಪಾಪಂ ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ಮನ್ಯೇತ ನಾಹಮಸ್ತೀತಿ ಪುರುಷಃ।
ಚಿಕೀರ್ಷೇದೇವ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋಽನಸೂಯಕಃ॥ 12-151-35 (71050)
ಛಿದ್ರಾಣಿ ವಸನಸ್ಯೇವ ಸಾಧುನಾ ಸಂವೃಣೋತಿ ಸಃ।
ಯಃ ಪಾಪಂ ಪುರುಷಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣಮಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-151-36 (71051)
ಆದಿತ್ಯಃ ಪುನರುದ್ಯನ್ವಾ ತಮಃ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಪೋಹತಿ।
ಕಲ್ಯಾಣಮಾಚರನ್ನೇವಂ ಸರ್ವಪಾಪಂ ವ್ಯಪೋಹತಿ॥ 12-151-37 (71052)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-151-38x (5800)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ರಾಜಾನಮಿಂದ್ರೋತೋ ಜನಮೇಜಯಂ।
ಯಾಜಯಾಮಾಸ ವಿಧಿವದ್ವಾಜಿಮೇಧೇನ ಶೌನಕಃ॥ 12-151-38 (71053)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ವ್ಯಪನೀತಕಲ್ಮಷಃ
ಶ್ರಿಯಾ ಯುತಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತೋಽನುರೂಪಯಾ।
ವಿವೇಶ ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ವಮಮಿತ್ರಕರ್ಶನೋ
ಯಥಾ ದಿವಂ ಪೂರ್ಣವಪುರ್ನಿಶಾಕರಃ॥ ॥ 12-151-39 (71054)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 151॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-151-4 ಅಭಿಭೂತಾನಾಮಧರ್ಮೇಣೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-151-12 ಅತ್ರಾವಗಾಹ್ಯ ಪೀತ್ವಾ ಚೇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-151-14 ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪಾವನಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ತ್ಯಾಗಧರ್ಮಂ ದಾನಾತ್ಮಕಂ ಧರ್ಮಂ ಪವಿತ್ರತರಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ತು ಪರಂ ಧರ್ಮಂ ತತೋಽಪ್ಯಧಿಕಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 12-151-15 ಕುಮಾರೋ ಬಾಲಃ ಸತ್ಯೋ ರಾಗದ್ವೇಷಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್। ತಥಾ ತಿಷ್ಠೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-151-18 ಬಲೇನ ಧೈರ್ಯೇಣ। ಸಂವಿಭಾಗೈರ್ದಾನೈಃ। ಓಜ ಇಂದ್ರಿಯಪಾಟವಂ॥ 12-151-21 ಹಿಮವಚ್ಛೀತಲಃ। ಅಗ್ನಿವತ್ಕ್ರೂರಃ। ಘೋರೋ ಯಮಸ್ತದ್ವದ್ಗುಣದೋಷವಿಚಾರಕಃ। ಲಾಂಗವದ್ದುಷ್ಟಮೂಲೋನ್ಮೂಲನಪರಃ। ಅಶನಿವದಾಕಸ್ಮಿಕಪಾತೋ ದುಷ್ಟೇಷು ಹಿಮಾಗ್ನಿಘೋಷಸದೃಶ ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-151-23 ಸಕೃತ್ಕೃತಾತ್ಪಾಪಾತ್ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಮಾತ್ರೇಣ ಮುಚ್ಯತೇ। ದ್ವಿರಾವೃತ್ತಾತ್ಪುನರ್ನ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ನಿಯಮಗ್ರಹಣಮಾತ್ರೇಣ। ತ್ರಿರಾವೃತ್ತಾದ್ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮಸ್ವೀಕಾರಮಾತ್ರೇಣ। ಬಹುಕೃತ್ವೇತಿ ತದಭ್ಯಸ್ತಾತ್ತು ತೀರ್ಥಾದಿನಾ ಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಾರ್ಥಃ। ಪಾದಾತ್ಪಾಪಸ್ಯ ಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-151-30 ಅಘಮರ್ಷಣಮೃತಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚೇತಿ ಋಕ್ತ್ರಯಂ॥ 12-151-32 ಫಲಂ ದುಃಖಂ ॥ 12-151-33 ಯಸ್ಯ ಯೋಗಿನ ಉಭೇ ಅಪಿ ಸುಖದುಃಖೇ॥ 12-151-35 ಕರ್ತೃತ್ವಾಭಿಮಾನಶೂನ್ಯಃ ಪಾಪಂ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ನ ಕರೋತ್ಯೇವೇತ್ಯರ್ಧಸ್ಯಾರ್ಥಃ॥ 12-151-36 ಸಂವೃಣೋತಿ ವಿಧತ್ತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 152
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.152. ಅಧ್ಯಾಯಃ 152
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈದಿಶನಾಂನಿ ನಗರೇ ಕೇಷುಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಮೃತಬಾಲಂ ಶ್ಮಶಾನಮುಪನೀಯ ಗೃಧ್ರಜಂಬುಕವಚನೈರ್ಢೌಲಾಯಮಾನಮಾನಸತಥಾ ಚಿಂತಯತ್ಸು ತತ್ರ ಯದೃಚ್ಛಾಸಮಾಗತಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಚೋದನಯಾ ಮೃತಬಾಲಕೋಜ್ಜೀವನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-152-0 (71055)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-152-0x (5801)
ಕಚ್ಚಿತ್ಪಿತಾಮಹೇನಾಸೀಚ್ಛ್ರುವಂ ವಾ ದೃಷ್ಟಮೇವ ಚ।
ಕಚ್ಚಿನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಮೃತೋ ರಾಜನ್ಪುನರುಜ್ಜೀವಿತೋಽಭವತ್॥ 12-152-1 (71056)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-152-2x (5802)
ಶೃಣು ಪಾರ್ಥ ಯಥಾವೃತ್ತಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೃಧ್ರಜಂಬುಕಸಂವಾದಂ ಯೋ ವೃತ್ತೋ ವೈದಿಶೇ ಪುರೇ॥ 12-152-2 (71057)
ಕಸ್ಯಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಸೀದ್ದುಃಖಲಬ್ಧಃ ಸುತೋ ಮೃತಃ।
ಬಾಲ ಏವ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೋ ಬಾಲಗ್ರಹನಿಪೀಡಿತಃ॥ 12-152-3 (71058)
ದುಃಖಿತಾಃ ಕೇಚಿದಾದಾಯ ಬಾಲಮಪ್ರಾಪ್ತಯೋವನಂ।
ಕುಲಸರ್ವಸ್ವಭೂತಂ ವೈ ರುದಂತಃ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾಃ॥ 12-152-4 (71059)
ಬಾಲಂ ಮೃತಂ ಗೃಹೀತ್ವಾಽಥ ಶ್ಮಶಾನಾಭಿಮುಖಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಂಗೇನಾಂಗಂ ಸಮಾಕ್ರಸ್ಯ ರುರುದುರ್ಭೃಶದುಃಖಿತಾಃ॥ 12-152-5 (71060)
ಶೋಚಂತಸ್ತಸ್ಯ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾನ್ಭಾಷಿತಾಂಶ್ಚಾಸಕೃತ್ಪುನಃ।
ತಂ ಬಾಲಂ ಭೂತಲೇ ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪ್ರತಿಗಂತುಂ ನ ಶಕ್ನುಯುಃ॥ 12-152-6 (71061)
ತೇಷಾಂ ರುದಿತಶಬ್ದೇನ ಗೃಧ್ರೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರೇತಾತ್ಮಕಮಿಮಂಕಾಲೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಚ್ಛತ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-152-7 (71062)
ಇಹ ಪುಂಸಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚೈವ ಹ।
ಸಮಾನೀತಾನಿ ಕಾಲೇನ ಹಿತ್ವಾ ವೈ ಯಾಂತಿ ಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-152-8 (71063)
ಸಂಪಶ್ಯತ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಸುಖದುಃಖೈರಧಿಷ್ಠಿತಂ।
ಸಂಯೋಗೋ ವಿಪ್ರಯೋಗಶ್ಚ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-152-9 (71064)
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಯೇ ಚ ಗಚ್ಛಂತಿ ಯೇಽನುಯಾಂತಿ ಚ ತಾನ್ಮೃತಾನ್।
ತೇಽಪ್ಯಾಯುಷಃ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಸ್ವೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಜಂತವಃ॥ 12-152-10 (71065)
ಅಲಂ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಶ್ಮಶಾನೇಽಸ್ಮಿನ್ಗೃಧ್ರಗೋಮಾಯುಸಂಕುಲೇ।
ಕಂಕಾಲಬಹುಲೇ ಘೋರೇ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಭಯಂಕರೇ॥ 12-152-11 (71066)
ನ ಪುನರ್ಜೀವಿತಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಾಲಧರ್ಮಮುಪಾಗತಃ।
ಪ್ರಿಯೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದ್ವೇಷ್ಯಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗತಿರೀದೃಶೀ॥ 12-152-12 (71067)
ಸರ್ವೇಣ ಖಲು ಮರ್ತವ್ಯಂ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇ ಪ್ರಸೂಯತಾ।
ಕೃತಾಂತವಿಹಿತೇ ಮಾರ್ಗೇ ಮೃತಂ ಕೋ ಜೀವಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-152-13 (71068)
ದಿಶಾಂತೋಪಚಿತೋ ಯಾವದಸ್ತಂ ಗಚ್ಛತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ।
ಗಂಯತಾಂ ಸ್ವಮಧಿಷ್ಠಾನಂ ಸುತಸ್ನೇಹಂ ವಿಸೃಜ್ಯ ವೈ॥ 12-152-14 (71069)
ತತೋ ಗೃಧ್ರವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಕ್ರೋಶಂತಸ್ತದಾ ನೃಪ।
ಬಾಂಧವಾಸ್ತೇಽಭ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಪುತ್ರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಭೂತಲೇ॥ 12-152-15 (71070)
ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯಾಥ ಚ ತದಾ ವಿಕ್ರೋಶಂತಸ್ತತಸ್ತತಃ।
[ಮೃತ ಇತ್ಯೇವ ಗಚ್ಛಂತೋ ನಿರಾಶಾಸ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನೇ॥] 12-152-16 (71071)
ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಂತ್ಯಜಂತಃ ಸ್ವಮಾತ್ಮಜಂ।
ನಿರಾಶಾ ಜೀವಿತೇ ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಮಾವೃತ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-152-17 (71072)
ಧ್ವಾಂಕ್ಷಪಕ್ಷಸವರ್ಣಸ್ತು ಬಿಲಾನ್ನಿಃಸೃತ್ಯ ಜಂಬುಕಃ।
ಗಚ್ಛಮಾನಾನ್ಸ್ಮ ತಾನಾಹ ನಿರ್ಘೃಣಾಃ ಖಲು ಮಾನುಷಾಃ॥ 12-152-18 (71073)
ಆದಿತ್ಯೋಽಯಂ ಸ್ಥಿತೋ ಮೂಢಾಃ ಸ್ನೇಹಂ ಕುರುತ ಮಾ ಭಯಂ।
ಬಹುರೂಪೋ ಮುಹೂರ್ತಾಚ್ಚ ಜೀವೇದಪಿ ಚ ಬಾಲಕಃ॥ 12-152-19 (71074)
ದರ್ಭಾನ್ಭೂಮೌ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ನೇಹವಿನಾಕೃತಾಃ।
ಶ್ಮಶಾನೇ ಸುತಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಸ್ಮಾದ್ಗಚ್ಛತ ನಿರ್ಘೃಣಾಃ॥ 12-152-20 (71075)
ನ ವೋಽಸ್ತ್ಯಸ್ಮಿನ್ಸುತೇ ಸ್ನೇಹೋ ಬಾಲೇ ಮಧುರಭಾಷಿಣಿ।
ಯಸ್ಯ ಭಾಷಿತಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಸಾದಮಧಿಗಚ್ಛತ॥ 12-152-21 (71076)
ನ ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಸುತಸ್ನೇಹೋ ಯಾದೃಶಃ ಪಶುಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ನ ತೇಷಾಂ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ತಾನ್ಕಶ್ಚಿದಸ್ತಿ ಫಲಾಗಮಃ॥ 12-152-22 (71077)
ಚತುಷ್ಪಾತ್ಪಕ್ಷಿಕೀಟಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸ್ನೇಹಸಂಗಿನಾಂ।
ಪರಲೋಕಗತಿಸ್ಥಾನಾಂ ಮುನಿಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಮಿವ॥ 12-152-23 (71078)
ತೇಷಾಂ ಪುತ್ರಾಭಿರಾಮಾಣಾಮಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ನ ಗುಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಜಾಃ ಸಂಧಾರಯಂತಿ ಚ॥ 12-152-24 (71079)
ಅಪಶ್ಯತಾಂ ಪ್ರಿಯಾನ್ಪುತ್ರಾನ್ಯೇಷಾಂ ಶೋಕೋ ನ ತಿಷ್ಠತಿ।
ನ ತೇ ಪೋಷಣಸಂಪ್ರೀತಾ ಮಾತಾಪಿತರ ಏವ ಹಿ॥ 12-152-25 (71080)
ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಕುತಃ ಸ್ನೇಹೋ ಯೇಷಾಂ ಶೋಕೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಇಮಂ ಕುಲಕರಂ ಪುತ್ರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕ್ವ ನು ಗಮಿಷ್ಯಥ॥ 12-152-26 (71081)
ಚಿರಂ ಮುಂಚತ ಬಾಷ್ಪಂ ಚ ಚಿರಂ ಸ್ನೇಹೇನನ ಪಶ್ಯತ।
ಏವಂವಿಧಾನಿ ಹೀಷ್ಟಾನಿ ದುಸ್ತ್ಯಜಾನಿ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-152-27 (71082)
ಕ್ಷೀಣಸ್ಯಾಥಾಮಿಶಸ್ತಸ್ಯ ಶ್ಮಶಾನಾಭಿಮುಖಸ್ಯ ಚ।
ಬಾಂಧವಾ ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠತಿ ತತ್ರಾನ್ಯೋ ನಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-152-28 (71083)
ಸರ್ವಸ್ಯ ದಯಿತಾಃ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸರ್ವಃ ಸ್ನೇಹಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಷ್ವಪಿ ಸಂತಾಂ ಸ್ನೇಹಂ ಪಶ್ಯತ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-152-29 (71084)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕಥಂ ಗಚ್ಛಥೇಮಂ ಪದ್ಮಲೋಲಾಯತೇಕ್ಷಣಂ।
ಯಥಾ ನವೋದ್ವಾಹಕೃತಂ ಸ್ನಾನಮಾಲ್ಯವಿಭೂಷಿತಂ। 12-152-30 (71085)
ಜಂಬುಕಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೃಪಣಂ ಪರಿದೇವತಃ।
ನ್ಯವರ್ತಂತ ತದಾ ಸರ್ವೇ ಬಾಲಾರ್ಥಂ ತೇ ಸ್ಮ ಮಾನುಷಾಃ॥ 12-152-31 (71086)
ಗೃಧ್ರ ಉವಾಚ। 12-152-32x (5803)
ಅಹೋ ಬತ ನೃಶಂಸೇನ ಜಂಬುಕೇನಾಲ್ಪಮೇಧಸಾ।
ಕ್ಷುದ್ರೇಣೋಕ್ತಾ ಹೀನಸತ್ವಾ ಮಾನುಷಾಃ ಕಿಂ ನಿವರ್ತಥ॥ 12-152-32 (71087)
ಪಂಚಭೂತಪರಿತ್ಯಕ್ತಂ ಶುಷ್ಕಂ ಕಾಷ್ಠತ್ವಮಾಗತಂ।
ಕಸ್ಮಾಚ್ಛೋಚಥ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಮಾತ್ಮಾನಂ ಕಿಂ ನ ಶೋಚಥ॥ 12-152-33 (71088)
ತಪಃ ಕುರುತ ವೈ ತೀವ್ರಂ ಮುಚ್ಯಧ್ವಂ ಯೇನ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್।
ತಪಸಾ ಲಭ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ವಿಲಾಪಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-152-34 (71089)
ಅನಿಷ್ಟಾನಿ ನ ಭಾಗ್ಯಾನಿ ಜಾನೀತ ಸ್ವಂಸ್ವಮಾತ್ಮನಾ।
ಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ ಬಾಲೋಽಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಶೋಕಮನಂತಕಂ॥ 12-152-35 (71090)
ಧನಂ ಗಾವಃ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ಮಣಿರತ್ನಮಥಾಪಿ ಚ।
ಅಪತ್ಯಂ ಚ ತಪೋಮೂಲಂ ತಪೋ ಯೋಗಾಚ್ಚ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-152-36 (71091)
ಯಥಾ ಕೃತಾ ಚ ಭೂತೇಷು ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸುಖದುಃಖಿತಾ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಜಾಯತೇ ಜಂತುರ್ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-152-37 (71092)
ನ ಕರ್ಮಣಾ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಃ ಪಿತಾ ವ್ರಾ ಪುತ್ರಕರ್ಮಣಾ।
ಮಾರ್ಗೇಣಾನ್ಯೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಬದ್ಧಾಃ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತೈಃ॥ 12-152-38 (71093)
ಧರ್ಮಂ ಚರತ ಯತ್ನೇನ ತಥಾಽಧರ್ಮಾನ್ನಿವರ್ತತ।
ವರ್ತಧ್ವಂ ಚ ಯಥಾಕಾಲಂ ದೈವತೇಷು ದ್ವಿಜೇಷು ಚ॥ 12-152-39 (71094)
ಶೋಕಂ ತ್ಯಜತ ದೈನ್ಯಂ ಚ ಸುತಸ್ನೇಹಾನ್ನಿವರ್ತತ।
ತ್ಯಜ್ಯತಾಮಯಮಾಕ್ರೋಶಸ್ತತಃ ಶೀಘ್ರಂ ನಿವರ್ತತ॥ 12-152-40 (71095)
ಯತ್ಕರೋತಿ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ತಥಾ ಕರ್ಮ ಸುದಾರುಣಂ।
ತತ್ಕರ್ತೈವ ಸಮಶ್ನಾತಿ ಬಾಂಧವಾನಾಂ ಕಿಮತ್ರ ಹ॥ 12-152-41 (71096)
ಇಹ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಬಾಂಧವಾ ಬಾಂಧವಂ ಪ್ರಿಯಂ।
ಸ್ನೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಗಚ್ಛಂತಿ ಬಾಷ್ಪಪೂರ್ಣಾವಿಲೇಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-152-42 (71097)
ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮೂರ್ಖಃ ಸಧನೋ ನಿರ್ಧನೋಽಪಿ ವಾ।
ಸರ್ವಃ ಕಾಲವಶಂ ಯಾತಿ ಶುಭಾಶುಭಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-152-43 (71098)
ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಥ ಶೋಚಿತ್ವಾ ಮೃತಂ ಕಿಮನುಶೋಚಥ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರಭುಃ ಕಾಲೋ ಧರ್ಮತಃ ಸಮದರ್ಶನಃ॥ 12-152-44 (71099)
ಯೌವನಸ್ಥಾಂಶ್ಚ ಬಾಲಾಂಶ್ಚ ಬೃದ್ಧಾನ್ಗರ್ಭಗತಾನಪಿ।
ಸರ್ವಾನಾವಿಶತೇ ಮೃತ್ಯುರೇವಂಭೂತಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 12-152-45 (71100)
ಜಂಬುಕ ಉವಾಚ। 12-152-46x (5804)
ಅಹೋ ಮಂದೀಕೃತಃ ಸ್ನೇಹೋ ಗೃಧ್ರೇಣೇಹಾಲ್ಪಬುದ್ಧಿನಾ।
ಪುತ್ರಸ್ನೇಹಾಭಿಭೂತಾನಾಂ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಶೋಚತಾಂ ಭೃಶಂ॥ 12-152-46 (71101)
ಸಮೈಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಯುಕ್ತೈಶ್ಚ ವಚನೈರ್ಹೇತುದರ್ಶನೈಃ।
`ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರಪದ್ಯಾಶು ಕುರುಧ್ವಂ ವಾ ವಿಚಾರಣಾಂ।'
ಯದ್ಗಚ್ಛಥ ಜಲಸ್ಥಾನಂ ಸ್ನೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದುಸ್ತ್ಯಜಂ॥ 12-152-47 (71102)
ಅಹೋ ಪುತ್ರವಿಯೋಗೇನ ಮೃತಶೂನ್ಯೋಪಸೇವನಾತ್।
ಕ್ರೋಶತಾಂ ವಾ ಭೃಶಂ ದುಃಖಂ ವಿವತ್ಸಾನಾಂ ಗವಾಮಿವ॥ 12-152-48 (71103)
ಅದ್ಯ ಶೋಕಂ ವಿಜಾನಾಮಿ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಮಹೀತಲೇ।
ಸ್ನೇಹಂ ಹಿ ಕಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಮಾಪ್ಯಶ್ರೂಣ್ಯಥಾಪತನ್॥ 12-152-49 (71104)
ಯತ್ನೋ ಹಿ ಸತತಂ ಕಾರ್ಯಸ್ತತೋ ದೈವೇನ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ।
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರಶ್ಚ ಕೃತಾಂತೇನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-152-50 (71105)
ಅನಿರ್ವೇದಃ ಸದಾ ಕಾರ್ಯೋ ನಿರ್ವೇದಾದ್ಧಿ ಕುತಃ ಸುಖಂ।
ಪ್ರಯತ್ನಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಹ್ಯರ್ಥಃ ಕಸ್ಮಾದ್ಗಚ್ಛಥ ನಿರ್ದಯಂ॥ 12-152-51 (71106)
ಆತ್ಮಮಾಂಸೋಪವೃತ್ತಂ ಚ ಶರೀರಾರ್ಧಮರ್ಯೀ ತನುಂ।
ಪಿತೄಣಾಂ ವಂಶಕರ್ತಾರಂ ವನೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಥ॥ 12-152-52 (71107)
ಅಥವಾಽಸ್ತಂ ಗತೇ ಸೂರ್ಯೇ ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ತತೋ ನೇಷ್ಯಶ್ಚ ವಾ ಪುತ್ರಮಿಹಸ್ಥಾ ವಾ ಭವಿಷ್ಯಥ॥ 12-152-53 (71108)
ಗೃಧ್ರ ಉವಾಚ। 12-152-54x (5805)
ಅದ್ಯ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ಮೇ ಸಾಗ್ರಂ ಜಾತಸ್ಯ ಮಾನುಷಾಃ।
ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಜೀವಂತಂ ಮೃತಂ ಸ್ತ್ರೀಪುಂನಪುಂಸಕಂ॥ 12-152-54 (71109)
ಮೃತಾ ಗರ್ಭೇಷು ಜಾಯಂತೇ ಜಾತಮಾತ್ರಾ ಂರಿಯಂತಿ ಚ।
ಚಂಕ್ರಮಂತೋ ಂರಿಯಂತೇ ಚ ಯೌವನಸ್ಥಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 12-152-55 (71110)
ಅನಿತ್ಯಾನೀಹ ಭಾಗ್ಯಾನಿ ಚತುಷ್ಪಾತ್ಪಕ್ಷಿಣಾಮಪಿ।
ಜಂಗಮಾಜಂಗಮಾನಾಂ ಚ ಹ್ಯಾಯುರಗ್ರೇಽವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-152-56 (71111)
ಇಷ್ಟದಾರವಿಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಶೋಕಾನ್ವಿತಾಸ್ತಥಾ।
ದಹ್ಯಮಾನಾಃ ಸ್ಮ ಶೋಕೇನ ಗೃಹಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-152-57 (71112)
ಅನಿಷ್ಟಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಥೇಷ್ಟಾನಾಂ ಶತಾನಿ ಚ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯೇಹ ಪ್ರಯಾತಾ ವೈ ಬಾಂಧವಾ ಭೃಶದುಃಖಿತಾಃ॥ 12-152-58 (71113)
ತ್ಯಜ್ಯತಾಮೇಷ ನಿಸ್ತೇಜಾಃ ಶೂನ್ಯಃ ಕಾಷ್ಠತ್ವಮಾಗತಃ।
ಅನ್ಯದೇಹವಿಷಕ್ತಂ ಹಿ ಶಿಶುಂ ಕಾಷ್ಠಮುಪಾಸಥ॥ 12-152-59 (71114)
ತ್ಯಕ್ತಜೀವಸ್ಯ ವೈ ಬಾಷ್ಪಂ ಕಸ್ಮಾದ್ಧಿತ್ವಾ ನ ಗಚ್ಛತ।
ನಿರರ್ಥಕೋ ಹ್ಯಯಂ ಸ್ನೇಹೋ ನಿಷ್ಫಲಶ್ಚ ಪರಿಶ್ರಮಃ॥ 12-152-60 (71115)
ನ ಚ ಕ್ಷುರ್ಭ್ಯಾಂ ನ ಕರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಶೃಣೋತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ।
ಕಸ್ಮಾದೇನಂ ಸಪ್ನುತ್ಸೃಜ್ಯ ನ ಗೃಹಾನ್ಗಚ್ಛತಾಶು ವೈ॥ 12-152-61 (71116)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾಶ್ರಿತೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ಹೇತುಮದ್ಭಿಃ ಸುನಿಷ್ಠುರೈಃ।
ಭಯೋಕ್ತಾ ಗಚ್ಛತ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸ್ವಂ ಸ್ವಮೇವ ನಿವೇಶನಂ॥ 12-152-62 (71117)
ಪ್ರಜ್ಞಾವಿಜ್ಞಾನಯುಕ್ತೇನ ಬುದ್ಧಿಸಂಜ್ಞಾಪ್ರದಾಯಿನಾ।
ವಚ್ಚಂ ಶ್ರಾವಿತಾ ನೂನಂ ಮಾನುಷಾಃ ಸಂನಿವರ್ತಥ॥ 12-152-63 (71118)
[ಶೋಕೋ ದ್ವಿಗುಣತಾಂ ಯಾತಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಚ ಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಇತ್ಯೇತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸನ್ನಿವೃತ್ತಾಸ್ತು ಮಾನುಷಾಃ।
ಅಪಶ್ಯತ್ತಂ ತದಾ ಸುಪ್ತಂ ದ್ರುತಮಾಗತ್ಯ ಜಂಬುಕಃ॥] 12-152-64 (71119)
ಜಂಬುಕ ಉವಾಚ। 12-152-65x (5806)
ಇಮಂ ಕನಕವರ್ಣಾಭಂ ಭೂಷಣೈಃ ಸಮಲಂಕೃತಂ।
ಗೃಧ್ರವಾಕ್ಯಾತ್ಕಥಂ ಪುತ್ರಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಧ್ವಂ ಪಿತೃಪಿಂಡದಂ॥ 12-152-65 (71120)
ನ ಸ್ನೇಹಸ್ಯ ಚ ವಿಚ್ಛೇದೋ ವಿಲಾಪರುದಿತಸ್ಯ ಚ।
ಮೃತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ತಾಪೋ ವೈ ಭವಿತಾ ಧ್ರುವಂ॥ 12-152-66 (71121)
ಶ್ರೂಯತೇ ಶಂಬುಕೇ ಶೂದ್ರೇ ಹತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದಾರಕಃ।
ಜೀವಿತೋ ಧರ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ರಾಮಾತ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾತ್॥ 12-152-67 (71122)
ತಥಾ ಶ್ವೈತ್ಯಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರ್ಬಾಲೋ ದಿಷ್ಟಾಂತಮಾಗತಃ।
ಮುನಿನಾ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೇನ ಮೃತಃ ಸಂಜೀವಿತಃ ಪುನಃ॥ 12-152-68 (71123)
ತಥಾ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವೇತ್ಸಿದ್ಧೋ ಮುನಿರ್ವಾ ದೇವತಾಪಿ ವಾ।
ಕೃಪಣಾನಾಮನುಕ್ರೋಶಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವೋ ರುದತಾಮಿಹ॥ 12-152-69 (71124)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ನ್ಯವರ್ತಂತ ಶೋಕಾರ್ತಾಃ ಪುತ್ರವತ್ಸಲಾಃ।
ಅಂಕೇ ಶಿರಃ ಸಮಾಧಾಯ ರುರುದುರ್ಬಹುವಿಸ್ತರಂ।
ತೇಷಾಂ ರುದಿತಶಬ್ದೇನ ಗೃಧ್ರೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-152-70 (71125)
ಅಶ್ರುಪಾತಪರಿಕ್ಲಿನ್ನಃ ಪಾಣಿಸ್ಪರ್ಶಪ್ರಪೀಡಿತಃ।
ಧರ್ಮರಾಜಪ್ರಯೋಗಾಚ್ಚ ದೀರ್ಘನಿದ್ರಾಂ ಪ್ರವೇಶಿತಃ॥ 12-152-71 (71126)
`ತಪಸಾಽಪಿ ಹಿ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಜನಃ ಕಾಲೇನ ಹನ್ಯತೇ।
ಸರ್ವಸ್ನೇಹಾವಸಕ್ತಾನಾಮಿದಂ ಹಿ ಸ್ನೇಹವರ್ತನಂ॥' 12-152-72 (71127)
ಬಾಲವೃದ್ಧಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸದಾ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಬಾಂಧವಾಃ।
ದಿನಾನಿ ಚೈವ ರಾತ್ರೀಶ್ಚ ದುಃಖಂ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭೂತಲೇ॥ 12-152-73 (71128)
ಅಲಂ ನಿರ್ಬಂಧಮಾಗತ್ಯ ಶೋಕಸ್ಯ ಪರಿವಾರಣಂ।
ಅಪ್ರತ್ಯಯಂ ಕುತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಪುನರದ್ಯೇಹ ಜೀವಿತಂ॥ 12-152-74 (71129)
`ನೈಷ ಜಂಬುಕವಾಕ್ಯೇನ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ಜೀವಿತಂ।'
ಮೃತಸ್ಯೋತ್ಸೃಷ್ಟದೇಹಸ್ಯ ಪುನರ್ದೇಹೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-152-75 (71130)
ನೈವ ಮೂರ್ತಿಪ್ರದಾನೇನ ಜಂಬುಕಸ್ಯ ಶತೈರಪಿ।
ನ ಸ ಜೀವಯಿತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಬಾಲೋ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ॥ 12-152-76 (71131)
ಅಥ ರುದ್ರಃ ಕುಮಾರೋ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಾ ವಿಷ್ಣುರೇವ ಚ।
ವರಮಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ತತೋ ಜೀವೇದಯಂ ಶಿಶುಃ॥ 12-152-77 (71132)
ನೈವ ಬಾಷ್ಪವಿಮೋಕ್ಷೇಣ ನ ವಾ ಶ್ವಾಸಕೃತೇನ ಚ।
ನ ದೀರ್ಘರುದಿತೇನಾಯಂ ಪುನರ್ಜೀವಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-152-78 (71133)
ಅಹಂ ಚ ಕ್ರೋಷ್ಟುಕಶ್ಚೈವ ಯೂಯಂ ಯೇ ಚಾಸ್ಯ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಗೃಹೀತ್ವೇಹ ಸರ್ವೇ ವರ್ತಾಮಹೇಽಧ್ವನಿ॥ 12-152-79 (71134)
ಅಪ್ರಿಯಂ ಪರುಷಂ ಚಾಪಿ ಪರದ್ರೋಹಂ ಪರಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ಅಧರ್ಮಮನೃತಂ ಚೈವ ದೂರಾತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-152-80 (71135)
ಧರ್ಮಂ ಸತ್ಯಂ ಶ್ರುತಂ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಮಹತೀಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದಯಾಂ।
ಅಜಿಹ್ನತ್ವಮಶಾಠ್ಯಂ ಚ ಯತ್ನತಃ ಪರಿಮಾರ್ಗತ॥ 12-152-81 (71136)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ವಾಽಪಿ ಬಾಂಧವಾನ್ಸುಹೃದಸ್ತಥಾ।
ಜೀವತೋ ಯೇ ನ ಪಶ್ಯತಿ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮವಿಪರ್ಯಯಃ॥ 12-152-82 (71137)
ಯೋ ನ ಪಶ್ಯತಿ ಚಕ್ಷುರ್ಭ್ಯಾಂ ನೇಂಗತೇ ಚ ಕಥಂಚನ।
ತಸ್ಯ ನಿಷ್ಠಾವಸಾನಾಂತೇ ರುದಂತಾಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಥ॥ 12-152-83 (71138)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಸುತಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭೂಮೌ ಶೋಕಪರಿಪ್ಲುತಾಃ।
ದಹ್ಯಮಾನಾಃ ಸುತಸ್ನೇಹಾತ್ಪ್ರಯಯುರ್ಬಾಂಧವಾ ಗೃಹಂ॥ 12-152-84 (71139)
ಜಂಬುಕ ಉವಾಚ। 12-152-85x (5807)
ದಾರುಣೋ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೋಽಯಂ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿವಿನಾಶನಃ।
ಇಷ್ಟಬಂಧುವಿಯೋಗಶ್ಚ ತಥೇಹಾಲ್ಪಂ ಚ ಜೀವಿತಂ॥ 12-152-85 (71140)
ಬಹ್ವಲೀಕಮಸತ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯತಿವಾದಾಪ್ರಿಯಂವದಂ।
ಇಮಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪುನರ್ಭಾವಂ ದುಃಖಶೋಕವಿವರ್ಧನಂ।
ನ ಮೇ ಮಾನುಷಲೋಕೋಽಯಂ ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ರೋಚತೇ॥ 12-152-86 (71141)
ಅಹೋ ಧಿಗ್ಗೃಧ್ರವಾಕ್ಯೇನ ಯಥೈವಾಬುದ್ಧಯಸ್ತಥಾ।
ಕಥಂ ಗಚ್ಛಥ ನಿಃಸ್ನೇಹಾಃ ಸುತಸ್ನೇಹಂ ವಿಸೃಜ್ಯ ಚ॥ 12-152-87 (71142)
ಪ್ರದೀಪ್ತಾಃ ಪುತ್ರಶೋಕೇನ ಸನ್ನಿವರ್ತಥ ಮಾನುಷಾಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಗೃಧ್ರಸ್ಯ ವಚನಂ ಪಾಪಸ್ಯೇಹಾಕೃತಾತ್ಮನಃ॥ 12-152-88 (71143)
ಸುಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ಸುಖಂ।
ಸುಖದುಃಖಾವೃತೇ ಲೋಕೇ ನಾಸ್ತಿ ಸೌಖ್ಯಮನಂತಕಂ॥ 12-152-89 (71144)
ಇಮಂ ಕ್ಷಿತಿತಲೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಬಾಲಂ ರೂಪಸಮನ್ವಿತಂ।
ಕುಲಶೋಭಾಕರಂ ಮೂಢಾಃ ಪುತ್ರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಥ॥ 12-152-90 (71145)
ರೂಪಯೌವನಸಂಪನ್ನಂ ದ್ಯೋತಮಾನಮಿವ ಶ್ರಿಯಾ।
ಜೀವಂತಮೇವ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮನಸಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-152-91 (71146)
ವಿನಾಶೇನಾಸ್ಯ ನ ಹಿ ವೈ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಥ ಮಾನುಷಾಃ।
ಪುತ್ರಶೋಕಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ಮೃತಮಪ್ಯದ್ಯ ವಃ ಕ್ಷಮಂ॥ 12-152-92 (71147)
ದುಃಖಸಂಭಾವನಂ ಕೃತ್ವಾ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ಸುಖಂ ಸ್ವಯಂ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಮಿಷ್ಯಥ ಕ್ವಾದ್ಯ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯಾಲ್ಪಬುದ್ಧಿವತ್॥ 12-152-93 (71148)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-152-94x (5808)
ತಥಾ ಧರ್ಮವಿರೋಧೇನ ಪ್ರಿಯಮಿಥ್ಯಾಭಿಧಾಯಿನಾಂ।
ಶ್ಮಶಾನವಾಸಿನಾ ನಿತ್ಯಂ ರಾತ್ರಿಂ ಮೃಗಯತಾ ನೃಪ॥ 12-152-94 (71149)
ತತೋ ಮಧ್ಯಸ್ಥತಾಂ ನೀತಾ ವಚನೈರಮೃತೋಪಮೈಃ।
ಜಂಬುಕೇನ ಸ್ವಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಬಾಂಧವಾಸ್ತತ್ರ ವಾರಿತಾಃ॥ 12-152-95 (71150)
ಗೃಧ್ರ ಉವಾಚ। 12-152-96x (5809)
ಅಯಂ ಪ್ರೇತಸಮಾಕೀರ್ಣೋ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಸೇವಿತಃ।
ದಾರುಣಃ ಕಾನನೋದ್ದೇಶಃ ಕೌಶಿಕೈರಭಿನಾದಿತಃ॥ 12-152-96 (71151)
ಭೀಮಃ ಸುಘೋರಶ್ಚ ತಥಾ ನೀಲಮೇಘಸಮಪ್ರಭಃ।
ಅಸ್ಮಿಞ್ಶವಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣ್ಯುಪಾಸತ॥ 12-152-97 (71152)
ಭಾನುರ್ಯಾವನ್ನ ಯಾತ್ಯಸ್ತಂ ಯಾವಚ್ಚ ವಿಮಲಾ ದಿಶಃ।
ತಾವದೇನಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣ್ಯುಪಾಸತ॥ 12-152-98 (71153)
ನದಂತಿ ಪರುಷಂ ಶ್ಯೇನಾಃ ಶಿವಾಃ ಕ್ರೋಶಂತಿ ದಾರುಣಂ।
ಮೃಗೇಂದ್ರಾಃ ಪ್ರತಿನರ್ದಂತಿ ರವಿರಸ್ತಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-152-99 (71154)
ಚಿತಾ ಧೂಮೇನ ನೀಲೇನ ಸಂರಜ್ಯಂತೇ ಚ ಪಾದಪಾಃ।
ಶ್ಮಶಾನೇ ಚ ನಿರಾಹಾರಾಃ ಪ್ರತಿನರ್ದಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-152-100 (71155)
ಸರ್ವೇ ವಿಕೃತದೇಹಾಶ್ಚಾಪ್ಯಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಸುದಾರುಣೇ।
ಯುಷ್ಮಾನ್ಪ್ರಧರ್ಷಯಿಷ್ಯಂತಿ ವಿಕೃತಾ ಮಾಂಸಭೋಜಿನಃ॥ 12-152-101 (71156)
ಕ್ರೂರಶ್ಚಾಯಂ ವನೋದ್ದೇಶೋ ಭಯಮದ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ಯಜ್ಯತಾಂ ಕಾಷ್ಠಭೂತೋಽಯಂ ಮುಚ್ಯತಾಂ ಜಾಂಬುಕಂ ವಚಃ॥ 12-152-102 (71157)
ಯದಿ ಜಂಬುಕವಾಕ್ಯಾನಿ ನಿಷ್ಫಲಾನ್ಯನೃತಾನಿ ಚ।
ಶ್ರೋಷ್ಯಥ ಭ್ರಷ್ಟವಿಜ್ಞಾನಾಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಥ॥ 12-152-103 (71158)
ಜಂಬುಕ ಉವಾಚ। 12-152-104x (5810)
ಸ್ಥೀಯತಾಂ ವೋ ನ ಭೇತವ್ಯಂ ಯಾವತ್ತಪತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ।
ತಾವದಸ್ಮಿನ್ಸುತೇ ಸ್ನೇಹಾದನಿರ್ವೇದೇನ ವರ್ತತ॥ 12-152-104 (71159)
ಸ್ವೈರಂ ರುದಂತೋ ವಿಸ್ರಬ್ಧಾಶ್ಚಿರಂ ಸ್ನೇಹೇನ ಪಶ್ಯತ।
`ದಾರುಣೇಽಸ್ಮಿನ್ವನೋದ್ದೇಶೇ ಭಯಂ ವೋ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-152-105 (71160)
ಅಯಂ ಸೌಂಯೋ ವನೋದ್ದೇಶಃ ಪಿತೃಣಾಂ ನಿಧನಾಕರಃ।'
ಸ್ಥೀಯತಾಂ ಯಾವದಾದಿತ್ಯಃ ಕಿಂವಃ ಕ್ರವ್ಯಾದಭಾಷಿತೈಃ॥ 12-152-106 (71161)
ಯದಿ ಗೃಧ್ರಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಾನಿ ತೀವ್ರಾಣಿ ರಭಸಾನಿ ಚ।
ಗೃಹ್ಣೀತ ಮೋಹಿತಾತ್ಮಾನಃ ಸುತೋ ವೋ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-152-107 (71162)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-152-108x (5811)
ಗೃಧ್ರೋ ನಾಸ್ತಮಿತೇಽಭ್ಯೇತಿ ತಿಷ್ಠೇನ್ನಕ್ತಂ ಚ ಜಂಬುಕಃ।
ಮೃತಸ್ಯ ತಂ ಪರಿಜನಮೂಚತುಸ್ತೌ ಕ್ಷುಧಾನ್ವಿತೌ॥ 12-152-108 (71163)
ಸ್ವಕಾರ್ಯಬದ್ಧಕಕ್ಷೌ ತೌ ರಾಜನ್ಗೃಧ್ರೋಽಥ ಜಂಬುಕಃ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರಿಶ್ರಾಂತೌ ಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಂಬ್ಯ ಜಲ್ಪತಃ॥ 12-152-109 (71164)
ತಯೋರ್ವಿಜ್ಞಾನವಿದುಷೋರ್ದ್ವಯೋರ್ಮೃಗಪತತ್ರಿಣೋಃ।
ವಾಕ್ಯೈರಮೃತಕಲ್ಪೈಸ್ತೈಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತೇ ವ್ರಜಂತಿ ಚ॥ 12-152-110 (71165)
ಶೋಕದೈನ್ಯಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ರುದಂತಸ್ತಸ್ಥಿರೇ ತದಾ।
ಸ್ವಕಾರ್ಯಕುಶಲಾಭ್ಯಾಂ ತೇ ಸಂಭ್ರಾಂಯಂತೇ ಹ ನೈಪುಣಾತ್॥ 12-152-111 (71166)
ತಥಾ ತಯೋರ್ವಿವದತೋರ್ವಿಜ್ಞಾನವಿದುಷೋರ್ದ್ವಯೋಃ।
ಬಾಂಧವಾನಾಂ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಚಾಪ್ಯುಪಾತಿಷ್ಠತ ಶಂಕರಃ॥ 12-152-112 (71167)
ದೇವ್ಯಾ ಪ್ರಣೋದಿತೋ ದೇವಃ ಕಾರುಣ್ಯಾರ್ದ್ರೀಕೃತೇಕ್ಷಣಃ।
ತತಸ್ತಾನಾಹ ಮನುಜಾನ್ವರದೋಽಸ್ಮೀತಿ ಶಂಕರಃ॥ 12-152-113 (71168)
ತೇ ಪ್ರತ್ಯೂಚುರಿದಂ ವಾಕ್ಯ ದುಃಖಿತಾಃ ಪ್ರಣತಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಏಕಪುತ್ರವಿಹೀನಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷ್ನಾಂ ಜೀವಿತಾರ್ಥಿನಾಂ।
ಪುತ್ರಸ್ಯ ನೋ ಜೀವದಾನಾಜ್ಜೀವಿತಂ ದಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-152-114 (71169)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ವಾರಿಪೂರ್ಣೇನ ಪಾಣಿನಾ।
ಜೀವಂ ತಸ್ಮೈ ಕುಮಾರಾಯ ಪ್ರಾದಾದ್ವರ್ಷಶತಾನಿ ವೈ॥ 12-152-115 (71170)
ತಥಾ ಗೋಮಾಯುಗೃಧ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಾದದತ್ಕ್ಷುದ್ವಿನಾಶನಂ।
ವರಂ ಪಿನಾಕೀ ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ॥ 12-152-116 (71171)
ತತಃ ಪ್ರಣಂಯ ತೇ ದೇವಂ ಶ್ರೇಯೋಹರ್ಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಕೃತಕೃತ್ಯಾಃ ಸುಸಂಹೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಾತಿಷ್ಠಂತ ತದಾ ವಿಭೋ॥ 12-152-117 (71172)
ಅನಿರ್ವೇದೇನ ದೀರ್ಘೇಣ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಧ್ರುವೇಣ ಚ।
ದೇವದೇವಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಫಲಮವಾಪ್ಯತೇ॥ 12-152-118 (71173)
ಪಶ್ಯ ದೈವಸ್ಯ ಸಂಯೋಗಂ ಬಾಂಧವಾನಾ ಚ ನಿಶ್ಚಯಂ।
ಕೃಪಣಾನಾಂ ತು ರುದತಾಂ ಕೃತಮಶ್ರುಪ್ರಮಾರ್ಜನಂ॥ 12-152-119 (71174)
ಪಶ್ಯ ಚಾಲ್ಪೇನ ಕಾಲೇನ ನಿಶ್ಚಯಾಧ್ವೇಷಣೇನ ಚ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಶಂಕರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುಃಖಿತಾಃ ಸುಖಮಾಪ್ನುವನ್॥ 12-152-120 (71175)
ತೇ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಸಂಜೀವನಾತ್ಪುನಃ।
ಬಭೂವುರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಛಂಕರಸ್ಯ ವೈ॥ 12-152-121 (71176)
ತತಸ್ತೇ ತ್ವರಿತಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶೋಕಂ ಶಿಶೂದ್ಭವಂ।
ವಿವಿಶುಃ ಪುತ್ರಮಾದಾಯ ನಗರಂ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ॥ 12-152-122 (71177)
ಏಷಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಸ್ತಾನಾಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇನ ದರ್ಶಿತಾ॥ 12-152-123 (71178)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಮೋಕ್ಷಸಂಯುಕ್ತಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಮನುಷ್ಯಃ ಸತತಮಿಹಾಮುತ್ರ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ ॥ 12-152-124 (71179)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 152॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-152-2 ಯೋ ವೃತ್ತೋ ನೈಮಿಷೇ ಪುರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-5 ಅಂಕೇನಾಂಕಂ ಸಮಾಕ್ರಂಯೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-7 ಏಕಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಲೋಕೇ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-8 ಕಿಂ ತೈರ್ವೈಯಾತಬಾಂಧವಾ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-12 ನ ಪುನರ್ಜೀವತೇ ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಡ. ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-13 ಜೀವಲೋಕೇ ಪ್ರಸೂಯತೇತಿ ಥ. ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-14 ದಿಶಾಂತೋಪರತೇ ಕಾಲೇ ಚಾಸ್ತಂ ಗಚ್ಛತಿ ಭಾಸ್ಕರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-22 ನ ಮೇ ಸಂಧಾರಯಿತ್ವಾ ತು ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-47 ಯದ್ರಚ್ಛತಿ ಜನಶ್ಚಾಯಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-69 ಕಶ್ಚಿಲ್ಲಭೇತ್ಸಿದ್ಧ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-72 ತಪಸಾ ಪಿ ಹಿ ಸಂಯುಕ್ತಾ ಧನವಂತೋ ಮಹಾಧಿಯಃ। ಸರ್ವೇ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಯಾಂತಿ ತದಿದಂ ಪ್ರೇತಪತ್ತನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-77 ವರಮಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಚ್ಛೇಯುಸ್ತತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-95 ಬಾಂಧವಾಸ್ತಸ್ಯ ಧಾರಿತಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-104 ವಃ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ॥ 12-152-108 ಗೃಧ್ರೋಽಸ್ತಮಿಸ್ಯಾಹ ಗತೋ ಗತೋ ನೇಚಿ ಚ ಜಂಬುಕಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-152-119 ಬಾಂಧವಾನಾಂ ಚ ಸತ್ಯತಾಮಿತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 153
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.153. ಅಧ್ಯಾಯಃ 153
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬಲವತಿ ರಿಪೌ ಮೋಹಾದ್ವೈರಮುತ್ಪಾದಿತವತಾ ಕರ್ತವ್ಯವಿಷಯೇ ನಿದರ್ಶನತಯಾ ಶಾಲ್ಮಲಿಚರಿತಕಥನೋಪಕ್ರಮಃ॥ 1॥ ಹಿಮವತಿ ಪರ್ವತೇ ಮಹಾಶಾಲ್ಮಲಿಂ ದೃಷ್ಟವತಾ ನಾರದೇನ ತದ್ವರ್ಣನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-153-0 (71180)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-153-0x (5812)
ಬಲಿನಃ ಪ್ರತ್ಯಮಿತ್ರಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮಾಸನ್ನವರ್ತಿನಃ।
ಉಣ್ಕಾರಾಪಕಾರಾಭ್ಯಾಂ ಸಮರ್ಥಸ್ಯೋದ್ಯತಸ್ಯ ಚ॥ 12-153-1 (71181)
ಮೋಹಾದ್ವಿಕತ್ಥನಾಮಾತ್ರೈರಸಾರೋಽಲ್ಪಬಲೋ ಲಘುಃ।
ವಾಗ್ಭಿರಪ್ರತಿರೂಪಾಭಿರಭಿದ್ರುಹ್ಯ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-153-2 (71182)
ಆತ್ಮನೋ ಬಲಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಥಂ ವರ್ತೇತ ಮಾನವಃ।
ಆಗಚ್ಛತೋಽತಿಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ತಸ್ಯೋದ್ಧರಣಕಾಂಯಯಾ॥ 12-153-3 (71183)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-153-4x (5813)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಂವಾದಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಾಲ್ಮಲೇಃ ಪವನಸ್ಯ ಚ॥ 12-153-4 (71184)
ಹಿಮವಂತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹಾನಾಸೀದ್ವನಸ್ಪತಿಃ।
ವರ್ಷಪೂಗಾಭಿಸಂವೃದ್ಧಃ ಶಾಖಾಮೂಲಪಲಾಶವಾನ್॥ 12-153-5 (71185)
ತತ್ರ ಸ್ಮ ಮತ್ತಮಾತಂಗಾ ಘರ್ಮಾರ್ತಾಃ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಾಃ।
ವಿಶ್ರಾಂಯಂತಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ತಥಾಽನ್ಯಾ ಮೃಗಜಾತಯಃ॥ 12-153-6 (71186)
ನಲ್ವಮಾಂತ್ರಪರೀಣಾಹೋ ಘನಚ್ಛಾಯೋ ವನಸ್ಪತಿಃ।
ಶುಕಶಾರಿಕಸಂಘುಷ್ಟಃ ಪುಷ್ಪವಾನ್ಫಲವಾನಪಿ॥ 12-153-7 (71187)
ಸಾರ್ಥಕಾ ವಣಿಜಶ್ಚಾಪಿ ತಾಪಸಾಶ್ಚ ವನೌಕಸಃ।
ವಸಂತಿ ತತ್ರ ಮಾರ್ಗಸ್ಥಾಃ ಸುರಂಯೇ ನಗಸತ್ತಮೇ॥ 12-153-8 (71188)
ತಸ್ಯ ತಾ ವಿಪುಲಾಃ ಶಾಖಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ಕಂಧಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅಭಿಗಂಯಾಬ್ರವೀದೇನಂ ನಾರದೋ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-153-9 (71189)
ಅಹೋ ನು ರಮಣೀಯಸ್ತ್ವಮಹೋ ಚಾಸಿ ಮನೋಹರಃ।
ಪ್ರೀಯಾಮಹೇ ತ್ವಯಾ ನಿತ್ಯಂ ತರುಪ್ರವರ ಶಾಲ್ಮಕೇ॥ 12-153-10 (71190)
ಸದೈವ ಶಕುನಾಸ್ತಾತ ಮೃಗಾಶ್ಚಾಥ ತಥಾ ಗಜಾಃ।
ವಸಂತಿ ತವ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಮನೋಹರತರಾಸ್ತಥಾ॥ 12-153-11 (71191)
ತವ ಶಾಖಾ ಮಹಾಶಾಖ ಸ್ಕಂಧಾಂಶ್ಚ ವಿಪುಲಾಂಸ್ತಥಾ।
ನ ವೈ ಪ್ರಭಗ್ನಾನ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಾರುತೇನ ಕಥಂಚನ॥ 12-153-12 (71192)
ಕಿಂನು ತೇ ಪವನಸ್ತಾತ ಪ್ರೀತಿಮಾನಥವಾ ಸುಹೃತ್।
ತ್ವಾಂ ರಕ್ಷತಿ ಸದಾ ಯೇನ ವನೇಽತ್ರ ಪವನೋ ಧ್ರುವಂ॥ 12-153-13 (71193)
ಭಗವಾನ್ಪವನಃ ಸ್ಥಾನಾದ್ವೃಕ್ಷಾನುಚ್ಚಾವಚಾನಪಿ।
ಪರ್ವತಾನಾಂ ಚ ಶಿಖರಾಣ್ಯಾಚಾಲಯತಿ ವೇಗವಾನ್॥ 12-153-14 (71194)
ಶೋಷಯತ್ಯೇವ ಪಾತಾಲಂ ವಹನ್ಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಸಾಗರಾಂಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ॥ 12-153-15 (71195)
ಸಂರಕ್ಷತಿ ತ್ವಾಂ ಪವನಃ ಸಖಿತ್ವೇನ ನ ಸಂಶಯಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಬಹುಶಾಖೋಽಪಿ ಪರ್ಣವಾನ್ಪುಷ್ಪವಾನಪಿ॥ 12-153-16 (71196)
ಇದಂ ಚ ರಮಣೀಯಂ ತೇ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ವನಸ್ಪತೇ।
ಯ ಇಮೇ ವಿಹಗಾಸ್ತಾತ ರಮಂತೇ ಮುದಿತಾಸ್ತ್ವಯಿ॥ 12-153-17 (71197)
ಏಷಾಂ ಪೃಥಕ್ಸಮಸ್ತಾನಾಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಮಧುರಸ್ವರಃ।
ಪುಷ್ಪಸಂಮೋದನೇ ಕಾಲೇ ವಾಶಂತೇ ಹರಿಯೂಥಪಾಃ॥ 12-153-18 (71198)
ತಥೇಮೇ ಗರ್ಜಿತಾ ನಾಗಾಃ ಸ್ವಯೂಥಗಣಶೋಭಿತಾಃ।
ಘರ್ಮಾರ್ತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸುಖಂ ವಿಂದತಿ ಶಾಲ್ಮಕೇ। 12-153-19 (71199)
ತಥೈವ ಮೃಗಜಾತೀಭಿರನ್ಯಾಭಿರಭಿಶೋಭಸೇ।
ತಥಾ ಸಾರ್ಥಾಧಿವಾಸೈಶ್ಚ ಶೋಭಸೇ ಮೇರುವದ್ದ್ರುಂ॥ 12-153-20 (71200)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ತಪಃ ಸಿದ್ಧೈಸ್ತಾಪಸೈಃ ಶ್ರಮಣೈಸ್ತಥಾ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಸಮಂ ಮನ್ಯೇ ತವಾಯತನಮೇವ ಹಿ॥ ॥ 12-153-21 (71201)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 153॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-153-7 ಶುಕಕೋಕಿಲಸಂಧುಷ್ಟ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ನಲ್ವಃ ಹಸ್ತಾನಾಂ ಶತಚತುಷ್ಟಯಂ। ಪರೀಣಾಹಃ ಸ್ಥೂಲತ್ವಂ ವೈಪುಲ್ಯಮಿತಿಯಾವತ್॥ 12-153-14 ಪ್ರವಾತಿ ಚ ವನಸ್ಥಾನಾಂ ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಚ ವನಾನ್ಯಪಿ। ಪರ್ವತಾನಾಂ ಚ ಶಿಖರಾಣ್ಯಾಕಾ ಲಯತಿ ವೇಗವಾನ್। ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 154
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.154. ಅಧ್ಯಾಯಃ 154
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಶಾಲ್ಮಲಿಪ್ರತಿ ಪರ್ವತಾದಿಭಂಜಕೇನಾಪಿ ವಾಯುನಾ ತದೀಯಶಾಖಾಯಾ ಅಪ್ಯಭಂಜನೇ ಕಾರಣಪ್ರಶ್ನೇ ತೇನ ಸಾಧಿಕ್ಷೇಪಮಾತ್ಮಶಾಖಾಭಂಜನೇ ವಾಯೋರಶಕ್ತಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-154-0 (71202)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-154-0x (5814)
ಬಂಧುತ್ವಾದಥವಾ ಸಖ್ಯಾಚ್ಛಾಲ್ಮಲೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ರಕ್ಷತೇ ನಿತ್ಯಂ ಭೀಮಃ ಸರ್ವತ್ರಗೋಽನಿಲಃ॥ 12-154-1 (71203)
ತದ್ಭಾವಂ ಪರಮಂ ವಾಯೋಃ ಶಾಲ್ಮಕೇ ತ್ವಮುಪಾಗತಃ।
ತವಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಸದಾ ಯೇನ ರಕ್ಷತಿ ಮಾರುತಃ॥ 12-154-2 (71204)
ನ ತಂ ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ವೃಕ್ಷಂ ಪರ್ವತಂ ವೇಶ್ಮ ಚೇದೃಶಂ।
ಯಂ ನ ವಾಯುಬಲಾದ್ಭಗ್ನಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-154-3 (71205)
ತ್ವಂ ಪುನಃ ಕಾರಣೈರ್ನೂನಂ ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಶಾಲ್ಮಲೇ ಯಥಾ।
ವಾಯುನಾ ಸಪರೀವಾರಸ್ತೇನ ತಿಷ್ಠಸ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-154-4 (71206)
ಶಾಲ್ಮಲಿರುವಾಚ। 12-154-5x (5815)
ನ ಮೇ ವಾಯುಃ ಸಖಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ಬಂಧುರ್ಮಮ ನಾರದ।
ಚಿರಂ ಮೇ ಪ್ರೀಯತೇ ನೈವ ಯೇನ ಮಾಂ ರಕ್ಷತೇಽನಿಲಃ॥ 12-154-5 (71207)
ಮಮ ತೇಜೋಬಲಂ ಭೀಮಂ ವಾಯೋರಪಿ ಹಿ ನಾರದ।
ಕಲಾಮಷ್ಟಾದಶೀಂ ಪ್ರಾಣೈರ್ನ ಮೇ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾರುತಃ॥ 12-154-6 (71208)
ಆಗಚ್ಛನ್ಪರುಷೋ ವಾಯುರ್ಮಯಾ ವಿಷ್ಟಂಭಿತೋ ಬಲಾತ್।
ಭಂಜಂದ್ರುಮಾನ್ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸ್ಥಾಣುಜಂಗಮಂ॥ 12-154-7 (71209)
ಸ ಮಯಾ ಬಹುಶೋ ಭಗ್ನಃ ಪ್ರಭಂಜನ್ವೈ ಪ್ರಭಂಜನಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ ವಿಭ್ಯೇ ದೇವರ್ಷೇ ಕ್ರುದ್ಧಾದಪಿ ಸಮೀರಣಾತ್॥ 12-154-8 (71210)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-154-9x (5816)
ಶಾಲ್ಮಲೇ ವಿಪರೀತಂ ತೇ ದರ್ಶನಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ನ ಹಿ ವಾಯೋರ್ಬಲೇ ನಾಸ್ತಿ ಭೂತಂ ತುಲ್ಯಬಲಂ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-154-9 (71211)
ಇಂದ್ರೋ ಯಮೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ವರುಣಶ್ಚ ಜಲೇಶ್ವರಃ।
ನೈತೇಽಪಿ ತುಲ್ಯಾ ಮರುತಃ ಕಿಂ ಪುನಸ್ತ್ವಂ ವನಸ್ಪತೇ॥ 12-154-10 (71212)
ಯಶ್ಚ ಕಶ್ಚಿದಪಿ ಪ್ರಾಣೀ ಚೇಷ್ಟತೇ ಶಾಲ್ಮಲೇ ಭುವಿ।
ಸರ್ವತ್ರ ಭಗವಾನ್ವಾಯುಶ್ಚೇಷ್ಟಾಪ್ರಾಣಕರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-154-11 (71213)
ಏಷ ಚೇಷ್ಟಯತೇ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸಂಯಗಾಯತಃ।
ಅಸಂಯಗಾಯತೋ ಭೂಯಶ್ಚೇಷ್ಟತೇ ವಿಕೃತಂ ನೃಷು॥ 12-154-12 (71214)
ಸ ತ್ವಮೇವಂವಿಧಂ ವಾಯುಂ ಸರ್ವಸತ್ವಭೃತಾಂ ವರಂ।
ನ ಪೂಜಯಸಿ ಪೂಜ್ಯಂತಂ ಕಿಮನ್ಯದ್ವುದ್ಧಿಲಾಘವಾತ್॥ 12-154-13 (71215)
ಅಸಾರಶ್ಚಾಪಿ ದುರ್ಮೇಧಾಃ ಕೇವಲಂ ಬಹು ಭಾಷಸೇ।
ಕ್ರೋಧಾದಿಭಿರವಚ್ಛನ್ನೋ ಮಿಥ್ಯಾ ವದಸಿ ಶಾಲ್ಮಲೇ॥ 12-154-14 (71216)
ಮಮ ರೋಷಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಸ್ತ್ವಯ್ಯೇವಂ ಸಂಪ್ರಭಾಷತಿ।
ಬ್ರವೀಂಯೇಷ ಸ್ವಯಂ ವಾಯೋಸ್ತವ ದುರ್ಭಾಷಿತಂ ಬಹು॥ 12-154-15 (71217)
ಚಂದನೈಃ ಸ್ಯಂದನೈಃ ಶಾಲೈಃ ಸರಲೈರ್ದೇವದಾರುಭಿಃ।
ವೇತಸೈರ್ಧನ್ವನೈಶ್ಚಾಪಿ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಬಲವತ್ತರಾಃ।
ತೈಶ್ಚಾಪಿ ನೈವಂ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಕ್ಷಿಪ್ತೋ ವಾಯುಃ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-154-16 (71218)
ತೇಽಪಿ ಜಾನಂತಿ ವಾಯೋಶ್ಚ ಬಲಮಾತ್ಮನ ಏವ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ನಾವಮನ್ಯಂತೇ ಶ್ವಸನಂ ತರುಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-154-17 (71219)
ತ್ವಂ ತು ಮೋಹಾನ್ನ ಜಾನೀಪೇ ವಾಯೋರ್ಬಲಮನಂತಕಂ।
ಏವಂ ತಸ್ಮಾದ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಕಾಶಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ॥ ॥ 12-154-18 (71220)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 154॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-154-2 ನ್ಯಗ್ಭಾವಂ ಪರಮಂ ವಾಯೋರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-154-5 ಪರಮೇಷ್ಠೀ ತಥಾ ನೈವ ಯೇನ ರಕ್ಷತಿ ವಾನಿಲ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 155
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.155. ಅಧ್ಯಾಯಃ 155
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದಸೂಚಿತೇನ ವಾಯುನಾ ಶಾಲ್ಮಲಿಮೇತ್ಯ ಪರೇದ್ಯುಸ್ತದ್ಭಂಜನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ॥ 1॥ ವಾಯುಬಲಜ್ಞೇನ ಶಾಲ್ಮಲಿನಾ ತದಾಗಮನಾತ್ಪ್ರಾಗೇವ ಸ್ವೇನೈವ ಸ್ವೀಯಶಾಖಾವಶಾತನಪೂರ್ವಕಮವಸ್ಥಾನಂ॥ 2॥ ಪರೇದ್ಯುರಾಗತೇನ ವಾಯುನಾ ತಂಪ್ರತಿ ತತ್ಕೃತಶಾಖಾವಶಾತನಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ವಬಲಪ್ರಯೋಜ್ಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-155-0 (71221)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-155-0x (5817)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಶಾಲ್ಮಲಿಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ।
ನಾರದಃ ಪವನೇ ಸರ್ವಂ ಶಾಲ್ಮಲೇರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-155-1 (71222)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-155-2x (5818)
ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠಜಃ ಕಶ್ಚಿಚ್ಛಾಲ್ಮಲಿಃ ಪರಿವಾರವಾನ್।
ಬೃಹನ್ಮೂಲೋ ಬೃಹಚ್ಛಾಯಃ ಸ ತ್ವಾಂ ವಾಯೋಽವಮನ್ಯತೇ॥ 12-155-2 (71223)
ಬಹುವ್ಯಾಕ್ಷೇಪಯುಕ್ತಾನಿ ತ್ವಾಮಾಹ ವಚನಾನಿ ಸಃ।
ನ ಯುಕ್ತಾನಿ ಮಯಾ ವಾಯೋ ತಾನಿ ವಕ್ತುಂ ತವಾಗ್ರತಃ॥ 12-155-3 (71224)
ಜಾನಾಮಿ ತ್ವಾಮಹಂ ವಾಯೋ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ವರಂ।
ವರಿಷ್ಠಂ ಚ ಗರಿಷ್ಠಂ ಚ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-155-4 (71225)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-155-5x (5819)
ಏತತ್ತು ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಸ್ಯ ಸಮೀರಣಃ।
ಶಾಲ್ಮಲಿಂ ತಮುಪಾಗಂಯ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-155-5 (71226)
ವಾಯುರುವಾಚ। 12-155-6x (5820)
ಶಾಲ್ಮಲೇ ನಾರದೋ ಗಚ್ಛಂಸ್ತ್ವಯೋಕ್ತೋ ಮದ್ವಿಗರ್ಹಣಂ।
ಅಹಂ ವಾಯುಃ ಪ್ರಭಾವಂ ತೇ ದರ್ಶಯಾಂಯಾತ್ಮನೋ ಬಲಂ॥ 12-155-6 (71227)
ನಾಹಂ ತ್ವಾಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ವಿದಿತಶ್ಚಾಸಿ ಮೇ ದ್ರುಂ।
ಪಿತಾಮಹಃ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗೇ ತ್ವಯಿ ವಿಶ್ರಾಂತವಾನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-155-7 (71228)
ತಸ್ಯ ವಿಶ್ರಮಣಾದೇವ ಪ್ರಸಾದೌ ಮತ್ಕೃತಸ್ತವ।
ಅಭೂತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತ್ವಾಂ ನ ಭಜ್ಯಾಮಿ ದ್ರುಮಾಧಂ॥ 12-155-8 (71229)
ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಮವಜಾನೀಷೇ ಯಥಾಽನ್ಯಂ ಪ್ರಾಕೃತಂ ತಥಾ।
ದರ್ಶಯಾಂಯೇಷ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ಮಾಂ ನಾವಮನ್ಯಸೇ॥ 12-155-9 (71230)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-155-10x (5821)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಹ ಶಾಲ್ಮಲಿಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಪವನ ತ್ವಂ ವನೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-155-10 (71231)
ಮಯಿ ವೈ ಮುಚ್ಯತಾಂ ಕ್ರೋಧಃ ಕಿಂ ಮೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ನ ತೇ ಬಿಭೇಮಿ ಪವನ ಯದ್ಯಪಿ ತ್ವಂ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಬಲಾಧಿಕೋಽಹಂ ತ್ವತ್ತಶ್ಚ ನ ಭೀಃ ಕಾರ್ಯಾ ಮಯಾ ತವ॥ 12-155-11 (71232)
ಯೇ ತು ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಹಿ ಬಲಿನಸ್ತೇ ಭವಂತಿ ಬಲೀಯಸಃ।
ಪ್ರಾಣಮಾತ್ರಬಲಾ ಯೇ ವೈ ನೈವ ತೇ ಬಲಿನೋ ಮತಾಃ॥ 12-155-12 (71233)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತಃ ಪವನಃ ಶ್ವ ಇತ್ಯೇವಾಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ತೇಜಸ್ತತೋ ರಾತ್ರಿರುಪಾಗಮತ್॥ 12-155-13 (71234)
ಅಥ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ಶಾಲ್ಮಲಿರ್ವೈರಧಾರಣಂ।
ಪಶ್ಯಮಾನಸ್ತದಾತ್ಮಾನಮಸಮಂ ಮಾತರಿಶ್ವನಾ॥ 12-155-14 (71235)
ನಾರದೇ ಯನ್ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ವಚನಂ ಪ್ರತಿ ತನ್ಮೃಷಾ।
ಅಸಮರ್ಥೋ ಹ್ಯಹಂ ವಾಯೋರ್ಬಲೇನ ಬಲವಾನ್ಹಿ ಸಃ॥ 12-155-15 (71236)
ಮಾರುತೋ ಬಲ್ಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಥಾ ವೈ ನಾರದೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಅಹಂ ತು ದುರ್ಬಲೋಽನ್ಯೇಭ್ಯೋ ವೃಕ್ಷೇಭ್ಯೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-155-16 (71237)
ಕಿಂ ತು ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಮಮ ಕಶ್ಚಿದ್ವನಸ್ಪತಿಃ।
ತದಹಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯೇ ಸಮೀರಣಾತ್॥ 12-155-17 (71238)
ಯದಿ ತಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ತಿಷ್ಠೇಯುಃ ಪರ್ಣಿನೋ ವನೇ।
ಅರಿಷ್ಟಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸದಾ ಕ್ರುದ್ಧಾತ್ಪವನಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-155-18 (71239)
ತೇ ತು ಬಾಲಾ ನ ಜಾನಂತಿ ಯಥಾ ನೈತಾನ್ಸಮೀರಣಃ।
ಸಮೀರಯೇತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಯಥಾ ಜಾನಾಂಯಹಂ ತಥಾ॥ 12-155-19 (71240)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-155-20x (5822)
ತತೋ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ಶಾಲ್ಮಲಿಃ ಕ್ಷುಭಿತಸ್ತದಾ।
ಶಾಖಾಃ ಸ್ಕಂಧಾನ್ಪ್ರಶಾಖಾಶ್ಚ ಸ್ವಯಮೇವ ವ್ಯಶಾತಯತ್॥ 12-155-20 (71241)
ಸ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಶಾಖಾಶ್ಚ ಪತ್ರಾಣಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಭಾತೇ ವಾಯುಮಾಯಾಂತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ಸ್ಮ ವನಸ್ಪತಿಃ॥ 12-155-21 (71242)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶ್ವಸನ್ವಾಯುಃ ಪಾತಯನ್ವೈ ಮಹಾದ್ರುಮಾನ್।
ಆಜಗಾಮಾಥ ತಂ ದೇಶಮಾಸ್ತೇ ಯತ್ರ ಸ ಶಾಲ್ಮಲಿಃ॥ 12-155-22 (71243)
ತಂ ಹೀನಪರ್ಣಂ ಪತಿತಾಗ್ರಶಾಖಂ
ನಿಶೀರ್ಣಪುಷ್ಪಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವಾಯುಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ಯಯಮಾನ ಏವಂ
ಮುದಾಯುತಃ ಶಾಲ್ಮಲಿಂ ರುಗ್ಣಶಾಖಂ॥ 12-155-23 (71244)
ವಾಯುರುವಾಚ। 12-155-24x (5823)
ಅಹಮಪ್ಯೇವಮೇವ ತ್ವಾಂ ಕುರ್ಯಾಂ ವೈ ಶಾಲ್ಮಲೇ ರುಪಾ।
ಆತ್ಮನಾ ಯತ್ಕೃತಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಶಾಖಾನಾಮಪಕರ್ಪಣಂ॥ 12-155-24 (71245)
ಹೀನಪುಷ್ಪಾಗ್ರಶಾಖಸ್ತ್ವಂ ಶೀರ್ಣಾಂಕುರಪಲಾಶಕಃ।
ಆತ್ಮದುರ್ಮಂತ್ರಿತೇನೇಹ ಮದ್ವೀರ್ಯವಶಗಃ ಕೃತಃ॥ 12-155-25 (71246)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-155-26x (5824)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ವಾಯೋಃ ಶಾಲ್ಮಲಿರ್ವ್ರೀಡಿತಸ್ತದಾ।
ಅತಪ್ಯತ ವಚಃ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ನಾರದೋ ಯತ್ತದಾಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-155-26 (71247)
ಏವಂ ಹಿ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ದುರ್ಬಲಃ ಸನ್ವಲೀಯಸಾ।
ವೈರಮಾಸಂಜತೇ ಬಾಲಸ್ತಪ್ಯತೇ ಶಾಲ್ಮಲಿರ್ಯಥಾ॥ 12-155-27 (71248)
ತಸ್ಮಾದ್ವೈರಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ದುರ್ಬಲೋ ಬಲವತ್ತರೈಃ।
ಶೋಚೇದ್ಧಿ ವೈರಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ಯಥಾ ವೈ ಶಾಲ್ಮಲಿಸ್ತಥಾ॥ 12-155-28 (71249)
ನ ಹಿ ವೈರಂ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವಿವೃಣ್ವಂತ್ಯಪಕಾರಿಷು।
ಶನೈಃ ಶನೈರ್ಮಹಾರಾಜ ದರ್ಶಯಂತಿ ಸ್ಮ ತೇ ಬಲಂ॥ 12-155-29 (71250)
ವೈರಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ನರೋ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿಜೀವಿನಾ।
ಬುದ್ಧಿರ್ವುದ್ಧಿಮತೋ ಯಾತಿ ತೂಲಷ್ವಿವ ಹುತಾಶನಃ॥ 12-155-30 (71251)
ನ ಹಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪುರುಷೇ ನೃಪ।
ತಥಾ ಬಲೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ನ ಸಮೋಽಸ್ತೀಹ ಕಶ್ಚನ॥ 12-155-31 (71252)
ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಮೇತ ಬಾಲಾಯ ಜಡಾಂಧವಧಿರಾಯ ಚ।
ಬಲಾಧಿಕಾಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ತದ್ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವಯಿ ಶತ್ರುಹನ್॥ 12-155-32 (71253)
ಅಕ್ಷೌಹಿಣ್ಯೋ ದಶೈಕಾ ಚ ಸಪ್ತ ಚೈವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಬಲೇನ ನ ಸಮಾ ರಾಜನ್ನರ್ಜುನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-155-33 (71254)
ನಿಹತಾಶ್ಚೈವ ಭಗ್ನಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ಚರತಾ ಬಲಮಾಸ್ಥಾಯ ಪಾಕಶಾಸನಿನಾ ಮೃಧೇ॥ 12-155-34 (71255)
ಉಕ್ತಾಶ್ಚ ತೇ ರಾಜಧರ್ಮಾ ಆಪದ್ಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಪ್ರವ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ ॥ 12-155-35 (71256)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಚ್ಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 155॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-155-8 ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ತೇನ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ನಾತ್ಮವೀರ್ಯಾದ್ದ್ರುಮಾಧಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-155-27 ವೈರಮಾರಭತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-155-30 ತೃಣೇಷ್ವಿವ ಹುತಾಶನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 156
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.156. ಅಧ್ಯಾಯಃ 156
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಲೋಭಾದೀನಾಮನರ್ಥಹೇತುತ್ವಕಥಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ವತಾಂ ಗರ್ಹಣಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಸತ್ಸಂಗಸ್ಯ ಲೋಭಾದಿಜಯೀಪಾಯತ್ವಸೂಚನಾಯ ಸತಾಂ ಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಪೂಜಾವಿಧಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-156-0 (71257)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-156-0x (5825)
ಪಾಪಸ್ಯ ಯದಧಿಷ್ಠಾನಂ ಯತಃ ಪಾಪಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-156-1 (71258)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-156-2x (5826)
ಪಾಪಸ್ಯ ಯದಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ನರಾಧಿಪ।
ಏಕೋ ಲೋಭೋ ಮಹಾಗ್ರಾಹೋ ಲೋಭಾತ್ಪಾಪಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-156-2 (71259)
ಅತಃ ಪಾಪಮಧರ್ಮಶ್ಚ ತಥಾ ದುಃಖಮನುತ್ತಮಂ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ಮೂಲಮೇತದ್ಧಿ ಯೇನ ಪಾಪಕೃತೋ ಜನಾಃ॥ 12-156-3 (71260)
ಲೋಭಾತ್ಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರಭವತಿ ಲೋಭಾತ್ಕಾಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಲೋಭಾನ್ಮೋಹಶ್ಚ ಮಾಯಾ ಚ ಮಾನಸ್ತಂಭಃ ಪರಾಸುತಾ॥ 12-156-4 (71261)
ಅಕ್ಷಮಾ ಹ್ರೀಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಶ್ರೀನಾಶೋ ಧರ್ಮಸಂಕ್ಷಯಃ।
ಅಭಿಧ್ಯಾಽಪ್ರಖ್ಯತಾ ಚೈವ ಸರ್ವಂ ಲೋಭಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-156-5 (71262)
ಅತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಕುತರ್ಕಶ್ಚ ವಿಕರ್ಮಸು ಚ ಯಾಃ ಕ್ರಿಯಃ।
ಕುಲವಿದ್ಯಾಮದಶ್ಚೈವ ರೂಪೈಶ್ವರ್ಯಮದಸ್ತಥಾ॥ 12-156-6 (71263)
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಭಿದ್ರೋಹಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಸತ್ಕೃತಿಃ।
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವವಿಶ್ವಾಸಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವನಾರ್ಜವಂ॥ 12-156-7 (71264)
ಹರಣಂ ಪರವಿತ್ತಾನಾಂ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶನಂ।
ವಾಗ್ವೇಗೋ ಮನಸೋ ವೇಗೋ ನಿಂದಾವೇಗಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-156-8 (71265)
ಉಪಸ್ಥೋದರಯೋರ್ವೇಗೋ ಮೃತ್ಯುವೇಗಶ್ಚ ದಾರುಣಃ।
ಈರ್ಷ್ಯಾವೇಗಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಮಿಥ್ಯಾವೇಗಶ್ಚ ದುರ್ಜಯಃ॥ 12-156-9 (71266)
ರಸವೇಗಶ್ಚ ದುರ್ವಾರ್ಯಃ ಶ್ರೋತ್ರವೇಗಶ್ಚ ದುಃಸಹ।
ಕುತ್ಸಾ ವಿಕತ್ಥಾ ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ಪಾಪಂ ದುಷ್ಕರ್ಮಕಾರಿತಾ।
ಸಾಹಸಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾ॥ 12-156-10 (71267)
ಆತೌ ಬಾಲ್ಯೇ ಚ ಕೌಮಾರೇ ಯೌವನೇ ಚಾಪಿ ಮಾನವಾಃ।
ನ ತ್ಯಜಂತ್ಯಾತ್ಮಕರ್ಮೈಕಂ ಯನ್ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ॥ 12-156-11 (71268)
ಯೋ ನ ಪೂರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಲೋಭಃ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಕಥಂಚನ।
ನಿತ್ಯಂ ಗಂಭೀರತೋಯಾಭಿರಾಪಗಾಭಿರಿವೋದಧಿಃ॥ 12-156-12 (71269)
ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯತಿ ಯೋ ಲೋಭೈಃ ಕಾಮೈರ್ಯಶ್ಚ ನ ತೃಪ್ಯತಿ।
ಯೋ ನ ದೇವೈರ್ನ ಗಂಧರ್ವೈರ್ನಾಸುರೈರ್ನ ಮಹೋರಗೈಃ॥ 12-156-13 (71270)
ಜ್ಞಾಯತೇ ನೃಪ ತತ್ತ್ವೇನ ಸರ್ವೈರ್ಭೂತಗಣೈಸ್ತಥಾ।
ಸ ಲೋಭಃ ಸಹ ಮೋಹೇನ ವಿಜೇತವ್ಯೋ ಜಿತಾತ್ಮನಾ॥ 12-156-14 (71271)
ದಂಭೋ ದ್ರೋಹಶ್ಚ ನಿಂದಾ ಚ ಪೈಶೂನ್ಯಂ ಮತ್ಸರಸ್ತಥಾ।
ಭವಂತ್ಯೇತಾನಿ ಕೌರವ್ಯ ಲುಬ್ಧಾನಾಮಕೃತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-156-15 (71272)
ಸುಮಹಾಂತ್ಯಪಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಧಾರಯಂತೋ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ಛೇತ್ತಾರಃ ಸಂಶಯಾನಾಂ ಚ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೀಹಾಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-156-16 (71273)
ದ್ವೇಪಕ್ರೋಧಪ್ರಸಕ್ತಾಶ್ಚ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ಅಂತಃಕ್ಷುರಾ ವಾಙ್ಭಧುರಾಃ ಕೃಪಾಶ್ಛನ್ನಾಸ್ತೃಣೈರಿವ॥ 12-156-17 (71274)
ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕಾಃ ಕ್ಷುದ್ರಾ ಮುಷ್ಣಂತಿ ಧ್ವಜಿನೋ ಜಗತ್।
ಕುರ್ವತೇ ಚ ಬಹೂನ್ಮಾರ್ಗಾಂಸ್ತಾನ್ಹೇತುಬಲಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಸರ್ವಮಾರ್ಗಾನ್ವಿಲುಂಪಂತಿ ಲೋಭಜ್ಞಾನೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-156-18 (71275)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಹ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಲೋಭಗ್ರಸ್ತೈರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯಾಯಾ ವಿಕ್ರಿಯತೇ ಸಂಸ್ಥಾ ತತಃ ಸಾಽಪಿ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-156-19 (71276)
ದರ್ಪಃ ಬೋಧೋ ಮದಃ ಸ್ವಪ್ನೋ ಹರ್ಷಃ ಶೋಕೋಽಭಿಮಾನಿತಾ।
ಏತ ಹಿ ಕೌರವ್ಯ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಲುಬ್ಧಬುದ್ಧಿಷು॥ 12-156-20 (71277)
ಏತಾನಾ ಟಾನ್ಬುದ್ಧಸ್ವ ನಿತ್ಯಂ ಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ಶಿಷ್ಟಾಂಸ್ತು ಪರಿಪೃಚ್ಛೇಥಾ ಯಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶುಚಿವ್ರತಾನ್॥ 12-156-21 (71278)
ಯೇಷ್ವಾವೃತ್ತಿಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಪರಲೋಕಭಯಂ ನ ಚ।
ನಾಮಿಪೇಷು ಪ್ರಸಂಗೋಽಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಿಯೇಷ್ವಪ್ರಿಯೇಷು ಚ॥ 12-156-22 (71279)
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಃ ಪ್ರಿಯೋ ಯೇಷು ದಮೋ ಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಸಮಂ ಯೇಷಾಂ ಸತ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-156-23 (71280)
ದಾತಾರೋ ನ ಗ್ರಹೀತಾರೋ ದಯಾವಂತಸ್ನಥೈವ ಚ।
ಪಿತೃದೇವಾತಿಥೇಯಾಶ್ಚ ನಿತ್ಯೋದ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-156-24 (71281)
ಸರ್ವೋಪಕಾರಿಣೋ ವೀರಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾನುಪಾಲಕಾಃ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವದೇಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-156-25 (71282)
ನ ತೇ ಚಾಲಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಧರ್ಮವ್ಯಾಹಾರಕಾರಿಣಃ।
ನ ತೇಷಾಂ ಭಿದ್ಯತೇ ವೃತ್ತಂ ಯತ್ಪುರಾ ಸಾಧುಭಿಃ ಕೃತಂ॥ 12-156-26 (71283)
ನ ತ್ರಾಸಿನೋ ನ ಚಪಲಾ ನ ರೌದ್ರಾಃ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ತೇ ಸೇವ್ಯಾಃ ಸಾಧುಭಿರ್ನಿತ್ಯಮಸಾಧೂಂಶ್ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-156-27 (71284)
ಕಾಮಕ್ರೋಧವ್ಯಪೇತಾ ಯೇ ನಿರ್ಮಮಾ ನಿರಹಂಕೃತಾಃ।
ಸುವ್ರತಾಃ ಸ್ಥಿರಮರ್ಯಾದಾಸ್ತಾನುಪಾಸ್ವ ಚ ಪೃಚ್ಛ ಚ॥ 12-156-28 (71285)
ನ ವಾಗರ್ಥಂ ಯಶೋರ್ಥಂ ವಾ ಧರ್ಮಸ್ತೇಪಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥
ಅವಶ್ಯಂ ಕಾರ್ಯ ಇತ್ಯೇವ ಶರೀರಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾ॥ 12-156-29 (71286)
ತ ಭಯಂ ಕ್ರೋಧಚಾಪಲ್ಯೇ ನ ಶೋಕಸ್ತೇಷು ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಧರ್ಮಧ್ವಜಿನಶ್ಚೈವ ನ ಗುಹ್ಯಂ ಕಿಂಚಿದಾಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-156-30 (71287)
ಯೇಷ್ವಲೋಭಸ್ತಥಾಽಮೋಹೋ ಯೇ ಚ ಸತ್ಯಾರ್ಜವೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ತೇಷು ಕೌಂತೇಯ ರಜ್ಯೇಥಾ ಯೇಷಾಂ ನ ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-156-31 (71288)
ಯೇ ನ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ಲಾಭೇಷು ನಾಲಾಭೇಷು ವ್ಯಥಂತಿ ಚ।
ನಿರ್ಮಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಾಃ ಸತ್ವಸ್ಥಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-156-32 (71289)
ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಸುಖದುಃಖೇ ಚ ತಾತ
ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ಮರಣಂ ಜೀವಿತಂ ಚ।
ಸಮಾನಿ ಯೇಷಾಂ ಸ್ಥಿರವಿಕ್ರಮಾಣಾಂ
ಬುಭುತ್ಸತಾಂ ಸತ್ಯಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ॥ 12-156-33 (71290)
ಧರ್ಮಪ್ರಿಯಾಂಸ್ತಾನ್ಸುಮಹಾನುಭಾವಾನ್
ದಾಂತೋಽಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ಸಮರ್ಚಯೇಥಾಃ।
ದೈವಾತ್ಸರ್ವೇ ಗುಣವಂತೋ ಭವಂತಿ
ಶುಭಾಶುಭೇ ವಾಕ್ಪ್ರಲಾಪಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ॥ ॥ 12-156-34 (71291)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 156॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-156-2 ಗ್ರಾಹ ಇವ ಗ್ರಾಹೋ ಗ್ರಾಸಕರ್ತಾ॥ 12-156-3 ಯೇನ ಲೋಭೇನ ಜನಾಃ ಪಾಪಕೃತೋ ಭವಂತಿ॥ 12-156-4 ಪರಾಸುತಾ ಪರಾಧೀನಪ್ರಾಣತ್ವಂ॥ 12-156-5 ಅಭಿಧ್ಯಾ ಚಿಂತಾ। ಅಪ್ರಖ್ಯತಾ ಅಪ್ರಕೀತಿಃ। ಅಭಿಧ್ಯಾಽಪ್ರಾವೃತಾ ಚೈವೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-156-6 ಅತ್ಯಾಗಾದಯೋಽಕಾರ್ಯಕ್ರಿಯಾಂತಾಃ ಸರ್ವೇ ದೋಷಾಃ ಲೋಭಾತ್ ಪ್ರವರ್ತಂತ ಇತಿ ಪೂರ್ವೋಣಾನ್ವಯಃ॥ 12-156-11 ಜಾತೌ ಜನ್ಮನಿ॥ 12-156-12 ಯೋ ನ ಪೂರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯ ಇತ್ಯಾದೀನಾಂ ಸ ಲೋಭೋ ಜೇತವ್ಯ ಇತಿ ತೃತೀಯೇನಾನ್ವಯಃ॥ 12-156-16 ಅಲ್ಪೇಽಪಿ ಧನಾದೌ ಬುದ್ಧಿರ್ಯೇಷಾಂ ಪವುದ್ಧಯೋ ಲುಬ್ಧಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-156-18 ಧರ್ಮವೈತಂಸಿಕಾಃ ಧರ್ಮವ್ಯಾಜೇನೇ ಏನ್ ಹಿಂಸಂತಃ। ಧ್ವಜಿನೋ ಧರ್ಮಖ್ಯಾಪಕಾಃ। ಹೇತುಬಲಮಿತಿ ಅನ್ಯಂ ಸಂತೋಪಹೇತುತಯಾ ಪಾರದಾರ್ಯಾದೇರಪಿ ಧರ್ಮತ್ವಂ ವರ್ಣಯಂತೀತಿ ಭಾವಃ॥ 12-156-19 ಸಂಸ್ಥಾ ಸ್ಥಿತಿಃ। ವಿಕ್ರಿಯತೇಽನ್ಯಥಾ ಭವತಿ॥ 12-156-25 ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಣಪರ್ಯಂತಮಪಿ ದೇಯಂ ಪರಾರ್ಥೇ ದಾತುಂ ಯೋಗ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ॥ 12-156-28 ಪೃಚ್ಛ ಚ ಧರ್ಮಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-156-29 ಕ್ರಿಯಾ ಆಹಾರಾದಯಃ। ನ ಧನಾರ್ಥಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-156-30 ಗುಹ್ಯಂ ಗೋಪನೀಯಂ॥ 12-156-31 ಅಮೋಹ ಇತಿ ಚ್ಛೇದಃ। ಯೇಷಾಂ ವೃತ್ತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-156-34 ಹೇ ಶುಭ ಹೇ ಭದ್ರ, ಸರ್ವೇ ವಾಕ್ಪ್ರಲಾಪಾ ಗುಣವಂತೋ ಭವಂತಿ। ಅನ್ಯೇ ತು ಮೂಢಾನಾಂ ವಾಕ್ಪ್ರಲಾಪಾ ಅಶುಭೇಽಶುಭಾರ್ಥಮೇವ ಭವಂತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 157
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.157. ಅಧ್ಯಾಯಃ 157
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಜ್ಞಾನಲಕ್ಷಣಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-157-0 (71292)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-157-0x (5827)
ಅನರ್ಥಾನಾಮಧಿಷ್ಠಾನಮುಕ್ತೋ ಲೋಭಃ ಪಿತಾಮಹ।
ಅಜ್ಞಾನಮಪಿ ಕೌರವ್ಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-157-1 (71293)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-157-2x (5828)
ಕರೋತಿ ಪಾಪಂ ಯೋಽಜ್ಞಾನಾನ್ನಾತ್ಮನೋ ವೇತ್ತಿ ಚ ಕ್ಷಮಂ।
ದ್ವಿಷತೇ ಸಾಧುವೃತ್ತಾಂಶ್ಚ ಸ ಲೋಕಸ್ಯೈತಿ ವಾಚ್ಯತಾಂ॥ 12-157-2 (71294)
ಅಜ್ಞಾನಾನ್ನಿರಯಂ ಯಾತಿ ತಥಾ ಜ್ಞಾನೇನ ದುರ್ಗತಿಂ।
ಅಜ್ಞಾನಾತ್ಕ್ಲೇಶಮಾಪ್ನೋತಿ ತಥಾಽಽಪತ್ಸು ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 12-157-3 (71295)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-157-4x (5829)
ಪ್ರಜಾನಾಮಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧಿಕ್ಷಯೋದಯಾನ್।
ಮೂಲಂ ಸ್ಥಾನಂ ಗತಿಂ ಕಾಲಂ ಕಾರಣಂ ಹೇತುಮೇವ ಚ॥ 12-157-4 (71296)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಯಥಾವದಿಹ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಜ್ಞಾನಪ್ರಸವಂ ಹೀದಂ ಯದ್ದುಃಖಮುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-157-5 (71297)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-157-6x (5830)
ರಾಗೋ ದ್ವೇಷಸ್ತಥಾ ಮೋಹೋ ಹರ್ಷಃ ಶೋಕೋಽಭಿಮಾನಿತಾ।
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧಶ್ಚ ದರ್ಪಶ್ಚ ತಂದ್ರೀ ಚಾಲಸ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-157-6 (71298)
ಇಚ್ಛಾ ದ್ವೇಷಸ್ತಥಾ ತಾಪಃ ಪರವೃದ್ಧ್ಯುಪತಾಪಿತಾ।
ಅಜ್ಞಾನಮೇನ್ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಪಾಪಾನಾಂ ಚೈವ ಯಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-157-7 (71299)
ಏತಸ್ಯ ವಾ ಪ್ರವೃತ್ತೇಶ್ಚ ವೃದ್ಧ್ಯಾದೀನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪೃಚ್ಛಸಿ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಶೃಣು ತಚ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-157-8 (71300)
ಉಭಾವೇತೌ ಸಮಫಲೌ ಸಮದೋಷೌ ಚ ಭಾರತ।
ಅಜ್ಞಾನಂ ಚಾತಿಲೋಭಶ್ಚಾಪ್ಯೇವಂ ಜಾನೀಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-157-9 (71301)
ಲೋಭಪ್ರಭವಮಜ್ಞಾನಂ ವೃದ್ಧಂ ಭೂಯಃ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಾನಂ ಕ್ಷಯೇತ್ಕ್ಷೀಣಮುಪೈತಿ ವಿವಿಧಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-157-10 (71302)
ಮೂಲಂ ಲೋಭಸ್ಯ ಮೋಹೋ ವೈ ಕಾಲಾತ್ಮಗತಿರೇವ ಚ।
[ಛಿನ್ನೇ ಭಿನ್ನೇ ತಥಾ ಲೋಭೇ ಕಾರಣಂ ಕಾಲ ಏವ ಚ॥] 12-157-11 (71303)
ತಸ್ಯಾಜ್ಞಾನಾದ್ಧಿ ಲೋಭೋ ಹಿ ಕಾಮಾತ್ಮಾ ಗತಿರೇವ ಚ।
ಸರ್ವೇ ದೋಷಾಸ್ತಥಾ ಲೋಭಾತ್ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಭಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-157-12 (71304)
ಜನಕೋ ಯುವನಾಶ್ವಶ್ಚ ಪೃಷದಶ್ವಃ ಪ್ರಸೇನಜಿತ್।
ಲೋಭಕ್ಷಯಾದ್ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ನರಾಧಿಪಾಃ।
`ಛಿನ್ನೇ ಛಿನ್ನೇ ತಥಾ ಲೋಭೇ ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಜನಾಧಿಪಾಃ॥' 12-157-13 (71305)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತು ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ಯಜ ಲೋಭಮಿಹಾತ್ಮನಾ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಲೋಭಂ ಸುಖೀ ಲೋಕೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಮೋದತೇ॥ ॥ 12-157-14 (71306)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 157॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-157-2 ವಾಚ್ಯತಾಂ ನಿಂದ್ಯತಾಂ॥ 12-157-4 ಅಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-157-7 ಕಾರ್ಯೇ ಕಾರಣೋಪಚಾರಾದ್ರಾಗಾದಯ ಏವಾಜ್ಞಾನಂ। ಪಾಪಾನಾ ಕ್ರಿಯಾಃ ಹಿಂಸಾದಯಃ॥ 12-157-10 ಲೋಭಪ್ರಭವಂ ಲೋಭಾತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ। ಲೋಭವೃದ್ಧೌ ವೃದ್ಧಿರ್ಲೋಭಸ್ಯ ಸ್ಥಾನೇ ಸಾಂಯೇ ಸ್ಥಾನಂ ಸಮತಾ। ಲೋಭಭಯೇ ಕ್ಷೀಣಂ ಭವತಿ। ಉಪೈತಿ ಉದೇತಿ। ಲೋಭಭೋಸ್ಯೋ ಉದೇತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿವಿಧಾಂ ಗತಿಂ ದುಃಖಸಂತಾಪಮೋಹಾ ರೂಪಾಂ ಪ್ರಾಪಯಿತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-157-11 ಮೂಲಂ ಲೋಭಸ್ಯ ಮಹತಃ ಕರಣಂ ಲೋಭ ಏವ ಚ। ಇತಿ ದ. ಪಾಠಃ॥ 12-157-14 ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಲೋಭ। ಲೋಕೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನುಚರಿಷ್ಯಸಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 158
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.158. ಅಧ್ಯಾಯಃ 158
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದಮಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-158-0 (71307)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-158-0x (5831)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕೃತಯತ್ನಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಧರ್ಮಕಾಮಸ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಕಿಂನು ಶ್ರೇಯ ಇಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-158-1 (71308)
ಬಹುಧಾ ದರ್ಶನೇ ಲೋಕೇ ಶ್ರೇಯೋ ಯದಿಹ ಮನ್ಯಸೇ।
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಪರೇ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-158-2 (71309)
ಮಹಾನಯಂ ಧರ್ಮಪಥೋ ಬಹುಶಾಖಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಕಿಂಸ್ವಿದೇವೇಹ ಧರ್ಮಾಣಾಮನುಷ್ಠೇಯತಮಂ ಮತಂ॥ 12-158-3 (71310)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮಹತೋ ರಾಜನ್ಬಹುಶಾಖಸ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಯನ್ಮೂಲಂ ಪರಮಂ ತಾತ ತತ್ಸರ್ವಂ ಬ್ರೂಹ್ಯತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-158-4 (71311)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-158-5x (5832)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ಶ್ರೇಯೋ ಹ್ಯವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಪೀತ್ವಾಽಮೃತಮಿವ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯೇನ ತೃಪ್ತೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-158-5 (71312)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ವಿಧಯೋ ನೈಕೇ ತೇತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಸ್ವಂಸ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದಮಸ್ತೇಷಾಂ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-158-6 (71313)
ದಮಂ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವೃದ್ಧಾ ನಿಶ್ಚಿತದರ್ಶಿನಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣ ದಮೋ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-158-7 (71314)
ನಾದಾಂತಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಸಿದ್ಧಿರ್ಯಥಾವದುಪಲಭ್ಯತೇ।
ದಮೋ ದಾನಂ ತಥಾ ಯಜ್ಞಾನಧೀತಂ ಚಾತಿವರ್ತತೇ॥ 12-158-8 (71315)
ದಮಸ್ತೇಜೋ ವರ್ಧಯತಿ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ದಮಃ ಪರಂ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಃ ಪುರುಷೋ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 12-158-9 (71316)
ದಮೇನ ಸದೃಶಂ ಧರ್ಮಂ ನಾನ್ಯಂ ಲೋಕೇಷು ಶುಶ್ರುಂ।
ದಮೋ ಹಿ ಪರಮೋ ಲೋಕೇ ಪ್ರಶಸ್ತಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಿಣಾಂ॥ 12-158-10 (71317)
ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾತ್ರ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಪರಮಂ ವಿಂದತೇ ಸುಖಂ।
ದಮೇನ ಹಿ ಸದಾ ಯುಕ್ತೋ ಮಹಾಂತಂ ಧರ್ಮಮಶ್ನುತೇ॥ 12-158-11 (71318)
ಸುಖಂ ದಾಂತಃ ಪ್ರಸ್ವಪಿತಿ ಸುಖಂ ಚ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ।
ಸುಖಂ ಪರ್ಯೇತಿ ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಮನಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-158-12 (71319)
ಅದಾಂತಃ ಪುರುಷಃ ಕ್ಲೇಶಮಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಅನರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಬಹೂನನ್ಯಾನ್ಪ್ರಸೃಜತ್ಯಾತ್ಮದೋಷಜಾನ್॥ 12-158-13 (71320)
ಆಶ್ರಮೇಷು ಚತುರ್ಷ್ವಾಹುರ್ದಮಮೇವೋತ್ತಮಂ ವ್ರತಂ।
ದಮಲಿಂಗಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯೇಷಾಂ ಸಮುದಯೋ ದಮಃ॥ 12-158-14 (71321)
ಕ್ಷಮಾ ಧೃತಿರಾರ್ಹೇಸಾ ಚ ಸಮತಾ ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಂ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಭಿಜಯೋ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಮಾರ್ದವಂ ಹ್ರೀರಚಾಪಲಂ॥ 12-158-15 (71322)
ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಮಸಂರಂಭಃ ಸಂತೋಷಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿತಾ।
ಅವಿಹಸಾಽನಸೂಯಾ ಚಾಪ್ಯೇಷಾಂ ಸಮುದಯೋ ದಮಃ॥ 12-158-16 (71323)
ಗುರುಪೂಜಾ ಚ ಕೌರವ್ಯ ದಯಾ ಭೂತೇಷ್ವಪೈಶುನಂ।
ಜನವಾದಮೃಷಾವಾದಸ್ತುತಿನಿಂದಾವಿಸರ್ಜನಂ॥ 12-158-17 (71324)
ಕಾಮಂ ಕ್ರಾಧಂ ಚ ಲೋಭಂ ಚ ದರ್ಪಂ ಸ್ತಂಭಂ ವಿಕತ್ಥನಂ।
ರೋಷಮೀರ್ಷ್ಯಾವಮಾನಂ ಚ ನೈವ ದಾಂತೋ ನಿಷೇವತೇ॥ 12-158-18 (71325)
ಅನಿಂದಿತೋ ಹ್ಯಕಾಮಾತ್ಮಾ ನಾಲ್ಪೇಷ್ವರ್ಥ್ಯನಸೂಯಕಃ।
ಸಮುದ್ರಕಲ್ಪಃ ಸ ನರೋ ನ ಕಥಂಚನ ಪೂರ್ಯತೇ॥ 12-158-19 (71326)
ಅಹಂ ತ್ವಯಿ ಮಮ ತ್ವಂ ಚ ಮಯಿ ತೇ ತೇಷು ಚಾಪ್ಯಹಂ।
ಪೂರ್ವಸಂಬಂಧಿಸಂಯೋಗಂ ನೈತದ್ದಾಂತೋ ನಿಷೇವತೇ॥ 12-158-20 (71327)
ಸರ್ವಾ ಗ್ರಾಂಯಾಸ್ತಥಾಽಽರಣ್ಯಾ ಯಾಶ್ಚ ಲೋಕೇ ಪ್ರವೃತ್ತಯಃ।
ನಿಂದಾಂ ಚೈವ ಪ್ರಶಂಸಾಂ ಚ ಯೋ ನಾಶ್ರಯತಿ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-158-21 (71328)
ಮೈತ್ರೋಽಥ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾತ್ಮವಿಚ್ಚ ಯಃ।
ಮುಕ್ತಸ್ಯ ವಿವಿಧೈಃ ಸಂಗೈಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಫಲಂ ಮಹತ್॥ 12-158-22 (71329)
ಸುವೃತ್ತಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾಽಽತ್ಮವಿದ್ವುಧಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯೇಹ ಲೋಕೇ ಸತ್ಕಾರಂ ಸುಗತಿಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-158-23 (71330)
ಕರ್ಮ ಯಚ್ಛುಭಮೇವೇಹ ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಂ ಚ ಯತ್।
ತದೇವ ಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಸ್ಯ ಮುನೇರ್ವರ್ತ್ಮ ನ ಹೀಯತೇ॥ 12-158-24 (71331)
ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ವನಮಾಸ್ಥಾಯ ಜ್ಞಾನಯುಕ್ತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕಾಲಾಕಾಂಗೀ ಚರನ್ನೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-158-25 (71332)
ಅಭಯಂ ಯಸ್ಯ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಭೂತಾನಾಮಭಯಂ ಯತಃ।
ತಸ್ಯ ದೇಹಾದ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಕುತಶ್ಚನ॥ 12-158-26 (71333)
ಅವಾಚಿನೋತಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನ ಚ ಸಂಪ್ರಚಿನೋತಿ ಹ।
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಮೈತ್ರಾಯಣಗತಿಂ ಚರೇತ್॥ 12-158-27 (71334)
ಶಕುನೀನಾಮಿವಾಕಾಶೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಂಮಿವ ಚೋದಕೇ।
ಯಥಾ ಗತಿರ್ನ ದೃಶ್ಯೇತ ತಥಾ ತಸ್ಯ ಸ ಸಂಶಯಃ॥ 12-158-28 (71335)
ಗೃಹಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯೋ ರಾಜ್ಮೋಕ್ಷಮೇವಾಭಿಪದ್ಯತೇ।
ಲೋಕಾಸ್ತೇಜೋಮಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ॥ 12-158-29 (71336)
ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ವಿಧಿವತ್ತಪಃ।
ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ವಿವಿಧಾ ವಿದ್ಯಾಃ ಸರ್ವಂ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಚೈವ ಹ॥ 12-158-30 (71337)
ಕಾಮೇ ಶುಚಿರನಾವೃತ್ತಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾಽಽತ್ಮವಿಚ್ಛುಚಿಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯೇಹ ಲೋಕೇ ಸತ್ಕಾರಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸಮಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-158-31 (71338)
ಯಚ್ಚ ಪೈತಾಮಹಂ ಸ್ಥಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮರಾಶಿಸಮುದ್ಭವಂ।
ಗುಹಾಯಾಂ ನಿಹಿತಂ ನಿತ್ಯಂ ತದ್ದಮೇನಾಭಿಗಂಯತೇ॥ 12-158-32 (71339)
ಜ್ಞಾನಾರಾಮಸ್ಯ ಬುದ್ಧಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನುರೋಧಿನಃ।
ನಾವೃತ್ತಿಭಯಮಸ್ತೀಹ ಪರಲೋಕಭಯಂ ಕುತಃ॥ 12-158-33 (71340)
ಏಕ ಏವ ದಮೇ ದೋಷೋ ದ್ವಿತೀಯೋ ನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಯದೇನಂ ದಮಸಂಯುಕ್ತಮಶಕ್ತಂ ಮನ್ಯತೇ ಜನಃ॥ 12-158-34 (71341)
ಏಕೋಽಸ್ಯ ಸುಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾತ್ಸುಮಹಾನ್ಗುಣಃ।
ಕ್ಷಮಯಾ ವಿಪುಲಾ ಲೋಕಾ ದುರ್ಲಭಾ ಹಿ ಸಹಿಷ್ಣುತಾ॥ 12-158-35 (71342)
ದಾಂತಸ್ಯ ಕಿಮರಣ್ಯೇನ ತಥಾಽದಾಂತಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಯತ್ರೈವ ನಿವಸೇದ್ದಾಂತಸ್ತದರಣ್ಯಂ ಸ ಚಾಶ್ರಮಃ॥ 12-158-36 (71343)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-158-37x (5833)
ಏತದ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅಮೃತೇನೇವ ಸಂತೃಪ್ತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 12-158-37 (71344)
ಪುನಶ್ಚ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಭೀಷ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಂ।
ತತಃ ಪ್ರೀತಃ ಸ ಚೋವಾಚ ತಸ್ಮೈ ಸರ್ವಂ ಕುರೂದ್ವಹಃ॥ ॥ 12-158-38 (71345)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 158॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-158-6 ಪರಾಯಣಂ ಪರಾಕಾಷ್ಠಾ। ಅತ್ರೈವ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾ ಅಂತರ್ಭೂತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-158-18 ದರ್ಪಂ ಗರ್ವಂ। ಸ್ತಂಭಂ ಅವಿನಂ॥ 12-158-19 ಅಲ್ಪೇಷು ಅನಿತ್ಯಸುಖೇಷು। ಕಥಂಚನ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಲಾಭೇಽಪಿ ನ ಪೂರ್ಯತೇ ನ ತೃಪ್ತೋ ಭವತಿ॥ 12-158-25 ನಿಷ್ಕಂಯ ಗೃಹಾದಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-158-27 ಅವಾಚಿನೋತಿ ಭೋಗೇನ ವ್ಯಯೀಕರೋತಿ। ನಚ ಸಂಚಿನೋತಿ ಸಂಗೃಹ್ಣಾತಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಸ್ಲೋಷಸ್ಮರಣಾತ್। ಮೈತ್ರಾಯಣಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋಽಭಯದಾನಂ॥ 12-158-31 ಕಾಮೇ ಶುಚಿಃ ಸತ್ಯಕಾಮಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅನಾವೃತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಕಾಮಚಾರಭಾಕ್। ತಸ್ಯ ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ಕಾಮಚಾರೋ ಭವತೀತಿ ಶ್ರುತೇಃ॥ 12-158-32 ಗುಹಾಯಾಂ ಹೃತ್ಪುಂಡರೀಕೇ। ಪೈತಾಮಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಖ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 159
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.159. ಅಧ್ಯಾಯಃ 159
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ತಪೋನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-159-0 (71346)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-159-0x (5834)
ಸರ್ವಮೇತತ್ತಪೋಮೂಲಂ ಕವಯಃ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ನ ಹ್ಯತಪ್ತತಪಾ ಮೂಢಃ ಕ್ರಿಯಾಫಲಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 12-159-1 (71347)
ಪ್ರಜಾಪತಿರಿದಂ ಸರ್ವಂ ತಪಸೈವಾಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ।
ತಥೈವ ವೇದಾನೃಪಯಸ್ತಪಸಾ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ॥ 12-159-2 (71348)
ತಪಸೈವ ಸಸರ್ಜಾನ್ನಂ ಫಲಮೂಲಾನಿ ಯಾನಿ ಚ।
ತ್ರೀಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸುಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 12-159-3 (71349)
ಔಷಧಾನ್ಯಗದಾದೀನಿ ತಿಸ್ತ್ರೋ ವಿದ್ಯಾಶ್ಚ ಸಂಸ್ಕೃತಾಃ।
ತಷಸೈವ ಹಿ ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ತಪೋಮೂಲಂ ಹಿ ಸಾಧನಂ॥ 12-159-4 (71350)
ಯದ್ದುರಾಪಂ ದುರಾರಾಧ್ಯಂ ದುರಾಧರ್ಷಂ ದುರುತ್ಸಹಂ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ತಪಸಾ ಶಕ್ಯಂ ತಪೋ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಂ।
ಐಶ್ವರ್ಯಮೃಷಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತಪಸೈವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-159-5 (71351)
ಸುರಾಪೋಽಸಂಮತಾದಾಯೀ ಭ್ರೂಣಹಾ ಗುರುತಲ್ಪಗಃ।
ತಪಸೈವ ಸುತಪ್ತೇನ ನರಃ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-159-6 (71352)
ತಪಸೋ ಬಹುರೂಪಸ್ಯ ತೈಸ್ತೈರ್ದ್ವಾರೈಃ ಪ್ರವರ್ತತಃ।
ನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ತಪೋ ನಾನಶನಾತ್ಪರಂ॥ 12-159-7 (71353)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಂ ದಾನಮಿಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ।
ಏತೇಭ್ಯೋ ಹಿ ಮಹಾರಾಜ ತಪೋ ನಾನಶನಾತ್ಪರಂ॥ 12-159-8 (71354)
ನ ದುಷ್ಕರತರಂ ದಾನಾನ್ನಾತಿ ಮಾತರಮಾಶ್ರಮಃ।
ತ್ರೈವಿದ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಂನ್ಯಾಸಾನ್ನಾಪರಂ ತಪಃ॥ 12-159-9 (71355)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಹ ರಕ್ಷಂತಿ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದರ್ಥೇ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ತಪೋ ನಾನಶನಾತ್ಪರಂ॥ 12-159-10 (71356)
ಋಷಯಃ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಮನುಷ್ಯಾ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಯಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ॥ 12-159-11 (71357)
ತಪಃ ಪರಾಯಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಿಧ್ಯಂತಿ ತಪಸಾ ಚ ತೇ।
ಇತ್ಯೇವಂ ತಪಸಾ ದೇವಾ ಮಹತ್ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ॥ 12-159-12 (71358)
ಇಮಾನೀಷ್ಟವಿಭಾಗಾನಿ ಫಲಾನಿ ತಪಸಃ ಸದಾ।
ತಪಸಾ ಶಕ್ಯತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುಂ ದೇವತ್ವಮಪಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ ॥ 12-159-13 (71359)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 159॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-159-3 ತಪಸೋ ಹ್ಯಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಫಲಮೂಲಾನಿಲಾಶಿನಃ। ಇತಿ ದ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-159-9 ಮಾತರಮತಿಕ್ರಂಯಾಶ್ರಮೋ ನ। ಸರ್ವೇಷ್ವಪ್ಯಾಶ್ರಮೇಷು ಮಾತಾ ಪಾಲನೀಯೈವ। ತತ್ತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಸಂನ್ಯಾಸಿನೋಽಪ್ಯಯೋಗಾತ್॥ 12-159-13 ಇಮಾನಿಂ ನಕ್ಷತ್ರಾದೀನಿ। ಸುಕೃತಾಂ ವಾ ಏತಾನಿ ಜ್ಯೋತೀಷಿ ಯನ್ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀಶ್ರುತೇಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 160
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.160. ಅಧ್ಯಾಯಃ 160
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸತ್ಯಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-160-0 (71390)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-160-0x (5836)
ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಪಿತೃದೇವತಾಃ।
ಸತ್ಯಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಜ್ಞಾತುಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-160-1 (71391)
ಸತ್ಯಂ ಕಿಂಲಕ್ಷಣಂ ರಾಜನ್ಕಥಂ ವಾ ತದವಾಪ್ಯತೇ।
ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭವೇತ್ಕಿಂಚ ಕಥಂ ಚೈವ ತದುಚ್ಯತಾಂ॥ 12-160-2 (71392)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-160-3x (5837)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸಂಕರೋ ನ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮಃ ಸಾಧಾರಣಃ ಸತ್ಯಂ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಭಾರತ॥ 12-160-3 (71393)
ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಸು ಸದಾ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಸತ್ಯಮೇವ ನಮಸ್ಯೇತ ಸತ್ಯಂ ಹಿ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 12-160-4 (71394)
ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಸ್ತಪೋಯೋಗಃ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಸತ್ಯಂ ಯಜ್ಞಃ ಪರಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-160-5 (71395)
ರೂಪಂ ಯದಿಹ ಸತ್ಯಸ್ಯ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಲಕ್ಷಣಂ ಚ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸತ್ಯಸ್ಯೇಹ ಪರಾಕ್ರಮಂ॥ 12-160-6 (71396)
ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಚ ಯಥಾ ಸತ್ಯಂ ತಚ್ಚ ವೇತ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ।
ಸತ್ಯಂ ತ್ರಯೋದಶಾವಧಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಭಾರತ॥ 12-160-7 (71397)
ಸತ್ಯಂ ಚ ಸಮತಾ ಚೈವ ದಮಶ್ಚೈವ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಚೈವ ಹ್ರೀಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾಽನಸೂಯತಾ॥ 12-160-8 (71398)
ತ್ಯಾಗೋ ಧ್ಯಾನಮಥಾರ್ಯತ್ವಂ ಧೃತಿಶ್ಚ ಸತತಂ ದಯಾ।
ಅಹಿಂಸಾ ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ಯಾಕಾರಾಸ್ತ್ರಯೋದಶ॥ 12-160-9 (71399)
ಸತ್ಯಂ ನಾಮಾವ್ಯಯಂ ನಿತ್ಯಮವಿಕಾರಿ ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವಧರ್ಮಾವಿರುದ್ಧಂ ಚ ಯೋಗೇನೈತದವಾಪ್ಯತೇ॥ 12-160-10 (71400)
ಆತ್ಮನೀಷ್ಟೇ ತಥಾಽನಿಷ್ಟೇ ರಿಪೌ ಚ ಸಮತಾ ತಥಾ।
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಂ ಕ್ಷಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕಾಮಕ್ರೋಧಕ್ಷಯಂ ತಥಾ॥ 12-160-11 (71401)
ದಮೀ ನಾನ್ಯಸ್ಪೃಹಾ ನಿತ್ಯಂ ಗಾಂಭೀರ್ಯಂ ಧೈರ್ಯಮೇವ ಚ।
ಅಶಾಠ್ಯಂ ಕ್ರೋಧದಮನಂ ಜ್ಞಾನೇನೈತದವಾಪ್ಯತೇ॥ 12-160-12 (71402)
ಅಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ಬುಧಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ದಾನೇ ಧರ್ಮೇ ಚ ಸಂಯಮಃ।
ಅವಸ್ಥಿತೇನ ನಿತ್ಯಂ ಚ ಸತ್ಯೇನಾಮತ್ಸರೀ ಭವೇತ್॥ 12-160-13 (71403)
ಅಕ್ಷಮಾಯಾಃ ಕ್ಷಮಾಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಾಣೀಹಾಪ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಕ್ಷಮತೇ ಸ ತಃ ಸಾಧುಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸತ್ಯತಾಂ॥ 12-160-14 (71404)
ಕಲ್ಯಾಣಂ ರುತೇ ಬಾಢಂ ಧೀಮಾನ್ನ ಗ್ಲಾಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಪ್ರಶಾಂತವಾಙ್ಭನಾ ನಿತ್ಯಂ ಹ್ರೀಸ್ತು ಧರ್ಮಾದವಾಪ್ಯತೇ॥ 12-160-15 (71405)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಹೇತೋಃ ಕ್ಷಮತೇ ತಿತಿಕ್ಷಾ ಧರ್ಮ ಉತ್ತಮಃ।
ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಣಾರ್ಥಂ ವೈ ಸಾ ತು ಧೈರ್ಯೇಣ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-160-16 (71406)
`ಅನಸೂಯಾ ತು ಗಾಂಭೀರ್ಯಂ ದಾನೇನೈತದವಾಪ್ಯತೇ।'
ತ್ಯಕ್ತಸ್ನೇಹಸ್ಯ ಯಸ್ತ್ಯಾಗೋ ವಿಷಯಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ರಾಗದ್ವೇಷಪ್ರಹೀಣಸ್ಯ ತ್ಯಾಗೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 12-160-17 (71407)
`ಧ್ಯಾನಂ ಚ ಶಾಠ್ಯಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಮೌನೇನೈತದವಾಪ್ಯತೇ।'
ಆರ್ಯತಾ ನಾಮ ಭೂತಾನಾಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ಪ್ರಯತ್ನತಃ।
ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ನಿರಾಕಾರೋ ವೀತರಾಗಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-160-18 (71408)
ಧೃತಿರ್ನಾಮ ಸುಖೇ ದುಃಖೇ ಯಯಾ ನಾಪ್ನೋತಿ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ॥
ತಾಂ ಭಜೇತ ಸದಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-160-19 (71409)
ಸರ್ವಥಾ ಕ್ಷಮಿಣಾ ಭಾವ್ಯಂ ತಥಾ ಸತ್ಯಪರೇಣ ಚ।
ವೀತಹರ್ಷಭಯಕ್ರೋಧೋ ಧೃತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-160-20 (71410)
ಅದ್ರೋಹಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ಅನುಗ್ರಹಶ್ಚ ದಾನಂ ಚ ಸತಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-160-21 (71411)
ಏತೇ ತ್ರಯೋದಶಾಕಾರಾಃ ಪೃಥಕ್ಸತ್ಯೈಕಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಭಜಂತೇ ಸತ್ಯಮೇವೇಹ ಬೃಂಹಯಂತೇ ಚ ಭಾರತ॥ 12-160-22 (71412)
ನಾಂತಃ ಶಕ್ಯೋ ಗುಣಾನಾಂ ಚ ವಕ್ತುಂ ಸತ್ಯಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅತಃ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ವಿಪ್ರಾಃ ಸಪಿತೃದೇವತಾಃ॥ 12-160-23 (71413)
ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ನಾನೃತಾತ್ಪಾತಕಂ ಪರಂ।
ಸ್ಥಿತಿರ್ಹಿ ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಂ ನ ಲೋಪಯೇತ್॥ 12-160-24 (71414)
ಉಪೈತಿ ಸತ್ಯಾದ್ದಾನಂ ಹಿ ತಥಾ ಯಜ್ಞಾಃ ಸದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ತ್ರೇತಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ವೇದಾಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-160-25 (71415)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ತ್ರಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ತುಲಯಾ ಧೃತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಾದ್ಧಿ ಸತ್ಯಮೇವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ ॥ 12-160-26 (71416)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 160॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-160-14 ಅಕ್ಷಮಾಯಾ ವಿಷಯೇ ತಥಾ ಕ್ಷಮಾಯಾ ಇತಿ ದೃಷ್ಟಾಂತಾರ್ಥಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 161
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.161. ಅಧ್ಯಾಯಃ 161
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಲೋಭಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-161-0 (71417)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-161-0x (5838)
ಯತಃ ಪ್ರಭವತಿ ಕ್ರೋಧಃ ಕಾಮೋ ವಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶೋಕಮೋಹೌ ವಿಧಿತ್ಸಾ ಚ ಪರಾಸುತ್ವಂ ತಥಾ ಮದಃ॥ 12-161-1 (71418)
ಲೋಭೋ ಮಾತ್ಸರ್ಯಮೀರ್ಷ್ಯಾ ಚ ಕುತ್ಸಾಽಸೂಯಾ ಕೃಪಾ ಭಯಂ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಮೇ ವದ॥ 12-161-2 (71419)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-161-3x (5839)
ತ್ರಯೋದಶೈತೇಽತಿಬಲಾಃ ಶತ್ರವಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಉಪಾಸತೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಮಂತಾತ್ಪುರುಷಾನಿಹ॥ 12-161-3 (71420)
ಏತೇ ಪ್ರಮತ್ತಂ ಪುರುಷಮಪ್ರಮತ್ತಾಸ್ತುದಂತಿ ಚ।
ವೃಕಾ ಇವ ವಿಲುಂಪಂತಿ ದೃಷ್ಟ್ವೇವ ಪುರುಷೇತರಾನ್॥ 12-161-4 (71421)
ಏಭ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ದುಃಖಮೇಭ್ಯಃ ಪಾಪಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಇತಿ ಮರ್ತ್ಯೋ ವಿಜಾನೀಯಾತ್ಸತತಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-161-5 (71422)
ಏತೇಷಾಮುದಯಂ ಸ್ಥಾನಂ ಕ್ಷಯಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಕ್ರೋಧಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಮಾದಿತಃ।
ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಕ್ಷಿತಿಪತೇ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 12-161-6 (71423)
ಲೋಭಾತ್ಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರಭವತಿ ಪರದೋಷೈರುದೀರ್ಯತೇ।
ಕ್ಷಮಯಾ ತಿಷ್ಠತೇ ರಾಜನ್ಕ್ಷಮಯಾ ವಿನಿವರ್ತತೇ॥ 12-161-7 (71424)
ಸಂಕಲ್ಪಾಜ್ಜಾಯತೇ ಕಾಮಃ ಸೇವ್ಯಮಾನೋ ವಿವರ್ಧತೇ।
ಯದಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿರಮತೇ ತದಾ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-161-8 (71425)
[ಪರಾಮೂಯಾ ಕ್ರೋಧಲೋಭಾವಂತರಾ ಪ್ರತಿಮುಚ್ಯತೇ।
ದಯಯಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಿರ್ವೇದಾದ್ವಿನಿವರ್ತತೇ।]
ಅವದ್ಯದರ್ಶನಾದೇತಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾಚ್ಚ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-161-9 (71426)
ಅಜ್ಞಾನಪ್ರಭವೋ ಮೋಹಃ ಪಾಪಾಭ್ಯಾಸಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಯದಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೇಷು ರಮತೇ ತದಾ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-161-10 (71427)
ವಿರುದ್ಧಾನೀಹ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಯೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕುರೂದ್ವಹ।
ವಿಧಿತ್ಸಾ ಜಾಯತೇ ತೇಷಾಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾನ್ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-161-11 (71428)
ಪ್ರೀತೇಃ ಶೋಕಃ ಪ್ರಭವತಿ ವಿಯೋಗಾತ್ತಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ಯದಾ ನಿರರ್ಥಕಂ ವೇತ್ತಿ ತದಾ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-161-12 (71429)
ಪರಾಸುತಾ ಕ್ರೋಧಲೋಭಾದಭ್ಯಾಸಾಚ್ಚ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ದಯಯಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಿರ್ವೇದಾತ್ಸಾ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-161-13 (71430)
ಸತ್ಯತ್ಯಾಗಾತ್ತು ಮಾತ್ಸರ್ಯಮಹಿತಾನಾಂ ಚ ಸೇವಯಾ।
ಏತತ್ತು ಕ್ಷೀಯತೇ ತಾತ ಸಾಧೂನಾಮುಪಸೇವನಾತ್॥ 12-161-14 (71431)
ಕುಲಾಂಜ್ಞಾನಾತ್ತಥೈಶ್ವರ್ಯಾನ್ಮದೋ ಭವತಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ಏಭಿರೇವ ತು ವಿಜ್ಞಾತೈರ್ಮದಃ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-161-15 (71432)
ಈರ್ಷ್ಯಾ ಕಾಮಾತ್ಪ್ರಭವತಿ ಸಂಹರ್ಷಾಚ್ಚೈವ ಜಾಯತೇ।
ಇತರೇಷಾಂ ತು ಸತ್ವಾನಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಸಾ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-161-16 (71433)
ವಿಭ್ರಮಾಲ್ಲೋಕಬಾಹ್ಯಾನಾಂ ದ್ವೇಷ್ಯೈರ್ವಾಕ್ಯೈರಸಂಮತೈಃ।
ಕುತ್ಸಾ ಸಂಜಾಯತೇ ರಾಜಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಾಭಿಶಾಂಯತಿ॥ 12-161-17 (71434)
ಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ನ ಶಕ್ತಾ ಯೇ ಬಲಸ್ಥಾಯಾಪಕಾರಿಣೇ।
ಅಸೂಯಾ ಜಾಯತೇ ತೀವ್ರಾ ಕಾರುಣ್ಯಾದ್ವಿನಿವರ್ತತೇ॥ 12-161-18 (71435)
ಕೃಪಣಾನ್ಸತತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತಃ ಸಂಜಾಯತೇ ಕೃಪಾ।
ಧರ್ಮನಿಷ್ಠಾಂ ಯದಾ ವೇತ್ತಿ ತದಾ ಶಾಂಯತಿ ಸಾ ಕೃಪಾ॥ 12-161-19 (71436)
ಅಜ್ಞಾನಪ್ರಭವೋ ಲೋಭೋ ಭೂತಾನಾಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಸದಾ।
ಅಸ್ಥಿರತ್ವಂ ಚ ಭೋಗಾನಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-161-20 (71437)
ಏತಾನ್ಯೇವ ಜಿತಾನ್ಯಾಹುಃ ಪ್ರಶಾಂತೇನ ತ್ರಯೋದಶ।
ಏತೇ ಹಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇ ದೋಷಾಸ್ತ್ರಯೋದಶ।
ತ್ವಯಾ ಸತ್ಯಾರ್ಥಿನಾ ನಿತ್ಯಂ ವಿಜಿತಾ ಜೇಷ್ಯತಾ ಚತೇ॥ ॥ 12-161-21 (71438)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 161॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-161-4 ದೃಷ್ಟ್ವೇವ ಪುರುಷಂ ಬಲಾದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-161-7 ಲೋಭಾತ್ ಕೇನಚಿನ್ನಿಮಿತ್ತೇನೋಪಹತಾತ್ ಕ್ರೋಧೋ ಭವತಿ। ಸ ಚ ಪರದೋಷೈರ್ದೃಷ್ಟೈರುದೀಯತೇ ಉದ್ದೀಪ್ತೋ ಭವತಿ। ಸ ಕ್ಷಮಯಾ ತಿಷ್ಠತೇ ನಿರುಧ್ಯತೇ ವಿನಿವರ್ತತೇ ಚೇತಿ। ಏವಂ ಸರ್ವತ್ರ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 162
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.162. ಅಧ್ಯಾಯಃ 162
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನೃಶಂಸಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-162-0 (71439)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-162-0x (5840)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ವಿಜಾನಾಮಿ ದರ್ಶನೇನ ಸತಾಂ ಸದಾ।
ನೃಶಂಸಾನ್ನ ವಿಜಾನಾಮಿ ತೇಷಾಂ ಕರ್ಮ ಚ ಭಾರತ॥ 12-162-1 (71440)
ಕಂಟಕಾನ್ಕೂಪಮಗ್ನಿಂ ಚ ವರ್ಜಯಂತಿ ಯಥಾ ನರಾಃ।
ತಥಾ ನೃಶಂಸಕರ್ಮಾಣಂ ವರ್ಜಯಂತಿ ನರಾ ನರಂ॥ 12-162-2 (71441)
ನೃಶಂಸೋ ದಹ್ಯತೇ ವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಭಾರತ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕೌರವ್ಯ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-162-3 (71442)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-162-4x (5841)
ಸ್ಪೃಹಾಽಸ್ಯಾಂತರ್ಗತಾ ಚೈವ ವಿದಿತಾರ್ಥಾ ಚ ಕರ್ಮಣಾಂ
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾ ಕ್ರುಶ್ಯತೇ ಚೈವ ಬಂಧಿತಾ ಬಧ್ಯತೇ ಸ ಚ॥ 12-162-4 (71443)
ದತ್ತಾನುಕೀರ್ತಿರ್ವಿಷಮಃ ಕ್ಷುದ್ರೋ ನೈಕೃತಿಕಃ ಶಠಃ।
ಅಸಂಭೋಗೀ ಚ ಮಾನೀ ಚ ತಥಾ ಸಂಗೀ ವಿಕತ್ಥನಃ॥ 12-162-5 (71444)
ಸರ್ವಾತಿಶಂಕೀ ಪುರುಷೋ ಬಲೀಶಃ ಕೃಪಣೋಽಥವಾ।
ವರ್ಗಪ್ರಶಂಸೀಂ ಸತತಮಾಶ್ರಮದ್ವೇಪಸಂಕರೀ॥ 12-162-6 (71445)
ಹಿಂಸಾವಿಕಾರೀ ಸತತಮವಿಶೇಷಗುಣಾಗುಣಃ।
ಬಹ್ವಲೀಕೋ ಮನಸ್ವೀ ಚ ಲುಬ್ಧೋಽತ್ಯರ್ಥಂ ನೃಶಂಸಕೃತ್॥ 12-162-7 (71446)
ಧರ್ಮಶೀಲಂ ಗುಣೋಪೇತಂ ಪಾಪ ಇತ್ಯವಗಚ್ಛತಿ।
ಆತ್ಮಶೀಲೋಪಮಾನೇನ ನ ವಿಶ್ವಸಿತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-162-8 (71447)
ಪರೇಷಾಂ ಯತ್ರ ದೋಪಃ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಕಾಶಯೇತ್।
ಸಮಾನೇಷ್ವೇವ ದೋಪೇಷು ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮುಪಘಾತಯೇತ್॥ 12-162-9 (71448)
ತಥೋಪಕಾರಿಣಂ ಚೈವ ಮನ್ಯತೇ ವಂಚಿತಂ ಪರಂ।
ದತ್ತ್ವಾಽಪಿ ಚ ಧನಂ ಕಾಲೇ ಸಂತಪತ್ಯುಪಕಾರಿಣೇ॥ 12-162-10 (71449)
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಪೇಯಮಥಾಲೇಹ್ಯಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸಾಧು ಭೋಜನಂ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣೇಷು ಯೋಽಶ್ನೀಯಾನ್ನೃಶಂಸಮಿತಿ ತಂ ವದೇತ್॥ 12-162-11 (71450)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾಯಾಗ್ರಂ ಯಃ ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಸಹಾಶ್ನುತೇ।
ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭತೇ ಸ್ವರ್ಗಮಿಹ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-162-12 (71451)
ಏಷ ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನೃಶಂಸಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ।
ಸದಾ ವಿವರ್ಜನೀಯೋ ಹಿ ಪುರುಷೇಣ ಬುಭೂಷತಾ॥ ॥ 12-162-13 (71452)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 162॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-162-5 ದತ್ತಮನುಕೀರ್ತಯತೀತಿ ದತ್ತಾನುಕೀರ್ತಿಃ ಸ್ವಸ್ಯ ವದಾನ್ಯತ್ವಪ್ರಕಾಶಕಃ। ವಿಷಮಃ ವಿದ್ವೇಷಕರ್ತಾ। ಕ್ಷುದ್ರೋ ನೀಚಕರ್ಮಕಾರೀ। ನೈಕೃತಿಕಃ ಸ್ನೇಹಂ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ ವಂಚಕಃ। ಶಠಃ ಸತ್ಯಪಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯೇ ದಾರಿದ್ರ್ಯವ್ಯಂಜಕಃ॥ 12-162-6 ಬಲೀಶಃ ಕಾಕಇವ ವಂಚಕದೃಷ್ಟಿಃ। ಆಶ್ರಮದ್ವೇಷಃ ಸಂಕರಶ್ಚಾಸ್ಯಾಸ್ತೀತಿ ಆಶ್ರಮದ್ವೇಷಸಂಕರೀ॥ 12-162-8 ಆತ್ಮಶೀಲಾನುಮಾನೇನೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 163
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.163. ಅಧ್ಯಾಯಃ 163
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯಜ್ಞಾದ್ಯರ್ಥಂ ಸಂಪಾದೀಯದ್ರವ್ಯವಿವೇಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಪಾಪವಿಶೇಷಾಣಾಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-163-0 (71453)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-163-0x (5842)
ಕೃತಾರ್ಥೀ ಯಕ್ಷ್ಯಮಾಣಶ್ಚ ಸರ್ವವೇದಾಂತಗಶ್ಚ ಯಃ।
ಆಚಾರ್ಯಪಿತೃಕಾಯಾರ್ಥಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾರ್ಥಮಥಾಪಿ ಚ॥ 12-163-1 (71454)
ಏತೇ ವೈ ಸಾಧವೋ ದೃಷ್ಟಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಧರ್ಮಭಿಕ್ಷವಃ।
ನಿಃಸ್ವೇಭ್ಯೋ ದೇಯಮೇತೇಭ್ಯೋ ದಾನಂ ವಿದ್ಯಾ ಚ ಭಾರತ॥ 12-163-2 (71455)
ಅನ್ಯತ್ರ ದಕ್ಷಿಣಾದಾನಂ ದೇಯಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಅನ್ಯೇಭ್ಯೋಽಪಿ ವಹಿರ್ವೇದಿ ನ ಕೃತಾನ್ನಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-163-3 (71456)
ಸರ್ವರತ್ನಾನಿ ರಾಜಾ ಹಿ ಯಥಾರ್ಹಂ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯೈವ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸಹಾನ್ನಾಃ ಸಹದಕ್ಷಿಣಾಃ॥ 12-163-4 (71457)
ಅನ್ಯೇಭ್ಯೋ ವಿಮಲಾಚಾರಾ ಯಜಂತೇ ಗುಣತಃ ಸದಾ।
ಯಸ್ಯ ತ್ರೈವಾರ್ಪಿಕಂ ಭಕ್ತಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ಭೃತ್ಯವೃತ್ತಯೇ।
ಅಧಿಕಂ ಚಾಪಿ ವಿದ್ಯೇತ ಸ ಸೋಮಂ ಪಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-163-5 (71458)
ಯಜ್ಞಶ್ಚೇತ್ಪ್ರತಿರುದ್ಧಃ ಸ್ಯಾದಂಶೇನೈಕೇನ ಯಜ್ವನಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣ ಧಾರ್ಮಿಕೇ ಸತಿ ರಾಜನಿ॥ 12-163-6 (71459)
ಯೋ ವೈಶ್ಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಬಹುಪಶುರ್ಹೀನಕ್ರತುರಸೋಮಪಃ।
ಕುಟುಂಬಾತ್ತಸ್ಯ ತದ್ವಿತ್ತಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಪಾರ್ಥಿವೋ ಹರೇತ್॥ 12-163-7 (71460)
ಆಹರೇದ್ದ್ರುಹ್ಯತಃ ಕಿಂಚಿತ್ಕಾಮಂ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ।
ನ ಹಿ ವೇಶ್ಮನಿ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-163-8 (71461)
ಯೋಽನಾಹಿತಾಗ್ನಿಃ ಶತಗುರಯಜ್ವಾ ತ್ತ ಸಹಸ್ರಗುಃ।
ತಯೋರಪಿ ಕುಟುಂಬಾಭ್ಯಾಮಾಹರೇದವಿಚಾರಯನ್॥ 12-163-9 (71462)
ಅದಾತೃಭ್ಯೋ ಹರೇದ್ವಿತ್ತಂ ವಿಖ್ಯಾಪ್ಯ ನೃಪತಿಃ ಸದಾ।
ತಥೈವಾಚರತೋ ಧರ್ಮೋ ನೃಪತೇಃ ಸ್ಯಾದಥಾಖಿಲಃ॥ 12-163-10 (71463)
ತಥೈವ ಸಪ್ತಮೇ ಭಕ್ತೇ ಭಕ್ತಾನಿ ಪಡನಶ್ನತಃ।
ಅಶ್ವಸ್ತನವಿಭಾಗೇನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಹೀನಕರ್ಮಣಃ॥ 12-163-11 (71464)
ಖಲಾತ್ಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ತಥಾಗಾರಾದ್ಯತೋ ವಾಽಪ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ।
ಆಖ್ಯಾತವ್ಯಂ ನೃಪಸ್ಯೈತತ್ಪೃಚ್ಛತೋಽಪೃಚ್ಛತೋಪಿ ವಾ।
ನ ತಸ್ಮೈ ಧಾರಯೇದ್ದಂಡಂ ರಾಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-163-12 (71465)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು ಬಾಲಿಶ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯತೇ ಕ್ಷುಧಾ।
ಶ್ರುತಶೀಲೇ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ವೃತ್ತಿಮಸ್ಯ ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 12-163-13 (71466)
ಅಥೈನಂ ಪರಿರಕ್ಷೇತ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಮಿವೌರಸಂ। 12-163-14 (71467)
ಇಷ್ಟಿಂ ವೈಶ್ವಾನರೀಂ ನಿತ್ಯಂ ನಿರ್ವಪೇದಬ್ದಪರ್ಯಯೇ।
ಅವಿಕಲ್ಪಃ ಪುರಾ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮವಾದೈಸ್ತು ಕೇವಲಃ॥ 12-163-15 (71468)
ವಿಶ್ವೈರ್ದೇವೈಶ್ಚ ಸಾಧ್ಯೈಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಆಪತ್ಸು ಗರಣಾದ್ಭೀತೈರ್ಲಿಂಗಃ ಪ್ರತಿನಿಧೀಕೃತಃ॥ 12-163-16 (71469)
ಪ್ರಭುಃ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪಸ್ಯ ಯೋಽನುಕಲ್ಪೇನ ವರ್ತತೇ।
ಸ ನಾಪ್ನೋತಿ ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ದುರ್ಮತಿಃ॥ 12-163-17 (71470)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದಯೀತ ಕಿಂಚಿದ್ರಾಜನಿ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಅವಿದ್ಯಾವೇದನಾದ್ವಿದ್ಯಾತ್ಸ್ವವೀರ್ಯಂ ವೀರ್ಯವತ್ತರಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಞಃ ಸದಾ ತೇಜೋ ದುಃಸಹಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ॥ 12-163-18 (71471)
ಮಂತಾ ಶಾಸ್ತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೇವ ಉಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಾಕುಶಲಂ ಬ್ರೂಯಾನ್ನ ಶುಷ್ಕಾಮೀರಯೇದ್ಗಿರಂ॥ 12-163-19 (71472)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ತರೇದಾಪದಮಾತ್ಮನಃ।
ಧನೈರ್ವೈಶ್ಯಶ್ಚ ಶುದ್ರಶ್ಚ ಮಂತ್ರೈರ್ಹೋಮೈಶ್ಚ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-163-20 (71473)
ನೈವ ಕನ್ಯಾ ನ ಯುವತಿರ್ನಾಮಂತ್ರಜ್ಞೋ ನ ಬಾಲಿಶಃ।
ಪರಿವೇಷ್ಟಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ಭವೇನ್ನಾಸಂಸ್ಕೃತಸ್ತಥಾ॥ 12-163-21 (71474)
ನರಕೇ ನಿಪತಂತ್ಯೇತೇ ಜುಹ್ವಾನಾಃ ಸವನಸ್ಯ ತತ್।
ತಸ್ಮಾದ್ವೈತಾನಕುಶಲೋ ಹೋತಾ ಸ್ಯಾದ್ವೇದಪಾರಗಃ॥ 12-163-22 (71475)
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಮದತ್ತ್ವಾ ಚ ಅಗ್ನ್ಯಾಧೇಯಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಅನಾಹಿತಾಗ್ನಿರಿತಿ ಸಂ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಧರ್ಮದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 12-163-23 (71476)
ಪುಣ್ಯಾನ್ಯನ್ಯಾನಿ ಕುರ್ವೀತ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅನಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ನ ಯಜೇತ ಕಥಂಚನ॥ 12-163-24 (71477)
ಪ್ರಜಾಃ ಪಂಶೂಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚ ಹಂತಿ ಯಜ್ಞೋ ಹ್ಯದಕ್ಷಿಣಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿಭಾಯುಶ್ಚಾಪ್ಯವಕೃಂತತಿ॥ 12-163-25 (71478)
ಉದಕ್ಯಾಮಾಸತೇ ಯೇ ಚ ದ್ವಿಜಾಃ ಕೇಚಿದನಗ್ನಯಃ।
ಕುಲಂ ಚಾಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ಯೇಷಾಂ ಸರ್ವೇ ತೇ ಶೂದ್ರಕರ್ಮಿಣಃ॥ 12-163-26 (71479)
ಉದಪಾನೋದಕೇ ಗ್ರಾಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೃಪಲೀಯತಿಃ।
ಅಪಿತ್ವಾ ದ್ವಾದಶ ಸಮಾಃ ಶೂದ್ರಕರ್ಮೈವ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-163-27 (71480)
ಅಭಾರ್ಯೀ ಶಯನೇ ವಿಭ್ರಚ್ಛೂದ್ರಂ ವೃದ್ಧಂ ಚ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭನ್ಯಮಾನಸ್ತೃಣೇಷ್ವಾಸೀತ ಪೃಷ್ಠತಃ।
ತಥಾ ಸಂಶುಧ್ಯತೇ ರಾಜಞ್ಶೃಣು ಚಾತ್ರ ವಚೋ ಮಮ॥ 12-163-28 (71481)
ಯದೇಕರಾತ್ರೇಣ ಕರೋತಿ ಪಾಪಂ
ಕೃಷ್ಣಂ ವರ್ಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೇವಮಾನಃ।
ಸ್ಥಾನಾಸನಾಭ್ಯಾಂ ವಿಹರನ್ವತೀ ಸ
ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಷೈಃ ಶಮಯೇದಾತ್ಮಪಾಪಂ॥ 12-163-29 (71482)
ನ ನರ್ಮಯುಕ್ತಮತೃತಂ ಹಿನಸ್ತಿ
ನ ಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜನ್ನ ವಿವಾಹಕಾಲೇ।
ಪ್ರಾಣಾತ್ಯಯೇ ಸರ್ವಧನಾಪಹಾರೇ
ಪಂಚಾನೃತಾನ್ಯಾಹುರಪಾತಕಾನಿ॥ 12-163-30 (71483)
ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಶುಭಾಂ ವಿದ್ಯಾಂ ಹೀನಾದಪಿ ಸಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸುವರ್ಣಮಪಿ ಚಾಮೇಧ್ಯಾದಾದದೀತಾವಿಚಾರಯನ್॥ 12-163-31 (71484)
ಸ್ತ್ರೀರತ್ನಂ ದುಷ್ಕುಲಾಚ್ಚಾಪಿ ವಿಷಾದಪ್ಯಮೃತಂ ಪಿಬೇತ್।
ಅದೂಷ್ಯಾ ಹಿ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರತ್ನಮಾಪ ಇತ್ಯೇವ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-163-32 (71485)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಾರ್ಥಂ ಚ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸಂಕರೇಷು ಚ।
ವೈಶ್ಯೋ ಗೃಹ್ಣೀತ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪರಿತ್ರಾಣಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-163-33 (71486)
ಸುರಾಪೋ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಚೈವ ಗುರುತಲ್ಪಗತಸ್ತಥಾ।
ಅಚಿರೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಪತಿತೋ ವೈ ಭವತ್ಯುತ॥ 12-163-34 (71487)
ಸುವರ್ಣಹರಣಂ ಸ್ತೈನ್ಯಂ ವಿಪ್ರಸ್ವಂ ಚೇತಿ ಪಾತಕಂ।
ವಿಹಾರೋ ಮದ್ಯಪಾನಂ ಚ ಅಗಂಯಾಗಮನಂ ತಥಾ॥ 12-163-35 (71488)
ಪತಿತೈಃ ಸಂಪ್ರಯೋಗಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಯೋನಿತಸ್ತಥಾ।
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯಾನಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಪ್ರಾಣಾಂತಾನೀತಿ ಧಾರಣಾ॥ 12-163-36 (71489)
ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಪತತಿ ಪತಿತೇನ ಸಹಾಚರನ್।
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನಾದ್ದಾನಾನ್ನ ತು ಯಾನಾಸನಾಶನಾತ್॥ 12-163-37 (71490)
ಏತಾನಿ ಹಿತ್ವಾತೋಽನ್ಯಾನಿ ನಿರ್ದೇಶ್ಯಾನೀತಿ ಧಾರಣಾ।
ನಿರ್ದೇಶ್ಯಕೇನ ವಿಧಿನಾ ಕಾಲೇನಾವ್ಯಸನೀ ಭವೇತ್॥ 12-163-38 (71491)
ಅನುತ್ತೀರ್ಯ ನ ಹೋತವ್ಯಂ ಪ್ರೇತಕರ್ಮಣ್ಯುಪಾಶ್ರಿತೇ।
ತ್ರಿಷು ತ್ವೇತೇಷು ಪೂರ್ವೇಷು ನ ಕುರ್ವೀತ ವಿಚಾರಣಂ॥ 12-163-39 (71492)
ಅಮಾತ್ಯಾನ್ವಾ ಗುರೂನ್ವಾಪಿ ಜಹ್ಯಾದ್ಧರ್ಮೇಣ ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನ್ಯಕುರ್ವಾಣಾ ನೈತೇ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಂವಿದಂ॥ 12-163-40 (71493)
ಅಧರ್ಮಕಾರೀ ಧರ್ಮೇಣ ತಪಸಾ ಹಂತಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾವಗುರ್ಯೇತ ಸ್ಪೃಷ್ಟೇ ಗುರುತರಂ ಭವೇತ್॥ 12-163-41 (71494)
ಅಸ್ತೇನಂ ಸ್ತೇನ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಗುಣಂ ಪಾಪಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ತ್ರಿಭಾಗಂ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಯಾಃ ಕನ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ದುಷ್ಯತಿ।
ಯಸ್ತು ದೂಷಯಿತಾ ತಸ್ಯಾಃ ಶೇಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪಾಪ್ಮನಃ॥ 12-163-42 (71495)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನವಗರ್ಹ್ಯೇಹ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಗುರುತರಂ ಭವೇತ್।
ವರ್ಷಾಣಾಂ ಹಿ ಶತಂ ಪಾಪಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-163-43 (71496)
ಸಹಸ್ರಂ ಚೈವ ವರ್ಷಾಣಾಂ ನಿಪತ್ಯ ನರಕಂ ವಸೇತ್।
ತಸ್ಮಾನ್ನೈವಾವಗುರ್ಯಾದ್ಧಿ ನೈವ ಜಾತು ನಿಪಾತಯೇತ್॥ 12-163-44 (71497)
ಶೋಣಿತಂ ಯಾವತಃ ಪಾಂಸೂನ್ಸಂಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ದ್ವಿಜಕ್ಷತಾತ್।
ತಾವತೀಃ ಸ ಸಮಾ ರಾಜನ್ನರಕೇ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-163-45 (71498)
ಭ್ರೂಣಹಾಽಽಹವಮಧ್ಯೇ ತು ಶುಧ್ಯತೇ ಶಸ್ತ್ರಪಾತತಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಜುಹುಯಾದಗ್ನೌ ಸಮಿದ್ಧೇ ತೇನ ಶುಧ್ಯತೇ॥ 12-163-46 (71499)
ಸುರಾಪೋ ವಾರುಣೀಮುಷ್ಣಾಂ ಪೀತ್ವಾ ಪಾಪಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-163-47 (71500)
ತಯಾ ಸ ಕಾಯೇ ನಿರ್ದಗ್ಧೇ ಮೃತ್ಯುಂ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶುಧ್ಯತಿ।
ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಲಭತೇ ವಿಪ್ರೋ ನಾನ್ಯಥಾ ಲಭತೇ ಹಿ ಸಃ॥ 12-163-48 (71501)
ಗುರುತಲ್ಪಮಧಿಷ್ಠಾಯ ದುರಾತ್ಮಾ ಪಾಪಚೇತನಃ।
ಶಿಲಾಂ ಜ್ವಲಂತೀಮಾಸಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುನಾ ಸೋಭಿಶುಧ್ಯತಿ॥ 12-163-49 (71502)
ಅಧವಾ ಶಿಶ್ನವೃಷಣಾವಾದಾಯಾಂಜಲಿನಾ ಸ್ವಯಂ।
ನೈರ್ಋತೀಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ನಿಪತೇತ್ಸತ್ವಜಿಹ್ಮಗಃ॥ 12-163-50 (71503)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇಽಪಿ ವಾ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಂತ್ಯಜಂಸ್ತೇನ ಶುಧ್ಯತಿ॥ 12-163-51 (71504)
ಅಶ್ವಮೇಧೇನ ವಾಽಪೀಷ್ಟ್ವಾ ಅಥವಾ ಗೋಸವೇನ ವಾ।
ಮರುತ್ಸೋಮೇನ ವಾ ಸಂಯಗಿಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ॥ 12-163-52 (71505)
ತಥೈವ ದ್ವಾದಶಸಮಾಃ ಕಾಪೋತಂ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್।
ಏಕಕಾಲಂ ಚರೇದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಸ್ವಕರ್ಮೋದಾಹರಂಜನೇ॥ 12-163-53 (71506)
ಏವಂ ವಾ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಸವನೀ ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಗರ್ಭಮವಿಜ್ಞಾತಮಾತ್ರೇಯೀಂ ವಾ ನಿಪಾತಯೇತ್॥ 12-163-54 (71507)
ದ್ವಿಗುಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ವೈ ಆತ್ರೇಯೀಹಿಂಸನೇ ಭವೇತ್।
ಸುರಾಪೀ ನಿಯತಾಹಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಕ್ಷಪಾಚರಃ॥ 12-163-55 (71508)
ಊರ್ಧ್ವಂ ತ್ರಿಭ್ಯೋಽಪಿ ವರ್ಷೇಭ್ಯೋ ಯಜೇತಾಗ್ನಿಷ್ಟುತಾ ಪರಂ।
ಋಷಭೈಕಸಹಸ್ರಂ ವಾ ಗಾ ದತ್ತ್ವಾ ಶೌಚಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-163-56 (71509)
ವೈಶ್ಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ತು ವರ್ಷೇ ದ್ವೇ ಋಷಭೈಕಶತಂ ಚ ಗಾಃ।
ಶೂದ್ರಂ ಹತ್ವಾಽಬ್ದಮೇವೈಕಮೃಷಭಂ ಚ ಶತಂ ಚ ಗಾಃ॥ 12-163-57 (71510)
ಶ್ವವರಾಹಖರಾನ್ಹತ್ವಾ ಶೌದ್ರಮೇವ ವ್ರತಂ ಚರೇತ್।
ಮಾರ್ಜಾರಚಾಷಮಂಡೂಕಾನ್ಕಾಕಂ ವ್ಯಾಲಂ ಚ ಮೂಷಿಕಂ॥ 12-163-58 (71511)
ಉಕ್ತಃ ಪಶುವಧೇ ದೋಷೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಣಿನಿಪಾತನಾತ್।
`ಅನಸ್ಥಿಕೇಷು ಗೋಮೂತ್ರಂ ಪಾನಮೇಕಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।'
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನ್ಯಥಾನ್ಯಾನಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 12-163-59 (71512)
ತಲ್ಪೇ ವಾಽನ್ಯಸ್ಯ ಚೌರ್ಯೇ ಚ ಪೃಥಕ್ ಸಂವತ್ಸರಂ ಚರೇತ್।
ತ್ರೀಣಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ಪರದಾರೇ ಚ ದ್ವೇ ಸ್ಮೃತೇ॥ 12-163-60 (71513)
ಕಾಲೇ ಚತುರ್ಥೇ ಭುಂಜಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವ್ರತೀ ಭವೇತ್।
ಸ್ಥಾನಾಸನಾಭ್ಯಾಂ ವಿಹರೇತ್ರಿರಹ್ನಾಽಭ್ಯುಪಯನ್ನಪಃ॥ 12-163-61 (71514)
`ಐವಮೇವ ಚರನ್ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।'
ಏವಮೇವ ನಿರಾಕರ್ತಾ ಯಶ್ಚಾಗ್ನೀನಪವಿಧ್ಯತಿ॥ 12-163-62 (71515)
ತ್ಯಜತ್ಯಕಾರಣೇ ಯಶ್ಚ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಗುರುಂ।
ಪತಿತಃ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಕೌರವ್ಯ ಯಥಾ ಧರ್ಮೇಷು ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-163-63 (71516)
ಗ್ರಾಸಾಚ್ಛಾದನಯಾನಂ ಚ ಶಯನಂ ಹ್ಯಾಸನಂ ತಥಾ।
`ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಶ್ಚ ದತ್ತ್ವಾ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥' 12-163-64 (71517)
ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣ್ಯಾಂ ನಿರುದ್ಧಾಯಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಯತ್ಪುಂಸಃ ಪರದಾರೇಷು ತದೇನಾಂ ಚಾರಯೇದ್ವ್ರತಂ। 12-163-65 (71518)
ಶ್ರೇಯಾಂಸಂ ಶಯನೇ ಹಿತ್ವಾ ಪಾಪೀಯಾಂಸಂ ಸಮೃಚ್ಛತಿ।
ಶ್ವಭಿಸ್ತಮರ್ದಯೇದ್ರಾಜಾ ಸಂಸ್ಥಾನೇ ಬಹುವಿಸ್ತರೇ॥ 12-163-66 (71519)
ಪುಮಾಂಸಂ ಬಂಧಯೇತ್ಪಾಶೈಃ ಶಯನೇ ತಪ್ತ ಆಯಸೇ।
ಅಪ್ಯಾದಧೀತ ದಾರೂಣಿ ತತ್ರ ದಹ್ಯೇತ ಪಾಪಕೃತ॥ 12-163-67 (71520)
ಏವ ದಂಡೋ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭರ್ತೃವ್ಯತಿಕ್ರಮೇ।
ಸಂವತ್ಸಾರೋಽಭಿಶಸ್ತಸ್ಯ ದುಷ್ಟಸ್ಯ ದ್ವಿಗುಣೋ ಭವೇತ್॥ 12-163-68 (71521)
ದ್ವೇ ತಸ್ಯ ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಚತ್ವಾರಿ ಸಹಸೇವಿನಃ।
ಕುಮಾರಃ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಚರೇದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಮುನಿವ್ರತಃ॥ 12-163-69 (71522)
ಪರಿವಿತ್ತಿಃ ಪರಿವೇತ್ತಾ ಯಾ ಚೈವ ಪರಿವಿದ್ಯತೇ।
ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಸ್ತ್ವಧರ್ಮೇಣ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪತಿತಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-163-70 (71523)
ಚರೇಯುಃ ಸರ್ವ ಏವೈತೇ ವೀರಹಾ ಯದ್ವ್ರತಂ ಚರೇತ್।
ಚಾಂದ್ರಾಯಣಂ ಚರೇನ್ಮಾಸಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ವಾ ಪಾಪಶುದ್ಧಯೇ॥ 12-163-71 (71524)
ಪರಿವೇತ್ತಾ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತಾ ತಾಂ ಸ್ನುಷಾಂ ಪರಿವಿತ್ತಯೇ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠೇನ ತ್ವಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಯವೀಯಾಪ್ಯನಂತರಂ।
ಏನಸೋ ಮೋಕ್ಷಮಾಪ್ನೋತಿ ತೌ ಚ ಸಾ ಚೈವ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-163-72 (71525)
ಅಮಾನುಷೀಷು ಗೋವರ್ಜಮನಾದಿಷ್ಟಂ ನ ದುಷ್ಯತಿ।
ಅಧಿಷ್ಠಾತಾರಮತ್ತಾರಂ ಪಶೂನಾಂ ಪುರುಷಂ ವಿದುಃ॥ 12-163-73 (71526)
ಪರಿಧಾಯೋರ್ಧ್ವವಾಲಂ ತು ಪಾತ್ರಮಾದಾಯ ಮೃನ್ಮಯಂ।
ಚರೇತ್ಸಪ್ತಗೃಹಾನ್ಭೈಕ್ಷಂ ಸ್ವಕರ್ಮ ಪರಿಕೀರ್ತಯನ್॥ 12-163-74 (71527)
ತಥೈವ ಲಬ್ಧಭೋಜೀ ಸ್ಯಾದ್ದ್ವಾದಶಾಹಾತ್ಸ ಶುಧ್ಯತಿ।
ಚರೇತ್ಸಂವತ್ಸರಂ ಚಾಪಿ ತದ್ವ್ರತಂ ಯೇನ ಕೃಂತತಿ॥ 12-163-75 (71528)
ಭವೇತ್ತು ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿಮನುತ್ತಮಂ।
ದಾನಂ ವಾ ದಾನಶಕ್ತೇಷು ಸವೇರ್ಮತತ್ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 12-163-76 (71529)
ಅನಾಸ್ತಿಕೇಷು ಗೋಮಾತ್ರಂ ದಾನಮೇಕಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಶ್ವವರಾಹಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕುಕ್ಕುಟಸ್ಯ ಖರಸ್ಯ ಚ॥ 12-163-77 (71530)
ಮಾಂಸಂ ಮೂತ್ರಂ ಪುರೀಷಂ ಚ ಪ್ರಾಶ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರಮರ್ಹತಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತು ಸುರಾಪಸ್ಯ ಗಂಧಮಾದಾಯ ಸೋಮಪಾಃ॥ 12-163-78 (71531)
ಅಪಖ್ಯಹಂ ಪಿಬೇದುಷ್ಣಾಃ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಪಃ ಪೀತ್ವಾ ತು ಸ ಪುನರ್ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ಭವೇಂತ್ರ್ಯಹಂ॥ 12-163-79 (71532)
ಏವಮೇತತ್ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಿಷೇವಣಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣ ಯದಜ್ಞಾನೇನ ಜಾಯತೇ॥ ॥ 12-163-80 (71533)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧಅಯಾಯಃ॥ 163॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-163-2 ನಿಃಶ್ವೋ ನಿರ್ಧನಃ॥ 12-163-3 ಅನ್ಯತ್ರ ಉಕ್ತೇಭ್ಯೋಽನ್ಯತ್ರಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಅನ್ಯೇಭ್ಯೋಽಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಕೃತಾನ್ನ ಪಕ್ವಾನ್ನಂ ನ ವಿಧೀಯತೇ। ತೇಭ್ಯೋಽಪ್ಯಕೃತಾನ್ನಂ ದೇಯಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-163-6 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಯಜ್ಞಃ ಏಕೇನಾಂಶೇನ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದ್ಯಂಗನಾಸೇನ ಪ್ರತಿರುದ್ಧಃ ಸ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿತಸ್ಯ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ತದ್ಧನಂ ಏವರ್ಥಿವೋ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಹರೇದಿತಿ ದ್ವಿತೀಯೇನ ಸಂಬಂಧಃ। ದೋಷೇಣೈಕೇನ ಯಜ್ವನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-163-11 ಭಕ್ತಾನಿ ಷಡನಶ್ನತಃ ಧ್ಯಹಮುಪೋಷಿತಸ್ಯ॥ 12-163-13 ಬಾಲಿಶ್ಯಾದಿತ್ಯನೇನ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೈವ ಸ ದೋಷ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ॥ 12-163-21 ಪರಿವೇಷ್ಟಾ ಆಹುತಿಪ್ರಕ್ಷೇಪ್ತಾ। ಕನ್ಯಾಯುವತ್ಯೋಃ ಸ್ಮಾರ್ತಾಗ್ನಿಹೋಮೇ ಸ್ವಯಂ ಪಲ್ಯಣಿ ಕ ಪುತ್ರಃ ಕುಮಾರ್ಥಂತವಾಸೀ ವೇತ್ಯಾಶ್ವಲಾಯನವಚನಾದಧಿಕೃತಯೋರಪ್ರತಿ ಪ್ರಸಕ್ತೇರ್ನಿಷೇಧ ಉಕ್ತಃ॥ 12-163-26 ಆಸತೇ ಮಿಥುನೀಭವಂತಿ॥ 12-163-27 ಉದಪಾನಃ ಕೂಪಸ್ತದೇಕೋದಕೇ ಏಕಕೂಪೋಪಜೀವ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-163-28 ಅಭಾರ್ಯಾಮಪರಿಣೀತಾಂ ಶಯನೇ ಬಿಭ್ರದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಥಾ ಶೂದ್ರಂ ವೃದ್ಧಂ ಮಹಾಮಿತಿ ಗನ್ಯಮಾನಸ್ತಶ್ರಾಽಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವೈಶ್ಯಂ ವಾ ವೃದ್ಧಂ ಮನ್ಯಮಾನಸ್ತೃಣೇಷು ಯದ್ಯಾಸೀತೋಪವಿಷ್ಠಃ ಸ ಯಥಾ ಸಂಶುಧ್ಯೇತ ತಥಾ ತಥಾ ಶೃಣ್ವಿಶಿ ಸಾರ್ಧಾರ್ಥಃ॥ 12-163-29 ವಿಹರನ್ ಕರೋತೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-163-36 ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯಾನಿ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಾನಿ ಚೇದತ್ರ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಕಿಂ ತರ್ಹಿ ಮರಣಾಂತಮೇವ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಿತಿ ಧಾರಣಾನಿಶ್ಚಯಃ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಯೋನಿತಃ। ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಗಮನಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-163-37 ಯಾಜನಾದಿತ್ರಯೇಣ ಸದ್ಯಃ ಪತತಿ ನತು ಯಾನಾದಿನಾ। ತೇನ ತು ವರ್ಷೇಣ ಪತತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-163-38 ಏತಾನಿ ಪಂಚಮಹಾಪಾಪಾನಿ। ಅನ್ಯಾನಿ ತು ನಿರ್ದೇಶ್ಯಾನಿ ಸಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ। ಅವ್ಯಸನೀ ಪುನಃ ಪಾಪರುಚಿರ್ನ ಸ್ಯಾತ್॥ 12-163-39 ಪೂರ್ವೇಷು ತ್ರಿಷು ಸುರಾಪಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಗುರುತಲ್ಪಗೇಷು ತೇಷು ಮೃತೇಷು ಸಪಿಂಡಾನಾಮಾಶೌಚಾಭಾವಾತ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರೇತಕರ್ಮನಿಷೇಧಾಚ್ಚೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-163-43 ಅವಗರ್ಹ್ಯ ವಿನಿಂದ್ಯ। ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽರ್ಥಚಂದ್ರಾದಿನಾಪನೋದ್ಯ। ಗುರುತರಂ ಶೇಷಾದಯಧಿಕಂ ಪಾತಕಂ ತಸ್ಯ ಪಲಂ॥ 12-163-46 ಆಹವಮಧ್ಯೇ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಹತಶ್ಚೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಹಾ ಶುಧ್ಯತೇ॥ 12-163-54 ಸವನೀತ್ರಿಷವಣಸ್ರಾಯೀ। ಆತ್ರೇಯೀಂ ಪ್ರಾಪ್ತಗರ್ಭಾಂ ಸ್ರಿಯಂ॥ 12-163-60 ಪೃಥಕ್ ಏಕೈಕಸ್ಯೋಪಪಾತಕಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ಚರೇತ್॥ 12-163-68 ಅಭಿಶಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಸದ್ಯೋಽಕುರ್ವತಃ॥ 12-163-69 ತಸ್ಯ ಪತಿತಸ್ಯ ಸಹಸೇವಿನಃ ಸಂಸರ್ಗಿಣಿಃ॥ 12-163-72 ಪರಿವೇತ್ತಾ ಕನಿಷ್ಠಃ ಪರಿವಿತ್ತಯೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ್ರುಷಾತ್ವೇನ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ್। ಏತಾಂ ಸ್ವೇನಾಭುಕ್ತಾಂ ತವೈವೇಯಂ ಸ್ನುಷೇತಿ ಮಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸಮರ್ಪಯೇತ್। ತದಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನುಜ್ಞಾತೋ ಯವೀಯಾನಂತರಂ ತಾಂ ಸ್ವೀಕುರ್ಯಾತ್। ಪಾಣಿಗ್ರಾಹೇಣ ಸ್ವದೋಷೇ ಕ್ಷಮಾಪಿತೇ ತ್ರಯೋಽಪಿ ಪಾಪಾನ್ಮುಚ್ಯಂತ ಇತಿ ಸಾರ್ಧಶ್ಲೋಯಾರ್ಥಃ॥ 12-163-73 ಅಮಾನುಷೀಷು ಪಶುಜಾತಿಷು॥ 12-163-74 ಊರ್ಧ್ವವಾಲಂ ಚಮರೀಪುಚ್ಛಂ ಪರಿಧಾಯ ರಂಗೇಽವ್ರತರನ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಏವೈತತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 12-163-75 ಯೇನ ಪರಿಧಾನೇನ ಹೇತುಭೂತೇನ ಊರ್ಧ್ವಂವಾಲಂ ಯಃ ಕೃಂತತಿ ಛಿನತ್ತಿ ಸ ಉಕ್ತಂ ವ್ರತಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ಚರೇತ್॥ 12-163-77 ಅನಾಸ್ತಿಕೇಷು ಆಸ್ತಿಕೇಷು॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 164
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.164. ಅಧ್ಯಾಯಃ 164
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ನಕುಲಪ್ರಶ್ನಾತ್ಸ್ವಂಗೋತ್ಪತ್ತಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-164-0 (71534)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-164-0x (5843)
ಕಥಾಂತರಮಥಾಸಾದ್ಯ ಸ್ವಂಗಯುದ್ಧವಿಶಾರದಃ।
ನಕುಲಃ ಶರತಲ್ಪಸ್ಥಮಿದಮಾಹ ಪಿತಾಮಹಾಂ॥ 12-164-1 (71535)
ನಕುಲ ಉವಾಚ। 12-164-2x (5844)
ಧನುಃ ಪ್ರಹರಣಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತಿವಾದಃ ಪಿತಾಮಹ।
ಮತಸ್ತು ಮಮ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಖಂಗ ಏವ ಸುಸಂಶಿತಃ॥ 12-164-2 (71536)
ಛಿನ್ನೇ ಚ ಕಾರ್ಮುಕೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಕ್ಷೀಣೇಷು ಶರೇಷು ಚ।
ಖಂಗೇನ ಶಕ್ಯತೇ ಯೋದ್ಧುಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿರಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-164-3 (71537)
ಶರಾಸನಧರಾಂಶ್ಚೈವ ಗದಾಶಕ್ತಿಧರಾಂಸ್ತದಾ।
ಏಕಃ ಖಂಗಧರೋ ವೀರಃ ಸಮರ್ಥಃ ಪ್ರತಿಬಾಧಿತುಂ॥ 12-164-4 (71538)
ಅತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯಶ್ಚೈವ ಕೌತೂಹಲಮತೀವ ಚ।
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪ್ರಹರಣಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವಯುದ್ಧೇಷು ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-164-5 (71539)
ಕಥಂ ಚೋತ್ಪಾದಿತಃ ಖಂಗಃ ಕಸ್ಮೈ ಚಾರ್ಥಾಯ ಕೇನ ವಾ।
ಪೂರ್ವಾಚಾರ್ಯಂ ಚ ಖಂಗಸ್ಯ ಪ್ರವ್ರವೀಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-164-6 (71540)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-164-7x (5845)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸ್ವರಕೌಶಲಸಂಯುಕ್ತಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಚಿತ್ರಾರ್ಥವತ್ಸುಖಂ॥ 12-164-7 (71541)
ತತಸ್ತಸ್ಯೋತ್ತರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ವರವರ್ಣೋಪಪಾದಿತಂ।
ಶಿಕ್ಷಯಾ ಚೋಪಪನ್ನಾಯ ದ್ರೋಣಶಿಷ್ಯಾಯ ಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-164-8 (71542)
ಉವಾಚ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಧನುರ್ವೇದಸ್ಯ ಪಾರಗಃ।
ಶರತಲ್ಪಗತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ನಕುಲಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ 12-164-9 (71543)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-164-10x (5846)
ತತ್ತ್ವಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮಾದ್ರೇಯ ಯಥೈತತ್ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಪ್ರಬೋಧಿತೋಽಸ್ಮಿ ಭವತಾ ಸಾನುಮಾನಿವ ಪರ್ವತಃ॥ 12-164-10 (71544)
ಸಲಿಲೈಕಾರ್ಣವಂ ತಾತ ಪುರಾ ಸರ್ವಮಭೂದಿದಂ।
ಅಪ್ರಜ್ಞಾತಮನಾಕಾಶಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಮಹೀತಲಂ॥ 12-164-11 (71545)
ತಮಸ್ಸಂವೃತಮಸ್ಪರ್ಶಮತಿಗಂಭೀರದರ್ಶನಂ।
ನಿಃಶಬ್ದಂ ಚಾಪ್ರಮೇಯಂ ಚ ತತ್ರ ಜಜ್ಞೇ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-164-12 (71546)
ಸೋಽಸೃಜದ್ವಾಯುಮಗ್ನಿಂ ಚ ಭಾಸ್ಕರಂ ಚಾಪಿ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಆಕಾಶಮಮೃಜಚ್ಚೋರ್ಧ್ವಮಧ್ನೋ ಭೂಮಿಂ ಚ ನೈರ್ಋತಿಂ॥ 12-164-13 (71547)
ತತಃ ಸಚಂದ್ರತಾರಂ ಚ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಂಸ್ತಥಾ।
ಸಂವತ್ಸರಾನಹೋರಾತ್ರಾನೃತೂನಥ ಲವಾನ್ಕ್ಷಣಾನ್। 12-164-14 (71548)
ತತಃ ಶರೀರಂ ಲೋಕಸ್ಥಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಜನಯಾಮಾಸ ಭಗವಾನ್ಪುತ್ರಾನುತ್ತಮತೇಜಸಃ। 12-164-15 (71549)
ಮರೀಚಿಂ ಭೃಗುಮತ್ರಿಂ ಚ ಪುಲಸ್ತ್ಯಂ ಪುಲಹಂ ಕ್ರತುಂ।
ವಸಿಷ್ಠಾಂಗಿರಸೌ ಚೋಭೌ ಭರದ್ವಾಜಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-164-16 (71550)
ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಥಾ ದಕ್ಷಃ ಕನ್ಯಾಃ ಷಷ್ಟಿಮಜೀಜನಾತ್।
ತಾಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಪೀನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಜಾರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ॥ 12-164-17 (71551)
ತಾಭ್ಯೋ ವಿಶ್ವಾನಿ ಭೂತಾನಿ ದೇವಾಃ ಪಿತೃಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಶ್ಚೈವ ರಕ್ಷಾಸಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-164-18 (71552)
ಪತತ್ರಿಮೃಗಮೀನಾಶ್ಚ ಗಾವಶ್ಚೈವ ಮಹೋರಗಾಃ।
ನಾನಾಕೃತಿಬಲಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಜಲಕ್ಷಿತಿವಿಚಾರಿಣಃ॥ 12-164-19 (71553)
ಉದ್ಭಿಜ್ಜಾಃ ಸ್ವೇದಜಾಶ್ಚೈವ ಸಾಂಡಜಾಶ್ಚ ಜರಾಯುಜಾಃ।
ಅಜ್ಞೇ ತಾತ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ತಥಾ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ॥ 12-164-20 (71554)
ಅತಃ ಸರ್ಗಮಿಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಅಶ್ವತಂ ವೇದಪಠಿತಂ ಧರ್ಮಂ ಚ ಜುಜುಪೇ ಪುನಃ॥ 12-164-21 (71555)
ಸ್ಮಂಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾ ದೇವಾಃ ಸಹಾಚಾರ್ಯಪುರೋಹಿತಾಃ।
---ತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಃ ಸಸಾಧ್ಯಾ ಮರುದಶ್ವಿನಃ। 12-164-22 (71556)
ಭೃ---ತ್ರ್ಯಂಗಿರಸಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಕಶ್ಯಪಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ವಷ್ಠಗೌತಮಾಗಸ್ತ್ಯಾಸ್ತಥಾ ನಾರದಪರ್ವತೌ॥ 12-164-23 (71557)
ಕ್ರಯೋ ಬಾಲಖಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಭಾಸಾಃ ಸಿಕತಾಸ್ತಥಾ।
ಘೃಗಾಚ್ಯಾ ಸೋಮವಾಯವ್ಯಾ ವೈಶ್ವಾನರಮರೀಚಿಪಾಃ॥ 12-164-24 (71558)
ಕರೂಪಾಶ್ಚೈವ ಹಂಸಾಶ್ಚ ಋಷಯೋ ವಾಽಗ್ನಿಯೋನಯಃ।
---ಪಪ್ರಸ್ಥಾಃ ಪೃಶ್ನಯಶ್ಚ ಸ್ಥಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನುಶಾಸನೇ॥ 12-164-25 (71559)
ದಾನವೇಂದ್ರಾಸ್ತ್ವತಿಕ್ರಂಯ ತತ್ಪಿತಾಮಹಶಾಸನಂ।
ಧರ್ಮಸ್ಯಾಪನಯಂ ಚಕ್ರುಃ ಕ್ರೋಧಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 12-164-26 (71560)
ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಶ್ಚೈವ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷೋ ವಿರೋಚನಃ।
ಶಂಬರೋ ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಶ್ಚ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ನಮುಚಿರ್ಬಲಿಃ॥ 12-164-27 (71561)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಃ ಸಗಣಾ ದೈತ್ಯದಾನವಾಃ।
ಧರ್ಮಸೇತುಮತಿಕ್ರಂಯ ರೇಮಿರೇಽಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-164-28 (71562)
ಸರ್ವೇ ತುಲ್ಯಾಭಿಜಾತೀಯಾ ಯಥಾ ದೇವಾಸ್ತಥಾ ವಯಂ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಹೇತುಮಾಸ್ಥಾಯ ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಾಃ ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-164-29 (71563)
ನ ಪ್ರಿಯಂ ನಾಪ್ಯನುಕ್ರೋಶಂ ಚಕ್ರುರ್ಭೂತೇಷು ಭಾರತ।
ತ್ರೀನುಪಾಯಾನತಿಕ್ರಂಯ ದಂಡೇನ ರುರುಧುಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-164-30 (71564)
ನ ಜಗ್ಮುಃ ಸಂವಿದಂ ತೈಶ್ಚ ದರ್ಪಾದಸುರಸತ್ತಮಾಃ।
ಅಥ ವೈ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ॥ 12-164-31 (71565)
ತದಾ ಹಿಮವತಃ ಪೃಷ್ಠೇ ಸುರಂಯೇ ಪದ್ಮತಾರಕೇ।
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತಾರೇ ಮಣಿಮುಕ್ತಾಚಯಾಚಿತೇ॥ 12-164-32 (71566)
ತಸ್ಮಿನ್ಗಿರಿವರೇ ಪುತ್ರ ಪುಷ್ಪಿತದ್ರುಮಕಾನನೇ।
ತಸ್ಥೌ ಸ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-164-33 (71567)
ತತೋ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಂತೇ ವಿತಾನಮಕರೋತ್ಪ್ರಭುಃ।
ವಿಧಿನಾ ಕಲ್ಪದೃಷ್ಟೇನ ಯಥೋಕ್ತೇನೋಪಪಾದಿತಂ॥ 12-164-34 (71568)
ಋಷಿಭಿರ್ಯಜ್ಞಪಟುಭಿರ್ಯಥಾವತ್ಕರ್ಮಕರ್ತೃಭಿಃ।
ಮರುದ್ಭಿಃ ಪರಿಸಂಕೀರ್ಣಂ ದೀಪ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ಪಾವಕೈಃ॥ 12-164-35 (71569)
ಕಾಂಚನೈರ್ಯಜ್ಞಭಾಂಡೈಶ್ಚ ಭ್ರಾಜಿಷ್ಣುಭಿರಲಂಕೃತಂ।
ವೃತಂ ದೇವಗಣೈಶ್ಚೈವ ಪ್ರಬಭೌ ಯಜ್ಞಮಂಡಲಂ॥ 12-164-36 (71570)
ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಭಿಶ್ಚೈವ ಸದಸ್ಯೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಅತ್ರ ಘೋರತಮಂ ವೃತ್ತಮೃಷೀಣಾಂ ಮೇ ಪರಿಶ್ರುತಂ॥ 12-164-37 (71571)
ಚಂದ್ರಮಾ ವಿಮಲಂ ವ್ಯೋಮ ಯಥಾಽಭ್ಯುದಿತತಾರಕಂ।
ವಿದಾರ್ಯಾಗ್ನಿಂ ತಥಾ ಭೂತಮುತ್ಥಿತಂ ಶ್ರೂಯತೇ ತದಾ॥ 12-164-38 (71572)
ಲೋನೀತ್ಪಲಸವರ್ಣಾಭಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂ ಕೃಶೋದರಂ।
ಪ್ರಾಂಶುಮುದ್ಧರ್ಷಣಂ ಚಾಪಿ ತಥೈವ ಹ್ಯಮಿತೌಜಸಂ॥ 12-164-39 (71573)
ಅಸ್ಮಿನ್ನುತ್ಪದ್ಯಮಾನೇ ಚ ಪ್ರಚಚಾಸ ವಸುಂಧರಾ।
ಮಹೋರ್ಮಿಕಲಿಲಾವರ್ತಶ್ರುಕ್ಷುಭೇ ಸ ಮಹೋದಧಿಃ॥ 12-164-40 (71574)
ಪೇತುಶ್ಚೋತ್ಕಾ ಮಹೋತ್ಪಾತಾಃ ಶಾಖಾಶ್ಚ ಮುಮುಚುರ್ದ್ರುಮಾಃ।
ಅಪ್ರಸನ್ನಾ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಪವನಶ್ಚಾಶಿವೋ ವವೌ।
ಮುಹುರ್ಮುಹುಶ್ಚ ಭೂತಾನಿ ಪ್ರಾವ್ಯಥಂತ ಭಯಾತ್ತಥಾ॥ 12-164-41 (71575)
ತತಃ ಸ ತುಮುಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದ್ಭೂತಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಮಹರ್ಷಿಸುರಗಂಧರ್ವಾನುವಾಚೇದಂ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-164-42 (71576)
ಮಯೈವಂ ಚಿಂತಿತಂ ಭೂತಮಸಿರ್ನಾಮೈಷ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಲೋಕಸ್ಯ ವಧಾಯ ಚ ಸುರದ್ವಿಷಾಂ॥ 12-164-43 (71577)
ತತಸ್ತದ್ರುಪಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಬಭೌ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶ ಏವ ಸಃ।
ವಿಮಲಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರಶ್ಚ ಕಾಲಾಂತಕ ಇವೋದ್ಯತಃ॥ 12-164-44 (71578)
ತತಸ್ತಂ ನೀಲಕಂಠಾಯ ರುದ್ರಾಯರ್ಷಭಕೇತವೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ದದಾವಸಿಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಮಧರ್ಮಪ್ರತಿವಾರಣಂ॥ 12-164-45 (71579)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ರುದ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಪೂಜಿತಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಮಾಸಿಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ರೂಪಮನ್ಯಚ್ಚಕಾರ ಹ॥ 12-164-46 (71580)
ಚತುರ್ಬಾಹುಃ ಸ್ಪೃಶನ್ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಭೂಮಿಷ್ಠೋಽಪಿ ದಿಶೋ ದಶ।
ಊರ್ಧ್ವದೃಷ್ಟಿರ್ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮುಖಾಜ್ಜ್ವಾಲಾಃ ಸಮುತ್ಸೃಜನ್॥ 12-164-47 (71581)
ವಿಕುರ್ವನ್ಬಹುಧಾ ವರ್ಣಾನ್ನೀಲಪಾಂಡುರಲೋಹಿತಾನ್।
ಬಿಭ್ರತ್ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಂ ವಾಸೋ ಹೇಮಪ್ರವರತಾರಕಂ॥ 12-164-48 (71582)
ನೇತ್ರಂ ಚೈಕಂ ಲಲಾಟಸ್ಥಂ ಭಾಸ್ಕರಪ್ರತಿಮಂ ಮಹತ್।
ಶುಶುಭಾತೇ ಸುವಿಮಲೇ ದ್ವೇ ನೇತ್ರೇ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲೇ॥ 12-164-49 (71583)
ತತೋ ದೇವೋ ಮಹಾದೇವಃ ಶೂಲಪಾಣಿರ್ಭಗಾಕ್ಷಿಹಾ।
ಸಂಪ್ರಗೃಹ್ಯ ತು ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಂ ಕಾಲಾಗ್ನಿಸಮವರ್ಚಸಂ॥ 12-164-50 (71584)
ತ್ರಿಕೂಟಂ ಚರ್ಮ ಚೋದ್ಯಂಯ ಸವಿದ್ಯುತಮಿವಾಂಬುದಂ।
ಚಚಾರ ವಿವಿಧಾನ್ಮಾರ್ಗಾಂದಾನವಾಂತಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ವಿಧುನ್ವನ್ನಸಿಮಾಕಾಶೇ ತಥಾ ಯುದ್ಧಚಿಕೀರ್ಷಯಾ॥ 12-164-51 (71585)
ತಸ್ಯ ನಾದಂ ವಿನದತೋ ಮಹಾಹಾಸಂ ಚ ಮುಂಚತಃ।
ಬಭೌ ಪ್ರತಿಭಯಂ ರೂಪಂ ತದಾ ರುದ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-164-52 (71586)
ತದ್ರೂಪಧಾರಿಣಂ ರುದ್ರಂ ರೌದ್ರಕರ್ಮಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ನಿಶಾಂಯ ದಾನವಾಃ ಸರ್ವೇ ಹೃಷ್ಟಾಃ ಸಮಭಿದುದ್ರುವುಃ॥ 12-164-53 (71587)
ಅಶ್ಮಭಿಶ್ಚಾಂಯವರ್ಷಂತ ಪ್ರದೀಪ್ತೈಶ್ಚ ತಥೋಲ್ಮುಕೈಃ।
ಘೋರೈಃ ಪ್ರಹರಣೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಕ್ಷುರಧಾರೈರಯಸ್ಮಯೈಃ॥ 12-164-54 (71588)
ತತಸ್ತು ದಾನವಾನೀಕಂ ಸಂಪ್ರಣೇತೃಕಮಪ್ಯುತ।
ಖಂಗಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಲಾಧೂತಂ ಪ್ರಮುಮೋಹ ಚಚಾಲ ಚ॥ 12-164-55 (71589)
ಚಿತ್ರಂ ಶೀಘ್ರಪದತ್ವಾಚ್ಚ ಚರಂತಮಸಿಪಾಣಿನಂ।
ತಮೇಕಮಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಹಸ್ರಮಿತಿ ಮೇನಿರೇ॥ 12-164-56 (71590)
ಛಿಂದನ್ಭಿಂದನ್ರುಜನ್ಕೃಂತಂದಾರಯನ್ಪ್ರಥಮನ್ನಪಿ।
ಅಚರದ್ವೈರಿಸಂಘೇಷು ದಾವಾಗ್ನಿರಿವ ಕಕ್ಷಗಃ॥ 12-164-57 (71591)
ಅಸಿವೇಗಪ್ರಭಗ್ನಾಸ್ತೇ ಛಿನ್ನಬಾಹೂರುವಕ್ಷಸಃ।
ಉತ್ತಮಾಂಗಪ್ರಕೃತ್ತಾಶ್ಚ ಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 12-164-58 (71592)
ಅಪರೇ ದಾನವಾ ಭಗ್ನಾಃ ಖಂಗಧಾರಾವಪೀಡಿತಾಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿನರ್ದಂತೋ ದಿಶಃ ಸಂಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ॥ 12-164-59 (71593)
ಭೂಮಿಂ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರವಿವಿಶುಃ ಪರ್ವತಾನಪರೇ ತಥಾ।
ಅಪರೇ ಜಗ್ಮುರಾಕಾಸಮಪರೇಽಂಭಃ ಸಮಾವಿಶನ್॥ 12-164-60 (71594)
ತಸ್ಮಿನ್ಮಹತಿ ಸಂವೃತ್ತೇ ಸಮರೇ ಭೃಶದಾರುಣೇ।
ಬಭೂವ ಭೂಃ ಪ್ರತಿಭಯಾ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾ॥ 12-164-61 (71595)
ದಾನವಾನಾಂ ಶರೀರೈಶ್ಚ ಪತಿತೈಃ ಶೋಣಿತೋಕ್ಷಿತೈಃ।
ಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೈಲೈರಿವ ಸಕಿಂಶುಕೈಃ॥ 12-164-62 (71596)
`ರುಧಿರೇಣ ಪರಿಕ್ಲಿನ್ನಾ ಪ್ರಬಭೌ ವಸುಧಾ ತದಾ।
ರಕ್ತಾರ್ದ್ರವಸನಾ ಶ್ಯಾಮಾ ನಾರೀವ ಮದವಿಹ್ವಲಾ॥' 12-164-63 (71597)
ಸ ರುದ್ರೋ ದಾನವಾನ್ಹತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಧರ್ಮೋತ್ತರಂ ಜಗತ್।
ರೌದ್ರಂ ರುಪಮಥಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಚಕ್ರೇ ರೂಪಂ ಶಿವಂ ಶಿವಃ॥ 12-164-64 (71598)
ತತೋ ಮಹರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇ ದೇವಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಜಯೇನಾದ್ಭುತಕಲ್ಪೇನ ದೇವದೇವಮಥಾಸ್ತುವನ್॥ 12-164-65 (71599)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ರುದ್ರೋ ದಾನವಕ್ಷತಜೋಕ್ಷಿತಂ।
ಅಸಿಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾರಂ ದದೌ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ವಿಷ್ಣವೇ॥ 12-164-66 (71600)
ವಿಷ್ಣುರ್ಮರೀಚಯೇ ಪ್ರಾದಾನ್ಮರೀಚಿರ್ಭಾರ್ಗವಾಯ ತಂ।
ಮಹರ್ಷಿಭ್ಯೋ ದದೌ ಖಂಗಮೃಷಯೋ ವಾಸವಾಯ ಚ॥ 12-164-67 (71601)
ಮಹೇಂದ್ರೋ ಲೋಕಪಾಲೇಭ್ಯೋ ಲೋಕಪಾಲಾ ತು ಪುತ್ರಕ।
ಮನವೇ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಾಯ ದದುಃ ಖಂಗಂ ಸುವಿಸ್ತರಂ॥ 12-164-68 (71602)
ಊಚುಶ್ಚೈನಂ ತಥಾ ವಾಕ್ಯಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ತ್ವಮೀಶ್ವರಃ।
ಅಸಿನಾ ಧರ್ಮಗರ್ಭೇಣ ಪಾಲಯಸ್ವ ಪ್ರಜಾ ಇತಿ॥ 12-164-69 (71603)
ಧರ್ಮಸೇತುಮತಿಕ್ರಾಂತಾಃ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ವಿಭಜ್ಯ ದಂಡಂ ರಕ್ಷ್ಯಾಃ ಸ್ಯುರ್ಧರ್ಮತೋ ನ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-164-70 (71604)
ದುರ್ವಾಚಾ ನಿಗ್ರಹೋ ದಂಡೋ ಹಿರಣ್ಯಬಹುಲಸ್ತಥಾ।
ವ್ಯಂಗತಾ ಚ ಶರೀರಸ್ಯ ವಧೋ ನಾಲ್ಪಸ್ಯ ಕರಣಾತ್॥ 12-164-71 (71605)
ಅಸೇರೇತಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ದುರ್ವಾರಾದೀನಿ ನಿ ದಶೇತ್।
ಅಸೇರೇವಂ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಪರಮಾಣ್ಯಭ್ಯತಿಕ್ರಮಾತ್॥ 12-164-72 (71606)
ಅಭಿಷಿಚ್ಯಾಥ ಪುತ್ರಂ ಸ್ವಂ ಪ್ರಜಾನಾಮಧಿಪಂ ತತಃ।
ಮನುಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕ್ಷುಪಾಯ ಪ್ರದದಾವಸಿಂ॥ 12-164-73 (71607)
ಕ್ಷುಪಾಜ್ಜಗ್ರಾಹ ಚೇಕ್ಷ್ವಾಕುರಿಕ್ಷ್ವಾಕೋಶ್ಚ ಪುರೂರವಾಃ।
ಆಯುಶ್ಚ ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಭೇ ತಂ ನಹುಷಶ್ಚ ತತೋ ಭುವಿ॥ 12-164-74 (71608)
ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷಾಚ್ಚಾಪಿ ಪೂರುಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಲಬ್ಧವಾನ್।
ಆಧೂರ್ತಶ್ಚ ಗಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತತೋ ಭೂಮಿಶಯೋ ನೃಪಃ॥ 12-164-75 (71609)
ಭರತಶ್ಚಾಪಿ ದೌಷ್ಯಂತಿರ್ಲೇಭೇ ಭೂಮಿಶಯಾದಸಿಂ।
ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಭೇ ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ರಾಜನ್ನೈಲಬಿಲಸ್ತಥಾ॥ 12-164-76 (71610)
ತತಸ್ತ್ವೈಲಬಿಲಾಲ್ಲೇಭೇ ಧುಂಧುಮಾರೋ ನರೇಶ್ವರಃ।
ಧುಂಧುಮಾರಾಚ್ಚ ಕಾಂಭೋಜೋ ಮುಚುಕುಂದಸ್ತತೋಽಭಜತ್॥ 12-164-77 (71611)
ಮುಚುಕುಂದಾನ್ಮರುತ್ತಶ್ಚ ಮರುತ್ತಾದಪಿ ರೈವತಃ।
ರೈವತಾದ್ಯುವನಾಶ್ವಶ್ಚ ಯುವನಾಶ್ವಾತ್ತತೋ ರಘುಃ॥ 12-164-78 (71612)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಜಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಧರಿಣಾಶ್ವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಹರಿಣಾಶ್ವಾದಸಿಂ ಲೇಭೇ ಶುನಕಃ ಶುನಕಾದಪಿ॥ 12-164-79 (71613)
ಉಶೀನರೋ ವೈ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತಸ್ಮಾದ್ಭೋಜಾಃ ಸಯಾದವಾಃ।
ಯದುಭ್ಯಶ್ಚ ಶಿಬಿರ್ಲೇಭೇ ಶಿಬೇಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರತರ್ದನಃ॥ 12-164-80 (71614)
ಪ್ರತರ್ದನಾದಷ್ಟಕಶ್ಚ ರುಶದಶ್ವೋಽಷ್ಟಕಾದಪಿ।
ರುಶದಶ್ವಾದ್ಭರದ್ವಾಜೋ ದ್ರೋಣಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೃಪಸ್ತತಃ।
ತತಸ್ತ್ವಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪರಮಾಸಿಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-164-81 (71615)
ಕೃತ್ತಿಕಾಸ್ತಸ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರಮಸೇರಗ್ನಿಶ್ಚ ದೈವತಂ।
ರೋಹಿಣ್ಯೋ ಗೋತ್ರಮಸ್ಯಾಥ ರುದ್ರಾಶ್ಚ ಗುರುಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-164-82 (71616)
ಅಸೇರಷ್ಟೌ ಹಿ ನಾಮಾನಿ ರಹಸ್ಯಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಪಾಂಡವೇಯ ಸದಾ ಯಾನಿ ಕೀರ್ತಯಂʼಲ್ಲಭತೇ ಜಯಂ॥ 12-164-83 (71617)
ಅಸಿರ್ವಿಶಸನಃ ಖಂಗಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಚರ್ಮಾ ದುರಾಸದಃ।
ಶ್ರೀಗರ್ಭೋ ವಿಜಯಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಪಾಲಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-164-84 (71618)
ಅಗ್ರ್ಯಃ ಪ್ರಹರಣಾನಾಂ ಚ ಖಂಗೋ ಭುವಿ ಪರಿಶ್ರುತಃ।
ಮಹೇಶ್ವರಪ್ರಣೀತಶ್ಚ ಪುರಾಣೇ ನಿಶ್ಚಯಂ ಗತಃ।
`ಏತಾನಿ ಚೈವ ನಾಮಾನಿ ಪುರಾಣೇ ನಿಶ್ಚಿತಾನಿ ವೈ॥' 12-164-85 (71619)
ಪೃಥುಸ್ತೂತ್ಪಾದಯಾಮಾಸ ಧನುರಾದ್ಯಮರಿಂದಮಃ।
ತೇನೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ದುಗ್ಧಾ ಸಸ್ಯಾನಿ ಸುಬಹೂನ್ಯಪಿ।
ಧರ್ಮೇಣ ಚ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ವೈನ್ಯೇನ ಪರಿರಕ್ಷಿತಾ॥ 12-164-86 (71620)
ತದೇತದಾರ್ಷಂ ಮಾದ್ರೇಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಅಸೇಶ್ಚ ಪೂಜಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಸದಾ ಯುದ್ಧವಿಶಾರದೈಃ॥ 12-164-87 (71621)
ಇತ್ಯೇಷ ಪ್ರಥಮಃ ಕಲ್ಪೋ ಮಯಾ ತೇ ಕಥಿತಃ ಪುನಃ।
ಏವಮೇವಾಸಿಸರ್ಗೋಽಯಂ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-164-88 (71622)
ಸರ್ವಥಾ ತಮಿಹ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ವಂಗಸ್ಯಾಗಮಮುತ್ತಮಂ।
ಲಭತೇ ಪುರುಷಃ ಕೀರ್ತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ ॥ 12-164-89 (71623)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 164॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-164-1 ಕಥಾಂತರಂ ಆಪದ್ಧರ್ಮಾಣಂ ಸಾಂಗಾನಾಂ ಸಮಾಪ್ತತ್ವಾತ್ ಕಥಾಯಾ ಅವಸಾನಂ ಅಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಯ॥ 12-164-10 ಧಾತುಮಾನಿವ ಪರ್ವತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಧಾತುಮಾನ್ ಗೈರಿಕವಾನ್ ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-164-19 ಪ್ಲವಂಗ ಶ್ಚ ಮಹೋರಗಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-164-21 ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಯುಯುಜೇ ತತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-164-25 ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-164-32 ಪದ್ಮಾನೀವ ತಾರಕಾ ಯತ್ರ ಲಗ್ನಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ ಪದ್ಮತಾರಕೇ। ಅತ್ಯಂತಮುಚ್ಛ್ರಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-164-35 ಸಮಿದ್ಭಿಃ ಪರಿಕೀರ್ಣಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-164-38 ವಿಕೀರ್ಯಾಗ್ನಿಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-164-51 ತ್ರಿಕೂಟಂ ತ್ರೀಣಿ ಕೃಟಾನಿ ಕಪಟಾನಿ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋರಗ್ನೇ ಚ ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರರೂಪಾಣಿ ಪರವಿದಾರಕಾಣಿ ಯಸ್ಮಿಂನ್॥ 12-164-72 ದುರ್ವಾಗಾದೀನಿ ನಿರ್ದಿಶೇದಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 165
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.165. ಅಧ್ಯಾಯಃ 165
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಸ್ವಾಭಿಮತಾರ್ಥಕಥನಾಯ ಚೋದಿತೈರ್ವಿದುರಾರ್ಜುನಭೀಮಸೇನೈಃ ಕ್ರಮೇಣ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ಅಭಿಷ್ಟುತೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಮೋಕ್ಷಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-165-0 (71624)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-165-0x (5847)
ಇತ್ಯುಕ್ತವತಿ ಭೀಷ್ಮೇ ತು ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾವಸಥಂ ಗತ್ವಾ ಭ್ರಾತೃನ್ವಿದುರಪಂಚಮಾನ್॥ 12-165-1 (71625)
ಧರ್ಮೇ ಚಾರ್ಥೇ ಚ ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕವೃತ್ತಿಃ ಸಮಾಹಿತಾ।
ತೇಷಾಂ ಗರೀಯಾನ್ಕತಮೋ ಮಧ್ಯಮಃ ಕೋ ಲಘುಶ್ಚ ಕಃ॥ 12-165-2 (71626)
ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಾತ್ಮಾ ನಿಯಂತವ್ಯಸ್ತ್ರಿವರ್ಗವಿಜಯಾಯ ವೈ।
ಸಂಪೃಷ್ಟಾ ನೈಷ್ಠಿಕಂ ವಾಕ್ಯಂ ಯಥಾಬದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಥ॥ 12-165-3 (71627)
ತತೋಽರ್ಥಗತಿತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರತಿಭಾನವಾನ್।
ಜಗಾದ ವಿದುರೋ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಮನುಸ್ಮರನ್॥ 12-165-4 (71628)
ವಿದುರ ಉವಾಚ। 12-165-5x (5848)
ಬಹುಶ್ರುತಂ ತಪಸ್ತ್ಯಾಗಃ ಶ್ರದ್ಧಾ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾ ಕ್ಷಮಾ।
ಭಾವಶುದ್ಧಿರ್ದಯಾ ಸತ್ಯಂ ಸಂಯಮಶ್ಚಾತ್ಮಸಂಪದಃ॥ 12-165-5 (71629)
ಏತದೇವಾಭಿಪದ್ಯಸ್ವ ಮಾ ತೇ ಭೂಚ್ಚಲಿತಂ ಮನಃ।
ಏತನ್ಮೂಲೌ ಹಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವೇತದೇಕಪದಂ ಹಿತಂ॥ 12-165-6 (71630)
ಧರ್ಮೇಣೈವರ್ಷಯಸ್ತೀರ್ಣಾ ಧರ್ಮೇ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಧರ್ಮೇಣ ದೇವಾ ದಿವಿ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚಾರ್ಥಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-165-7 (71631)
ಧರ್ಮೋ ರಾಜನ್ಗುಣಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಧ್ಯಮೋ ಹ್ಯರ್ಥ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕಾಮೋ ಯವೀಯಾನಿತಿ ಚ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-165-8 (71632)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನೇನ ಭವಿತವ್ಯಂ ಯತಾತ್ಮನಾ।
ತಥಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಯತಾತ್ಮನಾ॥ 12-165-9 (71633)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-165-10x (5849)
ಸಮಾಪ್ತವಚನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಭೀಮಕರ್ಮಾ ಧನಂಜಯಃ।
ತತೋಽರ್ಥಗತಿತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಜಗೌ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಚೋದಿತಃ॥ 12-165-10 (71634)
ಕರ್ಮಭೂಮಿರಿಯಂ ರಾಜನ್ನಿಹ ವಾರ್ತಾ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಕೃಷಿರ್ವಾಣಿಜ್ಯಗೋರಕ್ಷಂ ಶಿಲ್ಪಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-165-11 (71635)
ಅರ್ಥ ಇತ್ಯೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕರ್ಮಣಾಮವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ।
ನಿವೃತ್ತೇಽರ್ಥೇ ನ ವರ್ತೇತೇ ಧರ್ಮಕಾಮಾವಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-165-12 (71636)
ವಿಷಹೇತಾರ್ಥವಾಂಧರ್ಮಮಾರಾಧಯಿತುಮುತ್ತಮಂ।
ಕಾಮಂ ಚ ಚರಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-165-13 (71637)
ಅರ್ಥಸ್ಯಾವಯವಾವೇತೌ ಧರ್ಮಕಾಮಾವಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅರ್ಥಸಿದ್ಧ್ಯಾ ವಿನಿರ್ವೃತ್ತಾವೃಭಾವೇತೌ ಭವಿಷ್ಯತಃ॥ 12-165-14 (71638)
ತದ್ಗತಾರ್ಥಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ವಿಶಿಷ್ಟತರಯೋನಯಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿವ ಭೂತಾನಿ ಸತತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 12-165-15 (71639)
ಜಟಾಜಿನಧರಾ ದಾಂತಾಃ ಪಂಕದಿಗ್ಧಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಮುಂಡಾ ನಿಸ್ತಂತವಶ್ಚಾಪಿ ವಸಂತ್ಯರ್ಥಾರ್ಥಿನಃ ಪೃಥಕ್॥ 12-165-16 (71640)
ಕಾಷಾಯವಸನಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಶ್ಮಶ್ರುಲಾ ಹಿ ಸುಸಂಯತಾಃ।
ವಿದ್ವಾಂಸಶ್ಚೈವ ಶಾಂತಾಶ್ಚ ಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹೈಃ॥ 12-165-17 (71641)
`ಅರ್ಥಾರ್ಥಿನಃ ಸಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಪರಿತಷ್ಯಂತಿ ಕರ್ಮಭಿಃ।'
ಅರ್ಥಾರ್ಥಿನಃ ಸಂತಿ ಕೇಚಿದಪರೇ ಸ್ವರ್ಗಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಕುಲಪ್ರತ್ಯಾಗಮಾಶ್ಚೈಕೇ ಸ್ವಂಸ್ವಂ ಧರ್ಮಮನುಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-165-18 (71642)
ಆಸ್ತಿಕಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಶ್ಚೈವ ನಿಯತಾಃ ಸಂಯಮೇ ಪರೇ।
ಅಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ತಮೋಭೂತಂ ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ತು ಪ್ರಕಾಶಿತಾ॥ 12-165-19 (71643)
ಭೃತ್ಯಾನ್ಭೋಗೈರ್ದ್ವಿಷೋ ದಂಡೈರ್ಯೋ ಯೋಜಯತಿ ಸೋಽರ್ಥವಾನ್।
ಏತನ್ಮತಿಮತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತಂ ಮಮ ಯಥಾತಥಂ।
ಅನಯೋಸ್ತು ವಿಬೋಧ ತ್ವಂ ವಚನಂ ಶಕ್ರಕಣ್ವಯೋಃ॥ 12-165-20 (71644)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-165-21x (5850)
ತಥಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲೌ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವನಂತರಂ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ವಾಕ್ಯಮೂಚತುರುತ್ತಮಂ॥ 12-165-21 (71645)
ಆಸೀನಶ್ಚ ಶಯಾನಶ್ಚ ವಿಚರನ್ನಪಿ ವಾ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅರ್ಥಯೋಗಂ ದೃಢಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯೋಗೈರುಚ್ಚಾವಚೈರಪಿ॥ 12-165-22 (71646)
ಅಸ್ಮಿಂಸ್ತು ವೈ ವಿನಿರ್ವೃತ್ತೇ ದುರ್ಲಭೇ ಪರಮಪ್ರಿಯೇ।
ಇಹ ಕಾಮಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-165-23 (71647)
ಯೋಽರ್ಥೋ ಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮೋ ಯಶ್ಚಾರ್ಥಸಂಯುತಃ।
ಮಧ್ವಿವಾಮೃತಸಂಸೃಷ್ಟಂ ತಸ್ಮಾದೇತೌ ಮತಾವಿಹ॥ 12-165-24 (71648)
ಅನರ್ಥಸ್ಯ ನ ಕಾಮೋಸ್ತಿ ತಥಾಽರ್ಥೋಽಧರ್ಮಿಣಃ ಕುತಃ।
ತಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜಲೇ ಲೋಕೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಾಭ್ಯಾಂ ಬಹಿಷ್ಕೃತಾತ್॥ 12-165-25 (71649)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನೇನ ಸಾಧ್ಯೋಽರ್ಥಃ ಸಂಯತಾತ್ಮನಾ।
ವಿಶ್ವಸ್ತೇಷು ಹಿ ಭೂತೇಷು ಕಲ್ಪತೇ ಸರ್ವಮೇವ ಹಿ॥ 12-165-26 (71650)
ಧರ್ಮಂ ಸಮಾಚರೇತ್ಪೂರ್ವಂ ತತೋಽರ್ಥಂ ಧರ್ಮಸಂಯುತಂ।
ತತಃ ಕಾಮಂ ಚರೇತ್ಪಶ್ಚಾತ್ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಸ್ಯ ಹಿ ತತ್ಫಲಂ॥ 12-165-27 (71651)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-165-28x (5851)
ವಿರೇಮತುಸ್ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ತಾವಶ್ವಿನೋಃ ಸುತೌ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ತತೋ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ವಕ್ತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ 12-165-28 (71652)
ನಾಕಾಮಃ ಕಾಮಯತ್ಯರ್ಥಂ ನಾಕಾಮೋ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಿ।
ನಾಕಾಮಃ ಕಾಮಯಾನೋಽಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಕಾಮೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-165-29 (71653)
ಕಾಮೇನ ಯುಕ್ತಾ ಋಷಯಸ್ತಪಸ್ಯೇವ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಪಲಾಶಾಃ ಶಾಕಮೂಲಾಶಾ ವಾಯುಭಕ್ಷಾಃ ಸುಸಂಯತಾಃ॥ 12-165-30 (71654)
ವೇದೋಪವೇದೇಷ್ವಪರೇ ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಪಾರಗಾಃ।
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಯಾಂ ಚ ತಥಾ ದಾನಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ॥ 12-165-31 (71655)
ವಣಿಜಃ ಕರ್ಷಕಾ ಗೋಪಾಃ ಕಾರವಃ ಶಿಲ್ಪಿನಸ್ತಥಾ।
ದೇಶಧರ್ಮಕೃತಶ್ಚೈವ ಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಮೇನ ಕರ್ಮಸು॥ 12-165-32 (71656)
ಸಮುದ್ರಂ ವಾ ವಿಶಂತ್ಯನ್ಯೇ ನರಾಃ ಕಾಮೇನ ಸಂಯುತಾಃ।
ಕಾಮೋ ಹಿ ವಿವಿಧಾಕಾರಃ ಸರ್ವಂ ಕಾಮೇನ ಸಂತತಂ॥ 12-165-33 (71657)
ನಾಸ್ತಿ ನಾಸೀನ್ನ ಭವಿತಾ ಭೂತಂ ಕಾಮಮೃತೇ ಪರಂ।
ಏತತ್ಸಾರಂ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವತ್ರ ಸಂಶ್ರಿತೌ॥ 12-165-34 (71658)
ನವನೀತಂ ಯಥಾ ದಧ್ನಸ್ತಥಾ ಕಾಮೋಽರ್ಥಧರ್ಮತಃ।
ಶ್ರೇಯಸ್ತೈಲಂ ನ ಪಿಣ್ಯಾಕೋ ಘೃತಂ ಶ್ರೇಯ ಉದಶ್ವಿತಃ॥ 12-165-35 (71659)
ಶ್ರೇಯಃ ಪುಷ್ಪಫಲಂ ಕಾಷ್ಠಾತ್ಕಾಮೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಯೋರ್ವರಃ।
ಪುಷ್ಪತೋ ಮಧ್ವಿವ ಪರಂ ಕಾಮಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಸುಖಂ।
ಕಾಮೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಯೋರ್ಯೋನಿಃ ಕಾಮಶ್ಚಾಥ ತದಾತ್ಮಕಃ॥ 12-165-36 (71660)
[ನಾಕಾಮತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸ್ವನ್ನಮರ್ಥಾ
ನ್ನಾಕಾಮತೋ ದದತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ।
ನಾಕಾಮತೋ ವಿವಿಧಾ ಲೋಕಚೇಷ್ಟಾ
ತಸ್ಮಾತ್ಕಾಮಃ ಪ್ರಾಕ್ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಃ॥] 12-165-37 (71661)
ಸುಚಾರುವೇಷಾಭಿರಲಂಕೃತಾಭಿ
ರ್ಮದೋತ್ಕಟಾಭಿಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀಭಿಃ।
ರಮಸ್ವ ಯೋಷಿದ್ಭಿರುಪೇತ್ಯ ಕಾಮಂ
ಕಾಮೋ ಹಿ ರಾಜನ್ಪರಮಾಭಿರಾಮಃ॥ 12-165-38 (71662)
ಬುದ್ಧಿರ್ಮಮೈಷಾ ಪರಿಖಾಸ್ಥಿತಸ್ಯ
ಮಾಭೂದ್ವಿಚಾರಸ್ತವ ಧರ್ಮಪುತ್ರ।
ಸ್ವಾತ್ಸಂಹಿತಂ ಸದ್ಭಿರಫಲ್ಗುಸಾರ
ಮಸಸ್ತವಾಕ್ಯಂ ಪರಮಾನೃಶಂಸಂ॥ 12-165-39 (71663)
ವರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾಃ ಸಮಮೇವ ಸೇವ್ಯಾ
ಯೋ ಹ್ಯೇಕಭಕ್ತಃ ಸ ನರೋ ಜಘನ್ಯಃ।
ದ್ವಯೋಸ್ತು ಸಕ್ತಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮಧ್ಯಮಂ
ಸ ಉತ್ತಮೋ ಯೋಽಭಿರತಸ್ತ್ರಿವರ್ಗೇ॥ 12-165-40 (71664)
ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸುಹೃಚ್ಚಂದನಸಾರಲಿಪ್ತೋ
ವಿಚಿತ್ರಮಾಲ್ಯಾಭರಣೈರುಪೇತಃ।
ತತೋ ವಚಃ ಸಂಗ್ರಹವಿಸ್ತರೇಣ
ಪ್ರೋಕ್ತ್ವಾಽಥ ವೀರಾನ್ವಿರರಾಮ ಭೀಮಃ॥ 12-165-41 (71665)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದಥ ಧರ್ಮರಾಜೋ
ವಾಕ್ಯಾನಿ ತೇಷಾಮನುಚಿಂತ್ಯ ಸಂಯಕ್।
ಉವಾಚ ವಾಚಾಽವಿತಥಂ ಸ್ಮಯನ್ವೈ
ಬಹುಶ್ರುತೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ॥ 12-165-42 (71666)
ನಿಃಸಂಶಯಂ ನಿಶ್ಚಿತಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಃ
ಸರ್ವೇ ಭವಂತೋ ವಿದಿತಪ್ರಮಾಣಾಃ।
ವಿಜ್ಞಾತುಕಾಮಸ್ಯ ಮಮೇಹ ವಾಕ್ಯ
ಮುಕ್ತಂ ಯದ್ವೋ ನೈಷ್ಠಿಕಂ ತಚ್ಛ್ರುತಂ ಮೇ।
ಇಹಾನುವಂಶಂ ಗದತೋ ಮಮಾಪಿ
ವಾಕ್ಯಂ ನಿಬೋಧಧ್ವಮನನ್ಯಭಾವಾಃ॥ 12-165-43 (71667)
ಯೋ ವೈ ನ ಪಾಪೇ ನಿರತೋ ನ ಪುಣ್ಯೇ
ನಾರ್ಥೇ ನ ಧರ್ಮೇ ಮನುಜೋ ನ ಕಾಮೇ।
ವಿಮುಕ್ತದೋಷಃ ಸಮಫಲ್ಗುಸಾರೋ
ವಿಮುಚ್ಯತೇ ದುಃಖಸುಖಾತ್ಸ ಸಿದ್ಧಃ॥ 12-165-44 (71668)
ಭೂತಾನಿ ಜಾತೀಮರಣಾನ್ವಿತಾನಿ
ಜರಾವಿಕಾರೈಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಾನಿ।
ಭೂಯಶ್ಚ ತೈಸ್ತೈರುಪಸೇವಿತಾನಿ
ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನ ತಂ ಚ ವಿದ್ಮಃ॥ 12-165-45 (71669)
ಸ್ನೇಹೇನ ಬದ್ಧಸ್ಯ ನ ಸಂತಿ ತಾನಿ
ಚೈವಂ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ಭಗವಾನುವಾಚ।
ಬೋಧಾಯ ನಿರ್ವಾಣಪರಾ ಭವಂತಿ
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಿಯಮಪ್ರಿಯಂ ಚ॥ 12-165-46 (71670)
ಏತಚ್ಚ ಮುಖ್ಯಂ ನ ತು ಕಾಮಕಾರೋ
ಯಥಾ ನಿಯುಕ್ತೋಽಸ್ಮಿ ತಥಾ ಕರೋಮಿ।
ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವಿಧಿರ್ನಿಯುಂಕ್ತೇ
ವಿಧಿರ್ಬಲೀಯಾನಿತಿ ವಿತ್ತ ಸರ್ವೇ॥ 12-165-47 (71671)
ನ ಕರ್ಮಣಾಽಪ್ನೋತ್ಯನವಾಪ್ಯಮರ್ಥಂ
ಯದ್ಭಾವಿ ತದ್ವೈ ಭವತೀತಿ ವಿದ್ಮಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗಹೀನೋಽಪಿ ಹಿ ವಿಂದತೇಽರ್ಥಂ
ತಸ್ಮಾದದೋ ಲೋಕಹಿತಾಯ ಗುಹ್ಯಂ॥ 12-165-48 (71672)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-165-49x (5852)
ತದಗ್ರ್ಯಬುದ್ಧೇರ್ವಚನಂ ಮನೋನುಗಂ
ಸಮಸ್ತಮಾಜ್ಞಾಯ ತಥಾಹಿ ಹೇತುಮತ್।
ತದಾ ಪ್ರಣೇದುಶ್ಚ ಜಹರ್ಷಿರೇ ಚ ತೇ
ಕುರುಪ್ರವೀರಾಯ ಚ ಚಕ್ರಿರೇಽಂಜಲಿಂ॥ 12-165-49 (71673)
ಸುಚಾರುವರ್ಣಾಕ್ಷರಶಬ್ದಭೂಷಿತಾಂ
ಮನೋನುಗಾಂ ನಿರ್ಗತವಾಕ್ಯಕಂಟಕಾಂ।
ನಿಶಂಯ ತಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಭಾಷಿತಾಂ ಗಿರಂ
ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಣತಾ ಬಭೂವುಃ॥ 12-165-50 (71674)
ತಥೈವ ರಾಜಾ ಪ್ರಶಶಂಸ್ ವೀರ್ಯವಾನ್
ಪುನಶ್ಚ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸರಿದ್ವರಾಸುತಂ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ವಿನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಂ
ತತಃ ಪರಂ ಧರ್ಮಮಹೀನಚೇತಸಂ॥ ॥ 12-165-51 (71675)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 165॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-165-3 ತ್ರಿವರ್ಗವಿಜಯಾಯ ಕಾಮಕ್ರೋಧಲೋಭಾನಾಂ ಜಯಾಯ॥ 12-165-12 ಅವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ ಮರ್ಯಾದಾ॥ 12-165-16 ನಿಸ್ತಂತವಃ ನೈಷ್ಠಿಕಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ॥ 12-165-17 ಶ್ಮಶ್ರುಲಾ ಹೀನಿಷೇವಿಣ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-165-20 ವಚನಂ ಶುಕಕಣ್ವಯೋರಿತಿ ಡ.ದ.ಪಾಠಃ॥ 12-165-25 ಅನರ್ಥಸ್ಯ ಅರ್ಥಹೀಸ್ಯ। ಅಧರ್ಮಿಣಃ ಧರ್ಮಹೀನಸ್ಯ॥ 12-165-27 ಅತ್ರ ಧರ್ಮಾರ್ಥಯೋಃ ಸಮತ್ವೇಽಪಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪೂರ್ವತ್ವಾದ್ವಿದುರಮತಮೇವೈತದೀಷದ್ಭೇದೇನ ದರ್ಶಿತಂ॥ 12-165-35 ಉದಶ್ವಿತಃ ತಕ್ರಾತ್॥ 12-165-37 ಅಕಾಮತಃ ಕಾಮಂ ವಿನಾ। ಕೇವಲಾರ್ಥಾತ್ಸ್ವನ್ನಂ ಮೃಷ್ಠಾನ್ನಂ ನಾಸ್ತಿ॥ 12-165-39 ಪರಿಸ್ವಾಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಪರಿತಃ ಖಾತಾ ಪರಿಖಾ। ಸರ್ವತೋ ಮೂಲಶೋಧ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ರ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಅನೃಶಂಸಮನಿಷ್ಟುರಂ॥ 12-165-40 ತಯೋಸ್ತು ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಪ್ರವದಂತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-165-43 ನೈಷ್ಠಿಕಂ ಸಿದ್ಧಾಂತರೂಪಂ। ಏತೇನ ಪೂರ್ವೇ ಸರ್ವೇ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಾ ಏವೇತ್ಯುಕ್ತಂ॥ 12-165-48 ಅರ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಂ। ಲೋಕಹಿತಾಯಂ ಮೋಕ್ಷಾಯ। ತ್ರಿವರ್ಗಹೀನೋಽಪಿ ಗುಹ್ಯಮರ್ಥಂ ರಹಸ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಿಂದತೇ ಲಭತೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತೋಽಧಿಕಾರೀ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 166
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.166. ಅಧ್ಯಾಯಃ 166
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಂಧೇಯಾಸಂಧೇಯಪುರುಷಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-166-0 (71676)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-166-0x (5853)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಕುರೂಣಾಂ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನ।
ಪ್ರಶ್ನಂ ಕಂಚಿತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-166-1 (71677)
ಕೀದೃಶಾ ಮಾನವಾಃ ಸೇವ್ಯಾಃ ಕೈ ಪ್ರೀತಿ ಪರಮಾ ಭವೇತ್।
ಆಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ಕೇ ಕ್ಷಮಾಸ್ತಾನ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-166-2 (71678)
ನ ಹಿ ತತ್ರ ಧನಂ ಸ್ಫೀತಂ ನ ಚ ಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ।
ತಿಷ್ಠಂತಿ ಯತ್ರ ಸುಹೃದಸ್ತಿಷ್ಠಂತೀತಿ ಮತಿರ್ಮಮ॥ 12-166-3 (71679)
ದುರ್ಲಭೋ ಹಿ ಸುಹೃಚ್ಛ್ರೋತಾ ದುರ್ಲಭಶ್ಚ ಹಿತಃ ಸುಹೃತ್।
ಏತದ್ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-166-4 (71680)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-166-5x (5854)
ಸಂಧೇಯಾನ್ಪುರುಷಾನ್ರಾಜನ್ನಸಂಧೇಯಾಂಶ್ಚ ತತ್ತ್ವತಃ।
ವದತೋ ಮೇ ನಿಬೋಧ ತ್ವಂ ನಿಖಿಲೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-166-5 (71681)
ಲುಬ್ಧಃ ಕ್ರೂರಸ್ತ್ಯಕ್ತಧರ್ಮಾ ನಿಕೃತಿಃ ಶಠ ಏವ ಚ।
ಕ್ಷುದ್ರಃ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಃ ಸರ್ವಶಂಕೀ ತಥಾಽಲಸಃ॥ 12-166-6 (71682)
ದೀರ್ಘಸೂತ್ರೋಽನೃಜುಃ ಕ್ರುಷ್ಟೋ ಗುರುದಾರಪ್ರಧರ್ಪಕಃ।
ವ್ಯಸನೇ ಯಃ ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ದುರಾತ್ಮಾ ನಿರಪತ್ರಪಃ॥ 12-166-7 (71683)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಪದರ್ಶೀ ಚ ನಾಸ್ತಿಕೋ ವೇದನಿಂದಕಃ।
ಸಂಪ್ರಕೀರ್ಣೇಂದಿಯೋ ಲೋಕೇ ಯಃ ಕಾಲನಿರತಶ್ಚರೇತ್॥ 12-166-8 (71684)
ಅಸಭ್ಯೋ ಲೋಕವಿದ್ವಿಷ್ಟಃ ಸಮಯೇ ಚಾನವಸ್ಥಿತಃ।
ಪಿಶುನೋಽಥಾಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ಮತ್ಸರೀ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-166-9 (71685)
ದುಃಶೀಲೋಽಥಾಕೃತಾತ್ಮಾ ಚ ನೃಶಂಸಃ ಕಿತವಸ್ತಥಾ।
ಮಿತ್ರೈರಪಕೃತಿರ್ನಿತ್ಯಮಟತೇಽರ್ಥಂ ಧನೇಪ್ಸಯಾ॥ 12-166-10 (71686)
ದದತಶ್ಚ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯೋ ನ ತುಷ್ಯತಿ ಮಂದಧೀಃ।
ಅಧೈರ್ಯಮಪಿ ಯೋ ಯುಂಕ್ತೇ ಸದಾ ಮಿತ್ರಂ ನರಾಧಮಃ॥ 12-166-11 (71687)
ಅಸ್ಥಾನಕ್ರೋಧನೋ ಯಶ್ಚ ಅಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ವಿರಜ್ಯತೇ।
ಸುಹೃದಶ್ಚೈವ ಕಲ್ಯಾಣಾನಾಶು ತ್ಯಜತಿ ಕಿಲ್ಬಿಪೀ॥ 12-166-12 (71688)
ಅಲ್ಪೇಽಪ್ಯಪಕೃತೇ ಮೂಢೇ ನ ಸಂಸ್ಮರನಿ ಯತ್ಕೃತಂ।
ಕಾರ್ಯಸೇವೀ ಚ ಮಿತ್ರೇಷು ಮಿತ್ರದ್ವೇಷೀ ನರಾಧಿಪ। 12-166-13 (71689)
ಶತ್ರುರ್ಮಿತ್ರಮುಖೋ ಯಶ್ಚ ಜಿಹ್ನಪ್ರೇಕ್ಷೀ ವಿಲೋಚನಃ।
ನ ತುಷ್ಯತಿ ಚ ಕಲ್ಯಾಣೇ ಯಂತ್ಯಜೇತ್ತಾದೃಶಂ ನರಂ॥ 12-166-14 (71690)
ಪಾನಪೋ ದ್ವೇಷಣಃ ಕ್ರೋಧೀ ನಿರ್ಘೃಣಃ ಪರುಪಸ್ತಥಾ।
ಪರೋಪತಾಪೀ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿವಧೇ ರತಃ॥ 12-166-15 (71691)
ಕೃತಘ್ನಶ್ಚಾಧಮೋ ಲೋಕೇ ನ ಸಂಧೇಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಮಿತ್ರದ್ವೇಷೀ ಹ್ಯಸಂಧೇಯಃ ಸಂಧೇಯಾನಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-166-16 (71692)
ಕುಲೀನಾ ವಾಕ್ಯಸಂಪನ್ನಾ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಕೋವಿದಾಃ।
ರೂಪವಂತೋ ಗುಣೋಪೇತಾಸ್ತಥಾಽಲುಬ್ಧಾ ಜಿತಶ್ರಮಾಃ॥ 12-166-17 (71693)
ಸನ್ಮಿತ್ರಾಶ್ಚ ಕೃತಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸರ್ವಜ್ಞಾ ಲೋಭವರ್ಜಿತಾಃ।
ಮಾಧುರ್ಯಗುಣಸಂಪನ್ನಾಃ ಸತ್ಯಸಂಧಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-166-18 (71694)
ವ್ಯಾಯಾಮಶೀಲಾಃ ಸತತಂ ಭೃತ್ಯಪುತ್ರಾಃ ಕುಲೋದ್ವಹಾಃ।
ದೋಷೈಃ ಪ್ರಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಥಿತಾಸ್ತೇ ಗ್ರಾಹ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥಿವೈರ್ನರಾಃ॥ 12-166-19 (71695)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಸಮಾಚಾರಾಃ ಸಂಪ್ರತುಷ್ಯಂತಿ ಹಿ ಪ್ರಭೋ।
ನಾಸ್ಥಾನೇ ಕ್ರೋಧವಂತಶ್ಚ ನ ಚಾಕಸ್ಮಾದ್ವಿರಾಗಿಣಃ॥ 12-166-20 (71696)
ವಿರಕ್ತಾಶ್ಚ ನ ದುಷ್ಯಂತಿ ಮನಸಾಽಪ್ಯರ್ಥಕೋವಿದಾಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಪೀಡಯಿತ್ವಾಽಪಿ ಸುಹೃತ್ಕಾರ್ಯಪರಾಯಣಾಃ।
ವಿರಜ್ಯಂತಿ ನ ಮಿತ್ರೇಭ್ಯೋ ವಾಸೋ ರಕ್ತಮಿವಾವಿಕಂ॥ 12-166-21 (71697)
ದೋಷಾಂಶ್ಚ ಲೋಭಮೋಹಾದೀನರ್ಥೇಷು ಯುವತೀಪು ಚ।
ನ ದರ್ಶಯಂತಿ ಸುಹೃದೋ ವಿಶ್ವಸ್ತಾ ಬಂಧುವತ್ಸಲಾಃ॥ 12-166-22 (71698)
ಲೋಷ್ಟಕಾಂಚನತುಲ್ಯಾರ್ಥಾಃ ಸುಹೃತ್ಸು ದೃಢಬುದ್ಧಯಃ।
ಯೇ ಚರಂತ್ಯನಭೀಮಾನಾ ನಿಸೃಷ್ಟಾರ್ಥವಿಭೂಷಣಾಃ।
ಸಂಗೃಹ್ಣಂತಃ ಪರಿಜನಂ ಸ್ವಾಂಯರ್ಥಪರಮಾಃ ಸದಾ॥ 12-166-23 (71699)
ಈದೃಶೈಃ ಪುರುಷಶ್ರೇಷ್ಠೈರ್ಯಃ ಸಂಧಿಂ ಕುರುತೇ ನೃಪಃ।
ತಸ್ಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಯತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾ ಗ್ರಹಪತೇರಿವ॥ 12-166-24 (71700)
ಸತ್ವವಂತೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಾ ಬಲವಂತೋ ರಣೇ ಸದಾ।
ಜನ್ಮಶೀಲಗುಣೋಪೇತಾಃ ಸಂಧೇಯಾಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಾಃ। 12-166-25 (71701)
ಯೇ ಚ ದೋಪಸಮಾಯುಕ್ತಾ ನರಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಯಾಽನ।
ತೇಷಾಮಪ್ಯಧಮಾ ರಾಜನ್ಕೃತಘ್ನಾ ಮಿತ್ರಘಾತಕಾಃ।
ತ್ಯಕ್ತವ್ಯಾಸ್ತು ದುರಾಚಾರಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ। ॥ 12-166-26 (71702)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 166॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-166-3 ಮಿತ್ರಸ್ಯಾರ್ಥಾದಿಭ್ಯೋಽಂತರಂಗತ್ವಮಾಹ ನಹೀತಿ॥ 12-166-5 ಸಂಧೇಯಾನ ನಿತ್ರೀಕರ್ತುಂ ಯೋಗ್ಯಾನ್॥ 12-166-7 ಕ್ರುಷ್ಟೋ ಲೋಕನಿಂದಿತಃ॥ 12-166-10 ನಿತ್ಯಮಿಚ್ಛತೇಽರ್ಥಂ ಪರಸ್ಯ ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-166-12 ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮೇವ ಸೇವತೇ ನ ತು ಧರ್ಮಾರ್ಧಮಿತಿ ಕಾರ್ಯಯೇತೀ॥ 12-166-14 ವಿಮೋಚನಃ ವಿಪರೀತದೃಷ್ಟಿಃ॥ 12-166-16 ಛಿದ್ರಾನ್ವೇಪೀ ಹ್ಯಸಂಧೇಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-166-21 ವಾಸೋ ರಕ್ತಮಿವಾಧಿಕಂ ಮೇಪಕಂವಲಃ॥ 12-166-26 ಕೃತಂ ಉಪಕಾರಂ ಘ್ನಂತಿ ವಾಚಾಽಪಲಾಪೇನ ವಾತೇ ಕೃತಘ್ನಾಃ ತ ಏವ ಉಪಕರ್ತುರ್ನಾಶಕರಾಮಿಬಹುಹಃ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 167
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.167. ಅಧ್ಯಾಯಃ 167
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೃತಘ್ನಮಿತ್ರದ್ರೋಹಿಲಕ್ಷಣಕಥನಾಯ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಗೌತಮಕಥಾಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1॥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಧಮೇನಕೇನಚಿದ್ಗೌತಮಕುಲಜೇನ ಧನಾರ್ಜನಾಯ ದಸ್ಯುಗ್ರಾಮಪ್ರವೇಶಃ॥ 2॥ ತತ್ರ ಕೇನಚಿದ್ದಸ್ಯುವರೇಣ ಭರ್ತೃವಿರಹಿತನಾರೀಸಮರ್ಪಣಾದಿನಾ ಸತ್ಕೃತೇನ ಗೌತಮೇನ ದಸ್ಯುವೃತ್ತ್ಯೋಪಜೀವನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-167-0 (71703)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-167-0x (5855)
ವಿಸ್ತರೇಣಾರ್ಥಸಂಬಂಧಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೀ ಕೃತಘ್ನಶ್ಚ ಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತಂ ಚ ಮೇ ವದ॥ 12-167-1 (71704)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-167-2x (5856)
ಹಂತ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಉದೀಚ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಂಲೇಚ್ಛೇಷು ಮನುಜಾಧಿಪ॥ 12-167-2 (71705)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಧ್ಯದೇಶೀಯಃ ಕೃಷ್ಣಾಂಗೋ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಜಿತಃ।
ಗ್ರಾಮಂ ದಸ್ಯುಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ಪ್ರಾವಿಶದ್ಧನತೃಷ್ಣಯಾ॥ 12-167-3 (71706)
ತತ್ರ ದಸ್ಯುರ್ಧನಯುತಃ ಸರ್ವವರ್ಣವಿಶೇಷವಿತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಸತ್ಯಸಂಧಶ್ಚ ದಾನೇ ಚ ನಿರತೋಽಭವತ್॥ 12-167-4 (71707)
ತಸ್ಯ ಕ್ಷಯಮುಪಾಗಂಯ ತತೋ ಭಿಕ್ಷಾಮಯಾಚತ।
ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ಚ ವಾಸಾರ್ಥಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ಚೈವಾಥ ವಾರ್ಷಿಕೀಂ॥ 12-167-5 (71708)
ಪ್ರಾದಾತ್ತಸ್ಮೈ ಸ ವಿಪ್ರಾಯ ವಸ್ತ್ರಂ ಚ ಸದಶಂ ನವಂ।
ನಾರೀಂ ಚಾಪಿ ವಯೋಪೇತಾಂ ಭರ್ತ್ರಾ ವಿರಹಿತಾಂ ತಥಾ॥ 12-167-6 (71709)
ಏತತ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಗೌತಮೋಽಥ ದ್ವಿಜಸ್ತಥಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಗೃಹವರೇ ರಾಜಂಸ್ತಯಾ ರೇಮೇ ಸ ಗೌತಮಃ॥ 12-167-7 (71710)
ಕುಟುಸ್ಬಾರ್ಥಂ ಚ ದಸ್ಯೋಶ್ಚ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯಥಾಕರೋತ್।
ಸೋಽವಸದ್ವರ್ಷಮೇಕಂ ವೈ ಸಮೃದ್ಧೇ ಶಬರಾಲಯೇ॥ 12-167-8 (71711)
ಬಾಣವೇಧೇ ಪರಂ ಯತ್ನಮಕರೋಚ್ಚೈವ ಗೌತಮಃ।
ಚಕ್ರಾಂಗಾನ್ಸ ಚ ನಿತ್ಯಂ ವೈ ಸರ್ವತೋ ವನಗೋಚರಾನ್।
ಜಘಾನ ಗೌತಮೋ ರಾಜನ್ಯಥಾ ದಸ್ಯುಗಣಾಸ್ತಥಾ॥ 12-167-9 (71712)
ಹಿಂಸಾಪಟುರ್ಘೃಣಾಹೀನಃ ಸದಾ ಪ್ರಾಣಿವಧೇ ರತಃ।
ಗೌತಮಃ ಸನ್ನಿಕರ್ಷೇಣ ದಸ್ಯುಭಿಃ ಸಮತಾಮಿಯಾತ್॥ 12-167-10 (71713)
ತಥಾ ತು ವಸತಸ್ತಸ್ಯ ದಸ್ಯುಗ್ರಾಮೇ ಸುಖಂ ತದಾ।
ಅಗಮನ್ಬಹವೋ ಮಾಸಾ ನಿಘ್ನತಃ ಪಕ್ಷಿಣೋ ಬಹೂನ್॥ 12-167-11 (71714)
ತತಃ ಕದಾಚಿದಪರೋ ದ್ವಿಜಸ್ತಂ ದೇಶಮಾಗತಃ।
ಜಟಾಚೀರಾಜಿನಧರಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-167-12 (71715)
ವಿನೀತೋ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ವೇದಾಂತಾನಾಂ ಚ ಪಾರಗಃ।
ಅದೃಶ್ಯತ ತತಸ್ತತ್ರ ಸಖಾ ತಸ್ಯೈವ ತು ದ್ವಿಜಃ।
ತಂ ದಸ್ಯುಗ್ರಾಮಮಗಮದ್ಯತ್ರಾಸೌ ಗೌತಮೋಽಭವತ್॥ 12-167-13 (71716)
ಸ ತು ವಿಪ್ರಗೃಹಾನ್ವೇಪೀ ಶೂದ್ರಾನ್ನಪರಿವರ್ಜಕಃ।
ಗ್ರಾಮೇ ದಸ್ಯುಸಮಾಕೀರ್ಣೇ ವ್ಯಚರತ್ಸರ್ವತೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-167-14 (71717)
ತತಃ ಸ ಗೌತಮಗೃಹಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಗೌತಮಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತಾವನ್ಯೋನ್ಯೇನ ಸಂಗತೌ॥ 12-167-15 (71718)
ಚಕ್ರಾಂಗಭಾರಸ್ಕಂಧಂ ತಂ ಧನುಷ್ಪಾಣಿಂ ಧೃತಾಯುಧಂ।
ರುಧಿರೇಣಾವಸಿಕ್ತಾಂಗಂ ಗೃಹದ್ವಾರಮುಪಾಗತಂ॥ 12-167-16 (71719)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರುಷಾದಾಭಮಪಧ್ವಸ್ತಂ ಕ್ಷಮಾಗತಂ।
ಅಭಿಜ್ಞಾಯ ದ್ವಿಜೋ ವ್ರೀಡನ್ನಿದಂ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-167-17 (71720)
ಕಿಮಿದಂ ಕುರುಪೇ ಮೋಹಾದ್ವಿಪ್ರಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ಕುಲೋದ್ಭವಃ।
ಮಧ್ಯದೇಶಪರಿಜ್ಞಾತೋ ದಸ್ಯುಭಾವಂ ಗತಃ ಕಥಂ॥ 12-167-18 (71721)
ಪೂರ್ವಾನ್ಸ್ಮರ ದ್ವಿಜ ಜ್ಞಾತೀನ್ಪ್ರಖ್ಯಾತಾನ್ವೇದಪಾರಗಾನ್।
ಯೇಷಾಂ ವಂಶೇಽಭಿಜಾತಸ್ತ್ವಮೀದೃಶಃ ಕುಲಪಾಂಸನಃ॥ 12-167-19 (71722)
ಅವಬುಧ್ಯಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸತ್ವಂ ಶೀಲಂ ಶ್ರುತಂ ದಮಂ।
ಅನುಕ್ರೋಶಂ ಚ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ತ್ಯಜ ವಾಸಮಿಮಂ ದ್ವಿಜ॥ 12-167-20 (71723)
ಸ ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುಹೃದಾ ತೇನ ತತ್ರ ಹಿತೈಪಿಣಾ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತೋ ರಾಜನ್ವಿನಿಶ್ವಸ್ಯ ತದಾಽಽರ್ತಬತ್॥ 12-167-21 (71724)
ನಿರ್ಧನೋಽಸ್ಮಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾಪಿ ವೇದವಿದಪ್ಯಹಂ।
ವಿತ್ತಾರ್ಥಮಿಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-167-22 (71725)
ತ್ವದ್ದರ್ಶನಾತ್ತು ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಕೃತಾರ್ಥೋಽಸ್ಂಯದ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜ।
ಅಧ್ವಾನಂ ಸಹ ಯಾಸ್ಯಾವಃ ಶ್ವೋ ವಸಸ್ವಾದ್ಯ ಶರ್ವರೀಂ॥ 12-167-23 (71726)
ಸ ತತ್ರ ನ್ಯವಸದ್ವಿಪ್ರೋ ಘೃಣೀ ಕಿಂಚಿದಸಂಸ್ಪೃಶನ್।
ಕ್ಷುಧಿತಶ್ಛಂದ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಭೋಜನಂ ನಾಭ್ಯನಂದತ॥ ॥ 12-167-24 (71727)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವನಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 167॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-167-3 ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಸ್ತದುಕ್ತಂ ಕರ್ಮ ಚ ತದ್ವಿವರ್ಜಿತಃ ಗ್ರಾಮಂ ವೃದ್ಧಿಯುತಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶದ್ಭೈಕ್ಷ್ಯಕಾಂಕ್ಷ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-167-5 ಕ್ಷಯಂ ಗೃಹಂ॥ 12-167-6 ವಯೋಪೇತಾಂ ಯುವತೀಂ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-167-9 ಚಕ್ರಾಂಗಾನ್ ಹಂಸಾನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 168
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.168. ಅಧ್ಯಾಯಃ 168
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕದಾಚನ ಧನಾರ್ಜನಾಯ ಪ್ರಸ್ಥಿತವತಾ ಗೌತಮೇನ ಸಮುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಗಚ್ಛತಾ ವಣಿಕ್ಸಾರ್ಥೇನ ಸಹ ಗಮನಂ॥ 1॥ ವನಗಜೋಪದ್ರುತವಣಿಕ್ಸಾರ್ಥಪರಿಭ್ರಷ್ಟೇನ ಗೌತಮೇನ ಕಿಂಚಿಕ್ಯಗ್ರೋಧಮೂಲೇ ವಿಶ್ರಾಂತ್ಯೈ ಪ್ರಸ್ವಾಪಃ॥ 2॥ ತತ್ರ ಸಾಯಮಾಗತೇನ ರಾಜಧರ್ಮನಾಂನಾ ವಕರಾಜೇನ ತಸ್ಯ ಸತ್ಕಾರಃ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-168-0 (71728)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-168-0x (5857)
ತಸ್ಯಾಂ ನಿಶಾಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಾಯಾಂ ಗತೇ ತಸ್ಮಿಂದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇ।
ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಗೌತಮೋಽಗಚ್ಛದ್ಧನಾರ್ಥೀ ವಿಚಚಾರ ಹ॥ 12-168-1 (71729)
ಸಾಮುದ್ರಿಕಾನ್ಸವಣಿಜಸ್ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸ್ಥಿತಾನ್ಪಥಿ।
ಸ ತೇನ ಸಹ ಸಾರ್ಥೇನ ಪ್ರಯಯೌ ಸಾಗರಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-168-2 (71730)
ಸ ತು ಸಾರ್ಥೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ಗಿರಿಗಹ್ವರೇ।
ಮತ್ತೇನ ದ್ವಿರದೇನಾಥ ನಿಹತಃ ಪ್ರಾಯಶೋಽಭವತ್॥ 12-168-3 (71731)
ಸ ಕಥಂಚಿದ್ಭಯಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವಿಮುಕ್ತೋ ಪ್ರಾಯಶೋಽಭವತ್।
ಕಾಂದಿಗ್ಭೂತೋ ಜೀವಿತಾರ್ಥೀ ಪ್ರದುದ್ರಾವೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ॥ 12-168-4 (71732)
ತತಸ್ತು ಸ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಃ ಸಾರ್ಥಾದ್ದೇಶಾತ್ತಥಾಽರ್ಥತಃ।
ಏಕಾಕೀ ವ್ಯಭ್ರಮತ್ತತ್ರ ವನೇ ಕಾಪುರುಷೋ ಯಥಾ॥ 12-168-5 (71733)
ಸ ಪಂಥಾನಮಥಾಸಾದ್ಯ ಸಮುದ್ರಾಭಿಸರಂ ತದಾ।
ಆಸಸಾದ ವನಂ ರಂಯಂ ಮಹತ್ಪುಷ್ಪಿತಪಾದಪಂ॥ 12-168-6 (71734)
ಸರ್ವರ್ತುಕೈರಾಂರವಣೈಃ ಪುಷ್ಪಿತೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ನಂದನೋದ್ದೇಶಸದೃಶಂ ಯಕ್ಷಕಿನ್ನರಸೇವಿತಂ॥ 12-168-7 (71735)
ಸಾಲತಾಲಘವಾಶ್ವತ್ಥಪ್ಲಕ್ಷಾಗುರುವನೈಸ್ತಥಾ।
ಚಂದನಸ್ಯ ಚ ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಪಾದಪೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಗಿರಿಪ್ರಸ್ಥೇಷು ರಂಯೇಷು ಸುಖೇಷು ಸುಖಗಂಧಿಷು॥ 12-168-8 (71736)
ಸಮಂತತೋ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾ ವಲ್ಗು ಕೂಜಂತಿ ತತ್ರ ವೈ।
ಮನುಷ್ಯವದನಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಭಾರುಂಡಾ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 12-168-9 (71737)
ಸ ತಾನ್ಯತಿಮನೋಜ್ಞಾನಿ ವಿಹಗಾನಾಂ ರುತಾನಿ ವೈ।
ಶೃಣ್ವನ್ಸುರಮಣೀಯಾನಿ ವಿಪ್ರೋಽಗಚ್ಛತ ಗೌತಮಃ॥ 12-168-10 (71738)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸುರಂಯೇಷು ಸುವರ್ಣಸಿಕತಾಚಿತೇ।
ದೇಶಭಾಗೇ ಸಮೇ ಚಿತ್ರೇ ಸ್ವರ್ಗೋದ್ದೇಶಸಮಪ್ರಭೇ।
ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟಂ ದದರ್ಶಾಥ ನ್ಯಗ್ರೋಧಂ ಚ ಸುಮಂಡಲಂ॥ 12-168-11 (71739)
ಶಾಖಾಭಿರನುರೂಪಾಭಿಃ ಸಂವೃತಂ ಛತ್ರಸನ್ನಿಭಂ।
ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಚ ಸಂಸಿಕ್ತಂ ವರಚಂದನವಾರಿಣಾ॥ 12-168-12 (71740)
ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಾನ್ವಿತಂ ಶ್ರೀಮತ್ಪಿತಾಮಹಸದೋಪಮಂ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೌತಮಃ ಪ್ರೀತೋ ಮನಃಕಾಂತಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-168-13 (71741)
ಮೇಧ್ಯಂ ಸುರಗೃಹಪ್ರಖ್ಯಂ ಪುಷ್ಪಿತೈಃ ಪಾದಪೈರ್ವೃತಂ।
ತಮಾಸಾದ್ಯ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಸ್ತಸ್ಯಾಧಸ್ತಾದುಪಾವಿಶತ್॥ 12-168-14 (71742)
ತತ್ರಾಸೀನಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಗೌತಮಸ್ಯ ನರಾಧಿಪ।
ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಪ್ರವವಾವನಿಲಃ ಶುಭಃ।
ಹ್ಲಾದಯಂಸ್ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಗೌತಮಸ್ಯ ತದಾ ನೃಪ॥ 12-168-15 (71743)
ಸ ತು ವಿಪ್ರಃ ಪರಿಶ್ರಾಂತಿಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಃ ಪುಣ್ಯೇನ ವಾಯುನಾ।
ಸುಖಮಾಸಾದ್ಯ ಸುಷ್ವಾಪ ಭಾಸ್ಕರಶ್ಚಾಸ್ತಮಭ್ಯಯಾತ್॥ 12-168-16 (71744)
ತತೋಽಸ್ತಂ ಭಾಸ್ಕರೇ ಯಾತೇ ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ಆಜಗಾಮ ಸ್ವಭವನಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾತ್ಖಗೋತ್ತಮಃ॥ 12-168-17 (71745)
ನಾಡೀಜಂಘ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ದಯಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಖಾ।
ಬಕರಾಜೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯಾತ್ಮಸಂಭವಃ॥ 12-168-18 (71746)
ರಾಜಧರ್ಮೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋ ಬಭೂವಾಪ್ರತಿಭೋ ಭುವಿ।
ದೇವಕನ್ಯಾಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿದ್ವಾಂದೇವಸಮಪ್ರಭಃ॥ 12-168-19 (71747)
ಮೃಷ್ಟಹಾಟಕಸಂಛನ್ನೋ ಭೂಷಣೈರರ್ಕಸನ್ನಿಭೈಃ।
ಭೂಷಿತಃ ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ದೇವಗರ್ಭಃ ಶ್ರಿಯಾ ಜ್ವಲನ್॥ 12-168-20 (71748)
ತಮಾಗತಂ ಖಗಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೌತಮೋ ವಿಸ್ಮಿತೋಽಭವತ್।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರೀತಾತ್ಮಾ ಹಿಂಸಾರ್ಥಂ ಚೈನಮೈಕ್ಷತ॥ 12-168-21 (71749)
ರಾಜಧರ್ಮೋವಾಚ। 12-168-22x (5858)
ಸ್ವಾಗತಂ ಭವತೋ ವಿಪ್ರ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸಿ ಮೇ ಗೃಹಾನ್।
ಅಸ್ತಂ ಚ ಸವಿತಾ ಯಾತಃ ಸಂಧ್ಯೇಯಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾ॥ 12-168-22 (71750)
ಮಮ ತ್ವಂ ನಿಲಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪ್ರಿಯಾತಿಥಿರನಿಂದಿತಃ।
ಪೂಜಿತೋ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಪ್ರಾತರ್ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ ॥ 12-168-23 (71751)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 168॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-168-2 ಸಾಮುದ್ರಿಕಾನ್ ಸಮುದ್ರೋಪಾಂತೇ ಗತಾನ್॥ 12-168-4 ಕಾಂ ದಿಶಂ ಪ್ರಯಾಮೀತ್ಯಾಕುಲಃ ಕಾಂದಿಗ್ಭೂತಃ॥ 12-168-11 ರಂಯೇಷು ಪ್ರದೇಶೇಷು ಮಧ್ಯೇ ಏಕತ್ರ॥ 12-168-13 ಸಭೋಪಮಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 169
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.169. ಅಧ್ಯಾಯಃ 169
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕಕಸತ್ಕೃತೇನ ಗೌತಮೇನ ತಚ್ಚೋದನಯಾ ತತ್ಸುಹೃದೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷನಾಂನೋ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ನಗರಂ ಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-169-0 (71752)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-169-0x (5859)
ಗಿರಂ ತಾಂ ಮಧುರಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗೌತಮೋ ವಿಸ್ಮಿತಸ್ತದಾ।
ಕೌತೂಹಲಾನ್ವಿತೋ ರಾಜನ್ರಾಜಧರ್ಮಾಣಮೈಕ್ಷತ॥ 12-169-1 (71753)
ರಾಜಧರ್ಮೋವಾಚ। 12-169-2x (5860)
ಭೋಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಹಂ ಮಾತಾ ದಾಕ್ಷಾಯಣೀ ಮಮ।
ಸತೀ ತ್ವಂ ಚ ಗುಣೋಪೇತಃ ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-169-2 (71754)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-169-3x (5861)
ತಸ್ಮೈ ದತ್ತ್ವಾ ಸ ಸತ್ಕಾರಂ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಶಾಲಪುಷ್ಪಮಯೀಂ ದಿವ್ಯಾಂ ಬೃಸೀಂ ಸಮುಪಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-169-3 (71755)
ಭಗೀರಥರಥಾಕ್ರಾಂತದೇಶಾನ್ಗಂಗಾನಿಷೇವಿತಾನ್।
ಯೇ ಚರಂತಿ ಮಹಾಮೀನಾಸ್ತಾಂಶ್ಚ ತಸ್ಯಾನ್ವಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-169-4 (71756)
ವಹ್ನಿಂ ಚಾಪಿ ಸುಸಂದೀಪ್ತಂ ಮೀನಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸುಪೀವರಾನ್।
ಸ ಗೌತಮಾಯಾತಿಥಯೇ ನ್ಯವೇದಯತ ಕಾಶ್ಯಪಿಃ॥ 12-169-5 (71757)
ಭುಕ್ತವಂತಂ ಚ ತಂ ವಿಪ್ರಂ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಶ್ರಮಾಪನಯನಾರ್ಥಂ ಸ ಪಕ್ಷಾಭ್ಯಾಮಭ್ಯವೀಜಯತ್॥ 12-169-6 (71758)
ತನೋ ವಿಶ್ರಾಂತಮಾಸೀನಂ ಗೋತ್ರವೃತ್ತಮಪೃಚ್ಛತ।
ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಗೌತಮೋಽಸ್ಮೀತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸ್ಮೀತ್ಯುದಾಹರತ್॥ 12-169-7 (71759)
ತಸ್ಮೈ ಪರ್ಣಮಯಂ ದಿವ್ಯಂ ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಾಧಿವಾಸಿತಂ।
ಗಂಧಾಢ್ಯಂ ಶಯನಂ ಪ್ರಾದಾತ್ಸ ಶಿಶ್ಯೇ ತತ್ರ ವೈ ಸುಖಂ॥ 12-169-8 (71760)
ಅಪೋಪವಿಷ್ಟಂ ಶಯನೇ ಗೌತಮಂ ವಾಕ್ಯವಿತ್ತಮಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕಾಶ್ಯಪಿರ್ವಾಗ್ಮೀ ಕಿಮಾಗಮನಮಿತ್ಯುತ॥ 12-169-9 (71761)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ಗೌತಮಸ್ತಂ ದರಿದ್ರೋಽಹಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಸಮುದ್ರಗಮನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಮಿತಿ ಭಾರತ॥ 12-169-10 (71762)
ತಂ ಕಾಶ್ಯಪೋಽಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ನೋತ್ಕಂಠಾಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕೃತಕಾರ್ಯೋ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಸದ್ರವ್ಯೋ ಯಾಸ್ಯಸೇ ಗೃಹಾನ್॥ 12-169-11 (71763)
ಚತುರ್ವಿಧಾ ಹ್ಯರ್ಥಗತಿರ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತಂ ಯಥಾ।
ಮಿತ್ರಂ ವಿದ್ಯಾ ಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚೇತಿ ಬುಧೇಪ್ಸಿತಾ॥ 12-169-12 (71764)
ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೋಽಸ್ಮಿ ತೇ ಮಿತ್ರಂ ಸುಹೃತ್ತ್ವಂ ಚ ಮಹತ್ತರಂ।
ಸೋಽಹಂ ತಥಾ ಯತಿಷ್ಯಾಮಿ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಯಥಾರ್ಥವಾನ್॥ 12-169-13 (71765)
ತತಃ ಪ್ರಭಾತಸಮಯೇ ಸುಖಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽಬ್ರವೀದಿದಂ।
ಗಚ್ಛ ಸೌಂಯ ಪಥಾಽನೇನ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-169-14 (71766)
ಇತಸ್ತ್ರಿಯೋಜನಂ ಗತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪತಿರ್ಮಹಾನ್।
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಸಖಾ ಮಮ ಮಹಾಬಲಃ॥ 12-169-15 (71767)
ತಂ ಗಚ್ಛ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯ ತ್ವಂ ಸ ಮದ್ವಾಕ್ಯಪ್ರಚೋದಿತಃ।
ಕಾಮಾನಭೀಪ್ಸಿತಾಂಸ್ತುಭ್ಯಂ ದಾತಾ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-169-16 (71768)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಯಯೌ ರಾಜನ್ಗೌತಮೋ ವಿಗತಕ್ಲಮಃ।
ಫಲಾನ್ಯಮೃತಕಲ್ಪಾನಿ ಭಕ್ಷಯಾನೋ ಯಥೇಷ್ಟತಃ॥ 12-169-17 (71769)
ಚಂದನಾಗುರುಮುಖ್ಯಾನಿ ಪತ್ರತ್ವಚವನಾನಿ ಚ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪಥಿ ಮಹಾರಾಜ ಸೇವಮಾನೋ ದ್ರುತಂ ಯಯೌ॥ 12-169-18 (71770)
ತತೋ ಮನುವ್ರಜಂ ನಾಮ ನಗರಂ ಶೈಲತೋರಣಂ।
ಶೈಲಪ್ರಾಕಾರವಪ್ರಂ ಚ ಶೈಲಯಂತ್ರಾರ್ಗಲಂ ತಥಾ॥ 12-169-19 (71771)
ವಿದಿತಶ್ಚಾಭವತ್ತಸ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಪ್ರಹಿತಃ ಸುಹೃದಾ ರಾಜನ್ಪ್ರೀಯಮಾಣಃ ಪ್ರಿಯಾತಿಥಿಃ॥ 12-169-20 (71772)
ತತಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಸ್ವಾನ್ಪ್ರೇಷ್ಯಾನಾಹ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಗೌತಮೋ ನಗರದ್ವಾರಾಚ್ಛೀಘ್ರಮಾನೀಯತಾಮಿತಿ॥ 12-169-21 (71773)
ತಸ್ಮಾತ್ಪುರವರಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ವೇತವೇಷ್ಟನಾಃ।
ಗೌತಮೇತ್ಯಭಿಭಾಷಂತಃ ಪುರದ್ವಾರಮುಪಾಗಮನ್॥ 12-169-22 (71774)
ತೇ ತಮೂಚುರ್ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಪ್ರೇಷ್ಯಾಸ್ತದಾ ದ್ವಿಜಂ।
ತ್ವರಸ್ವ ತೂರ್ಣಮಾಗಚ್ಛ ರಾಜಾ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-169-23 (71775)
ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪತಿರ್ವೀರೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ।
ಸ ತ್ವಾಂ ತ್ವರತಿ ವೈ ದ್ರಷ್ಟುಂ ತತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-169-24 (71776)
ತತಃ ಸ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ವಿಪ್ರೋ ವಿಸ್ಮಯಾದ್ವಿಗತಕ್ಲಮಃ।
ಗೌತಮಃ ಪರಮರ್ದ್ಧಿ ತಾಂ ಪಶ್ಯನ್ಪರಮವಿಸ್ಮಿತಃ॥ 12-169-25 (71777)
ತೈರೇವ ಸಹಿತೋ ರಾಜ್ಞೋ ವೇಶ್ಮ ತೂರ್ಣಮುಪಾದ್ರವತ್।
ದರ್ಶನಂ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣೋ ದ್ವಿಜಸ್ತದಾ॥ ॥ 12-169-26 (71778)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 169॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-169-2 ಅತಿಥಿಸ್ತ್ವಂ ಗುಣೋಪೇತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-169-12 ಚತುರ್ವಿಧಾಹ್ಯರ್ಥಸಿದ್ಧಿರ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತಂ ಯಥಾ। ಪಾರಂಪರ್ಥಂ ತಥಾ ದೈವಂ ಕಾಂಯಂ ಮೈತ್ರಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-169-19 ಮರುವ್ರಜಂ ನಾಮೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಮರುದ್ರಜಂ ನಾಮೇತಿ ದ. ಪಾಠಃ। ಮೇರುವ್ರಜಂ ನಾಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-169-24 ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪತಿಃ ಶ್ರೀಮಾವ್ರಾಜಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರೇಷಿತಃ। ಯದರ್ಥಮಿಹ ಮಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 170
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.170. ಅಧ್ಯಾಯಃ 170
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಗೌತಮೇನ ಸ್ವಸ್ಯಾನರ್ಹತ್ವಂ ಜಾನತಾಪಿ ವಿರೂಪಾಕ್ಷೇಣ ವಕರಾಜಗೌರವಾತ್ಪ್ರದತ್ತಂ ಧನಭಾರಮುದೂಹ್ಯ ಸಾಯಂ ಪುನರ್ಬಕಾಲಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ॥ 1॥ ತತ್ರ ಪರೇದ್ಯುಃ ಸ್ವಭವನಂ ಜಿಗಮಿಪುಣಾ ಗೋತಮೇನ ಪಾರ್ಥಯಾರ್ಥಂ ರಾತ್ರೌ ವಕವಧನಿರ್ಧಾರಣಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-170-0 (71804)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-170-0x (5863)
ತತಃ ಸ ವಿದಿತೋ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಗೃಹಮುತ್ತಮಂ।
ಪೂಜಿತೋ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇಣ ನಿಪಸಾದಾಸನೋತ್ತಮೇ॥ 12-170-1 (71805)
ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ಗೋತ್ರಚರಣಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಕಂ।
ಪೃಷ್ಟೋ ರಾಜ್ಞಾ ಸ ನಾಜ್ಞಾಸೀದ್ಗೋತ್ರಮಾತ್ರಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-170-2 (71806)
ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಮಹೀನಸ್ಯ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾದ್ವಿರತಸ್ಯ ಚ।
ಗೋತ್ರಮಾತ್ರವಿದೋ ರಾಜಾ ನಿವಾಮಂ ಸಮಪೃಚ್ಛತ॥ 12-170-3 (71807)
ರಾಕ್ಷಮ ಉವಾಚ। 12-170-4x (5864)
ಕ್ವ ತೇ ನಿವಾಸಃ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಿಂಗೋತ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಚ ತೇ।
ತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ನ ಭೀಃ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಶ್ರಮಸ್ವ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-170-4 (71808)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 12-170-5x (5865)
ಮಧ್ಯದೇಶಪ್ರಸೂತೋಽಹಂ ವಾಸೋ ಮೇ ಶವರಾಲಯೇ।
ಶೂದ್ರೀ ಪುನರ್ಭೂರ್ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-170-5 (71809)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-170-6x (5866)
ತತೋ ರಾಜಾ ವಿಮಮೃಶೇ ಕಥಂ ಕಾರ್ಯಮಿದಂ ಭವೇತ್।
ಕಥಂ ವಾ ಸುಕೃತಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿತಿ ವುದ್ಧ್ಯಾಽನ್ವಚಿಂತಯನ್॥ 12-170-6 (71810)
ಅಯಂ ವೈ ಜನ್ಮನಾ ವಿಪ್ರಃ ಸುಹೃತ್ತಂಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸಂಪ್ರೇಪಿತಶ್ಚ ತೇನಾಯಂ ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-170-7 (71811)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ ಹಿ ಮಾಮಾಶ್ರಿತಃ ಸದಾ।
ಭ್ರಾತಾ ಮೇ ಬಾಂಧವಶ್ಚಾಸೌ ಸಖಾ ಚೈವ ಪ್ರಿಯೋ ಮಮ॥ 12-170-8 (71812)
ಕಾರ್ತಿಕ್ಯಾಮದ್ಯ ಭೋಕ್ತಾರಃ ಸಹಸ್ರಂ ಮೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ತತ್ರಾಯಮಪಿ ಭೋಕ್ತಾ ತು ದೇಯಮಸ್ಮೈ ಚ ಮೇ ಧನಂ॥ 12-170-9 (71813)
ಸ ಚಾದ್ಯ ದಿವಸಃ ಪುಣ್ಯೋ ಹ್ಯತಿಥಿಶ್ಚಾಯಮಾಗತಃ।
ಸಂಕಲ್ಪಿತಂ ಚೈವ ಧನಂ ಕಿಂ ವಿಚಾರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-170-10 (71814)
ತತಃ ಸಹಸ್ರಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಸಮಲಂಕೃತಂ।
ಸ್ನಾತಾನಾಮನುಲಿಪ್ತಾನಾಮಹತಕ್ಷೌಮವಾಸಸಾಂ॥ 12-170-11 (71815)
ತಾನಾಗತಾಂದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ವಿರೂಪಾಕ್ಷೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-170-12 (71816)
ಬೃಸ್ಯಸ್ತೇಷಾಂ ತು ಸಂನ್ಯಸ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಭೂಮೌ ವರಕುಶಾಃ ಸ್ತೀರ್ಣಾಃ ಪ್ರೇಷ್ಯೈರ್ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-170-13 (71817)
ತಾಸು ತೇ ಪೂಜಿತಾ ರಾಜ್ಞಾ ನಿಪಣ್ಣಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ನಿಲದರ್ಭೋದಕೇನಾಥ ಅರ್ಚಿತಾ ವಿಧಿವದ್ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-170-14 (71818)
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಸಪಿತರಃ ಸಾಗ್ನಯಶ್ಚೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ವಿಲಿಪ್ತಾಃ ಪುಷ್ಪವಂತಶ್ಚ ಸುಪ್ರಚಾರಾಃ ಸುಪೂಜಿತಾಃ।
ವ್ಯರಾಜಂತ ಮಹಾರಾಜ ನಕ್ಷತ್ರಪತಯೋ ಯಥಾ॥ 12-170-15 (71819)
ತತೋ ಜಾಂಬೂನದೀಃ ಪಾತ್ರೀರ್ವಜ್ರಾಂಕಾ ವಿಮಲಾಃ ಶುಭಾಃ।
ವರಾನ್ನಪೂರ್ಣಾ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾದಾನ್ಮಧುಘೃತಪ್ಲುತಾಃ॥ 12-170-16 (71820)
ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಮದಾಪಾಢ್ಯಾಂ ಮಾಧ್ಯಾಂ ಚ ಬಹವೋ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಈಪ್ಸಿತಂ ಭೋಜನವರಂ ಲಭಂತೇ ಸತ್ಕೃತಂ ತಥಾ॥ 12-170-17 (71821)
ವಿಶೇಷತಸ್ತು ಕಾರ್ತಿಕ್ಯಾಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಶರದ್ವ್ಯಪಾಯೇ ರತ್ನಾನಿ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-170-18 (71822)
ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ಚೈವ ಮಣೀನಥ ಚ ಮೌಕ್ತಿಕಾನ್।
ವಜ್ರಾನ್ಮಹಾಧನಾಂಶ್ಚೈವ ವೈದೂರ್ಯಾಜಿನರಾಂಕವಾನ್॥ 12-170-19 (71823)
ರತ್ನವಂತಿ ಚ ಪಾತ್ರಾಣಿ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥಂ ಸ ಭಾರತ।
ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಹ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ವಿರೂಪಾಕ್ಷೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-170-20 (71824)
ಗೃಹ್ಣೀತ ರತ್ನಾನ್ಯೇತಾನಿ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಯಥೇಷ್ಟತಃ।
ಯೇಷುಯೇಷು ಚ ಭಾಂಡೇಷು ಭುಕ್ತವಂತೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ತಾನ್ಯೇವಾದಾಯ ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಸ್ವವೇಶ್ಮಾನೀತಿ ಭಾರತ॥ 12-170-21 (71825)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಚನೇ ತಸ್ಮಿನ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಯಥೇಷ್ಟಂ ತಾನಿ ರತ್ನಾನಿ ಜಗೃಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣವರ್ಷಭಾಃ॥ 12-170-22 (71826)
ತತೋ ಮಹಾರ್ಹೈಸ್ತೈಸ್ತೇನ ರತ್ನೈರಭ್ಯರ್ಚಿತಾಃ ಶುಭೈಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮೃಷ್ಟವಸನಾಃ ಸುಪ್ರೀತಾಃ ಸಮುದೋಽಭವನ್॥ 12-170-23 (71827)
ತತಸ್ತಾನ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ತು ದ್ವಿಜಾನಾಹ ಪುನರ್ವಚಃ।
ನಾನಾ ದೇಶಾಗತಾನ್ರಾಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನನುಮನ್ಯ ವೈ॥ 12-170-24 (71828)
ಅದ್ಯೈಕಂ ದಿವಸಂ ವಿಪ್ರಾ ನ ವೋಽಸ್ತೀಹ ಭಯಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ರಾಕ್ಷಸೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮೋದಧ್ವಮಿಷ್ಟತೋ ಯಾತ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-170-25 (71829)
ತತಃ ಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ಸರ್ವೇ ವಿಪ್ರಸಂಘಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಗೌತಮೋಽಪಿ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಭಾರಮಾದಾಯ ಸತ್ವರಃ॥ 12-170-26 (71830)
ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಸಮುದ್ವಹನ್ಭಾರಂ ನ್ಯಗ್ರೋಧಂ ಸಮುಪಾಗಮತ್।
ನ್ಯಷೀದಚ್ಚ ಪರಿಶ್ರಾಂತಃ ಕ್ಲಾಂತಶ್ಚ ಕ್ಷುಧಿತಶ್ಚ ಸಃ॥ 12-170-27 (71831)
ತತಸ್ತಮಭ್ಯಗಾದ್ರಾಜನ್ರಾಜಧರ್ಮಾ ಖಗೋತ್ತಮಃ।
ಸ್ವಾಗತೇನಾಭ್ಯನಂದಚ್ಚ ಗೌತಮಂ ಮಿತ್ರವತ್ಸಲಃ॥ 12-170-28 (71832)
ತಸ್ಯ ಪಕ್ಷಾಗ್ರವಿಕ್ಷೇಪೈಃ ಕ್ಲಮಂ ವ್ಯಪನಯದ್ಬಕಃ।
ಪೂಜಾಂ ಚಾಪ್ಯಕರೋದ್ಧೀಮಾನ್ಭೋಜನಂ ಚ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-170-29 (71833)
ತತಸ್ತೌ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಖಗೇಂದ್ರದ್ವಿಜಸತ್ತಮೌ॥ 12-170-30 (71834)
ಗೌತಮಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ರಾತ್ರೌ ತಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ।
ಹಾಟಕಸ್ಯಾಭಿರೂಪಸ್ಯ ಭಾರೋಽಯಂ ಸುಮಹಾನ್ಮಯಾ॥ 12-170-31 (71835)
ಗೃಹೀತೋ ಲೋಭಮೋಹಾಭ್ಯಾಂ ದೂರಂ ಚ ಗಮನಂ ಮಮ।
ನ ಚಾಸ್ತಿ ಪಥಿ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಸಂಧಾರಣಂ ಮಮ।
ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಕೃತಂ ಹಿ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಚಿಂತಾಪರೋಽಭವತ್॥ 12-170-32 (71836)
ತತಃ ಸ ಪಥಿ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣೋ ನ ಕಿಂಚನ।
ಕೃತಘ್ನಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಮನಸೇದಮಚಿಂತಯತ್॥ 12-170-33 (71837)
ಅಯಂ ಬಕಪತಿಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಮಾಂಸರಾಶಿಚಿತೋ ಮಹಾನ್।
ಇಮಂ ಹತ್ವಾ ಗೃಹೀತ್ವಾಽಸ್ಯ ಮಾಂಸಂ ಯಾಸ್ಯ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ॥ ॥ 12-170-34 (71838)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 170॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-170-2 ಬ್ರಹ್ಮಧಾರಣಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-170-15 ವಿಲಿಪ್ತಾಶ್ಚಂದನೇನ॥ 12-170-25 ಇಷ್ಟತಃ ಇಷ್ಟ ದೇಶಂ॥ 12-170-30 ತತಸ್ತೌ ಸಂವಿದಮಿತ್ಯರ್ಧಂ ಝ. ಪಾಠೇ ನಾಸ್ತಿ। ತತ್ರ ಗೌತಮಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸೇತ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಾನೇ ಸ ಭುಕ್ತವಾನ್ಸುವಿಶ್ರಾಂತೋ ಗೌತಮೋಽಚಿಂತಯತ್ತದಾ ಇತ್ಯರ್ಧಂ ವರ್ತತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 171
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.171. ಅಧ್ಯಾಯಃ 171
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಗೌತಮೇನನ ರಾತ್ರೌ ಸುಪ್ತಂ ಬಕಂ ಹತ್ವಾಽಗ್ನೌ ಪಕ್ವತನ್ಮಾಂಸಮುಪಗೃಹ್ಯ ಸ್ವಗ್ರಾಮಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ॥ 1॥ ಪರೇದ್ಯುರ್ಬಕಸ್ಯಾನಾಗಮನೇನ ತಸ್ಯ ವಿಪದಾಶಂಕಿನಾ ವಿರೂಪಾಕ್ಷೇಣ ತದ್ವೃತ್ತಾಂತಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ಸ್ವಪುತ್ರಸ್ಯ ನಿಯೋಜನಂ॥ 2॥ ಪಿತೃನಿಯೋಗಾತ್ಸಪರಿವಾರೇಣ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಸುತೇನ ಗೌತಮಹನನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-171-0 (71839)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-171-0x (5867)
ಅಥ ತತ್ರ ಮಹಾರ್ಚಿಷ್ಮಾನನಲೋ ವಾತಸಾರಥಿಃ।
ತಸ್ಯಾವಿದೂರೇ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಖಗೇಂದ್ರೇಣ ಕೃತೋಽಭವತ್॥ 12-171-1 (71840)
ಸ ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸುಷ್ವಾಪ ವಿಶ್ವಸ್ತೋ ಬಕರಾಟ್ ತದಾ।
ಕೃತಘ್ನಸ್ತು ಸ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತಂ ಜಿಘಾಂಸುರಜಾಗರೀತ್॥ 12-171-2 (71841)
ತತೋಽಲಾತೇನ ದೀಪ್ತೇನ ಸ ಸುಪ್ತಂ ನಿಜಘಾನ ತಂ।
ನಿಹತ್ಯ ಚ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಃ ಸೋಽನುಬಂಧಂ ನ ದೃಷ್ಟವಾನ್॥ 12-171-3 (71842)
ಸ ತಂ ವಿಪಕ್ಷರೋಮಾಣಂ ಕೃತ್ವಾಽಗ್ನಾವಪಚತ್ತದಾ।
ತಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ಯಯೌ ದ್ರುತತರಂ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-171-4 (71843)
`ತತೋ ದಾಕ್ಷಾಯಣೀಪುತ್ರಂ ನಾಗತಂ ತಂ ತು ಭಾರತ।
ವಿರೂಪಾಕ್ಷಶ್ಚಿಂತಯನ್ವೈ ಹೃದಯೇನ ವಿದೂಯತಾ॥' 12-171-5 (71844)
ತತೋಽನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಗತೇ ಚಾಹ್ನಿ ವಿರೂಪಾಕ್ಷೋಽಬ್ರವೀತ್ಸುತಂ।
ನ ಪ್ರೇಕ್ಷೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಮದ್ಯ ಪುತ್ರ ಖಗೋತ್ತಮಂ। 12-171-6 (71845)
ಸ ಪೂರ್ವಸಂಧ್ಯಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ವಂದಿತುಂ ಯಾತಿ ಸರ್ವದಾ।
ಮಾಂ ಚಾದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕದಾಚಿತ್ಸ ನ ಗಚ್ಛತಿ ಗೃಹಂ ಖಗಃ॥ 12-171-7 (71846)
ದ್ವಿರಾತ್ರಮುಭಯೋಃ ಸಂಧ್ಯೋರ್ನಾಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಮಾಲಯಂ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಶುದ್ಧ್ಯತೇ ಭಾವೋ ಮಮ ಸ ಜ್ಞಾಯತಾಂ ಸುಹೃತ್॥ 12-171-8 (71847)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ವಿಯುಕ್ತೋ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸವರ್ಜಿತಃ।
ಸ ಗತಸ್ತತ್ರ ಮೇ ಶಂಕಾ ಹನ್ಯಾತ್ತಂ ಸ ದ್ವಿಜಾಧಮಃ॥ 12-171-9 (71848)
ದುರಾಚಾರಃ ಸ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರಿಂಗಿತೈರ್ಲಕ್ಷಿತೋ ಮಯಾ।
ನಿಷ್ಕೃಪೋ ದಾರುಣಾಕಾರೋ ದುಷ್ಟೋ ದಸ್ಯುರಿವಾಧಮಃ।
ಗೌತಮಃ ಸ ಗತಸ್ತತ್ರ ತೇನೋದ್ವಿಗ್ನಂ ಮನೋ ಮಮ॥ 12-171-10 (71849)
ಪುತ್ರ ಶೀಘ್ರಮಿತೋ ಗತ್ವಾ ರಾಜಧರ್ಮನಿವೇಶನಂ।
ಜ್ಞಾಯತಾಂ ಸ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಯದಿ ಜೀವತಿ ವಾ ಚಿರಂ॥ 12-171-11 (71850)
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತ್ವರಿತೋ ರಕ್ಷೋಭಿಃ ಸಹಿತೋ ಯಯೌ।
* ನ್ಯಗ್ರೋಧೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಣಮಪಶ್ಯನ್ನಿಹತಂ ತತಃ॥ 12-171-12 (71851)
ರುದಿತ್ವಾ ಬಹುಶಸ್ತಸ್ಮೈ ವಿಲಪ್ಯ ಚ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಗತೋ ರೋಷಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಗೌತಮಗ್ರಹಣಾಯ ವೈ॥ 12-171-13 (71852)
ಗೃಹೀತೋ ಗೌತಮಃ ಪಾಪೋ ರಕ್ಷೋಭಿಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತೈಃ।
ರಾಜಧರ್ಮಶರೀರಸ್ಯ ಕಂಕಾಲಶ್ಚಾಪ್ಯಥೋ ಧೃತಃ॥ 12-171-14 (71853)
ಮನುವ್ರಜಂ ತು ನಗರಂ ಯಾತುಧಾನಾಸ್ತತೋ ಗತಾಃ।
ಕ್ರೋಧರಕ್ತೇಕ್ಷಣಾ ಘೋರಾ ಗೌತಮಸ್ಯ ವಧೇ ಧೃತಾಃ॥ 12-171-15 (71854)
ಪಾರ್ಥಿವಸ್ವಾಗ್ರತೋ ನ್ಯಸ್ತಃ ಕಂಕಾಲೋ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಮನಾ ರಾಜಾ ಸಾಮಾತ್ಯಃ ಸಗಣೋಽಭವತ್॥ 12-171-16 (71855)
ಆರ್ತರಾವೋ ಮಹಾನಾಸೀದ್ಗೃಹೇ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸಮುತ್ಥಿತಃ ಸ್ರೀಸಂಘಸ್ಯ ನಿಹತೇ ಕಾಶ್ಯಪಾತ್ಮಜೇ॥ 12-171-17 (71856)
ರಾಜಾ ಚೈವಾಬ್ರವೀತ್ಪುತ್ರಂ ಪಾಪೋಽಯಂ ವಧ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 12-171-18 (71857)
ರಾಕ್ಷಮಾ ಊಚುಃ। 12-171-19x (5868)
ಅಸ್ಯ ಮಾಂಸಂ ವಯಂ ಸರ್ವೇ ಖಾದಿಷ್ಯಾಮಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಪಾಪಕೃತ್ಪಾಪಕರ್ಮಾ ಚ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಪಾಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಹಂತವ್ಯ ಏವ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಕೃತಘ್ನೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-171-19 (71858)
ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ಉವಾಚ। 12-171-20x (5869)
ಕೃತಘ್ನಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಾಂ ನ ಭಕ್ಷಯಿತುಮುತ್ಸಹೇ।
ದಾಸೇಭ್ಯೋ ದೀಯತಾಮೇಪ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ಪುರುಪಾಧಮಃ॥ 12-171-20 (71859)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-171-21x (5870)
ದಾಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾಹೂತಾ ಯಾತುಧಾನಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ನೇಚ್ಛಂತಿ ಸ್ಮ ಕೃತಘ್ನಂ ತಂ ಖಾದಿತುಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 12-171-21 (71860)
ಶಿರೋಭಿಶ್ಚಾಗತಾ ಭೂಮಿಂ ಮಹಾರಾಜ ತತೋ ಬಲಾತ್।
ಮಾನಾರ್ಥಂ ಜಾತು ನಿರ್ಬಂಧಂ ಕಿಲ್ವಿಷಂ ದಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-171-22 (71861)
ಯಾತುಧಾನಾ ನೃಪೇಣೋಕ್ತಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ವಿಶಸ್ಯತಾಂ।
ದಹ್ಯತಾಂ ತ್ಯಜ್ಯತಾಂ ವಾಽಯಂ ದರ್ಶನಾದಪನೀಯತಾಂ॥ 12-171-23 (71862)
ತತಸ್ತೇ ರುಪಿತಾ ದಾಸಾಃ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಪಾಣಯಃ।
ಖಂಡಶೋ ವಿಕೃತಂ ಹತ್ವಾ ಕ್ರವ್ಯಾದ್ಭ್ಯೋ ಹ್ಯದದುಸ್ತದಾ॥ 12-171-24 (71863)
ಕ್ರವ್ಯಾದಾಸ್ತ್ವಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ನೇಚ್ಛಂತಿ ಪಿಶಿತಾಶನಾಃ।
ಮೃತಾನಪಿ ಹಿ ಕ್ರವ್ಯಾದಾಃ ಕೃತಘ್ನಾನ್ನೋಪಭುಂಜತೇ॥ 12-171-25 (71864)
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಹರಣೇ ಚೋರೇ ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ಗುರುತಲ್ಪಗೇ।
ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ವಿಹಿತಾ ಸದ್ಭಿಃ ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-171-26 (71865)
ಮಿತ್ರದ್ರುಹಂ ಕೃತಘ್ನಂ ಚ ನೃಶಂಸಂ ಚ ನರಾಧಮಂ।
ಕ್ರವ್ಯಾದಾಃ ಕಿಮಯಶ್ಚೈವ ನೋಪಭುಂಜಂತಿ ವೈ ಸದಾ॥ ॥ 12-171-27 (71866)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 171॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-171-3 ಅನುಬಂಧ ಪಾಪದೋಷಂ॥ 12-171-8 ತದ್ವ್ರತ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಹಿಂಸ್ರಧರ್ಮ॥ * ಇತ ಆರಭ್ಯ ಆದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮಾಧ್ಯಾಯಸಮಾಪ್ತಿ ವಿದ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಶ್ಲೋಕಾನಾಂ ಸ್ಥಾನೇ ಅಧೋಲಿಖಿತಶ್ಲೋಕಾ ಝ. ಪಾಠೇ ವರ್ತಂತೇ। ತೇಚMahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-171a-1a ನ್ಯಗ್ರೋಧಂ ತತ್ರ ಚಾಪಶ್ಯತ್ಕಂಕಾಲಂ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ। 12-171a-1b ಸ ರುದನ್ನಗಮತ್ಪುತ್ರೋ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ। 12-171a-1c ತ್ವರಮಾಣಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಗೌತಮಗ್ರಹಣಾಯ ವೈ॥ 12-171a-2a ತತೋ ವಿದೂರೇ ಜಗೃಹುಗೌತಮಂ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತದಾ॥ 12-171a-3a ರಾಜಧಮರ್ಶರೀರಂ ಚ ಪಕ್ಷಾಸ್ಥಿಚರಣೋಜ್ಝಿತಂ। 12-171a-3b ತಮಾದಾಯಾಥ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ದ್ರುತಂ ಮೇರುವ್ರಜಂ ಯಯುಃ॥ 12-171a-4a ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ದರ್ಶಯಾಮಾಸುಃ ಶರೀರಂ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ। 12-171a-4b ಕೃತಘ್ನಂ ಪುರುಷಂ ತಂ ಚ ಗೌತಮಂ ಪಾಪಕಾರಿಣಂ॥ 12-171a-5a ರುರೋದ ರಾಜಾ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಮಾತ್ಯಃ ಸಪುರೋಹಿತಃ। 12-171a-5b ಆರ್ತನಾದಶ್ಚ ಸುಮಹಾನಭೂತ್ತಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ। 12-171-5c ಸಸ್ತ್ರೀಕುಮಾರಂ ಚ ಪುರಂ ಬಭೂವಾಸ್ವಸ್ಥಮಾನಸಂ॥ 12-171a-6a ಅಥಾವ್ರವೀನ್ನೃಪಃ ಪುತ್ರಂ ಪಾಪೋಽಯಂ ವಧ್ಯತಾಮಿತಿ। 12-171a-6b ಅಸ್ಯ ಮಾಂಸೈರಿಮೇ ಸರ್ವೇ ವಿಹರಂತು ಯಥೇಷ್ಟತಃ॥ 12-171a-7a ಪಾಪಾಚಾರಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಪಾಪಸಾಧನಃ। 12-171a-7b ಹಂತವ್ಯೋಽಯಂ ಮಮ ಮತಿರ್ಭವದ್ಭಿರಿತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ॥ 12-171a-8a ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇಣ ರಾಕ್ಷಸಾ ಘೋರವಿಕ್ರಮಾಃ। 12-171a-8b ನೇಚ್ಛಂತ ತಂ ಭಕ್ಷಯಿತುಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಮಿತ್ಯುತ॥ 12-171a-9a ದಸ್ಯೂನಾಂ ದೀಯತಾಮೇಷ ಸಾಧ್ವದ್ಯ ಪುರುಷಾಧಮಃ। 12-171a-9b ಇತ್ಯೂಚುಸ್ತೇ ಗಹಾರಾಜ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ನಿಶಾಚರಾಃ॥ 12-171a-10a ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಣತಾಃ ಸರ್ವೇ ವ್ಯಾಹರನ್ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಂ। 12-171a-10b ನ ದಾತುಮರ್ಹಸಿ ತ್ವಂ ನೋ ಭಕ್ಷಣಾಯಾಸ್ಯ ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-171a-11a ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತಾನಾಹ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೋ ನಿಶಾಚರಾನ್। 12-171a-11b ದಸ್ಯೂನಾಂ ದೀಯತಾಮೇಷ ಕೃತಘ್ನೋಽದ್ಯೈವ ರಾಕ್ಷಸಾಃ॥ 12-171a-12a ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತೇನ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಪಾಣಯಃ। 12-171a-12b ಕೃತ್ವಾ ತಂ ಖಂಡಶಃ ಪಾಪಂ ದಸ್ಯುಭ್ಯಃ ಪ್ರದದುಸ್ತದಾ॥ 12-171a-13a ದಸ್ಯವಶ್ಚಾಪಿ ನೈಚ್ಛಂತ ತಮತ್ತುಂ ಪಾಪಕಾರಿಣಂ। 12-171a-13b ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಅಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕೃತಘ್ನಂ ನೋಪಭುಂಜತೇ॥ 12-171a-14a ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ಚ ಸುರಾಪೇ ಚ ಚೌರೇ ಭಗ್ನವ್ರತೇ ತಥಾ। 12-171a-14b ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ವಿಹಿತಾ ರಾಜನ್ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-171a-15a ಮಿತ್ರದೋಹೀ ಕೃತಘ್ನಶ್ಚ ನೃಶಂಸಶ್ಚ ನರಾಧಮಃ। 12-171a-15b ಕ್ರವ್ಯಾದೈಃ ಕೃಮಿಭಿಶ್ಚೈವ ನ ಭುಜ್ಯಂತೇ ಹಿ ತಾದೃಶಾಃ॥ 12-171-16x ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-171a-16a ತತಶ್ಚಿತಾಂ ಬಕಪತೇಃ ಕಾರಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸಃ। 12-171a-16b ರತ್ನೈರ್ಗಂಧೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ವಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಸಮಲಂಕೃತಾಂ॥ 12-171a-17a ತತಃ ಪ್ರಜ್ವಾಲ್ಯ ನೃಪತಿರ್ಬಕರಾಜಂ ಪ್ರತಾಪವಾನ್। 12-171a-17b ಪ್ರೇತಕಾರ್ಯಾಣಿ ವಿಧಿವದ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಶ್ಚಕಾರ ಹ॥ 12-171a-18a ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಚ ಸುರಭಿರ್ದೇವೀ ದಾಕ್ಷಾಯಣೀ ಶುಭಾ। 12-171a-18b ಉಪರಿಷ್ಟಾತ್ತತಸ್ತಸ್ಯ ಸಾ ಬಭೂವ ಪಯಸ್ವಿನೀ॥ 12-171a-19a ತಸ್ಯ ವಕ್ರಾಚ್ಚ್ಯುತಃ ಫೇನಃ ಕ್ಷೀರಮಿಶ್ರಸ್ತದಾಽನಘ। 12-171a-19b ಸೋಽಪತದ್ವೈ ತತಸ್ತಸ್ಯಾಂ ಚಿತಾಯಾಂ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ॥ 12-171a-20a ತತಃ ಸಂಜೀವಿತಸ್ತೇನ ಬಕರಾಜಸ್ತದಾಽನಘ। 12-171a-20b ಉತ್ಪತ್ಯ ಚ ಸಮೀಯಾಯ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಬಕಾಧಿಪಃ॥ 12-171a-21a ತತೋಽಭ್ಯಯಾದ್ದೇವರಾಜೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಪುರಂ ತದಾ। 12-171a-21b ಪ್ರಾಹ ಚೇದಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಸಂಜೀವಿತಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-171a-22a ಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಚೇಂದ್ರಸ್ತಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಪುರಾತನಂ। 12-171a-22b ಯಥಾ ಶಾಪಃ ಪುರಾ ದತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ॥ 12-171a-23a ಯದಾ ಬಕವತೀ ರಾಜನ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ನೋಪಸರ್ಪತಿ। 12-171a-23b ತತೋ ರೋಷಾದಿದಂ ಪ್ರಾಹ ಸ್ವಗೇಂದ್ರಾಯ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-171a-24a ಯಸ್ಮಾನ್ಮೂಢೋ ಮಮ ಸಭಾಂ ನಾಗತೋಽಸೌ ಬಕಾಧಮಃ। 12-171a-24b ತಸ್ಮಾದ್ವಧಂ ಸ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ನ ಚಿರಾತ್ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯತಿ॥ 12-171a-25a ತದಯಂ ತಸ್ಯ ವಚನಾನ್ನಿಹತೋ ಗೌತಮೇನ ವೈ। 12-171a-25b ತೇನೈವಾಮೃತಸಿಕ್ತಶ್ಚ ಪುನಃ ಸಂಜೀವಿತೋ ಬಕಃ॥ 12-171a-26a ರಾಜಧರ್ಮಾ ಬಕಃ ಪ್ರಾಹ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಪುರಂದರಂ। 12-171a-26b ಯದಿ ತೇಽನುಗ್ರಹಕೃತಾ ಮಯಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಸುರೇಶ್ವರ। 12-171a-26c ಸಖಾಽಯಂ ಮೇ ಸುದಯಿತಂ ಗೌತಮಂ ಜೀವಯೇತ್ಯುತ॥ 12-171a-27a ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ಸಮಾದಾಯ ವಾಸವಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ। 12-171a-27b ಸಿಕ್ತ್ವಾಽಮೃತೇನ ತಂ ವಿಪ್ರಂ ಗೌತಮಂ ಜೀವಯತ್ತದಾ॥ 12-171a-28a ಸಭಾಂಡೋಪಸ್ಕಾರಂ ರಾಜಂಸ್ತಮಾಸಾದ್ಯ ಬಕಾಧಿಪಃ। 12-171a-28b ಸಂಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸುಹೃದಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ॥ 12-171a-29a ಅಥ ತಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಂ ರಾಜಧರ್ಮಾ ಬಕಾಧಿಪಃ। 12-171a-29b ವಿಸರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಸಧನಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ್ವಮಾಲಯಂ॥ 12-171a-30a ಯಥೋಚಿತಂ ಚ ಸ ಬಕೋ ಯಯೌ ಬ್ರಹ್ಮಸದಸ್ತಥಾ। 12-171a-30b ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚೈನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಾತಿಥ್ಯೇನಾಭ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-171a-31a ಗೌತಮಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುನಸ್ತಂ ಶಬರಾಲಯಂ। 12-171a-31b ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಜನಯಾಮಾಸ ಪುತ್ರಾಂದುಷ್ಕೃತಕಾರಿಣಃ॥ 12-171a-32a ಶಾಪಶ್ಚ ಸುಮಹಾಂಸ್ತಸ್ಯ ದತ್ತಃ ಸುರಗಣೈಸ್ತದಾ। 12-171a-32b ಕುಕ್ಷೌ ಪುನರ್ಭ್ವಾಃ ಪಾಪೋಽಯಂ ಜನಯಿತ್ವಾ ಚಿರಾತ್ಸುತಾನ್। 12-171a-32c ನಿರಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ಮಹತ್ಕೃತಘ್ನೋಽಯಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-171a-33a ಏತತ್ಪ್ರಾಹ ಪುರಾ ಸರ್ವಂ ನಾರದೋ ಮಮ ಭಾರತ। 12-171a-33b ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಚಾಪಿ ಸುಮಹದಾಖ್ಯಾನಂ ಭರತರ್ಷಭ। 12-171a-33c ಮಯಾಽಪಿ ಭವತೇ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವದನುವರ್ಣಿತಂ॥ 12-171a-34a ಕುತಃ ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ಯಶಃ ಕುತಃ ಸ್ಥಾನಂ ಕುತಃ ಸುಖಂ। 12-171a-34b ಅಶ್ರದ್ಧೇಯಃ ಕೃತಘ್ನೋ ಹಿ ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-171a-35a ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಪುರುಷೇಣ ವಿಶೇಷತಃ। 12-171a-35b ಮಿತ್ರಧ್ರುಂಗರಕಂ ಘೋರಮನಂತಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-171a-36a ಕೃತಜ್ಞೇನ ಸದಾ ಭಾವ್ಯಂ ಮಿತ್ರಕಾಮೇನ ಚೈವ ಹ। 12-171a-36b ಮಿತ್ರಾಚ್ಚ ಲಭತೇ ಸರ್ವಂ ಮಿತ್ರಾತ್ಪೂಜಾಂ ಲಭೇತ ಚ॥ 12-171a-37a ಮಿತ್ರಾದ್ಭೋಗಾಂಶ್ಚ ಭುಂಜೀತ ಮಿತ್ರೇಣಾಪತ್ಸು ಮುಚ್ಯತೇ। 12-171a-37b ಸತ್ಕಾರೈರುತ್ತಮೈರ್ಮಿತ್ರಂ ಪೂಜಯೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-171a-38a ಪರಿತ್ಯಾಜ್ಯೋ ಬುಧೈಃ ಪಾಪಃ ಕೃತಘ್ನೋ ನಿರಪತ್ರಪಃ। 12-171a-38b ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೀ ಕುಲಾಂಗಾರಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ನರಾಧಮಃ॥ 12-171a-39a ಏಷ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪಾಪೋ ಮಯಾ ತವ। 12-171a-39b ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೀ ಕೃತಘ್ನೋ ವೈ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-171a-40x ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-171a-40a ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತದಾ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮೇಣೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ। 12-171a-40b ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಬಭೂವ ಜನಮೇಜಯ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-171a-1 ಕಂಕಾಲಮಸ್ಥಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 172
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.172. ಅಧ್ಯಾಯಃ 172
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವಿರೂಪಾಕ್ಷಭಟೈರ್ಬಕಶರೀರಸ್ಯ ಚಿತಾರೋಪಣಂ॥ 1॥ ವಾಯ್ವಾನೀತಧೇನುಮುಖಸ್ರುತಫೇನಪಾತೇನ ಚಿತಾಸ್ಥಬಕೋಜ್ಜೀವನಂ॥ 2॥ ತತೋ ಬಕಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಇಂದ್ರೇಣ ಪುನರುಜ್ಜೀವಿತಸ್ಯ ಗೌತಮಸ್ಯ ಸ್ವಗ್ರಾಮಗಮನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-172-0 (71867)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-172-0x (5871)
ವಿದ್ವಾನ್ಸಂಸ್ಕಾರಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವೋ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ।
ಗಂಧೈರ್ಬಹುಭಿರವ್ಯಗ್ರೋ ದಾಹಯಾಮಾಸ ಪೂಜಿತಂ॥ 12-172-1 (71868)
ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ವಚನಾದಿಂದ್ರಸ್ಯ ಬಕರಾಡಿಹ।
ತೇನೈವಾಮೃತಸಿಕ್ತಾಶ್ಚ ಪುನಃ ಸಂಜೀವಿತೋ ಬಕಃ॥ 12-172-2 (71869)
ರಾಜಧರ್ಮಾಽಪಿ ತಂ ಪ್ರಾಹ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮರಿಂದಮಂ।
ಗೌತಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ವಾಽಸೌ ಮುಚ್ಯತಾಂ ಮತ್ಪ್ರಿಯಃ ಸಖಾ॥ 12-172-3 (71870)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-172-4x (5872)
ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ಕೌಶಿಕಃ ಸುರಸತ್ತಮಃ।
ಗೌತಮಂ ಹ್ಯಭ್ಯನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪ್ರೀತೋಽಥ ಗಮನೋತ್ಸುಕಃ॥ 12-172-4 (71871)
ಪ್ರತೀತಃ ಸ ಗತಃ ಸೌಂಯೋ ರಾಜಧರ್ಮಾ ಸ್ವಮಾಲಯಂ।
ನೃಶಂಸೋ ಗೌತಮೋ ಮುಕ್ತೋ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ಪುರುಷಾಧಮಃ॥ 12-172-5 (71872)
ಸಭಾಂಡೋಪಸ್ಕರೋ ಯಾತಃ ಸ ತದಾ ಶಬರಾಲಯಂ।
ತತ್ರಾಸೌ ಶಬರೀ ದೇಹೇ ಪ್ರಸೂತೋ ನಿರಯೋಪಮೇ॥ 12-172-6 (71873)
ಏಷ ಶಾಪೋ ಮಹಾಂಸ್ತತ್ರ ಮುಕ್ತಃ ಸುರಗಣೈಸ್ತದಾ॥ 12-172-7 (71874)
ದಗ್ಧೇ ರಾಕ್ಷಸರಾಜೇನ ಖಗರಾಜೇ ಪ್ರತಾಪಿನಾ।
ಚಿತಾಯಾಃ ಪಾರ್ಶ್ವತೋ ದೋಗ್ಧ್ರೀ ಸುರಭಿರ್ಜೀವಯಚ್ಚ ತಂ॥ 12-172-8 (71875)
ತಸ್ಯಾ ವಕ್ರಾಚ್ಚ್ಯುತಃ ಫೇನೋ ದುಗ್ಧಮಾತ್ರಸ್ತದಾಽನಘ।
ಸಮೀರಣಾಹೃತೋ ಯಾತಶ್ಚಿತಾಂ ತಾಂ ರಾಜಧರ್ಮಣಃ॥ 12-172-9 (71876)
ದೇವರಾಜಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಪುರಂ ತದಾ।
ವಿರೂಪಾಕ್ಷೋಽಪಿ ತಂ ಶಕ್ರಮಯಾಚತ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಯ ಸುತೋ ದೇವ ಭ್ರಾತಾ ಮೇ ಜೀವತಾಮಿತಿ॥ 12-172-10 (71877)
ವಿರೂಪಾಕ್ಷಮುವಾಚೇದಮೀಶ್ವರಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವ್ಯಾಹೃತೋ ರೋಷಾದ್ರಾಜಧರ್ಮಾ ಕದಾಚನ॥ 12-172-11 (71878)
ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ನಾಗತೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಮ ನಿತ್ಯಮಿಮಾಂ ಸಭಾಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬಕೋ ಭವಾನ್ಭಾವೀ ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಪರಾತ್ಮವಿತ್॥ 12-172-12 (71879)
ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ ತೇ ವಾಸಂ ಕದಾಚಿತ್ಪಾಪಕರ್ಮಕೃತ್।
ಶಬರಾವಾಸಗೋ ವಿಪ್ರಃ ಕೃತಘ್ನೋ ವೃಷಲೀಪತಿಃ॥ 12-172-13 (71880)
ಯದಾ ನಿಹಂತಾ ಮೋಕ್ಷಸ್ತೇ ತದಾ ಭಾವೀತ್ಯುವಾಚ ತಂ।
ತಸ್ಮಾದೇಷ ಗತೋ ಲೋಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ॥ 12-172-14 (71881)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-172-15x (5873)
ಸ ಚಾಪಿ ನಿರಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುಷ್ಕೃತಿಃ ಕುಲಪಾಂಸನಃ॥ 12-172-15 (71882)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾರದೇರಿತಂ।
ಮಯಾಽಪಿ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಥಾವದನುವರ್ಣಿತಂ॥ 12-172-16 (71883)
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ಚ ಸುರಾಪೇ ಚ ಚೋರೇ ಭ್ರಷ್ಟವ್ರತೇ ತಥಾ।
ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ವಿಹಿತಾ ರಾಜನ್ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-172-17 (71884)
ಕುತಃ ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ಯಶಃ ಕುತಃ ಸ್ಥಾನಂ ಕುತಃ ಸುಖಂ।
ಅಶ್ರದ್ಧೇಯಃ ಕೃತಘ್ನೋ ಹಿ ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-172-18 (71885)
ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಪುರುಷೇಣ ವಿಶೇಷತಃ।
ಮಿತ್ರಧ್ರುಂಗಿರಯಂ ಘೋರಂ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-172-19 (71886)
ಕೃತಜ್ಞಮನಸಾ ಭಾವ್ಯಂ ಮಿತ್ರಭಾವೇನ ಚಾನಘ।
ಮಿತ್ರಾತ್ಪ್ರಭವತೇ ಸರ್ವಂ ಮಿತ್ರಂ ಧನ್ಯತರಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-172-20 (71887)
ಅರ್ಥಾದ್ವಾ ಮಿತ್ರಲಾಭಾದ್ವಾ ಮಿತ್ರಲಾಭೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಸುಲಭಾ ಮಿತ್ರತೋಽರ್ಥಾಸ್ತು ಮಿತ್ರೇಣ ಯತಿತುಂ ಕ್ಷಮಂ॥ 12-172-21 (71888)
ಮಿತ್ರಂ ಚಾಭಿಮತಂ ಸ್ನಿಗ್ಧಂ ಫಲಂ ಚಾಪಿ ಸತಾಂ ಫಲಂ।
ಸತ್ಕಾರೈಃ ಸ್ವಜನೋಪೇತಃ ಪೂಜಯೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-172-22 (71889)
ಪರಿತ್ಯಾಜ್ಯೋ ಬುಧೈಃ ಪಾಪಃ ಕದರ್ಯಃ ಕುಲಪಾಂಸನಃ।
ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೀ ಕುಲಾಂಗಾರಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ಕುಲಾಧಮಃ॥ 12-172-23 (71890)
ಏಷಾ ಸಜ್ಜನಸಾಂನಿಧ್ಯೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಯಾಽನಘ।
ಮಿತ್ರದುಹಿ ಕೃತಘ್ನೇ ಚ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-172-24 (71891)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-172-25x (5874)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮೇಣೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಬಭೂವ ಜನಮೇಜಯ॥ ॥ 12-172-25 (71892)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 172॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 173
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.173. ಅಧ್ಯಾಯಃ 173
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಪ್ರಸೇನಜಿತ್ಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥ ವಿಪ್ರೇಣ ಸೇನಜಿತಂಪ್ರತಿ ಪಿಂಗಲೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-173-0 (71893)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-173-0x (5875)
ಧರ್ಮಾಃ ಪಿತಾಮಹೇನೋಕ್ತಾ ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ರಿತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಮಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಸತ್ತಮ॥ 12-173-1 (71894)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-173-2x (5876)
ಸರ್ವತ್ರ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಃ ಸತ್ಯಫಲೋದಯಃ।
ಬಹುದ್ವಾರಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನೇಹಾಸ್ತಿ ವಿಫಲಾ ಕ್ರಿಯಾ॥ 12-173-2 (71895)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತು ವಿಷಯೇ ಯೋಯೋ ಯಾತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಸ ತಮೇವಾಭಿಜಾನಾತಿ ನಾನ್ಯಂ ಭರತಸತ್ತಂ॥ 12-173-3 (71896)
ಯಥಾಯಥಾ ಚ ಪರ್ಯೇತಿ ಲೋಕತಂತ್ರಮಸಾರವತ್।
ತಥಾತಥಾ ವಿರಾಗೋಽತ್ರ ಜಾಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-173-4 (71897)
ಏವಂ ವ್ಯವಸಿತೇ ಲೋಕೇ ಬಹುದೋಷೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಆತ್ಮಮೋಕ್ಷನಿಮಿತ್ತಂ ವೈ ಯತೇತ ಮತಿಮಾನ್ನರಃ॥ 12-173-5 (71898)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-173-6x (5877)
ನಷ್ಟೇ ಧನೇ ವಾ ದಾರೇ ವಾ ಪುತ್ರೇ ಪಿತರಿ ವಾ ಮೃತೇ।
ಯಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನುದೇಚ್ಛೋಕ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-173-6 (71899)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-173-7x (5878)
ನಷ್ಟೇ ಧನೇ ವಾ ದಾರೇ ವಾ ಪುತ್ರೇ ಪಿತರಿ ವಾ ಮೃತೇ।
ಅಹೋದುಃಖಮಿತಿ ಧ್ಯಾಯಞ್ಶೋಕಸ್ಯಾಪಚಿತಿಂ ಚರೇತ್॥ 12-173-7 (71900)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾ ಸೇನಜಿತಂ ವಿಪ್ರಃ ಕಶ್ಚಿದೇತ್ಯಾಬ್ರವೀತ್ಸುಹೃತ್॥ 12-173-8 (71901)
ಪುತ್ರಶೋಕಾಭಿಸಂತಪ್ತಂ ರಾಜಾನಂ ಶೋಕವಿಹ್ವಲಂ।
ವಿಷಣ್ಣಮನಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಪ್ರೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-173-9 (71902)
ಕಿಂನು ಮುಹ್ಯಸಿ ಮೂಢಸ್ತ್ವಂ ಶೋಚ್ಯಃ ಕಿಮನು ಶೋಚಸಿ।
ಯದಾ ತ್ವಾಮಪಿ ಶೋಚಂತಃ ಶೋಚ್ಯಾ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ತಾಂ ಗಾತಿಂ॥ 12-173-10 (71903)
ತ್ವಂ ಚೈವಾಹಂ ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಸರ್ವೇ ತತ್ರ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ಯತ ಏವಾಗತಾ ವಯಂ॥ 12-173-11 (71904)
ಸೇನಜಿದುವಾಚ। 12-173-12x (5879)
ಕಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕಿಂ ತಪೋ ವಿಪ್ರ ಕಃ ಸಮಾಧಿಸ್ತಪೋಧನ।
ಕಿಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕಿಂ ಶ್ರುತಂ ವಾ ತೇ ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ವಿಷೀದಸಿ॥ 12-173-12 (71905)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-173-13x (5880)
ಹೃಷ್ಯಂತಮವಸೀದಂತಂ ಸುಖದುಃಖವಿಪರ್ಯಯೇ।
ಆತ್ಮಾನಮನುಶೋಚಾಮಿ ಯೋ ಮಮೈಷ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-173-13 (71906)
ಪಶ್ಯ ಭೂತಾನಿ ದುಃಖೇನ ವ್ಯತಿಷಿಕ್ತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಉತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಾನಿ ತೇಷು ತೇಷ್ವಿಹ ಕರ್ಮಸು॥ 12-173-14 (71907)
ಆತ್ಮಾಽಪಿ ಚಾಯಂ ನ ಮಮ ಸರ್ವಾ ವಾ ಪೃಥಿವೀ ಮಮ।
ಯಥಾ ಮಮ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಮಿತಿ ಮತ್ವಾ ನ ಮೇ ವ್ಯಥಾ।
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇ ನ ಚ ವ್ಯಥೇ॥ 12-173-15 (71908)
ಯಥಾ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಸಮೇಯಾತಾಂ ಮಹೋದಧೌ।
ಸಮೇತ್ಯ ಚ ವ್ಯಪೇಯಾತಾಂ ತದ್ವದ್ಭೂತಸಮಾಗಮಃ॥ 12-173-16 (71909)
ಏವಂ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಶ್ಚ ಜ್ಞಾತಯೋ ಬಾಂಧವಾಸ್ತಥಾ।
ತೇಷು ಸ್ನೇಹೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ವಿಪ್ರಯೋಗೋ ಧ್ರುವೋ ಹಿ ತೈಃ॥ 12-173-17 (71910)
ಅದರ್ಶನಾದಾಪತಿತಃ ಪುನಶ್ಚಾದರ್ಶನಂ ಗತಃ।
ನ ತ್ವಾಽಸೌ ವೇದ ನ ತ್ವಂತಂ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮನುಶೋಚಸಿ॥ 12-173-18 (71911)
ಸುಖಾಂತಪ್ರಭವಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಾಂತಪ್ರಭವಂ ಸುಖಂ।
ಸುಖಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ದುಃಖಂ ದುಃಖಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಸುಖಂ॥ 12-173-19 (71912)
ಸುಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ಸುಖಂ।
ಸುಖದುಃಖೇ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತತಃ॥ 12-173-20 (71913)
ಸುಖಾತ್ತ್ವಂ ದುಃಖಮಾಪನ್ನಃ ಪುನರಾಪತ್ಸ್ಯಸೇ ಸುಖಂ।
ನ ನಿತ್ಯಂ ಲಭತೇ ದುಃಖಂ ನ ನಿತ್ಯಂ ಲಭತೇ ಸುಖಂ॥ 12-173-21 (71914)
[ಶರೀರಮೇವಾಯತನಂ ಸುಖಸ್ಯ
ದುಃಖಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯಾಯತನಂ ಶರೀರಂ।
ಯದ್ಯಚ್ಛರೀರೇಣ ಕರೋತಿ ಕರ್ಮ
ತೇನೈವ ದೇಹೀ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ ತತ್॥ 12-173-22 (71915)
ಜೀವಿತಂ ಚ ಶರೀರೇಣ ತೇನೈವ ಸಹ ಜಾಯತೇ।
ಉಭೇ ಸಹ ವಿವರ್ತೇತೇ ಉಭೇ ಸಹ ವಿನಶ್ಯತಃ॥ 12-173-23 (71916)
ಸ್ನೇಹಪಾಶೈರ್ಬಹುವಿಧೈರಾವಿಷ್ಟವಿಷಯಾ ಜನಾಃ।
ಅಕೃತಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಸೀದಂತೇ ಜಲೈಃ ಸೈಕತಸೇತವಃ॥ 12-173-24 (71917)
ಸ್ನೇಹೇನ ತೈಲವತ್ಸರ್ವಂ ಸರ್ಗಚಕ್ರೇ ನಿಪೀಡ್ಯತೇ।
ತಿಲಪೀಡೈರಿವಾಕ್ರಂಯ ಕ್ಲೇಶೈರಜ್ಞಾನಸಂಭವೈಃ॥ 12-173-25 (71918)
ಸಂಚಿನೋತ್ಯಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಕಲತ್ರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ನರಃ।
ಏಕಃ ಕ್ಲೇಶಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಪರತ್ರೇಹ ಚ ಮಾನವಃ॥ 12-173-26 (71919)
ಪುತ್ರದಾರಕುಟುಂಬೇಷು ಪ್ರಸಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಮಾನವಾಃ।
ಶೋಕಪಂಕಾರ್ಣವೇ ಮಗ್ನಾ ಜೀರ್ಣಾ ವನಗಜಾ ಇವ॥ 12-173-27 (71920)
ಪುತ್ರನಾಶೇ ವಿತ್ತನಾಶೇ ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿನಾಮಪಿ।
ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸುಮಹದ್ದುಃಖಂ ದಾವಾಗ್ನಿಪ್ರತಿಮಂ ವಿಭೋ।
ದೈವಾಯತ್ತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಸುಖದುಃಖೇ ಭವಾಭವೌ॥ 12-173-28 (71921)
ಅಸುಹೃತ್ಸಸುಹೃಚ್ಚಾಪಿ ಸಶತ್ರುರ್ಮಿತ್ರವಾನಪಿ।
ಸಪ್ರಜ್ಞಃ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಹೀನೋ ದೈವೇನ ಲಭತೇ ಸುಖಂ॥] 12-173-29 (71922)
ನಾಲಂ ಸುಖಾಯ ಸುಹೃದೋ ನಾಲಂ ದುಃಖಾಯ ದುರ್ಹೃದಃ।
ನ ಚ ಪ್ರಜ್ಞಾಽಲಮರ್ಥಾನಾಂ ನ ಸುಖಾನಾಮಲಂ ಧನಂ॥ 12-173-30 (71923)
ನ ಬುದ್ಧಿರ್ಧನಲಾಭಾಯ ನ ಮೌಢ್ಯಮಸಮೃದ್ಧ್ಯೇ।
ಲೋಕಪರ್ಯಾಯವೃತ್ತಾಂತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಜಾನಾತಿ ನೇತರಃ॥ 12-173-31 (71924)
ಬುದ್ಧಿಮಂತಂ ಚ ಶೂರಂ ಚ ಮೂಢಂ ಭೀರುಂ ಜಡಂ ಕವಿಂ।
ದುರ್ಬಲಂ ಬಲವಂತಂ ಚ ಭಾಗಿನಂ ಭಜತೇ ಸುಖಂ॥ 12-173-32 (71925)
ಧೇನುರ್ವತ್ಸಸ್ಯ ಗೋಪಸ್ಯ ಸ್ವಾಮಿನಸ್ತಸ್ಕರಸ್ಯ ಚ।
ಪಯಃ ಪಿಬತಿ ಯಸ್ತಸ್ಯಾ ಧೇನುಸ್ತಸ್ಯೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-173-33 (71926)
ಯೇ ಚ ಮೂಢತಮಾ ಲೋಕೇ ಯೇ ಚ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಗತಾಃ।
ತೇ ನರಾಃ ಸುಖಮೇಧಂತೇ ಕ್ಲಿಶ್ಯತ್ಯಂತರಿತೋ ಜನಃ॥ 12-173-34 (71927)
ಅಂತೇಷು ರೇಮಿರೇ ಧೀರಾ ನ ತೇ ಮಧ್ಯೇಷು ರೇಮಿರೇ।
ಅಂತಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಹುರ್ದುಃಖಮಂತರಮಂತಯೋಃ॥ 12-173-35 (71928)
ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ದುರ್ಮೇಧಾಃ ಸ್ವಾನಿ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಚಿಂತಯನ್।
ಅವಿಜ್ಞಾನೇನ ಮಹತಾ ಕಂಬಲೇನೇವ ಸಂವೃತಃ॥ 12-173-36 (71929)
ಯೇ ಚ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತಾ ವಿಮತ್ಸರಾಃ।
ತಾನ್ನೈವಾರ್ಥಾ ನ ಚಾನರ್ಥಾ ವ್ಯಥಯಂತಿ ಕದಾಚನ॥ 12-173-37 (71930)
ಅಥ ಯೇ ಬುದ್ಧಿಮಪ್ರಾಪ್ತಾ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಾಶ್ಚ ಮೂಢತಾಂ।
ತೇಽತಿವೇಲಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಯಂತಿ ಸಂತಾಪಮುಪಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-173-38 (71931)
ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಮುದಿತಾ ಮೂಢಾ ದಿವಿ ದೇವಗಣಾ ಇವ।
ಅವಲೇಪೇನ ಮಹತಾ ಪರಿತೃಪ್ತಾ ವಿಚೇತಸಃ॥ 12-173-39 (71932)
ಸುಖಂ ದುಃಖಾಂತಮಾಲಸ್ಯಂ ದುಃಖಂ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಸುಖೋದಯಂ।
ಭೂತಿಶ್ಚೈವ ಶ್ರಿಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ದಕ್ಷೇ ವಸತಿ ನಾಲಸೇ॥ 12-173-40 (71933)
ಸುಖಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಂ ಪ್ರಿಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಪ್ರಿಯಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮುಪಾಸೀತ ಹೃದಯೇನಾಪರಾಜಿತಃ॥ 12-173-41 (71934)
ಶೋಕಸ್ಥಾನಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭಯಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಮೂಢಮಾವಿಶಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಂ॥ 12-173-42 (71935)
ಬುದ್ಧಿಮಂತಂ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಂ ಶುಶ್ರೂಷುಮನಹಂಕೃತಂ।
ಶಾಂತಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ ಚಾಪಿ ಶೋಕೋ ನ ಸ್ಪೃಶತೇ ನರಂ॥ 12-173-43 (71936)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಶುದ್ಧಚಿತ್ತಶ್ಚರೇದ್ಬುಧಃ।
`ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣಗತಿಜ್ಞಂ ತಂ ದೇವಾಸುರವಿನಿರ್ಗಮಂ।'
ಉದಯಾಸ್ತಮಯಜ್ಞಂ ಹಿ ನ ಶೋಕಃ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ॥ 12-173-44 (71937)
ಯನ್ನಿಮತ್ತೋ ಭವೇಚ್ಛೋಕಸ್ರಾಸೋ ವಾ ಕ್ರೋಧ ಏವ ವಾ।
ಆಯಾಸೋ ವಾ ಯತೋ ಮೂಲಂ ತದೇಕಾಂಗಮಪಿ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-173-45 (71938)
ಯದ್ಯತ್ತ್ಯಜತಿ ಕಾಮನಾಂ ತತ್ಸುಖಸ್ಯಾಭಿಪೂರ್ಯತೇ।
ಕಾಮಾನುಸಾರೀ ಪುರುಷಃ ಕಾಮಾನನುವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-173-46 (71939)
ಯಚ್ಚ ಕಾಮಸುಖಂ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ದಿವ್ಯಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ತೃಷ್ಣಾಕ್ಷಯಸುಖಸ್ಯೈತೇ ನಾರ್ಹತಃ ಷೋಡಶೀಂ ಕಲಾಂ॥ 12-173-47 (71940)
ಪೂರ್ವದೇಹಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಮೂಢಂ ತಥಾ ಶೂರಂ ಭಜತೇ ತಾದೃಶಂ ನರಂ॥ 12-173-48 (71941)
ಏವಮವ ಕಿಲೈತಾನಿ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವಾಪ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಜೀವೇಷು ಪರಿವರ್ತಂತೇ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-173-49 (71942)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ನಾವಸೀದೇದ್ಗುಣಾನ್ವಿತಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾಂಜುಗುಪ್ಸೇನ ಕೋಪಂ ಕುರ್ವೀತ ಪೃಷ್ಠತಃ॥ 12-173-50 (71943)
ವೃತ್ತ ಏವ ಹೃದಿ ಪ್ರೌಢೋ ಮೃತ್ಯುರೇಪ ಮನೋಭವಃ।
ಕ್ರೋಧೋ ನಾಮ ಶರೀರಸ್ಥೋ ದೇಹಿನಾಂ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಬುಧೈಃ॥ 12-173-51 (71944)
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಕಾಮಾನ್ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ।
ತದಾತ್ಮಜ್ಯೋತಿರಾತ್ಮಶ್ರೀರಾತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-173-52 (71945)
ಕಿಂಚಿದೇವ ಮಮತ್ವೇನ ಯದಾ ಭವತಿ ಕಲ್ಪಿತಂ।
ತದೇವ ಪರಿತಾಪಾಯ ನಾಶೇ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-173-53 (71946)
ನ ಬಿಭೇತಿ ಯದಾ ಚಾಯಂ ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ವಿಭ್ಯತಿ।
ಯದಾ ನೇಚ್ಛತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-173-54 (71947)
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶೋಕಾನಂದೌ ಭಯಾಭಯೇ।
ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-173-55 (71948)
ಯದಾ ನ ಕುರುತೇ ಧೀರಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-173-56 (71949)
ಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜಾ ದುರ್ಮತಿಭಿರ್ಯಾ ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಯೋಸೌ ಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೋ ರೋಗಸ್ತಾಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ॥ 12-173-57 (71950)
ಅತ್ರ ಪಿಂಗಲಯಾ ಗೀತಾ ಗಾಥಾ ಶೃಣು ನರಾಧಿಪ।
ಯಥಾ ಸಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಕಾಲೇಽಪಿ ಲೇಭೇ ಶರ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 12-173-58 (71951)
ಸಂಕೇತೇ ಪಿಂಗಲಾ ವೇಶ್ಯಾ ಕಾಂತೇನಾಸೀದ್ವಿನಾಕೃತಾ।
ಅಥ ಕೃಚ್ಛ್ರಗತಾ ಶಾಂತಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಪಯತ್ತದಾ॥ 12-173-59 (71952)
ಪಿಂಗಲೋವಾಚ। 12-173-60x (5881)
ಉನ್ಮತ್ತಾಽಹಮನುನ್ಮತ್ತಂ ಕಾಂತಮನ್ವವಸಂ ಚಿರಂ।
ಅಂತಿಕೇ ರಮಣಂ ಸಂತಂ ನೈನಮಧ್ಯಗಮಂ ಪುರಾ॥ 12-173-60 (71953)
ಏಕಸ್ಥೂಣಂ ನವದ್ವಾರಮಪಿಧಾಸ್ಯಾಂಯಗಾರಕಂ।
ಕಾ ಹ್ಯಕಾಂತಮಿಹಾಯಾಂತಂ ಕಾಂತ ಇತ್ಯಭಿಮಂಸ್ಯತೇ॥ 12-173-61 (71954)
ಅಕಾಮಾಃ ಕಾಮರೂಪೇಣ ಧೂರ್ತಾಶ್ಚ ನರರೂಪಿಣಃ।
ನ ಪುನರ್ವಂಚಯಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಾಽಸ್ಮಿ ಜಾಗೃಮಿ॥ 12-173-62 (71955)
ಅನರ್ಥೋಽಪಿ ಭವತ್ಯರ್ಥೋ ದೈವಾತ್ಪೂರ್ವಕೃತೇನ ವಾ।
ಸಂಬುದ್ಧಾಽಹಂ ನಿರಾಕಾರಾ ನಾಹಮದ್ಯಾಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ॥ 12-173-63 (71956)
ಸುಖಂ ನಿರಾಶಃ ಸ್ವಪಿತಿ ನೈರಾಶ್ಯಂ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ಆಶಾಮನಾಶಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ಪಿಂಗಲಾ॥ 12-173-64 (71957)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-173-65x (5882)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಹೇತುಮದ್ಭಿಃ ಪ್ರಭಾಷಿತೈಃ।
ಪರ್ಯವಸ್ಥಾಪಿತೋ ರಾಜಾ ಸೇನಜಿನ್ಮುಮುದೇ ಸುಖಂ॥ ॥ 12-173-65 (71958)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಆಪದ್ಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 173॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-173-1 ರಾಜನಿಯೋಗಾದ್ಧರ್ಮಪ್ರವೃತ್ತೇಃ ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ರಿತಾಃ। ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತಮೋಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ತಾಂ। ಆಶ್ರಮಿಣಾಮಿತ್ಯುಕ್ತೇರ್ಗೃಹಸ್ಥಾದೀನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಪ್ಯತ್ರಾಧಿಕಾರೋ ದರ್ಶಿತಃ॥ 12-173-2 ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ಯೋತ್ತಮತ್ವಂ ವಕ್ತುಮಿತರಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಕೃಷ್ಟತ್ವಮಾಹ। ಸರ್ವತ್ರೇತಿ। ಸರ್ವತ್ರಾಶ್ರಮೇಷು ಧರ್ಮೋ ವಿಹಿತೋ ವೇದೇನಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಜುಹುಯಾಸ್ತ್ವರ್ಗಕಾಮ ಇತ್ಯಾದಿನಾ। ಸ್ವರ್ಗ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಫಲಸಾಧನಂ। ಸತ್ಯಫಲೋದಯಃ ಅವಶ್ಯಂಭಾವಿಫಲೋದಯಃ। ಬಹುದ್ವಾರಸ್ಯ ಯಜ್ಞದಾನಾದ್ಯನೇಕೋಪಾಯಸ್ಯ। ಕ್ರಿಯಾ ಅನುಷ್ಠಾನಂ॥ 12-173-3 ಯಸ್ಮಿನ್ವಿಷಯೇ ಸ್ವರ್ಗಾದಿಫಲೇ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ ಯಾತಿ ಇದಂ ಫಲಂ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಮಿತ್ಯಭಿಸಂಧತ್ತೇ ಸ ತತ್ಸಾಧನಮುಪಾದತ್ತೇ ನ ಫಲಾಂತರಸಾಧನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-4 ಪರ್ಯೇತಿ ಜಾನಾತಿ ಲೋಕತಂತ್ರಂ ಅನೋಪಕರಣಂ ಧನದಾರಾದಿಕಂ। ಅತ್ರ ಲೋಕೇ ಅಸಾರಂ ತೃಣಾದಿ ತದ್ವತ್ತಚ್ಛಂ॥ 12-173-5 ವ್ಯವಸಿತೇ ನಿಶ್ಚಿತೇ। ಲೋಕೇ ಸ್ಥಾವರಾದಿಸತ್ಯಲೋಕಪರ್ಯಂತೇ। ಬಹುದೋಷೇ ಐಶ್ವರ್ಯತಾರತಂಯಕ್ಷಯಿಷ್ಣುತ್ವಾದಿದೋಷಬಹುಲೇ। ದೋಷದರ್ಶನನಿಶ್ಚಯೇ ವೈರಾಗ್ಯೇ ಸತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-6 ತನ್ಮೇ ತಾಂ ಮೇ॥ 12-173-7 ಅಪಚಿತಿಂ ಪ್ರತೀಕಾರಂ॥ 12-173-9 ಸಂತಾಪೋಽಂತರ್ಬಹಿರ್ದಾಹಃ। ವಿಹ್ವಲತ್ವಂ ಬಾಹ್ಯೇಂದ್ರಿಯಚಲನಶೂನ್ಯತ್ವಂ। ವಿಷಣ್ಣಂ ಮೂಢಂ ಮನೋ ಯಸ್ಯ। ವಿವರ್ಣವದನಂ ದೃಷ್ಟ್ವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-173-10 ಮೂಢಾಃ ಸರ್ವೇಽಪಿ ಶೋಚ್ಯಾಃ ಶೋಕಾಕ್ರಾಂತಾಶ್ಚೇತ್ಯತೋ ನಿಃಶೋಕಂ ಪದಮನ್ವೇಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-12 ಬುದ್ಧಿರುಪಪತ್ತಿಃ। ತಪಸ್ತದಾಲೋಚನಂ। ಸಮಾಧಿರ್ಬುದ್ಧೇರೇಕತ್ರ ಪರ್ಯವಸಾನಂ। ಜ್ಞಾನಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಃ। ಶ್ರುತಮೇವೇಷ್ವರ್ಥೇಷು ಪ್ರಮಾಣಂ॥ 12-173-14 ತತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮಾಹಂ ಸಾರ್ಧದ್ವಯೇನ ಪಶ್ಯೇತಿ। ವ್ಯತಿಷಿಕ್ತಾನಿ ವ್ಯಾಪ್ತಾನ್ಯುತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಾನಿ ದೇವತಿರ್ಥಙ್ಭನುಷ್ಯಾದೀನಿ। ಕರ್ಮಸು ನಿಮಿತ್ತಭೂತೇಷು॥ 12-173-15 ಏವಂ ಕರ್ಮಜಂ ದುಃಖಂ ದೇವಾದೀನಾಮಪ್ಯಸ್ತೀತಿ ದೃಶ್ಯಮಾನಭೂತದೃಷ್ಟಾಂತೇನೋಪಪಾದ್ಯ ತನ್ನಿವೃತ್ತಾವಪ್ಯುಪಪತ್ತಿಮಾಹ ಆತ್ಮೇತಿ॥ 12-173-16 ತಪ ಆಹ ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ। ಭೂತೈಃ ಸಮಾಗಮಃ ಆತ್ಮನೋ ದೇಹಯೋಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-17 ತಪಃಫಲಮಾಹ ಏವಮಿತಿ॥ 12-173-18 ಕಃ ಸನ್ ಕಿಮನುಶೋಚಸಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-173-25 ಸ್ನೇಹೇನ ನಿಮಿತ್ತೇನ ತಿಲಪೀಡೈಸ್ತೈಲಿಕೈಃ॥ 12-173-26 ಅಶುಭಂ ಚೌರ್ಯಾದಿ। ಕಲತ್ರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಭಾರ್ಯಾದಿಪೋಷಣಾರ್ಥಂ ಧನಸುಖಭಾಗಿನಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಪಫಲಭಾಗೀ ತ್ವೇಕ ಏವಾಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-28 ಭವಾಭವೌ ಐಶ್ವರ್ಯಾನೈಶ್ವರ್ಯೇ॥ 12-173-29 ಸುಹೃತ್ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಮನಪೇಕ್ಷ್ಯೋಪಕಾರಕರ್ತಾ। ಮಿತ್ರಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಮಪೇಕ್ಷ್ಯೋ ಪಕಾರಕರ್ತೃ॥ 12-173-30 ಸುಖಾಯ ಸುಖಂ ದಾತುಂ ನಾಲಂ ನ ಪರ್ಯಾಪ್ತಾಃ॥ 12-173-31 ಅಸಮೃದ್ಧಯೇ ಧನಾದಿನಾಶಾಯ। ಲೋಕೋ ಭೋಗ್ಯಪ್ರಪಂಚಸ್ತಸ್ಯ ಪರ್ಯಾಯೋ ನಿರ್ಮಾಣಂ ತತ್ರ ವಿಷಯೇ ವೃತ್ತಾಂತಂ ಸಿದ್ಧಾಂತಂ। ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-173-32 ಮೂಢಂ ನಿರ್ಬುದ್ಧಿಂ। ಜಡಮಲಸಂ। ಕವಿಂ ದೀರ್ಘದರ್ಶಿನಂ। ಭಾಗಿನಂ ಸದೈವಂ। ಭಜತೇ ಸ್ವಯಮೇವೋಪನಮತೇ। ನತು ತದರ್ಥಂ ಯತ್ನೋಽಪೇಕ್ಷ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-33 ಪಯಃಪಾತುರೇವ ಧೇನುರಿತರೇಷಾಂ ತು ತತ್ರ ಮಮತಾ ವ್ಯರ್ಥಾ। ತಸ್ಮಾದಾವಶ್ಯಕಾದಧಿಕೇ ಸ್ಪೃಹಾ ನ ಕಾರ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-35 ಧೀರಾಃ ಪಂಡಿತಾಃ ಅಂತೇಷು ಅಂತಯೋಃ ಧರ್ಮಮೋಕ್ಷಯೋಃ। ವ್ಯತ್ಯಯೋ ಬಹುಲಮಿತಿ ಚ ವ್ಯತ್ಯಯಃ। ಮಧ್ಯೇಷು ಮಧ್ಯಯೋಃ ಅರ್ಥಕಾಮಯೋಃ। ಅಂತಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಧರ್ಮಮೋಕ್ಷಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಸುಖರೂಪತ್ವಾದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುಖಹೇತುತ್ವಾತ್ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಹುಃ। ಅಂತಯೋರ್ಧರ್ಮಮೋಕ್ಷಯೋರಂತರಂ ಮಧ್ಯಂ ಅರ್ಥಕಾಮಂ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಹುರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-37 ದ್ವಂದ್ವಾತೀತಾಃ ಸುಖದುಃಖಾದ್ಯತೀತಾಃ। ಮತ್ಸರಃ ಪರೋತ್ಕರ್ಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ ತದ್ವರ್ಜಿತಾಃ। ಅರ್ಥಾಃ ಖ್ಯಾದಯಃ। ಅನರ್ಥಾಸ್ತದ್ವಿಯೋಗಾಃ॥ 12-173-38 ಅತಿವೇಲಮತ್ಯಂತಂ॥ 12-173-39 ಪರಿವೃದ್ಧಾ ವಿಚೇತಸ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-173-40 ಆಲಸ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಸಾಧನೇಷ್ವಪ್ರವೃತ್ತಿಃ। ದುಃಖಂ ದುಃಖಕರಂ। ಭೂತಿರಣಿಮಾದ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಂ। ಶ್ರಿಯಾ ವಿದ್ಯಯಾ। ಸುಖಂ ದುಃಖಾಂತಮಾಲಕ್ಷ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-173-41 ಸುಖದುಃಖಸಾಧನೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ। ಹೃದಯೇನ ಹರ್ಷಶೋಕಮಯೇನಾಽಪರಾಜಿತೋಽವಶೀಕೃತಃ॥ 12-173-42 ಶೋಕಮೂಲಾನೀಷ್ಟವಿಯೋಗಾದೀನಿ। ಭಯಮೂಲಾನ್ಯನಿಷ್ಟಸಂಯೋಗಾದೀನಿ। ಆವಿಶಂತಿ ಸ್ವಕಾರ್ಯೋತ್ಪಾದನೇನ ವ್ಯಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 12-173-43 ಬುದ್ಧಿರ್ಗ್ರಂಥಧಾರಣಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ತದ್ವಂತಂ। ಕೃತಾ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಾ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಊಹಾಪೋಹಕೌಶಲಂ ಯಸ್ಯ ತಂ। ಶುಶ್ರೂಷುಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾಂಯಾಸಪರಂ। ಶುಶ್ರೂಷಮನಸೂಯಕಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅನಸೂಯಕಂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯೇಽರ್ಥೇ ದೋಷದೃಷ್ಟಿರಸೂಯಾ ತದ್ರಹಿತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-173-44 ಶುಕ್ಲಂ ಸತ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಂ ತಮಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೇ ಗತೀ ಪ್ರಕಾಶಾವರಣಕಾರ್ಯೇ ಮುಕ್ತಿಸಂಸಾರಾಖ್ಯೇ ತಜ್ಜ್ಞಂ। ದೇವಾ ದಾನದಯಾದಿರೂಪಾಃ ಸಾತ್ವಿಕ್ಯಶ್ಚೇತೋವೃತ್ತಯಃ। ಅಸುರಾ ರಾಜಸ್ಯಸ್ತಾಮಸ್ಯೋ ಲೋಭಮೋಹಾದ್ಯಾಸ್ತಾ ಏವ ತಾಸಾಮುಭಯೀನಾಮಪಿ ವಿಶೇಷೇಣ ನಿರ್ಗಮೋ ಬಹಿರ್ಭಾವೋ ಯಸ್ಯಾತ್ತಂ ಉದಯಾ ಸ್ತಮಯಜ್ಞಂ ದೇಹಿನಾಂ ಜನ್ಮವಿನಾಶಜ್ಞಂ॥ 12-173-45 ಯತ ಆಯಾಸಸ್ತನ್ಮೂಲಂ ಕಾರಣಮಾಯಾಸಾದೇರೇಕಾಂಗಂ ಶರೀರೈಕದೇಶಭೂತಮಪಿ ತ್ಯಜೇತ್ ಕಿಮುತ ಧನದಾರಾದಿ॥ 12-173-46 ಕಾಮಾನಾಂ ವಿಷಯಾಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ॥ 12-173-47 ಲೋಕೇ ಮಾನುಷೇ। ದಿವ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಭವಂ। ತೃಷ್ಣಾಕ್ಷಯೋ ವೈರಾಗ್ಯಂ॥ 12-173-48 ಕರ್ತಾರಮಜಿತಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಮಿತಿ ಡ. ಪುಸ್ತಕಪಾಠ॥ 12-173-56 ಪಾಪಕಂ ಹಿಂಸನಂ॥ 12-173-58 ಕೃಚ್ಛ್ರಕಾಲೇ ದುಃಖಕಾಲೇ। ಲೇಭೇ ಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಮಿತಿ ಘ. ಪಾಠಃ। ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-173-59 ಆಸ್ಥಾಪಯತ್ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಿತವತೀ॥ 12-173-60 ಅಂತಿಕೇ ಹೃದಯಕೋಶೇ ರಮಣಮಾನಂದಪ್ರದಂ॥ 12-173-61 ಏಕಸ್ಥೂಣಂ ಏಕಾತ್ಮಾಧಾರಂ ಅಗಾರಂ ಶರೀರಾಖ್ಯಂ॥ 12-173-62 ಜಾಗೃಮಿ ಜಾಗರ್ಮಿ॥ 12-173-65 ಪರ್ವವಸ್ಥಾಪಿತ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವೇ ನಿಷ್ಠಾಂ ಪ್ರಾಪಿತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 174
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.174. ಅಧ್ಯಾಯಃ 174
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಾಲಸ್ಯ ದ್ರುತತರಪಾತಿತಯ ಸದ್ಯಃ ಸಾಧನಸ್ಯ ಸಂಪಾದನೀಯತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಪಿತೃಪುತ್ರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-174-0 (71959)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-174-0x (5883)
ಅತಿಕ್ರಾಮತಿ ಕಾಲೇಽಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಭೂತಕ್ಷಯಾವಹೇ।
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-174-1 (71960)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-174-2x (5884)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪಿತುಃ ಪುತ್ರೇಣ ಸಂವಾದಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-174-2 (71961)
ದ್ವಿಜಾತೇಃ ಕಸ್ಯಚಿತ್ಪಾರ್ಥ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಸ್ಯ ವೈ।
ಬಭೂವ ಪುತ್ರೋ ಮೇಧಾವೀ ಮೇಧಾವೀನಾಮ ನಾಮತಃ॥ 12-174-3 (71962)
ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ಪಿತರಂ ಪುತ್ರಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕರಣೇ ರತಂ।
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲೋ ಲೋಕತಂತ್ರವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-174-4 (71963)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-174-5x (5885)
ಧೀರಃ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ತಾತ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾನನ್
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಹ್ಯಾಯುರ್ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಮಾನವಾನಾಂ।
ಪಿತಸ್ತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಯಥಾರ್ಥಯೋಗಂ
ಮಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ಯೇನ ಧರ್ಮಂ ಚರೇಯಂ॥ 12-174-5 (71964)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-174-6x (5886)
ವೇದಾನಧೀತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಪುತ್ರ
ಪುತ್ರಾನಿಚ್ಛೇತ್ಪಾವನಾರ್ಥಂ ಪಿತೃಣಾಂ।
ಅಗ್ನೀನಾಧಾಯ ವಿಧಿವಚ್ಚೇಷ್ಟಯಜ್ಞೋ
ವನಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಥ ಮುನಿರ್ಬುಭೂಷೇತ್॥ 12-174-6 (71965)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-174-7x (5887)
ಏವಮಭ್ಯಾಹತೇ ಲೋಕೇ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಾರಿತೇ।
ಅಮೋಘಾಸು ಪತಂತೀಷು ಕಿಂ ಧೀರ ಇವ ಭಾಷಸೇ॥ 12-174-7 (71966)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-174-8x (5888)
ಕಥಮಭ್ಯಾಹತೋ ಲೋಕಃ ಕೇನ ವಾ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಮೋಘಾಃ ಕಾಃ ಪತಂತೀಹ ಕಿಂನು ಭೀಷಯಸೀವ ಮಾಂ॥ 12-174-8 (71967)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-174-9x (5889)
ಮೃತ್ಯುನಾಭ್ಯಾಹತೋ ಲೋಕೋ ಜರಯಾ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಹೋರಾತ್ರಾಃ ಪತಂತ್ಯೇತೇ ನನು ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಬುಧ್ಯಸೇ।
ಅಮೋಘಾ ರಾತ್ರಯಶ್ಚಾಪಿ ನಿತ್ಯಮಾಯಾಂತಿ ಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-174-9 (71968)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-174-10x (5890)
ಯಥಾಽಹಮೇತಜ್ಜಾನಾಮಿ ನ ಮೃತ್ಯುಸ್ತಿಷ್ಠತೀತಿ ಹ।
ಸೋಽಹಂ ಕಥಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಷ್ಯೇ ಜಾಲೇನೇವಾವೃತಶ್ಚರನ್॥ 12-174-10 (71969)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-174-11x (5891)
ರಾತ್ರ್ಯಾಂರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಮಾಯುರಲ್ಪತರಂ ಯದಾ।
ತದೈವ ಬಂಧ್ಯಂ ದಿವಸಮಿತಿ ವಿಂದ್ಯಾದ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-174-11 (71970)
ಗಾಧೋದಕೇ ಮತ್ಸ್ಯ ಇವ ಸುಖಂ ವಿಂದೇತ ಕಸ್ತದಾ।
ಅನವಾಪ್ತೇಷು ಕಾಮೇಷು ಮೃತ್ಯುರಭ್ಯೋತಿ ಮಾನವಂ॥ 12-174-12 (71971)
ಪುಷ್ಪಾಣೀವ ವಿಚಿನ್ವಂತಮನ್ಯತ್ರ ಗತಮಾನಸಂ।
ವೃಕೀವೋರಣಮಾಸಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-174-13 (71972)
ಅದ್ಯೈವ ಕುರು ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಮಾ ತ್ವಾಂ ಕಾಲೋಽತ್ಯಗಾದಯಂ।
ಅಕೃತೇಷ್ವೇವ ಕಾರ್ಯೇಷು ಮೃತ್ಯುರ್ವೈ ಸಂಪ್ರಕರ್ಷತಿ॥ 12-174-14 (71973)
ಶ್ವಃ ಕಾರ್ಯಮದ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಚಾಪರಾಹ್ಣಿಕಂ।
ನಹಿ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಕೃತಮಸ್ಯ ನ ವಾ ಕೃತಂ॥ 12-174-15 (71974)
ಕೋ ಹಿ ಜಾನಾತಿ ಕಸ್ಯಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುಕಾಲೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯುವೈವ ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಸ್ಯಾದನಿತ್ಯಂ ಖಲು ಜೀವಿತಂ।
ಕೃತೇ ಧರ್ಮೇ ಭವೇತ್ಕೀರ್ತಿರಿಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ವೈ ಸುಖಂ॥ 12-174-16 (71975)
ಮೋಹೇನ ಹಿ ಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪುತ್ರದಾರಾರ್ಥಮುದ್ಯತಃ।
ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಮಕಾರ್ಯಂ ವಾ ಪುಷ್ಟಿಮೇಷಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 12-174-17 (71976)
ತಂ ಪುತ್ರಪಶುಸಂಪನ್ನಂ ವ್ಯಾಸಕ್ತಮನಸಂ ನರಂ।
ಸುಪ್ತಂ ವ್ಯಾಘ್ರೋ ಮೃಗಮಿವ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-174-18 (71977)
ಸಂಚಿನ್ವಾನಕಮೇವೈನಂ ಕಾಮಾನಾಮವಿತೃಪ್ತಕಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಪಶುಮಿವಾದಾಯ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-174-19 (71978)
ಇದಂ ಕೃತಮಿದಂ ಕಾರ್ಯಮಿದಮನ್ಯತ್ಕೃತಾಕೃತಂ।
ಏವಮೀಹಾಸುಖಾಸಕ್ತಂ ಕೃತಾಂತಃ ಕುರುತೇ ವಶೇ॥ 12-174-20 (71979)
ಕೃತಾನಾಂ ಫಲಮಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರಾಪಣಗೃಹಾಸಕ್ತಂ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-174-21 (71980)
ದುರ್ಬಲಂ ಬಲವಂತಂ ಚ ಶೂರಂ ಭೀರುಂ ಜಡಂ ಕವಿಂ।
ಅಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸರ್ವಕಾಮಾರ್ಥಾನ್ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-174-22 (71981)
ನೃತ್ಯುರ್ಜರಾ ಚ ವ್ಯಾಧಿಶ್ಚ ದುಃಖಂ ಚಾನೇಕಕಾರಣಂ।
ಅನುಷಕ್ತಂ ಯದಾ ದೇಹೇ ಕಿಂ ಸ್ವಸ್ಥ ಇವ ತಿಷ್ಠಸಿ॥ 12-174-23 (71982)
ಜಾತಮೇವಾಂತಕೋಽಂತಾಯ ಜರಾ ಚಾನ್ವೇತಿ ದೇಹಿನಂ।
ಅನುಷಕ್ತಾ ದ್ವಯೇನೈತೇ ಭಾವಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ॥ 12-174-24 (71983)
ಅತ್ಯೋರ್ವಾ ಮುಖಮೇತದ್ವೈ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರತಿಃ।
ವಾನಾಮೇಷ ವೈ ಗೋಷ್ಠೋ ಯದರಣ್ಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-174-25 (71984)
ತೇಬಂಧನೀ ರಜ್ಜುರೇಷಾ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರವಿ।
ಛೇತ್ತ್ವೇತಾ ಸುಕೃತೋ ಯಾಂತಿ ನೈನಾಂ ಛಿಂದಂತಿ ದುಷ್ಕೃತಃ॥ 12-174-26 (71985)
ಹಿಂಸಯತಿ ಯೋ ಜಂತೂನ್ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಹೇತುಭಿಃ।
ಜೀವಿತಾರ್ಥಾಪನಯನೈಃ ಪ್ರಾಣಿಭಿರ್ನ ಸ ಹಿಂಸ್ಯತೇ॥ 12-174-27 (71986)
ನ ಮೃತ್ಯುಸೇನಾಮಾಯಾಂತೀಂ ಜಾತು ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಬಾಧತೇ।
ಋತೇ ಸತ್ಯಮಸತ್ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಸತ್ಯೇ ಹ್ಯಮೃತಮಾಶ್ರಿತಂ॥ 12-174-28 (71987)
ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯವ್ರತಾಚಾರಃ ಸತ್ಯಯೋಗಪರಾಯಣಃ।
ಸತ್ಯಾಗಮಃ ಸದಾ ದಾಂತಃ ಸತ್ಯೇನೈವಾಂತಕಂ ಜಯೇತ್॥ 12-174-29 (71988)
ಅಮೃತಂ ಚೈವ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ದ್ವಯಂ ದೇಹೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಮೃತ್ಯುರಾಪದ್ಯತೇ ಮೋಹಾತ್ಸತ್ಯೇನಾಪದ್ಯತೇಽಮೃತಂ॥ 12-174-30 (71989)
ಸೋಽಹಂ ಹ್ಯಹಿಂಸ್ರಃ ಸತ್ಯಾರ್ಥೀ ಕಾಮಕ್ರೋಧಬಹಿಷ್ಕೃತಃ।
ಸಮದುಃಖಸುಖಃ ಕ್ಷೇಮೀ ಮೃತ್ಯುಂಹಾಸ್ಯಾಂಯಮರ್ತ್ಯವತ್॥ 12-174-31 (71990)
ಶಾಂತಿಯಜ್ಞರತೋ ದಾಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞೇ ಸ್ಥಿತೋ ಮುನಿಃ।
ವಾಙ್ಭನಃ ಕರ್ಮಯಜ್ಞಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಾಂಯುದಗಾಯನೇ॥ 12-174-32 (71991)
ಪಶುಯಜ್ಞೈಃ ಕಥಂ ಹಿಂಸ್ರೈರ್ಮಾದೃಶೋ ಚಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ।
ಅಂತವದ್ಭಿರಿವ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕ್ಷೇತ್ರಯಜ್ಞೈಃ ಪಿಶಾಚವತ್॥ 12-174-33 (71992)
ಯಸ್ಯ ವಾಙ್ಭನಸೀ ಸ್ಯಾತಾಂ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಹಿತೇ ಸದಾ।
ತಪಸ್ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಸ ವೈ ಸರ್ವಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-174-34 (71993)
ನಾಸ್ತಿ ವಿದ್ಯಾಸಮಂ ಚಕ್ಷುರ್ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಸಮಂ ತಪಃ।
ನಾಸ್ತಿ ರಾಗಸಮಂದುಃಖಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ಯಾಗಸಮಂ ಸುಖಂ॥ 12-174-35 (71994)
ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನಾ ಜಾತ ಆತ್ಮನಿಷ್ಠೋಽಪ್ರಜೋಪಿ ವಾ।
ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಮಾಂ ತಾರಯತಿ ಪ್ರಜಾ॥ 12-174-36 (71995)
ನೈತಾದೃಶಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಸ್ತಿ ವಿತ್ತಂ
ಯಥೈಕತಾ ಸಮತಾ ಸತ್ಯತಾ ಚ।
ಶೀಲಂ ಸ್ಥಿತಿರ್ದಂಡನಿಧಾನಮಾರ್ಜವಂ
ತತಸ್ತತಶ್ಚೋಪರಭಃ ಕ್ರಿಯಾಭ್ಯಃ॥ 12-174-37 (71996)
ಕಿಂ ತೇ ಧನೈರ್ಬಾಂಧವೈರ್ವಾಪಿ ಕಿಂ ತೇ
ಕಿಂ ತೇ ದಾರೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಯೋ ಮರಿಷ್ಯಸಿ।
ಆತ್ಮಾನಮನ್ವಿಚ್ಛ ಗುಹಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ
ಪಿತಾಮಹಾಸ್ತೇ ಕ್ವ ಗತಾಃ ಪಿತಾ ಚ॥ 12-174-38 (71997)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-174-39x (5892)
ಪುತ್ರಸ್ಯೈತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯಥಾಽಕಾರ್ಷೀತ್ಪಿತಾ ನೃಪ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ವರ್ತಸ್ವ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ॥ ॥ 12-174-39 (71998)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 174॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-174-4 ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾಣಾಮರ್ಥೇಷು ಕುಶಲಃ॥ 12-174-5 ಯಥಾರ್ಥಯೋಗಂ ಫಲಸಂಬಂಧಮನತಿಕ್ರಂಯ ತಾತ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛುಭಾರ್ಥೀ ಇತಿ ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ। ತಾತ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾಸು ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-174-7 ಅಮೋಧಾಸ್ವಾಯುರ್ಹರಣೇನ ಸಫಲಾಸು ರಾತ್ರಿಷು॥ 12-174-11 ವಂಧ್ಯಂ ನಿಷ್ಫಲಂ॥ 12-174-12 ಯದಾ ಮೃತ್ಯುರಭ್ಯೇತಿ ತದಾ ಕಃ ಸುಖಂ ವಿಂದೇತೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-174-13 ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಕಾಂಯಕರ್ಮಫಲಾನಿ ಮೇಷೀಣಾಮಾರ್ತವಾನಿ ವಾ। ಆರ್ತವಂ ವಿನಾ ಪಶೂನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಸಂಗೇ ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯದರ್ಶನಾತ್। ವಿಚಿನ್ವಂತಂ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಆಘ್ರಾಣೇನ ಚ। ಉರಣಂ ಮೇಷಂ॥ 12-174-17 ಏಷಾಂ ಪುತ್ರಾದೀನಾಂ॥ 12-174-19 ಸಂಚಿನ್ವಾನಕಂ ಕುತ್ಸಿತಂ ಸಂಚಿನ್ವಾನಂ ಸಂಗ್ರಹೀತಾರಂ॥ 12-174-20 ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ತುಮಿಷ್ಟಂ। ಕೃತಾಕೃತಮರ್ಧಕೃತಂ॥ ಈಹಾ ತೃಷ್ಣಾ॥ 12-174-21 ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಂ ವಣಿಗಿತ್ಯಾದಿ ಕರ್ಮಾನುರೂಪಸಂಜ್ಞಾವಂತಂ॥ 12-174-24 ದ್ವಯೇನಾಂತಕಜರಾಖ್ಯೇನ॥ 12-174-25 ಗ್ರಾಮೇ ಖ್ಯಾದಿಸಂಘೇ ರತಿರಾಸಕ್ತಿರೇವ ಮೃತ್ಯೋರ್ಮುಖಂ ನ ತು ವಾಸಮಾತ್ರಂ। ಗೋಷ್ಠಮಿವ ಗೋಷ್ಠಂ ವಾಸಸ್ಥಾನಾಂ। ಅರಣ್ಯಂ ವಿವಿಕ್ತದೇಶಃ। ಗೃಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವೈಕಾಂತೇ ಧ್ಯಾನಪರೋ ಭವೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-174-26 ಯಾಂತಿ ಮುಕ್ತಿಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-174-27 ನ ಹಿಂಸಯತಿ ಹಿಂಸಾಂ ನ ಕಾರಯತಿ ನ ಕರೋತಿ ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಹೇತುಃ ಶ್ರಾದ್ಧಾದಿನಿಮಿತ್ತಂ ತೈಃ ಜೀವಿತಮರ್ಥಾಂಶ್ಚಾಪನಯಂತಿ ತೈರ್ಹಿಸ್ನಸ್ತೇನಾದಿಭಿಃ॥ 12-174-28 ಮೃತ್ಯುಸೇನಾಂ ಜರಾವ್ಯಾಧಿರೂಪಾಂ ಸತ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನೇ ಅಮೃತಂ ಕೈವಲ್ಯಂ॥ 12-174-29 ಸತ್ಯವ್ರತಾಚಾರಃ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನೇ ತದರ್ಥಂ ವ್ರತಂ ವೇದಾಂತಶ್ರವಣಾದಿ ತದಾಚಾರಸ್ತದನುಷ್ಠಾತಾ। ಸತ್ಯಯೋಗಪರಾಯಣಃ ಬ್ರಹ್ಮಧ್ಯಾನಪರಾಯಣಃ। ಸತ್ಯಃ ಪ್ರಮಾಣಭೂತ ಆಗಮೋ ಗುರುವೇ ದವಾಕ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಸ ಸತ್ಯಾಗಮಃ ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್॥ 12-174-32 ಶಾಂತಿಯಜ್ಞ ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ। ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞೋ ನಿತ್ಯಮುಪನಿಷದರ್ಥಚಿಂತನಂ। ವಾಗ್ಯಜ್ಞಃ ಜಪಃ। ಮನೋಯಜ್ಞಃ ಧ್ಯಾನಂ। ಕರ್ಮಯಜ್ಞಃ ಸ್ರಾನಶೌಚಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾದ್ಯಾವಶ್ಯಕ ಧರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಂ। ಉದಗಾಯನೇ ದೇವಯಾನಪಥನಿಮಿತ್ತಂ। ದೈರ್ಘ್ಯಮಾರ್ಷಂ॥ 12-174-33 ಅಂತವದ್ಭಿರನಿತ್ಯಫಲೈಃ। ಕ್ಷೇತ್ರಯಜ್ಞೈಃ ಶರೀರನಾಶನೈಃ॥ 12-174-36 ಆತ್ಮನಿ ಪರಮಾತ್ಮನಿ ಪ್ರಲಯೇ ಸ್ಥಿತ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಆತ್ಮನಾ ಸೃಷ್ಟಿಕಾಲೇ ಜಾತಃ॥ 12-174-37 ಏಕತಾ ಏಕಪ್ರಕಾರತಾ ಶೀಲಂ ಶ್ಲಾಘನೀಯಂ ವೃತ್ತಂ। ದಂಡನಿಧಾನಂ ವಾಙ್ಭನಃ ಕಾಯೌರ್ಹಿಸಾತ್ಯಾಗಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 175
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.175. ಅಧ್ಯಾಯಃ 175
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯಧನಿಕತ್ವಯೋಃ ಕ್ರಮೇಣಾರ್ಥಾನರ್ಥಸಾಧನತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಶಂಯಾಕಗೀತಾಯಾ ಅನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-175-0 (71999)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-175-0x (5893)
ಧನಿನಶ್ಚಾಧನಾ ಯೇ ಚ ವರ್ತಯಂತಿ ಸ್ವತಂತ್ರಿಣಃ।
ಸುಖದುಃಖಾಗಮಸ್ತೇಷಾಂ ಕಃ ಕಥಂ ವಾ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-175-1 (72000)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-175-2x (5894)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶಂಯಾಕೇನ ವಿಮುಕ್ತೇನ ಗೀತಂ ಶಾಂತಿಗತೇನ ಚ॥ 12-175-2 (72001)
ಅಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ ಪುರಾ ಕಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ಯಾಗಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಃ ಕುದಾರೇಣ ಕುಚೇಲೇನ ಬುಭುಕ್ಷಯಾ॥ 12-175-3 (72002)
ಉತ್ಪನ್ನಮಿಹ ಲೋಕೇ ವೈ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಮಾನವಂ।
ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪವರ್ತಂತೇ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-175-4 (72003)
ತಯೋರೇಕತರೋ ಮಾರ್ಗೋ ಯದೇನಮುಪಸನ್ನಯೇತ್।
ನ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಹೃಷ್ಯೇನ್ನಾಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಜ್ವರೇತ್॥ 12-175-5 (72004)
ನ ವೈ ಚರಸಿ ಯಚ್ಛ್ರೇಯ ಆತ್ಮನೋ ವಾ ನ ರಂಸ್ಯಸೇ।
ಅಕಾಮಾತ್ಮಾಽಪಿ ಹಿ ಸದಾ ಧುರಮುದ್ಯಂಯ ಚೈವ ಹ॥ 12-175-6 (72005)
ಅಕಿಂಚನಃ ಪರಿಪತನ್ಸುಖಮಾಸ್ವಾದಯಿಷ್ಯಸಿ।
ಅಕಿಂಚನಃ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಚೈವ ಹ॥ 12-175-7 (72006)
ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಸುಖಂ ಲೋಕೇ ಪಥ್ಯಂ ಶಿವಮನಾಮಯಂ।
ಅನಮಿತ್ರಪಥೋ ಹ್ಯೇಷ ದುರ್ಲಭಃ ಸುಲಭಃ ಸತಾಂ॥ 12-175-8 (72007)
ಅಕಿಂಚನಸ್ಯ ಶುದ್ಧಸ್ಯ ಉಪಪನ್ನಸ್ಯ ಸರ್ವತಃ।
ಅವೇಕ್ಷಮಾಣಸ್ತ್ರೀಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ನ ತುಲ್ಯಮಿಹ ಲಕ್ಷಯೇ॥ 12-175-9 (72008)
ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಚ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ತುಲಯಾ ಸಮತೋಲಯಂ।
ಅತ್ಯರಿಚ್ಯತ ದಾರಿದ್ರ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಾದಪಿ ಗುಣಾಧಿಕಂ॥ 12-175-10 (72009)
ಆಕಿಂಚನ್ಯೇ ಚ ರಾಜ್ಯೇ ಚ ವಿಶೇಷಃ ಸುಮಹಾನಯಂ।
ನಿತ್ಯೋದ್ವಿಗ್ನೋ ಹಿ ಧನವಾನ್ಮೃತ್ಯೋರಾಸ್ಯಗತೋ ಯಥಾ॥ 12-175-11 (72010)
ನೈವಾಸ್ಯಾಗ್ನಿರ್ನ ಚಾದಿತ್ಯೋ ನ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಚ ದಸ್ಯವಃ।
ಪ್ರಭವಂತಿ ಧನಂ ಹರ್ತುಮಿತರೇ ಸ್ಯುಃ ಕುತಃ ಪುನಃ॥ 12-175-12 (72011)
ತಂ ವೈ ಸದಾ ಕಾಮಚರಮನುಪಸ್ತೀರ್ಣಶಾಯಿನಂ।
ಬಾಹೂಪಧಾನಂ ಶಾಂಯಂತಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-175-13 (72012)
ಧನವಾನ್ಕ್ರೋಧಲೋಭಾಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟೋ ನಷ್ಟಚೇತನಃ।
ತಿರ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಶುಷ್ಕಮುಖಃ ಪಾಪಕೋ ಭ್ರುಕುಟೀಮುಖಃ॥ 12-175-14 (72013)
ನಿರ್ದಶನ್ನಧರೋಷ್ಠಂ ಚ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದಾರುಣಭಾಷಿತಾ।
ಕಸ್ತಮಿಚ್ಛೇತ್ಪರಿದ್ರಷ್ಟುಂ ದಾತುಮಿಚ್ಛತಿ ಚೇನ್ಮಹೀಂ॥ 12-175-15 (72014)
ಶ್ರಿಯಾ ಹ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸಂವಾಸೋ ಮೋಹಯತ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಂ।
ಸಾ ತಸ್ಯ ಚಿತ್ತಂ ಹರತಿ ಶಾರದಾಭ್ರಮಿವಾನಿಲಃ॥ 12-175-16 (72015)
ಅಥೈನಂ ರೂಪಮಾನಶ್ಚ ಧನಪಾನಶ್ಚ ವಿಂದತಿ।
ಅಭಿಜಾತೋಽಸ್ಮಿ ಸಿದ್ಧೋಽಸ್ಮಿ ನಾಸ್ಮಿ ಕೇವಲಮಾನುಷಃ।
ಇತ್ಯೇಭಿಃ ಕಾರಣೈಸ್ತಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ॥ 12-175-17 (72016)
ಸಂಪ್ರಸಕ್ತಮನಾ ಭೋಗಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಪಿತೃಸಂಚಿತಾನ್।
ಪರಿಕ್ಷೀಣಃ ಪರಸ್ವಾನಾಮಾದಾನಂ ಸಾಧು ಮನ್ಯತೇ॥ 12-175-18 (72017)
ತಮತಿಕ್ರಾಂತಮರ್ಯಾದಮಾದದಾನಂ ತತಸ್ತತಃ।
ಪ್ರತಿಷೇಧಂತಿ ರಾಜಾನೋ ಲುಬ್ಧಾ ಮೃಗಮಿವೇಷುಭಿಃ॥ 12-175-19 (72018)
ಏವಮೇತಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ತಾನಿ ತಾನೀಹ ಮಾನವಂ।
ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪವರ್ತಂತೇ ಗಾತ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾನ್ಯಪಿ॥ 12-175-20 (72019)
ತೇಷಾಂ ಪರಮದುಃಖಾನಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭೈಷಜ್ಯಮಾಚರೇತ್।
ಲೋಕಧರ್ಮಂ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ಧ್ರುವಾಣಾಮಧ್ರುವೈಃ ಸಹ॥ 12-175-21 (72020)
ನಾತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ನಾತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವಿಂದತೇ ಪರಂ।
ನಾತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಚಾಭಯಃ ಶೇತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-175-22 (72021)
ಇತ್ಯೇತದ್ಧಾಸ್ತಿನಪುರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೋಪವರ್ಣಿತಂ।
ಶಂಯಾಕೇನ ಪುರಾ ಮಹ್ಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ಯಾಗಃ ಪರೋ ಮತಃ॥ ॥ 12-175-23 (72022)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 175॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-175-1 ಸ್ವತಂತ್ರಿಣಃ ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾನುಸಾರಿಣಃ॥ 12-175-2 ತೇನ ಶಂಯಾಕೇನ ಯದ್ಗೀತಂ ತನ್ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ಕಶ್ಚಿದಬ್ರವೀದಿತಿ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ। ಶಂಪಾಕೇನೇಹ ಮುಕ್ತೇನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-175-3 ಕುಚೇಲೇನ ಕುವಸ್ತ್ರೇಣ। ನಿರ್ಧನತ್ವಾದನ್ನಾಚ್ಛಾದನಹೀನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-175-5 ಉಪಸಂನಯೇತ್ ಸಂಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್। ತಯೋರೇಕತರೇ ಮಾರ್ಗೇ ಯದೇನಮಭಿಸಂನಯೇದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಭಿಸಂನಯೇದ್ದೈವಂ ಯದಿ ಪ್ರಾಪಯೇತ್ತರ್ಹಿ ನ ಸಂಹೃಷ್ಯೇದಿತ್ಯಾದಿನಾ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-175-7 ಅಕಿಂಚನಃ ದರಿದ್ರಃ। ಪರಿತಃ ಪತನ್ ಗಚ್ಛನ್। ಅನಿಕೇತಶ್ಚರನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-175-8 ಪಥ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಾದನಪೇತಂ। ಅನಮಿತ್ರಪಥಃ ಶತ್ರುವರ್ಜಿತಃ ಪಂಥಾಃ। ದುರ್ಲಭಃ ಕಾಮಿನಾಂ॥ 12-175-9 ಉಪಪನ್ನಸ್ಯ ವೈರಾಗ್ಯಸಂಪನ್ನಸ್ಯ॥ 12-175-12 ನೈವಾಸ್ಯಾಗ್ನಿರ್ನ ಚಾರಿಷ್ಟ ಇತಿ ಪ್ರಭವಂತಿ ಧನತ್ಯಾಗಾದ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ನಿರಾಶಿಷಃ ಇತಿ ಚ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-175-13 ಅನುಪಸ್ತೀರ್ಣೇ ಶಯ್ಯಾಹೀನೇ ಭೂತಲೇ ಶೇತೇ ತಂ। ಉಪಧಾನಂ ಶೀರ್ಷೋಪಧಾನಂ॥ 12-175-17 ಅಭಿಜಾತ ಉತ್ತಮವಂಶ್ಯಃ ತ್ರಿಭಿರ್ಧನರೂಪಕುಲೈಃ॥ 12-175-18 ಭೋಗಾನ್ ಭೋಗ್ಯಧನಾದೀನ ವಿಸೃಜ್ಯ ವ್ಯಯೀಕೃತ್ಯ॥ 12-175-19 ಪ್ರತಿಷೇಧಂತಿ ದಂಡಯಂತಿ। ಲುಬ್ಧಾ ವ್ಯಾಧಾಃ॥ 12-175-20 ಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾನಿ ದಾಹಚ್ಛೇದಾದೀನಿ॥ 12-175-21 ಭೈಷಜ್ಯಂ ಪ್ರತೀಕಾರಮಾಚರೇತ್॥ 12-175-23 ಶಂಯಾಕೇನ ಪುರಾ ಗೀತಮಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ಯೋಜನಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 176
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.176. ಅಧ್ಯಾಯಃ 176
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿರಕ್ತೇಃ ಸುಸ್ವಸಾಧನತಾಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಮಂಕಿಗೀತಾಯಾ ಬೋಧ್ಯಗೀತಾಯಾಶ್ಚಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-176-0 (72023)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-176-0x (5895)
ಈಹಮಾನಃ ಸಮಾರಂಭಾನ್ಯದಿ ನಾಸಾದಯೇದ್ಧನಂ।
ಧನತೃಷ್ಣಾಭಿಭೂತಶ್ಚ ಕಿಂ ಕುರ್ವನ್ಸುಖಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-176-1 (72024)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-176-2x (5896)
ಸರ್ವಸಾಂಯಮನಾಯಾಸಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ।
ನಿರ್ವೇದಶ್ಚಾವಿಧಿತ್ಸಾ ಚ ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಸಖೀ ನರಃ॥ 12-176-2 (72025)
ಏತಾನ್ಯೇವ ಪದಾನ್ಯಾಹುಃ ಪಂಚ ವೃದ್ಧಾಃ ಪ್ರಶಾಂತಯೇ।
ಏಷ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಸುಖಂ ಚಾನುತ್ತಮಂ ಸತಾಂ॥ 12-176-3 (72026)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಿರ್ವೇದಾನ್ಮಂಕಿನಾ ಗೀತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-176-4 (72027)
ಈಹಮಾನೋ ಧನಂ ಮಂಕಿರ್ಭಗ್ನೇಹಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕೇನಚಿದ್ಧನಲೇಶೇನ ಕ್ರೀತವಾಂದಂಯಗೋಯುಗಂ॥ 12-176-5 (72028)
ಸುಸಂಬದ್ಧೌ ತು ತೌ ದಂಯೌ ದಮನಾಯಾಭಿನಿಃಸೃತೌ।
ಆಸೀನಮುಷ್ಟ್ರಂ ಮಧ್ಯೇನ ಸಹಸೈವಾಭ್ಯಧಾವತಾಂ॥ 12-176-6 (72029)
ತಯೋಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಯೋರುಷ್ಟ್ರಃ ಸ್ಕಂಧದೇಶಮಮರ್ಪಣಃ।
ಉತ್ಥಾಯೋತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ತೌ ದಂಯೌ ಪಸಸಾರ ಮಹಾಜವಃ॥ 12-176-7 (72030)
ಹ್ರಿಯಮಾಣೌ ತು ತೌ ದಂಯೌ ತೇನೋಷ್ಟ್ರೇಣ ಪ್ರಮಾಥಿನಾ।
ಪ್ರಿಯಮಾಣೌ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಂಕಿಸ್ತತ್ರಾಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 12-176-8 (72031)
ನ ಜಾತ್ವವಿಹಿತಂ ಶಕ್ಯಂ ದಕ್ಷೇಣಾಷೀಹಿತುಂ ಧನಂ।
ಯುಕ್ತೇನ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಸಂಯಗೀಹಾಂ ಸಮನುತಿಷ್ಠತಾ॥ 12-176-9 (72032)
ಪೂರ್ವಮರ್ಯೈರ್ವಿಹೀನಸ್ಯ ಯುಕ್ತಸ್ಯಾಪ್ಯುತಿಷ್ಠತಃ।
ಇಮಂ ಪಶ್ಯತ ಸಂಗತ್ಯಾ ಮಮ ದೈವಮುಪಪ್ಲವಂ॥ 12-176-10 (72033)
ಉದ್ಯಂಯೋದ್ಯಂಯ ಮೇ ದಂಯೌ ವಿಷಮೇಣೈವ ಗಚ್ಛತಃ।
ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕಾಕತಾಲೀಯಮುನ್ಮಾಥೇನೇವ ಜಂಬುಕಃ॥ 12-176-11 (72034)
ಮಣೀವೋಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಲಂವೇತೇ ಪ್ರಿಯೌ ವತ್ಸತರೌ ಮಮ।
ಶುದ್ವಂ ಹಿ ದೈವಮೇವೇದಂ ಹಠೇ ನೈವಾಸ್ತಿ ಪೌರುಷಂ॥ 12-176-12 (72035)
ಯದಿ ವಾಽಪ್ಯುಪಪದ್ಯೇತ ಪೌರುಷಂ ನಾಮ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅನ್ವಿಷ್ಯಮಾಣಂ ತದಪಿ ದೈವಮೇವಾವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-176-13 (72036)
ತಸ್ಮಾನ್ನಿರ್ವೇದ ಏವೇಹ ಗಂತವ್ಯಃ ಸುಖಭೀಪ್ಸತಾ।
ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ನಿರ್ವಿಣ್ಣೋ ನಿರಾಶಶ್ಚಾರ್ಥಸಾಧನೇ॥ 12-176-14 (72037)
ಅಹೋ ಸಂಯಕ್ಶುಕೇನೋಕ್ತಂ ಸರ್ವತಃ ಪರಿಮುಚ್ಯತಾ।
ಪ್ರತಿಷ್ಠತಾ ಮಹಾರಣ್ಯಂ ಜನಕಸ್ಯ ನಿವೇಶನಾತ್॥ 12-176-15 (72038)
ಯಃ ಕಾಮಾನಾಪ್ನುಯಾತ್ಸರ್ವಾನ್ಯಶ್ಚೈತಾನ್ಕೇವಲಾಂಸ್ತ್ಯಜೇತ್।
ಪ್ರಾಪಣಾತ್ಸರ್ವಕಾಮಾನಾಂ ಪರಿತ್ಯಾಗೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-176-16 (72039)
ನಾಂತಂ ಸರ್ವವಿಧಿತ್ಸಾನಾಂ ಗತಪೂರ್ವೋಽಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಶರೀರೇ ಜೀವಿತೇ ಚೈವ ತೃಷ್ಣಾ ಮರ್ತ್ಯಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ॥ 12-176-17 (72040)
ನಿವರ್ತಸ್ಯ ವಿಧಿತ್ಸಾಭ್ಯಃ ಶಾಂಯ ನಿರ್ವಿದ್ಯ ಕಾಮುಕ।
ಅಸಕೃಚ್ಚಾಸಿ ನಿಕೃತೋ ನ ಚ ನಿರ್ವಿದ್ಯಸೇ ಮನಃ॥ 12-176-18 (72041)
ಯದಿ ನಾಹಂ ವಿನಾಶ್ಯಸ್ತೇ ಯದ್ಯೇವಂ ರಮಸೇ ಮಯಾ।
ಮಾ ಮಾಂ ಯೋಜಯ ಲೋಭೇನ ವೃಥಾಽತ್ವಂ ವಿತ್ತಕಾಮುಕ॥ 12-176-19 (72042)
ಸಂಚಿತಂ ಸಂಚಿತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ನಷ್ಟಂ ತವ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕದಾ ತಾಂ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮೂಢ ಧನೇಹಾಂ ಧನಕಾಮುಕ॥ 12-176-20 (72043)
ಅಹೋ ನು ಮಮ ಬಾಲಿಶ್ಯಂ ಯೋಽಹಂ ಕ್ರೀಡನಕಸ್ತವ।
`ಕ್ಲೇಶೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂಯೋಜಯಸಿ ನಿರ್ಘೃಣಃ।'
ಕಿಂ ನೈವಂ ಜಾತು ಪುರುಷಃ ಪರೇಷಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಮಿಯಾತ್॥ 12-176-21 (72044)
ನ ಪೂರ್ವೇ ನಾಪರೇ ಜಾತು ಕಾಮಾನಾಮಂತಮಾಪ್ನುವನ್।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಸಮಾರಂಭಾನ್ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋಽಸ್ಮಿ ಜಾಗೃಮಿ॥ 12-176-22 (72045)
ನೂನಂ ಮೇ ಹೃದಯಂ ಕಾಮಂ ವಜ್ರಸಾರಮಯಂ ದೃಢಂ।
ಯದನರ್ಥಶತಾವಿಷ್ಟಂ ಶತಧಾ ನ ವಿದೀರ್ಯತೇ॥ 12-176-23 (72046)
ತ್ಯಜಾಮಿ ಕಾಮ ತ್ವಾಂ ಚೈವ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಿಯಂ ತವ।
ತವಾಹಂ ಪ್ರಿಯಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ನಾತ್ಮನ್ಯುಪಲಭೇ ಸುಖಂ॥ 12-176-24 (72047)
ಕಾಮ ಜಾನಾಮಿ ತೇ ಮೂಲಂ ಸಂಕಲ್ಪಾತ್ಕಿಲ ಜಾಯಸೇ।
ನ ತ್ವಾಂ ಸಂಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಮೂಲೋ ನಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-176-25 (72048)
ಈಹಾ ಧನಸ್ಯ ನ ಸುಖಾ ಲುಬ್ಧ್ವಾ ಚಿಂತಾ ಚ ಭೂಯಸೀ।
ಲಬ್ಧನಾಶೋ ಯಥಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಲಬ್ಧಂ ಭವತಿ ವಾ ನ ವಾ॥ 12-176-26 (72049)
ಪರಿತ್ಯಾಗೇ ನ ಲಭತೇ ತತೋ ದುಃಖತರಂ ನು ಕಿಂ।
ನ ಚ ತುಷ್ಯತಿ ಲಬ್ಧೇನ ಭೂಯ ಏವ ಚ ಮಾರ್ಗತಿ॥ 12-176-27 (72050)
ಅನುತರ್ಪುಲ ಏವಾರ್ಥಃ ಸ್ವಾದು ಗಾಂಗಭಿವೋದಕಂ।
ಮದ್ವಿಲಾಪನಮೇತತು ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋಽಸ್ಮಿ ಸಂತ್ಯಜ॥ 12-176-28 (72051)
ಯ ಇಮಂ ಮಾಮಕಂ ದೇಹಂ ಭೂತಗ್ರಾಮಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಸ ಯಾತ್ವಿತೋ ಯಥಾಕಾಮಂ ವಸತಾಂ ವಾ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-176-29 (72052)
ನ ಯುಷ್ಮಾಸ್ವಿಹ ಮೇ ಪ್ರೀತಿಃ ಕಾಮಲೋಭಾನುಸಾರಿಷು।
ತಸ್ಮಾದುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಃ ಸರ್ವಾನ್ಸತ್ವಮೇವಾಶ್ರಯಾಂಯಹಂ॥ 12-176-30 (72053)
ಸರ್ವ ಭೂತಾನ್ಯಹಂ ದೇಹೇ ಪಶ್ಯನ್ಮನಸಿ ಚಾತ್ಮನಃ।
ಯೋಗೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಶ್ರುತೇ ಸತ್ವಂ ಮನೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಧಾರಯನ್॥ 12-176-31 (72054)
ವಿಹರಿಷ್ಯಾಂಯನಾಸಕ್ತಃ ಸುಖೀ ಲೋಕಾನ್ನಿರಾಮಯಃ।
ಯಥಾ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪುನರ್ನೈವಂ ದುಃಖೇಷು ಪ್ರಣಿಧಾಸ್ಯಸಿ॥ 12-176-32 (72055)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ಮೇ ಪ್ರಣುನ್ನಸ್ಯ ಗತಿರನ್ಯಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತೃಷ್ಣಾ ಶೋಕಶ್ರಮಾಣಾಂ ಹಿ ತ್ವಂ ಕಾಮ ಪ್ರಭವಃ ಸದಾ॥ 12-176-33 (72056)
ಧನನಾಶೇಽಧಿಕಂ ದುಃಖಂ ಮನ್ಯೇ ಸರ್ವಮಹತ್ತರಂ।
ಜ್ಞಾತಯೋ ಹ್ಯವಮನ್ಯಂತೇ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಚ ಧನಾಚ್ಚ್ಯುತಂ॥ 12-176-34 (72057)
ಅವಜ್ಞಾನಸಹಸ್ರೈಸ್ತು ದೋಷಾಃ ಕಷ್ಟತರಾಽಧನೇ।
ಧನೇ ಸುಖಕಲಾ ಯಾ ತು ಸಾಽಪಿ ದುಃಖೈರ್ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-176-35 (72058)
ಧನಮಸ್ಯೇತಿ ಪುರುಷಂ ಪುರೋ ನಿಘ್ನಂತಿ ದಸ್ಯವಃ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ವಿವಿಧೈರ್ದಂಡೈರ್ನಿತ್ಯಮುದ್ವೇಜಯಂತಿ ಚ॥ 12-176-36 (72059)
ಧನಲೋಲುಪತಾ ದುಃಖಮಿತಿ ಬುದ್ಧಂ ಚಿರಾನ್ಮಯಾ।
ಯದ್ಯದಾಲಂಬಸೇ ಕಾಮಂ ತತ್ತದೇವಾನುರುಧ್ಯಸೇ॥ 12-176-37 (72060)
ಅತತ್ತ್ವಜ್ಞೋಽಸಿ ಬಾಲಶ್ಚ ದುಸ್ತೋಷೋಽಪೂರಣೋಽನಲಃ।
ನೈವ ತ್ವಂ ವೇತ್ಥ ಸುಲಭಂ ನೈವ ತ್ವಂ ವೇತ್ಥ ದುರ್ಲಭಂ॥ 12-176-38 (72061)
ಪಾತಾಲ ಇವ ದುಷ್ಪೂರೋ ಮಾಂ ದುಃಖೈರ್ಯೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ನಾಹಮದ್ಯ ಸಮಾವೇಷ್ಟುಂ ಶಕ್ಯಃ ಕಾಮ ಪುನಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-176-39 (72062)
ನಿರ್ವೇದಮಹಮಾಸಾದ್ಯ ದ್ರವ್ಯನಾಶಾದ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ನಿವೃತ್ತಿಂ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಾದ್ಯ ಕಾಮಾನ್ವಿಚಿಂತಯೇ॥ 12-176-40 (72063)
ಅತಿಕ್ಲೇಶಾನ್ಸಹಾಮೀಹ ನಾಹಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾಂಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ನಿಕೃತೋ ಧನನಾಶೇನ ಶಯೇ ಸರ್ವಾಂಗವಿಜ್ವರಃ॥ 12-176-41 (72064)
ಪರಿತ್ಯಜಾಮಿ ಕಾಮ ತ್ವಾಂ ಹಿತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಮನೋಗತಂ।
ನ ತ್ವಂ ಮಯಾ ಪುನಃ ಕಾಮ ನಸ್ಯೋತೇನೇವ ರಂಸ್ಯಸೇ॥ 12-176-42 (72065)
ಕ್ಷಮಿಷ್ಯೇ ಕ್ಷಿಪಮಾಣಾನಾಂ ನ ಹಿಂಸಿಷ್ಯೇ ವಿಹಿಂಸಿತಃ।
ದ್ವೇಷ್ಯಮುಕ್ತಃ ಪ್ರಿಯಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಾದೃತ್ಯ ತದಪ್ರಿಯಂ॥ 12-176-43 (72066)
ತೃಪ್ತಃ ಸ್ವಸ್ಥೇಂದ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಯಥಾಲಬ್ಧೇನ ವರ್ತಯನ್।
ನ ಸಕಾಮಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಮಹಂ ಶತ್ರುಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-176-44 (72067)
ನಿರ್ವೇದಂ ನಿರ್ವೃತಿಂ ತೃಪ್ತಿಂ ಶಾಂತಿಂ ಸತ್ಯಂ ದಮಂ ಕ್ಷಮಾಂ।
ಸರ್ವಭೂತದಯಾಂ ಚೈವ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಶರಣಾಗತಂ॥ 12-176-45 (72068)
ತಸ್ಮಾತ್ಕಾಮಶ್ಚ ಲೋಭಶ್ಚ ತೃಷ್ಣಾ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಮೇವ ಚ।
ತ್ಯಜಂತು ಮಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತಂ ಸತ್ವಸ್ಥೋ ಹ್ಯಸ್ಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 12-176-46 (72069)
ಪ್ರಹಾಯ ಕಾಮಂ ಲೋಭಂ ಚ ಕ್ರೋಧಂ ಪಾರುಷ್ಯಮೇವ ಚ।
ನಾದ್ಯ ಲೋಭವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಂಯನಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-176-47 (72070)
ಯದ್ಯಸ್ತ್ಯಜತಿ ಕಾಮಾನಾಂ ತತ್ಸುಖಸ್ಯಾಭಿಪೂರ್ಯತೇ।
ಕಾಮಸ್ಯ ವಶಗೋ ನಿತ್ಯಂ ದುಃಖಮೇವ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-176-48 (72071)
ಕಾಮಾನುಬಂಧಂ ನುದತೇ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪುರುಷೋ ರಜಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೋದ್ಭವಂ ದುಃಖಮಹ್ರೀರರತಿರೇವ ಚ॥ 12-176-49 (72072)
ಏಷ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರತಿಷ್ಠೋಽಹಂ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಶೀತಮಿವ ಹ್ರದಂ।
ಶಾಂಯಾಮಿ ಪರಿನಿರ್ವಾಮಿ ಸುಖಮಾಸೇ ಚ ಕೇವಲಂ॥ 12-176-50 (72073)
ಯಚ್ಚ ಕಾಮಸುಖಂ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ದಿವ್ಯಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ತೃಷ್ಣಾಕ್ಷಯಸುಖಸ್ಯೈತೇ ನಾರ್ಹತಃ ಷೋಡಶೀಂ ಕಲಾಂ॥ 12-176-51 (72074)
ಆತ್ಮನಾ ಸಪ್ತಮಂ ಕಾಮಂ ಹತ್ವಾ ಶತ್ರುಮಿವೋತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾವಧ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಪುರಂ ರಾಜೇವ ಚ ವಸಾಂಯಹಂ॥ 12-176-52 (72075)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಂಕಿರ್ನಿರ್ವೇದಮಾಗತಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್ಸುಖಂ॥ 12-176-53 (72076)
ದಂಯನಾಶಕೃತೇ ಮಂಕಿರಮೃತತ್ವಂ ಕಿಲಾಗಮತ್।
ಅಚ್ಛಿನತ್ಕಾಮಮೂಲಂ ಸ ತೇನ ಪ್ರಾಪ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-176-54 (72077)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಂ ಶ್ಲೋಕಂ ಮೋಕ್ಷೋಪಸಂಹಿತಂ।
ಗೀತಂ ವಿದೇಹರಾಜೇನ ಜನಕೇನ ಪ್ರಶಾಂಯತಾ॥ 12-176-55 (72078)
ಅನಂತಮಿವ ಮೇ ವಿತ್ತಂ ಯಸ್ಯ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯಾಂ ನ ಮೇ ದಹ್ಯತಿ ಕಿಂಚನ॥ 12-176-56 (72079)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಂ ಬೋಧ್ಯಸ್ಯ ಪದಸಂಚಯಂ।
ನಿರ್ವೇದಂ ಪ್ರತಿ ವಿನ್ಯಸ್ತಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-176-57 (72080)
ಬೋಧ್ಯಂ ಶಾಂತಮೃಷಿಂ ರಾಜಾ ನಾಹುಷಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ।
ನಿರ್ವೇದಾಚ್ಛಾಂತಿಮಾಪನ್ನಂ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಜ್ಞಾನತರ್ಪಿತಂ॥ 12-176-58 (72081)
ಉಪದೇಶಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶಮಸ್ಯೋಪದಿಶಸ್ವ ಮೇ।
ಕಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಾಂತಶ್ಚರಸಿ ನಿರ್ವೃತಃ॥ 12-176-59 (72082)
ಬೋಧ್ಯ ಉವಾಚ। 12-176-60x (5897)
ಉಪದೇಶೇನ ವರ್ತಾಮಿ ನಾನುಶಾಸ್ಮೀಹ ಕಂಚನ।
ಲಕ್ಷಣಂ ತಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂ ತತ್ಸ್ವಯಂ ಪರಿಮೃಷ್ಯತಾಂ॥ 12-176-60 (72083)
ಪಿಂಗಲಾ ಕುರರಃ ಸರ್ಪಃ ಸಾರಂಗಾನ್ವೇಷಣಂ ವನೇ।
ಇಷುಕಾರಃ ಕುಮಾರೀ ಚ ಷಡೇತೇ ಗುರವೋ ಮಮ॥ 12-176-61 (72084)
[*ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-176-62x (5898)
ಆಶಾ ಬಲವತೀ ರಾಜನ್ನೈರಾಶ್ಯಂ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ಆಶಾಂ ನಿರಾಶಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ಪಿಂಗಲಾ॥ 12-176-62 (72085)
ಸಾಮಿಷಂ ಕುರರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಧ್ಯಮಾನಂ ನಿರಾಮಿಷೈಃ।
ಆಮಿಷಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ಕುರರಃ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-176-63 (72086)
ಗೃಹಾರಂಭೋ ಹಿ ದುಃಖಾಯ ನ ಸುಖಾಯ ಕದಾಚನ।
ಸರ್ಪಃ ಪರಕೃತಂ ವೇಶ್ಮ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-176-64 (72087)
ಸುಖಂ ಜೀವಂತಿ ಮುನಯೋ ಭೈಕ್ಷ್ಯವೃತ್ತಿಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಅದ್ರೋಹಣೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಸಾರಂಗ ಇವ ಪಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-176-65 (72088)
`ಅಲ್ಪೇಭ್ಯಶ್ಚ ಮಹದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇಭ್ಯೋ ಮತಿಮಾನ್ನರಃ।
ಸರ್ವತಃ ಸಾರಮಾದದ್ಯಾತ್ಪುಷ್ಪೇಭ್ಯ ಇವ ಷಟ್ಪದಃ॥' 12-176-66 (72089)
ಇಷುಕಾರೋ ನರಃ ಕಶ್ಚಿದಿಪಾವಾಸಕ್ತಮಾನಸಃ।
ಸಮೀಪೇನಾಪಿ ಗಚ್ಛಂತಂ ರಾಜಾನಂ ನಾವಬುದ್ಧವಾನ್॥ 12-176-67 (72090)
ಬಹೂನಾಂ ಕಲಹೋ ನಿತ್ಯಂ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಕಥನಂ ಧ್ರುವಂ।
ಏಕಾಕೀ ವಿಚರಿಷ್ಯಾನಿ ಕುಮಾರೀಶಂಖಕೋ ಯಥಾ॥] ॥ 12-176-68 (72091)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 176॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-176-3 ಪದಾನಿ ಪದನೀಯಾನ್ಯಾಶ್ರಯಣೀಯಾನಿ। ಪ್ರಶಾಂತಯೇ ಮೋಕ್ಷಾಯ। ಏಷ ಇತಿ ವಿಧೇಯಾಪೇಕ್ಷೇ ಲಿಂಗೈಕತ್ವೇ॥ 12-176-5 ದಂಯಗೋಯುಗಂ ದ್ವೌ ವತ್ಸತರೌ। ದ್ವಿತ್ವೇ ಗೋಯುಗಜಿತಿ ಗೋಯುಗಚ್ಪ್ರತ್ಯಯಃ॥ 12-176-7 ಉತ್ಕ್ಷಿಷ್ಯ ತುಲಾಭಾಜನದ್ವಯವದುಪರಿಭೂಮೇರ್ನೀತ್ವಾ॥ 12-176-9 ಅವಿಹಿತಂ ದೈವೇನಾ ನುಪಸ್ಥಾಪಿತಂ ಈಹಿತುಮೇಷ್ಟುಂ। ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿನಿಶ್ಚಯೇನ। ಈಹಾಂ ಚೇಷ್ಟಾಂ॥ 12-176-10 ಯುಕ್ತಸ್ಯಾವಹಿತಚಿತ್ತಸ್ಯ। ಅನುತಿಷ್ಠತೋಽರ್ಥಪ್ರಾಪ್ತ್ಯುಪಾಯಾನ್। ಸಂಗತ್ಯಾ ದಂಯೋಷ್ಟ್ರಸಂಬಂಧೇನ। ದೈವಂ ದೇವೇನೇಶ್ವರೇಣ ನಿರ್ಮಿತಂ॥ 12-176-11 ಉದ್ಯಂಯೋದ್ಯಂಯ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಮುದ್ಯಮಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿಷಮೇಣ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣ ದಂಯೌ ಗಚ್ಛತಃ। ಕಾಕತಾಲೀಯಂ ದೈವಕೃತಂ ಸಂಗಮಂ। ಉನ್ಭಾಥಃ ಕೂಟಯಂತ್ರಂ। ಉತ್ಪಥೇನೈವ ಧಾವತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-176-12 ವಾಶಬ್ದ ಇವಾರ್ಥೇ॥ 12-176-13 ಉಪಪದ್ಯೇತ ಯದಿ ಲೋಕದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ಪೌರುಷಾಸ್ತಿತ್ವಂ ಯುಜ್ಯೇತ ತರ್ಹಿ ಫಲವ್ಯಭಿಚಾರಾತ್ತದಪಿ ದೈವಾಯತ್ತಮೇವೋಪಪದ್ಯತೇ ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-176-17 ವಿಧಿತ್ಸಾನಾಂ ಧನಾದ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರವೃತ್ತೀನಾಂ। ಗತಪೂರ್ವಃ ಪೂರ್ವಂ ಗತಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಗತ ಪೂರ್ವಃ॥ 12-176-18 ಕಾಮುಕಕಾ ಮಾದಿಧರ್ಮವತ್ ಹೇ ಮನಃ ನಿರ್ವಿದ್ಯ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಶಾಂಯ ಶಮಂ ಗಚ್ಛ। ನಿಕೃತಃ ವಂಚಿತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿನೈಷ್ಫತ್ಯಾತ್॥ 12-176-20 ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-176-21 ಕ್ರೀಡನಕಃ ಕ್ರೀಡಾಮೃಗಃ। ಜಾತು ಕದಾಚಿತ್। ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಂ ದಾಸ್ಯಂ। ಕಾಮಾಭಾವೇ ಕೋಽಪಿ ಕಸ್ಯಚಿದಪಿ ನ ಪ್ರೇಷ್ಯಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-176-22 ಅಂತಂ ನಾಪ್ನುವನ್ ಅತೋ ಹೇತೋಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ॥ 12-176-23 ನೂನಂ ತೇ ಹೃದಯಂ ಕಾಮೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-176-24 ಪ್ರಿಯಂ ಜಾಯಾದಿ॥ 12-176-25 ನಭವಿಷ್ಯಸಿ ವಿನಶಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-176-26 ಈಹಾ ಲಿಪ್ಸಾ ಚೇಷ್ಟಾ ವಾ। ತದಾ ಧನಸ್ಯ ಧನಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚಿಂತಾ ನಾಶಭಯಾತ್। ಯಥಾ ಮೃತ್ಯುಸ್ತಥಾ ದುಃಖಕೃತ್। ಶ್ರಮೇಽಪಿ ಫಲಂ ಸಂದಿಗ್ಧಂ॥ 12-176-27 ಪರಿತ್ಯಾಗೇ ದೇಹಸ್ಯ ಪರಸ್ವತ್ವಾಪಾದನೇಽಪಿ ನ ಲಭತೇ। ಮಾರ್ಗತಿ ಮೃಗಯತೇ॥ 12-176-28 ಅನುತರ್ಪುಲಸ್ತೃಷ್ಣಾವೃದ್ಧಿಕೃತ್। ಮದ್ವಿಲಾಪನಂ ಮನ್ನಾಶಃ। ಏತತ್ ತೃಷ್ಣಾವೃದ್ಧ್ಯಾಖ್ಯಂ। ಪ್ರತಿ ಬುದ್ಧೋಽಸ್ಮಿ ಅತೋ ಮಾಂ ಸಂತ್ಯಜ। ಹೇ ಕಾಮೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-176-29 ಭೂತಗ್ರಾಮೋ ಯಾತು ಸ್ವಕಾರಣಂ ಪ್ರತಿ। ಪಂಚತ್ವಮಸ್ತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-176-31 ಯೋಗೇ ವಿಷಯೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಕರಷ್ಯಾಮೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕುರ್ವನ್ ಶ್ರುತೇ ಶ್ರವಣಾದೌ ಸತ್ವಮೇಕಾಗ್ನಚಿತ್ತಂ ಧಾರಯನ್ ಮನಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಧಾರಯನ್ ವಿಹರಿಷ್ಯಾಮೀತ್ಯಗ್ರಿಮೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-176-35 ಕಷ್ಟತರಾಽಧನೇ ಇತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-176-36 ಧನಮಸ್ಯಾಸ್ತೀತಿ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ಕ್ಲೇಶಯಂತಿ॥ 12-176-38 ಅನಲೋಽಗ್ನಿರಿವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-176-41 ಸಹಾಮಿ ಇತಃಪೂರ್ವಂ ಸೋಢವಾನಸ್ಮಿ॥ 12-176-43 ಕ್ಷಿಪಮಾಣಾನಾಂ ಧಿಕ್ಕುರ್ವತಾಂ॥ 12-176-44 ಸಕಾಮಂ ಲಬ್ಧಮನೋರಥಂ। ಹೇಕಾಮೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-176-45 ನಿರ್ವೃತಿಂ ಸುಖಂ। ತೃಪ್ತಿಂ ಪೂರ್ಣಕಾಮತಾಂ॥ 12-176-46 ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತಂ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಗಂತುಂ॥ 12-176-47 ಪ್ರಹಾಯ ಸ್ಥಿತೋಸ್ಮೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-176-49 ರಜಃ ಪ್ರವರ್ತಕೋ ಗುಣಃ। ತಚ್ಚ ಕಾಮೇನಾನುವಧ್ನಾತೀತಿ ಕಾಮಾನುಬಂಧಂ। ದುಃಖಾದಿಕಂ ಚ ಕಾಮಾದ್ಯುದ್ಭವಂ। ಅತಃ ಸರ್ವಾನರ್ಥಮೂಲಂ ರಜಸ್ತ್ಯಾಜ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-176-50 ಶಾಂಯಾಮಿ ಕರ್ಮಭ್ಯ ಉಪರತಿಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ। ಪರಿನಿರ್ವಾಮಿ ನಿರ್ದುಃಖೋ ಭವಾಮಿ॥ 12-176-54 ಕಾಮಮೂಲಮವಿದ್ಯಾಂ॥ 12-176-55 ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-176-57 ಪದಸಂಧಯಂ ಶ್ಲೋಕಂ। ವೈರಾಗ್ಯಾರ್ಥಮುಪನ್ಯಸ್ತಂ॥ 12-176-60 ತತ್ ಜ್ಞಾಪ್ಯಂ॥ 12-176-61 ಸಾರಂಗೋ ಭ್ರಮರಸ್ತಸ್ಯಾಽನ್ವೇಷಣಮನುಗಮನಂ। ಇಷ ಗತೌ ದಿವಾದಿಃ॥ 12-176-68 ಕಾಚಿತ್ಕುಮಾರೀ ಪಿತ್ರಾದಿಪರವಶಾ ಗೃಹಾಗತಾನತಿಥೀನ್ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ಭೋಜಯಿತುಮಿಚ್ಛಂತೀ ಬ್ರೀಹಿನವಹಂತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ। ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಕೋಷ್ಠಸ್ಥಾಃ ಶಂಖಾಶ್ಚುಕ್ರುಶುಃ। ಸಾ ಪರೇಷಾಂ ಸೂಚನಾ ಮಾಭೂದಿತಿ ಶಂಖಾನ್ಭಡ್ಕ್ತ್ವಾ ಏಕೈಕಮವಶೇಷಿತವತೀತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ದೃಷ್ಟಾಂತೋಽಯಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 177
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.177. ಅಧ್ಯಾಯಃ 177
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಪಂಚಸ್ಯಾನಿತ್ಯತ್ವಾದಿಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕವಿರಕ್ತೇಃ ಸುಖಹೇತುತಾಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದಾಜಗರಮುನಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-177-0 (72092)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-177-0x (5899)
ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ವೃತ್ತಜ್ಞ ವೀತಶೋಕಶ್ಚರೇನ್ಮಹೀಂ।
ಕಿಂಚ ಕುರ್ವನ್ನರೋ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಗತಿಮುತ್ತಮಾಂ॥ 12-177-1 (72093)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-177-2x (5900)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಮುನೇರಾಜಗರಸ್ಯ ಚ॥ 12-177-2 (72094)
ಚರಂತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕಂಚಿತ್ಕಲ್ಯಚಿತ್ತಮನಾಮಯಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ರಾಜಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಪ್ರಾಜ್ಞಸತ್ತಮಃ॥ 12-177-3 (72095)
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಉವಾಚ। 12-177-4x (5901)
ಸ್ವಸ್ಥಃ ಶಕ್ತೋ ಮೃದುರ್ದಾಂತೋ ನಿರ್ವಿಧಿತ್ಸೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಸುವಾಗ್ಬಹುಮತೋ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಶ್ಚರಸಿ ಬಾಲವತ್॥ 12-177-4 (72096)
ನೈವ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ಲಾಭಂ ನಾಲಾಭೇಷ್ವನುಶೋಚಸಿ।
ನಿತ್ಯತೃಪ್ತ ಇವ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ಕಿಂಚಿದಿವ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-177-5 (72097)
ಸ್ರೋತಸಾ ಹ್ರಿಯಮಾಣಾಸು ಪ್ರಜಾಸು ವಿಮನಾ ಇವ।
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಕಾರ್ಯೇಷು ಕೂಟಸ್ಥ ಇವ ಲಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-177-6 (72098)
ನಾನುತಿಷ್ಠಸಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ನ ಕಾಮೇ ಚಾಪಿ ವರ್ತಸೇ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನನಾದೃತ್ಯ ಮುಕ್ತಶ್ಚರಸಿ ಸಾಕ್ಷಿವತ್॥ 12-177-7 (72099)
ಕಾ ನು ಪ್ರಜ್ಞಾ ಶ್ರುತಂ ವಾ ಕಿಂ ವೃತ್ತಿರ್ವಾ ಕಾ ನು ತೇ ಮುನೇ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶ್ರೇಯೋ ಯದಿಹ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-177-8 (72100)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-177-9x (5902)
ಅನುಯುಕ್ತಃ ಸ ಮೇಧಾವೀ ಲೋಕಧರ್ಮವಿಧಾನವಿತ್।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದಮನಪಾರ್ಥಯಾ॥ 12-177-9 (72101)
ಪಶ್ಯ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಭೂತಾನಾಮುತ್ಪತ್ತಿಮನಿಮಿತ್ತತಃ।
ಹ್ರಾಸಂ ವೃದ್ಧಿಂ ವಿನಾಶಂ ಚ ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇ ನ ಚ ವ್ಯಥೇ॥ 12-177-10 (72102)
ಸ್ವಭಾವಾದೇವ ಸಂದೃಶ್ಯಾ ವರ್ತಮಾನಾಃ ಪ್ರವೃತ್ತಯಃ।
ಸ್ವಭಾವನಿರತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಾ ನ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-177-11 (72103)
ಪಶ್ಯ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಸಂಯೋಗಾನ್ವಿಪ್ರಯೋಗಪರಾಯಣಾನ್।
ಸಂಚಯಾಂಶ್ಚ ವಿನಾಶಾಂತಾನ್ನ ಕ್ವಚಿದ್ವಿದಧೇ ಮನಃ॥ 12-177-12 (72104)
ಅಂತವಂತಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಗುಣಯುಕ್ತಾನಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ಉತ್ಪತ್ತಿನಿಧನಜ್ಞಸ್ಯ ಕಿಂ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಲಕ್ಷಯೇ। 12-177-13 (72105)
ಜಲಜಾನಾಮಪಿ ಹ್ಯಂತಂ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಲಕ್ಷಯೇ।
ಮಹತಾಮಪಿ ಕಾಯಾನಾಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಾಂ ಚ ಮಹೋದಧೌ॥ 12-177-14 (72106)
ಜಂಗಮಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಮಸುರಾಧಿಪ।
ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಮಪಿ ವ್ಯಕ್ತಂ ಮೃತ್ಯುಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-177-15 (72107)
ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಾಣಾಂ ಚ ದಾನವೋತ್ತಮಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಯಥಾಕಾಲಂ ಮೃತ್ಯುರ್ಬಲವತಾಮಪಿ॥ 12-177-16 (72108)
ದಿವಿ ಸಂಚರಮಾಣಾನಿ ಹ್ರಸ್ವಾನಿ ಚ ಮಹಾಂತಿ ಚ।
ಜ್ಯೋತೀಂಷ್ಯಪಿ ಯಥಾಕಾಲಂ ಪತಮಾನಾನಿ ಲಕ್ಷಯೇ॥ 12-177-17 (72109)
ಇತಿ ಭೂತಾನಿ ಸಂಪಶ್ಯನ್ನನುಷಕ್ತಾನಿ ಮೃತ್ಯುನಾ।
ಸರ್ವಂ ಸಾಮಾನ್ಯತೋ ವಿದ್ವಾನ್ಕೃತಕೃತ್ಯಃ ಸುಖಂ ಸ್ವಪೇ॥ 12-177-18 (72110)
ಸುಮಹಾಂತಮಪಿ ಗ್ರಾಸಂ ಗ್ರಸೇ ಲಬ್ಧಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಶಯೇ ಪುನರಭುಂಜಾನೋ ದಿವಸಾನಿ ಬಹೂನ್ಯಪಿ॥ 12-177-19 (72111)
ಆಶಯಂತ್ಯಪಿ ಮಾಮನ್ನಂ ಪುನರ್ಬಹುಗುಣಂ ಬಹು।
ಪುನರಲ್ಪಂ ಪುನಸ್ತೋಕಂ ಪುನರ್ನೈವೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-177-20 (72112)
ಕಣಂ ಕದಾಚಿತ್ಖಾದಾಮಿ ಪಿಣ್ಯಾಕಮಪಿ ಚ ಗ್ರಸೇ।
ಭಕ್ಷಯೇ ಶಾಲಿಮಾಂಸಾನಿ ಭಕ್ಷಾಂಶ್ಚೋಚ್ಚಾವಚಾನ್ಪುನಃ॥ 12-177-21 (72113)
ಶಯೇ ಕದಾಚಿತ್ಪರ್ಯಂಕೇ ಭೂಮಾವಪಿ ಪುನಃ ಶಯೇ।
ಪ್ರಾಸಾದೇ ಚಾಪಿ ಮೇ ಶಯ್ಯಾ ಕದಾಚಿದುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-177-22 (72114)
ಧಾರಯಾಮಿ ಚ ಚೀರಾಣಿ ಶಾಣಕ್ಷೌಮಾಜಿನಾನಿ ಚ।
ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಚ ವಾಸಾಂಸಿ ಧಾರಯಾಂಯಹಮೇಕದಾ॥ 12-177-23 (72115)
ನ ಸನ್ನಿಪತಿತಂ ಧರ್ಂಯಮುಪಭೋಗಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷೇ ನ ಚಾಪ್ಯೇನಮನುರುಧ್ಯೇ ಸುದುರ್ಲಭಂ॥ 12-177-24 (72116)
ಅಚಲಮನಿಧನಂ ಶಿವಂ ವಿಶೋಕಂ
ಶುಚಿಮತುಲಂ ವಿದುಷಾಂ ಮತೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ।
ಅನಭಿಮತಮಸೇವಿತಂ ವಿಮೂಢೈ
ರ್ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-25 (72117)
ಅಚಲಿತಮತಿರಚ್ಯುತಃ ಸ್ವಧರ್ಮಾ
ತ್ಪರಿಮಿತಸಂಸರಣಃ ಪರಾವರಜ್ಞಃ।
ವಿಗತಭಯಕಷಾಯಲೋಭಮೋಹೋ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-26 (72118)
ಅನಿಯತಫಲಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಪೇಯಂ
ವಿಧಿಪರಿಣಾಮವಿಭಕ್ತದೇಶಕಾಲಂ।
ಹೃದಯಸುಖಮಸೇವಿತಂ ಕದರ್ಯೈ
ರ್ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಸುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-27 (72119)
ಇದಮಿದಮಿತಿ ತೃಷ್ಣಯಾಽಭಿಭೂತಂ
ಜನಮನವಾಪ್ತಧನಂ ವಿಷೀದಮಾನಂ।
ನಿಪುಣಮನುನಿಶಾಂಯ ತತ್ತ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-28 (72120)
ಬಹುವಿಧಮನುದೃಶ್ಯ ಚಾರ್ಥಹೇತೋಃ
ಕೃಪಣಮಿಹಾರ್ಯಮನಾರ್ಯಮಾಶ್ರಯಂ ತಂ।
ಉಪಶಮರುಚಿರಾತ್ಮವಾನ್ಪ್ರಶಾಂತೋ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-29 (72121)
ಸುಖಮಸುಖಮಲಾಭಮರ್ಥಲಾಭಂ
ರತಿಮರತಿಂ ಮರಣಂ ಚ ಜೀವಿತಂ ಚ।
ವಿಧಿನಿಯತಮವೇಕ್ಷ್ಯ ತತ್ತ್ವತೋಽಹಂ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-30 (72122)
ಅಪಗತಭಯರಾಗಮೋಹದರ್ಪೋ
ಧೃತಿಮತಿಬುದ್ಧಿಸಮನ್ವಿತಃ ಪ್ರಶಾಂತಃ।
ಉಪಗತಫಲಭೋಗಿನೋ ನಿಶಾಂಯ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-31 (72123)
ಅನಿಯತಶಯನಾಸನಃ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ
ದಮನಿಯಮವ್ರತಸತ್ಯಶೌಚಯುಕ್ತಃ।
ಅಪಗತಫಲಸಂಚಯಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-32 (72124)
ಅಪಗತಮಸುಖಾರ್ಥಮೀಹನಾರ್ಥೈ
ರುಪಗತಬುದ್ಧಿರವೇಕ್ಷ್ಯ ಚಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಂ।
ತೃಪಿತಮನಿಯತಂ ಮನೋ ನಿಯಂತುಂ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-33 (72125)
ನ ಹೃದಯಮನುರುಧ್ಯತೇ ಮನೋ ವಾ
ಪ್ರಿಯಸುಖದುರ್ಲಭತಾಮನಿತ್ಯತಾಂ ಚ।
ತದುಭಯಮುಪಲಕ್ಷಯನ್ನಿವಾಹಂ
ವ್ರತಮಿದಮಾಜಗರಂ ಶುಚಿಶ್ಚರಾಮಿ॥ 12-177-34 (72126)
ಬಹು ಕಥಿತಮಿದಂ ಹಿ ಬುದ್ಧಿಮದ್ಭಿಃ
ಕವಿಭಿರಪಿ ಪ್ರಥಯದ್ಭಿರಾತ್ಮಕೀರ್ತಿಂ।
ಇದಮಿದಮಿತಿ ತತ್ರತತ್ರ ಹಂತ
ಸ್ವಪರಮತೈರ್ಗಹನಂ ಪ್ರತರ್ಕಯದ್ಭಿಃ॥ 12-177-35 (72127)
ತದಿದಮನುನಿಶಾಂಯ ವಿಪ್ರಪಾತಂ
ಪೃಥಗಭಿಪನ್ನಮಿಹಾಬುಧೈರ್ಮನುಷ್ಯೈಃ।
ಅನವಸಿತಮನಂತದೋಷಪಾರಂ
ನೃಪು ವಿಹರಾಮಿ ವಿನೀತದೋಷತೃಷ್ಣಃ॥ 12-177-36 (72128)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-177-37x (5903)
ಅಜಗರಚರಿತಂ ವ್ರತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯ ಇಹ ನರೋಽನುಚರೇದ್ವಿನೀತರಾಗಃ।
ಅಪಗತಭಯಲೋಭಮೋಹಮನ್ಯುಃ
ಸ ಖಲು ಸುಖೀ ವಿಚರೇದಿಮಂ ವಿಹಾರಂ॥ ॥ 12-177-37 (72129)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 177॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-177-2 ಆಜಗರಸ್ಯಾಽಜಗರವೃತ್ತ್ಯಾ ಜೀವತಃ॥ 12-177-4 ನಿರ್ವಿಧಿತ್ಸೋ ನಿರಾರಂಭಃ॥ 12-177-6 ಸ್ರೋತಸಾ ಕಾಮಾದಿವೇಗೇನ। ಕೂಟಸ್ಥೋ ನಿರ್ವ್ಯಾಪಾರಃ॥ 12-177-7 ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ ಗಂಧರಸಾದೀನನಾದೃತ್ಯ ಚರಸಿ ತನ್ನಿರ್ವಾಹಮಾತ್ರಾರ್ಥೀ ಅಶ್ನಾಸಿ॥ 12-177-8 ಪ್ರಜ್ಞಾ ತತ್ತ್ವದರ್ಶನಂ। ಶ್ರುತಂ ತನ್ಮೂಲಭೂತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ। ವೃತ್ತಿಸ್ತದರ್ಥಾನುಷ್ಠಾನಂ। ಶ್ರೇಯೋ ಮಮೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-177-9 ಅನುಯುಕ್ತಃ ಪೃಷ್ಟಃ। ಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮೋ ಜನ್ಮಜರಾದಿಸ್ತಸ್ಯ ವಿಧಾನಂ ಕಾರಣಂ ತದಭಿಜ್ಞಃ ಲೋಕಧರ್ಮವಿಧಾನವಿತ್॥ 12-177-10 ಅನಿಮಿತ್ತತಃ ಕಾರಣಹೀನಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ। ಪಶ್ಯ ಆಲೋಚಯ॥ 12-177-12 ತಸ್ಮಾದಹಂ ಮನೋ ನ ಕ್ವಚಿದ್ವಿಷಯೇ ವಿದಧೇ ಧಾರಯಾಮಿ ತದ್ವಿನಾಶೇ ಶೋಕೋತ್ಪತ್ತಿಂ ಜಾನನ್॥ 12-177-15 ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಪೃಥಿವೀಸ್ಥಾನಾಂ॥ 12-177-19 ಆಜಗರೀಂ ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ ಸುಮಹಾಂತಮಿತ್ಯಾದಿನಾ॥ 12-177-20 ಆಶಯಂತಿ ಭೋಜಯಂತಿ॥ 12-177-26 ಕಷಾಯಃ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಃ॥ 12-177-28 ಧನಪ್ರಾಪ್ತೌ ಕರ್ಮೈವ ಕಾರಣಂ ನ ಪೌರುಷಮಿತಿ ಧಿಯಾ ನಿಶಾಂಯಾಲೋಚ್ಯ॥ 12-177-29 ಅರ್ಥಹೇತೋರನಾರ್ಯಂ ನೀಚಂ। ಅರ್ಯಂ ಸ್ವಾಮಿನಗಾಶ್ರಯತಿ ಯಃ ಕೃಪಣೋ ದೀನಜನಸ್ತಮನುದೃಶ್ಯೋಪಶಮರುಚಿಃ। ಆತ್ಮವಾನ್ ಜಿತಚಿತ್ತಃ॥ 12-177-30 ವಿಧಿನಿಯತಂ ದೈವಾಧೀನಂ॥ 12-177-31 ಮತಿರಾಲೋಚನಂ। ಬುದ್ಧಿರ್ನಿಶ್ಚಯಃ। ಉಪಗತಂ ಸಮೀಪಾಗತಂ ಫಲಂ ಪ್ರಿಯಂ ಯೇಷಾಂ ತಾನ್ ಭೋಗಿನಃ ಸರ್ಪಾನ್ ಅಜಗರಾನ್ ನಿಶಾಂಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ। ಫಲಭೋಗಿನ ಇತಿ ಮಧ್ಯಮಪದಲೋಪಃ॥ 12-177-32 ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ದಮಾದಿಯುಕ್ತಃ ಅಪಗತಫಲಸಂಚಯಸ್ತ್ಯಕ್ತಯೋಗಫಲಸಮೂಹಃ॥ 12-177-33 ಏಷಣಾವಿಷಯೈಃ ಪುತ್ರವಿತ್ತಾದಿರ್ಭಿರ್ಹೇತುಭಿಃ। ಅಸುಖಾರ್ಥಂ ಪರಿಣಾಮೇ ದುಃಖಾರ್ಥಂ। ಅಪಗತಮಾತ್ಮನಃ ಪರಾಙ್ಭುಖಂ ತೃಷಿತಮನಿಯತಂ ಚ ಮನೋಽವೇಕ್ಷ್ಯ। ಉಪಗತಬುದ್ಧಿರ್ಲವ್ಧಾಲೋಕಃ। ಆತ್ಮಸಂಸ್ಥಮಾತ್ಮನಿ ಸಂಸ್ಥಾ ಸಮಾಪ್ತಿರ್ಯಸ್ಯ ತತ್ತಥಾ ತುಂ ವ್ರತಂ ಚರಾಮಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 178
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.178. ಅಧ್ಯಾಯಃ 178
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಇತರನಿಪೇಧಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾಃ ಸುಖಸಾಧನತಾಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಸೃಗಾಲಕಾಶ್ಯಪಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-178-0 (72130)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-178-0x (5904)
ಬಾಂಧವಾಃ ಕರ್ಮ ವಿತ್ತಂ ವಾ ಪ್ರಜ್ಞಾ ವೇಹ ಪಿತಾಮಹ।
ನರಸ್ಯ ಕಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸ್ಯಾದೇತತ್ಪೃಷ್ಟೋ ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-178-1 (72131)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-178-2x (5905)
ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಲಾಭಃ ಪರೋ ಮತಃ।
ಪ್ರಜ್ಞಾ ನಿಃಶ್ರೇಯಸೀ ಲೋಕೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸ್ವರ್ಗೋ ಮತಃ ಸತಾಂ॥ 12-178-2 (72132)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಪ್ರಾಪಿತಾರ್ಥೋ ಹಿ ಬಲಿರೈಶ್ವರ್ಯಸಂಕ್ಷಯೇ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ನಮುಚಿರ್ಮಂಕಿಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಕಿಂ ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 12-178-3 (72133)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಇಂದ್ರಕಾಶ್ಯಪಸಂವಾದಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-178-4 (72134)
ವೈಶ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿದೃಷಿಸುತಂ ಕಾಶ್ಯಪಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ರಥೇನ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಶ್ರೀಮಾಂದೃಪ್ತಸ್ತಪಸ್ವಿನಂ॥ 12-178-5 (72135)
ಆರ್ತಃ ಸ ಪತಿತಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಮರಿಷ್ಯಾಂಯಧನಸ್ಯೇಹ ಜೀವಿತಾರ್ಥೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-178-6 (72136)
ತಥಾ ಮುಮೂರ್ಷಮಾಸೀನಮಕೂಜಂತಮಚೇತಸಂ।
ಇಂದ್ರಃ ಸೃಗಾಲರೂಪೇಣ ಬಭಾಷೇ ಕ್ಷುಬ್ಧಮಾನಸಂ॥ 12-178-7 (72137)
ಮನುಷ್ಯಯೋನಿಮಿಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಮನುಷ್ಯತ್ವೇ ಚ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಸರ್ವ ಏವಾಭಿನಂದತಿ॥ 12-178-8 (72138)
ಮನುಷ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚಾಸಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಶ್ಚಾಸಿ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಸುದುರ್ಲಭಮವಾಪ್ಯೈತನ್ನ ದೋಷಾನ್ಮರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-178-9 (72139)
ಸರ್ವೇ ಲಾಭಾಃ ಸಾಭಿಮಾನಾ ಇತಿ ಸತ್ಯವತೀ ಶ್ರುತಿಃ।
ಸಂತೋಷಣೀಯರೂಪೋಽಸಿ ಲೋಭಾದ್ಯದಭಿಮನ್ಯಸೇ॥ 12-178-10 (72140)
ಅಹೋ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥತಾ ತೇಷಾಂ ಯೇಷಾಂ ಸಂತೀಹ ಪಾಣಯಃ।
[ಅತೀವ ಸ್ಪೃಹಯೇ ತೇಷಾಂ ಯೇಷಾಂ ಸಂತೀಹ ಪಾಣಯಃ॥] 12-178-11 (72141)
ಪಾಣಿಮದ್ಭ್ಯಃ ಸ್ಪೃಹಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಯಥಾ ತವ ಧನಸ್ಯ ವೈ।
ನ ಪಾಣಿಲಾಭಾದಧಿಕೋ ಲಾಭಃ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-178-12 (72142)
ಅಪಾಣಿತ್ವಾದ್ವಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಂಟಕಂ ನೋದ್ಧರಾಮಹೇ।
ಜಂತೂನುಚ್ಚಾವಚಾನಂಗೇ ದಶತೋ ನ ಕಷಾಮ ವಾ॥ 12-178-13 (72143)
ಅಥ ಯೇಷಾಂ ಪುನಃ ಪಾಣೀ ದೇವದತ್ತೌ ದಶಾಂಗುಲೀ।
ಉದ್ಧರಂತಿ ಕೃಮೀನಂಗಾದ್ದಶತೋ ನಿಕಷಂತಿ ಚ॥ 12-178-14 (72144)
ವರ್ಷಾಹಿಮಾತಪಾನಾಂ ಚ ಪರಿತ್ರಾಣಾನಿ ಕುರ್ವತೇ।
ಚೇಲಮನ್ನಂ ಸುಖಂ ಶಯ್ಯಾಂ ನಿವಾತಂ ಚೋಪಭುಂಜತೇ॥ 12-178-15 (72145)
ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ಚ ಗಾಂ ಲೋಕೇ ಭುಂಜತೇ ವಾಹಯಂತಿ ಚ।
ಉಪಾಯೈರ್ಬಹುಭಿಶ್ಚೈವ ವಶ್ಯಾನಾತ್ಮನಿ ಕುರ್ವತೇ॥ 12-178-16 (72146)
ಯೇ ಖಲ್ವಜಿಹ್ವಾಃ ಕೃಪಣಾ ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣಾ ಅಪಾಣಯಃ।
ಸಹಂತೇ ತಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತ್ವಂ ನ ತಥಾ ಮುನೇ॥ 12-178-17 (72147)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತ್ವಂ ನ ಶೃಗಾಲೋ ವೈ ನ ಕೃಮಿರ್ನ ಚ ಮೂಷಕಃ।
ನ ಸರ್ಪೋ ನ ಚ ಮಂಡೂಕೋ ನ ಚಾನ್ಯಃ ಪಾಪಯೋನಿಜಃ॥ 12-178-18 (72148)
ಏತಾವತಾಽಪಿ ಲಾಭೇನ ತೋಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಕಿಂ ಪುನರ್ಯೋಸಿ ಸತ್ವಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮಃ॥ 12-178-19 (72149)
ಇಮೇ ಮಾಂ ಕೃಮಯೋಽದಂತಿ ಯೇಷಾಮುದ್ಧರಣಾಯ ವೈ।
ನಾಸ್ತಿ ಶಕ್ತಿರಪಾಣಿತ್ವಾತ್ಪಶ್ಯಾವಸ್ಥಾಮಿಮಾಂ ಮಮ॥ 12-178-20 (72150)
ಅಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಚೈವೇಮಂ ನಾತ್ಮಾನಂ ಸಂತ್ಯಜಾಂಯಹಂ।
ನಾತಃ ಪಾಪೀಯಸೀಂ ಯೋನಿಂ ಪತೇಯಮಪರಾಮಿತಿ॥ 12-178-21 (72151)
ಮಧ್ಯೇ ವೈ ಪಾಪಯೋನೀನಾಂ ಸೃಗಾಲೀಯಾಮಹಂ ಗತಃ।
ಪಾಪೀಯಸ್ಯೋ ಬಹುತರಾ ಇತೋಽನ್ಯಾಃ ಪಾಪಯೋನಯಃ॥ 12-178-22 (72152)
ಜಾತ್ಯೈವೈಕೇ ಸುಖಿತರಾಃ ಸಂತ್ಯನ್ಯೇ ಭೃಶದುಃಖಿತಾಃ।
ನೈಕಾಂತಂ ಸುಖಮೇವೇಹ ಕ್ವಚಿತ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-178-23 (72153)
ಮನುಷ್ಯಾ ಹ್ಯಾಢ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛಂತ್ಯನಂತರಂ।
ರಾಜ್ಯಾದ್ದೇವತ್ವಮಿಚ್ಛಂತಿ ದೇವತ್ವಾದಿಂದ್ರತಾಮಪಿ॥ 12-178-24 (72154)
ಭವೇಸ್ತ್ವಂ ಯದ್ಯಪಿ ತ್ವಾಢ್ಯೋ ನ ರಾಜಾ ನ ಚ ದೈವತಂ।
ದೇವತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚೇಂದ್ರತ್ವಂ ನೈವ ತುಷ್ಯೇಸ್ತಥಾ ಸತಿ॥ 12-178-25 (72155)
ನ ತೃಪ್ತಿಃ ಪ್ರಿಯಲಾಭೇಽಸ್ತಿ ತೃಷ್ಣಾ ನಾದ್ಭಿಃ ಪ್ರಶಾಂಯತಿ।
ಸಂಪ್ರಜ್ವಲತಿ ಸಾ ಭೂಯಃ ಸಮಿದ್ಭಿರಿವ ಪಾವಕಃ॥ 12-178-26 (72156)
ಅಸ್ತ್ಯೇವ ತ್ವಯಿ ಶೋಕೋಽಪಿ ಹರ್ಷಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ತ್ವಯಿ।
ಸುಖದುಃಖೇ ತಥಾ ಚೋಭೇ ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ॥ 12-178-27 (72157)
ಪರಿಚ್ಛಿದ್ಯೈವ ಕಾಮಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಮೂಲಂ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಶಕುಂತಾನಿವ ಪಂಜರೇ॥ 12-178-28 (72158)
ನ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ಶಿರಸಶ್ಛೇದನಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಚ ಪಾಣೇಸ್ತೃತೀಯಸ್ಯ ಯನ್ನಾಸ್ತಿ ನ ತತೋ ಭಯಂ॥ 12-178-29 (72159)
ನ ಖಲ್ವಪ್ಯರಸಜ್ಞಸ್ಯ ಕಾಮಃ ಕ್ವಚನ ಜಾಯತೇ।
ಸಂಸ್ಪರ್ಶಾದ್ದರ್ಶನಾದ್ವಾಪಿ ಶ್ರವಣಾದ್ವಾಪಿ ಜಾಯತೇ॥ 12-178-30 (72160)
ನ ತ್ವಂ ಸ್ಮರಸಿ ವಾರುಣ್ಯಾ ಲಟ್ವಾಕಾನಾಂ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ಚಾಭ್ಯಧಿಕೋ ಭಕ್ಷ್ಯೋ ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-178-31 (72161)
ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಭೂತೇಷು ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಾನಿ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಯೇಷಾಮಭುಕ್ತಪೂರ್ವಾಣಿ ತೇಷಾಮಸ್ಮೃತಿರೇವ ತೇ॥ 12-178-32 (72162)
ಅಪ್ರಾಶನಮಸಂಸ್ಪರ್ಶಮಸಂದರ್ಶನಮೇವ ಚ।
ಪುರುಷಸ್ಯೈಷ ನಿಯಮೋ ಮನ್ಯೇ ಶ್ರೇಯೋ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-178-33 (72163)
ಪಾಣಿಮಂತೋ ಬಲವಂತೋ ಧನವಂತೋ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಮನುಷ್ಯಾ ಮಾನುಷೈರೇವ ದಾಸತ್ವಮುಪಪಾದಿತಾಃ॥ 12-178-34 (72164)
ವಧಬಂಧಪರಿಕ್ಲೇಶೈಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ತೇ ಖಲ್ವಪಿ ರಮಂತೇ ಚ ಮೋದಂತೇ ಚ ಹಸಂತಿ ಚ॥ 12-178-35 (72165)
ಅಪರೇ ಬಾಹುಬಲಿನಃ ಕೃತವಿದ್ಯಾ ಮನಸ್ವಿನಃ।
ಜುಗುಪ್ಸಿತಾಂ ಚ ಕೃಪಣಾಂ ಪಾಪವೃತ್ತಿಮುಪಾಸತೇ॥ 12-178-36 (72166)
ಉತ್ಸಹಂತೇ ಚ ತೇ ವೃತ್ತಿಮನ್ಯಾಮಪ್ಯುಪಸೇವಿತುಂ।
ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ತು ನಿಯತಂ ಭವಿತವ್ಯಂ ತು ತತ್ತಥಾ॥ 12-178-37 (72167)
ನ ಪುಲ್ಕಸೋ ನ ಚಂಡಾಲ ಆತ್ಮಾನಂ ತ್ಯಕ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ತಯಾ ತುಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಾ ಯೋನ್ಯಾ ಮಾಯಾಂ ಪಶ್ಯಸ್ವ ಯಾದೃಶೀಂ॥ 12-178-38 (72168)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಣೀನ್ಪಕ್ಷಹತಾನ್ಮನುಷ್ಯಾನಾಮಯಾವಿನಃ।
ಸುಸಂಪೂರ್ಣಃ ಸ್ವಯಾ ಯೋನ್ಯಾ ಲಬ್ಧಲಾಭೋಸಿ ಕಾಶ್ಯಪ॥ 12-178-39 (72169)
ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದೇಹಸ್ತೇ ನಿರಾತಂಕೋ ನಿರಾಮಯಃ।
ಅಂಗಾನಿ ಚ ಸಮಗ್ರಾಣಿ ನ ಚ ಲೋಕೇಷು ಧಿಕ್ಕೃತಃ॥ 12-178-40 (72170)
ನ ಕೇನಚಿತ್ಪ್ರವಾದೇನ ಸತ್ಯೇನೈವಾಪಹಾರಿಣಾ।
ಧರ್ಮಾಯೋತ್ತಿಷ್ಠ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ನಾತ್ಮಾನಂ ತ್ಯಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-178-41 (72171)
ಯದಿ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶೃಣೋಷ್ಯೇತಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾಸಿ ಚ ಮೇ ವಚಃ।
ವೇದೋಕ್ತಸ್ಯೈವ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲಂ ಮುಖ್ಯಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 12-178-42 (72172)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಗ್ನಿಸಂಸ್ಕಾರಮಪ್ರಮತ್ತೋಽನುಪಾಲಯ।
ಸತ್ಯಂ ದಮಂ ಚ ದಾನಂ ಚ ಸ್ಪರ್ಧಿಷ್ಠಾ ಮಾ ಚ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-178-43 (72173)
ಯೇ ಕೇಚನ ಸ್ವಧ್ಯಯನಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಯಜನಯಾಜನಂ।
ಕಥಂ ತೇ ಚಾನುಶೋಚೇಯುರ್ಧ್ಯಾಯೇಯುರ್ವಾಽಪ್ಯಶೋಭನಂ॥ 12-178-44 (72174)
ಇಚ್ಛಂತಸ್ತೇ ವಿಹಾರಾಯ ಸುಖಂ ಮಹದವಾಪ್ನುಯುಃ।
ಯೇಽನುಜಾತಾಃ ಸುನಕ್ಷತ್ರೇ ಸುತಿಥೌ ಸುಮುಹೂರ್ತಕೇ।
ಯಜ್ಞದಾನಪ್ರಜೇಹಾಯಾಂ ಯತಂತೇ ಶಕ್ತಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 12-178-45 (72175)
ನಕ್ಷತ್ರೇಷ್ವಾಸುರೇಷ್ವನ್ಯೇ ದುಸ್ತಿಥೌ ದುರ್ಮುಹೂರ್ತಜಾಃ।
ಸಂಪತಂತ್ಯಾಸುರೀಂ ಯೋನಿಂ ಯಜ್ಞಪ್ರಸವವರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-178-46 (72176)
ಅಹಮಾಸಂ ಪಂಡಿತಕೋ ಹೈತುಕೋ ವೇದನಿಂದಕಃ।
ಆನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀಂ ತರ್ಕವಿದ್ಯಾಮನುರಕ್ತೋ ನಿರರ್ಥಿಕಾಂ॥ 12-178-47 (72177)
ಹೇತುವಾದಾನ್ಪ್ರವದಿತಾ ವಕ್ತಾ ಸಂಸತ್ಸು ಹೇತುಮತ್।
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾ ಚಾತಿವಕ್ತಾ ಚ ಬ್ರಹ್ಮವಾಕ್ಯೇಷು ಚ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 12-178-48 (72178)
ನಾಸ್ತಿಕಃ ಸರ್ವಶಂಕೀ ಚ ಮೂರ್ಖಃ ಪಂಡಿತಮಾನಿಕಃ।
ತಸ್ಯೇಯಂ ಫಲನಿರ್ವೃತ್ತಿಃ ಸೃಗಾಲತ್ವಂ ಮಮ ದ್ವಿಜ॥ 12-178-49 (72179)
ಅಪಿ ಜಾತು ತಥಾ ತತ್ಸ್ಯಾದಹೋರಾತ್ರಶತೈರಪಿ।
ಯದಹಂ ಮಾನುಷೀಂ ಯೋನಿಂ ಸೃಗಾಲಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಂ ಪುನಃ॥ 12-178-50 (72180)
ಸಂತುಷ್ಟಶ್ಚಾಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ಯಜ್ಞದಾನತಪೋರತಃ।
ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾತಾ ಭವೇಯಂ ವೈ ವರ್ಜ್ಯಂ ವರ್ಜಯಿತಾ ತಥಾ॥ 12-178-51 (72181)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-178-52x (5906)
ತತಃ ಸ ಮುನಿರುತ್ಥಾಯ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ತಮುವಾಚ ಹ।
ಅಹೋ ಬತಾಮಿ ಕುಶಲೋ ಬುದ್ಧಿಮಾಂಶ್ಚೇತಿ ವಿಸ್ಮಿತಃ॥ 12-178-52 (72182)
ಸಮವೈಕ್ಷತ ತಂ ವಿಪ್ರೋ ಜ್ಞಾನದೀರ್ಘೇಣ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ದದರ್ಶ ಚೈನಂ ದೇವಾನಾಂ ದೇವಮಿಂದ್ರಂ ಶಚೀಪತಿಂ॥ 12-178-53 (72183)
ತತಃ ಸಂಪೂಜಯಾಮಾಸ ಕಾಶ್ಯಪೋ ಹರಿವಾಹನಂ।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತು ತೇನಾಥ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ್ವಮಾಲಯಂ॥ ॥ 12-178-54 (72184)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 178॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-178-5 ರಥೇನ ರಥಘಾತೇನ। ವೈಶ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿದೃಷಿಂ ದಾಂತಂ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-178-6 ಆತ್ಮಾನಂ ಧೈರ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ॥ 12-178-7 ಅಕೂಜಂತಂ ಮೂರ್ಚ್ಛಯಾ ನಿಃಶಬ್ದಂ॥ 12-178-9 ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋಽಧೀತದೇವಃ। ದೋಷಾತ್ ಮೌಢ್ಯಾತ್॥ 12-178-10 ಯತ್ಸಂತೋಷಣೀಯಂ ರೂಪಂ ತ್ವಂ ಸ್ವಸ್ಯಾಽಭಿಮನ್ಯಸೇಽವಮನ್ಯಸೇ॥ 12-178-13 ನ ಕಷಾಮ ನ ನಾಶಯಾಂ। 12-178-14 ನಿಕಷಂತಿ ಕಂಡೂಯನೇನ॥ 12-178-16 ಅಧಿಷ್ಠಾಯಾಧ್ಯಾಸ್ಯ। ಗಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ। ಬಲೀವರ್ದಾದಿ ವಾ। ಆತ್ಮನಿ ಆತ್ಮಭೋಗನಿಮಿತ್ತಂ॥ 12-178-17 ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣಾ ಅಲ್ಪಬಲಾಃ॥ 12-178-20 ಅದಂತಿ ದಶಂತಿ॥ 12-178-23 ಏಕೇ ದೇವಾದ್ಯಾಃ। ಅನ್ಯೇ ಪಶ್ವಾದ್ಯಾಃ॥ 12-178-25 ಯದಿ ಕದಾಚಿದ್ಭವೇಸ್ತಥಾಪಿ ನ ತುಷ್ಯೇರಿತಿ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 12-178-28 ಕಾಮಾದೀನಾಂ ಮೂಲಂ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಶಕುಂತಾನಿವ ಶರೀರಪಂಚರೇ ಪರಿಚ್ಛಿದ್ಯ ನಿರುಧ್ಯ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಭಯಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-178-31 ವಾರುಣ್ಯಾ ಮದ್ಯಸ್ಯ ಲಟ್ವಾಖ್ಯಪಕ್ಷಿಮಾಸಸ್ಯ ಚ। ಕರ್ಮಣಿ ಷಷ್ಠ್ಯೌ। ತ್ವಂ ನ ಸ್ಮರಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವೇನ ತವ ತದ್ರಸಗ್ರಹಾಭಾವಾತ್॥ 12-178-32 ಯೇಷಾಂ ಯಾನ್ಯಭುಕ್ತಪೂರ್ವಾಣಿ॥ 12-178-38 ಅಸಂತುಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಾ ವೃತ್ತ್ಯಾ ಮಾಯಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಸ್ವ ಯಾದೃಶೀನ್। ಇತಿ ಟ.ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-178-39 ಪಕ್ಷಹತಾನರ್ಧಾಂಗವಾತಾದಿನಾ ನಷ್ಟಾನ್। ಆಮಯಾವಿನೋರೋಗಾಕ್ರಾಂತಾನ್॥ 12-178-41 ಪ್ರವಾದೇನ ಕಲಂಕೇನ। ಅಪಹಾರಿಣಾ ಜಾವಿಭ್ರಂಶಕರೇಣ॥ 12-178-45 ವಿಹಾರಾಯ ಯಥೋಚಿತೇನ ಯಜ್ಞಾದಿನಾ ವಿಹರ್ತುಂ॥ 12-178-48 ಪಂಡಿತಕಃ ಕುತ್ಸಿತಃ ಪಂಡಿತಃ ಹೇತುಮದೇವ ವಕ್ತಾ ನ ಶ್ರುತಿಮತ್। ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾಪರುಷವಾಕ್॥ 12-178-49 ಸರ್ವಶಂಕೀ ಸ್ವರ್ಗಾದೃಷ್ಟಾದಿಸದ್ಭಾವೇಽಪಿ ಶಂಕಾವಾನ್॥ 12-178-54 ಹರಿವಾಹನಮಿಂದ್ರಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 179
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.179. ಅಧ್ಯಾಯಃ 179
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಪೋದಾನಾದಿಸತ್ಕರ್ಮಣಾಮಪಿ ಪರಂಪರಯಾ ಸುಖಸಾಧನತಾಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-179-0 (72185)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-179-0x (5907)
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ದತ್ತಮಿಷ್ಟಂ ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ತಥೈವ ಚ।
ಗುರೂಣಾಂ ವಾಽಪಿ ಶುಶ್ರೂಷಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-179-1 (72186)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-179-2x (5908)
`ಯಥಾಽಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ತಥಾ ತತ್ರ ಜಾನೀಯಾಂ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ದುಷ್ಕರ್ತಾರೋ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಯತ್ಕುರ್ವಂತಿ ತಥಾ ಶೃಣು॥' 12-179-2 (72187)
ಆತ್ಮನಾಽನರ್ಥಯುಕ್ತೇನ ಪಾಪೇ ನಿವಿಶತೇ ಮನಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮ ಕಲುಷಂ ಕೃತ್ವಾ ದುಃಖೇ ಮಹತಿ ಧೀಯತೇ॥ 12-179-3 (72188)
ದುರ್ಭಿಕ್ಷಾದೇವ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಂ ಕ್ಲೇಶಾತ್ಕ್ಲೇಶಂ ಭಯಾದ್ಭಯಂ।
ಮೃತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮೃತಾ ಯಾಂತಿ ದರಿದ್ರಾಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ॥ 12-179-4 (72189)
ಉತ್ಸವಾದುತ್ಸವಂ ಯಾಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುಖಾತ್ಸುಖಂ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಶ್ಚ ದಾಂತಾಶ್ಚ ಸತ್ವಸ್ಥಾಃ ಶುಭಕಾರಿಣಾಃ॥ 12-179-5 (72190)
ವ್ಯಾಲಕುಂಜರದುರ್ಗೇಷು ಸರ್ಪಚೋರಭಯೇಷು ಚ।
ಹಸ್ತಾವಾಪೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ ಕಿಮತಃ ಪರಂ॥ 12-179-6 (72191)
ಪ್ರಿಯದೇವಾತಿಥೇಯಾಶ್ಚ ವದಾನ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಸಾಧವಃ।
ಕ್ಷೇಂಯಮಾತ್ಮವತಾಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಾ ಹಸ್ತದಕ್ಷಿಣಂ॥ 12-179-7 (72192)
ಪುಲಾಕಾ ಇವ ಧಾನ್ಯೇಷು ಪುತ್ತಿಕಾ ಇವ ಪಕ್ಷಿಷು।
ತದ್ವಿಧಾಸ್ತೇ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಯೇಷಾಂ ಧರ್ಮೋ ನ ಕಾರಣಂ॥ 12-179-8 (72193)
ಸುಶೀಘ್ರಮಪಿ ಧಾವಂತಂ ವಿಧಾನಮನುಧಾವತಿ।
ಶೇತೇ ಸಹ ಶಯಾನೇನ ಯೇನಯೇನ ಯಥಾಕೃತಂ॥ 12-179-9 (72194)
ಉಪತಿಷ್ಠತಿ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಗಚ್ಛಂತಮನುಗಚ್ಛತಿ।
ಕರೋತಿ ಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ಛಾಯೇವಾಽನುವಿಧೀಯತೇ॥ 12-179-10 (72195)
ಯೇನಯೇನ ಯಥಾ ಯದ್ಯತ್ಪುರಾ ಕರ್ಮ ಸಮಾರ್ಜಿತಂ।
ತತ್ತದೇವ ನರೋ ಭುಂಕ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ವಿಹಿತಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-179-11 (72196)
ಸ್ವಕರ್ಮಫಲನಿಕ್ಷೇಪಂ ವಿಧಾನಪರಿರಕ್ಷಿತಂ।
ಭೂತಗ್ರಾಮಮಿಮಂ ಕಾಲಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿಕರ್ಷತಿ॥ 12-179-12 (72197)
ಅಚೋದ್ಯಮಾನಾನಿ ಯಥಾ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ।
ಸ್ವಂ ಕಾಲಂ ನಾತಿವರ್ತಂತೇ ತಥಾ ಕರ್ಮ ಪುರಾಕೃತಂ॥ 12-179-13 (72198)
ಸಂಮಾನಶ್ಚಾವಮಾನಶ್ಚ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಕ್ಷಯೋದಯೌ।
ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ವಿವರ್ತಂತೇ ವಿದ್ಯಾನಾಂತೇ ಪುನಃಪುನಃ॥ 12-179-14 (72199)
ಆತ್ಮನಾ ವಿಹಿತಂ ದುಃಖಮಾತ್ಮನಾ ವಿಹಿತಂ ಸುಖಂ।
ಗರ್ಭಶಯ್ಯಾಮುಪಾದಾಯ ಭುಜ್ಯತೇ ಪೌರ್ವದೇಹಿಕಂ॥ 12-179-15 (72200)
ಬಾಲೋ ಯುವಾ ಚ ವೃದ್ಧಶ್ಚ ಯತ್ಕರೋತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತಸ್ಯಾಂತಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ॥ 12-179-16 (72201)
ಯಥಾ ಧೇನುಸಹಸ್ರೇಷು ವತ್ಸೋ ವಿಂದತಿ ಮಾತರಂ।
ತಥಾ ಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತಾರಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 12-179-17 (72202)
ಸಂಕ್ಲಿನ್ನಮಗ್ರತೋ ವಸ್ತ್ರಂ ಪಶ್ಚಾಚ್ಛುಧ್ಯತಿ ವಾರಿಣಾ।
`ದುಷ್ಕರ್ಮಾಪಿ ತಥಾ ಪಶ್ಚಾತ್ಪೂಯತೇ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾ॥ 12-179-18 (72203)
ತಪಸಾ ತಪ್ಯತೇ ದೇಹಸ್ತಪಸಾ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥'
ಉಪವಾಸೈಃ ಪ್ರತಪ್ತಾನಾಂ ದೀರ್ಘಂ ಸುಖಮನಂತರಂ॥ 12-179-19 (72204)
ದೀರ್ಘಕಾಲೇನ ತಪಸಾ ಸೇವಿತೇನ ತಪೋವನೇ।
ಧರ್ಮನಿರ್ಧೂತಪಾಪಾನಾಂ ಸಂಸಿದ್ಧ್ಯಂತೇ ಮನೋರಥಾಃ॥ 12-179-20 (72205)
ಶಕುನೀನಾಮಿವಾಕಾಶೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಮಿವ ಚೋದಕೇ।
ಪದಂ ಯಥಾ ನ ದೃಶ್ಯೇತ ತಥಾ ಧರ್ಮವಿದಾಂ ಗತಿಃ॥ 12-179-21 (72206)
ಅಲಮನ್ಯೈರುಪಾಲಂಭೈಃ ಕೀರ್ತಿತೈಶ್ಚ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೈಃ।
ಪೇಶಲಂ ಚಾನುರೂಪಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ॥ ॥ 12-179-22 (72207)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 179॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-179-1 ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಸಫಲಮಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ। ದತ್ತೇಷ್ಟೇ ಗೃಹಸ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ। ತಪೋ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಸ್ಯ। ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ॥ 12-179-3 ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಮನರ್ಥಃ ತೇನ ಯುಕ್ತೇನಾತ್ಮನಾ ಕುಶಾಸ್ತ್ರಜಿತಾಧ್ಯಾಯಸಯೇನ। ಕಲುಷಂ ಪಾಪಂ॥ 12-179-4 ಮೃತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮೃತಂ ಯಾಂತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಮೃತೇಭ್ಯೋ ಮರಣೇಭ್ಯಃ। ಪ್ರಮೃತಂ ಮರಣಾಂತರಂ। ಅವಿಲಂಬೇನ ಪುನಃಪುನರ್ಂರಿಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-179-5 ಧನಾಢ್ಯಾಃ ಶುಭಕಾರಿಣ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-179-6 ಹಸ್ತಾವವಾಪ್ಯೇತೇ ಪ್ರವೇಶ್ಯೇತೇ ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಹಸ್ತಾವಾಪೋ ಹಸ್ತನಿಗಡಸ್ತೇನ ನಿಗಡಿತಾಃ ಸಂತೋ ನಾಸ್ತಿಕಾ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ದೂರೀಕೃತಾ ವ್ಯಾಲಾದಿಮತ್ಸು ವನೇಷು ಗಚ್ಛಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-179-7 ಆತಿಥೇಯಮತಿಥಿಹಿತಂ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನದಾನಾದಿ। ಆತ್ಮವತಾಂ ಜಿತಚಿತ್ತಾನಾಂ। ಹಸ್ತದಕ್ಷಿಣಂ ಹಸ್ತೋಪಲಕ್ಷಿತೇನ ತತ್ಕರ್ತವ್ಯೇನ ದಾನಾದಿನಾ ಕರ್ಮಣಾ ದಕ್ಷಿಣಮನುಕೂಲಂ॥ 12-179-8 ಪುಲಾಕಾ ಗರ್ತೋಷ್ಮಣಾ ಭಕ್ತಸಿಕ್ಥವನ್ನಷ್ಠವೀಜಭಾವಾಃ। ಪುತ್ತಿಕಾ ಮಶಕಾಃ। ಕಾರಣಂ ಸುಖಾದಿಹೇತುಃ॥ 12-179-9 ವಿಧಾನಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮ ಧಾವಂತಂ ಯತಮಾನಮನುಧಾವತಿ ಫಲಪ್ರದಾನೇನಾನುಸರತಿ। ಯೇನ ಯೇನ ಯಥಾ ಕೃತಂ ತಂ ತಂ ಪ್ರತಿ ತಥಾ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮಂ ಫಲದಮಫಲದಂ ಚ ಭವತಿ॥ 12-179-10 ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನಂ ಛಾಯೇವಾನುವಿಧೀಯತೇ ಪುರುಷೇಣ ಸ್ವಸ್ಯಾತುಕೂಲಂ ಕ್ರಿಯತೇ॥ 12-179-11 ನಿತ್ಯಮಪರಿಹಾರ್ಯಂ॥ 12-179-12 ಸ್ವಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ಸ್ವರ್ಗಪಶ್ವಾದಿ ತದೇವ ನಿಕ್ಷೇಪರೂಪಂ ವಿಧಾನೇನ ಕರ್ಮಜನ್ಯಾದೃಷ್ಟೇನ ರಕ್ಷಿತಂ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಪ್ರತಿ ಕಾಲಃ ಸಮನುಕರ್ಷತಿ॥ 12-179-18 ಸಂಕ್ಲಿನ್ನಂ ಮಲೇನೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-179-22 ಉಪಾಲಂಭೈರಾಕ್ಷೇಪವಾಕ್ಯೈಃ। ವ್ಯತಿಕ್ರಮೈರಪರಾಧೈಃ। ಅಲಮುಕ್ತೈಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ। ಪೇಶಕೌಶಲಯುಕ್ತಂ ಯಥಾಸ್ಯಾತ್ತಥಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 180
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.180. ಅಧ್ಯಾಯಃ 180
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಜಗತ್ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಭರದ್ವಾಜಾಯ ಭೃಗೂದಿತಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1॥ ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂ ಪ್ರತಿಮಹತ್ತತ್ತ್ವಾದಿಪದ್ಮಪರ್ಯಂತಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 2॥ ತಥಾ ಪಝಕರ್ಣಿಕಾಭೂತಮೇರುಸ್ಥೇನ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕಸೃಷ್ಟಿಕಥನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-180-0 (72249)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-180-0x (5912)
ಕುತಃ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಲಯೇ ಚ ಕಿಮಭ್ಯೇತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-180-1 (72250)
ಸಸಾಗರಃ ಸಗಗನಃ ಸಶೈಲಃ ಸಬಲಾಹಕಃ।
ಸಭೂಮಿಃ ಸಾಗ್ನಿಪವನೋ ಲೋಕೋಽಯಂ ಕೇನ ನಿರ್ಮಿತಃ॥ 12-180-2 (72251)
ಕಥಂ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಕಥಂ ವರ್ಣವಿಭಕ್ತಯಃ।
ಶೋಚಾಶೌಚಂ ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವಥೋ ಕಥಂ॥ 12-180-3 (72252)
ಕೀದೃಶೋ ಜೀವತಾಂ ಜೀವಃ ಕ್ವ ವಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಮೃತಾಃ।
ಅಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾದಮುಂ ಲೋಕಂ ಸರ್ವಂ ಶಂಸತು ನೋ ಭವಾನ್॥ 12-180-4 (72253)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-180-5x (5913)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಭೃಗುಣಾಽಭಿಹಿತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭರದ್ವಾಜಾಯ ಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-180-5 (72254)
ಕೈಲಾಸಶಿಖರೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಮಿವೌಜಸಾ।
ಭೃಗುಂ ಮಹರ್ಷಿಮಾಸೀನಂ ಭರದ್ವಾಜೋಽನ್ವಪೃಚ್ಛತ॥ 12-180-6 (72255)
ಸಸಾಗರಃ ಸಗಗನಃ ಶಶೈಲಃ ಸವಲಾಹಕಃ।
ಸಭೂಮಿಃ ಸಾಗ್ನಿಪವನೋ ಲೋಕೋಽಯಂ ಕೇನ ನಿರ್ಮಿತಃ॥ 12-180-7 (72256)
ಕಥಂ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಕಥಂ ವರ್ಣವಿಭಕ್ತಯಃ।
ಶೌಚಾಶೌಚಂ ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವಥೋ ಕಥಂ। 12-180-8 (72257)
ಕೀದೃಶೋ ಜೀವತಾಂ ಜೀವಃ ಕ್ವ ವಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಮೃತಾಃ।
ಪರಲೋಕಮಿಮಂ ಚಾಪಿ ಸರ್ವಂ ಶಂಸಿತೃಮರ್ಹಸಿ॥ 12-180-9 (72258)
ಏವಂ ಸ ಭಗವಾನ್ಪೃಷ್ಟೋ ಭರದ್ವಾಜೇನ ಸಂಶಯಂ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಪಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಸಂಕಾಶಃ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಮೈ ತತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-180-10 (72259)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-180-11x (5914)
`ನಾರಾಯಣೋ ಜಗನ್ಮೂರ್ತಿರಂತರಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ಕೂಟಸ್ಥೋಽಕ್ಷರ ಅವ್ಯಕ್ತೋ ನಿರ್ಲೇಪೋ ವ್ಯಾಪಕಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-180-11 (72260)
ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರತೋ ನಿತ್ಯಮಿಂದ್ರಿಯೈರಪ್ಯಗೋತರಃ।
ಸ ಸಿಸೃಕ್ಷುಃ ಸಹಸ್ರಾಂಶಾದಸೃಜತ್ಪುರುಷಂ ಪ್ರಭುಃ॥' 12-180-12 (72261)
ಮಾನಸೋ ನಾಮ ಯಃ ಪೂರ್ವೋ ವಿಶ್ರುತೋ ವೈ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ದೇವಸ್ತಥಾಽಭೇದ್ಯೋಽದಜರಾಮರಃ॥ 12-180-13 (72262)
ಅವ್ಯಕ್ತ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಃ ಶಾಶ್ವತೋಽಥಾಕ್ಷಯೋಽವ್ಯಯಃ।
ಯತಃ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಚ ಂರಿಯಂತಿ ಚ॥ 12-180-14 (72263)
ಸೋಽಸೃಜತ್ಪ್ರಥಮಂ ದೇವೋ ಮಹಾಂತಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಮಹಾನ್ಸಸರ್ಜಾಹಂಕಾರಂ ಸ ಚಾಪಿ ಭಗವಾನಥ।
ಆಕಾಶಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಭೂತಧರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-180-15 (72264)
ಆಕಾಶಾದಭವದ್ವಾರಿ ಸಲಿಲಾದಗ್ನಿಮಾರುತೌ।
ಅಗ್ನಿಮಾರುತಸಂಯೋಗಾತ್ತತಃ ಸಮಭವನ್ಮಹೀ॥ 12-180-16 (72265)
ತತಸ್ತೇ ಗೇಮಯಂ ದಿವ್ಯಂ ಪದ್ಮಂ ಸೃಷ್ಟಂ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪದ್ಮಾತ್ಸಮಭವದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೇದಮಯೋ ನಿಧಿಃ॥ 12-180-17 (72266)
ಅಹಂಕಾರ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಕೃತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೈ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ಯ ಏತೇ ಪಂಚಧಾತವಃ॥ 12-180-18 (72267)
ಶೈಲಾಸ್ತಸ್ಯಾಸ್ಥಿಸಂಜ್ಞಾಸ್ತು ಮೇದೋ ಮಾಂಸಂ ಚ ಮೇದಿನೀ।
ಸಮುದ್ರಾಸ್ತಸ್ಯ ರುಧಿರಮಾಕಾಶಮುದರಂ ತಥಾ॥ 12-180-19 (72268)
ಪವನಶ್ಚೈವ ನಿಃಶ್ವಾಸಸ್ತೇಜೋಽಗ್ನಿರ್ನಿಂನಗಾಃ ಸಿರಾಃ।
ದಿವಾಕರಶ್ಚ ಸೋಮಶ್ಚ ನಯನೇ ತಸ್ಯ ವಿಶ್ರುತೇ॥ 12-180-20 (72269)
ನಭಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಶಿರಸ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷಿತಿಃ ಪಾದೌ ಭುಜೌ ದಿಶಃ।
ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಹ್ಯನಂತಾತ್ಮಾ ಸಿದ್ಧೈರಪಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-180-21 (72270)
ಸ ಏಷ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರನಂತ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಥೋ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋಽಕೃತಾತ್ಮಾಭಃ॥ 12-180-22 (72271)
ಅಹಂಕಾರಸ್ಯ ಯಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತೋದ್ಭವಾಯ ವೈ।
ಯತಃ ಸಮಭವದ್ವಿಶ್ವಂ ಪೃಷ್ಟೋಽಹಂ ಯದಿಹ ತ್ವಯಾ॥ 12-180-23 (72272)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-180-24x (5915)
ಗಗನಸ್ಯ ದಿಶಾಂ ಚೈವ ಭೂತಲಸ್ಯಾನಿಲಸ್ಯ ಚ।
ಕಾನ್ಯತ್ರ ಪರಿಮಾಣಾನಿ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಮೇಽರ್ಥಿತಃ॥ 12-180-24 (72273)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-180-25x (5916)
ಅನಂತಮೇತದಾಕಾಶಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ।
ರಂಯಂ ನಾನಾಶ್ರಯಾಕೀರ್ಣಂ ಯಸ್ಯಾಂತೋ ನಾಧಿಗಂಯತೇ॥ 12-180-25 (72274)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಗತೇರಧಸ್ತಾತ್ತು ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ನ ದೃಶ್ಯತಃ।
ತತ್ರ ದೇವಾಃ ಸ್ವಯಂ ದೀಪ್ತಾಃ ಸೂರ್ಯಭಾಸೋಽಗ್ನಿವರ್ಚಸಃ॥ 12-180-26 (72275)
ತೇ ಚಾಪ್ಯಂತಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ನಭಸಃ ಪ್ರಥಿತೌಜಸಃ।
ದುರ್ಗಮತ್ವಾದನಂತತ್ವಾದಿತಿ ವೈ ವಿದ್ಧಿ ಮಾನದ॥ 12-180-27 (72276)
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ತೈರ್ದೇವೈಃ ಪ್ರಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭೈಃ।
ನಿರುದ್ಧಮೇತದಾಕಾಶಮಪ್ರಮೇಯಂ ಸುರೈರಪಿ॥ 12-180-28 (72277)
ಪೃಥಿವ್ಯಂತೇ ಸಮುದ್ರಾಸ್ತು ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ತಮಃ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಪ್ನಸೋಽಂತೇ ಜಲಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಜಲಸ್ಯಾಂತೇಽಗ್ನಿರೇವ ಚ॥ 12-180-29 (72278)
ರಸಾತಲಾಂತೇ ಸಲಿಲಂ ಜಲಾಂತೇ ಪನ್ನಗಾಧಿಪಾಃ।
ತದಂತೇ ಪುನರಾಕಾಶಮಾಕಾಶಾಂತೇ ಪುನರ್ಜಲಂ॥ 12-180-30 (72279)
ಏವಮಂತಂ ಹಿ ನಭಸಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಸಲಿಲಸ್ಯ ಚ।
ಅಗ್ನಿಮಾರುತಯೋಶ್ಚೈವ ದುರ್ಜ್ಞೇಯಂ ದೈವತೈರಪಿ॥ 12-180-31 (72280)
ಅಗ್ನಿಮಾರುತತೋಯಾನಾಂ ವರ್ಣಾಃ ಕ್ಷಿತಿತಲಸ್ಯ ಚ।
ಆಕಾಶಸದೃಶಾ ಹ್ಯೇತೇ ಭಿದ್ಯಂತೇಽತತ್ವದರ್ಶನಾತ್॥ 12-180-32 (72281)
ಪಠಂತಿ ಚೈವ ಮುನಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ವಿವಿಧೇಷು ಚ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸಾಗರೇ ಚೈವ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಿಹಿತಂ ಯಥಾ॥ 12-180-33 (72282)
ಅದೃಶ್ಯತ್ವಾದಗಂಯತ್ವಾತ್ಕಃ ಪ್ರಮಾಣಮುದಾಹರೇತ್।
ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಯದಾ ಪರಿಮಿತಾ ಗತಿಃ।
ತದಾ ಗೌಣಮನಂತಸ್ಯ ನಾಮಾನಂತೇತಿ ವಿಶ್ರುತಂ॥ 12-180-34 (72283)
ನಾಮಧೇಯಾನುರೂಪಸ್ಯ ಮಾನಸಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಯದಾ ತು ರ್ದಿವ್ಯಂ ಯದ್ರೂಪಂ ಹ್ರಸತೇ ವರ್ಧತೇ ಪುನಃ।
ಕೋಽನ್ಯಸ್ತದ್ವೇದಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ಯೋಪಿ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ವಿಧೋಽಪರಃ॥ 12-180-35 (72284)
ತತಃ ಪುಷ್ಕರತಃ ಸೃಷ್ಟಃ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಧರ್ಮಮಯಃ ಪೂರ್ವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿರನುತ್ತಮಃ॥ 12-180-36 (72285)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-180-37x (5917)
ಪುಷ್ಕರಾದ್ಯದಿ ಸಂಭೂತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಭವತಿ ಪುಷ್ಕರಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪೂರ್ವಜಂ ಚಾಹ ಭವಾನ್ಸಂದೇಹ ಏವ ಮೇ॥ 12-180-37 (72286)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-180-38x (5918)
ಮಾನಸಸ್ಯೇಹ ಯಾ ಮೂರ್ತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಂ ಸಮುಪಾಗತಾ।
ತಸ್ಯಾಸನವಿಧಾನಾರ್ಥಂ ಪೃಥಿವೀ ಪದ್ಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-180-38 (72287)
ಕರ್ಣಿಕಾಂ ತಸ್ಯ ಪದ್ಮಸ್ಯ ಮೇರುರ್ಗಗಮುಚ್ಛ್ರಿತಃ।
ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ಲೋಕಾನ್ಸೃಜತೇ ಜಗತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಮಾನಸಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ದೇವಾನ್ಭೂತಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ ॥ 12-180-39 (72288)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 180॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-180-3 ಕಥಮಿತಿ ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಪ್ರಶ್ನಃ। ವಿಭಕ್ತಯೋ ವಿಭಾಗಾಃ॥ 12-180-4 ಜೀವತಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ॥ 12-180-20 ಅಗ್ನೀಷೋಮೌ ತು ಚಂದ್ರಾರ್ಕೌ ನಯನೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಗ್ನೀಷೋಮಾವೇವ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಾವಿತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 12-180-23 ಭೂತೋದ್ಭವಾಯ ಭೂತೋತ್ಪತ್ತಯೇ। ಸ್ರಷ್ಟಾಹಂಕಾರಸ್ಯೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಯತೋ ವಿಶ್ವಂ ಸಮಭವದ್ಯವ ತ್ವಯಾಹಂ ಪೃಷ್ಟಸ್ತತ್ತುಭ್ಯಮುಕ್ತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-180-24 ಛಿಂಧಿ ತತ್ವತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-180-25 ಆಶ್ರಯಾಶ್ಚತುರ್ದಶಭುವನಾನಿ॥ 12-180-26 ಗತೇಃ ಸೂರ್ಯರಶ್ಮಿಗತೇರಪಿ ಊರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಾಚ್ಚ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ನ ದೃಶ್ಯೇತೇ॥ 12-180-27 ತೇಽಪಿ ಸೂರ್ಯಾದಿಗತೇರೂರ್ಧ್ವಾಧಸ್ಥಾ ಅಪಿ॥ 12-180-32 ವರ್ಣಾಃ ಸ್ವರೂಪಾಣಿ ಆಕಾಶಸದೃಶಾಃ ಆಕಾಶವದನಂತಾಃ। ಅತತ್ವದರ್ಶನಾತ್ ಪೃಥಿವ್ಯಾದೀನಾಂ ತತ್ವಾನವಗಮಾತ್। ಭಿದ್ಯಂತೇ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನವದಾಭಾಂತಿ॥ 12-180-33 ಕಥತರ್ಹಿ ಪಂಚಾಶತ್ಕೋಟಿಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಾಯಾಮಾದಿರೂಪಂ ಪರಿಮಾಣಂ ಪಠಂತೀತ್ಯತ ಆಹ ಪಠಂತೀತಿ॥ 12-180-34 ಅದೃಶ್ಯಾಯ ತ್ವಗಂಯಾಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-180-36 ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚತುರ್ಮುಖಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 181
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.181. ಅಧ್ಯಾಯಃ 181
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಭೃಗುಣಾ ಮೇರುಸ್ಥಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಜಲಾದಿಭೂಂಯಂತಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-181-0 (72289)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-181-0x (5919)
ಮೇರುಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕಥಂ ಸ ಸಸೃಜೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-181-1 (72290)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-181-2x (5920)
ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗಂ ಪೂರ್ವಂ ಸ ಮಾನಸೋ ಮನಸಾಽಸೃಜತ್।
ಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸೃಷ್ಟಂ ಪ್ರಥಮತೋ ಜಲಂ॥ 12-181-2 (72291)
ಯತ್ಪ್ರಾಣಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವರ್ಧಂತೇ ಯೇನ ಚ ಪ್ರಜಾಃ।
ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾಶ್ಚ ನಶ್ಯಂತಿ ತೇನೇದಂ ಸರ್ವಮಾವೃತಂ॥ 12-181-3 (72292)
ಪೃಥಿವೀ ಪರ್ವತಾ ಮೇಘಾ ಮೂರ್ತಿಮಂತಶ್ಚ ಯೇ ಪರೇ।
ಸರ್ವಂ ತದ್ವಾರುಣಂ ಜ್ಞೇಯಮಾಪಸ್ತಸ್ತಂಭಿರೇ ಹಿ ತಾಃ॥ 12-181-4 (72293)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-181-5x (5921)
ಕಥಂ ಸಲಿಲಮುತ್ಪನ್ನಂ ಕಥಂ ಚೈವಾಗ್ನಿಮಾರುತೌ।
ಕಥಂ ವಾ ಮೇದಿನೀ ಸೃಷ್ಟೇತ್ಯತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್॥ 12-181-5 (72294)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-181-6x (5922)
ಬ್ರಹ್ಮಕಲ್ಪೇ ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೀಣಾಂ ಸಮಾಗಮೇ।
ಲೋಕಸಂಭವಸಂದೇಹಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-181-6 (72295)
ತೇಽತಿಷ್ಠಂಧ್ಯಾನಮಾಲಂಬ್ಯ ಮೌನಮಾಸ್ಥಾಯ ನಿಶ್ಚಲಾಃ।
ತ್ಯಕ್ತಾಹಾರಾಃ ಪವನಪಾ ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಶತಂ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-181-7 (72296)
ತೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಮಯೀ ವಾಣೀ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಗಮತ್।
ದಿವ್ಯಾ ಸರಸ್ವತೀ ತತ್ರ ಸಂಬಭೂವ ನಭಸ್ತಲಾತ್॥ 12-181-8 (72297)
ಪುರಾಽಸ್ತಮಿತನಿಃಶಬ್ದಮಾಕಾಶಮಚಲೋಪಮಂ।
ನಷ್ಟಚಂದ್ರಾರ್ಕಪವನಂ ಪ್ರಸುಪ್ತಮಿವ ಸಂಬಭೌ॥ 12-181-9 (72298)
ತತಃ ಸಲಿಲಮುತ್ಪನ್ನಂ ತಮಸೀವಾಪರಂ ತಮಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಸಲಿಲೋತ್ಪೀಡಾತ್ಸಮಜಾಯತ ಮಾರುತಃ॥ 12-181-10 (72299)
ಯಥಾ ಭಾಜನಮಚ್ಛಿದ್ರಂ ನಿಃಶಬ್ದಮಿಹ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ತಚ್ಚಾಂಭಸಾ ಪೂರ್ಯಮಾಣಂ ಸಶಬ್ದಂ ಕುರುತೇಽನಿಲಃ॥ 12-181-11 (72300)
ತಥಾ ಸಲಿಲಸಂರುದ್ಧೇ ನಭಸೋಂತೇ ನಿರಂತರೇ।
ಭಿತ್ತ್ವಾಽರ್ಣವತಲಂ ವಾಯುಃ ಸಮುತ್ಪತತಿ ಘೋಷವಾನ್॥ 12-181-12 (72301)
ಸ ಏಷ ಚರತೇ ವಾಯುರರ್ಣವೋತ್ಪೀಡಸಂಭವಃ।
ಆಕಾಶಸ್ಥಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಶಾಂತಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-181-13 (72302)
ತಸ್ಮಿನ್ವಾಯ್ವಂಬುಸಂಘರ್ಷೇ ದೀಪ್ತತೇಜಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವೋರ್ಧ್ವಶಿಖಃ ಕೃತ್ವಾ ನಿಸ್ತಿಮಿರಂ ನಭಃ॥ 12-181-14 (72303)
ಅಗ್ನಿಃ ಪವನಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ್ವಾತ್ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪತೇ ಜಲಂ।
ಸೋಽಗ್ನಿಮಾರುತಸಂಯೋಗಾದ್ಧನತ್ವಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-181-15 (72304)
ತಸ್ಯಾಕಾಶಾನ್ನಿಪತಿತಃ ಸ್ನೇಹಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಯೋಽಪರಃ।
ಸ ಸಂಘಾತತ್ವಮಾಪನ್ನೋ ಭೂಮಿತ್ವಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 12-181-16 (72305)
ರಸಾನಾಂ ಸರ್ವಗಂಧಾನಾಂ ಸ್ನೇಹಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ತಥಾ।
ಭೂಮಿರ್ಯೋನಿರಿಹ ಜ್ಞೇಯಾ ಯಸ್ಯಾಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಸೂಯತೇ॥ ॥ 12-181-17 (72306)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 181॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-181-3 ಯತ್ ಜಲಂ। ತೇನ ಜಲೇನ॥ 12-181-4 ವಾರುಣಂ ವರುಣದೇವತಾಸಂಬಂಧಾದಾಪ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಮೂರ್ತಿಮತ್ ಮನುಷ್ಯಪಶ್ವಾದಿವಿಗ್ರಹವತ್। ಆಪ್ಯತ್ವೇ ಹೇತುಃ। ಆಪಸ್ತಸ್ತಂಭಿರೇ ಯತ ಆಪಸ್ತಂಭಂ ಧನೀಭಾವಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾದಿರೂಪಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ॥ 12-181-6 ಬ್ರಹ್ಮಕಲ್ಪೇ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಥಮದಿನೇ। ಲೋಕಾನಾಂ ಸಂಭವ ಉತ್ಪತ್ತಿಸ್ತತ್ರ ವಿಷಯೇ ಸಂದೇಹಃ॥ 12-181-8 ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಮಯೀತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-181-9 ಸರಸ್ವತೀಮೇವಾಹ ಪುರೇತಿ। ಸ್ತಿಮಿತಮಾಕಾಶಮನಂತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 182
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.182. ಅಧ್ಯಾಯಃ 182
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಭೃಗುಣಾ ವೃಕ್ಷಾದೀನಾಮಪಿ ಭೌತಿಕತ್ವಚೈತನ್ಯಾದಿಸಮರ್ಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-182-0 (72307)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-182-0x (5923)
ತ ಏತೇ ಧಾತವಃ ಪಂಚ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಯಾನಸೃಜತ್ಪುರಾ।
ಆವೃತಾ ಯೈರಿಮೇ ಲೋಕಾ ಮಹಾಭೂತಾಭಿಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ 12-182-1 (72308)
ಯದಾಽಸೃಜತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪಂಚಾನಾಮೇವ ಭೂತತ್ವಂ ಕಥಂ ಸಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-182-2 (72309)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-182-3x (5924)
ಅಮಿತಾನಾಂ ಮಹಾಶಬ್ದೋ ಭೂತಾನಾಂ ಯಾತಿ ಸಂಭವಂ।
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾಭೂತಶಬ್ದೋಽಯಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-182-3 (72310)
ಚೇಷ್ಟಾ ವಾಯುಃ ಖಮಾಕಾಶಮೂಷ್ಮಾಽಗ್ನಿಃ ಸಲಿಲಂ ದ್ರವಃ।
ಪೃಥಿವೀ ಚಾತ್ರ ಸಂಘಾತಃ ಶರೀರಂ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಂ॥ 12-182-4 (72311)
ಇತ್ಯೇತೈಃ ಪಂಚಭಿರ್ಭೂತೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಶ್ರೋತ್ರಂ ಘ್ರಾಣಂ ರಮಃ ಸ್ಪರ್ಶೋ ದೃಷ್ಟಿಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ 12-182-5 (72312)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-182-6x (5925)
ಪಂಚಭಿರ್ಯದಿ ಭೂತೈಸ್ತು ಯಕ್ತಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ।
ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ನ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶರೀರೇ ಪಂಚ ಧಾತವಃ॥ 12-182-6 (72313)
ಅನೂಷ್ಮಣಾಮಚೇಷ್ಟಾನಾಂ ಘನಾನಾಂ ಚೈವ ತತ್ತ್ವತಃ।
ವೃಕ್ಷಾ ನೋಪಲಭ್ಯಂತೇ ಶರೀರೇ ಪಂಚ ಧಾತವಃ॥ 12-182-7 (72314)
ನ ಶೃಣುಂತೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ಗಂಧರಸವೇದಿನಃ।
ನ ಚಸ್ಪರ್ಶಂ ವಿಜಾನಂತಿ ತೇ ಕಥಂ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಾಃ॥ 12-182-8 (72315)
ಅದ್ರವತ್ವಾದನಗ್ನಿತ್ವಾದಭೂತಿತ್ವಾದವಾಯುತಃ।
ಆಕಾಶಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯತ್ವಾದ್ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಭೌತಿಕಂ॥ 12-182-9 (72316)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-182-10x (5926)
ಘನಾನಾಮಪಿ ವೃಕ್ಷಾಣಾಮಾಕಾಶೋಽಸ್ತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ತೇಷಾಂ ಪುಷ್ಪಫಲವ್ಯಕ್ತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-182-10 (72317)
ಊಷ್ಮತೋ ಂಲಾಯತೇ ವರ್ಣಂ ತ್ವಕ್ಫಲಂ ಪುಷ್ಪಮೇವ ಚ।
ಂಲಾಯತೇ ಶೀರ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಸ್ಪರ್ಶಸ್ತೇನಾತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-182-11 (72318)
ವಾಯ್ವಗ್ನ್ಯಶನಿನಿಷ್ಪೇಷೈಃ ಫಲಂ ಪುಷ್ಪಂ ವಿಶೀರ್ಯತೇ।
ಶ್ರೋತ್ರೇಣ ಗೃಹ್ಯತೇ ಶಬ್ದಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛೃಣ್ವಂತಿ ಪಾದಪಾಃ॥ 12-182-12 (72319)
ವಲ್ಲೀ ವೇಷ್ಟಯತೇ ವೃಕ್ಷಂ ಸರ್ವತಶ್ಚೈವ ಗಚ್ಛತಿ।
ನ ಹ್ಯದೃಷ್ಟೇಶ್ಚ ಮಾರ್ಗೋಽಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಾದಪಾಃ॥ 12-182-13 (72320)
ಪುಣ್ಯಾಪುಣ್ಯೈಸ್ತಥಾ ಗಂಧೈರ್ಧೂಪೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರಪಿ।
ಅರೋಗಾಃ ಪುಷ್ಪಿತಾಃ ಸಂತಿ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಿಘ್ರಂತಿ ಪಾದಪಾಃ॥ 12-182-14 (72321)
ಪಾದೈಃ ಸಲಿಲಪಾನಾಚ್ಚ ವ್ಯಾಧೀನಾಂ ಚಾಪಿ ದರ್ಶನಾತ್।
ವ್ಯಾಧಿಪ್ರತಿಕ್ರಿಯತ್ವಾಚ್ಚ ವಿದ್ಯತೇ ರಸನಂ ದ್ರುಮೇ॥ 12-182-15 (72322)
ವಕ್ರೇಣೋತ್ಪಲನಾಲೇನ ಯಥೋರ್ಧ್ವಂ ಜಲಮಾದದೇತ್।
ತಥಾ ಪವನಸಂಯುಕ್ತಃ ಪಾದೈಃ ಪಿಬತಿ ಪಾದಪಃ॥ 12-182-16 (72323)
ಸುಖದುಃಖಯೋಶ್ಚ ಗ್ರಹಣಾಚ್ಛಿನ್ನಸ್ಯ ಚ ವಿರೋಹಣಾತ್।
ಜೀವಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವೃಕ್ಷಾಣಾಮಚೈತನ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-182-17 (72324)
ತೇನ ತಜ್ಜಲಮಾದತ್ತಂ ಜರಯತ್ಯಗ್ನಿಮಾರುತೌ।
ಆಹಾರಪರಿಣಾಮಾಚ್ಚ ಸ್ನೇಹೋ ವೃದ್ಧಿಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 12-182-18 (72325)
ಜಂಗಮಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶರೀರೇ ಪಂಚ ಧಾತವಃ।
ಪ್ರತ್ಯೇಕಶಃ ಪ್ರಭಿದ್ಯಂತೇ ಯೈಃ ಶರೀರಂ ವಿಚೇಷ್ಟತೇ॥ 12-182-19 (72326)
ತ್ವಕ್ಚ ಮಾಂಸಂ ತಥಾಽಸ್ಥೀನಿ ಮಜ್ಜಾ ಸ್ನಾಯುಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಇತ್ಯೇತದಿಹ ಸಂಘಾತಂ ಶರೀರೇ ಪೃಥಿವೀಮಯಂ॥ 12-182-20 (72327)
ತೇಜೋ ಹ್ಯಗ್ನಿಸ್ತಥಾ ಕ್ರೋಧಶ್ಚಕ್ಷುರೂಷ್ಮಾ ತಥೈವ ಚ।
ಅಗ್ನಿರ್ಜರಯತೇ ಯಚ್ಚ ಪಂಚಾಗ್ನೇಯಾಃ ಶರೀರಿಣಃ॥ 12-182-21 (72328)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ಘ್ರಾಣಂ ತಥಾಽಽಸ್ಯಂ ಚ ಹೃದಯಂ ಕೋಷ್ಠಮೇವ ಚ।
ಆಕಾಶಾತ್ಪ್ರಾಣಿನಾಮೇತೇ ಶರೀರೇ ಪಂಚ ಧಾತವಃ॥ 12-182-22 (72329)
ಶ್ಲೇಷ್ಮಾ ಪಿತ್ತಮಥ ಸ್ವೇದೋ ವಸಾ ಶೋಣಿತಮೇವ ಚ।
ಇತ್ಯಾಪಃ ಪಂಚಧಾ ದೇಹೇ ಭವಂತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸದಾ॥ 12-182-23 (72330)
ಪ್ರಾಣಾತ್ಪ್ರಾಣಯತೇ ಪ್ರಾಣೀ ವ್ಯಾನಾದ್ವ್ಯಾಯಚ್ಛತೇ ತಥಾ।
ಗಚ್ಛತ್ಯಪಾನೇ ವಾಕ್ಚೈವ ಸಮಾನನೇ ಸಮಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-182-24 (72331)
ಉದಾನಾದುಚ್ಛ್ವಸಿತಿ ಚ ಪ್ರತಿಭೇದಾಚ್ಚ ಭಾಷತೇ।
ಇತ್ಯೇತೇ ವಾಯವಃ ಪಂಚ ಚೇಷ್ಟಯಂತೀಹ ದೇಹಿನಂ॥ 12-182-25 (72332)
ಭೂಮೇರ್ಗಂಧಗುಣಾನ್ವೇತ್ತಿ ರಸಂ ಚಾದ್ಭ್ಯಃ ಶರೀರವಾನ್।
ಜ್ಯೋತೇಃ ಪಶ್ಯತಿ ರೂಪಾಣಿ ಸ್ಪರ್ಶಂ ವೇತ್ತಿ ಚ ವಾಯುತಃ।
`ಶಬ್ದಂ ಶೃಣೋತಿ ಚ ತದೈವಾಕಾಶಾತ್ತು ಶರೀರವಾನ್॥ 12-182-26 (72333)
ಗಂಧಃ ಸ್ಪರ್ಶೋ ರಸೋ ರೂಪಂ ಶಬ್ದಶ್ಚಾತ್ರ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತಸ್ಯ ಗಂಧಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಸ್ತರಾಭಿಹಿತಾನ್ಗುಣಾನ್॥ 12-182-27 (72334)
ಇಷ್ಟಶ್ಚಾನಿಷ್ಟಗಂಧಶ್ಚ ಮಧುರಃ ಕಟುರೇವ ಚ।
ನಿರ್ಹಾರೀ ಸಂಹತಃ ಸ್ನಿಗ್ಧೋ ರೂಕ್ಷೋ ವಿಶದ ಏವ ಚ।
ಏವಂ ನವವಿಧೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಪಾರ್ಥಿವೋ ಗಂಧವಿಸ್ತರಃ॥ 12-182-28 (72335)
ಜ್ಯೋತಿಃ ಪಶ್ಯತಿ ಚಕ್ಷುರ್ಭ್ಯಾಂ ಸ್ಪರ್ಶಂ ವೇತ್ತಿ ಚ ವಾಯುನಾ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸಶ್ಚಾಪಿ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-182-29 (72336)
ರಸಜ್ಞಾನಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು।
ರಸೋ ಬಹುವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸೂರಿಭಿಃ ಪ್ರಥಿತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-182-30 (72337)
ಮಧುರೋ ಲವಣಸ್ತಿಕ್ತಃ ಕಷಾಯೋಽಂಲಃ ಕಟುಸ್ತಥಾ।
ಏವಂ ಷಂಕಿಧವಿಸ್ತಾರೋ ರಸೋ ವಾರಿಮಯಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-182-31 (72338)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ತ್ರಿಗುಣಂ ಜ್ಯೋತಿರುಚ್ಯತೇ।
ಜ್ಯೋತಿಃ ಪಶ್ಯತಿ ರೂಪಾಣಿ ರೂಪಂ ಚ ಬಹುಧಾ ಸ್ಮೃತಂ।
ಹ್ರಸ್ವೋ ದೀರ್ಘಸ್ತಥಾ ಸ್ಥೂಲಶ್ಚತುರಸ್ರೋಽಣುವೃತ್ತವಾನ್॥ 12-182-32 (72339)
ಶುಕ್ಲಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತಥಾ ರಕ್ತಃ ಪೀತೋ ನೀಲಾರುಣಸ್ತಥಾ।
ಕಠಿನಶ್ಚಿಕ್ಕಣಃ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಃ ಪಿಚ್ಛಿಲೋ ಮೃದುದಾರುಣಃ।
ಏವಂ ದ್ವಾದಶವಿಸ್ತಾರೋ ಜ್ಯೋತೀರೂಪಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-182-33 (72340)
ಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶೌ ಚ ವಿಜ್ಞೇಯೌ ದ್ವಿಗುಣೋ ವಾಯುರಿತ್ಯುತ।
ವಾಯವ್ಯಸ್ತು ಗುಣಃ ಸ್ಪರ್ಶಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-182-34 (72341)
ಉಷ್ಣಃ ಶೀತಃ ಸುಖೋ ದುಃಖಃ ಸ್ನಿಗ್ಧೋ ವಿಶದ ಏವ ಚ।
ತಥಾ ಖರೋ ಮೃದೂ ರೂಕ್ಷೋ ಲಘುರ್ಗುರುತರೋಽಪಿ ಚ।
ಏವಂ ದ್ವಾದಶಧಾ ಸ್ಪರ್ಶೋ ವ್ಯಾವ್ಯೋ ಗುಣ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-182-35 (72342)
ತತ್ರೈಕಗುಣಮಾಕಾಶಂ ಶಬ್ದ ಇತ್ಯೇವ ತತ್ಸ್ಮೃತಂ।
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಸ್ತರಂ ವಿವಿಧಾತ್ಮಕಂ॥ 12-182-36 (72343)
ಷಡ್ಜ ಋಷಭಗಾಂಧಾರೌ ಮಧ್ಯಮೋ ಧೈವತಸ್ತಥಾ।
ಪಂಚಮಶ್ಚಾಪಿ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತಥಾ ಚಾಪಿ ನಿಷಾದವಾನ್॥ 12-182-37 (72344)
ಏಷ ಸಪ್ತವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಶಬ್ದ ಆಕಾಶಸಂಭವಃ।
ತ್ರ್ಯೈಸ್ವರ್ಯೇಣ ತು ಸರ್ವತ್ರ ಸ್ಥಿತೋಽಪಿ ಪಟಹಾದಿಷು॥ 12-182-38 (72345)
[ಮೃದಂಗಭೇರೀಶಂಖಾನಾಂ ಸ್ತನಯಿತ್ನೋ ರಥಸ್ಯ ಚ।
ಯಃ ಕಶ್ಚಿಚ್ಛ್ರೂಯತೇ ಶಬ್ದಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಪ್ರಾಣಿನೋಽಪಿ ವಾ।
ಏತೇಷಾಮೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿಷಯೇ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 12-182-39 (72346)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಃ ಶಬ್ದ ಆಕಾಶಸಂಭವಃ।
ಆಕಾಶಜಂ ಶಬ್ದಮಾಹುರೇಭಿರ್ವಾಯುಗುಣೈಃ ಸಹ॥] 12-182-40 (72347)
ಅವ್ಯಾಹತೈಶ್ಚೇತಯನೇ ನ ವೇತ್ತಿ ವಿಷಮಸ್ಥಿತೈಃ।
ಆಪ್ಯಾಯ್ಯಂತೇ ಚ ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಧಾತವಸ್ತೈಸ್ತು ಧಾತುಭಿಃ॥ 12-182-41 (72348)
ಆಪೋಽಗ್ನಿರ್ಮಾರುತಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಜಾಗ್ರತಿ ದೇಹಿಷು।
ಮೂಲಮೇತೇ ಶರೀರಸ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಣಾನಿಹ ಸ್ಥಿತಾ॥ ॥ 12-182-42 (72349)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 182॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-182-1 ಪಂಚಧಾತವ ಆಕಾಶಾದಯಃ ಯೇ ಮಹಾಭೂತಸಂಜ್ಞಾಃ ಯೈಶ್ಚ ಲೋಕಾ ಆವೃತಾ ಇತಿ ಯೋಜನಾ॥ 12-182-2 ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ॥ 12-182-4 ಖಂಸುಷಿರಂ। ಅತ್ರ ಶರೀರೇ ದ್ರವೋ ಲೋಹಿತಾದಿಸಂಘಾತಃ। ಕಠಿನಂ ಮಾಂಸಾಸ್ಥ್ಯಾದಿ॥ 12-182-5 ಶ್ರೋತ್ರಂ ಖಂ ಘ್ರಾಣಂ ಪೃಥಿವೀ ರಸೋ ರಸನೇಂದ್ರಿಯಂ ಜಲಂ ಸ್ಪರ್ಶಃ ಸ್ಪರ್ಶನೇಂದ್ರಿಯಂ ತ್ವಗ್ವಾಯುಃ ದೃಷ್ಟಿಶ್ಚಕ್ಷುರಿಂದ್ರಿಯಂ ತೇಜಃ॥ 12-182-9 ಅಪ್ರಮೇಯತ್ವಾದಪ್ರತೀಯಮಾನತ್ವಾತ್। 12-182-16 ನಾಲೇನ ನಲಿಕಯಾ॥ 12-182-18 ತೇನ ವೃಕ್ಷೇಣ। ಜರಯತಿ ಜರಯತಃ॥ 12-182-21 ಶರೀರಿಣೋಽಂತರ್ಗತೋಽಗ್ನಿಸ್ತೇಜಃ ಕ್ರೋಧಚಕ್ಷುರೂಷ್ಮಜಾಠರರೂಪ ಇತಿ ಪಂಚಾಗ್ನೇಯಾಃ॥ 12-182-22 ಶ್ರೋತ್ರಮಿಂದ್ರಿಯಂ। ಘ್ರಾಣಂ ನಾಸಾಂಧ್ರೇ। ಕೋಷ್ಠಮನ್ನಾದಿಸ್ಥಾನಂ॥ 12-182-24 ವ್ಯಾಯಚ್ಛತೇ ಬಲಸಾಧ್ಯಮುದ್ಯಮಂ ಕರೋತಿ॥ 12-182-25 ಪ್ರತಿಭೇದಾದುರಃಕಂಠಶಿರಃ ಸ್ಥಾನಭೇದಾತ್॥ 12-182-26 ಭೂಮೇರ್ಭೂಂಯಾ ಘ್ರಾಣರೂಪಯಾ। ಅದ್ಭ್ಯ ಇತಿ ರಸನೇನ॥ 12-182-28 ಪಾರ್ಥಿವಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ರಿತೋ ಮುಖ್ಯೋ ಗುಣಃ॥ 12-182-29 ಜ್ಯೋತಿಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾದಿರೂಪಂ। ವಾಯುನಾ ತ್ವಗಿಂದ್ರಿಯೇಣ। ಗುಣಾ ಅಪ್ರಧಾನಭೂತಾಃ ಏವಂ ಜಲಾದಾವಪ್ಯೇಕೈಕೋ ಮುಖ್ಯ ಇತರೇಽಪ್ರಧಾನಾ ಇತಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 183
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.183. ಅಧ್ಯಾಯಃ 183
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಭೃಗುಣಾ ಶರೀರೇ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾದೀನಾಂ ಕಾರ್ಯವಿಶೇಷರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-183-0 (72350)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-183-0x (5927)
ಪಾರ್ಥಿವಂ ಧಾತುಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಾರೀರೋಽಗ್ನಿಃ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ಅವಕಾಶವಿಶೇಷೇಣ ಕಥಂ ವರ್ತಯತೇಽನಿಲಃ॥ 12-183-1 (72351)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-183-2x (5928)
ವಾಯೋರ್ಗತಿಮಹಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ।
ಪ್ರಾಣಿನಾಮನಿಲೋ ದೇಹಾನ್ಯಥಾ ಚೇಷ್ಟಯತೇ ಬಲೀ॥ 12-183-2 (72352)
ಶ್ರಿತೋ ಮೂರ್ಧಾನಮಗ್ನಿಸ್ತು ಶರೀರಂ ಪರಿಪಾಲಯನ್।
ಪ್ರಾಣೋ ಮೂರ್ಧನಿ ಚಾಗ್ನೌ ಚ ವರ್ತಮಾನೋ ವಿಚೇಷ್ಟನೇ॥ 12-183-3 (72353)
ಸ ಜಂತುಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ ಸ ಸನಾತನಃ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರೋ ಭೂತಾನಿ ವಿಷಯಾಶ್ಚ ಸಃ॥ 12-183-4 (72354)
ಏವಂ ತ್ವಿಹ ಸ ಸರ್ವತ್ರ ಪ್ರಾಣೇನ ಪರಿಪಾಲ್ಯತೇ।
ಕೋಷ್ಠತಸ್ತು ಸಮಾನೇನ ಸ್ವಾಂ ಸ್ವಾಂ ಗತಿಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-183-5 (72355)
ವಸ್ತಿಮೂಲಂ ಗುದಂ ಚೈವ ಪಾವಕಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ।
ವಹನ್ಮೂತ್ರಂ ಪುರೀಷಂ ಚಾಪ್ಯಪಾನಃ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-183-6 (72356)
ಪ್ರಯತ್ನೇ ಕರ್ಮಣಿ ಬಲೇ ಯ ಏಕಸ್ತ್ರಿಷು ವರ್ತತೇ।
ಉದಾನ ಇತಿ ತಂ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಕುಶಲಾ ಜನಾಃ॥ 12-183-7 (72357)
ಸಂಧಿಷ್ವಪಿ ಚ ಸರ್ವೇಷು ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಸ್ತಥಾಽನಿಲಃ।
ಶರೀರೇಷು ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವ್ಯಾನ ಇತ್ಯುಪದಿಶ್ಯತೇ॥ 12-183-8 (72358)
ಧಾತುಷ್ವಗ್ನಿಸ್ತು ವಿತತಃ ಸಮಾನೋಽಗ್ನಿಃ ಸಮೀರಿತಃ।
ರಸಾಂಧಾತೂಂಶ್ಚ ದೋಷಾಂಶ್ಚ ವರ್ತಯನ್ನವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-183-9 (72359)
ಅಪಾನಪ್ರಾಣಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಸಮಾಹಿತಃ।
ಸಮನ್ವಿತಸ್ತ್ವಧಿಷ್ಠಾನಂ ಸಂಯಕ್ಪಚತಿ ಪಾವಕಃ॥ 12-183-10 (72360)
ಆಸ್ಯಂ ಹಿ ಪಾಯುಸಂಯುಕ್ತಮಂತೇ ಸ್ಯಾದ್ಗುದಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಸ್ರೋತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಸರ್ವಸ್ರೋತಾಂಸಿ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-183-11 (72361)
ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಚ್ಚ ಸನ್ನಿಪಾತಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಊಷ್ಮಾ ಸೋಗ್ನಿರಿತಿ ಜ್ಞೇಯೋ ಯೋಽನ್ನಂ ಪಚತಿ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-183-12 (72362)
ಅಗ್ನಿವೇಗವಹಃ ಪ್ರಾಣೋ ಗುದಾಂತೇ ಪ್ರತಿಹನ್ಯತೇ।
ಸ ಊರ್ಧ್ವಮಾಗಂಯ ಪುನಃ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪತಿ ಪಾವಕಂ॥ 12-183-13 (72363)
ಪಕ್ವಾಶಯಸ್ತ್ವಧೋ ನಾಭ್ಯಾ ಊರ್ಧ್ವಮಾಮಾಶಯಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ನಾಭಿಮಧ್ಯೇ ಶರೀರಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-183-14 (72364)
ಪ್ರಸೃತಾ ಹೃದಯಾತ್ಸರ್ವಾಸ್ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಥಾ।
ವಹಂತ್ಯನ್ನರಸಾನ್ನಾಡ್ಯೋ ದಶಪ್ರಾಣಪ್ರಚೋದಿತಾಃ॥ 12-183-15 (72365)
ಏಷ ಮಾರ್ಗೋಽಥ ಯೋಗಾನಾಂ ಯೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ತತ್ಪದಂ।
ಜಿತಕ್ಲಮಾಸನಾ ಧೀರಾ ಸೂರ್ಧನ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾದಧನ್॥ 12-183-16 (72366)
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ವಿಹಿತಃ ಪ್ರಾಣಾಪಾನೇಷು ದೇಹಿನಾಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಯೋಽವಸ್ಥಿತೋ ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿಃ ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಮಿವಾಹಿತಃ। ॥ 12-183-17 (72367)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 183॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-183-5 ಪೃಷ್ಠತಸ್ತು ಸಮಾನೇನೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-183-10 ಸಮನ್ವಿತಃ ಸಮಾನೇನೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-183-11 ಪಾಯುಪರ್ಯಂತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-183-15 ಹೃದಯಾತ್ಸರ್ವೇ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-183-16 ಏಷ ಮಾರ್ಗೋಽಥ ಯುಕ್ತಾನಾಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-183-17 ತಸ್ಮಿನ್ಸಮಿಧ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಮಿತಿ ಘ. ಝ. ಪಾಠಃ। ಯೋ ವ್ಯಜ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 184
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.184. ಅಧ್ಯಾಯಃ 184
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರದ್ವಾಜೇನ ಭೃಗುಂಪ್ರತಿ ಸಯುಕ್ತಿಕಂ ಸಂಘಾತಾನ್ಯಜೀವಪಕ್ಷಾಕ್ಷೇಪಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-184-0 (72368)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-184-0x (5929)
ಯದಿ ಪ್ರಾಣಯತೇ ವಾಯುರ್ವಾಯುರೇವ ವಿಚೇಷ್ಟತೇ।
ಶ್ವಸಿತ್ಯಾಭಾಷತೇ ಚೈವ ತಸ್ಮಾಜ್ಜೀವೋ ನಿರರ್ಥಕಃ॥ 12-184-1 (72369)
ಯದೂಷ್ಮಭಾವ ಆಗ್ನೇಯೋ ವಹ್ನಿನಾ ಪಚ್ಯತೇ ಯದಿ।
ಅಗ್ನಿರ್ಜರಯತೇ ಚೈತತ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜೀವೋ ನಿರರ್ಥಕಃ॥ 12-184-2 (72370)
ಜಂತೋಃ ಪ್ರಮೀಯಮಾಣಸ್ಯ ಜೀವೋ ನೈವೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ವಾಯುರೇವ ಜಹಾತ್ಯೇನಮೂಷ್ಮಭಾವಶ್ಚ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-184-3 (72371)
ಯದಿ ವಾಯುಮಯೋ ಜೀವಃ ಸಂಶ್ಲೇಷೋ ಯದಿ ವಾಯುನಾ।
ವಾಯುಮಂಡಲವದ್ದೃಶ್ಯೇದ್ಗಚ್ಛನ್ಸಹ ಮರುದ್ಗಣೈಃ॥ 12-184-4 (72372)
ಶ್ಲೇಷ್ಮಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಜೀವಃ ಸಹ ತೇನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಮಹಾರ್ಣವವಿಯುಕ್ತತ್ವಾದನ್ಯತ್ಸಲಿಲಭಾಜನಂ॥ 12-184-5 (72373)
ಯತ್ಕ್ಷಿಪೇತ್ಸಲಿಲಂ ಕೂಪೇ ಪ್ರದೀಪಂ ವಾ ಹುತಾಶನೇ।
ತನ್ನಶ್ಯತ್ಯುಭಯಂ ತದ್ವಜ್ಜೀವೋ ವಾತಾನಲಾತ್ಮಕಃ॥ 12-184-6 (72374)
ಪಂಚ ಸಾಧಾರಣೋ ಹ್ಯಸ್ಮಿಞ್ಶರೀರೇ ಜೀವಿತಂ ಕುತಃ।
ತೇಷಾಮನ್ಯತರತ್ಯಾಗಾಚ್ಚತುರ್ಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಗ್ರಹಃ॥ 12-184-7 (72375)
ನಶ್ಯಂತ್ಯಾಪೋ ಹ್ಯನಾಧಾರಾದ್ವಾಯುರುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಗ್ರಹಾತ್।
ನಶ್ಯತೇ ಕೋಷ್ಠಭೇದಾತ್ಖಮಗ್ನಿರ್ನಶ್ಯತ್ಯಭೋಜನಾತ್॥ 12-184-8 (72376)
ವ್ಯಾಧಿಪ್ರಾಣಪರಿಕ್ಲೇಶೈರ್ಮೇದಿನೀ ಚೈವ ಶೀರ್ಯತೇ।
ಪೀಡಿತೇಽನ್ಯತಮೇ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಸಂಘಾತೋ ಯಾತಿ ಪಂಚತಾಂ॥ 12-184-9 (72377)
ತಸ್ಮಿನ್ಪಂಚತ್ವಮಾಪನ್ನೇ ಜೀವಃ ಕಿಮನುಧಾವತಿ।
ಕಿಂ ವೇದಯತಿ ವಾ ಜೀವಃ ಕಿಂ ಶೃಣೋತಿ ಬ್ರವೀತಿ ಚ॥ 12-184-10 (72378)
ಏಷಾ ಗೌಃ ಪರಲೋಕಸ್ಥಂ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾಮಿತಿ।
ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಂರಿಯತೇ ಜಂತುಃ ಸಾ ಗೌಃ ಕಂ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-184-11 (72379)
ಗೌಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾ ಚ ದಾತಾ ಚೈವ ಸಮಂ ಯದಾ।
ಇಹೈವ ವಿಲಯಂ ಯಾಂತಿ ಕುತಸ್ತೇಷಾಂ ಸಮಾಗಮಃ॥ 12-184-12 (72380)
ವಿಹಗೈರುಪಭುಕ್ತಸ್ಯ ಶೈಲಾಗ್ನಾತ್ಪತಿತಸ್ಯ ಚ।
ಅಗ್ನಿನಾ ಚೋಪಯುಕ್ತಸ್ಯ ಕುತಃ ಸಂಜೀವನಂ ಪುನಃ॥ 12-184-13 (72381)
ಛಿನ್ನಸ್ಯ ಯದಿ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ನ ಮೂಲಂ ಪ್ರತಿರೋಹತಿ।
ಬೀಜಾನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರರೋಹಂತಿ ಮೃತಃ ಕ್ವ ಪುನರೇಷ್ಯತಿ॥ 12-184-14 (72382)
ಬೀಜಮಾತ್ರಂ ಪುರಾ ಸೃಷ್ಟಂ ಯದೇತತ್ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಮೃತಾಮೃತಾಃ ಪ್ರಣಶ್ಯಂತಿ ಬೀಜಾದ್ವೀಜಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-184-15 (72383)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 184॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-184-3 ಜಂತೋರ್ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಬುದ್ಧಿಸಂಘಾತಸ್ಯ। ಪ್ರಮೀಯಮಾಣಸ್ಯ ನಶ್ಯಮಾನಸ್ಯ। ನೈವೋಪಲಭ್ಯತೇ ಪಲಾಲಪೃಥಕ್ಕರಣೇ ಬೀಜಮಿವ। ತಸ್ಮಾದ್ವಾಯುವಿಯೋಗ ಏವ ಮರಣಂ। ಜಂತೋಃ ಪ್ರಕೀರ್ಯಮಾಣಸ್ಯೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-184-4 ವಾಯುಮಯೋ ವಾಯುಪ್ರಧಾನೋ ವಾಯೋರನ್ಯಃ। ವಾಯುಮಂಡಲವದ್ವಾತ್ಯಾಚಕ್ರವದ್ವಾಯುನಾ ಸಹ ದೃಶ್ಯಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಯದಿ ವಾತೋಪಮೋ ಜೀವ ಇತಿ ಟ.ಪಾಠಃ॥ 12-184-5 ಸಂಶ್ಲೇಷೋ ಯದಿ ವಾತೇನ ಯದಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಣಶ್ಯತೀತಿಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಯದಿ ವಾತೇನ ಜೀವಸ್ಯ ಸಂಶ್ಲೇಷೋಽಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಜೀವಾದನ್ಯೋ ವಾತಃ ಪಂಚತ್ವದಶಾಯಾಂ ಯದಿ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ತರ್ಹಿ ಯಥಾ ಮಹಾರ್ಣವೇ ಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಜಲಭಾಜನಂ ಸಲಿಲಾಪಗಮೇ ದೃಶ್ಯತೇ ತದ್ವದ್ವಾಯುಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟೋ ಜೀವೋ ವಾಯೋರಪಗಮೇ ದೃಶ್ಯೇತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-184-6 ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ನಶ್ಯೇತ ಯಥಾ ನಶ್ಯತ್ಯಸೌ ತಥೇತಿ ಘ. ಪಾಠಃ॥ 12-184-7 ಪಂಚಧಾರಣಕೇ ಇತಿ। ತೇಷಾಮನ್ಯತರಾಭಾವಾಚ್ಚತುರ್ಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ। ಇತಿ ಚ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-184-14 ಮೃತಸ್ಯ ಪುನರಾಗಮನಾಭಾವೋಽಪಿ ಸಂಸಾರಪ್ರವಾಹಸ್ಯಾವಿಚ್ಛೇದೇ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ ಛಿನ್ನಸ್ಯೇತಿ॥ 12-184-15 ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮಾಹ ಬೀಜಮಾತ್ರಮಿತಿ। ಶರೀರಮೂಲಂ ತು ಬೀಜಮಾತ್ರಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದೃಷ್ಟಂ ರೇತಏವ ನತ್ವದೃಷ್ಟಮಕ್ಲೃತ್ವಾತ್। ಪ್ರವರ್ತತೇ ದೇಹರೂಪೇಣ ಪರಿಣಮತೇ। ತಥಾಚ ಬೀಜರುಹತರುವನ್ನಷ್ಟಾನಾಂ ನಾಶ ಏವೇತರೇಷಾಮುದ್ಭವ ಇತಿ। ತಸ್ಮಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಸಮಿಧ್ಯತೇ ಇತ್ಯನುಪಪನ್ನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 185
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.185. ಅಧ್ಯಾಯಃ 185
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಸಂಘಾತಾತಿರಿಕ್ತಜೀವಸಮರ್ಥನಪೂರ್ವಕಂ ತನ್ನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-185-0 (72384)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-185-0x (5930)
ನ ಪ್ರಣಾಶೋಽಸ್ತಿ ಜೀವಾನಾಂ ದತ್ತಸ್ಯ ಚ ಕೃತಸ್ಯ ಚ।
ಯಾತಿ ದೇಹಾಂತರಂ ಪ್ರಾಣೀ ಶರೀರಂ ತು ವಿಶೀರ್ಯತೇ॥ 12-185-1 (72385)
ನ ಶರೀರಾಶ್ರಿತೋ ಜೀವಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಷ್ಟೇ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಯಥಾ ಸಮಿತ್ಸು ದಗ್ಧಾಸು ನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ಪಾವಕಃ॥ 12-185-2 (72386)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-185-3x (5931)
ಅಗ್ನೇರ್ಯಥಾ ಸಮಿದ್ಧಸ್ಯ ಯದಿ ನಾಶೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಇಂಧನಸ್ಯೋಪಯೋಗಾಂತೇ ಸ ಚಾಗ್ನಿರ್ನೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-185-3 (72387)
ನಶ್ಯತೀತ್ಯೇವ ಜಾನಾಮಿ ಶಾಂತಮಗ್ನಿಮನಿಂಧನಂ।
ಮತಿರ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಾ ಸಂಸ್ಥಾನಂ ವಾ ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-185-4 (72388)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-185-5x (5932)
`ಜೀವಸ್ಯ ಚೇಂಧನಾಗ್ನೇಶ್ಚ ಸದಾ ನಾಶೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।'
ಸಮಿಧಾಮುಪಯೋಗಾಂತೇ ಸನ್ನೇವಾಗ್ನಿರ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಆಕಾಶಾನುಗತತ್ವಾದ್ಧಿ ದುರ್ಗ್ರಹಃ ಸ ನಿರಾಶ್ರಯಃ॥ 12-185-5 (72389)
ತಥಾ ಶರೀರಸಂತ್ಯಾಗೇ ಜೀವೋ ಹ್ಯಾಕಾಶಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನ ಗೃಹ್ಯತೇ ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾದ್ಯಥಾ ಜ್ಯೋತಿರನಿಂಧನಂ॥ 12-185-6 (72390)
ಪ್ರಾಣಾಂಧಾರಯತೇ ಯೋಽಗ್ನಿಃ ಸ ಜೀವ ಉಪಧಾರ್ಯತಾಂ।
ವಾಯುಸಂಧಾರಣೋ ಹ್ಯಗ್ನಿರ್ನಶ್ಯತ್ಯುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಗ್ರಹಾತ್॥ 12-185-7 (72391)
ತಸ್ಮಿನ್ನಷ್ಟೇ ಶರೀರಾಗ್ನೌ ಶರೀರಂ ತದಚೇತನಂ।
ಪತಿತಂ ಯಾತಿ ಭೂಮಿತ್ವಮಯನಂ ತಸ್ಯ ಹಿ ಕ್ಷಿತಿಃ॥ 12-185-8 (72392)
ಜಂಗಮಾನಾಂ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಆಕಾಶಂ ಪವನೋಽನ್ವೇತಿ ಜ್ಯೋತಿಸ್ತಮನುಗಚ್ಛತಿ।
ತೇಷಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಮೇಕತ್ವಂ ದ್ವಯಂ ಭೂಮೌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-185-9 (72393)
ಯತ್ರ ಖಂ ತತ್ರ ಪವನಸ್ತತ್ರಾಗ್ನಿರ್ಯತ್ರ ಮಾರುತಃ।
ಅಮೂರ್ತಯಸ್ತೇ ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಆಪೋ ಮೂರ್ತಾಸ್ತಥಾ ಕ್ಷಿತಿಃ॥ 12-185-10 (72394)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-185-11x (5933)
ಯದ್ಯಗ್ನಿಮಾರುತೌ ಭೂಮಿಃ ಖಮಾಪಶ್ಚ ಶರೀರಿಷು।
ಜೀವಃ ಕಿಂಲಕ್ಷಣಸ್ತತ್ರೇತ್ಯೇತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇಽನಘ॥ 12-185-11 (72395)
ಪಂಚಾತ್ಮಕೇ ಪಂಚರತೌ ಪಂಚವಿಜ್ಞಾನಸಂಯುತೇ।
ಶರೀರೇ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಜೀವಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-185-12 (72396)
ಮಾಂಸಶೋಣಿತಸಂಘಾತೇ ಮೇದಃ ಸ್ನಾಯ್ವಸ್ಥಿಸಂಚಯೇ।
ಭಿದ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ತು ಜೀವೋ ನೈವೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-185-13 (72397)
ಯದ್ಯಜೀವಂ ಶರೀರಂ ತು ಪಂಚಭೂತಸಮನ್ವಿತಂ।
ಶಾರೀರೇ ಮಾನಸೇ ದುಃಖೇ ಕಸ್ತಾಂ ವೇದಯತೇ ರುಜಂ॥ 12-185-14 (72398)
ಶೃಣೋತಿ ಕಥಿತಂ ಜೀವಃ ಕರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ನ ಶೃಣೋತಿ ತತ್।
ಮಹರ್ಷೇ ಮನಸಿ ವ್ಯಗ್ರೇ ತಸ್ಮಾಜ್ಜೀವೋ ನಿರರ್ಥಕಃ॥ 12-185-15 (72399)
ಸರ್ವಂ ಪಶ್ಯತಿ ಯದ್ದೃಶ್ಯಂ ಮನೋಯುಕ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಮನಸಿ ವ್ಯಾಕುಲೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-185-16 (72400)
ನ ಪಶ್ಯತಿ ನ ಚಾಘ್ರಾತಿ ನ ಶೃಣೋತಿ ನ ಭಾಷತೇ।
ನ ಚ ಸ್ಪರ್ಶರಸೌ ವೇತ್ತಿ ನಿದ್ರಾವಶಗತಃ ಪುನಃ॥ 12-185-17 (72401)
ಹೃಷ್ಯತಿ ಕ್ರುಧ್ಯತೇ ಕೋಽತ್ರ ಶೋಚತ್ಯುದ್ವಿಜತೇ ಚ ಕಃ।
ಇಚ್ಛತಿ ಧ್ಯಾಯತಿ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ವಾಚಮೀರಯತೇ ಚ ಕಃ॥ 12-185-18 (72402)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-185-19x (5934)
ನ ಪಂಚಸಾಧಾರಣಮತ್ರ ಕಿಂಚಿ
ಚ್ಛರೀರಮೇಕೀ ವಹತೇಽಂತರಾತ್ಮಾ।
ಸ ವೇತ್ತಿ ಗಂಧಾಂಶ್ಚ ರಸಾಞ್ಶ್ರುತೀಶ್ಚ
ಸ್ಪರ್ಶಂ ಚ ರೂಪಂ ಚ ಗುಣಾಶ್ಚ ಯೇಽನ್ಯೇ॥ 12-185-19 (72403)
ಪಂಚಾತ್ಮಕೇ ಪಂಚಗುಣಪ್ರದರ್ಶೀ
ಸ ಸರ್ವಗಾತ್ರಾನುಗತೋಽಂತರಾತ್ಮಾ।
ಸ ವೇತ್ತಿ ದುಃಖಾನಿ ಸುಖಾನಿ ಚಾತ್ರ
ತದ್ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ತು ನ ವೇತ್ತಿ ದೇಹೀ॥ 12-185-20 (72404)
ಯದಾ ನ ರೂಪಂ ನ ಸ್ಪರ್ಶೋ ನೋಷ್ಮಭಾವಶ್ಚ ಪಂಚಕೇ।
ತದಾ ಶಾಂತೇ ಶರೀರಾಗ್ನೌ ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-185-21 (72405)
ಅಂಮಯಂ ಸರ್ವಮೇವೇದಮಾಪೋ ಮೂರ್ತಿಃ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ತತ್ರಾತ್ಮಾ ಮಾನಸೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವ ಭೂತೇಷು ಲೋಕಕೃತ್॥ 12-185-22 (72406)
[ಆತ್ಮಾ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಕೃತೈರ್ಗುಣೈಃ।
ತೈರೇವ ತು ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಪರಮಾತ್ಮೇತ್ಯುದಾಹೃತಃ॥] 12-185-23 (72407)
ಆತ್ಮಾನಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಸರ್ವಲೋಕವಿಪಾಚಕಂ।
ಸ ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಶ್ರಿತೋ ದೇಹೇ ಹ್ಯಬ್ಬಿಂದುರಿವ ಪುಷ್ಕರೇ॥ 12-185-24 (72408)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಿತ್ಯಂ ಲೋಕಹಿತಾತ್ಮಕಂ।
ತಮೋ ರಜಶ್ಚ ಸತ್ತ್ವಂ ಚ ವಿದ್ಧಿ ಜೀವಗುಣಾನಿಮಾನ್॥ 12-185-25 (72409)
ಸಚೇತನಂ ಜೀವಗುಣಂ ವದಂತಿ
ಸ ಚೇಷ್ಟತೇ ಚೇಷ್ಟಯತೇ ಚ ಸರ್ವಂ।
ತತಃ ಪರಂ ಕ್ಷೇತ್ರವಿದೋ ವದಂತಿ
ಪ್ರಾವರ್ತಯದ್ಯೋ ಭುವನಾನಿ ಸಪ್ತ॥ 12-185-26 (72410)
ನ ಜೀವನಾಶೋಽಸ್ತಿ ಹಿ ದೇಹಭೇದೇ
ಮಿಥ್ಯೈತದಾಹುರ್ಮುತ ಇತ್ಯಬುದ್ಧಾಃ।
ಜೀವಸ್ತು ದೇಹಾಂತರಿತಃ ಪ್ರಯಾತಿ
ದಶಾರ್ಧತೈವಾಸ್ಯ ಶರೀರಭೇದಃ॥ 12-185-27 (72411)
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಗೂಢಶ್ಚರತಿ ಸಂವೃತಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ತ್ವಗ್ರ್ಯಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 12-185-28 (72412)
ತಂ ಪೂರ್ವಾಪರರಾತ್ರೇಷು ಯುಂಜಾನಃ ಸತತಂ ಬುಧಃ।
ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಂಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-185-29 (72413)
ಚಿತ್ತಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರಸಾದೇನ ಹಿತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾಽತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸುಖಮವ್ಯಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-185-30 (72414)
ಮಾನಸೋಽಗ್ನಿಃ ಶರೀರೇಷು ಜೀವ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಸೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಜಾಪತೇರೇಷಾ ಭೂತಾಧ್ಯಾತ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಾ॥ ॥ 12-185-31 (72415)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 185॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-185-1 ಏತದ್ದೂಷಯತಿ ನ ಪ್ರಣಾಶ ಇತಿ॥ 12-185-3 ಅನುಪಲಬ್ಧೇರಗ್ನೇರಪಿ ನಾಶ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-185-5 ದಗ್ಧೇಂಧನಾಗ್ನಿವತ್ಸನ್ನೇವಾತ್ಮಾ ದೇಹನಾಶೇ ಸತಿ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾನ್ನೋಪಲಭ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-185-6 ಜೀವೋ ಹ್ಯಾಕಾಶವತ್ಸ್ಥಿತ ಇತಿ ಝ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-185-10 ಅಮೂರ್ತಯಃ ಅದೃಶ್ಯಾಃ। ಅತಸ್ತೇಷಾಮಪ್ಯಭಾವಾವಧಾರಣಂ ದುಃಶಕಂ ಕಿಮುತ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಯ ಜೀವಸ್ಯೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-185-11 ಶರೀರಿಷು ಶರೀರಾಕಾರಪರಿಣಾಮವತ್ಸು ಸಂಘಾತೇಷು॥ 12-185-12 ಪಂಚಭೂತಾತ್ಮಕೇ ಪಂಚವಿಷಯರತೌ। ಪಂಚವಿಜ್ಞಾನಾನಿ ಜ್ಞಾನಕಾರಣಾನಿ॥ 12-185-15 ಮಾಸ್ತು ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಸಂಘಾತಶ್ಚೇತನೋ ಯಸ್ಮಿನ್ವ್ಯಗ್ರೇ ಸತಿ ಸಂಘಾತಃ ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟೋಽಪಿ ಶಬ್ದಾದೀನ್ನ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ತನ್ಮನ ಏವ ಆತ್ಮಾಸ್ತ್ವಿತ್ಯಾಹ ಚತುರ್ಭಿಃ ಶೃಣೋತೀತ್ಯಾದಿಭಿಃ॥ 12-185-19 ಪಂಚಸಾಧಾರಣಂ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಧಾರಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮನೋ ನ ಶ್ರೂಯತೇ ಕಿಂತು ಅಂತರಾತ್ಮಾ ಜೀವ ಏವ ವಹತೇ ಧಾರಯತಿ॥ 12-185-20 ತದ್ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ ತೇ ನ ಮನಸಾ ವಿಯೋಗೇ॥ 12-185-21 ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-185-24 ಸರ್ವಲೋಕವಿಧಾಯಕಮಿತಿ ಧ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-185-26 ಕ್ಷೇತ್ರವಿದಂ ವದಂತೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-185-27 ದಶಾರ್ಧತಾ ಪಂಚತ್ವಂ। ಶರೀರನಾಶ ಏವ ಜೀವಸ್ಯ ಮರಣಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 186
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.186. ಅಧ್ಯಾಯಃ 186
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಾವಿಶೇಷೇಪಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿವರ್ಣವಿಭಾಗಸ್ಯ ತತ್ತತ್ಸ್ವೈರಾಚಾರನಿಬಂಧನತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-186-0 (72416)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-186-0x (5935)
ಅಸೃಜದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಪತೀನ್।
ಆತ್ಮತೇಜೋಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಾನ್ಭಾಸ್ಕರಾಗ್ನಿಸಮಪ್ರಭಾನ್॥ 12-186-1 (72417)
ತತಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಮಂ ಚ ತಪೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಆಚಾರಂ ಚೈವ ಶೌಚಂ ಚ ಸರ್ಗಾದೌ ವಿದಧೇ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-186-2 (72418)
ದೇವದಾನವಗನ್ವರ್ಗಾ ದೈತ್ಯಾಸುರಮಹೋರಗಾಃ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸನಾಗಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾ ಮನುಜಾಸ್ತಥಾ॥ 12-186-3 (72419)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭೂತಸಂಘಾನಾಂ ಸಂಘಾತಾಸ್ತಾಂಶ್ಚ ನಿರ್ಮಮೇ॥ 12-186-4 (72420)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಿತೋ ವರ್ಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಲೋಹಿತಃ।
ವೈಶ್ಯಾನಾಂ ಪೀತಕೋ ವರ್ಣಃ ಶೂದ್ರಾಣಾಮಸಿತಸ್ತಥಾ॥ 12-186-5 (72421)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-186-6x (5936)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ವರ್ಣೇನ ಯದಿ ವರ್ಣೋ ವಿಭಜ್ಯತೇ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಖಲು ವರ್ಣಾನಾಂ ದೃಶ್ಯತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ॥ 12-186-6 (72422)
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧೋ ಭಯಂ ಲೋಭಃ ಶೋಕಶ್ಚಿಂತಾ ಕ್ಷುಧಾ ಶ್ರಮಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಪ್ರಭವತಿ ಕಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣೋ ವಿಭಜ್ಯತೇ॥ 12-186-7 (72423)
ಸ್ವೇದಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಿ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾ ಪಿತ್ತಂ ಸಶೋಣಿತಂ।
ತನುಃ ಕ್ಷರತಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣೋ ವಿಭಜ್ಯತೇ॥ 12-186-8 (72424)
ಜಂಗಮಾನಾಮಸಂಖ್ಯೇಯಾಃ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಚ ಜಾತಯಃ।
ತೇಷಾಂ ವಿವಿಧವರ್ಣಾನಾಂ ಕುತೋ ವರ್ಣವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-186-9 (72425)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-186-10x (5937)
ನ ವಿಶೇಷೋಽಸ್ತಿ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪೂರ್ವಸೃಷ್ಟಾ ಹಿ ಕರ್ಮಭಿರ್ವರ್ಣತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-186-10 (72426)
ಕಾಮಭೋಗಪ್ರಿಯಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಃ ಕ್ರೋಧನಾಃ ಪ್ರಿಯಸಾಹಸಾಃ।
ತ್ಯಕ್ತಸ್ವಧರ್ಮಾ ರಕ್ತಾಂಗಾಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಕ್ಷತ್ರತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-186-11 (72427)
ಗೋಷು ವೃತ್ತಿಂ ಸಮಾಧಾಯ ಪೀತಾಃ ಕೃಷ್ಯುಪಜೀವಿನಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮಾನ್ನಾನುತಿಷ್ಠಂತಿ ತೇ ದ್ವಿಜಾ ವೈಶ್ಯತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-186-12 (72428)
ಹಿಂಸಾನೃತಪ್ರಿಯಾ ಲುಬ್ಧಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮೋಪಜೀವಿನಃ।
ಕೃಷ್ಣಾಃ ಶೌಚಪರಿಭ್ರಷ್ಟಾಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಶೂದ್ರತಾ ಗತಾಃ॥ 12-186-13 (72429)
ಇತ್ಯೇತೈಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ವ್ಯಸ್ತಾ ದ್ವಿಜಾ ವರ್ಣಾಂತರಂ ಗತಾಃ।
ಧರ್ಮೋ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾ ಚೈಷಾಂ ನಿತ್ಯಂ ನ ಪ್ರತಿಷಿಧ್ಯತೇ॥ 12-186-14 (72430)
ಇತ್ಯೇತೇ ಚತುರೋ ವರ್ಣಾ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಸರಸ್ವತೀ।
ವಿಹಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪೂರ್ವಂ ಲೋಭಾತ್ತ್ವಜ್ಞಾನತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-186-15 (72431)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮತಂತ್ರಸ್ಥಾಸ್ತಪಸ್ತೇಷಾಂ ನ ನಶ್ಯತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಧಾರಯತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ವ್ರತಾನಿ ನಿಯಮಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-186-16 (72432)
ಬ್ರಹ್ಮ ವೈವ ಪರಂ ಸೃಷ್ಟಂ ಯೇ ತು ಜಾನಂತಿ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಬಹುವಿಧಾಸ್ತ್ವನ್ಯೇ ತತ್ರತತ್ರ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-186-17 (72433)
ಪಿಶಾಚಾ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪ್ರೇತಾ ವಿವಿಧಾ ಂಲೇಚ್ಛಜಾತಯಃ।
ಪ್ರನಷ್ಟಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಾಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದಾಚಾರಚೇಷ್ಟಿತಾಃ॥ 12-186-18 (72434)
ಪ್ರಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸ್ಕಾರಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಋಷಿಭಿಃ ಸ್ವೇನ ತಪಸಾ ಸೃಜ್ಯಂತೇ ಚಾಪರೇ ಪರೈಃ॥ 12-186-19 (72435)
ಆದಿದೇವಸಮುದ್ಭೂತಾ ಬ್ರಹ್ಮಮೂಲಾಕ್ಷಯಾವ್ಯಯಾ।
ಸಾ ಸೃಷ್ಟಿರ್ಮಾನಸೀ ನಾಮ ಧರ್ಮತಂತ್ರಪರಾಯಣಾ॥ ॥ 12-186-20 (72436)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 186॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-186-2 ಸ್ವರ್ಗಾಯ ವಿದಧೇ ಇತಿ ಧ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-186-5 ಸಿತಃ ಸ್ವಚ್ಛಃ ಸತ್ವಗುಣಃ। ಲೋಹಿತೋ ರಜೋಗುಣಃ। ಪೀತಕಃ ರಜಸ್ತಮೋವ್ಯಾಮಿಶ್ರಃ। ಅಸಿತಃ ಕೃಷ್ಣಃ॥ 12-186-6 ಇದಮಾಕ್ಷಿಪತಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯೇತಿ। ವರ್ಣೇನ ಜಾತ್ಯಾ ವರ್ಣಃ ಸಾತ್ವಿಕತ್ವಾದಿರ್ಯದಿ ವಿಭಜ್ಯತೇ ತನ್ನೇತಿ ಶೇಷಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಿತಿ॥ 12-186-7 ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಪಿ॥ 12-186-9 ಜಗಂಮಾನಾಂ ಪಶ್ವಾದೀನಾಂ॥ 12-186-10 ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಜಾತಿಮತ್। ವರ್ಣತಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿಭಾವಂ॥ 12-186-11 ರಕ್ತಾಂಗಾ ರಜೋಗುಣಮಯಾಃ॥ 12-186-14 ವ್ಯಸ್ತಾಃ ಪೃಥಕ್ಕೃತಾಃ॥ 12-186-15 ಚತುರಶ್ಚತ್ವಾರಃ। ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ವೇದಮಯೀ॥ 12-186-16 ಬ್ರಹ್ಮತಂತ್ರಂ ವೇದೋಕ್ತಾನುಷ್ಠಾನಂ॥ 12-186-17 ಯೇ ನ ಜಾನಂತಿ ತೇಽದ್ವಿಜಾಃ ಇತಿ ಧ. ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-186-19 ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವೇದೇ ವಿಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಂಸ್ಕಾರೋ ಯಾಸಾಂ ತಾ ವೇದೋಕ್ತಸಂಸ್ಕಾರವತ್ಯಃ। ಅಪರೇಽರ್ವಾಚೀನಾ ಋಷಯಃ ಪರೈಃ ಪ್ರಾಚೀನೈಃ ಸೃಜ್ಯಂತೇ॥ 12-186-20 ಅಕ್ಷಯಾ ನಾಶಹೀನಾ। ಅವ್ಯಯಾ ಅಪಚಯಹೀನಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 187
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.187. ಅಧ್ಯಾಯಃ 187
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಭೃಗುಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿವರ್ಣಲಕ್ಷಣಕಥನಂ। ವೈರಾಗ್ಯಸ್ಯ ಮುಕ್ತಿಸಾಧನತಾಕಥನಂ ಚ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-187-0 (72437)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-187-0x (5938)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕೇನ ಭವತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರಶ್ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-187-1 (72438)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-187-2x (5939)
ಜಾತಕರ್ಮಾದಿಭಿರ್ಯಸ್ತು ಸಂಸ್ಕಾರೈಃ ಸಂಸ್ಕೃತಃ ಶುಚಿಃ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಃ ಷಟ್ಸು ಕರ್ಮಸ್ವವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-187-2 (72439)
ಶೌಚಾಚಾರಸ್ಥಿತಃ ಸಂಯಗ್ವಿಘಸಾಶೀ ಗುರುಪ್ರಿಯಃ।
ನಿತ್ಯವ್ರತೀ ಸತ್ಯಪರಃ ಸ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-187-3 (72440)
ಸತ್ಯಂ ದಾನಮಥಾದ್ರೋಹ ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಧೃಣಾ।
ತಪಶ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-187-4 (72441)
ಕ್ಷತ್ರಜಂ ಸೇವತೇ ಕರ್ಮ ದೇವಾಧ್ಯಯನಸಂಗತಃ।
ದಾನಾದಾನರತಿರ್ಯಸ್ತು ಸ ವೈ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-187-5 (72442)
ಕೃಪಿಗೋರಕ್ಷವಾಣಿಜ್ಯಂ ಯೋ ವಿಶತ್ಯನಿಶಂ ಶುಚಿಃ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಃ ಸ ವೈಶ್ಯ ಇತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಃ॥ 12-187-6 (72443)
ಸರ್ವಭಕ್ಷರತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಕರ್ಮಕರೋಽಶುಚಿಃ।
ತ್ಯಕ್ತವೇದಸ್ತ್ವನಾಚಾರಃ ಸ ವೈ ಶೂದ್ರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-187-7 (72444)
ಶೂದ್ರೇ ಚೈತದ್ಭವೇಲ್ಲಕ್ಷ್ಯಂ ದ್ವಿಜೇ ತಚ್ಚ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ವೈ ಶೂದ್ರೋ ಭವೇಚ್ಛ್ರದ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 12-187-8 (72445)
ಸರ್ವೋಪಾಯೈಸ್ತು ಲೋಭಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಸ್ಯ ಚ ವಿನಿಗ್ರಹಃ।
ಏತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಜ್ಞಾತವ್ಯಂ ತಥಾ ಚೈವಾತ್ಮಸಂಯಮಃ॥ 12-187-9 (72446)
ವಾರ್ಯೌ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ತೌ ಹಿ ಶ್ರೇಯೋಘಾತಾರ್ಥಮುಚ್ಛ್ರಿತೌ॥ 12-187-10 (72447)
ನಿತ್ಯಂ ಕ್ರೋಧಾಚ್ಛ್ರಿಯಂ ರಕ್ಷೇತ್ತಪೋ ರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಮತ್ಸರಾತ್।
ವಿದ್ಯಾಂ ಮಾನಾಪಮಾನಾಭ್ಯಾಮಾತ್ಮಾನಂ ತು ಪ್ರಮಾದತಃ॥ 12-187-11 (72448)
ಯಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರಂಭಾ ನಿರಾಶಾಬಂಧನಾ ದ್ವಿಜ।
ತ್ಯಾಗೇ ಯಸ್ಯ ಹುತಂ ಸರ್ವಂ ಸ ತ್ಯಾಗೀ ಚ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-187-12 (72449)
ಅಹಿಂಸ್ರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮೈತ್ರಾಯಣಗತಿಶ್ಚರೇತ್।
ಪರಿಗ್ರಹಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಚಲಂ ಸ್ಥಾನಮಾತಿಷ್ಠೇದಿಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚೋಭಯೋಃ॥ 12-187-13 (72450)
ತಪೋನಿತ್ಯೇನ ದಾಂತೇನ ಮುನಿನಾ ಸಂಯತಾತ್ಮನಾ।
ಅಜಿತಂ ಜೇತುಕಾಮೇನ ಭಾವ್ಯಂ ಸಂಗೇಷ್ವಸಂಗಿನಾ॥ 12-187-14 (72451)
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ಗೃಹ್ಯತೇ ಯದ್ಯತ್ತತ್ತದ್ವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಅವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಲಿಂಗಗ್ರಾಹ್ಯಮತೀಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-187-15 (72452)
ಅವಿಸ್ರಂಭೇ ನ ಗಂತವ್ಯಂ ವಿಸ್ರಂಭೇ ಧಾರಯೇನ್ಮನಃ।
ಮನಃ ಪ್ರಾಣೇ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ಪ್ರಾಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಧಾರಯೇತ್॥ 12-187-16 (72453)
ನಿರ್ವೇದಾದೇವ ನಿರ್ವಾಯಾನ್ನ ಚ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಚಿಂತಯೇತ್।
ಸುಖಂ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಸ ವೈ ತೇನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-187-17 (72454)
ಶೌಚೇನ ಸತತಂ ಯುಕ್ತಃ ಸದಾಚಾರಸಮನ್ವಿತಃ।
ಸಾನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ಭೂತೇಷು ತದ್ದ್ವಿಜಾತಿಷು ಲಕ್ಷಣಂ॥ ॥ 12-187-18 (72455)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 187॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-187-3 ವಿಘಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಭುಕ್ತಶೇಷಂ॥ 12-187-5 ಕ್ಷತ್ರಂ ಹಿಂಸಾ ತದರ್ಥಂ ಜಾತಂ ಕ್ಷತ್ರಜಂ ಯುದ್ಧಾತ್ಮಕಂ ಕರ್ಮ। ಆದಾನಂ ಪ್ರಜಾಭ್ಯಃ॥ 12-187-6 ವಾಣಿಜ್ಯಾ ಪಶುರಕ್ಷಾ ಚ ಕೃಷ್ಯಾದಾನರತಿಃ ಶುಚಿಃ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-187-8 ಏತತ್ಸತ್ಯಾದಿಸಪ್ತಕಂ। ದ್ವಿಜೇ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕೇ। ಧರ್ಮ ಏವ ವರ್ಣವಿಭಾಗೇ ಕಾರಣಂ ನ ಜಾತಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-187-10 ತೌ ಕ್ರೋಧಲೋಭೌ॥ 12-187-12 ಆಶೈವ ಬಂಧನಂ ತದ್ವರ್ಜಿತಾ ನಿರಾಶಾಬಂಧನಾಃ ಸಮಾರಂಭಾಃ ಸಂಯಗಾರಭ್ಯಂತ ಇತಿ ಯಜ್ಞಾದಯಃ। ಹುತಮಘ್ನೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವಾ ದತ್ತಮಗ್ನಿಹೋತ್ರನಿತ್ಯಶ್ರಾದ್ಧಾದಿ। ತ್ಯಾಗೇ ಫಲತ್ಯಾಗನಿಮಿತ್ತಂ। ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾ ದ್ವಿಜೇತಿ ಘ. ಝ.ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-187-13 ಮೈತ್ರಂ ಮಿತ್ರಭಾವಸ್ತದೇವಾಯನಂ ಪರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಸ್ಥಾನಂ ತತ್ರ ಗತಿರ್ಯಸ್ಯ ಸಃ। ಸ್ಥಾನಮಾತ್ಮಾನಮಾತಿಷ್ಠೇತ್ ಆಭಿಮುಖ್ಯೇನ ತಿಷ್ಠೇತ್। ಆತ್ಮಧ್ಯಾನಪರೋ ಭವೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-187-14 ಸಂಗೇಷು ಮಮೇದಮಿತಿ ಸಂಗಹೇತುಷು ಪುತ್ರದಾರಾದಿಷು॥ 12-187-17 ನಿರ್ವೇದಾದೇವ ನಿರ್ವಾಣಂ ನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಇತಿ ಘ.ಝ. ಪಾಠಃ। ನಿರ್ವಾಣಾದೇವ ನಿರ್ವಾಯಾತ್ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 188
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.188. ಅಧ್ಯಾಯಃ 188
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಯೋಃ ಸುಖದುಃಖಸಾಧನತ್ವೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿತೇ ಋಷ್ಯಾದೀನಾಂ ಸ್ವರ್ಗಾನಪೇಕ್ಷಣಾದ್ವ್ಯಭಿಚಾರಶಂಕಿನಾ ಭರದ್ವಾಜೇರತದಾಕ್ಷೇಪಃ॥ 1॥ ಭೃಗುಣಾ ಮೋಕ್ಷಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ನಿಷ್ಕಾಮಕರ್ಮಣಸ್ತತ್ಸಾಧನತ್ವಮಕ್ಷತಮಿತಿ ಸ್ವಾಭಿಪ್ರಾಯಾವಿಷ್ಕರಣಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-188-0 (72456)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-188-0x (5940)
ಸತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಪಃ ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಸೃಜತಿ ಚ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸತ್ಯೇನ ಧಾರ್ಯತೇ ಲೋಕಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸತ್ಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-188-1 (72457)
ಅನೃತಂ ತಮಸೋ ರೂಪಂ ತಮಸಾ ನೀಯತೇ ಹ್ಯಧಃ।
ತಮೋಗ್ರಸ್ತಾ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪ್ರಕಾಶಂ ತಮಸಾಽಽವೃತಂ॥ 12-188-2 (72458)
ಸ್ವರ್ಗಃ ಪ್ರಕಾಶ ಇತ್ಯಾಹುರ್ನರಕಂ ತಮ ಏವ ಚ।
ಸತ್ಯಾನೃತಾತ್ತದುಭಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಜಗತೀಚರೈಃ॥ 12-188-3 (72459)
ತತ್ರ ತ್ವೇವಂವಿಧಾ ಲೋಕೇ ವೃತ್ತಿಃ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ಭವೇತ್।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ತಮೋ ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ತಥಾ॥ 12-188-4 (72460)
ತತ್ರ ಯತ್ಸತ್ಯಂ ಸ ಧರ್ಮೋ ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ಪ್ರಕಾಶೋ ಯಃ ಪ್ರಕಾಶಸ್ತತ್ಸುಖಮಿತಿ। ತತ್ರ ಯದನೃತಂ ಸೋಽಧರ್ಮೋ ಯೋಽಧರ್ಮಸ್ತತ್ತಮೋ ಯತ್ತಮಸ್ತದ್ದುಃಖಮಿತಿ॥ 12-188-5 (72461)
ಅತ್ರೋಚ್ಯತೇ। 12-188-6x (5941)
ಶಾರೀರೈರ್ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈಃ ಸುಖೈಶ್ಚಾಪ್ಯಸುಖೋದಯೈಃ।
ಲೋಕಸೃಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತೋ ನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-188-6 (72462)
ತತ್ರ ದುಃಖವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಪ್ರಯತೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಸುಖಂ ಹ್ಯನಿತ್ಯಂ ಭೂತಾನಾಮಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-188-7 (72463)
ರಾಹುಗ್ರಸ್ತಸ್ಯ ಸೋಮಸ್ಯ ಯಥಾ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾ ನ ಭಾಸತೇ।
ತಥಾ ತಮೋಭಿಭೂತಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಸುಖಂ॥ 12-188-8 (72464)
ತತ್ಖಲು ದ್ವಿವಿಧಂ ಸುಖಮುಚ್ಯತೇ ಶಾರೀರಂ ಮಾನಸಂ ಚ। ಇಹ ಖಲ್ವಮುಷ್ಮಿಂಶ್ಚ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಾರಂಭಪ್ರವೃತ್ತಯಃ ಸುಖಾರ್ಥಮಭಿಧೀಯಂತೇ ನ ಹ್ಯತಃ ಪರಂ ತ್ರಿವರ್ಗಫಲಂ ವಿಶಿಷ್ಟತರಮಸ್ತಿ ಸ ಏಷ ಕಾಂಯೋ ಗುಣವಿಶೇಷೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಗುಣಾರಂಭಸ್ತದ್ಧೇತುರಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಸುಖಪ್ರಯೋಜನಾರ್ಥ ಆರಂಭಃ॥ 12-188-9 (72465)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-188-10x (5942)
ಯದೇತದ್ಭವತಾಽಭಿಹಿತಂ ಸುಖಾನಾಂ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ಥಿತಿರಿತಿ ತನ್ನ ಗೃಹ್ಣೀಮೋ ನ ಹ್ಯೇಷಾಮೃಷೀಣಾಂ ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಾನಾಮಪ್ರಾಪ್ಯ ಏವ ಕಾಂಯೋ ಗುಣವಿಶೇಷೋ ನ ಚೈನಮಭಿಲಷಂತಿ ಚ ತಪಸಿ ಶ್ರೂಯತೇ ತ್ರಿಲೋಕೇಕೃದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಭುರೇಕಾಕೀ ತಿಷ್ಠತಿ। ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನ ಕಾಮಸುಖೇಷ್ವಾತ್ಮಾನಮವದಧಾತಿ। ಅಪಿಚ ಭಗವಾನ್ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ [ಉಮಾಪತಿಃ] ಕಾಮಮಭಿವರ್ತಮಾನಮನಂಗತ್ವೇನ ನಾಶಮನಯತ್। ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರೂಮೋ ನ ತು ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ಪ್ರತಿಗೃಹೀತೋಽಯಮರ್ಥೋ ತತ್ವೇಷ ತಾವದ್ವಿಶಿಷ್ಟೋ ಗುಣಗಣ ಇತಿ। ನೈತದ್ಭಗವಾನ್ಪ್ರತ್ಯೇತಿ ಭಗವತೋಕ್ತಂ ಸುಖಾನಾಂ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ಥಿತಿರಿತಿ ಲೋಕಪ್ರವಾದೋ ಹಿ ದ್ವಿವಿಧಃ ಫಲೋದಯಃ ಸುಕೃತಾತ್ಸುಖಮವಾಪ್ಯತೇ ದುಷ್ಕೃತಾದ್ದುಃಖಮಿತಿ॥ 12-188-10 (72466)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-188-11x (5943)
ಅತ್ರೋಚ್ಯತೇ। ಅನೃತಾತ್ಖಲು ತಮಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಂ ತತಸ್ತಮೋಗ್ರಸ್ತಾ ಅಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತಂತೇ ನ ಧರ್ಮಂ। ಕ್ರೋಧಲೋಭಮೋಹಮದಾದಿಭಿರವಚ್ಛನ್ನಾ ನ ಖಲ್ವಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ನಾಮುತ್ರ ಸುಖಮಾಪ್ನುವಂತಿ। ವಿವಿಧವ್ಯಾಧಿವ್ರಣರುಜೋಪತಾಪೈರವಕೀರ್ಯಂತೇ। ವಧಬಂಧನನಿರೋಧಪರಿಕ್ಲೇಶಾದಿಭಿಶ್ಚ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮಕೃತೈರುಪತಾಪೈರುಪತಪ್ಯಂತೇ। ಚಂಡವಾತಾತ್ಯುಷ್ಣಾತಿಶೀತಕೃತೈಶ್ಚ ಪ್ರತಿಭಯೈಃ ಶಾರೀರೈರ್ದುಃಖೈರುಪತಪ್ಯಂತೇ। ಬಂಧುಧನವಿನನಾಶವಿಪ್ರಯೋಗಕೃತೈಶ್ಚ ಮಾನಸೈಃ ಶೋಕೈರಭಿಭೂಯಂತೇ ಜರಾಮೃತ್ಯುಕೃತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರಿತಿ॥ 12-188-11 (72467)
ಯದೈತೈಃ ಶಾರೀರೈರ್ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈರ್ನ ಸ್ಪೃಶ್ಯತೇ ತತ್ಸುಖಂ ವಿದ್ಯಾತ್।
ನ ಚೈತೇ ದೋಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಪ್ರಾದುರ್ಭವಂತಿ ತತ್ರ ಖಲು ಭವಂತಿ॥ 12-188-12 (72468)
ಸುಸುಖಃ ಪವನಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಗಂಧಶ್ಚ ಸುರಭಿಸ್ತಥಾ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮೋ ನಾಸ್ತಿ ನ ಜರಾ ನ ಚ ಪಾತಕಂ॥ 12-188-13 (72469)
ನಿತ್ಯಮೇವ ಸುಖಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸುಖಂ ದುಃಖಮಿಹೋಭಯಂ।
ನರಕೇ ದುಃಖಮೇವಾಹುಃ ಸುಖಂ ತು ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-188-14 (72470)
ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜನಿತ್ರೀ ತದ್ವಿಧಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಪುಮಾನ್ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತತ್ರ ಶುಕ್ರಂ ತೇಜೋಮಯಂ ವಿದುಃ॥ 12-188-15 (72471)
ಇತ್ಯೇತಲ್ಲೋಕನಿರ್ಮಾಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವಿಹಿತಂ ಪುರಾ।
ಪ್ರಜಾ ವಿಪರಿವರ್ಂತತೇ ಸ್ವೈಃ ಸ್ವೈಃ ಕರ್ಮಭಿರಾವೃತಾಃ॥ ॥ 12-188-16 (72472)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 188॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-188-9 ಲೋಕೇ ವಸ್ತುಪ್ರವೃತ್ತಯಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-188-10 ಅನಂಗತ್ವೇನ ಶಮಮನಯತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-188-11 ಕ್ರೋಧಲೋಭಹಿಂಸಾನೃತಾದಿಭಿರಿತಿ ಚಂಡವಾತಾತ್ಯುಷ್ಣೇತಿ ಚ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-188-16 ಪ್ರಜಾಃ ಸಮನುವರ್ತಂತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 189
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.189. ಅಧ್ಯಾಯಃ 189
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ಚತುರಾಶ್ರಮಧರ್ಮನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-189-0 (72473)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-189-0x (5944)
ದಾನಸ್ಯ ಕಿಂ ಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚರಿತಸ್ಯ ಚ।
ತಪಸಶ್ಚ ಸುತಪ್ತಸ್ಯ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಹುತಸ್ಯ ವಾ॥ 12-189-1 (72474)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-189-2x (5945)
ಹುತೇನ ಶಾಂಯತೇ ಪಾಪಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೈಃ ಶಾಂತಿರುತ್ತಮಾ।
ದಾನೇನ ಭೋಗ ಇತ್ಯಾಹುಸ್ತಪಸಾ ಸರ್ವಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-189-2 (72475)
ದಾನಂ ತು ದ್ವಿವಿಧಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಪರತ್ರಾರ್ಥಮಿಹೈವ ಚ।
ಸದ್ಭ್ಯೋ ಯದ್ದೀಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ಪರತ್ರೋಪತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-189-3 (72476)
ಅಸದ್ಭ್ಯೋ ದೀಯತೇ ಯತ್ತು ತದ್ದಾನಮಿಹ ಭುಜ್ಯತೇ।
ಯಾದೃಶಂ ದೀಯತೇ ದಾನಂ ತಾದೃಶಂ ಫಲಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-189-4 (72477)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-189-5x (5946)
ಕಿಂ ಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಚರಣಂ ಕಿಂ ವಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ।
ಧರ್ಮಃ ಕತಿವಿಧೋ ವಾಽಪಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-189-5 (72478)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-189-6x (5947)
ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣೇ ಯುಕ್ತಾ ಯೇ ಭವಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತೇಷಾಂ ಸ್ವರ್ಗಫಲಾವಾಪ್ತಿರ್ಯೋಽನ್ಯಥಾ ಸ ವಿಮುಹ್ಯತೇ॥ 12-189-6 (72479)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-189-7x (5948)
ಯದೇತಚ್ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿವಿಹಿತಂ ಪುರಾ।
ತಸ್ಯ ಸ್ವಂಸ್ವಂ ಸಮಾಚಾರಂ ಯಥಾವದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-189-7 (72480)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-189-8x (5949)
ಪೂರ್ವಮೇವ ಭಗವತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕಹಿತಮನುತಿಷ್ಠತಾ ಧರ್ಮಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಮಾಶ್ರಮಾಶ್ಚತ್ವಾರೋಽಭಿನಿರ್ದಿಷ್ಟಾಃ। ತತ್ರ ಗುರುಕುಲವಾಸಮೇವ ಪ್ರಥಮಮಾಶ್ರಮಮುದಾಹರಂತಿ। ಸಂಯಗ್ಯತ್ರ ಶೌಚಸಂಸ್ಕಾರನಿಯಮವ್ರತವಿನಿಯತಾತ್ಮಾ ಉಭೇಸಂಧ್ಯೇ ಭಾಸ್ಕರಾಗ್ನಿದೈವತಾನ್ಯುಪಸ್ಥಾಯ ವಿಹಾಯ ನಿದ್ರಾಲಸ್ಯೇ ಗುರೋರಭಿವಾದನನವೇದಾಭ್ಯಾಸಶ್ರವಣಪವಿತ್ರೀಕೃತಾಂತರಾತ್ಮಾ [ತ್ರಿಷವಣಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಗ್ನಿಪರಿಚರಣಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾನಿತ್ಯಭಿಕ್ಷ್ಯಾದಿಸರ್ವನಿವೇದಿತಾಂತರಾತ್ಮಾ] ಗುರುವಚನಿರ್ದೇಶಾನುಷ್ಠಾನಾಪ್ರತಿಕೂಲೋ ಗುರುಪ್ರಸಾದಲಬ್ಧಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತತ್ಪರಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 12-189-8 (72481)
ಭವತಿ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಃ। 12-188-9x (5950)
ಗುರುಂ ಯಸ್ತು ಸಮಾರಾಧ್ಯ ದ್ವಿಜೋ ವೇದಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ತಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಫಲಾವಾಪ್ತಿಃ ಶುಧ್ಯತೇ ಚಾಸ್ಯ ಮಾನಸಮಿತಿ॥ 12-189-9 (72482)
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಖಲು ದ್ವಿತೀಯಮಾಶ್ರಮಂ ವದಂತಿ। ತಸ್ಯ ಸಮುದಾಚಾರಲಕ್ಷಣಂ ಸರ್ವಮನುವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಃ। ಸಮಾವೃತ್ತಾನಾಂ ಸದಾಚಾರಾಣಾಂ ಸಹಧರ್ಮಚರ್ಯಾಫಲಾರ್ಥಿನಾಂ ಗೃಹಾಶ್ರಮೋ ವಿಧೀಯತೇ। ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾವಾಪ್ತ್ಯರ್ಥಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸಾಧನಮಪೇಕ್ಷ್ಯಾಗರ್ಹಿತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಧನಾನ್ಯಾದಾಯ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋಪಲಬ್ಧಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿನಿರ್ಮಿತೇನ ವಾ। ಹವ್ಯಕವ್ಯನಿಯಮಾಭ್ಯಾಂ ದೈವತಪೂಜಾಸಮಾಧಿಪ್ರಸಾದವಿಧ್ಯುಪಲಬ್ಧೇನ ಧನೇನ ಗೃಹಸ್ಥೋ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ವರ್ತಯೇತ್। ತದ್ಧಿ ಸರ್ವಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಮೂಲಮುದಾಹರಂತಿ। ಗುರುಕುಲನಿವಾಸಿನಃ ಪರಿವ್ರಾಜಕಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸಂಕಲ್ಪಿತವ್ರತನಿಯಮಧರ್ಮಾನುಷ್ಠಾಯಿನಸ್ತೇಪಾಮಷ್ಯತ ಏವ ಭಿಕ್ಷಾಬಲಿಸಂವಿಭಾಗಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ॥ 12-189-10 (72483)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾನಾಂ ಚ ದ್ರವ್ಯೋಪಸ್ಕಾರ ಇತಿ ಪ್ರಾಯಶಃ ಖಲ್ವೇತೇ ಸಾಧವಃ ಸಾಧುಪಥ್ಯಾಶಿನಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಪ್ರಸಂಗಿನಸ್ತೀರ್ಥಾಭಿಗಮನದೇಶದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪರ್ಯಟಂತಿ ತೇಷಾಂ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾನಾಭಿಗಮನಾಭಿವಾದನಾನಸೂಯವಾಕ್ಪ್ರದಾನಸುಖಶಕ್ತ್ಯಾಸನಸುಖಶಯನಾಭ್ಯವಹಾರಸತ್ಕ್ರಿಯಾಚೇತಿ॥ 12-189-11 (72484)
ಭವತಿ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಃ। 12-189-12x (5951)
ಅತಿಥಿರ್ಯಸ್ಯ ಭಗ್ನಾಶೋ ಗೃಹಾತ್ಪ್ರತಿನಿವರ್ತತೇ।
ಸ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಮಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-189-12 (72485)
ಅಪಿ ಚಾತ್ರ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಭಿರ್ದೇವತಾಃ ಪ್ರೀಯಂತೇ ನಿವಾಪೇನ ಪಿತರೋ ವೇದವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಶ್ರವಣಧಾರಣೇನ ಋಷಯ ಅಪತ್ಯೋತ್ಪಾದನೇನ ಪ್ರಜಾಪತಿರಿತಿ॥ 12-189-13 (72486)
ಶ್ಲೋಕೌ ಚಾತ್ರ ಭವತಃ। 12-189-14x (5952)
ವತ್ಸಲಾಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಾಚ್ಯಾಃ ಶ್ರೋತ್ರಸುಖಾ ಗಿರಃ।
ಪರಿವಾದಾಪವಾದೌ ಚ ಪಾರುಷ್ಯಂ ಚಾತ್ರ ಗರ್ಹಿತಂ॥ 12-189-14 (72487)
ಅವಜ್ಞಾನಮಹಂಕಾರೋ ದಂಭಶ್ಚೈವ ವಿಗರ್ಹಿತಃ।
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧಃ ಸರ್ವಾಶ್ರಮಗತಂ ತಪಃ॥ 12-189-15 (72488)
ಅಪಿ ಚಾತ್ರ ಮಾಲ್ಯಾಭರಣವಸ್ತ್ರಾಭ್ಯಂಗನಿತ್ಯೋಪಭೋಗನೃತ್ತಗೀತವಾದಿತ್ರಶ್ರುತಿಸುಖನಯನಾಭಿರಾಮದರ್ಶನಾನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಲೇಹ್ಯಪೇಯಚೋಷ್ಯಾಣಾಮಭ್ಯವಹಾರ್ಯಾಣಾಂ ವಿವಿಧಾನಾಮುಪಭೋಗಃ ಸ್ವವಿಹಾರಸಂತೋಷಃ ಕಾಮಸುಖಾವಾಪ್ತಿರಿತಿ॥ 12-189-16 (72489)
ಶ್ಲೋಕೌ ಚಾತ್ರ ಭವತಃ। 12-189-17x (5953)
ತ್ರಿವರ್ಗಗುಣನಿರ್ವೃತ್ತಿರ್ಯಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಗೃಹಾಶ್ರಮೇ।
ಸ ಸುಖಾನ್ಯನುಭೂಯೇಹ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಗತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-189-17 (72490)
ಉಂಛವೃತ್ತಿರ್ಗೃಹಸ್ಥೋ ಯಃ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣೇ ರತಃ।
ತ್ಯಕ್ತಕಾಮಸುಖಾರಂಭಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತಸ್ಯ ನ ದುರ್ಲಭಃ॥ ॥ 12-189-18 (72491)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 189॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-189-2 ಶಾಂತಿರುಪರತಿಃ॥ 12-189-7 ಚತುರ್ಣಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಂ॥ 12-189-9 ಸಿಧ್ಯತೇ ಚಾಸ್ಯ ಮಾನಸಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-189-10 ಸಮಾವೃತ್ತಾನಾಂ ಸಮಾಪಿತಗುರುಕುಲವಾಸಾನಾಂ ಸ್ನಾತಕಾನಾಂ। ಸಹೋಭೌ ಚರತಾಂ ಧರ್ಮಮಿತಿ ದಂಪತ್ಯೋಃ ಸಹಾಧಿಕಾರಿಕಂ ಧರ್ಮಂ ತಚ್ಚರ್ಯಾಫಲಂ ಪುತ್ರಜನ್ಮ॥ 12-189-11 ದ್ರವ್ಯೋಪಸ್ಕಾರೋ ಧನವರ್ಜನಂ। ಸುಖಶಕ್ತ್ಯಾ ಸುಖವತ್ಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ನ ತು ದೇಹಪೀಡಯಾ। ಸತ್ಕ್ರಿಯಾ ಚ ಕರ್ತವ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-189-13 ನಿವಾಪನೇ ಪಿತೃತರ್ಪಣೇನ॥ 12-189-14 ವಾತ್ಸಲ್ಯಾತ್ಸರ್ಬಭೂತೇಭ್ಯಃ ಇತಿ ಪರಿತಾಪೋಪತಾಪಶ್ಚೇತಿ ಚ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-189-18 ಉಂಛಃ ಕಣಶ ಆದಾನಂ ತೇನ ವೃತ್ತಿರ್ಜೀವನಮಸ್ಯ। ಕಾಮಸುಖಮಾರಂಭಾಶ್ಚೇತಿದ್ವಂದ್ವಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 190
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.190. ಅಧ್ಯಾಯಃ 190
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೃಗುಣಾ ಭರದ್ವಾಜಂಪ್ರತಿ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಯತ್ಯಾಶ್ರಮಯೋರ್ಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಹಿಮವದುತ್ತರಲೋಕಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗತುಲ್ಯತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಸುಕೃಂತಿಪ್ರಾಪ್ಯತ್ವಕಥನಂ ಚ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-190-0 (72523)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-190-0x (5955)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಃ ಖಲ್ವೃಷಿಧರ್ಮಮನುವರ್ತಂತೇ ಪುಣ್ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ನದೀಪ್ರಸ್ರವಣಾನ್ಯುಚರಂತಿ ಸುವಿಭಕ್ತೇಷ್ಯರಣ್ಯೇಷು ಮೃಗಮಹಿಷವರಾಹಶಾರ್ದೂಲಸೃಮರಗಜಾಕೀರ್ಣೇಷು ತಪಸ್ಯಂತೋಽನುಸಂಚರಂತಿ ತ್ಯಕ್ತಗ್ರಾಂಯವಸ್ತ್ರಾಭ್ಯವಹಾರೋಪಭೋಗಾ ವನ್ಯೌಷಧಿಫಲಮೂಲಪರ್ಣಪರಿಮಿತವಿಚಿತ್ರನಿಯತಾಹಾರಾಃ ಸ್ಥಾನಾಸನಿನೋ ಭೂಮಿಪಾಷಾಣಸಿಕತಾಶರ್ಕರಾವಾಲುಕಾಭಸ್ಮಶಾಯಿನಃ ಕಾಶಕುಶಚರ್ಮವಲ್ಕಲಸಂವೃತಾಂಗಾಃ ಕೇಶಶ್ಮಶ್ರುನಖರೋಮಧಾರಿಣೋ ನಿಯತಕಾಲೋಪಸ್ಪರ್ಶನಾ ಅಸ್ಕನ್ನಕಾಲಬಹಿಹೋಮಾನುಷ್ಠಾಯಿನಃ ಸಮಿತ್ಕುಶಕುಸುಮಾಪಹಾರಾರ್ಚನಸಂಮಾರ್ಜನಹೋಮಾಂತಲಬ್ಧವಿಶ್ರಯಾಃ ಶೀತೋಷ್ಣ [ವರ್ಷ]ಪವನವಿನಿಷ್ಟಪ್ತವಿಭಿನ್ನಸರ್ವತ್ವಚೋ ವಿವಿಧನಿಯಮಯೋಗಚರ್ಯಾನುಷ್ಠಾನಹೃತ [ಪರಿಶುಷ್ಕ] ಮಾಂಸಶೋಣಿತತ್ವಗಸ್ಥಿಭೂತಾ ಧೃತಿಪರಾಃ ಸತ್ವಯೋಗಾಚ್ಛರೀರಾಣ್ಯುದ್ವಹಂತಿ॥ 12-190-1 (72524)
ಭವತಿ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಃ। 12-190-2x (5956)
ಯಶ್ಚೈತಾಂ ನಿಯತಶ್ಚರ್ಯಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿವಿಹಿತಾಂ ಚರೇತ್।
ಸ ದಹೇದಗ್ನಿವದ್ದೋಷಾಂಜಯೇಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ದುರ್ಜಯಾನ್॥ 12-190-2 (72525)
ಪರಿವ್ರಾಜಕಾನಾಂ ಪುನರಾಚಾರಃ। ತದ್ಯಥಾ ವಿಮುಚ್ಯಧನಕಲತ್ರಪರಿಬರ್ಹಣಂ ಸಂಗೇಷ್ವಾತ್ಮನಃ ಸ್ನೇಹಪಾಶಾನವಧೂಯ ಪರಿವ್ರಜಂತಿ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಾಸ್ತ್ರಿವರ್ಗಪ್ರವೃತ್ತೇಷ್ವಾರಂಭೇಷ್ವಸಕ್ತಬುದ್ಧಯೋಽರಿಮಿತ್ರೋದಾಸೀನಾನಾಂ ತುಲ್ಯದರ್ಶನಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನಾಂ ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಸ್ವೇದಜೋದ್ಭಿಜ್ಜಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ವಾಙ್ಭನಃ ಕರ್ಮಭಿರಭಿದ್ರೋಹಿಣೋಽನಿಕೇತಾಃ ಪರ್ವತಪುಲಿನವೃಕ್ಷಮೂಲದೇವತಾಯತನಾನ್ಯನನುಚರಂತೋ ವಾಸಾರ್ಥಮುಪೇಯುರ್ನಗರಂ ಗ್ರಾಮಂ ವಾ ನಗರೇ ಪಂಚರಾತ್ರಿಕಾ ಗ್ರಾಮೇ ಚೈಕರಾತ್ರಿಕಾಃ ಪ್ರವಿಶ್ಚ ಚ ಪ್ರಾಣಧಾರಣಾರ್ಥಂ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಭವನಾನ್ಯಸಂಕೀರ್ಣಕರ್ಮಣಾಮುಪತಿಷ್ಠೇಯುಃ ಪಾತ್ರಪತಿತಾಽಯಾಚಿತಭೈಕ್ಷ್ಯಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧದರ್ಪಲೋಭಮೋಹಕಾರ್ಪಣ್ಯದಂಭಪರಿವಾದಾಭಿಮಾನಹಿಂಸಾನಿವೃತ್ತಾ ಇತಿ॥ 12-190-3 (72526)
ಭವಂತಿ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಾಃ। 12-190-4x (5957)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಯಶ್ಚರತೇ ಮುನಿಃ।
ನ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ಭಯಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-190-4 (72527)
ಕೃತ್ವಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಸ್ವಶರೀರಸಂಸ್ಥಂ
ಶಾರೀರಮಗ್ನಿಂ ಸ್ವಮುಖೇ ಜುಹೋತಿ।
ಯೋ ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯೋಪಗತೈರ್ಹವಿರ್ಭಿ
ಶ್ಚಿತಾಗ್ನಿನಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ ಯಾತಿ ಲೋಕಾ॥ 12-190-5 (72528)
ಮೋಕ್ಷಾಶ್ರಮಂ ಯಃ ಕುರುತೇ ಯಥೋಕ್ತಂ
ಶುಚಿಃ ಸುಸಂಕಲ್ಪಿತಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಃ।
ಅನಿಂಧನಂ ಜ್ಯೋತಿರಿವ ಪ್ರಶಾಂತಂ
ಸ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಶ್ರಯತೇ ದ್ವಿಜಾತಿಃ॥ 12-190-6 (72529)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 12-190-7x (5958)
ಅಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾತ್ಪರೋ ಲೋಕಃ ಶ್ರೂಯತೇ ನೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ತಮಹಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-190-7 (72530)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 12-190-8x (5959)
ಉತ್ತರೇ ಹಿಮವತ್ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಪುಣ್ಯೇ ಸರ್ವಗುಣಾನ್ವಿತೇ।
ಪುಣ್ಯಃ ಕ್ಷೇಂಯಶ್ಚ ಕಾಂಯಶ್ಚ ಸ ಪರೋ ಲೋಕ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-190-8 (72531)
ತತ್ರ ಹ್ಯಪಾಪಕರ್ಮಾಣಃ ಶುಚಯೋಽತ್ಯಂತನಿರ್ಮಲಾಃ।
ಲೋಭಮೋಹಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ಮಾನವಾ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ॥ 12-190-9 (72532)
ಸ ಸ್ವರ್ಗಸದೃಶೋ ಲೋಕಸ್ತತ್ರ ಹ್ಯುಕ್ತಾಃ ಶುಭಾ ಗುಣಾಃ।
ನಾತ್ರ ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರಭವತಿ ಸ್ಪೃಶಂತಿ ವ್ಯಾಧಯೋ ನ ಚ॥ 12-190-10 (72533)
ನ ಲೋಭಃ ಪರದಾರೇಷು ಸ್ವದಾರನಿರತೋ ಜನಃ।
ನ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯವಧಸ್ತತ್ರ ದ್ರವ್ಯೇಷು ಚ ನ ವಿಸ್ಮಯಃ॥ 12-190-11 (72534)
ಪರೋಕ್ಷಧರ್ಮೋ ನೈವಾಸ್ತಿ ಸಂದೇಹೋ ನಾಪಿ ಜಾಯತೇ।
ಕೃತಸ್ಯ ತು ಫಲಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-190-12 (72535)
ಯಾನಾಸನಾಶನೋಪೇತಾಃ ಪ್ರಾಸಾದಭವನಾಶ್ರಯಾಃ।
ಸರ್ವಕಾಮೈರ್ವೃತಾಃ ಕೇಚಿದ್ಧೇಮಾಭರಣಭೂಷಿತಾಃ॥ 12-190-13 (72536)
ಪ್ರಾಣಧಾರಣಮಾತ್ರಂ ತು ಕೇಷಾಂಚಿದುಪಲಭ್ಯತೇ।
ಶ್ರಮೇಣ ಮಹತಾ ಕೇಚಿತ್ಕುರ್ವಂತಿ ಪ್ರಾಣಧಾರಣಂ॥ 12-190-14 (72537)
ಇಹ ಧರ್ಮಪರಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿನ್ನೈಕೃತಿಕಾ ನರಾಃ।
ಸುಖಿತಾಃ ದುಃಖಿತಾಃ ಕೇಚಿನ್ನಿರ್ಧನಾ ಧನಿನೋಽಪರೇ॥ 12-190-15 (72538)
ಇಹ ಶ್ರಮೋ ಭಯಂ ಮೋಹಃ ಕ್ಷುಧಾ ನಿದ್ರಾ ಚ ಜಾಯತೇ।
ಲೋಭಶ್ಚಾರ್ಥಕೃತೋ ನೄಣಾಂ ಯೇನ ಮುಹ್ಯಂತ್ಯಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-190-16 (72539)
ಇಹ ಅರ್ತಾ ಬಹುವಿಧಾ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಯಸ್ತದ್ವೇದೋಭಯಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪಾಪ್ಮನಾ ನ ಸ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-190-17 (72540)
ಸೋಪಧಂ ಕೃತಿಃ ಸ್ತೇಯಂ ಪರಿವಾದೋ ಹ್ಯಸೂಯಿತಾ।
ಪರೋಪಘಾತೋ ಹಿಂಸಾ ಚ ಪೈಶುನ್ಯಮನೃತಂ ತಥಾ॥ 12-190-18 (72541)
ಏತಾನಿ ಸೇವತೇ ಯಸ್ತು ತಪಸ್ತಸ್ಯ ಮಿತಾಯತೇ।
ಯಸ್ತ್ವೇತಾನ್ನಾಚರೇದ್ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಪಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರವರ್ಧತೇ॥ 12-190-19 (72542)
ಇಹ ಚಿಂತಾ ಬಹುವಿಧಾ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಕರ್ಮಭೂಮಿರಿಯಂ ಲೋಕೇ ಇಹ ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಶುಭೈಃ ಶುಭಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕರ್ತಾಽಶುಭಮಥಾನ್ಯಥಾ॥ 12-190-20 (72543)
ಇಹ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಪೂರ್ವಂ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಇಷ್ಟೇನ ತಪಸಾ ಪೂತಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-190-21 (72544)
ಉತ್ತರಃ ಪೃಥಿವೀಭಾಗಃ ಸರ್ವಪುಣ್ಯತಮಃ ಶುಭಃ।
ಇಹತ್ಯಾಸ್ತತ್ರ ಜಾಯಂತೇ ಯೇ ವೈ ಪುಣ್ಯಕೃತೋ ಜನಾಃ॥ 12-190-22 (72545)
ಅಸತ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಾಣಾಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಷು ಚಾಪರೇ।
ಕ್ಷೀಣಾಯುಷಸ್ತಥಾ ಚಾನ್ಯೇ ನಶ್ಯಂತಿ ಪೃಥಿವೀತಲೇ॥ 12-190-23 (72546)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಭಕ್ಷಣಾಸಕ್ತಾ ಲೋಭಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಇಹೈವ ಪರಿವರ್ಂತತೇ ನ ತೇ ಯಾಂತ್ಯುತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ॥ 12-190-24 (72547)
ಯೇ ಗುರೂನ್ಪರ್ಯುಪಾಸಂತೇ ನಿಯತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಪಂಥಾನಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ತೇ ಜಾನಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-190-25 (72548)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಯಂ ಮಯಾ ಧರ್ಮಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಾದ್ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ಮಿತಃ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಹಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಯೋ ವೈ ವೇತ್ತಿ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-190-26 (72549)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-190-27x (5960)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಭೃಗುಣಾ ರಾಜನ್ಭರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಭೃಗುಂ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-190-27 (72550)
ಏಷ ತೇ ಪ್ರಭವೋ ರಾಜಂಜಗತಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ನಿಖಿಲೇನ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-190-28 (72551)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 190॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-190-1 ಸುವಿವಿಕ್ತೇಷ್ವರಣ್ಯೇಷು ಇತಿ ಝ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-3 ಪರಿಬರ್ಹಣಂ ಶಠ್ಯಾದಿಭೋಗಸಾಮಗ್ರೀ। ಪರಿವ್ರಾಜಕಾನಾಂ ಪುನರಾಚಾರಂ ಪ್ರವದಾಮಃ ಇತಿ ಡ. ಥ.ಪಾಠಃ। ಸಂಗೇಷ್ವಾತ್ಮಾನಮವಧೂಯ ಸ್ನೇಹಪಾಶಾನ್ಪರಿತ್ಯಜಂತಿ। ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಅಸಂಕೀರ್ಣಸ್ಥಾನಾನ್ಯುಪತಿಷ್ಠೇಯುರಿತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-5 ವಿಪ್ರಸ್ತು ಭೈಕ್ಷ್ಯೋಷ್ಣಾತೈರ್ಹವಿರ್ಭಿಶ್ಚಿತಾಗ್ನಿನಾಂ ಸ ವ್ರಜತೇ ಹಿ ಲೋಕಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-6 ಸುಸಂಕಲ್ಪಿತಮುಕ್ತಬುದ್ಧಿಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-10 ಸ ಸ್ವರ್ಗಸದೃಶೋ ದೇಶ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕಾಲೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಇತಿ ಧ. ಝ.ಪಾಠಃ॥ 12-190-12 ಪರೋಕ್ಷಧರ್ಮಃ ಪರೋಕ್ಷಫಲೋ ಧರ್ಮಃ। ಪರೋ ಹ್ಯಧರ್ಮೋ ನೇವಾಸ್ತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಕೃತಸ್ಯ ತು ಫಲಂ ತತ್ರ ಇತಿ ಧ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-16 ಕ್ಷುಧಾ ತೀವ್ರಾ ಚ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-17 ವಾರ್ತಾಃ ಕುಶಲಾಃ॥ 12-190-18 ಸೋಪಧಂ ಸದಂಭಂ॥ 12-190-19 ತಪೋ ಯೋಗಜಧರ್ಮಃ। ತಪಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಹೀಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-20 ಚಿಂತಾ ವಿಚಾರಃ॥ 12-190-21 ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಹಿಮವತ್ಪಾರ್ಶ್ವಂ॥ 12-190-23 ಯದಿ ಸತ್ಕಾರಮೃಚ್ಛಂತಿ ಇತಿ ಧ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-190-24 ಉತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ ಹಿಮವತ್ಪಾರ್ಶ್ವಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 191
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.191. ಅಧ್ಯಾಯಃ 191
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸದಾಚಾರನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-191-0 (72552)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-191-0x (5961)
ಆಚಾರಸ್ಯ ವಿಧಿಂ ತಾತ ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಹ್ಯಸಿ ಮೇ ಮತಃ॥ 12-191-1 (72553)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-191-2x (5962)
ದುರಾಚಾರಾ ದುರ್ವಿಚೇಷ್ಟಾ ದುಷ್ಪ್ರಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಿಯಸಾಹಸಾಃ।
ಅಸಂತಸ್ತ್ವಭಿವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಸಂತಶ್ಚಾಚಾರಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-191-2 (72554)
ಪುರೀಷಂ ಯದಿ ವಾ ಮೂತ್ರಂ ಯೇ ನ ಕುವಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ರಾಜಮಾರ್ಗೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಧಾನ್ಯಮಧ್ಯೇ ಶಿವಾಲಯೇ।
ಅಗ್ನ್ಯಗಾರೇ ತಥಾ ತೀರೇ ಯೇ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ತೇ ಶುಭಾಃ॥ 12-191-3 (72555)
ಶೌಚಮಾವಶ್ಯಕಂ ಕೃತ್ವಾ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ತರ್ಪಣಂ।
ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ನದೀಂ ತರೇತ್॥ 12-191-4 (72556)
ಸೂರ್ಯಂ ಸದೋಪತಿಷ್ಠೇನ ನ ಸ್ವಪೇದ್ಭಾಸ್ಕರೋದಯೇ।
ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ಜಪೇತ್ಸಂಧ್ಯಾಂ ತಿಷ್ಠನ್ಪೂರ್ವಾಂ ತಥೇತರಾಂ॥ 12-191-5 (72557)
ಪಂಚಾರ್ದ್ರೋ ಭೋಜನಂ ಭುಂಜ್ಯಾತ್ಪ್ರಾದ್ಭುಖೋ ಮೌನಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ನ ನಿಂದ್ಯಾದನ್ನಭಕ್ಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸ್ವಾದುಸ್ವಾದು ಚ ಭಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-191-6 (72558)
ನಾರ್ದ್ರಪಾಣಿಃ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠೇನ್ನಾರ್ದ್ರಪಾದಃ ಸ್ವಪೇನ್ನಿಶಿ।
ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಃ ಪ್ರಾಹ ಏತದಾಚಾರಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-191-7 (72559)
ಶೋಚಿಷ್ಕೇಶಮನಡ್ವಾಹಂ ದೇವಗೋಷ್ಠಂ ಚತುಷ್ಪಥಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಧಾರ್ಮಿಕಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ॥ 12-191-8 (72560)
ಅತಿಥೀನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ಚ।
ಸಾಮಾತ್ಯಂ ಭೋಜನಂ ಭೃತ್ಯೈಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-191-9 (72561)
ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಶನಂ ವೇದನಿರ್ಮಿತಂ।
ನಾಂತರಾ ಭೋಜನಂ ದೃಷ್ಟಮುಪವಾಸೀ ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-191-10 (72562)
ಹೋಮಕಾಲೇ ತಥ್ನಾ ಜುಹ್ವನ್ನೃತುಕಾಲೇ ತಥಾ ವ್ರಜನ್।
ಅನನ್ಯಸ್ತ್ರೀಜನಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-191-11 (72563)
ಅಮೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಜನನ್ಯಾ ಹೃದಯಂ ಕೃತಂ।
ತಜ್ಜನಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತೇ ಸತ್ಯಂ ಸಂತಃ ಸಮಾಸತೇ॥ 12-191-12 (72564)
ಲೋಷ್ಟಮದೀಂ ತೃಣಚ್ಛೇದೀ ನಖಖಾದೀ ತು ಯೋ ನರಃ।
ನಿತ್ಯೋಚ್ಛಿಷ್ಟಃ ಸಂಕಸುಕೋ ನೇಹಾಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 12-191-13 (72565)
ಯಜುಷಾ ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಮಾಂಸಂ ನಿವೃತ್ತೋ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಾತ್।
ಭಕ್ಷಯೇನ್ನ ವೃಥಾಮಾಂಸಂ ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-191-14 (72566)
ಸ್ವದೇಶೇ ಪರದೇಶೇ ವಾ ಅತಿರ್ಥಿ ನೋಪವಾಸಯೇತ್।
ಕಾಂಯಕರ್ಮಫಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಗುರೂಣಾಮುಪಪಾದಯೇತ್॥ 12-191-15 (72567)
ಗುರೂಣಾಮಾಸನಂ ದೇಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಚಾಭಿವಾದನಂ।
ಗುರೂನಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಯುಜ್ಯೇತ ಆಯುಷಾ ಯಶಸಾ ಶ್ರಿಯಾ॥ 12-191-16 (72568)
ನೇಕ್ಷೇತಾದಿತ್ಯಮುದ್ಯಂತಂ ನ ಚ ನಗ್ನಾಂ ಪರಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ಮೈಥುನಂ ಸತತಂ ಧರ್ಂಯಂ ಗುಹ್ಯೇ ಚೈವ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-191-17 (72569)
ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಹೃದಯಂ ತೀರ್ಥಂ ಶುಚೀನಾಂ ಹೃದಯಂ ಶುಚಿಃ।
ಸರ್ವಮಾರ್ಯಕೃತಂ ಧರ್ಂಯಂ ವಾಲಸಂಸ್ಪರ್ಶನಾನಿ ಚ॥ 12-191-18 (72570)
ದರ್ಶನೇದರ್ಶನೇ ನಿತ್ಯಂ ಸುಖಪ್ರಶ್ನಮುದಾಹರೇತ್।
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಮಭಿವಾದನಂ॥ 12-191-19 (72571)
ದೇವಗೋಷ್ಠೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕ್ರಿಯಾಪಥೇ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಭೋಜನೇ ಚೈವ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾಣಿಮುದ್ಧರೇತ್॥ 12-191-20 (72572)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪೂಜನಂ ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪಣ್ಯಾನಾಂ ಶೋಭತೇ ಪಣ್ಯಂ ಕೃಷೀಣಾಮೃದ್ಧ್ಯತಾಂ ಕೃಷಿಃ।
ಬಹುಕಾರಂ ಚ ಸಸ್ಯಾನಾಂ ವಾಹ್ಯೇ ವಾಹೋ ಗವಾಂ ತಥಾ॥ 12-191-21 (72573)
ಸಂಪನ್ನಂ ಭೋಜನೇ ನಿತ್ಯಂ ಪಾನೀಯೇ ತರ್ಪಣಂ ತಥಾ।
ಸುಶೃತಂ ಪಾಯಸೇ ಬ್ರೂಯಾದ್ಯವಾಗ್ವಾಂ ಕೃಸರೇ ತಥಾ॥ 12-191-22 (72574)
ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮಣಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕ್ಷುತೇ ಸ್ನಾನೇಽಥ ಭೋಜನೇ।
ವ್ಯಾಧಿತಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಾಯುಷ್ಮಮಭಿನಂದನಂ॥ 12-191-23 (72575)
ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಂ ನ ಮೇಹೇತ ನ ಪಶ್ಯೇದಾತ್ಮನಃ ಶಕೃತ್।
ಸುತೈಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಚ ಶಯನಂ ಸಹ ಭೋಜ್ಯಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-191-24 (72576)
ತ್ವಂಕಾರಂ ನಾಮಧೇಯಂ ಚ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನಾಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಅವರಾಣಾಂ ಸಮಾನಾನಾಮುಭಯಂ ನೈವ ದುಷ್ಯತಿ॥ 12-191-25 (72577)
ಹೃದಯಂ ಪಾಪವೃತ್ತಾನಾಂ ಪಾಪಮಾಖ್ಯಾತಿ ವೈಕೃತಂ।
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಂ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಗೂಹಮಾನಾ ಮಹಾಜನೇ॥ 12-191-26 (72578)
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಛಾದಯಂತ್ಯಬಹುಶ್ರುತಾಃ।
ನೈನಂ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಶ್ಯಂತ್ಯೇವ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-191-27 (72579)
ಪಾಪೇನಾಪಿಹಿತಂ ಪಾಪಂ ಪಾಪಮೇವಾನುವರ್ತತೇ।
ಧರ್ಮೇಣಾಪಿಹಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತತೇ।
ಧಾರ್ಮಿಕೇಣ ಕೃತೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತತೇ॥ 12-191-28 (72580)
ಪಾಪಂ ಕೃತಂ ನ ಸ್ಮರತೀಹ ಮೂಢೋ
ವಿವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ತದೇತಿ ಕರ್ತುಃ।
ರಾಹುರ್ಯಥಾ ಚಂದ್ರಮುಪೈತಿ ಚಾಪಿ
ತಥಾಽಬುಧಂ ಪಾಪಮುಪೈತಿ ಕರ್ಮ॥ 12-191-29 (72581)
ಆಶಯಾ ಸಂಚಿತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ದುಃಖೇನೈವೋಪಭುಜ್ಯತೇ।
ತದ್ಬುಧಾ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮರಣಂ ನ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ॥ 12-191-30 (72582)
ಮಾನಸಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಮನಸಾ ಶಿವಮಾಚರೇತ್॥ 12-191-31 (72583)
ಏಕ ಏವ ಚರೇದ್ಧರ್ಮಂ ನಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮೇ ಸಹಾಯತಾ।
ಕೇವಲಂ ವಿಧಿಮಾಸಾದ್ಯ ಸಹಾಯಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-191-32 (72584)
ಧರ್ಮೋ ಯೋನಿರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ದೇವಾನಾಮಮೃತಂ ದಿವಿ।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಸುಖಂ ಧರ್ಮಾಚ್ನ್ಛಶ್ವತ್ತೈರುಪಭುಜ್ಯತೇ॥ ॥ 12-191-33 (72585)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 191॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-191-2 ಆಚಾರೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಜ್ಞಾಪಕಂ ಯೇಷಾಂ॥ 12-191-4 ಶೌಚಂ ಕೃತ್ವಾ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಆಚಂಯ ನದೀಂ ತರೇದವಗಾಹೇತ್। ತತಸ್ತರ್ಪಣಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-191-5 ಜಪೇತ್ಸಾವಿತ್ರೀಂ। ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಲಕ್ಷ್ಯ ತಿಷ್ಠನ್ನುಪತಿಷ್ಠೇತ॥ 12-191-6 ಪಾದೌ ಪಾಣೀ ಸುಖಂ ಚೇತಿ ಪಂಚ ಆರ್ದ್ರಾಣಿ ಯಸ್ಯ। ಭೋಜನಮನ್ನಂ॥ 12-191-8 ಶುಚಿಂದೇಶಮನಡ್ವಾಹಂ ಇತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಂ ಚೈತ್ಯಂ ಇತಿ ಚ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-191-9 ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಸಾಧಾರಣಂ। ಪಾಕಭೇದಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-191-10 ತಥಾ ಕುರ್ವನ್ ಯಥಾಕಾಲಭೋಜೀ ಉಪವಾಸಫಲಂ ಲಭೇತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-191-12 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭುಕ್ತಾವಶಿಷ್ಟಂ ಮಾತುರ್ಹೃದಯಮಿವ ಹಿತಕರಂ ಕೃತಂ ಧಾತ್ರಾ ತದ್ಯೇ ಉಪಾಸತೇ ತೇ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಾಸತೇ ಆಸಾದಯಂತಿ॥ 12-191-13 ಸಂಕಸುಕಃ ಕಾಮಲೋಭಾದಿವಶಃ॥ 12-191-14 ವೃಥಾಮಾಂಸಮಸಂಸ್ಕೃತಮಾಂಸಂ॥ 12-191-17 ಧರ್ಂಯಂ ಋತುಕಾಲಿಕಂ। ಗುಹ್ಯೇ ರಹಸಿ॥ 12-191-18 ಹೃದಯಂ ರಹಸ್ಯಂ। ತೀರ್ಥಂ ಗುರುಃ। ಶುಚಿರಗ್ನಿಃ। ಆರ್ಯಕೃತಂ ಶಿಷ್ಟಾಚರಿತಂ। ವಾಲಂ ಗೋಪುಚ್ಛಂ। ಸರ್ವಮಾರ್ಯಕೃತಂ ಚೌಕ್ಷ್ಯಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-191-19 ಪ್ರದಿಷ್ಟಂ ಕರ್ತವ್ಯತ್ವೇನೋಪದಿಷ್ಟಂ॥ 12-191-20 ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾಣಿಮುದ್ಧರೇತ್ ಯಜ್ಞೋಪವೀತೀ ಭವೇತ್॥ 12-191-21 ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪೂಜನಮೇವೋತ್ತಮಂ ಪಣ್ಯಮುತ್ತಮಾ ಕೃಷಿಶ್ಚ ತದ್ವತ್ ದೃಷ್ಟಫಲಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಸ್ಯಾನಾಂ ಧಾನ್ಯಾನಾಂ ಬಹುಕಾರಂ ಬಹುಲೀಕರಣಂ ಚ ತದೇವ ಗವಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಾಹ್ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ಯೇ। ವಾಹಪ್ರಾಪಣಂ। ದಿವ್ಯಸ್ತ್ರ್ಯನ್ನಪಾನಾದೀಷ್ಟಪ್ರಾಪ್ತಿರಪಿ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪೂಜನಮೇವ ಪಣ್ಯಾದಿವದೇಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-191-22 ಪೂಜನಪ್ರಕಾರಮಾಹ ಸಂಪನ್ನಮಿತಿ। ಭೋಜನೇ ದೀಯಮಾನೇ ಸಂಪನ್ನಮಿತಿ ಬ್ರೂಯಾದ್ದಾತಾ। ಸುಸಂಪನ್ನಮಿತಿ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾ। ಏವಮುತ್ತರತ್ರ॥ 12-191-23 ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕೃತೇ ಸತಿ। ವಿಪ್ರಾಣಾಮಭಿನಂದನಂ ವಂದನಾದಿನಾ ಸಂತೋಷಣಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-191-24 ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಮಾದಿತ್ಯಾಭಿಮುಖೋ ನ ಮೇಹೇತ ನ ಮೂತ್ರಮುತ್ಸೃಜೇತ್। ಶಕೃತ್ಪುರೀಷಂ। ಪು್ತರೈಸ್ತ್ರಿಯಾ ಚ ಸುಹೃದಾ ಸಹ ಭುಕ್ತಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-191-26 ವೈಕೃತಂ ನೇತ್ರಾದಿವಿಕಾರಃ। ಪಾಪಂ ಹೃದಯಮಾಖ್ಯಾತಿ ಗೂಹಮಾನಾಃ ಪಾಪಂ॥ 12-191-28 ಪಾಪಂ ಪಾಪಿಂ। ಪಾಪಂ ಪ್ರಕಾಶನೀಯಂ ಧರ್ಮಸ್ತು ಗೋಪನೀಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-191-30 ಮರಣಂ ಕರ್ತೃ॥ 12-191-31 ಮಾನಸಂ ಮನೋನಿರ್ವರ್ತ್ಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 192
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.192. ಅಧ್ಯಾಯಃ 192
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-192-0 (72586)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-192-0x (5963)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ನಾಮ ಯದಿದಂ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಚಿಂತ್ಯತೇ।
ಯದಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಯಥಾ ಚೈತತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-192-1 (72587)
ಕುತಃ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಲಯೇ ಚ ಕಮಭ್ಯೇತಿ ತನ್ಮೇ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ 12-192-2 (72588)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-192-3x (5964)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ಮಾಂ ಪಾರ್ಥ ಯದೇತದನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ತದ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ತಾತ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರತಮಂ ಶುಭಂ॥ 12-192-3 (72589)
[ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಲಯಸಂಯುಕ್ತಮಾಚಾರ್ಯೈಃ ಪರಿದರ್ಶಿತಂ।]
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪುರುಷೋ ಲೇಕೇ ಪ್ರೀತಿಂ ಸೌಖ್ಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ।
ಫಲಲಾಭಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಭೂತಹಿತಂ ಚ ತತ್॥ 12-192-4 (72590)
`ಆತ್ಮಾನಮಮಲಂ ರಾಜನ್ನಾವೃತ್ಯೈವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಕಾಶತೇ ನಿತ್ಯಂ ತಮಃ ಸೋಮೋ ಯಥೈವ ತತ್॥ 12-192-5 (72591)
ತದ್ವಿದ್ವಾನ್ನಷ್ಟಯಾಪ್ಮೈಷ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ।
ಅಂಡಾವರಣಭೂತಾನಾಂ ಪರ್ಯಂತಂ ಹಿ ಯಥಾ ತಮಃ॥' 12-192-6 (72592)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 12-192-7 (72593)
ಯತಃ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ತತ್ರೈವ ತಾನಿ ಯಾಂತಿ ಪುನಃಪುನಃ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸಾಗರಸ್ಯೋರ್ಮಯೋ ಯಥಾ॥ 12-192-8 (72594)
ಪ್ರಸಾರ್ಯ ಚ ಯಥಾಂಗಾನಿ ಕೂರ್ಮಃ ಸಂಹರತೇ ಪುನಃ।
ತದ್ವದ್ಭೂತಾನಿ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಹರತೇ ಪುನಃ॥ 12-192-9 (72595)
`ಸ ತೇಷಾಂ ಗುಣಸಂಘಾತಃ ಶರೀರೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸತತಂ ಪ್ರವಿಲೀಯಂತೇ ಗುಣಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವಂತಿ ಚ॥ 12-192-10 (72596)
ಯದ್ವಿನಾ ನೈವ ಶೃಣುತೇ ನ ಪಶ್ಯತಿ ನ ದೀಪ್ಯತೇ।
ಯದಧೀನಂ ಯತಸ್ತಸ್ಮಾದಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-192-11 (72597)
ಜ್ಞಾನಂ ತದೇಕರೂಪಾಖ್ಯಂ ನಾನಾಪ್ರಜ್ಞಾನ್ವಿತಂ ತದಾ।
ನ ತೇವಾಚಾಽನುರೂಪಂ ಸ್ಯಾದ್ಯಯಾ ರಾಸವಿವರ್ಜಿತಂ॥ 12-192-12 (72598)
ಆಕಾಶಾತ್ಖಲು ಯಾಜ್ಯೇಷು ಭವಂತಿ ಸುಮಹಾಗುಣಾಃ।
ಇತಿ ತನ್ಮಯಮೇವೈತತ್ಸರ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ। 12-192-13 (72599)
ಪ್ರಲಯೇ ಚ ತಮಭ್ಯೇತಿ ತಸ್ಮಾದುತ್ಸೃಜ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ಮಹಾಭೂತೇಷು ಭೂತಾತ್ಮಾ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಹರತೇ ಪುನಃ॥' 12-192-14 (72600)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚೈವ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭೂತಕೃತ್।
ಅಕರೋತ್ತೇಷು ವೈಷಂಯ ತತ್ತು ಜೀವೋ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-192-15 (72601)
ಶಬ್ದಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ತಥಾ ಖಾನಿ ತ್ರಯಮಾಕಾಶಸಂಭವಂ।
ವಾಯೋಃ ಸ್ಪರ್ಶಸ್ತಥಾ ಚೇಷ್ಟಾ ತ್ವಕ್ಚೈವ ತ್ರಿತಯಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-192-16 (72602)
ರೂಪಂ ಚಕ್ಷುಸ್ತಥಾ ಪಾಕಸ್ತ್ರಿವಿಧಂ ತೇಜ ಉಚ್ಯತೇ।
ರಸಃ ಕ್ಲೇದಶ್ಚ ಜಿಹ್ವಾ ಚ ತ್ರಯೋ ಜಲಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-192-17 (72603)
ಘ್ರೇಯಂ ಘ್ರಾಣಂ ಶರೀರಂ ಚ ಏತೇ ಭೂಮಿಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚೈವ ಷಷ್ಠಂ ಚ ಮನ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-192-18 (72604)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಶ್ಚೈವ ವಿಜ್ಞಾನಾನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಸಪ್ತಮೀ ಬುದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪುನರಷ್ಟಮಃ॥ 12-192-19 (72605)
ಚಕ್ಷುರಾಲೋಚನಾಯೈವ ಸಂಶಯಂ ಕುರುತೇ ಮನಃ।
ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯವಸಾನಾಯ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಸಾಕ್ಷಿವತ್ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-192-20 (72606)
`ಚಿಚ್ಛಕ್ತ್ಯಾಧಿಷ್ಠಿತಾ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚೇತನೇತ್ಯಭಿವಿಶ್ರುತಾ।
ಚೇತನಾನಂತರೋ ಜೀವಸ್ತದಾ ವೇತ್ತಿ ಚ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-192-21 (72607)
ನೋತ್ಸೃಜನ್ವಿಸೃಜಂಶ್ಚೈವ ಶರೀರಂ ದೃಶ್ಯತೇ ತಮಃ।
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚೇತೋಪಲಬ್ಧಿಃ ಸ್ಯಾತ್ತಮೋ ವಾ ಸಾರಯಂತ್ಯುತ॥ 12-192-22 (72608)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಪಾದತಲಾಭ್ಯಾಂ ಯದರ್ವಾಕ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಚ ಪಶ್ಯತಿ।
ಏತೇನ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ಬಿದ್ಧ್ಯಭಿವ್ಯಾಪ್ತಮಂತರಂ॥ 12-192-23 (72609)
ಪುರುಷೈರಿಂದ್ರಿಯಾಣೀಹ ವಿಜೇತವ್ಯಾನಿ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ।
ತಮೋ ರಜಶ್ಚ ಸತ್ವಂ ಚ ತೇಽಪಿ ಭಾವಾಸ್ತದಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-192-24 (72610)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ನರೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಶನೈಶ್ಚೈವ ಲಭತೇ ಶಮಮುತ್ತಮಂ॥ 12-192-25 (72611)
ಗುಣೈರ್ನೇನೀಯತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿರೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ।
ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಬುದ್ಧ್ಯಭಾವೇ ಕುತೋ ಗುಣಾಃ॥ 12-192-26 (72612)
ಇತಿ ತನ್ಮಯಮೇವೈತತ್ಸರ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಲೀಯತೇ ಚೋದ್ಭವತಿ ತಸ್ಮಾನ್ನಿರ್ದಿಶ್ಯತೇ ತಥಾ॥ 12-192-27 (72613)
ಯೇನ ಪಶ್ಯತಿ ತಚ್ಚಕ್ಷುಃ ಶೃಣೋತಿ ಶ್ರೋತ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಜಿಘ್ರತಿ ಘ್ರಾಣಮಿತ್ಯಾಹೂ ರಸಂ ಜಾನಾತಿ ಜಿಹ್ವಯಾ॥ 12-192-28 (72614)
ತ್ವಚಾ ಸ್ಪರ್ಶಯತೇ ಸ್ಪರ್ಶಂ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಕ್ರಿಯತೇಽಸಕೃತ್।
ಯೇನ ಸಂಕಲ್ಪಯತ್ಯರ್ಥಂ ಕಿಂಚಿದ್ಭವತಿ ತನ್ಮನಃ॥ 12-192-29 (72615)
ಅಧಿಷ್ಠಾನಾನಿ ಬುದ್ಧೇರ್ಹಿ ಪೃಥಗರ್ಥಾನಿ ಪಂಚಧಾ।
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಯಾನ್ಯಾಹುಸ್ತಾನ್ಯದೃಶ್ಯೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-192-30 (72616)
ಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ರಿಷು ಭಾವೇಷು ವರ್ತತೇ।
ಕದಾಚಿಲ್ಲಭತೇ ಪ್ರೀತಿಂ ಕದಾಚಿದನುಶೋಚತಿ॥ 12-192-31 (72617)
ನ ಸುಖೇನ ನ ದುಃಖೇನ ಕದಾಚಿದಪಿ ವರ್ತತೇ।
ಏವಂ ನರಾಣಾಂ ಮನಸಿ ತ್ರಿಷು ಭಾವೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾ॥ 12-192-32 (72618)
ಸೇಯಂ ಭಾವಾತ್ಮಿಕಾ ಭಾವಾಂಸ್ತ್ರೀನೇತಾನತಿವರ್ತತೇ।
ಸರಿತಾಂ ಸಾಗರೋ ಭರ್ತಾ ಮಹಾವೇಲಾಮಿವೋರ್ಮಿಮಾನ್॥ 12-192-33 (72619)
ಅವಿಭಾಗಗತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಭಾವೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ಪ್ರವರ್ತಮಾನಂ ತು ರಜಸ್ತದ್ಭಾವಮನುವರ್ತತೇ॥ 12-192-34 (72620)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಹಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರವರ್ತಯತಿ ಸಾ ತದಾ।
ತತಃ ಸತ್ವಂ ತಮೋ ಭಾವಃ ಪ್ರಾತಿಯೋಗಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-192-35 (72621)
ಪ್ರೀತಿಃ ಸತ್ವಂ ರಜಃ ಶೋಕಸ್ತಮೋ ಮೋಹಸ್ತು ತೇ ತ್ರಯಃ।
ಯೇಯೇ ಚ ಭಾವಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವೇಷ್ವೇತೇಷು ವೈ ತ್ರಿಷು॥ 12-192-36 (72622)
ಇತಿ ಬುದ್ಧಿಗತಿಃ ಸರ್ವಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ತವ ಭಾರತ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ವಿಜೇತವ್ಯಾನಿ ಧೀಮತಾ॥ 12-192-37 (72623)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ಸದಾ।
ತ್ರಿವಿಧಾ ವೇದನಾ ಚೈವ ಸರ್ವಸತ್ವೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-192-38 (72624)
ಸಾತ್ವಿಕೀ ರಾಜಸೀ ಚೈವ ತಾಮಸೀ ಚೇತಿ ಭಾರತ।
ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಃ ಸತ್ತ್ವಗುಣೋ ದುಃಖಸ್ಪರ್ಶೋ ರಜೋಗುಣಃ।
ತಮೋಗುಣೇನ ಸಂಯುಕ್ತೌ ಭವತೋ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕೌ॥ 12-192-39 (72625)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ವರ್ತತೇ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಭಾವ ಇತ್ಯುಪೇಕ್ಷೇತ ತತ್ತಥಾ॥ 12-192-40 (72626)
ಅಥ ಯದ್ದುಃಖಸಂಯುಕ್ತಮಪ್ರೀತಿಕರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ರಜ ಇತ್ಯೇವ ತನ್ನ ಸಂರಭ್ಯ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-192-41 (72627)
ಅಥ ಯನ್ಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತವಿಷಯಂ ಭವೇತ್।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ತಮಸ್ತದುಪಧಾರಯೇತ್। 12-192-42 (72628)
ಪ್ರಹರ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿರಾನಂದಃ ಸುಖಂ ಸಂಶಾಂತಚಿತ್ತತಾ।
ಕಥಂಚಿದಭಿವರ್ತಂತ ಇತ್ಯೇತೇ ಸಾತ್ವಿಕಾ ಗುಣಾ॥ 12-192-43 (72629)
ಅತುಷ್ಟಿಃ ಪರಿತಾಪಶ್ಚ ಶೋಕೋ ಲೋಭಸ್ತಥಾಽಕ್ಷಮಾ।
ಲಿಂಗಾನಿ ರಜಸಸ್ತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹೇತ್ವಹೇತುಭಿಃ॥ 12-192-44 (72630)
ಅಭಿಮಾನಸ್ತಥಾ ಮೋಹಃ ಪ್ರಮಾದಃ ಸ್ವಪ್ನತಂದ್ರಿತಾ।
ಕಥಂಚಿದಭಿವರ್ತಂತೇ ವಿವಿಧಾಸ್ತಾಮಸಾ ಗುಣಾಃ॥ 12-192-45 (72631)
ದೂರಗಂ ಬಹುಧಾಗಾಮಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾಸಂಶಯಾತ್ಮಕಂ।
ಮನಃ ಸುನಿಯತಂ ಯಸ್ಯ ಸ ಸುಖೀ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ॥ 12-192-46 (72632)
ಸತ್ವಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರೇತದಂತರಂ ಪಶ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯೋಃ।
ಸೃಜತೇ ತು ಗುಣಾನೇಕ ಏಕೋ ನ ಸೃಜತೇ ಗುಣಾನ್॥ 12-192-47 (72633)
ಮಶಕೋದುಂಬರೌ ವಾಽಪಿ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ಯಥಾ ಸದಾ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮೇತೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ಚ ಸಂಪ್ರಯೋಗಸ್ತಥಾ ತಯೋಃ॥ 12-192-48 (72634)
ಪೃಥಗ್ಭೂತೌ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ತೌ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ಚ ಸರ್ವದಾ।
ಯಥಾ ಮತ್ಸ್ಯೋ ಜಲಂ ಚೈವ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ತಥೈವ ತೌ॥ 12-192-49 (72635)
ನ ಗುಣಾ ವಿದುರಾತ್ಮಾನಂ ಸ ಗುಣಾನ್ವೇತಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಪರಿದ್ರಷ್ಟಾ ಗುಣಾನಾಂ ಸ ಸಂಸೃಷ್ಟಾನ್ಮನ್ಯತೇ ತಥಾ॥ 12-192-50 (72636)
ಇಂದ್ರಿಯೈಸ್ತು ಪ್ರದೀಪಾರ್ಥಂ ಕುರುತೇ ಬುದ್ಧಿಸಪ್ತಮೈಃ।
ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟೈರಜಾನದ್ಭಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರದೀಪವತ್॥ 12-192-51 (72637)
ಸೃಜತೇ ಹಿ ಗುಣಾನ್ಸತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪರಿಪಶ್ಯತಿ।
ಸಂಪ್ರಯೋಗಸ್ತಯೋರೇಷ ಸತ್ವಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಧ್ರುವಃ॥ 12-192-52 (72638)
ಆಶ್ರಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ವಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಚ ಕಶ್ಚನ।
ಸತ್ವಂ ಮನಃ ಸಂಸೃಜತೇ ನ ಗುಣಾನ್ವೈ ಕದಾಚನ॥ 12-192-53 (72639)
ರಶ್ಮೀಸ್ತೇಷಾಂ ಸ ಮನಸಾ ಯದಾ ಸಂಯಂಗಿಯಚ್ಛತಿ।
ತದಾ ಪ್ರಕಾಶತೇಽಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಘಟೇ ದೀಪೋ ಜ್ವಲನ್ನಿವ॥ 12-192-54 (72640)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯಃ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮರತಿರ್ಮುನಿಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ ಗಚ್ಛೇದುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-192-55 (72641)
ಯಥಾ ವಾರಿಚರಃ ಪಕ್ಷೀ ಸಲಿಲೇನ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಏವಮೇವ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ಭೂತೇಷು ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-192-56 (72642)
ಏವಂ ಸ್ವಭಾವಮೇವೈತತ್ಸ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಹರೇನ್ನರಃ।
ಅಶೋಚನ್ನಪ್ರಹೃಷ್ಯಂಶ್ಚ ಚರೇದ್ವಿಗತಮತ್ಸರಃ॥ 12-192-57 (72643)
ಸ್ವಭಾವಸಿದ್ಧ್ಯಾ ಯುಕ್ತಸ್ತು ಸ ನಿತ್ಯಂ ಸೃಜತ ಗುಣಾನ್।
ಊರ್ಣನಾಭಿರ್ಯಥಾ ಸೂತ್ರಂ ವಿಜ್ಞೇಯಾಸ್ತಂತುವದ್ಗುಣಾಃ॥ 12-192-58 (72644)
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಾ ನ ನಿವರ್ಂತತೇ ನಿವೃತ್ತಿರ್ನೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ಪರೋಕ್ಷಂ ತದನುಮಾನೇನ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 12-192-59 (72645)
ಏವಮೇಕೇಽಧ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ನಿವೃತ್ತಿರಿತಿ ಚಾಪರೇ।
ಉಭಯಂ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯೈತದ್ವ್ಯವಸ್ಯೇತ ಯಥಾಮತಿ॥ 12-192-60 (72646)
ಇತೀಮಂ ಹೃದಯಗ್ರತ್ಥಿಂ ಬುದ್ಧಿಭೇದಮಯಂ ದೃಢಂ।
ವಿಮುಚ್ಯ ಸುಖಮಾಸೀತ ನ ಶೋಚೇಚ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ॥ 12-192-61 (72647)
ಮಲಿನಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುಃ ಶುದ್ಧಿಂ ಯಥಾ ಪೂರ್ಣಾಂ ನದೀಂ ನರಾಃ।
ಅವಗಾಹ್ಯ ಸುವಿದ್ವಾಂಸೋ ವಿದ್ಧಿ ಜ್ಞಾನಮಿದಂ ತಥಾ॥ 12-192-62 (72648)
ಮಹಾನದ್ಯಾ ಹಿ ಪಾರಜ್ಞಸ್ತಪ್ಯತೇ ನ ತದನ್ಯಥಾ।
ನ ತು ತಪ್ಯತಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಫಲೇ ಜ್ಞಾತೇ ತರತ್ಯುತ॥ 12-192-63 (72649)
ಏವಂ ಯೇ ವಿದುರಾಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 12-192-64 (72650)
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಾ ನರಃ ಸರ್ವಾಂ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಶನೈರ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಲಭತೇ ಶಮಮುತ್ತಮಂ॥ 12-192-65 (72651)
ತ್ರಿವರ್ಗೋ ಯಸ್ಯ ವಿದಿತಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತಂ ಸ ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಅನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮನಸಾ ಯುಕ್ತಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶೀ ನಿರುತ್ಸುಕಃ॥ 12-192-66 (72652)
ನ ಚಾತ್ಮಾ ಶಕ್ಯತೇ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಂದ್ರಿಯೇಷು ವಿಭಾಗಶಃ।
ತತ್ರತತ್ರ ವಿಸೃಷ್ಟೇಷು ದುರ್ವಾರ್ಯೇಷ್ವಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-192-67 (72653)
ಏತದ್ಬುದ್ಧಾ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಃ ಕಿಮನ್ಯದ್ಬುದ್ಧಿಲಕ್ಷಣಂ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ನಿಹ್ನೋತಿ ಹ್ಯನ್ಯಥಾ ಚ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-192-68 (72654)
ನ ಸರ್ಪತಿ ಚ ಯಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಸರ್ವತ್ರ ಪ್ರತಿಹನ್ಯತೇ।
ಧೂಮೇನ ಚಾಪ್ರಸನ್ನೋಽಗ್ನಿರ್ಯಥಾಽರ್ಕಂ ನ ಪ್ರವರ್ತಯೇತ್॥ 12-192-69 (72655)
ಧಿಷ್ಣ್ಯಾಧಿಪೇ ಪ್ರಸನ್ನೇ ತು ಸ್ಥಿತಿಮೇತಾಂ ನಿರೀಕ್ಷತೇ।
ಅತಿಕ್ಷೂರಾಚ್ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾತ್ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-192-70 (72656)
ಪ್ರಪದ್ಯ ತಚ್ಛ್ರುತಾಹ್ನಾನಿ ಚಿನ್ಮಯಂ ಸ್ವೀಕೃತಂ ವಿನಾ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ತದ್ಧಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-192-71 (72657)
ನ ಭವತಿ ವಿದುಷಾಂ ತತೋ ಭಯಂ
ಯದವಿದುಷಾಂ ಸುಮಹದ್ಭಯಂ ಭವೇತ್।
ನ ಹಿ ಗತಿರಧಿಕಾಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿ
ತ್ಸತಿ ಹಿ ಗುಣೇ ಪ್ರವದಂತ್ಯತುಲ್ಯತಾಂ॥ 12-192-72 (72658)
ಯಃ ಕರೋತ್ಯನಭಿಸಂಧಿಪೂರ್ವಕಂ
ತಚ್ಚ ನಿರ್ಣುದತಿ ಯತ್ಪುರಾ ಕೃತಂ।
ನಾಪ್ರಿಯಂ ತದುಭಯಂ ಕುತಃ ಪ್ರಿಯಂ
ತಸ್ಯ ತಜ್ಜನಯತೀಹ ಸರ್ವತಃ॥ 12-192-73 (72659)
ಲೋಕಮಾತುರಮಸೂಯತೇ ಜನ
ಸ್ತಸ್ಯ ತಜ್ಜನಯತೀಹ ಸರ್ವತಃ।
ಲೋಕ ಆತುರಜನಾನ್ವಿರಾವಿಣ
ಸ್ತತ್ತದೇವ ಬಹು ಪಶ್ಯ ಶೋಚತಃ।
ತತ್ರ ಪಶ್ಯ ಕುಶಲಾನಶೋಚತೋ 12-192-74 (72660)
12-192-74f"
ಯೇ ವಿದುಸ್ತದುಭಯಂ ಪದಂ ಸತಾಂ॥ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 192॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-192-47 ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರೇತದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-192-61 ಬುದ್ಧಿಮೋಹಮಯಂ ದೃಢಮಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-192-63 ಪಾರಜ್ಞಸ್ತಪ್ಯತೇ ನ ಚರನ್ಯಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಪಾರಜ್ಞಾಸ್ತರಂತೇ ನ ತದನ್ಯಥೇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 193
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.193. ಅಧ್ಯಾಯಃ 193
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧ್ಯಾನಯೋಗಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-193-0 (72661)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-193-0x (5965)
ಹಂತ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪಾರ್ಥ ಧ್ಯಾನಯೋಗಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶಾಶ್ವತೀಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛಂತೀಹ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 12-193-1 (72662)
ಯಥಾ ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಂ ಧ್ಯಾನಂ ತಥಾ ಕುರ್ವಂತಿ ಯೋಗಿನಃ।
ಮಹರ್ಷಯೋ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಾ ನಿರ್ವಾಣಗತಮಾನಸಾಃ॥ 12-193-2 (72663)
ನಾವರ್ತಂತೇ ಪುನಃ ಪಾರ್ಥ ಮುಕ್ತಾಃ ಸಂಸಾರದೋಷತಃ।
ಅನ್ಮದೋಷಪರಿಕ್ಷೀಣಾಃ ಸ್ವಭಾವೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-193-3 (72664)
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿತ್ಯಸತ್ವಸ್ಥಾ ವಿಮುಕ್ತಿಂ ನಿತ್ಯಮಶ್ರಿತಾಃ।
ಅಸಂಗೀನ್ಯವಿವಾದೀನಿ ಮನಃ ಶಾಂತಿಕರಾಣಿ ಚ॥ 12-193-4 (72665)
ತತ್ರ ಧ್ಯಾನೇನ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಮೇಕಾಗ್ರೇ ಧಾರಯೇನ್ಮನಃ।
ತತ್ರ ಚ ಧ್ಯಾನಸಂರೋಧಾದಥ ಜ್ಞಾನೀ ಭವತ್ಯುತ॥ 12-193-5 (72666)
ಚತುರ್ವಿಧೇಷು ಭಾವೇಷು ಯೋಽರ್ಥಸಕ್ತಃ ಸದೈವ ಹಿ।
ತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಾಸ್ತವಂ ತೇಷಾಮರ್ಥೇಷು ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಪಿಂಡೀಕೃತ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮಾಸೀನಃ ಕಾಷ್ಠವನ್ಮುನಿಃ॥ 12-193-6 (72667)
ಶಬ್ದಂ ನ ವಿಂದೇಚ್ಛ್ರೋತ್ರೇಣ ತ್ವಚಾ ಸ್ಪರ್ಶಂ ನ ವೇದಯೇತ್।
ರೂಪಂ ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ವಿದ್ಯಾಜ್ಜಿಹ್ವಯಾ ನ ರಸಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-193-7 (72668)
ಘ್ರೇಯಾಣ್ಯಪಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಜಹ್ಯಾದ್ರಾಣೇನ ಯೋಗವಿತ್।
ಪಂಚವರ್ಗಪ್ರಮಾಥೀನಿ ನೇಚ್ಛೇಚ್ಚೈತಾನಿ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 12-193-8 (72669)
ತತೋ ಮನಸಿ ಸಂಸೃಜ್ಯ ಪಂಚವರ್ಗ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಸಮಾದಧ್ಯಾನ್ಮನೋ ಭ್ರಾಂತಮಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಪಂಚಮಿಃ॥ 12-193-9 (72670)
ವಿಸಂಚಾರಿ ನಿರಾಲಂಬಂ ಪಂಚದ್ವಾರಂ ಚಲಾಚಲಂ।
ಪೂರ್ವಂ ಧ್ಯಾನಪದೇ ಧೀರಃ ಸಮಾದಧ್ಯಾನ್ಮನೋ ನರಃ॥ 12-193-10 (72671)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಶ್ಚೈವ ಯದಾ ಪಿಂಡೀಕರೋತ್ಯಯಂ।
ಏವ ಧ್ಯಾನಪಥಃ ಪೂರ್ವೋ ಮಯಾ ಸಮನುವರ್ಣಿತಃ॥ 12-193-11 (72672)
ತಸ್ಯ ತತ್ಪೂರ್ವಸಂರುದ್ಧಮಾತ್ಸಷಷ್ಠಂ ಮನೋಽಂತರಾ।
ಸ್ಫುರಿಷ್ಯತಿ ಸಮುದ್ಧಾಂತಂ ವಿದ್ಯುದಂಬುಧರೇ ಯಥಾ॥ 12-193-12 (72673)
ಜಲಬಿಂದುರ್ಯಥಾ ಲೋಲಃ ಪರ್ಣಸ್ಥಃ ಸರ್ವತಶ್ಚಲಃ।
ಏವಮೇವಾಸ್ಯ ತಚ್ಚಿತ್ತಂ ಭ್ರಮತಿ ಧ್ಯಾನವರ್ತ್ಮನಿ॥ 12-193-13 (72674)
ಸಮಾಹಿತಂ ಕ್ಷಣಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧ್ಯಾನವರ್ತ್ಮನಿ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಪುನರ್ವಾಯುಪಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮನೋ ಭವತಿ ವಾಯುವತ್॥ 12-193-14 (72675)
ಅನಿರ್ವೇದೋ ಗತಕ್ಲೇಶೋ ಗತತಂದ್ರೀರಮತ್ಸರಃ।
ಸಮಾದಧ್ಯಾತ್ಪುನಶ್ಚೇತೋ ಧ್ಯಾನೇನ ಧ್ಯಾನಯೋಗವಿತ್॥ 12-193-15 (72676)
ವಿಚಾರಶ್ಚ ವಿವೇಕಶ್ಚ ವಿತರ್ಕಶ್ಚೋಪಜಾಯತೇ।
ಮುನೇಃ ಸಮಾದಧಾನಸ್ಯ ಪ್ರಥಮಂ ಧ್ಯಾನಮಾದಿತಃ॥ 12-193-16 (72677)
ಮನಸಾ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಸ್ತು ಸಮಾಧಾನಂ ಚ ಕಾರಯೇತ್।
ನ ನಿರ್ವೇದಂ ಮುನಿರ್ಗಚ್ಛೇತ್ಕುರ್ಯಾದೇವಾತ್ಮನೋ ಹಿತಂ॥ 12-193-17 (72678)
ಪಾಂಸುಭಸ್ಮಕರೀಷಾಣಾಂ ಯಥಾ ವೈ ರಾಶಯಶ್ಚಿತಾಃ।
ಸಹಸಾ ವಾರಿಣಾ ಸಿಕ್ತಾ ನ ಯಾಂತಿ ಪರಿಭಾವನಂ॥ 12-193-18 (72679)
ಕಿಂಚಿತ್ಸ್ನಿಗ್ಧಂ ಯಥಾ ಚ ಸ್ಯಾಚ್ಛುಷ್ಕಚೂರ್ಣಮಭಾವಿತಂ।
ಕ್ರಮಶಸ್ತು ಶನೈರ್ಗಚ್ಛೇತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ಪರಿಭಾವನಂ॥ 12-193-19 (72680)
ಏವಮೇವೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಶನೈಃ ಸಂಪರಿಭಾವಯೇತ್।
ಸಂಹರೇತ್ಕ್ರಮಶಶ್ಚೈನಂ ಸ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಶಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-193-20 (72681)
ಸ್ವಯಮೇವ ಮನಶ್ಚೈವಂ ಪಂಚವರ್ಗಂ ಚ ಭಾರತ।
ಪೂರ್ವಂ ಧ್ಯಾನಪಥೇ ಸ್ಥಾಪ್ಯ ನಿತ್ಯಯೋಗೇನ ಶಾಂಯತಿ॥ 12-193-21 (72682)
ನ ತತ್ಪುರುಷಕಾರೇಣ ನ ಚ ದೈವೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಸುಖಮೇಷ್ಯತಿ ತತ್ತಸ್ಯ ನ ಭವಂತಿ ವಿಪತ್ತಯಃ॥ 12-193-22 (72683)
ಸುಖೇನ ತೇನ ಸಂಯುಕ್ತೋ ರಸ್ಯತೇ ಧ್ಯಾನಕರ್ಮಣಿ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ಯೋಗಿನೋ ಹ್ಯೇವಂ ನಿರ್ವಾಣಂ ತನ್ನಿರಾಮಯಂ॥ ॥ 12-193-23 (72684)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 193॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-193-3 ಸ್ವಗಾವೇ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-193-10 ಧ್ಯಾನಪಥೇ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-193-14 ಭ್ರನತಿ ಜ್ಞಾನವರ್ತ್ಮನೀತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 194
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.194. ಅಧ್ಯಾಯಃ 194
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಪಫಲಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-194-0 (72685)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-194-0x (5966)
ಚಾತುರಾತ್ರಸ್ಯನುಕ್ತಂ ತೇ ರಾಜಧರ್ಮಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ನಾನಾಶ್ರಯಾಶ್ಚ ಭಗವನ್ನಿತಿಹಾಸಾಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ॥ 12-194-1 (72686)
ಧುತಾಸ್ತ್ವತ್ತಃ ಕಥಾಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಮತೇ।
ಸಂದೇಹೋಽಸ್ತಿ ತು ಕಶ್ಚಿನ್ಮೇ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-194-2 (72687)
ಜಾಪಕಾನಾಂ ಫಲಾವಾಪ್ತಿಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರತ।
ಕಿಂ ಫಲಂ ಜಪತಾಮುಕ್ತಂ ಕ್ವ ವಾ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಜಾಪಕಾಃ॥ 12-194-3 (72688)
ಜಪಸ್ಯ ಚ ವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಸೇಽನಘ।
ಜಾಪಕಾ ಇತಿ ಕಿಂಚೈತತ್ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಃ॥ 12-194-4 (72689)
ಕಿಂ ಯಜ್ಞವಿಧಿರೇವೈಷ ಕಿಮೇತಜ್ಜಪ್ಯಮುಚ್ಯತೇ।
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಹ್ಯಸಿ ಮೇ ಮತಃ॥ 12-194-5 (72690)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-194-6x (5967)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಮಸ್ಯ ಯತ್ಪುರಾ ವೃತ್ತಂ ಕಾಲಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-194-6 (72691)
`ಇಕ್ಷ್ವಾಕೋಶ್ಚೈವ ಮೃತ್ಯೋಶ್ಚ ವಿವಾದೇ ಧರ್ಮಕಾರಣಾತ್।'
ಸಂನ್ಯಾಸ ಏವ ವೇದಾಂತೇ ವರ್ತತೇ ಜಪನಂ ಪ್ರತಿ।
ವೇದವಾದಾಂಗನಿರ್ವೃತ್ತಾಃ ಶಾಂತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-194-7 (72692)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೌ ತು ಯಾವುಕ್ತೌ ಮುನಿಭಿಃ ಸಮದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಮಾರ್ಗೌ ತಾವಪ್ಯುಭಾವೇತೌ ಸಂಶ್ರಿತೌ ನ ಚ ಸಂಶ್ರಿತೌ॥ 12-194-8 (72693)
ಯಥಾ ಸಂಶ್ರೂಯತೇ ರಾಜನ್ಕಾರಣಂ ಚಾತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯತೇ।
`ಕ್ರಮೇಣ ಚೈವ ವಿಹಿತೋ ಜಪಯಜ್ಞವಿಧಿರ್ನೃಪ॥ 12-194-9 (72694)
ಸಾಲಂಬನಮಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ಜಪಯಜ್ಞಾತ್ಮಕಂ ಶುಭಂ।'
ಮನಃ ಸಮಾಧಿರೇವಾತ್ರ ತಥೇಂದ್ರಿಯಜಯಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-194-10 (72695)
ಸತ್ಯಮಗ್ನಿಪರೀಚಾರೋ ವಿವಿಕ್ತಾನಾಂ ಚ ಸೇವನಂ।
ಧ್ಯಾನಂ ತಪೋ ದಮಃ ಕ್ಷಾಂತಿರನಸೂಯಾ ಮಿತಾಶನಂ॥ 12-194-11 (72696)
ವಿಷಯಪ್ರತಿಸಂಹಾರೋ ಮಿತಜಲ್ಪಸ್ತಥಾ ಶಮಃ।
ಏಷ ಪ್ರರ್ವಾಕೋ ಧರ್ಮೋ ನಿವರ್ತಕಮಥೋ ಶೃಣು॥ 12-194-12 (72697)
ಯಥಾ ನಿವರ್ತತೇ ಧರ್ಮೋ ಜಪತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
`ನ ಜಪೋ ನ ಚ ವೈ ಧ್ಯಾನಂ ನೇಚ್ಛಾ ನ ದ್ವೇಷಹರ್ಷಣೌ।
ಯುಜ್ಯತೇ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ಸುಸಂವೇದ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ಕಿಲ॥ 12-194-13 (72698)
ಜಪಮಾವರ್ತಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಜಪನ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಕಂ।
ತದರ್ಥಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಯಾತಿ ಮನಸಾ ಜಾಪಕಃ ಪರಂ॥ 12-194-14 (72699)
ಯಥಾ ಸಂಶ್ರೂಯತೇ ಜಾಪೋ ಯೇನ ವೈ ಜಾಪಕೋ ಭವೇತ್।
ಸಂಹಿತಾಪ್ರಣವೇನೈವ ಸಾವಿತ್ರೀ ಚ ಪರಾ ಮತಾ॥ 12-194-15 (72700)
ಯದನ್ಯದುಚಿತಂ ಶುದ್ಧಂ ವೇದಸ್ಮೃತ್ಯುಪಪಾದಿತಂ।'
ಏತತ್ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪರಿವರ್ತಯೇತ್॥ 12-194-16 (72701)
ದ್ವಿವಿದಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸಾದ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಮನಾಮಯಂ।
ಕುಶೋಚ್ಚಯನಿಷಷ್ಣಃ ಸನ್ಕುಶಹಸ್ತಃ ಕುಶೈಃ ಶಿಖ।
ಕುಶೈಃ ಪರಿವೃತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮಧ್ಯೇ ಛನ್ನಃ ಕುಶೈಸ್ತಥಾ॥ 12-194-17 (72702)
ವಿಷಯೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಷಯಾನ್ನ ಚ ಭಾವಯೇತ್।
ಸಾಂಯಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಮನಸಾ ಮನಸ್ಯೇವ ಮನೋ ದಧತ್॥ 12-194-18 (72703)
ತದ್ಧಿಯಾ ಧ್ಯಾಯತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಪನ್ವೈ ಸಂಹಿತಾಂ ಹಿತಾಂ।
ಸಂನ್ಯಸ್ಯತ್ಯಥವಾ ತಾಂ ವೈ ಸಮಾಧೌ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-194-19 (72704)
ಧ್ಯಾನಮುತ್ಪಾದಯತ್ಯತ್ರ ಸಂಹಿತಾಬಲಸಂಶ್ರಯಾತ್।
`ಅಥಾಭಿಮತಮಂತ್ರೇಣ ಪ್ರಣವಾದ್ಯಂ ಜಪೇತ್ಕೃತೀ॥ 12-194-20 (72705)
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಭಿಪತಿತಂ ಮನಸ್ತತ್ರ ನಿವೇಶಯೇತ್।
ಸಮಾಧೌ ಸ ಹಿ ಮಂತ್ರೇ ತು ಸಂಹಿತಾಂ ವಾ ಯಥಾವಿಧಿ।'
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ತಪಸಾ ದಾಂತೋ ನಿವೃತ್ತದ್ವೇಷಕಾಮವಾನ್॥ 12-194-21 (72706)
ಅರಾಗಮೋಹೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನ ಶೋಚತಿ ನ ಸಜ್ಜತೇ।
ನ ಕರ್ತಾ ಕರಣೀಯಾನಾಂ ನಾಕಾರ್ಯಾಣಾಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-194-22 (72707)
ನ ಚಾಹಂಕಾರಯೋಗೇನ ಮನಃ ಪ್ರಸ್ಥಾಫ್ಯೇತ್ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಚಾರ್ಥಗ್ರಹಣೇ ಯುಕ್ತೋ ನಾವಮಾನೀ ನ ಚಾಕ್ರಿಯಃ॥ 12-194-23 (72708)
ಧ್ಯಾನಕ್ರಿಯಾಪರೋ ಯುಕ್ತೋ ಧ್ಯಾನವಾಂಧ್ಯಾನನಿಶ್ಚಯಃ।
ಧ್ಯಾನೇ ಸಮಾಧಿಮುತ್ಪಾದ್ಯ ತದಪಿ ತ್ಯಜತಿ ಕ್ರಮಾತ್॥ 12-194-24 (72709)
ಸ ವೈ ತಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ಸರ್ವತ್ಯಾಗಕೃತಃ ಸುಖೀ।
ನಿರಿಚ್ಛಸ್ತ್ಯಜತಿ ಪ್ರಾಣಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ಸಂಶ್ರಯತೇ ತನುಂ॥ 12-194-25 (72710)
`ನಿರಾಲಂಬೋ ಭವೇತ್ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಮರಣಾಯ ಸಮಾಧಿಮಾನ್।
ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ಸಮಾಕ್ರಂಯ ಕ್ರಮಾತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವೈ ಪರಂ॥' 12-194-26 (72711)
ಅಥವಾ ನೇಚ್ಛತೇ ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯನಿಷೇವಣಂ।
ಉತ್ಕ್ರಾಮತಿ ಚ ಮಾರ್ಗಸ್ಥೋ ನೈವ ಕ್ವಚನ ಜಾಯತೇ॥ 12-194-27 (72712)
ಆತ್ಮಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಶಾಂತೀಭೂತೋ ನಿರಾಮಯಃ।
ಅಮೃತಂ ವಿರಜಾಃ ಶುದ್ಧಮಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ ॥ 12-194-28 (72713)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 194॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-194-2 ಬ್ರಹ್ಮಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಮತೇ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-194-7 ಶಾಂತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯವಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-194-13 ಯಥಾ ನಿವರ್ತತೇ ಕರ್ಮೇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-194-17 ಕುಶಹಸ್ತಃ ಕುಶಸ್ಥಲೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-194-18 ವಿಷಯೇಭ್ಯೋ ಮನೋ ರುಂಧ್ಯಾದಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-194-19 ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಧ್ಯಾಯತೇ ಯೋಗೀ ಜಪನ್ವೈ ವೇದಸಂಹಿತಾಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 195
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.195. ಅಧ್ಯಾಯಃ 195
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಾಪಕೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-195-0 (72714)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-195-0x (5968)
ಗತೀನಾಮುತ್ತಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಕಥಿತಾ ಜಾಪಕೇಷ್ವಿಹ।
ಏಕೈವೈಷಾ ಗತಿಸ್ತೇಷಾಮುತ ಯಾಂತ್ಯಪರಾಮಪಿ॥ 12-195-1 (72715)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-195-2x (5969)
ಶೃಣು ವಹಿತೋ ರಾಜಂಜಾಪಕಾನಾಂ ಗತಿಂ ವಿಭೋ।
ಯಥಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ನಿರಯಮನೇಕಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-195-2 (72716)
ಯಥೋಕ್ತಮೇತತ್ಪೂರ್ವಂ ಯೋ ನಾನುತಿಷ್ಠತಿ ಜಾಪಕಃ॥
ಏಕದೇಶಕ್ರಿಯಶ್ಚಾತ್ರ ನಿರಯಂ ಸ ನಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-195-3 (72717)
ಅವಮಾನೇನ ಕುರುತೇ ನ ತುಷ್ಯತಿ ನ ಶೋಚತಿ।
ಈದೃಶೋ ಜಾಪಕೋ ಯಾತಿ ನಿರಯಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-195-4 (72718)
ಅಹಂಕಾರಕೃತಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ನಿರಯಗ್ರಾಮಿನಃ।
ಪರಾವಮಾನೀ ಪುರುಷೋ ಭವಿತಾ ನಿರಯೋಪಗಃ॥ 12-195-5 (72719)
ಅಭಿಧ್ಯಾಪೂರ್ವಕಂ ಜಪ್ಯಂ ಕುರುತೇ ಯಶ್ಚ ಮೋಹಿತಃ।
ಯತ್ರಾಸ್ಯ ರಾಗಃ ಪತತಿ ತತ್ರತತ್ರೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-195-6 (72720)
ಅಥೈಶ್ವರ್ಯಪ್ರಸಕ್ತಃ ಸಂಜಾಪಕೋ ಯತ್ರ ರಜ್ಯತೇ।
ಸ ಏವ ನಿರಯಸ್ತಸ್ಯ ನಾಸೌ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-195-7 (72721)
ರಾಗೇಣ ಜಾಪಕೋ ಜಪ್ಯಂ ಕುರುತೇ ಯಶ್ಚ ಮೋಹಿತಃ।
ಯತ್ರಾಸ್ಯ ರಾಗಃ ಪತತಿ ತತ್ರ ತತ್ರೋಪಜಾಯತೇ॥ 12-195-8 (72722)
ದುರ್ಬುದ್ಧಿರಕೃತಪ್ರಜ್ಞಶ್ಚಲೇ ಮನಸಿ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಫಲಸ್ಯಾಪಚಿತಿಂ ಯಾತಿ ನಿರಯಂ ಚಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-195-9 (72723)
ಅಕೃತವ್ರಜ್ಞಕೋ ಬಾಲೋ ಮೋಹಂ ಗಚ್ಛತಿ ಜಾಪಕಃ।
ಸ ಮೋಹಾನ್ನಿರಯಂ ಯಾತಿ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾಽನುಶೋಚತಿ॥ 12-195-10 (72724)
ದೃಢಗ್ರಾಹೀ ಕರೋಮೀತಿ ಜಾಪ್ಯಂ ಜಪತಿ ಜಾಪಕಃ।
ನ ಸಂಪೂರ್ಣೋ ನ ವಾ ಯುಕ್ತೋ ನಿರಯಂ ಸೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-195-11 (72725)
ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಪರಂ ಯತ್ತದವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ತದ್ಭೂತೋ ಜಾಪಕಃ ಕಸ್ಮಾತ್ಸಶರೀರಮಿಹಾವಿಶೇತ್॥ 12-195-12 (72726)
ದುಷ್ಪ್ರಜ್ಞಾನೇನ ನಿರಯಾ ಬಹವಃ ಸಮುದಾಹೃತಾಃ।
ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಜಾಪಕತ್ವಂ ಚ ದೋಷಾಶ್ಚೈತೇ ತದಾತ್ಮಕಾಃ॥ ॥ 12-195-13 (72727)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 195॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-195-1 ಯತೀನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-195-2 ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಯ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-195-3 ಅಪೂರ್ಣಾಂಗಜಪಪರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-195-4 ಅವಮಾನೇನಾಶ್ರದ್ಧಯಾ। ಜಪೇ ಪ್ರೀತ್ಯಾದಿರಹಿತಃ॥ 12-195-5 ಅಹಂಕಾರಕೃತೋ ದರ್ಪವಂತಃ। ಪುರುಷೋ ಜಾಪಕಃ॥ 12-195-6 ಅಭಿಧ್ಯಾಫಲಾಭಿಸಂಧಿಃ। ಯತ್ರ ಫಲೇ ರಾಗಃ ಪ್ರೀತಿಸ್ತತ್ರ ತತ್ಫಲಭೋಗನಿಮಿತ್ತಮುಪಪದ್ಯತೇ ಯೋಗ್ಯಂ ದೇಹಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ॥ 12-195-7 ಸ ಏವತತ್ರ ರಾಗಏವ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 196
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.196. ಅಧ್ಯಾಯಃ 196
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಾಪಕೋಪಾಖ್ಯಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-196-0 (72728)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-196-0x (5970)
ಕೀದೃಶಂ ನಿರಯಂ ಯಾತಿ ಜಾಪಕೋ ವರ್ಣಯಸ್ವ ಮೇ।
ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ರಾಜನ್ಮೇ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-196-1 (72729)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-196-2x (5971)
ಧರ್ಮಸ್ಯಾಂಶಪ್ರಸೂತೋಽಸಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೋಽಸಿ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ಧರ್ಮಮೂಲಾಶ್ರಯಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋಽನಘ॥ 12-196-2 (72730)
ಅಮೂನಿ ಯಾನಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ದೇವಾನಾಮಮರಾತ್ಮನಾಂ।
ನಾನಾಸಂಸ್ಥಾನವರ್ಣಾನಿ ನಾನಾರೂಪಫಲಾನಿ ಚ॥ 12-196-3 (72731)
ದಿವ್ಯಾನಿ ಕಾಮಚಾರೀಣಿ ವಿಮಾನಾನಿ ಸಭಾಸ್ತಥಾ।
ಆಕ್ರೀಡಾ ವಿವಿಧಾ ರಾಜನ್ಪದ್ಮಿನ್ಯಶ್ಚಾಮಲೋದಕಾಃ॥ 12-196-4 (72732)
ಚತುರ್ಣಾಂ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ ಶುಕ್ರಸ್ಯಾಥ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ।
ಮರುತಾಂ ವಿಶ್ವದೇವಾನಾಂ ಸಾಧ್ಯಾನಾಮಶ್ವಿನೋರಪಿ॥ 12-196-5 (72733)
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯವಸೂನಾಂ ಚ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಏತೇ ವೈ ನಿರಯಾಸ್ತಾತ ಸ್ಥಾನಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-196-6 (72734)
ಅಭಯಂ ಚಾನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ನ ಚ ಕ್ಲೇಶಭಯಾವೃತಂ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಮುಕ್ತಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಮುಕ್ತಮಷ್ಟಾಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರೇವ ಚ॥ 12-196-7 (72735)
ಚತುರ್ಲಕ್ಷಣವರ್ಜಂ ತು ಚತುಷ್ಕಾರಣವರ್ಜಿತಂ।
ಅಪ್ರಹರ್ಷಮನಾನಂದಮಶೋಕಂ ವಿಗತಕ್ಲಮಂ॥ 12-196-8 (72736)
ಕಾಲಃ ಸಂಪಚ್ಯತೇ ತತ್ರ ಕಾಲಸ್ತತ್ರ ನ ವೈ ಪ್ರಭುಃ।
ಸ ಕಾಲಸ್ಯ ಪ್ರಭೂ ರಾಜನ್ಸರ್ವಸ್ಯಾಪಿ ತಥೇಶ್ವರಃ॥ 12-196-9 (72737)
`ಏತದ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನೇ ಜಾಪಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತತ್ರಸ್ಥಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾಯನ್ವೈ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಸಾಯುಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ವಾ ನೃಪೋತ್ತಮ॥' 12-196-10 (72738)
ಆತ್ಮಕೇವಲತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ।
ಈದೃಶಂ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ನಿರಯಾಸ್ತೇ ಚ ತಾದೃಶಾಃ॥ 12-196-11 (72739)
ಏತೇ ತೇ ನಿರಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಯಥಾತಥಂ।
ತಸ್ಯ ಸ್ಥಾನವರಸ್ಯೇಹ ಸರ್ವೇ ನಿರಯಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ ॥ 12-196-12 (72740)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 196॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-196-2 ಧರ್ಮಮೂಲಂ ವೇದಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ತಾವಾಶ್ರಯೌ ಯಸ್ಯ॥ 12-196-3 ಅಮೂನಿ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಿ ದೇವಾನಾಂ ದಿವ್ಯದೇಹಾನಾಂ। ಸಂಸ್ಥಾನಾನ್ಯಾಕೃತಯಃ। ವರ್ಣಾಃ ಶ್ವೇತಪೀತಾದ್ಯಾಃ। ನಾನಾರೂಪಾಣ್ಯನೇಕವಿಧಾನಿ॥ 12-196-4 ಆಕ್ರೌಡಾಃ ಉದ್ಯಾನಾನಿ॥ 12-196-7 ಅಭಯಂ ನಾಶಭಯಶೂನ್ಯಂ। ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಸ್ವಭಾವಸಿದ್ಧಂ। ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಯುಕ್ತಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-196-8 ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮನಾದ್ಯನಂತಮಶೋಕಮಿತಿ ಟ.ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-196-9 ಕಾಲಂ ಸಂವಹತೇ ತತ್ರೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 197
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.197. ಅಧ್ಯಾಯಃ 197
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಜಾಪಕೋಪಾಖ್ಯಾನೇ ಕಾಲಯಮಧರ್ಮವಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ವಾಕ್ವಾದೀನಾಂ ಸಂವಾದಃ॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-197-0 (72741)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-197-0x (5972)
ಕಾಲಮೃತ್ಯುಯಮಾನಾಂ ತೇ ಇಕ್ಷ್ವಾಕೋರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ।
ವಿವಾದೋ ವ್ಯಾಹೃತಃ ಪೂರ್ವಂ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-197-1 (72742)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-2x (5973)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕೋಃ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಸ್ಯ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-197-2 (72743)
ಕಾಲಸ್ಯ ಮೃತ್ಯೋಶ್ಚ ತಥಾ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಯಥಾ ಸ ತೇಷಾಂ ಸಂವಾದೋ ಯಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಾನೇಽಪಿ ಚಾಭವತ್।
`ಯೇನೈವ ಕಾರಣೇನಾತ್ರ ಧರ್ಮವಾದಸಮನ್ವಿತಃ॥' 12-197-3 (72744)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾಪಕಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಧರ್ಮವೃತ್ತೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಷಡಂಗವಿನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪೈಪ್ಪಲಾದಿಃ ಸ ಕೌಶಿಕಃ॥ 12-197-4 (72745)
ತಸ್ಯಾಪರೋಕ್ಷಂ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಷಡಂಗೇಷು ವಭೂವ ಹ।
ವೇದೇಷು ಚೈವ ನಿಷ್ಣಾತೋ ಹಿಮವತ್ಪಾದಸಂಶ್ರಯಃ॥ 12-197-5 (72746)
ಸೋಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಪಸ್ತೇಪೇ ಸಂಹಿತಾಂ ಸಂಯತೋ ಜಪನ್।
ತಸ್ಯ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತು ನಿಯಮೇನ ತಥಾ ಗತಂ॥ 12-197-6 (72747)
ಸ ದೇವ್ಯಾ ದರ್ಶಿತಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರೀತಾಸ್ಮೀತಿ ತದಾ ಕಿಲ।
ಜಪ್ಯಮಾವರ್ತಯಂಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ನ ಸ ತಾಂ ಕಿಂಚಿದಬ್ರವೀತ್॥ 12-197-7 (72748)
ತಸ್ಯಾನುಕಂಪಯಾ ದೇವೀ ಪ್ರೀತಾ ಸಮಭವತ್ತದಾ।
ವೇದಮಾತಾ ತತಸ್ತಸ್ಯ ತಜ್ಜಪ್ಯಂ ಸಮಪೂಜಯತ್॥ 12-197-8 (72749)
`ಚತುರ್ಭಿರಕ್ಷರೈರ್ಯುಕ್ತಾ ಸೋಮಪಾನೇಽಕ್ಷರಾಷ್ಟಕಾ।
ಜಗದ್ಬೀಜಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಚನುರ್ವಿಶಾಕ್ಷರಾತ್ಮಿಕಾ॥' 12-197-9 (72750)
ಸಮಾಪ್ಯ ಜಪ್ಯಂ ತೂತ್ಥಾಯ ಶಿರಸಾ ಪಾದಯೋಸ್ತದಾ।
ಪಪಾತ ದೇವ್ಯಾ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-197-10 (72751)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ದೇವಿ ಪ್ರಸನ್ನಾ ತ್ವಂ ದರ್ಶನಂ ಚಾಗತಾ ಮಮ।
ಯದಿ ಚಾಪಿ ಪ್ರಸನ್ನಾಸಿ ಜಪ್ಯೇ ಮೇ ರಮತಾಂ ಮನಃ॥ 12-197-11 (72752)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯುವಾಚ। 12-197-12x (5974)
ಕಿಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಕಿಂ ಚೇಷ್ಟಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ।
ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಜಪತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಂ ತತ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-197-12 (72753)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ದೇವ್ಯಾ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಜಪ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಮಮೇಚ್ಛೇಯಂ ವರ್ಧತ್ವಿತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-197-13 (72754)
ಮನಸಶ್ಚ ಸಮಾಧಿರ್ಮೇ ವರ್ಧೇತಾಹರಹಃ ಶುಭೇ।
ತತ್ತಥೇತಿ ತತೋ ದೇವೀ ಮಧುರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 12-197-14 (72755)
ಇದಂ ಚೈವಾಪರಂ ಪ್ರಾಹ ದೇವೀ ತತ್ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ।
ನಿರಯಂ ನೈವ ಯಾತಾ ತ್ವಂ ಯತ್ರ ಯಾತಾ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಾಃ॥ 12-197-15 (72756)
ಯಾಸ್ಯಸಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಮನಿಮಿತ್ತಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಸಾಧು ತೇ ಭವಿತಾ ಚೈತದ್ಯತ್ತ್ವಯಾಽಹಮಿಹಾರ್ಥಿತಾ॥ 12-197-16 (72757)
ನಿಯತೋ ಜಪ ಚೈಕಾಗ್ರೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಂ ಸಮುಪೈಷ್ಯತಿ।
ಕಾಲೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಯಮಶ್ಚೈವ ಸಮಾಯಾಸ್ಯಂತಿ ತೇಽಂತಿಕಂ।
ಭವಿತಾ ಚ ವಿವಾದೋಽತ್ರ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-197-17 (72758)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-18x (5975)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವತೀ ಜಗಾಮ ಭವನಂ ಸ್ವಕಂ॥ 12-197-18 (72759)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪಿ ಜಪನ್ನಾಸ್ತೇ ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಶತಂ ತಥಾ।
ಸದಾ ದಾಂತೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸತ್ಯಸಂಧೋಽನಸೂಯಕಃ॥ 12-197-19 (72760)
ಸಮಾಪ್ತೇ ನಿಯಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಥ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರೀತಸ್ತದಾ ಧರ್ಮೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಂ ದ್ವಿಜಂ॥ 12-197-20 (72761)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-21x (5976)
ದ್ವಿಜಾತೇ ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಧರ್ಮಮಹಂ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಗತಃ।
ಜಪ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಫಲಂ ಯತ್ತತ್ಪ್ರಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ತಚ್ಚ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-197-21 (72762)
ಜಿತಾ ಲೋಕಾಸ್ತ್ವಯಾ ಸರ್ವೇ ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ।
ದೇವಾನಾಂ ನಿಲಯಾನ್ಸಾಧೋ ಸರ್ವಾನುತ್ಕ್ರಂಯ ಯಾಸ್ಯಸಿ॥ 12-197-22 (72763)
ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗಂ ಕುರು ಮುನೇ ಗಚ್ಛ ಲೋಕಾನ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಽತ್ಮನಃ ಶರೀರಂ ಚ ತತೋ ಲೋಕಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 12-197-23 (72764)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-24x (5977)
ಕೃತಂ ಲೋಕೇನ ಮೇ ಧರ್ಮ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಚ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಬಹುದುಃಖಮಹಂ ದೇಹಂ ನೋತ್ಸೃಜೇಯಮಹಂ ವಿಭೋ॥ 12-197-24 (72765)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-25x (5978)
`ಅಚಲಂ ತೇ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ತ್ಯಜ ದೇಹಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಅನೇನ ಕಿಂ ತೇ ಸಂಯೋಗಃ ಕಥಂ ಮೋಹಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥' 12-197-25 (72766)
ಅವಶ್ಯಂ ಭೋಃ ಶರೀರಂ ತೇ ತ್ಯಕ್ತವ್ಯಂ ಮುನಿಪುಂಗವ।
ಸ್ವರ್ಗಮಾರೋಹ ಭೋ ವಿಪ್ರ ಕಿಂ ವಾ ವೈ ರೋಚತೇಽನಘ॥ 12-197-26 (72767)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-27x (5979)
ಕಿಮುಕ್ತಂ ಧರ್ಮ ಕಿಂ ನೇತಿ ಕಸ್ಮಾನ್ಮಾಂ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಸಿ।
ತ್ಯಜ ದೇಹಂ ದ್ವಿಜೇತಿ ತ್ವಂ ಸಸಂಬುಧ್ಯಾತ್ರ ಮೇ ಯದಿ॥ 12-197-27 (72768)
ನ ರೋಚಯೇ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಂ ವಿನಾ ದೇಹಮಹಂ ವಿಭೋ।
ಗಚ್ಛ ಧರ್ಮ ನ ಮೇ ಶ್ರದ್ಧಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಂತುಂ ವಿನಾಽಽತ್ಮನಾ॥ 12-197-28 (72769)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-29x (5980)
ಅಲಂ ದೇಹೇ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಸುಖೀ ಭವ।
ಗಚ್ಛ ಲೋಕಾನರಜಸೋ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-197-29 (72770)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-30x (5981)
ರಮೇ ಜಪನ್ಮಹಾಭಾಗ ಕೃತಂ ಲೋಕೈಃ ಸನಾತನೈಃ।
ಸಶರೀರೇಣ ಗಂತವ್ಯಂ ಮಯಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಚಾನ್ಯಥಾ॥ 12-197-30 (72771)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-31x (5982)
`ಏವಂ ತೇ ಕಾಯಸಂಪ್ರಾತಿರ್ವರ್ತತೇ ಮುನಿಸತ್ತಮ।'
ಯದಿ ತ್ವಂ ನೇಚ್ಛಸಿ ತ್ಯಕ್ತುಂ ಶರೀರಂ ಪಶ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜ।
ಏಷ ಕಾಲಸ್ತಥಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಯಮಶ್ಚ ತ್ವಾಮುಪಾಗತಾಃ॥ 12-197-31 (72772)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-32x (5983)
ಅಥ ವೈವಸ್ವತಃ ಕಾಲೋ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ತ್ರಿತಯಂ ವಿಭೋ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಂ ಮಹಾಭಾಗಮುಪಗಂಯೇದಮಬ್ರವನ್॥ 12-197-32 (72773)
ಯಮ ಉವಾಚ। 12-197-33x (5984)
ತಪಸೋಽಸ್ಯ ಸುತಪ್ತಸ್ಯ ತಥಾ ಸುಚರಿತಸ್ಯ ಚ।
ಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಸ್ತವ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯಮೋಽಹಂ ತ್ವಾಮುಪಬ್ರುವೇ॥ 12-197-33 (72774)
ಕಾಲ ಉವಾಚ। 12-197-34x (5985)
ಯಥಾ ವದಸ್ಯ ಜಪ್ಯಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ವಮುತ್ತಮಂ।
ಕಾಲಸ್ತೇ ಸ್ವರ್ಗಮಾರೋಹುಂ ಕಾಲೋಽಹಂ ತ್ವಾಮುಪಾಗತಃ॥ 12-197-34 (72775)
ಮೃತ್ಯುರುವಾಚ। 12-197-35x (5986)
ಮೃತ್ಯುಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ರೂಪಿಣಂ ಸ್ವಯಮಾಗತಂ।
ಕಾಲೇನ ಚೋದಿತೋ ವಿಪ್ರ ತ್ವಾಮಿತೋ ನೇತುಮದ್ಯ ವೈ॥ 12-197-35 (72776)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-36x (5987)
ಸ್ವಾಗತಂ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಾಯ ಕಾಲಾಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಮೃತ್ಯವೇ ಚಾಥ ಧರ್ಮಾಯ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರವಾಣಿ ವಃ॥ 12-197-36 (72777)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-37x (5988)
ಅರ್ಧ್ಯಂ ಪಾದ್ಯಂ ಚ ದತ್ತ್ವಾ ಸ ತೇಭ್ಯಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಗಮ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪರಮಪ್ರೀತಃ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ವಃ॥ 12-197-37 (72778)
`ಸ್ವಕಾರ್ಯನಿರ್ಭರಾ ಯೂಯಂ ಪರೋಪದ್ರವಹೇತವಃ।
ಭವಂತೋ ಲೋಕಸಾಮಾನ್ಯಾಃ ಕಿಮರ್ಥಂ ಬ್ರೂತ ಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-197-38 (72779)
ಯಮ ಉವಾಚ। 12-197-39x (5989)
ವಯಮಪ್ಯೇವಮತ್ಯುಗ್ರಾ ಧಾತುರಾಜ್ಞಾಪುರಃ ಸರಾಃ।
ಚೋದಿತಾ ಧಾವಮಾನಾ ವೈ ಕರ್ಮಭಾವಮನುವ್ರತಾಃ॥ 12-197-39 (72780)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।' 12-197-40x (5990)
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಥ ಕಾಲೇ ತು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಮುಪಾಗತಃ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುರಗಮತ್ತತ್ರ ಸಮೇತಾ ಯತ್ರ ತೇ ವಿಭೋ॥ 12-197-40 (72781)
ಸರ್ವಾನೇವ ತು ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಥ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನಮಕರೋತ್ಸರ್ವೇಷಾಂ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-197-41 (72782)
ತಸ್ಮೈ ಸೋಽಥಾಸನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಾದ್ಯಮರ್ಧ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾಕ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಕುಶಲಸಂವಿದಂ॥ 12-197-42 (72783)
ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರೂಹಿ ಯದ್ಯದಿಹೇಚ್ಛಸಿ।
ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ಕಿಂ ಕರೋಮೀಹ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮಾಮ॥ 12-197-43 (72784)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-44x (5991)
ರಾಜಾಽಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ತ್ವಂ ಯದಾ ಷಟ್ಕರ್ಮಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ದದಾನಿ ವಸು ಕಿಂಚಿತ್ತೇ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-197-44 (72785)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-45x (5992)
ದ್ವಿವಿಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜಂಧರ್ಮಶ್ಚ ದ್ವಿವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಶ್ಚ ನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ನಿವೃತ್ತೋಽಹ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್॥ 12-197-45 (72786)
ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛ ದಾನಾನಿ ಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತಾ ನರಾಧಿಪ।
ಅಹಂ ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ಕಿಮಿಷ್ಟಂ ಕಿಂ ದದಾಮಿ ತೇ।
ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ನೃಪತಿಶ್ರೇಷ್ಠ ತಪಸಾ ಸಾಧಯಾಮಿ ಕಿಂ॥ 12-197-46 (72787)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-47x (5993)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಹಂ ನ ಜಾನಾಮಿ ದೇಹೀತಿ ವಚನಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ಪ್ರಯಚ್ಛ ಯುದ್ಧಮಿತ್ಯೇವಂವಾದೀ ಚಾಸ್ಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-197-47 (72788)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-48x (5994)
ತುಷ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ತಥಾ ತುಷ್ಟಾ ವಯಂ ನೃಪ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯೋತ್ತರಂ ನಾಸ್ತಿ ಯದಿಷ್ಟಂ ತತ್ಸಮಾಚರ॥ 12-197-48 (72789)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-49x (5995)
ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾಽಹಂ ದದಾನೀತಿ ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವಮುದಾಹೃತಂ।
ಯಾಚೇ ತ್ವಾಂ ದೀಯತಾಂ ಮಹ್ಯಂ ಜಪ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಫಲಂ ದ್ವಿಜ॥ 12-197-49 (72790)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-50x (5996)
ಯುದ್ಧಂ ಮಮ ಸದಾ ವಾಣೀ ಯಾಚತೀತಿ ವಿಕತ್ಥಸೇ।
ನ ಚ ಯುದ್ಧಂ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ಯಾಚಸೇ ಪುನಃ॥ 12-197-50 (72791)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-51x (5997)
ವಾಗ್ವಜ್ರಾಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಬಾಹುಜೀವಿನಃ।
ವಾಗ್ಯುದ್ಧಂ ತದಿದಂ ತೀವ್ರಂ ಮಮ ವಿಪ್ರ ತ್ವಯಾ ಸಹ॥ 12-197-51 (72792)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-52x (5998)
ಸೇಯಮದ್ಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಮೇ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ಕಿಂ ಪ್ರದೀಯತಾಂ।
ಬ್ರೂಹಿ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಭವೇ ಸತಿ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-197-52 (72793)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-53x (5999)
ಯತ್ತದ್ವರ್ಷಶತಂ ಪೂರ್ಣಂ ಜಪ್ಯಂ ವೈ ಜಪತಾ ತ್ವಯಾ।
ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತತ್ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮಮ ದಿತ್ಸುರ್ಭವಾನ್ಯದಿ॥ 12-197-53 (72794)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-54x (6000)
ಪರಮಂ ಗೃಹ್ಯತಾಂ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಯಜ್ಜಪಿತಂ ಮಯಾ।
ಅರ್ಧಂ ತ್ವಮವಿಚಾರೇಣ ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಹ್ಯವಾಪ್ನುಹಿ॥ 12-197-54 (72795)
ಅಥವಾ ಸರ್ವಮೇವೇಹ ಮಾಮಕಂ ಜಾಪಕಂ ಫಲಂ।
ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಕಾಮಂ ತ್ವಂ ಯದಿ ಸರ್ವಮಿಹೇಚ್ಛಸಿ॥ 12-197-55 (72796)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-56x (6001)
ಕೃತಂ ಸರ್ವೇಣ ಭದ್ರಂ ತೇ ಜಪ್ಯಂ ಯದ್ಯಾಚಿತಂ ಮಯಾ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಿಂಚ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ವದ॥ 12-197-56 (72797)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-57x (6002)
ಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ನ ಜಾನಾಮಿ ದತ್ತಂ ಯಜ್ಜಪಿತಂ ಮಯಾ।
ಅಯಂ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಕಾಲಶ್ಚ ಯಮೋ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ಸಾಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-197-57 (72798)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-58x (6003)
ಅಜ್ಞಾತಮಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲಂ ಕಿಂ ಮೇ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ಫಲಂ ಬ್ರವೀಷಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನ ಚೇಜ್ಜಪ್ಯಕೃತಸ್ಯ ಮಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತು ತತ್ಫಲಂ ವಿಪ್ರೋ ನಾಹಮಿಚ್ಛೇ ಸಸಂಶಯಂ॥ 12-197-58 (72799)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-59x (6004)
ನಾದದೇಽಪರದತ್ತಂ ವೈ ದತ್ತಂ ವಾ ಚಾಫಲಂ ಮಯಾ।
ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ರಾಜರ್ಷೇ ಮಮಾದ್ಯ ತವ ಚೈವ ಹಿ॥ 12-197-59 (72800)
ಸಕೃದಂಶೋ ನಿಪತತಿ ಸಕೃತ್ಕನ್ಯಾ ಪ್ರದೀತಯೇ।
ಸಕೃದೇವ ದದಾನೀತಿ ತ್ರೀಣ್ಯೇತಾನಿ ಸಕೃತ್ಸಕೃತ್॥ 12-197-60 (72801)
ನಾಭಿಸಂಧಿರ್ಮಯಾ ಜಪ್ಯೇ ಕೃತಪೂರ್ವಃ ಕದಾಚನ।
ಜಪ್ಯಸ್ಯ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಕಥಂ ವೇತ್ಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಫಲಂ॥ 12-197-61 (72802)
ದದಸ್ವೇತಿ ತ್ವಯಾ ಚೋಕ್ತಂ ದತ್ತಂ ವಾಚಾ ಫಲಂ ಮಯಾ।
ನ ವಾಚಂ ದೂಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸತ್ಯಂ ರಕ್ಷ ಸ್ಥಿರೋ ಭವ॥ 12-197-62 (72803)
ಅಥೈವಂ ವದತೋ ಮೇಽದ್ಯ ವಚನಂ ನ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ಮಹಾನಧರ್ಮೋ ಭವಿತಾ ತವ ರಾಜನ್ಮೃಷಾ ಕೃತಃ॥ 12-197-63 (72804)
ನ ಯುಕ್ತಾ ತು ಮೃಷಾವಾಣೀ ತ್ವಯಾ ವಕ್ತುಮರಿಂದಮ।
ತಥಾ ಮಯಾಽಪ್ಯಭಿಹಿತಂ ಮಿಥ್ಯಾ ಕರ್ತುಂ ನ ಶಕ್ಯತೇ॥ 12-197-64 (72805)
ಸಂಶ್ರುತಂ ಚ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ದದಾನೀತ್ಯವಿಚಾರಿತಂ।
ತದ್ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವಾವಿಚಾರೇಣ ಯದಿ ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ಭವಾನ್॥ 12-197-65 (72806)
ಇಹಾಗಂಯ ಹಿ ಮಾಂ ರಾಜಂಜಾಪ್ಯಂ ಫಲಮಯಾಚಥಾಃ।
ತನ್ಮೇ ನಿಸೃಷ್ಟಂ ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಭವ ಸತ್ಯೇಸ್ಥಿತೋಪಿ ಚ॥ 12-197-66 (72807)
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಽಸ್ತಿ ನ ಪರೋ ನ ಚ ಪೂರ್ವಾನ್ಸ ತಾರಯೇತ್।
ಕುತ ಏವಾಪರಾನ್ರಾಜನ್ಮೃಷಾವಾದಪರಾಯಣಃ॥ 12-197-67 (72808)
ನ ಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನೇ ದಾನಂ ನಿಯಮಾಸ್ತಾರಯಂತಿ ಹಿ।
ಯಥಾ ಸತ್ಯಂ ಪರೇ ಲೋಕೇ ತಥೇಹ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-197-68 (72809)
ತಪಾಂಸಿ ಯಾನಿ ಚೀರ್ಣಾನಿ ಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಚ ಯತ್ತಪಃ।
ಸಮಾಶತೈಃ ಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ತತ್ಸತ್ಯಾನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-197-69 (72810)
ಸತ್ಯಮೇಕಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸತ್ಯಮೇಕಂ ಪರಂ ತಪಃ।
ಸತ್ಯಮೇಕಂ ಪರೋ ಯಜ್ಞಃ ಸತ್ಯಮೇಕಂ ಪರಂ ಶ್ರುತಂ॥ 12-197-70 (72811)
ಸತ್ಯಂ ವೇದೇಷು ಜಾಗರ್ತಿ ಫಲಂ ಸತ್ಯೇ ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಪೋ ಧರ್ಮೋ ದಮಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-197-71 (72812)
ಸತ್ಯಂ ವೇದಾಸ್ತಥಾಂಗಾನಿ ಸತ್ಯಂ ಯಜ್ಞಾಸ್ತಥಾ ವಿಧಿಃ।
ವ್ರತಚರ್ಯಾ ತಥಾ ಸತ್ಯಮೋಂಕಾರಃ ಸತ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-197-72 (72813)
ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಜನನಂ ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಸಂತತಿರೇವ ಚ।
ಸತ್ಯೇನ ವಾಯುರಭ್ಯೇತಿ ಸತ್ಯೇನ ತಪತೇ ರವಿಃ॥ 12-197-73 (72814)
ಸತ್ಯೇನ ಚಾಗ್ನಿರ್ದಹತಿ ಸ್ವರ್ಗಃ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸತ್ಯಂ ಯಜ್ಞಸ್ತಪೋ ವೇದಾಃ ಸ್ತೋಭಾ ಮಂತ್ರಾಃ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-197-74 (72815)
ತುಲಾಮಾರೋಪಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಂ ಚೈವೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಸಮಾಂ ಕಕ್ಷಾಂ ಧಾರಯತೋ ಯಃ ಸತ್ಯಂ ತತೋಽಧಿಕಂ॥ 12-197-75 (72816)
ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತಃ ಸತ್ಯಂ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯೇನ ವರ್ಧತೇ।
ಕಿಮರ್ಥಮನೃತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತುಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-197-76 (72817)
ಸತ್ಯೇ ಕುರು ಸ್ಥಿರಂ ಭಾವಂ ಮಾ ರಾಜನ್ನನೃತಂ ಕೃಥಾಃ।
ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮನೃತಂ ವಾಕ್ಯಂ ದೇಹೀತಿ ಕುರುಷೇಽಶುಭಂ॥ 12-197-77 (72818)
ಯದಿ ಜಪ್ಯಫಲಂ ದತ್ತಂ ಮಯಾ ನೇಚ್ಛಸಿ ವೈ ನೃಪ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಃ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟೋ ಲೋಕಾನನುಚರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-197-78 (72819)
ಸಂಶ್ರುತ್ಯ ಯೋ ನ ದಿತ್ಸೇತ ಯಾಚಿತ್ವಾ ಯಶ್ಚ ನೇಚ್ಛತಿ।
ಉಭಾವಾನೃತಿಕಾವೇತೋ ನ ಮೃಪಾ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-197-79 (72820)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-80x (6005)
ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಃ ಕಿಲ ದ್ವಿಜ।
ದಾತಾರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಗೃಹ್ಣೀಯಾಂ ಭವತಃ ಕಥಂ॥ 12-197-80 (72821)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-81x (6006)
ನ ಚ್ಛಂದಯಾಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ನಾಪಿ ತೇ ಗೃಹಮಾವ್ರಜಂ।
ಇಹಾಗಂಯ ತು ಯಾಚಿತ್ವಾ ನ ಗೃಹ್ಣೀಷೇ ಪುನಃ ಕಥಂ॥ 12-197-81 (72822)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-82x (6007)
ಅವಿವಾದೋಽಸ್ತು ಯುವಯೋರ್ವಿತ್ತಂ ಮಾಂ ಧರ್ಮಮಾಗತಂ।
ದ್ವಿಜೋ ದಾನಫಲೈರ್ಯುಕ್ತೋ ರಾಜಾ ಸತ್ಯಫಲೇನ ಚ॥ 12-197-82 (72823)
ಸ್ವರ್ಗ ಉವಾಚ। 12-197-83x (6008)
ಸ್ವರ್ಗಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ರೂಪಿಣಂ ಸ್ವಯಮಾಗತಂ।
ಅವಿವಾದೋಽಸ್ತು ಯುವಯೋರುಮೌ ತುಲ್ಯಫಲೌ ಯುವಾಂ॥ 12-197-83 (72824)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-84x (6009)
ಕೃತಂ ಸ್ವರ್ಗೇಣ ಮೇ ಕಾರ್ಯಂ ಗಚ್ಛ ಸ್ವರ್ಗ ಯಥಾಗತಂ।
ವಿಪ್ರೋ ಯದೀಚ್ಛತೇ ದಾತುಂ ಚೀರ್ಣಂ ಗೃಹ್ಣಾತು ಮೇ ಫಲಂ॥ 12-197-84 (72825)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-85x (6010)
ಬಾಲ್ಯೇ ಯದಿ ಸ್ಮಾದಜ್ಞಾನಾನ್ಮಯಾ ಹಸ್ತಃ ಪ್ರಸಾರಿತಃ।
ನಿವೃತ್ತಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಮುಪಾಸೇ ಸಂಹಿತಾಂ ಜಪನ್॥ 12-197-85 (72826)
ನಿವೃತ್ತಂ ಮಾಂ ಚಿರಾದ್ರಾಜನ್ವಿಪ್ರಲೋಭಯಸೇ ಕಥಂ।
ಸ್ವೇನ ಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವತ್ತೋ ನೇಚ್ಛೇ ಫಲಂ ನೃಪ।
ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲೋಽಹಂ ನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್॥ 12-197-86 (72827)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-87x (6011)
ಯದಿ ವಿಪ್ರ ವಿಸೃಷ್ಟಂ ತೇ ಜಪ್ಯಸ್ಯ ಫಲಮುತ್ತಮಂ।
ಆವಯೋರ್ಯತ್ಫಲಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸಹಿತಂ ನೌ ತದಸ್ತ್ವಿಹ॥ 12-197-87 (72828)
ದ್ವಿಜಾಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಯುಕ್ತಾ ದಾತಾರೋ ರಾಜವಂಶಜಾಃ।
ಯದಿ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷುತೋ ವಿಪ್ರ ಸಹೈವ ಫಲಮಸ್ತು ನೌ॥ 12-197-88 (72829)
ಮಾ ವಾ ಭೂತ್ಸಹ ಭೋಜ್ಯಂ ನೌ ಮದೀಯಂ ಫಲಮಾಪ್ನುಹಿ।
ಪ್ರತೀಚ್ಛ ಮತ್ಕೃತಂ ಧರ್ಮಂ ಯದಿ ತೇ ಮಯ್ಯನುಗ್ರಹಃ॥ 12-197-89 (72830)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-90x (6012)
ತತೋ ವಿಕೃತವೈಷೌ ದ್ವೌ ಪುರುಷೌ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೌ।
ಗೃಹೀತ್ವಾಽನ್ಯೋನ್ಯಮಾವೇಷ್ಠ್ಯ ಕುಚೇಲಾವೂಚತುರ್ವಚಃ॥ 12-197-90 (72831)
ನ ಮೇ ಧಾರಯಸೀತ್ಯೇಕೋ ಧಾರಯಾಮೀತಿ ಚಾಪರಃ।
ಇಹಾಸ್ತಿ ನೌ ವಿವಾದೋಽಯಮಯಂ ರಾಜಾಽನುಶಾಸಕಃ॥ 12-197-91 (72832)
ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಂಯಹಮಿದಂ ನ ಮೇ ಧಾರಯತೇ ಭವಾನ್।
ಅನೃತಂ ವದಸೀಹ ತ್ವಮೃಣಂ ತೇ ಧಾರಯಾಂಯಹಂ। 12-197-92 (72833)
ತಾವುಭೌ ಸುಭೃಶಂ ತಪ್ತೌ ರಾಜಾನಮಿದಮೃಚತುಃ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯೌ ತು ಯಥಾ ಸ್ಯಾವ ನಾವಾಮಿಹ ವಿಗರ್ಹಿತೌ॥ 12-197-93 (72834)
ವಿರೂಪ ಉವಾಚ। 12-197-94x (6013)
ಘಾರಯಾಮಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಕೃತಸ್ಯೇಹ ಗೋಃ ಫಲಂ।
ದದತಶ್ಚ ನ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ವಿಕೃತೋ ಮೇ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-197-94 (72835)
ವಿಕೃತ ಉವಾಚ। 12-197-95x (6014)
ನ ಮೇ ಧಾರಯತೇ ಕಿಂಚಿದ್ವಿರೂಪೋಽಯಂ ನರಾಧಿಪ।
ಮಿಥ್ಯಾ ಬ್ರವೀತ್ಯಯಂ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಸತ್ಯಾಭಾಸಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-197-95 (72836)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-96x (6015)
ವಿರೂಪ ಕಿಂ ಧಾರಯತೇ ಭವಾನಸ್ಯ ಬ್ರವೀತು ಮೇ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾ ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿ ಮೇ ಧೀಯತೇ ಮನಃ॥ 12-197-96 (72837)
ವಿರೂಪ ಉವಾಚ। 12-197-97x (6016)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜನ್ಯಥೈತದ್ಧಾರಯಾಂಯಹಂ।
ವಿಕೃತಸ್ಯಾಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇ ನಿಖಿಲೇನ ನರಾಧಿಪ॥ 12-197-97 (72838)
ಅನೇನ ಧರ್ಮಪ್ರಾಪ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಶುಭಾ ದತ್ತಾ ಪುರಾಽನಘ।
ಧೇನುರ್ವಿಪ್ರಾಯ ರಾಜರ್ಷೇ ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಿನೇ॥ 12-197-98 (72839)
ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಯಂ ಮಯಾ ರಾಜನ್ಫಲಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಯಾಚಿತಃ।
ವಿಕೃತೇನ ಚ ಮೇ ದತ್ತಂ ವಿಶುದ್ಧೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-197-99 (72840)
ತತೋ ಮೇ ಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಮಾತ್ಮವಿಶುದ್ಧಯೇ।
ಗಾವೌ ಚ ಕಪಿಲೇ ಕ್ರೀತ್ವಾ ವತ್ಸಲೇ ಬಹುದೋಹನೇ॥ 12-197-100 (72841)
ತೇ ಚೋಂಛವೃತ್ತಯೇ ರಾಜನ್ಮಯಾ ಸಮುಪವರ್ಜಿತೇ।
ಯಥಾವಿಧಿ ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ತದಸ್ಯಾಹಂ ಪುನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-197-101 (72842)
ಇಹಾದ್ಯೈವ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ಗೃಹೀತ್ವಾ ದ್ವಿಗುಣಾಂ ಫಲಂ।
ಏವಂ ಸ್ಯಾತ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕಃಶುದ್ಧಃ ಕೋಽತ್ರ ದೋಷವಾನ್॥ 12-197-102 (72843)
ಏವಂ ವಿವದಮಾನೌ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾಮಿಹಾಭ್ಯಾಗತೌ ನೃಪ।
ಕುರು ಧರ್ಮಮಧರ್ಮಂ ವಾ ವಿನಯೇ ನೌ ಸಮಾದಧ॥ 12-197-103 (72844)
ಯದಿ ನೇಚ್ಛತಿ ಮೇ ದಾನಂ ಯಥಾ ದತ್ತಮನೇನ ವೈ।
ಭವಾನತ್ರ ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಾರ್ಗೇ ಸ್ಥಾಪಯಿತಾಽದ್ಯ ನೌ॥ 12-197-104 (72845)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-105x (6017)
ದೀಯಮಾನಂ ನ ಗೃಹ್ಣಾಸಿ ಋಣಂ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮದ್ಯ ವೈ।
ಯಥೈವ ತೇಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಂ ಯಥಾ ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-197-105 (72846)
ವಿಕೃತ ಉವಾಚ। 12-197-106x (6018)
ದೀಯತಾಮಿತ್ಯನೇನೋಕ್ತಂ ದದಾನೀತಿ ತಥಾ ಮಯಾ।
ನಾಯಂ ಮೇ ಧಾರಯತ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛತಾಂ ಯತ್ರ ವಾಂಛತಿ॥ 12-197-106 (72847)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-107x (6019)
ದದತೋಽಸ್ಯ ನ ಗೃಹ್ಣಾಸಿ ವಿಷಮಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ದಣಡ್ಯೋ ಹಿ ತ್ವಂ ಮಮ ಮತೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಖಲು ಸಂಶಯಃ॥ 12-197-107 (72848)
ವಿಕೃತ ಉವಾಚ। 12-197-108x (6020)
ಮಯಾಽಸ್ಯ ದತ್ತಂ ರಾಜರ್ಷೇ ಗೃಹ್ಣೀಯಾಂ ತತ್ಕಥಂ ಪುನಃ।
ಕೋ ಮಮಾತ್ರಾಪರಾಧೋ ಮೇ ದಂಡಮಾಜ್ಞಾಪಯ ಪ್ರಭೋ॥ 12-197-108 (72849)
ವಿರೂಪ ಉವಾಚ। 12-197-109x (6021)
ದೀಯಮಾನಂ ಯದಿ ಮಯಾ ನ ಗೃಹ್ಣಾಸಿ ಕಥಂಚನ।
ನಿಯಚ್ಛತಿ ತ್ವಾಂ ನೃಪತಿರಯಂ ಧರ್ಮಾನುಶಾಸಕಃ॥ 12-197-109 (72850)
ವಿಕೃತ ಉವಾಚ। 12-197-110x (6022)
ಸ್ವಯಂ ಮಯಾ ಯಾಚಿತೇನ ದತ್ತಂ ಕಥಮಿಹಾದ್ಯ ತತ್।
ಗೃಹ್ಣೀಯಾಂ ಗಚ್ಛತು ಭವಾನಭ್ಯನುಜ್ಞಾಂ ದದಾನಿ ತೇ॥ 12-197-110 (72851)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-111x (6023)
ಶ್ರುತಮೇತತ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ನನಯೋಃ ಕಥಿತಂ ದ್ವಯೋಃ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಂ ಮಯಾ ಯತ್ತೇ ತದ್ಗೃಹಾಣಾವಿಚಾರಿತಂ॥ 12-197-111 (72852)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-112x (6024)
ಪ್ರಸ್ತುತಂ ಸುಮಹತ್ಕಾರ್ಯಮನಯೋರ್ಗಹ್ವರಂ ಯಥಾ।
ಜಾಪಕಸ್ಯ ದೃಢೀಕಾರಃ ಕಥಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-197-112 (72853)
ಯದಿ ತಾವನ್ನ ಗೃಹ್ಣಾಮಿ ಜಾಪಕೇನಾಪವರ್ಜಿತಂ।
ಕಥಂ ನ ಲಿಪ್ಯೇಯಮಹಂ ಪಾಪೇನ ಮಹತಾಽದ್ಯ ವೈ॥ 12-197-113 (72854)
ತೌ ಚೋವಾಚ ಸ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಕೃತಕಾರ್ಯೌ ಗಮಿಷ್ಯಥಃ।
ನೇದಾನೀಂ ಮಾಮಿಹಾಸಾದ್ಯ ರಾಜಧರ್ಮೋ ಭವೇನ್ಮೃಷಾ॥ 12-197-114 (72855)
ಸ್ವಧರ್ಮಃ ಪರಿಪಾಲ್ಯಸ್ತು ರಾಜ್ಞಾಮಿತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ವಿಪ್ರಧರ್ಮಶ್ಚ ಗಹನೋ ಮಾಮನಾತ್ಮಾನಮಾವಿಶತ್॥ 12-197-115 (72856)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-116x (6025)
ಗೃಹಾಣ ಧಾರಯೇಽಹಂ ಚ ಯಾಚಿತಂ ಸಂಶ್ರುತಂ ಮಯಾ।
ನ ಚೇದ್ಭಹೀಷ್ಯಸೇ ರಾಜಞ್ಶಪಿಷ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-197-116 (72857)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-117x (6026)
ಧಿಗ್ರಾಜಧರ್ಮಂ ಯಸ್ಯಾಯಂ ಕಾರ್ಯಸ್ಯೇಹ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಇತ್ಯರ್ಥಂ ಮೇ ಗ್ರಹೀತವ್ಯಂ ಕಥಂ ತುಲ್ಯಂ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-197-117 (72858)
ಏಷ ಪಾಣಿರಪೂರ್ವಂ ಮೇ ನಿಕ್ಷೇಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರಸಾರಿತಃ।
ಯನ್ಮೇ ಧಾರಯಸೇ ವಿಪ್ರ ತದಿದಾನೀಂ ಪ್ರದೀಯತಾಂ॥ 12-197-118 (72859)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-197-119x (6027)
ಸಂಹಿತಾಂ ಜಪತಾ ಯಾವಾನ್ಗುಣಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕೃತೋ ಮಯಾ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಯದಿ ಕಿಂಚಿದಿಹಾಸ್ತಿ ಮೇ॥ 12-197-119 (72860)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-197-120x (6028)
ಜಲಮೇತನ್ನಿಪತಿತಂ ಮಮ ಪಾಣೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಸಮಮಸ್ತು ಸಹೈವಾಸ್ತು ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತು ವೈ ಭವಾನ್॥ 12-197-120 (72861)
ವಿರೂಪ ಉವಾಚ। 12-197-121x (6029)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಿದ್ಧಿ ನೌ ತ್ವಮಾವಾಭ್ಯಾಂ ಕಾರಿತೋ ಭವಾನ್।
`ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೌ ಯುವಯೋರ್ಮನೋತ್ಥಂ ತು ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥' 12-197-121 (72862)
ಸಹೇತಿ ಚ ಯದುಕ್ತಂ ತೇ ಸಮಾ ಲೋಕಾಸ್ತವಾಸ್ಯ ಚ।
ನಾಯಂ ಧಾರಯತೇ ಕಿಂಚಿಜ್ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಕೃತಾ॥ 12-197-122 (72863)
ಕಾಲೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಮೃತ್ಯುಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ತಥಾ ಯುವಾಂ।
ಸರ್ವಮನ್ಯೋನ್ಯನಿಷ್ಕರ್ಷೇ ನಿಕೃಷ್ಟಂ ಪಶ್ಯತಸ್ತವ॥ 12-197-123 (72864)
`ಸರ್ವೇಷಾಮುಪರಿಸ್ಥಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವ್ಯಕ್ತಜನ್ಮನಃ।
ಯುವಯೋಃ ಸ್ಥಾನಮೂಲಂ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಮಮಲಾತ್ಮಕಂ॥ 12-197-124 (72865)
ಸರ್ವೇ ಗಚ್ಛಾಮ ಯತ್ರ ಸ್ವಾನ್ಸ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ವಯಂ।'
ಗಚ್ಛ ಲೋಕಾಂಜಿತಾನ್ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಯತ್ರ ವಾಂಛಸಿ॥ 12-197-125 (72866)
` ತತೋ ಧರ್ಮಯಮಾದ್ಯಾಸ್ತೇ ವಾಕ್ಯಮೂಚುರ್ನಪರ್ದ್ವಿಜೌ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಯಃ ಸ್ಮೃತೋ ಮೂರ್ಧಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-197-126 (72867)
ತತ್ರಸ್ಥೌ ಹಿ ಭವಂತೌ ಹಿ ಯುವಾಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಜಿತಾ ವಯಂ।
ಯುವಯೋಃ ಕಾಮ ಆಪನ್ನಸ್ತತ್ಕಾಂಯಮವಿಶಂಕಯಾ॥' 12-197-127 (72868)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-197-128x (6030)
ಜಾಪಕಾನಾಂ ಫಲಾವಾಪ್ತಿರ್ಮಯಾ ತೇ ಸಂಪ್ರದರ್ಶಿತಾ।
ಗತಿಃ ಸ್ಥಾನಂ ಚ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಜಾಪಕೇನ ಯಥಾ ಜಿತಾಃ॥ 12-197-128 (72869)
ಪ್ರಯಾತಿ ಸಂಹಿತಾಧ್ಯಾಯೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ।
ಅಥವಾಽಗ್ನಿಂ ಸಮಾಯಾತಿ ಸೂರ್ಯಮಾವಿಶತೇಽಪಿ ವಾ॥ 12-197-129 (72870)
ಸ ತೈಜಸೇನ ಭಾವೇನ ಯದಿ ತತ್ರ ರಮತ್ಯುತ।
ಗುಣಾಂಸ್ತೇಷಾಂ ಸಮಾಧತ್ತೇ ರಾಗೇಣ ಪ್ರತಿಮೋಹಿತಃ॥ 12-197-130 (72871)
ಏವಂ ಸೋಮೇ ತಥಾ ವಾಯೌ ಭೂಂಯಾಕಾಶಶರೀರಗಃ।
ಸರಾಗಸ್ತತ್ರ ವಸತಿ ಗುಣಾಂಸ್ತೇಷಾಂ ಸಮಾಚರನ್॥ 12-197-131 (72872)
ಅಥ ತತ್ರ ವಿರಾಗೀ ಸ ಪರಂ ಗಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ಪರಮವ್ಯಯಮಿಚ್ಛನ್ಸ ತಮೇವಾವಿಶತೇ ಪುನಃ॥ 12-197-132 (72873)
ಅಮೃತಾಚ್ಚಾಮೃತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಶಾಂತೀಭೂತೋ ನಿರಾತ್ಮವಾನ್।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಃ ಸ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಃ ಸುಖೀ ಶಾಂತೋ ನಿರಾಮಯಃ॥ 12-197-133 (72874)
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಥಾನಮನಾವರ್ತಮೇಕಮಕ್ಷರಸಂಜ್ಞಕಂ।
ಅದುಃಖಮಜರಂ ಶಾಂತಂ ಸ್ಥಾನಂ ತತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-197-134 (72875)
ಚತುರ್ಭಿರ್ಲಕ್ಷಣೈರ್ಹೀನಂ ತಥಾ ಪಡ್ಭಿಃ ಸಷೋಡಶೈಃ।
ಪುರುಷಂ ತಮತಿಕ್ರಂಯ ಆಕಾಶಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-197-135 (72876)
ಅಥ ನೇಚ್ಛತಿ ರಾಗಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಂ ತದಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಯಚ್ಚ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ತಚ್ಚ ಮನಸಾ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-197-136 (72877)
ಅಥವಾ ಚೇಕ್ಷತೇ ಲೋಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ನಿರಯಸಂಜ್ಞಿತಾನ್।
ನಿಸ್ಪೃಹಃ ಸರ್ವತೋ ಮುಕ್ತಸ್ತತ್ರ ವೈ ರಮತೇ ಸುಖಂ॥ 12-197-137 (72878)
ಏವಮೇಷಾ ಮಹಾರಾಜ ಜಾಪಕಸ್ಯ ಗತಿರ್ಯಥಾ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ॥ ॥ 12-197-138 (72879)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಸಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 197॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-197-1 ಆಯುಃಪರಿಚ್ಛೇದಿಕಾ ದೇವತಾ ಕಾಲಃ। ಪ್ರಾಣವಿಯೋಜಿಕಾ ಮೃತ್ಯುಃ। ಪುಣ್ಯಾಪುಣ್ಯಫಲದಾಯಿಕಾ ಯಮಃ। ತತ್ ತಂ॥ 12-197-2 ಸೂರ್ಯಪುತ್ರಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ॥ 12-197-4 ಜಾಪಕೋ ಮಂತ್ರಾಧ್ಯಯನಪರಃ। ಪೈಪ್ಪಲಾದ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-197-7 ದೇವ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ದರ್ಶಿತೋ ದರ್ಶನದಾನೇನಾನುಗೃಹೀತಃ॥ 12-197-14 ಸಮಾಧಿರ್ನಿಯಮಃ॥ 12-197-15 ನಿರಯಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಕ್ಷಯಿಣಂ। ಯಾತಾ ಯಾಸ್ಯಸಿ। ಯಾತಾ ಗತಾಃ॥ 12-197-16 ಅನಿಮಿತ್ತಮಜನ್ಯಂ। ಯಜ್ಜಪ್ಯೇ ಮೇ ರಮತಾಂ ಮನ ಇತಿ॥ 12-197-20 ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಆತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಿತವಾನ್॥ 12-197-24 ಬಹುದುಃಖಸುಖಮಿತಿ ಝ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-197-56 ಕೃತಮಲಂ ಸರ್ವೇಣ ಜಪಫಲೇನ॥ 12-197-57 ಯಜ್ಜಪಿತಂ ಜಪ್ಯಂ ತಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-197-61 ಅಭಿಸಂಧಿಃ ಕಾಮಃ। ನಿಷ್ಕಾಮಸ್ಯ ಜಪಸ್ಯಾನಂತಂ ಫಲಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-197-62 ದೂಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಅನ್ಯಥಾಕರಿಷ್ಯಾಮಿ॥ 12-197-66 ಮೇ ಮಯಾ ನಿಸೃಷ್ಟಂ ದತ್ತಂ॥ 12-197-77 ದೇಹೀತಿ ಉಕ್ತ್ವೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-197-81 ನ ಚ್ಛಂದಯಾಮಿ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವೇತಿ ನ ಪ್ರಾರ್ಥಿತವಾನಸ್ಮಿ॥ 12-197-84 ತತ್ಪ್ರತೀಚ್ಛತು ಮೇ ಫಲಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಬಹು ಗೃಹ್ಣಾತು ಮೇ ಫಲಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-197-90 ದ್ವೌ ಪುರುಷೌ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ॥ 12-197-93 ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ತ್ವಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾವೋ ನಾವಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-197-94 ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಹಿ ರಾಜ್ಞೋಽನನುರೂಪೇತಿ ತಸ್ಯ ಕಾಮೋ ವಿಕೃತಸಂಜ್ಞಃ। ಶಾಂತಿಸ್ವಭಾವಸ್ಯಾಪಿ ಜಾಪಕಸ್ಯ ಯಾಚಿತ್ವಾಪಿ ದೀಯಮಾನಂ ನ ಗೃಹ್ಣಾತೀತಿ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರತಿ ಯಃ ಕ್ರೋಧಃ ಸ ವಿರೂಪಸಂಜ್ಞಃ। ಗೋಃ ಫಲಂ ವಾಚಂ ಧೇನುಮುಪಾಸೀತೇತಿ ಶ್ರುತೇರ್ಧೇನುಸರೂಪ್ರಾಯಾಃ ವಾಚಃ। ಜಪಸ್ಯ ಫಲಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-197-98 ಧೇನುರ್ವಾಕ್। ವಿಪ್ರಾಯ ಪರಮೇಶ್ವರಾಯ॥ 12-197-106 ಧಾರಯಾಮೀತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-197-118 ನಿಕ್ಷೇಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಪ್ರದಾನಾರ್ಥಂ॥ 12-197-131 ತೇಷಾಂ ಸೂರ್ಯಾದಿಲೋಕಪಾಲಾನಾಂ ಗುಣಾನ್ ಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾದೀನ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 198
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.198. ಅಧ್ಯಾಯಃ 198
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಪಸ್ಯ ಫಲಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಜಾಪಕೋಪಾಖ್ಯಾನಸಮಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-198-0 (72880)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-198-0x (6031)
ಕಿಮುತ್ತರಂ ತದಾ ತೌ ಸ್ಮ ಚಕ್ರತುಸ್ತಸ್ಯ ಭಾಷಿತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾಽಥವಾ ರಾಜಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-198-1 (72881)
ಅಥವಾ ತೌ ಗತೌ ತತ್ರ ಯದೇತತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ಸಂವಾದೋ ವಾ ತಯೋಃ ಕೋಽಭೂತ್ಕಿಂ ವಾ ತೌ ತತ್ರ ಚಕ್ರತುಃ॥ 12-198-2 (72882)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-198-3x (6032)
ತಥೇತ್ಯೇವಂ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಜಾಪಕಃ।
ಯಮಂ ಕಾಲಂ ಚ ಮೃತ್ಯುಂ ಚ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಚಾರ್ಹತಃ॥ 12-198-3 (72883)
ಪೂರ್ವಂ ಯೇ ಚಾಪರೇ ತತ್ರ ಸಮೇತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಾಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಸಂಪೂಜ್ಯ ಶಿರಸಾ ರಾಜಾನಂ ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ದ್ವಿಜಃ॥ 12-198-4 (72884)
ಫಲೇನಾನೇನ ಸಂಯುಕ್ತೋ ರಾಜರ್ಷೇ ಗಚ್ಛ ಮುಖ್ಯತಾಂ।
ಭವತಾ ಚಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಜಪೇಯಂ ಭೂಯ ಏವ ಹ॥ 12-198-5 (72885)
ವರಶ್ಚ ಮಮ ಪೂರ್ವಂ ಹಿ ದತ್ತೋ ದೇವ್ಯಾ ಮಹಾಬಲ।
ಶ್ರದ್ಧಾ ತೇ ಜಪತೋ ನಿತ್ಯಂ ಭವತ್ವಿತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-198-6 (72886)
ರಾಜೋವಾಚ। 12-198-7x (6033)
ಯದ್ಯೇವಂ ಸಫಲಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಶ್ರದ್ಧಾ ಚ ಜಪಿತುಂ ತವ।
ಗಚ್ಛ ವಿಪ್ರ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಜಾಪಕಂ ಫಲಮಾಪ್ನುಹಿ॥ 12-198-7 (72887)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-198-8x (6034)
ಕೃತಃ ಪ್ರಯತ್ನಃ ಸುಮಹಾನ್ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸನ್ನಿಧಾವಿಹ।
ಸಹ ತುಲ್ಯಫಲಾವಾವಾಂ ಗಚ್ಛಾವೋ ಯತ್ರ ನೌ ಗತಿಃ॥ 12-198-8 (72888)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-198-9x (6035)
ವ್ಯವಸಾಯಂ ತಯೋಸ್ತತ್ರ ವಿದಿತ್ವಾ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ।
ಸಹ ದೇವೈರುಪಯಯೌ ಲೋಕಪಾಲೈಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-198-9 (72889)
ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವೇ ಮರುತೋ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಸುಮಹಾಂತಿ ಚ।
ನದ್ಯಃ ಶೈಲಾಃ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚ ತೀರ್ಥಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-198-10 (72890)
ತಪಾಂಸಿ ಸಂಯೋಗವಿಧಿರ್ವೇದಾಸ್ತೋಭಾಃ ಸರಸ್ವತೀ।
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ಹಹಾಹುಹೂಃ॥ 12-198-11 (72891)
ಗಂಧರ್ವಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಪರಿವಾರಗಣೈರ್ಯುತಃ।
ನಾಗಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಮುನಯೋ ದೇವದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-198-12 (72892)
`ಆಜಗಾಮ ಚ ದೇವೇಶೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೇದಮಯೋಽವ್ಯಯಃ।'
ವಿಷ್ಣುಃ ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಶ್ಚ ದೇವೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸಮಾಗಮತ್।
ಅವಾದ್ಯಂತಾಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ಭೇರ್ಯಸ್ತೂರ್ಯಾಣಿ ವಾ ವಿಭೋ॥ 12-198-13 (72893)
ಪುಷ್ಪವರ್ಷಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ತತ್ರ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ನನೃತುಶ್ಚಾಪ್ಸರಃ ಸಂಘಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಸಮಂತತಃ॥ 12-198-14 (72894)
ಅಥ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತಥಾ ರೂಪೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಸಂಸಿದ್ಧಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗ ತ್ವಂ ಚ ಸಿದ್ಧಸ್ತಥಾ ನೃಪ॥ 12-198-15 (72895)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-198-16x (6036)
ಅಥ ತೌ ಸಹಿತೌ ರಾಜನ್ನನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ವಿಧಾನತಃ।
ವಿಷಯಪ್ರತಿಸಂಹಾರಮುಭಾವೇವ ಪ್ರಚಕ್ರತುಃ॥ 12-198-16 (72896)
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ತಥೋದಾನಂ ಸಮಾನಂ ವ್ಯಾನಮೇವ ಚ।
ಏವಂ ತೌ ಮನಸಿ ಸ್ಥಾಪ್ಯ ದಧತುಃ ಪ್ರಾಣಯೋರ್ಮನಃ॥ 12-198-17 (72897)
ಉಪಸ್ಥಿತಕೃತೌ ತೌ ಚ ನಾಸಿಕಾಗ್ರಮಧೋ ಭ್ರುವೋಃ।
ಭ್ರುಕುಟ್ಯಾಕ್ಷ್ಣೋಶ್ಚ ಮನಸಾ ಶನೈರ್ಧಾರಯತಸ್ತದಾ॥ 12-198-18 (72898)
ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾಭ್ಯಾಂ ಶರೀರಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ಥಿರದೃಷ್ಟೀ ಸಮಾಹಿತೌ।
ಜಿತಾಸನೌ ಸಮಾಧಾಯ ರ್ಮೂರ್ಧನ್ಯಾತ್ಮಾನಮೇವ ಚ॥ 12-198-19 (72899)
ತಾಲುದೇಶಮಥೋದ್ದಾಲ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ವಾಲಾ ಸುಮಹತೀ ಜಗಾಮ ತ್ರಿದಿವಂ ತದಾ॥ 12-198-20 (72900)
ಹಾಹಾಕಾರಸ್ತಥಾ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಸುಮಹಾನಭೂತ್।
ತಜ್ಜ್ಯೋತಿಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಂ ಸ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪ್ರಾವಿಶತ್ತದಾ॥ 12-198-21 (72901)
ತತಃ ಸ್ವಾಗತಮಿತ್ಯಾಹ ತತ್ತೇಜಃ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಪ್ರಾದೇಶಮಾತ್ರಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-198-22 (72902)
ಭೂಯಶ್ಚೈವಾಪರಂ ಪ್ರಾಹ ವಚನಂ ಮಧುರಂ ಸ್ಮಯನ್।
ಜಾಪಕೈಸ್ತುಲ್ಯಫಲತಾ ಯೋಗಾನಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-198-23 (72903)
ಯೋಗಸ್ಯ ತಾವದೇತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಫಲದರ್ಶನಂ।
ಜಾಪಕಾನಾಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ತು ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಸಮಾಹಿತಂ॥ 12-198-24 (72904)
ಉಷ್ಯತಾಂ ಮಯಿ ಚೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವ್ಯಾದದೇ ಸ ತತೋ ಮುಖಂ।
ಅಥಾಸ್ಯಂ ಪ್ರವಿವೇಶಾಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ 12-198-25 (72905)
ರಾಜಾಽಪ್ಯೇತೇನ ವಿಧಿನಾ ಭಗವಂತಂ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಯಥೈವ ದ್ವಿಜಶಾರ್ದೂಲಸ್ತಥೈವ ಪ್ರಾವಿಶತ್ತದಾ॥ 12-198-26 (72906)
ಸ್ವಯಂಭುವಮಥೋ ದೇವಾ ಅಭಿವಾದ್ಯ ತತೋಽಬ್ರುವನ್॥ 12-198-27 (72907)
ಜಾಪಕಾರ್ಥಮಯಂ ಯತ್ನೋ ಯದರ್ಥಂ ವಯಮಾಗತಾಃ।
ಕೃತಪೂಜಾವಿಮೌ ತುಲ್ಯೌ ತ್ವಯಾ ತುಲ್ಯಫಲಾನ್ವಿತೌ॥ 12-198-28 (72908)
ಯೋಗಜಾಪಕಯೋಸ್ತುಲ್ಯಂ ಫಲಂ ಸುಮಹದದ್ಯ ವೈ।
ಸರ್ವಾಂಲ್ಲೋಕಾನತಿಕ್ರಂಯ ಗಚ್ಛೇತಾಂ ಯತ್ರ ವಾಂಛಿತಂ॥ 12-198-29 (72909)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-198-30x (6037)
ಮಹಾಸ್ಮೃತಿಂ ಪಠೇದ್ಯಸ್ತು ತಥೈವಾನುಸ್ಮೃತಿಂ ಶುಭಾಂ।
ತಾವಪ್ಯೇತೇನ ವಿಧಿನಾ ಗಚ್ಛೇತಾಂ ಮತ್ಸಲೋಕತಾಂ॥ 12-198-30 (72910)
ಯಶ್ಚ ಯೋಗೇ ಭವೇದ್ಭಕ್ತಃ ಸೋಽಪಿ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ವಿಧಿನಾನೇನ ದೇಹಾಂತೇ ಮಮ ಲೋಕಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಸಾಧಯೇ ಗಂಯತಾಂ ಚೈವ ಯಥಾ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-198-31 (72911)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-198-32x (6038)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ತದಾ ದೇವಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಚ ತತೋ ದೇವಾ ಯಯುಃ ಸ್ವಂಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ॥ 12-198-32 (72912)
ತೇ ಚ ಸರ್ವೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಧರ್ಮಂ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ತತ್ರ ವೈ।
ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಯಯೂ ರಾಜನ್ಸರ್ವೇ ಸುಪ್ರೀತಚೇತಸಃ॥ 12-198-33 (72913)
ಏತತ್ಫಲಂ ಜಾಪಕಾನಾಂ ಗತಿಶ್ಚೈಷಾ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾ।
ಯಥಾಶ್ರುತಂ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-198-34 (72914)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 198॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-198-1 ತೌ ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಪೈಪ್ಪಲಾದೀ। ತಸ್ಯ ವಿರೂಪಸ್ಯ ಭಾಷಿತೇ ವಚನೇ ವಿಷಯೇ॥ 12-198-3 ಅರ್ಹತಃ ಪೂಜ್ಯಾನ್॥ 12-198-9 ವ್ಯವಸಾಯಂ ನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-198-11 ಸ್ತೋಭಾಃ ಸಾಮಗೀತಿಪೂರಣಾರ್ಥನಿ ಅಕ್ಷರಾಣಿ ಹಾಯಿ ಹಾವು ಇತ್ಯಾದೀನಿ॥ 12-198-18 ನೇತ್ರಾಗ್ರೈಶ್ಚೈವ ಮನಸೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-198-20 ತಾಲುದೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮರಂಧ್ರಂ॥ 12-198-23 ಯೋಗಾನಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ॥ 12-198-24 ಏತೇಭ್ಯ ಏತೇಷಾಂ ಸಭ್ಯಾನಾಂ। ಸಮಾಹಿತಂ ವಿಹಿತಂ॥ 12-198-30 ಸಂಹಿತಾಧ್ಯಾಯಿನಾಂ ಫಲಮುಕ್ತ್ವಾ ಷಡಂಗಾಧ್ಯಾಯಿನಾಂ ಮನ್ವಾದಿಸ್ಮೃತ್ಯಧ್ಯಾಯಿನಾಂ ಚ ಫಲಮಾಹ ಮಹಾಸ್ಮೃತಿಮಿತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 199
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.199. ಅಧ್ಯಾಯಃ 199
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಜ್ಞಾನಯೋಗಾದೇಃ ಫಲಂ ಭಗವದ್ವೇದನಪ್ರಕಾರಂ ಚ ಪೃಷ್ಟೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ಕಥನಾಯ ಮನುವೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-199-0 (72915)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-199-0x (6039)
ಕಿಂ ಫಲಂ ಜ್ಞಾನಯೋಗಸ್ಯ ವೇದಾನಾಂ ನಿಯಮಸ್ಯ ಚ।
ಭೂತಾತ್ಮಾ ಚ ಕಥಂ ಜ್ಞೇಯಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-199-1 (72916)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-199-2x (6040)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮನೋಃ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ವಾದಂ ಮಹರ್ಷೇಶ್ಚ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ॥ 12-199-2 (72917)
ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ದೇವರ್ಷಿಸಙಪ್ರವರೋ ಮಹರ್ಷಿಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಪ್ರಶ್ನಮಿಮಂ ಪುರಾಣಂ
ಪ್ರಪಚ್ಛ ಶಿಷ್ಯೋಽಥ ಗುರುಂ ಪ್ರಣಂಯ॥ 12-199-3 (72918)
ಯತ್ಕಾರಣಂ ಮಂತ್ರವಿಧಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತೋ
ಜ್ಞಾನೇ ಫಲಂ ಯತ್ಪ್ರವದಂತಿ ವಿಪ್ರಾಃ।
ಯನ್ಮಂತ್ರಶಬ್ದೈರಕೃತಪ್ರಕಾಶಂ
ತದುಚ್ಯತಾಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಯಥಾವತ್॥ 12-199-4 (72919)
ಯತ್ಸ್ತೋತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಾಗಮಮಂತ್ರಿವಿದ್ಭಿ
ರ್ಯಜ್ಞೈರನೇಕೈರಥ ಗೋಪ್ರದಾನೈಃ।
ಫಲಂ ಮಹದ್ಭಿರ್ಯದುಪಾಸ್ಯತೇ ಚ
ಕಿಂ ತತ್ಕಥಂ ವಾ ಭವಿತಾ ಕ್ವ ವಾ ತತ್॥ 12-199-5 (72920)
ಮಹೀ ಮಹೀಜಾಃ ಪವನೋಽಂತರಿಕ್ಷಂ
ಜಲೌಕಸಶ್ಚೈವ ಜಲಂ ತಥಾ ದ್ಯೌಃ।
ದಿವೌಕಸಶ್ಚಾಪಿ ಯತಃ ಪ್ರಸೂತಾ
ಸ್ತದುಚ್ಯತಾಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಪುರಾಣಂ॥ 12-199-6 (72921)
ಜ್ಞಾನಂ ಯತಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ನರೋ ವೈ
ತತಸ್ತದರ್ಥಾ ಭವತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ।
ನ ಚಾಪ್ಯಹಂ ವೇದ ಪರಂ ಪುರಾಣಂ
ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಕಥಂ ನು ಕುರ್ಯಾಂ॥ 12-199-7 (72922)
ಋಕ್ಸಾಮಸಂಘಾಂಶ್ಚ ಯಜೂಂಷಿ ಚಾಹಂ
ಛಂದಾಂಸಿ ನಕ್ಷತ್ರಗತಿಂ ನಿರುಕ್ತಂ।
ಅಧೀತ್ಯ ಚ ವ್ಯಾಕರಣಂ ಸಕಲ್ಪಂ
ಶಿಕ್ಷಾಂ ಚ ಭೂತಪ್ರಕೃತಿಂ ನ ವೇದ್ಮಿ॥ 12-199-8 (72923)
ಸ ಮೇ ಭವಾಞ್ಶಂಸತು ಸರ್ವಮೇತ
ತ್ಸಾಮಾನ್ಯಶಬ್ದೈಶ್ಚ ವಿಶೇಷಣೈಶ್ಚ।
ಸ ಮೇ ಭವಾಞ್ಶಂಸತು ತಾವದೇತ
ಜ್ಜ್ಞಾನೇ ಫಲಂ ಕರ್ಮಣಿ ವಾ ಯದಸ್ತಿ॥ 12-199-9 (72924)
ಯಥಾ ಚ ದೇಹಾಚ್ಚ್ಯವತೇ ಶರೀರೀ
ಪುನಃ ಶರೀರಂ ಚ ಯಥಾಽಭ್ಯುಪೈತಿ। 12-199-10 (72925)
ಮನುರುವಾಚ।
ಯದ್ಯತ್ಪ್ರಿಯಂ ಯಸ್ಯ ಸುಖಂ ತದಾಹು
ಸ್ತದೇವ ದುಃಖಂ ಪ್ರವದಂತ್ಯನಿಷ್ಟಂ॥ 12-199-10x (6041)
ಇಷ್ಟಂ ಚ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿತರಚ್ಚ ನ ಸ್ಯಾ
ದೇತತ್ಕೃತೇ ಕರ್ಮವಿಧಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ।
ಇಷ್ಟಂ ತ್ವನಿಷ್ಟಂ ಚ ನ ಮಾಂ ಭಜೇತೇ
ತ್ಯೇತತ್ಕೃತೇ ಜ್ಞಾನವಿಧಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ॥ 12-199-11 (72926)
[ಕಾಮಾತ್ಮಕಾಶ್ಛಂದಸಿ ಕರ್ಮಯೋಗಾ
ಏಭಿರ್ವಿಮುಕ್ತಃ ಪರಮಶ್ನುವೀತ್।
ನಾನಾವಿಧೇ ಕರ್ಮಪಥೇ ಸುಖಾರ್ಥೀ
ನರಃ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ನಿರಯಂ ಪ್ರಯಾತಿ।] 12-199-12 (72927)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। ಇಷ್ಟಂ ತ್ವನಿಷ್ಟಂ ಚ ಸುಖಾಸುಖೇ ಚ
ಸಾಶೀಸ್ತಪಶ್ಛಂದತಿ ಕರ್ಮಭಿಶ್ಚ॥ 12-199-12x (6042)
ಮನುರುವಾಚ। 12-199-13x (6043)
ಏಭಿರ್ವಿಮುಕ್ತಃ ಪರಮಾವಿವೇಶ
ಏತತ್ಕೃತೇ ಕರ್ಮವಿಧಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ।
[ಕಾಮಾತ್ಮಕಾಂಶ್ಛಂದತಿ ಕರ್ಮಯೋಗ
ಏಭಿರ್ವಿಮುಕ್ತಃ ಪರಮಾದದೀತ॥] 12-199-13 (72928)
ಆತ್ಮಾದಿಭಿಃ ಕರ್ಮಭಿರಿಧ್ಯಮಾನೋ
ಧರ್ಮೇ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ಸುಖಾರ್ಥೀ।
ಪರಂ ಹಿ ತತ್ಕರ್ಮಫಲಾದಪೇತಂ
ನಿರಾಶಿಷೋ ಯತ್ಪದಮಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 12-199-14 (72929)
ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಷ್ಟಾ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚ
ದ್ವಾವೇವೈತೌ ಸತ್ಪಥೌ ಲೋಕಜುಷ್ಟೌ।
ದೃಷ್ಟಂ ಕರ್ಮಾಶಾಶ್ವತಂ ಚಾಂತವಚ್ಚ
ಮನಸ್ತ್ಯಾಗೇ ಕಾರಣಂ ನಾನ್ಯದಸ್ತಿ॥ 12-199-15 (72930)
`ಕಾಮಾತ್ಮಕೌ ಛಂದಸಿ ಕಾಮಭೋಗಾ
ವೇಭಿರ್ವಿಯುಕ್ತಃ ಪರಮಶ್ನುವೀತ।
ನಾನಾವಿಧೇ ಕರ್ಮಫಲೇ ಸುಖಾರ್ಥೀ
ನರಃ ಪ್ರಮತ್ತೋ ನ ಪರಂ ಪ್ರಯಾತಿ।
ಫಲಂ ಹಿ ತತ್ಕರ್ಮಫಲಾದಪೇತಂ
ನಿರಾಶಿಷೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಹ್ಯುಪೇತಂ॥' 12-199-16 (72931)
ಸ್ವೇನಾತ್ಮನಾ ಚಕ್ಷುರಿವ ಪ್ರಣೇತಾ
ನಿಶಾತ್ಯಯೇ ತಮಸಾ ಸಂವೃತಾತ್ಮಾ।
ಜ್ಞಾನಂ ತು ವಿಜ್ಞಾನಗುಣೇನ ಯುಕ್ತಂ
ಕರ್ಮಾಶುಭಂ ಪಶ್ಯತಿ ವರ್ಜನೀಯಂ॥ 12-199-17 (72932)
ಸರ್ಪಾನ್ಕೃಶಾಗ್ರಾಣಿ ತಥೋದಪಾನಂ
ತ್ವಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪರಿವರ್ಜಯಂತಿ।
ಅಜ್ಞಾಮತಸ್ತತ್ರ ಪತಂತಿ ಮೂಢಾ
ಜ್ಞಾನೇ ಫಲಂ ಪಶ್ಯ ಯಥಾ ವಿಶಿಷ್ಟಂ॥ 12-199-18 (72933)
ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ತು ಮಂತ್ರೋ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಯುಕ್ತೋ
ಯಜ್ಞಾ ಯಥೋಕ್ತಾಸ್ತ್ವಿಹ ದಕ್ಷಿಣಾಶ್ಚ।
ಅನ್ನಪ್ರದಾನಂ ಮನಸಃ ಸಮಾಧಿಃ
ಪಂಚಾತ್ಮಕಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ವದಂತಿ॥ 12-199-19 (72934)
ಗುಣಾತ್ಮಕಂ ಕರ್ಮ ವದಂತಿ ವೇದಾ
ಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮಂತ್ರೋ ಮನ್ನಪೂರ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ಮ।
ವಿಧಿರ್ವಿಧೇಯಂ ಮನಸೋಪಪತ್ತಿಃ
ಫಲಸ್ಯ ಭೋಕ್ತಾ ತು ತಥಾ ಶರೀರೀ॥ 12-199-20 (72935)
ಶಬ್ದಾಶ್ಚ ರೂಪಾಣಿ ರಸಾಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಾಃ।
ಸ್ಪರ್ಶಾಶ್ಚ ಗಂಧಾಶ್ಚ ಶುಭಾಸ್ತಥೈವ।
ನರೋಽತ್ರ ಹಿ ಸ್ಥಾನಗತಃ ಪ್ರಭುಃ ಸ್ಯಾ
ದೇತತ್ಫಲಂ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ಕರ್ಮಣೋಽಸ್ಯ॥ 12-199-21 (72936)
ಯದ್ಯಚ್ಛರೀರೇಣ ಕರೋತಿ ಕರ್ಮ
ಶರೀರಯುಕ್ತಃ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ ತತ್।
ಶರೀರಮೇವಾಯತನಂ ಸುಖಸ್ಯ
ದುಃಖಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯಾಯತನಂ ಶರೀರಂ॥ 12-199-22 (72937)
ವಾಚಾ ತು ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಕಿಂಚಿ
ದ್ವಾಚೈವ ಸರ್ವಂ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ ತತ್।
ಮನಸ್ತು ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಕಿಂಚಿ
ನ್ಮನಃಸ್ಥ ಏವಾಯಮುಪಾಶ್ನುತೇ ತತ್॥ 12-199-23 (72938)
ಯಥಾಯಥಾ ಕರ್ಮಗುಣಾಂ ಫಲಾರ್ಥೀ
ಕರೋತ್ಯಯಂ ಕರ್ಮಫಲೇ ನಿವಿಷ್ಟಃ।
ತಥಾತಥಾಽಯಂ ಗುಣಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಃ
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ಭುನಸ್ತಿ॥ 12-199-24 (72939)
ಮತ್ಸ್ಯೋ ಯಥಾ ಸ್ರೋತ ಇವಾಭಿಪಾತೀ
ತಥಾ ಕೃತಂ ಪೂರ್ವಮುಪೈತಿ ಕರ್ಮ।
ಶುಭೇ ತ್ವಸೌ ತುಷ್ಯತಿ ದುಷ್ಕೃತೇ ತು
ನ ತುಷ್ಯತೇ ವೈ ಪರಮಃ ಶರೀರೀ॥ 12-199-25 (72940)
ಯತೋ ಜಗತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರಸೂತಂ
ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಽತ್ಮವಂತೋ ಹ್ಯುಪಯಾಂತಿ ಶಾಂತಿಂ।
ಯನ್ಮಂತ್ರಶಬ್ದೇರಕೃತಪ್ರಕಾಶಂ
ತದುಚ್ಯಮಾನಂ ಶಣು ಮೇ ಪರಂ ಯತ್॥ 12-199-26 (72941)
ರಸೈರ್ವಿಮುಕ್ತಂ ವಿವಿಧೈಶ್ಚ ಗಂಧೈ
ರಶಬ್ದಮಸ್ಪರ್ಶಮರೂಪವಚ್ಚ।
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಮವರ್ಣಮೇಕಂ
ಪಂಚಪ್ರಕಾರಾನ್ಸಸೃಜೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ॥ 12-199-27 (72942)
ನ ಸ್ತ್ರೀ ಪುಮಾನ್ನಾಪಿ ನಪುಂಸಕಂ ಚ
ನ ಸನ್ನ ಚಾಸತ್ಸದಸಚ್ಚ ತನ್ನ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಮನುಷ್ಯಾ
ಸ್ತದಕ್ಷರಂ ನ ಕ್ಷರತೀತಿ ವಿದ್ಧಿ॥ ॥ 12-199-28 (72943)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 199॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 200
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.200. ಅಧ್ಯಾಯಃ 200
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮನುಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-200-0 (72959)
ಮನುರುವಾಚ। 12-200-0x (6046)
ಅಕ್ಷರಾತ್ಖಂ ತತೋ ವಾಯುಸ್ತತೋ ಜ್ಯೋತಿಸ್ತತೋ ಜಲಂ।
ಜಲಾತ್ಪ್ರಸೂತಾ ಜಗತೀ ಜಗತ್ಯಾ ಜಾಯತೇ ಜಗತ್॥ 12-200-1 (72960)
ಇಮೇ ಶರೀರೈರ್ಜಲಮೇವ ಗತ್ವಾ
ಜಲಾಚ್ಚ ತೇಜಃ ಪವನಾಂತರಿಕ್ಷಂ।
ಖಾದ್ವೈ ನಿವರ್ತಂತಿ ನ ಭಾವಿನಸ್ತೇ
ಯೇ ಭಾವಿನಸ್ತೇ ಪರಮಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 12-200-2 (72961)
ನೋಷ್ಣಂ ನ ಶೀತಂ ಮೃದು ನಾಪಿ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ
ನಾಂಲಂ ಕಷಾಯಂ ಮಧುರಂ ನ ತಿಕ್ತಂ।
ನ ಶಬ್ದವನ್ನಾಪಿ ಚ ಗಂಧವತ್ತ
ನ್ನ ರೂಪವತ್ತತ್ಪರಮಸ್ವಭಾವಂ॥ 12-200-3 (72962)
ಸ್ಪರ್ಶಂ ತನುರ್ವೇದ ರಸಂ ಚ ಜಿಹ್ವಾ
ಘ್ರಾಣಂ ಚ ಗಂಧಾಞ್ಶ್ರವಣೇ ಚ ಶಬ್ದಾನ್।
ರೂಪಾಣಿ ಚಕ್ಷುರ್ನಚ ತತ್ಪರಂ ಯ
ದ್ಗೃಹ್ಣಂತ್ಯನಧ್ಯಾತ್ಮವಿದೋ ಮನುಷ್ಯಾಃ॥ 12-200-4 (72963)
ನಿವರ್ತಯಿತ್ವಾ ರಸನಾಂ ರಸೇಭ್ಯೋ
ಘ್ರಾಣಂ ಚ ಗಂಧಾಚ್ಛ್ರವಣೇ ಚ ಶಬ್ದಾತ್।
ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ತನುಂ ರೂಪಗುಣಾತ್ತು ಚಕ್ಷು
ಸ್ತತಃ ಪರಂ ಪಶ್ಯತಿ ತತ್ಸ್ವಭಾವಂ॥ 12-200-5 (72964)
ಯತೋ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಹಿ ಕರೋತಿ ಯಚ್ಚ
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಯಾಮಾರಭತೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ।
ಯಸ್ಮೈ ಚ ಯದ್ಯೇನ ಚ ಯಶ್ಚ ಕರ್ತಾ
ಯತ್ಕಾರಣಂ ತಂ ಸ್ವಮುಪೇಯಮಾಹುಃ॥ 12-200-6 (72965)
ಯದ್ವಾಽಪ್ಯಭೂದ್ವ್ಯಾಪಕಂ ಸಾಧಕಂ ಚ
ಯನ್ಮಂತ್ರವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಚಾಪಿ ಲೋಕೇ।
ಯಃ ಸರ್ವಹೇತುಃ ಪರಮಾರ್ಥಕಾರೀ
ತತ್ಕಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಮತೋ ಯದನ್ಯತ್॥ 12-200-7 (72966)
ಯಥಾ ಹಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಸುಕೃತೈರ್ಮನುಷ್ಯಃ
ಶುಭಾಶುಭಂ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ಚಾವಿರೋಧಾತ್।
ಏವಂ ಶರೀರೇಷು ಶುಭಾಶುಭೇಷು
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿರ್ಜ್ಞಾನಮಿದಂ ನಿವದ್ಧಂ॥ 12-200-8 (72967)
ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಃ ಪುರತಃ ಪ್ರದೀಪಃ।
ಪ್ರಕಾಶಮನ್ಯಸ್ಯ ಕರೋತಿ ದೀಪ್ಯನ್।
ತಥೇಹ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯದೀಪವೃಕ್ಷಾ
ಜ್ಞಾನಪ್ರದೀಪ್ತಾಃ ಪರವಂತ ಏವ॥ 12-200-9 (72968)
ಯಥಾ ಚ ರಾಜ್ಞೋ ಬಹವೋ ಹ್ಯಮಾತ್ಯಾಃ
ಪೃಥಕ್ ಪ್ರಮಾಣಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಯುಕ್ತಾಃ।
ತದ್ವಚ್ಛರೀರೇಷು ಭವಂತಿ ಪಂಚ
ಜ್ಞಾನೈಕದೇಶಾಃ ಪರಮಃ ಸ ತೇಭ್ಯಃ॥ 12-200-10 (72969)
ಯಥಾರ್ಚಿಷೋಽಗ್ನೇಃ ಪವನಸ್ಯ ವೇಗಾ
ಮರೀಚಯೋಽರ್ಕಸ್ಯ ನದೀಷು ಚಾಪಃ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ಚಾಯಾಂತಿ ಚ ಸಂಯತಾಶ್ಚ
ತದ್ವಚ್ಛರೀರಾಣಿ ಶರೀರಿಣಾಂ ತು॥ 12-200-11 (72970)
ಯಥಾ ಚ ಕಶ್ಚಿತ್ಪರಶುಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ
ಧೂಮಂ ನ ಪಶ್ಯೇಜ್ಜ್ವಲನಂ ಚ ಕಾಷ್ಠೇ।
ತದ್ವಚ್ಛರೀರೋದರಪಾಣಿಪಾದಂ
ಛಿತ್ತ್ವಾ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ತತೋ ಯದನ್ಯ॥ 12-200-12 (72971)
ತಾನ್ಯೇವ ಕಾಷ್ಠಾನಿ ಯಥಾ ವಿಮಥ್ಯ
ಧೂಮಂ ಚ ಪಶ್ಯೇಜ್ಜ್ವಲನಂ ಚ ಯೋಗಾತ್।
ತದ್ವತ್ಸುಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಮಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈ
ರ್ಬುದ್ಧಃ ಪರಂ ಪಶ್ಯತಿ ತತ್ಸ್ವಭಾವಂ॥ 12-200-13 (72972)
ಯಥಾತ್ಮನೋಽಂಗಂ ಪತಿತಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ಸ್ವಪ್ನಾಂತರೇ ಪಶ್ಯತಿ ಚಾತ್ಮನೋಽನ್ಯತ್।
ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಯುಕ್ತಃ ಸುಮನಾಃ ಸುಬುದ್ಧಿ
ರ್ಲಿಂಗಾತ್ತಥಾ ಗಚ್ಛತಿ ಲಿಂಗಮನ್ಯತ್॥ 12-200-14 (72973)
ಉತ್ಪತ್ತಿವೃದ್ಧಿಕ್ಷಯಮಸನ್ನಿಪಾತೈ
ರ್ನ ಯುಜ್ಯತೇಽಸೌ ಪರಮಃ ಶರೀರೀ।
ಅನೇನ ಲಿಂಗೇನ ತು ಲಿಂಗಮನ್ಯ
ದ್ಗಚ್ಛತ್ಯದೃಷ್ಟಃ ಪ್ರತಿಸಂಧಿಯೋಗಾತ್॥ 12-200-15 (72974)
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ಪಶ್ಯತಿ ರೂಪಮಾತ್ಮನೋ
ನ ಚಾಪಿ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಮುಪೈತಿ ಕಿಂಚಿತ್।
ನ ಚಾಪಿ ತೈಃ ಸಾಧಯತೇ ಸ್ವಕಾರ್ಯಂ
ತೇ ತಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸ ಪಶ್ಯತೇ ತಾನ್॥ 12-200-16 (72975)
ಯಥಾ ಸಮೀಪೇ ಜ್ವಲತೋಽನಲಸ್ಯ
ಸಂತಾಪಜಂ ರೂಪಮುಪೈತಿ ಕಶ್ಚಿತ್।
ನ ಚಾಂತರಾ ರೂಪಗುಣಂ ಬಿಭರ್ತಿ
ತಥೈವ ತದ್ದೃಶ್ಯತೇ ರೂಪಮಸ್ಯ॥ 12-200-17 (72976)
ತಥಾ ಮನುಷ್ಯಃ ಪರಿಮುಚ್ಯ ಕಾಯ
ಮದೃಶ್ಯಮನ್ಯದ್ವಿಶತೇ ಶರೀರಂ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ಭೂತೇಷು ಮಹತ್ಸು ದೇಹಂ
ತದಾಶ್ರಯಂ ಚೈವ ಬಿಭರ್ತಿ ರೂಪಂ॥ 12-200-18 (72977)
ಖಂ ವಾಯುಮಗ್ನಿಂ ಸಲಿಲಂ ತಥೋರ್ವೀ
ಸಮಂತತೋಽಭ್ಯಾವಿಶತೇ ಶರೀರೀ।
ನಾನ್ಯಾಶ್ರಯಾಃ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತಮಾನಾಃ
ಶ್ರೋತ್ರಾದಯಃ ಪಂಚಗುಣಾಞ್ಶ್ರಯಂತೇ॥ 12-200-19 (72978)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ನಭೋ ಘ್ರಾಣಮಥೋ ಪೃಥಿವ್ಯಾ
ಸ್ತೇಜೋಮಯಂ ರೂಪಮಥೋ ವಿಪಾಕಃ।
ಜಲಾಶ್ರಯಂ ತೇಜ ಉಕ್ತಂ ರಸಂ ಚ
ವಾಯ್ವಾತ್ಮಕಃ ಸ್ಪರ್ಶಕೃತೋ ಗುಣಶ್ಚ॥ 12-200-20 (72979)
ಮಹತ್ಸು ಭೂತೇಷು ಚ ಸಂತಿ ಪಂಚ
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ।
ಸರ್ವಾಣಿ ಚೈತಾನಿ ಮನೋನುಗಾನಿ
ಬುದ್ಧಿಂ ಮನೋಽನ್ವೇತಿ ಮತಿಃ ಸ್ವಭಾವಂ॥ 12-200-21 (72980)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಯದಸ್ಯ
ತದೇವ ಪ್ರೇತ್ಯಾದದತೇಽನ್ಯದೇಹೇ।
ಮನೋಽನುವರ್ತಂತಿ ಪರಾವರಾಣಿ
ಜಲೌಕಸಃ ಸ್ರೋತ ಇವಾನುಕೂಲಂ॥ 12-200-22 (72981)
ಚಲಂ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಿಪಥಂ ಪರೈತಿ
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಮಹದ್ರೂಪಮಿವಾವಭಾತಿ।
ತಾತಪ್ಯಮಾನೋ ನ ಪತೇಚ್ಚ ಧೀರಃ
ಪರಂ ತಥಾ ಬುದ್ಧಿಪಥಂ ಪರೈತಿ॥ ॥ 12-200-23 (72982)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 200॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-200-13 ಪೃಥಕ್ಪರಂ ಪಶ್ಯತಿ ತತ್ಸ್ವಭಾವಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-200-20 ಶ್ರೋತ್ರಂ ಖತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಜಲಾಶ್ರಯಃ ಸ್ವೇದ ಉಕ್ತೋ ರಸಶ್ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಜಲಾಶ್ರಯಂ ಜ್ಞಾನಮುಕ್ತಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-200-23 ಸ್ವರೂಪಮಾಲೋಚಯತೇ ಚ ರೂಪಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 201
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.201. ಅಧ್ಯಾಯಃ 201
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮನುಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-201-0 (72983)
ಮನುರುವಾಚ। 12-201-0x (6047)
ಯದಿಂದ್ರಿಯೈಸ್ತೂಪಗತೈಃ ಪುರಸ್ತಾ
ತ್ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ಗುಣಾನ್ಸಂಸ್ಮರತೇ ಚಿರಾಯ।
ತೇಷ್ವಿಂದ್ರಿಯೇಷೂಪಹತೇಷು ಪಶ್ಚಾ
ತ್ಸ ಬುದ್ಧಿರೂಪಃ ಪರಮಃ ಸ್ವಭಾವಃ॥ 12-201-1 (72984)
ಯ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ಯುಗಪತ್ಸಮಂತಾ
ನ್ನಾವೇಕ್ಷತೇ ಕೃತ್ಸ್ನಶಸ್ತುಲ್ಯಕಾಲಂ।
ಯಥಾಕ್ರಮಂ ಸಂಚರತೇ ಸ ವಿದ್ವಾಂ
ಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ ಏಕಃ ಪರಮಃ ಶರೀರೀ॥ 12-201-2 (72985)
ರಜಸ್ತಮಃ ಸತ್ವಮಥೋ ತೃತೀಯಂ
ಗಚ್ಛತ್ಯಸೌ ಜ್ಞಾನಗುಣಾನ್ವಿರೂಪಾನ್।
`ನ ತೈರ್ನಿಬದ್ಧಃ ಸ ತು ಬಧ್ನಾತಿ ವಿಶ್ವಂ
ನ ಚಾನುಯಾತೀಹಾಗುಣಾನ್ಪರಾತ್ಮಾ।'
ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾವಿಶತೇ ಶರೀರೀ
ಹುತಾಶನಂ ವಾಯುರಿವೇಂಧನಸ್ಥಂ॥ 12-201-3 (72986)
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ಪಶ್ಯತಿ ರೂಪಮಾತ್ಮನೋ
ನ ಪಶ್ಯತಿ ಸ್ಪರ್ಶನಮಿಂದ್ರಿಯೇಂದ್ರಿಯಂ।
ನ ಶ್ರೋತ್ರಲಿಂಗಂ ಶ್ರವಣೇನ ದರ್ಶನಂ
ತಥಾ ಕೃತಂ ಪಶ್ಯತಿ ತದ್ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-201-4 (72987)
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಂಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ತಾನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-201-5 (72988)
ಯಥಾ ಹಿಮವತಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಪೃಷ್ಠಂ ಚಂದ್ರಮಸೋ ಯಥಾ।
ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಮನುಜೈರ್ನ ಚ ತನ್ನಾಸ್ತಿ ತಾವತಾ॥ 12-201-6 (72989)
ತದ್ವದ್ಭೂತೇಷು ಭೂತಾತ್ಮಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮವಾನಸೌ।
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಂಯಾಂ ನ ಚಾಸೌ ನಾಸ್ತಿ ತಾವತಾ॥ 12-201-7 (72990)
ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ಯಥಾ ಲಕ್ಷ್ಮ ಜನಃ ಸೋಮೇನ ವಿಂದತಿ।
ಏವಮಸ್ತಿ ನ ಚೋತ್ಪನ್ನಂ ನ ಚ ತನ್ನ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-201-8 (72991)
ರೂಪವಂತಮರೂಪತ್ವಾದುದಯಾಸ್ತಮನೇ ಬುಧಾಃ।
ಧಿಯಾ ಸಮನುಪಶ್ಯಂತಿ ತದ್ಗತಾಃ ಸವಿತುರ್ಗತಿಂ॥ 12-201-9 (72992)
ತಥಾ ಬುದ್ಧಿಪ್ರದೀಪೇನ ದೂರಸ್ಥಂ ಸುವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಂ ನಿಷೀದಂತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನಾಭಿಸಂಹಿತಂ॥ 12-201-10 (72993)
ನ ಹಿ ಸ್ವಲ್ವನುಪಾಯೇನ ಕಶ್ಚಿದರ್ಥೋಽಭಿಸಿದ್ಧ್ಯತಿ।
ಸೂತ್ರಜಾಲೈರ್ಯಥಾ ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಬಧ್ನಂತಿ ಜಲಜೀವಿನಃ॥ 12-201-11 (72994)
ಮೃಗೈರ್ಮೃಗಾಣಾಂ ಗ್ರಹಣಂ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಪಕ್ಷಿಭಿರ್ಯಥಾ।
ಗಜಾನಾಂ ಚ ಗಜೈರೇವ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನೇನ ಗೃಹ್ಯತೇ॥ 12-201-12 (72995)
ಅಹಿರೇವ ಹ್ಯಹೇಃ ಪಾದಾನ್ಪಶ್ಯತೀತಿ ನಿದರ್ಶನಂ।
ತದ್ವನ್ಮೂರ್ತಿಷು ಮೂರ್ತಿಸ್ಥಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನೇನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-201-13 (72996)
ನೋತ್ಸಹಂತೇ ಯಥಾ ವೇತ್ತುಮಿಂದ್ರಿಯೈರಿಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ।
ತಥೈವೇಹ ಪರಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಪರಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-201-14 (72997)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರೋ ಹ್ಯಮಾವಾಸ್ಯಾಮಲಿಂಗತ್ವಾನ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ನ ಚ ನಾಶೋಽಸ್ಯ ಭವತಿ ತಥಾ ವಿದ್ಧಿ ಶರೀರಿಣಂ॥ 12-201-15 (72998)
ಕ್ಷೀಣಕೋಶೋ ಹ್ಯಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಚಂದ್ರಮಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ತದ್ವನ್ಮೂರ್ತಿವಿಮುಕ್ತೋಽಸೌ ಶರೀರೀ ನೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-201-16 (72999)
ಯಥಾ ಕೋಶಾಂತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಂದ್ರಮಾ ಭ್ರಾಜತೇ ಪುನಃ।
ತದ್ವಲ್ಲಿಂಗಾಂತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶರೀರೀ ಭ್ರಾಜತೇ ಪುನಃ॥ 12-201-17 (73000)
ಜನ್ಮ ಬುದ್ಧಿಃ ಕ್ಷಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ಸಾ ತು ಚಂದ್ರಮಸೋ ವ್ಯಕ್ತಿರ್ನ ತು ತಸ್ಯ ಶರೀರಿಣಃ॥ 12-201-18 (73001)
ಉತ್ಪತ್ತಿವೃದ್ಧಿವ್ಯಯತೋ ಯಥಾ ಸ ಇತಿ ಗೃಹ್ಯತೇ।
ಚಂದ್ರ ಏವ ತ್ವಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತಥಾ ಭವತಿ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್॥ 12-201-19 (73002)
ನಾಭಿಸರ್ಪದ್ವಿಮುಂಚದ್ವಾ ಶಶಿನಂ ದೃಶ್ಯತೇ ತಮಃ।
ವಿಸೃಜಂಶ್ಚೋಪಸರ್ಪಂಶ್ಚ ತದ್ವತ್ಪಶ್ಯ ಶರೀರಿಣಂ॥ 12-201-20 (73003)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಸಂಯುಕ್ತಂ ತಮಸ್ತದುಪಲಭ್ಯತೇ।
ತದ್ವಚ್ಛರೀರಸಂಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞಾನಂ ತದುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-201-21 (73004)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರಾರ್ಕನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಸ ರಾಹುರ್ನೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ತದ್ವಚ್ಛರೀರನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಶರೀರೀ ನೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-201-22 (73005)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರೋ ಹ್ಯಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ನಕ್ಷತ್ರೈರ್ಯುಜ್ಯತೇ ಗತಃ।
ತದ್ವಚ್ಛರೀರನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಫಲೈರ್ಯುಜ್ಯತಿ ಕರ್ಮಣಃ॥ ॥ 12-201-23 (73006)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 201॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-201-4 ಸ್ಪರ್ಶನಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-201-8 ಏವಮಸ್ತಿ ನವೇತ್ಯನ್ಯೋ ನ ವೇತ್ತಿ ನ ಪರಾಯಣಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-201-13 ಜ್ಞಾನೇನ ಗೃಹ್ಯತೇ ಇತಿ ಟ.ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 202
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.202. ಅಧ್ಯಾಯಃ 202
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭನುಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1।Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-202-0 (73007)
ಮನುರುವಾಚ। 12-202-0x (6048)
ಯಥಾ ವ್ಯಕ್ತಮಿದಂ ಶೇತೇ ಸ್ವಪ್ನೇ ಚರತಿ ಚೇತನಂ।
ಜ್ಞಾನಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಯುಕ್ತಂ ತದ್ವತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಭವಾಭವೌ॥ 12-202-1 (73008)
ಯಥಾಽಂಭಸಿ ಪ್ರಸನ್ನೇ ತು ರೂಪಂ ಪಶ್ಯತಿ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ತದ್ವತ್ಪ್ರಸನ್ನೇಂದ್ರಿಯವಾಂಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನೇನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-202-2 (73009)
ಸ ಏವ ಲುಲಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯಥಾ ರೂಪಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಕುಲೀಭಾವೇ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನೇ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-202-3 (73010)
ಅಬುದ್ಧಿರಜ್ಞಾನಕೃತಾ ಅಬುದ್ಧ್ಯಾ ದೂಷ್ಯತೇ ಮನಃ।
ದುಷ್ಟಸ್ಯ ಮನಸಃ ಪಂಚ ಸಂಪ್ರದುಷ್ಯಂತಿ ಮಾನಸಾಃ॥ 12-202-4 (73011)
ಅಜ್ಞಾನತೃಪ್ತೋ ವಿಷಯೇಷ್ವವಗಾಢೋ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ಸ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತು ಪೂತಾತ್ಮಾ ವಿಷಯೇಭ್ಯೋ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-202-5 (73012)
ತರ್ಷಚ್ಛೇದೋ ನ ಭವತಿ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಕಲ್ಮಷಾತ್।
ನಿವರ್ತತೇ ತದಾ ತರ್ಷಃ ಪಾಪಮಂತರ್ಗತಂ ಯದಾ॥ 12-202-6 (73013)
`ಅಂತರ್ಗತೇನ ಪಾಪೇನ ದಹ್ಯಮಾನೇನ ಚೇತಸಾ।
ಶುಭಾಶುಭವಿಕಾರೇಣ ನ ಸ ಭೂಯೋಽಭಿಜಾಯತೇ॥' 12-202-7 (73014)
ವಿಷಯೇಷು ತು ಸಂಸರ್ಗಾಚ್ಛಾಶ್ವತಸ್ಯ ತು ಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ಮನಸಾ ಚಾನ್ಯಥಾ ಕಾಡ್ಕ್ಷನ್ಪರಂ ನ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-202-8 (73015)
ಜ್ಞಾನಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಪುಂಸಾಂ ಕ್ಷಯಾತ್ಪಾಪಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಅಥಾದರ್ಶತಲಪ್ರಖ್ಯೇ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-202-9 (73016)
ಪ್ರಸೃತೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ದುಃಖೀ ತೈರೇವ ನಿಯತೈಃ ಸುಖೀ।
ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರಿಯಚೋರೇಭ್ಯೋ ಯಚ್ಛೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-202-10 (73017)
ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯೋ ಮನಃ ಪೂರ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಃ ಪರತರಾ ತತಃ।
ಬುದ್ಧೇಃ ಪರತರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಾತ್ಪರತರಂ ಪರಂ॥ 12-202-11 (73018)
ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪ್ರಸೃತಂ ಜ್ಞಾನಂ ತತೋ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತೋ ಮನಃ।
ಮನಃ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಂ ಶಬ್ದಾದೀನ್ಸಾಧು ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-202-12 (73019)
ಯಸ್ತಾಂಸ್ತ್ಯಜತಿ ಶಬ್ದಾದೀನ್ಸರ್ವಾಶ್ಚ ವ್ಯಕ್ತಯಸ್ತಥಾ।
`ಪ್ರಸೃತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಪ್ರತಿಸಂಹರತಿ ಕೂರ್ಮವತ್।'
ವಿಮುಂಚತ್ಯಾಕೃತಿಗ್ರಾಮಾಂಸ್ತಾನ್ಮುಕ್ತ್ವಾಽಮೃತಮಶ್ನುತೇ॥ 12-202-13 (73020)
ಉದ್ಯನ್ಹಿ ಸವಿತಾ ಯದ್ವತ್ಸೃಜತೇ ರಶ್ಮಿಮಂಡಲಂ।
`ದೃಶ್ಯತೇ ಮಂಡಲಂ ತಸ್ಯ ನ ಚ ದೃಶ್ಯೇತ ಮಂಡಲೀ।
ತದ್ವದ್ದೇಹಸ್ತು ಸಂದೃಶ್ಯ ಆತ್ಮಾಽದೃಶ್ಯಃ ಪರಃ ಸದಾ॥ 12-202-14 (73021)
ಗ್ರಸ್ತಂ ಹ್ಯುದ್ಗಿರತೇ ನಿತ್ಯಮುದ್ಗೀಥಂ ವೇತ್ತಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಬಾಲ್ಯೇ ರಥಾಭ್ಯಾಂ ಯೋಗೇನ ತತ್ವಜ್ಞಾನಂ ತು ಸಂಮತಂ॥' 12-202-15 (73022)
ಸ ಏವಾಸ್ತಮುಪಾಗಚ್ಛಂಸ್ತದೇವಾತ್ಮನಿ ಯಚ್ಛತಿ।
`ಆದತ್ತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ರಸಭೂತಂ ವಿಕಾಸವಾನ್॥' 12-202-16 (73023)
ಅಂತರಾತ್ಮಾ ತಥಾ ದೇಹಮಾವಿಶ್ಯೇಂದ್ರಿಯರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯೇಂದ್ರಿ ಗುಣಾನ್ಪಂಚ ಸೋಽಸ್ತಮಾವೃತ್ತ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ।
`ರಶ್ಮಿಮಂಡ ಹೀನಸ್ತು ನ ಚಾಸೌ ನಾಸ್ತಿ ತಾವತಾ॥' 12-202-17 (73024)
ಪ್ರಣೀತಂ ಕರ್ಮಣಾ ಮಾರ್ಗಂ ನೀಯಮಾನಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಯಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಧರ್ಮಮಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-202-18 (73025)
ವಿಷಯಾ ವಿನಿವರ್ತಂತೇ ನಿರಾಹಾರಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ರಸವರ್ಜಂ ರಸೋಽಪ್ಯಸ್ಯ ಪರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-202-19 (73026)
ಬುದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಗುಣೈರ್ಹೀನಾ ಯದಾ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ತದಾ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ರೈವ ಪ್ರಲಯಂ ಗತಂ॥ 12-202-20 (73027)
ಅಸ್ಪರ್ಶನಮಶೃಣ್ವಾನಮನಾಸ್ವಾದಮದರ್ಶನಂ।
ಅಘ್ರಾಣಮವಿತರ್ಕಂ ಚ ಸತ್ವಂ ಪ್ರವಿಶತೇ ಪರಂ॥ 12-202-21 (73028)
`ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪ್ರಸೃತಂ ಜ್ಞಾನಂ ತತೋ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತೋ ಮನಃ।
ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರಸೃತಾ ಬುದ್ಧಿರವ್ಯಕ್ತಂ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-202-22 (73029)
ತಸ್ಮಾದ್ಬುದ್ಧಿಃ ಸ್ಮೃತಾ ತಜ್ಜ್ಞೈರ್ಮನಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಸ್ಮಾದಾಕೃತಯಃ ಪಂಚ ಮನಃ ಪರಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-202-23 (73030)
ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಜ್ಞಾನಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತತಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ತತೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ನ ಚ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ನಿರೀಕ್ಷಂತೇ ಮನಸೈತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ॥' 12-202-24 (73031)
ಮನಸ್ಯಾಕೃತಯೋ ಮಗ್ನಾ ಮನಸ್ತ್ವಭಿಗತಂ ಮತಿಂ।
ಮತಿಸ್ತ್ವಭಿಗತಾ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ಚಾಭಿಗತಂ ಮಹತ್॥ 12-202-25 (73032)
ನೇಂದ್ರಿಯೈರ್ಮನಸಃ ಸಿದ್ಧಿರ್ನ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುಧ್ಯತೇ ಮನಃ।
ನ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುಧ್ಯತೇಽವ್ಯಕ್ತಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತ್ವೇತಾನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ ॥ 12-202-26 (73033)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 202॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-202-5 ಅಜ್ಞಾನದುಷ್ಟೋ ವಿಷಯೇಷ್ವವಗಾಢೋ ನ ದೃಶ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-202-21 ಅಘ್ರಾಣಮವಿತರ್ಷಂ ಚೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 203
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.203. ಅಧ್ಯಾಯಃ 203
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮನುಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-203-0 (73034)
ಮನುರುವಾಚ। 12-203-0x (6049)
ದುಃಖೋಪಘಾತೇ ಶಾರೀರೇ ಮಾನಸೇ ಚಾಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನ ಶಕ್ಯತೇ ಕರ್ತುಂ ಯತ್ನಸ್ತಂ ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-203-1 (73035)
ಭೈಷಜ್ಯಮೇತದ್ದುಃಖಸ್ಯ ಯದೇತನ್ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್।
ಚಿಂತ್ಯಮಾನಂ ಹಿ ಚಾಭ್ಯೇತಿ ಭೂಯಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-203-2 (73036)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಮಾನಸಂ ದುಃಖಂ ಹನ್ಯಾಚ್ಛಾರೀರಮೌಷಧೈಃ।
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾನಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ನ ಬಾಲೈಃ ಸಮತಾಮಿಯಾತ್॥ 12-203-3 (73037)
ಅನಿತ್ಯಂ ಯೌವನಂ ರೂಪಂ ಜೀವಿತಂ ದ್ರವ್ಯಸಂಚಯಃ।
ಆರೋಗ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಸಂವಾಸೋ ಗೃಧ್ಯೇತ್ತತ್ರ ನ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-203-4 (73038)
ನ ಜಾನಪದಿಕಂ ದುಃಖಮೇಕಃ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹತಿ।
ಅಶೋಚನ್ಪ್ರತಿಕುರ್ವೀತ ಯದಿ ಪಶ್ಯೇದುಪಕ್ರಮಂ॥ 12-203-5 (73039)
ಸುಖಾದ್ಬಹುತರಂ ದುಃಖಂ ಜೀವಿತೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ।
ಸ್ರಿಗ್ಧಸ್ಯ ಚೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ಮೋಹಾನ್ಮರಣಮಪ್ರಿಯಂ॥ 12-203-6 (73040)
ಪರಿತ್ಯಜತಿ ಯೋ ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ವಾಽಪ್ಯುಭಯಂ ನರಃ।
ಅಭ್ಯೇತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸೋತ್ಯಂತಂ ನ ತೇ ಶೋಚಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-203-7 (73041)
ದುಃಖಮರ್ಥಾ ಹಿ ಯುಜ್ಯಂತೇ ಪಾಲನೇ ನ ಚ ತೇ ಸುಖಂ।
ದುಃಖೇನ ಚಾಧಿಗಂಯಂತೇ ನಾಶಮೇಷಾಂ ನ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-203-8 (73042)
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಾಭಿರ್ನಿವೃತ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಜ್ಞಾನಗುಣಂ ಮನಃ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಕರಣಸಂಯುಕ್ತಂ ತತೋ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-203-9 (73043)
ಯದಾ ಕರ್ಮಗುಣೋಪೇತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ತದಾ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಧ್ಯಾನಯೋಗಸಮಾಧಿನಾ॥ 12-203-10 (73044)
ಸೇಯಂ ಗುಣವತೀ ಬುದ್ಧಿರ್ಗುಣೇಷ್ವೇವಾಭಿವರ್ತತೇ।
ಅಪರಾದಭಿನಿಃ ಸ್ರೌತಿ ಗಿರೇಃ ಶೃಂಗಾದಿವೋದಕಂ॥ 12-203-11 (73045)
ಯದಾ ನಿರ್ಗುಣಮಾಪ್ನೋತಿ ಧ್ಯಾನಂ ಮನಸಿ ಪೂರ್ವಜಂ।
ತದಾ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿಕಷಂ ನಿಕಷೇ ಯಥಾ॥ 12-203-12 (73046)
ಮನಸ್ತ್ವಸಂಹೃತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಹೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥನಿದರ್ಶಕಂ।
ನ ಸಮರ್ಥಂ ಗುಣಾಪೇಕ್ಷಿ ನಿರ್ಗುಣಸ್ಯ ನಿದರ್ಶನೇ॥ 12-203-13 (73047)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಸಂವಾರ್ಯ ದ್ವಾರಾಣಿ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ಮನಸ್ಯೇಕಾಗ್ರತಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ಪರಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-203-14 (73048)
ಯಥಾ ಮಹಾಂತಿ ಭೂತಾನಿ ನಿವರ್ತಂತೇ ಗುಣಕ್ಷಯೇ।
ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯುಪಾದಾಯ ಬುದ್ಧಿರ್ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-203-15 (73049)
ಯದಾ ಮನಸಿ ಸಾ ಬುದ್ಧಿರ್ವರ್ತತೇಽಂತರಚಾರಿಣೀ।
ವ್ಯವಸಾಯಗುಣೋಪೇತಾ ತದಾ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಮನಃ॥ 12-203-16 (73050)
ಗುಣವದ್ಭಿರ್ಗುಣೋಪೇತಂ ಯದಾ ಧ್ಯಾನಗತಂ ಮನಃ।
ತದಾ ಸರ್ವಾನ್ಗುಣಾನ್ಹಿತ್ವಾ ನಿರ್ಗುಣಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-203-17 (73051)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯೇಹ ವಿಜ್ಞಾನೇ ನಾಸ್ತಿ ತುಲ್ಯಂ ನಿದರ್ಶನಂ।
ಯತ್ರ ನಾಸ್ತಿ ಪದನ್ಯಾಸಃ ಕಸ್ತಂ ವಿಷಯಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-203-18 (73052)
ತಪಸಾ ಚಾನುಮಾನೇನ ಗುಣೈರ್ಜಾತ್ಯಾ ಶ್ರುತೇನ ಚ।
ನಿನೀಷೇತ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಶುದ್ಧೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-203-19 (73053)
ಗುಣಹೀನೋ ಹಿ ತಂ ಮಾರ್ಗಂ ಬಹಿಃ ಸಮನುವರ್ತತೇ।
ಗುಣಾಭಾವಾತ್ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ವಾ ನಿಸ್ತರ್ಕ್ಯಂ ಜ್ಞೇಯಸಂಮಿತಂ॥ 12-203-20 (73054)
ನೈರ್ಗುಣ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾಪ್ನೋತಿ ಸಗುಣತ್ವಾನ್ನಿವರ್ತತೇ।
ಗುಣಪ್ರಸಾರಿಣೀ ಬುದ್ಧಿರ್ಹುತಾಶನ ಇವೇಂಧನೇ॥ 12-203-21 (73055)
ಯದಾ ಪಂಚ ವಿಯುಕ್ತಾನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ತದಾ ತತ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಮುಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಂ॥ 12-203-22 (73056)
ಏವಂ ಪ್ರಕೃತಿತಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಭವಂತಿ ಶರೀರಿಣಃ।
ನಿವರ್ತಂತೇ ನಿವೃತ್ತೌ ಚ ಸ್ವರ್ಗೇ ನೈವೋಪಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-203-23 (73057)
ಪುರುಷಪ್ರಕೃತಿರ್ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಶೇಷಾಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಅಹಂಕಾರೋಽಭಿಮಾನಶ್ಚ ಸಂಭೂತೋ ಭೂತಸಂಜ್ಞಕಃ॥ 12-203-24 (73058)
ಏತಸ್ಯಾದ್ಯಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿಸ್ತು ಪ್ರಧಾನಾತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ।
ದ್ವಿತೀಯಾ ಮಿಥುನವ್ಯಕ್ತಿಮವಿಶೇಷಾನ್ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-203-25 (73059)
ಧರ್ಮಾದುತ್ಕೃಷ್ಯತೇ ಶ್ರೇಯಸ್ತಥಾ ಧರ್ಮೋಽಷ್ಯಧರ್ಮತಃ।
ರಾಗವಾನ್ಪ್ರಕೃತಿಂ ಹ್ಯೇತಿ ವಿರಕ್ತೋ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಭವಂ॥ ॥ 12-203-26 (73060)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 203॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-203-5 ಉಪಕ್ರಮಂ ಪ್ರತೀಕಾರೋಪಾಯಂ॥ 12-203-6 ಮರಣಂ ಭವತಿ॥ 12-203-7 ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಾಭಿಗತಾಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 204
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.204. ಅಧ್ಯಾಯಃ 204
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮನುಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಸಮಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-204-0 (73061)
ಮನುರುವಾಚ। 12-204-0x (6050)
`ತದೇವ ಸತತಂ ಮನ್ಯೇ ನ ಶಕ್ಯಮನುವರ್ಣಿತುಂ।
ಯಥಾ ನಿದರ್ಶನಂ ವಸ್ತು ನ ಶಕ್ಯಮನುಬೋಧಿತುಂ॥ 12-204-1 (73062)
ಯಥಾಹಿ ಸಾರಂ ಜಾನಾತಿ ನ ಕಥಂಚನ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಪರಕಾಯಚ್ಛವಿಸ್ತದ್ವದ್ದೇಹೇಽಯಂ ಚೇತನಸ್ತಥಾ॥ 12-204-2 (73063)
ವಿನಾ ಕಾಯಂ ನ ಸಾ ಚ್ಛಾಯಾ ತಾಂ ವಿನಾ ಕಾಯಮಸ್ತ್ಯುತ।
ತದ್ವದೇವ ವಿನಾ ನಾಸ್ತಿ ಪ್ರಕೃತೇರಿಹ ವರ್ತನಂ॥ 12-204-3 (73064)
ಇದಂ ವೈ ನಾಸ್ತಿ ನೇದಮಸ್ತಿ ಪರಂ ವಿನಾ।
ಜೀವಾತ್ಮನಾ ತ್ವಸೌ ಛಿನ್ನಸ್ತ್ವೇಷ ಚೈವ ಪರಾತ್ಮನಾ॥ 12-204-4 (73065)
ತತ್ತವೇತಿ ವಿದುಃ ಕೇಚಿದತಥ್ಯಮಿತಿ ಚಾಪರೇ।
ಉಭಯಂ ಮೇ ಮತಂ ವಿದ್ವನ್ಮುಕ್ತಿಹೇತೌ ಸಮಾಹಿತಂ॥ 12-204-5 (73066)
ವಿಮುಕ್ತೈಶ್ಚ ಮೃಗಃ ಸೋಽಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ನ ಹಿ ದೃಶ್ಯೋ ಹಿ ತಟಿದ್ವತ್ಸ್ಫುರತಿ ಹ್ಯಸೌ॥ 12-204-6 (73067)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸಮಾದೃಶ್ಯೋ ವರ್ತತೇ ಸೋಽಪಿ ಕಿಂ ಪುನಃ।
ವಿದ್ಯತೇ ಪರಮಃ ಶುದ್ಧಃ ಸಾಕ್ಷಿಭೂತೋ ವಿಭಾವಸುಃ॥ 12-204-7 (73068)
ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ತತೋ ನಿತ್ಯಾ ತಸ್ಮಾದೇಕಃ ಪರೋ ಮತಃ।
ನ ಪ್ರಯೋಜನಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಚೇಷ್ಟಾ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-204-8 (73069)
ತಾದೃಶೋಸ್ತ್ವಿತಿ ಮಂತವ್ಯಸ್ತಥಾ ಸತ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ನಾನಾಸಂಸ್ಥೇನ ಭೇದೇನ ಸದಾ ಗತಿವಿಭೇದವತ್।
ತಸ್ಯ ಭೇದಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತೋ ಭೇದೋ ಹ್ಯಸ್ತಿ ತಥಾವಿಧಃ॥ 12-204-9 (73070)
ಏವಂ ವಿದ್ವನ್ವಿಜಾನೀಹಿ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ।
ತತ್ತದ್ಗುಣವಿಶೇಷೇಣ ಸಂಜ್ಞಾನಾಮನುಸಂಯುತಂ॥ 12-204-10 (73071)
ಸರ್ವೇಶ್ವರಃ ಸರ್ವಮಯಃ ಸ ಚ ಸರ್ವಪ್ರವರ್ತಕಃ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಕಃ ಸರ್ವಶಕ್ತಿಃ ಸರ್ವಕಾರಣಕಾರಣಂ॥ 12-204-11 (73072)
ಸರ್ವಸಾಧಾರಣಃ ಸರ್ವೈರುಪಾಸ್ಯಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ವಾಸುದೇವೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಸ್ತಂ ವಿದಿತ್ವಾಽಶ್ನುತೇಽಮೃತಂ॥' 12-204-12 (73073)
ಯದಾ ತೇ ಪ಼ಂಚಭಿಃ ಪಂಚ ಯುಕ್ತಾನಿ ಮನಸಾ ಸಹ।
ಅಥ ತದ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಣೌ ಸೂತ್ರಮಿವಾರ್ಪಿತಂ॥ 12-204-13 (73074)
ತದೇವ ಚ ಯಥಾ ಸೂತ್ರಂ ಸುವರ್ಣೇ ವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಮುಕ್ತಾಸ್ವಥ ಪ್ರವಾಲೇಷು ಮೃನ್ಮಯೇ ರಾಜತೇ ತಥಾ॥ 12-204-14 (73075)
ತದ್ವದ್ಗೋಽಶ್ವಮನುಷ್ಯೇಷು ತದ್ವದ್ಧಸ್ತಿಮೃಗಾದಿಷು।
ತದ್ವತ್ಕೀಟಪತಂಗೇಷು ಪ್ರಸಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-204-15 (73076)
ಯೇನಯೇನ ಶರೀರೇಣ ಯದ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತ್ಯಯಂ।
ತೇನತೇನ ಶರೀರೇಣ ತತ್ತತ್ಫಲಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 12-204-16 (73077)
ಯಥಾ ಹ್ಯೇಕರಸಾ ಭೂಮಿರೋಷಧ್ಯರ್ಥಾನುಸಾರಿಣೀ।
ತಥಾ ಕರ್ಮಾನುಗಾ ಬುದ್ಧಿರಂತರಾತ್ಮಾಽನುದರ್ಶಿನೀ॥ 12-204-17 (73078)
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವೋದ್ಭವಾ ಲಿಪ್ಸಾ ಲಿಪ್ಸಾಪೂರ್ವಾಭಿಸಂಧಿತಾ।
ಅಭಿಸಂಧಿಪೂರ್ವಕಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ಮಮೂಲಂ ತತಃ ಫಲಂ॥ 12-204-18 (73079)
ಫಲಂ ಕರ್ಮತ್ಮಕಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಕರ್ಮ ಜ್ಞೇಯಾತ್ಮಕಂ ತಥಾ।
ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಂ ವಿದ್ಯಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಸದಸದಾತ್ಮಕಂ॥ 12-204-19 (73080)
`ತದೇವಮಿಷ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಖ್ಯಾನಾದ್ವಿನಿಭಿದ್ಯತೇ।'
ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಚ ಫಲಾನಾಂ ಚ ಜ್ಞೇಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ತಥಾ।
ಕ್ಷಯಾಂತೇ ಯತ್ಫಲಂ ವಿದ್ಯಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-204-20 (73081)
ಮಹದ್ಧಿ ಪರಮಂ ಭೂತಂ ಯುಕ್ತಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಯೋಗಿನಃ।
ಅಬುಧಾಸ್ತಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಾತ್ಮಸ್ಥಂ ಗುಣಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-204-21 (73082)
ಪೃಥಿವೀರುಪತೋ ರೂಪಮಪಾಮಿಹ ಮಹತ್ತರಂ।
ಅದ್ಭ್ಯೋ ಮಹತ್ತರಂ ತೇಜಸ್ತೇಜಸಃ ಪವನೋ ಮಹಾನ್॥ 12-204-22 (73083)
ಪವನಾಚ್ಚ ಮಹದ್ವ್ಯೋಮ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ಮನಃ।
ಮನಸೋ ಮಹತೀ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಕಾಲೋ ಮಹಾನ್ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-204-23 (73084)
ಕಾಲಾತ್ಸ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ನಾದಿರ್ನ ಮಧ್ಯಂ ನೈವಾಂತಸ್ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-204-24 (73085)
ಅನಾದಿತ್ವಾದಮಧ್ಯತ್ವಾದನಂತತ್ವಾಚ್ಚ ಸೋಽವ್ಯಯಃ।
ಅತ್ಯೇತಿ ಸರ್ವದುಃಖಾನಿ ದುಃಖಂ ಹ್ಯಂತವದುಚ್ಯತೇ॥ 12-204-25 (73086)
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತದ್ಧಾಮ ಪರಮಂ ಪದಂ।
ತದ್ಗತ್ವಾ ಕಾಲವಿಷಯಾದ್ವಿಮುಕ್ತಾ ಮೋಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-204-26 (73087)
ಗುಣೇಷ್ವೇತೇ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ನಿರ್ಗುಣತ್ವಾತ್ತತಃ ಪರಂ।
ನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾಽಽನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-204-27 (73088)
ಋಚೋ ಯಜೂಂಷಿ ಸಾಮಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಜಿಹ್ವಾಗ್ರೇಷು ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯತ್ನಸಾಧ್ಯಾವಿನಾಶಿನಃ॥ 12-204-28 (73089)
ನ ಚೈವಮಿಷ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಶರೀರಾಶ್ರಯಸಂಭವಂ।
ನ ಯತ್ನಸಾಧ್ಯಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ನಾದಿಮಧ್ಯಂ ನ ಚಾಂತವನ್॥ 12-204-29 (73090)
ಋಚಾಮಾದಿಸ್ತಥಾ ಸಾಂನಾಂ ಯಜುಷಾಮಾದಿರುಚ್ಯತೇ।
ಅಂತಶ್ಚಾದಿಮತಾಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ತ್ವಾದಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-204-30 (73091)
ಅನಾದಿತ್ವಾದನಂತತ್ವಾತ್ತದನಂತಮಥಾವ್ಯಯಂ।
ಅವ್ಯಯತ್ವಾಚ್ಚ ನಿರ್ದುಃಖಂ ದ್ವಂದ್ವಾಭಾವಸ್ತತಃ ಪರಂ॥ 12-204-31 (73092)
ಅದೃಷ್ಟತೋಽನುಪಾಯಾಚ್ಚ ಪ್ರತಿಸಂಧೇಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಃ।
ನ ತೇನ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಯೇನ ಗಚ್ಛಾಂತ ತತ್ಪದಂ॥ 12-204-32 (73093)
ವಿಷಯೇಷು ಚ ಸಂಸರ್ಗಾಚ್ಛಾಶ್ವತಸ್ಯ ಚ ಸಂಶಯಾತ್।
ಮನಸಾ ಚಾನ್ಯದಾಕಾಂಕ್ಷನ್ಪರಂ ನ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-204-33 (73094)
ಗುಣಾನ್ಯದಿಹ ಪಶ್ಯಂತಿ ತದಿಚ್ಛಂತ್ಯಪರೇ ಜನಾಃ।
ಪರಂ ನೈವಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಂತಿ ನಿರ್ಗುಣತ್ವಾದ್ಗುಣಾರ್ಥಿನಃ॥ 12-204-34 (73095)
ಗುಣೈರ್ಯಸ್ತ್ವವರೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಕಥಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಗುಣಾನಿಮಾನ್।
ಅನುಮಾನಾದ್ಧಿ ಗಂತವ್ಯಂ ಗುಣೈರವಯವೈಃ ಪರಂ॥ 12-204-35 (73096)
ಸೂಕ್ಷ್ಮೇಣ ಮನಸಾ ವಿದ್ಮೋ ವಾಚಾ ವಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ನುಮಃ।
ಮನೋ ಹಿ ಮನಸಾ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ದರ್ಶನೇನ ಚ ದರ್ಶನಂ॥ 12-204-36 (73097)
ಜ್ಞಾನೇನ ನಿರ್ಮಲೀಕೃತ್ಯ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮನಸ್ತಥಾ।
ಮನಸಾ ಚೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮಕ್ಷರಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-204-37 (73098)
ಬುದ್ಧಿಪ್ರಹೀಣೋ ಮನಸಾ ಸಮೃದ್ಧ
ಸ್ತಥಾಽನಿರಾಶೀರ್ಗುಣತಾಮುಪೈತಿ।
ಪರಂ ತ್ಯಜಂತೀಹ ವಿಲೋಭ್ಯಮಾನಾ
ಹುತಾಶನಂ ವಾಯುರಿವೇಂಧನಸ್ಥಂ॥ 12-204-38 (73099)
ಗುಣಾದಾನೇ ವಿಪ್ರಯೋಗೇ ಚ ತೇಷಾಂ
ಮನಃ ಸದಾ ವಿದ್ಧಿ ಪರಾವರಾಭ್ಯಾಂ।
ಅನೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತೋ
ಗುಣಾದಾನೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಶರೀರಮೇತಿ॥ 12-204-39 (73100)
ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋಽವ್ಯಕ್ತಕರ್ಮಾ
ಸೋಽವ್ಯಕ್ತತ್ವಂ ಗಚ್ಛತಿ ಹ್ಯಂತಕಾಲೇ।
ತೈರೇವಾಯಂ ಚೇಂದ್ರಿಯೈರ್ವರ್ಧಮಾನೈ
ರ್ಗ್ಲಾಯದ್ಭಿರ್ವಾ ವರ್ತತೇಽಕಾಮರೂಪಃ॥ 12-204-40 (73101)
ಸರ್ವೈರಯಂ ಚೇಂದ್ರಿಯೈಃ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೋ
ದೇಹಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಯಂಚಭೂತಾಶ್ರಯಃ ಸ್ಯಾತ್।
ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾದ್ಗಚ್ಛತಿ ಕರ್ಮಣೇಹ
ಹೀನಸ್ತೇನ ಪರಮೇಣಾವ್ಯಯೇನ॥ 12-204-41 (73102)
ಪೃಥ್ವ್ಯಾ ನರಃ ಪಶ್ಯತಿ ನಾಂತಮಸ್ಯಾ
ಹ್ಯಂತಶ್ಚಾಸ್ಯಾ ಭವಿತಾ ಚೇತಿ ವಿದ್ಧಿ।
ಪರಂ ನ ಯಾತೀಹ ವಿಲೋಭ್ಯಮಾನೋ
ಯಥಾ ಪ್ಲವಂ ವಾಯುರಿವಾರ್ಣವಸ್ಥಂ॥ 12-204-42 (73103)
ದಿವಾಕರೋ ಗುಣಮುಪಲಭ್ಯ ನಿರ್ಗುಣೋ
ಯಥಾ ಭವೇದಪಗತರಶ್ಮಿಮಂಡಲಃ।
ತಥಾಂ ಹ್ಯಸೌ ಮುನಿರಿಹ ನಿರ್ವಿಶೇಷವಾನ್
ಸ ನಿರ್ಗುಣಂ ಪ್ರವಿಶತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾವ್ಯಯಂ॥ 12-204-43 (73104)
ಅನಾಗತಂ ಸುಕೃತವತಾಂ ಪರಾಂ ಗತಿಂ
ಸ್ವಯಂಭುವಂ ಪ್ರಭವನಿಧಾನಮವ್ಯಯಂ।
ಸನಾತನಂ ಯದಮೃತಮವ್ಯಯಂ ಧ್ರುವಂ
ನಿಚಾಯ್ಯ ತತ್ಪರಮಮೃತತ್ವಮಶ್ನುತೇ॥ ॥ 12-204-44 (73105)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 204॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-204-16 ಯೇನಯೇನ ಪಿತ್ರ್ಯೇಣ ದೈವೇನ ಗಾಂಧರ್ವೇಣ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇನ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಯೇಣ ಹೇತುಭೂತೇನ ಯಸ್ಯ ಯಸ್ಯ ದೇಹಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಯದ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಯಜ್ಞಾದಿಕಂ॥ 12-204-33 ಶಾಶ್ವತಸ್ಯ ದರ್ಶನಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-204-40 ಯೋ ವ್ಯಕ್ತತ್ವಂ ಗಚ್ಛತಿ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಃ। ಸುಪುಷ್ಪಿತೈಃ ಕರ್ಮಭಿರಿದ್ಧ್ಯಮಾನಃ ಸಾಯಂದಿವೋ ವರ್ತತೇ ಕರ್ಮರೂಪಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 205
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.205. ಅಧ್ಯಾಯಃ 205
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಿಬಂಧನೇನ ಸ್ವಮಾತರಂಪ್ರತಿ ಅರಣ್ಯತ್ವೇನ ರೂಪಿತಸ್ಯ ಸಂಸಾರಚಕ್ರಸ್ಯ ವಿವರಣಂ॥ 1॥ ತಥಾ ನಾರದಸಾವಿತ್ರೀಸಂವಾದಃ॥ 2॥ ನಾರದೇನ ತಪಸಾ ಶ್ರೀಭಗವದಪರೋಕ್ಷೀಕರಣಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-205-0 (73106)
* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-205-0x (6051)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದುಃಖಶೋಕಸಮಾಕುಲೇ।
ಸಂಸಾರಚಕ್ರೇ ಲೋಕಾನಾಂ ನಿರ್ವೇದೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂನ್ವಿದಂ॥ 12-205-1 (73107)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-205-2x (6052)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಿಬಂಧನಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಭೋಗವತ್ಯಾ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ 12-205-2 (73108)
ಮುನಿಂ ನಿಬಂಧನಂ ಶುಷ್ಕಂ ಧಮನೀಯಾಕೃತಿಂ ತಥಾ।
ನಿರಾರಂಭಂ ನಿರಾಲಂಬಮಸಜ್ಜಂತಂ ಚ ಕರ್ಮಣಿ।
ಪುತ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪ್ಯುವಾಚಾರ್ತಂ ಮಾತಾ ಭೋಗವತೀ ತದಾ॥ 12-205-3 (73109)
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಮೂಢ ಕಿಂ ಶೇಷೇ ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ಸುಹೃಜ್ಜನೈಃ।
ನಿರಾಲಂಬೋ ಧನೋಪಾಯೇ ಪೈತೃಕಂ ತವ ಕಿಂ ಧನಂ॥ 12-205-4 (73110)
ನಿಬಂಧನ ಉವಾಚ। 12-205-5x (6053)
ಪೈತೃಕಂ ಮೇ ಮಹನ್ಮಾತಃ ಸರ್ವದುಃಖಾಲಯಂ ತ್ವಿಹ।
ಅಸ್ತ್ಯೇತತ್ತದ್ವಿಧಾತಾಯ ಯತಿಷ್ಯೇ ತತ್ರ ಮಾ ಶುಚಃ॥ 12-205-5 (73111)
ಇದಂ ಶರೀರಮತ್ಯುಗ್ರಂ ಪಿತ್ರಾ ದತ್ತಮಸಂಶಯಂ।
ತಮೇವ ಪಿತರಂ ಗತ್ವಾ ಧನಂ ತಿಷ್ಠತಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-205-6 (73112)
ಕಶ್ಚಿನ್ಮಹತಿ ಸಂಸಾರೇ ವರ್ತಮಾನ---।
ವನದುಗಮಭಿಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹತ್ಕ್ರವ್ಯಾ-----॥ 12-205-7 (73113)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಗಜಾಕಾರೈರತಿಘೋರೈರ್ಮಹಾ-----।
ಸಮಂತಾತ್ಸುಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಸ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಥತೇ ಪುಮಾನ್॥ 12-205-8 (73114)
ಸ ತದ್ವನಂ ಹ್ಯನುಚರನ್ವಿಪ್ರಧಾವನ್ನಿತಸ್ತತಃ।
ವೀಕ್ಷಮಾಣೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಶರಣಾರ್ಥಂ ಪ್ರಧಾವತಿ॥ 12-205-9 (73115)
ಅಥಾಪಶ್ಯದ್ವನಂ ರೂಢಂ ಸಮಂತಾದ್ವಾಗುರಾವೃತಂ।
ವನಮಧ್ಯೇ ಚ ತತ್ರಾಸೀದುದಪಾನಃ ಸಮಾವೃತಃ॥ 12-205-10 (73116)
ವಲ್ಲಿಭಿಸ್ತೃಣಸಂಛಿನ್ನೈರ್ಗೂಢಾಭಿರಭಿಸಂವೃತಃ।
ಸ ಪಪಾತ ದ್ವಿಜಸ್ತತ್ರ ವಿಜನೇ ಸಲಿಲಾಶಯೇ॥ 12-205-11 (73117)
ವಿಲಗ್ನಶ್ಚಾಭವತ್ತಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲತಾಸಂತಾನಸಂಕುಲೇ।
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಸಂಪರಿಷ್ವಕ್ತಸ್ತಯಾ ಪರಮಸತ್ವಯಾ॥ 12-205-12 (73118)
ಸ ತಥಾ ಲಂಬತೇ ತತ್ರ ಊರ್ಧ್ವಪಾದೋ ಹ್ಯಧಶ್ಶಿರಾಃ।
ಅಧಸ್ತತ್ರೈವ ಜಾತಶ್ಚ ಜಂಬೂವೃಕ್ಷಃ ಸುದುಸ್ತರಃ॥ 12-205-13 (73119)
ಕೂಪಸ್ಯ ತಸ್ಯ ವೇಲಾಯಾ ಅಪಶ್ಯತ್ಸುಮಹಾಫಲಂ।
ವೃಕ್ಷಂ ಬಹುವಿಧಂ ವ್ಯೋಮಂ ವಲ್ಲೀಪುಷ್ಪಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-205-14 (73120)
ನಾನಾರೂಪಾ ಮಧುಕರಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವುಕ್ಷಽಭವನ್ಕಿಲ।
ತೇಷಾಂ ಮಧೂನಾಂ ಬಹುಧಾ ಧಾರಾ ಪ್ರವವೃತೇ ತದಾ॥ 12-205-15 (73121)
ವಿಲಂಬಮಾನಃ ಸ ಪುಮಾಂಧಾರಾಂ ಪಿಬತಿ ಸರ್ವದಾ।
ನ ತಸ್ಯ ತೃಷ್ಣಾ ವಿರತಾ ಪೀಯಮಾನಸ್ಯ ಸಂಕಟೇ॥ 12-205-16 (73122)
ಪರೀಪ್ಸತಿ ಚ ತಾಂ ನಿತ್ಯಮತೃಪ್ತಃ ಸ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಏವಂ ಸ ವಸತೇ ತತ್ರ ದುಃಖಿದುಃಖೀ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-205-17 (73123)
ಮಯಾ ತು ತದ್ಧನಂ ದೇಯಂ ತವ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಚೇಚ್ಛಸಿ।
ತಸ್ಯ ಚ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ ಸೋಥ ದತ್ವಾ ಮುಕ್ತಿಮವಾಪ ಸಃ॥ 12-205-18 (73124)
ಸಾ ಚ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽರ್ಥಸಂಕಲ್ಪಂ ಜಗಾಮ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-205-19 (73125)
ಏವಂ ಸಂಸಾರಚಕ್ರಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಪರಂ ವೈರಾಗ್ಯಮಾಗಂಯ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-205-20 (73126)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-205-21x (6054)
ಏವಂ ಸಂಸಾರಚಕ್ರಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಂ ವಿದಿತಂ ನ ಮೇ।
ಪೈತೃಕಂ ತು ಧನಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಂ ತದ್ವಿದ್ವನ್ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-205-21 (73127)
ಕಾಂತಾರಮಿತಿ ಕಿಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕೋ ಹಸ್ತೀ ಸ ತು ಕೂಪಕಃ।
ಕಿಂಸಂಜ್ಞಿಕೋ ಮಹಾವೃಕ್ಷೋ ಮಧು ವಾಽಪಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-205-22 (73128)
ಏವಂ ಮೇ ಸಂಶಯಂ ವಿದ್ಧಿ ಧನಶಬ್ದಂ ಕಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಕಥಂ ಲಬ್ಧಂ ಧನಂ ತೇನ ತಥಾ ಚ ಕಿಮಿದಂ ತ್ವಿಹ॥ 12-205-23 (73129)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-205-24x (6055)
ಉಪಾಖ್ಯಾನಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಮೋಕ್ಷವಿದ್ಭಿರುದಾಹೃತಂ।
ಸುಮತಿಂ ವಿಂದತೇ ಯೇನ ಬಂಧನಾಶಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-205-24 (73130)
ಏತದುಕ್ತಂ ಹಿ ಕಾಂತಾರಂ ಮಹಾನ್ಸಂಸಾರ ಏವ ಸಃ।
ಯೇ ತೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ವ್ಯಾಲಾ ವ್ಯಾಧಯಸ್ತೇ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 12-205-25 (73131)
ಯಾ ಸಾ ನಾರೀ ಮಹಾಘೋರಾ ವರ್ಣರೂಪವಿನಾಶಿನೀ।
ತಾಮಾಹುಶ್ಚ ಜರಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಪರಿಷ್ವಕ್ತಂ ಯಯಾ ಜಗತ್॥ 12-205-26 (73132)
ಯಸ್ತತ್ರ ಕೂಪೇ ವಸತೇ ಮಹಾಹಿಃ ಕಾಲ ಏವ ಸಃ।
ಯೋ ವೃಕ್ಷಃ ಸ ಚ ಮೃತ್ಯುರ್ಹಿ ಸ್ವಕೃತಂ ತಸ್ಯ ತತ್ಫಲಂ॥ 12-205-27 (73133)
ಯೇ ತು ಕೃಷ್ಣಾಃ ಸಿತಾ ರಾಜನ್ಮೂಷಿಕಾ ರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ ವೈ॥ 12-205-28 (73134)
ದ್ವಿಷಟ್ಕಪದಸಂಯುಕ್ತೋ ಯೋ ಹಸ್ತೀ ಷಣ್ಮುಖಾಕೃತಿಃ।
ಸ ಚ ಸಂವತ್ಸರಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪಾಶಮಾಸರ್ತವೋ ಮುಖಾಃ॥ 12-205-29 (73135)
ಏತತ್ಸಂಸಾರಚಕ್ರಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಂ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಮಯಾ।
ಏವಂ ಲಬ್ಧಧನಂ ರಾಜಂಸ್ತತ್ಸ್ವರೂಪಂ ವಿನಾಶಯ॥ 12-205-30 (73136)
ಏತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ಸಾ ರಾಜನ್ಪರಂ ವೈರಾಗ್ಯಮಾಸ್ಥಿತಾ।
ಯಥೋಕ್ತವಿಧಿನಾ ಭೂಯಃ ಪರಂ ಪದಮವಾಪ ಸಃ॥ 12-205-31 (73137)
ಧತ್ತೇ ಧಾರಯತೇ ಚೈವ ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಧನಂ।
ತದ್ಗಚ್ಛ ಚಾಮೃತಂ ಶುದ್ಧಂ ಹಿರಣ್ಯಮಮೃತಂ ತಪಃ॥ 12-205-32 (73138)
ತತ್ಸ್ವರೂಪೋ ಮಹಾದೇವಃ ಕೃಷ್ಣೋ ದೇವಕಿನಂದನಃ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾದ್ದುಃಖಸ್ಯ ನಾಶಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಮಾನದ॥ 12-205-33 (73139)
ಏಕಃ ಕರ್ತಾ ಸ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 12-205-34 (73140)
ಇದಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದೇವೇಂದ್ರೋ ದೇವಾ ರುದ್ರಾಸ್ತಥಾಽಶ್ವಿನೌ।
ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಪದೇ ವಿವಿಶಿರೇ ಭುಕ್ತಿಮುಕ್ತಿವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-205-35 (73141)
ಭೂತಾನಾಮಂತರಾತ್ಮಾಽಸೌ ಸ ನಿತ್ಯಪದಸಂವೃತಃ।
ಶ್ರೂಯತಾಮಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಃ ಸಂಯಗ್ಜ್ಞಾನಂ ಯಥಾ ತವ॥ 12-205-36 (73142)
ಭವೇದೇತನ್ನಿಬೋಧ ತ್ವಂ ನಾರದಾಯ ಪುರಾ ಹರಿಃ।
ದರ್ಶಯಿತ್ವಾಽಽತ್ಮನೋ ರೂಪಂ ಯದವೋಚತ್ಸ್ವಯಂ ವಿಭುಃ॥ 12-205-37 (73143)
ಪುರಾ ದೇವಋಷಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಾರದಃ ಪರಮಾರ್ಥವಾನ್।
ಚಚಾರ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ತೀರ್ಥಾನ್ಯನುಚರನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-205-38 (73144)
ಹಿಮವತ್ಪಾದಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವಿಚಾರ್ಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಸ ದದರ್ಶ ಹ್ರದಂ ತತ್ರ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-205-39 (73145)
ದದರ್ಶ ಕನ್ಯಾಂ ತತ್ತೀರೇ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾಂ।
ಶೋಭಮಾನಾಂ ಶ್ರಿಯಾ ರಾಜನ್ಕ್ರೀಡಂತೀಮುತ್ಪಲೈಸ್ತಥಾ॥ 12-205-40 (73146)
ಸಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಾಲೋಕ್ಯ ನಾರದೇತ್ಯಾಹ ಭಾಮಿನೀ।
ತಸ್ಯಾಃ ಸಮೀಪಮಾಸಾದ್ಯ ತಸ್ಥೌ ವಿಸ್ಮಿತಮಾನಸಃ॥ 12-205-41 (73147)
ವೀಕ್ಷಮಾಣಂ ತಮಾಜ್ಞಾಯ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಚಾರುವಾಸಿನೀ।
ವಿಜಜೃಂಭೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ಸ್ಮಯಮಾನಾ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-205-42 (73148)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಮಭವದ್ವಕ್ರಾತ್ಪುರುಷಾಕೃತಿಸಂಯುತಃ।
ರತ್ನವಿಂದುಚಿತಾಂಗಸ್ತು ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಃ॥ 12-205-43 (73149)
ಆದಿತ್ಯಸದೃಶಾಕಾರಃ ಶಿರಸಾ ಧಾರಯನ್ಮಣಿಂ।
ಪುನರೇವ ತದಾಕಾರಸದೃಶಃ ಸಮಜಾಯತ॥ 12-205-44 (73150)
ತೃತೀಯಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ವಿವಿಧಾಭರಣೈರ್ಯುತಃ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ತು ತಾಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿವಿಧಧ್ವನಯಸ್ತು ತಾಂ॥ 12-205-45 (73151)
ತತಃ ಸರ್ವೇಣ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಕನ್ಯಾಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಾಂ ಶುಭಾಂ॥ 12-205-46 (73152)
ಕಾ ತ್ವಂ ಪರಮಕಲ್ಯಾಣಿ ಪದ್ಮೇಂದುಸದೃಶಾನನೇ।
ನ ಜಾನೇ ತ್ವಾಂ ಮಹಾದೇವಿ ಬ್ರೂಹಿ ಸತ್ಯಮನಿಂದಿತೇ॥ 12-205-47 (73153)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 12-205-48x (6056)
ಸಾವಿತ್ರೀ ನಾಮ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಶೃಣು ಭದ್ರಂ ತವಾಸ್ತು ವೈ।
ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ತವ ಯಚ್ಚೇತಸಿ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-205-48 (73154)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-205-49x (6057)
ಅಭಿವಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ಸಾವಿತ್ರಿ ಕೃತಾರ್ಥೋಽಹಮನಿಂದಿತೇ।
ಏತಂ ಮೇ ಸಂಶಯಂ ದೇವಿ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಶೋಭನೇ॥ 12-205-49 (73155)
ಯಸ್ತು ವೈ ಪ್ರಥಮೋತ್ಪನ್ನಃ ಕೋಽಸೌ ಸ ಪುರುಷಾಕೃತಿಃ।
ಬಿಂದವಸ್ತು ಮಹಾದೇವಿ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯಾಕೃತಿಃ॥ 12-205-50 (73156)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 12-205-51x (6058)
ಅಗ್ರಜಃ ಪ್ರಥಮೋತ್ಪನ್ನೋ ಯಜುರ್ವೇದಸ್ತಥಾಽಪರಃ।
ತೃತೀಯಃ ಸಾಮವೇದಸ್ತು ಸಂಶಯೋ ವ್ಯೇತು ತೇ ಮುನೇ॥ 12-205-51 (73157)
ವೇದಾಶ್ಚ ಬಿಂದುಸಂಯುಕ್ತಾ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಯತ್ತದ್ದೃಷ್ಟಂ ಮಹಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ಯೋತಿರಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಬುಧೈಃ॥ 12-205-52 (73158)
ಋಷೇ ಜ್ಞೇಯಂ ಮಯಾ ಚಾಽಪೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚಾಂತರಧೀಯತ।
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ನಾರದಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಧ್ಯಾನಯುಕ್ತಃ ಸ ತು ಚಿರಂ ನ ಬುಬೋಧ ಮಹಾಮತಿಃ॥ 12-205-53 (73159)
ತತಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಮಹಾತೇಜಾ ವಾಗ್ಯತೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ತುಷ್ಟಾವ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ಜಿಜ್ಞಾಸುಶ್ಚ ತದದ್ಭುತಂ॥ 12-205-54 (73160)
ತತೋ ವರ್ಷಶತೇ ಪೂರ್ಣೇ ಭಗವಾಂʼಲೋಕಭಾವನಃ।
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕಾರ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಋಷೇಃ ಪರಮಸೌಹೃದಾತ್॥ 12-205-55 (73161)
ತಮಾಗತಂ ಜಗನ್ನಾಥಂ ಸರ್ವಕಾರಣಕಾರಣಂ।
ಅಖಿಲಾಮರಮೌಲ್ಯಂಗರುಕ್ಮಾರುಣಪದದ್ವಯಂ॥ 12-205-56 (73162)
ವೈನತೇಯಪದಸ್ಪರ್ಶಕಿಣಶೋಭಿತಜಾನುಕಂ।
ಪೀತಾಂಬರಲಸತ್ಕಾಂಚೀದಾಮಬದ್ಧಕಟೀತಟಂ॥ 12-205-57 (73163)
ಶ್ರೀವತ್ಸವಕ್ಷಸಂ ಚಾರುಮಣಿಕೌಸ್ತುಭಕಂಧರಂ।
ಮಂದಸ್ಮಿತಮುಖಾಂಭೋಜಂ ಚಲದಾಯತಲೋಚನಂ॥ 12-205-58 (73164)
ನಂರಚಾಪಾನುಕರಣನಂರಭ್ರೂಯುಗಶೋಭಿತಂ।
ನಾನಾರತ್ನಮಣೀವಜ್ರಸ್ಫುರನ್ಮಕರಕುಂಡಲಂ॥ 12-205-59 (73165)
ಇಂದ್ರನೀಲನಿಭಾಸಂ ತಂ ಕೇಯೂರಮಕುಟೋಜ್ಜ್ವಲಂ।
ದೇವೈರಿಂದ್ರಪುರೋಗೈಶ್ಚ ಋಷಿಸಙಘೈರಭಿಷ್ಟುತಂ॥ 12-205-60 (73166)
ನಾರದೋ ಜಯಶಬ್ದೇನ ವವಂದೇ ಶಿರಸಾ ಹರಿಂ॥ 12-205-61 (73167)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾಞ್ಶ್ರೀಮಾನ್ಮೇಘಗಂಭೀರಯಾ ಗಿರಾ।
ಪ್ರಾಹೇಶಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಾರದಂ ಪತಿತಂ ಕ್ಷಿತೌ॥ 12-205-62 (73168)
ಭದ್ರಮಸ್ತು ಋಷೇ ತುಭ್ಯಂ ವರಂ ವರಯ ಸುವ್ರತ।
ಯತ್ತೇ ಮನಸಿ ಸುವ್ಯಕ್ತಮಸ್ತಿ ಚ ಪ್ರದದಾಮಿ ತನ್॥ 12-205-63 (73169)
ಸ ಚೇಮಂ ಜಯಶಬ್ದೇನ ಪ್ರಸೀದೇತ್ಯಾತುರೋ ಮುನಿಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಹೃದಿ ಸಂರೂಢಂ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಂ॥ 12-205-64 (73170)
ವಿವಕ್ಷಿತಂ ಜಗನ್ನಾಥ ಮಯಾ ಜ್ಞಾತಂ ತ್ವಯಾಽಚ್ಯುತ।
ತತ್ಪ್ರಸೀದ ಹೃಷೀಕೇಶ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಧರೇ॥ 12-205-65 (73171)
ತತಃ ಸ್ಮಯನ್ಮಹಾವಿಷ್ಣುರಭ್ಯಭಾಷತ ನಾರದಂ।
ಯದ್ದೃಷ್ಟಂ ಮಮ ರೂಪಂ ತು ವೇದಾನಾಂ ಶಿರಸಿ ತ್ವಯಾ॥ 12-205-66 (73172)
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿರಹಂಕಾರಾಃ ಶುಚಯಃ ಶುದ್ಧಲೋಚನಾಃ।
ತಂ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸತತಂ ತಾನ್ಪೃಚ್ಛ ಯದಿಹೇಚ್ಛಸಿ॥ 12-205-67 (73173)
ಯೇ ಯೋಗಿನೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಮದಂಶಾ ಯೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಸಾದಂ ದೇವರ್ಷೇ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಮವೈಹಿ ತತ್॥ 12-205-68 (73174)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-205-69x (6059)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಜಗಾಮಾಥ ಭಗವಾನ್ಭೂತಭಾವನಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವ್ರಜ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಕೃಷ್ಣಂ ದೇವಕಿನಂದನಂ॥ 12-205-69 (73175)
ಏತಮಾರಾಧ್ಯ ಗೋವಿಂದಂ ಗತಾ ಮುಕ್ತಿಂ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಏಷ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಚ ಸರ್ವಕಾರಣಕಾರಣಂ॥ 12-205-70 (73176)
ಮಯಾಽಪ್ಯೇತಚ್ಛ್ರುತಂ ರಾಜನ್ನಾರದಾತ್ತು ನಿಬೋಧ ತತ್।
ಸ್ವಯಮೇವ ಸಮಾಚಷ್ಟ ನಾರದೋ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಃ॥ 12-205-71 (73177)
ಸಮಸ್ತಸಂಸಾರವಿಘಾತಕಾರಣಂ
ಭಜಂತಿ ಯೇ ವಿಷ್ಣುಮನನ್ಯಮಾನಸಾಃ।
ತೇ ಯಾಂತಿ ಸಾಯುಜ್ಯಮತೀವ ದುರ್ಲಭ
ಮಿತೀವ ನಿತ್ಯಂ ಹೃದಿ ವರ್ಣಯಂತಿ॥' ॥ 12-205-72 (73178)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 205॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ಅಯಮಧ್ಯಾಯಃ ಧ. ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ। 12-205-65 ಮಯಾ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ತ್ವಯಾ ಜ್ಞಾತಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-205-69 ವ್ರಜ ಶರಣಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 206
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.206. ಅಧ್ಯಾಯಃ 206
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೂತಾದಿಜಗತ್ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥ ತಥಾ ನಾರದೋದಿತನೃಸಿಂಹಾದಿಭಗವತ್ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಚರಿತ್ರನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಸರ್ವೋತ್ತಮತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನೇನ ತದ್ಧ್ಯಾನವಿಧಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-206-0 (73179)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-206-0x (6060)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಪುಣ಼್ಡರೀಕಾಕ್ಷಮಚ್ಯುತಂ।
ಕರ್ತಾರಮಕೃತಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ॥ 12-206-1 (73180)
ನಾರಾಯಣಂ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಗೋವಿಂದಮಪರಾಜಿತಂ।
ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೇಶವಂ॥ 12-206-2 (73181)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-206-3x (6061)
ಶ್ರುತೋಽಯಮರ್ಥೋ ರಾಮಸ್ಯ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಜಲ್ಪತಃ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ದೇವರ್ಷೇಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ಯ ಚ॥ 12-206-3 (73182)
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಸ್ತಾತ ವಾಲ್ಮೀಕಿಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಶ್ಚ ಗೋವಿಂದೇ ಕಥಯಂತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹತ್॥ 12-206-4 (73183)
`ಕೇಶವಸ್ಯ ಮಯಾ ರಾಜನ್ನ ಶಕ್ಯಾ ವರ್ಣಿತುಂ ಗುಣಾಃ।
ಈದೃಶೋಽಸೌ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ವಾಸುದೇವಃ ಪರಾತ್ಪರಃ॥' 12-206-5 (73184)
ಕೇಶವೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಗವಾನೀಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಮಿತ್ಯೇವ ಶ್ರೂಯತೇ ಬಹುಧಾ ವಿಭುಃ॥ 12-206-6 (73185)
ಕಿಂತು ಯಾನಿ ವಿದುರ್ಲೋಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶಾರ್ಂಗಧನ್ವನಿ।
ಮಹಾತ್ಮನಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೃಣು ತಾನಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-206-7 (73186)
ಯಾನಿ ಚಾಹುರ್ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಯೇ ಪುರಾಣವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಗೋವಿಂದೋ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಾನ್ಯಹಂ॥ 12-206-8 (73187)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ವಾಯುರ್ಜ್ಯೋತಿಸ್ತಥಾ ಚಾಪಃ ಖಂ ಚ ಗಾಂ ಚಾನ್ವಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-206-9 (73188)
ಸ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೃಥಿವೀಂ ಚೈವ ಸರ್ವಭೂತೇಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಅಪ್ಸ್ವೇವ ಶಯನಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-206-10 (73189)
ಸರ್ವತೇಜೋಮಯಸ್ತಸ್ಮಿಞ್ಶಯಾನಃ ಶಯನೇ ಶುಭೇ।
ಸೋಽಗ್ರಜಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಂಕರ್ಷಣಮಚಿಂತಯತ್॥ 12-206-11 (73190)
ಆಶ್ರಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮನಸೇತೀಹ ಶುಶ್ರುಂ।
ಸ ಧಾರಯತಿ ಭೂತಾನಿ ಉಭೇ ಭೂತಭವಿಷ್ಯತೀ॥ 12-206-12 (73191)
`ಪ್ರದ್ಯುಂನಮಸೃಜತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತೇಜಃ ಪ್ರಕಾಶಕಂ।
ಅನಿರುದ್ಧಸ್ತತೋ ಜಜ್ಞೇ ಸರ್ವಶಕ್ತಿರ್ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 12-206-13 (73192)
ಅಪ್ಸು ವ್ಯೋಮಗತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಯೋಗನಿದ್ರಾಮುಪೇಯಿವಾನ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಜಜ್ಞಿರೇ ದೇವಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣುಮಹೇಶ್ವರಾಃ।
ಲಯಸ್ಥಿತ್ಯಂತಕರ್ಮಾಣಸ್ರಯಸ್ತೇ ಸುಮಹೌಜಸಃ॥' 12-206-14 (73193)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಬಾಹೌ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಭಾಸ್ಕರಪ್ರತಿಮಂ ದಿವ್ಯಂ ನಾಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಮಮಜಾಯತ॥ 12-206-15 (73194)
ಸ ತತ್ರ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಪುಷ್ಕರೇ ಭ್ರಾಜಯಂದಿಶಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಮಭವತ್ತಾತ ಸರ್ವಭೂತಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-206-16 (73195)
ತಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಮಹಾಬಾಹೌ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ತಮಸಃ ಪೂರ್ವಜೋ ಜಜ್ಞೇ ಮಧುರ್ನಾಮ ಮಹಾಸುರಃ॥ 12-206-17 (73196)
ತಮುಗ್ರಮುಗ್ರಕರ್ಮಾಣಮುಗ್ರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋಪಚಿತಿಂ ಕುರ್ವಂಜಘಾನ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-206-18 (73197)
ತಸ್ಯ ತಾತ ವಧಾತ್ಸರ್ವೇ ದೇವದಾನವಮಾನವಾಃ।
ಮಧುಸೂದನಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಋಷಭಂ ಸರ್ವಸಾತ್ವತಾಂ॥ 12-206-19 (73198)
ಬ್ರಹ್ಮಾಽನುಸಸೃಜೇ ಪುತ್ರಾನ್ಮಾನಸಾಂದಕ್ಷಸಪ್ತಮಾನ್।
ಮರೀಚಿಮತ್ರ್ಯಂಗಿರಸೌ ಪುಲಸ್ತ್ಯಂ ಪುಲಹಂ ಕ್ರತುಂ॥ 12-206-20 (73199)
ಮರೀಚಿಃ ಕಶ್ಯಪಂ ತಾತ ಪುತ್ರಮಗ್ರಜಮಗ್ರಜಃ।
ಮಾನಸಂ ಜನಯಾಮಾಸ ತೈಜಸಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಂ॥ 12-206-21 (73200)
ಅಂಗುಷ್ಠಾತ್ಸಸೃಜೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮರೀಚೇರಪಿ ಪೂರ್ವಜಂ।
ಸೋಽಭವದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ದಕ್ಷೋ ನಾಮ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-206-22 (73201)
ತಸ್ಯ ಪೂರ್ವಮಜಾಯಂತ ದಶ ತಿಸ್ರಶ್ಚ ಭಾರತ॥
ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ದುಹಿತರಸ್ತಾಸಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಽಭವದ್ದಿತಿಃ॥ 12-206-23 (73202)
ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಮಾರೀಚಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ತಾತ ಸರ್ವಾಸಾಮಭವತ್ಪತಿಃ॥ 12-206-24 (73203)
ಉತ್ಪಾದ್ಯ ತು ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಾಸಾಮವರಜಾ ದಶ।
ದದೌ ಧರ್ಮಾಯ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ದಕ್ಷ ಏವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-206-25 (73204)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ವಸವಃ ಪುತ್ರಾ ರುದ್ರಾಶ್ಚಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಶ್ಚ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ಮರುತ್ವಂತಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-206-26 (73205)
ಅಪರಾಶ್ಚ ಯವೀಯಸ್ಯಸ್ತಾಭ್ಯೋಽನ್ಯಾಃ ಸಪ್ತವಿಂಶತಿಃ।
ಸೋಮಸ್ತಾಸಾಂ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸರ್ವಾಸಾಮಭವತ್ಪತಿಃ॥ 12-206-27 (73206)
ಇತರಾಸ್ತು ವ್ಯಜಾಯಂತ ಗಂಧವೋಸ್ತುರಗಾಂದ್ವಿಜಾನ್।
ಗಾಶ್ಚ ಕಿಂಪುರುಷಾನ್ಮತ್ಸ್ಯಾನುದ್ಭಿಜ್ಜಾಂಶ್ಚ ವನಸ್ಪತೀನ್॥ 12-206-28 (73207)
ಆದಿತ್ಯಾನದಿತಿರ್ಜಜ್ಞೇ ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್।
ತೇಷಾಂ ವಿಷ್ಣುರ್ವಾಮನೋಽಭೂದ್ಗೋವಿಂದಶ್ಚಾಭವತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-206-29 (73208)
ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಣಾಚ್ಚಾಪಿ ದೇವಾನಾಂ ಶ್ರೀರ್ವ್ಯವರ್ಧತ।
ದಾನವಾಶ್ಚ ಪರಾಭೂತಾ ದೈತೇಯಾಶ್ಚಾಸುರೀ ಪ್ರಜಾ॥ 12-206-30 (73209)
ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಪ್ರಧಾನಾಂಶ್ಚ ದಾನವಾನಸೃಜದ್ದನುಃ।
ದಿತಿಸ್ತು ಸರ್ವಾನಸುರಾನ್ಮಹಾಸತ್ವಾನಜೀಜನತ್॥ 12-206-31 (73210)
`ತತಃ ಸಸರ್ಜ ಭಗವಾನ್ಮೃತ್ಯುಂ ಲೋಕಭಯಂಕರಂ।
ಹರ್ತಾರಂ ಸರ್ವ ಭೂತಾನಾಂ ಸಸರ್ಜ ಚ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-206-32 (73211)
ಅಹೋರಾತ್ರಂ ಚ ಕಾಲಂ ಚ ಯಥರ್ತು ಮಧುಸೂದನಃ।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣಂ ಚಾಪರಾಹ್ಣಂ ಚ ಸರ್ವಮೇವಾನ್ವಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-206-33 (73212)
ಲಬ್ಧ್ವಾಪಃ ಸೋಽಸೃಜನ್ಮೇಘಾಂಸ್ತಥಾ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನ್।
ಪೃಥಿವೀಂ ಸೋಽಸೃಜದ್ವಿಶ್ವಾಂ ಸಹೀತಾಂ ಭೂರಿತೇಜಸಾ॥ 12-206-34 (73213)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಮಹಾಭಾಗಃ ಪುನರೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಶತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮುಖಾದೇವಾಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-206-35 (73214)
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶತಂ ವೈಶ್ಯಾನಾಮೂರುತಃ ಶತಂ।
ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಶೂತ್ರಶತಂ ಚೈವ ಕಶೇವೋ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-206-36 (73215)
ಸ ಏವಂ ಚತುರೋ ವರ್ಣಾನ್ಸಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಧ್ಯಕ್ಷಂ ಸರ್ವ ಭೂತಾನಾಂ ಧಾತಾರಮಕರೋತ್ಸ್ವಯಂ॥ 12-206-37 (73216)
ವೇದವಿದ್ಯಾವಿಧಾತಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮತಿತದ್ಯುತಿಂ।
ಭೂತಮಾತೃಗಣಾಧ್ಯಕ್ಷಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಚ ಸೋಽಸೃಜತ್॥ 12-206-38 (73217)
ಶಾಸಿತಾರಂ ಚ ಪಾಪಾನಾಂ ಪಿತೃಣಾಂ ಸಮವರ್ತಿನಂ।
ಅಸೃಜತ್ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ನಿಧಿಪಂ ಚ ಧನೇಶ್ವರಂ॥ 12-206-39 (73218)
ಯಾದಸಾಮಸೃಜನ್ನಾಥಂ ವರುಣಂ ಚ ಜಲೇಶ್ವರಂ।
ವಾಸವಂ ಸರ್ವದೇವಾನಾಮಧ್ಯಕ್ಷಮಕರೋತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-206-40 (73219)
ಯಾವದ್ಯಾವದಭೂಚ್ಛ್ರದ್ಧಾ ದೇಹಂ ಧಾರಯಿತುಂ ನೃಣಾಂ।
ತಾವತ್ತಾವದಜೀವಂಸ್ತೇ ನಾಸೀದ್ಯಮಕೃತಂ ಭಯಂ॥ 12-206-41 (73220)
ನ ಚೈಷಾಂ ಮೈಥುನೋ ಧರ್ಮೋ ಬಭೂವ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಂಕಲ್ಪಾದೇವ ಚೈತೇಷಾಂ ಗರ್ಭಃ ಸಮುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-206-42 (73221)
ತತಸ್ರೇತಾಯುಗೇ ಕಾಲೇ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಾಜ್ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜಾ।
ನ ಹ್ಯಭೂನ್ಮೈಥುನೋ ಧರ್ಮಸ್ತೇಷಾಮಪಿ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-206-43 (73222)
ದ್ವಾಪರೇ ಮೈಥುನೋ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾನಾಮಭವನ್ನೃಪ।
ತಥಾ ಕಲಿಯುಗೇ ರಾಜಂದ್ವಂದ್ವಮಾಪೇದಿರೇ ಜನಾಃ॥ 12-206-44 (73223)
ಏಷ ಭೂತಪತಿಸ್ತಾತ ಸ್ವಧ್ಯಕ್ಷಶ್ಚ ತಥೋಚ್ಯತೇ।
ನಿರಪೇಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 12-206-45 (73224)
ದಕ್ಷಿಣಾಪಥಜನ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ಕರಭೃತಸ್ತವ।
ಆಂಧ್ರಾಃ ಪುಲಿಂದಾಃ ಶವರಾಶ್ಚೂಚುಪಾ ಮದ್ರಕೈಃ ಸಹ॥ 12-206-46 (73225)
ಉತ್ತರಾಪಥಜನ್ಮಾನಃ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಾನಪಿ।
ಯೇ ತು ಕಾಂಭೋಜಗಾಂಧಾರಾಃ ಕಿರಾತಾ ಬರ್ವರೈಃ ಸಹ॥ 12-206-47 (73226)
ಏತೇ ಪಾಪಕೃತಸ್ತಾತ ಚರಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಬಕಶ್ವಪಾಕಗೃಧ್ರಾಣಾಂ ಸಧರ್ಮಾಣೋ ನರಾಧಿಪ॥ 12-206-48 (73227)
ನೈತೇ ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ಚರಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ತ್ರೇತಾಪ್ರಭುತಿ ವರ್ಧಂತೇ ತೇ ಜನಾ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-206-49 (73228)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಘೋರೇ ಸಂಂಧ್ಯಾಕಾಲೇ ಯುಗಾಂತಿಕೇ।
ರಾಜಾನಃ ಸಮಸಜ್ಜಂತ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತರೇತಂ॥ 12-206-50 (73229)
`ಐಂದ್ರಂ ರೂಪಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಹ್ಯಸುರೇಭ್ಯೋ ಚರನ್ಮಹೀಂ।
ಸ ಏವ ಭಗವಾಂದೇವೋ ವೇದಿತ್ವಂ ಚ ಗತಾ ಮಹೀ॥ 12-206-51 (73230)
ಏವಂಭೂತೇ ಸೃಷ್ಟಿರ್ನಾರಸಿಂಹಾದಯಃ ಕ್ರಮಾತ್।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾಃ ಸ್ಮೃತಾ ವಿಷ್ಣೋರ್ಜಗತೀರಕ್ಷಣಾಯ ವೈ॥ 12-206-52 (73231)
ಏಷ ಕೃಷ್ಣೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ತತ್ತತ್ಕಾರ್ಯಾನುರೂಪಣಂ।
ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಂ ದೈತ್ಯಂ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-206-53 (73232)
ರಾವಣಂ ಚ ಮಹಾದೈತ್ಯಂ ಹತ್ವಾಸೌ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಭೂಮೇರ್ದುಃಖೋಪನಾಶಾರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಶಕ್ರಾದಿಭಿಃ ಸ್ತುತಃ॥ 12-206-54 (73233)
ಆತ್ಮನೋಽಂಗಾನ್ಮಹಾತೇಜಾ ಉದ್ವಬರ್ಹ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಸಿತಕೃಷ್ಣೌ ಮಹಾರಾಜ ಕೇಶೌ ಹರಿರುದಾರಧೀಃ॥ 12-206-55 (73234)
ವಸುದೇವಸ್ಯ ದೇವಕ್ಯಾಮೇಷ ಜಾತ ಇಹೋತ್ತಮಃ।
ದೇಹವಾನಿಹ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸಂಬಂಧೀ ತೇ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-206-56 (73235)
ಆವಿರ್ವಭೂವ ಯೋಗೀಂದ್ರೋ ಮನೋತೀತೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ।
ಅಚಿಂತ್ಯಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ನೈವ ಕೇವಲಮಾನುಷಃ॥ 12-206-57 (73236)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದಿವಿಶೇಷಾಂತಂ ಪರಿಮಾಣಾರ್ಥಸಂಯುತಂ।
ಕ್ರೀಡಾ ಹರೇರಿದಂ ಸರ್ವಂ ಕ್ಷರಮಿತ್ಯೇವ ಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-206-58 (73237)
ಅಕ್ಷರಂ ತತ್ಪರಂ ನಿತ್ಯಂ ವೈರೂಪ್ಯಂ ಜಗತೋ ಹರೇಃ।
ತದ್ವಿದ್ಧಿ ರೂಪಮತುಲಮಮೃತತ್ವಂ ಭವಜ್ಜಿತಂ॥ 12-206-59 (73238)
ತದೇವ ಕೃಷ್ಣೋ ದಾಶಾರ್ಹಃ ಶ್ರೀಮಾಞ್ಶ್ರೀವತ್ಸಲಕ್ಷಣಃ।
ನ ಭೂತಸೃಷ್ಟಿಸಂಸ್ಥಾನಂ ದೇಹೋಽಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-206-60 (73239)
ದೇಹವಾನಿಹ ಯೋ ವಿಷ್ಣುರಸೌ ಮಾಯಾಮಯೋ ಹರಿಃ।
ಆತ್ಮನೋ ಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಧ್ಯಾಹಿ ನಿತ್ಯಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-206-61 (73240)
ಅಂಗಾನಿ ಚತುರೇ ವೇದಾ ಮೀಮಾಂಸಾ ನ್ಯಾಯವಿಸ್ತರಃ।
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಾನಿ ಧರ್ಮಾಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಾದಯಃ॥ 12-206-62 (73241)
ಯ ಏನಂ ಪ್ರತಿವರ್ತಂತೇ ವೇದಾಂತಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಭಕ್ತಿಹೀನಾ ನ ತೈರ್ಯಾಂತಿ ನಿತ್ಯಮೇನಂ ಕಥಂಚನ॥ 12-206-63 (73242)
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭೂತಾತ್ಮಾ ತತ್ತದ್ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬುದ್ಧಸ್ತ್ವಮೇವೈನಂ ಧ್ಯಾಹಿ ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಃ॥' 12-206-64 (73243)
ಏವಮೇಷ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಏವಂ ದೇವರ್ಷಿರಾಚಷ್ಟ ನಾರದಃ ಸರ್ವಲೋಕದೃಕ್॥ 12-206-65 (73244)
ನಾರದೋಽಪ್ಯಥ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಪರಂ ಮೇನೇ ನರಾಧಿಪ।
ಶಾಶ್ವತತ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-206-66 (73245)
ಏವಮೇವ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕೇಶವಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ಅಚಿಂತ್ಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೋ ನೈಷ ಕೇವಲಮಾನುಷಃ॥ 12-206-67 (73246)
`ಏವಂವಿಧೋಽಸೌ ಪುರುಷಃ ಕೋ ವೈನಂ ವೇತ್ತಿ ಸರ್ವದಾ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ'॥ ॥ 12-206-68 (73247)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 206॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-206-1 ಕರ್ತಾರಮಮೃತಂ ವಿಷ್ಣುಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-206-25 ತತಸ್ತ್ವರಜಸೋ ದಶೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-206-28 ದ್ವಿರದಾಂಶ್ಚ ವನಸ್ಪತೀನಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ವಿಶದಾಂಶ್ಚ ವನಸ್ಪತೀನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಇತರಾಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ತ್ರಿಯಃ। ವ್ಯಜಾಯಂತ ವ್ಯಜನಯಂತ॥ 12-206-35 ಶತಮನಂತಂ॥ 12-206-39 ಸಮವರ್ತಿನಂ ಯಮಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 207
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.207. ಅಧ್ಯಾಯಃ 207
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮರೀಚ್ಯಾದಿಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರವಂಶಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಾಚ್ಯಾದಿದಿಗ್ಗತಮಹರ್ಷಿನಾಮನಿರ್ದೇಶಃ॥ 1।Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-207-0 (73248)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-207-0x (6062)
ಕೇ ಪೂರ್ವಮಾಸನ್ಪತಯಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕೇ ಚರ್ಷಯೋ ಮಹಾಭಾಗಾ ದಿಕ್ಷು ಪ್ರತ್ಯೇಕಶಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-207-1 (73249)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-207-2x (6063)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯೋ ಯೇ ಚ ದಿಕ್ಷು ಯೇ ಚರ್ಷಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-207-2 (73250)
ಏಕಃ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ಭಗವಾನಾದ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಪ್ತ ವೈ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ॥ 12-207-3 (73251)
ಮರೀಚಿರತ್ರ್ಯಂಗಿರಸೌ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ।
ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸದೃಶೋ ವೈ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-207-4 (73252)
ಸಪ್ತ ಬ್ರಹ್ಮಣ ಇತ್ಯೇತೇ ಪುರಾಣೇ ನಿಶ್ಚಯಂ ಗತಾಃ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಾನೇವ ಪ್ರಜಾಪತೀನ್॥ 12-207-5 (73253)
ಅತ್ರಿವಂಶತಮುತ್ಪನ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಃ ಸನಾತನಃ।
ಪ್ರಾಚನವರ್ಹಿರ್ಭಗವಾಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಚೇತಸೋ ದಶ॥ 12-207-6 (73254)
ದಶಾನಾಂ ತನಯಸ್ತ್ವೇಕೋ ದಕ್ಷೋ ನಾಮ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ತಸ್ಯ ದ್ವೇ ನಾಮನೀ ಲೋಕೇ ದಕ್ಷಃ ಕ ಇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ॥ 12-207-7 (73255)
ಮರೀಚೇಃ ಕಶ್ಯಪಃ ಪುತ್ರಸ್ತಸ್ಯ ದ್ವೇ ನಾಮನೀ ಸ್ಮೃತೇ।
ಅರಿಷ್ಟನೇಮಿರಿತ್ಯೇಕೇ ಕಶ್ಯಪೇತ್ಯಪರೇ ವಿದುಃ॥ 12-207-8 (73256)
ಅತ್ರೇಶ್ಚೈವೌರಸಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ರಾಜಾ ಸೋಮಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಸಹಸ್ರಂ ಯಶ್ಚ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ಯುಗಾನಾಂ ಪರ್ಯುಪಾಸಿತಾ॥ 12-207-9 (73257)
ಅರ್ಯಮಾ ಚೈವ ಭಗವಾನ್ಯೇ ಚಾಸ್ಯ ತನಯಾ ವಿಭೋ।
ಏತೇ ಪ್ರದೇಶಾಃ ಕಥಿತಾ ಭುವನಾನಾಂ ಪ್ರಭಾವನಾಃ॥ 12-207-10 (73258)
ಶಶಬಿಂದೋಶ್ಚ ಭಾರ್ಯಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶಾಚ್ಯುತ।
ಏಕೈಕಸ್ಯಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ತು ತನಯಾನಾಮಭೂತ್ತದಾ॥ 12-207-11 (73259)
ಏವಂ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಚ ನ ತೇ ಸಂಚಿದಿಚ್ಛಂತ್ಯನ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-207-12 (73260)
ಪ್ರಜಾಮಾಚಕ್ಷತೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಪುರಾಣಾಃ ಶಾಶಬಿಂದವೀಂ।
ಸ ವೃಷ್ಣಿವಂಶಪ್ರಭವೋ ಮಹಾವಂಶಃ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥ 12-207-13 (73261)
ಏತೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಃ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಾ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 12-207-14 (73262)
`ಶಶಬಿಂದುಸ್ತು ರಾಜರ್ಷಿರ್ಮಹಾಯೋಗೀ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿತ್ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಭಾರ್ಯಾಣಾಂ ದಶಮಧ್ಯಗಃ॥ 12-207-15 (73263)
ಸ ಯೋಗೀ ಯೋಗಮಾಪನ್ನಸ್ತತಃ ಸಾಯುಚ್ಯತಾಂ ಗತಃ।'
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೇವಾಂಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಾನ್॥ 12-207-16 (73264)
ಭಯೋಂಽಶಶ್ಚಾರ್ಯಮಾ ಚೈವ ಮಿತ್ರೋಽಥ ವರುಣಸ್ತಥಾ।
ಸವಿತಾ ಚೈವ ಘಾತಾ ಚ ವಿವಸ್ವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ॥ 12-207-17 (73265)
ತ್ವಷ್ಟಾ ಪೂಷಾ ತಥೈವೇಂದ್ರೋ ದ್ವಾದಶೋ ವಿಷ್ಣುರುಚ್ಯತೇ।
ಇತ್ಯೇತೇ ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯಾಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾತ್ಮಸಂಭವಾಃ॥ 12-207-18 (73266)
ನಾಸತ್ಯಶ್ಚೈವ ದಸ್ರಶ್ಚ ಸ್ಮೃತೋ ದ್ವಾವಶ್ವಿನಾವಪಿ।
ಮಾರ್ತಂಡಸ್ಯಾತ್ಮಜಾವೇತಾವಾತ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥ 12-207-19 (73267)
ತ್ವಷ್ಟುಶ್ಚೈವಾತ್ಮಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-207-20 (73268)
ಅಜೈಕಪಾದಹಿರ್ಬುಧ್ನ್ಯೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷೋಽಥ ರೈವತಃ।
ಹರಶ್ಚ ಬಹುರೂಪಶ್ಚ ತ್ರ್ಯಂಬಕಶ್ಚ ಸುರೇಶ್ವರಃ॥ 12-207-21 (73269)
ಸಾವಿತ್ರಶ್ಚ ಜಯಂತಶ್ಚ ಪಿನಾಕೀ ಚಾಪರಾಜಿತಃ।
`ಏಕಾದಶೈತೇ ಕಥಿತಾ ರುದ್ರಾಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಾಃ॥' 12-207-22 (73270)
ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಹಾಭಾಗಾ ವಸವೋಽಷ್ಟೌ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಏತ ಏವವಿಧಾ ದೇವಾ ಮನೋರೇವ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ತೇ ಚ ಪೂರ್ವಂ ಸುರಾಶ್ಚೇತಿ ದ್ವಿವಿಧಾಃ ಪಿತರಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-207-23 (73271)
ಶೀಲಯೌವನಯೋಸ್ತ್ವನ್ಯಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ಸಿದ್ಧಸಾಧ್ಯಯೋಃ।
ಋಭವೋ ಮರುತಶ್ಚೈವ ದೇವಾನಾಂ ಚೋದಿತೋ ಗಣಃ॥ 12-207-24 (73272)
ಏವಮೇತೇ ಸಮಾಂನಾತಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಸ್ತಥಾಽಶ್ವಿನೌ।
ಆದಿತ್ಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸ್ತೇಷಾಂ ವಿಶಶ್ಚ ಮರುತಸ್ತಥಾ॥ 12-207-25 (73273)
ಅಶ್ವಿನೌ ತು ಸ್ಮೃತೌ ಶೂದ್ರೌ ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತೌ।
ಸ್ಮೃತಾಸ್ತ್ವಂಗಿರಸೋ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಇತ್ಯೇತತ್ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ॥ 12-207-26 (73274)
ಏತಾನ್ವೈ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ದೇವಾನ್ಯಸ್ತು ಪ್ರಕೀರ್ತಯೇತ್।
ಸ್ವಜಾದನ್ಯಕೃತಾಚ್ಚೈವ ಸರ್ವಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-207-27 (73275)
ಯವಕ್ರೀತೋಽಥ ರೈಭ್ಯಶ್ಚ ಅರ್ವಾವಸುಪರಾವಸೂ।
ಔಶಿಜಶ್ಚೈವ ಕಕ್ಷೀವಾನ್ಬಲಶ್ಚಾಂಗಿರಸಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-207-28 (73276)
ಋಷಿರ್ಮೇಧಾತಿಥೇಃ ಪುತ್ರಃ ಕಣ್ವೋ ಬರ್ಹಿಷದಸ್ತಥಾ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಭಾವನಾಸ್ತಾತ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ಸಪ್ತರ್ಷಯಸ್ತಥಾ॥ 12-207-29 (73277)
ಉನ್ಮುಚೋ ವಿಮುಚಶ್ಚೈವ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾತ್ರೇಯಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪ್ರಮುಚಶ್ಚೇಧ್ಮವಾಹಶ್ಚ ಭಗವಾಂಶ್ಚ ದೃಢವ್ರತಃ॥ 12-207-30 (73278)
ಮಿತ್ರಾವರುಣಯೋಃ ಪುತ್ರಸ್ತಥಾಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಏತೇ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋ ನಿತ್ಯಮಾಸ್ಥಿತಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಂ॥ 12-207-31 (73279)
ಉಷಂಗುಃ ಕವಷೋ ಧೌಂಯಃ ಪರಿವ್ಯಾಧಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಏಕತಶ್ಚ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚೈವಂ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 12-207-32 (73280)
ಅತ್ರೇಃ ಪುತ್ರಶ್ಚ ದುರ್ವಾಸಾಸ್ತಥಾ ಸಾರಸ್ವತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಏತೇ ಚೈವ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪಶ್ಚಿಮಾಮಾಶ್ರಿತಾ ದಿಶಂ॥ 12-207-33 (73281)
ಅತ್ರಿಶ್ಚೈವ ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಚ ಮಹಾನುಷಿಃ।
ಗೌತಮೋಽಥ ಭರದ್ವಾಜೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽಥ ಕೌಶಿಕಃ॥ 12-207-34 (73282)
ತಥೈವ ಪುತ್ರೋ ಭಗವಾನೃಚೀಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ಸಪ್ತೈತೇ ಉದೀಚೀಮಾಶ್ರಿತಾ ದಿಶಂ॥ 12-207-35 (73283)
ಏತೇ ಪ್ರತಿದಿಶಂ ಸರ್ವೇ ಕೀರ್ತಿತಾಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜಸಃ।
ಸಾಕ್ಷಿಭೂತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಭುವನಾನಾಂ ಪ್ರಭಾವನಾಃ॥ 12-207-36 (73284)
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯೇಕಶೋ ದಿಶಂ।
ಏತೇಷಾಂ ಕೀರ್ತನಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-207-37 (73285)
ಯಸ್ಯಾಂಯಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಹ್ಯೇತೇ ತಾಂ ದಿಶಂ ಶರಣಂ ಗತಃ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಸ್ತಿಮಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ಭವೇತ್॥ ॥ 12-207-38 (73286)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 207॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-207-9 ಅಂಗಶ್ಚ ಪೌರವಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ರಾಜಾ ಭೌಮಶ್ಚ ವೀರ್ತವಾನ್ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಅಂಶಶ್ಚೈವೌರಸಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ರಾಜಾ ಭೌಮಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-207-10 ಪ್ರದೇಶಾಃ ಪ್ರದಿಶಂತಿ ಆಜ್ಞಾಪಯಂತೀತಿ ಪ್ರೇದಶಾ ಈಶನಶೀಲಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಭಾವನಾಃ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ಸ್ನಷ್ಟಾರಶ್ಚ॥ 12-207-27 ಸ್ವಜಾತ್ ಸ್ವಯಂ ಕಾಮತೋಽಕಾಮತಶ್ಚ ಕೃತಾತ್। ಅನ್ಯಸಂಸರ್ಗಜಾತ್॥ 12-207-28 ನೀಲಶ್ಚಾಂಗಿರಸಃ ಸ್ಮೃತ ಇತಿ ಡ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-207-29 ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಗಾಯನಾ ಇತಿ ಡ. ಥ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 208
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.208. ಅಧ್ಯಾಯಃ 208
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಹರೇರ್ವರಾಹಾವತಾರನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-208-0 (73287)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-208-0x (6064)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯುಧಿ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ವೃಷ್ಣಮವ್ಯಯಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-208-1 (73288)
ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ತೇಜಃ ಸುಮಹದ್ಯಚ್ಚ ಕರ್ಮ ಪುರಾ ಕೃತಂ।
ತನ್ಮೇ ಸರ್ವಂ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-208-2 (73289)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತೋ ರೂಪಂ ಕಥಂ ಧಾರಿತವಾನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಕೇನ ಕಾರ್ಯನಿಸರ್ಗೇಣ ತಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಮಹಾಬಲ॥ 12-208-3 (73290)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-208-4x (6065)
ಪುರಾಽಹಂ ಮೃಗಯಾಂ ಯಾತೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾಶ್ರಮೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ತತ್ರಾಪಶ್ಯಂ ಮುನಿಗಣಾನ್ಸಮಾಸೀನಾನ್ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-208-4 (73291)
ತತಸ್ತೇ ಮಧುಪರ್ಕೇಣ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರುರಥೋ ಮಯಿ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ತಾಂ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರುರಥೋ ಮಯಿ। 12-208-5 (73292)
ಕಥೈಷಾ ಕಥಿತಾ ತತ್ರ ಕಶ್ಯಪೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ಮನಃ ಪ್ರಹ್ವಾದಿನೀಂ ದಿವ್ಯಾಂ ತಾಮಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-208-6 (73293)
ಪುರಾ ದಾನವಮುಖ್ಯಾ ಹಿ ಕ್ರೋಧಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಬಲೇನ ಮತ್ತಾಃ ಶತಶೋ ನರಕಾದ್ಯಾ ಮಹಾಸುರಾಃ॥ 12-208-7 (73294)
ತಥೈವ ಚಾನ್ಯೇ ಬಹವೋ ದಾನವಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ನ ಸಹಂತೇ ಸ್ಮ ದೇವಾನಾಂ ಸಮೃದ್ಧಿಂ ತಾಮನುತ್ತಮಾಂ॥ 12-208-8 (73295)
`ನರಾಕಾದ್ಯಾ ಮಹಾಘೋರಾ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಉದ್ಯೋಗಂ ಪರಮಂ ಚಕ್ರುರ್ದೇವಾನಾಂ ನಿಗ್ರಹೇ ತದಾ॥ 12-208-9 (73296)
ನಿಯುತಂ ವತ್ಸರಾಣಾಂ ತು ವಾಯುಭಕ್ಷೋಽಭವತ್ತದಾ।
ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷೋ ಮಹಾರೌದ್ರೋ ಲೇಭೇ ದೇವಾತ್ಪಿತಾಮಹಾತ್।
ವರಾನಚಿಂತ್ಯಾನತುಲಾಞ್ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥' 12-208-10 (73297)
ದಾನವೈರರ್ದ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
ನ ಶರ್ಮ ಲೇಭಿರೇ ರಾಜನ್ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಸ್ತತಸ್ತತಃ॥ 12-208-11 (73298)
ಪೃಥಿವೀಮಾರ್ತರೂಪಾಂ ತೇ ಸಮಪಶ್ಯಂದಿವೌಕಸಃ।
ದಾನವೈರಭಿಸಂಕೀರ್ಣಾಂ ಘೋರರೂಪೈರ್ಮಹಾಬಲೈಃ।
ಭಾರಾರ್ತಾಮಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಂ ಚ ದುಃಖಿತಾಂ ಸಂನಿಮಜ್ಜತೀಂ॥ 12-208-12 (73299)
`ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪೃಥಿವೀ ದೇವೀ ಪಾತಾಲೇ ನ್ಯವಸತ್ತದಾ।
ತತಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಖಿಲಂ ನಿರೋಷಧಿಗಣಾನ್ವಿತಂ।
ನಿಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಷಟ್ಕಾರಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಂತತಃ॥' 12-208-13 (73300)
ಅಥಾದಿತೇಯಾಃ ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿದಮಬ್ರುವನ್।
ಕಥಂ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ಬ್ರಹ್ಮಂದಾನವೈರಭಿಮರ್ದನಂ॥ 12-208-14 (73301)
`ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷೇಣ ಭಗವನ್ಗೃಹೀತೇಯಂ ವಸುಂಧರಾ।
ನ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ವಯಂ ತತ್ರ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ಜಲದುರ್ಗಮಂ॥ 12-208-15 (73302)
ತಾನಾಹ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮುನಿರೇವ ಪ್ರಸಾದ್ಯತಾಂ।
ಅಗಸ್ತ್ಯೋಽಸೌ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಾತು ತಜ್ಜಲಮಂಜಸಾ॥ 12-208-16 (73303)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ತೇ ದೇವಾ ಮುನಿಮೂಚುರ್ಮುದಾನ್ವಿತಾಃ।
ತ್ರಾಯಸ್ವ ಲೋಕಾನ್ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಜಲಮೇತತ್ಕ್ಷಯಂ ನಯ॥ 12-208-17 (73304)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಕಾಲಾನಲಸಮದ್ಯುತಿಃ।
ಧ್ಯಾಯಂಜಲಾದನಿವಹಂ ಸ ಕ್ಷಣೇನ ಪಪೌ ಜಲಂ॥ 12-208-18 (73305)
ಶೋಷಿತೇ ತು ಸಮುದ್ರೇ ಚ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೋಚುರ್ಮುನಿನಾ ಶೋಷಿತಂ ಜಲಂ।
ಇತಿ ಭೂಯಃ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಹೇ ವಿಭೋ॥ 12-208-19 (73306)
ಸ್ವಯಂಭೂಸ್ತಾನುವಾಚೇದಂ ನಿಸೃಷ್ಟೋಽತ್ರ ವಿಧಿರ್ಮಯಾ॥ 12-208-20 (73307)
ತೇ ವರೇಣಾಭಿಸಂಪನ್ನಾ ಬಲೇನ ಚ ಮದೇನ ಚ।
ನಾವಬುದ್ಧ್ಯಂತಿ ಸಂಮೂಢಾ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಕ್ತದರ್ಶನಂ।
ವರಾಹರೂಪಿಣಂ ದೇವಮಧೃಷ್ಯಮಮರೈರಪಿ॥ 12-208-21 (73308)
ಏಷ ವೇಗೇನ ಗತ್ವಾ ಹಿ ಯತ್ರ ತೇ ದಾನವಾಧಮಾಃ।
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತಾ ಘೋರಾ ನಿವಸಂತಿ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಶಮಯಿಷ್ಯತಿ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಜಹೃಷುಃ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-208-22 (73309)
ತತೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಮಹಾತೇಜಾ ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಂ ಸಂಪ್ರವಿಶ್ಯ ಜಗಾಮ ದಿತಿಜಾನ್ಪ್ರತಿ॥ 12-208-23 (73310)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ದೈತ್ಯಾಃ ಸತ್ವಮಮಾನುಷಂ।
ಪ್ರಸಹ್ಯ ತರಸಾ ಸರ್ವೇ ಸಂತಸ್ಥುಃ ಕಾಲಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-208-24 (73311)
ತತಸ್ತೇ ಸಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ವರಾಹಂ ಜಗೃಹುಃ ಸಮಂ।
ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಶ್ಚ ವರಾಹಂ ತಂ ವ್ಯಕರ್ಷಂತ ಸಮಂತತಃ॥ 12-208-25 (73312)
ದಾನವೇಂದ್ರಾ ಮಹಾಕಾಯಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಬಲೋಚ್ಛ್ರಿತಾಃ।
ನಾಶಕ್ನುವಂಶ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ತೇ ತಸ್ಯ ಕರ್ತುಂ ತದಾ ವಿಭೋ॥ 12-208-26 (73313)
ತತೋಽಗಚ್ಛನ್ವಿಸ್ಮಯಂ ತೇ ದಾನವೇಂದ್ರಾ ಭಯಂ ತಥಾ।
ಸಂಶಯಂ ಗತಮಾತ್ಮಾನಂ ಮೇನಿರೇ ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-208-27 (73314)
ತತೋ ದೇವಾಧಿದೇವಃ ಸ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ಯೋಗಸಾರಥಿಃ।
ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಭಗವಾಂಸ್ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-208-28 (73315)
ವಿನನಾದ ಮಹಾನಾದಂ ಕ್ಷೋಭಯಂದೈತ್ಯದಾನವಾನ್।
ಸನ್ನಾದಿತಾ ಯೇನ ಲೋಕಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚೈವ ದಿಶೋ ದಶ॥ 12-208-29 (73316)
ತೇನ ಸನ್ನಾದಶಬ್ದೇನ ಲೋಕಾನಾಂ ಕ್ಷೋಭ ಆಗಮತ್।
ಸಂಶ್ರಾಂತಾಶ್ಚ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ದೇವಾಃ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ॥ 12-208-30 (73317)
ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಂ ಜಗಚ್ಚಾಪಿ ಬಭೂವಾತಿಭೃಶಂ ತದಾ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ತೇನ ನಾದೇನ ಮೋಹಿತಂ॥ 12-208-31 (73318)
ತತಸ್ತೇ ದಾನವಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇನ ನಾದೇನ ಭೀಷಿತಾಃ।
ಪೇತುರ್ಗತಾಸವಶ್ಚೈವ ವಿಷ್ಣುತೇಜಃ ಪ್ರಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-208-32 (73319)
`ತ್ರಸ್ತಾಂಶ್ಚ ದೇವಾನಾಲೋಕ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಯೋಗೇಶ್ವರೋಽಯಂ ಭಗವಾನ್ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ನರ್ದಮಾನೋಽತ್ರ ಸಂಯಾತಿ ಮಾ ಭೈಷ್ಟ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-208-33 (73320)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರೇ ಪಿತಾಮಹಃ।
ದೇವತಾ ಮುನಯಶ್ಚೈವ ವಿಷ್ಣುಂ ವೈ ಮುಕ್ತಿಹೇತವೇ॥ 12-208-34 (73321)
ತತೋ ಹರಿರ್ಮಹಾತೇಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಭಿನಂದ್ಯ ಚ।'
ರಸಾತಲಗತಶ್ಚಾಪಿ ವರಾಹಸ್ತ್ರಿದಶದ್ವಿಷಾಂ।
ಖುರೈರ್ವಿದಾರಯಾಮಾಸ ಮಾಂಸಮೇದೋಸ್ಥಿಸಂಚಯಾನ್॥ 12-208-35 (73322)
ನಾದೇನ ತೇನ ಮಹತಾ ಸನಾತನ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಪದ್ಮನಾಭೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೂತಭಾವನಃ॥ 12-208-36 (73323)
ತತೋ ದೇವಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತಾಮಹಮುಪಾದ್ರವನ್।
ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮೂಚುಶ್ಚೈವ ಜಗತ್ಪತಿಂ॥ 12-208-37 (73324)
ನಾದೋಽಯಂ ಕೀದೃಶೋ ದೇವ ನೇತಂ ವಿದ್ಮ ವಯಂ ಪ್ರಭೋ।
ಕೋಸೌ ಹಿ ಕಸ್ಯ ವಾ ನಾದೋ ಯೇನ ವಿಹ್ವಲಿತಂ ಜಗತ್।
ದೇವಾಶ್ಚ ದಾನವಾಶ್ಚೈವ ಮೋಹಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ತೇಜಸಾ॥ 12-208-38 (73325)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವಿಷ್ಣುರ್ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಉದತಿಷ್ಠನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-208-39 (73326)
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ। 12-208-40x (6066)
`ದಿವ್ಯಂ------ ಯುದ್ಧಮಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನೋಃ।
ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋಶ್ಚ ಸರ್ವಸಂಕ್ಷೋಭಕಾರಣಂ॥ 12-208-40 (73327)
ಜಘಾನ ಚ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಮಂತರ್ಭೂಮಿಗತಂ ಹರಿಃ।
ತದಾಕರ್ಣ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಧುರಮಬ್ರವೀತ್॥' 12-208-41 (73328)
ಪೀತಾಮಹ ಉವಾಚ। 12-208-42x (6067)
ನಿಹತ್ಯ ದಾನವಪತೀನ್ಮಹಾವರ್ಷ್ಮಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ಏಷ ದೇವೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೂತಭಾವನಃ॥ 12-208-42 (73329)
ಸರ್ವಭೂತೇಶ್ವರೋ ಯೋಗೀ ಮುನಿರಾತ್ಮಾ ತಥಾಽಽತ್ಮನಃ।
ಸ್ಥಿರೀಭವತ ಕೃಷ್ಣೋಽಯಂ ಸರ್ವವಿಧ್ನವಿನಾಶನಃ॥ 12-208-43 (73330)
ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಾತಿಸಾಧ್ವೇತದಶಕ್ಯಮಮಿತಪ್ರಭಃ।
ಸಮಾಯಾತಃ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾಭಾಗೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 12-208-44 (73331)
ಪದ್ಮನಾಭೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಪುರಾಣಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ನ ಸಂತಾಪೋ ನ ಭೀಃ ಕಾರ್ಯಾ ಶೋಕೋ ವಾ ಸುರಸತ್ತಮೈಃ॥ 12-208-45 (73332)
ವಿಧಿರೇಷ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಕಾಲಃ ಸಂಕ್ಷಯಕಾರಕಃ।
ಲೋಕಾಂಧಾರಯತಾ ತೇನ ನಾದೋ ಮುಕ್ತೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-208-46 (73333)
ಸ ಏಷ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ।
ಅಚ್ಯುತಃ ಪುಣ಼್ಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಸರ್ವಭೂತಾದಿರೀಶ್ವರಃ॥ ॥ 12-208-47 (73334)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 208॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-208-36 ಭೂತಾಚಾರ್ಯಃ ಸ ಭೂತರಾಟ್ರ ಇತಿ ಝ. ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 209
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.209. ಅಧ್ಯಾಯಃ 209
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಾಸುದೇವತತ್ವಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-209-0 (73335)
`* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-209-0x (6068)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಕೇಶವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಪುನರೇವ ತು॥ 12-209-1 (73336)
ನ ತೃಪ್ಯಾಂಯಹಮಪ್ಯೇನಂ ಪಶ್ಯಞ್ಶೃಣ್ವಂಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಏವಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ತಸ್ಮಾದೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-209-2 (73337)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-209-3x (6069)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಕಥಾಮೇತಾಂ ವೈಷ್ಣವೀಂ ಪಾಪನಾಶನೀಂ।
ನಾರದೋ ಮಾಂ ಪುರಾ ಪ್ರಾಹ ಯಾಮಹಂ ತೇ ವದಾಮಿ ತಾಂ॥ 12-209-3 (73338)
ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಃ ಪೂರ್ವಂ ತತ್ವಂ ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ವೈ ಹರೇಃ।
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ದಧ್ಯೌ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 12-209-4 (73339)
ಹಿಮಾಲಯೇ ಶುಭೇ ದಿವ್ಯೇ ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಶತಂ ಕಿಲ।
ಅನುಚ್ಛ್ವಸನ್ನಿರಾಹಾರಃ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-209-5 (73340)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ವಾಗಾಸೀತ್ತಂ ಮುನಿಪ್ರವರಂ ಪ್ರತಿ।
ಮೇಘಗಂಭೀರನಿರ್ಘೋಷಾ ದಿವ್ಯಾ ವಾಹ್ಯಾಽಶರೀರಿಣೀ॥ 12-209-6 (73341)
ಕಿಮರ್ಥಂ ತ್ವಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ಧ್ಯಾನಂ ಮುನಿವರೋತ್ತಮ।
ಅಹಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಧರ್ಮಾದ್ಯಂ ವಾ ವೃಣೀಷ್ವ ಮಾಂ॥ 12-209-7 (73342)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನಿರಾಲೋಚ್ಯ ಸಂಭ್ರಮಾವಿಷ್ಟಮಾನಸಃ।
ಕಿಂನು ಸ್ಯಾದಿತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ವಾಕ್ಯಮಾಹಾಪರಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-209-8 (73343)
ಕಸ್ತ್ವಂ ಭವಾನಂಡಂ ಬಿಭೇದ ಮಧ್ಯೇ
ಸಮಾಸ್ಥಿತೋ ವಾಕ್ಯಮುದೀರಯನ್ಮಾಂ।
ನ ರೂಪಮನ್ಯತ್ತವ ದೃಶ್ಯತೇ ವೈ
ಈದೃಗ್ವಿಧಸ್ತ್ವಂ ಸಮಧಿಷ್ಠಿತೋಽಸಿ॥ 12-209-9 (73344)
ಪುನಸ್ತಮಾಹ ಸ ಮುನಿಮನಂತೋಽಹಂ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ನ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ವಿಜಾನಂತಿ ಜ್ಞಾನಿನೋ ಮಾಂ ವಿದಂತ್ಯುತ॥ 12-209-10 (73345)
ತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ ಮುನಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪ್ರಣತೋ ವಿನಯಾನ್ವಿತಃ।
ಭವಂತಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತವ ತತ್ವಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-209-11 (73346)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಂ ಪ್ರಾಹ ಲೋಕಪಃ।
ಜ್ಞಾನೇನ ಮಾಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಾನ್ಯಥಾ ಶಕ್ತಿರಸ್ತಿ ತೇ॥ 12-209-12 (73347)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-209-13x (6070)
ಕೀದೃಗ್ವಿಧಂ ತು ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಯೇನ ಜಾನಾಮಿ ತೇ ತನುಂ।
ಅನಂತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಯದ್ಯನುಗ್ರಹವಾನಹಂ॥ 12-209-13 (73348)
ಲೋಕಪಾಲ ಉವಾಚ। 12-209-14x (6071)
ವಿಕಲ್ಪಹೀನಂ ವಿಪುಲಂ ತಸ್ಯ ಚೂರಂ ಶಿವಂ ಪರಂ।
ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ತೇನ ಜಾನಾಸಿ ಸಾಧನಂ ಪ್ರತಿ ತೇ ಮುನೇ॥ 12-209-14 (73349)
ಅತ್ರಾವೃತ್ಯ ಸ್ಥಿತಂ ಹ್ಯೇತತ್ತಚ್ಛುದ್ಧಮಿತರನ್ಮೃಷಾ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸಂಕ್ಷೇಪಾನ್ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-209-15 (73350)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-209-16x (6072)
ತ್ವಮೇವ ತವ ಯತ್ತತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಲೋಕಗುರೋ ಮಮ।
ಭವಂತಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-16 (73351)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಮೇಘಗಂಭೀರಯಾ ಗಿರಾ।
ಪ್ರಾಹೇಶಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನ ಮೇ ಚಾಸ್ಯಂ ಶ್ರುತಿರ್ನ ಚ॥ 12-209-17 (73352)
ನ ಘ್ರಾಣಜಿಹ್ವೇ ದೃಕ್ಚೈವ ತ್ವಚಾ ನಾಸ್ತಿ ತಥಾ ಮುನೇ।
ಕಥಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಾತ್ಮಾನಮಶರೀರಸ್ತಥಾಪ್ಯಹಂ॥ 12-209-18 (73353)
ತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ಮುನಿರಾಹ ಪ್ರಣಂಯ ತಂ।
ಯೇನ ತ್ವಂ ಪೂರ್ವಮಾತ್ಮಾನಮನಂತೋಽಹಂ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಶತೋಽಹಮಿತಿ ಮಾಂ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಸಿ ತತ್ಕಥಂ॥ 12-209-19 (73354)
ಪುನಸ್ತಮಾಹ ಭಗವಾಂಸ್ತವಾಪ್ಯಕ್ಷಾಣಿ ಸಂತಿ ವೈ।
ತ್ವಮೇನಂ ಬ್ರೂಹಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯದಿ ಶಕ್ನೋಷಿ ನಾರದ॥ 12-209-20 (73355)
ಆತ್ಮಾ ಯಥಾ ತವ ಮುನೇ ವಿದಿತಸ್ತು ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮಾಂ ಚ ಜಾನಾಸಿ ತೇನ ತ್ವಮೇಕಂ ಸಾಧನಮಾವಯೋಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾಂದೇವಸ್ತತೋ ನೋವಾಚ ಕಿಂಚನ॥ 12-209-21 (73356)
ನಾರದೋಽಪ್ಯುತ್ಸ್ಮಯನ್ಖಿನ್ನಃ ಕ್ವ ಗತೋಽಸಾವಿತಿ ಪ್ರಭುಃ।
ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸ ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಚ ಮುನಿರ್ವ್ಯಾಮೂಢಮಾನಸಃ॥ 12-209-22 (73357)
ಆಹ ಮಾಂ ಭಗವಾಂದೇವಸ್ತ್ವನಂತೋಽಹಂ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ತೇನಾಹಮಿತಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕೋ ವಾನಂತೋ ಬೃಹತ್ತರಃ॥ 12-209-23 (73358)
ಕೇಯಮುರ್ವೀ ಹ್ಯನಂತಾಖ್ಯಾ ಬೃಹತೀ ನೂನಮೇವ ಸಾ।
ಯಸ್ಯಾಂ ಜಾನಂತಿ ಭೂತಾನಿ ವಿಲೀನಾನಿ ತತಸ್ತತಃ।
ಏನಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತರುಣೀಂ ಸೈಷಾ ನೂನಮುವಾಚ ಮಾಂ॥ 12-209-24 (73359)
ಇತ್ಯೇವಂ ಸ ಮುನಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೃತ್ವಾ ನಿಶ್ಚಯಮಾತ್ಮನಃ।
ಸ ಭೂತಲಂ ಸಮಾವಿಶ್ಯ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-209-25 (73360)
ಆಶ್ಚರ್ಯಾಸಿ ಚ ಧನ್ಯಾಸಿ ವೃಹತೀ ತ್ವಂ ವಸುಂಧರೇ।
ತ್ವಾಮತ್ರ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯಾಗ್ದೃಭೂತಾಽಸಿ ಶೋಭನೇ॥ 12-209-26 (73361)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧರಣೀ ದೇವೀ ಸ್ಮಯಮಾನಾಽಬ್ರವೀದಿದಂ।
ನಾಹಂ ಹಿ ಬೃಹತೀ ವಿಪ್ರ ನ ಚಾನಂತಾ ಚ ಸತ್ತಮ॥ 12-209-27 (73362)
ಕಾರಣಂ ಮಮ ಯೋ ಗಂಧೋ ಗಂಧಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರವೀಹಿ ತಂ।
ತತೋ ಮುನಿಸ್ತದ್ಧಿ ತತ್ವಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-209-28 (73363)
ಕಾರಣಂ ಮೇ ಜಲಂ ಮತ್ತೋ ಬೃಹತ್ತರತಮಂ ಹಿ ತತ್॥ 12-209-29 (73364)
ಸ ಸಮುದ್ರಂ ಮುನಿರ್ಗತ್ವಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ॥ 12-209-30 (73365)
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ಯಮವ್ಯಯ।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸರಿತಾನಾಥಃ ಸಮುದ್ರೋ ಮುನಿಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-209-31 (73366)
ಕಾರಣಂ ಮೇಽತ್ರ ಸಂಪೃಚ್ಛ ರಸಾತ್ಮಾನಂ ಬೃಹತ್ತರಂ।
ತತೋ ಬೃಹತ್ತರಂ ವಿದ್ವಂಸ್ತ್ವಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-209-32 (73367)
ತತೋ ಮುನಿರ್ಯಥಾಯೋಗಂ ಜಲಂ ತತ್ವಮವೇಕ್ಷ್ಯ ತತ್।
ಜಲಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಣಂಯಾಹ ಜಲತತ್ವಸ್ಥಿತೋ ಮುನಿಃ॥ 12-209-33 (73368)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-34 (73369)
ತತೋ ರಸಾತ್ಮ--ಮುನಿಮಾಹ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಮಮಾಪಿ ಕಾರಣಂ ಪೃಚ್ಛ ತೇಜೋರೂಪಂ ವಿಭಾವಸುಂ।
ನಾಹಂ ಬೃಹತ್ತರೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಪ್ಯನಂತಶ್ಚ ಸತ್ತಂ॥ 12-209-35 (73370)
ತತೋಽಗ್ನಿಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಹ ಮುನಿರ್ವಿಸ್ಮಿತಮಾನಸಃ।
ಯಜ್ಞಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾವಾಸಂ ಸರ್ವಭೂತನಮಸ್ಕೃತಂ॥ 12-209-36 (73371)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತಶ್ಚ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-37 (73372)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಂ ಸ್ವಿಷ್ಟಕೃದಬ್ರವೀತ್।
ನಾಹಂ ಬೃಹತ್ತರೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಪ್ಯನಂತಶ್ಚ ಸತ್ತಮ।
ಕಾರಣಂ ಮಮ ರೂಪಂ ಯತ್ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-209-38 (73373)
ತತೋ ಯೋಗಕ್ರಮೇಣೈವ ಪ್ರತೀತಂ ತಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸಃ।
ರೂಪಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಣಂಯಾಹ ನಾರದೋ ವದತಾಂವರಃ॥ 12-209-39 (73374)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-40 (73375)
ಉತ್ಸ್ಮಯಿತ್ವಾ ತು ರೂಪಾತ್ಮಾ ತಂ ಮುನಿಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ವಾಯುರ್ಮೇ ಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಮತ್ತೋ ಬಹುತರಃ ಶ್ರೀಮಾನನಂತಶ್ಚ ಮಹಾವಿಲಂ॥ 12-209-41 (73376)
ಸ ಮಾರುತಂ ಪ್ರಣಂಯಾಹ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಯೋಗಸಿದ್ಧೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಪಾರಗಃ॥ 12-209-42 (73377)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-43 (73378)
ತತೋ ವಾಯುರ್ಹಿ ಸಂಪ್ರಾಹ ನಾರದಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ।
ಕಾರಣಂ ಪೃಚ್ಛ ಭಗವನ್ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಮಾನಂ ಮಮಾದ್ಯ ವೈ॥ 12-209-44 (73379)
ಮತ್ತೋ ಬೃಹತ್ತರಃ ಶ್ರೀಮಾನನಂತಶ್ಚ ತಥೈವ ಸಃ।
ತತೋಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಮಾನಮುವಾಚ ಸಃ॥ 12-209-45 (73380)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-46 (73381)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಮಾ ಮುನಿಮಬ್ರವೀತ್।
ನಾಹಂ ವೃಹತ್ತರೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಪ್ಯನಂತಶ್ಚ ಸತ್ತಮ॥ 12-209-47 (73382)
ಕಾರಣಂ ಮಮ ಚೈವೇಮಮಾಕಾಶಂ ಚ ಬೃಹತ್ತರಂ।
ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿನಮವ್ಯಯಂ॥ 12-209-48 (73383)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಃ।
ಆಕಾಶಂ ಸಮುಪಾಗಂಯ ಪ್ರಣಂಯಾಹ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 12-209-49 (73384)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ನ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-50 (73385)
ಆಕಾಶಸ್ತಮುವಾಚೇದಂ ಪ್ರಹಸನ್ಮುನಿಸತ್ತಮಂ।
ನಾಹಂ ಬೃಹತ್ತರೋ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶಬ್ದೋ ವೈ ಕಾರಣಂ ಮಮ।
ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಸ ವೈ ಮತ್ತೋ ಬೃಹತ್ತರಃ॥ 12-209-51 (73386)
ತತೋ ಹ್ಯಾವಿಶ್ಯ ಚಾಕಾಶಂ ಶಬ್ದಾತ್ಮಾನಮುವಾಚ ಹ।
ಸ್ವರವ್ಯಂಜನಸಂಯುಕ್ತಂ ನಾನಾಹೇತುವಿಭೂಷಿತಂ।
ವೇದಾಖ್ಯಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ವೇದಕಾರಣಮಚ್ಯುತಂ॥ 12-209-52 (73387)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-53 (73388)
ವೇದಾತ್ಮಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ನಾರದಂ ಮುನಿಪುಂಗವಂ।
ಮಯಾ ಕಾರಣಭೂತೇನ ಸರ್ವವೇತ್ತಾ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-209-54 (73389)
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಬುದ್ಧಿಸಂಸ್ಥಾನಮಾಸ್ಥಿತೋಽಹಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ವೃಹತ್ತರೋ ಮತ್ತಃ ಪದ್ಮಯೋನಿರ್ಮಹಾಮತಿಃ।
ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಸರ್ವಕಾರಣಕಾರಣಂ॥ 12-209-55 (73390)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ನಾರದೋ ಮುನಿಪುಂಗವೈಃ।
ಸೇವ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಲೋಕಪಾಲೈರ್ಮರುದ್ಗಣೈಃ॥ 12-209-56 (73391)
ಸಮುದ್ರೈಶ್ಚ ಸರಿದ್ಭಿಶ್ಚ ಭೂತತತ್ವೈಃ ಸಭೂಧರೈಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಚ ಗಣೈಸ್ತಥಾ॥ 12-209-57 (73392)
ಸ್ತುತಿಸ್ತೋಮಗ್ರಹಸ್ತೋಭೈಸ್ತಥಾ ವೇದೈರ್ಮುನೀಶ್ವರೈಃ।
ಉಪಾಸ್ಯಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಲೋಕನಾಥಂ ಪರಾತ್ಪರಂ॥ 12-209-58 (73393)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಂ ವಿಶ್ವೇಶಂ ಚತುರ್ವಕ್ರೇಣ ಭೂಷಿತಂ।
ಪ್ರಣಂಯ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಹ್ವಸ್ತಮಾಹ ಮುನಿಪುಂಗವಃ॥ 12-209-59 (73394)
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತೋಸಿ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಭವಂತಂ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೀದೃಗ್ಭೂತಸ್ತ್ವಮವ್ಯಯ॥ 12-209-60 (73395)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಉತ್ಸ್ಮಯನ್ಮುನಿಮಾಹೇದಂ ಕರ್ಮಮೂಲಸ್ಯ ಲೋಪಕಂ॥ 12-209-61 (73396)
ನಾಹಂ ಬೃಹತ್ತರೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಪ್ಯನಂತಶ್ಚ ಸತ್ತಮ।
ಲೋಕಾನಾಂ ಮಮ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಾಥಭೂತೋ ಬೃಹತ್ತರಃ॥ 12-209-62 (73397)
ನಂದಗೋಪಕುಲೇ ಗೋಪಕುಮಾರೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಸಮಸ್ತಜಗತಾಂ ಗೋಪ್ತಾ ಗೋಪವೇಷೇಣ ಸಂಸ್ಥಿತಃ॥ 12-209-63 (73398)
ಮದ್ರೂಪಂ ಚ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಜಗತ್ಸೃಷ್ಟಿಂ ಕರೋತಿ ಸಃ।
ಐಶಾನಮಾಸ್ಥಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಹಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಪಾತಿ ಚ॥ 12-209-64 (73399)
ವಿಷ್ಣುಃ ಸ್ವರೂಪರೂಪೋಽಸೌ ಕಾರಣಂ ಸ ಹರಿರ್ಮಮ।
ತಂ ಪೃಚ್ಛ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಸ ಚಾನಂತೋ ಬೃಹತ್ತರಃ॥ 12-209-65 (73400)
ತತೋಽವತೀರ್ಯ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾನ್ಮಹಾಮುನಿಃ।
ನಂದಗೋಪಕುಲೇ ವಿಷ್ಣುಮೇನಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಜಗತ್ಪತಿಂ॥ 12-209-66 (73401)
ಬಾಲಕ್ರೀಡನಕಾಸಕ್ತಂ ವತ್ಸಜಾಲವಿಭೂಷಿತಂ।
ಪಾಯಯಿತ್ವಾಥ ಬಧ್ನಂತಂ ಧೂಲಿಧೂಂರಾನನಂ ಪರಂ॥ 12-209-67 (73402)
ಗಾಹಮಾನೈರ್ಹಸದ್ಭಿಶ್ಚ ನೃತ್ಯದ್ಭಿಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ।
ಪಾಣಿವಾದನಕೈಶ್ಚೈವ ಸಂವೃತಂ ವೇಣುವಾದಕೈಃ॥ 12-209-68 (73403)
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಬ್ರವೀದೇನಂ ನಾರದೋ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಃ।
ಆಶ್ಚರ್ಯೋಸಿ ಚ ಧನ್ಯೋಸಿ ಹ್ಯನಂತಶ್ಚ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ವೇತ್ತಾಽಸಿ ಚಾವ್ಯಯಶ್ಚಾಸಿ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-209-69 (73404)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ನಾರದಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ಮತ್ತಃ ಪರತರಂ ನಾಸ್ತಿ ಮತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-209-70 (73405)
ಮತೋ ಬೃಹತ್ತರಂ ನಾನ್ಯದಹಮೇವ ಬೃಹತ್ತರಃ।
ಆಕಾಶೇ ಚ ಸ್ಥಿತಃ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತವಾನಹಮೇವ ತೇ॥ 12-209-71 (73406)
ನ ಮಾಂ ವೇತ್ತಿ ಜನಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಾಯಾ ಮಮ ದುರತ್ಯಯಾ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವನನ್ಯಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಮಾಂ ವಿಜಾನಂತಿ ಯೋಗಿನಃ॥ 12-209-72 (73407)
ಪ್ರಿಯೋಸಿ ಮಮ ಭಕ್ತೋಸಿ ಮಮ ತತ್ವಂ ವಿಲೋಕಯ।
ದದಾಮಿ ತವ ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಯೇನ ತತ್ವಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-209-73 (73408)
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚೈವ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಮಮ ಯೋಗರತಾತ್ಮನಾಂ।
ದದಾಮಿ ದಿವ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಯೇನ ತತ್ವಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-209-74 (73409)
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚೈವ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಮಮ ಯೋಗರತಾತ್ಮನಾಂ।
ದದಾಮಿ ದಿವ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಚ ತೇನ ತೇ ಯಾಂತಿ ಮತ್ಪದಂ॥ 12-209-75 (73410)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಯಯೌ ಕೃಷ್ಣೋ ನಂದಗೋಪಗೃಹಂ ಹರಿಃ॥ 12-209-76 (73411)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-209-77x (6073)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ವಿಷ್ಣುತತ್ವಮನುತ್ತಮಂ।
ಭಜಸ್ವೈನಂ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಜಪನ್ಕೃಷ್ಣೇತಿ ಸತ್ತಮ॥ 12-209-77 (73412)
ಮೋಹಯನ್ಮಾಂ ತಥಾ ತ್ವಾಂ ಚ ಶೃಣೋತ್ಯೇಷ ಮಯೇರಿತಾನ್।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಭಕ್ತಾನ್ರಕ್ಷತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ ॥ 12-209-78 (73413)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 209॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 210
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.210. ಅಧ್ಯಾಯಃ 210
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾರದಾಯ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣೋಕ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇ ಶ್ರೀಭಗವದನುಸ್ಮೃತಿಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-210-0 (73436)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-210-0x (6075)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇ ಕಿಂ ಜಪ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವಚಿಂತಕೈಃ॥ 12-210-1 (73437)
ಕಿಂನು ಸ್ಮರನ್ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಮರಣೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪರಮಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ವತಃ॥ 12-210-2 (73438)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-210-3x (6076)
ತ್ವದ್ಯುಕ್ತಶ್ಚ ಹಿತಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಉಕ್ತಃ ಪ್ರಶ್ನಸ್ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜನ್ನಾರದೇನ ಪುರಾ ಶ್ರುತಂ॥ 12-210-3 (73439)
ಶ್ರೀವತ್ಸಾಂಕಂ ಜಗದ್ಬೀಜಮನಂತಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣಂ।
ಪುರಾ ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಂ ನಾರದಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ॥ 12-210-4 (73440)
ಅಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ಗುಣಂ ತಮಸಃ ಪರಂ।
ಆಹುರ್ವೈದ್ಯಂ ಪರಂ ಧಾಮ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಕಮಲೋದ್ಭವಂ॥ 12-210-5 (73441)
ಭಗವನ್ಭೂತಭವ್ಯೇಶ ಶ್ರದ್ದಧಾನೈರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೈಃ।
ಕಥಂ ಭಕ್ತೈರ್ವಿಚಿಂತ್ಯೋಸಿ ಯೋಗಿಭಿರ್ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-210-6 (73442)
ಕಿಂನು ಜಪ್ಯಂ ಜಪೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಕಾಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ಮಾನವಃ।
ಸ್ಮರೇಚ್ಚ ಂರಿಯಮಾಣೋ ವೈ ವಿಶೇಷೇಣ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 12-210-7 (73443)
ಕಥಂ ಯುಂಜನ್ಸಮಾಧ್ಯಾಯೇದ್ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ವಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-210-8 (73444)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ನಾರದೋಕ್ತಂ ತು ದೇವಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಸ್ವಯಂ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ನಾರದಂ ವರದಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-210-9 (73445)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇಮಾಂ ದಿವ್ಯಾಮನುಸ್ಮೃತಿಂ।
ಯಾಮಧೀತ್ಯ ಪ್ರಯಾಣೇ ತು ಮದ್ಭಾವಯೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-210-10 (73446)
ಓಂಕಾರಮಗ್ರತಃ ಕೃತ್ವಾ ಮಾಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ನಾರದ।
ಏಕಾಗ್ರಃ ಪ್ರಯತೋ ಭೂತ್ವಾ ಇಮಂ ಮಂತ್ರಮುದೀರಯೇತ್॥ 12-210-11 (73447)
ಓಂ ನಮೋ ಭಗವತೇ ವಾಸುದೇವಾಯೇತಿ॥ 12-210-12 (73448)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಹ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸರ್ವದೇವೇಶ್ವರಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಸರ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಹರಿಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-210-13 (73449)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-210-14x (6077)
ಅವ್ಯಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದೇವಂ ಪ್ರಭವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಿಷ್ಣುಮಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-210-14 (73450)
ಪುರಾಣಂ ಪ್ರಭವಂ ವಿಷ್ಣುಮಕ್ಷಯಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣಂ।
ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಮೀಶಂ ಭಕ್ತಾನುಕಂಪಿನಂ॥ 12-210-15 (73451)
ಲೋಕನಾಥಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮದ್ಭುತಂ ಪರದಂ ಪದಂ।
ಭಗವಂತಂ ಪ್ರಪನ್ನೋಽಸ್ಮಿ ಭೂತಭವ್ಯಭವತ್ಪ್ರಭುಂ॥ 12-210-16 (73452)
ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಮನಂತಂ ಸರ್ವತೋಮುಖಂ।
ಪದ್ಮನಾಭಂ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಸತ್ಯಮಚ್ಯುತಂ॥ 12-210-17 (73453)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಮಮೃತಂ ಭೂಗರ್ಭಂ ಪರತಃ ಪರಂ।
ಪ್ರಭೋಃ ಪ್ರಭುಮನಾದ್ಯಂತಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ತಂ ರವಿಪ್ರಭಂ॥ 12-210-18 (73454)
ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಂ ಪುರುಷಂ ಮಹರ್ಷಿ ತತ್ವಭಾವನಂ।
ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಚಲಂ ವರೇಣ್ಯಮಭಯಪ್ರದಂ॥ 12-210-19 (73455)
ನಾರಾಯಣಂ ಪುರಾಣರ್ಷಿ ಯೋಗಾತ್ಮಾನಂ ಸನಾತನಂ।
ಸಂಸ್ಥಾನಂ ಸರ್ವತತ್ವಾನಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ ಧ್ರುವಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-210-20 (73456)
ಯಃ ಪ್ರಭುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ।
ಪರಾವರಗುರುರ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸ ಮೇ ದೇವಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-21 (73457)
ಯಸ್ಮಾದುತ್ಪದ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪದ್ಮಯೋನಿಃ ಸನಾತನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿರ್ಹಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸ ಮೇ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-22 (73458)
ಯಃ ಪುರಾ ಪ್ರಲಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ನಷ್ಟೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಷು ಪ್ರಲೀನೇಷು ನಷ್ಟೇ ಲೋಕಪರಾವರೇ॥ 12-210-23 (73459)
ಆಭೂತಸಂಪ್ಲವೇ ಚೈವ ಪ್ರಲೀನೇಽಪ್ರಾಕೃತೋ ಮಹಾನ್।
ಏಕಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸ ಮೇ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-24 (73460)
ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚ ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಪಂಚಭಿರೇವ ಚ।
ಹುಯತೇ ಚ ಪುನರ್ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಸ ಮೇ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-25 (73461)
ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಪೃಥಿವೀ ಸಸ್ಯಂ ಕಾಲೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯೇ।
ಗುಣಾಕರಃ ಸ ಮೇ ಬಭ್ರುರ್ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-26 (73462)
ಅಗ್ನೀಷೋಮಾರ್ಕತಾರಾಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರುದ್ರೇಂದ್ರಯೋಗಿನಾಂ।
ಯಸ್ತೇಜಯತಿ ತೇಜಾಂಸಿ ಸ ಮೇ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-27 (73463)
ಯೋಗಾವಾಸ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಸರ್ವಾವಾಸ ವರಪ್ರದ।
ಯಜ್ಞಗರ್ಭ ಹಿರಣ್ಯಾಂಗಂ ಪಂಚಯಜ್ಞ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-210-28 (73464)
ಚತುರ್ಮೂರ್ತೇ ಪರಂ ಧಾಮ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾವಾಸ ಪರಾರ್ಚಿತ।
ಸರ್ವಾವಾಸ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ವಾಸುದೇವ ಪ್ರಧಾನಕೃತ್॥ 12-210-29 (73465)
ಅಜಸ್ತ್ವನಾಮಯಃ ಪಂಥಾ ಹ್ಯಮೂರ್ತಿರ್ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿಧೃತ್।
ವಿಕರ್ತಃ ಪಂಚಕಾಜ್ಞ ನಮಸ್ತೇ ಜ್ಞಾನಸಾಗರ॥ 12-210-30 (73466)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದ್ವ್ಯಕ್ತಮುತ್ಪನ್ನಮವ್ಯಕ್ತಾದ್ಯಃ ಪರೋಽಕ್ಷರಃ।
ಯಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ನಾಸ್ತಿ ತಮಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-210-31 (73467)
ನ ಪ್ರಧಾನೋ ನ ಚ ಮಹಾನ್ಪುರುಷಶ್ಚೇತನೋ ಹ್ಯಜಃ।
ಅನಯೋರ್ಯಃ ಪರತರಸ್ತಮಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-210-32 (73468)
ಚಿಂತಯಂತೋ ಹಿ ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮೇಶಾನಾದಯಃ ಪ್ರಭುಂ।
ನಿಶ್ಚಯಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ತಮಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-210-33 (73469)
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಜ್ಞಾನಧ್ಯಾನಪರಾಯಣಾಃ।
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ತಮಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-210-34 (73470)
ಏಕಾಂಶೇನ ಜಗತ್ಸರ್ವಮವಷ್ಟಭ್ಯ ವಿಭುಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ನಿತ್ಯಂ ತಮಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 12-210-35 (73471)
ಸೋಮಾರ್ಕಾಗ್ನಿಮಯಂ ತೇಜೋ ಯಾ ಚ ತಾರಮಯೀ ದ್ಯುತಿಃ।
ದಿವಿ ಸಂಜಾಯತೇ ಯೋಽಯಂ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-36 (73472)
ಗುಣಾದಿರ್ನಿರ್ಗುಣಶ್ಚಾದ್ಯೋ ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾಂಶ್ಚೇತನೋ ಹ್ಯಜಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸರ್ವಗತೋ ಯೋಗೀ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-37 (73473)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾಶ್ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಯಂ ವಿದಿತ್ವಾ ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-38 (73474)
ಅವ್ಯಕ್ತಃ ಸಮಧಿಷ್ಠಾತಾ ಅಚಿಂತ್ಯಃ ಸದಸತ್ಪರಃ।
ಅಸ್ಥಿತಿಃ ಪ್ರಕೃತಿಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-39 (73475)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪಂಚಧಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪಂಚಭಿರ್ಮುಖೈಃ।
ಮಹಾನ್ಗುಣಾಂಶ್ಚ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-40 (73476)
ಸೂರ್ಯಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಃ ಸೋಮಸ್ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಚ ಯಾ ಸ್ಥಿತಾ।
ಭೂತಬಾಹ್ಯಾ ಚ ಯಾ ದೀಪ್ತಿಃ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತು॥ 12-210-41 (73477)
ನಮಸ್ತೇ ಸರ್ವತಃ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖ।
ನಿರ್ವಿಕಾರ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಸಾಕ್ಷೀ ಕ್ಷೇತ್ರಧ್ರುವಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-210-42 (73478)
ಅತೀಂದ್ರಿಯ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಲಿಂಗೈರ್ವ್ಯಕ್ತೈರ್ನ ಮೀಯಸೇ।
ಯೇ ಚ ತ್ವಾಂ ನಾಭಿಜಾನಂತಿ ಸಂಸಾರೇ ಸಂಸರಂತಿ ತೇ॥ 12-210-43 (73479)
ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ರಾಗದ್ವೇಷವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಮಾನ್ಯಭಕ್ತಾ ವಿಜಾನಂತಿ ನ ಪುನರ್ಭವಕಾ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-210-44 (73480)
ಏಕಾಂತಿನೋ ಹಿ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿರಾಶೀಃಕರ್ಮಕಾರಿಣಃ।
ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿದಗ್ಧಕರ್ಮಾಣಸ್ತ್ವಾಂ ವಿಶಂತಿ ವಿಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-210-45 (73481)
ಅಶರೀರಂ ಶರೀರಸ್ಥಂ ಸಮಂ ಸರ್ವೇಷು ದೇಹಿಷು।
ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಭಕ್ತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾವಿಶಂತ್ಯುತ॥ 12-210-46 (73482)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಹಂಕಾರಮನೋಭೂತೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ತ್ವಯಿ ತಾನಿ ಚ ತೇಷು ತ್ವಂ ನ ತೇಷು ತ್ವಂ ನ ತೇ ತ್ವಯಿ॥ 12-210-47 (73483)
ಏಕತ್ವಾನ್ಯತ್ವನಾನಾತ್ವಂ ಯೇ ವಿದುರ್ಯಾಂತಿ ತೇ ಪರಂ।
ಸಮೋಸಿ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ನ ತೇ ದ್ವೇಷ್ಯೋಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಿಯಃ॥ 12-210-48 (73484)
ಸಮತ್ವಮಭಿಕಾಂಕ್ಷೇಽಹಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವೈ ನಾನ್ಯಚೇತಸಾ।
ಚರಾಚರಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ತ್ವಯಾ ತ್ವಯ್ಯೇವ ತತ್ಪ್ರೋತಂ ಸೂತ್ರೇ ಮಣಿಗಣಾ ಇವ॥ 12-210-49 (73485)
ಸ್ರಷ್ಟಾ ಭೋಕ್ತಾಸಿ ಕೂಟಸ್ಥೋ ಹ್ಯತತ್ವಂ ತತ್ವಸಂಜ್ಞಿಕಃ।
ಅಕರ್ತಾ ಹೇತುರಚಲಃ ಪೃಥಗಾತ್ಮನ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-210-50 (73486)
ನ ತೇ ಭೂತೇಷು ಸಂಯೋಗೋ ಭೂತತತ್ವಗುಣಾಧಿಕಃ।
ಅಹಂಕಾರೇಣ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ನ ತೇ ಯೋಗಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ॥ 12-210-51 (73487)
ನ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೋ ವಾ ನ ತ್ವಂ ನಾರಂಭೋ ಜನ್ಮ ವಾ ಪುನಃ।
ಜರಾಮರಣಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನೋಸ್ಮಿ ಸರ್ವಗ॥ 12-210-52 (73488)
ಈಶ್ವರೋಸಿ ಜಗನ್ನಾಥ ತತಃ ಪರಮ ಉಚ್ಯಸೇ।
ಭಕ್ತಾನಾಂ ಯದ್ಧಿತಂ ದೇವ ತದ್ಧ್ಯಾಹಿ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರ॥ 12-210-53 (73489)
ವಿಷಯೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ವಾಽಪಿ ನ ಮೇ ಭೂಯಃ ಸಮಾಗಮಃ।
ಪೃಥಿವೀಂ ಯಾತು ಗಂಧೋ ವೈ ರಸಂ ಯಾತು ಜಲಂ ತಥಾ॥ 12-210-54 (73490)
ತೇಜೋ ಹುತಾಶನಂ ಯಾತು ಸ್ಪರ್ಶೋ ಯಾತು ಚ ಮಾರುತಂ।
ಶ್ರೋತ್ರಮಾಕಾಶಮಪ್ಯೇತು ಮನೋ ವೈಕಾರಿಕಂ ಪುನಃ॥ 12-210-55 (73491)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ ಸಂಯಾಂತು ಸ್ವಾಸುಸ್ವಾಸು ಚ ಯೋನಿಷು।
ಪೃಥಿವೀ ಯಾತು ಸಲಿಲಮಾಪೋಗ್ನಿಮನಲೋಽನಿಲಂ॥ 12-210-56 (73492)
ವಾಯುರಾಕಾಶಮಪ್ಯೇತು ಮನಶ್ಚಾಕಾಶ ಏವ ಚ।
ಅಹಂಕಾರಂ ಮನೋ ಯಾತು ಮೋಹನಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ॥ 12-210-57 (73493)
ಅಹಂಕಾರಸ್ತತೋ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧಿರವ್ಯಕ್ತಮಚ್ಯುತ॥ 12-210-58 (73494)
ಪ್ರಧಾನೇ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯಾತೇ ಗುಣಸಾಂಯೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ।
ವಿಯೋಗಃ ಸರ್ವಕರಣೈರ್ಗುಣೈರ್ಭೂತೈಶ್ಚ ಮೇ ಭವೇತ್॥ 12-210-59 (73495)
ನಿಷ್ಕೇವಲಂ ಪದಂ ತಾತ ಕಾಂಕ್ಷೇಽಹಂ ಪರಮಂ ತವ।
ಏಕೀಭಾವಸ್ತ್ವಯಾ ಮೇಽಸ್ತು ನ ಮೇ ಜನ್ಮ ಭವೇತ್ಪುನಃ॥ 12-210-60 (73496)
ತ್ವದ್ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವದ್ಗತಪ್ರಾಣಸ್ತ್ವದ್ಭಕ್ತಿಸ್ತ್ವತ್ಪರಾಯಣಃ।
ತ್ವಾಮೇವಾಹಂ ಸ್ಮರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮರಣೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 12-210-61 (73497)
ಪೂರ್ವದೇಹಕೃತಾ ಯೇ ತು ವ್ಯಾಧಯಃ ಪ್ರವಿಶಂತು ಮಾಂ।
ಅರ್ದಯಂತು ಚ ದುಃಖಾನಿ ಋಣಂ ಮೇ ಪ್ರವಿಮುಂಚತು॥ 12-210-62 (73498)
ಅನುಧ್ಯಾತೋಽಸಿ ದೇವೇಶ ನ ಮೇ ಜನ್ಮ ಭವೇತ್ಪುನಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರವೀಮಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಋಣಂ ಮೇ ನ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-210-63 (73499)
ನೋಪತಿಷ್ಠಂತು ಮಾಂ ಸರ್ವೇ ವ್ಯಾಧಯಃ ಪೂರ್ವಸಂಚಿತಾಃ।
ಅನೃಣೋ ಗಂತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-210-64 (73500)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-210-65x (6078)
ಅಹಂ ಭಗವತಸ್ತಸ್ಯ ಮಮ ಚಾಸೌ ಸನಾತನಃ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯಾಸಿ ಸ ಚ ಮೇ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-210-65 (73501)
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಮಿ ಸಂಯಂಯ ಪಂಚ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ದಶೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಸಿ ಅಹಂಕಾರೇ ತಥಾ ಮನಃ॥ 12-210-66 (73502)
ಅಹಂಕಾರಂ ತಥಾ ಬುದ್ಧೌ ಬುದ್ಧಿಮಾತ್ಮನಿ ಯೋಜಯೇತ್।
ಯತಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಃ ಪಶ್ಯೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ್ಪರಾತ್ಪಂ॥ 12-210-67 (73503)
ಮಮಾಯಮಿತಿ ಯಸ್ಯಾಹಂ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತತಂ।
ತತೋ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಲಭತೇ ನ ಪುನರ್ಭವಂ॥ 12-210-68 (73504)
ಮರಣೇ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯಶ್ಚೈವಂ ಮಾಮನುಸ್ಮರೇತ್।
ಅಪಿ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಃ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-210-69 (73505)
ಓಂ ನಮೋ ಭಗವತೇ ತಸ್ಮೈ ದೇಹಿನಾಂ ಪರಮಾತ್ಮನೇ।
ನಾರಾಯಣಾಯ ಭಕ್ತಾನಾಮೇಕನಿಷ್ಠಾಯ ಶಾಶ್ವತೇ॥ 12-210-70 (73506)
ಇಮಾಮನುಸ್ಮೃತಿಂ ದಿವ್ಯಾಂ ವೈಷ್ಣವೀಂ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಸ್ವಪನ್ವಿಬುದ್ಧಶ್ಚ ಪಠೇದ್ಯತ್ರ ತತ್ರ ಸಮಭ್ಯಸೇತ್॥ 12-210-71 (73507)
ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಮಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ಶ್ರಾವಯೇಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾನಾಂಶ್ಚ ಮದ್ಭಕ್ತಾಂಶ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-210-72 (73508)
ಯದ್ಯಹಂಕಾರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯಜ್ಞದಾನತಪಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ಕುರ್ವಂಸ್ತತ್ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುನರಾವರ್ತನಂ ನ ತು॥ 12-210-73 (73509)
ಅಭ್ಯರ್ಚಯನ್ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ಪಠಂಜುಹ್ವನ್ಯಲಿಂ ದದತ್।
ಜ್ವಲನ್ನಗ್ನಿಂ ಸ್ಮರೇದ್ಯೋ ಮಾಂ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-210-74 (73510)
ಯಜ್ಞೋ ದಾನಂ ತಪಶ್ಚೈವ ಪಾವನಾನಿ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಯಜ್ಞಂ ದಾನಂ ತಪಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕುರ್ಯಾದಾಶೀರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ॥ 12-210-75 (73511)
ನಮ ಇತ್ಯೇವ ಯೋ ಬ್ರೂಯಾನ್ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾನ್ವಿತಃ।
ತಸ್ಯಾಕ್ಷಯೋ ಭವೇಲ್ಲೋಕಃ ಶ್ವಪಾಕಸ್ಯಾಪಿ ನಾರದ॥ 12-210-76 (73512)
ಕಿಂ ಪುನರ್ಯೇ ಯಜಂತೇ ಮಾಂ ಸಾಧಕಾ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಂತೋ ಯತಾತ್ಮಾನಸ್ತೇ ಮಾಂ ಯಾಂತಿ ಮದಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-210-77 (73513)
ಕರ್ಮಾಣ್ಯಾದ್ಯಂತವಂತೀಹ ಮದ್ಭಕ್ತೋಽಮೃತಮಶ್ನುತೇ।
ಮಾಮೇವ ತಸ್ಮಾದ್ದೇವರ್ಷೇ ಧ್ಯಾಹಿ ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಅವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸ್ಯೇವ ಪದಂ ಮಮ॥ 12-210-78 (73514)
ಅಜ್ಞಾನಿನೇ ಚ ಯೋ ಜ್ಞಾನಂ ದದ್ಯಾದ್ಧರ್ಮೋಪದೇಶನಂ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವಾ ಪೃಥಿವೀಂ ದದ್ಯಾತ್ತೇನ ತುಲ್ಯಂ ನ ತತ್ಫಲಂ॥ 12-210-79 (73515)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರೇದಯಂ ಸಾಧುಭ್ಯೋ ಜನ್ಮಬಂಧಭಯಾಪಹಂ।
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರೇಯೋ ವೀರ್ಯಂ ಚ ವಿಂದತಿ॥ 12-210-80 (73516)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಯಃ ಸಮಾಚರೇತ್।
ನಾಸೌ ಪದಮವಾಪ್ನೋತಿ ಮದ್ಭಕ್ತೈರ್ಯದವಾಪ್ಯತೇ॥ 12-210-81 (73517)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-210-82x (6079)
ಏವಂ ಪೃಷ್ಟಃ ಪುರಾ ತೇನ ನಾರದೇನ ಸುರರ್ಷಿಣಾ।
ಯದುವಾಚ ತದಾಽಸೌ ಭೋ ತದುಕ್ತಂ ತವ ಸುವ್ರತ॥ 12-210-82 (73518)
ತ್ವಮಪ್ಯೇಕಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಧ್ಯಾಹಿ ಜ್ಞೇಯಂ ಗುಣಾತಿಗಂ।
ಭಜಸ್ವ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ॥ 12-210-83 (73519)
ಶ್ರುತ್ವೈತನ್ನಾರದೋ ವಾಕ್ಯಂ ದಿವ್ಯಂ ನಾರಾಯಣೇರಿತಂ।
ಅತ್ಯಂತಭಕ್ತಿಮಾಂದೇವ ಏಕಾಂತತ್ವಮುಪೇಯಿವಾನ್॥ 12-210-84 (73520)
ನಾರಾಯಣಮೃಷಿಂ ದೇವಂ ದಶವರ್ಷಾಣ್ಯನನ್ಯಭಾಕ್।
ಇದಂ ಜಪನ್ವೈ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ತದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-210-85 (73521)
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ಬಹುಭಿರ್ಮಂತ್ರೈರ್ಭಕ್ತಿರ್ಯಸ್ಯ ಜನಾರ್ದನೇ।
ನಮೋ ನಾರಾಯಣಾಯೇತಿ ಮಂತ್ರಃ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಾಧಕಃ॥ 12-210-86 (73522)
ಇಮಾಂ ರಹಸ್ಯಾಂ ಪರಮಾಮನುಸ್ಮೃತಿ
ಮಧೀತ್ಯ ಬುದ್ಧಿಂ ಲಭತೇ ಚ ನೈಷ್ಠಿಕೀಂ।
ವಿಹಾಯ ದುಃಖಾನ್ಯವಮುಚ್ಯ ಸಂಕಟಾ
ತ್ಸ ವೀತರಾಗೋ ವಿಗತಜ್ವರಃ ಸುಖೀ॥ ॥ 12-210-87 (73523)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 210॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-210-1 ಶ್ರುತ್ವಾ ತಸ್ಯ ತು ದೇವರ್ಷೇರ್ವಾಕ್ಯಂ ವಾಚಸ್ಪತಿಃ ಸ್ವಯಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-14 ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದೇವಮಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-15 ಪುರಾಣಂ ಪ್ರಭವಂ ನಿತ್ಯಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-30 ತ್ರಿಕರ್ತಃ ಪಂಚಕಾಲಜ್ಞೇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-44 ನ ಪುನರ್ಮಾರಕಾ ದ್ವಿಜಾ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-46 ತ್ವಾಂ ವಿಶಂತಿ ವಿನಿಶ್ಚಿತಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-52 ನ ಮೇ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯಧರ್ಮೋ ವೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-54 ಪೃಥಿವೀಂ ಯಾತು ಮೇ ಘ್ರಾಣಂ ಯಾತು ಮೇ ರಸನಂ ಜಲಂ। ರೂಪಂ ಹುತಾಶನಂ ಯಾತು ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-60 ನಿಷ್ಕೇವಲಂ ವರಂ ದೇವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-74 ಜಪನ್ಭಿನ್ನಂ ಸ್ಮರೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-78 ಮದ್ಭಕ್ತೋ ನಾಂತಮಶ್ನುತ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-82 ಯದುವಾಚ ತದಾ ಶಂಭುರಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-210-87 ಸ ವೀತರಾಗೋ ವಿಚರೇದಿಮಾಂ ಮಹೀಂ। ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 211
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.211. ಅಧ್ಯಾಯಃ 211
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗರುಡೇನಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಶ್ರೀಭಗವನ್ಮಹಿಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-211-0 (73524)
* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-211-0x (6080)
ದೇವಾನುರಮನುಷ್ಯೇಷು ಋಷಿಮುಖ್ಯೇಷು ವಾ ಪುನಃ।
ವಿಷ್ಣೋಸ್ತತ್ವಂ ಯಥಾಖ್ಯಾತಂ ಕೋ ವಿದ್ವಾನನುವೇತ್ತಿ ತತ್॥ 12-211-1 (73525)
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ನ ಮೇ ತೃಪ್ತಿರ್ಹಿ ತತ್ವತಃ।
ವರ್ತತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಜ್ಞೋಽಸೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-211-2 (73526)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-211-3x (6081)
ಕಾರಿತೋಽಹಂ ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಯದೄತ್ತಂ ಚ ಪುರಾ ಮಮ।
ಗರುಡೇನ ಪುರಾ ಮಹ್ಯಂ ಸಂವಾದೋಽಭೂಭೃತೋತ್ತಂ॥ 12-211-3 (73527)
ಪುರಾಹಂ ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ವಾಸುದೇವಪರಾಯಣಃ।
ಧ್ಯಾಯನ್ಸ್ತುವನ್ನಮಸ್ಯಂಶ್ಚ ಯಜಮಾನಸ್ತಮೇವಚ।
ಗಂಗದ್ವೀಪೇ ಸಮಾಸೀನೋ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ಭಾರತ॥ 12-211-4 (73528)
ಮಾತಾ ಚ ಮಮ ತಾ ದೇವೀ ಜನನೀ ಲೋಕಪಾವನೀ।
ಸಮಾಸೀನಾ ಸಮೀಪೇ ಮೇ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಮಮಾಚ್ಯುತ॥ 12-211-5 (73529)
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇಽದ್ಭುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸರ್ವವೇದಮಯಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಸುಪರ್ಣಃ ಪತತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮೇರುಮಂದರಸನ್ನಿಭಃ।
ಆಜಗಾಮ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಗಂಗಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-211-6 (73530)
ತಮಾಗತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯಾಹಮರ್ಥಿತಃ।
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕೃತಾಜ್ಜಲಿರವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-7 (73531)
ಸೋಽಪಿ ದೇವೋ ಮಹಾಭಾಗಾಮಭಿನಂದ್ಯ ಚ ಜಾಹ್ನವೀಂ।
ತಥಾ ಚ ಪೂಜಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನುಣೇಪಾವಿಶದಾಸನೇ॥ 12-211-8 (73532)
ತತಃ ಕಥಾಂತರೇ ತಂ ವೈ ವಚನಂ ಚೇದಮವ್ರವಂ।
ವೇದವೇದ ಮಹಾವೀರ್ಯ ವೈನತೇಗ ಮಹಾಬಲ॥ 12-211-9 (73533)
ನಾರಾಯಣಂ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಸಹಮಾನೋಽನಿಶಂ ಹರಿಂ।
ಜಾನಾಸಿ ತಂ ಯಥಾ ವಕ್ತುಂ ಯಾದೃಗ್ಭೂತೋ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಮಮಾಪಿ ತಸ್ಯ ಸದ್ಭಾತಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಸತ್ತಮ॥ 12-211-10 (73534)
ಗರುಡ ಉವಾಚ। 12-211-11x (6082)
ಶೃಣು ಭೀಷ್ಮ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪುರಾ ತ್ವಮಿಹ ಸತ್ತಮಾಃ।
ಅನೇಕೇ ಪುನಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ಮಾನಸೋತ್ತರವಾಸಿನಃ॥
ಪಗಚ್ಛುರ್ಮಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾ ವಾಸುದೇವಪರಾಯಣಾಃ॥ 12-211-11 (73535)
ಪಕ್ಷೀಂದ್ರ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ತತ್ವಂ ವೇತ್ಸಿ ಪರಂ ಪದಂ।
ಸ್ವಸಾ ಸಯೋ ನ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಪ್ರಿಯೋಪಿ ಚ॥ 12-211-12 (73536)
ತೇಷಾಮಹಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮಹಾಹರಿಂ।
ಅಬ್ರವಂ ಚ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಮಮ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-211-13 (73537)
ಶೃಣುಧ್ವಂ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲಾ ಹೃತ್ವಾ ಸೋಮಮಹಂ ಪುರಾ।
ಆಕಾಶೇ ಪತಮಾನಸ್ತು ವಾಕ್ಯಂ ತತ್ರ ಶೃಣೋಮಿ ವೈ॥ 12-211-14 (73538)
ಸಾಧುಸಾಧು ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ದರ್ಶನಾತ್।
ವೃಣೀಷ್ವ ವಚನಂ ಮತ್ತಃ ಪಕ್ಷೀಂದ್ರ ಗರುಡಾಧುನಾ॥ 12-211-15 (73539)
ತ್ವಾಮಹಂ ಭಕ್ತಿತತ್ವಜ್ಞೋ ಬ್ರವೈ ವಚನಮುತ್ತಮಂ।
ಇತ್ಯಾಹ ಸ್ಮ ಧ್ರುವಂ ತತ್ರ ಮಾಮಾಹ ಭಗವಾನ್ಪುನಃ॥ 12-211-16 (73540)
ಋಷಿರಸ್ಮಿ ಮಹಾವೀರ್ಯ ನ ಮಾಂ ಜಾನಾತಿ ವಾ ಮಯಿ।
ಅಸೂಯತಿ ಚ ಮಾಂ ಮೂಢ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಗರ್ವಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-17 (73541)
ಅಹಂ ದೇವನಿಕಾಯಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ವಚನಮಬ್ರವಂ।
ಋಷೇ ಪೂರ್ವಂ ವರಂ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ವೃಣೀಷ್ವ ತತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ವೃಣೇ ತ್ವತ್ತೋ ವರಂ ಪಶ್ಚಾದಿತ್ಯೇವಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-211-18 (73542)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಶ್ರೀಮಾಞ್ಶ್ರೀವತ್ಸಲಕ್ಷಣಃ।
ಅದ್ಯ ಪಶ್ಯತಿ ಪಕ್ಷೀಂದ್ರ ವಾಹನಂ ಭವ ಮೇ ಸದಾ।
ವೃಣೇಽಹಂ ವರಮೇತದ್ಧಿ ತ್ವತ್ತೋಽದ್ಯ ಪತಗೇಶ್ವರ॥ 12-211-19 (73543)
ತಥೇತಿ ತಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮಾತಾಮನಹಂಕಾರಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಜೇತುಕಾಮೋ ಹ್ಯಹಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಮಾಯಯಾ ಮಾಯಿನಂ ಹರಿಂ॥ 12-211-20 (73544)
ತ್ವತ್ತೋ ಹ್ಯಹಂ ವೃಣೇ ತ್ವದ್ಯ ವರಂ ಋಷಿವರೋತ್ತಮ।
ತವೋಪರಿಷ್ಟಾತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ವರಮೇತತ್ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ॥ 12-211-21 (73545)
ತಥೇತಿ ಚ ಹಸನ್ಪ್ರಾಹ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಧ್ವಜಂ ಚ ಮೇ ಭವ ಸದಾ ತ್ವಮೇವ ವಿಹಗೇಶ್ವರ।
ಉಪರಿಷ್ಟಾತ್ಸ್ಥಿತಿಸ್ತೇಽಸ್ತು ಮಮ ಪಕ್ಷೀಂದ್ರ ಸರ್ವದಾ॥ 12-211-22 (73546)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಃ।
ಸಹಸ್ರಚರಣಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಹಸ್ರಾದಿತ್ಯಸನ್ನಿಭಃ॥ 12-211-23 (73547)
ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಾ ಪುರುಷಃ ಸಹಸ್ರನಯನೋ ಮಹಾನ್।
ಸಹಸ್ರಮಕುಟೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸಹಸ್ರವದನೋ ವಿಭುಃ॥ 12-211-24 (73548)
ವಿದ್ಯುನ್ಮಾಲಾನಿಭೈರ್ದಿವ್ಯೈರ್ನಾನಾಭರಣರಾಜಿಭಿಃ।
ಕ್ವಚಿತ್ಸಂದೃಶ್ಯಮಾನಸ್ತು ಚತುರ್ಬಾಹುಃ ಕ್ವಚಿದ್ವರಿಃ॥ 12-211-25 (73549)
ಕ್ವಚಿಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯೋಚಿಂತ್ಯಃ ಕ್ವಚಿತ್ಸ್ಕಂಧೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಏವಂ ಮಮ ಜಯಂದೇವಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 12-211-26 (73550)
ತತೋಽಹಂ ವಿಸ್ಮಯಾಪನ್ನಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಅಸ್ಯಾವಿಮುಚ್ಯ ಜನನೀಂ ಮಯಾ ಸಹ ಮುನೀಶ್ವರಾಃ॥ 12-211-27 (73551)
ಅಚಿಂತ್ಯೋಽಯಮಹಂ ಭೂಯಃ ಕೋಽಸೌ ಮಾಮಬ್ರವೀತ್ಪುರಾ।
ಕೀದೃಗ್ವಿಧಃ ಸ ಭಗವಾನಿತಿ ಮತ್ವಾ ತಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-28 (73552)
ಅನಂತರಂ ದೇವದೇವಂ ಸ್ಕಂಧೇ ಮಮ ಸಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಅದ್ರಾಕ್ಷಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ವಹಮಾನೋಽಹಮದ್ಭುತಂ॥ 12-211-29 (73553)
ಅವಶಸ್ತಸ್ಯ ಭಾವೇನ ಯತ್ರ ಯತ್ರ ಸ ಚೇಚ್ಛತಿ।
ವಿಸ್ಮಯಾಪನ್ನಹೃದಯೋ ಹ್ಯಹಂ ಕಿಮಿತಿ ಚಿಂತಯನ್।
ಅಂತರ್ಜಲಮಹಂ ಸರ್ವಂ ವಹಮಾನೋಽಗಮಂ ಪುನಃ॥ 12-211-30 (73554)
ಸೇಂದ್ರೈರ್ದೇವೈರ್ಮಹಾಭಾಗೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯೈಃ ಕಲ್ಪಜೀವಿಭಿಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಹ್ಯಹಮಪಿ ತೈಸ್ತೈರಭ್ಯರ್ಚಿತಃ ಪೃಥಕ್॥ 12-211-31 (73555)
ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯೋತ್ತರೇ ಕೂಲೇ ದಿವ್ಯೇ ಮಣಿಮಯೇ ಶುಭೇ।
ವೈಕರ್ಣನಾಮ ಸದನಂ ಹರೇಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-211-32 (73556)
ದಿವ್ಯಂ ತೇಜೋಮಯಂ ಶ್ರೀಮದಚಿಂತ್ಯಮಮರೈರಪಿ।
ತೇಜೋನಿಲಮಯೈಃ ಸ್ತಂಭೈರ್ನಾನಾಸಂಸ್ಥಾನಸಂಸ್ಥಿತೈಃ॥ 12-211-33 (73557)
ವಿಭೂಷಿತಂ ಹಿರಣ್ಯೇನ ಭಾಸ್ವರೇಣ ಸಮಂತತಃ।
ದಿವ್ಯಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಗೀತವಾದಿತ್ರಶೋಭಿತಂ॥ 12-211-34 (73558)
ಶೃಣೋಮಿ ಶಬ್ದಂ ತತ್ರಾಹಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಶರೀರಿಣಂ।
ನ ಚ ಸ್ಥಲಂ ನ ಚಾನ್ಯಚ್ಚ ಪಾದಯೋಸ್ತಂ ಸಮಂತತಃ।
ವೇಪಮಾನೋ ಹ್ಯಹಂ ತತ್ರ ವಿಷ್ಠಿತೋಽಹಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 12-211-35 (73559)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ಲೋಕಪಾಲಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಸನಂದನಾದ್ಯಾ ಮುನಯಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ಪರಜೀವಿನಃ॥ 12-211-36 (73560)
ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತತ್ರ ಸಭಾದ್ವಾರಿ ದೇವಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರತಃ ಕೃತ್ವಾ ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟಾಸ್ತದಾ॥ 12-211-37 (73561)
ತತಸ್ತದಂತರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷೀರೋದಾರ್ಣವಶೀಕರೈಃ।
ಬೋಧ್ಯಮಾನೋ ಮಹಾವಿಷ್ಣುರಾವಿರ್ಭೂತ ಇವಾಬಭೌ॥ 12-211-38 (73562)
ಫಣಾಸಹಸ್ರಮಾಲಾಢ್ಯಂ ಶೇಷಮವ್ಯಕ್ತಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ಮುದಾಽಽಕಾಶೇ ಯಸ್ಯೋಪರಿ ಜನಾರ್ದನಂ॥ 12-211-39 (73563)
ದೀರ್ಘವೃತ್ತೈಃ ಸಮೈಃ ಪೀನೈಃ ಕೇಯೂರವಲಯೋಜ್ಜ್ವಲೈಃ।
ಚರ್ತುಭಿರ್ಬಾಹುಭಿರ್ಯುಕ್ತಂ------------॥ 12-211-40 (73564)
ಪಿತಾಂಬರೇಣ ಸಂವೀತಂ ಕೌಸ್ತುಭೇನ ವಿರಾಜಿತಂ।
ವಕ್ಷಸ್ಥಲೇನ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಪದ್ಮಯಾಽಧಿಷ್ಠಿತೇನ ಚ॥ 12-211-41 (73565)
ಈಷದುನ್ಮೀಲಿತಾಕ್ಷಂ ತಂ ಸರ್ವಕಾರಣಕಾರಣಂ।
ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯೋಪರಿ ಬಭೌ ನೀಲಾಭ್ರಂ ಪರಮಂ ಯಥಾ॥ 12-211-42 (73566)
ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವದತೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ವ್ಯಾಹರತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಂ ಮಾಶಬ್ದಮಿತಿ ರೋಷಿತಂ।
ಭ್ರುಕುಟೀಕುಟಿಲಾಕ್ಷಾಸ್ತೇ ನಾನಾಭೂತಗಣಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-211-43 (73567)
ಕೃತ್ವಾ ಚ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ತತ್ರ ಜಗತಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಗಚ್ಛಧ್ವಮಿತಿ ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಗರುಡೇತ್ಯಾಹ ಮಾಂ ತತಃ॥ 12-211-44 (73568)
ತತೋಽಹಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಗ್ರೇ ಕೃತಾಂಜಲಿರವಸ್ಥಿತಃ।
ಆಗಚ್ಛೇತಿ ಚ ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಪೂರ್ವೋತ್ತರಪಥಂ ಗತಃ॥ 12-211-45 (73569)
ಅತೀವ ಮೃದುಭಾವೇನ ಗಚ್ಛನ್ನಿವ ಸ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅಯುತಂ ನಿಯುತಂ ಚಾಹಂ ಪ್ರಯುತಂ ಚಾರ್ಬುದಂ ತಥಾ।
ಪತಮಾನೋಽಹಮನಿಶಂ ಯೋಜನಾನಿ ತತಸ್ತತಃ॥ 12-211-46 (73570)
ನನು ತತ್ವಮಹಂ ಭಕ್ತೋ ವಿಷ್ಠಿತೋಸ್ಮಿ ಪ್ರಶಾಸ್ತು ನಃ।
ಆಗಚ್ಛ ಗರುಡೇತ್ಯೇವಂ ಪುನರಾಹ ಸ ಮಾಧವಃ॥ 12-211-47 (73571)
ತತೋ ಭೂಯೋ ಹ್ಯಹಂ ಪಾತಂ ಪತಮಾನೋ ವಿಹಾಯಸಂ।
ಆಜಗಾಮ ತತೋ ಘೋರಂ ಶತಕೋಟಿಸಮಾವೃತಂ॥ 12-211-48 (73572)
ತಾಮಸಾನೀವ ಭೂತಾನಿ ಪರ್ವತಾಭಾನಿ ತತ್ರ ಹ।
ಸಮಾನಾನೀವ ಪದ್ಮಾನಿ ತತೋಽಹಂ ಭೀತ ಆಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-49 (73573)
ತತೋ ಮಾಂ ಕಿಂಕರೋ ಘೋರಃ ಶತಯೋಜನಮಾಯತಂ।
ನಿಗೃಹ್ಯ ಪಾಣಿನಾ ತಸ್ಮಾಚ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಚ ಸ ಲೋಷ್ಟವತ್॥ 12-211-50 (73574)
ತತ್ತಮೋಽಹಮತಿಕ್ರಂಯ ಹ್ಯಾಪಂ ಚೈವ ವಿಹಾಯಸಂ।
ಹುಂಕಾರಘೋಪಂ ತತ್ರಾಹಮಶನೀಪಾತಸನ್ನಿಭಾನ್।
ಕರ್ಣಮೂಲೇ ಹ್ಯಶೃಣ್ವಂತಸ್ತತೋ ಭೂತೈಃ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-51 (73575)
ತತೋಽಹಂ ದೇವದೇವೇಶ ತ್ರಾಹಿ ಮಾಂ ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣ।
ಇತ್ಯಬ್ರವಮಹಂ ತತ್ರ ತತೋ ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ ಮಾಂ॥ 12-211-52 (73576)
ಸುಷಿರಸ್ಯ ಮುಖೇ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಾಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಭಯಂಕರಃ।
ಅತೀತೋಽಹಂ ಕ್ಷಣಾದಗ್ನಿಮಪಶ್ಯಂ ವಾಯುಮಂಡಲಂ॥ 12-211-53 (73577)
ಆಕಾಶಮಿವ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕ್ಷೇಪ್ತುಕಾಮಮುಪಾಗತಃ।
ತತ್ರಾಹಂ ದುಃಖಿತೋ ಭೂತಃ ಕ್ರೋಶಮಾನೋ ಹ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-211-54 (73578)
ಕ್ಷಣಾಂತರೇಣ ಘೋರೇಣ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹಿ ಪರಮಾತ್ಮನಾ।
ಸ್ವಪಕ್ಷರಾಜಿನಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಭಯಂಕರಃ॥ 12-211-55 (73579)
-----ಗರುಡಕುಲಂ ಸಹಸ್ರಾದಿತ್ಯಸನ್ನಿಭಂ।
ಮಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಪ್ಯಥ ಸಂಸ್ಥೇಽಥ ಹ್ಯಲ್ಪಕಾಲೋಽತಿದುರ್ಬಲಃ॥ 12-211-56 (73580)
ಅಹೋ ವಿಹಂಗಮಃ ಪ್ರಾಪ್ತ ಇತಿ ವಿಸ್ಮಯಮಾನಸಾಃ।
ಮಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವೋಚುರಹಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಗರುಡಧ್ವಜಂ॥ 12-211-57 (73581)
ಸಹಸ್ರಯೋಜನಾಯಾಮಂ ಸಹಸ್ರಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ಸಹಸ್ರಗರುಡಾರೂಢಂ ಗರುಡಾಸ್ತೇ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 12-211-58 (73582)
ಅತ್ಯಾಶ್ಚರ್ಯಮಿಮಂ ದೇವ ವಪುಷಾಽಸ್ಮತ್ಕುಲೋದ್ಭವಃ।
ಸ್ವಲ್ಪಪ್ರಾಣಃ ಸ್ವಲ್ಪಕಾಯಃ ಕೋಸೌ ಪಕ್ಷೀ ಇಹಾಗತಃ॥ 12-211-59 (73583)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾಽಹಂ ನಷ್ಟಗರ್ವೋ ಭೀತೋ ಲಜ್ಜಾಸಮನ್ವಿತಃ।
ಸ್ವಯಂ ಬುದ್ಧ್ಶ್ಚ ಸಂವಿಗ್ನಸ್ತತೋ ಹ್ಯಶೃಣವಂ ಪುನಃ॥ 12-211-60 (73584)
ಆಗಚ್ಛ ಗರುಡೇತ್ಯೇವ ತತೋಽಹಂ ಯಾನಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಪರಾರ್ಧ್ಯಂ ಚ ತತೋ ಗತ್ವಾ ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಂ ಪುನಃ।
ತತ್ರಾಪಶ್ಯಮಹಂ ಯೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ॥ 12-211-61 (73585)
ತತ್ರಾಪಿ ಚಾಪರಂ ತತ್ರ ಶತಕೋಟಿಪಿತಾಮಹಾನ್।
ಪುನರೇಹೀತ್ಯುವಾಚೋಚ್ಚೈರ್ಭಗವಾನ್ಮಧುಸೂದನಃ॥ 12-211-62 (73586)
ಮಹಾಕುಲಂ ತತೋಽಪಶ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ತಮವ್ಯಯಂ।
ಕಪಿತ್ಥಫಲಸಂಕಾಶಮಂಧಕಾರೈಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಂ॥ 12-211-63 (73587)
ತತ್ರ ಸ್ಥಿತೋ ಹರಿಃ ಶ್ರೀಮಾನಂಡಮೇಕಂ ಬಿಭೇದ ಹ।
ಮಹದ್ಭೂತಂ ಹಿ ಮಾಂ ಗೃಹ್ಯ ದತ್ತ್ವಾ ವೈ ಪ್ರಾಕ್ಷಿಪತ್ಪುನಃ॥ 12-211-64 (73588)
ತನ್ಸಧ್ಯೇ ಸಾಗರಾನ್ಸಪ್ತ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಚ ತಥಾ ಸುರಾನ್।
ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ಯಥಾಯೋಗಂ ಮಾತರಂ ಸ್ವಕುಲಂ ತಥಾ॥ 12-211-65 (73589)
ಏವಂ ಮಯಾಽನುಭೂತಂ ಹಿ ತತ್ವಾನ್ವೇಷಣಕಾಂಕ್ಷಿಣಾ।
ಶಿಬಿಕಾಸದೃಶಂ ಮಾಂ ವೈ ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-211-66 (73590)
ಇತ್ಯೇವಮಬ್ರವಂ ವಿಪ್ರಾನ್ಭೀಷ್ಮ ಯನ್ಮೇ ಪುರಾಽಭವತ್।
ತತ್ತೇ ಸರ್ವಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮುಕ್ತವಾನಸ್ಮಿ ಸತ್ತಮ॥ 12-211-67 (73591)
ಯೋಗಿನಸ್ತಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಜ್ಞಾನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಂ ಹರಿಂ।
ನಾನ್ಯಥಾ ಶಕ್ಯರೂಪೋಸೌ ಜ್ಞಾನಗಂಯಃ ಪರಃ ಪುಮಾನ್॥ 12-211-68 (73592)
ಅನನ್ಯಯಾ ಚ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಮಹಾಹರಿಃ॥ 12-211-69 (73593)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-211-70x (6083)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಸುಪರ್ಣಃ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್ ಪ್ರಭುಃ।
ಆಮಂತ್ರ್ಯ ಜನನೀಂ ಮೇ ವೈ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 12-211-70 (73594)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರಧಾನಕೃತ್।
ಜ್ಞಾನೇನ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸುಲಭೋ ನಾನ್ಯಥೇತಿ ಮತಿರ್ಮಮ॥' ॥ 12-211-71 (73595)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 211॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ಕ್ಷಯಮಧ್ಯಾಯೋ ಧ. ಪುಸ್ಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 212
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.212. ಅಧ್ಯಾಯಃ 212
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಗುರೂಕ್ತವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮತ್ವಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-212-0 (73596)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-212-0x (6084)
ಯೋಗಂ ಮೇ ಪರಮಂ ತಾತ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ವದಭಾರತ।
ತಮಹಂ ತತ್ತ್ವತೋ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವದತಾಂವರ॥ 12-212-1 (73597)
`ಭೂಯೋಪಿ ಜ್ಞಾನಸದ್ಭಾವೇ ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಂ ತ್ವಾಂ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ಅಚಿಂತ್ಯಂ ವಾಸುದೇವಾಖ್ಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಸತ್ತಮ॥' 12-212-2 (73598)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-212-3x (6085)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹ ಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಂವಾದಂ ಮೋಕ್ಷಸಂಯುಕ್ತಂ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಗುರುಣಾ ಸಹ॥ 12-212-3 (73599)
ಕಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಸೀನಮಾಚಾರ್ಯಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ತೇಜೋರಾಶಿಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಸತ್ಯಸಂಧಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-212-4 (73600)
ಶಿಷ್ಯಃ ಪರಮಮೇಧಾವೀ ಶ್ರೇಯೋರ್ಥೀ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಚರಣಾವುಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಬ್ರವೀತ್॥ 12-212-5 (73601)
ಉಪಾಸನಾತ್ಪ್ರಸನ್ನೋಽಸಿ ಯದಿ ವೈ ಭಗವನ್ಮಮ।
ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ತಂ ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕುತಶ್ಚಾಹಂ ಕುತಶ್ಚ ತ್ವಂ ತತ್ಸಂಯಗ್ಬ್ರೂಹಿ ಯತ್ಪರಂ॥ 12-212-6 (73602)
ಕಥಂ ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸಮೇಷು ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಾ ನಿವರ್ತಂತೇ ವಿಪರೀತಾಃ ಕ್ಷಯೋದಯಾಃ॥ 12-212-7 (73603)
ವೇದೇಷು ಚಾಪಿ ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ಲೌಕಿಕಂ ವ್ಯಾಪಕಂ ಚ ಯತ್।
ಏತದ್ವಿದ್ವನ್ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-212-8 (73604)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-212-9x (6086)
ಶೃಣು ಶಿಷ್ಯ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಬ್ರಹ್ಮಗುಹ್ಯಮಿದಂ ಪರಂ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾಗಮಾನಾಂ ಚ ಯದ್ವಸು॥ 12-212-9 (73605)
ವಾಸುದೇವಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಸುಖಂ।
ಸತ್ಯಂ ದಾನಂ ತಪೋ ಯಜ್ಞಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾ ದಮ ಆರ್ಜವಂ॥ 12-212-10 (73606)
ಪುರುಷಂ ಸನಾತನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಯಂ ತಂ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ।
ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಕರ್ತಾರಮವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-212-11 (73607)
ತದಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಾರ್ಷ್ಣೋಯಮಿತಿಹಾಸಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಶ್ರಾವ್ಯೋ ರಾಜನ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈಸ್ತತಾ॥ 12-212-12 (73608)
[ವೈಶ್ಯೋ ವೈಶ್ಯೈಸ್ತಥಾ ಶ್ರಾವ್ಯಃ ಶೂದ್ರಃ ಶೂದ್ರೈರ್ಮಹಾಮನಾಃ।]
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ದೇವದೇವಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-212-13 (73609)
ಅರ್ಹಸ್ತ್ವಮಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಮುತ್ತಮಂ॥ 12-212-14 (73610)
`ಯಮಚ್ಯುತಂ ಪರಂ ನಿತ್ಯಂ ಲಿಂಗಹೀನಂ ಚ ನಿರ್ಮಲಂ।
ನಿರ್ವಾಣಮಮೃತಂ ಶ್ರೀಮತ್ತದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-212-15 (73611)
ಭವೇ ಚ ಭೇದವದ್ಭಿನ್ನಂ ಪ್ರದಾನಂ ಗುಣಕಾರಕಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ನ ಸಜ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಏಷ ಪುರುಷೋಽಪರಃ॥ 12-212-16 (73612)
ಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಾರಣಂ।
ಕಾಲಸ್ವರೂಪಂ ರೂಪೇಣ ವಿಷ್ಣುನಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ॥ 12-212-17 (73613)
ಕ್ಷೋಭ್ಯಮಾಣಂ ಸೃಜತ್ಯೇವ ನಾನಾಭೂತಾನಿ ಭಾಗಶಃ।
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರುಷೋತತ್ವಂ ಸಾಕ್ಷೀಭೂತ್ವಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತತ್ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಯಥಾಯೋಗಮಭಿನ್ನೋ ಭಿನ್ನಲಕ್ಷಣಃ॥' 12-212-18 (73614)
ಕಾಲಚಕ್ರಮನಾದ್ಯಂತಂ ಭಾವಾಭಾವಸ್ವಲಕ್ಷಣಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-212-19 (73615)
ಯತ್ತದಕ್ಷರಮವ್ಯಕ್ತಮಮೃತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ।
ವದಂತಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕೇಶವಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ॥ 12-212-20 (73616)
`ತದಕ್ಷರಮಚಿಂತ್ಯಂ ವೈ ಭಿನ್ನರೂಪೇಣ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಪಶ್ಯ ಕಾಲಾಖ್ಯಮನಿಶಂ ನ ಚೋಷ್ಣಂ ನಾತಿಶೀತಲಂ॥ 12-212-21 (73617)
ನ ಸಂತ್ಯೇತೇ ಗುಣಾಸ್ತಸ್ಮಿಂತಥಾ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಶೀತಲೋಽಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲೋ ಗ್ರೀಷ್ಮಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-212-22 (73618)
ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಹ್ಯೇತೇ ಸೂರ್ಯೋದಯಂ ಪ್ರತಿ।
ಆಗಚ್ಛಂತಿ ನಿವರ್ತಂತಿ ಸ ಕಾಲೋ ಗುಣರಾಶಯಃ॥ 12-212-23 (73619)
ನ ಚೈವ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೇನ ಕಾಲಯುಕ್ತೇನ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಗುಣೈಃ ಸಂಭೋಗಮರತಿಸ್ತತ್ವವಿಜ್ಞಾನಕೋವಿದಂ।
ಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸೂಯತೇ ಪರಾ॥' 12-212-24 (73620)
ಪಿತೄಂದೇವಾನೃಷೀಂಶ್ಚೈವ ತಥಾ ವೈ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ನಾಗಾಸುರಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸೃಜತೇ ಮನಸಾಽವ್ಯಯಃ॥ 12-212-25 (73621)
ತಥೈವ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಲೋಕಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್।
ಪ್ರಲಯೇ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯಾತಾನ್ಯುಗಾದೌ ಸೃಜತೇ ಪುನಃ॥ 12-212-26 (73622)
ಯಥರ್ತುಷ್ವೃತುಲಿಂಗಾನಿ ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಪರ್ಯಯೇ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ತಾನಿ ತಾನ್ಯೇವ ತಥಾ ಭಾವಾ ಯುಗಾದಿಷು॥ 12-212-27 (73623)
ಅಥ ಯದ್ಯದ್ಯದಾ ಭಾವಿ ಕಾಲಯೋಗಾದ್ಯುಗಾದಿಷು।
ತತ್ತದುತ್ಪದ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿಧಾನಜಂ॥ 12-212-28 (73624)
`ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ತದರ್ಥಂ ಕಾರಣಾತ್ಮನಾ।
ಅನಾಂನಾಯವಿಧಾನಾದ್ವೈ ವೇದಾ ಹ್ಯಂತರ್ಹಿತಾ ಯಥಾ॥' 12-212-29 (73625)
ಯುಗಾಂತೇ ಹ್ಯಸ್ತಭೂತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಸತ್ವವಿನಾ ದ್ವೈ ಜೀವಾತ್ಮನಿತ್ಯಯಾ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಂಡಸದ್ಭಾವೇ ವರ್ತಮಾನಾನಿ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-212-30 (73626)
ಯುಗಾಂತೇಽಂತರ್ಹಿತಾನ್ವೇದಾನ್ಸೇತಿಹಾಸಾನ್ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಲೇಭಿರೇ ತಪಸಾ ಪೂರ್ವಮನುಜ್ಞಾತಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-212-31 (73627)
`ನಿಯೋಗಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿಪ್ರಾ ಲೋಕತಂತ್ರಪ್ರವರ್ತಕಾಃ।'
ವೇದವಿದ್ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೇದಾಂಗಾನಿ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಭಾರ್ಗವೋ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಂ ತು ಜಗಾದ ಜಗತೋ ಹಿತಂ॥ 12-212-32 (73628)
ಗಾಂಧರ್ವಂ ನಾರದೋ ವೇದ ಭರದ್ವಾಜೋ ಧನುರ್ಗ್ರಹಂ।
ದೇವರ್ಷಿಚರಿತಂ ಗರ್ಗೋ ಕೃಷ್ಣಾತ್ರೇಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತಂ॥ 12-212-33 (73629)
`ನ್ಯಾಯತಂತ್ರಂ ಹಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಗೌತಮೋ ವೇದ ತತ್ವತಃ।
ವೇದಾಂತಕರ್ಮಾಯೋಗಂ ಚ ವೇದವಿದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ವಿಭುಃ।
ದ್ವೈಪಾಯನೋ ನಿಜಗ್ರಾಹ ಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರಂ ಭೃಗುಃ ಪುನಃ॥ 12-212-34 (73630)
ನ್ಯಾಯತಂತ್ರಾಣ್ಯನೇಕಾನಿ ತಸ್ತೈರುಕ್ತಾನಿ ವಾದಿಭಿಃ।
ಹೇತ್ವಾಗಮಸದಾಚಾರೈರ್ಯದುಕ್ತಂ ತದುಪಾಸ್ಯತೇ॥ 12-212-35 (73631)
ಅನಾದ್ಯಂ ತತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ದೇವಾ ನರ್ಷಯೋ ವಿದುಃ।
ಏಕಸ್ತದ್ವೇದ ಭಗವಾಂಧಾತಾ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-212-36 (73632)
ನಾರಾಯಣಾದೃಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ ಮುಖ್ಯಾಃ ಸುರಾಸುರಾಃ।
ರಾಜರ್ಷಯಃ ಪುರಾಣಾಶ್ಚ ಪರಮಂ ದುಃಖಭೇಷಡಂ।
`ವಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂ ತವ ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ತಮೃಷೇದ್ವೈಪೋಯನಾನ್ಮಯಾ॥' 12-212-37 (73633)
ಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತಾನ್ಭಾವಾನ್ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸೂಯತೇ ಯದಾ।
ಹೇತುಯುಕ್ತಮತಃ ಪೂರ್ವಂ ಜಗತ್ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-212-38 (73634)
ದೀಪಾದನ್ಯೇ ಯಥಾ ದೀಪಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸೂಯತೇ ಸದ್ವದಾನಂತ್ಯಾನ್ನಾಪಚೀಯತೇ॥ 12-212-39 (73635)
ಅವ್ಯಕ್ತಕರ್ಮಜಾ ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರಂ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಆಕಾಶಂ ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರಾದ್ವಾಯುರಾಕಾಶಸಂಭವಃ॥ 12-212-40 (73636)
ವಾಯೋಸ್ತೇಜಸ್ತತಶ್ಚಾಪ ಅದ್ಭ್ಯೋಽಥ ವಸುಧೋದ್ಗತಾ।
ಮೂಲಪ್ರಕೃತಯೋ ಹ್ಯಷ್ಟೌ ಜಗದೇತಾಸ್ವವಸ್ಥಿತಂ॥ 12-212-41 (73637)
ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯತಃ ಪಂಚ ಪಂಚ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ।
ವಿಷಯಾಃ ಪಂಚ ಚೈಕಂ ಚ ವಿಕಾರಾಃ ಷೋಡಶಂ ಮನಃ॥ 12-212-42 (73638)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಶ್ಚ।
ಪಾದೌ ಪಾಯುರುಪಸ್ಥಶ್ಚ ಹಸ್ತೌ ವಾಕ್ಕರ್ಮಣೀ ಅಪಿ॥ 12-212-43 (73639)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ।
ವಿಜ್ಞೇಯಂ ವ್ಯಾಪಕಂ ಚಿತ್ತಂ ತೇಷು ಸರ್ವಗತಂ ಮನಃ॥ 12-212-44 (73640)
`ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ದಶಸಂಸರ್ಗಯೋನಯಃ।
ಸದಸದ್ಭಾವಯೋಗೇ ಚ ಮನ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 12-212-45 (73641)
ವ್ಯವಸಾಯಗುಣಾ ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರೋಽಭಿಮಾನಕಃ।
ನ ಬೀಜಂ ದೇಹಯೋಗೇ ಚ ಕರ್ಮಬೀಜಪ್ರವರ್ತನಾತ್॥' 12-212-46 (73642)
ರಸಜ್ಞಾನೇ ತು ಜಿಹ್ವೇಯಂ ವ್ಯಾಹೃತೇ ವಾಕ್ಯಥೈವ ಚ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ವಿವಿಧೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಸರ್ವೈರ್ವ್ಯತಂ ಮನಸ್ತಥಾ॥ 12-212-47 (73643)
ವಿದ್ಯಾತ್ತು ಷೋಡಶೈತಾನಿ ದೈವತಾನಿ ವಿಭಾಗಶಃ।
ದೇಹೇಷು ಜ್ಞಾನಕರ್ತಾರಮುಪಾಸೀನಮುಪಾಸತೇ॥ 12-212-48 (73644)
ತತ್ರ ಸೋಮಗುಣಾ ಜಿಹ್ವಾ ಗಂಧಸ್ತು ಪೃಥಿವೀಗುಣಃ।
ಶ್ರೋತ್ರೇ ಶಬ್ದಗುಣೇ ಚೈವ ಚಕ್ಷುರಗ್ನೇರ್ಗುಣಸ್ತಥಾ।
ಸ್ಪರ್ಶಂ ವಾಯುಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸರ್ವದಾ॥ 12-212-49 (73645)
ಮನಃ ಸತ್ವಗುಣಂ ಪ್ರಾಹು ಸತ್ವಮವ್ಯಕ್ತಜಂ ತಥಾ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಥಂ ತಸ್ಮಾದ್ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-212-50 (73646)
ಏತೇ ಭಾವಾ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಬಹಂತಿ ಸಚರಾಚರಂ।
ಶ್ರಿತಾ ವಿರಜಸಂ ದೇವಂ ಯಮಾಹುಃ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-212-51 (73647)
ನವದ್ವಾರಂ ಪುರಂ ಪುಣ್ಯಮೇತೈರ್ಭಾವೈಃ ಸ್ಮನ್ವಿತಂ।
ವ್ಯಾಪ್ಯ ಶೇತೇ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ತಸ್ಮಾತ್ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-212-52 (73648)
ಅಜರಶ್ಚಾಮರಶ್ಚೈವ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತೋಪದೇಶವಾನ್।
ವ್ಯಾಪಕಃ ಸಗುಣಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸರ್ವಭೂತಗುಣಾಶ್ರಯಃ॥ 12-212-53 (73649)
ಯಥಾ ದೀಪಃ ಪ್ರಕಾಶಾತ್ಮಾ ಹ್ರಸ್ವೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮಹಾನ್।
ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾನಂ ತಥಾ ವಿದ್ಯಾತ್ಪುರುಷಂ ಸರ್ವಜಂತುಷು॥ 12-212-54 (73650)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ವೇದಯತೇ ವೇದ್ಯಂ ಸ ಶೃಣೋತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ।
ಕಾರಣಂ ತಸ್ಯ ದೇಹೋಽಯಂ ಸ ಕರ್ತಾ ಸರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-212-55 (73651)
ಅಗ್ನಿರ್ದಾರುಗತೋ ಯದ್ವದ್ಭಿನ್ನೇ ದಾರೌ ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತಥೈವಾತ್ಮಾ ಶರೀರಸ್ಥ ಋತೇ ಯೋಗಾನ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-212-56 (73652)
ಅಗ್ನಿರ್ಯಥಾ ಹ್ಯುಪಾಯೇನ ಮಥಿತ್ವಾ ದಾರು ದೃಶ್ಯತೇ।
ತಥೈವಾತ್ಮಾ ಶರೀರಸ್ಥೋ ಯೋಗೇನೈವಾತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-212-57 (73653)
ನದೀಷ್ವಾಪೋ ಯಥಾ ಯುಕ್ತಾ ಯಥಾ ಸೂರ್ಯೇ ಮರೀಚಯಃ।
ಸಂತನ್ವಾನಾ ಯಥಾ ಯಾಂತಿ ತಥಾ ದೇಹಾಃ ಶರೀರಿಣಾಂ॥ 12-212-58 (73654)
ಸ್ವಪ್ನಯೋಗೇ ಯಥೈವಾತ್ಮಾ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಸಮಾಯುತಃ।
ದೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವೈ ಯಾತಿ ತಥೈವಾತ್ಮೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-212-59 (73655)
ಕರ್ಮಣಾ ವ್ಯಾಪ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ಕರ್ಮಣೈವೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಕರ್ಮಣಾ ನೀಯತೇಽನ್ಯತ್ರ ಸ್ವಕೃತೇನ ಬಲೀಯಸಾ॥ 12-212-60 (73656)
ಸ ತು ದೇಹಾದ್ಯಥಾ ದೇಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽನ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ತಥಾ ತಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಸ್ವಕರ್ಮಜಂ॥ ॥ 12-212-61 (73657)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 212॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-212-7,8 ಭೂತೇಷು ಪಂಚಸೂಪಾದಾನಕಾರಣೇಷು ಸಮೇಷು ಸತ್ಸು ವಿಪರೀತಾ ವಿಷಮಾಃ ಕಥಂ ಕ್ಷಯೋದಯಾ ನಿವರ್ತಂತೇ ನಿತರಾಂ ವರ್ತಂತೇ। ವೇದೇಷು ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ವರ್ಣಧರ್ಮವ್ಯವಸ್ಥಾಪರಂ, ಲೌಕಿಕಂ ಸ್ಮೃತಿವಾಕ್ಯಂ ತಾದೃಶಂ ವ್ಯಾಪಕಂ ಸರ್ವವರ್ಣಾ ಶ್ರಮಸಾಧಾರಣಂ ಇದಮಪಿ ಕಥಂ। ಹೇತುಸಾಂಯೇಽಪಿ ಕಾರ್ಯವೈಷಂಯೇ ಕಿಂ ಬೀಜಂ ತದ್ಬ್ರಹೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಮೇಕಂ ವಾಕ್ಯಂ॥ 12-212-9 ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಹ್ಯ ವೇದಗೋಪ್ಯಂ। ವಸು ಧನಂ ತದ್ವದ್ರಕ್ಷಣೀಯಮುಪಕಾರಕಂ ವಾ॥ 12-212-10 ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಮುಖಂ ವೇದಾದಿಃ ಪ್ರಣವಃ। ಉಪಾಯೋಪೇಯಯೋರಭೇದಾತ್ಪ್ರಣವಾದೀನಾಂ ವಾಸುದೇವತ್ವಂ॥ 12-212-11 ಉಪೇಯಸ್ವರೂಪಮಾಹ ಪುರುಷಮಿತಿ॥ 12-212-12 ಏತದೇವಾಯಂ ಕೃಷ್ಣ ಇತ್ಯಾಹ ತದಿತಿ। ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ವೃಷ್ಣಿಷು ಕೃತಾವತಾರಂ। ಇತಿಹಾಸಂ ತತ್ಸ್ವರೂಪಪ್ರಕಾಶನಪರಂ ಗ್ರಂಥಂ। ರಾಜನ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತಥೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-27 ಭಾವಾಭಾವೌ ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಲಯೌ ಸ್ವಲಕ್ಷಣಂ ಸ್ವರೂಪಜ್ಞಾಪಕೌ ಯಸ್ಯ। ಪ್ರತ್ಯಬ್ದಂ ಯಥಾ ವಸಂತಾದಿಷ್ವಾಂರಾದಯೋ ನಿಯಮೇನ ಪುಷ್ಪಿತಾ ಭವಂತ್ಯೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಹರವಿಷ್ಣುಷು ಪ್ರತಿಕಲ್ಪಂ ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಲಯಸ್ಥಿತಿಕರ್ತೃತ್ವಂ ತದಾತದ ಆವಿರ್ಭವತಿ। ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಹರಾದಿಷು ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಬ್ರಹ್ಮಾಪರಾದಿಷ್ವಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಬ್ರಹ್ಮಾಕ್ಷರಾದಿಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-31 ಅನುಜ್ಞಾತಾ ಉಪದಿಷ್ಟಾಃ। ಸ್ವಯಂಭುವಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ॥ 12-212-33 ದತ್ತಾತ್ರೇಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-35 ಹೇತುರ್ಯುಕ್ತಿಃ। ಆಗಮೋ ವೇದಃ। ಸದಾಚಾರಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ। ತೈಃ ಪ್ರಮಾಣೈಃ॥ 12-212-36 ಅನಾದ್ಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಆದ್ಯಂ ಕಾರಣಂ ಯಸ್ಯ ತತ್॥ 12-212-42 ಶಬ್ದಾದಿವಿಷಯಾಃ ಪಂಚ ವಿಕಾರಾಃ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-212-43 ವಾಕ್ಕರ್ಮಣಾಮಪಿ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-48 ಜ್ಞಾನಕರ್ತಾರ ಉದಾಸೀನಮುಪಾಸತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-49 ಶ್ರೋತ್ರಂ ನಭೋಗುಣಂ ಚೈವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-50 ಈಶ್ವರಸ್ತತ್ಸ್ಥಮುಪಾಧಿತ್ವೇನ ತತ್ರ ಸ್ಥಿತಂ ಸರ್ವಾಂತರಂಗಂ ಸತ್ತ್ವಂ ಜಾನೀಯಾತ್। ಸತ್ತ್ವವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ಜ್ಞೇಯತ್ವೇಽಪಿ ವಿದ್ವಿವೇಕೇ ಪರಿಶೇಷಾದಚಿತಃ ಸತ್ವಸ್ಯೈವ ಜ್ಞೇಯತ್ವಮಸ್ತೀತಿ ಸತ್ವಮೇವ ಬುದ್ಭ್ಯೇತೇತ್ಯುಕ್ತಂ॥ 12-212-51 ಯಮಾದುಃ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-52 ವ್ಯಾಪಕಃ ಸ ಗುಣೈಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-55 ಭೇದೇನೈವಾತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಶರೀರಸ್ಥೋ ಯೋಗೇನೈವಾನುದೃಶ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-57 ಸಂತತತ್ವಾದ್ಯಥಾ ಯಾಂತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-212-59 ಕರ್ಮಣಾ ಜಾಯತೇ ಪೂರ್ವಂ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಕರ್ಮಣಾ ಬಾಧ್ಯತೇ ರೂಪಂ ಇತಿ ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 213
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.213. ಅಧ್ಯಾಯಃ 213
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಮ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಿಷ್ಯಂಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಜಗತ್ಸೃಷ್ಟ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಗುರುವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-213-0 (73658)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-213-0x (6087)
ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಅವ್ಯಕ್ತಪ್ರಭವಾನ್ಯಾಹುರವ್ಯಕ್ತನಿಧನಾನಿ ಚ।
ಅವ್ಯಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ ವಿದ್ಯಾದವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾತ್ಮಕಂ ಮನಃ॥ 12-213-1 (73659)
ಯಥಾಽಶ್ವತ್ಥಕಣೀಕಾಯಾಮಂತರ್ಭೂತೋ ಮಹಾದ್ರುಮಃ।
ನಿಷ್ಪನ್ನೋ ದೃಶ್ಯತೇ ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾತ್ಸಂಭವಸ್ತಥಾ॥ 12-213-2 (73660)
`ಆತ್ಮಾನಮನುಸಂಯಾತಿ ಬುದ್ಧಿರವ್ಯಕ್ತಜಾ ತಥಾ।
ತಾಮನ್ವೇತಿ ಮನೋ ಯದ್ವಲ್ಲೋಹವರ್ಮಣಿ ಸನ್ನಿಧೌ॥' 12-213-3 (73661)
ಅಭಿದ್ರವತ್ಯಯಸ್ಕಾಂತಮಯೋನಿಶ್ಚೇತನಂ ಯಥಾ।
ಸ್ವಭಾವಹೇತುಜಾ ಭಾವಾ ಯದ್ವದನ್ಯದಪೀದೃಶಂ॥ 12-213-4 (73662)
ತದ್ವದವ್ಯಕ್ತಜಾ ಭಾವಾಃ ಕರ್ತುಃ ಕಾರಣಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಅಚೇತನಾಶ್ಚೇತಯಿತುಃ ಕಾರಣಾದಭಿಸಂಗತಾಃ॥ 12-213-5 (73663)
ನ ಭೂರ್ನ ಖಂ ದ್ಯೌರ್ಭೂತಾನಿ ನರ್ಷಯೋ ನ ಸುರಾಸುರಾಃ।
ನಾನ್ಯದಾಸೀದೃತೇ ಜೀವಮಾಸೇದುರ್ನ ತು ಸಂಹತಿಂ॥ 12-213-6 (73664)
ಸರ್ವಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಗತಂ ಮನೋಹೇತುತ್ವಲಕ್ಷಣಂ।
ಅಜ್ಞಾನಕರ್ಮ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಮೇತತ್ಕಾರಣಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-213-7 (73665)
ತತ್ಕಾರಣೇನ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾರ್ಯಸಂಗ್ರಹಕಾರಕಂ।
ಯೇನೈತದ್ವರ್ತತೇ ಚಕ್ರಮನಾದಿನಿಧನಂ ಮಹತ್॥ 12-213-8 (73666)
`ಯೇನ ಸ್ವಭಾವಸದ್ಭಾವಂ ಹೇತುಭೂತಾ ಸಕಾರಣಾ।
ಏವಂ ಪ್ರಾಕೃತವಿಸ್ತಾರೋ ಹ್ಯಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪುರುಷಂ ಪರಂ॥' 12-213-9 (73667)
ಅವ್ಯಕ್ತನಾಭಂ ವ್ಯಕ್ತಾರಂ ವಿಕಾರಪರಿಮಂಡಲಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ಚಕ್ರಂ ಸ್ನಿಗ್ಧಾಕ್ಷಂ ವರ್ತತೇ ಧ್ರುವಂ॥ 12-213-10 (73668)
ಸ್ನಿಗ್ಧತ್ವಾತ್ತಿಲವತ್ಸರ್ವಂ ಚಕ್ರೇಽಸ್ಮಿನ್ಪೀಡ್ಯತೇ ಜಗತ್।
ತಿಲಪೀಡೈರಿವಾಕ್ರಂಯ ಭೋಗೈರಜ್ಞಾನಸಂಭವೈಃ॥ 12-213-11 (73669)
`ಪ್ರಾಣೇನಾಯಂ ಹಿ ಶಾಂತೇ ತು ವಿರೋಧಾತ್ಪ್ರತಿಪಾಲನಂ।
ದೇಹಸ್ಯೇಷೂನ್ಯ ಆಸ್ತೇ ಯಃ ಶುದ್ಧೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-213-12 (73670)
ಭ್ರಾಮಯನ್ನೇಷತೋ ಯಾತಿ ಕಾಲಚಕ್ರಸಮನ್ವಿತಃ।
ಭೂತಾನಿ ಮೋಹಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಚಕ್ರಸ್ಯ ಚ ರಯಂ ಗತಃ॥ 12-213-13 (73671)
ಸ್ನೇಹದ್ರವ್ಯಸಮಾಯೋಗೇ ಕ್ಷೇತ್ರಪಾಚಂ ನ ವಸ್ತುಷು।
ತಿಲವತ್ಪೀಡಿತೇ ಚಕ್ರೇ ಹ್ಯಾಧಿಯಂತ್ರನಿಪೀಡಿತೇ।
ಬಹಿಶ್ಚಾಧಿಷ್ಠಿತೇ ಯದ್ವಜ್ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ಕರ್ಮಸಂಭವಂ'॥ 12-213-14 (73672)
ಕರ್ಮ ತತ್ಕುರುತೇ ತರ್ಷಾದಹಂಕಾರಪರಿಗ್ರಹಂ।
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಂಯೋಗೇ ಸ ಹೇತುರುಪಪಾದಿತಃ॥ 12-213-15 (73673)
`ಯಥಾಽಽಕರ್ಣ್ಯ ಚ ತಚ್ಛಿಷ್ಯಸ್ತತ್ವಜ್ಞಾನಮನುತ್ತಮಂ।'
ನಾತ್ಯೇತಿ ಕಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಕಾರ್ಯಂ ಕಾರಣಂ ತಥಾ।
ಕಾರ್ಯಾಣ್ಯಮೂನಿ ಕರಣೇ ಕಾಲೋ ಭವತಿ ಹೇತುಮಾನ್॥ 12-213-16 (73674)
ಹೇತುಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯೋ ವಿಕಾರಾಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿವರ್ತಂತೇ ಪುರುಷಾಧಿಷ್ಠಿತಾಃ ಸದಾ॥ 12-213-17 (73675)
ಸತ್ವರಜಸ್ತಾಮಸೈರ್ಭಾವೈಶ್ಚ್ಯುತೋ ಹೇತುಬಲಾನ್ವಿತಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮೇವಾನಯಾತಿ ಪಾಂಸುರ್ವಾತೇರಿತೋ ಯಥಾ॥ 12-213-18 (73676)
ನ ಚ ತೈಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯತೇ ಭಾವೈರ್ನ ತೇ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸರಜಸ್ಕೋಽರಜಸ್ಕಶ್ಚ ಸ ವೈ ವಾಯುರ್ಭವೇದ್ಯಥಾ॥ 12-213-19 (73677)
ತಥೈತದಂತರಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸತ್ವಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಬುಧಃ।
ಅಭ್ಯಾಸಾತ್ಸ ತಥಾ ಯುಕ್ತೋ ನ ಗಚ್ಛೇತ್ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪುನಃ॥ 12-213-20 (73678)
ಸಂದೇಹಮೇತಮುತ್ಪನ್ನಮಚ್ಛಿನದ್ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ತಥಾ ವಾರ್ತಾಂ ಸಮೀಕ್ಷೇತ ಕೃತಲಕ್ಷಣಸಂವಿದಂ॥ 12-213-21 (73679)
ಬೀಜಾನ್ಯಗ್ನ್ಯುಪದಗ್ಧಾನಿ ನರೋ ಹಂತಿ ಯಥಾ ಪುನಃ।
ಜ್ಞಾನದಗ್ಧೈಸ್ತಥಾ ಕ್ಲೇಶೈರ್ನಾತ್ಮಾ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ ॥ 12-213-22 (73680)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 213॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-213-9 ವಿದ್ಯಾದವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಕಮೇವ ಚ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-213-16 ಕಾರ್ಯವ್ಯಕ್ತೇನ ಕರಣೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-213-18 ರಾಜಸೈಸ್ತಾಮಸೈರ್ಭಾವೈಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 214
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.214. ಅಧ್ಯಾಯಃ 214
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಗುರೂಕ್ತವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-214-0 (73681)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-214-0x (6088)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮೋ ಯಥಾ ಸಮುಪಲಭ್ಯತೇ।
ತೇಷಾಂ ವಿಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಾಮನ್ಯತ್ತತ್ವಂ ನ ರೋಚತೇ॥ 12-214-1 (73682)
ದುರ್ಲಭಾ ವೇದವಿದ್ವಾಂಸೋ ವೇದೋಕ್ತೇಷು ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪ್ರಯೋಜನಂ ಮಹತ್ತ್ವಾತ್ತು ಮಾರ್ಗಮಿಚ್ಛಂತಿ ಸಂಸ್ತುತಂ॥ 12-214-2 (73683)
`ವೇದಸ್ಯ ನ ವಿದುರ್ಭಾವಂ ಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।'
ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತತ್ವಾತ್ತು ವೃತ್ತಮೇತದಗರ್ಹಿತಂ।
ಇಯಂ ಸಾ ಬುದ್ಧಿರಭ್ಯೇತ್ಯ ಯಥಾ ಯಾತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-214-3 (73684)
ಶರೀರವಾನುಪಾದತ್ತೇ ಮೋಹಾತ್ಸರ್ವಾನ್ಪರಿಗ್ರಹಾನ್।
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿಭಿರ್ಭಾವೈರ್ಯುಕ್ತೋ ರಾಜಸತಾಮಸೈಃ॥ 12-214-4 (73685)
ನಾಶುದ್ಧಮಾಚರೇತ್ತಸ್ಮಾದಭೀಪ್ಸಂದೇಹಯಾಪನಂ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿವರಂ ಕುರ್ವನ್ನ ಲೋಕಾನಾಪ್ನುಯಾಚ್ಛುಭಾನ್॥ 12-214-5 (73686)
ಲೋಹಯುಕ್ತಂ ತಥಾ ಹೇಮ ವಿಪಕ್ವಂ ನ ವಿರಾಜತೇ।
ತಥಾಽಪಕ್ವಕಷಾಯಾಖ್ಯಂ ವಿಜ್ಞಾನಂ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-214-6 (73687)
`ಕೇಚಿದಾತ್ಮಗುಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತೇ ಮುಕ್ತಾಶ್ಚಕ್ರಬಂಧನಾತ್।
ಇತರೇ ದುಃಖಸಂದ್ವಂದ್ವಾಸ್ತಥಾ ದುಃಖಪರಾಯಣಾಃ॥ 12-214-7 (73688)
ಶುಕಾಕರ್ಮಾನುರೂಪಂ ತೇ ಜಾಯಮಾನಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕ್ರೋಧಲೋಭಮದಾವಿಷ್ಟಾ ಮೂಢಾಂತಃ ಕರಣಾಃ ಸದಾ॥ 12-214-8 (73689)
ಯಥಾ--- ಸಂಛಾಯಾ ನಾಸ್ತಿ ನಿತ್ಯತಯಾ ಪರಾ।
ಗುಣಾನೇವ ತಥಾ ಚಿಂತ್ಯಾ ಸಂತ್ಯೇತಿ ಚ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥' 12-214-9 (73690)
ಯಶ್ಚಾಧರ್ಮಂ ಚರೇಲ್ಲೋಭಾತ್ಕಾಮಕ್ರೋಧಾವನುಪ್ಲುವನ್।
ಧರ್ಂಯಂ ಪಂಥಾನಮುತ್ಕ್ರಂಯ ಸಾನುಬಂಧೋ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-214-10 (73691)
`ಅಚಲಂ ಜ್ಞಾನಮಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಲಚಿತ್ತಶ್ಚಲಾನಿಯಾತ್।'
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನ ಸಂರಾಗಾದುಪಪ್ಲವೇತ್।
ಕ್ರೋಧೋ ಹರ್ಷೋ ವಿಷಾದಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ಹಿ ಪರಸ್ಪರಾತ್॥ 12-214-11 (73692)
`ಗುಣಾಃ ಕಾರ್ಯಾಃ ಕ್ರೋಧಹರ್ಷೌ ಸುಖದುಃಖೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ದ್ವಂದ್ವಾನ್ಯಥೈವಮಾದೀನಿ ವಿಜಯೇಚ್ಚೈವ ಸರ್ವವಿತ್॥' 12-214-12 (73693)
ಪಂಚಭೂತಾತ್ಮಕೇ ದೇಹೇ ಸತ್ತ್ವರಾಜಸತಾಭಸೇ।
ಕಮಭಿಷ್ಟುವತೇ ಚಾಯಂ ಕಂ ವಾ ಕ್ರೋಶತಿ ಕಿಂ ವದನ್॥ 12-214-13 (73694)
ಸ್ಪರ್ಶರೂಪರಸಾದ್ಯೇಷು ಸಂಗಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಬಾಲಿಶಾಃ।
ನಾವಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಜ್ಞಾನಾದಾತ್ಮಾನಂ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಗುಣಂ॥ 12-214-14 (73695)
ಮೃನ್ಮಯಂ ಶರಣಂ ಯದ್ವನ್ಮೃದೈವ ಪರಿಲಿಪ್ಯತೇ।
ಪಾರ್ಥಿವೋಽಯಂ ತಥಾ ದೇಹೋ ಮೃದ್ವಿಕಾರಾನ್ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-214-15 (73696)
ಮಧು ತೈಲಂ ಪಯಃ ಸರ್ಪಿರ್ಮಾಂಸಾನಿ ಲವಣಂ ಗುಡಃ।
ಧಾನ್ಯಾನಿ ಫಲಮೂಲಾನಿ ಮೃದ್ವಿಕಾರಾಃ ಸಹಾಂಭಸಾ॥ 12-214-16 (73697)
ಯದ್ವತ್ಕಾಂತಾರಮಾತಿಷ್ಠನ್ನೌತ್ಸುಕ್ಯಂ ಸಮನುವ್ರಜೇತ್।
ಗ್ರಾಂಯಮಾಹಾರಮಾದದ್ಯಾದಸ್ವಾದ್ವಪಿ ಹಿ ಯಾಪನಂ॥ 12-214-17 (73698)
ತದ್ವತ್ಸಂಸಾರಕಾಂತಾರಮಾತಿಷ್ಠಞ್ಶ್ರಮತತ್ಪರಃ।
ಯಾತ್ರಾರ್ಥಮದ್ಯಾದಾಹಾರಂ ವ್ಯಾಧಿತೋ ಭೇಷಜಂ ಯಥಾ॥ 12-214-18 (73699)
`ಭಕ್ಷಣೇ ಶ್ವಾಪದೈರ್ಮಾರ್ಗಾದಿತಿ ಚಾರಂ ಕರೋತಿ ಚೇತ್।
ಏವಂ ಸಂಸಾರಮಾರ್ಗೇಣ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ವಿಷಯಾಣಿ ಚ॥ 12-214-19 (73700)
ನ ಗಚ್ಛೇದ್ಭೋಗವಿಜ್ಞಾನಾದುನ್ಮಾರ್ಗೇ ಪದ್ಯತೇ ತದಾ।
ತಸ್ಮಾದದುಃಖತೋ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಸ್ತಮನುಸ್ಮರೇತ್॥ 12-214-20 (73701)
ನಾನಾಪರ್ಣಫಲಾ ವೃಕ್ಷಾ ಬಹವಃ ಸಂತಿ ತತ್ರ ಹಿ।
ಭೋಕ್ತಾರೋ ಮುನಯಶ್ಚೈವ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ವನಂ॥ 12-214-21 (73702)
ಅನುಮಾನೈಸ್ತಥಾಶಾಸ್ತ್ರೈರ್ಯಶಸಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ।'
ಸತ್ಯಶೌಚಾರ್ಜವತ್ಯಾಗೈರ್ವರ್ಚಸಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ।
ಕ್ಷಾಂತ್ಯಾ ಧೃತ್ಯಾ ಚ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಮನಸಾ ತಪಸೈವ ಚ॥ 12-214-22 (73703)
ಭಾವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯಥಾವೃತ್ತಾನ್ಸಂವಸೇತ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಶಾಂತಿಮಿಚ್ಛನ್ನದೀನಾತ್ಮಾ ಸಂಯಚ್ಛೇದಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ॥ 12-214-23 (73704)
ಸತ್ತ್ವೇನ ರಜಸಾ ಚೈವ ತಮಸಾ ಚೈವ ಮೋಹಿತಾಃ।
ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತಂತೇ ಹ್ಯಜ್ಞಾನಾಜ್ಜಂತವೋ ಭೃಶಂ॥ 12-214-24 (73705)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಯಕ್ಪರೀಕ್ಷೇತ ದೋಷಾನಜ್ಞಾನಸಂಭವಾನ್।
ಅಜ್ಞಾನಪ್ರಭವಂ ನಿತ್ಯಮಹಂಕಾರಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್॥ 12-214-25 (73706)
ಮಹಾಭೂತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಗುಣಾಃ ಸತ್ತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಃ।
`ದೇಹಮೂಲಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನೈತಾನಿ ಭಗವಾನತಃ॥ 12-214-26 (73707)
ಉಪಾಯತಃ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ಚ ಮೃತ್ಯುಂ ದುರಾಸದಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸೇಶ್ವರಂ ಸರ್ವಮಹಂಕಾರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-214-27 (73708)
ಯಥೇಹ ನಿಯತಃ ಕಾಲೋ ದರ್ಶಯತ್ಯಾರ್ತವಾನ್ಗುಣಾನ್।
ತದ್ವದ್ಭತೇಷ್ವಹಂಕಾರಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಭೂತಪ್ರವರ್ತಕಂ॥ 12-214-28 (73709)
ಸಂಮೋಹಕಂ ತಮೋ ವಿದ್ಯಾತ್ಕೃಷ್ಣಮಜ್ಞಾನಸಂಭವಂ।
ಪ್ರಕೃತೇರ್ಗುಣಸಂಜಾತೋ ಮಹಾನಹಂಕ್ರಿಯಾ ತತಃ॥ 12-214-29 (73710)
ಅಹಂಕಾರಾತ್ಪುನಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಭೂತಗ್ರಾಮಮುದಾಹೃತಂ।
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಗುಣೇಭ್ಯಸ್ತು ತದ್ಗುಣಾಂಶ್ಚ ನಿಬೋಧ ತಾನ್॥ 12-214-30 (73711)
ಪ್ರೀತಿದುಃಖನಿಬದ್ಧಾಂಶ್ಚ ಸಮಸ್ತಾಂಸ್ತ್ರೀನಥೋ ಗುಣಾನ್।
ಸತ್ತ್ವಸ್ಯ ರಜಸಶ್ಚೈವ ತಮಸಶ್ಚ ನಿಬೋಧ ತಾನ್॥ 12-214-31 (73712)
ಪ್ರಸಾದೋ ಹರ್ಷಜಾ ಪ್ರೀತಿರಸಂದೇಹೋ ಧೃತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ।
ಏತಾನ್ಸತ್ತ್ವಗುಣಾನ್ವಿದ್ಯಾದಿಮಾನ್ರಾಜಸತಾಮಸಾನ್॥ 12-214-32 (73713)
`ಅಸಂತೋಷೋಽಕ್ಷಮಾಽಧೈರ್ಯಮತೃಪ್ತಿರ್ವಿಷಯಾದಿಷು।
ರಾಜಸಾಶ್ಚ ಗುಣಾ ಹ್ಯೇತೇ ತತ್ಪರಂ ತಾಮಸಾಞ್ಶೃಣು॥ 12-214-33 (73714)
ಮೋಹಸ್ತಂದ್ರೀ ತಥಾ ದುಃಖಂ ನಿದ್ರಾಽಽಲಸ್ಯಂ ಪ್ರಮಾದತಾ।
ವಿಷಾದೀ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರಶ್ಚ ತತ್ತಾಮಸಮುದಾಹೃತಂ॥' 12-214-34 (73715)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಲೋಭಮೋಹೌ ಭಯಂ ಕ್ಲಮಃ।
ವಿಷಾದಶೋಕಾವರತಿರ್ಮಾನದರ್ಪಾವನಾರ್ಯತಾ॥ 12-214-35 (73716)
ದೋಷಾಣಾಮೇವಮಾದೀನಾಂ ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಗುರುಲಾಘವಂ।
ವಿಮೃಶೇದಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಾನಮೇಕೈಕಮನುಸಂತತಂ॥ 12-214-36 (73717)
`ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ಚೇದಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಸಜ್ಜ್ಞಾನನಿರ್ಗತಿಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾಧಿಕಂ ನಿತ್ಯಮಹಂಕಾರಂ ವಿಲೋಕಯೇತ್॥ 12-214-37 (73718)
ವಿಲೋಕಮಾನಃ ಸ ತದಾ ಸ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ಪುನಃ।
ತದೇವ ಭಾತಿ ತದ್ರೂಪಮಾತ್ಮನಾ ಯತ್ಸುನಿರ್ಮಲಂ॥' 12-214-38 (73719)
ಶಿಷ್ಯ ಉವಾಚ। 12-214-39x (6089)
ಕೇ ದೋಷಾ ಮನಸಾ ತ್ಯಕ್ತಾಃ ಕೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶಿಥಿಲೀಕೃತಾಃ
ಕೇ ಪುನಃ ಪುನರಾಯಾಂತಿ ಕೇ ಮೋಹಾದಚಲಾ ಇವ॥ 12-214-39 (73720)
ಕೇಷಾಂ ಬಲಾಬಲಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಹೇತುಭಿರ್ವಿಮೃಶೇದ್ಬುಧಃ।
`ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯಥಾ ವಿದ್ಯಾಮಹಂ ವಿಭೋ।
ಮಹ್ಯಂ ಶುಶ್ರೂಷವೇ ವಿದ್ವನ್ವಕ್ಷ್ಯೇತದ್ಬುದ್ಧಿನಿಶ್ಚಿತಂ॥ 12-214-40 (73721)
ಶಾಂತತ್ವಾದಪರಾಂತಾಚ್ಚ ಆರಂಭಾದಪಿ ಚೈಕತಃ।
ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಹ್ಯತ್ರ ಯಥಾ ಹೇತುರೇವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-214-41 (73722)
ಗುರುರುವಾಚ।' 12-214-42x (6090)
ದೋಷೈರ್ಮೂಲಾದವಚ್ಛಿನ್ನೈರ್ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ವಿನಾಶಯತಿ ಸಂಭೂತಮಯಸ್ಮಯಮಯೋ ಯಥಾ।
ತಥಾ ಕೃತಾತ್ಮಾ ಸಹಜೈರ್ದೋಷೈರ್ನಶ್ಯತಿ ರಾಜಸೈಃ॥ 12-214-42 (73723)
`ಸಹಜೈರವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ದೋಷೈರ್ನಶ್ಯತಿ ತಾಮಸೈಃ।'
ರಾಜಸಂ ತಾಮಸಂ ಚೈವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಕಾಲಸಂಭವಂ॥ 12-214-43 (73724)
`ಶಮಯೇತ್ಸತ್ತ್ವಮಾಸ್ಥಾಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕೇವಲಯಾ ದ್ವಿಜಃ।
ತ್ಯಜೇಚ್ಚ ಮನಸಾ ಚೇತಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಿತಃ' 12-214-44 (73725)
ತತ್ಸರ್ವಂ ದೇಹಿನಾಂ ಬೀಜಂ ಸತ್ತ್ವಮಾತ್ಮವತಃ ಸಮಂ।
ತಸ್ಮಾದಾತ್ಮವತಾ ವರ್ಜ್ಯಂ ರಜಶ್ಚ ತಮ ಏವ ಚ॥ 12-214-45 (73726)
ರಜಸ್ತಮೋಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಸತ್ತ್ವಂ ನಿರ್ಮಲತಾಮಿಯಾತ್।
`ಆಹಾರಾನ್ವರ್ಜಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ರಾಜಸಾಂಸ್ತಾಮಸಾನಪಿ॥ 12-214-46 (73727)
ತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಪುನರಾಯಾಂತಿ ನ ಮೋಹಾದಚಲಾ ಇವ।'
ಅಥವಾ ಮಂತ್ರವದ್ಬ್ರೂಯುರ್ಮಾಂಸಾದೀನಾಂ ಯಜುಷ್ಕೃತಂ॥ 12-214-47 (73728)
ಸ ವೈ ಹೇತುರನಾದಾನೇ ಶುದ್ಧಧರ್ಮಾನುಪಾಲನೇ।
ರಜಸಾ ಕಾಮಯುಕ್ತಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣ್ಯಪಿ ಸಮಾಪ್ನುತೇ॥ 12-214-48 (73729)
ಅರ್ಥಯುಕ್ತಾನಿ ಚಾತ್ಯರ್ಥಂ ಕಾಮಾನ್ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ಸೇವತೇ।
ತಮಸಾ ಲೋಭಯುಕ್ತಾನಿ ಕ್ರೋಧಜಾನಿ ಚ ಸೇವತೇ।
ಹಿಂಸಾವಿಹಾರಾಭಿರತಸ್ತಂದ್ರೀನಿದ್ರಾಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-214-49 (73730)
ಸತ್ವಸ್ಥಃ ಸಾತ್ವಿಕಾನ್ಭಾವಾಞ್ಶುದ್ಧಾನ್ಪಶ್ಯತಿ ಸಂಶ್ರಿತಃ।
ಸ ದೇಹೀ ವಿಮಲಃ ಶ್ರೀಮಾಞ್ಶ್ರದ್ಧಾವಿದ್ಯಾಸಮನ್ವಿತಃ॥ ॥ 12-214-50 (73731)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪ್ರವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 214॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-214-9 ಪ್ರಯೋಜನಮತ್ತತ್ತ್ವಾತ್ತು ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-214-15 ಮೃದ್ವಿಕಾರೈರ್ವಿಲಿಪ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-214-23 ಯಥಾವೃತ್ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಷಯಾತ್ಮಕಾನ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-214-40 ವಕ್ಷಿ ಬ್ರೂಹಿ। ವಚ ಪರಿಭಾಷಣ ಇತಿ ಧಾತೋರ್ಲೋಟಿ ಮಧ್ಯಮಪುರುಷೈಕವಚನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 215
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.215. ಅಧ್ಯಾಯಃ 215
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-215-0 (73732)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-215-0x (6091)
ರಜಸಾ ಸಾಧ್ಯತೇ ಮೋಹಸ್ತಮಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕ್ರೋಧಲೋಭೌ ಭಯಂ ದರ್ಪ ಏತೇಷಾಂ ಸಾದನಾಚ್ಛುಚಿಃ॥ 12-215-1 (73733)
ಪರಮಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ದೇವಮಕ್ಷಯಮವ್ಯಯಂ।
ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಕ್ತಸಂಸ್ಥಾನಂ ವಿದುಸ್ತಂ ದೇವಸತ್ತಮಂ॥ 12-215-2 (73734)
ತಸ್ಯ ಮಾಯಾಪಿನದ್ಧಾಂಗಾ ಜ್ಞಾನ ಭ್ರಷ್ಟಾ ನಿರಾಶಿಷಃ।
ಮಾನವಾ ಜ್ಞಾನಸಂಮೋಹಾತ್ತತಃ ಕಾಮಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ ವೈ॥ 12-215-3 (73735)
ಕಾಮಾತ್ಕ್ರೋಧಮವಾಪ್ಯಾಥ ಲೋಭಮೋಹೌ ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಮಾನದರ್ಪಾವಹಂಕಾರಮಹಂಕಾರಾತ್ತತಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-215-4 (73736)
ಕ್ರಿಯಾಭಿಃ ಸ್ನೇಹಸಂಬಂಧಃ ಸ್ನೇಹಾಚ್ಛೋಕಮನಂತರಂ।
ಅಥ ದುಃಖಸಮಾರಂಭಾ ಜರಾಜನ್ಮಕೃತಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-215-5 (73737)
ಜನ್ಮತೋ ಗರ್ಭವಾಸಂ ತು ಶುಕ್ರಶೋಣಿತಸಂಭವಂ।
ಪುರೀಷಮೂತ್ರವಿಕ್ಲೇದಂ ಶೋಣಿತಪ್ರಭವಾವಿಲಂ॥ 12-215-6 (73738)
ತೃಷ್ಣಾಭಿಭೂತಸ್ತೈರ್ವದ್ಧಸ್ತಾನೇವಾಭಿಪರಿಪ್ಲವನ್।
` ತಥಾ ನರಕಗರ್ತಸ್ಥಸ್ತೃಷ್ಣಾರಜ್ಜುಭಿರಾಚಿತಃ।
ಪುಣ್ಯಪಾಪಪ್ರಣುನ್ನಾಂಗೋ ಜಾಯತೇ ಸ ಯಥಾ ಕೃಮಿಃ॥ 12-215-7 (73739)
ಮಶಕೈರ್ಮತ್ಕುಣೈರ್ದಷ್ಟಸ್ತಥಾ ಚಿತ್ರವಧಾರ್ದಿತಃ।
ನಾನಾವ್ಯಾಧಿಭಿರಾಕೀರ್ಣಃ ಕಥಂಚಿದ್ಯೌವನಂ ಗತಃ॥ 12-215-8 (73740)
ಕೂರ್ಮೋತ್ಸೃಜತಿ ಭೂಯಶ್ಚ ರಜ್ಜುಃ ಸ್ವಸ್ವಮುಖೇಪ್ಸಯಾ।
ಯೋಷಿತಂ ನರಕಂ ಗೃಹ್ಯ ಜನ್ಮಕರ್ಮವಶಾನುಗಃ॥ 12-215-9 (73741)
ಪುರಕ್ಷೇತ್ರನಿಮಿತ್ತಂ ಯದ್ದುಃಖಂ ವಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ಯತೇ।
ಕಸ್ತತ್ರ ನಿಂದಕಶ್ಚೈವ ನರಕೇ ಪಚ್ಯತೇ ಭೃಶಂ॥ 12-215-10 (73742)
ವಾರ್ಧಕ್ಯಮನುಲಂಘೇತ ತತ್ರ ಕರ್ಮಾರಭೇತ್ಪುನಃ।
ಭಗವಾನ್ಸಂಸ್ತುತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಕಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಭೃಶಂ'॥ 12-215-11 (73743)
ಸಂಸಾರತಂತ್ರವಾಹಿನ್ಯಸ್ತತ್ರ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಯೋಷಿತಃ।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಭೂತಾಸ್ತಾ ನರಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಲಕ್ಷಣಾಃ।
ತಸ್ಮಾದೇವಾವಿಶೇಷೇಣ ನರೋಽತೀಯಾದ್ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-215-12 (73744)
ಕೃತ್ಯಾ ಹ್ಯೇತಾ ಘೋರರೂಪಾ ಮೋಹಯಂತ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಾನ್।
ರಜಸ್ಯಂತರ್ಹಿತಾ ಮೂರ್ತಿರಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸನಾತನೀ॥ 12-215-13 (73745)
ತಸ್ಮಾತ್ತರ್ಷಾತ್ಮಕಾದ್ರಾಗಾದ್ಬೀಜಾಜ್ಜಾಯಂತಿ ಜಂತವಃ।
ಸ್ವದೇಹಜಾನಸ್ವಸಂಜ್ಞಾನ್ಯದ್ವದಂಗಾತ್ಕೃಮೀಂಸ್ತ್ಯಜೇತ್।
ಸ್ವಸಂಜ್ಞಾನಸ್ವಕಾಂಸ್ತದ್ವತ್ಸುತಸಂಜ್ಞಾನ್ಕೃಮೀಂಸ್ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-215-14 (73746)
ಶುಕ್ರತೋ ರಸತಶ್ಚೈವ ದೇಹಾಜ್ಜಾಯಂತಿ ಜಂತವಃ।
ಸ್ವಭಾವಾತ್ಕರ್ಮಯೋಗಾದ್ವಾ ತಾನುಪೇಕ್ಷೇತ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-215-15 (73747)
ರಜಸ್ತಮಸಿ ಪರ್ಯಸ್ತಂ ಸತ್ವಂ ಚ ರಜಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಜ್ಞಾನಾಧಿಷ್ಠಾನಮಜ್ಞಾನಂ ಬುದ್ಧ್ಯಂಹಂಕಾರಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-215-16 (73748)
ತದ್ಬೀಜಂ ದೇಹಿನಾಮಾದ್ದುಸ್ತದ್ಬೀಜಂ ಜೀವಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಕಾಲಯುಕ್ತೇನ ಸಂಸಾರಪರಿವರ್ತನಂ॥ 12-215-17 (73749)
ರಮತ್ಯಯಂ ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ನೇ ಮನಸಾ ದೇಹವಾನಿವ।
ಕರ್ಮಗರ್ಭೈರ್ಗುಣೈರ್ದೇಹೀ ಗರ್ಭೇ ತದುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-215-18 (73750)
ಕರ್ಮಣಾ ಬೀಜಭೂತೇನ ಚೋದ್ಯತೇ ಯದ್ಯದಿಂದ್ರಿಯಂ।
ಜಾಯತೇ ತದಹಂಕಾರಾದ್ರಾಗಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾ॥ 12-215-19 (73751)
ಶಬ್ದರಾಗಾಚ್ಛ್ರೋತ್ರಮಸ್ಯ ಜಾಯತೇ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ರೂಪರಾಗಾತ್ತಥಾ ಚಕ್ಷುರ್ಘ್ರಾಣಂ ಗಂಧಜಿಘೃಕ್ಷಯಾ॥ 12-215-20 (73752)
ಸಂಸ್ಪರ್ಶೇಭ್ಯಸ್ತಥಾ ವಾಯುಃ ಪ್ರಾಣಾಪಾನವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ।
ವ್ಯಾನೋದಾನೌ ಸಮಾನಶ್ಚ ಪಂಚಧಾ ದೇಹಯಾಪನಂ॥ 12-215-21 (73753)
ಸಂಜಾತೈರ್ಜಾಯತೇ ಗಾತ್ರೈಃ ಕರ್ಮಜೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವೃತಃ।
ದುಃಖಾದ್ಯಂತೈರ್ದುಃಖಮಧ್ಯೈರ್ನರಃ ಶಾರೀರಮಾನಸೈಃ॥ 12-215-22 (73754)
ದುಃಖಂ ವಿದ್ಯಾದುಪಾದಾನಾದಭಿಮಾನಾಚ್ಚ ವರ್ಧತೇ।
ತ್ಯಾಗಾತ್ತೇಭ್ಯೋ ನಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿರೋಧಜ್ಞೋ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-215-23 (73755)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ರಜಸ್ಯೇವ ಪ್ರಲಯಪ್ರಭವಾವುಭೌ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಚರೇದ್ವಿದ್ವಾನ್ಯಥಾವಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-215-24 (73756)
ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ನೋಪಸರ್ಪಂತ್ಯತರ್ಷುಲಂ।
ಜ್ಞಾನೈಶ್ಚ ಕರಣೈರ್ದೇಹೀ ನ ದೇಹಂ ಪುನನರ್ಹತಿ॥ ॥ 12-215-25 (73757)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 215॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-215-12 ತಸ್ಮಾದೇವ ವಿಶೇಷೇಣ ವಿನಶ್ಯೇಯುರ್ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ತಸ್ಮಾದೇತಾ ವಿಶೇಷೇಣ ನರಾ ನೈಯುರ್ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-215-13 ಶತ್ರುಮಾರಣಾರ್ಥಂ ಮಂತ್ರಮಯೀ ಶಕ್ತಿಃ ಕೃತ್ಯಾ ಸೈವ ಏತಾಃ॥ 12-215-14 ಸ್ನಹೋಜ್ಜಾಯಂತಿ ಜಂತವ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-215-17 ತದ್ವೀಜಂ ವೀಜಸಂಜ್ಞಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತತ್ಸಂಸ್ಥಂ ದೇಹಬಂಧನಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಜೀವಸಂಸ್ಥಿತಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 216
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.216. ಅಧ್ಯಾಯಃ 216
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೋಪಾಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-216-0 (73758)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-216-0x (6092)
ಅತ್ರೋಪಾಯಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುಷಾ।
ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾಚ್ಚರನ್ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-216-1 (73759)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಪುರುಷಃ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪುರುಷೇಭ್ಯೋ ದ್ವಿಜಾನಾಹುರ್ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ಮಂತ್ರದರ್ಶಿನಃ॥ 12-216-2 (73760)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಾಸ್ತೇ ಸರ್ವಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವದರ್ಶಿನಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಸ್ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಗತನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-216-3 (73761)
ನೇತ್ರಹೀನೋ ಯಥಾ ಹ್ಯೇಕಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಿ ಲಭತೇಽಧ್ವನಿ।
ಜ್ಞಾನಹೀನಸ್ತಥಾ ಲೋಕೇ ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾನವಿದೋಽಧಿಕಾಃ॥ 12-216-4 (73762)
ತಾಂಸ್ತಾನುಪಾಸತೇ ಧರ್ಮಾಂಧರ್ಮಕಾಮಾ ಯಥಾಗಮಂ।
ನ ತ್ವೇಷಾಮರ್ಥಸಾಮಾನ್ಯಮಂತರೇಣ ಗುಣಾನಿಮಾನ್॥ 12-216-5 (73763)
ವಾಗ್ದೇಹಮನಸಾಂ ಶೌಚಂ ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಂ ಧೃತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ।
ಸರ್ವಧರ್ಮೇಷು ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಜ್ಞಾಪಯಂತಿ ಗುಣಾಂಛುಭಾನ್॥ 12-216-6 (73764)
ಯದಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ರೂಪಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಚರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಪರಂ ತತ್ಸರ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಸ್ತೇನ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-216-7 (73765)
ಲಿಂಗಸಂಯೋಗಹೀನಂ ಯಚ್ಛಬ್ದಸ್ಪರ್ಶವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಶ್ರೋತ್ರೇಣ ಶ್ರವಣಂ ಚೈವ ಚಕ್ಷುಷಾ ಚೈವ ದರ್ಶನಂ॥ 12-216-8 (73766)
ವಾಕ್ಸಂಭಾಷಾಪ್ರವೃತ್ತಂ ಯತ್ತನ್ಮನಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಂ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಾಧ್ಯವಸೀಯೀತ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಕಲ್ಮಷಂ॥ 12-216-9 (73767)
ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ಮಧ್ಯಮಃ ಸುರಾನ್।
ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೋ ಜಾಯತೇ ವಿದ್ವಾನ್ಕನ್ಯಸೀಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-216-10 (73768)
ಸುದುಷ್ಕರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮುಪಾಯಂ ತತ್ರ ಮೇ ಶೃಣು।
ಸಂಪ್ರದೀಪ್ತಮುದೀರ್ಣಂ ಚ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ದ್ವಿಜೋ ಮನಃ॥ 12-216-11 (73769)
ಯೋಷಿತಾಂ ನ ಕಥಾ ಶ್ರಾವ್ಯಾ ನ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಾ ನಿರಂಬರಾಃ।
ಕಥಂಚಿದ್ದರ್ಶನಾದಾಸಾಂ ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ವಿಶೇದ್ರಜಃ॥ 12-216-12 (73770)
ರಾಗೋತ್ಪನ್ನಶ್ಚೇರತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಮಹ್ನಸ್ತ್ರಿಃ ಪ್ರವಿಶೇದಪಃ।
ಮಗ್ನಸ್ತ್ವಪ್ಸ್ವೇವ ಮನಸಾ ತ್ರಿರ್ಜಪೇದಘಮರ್ಷಣಂ॥ 12-216-13 (73771)
ಪಾಪ್ಮಾನಂ ನಿರ್ದಹೇದೇವಮಂತರ್ಭೂತರಜೋಮಯಂ।
ಜ್ಞಾನಯುಕ್ತೇನ ಮನಸಾ ಸಂತತೇನ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-216-14 (73772)
ಕುಣಪಾಮೇಧ್ಯಸಂಯುಕ್ತಂ ಯದ್ವದಚ್ಛಿದ್ರಬಂಧನಂ।
ತದ್ವದ್ದೇಹಗತಂ ವಿದ್ಯಾದಾತ್ಮಾನಂ ದೇಹಬಂಧನಂ॥ 12-216-15 (73773)
`ಅಮೇಧ್ಯಪೂರ್ಣಂ ಯದ್ಭಾಂಡಂ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಂತಕಲಿಲಾವೃತಂ।
ನೇಚ್ಛತೇ ವೀಕ್ಷಿತುಂ ಭಾಂಡಂ ಕುತಃ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-216-16 (73774)
ದೇಹಭಾಂಡಂ ಮಲೈಃ ಪೂರ್ಣಂ ಬಹಿಃ ಸ್ವೇದಜಲಾವೃತಂ।
ಬೀಭತ್ಸಂ ನರನಾರೀಣಾಂ ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ನರಕಂ ಮತಂ॥ 12-216-17 (73775)
ಛಿದ್ರಕುಂಭೋ ಯಥಾ ಸ್ರಾವಂ ಸೃಜತೇ ತದ್ಗತಂ ದೃಢಂ।
ಅಂತಸ್ಯಂ ಸ್ರಂಸತೇ ತದ್ವಜ್ಜಲಂ ದೇಹೇಷು ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-216-18 (73776)
ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಶ್ರುಮೂತ್ರಕಲಿಲಂ ಪುರೀಷಂ ಶುಕ್ಲಮೇವ ಚ।
ಕಫಜಾಲವಿನಿರ್ಯಾಸಃ ಸರಸಶ್ಚಿತ್ತ ಮುಂಚಯ॥' 12-216-19 (73777)
ವಾತಪಿತ್ತಕಫಾನ್ರಕ್ತಂ ತ್ವಙ್ಭಾಂಸಂ ಸ್ನಾಯುಮಸ್ಥಿ ಚ।
ಮಜ್ಜಾಂ ದೇಹಂ ಸಿರಾಜಾಲೈಸ್ತರ್ಪಯಂತಿ ರಸಾ ನೃಣಾಂ॥ 12-216-20 (73778)
ದಶ ವಿದ್ಯಾದ್ಧಮನ್ಯೋಽತ್ರ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗುಣಾವಹಾಃ।
ಯಾಭಿಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಧಮನ್ಯೋಽನ್ಯಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-216-21 (73779)
ಏವಮೇತಾಃ ಸಿರಾ ನದ್ಯೋ ರಸೋದಾ ದೇಹಸಾಗರಂ।
ತರ್ಪಯಂತಿ ಯಥಾಕಾಲಮಾಪಗಾ ಇವ ಸಾಗರಂ॥ 12-216-22 (73780)
ಮಧ್ಯೇ ಚ ಹೃದಯಸ್ಯೈಕಾ ಸಿರಾ ತತ್ರ ಮನೋವಹಾ।
ಶುಕ್ರಂ ಸಂಕಲ್ಪಜಂ ನೄಣಾಂ ಸರ್ವಗಾತ್ರೈರ್ವಿಮುಂಚತಿ॥ 12-216-23 (73781)
ಸರ್ವಗಾತ್ರಪ್ರತಾಯಿನ್ಯಸ್ತಸ್ಯಾ ಹ್ಯನುಗತಾಃ ಸಿರಾಃ।
ನೇತ್ರಯೋಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ವಹಂತ್ಯಸ್ತೈಜಸಂ ಗುಣಂ॥ 12-216-24 (73782)
ಪಯಸ್ಯಂತರ್ಹಿತಂ ಸರ್ಪಿರ್ಯದ್ವನ್ನಿರ್ಮಥ್ಯತೇ ಖಜೈಃ।
ಶುಕ್ರಂ ನಿರ್ಮಥ್ಯತೇ ತದ್ವದ್ದೇಹಸಂಕಲ್ಪಜೈಃ ಖಜೈಃ॥ 12-216-25 (73783)
ಸ್ವಪ್ನೇಽಪ್ಯೇವಂ ಯಥಾಽಭ್ಯೇತಿ ಮನಃ ಸಂಕಲ್ಪಜಂ ರಜಃ।
ಶುಕ್ರಮಸ್ಪರ್ಶಜಂ ದೇಹಾತ್ಸೃಜಂತ್ಯಸ್ಯ ಮನೋವಹಾಃ॥ 12-216-26 (73784)
ಮಹರ್ಷಿರ್ಭಗವಾನತ್ರಿರ್ವೇದ ತಚ್ಛ್ರುಕ್ರಸಂಭವಂ।
ನೃಬೀಜಮಿಂದ್ರದೈವತ್ಯಂ ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರಿಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-216-27 (73785)
ಯೇ ವೈ ಶುಕ್ರಗತಿಂ ವಿದ್ಯುರ್ಭೂತಸಂಕರಕಾರಿಕಾಂ।
ವಿರಾಗಾ ದಗ್ಧದೋಷಾಸ್ತೇ ನಾಪ್ನುಯುರ್ದೇಹಸಂಭವಂ॥ 12-216-28 (73786)
ಗುಣಾನಾಂ ಸಾಂಯಮಾಗಂಯ ಮನಸೈವ ಮನೋವಹಂ।
ದೇಹಕರ್ಮ ನುದನ್ಪ್ರಾಣಾನಂತಕಾಲೇ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-216-29 (73787)
ಭವಿತಾ ಮನಸೋ ಜ್ಞಾನಂ ಮನ ಏವ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಜ್ಯೋತಿಷ್ಮದ್ವಿರಜೋ ನಿತ್ಯಂ ಮಂತ್ರಸಿದ್ಧಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-216-30 (73788)
ತಸ್ಮಾತ್ತದಭಿಘಾತಾಯ ಕರ್ಮ ಕುರ್ಯಾದಕಲ್ಮಷಂ।
ದೇಹಬೀಜಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಮಸ್ಮಿತ್ಕರ್ಮಣಿ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-216-31 (73789)
ನ ಸ್ಮರೇನ್ನ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ಜ್ಞಾನೀ ತತ್ಕರ್ಮ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ರಜಸ್ತಮಶ್ಚ ಹಿತ್ವೇಹ ನ ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-216-32 (73790)
ತರುಣಾಧಿಗತಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜರಾದುರ್ಬಲತಾಂ ಗತಂ।
ವಿಪಕ್ವಬುದ್ಧಿಃ ಕಾಲೇನ ಆದತ್ತೇ ಮಾನಸಂ ಬಲಂ॥ 12-216-33 (73791)
`ಏವ ಪುತ್ರಕಲತ್ರೇಷು ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿಬಂಧುಷು।
ಆದತ್ತೇ ಹೃದಯೇ ಕಾಮಂ ವ್ಯಾಧ್ಯಾದಿಭಿರಭಿಪ್ಲುತಃ॥ 12-216-34 (73792)
ಯತಸ್ತತಃ ಪರಿಪತನ್ನವಿಂದನ್ಸುಖಮಣ್ವಪಿ।
ಬಹುದುಃಖಸಮಾಪನ್ನಃ ಪಶ್ಚಾನ್ನಿರ್ವೇದಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಜ್ಞಾನವೃಕ್ಷಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಶ್ಚಾನ್ನಿರ್ವೃತಿಮಶ್ನುತೇ॥' 12-216-35 (73793)
ಸುದುರ್ಗಮಿವ ಪಂಥಾನಮತೀತ್ಯ ಗುಣಬಂಧನಂ।
ಯಥಾ ಪಶ್ಯೇತ್ತಥಾ ದೋಷಾನತೀತ್ಯಾಮೃತಮಶ್ನುತೇ॥ ॥ 12-216-36 (73794)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 216॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-216-10 ಕನ್ಯಸೀಂ ಕನೀಯಸೀಂ॥ 12-216-11 ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾಚ್ಚಲಂ ಮನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-216-12 ರಜೋ ರಾಗಃ॥ 12-216-20 ಸಿರಾನಾಡ್ಯಸ್ತಾಸಾಂ ಜಾಲೈಃ॥ 12-216-21 ಧಮನ್ಯೋ ನಾಡ್ಯಃ। ಯಾಭಿಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಪ್ರತಾಯಂತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-216-24 ಸರ್ವಗಾತ್ರಪ್ರವಾಹಿನ್ಯಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-216-25 ಸ್ವಜೈರ್ಮಂಥನದಂಡೈಃ। ದೇಹಸ್ಥಾತ್ ಸಂಕಲ್ಪಾತ್ ಖೇಭ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಶ್ಚ ಜಾತೈಃ ಸಂಕಲ್ಪಜೈಃ ಸ್ವಜೈಃ ಸ್ತ್ರೀದರ್ಶನಸ್ಪರ್ಶನಾದಿಭಿಃ॥ 12-216-26 ಶುಕ್ರಂ ಸಂಕಲ್ಪಜಂ ದೇಹಾತ್ಸೃಜತ್ಯಸ್ಯ ಮನೋವಹಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-216-27 ತ್ರಿಬೀಜಮಿಂದ್ರದೈವತ್ಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-216-31 ತದಭಿಘಾತಾಯ ಮನೋನಾಶಾಯ। ಅಕಲ್ಮಷಂ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪಂ॥ 12-216-32 ಯಥೇಷ್ಟಾಂ ಗತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಯಥಾ ಯೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಇಷ್ಟಾಂ ಗತಿಂ ಮೋಕ್ಷಂ॥ 12-216-33 ಜರಯಾ ದುರ್ಬಲತಾ ತಾಂ। ತೃತೀಯಾ ತತ್ಕೃತಾರ್ಥೇನೇತಿ ಸಮಾಸಃ। ಮಾನಸಂಬಲಂ ಸಂಕಲ್ಪಮಾದತ್ತೇ ಸಂಹರತಿ। ಕಾಲೇ ಪೂರ್ವಭಾಗ್ಯೇನ ನತು ದೃಷ್ಟಯೋಗ್ಯತಯಾ॥ 12-216-36 ಗುಣಾ ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಾದಯಸ್ತದೇವ ಬಂಧನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 217
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.217. ಅಧ್ಯಾಯಃ 217
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೈರಾಗ್ಯಾದಿಮೋಕ್ಷಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಗುರುವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-217-0 (73795)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-217-0x (6093)
ದುರಂತೇಷ್ವಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ಸಕ್ತಾಃ ಸೀದಂತಿ ಜಂತವಃ।
ಯೇ ತ್ವಸಕ್ತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತೇ ಯಾಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-217-1 (73796)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾದುಃಖೈರ್ವ್ಯಾಧಿಭಿರ್ಮಾನಸಕ್ಲಮೈಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಸಂತತಂ ಲೋಕಂ ಘಟೇನ್ಮೋಕ್ಷಾಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-217-2 (73797)
ವಾಙ್ಭನೋಭ್ಯಾಂ ಶರೀರೇಣ ಶುಚಿಃ ಸ್ಯಾದನಹಂಕೃತಃ।
ಪ್ರಶಾಂತೋ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಭಿಕ್ಷುರ್ನಿರಪೇಕ್ಷಶ್ಚರೇತ್ಸುಖಂ॥ 12-217-3 (73798)
`ವಶಾ ಮೋಕ್ಷವತಾಂ ಪಾಶಾಸ್ತಾಸಾಂ ರೂಪಂ ಪ್ರದರ್ಶಕಂ।
ದುರ್ಗ್ರಹಂ ಪಶ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಮನ್ಯತೇ ಮೋಹಿತಸ್ತದಾ॥ 12-217-4 (73799)
ಏವಂ ಪಶ್ಯಂತಮಾತ್ಮಾನಮನುಧ್ಯಾತಂ ಹಿ ಬಂಧುಷು।
ಅಯಥಾತ್ವೇನ ಜಾನಾಮಿ ಭೇದರೂಪೇಣ ಸಂಸ್ಥಿತಂ॥' 12-217-5 (73800)
ಅಥವಾ ಮನಸಃ ಸಂಗಂ ಪಶ್ಯೇದ್ಭೂತಾನುಕಂಪಯಾ।
ತತ್ರಾಪ್ಯುಪೇಕ್ಷಾಂ ಕುರ್ವೀತ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕರ್ಮಫಲಂ ಜಗತ್॥ 12-217-6 (73801)
ಯತ್ಕೃತಂ ಸ್ಯಾಚ್ಛುಭಂ ಕರ್ಮ ಪಾಪಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶ್ನುತೇ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛುಭಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ಯಾದ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-217-7 (73802)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾರ್ಜವಂ।
ಕ್ಷಮಾ ಚೈವಾಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ಯಸ್ಯೈತೇ ಸ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-217-8 (73803)
`ಅನಕ್ಷಸಾಧ್ಯಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ಮಲಂ ಜಗತಃ ಪರಂ।
ಸ್ವಾತ್ಮಪ್ರಕಾಶಮಗ್ರಾಹ್ಯಮಹೇತುಕಮಚಂಚಲಂ॥ 12-217-9 (73804)
ವಿವೇಕಜ್ಞಾನವಾಚಿಸ್ಥೋ ಹ್ಯಾಶುರೂಪೇಣ ಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ವೈಕಾರಿಕಾತ್ಪ್ರದೃಶ್ಯೇತೈ ಗೈರಿಕೇ ಮಧುಧಾರವತ್॥' 12-217-10 (73805)
ಯಶ್ಚೈನಂ ಪರಮಂ ಧರ್ಮಂ ಸರ್ವಭೂತಸುಖಾವಹಂ।
ದುಃಖಾನ್ನಿಃ ಸರಣಂ ವೇದ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಸ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 12-217-11 (73806)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಮಾಹಿತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮನೋ ಭೂತೇಷು ಧಾರಯೇತ್।
ನಾಪಥ್ಯಾಯೇನ್ನ ಸ್ಪೃಹಯೇನ್ನಾಬದ್ಧಂ ಚಿಂತಯೇದಸತ್॥ 12-217-12 (73807)
ಅಥಾಮೋಘಪ್ರಯತ್ನೇನ ಮನೋ ಜ್ಞಾನೇ ನಿವೇಶಯೇತ್।
ಸುವಾಚೋಽಥ ಪ್ರಯೋಗೇಣ ಮನೋಜ್ಞಂ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-217-13 (73808)
ವಿವೇಕಯಿತ್ವಾ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ।
ಸತ್ಯಾಂ ವಾಚಮಹಿಂಸ್ರಾಂ ಚ ವದೇದನಪವಾದಿನೀಂ॥ 12-217-14 (73809)
ಕಲ್ಕಾಪೇತಾಮಪರುಷಾಮನೃಶಂಸಾಮಪೈಶುನೀಂ।
ಈದೃಗಲ್ಪಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಮವಿಕ್ಷಿಪ್ತೇನ ಚೇತಸಾ॥ 12-217-15 (73810)
ವಾಕ್ಯಬಂಧೇನ ಸಂರಾಗವಿಹಾರಾದ್ವ್ಯಾಹರೇದ್ಯದಿ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾಽಪ್ಯನುಗೃಹೀತೇನ ಮನಸಾ ಕರ್ಮ ತಾಮಸಂ॥ 12-217-16 (73811)
ರಜೋಭೂತೈರ್ಹಿ ಕರಣೈಃ ಕರ್ಮಣಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಸ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನರಕಾಯೋಪಪದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮನೋವಾಕ್ಶರೀರೈರಾಚರೇದ್ವೈರ್ಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-217-17 (73812)
ಪ್ರಕೀರ್ಣ ಏವ ಭಾರೋ ಹಿ ಯದ್ವದ್ಧಾರ್ಯೇತ ದಸ್ಯುಭಿಃ।
ಪ್ರತಿಲೋಮಾಂ ದಿಶಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸಂಸಾರಮಬುಧಾಸ್ತಥಾ।
`ಸಂಸಾರಮಾರ್ಗಮಾಪನ್ನಃ ಪ್ರತಿಲೋಮಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥' 12-217-18 (73813)
ತಾಮೇವ ಚ ಯಥಾ ದಸ್ಯೂನ್ಹತ್ವಾ ಗಚ್ಛೇಚ್ಛಿವಾಂ ದಿಶಂ।
ತಥಾ ರಜಸ್ತಮಃ ಕರ್ಮಾಣ್ಯುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಚ್ಛುಭಂ॥ 12-217-19 (73814)
ನಿಃಸಂದಿಗ್ಧಮನೀಹೋ ವೈ ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹೈಃ।
ವಿವಿಕ್ತಚಾರೀ ಲಘ್ವಾಶೀ ತಪಸ್ವೀ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-217-20 (73815)
ಜ್ಞಾನದಗ್ಧಪರಿಕ್ಲೇಶಃ ಪ್ರಯೋಗರತಿರಾತ್ಮವಾನ್।
ನಿಷ್ಪ್ರಚಾರೇಣ ಮನಸಾ ಪರಂ ತದಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-217-21 (73816)
ಧೃತಿಮಾನಾತ್ಮವಾನ್ಬುದ್ಧಿಂ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದಸಂಶಯಂ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ವಿಷಯಾನ್ಮನಸಾಽಽತ್ಮನಃ।
`ಯೋಜಯಿತ್ವಾ ಮನಸ್ತತ್ರ ನಿಶ್ಚಲಂ ಪರಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-217-22 (73817)
ಯೋಗಾಭಿಸಂಧಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಐಕಾಂತ್ಯಂ ತದಿದಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವವಸ್ತ್ವಂತರಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-217-23 (73818)
ವಿಶೇಷಹೀನಂ ಗೃಹ್ಣಂತಿ ವಿಶೇಷಾಂ ಕಾರಣಾತ್ಮಿಕಾಂ।
ಅಥವಾ ನ ಪ್ರಭುಸ್ತತ್ರ ಪರಮಾತ್ಮನಿ ವರ್ತಿತುಂ।
ಆಗಾಮಿತ್ತತ್ತ್ವಂ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ಯೋಗತಂತ್ರಮುಪಕ್ರಮೇತ್॥' 12-217-24 (73819)
ನಿಗೃಹೀತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಕುರ್ವಾಣಸ್ಯ ಮನೋ ವಶೇ।
ದೇವತಾಸ್ತಾಃ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ಹೃಷ್ಟಾ ಯಾಂತಿ ತಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-217-25 (73820)
ತಾಭಿಃ ಸಂಯುಕ್ತಮನಸೋ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಶನೈಶ್ಚಾಪಗತೇ ಸತ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-217-26 (73821)
ಅಥವಾ ನ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಯೋಗತಂತ್ರೈರುಪಕ್ರಮೇತ್।
ಯೋಗತಂತ್ರಮಯಂ ತಂತ್ರಂ ವೃತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ತತದಾಚರೇತ್॥ 12-217-27 (73822)
ಕಣಕುಲ್ಮಾಷಪಿಣ್ಯಾಕಶಾಕಯಾವಕಸಕ್ತವಃ।
ತಥಾ ಮೂಲಫಲಂ ಭೈಕ್ಷ್ಯಂ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಯೋಜಯೇತ್॥ 12-217-28 (73823)
ಆಹಾರನಿಯಮಂ ಚೈವ ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ಚ ಸಾತ್ವಿಕಃ।
ತತ್ಪರೀಕ್ಷ್ಯಾನುವರ್ತೇತ ಯತ್ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯನುವರ್ತಕಂ॥ 12-217-29 (73824)
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ನೋಪರುಂಧೇತ ಶನೈರಗ್ನಿಮಿವೇಂಧಯೇತ್।
ಜ್ಞಾನೈಧಿತಂ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಮರ್ಕವತ್ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-217-30 (73825)
ಜ್ಞಾನಾಧಿಷ್ಠಾನಮಜ್ಞಾನಂ ತ್ರೀಲ್ಲೋಂʼಕಾನಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ವಿಜ್ಞಾನಾನುಗತಂ ಜ್ಞಾನಮಜ್ಞಾನೇನಾಪಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-217-31 (73826)
ಪೃಥಕ್ತ್ವಾತ್ಸಂಪ್ರಯೋಗಾಚ್ಚ ನಾಸೂಯುರ್ವೇದ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಸ ತಯೋರಪವರ್ಗಜ್ಞೋ ವೀತರಾಗೋ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-217-32 (73827)
ವಯೋತೀತೋ ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ಜಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಅಮೃತಂ ತದವಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ತದಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ॥ ॥ 12-217-33 (73828)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 217॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-217-2 ಕ್ಲಮೈಃ ಕ್ಲೇಶೈಃ ಸಂತತಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ನತು ಮಮೇದಾನೀಂ ಕ್ಲೇಶೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯುಪೇಕ್ಷೇತ॥ 12-217-3 ಘಟನಮೇವಾಹಾಧ್ಯಾಯೇನ ವಾಗಿತಿ। ಚರೇದ್ಗುರುರಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 12-217-6 ಪಶ್ಯೇದ್ಭೂತಾದಿಕಂ ಯಥಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-217-12 ನಾಪಥ್ಯಾಯೇತ್ ಪರಾನಿಷ್ಟಂ ನ ಚಿಂತಯೇತ್। ಅಬದ್ಧಂ ಸ್ವಸ್ಯಾಯೋಗ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಾದಿಕಂ ನ ಸ್ಪೃಹಯೇತ್। ಅಸನ್ನಷ್ಟಂ ಭಾವಿ ವಾ ಸ್ತ್ರೀಪುತ್ರಾದಿಕಂ ನ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-217-13 ವಾಚಾಮೋಧಪ್ರಯಾಸೇನ ಮನೋಜ್ಞಂ ತತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-217-14 ವಿವಕ್ಷತಾ ಚ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮವೇಕ್ಷತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-217-15 ಕಲ್ಕಾಪೇತಾಂ ಶಾಠ್ಯೇನ ಹೀನಾಂ॥ 12-217-16 ವಾಕ್ಪ್ರಬದ್ಧೋ ಹಿ ಸಂಸಾರೋ ವಿರಾಗಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-217-17 ರಜೋಭೂತೈಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಪರೈಃ॥ 12-217-20 ಅನೀಹಶ್ಚೇಷ್ಟಾಶೂನ್ಯಃ॥ 12-217-21 ಪ್ರಯೋಗೋ ಯೋಗಾಂಗಾನಾಮನುಷ್ಠಾನಂ ತತ್ರ ರತಿಃ ಪ್ರೀತಿರ್ಯಸ್ಯ। ನಿಷ್ಪ್ರಚಾರೇಣ ನಿರುದ್ಧೇನ॥ 12-217-26 ಏತೈಶ್ಚಾಭಿಮತೈಃ ಸರ್ವೈರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 218
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.218. ಅಧ್ಯಾಯಃ 218
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಗುರೂಕ್ತವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-218-0 (73829)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-218-0x (6094)
ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಿಚ್ಛತಾಚರಿತುಂ ಸದಾ।
ನಿದ್ರಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ತ್ಯಾಜ್ಯಾ ಸ್ವಪ್ನದೋಷಮವೇಕ್ಷತಾ॥ 12-218-1 (73830)
ಸ್ವಪ್ನೇ ಹಿ ರಜಸಾ ದೇಹೀ ತಮಸಾ ಚಾಭಿಭೂಯತೇ।
ದೇಹಾಂತರಮಿವಾಪನ್ನಶ್ಚರತ್ಯಪಗತಸ್ಮೃತಿಃ॥ 12-218-2 (73831)
ಜ್ಞಾನಾಭ್ಯಾಸಾಜ್ಜಾಗರಿತಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಾರ್ಥಮನಂತರಂ।
ವಿಜ್ಞಾನಾಭಿನಿವೇಶಾತ್ತು ಸ ಜಾಗರ್ತ್ಯನಿಶಂ ಸದಾ॥ 12-218-3 (73832)
ಅತ್ರಾಹ ಕೋನ್ವಯಂ ಭಾವಃ ಸ್ವಪ್ನೇ ವಿಷಯವಾನಿವ।
ಪ್ರಲೀನೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ದೇಹೀ ವರ್ತತೇ ದೇಹವಾನಿವ॥ 12-218-4 (73833)
ಅತ್ರೋಚ್ಯತೇ ಯಥಾ ಹ್ಯೇತದ್ವೇದ ಯೋಗೇಶ್ವರೋ ಹರಿಃ।
ತಥೈತದುಪಪನ್ನಾರ್ಥಂ ವರ್ಣಯಂತಿ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 12-218-5 (73834)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಶ್ರಮಾತ್ಸ್ವಪ್ನಮಾಹುಃ ಸರ್ವಗತಂ ಮನಃ।
`ತನ್ಮಯಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಹುಸ್ತಾವದ್ಗಚ್ಛಂತಿ ತಾನಿ ವೈ॥ 12-218-6 (73835)
ಅತ್ರಾಹುಸ್ತ್ರಿತಯಂ ನಿತ್ಯಮತಥ್ಯಮಿತಿ ಚೇಚ್ಚ ನ।
ಪ್ರಥಮೇ ವರ್ತಮಾನೋಽಸೌ ತ್ರಿತಯಂ ಚೇತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-218-7 (73836)
ನೇತರಾವುಪಸಂಗಂಯ ವಿಜಾನಾತಿ ಕಥಂಚನ।
ಸ್ವಪ್ನಾವಸ್ಥಾಗತೋ ಹ್ಯೇಷ ಸ್ವಪ್ನ ಇತ್ಯೇವ ವೇತ್ತಿ ಚ॥ 12-218-8 (73837)
ತದಪ್ಯಸದೃಶಂ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ತ್ರಿತಯಂ ಮೋಹಲಕ್ಷಣಂ।
ಯದಾತ್ಮತ್ರಿತಯಾನ್ಮುಕ್ತಸ್ತದಾ ಜಾನಾತ್ಯಸತ್ಕೃತಃ॥' 12-218-9 (73838)
ಮನಸಸ್ತ್ವಪ್ರಲೀನತ್ವಾತ್ತತ್ತದಾಹುರ್ನಿದರ್ಶನಂ।
ಕಾರ್ಯೇ ಚಾಸಕ್ತಮನಸಃ ಸಂಕಲ್ಪೋ ಜಾಗ್ರತೋ ಹ್ಯಪಿ।
ಯದ್ವನ್ಮನೋರಥೈಶ್ಚರ್ಯಂ ಸ್ವಪ್ನೇ ತದ್ವನ್ಮನೋಗತಂ॥ 12-218-10 (73839)
ಸಂಸಾರಾಣಾಮಸಂಖ್ಯಾನಾಂ ಕಾಮಾತ್ಮಾ ತದವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಮನಸ್ಯಂತರ್ಹಿತಂ ಸರ್ವಂ ವೇದ ಸೋತ್ತಮಪೂರುಷಃ॥ 12-218-11 (73840)
ಗುಣಾನಾಮಪಿ ಯದ್ಯೇತತ್ಕರ್ಮಣಾ ಚಾಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತಂ।
ತತ್ತಚ್ಛಂಸಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಮನೋ ಯದ್ಭಾವಿತಂ ಯಥಾ॥ 12-218-12 (73841)
ತತಸ್ತಮುಪಸರ್ಪಂತಿ ಗುಣಾ ರಾಜಸತಾಮಸಾಃ।
ಸಾತ್ವಿಕಾ ವಾ ಯಥಾಯೋಗಮಾನಂತರ್ಯಫಲೋದಯಂ॥ 12-218-13 (73842)
ತತಃ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಸಂಬಂಧಾನ್ವಾತಪಿತ್ತಕಫೋತ್ತರಾನ್।
ರಜಸ್ತಮೋಭವೈರ್ಭಾವೈಸ್ತದಪ್ಯಾಹುರ್ದುರತ್ಯಯಂ॥ 12-218-14 (73843)
ಪ್ರಸನ್ನೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ಯದ್ಯತ್ಸಂಕಲ್ಪಯತಿ ಮಾನಸಂ।
ತತ್ತತ್ಸ್ವಪ್ನೇಪ್ಯುಪರತೇ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರ್ನಿರೀಕ್ಷತೇ॥ 12-218-15 (73844)
ವ್ಯಾಪಕಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವರ್ತತೇ ದೀಪವನ್ಮನಃ।
ಆತ್ಮಪ್ರಭಾವಾತ್ತಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಾ ಹ್ಯಾತ್ಮನಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-218-16 (73845)
ಮನಸ್ಯಂತರ್ಹಿತಂ ದ್ವಾರಂ ದೇಹಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಾನುಷಂ।
ಯತ್ತತ್ಸದಸದವ್ಯಕ್ತಂ ಸ್ವಪಿತ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-218-17 (73846)
`ವ್ಯಕ್ತಭೇದಮತೀತೋಽಸೌ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಂ ಪರಿದೃಶ್ಯತೇ।'
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಥಂ ತಮಧ್ಯಾತ್ಮಗುಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-218-18 (73847)
ಲಿಪ್ಸೇನ ಮನಸಾ ಯಶ್ಚ ಸಂಕಲ್ಪಾದೈಶ್ವರಂ ಗುಣಂ।
ಆತ್ಮಪ್ರಸಾದಾತ್ತಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಾ ಹ್ಯಾತ್ಮನಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-218-19 (73848)
ಏವಂ ಹಿ ತಪಸಾ ಯುಂಜ್ಯಾದರ್ಕವತ್ತಮಸಃ ಪರಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪ್ರಕೃತಿರ್ದೇಹೀ ತಮಸೋಂತೇ ಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 12-218-20 (73849)
ತಪೋ ಹ್ಯಧಿಷ್ಠಿತಂ ದೇವೈಸ್ತಪೋಘ್ನಮಸುರೈಸ್ತಮಃ।
ಏತದ್ದೇವಾಸುರೈರ್ಗುಪ್ತಂ ತದಾಹುರ್ಜ್ಞಾನಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-218-21 (73850)
ಸತ್ತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೇತಿ ದೇವಾಸುರಗುಣಾನ್ವಿದುಃ।
ಸತ್ತ್ವಂ ದೇವಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾದಿತರಾವಾಸುರೌ ಗುಣೌ॥ 12-218-22 (73851)
`ಸತ್ತ್ವಂ ಮನಸ್ತಥಾ ಬುದ್ಧಿರ್ದೇವಾ ಇತ್ಯಭಿಶಂಬ್ದಿತಾಃ।
ತೈರೇವ ಹಿ ವೃತಸ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾತ್ವೈವಂ ಪರಮಂ-----॥ 12-218-23 (73852)
ನಿದ್ರಾವಿಕಲ್ಪೇನ ಸತಾಂ---- ವಿಶತಿ ಲೋಕವತ್।
ಸ್ವಸ್ಥೋ ಭವತಿ ಗೂಢಾತ್ಮಾ ಕಲುಷೈಃ ಪರಿವರ್ಜಿತಃ॥ 12-218-24 (73853)
ನಿಶಾದಿಕಾ ಯೇ ಕಥಿತಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಕಲುಷಾ ಮತಾಃ।
ತೈರ್ಹೀನಂ ಯತ್ಪುರಂ ಶುದ್ಧಂ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯಂತರವರ್ತಿನಂ।
ಸದಾನಂದಮಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಭೂತ್ವಾ ತತ್ಪರಮನ್ವಿಯಾತ್॥ 12-218-25 (73854)
ಏವಮಾಖ್ಯಾತಮತ್ಯರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಕಲ್ಮಷಂ।
ಸರ್ವಸಂಯೋಗಹೀನಂ ತದ್ವಿಷ್ಣ್ವಾಖ್ಯಂ ಪರಮಂ ಪದಂ।
ಅಚಿಂತ್ಯಮದ್ಭುತಂ ಲೋಕೇ ಜ್ಞಾನೇನ ಪರಿವರ್ತತೇ॥' 12-218-26 (73855)
ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ಪರಮಂ ಜ್ಞಾನಮಮೃತಂ ಜ್ಯೋತಿರಕ್ಷರಂ।
ಯೇ ವಿದುರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮಾನಸ್ತೇ ಯಾಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-218-27 (73856)
ಹೇತುಮಚ್ಛಕ್ಯಮಾಖ್ಯಾತುಮೇತಾವಜ್ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರೇಣ ವಾ ಶಕ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಿತುಂ॥ ॥ 12-218-28 (73857)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 218॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-218-2 ಅಪಗತಸ್ಪೃಹಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-218-11 ವೇದ ಸೋಽಂತರಪೂರುಷಃ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-218-16 ಅಪ್ರತಿಮಂ ಮನಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಅಪ್ರತಿಧಂ ಮನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-218-21 ಗುಪ್ತಂ ಜ್ಞಾನಾಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಮಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-218-27 ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ಪರಮಂ ವೇದ್ಯಂ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಯೇ ವಿದುಃ ಸಾತ್ವಿಕಾತ್ಮಾನಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 219
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.219. ಅಧ್ಯಾಯಃ 219
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಗುರೂಕ್ತವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುವಾದಸಮಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-219-0 (73858)
ಗುರುರುವಾಚ। 12-219-0x (6095)
ನ ಸ ವೇದ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯೋ ನ ವೇದ ಚತುಷ್ಟಯಂ।
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಂ ಚ ಯತ್ತತ್ತ್ವಂ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪರಮರ್ಷಿಣಾ॥ 12-219-1 (73859)
ವ್ಯಕ್ತಂ ಮೃತ್ಯುಮುಖಂ ವಿದ್ಯಾದವ್ಯಕ್ತಮಮೃತಂ ಪದಂ।
ನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಮೃಷಿರ್ನಾರಾಯಣೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-219-2 (73860)
ತತ್ರೈವಾವಸ್ಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ।
ನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಮವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-219-3 (73861)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರತಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪುನರಾವೃತ್ತಿರ್ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 12-219-4 (73862)
ತಾಂ ಗತಿಂ ಪರಮಾಮೇತಿ ನಿವೃತ್ತಿಪರಮೋ ಮುನಿಃ।
ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ಶುಭಾಶುಭನಿದರ್ಶಕಃ॥ 12-219-5 (73863)
ತದೇವಮೇತೌ ವಿಜ್ಞೇಯಾವವ್ಯಕ್ತಪುರುಷಾಬುಭೌ।
ಅವ್ಯಕ್ತಪುರುಷಾಭ್ಯಾಂ ತು ಯತ್ಸ್ಯಾದನ್ಯನ್ಮಹತ್ತರಂ॥ 12-219-6 (73864)
ತಂ ವಿಶೇಷಮವೇಕ್ಷೇತಿ ವಿಶೇಷೇಣ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಅನಾದ್ಯಂತಾವುಭಾವೇತಾವಲಿಂಗೌ ಚಾಪ್ಯುಭಾವಪಿ॥ 12-219-7 (73865)
ಉಭೌ ನಿತ್ಯಾವನುಚರೌ ಮಹದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಮಹತ್ತರೌ।
ಸಾಮಾನ್ಯಮೇತದುಭಯೋರೇವಂ ಹ್ಯನ್ಯದ್ವಿಶೇಷಣಂ॥ 12-219-8 (73866)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಸರ್ಗಧರ್ಮಿಣ್ಯಾ ತಥಾ ತ್ರಿಗುಣಸತ್ವಯಾ।
ವಿಪರೀತಮತೋ ವಿದ್ಯಾತ್ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಸ್ವಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-219-9 (73867)
ಪ್ರಕೃತೇಶ್ಚ ವಿಕಾರಾಣಾಂ ದ್ರಷ್ಟಾರಮಗುಣಾನ್ವಿತಂ।
`ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮಾಹುರ್ಜೀವಂ ತು ಕರ್ತಾರಂ ಗುಣಸಂವೃತಂ॥ 12-219-10 (73868)
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಯೇನ ಜಾನಂತಿ ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ದಂಶಿತಶ್ಚ ತತ್।
ತೇನೈವ ದಂಶಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ನ ಗುಣಃ ಪರಿಭೂಯತೇ॥ 12-219-11 (73869)
ಅಗ್ರಾಹ್ಯೌ ಪುರುಷಾವೇತಾವಲಿಂಗತ್ವಾದಸಂಗಿನೌ।
ಸಂಯೋಗಲಕ್ಷಣೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಕರ್ಮಜಾ ಗೃಹ್ಯತೇ ಯಥಾ॥ 12-219-12 (73870)
ಕರಣೈಃ ಕರ್ಮನಿರ್ವೃತ್ತೈಃ ಕರ್ತಾ ಯದ್ಯದ್ವಿಚೇಷ್ಟತೇ।
ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಶಬ್ದಸಂಜ್ಞಾಭಿಃ ಕೋಽಹಮೇಷೋಪ್ಯಸಾವಿತಿ॥ 12-219-13 (73871)
`ಮಮಾಪಿ ಕಾಯಮಿತಿ ಚ ತದಜ್ಞೋ ನಿತ್ಯಸಂವೃತಃ।'
ಉಷ್ಣೀಷವಾನ್ಯಥಾ ವಸ್ತ್ರೈಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಭವತಿ ಸಂವೃತಃ।
ಸಂವೃತೋಽಯಂ ತಥಾ ದೇಹೀ ಸತ್ತ್ವರಾಜಸತಾಮಸೈಃ॥ 12-219-14 (73872)
`ಭೇದವಸ್ತು ತ್ವಭೇದೇನ ಜಾನಾತಿ ಸ ಯದಾ ಪುಮಾನ್।
ತದಾ ಪರಂ ಪರಾತ್ಮಾಽಸೌ ಭವತ್ಯೇವ ನಿರಂಜನಃ॥ 12-219-15 (73873)
ಕ್ರಿಯಾಯೋಗೇ ಚ ಭೇದಾಖ್ಯೇ ಬಹು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ವಸುರುದ್ರಗಣಾದ್ಯೇಷು ಸ್ವಾನುಭೋಗೇನ ಭೋಗತಃ॥ 12-219-16 (73874)
ಏವಮೇಷ ಪರಃ ಸತ್ತ್ವೋ ನಾನಾರೂಪೇಣ ಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಪಶ್ಚಾದೇಕರೂಪೇಣ ವಿಷ್ಠಿತಃ॥' 12-219-17 (73875)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚತುಷ್ಟಯಂ ವೇದ್ಯಮೇತೈರ್ಹೇತುಭಿರಾವೃತಂ।
ತಥಾಸಂಜ್ಞೋ ಹ್ಯಯಂ ಸಂಯಗಂತಕಾಲೇ ನ ಮುಹ್ಯತಿ।
`ವಾಯುರ್ವಿಧೋ ಯಥಾ ಭಾನುರ್ವಿಪ್ರಕಾಶಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥' 12-219-18 (73876)
ಶ್ರಿಯಂ ದಿವ್ಯಾಮಭಿಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ವರ್ಷ್ಮವಾನ್ಮನಸಾ ಶುಚಿಃ।
ಶಾರೀರೈರ್ನಿಯಮೈರುಗ್ರೈಶ್ಚರೇನ್ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಂ ತಪಃ॥ 12-219-19 (73877)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ತಪಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಮಂತರ್ಭೂತೇನ ಭಾಸ್ವತಾ।
ಸೂರ್ಯಶ್ಚ ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ಭಾಸತಸ್ತಪಸಾ ದಿವಿ॥ 12-219-20 (73878)
`ಅನ್ಯಚ್ಚ ಧರ್ಮಸಾಂಯಂ ಯತ್ತಪಸ್ತತ್ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಪುನಃ।'
ಪ್ರಕಾಶಸ್ತಪಸೋ ಜ್ಞಾನಂ ಲೋಕೇ ಸಂಶಬ್ದಿತಂ ತಪಃ॥ 12-219-21 (73879)
ರಜಸ್ತಮೋಘ್ನಂ ಯತ್ಕರ್ಮ ತಪಸಸ್ತತ್ಸ್ವಲಕ್ಷಣಂ।
`ತ್ರಿತಯಂ ಹ್ಯೇತದಾಖ್ಯಾತಂ ಯದ್ಯಸ್ಮಾದ್ಭಾಸಿತುಂ ಪುನಃ॥ 12-219-22 (73880)
ಸ್ವಭಾಸಾ ಭಾಸಯಂಶ್ಚಾಪಿ ಚಂದ್ರಮಾ ಹ್ಯತ್ರ ವರ್ತತೇ।
ಸೂರ್ಯಯೋಗೇ ತು ಯಃ ಸಂಧಿಸ್ತಪಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರದೀಪ್ಯತೇ॥' 12-219-23 (73881)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಹಿಂಸಾ ಚ ಶಾರೀರಂ ತಪ ಉಚ್ಯತೇ।
ವಾಙ್ಭನೋನಿಯಮಃ ಸಂಯಙ್ಭಾನಸಂ ತಪ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-219-24 (73882)
ವಿಧಿಜ್ಞೇಭ್ಯೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ಗ್ರಾಹ್ಯಮನ್ನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಆಹಾರನಿಯಮೇನಾಸ್ಯ ಪಾಪ್ಮಾ ಶಾಂಯತಿ ರಾಜಸಃ॥ 12-219-25 (73883)
ವೈಮನಸ್ಯಂ ಚ ವಿಷಯೇ ಯಾಂತ್ಯಸ್ಯ ಕರಣಾನಿ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ತನ್ಮಾತ್ರಮಾದದ್ಯಾದ್ಯಾವದತ್ರ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-219-26 (73884)
ಅಂತಕಾಲೇ ಬಲೋತ್ಕರ್ಷಾಚ್ಛನೈಃ ಕುರ್ಯಾದನಾತುರಃ।
ಏವಂ ಯುಕ್ತೇನ ಮನಸಾ ಜ್ಞಾನಂ ಯದುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-219-27 (73885)
ರಜೋವರ್ಜ್ಯೋ ಹ್ಯಯಂ ದೇಹೀ ದೇಹವಾಂಛಬ್ದವಾಂಶ್ಚರೇತ್।
ಕಾರ್ಯೈರವ್ಯಾಹತಮತಿರ್ವೈರಾಗ್ಯಾತ್ಪ್ರಕೃತೌ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-219-28 (73886)
ಆ ದೇಹಾದಪ್ರಮಾದಾಚ್ಚ ದೇಹಾಂತಾದ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಹೇತುಯುಕ್ತಃ ಸದಾ ಸಾರ್ಗೋ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಲಯಸ್ತಥಾ॥ 12-219-29 (73887)
ಪರಪ್ರತ್ಯಯಸರ್ಗೇ ತು ನಿಯಮೋ ನಾತಿವರ್ತತೇ।
ಏವಂ ತತ್ಪ್ರಭವಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಮಾಸತೇ ಯೇ ವಿಷರ್ಯಯೇ॥ 12-219-30 (73888)
ಧೃತ್ಯಾ ದೇಹಾಂಧಾರಯಂತೋ ಬುದ್ಧಿಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಚೇತಸಃ।
ಸ್ಥಾನೇಭ್ಯೋ ಧ್ವಂಸಮಾನಾಶ್ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾತ್ತದುಪಾಸತೇ॥ 12-219-31 (73889)
ಯಥಾಗಮಂ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತನ್ನೈವ ಬುದ್ಧ್ಯತೇ।
ದೇಹಾಂತಂ ಕಶ್ಚಿದನ್ವಾಸ್ತೇ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ನಿರಾಶ್ರಯಃ॥ 12-219-32 (73890)
ಯುಕ್ತೋ ಧಾರಣಯಾ ಕಶ್ಚಿತ್ಸತಃ ಕೇಚಿದುಪಾಸತೇ।
ಅಭ್ಯಸ್ಯಂತಿ ಪರಂ ದೇವಂ ವಿದ್ಯಾಸಂಶಬ್ದಿತಾಕ್ಷರಂ॥ 12-219-33 (73891)
ಅಂತಕಾಲೇ ಹ್ಯುಪಾಸಂತೇ ತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಾಃ।
ಸರ್ವ ಏತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-219-34 (73892)
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ವಿಶೇಷಣಂ ತೇಷಾಮವೇಕ್ಷೇಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುಷಾ।
ದೇಹಂ ತು ಪರಮಂ ವಿದ್ಯಾದ್ವಿಮುಕ್ತಮಪರಿಗ್ರಹಂ॥ 12-219-35 (73893)
ಅಂತರಿಕ್ಷಾದನ್ಯತರಂ ಧಾರಣಾಸಕ್ತಮಾನಸಂ।
ಮರ್ತ್ಯಲೋಕಾದ್ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ವಿದ್ಯಾಸಂಸಕ್ತಚೇತಸಃ॥ 12-219-36 (73894)
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಾ ವಿರಜಸಸ್ತತೋ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ।
ಏವಮೇಕಾಯನಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-219-37 (73895)
ಯಥಾಜ್ಞಾನಮುಪಾಸಂತಃ ಸರ್ವೇ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ।
ಕಷಾಯವರ್ಜಿತಂ----ತೇಷಾಮುತ್ಪದ್ಯತೇಽಮಲಂ।
ಯಾಂತಿ ತೇಽಪಿ----- ಕಾನ್ವಿಶುಧ್ಯಂತಿ ಯಥಾಬಲಂ॥ 12-219-38 (73896)
ಭಗವಂತಮಜಂ ದಿವ್ಯ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಭಾವೇನ ಯಾಂತಿ ಶುದ್ಧಾ ಯೇ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಾ ನಿರಾಶಿಷಃ॥ 12-219-39 (73897)
ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಽತ್ಮಸ್ಥಂ------- ನ ನಿವರ್ತಂತಿ ತೇಽವ್ಯಯಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತ್ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಮೋದಂತೇಽಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ॥ 12-219-40 (73898)
ಏತಾವದೇತದ್ವಿಜ್ಞಾನಮೇತದಸ್ತಿ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಚ।
ತೃಷ್ಣಾಬದ್ಧಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-219-41 (73899)
ವಿಸತಂತುರ್ಯಥೈವಾಯಮಂತಸ್ಥಃ ಸರ್ವತೋ ಬಿಸೇ।
ತೃಷ್ಣಾತಂತುರನಾದ್ಯಂತಸ್ತಥಾ ದೇಹಗತಃ ಸದಾ॥ 12-219-42 (73900)
ಸೂಚ್ಯಾ ಸೂತ್ರಂ ಯಥಾ ವಸ್ತ್ರೇ ಸಂಸಾರಯತಿ ವಾಯಕಃ।
ತದ್ವತ್ಸಂಸಾರಸೂತ್ರಂ ಹಿ ತೃಷ್ಣಾಸೂಚ್ಯಾ ನಿಬದ್ಧ್ಯತೇ॥ 12-219-43 (73901)
`ಇತಸ್ತತಃ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ರೂಪಂ ನಿರ್ವರ್ತಯಿಷ್ಯತಿ।'
ವಿಕಾರಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚೈವ ಪುರುಷಂ ಚ ಸನಾತನಂ॥ 12-219-44 (73902)
ಯೋ ಯಥಾವದ್ವಿಜಾನಾತಿ ಸ ವಿತೃಷ್ಣೋ ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಯಾತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಸದ್ಭಾವಮಾತ್ಮನೋ ವೈ ಮಹದ್ಭುವಂ॥ 12-219-45 (73903)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-219-46x (6096)
ಪ್ರಕಾಶಂ ಭಗವಾನೇತದೃಷಿರ್ನಾರಾಯಣೋಽಮೃತಂ।
ಭೂತಾನಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ಜಗಾದ ಜಗತೋ ಹಿತಂ॥ ॥ 12-219-46 (73904)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 219॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-219-1 ನ ಸ ವೇದ ಪರಂ ಧರ್ಮಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-219-22 ತಪಸಸ್ತಚ್ಚ ಲಕ್ಷಣಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ತತ್ವಲಕ್ಷಣಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-219-25 ಗ್ರಾಹ್ಯಮನ್ನಂ ತಪಸ್ಥಿಭಿರಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-219-29 ದೇಹಾಂತೇ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಸದೋತ್ಸರ್ಗ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-219-38 ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಯಥಾಬಲಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ವಿಶುಧ್ಯಂತೋ ಯಥಾಬಲಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-219-46 ಪ್ರಕಾಶಂ ಸ್ಪಷ್ಟಂ। ಅಮೃತಂ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 220
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.220. ಅಧ್ಯಾಯಃ 220
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕಾಥ ಪಂಚಶಿಖೋಕ್ತನಾಸ್ತಿಕಾದಿಮತಖಂಡನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-220-0 (73921)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-220-0x (6098)
ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ವೃತ್ತಜ್ಞೋ ಜನಕೋ ಮಿಥಿಲಾಧಿಪಃ।
ಜಗಾಮ ಮೋಕ್ಷಂ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಭೋಗಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-220-1 (73922)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-220-2x (6099)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯೇನ ವೃತ್ತೇನ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸ ಜಗಾಮ ಮಹತ್ಸುಖಂ॥ 12-220-2 (73923)
ಜನಕೋ ಜನದೇವಸ್ತು ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಜನಾಧಿಪ।
ಔರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಧರ್ಮಾಣಾಮಾಸೀದ್ಯುಕ್ತೋ ವಿಚಿಂತನೇ॥ 12-220-3 (73924)
ತಸ್ಯ ಸ್ಮ ಶತಮಾಚಾರ್ಯಾ ವಸಂತಿ ಸತತಂ ಗೃಹೇ।
ದರ್ಶಯಂತಃ ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮಾನ್ನಾನಾಪಾಷಂಡವಾದಿನಃ॥ 12-220-4 (73925)
ಸ ತೇಷಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇನ ಪ್ರೇತ್ಯ ಗಾತೌ ವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ಆಗಮಸ್ಥಃ ಸ ಭೂಯಿಷ್ಠಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ॥ 12-220-5 (73926)
ತತ್ರ ಪಂಚಶಿಖೋ ನಾಮ ಕಾಪಿಲೇಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಪರಿಧಾವನ್ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಜಗಾಮ ಯಲಾಮಥ॥ 12-220-6 (73927)
ಸರ್ವಸಂನ್ಯಾಸಧರ್ಮಾಣಾಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನನಿಶ್ಚಯೇ।
ಸುಪರ್ಯವಸಿತಾರ್ಥಶ್ಚ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಷ್ಟಗಶಯಃ॥ 12-220-7 (73928)
ಋಷೀಣಾಮಾಹುರೇಕಂ ಯಂ ಕಾಮಾದ-----ನೃಷು।
ಶಾಶ್ವತಂ ಸುಖಮತ್ಯಂತಮನ್ವಿ---ಸುದುರ್ಲಭಂ॥ 12-220-8 (73929)
ಯಮಾಹುಃ ಕಪಿಲಂ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಪರಮರ್ಷಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ।
ಸಮೇತ್ಯ ತೇನ ರೂಪೇಣ ವಿಸ್ಮಾಪಯತಿ ಹಿ ಸ್ವಯಂ॥ 12-220-9 (73930)
ಆಸುರೇಃ ಪ್ರಥಮಂ ಶಿಷ್ಯಂ ಯಮಾಹುಶ್ಚಿರಜೀವಿನಂ।
ಪಂಚಸ್ರೋತಸಿ ಯಃ ಸತ್ರಮಾಸ್ತೇ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಕಂ॥ 12-220-10 (73931)
ತಮಾಸೀನಂ ಸಮಾಗಂಯ ಕಾಪಿಲಂ ಮಂಡಲಂ ಮಹತ್।
[ಪಂಚಸ್ರೋತಸಿ ನಿಷ್ಣಾತಃ ಪಂಚರಾತ್ರವಿಶಾರದಃ। 12-220-11 (73932)
ಪಂಚಜ್ಞಃ ಪಂಚಕೃತ್ಪಂಚಗುಣಃ ಪಂಚಶಿಖಃ ಸ್ಮೃತಃ।]
ಪುರುಷಾವಸ್ಥಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪರಮಾರ್ಥಂ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 12-220-12 (73933)
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಸತ್ರೇಣ ಸಂಪೃಷ್ಟೋ ಭೂಯಶ್ಚ ತಪಸಾಽಽಸುರಿಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ವ್ಯಕ್ತಿಂ ಬುಬುಧೇ ದೇವದರ್ಶನಾತ್॥ 12-220-13 (73934)
ಯತ್ತದೇಕಾಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಾನಾರೂಪಂ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
`ಬೋಧಾಯನಪರಾನ್ವಿಪ್ರಾನೃಷಿಭಾವಮುಪಾಗತಃ।'
ಆಸುರಿರ್ಮಂಡಲೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಪೇದೇ ತದವ್ಯಯಂ॥ 12-220-14 (73935)
ತಸ್ಯ ಪಂಚಶಿಖಃ ಶಿಷ್ಯೋ ಮಾನುಷ್ಯಾಃ ಪಯಸಾ ಭೃತಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಕಪಿಲಾ ನಾಮ ಕಾಚಿದಾಸೀತ್ಕುಟುಂಬಿನೀ॥ 12-220-15 (73936)
ತಸ್ಯಾಃ ಪುತ್ರತ್ವಮಾಗಂಯ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ ಸ ಪಿಬತಿ ಸ್ತನೌ।
ತತಃ ಸ ಕಾಪಿಲೇಯತ್ವಂ ಲೇಭೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ನೈಷ್ಠಿಕೀಂ॥ 12-220-16 (73937)
ಏತನ್ಮೇ ಭಗವಾನಾಹ ಕಾಪಿಲೇಯಸ್ಯ ಸಂಭವಂ।
ತಸ್ಯ ತತ್ಕಾಪಿಲೇಯತ್ವಂ ಸರ್ವವಿತ್ತ್ವಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-220-17 (73938)
ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಜನಕಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಮನುತ್ತಮಂ।
ಉಪೇತ್ಯ ಶತಮಾಚಾರ್ಯಾನ್ಮೋಹಯಾಮಾಸ ಹೇತುಭಿಃ॥ 12-220-18 (73939)
`ನಿರಾಕರಿಷ್ಣುಸ್ತಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತೇಷಾಂ ಹೇತುಗುಣಾನ್ವಹೂನ್।
ಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಮತಿಮಾನ್ಮುನಿಃ ಪಂಚಶಿಖೋ ನೃಪ॥' 12-220-19 (73940)
ಜನಕಸ್ತ್ವಭಿಸಂರಕ್ತಃ ಕಾಪಿಲೇಯಾನುದರ್ಶನಾತ್।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಶತಮಾಚಾರ್ಯಾನ್ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಜಗಾಮ ತಂ॥ 12-220-20 (73941)
ತಸ್ಮೈ ಪರಮಕಲ್ಯಾಯ ಪ್ರಣತಾಯ ಚ ಧರ್ಮತಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪರಮಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಯತಃ ಸಾಂಖ್ಯಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-220-21 (73942)
ಜಾತಿನಿರ್ವೇದಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಕರ್ಮನಿರ್ವೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಕರ್ಮನಿರ್ವೇದಮುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಸರ್ವನಿರ್ವೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-220-22 (73943)
ಯದರ್ಥಂ ಧರ್ಮಸಂಸರ್ಗಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ಫಲೋದಯಃ।
ತಮನಾಶ್ವಾಸಿಕಂ ಮೋಹಂ ವಿನಾಶಿ ಚಲಮಧ್ರುವಂ॥ 12-220-23 (73944)
ದೃಶ್ಯಮಾನೇ ವಿನಾಶೇ ಚ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕೇ।
ಆಗಮಾತ್ಪರಮಸ್ತೀತಿ ಬ್ರುವನ್ನಪಿ ಪರಾಜಿತಃ॥ 12-220-24 (73945)
ಆತ್ಮನಾ ಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ನಿತ್ಯಂ ಕ್ಲೇಶಮೃತ್ಯುಜರಾಮಯಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯತೇ ಮೋಹಾತ್ತದಸಂಯಕ್ಪರಂ ಮತಂ॥ 12-220-25 (73946)
ಅಥ ಚೇದೇವಮಪ್ಯಸ್ತಿ ಯಲ್ಲೋಕೇ ನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಅಜರೋಽಯಮಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ರಾಜಾಽಸೌ ಮನ್ಯತೇ ತಥಾ॥ 12-220-26 (73947)
ಅಸ್ತಿ ನಾಸ್ತೀತಿ ಚಾಪ್ಯೇತತ್ತಸ್ಮಿನ್ನಸತಿ ಲಕ್ಷಣೇ।
ಕಿಮಧಿಷ್ಠಾಯ ತದ್ಬ್ರೂಯಾಲ್ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-220-27 (73948)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಹ್ಯೇತಯೋರ್ಮೂಲಂ ಕೃತಾಂತೈತಿಹ್ಯಯೋರಪಿ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣಾಗಮೋ ಭಿನ್ನಃ ಕೃತಾಂತೋ ವಾ ನ ಕಶ್ಚನ॥ 12-220-28 (73949)
ಯತ್ರತತ್ರಾನುಮಾನೇಽಸ್ಮಿನ್ಕೃತಂ ಭಾವಯತೋಽಪಿ ಚ।
ನಾನ್ಯೋ ಜೀವಃ ಶರೀರಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿಕಾನಾಂ ಮತೇ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-220-29 (73950)
ರೇತೋ ವಟಕಣೀಕಾಯಾಂ ಘೃತಪಾಕಾಧಿವಾಸನಂ।
ಜಾತಿಃ ಸ್ಮೃತಿರಯಸ್ಕಾಂತಃ ಸೂರ್ಯಕಾಂತೋಽಂಬುಭಕ್ಷಣಂ॥ 12-220-30 (73951)
ಪ್ರೇತ್ಯ ಭೂತಾಪ್ಯಯಶ್ಚೈವ ದೇವತಾಭ್ಯುಪಯಾಚನಂ।
ಮೃತೇ ಕರ್ಮನಿವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಪ್ರಮಾಣಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-220-31 (73952)
ನ ತ್ವೇತೇ ಹೇತವಃ ಸಂತಿ ಯೇ ಕೇಚಿನ್ಮೂರ್ತಿಸಂಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಮೂರ್ತಸ್ಯ ಹಿ ಮೂರ್ತೇನ ಸಾಮಾನ್ಯಂ ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-220-32 (73953)
ಅವಿದ್ಯಾಕರ್ಮಚೇಷ್ಟಾನಾಂ ಕೇಚಿದಾಹುಃ ಪುನರ್ಭವೇ।
ಕಾರಣಂ ಲೋಭಮೋಹೌ ತು ದೋಷಾಣಾಂ ಚ ನಿಷೇವಣಂ॥ 12-220-33 (73954)
ಅವಿದ್ಯಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಾಹುರ್ಹಿ ಕರ್ಮಬೀಜಂ ತಥಾ ಕೃತಂ।
ತೃಷ್ಣಾಸಂಜನನಂ ಸ್ನೇಹ ಏಷ ತೇಷಾಂ ಪುನರ್ಭವಃ॥ 12-220-34 (73955)
ತಸ್ಮಿನ್ಮೂಢೇ ಚ ಜಗ್ಧೇ ಚ ದೇಹೇ ಮರಣಧರ್ಮಿಣಿ।
ಅನ್ಯೋಽಸೌ ಜಾಯತೇ ಪ್ರೇತಸ್ತದಾಹುಸ್ತತ್ವಮಕ್ಷಯಂ॥ 12-220-35 (73956)
ಯದಾ ಸ್ವರೂಪತಶ್ಚಾನ್ಯೋ ಜಾತಿತಃ ಶ್ರುತಿತೋಽರ್ಥತಃ।
ಕಥಮಸ್ಮಿನ್ಸ ಇತ್ಯೇವಂ ಸಂಬೋಧಃ ಸ್ಯಾದಸಂಹಿತಃ॥ 12-220-36 (73957)
ಏವಂ ಸತಿ ಚ ಕಾ ಪ್ರೀತಿರ್ದಾನವಿದ್ಯಾತಪೋಬಲೈಃ।
ಯದ್ಯದಾಚರಿತಂ ಕರ್ಮ ಸರ್ವಮನ್ಯತ್ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-220-37 (73958)
ಯದಿ ಹ್ಯಯಮಿಹೈವಾನ್ಯೈಃ ಪ್ರಾಕೃತೈರ್ದುಃಖಿತೋ ಭವೇತ್।
ಸುಖಿತೋ ದುಃಖಿತೈರ್ವಾಽಪಿ ದೃಶ್ಯೋ ಹ್ಯಸ್ಯವಿನಿರ್ಣಯಃ॥ 12-220-38 (73959)
ಯದಾ ಹಿ ಮುಸಲೈರ್ಹನ್ಯುಃ ಶರೀರಂ ನ ಪುನರ್ಭವೇತ್।
ಪೃಥಗ್ಜ್ಞಾನಂ ಯದನ್ಯಚ್ಚ ಯೇನೈತನ್ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-220-39 (73960)
ಋತುಸಂವತ್ಸರೌ ತಿಥ್ಯಃ ಶೀತೋಷ್ಣೇಽಥ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ಯಥಾಽತೀತಾ ನ ದೃಶ್ಯಂತೇ ತಾದೃಶಃ ಸತ್ವಸಂಕ್ಷಯಃ॥ 12-220-40 (73961)
ಜರಯಾಽಭಿಪರೀತಸ್ಯ ಮೃತ್ಯುನಾ ನ ವಿನಾಶಿನಾ।
ದುರ್ಬಲಂ ದುರ್ಬಲಂ ಪೂರ್ವಂ ಗೃಹಸ್ಯೇವ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-220-41 (73962)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀ ಮನೋ ವಾಯುಃ ಶೋಣಿತಂ ಮಾಂಸಮಸ್ಥಿ ಚ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಂ ಧಾತುಮುಪಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-220-42 (73963)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿಧಾನಂ ಚ ದಾನಧರ್ಮಫಲಾಗಮಃ।
ತದರ್ಥಂ ವೇದಶಬ್ದಾಶ್ಚ ವ್ಯವಹಾರಾಶ್ಚ ಲೌಕಿಕಾಃ॥ 12-220-43 (73964)
ಇತಿ ಸಂಯಙ್ಭನಸ್ಯೇತೇ ಬಹವಃ ಸಂತಿ ಹೇತವಃ।
ಏತದಾಸೀನ್ಮಮಾಸ್ತೀತಿ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-220-44 (73965)
ತೇಷಾಂ ವಿಮೃಶತಾಮೇವಂ ತತ್ತತ್ಸಮಭಿಧಾವತಾಂ।
ಕ್ವಚಿನ್ನಿವಿಶತೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತ್ರ ಜೀರ್ಯತಿ ವೃಕ್ಷವತ್॥ 12-220-45 (73966)
ಏವಮರ್ಥೈರನರ್ಥೈಶ್ಚ ದುಃಖಿತಾಃ ಸರ್ವಜಂತವಃ।
ಆಗಮೈರಪಕೃಷ್ಯಂತೇ ಹಸ್ತಿಪೈರ್ಹಸ್ತಿನೋ ಯಥಾ॥ 12-220-46 (73967)
`ನ ಜಾತು ಕಾಮಃ ಕಾಮಾನಾಮುಪಭೋಗೇನ ಶಾಂಯತಿ।
ಹವಿಷಾ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇವ ಭೂಯ ಏವಾಭಿವರ್ಧತೇ॥' 12-220-47 (73968)
ಅರ್ಥಾಂಸ್ತಥಾಽತ್ಯಂತಮುಖಾವಹಾಂಶ್ಚ
ಲಿಪ್ಸಂತ ಏತೇ ಬಹವೋ ವಿಶುಷ್ಕಾಃ।
ಮಹತ್ತರಂ ದುಃಖಮನುಪ್ರಪನ್ನಾ
ಹಿತ್ವಾ ಸುಖಂ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ॥ 12-220-48 (73969)
ವಿನಾಶಿನೋ ಹ್ಯಧ್ನುವಜೀವಿತಸ್ಯ
ಕಿಂ ಬಂಧುಭಿರ್ಮಿತ್ರಪರಿಗ್ರಹೈಶ್ಚ।
ವಿಹಾಯ ಯೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸರ್ವಮೇವ
ಕ್ಷಣೇನ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತತೇ ಚ॥ 12-220-49 (73970)
ಭೂವ್ಯೋಮತೋಯಾನಲವಾಯವೋಽಪಿ
ಸದಾ ಶರೀರಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯಂತಿ।
ಇತೀದಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ರತಿಃ ಕುತೋ ಭವೇ
ದ್ವಿನಾಶಿನೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ನ ಕರ್ಮ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-220-50 (73971)
ಇದಮನುಪಧಿವಾಕ್ಯಮಚ್ಛಲಂ
ಪರಮನಿರಾಮಯಮಾತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ನರಪತಿರಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಸ್ಮಿತಃ
ಪುನರನುಯೋಕ್ತುಮಿದಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ ॥ 12-220-51 (73972)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 220॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-220-2 ಮಹತ್ಸುಖಂ ಮೋಕ್ಷಂ॥ 12-220-3 ಜನಕೋ ಜನಕವಂಶ್ಯಃ ನಾಂರಾ ಜನದೇವಃ॥ 12-220-4 ಪಾಷಂಡಾ ಲೋಕಾಯತಾದಯಸ್ತೇಷಾಂ ವಾದಿನಃ ಪ್ರತಿಭಟತ್ವೇನ ಜೇತಾರಃ॥ 12-220-6 ಕಾಪಿಲೇಯಃ ಕಪಿಲಾಯಾಃ ಪುತ್ರಃ। ಪರಿಧಾವನ್ ಏಕತ್ರ ವಾಸಮಕುರ್ವನ್॥ 12-220-7 ಸುಪರ್ಯವಸಿತಾರ್ಥಃ ಸಂಯಙ್ನಿಶ್ಚಿತಪ್ರಯೋಜನಃ॥ 12-220-8 ಕಾಮಾದವಸಿತಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಸ್ಥಿತಂ। ನೃಷು ಸುಖಂ ಅನ್ವಿಚ್ಛಂತಂ। ಸ್ಥಾಪಯಿತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-220-9 ಕಪಿಲಂ ತತ್ಪ್ರಶಿಷ್ಯತ್ವಾತ್ತತ್ತುಲ್ಯಂ॥ 12-220-15 ಮನುಷ್ಯೋ ವಯಸಾ ವೃತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಧೃತ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 12-220-17 ಭಗವಾನ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ವಾ॥ 12-220-18 ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷ್ವಾಚಾರ್ಯೇಷು ಸಮಬುದ್ಧಿಂ॥ 12-220-21 ಕಲ್ಯಾಯ ಸಮರ್ಥಾಯ॥ 12-220-22 ಜಾತಿರ್ಜನ್ಮ। ಕಮಂ ಯಾಗಾದಿ। ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಂತಂ। ತೇಷು ನಿರ್ವೇದಃ ಕ್ಷಯಿಷ್ಣುತ್ವಾತ್॥ 12-220-23 ತಂ ಮೋಹಮಬ್ರವೀದಿತ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ॥ 12-220-25 ಅನಾತ್ಮಾ ಹ್ಯಾತ್ಮನಃ ಕ್ಲೇಶಂ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾಮಯತ್ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-220-29 ಯತ್ರಕುತ್ರಾಪ್ಯನುಮಾನೇ ಈದೃಶಾನಿಷ್ಟನಿತ್ಯಾತ್ಮಾನ್ಯತಮಸಾಧಕೇ ಸಾಧ್ಯಸಿದ್ಧಿಂ ಭಾವಯತಃ ಕೃತಂ ಅಲಂ। ಭಾವನಯಾಲಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಉಕ್ತವಿಧಯಾನುಮಾನಸ್ಯಾಪ್ರಮಾಣತ್ವಾತ್। ಶರೀರಸ್ಯ ಶರೀರಾತ್॥ 12-220-30 ರೇತೋ ಧಾತುರ್ವಟಕಣಿಕಾ ಧೃತಧೂಮಾಧಿವಾಸನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಸೂರ್ಯಕಾಂತಾಗ್ನಿಮೋಕ್ಷಣಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-220-35 ವ್ಯೂಢೇ ಚ ದಗ್ಧೇ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಅನ್ಯೋನ್ಯಾಜ್ಜಾಯತೇ ಸ್ನೇಹಸ್ತಮಾಹುಃ ಸತ್ವಸಂಕ್ಷಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-220-38 ಸುಖಿತೈಃ ಸುಖಿತೋ ವಾಪಿ ದೃಷ್ಟೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ವಿನಿರ್ಣಯ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 221
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.221. ಅಧ್ಯಾಯಃ 221
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅನಕಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಪಂಚಶಿಖವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-221-0 (73973)
`*ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-221-0x (6100)
ಜನಕೋ ನರದೇವಸ್ತು ಜ್ಞಾಪಿತಃ ಪರಮರ್ಷಿಣಾ।
ಪುನರೇವಾನುಪಪ್ರಚ್ಛ ಸಾಂಪರಾಯೇ ಭವಾಭವೌ॥ 12-221-1 (73974)
ಭಗವನ್ಯದಿದಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾ ಭವತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಏವಂ ಸತಿ ಕಿಮಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-221-2 (73975)
ವಿವಾದಾದೇವ ಸಿದ್ಧೋಽಸೌ ಕಾರಣಸ್ಯೇವ ವೇದನಾ।
ಚೇತನೋ ವಿದ್ಯತೇ ಹ್ಯತ್ರ ಹೈತುಕಂ ಚ ಮನೋಗತಂ॥ 12-221-3 (73976)
ಆಗಮಾದೇವ ಸಿದ್ಧೋಽಸೌ ಸ್ವತಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ವರ್ತತೇ ಪೃಥಗನ್ಯೋನ್ಯಂ ನ ಹ್ಯಪಃಶ್ರಿತ್ಯ ಕರ್ಮಸು॥ 12-221-4 (73977)
ಚೇತನೋ ಹ್ಯಂಶವಸ್ತತ್ರ ಸ್ವಮೂರ್ತಂ ಧಾರಯಂತ್ಯತಃ।
ಸ್ವಭಾವಂ ಪೌರುಷಂ ಕರ್ಮ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ತಮುಪಾಶ್ರಿತಂ।
ತಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ದೇಹಿನೋ ದೇಹಬಂಧನಾಃ॥ 12-221-5 (73978)
ಗುಣಜ್ಞಾನಮಭಿಜ್ಞಾನಂ ತಸ್ಯ ಲಿಂಗಾನುಶಬ್ದಯತ್।
ಪೃಥಿವ್ಯಾದಿಷು ಭೂತೇಷು ತತ್ತದಾಹುರ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-221-6 (73979)
ಆತ್ಮಾಽಸೌ ವರ್ತತೇ ಭಿನ್ನಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಪರಮಾತ್ಮಾ ತಥೀವೈಕೋ ದೇವೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ವೈ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-221-7 (73980)
ಆಕಾಶಂ ವಾಯುರೂಷ್ಭಾ ಚ ಸ್ನೇಹೋ ಯಚ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ಯಥಾ ತ್ರಿಧಾ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ತಥಾಽಸೌ ಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-221-8 (73981)
ಪಪಸ್ಯಂತರ್ಹಿತಂ ಯದ್ವತ್ತದ್ವದ್ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮಕಂ।
ಪೂರ್ವಂ ನೈಶ್ಚರ್ಯಯೋಗೇನ ತಸ್ಮಾದೇತನ್ನ ಶೇಪವಾನ್॥ 12-221-9 (73982)
ಶಬ್ದಾಃ ಕಾಲಃ ಕ್ರಿಯಾ ದೇಹೋ ಮಮೈಕಸ್ವೈವ ಕಲ್ಪನಾ।
ಸ್ವಭಾವಂ ತನ್ಮಯಂ ತ್ವೇದಂ ಮಾಯಾರೂಪಂ ತು ಭೇದವತ್॥ 12-221-10 (73983)
ನಾನಾಖ್ಯಂ ಪರಂ ಶುದ್ಧಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ಪರಾತ್ಮಕಂ।
ಲಿಂಗಾದಿ ದೇವಮಧ್ಯಾಸ್ತೇ ಜ್ಞಾನಂ ದೇವಸ್ಯ ತತ್ತಥಾ॥ 12-221-11 (73984)
ಚಿನ್ಮಯೋಽಯಂ ಹಿ ನಾದಾಖ್ಯಃ ಶಬ್ದಶ್ಚಾಸೌ ಮನೋ ಮಹಾನ್।
ಗತಿಮಾನುತ ಸಂಧತ್ತೇ ವರ್ಣಮತ್ತತ್ಪದಾನ್ವಿತಂ॥ 12-221-12 (73985)
ಕಾಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಚ ತೇಷಾಂ ವೈ ಅವಕಾಶಸ್ತಥಾ ಪರಂ।
ಏತೇನೋಢಾ ಇತಿ ಚಾಖ್ಯಾತಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಧರ್ಮದೂಷಕಾಃ॥ 12-221-13 (73986)
ಅವಂಧನಮವಿಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ ತದ್ಭುವಮವ್ಯಯಂ।
ನಾನಾಭೇದವಿಕಲ್ಪನೇ ಯೇಷಾಮಾತ್ಮಾ ಸ್ಮೃತಃ ಸದಾ॥ 12-221-14 (73987)
ಪ್ರಕೃತೇರಪರಸ್ತೇಷಾಂ ಬಹವೋಽಪ್ಯಾತ್ಮವಾದಿನಃ।
ವಿರೋಧೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಸನ್ಮಾಯಾಂ ನ ತೇಷಾಂ ಸಿದ್ಧ ಏವ ಹಿ।
ಅನ್ಯದಾ ಚ ಗೃಹೀತೈ-----ವೇದಬಾಹ್ಯಾಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-221-15 (73988)
ಏಕಾನೇಕಾತ್ಮಕಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧೋ ಹಿ ಭೇದನುತ್।
ತಸ್ಮಾದ್ವೇದಸ್ಯ ಹೃದಯಮದ್ವೈಧ್ಯಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ತತ್॥ 12-221-16 (73989)
ವೇದಾದೃಷ್ಟೇರಯಂ ಲೋಕಃ ಸರ್ವಾರ್ಥೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಸ್ಮೃತಯೋ ಜಾತಾಃ ಸೇತಿಹಾಸಾಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ॥ 12-221-17 (73990)
ನ ಯನ್ನ ಸಾಧ್ಯಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ನಾದಿಮಧ್ಯಂ ನ ಚಾಂತವತ್।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಭೂರೀಣಿ ಪರಾ ಚ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಮನಃ॥ 12-221-18 (73991)
ಆತ್ಮಾ ಚ ಪರಮಃ ಶುದ್ಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋಽಸೌ ಪರಮಃ ಪುಮಾನ್॥ 12-221-19 (73992)
ಉತ್ಪತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಚೇದಂ ವಿಪರೀತಮಥೋಭಯೋಃ।
ಯೋ ವೇತ್ತಿ ಪ್ರಕೃತಿಂ ನಿತ್ಯಂ ತಥಾ ಚೈವಾತ್ಮನಸ್ತು ತಾಂ।
ಪ್ರದಹತ್ಯೇಷ ಕರ್ಮಾಖ್ಯಂ ದಾವೋದ್ಭೂತ ಇವಾನಲಃ॥ 12-221-20 (73993)
ಚಿನ್ಮಾತ್ರಪರಮಃ ಶುದ್ಧಃ ಸರ್ವಾಕೃತಿಷು ವರ್ತತೇ॥ 12-221-21 (73994)
ಆಕಾಶಕಲ್ಪಂ ವಿಮಲಂ ನಾನಾಶಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಂ।
ತಾಪನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಮಧ್ಯಮಸ್ಥಿತಿಂ।
ದುಃಖಮಸ್ತಿ ನ ನಿರ್ದುಃಖಂ ತದ್ವಿದ್ವಾನ್ನ ಚ ಲಿಪ್ಯತಿ॥ 12-221-22 (73995)
ಅಸಾವಶ್ನಾತಿ ಯದ್ವತ್ತದ್ವಮರೋಽಶ್ನಾತಿ ಯನ್ಮಧು।
ಏವಮೇವ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ನಾತ್ಮಾನಮವಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-221-23 (73996)
ಏವಂಭೂತಸ್ತ್ವಮಿತ್ಯತ್ರ ಸ್ವಾಧಿತೋ ಬುದ್ಧ್ಯತೇ ಪರಮ।
ಬುಧಸ್ಯ ಬೋಧನಂ ತತ್ರ ಕ್ರಿಯತೇ ಸದ್ಭಿರಿತ್ಯುತ।
ನ ಬುಧಸ್ಯೇತಿ ವೈ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ತಥಾವಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ಮೇ॥ 12-221-24 (73997)
ಶೋಕಮಸ್ಯ ನ ಗತ್ವಾ ತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರದಸ್ಯವಃ।
ಲೋಕಂ ನಿಧ್ನಂತಿ ಸಂಭಿನ್ನಾ ಜ್ಞಾತಿನೋತ್ರ ವದಂತ್ಯುತ॥ 12-221-25 (73998)
ಏವಂ ತಸ್ಯ ವಿಭೋಃ ಕೃತ್ಯಂ ಧಾತುರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕ್ಷಮಂತಿ ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವದ್ವಂದ್ವವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-221-26 (73999)
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮನ್ಯಥಾ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಕಿಂ ತೇನ ನ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಚೋರೇಣಾತ್ಮಾಪಹಾರಿಣಾ॥ 12-221-27 (74000)
ತಸ್ಯ ಸಂಯೋಗಯೋಗೇನ ಶುಚಿರಪ್ಯಶುಚಿರ್ಭವೇತ್।
ಅಶುಚಿಶ್ಚ ಶುಚಿಶ್ಚಾಪಿ ಜ್ಞಾನಾದ್ದೇಹಾದಯೋ ಯಥಾ॥ 12-221-28 (74001)
ದೃಶ್ಯಂ ನ ಚೈವ ದೃಷ್ಟಂ ಸ್ಯಾದ್ದೃಷ್ಟಂ ದೃಶ್ಯಂ ತು ನೈವ ಚ॥ 12-221-29 (74002)
ಅತೀತತ್ರಿತಯಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ಜ್ಞಾನರೂಪೇಣ ಸರ್ವದಾ।
ಏವಂ ನ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ರಾಗಮೋಹಮದಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-221-30 (74003)
ವೇದಬಾಹ್ಯಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಸಂಸಾರೇ ದುಃಖಭಾಗಿನಃ।
ಆಗಮಾನುಗತಜ್ಞಾನಾ ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 12-221-31 (74004)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭವತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತ್ವಂ ಯದ್ಬುದ್ಧಂ ಚಾತ್ಮರೂಪವತ್।
ತಮಸ್ಯಂಧೇ ನ ಸಂದೇಹಾತ್ಪರಂ ಯಾಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-221-32 (74005)
ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಹಾನಿಮವಾಪ್ಯ ಚ।
ಶುದ್ಧಸತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಜ್ಞಾನನಿರ್ಧೂತಕಲ್ಮಷಾಃ॥ 12-221-33 (74006)
ಅಸಕ್ತಾಃ ಪರಿವರ್ತಂತೇ ಸಂಸರಂತ್ಯಥ ವಾಯುವತ್।
ನ ಯುಜ್ಯಂತೇಽಥವಾ ಕ್ಲೇಶೈರಹಂಭಾವೋದ್ಭವೈಃ ಸಹ॥ 12-221-34 (74007)
ಇತಸ್ತತಃ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ನಿರ್ವರ್ಣಯಂತ್ಯುತ।
ಜ್ಞಾನಾನ್ವಿತಸ್ತಮೋ ಹನ್ಯಾದರ್ಕವತ್ಸ ಮಹಾಮತಿಃ॥ 12-221-35 (74008)
ಏವಮಾತ್ಮಾನಮನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ನಾನಾದುಃಖಸಮನ್ವಿತಂ।
ದೇಹಂ ಪಂಕಮಲೇ ಮಗ್ನಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ॥ 12-221-36 (74009)
ತಮೇವಂ ಸರ್ವದುಃಖಾತ್ತು ಮೋಚಯೇತ್ಪರಮಾತ್ಮವಾನ್।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತೋಪೇತಃ ಸರ್ವಸಂಗಬಹಿಷ್ಕೃತಃ।
ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪರಂ ನಿರ್ವಾಣಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-221-37 (74010)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನೋ ವಾಯುಃ ಶೋಣಿತಂ ಮಾಂಸಮಸ್ಥಿ ಚ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾದ್ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಂ ಧಾತುಮುಪಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-221-38 (74011)
ಕಾರಣಾನುಗತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಯದಿ ತಚ್ಚ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಅಲಿಂಗಸ್ಯ ಕಥಂ ಲಿಂಗಂ ಯುಜ್ಯತೇ ತನ್ಮೃಷಾ ದೃಢಂ॥ 12-221-39 (74012)
ನ ತ್ವೇವ ಹೇತವಃ ಸಂತಿ ಯೇ ಕೇಚಿನ್ಮೂರ್ತಿಸಂಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಮರ್ತ್ಯಸ್ಯ ಚ ಮರ್ತ್ಯೇನ ಸಾಮಾನ್ಯಂ ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-221-40 (74013)
ಲೋಕದೃಷ್ಟೋ ಯಥಾ ಜಾತೇಃ ಸ್ವೇದಜಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾಂ।
ಕೃತಾನುಸ್ಮರಣಾತ್ಸಿದ್ಧೋ ವೇದಗಂಯಃ ಪರಃ ಪುಮಾನ್॥ 12-221-41 (74014)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಗತೋ ವೇದೋ ನಾಮಹೇತುಭಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 12-221-42 (74015)
ಯಥಾ ಶಾಖಾ ಹಿ ವೈ ಶಾಖಾ ತರೋಃ ಸಂಬಧ್ಯತೇ ತದಾ।
ಶ್ರುತ್ಯಾ ತಥಾಪರೋಪ್ಯಾತ್ಮಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಸೋಽಪ್ಯಲಿಂಗವಾನ್।
ಅಲಿಂಗಸಾಧ್ಯಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಬಹವಃ ಸಂತಿ ಹೇತವಃ॥ 12-221-43 (74016)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾವಿಧಾನಂ ಚ ದಾನಧರ್ಮಫಲಾಗಮಃ।
ತದರ್ಥಂ ವೇದಶಬ್ದಾಶ್ಚ ವ್ಯವಹಾರಾಶ್ಚ ಲೌಕಿಕಾಃ॥ 12-221-44 (74017)
ಇತಿ ಸಂಯಙ್ಭನಸ್ಯೇತೇ ಬಹವಃ ಸಂತಿ ಹೇತವಃ।
ಏತದಸ್ತೀದಮಸ್ತೀತಿ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರತಿದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-221-45 (74018)
ತೇಷಾಂ ವಿಮೃಶತಾಮೇವಂ ತತ್ತತ್ಸಮಭಿಧಾವತಾಂ।
ಕ್ವಚಿನ್ನಿವಿಶತೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತ್ರ ಜೀರ್ಯತಿ ವೃಕ್ಷವತ್॥ 12-221-46 (74019)
ಏವಮರ್ಥೈರನರ್ಥೈಶ್ಚ ದುಃಖಿತಾಃ ಸರ್ವಜಂತವಃ।
ಆಗಮೈರಪಕೃಷ್ಯಂತಿ ಹಸ್ತಿನೋ ಹಸ್ತಿಪೈರ್ಯಥಾ॥ 12-221-47 (74020)
ನ ಜಾತು ಕಾಮಃ ಕಾಮಾಮಾಮುಪಭೋಗೇನ ಶಾಂಯತಿ।
ಹವಿಷಾ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇವ ಭೂಯ ಏವಾಭಿರ್ವಧತೇ॥ 12-221-48 (74021)
ಅರ್ಥಾಂಸ್ತಥಾಽತ್ಯಂತದುಃಖಾಬಹಾಂಶ್ಚ
ಲಿಪ್ಸಂತ ಏಕೇ ಬಹವೋ ವಿಶುಷ್ಕಾಃ।
ಮಹತ್ತರಂ ದುಃಖಮಭಿಪ್ರಪನ್ನಾ
ಹಿತ್ವಾ ಸುಖಂ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ॥ 12-221-49 (74022)
ವಿನಾಶಿನೋ ಹ್ಯಧ್ರುವಜೀವಿತಸ್ಯ
ಕಿಂ ಬಂಧುಭಿರ್ಮಂತ್ರಪರಿಗ್ರಹೈಶ್ಚ।
ವಿಹಾಯ ಯೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸರ್ವಮೇವ
ಕ್ಷಣೇನ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತತೇ ಚ॥ 12-221-50 (74023)
ಸ್ವಂ ಭೂಮಿತೋಯಾನಲವಾಯವೋ ಹಿ
ಸದಾ ಶರೀರಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯಂತಿ।
ಇತೀದಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಕುತೋ ರತಿರ್ಭವೇ
ದ್ವಿನಾಶಿನೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ನ ಕರ್ಮ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-221-51 (74024)
ಇದಮನುಪಧಿವಾಕ್ಯಮಚ್ಛಲಂ
ಪರಮನಿರಾಮಯಮಾತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ನರಪತಿರನುವೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಸ್ಮಿತಃ
ಪುನರನುಯೋಕ್ತುಮಿದಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥' ॥ 12-221-52 (74025)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 221॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ಅಯಮಧ್ಯಾವೋ ವ. ಪುಸ್ತಕಏವ ದೃಶ್ಯತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 222
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.222. ಅಧ್ಯಾಯಃ 222
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕಾಯ ಪಂಚಶಿಖೋಕ್ತಸಾಂಪರಾಯಿಕಭಾವಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-222-0 (74026)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-222-0x (6101)
ಜನಕೋ ನರದೇವಸ್ತು ಜ್ಞಾಪಿತಃ ಪರಮರ್ಷಿಣಾ।
ಪುನರೇವಾನುಪಪ್ರಚ್ಛ ಸಾಂಪರಾಯೇ ಭವಾಭವೌ॥ 12-222-1 (74027)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-222-2x (6102)
ಭಗವನ್ಯದಿ ನ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾ ಭವತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಏವಂ ಸತಿ ಕಿಮಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-222-2 (74028)
ಸರ್ವಮುಚ್ಛೇದನಿಷ್ಠಂ ಸ್ಯಾತ್ಪಶ್ಯ ಚೈತದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮತ್ತೋ ವಾ ಕಿಂ ವಿಶೇಷಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-222-3 (74029)
ಅಸಂಸರ್ಗೋ ಹಿ ಭೂತೇಷು ಸಂಸರ್ಗೋ ವಾ ವಿನಾಶಿಷು।
ಕಸ್ಮೈ ಕ್ರಿಯೇತ ತತ್ವೇನ ನಿಶ್ಚಯಃ ಕೋಽತ್ರ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-222-4 (74030)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-222-5x (6103)
ತಮಸಾ ಹಿ ಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಿಭ್ರಾಂತಮಿವ ಚಾತುರಂ।
ಪುನಃ ಪ್ರಶಮಯನ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಕವಿಃ ಪಂಚಶಿಖೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-222-5 (74031)
ಉಚ್ಛೇದನಿಷ್ಠಾ ನೇಹಾಸ್ತಿ ಭಾ ನಿಷ್ಠಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅಯಂ ಹ್ಯಪಿ ಸಮಾಹಾರಃ ಶರೀರೇಂದ್ರಿಯಚೇತಸಾಂ।
ವರ್ತತೇ ಪೃಥಗನ್ಯೋನ್ಯಮಪ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕರ್ಮಸು॥ 12-222-6 (74032)
ಧಾವತಃ ಪಂಚ ತೇಷಾಂ ತು ಖಂ ವಾಯುರ್ಜ್ಯೋತಿರಂಬು ಭೂಃ।
ತೇ ಸ್ವಭಾವೇನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ವಿಯುಜ್ಯಂತೇ ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 12-222-7 (74033)
ಆಕಾಶೋ ವಾಯುರೂಷ್ಮಾ ಚ ಸ್ನೇಹೋ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಏಷ ಪಂಚಸಮಾಹಾರಃ ಶರೀರಮಪಿ ನೈಕಧಾ॥ 12-222-8 (74034)
`ಅಹಂ ವಾಚ್ಯಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಯದ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಬುದ್ಧಿರೂಪವತ್।
ವಾಚಾಮಗೋಚರಂ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞೇಯಮೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-222-9 (74035)
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇ।'
ಜ್ಞಾನಮೂಷ್ಮಾ ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ತ್ರಿವಿಧಃ ಕರ್ಮಸಂಗ್ರಹಃ॥ 12-222-10 (74036)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚೇತನಾ ಮನಃ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ವಿಕಾರಶ್ಚ ಧಾತವಶ್ಚಾತ್ರ ನಿಃಸೃತಾಃ॥ 12-222-11 (74037)
`ಪ್ರಾಣಾದಯಸ್ತಥಾ ಸ್ಪರ್ಶಾ ನ ಸಂಬಾಧಗತಾಸ್ತಥಾ।
ಪುತ್ರಾಧೀನಂ ಭವಿಷ್ಯೇತ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಃ ಸ ಪರಃ ಪುಮಾನ್॥ 12-222-12 (74038)
ಶ್ರವಣಂ ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಜಿಹ್ವಾ ದೃಷ್ಟಿರ್ನಾಸಾ ತಥೈವ ಚ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀತಿ ಪಂಚೈತೇ ಚಿತ್ತಪೂರ್ವಗಮಾ ಗುಣಾಃ॥ 12-222-13 (74039)
ತತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನಸಂಯುಕ್ತಾ ತ್ರಿವಿಧಾ ಚೇತನಾ ಧ್ರುವಾ।
ಸುಖದುಃಖೇತಿ ಯಾಮಾಹುರದುಃಖೇತ್ಯಸುಖೇತಿ ಚ॥ 12-222-14 (74040)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಮೂರ್ತಯಃ।
ಏತೇ ಹ್ಯಾಮರಣಾತ್ಪಂಚ ಷಂಗುಣಾ ಜ್ಞಾನಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-222-15 (74041)
ತೇಷು ಕರ್ಮವಿಸರ್ಗಶ್ಚ ಸರ್ವತತ್ವಾರ್ಥನಿಶ್ಚಯಃ।
ತಮಾಹುಃ ಪರಮಂ ಶುಕ್ರಂ `ಪಾರೇ ಚ ರಜಸಃ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-222-16 (74042)
ವಿರಾಗಾದ್ವರ್ತತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮತೋ ರಜಸಿ ನಿತ್ಯಗಂ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಸನ್ನೇ ಸಂಪಶ್ಯೇ' ದ್ವುದ್ಧಿರಿತ್ಯವ್ಯಯಂ ಮಹತ್॥ 12-222-17 (74043)
ಇಮಂ ಗುಣಸಮಾಹಾರಮಾತ್ಮಭಾವೇನ ಪಶ್ಯತಃ।
ಅಸಂಯದ್ಗರ್ಶಿನೋ ದುಃಖಮನಂತಂ ನೋಪಶಾಂಯತಿ॥ 12-222-18 (74044)
`ತಸ್ಮಾದೇತೇಷು ಮೇಧಾವೀ ನ ಪ್ರಸಜ್ಯೇತ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।'
ಅನಾತ್ಮೇತಿ ಚ ಯದ್ದೃಷ್ಟಂ ತನ್ನಾಹಂ ನ ಮಮೇತ್ಯಪಿ।
ವರ್ತತೇ ಕಿಮಧಿಷ್ಠಾನಾ ಪ್ರಸಕ್ತಾ ದುಃಖಸಂತತಿಃ॥ 12-222-19 (74045)
ಯತ್ರ ಸಂಯಙ್ಭನೋ ನಾಮ ತ್ಯಾಗಮಾತ್ರಮನುತ್ತಮಂ।
ಶೃಣು ಯತ್ತವ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಭಾಷ್ಯಮಾಣಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-222-20 (74046)
ತ್ಯಾಗ ಏವ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯುಕ್ತಾನಾಮಪಿ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ನಿತ್ಯದುಃಖವಿನೀತಾನಾಂ ಶ್ಲೇಷೋ ದುಃಖವಹೋ ಹತಃ॥ 12-222-21 (74047)
ದ್ರವ್ಯತ್ಯಾಗೇ ತು ಕರ್ಮಾಣಿ ಭೋಗತ್ಯಾಗೇ ವ್ರತಾನ್ಯಪಿ।
ಸುಖತ್ಯಾಗೇ ತಪೋಯೋಗಂ ಸರ್ವತ್ಯಾಗೇ ಸಮಾಪನಾ॥ 12-222-22 (74048)
ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೋಽಯಮದ್ವೈಧಃ ಸರ್ವತ್ಯಾಗಸ್ಯ ದರ್ಶಿತಃ।
ವಿಪ್ರಹಾಣಾಯ ದುಃಖಸ್ಯ ದುರ್ಗತಿಸ್ತ್ವನ್ಯಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-222-23 (74049)
`ಶೇತೇ ಜರಾಮೃತ್ಯುಭಯೈರ್ವಿಮುಕ್ತಃ
ಕ್ಷೀಣೇ ಪುಣ್ಯೇ ವಿಗತೇ ಚ ಪಾಪೇ।
ತಪೋನಿಮಿತ್ತೇ ವಿಗತೇ ಚ ನಿಷ್ಠೇ
ಫಲೇ ಯಥಾಽಽಕಾಶಮಲಿಂಗ ಏವ॥' 12-222-24 (74050)
ಪಂಚಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಚೇತಸಿ।
ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಂಚಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ತು॥ 12-222-25 (74051)
ಹಸ್ತೌ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಂ ಜ್ಞೇಯಮಥ ಪಾದೌ ಗತೀಂದ್ರಿಯಂ।
ಪ್ರಜನಾನಂದಯೋಃ ಶೇಫೋ ನಿಸರ್ಗೇ ಪಾಯುರಿಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-222-26 (74052)
ವಾಕ್ಚ ಶಬ್ದವಿಶೇಷಾರ್ಥಂ ಗತಿಂ ಪಂಚಾನ್ವಿತಾಂ ವಿದುಃ।
ಏವಮೇಕಾದಶೈತಾನಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತೂಪಹತಂ ಮನಃ॥ 12-222-27 (74053)
ಕರ್ಣೌ ಶಬ್ದಶ್ಚ ಚಿತ್ತಂ ಚ ತ್ರಯಃ ಶ್ರವಣಸಂಗ್ರಹೇ।
ತಥಾ ಸ್ಪರ್ಶೇ ತಥಾ ರೂಪೇ ತಥೈವ ರಸಗಂಧಯೋಃ॥ 12-222-28 (74054)
ಏವಂ ಪಂಚತ್ರಿಕಾ ಹ್ಯೇತೇ ಗುಣಾಸ್ತದುಪಲಬ್ಧಯೇ।
ಯೇನಾಯಂ ತ್ರಿವಿಧೋ ಭಾವಃ ಪರ್ಯಾಯಾತ್ಸಮುಂಪಸ್ಥಿತಃ॥ 12-222-29 (74055)
ಸಾತ್ವಿಕೋ ರಾಜಸಶ್ಚಾಪಿ ತಾಮಸಶ್ಚಾಪಿ ತೇ ತ್ರಯಃ।
ತ್ರಿವಿಧಾ ವೇದನಾ ಯೇಷು ಪ್ರಸೂತಾಃ ಸರ್ವಸಾಧನಾಃ॥ 12-222-30 (74056)
ಪ್ರಹರ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿರಾನಂದಃ ಸುಖಂ ಸಂಶಾಂತಚಿತ್ತತಾ।
ಅಕುತಶ್ಚಿತ್ಕುತಶ್ಚಿದ್ವಾ ಚಿಂತಿತಃ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಗುಣಃ॥ 12-222-31 (74057)
ಅತುಷ್ಟಿಃ ಪರಿತಾಪಶ್ಚ ಶೋಕೋ ಲೋಭಸ್ತಥಾಽಕ್ಷಮಾ।
ಲಿಂಗಾನಿ ರಜಸಸ್ತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹೇತ್ವಹೇತುತಃ॥ 12-222-32 (74058)
ಅವಿವೇಕಸ್ತಥಾ ಮೋಹಃ ಪ್ರಮಾದಃ ಸ್ವಪ್ನತಂದ್ರಿತಾ।
ಕಥಂಚಿದಪಿ ವರ್ತಂತೇ ವಿವಿಧಾಸ್ತಾಮಸಾ ಗುಣಾಃ॥ 12-222-33 (74059)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ವರ್ತತೇ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಭಾವ ಇತ್ಯಪೇಕ್ಷೇತ ತತ್ತಥಾ॥ 12-222-34 (74060)
ಯತ್ತು ಸಂತಾಪಸಂಯುಕ್ತಮಪ್ರೀತಿಕರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ರಜ ಇತ್ಯೇವಂ ತತಸ್ತದಪಿ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-222-35 (74061)
ಅಥ ಯನ್ಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ತಮಸ್ತದುಪಧಾರಯೇತ್॥ 12-222-36 (74062)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ವ್ಯೋಮಾಶ್ರಿತಂ ಭೂತಂ ಶಬ್ದಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನೋಭಯಂ ಶಬ್ದವಿಜ್ಞಾನೇ ವಿಜ್ಞಾನಸ್ತೇತರಸ್ಯ ವಾ॥ 12-222-37 (74063)
ಏವಂ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ನಾಸಿಕಾ ಚೇತಿ ಪಂಚಮೀ।
ಸ್ಪರ್ಶೇ ರೂಪೇ ರಸೇ ಗಂಧೇ ತಾನಿ ಚೇತೋ ಮನಶ್ಚ ತತ್॥ 12-222-38 (74064)
ಸ್ವಕರ್ಮಯುಗಪದ್ಭಾವೋ ದಶಸ್ವೇತೇಷು ತಿಷ್ಠತಿ।
ಚಿತ್ತಮೇಕಾದಶಂ ವಿದ್ಧಿ ಬುದ್ಧಿರ್ದ್ವಾದಶಮೀ ಭವೇತ್॥ 12-222-39 (74065)
ತೇಷಾಮಯುಗಪದ್ಭಾವ ಉಚ್ಛೇದೋ ನಾಸ್ತಿ ತಾಮಸಃ।
ಆಸ್ಥಿತೋ ಯುಗಪದ್ಭಾವೇ ವ್ಯವಹಾರಃ ಸ ಲೌಕಿಕಃ॥ 12-222-40 (74066)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯುಪಸೃತ್ಯಾಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ ಶ್ರುತಾಗಮಾತ್।
ಚಿಂತಯನ್ನನುಪರ್ಯೇತಿ ತ್ರಿಭಿರೇವಾನ್ವಿತೋ ಗುಣೈಃ॥ 12-222-41 (74067)
ಯತ್ತಮೋಪಹತಂ ಚಿತ್ತಮಾಶುಸಂಚಾರಮಧ್ರುವಂ।
ಕರೋತ್ಯುಪರಮಂ ಕಾಯೇ ತದಾಹುಸ್ತಾಮಸಂ ಸುಖಂ॥ 12-222-42 (74068)
ಯದ್ಯದಾಗಮಸಂಯುಕ್ತಂ ನ ಕೃಚ್ಛ್ರಾದುಪಶಾಂಯತಿ।
ಅಥ ತತ್ರಾಪ್ಯುಪಾದತ್ತೇ ತಮೋ ವ್ಯಕ್ತಮಿವಾನೃತಂ॥ 12-222-43 (74069)
ಏವಮೇವ ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾತಃ ಸ್ವಕರ್ಮಪ್ರತ್ಯಯೋ ಗುಣಃ।
ಕಥಂಚಿದ್ವರ್ತತೇ ಸಂಯಕ್ಕೇಷಾಂಚಿದ್ವಾ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-222-44 (74070)
`ಅಹಮಿತ್ಯೇಷ ವೈ ಭಾವೋ ನಾನ್ಯತ್ರ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಯಸ್ಯ ಭಾವೋ ದೃಢೋ ನಿತ್ಯಂ ಸ ವೈ ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಥೇತರಃ॥ 12-222-45 (74071)
ದೇಹಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವೈ ದೃಢಃ।
ಏತೇನೈವಾನುಮಾನೇನ ತ್ಯಾಜ್ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಹ್ಯಸೌ॥ 12-222-46 (74072)
ಜ್ಞಾನೇನ ಮುಚ್ಯತೇ ಜಂತುರ್ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಭವೇತ್।
ಧರ್ಮೇಣ ಧಾರ್ಯತೇ ಲೋಕಃ ಸರ್ವಂ ಧರ್ಮೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-222-47 (74073)
ಸರ್ವಾರ್ಥಜನಕಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕಾರಣಂ।
ಸರ್ವೋ ಹಿ ದೃಶ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ನ ಸರ್ವಾರ್ಥಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-222-48 (74074)
ಸರ್ವತ್ಯಾಗೇ ಕೃತೇ ತಸ್ಮಾತ್ಪರಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೀದತಿ।
ವ್ಯಕ್ತಾದವ್ಯಕ್ತಮತುಲಂ ಲೋಕೇಷು ಪರಿವರ್ತತೇ॥' 12-222-49 (74075)
ಏತದಾಹುಃ ಸಮಾಹಾರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಸ್ಥಿತೋ ಮನಸಿ ಯೋ ಭಾವಃ ಸ ವೈ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-222-50 (74076)
ಏವಂ ಸತಿ ಕ ಉಚ್ಛೇದಃ ಶಾಶ್ವತೋ ವಾ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ಸ್ವಭಾವಾದ್ವರ್ತಮಾನೇಷು ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಹೇತುಷು॥ 12-222-51 (74077)
ಯಥಾರ್ಣವಗತಾ ನದ್ಯೋ ವ್ಯಕ್ತೀರ್ಜಹತಿ ನಾಮ ಚ।
ನತು ಸ್ವತಾಂ ನಿಯಚ್ಛಂತಿ ತಾದೃಶಃ ಸತ್ವಸಂಕ್ಷಯಃ॥ 12-222-52 (74078)
ಏವಂ ಸತಿ ಕುತಃ ಸಂಜ್ಞಾ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಪುನರ್ಭವೇತ್।
ಪ್ರತಿಸಂಮಿಶ್ರಿತೇ ಜೀವೇ ಗೃಹ್ಯಮಾಣೇ ಚ ಸರ್ವತಃ॥ 12-222-53 (74079)
ಇಮಾಂ ಚ ಯೋ ವೇದ ವಿಮೋಕ್ಷಬುದ್ಧಿ
ಮಾತ್ಮಾನಮನ್ವಿಚ್ಛತಿ ಚಾಪ್ರಮತ್ತಃ।
ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ಕರ್ಮಫಲೈರನಿಷ್ಟೈಃ
ಪತ್ರಂ ಬಿಸಸ್ಯೇವ ಜಲೇನ ಸಿಕ್ತಂ॥ 12-222-54 (74080)
ದೃಢೈರ್ಹಿ ಪಾಶೈರ್ಬಹುಭಿರ್ವಿಮುಕ್ತಃ
ಪ್ರಜಾನಿಮಿತ್ತೈರಪಿ ದೈವತೈಶ್ಚ।
ಯದಾ ಹ್ಯಸೌ ಸುಖದುಃಖೇ ಜಹಾತಿ
ಮುಕ್ತಸ್ತದಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಗತಿಮೇತ್ಯಲಿಂಗಃ॥ 12-222-55 (74081)
ಶ್ರುತಿಪ್ರಮಾಣಾಗಮಮಂಗಲೈಶ್ಚ
ಶೇತೇ ಜರಾಮೃತ್ಯುಭಯಾದಭೀತಃ।
ಕ್ಷೀಣೇ ಚ ಪುಣ್ಯೇ ವಿಗತೇ ಚ ಪಾಪೇ
ತತೋ ನಿಮಿತ್ತೇ ಚ ಫಲೇ ವಿನಷ್ಟೇ।
ಅಲೇಪಮಾಕಾಶಮಲಿಂಗಮೇವ
ಮಾಸ್ಥಾಯ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮಹತ್ಯಸಕ್ತಾಃ॥ 12-222-56 (74082)
ಯಥೋರ್ಣನಾಭಿಃ ಪರಿವರ್ತಮಾನ
ಸ್ತಂತುಕ್ಷಯೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಪಾತ್ಯಮಾನಃ।
ತಥಾ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪ್ರಜಹಾತಿ ದುಃಖಂ
ಬಿಧ್ವಂಸತೇ ಲೋಷ್ಠ ಇವಾದ್ರಿಮೃಚ್ಛನ್॥ 12-222-57 (74083)
ಯಥಾ ರುರುಃ ಶೃಂಗಮಥೋ ಪುರಾಣಂ
ಹಿತ್ವಾ ತ್ವಚಂ ವಾಽಪ್ಯುರಗೋ ಯಥಾ ಚ।
ವಿಹಾಯ ಗಚ್ಛತ್ಯನವೇಕ್ಷಮಾಣ
ಸ್ತಥಾ ವಿಮುಕ್ತೋ ವಿಜಹಾತಿ ದುಃಖಂ॥ 12-222-58 (74084)
ದ್ರುಮಂ ಯಥಾವಾಽಪ್ಯುದಕೈ ಪತಂತ
ಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಕ್ಷೀ ನಿಪತತ್ಯಸಕ್ತಃ।
ತಥಾ ಹ್ಯಸೌ ಸುಖದುಃಖೇ ವಿಹಾಯ
ಮುಕ್ತಃ ಪರಾದ್ಧರ್ಯಾಂ ಗತಿಮೇತ್ಯಲಿಂಗಃ॥ 12-222-59 (74085)
`ಇಮಾನ್ಸ್ವಲೋಕಾನನುಪಶ್ಯ ಸರ್ವಾ
ನ್ವ್ರಜನ್ಯಥಾಽಽಕಾಶಮಿವಾಪ್ನುಕಾಮಃ।
ಇಮಾಂ ಹಿ ಗಾಥಾಂ ಪ್ರಲಪನ್ಯಥಾಽಸ್ತಿ
ಸಮಸ್ತಸಂಕಲ್ಪವಿಶೇಷಮುಕ್ತಃ।
ಅಹಂ ಹಿ ಸರ್ವಂ ಕಿಲ ಸರ್ವಭಾವೇ
ಹ್ಯಹಂ ತದಂತರ್ಹ್ಯಹಮೇವ ಭೋಕ್ತಾ॥' 12-222-60 (74086)
ಅಪಿಚ ಭವತಿ ಮೈಥಿಲೇನ ಗೀತಂ
ನಗರಮುಪಾಹಿತಮಗ್ನಿನಾಽಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ।
ನ ಖಲು ಮಮ ತುಷೋಽಪಿ ದಹ್ಯತೇಽತ್ರ
ಸ್ವಯಮಿದಮಾಹ ಕಿಲ ಸ್ಮ ಭೂಮಿಪಾಲಃ॥ 12-222-61 (74087)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-222-62x (6104)
ಇದಮಮೃತಪದಂ ವಿದೇಹರಾಜಾ
ಸ್ವಯಮಿಹ ಪಂಚಶಿಖೇನ ಭಾಷ್ಯಮಾಣಂ।
ನಿಖಿಲಮಭಿಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಃ
ಪರಮಸುಖೀ ವಿಜಹಾರ ವೀತಶೋಕಃ॥ 12-222-62 (74088)
ಇಮಂ ಹಿ ಯಃ ಪಠತಿ ವಿಮೋಕ್ಷನಿಶ್ಚಯಂ
ಮಹೀಪತೇ ಸತತಮವೇಕ್ಷತೇ ತಥಾ।
ಉಪದ್ರವಾನ್ನಾನುಭವತ್ಯದುಃಖಿತಃ
ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ಕಪಿಲಮಿವೈತ್ಯ ಮೈಥಿಲಃ॥ ॥ 12-222-63 (74089)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಶ್ರಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 222॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-222-2 ಭಗವನ್ಯವಿದಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-3 ಪಂಚತ್ವೇ ತದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-6 ಉಚ್ಛೇದನಿಷ್ಠಾ ದೇಹೇಽಸ್ತಿ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-13 ಚಿತ್ತರೂಪಂ ಗಮಾ ಗುಣಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-15 ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಆಮರಣಾದ್ಯುಕ್ತಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-20 ತತ್ತು ಸಂಯಙ್ಭಾತಂ ನಾಮ ಸ್ಯಾಗಶಾಸ್ತ್ರಮನುತ್ತಮಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಅತ್ರ ಸಂಯಗ್ಬಧೋ ನಾಮ ತ್ಯಾಗಶಾಸ್ತ್ರಮನುತ್ತಮಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-21 ನಿತ್ಯಂ ಮಿಥ್ಯಾ ವಿನೀತಾನಾಂ ಕ್ಲೇಶೋ ದುಃಖವಹೋ ಮತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-22 ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯಂ ತ್ಯಾಗೇ ಏವೇತ್ಯಾಹ ದ್ರವ್ಯೇತಿ। ದ್ರವ್ಯಾದಿತ್ಯಾಗನಿಮಿತ್ತಂ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಾದೀನ್ಯುಪದಿಶಂತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಸರ್ವತ್ಯಾಗನಿಮಿತ್ತಂ ಯೋಗಮುಪದಿಶಂತಿ। ಯತಃ ಸಾ ತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಸಮಾಪನಾ ಸಮಾಪ್ತಿಃ ಪರಾಕಾಷ್ಠೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-222-27 ಬುಚ್ದ್ಯಾಶು ವಿಸೃಜೇನ್ಮನಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-34 ಇತ್ಯುಪೇಕ್ಷೇತ ತಂ ತಥಾ ಇತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-35 ಯತ್ತ್ವಸಂತೋಷಸಂಯುಕ್ತಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-40 ಉಚ್ಛೇದೋ ನಾಸ್ತಿ ಮಾನಸಃ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ತಾಮಸೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-41 ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-42 ತಾಮಸಂ ಗುಣಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ತಾಮಸಂ ಬುಧಾಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-43 ನ ಕೃಚ್ಛ್ರಮನುಪಶ್ಯತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-52 ನದಾಶ್ಚ ತಾನಿ ಯಚ್ಛಂತಿ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-222-58 ರುರುರ್ಮೃಗಭೇದಃ॥ 12-222-59 ಪರಾರ್ದ್ಭ್ಯಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ॥ 12-222-63 ಅವೇಕ್ಷತೇ ಅರ್ಥತಃ ಪರ್ಯಾಲೋಚಯತಿ। ಕಪಿಲಂ ಕಪಿಲಪ್ರಶಿಷ್ಯಂ ಪಂಚಶಿಖಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 223
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.223. ಅಧ್ಯಾಯಃ 223
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-223-0 (74090)
`* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-223-0x (6105)
ಕಿಂ ಕಾರಣಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದಹ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಮೈಥಿಲಃ।
ಮಿಥಿಲಾಂ ನೇಹ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಹ ವೀಕ್ಷ್ಯ ವಿದಾಹಿತಾಂ॥ 12-223-1 (74091)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-223-2x (6106)
ಶ್ರೃಯತಾಂ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ಯದರ್ಥಂ ದೀಪಿತಾ ಪುರಾ।
ವಹ್ನಿನಾ ದೀಪಿತಾ ಸಾ ತು ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಮಹಾಮತೇ॥ 12-223-2 (74092)
ಜನಕೋ ಜನದೇವಸ್ತು ಕರ್ಮಾಣ್ಯಾಧ್ಯಾಯ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಸರ್ವಭಾವಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾವೇನ ವಿಚಚಾರ ಸಃ॥ 12-223-3 (74093)
ಯಜಂದದಂಸ್ತಥಾ ಜುಹ್ವನ್ಪಾಲಯನ್ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತನ್ಮಯತ್ವೇನ ನಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-223-4 (74094)
ಸ ತಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಜ್ಞಾತುಮೈಚ್ಛತ್ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಸರ್ವಲೋಕಾಧಿಪಸ್ತತ್ರ ದ್ವಿಜರೂಪೇಣ ಸಂಯುತಃ॥ 12-223-5 (74095)
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯಲೀಕಂ ಕಿಂಚಿದಾಚರನ್।
ಸ ಗೃಹೀತ್ವಾ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠೈರ್ನೃಪಾಯ ಪ್ರತಿವೇದಿತಃ॥ 12-223-6 (74096)
ಅಪರಾಧಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ತಂ ರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ನ ತ್ವಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ದಂಡೇನ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-223-7 (74097)
ಮಮ ರಾಜ್ಯಾದ್ವಿನಿರ್ಗಚ್ಛ ಯಾವತ್ಸೀಮಾ ಭುವೋ ಮಮ।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ॥ 12-223-8 (74098)
ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಂ ರಾಜನ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮಮ ಜಾನತಃ।
ಕಾ ಸೀಮಾ ತವ ಭೂಮೇಸ್ತು ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮಂ ಮಮಾದ್ಯ ವೈ॥ 12-223-9 (74099)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮೈಥಿಲೋ ರಾಜಾ ಲಜ್ಜಯಾವನತಾನನಃ।
ನೋವಾಚ ವಚನಂ ವಿಪ್ರಂ ತತ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತತ್॥ 12-223-10 (74100)
ಪುನಃಪುನಶ್ಚ ತಂ ವಿಪ್ರಶ್ಚೋದಯಾಮಾಸ ಸತ್ವರಂ।
ಬ್ರೂಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಿ ತವ ರಾಜ್ಯಾ ದ್ವಿವಾಸಿತಃ॥ 12-223-11 (74101)
ತತೋ ನೃಪೋ ವಿಚಾರ್ಯೈವಮಾಹ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವಂ।
ಆವಾಸೋ ವಾ ನ ಮೇಽಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸರ್ವಾ ವಾ ಪೃಥಿವೀ ಮಮ।
ಗಚ್ಛ ವಾ ತಿಷ್ಠ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ॥ 12-223-12 (74102)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತಥಾ ತೇನ ಮೈಥಿಲೇನ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ರಾಜಾನಂ ಮಂತ್ರಿಭಿರ್ವೃತಂ॥ 12-223-13 (74103)
ತ್ವಮೇವಂ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಪಕ್ಷಪದಾಹಿತಃ।
ಅಹೋ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥರೂಪೋಽಸಿ ಗಮಿಷ್ಯೇ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ವೈ॥ 12-223-14 (74104)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಯಯೌ ವಿಪ್ರಸ್ತಜ್ಜಿಜ್ಞಾಸುರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್।
ಅದಹಚ್ಚಾಗ್ನಿನಾ ತಸ್ಯ ಮಿಥಿಲಾಂ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಯಂ॥ 12-223-15 (74105)
ಪ್ರದೀಪ್ಯಮಾನಾಂ ಮಿಥಿಲಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ನ ಕಂಪಿತಃ।
ಜನೈಃ ಸ ಪರಿಪೃಷ್ಟಸ್ತು ವಾಕ್ಯಮೇತದುವಾಚ ಹ॥ 12-223-16 (74106)
ಅನಂತಂ ವತ ಮೇ ವಿತ್ತಂ ಭಾವ್ಯಂ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯಾಂ ನ ಮೇ ಕಿಂಚನ ದಹ್ಯತೇ॥ 12-223-17 (74107)
ತದಸ್ಯ ಭಾಷಮಾಣಸ್ಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಪುನಃ ಸಂಜೀವಯಾಮಾಸ ಮಿಥಿಲಾಂ ತಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ 12-223-18 (74108)
ಆತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ವರಂ ಚಾಸ್ನೈ ದದ್ರೌ ಪುನಃ।
ಧರ್ಮೇ ತಿಷ್ಠಸ್ವ ಸದ್ಭಾವೋ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೇಽರ್ಥೇ ನರಾಧಿಪ॥ 12-223-19 (74109)
ಸತ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಸ್ವ ನಿರ್ವಿಣ್ಣಃ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ವ್ರಜಾಂಯಹಂ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾಂಶ್ಚೈನಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥' ॥ 12-223-20 (74110)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 223॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* 223, 223 ಏತದಧ್ಯಾಯದ್ವಯಂ ಧ. ಪುಸ್ತಕಏವ ದೃಶ್ಯತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 224
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.224. ಅಧ್ಯಾಯಃ 224
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಸ್ಯಾಪಿ ಭಗವದುಪಾಸಕಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಪುರುಷಾರ್ಥಸಿದ್ಧೌ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಸುವರ್ಚಲಾಶ್ವೇತಕೇತೂಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-224-0 (74111)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-224-0x (6107)
ಅಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ಯದಿ ವಿಭೋ ಸದಾರೋ ನಿಯತೋ ಗೃಹೇ।
ಅತೀತಸರ್ವಸಂಸಾರಃ ಸರ್ವದ್ವಂದ್ವವಿವರ್ಜಿತಃ।
ತಂ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದುರ್ಲಭಃ ಪುರುಷೋ ಮಹಾನ್॥ 12-224-1 (74112)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-224-2x (6108)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪೃಷ್ಟವಾನಸಿ।
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಶುದ್ಧಂ ಸಂಸಾರಭಯಭೇಷಜಂ॥ 12-224-2 (74113)
ದೇವಲೋ ನಾಮ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಕೋವಿದಃ।
ಕ್ರಿಯಾವಾಂಧಾರ್ಮಿಕೋ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಕಃ॥ 12-224-3 (74114)
ಸುತಾ ಸುವರ್ಚಲಾ ನಾಮ ತಸ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣಲಕ್ಷಣಾ।
ನಾತಿಹ್ರಸ್ವಾ ನಾತಿಕೃಶಾ ನಾತಿದೀರ್ಘಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಪ್ರದಾನಸಮಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಪಿತಾ ತಸ್ಯ ಹ್ಯಚಿಂತಯತ್॥ 12-224-4 (74115)
ಅಸ್ಯಾಃ ಪತಿಃ ಕುತೋ ವೇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಃ ಪರಃ।
ವಿದ್ವಾನ್ವಿಪ್ರೋ ಹ್ಯಕುಟುಂಬಃ ಪ್ರಿಯವಾದೀ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-224-5 (74116)
ಇತ್ಯೇವಂ ಚಿಂತಯಾನಂ ತಂ ರಹಸ್ಯಾಹ ಸುವರ್ಚಲಾ॥ 12-224-6 (74117)
ಅಂಧಾಯ ಮಾಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದೇಹ್ಯನಂಧಾಯ ವೈ ಪಿತಃ।
ಏವಂ ಸ್ಮರ ಸದಾ ವಿದ್ವನ್ಮಮೇದಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ಮುನೇ॥ 12-224-7 (74118)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-224-8x (6109)
ನ ಶಕ್ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ವತ್ಸೇ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಅಂಧತಾನಂಧತಾ ಚೇತಿ ವಿಕಾರೋ ಮಮ ಜಾಯತೇ॥ 12-224-8 (74119)
ಉನ್ಮತ್ತೇವಾಶುಭಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭಾಷಸೇ ಶುಭಲೋಚನೇ॥ 12-224-9 (74120)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-10x (6110)
ನಾಹಮುನ್ಮತ್ತಭೂತಾಽದ್ಯ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ।
ವಿದ್ಯತೇ ಚೇತ್ಪತಿಸ್ತಾದೃಕ್ಸ ಮಾಂ ಭರತಿ ವೇದವಿತ್॥ 12-224-10 (74121)
ಯೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಮನ್ಯಸೇ ದಾತುಂ ಮಾಮಿಹಾನಯ ತಾಂದ್ವಿಜಾನ್।
ತಾದೃಶಂ ತಂ ಪತಿಂ ತೇಷು ವರಯಿಷ್ಯೇ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-224-11 (74122)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-224-12x (6111)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಮೃಷಿಃ ಶಿಷ್ಯಾನುವಾಚ ಹ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೇದಸಂಪನ್ನಾನ್ಯೋನಿಗೋತ್ರವಿಶೋಧಿತಾನ್॥ 12-224-12 (74123)
ಮಾತೃತಃ ಪಿತೃತಃ ಶುದ್ಧಾಞ್ಶುದ್ಧಾನಾಚಾರತಃ ಶುಭಾನ್।
ಅರೋಗಾನ್ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನಾಞ್ಶೀಲಸತ್ವಗುಣಾನ್ವಿತಾನ್॥ 12-224-13 (74124)
ಅಸಂಕೀರ್ಣಾಂಶ್ಚ ಗೋತ್ರೇಷು ವೇದವ್ರತಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸ್ನಾತಕಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ಮಾತಾಪಿತೃಸಮನ್ವಿತಾನ್।
ನಿವೇಷ್ಟುಕಾಮಾನ್ಕನ್ಯಾಂ ಮೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽನಯತ ಶಿಷ್ಯಕಾಃ॥ 12-224-14 (74125)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತ್ವರಿತಾಃ ಶಿಷ್ಯಾ ಹ್ಯಾಶ್ರಮೇಷು ತತಸ್ತತಃ।
ಗ್ರಾಮೇಷು ಚ ತತೋ ಗತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನ್ಯವೇದಯನ್॥ 12-224-15 (74126)
ಋಷೇಃ ಪ್ರಭಾವಂ ಮತ್ವಾ ತೇ ಕನ್ಯಾಯಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಅನೇಕಮುನಯೋ ರಾಜನ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ದೇವಲಾಶ್ರಮಂ॥ 12-224-16 (74127)
ಅನುಮಾನ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಮುನೀನ್ಮುನಿಕುಮಾರಕಾನ್।
ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ವಿಧಿವತ್ತತ್ರ ಕನ್ಯಾಮಾಹ ಪಿತಾ ಮಹಾನ್॥ 12-224-17 (74128)
ಏತೇಽಪಿ ಮುನಯೋ ವತ್ಸೇ ಸ್ವಪುತ್ರೈಕಮತಾ ಇಹ।
ವೇದವೇದಾಂಗಸಂಪನ್ನಾಃ ಕುಲೀನಾಃ ಶೀಲಸಂಮತಾಃ॥ 12-224-18 (74129)
ಯೇಽಮೀ ತೇಷು ವರಂ ಭದ್ರೇ ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಮಹಾವ್ರತಂ।
ತಂ ಕುಮಾರಂ ವೃಣೀಷ್ವಾದ್ಯ ತಸ್ಮೈ ದಾಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಶುಭೇ॥ 12-224-19 (74130)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣೀ ತಪ್ತಹೇಮನಿಭಾ ತದಾ।
ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಸಂಪನ್ನಾ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ಯಶಸ್ವಿನೀ॥ 12-224-20 (74131)
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಸಮಿತೀರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ತಪೋಧನಾನ್।
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಸಮಿತೌ ವಿಪ್ರೋ ಹ್ಯಂಧೋಽನಂಧಃ ಸ ಮೇ ವರಃ॥ 12-224-21 (74132)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನಯಸ್ತತ್ರ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ನೋಚುರ್ವಿಪ್ರಾ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಕನ್ಯಾಂ ಮತ್ವಾ ಹ್ಯವೇದಿಕಾಂ॥ 12-224-22 (74133)
ಕುತ್ಸಯಿತ್ವಾ ಮುನಿಂ ತತ್ರ ಮನಸಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಯಥಾಗತಂ ಯಯುಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ನಾನಾದೇಶನಿವಾಸಿನಃ॥ 12-224-23 (74134)
ಕನ್ಯಾ ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ತತ್ರ ಪಿತೃವೇಶ್ಮನಿ ಭಾಮಿನೀ॥ 12-224-24 (74135)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ವಿದ್ವಾನ್ನ್ಯಾಯವಿಶಾರದಃ।
ಊಹಾಪೋಹವಿಧಾನಜ್ಞೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-224-25 (74136)
ವೇದವಿದ್ವೇದತತ್ವಜ್ಞಃ ಕ್ರಿಯಾಕಲ್ಪವಿಶಾರದಃ।
ಆತ್ಮತತ್ವವಿಭಾಗಜ್ಞಃ ಪಿತೃಮಾನ್ಗುಣಸಾಗರಃ॥ 12-224-26 (74137)
ಶ್ವೇತಕೇತುರಿತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವೃತ್ತಾಂತಮಾದರಾತ್।
ಕನ್ಯಾರ್ಥಂ ದೇವಲಂ ಚಾಪಿ ಶೀಘ್ರಂ ತತ್ರಾಗತೋಽಭವತ್॥ 12-224-27 (74138)
ಉದ್ದಾಲಕಸುತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ಮಹಾವ್ರತಂ।
ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಚ ಸಂಪೂಜ್ಯ ದೇವಲಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 12-224-28 (74139)
ಕನ್ಯೇ ಏಷ ಮಹಾಭಾಗೇ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಋಷಿಕುಮಾರಕಃ।
ವರಯೈನಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಂ॥ 12-224-29 (74140)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಕನ್ಯಾ ಋಷಿಪುತ್ರಮುದೈಕ್ಷತ।
ತಾಂ ಕನ್ಯಾಮಾಹ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಸೋಽಹಂ ಭದ್ರೇ ಸಮಾಗತಃ॥ 12-224-30 (74141)
ಅಂಧೋಽಹಮತ್ರ ತತ್ವಂ ಹಿ ತಥಾ ಮನ್ಯೇ ಚ ಸರ್ವದಾ।
ವಿಶಾಲನಯನಂ ವಿದ್ಧಿ ತಥಾ ಮಾಂ ಹೀನಸಂಶಯಂ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಮಾಂ ವರಾರೋಹೇ ಭಜೇ ಚ ತ್ವಾಮನಿಂದಿತೇ॥ 12-224-31 (74142)
ಯೇನೇದಂ ವೀಕ್ಷತೇ ನಿತ್ಯಂ ವೃಣೋತಿ ಸ್ಪೃಶತೇಽಥವಾ।
ಘ್ರಾಯತೇ ವಕ್ತಿ ಸತತಂ ಯೇನೇದಂ ಸಾರ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-224-32 (74143)
ಯೇನೇದಂ ಮನ್ಯತೇ ತತ್ವಂ ಯೇನ ಬುಧ್ಯತಿ ವಾ ಪುನಃ।
ನ ಚಕ್ಷುರ್ವಿದ್ಯತೇ ಹ್ಯೇತತ್ಸ ವೈ ಭೂತಾಂಧ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-224-33 (74144)
ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ಚೇದಂ ಪಶ್ಯಂಛೃಣ್ವನ್ಸ್ಪೃಶನ್ನಪಿ।
ಜಿಘ್ರಂಶ್ಚ ರಸಯಂಸ್ತದ್ವದ್ವರ್ತತೇ ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-224-34 (74145)
ತನ್ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ತತೋ ಹ್ಯಂಧೋ ವೃಣು ಭದ್ರೇಽದ್ಯ ಮಾಮತಃ।
ಲೋಕದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಕರೋಮೀಹ ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾದಿಕಂ॥ 12-224-35 (74146)
ಆತ್ಮದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ವಿಲಿಪ್ಯಾಸಿ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಸ್ಥಿತೋಽಹಂ ನಿರ್ಭರಃ ಶಾಂತಃ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಭಾವನಃ॥ 12-224-36 (74147)
ಅವಿದ್ಯಯಾ ತರನ್ಮೃತ್ಯುಂ ವಿದ್ಯಯಾ ತಂ ತಥಾಽಮೃತಂ।
ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತಂ ತು ಸಂದೃಶ್ಯ ವಸಾಮೀಹ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ಕ್ರೀತೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ಭದ್ರೇ ಭರ್ತಾಽಹಂ ತೇ ವೃಣೀಷ್ವ ಮಾಂ॥ 12-224-37 (74148)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-224-38x (6112)
ತತಃ ಸುವರ್ಚಲಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಹ ತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಂ।
ಮನಸಾಽಸಿ ವೃತೋ ವಿದ್ವಞ್ಶೇಷಕರ್ತಾ ಪಿತಾ ಮಮ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಪಿತರಂ ಮಹ್ಯಮೇಷ ವೇದವಿಧಿಕ್ರಮಃ॥ 12-224-38 (74149)
ತದ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಪಿತಾ ತಸ್ಯಾ ದೇವಲೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ಚ ಸಂಪೂಜ್ಯ ತಥೈವೋದ್ದಾಲಕೇನ ತಂ॥ 12-224-39 (74150)
ಮುನೀನಾಮಗ್ರತಃ ಕನ್ಯಾಂ ಪ್ರದದೌ ಜಲಪೂರ್ವಕಂ।
ಉದಾಹರಂತಿ ವೈ ತತ್ರ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ತಂ॥ 12-224-40 (74151)
ಹೃತ್ಪುಂಡರೀಕನಿಲಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಕೋ ಹರಿಃ।
ಶ್ವೇತಕೇತುಸ್ವರೂಪೇಣ ಸ್ಥಿತೋಽಸೌ ಮಧುಸೂದನಃ॥ 12-224-41 (74152)
ಪ್ರೀಯತಾಂ ಮಾಧವೋ ದೇವಃ ಪತ್ನೀ ಚೇಯಂ ಸುತಾ ಮಮ।
ಪ್ರತಿಪಾದಯಾಮಿ ತೇ ಕನ್ಯಾಂ ಸಹಧರ್ಮಚರೀಂ ಶುಭಾಂ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರದದೌ ತಸ್ಮೈ ದೇವಲೋ ಮುನಿಪುಂಗವಃ॥ 12-224-42 (74153)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಶ್ವೇತಕೇತುರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಉಪಯಂಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮತ್ರ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-224-43 (74154)
ಸಮಾಪ್ಯ ತಂತ್ರಂ ಮುನಿಭಿರ್ವೈವಾಹಿಕಮನುತ್ತಮಂ।
ಸ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ವಸಂಧೀಮಾನ್ಭಾರ್ಯಾಂ ತಾಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-224-44 (74155)
ಯಾನಿ ಚೋಕ್ತಾನಿ ವೇದೇಷು ತತ್ಸರ್ವಂ ಕುರು ಶೋಭನೇ।
ಮಯಾ ಸಹ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸಹಧರ್ಮಚರೀ ಮಂ॥ 12-224-45 (74156)
ಅಹಮಿತ್ಯೇವ ಭಾವೇನ ಸ್ಥಿತೋಽಹಂ ತ್ವಂ ತಥೈವ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವೀಥಾಃ ಕುರ್ಯಾಂ ತೇ ಚ ತತಃ ಪರಂ॥ 12-224-46 (74157)
ನ ಮಮೇತಿ ಚ ಭಾವೇನ ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿನಿಲಯೇನ ಚ।
ಅನಂತರಂ ತಥಾ ಕುರ್ಯಾಸ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಭಸ್ಮಸಾತ್॥ 12-224-47 (74158)
ಏವಂ ತ್ವಯಾ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಸರ್ವದಾ ದುರ್ಭಗಾ ಮಯಾ।
ಯದ್ಯದಾಚರತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತ್ತದೇವೇತರೋ ಜನಃ।
ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಸ್ಯ ಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಚಾತ್ಮಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-224-48 (74159)
ಉಕ್ತ್ವೈವಂ ಸ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಜ್ಞಾನೈಕಭಾಜನಃ।
ಪುತ್ರಾನುತ್ಪಾದ್ಯ ತಸ್ಯಾಂ ಚ ಯಜ್ಞೈಃ ಸಂತರ್ಪ್ಯ ದೇವತಾಃ॥ 12-224-49 (74160)
ಆತ್ಮಯೋಗಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಭಾರ್ಯಾಂ ತಾಂ ಸದೃಶೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬುದ್ಧಿಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರಿವ॥ 12-224-50 (74161)
ಲೋಕಮನ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತೌ ಭಾರ್ಯಾ ಭರ್ತಾ ತಥೈವ ಚ।
ಸಾಕ್ಷಿಭೂತೌ ಜಗತ್ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚರಮಾಣೌ ಮುದಾಽನ್ವಿತೌ॥ 12-224-51 (74162)
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ಭರ್ತಾರಂ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ಸುವರ್ಚಲಾ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕೋ ಭವಾನತ್ರ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ತದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-224-52 (74163)
ತಾಮಾಹ ಭಗವಾನ್ವಾಗ್ಮೀ ತಯಾ ಜ್ಞಾತೋ ನ ಸಂಶಯಃ।
ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇತಿ ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಪುನಃ ಕಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-224-53 (74164)
ಸಾ ತಮಾಹ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಹೃದಿ ಶಾಯಿನಂ।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೈನಾಂ ಸ ನ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಭಾಮಿನಿ॥ 12-224-54 (74165)
ನಾಮಗೋತ್ರಸಮಾಯುಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ।
ತನ್ಮಿಥ್ಯಾಗೋತ್ರಸದ್ಭಾವೇ ವರ್ತತೇ ದೇಹಬಂಧನಂ॥ 12-224-55 (74166)
ಅಹಮಿತ್ಯೇಷ ಭಾವೋಽತ್ರ ತ್ವಯಿ ಚಾಪಿ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತ್ವಮಪ್ಯಹಮಹಂ ಸರ್ವಮಹಮಿತ್ಯೇವ ವರ್ತತೇ।
ನಾತ್ರ ತತ್ಪರಮಾರ್ಥಂ ವೈ ಕಿಮರ್ಥಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-224-56 (74167)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಭರ್ತಾರಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಕಾಲೇ ಸ್ಮಯಮಾನಾ ತದಾ ನೃಪ॥ 12-224-57 (74168)
ಕಿಮನೇಕಪ್ರಕಾರೇಣ ವಿರೋಧೇನ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಕ್ರಿಯಾಕಲಾಪೈರ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಜ್ಞಾನನಷ್ಟೋಽಸಿ ಸರ್ವದಾ।
ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥಾಽಹಂ ತ್ವಾಮನುವ್ರತಾ॥ 12-224-58 (74169)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-59x (6113)
ಯದ್ಯದಾಚರತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತ್ತದೇವೇತರೋ ಜನಃ।
ವರ್ತತೇ ತೇನ ಲೋಕೋಽಯಂ ಸಂಕೀರ್ಣಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-224-59 (74170)
ಸಂಕೀರ್ಣೇ ಚ ತಥಾ ಧರ್ಮೇ ವರ್ಣಃ ಸಂಕರಮೇತಿ ಚ।
ಸಂಕರೇ ಚ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಮಾತ್ಸ್ಯೋ ನ್ಯಾಯಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-224-60 (74171)
ತದನಿಷ್ಟಂ ಹರೇರ್ಭದ್ರೇ ಧಾತುರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪರಮೇಶ್ವರಸಂಕ್ರೀಡಾ ಲೋಕಸೃಷ್ಟಿರಿಯಂ ಶುಭೇ॥ 12-224-61 (74172)
ಯಾವತ್ಪಾಸವ ಉದ್ದಿಷ್ಟಾಸ್ತಾವತ್ಯೋಽಸ್ಯ ವಿಭೂತಯಃ।
ತಾವತ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಾಯಾಸ್ತು ತಾವತ್ಯೋಽಸ್ಯಾಶ್ಚ ಶಕ್ತಯಃ॥ 12-224-62 (74173)
ಏವಂ ಸುಗಹ್ವರೇ ಯುಕ್ತೋ ಯತ್ರ ಮೇ ತದ್ಭವಾಭವಂ।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಜ್ಞಾನಾಸಿನಾ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ ವಿದ್ವಾನ್ಸ ಚ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ।
ಸೋಽಹಮೇವ ನ ಸಂದೇಹಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಇತಿ ತಸ್ಯ ವೈ॥ 12-224-63 (74174)
ಯೇ ಮೂಢಾಸ್ತೇ ದುರಾತ್ಮಾನೋ ಧರ್ಮಸಂಕರಕಾರಕಾಃ।
ಮರ್ಯಾದಾಭೇದಕಾ ನೀಚಾ ನರಕೇ ಯಾಂತಿ ಜಂತವಃ॥ 12-224-64 (74175)
ಆಸುರೀಂ ಯೋನಿಮಾಪನ್ನಾ ಇತಿ ದೇವಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-224-65 (74176)
ಭಗವತ್ಯಾ ತಥಾ ಲೋಕೇ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಮರ್ಯಾದಾಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಮೇವಮಸ್ತಿ ತಥಾ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-224-66 (74177)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-67x (6114)
ಶಬ್ದಃ ಕೋತ್ರ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಸ್ತಥಾಽರ್ಥಂ ಚ ಮಹಾಮುನೇ।
ಆಕೃತ್ಯಾ ಪತಯೋ ಬ್ರೂಹಿ ಲಕ್ಷಣೇನ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 12-224-67 (74178)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-68x (6115)
ವ್ಯತ್ಯಯೇನ ಚ ವರ್ಣಾನಾಂ ಪರಿವಾದಕೃತೋ ಹಿ ಯಃ।
ಸ ಶಬ್ದ ಇತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತನ್ನಿಪಾತೋಽರ್ಥ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-224-68 (74179)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-69x (6116)
ಶಬ್ದಾರ್ಥಯೋರ್ಹಿ ಸಂಬಂಧಸ್ತ್ವನಯೋರಸ್ತಿ ವಾ ನ ವಾ।
ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಥಾತತ್ವಂ ಶಬ್ದಸ್ಯಾನೇಽರ್ಥ ಏವ ಚೇತ್॥ 12-224-69 (74180)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-70x (6117)
ಶಬ್ದಾರ್ಥಯೋರ್ನ ಚೈವಾಸ್ತಿ ಸಂಬಂಧೋಽತ್ಯಂತ ಏವ ಹಿ।
ಪುಷ್ಕರೇ ಚ ಯಥಾ ತೋಯಂ ತಥಾಽಸ್ಮೀತಿ ಚ ವೇತ್ಥ ತತ್॥ 12-224-70 (74181)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-71x (6118)
ಅರ್ಥೇ ಸ್ಥಿತಿರ್ಹಿ ಶಬ್ದಸ್ಯ ನಾನ್ಯಥಾ ಚ ಸ್ಥಿತಿರ್ಭವೇತ್।
ವಿದ್ಯತೇ ಚೇನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿನಾಽರ್ಥಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸತ್ತಮ॥ 12-224-71 (74182)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-72x (6119)
ಸಸಂಸರ್ಗೋಽತಿಮಾತ್ರಸ್ತು ವಾಚಕತ್ವೇನ ವರ್ತತೇ।
ಅಸ್ತಿ ಚೇದ್ವರ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ವಿಕಾರೋಚ್ಚಾರಣೇನ ವೈ॥ 12-224-72 (74183)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-73x (6120)
ಶಬ್ದಸ್ಥಾನೋತ್ರ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತಥಾಽರ್ಥ ಇತಿ ಮೇ ಕೃತಃ।
ಅರ್ಥಃ ಸ್ಥಿತೋ ನ ತಿಷ್ಠೇಚ್ಚ ವಿರೂಢಮಿಹ ಭಾಷಿತಂ॥ 12-224-73 (74184)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-74x (6121)
ನ ವಿಕೂಲೋಽತ್ರ ಕಥಿತೋ ನಾಕಾಶಂ ಹಿ ವಿನಾ ಜಗತ್।
ಸಂಬಂಧಸ್ತತ್ರ ನಾಸ್ತ್ಯೇವ ತದ್ವದಿತ್ಯೇಷ ಮನ್ಯತಾಂ॥ 12-224-74 (74185)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-75x (6122)
ಸದಾಽಹಂಕಾರಶಬ್ದೋಽಯಂ ವ್ಯಕ್ತಮಾತ್ಮನಿ ಸಂಶ್ರಿತಃ।
ನ ವಾಚಸ್ತತ್ರ ವರ್ತಂತೇ ಇತಿ ಮಿಥ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-224-75 (74186)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-76x (6123)
ಅಹಂಶಬ್ದೋ ಹ್ಯಹಂಭಾವೋ ನಾತ್ಮಭಾವೇ ಶುಭವ್ರತೇ।
ನ ವರ್ತಂತೇ ಪರೇಽಚಿಂತ್ಯೇ ವಾಚಃ ಸಗುಣಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-224-76 (74187)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-77x (6124)
ಅಹಂ ಗಾತ್ರೈಕತಃ ಶ್ಯಾಮಾ ಭಾವನಪಿ ತಥೈವ ಚ।
ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮೇವಂ ಚೇನ್ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-224-77 (74188)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-78x (6125)
ಮೃಣ್ಮಯೇ ಹಿ ಘಟೇ ಭಾವಸ್ತಾದೃಗ್ಭಾವ ಇಹೇಷ್ಯತೇ।
ಅಯಂ ಭಾವಃ ಪರೇಽಚಿಂತ್ಯೇ ಹ್ಯಾತ್ಮಭಾವೋ ಯಥಾಚ ತತ್॥ 12-224-78 (74189)
ಅಹಂ ತ್ವಮೇತದಿತ್ಯೇವ ಪರೇ ಸಂಕಲ್ಪನಾ ಮಯಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಾಚೋ ನ ವರ್ತಂತ ಇತಿ ನೈವ ವಿರುಧ್ಯತೇ॥ 12-224-79 (74190)
ತಸ್ಮಾದ್ವಾಮೇನ ವರ್ತಂತೇ ಮನಸಾ ಭೀರು ಸರ್ವಶಃ।
ಯಥಾಽಽಕಾಶಗತಂ ವಿಶ್ವಂ ಸಂಸಕ್ತಮಿವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-224-80 (74191)
ಸಂಸರ್ಗೇ ಸತಿ ಸಂಬಂಧಾತ್ತದ್ವಿಕಾರಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಅನಾಕಾಶಗತಂ ಸರ್ವಂ ವಿಕಾರೇ ಚ ಸದಾ ಗತಂ॥ 12-224-81 (74192)
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಂ ಶುದ್ಧಮನೌಷಂಯಂ ನ ಶಕ್ಯತೇ।
ನ ದೃಶ್ಯತೇ ತಥಾ ತಚ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ ಚ ಮತಿರ್ಮಮ॥ 12-224-82 (74193)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-83x (6126)
ನಿರ್ವಿಕಾರಂ ಹ್ಯಮೂರ್ತಿ ಚ ನಿರಯಂ ಸರ್ವಗಂ ತಥಾ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಚ ವಿಯನ್ನಿತ್ಯಂ ದೃಗಾತ್ಮಾ ತೇನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-224-83 (74194)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-84x (6127)
ತ್ವಚಾ ಸ್ಪೃಶತಿ ವೈ ವಾಯುಮಾಕಾಶಸ್ಥಂ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ತತ್ಸ್ಥಂ ಗಂಧಂ ತಥಾಘ್ರಾತಿ ಜ್ಯೋತಿಃ ಪಶ್ಯತಿ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-224-84 (74195)
ತಮೋರಶ್ಮಿಗಣಶ್ಚೈವ ಮೇಘಜಾಲಂ ತಥೈವ ಚ।
ವರ್ಷಂ ತಾರಾಗಣಂ ಚೈವ ನಾಕಾಶಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-224-85 (74196)
ಆಕಾಶಸ್ಯಾಪ್ಯಥಾಕಾಶಂ ಸದ್ರೂಪಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ।
ತದರ್ಥೇ ಕಲ್ಪಿತಾ ಹ್ಯೇತೇ ತತ್ಸತ್ಯೋ ವಿಷ್ಣುರೇವ ಚ।
ಯಾನಿ ನಾಮಾನಿ ಗೌಣಾನಿ ಹ್ಯುಪಚಾರಾತ್ಪರಾತ್ಮನಿ॥ 12-224-86 (74197)
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ನ ಮನಸಾ ನ ಚಾನ್ಯೇನ ಪರೋ ವಿಭುಃ।
ಚಿಂತ್ಯತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾಚಾ ವಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ಯತೇ॥ 12-224-87 (74198)
ಏತತ್ಪ್ರಪಂಚಮಖಿಲಂ ತಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಮಹಾಘಟೋಽಲ್ಪಕಶ್ಚೈವ ಯಥಾ ಮಹ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ॥ 12-224-88 (74199)
ನ ಚ ಸ್ತ್ರೀ ನ ಪುಮಾಂಶ್ಚೈವ ಯಥೈವ ನ ನಪುಂಸಕಃ।
ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಂ ತತ್ತಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-224-89 (74200)
ಭೂಮಿಸಂಸ್ಥಾನಯೋಗೇನ ವಸ್ತುಸಂಸ್ಥಾನಯೋಗತಃ।
ರಸಭೇದಾ ಯಥಾ ತೋಯೇ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾಮಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ॥ 12-224-90 (74201)
ತದ್ವಾಕ್ಯಸ್ಮರಣಾನ್ನಿತ್ಯಂ ತೃಪ್ತಿಂ ವಾರಿ ಪಿಬನ್ನಿವ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಜ್ಞಾನಮಖಿಲಂ ತೇನ ತತ್ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-224-91 (74202)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-224-92x (6128)
ಅನೇನ ಸಾಧ್ಯಂ ಕಿಂ ಸ್ಯಾದ್ವೈ ಶಬ್ದೇನೇತಿ ಮತಿರ್ಮಮ।
ವೇದಗಂಯಃ ಪರೋಽಚಿಂತ್ಯ ಇತಿ ಪೌರಾಣಿಕಾ ವಿದುಃ॥ 12-224-92 (74203)
ನಿರರ್ಥಕೋ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ತದ್ವತ್ಸ್ಯಾದಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ನಿರೀಕ್ಷ್ಯೈವಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇಽನಘ॥ 12-224-93 (74204)
ಶ್ವೇತಕೇತುರುವಾಚ। 12-224-94x (6129)
ವೇದಗಂಯಂ ಪರಂ ಶುದ್ಧಮಿತಿ ಸತ್ಯಾ ಪರಾ ಶ್ರುತಿಃ।
ವ್ಯಾಹತ್ಯಾ ನೈತದಿತ್ಯಾಹ ವ್ಯುಪಲಿಂಗೇ ಚ ವರ್ತತೇ॥ 12-224-94 (74205)
ನಿರರ್ಥಕೋ ನ ಚೈವಾಸ್ತಿ ಶಬ್ದೋ ಲೌಕಿಕ ಉತ್ತಮೇ।
ಅನನ್ವಯಾಸ್ತಥಾ ಶಬ್ದಾ ನಿರರ್ಥಾ ಇತಿ ಲೌಕಿಕೈಃ॥ 12-224-95 (74206)
ಗೃಹ್ಯಂತೇ ತದ್ವದಿತ್ಯೇವ ನ ವರ್ತಂತೇ ಪರಾತ್ಮನಿ।
ಅಗೋಚರತ್ವಂ ವಚಸಾಂ ಯುಕ್ತಮೇವಂ ತಥಾ ಶುಭೇ॥ 12-224-96 (74207)
ಸಾಧನಸ್ಯೋಪದೇಶಾಚ್ಚ ಹ್ಯುಪಾಯಸ್ಯ ಚ ಸೂಚನಾತ್।
ಉಪಲಕ್ಷಣಯೋಗೇನ ವ್ಯಾವೃತ್ತ್ಯಾ ಚ ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್।
ವೇದಗಂಯಃ ಪರಃ ಶುದ್ಧ ಇತಿ ಮೇ ಧೀಯತೇ ಮತಿಃ॥ 12-224-97 (74208)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಧ್ಯಾನಸಂಭೂತಮಭೂತಂ----- ವತ್ಸ್ಫುಟಂ।
ಜ್ಞಾನಂ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭಾಚಾರೇ ತೇನ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-224-98 (74209)
ಯದಿ ಮೇ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಗುಹ್ಯಂ ಶ್ರುತಂ ನ ತು ತ್ವಯಾ ಶುಭೇ।
ತಥ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ವಾ ಶುದ್ಧೇ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನವಿಲೋಚನೇ॥ 12-224-99 (74210)
ನಾನಾರೂಪವದಸ್ಯೈವಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಶುಭೇ।
ನ ವಾಯುಸ್ತಂ ನ ಸೂರ್ಯಸ್ತಂ ನಾಗ್ನಿಸ್ತತ್ತತ್ಪರಂ ಪದಂ॥ 12-224-100 (74211)
ಅನೇನ ಪೂರ್ಣಮೇತದ್ಧಿ ಹೃದಿ ಭೂತಮಿಹೇಷ್ಯತೇ।
ಏತಾವದಾತ್ಮವಿಜ್ಞಾನಮೇತಾವದ್ಯದಹಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಆವಯೋರ್ನ ಚ ಸತ್ವೇ ವೈ ತಸ್ಮಾದಜ್ಞಾನಬಂಧನಂ॥ 12-224-101 (74212)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-224-102x (6130)
ಏವಂ ಸುವರ್ಚಲಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಯಥಾರ್ಥವತ್।
ಪರಿಚರ್ಯಮಾಣಾ ಹ್ಯನಿಶಂ ತತ್ವಬುದ್ಧಿಸಮನ್ವಿತಾ॥ 12-224-102 (74213)
ಭರ್ತಾ ಚ ತಾಮನುಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾನ್ವಿತಃ।
ಪರಮಾತ್ಮನಿ ಗೋವಿಂದೇ ವಾಸುದೇವೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ॥ 12-224-103 (74214)
ಸಮಾಧಾಯ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ತನ್ಮಯತ್ವೇನ ಭಾವಿತಃ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-224-104 (74215)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಚ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಗತೌ ಜಾಯಾಪತೀ ಪರಂ' ॥ 12-224-105 (74216)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 224॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 225
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.225. ಅಧ್ಯಾಯಃ 225
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾಂತಲಕ್ಷಣಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ದಮಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-225-0 (74217)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-225-0x (6131)
ಕಿಂ ಕುರ್ವನ್ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಂ ಕುರ್ವಂದುಃಖಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಕಿಂ ಕುರ್ವನ್ನಿರ್ಭಯೋ ಲೋಕೇ ಸಿದ್ಧಶ್ಚರತಿ ಭಾರತ॥ 12-225-1 (74218)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-225-2x (6132)
ದಮಮೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ವೃದ್ಧಾಃ ಶ್ರುತಿಸಮಾಧಯಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-225-2 (74219)
ನಾದಾಂತಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಸಿದ್ಧಿರ್ಯಥಾವದುಪಪದ್ಯತೇ।
ಕ್ರಿಯಾ ತಪಶ್ಚ ದೇವಾಶ್ಚ ದಮೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-225-3 (74220)
ದಮಸ್ತೇಜೋ ವರ್ಧಯತಿ ಪವಿತ್ರಂ ದಮ ಉಚ್ಯತೇ।
ವಿಪಾಷ್ಮಾ ನಿರ್ಭಯೋ ದಾಂತಃ ಪುರುಷೋ ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 12-225-4 (74221)
ಸುಖಂ ದಾಂತಃ ಪ್ರಸ್ವಪಿತಿ ಸುಖಂ ಚ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ।
ಸುಖಂ ಲೋಕೇ ವಿಪರ್ಯೇತಿ ಮನಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-225-5 (74222)
ತೇಜೋ ದಮನ ಧ್ರಿಯತೇ ತತ್ರ ತೀಕ್ಷ್ಣೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಅಮಿತ್ರಾಂಶ್ಚ ಬಹೂನ್ನಿತ್ಯಂ ಪೃಥಗಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-225-6 (74223)
ಕ್ರವ್ಯಾದ್ಭ್ಯ ಇವ ಭೂತಾನಾಮದಾಂತೇಭ್ಯಃ ಸದಾ ಭಯಂ।
ತೇಷಾಂ ವಿಪ್ರತಿಷೇಧಾರ್ಥಂ ರಾಜಾ ಸೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-225-7 (74224)
ಆಶ್ರಮೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ದಮ ಏವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ। 12-225-8b`ಧರ್ಮಃ ಸಂರಕ್ಷ್ಯತೇ ತೈಸ್ತು ಯತಸ್ತೇ ಧರ್ಮಸೇತವಃ।'
ಯಚ್ಚ ತೇಷು ಫಲಂ ಧರ್ಂಯಂ ಭೂಯೋ ದಾಂತೇ ತದುಚ್ಯತೇ॥ 12-225-8 (74225)
ತೇಷಾಂ ಲಿಂಗಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾನಿ ಯೇಷಾಂ ಸಮುದಯೋ ದಮಃ।
ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಮಸಂರಂಭಃ ಸಂತೋಷಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನತಾ॥ 12-225-9 (74226)
ಅಕ್ರೋಧ ಆರ್ಜವಂ ನಿತ್ಯಂ ನಾತಿವಾದೋಽಭಿಮಾನಿತಾ।
ಗುರುಪೂಜಾಽನಸೂಯಾ ಚ ದಯಾ ಭೂತೇಷ್ವಪೈಶುನಂ॥ 12-225-10 (74227)
ಜನವಾದಮೃಷಾವಾದಸ್ತುತಿನಿಂದಾವಿವರ್ಜನಂ।
ಸಾಧುಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಸ್ಪೃಹಯೇನ್ನಾಯತಿಂ ಪ್ರತ್ಯಯೇಷು ಚ॥ 12-225-11 (74228)
ಅವೈರಕೃತ್ಸೂಪಚಾರಃ ಸಮೋ ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸಯೋಃ।
ಸುವೃತ್ತಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾಽಽತ್ಮವಾಞ್ಶುಚಿಃ॥ 12-225-12 (74229)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಲೋಕೇ ಚ ಸತ್ಕಾರಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ವೈ ಪ್ರೇತ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ದುರ್ಗಮಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಪಯನ್ಮೋದತೇ ಸುಖೀ॥ 12-225-13 (74230)
ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ಯುಕ್ತೋ ನ ಸ್ಮ ಯೋ ದ್ವಿಷತೇ ಜನಂ।
ಮಹಾಹ್ರದ ಇವಾಕ್ಷೋಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತೃಪ್ತಃ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-225-14 (74231)
ಅಭಯಂ ಯಸ್ಯ ಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಭಯಂ ಯತಃ।
ನಮಸ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದಾಂತೋ ಭವತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-225-15 (74232)
ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ಮಹತ್ಯರ್ಥೇ ವ್ಯಸನೇ ಚ ನ ಶೋಚತಿ।
ಸದಾಽಪರಿಮಿತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸ ದಾಂತೋ ದ್ವಿಜ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-225-16 (74233)
ಕರ್ಮಭಿಃ ಶ್ರುತಸಂಪನ್ನಃ ಸದ್ಭಿರಾಚಾರೇತಃ ಶುಚಿಃ।
ಸದೈವ ದಮಸಂಯುಕ್ತಸ್ತಸ್ಯ ಭುಂಕ್ತೇ ಮಹಾಫಲಂ॥ 12-225-17 (74234)
ಅನಸೂಯಾಽಕ್ಷಮಾ ಶಾಂತಿಃ ಸಂತೋಷಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿತಾ।
ಸತ್ಯಂ ದಾನಮನಾಯಾಸೋ ನೈಷ ಮಾರ್ಗೋ ದುರಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-225-18 (74235)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ಲೋಭಶ್ಚ ಪರಸ್ಯೇರ್ಷ್ಯಾ ವಿಕತ್ಥನಾ।
`ಅತುಷ್ಟಿರನೃತಂ ಮೋಹ ಏಷ ಮಾರ್ಗೋ ದುರಾತ್ಮನಾಂ॥' 12-225-19 (74236)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಿಕ್ರಂಯ ಘೋರೇ ತಮಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಚರೇಲ್ಲೋಕಾನ್ನಿರಪಾಯ ಇವಾತ್ಮವಾನ್॥ ॥ 12-225-20 (74237)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 225॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-225-2 ಶ್ರುತಿಸಮಾಧಯೋ ವೇದದ್ರಷ್ಠಾರಃ॥ 12-225-3 ತಪಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-225-6 ತೀಕ್ಷ್ಣೋ ರಾಜಸಃ। ಅಮಿತ್ರಾನ್ ಕಾಮಾದೀನ್॥ 12-225-7 ಕ್ರವ್ಯಾದ್ಭ್ಯೋ ವ್ಯಾಘ್ರಾದಿಭ್ಯೋ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಕೇಭ್ಯಃ॥ 12-225-8 ಭೂಯೋಽಧಿಕಂ॥ 12-225-9 ಸಮುದೇತ್ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ಸಮುದಯೋ ಹೇತುಃ। ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಮದೀನತ್ವಂ। ಅಸಂರಂಭೋಽಭಿನಿವೇಶಾಭಾವಃ॥ 12-225-11 ಪ್ರತ್ಯಯೇಷು ಸುಖದುಃಖಾದ್ಯನುಭವೇಷು। ಆಯತಿಮುತ್ತರಕಾಲಂ। ನ ಸ್ಪೃಹಯೇತ್। ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸುಖಾದಿಕಂ ಭುಂಜೀತ ನತು ಕಾಲಾಂತರೀಯೌ ತಜ್ಜೌ ಹರ್ಷವಿಷಾದೌ ಚಿಂತನೀಯಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-225-12 ಸೂಪಚಾರಃ ಶಾಠ್ಯವರ್ಜಿತಾದರಃ॥ 12-225-13 ದುರ್ಗಮಂ ದುಷ್ಕಾಲೇ ದುರ್ಲಭಮನ್ನಾದಿ ಪ್ರಾಪಯನ್ ದಯಾವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-225-15 ದಾಂತೋ ಭವತಿ ಧರ್ಮವಿತ್ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-225-19 ಡಂಭೋ ದರ್ಪಶ್ಚ ಮಾನಶ್ಚ ನೈಷ ಮಾರ್ಗೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 226
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.226. ಅಧ್ಯಾಯಃ 226
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಪಉಪವಾಸಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-226-0 (74238)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-226-0x (6133)
ದ್ವಿಜಾತಯೋ ವ್ರತೋಪೇತಾ ಯದಿದಂ ಭುಂಜತೇ ಹವಿಃ।
ಅನ್ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಮಾಯ ಕಥಮೇತತ್ಪಿತಾಮಹ॥ 12-226-1 (74239)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-226-2x (6134)
ಅವೇದೋಕ್ತವ್ರತೋಪೇತಾ ಭುಂಜಾನಾಃ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಃ।
ವೇದೋಕ್ತೇಷು ಚ ಭುಂಜಾನಾ ವ್ರತಲುಬ್ಧಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-226-2 (74240)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-226-3x (6135)
ಯದಿದಂ ತಪ ಇತ್ಯಾಹುರುಪವಾಸಂ ಪೃಥಗ್ಜನಾಃ।
ಏತತ್ತಪೋ ಮಹಾರಾಜ ಉತಾಹೋ ಕಿಂ ತಪೋ ಭವೇತ್॥ 12-226-3 (74241)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-226-4x (6136)
ಮಾಸಪಕ್ಷೋಪವಾಸೇನ ಮನ್ಯಂತೇ ಯತ್ತಪೋ ಜನಾಃ।
ಆತ್ಮತಂತ್ರೋಪಧಾತಸ್ತು ನ ತಪಸ್ತತ್ಸತಾಂ ಮತಂ॥ 12-226-4 (74242)
ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಸನ್ನತಿಶ್ಚೈವ ಶಿಷ್ಯತೇ ತಪ ಉತ್ತಮಂ।
ಸದೋಪವಾಸೀ ಸ ಭವೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 12-226-5 (74243)
ಮುನಿಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ವಿಪ್ರೋ ದೈವತಂ ಚ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಕುಟುಂಬಿಕೋ ಧರ್ಮಪರಃ ಸದಾಽಸ್ವಪ್ನಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-226-6 (74244)
ಅಮಾಂಸಾದೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪವಿತ್ರೀ ಚ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಅಮೃತಾಶೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾನ್ನ ಚ ಸ್ಯಾದ್ವಿಷಭೋಜನಃ॥ 12-226-7 (74245)
ವಿಧಸಾಶೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ಚೈವಾತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ।
[ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾದ್ದೇವತಾದ್ವಿಜಪೂಜಕಃ]॥ 12-226-8 (74246)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-226-9x (6137)
ಕಥಂ ಸದೋಪವಾಸೀ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ವಿಘಸಾಶೀ ಕಥಂ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ಚೈವಾತಿಥಿಪ್ರಯಿಃ॥ 12-226-9 (74247)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-226-10x (6138)
ಅಂತರಾ ಪ್ರಾತರಾಶಂ ಚ ಸಾಯಮಾಶಂ ತಥೈವ ಚ।
ಸದೋಪವಾಸೀ ಸ ಭವೇದ್ಯೋ ನ ಭುಂಕ್ತೇಽಂತರಾ ಪುನಃ॥ 12-226-10 (74248)
ಭಾರ್ಯಾಂ ಗಚ್ಛನ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಋತೌ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ।
ಋತವಾದೀ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನನಿತ್ಯಶ್ಚ ಯೋ ನರಃ॥ 12-226-11 (74249)
ನ ಭಕ್ಷಯೇದ್ವೃಥಾ ಮಾಂಸಮಮಾಂಸಾಶೀ ಭವತ್ಯಪಿ।
ದಾನನಿತ್ಯಃ ಪವಿತ್ರೀಸ್ಯಾದಸ್ವಪ್ನಶ್ಚ ದಿವಾಽಸ್ವಪನ್॥ 12-226-12 (74250)
ಭೃತ್ಯಾತಿಥಿಷು ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಭುಕ್ತವತ್ಸು ಸದಾ ನರಃ।
ಅಮೃತಂ ಕೇವಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ವಿದ್ಧಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-226-13 (74251)
ಅಭುಕ್ತವತ್ಸು ಭುಂಜಾನೋ ವಿಷಮಶ್ನಾತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಅದತ್ತ್ವಾ ಯೋಽತಿಥಿಭ್ಯೋಽನ್ನಂ ನ ಭುಂಕ್ತೇ ಸೋತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ।
`ಅಭುಕ್ತ್ವಾ ದೈವತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಯೋ ನ ಭುಂಕ್ತೇ ಸದೈವತಂ' 12-226-14 (74252)
ದೇವತಾಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ಭೃತ್ಯೇಭ್ಯೋಽತಿಥಿಭಿಃ ಸಹ।
ಅವಶಿಷ್ಟಂ ತು ಯೋಽಶ್ನಾತಿ ತಮಾಹುರ್ವಿಘಸಾಶಿನಂ॥ 12-226-15 (74253)
ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಹ್ಯಪರ್ಯಂತಾಃ ಸದನೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ।
ಉಪಸ್ಥಿತಾಶ್ಚಾಪ್ಸರೋಭಿಃ ಪರಿಯಾಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-226-16 (74254)
ದೇವತಾಭಿಶ್ಚ ಯೇ ಸಾರ್ಧಂ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚೋಪಭುಂಜತೇ।
ರಮಂತೇ ಪುತ್ರಪೌತ್ರೈಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಗತಿರನುತ್ತಮಾ॥ ॥ 12-226-17 (74255)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಙ್ವಿಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 226॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-226-1 ದ್ವಿಜಾತಯಸ್ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಾಃ। ಹವಿರ್ದೇವತಾಶೇಷಂ॥ 12-226-2 ಭುಜ್ಜಾನಾ ಅಭೋಜ್ಯಂ ಮಾಂಸಾದೀತಿ ಶೇಷಃ। ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಃ ಕಾಮಾಚಾರವಂತಃ। ಇಹೈವ ಸತಿತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ವ್ರತಲುಬ್ಧಾ ದೀಕ್ಷೋಕ್ತಫಲಾನುರಾಗಿಣಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪತಿಷ್ಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-226-4 ಹ್ಯತ್ಮತಂತ್ರಮಾತ್ಮವಿದ್ಯಾ ತಸ್ಯಾ ಉಪಘಾತೋ ವಿಘ್ನಃ॥ 12-226-5 ಭೂತಭಯಂಕರಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸಸ್ತ್ಯಾಗಃ। ಸನ್ನತಿರ್ಭೂತಾರಾಧನಂ॥ 12-226-7 ಅಮೃತಾಶೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾದ್ದೇವತಾತಿಥಿಪೂಜಕಃ ಇತಿ ಝ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-226-9 ಅತಿಥಿರ್ವೈಶ್ವದೇವಾಂತೇ ಪ್ರಾಪ್ತಃ॥ 12-226-12 ವೃಥಾ ದೇವಪಿತೃಶೇಷಂ ವಿನಾ॥ 12-226-14 ಅಭುಕ್ತವತ್ಸು ನಾಶ್ನಾನಃ ಸತತಂ ಯಸ್ತು ವೈದ್ವಿಜಃ। ಅಭೋಜನೇನ ತೇನಾಸ್ಯ ಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗೋ ಭವತ್ಯುತ್ತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 227
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.227. ಅಧ್ಯಾಯಃ 227
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಗವತ್ಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಕಮುನಿಸನತ್ಕುಮಾರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-227-0 (74256)
`* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-227-0x (6139)
ಕೇಚಿದಾಹುರ್ದ್ವಿಧಾ ಲೋಕೇ ತ್ರಿಧಾ ರಾಜನ್ನನೇಕಧಾ।
ನ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ನ ಚಾನ್ಯಚ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ನೈವ ತತ್॥ 12-227-1 (74257)
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಉಕ್ತಾಶ್ಚೈವ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ।
ಕಿಮಧಿಷ್ಠಾಯ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-227-2 (74258)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-227-3x (6140)
ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಯುಕ್ತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಪ್ರಭವಿಷ್ಣವಃ।
ವರ್ತಂತೇ ಷಂಡಿತಾ ಲೋಕೇ ಕೋ ವಿದ್ವಾನ್ಕಶ್ಚ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-227-3 (74259)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ತತ್ವಮಜ್ಞಾಯ ಯಥಾರುಚಿ ತಥಾ ಭವೇತ್।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಪುರಾಭೂತಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ॥ 12-227-4 (74260)
ಮಹಾವಿವಾದಸಂಯುಕ್ತಮೃಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಹಿಮವತ್ಪಾರ್ಶ್ವ ಆಸೀನಾ ಋಷಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ॥ 12-227-5 (74261)
ಷಣ್ಣಾಂ ತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಋಷೀಣಾಂ ಗಣಮಾಹಿತಂ।
ತತ್ರ ಕೇಚಿದ್ಧುವಂ ವಿಶ್ವಂ ಸೇಶ್ವರಂ ತು ನಿರೀಶ್ವರಂ॥ 12-227-6 (74262)
ಪ್ರಾಕೃತಂ ಕಾರಣಂ ನಾಸ್ತಿ ಸರ್ವಂ ನೈವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಅನೇನ ಚಾಪರೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ವಭಾವಂ ಕರ್ಮ ಚಾಪರೇ॥ 12-227-7 (74263)
ಪೌರುಷಂ ಕರ್ಮ ದೈವಂ ಚ ಯತ್ಸ್ವಭಾವಾದಿರೇವ ತಂ।
ನಾನಾಹೇತುಶತೈರ್ಯುಕ್ತಾ ನಾನಾಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರವರ್ತಕಾಃ॥ 12-227-8 (74264)
ಸ್ವಭಾವಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜಂಜಿಗೀಪಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತತಸ್ತು ಮೂಲಮುದ್ಭೂತಂ ವಾದಿಪ್ರತ್ಯರ್ಥಿಸಂಯುತಂ॥ 12-227-9 (74265)
ಪಾತ್ರದಂಡವಿಘಾತಂ ಚ ವಲ್ಕಲಾಜಿನವಾಸಸಾಂ।
ಏಕೇ ಮನ್ಯುಸಮಾಪನ್ನಾಸ್ತತಃ ಶಾಂತಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-227-10 (74266)
ವಸಿಷ್ಠಮಬ್ರುವನ್ಸರ್ವೇ ತ್ವಂ ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಸನಾತನಂ।
ನಾಹಂ ಜಾನಾಮಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಃಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸ ತಾನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-227-11 (74267)
ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಹಿತಾ ವಿಪ್ರಾ ನಾರದಂ ಋಷಿಮನುವನ್।
ತ್ವಂ ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ತತ್ವವಿಚ್ಚ ಭವಾನಸಿ॥ 12-227-12 (74268)
ನಾಹಂ ದ್ವಿಜಾ ವಿಜಾನಾಮಿ ಕ್ವ ಹಿ ಗಚ್ಛಾಮ ಸಂಗತಾಃ।
ಇತಿ ತಾನಾಹ ಭಗವಾಂಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಹ ಚ ಸ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 12-227-13 (74269)
ಕೋ ವಿದ್ವಾನಿಹ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಮೋಹೋಽಮೃತಮದ್ಭುತಂ।
ತಚ್ಚ ತೇ ಶುಶ್ರುವುರ್ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹ್ಯಶರೀರಿಣಃ॥ 12-227-14 (74270)
ಸನದ್ಧಾಮ ದ್ವಿಜಾ ಗತ್ವಾ ಪೃಚ್ಛಧ್ವಂ ಸ ಚ ವಕ್ಷ್ಯತಿ॥ 12-227-15 (74271)
ತಮಾಹ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಜವರ್ಯಸತ್ತಮೋ
ವಿಭಾಂಡಕೋ ಮಂಡಿತವೇದರಾಶಿಃ।
ಕಸ್ತ್ವಂ ಭವಾನರ್ಥವಿಭೇದಮಧ್ಯೇ
ನ ದೃಶ್ಯಸೇ ವಾಕ್ಯಮುದೀರಯಂಶ್ಚ॥ 12-227-16 (74272)
ಅಥಾಹೇದಂ ತಂ ಭಗವಾನ್ಸನಂತಂ
ಮಹಾಮುನೇ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಪಂಡಿತೋಽಸಿ
ಋಷಿಂ ಪುರಾಣಂ ಸತತೈಕರೂಪಂ
ಯಮಕ್ಷಯಂ ವೇದವಿದೋ ವದಂತಿ॥ 12-227-17 (74273)
ಪುನಸ್ತಮಾಹೇದಮಸೌ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸ್ವರೂಪಸಂಸ್ಥಂ ವದ ಆಹ ಪಾರ್ಥ।
ತ್ವಮೇಕೋಽಸ್ಮದೃಷಿಪುಂಗವಾದ್ಯ
ನಸತ್ಸ್ವರೂಪಮಥವಾ ಪುನಃ ಕಿಂ॥ 12-227-18 (74274)
ಅಥಾಹ ಗಂಭೀರತರಾನುವಾದಂ
ವಾಕ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಹ್ಯಶರೀರ ಆದಿಃ।
ನ ತೇ ಮುನೇ ಶ್ರೋತ್ರಮುಖೇಽಪಿ ಚಾಸ್ಯಂ
ನ ಪಾದಹಸ್ತೌ ಪ್ರಪದಾತ್ಮಕೇ ನ॥ 12-227-19 (74275)
ಬ್ರುವನ್ಮುನೀನ್ಸತ್ಯಮಥೋ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ
ಸ್ವಮಾಹ ವಿದ್ವಾನ್ಮನಸಾ ನಿಗಂಯ।
ಋಷೇ ಕಥಂ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಬ್ರವೀಷಿ
ನ ಚಾಸ್ಯ ಮಂತಾ ನ ಚ ವಿದ್ಯತೇ ಚೇತ್॥ 12-227-20 (74276)
ನ ಶುಶ್ರುವುಸ್ತತಸ್ತತ್ತು ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ನಿರೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಆಕಾಶಂ ಪ್ರಹಸಂತಸ್ತತಸ್ತತಃ॥ 12-227-21 (74277)
ಆಶ್ಚರ್ಯಮಿತಿ ಮತ್ವಾ ತೇ ಯಯುರ್ಹೈಮಂ ಮಹಾಗಿರಿಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಸಂಕಾಶಂ ಸಗಣಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-227-22 (74278)
ತಂ ಪರ್ವತಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ದದೃಶುರ್ಧ್ಯಾನಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಕುಮಾರಂ ದೇವಮರ್ಹಂತಂ ವೇದಪಾರಾವಿವರ್ಜಿತಂ॥ 12-227-23 (74279)
ತತಃ ಸಂವತ್ಸರೇ ಪೂರ್ಣೇ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ದ್ವಿಜಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-227-24 (74280)
ಆಗತಾನ್ಭಗವಾನಾಹ ಜ್ಞಾನನಿರ್ಧೂತಕಲ್ಮಷಃ।
ಜ್ಞಾತಂ ಮಯಾ ಮುನಿಗಣಾ ವಾಕ್ಯಂ ತದಶರೀರಿಣಃ।
ಕಾರ್ಯಮದ್ಯ ಯಥಾಕಾಮಂ ಪೃಚ್ಛಧ್ವಂ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ॥ 12-227-25 (74281)
ತಮಬ್ರುವನ್ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಮಹಾಮುನಿಂ
ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ ಜ್ಞಾನನಿಧಿಂ ಸುನಿರ್ಮಲಂ।
ಕಥಂ ವಯಂ ಜ್ಞಾನನಿಧಿಂ ವರೇಣ್ಯಂ
ಯಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಕುಮಾರ॥ 12-227-26 (74282)
ಪ್ರಸೀದ ನೋ ಭಗವಂಜ್ಞಾನಲೇಶಂ
ಮಧುಪ್ರಯಾತಾಯ ಸುಖಾಯ ಸಂತಃ।
ಯತ್ತತ್ಪದಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಮಹಾಮುನೇ
ತತ್ರ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ತತ್ರ ಮಹಾನುಭಾವ॥ 12-227-27 (74283)
ಸ ತೈರ್ವಿಯುಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯಃ ಸಂಗವಾನ್ಸತ್ಯವಿತ್ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ।
ಅನೇಕ ಸಾಹಸ್ರಕಲೇಷು ಚೈವ
ಪ್ರಸನ್ನಧಾತುಂ ಚ ಶುಭಾಜ್ಞಯಾ ಸತ್॥ 12-227-28 (74284)
ಯಥಾಹ ಪೂರ್ವಂ ಯುಷ್ಮಾಸು ಹ್ಯಶರೀರೀ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ತಥೈವ ವಾಕ್ಯಂ ತತ್ಸತ್ಯಮಜಾನಂತಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿತಂ॥ 12-227-29 (74285)
ಶೃಣುಧ್ವಂ ಪರಮಂ ಕಾರಣಮಸ್ತಿ ಕಥಮವಗಂಯತೇ। ಅಹನ್ಯಹನಿ ಪಾಕವಿಶೇಷೋ ದೃಶ್ಯತೇ ತೇನ ಮಿಶ್ರಂ ಸರ್ವಂ ಮಿಶ್ರಯತೇ। ಯಥಾ ಮಂಡಲೀ ದೃಶಿ ಸರ್ವೇಷಾಮಸ್ತಿ ನಿದರ್ಶನಂ। ಅಸ್ತಿ ಚಕ್ಷುಷ್ಮತಾಮಸ್ತಿ ಜ್ಞಾನೇ ಸ್ವರೂಪಂ ಪಶ್ಯತಿ। ಯಥಾ ದರ್ಪಣಾಂತಂ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-227-30 (74286)
ಸ ಏವ ಸರ್ವಂ ವಿದ್ವಾನ್ನ ಬಿಭೇತಿ ನ ಗಚ್ಛತಿ ಕುತ್ರಾಹಂ ಕಸ್ಯ ನಾಹಂ ಕೇನ ಕೇನೇತ್ಯವರ್ತಮಾನೋ ವಿಜಾನಾತಿ॥ 12-227-31 (74287)
ಸ ಯುಗತೋ ವ್ಯಾಪೀ। ಸ ಪೃಥಕ್ಸ್ಥಿತಃ। ತದಪರಮಾರ್ಥಃ॥ 12-227-32 (74288)
ಯಥಾ ವಾಯುರೇಕಃ ಸನ್ಬಹುಧೇರಿತಃ। ಆಶ್ರಯವಿಶೇಷೋ ವಾ ಯಸ್ಯಾಶ್ರಯಂ ಯಥಾವದ್ದ್ವಿಜೇ ಮೃಗೇ ವ್ಯಾಘ್ರೇ ಚ ಮನುಜೇ ವೇಣುಂಸಶ್ರಯೋ ಭಿದ್ಯತೇ ವಾಯುರಥೈಕಃ। ಆತ್ಮಾ ತಥಾಽಸೌ ಪರಮಾತ್ಮಾಽಸಾವನ್ಯ ಇವ ಭಾತಿ॥ 12-227-33 (74289)
ಏವಮಾತ್ಮಾ ಸ ಏವ ಗಚ್ಛತಿ ಸರ್ವಮಾತ್ಮಾ ಪಶ್ಯಞ್ಶೃಣೋತಿ ನ ಚ ಘ್ರಾತಿ ನ ಭಾಷತೇ॥ 12-227-34 (74290)
ಚಕ್ರೇಽಸ್ಯ ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿತೋ ದಶ ರಶ್ಮಯಃ।
ವಿನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಯಥಾ ಸೂರ್ಯಮನುಗಚ್ಛಂತಿ ತಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-227-35 (74291)
ದಿನೇದಿನೇಽಸ್ತಮಭ್ಯೇತಿ ಪುನರುದ್ಗಚ್ಛತೇ ದಿಶಃ।
ತಾವುಭೌ ನ ರವೌ ಚಾಸ್ತಾಂ ತಥಾ ವಿತ್ತ ಶರೀರಿಣಂ॥ 12-227-36 (74292)
ಪತಿತೇ ವಿತ್ತ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಂ ಭಕ್ಷಣೇ ಚರಣೇ ಪರಃ।
ಊರ್ಧ್ವಮೇಕಸ್ತಥಾಽಧಸ್ತಾದೇಕಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಚಾಪರಃ॥ 12-227-37 (74293)
ಹಿರಣ್ಯಸದನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಸಮೇತ್ಯ ಪರಮಂ ಪದಂ।
ಆತ್ಮನಾ ಹ್ಯಾತ್ಮದೀಪಂ ತಮಾತ್ಮನಿ ಹ್ಯಾತ್ಮಪೂರುಷಂ॥ 12-227-38 (74294)
ಸಂಚಿತಂ ಸಂಚಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಭ್ರಮರೋ ವರ್ತತೇ ಭ್ರಮಂ।
ಯೋಽಭಿಮಾನೀವ ಜಾನಾತಿ ನ ಮುಹ್ಯತಿ ನ ಹೀಯತೇ॥ 12-227-39 (74295)
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ಪಶ್ಯತಿ ಕಶ್ಚನೈನಂ
ಹೃದಾ ಮನೀಷಾ ಪಶ್ಯತಿ ರುಪಮಸ್ಯ।
ನ ಶುಕ್ಲಂ ನ ಕೃಷ್ಣಂ ಪರಮಾರ್ಥಭಾವಂ
ಗುಹಾಶಯಂ ಜ್ಞಾನದೇವೀಕರಸ್ಥಂ॥ 12-227-40 (74296)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ನ ಸಾದೃಶ್ಯೇ ವರ್ತತೇ ಸೋಽಪಿ ಕಿಂ ಪುನಃ।
ಇಜ್ಯತೇ ಯಸ್ತು ಮಂತ್ರೇಣ ಯಜಮಾನೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ 12-227-41 (74297)
ನೈವ ಧರ್ಮೀ ನ ಚಾಧಮೀಂ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತೋ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಃ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ಹ್ಯಮೃತಾತ್ಮಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-227-42 (74298)
ಏವಮೇವ ಜಗತ್ಸೃಷ್ಟಿಂ ಕುರುತೇ ಮಾಯಯಾ ಪ್ರಭುಃ।
ನ ಜಾನಾತಿ ವಿಮೂಢಾತ್ಮಾ ಕಾರಣಂ ಚಾತ್ಮನೋ ಹ್ಯಸೌ॥ 12-227-43 (74299)
ಧ್ಯಾತಾ ದ್ರಷ್ಟಾ ತಥಾ ಮಂತಾ ಬೋದ್ಧಾ ದೃಷ್ಟಾನ್ಸ ಏವ ಸಃ।
ಕೋ ವಿದ್ವಾನ್ಪರಮಾತ್ಮಾನಮನಂತಂ ಲೋಕಭಾವನಂ।
ಯತ್ತು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ॥ 12-227-44 (74300)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-227-45x (6141)
ಏವಂ ಪ್ರಣಂಯ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾ ಜ್ಞಾನಸಾಗರಸಂಭವಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಂ ಸಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ರುಚಿರಂ ಪುನಃ॥ 12-227-45 (74301)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಜ್ಞಾನಯೋಗಪರೋ ಭವ।
ಜ್ಞಾನಮೇವಂ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವದುಃಖವಿನಾಶನಂ॥ 12-227-46 (74302)
ಇದಂ ಮಹಾದುಃಖಸಮಾಕರಾಣಾಂ
ನೃಣಾಂ ಪರಿತ್ರಾಣವಿನಿರ್ಮಿತಂ ಪುರಾ।
ಪುರಾಣಪುಂಸಾ ಋಷಿಣಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ
ಮಹಾಮುನೀನಾಂ ಪ್ರವರೇಣ ತದ್ಭುವಂ॥' ॥ 12-227-47 (74303)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 227॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* 227,228, ಏತದವ್ಯಾಯದ್ವಯಂ ಥ. ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 228
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.228. ಅಧ್ಯಾಯಃ 228
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಪಶ್ಶಬ್ದಸ್ಯ ಮತಭೇದೇನ ನಾನಾರ್ಥಕತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಮತೇ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥಕತ್ವಾಭಿಧಾನಂ॥ 1॥ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಸುವರ್ಚಲಾಚರಿತ್ರಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-228-0 (74304)
` ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-228-0x (6142)
ಯದಿದಂ ತಪ ಇತ್ಯಾಹುಃ ಕಿಂ ತಪಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಉಪವಾಸಮಥಾನ್ಯತ್ತು ವೇದಾಚಾರಮಥೋ ನು ಕಿಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಂ ತಪೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-228-1 (74305)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-228-2x (6143)
ಪಕ್ಷಮಾಸೋಪವಾಸಾದೀನ್ಮನ್ಯಂತೇ ವೈ ತಪೋಧನಾಃ।
ವೇದವ್ರತಾದೀನಿ ತಪ ಅಪರೇ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ವೇದಪಾರಾಯಣಂ ಚಾನ್ಯೇ ಚಾಹುಸ್ತತ್ವಮಥಾಪರೇ॥ 12-228-2 (74306)
ಯಥಾವಿಹಿತಮಾಚಾರಸ್ತಪಃ ಸರ್ವಂ ವ್ರತಂ ಗತಾಃ।
ಆತ್ಮವಿದ್ಯಾವಿಧಾನಂ ಯತ್ತತ್ತಪಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ॥ 12-228-3 (74307)
ತ್ಯಾಗಸ್ತಪಸ್ತಥಾ ಶಾಂತಿಸ್ತಪ ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ತಪಃ ಪ್ರೋಕ್ತಮಾಹುರೇವಂ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-228-4 (74308)
ಸದೋಪವಾಸೋ ಯೋ ವಿದ್ವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 12-228-5 (74309)
ಯೋ ಮುನಿಶ್ಚ ಸದಾ ಧೀಮಾನ್ವಿಘಸಾಶೀ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ತತಸ್ತ್ವನಂತಮಪ್ಯಾಹುರ್ಯೋ ನಿತ್ಯಮತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ॥ 12-228-6 (74310)
ನಾಂತರಾಶೀಸ್ತತೋ ನಿತ್ಯಮುಪವಾಸೀ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಋತುಗಾಮೀ ತಥಾ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವಿಘಸಾಶೀ ಸ್ಮೃತೋ ಬುಧೈಃ॥ 12-228-7 (74311)
ಭೃತ್ಯಶೇಷಂ ತು ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಯಜ್ಞಶೇಷಂ ತಥಾಽಮೃತಂ।
ಏವಂ ನಾನಾರ್ಥಸಂಯೋಗಂ ತಪಃ ಶಶ್ವದುದಾಹೃತಂ॥ 12-228-8 (74312)
ಕೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಹ್ಯಪರ್ಯಂತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸತ್ಯವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಯೇಽಪಿ ಕರ್ಮಮಯಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ರಮಂತೇ ದಿವ್ಯಭೋಗೈಶ್ಚ ಪೂಜಿತಾ ಹ್ಯಪ್ಸರೋಗಣೈಃ॥ 12-228-9 (74313)
ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಂ ತಪಶ್ಶಬ್ದಂ ಯೇ ವದಂತಿ ವಿನಿಶ್ಚಿತಾಃ।
ತೇ ಹ್ಯಂತರಾಽಽತ್ಮಸದ್ಭಾವಂ ಪ್ರಪನ್ನಾ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-228-10 (74314)
ಏತತ್ತೇ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಯತ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾನಸಿ।
ಯಥಾ ವಸ್ತುನಿ ಸಂಜ್ಞಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 12-228-11 (74315)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-228-12x (6144)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ರಾಜಾಧೀನಾ ನೃಪಾಃ ಪುನಃ।
ಅನ್ಯಾನಿ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ನಾಮಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-228-12 (74316)
ಪ್ರತಿಯೋಗೀನಿ ವೈ ತೇಷಾಂ ಛನ್ನಾನ್ಯಸ್ತಮಿತಾನಿ ಚ।
ದೃಢಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಕೃತಕಭಿದಂ ಸರ್ವತ್ರ ಪಶ್ಯ ವೈ॥ 12-228-13 (74317)
ತಸ್ಮಾದ್ಯಥಾಗತಂ ರಾಜನ್ಯಥಾರುಚಿ ನೃಣಾಂ ಭವೇತ್।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-228-14 (74318)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಮೂಹೇ ತು ಯದುವಾಚ ಸುವರ್ಚಲಾ।
ದೇವಲಸ್ಯ ಸುತಾ ವಿದ್ವನ್ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಶೋಭಿತಾ॥ 12-228-15 (74319)
ಕನ್ಯಾ ಸುವರ್ಚಲಾ ನಾಮ ಯೋಗಭಾವಿತಚೇತನಾ।
ಹೇತುನಾ ಕೇನ ಜಾತಾ ಸಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಷ್ಟಸಂಶಯಾ॥ 12-228-16 (74320)
ಸಾಽಬ್ರವೀತ್ಪಿತರಂ ವಿಪ್ರಂ ವರಾನ್ವೇಷಣತತ್ಪರಾ॥ 12-228-17 (74321)
ಅಂಧಾಯ ಮಾಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದೇಹಿ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸುಲೋಚನಂ।
ಏವಂ ಸ್ಮ ಚ ಪಿತಃ ಶಶ್ವನ್ಮಯೇದಂ---ಮುನೇ॥ 12-228-18 (74322)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-228-19x (6145)
ನ ಶಕ್ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತುಂ ವತ್ಸೇ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಅಂಧತಾಽನಂಧತಾ ಚೇತಿ ವಿಚಾರೋ ಮಮ ಜಾಯತೇ।
ಉನ್ಮತ್ತೇವ ಸುತೇ ವಾಕ್ಯಂ ಭಾಷಸೇ ಪೃಥುಲೋಚನೇ॥ 12-228-19 (74323)
ಕನ್ಯೋವಾಚ। 12-228-20x (6146)
ನಾಹಮುನ್ಮತ್ತಭೂತಾಽಽದ್ಯ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ।
ವಿದ್ಧಿ ವೈತಾದೃಶಂ ಲೋಕೇ ಸ ಮಾಂ ಭಜತಿ ವೇದವಿತ್॥ 12-228-20 (74324)
ಯಾನ್ಯಾಂಸ್ತ್ವಂ ಮನ್ಯಸೇ ದಾತುಂ ಮಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ತಾನಿಹ।
ಆನಯಾನ್ಯಾನ್ಮಹಾಭಾಗ ಹ್ಯಹಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇಷು ತಂ॥ 12-228-21 (74325)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಶಿಷ್ಯಕಾನ್।
ಋಷೇಃ ಪ್ರಭಾವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ಕನ್ಯಾಯಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಅನೇಕಮುನಯೋ ರಾಜನ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ದೇವಲಾಶ್ರಮಂ॥ 12-228-22 (74326)
ತಾನಾಗತಾನಥಾಭ್ಯರ್ಚ್ಯಂ ಕನ್ಯಾಮಾಹ ಪಿತಾ ಮಹಾನ್।
ಯದೀಚ್ಛಸಿ ವರಂ ಭದ್ರೇ ತಂ ವಿಪ್ರಂ ವರಯ ಸ್ವಯಂ॥ 12-228-23 (74327)
ತಥೇಚಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣೀ ತಪ್ತಹೇಮನಿಭಾನನಾ।
ಕರಸಂಮಿತಮಧ್ಯಾಂಗೀ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-228-24 (74328)
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಸಂಮತೋ ವಿಪ್ರೋ ಹ್ಯಂಧೋಽನಂಧಃ ಸ ಮೇ ವರಃ।
ನೋಚುರ್ವಿಪ್ರಾ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ಪ್ರತಿವಾಕ್ಯಂ ಯಯುಶ್ಚ ತೇ॥ 12-228-25 (74329)
ಕನ್ಯಾ ಚ ತಿಷ್ಠತಾಮತ್ರ ಪಿತುರ್ವೇಶ್ಮನಿ ಭಾರತ॥ 12-228-26 (74330)
ಶ್ವೇತಕೇತುಃ ಕಹಾಲಸ್ಯ ಶ್ಯಾಲಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತದಾಗಂಯ ಕನ್ಯಾಮಾಹ ಮಹೀಪತೇ॥ 12-228-27 (74331)
ಸೋಹಂ ಭದ್ರೇ ಸಮಾವೃತ್ತಸ್ತ್ವಯೋಕ್ತೋ ಯಃ ಪುರಾ ದ್ವಿಜಃ।
ವಿಶಾಲನಯನಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಂಧೋಽಹಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಮಾಂ॥ 12-228-28 (74332)
ಸುವರ್ಚಲೋವಾಚ। 12-228-29x (6147)
ಕಥಂ ವಿಶಾಲನೇತ್ರೋಽಸಿ ಕಥಂ ವಾ ತ್ವಮಲೋಚನಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ಪಶ್ಚಾದಹಂ ವಿದ್ವನ್ಪರೀಕ್ಷೇ ತ್ವಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-228-29 (74333)
ದ್ವಿಜ ಉವಾಚ। 12-228-30x (6148)
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ತಥಾ ರೂಪೇ ರಸೇ ಗಂಧೇ ಸಹೇತುಕಂ।
ನ ಮೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಚೇತೋ ನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಹಿ ತೇಷು ಮೇ।
ಅಲೋಚನೋಽಹಂ ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ನ ಗತಿರ್ವಿದ್ಯತೇ ಯತಃ॥ 12-228-30 (74334)
ಯೇನ ಪಶ್ಯತಿ ಸುಶ್ರೋಣಿ ಭಾಷತೇ ಸ್ಪೃಶತೇ ಪುನಃ।
ಭುಜ್ಯತೇ ಘ್ರಾಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ಶೃಣೋತಿ ಮನುತೇ ತಥಾ॥ 12-228-31 (74335)
ತಚ್ಚಕ್ಷುರ್ವಿದ್ಯತೇ ಮಹ್ಯಂ ಯೇನ ಪಶ್ಯತಿ ವೈ ಸ್ಫುಟಂ।
ಸುಲೋಚನೋಽಹಂ ಭದ್ರೇ ವೈ ಪೃಚ್ಛ ವಾ ಕಿಂ ವದಾಮಿ ತೇ।
ಸರ್ವಮಸ್ಮಿನ್ನ ಮೇ ವಿದ್ಯಾ ವಿದ್ವಾನ್ಹಿ ಪರಮಾರ್ಥತಃ॥ 12-228-32 (74336)
ಸಾ ವಿಶುದ್ಧಾ ತತೋ ಭೂತ್ವಾ ಶ್ವೇತಕೇತುಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಪ್ರಣಂಯ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ ಚ ಲಬ್ಧವಾನ್॥ 12-228-33 (74337)
ವೈರಾಗ್ಯಸಂಯುತಾ ಕನ್ಯಾ ತಾದೃಶಂ ಪರಿಮುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತಸ್ಮಾದರ್ಥಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 12-228-34 (74338)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥' ॥ 12-228-35 (74339)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 228॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 229
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.229. ಅಧ್ಯಾಯಃ 229
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನತ್ವಜ್ಞಾನೋಪಾಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರಪ್ರಹ್ನಾದಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-229-0 (74340)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-229-0x (6149)
ಯದಿದಂ ಕರ್ಮ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಞ್ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ।
ಪುರುಷಂ ಯೋಜಯತ್ಯೇವ ಫಲಯೋಗೇನ ಭಾರತ॥ 12-229-1 (74341)
ಕರ್ತಾ ಸ್ವಿತ್ತಸ್ಯ ಪುರುಷ ಉತಾಹೋ ನೇತಿ ಸಂಶಯಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರೋತುಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-229-2 (74342)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-229-3x (6150)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-229-3 (74343)
ಅಸಕ್ತಂ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾನಂ ಕುಲೇ ಜಾತಂ ಬಹುಶ್ರುತಂ।
ಅಸ್ತಬ್ಧಮನಹಂಕಾರಂ ಸತ್ವಸ್ಥಂ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-229-4 (74344)
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿಂ ದಾಂತಂ ಶೂನ್ಯಾಗಾರಸಮಾಕೃತಿಂ।
ಚರಾಚರಾಣಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ವಿದಿತಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ॥ 12-229-5 (74345)
ಅಕ್ರುಧ್ಯಂತಮಹೃಷ್ಯಂತಮಪ್ರಿಯೇಷು ಪ್ರಿಯೇಷು ಚ।
ಕಾಂಚನೇ ವಾಽಥ ಲೋಷ್ಠೇ ವಾ ಉಭಯೋಃ ಸಮದರ್ಶನಂ॥ 12-229-6 (74346)
ಆತ್ಮನಿ ಶ್ರೇಯಸಿ ಜ್ಞಾನೇ ಧೀರಂ ನಿಶ್ಚಿತನಿಶ್ಚಯಂ॥
ಪರಾವರಜ್ಞಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಜ್ಞಂ ಸರ್ವದರ್ಶನಂ॥ 12-229-7 (74347)
`ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮನಿ ಗೋವಿಂದೇ ವಾಸುದೇವೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಹೃದಯೇನ ಸಮಾವಿಷ್ಟಂ ಸರ್ವಭಾವಪ್ರಿಯಂಕರಂ॥ 12-229-8 (74348)
ಭಕ್ತಂ ಭಾಗವತಂ ನಿತ್ಯಂ ನಾರಾಯಣಪರಾಯಣಂ।
ಧ್ಯಾಯಂತಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪೋಃ ಸುತಂ॥' 12-229-9 (74349)
ಶಕ್ರಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದಮಾಸೀನಮೇಕಾಂತೇ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಬುಭುತ್ಸಮಾನಸ್ತತ್ಪ್ರಜ್ಞಾಮಭಿಗಂಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-229-10 (74350)
ಯೈಃ ಕೈಶ್ಚಿತ್ಸಂಮತೋ ಲೋಕೇ ಗುಣೈಃ ಸ್ಯಾತ್ಪುರುಷೋ ನೃಷು।
ಭವತ್ಯನಪಗಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನ್ಗುಣಾಂʼಲ್ಲಕ್ಷಯಾಮಹೇ॥ 12-229-11 (74351)
ಅಥ ತೇ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಾ ಬಾಲಜನೈರಿಹ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯಮಾನಃ ಸಞ್ಶ್ರೇಯಃ ಕಿಮಿಹ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-229-12 (74352)
ಬದ್ಧಃ ಪಾಶೈಶ್ಚ್ಯುತಃ ಸ್ಥಾನಾದ್ದ್ವಿಷತಾಂ ವಶಮಾಗತಃ।
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಶೋಚಿತವ್ಯೇ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-229-13 (74353)
ಪ್ರಜ್ಞಾಲಾಭೇನ ದೈತೇಯ ಉತಾಹೋ ಧೃತಿಮತ್ತಥಾ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಸ್ವಸ್ಥರೂಪೋಽಸಿ ಪಶ್ಯನ್ವ್ಯಸನಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-229-14 (74354)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-229-15x (6151)
ಇತಿ ಸಂಚೋದಿತಸ್ತೇನ ಧೀರೋ ನಿಶ್ಚಿತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಮನುವರ್ಣಯನ್॥ 12-229-15 (74355)
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಉವಾಚ। 12-229-16x (6152)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಯೋ ನ ಬುಧ್ಯತೇ।
ತಸ್ಯ ಸ್ತಂಭೋ ಭವೇದ್ಬಾಲ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಸ್ತಂಭೋಽನುಪಶ್ಯತಃ॥ 12-229-16 (74356)
`ಗಹನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧ್ಯೇಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಅನಿಗ್ರಹಮನೌಪಂಯಂ ಸರ್ವಾಕಾರಂ ಪರಾತ್ಪರಂ॥ 12-229-17 (74357)
ಸರ್ವಾವರಣಸಂಭೂತಂ ತಸ್ಮಾದೇತತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತನ್ಮಯಾ ಅಪಿ ಸಂಪಶ್ಯ ನಾನಾಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಾಃ॥ 12-229-18 (74358)
ಸ ವೈ ಪಾತಿ ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ವಿಷ್ಣುರಿತ್ಯಭಿಶಬ್ದಿತಃ।
ಪುನರ್ದರ್ಶತಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ------ಸುರೇಶ್ಚರಃ॥' 12-229-19 (74359)
ಸ್ವಭಾವಾತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ನಿವರ್ತಂತೇ ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವೇ ಭಾವಾಸ್ತಥಾ ಭಾವಾಃ ಪುರುಷಾರ್ಥೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-229-20 (74360)
ಪುರುಷಾರ್ಥಸ್ಯ ಚಾಭಾವೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ್ವಕಾರಕಃ।
ಸ್ವಯಂ ಚ ಕುರ್ವತಸ್ತಸ್ಯ ಜಾತು ಮಾನೋ ಭವೇದಿಹ॥ 12-229-21 (74361)
ಯಸ್ತು ಕರ್ತಾರಮಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯತೇ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ವಾ।
ತಸ್ಯ ದೋಷವತೀ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಅತತ್ತ್ವಜ್ಞೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-229-22 (74362)
ಯದಿ ಸ್ಯಾತ್ಪುರುಷಃ ಕರ್ತಾ ಶಕ್ರಾತ್ಮಶ್ರೇಯಸೇ ಧ್ರುವಂ।
ಆರಂಭಾಸ್ತಸ್ಯ ಸಿದ್ಧ್ಯೇಯುರ್ನ ತು ಜಾತು ಪರಾಭವೇತ್॥ 12-229-23 (74363)
ಅನಿಷ್ಟಸ್ಯ ಹಿ ನಿರ್ವೃತ್ತಿರನಿವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಯತಮಾನಾನಾಂ ಪುರುಷಾರ್ಥಸ್ತತಃ ಕುತಃ॥ 12-229-24 (74364)
ಅನಿಷ್ಟಸ್ಯಾಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಿಮಿಷ್ಟಸಂವೃತಿಮೇವ ಚ।
ಅಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಕೇಷಾಂ ಚಿತ್ತತ್ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 12-229-25 (74365)
ಪ್ರತಿರೂಪತರಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಸ್ಯಂತೇ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತರಾಃ।
ವಿರೂಪೇಭ್ಯೋಽಲ್ಪಬುದ್ಧಿಭ್ಯೋ ಲಿಪ್ಸಮಾನಾ ಧನಾಗಮಂ॥ 12-229-26 (74366)
ಸ್ವಭಾವಪ್ರೇರಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನಿವಿಶಂತೇ ಗುಣಾ ಯದಾ।
ಶುಭಾಶುಭಾಸ್ತದಾ ತತ್ರ ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಮಾನಕಾರಣಂ॥ 12-229-27 (74367)
ಸ್ವಭಾವಾದೇವ ತತ್ಸರ್ವಮಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ।
ಆತ್ಮಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಪ್ರಜ್ಞಾ ವಾ ಮಮ ನಾಸ್ತಿ ತತೋಽನ್ಯಥಾ॥ 12-229-28 (74368)
ಕರ್ಮಜಂ ತ್ವಿಹ ಮನ್ಯಂತೇ ಪಲಯೋಗಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಷಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮಹಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 12-229-29 (74369)
ಯಥಾ ವೇದಯತೇ ಕಶ್ಚಿದೋದನಂ ಪಾಯಸಂ ಹ್ಯದನ್।
ಏವಂ ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸ್ವಭಾವಸ್ಯೈವ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-229-30 (74370)
ವಿಕಾರಾನೇವ ಯೋ ವೇದ ನ ವೇದ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪರಾಂ।
ತಸ್ಯ ಸ್ತಂಭೋಽಭವೇದ್ಬಾಲ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಸ್ತಂಭೋಽನುಪಶ್ಯತಃ॥ 12-229-31 (74371)
ಸ್ವಭಾವಭಾವಿನೋ ಭಾವಾನ್ಸರ್ವಾನೇವೇಹ ನಿಶ್ಚಯೇ।
ಬುದ್ಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ದರ್ಪೋ ವಾ ಮಾನೋ ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-229-32 (74372)
ವೇದ ಧರ್ಮವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಭೂತಾನಾಂ ಚಾಪ್ಯನಿತ್ಯತಾಂ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ರ ನ ಶೋಚಾರಿ ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇವೇದಮಂತವತ್॥ 12-229-33 (74373)
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರೋ ನಿರೀಹೋ ಮುಕ್ತಬಂಧನಃ।
ಸ್ವಸ್ಥೋ ವ್ಯಪೇತಃ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 12-229-34 (74374)
ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ದಾಂತಸ್ಯ ವಿತೃಷ್ಣಾಯ ನಿರಾಶಿಷಃ।
ನಾಯಾಸೋ ವಿದ್ಯತೇ ಶಕ್ರ ಪಶ್ಯತೋ ಯೋಗವಿತ್ತಯಾ॥ 12-229-35 (74375)
ಪ್ರಕೃತೌ ಚ ವಿಕಾರೇ ಚ ನ ಮೇ ಪ್ರೀತಿರ್ನ ಚ ದ್ವಿಷೇ।
ದ್ವೇಷ್ಟಾರಂ ಚ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೋ ಮಮಾದ್ಯ ವಿರುಧ್ಯತಿ॥ 12-229-36 (74376)
ನೋರ್ಧ್ವಂ ನಾವಾಙ್ವತಿರ್ಯಕ್ಚ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಛಕ್ರ ಕಾಮಯೇ।
ನ ಹಿ ಜ್ಞೇಯೇ ನ ವಿಜ್ಞಾನೇ ನಾಜ್ಞಾನೇ ವಿದ್ಯತೇಽಂತರಂ॥ 12-229-37 (74377)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-229-38x (6153)
ಯೇನೈಷಾ ಲಭ್ಯತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಯೇನ ಶಾಂತಿರವಾಪ್ಯತೇ।
ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ತಮುಪಾಯಂ ಮೇ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-229-38 (74378)
ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಉವಾಚ। 12-229-39x (6154)
ಆರ್ಜವೇನಾಪ್ರಮಾದೇನ ಪ್ರಸಾದೇನಾತ್ಮವತ್ತಯಾ।
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಶಕ್ರ ಪುರುಷೋ ಲಭತೇ ಮಹತ್॥ 12-229-39 (74379)
ಸ್ವಭಾವಾಲ್ಲಭತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಶಾಂತಿಮೇತಿ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ಸ್ವಭಾವಾದೇವ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿದನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-229-40 (74380)
`ನೈವಾಂತರಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗುರುಮುಖಾತ್ತತಃ।
ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಮಾಲೋಕ್ಯ ಮನಸಾ ಯತಿಃ॥ 12-229-41 (74381)
ವಿವೇಕಪ್ರತ್ಯಯಾಪನ್ನಮಾತ್ಮಾನಮನುಪಶ್ಯತಿ।
ವಿರಜ್ಯತಿ ತತೋ ಭೀತ್ಯಾ ಪರಮೇಶ್ವರಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-229-42 (74382)
ತ್ರಾತಾರಂ ಸರ್ವದುಃಖಾನಾಂ ತತ್ಸುಖಾನ್ವೇಷಣಂ ತತಃ।
ಕರೋತಿ ಸದ್ಭಿಃ ಸಂಸರ್ಗಮಲಂ ಸಂತಃ ಸುಖಾಯ ವೈ॥ 12-229-43 (74383)
ಸತಾಂ ಸಕಾಶಾದಾಜ್ಞಾಯ ಮಾರ್ಗಂ ಲಕ್ಷಣವತ್ತಯಾ।
ಸರ್ವಸಂಗವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-229-44 (74384)
ವಿಷಯೇಚ್ಛಾಕೃತೋ ಧರ್ಮಂ ಸರಜಸ್ಕೋ ಭಯಾವಹಃ।
ಧರ್ಮಹಾನಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕ್ರಮಾತ್ತೇನ ನರಃ ಪುನಃ॥ 12-229-45 (74385)
ಭಕ್ತಿಹೀನೋ ಭವತ್ಯೇವ ಪರಮಾತ್ಮನಿ ಚಾಚ್ಯುತ।
ವಾಚಕೇ ವಾಽಪಿ ಚ ಸ್ಥಾನಂ ನ ಹಂತ್ಯೇವ ವಿಮೋಚಿತಃ॥ 12-229-46 (74386)
ಸಾರ್ಕ್ಷ್ಯೇ ಚಾಸ್ಯ ರತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂಸಾರೇ ಚ ರತಿರ್ಭವೇತ್।
ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮವಿಜ್ಞಾನಾದಾತ್ಮಾಚೈವ ನ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ॥ 12-229-47 (74387)
ಉನ್ಮತ್ತವೃತ್ತಿರ್ಭವತಿ ಕ್ರಮಾದೇವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಆಶೌಚಂ ವರ್ಧತೇ ನಿತ್ಯಂ ನ ಶಾಂಯತಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-229-48 (74388)
ವಿಷಯೇ ಚಾನ್ವಿತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷವಾಂಛಾ ನ ಜಾಯತೇ।
ಹೇತ್ವಾಭಾಸೇಷು ಸಂಲೀನಃ ಸ್ತೌತಿ ವೈಷಯಿಕಾನ್ಗುಣಾನ್॥ 12-229-49 (74389)
ನ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶೃಣೋತ್ಯೇವ ಮಾನದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಃ।
ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಂ ನ ಭೋಗಸ್ತಂ ಸ್ವತಃ ಸಿದ್ಧಂ ನ ವೇತ್ತಿ ಚ।
ಚಿದ್ರೂಪಧಾರಣಂ ಚೈವ ಪರಸೃಷ್ಟಿಮಥಾವ್ಯಯಂ॥ 12-229-50 (74390)
ನಾನಾಯೋನಿಗತಸ್ತೇನ ಭ್ರಾಂಯಮಾಣಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ತೀರ್ಣಪಾರಂ ನ ಜಾನಾತಿ ಮಹಾಮೋಹಸಮನ್ವಿತಃ।
ಆಚಾರ್ಯಸಂಶ್ರಯಾದ್ವಿದ್ಯಾದ್ವಿನಯಂ ಸಮುಪಾಗತಃ॥ 12-229-51 (74391)
ಅನುಕೂಲೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಚಿನೋತ್ಯೇನಂ ತತಸ್ತತಃ।
ಆಚಾರ್ಯ ಇತಿ ಚ ಖ್ಯಾತಸ್ತೇನಾಸೌ ಬಲವೃತ್ರಹನ್॥ 12-229-52 (74392)
ನಿಯತೇನೈವ ಸದ್ಭಾವಸ್ತೇನ ಜನ್ಮಾಂತರಾದಿಷು।
ಕರ್ಮಸಂಚಯತೂಲೌಘಃ ಕ್ಷಿಪ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನವಾಯುನಾ॥ 12-229-53 (74393)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಃ ಸಂಸಾರವಿನಿವರ್ತಕಃ।
ಅನುಕೂಲವೃತ್ತಿಂ ಸತತಂ ಛಿನತ್ತ್ಯೇವ ಭೃಗುರ್ಯಥಾ॥ 12-229-54 (74394)
ಯೇನ ಚಾಯಂ ಸಮಾಪನ್ನಂ ವೈತೃಷ್ಣ್ಯಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಅಭ್ಯಂತರಃ ಸ್ಮೃತಃ ಶಕ್ರ ತತ್ಸಾಂಯಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-229-55 (74395)
ಪ್ರಥಮಂ ತತ್ಕೃತೇನೈವ ಕರ್ಮಣಾ ಪರಿಮೃಚ್ಛತಿ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಸ್ವಪ್ನಯೋಗಂ ಚ ಕರ್ಮಣಾ ಪರಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-229-56 (74396)
ಏತೈರಕ್ಷೈಃ ಸಮಾಪನ್ನಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೋಽಸೌ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಸುಪುಪ್ತ್ಯಾಖ್ಯಸ್ತುರೀಯೋಸೌ ನ ಚ ಹ್ಯಾವರಣಾನ್ವಿತಃ॥ 12-229-57 (74397)
ಲೋಕವೃತ್ತ್ಯಾ ತಮೀಶಾನಂ ಯಜಂಜುಹ್ವನ್ಯಮೀ ಭವೇತ್।
ಆತ್ಮನ್ಯಾಯಾಸಯೋಗೇನ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ ಸ ಪರಾತ್ಪರಂ॥ 12-229-58 (74398)
ಆಯಾಮೇ ತಾಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಮಾಯೈಷಾ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಾತಿಭಾಸಿಕಸಾಮಾನ್ಯಾದ್ಬುದ್ಧೇರ್ಯಾ ಸಂವಿದಾತ್ಮಿಕಾ॥ 12-229-59 (74399)
ಸ್ಫುಲಿಂಗಸತ್ತ್ವಸದೃಶಾದಗ್ನಿಭಾವೋ ಯಥಾ ಭವೇತ್।
ಶಿಶೂನಾಮೇವಮಜ್ಞಾನಾಮಾತ್ಮಭಾವೋಽನ್ಯಥಾ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-229-60 (74400)
ಸಾಧ್ಯೇಽಪ್ಯವಸ್ತುಭೂತಾಖ್ಯೇ ಮಿತ್ರಾಮಿತ್ರಾದಯಃ ಕುತಃ।
ತದಭಾವೇ ತು ಶೋಕಾದ್ಯಾ ನ ವರ್ತಂತೇ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-229-61 (74401)
ಏವಂ ಬುಧ್ಯಸ್ವ ಭಗವನ್ಸಮಬುದ್ಧಿಂ ಸಮನ್ವಿಯಾತ್।
ಉಪಾಯಮೇತದಾಖ್ಯಾತಂ ಮಾ ವಕ್ರಂ ಗಚ್ಛ ದೇವಪ॥ 12-229-62 (74402)
ಜ್ಞಾನೇನ ಪಶ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ನ ಪ್ರವರ್ತಕಂ।
ಯಾವದಾರಬ್ಧಮಸ್ಯೇಹ ತಾವನ್ನೈವೋಪಶಾಂಯತಿ॥ 12-229-63 (74403)
ತದಂತೇ ತಂ ಪ್ರಯಾತ್ಯೇವ ನ ವಿದ್ವಾನಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಯದಸ್ಯ ವಾಚಕಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಸಂಸ್ಮರೇ ತದ್ಭವೇತ್ತದಾ॥ 12-229-64 (74404)
ತೇನತೇನ ಚ ಭಾವೇನ ಅಪಾಯಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯತಿ।
ಸ್ಥಾನಭೇದೇಷು ವಾಗೇಷಾ ತಾಲುಸಂಸ್ಥಾ ಯಥಾ ತಥಾ॥ 12-229-65 (74405)
ತದ್ವದುದ್ಧಿಗತಾ ಹ್ಯರ್ಥಾ ಬುದ್ಧಿಮಾತ್ಮಗತಃ ಸದಾ॥ 12-229-66 (74406)
ಸಮಸ್ತಸಂಕಲ್ಪವಿಶೇಷಮುಕ್ತಂ
ಪರಂ ಪರಾಣಾಂ ಪರಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ತ್ರಯ್ಯಂತವಿದ್ಭಿಃ ಪರಿಗೀಯತೇಽಸೌ
ವಿಷ್ಣುರ್ವಿಭುರ್ವಾಸ್ತಿ ಗುಣೋ ನ ನಿತ್ಯಂ॥ 12-229-67 (74407)
ವರ್ಣೇಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶೇಷಣೇಷು
ಸ ವಾಸುದೇವೋ ವಸನಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ।ಟ
ಗುಣಾನುರೂಪಂ ಸ ಚ ಕರ್ಮರೂಪಂ
ದದಾತಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸಮಸ್ತರೂಪಂ।
ನ ಸಂದೃಶೇ ತಿಷ್ಠತಿ ರುಪಮಸ್ಯ
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ಪಶ್ಯತಿ ಕಶ್ಚಿದೇನಂ॥ 12-229-68 (74408)
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಧೃತ್ಯಾ ಚ ಸಮಾಹಿತಾತ್ಮಾ
ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪಂ ಪರಿಪಶ್ಯತೀಹ॥ 12-229-69 (74409)
ವದಂತಿ ತನ್ಮೇ ಭಗವಾಂದದೌ ಸ
ಸ ಏವ ಶೇಷಂ ಮಘವಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಏವಂ ಮಮೋಪಾಯಮವೈಹಿ ಶಕ್ರ
ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕೋ ನಾಸ್ತಿ ಮಹ್ಯಂ ಸದೈವ॥' 12-229-70 (74410)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-229-71x (6155)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ದೈತ್ಯಪತಿನಾ ಶಕ್ರೋ ವಿಸ್ಮಯಮಾಗಮತ್।
ಪ್ರೀತಿಮಾಂಶ್ಚ ತದಾ ರಾಜಂಸ್ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-229-71 (74411)
ಸ ತದಾಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪತಿರೀಶ್ವರಃ।
ಅಸುರೇಂದ್ರಮುಪಾಮಂತ್ರ್ಯ ಜಗಾಮ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ॥ ॥ 12-229-72 (74412)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 229॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-229-2 ಶ್ರೋತುಂ ತ್ವತ್ತೋ ವದಸ್ವ ಮೇ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-4 ಅಸಕ್ತಂ ಫಲೇಚ್ಛಾರಹಿತಂ। ಸಂಯಮೇ ರತಂ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಸಮಯೇ ರತಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-5 ಶೂನ್ಯಾಗಾರನಿವಾಸಿನಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-7 ಆತ್ಮನಿ ಪ್ರತೀಚಿ। ಶ್ರೇಯಸ್ಯಾನಂದರೂಪೇ। ಜ್ಞಾನೇ ಚಿನ್ಮಾತ್ರೇ। ಧೀರಂ ಕುತರ್ಕಾನಭಿಭೂತಂ। ಸರ್ವಜ್ಞಂ ಸಮದರ್ಶನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-11 ಭವತಿ ತ್ವಯಿ। ಅನಪಗಾನ್ ಸ್ಥಿರಾನ್॥ 12-229-12 ಬಾಲಜನೈಃ ಸಮಾರಾಗದ್ವೇಷಾದಿರಾಹಿತ್ಯಾತ್। ಮನ್ಯಮಾನೋ ಜಾನನ್ನಾತ್ಮಜ್ಞಾನಾರ್ಥಂ ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಶಸ್ತತರಂ ಸಾಧನಂ॥ 12-229-15 ತದುಕ್ತಮನುವರ್ಣಯನ್ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-21 ನಾಸ್ತಿ ಕಾಚಿತ್ಸ್ವಕಾ ರತಿಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-25 ಅನಿಷ್ಟಸ್ಯಾಪ್ಯನಿರ್ವೃತ್ತಿಮಿಷ್ಟನಿರ್ವೃತ್ತಿಮೇವ ಚ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-30 ಕಶ್ಚಿದೋದನಂ ವಾಯಸೋ ಹ್ಯದನ್ನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-32 ವುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ವೈ ದರ್ಪಂ ಮನೋ ವಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-35 ಪಶ್ಯತೋ ಲೋಕವಿದ್ಯಯಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಲೋಕಮವ್ಯಯಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-36 ಯೋ ಮಾಮದ್ಯ ಮಮಾಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-37 ನ ಜ್ಞಾನೇ ಕರ್ಮ ವಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-229-38 ಪ್ರಜ್ಞಾ ಜ್ಞಾನಂ। ಶಾಂತಿಸ್ತತ್ಫಲಂ॥ 12-229-39 ಮಹತ್ ಮೋಕ್ಷಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 230
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.230. ಅಧ್ಯಾಯಃ 230
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಬಲಿಸಂವಾದಃ॥ 1॥ ಇಂದ್ರಾವಮಾನಿತೇನ ಬಲಿನಾ ತಂಪ್ರತಿ ಗರ್ವಭಂಜಕವಚನೋಪನ್ಯಾಸಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-230-0 (74467)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-230-0x (6166)
ಯಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮಹೀಪಾಲೋ ಭ್ರಷ್ಟಶ್ರೀರ್ವಿಚರೇನ್ಮಹೀಂ।
ಕಾಲದಂಡವಿನಿಷ್ಪಿಷ್ಟಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-230-1 (74468)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-230-2x (6167)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವಾಸವಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಬಲೇರ್ವೈರೋಚನಸ್ಯ ಚ॥ 12-230-2 (74469)
ಪಿತಾಮಹಮುಪಾಗಂಯ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಸರ್ವಾನೇವಾಸುರಾಂಜಿತ್ವಾ ಬಲಿಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಾಸವಃ॥ 12-230-3 (74470)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಮ ದದತೋ ವಿತ್ತಂ ನ ಕದಾಚನ ಹೀಯತೇ।
ತಂ ಬಲಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಬಲಿಂ॥ 12-230-4 (74471)
ಸ ವಾಯುರ್ವರುಣಶ್ಚೈವ ಸ ರವಿಃ ಸ ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ಸೋಽಗ್ನಿಸ್ತಪತಿ ಭೂತಾನಿ ಜಲಂ ಚ ಸ ಭವತ್ಯುತ॥ 12-230-5 (74472)
ತಂ ಬಲಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಬಲಿಂ।
ಸ ಏವ ಹ್ಯಸ್ತಮಯತೇ ಸ ಸ್ಮ ವಿದ್ಯೋತತೇ ದಿಶಃ॥ 12-230-6 (74473)
ಸ ವರ್ಷತಿ ಸ್ಮ ವರ್ಷಾಣಿ ಯಥಾಕಾಲಮತಂದ್ರಿತಃ।
ತಂ ಬಲಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಬಲಿಂ॥ 12-230-7 (74474)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-230-8x (6168)
ನೈತತ್ತೇ ಸಾಧು ಮಘವನ್ಯದೇನಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಪೃಷ್ಟಸ್ತು ನಾನೃತಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಬಲಿಂ॥ 12-230-8 (74475)
ಉಷ್ಟ್ರೇಷು ಯದಿ ವಾ ಗೋಷು ಖರೇಷ್ವಶ್ವೇಷು ವಾ ಪುನಃ।
ವರಿಷ್ಠೋ ಭವಿತಾ ಜಂತುಃ ಶೂನ್ಯಾಗಾರೇ ಶಚೀಪತೇ॥ 12-230-9 (74476)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-230-10x (6169)
ಯದಿ ಸ್ಮ ಬಲಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶೂನ್ಯಾಗಾರೇ ಸಮೇಯಿವಾನ್।
ಹನ್ಯಾಮೇನಂ ನ ವಾ ಹನ್ಯಾಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನನುಶಾಧಿ ಮಾಂ॥ 12-230-10 (74477)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-230-11x (6170)
ಮಾ ಸ್ಮ ಶಕ್ರ ಬಲಿಂ ಹಿಂಸೀರ್ನ ಬಲಿರ್ವಧಮರ್ಹತಿ।
ನ್ಯಾಯಸ್ತು ಶಕ್ರ ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ವಾಸವ ಕಾಂಯಯಾ॥ 12-230-11 (74478)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-230-12x (6171)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಪೃಥಿವೀಂ ತದಾ।
ಚಚಾರೈರಾವತಸ್ಕಂಧಮಧಿರುಹ್ಯ ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಃ॥ 12-230-12 (74479)
ತತೋ ದದರ್ಶ ಸ ಬಲಿಂ ಖರವೇಷೇಣ ಸಂವೃತಂ।
ಯಥಾಖ್ಯಾತಂ ಭಗವತಾ ಶೂನ್ಯಾಗಾರಕೃತಾಲಯಂ॥ 12-230-13 (74480)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-230-14x (6172)
ಖರಯೋನಿಮನುಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತುಪಭಕ್ಷೋಽಸಿ ದಾನವ।
ಇದಂ ತೇ ಯೋನಿರಸಮಾ ಶೋಚಸ್ಯಾಹೋ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-230-14 (74481)
ಅದೃಷ್ಟಂ ವತ ಪಶ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿಷತಾಂ ವಶಮಾಗತಂ।
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನಂ ಮಿತ್ರೈಶ್ಚ ಭ್ರಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ॥ 12-230-15 (74482)
ಯತ್ತದ್ಯಾನಸಹಸ್ರೈಸ್ತ್ವಂ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಲೋಕಾನ್ಪ್ರತಾಪಯನ್ಸರ್ವಾನ್ಯಾಸ್ಯಸ್ಮಾನವಿತರ್ಕಯನ್॥ 12-230-16 (74483)
ತ್ವನ್ಮುಖಾಶ್ಚೈವ ದೈತೇಯ ವ್ಯತಿಷ್ಠಂಸ್ತವ ಶಾಸನೇ।
ಅಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯಾ ಪೃಥಿವೀ ತವೈಶ್ವರ್ಯೇ ಬಭೂವ ಹ॥ 12-230-17 (74484)
ಇದಂ ಚ ತೇಽದ್ಯ ವ್ಯಸನಂ ಶೋಚಸ್ಯಾಹೋ ನ ಶೋಚಸಿ।
ಯದಾಽತಿಷ್ಠಃ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಪೂರ್ವಕೂಲೇ ವಿಲೇಲಿಖನ್॥ 12-230-18 (74485)
ಜ್ಞಾತಿಭ್ಯೋ ವಿಭಜನ್ವಿತ್ತಂ ತದಾಸೀತ್ತೇ ಮನಃ ಕಥಂ।
ಯತ್ತೇ ಸಹಸ್ರಸಮಿತಾ ನನುತುರ್ದೇವಸೋಷಿತಃ॥ 12-230-19 (74486)
ಬಹೂನಿ ವರ್ಷಪೂಗಾನಿ ವಿಹಾರೇ ದೀಪ್ಯತಃ ಶ್ರಿಯಾ।
ಸರ್ವಾಃ ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನ್ಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಕಾಂಚನಸಪ್ರಭಾಃ॥ 12-230-20 (74487)
ಕಥಮದ್ಯ ತದಾ ಚೈವ ಮನಸ್ತೇ ದಾನವೇಶ್ವರ।
ಛತ್ರಂ ತವಾಸೀತ್ಸುಮಹತ್ಸೌವರ್ಣಂ ರತ್ನಭೂಷಿತಂ॥ 12-230-21 (74488)
ನನೃತುಸ್ತತ್ರ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಪ್ತಚಾ।
ಯೂಪಸ್ತವಾಸೀತ್ಸುಮಹಾನ್ಯಜತಃ ಸರ್ವಕಾಂಚನಃ॥ 12-230-22 (74489)
ಯತ್ರಾದದಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಅಯುತಾನಾಂ ಗವಾಂ ದಶ।
ಅನಂತರಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ತದಾಽಽಸೀದ್ದೈತ್ಯಾ ಕಾ ಮತಿಃ॥ 12-230-23 (74490)
ಯದಾ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಯಜಮಾನೋಽನುಪರ್ಯಗಾಃ।
ಶಂಯಾಕ್ಷೇಪೇಣ ವಿಧಿನಾ ತದಾಽಽಸೀತ್ಕಿಂತು ತೇ ಹೃದಿ॥ 12-230-24 (74491)
ನ ತೇ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭೃಂಗಾರಂ ನ ಚ್ಛತ್ರಂ ವ್ಯಜನಂ ನ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಾಂ ಚ ತೇ ಮಾಲಾಂ ನ ಪಶ್ಯಾಂಯಸುರಾಧಿಪ॥ 12-230-25 (74492)
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-230-26x (6173)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸ ಬಲಿರ್ವಾಸವೇನ ಸಮೀರಿತಂ।
ನಿಶಂಯ ಮಾನಗಂಭೀರಂ ಸುರರಾಜಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-230-26 (74493)
ಅಹೋ ಹಿ ತವ ಬಾಲಿಶ್ಯಮಿಹ ದೇವಗಣಾಧಿಪ।
ಅಯುಕ್ತಂ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ತವ ಕಷ್ಟಮಿದಂ ವಚಃ॥' 12-230-27 (74494)
ನ ತ್ವಂ ಪಶ್ಯಸಿ ಭೃಂಗಾರಂ ನ ಚ್ಛನ್ನಂ ವ್ಯಜನಂ ನ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಾಂ ಚ ಮೇ ಮಾಲಾಂ ನ ತ್ವಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ವಾಸವ॥ 12-230-28 (74495)
ಗುಹಾಯಾಂ ನಿಹಿತಾನಿ ತ್ವಂ ಮಮ ರತ್ನಾನಿ ಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಯದಾ ಮೇ ಭವಿತಾ ಕಾಲಸ್ತದಾ ತ್ವಂ ತಾನಿ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ॥ 12-230-29 (74496)
`ನ ಜಾನೀಷೇ ಭವಾನ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಶುಭಾಂಗಸ್ವರೂಪರೂಪಿಣೀಂ।
ಕಾಲೇನ ಭವಿತಾ ಸರ್ವೋ ನಾತ್ರ ಗಚ್ಛತಿ ವಾಸವ॥' 12-230-30 (74497)
ನ ತ್ವೇತದನುರೂಪಂ ತೇ ಯಶಸೋ ವಾ ಕುಲಸ್ಯ ಚ।
ಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥೋಽಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥಂ ಯನ್ಮಾಂ ಕತ್ಥಿತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-230-31 (74498)
ನ ಹಿ ದುಃಖೇಷು ಶೋಚಂತೇ ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯಂತಿ ಚರ್ದ್ಧಿಷು।
ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಾಃ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಾಃ ಕ್ಷಾಂತಾಃ ಸಂತೋ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-230-32 (74499)
ತ್ವಂ ತು ಪ್ರಾಕೃತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪುರಂದರ ವಿಕತ್ಥಸೇ।
ಯದಾಽಹಮಿವ ಭಾವೀ ಸ್ಯಾಸ್ತದಾ ನೈವಂ ವದಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-230-33 (74500)
`ಐಶ್ವರ್ಯಮದಮತ್ತೋ ಮಾಂ ಸ ತ್ವಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಬುದ್ಧ್ಯಸೇ।
ರಾಜ್ಯಾದ್ವಿನಿಪತಾನೇನ ಸೋಹಂ ನ ತ್ವಪರಾಜಿತಃ॥' ॥ 12-230-34 (74501)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಶ್ರಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 230॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-230-1 ಭ್ರಷ್ಟಶ್ರೀರ್ವಿಂದತೇ ಮಹೀಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-230-4 ಸ್ವವೀರ್ಯಖ್ಯಾಪನಾಯ ಬಲಿಂ ಸ್ತೌತಿ ಯಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿನಾ॥ 12-230-9 ಗೋಷು ವೃಷಭೇಷು। ಶೃನ್ಯಾಗಾರಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-230-15 ಭ್ರಷ್ಟವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-230-17 ಅಫುಷ್ಟಯಚ್ಯಾ ಕೃಷಣಂಜಿನಾ ಧಾನ್ಯಪ್ರಸೃಃ॥ 12-230-18 ವಿಲೇಲಿಹನ್ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ತಾಲುಗ್ರಸ್ತಂ ಜಗಾಕುರ್ವಶಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-230-24 ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಗ್ರಃ ಸ್ಥೂಲಮೂಲಃ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಂಗುಲೋ ದಂಡಃ ಶಂಯಾ ಸಾ ಬಲವತಾ ಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಭಾತಹೂರೇ ಪತೇತಾವದೇಕಂ ದೇವಪ್ರಜನಂ। ಏವಂ ಸರ್ವಾಪಿ ಪೃಥಿವೀ ಶಂಯಾಪ್ರಕ್ಷೇಪವಿಭೇದಾ। ತವ ದೇವಗಜನಾನಾಮಪರ್ಯಾಪ್ತಾಭೂದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪರ್ಯಗಾಃ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಗತವಾನ್॥ 12-230-25 ಭೃಂಗಾರಃ ಸೌವಣಂ ಉದಪಾತ್ರವಿಶೇಷಃ॥ 12-230-35 ವಿನಿಪತಾನೇನ ವಿನಿಪತನೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 231
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.231. ಅಧ್ಯಾಯಃ 231
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸರ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಕಾಲನಿಯಾಮಕೇಶ್ವರನಿಯಂಯತ್ವಪ್ರತಿಪಾದಕಶಕ್ರಬಲಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-231-0 (74502)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-231-0x (6174)
ಪುನೇರವ ತು ಸಂ ಶಕ್ರಃ ಅಹಸನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ನಿಶ್ವಸಂತಂ ಯಥಾ ಗಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಾಯ ಭಾರತ॥ 12-231-1 (74503)
ಯಥಜ್ಞಾನಸಹಸ್ರೇಣ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಲೋಕಾನ್ಯತಾಪಯಂತರ್ವಾನ್ಯಾಸ್ಯಸ್ಮಾನವಿತರ್ಕಯನ್॥ 12-231-2 (74504)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಕೃಷ್ಣಾಂ ಚೇಮಾಗಯಸ್ಥಾಮಾತ್ಮನೋ ಬಲೇ।
ಜ್ಞಾತಿಮಿತ್ರಪರಿತ್ಯಕ್ತಃ ಶೋಚಸ್ಯಾಹೋ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-231-3 (74505)
ಪ್ರೀತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಾತುಲಾಂ ಪೂರ್ವಂ ಲೋಕಾಂಶ್ಚಾತ್ಮವಶೇ ಸ್ಥಿತಾನ್।
ವಿನಿಪಾತಮಿಮಂ ಚಾದ್ಯ ಶೋಚಸ್ಯಾಹೋ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-231-4 (74506)
ಬಲಿರುವಾಚ। 12-231-5x (6175)
`ಗರ್ವಂ ಹಿತ್ವಾ ತಥಾ ಮಾನಂ ದೇವರಾಜ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ।
ಮಯಾ ಚ ತ್ವಾಽನುಸದ್ಭಾವಂ ಪೂರ್ವಮಾಚರಿತಂ ಮಹತ್॥ 12-231-5 (74507)
ಅವಶ್ಯಕಾಲಪರ್ಯಾಯಮಾತ್ಮನಃ ಪರಿವರ್ತನಂ।
ಅವಿದಂʼಲ್ಲೋಕಮಾಹಾತ್ಂಯಂ-------॥' 12-231-6 (74508)
ಅನಿತ್ಯಮುಪಲಕ್ಷ್ಯೇಹ ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಮಾತ್ಮನಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ರ ನ ಶೋಚಾಮಿ ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇವೇದಮಂತವತ್॥ 12-231-7 (74509)
ಅಂತವಂತ ಇಮೇ ದೇಹಾ ಭೂತಾನಾಂ ಚ ಸುರಾಧಿಪ।
ತೇನ ಶಕ್ರ ನ ಶೋಚಾಮಿ ನಾಪರಾಧಾದಿದಂ ಮಮ॥ 12-231-8 (74510)
ಜೀವಿತಂ ಚ ಶರೀರಂ ಚ ಜಾತ್ಯಾ ವೈ ಸಹ ಜಾಯತೇ।
ಉಭೇ ಸಹ ವಿವರ್ಧೇತೇ ಉಭೇ ಸಹ ವಿನಶ್ಯತಃ॥ 12-231-9 (74511)
ನ ಹೀದೃಶಮಹಂಭಾವಮವಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೇವಲಂ।
ಯದೇವಮಭಿಜಾನಾಮಿ ಕಾ ವ್ಯಥಾ ಮೇ ವಿಜಾನತಃ॥ 12-231-10 (74512)
ಭೂತಾನಾಂ ನಿಧನಂ ನಿಷ್ಠಾ ಸ್ರೋತಸಾಮಿವ ಸಾಗರಃ।
ನೈತತ್ಸಂಯಗ್ವಿಜಾನಂತೋ ನರಾ ಮುಹ್ಯಂತಿ ವಜ್ರಧೃತ್॥ 12-231-11 (74513)
ಯೇ ತ್ವೇವಂ ನಾಭಿಜಾನಂತಿ ರಜೋಮೋಹಪರಾಯಣಾಃ।
ತೇ ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸೀದಂತಿ ಬುದ್ಧಿರ್ಯೇಷಾಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-231-12 (74514)
ಬುದ್ಧಿಲಾಭಾತ್ತು ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಂ ತುದತಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ಲಭತೇ ಸತ್ವಂ ಸತ್ವಸ್ಥಃ ಸಂಪ್ರಸೀದತಿ॥ 12-231-13 (74515)
ತತಸ್ತು ಯೇ ನಿವರ್ತಂತೇ ಜಾಯಂತೇ ವಾ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕೃಪಣಾಃ ಪರಿತಪ್ಯಂತೇ ತೈರರ್ಥೈರಭಿಚೋದಿತಾಃ॥ 12-231-14 (74516)
ಅರ್ಥಸಿದ್ಧಿಮನರ್ಥಂ ಚ ಜೀವಿತಂ ಮರಣಂ ತಥಾ।
ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಫಲಂ ಚೈವ ನ ದ್ವೇಷ್ಮಿ ನ ಚ ಕಾಮಯೇ॥ 12-231-15 (74517)
ಹತಂ ಹಂತಿ ಹತೋ ಹ್ಯೇವ ಯೋ ನರೋ ಹಂತಿ ಕಂಚನ।
ಉಭೌ ತೌ ನ ವಿಜಾನೀತೋ ಯಶ್ಚ ಹಂತಿ ಹತಶ್ಚ ಯಃ॥ 12-231-16 (74518)
ಹತ್ವಾ ಜಿತ್ವಾ ಚ ಮಘವನ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷಾಯತೇ।
ಅಕರ್ತಾ ಹ್ಯೇವ ಭವತಿ ಕರ್ತಾ ಹ್ಯೇವ ಕರೋತಿ ತತ್॥ 12-231-17 (74519)
ಕೋ ಹಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಕುರುತೇ ವಿನಾಶಪ್ರಭವಾವುಭೌ।
ಕೃತಂ ಹಿ ತತ್ಕೃತೇನೈವ ಕರ್ತಾ ತಸ್ಯಾಪಿ ಚಾಪರಃ॥ 12-231-18 (74520)
ಪೃಥಿವೀ ಜ್ಯೋತಿರಾಕಾಶಮಾಪೋ ವಾಯುಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಏತದ್ಯೋನೀನಿ ಭೂತಾನಿ ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ॥ 12-231-19 (74521)
ಮಹಾವಿದ್ಯೋಽಲ್ಪವಿದ್ಯಶ್ಚ ಬಲವಾಂದುರ್ಬಲಶ್ಚ ಯಃ।
ದರ್ಶನೀಯೋ ವಿರೂಪಶ್ಚ ಸುಭಗೋ ದುರ್ಭಗಶ್ಚ ಯಃ॥ 12-231-20 (74522)
ಸರ್ವಂ ಕಾಲಃ ಸಮಾದತ್ತೇ ಗಂಭೀರಃ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾ ವ್ಯಥಾ ಮೇ ವಿಜಾನತಃ॥ 12-231-21 (74523)
ದಗ್ಧಮೇವಾನುದಹತೇ ಹತಮೇವಾನುಹನ್ಯತೇ।
ನಶ್ಯತೇ ನಷ್ಟಮೇವಾಗ್ರೇ ಲಬ್ಧವ್ಯಂ ಲಭತೇ ನರಃ॥ 12-231-22 (74524)
ನಾಸ್ಯ ದ್ವೀಪಃ ಕುತಃ ಪಾರೋ ನಾವಾರಃ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ನಾಂತಮಸ್ಯ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಧೇರ್ದಿವ್ಯಸ್ಯ ಚಿಂತಯನ್॥ 12-231-23 (74525)
ಯದಿ ಮೇ ಪಶ್ಯತಃ ಕಾಲೋ ಭೂತಾನಿ ನ ವಿನಾಶಯೇತ್।
ಸ್ಯಾನ್ಮೇ ಹರ್ಷಶ್ಚ ದರ್ಪಶ್ಚ ಕ್ರೋಧಶ್ಚೈವ ಶಚೀಪತೇ॥ 12-231-24 (74526)
ತುಷಭಕ್ಷಂ ತು ಮಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರವಿವಿಕ್ತಜನೇ ಗೃಹೇ।
ಬಿಭ್ರತಂ ಗಾರ್ದಭಂ ರೂಪಮಾಗತ್ಯ ಪರಿಗರ್ಹಸೇ॥ 12-231-25 (74527)
ಇಚ್ಛನ್ನಹಂ ವಿಕುರ್ಯಾಂ ಹಿ ರೂಪಾಣಿ ಬಹೃಧಾಽಽತ್ಮನಃ।
ವಿಭೀಷಣಾನಿ ಯಾನೀಕ್ಷ್ಯ ಪಲಾಯೇಥಾಸ್ತ್ವಮೇವ ಮೇ॥ 12-231-26 (74528)
ಕಾಲಃ ಸರ್ವಂ ಸಮಾದತ್ತೇ ಕಾಲಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಕಾಲೇನ ವಿಹಿತಂ ಸರ್ವಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಶಕ್ರ ಪೌರುಷಂ॥ 12-231-27 (74529)
ಪುರಾ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮಯಿ ಕ್ರುದ್ಧೇ ಪುರಂದರ।
`ವಿದ್ರವಂತಿ ತ್ವಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸರ್ವ ಏವ ದಿಬೌಕಸಃ॥' 12-231-28 (74530)
ಅವೈಮಿ ತ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಕರ್ಮಂ ಶಕ್ರ ಸನಾತನಂ।
ತ್ವಮಪ್ಯೇವಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಮಾಽಽತ್ಮನಾ ವಿಸ್ಮಗಂ ಗಮಃ॥ 12-231-29 (74531)
ಪ್ರಭವಶ್ಚ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ನಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಃ ಕದಾಚನ।
ಕೌಮಾರಮೇವ ತೇ ಚಿತ್ತಂ ತಥೈವಾದ್ಯ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಸಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಮಘವನ್ಬುದ್ಧಿಂ ವಿಂದಸ್ವ ನೈಷ್ಠಿಕೀಂ॥ 12-231-30 (74532)
ದೇವಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಿತರೋ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಆಸನ್ಸರ್ವೇ ಮಮ ವಶೇ ತತ್ಸರ್ವಂ ವೇತ್ಥ ವಾಸವ॥ 12-231-31 (74533)
ನಮಸ್ತಸ್ಯೈ ದಿಶೇಽಪ್ಯಸ್ತು ಯಸ್ಯಾಂ ವೈರೋಚನೋ ಬಲಿಃ।
ಇತಿ ಮಾಮಭ್ಯಪದ್ಯಂತ ಬುದ್ಧಿಮಾತ್ಸರ್ಯಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-231-32 (74534)
ನಾಹಂ ತದನುಶೋಚಾಮಿ ನಾತ್ಮಭ್ರಂಶಂ ಶಚೀಪತೇ।
ಏವಂ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಶಾಸ್ತುಸ್ತಿಷ್ಠಾಂಯಹಂ ವಶೇ॥ 12-231-33 (74535)
ದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ ಕುಲೇ ಜಾತೋ ದರ್ಶನೀಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ದುಃಖಂ ಜೀವನ್ಸಹಾಮಾತ್ಯೋ ಭವಿತವ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ತಥಾ॥ 12-231-34 (74536)
ದೌಷ್ಕುಲೇಯಸ್ತಥಾ ಮೂಢೋ ದುರ್ಜಾತಃ ಶಕ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಸುಖಂ ಜೀವನ್ಸಹಾಮಾತ್ಯೋ ಭವಿತವ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ತಥಾ॥ 12-231-35 (74537)
ಕಲ್ಯಾಣೀ ರೂಪಸಂಪನ್ನಾ ದುರ್ಭಗಾ ಶಕ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅಲಕ್ಷಣಾ ವಿರೂಪಾ ಚ ಸುಭಗಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಾ॥ 12-231-36 (74538)
ನೈತದಸ್ಮತ್ಕೃತಂ ಶಕ್ರ ನೈತಚ್ಛಕ್ರ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ।
ಯತ್ತಮೇವಂ ಗತೋ ವಜ್ರಿನ್ಯಚ್ಚಾಪ್ಯೇವಂ ಗತಾ ವಯಂ॥ 12-231-37 (74539)
ನ ಕರ್ಮ ತವ ನಾನ್ಯೇಷಾಂ ಕುತೋ ಮಮ ಶತಕ್ರತೋ।
ಋದ್ಧಿರ್ವಾಽಪ್ಯಥವಾ ನರ್ದ್ಧಿಃ ಪರ್ಯಾಯಕೃತಮೇವ ತತ್॥ 12-231-38 (74540)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ವಿರಾಜಂತಂ ದೇವರಾಜಮವಸ್ಥಿತಂ।
ಶ್ರೀಮಂತಂ ದ್ಯುತಿಮಂತಂ ಚ ಗರ್ಜಮಾನಂ ಮಮೋಪರಿ॥ 12-231-39 (74541)
ಏವಂ ನೈವ ನ ಚೇತ್ಕಾಲೋ ಮಾಮಾಕ್ರಂಯ ಸ್ಥಿತೋ ಭವೇತ್।
ಪಾತಯೇಯಮಹಂ ತ್ವಾಽದ್ಯ ಸವಜ್ರಮಪಿ ಮುಷ್ಟಿನಾ॥ 12-231-40 (74542)
ನ ತು ವಿಕ್ರಮಕಾಲೋಽಯಂ ಶಾಂತಿಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ।
ಕಾಲಃ ಸ್ಥಾಪಯತೇ ಸರ್ವಂ ಕಾಲಃ ಪಚತಿ ವೈ ತಥಾ॥ 12-231-41 (74543)
ಮಾಂ ಚೇದಭ್ಯಾಗತಃ ಕಾಲೋ ದಾನವೇಶ್ವರಮೂರ್ಜಿತಂ।
ಗರ್ಜಂತಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ಚ ಕಮನ್ಯಂ ನಾಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-231-42 (74544)
ದ್ವಾದಶಾನಾಂ ತು ಭವತಾಮಾದಿತ್ಯಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ತೇಜಾಂಸ್ಯೇಕೇನ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದೇವರಾಜ ಧೃತಾನಿ ಮೇ॥ 12-231-43 (74545)
ಅಹಮೇವೋದ್ವಹಾಂಯಾಪೋ ವಿಸೃಜಾಮಿ ಚ ವಾಸವ।
ತಪಾಮಿ ಚೈವ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ವಿದ್ಯೋತಾಂಯಹಮೇವ ಚ॥ 12-231-44 (74546)
ಸಂರಕ್ಷಾಮಿ ವಿಲುಂಪಾಮಿ ದದಾಂಯಹಮಥಾದದೇ।
ಸಂಯಚ್ಛಾಮಿ ನಿಯಚ್ಛಾಮಿ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಭುರೀಶ್ವರಃ॥ 12-231-45 (74547)
ತದದ್ಯ ವಿನಿವೃತ್ತಂ ಮೇ ಪ್ರಭುತ್ವಮಮರಾಧಿಪ।
ಕಾಲಸೈನ್ಯಾವಗಾಢಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ನ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ॥ 12-231-46 (74548)
ನಾಹಂ ಕರ್ತಾ ನ ಚೈವ ತ್ವಂ ನಾನ್ಯಃ ಕರ್ತಾ ಶಚೀಪತೇ।
ಪರ್ಯಾಯೇಣ ಹಿ ಭುಜ್ಯಂತೇ ಲೋಕಾಃ ಶಕ್ರ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-231-47 (74549)
ಮಾಸಮಾಸಾರ್ಧವೇಶ್ಮಾನಮಹೋರಾತ್ರಾಭಿಸಂವೃತಂ।
ಋತುದ್ವಾರಂ ವಾಯುಮುಖಮಾಯುರ್ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-231-48 (74550)
ಆಹುಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಚಿಂತ್ಯಂ ಜನಾಃ ಕೇಚಿನ್ಮನೀಷಯಾ।
`ಅನಿತ್ಯಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಷಷ್ಠೋ ದೃಶ್ಯತಿ ದೇಹಿನಾಂ॥' 12-231-49 (74551)
ಅಸ್ಯಾಃ ಪಂಚೈವ ಚಿಂತಾಯಾಃ ಪರ್ಯೇಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಪಂಚಧಾ।
`ತತಸ್ತಾನಿ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಾಲೇ ತಮಪಿ ವೃತ್ರಹನ್॥' 12-231-50 (74552)
ಗಂಭೀರಂ ಗಹನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್ತೋಯಾರ್ಣವಂ ಯಥಾ।
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ಚಾಹುರಕ್ಷರಂ ಕ್ಷರಮೇವ ಚ॥ 12-231-51 (74553)
ಸತ್ತ್ವೇಷು ಲಿಂಗಮಾವಿಶ್ಯ ನಿರ್ಲಿಂಗಮಪಿ ತತ್ಸ್ವಯಂ।
ಮನ್ಯಂತೇ ಧ್ರುವಮೇವೈನಂ ಯೇ ಜನಾಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 12-231-52 (74554)
`ಯಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ಪಂಚಧಾ।
ತಂ ಕಾಲಮಿತಿ ಜಾನೀಹಿ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಶೇ॥' 12-231-53 (74555)
ಭೂತಾನಾಂ ತು ವಿಷರ್ಯಾಸಂ ಕುರುತೇ ಭಗವಾನಿತಿ।
ನ ಹ್ಯೇತಾವದ್ಭವೇದ್ಗ್ರಾಂಯಂ ನ ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಭವೇತ್ಪುನಃ॥ 12-231-54 (74556)
ಗತಿಂ ಹಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಗತ್ವಾ ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಯೋ ಧಾವತಾ ನ ಹಾತವ್ಯಸ್ತಿಷ್ಠನ್ನಪಿ ನ ಹೀಯತೇ॥ 12-231-55 (74557)
ತಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ಪಂಚಧಾ।
ಆಹುಶ್ಚೈನಂ ಕೇಚಿದಗ್ನಿಂ ಕೇಚಿದಾಹುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-231-56 (74558)
ಋತೂನ್ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾಂಶ್ಚ ದಿವಸಾಂಶ್ಚ ಕ್ಷಣಾಂಸ್ತಥಾ।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣಮಪರಾಹ್ಣಂ ಚ ಮಧ್ಯಾಹ್ನಮಪಿ ಚಾಪರೇ॥ 12-231-57 (74559)
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಚೈವಾಹುರೇಕಂ ಸಂತಮನೇಕಧಾ।
ತಂ ಕಾಲಮಿತಿ ಜಾನೀಹಿ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಶೇ॥ 12-231-58 (74560)
ಬಹೂನೀಂದ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಮತೀತಾನಿ ವಾಸವ।
ಬಲವೀರ್ಯೋಪಪನ್ನಾನಿ ಯಥೈವ ತ್ವಂ ಶಚೀಪತೇ॥ 12-231-59 (74561)
ತ್ವಾಮಪ್ಯತಿಬಲಂ ಶಕ್ರ ದೇವರಾಜಂ ಬಲೋತ್ಕಟಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಕಾಲಃ ಸಂಶಮಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-231-60 (74562)
ಯ ಇದಂ ಸರ್ವಮಾದತ್ತೇ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ರ ಸ್ಥಿರೋ ಭವ।
ಮಯಾ ತ್ವಯಾ ಚ ಪೂರ್ವೈಶ್ಚ ನ ಸ ಶಕ್ಯೋಽತಿವರ್ತಿತುಂ॥ 12-231-61 (74563)
ಯಾಮೇತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಾನೀಷೇ ರಾಜ್ಯಶ್ರಿಯಮನುತ್ತಮಾಂ।
ಸ್ಥಿತಾ ಮಯೀತಿ ತನ್ಮಿಥ್ಯಾ ನೈಷಾ ಹ್ಯೇಕತ್ರ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-231-62 (74564)
ಸ್ಥಿತಾ ಹೀಂದ್ರಸಹಸ್ರೇಷು ತ್ವದ್ವಿಶಿಷ್ಟತಮೇಷ್ವಿಯಂ।
ಮಾಂ ಚ ಲೋಲಾ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತ್ವಾಮಗಾದ್ವಿಬುಧಾಧಿಪ॥ 12-231-63 (74565)
ಮೈವಂ ಶಕ್ರ ಪುನಃ ಕಾರ್ಷೀಃ ಶಾಂತೋ ಭವಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ತ್ವಾಮಪ್ಯೇವಂವಿಧಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮನ್ಯಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
`ಕಾಲೇನ ಚೋದಿತಾ ಶಕ್ರ ಮಾ ತೇ ಗರ್ವಃ ಶತಕ್ರತೋ॥ 12-231-64 (74566)
ಕ್ಷಮಸ್ವ ಕಾಲಯೋಗಂ ತಮಾಗತಂ ವಿದ್ಧಿ ದೇವಪ।
ನಿರ್ಲಜ್ಜಶ್ಚೈವ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ದೇವರಾಜ ವಿಕತ್ಥಸೇ॥ 12-231-65 (74567)
ಸರ್ವಾಸುರಾಣಾಮಧಿಪಃ ಸರ್ವದೇವಭಯಂಕರಃ।
ಜಿತವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಲೋಕಂ ಕೋ ವಿದ್ಯಾದಾಗತಂ ಗತಿಂ॥' ॥ 12-231-66 (74568)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 231॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-231-1 ಯಥಾ ನಾಗಂ ಪ್ರವ್ಯಾಹಾರಾಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-231-11 ನಿಷ್ಠಾ ಪರಾಗತಿಃ॥ 12-231-19 ಮನೋಽಪಿ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಶರೀರಾಣಿ॥ 12-231-22 ದಗ್ಧಂ ಕಾಲಾತ್ಮನೇಶ್ವರೇಣಾಽನುದಹತೇ ವಹ್ನಯಾದಿಃ। ಏವಮಗ್ರೇಽಪಿ॥ 12-231-26 ಈಕ್ಷ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ॥ 12-231-29 ಧರ್ಮಂ ವೃದ್ಧಿಹಾಸವತ್ತ್ವಂ॥ 12-231-30 ಪ್ರಭವ ಐಶ್ವರ್ಯಂ। ಪ್ರಭಾವಸ್ತದಾವಿಷ್ಕರಣಾಂ। ನಾತ್ಮಸಂಸ್ಥೋ ನಾತ್ಮಾಧೀನಃ। ಕೌಮಾರಂ ಬಾಲಸ್ಯೇವಾಜ್ಞಂ ತವ ಚಿತ್ತಂ॥ 12-231-33 ಶಾಸ್ತುರೀಶ್ವರಸ್ಯ॥ 12-231-36 ಸುಭಗಾ ಭಾಗ್ಯವತೀ॥ 12-231-38 ನರ್ದ್ಧಿಃ ಋದ್ಧ್ಯಭಾವಃ। ಪರ್ಯಾಯಃ ಕಾಲಕ್ರಮಸ್ತೇನ ಕೃತಂ॥ 12-231-40 ಏವಂ ಮಮ ಗರ್ದಭತ್ವಾದಿಕಂ ನೈವ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶೇಷಃ। ನಚೇದಿತ್ಯಾದಿ ತತ್ರೋಪಪತ್ತಿಃ॥ 12-231-44 ಉದ್ವಹಾಸಿ ಮೇಧೋ ಭೂತ್ವಾ ಸೂರ್ಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಶೋಷಯಾಮೀತಿ ವಾರ್ಥಃ। ಆಪಃ ಅಪಃ॥ 12-231-46 ಕಾಲಸೈನ್ಯಂ ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾದಿ॥ 12-231-47 ಪರ್ಯಾಯೇಣ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಭುಜ್ಯಂತೇ ಪಾಲ್ಯಂತೇ ಸಂಹಿಯಂತೇ ವಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 232
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.232. ಅಧ್ಯಾಯಃ 232
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬಲಿಶರೀರಾನ್ನಿರ್ಗಂತ್ಯಾ ಶ್ರಿಯಾ ಶಕ್ನಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ವನಿರ್ಗಮನಕಾರಣಾಭಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ತತಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಸ್ಥಾನಚತುಷ್ಟಯವರಣಂ॥ 1॥ ಇಂದ್ರಬಲಿಸಂವಾದಶ್ಚ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-232-0 (74569)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-232-0x (6176)
ಶತಕ್ರತುರಥಾಪಶ್ಯದ್ಬಲೇರ್ದೀಪ್ತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ್ವರೂಪಿಣೀಂ ಶರೀರಾದ್ಧಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಮಂತೀಂ ತದಾ ಶ್ರಿಯಂ॥ 12-232-1 (74570)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಭಯಾ ದೀಪ್ತಾಂ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಕಶಾಸನಃ।
ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲನಯನೋ ಬಲಿಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಾಸವಃ॥ 12-232-2 (74571)
ಬಲೇ ಕೇಯಮಪಕ್ರಾಂತಾ ರೋಚಮಾನಾ ಶಿಖಂಡಿನೀ।
ತ್ವತ್ತಃ ಸ್ಥಿತಾ ಸಕೇಯೂರಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ॥ 12-232-3 (74572)
ಬಲಿರುವಾಚ। 12-232-4x (6177)
ನ ಹೀಮಾಮಾಸುರೀಂ ವೇದ್ಮಿ ನ ದೈವೀಂ ಚ ನ ಮಾನುಷೀಂ।
ತ್ವಮೇನಾಂ ಪೃಚ್ಛ ವಾ ಮಾ ವಾ ಯಥೇಷ್ಟಂ ಕುರು ವಾಸವ॥ 12-232-4 (74573)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-5x (6178)
ಕಾ ತ್ವಂ ಬಲೇರಪಕ್ರಾಂತಾ ರೋಚಮಾನಾ ಶಿಖಂಡಿನೀ।
ಅಜಾನತೋ ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ನಾಮಧೇಯಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 12-232-5 (74574)
ಕಾ ತ್ವಂ ತಿಷ್ಠಸಿ ಮಾಮೇವಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಹಿತ್ವಾ ದೈತ್ಯವರಂ ಸುಭ್ರು ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-232-6 (74575)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-7x (6179)
ನ ಮಾಂ ವಿರೋಚನೋ ವೇದ ನಾಯಂ ವೈರೋಚನೋ ಬಲಿಃ।
ಆಹುರ್ಮಾಂ ದುಃಸಹೇತ್ಯೇವಂ ವಿಧಿತ್ಸೇತಿ ಚ ಮಾಂ ವಿದುಃ॥ 12-232-7 (74576)
ಭೂತಿರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀತಿ ಮಾಮಾಹುಃ ಶ್ರೀರಿತ್ಯೇವ ಚ ವಾಸವ।
ತ್ವಂ ಮಾಂ ಶಕ್ರ ನ ಜಾನೀಷೇ ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ನ ಮಾಂ ವಿದುಃ॥ 12-232-8 (74577)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-9x (6180)
ಕಿಮಿದಂ ತ್ವಂ ಮಮ ಕೃತೇ ಉತಾಹೋ ಬಲಿನಃ ಕೃತೇ।
ದುಃಸಹೇ ವಿಜಹಾಸ್ಯೇನಂ ಚಿರಸಂವಾಸಿನೀ ಸತೀ॥ 12-232-9 (74578)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-10x (6181)
ನೋ ಧಾತಾ ನ ವಿಧಾತಾ ಮಾಂ ವಿದಧಾತಿ ಕಥಂಚನ।
ಕಾಲಸ್ತು ಶಕ್ರ ಪರ್ಯಾಗಾನ್ಮೈವಂ ಶಕ್ರಾವಮನ್ಯಥಾಃ॥ 12-232-10 (74579)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-11x (6182)
ಕಥಂ ತ್ವಯಾ ಬಲಿಸ್ತ್ಯಕ್ತಃ ಕಿಮರ್ಥಂ ವಾ ಶಿಖಂಡಿನಿ।
ಕಥಂ ಚ ಮಾಂ ನ ಜಹ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 12-232-11 (74580)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-12x (6183)
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಾಽಸ್ಮಿ ದಾನೇ ಚ ವ್ರತೇ ತಪಸಿ ಚೈವ ಹಿ।
ಪರಾಕ್ರಮೇ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ಪರಾಚೀನಸ್ತತೋ ಬಲಿಃ॥ 12-232-12 (74581)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋಽಯಂ ಪುರಾ ಭೂತ್ವಾ ಸತ್ಯವಾದೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಭ್ಯಸೂಯನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೈ ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಶ್ಚಾಸ್ಪೃಶದ್ಧೃತಂ॥ 12-232-13 (74582)
ಯಜ್ಞಶೀಲಃ ಸದಾ ಭೂತ್ವಾ ಮಾಮೇವ ಯಜತೇ ಸ್ವಯಂ।
ತತಃ ಪ್ರಹಾಯ ಮೂಢಾತ್ಮಾ ಕಾಲೇನೋಪನಿಪೀಡಿತಃ॥ 12-232-14 (74583)
ಅಪಕ್ರಾಂತಾ ತತಃ ಶಕ್ರ ತ್ವಯಿ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ವಾಸವ।
ಅಪ್ರಮತ್ತೇನ ಧಾರ್ಯಾಽಸ್ಮಿ ತಪಸಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ॥ 12-232-15 (74584)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-16x (6184)
ಕೋಽಸ್ತಿ ದೇವಮನುಷ್ಯೇಷು ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವಾ ಪುಮಾನ್।
ಯಸ್ತ್ವಾಮೇಕೋ ವಿಷಹಿತುಂ ಶಕ್ನುಯಾತ್ಕಮಲಾಲಯೇ॥ 12-232-16 (74585)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-17x (6185)
ನೈವ ದೇವೋ ನ ಗಂಧರ್ವೋ ನಾಸುರೋ ನಂ ಚ ನ್ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಯೋ ಮಾಮೇಕೋ ವಿಷಹಿತುಂ ಶಕ್ತಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರಂದರ॥ 12-232-17 (74586)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-18x (6186)
ತಿಷ್ಠೇಥಾ ಮಯಿ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಂ ಯಥಾ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ಶುಭೇ।
ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ವಾಕ್ಯಮೃತಂ ತದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-232-18 (74587)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-19x (6187)
ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ನಿತ್ಯಂ ದೇವೇಂದ್ರ ಯಥಾ ತ್ವಯಿ ನಿಬೋಧ ತತ್।
ವಿಧಿನಾ ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ಚತುರ್ಧಾ ವಿಭಜಸ್ವ ಮಾಂ॥ 12-232-19 (74588)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-20x (6188)
ಅಹಂ ವೈ ತ್ವಾಂ ನಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥಾಬಲಂ।
ನ ತು ಮೇಽತಿಕ್ರಮಃ ಸ್ಯಾದ್ವೈ ಸದಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತವಾಂತಿಕೇ॥ 12-232-20 (74589)
ಭೂಮಿರೇವ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಧಾರಿಣೀ ಭೂತಭಾವಿನೀ।
ಸಾ ತೇ ಪಾದಂ ತಿತಿಕ್ಷೇತ ಸಮರ್ಥಾ ಹೀತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-232-21 (74590)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-22x (6189)
ಏಷ ಮೇ ನಿಹಿತಃ ಪಾದೋ ಯೋಽಯಂ ಭೂಮೌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಶಕ್ರ ಪಾದಂ ಮೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸುನಿಹಿತಂ ಕುರು॥ 12-232-22 (74591)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-23x (6190)
ಆಪ ಏವ ಮನುಷ್ಯೇಷು ದ್ರವಂತ್ಯಃ ಪರಿಧಾರಣೇ।
ತಾಸ್ತೇ ಪಾದಂ ತಿತಿಕ್ಷಂತಾಮಲಮಾಪಸ್ತಿತಿಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-232-23 (74592)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-24x (6191)
ಏಷ ಮೇ ನಿಹಿತಃ ಪಾದೋ ಯೋಽಯಮಪ್ಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ತೃತೀಯಂ ಶಕ್ರ ಪಾದಂ ಮೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸುನಿಹಿತಂ ಕುರು॥ 12-232-24 (74593)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-25x (6192)
ಯಸ್ಮಿನ್ವೇದಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಯಸ್ಮಿಂದೇವಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ತೃತೀಯಂ ಪಾದಮಗ್ನಿಸ್ತೇ ಸುಧೃತಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-232-25 (74594)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-26x (6193)
ಏಷ ಮೇ ನಿಹಿತಃ ಪಾದೋ ಯೋಽಯಮಗ್ನೌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ಶಕ್ರ ಪಾದಂ ಮೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸುನಿಹಿತಂ ಕುರು॥ 12-232-26 (74595)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-27x (6194)
ಯೇ ವೈ ಸಂತೋ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ತೇತೇ ಪಾದಂ ತಿತಿಕ್ಷಂತಾಮಲಂ ಸಂತಸ್ತಿತಿಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-232-27 (74596)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-232-28x (6195)
ಏಷ ಮೇ ನಿಹಿತಃ ಪಾದೋ ಯೋಽಯಂ ಸತ್ಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಏವಂ ಹಿ ನಿಹಿತಾಂ ಶಕ್ರ ಭೂತೇಷು ಪರಿಧತ್ಸ್ವ ಮಾಂ॥ 12-232-28 (74597)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-29x (6196)
`ಭೂಮಿಶುದ್ಧಿಂ ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ಅದ್ಭಿಃ ಸಂತರ್ಪಯಂತಿ ಯೇ।
ಭೂತಾನಿ ಚ ಯಜಂತ್ಯಗ್ನೌ ತೇಷಾಂ ತ್ವಮನಪಾಯಿನೀ॥ 12-232-29 (74598)
ಯೇ ಕ್ರಿಯಾಭಿಃ ಸುರಕ್ತಾಭಿರ್ಹೇತುಯುಕ್ತಾಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಜ್ಞಾನವಂತೋ ವಿವತ್ಸಾಯಾಂ ಲಬ್ಧಾ ಮಾದ್ಯಂತಿ ಯೋಗಿನಃ॥' 12-232-30 (74599)
ಭೂತಾನಾಮಿಹ ಯೋ ವೈ ತ್ವಾಂ ಮಯಾ ವಿನಿಹಿತಾಂ ಸತೀಂ।
ಉಪಹನ್ಯಾತ್ಸ ಮೇ ದ್ವೇಷ್ಯಸ್ತಥಾ ಶೃಣ್ವಂತು ಮೇ ವಚಃ॥ 12-232-31 (74600)
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-232-32x (6197)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಸಾ ಭ್ರಷ್ಟಾ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಾ।
ವಾಸವಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಸಾ ದೇವೀ ಕಮಲಾಲಯಾ॥' 12-232-32 (74601)
ತತಸ್ತ್ಯಕ್ತಃ ಶ್ರಿಯಾ ರಾಜಾ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಬಲಿರಬ್ರವೀತ್॥ 12-232-33 (74602)
ಯಾವತ್ಪುರಸ್ತಾತ್ಪ್ರತಪೇತ್ತಾವದ್ವೈ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಂ।
ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ತಾವದೇವಾಪಿ ತಥೋದೀಚೀಂ ದಿವಾಕರಃ॥ 12-232-34 (74603)
ತಥಾ ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಸೂರ್ಯೋ ನಾಸ್ತಮೇತಿ ಯದಾ ತದಾ।
ಪುನರ್ದೇವಾಸುರಂ ಯುದ್ಧಂ ಭಾವಿ ಜೇತಾಽಸ್ಮಿ ವಸ್ತದಾ॥ 12-232-35 (74604)
ಸರ್ವಲೋಕಾನ್ಯದಾಽಽದಿತ್ಯೋ ಮಧ್ಯಸ್ಥಸ್ತಾಪಯಿಷ್ಯತಿ।
ತದಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ಜೇತಾಽಹಂ ತ್ವಾಂ ಶತಕ್ರತೋ॥ 12-232-36 (74605)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-232-37x (6198)
ಬ್ರಹ್ಮಣಾಽಸ್ಮಿ ಸಮಾದಿಷ್ಟೋ ನ ಹಂತವ್ಯೋ ಭವಾನಿತಿ।
ತೇನ ತೇಽಹಂ ಬಲೇ ವಜ್ರಂ ನ ವಿಮುಂಜಾಮಿ ಮೂರ್ಧನಿ॥ 12-232-37 (74606)
ಯಥೇಷ್ಟಂ ಗಚ್ಛ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಮಹಾಸುರ॥ 12-232-38 (74607)
ಆದಿತ್ಯೋ ನೈವ ತಪಿತಾ ಕದಾಚಿನ್ಮಧ್ಯತಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸ್ಥಾಪಿತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಸಮಯಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-232-39 (74608)
ಅಜಸ್ರಂ ಪರಿಯಾತ್ಯೇಷ ಸತ್ಯೇನಾವತಪನ್ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಯನಂ ತಸ್ಯ ಷಣ್ಮಾಸಾ ಉತ್ತರಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ತಥಾ।
ಯೇನ ಸಂಯಾತಿ ಲೋಕೇಷು ಶೀತೋಷ್ಣೇ ವಿಸೃಜನ್ರವಿಃ॥ 12-232-40 (74609)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-232-41x (6199)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ದೈತ್ಯೇಂದ್ರೋ ಬಲಿರಿಂದ್ರೇಣ ಭಾರತ।
ಜಗಾಮ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶಾಮುದೀಚೀಂ ತು ಪುರಂದರಃ॥ 12-232-41 (74610)
ಇತ್ಯೇತದ್ಬಲಿನಾ ಗೀತಮನಹಂಕಾರಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಸ್ವಮೇವಾರುರುಹೇ ತದಾ॥ ॥ 12-232-42 (74611)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 232॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-232-31 ವಿತ್ತಂ ತೀರ್ಥಾದಿಪುಣ್ಯಂ ಯಜ್ಞಾದಿಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯಾ ಚೇತಿ ಶ್ರಿಯಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಪಾದಾ ಭೂಮೌ ಜಲೇಽಗ್ನೌ ವಿದ್ವತ್ಸು ಚ ನಿಹಿತಾಸ್ತೇಷಾಮುಪಘಾತಃ ಸ್ತೇಯಕಾಮಾಶೌಚಾಶಮೈಃ॥ 12-232-34 ವೈವಸ್ವತಮನ್ವಂತರಮೇವಾಷ್ಟಧಾ ವಿಭಜ್ಯ ತದಂತೇ ಸರ್ವಪುರ್ಯುಚ್ಛೇದೇ ಸತಿ ಮನ್ವಂತರಾಂತರೇ ಬಲಿರಿಂದ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ಜ್ಞೇಯಂ। ತದಿದಮುಕ್ತಂ ಯಾವತ್ಪುರಸ್ತಾತ್ಪ್ರತಪೇದಿತ್ಯಾದಿನಾ ಶ್ಲೋಕತ್ರಯೇಣ॥ 12-232-36 ಯದಾದಿತ್ಯೋ ಹ್ಯೇಕಸ್ಥ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 233
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.233. ಅಧ್ಯಾಯಃ 233
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಪದಿ ಶೋಕತ್ಯಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಭಗವದನುಚಿಂತನಾದೇಃ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕಶಕ್ರನಮುಚಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-233-0 (74612)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-233-0x (6200)
ವ್ಯಸನೇಷು ನಿಮಗ್ನಸ್ಯ ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಂ ತಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥' 12-233-1 (74613)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-233-2x (6201)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶತಕ್ರತೋಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ನಮುಚೇಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-233-2 (74614)
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನಮಾಸೀನಮಕ್ಷೋಭ್ಯಮಿವ ಸಾಗರಂ।
ಭವಾಭವಜ್ಞಂ ಭೂತಾನಾಮಿತ್ಯುವಾಚ ಪುರಂದರಃ॥ 12-233-3 (74615)
ಬದ್ಧಃ ಪಾಶೈಶ್ಚ್ಯುತಃ ಸ್ಥಾನಾದ್ದ್ವಿಪತಾಂ ವಶಮಾಗತಃ।
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನೋ ನಮುಚೇ ಶೋಚಸ್ಯಾಹೋ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-233-4 (74616)
ನಮುಚಿರುವಾಚ। 12-233-5x (6202)
ಅನವಾಪ್ಯಂ ಚ ಶೋಕೇನ ಶರೀರಂ ಚೋಪಶುಷ್ಯತಿ।
ಅಮಿತ್ರಾಶ್ಚ ಪ್ರಹೃಷ್ಯಂತಿ ಶೋಕೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಹಾಯತಾ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ರ ನ ಶೋಚಾಮಿ ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇವೇದಮಂತವತ್॥ 12-233-5 (74617)
ಸಂತಾಪಾದ್ಧಶ್ಯತೇ ರೂಪಂ ಸಂತಾಪಾದ್ಧಶ್ಯತೇ ಶ್ರಿಯಃ।
ಸಂತಾಪಾದ್ಧಶ್ಯತೇ ಚಾಯುರ್ಧರ್ಮಶ್ಚೈವ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-233-6 (74618)
ವಿನೀಯ ಖಲು ತದ್ದುಃಖಮಾಗತಂ ವೈ ಮನಸ್ಸುಖಂ।
ಧ್ಯಾತವ್ಯಂ ಮನಸಾ ಹೃದ್ಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಂವಿಜಾನತಾ॥ 12-233-7 (74619)
ಯಥಾಯಥಾ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಕಲ್ಯಾಣೇ ಕುರುತೇ ಮನಃ।
ತಥೈವಾಸ್ಯ ಪ್ರಸಿಧ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಾರ್ಥಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-233-8 (74620)
ಏಕಃ ಶಾಸ್ತಾ ನ ದ್ವಿತೀಯೋಽಸ್ತಿ ಶಾಸ್ತಾ
ಗರ್ಭೇ ಶಯಾನಂ ಪುರುಷಂ ಶಾಸ್ತಿ ಶಾಸ್ತಾ।
ತೇನಾನುಯುಕ್ತಃ ಪ್ರವಣಾದಿವೋದಕಂ
ಯಥಾ ನಿಯುಕ್ತೋಽಸ್ಮಿ ತಥಾ ಭವಾಮಿ॥ 12-233-9 (74621)
ಭಾವಾಭಾವಾವಜಿನಾನನ್ಗರೀಯೋ
ಜಾನಾಮಿ ಶ್ರೇಯೋ ನ ತು ತತ್ಕರೋಮಿ।
ಆಶಾಸು ಹರ್ಂಯಾಸು ಹೃದಾಸು ಕುರ್ವನ್
ಯಥಾ ನಿಯುಕ್ತೋಽಸ್ಮಿ ತಥಾ ವಹಾಮಿ॥ 12-233-10 (74622)
ಯಥಾಯಥಾಽಸ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯೇವ ತಥಾತಥಾ।
ಭವಿತವ್ಯಂ ಯಥಾ ಯಚ್ಚ ಭವತ್ಯೇವ ತಥಾತಥಾ॥ 12-233-11 (74623)
ಯತ್ರಯತ್ರೈವ ಸಂಯುಕ್ತೋ ಧಾತ್ರಾ ಗರ್ಭೇ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ತತ್ರತತ್ರೈವ ವಸತಿ ನ ಯತ್ರ ಸ್ವಯಮಿಚ್ಛತಿ॥ 12-233-12 (74624)
ಭಾವೋ ಯೋಽಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭವಿತವ್ಯಮಿದಂ ಮಮ।
ಇತಿ ಯಸ್ಯ ಸದಾ ಭಾವೋ ನ ಸ ಶೋಚೇತ್ಕದಾಚನ॥ 12-233-13 (74625)
ಪರ್ಯಾಯೈರ್ಹನ್ಯಮಾನಾನಾಮಭಿಷಂಗೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದುಃಖಮೇತತ್ತು ಯದ್ದ್ವೇಷ್ಟಾ ಕರ್ತಾಽಹಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ॥ 12-233-14 (74626)
ಋಷೀಂಶ್ಚ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಸುರಾಂಶ್ಚ
ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ವನೇ ಮುನೀಂಶ್ಚ।
ಕಾ ನಾಪದೋ ನೋಪನಮಂತಿ ಲೋಕೇ
ಪರಾವರಜ್ಞಾಸ್ತು ನ ಸಂಭ್ರಮಂತಿ॥ 12-233-15 (74627)
ನ ಪಂಡಿತಃ ಕ್ರುದ್ಧ್ಯತಿ ನಾಭಿಷಜ್ಯತೇ
ನ ಚಾಪಿ ಸಂಸೀದತಿ ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯತಿ।
ನ ಚಾರ್ಥಕೃಚ್ಛ್ರವ್ಯಸನೇಷು ಶೋಚತೇ
ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಹಿಮವಾನಿವಾಚಲಃ॥ 12-233-16 (74628)
ಯಮರ್ಥಸಿದ್ಧಿಃ ಪರಮಾ ನ ಹರ್ಷಯೇ
ತ್ತಥೈವ ಕಾಲೇ ವ್ಯಸನಂ ನ ಮೋಹಯೇತ್।
ಸುಖಂ ಚ ದುಃಖಂ ಚ ತಥೈವ ಮಧ್ಯಮಂ
ನಿಷೇವತೇ ಯಃ ಸ ಧುರಧರೋ ನರಃ॥ 12-233-17 (74629)
ಯಾಂಯಾಮವಸ್ಥಾಂ ಪುರುಷೋಽಧಿಗಚ್ಛೇ
ತ್ತಸ್ಯಾಂ ರಮೇತಾಪರಿತಪ್ಯಮಾನಃ।
ಏವಂ ಪ್ರವೃದ್ಧಂ ಪ್ರಣುದನ್ಮನೋಜಂ
ಸಂತಾಪನೀಲಂ ಸಕಲಂ ಶರೀರಾತ್॥ 12-233-18 (74630)
ನ ತತ್ಸದಃ ಸತ್ಪರಿಷತ್ಸಭಾ ಚ
ಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಾಂ ನ ಕುರುತೇ ಸದಾ ಭಯಂ।
ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಮವಗಾಹ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾ
ನ್ಯೋಽಭ್ಯುಪೈತಿ ಸ ಧುರಂಧರಃ ಪುಮಾನ್॥ 12-233-19 (74631)
ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ದುರನ್ವಯಾನಿ
ನ ವೈ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಮುಹ್ಯತಿ ಮೋಹಕಾಲೇ।
ಸ್ಥಾನಾಚ್ಚ್ಯುತಶ್ಚೇನ್ನ ಮುಮೋಹ ಗೌತಮ
ಸ್ತಾವತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಾಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೃದ್ಧಃ॥ 12-233-20 (74632)
ನ ಮಂತ್ರಬಲವೀರ್ಯೇಣ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಪೌರುಷೇಣ ಚ।
[ನ ಶೀಲೇನ ನ ವೃತ್ತೇನ ತಥಾ ನೈವಾರ್ಥಸಂಪದಾ।]
ಅಲಭ್ಯಂ ಲಭತೇ ಮರ್ತ್ಯಸ್ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ॥ 12-233-21 (74633)
ಯದೇವಮಭಿಜಾತಸ್ಯ ಧಾತಾರೋ ವಿದಧುಃ ಪುರಾ।
ತದೇವಾನುಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಿಂ ಮೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-233-22 (74634)
ಲಬ್ಧವ್ಯಾನ್ಯೇವ ಲಭತೇ ಗಂತವ್ಯಾನ್ಯೇವ ಗಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಾನ್ಯೇವ ಚಾಪ್ನೋತಿ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 12-233-23 (74635)
ಏತದ್ವಿದಿತ್ವಾ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಯೋ ನ ಮುಹ್ಯತಿ ಮಾನವಃ।
ಕುಶಲೀ ಸರ್ವದುಃಖೇಷು ಸ ವೈ ಸರ್ವಧನೀ ನರಃ॥ ॥ 12-233-24 (74636)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 233॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-233-3 ಭವಾಭವಜ್ಞಮುತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಲಯಜ್ಞಂ॥ 12-233-5 ಸಹಾಯತಾ ಶೋಕಸ್ಯ ದುಃಖಾಪನೋದೇ ಹೇತುತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-233-6 ಶ್ರಿಯಃ ಸಕಾಶಾತ್॥ 12-233-7 ವಿನೀಯ ನಿರಸ್ಯ। ಹೃದ್ಯಂ ಹೃತ್ಸ್ಥಂ। ಕಲ್ಯಾಣಂ ಮೋಕ್ಷಂ॥ 12-233-9 ಪ್ರವಣಾನ್ನಿಂರದೇಶಾತ್॥ 12-233-18 ಪ್ರಣುದನ್ ದೂರೀಕುರ್ವನ್। ಸಂತಾಪಮಾಯಾರಾಕರಂ ಶರೀರಾತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-233-19 ಶ್ರೌತಸ್ಮಾರ್ತಲೌಕಿಕನ್ಯಾಯಾನ್ಯಾಯವಿವೇಚಕಾ ಜನಸಮಾಜಾಃ ಸದಃ ಪರ್ಷತ್ಸಭಾಖ್ಯಾಃ। ಸಂಸತ್ಸದಃ ಪರಿಷದಃ ಸಭಾಸದಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಯೋ ನ ಕುರುತೇ ಸದಾ ಭಯಂ। ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-233-20 ನ ಮುಮೋಹ ಚೋತ್ತಮಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-233-24 ಕುಶಲಃ ಸುಖದುಃಖೇಷು ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 234
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.234. ಅಧ್ಯಾಯಃ 234
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಪದಿ ಧೈರ್ಯಾಲಂಬನಸ್ಯ ಸುಖಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕಬಲಿಶಕ್ನಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-234-0 (74637)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-234-0x (6203)
ಮಗ್ನಸ್ಯ ವ್ಯಸನೇ ಕೃಚ್ಛ್ರೇ ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಹಿ।
ಬಂಧುನಾಶೇ ಮಹೀಪಾಲ ರಾಜ್ಯನಾಶೇಽಥವಾ ಪುನಃ॥ 12-234-1 (74638)
ತ್ವಂ ಹಿ ನಃ ಪರಮೋ ವಕ್ತಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಏತದ್ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-234-2 (74639)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-234-3x (6204)
ಪುತ್ರದಾರೈಃ ಸುಖೈಶ್ಚೈವ ವಿಯಕ್ತಸ್ಯ ಧನೇನ ಚ।
ಮಗ್ನಸ್ಯ ವ್ಯಸನೇ ಕೃಚ್ಛ್ರೇ ಧೃತಿಃ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರೀ ನೃಪ।
ಧೈರ್ಯೇಣ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಸತಃ ಶರೀರಂ ನ ವಿಶೀರ್ಯತೇ॥ 12-234-3 (74640)
[ವಿಶೋಕತಾ ಸುಖಂ ಧತ್ತೇ ಧತ್ತೇ ಚಾರೋಗ್ಯಮುತ್ತಮಂ।]
ಆರೋಗ್ಯಾಚ್ಚ ಶರೀರಸ್ಯ ಸ ಪುನರ್ವಿಂದತೇ ಶ್ರಿಯಂ॥ 12-234-4 (74641)
ಯಶ್ಚ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನರಸ್ತಾತ ಸಾತ್ವಿಕೀಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ತಸ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಂ ಚ ಧೈರ್ಯಂ ಚ ವ್ಯವಸಾಯಶ್ಚ ಕರ್ಮಸು॥ 12-234-5 (74642)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬಲಿವಾಸವಸಂವಾದಂ ಪುನರೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-234-6 (74643)
ವೃತ್ತೇ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ದೈತ್ಯದಾನವಸಂಕ್ಷಯೇ।
ವಿಷ್ಣುಕ್ರಾಂತೇಷು ಲೋಕೇಷು ದೇವರಾಜೇ ಶತಕ್ರತೌ॥ 12-234-7 (74644)
ಇಜ್ಯಮಾನೇಷು ದೇವೇಷು ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ।
ಸಮೃಧ್ಯಮಾನೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೇ ಸ್ವಯಂಭುವಿ॥ 12-234-8 (74645)
ರುದ್ರೈರ್ವಸುಭಿರಾದಿತ್ಯೈರಶ್ವಿಭ್ಯಾಮಪಿ ಚರ್ಷಿಭಿಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರ್ಭುಜಗೇಂದ್ರೈಶ್ಚ ಸಿದ್ಧೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ವೃತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-234-9 (74646)
ಚತುರ್ದಂತಂ ಸುದಾಂತಂ ಚ ವಾರಣೇಂದ್ರಂ ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಂ।
ಆರುಹ್ಯೈರಾವಣಂ ಶಕ್ರಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮನುಸಂಯಯೌ॥ 12-234-10 (74647)
ಸ ಕದಾಚಿತ್ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ಗಿರಿಗಹ್ವರೇ।
ಬಲಿಂ ವೈರೋಚನಿಂ ವಜ್ರೀ ದದರ್ಶೋಪಸಸರ್ಪ ಚ॥ 12-234-11 (74648)
ತಮೈರಾವತಮೂರ್ಧಸ್ಥಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ದೇವಗಣೈರ್ವೃತಂ।
ಸುರೇಂದ್ರಮಿಂದ್ರಂ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರೋ ನ ಶುಶೋಚ ನ ವಿವ್ಯಥೇ॥ 12-234-12 (74649)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಮವಿಕಾರಸ್ಥಂ ತಿಷ್ಠಂತಂ ನಿರ್ಭಯಂ ಬಲಿಂ।
ಅಧಿರೂಢೋ ದ್ವಿಪಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯುವಾಚ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-234-13 (74650)
ದೈತ್ಯ ನ ವ್ಯಥಸೇ ಶೌರ್ಯಾದಥವಾ ವೃದ್ಧಸೇವಯಾ।
ತಪಸಾ ಭಾವಿತತ್ವಾದ್ವಾ ಸರ್ವಥೈತತ್ಸುದುಷ್ಕರಂ॥ 12-234-14 (74651)
ಶತ್ರುಭಿರ್ವಶಮಾನೀತೋ ಹೀನಃ ಸ್ಥಾನಾದನುತ್ತಮಾತ್।
ವೈರೋಚನೇ ಕಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶೋಚಿತವ್ಯೇ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-234-15 (74652)
ಶ್ರೈಷ್ಟ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ವಜಾತೀನಾಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಭೋಗಾನನುತ್ತಮಾನ್।
ಹೃತಸ್ವರತ್ನರಾಜ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-234-16 (74653)
ಈಶ್ವರೋ ಹಿ ಪುರಾ ಭೂತ್ವಾ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೇ ಪದೇ।
ತತ್ತ್ವಮದ್ಯ ಹೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಪತ್ನೈಃ ಕಿಂ ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-234-17 (74654)
ಬದ್ಧಶ್ಚ ವಾರುಣೈಃ ಪಾಶೈರ್ವಜ್ರೇಣ ಚ ಸಮಾಹತಃ।
ಹೃತದಾರೋ ಹೃತಧನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಶೋಚಸಿ॥ 12-234-18 (74655)
ನಷ್ಟಶ್ರೀರ್ವಿಭವಭ್ರಷ್ಟೋ ಯನ್ನ ಶೋಚಸಿ ದುಷ್ಕರಂ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯನಾಶೇ ಹಿ ಕೋಽನ್ಯೋ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇತ್॥ 12-234-19 (74656)
ಏತಚ್ಚಾನ್ಯಚ್ಚ ಪರುಷಂ ಬ್ರುವಂತಂ ಪರಿಭೂಯ ತಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ದುಃಖಮಸಂಭ್ರಾಂತೋ ಬಲಿರ್ವೈರೋಚನೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-234-20 (74657)
ನಿಗೃಹೀತೇ ಮಯಿ ಭೃಶಂ ಶಕ್ರ ಕಿಂ ಕತ್ಥಿತೇನ ತೇ।
ವಜ್ರಮುದ್ಯಂಯ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಪುರಂದರ॥ 12-234-21 (74658)
ಅಶಕ್ತಃ ಪೂರ್ವಮಾಸೀಸ್ತ್ವಂ ಕಥಂಚಿಚ್ಛಕ್ತತಾಂ ಗತಃ।
ಕಸ್ತ್ವದನ್ಯ ಇಮಾಂ ವಾಚಂ ಸುಕ್ರೂರಾಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-234-22 (74659)
ಯಸ್ತು ಶತ್ರೋರ್ವಶಸ್ಥಸ್ಯ ಶಕ್ತೋಽಪಿ ಕುರುತೇ ದಯಾಂ।
ಹಸ್ತಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯ ವೀರಸ್ಯ ತಂ ಚೈವ ಪುರುಷಂ ವಿದುಃ॥ 12-234-23 (74660)
ಅನಿಶ್ಚಯೋ ಹಿ ಯುದ್ಧೇಷು ದ್ವಯೋರ್ವಿವದಮಾನಯೋಃ।
ಏಕಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಜಯಮೇಕಶ್ಚೈವ ಪರಾಜಯಂ॥ 12-234-24 (74661)
ಮಾ ಚ ತೇ ಭೂತ್ಸ್ವಭಾವೋಽಯಂ ಮಯಿ ದಾನವಪುಂಗವೇ।
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಜಿತೋ ಬಲಾತ್॥ 12-234-25 (74662)
ನೈತದಸ್ಮತ್ಕೃತಂ ಶಕ್ರ ನೈತಚ್ಛಕ್ರ ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಯತ್ತ್ವಮೇವಂ ಗತೋ ವಜ್ರಿನ್ಯದ್ವಾಽಽಪ್ಯೇವಂ ಗತಾ ವಯಂ॥ 12-234-26 (74663)
ಅಹಮಾಸಂ ಯಥಾಽದ್ಯ ತ್ವಂ ಭವಿತಾ ತ್ವಂ ಯಥಾ ವಯಂ।
ಮಾವಮಂಸ್ಥಾ ಮಯಾ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕೃತಮಿತ್ಯುತ॥ 12-234-27 (74664)
ಸುಖದುಃಖೇ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಪರ್ಯಾಯೇಣಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಪರ್ಯಾಯೇಣಾಸಿ ಶಕ್ರತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಶಕ್ರ ನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-234-28 (74665)
ಕಾಲಃ ಕಾಲೇ ನಯತಿ ಮಾಂ ತ್ವಾಂ ಚ ಕಾಲೋ ನಯತ್ಯಯಂ।
ತೇನಾಹಂ ತ್ವಂ ಯಥಾ ನಾದ್ಯ ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ನ ಯಥಾ ವಯಂ॥ 12-234-29 (74666)
ನ ಮಾತೃಪಿತೃಶುಶ್ರೂಷಾ ನ ಚ ದೈವತಪೂಜನಂ।
ನಾನ್ಯೋ ಗುಣಸಮಾಚಾರಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಸುಖಾವಹಃ॥ 12-234-30 (74667)
ನ ವಿದ್ಯಾ ನ ತಪೋ ದಾನಂ ನ ಮಿತ್ರಾಣಿ ನ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಶಕ್ನುವಂತಿ ಪರಿತ್ರಾತುಂ ನರಂ ಕಾಲೇನ ಪೀಡಿತಂ॥ 12-234-31 (74668)
ನಾಗಾಮಿನಮನರ್ಥಂ ಹಿ ಪ್ರತಿಘಾತಶತೈರಪಿ।
ಶಕ್ನುವಂತಿ ಪ್ರತಿವ್ಯೋಢುಮೃತೇ ಬುದ್ಧಿಬಲಾನ್ನರಾಃ॥ 12-234-32 (74669)
ಪರ್ಯಾಯೈರ್ಹನ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಪರಿತ್ರಾತಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಇದಂ ತು ದುಃಖಂ ಯಚ್ಛಕ್ರ ಕರ್ತಾಽಹಮಿತಿ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-234-33 (74670)
ಯದಿ ಕರ್ತಾ ಭವೇತ್ಕರ್ತಾ ನ ಕ್ರಿಯೇತ ಕದಾಚನ।
ಯಸ್ಮಾತ್ತು ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ತಾ ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ತಾಽಪ್ಯನೀಶ್ವರಃ॥ 12-234-34 (74671)
ಕಾಲೇನ ತ್ವಾಽಹಮಜಯಂ ಕಾಲೇನಾಹಂ ಜಿತಸ್ತ್ವಯಾ।
ಗಂತಾ ಗತಿಮತಾಂ ಕಾಲಃ ಕಾಲಃ ಕಲಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-234-35 (74672)
ಇಂದ್ರ ಪ್ರಾಕೃತಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪ್ರಲಪನ್ನಾವಬುದ್ಧ್ಯಸೇ।
ಕೇಚಿತ್ತ್ವಾಂ ಬಹುಮನ್ಯಂತೇ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 12-234-36 (74673)
ಕಥಮಸ್ಮದ್ವಿಧೋ ನಾಮ ಜಾನಂʼಲ್ಲೋಕಪ್ರವೃತ್ತಯಃ।
ಕಾಲೇನಾಭ್ಯಾಹತಃ ಶೋಚೇನ್ಮುಹ್ಯೇದ್ವಾಽಪ್ಯಥವಿಭ್ರಮೇತ್॥ 12-234-37 (74674)
ಕಥಂ ಕಾಲಪರೀತಸ್ಯ ಮಮ ವಾ ಮದ್ವಿಧಸ್ಯ ವಾ।
ಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯಸನಮಾಸಾದ್ಯ ಭಿನ್ನಾ ನೌರಿವ ಸೀದತಿ॥ 12-234-38 (74675)
ಅಹಂ ಚ ತ್ವಂ ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸುರಾಧಿಪಾಃ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ಶಕ್ರ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಮಾರ್ಗಮಿಂದ್ರಶತೈರ್ಗತಂ॥ 12-234-39 (74676)
ತ್ವಾಮಪ್ಯೇವಂ ಸುದುರ್ಧರ್ಷಂ ಜ್ವಲಂತಂ ಪರಯಾ ಶ್ರಿಯಾ।
ಕಾಲೇ ಪರಿಣತೇ ಕಾಲಃ ಕಲಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾಮಿವ॥ 12-234-40 (74677)
ಬಹೂನೀಂದ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ದೈವತಾನಾಂ ಯುಗೇ ಯುಗೇ।
ಅಭ್ಯತೀತಾನಿ ಕಾಲೇನ ಕಾಲೋ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ॥ 12-234-41 (74678)
ಇದಂ ತು ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸಂಸ್ಥಾನಮಾತ್ಮಾನಂ ಬಹು ಮನ್ಯಸೇ।
ಸರ್ವಭೂತಭವಂ ದೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿವ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-234-42 (74679)
ನ ಚೇದಮಚಲಂ ಸ್ಥಾನಮನಂತಂ ವಾಽಪಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ತ್ವಂ ತು ಬಾಲಿಶಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮಮೇದಮಿತಿ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-234-43 (74680)
ಅವಿಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸಿಷಿ ಮನ್ಯಸೇ ವಾಽಧ್ರುವೇ ಧ್ರುವಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಕಾಲಪರೀತಾತ್ಮಾ ಭವತ್ಯೇವಂ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-234-44 (74681)
ಮಮೇಯಮಿತಿ ಮೋಹಾತ್ತ್ವಂ ರಾಜಶ್ರಿಯಮಭೀಪ್ಸಸಿ।
ನೇಯಂ ತವ ನ ಚಾಸ್ಮಾಕಂ ನ ಚಾನ್ಯೇಷಾಂ ಸ್ಥಿರಾ ಮತಾ॥ 12-234-45 (74682)
ಅತಿಕ್ರಂಯ ಬಹೂನನ್ಯಾಂಸ್ತ್ವಯಿ ತಾವದಿಯಂ ಗತಾ।
ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಮಿಯಂ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ತ್ವಯಿ ವಾಸವ ಚಂಚಲಾ॥ 12-234-46 (74683)
ಗೌರ್ನಿವಾಸಮಿವೋತ್ಸೃಜ್ಯ ಪುನರನ್ಯಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಸುರೇಶಾ ಯೇ ಹ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಾಸ್ತಾನ್ನ ಸಂಖ್ಯಾತುಮುತ್ಸಹೇ॥ 12-234-47 (74684)
ತ್ವತ್ತೋ ಬಹುತರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪುರಂದರ।
ಸವೃಕ್ಷೌಷಧಿಗುಲ್ಮೇಯಂ ಸಸರಿತ್ಪರ್ವತಾಕರಾ॥ 12-234-48 (74685)
ತಾನಿದಾನೀಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೈರ್ಭುಕ್ತೇಯಂ ಪುರಾ ಮಹೀ।
ಪೃಥುರೈಲೋ ಮಯೋ ಭೀಮೋ ನರಕಃ ಶಂಬರಸ್ತಥಾ॥ 12-234-49 (74686)
ಅಶ್ವಗ್ರೀವಃ ಪುಲೋಮಾ ಚ ಸ್ವರ್ಭಾನುರಮಿತಪ್ರಭಃ]
ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ನಮುಚಿರ್ದಕ್ಷೋ ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿರ್ವಿರೋಚನಃ॥ 12-234-50 (74687)
ಹ್ರೀನಿಷೇವಃ ಸುಹೋತ್ರಶ್ಚ ಭೂರಿಹಾ ಪುಷ್ಪವಾನ್ವೃಷಃ।
ಸತ್ಯೇಷುರ್ಋಷಭೋ ಬಾಹುಃ ಕಪಿಲಾಶ್ವೋ ನಿರೂಪಕಃ॥ 12-234-51 (74688)
ಬಾಣಃ ಕಾರ್ತಸ್ವರೋ ವಹ್ನಿರ್ವಿಶ್ವದಂಷ್ಟ್ರೋಽಥ ನೈರ್ಋತಿಃ।
ಸಂಕೋಚೋಽಥ ವರೀತಾಕ್ಷೋ ವರಾಹಾಶ್ವೋ ರುಚಿಪ್ರಭಃ॥ 12-234-52 (74689)
ವಿಶ್ವಜಿತ್ಪ್ರತಿರೂಪಶ್ಚ ವೃಷಾಂಡೋ ವಿಷ್ಕರೋ ಮಧುಃ।
ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಶ್ಚೈವ ಕೈಟಭಶ್ಚೈವ ದಾನವಃ॥ 12-234-53 (74690)
ದೈತೇಯಾ ದಾನವಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ತೇ ನೈರ್ಋತೈಃ ಸಹ।
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಃ ಪೂರ್ವೇ ಪೂರ್ವತರಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-234-54 (74691)
ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಾ ದಾನವೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ಯಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾನನುಶುಶ್ರುಂ।
ಬಹವಃ ಪೂರ್ವದೈತ್ಯೇಂದ್ರಾಃ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಗತಾಃ॥ 12-234-55 (74692)
ಕಾಲೇನಾಭ್ಯಾಹತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಾಲೋ ಹಿ ಬಲವತ್ತರಃ।
ಸರ್ವೈಃ ಕ್ರತುಶತೈರಿಷ್ಟಂ ನ ತ್ವಮೇಕಃ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-234-56 (74693)
ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಪರಾಶ್ಚಾಸನ್ಸರ್ವೇ ಸತತಸತ್ರಿಣಃ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇಽಭಿಮುಖಯೋಧಿನಃ॥ 12-234-57 (74694)
ಸರ್ವೇ ಸಂಹನನೋಪೇತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪರಿಘಬಾಹವಃ।
ಸರ್ವೇ ಮಾಯಾಶತಧರಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಕಾಮರೂಪಿಣಃ।
ಸರ್ವೇ ಸಮರಮಾಸಾದ್ಯ ನ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಪರಾಜಿತಾಃ॥ 12-234-58 (74695)
ಸರ್ವೇ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಾಮವಿಹಾರಿಣಃ।
ಸರ್ವೇ ವೇದವ್ರತಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ಚೈವ ಬಹುಶ್ರುತಾಃ॥ 12-234-59 (74696)
ಸರ್ವೇ ಸಂಮತಮೈಶ್ವರ್ಯಮೀಶ್ವರಾಃ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ।
ನ ಚೈಶ್ವರ್ಯಮದಸ್ತೇಷಾಂ ಭೂತಪೂರ್ವೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-234-60 (74697)
ಸರ್ವೇ ಯಥಾರ್ಹದಾತಾರಃ ಸರ್ವೇ ವಿಗತಮತ್ಸರಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಯಥಾವತ್ಪ್ರತಿಪೇದರೇ॥ 12-234-61 (74698)
ಸರ್ವೇ ದಾಕ್ಷಾಯಣೀಪುತ್ರಾಃ ಪ್ರಾಜಪತ್ಯಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಜ್ವಲಂತಃ ಪ್ರತಪಂತಶ್ಚ ಕಾಲೇನ ಪ್ರತಿಸಂಹೃತಾಃ॥ 12-234-62 (74699)
ತ್ವಂ ಚೈವೇಮಾಂ ಯದಾ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಪೃಥಿವೀಂ ತ್ಯಕ್ಷ್ಯಸೇ ಪುನಃ।
ನ ಶಕ್ಷ್ಯಸಿ ತದಾ ಶಕ್ರ ನಿಯಂತುಂ ಶೋಕಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-234-63 (74700)
ಮುಂಚೇಚ್ಛಾಂ ಕಾಮಭೋಗೇಷು ಮುಂಜೇಮಂ ಶ್ರೀಭವಂ ಮದಂ।
ಏವಂ ಸ್ವರಾಜ್ಯನಾಶೇ ತ್ವಂ ಶೋಕಂ ಸಂಪ್ರಸಹಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-234-64 (74701)
ಶೋಕಕಾಲೇ ಶುಚೋ ಮಾ ತ್ವಂ ಹರ್ಷಕಾಲೇ ಚ ಮಾ ಹೃಷಃ।
ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನೇನ ವರ್ತಯ॥ 12-234-65 (74702)
ಮಾಂ ಚೇದಭ್ಯಾಗತಃ ಕಾಲಃ ಸದಾ ಯುಕ್ತಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಕ್ಷಮಸ್ವ ನ ಚಿರಾದಿಂದ್ರ ತ್ವಾಮಪ್ಯುಪಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-234-66 (74703)
ತ್ರಾಸಯನ್ನಿವ ದೇವೇಂದ್ರ ವಾಗ್ಭಿಸ್ತಕ್ಷಸಿ ಮಾಮಿಹ।
ಸಂಯತೇ ಮಯಿ ನನಂ ತ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಬಹು ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-234-67 (74704)
ಕಾಲಃ ಪ್ರಥಮಮಾಯಾನ್ಮಾಂ ಪಂಚಾತ್ತ್ವಾಮನುಧಾವತಿ।
ತೇನ ಗರ್ಜಸಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಪೂರ್ವಂ ಕಾಲಹತೇ ಮಯಿ॥ 12-234-68 (74705)
ಕೋ ಹಿ ಸ್ಥಾತುಮಲಂ ಲೋಕೇ ಮಮ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಕಾಲಸ್ತು ಬಲವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತೇನ ತಿಷ್ಠಸಿ ವಾಸವ॥ 12-234-69 (74706)
ಯತ್ತದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಂತಂ ತೂರ್ಣಂ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ಯಥಾ ಮೇ ಸರ್ವಗಾತ್ರಾಣಿ ನ ಸುಸ್ಥಾನಿ ಮಹೌಜಸಃ॥ 12-234-70 (74707)
ಅಹಮೈಂದ್ರಾಚ್ಚ್ಯುತಃ ಸ್ಥಾನಾತ್ತ್ವಮಿಂದ್ರಃ ಪ್ರಕೃತೋ ದಿವಿ।
ಸುಚಿತ್ರೇ ಜೀವಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನುಪಾಸ್ಯಃ ಕಾಲಪರ್ಯಯಃ॥ 12-234-71 (74708)
ಕಿಂ ಹಿ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಮಿಂದ್ರೋಽದ್ಯ ಕಿಂ ವಾ ಕೃತ್ವಾ ವಯಂ ಚ್ಯುತಾಃ।
ಕಾಲಃ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಚ ಸರ್ವಮನ್ಯದಕಾರಣಂ॥ 12-234-72 (74709)
ನಾಶಂ ವಿನಾಶಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಸುಖದುಃಖೇ ಭವಾಭವೌ।
ವಿದ್ವಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯೈವಮತ್ಯರ್ಥಂ ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇನ್ನ ಚ ವ್ಯಥೇತ್॥ 12-234-73 (74710)
ತ್ವಮೇವ ಹೀಂದ್ರ ವೇತ್ಥಾಸ್ಮಾನ್ವೇದಾಹಂ ತ್ವಾಂ ಚ ವಾಸವ।
ಕಿಂ ಕತ್ಥಸೇ ಮಾಂ ಕಿಂಚ ತ್ವಂ ಕಾಲೇನ ನಿರಪತ್ರಯಃ॥ 12-234-74 (74711)
ತ್ವಮೇವ ಹಿ ಪುರಾ ವೇತ್ಥ ಯತ್ತದಾ ಪೌರುಷಂ ಮಮ।
ಸಮರೇಷು ಚ ವಿಕ್ರಾಂತಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-234-75 (74712)
ಆದಿತ್ಯಾಶ್ಚೈವ ರುದ್ರಾಶ್ಚ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಸುಭಿಃ ಸಹ।
ಮಯಾ ವಿನಿರ್ಜಿತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಮರುತಶ್ಚ ಶಚೀಪತೇ॥ 12-234-76 (74713)
ತ್ವಮೇವ ಶಕ್ರ ಜಾನಾಸಿ ದೇವಾಸುರಸಮಾಗಮೇ।
ಸಮೇತಾ ವಿಬುಧಾ ಭಗ್ನಾಸ್ತರಸಾ ಸಮರೇ ಮಯಾ॥ 12-234-77 (74714)
ಪರ್ವತಾಶ್ಚಾಸಕೃತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಾಃ ಸವನಾಃ ಸವನೌಕಸಃ।
ಸಶೃಂಗಶಿಖರಾ ಭಗ್ನಾಃ ಸಮರೇ ಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ತೇ ಮಯಾ॥ 12-234-78 (74715)
ಕಿಂ ನು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ಕಾಲೋ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ।
ನ ಹಿ ತ್ವಾಂ ನೋತ್ಸಹೇ ಹಂತುಂ ಸವಜ್ರಮಪಿ ಮುಷ್ಟಿನಾ॥ 12-234-79 (74716)
ನ ತು ವಿಕ್ರಮಕಾಲೋಽಯಂ ಕ್ಷಮಾಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ।
ತೇನ ತ್ವಾಂ ಮರ್ಷಯೇ ಶಕ್ರ ದುರ್ಮರ್ಷಣತರಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-234-80 (74717)
ತಂ ಮಾಂ ಪರಿಣತೇ ಕಾಲೇ ಪರೀತಂ ಕಾಲವಹ್ನಿನಾ।
ನಿಯತಂ ಕಾಲಪಾಶೇನ ಬದ್ಧಂ ಶಕ್ರ ವಿಕತ್ಥಸೇ॥ 12-234-81 (74718)
ಅಯಂ ಸ ಪುರುಷಃ ಶ್ಯಾಮೋ ಲೋಕಸ್ಯ ದುರತಿಕ್ರಮಃ।
ಬದ್ಧ್ವಾ ತಿಷ್ಠತಿ ಮಾಂ ರೌದ್ರಃ ಪಶುಂ ರಶನಯಾ ಯಥಾ॥ 12-234-82 (74719)
ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಭವಾಭವೌ।
ವಧೋ ಬಂಧಪ್ರಮೋಕ್ಷಶ್ಚ ಸರ್ವಂ ಕಾಲೇನ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-234-83 (74720)
ನಾಹಂ ಕರ್ತಾ ನ ಕರ್ತಾ ತ್ವಂ ಕರ್ತಾ ಯಸ್ತು ಸದಾ ಪ್ರಭುಃ।
ಸೋಯಂ ಪಚತಿ ಕಾಲೋ ಮಾಂ ವೃಕ್ಷೇ ಫಲಮಿವಾಗತಂ॥ 12-234-84 (74721)
ಯಾನ್ಯೇವ ಪುರುಷಃ ಕುರ್ವನ್ಸುಖೈಃ ಕಾಲೇನ ಯುಜ್ಯತೇ।
ಪುನಸ್ತಾನ್ಯೇವ ಕುರ್ವಾಣೋ ದುಃಖೈಃ ಕಾಲೇನ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-234-85 (74722)
ನ ಚ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಜ್ಞಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಃ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹತಿ।
ತೇನ ಶಕ್ರ ನ ಶೋಚಾಮಿ ನಾಸ್ತಿ ಶೋಕೇ ಸಹಾಯತಾ॥ 12-234-86 (74723)
ಯದಾ ಹಿ ಶೋಚತಃ ಶೋಕೋ ವ್ಯಸನಂ ನಾಷಕರ್ಷತಿ।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಶೋಚತೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯತೋಽಹಂ ನಾದ್ಯ ಶೋಚಿಮಿ॥ 12-234-87 (74724)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-234-88x (6205)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಪ್ರತಿಸಂಹೃತ್ಯ ಸಂರಂಭಮಿತ್ಯುವಾಚ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 12-234-88 (74725)
ಸವಜ್ರಮುದ್ಯತಂ ಬಾಹುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಶಾಂಶ್ಚ ವಾರುಣಾನ್।
ಕಸ್ಯೇಹ ನ ವ್ಯಥೇದ್ಬುದ್ಧಿರ್ಮೃತ್ಯೋರಪಿ ಜಿಘಾಂಸತಃ॥ 12-234-89 (74726)
ಸಾ ತೇ ನ ವ್ಯಥತೇ ಬುದ್ಧಿರಚಲಾ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನೀ।
ವ್ರುವನ್ನ ವ್ಯಥಸೇಽದ್ಯ ತ್ವಂ ಧೈರ್ಯಾತ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ॥ 12-234-90 (74727)
ಕೋ ಹಿ ವಿಶ್ವಾಸಮರ್ಥೇಷು ಶರೀರೇ ವಾ ಶರೀರಭೃತ್।
ಕರ್ತುಮುತ್ಸಹತೇ ಲೋಕೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಜಗತ್॥ 12-234-91 (74728)
ಅಹಮಪ್ಯೇವಮೇವೈನಂ ಲೋಕಂ ಜಾನಾಂಯಶಾಶ್ವತಂ।
ಕಾಲಾಗ್ನಾವಾಹಿತಂ ಘೋರೇ ಗುಹ್ಯೇ ಸತತಗೇಽಕ್ಷರೇ॥ 12-234-92 (74729)
ನ ಚಾತ್ರ ಪರಿಹಾರೋಽಸ್ತಿ ಕಾಲಸ್ಪೃಷ್ಟಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಾಂ ಮಹತಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಪರಿಪಚ್ಯತಾಂ॥ 12-234-93 (74730)
ಅನೀಶಸ್ಯಾಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ಭೂತಾನಿ ಪಚತಃ ಸದಾ।
ಅನಿವೃತ್ತಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-234-94 (74731)
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮತ್ತೇಷು ಕಾಲೋ ಜಾಗರ್ತಿ ದೇಹಿಷು।
ಪ್ರಯತ್ನೇನಾಪ್ಯಪಕ್ರಾಂತೋ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋ ನ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-234-95 (74732)
ಪುರಾಣಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮಃ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ಸಮಃ।
ಕಾಲೋ ನ ಪರಿಹಾರ್ಯಶ್ಚ ನ ಚಾಸ್ಯಾಸ್ತಿ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 12-234-96 (74733)
ಅಹೋರಾತ್ರಾಂಶ್ಚ ಮಾಸಾಂಶ್ಚ ಕ್ಷಣಾನ್ಕಾಷ್ಠಾ ಲವಾನ್ಕಲಾಃ।
ಸಂಪೀಡಯತಿ ಯಃ ಕಾಲೋ ವೃದ್ಧಿಂ ವಾರ್ಧುಪಿಕೋ ಯಥಾ॥ 12-234-97 (74734)
ಇದಮದ್ಯ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ವಃ ಕರ್ತಾಽಸ್ಮೀತಿ ವಾದಿನಂ।
ಕಾಲೋ ಹರತಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ನದೀವೇಗ ಇವ ದ್ರುಮಂ॥ 12-234-98 (74735)
ಇದಾನೀಂ ತಾವದೇವಾಸೌ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಕಥಂ ಮೃತಃ।
ಇತಿ ಕಾಲೇನ ಹ್ರಿಯತಾಂ ಪ್ರಲಾಪಃ ಶ್ರೂಯತೇ ನೃಣಾಂ॥ 12-234-99 (74736)
ನಶ್ಯಂತ್ಯರ್ಥಾಸ್ತಥಾ ಭೋಗಾಃ ಸ್ಥಾನಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇವ ಚ।
ಜೀವಿತಂ ಜೀವಲೋಕಸ್ಯ ಕಾಲೇನಾಗಂಯ ನೀಯತೇ॥ 12-234-100 (74737)
ಉಚ್ಛ್ರಾಯಾ ವಿನಿಪಾತಾಂತಾ ಭಾವೋಽಭಾವಃ ಸ ಏವ ಚ।
ಅನಿತ್ಯಮಧ್ರುವಂ ಸರ್ವಂ ವ್ಯವಸಾಯೋ ಹಿ ದುಷ್ಕರಃ॥ 12-234-101 (74738)
ಸಾ ತೇ ನ ವ್ಯಥತೇ ಬುದ್ಧಿರಚಲಾ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನೀ।
ಅಹಮಾಸಂ ಪುರಾ ಚೇತಿ ಮನಸಾಽಪಿ ನ ಬುದ್ಧ್ಯತೇ॥ 12-234-102 (74739)
ಕಾಲೇನಾಕ್ರಂಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಚ್ಯಮಾನೇ ಬಲೀಯಸಾ।
ಅಜ್ಯೇಷ್ಠಮಕನಿಷ್ಠಂ ಚ ಕ್ಷಿಪ್ಯಮಾಣೋ ನ ಬುದ್ಧ್ಯತೇ॥ 12-234-103 (74740)
ಈರ್ಷ್ಯಾಭಿಮಾನಲೋಭೇಷು ಕಾಮಕ್ರೋಧಭಯೇಷು ಚ।
ಸ್ಪೃಹಾಮೋಹಾಭಿಮಾನೇಷು ಲೋಕಃ ಸಕ್ತೋ ವಿಮುಹ್ಯತಿ॥ 12-234-104 (74741)
ಭವಾಂಸ್ತು ಭಾವತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ವಿದ್ವಾಂಜ್ಞಾನತಪೋನ್ವಿತಃ।
ಕಾಲಂ ಪಶ್ಯತಿ ಸುವ್ಯಕ್ತಂ ಪಾಣಾವಾಮಲಕಂ ಯಥಾ॥ 12-234-105 (74742)
ಕಾಲಚಾರಿತ್ರತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ವೈರೋಚತೇ ಕೃತಾರ್ಥೋಽಸಿ ಸ್ಪೃಹಣೀಯೋ ವಿಜಾನತಾಂ॥ 12-234-106 (74743)
ಸರ್ವಲೋಕೋ ಹ್ಯಯಂ ಮನ್ಯೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರಿಗತಸ್ತ್ವಯಾ।
ವಿಹರನ್ಸರ್ವತೋಮುಕ್ತೋ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಚ ವಿಷೀದಸಿ॥ 12-234-107 (74744)
ರಜಶ್ಚ ಹಿ ತಮಶ್ಚ ತ್ವಾಂ ಸ್ಪೃಶತೇ ನ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ನಿಷ್ಪ್ರೀತಿಂ ನಷ್ಟಸಂತಾಪಮಾತ್ಮಾನಂ ತ್ವಮುಪಾಸಸೇ॥ 12-234-108 (74745)
ಸುಹೃದಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಿರ್ವೈರಂ ಶಾಂತಮಾನಸಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಾಂ ಮಮ ಸಂಜಾತಾ ತ್ವಯ್ಯನುಕ್ರೋಶಿನೀ ಮತಿಃ॥ 12-234-109 (74746)
ನಾಹಮೇತಾದೃಶಂ ಬುದ್ಧಂ ಹಂತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಬಂಧನೈಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ಮೇ ತ್ವಯಿ॥ 12-234-110 (74747)
ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತೇ ವಾರುಣಾಃ ಪಾಶಾಸ್ತವೇಮೇ ಕಾಲಪರ್ಯಯಾತ್।
ಪ್ರಜಾನಾಮುಪಚಾರೇಣ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಮಹಾಸುರ॥ 12-234-111 (74748)
ಯದಾ ಶ್ವಶ್ರೂಂ ಸ್ನುಷಾ ವೃದ್ಧಾಂ ಪರಿಚಾರೇಣ ಯೋಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ಮೋಹಾತ್ಪ್ರೇಷಯಿಷ್ಯತಿ ಕರ್ಮಸು॥ 12-234-112 (74749)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಕಾರಯಿಷ್ಯಂತಿ ವೃಷಲಾಃ ಪಾದಧಾವನಂ।
ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ ಭಾರ್ಯಾಮುಪಯಾಸ್ಯಂತಿ ನಿರ್ಭಯಾಃ॥ 12-234-113 (74750)
ವಿಯೋನಿಷು ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಬೀಜಾನಿ ಪುರುಷಾ ಯದಾ।
ಸಂಕರಂ ಕಾಂಸ್ಯಭಾಂಡೈಶ್ಚ ಬಲಿಂ ಚೈವ ಕುಪಾತ್ರಕೈಃ॥ 12-234-114 (74751)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಯದಾ ಕೃತ್ಸ್ನಮಮರ್ಯಾದಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಏಕೈಕಸ್ತೇ ತದಾ ಪಾಶಃ ಕ್ರಮಶಃ ಪರಿಮೋಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-234-115 (74752)
ಅಸ್ಮತ್ತಸ್ತೇ ಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಮಯಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯ।
ಸುಖೀ ಭವ ನಿರಾಬಾಧಃ ಸ್ವಸ್ಥಚೇತಾ ನಿರಾಮಯಃ॥ 12-234-116 (74753)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-234-117x (6206)
ತಮೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾಂಛತಕ್ರತುಃ
ಪ್ರತಿಪ್ರಯಾತೋ ಗಜರಾಜವಾಹನಃ।
ವಿಜಿತ್ಯ ಸರ್ವಾನಸುರಾನ್ಸುರಾಧಿಪೋ
ನನಂದ ಹರ್ಷೇಣ ಬಭೂವ ಚೈಕರಾಟ್॥ 12-234-117 (74754)
ಮಹರ್ಷಯಸ್ತುಷ್ಟುವುರಂಜಸಾ ಚ ತಂ
ವೃಷಾಕರ್ಪಿ ಸರ್ವಚರಾಚರೇಶ್ವರಂ।
ಹಿಮಾಪಹೋ ಹವ್ಯಮುವಾಹ ಚಾಧ್ವರೇ
ತಥಾಽಮೃತಂ ಚಾರ್ಪಿತಮೀಶ್ವರೋಽಪಿ ಹಿ॥ 12-234-118 (74755)
ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೈಃ ಸರ್ವಗತೈರಭಿಷ್ಟುತೋ
ವಿದೀಪ್ತತೇಜಾಃ ಶತಮನ್ಯುರೀಶ್ವರಃ।
ಪ್ರಶಾಂತಚೇತಾ ಮುದಿತಃ ಸ್ವಮಾಲಯಂ
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮುಮೋದ ವಾಸವಃ॥ ॥ 12-234-119 (74756)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 234॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-234-20 ಶ್ರುತ್ವಾಮುಖಮಸಂಭ್ರಾಂತ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 235
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.235. ಅಧ್ಯಾಯಃ 235
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಗಂಗಾಪುಲಿನಗತಯೋಃ ಶಕ್ರನಾರದಯೋಃ ಸಮೀಪಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀದೇವ್ಯಾ ಆಗಮನಂ॥ 1॥ ಶಕ್ರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಿಯಾ ಸ್ವಸ್ಯ ದೇತ್ಯೇಷು ನಿವಾಸವಿಪ್ರವಾಸಯೋಃ ಕಾರಣೀಭೂತತದ್ಗುಣದೋಷಾಭಿಧಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-235-0 (74757)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-235-0x (6207)
ಪೂರ್ವರೂಪಾಣಿ ಮೇ ರಾಜನ್ಪುರುಷಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಃ।
ಪರಾಭವಿಷ್ಯತಶ್ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-235-1 (74758)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-235-2x (6208)
ಮನ ಏವ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಪೂರ್ವರೂಪಾಣಿ ಶಂಸತಿ।
ಭವಿಷ್ಯತಶ್ಚ ಭದ್ರಂ ತೇ ತಥೈವ ನ ಭವಿಷ್ಯತಃ॥ 12-235-2 (74759)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶ್ರಿಯಾ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-235-3 (74760)
ಮಹತಸ್ತಪಸೋ ವ್ಯಷ್ಟ್ಯಾ ಪಶ್ಯಂʼಲ್ಲೋಕೌ ಪರಾವರೌ।
ಸಾಮಾನ್ಯಮೃಷಿಭಿರ್ಗತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕನಿವಾಸಿಭಿಃ॥ 12-235-4 (74761)
ಬ್ರಹ್ಮೇವಾಮಿತದೀಪ್ತೌಜಾಃ ಶಾಂತಪಾಪ್ಮಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ವಿಚಚಾರ ಯಥಾಕಾಲಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ನಾರದಃ॥ 12-235-5 (74762)
ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಪಿಸ್ಪೃಕ್ಷುಃ ಸಲಿಲಂ ಶುಚಿ।
ಧ್ರುವದ್ವಾರಭವಾಂ ಗಂಗಾಂ ಜಗಾಮಾವತತಾರ ಚ॥ 12-235-6 (74763)
`ಮೇರುಪಾದೋದ್ಭವಾಂ ಗಂಗಾಂ ನಾರಾಯಣಪದಚ್ಯುತಾಂ।
ಸ ವೀಕ್ಷಮಾಣೋ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತಂ ದೇಶಮಭಿಜಗ್ಮಿವಾನ್॥ 12-235-7 (74764)
ಯಂ--ದೇವಜವಾಕೀರ್ಣಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಕಾಂಜನವಾಲುಕಂ।
ಗಂಗಾದ್ವೀಪಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಾನಾವೃಕ್ಷೈರಲಂಕೃತಂ॥ 12-235-8 (74765)
ಸಾಲತಾಲಾಶ್ವಕರ್ಣಾನಾಂ ಚಂದನಾನಾಂ ಚ ರಾಜಿಭಿಃ।
ಮಂಡಿತಂ ವಿವಿಧೈಃ ಪುಷ್ಪೈರ್ಹಂಸಕಾರಂಡವಾಯುತಂ॥ 12-235-9 (74766)
ನದೀಪುಲಿನಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸಂತರ್ಪ್ಯ ದೇವತಾಃ।
ಜಜಾಪ ಜಪ್ಯಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತನ್ಮಯತ್ವೇನ ಭಾಸ್ವತಾ॥' 12-235-10 (74767)
ಸಹಸ್ರನಯನಶ್ಚಾಪಿ ವಜ್ರೀ ಶಂಬರಪಾಕಹಾ।
ತಸ್ಯಾ ದೇವರ್ಷಿಜುಷ್ಟಾಯಾಸ್ತೀರಮಭ್ಯಾಜಗಾಮ ಹ॥ 12-235-11 (74768)
ತಾವಾಪ್ಲುತ್ಯ ಯತಾತ್ಮಾನೌ ಕೃತಜಪ್ಯೌ ಸಮಾಸತಃ।
ನದ್ಯಾಃ ಪುಲಿನಮಾಸಾದ್ಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಕಾಂಚನವಾಲುಕಂ॥ 12-235-12 (74769)
ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಭಿರಾಖ್ಯಾತಾ ದೇವರ್ಷಿಕಥಿತಾಃ ಕಥಾಃ।
ಚಕ್ರತುಸ್ತೌ ತಥಾಽಽಸೀನೌ ಮಹರ್ಷಿಕಥಿತಾಸ್ತಥಾ।
ಪೂರ್ವವೃತ್ತವ್ಯತೀತಾನಿ ಕಥಯಂತೌ ಸಮಾಹಿತೌ॥ 12-235-13 (74770)
ಅದ್ಯ ಭಾಸ್ಕರಮುದ್ಯಂತಂ ರಶ್ಮಿಜಾಲಪುರಸ್ಕೃತಂ।
ಪೂರ್ಣಮಂಡಲಮಾಲೋಕ್ಯ ತಾವುತ್ಥಾಯೋಪತಸ್ಥತುಃ॥ 12-235-14 (74771)
`ವಿವಿಕ್ತೇ ಪುಣ್ಯದೇಶೇ ತು ರಮಮಾಣೌ ಮುದಾ ಯುತೌ।
ದದೃಶಾತೇಽಂತರಿಕ್ಷೇ ತೌ ಸೂರ್ಯಸ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-235-15 (74772)
ಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ವಾಲಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಗಣಮಂಡಿತಂ।
ಅಭಿತಸ್ತೂದಯಂತಂ ತಮರ್ಕಮರ್ಕಮಿವಾಪರಂ॥ 12-235-16 (74773)
ಆಕಾಶೋ ದದೃಶೇ ಜ್ಯೋತಿರುದ್ಯತಾರ್ಚಿಃ ಸಮಪ್ರಭಂ।
`ಅರ್ಕಸ್ಯ ತೇಜಸಾ ತುಲ್ಯಂ ತದ್ಭಾಸ್ಕರಸಮಪ್ರಭಂ।'
ತಯೋಃ ಸಮೀಪಂ ತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ಭಾರತ॥ 12-235-17 (74774)
ತತ್ಸುಪರ್ಣಾರ್ಕರಚಿತಮಾಸ್ಥಿತಂ ವೈಷ್ಣವಂ ಪದಂ।
ಭಾಭಿರಪ್ರತಿಮಂ ಭಾತಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮವಭಾಸಯತ್॥ 12-235-18 (74775)
`ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೌ ತು ವಿಕ್ರಾಂತೌ ಪ್ರಾಂಜಲೀ ಸಮುಪಾಸ್ಥಿತೌ।
ಕ್ರಮಾತ್ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಮಾಣೌ ತೌ ವಿಮಾನಂ ದಿವ್ಯಮದ್ಭುತಂ॥ 12-235-19 (74776)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತದಾ ಸತೀಂ ಕಾಂತಾಂ ಲೋಕಕಾಂತಾಂ ಪರಾಂ ಶುಭಾಂ।
ಧಾತ್ರೀಂ ಲೋಕಸ್ಯ ರಮಣೀಂ ಲೋಕಮಾತರಮಚ್ಯುತಾಂ॥' 12-235-20 (74777)
ದಿವ್ಯಾಭಿರುಪಶೋಭಾಭಿರಪ್ಸರೋಭಿಃ ಪುರಸ್ಕೃತಾಂ।
ಬೃಹತೀಮಂಶುಮತ್ಪ್ರಖ್ಯಾಂ ಬೃಹದ್ಭಾನೋರಿವಾರ್ಚಿಷಂ॥ 12-235-21 (74778)
ನಕ್ಷತ್ರಕಲ್ಪಾಭರಣಾಂ ತಾರಾಪಂಕ್ತಿಸಮಸ್ರಜಂ।
ಶ್ರಿಯಂ ದದೃಶತುಃ ಪದ್ಮಾಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪದ್ಮದಲಸ್ಥಿತಾಂ॥ 12-235-22 (74779)
ಸಾಽವರುಹ್ಯ ವಿಮಾನಾಗ್ರಾದಂಗನಾನಾಮನುತ್ತಮಾ।
ಅಭ್ಯಾಗಚ್ಛಂತ್ರಿಲೋಕೇಶಂ ಶಕ್ರಂ ಚರ್ಷಿ ಚ ನಾರದಂ॥ 12-235-23 (74780)
ನಾರದಾನುಗತಃ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮಘವಾಂಸ್ತಾಮುಪಾಗಮತ್।
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟೋ ದೇವೀಂ ನಿವೇದ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-235-24 (74781)
ಚಕ್ರೇ ಚಾನುಪಮಾಂ ಪೂಜಾಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಸ ಸರ್ವಂವಿತ್।
ದೇವರಾಜಃ ಶ್ರಿಯಂ ರಾಜನ್ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ॥ 12-235-25 (74782)
ಕಾ ತ್ವಂ ಕೇನ ಚ ಕಾರ್ಯೇಣ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಚಾರುಹಾಸಿನಿ।
ಕುತಶ್ಚಾಗಂಯತೇ ಸುಭ್ರು ಗಂತವ್ಯಂ ಕ್ವ ಚ ತೇ ಶುಭೇ॥ 12-235-26 (74783)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-235-27x (6209)
ಪುಣ್ಯೇಷು ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ।
ಮಮಾತ್ಮಭಾವಮಿಚ್ಛಂತೋ ಯತಂತೇ ಪರಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-235-27 (74784)
ಸಾಽಹಂ ವೈ ಪಂಕಜೇ ಜಾತಾ ಸೂರ್ಯರಶ್ಮಿಪ್ರಬೋಧಿತೇ।
ಭೂತ್ಯರ್ತಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪದ್ಮಾ ಶ್ರೀಃ ಪದ್ಮಮಾಲಿನೀ॥ 12-235-28 (74785)
ಅಹಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀರಹಂ ಭೂತಿಃ ಶ್ರೀಶ್ಚಾಹಂ ಬಲಸೂದನ।
ಅಹಂ ಶ್ರದ್ಧಾ ಚ ಮೇಧಾ ಚ ಸನ್ನತಿರ್ವಿಜಿತಿಃ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-235-29 (74786)
ಅಹಂ ಧೃತಿರಹಂ ಸಿದ್ಧಿರಹಂ ಸಂಭೂತಿರೇವ ಚ।
ಅಹಂ ಸ್ವಾಹಾ ಸ್ವಧಾ ಚೈವ ಸಂಸ್ತುತಿರ್ನಿಯತಿಃ ಕೃತಿಃ॥ 12-235-30 (74787)
ರಾಜ್ಞಾಂ ವಿಜಯಮಾನಾನಾಂ ಸೇನಾಗ್ನೇಷು ಧ್ವಜೇಷು ಚ।
ನಿವಸೇ ಧರ್ಮಶೀಲಾನಾಂ ವಿಷಯೇಷು ಪುರೇಷು ಚ॥ 12-235-31 (74788)
ಜಿತಕಾಶಿನಿ ಶೂರೇ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಿ।
ನಿವಸಾಮಿ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರೇ ಸದೈವ ಬಲಸೂದನ॥ 12-235-32 (74789)
ಧರ್ಮನಿತ್ಯೇ ಮಹಾಬುದ್ಧೌ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇ ಸತ್ಯವಾದಿನಿ।
ಪ್ರಶ್ರಿತೇ ದಾನಶೀಲೇ ಚ ಸದೈವ ನಿವಸಾಂಯಹಂ॥ 12-235-33 (74790)
ಅಸುರೇಷ್ವವಸಂ ಪೂರ್ವಂ ಸತ್ಯಧರ್ಮನಿಬಂಧನಾತ್।
ವಿಪರೀತಾಂಸ್ತು ತಾನ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ತ್ವಯಿ ವಾಸಮರೋಚಯಂ॥ 12-235-34 (74791)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-235-35x (6210)
ಕಥಂ ವೃತ್ತೇಷು ದೈತ್ಯೇಷು ತ್ವಮವಾತ್ಸೀರ್ವರಾನಾನೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಕಿಮಿಹಾಗಾಸ್ತ್ವಂ ಹಿತ್ವಾ ದೈತೇಯದಾನವಾನ್॥ 12-235-35 (74792)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 12-235-36x (6211)
ಸ್ವಧರ್ಮಮನುತಿಷ್ಠತ್ಸು ಧೈರ್ಯಾದಚಲಿತೇಷು ಚ।
ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಾಭಿರಾಮೇಷು ಸತ್ವೇಷು ನಿರತಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-235-36 (74793)
ದಾನಾಧ್ಯಯನಯಜ್ಞೇಜ್ಯಾಪಿತೃದೈವತಪೂಜನಂ।
ಗುರೂಣಾಮತಿಥೀನಾಂ ಚ ತೇಷಾಂ ನಿತ್ಯಮವರ್ತತ॥ 12-235-37 (74794)
ಸುಸಂಮೃಷ್ಟಗುಹಾಶ್ಚಾಸಂಜಿತಸ್ತ್ರೀಕಾ ಹುತಾಗ್ನಯಃ।
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಕಾ ದಾಂತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 12-235-38 (74795)
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾ ದಾನಶೀಲಾಽನಸೂಯವಃ।
ಭೃತಪುತ್ರಾ ಭೃತಾಮಾತ್ಯಾ ಭೃತದಾರಾ ಹ್ಯನೀರ್ಷವಃ॥ 12-235-39 (74796)
ಅಮರ್ಷೇಣ ನ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸ್ಪೃಹಯಂತೇ ಕದಾಚನ।
ನ ಚ ಜಾತೂಪತಪ್ಯಂತಿ ಧೀರಾಃ ಪರಸಮೃದ್ಧಿಭಿಃ॥ 12-235-40 (74797)
ದಾತಾರಃ ಸಂಗ್ರಹೀತಾರ ಆರ್ಯಾಃ ಕರುಣವೇದಿನಃ।
ಮಹಾಪ್ರಸಾದಾ ಋಜವೋ ದೃಢಭಕ್ತಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-235-41 (74798)
ಸಂತುಷ್ಟಭೃತ್ಯಸಚಿವಾಃ ಕೃತಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಃ।
ಯಥಾರ್ಹಮಾನಾರ್ಥಕರಾ ಹ್ರೀನಿಷೇವಾ ಯತವ್ರತಾಃ॥ 12-235-42 (74799)
ನಿತ್ಯಂ ಪರ್ವಸು ಸುಸ್ನಾತಾಃ ಸ್ವನುಲಿಪ್ತಾಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ।
ಉಪವಾಸತಪಃ ಶೀಲಾಃ ಪ್ರತೀತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-235-43 (74800)
ನೈನಾನಭ್ಯುದಿಯಾತ್ಸೂರ್ಯೋ ನೈವಾಸ್ವಪ್ಸ್ಯನ್ಪ್ರಗೇಶಯಾಃ।
ರಾತ್ರೌ ದಧಿ ಚ ಸಕ್ತೂಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮೇವ ವ್ಯವರ್ಜಯನ್॥ 12-235-44 (74801)
ಕಾಲ್ಯಂ ಘೃತಂ ತು ಚಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಯತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಪಂಗಲ್ಯಾನ್ಯಪಿ ಚಾಪಶ್ಯನ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಪೂಜಯನ್॥ 12-235-45 (74802)
ಸದಾ ಹಿ ದದತಾಂ ಧರ್ಂಯಂ ಸದಾಚಾಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣತಾಂ।
ಅರ್ಧಂ ಚ ರಾತ್ರ್ಯಾಃ ಸ್ವಪತಾಂ ದಿವಾ ಚಾಸ್ವಪತಾಂ ತಥಾ॥ 12-235-46 (74803)
ಕೃಪಣಾನಾಥವೃದ್ಧಾನಾಂ ದುರ್ಬಲಾತುರಯೋಷಿತಾಂ।
ದಯಾಂ ಚ ಸಂವಿಭಾಗಂ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವಾನ್ವಮೋದತಾಂ।
ಕಾಲೋ ಯಾತಃ ಸುಖೇನೈವ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗೇ ನಿವರ್ತತಾಂ॥ 12-235-47 (74804)
ತ್ರಸ್ತಂ ವಿಷಣ್ಣಮುದ್ವಿಗ್ನಂ ಭಯಾರ್ತಂ ವ್ಯಾಧಿಪೀಡಿತಂ।
ಹೃತಸ್ವಂ ವ್ಯಸನಾರ್ತಂ ಚ ನಿತ್ಯಮಾಶ್ವಾಸಯಂತಿ ತೇ॥ 12-235-48 (74805)
ಧರ್ಮಮೇವಾನುವರ್ತಂತೇ ನ ಹಿಂಸಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಅನುಕೂಲಾಶ್ಚ ಕಾರ್ಯೇಷು ಗುರುವೃದ್ಧೋಪಸೇವಿನಃ॥ 12-235-49 (74806)
ಪಿತೄಂದೇವಾತಿಥೀಂಶ್ಚೈವ ಗುರೂಂಶ್ಚೈವಾಭ್ಯಪೂಜಯನ್।
ಅವಶೇಷಾಣಿ ಚಾಶ್ನಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯತಪೋಧೃತಾಃ॥ 12-235-50 (74807)
ನೈಕೇಽಶ್ನಂತಿ ಸುಸಂಪನ್ನಂ ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವವರ್ತಂತ ಯಥಾಽಽತ್ಮನಿ ದಯಾಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-235-51 (74808)
ನೈವಾಕಾಶೇ ನ ಪಶುಷು ನಾಯೋನೌ ಚ ನ ಪರ್ವಸು।
ಇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಸರ್ಗಂ ತೇ ರೋಚಯಂತಿ ಕದಾಚನ॥ 12-235-52 (74809)
ನಿತ್ಯಂ ದಾನಂ ತಥಾ ದಾಕ್ಷ್ಯಮಾರ್ಜವಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯದಾ।
ಉತ್ಸಾಹೋಽಥಾನಹಕಾರಃ ಪರಮಂ ಸೌಹೃದಂ ಕ್ಷಮಾ॥ 12-235-53 (74810)
ಸತ್ಯಂ ದಾನಂ ತಪಃ ಶೌಚಂ ಕಾರುಣ್ಯಂ ವಾಗನಿಷ್ಠುರಾ।
ಮಿತ್ರೇಷು ಚಾನಭಿದ್ರೋಹಃ ಸರ್ವಂ ತೇಷ್ವಭವತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-235-54 (74811)
ನಿದ್ರಾ ತಂದ್ರೀರಸಂಪ್ರೀತಿರಸೂಯಾಽಥಾನವೇಕ್ಷಿತಾ।
ಅರತಿಶ್ಚ ವಿಷಾದಶ್ಚ ಸ್ಪೃಹಾ ಚಾಪ್ಯವಿಶನ್ನ ತಾನ್॥ 12-235-55 (74812)
ಸಾಽಹಮೇವಂಗುಣೇಷ್ವೇವ ದಾನವೇಷ್ವವಸಂ ಪುರಾ।
ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಮುಪಾದಾಯ ಯಾವದ್ಗುಣವಿಪರ್ಯಯಂ॥ 12-235-56 (74813)
ತತಃ ಕಾಲವಿಪರ್ಯಾಸೇ ತೇಷಾಂ ಗುಣವಿಪರ್ಯಯಾತ್।
ಅಪಶ್ಯಂ ನಿರ್ಗತಂ ಧರ್ಮಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಶಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-235-57 (74814)
ಸಭಾಸದಾಂ ಚ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಸತಾಂ ಕಥಯತಾಂ ಕಥಾಃ।
ಪ್ರಾಹಸನ್ನಭ್ಯಸೂಯಂಶ್ಚ ಸರ್ವಬುದ್ಧಾನ್ಗುರೂನ್ಪರಾನ್॥ 12-235-58 (74815)
ಯುವಾನಶ್ಚ ಸಮಾಸೀನಾ ವೃದ್ಧಾನಪಿ ಗತಾನ್ಸತಃ।
ನಾಭ್ಯುತ್ಥಾನಾಭಿವಾದಾಭ್ಯಾಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಮಪೂಜಯನ್॥ 12-235-59 (74816)
ವರ್ತಯತ್ಯೇವ ಪಿತರಿ ಪುತ್ರಃ ಪ್ರಭವತೇ ತಥಾ।
ಅಮಿತ್ರಭೃತ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಖ್ಯಾಪಯಂತ್ಯನಪತ್ರಪಾಃ॥ 12-235-60 (74817)
ತಥಾ ಧರ್ಮಾದಪೇತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಗರ್ಹಿತೇನ ಯೇ।
ಮಹತಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯರ್ಥಾಂಸ್ತೇಷಾಂ ತತ್ರಾಭವತ್ಸ್ಪೃಹಾ॥ 12-235-61 (74818)
ಉಚ್ಚೈಶ್ಚಾಭ್ಯವದನ್ರಾತ್ರೌ ನೀಚೈಸ್ತತ್ರಾಗ್ನಿರಜ್ವಲತ್।
ಪುತ್ರಾಃ ಪಿತೃನತ್ಯಚರನ್ನಾರ್ಯಶ್ಚಾತ್ಯಚರನ್ಪತೀನ್॥ 12-235-62 (74819)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ವೃದ್ಧಮಾಚಾರ್ಯಮತಿಥಿಂ ಗುರುಂ।
ಗುರುತ್ವಾನ್ನಾಭ್ಯನಂದಂತ ಕುಮಾರಾನ್ನಾನ್ವಪಾಲಯನ್॥ 12-235-63 (74820)
ಭಿಕ್ಷಾಂ ಬಲಿಮದತ್ತ್ವಾ ಚ ಸ್ವಯಮನ್ನಾನಿ ಭುಂಜತೇ।
ಅನಿಷ್ಟ್ವಾಽಸಂವಿಭಜ್ಯಾಥ ಪಿತೃದೇವಾತಿಥೀನ್ಗುರೂನ್॥ 12-235-64 (74821)
ನ ಶೌಚಮನ್ವರುದ್ಧ್ಯಂತ ತೇಷಾಂ ಸೂದಜನಾಸ್ತಥಾ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಸೀದನಾವೃತಂ॥ 12-235-65 (74822)
`ಬಾಲಾನಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾನಾಂ ಭಕ್ತಾನ್ಯಶ್ನಂತಿ ಮೋಹಿತಾಃ।
ಏಕೋ ದಾಸೋ ಭವೇತ್ತೇಷಾಂ ತೇಷಾಂ ದಾಸೀದ್ವಯಂ ತಥಾ॥ 12-235-66 (74823)
ತ್ರಿಗವಾ ದಾನವಾಃ ಕೇಚಿಚ್ಚತುರೋಜಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಷಡಶ್ವಾಃ ಸಪ್ತಮಾತಂಗಾಃ ಪಂಚಮಾಹಿಷಿಕಾಃ ಪರೇ॥ 12-235-67 (74824)
ರಾತ್ರೌ ದಧಿ ಚ ಸಕ್ತೂಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮೇವಾವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಅಂತರ್ದಶಾಹೇ ಚಾಶ್ನಂತಿ ಗವಾಂ ಕ್ಷಿರಂ ವಿಚೇತನಾಃ॥ 12-235-68 (74825)
ಕ್ರಮದೋಹಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ವತ್ಸಸ್ತನ್ಯಾನಿ ಭುಂಜತೇ।
ಅನಾಥಾಂ ಕೃಪಣಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಘ್ನಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಶಪಂತಿ ಚ॥ 12-235-69 (74826)
ಶೂದ್ರಾನ್ನಪುಷ್ಟಾ ವಿಪ್ರಾಸ್ತು ನಿರ್ಲಜ್ಜಾಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯುತ।
ಸಂಕೀರ್ಣಾನಿ ಚ ಧಾನ್ಯಾನಿ ನಾತ್ಯವೇಕ್ಷತ್ಕುಟುಂಬಿನೀ॥ 12-235-70 (74827)
ಮಾರ್ಜಾರಕುಕ್ಕುಟಶ್ವಾನೈಃ ಕ್ರೀಡಾಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಗೃಹೇ ಕಂಟಕಿನೋ ವೃಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ನಿಷ್ಪಾವವಲ್ಲರೀ॥ 12-235-71 (74828)
ಯಜ್ಞಿಯಾಶ್ಚ ತಥಾ ವೃಕ್ಷಾಸ್ತೇಷಾಮಾಸಂದುರಾತ್ಮನಾಂ।
ಕೂಪಸ್ನಾನರತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪರ್ವಮೈಥುನಗಾಮಿನಃ॥ 12-235-72 (74829)
ತಿಲಾನಶ್ನಂತಿ ರಾತ್ರೌ ಚ ತೈಲಾಭ್ಯಕ್ತಾಶ್ಚ ಶೇರತೇ।
ವಿಭೀತಕಕರಂಜಾನಾಂ ಛಾಯಾಮೂಲನಿವಾಸಿನಃ॥ 12-235-73 (74830)
ಕರವೀರಂ ಚ ತೇ ಪುಷ್ಪಂ ಧಾರಯಂತಿ ಚ ಮೋಹಿತಾಃ।
ಪದ್ಮಬಿಜಾನಿ ಖಾದಂತಿ ಪುಷ್ಪಂ ಜಿಘ್ರಂತಿ ಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-235-74 (74831)
ನ ಭೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ತಥಾ ನಿತ್ಯಂ ದೈತ್ಯಾಃ ಕಾಲೇನ ಮೋಹಿತಾಃ।
ನಿಂದಂತಿ ಸ್ತವನಂ ವಿಷ್ಣೋಸ್ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯದ್ವಿಷೋ ಜನಾಃ॥ 12-235-75 (74832)
ಹೋಮಧೂಮೋ ನ ತತ್ರಾಸೀದ್ವೇದಘೋಷಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ನ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಗೃಹೇಗೃಹೇ॥ 12-235-76 (74833)
ಶಿಷ್ಯಾಚಾರ್ಯಕ್ರಮೋ ನಾಸೀತ್ಪುತ್ರೈರಾತ್ಮಪಿತುಃ ಪಿತಾ।
ವಿಷ್ಣುಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದೇವೇಶಂ ಹಿತ್ವಾ ಪಾಷಂಡಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-235-77 (74834)
ಹವ್ಯಕವ್ಯವಿಹೀನಾಶ್ಚ ಜ್ಞಾನಾಧ್ಯಯನವರ್ಜಿತಾಃ।
ದೇವಸ್ವಾದಾನರುಚಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರುಚಯಸ್ತಥಾ।
ಸ್ತುತಿಮಂಗಲಹೀನಾನಿ ದೇವಸ್ಥಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಃ॥' 12-235-78 (74835)
ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣಾನಿ ಧಾನ್ಯಾನಿ ಕಾಕಮೂಷಿಕಭೋಜನಂ।
ಅಪಾವೃತಂ ಪಯೋತಿಷ್ಠದುಚ್ಛಿಷ್ಟಾಶ್ಚಾಸ್ಪೃಶಂಧೃತಂ॥ 12-235-79 (74836)
ಕುದ್ದಾಲಂ ದಾತ್ರಪಿಟಕಂ ಪ್ರಕೀರ್ಣಂ ಕಾಂಸ್ಯಭೋಜನಂ।
ದ್ರವ್ಯೋಪಕರಣಂ ಸರ್ವಂ ನಾನ್ವವೈಕ್ಷತ್ಕುಟುಂಬಿನೀ॥ 12-235-80 (74837)
ಪ್ರಾಕಾರಾಗಾರವಿಧ್ವಂಸಾನ್ನ ಸ್ಮ ತೇ ಪ್ರತಿಕುರ್ವತೇ।
`ಕ್ಷುದ್ರಾಃ ಸಂಸ್ಕಾರಹೀನಾಶ್ಚ ನಾರ್ಯೋ ಹ್ಯುದರಪೋಷಣಾಃ॥ 12-235-81 (74838)
ಶೌಚಾಚಾರಪರಿಭ್ರಷ್ಟಾ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ಭೋಗವಂಚಿತಾಃ।
ಉಭಾಭ್ಯಾಮೇವ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಶಿರಃ ಕಂಡೂಯನಾನ್ವಿತಾಃ।
ಗೃಹಜಾಲಾಭಿಸಂಸ್ಥಾನಾ ಹ್ಯಾಸಂಸ್ತತ್ರ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುನಃ॥ 12-235-82 (74839)
ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಭರ್ತಾರಂ ಕೃತಕಂ ಯಥಾ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಯಂತಿ ಚ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ನಾರ್ಯಃ ಕುಲಜಲಕ್ಷಣಾಃ॥' 12-235-83 (74840)
ನಾದ್ರಿಯಂತೇ ಪಶೂನ್ಬದ್ಧ್ವಾ ಯವಸೇನೋದಕೇನ ಚ।
ಬಾಲಾನಾಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾನಾಂ ಸ್ವಯಂ ಭಕ್ಷ್ಯಮಭಕ್ಷಯನ್।
ತಥಾ ಭೃತ್ಯಜನಂ ಸರ್ವಮಸಂತರ್ಪ್ಯ ಚ ದಾನವಾಃ॥ 12-235-84 (74841)
ಪಾಯಸಂ ಕೃಸರಂ ಮಾಂಸಮಪೂಪಾನಥ ಶಷ್ಕುಲೀಃ।
ಅಪಾಚಯನ್ನಾತ್ಮನೋಽರ್ಥೇ ವೃಥಾ ಮಾಂಸಾನ್ಯಭಕ್ಷಯನ್॥ 12-235-85 (74842)
ಉತ್ಸೂರ್ಯಶಾಯಿನಶ್ಚಾಸನ್ಸರ್ವೇ ಚಾಸನ್ಪ್ರಗೇಶಯಾಃ।
ಆವೃತ್ತಕಲಹಾಶ್ಚಾತ್ರ ದಿವಾರಾತ್ರಂ ಗೃಹೇಗೃಹೇ॥ 12-235-86 (74843)
ಅನಾರ್ಯಾಶ್ಚಾರ್ಯಮಾಸೀನಂ ಪರ್ಯುಪಾಸನ್ನ ತತ್ರ ಹ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾನ್ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾಃ ಪ್ರಾದ್ವಿಷಂತ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-235-87 (74844)
ಸಂಕರಾಶ್ಚಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ನ ಚ ಶೌಚಮವರ್ತತ।
ಯೇ ಚ ವೇದವಿದೋ ವಿಪ್ರಾ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಮನುಚಶ್ಚ ಯೇ।
ನಿರಂತರವಿಶೇಷಾಸ್ತೇ ಬಹುಮಾನಾವಮಾನಯೋಃ॥ 12-235-88 (74845)
ಭಾವಮಾಭರಣಂ ವೇಷಂ ಗತಂ ಸ್ಥಿತಮವೇಕ್ಷಿತಂ।
ಅಸೇವಂತ ಭುಜಿಷ್ಯಾ ವೈ ದುರ್ಜನಾಚರಿತಂ ವಿಧಿಂ॥ 12-235-89 (74846)
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುರುಷವೇಷೇಣ ಪುಂಸಃ ಸ್ತ್ರೀವೇಷಧಾರಿಣಃ।
ಕ್ರೀಡಾರತಿವಿಹಾರೇಷು ಪರಾಂ ಮುದಮವಾಪ್ನುವನ್॥ 12-235-90 (74847)
ಪ್ರಭವದ್ಭಿಃ ಪುರಾ ದಾಯಾನರ್ಹೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾನ್।
ನಾಭ್ಯವರ್ಂತತ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಾದ್ವರ್ತಂತಃ ಸಂಭವೇಷ್ವಪಿ॥ 12-235-91 (74848)
ಮಿತ್ರೇಣಾಭ್ಯರ್ಥಿತಂ ದ್ರವ್ಯಮರ್ಥೀ ಸಂಶ್ರಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ವಾಲಕೋಟ್ಯಗ್ರಮಾತ್ರೇಣ ಸ್ವಾರ್ಥೇನಾಘ್ನತ ತದ್ವಸು॥ 12-235-92 (74849)
ಪರಸ್ವಾದಾನರುಚಯೋ ವಿಪಣವ್ಯವಹಾರಿಣಃ।
ಅದೃಶ್ಯಂತಾರ್ಯವರ್ಣಷು ಶೃದ್ರಾಶ್ಚಾಪಿ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-235-93 (74850)
ಅಧೀಯತೇಽವ್ರತಾಃ ಕೇಚಿದ್ವೃಥಾ ವ್ರತಮಥಾಪರೇ।
ಅಶುಶ್ರೂಷುರ್ಗುರೋಃ ಶಿಷ್ಯಃ ಕಶ್ಚಿಚ್ಛಿಪ್ಯಸಖೋ ಗುರುಃ॥ 12-235-94 (74851)
ಪಿತಾ ಚೈವ ಜನಿತ್ರೀ ಚ ಶ್ರಾಂತೌ ವೃತ್ತೋತ್ಸವಾವಿವ।
ಅಪ್ರಭುತ್ವೇ ಸ್ಥಿತೌ ವೃದ್ಧಾವನ್ನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತಃ ಸುತಾನ್॥ 12-235-95 (74852)
ತತ್ರ ವೇದವಿದಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಗಾಂಭೀರ್ಯೇ ಸಾಗರೋಪಮಾಃ।
ಕೃಷ್ಯಾದಿಷ್ವಭವನ್ಸಕ್ತಾ ಮೂರ್ಖಾಃ ಶ್ರಾದ್ಧಾನ್ಯಭುಂಜತ॥ 12-235-96 (74853)
ಪ್ರಾತಃ ಸಾಯಂ ಚ ಸುಪ್ರಶ್ನಂ ಕಲ್ಪನಂ ಪ್ರೇಷಣಕ್ರಿಯಾಃ।
ಶಿಷ್ಯಾನಪ್ರಹಿತಾಸ್ತೇಷಾಮಕುರ್ವನ್ಗುರವಶ್ಚ ಹ॥ 12-235-97 (74854)
ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರಯೋರಗ್ರೇ ವಧೂಃ ಪ್ರೇಷ್ಯಾನಶಾಸತ।
ಅನ್ವಶಾಸಚ್ಚ ಭರ್ತಾರಂ ಸಮಾಹ್ವಾಯಾಭಿಜಲ್ಪತಿ॥ 12-235-98 (74855)
ಪ್ರಯತ್ನೇನಾಪಿ ಚಾರಕ್ಷಚ್ಚಿತ್ತಂ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವೈ ಪಿತಾ।
ವ್ಯಭಜಚ್ಚಾಪಿ ಸಂರಂಭಾದ್ದುಃಖವಾಸಂ ತಥಾಽವಸತ್॥ 12-235-99 (74856)
ಅಗ್ನಿದಾಹೇನ ಚೋರೈರ್ವಾ ರಾಜಭಿರ್ವಾ ಹೃತಂ ಧನಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ವೇಷಾತ್ಪ್ರಾಹಸಂತ ಸುಹೃತ್ಸಂಭಾವಿತಾ ಹ್ಯಪಿ॥ 12-235-100 (74857)
ಕೃತಘ್ನಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ ಪಾಪಾ ಗುರುದಾರಾಭಿಮರ್ಶಿನಃ।
`ಶ್ವಶುರಾನುಗತಾಃ ಸರ್ವೇ ಹ್ಯುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಿತರೌ ಸುತಾಃ॥ 12-235-101 (74858)
ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ಚ ಜಾತೋಽಹಮಿತ್ಯೇವಂವಾದಿನಸ್ತಥಾ।'
ಅಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷಣರತಾ ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಾ ಹತತ್ವಿಷಃ॥ 12-235-102 (74859)
ತೇಷ್ವೇವಮಾದೀನಾಚಾರಾನಾಚರತ್ಸು ವಿಪರ್ಯಯೇ।
ನಾಹಂ ದೇವೇಂದ್ರ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ದಾನವೇಷ್ವಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-235-103 (74860)
ತನ್ಮಾಂ ಸ್ವಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಭಿನಂದ ಶಚೀಪತೇ।
ತ್ವಯಾಽರ್ಚಿತಾಂ ಮಾಂ ದೇವೇಶ ಪುರೋ ಧಾಸ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-235-104 (74861)
ಯತ್ರಾಹಂ ತತ್ರ ಮತ್ಕಾಂತಾ ಮದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಮದರ್ಪಣಾಃ।
ಸಪ್ತದೇವ್ಯೋ ಜಯಾಷ್ಟಭ್ಯೋ ವಾಸಮೇಷ್ಯಂತಿ ತೇಽಷ್ಟಧಾ॥ 12-235-105 (74862)
ಆಶಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಾಂತಿರ್ವಿಜಿತಿಃ ಸನ್ನತಿಃ ಕ್ಷಮಾ।
ಅಷ್ಟಮೀ ವೃತ್ತಿರೇತಾಸಾಂ ಪುರೋಗಾ ಪಾಕಶಾಸನ॥ 12-235-106 (74863)
ತಾಶ್ಚಾಹಂ ಚಾಸುರಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯುಷ್ಮದ್ವಿಷಯಮಾಗತಾಃ।
ತ್ರಿದಶೇಷು ನಿವತ್ಸ್ಯಾಮೋ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠಾಂತರಾತ್ಮಸು॥ 12-235-107 (74864)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಚನಾಂ ದೇವೀಂ ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ಚ ನನಂದತುಃ।
ನಾರದಶ್ಚಾತ್ರ ದೇವರ್ಷಿರ್ವೃತ್ರಹಂತಾ ಚ ವಾಸವಃ॥ 12-235-108 (74865)
ತತೋಽನಲಸಖೋ ವಾಯುಃ ಪ್ರವವೌ ದೇವವರ್ತ್ಮಸು।
ಇಷ್ಟಗಂಧಃ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಃ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಸುಖಾವಹಃ॥ 12-235-109 (74866)
ಶುಚೌ ಚಾಭ್ಯರ್ಥಿತೇ ದೇಶೇ ತ್ರಿದಶಾಃ ಪ್ರಾಯಶಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಲಕ್ಷ್ಮೀಸಹಿತಮಾಸೀನಂ ಮಘವಂತಂ ದಿದೃಕ್ಷವಃ॥ 12-235-110 (74867)
ತತೋ ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಹಸ್ರಲೋಚನಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋಪಪನ್ನಃ ಸುಹೃದಾ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ರಥೇನ ಹರ್ಯಶ್ವಯುಜಾ ಸುರರ್ಷಭಃ
ಸದಃ ಸುರಾಣಾಮಭಿಸತ್ಕೃತೋ ಯಯೌ॥ 12-235-111 (74868)
ಅಥೇಂಗಿತಂ ವಜ್ರಧರಸ್ಯ ನಾರದಃ
ಶ್ರಿಯಶ್ಚ ದೇವ್ಯಾ ಮನಸಾ ವಿಚಾರಯನ್।
ಶ್ರಿಯೈ ಶಶಂಸಾಮರದೃಷ್ಟಪೌರುಷಃ
ಶಿವೇನ ತತ್ರಾಗಮನಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-235-112 (74869)
ತತೋಽಮೃತಂ ದ್ಯೌಃ ಪ್ರವವರ್ಷ ಭಾಸ್ವತೀ
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯಾಯತನೇ ಸ್ವಯಂಭುವಃ।
ಅನಾಹತಾ ದುಂದುಭಯೋಽಥ ನೇದಿರೇ
ತಥಾ ಪ್ರಸನ್ನಾಶ್ಚ ದಿಶಶ್ಚಕಾಶಿರೇ॥ 12-235-113 (74870)
ಯಥರ್ತು ಸಸ್ಯೇಷು ವವರ್ಷ ವಾಸವೋ
ನ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗಾದ್ವಿಚಚಾಲ ಕಶ್ಚನ।
ಅನೇಕರತ್ನಾಕರಭೂಷಣಾ ಚ ಭೂಃ
ಸುಘೋಷಘೋಷಾಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಾಂ ಜಯೇ॥ 12-235-114 (74871)
ಕ್ರಿಯಾಭಿರಾಮಾ ಮನುಜಾ ಮನಸ್ವಿನೋ
ಬಭುಃ ಶುಭೇ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಪಥಿ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ನರಾಮರಾಃ ಕಿನ್ನರಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ
ಸಮೃದ್ಧಿಮಂತಃ ಸುಮನಸ್ವಿನೋಽಭವನ್॥ 12-235-115 (74872)
ನ ಜಾತ್ವಕಾಲೇ ಕುಸುಮಂ ಕುತಃ ಫಲಂ
ಪಪಾತ ವೃಕ್ಷಾತ್ಪವನೇರಿತಾದಪಿ।
ರಸಪ್ರದಾಃ ಕಾಮದುಘಾಶ್ಚ ಧೇನವೋ
ನ ದಾರುಣಾ ವಾಗ್ವಿಚಚಾರ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-235-116 (74873)
ಇಮಾಂ ಸಪರ್ಯಾಂ ಸಹ ಸರ್ವಕಾಮದೈಃ
ಶ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಶಕ್ರಪ್ರಮುಖೈಶ್ಚ ದೈವತೈಃ।
ಪಠಂತಿ ಯೇ ವಿಪ್ರಸದಃ ಸಮಾಗತಾಃ
ಸಮೃದ್ಧಕಾಮಾಃ ಶ್ರಿಯಮಾಪ್ನುವಂತಿ ತೇ॥ 12-235-117 (74874)
ತ್ವಯಾ ಕುರೂಣಾಂ ವರ ಯತ್ಪ್ರಚೋದಿತಂ
ಭವಾಭವಸ್ಯೇಹ ಪರಂ ನಿದರ್ಶನಂ।
ತದದ್ಯ ಸರ್ವಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ ಮಯಾ
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ತತ್ತ್ವಂ ಪರಿಗಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-235-118 (74875)
`ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಗೋಚರಾತಿಗಂ
ಸ್ವಗೋಚರೇ ಸರ್ವಕೃತಾಲಯಂ ತಂ।
ಹರಿಂ ಮಹಾಪಾಗ್ರಹರಂ ಜನಾಸ್ತೇ
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂಪೂಜ್ಯ ವಿಧೂತಪಾಪಾಃ॥ 12-235-119 (74876)
ಯಮೈಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ನಿಯಮೈಶ್ಚ ಸಂಯತಾ
ಸ್ತತ್ವಂ ಚ ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಿಪಶ್ಯಮಾನಾಃ।
ದೇವಾನುಸಾರೇಣ ವಿಮುಕ್ತಿಯೋಗಂ
ತೇ ಗಾಹಮಾನಾಃ ಪರಮಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 12-235-120 (74877)
ಏವಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತತಂ ಜಪಹೋಮಪರಾಯಣಃ।
ವಾಸುದೇವಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಧ್ಯಾನಪರಾಯಣಃ॥ 12-235-121 (74878)
ದಾನಧರ್ಮರತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಂ ಪರಿಪಾಲಯ।
ವಾಸುದೇವಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಧ್ಯಾನಪರಾಯಣಾನ್।
ವಿಶೇಷೇಣಾರ್ಚಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಸತತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸ್ವ ಚ॥' ॥ 12-235-122 (74879)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪ಼ಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 235॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-235-6 ಭವಮೌಲಿಭವಾಂ ಗಂಗಾಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-26 ವಿಜಿತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-29 ಇತಿ ಟ. ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-44 ಧೈರ್ಯಾದುದ್ಧಾರಿತಾರಿಷು ಇತಿ ನಚಾಪ್ಯಾಸನ್ಪ್ರಗೇಶಯಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-45 ಕಾರ್ಯಂ ಕೃತಂ ಚಾನ್ವವೇಕ್ಷ್ಯ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-60 ಮೃತ್ಯಾ ಭರ್ತ್ರಂತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-235-80 ಪ್ರಕೀರ್ಣಂ ಕಾಂಸ್ಯಭಾಜನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 236
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.236. ಅಧ್ಯಾಯಃ 236
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೈರಾಗ್ಯಾದಿಪೂರ್ಯಕಭಗವಜ್ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧನತ್ವಪರಾಸಿತಜೈಗೀಷವ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-235-0 (74880)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-235-0x (6212)
ಕಿಂಶೀಲಃ ಕಿಂಸಮಾಚಾರಃ ಕಿಂವಿದ್ಯಃ ಕಿಂಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ಯತ್ಪರಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಧ್ರುವಂ॥ 12-236-1 (74881)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-236-2x (6213)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷು ನಿಯತೋ ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ತತ್ಪರಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಧ್ರುವಂ॥ 12-236-2 (74882)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಜೈಗೀಷವ್ಯಸ್ಯ ಸಂವಾದಮಸಿತಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 12-236-3 (74883)
`ಮಹಾದೇವಾಂತರೇ ವೃತ್ತಂ ದೇವ್ಯಾಶ್ಚೈವಾಂತರೇ ತಥಾ।
ಯಥಾವಚ್ಛೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಜ್ಞಾನದಂ ಪಾಪನಾಶನಂ॥' 12-236-4 (74884)
ಜೈಗೀಷವ್ಯಂ ನಹಾಪ್ರಜ್ಞಂ ಧರ್ನಾಣಾಮಾಗತಾಗಮಂ।
ಅಕ್ರುಧ್ಯಂತಮಹೃಷ್ಯಂತಮಸಿತೋ ದೇವಲೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-236-5 (74885)
ನ ಪ್ರೀಮಸೇ ಬಂದ್ಯಮಾನೋ ನಿಂದ್ಯಮಾನೋ ನ ಕುಪ್ಯಸೇ।
ಕಾ ತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಕುತಶ್ಚೈಷಾ ಕಿಂ ತೇ ತಸ್ಯಾಃ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-236-6 (74886)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-236-7x (6214)
ಇತಿ ತೇನಾನುಯುಕ್ತಃ ಸ ತಮೃಪಾಚ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಮಹದ್ವಾಕ್ಯಪ್ರಸಂದಿಗ್ಧಂ ಪುಷ್ಕಲಾರ್ಥಪದಂ ಶುಚಿ॥ 12-236-7 (74887)
ಜೈಗೀಷವ್ಯ ಉವಾಚ। 12-236-8x (6215)
ಯಾ ಯತಿಯೌ ಪರಾ ನಿಷ್ಠಾ ಯಾ ಶಾಂತಿಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ।
ತಾಂ ತೇಽಹಂ ಸಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾಂ ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ವೈ ದ್ವಿಜ॥ 12-236-8 (74888)
ನಿನ್ವತ್ಸು ವಾ ಸಪ್ತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಶಂಸತ್ಸು ಚ ದೇವಲ।
ನಿಹವಂತಿ ಚ ಯೇ ತೇಷಾಂ ಸಮಯಂ ಸುಕೃತಂ ಚ ಯತ್॥ 12-236-9 (74889)
ಉಕ್ತಾಶ್ಚ ನ ವಿವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ವಕ್ತಾರಮಹಿತೇ ಹಿತಂ।
ಪ್ರತಿಹಂತುಂ ನ ಚೇಚ್ಛಂತಿ ಹಂತಾರಂ ವೈ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-236-10 (74890)
ನಾಪ್ರಾಪ್ತಮನುಶೋಚಂತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಾನಿ ಕುರ್ವತೇ।
ನ ಚಾತೀತಾನಿ ಶೋಚಂತಿ ನ ಚೈತಾನ್ಪ್ರತಿಜಾನತೇ॥ 12-236-11 (74891)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾನಾಂ ಚ ಪೂಜ್ಯಾನಾಂ ಕಾಮಾದರ್ಥೇಷು ದೇವಲ।
ಯಥೋಪಪತ್ತಿಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಶಕ್ತಿಮಂತೋ ಧೃತವ್ರತಾಃ॥ 12-236-12 (74892)
ಪಕ್ವವಿದ್ಯಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ನಾಪರಾಧ್ಯಂತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-236-13 (74893)
ಅನೀರ್ಷವೋ ನ ಚೋನ್ಯೋನ್ಯಂ ವಿಹಿಂಸಂತಿ ಕದಾಚನ।
ನ ಚ ಜಾತೂಪತಪ್ಯಂತೇ ಧೀರಾಃ ಪರಸಮೃದ್ಧಿಭಿಃ॥ 12-236-14 (74894)
ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸೇ ಚಾತ್ಯರ್ಥಂ ನ ವದಂತಿ ಪರಸ್ಯ ಚ।
ನ ಚ ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸಾಭ್ಯಾಂ ವಿಕ್ರಿಯಂತೇ ಕದಾಚನ॥ 12-236-15 (74895)
ಸರ್ವತಶ್ಚ ಪ್ರಶಾಂತಾ ಯೇ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ।
ನ ಕುಧ್ಯಂತಿ ಸ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ನಾಪರಾಧ್ಯಂತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-236-16 (74896)
ವಿಮುಚ್ಯ ಹೃದಯಗ್ರಂಥಿಂ ಚಂಕಂಯಂತೇ ಯಥಾಸುಖಂ।
ನ ಚೈಷಾಂ ಬಾಂಧವಾಃ ಸಂತಿ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇಷಾಂ ಚ ಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-236-17 (74897)
ಅಮಿತ್ರಾಶ್ಚ ನ ಸಂತ್ಯೇಷಾಂ ಯೇ ಚಾಮಿತ್ರಾ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಯ ಏವಂ ಕುರ್ವತೇ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಸುಖಂ ಜೀವಂತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-236-18 (74898)
ಯೇ ಧರ್ಮಂ ಚಾನುರುಧ್ಯಂತೇ ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಯೇ ಹ್ಯತೋ ವಿಚ್ಯುತಾ ಮಾರ್ಗಾತ್ತೇ ಹೃಷ್ಯಂತ್ಯುದ್ವಿಜಂತಿ ಚ॥ 12-236-19 (74899)
ಆಸ್ಥಿತಸ್ತಮಹಂ ಮಾರ್ಗಮಸೂಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಂ ಕಥಂ।
ನಿಂದ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಶಸ್ತೋ ವಾ ಹೃಷ್ಯೇಯಂ ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 12-236-20 (74900)
ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಂತಿ ತತ್ತಸ್ಮಾದಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ನ ಮೇ ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸಾಭ್ಯಾಂ ಹ್ರಾಸವೃದ್ಧೀ ಭವಿಷ್ಯತಃ॥ 12-236-21 (74901)
ಅಮೃತಸ್ಯೇವ ಸಂತೃಪ್ಯೇದವಮಾನಸ್ಯ ತತ್ತ್ವವಿತ್।
ವಿಷಸ್ಯೇವೋದ್ವಿಜೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂಮಾನಸ್ಯ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-236-22 (74902)
ಅವಜ್ಞಾತಃ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚೋಭಯೋಃ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಯೋಽವಮಂತಾ ಸ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-236-23 (74903)
ಪರಾಂ ಗತಿಂ ಚ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಏತದ್ವ್ರತಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸುಖಮೇಧಂತಿ ತೇ ಜನಾಃ॥ 12-236-24 (74904)
ಸರ್ವತಶ್ಚ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ಕ್ರತೂನ್ಸರ್ವಾಂಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ಯತ್ಪರಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಧ್ರುವಂ॥ 12-236-25 (74905)
ನಾಸ್ಯ ದೇವಾ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನ ಪಿಶಾಚಾ ನ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಪದಮನ್ವವರೋಹಂತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-236-26 (74906)
`ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನೇಸ್ತಸ್ಯ ವಚನಂ ದೇವಲಸ್ತಥಾ।
ತದಧೀನೋ ಭವಚ್ಛಿಷ್ಯಃ ಸರ್ವದ್ವಂದ್ವವಿನಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-236-27 (74907)
ಅಥಾನ್ಯತ್ತು ಪುರಾವೃತಂ ಜೈಗೀಷವ್ಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತಃ ಸರ್ವಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-236-28 (74908)
ಯಮಾಹುಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಶಂ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಂ।
ಅಷ್ಟಮೂರ್ತಿ ಜಗನ್ಮೂರ್ತಿಮಿಷ್ಟಸಂಧಿವಿಭೂಷಿತಂ॥
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ನ ವಿಷೀದಂತಿ ನ ಶೋಚಂತ್ಯುದ್ವಿಜಂತಿ ಚ॥ 12-236-29 (74909)
ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕೀ ಶಕ್ತಿರಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ಚರಾಚರಂ।
ಯಾತಿ ಸಜ್ಜತಿ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸ ದೇವಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ॥ 12-236-30 (74910)
ಮೇರೋರುತ್ತರಪೂರ್ವೇ ತು ಸರ್ವರತ್ನವಿಭೂಷಿತೇ।
ಅಚಿಂತ್ಯೇ ವಿಮಲೇ ಸ್ಥಾನೇ ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮಾನ್ವಿತೇ॥ 12-236-31 (74911)
ವೃಕ್ಷೈಶ್ಚ ಶೋಭಿತೇ ನಿತ್ಯಂ ದಿವ್ಯವಾಯುಸಮೀರಿತೇ।
ನಾನಾಭೂತಗಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತಃ॥ 12-236-32 (74912)
ತತ್ರ ವಿದ್ಯಾಧರಗಣಾ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಲೋಕಪಾಲಾಃ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚ ನದ್ಯಃ ಶೈಲಾಃ ಸರಾಂಸಿ ಚ॥ 12-236-33 (74913)
ಋಷಯೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಃ ಸ್ತೋಭಾಹ್ವಯಾಸ್ತಥಾ।
ಉಪಾಸಾಂಚಕ್ರಿರೇ ದೇವಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಸ್ತಥಾ॥ 12-236-34 (74914)
ತತ್ರ ರುದ್ರೋ ಮಹಾದೇವೋ ದೇವ್ಯಾ ಚೈವ ಸಹೋಮಯಾ।
ಆಸ್ತೇ ವೃಷಧ್ವಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸೋಮಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಲೋಚನಃ॥ 12-236-35 (74915)
ತತ್ರೈವಂ ದೇವಮಾಲೋಕ್ಯ ದೇವೀ ಧಾತ್ರೀ ವಿಭಾವರೀ।
ಉಮಾ ದೇವೀ ಪರೇಶಾನಮಪೃಚ್ಛದ್ವಿನಯಾನ್ವಿತಾ॥ 12-236-36 (74916)
ಅರ್ಥಃ ಕೋಽಥಾರ್ಥಶಕ್ತಿಃ ಕಾ ಭಗವನ್ಬ್ರೂಹಿ ಮೇಽರ್ಥಿತಃ।
ತಯೈವಂ ಪರಿಪೃಷ್ಟೋಽಸೌ ಪ್ರಾಹ ದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 12-236-37 (74917)
ಅರ್ಥೋಽಹಮರ್ಥಶಕ್ತಿಸ್ತ್ವಂ ಭೋಕ್ತಾಽಹಂ ಭೋಜ್ಯಮೇವ ಚ।
ರೂಪಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ತ್ವಂ ಪರೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-236-38 (74918)
ಅಹಂ ವಿಷ್ಣುರಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಹ್ಯಹಂ ಯಜ್ಞಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಆವಯೋರ್ನ ಚ ಭೇದೋಽಸ್ತಿ ಪರಮಾರ್ಥಸ್ತತೋಽಬಲೇ।
ತಥಾಪಿ ವಿದ್ಮಸ್ತೇ ಭೇದಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-236-39 (74919)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತತಃ ಪ್ರಾಹ ಹ್ಯಧಿಕಂ ಹ್ಯೇತಯೋರ್ವದ।
ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವೇದ ಮಹಾದೇವ ನಮ ಇತ್ಯೇವ ಭಾಮಿನೀ॥ 12-236-40 (74920)
ತದಂತರೇ ಸ್ಥಿತೋ ವಿದ್ವಾನ್ವಸುರೂಪೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಜೈಗೀಷವ್ಯಃ ಸ್ಮಯನ್ಪ್ರಾಹ ಹ್ಯರ್ಥ ಇತ್ಯೇವ ನಾದಯನ್॥ 12-236-41 (74921)
ಶ್ರೇಷ್ಠೋನ್ಯೋಽಸ್ಮಾನ್ಮಹೀಪಿಂಡಾ ತಲ್ಲೀನಾ ಶಕ್ತಿರಾಪರಾ।
ಮುದ್ರಿಕಾದಿವಿಶೇಷೇಣ ವಿಸ್ತೃತಾ ಸಂಭೃತೇತಿ ಚ॥ 12-236-42 (74922)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ದೇವೀ ಕೋಸಾವಿತ್ಯಬ್ರವೀದ್ರುಷಾ।
ವಾಕ್ಯಮಸ್ಯಾದ್ಯ ಸಂಭಂಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಿತಿ ಶಂಕರಂ॥ 12-236-43 (74923)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಿರ್ಗತೋ ಧೀಮಾನಾಶ್ರಮಂ ಸ್ವಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಸ್ಥಾನಾತ್ಸ್ವರ್ಗಗಣೇ ವಿದ್ವಾನ್ಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-236-44 (74924)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಪಾಪಹರೋ ಹರಃ।
ಪ್ರಾಹ ದೇವೀಂ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಜೈಗೀಷವ್ಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-236-45 (74925)
ಭಕ್ತೋ ಮಮ ಸಖಾ ಚೈವ ಶಿಷ್ಯಶ್ಚಾತ್ರ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಜೈಗೀಷವ್ಯ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರೋಕ್ತ್ವಾಸಾ ನಿರ್ಗತಃ ಶುಭೇ॥ 12-236-46 (74926)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಾಽಥ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ನ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ತೇನ ವೈ ಕೃತಂ।
ವಿಕೃತಾಽಹಂ ತ್ವಯಾ ದೇವ ಮುನಿನಾ ಚ ತಥಾಕೃತಾ॥ 12-236-47 (74927)
ಅತ*ಜ್ಞಾದಯದೇವೇಶ ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ತಚ್ಛ್ರುತಂ।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭಗವಾನಾಹ ಮಹಾದೇವಃ ಪಿನಾಕಧೃತ್॥ 12-236-48 (74928)
ನಿರಪೇಕ್ಷೋ ಮುನಿರ್ಯೋಗೀ ಮಾಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಃ ಸತತಂ ಧೀಮಾನ್ಸಮರೂಪಸ್ವಭಾವಧೃತ್॥ 12-236-49 (74929)
ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಮಸ್ವ ತಂ ದೇವಿ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಚ ಸಃ॥ 12-236-50 (74930)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಪ್ರಾಹ ಸಾ ದೇವೀ ಮುನೇಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನಿರಾಶತ್ವಮಹಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಂಯಂತಕನಾಶನ॥ 12-236-51 (74931)
ತಥೇತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ತಾಂ ದೇವೋ ವೃಷಮಾರುಹ್ಯ ಸತ್ವರಂ।
ದೇವಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಶ್ಚ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ॥ 12-236-52 (74932)
ಅಜರಾಮರಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಯತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಇತಸ್ತತಃ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ವೀರಸಂಘೈರ್ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-236-53 (74933)
ದೇಹಪ್ರಾವರಣಾರ್ಥಂ ವೈ ಸಂಸರನ್ಸ ತದಾ ಮುನಿಃ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯ ಮಹಾದೇವಂ ಯಥಾರ್ಹಂ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಪುನಃ ಸ ಪೂರ್ವವತ್ಕಥಾಂ ಸೂಚ್ಯಾ ಸೂತ್ರೇಣ ಸೂಚಯತ್॥ 12-236-54 (74934)
ತಮಾಹ ಭಗವಾಞ್ಶಂಭುಃ ಕಿಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಮುನೇ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಮತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ತ್ವಂ ಜೈಗೀಷವ್ಯ ಯದೀಚ್ಛಸಿ॥ 12-236-55 (74935)
ನಾವಲೋಕಯಮಾನಸ್ತು ದೇವದೇವಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಅನವಾಪ್ತಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವತ್ತೋ ಗೋವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಕೃತಾರ್ಥಃ ಪರಿಪೂರ್ಣೋಽಹಂ ಯತ್ತೇ ಕಾರ್ಯಂ ತು ಗಂಯತಾಂ॥ 12-236-56 (74936)
ಪ್ರಹಸಂಸ್ತು ಪುನಃ ಶರ್ವೋ ವೃಣೀಷ್ವೇತಿ ತಮಬ್ರವೀತ್।
ಅವಶ್ಯಂ ಹಿ ವರೋ ಪ್ರತ್ತಃ ಶ್ರಾವ್ಯಂ ವರಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-236-57 (74937)
ಜೈಗೀಷವ್ಯಸ್ತಮಾಹೇದಂ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಮಮ।
ಸೂಚೀಮನು ಮಹಾದೇವ ಸೂತ್ರಂ ಸಮನುಗಚ್ಛತಃ॥ 12-236-58 (74938)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಗೌರೀಮಾಲೋಕ್ಯ ಶಂಕರಃ।
ಸ್ವಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಯಯೌ ಹೃಷ್ಟಃ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತಃ॥ 12-236-59 (74939)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ಯೋಗಿನೋ ನಿತ್ಯಾಃ ಸರ್ವಶಸ್ತೇ ಸ್ವಯಂಭುವಃ॥' ॥ 12-236-60 (74940)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶಂತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 236॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-236-8 ಯಾ ಶಕ್ತಿಃ ಪುಣ್ವಕಮೇಣಾಂ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-236-12 ಸಂಪ್ರದಾನಂ ಚ ಪೂಜ್ಯಾನಾಂ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 237
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.237. ಅಧ್ಯಾಯಃ 237
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸದ್ಗುಣಾನಾಂ ಜನವಶೀಕರಣಕಾರಣತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಉಗ್ರಸೇನಾಯ ಕೃಷ್ಣೋದಿತನಾರದಗುಣಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-237-0 (74941)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-237-0x (6216)
ಪ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವಸತ್ವಾಭಿನಂದಿತಃ।
ಗುಣೈಃ ತರ್ಪೈರುಪೇತಶ್ಚ ಕೋನ್ವಸ್ತಿ ಭುವಿ ಮಾನವಃ॥ 12-237-1 (74942)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-237-2x (6217)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪೃಚ್ಛತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಉಗ್ರಸೇನಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ನಾರದೇ ಕೇಶವಸ್ಯ ಚ॥ 12-237-2 (74943)
ಉಗ್ರಸೇನ ಉವಾಚ। 12-237-3x (6218)
ಯಸ್ಯ ಸಂಕಲ್ಪತೇ ಲೋಕೋ ನಾರದಸ್ಯ ಪ್ರಕೀರ್ತನೇ।
ಮನ್ಯೇ ಸ ಗುಣಸಂಪನ್ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮಮ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-237-3 (74944)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-237-4x (6219)
ಕುಕುರಾಧಿಪ ಯಾನ್ಮನ್ಯೇ ಶೃಣು ತಾನ್ಮೇ ವಿವಕ್ಷತಃ।
ನಾರದಸ್ಯ ಗುಣಾನ್ಸಾಧೂನ್ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ನರಾಧಿಪ॥ 12-237-4 (74945)
ನ ಚಾರಿತ್ರನಿಮಿತ್ತೋಽಸ್ಯಾಹಂಕಾರೋ ದೇಹಪಾತನಃ।
ಅಭಿನ್ನಶ್ರುತಚಾರಿತ್ರಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-5 (74946)
ಅರತಿಃ ಕ್ರೋಧಚಾಪಲ್ಯೇ ಭಯಂ ನೈತಾನಿ ನಾರದೇ॥
ಅದೀರ್ಘಸೂತ್ರಃ ಶೂರಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-6 (74947)
ಉಪಾಸ್ಯೋ ನಾರದೋ ಬಾಢಂ ವಾಚಿ ನಾಸ್ಯ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ।
ಕಾಮತೋ ಯದಿ ವಾ ಲೋಭಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-7 (74948)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿಧಿತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಕ್ಷಾಂತಃ ಶಕ್ತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಋಜುಶ್ಚ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-8 (74949)
ತೇಜಸಾ ಯಶಸಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಜ್ಞಾನೇನ ವಿನಯೇನ ಚ।
ಜನ್ಮನಾ ತಪಸಾ ವೃದ್ಧಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-9 (74950)
ಸುಶೀಲಃ ಸುಖಸಂವೇಶಃ ಸುಭೋಜಃ ಸ್ವಾದರಃ ಶುಚಿಃ।
ಸುವಾಕ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯನೀರ್ಷ್ಯಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-10 (74951)
ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕುರುತೇ ಬಾಢಂ ಪಾಪಮಸ್ಮಿನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಪ್ರೀಯತೇ ಪರಾನರ್ಥೈಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-11 (74952)
ವೇದಶ್ರೂತಿಭಿರಾಖ್ಯಾನೈರರ್ಥಾನಭಿಜಿಗೀಷತಿ।
ತಿತಿಕ್ಷುರನವಜ್ಞಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-12 (74953)
ಸಮತ್ವಾಚ್ಚ ಪ್ರಿಯೋ ನಾಸ್ತಿ ನಾಪ್ರಿಯಶ್ಚ ಕಥಂಚನ।
ಮನೋಽನುಕೂಲವಾದೀ ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-13 (74954)
ಬಹುಶ್ರುತಶ್ಚಿತ್ರಕಥಃ ಪಂಡಿತೋಽನಲಸೋಽಶಠಃ।
ಅದೀನೋಽಕ್ರೋಧನೋಽಲುಬ್ಧಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-14 (74955)
ನಾರ್ಥೇ ಧನೇ ವಾ ಕಾಮೇ ವಾ ಭೂತಪೂರ್ವೋಽಸ್ಯ ವಿಗ್ರಹಃ।
ದೋಷಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-15 (74956)
ದೃಢಭಕ್ತಿರನಿಂದ್ಯಾತ್ಮಾ ಶ್ರುತವಾನನೃಶಂಸವಾನ್।
ವೀತಸಂಮೋಹದೋಷಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-16 (74957)
ಅಸಕ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಗೇಷು ಸಕ್ತಾತ್ಮೇವ ಚ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಅದೀರ್ಘಸಂಶಯೋ ವಾಗ್ಮೀ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-17 (74958)
ಸಮಾಧಿರ್ನಾಸ್ಯ ಕಾಮಾರ್ಥೈ ನಾತ್ಮಾನಂ ಸ್ತೌತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅನೀರ್ಷುರ್ಮೃದುಸಂವಾದಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-18 (74959)
`ನಾಹಂಕಾರೇ ಮುಕ್ತಿರಸ್ಯ ಚಾರಿತ್ರೇ ಬುದ್ಧಿರಾಸ್ಥಿತಾ।
ವೇದಾರ್ಥವಿದ್ವಿಭಾಗೇನ ಯಜ್ಞವಿದ್ಯೋಗವಿತ್ಕವಿಃ।
ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಯ ಸದಾ ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-19 (74960)
ತ್ರಿಗುಣಂ ಗುಣಭೋಕ್ತಾರಂ ಪಂಚಯಜ್ಞಾತ್ಮಕಂ ತಥಾ।
ಯಥಾವತ್ಸ ವಿಜಾನಾತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-20 (74961)
ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕುರುತೇ ಬಾಢಂ ಪಾಪಮಸ್ಮಿನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಪ್ರೀಯತೇ ಪರಾನರ್ಥೈಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜ್ಯತೇ॥' 12-237-21 (74962)
ಲೋಕಸ್ಯ ವಿವಿಧಂ ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ಚಾಪ್ಯಕುತ್ಸಯನ್।
ಸಂಸರ್ಗವಿದ್ಯಾಕುಶಲಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-22 (74963)
ನಾಸೂಯತ್ಯಾಗಮಂ ಕಂಚಿತ್ಸ್ವನಯೇನೋಪಜೀವತಿ।
ಅಬಂಧ್ಯಕಾಲೋಽವಶ್ಯಾತ್ಮಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-23 (74964)
ಕೃತಶ್ರಮಃ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ನ ಚ ತೃಪ್ತಃ ಸಮಾಧಿತಃ।
ನಿತ್ಯಯುಕ್ತೋಽಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-24 (74965)
ನಾಪತ್ರಪಶ್ಚ ಯುಕ್ತಶ್ಚ ನಿಯುಕ್ತಃ ಶ್ರೇಯಸೇ ಪರೈಃ।
ಅಭೇತ್ತಾ ಪರಗುಹ್ಯಾನಾಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-25 (74966)
ನ ಹೃಷ್ಯತ್ಯರ್ಥಲಾಭೇಷು ನಾಲಾಭೇ ತು ವ್ಯಥತ್ಯಪಿ।
ಸ್ಥಿರಬುದ್ಧಿರಸಕ್ತಾತ್ಮಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜಿತಃ॥ 12-237-26 (74967)
ತಂ ಸರ್ವಗುಣಸಂಪನ್ನಂ ದಕ್ಷಂ ಶುಚಿಮನಾಮಯಂ।
ಕಾಲಜ್ಞಂ ಚ ಪ್ರಿಯಜ್ಞಂ ಚ ಕಃ ಪ್ರಿಯಂ ನ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-237-27 (74968)
`ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸಂಪ್ರಶಸ್ಯೈನಮುಗ್ರಸೇನೋ ಗತೋ ಗೃಹಾತ್।
ಆಸ್ತೇ ಕೃಷ್ಣಸ್ತಥೈಕಾಂತೇ ಪರ್ಯಂಕೇ ರತ್ನಭೂಷಿತೇ॥ 12-237-28 (74969)
ಕದಾಚಿತ್ತತ್ರ ಭಗವಾನ್ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ತಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸ್ತೇ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-237-29 (74970)
ತಂ ಖಿನ್ನಮಿವ ಸಂಲಕ್ಷ್ಯ ಕೇಶವಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಕಿಮಿದಂ ಕೇಶವ ತವ ವೈಮನಸ್ಯಂ ಜನಾರ್ದನ।
ಅಭೂತಪೂರ್ವಂ ಗೋವಿಂದ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-237-30 (74971)
ಶ್ರೀವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 12-237-31x (6220)
ನಾಸುಹೃತ್ಪರಮಂ ಮೇಽದ್ಯ ನಾಪದೋಽರ್ಹತಿ ವೇದಿತುಂ।
ಅಪಂಡಿತೋ ವಾಪಿ ಸುಹೃತ್ಪಂಡಿತೋ ವಾಽಪ್ಯನಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-237-31 (74972)
ಸ ತ್ವಂ ಸುಹೃಚ್ಚ ವಿದ್ವಾಂಶ್ಚ ಜಿತಾತ್ಮಾ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ।
ಅಪ್ಯೇತದ್ಧೃದಿ ಯದ್ದುಃಖಂ ತದ್ಭವಾಞ್ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-237-32 (74973)
ದಾಸ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯವಾದೇನ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಚ ಕರೋಂಯಹಂ।
ದ್ವಿಷಂತಿ ಸತತಂ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿವಾಂಧವಾಃ॥ 12-237-33 (74974)
ದಿವ್ಯಾ ಅಪಿ ತಥಾ ಭೋಗಾ ದತ್ತಾಸ್ತೇಷಾಂ ಮಯಾ ಪೃಥಕ್।
ತಥಾಽಪಿ ಚ ದ್ವಿಷಂತೋ ಮಾಂ ವರ್ತಂತೇ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-237-34 (74975)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-237-35x (6221)
ಅನಾಯಸೇನ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಪರಿಮೃಜ್ಯಾನುಮೃಜ್ಯ ಚ।
ಜಿಹ್ವಾಮುದ್ಧರ ಚೈತೇಷಾಂ ನ ವಕ್ಷ್ಯಂತಿ ತತಃ ಪರಂ॥ 12-237-35 (74976)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 12-237-36x (6222)
ಅನಾಯಸಂ ಕಥಂ ವಿಂದ್ಯಾಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ಮುನಿವರೋತ್ತಮ।
ಯೇನಷಾಮುದ್ಧರೇ ಜಿಹ್ವಾಂ ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮೇ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-237-36 (74977)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-237-37x (6223)
ಗೋಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ವಾಸಾಂಸಿ ರತ್ನಾದ್ಯಂ ಯದ್ಧನಂ ಬಹು।
ಆಸ್ಯೇ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ ಚೈತೇಷಾಂ ಶಸ್ತ್ರಮೇತದನಾಯಸಂ॥ 12-237-37 (74978)
ಸುಹೃತ್ಸಂಬಂಧಿಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಗುರೂಣಾಂ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ಚ।
ಆಖ್ಯಾತಂ ಶಸ್ರಮೇತದ್ಧಿ ತೇನ ಚ್ಛಿಂಧಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-237-38 (74979)
ತವೈಶ್ವರ್ಯಪ್ರದಾನಾನಿ ಶ್ಲಾಧ್ಯಮೇಷಾಂ ವಚಾಂಸಿ ಚ।
ಸಮರ್ಥಂ ತ್ವಾಮಭಿಜ್ಞಾಯ ಪ್ರವದಂತಿ ಚ ತೇ ನರಾಃ॥ 12-237-39 (74980)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-237-40x (6224)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಸಂಪೂಜ್ಯ ಚ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ತಥಾಽಕರೋನ್ಮಹಾತೇಜಾ ಮುನಿವಾಕ್ಯೇನ ಚೋದಿತಃ॥ 12-237-40 (74981)
ಏವಂಪ್ರಭಾವೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರ್ನಾರದೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಪೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ತದುಕ್ತಂ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 12-237-41 (74982)
ಸರ್ವಧರ್ಮಹಿತೇ ಯುಕ್ತಾಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಲೋಕಪ್ರಿಯತ್ವಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಕೋವಿದಾಃ॥' ॥ 12-237-42 (74983)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 237॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-237-12 ತಿತಿಕ್ಷುರನವದ್ಯಶ್ಚೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-237-31 ಅಸುಹೃತ್ನಾಪುರುಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 238
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.238. ಅಧ್ಯಾಯಃ 238
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸೃಷ್ಟ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸಶುಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-238-0 (74984)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-238-0x (6225)
ಆದ್ಯಂತಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೌರವ।
ಧ್ಯಾನಂ ಕರ್ಮ ಚ ಕಾಲಂ ಚ ತಥೈವಾಯುರ್ಯುಗೇಯುಗೇ॥ 12-238-1 (74985)
ಲೋಕತತ್ತ್ವಂ ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಸರ್ಗಶ್ಚ ನಿಧನಂ ಚೈವ ಕುತ ಏತತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-238-2 (74986)
`ಭೇದಕಂ ಭೇದತತ್ವಂ ಚ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ಮತಂ ತಥಾ।
ಅವಸ್ಥಾತ್ರಿತಯಂ ಚೈವ ಯಾದೃಶಂ ಚ ಪಿತಾಮಹ॥' 12-238-3 (74987)
ಯದಿ ತೇಽನುಗ್ರಹೇ ಬುದ್ಧಿರಸ್ಮಾಸ್ವಿಹ ಸತಾಂ ವರ।
ಏತದ್ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 12-238-4 (74988)
ಪೂರ್ವಂ ಹಿ ಕಥಿತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೃಗುಭಾಷಿತಮುತ್ತಮಂ॥
ಭರದ್ವಾಜಸ್ಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇಸ್ತತೋ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರುತ್ತಮಾ॥ 12-238-5 (74989)
ಜಾತಾ ಪರಮಧರ್ಮಿಷ್ಠಾ ದಿವ್ಯಸಂಸ್ಥಾನಸಂಸ್ಥಿತಾ।
ತತೋ ಭೂಯಸ್ತು ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-238-6 (74990)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-238-7x (6226)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಜಗೌ ಯದ್ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಪುತ್ರಾಯ ಪರಿಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-238-7 (74991)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಾನಖಿಲಾನ್ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಸ್ತಥಾ।
ಅನ್ವಿಚ್ಛನ್ನೈಷ್ಠಿಕಂ ಕರ್ಮ ಧರ್ಮನೈಪುಣದರ್ಶನಾತ್॥ 12-238-8 (74992)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ವ್ಯಾಸಂ ಪುತ್ರೋ ವೈಯಾಸಕಿಃ ಶುಕಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸಂಶಯಮಿಮಂ ಛಿನ್ನಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯಂ॥ 12-238-9 (74993)
ಶ್ರೀಶುಕ ಉವಾಚ। 12-238-10x (6227)
ಭೂತಗ್ರಾಮಸ್ಯ ರ್ಕ್ತಾರಂ ಕಾಲಜ್ಞಾನೇ ಚ ನಿಶ್ಚಿತಂ।
`ಜ್ಞಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಗವಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 12-238-10 (74994)
ತ್ರಿತಯೇ ತ್ವೇನಮಾಯಾತಿ ತಥಾ ಹ್ಯೇಷೋಽಪಿ ವಾ ಪುನಃ।
ಕೇನೈವ ಚ ವಿಭಾಗಃ ಸ್ಯಾತ್ತುರೀಯೋ ಲಕ್ಷಣೈರ್ವಿನಾ॥ 12-238-11 (74995)
ಜ್ಞಾನಜ್ಞೇಯಾಂತರೇ ಕೋಸೌ ಕೋಯಂ ಭಾವಸ್ತು ಭೇದವತ್।
ಯಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಲಕ್ಷಣಂ ಚೈವ ತೇಷಾಂ ಕರ್ತಾರಮೇವ ಚ।'
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ ಯತ್ಕೃತ್ಯಂ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-238-12 (74996)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-238-13x (6228)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರೋವಾಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಾಯ ಪೃಚ್ಛತೇ।
ಅತೀತಾನಾಗತೇ ವಿದ್ವಾನ್ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-238-13 (74997)
`ಪೃಚ್ಛತಸ್ತವ ಸತ್ಪುತ್ರ ಯಥಾವತ್ಕೀರ್ತಯಾಂಯಹಂ।
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಯಥಾಽಽವೃತಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 12-238-14 (74998)
ಕಾರ್ಯಾದಿ ಕಾರಣಾಂತಂ ಯತ್ಕಾರ್ಯಾಂತಂ ಕಾರಣಾದಿಕಂ।
ಜ್ಞಾನಂ ತದುಭಯಂ ವಿತ್ತ್ವಾ ಸತ್ಯಂ ಚ ಪರಮಂ ಶುಭಂ॥ 12-238-15 (74999)
ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಚಾಭಿವಿಖ್ಯಾತಂ ತದ್ವೈ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸೂರಯಃ।
ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯಂ ಭೂತಂ ಭೂತಕಾರಣಮದ್ಭುತಂ॥ 12-238-16 (75000)
ಆಸೀದಾದೌ ತತಸ್ತ್ವಾಹುಃ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮಿತಿ ತದ್ವಿದಃ।
ತ್ರಿಗುಣಾಂ ತಾಂ ಮಹಾಮಾಯಾಂ ವೈಷ್ಣವೀಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ವಿದುಃ॥ 12-238-17 (75001)
ತದೀದೃಶಮನಾದ್ಯಂತಮವ್ಯಕ್ತಮಜರಂ ಧ್ರುವಂ।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ರೇ ವೈಕೃತಂ ಚ ತತ್॥ 12-238-18 (75002)
ತದ್ವೈ ಪ್ರಧಾನಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ತ್ರಿಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ಸಂಯಗ್ಯೋಗಗುಣಂ ಸ್ವಸ್ಥಂ ತದಿಚ್ಛಾಕ್ಷೋಭಿತಂ ಮಹತ್॥ 12-238-19 (75003)
ಶಕ್ತಿತ್ರಯಾತ್ಮಿಕಾ ತಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕಾರಣಾತ್ಮಿಕಾ।
ಅಸ್ವತಂತ್ರಾ ಚ ಸತತಂ ವಿದಧಿಷ್ಠಾನಸಂಯುತಾ॥ 12-238-20 (75004)
ಸ್ವಭಾವಾಖ್ಯಂ ಸಮಾಪನ್ನಾ ಮೋಹವಿಗ್ರಹಧಾರಿಣೀ।
ವಿವಿಧಸ್ಯಾಸ್ಯ ಜೀವಸ್ಯ ಭೋಗಾರ್ಥಂ ಸಮುಪಾಗತಾ॥ 12-238-21 (75005)
ಯಥಾ ಸಂನಿಧಿಮಾತ್ರೇಣ ಗಂಧಕ್ಷೋಭಾಯ ಜಾಯತೇ।
ಮನಸ್ತದ್ವದಶೇಷಸ್ಯ ಪರಾತ್ಪರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-238-22 (75006)
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ತತ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷೋಭಯಾಮಾಸ ವಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸಾತ್ವಿಕೋ ರಾಜಸಶ್ಚೈವ ತಾಮಸಶ್ಚ ತ್ರಿಧಾ ಮಹಾನ್॥ 12-238-23 (75007)
ಪ್ರಧಾನತತ್ವಾದುದ್ಭೂತೋ ಮಹತ್ವಾಚ್ಚ ಮಹಾನ್ಸ್ಮೃತಃ।
ಪ್ರಧಾನತತ್ವಮುದ್ಭೂತಂ ಮಹತ್ತತ್ವಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್॥ 12-238-24 (75008)
ಕಾಲಾತ್ಮನಾಽಭಿಭೂತಂ ತತ್ಕಾಲೋಂಽಶಃ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪುರುಷಶ್ಚಾಪ್ರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಸ ಏವ ಇತಿ ಗೀಯತೇ॥ 12-238-25 (75009)
ತ್ರಿಗುಣೋಸೌ ಮಹಾಜ್ಞಾತಃ ಪ್ರಧಾನ ಇತಿ ವೈ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-238-26 (75010)
ಸಾತ್ವಿಕೋ ರಾಜಸಶ್ಚೈವ ತಾಮಸಶ್ಚ ತ್ರಿಧಾತ್ಮಕಃ।
ತ್ರಿವಿಧೋಽಯಮಹಂಕಾರೋ ಮಹತ್ತತ್ವಾದಜಾಯತ॥ 12-238-27 (75011)
ತಾಮಸೋಽಸಾವಹಂಕಾರೋ ಭೂತಾದಿರಿತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಭೂತಾನಾಮಾದಿಭೂತತ್ವಾದ್ರಕ್ತಾಹಿಸ್ತಾಮಸಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-238-28 (75012)
ಭೂತಾದಿಃ ಸ ವಿಕುರ್ವಾಣಃ ಶಿಷ್ಟಂ ತನ್ಮಾತ್ರಕಂ ತತಃ।
ಸಸರ್ಜ ಶಬ್ದಂ ತನ್ಮಾತ್ರಮಾಕಾಶಂ ಶಬ್ದಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-238-29 (75013)
ಶಬ್ದಲಕ್ಷಣಮಾಕಾಶಂ ಶಬ್ದತನ್ಮಾತ್ರಮಾವೃಣೋತ್।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಸ್ಪರ್ಶಮಾತ್ರಂ ಸಸರ್ಜ ಹ॥ 12-238-30 (75014)
ಶಬ್ದಮಾತ್ರಂ ತದಾಕಾಶಂ ಸ್ಪರ್ಶಮಾತ್ರಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ಸಸರ್ಜ ವಾಯುಸ್ತೇನಾಸೌ ಪೀಡ್ಯಮಾನ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-238-31 (75015)
ಸ್ಪರ್ಶಮಾತ್ರಂ ತದಾ ವಾಯೂ ರೂಪಮಾತ್ರಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಸಸರ್ಜಾಗ್ನಿಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-238-32 (75016)
ರೂಪಮಾತ್ರಂ ತತೋ ವಹ್ನಿಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ರಸಮಾತ್ರಂ ಸಸರ್ಜ ಹ॥ 12-238-33 (75017)
ರುಪಮಾತ್ರಗತಂ ತೇಜೋ ರಸಮಾತ್ರಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಸಸರ್ಜಾಂಭ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-238-34 (75018)
ರಸಮಾತ್ರಾತ್ಮಕಂ ಭೂಯೋ ರಸಂ ತನ್ಮಾತ್ರಮಾವೃಣೋತ್।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಗಂಧಂ ತನ್ಮಾತ್ರಕಂ ತತಃ॥ 12-238-35 (75019)
ಸಸರ್ಜ ಗಂಧಂ ತನ್ಮಾತ್ರಮಾವೃಣೋತ್ಕರಕಂ ತತಃ।
ತೇನ ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಕಾಠಿನ್ಯಂ ಚ ಸಸರ್ಜ ಹ॥ 12-238-36 (75020)
ಪೃಥಿವೀ ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಾದ್ಗಂಧತನ್ಮಾತ್ರಜಾತ್ತಥಾ॥ 12-238-37 (75021)
ಅಂಮಯಂ ಸರ್ವಮೇವೇದಮಾಪಸ್ತಸ್ತಂಭಿರೇ ಪುನಃ।
ಭೂತಾನೀಮಾನಿ ಜಾತಾನಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾದೀನಿ ವೈ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-238-38 (75022)
ಭೂತಾನಾಂ ಮೂರ್ತಿರೇವೈಷಾಮನ್ನಂ ಚೈಷಾಂ ಮತಾ ಬುಧೈಃ।
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ತನ್ಮಾತ್ರಾ ತನ್ಮಾತ್ರಾ ಇತಿ ತೇ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-238-39 (75023)
ತೈಜಸಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಹುರ್ದೇವಾ ವೈಕಾರಿಕಾ ದಶ।
ಏಕಾದಶಂ ಮನಶ್ಚಾತ್ರ ದೇವಾ ವೈಕಾರಿಕಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-238-40 (75024)
ಏಷಾಮುದ್ಧರ್ತಕಃ ಕಾಲೋ ನಾನಾಭೇದವದಾಸ್ಥಿತಃ।
ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಗುಣಭೇದೇನ ಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ಏಕ ಏವ ತ್ರಿಧಾ ಭಿನ್ನಃ ಕರೋತಿ ವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-238-41 (75025)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಪಾತಿ ನಾರಾಯಣೋಽವ್ಯಯಃ।
ರುದ್ರೋ ಹಂತಿ ಜಗನ್ಮೂರ್ತಿಃ ಕಾಲ ಏಷ ಕ್ರಿಯಾಬುಧಃ॥ 12-238-42 (75026)
ಕಾಲೋಪಿ ತನ್ಮಯೋಚಿಂತ್ಯಸ್ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ಅವ್ಯಕ್ತೋಸಾವಚಿಂತ್ಯೋಸೌ ವರ್ತತೇ ಭಿನ್ನಲಕ್ಷಣಃ॥ 12-238-43 (75027)
ಕಾಲಾತ್ಮನಾ ತ್ವಿದಂ ಭಿನ್ನಮಭಿನ್ನಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ಯತ್।
ಅನಾದ್ಯಂತಮಜಂ ದಿವ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಮಜರಂ ಧ್ರುವಂ।'
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ರೇ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-238-44 (75028)
ಕಾಷ್ಠಾ ನಿಮೇಷಾ ದಶ ಪಂಚ ಚೈವ
ತ್ರಿಂಶತ್ತು ಕಾಷ್ಠಾ ಗಣಯೇತ್ಕಲಾಂ ತಾಂ।
ತ್ರಿಂಶತ್ಕಲಶ್ಚಾಪಿ ಭವೇನ್ಮುಹೂರ್ತೋ
ಭಾಗಃ ಕಲಾಯಾ ದಶಮಶ್ಚ ಯಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 12-238-45 (75029)
ತ್ರಿಂಶನ್ಮುಹೂರ್ತಂ ತು ಭವೇದಹಶ್ಚ
ರಾತ್ರಿಶ್ಚ ಸಂಖ್ಯಾ ಮುನಿಭಿಃ ಪ್ರಣೀತಾ।
ಮಾಸಃ ಸ್ಮೃತೋ ರಾತ್ರ್ಯಹನೀ ಚ ತ್ರಿಂಶು
ತ್ಸಂವತ್ಸರೋ ದ್ವಾದಶಮಾಸ ಉಕ್ತಃ॥ 12-238-46 (75030)
ಸಂವತ್ಸರಂ ದ್ವೇ ಅಯನೇ ವದಂತಿ
ಸಂಖ್ಯಾವಿದೋ ದಕ್ಷಿಣಮುತ್ತರಂ ಚ॥ 12-238-47 (75031)
ಪಹೋರಾತ್ರೌ ವಿಭಜತೇ ಸೂರ್ಯೋ ಮಾನುಷಲೌಕಿಕೌ।
ರಾತ್ರಿಃ ಸ್ವಪ್ನಾಯ ಸಂಯಾತಿ ಚೇಷ್ಟಾಯೈ ಕರ್ಮಣಾಮಹಃ॥ 12-238-48 (75032)
ಪಿತ್ರ್ಯೇ ರಾತ್ರ್ಯಹನೀ ಮಾಸಃ ಪ್ರವಿಭಾಗಸ್ತಯೋಃ ಪುನಃ।
ಶುಕ್ಲೋಽಹಃ ಕರ್ಮಚೇಷ್ಟಾಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಃ ಸ್ವಪ್ನಾಯ ಶರ್ವರೀ॥ 12-238-49 (75033)
ದೈವೇ ರಾತ್ರ್ಯಹನೀ ಹ್ಯಬ್ದಃ ಪ್ರವಿಭಾಗಸ್ತಯೋಃ ಪುನಃ।
ಅಹಸ್ತತ್ರೋದಗಯನಂ ರಾತ್ರಿಃ ಸ್ಯಾದ್ದಕ್ಷಿಣಾಯನಂ॥ 12-238-50 (75034)
ಯೇ ತೇ ರಾತ್ರ್ಯಹನೀ ಪೂರ್ವಂ ಕೀರ್ತಿತೇ ದೈವಲೌಕಿಕೇ।
ತಯೋಃ ಸಂಖ್ಯಾಯ ವರ್ಷಾಗ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ನೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಹಃ ಕ್ಷಪೇ॥ 12-238-51 (75035)
ತೇಷಾಂ ಸಂವತ್ಸರಾಗ್ನಾಣಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಕೃತೇ ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ಚೈವ ದ್ವಾಪರೇ ಚ ಕಲೌ ತಥಾ॥ 12-238-52 (75036)
ಚತ್ವಾರ್ಯಾಹುಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತತ್ಕೃತಂ ಯುಗಂ।
ತಸ್ಯ ತಾವಚ್ಛತೀ ಸಂಧ್ಯಾ ಸಂಧ್ಯಾಂಶಶ್ಚ ತಥಾವಿಧಃ॥ 12-238-53 (75037)
ಇತರೇಷು ಸಸಂಧ್ಯೇಷು ಸಂಧ್ಯಾಂಶೇಷು ತತಸ್ತ್ರಿಷು।
ಏಕಾಪಾಯೇನ ಸಂಯಾಂತಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಾನಿ ಚ॥ 12-238-54 (75038)
ಏತಾನಿ ಶಾಶ್ವತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಧಾರಯಂತಿ ಸನಾತನಾನ್।
ಏತದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ತಾತ ವಿದಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-238-55 (75039)
ಚತುಷ್ಪಾತ್ಸಕಲೋ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಂ ಚೈವ ಕೃತೇ ಯುಗ।
ನಾಧರ್ಮೇಣಾಗಮಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಯುಗೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-238-56 (75040)
ಇತರೇಷ್ವಾಗಮಾದ್ಧರ್ಮಃ ಪಾದಶಸ್ತ್ವವರೋಪ್ಯತೇ।
`ಸತ್ಯಂ ಶೌತ್ರಂ ತಥಾಯುಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚಾಪೈತಿ ಪಾದಶಃ।'
ಚೌರ್ಯಕಾನೃತಮಾಯಾಭಿರಧರ್ಮಶ್ಚೋಪಚೀಯತೇ॥ 12-238-57 (75041)
ಅರೋಗಾಃ ಸರ್ವಸಿದ್ಧಾರ್ಥಾಶ್ಚತುರ್ವರ್ಷಶತಾಯುಷಃ।
ಕೃತೇ ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ತ್ವೇಷಾಂ ಪಾದಶೋ ಹ್ರಸತೇ ವಯಃ॥ 12-238-58 (75042)
ವೇದವಾದಾಶ್ಚಾನುಯುಗಂ ಹ್ರಸಂತೀತೀಹ ನ ಶ್ರುತಂ।
ಆಯೂಂಷಿ ಚಾಶಿಷಶ್ಚೈವ ವೇದಸ್ಯೈವ ಚ ಯತ್ಫಲಂ॥ 12-238-59 (75043)
ಅನ್ಯೇ ಕೃತಯುಗೇ ಧರ್ಮಾಸ್ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇಽಪರೇ।
ಅನ್ಯೇ ಕಲಿಯುಗೇ ಧರ್ಮಾ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕೃತಾ ಇವ॥ 12-238-60 (75044)
ತಪಃ ಪರಂ ಕೃತಯುಗೇ ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಸತ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ದ್ವಾಪರೇ ಯಜ್ಞಮೇವಾಹುರ್ದಾನಮೇವ ಕಲೌ ಯುಗೇ॥ 12-238-61 (75045)
ಏತಾಂ ದ್ವಾದಶಸಾಹಸ್ತ್ರೀಂ ಯುಗಾಖ್ಯಾಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ।
ಸಹಸ್ರಪರಿವರ್ತಂ ತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ದಿವಸಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-238-62 (75046)
ರಾತ್ರಿಸ್ತು ತಾವತೀ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ತದಾದೌ ವಿಶ್ವಮೀಶ್ವರಃ।
ಪ್ರಲಯೇತ್ಮಾನಮಾವಿಶ್ಯ ಸುಪ್ತ್ವಾಸೋಽಂತೇ ವಿಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-238-63 (75047)
ಸಹಸ್ರಯುಗಪರ್ಯಂತಮಹರ್ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ವಿದುಃ।
ರಾತ್ರಿಂ ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂ ತಾಂ ತೇಽಹೋರಾತ್ರವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-238-64 (75048)
ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ವಿಕುರುತೇ ಬ್ರಹ್ಮಾಕ್ಷಯ್ಯಂ ಕ್ಷಪಾಕ್ಷಯೇ।
ಸೃಜತೇ ಚ ಮಹದ್ಭೂತಂ ತಸ್ಮಾದ್ವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಕಂ ಮನಃ॥ 12-238-65 (75049)
ಮನಃ ಸೃಷ್ಟಿಂ ವಿಕುರುತೇ ಚೋದ್ಯಮಾನಂ ಸಿಸೃಕ್ಷಯಾ।
ಆಕಾಶಂ ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೇ ಗುಣೋ ಮತಃ॥ 12-238-66 (75050)
ಆಕಾಶಾತ್ತು ವಿಕುರ್ವಾಣಾತ್ಸರ್ವಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ಬಲವಾಂಜಾಯತೇ ವಾಯುಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶೋ ಗುಣೋ ಮತಃ॥ 12-238-67 (75051)
ವಾಯೋರಪಿ ವಿಕುರ್ವಾಣಾಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಭವತಿ ಭಾಸ್ವರಂ।
ರೋಚನಂ ಜನಯೇಚ್ಛುದ್ಧಂ ತದ್ರೂಪಗುಣಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-238-68 (75052)
ಜ್ಯೋತಿಷೋಪಿ ವಿಕುರ್ವಾಣಾದ್ಭವಂತ್ಯಾಪೋ ರಸಾತ್ಮಿಕಾಃ।
ಅದ್ಭ್ಯೋ ಗಂಧವಹಾ ಭೂಮಿಃ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಸೃಷ್ಟಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-238-69 (75053)
`ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯಂ ಶುಕ್ಲಂ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಏಕಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಸ್ಯ ದ್ವಯಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ॥ 12-238-70 (75054)
ಅಹರ್ಮುಖೇ ವಿವುದ್ಧಂ ತತ್ಸೃಜತೇ ವಿದ್ಯಯಾ ಜಗತ್।
ಅಗ್ರ ಏವ ಮಹದ್ಭೂತಮಾಶು ವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಕಂ ಮನಃ॥ 12-238-71 (75055)
ಅಭಿಭೂಯೇಹ ಚಾತಿಷ್ಠದ್ವ್ಯಸೃದತ್ಸಪ್ತ ಮಾನಸಾನ್।
ದೂರಗಂ ಬಹುಧಾಗಾಮಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾಸಂಶಯಾತ್ಮಕಂ॥ 12-238-72 (75056)
ಮನಃ ಸೃಷ್ಟಿಂ ನ ಕುರುತೇ ಚೋದ್ಯಮಾನಂ ಸಿಸೃಕ್ಷಯಾ।
ಆಕಾಶೋಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೋ ಗುಣೋ ಮತಃ॥ 12-238-73 (75057)
ಆಕಾಶಾತ್ತು ವಿಕುರ್ವಾಣಾತ್ಸರ್ವಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ಬಲವಾಂಜಾಯತೇ ವಾಯುಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶಗುಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-238-74 (75058)
ವಾಯೋರಪಿ ವಿಕುರ್ವಾಣಾಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತಂ ತಮೋನುದಂ।
ರೋಚಿಷ್ಣುರ್ಜಾಯತೇ ತತ್ರ ತದ್ರೂಪಗುಣಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-238-75 (75059)
ಜ್ಯೋತಿಷೋಪಿ ವಿಕುರ್ವಾಣಾದ್ಭವಂತ್ಯಾಪೋ ರಸಾತ್ಮಿಕಾಃ।
ಅದ್ಭ್ಯೋ ಗಂಧವಹಾ ಭೂಮಿಃ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಸೃಷ್ಟಿರುಚ್ಯತೇ॥' 12-238-76 (75060)
ಗುಣಾಃ ಪೂರ್ವಸ್ಯ ಪೂರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತರೋತ್ತರಂ।
ತೇಷಾಂ ಯಾವದ್ಗುಣಂ ಯದ್ಯತ್ತತ್ತಾವದ್ಗುಣಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-238-77 (75061)
ಉಪಲಭ್ಯಾಪ್ಸು ಚೇದ್ಗಂಧಂ ಕೇಚಿದ್ಬ್ರಯುರನೈಪುಣಾತ್।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮೇವ ತಂ ವಿದ್ಯಾದಪಾಂ ವಾಯೋಶ್ಚ ಸಂಶ್ರಿತಂ॥ 12-238-78 (75062)
ಏತೇ ಸಪ್ತವಿಧಾತ್ಮಾನೋ ನಾನಾವೀರ್ಯಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ನಾಶಕ್ನುವನ್ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ರಷ್ಟುಭಸಮಾಗಂಯ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ॥ 12-238-79 (75063)
ತೇ ಸಮೇತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಹ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಶರೀರಾಶ್ರಯಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತತಃ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-238-80 (75064)
ಶ್ರಯಣಾಚ್ಛರೀರೀ ಭವತಿ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ಷೋಡಶಾತ್ಮಕಃ।
ತಮಾವಿಶಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಮಹಾಂತಿ ಸಹ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-238-81 (75065)
ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯುಪಾದಾಯ ತಪಸಶ್ಚರಣಾಯ ಹಿ।
ಆದಿಕರ್ತಾ ಮಹಾಭೂತಂ ತಮೇವಾಹುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-238-82 (75066)
ಸ ವೈ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಸ ಏವ ಪುರುಷಃ ಪರಃ।
ಅಜೋ ಜನಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃಮಾನವಾನ್॥ 12-238-83 (75067)
ಲೋಕಾನ್ನದೀಃ ಸಮುದ್ರಾಂಶ್ಚ ದಿಶಃ ಶೈಲಾನ್ವನಸ್ಪತೀನ್।
ನರಕಿನ್ನರರಕ್ಷಾಂಸಿ ವಯಃ ಪಶುಮೃಗೋರಗಾನ್।
ಅವ್ಯಯಂ ಚ ವ್ಯಯಂ ಚೈವ ದ್ವಯಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ॥ 12-238-84 (75068)
ತೇಷಾಂ ಯೇ ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಕ್ಸೃಷ್ಟ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ।
ತಾನ್ಯೇವ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಂತೇ ಸೃಜ್ಯಮಾನಾಃ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-238-85 (75069)
ಹಿಂಸ್ರಾಹಿಂಸ್ರೇ ಮೃದುಕ್ರೂರೇ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವೃತ್ತಾನೃತೇ।
ತದ್ಭಾವಿತಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ತಸ್ಯ ರೋಚತೇ॥ 12-238-86 (75070)
ಮಹಾಭೂತೇಷು ನಾನಾತ್ವಮಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ಮೂರ್ತಿಷು।
ವಿನಿಯೋಗಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಧಾತೈವ ವಿದಧಾತ್ಯುತ॥ 12-238-87 (75071)
ಕೇಚಿತ್ಪುರುಷಕಾರಂ ತು ಪ್ರಾಹುಃ ಕರ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ।
ದೈವಮಿತ್ಯಪರೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ವಭಾವಂ ಭೂತಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-238-88 (75072)
ಪೌರುಷಂ ಕರ್ಮ ದೈವಂ ಚ ಫಲವೃತ್ತಿಸ್ವಭಾವತಃ।
ತ್ರಯ ಏತೇಽಪೃಥಗ್ಭೂತಾ ಅವಿವೇಕಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-238-89 (75073)
ಏವಮೇತಚ್ಚ ದೈವಂ ಚ ದ್ಭೂತಂ ಸೃಜತೇ ಜಗತ್।
ಕರ್ಮಸ್ಥಾ ವಿಷಯಂ ಬ್ರೂಯುಃ ಸತ್ವಸ್ಥಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-238-90 (75074)
ತತೋ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಜಂತೋಸ್ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಶಮೋ ದಮಃ।
ತೇನ ಸರ್ವಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಯಾನ್ಕಾಮಾನ್ಮನಸೇಚ್ಛತಿ॥ 12-238-91 (75075)
ತಪಸಾ ತದವಾಪ್ನೋತಿ ಯದ್ಭೂತಂ ಸೃಜತೇ ಜಗತ್।
ಸ ತದ್ಭೂತಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-238-92 (75076)
ಋಷಯಸ್ತಪಸಾ ವೇದಾನಧ್ಯೈಷಂತ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಅನಾದಿನಿಧನಾ ನಿತ್ಯಾ ವಾಗುತ್ಸೃಷ್ಟಾ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-238-93 (75077)
ಋಷೀಣಾಂ ನಾಮಧೇಯಾನಿ ಯಾಶ್ಚ ವೇದೇಷು ಸೃಷ್ಟಯಃ।
ನಾಮ ರೂಪಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ಪ್ರವರ್ತನಂ॥ 12-238-94 (75078)
ವೇದಶಬ್ದೇಭ್ಯ ಏವಾದೌ ನಿರ್ಮಿಮೀತೇ ಸ ಈಶ್ವರಃ।
ನಾಮಧೇಯಾನಿ ಚರ್ಷೀಣಾಂ ಯಾಶ್ಚ ವೇದೇಷು ಸೃಷ್ಟಯಃ।
ಶರ್ವರ್ಯಂತೇಷು ಜಾತಾನಾಮನ್ಯೇಭ್ಯೋ ವಿದಧಾತ್ಯಜಃ॥ 12-238-95 (75079)
ನಾಮಭೇದತಪಃ ಕರ್ಮಯಜ್ಞಾಖ್ಯಾ ಲೋಕಸಿದ್ಧಯೇ।
ಆತ್ಮಸಿದ್ಧಿಸ್ತು ವೇದೇಷು ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ದಶಭಿಃ ಕ್ರಮೈಃ॥ 12-238-96 (75080)
ಯದುಕ್ತಂ ವೇದವಾದೇಷು ಗಹನಂ ವೇದದೃಷ್ಟಿಭಿಃ।
ತದಂತೇಷು ಯಥಾಯುಕ್ತಂ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-238-97 (75081)
ಕರ್ಮಜೋಽಯಂ ಪೃಥಗ್ಭಾವೋ ದ್ವಂದ್ವಯುಕ್ತೋ ಹಿ ದೇಹಿನಃ।
ಆತ್ಮಸಿದ್ಧಿಸ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಾಜ್ಜಹಾತಿ ಪ್ರಾಯಶೋ ಬಲಂ॥ 12-238-98 (75082)
ದ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೀ ವೇದಿತವ್ಯೇ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಚ ಯತ್।
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನಿಷ್ಣಾತಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-238-99 (75083)
ಆಲಂಭಯಜ್ಞಾಃ ಕ್ಷತ್ರಾಶ್ಚ ಹವಿರ್ಯಜ್ಞಾ ವಿಶಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪರಿಚಾರಯಜ್ಞಾಃ ಶೂದ್ರಾಸ್ತು ತಪೋಯಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-238-100 (75084)
ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ವಿಧಿಸ್ತ್ವೇಷ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ನ ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ದ್ವಾಪರೇ ವಿಪ್ಲವಂ ಯಾಂತಿ ಯಜ್ಞಾಃ ಕಲಿಯುಗೇ ತಥಾ॥ 12-238-101 (75085)
ಅಪೃಥಗ್ಧರ್ಮಿಣೋ ಮರ್ತ್ಯಾ ಋಕ್ಸಾಮಾನಿ ಯಜೂಂಷಿ ಚ।
ಕಾಂಯಾ ಇಷ್ಟೀಃ ಪೃಥಕ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಪೋಭಿಸ್ತಪ ಏವ ಚ॥ 12-238-102 (75086)
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ತು ಸಮಸ್ತಾ ಯೇ ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸಂಯಂತಾರಃ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಜಂಗಮಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-238-103 (75087)
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಸಂಹತಾ ವೇದಾ ಯಜ್ಞಾ ವರ್ಣಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಸಂರೋಧಾದಾಯುಷಸ್ತ್ವೇತೇ ವ್ಯಸ್ಯಂತೇ ದ್ವಾಪರೇ ಯುಗೇ॥ 12-238-104 (75088)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ನ ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವೇದಾಃ ಕಲಿಯುಗೇಽಖಿಲಾಃ।
ಉತ್ಸೀದಂತೇ ಸಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಕೇವಲಾ ಧರ್ಮಪೀಡಿತಾಃ॥ 12-238-105 (75089)
ಕೃತೇ ಯುಗೇ ಯಸ್ತು ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ಆತ್ಮವತ್ಸು ತಪೋವತ್ಸು ಶ್ರುತವತ್ಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-238-106 (75090)
ಸ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರೈತಿ ಸಂಯೋಗಂ ಯಥಾಧರ್ಮಂ ಯುಗೇಯುಗೇ।
ವಿಕ್ರಿಯಂತೇ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾ ವೇದವಾದಾ ಯಥಾಗಮಂ॥ 12-238-107 (75091)
ಯಥಾ ವಿಶ್ವಾನಿ ಭೂತಾನಿ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಭೂಯಾಂಸಿ ಪ್ರಾವೃಷಿ।
ಸೃಜ್ಯಂತೇ ಜಂಗಮಸ್ಥಾನಿ ತಥಾ ಧರ್ಮಾ ಯುಗೇಯುಗೇ॥ 12-238-108 (75092)
ಯಥರ್ತುಷ್ವೃತುಲಿಂಗಾನಿ ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಪರ್ಯಯೇ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ತಾನಿ ತಾನ್ಯೇವ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಹರಾದಿಷು॥ 12-238-109 (75093)
ವಿಹಿತಂ ಕಾಲನಾನಾತ್ವಮನಾದಿನಿಧನಂ ತಥಾ।
ಕೀರ್ತಿತಂ ಯತ್ಪುರಸ್ತಾತ್ತೇ ತತ್ಸೂತೇ ಚಾತಿ ಚ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-238-110 (75094)
ದದಾತಿ ಭವನಸ್ಥಾನಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸಂಯಮೋ ಯಮಃ।
ಸ್ವಭಾವೇನೈವ ವರ್ತಂತೇ ದ್ವಂದ್ವಯುಕ್ತಾನಿ ಭೂರಿಶಃ॥ 12-238-111 (75095)
ಸರ್ವಕಾಲಕ್ರಿಯಾ ವೇದಾಃ ಕರ್ತಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ।
ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತೇ ಪುತ್ರ ಸರ್ವಂ ವೈ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-238-112 (75096)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 238॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-238-9 ಸಂಶಯಂ ಸಂಶಯವಿಷಯಂ। ಛಿನ್ನಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯಂ ವ್ಯಾಸ ಂ॥ 12-238-45 ದಶಪಂಚ ಚ ಸ್ಥಾತ್ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-54 ಏಕಪಾದೇನ ಹೀಯಂತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-60 ಅನ್ಯೇ ಕಲಿಯುಗೇ ನೄಣಾಂ ಯುಗಹ್ನಾ ಸಾನುರೂಪತಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-68 ರೋಚಿಷ್ಣು ಜಾಯತೇ ಶುಕ್ರಂ ಇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-89 ಅವಿವೇಕಂ ತು ಕೇಚನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-94 ಯಾಶ್ಚ ಲೋಕೇಷು ಸೃಷ್ಟಯಃ ಇತಿ ಟ. ಥ . ಪಾಠಃ॥ 12-238-95 ಯಾಶ್ಚ ಲೋಕೇಷು ಸೃಷ್ಟಯಃ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-97 ಕರ್ಮಯೋಗೇಷು ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-100 ಆಲಂಭಃ ಪಶುಹಿಂಸಾ। ಹವಿರ್ವ್ರೀಹ್ಯಾದಿಕಂ। ಪರಿಚಾರಸ್ತ್ರೈವರ್ಣಿಕಸೇವಾ। ತಪೋ ಬ್ರಹ್ಮೋಪಾಸನಂ। ಆರಂಭಯಜ್ಞಾ ರಾಜಾನಃ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಆರಂಭಯಜ್ಞಾ ವೈಶ್ವಸ್ಯ ಹವಿರ್ಯಜ್ಞಾ ನೃಪಸ್ಯ ತು। ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-101 ವಿಧಿರಪ್ರವೃತ್ತಪ್ರವರ್ತನಂ। ತತ್ರ ತ್ರೇತಾಯಾಮೇವ ನತು ಕೃತೇ। ಸ್ವತಏವ ತತ್ರ ತತ್ಸಿದ್ಧೇಃ॥ 12-238-108 ತಿಷ್ಠಂತೀತಿ ಸ್ಥಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಜಂಗಮಾನಿ ಚ ಸ್ಥಾನಿ ಚ ಜಂಗಮಸ್ಥಾನಿ। ಭೂಯಾಂಸಿ ವೃದ್ಧಿಮತ್ತರಾಣಿ॥ 12-238-111 ಏತದ್ಧಿ ಪ್ರಭವಸ್ಥಾನಂ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ। ದಧಾತಿ ಭವತಿ ಸ್ಥಾನಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸಮಯೋ ಮತಂ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-238-112 ಸರ್ಗಃ ಸೃಷ್ಟಿಃ। ಕಾಲೋ ದರ್ಶಾದಿಃ। ಕ್ರಿಯಾಂ ಯಜ್ಞಶ್ರಾದ್ಧಾದಿಃ। ವೇದಾಸ್ತತ್ಪ್ರಕಾಶಕಾಃ। ಕರ್ತಾ ತದನುಷ್ಠಾತಾ। ಕಾರ್ಯಂ ದೇಹಾದಿಪರಿಸ್ಪಂದಃ। ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ ಸ್ವರ್ಗಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 239
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.239. ಅಧ್ಯಾಯಃ 239
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶುಕಾಯ ಶ್ರೀವ್ಯಾಸೋದಿತಪ್ರಲಯಪ್ರಕಾರಾದ್ಯನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-239-0 (75097)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-239-0x (6229)
ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶರ್ವರ್ಯಾದೌ ಗತೇಽಹನಿ।
ಯಥೇದಂ ಕುರುತೇಽಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ವಿಶ್ವಮೀಶ್ವರಃ॥ 12-239-1 (75098)
ದಿವಿ ಸೂರ್ಯಸ್ತಥಾ ಸಪ್ತ ದಹಂತಿ ಶಿಖಿನೋಽರ್ಚಿಷಃ।
ಸರ್ವಮೇತತ್ತದಾಽರ್ಚಿರ್ಭಿಃ ಪೂರ್ಣಂ ಜಾಜ್ವಲ್ಯತೇ ಜಗತ್॥ 12-239-2 (75099)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಜಂಗಮಾನಿ ಧ್ರುವಾಣಿ ಚ।
ತಾನ್ಯೇವಾಗ್ರೇ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಭೂಮಿತ್ವಮುಪಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-239-3 (75100)
ತತಃ ಪ್ರಲೀನೇ ಸರ್ವಾಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಾವರೇ ಜಂಗಮೇ ತಥಾ।
ಅಕಾಷ್ಠಾ ನಿಸ್ತೃಣಾ ಭೂಮಿರ್ದೃಶ್ಯತೇ ಕೂರ್ಮಪೃಷ್ಠವತ್॥ 12-239-4 (75101)
ಭೂಮೇರಪಿ ಗುಣಂ ಗಂಧಮಾಪ ಆದದತೇ ಯದಾ।
ಆತ್ತಗಂಧಾ ತದಾ ಭೂಮಿಃ ಪ್ರಲಯತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-239-5 (75102)
ಆಪಸ್ತತ್ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತೇ ಊರ್ಮಿಮತ್ಯೋ ಮಹಾಸ್ವನಾಃ।
ಸರ್ವಮೇವೇದಮಾಪೂರ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಚ ಚರಂತಿ ಚ॥ 12-239-6 (75103)
ಅಪಾಮಪಿ ಗುಣಾಂಸ್ತಾತ ಜ್ಯೋತಿರಾದದತೇ ಯದಾ।
ಆಪಸ್ತದಾ ತ್ವಾತ್ತಗುಣಾ ಜ್ಯೋತಿಃ ಷೂಪರಮಂತಿ ವೈ॥ 12-239-7 (75104)
ಯದಾಽಽದಿತ್ಯಂ ಸ್ಥಿತಂ ಮಧ್ಯೇ ಗೂಹಂತಿ ಶಿಖಿನೋಽರ್ಚಿಷಃ।
ಸರ್ವಮೇವೇದಮರ್ಚಿರ್ಭಿಃ ಪೂರ್ಣಂ ಜಾಜ್ವಲ್ಯತೇ ನಮಃ॥ 12-239-8 (75105)
ಜ್ಯೋತಿಷೋಽಪಿ ಗುಣಂ ರೂಪಂ ವಾಯುರಾದದತೇ ಯದಾ।
ಪ್ರಶಾಂಯತಿ ತತೋ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಾಯುರ್ದೋಧೂಯತೇ ಮಹಾನ್॥ 12-239-9 (75106)
ತತಸ್ತು ಮೂಲಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಯುಃ ಸಂಭವಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಧಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಚ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ದೋಧವೀತಿ ದಿಶೋ ದಶ॥ 12-239-10 (75107)
ವಾಯೋರಪಿ ಗುಣಂ ಸ್ಪರ್ಶಮಾಕಾಶಂ ಗ್ರಸತೇ ಯದಾ।
ಪ್ರಶಾಂಯತಿ ತದಾ ವಾಯುಃ ಖಂ ತು ತಿಷ್ಠತಿ ನಾನದನ್॥ 12-239-11 (75108)
ಅರೂಪಮರಸಸ್ಪರ್ಶಮಗಂಧಂ ನ ಚ ಮೂರ್ತಿಮತ್।
ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಣುದಿತಂ ಸ್ವಂ ತು ತಿಷ್ಠತಿ ನಾನದತ್॥ 12-239-12 (75109)
ಆಕಾಶಸ್ಯ ಗುಣಂ ಶಬ್ದಮಭಿವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಕಂ ಮನಃ।
`ಗ್ರಸತೇ ಚ ಯದಾ ಸೋಽಪಿ ಶಾಂಯತಿ ಪ್ರತಿಸಂಚರೇ।'
ಮನಸೋ ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಃ ಸಂಪ್ರತಿಸಂಚರಃ॥ 12-239-13 (75110)
ತದಾಽಽತ್ಮಗುಣಮಾವಿಶ್ಯ ಮನೋ ಗ್ರಸತಿ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ಮನಸ್ಯುಪರತೇ ಚಾತ್ಮಾ ಚಂದ್ರಮಸ್ಯುಪತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-239-14 (75111)
ತಂ ತು ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಕುರುತೇ ವಶೇ।
ಚಿತ್ತಂ ಗ್ರಸತಿ ಸಂಕಲ್ಪಸ್ತಚ್ಚ ಜ್ಞಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-239-15 (75112)
ಕಾಲೋ ಗಿರತಿ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಕಾಲಂ ಬಲಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಬಲಂ ಕಾಲೋ ಗ್ರಸತಿ ತು ತಂ ವಿದ್ವಾನ್ಕುರುತೇ ವಶೇ॥ 12-239-16 (75113)
[ಆಕಾಶಸ್ಯ ತದಾ ಘೋಷಂ ತಂ ವಿದ್ವಾನ್ಕುರುತೇಽಽತ್ಮನಿ।]
ತದವ್ಯಕ್ತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಚ್ಛಾಶ್ವತಮನುತ್ತಮಂ।
ಏವಂ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಪ್ರತಿಸಂಹರೇತ್॥ 12-239-17 (75114)
ಯಥಾವತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಸತ್ಯಮೇವಮೇತದಸಂಶಯಂ।
ಬೋಧ್ಯಂ ವಿದ್ಯಾಮಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯೋಗಿಭಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-239-18 (75115)
ಏವಂ ವಿಸ್ತಾರಸಂಕ್ಷೇಪೌ ಬ್ರಹ್ಮಾವ್ಯಕ್ತೇ ಪುನಃಪುನಃ।
ಯುಗಸಾಹಸ್ರಯೋರಾದಾವಹೋರಾತ್ರ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ ॥ 12-239-19 (75116)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 239॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-239-1 ಕ್ರಮಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರಲಯಮಾಹ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಮಿತಿ। ಪ್ರತೀಪಮುತ್ಪತ್ತಿಕ್ರಮವಿಪರೀತಮಾಹರಣಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಃ॥ 12-239-2 ಸಂಕರ್ಷಣಮುಖೋದ್ಭೂತಸ್ಯ ಶಿಖಿನೋಽಗ್ನೇರರ್ಚಿಷಃ ಸಪ್ತೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಅರ್ಚಿರ್ಮಿಃ ಸೌರೀಭಿರಾಗ್ನೇಯೀಭಿಶ್ಚ ಜ್ವಾಲಾಭಿಃ॥ 12-239-3 ಧ್ರುವಾಣಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ॥ 12-239-4 ನಿರ್ವೃಕ್ಷಾ ನಿಸ್ತೃಣೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-239-5 ಗಂಧಂ ಕಾಠಿನ್ಯಹೇತುಂ। ಧೃತವದ್ಭೂಮಿಃ ಕಾಠಿನ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜಲಮಾತ್ರಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಲಯತ್ವಾಯ ಕಾರಣಭಾವಾಯ॥ 12-239-7 ಆಪೋಪ್ಯಾತ್ತಗುಣಾ ಅಗ್ನಿನಾ ಶೋಷಿತಪಸಾ ಅಗ್ನಿಮಾತ್ರಂ ಭವಂತಿ॥ 12-239-8 ಯಥಾ ರಸಗುಮಾಂಸ್ತಾಸಾಂ ಗ್ರಸಂತಿ ಶಿಖಿನೋಽರ್ಚಿಷ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-239-9 ರೂಪಂ ವಾಯುರಾದದತೇ। ಆಙ್ಪೂರ್ವಸ್ಯ ದದ ದಾನೇ ಇತ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಂ॥ 12-239-10 ತತಸ್ತು ಸ್ವನಮಾಸಾದ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಸ್ವನಂ ಶಬ್ದತನ್ಮಾತ್ರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-239-13 ಬ್ರಾಹ್ಮೋಽಯಂ ಪ್ರತಿಸಂಚರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-239-16 ಕಾಲೋ ಹರತಿ ವಿಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-239-18 ಬೋಧ್ಯಂ ಬೋಧಯಿತುಂ ಯೋಗ್ಯಮನ್ವರ್ಥನಾಮಾನಂ ಶಿಷ್ಯಂ। ವಿದ್ಯಾಮಯಂ ಅತ್ಯೌತ್ಕಂಡೇನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿತ್ವಾತ್॥ 12-239-19 ವಿಸ್ತಾರ ಸಂಕ್ಷೇಪೌ ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಲಯಾವುಕ್ತಾವಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 240
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.240. ಅಧ್ಯಾಯಃ 240
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸೇನ ಶುಕಾಯೋಕ್ತಬ್ರಾಹ್ಮಣಧರ್ಮಾನುವಾದಃ॥ 1॥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದಾನಮಹಿಮಾನುವಾದಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-240-0 (75160)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-240-0x (6231)
ಭೂತಗ್ರಾಮೇ ನಿಯುಕ್ತಂ ಯತ್ತದೇತತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಮಯಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತು ಯತ್ಕೃತ್ಯಂ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 12-240-1 (75161)
ಜಾತಕರ್ಮಪ್ರಭೃತ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾಂ।
ಕ್ರಿಯಾ ಸ್ಯಾದಾಸಮಾವೃತ್ತೇರಾಚಾರ್ಯೇ ವೇದಪಾರಗೇ॥ 12-240-2 (75162)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಾನಖಿಲಾನ್ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಃ।
ಗುರೂಣಾಮನೃಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಸಮಾವರ್ತೇತ ಯಜ್ಞವಿತ್॥ 12-240-3 (75163)
ಆಚಾರ್ಯೇಣಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಶ್ಚತುರ್ಣಾಮೇಕಮಾಶ್ರಮಂ।
ಆವಿಮೋಕ್ಷಾಚ್ಛರೀರಸ್ಯ ಸೋಽವತಿಷ್ಠೇದ್ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-240-4 (75164)
ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಣ ದಾರೈಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ವಾ ಪುನಃ।
ವನೇ ಗುರುಸಕಾಶೇ ವಾ ಯತಿಧರ್ಮೇಣ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-240-5 (75165)
ಗೃಹಸ್ಥಸ್ತ್ವೇಷ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮೂಲಮುಚ್ಯತೇ।
ಯತ್ರ ಪಕ್ವಕಷಾಯೋ ಹಿ ದಾಂತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 12-240-6 (75166)
ಪ್ರಜಾವಾನ್ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ಯಜ್ವಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ಋಣೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಅಥಾನ್ಯಾನಾಶ್ರಮಾನ್ಪಶ್ಚಾತ್ಪೂತೋ ಗಚ್ಛೇತ ಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-240-7 (75167)
ಯತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯತಮಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸ್ಥಾನಂ ತದಾವಸೇತ್।
ಯತೇತ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಗಂತುಂ ಯಶಸಿ ಚೋತ್ತಮೇ॥ 12-240-8 (75168)
ತಪಸಾ ವಃ ಸುಮಹತಾ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ಪಾರಣೇನ ವಾ।
ಇಜ್ಯಯಾ ವಾ ಪ್ರದಾನೈರ್ವಾ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವರ್ಧತೇ ಯಶಃ॥ 12-240-9 (75169)
ಯಾವದಸ್ಯ ಭವತ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕೀರ್ತಿರ್ಲೋಕೇ ಯಶಸ್ಕರೀ।
ತಾವತ್ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನನಂತಾನ್ಪುರುಷೋಽಶ್ನುತೇ॥ 12-240-10 (75170)
ಅಧ್ಯಾಪಯೇದಧೀಯೀತ ಯಾಜಯೇತ ಯಜೇತ ವಾ।
ನ ವೃಥಾ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ನ ಚ ದದ್ಯಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-240-11 (75171)
ಯಾಜ್ಯತಃ ಶಿಷ್ಯತೋ ವಾಽಪಿ ಕನ್ಯಾಯಾ ವಾ ಧನಂ ಮಹತ್।
ಯದ್ಯಾಗಚ್ಛೇದ್ಯಜೇದ್ದದ್ಯಾನ್ನೈಕೋಽಶ್ನೀಯಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-240-12 (75172)
ಗೃಹಮಾವಸತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ನಾನ್ಯತ್ತೀರ್ಥಮುದಾಹೃತಂ।
ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃಗುರ್ವರ್ಥಂ ವೃದ್ಧಾತುರಬುಭುಕ್ಷತಾಂ॥ 12-240-13 (75173)
ಅಂತರ್ಹಿತಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಬುಭೂಷತಾಂ।
ದ್ರವ್ಯಾಣಾಮತಿಶಕ್ತ್ಯಾಽಪಿ ದೇಯಮೇಷಾಂ ಕೃತಾದಪಿ॥ 12-240-14 (75174)
ಅರ್ಹತಾಮನುರೂಪಾಣಾಂ ನಾದೇಯಂ ಹ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಉಚ್ಚೈಃ ಶ್ರವಸಮಪ್ಯಕ್ಷಂ ಕಾಶ್ಯಪಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ದತ್ತ್ವಾ ಜಗಾಮ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ಲೋಕಾಂದೇವೈರಭಿಷ್ಟುತಾನ್॥ 12-240-15 (75175)
ಅನುನೀಯ ತಥಾ ಕಾವ್ಯಃ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಸ್ವೈಃ ಪ್ರಾಣೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಾಣಾನ್ಪರಿತ್ರಾಯ ದಿವಂ ಗತಃ॥ 12-240-16 (75176)
ರಂತಿದೇವಶ್ಚ ಸಾಂಕೃತ್ಯೋ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಅಪಃ ಪ್ರದಾಯ ಶೀತೋಷ್ಣಾ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-240-17 (75177)
ಆತ್ರೇಯಶ್ಚೇಂದ್ರದ್ರುಮಯೇ ಹ್ಯರ್ಹತೇ ವಿವಿಧಂ ಧನಂ।
ದತ್ತ್ವಾ ಲೋಕಾನ್ಯಯೌ ಧೀಮಾನನಂತಾನ್ಸ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-240-18 (75178)
ಶಿಬಿರೌಶೀನರೋಽಂಗಾನಿ ಸುತಂ ಚ ಪ್ರಿಯಮೌರಸಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಮುಪಾಕೃತ್ಯ ನಾಕಪೃಷ್ಠಮಿತೋ ಗತಃ॥ 12-240-19 (75179)
ಪ್ರತರ್ದನಃ ಕಾಶಿಪತಿಃ ಪ್ರದಾಯ ನಯನೇ ಸ್ವಕೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾತುಲಾಂ ಕೀರ್ತಿಮಿಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾಶ್ನುತೇ॥ 12-240-20 (75180)
ದಿವ್ಯಮಷ್ಟಶಲಾಕಂ ತು ಸೌವರ್ಣಂ ಪರಮರ್ದ್ಧಿಮತ್।
ಛತ್ರಂ ದೇವಾವೃಧೋ ದತ್ತ್ವಾ ಸರಾಷ್ಟ್ರೋಽಭ್ಯಗಮದ್ದಿವಂ॥ 12-240-21 (75181)
ಸಾಂಕೃತಿಶ್ಚ ತಥಾಽಽತ್ರೇಯಃ ಶಿಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ಗುಣಂ।
ಉಪದಿಶ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 12-240-22 (75182)
ಅಂಬರೀಷೋ ಗವಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಅರ್ಬುದಾನಿ ದಶೈಕಂ ಚ ಸರಾಷ್ಟ್ರೋಽಭ್ಯಗಮದ್ದಿವಂ॥ 12-240-23 (75183)
ಸಾವಿತ್ರೀ ಕುಂಡಲೇ ದಿವ್ಯೇ ಶರೀರಂ ಜನಮೇಜಯಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜಗ್ಮತುರ್ಲೋಕಮುತ್ತಮಂ॥ 12-240-24 (75184)
ಸರ್ವರತ್ನಂ ವೃಷಾದರ್ವಿರ್ಯುವನಾಶ್ವಃ ಪ್ರಿಯಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ರಂಯಮಾವಸಥಂ ಚೈವ ದತ್ತ್ವಾಮುಂ ಲೋಕಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-240-25 (75185)
ನಿಮೀ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ವೈದೇಹೋ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೋ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದೌ ಚಾಪಿ ಗಯಶ್ಚೋರ್ವೀ ಸಪತ್ತನಾಂ॥ 12-240-26 (75186)
ಅವರ್ಷತಿ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಭೂತಕೃತ।
ವಸಿಷ್ಠೋ ಜೀವಯಾಮಾಸ ಪ್ರಜಾಪತಿರಿವ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-240-27 (75187)
ಕರಂಧಮಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತು ಮರುತೋ ನೃಪತಿಸ್ತಥಾ।
ಕನ್ಯಾಮಂಗಿರಸೇ ದತ್ತ್ವಾ ದಿವಮಾಶು ಜಗಾಮ ಹ॥ 12-240-28 (75188)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಶ್ಚ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ರಾಜಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರಃ।
ನಿಧಿಂ ಶಂಖಂ ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಲೋಕಾನವಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-240-29 (75189)
ರಾಜಾ ಮಿತ್ರಸಹಶ್ಚಾಪಿ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಮದಯಂತೀಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ತಯಾ ಸಹ ದಿವಂ ಗತಃ॥ 12-240-30 (75190)
ಸಹಸ್ರಜಿಚ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪ್ರಾಣಾನಿಂಷ್ಟಾನ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 12-240-31 (75191)
ಸರ್ವಕಾಮೈಶ್ಚ ಸಂಪೂರ್ಣಂ ದತ್ತ್ವಾ ವೇಶ್ಮ ಹಿರಣ್ಮಯಂ।
ಮುದ್ಗಲಾಯ ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಶತದ್ಯುಂನೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-240-32 (75192)
ನಾಂನಾ ಚ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ನಾಮ ಸಾಲ್ವರಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ದತ್ತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಮೃಚೀಕಾಯ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 12-240-33 (75193)
ಲೋಮಪಾದಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಶಾಂತಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸುತಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಾಯ ವಿಪುಲೈಃ ಸರ್ವಕಾಮೈರಯುಜ್ಯತ॥ 12-240-34 (75194)
ಮದಿರಾಶ್ವಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ದತ್ತ್ವಾ ಕನ್ಯಾಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾಂ।
ಹಿರಣ್ಯಹಸ್ತಾಯ ಗತೋ ಲೋಕಾಂದೇವೈರಭಿಷ್ಟುತಾನ್॥ 12-240-35 (75195)
ದತ್ತ್ವಾ ಶತಸಹಸ್ರಂ ತು ಗವಾಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಸೇನಜಿತ್।
ಸವತ್ಸಾನಾಂ ಮಹಾತೇಜಾ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 12-240-36 (75196)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ದಾನೇನ ತಪಸೈವ ಚ।
ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಗತಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಶಿಷ್ಟಾತ್ಮಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-240-37 (75197)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಯಾವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಮೇದಿನೀ।
ದಾನಯಜ್ಞಪ್ರಜಾಸರ್ಗೈರೇತೇ ಹಿ ದಿವಮಾಪ್ನುವನ್॥ ॥ 12-240-38 (75198)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 240॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-240-14 ಕೃತಾತ್ಪಕ್ವಾನ್ನಾದಪಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 241
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.241. ಅಧ್ಯಾಯಃ 241
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸಕೃತಬ್ರಾಹ್ಮಣಧರ್ಮಕಥನಪೂರ್ವಕಜ್ಞಾನಪ್ರಶಂಸನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-241-0 (75199)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-241-0x (6232)
ತ್ರಯೀಂ ವಿದ್ಯಾಮವೇಕ್ಷೇತ ವೇದೇಪೂತ್ತಮತಾಂ ಗತಃ।
ಋಕ್ಸಾಮವರ್ಣಾಕ್ಷರತೋ ಯಜುಷೋಽಥರ್ವಣಸ್ತಥಾ॥ 12-241-1 (75200)
[ತಿಷ್ಠತ್ಯೇತೇಷು ಭಗವಾನ್ಷಟ್ಸು ಕರ್ಮಸು ಸಂಸ್ಥಿತಃ।]
ವೇದವಾದೇಷು ಕುಶಲಾ ಹ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮಕುಶಲಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 12-241-2 (75201)
ಸತ್ವವಂತೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ।
ಏವಂ ಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತೇತ ಕ್ರಿಯಾಃ ಶಿಷ್ಟವದಾಚರೇತ್॥ 12-241-3 (75202)
ಅಸಂರೋಧೇನ ಭೂತಾನಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಸದ್ಭ್ಯ ಆಗತವಿಜ್ಞಾನಃ ಶಿಷ್ಟಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-241-4 (75203)
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಕ್ರಿಯಾ ಲೋಕೇ ಕುರ್ವಾಣಃ ಸೋಽಪ್ಯಸಂಕರಃ।
ತಿಷ್ಠತೇ ತೇಷು ಗೃಹವಾನ್ಷಟ್ಸು ಕರ್ಮಸು ಸ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-241-5 (75204)
ಪಂಚಭಿಃ ಸತತಂ ಯಜ್ಞೈಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಯಜೇತ ಚ।
ಧೃತಿಮಾನಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ದಾಂತೋ ಧರ್ಮವಿದಾತ್ಮವಾನ್।
ವೀತಹರ್ಷಮದಕ್ರೋಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾವಸೀದತಿ॥ 12-241-6 (75205)
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞಸ್ತಪೋ ಹ್ರೀರಾರ್ಜವಂ ದಮಃ।
ಏತೈರ್ವಿವರ್ಧತೇ ತೇಜಃ ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಚಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 12-241-7 (75206)
ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಚ ಮೇಧಾವೀ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ನಿನೀಷೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ॥ 12-241-8 (75207)
ಅಗ್ನೀಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚಾರ್ಚೇದ್ದೇವತಾಃ ಪ್ರಣಮೇತ ಚ।
ವರ್ಜಯೇದುಶತೀಂ ವಾಚಂ ಹಿಂಸಾಂ ಚಾಧರ್ಮಸಂಹಿತಾಂ॥ 12-241-9 (75208)
ಏಷಾ ಪೂರ್ವತರಾ ವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಜ್ಞಾನಾಗಮೇನ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಕರ್ಮಸು ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ॥ 12-241-10 (75209)
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಜಲಾಂ ಘೋರಾಂ ಲೋಭಕೂಲಾಂ ಸುದುಸ್ತರಾಂ।
ಮನ್ಯುಪಂಕಾಮನಾಧೃಷ್ಯಾಂ ನದೀಂ ತರತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-241-11 (75210)
ಕಾಲಮಭ್ಯುದ್ಯತಂ ಪಶ್ಯೇನ್ನಿತ್ಯಮತ್ಯಂತಮೋಹನಂ॥ 12-241-12 (75211)
ಮಹತಾ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಬಲಿನಾಽಪ್ರತಿಘಾತಿನಾ।
ಸ್ವಭಾವಸ್ರೋತಸಾ ವೃತ್ತಮುಹ್ಯತೇ ಸತತಂ ಜಗತ್॥ 12-241-13 (75212)
ಕಾಲೋದಕೇನ ಮಹತಾ ವರ್ಷಾವರ್ತೇನ ಸಂತತಂ।
ಮಾಸೋರ್ಮಿಣರ್ತುವೇಗೇನ ಪಕ್ಷೋಲಪತೃಣೇನ ಚ॥ 12-241-14 (75213)
ನಿರ್ಮಷೋನ್ಮೇಷಫೇನೇನ ಅಹೋರಾತ್ರಜವೇನ ಚ।
ಕಾಮಗ್ರಾಹೇಣ ಘೋರೇಣ ವೇದಯಜ್ಞಪ್ಲವೇನ ಚ॥ 12-241-15 (75214)
ಧರ್ಮದ್ವೀಪೇನ ಭೂತಾನಾಂ ಚಾರ್ಥಕಾಮರವೇಣ ಚ।
ಋತವಾಙ್ಭೋಕ್ಷತೀರೇಣ ವಿಹಿಂಸಾತರುವಾಹಿನಾ॥ 12-241-16 (75215)
ಯುಗಹ್ರದೌಘಮಧ್ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಾಯಭವೇನ ಚ।
ಧಾತ್ರಾ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಕೃಷ್ಯಂತೇ ಯಮಸಾದನಂ॥ 12-241-17 (75216)
ಏತತ್ಪ್ರಜ್ಞಾಮಯೈರ್ಧೀರಾ ನಿಸ್ತರಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪ್ಲವೈರಪ್ಲವವಂತೋ ಹಿ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯಂತ್ಯಚೇತಸಃ॥ 12-241-18 (75217)
ಉಪಪನ್ನಂ ಹಿ ಯತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನಿಸ್ತರೇನ್ನೇತರೋ ಜನಃ।
ದೂರತೋ ಗುಣದೋಷೌ ಹಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವತ್ರ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-241-19 (75218)
ಸಂಶಯಾತ್ತು ಸ ಕಾಮಾತ್ಮಾ ಚಲಚಿತ್ತೋಽಲ್ಪಚೇತನಃ।
ಅಪ್ರಾಜ್ಞೋ ನ ತರತ್ಯೇನಂ ಯೋ ಹ್ಯಾಸ್ತೇ ನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-241-20 (75219)
ಅಪ್ಲವೋ ಹಿ ಮಹಾದೋಷಂ ಮುಹ್ಯಮಾನೋ ನ ಗಚ್ಛತಿ।
ಕಾಮಗ್ರಾಹಗೃಹೀತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಮಪ್ಯಸ್ಯ ನ ಪ್ಲವಃ॥ 12-241-21 (75220)
ತಸ್ಮಾದುನ್ಮಜ್ಜನಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಪ್ರಯತೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಏತದುನ್ಮಜ್ಜನಂ ತಸ್ಯ ಯದಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವೇತ್॥ 12-241-22 (75221)
ತ್ರ್ಯವದಾತೇ ಕುಲೇ ಜಾತಸ್ತ್ರಿಸಂದೇಹಸ್ತ್ರಿಕರ್ಮಕೃತ್।
ತಸ್ಮಾದುನ್ಮಜ್ಜನಂ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ನಿಸ್ತರೇದ್ಯಥಾ॥ 12-241-23 (75222)
ಸಂಸ್ಕೃತಸ್ಯ ಹಿ ದಾಂತಸ್ಯ ನಿಯತಸ್ಯ ಯತಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯಾನಂತರಾ ಸಿದ್ಧಿರಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-241-24 (75223)
ವರ್ತೇತ ತೇಷು ಗೃಹವಾನಕ್ರುಧ್ಯನ್ನನಸೂಯಕಃ।
ಪಂಚಭಿಃ ಸತತಂ ಯಜ್ಞೈರ್ವಿಘಸಾಶೀ ಯಜೇತ ಚ॥ 12-241-25 (75224)
ಸತಾಂ ಧರ್ಮೇಣ ವರ್ತೇತ ಕ್ರಿಯಾಂ ಶಿಷ್ಟವದಾಚರೇತ್।
ಅಸಂರೋಧೇನ ಲೋಕಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಲಿಪ್ಸೇದಗರ್ಹಿತಾಂ॥ 12-241-26 (75225)
ಶ್ರುತವಿಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಕ್ರಿಯಾವಾಂಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಾ ಸೋಽಪ್ಯಸಂಕರಃ॥ 12-241-27 (75226)
ಕ್ರಿಯಾವಾಞ್ಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಕಹಿ ದಾಂತಃ ಪ್ರಾಯೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಧಮಾರ್ಧರ್ಮವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಸರ್ವಂ ತರತಿ ದುಸ್ತರಂ॥ 12-241-28 (75227)
ಧೃತಿಮಾನಪ್ರಮತ್ತಶ್ಚ ದಾಂತೋ ಧರ್ಮವಿದಾತ್ಮವಾನ್।
ವೀತಹರ್ಷಮದಕ್ರೋಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾವಸೀದತಿ॥ 12-241-29 (75228)
ಏಷಾ ಪುರಾತನೀ ವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಜ್ಞಾನವೃದ್ಧ್ಯೈವ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಸರ್ವತ್ರ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 12-241-30 (75229)
ಅಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಕಾಮೋ ಹಿ ಕರೋತಿ ಹ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಧರ್ಮಂ ವಾ ಧರ್ಮಸಂಕಾಶಂ ಶೋಚನ್ನಿವ ಕರೋತಿ ಸಃ॥ 12-241-31 (75230)
ಧರ್ಮಂ ಕರೋಮೀತಿ ಕರೋತ್ಯಧರ್ಮ
ಮಧರ್ಮಕಾಮಶ್ಚ ಕರೋತಿ ಧರ್ಮಂ।
ಉಭೇ ಬಾಲಃ ಕರ್ಮಣೀ ನ ಪ್ರಜಾನಂ
ಸಂಜಾಯತೇ ಂರಿಯತೇ ಚಾಪಿ ದೇಹೀ॥ ॥ 12-241-32 (75231)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 241॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-241-1 ವೇದೇಷೂಕ್ತಾಮಥಾಂಗತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-241-7 ಏತೈರ್ವರ್ಧಯತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-241-12 ಕಾಮಮನ್ಯೂದ್ಧತಂ ಪಶ್ಯನ್ನಿತ್ಯಮತ್ಯಂತಮೋಹಿತಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-241-17 ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಾಯಭವೇನ ಬ್ರಹ್ಮಕಾರ್ಯಭೂತೇನ। ಸ್ರೋತಸಾ ಯುಗಭೂತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಾಯಭವೇನ ಚೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-241-23 ಅವದಾತೇಷು ಶುದ್ಧೇಷು ಕುಲೇಷ್ವಿತಿ ಶೇಷಃ। ತ್ರಿಷ್ವಧ್ಯಾಪನಯಾಜನಪ್ರತಿಗ್ರಹೇಷು ಸಂದೇಹವಾಂಸ್ತತ್ರಾಪ್ರವೃತ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಖಃ। ತ್ರಿಕರ್ಮಕೃತ್ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯಜನದಾನಕೃತ್॥ 12-241-27 ಶಿಷ್ಟಶಾಸ್ತ್ರವಿಚಕ್ಷಣ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 242
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.242. ಅಧ್ಯಾಯಃ 242
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನತಾಪರಶುಕಸಂಬೋಧ್ಯಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-242-0 (75232)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-242-0x (6233)
ಅಥ ಚೇದ್ರೋಚಯೇದೇತದುಹ್ಯತೇ ಮನಸಾ ತಥಾ।
ಉನ್ಮಜ್ಜಂಶ್ಚ ನಿಮಜ್ಜಂಶ್ಚ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಪ್ಲವವಾನ್ಭವೇತ್॥ 12-242-1 (75233)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ನಿರ್ಮಿತೈರ್ಧೀರಾಸ್ತಾರಯಂತ್ಯಬುಧಾನ್ಪ್ಲವೈಃ।
ನಾಬುಧಾಸ್ತಾರಯಂತ್ಯನ್ಯಾನಾತ್ಮಾನಂ ವಾ ಕಥಂಚನ॥ 12-242-2 (75234)
ಛಿನ್ನದೋಷೋ ಮುನಿರ್ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ಯುಂಜೀತ ದ್ವಾದಶ।
ದಶಕರ್ಮಸುಖಾನರ್ಥಾನುಪಾಯಾಪಾಯನಿಷ್ಕ್ರಿಯಃ॥ 12-242-3 (75235)
ಚಕ್ಷುರಾಚಾರಸಂಗ್ರಾಹೈರ್ಮನಸಾ ದರ್ಶನೇನ ಚ।
ಯಚ್ಛೇದ್ವಾಙ್ಭನಸೀ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯ ಇಚ್ಛೇಜ್ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 12-242-4 (75236)
ಜ್ಞಾನೇನ ಯಚ್ಛೇದಾತ್ಮಾನಂ ಯ ಇಚ್ಛೇಚ್ಛಾಂತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಏತೇಷಾಂ ಚೇದನುದ್ರಷ್ಟಾ ಪುರುಷೋಽಪಿ ಸುದಾರುಣಃ॥ 12-242-5 (75237)
ಯದಿ ವಾ ಸರ್ವವೇದಜ್ಞೋ ಯದಿ ವಾಽಪ್ಯನೃಚೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಯದಿ ವಾ ಧಾರ್ಮಿಕೋ ಯಜ್ವಾ ಯದಿ ವಾ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಃ॥ 12-242-6 (75238)
ಯದಿ ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೋ ಯದಿ ವೈಕ್ಲವ್ಯಧಾರಣಃ।
ತರತ್ಯೇವಂ ಮಹಾದುರ್ಗಂ ಜರಾಮರಣಸಾಗರಂ॥ 12-242-7 (75239)
ಏವಂ ಹ್ಯೇತೇನ ಯೋಗೇನ ಯುಂಜಾನೋ ಹ್ಯೇವಮಂತತಃ।
ಅಪಿ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನೋಽಪಿ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಾಽತಿವರ್ತತೇ॥ 12-242-8 (75240)
ಧರ್ಮೋಪಸ್ಥೋ ಹ್ರೀವರೂಥ ಉಪಾಯಾಪಾಯಕೂವರಃ।
ಅಪಾನಾಕ್ಷಃ ಪ್ರಾಣಯುಗಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಯುರ್ಜೀವವಂಧನಃ॥ 12-242-9 (75241)
ಚೇತನಾಬಂಧುರಶ್ಚಾರುಶ್ಚಾಚಾರಗ್ರಹನೇಮಿಮಾನ್।
ದರ್ಶನಸ್ಪರ್ಶನವಹೋ ಘ್ರಾಣಶ್ರವಣವಾಹನಃ॥ 12-242-10 (75242)
ಪ್ರಜ್ಞಾನಾಭಿಃ ಸರ್ವತಂತ್ರಪ್ರತೋದೋ ಜ್ಞಾನಸಾರಥಿಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಾಧಿಷ್ಠಿತೋ ಧೀರಃ ಶ್ರದ್ಧಾದಮಪುರಃ ಸರಃ॥ 12-242-11 (75243)
ತ್ಯಾಗರಶ್ಂಯನುಗಃ ಕ್ಷೇಂಯಃ ಶೌಚಗೋ ಧ್ಯಾನಗೋತರಃ।
ಜೀವಯುಕ್ತೋ ರಥೋ ದಿವ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಧಿರಾಜತೇ॥ 12-242-12 (75244)
ಅಥ ಸಂತ್ವರಮಾಣಸ್ಯ ರಥಮೇವಂ ಯುಯುಕ್ಷತಃ।
ಅಕ್ಷರಂ ಗಂತುಮನಸೋ ವಿಧಿಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೀಘ್ರಗಂ॥ 12-242-13 (75245)
ಸಪ್ತ ಯೋ ಧಾರಣಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ವಾಗ್ಯತಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಪೃಷ್ಠತಃ ಪಾರ್ಶ್ವತಶ್ಚಾನ್ಯಾಸ್ತಾವತ್ಯಸ್ತಾಃ ಪ್ರಧಾರಣಾಃ॥ 12-242-14 (75246)
ಕ್ರಮಶಃ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಯಚ್ಚ ವಾಯವ್ಯಂ ಖಂ ತಥಾ ಪಯಃ।
ಜ್ಯೋತಿಷೋ ಯತ್ತದೈಶ್ವರ್ಯಮಹಂಕಾರಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿತಃ।
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ತಥೈಶ್ವರ್ಯಂ ಕ್ರಮಶಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-242-15 (75247)
ವಿಕ್ರಮಾಶ್ಚಾಪಿ ಯಸ್ಯೈತೇ ತಥಾ ಯುಂಕ್ತೇ ಸ ಯೋಗತಃ।
ತಥಾಽಸ್ಯ ಯೋಗಯುಕ್ತಸ್ಯ ಸಿದ್ಧಿಮಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಃ॥ 12-242-16 (75248)
ನಿರ್ಮುಚ್ಯಮಾನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾದ್ರೂಪಾಣೀಮಾನಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ಶೈಶಿರಸ್ತು ಯಥಾ ಧೂಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸಂಶ್ರಯತೇ ನಭಃ॥ 12-242-17 (75249)
ತಥಾ ದೇಹಾದ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಪೂರ್ವರೂಪಂ ಭವತ್ಯುತ।
ಅಥ ಧೂಮಸ್ಯ ವಿರಮೇದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ರೂಪದರ್ಶನಂ॥ 12-242-18 (75250)
ಜಲರೂಪಮಿವಾಕಾಶೇ ತತ್ರೈವಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಅಪಾಂ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೇ ಚಾಸ್ಯ ವಹ್ನಿರೂಪಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-242-19 (75251)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ಚಾಸ್ಯ ವಾಯವ್ಯಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮವ್ಯಯಂ।
ರೂಪಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ ತಸ್ಯ ಪೀತವಸ್ತ್ರವದವ್ಯಯಂ॥ 12-242-20 (75252)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ರುಪಮಾಕಾಶಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ನುಪರತೇ ಚಾಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರೂಪಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಊರ್ಣಾರೂಪಸವರ್ಣಸ್ಯ ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-242-21 (75253)
ಅಥ ಶ್ವೇತಾಂ ಗತಿಂ ಗತ್ವಾ ಸೋಹಂಕಾರೇ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಸುಶುಕ್ಲಂ ಚೇತಸಃ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಮಪ್ಯುಕ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವೈ॥ 12-242-22 (75254)
ಏತೇಷ್ವಪಿ ಹಿ ಜಾತೇಷು ಫಲಜಾತಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಜಾತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವೈಶ್ವರ್ಯೈಃ ಸೃಷ್ಟಿರಿಷ್ಟಾ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-242-23 (75255)
ಪ್ರಜಾಪತಿರಿವಾಕ್ಷೋಭ್ಯಃ ಶರೀರಾತ್ಸೃಜತೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಂಗುಲ್ಯಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರೇಣ ಹಸ್ತಪಾದೇನ ವಾ ತಥಾ॥ 12-242-24 (75256)
ಪೃಥಿವೀಂ ಕಂಪಯತ್ಯೇಕೋ ಗುಣೋ ವಾಯೋರಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಆಕಾಶಭೂತಶ್ಚಾಕಾಶೇ ಸವರ್ಣತ್ವಾತ್ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ವರ್ಣತೋ ಗೃಹ್ಯತೇ ಚಾಪ್ಸು ನಾಪಃ ಪಿಬತಿ ಚಾಶಯಾ॥ 12-242-25 (75257)
ನ ಚಾಸ್ಯ ತೇಜಸಾಂ ರೂಪಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಶಾಂಯತೇ ತಥಾ।
ಅಹಂಕಾರೇಽಸ್ಯ ವಿಜಿತೇ ಪಂಚೈತೇ ಸ್ಯುರ್ವಶಾನುಗಾಃ॥ 12-242-26 (75258)
ಷಣ್ಣಾಮಾತ್ಮನಿ ಬುದ್ಧೌ ಚ ಜಿತಾಯಾಂ ಪ್ರಭವತ್ಯಥ।
ನಿರ್ದೋಷಾ ಪ್ರತಿಭಾ ಹ್ಯೇನಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಸಮಭಿವರ್ತತೇ॥ 12-242-27 (75259)
ತಥೈವ ವ್ಯಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಯತೋ ನಿಃಸರತೇ ಲೋಕೋ ಭವತಿ ವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಕಃ॥ 12-242-28 (75260)
ತತ್ರಾವ್ಯಕ್ತಮಯೀಂ ವಿದ್ಯಾಂ ಶೃಣು ತ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮೇ।
ತಥಾ ವ್ಯಕ್ತಮಯಂ ಚೈವ ಸಂಖ್ಯಾಪೂರ್ವಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-242-29 (75261)
ಪಂಚವಿಂಸತಿತತ್ತ್ವಾನಿ ತುಲ್ಯಾನ್ಯುಭಯತಃ ಸಮಂ।
ಯೋಗೇ ಸಾಂಖ್ಯೇಽಪಿ ಚ ತಥಾ ವಿಶೇಷಂ ತತ್ರ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-242-30 (75262)
ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತದ್ವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯೇವ ಜಾಯತೇ ವರ್ಧತೇ ಚ ಯತ್।
ಜೀರ್ಯತೇ ಂರಿಯತೇ ಚೈವ ಚತುರ್ಭಿರ್ಲಕ್ಷಣೈರ್ಯುತಂ॥ 12-242-31 (75263)
ವಿಪರೀತಮತೋ ಯತ್ತು ತದವ್ಯಕ್ತಮುದಾಹೃತಂ।
ದ್ವಾವಾತ್ಮಾನೌ ಚ ವೇದೇಷು ಸಿದ್ಧಾಂತೇಷ್ವಪ್ಯುದಾಹೃತೌ॥ 12-242-32 (75264)
ಚತುರ್ಲಕ್ಷಣಜಂ ತ್ವಾದ್ಯಂ ಚತುರ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಜಂ ಚೈವ ತಥಾ ಬುದ್ಧಿರಥೇತರತ್॥
ಸತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತ್ಯೇತದ್ದ್ವಯಮವ್ಯಕ್ತದರ್ಶನಂ॥ 12-242-33 (75265)
ದ್ವಾವಾತ್ಮಾನೌ ಚ ವೇದೇಷು ವಿಷಯೇಷ್ವನುರಜ್ಯತಃ।
ವಿಷಯಾತ್ಪ್ರತಿಸಂಹಾರಃ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-242-34 (75266)
ನಿರ್ಮಮಶ್ಚಾನಹಂಕಾರೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ।
ನೈವ ಕ್ರುಧ್ಯತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನಾನೃತಾ ಭಾಷತೇ ಗಿರಃ॥ 12-242-35 (75267)
ಆಕ್ರುಷ್ಟಸ್ತಾಡಿತಶ್ಚೈವ ಮೈತ್ರೀಯಂ ಧ್ಯಾತಿ ನಾಶುಭಂ।
ವಾಗ್ದಂಡಕರ್ಮಮನಸಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಚ ನಿವರ್ತಕಃ॥ 12-242-36 (75268)
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಭಿವರ್ತತೇ।
ನೈವೇಚ್ಛತಿ ನ ಚಾನಿಚ್ಛೋ ಯಾತ್ರಾಮಾತ್ರವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-242-37 (75269)
ಅಲೋಲುಪೋಽವ್ಯಥೋ ದಾಂತೋ ನಾಕೃತಿರ್ನ ನಿರಾಕೃತಿಃ।
ನಾಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಮನೇಕಾಗ್ರಂ ನಾವಿಕ್ಷಿಪ್ತಮನೋರಥಃ॥ 12-242-38 (75270)
ಸರ್ವಭೂತಸದೃಙ್ಭೈತ್ರಃ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ತುಲ್ಯಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೋ ಧೀರಸ್ತುಲ್ಯನಿಂದಾತ್ಮಸಂಸ್ತುತಿಃ॥ 12-242-39 (75271)
ಅಸ್ಪೃಹಃ ಸರ್ವಕಾಮೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯದೃಢವ್ರತಃ।
ಅಹಿಂಸ್ರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮೀದೃಕ್ಸಾಂಖ್ಯೋ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-242-40 (75272)
ಯಥಾ ಯೋಗಾದ್ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಾರಣೈರ್ಯೈರ್ನಿಬೋಧ ತತ್।
ಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯಮತಿಕ್ರಾಂತೋ ಯೋಽತಿಕ್ರಾಮತಿ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-242-41 (75273)
ಇತ್ಯೇಷಾ ಭಾವಜಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕಥಿತಾ ತೇ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಏವಂ ಭವತಿ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಚಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-242-42 (75274)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 242॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-242-1 ಉಹ್ಯೇತ ಸ್ರೋತಸಾ ಯಥೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-3 ದೇಶಕರ್ಮಾನುರಾಗಾರ್ಥಾನುಪಾಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-4 ಚಕ್ಷುರಾಹಾರಸಂಹಾರೈರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಯಚ್ಛೇದ್ವಾಚಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧ್ಯೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-12 ತ್ಯಾಗಸೂಕ್ಷ್ಮಾನುಗ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-17 ನಿರ್ಮಥ್ಯಮಾನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮಾ ರೂಪಾಣ್ಯೇತಾನಿ ದರ್ಶಯೇತ್ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-25 ವರ್ಣತೋ ಗೃಹ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಕಾಮಾತ್ಪಿಬತಿ ಚಾಶಯಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-242-36 ವಾಙ್ಭನಃ ಕಾಯದಂಡಾನಾಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 243
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.243. ಅಧ್ಯಾಯಃ 243
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೂತೇಷು ತಾರತಂಯಕತನಪೂರ್ವಕಜ್ಞಾನಪ್ರಶಂಸಾಪರಶುಕಸಂಬೋಧ್ಯಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-243-0 (75275)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-243-0x (6234)
ಅಥ ಜ್ಞಾನಪ್ಲವಂ ಧೀರೋ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಶಾಂತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಉನ್ಮಜ್ಜಂಶ್ಚ ನಿಮಜ್ಜಂಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾಮೇವಾಭಿಸಂಶ್ರಯೇತ್॥ 12-243-1 (75276)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-243-2x (6235)
ಕಿಂ ತಜ್ಜ್ಞಾನಮಥೋ ವಿದ್ಯಾ ಯಥಾ ನಿಸ್ತರತೇ ದ್ವಯಂ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮೋ ನಿವೃತ್ತಿರಿತಿ ಚೈವ ಹಿ॥ 12-243-2 (75277)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-243-3x (6236)
ಯಸ್ತು ಪಶ್ಯನ್ಸ್ವಭಾವೇನ ವಿನಾಭಾವಮಚೇತನಃ।
ಪುಷ್ಣಾತಿ ಸ ಪುನಃ ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಮುಕ್ತಹೇತುಕಃ॥ 12-243-3 (75278)
ಯೇಷಾಂ ಚೈಕಾಂತಭಾವೇನ ಸ್ವಭಾವಃ ಕಾರಣಂ ಮತಂ।
ದೂರ್ವಾತೃಣವೃಸೀಕಾ ಯೇ ತೇ ಲಭಂತೇ ನ ಕಿಂಚನ॥ 12-243-4 (75279)
ಯೇಚೈನಂ ಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಿವರ್ತಂತ್ಯಲ್ಪಮೇಧಸಃ।
ಸ್ವಭಾವಂ ಕಾರಣಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ತೇ॥ 12-243-5 (75280)
ಸ್ವಭಾವೋ ಹಿ ವಿನಾಶಾಯ ಮೋಹಕರ್ಮಮನೋಭವಃ।
ನಿರುಕ್ತಮೇತಯೋರೇತತ್ಸ್ವಭಾವಪರಿಭಾವಯೋಃ॥ 12-243-6 (75281)
ಕೃಷ್ಯಾದೀನೀಹ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಸ್ಯಸಂಹರಣಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಜ್ಞಾವದ್ಭಿಃ ಪ್ರಕ್ಲೃಪ್ತಾನಿ ಯಾನಾಸನಗೃಹಾಣಿ ಚ॥ 12-243-7 (75282)
ಆಕ್ರೀಡಾನಾಂ ಗೃಹಾಣಾಂ ಚ ಗದಾನಾಮಗದಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಃ ಪ್ರವಕ್ತಾರೋ ಜ್ಞಾನವದ್ಭಿರನುಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-243-8 (75283)
ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸಂಯೋಜಯತ್ಯರ್ಥೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಶ್ರೇಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ರಾಜಾನೋ ಭುಂಜತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ತುಲ್ಯಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-243-9 (75284)
ಪರಾವರಂ ತು ಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಞಾನೇನೈವೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ವಿದ್ಯಯಾ ತಾತ ಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ವಿದ್ಯೈವೇಹ ಪರಾ ಗತಿಃ॥ 12-243-10 (75285)
ಭೂತಾನಾಂ ಜನ್ಮ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿವಿಧಾನಾಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಜರಾಯುಜಾಂಡಜೋದ್ಭಿಜ್ಜಸ್ವೇದಜಂ ಚೋಪಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-243-11 (75286)
ಸ್ಥಾವರೇಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ಜಂಗಮಾನ್ಯುಪಧಾರಯೇತ್।
ಉಪಪನ್ನಂ ಹಿ ಯಚ್ಚೇಷ್ಟಾ ವಿಶಿಷ್ಯೇತ ವಿಶೇಷ್ಯಯಾ॥ 12-243-12 (75287)
ಆಹುರ್ದ್ವಿಬಹುಪಾದಾನಿ ಜಂಗಮಾನಿ ದ್ವಯಾನಿ ತು।
ಬಹುಷಾದ್ಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ದ್ವಿಪಾದಾನಿ ಬಹೂನ್ಯಪಿ॥ 12-243-13 (75288)
ದ್ವಿಪದಾನಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುಃ ಪಾರ್ಥಿವಾನೀತರಾಣಿ ಚ।
ಪಾರ್ಥಿವಾನಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ತಾನಿ ಹ್ಯನ್ನಾನಿ ಭುಂಜತೇ॥ 12-243-14 (75289)
ಪಾರ್ಥಿವಾನಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುರ್ಮಧ್ಯಮಾನ್ಯುತ್ತಮಾನಿ ತು।
ಮಧ್ಯಮಾನಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ಜಾತಿಧರ್ಮೋಪಧಾರಣಾತ್॥ 12-243-15 (75290)
ಮಧ್ಯಮಾನಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುರ್ಧರ್ಮಜ್ಞಾನೀತರಾಣಿ ಚ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೋಪಧಾರಣಾತ್॥ 12-243-16 (75291)
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುರ್ವೇದಜ್ಞಾನೀತರಾಣಿ ಚ।
ವೇದಜ್ಞಾನಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ವೇದೋ ಹ್ಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 12-243-17 (75292)
ವೇದಜ್ಞಾನಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುಃ ಪ್ರವಕ್ತೃಣೀತರಾಣಿ ಚ।
ಪ್ರವಕ್ತೄಣಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ಸರ್ವಧರ್ಮೋಪಧಾರಣಾತ್॥ 12-243-18 (75293)
ವಿಜ್ಞಾಯಂತೇ ಹಿ ಯೈರ್ವೇದಾಃ ಸಧರ್ಮಾಃ ಸಕ್ರಿಯಾಫಲಾಃ।
ಸಧರ್ಮಾ ನಿಖಿಲಾ ವೇದಾಃ ಪ್ರವಕ್ತೃಭ್ಯೋ ವಿನಿಃಸೃತಾಃ॥ 12-243-19 (75294)
ಪ್ರವಕ್ತೄಣಿ ದ್ವಯಾನ್ಯಾಹುರಾತ್ಮಜ್ಞಾನೀತರಾಣಿ ಚ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾನಿ ಜನ್ಮಾಜನ್ಮೋಪಧಾರಣಾತ್॥ 12-243-20 (75295)
ಧರ್ಮದ್ವಯಂ ಹಿ ಯೋ ವೇದ ಸ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸ ಸರ್ವವಿತ್।
ಸತ್ಯಾಶೀಃ ಸತ್ಯಸಂಕಲ್ಪಃ ಸತ್ಯಃ ಶುಚಿರಥೇಶ್ವರಃ॥ 12-243-21 (75296)
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಹಿ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ।
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನಿಷ್ಣಾತಂ ಪರೇ ಚ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-243-22 (75297)
ಅಂತಸ್ಥಂ ಚ ಬಹಿಷ್ಠಂ ಚ ಯೇಽಧಿಯಜ್ಞಾಧಿದೈವತಂ।
ಜಾನಂತಿ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಸ್ತೇ ದೇವಾಸ್ತಾತ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 12-243-23 (75298)
ತೇಷು ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಭೂತಂ ಸಾಗ್ರಂ ಚ ಜಗದಾಹಿತಂ।
ತೇಷಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಭಾವಸ್ಯ ಸದೃಶಂ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ॥ 12-243-24 (75299)
ಆದ್ಯಂತನಿಧನಂ ಚೈವ ಕರ್ಮ ಚಾತೀತ್ಯ ಸರ್ವಶಃ।
ಚತುರ್ವಿಧಸ್ಯ ಭೂತಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯೇಶಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ॥ ॥ 12-243-25 (75300)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 243॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-243-3 ಮುಕ್ತಹೇತುಕಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-4 ಪೂತ್ವಾ ತೃಣಮಿಷೀಕಾಂ ವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-7 ಸಸ್ಯಸಂಗ್ರಹಣಾನಿ ಚೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-8 ಗದಾನಾಂ ರೋಗಾಣಾಂ। ಅಗದಸ್ಯೌಷಧಸ್ಯ। ಅನುಷ್ಠಿತಾಃ ಪ್ರಯೋಜಿತಾಃ। ಗತಾನಾಮಾಗತಸ್ಯ ಚೇತಿ ಟ. ಥ। ಪಾಠಃ॥ 12-243-9 ತುಲ್ಯಲಕ್ಷಣಾಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಧಿಕ್ಯಾದ್ವೈಶ್ವರ್ಯಾಧಿಕ್ಯಭಾಜಃ॥ 12-243-12 ಯಚ್ಚೇಷ್ಟೇ ವಿಶಿಷ್ಯೇತ ನಿಚೇಷ್ಟಕ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-14 ಪಾರ್ಥಿವಾನಿ ಪೃಥಿವೀಚರಾಣಿ ಮಾನುಷಾಣಿ। ಇತರಾಣಿ ಸ್ವೇಚರಾಣಿ॥ 12-243-19 ಸರ್ವಯಜ್ಞಾಃ ಕ್ರಿಯಾ ವೇದಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-21 ಧರ್ಮದ್ವಯಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವತ್ತಿರೂಪಂ। ಸತ್ಯಾಗೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸತ್ಯಕ್ಷಾಂತಿಃ ಸ ಈಶ್ವರ ಇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-243-22 ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 244
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.244. ಅಧ್ಯಾಯಃ 244
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮತಭೇದಯುಗಧರ್ಮಭೇದಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-244-0 (75301)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-244-0x (6237)
ಏಷಾ ಪೂರ್ವತರಾ ವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಜ್ಞಾನವಾನೇವ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಸರ್ವತ್ರ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ॥ 12-244-1 (75302)
ತತ್ರ ಚೇನ್ನ ಭವೇದೇವಂ ಸಂಶಯಃ ಕರ್ಮನಿಶ್ಚಯೇ।
ಕಿಂತು ಕರ್ಮಸ್ವಭಾವೋಽಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ಮೇತಿ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-244-2 (75303)
ತತ್ರ ವೇದವಿವಿತ್ಸಾಯಾಂ ಜ್ಞಾನಂ ಚೇತ್ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ।
ಉಪಪತ್ತ್ಯುಪಲಬ್ಧಿಭ್ಯಾಂ ವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೄಣು॥ 12-244-3 (75304)
ಪೌರುಷಂ ಕಾರಣಂ ಕೇಚಿದಾಹುಃ ಕರ್ಮಸು ಮಾನವಾಃ।
ದೈವಮೇಕೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸ್ವಭಾವಮಪರೇ ಜನಾಃ॥ 12-244-4 (75305)
ಪೌರುಷಂ ಕರ್ಮ ದೈವಂ ಚ ಫಲವೃತ್ತಿಸ್ವಭಾವತಃ।
ತ್ರಯಮೇತತ್ಪೃಥಗ್ಭೂತಮವಿವೇಕಂ ತು ಕೇಚನ॥ 12-244-5 (75306)
ಏತದೇವಂ ಚ ನೈವಂ ನ ಚ ಚೋಭೇ ನಾನುಭೇ ತಥಾ।
ಕರ್ಮಸ್ಥಾ ವಿಷಯಂ ಬ್ರೂಯುಃ ಸತ್ವಸ್ಥಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-244-6 (75307)
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇ ಚೈವ ಕಲಿಜಾಶ್ಚ ಸಸಂಶಯಾಃ।
ತಪಸ್ವಿನಃ ಪ್ರಶಾಂತಾಶ್ಚ ಸತ್ವಸ್ಥಾಶ್ಚ ಕೃತೇ ಯುಗೇ॥ 12-244-7 (75308)
ಅಪೃಥಗ್ದರ್ಶನಾಃ ಸರ್ವೇ ಋಕ್ಸಾಮಸು ಯಜುಃಷು ಚ।
ಕಾಮದ್ವಷೌ ಪೃಥಗ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಪಃ ಕೃತ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-244-8 (75309)
ತಪೋಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಸ್ತಪೋನಿತ್ಯಃ ಸುಸಂಶಿತಃ।
ತೇನ ಸರ್ವಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಕಾಮಾನ್ಯಾನ್ಮನಸೇಚ್ಛತಿ॥ 12-244-9 (75310)
ತಪಸಾ ತದವಾಪ್ನೋತಿ ಯದ್ಭೂತಂ ಸೃಜತೇ ಜಗತ್।
ತದ್ಭೂತಶ್ಚ ತತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-244-10 (75311)
ತದುಕ್ತಂ ವೇದವಾದೇಷು ಗಹನಂ ವೇದದರ್ಶಿಭಿಃ।
ವೇದಾಂತೇಷು ಪುನರ್ವ್ಯಕ್ತಂ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-244-11 (75312)
ಆರಂಭಯಜ್ಞಾಃ ಕ್ಷವ್ರಾಶ್ಚ ಹವಿರ್ಯಜ್ಞಾ ವಿಶಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪರಿಚಾರಯಜ್ಞಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಜಪಯಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 12-244-12 (75313)
ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಕಾರ್ಯೋ ಹಿ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ದ್ವಿಜೋ ಭವೇತ್।
ಕುರ್ಯಾದನ್ಯನ್ನ ವಾ ಕುರ್ಯಾನ್ಮೈತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-244-13 (75314)
ತ್ರೇತಾದೌ ಸಕಲಾ ವೇದಾ ಯಜ್ಞಾ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಸ್ತಥಾ।
ಸಂರೋಧಾದಾಯುಷಸ್ತ್ವೇತೇ ವ್ಯಸ್ಯಂತೇ ದ್ವಾಪರೇ ಯುಗೇ॥ 12-244-14 (75315)
ದ್ವಾಪರೇ ವಿಪ್ಲವಂ ಯಾಂತಿ ವೇದಾಃ ಕಲಿಯುಗೇ ತಥಾ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ನಾಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕಲೇರಂತೇ ಪುನಃ ಕಿಲ॥ 12-244-15 (75316)
ಉತ್ಸೀದಂತಿ ಸ್ವಧರ್ಮಾಶ್ಚ ತತ್ರಾಧರ್ಮೇಣ ಪೀಡಿತಾಃ।
ಗವಾಂ ಭೂಮೇಶ್ಚ ಯೇ ಚಾಪಾಮೋಷಧೀನಾಂ ಚ ಯೇ ರಸಾಃ॥ 12-244-16 (75317)
ಅಧರ್ಮಾಂತರ್ಹಿತಾ ವೇದಾ ವೇದಧರ್ಮಾಸ್ತಥಾಽಽಶ್ರಮಾಃ।
ವಿಕ್ರಿಯಂತೇ ಸ್ವಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ॥ 12-244-17 (75318)
ಯಥಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ವೃಷ್ಟಥಾ ತೃಪ್ಯಂತಿ ಪ್ರಾವೃಷಿ।
ಸೃಜಂತೇ ಸರ್ವತೋಽಂಗಾನಿ ತಥಾ ವೇದಾ ಯುಗೇಯುಗೇ॥ 12-244-18 (75319)
ವಿಹಿತಂ ಕಾಲನಾನಾತ್ವಮನಾದಿನಿಧನಂ ಚ ಯತ್।
ಕೀರ್ತಿತಂ ಯತ್ಪುರಸ್ತಾತ್ತೇ ಯತಃ ಸಂಯಾಂತಿ ಚ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-244-19 (75320)
ಯಚ್ಚೇದಂ ಪ್ರಭವಃ ಸ್ಥಾನಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸಂಯಮೋ ಯಮಃ।
ಸ್ವಭಾವೇನೈವ ವರ್ತಂತೇ ದ್ವಂದ್ವಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂರಿಶಃ॥ 12-244-20 (75321)
ಸರ್ಗಃ ಕಾಲೋ ಧೃತಿರ್ವೇದಾಃ ಕರ್ತಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ತಾತ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-244-21 (75322)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 244॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-244-5 ಇತಿ ಕ್ರಮೇಣ ಮೀಮಾಂಸಕಸ್ಯ ದೈವಜ್ಞಸ್ಯ ಶೂನ್ಯವಾದಿಲೋಕಾಯತಯೋಶ್ಚ ಮತಾನ್ಯುಪನ್ಯಸ್ಯೈತೇಷಾಂಷ। ವಿಕಲ್ಪಸಮುಚ್ಚಯಾವಾಹ ಪೌರುಷಮಿತಿ। ಪೌರುಷಂ ದೈವಂ ನ ಕರ್ಮ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟಯತ್ನಃ। ಸ್ವಭಾವಮನುಸೃತ್ಯ ಕರ್ಮಕಾಲೌ ಫಲದಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅವಿವೇಕಂ ಸಮುಚ್ಚಯಂ। ಪೃಥಗ್ಭೂತಮೇಕಮೇವ ಪ್ರಧಾನಂ ನತ್ವಿತರಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-244-6 ಆರ್ಹತಮತ ಆಹ ಏತದಿತಿ। ಏವಮೇತನ್ನ ಚಾಪ್ಯೇವಮುಭೇ ಏವಂ ನಚಾಪ್ಯುಭೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-244-10 ಸತ್ಯಂ ತಪಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭುರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಸ, ತದ್ರೂಪಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭುರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-244-21 ಧರ್ಮಃ ಕಾಲ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 245
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.245. ಅಧ್ಯಾಯಃ 245
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವರ್ಣಾಶ್ರಮೋಚಿತಧರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಪೂರ್ವಕಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಸಾಧನತ್ವಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-245-0 (75323)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-245-0x (6238)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಭಿಪ್ರಶಸ್ಯೈತತ್ಪರಮರ್ಷೇಸ್ತು ಶಾಸನಂ।
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಯುಕ್ತಮಿದಂ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ 12-245-1 (75324)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-245-2x (6239)
ಪ್ರಜಾವಾಞ್ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ಯಜ್ವಾ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಅನಾಗತಮನೈತಿಹ್ಯಂ ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-245-2 (75325)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಸರ್ವತ್ಯಾಗೇನ ಮೇಧಯಾ।
ಸಾಂಖ್ಯೇ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಯೋಗ ಏತತ್ಪೃಷ್ಟೋ ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-245-3 (75326)
ಮನಸಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಯಥೈಕಾಗ್ರ್ಯಮವಾಪ್ಯತೇ।
ಯೇನೋಪಾಯೇನ ಪುರುಷೈಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-245-4 (75327)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-245-5x (6240)
ನಾನ್ಯತ್ರ ವಿದ್ಯಾತಪಸೋರ್ನಾನ್ಯತ್ರೇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಾತ್।
ನಾನ್ಯತ್ರ ಲೋಭಸಂತ್ಯಾಗಾತ್ಸಿದ್ಧಿಂ ವಿಂದತಿ ಕಶ್ಚನ॥ 12-245-5 (75328)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪೂರ್ವಸೃಷ್ಟಿಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ।
ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಪ್ರಾಣಭೃತ್ಕಾಯೇ ನಿವಿಷ್ಟಾನಿ ಶರೀರಿಷು॥ 12-245-6 (75329)
ಭೂಮೇರ್ದೇಹೋ ಜಲಾಸ್ತ್ರೋತೋ ಜ್ಯೋತಿಷಶ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಸ್ಮೃತೇ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾಶ್ರಯೋ ವಾಯುಃ ಸ್ವೇಷ್ವಾಕಾಶಂ ಶರೀರಿಣಾಂ॥ 12-245-7 (75330)
ಕ್ರಾಂತೇ ವಿಷ್ಣುರ್ಬಲೇ ಶಕ್ರಃ ಕೋಷ್ಠೇಽಗ್ನಿರ್ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಕರ್ಣಯೋಃ ಪ್ರದಿಶಃ ಶ್ರೋತ್ರೇ ಜಿಹ್ವಾಯಾಂ ವಾಕ್ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-245-8 (75331)
ಕರ್ಣೌ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ನಾಸಿಕಾ ಚೈವ ಪಂಚಮೀ।
ದಶ ತಾನೀಂದ್ರಿಯೋಕ್ತಾನಿ ದ್ವಾರಾಣ್ಯಾಹಾರಸಿದ್ಧಯೇ॥ 12-245-9 (75332)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಸ್ತಥಾ ರೂಪಂ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪೃಥಕ್ಸ್ವಾರ್ಥಾನ್ಮನಸಾ ದರ್ಶಯಂತ್ಯುತ॥ 12-245-10 (75333)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನೋ ಯುಂಕ್ತೇ ವಶ್ಯಾನ್ಯಂತೇವ ವಾಜಿನಃ।
ಮನಶ್ಚಾಪಿ ಸದಾ ಭುಕ್ತೇ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಹೃದಯಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-245-11 (75334)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತಥೈವೈಷಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೀಶ್ವರಂ ಮನಃ।
ನಿಯಮೇ ಚ ವಿಸರ್ಗೇ ಚ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಮಾನಸಸ್ತಥಾ॥ 12-245-12 (75335)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚೇತನಾ ಮನಃ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಚ ಜೀವಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ದೇಹೇಷು ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-245-13 (75336)
ಆಶ್ರಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ವಸ್ಯ ಗುಣಃ ಸತ್ತ್ವಸ್ಯ ಚೇತನಾ।
ಸತ್ವಂ ಹಿ ತೇಜಃ ಸೃಜತಿ ನ ಗುಣಾನ್ವೈ ಕಥಂಚನ॥ 12-245-14 (75337)
ಏವಂ ಸಪ್ತದಶಂ ದೇಹೇ ವೃತಂ ಷೋಡಶಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಮನೀಷೀಮನಸಾ ವಿಪ್ರಃ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-245-15 (75338)
ನ ಹ್ಯಯಂ ಚಕ್ಷುಷಾ ದೃಶ್ಯೋ ನ ಚ ಸರ್ವೈರಪೀಂದ್ರಿಯೈಃ।
ಮನಸಾ ದೀಪಭೂತೇನ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-245-16 (75339)
ಅಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶರೂಪಂ ತದರಸಾಗಂಧಮವ್ಯಯಂ।
ಅಶರೀರಂ ಶರೀರೇಷು ನಿರೀಕ್ಷತೇ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-245-17 (75340)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಸರ್ವದೇಹೇಷು ಮರ್ತ್ಯೇಷ್ವಮೃತಮಾಹಿತಂ।
ಯೋಽನುಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಕಲ್ಪತೇ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಸೇ॥ 12-245-18 (75341)
ವಿದ್ಯಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗವಿ ಹಸ್ತಿನಿ।
ಶುನಿ ಚೈವ ಶ್ವಪಾಕೇ ಚ ಪಂಡಿತಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-245-19 (75342)
ಸ ಹಿ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಜಂಗಮೇಷು ಧ್ರುವೇಷು ಚ।
ವಸತ್ಯೇಕೋ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ॥ 12-245-20 (75343)
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಯದಾ ಪಶ್ಯತಿ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-245-21 (75344)
ಯಾವಾನಾತ್ಮನಿ ಮೇ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ತಾವಾನಾತ್ಮಾ ಪರಾತ್ಮನಿ।
ಯ ಏವಂ ಸತತಂ ವೇದ ಸೋಽಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-245-22 (75345)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಹಿತಸ್ಯ ಚ।
ದೇವಾಽಪಿ ಮಾರ್ಗೇ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಅಪದಸ್ಯ ಪದೈಷಿಣಃ॥ 12-245-23 (75346)
ಶಕುಂತಾನಾಮಿವಾಕಾಶೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಮಿವ ಚೋದಕೇ।
ಯಥಾ ಗತಿರ್ನ ದೃಶ್ಯೇತ ತಥಾ ಜ್ಞಾನವಿದಾಂ ಗತಿಃ॥ 12-245-24 (75347)
ಕಾಲಃ ಪಚತಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮನಿ।
ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಪಚ್ಯತೇ ಕಾಲಸ್ತಂ ವೇದೇಹ ನ ಕಶ್ಚನ॥ 12-245-25 (75348)
ನ ಸ ಊರ್ಧ್ವಂ ನ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ನಾಧಶ್ಚರತಿ ಯಃ ಪುನಃ।
ನ ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀತೇ ನೈವ ಕಿಂಚಿತ್ಕುತಶ್ಚನ॥ 12-245-26 (75349)
ಸರ್ವೇಽಂತಸ್ಥಾ ಇಮೇ ಲೋಕಾ ಬಾಹ್ಯಮೇಷಾಂ ನ ಕಿಂಚನ।
ಯಃ ಸಹಸ್ರ ಸಮಾ ಗಚ್ಛೇದ್ಯಥಾ ಬಾಣೋ ಗುಣಚ್ಯುತಃ॥ 12-245-27 (75350)
ನೈವಾಂತಂ ಕಾರಣಸ್ಯೇಯಾದ್ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ಯಾನ್ಮನೋಜವಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮತರಂ ನಾಸ್ತಿ ಸ್ಥೂಲತರಂ ತತಃ॥ 12-245-28 (75351)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಂ ತತ್ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃರತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-245-29 (75352)
ತದೇವಾಣೋರಣುತರಂ ತನ್ಮಹದ್ಭ್ಯೋ ಮಹತ್ತರಂ।
ತದಂತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧ್ರುವಂ ತಿಷ್ಠನ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-245-30 (75353)
ಅಕ್ಷರಂ ಚ ಕ್ಷರಂ ಚೈವ ದ್ವೈಧೀಭಾವೋಽಯಮಾತ್ಮನಃ।
ಕ್ಷರಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ದಿವಿ ಹ್ಯಮೃತಮಕ್ಷರಂ॥ 12-245-31 (75354)
ನವದ್ವಾರಂ ಪುರಂ ಗತ್ವಾ ಹಂಸೋ ಹಿ ನಿಯತೋ ವಶೀ।
ಈಶಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭೂತಸ್ಯ ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ॥ 12-245-32 (75355)
ಹಾನಿಭಂಗವಿಕಲ್ಪಾನಾಂ ನವಾನಾಂ ಸಂಚಯೇನ ಚ।
ಶರೀರಾಣಾಮಜಸ್ಯಾಹುರ್ಹಂಸತ್ವಂ ಪಾರದರ್ಶಿನಃ॥ 12-245-33 (75356)
ಹಂಸೋಕ್ತಂ ಚಾಕ್ಷರಂ ಚೈವ ಕೂಟಸ್ಥಂ ಯತ್ತದಕ್ಷರಂ।
ತದ್ವಿದ್ವಾನಕ್ಷರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಹಾತಿ ಪ್ರಾಣಜನ್ಮನೀ॥ ॥ 12-245-34 (75357)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 245॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-245-2 ಅನಾಗತಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಮಾನಾಭ್ಯಾಮಜ್ಞಾತಂ। ಅನೈತಿಹ್ಯಂ ಇದಮಿತ್ಥಮಿತಿ ವೇದೇನಾಪಿ ನ ನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ॥ 12-245-5 ವಿದ್ಯಾದಿಪದೈಃ ಕ್ರಮೇಣಾಶ್ರಮಚತುಷ್ಟ್ಯಧರ್ಮಾ ಉಕ್ತಾಃ॥ 12-245-7 ಖೇಷು ನಾಸಾದಿರಂಧ್ರೇಷು॥ 12-245-8 ಕ್ರಾಂತೇ ಪಾದೇ ಬಲೇ ಪಾಣೌ ಚ ವಿಷ್ಣುಶಕ್ರೌ ತತ್ಪ್ರಯೋಕ್ತಾರೌ ತಿಷ್ಠತಃ। ಕರ್ಣೌ ಸ್ಥಾನಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಿಂದ್ರಿಯಂ ದಿಶೋ ದೇವತಾಃ। ಜಿಹ್ವಾ ಸ್ಥಾನಂ ವಾಗಿಂದ್ರಿಯಂ ಸರಸ್ವತೀ ದೇವತಾ। ಏತಚ್ಚಾನ್ಯಷಾಮಪಿ ಸ್ಥಾನಾದೀನಾಮುಪಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-245-9 ಆಹಾರಃ ಶಬ್ದಾದಿಗ್ರಹಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 246
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.246. ಅಧ್ಯಾಯಃ 246
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯೋಗಸ್ವರೂಪಾದಿನಿರೂಪಕಶುಕಸಂಬೋಧ್ಯಕವ್ಯಾಸವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-246-0 (75358)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-246-0x (6241)
ಪೃಚ್ಛತಸ್ತವ ಸತ್ಪುತ್ರ ಯಥಾವದಿಹ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಸಾಂಖ್ಯನ್ಯಾಯೇನ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಯದೇತತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಮಯಾ॥ 12-246-1 (75359)
ಯೋಗಕೃತ್ಯಂ ತು ತೇ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು।
ಏಕತ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಮನಸೋರಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-246-2 (75360)
ಆತ್ಮನೋಽವ್ಯಥಿನಸ್ತಾತ್ ಜ್ಞಾನಮೇತದನುತ್ತಮಂ।
ತದೇತದುಪಶಾಂತೇನ ದಾಂತೇನಾಧ್ಯಾತ್ಮಶೀಲಿನಾ॥ 12-246-3 (75361)
ಆತ್ಮಾರಾಮೇಣ ಬುದ್ಧೇನ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಶುಚಿಕರ್ಮಣಾ।
ಯೋಗದೋಷಾನ್ಸಮುಚ್ಛಿಂದ್ಯಾತ್ಪಂಚ ಯಾನ್ಕವಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-246-4 (75362)
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ತ್ತ ಲೋಭಂ ಚ ಭಯಂ ಸ್ವಪ್ನಂ ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಕ್ರೋಧಂ ಶಮೇನ ಜಯತಿ ಕಾಮಂ ಸಂಕಲ್ಪವರ್ಜನಾತ್॥ 12-246-5 (75363)
ಸತ್ತ್ವಸಂಸೇವನಾದ್ಧೀರೋ ನಿದ್ರಾಮುಚ್ಛೇತ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಧೃತ್ಯಾ ಶಿಶ್ನೋದರಂ ರಕ್ಷೇತ್ಪಾಣಿಪಾದಂ ಚ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-246-6 (75364)
ಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರೇ ಚ ಮನಸಾ ಮನೋ ವಾಚಂ ಚ ಕರ್ಮಣಾ।
ಅಪ್ರಮಾದಾದ್ಭಯಂ ಜಹ್ಯಾಲ್ಲೋಭಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋಪಸೇವನಾತ್॥ 12-246-7 (75365)
ಏವಮೇತಾನ್ಯೋಗದೋಷಾಂಚಯೇನ್ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಅಗ್ನೀಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚಾರ್ಚೇದ್ದೇವತಾಃ ಪ್ರಣಮೇತ ಚ॥ 12-246-8 (75366)
ವರ್ಜಯೇದುಶತೀಂ ವಾಚಂ ಹಿಂಸಾಯುಕ್ತಾಂ ಮನೋನುದಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮ ತೇಜೋಮಯಂ ಶುಕ್ರಂ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ॥ 12-246-9 (75367)
ಏತಸ್ಯ ಸೂತ್ರಭೂತಸ್ಯ ದ್ವಯಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಧ್ಯಾನಮಧ್ಯಯನಂ ದಾನಂ ಸತ್ಯಂ ಹ್ರೀರಾರ್ಜವಂ ಕ್ಷಮಾ॥ 12-246-10 (75368)
ಶೋಚಮಾಹಾರಸಂಶುದ್ಧಿರಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ನಿಗ್ರಹಃ।
ಏತೈರ್ವಿವರ್ಧತೇ ತೇಜಃ ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಚಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 12-246-11 (75369)
ಸಿದ್ಧ್ಯಂತಿ ಚಾಸ್ಯ ಸರ್ವಾರ್ಥಾ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಲಬ್ಧಾಲಬ್ಧೇನ ವರ್ತಯೇತ್॥ 12-246-12 (75370)
ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ತು ತೇಜಸ್ವೀ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ನಿನೀಷೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ॥ 12-246-13 (75371)
ಮನಸಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಕೃತ್ವೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಪೂರ್ವರಾತ್ರೇಽಪರಾತ್ರೇ ಚ ಧಾರಯೇನ್ಮನ ಆತ್ಮನಿ॥ 12-246-14 (75372)
ಜಂತೋಃ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಯದೇಕಂ ಛಿದ್ರಮಿಂದ್ರಿಯಂ।
ತತೋಽಸ್ಯ ಸ್ರವತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾ ದೃತೇಃ ಪಾದಾದಿವೋದಕಂ॥ 12-246-15 (75373)
ಮನಸ್ತು ಪೂರ್ವಮಾದದ್ಯಾತ್ಕುಮೀನಮಿವ ಮತ್ಸ್ಯಹಾ।
ತತಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ತತಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಚ ಯೋಗವಿತ್॥ 12-246-16 (75374)
ತತ ಏತಾನಿ ಸಂಯಂಯ ಮನಸಿ ಸ್ಥಾಪಯೇದ್ಯತಿಃ।
ತಥೈವಾಪೋ ಹ್ಯಸಂಕಲ್ಪಾನ್ಮನೋ ಹ್ಯಾತ್ಮನಿ ಧಾರಯೇತ್॥ 12-246-17 (75375)
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಧಾಯ ಮನಸಿ ಸ್ಥಾಪಯೇದ್ಯತಿಃ।
ಯದೈತಾನ್ಯವತಿಷ್ಠಂತಿ ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ॥ 12-246-18 (75376)
ಪ್ರಸೀದಂತಿ ಚ ಸಂಸ್ಥಾಯ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ವಿಧೂಮ ಇವ ಸಪ್ತಾರ್ಚಿರಾದಿತ್ಯ ಇವ ದೀಪ್ತಿಮಾನ್॥ 12-246-19 (75377)
ವೈದ್ಯುತೋಽಗ್ನಿರಿವಾಕಾಶೇ ದೃಶ್ಯತೇಽಽತ್ಮಾ ತಥಾಽಽತ್ಮನಿ।
ಸರ್ವಸ್ತತ್ರ ಸ ಸರ್ವತ್ರ ವ್ಯಾಪಕತ್ವಾಚ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-246-20 (75378)
ತಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಧೃತಿಮಂತೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ॥ 12-246-21 (75379)
ಏವಂ ಪರಿಮಿತಂ ಕಾಲಮಾಚರನ್ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಆಸೀನೋ ಹಿ ರಹಸ್ಯೇಕೋ ಗಚ್ಛೇದಕ್ಷರಸಾಂಯತಾಂ॥ 12-246-22 (75380)
ವಿಮೋಹೋ ಭ್ರಮ ಆವರ್ತೋ ಘ್ರಾಣಂ ಶ್ರವಣದರ್ಶನೇ।
ಅದ್ಭುತಾನಿ ರಸಸ್ಪರ್ಶೇ ಶೀತೋಷ್ಣೇ ಮಾರುತಾಕೃತಿಃ॥ 12-246-23 (75381)
ಪ್ರತಿಭಾಮುಪಸರ್ಗಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಯೋಗತಃ।
ತಾಂಸ್ತತ್ತ್ವವಿದನಾದೃತ್ಯ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ನಿವರ್ತಯೇತ್॥ 12-246-24 (75382)
ಕುರ್ಯಾತ್ಪರಿಚಯಂ ಯೋಗೇ ತ್ರೈಕಾಲ್ಯೇ ನಿಯತೋ ಮುನಿಃ।
ಗಿರಿಶೃಂಗೇ ತಥಾ ಚೈತ್ಯೇ ವೃಕ್ಷಾಗ್ರೇಷು ಚ ಯೋಜಯೇತ್॥ 12-246-25 (75383)
ಸಂನಿಯಂಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಕೋಷ್ಠೇ ಭಾಂಡಮನಾ ಇವ।
ಏಕಾಗ್ರಂ ಚಿಂತಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಯೋಗಾನ್ನೋದ್ವೇಜಯೇನ್ಮನಃ॥ 12-246-26 (75384)
ಯೇನೋಪಾಯೇನ ಶಕ್ಯೇತ ಸಂನಿಯಂತುಂ ಚಲಂ ಮನಃ।
ತತ್ತದ್ಯುಕ್ತೋ ನಿಷೇವೇತ ನ ಚೈವ ವಿಚಲೇತ್ತತಃ॥ 12-246-27 (75385)
ಶೂನ್ಯಾ ಗಿರಿ---ಶ್ವೈವ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಶೂನ್ಯಾಗಾರಾ---ಕಾಗ್ರೋ ನಿವಾಸಾರ್ಥಮುಪಕ್ರಮೇತ್॥ 12-246-28 (75386)
ನಾಭಿಷ್ವ---ವಾಚಾ ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾಽಪಿ ವಾ।
ಉಪೇ-----ರೋ ಲಬ್ಧಾಲಬ್ಧೇ ಸಮೋ ಭವೇತ್॥ 12-246-29 (75387)
ಯಶ್ಚೈನ-----ಂದೇತ ಯಶ್ಚೈನಮಭಿವಾದಯೇತ್।
ಸಮಸ್ತ-----ಭಯೋರ್ನಾಭಿಧ್ಯಾಯೇಚ್ಛುಭಾಶುಭಂ॥ 12-246-30 (75388)
ನ ಪ್ರಹೃ---ಭೇಷು ನಾಲಾಭೇಷು ಚ ಚಿಂತಯೇತ್।
ಸಮಃ ಸ-------ಷು ಸಧರ್ಮಾ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ॥ 12-246-31 (75389)
ಏವಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಃ ಸಾಧೋಃ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮದರ್ಶಿನಃ।
ಷಣ್ಮಾಸಾನ್ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಸ್ಯ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಾತಿವರ್ತತೇ॥ 12-246-32 (75390)
ವೇದನಾರ್ತಾಃ ಪ್ರಜಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಿರತೋ ಮಾರ್ಗೇ ವಿರಮೇನ್ನ ಚ ಮೋಹಿತಃ॥ 12-246-33 (75391)
ಅಪಿ ವರ್ಣಾವಕೃಷ್ಟಸ್ತು ನಾರೀ ವಾ ಧರ್ಮಕಾಂಕ್ಷಿಣೀ।
ತಾವಪ್ಯೇತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ಗಚ್ಛೇತಾಂ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-246-34 (75392)
ಅಜಂ ಪುರಾಣಮಜರಂ ಸನಾತನಂ
ಯದಿಂದ್ರಿಯೈರುಪಲಭೇತ ನಿಶ್ಚಲೈಃ।
ಅಣೋರಣೀಯೋ ಮಹತೋ ಮಹತ್ತರಂ
ತದಾತ್ಮನಾ ಪಶ್ಯತಿ ಯುಕ್ತಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-246-35 (75393)
ಇದಂ ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಂ ಮಹಾತ್ಮನೋ
ಯಥಾವದುಕ್ತಂ ಮನಸಾಽನುದೃಶ್ಯ ಚ।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಚೇಮಾಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿಸಾಂಯತಾಂ
ಪ್ರಯಾಂತಿ ಯಾಂ ಭೂತಗತಿಂ ಮನೀಷಿಣಃ॥ ॥ 12-246-36 (75394)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 246॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-246-3 ಆತ್ಮನೋ ವ್ಯಯಿನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-9 ಸರ್ವಮಿದಂ ರಸ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-10 ಏಕಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಭೂತಸ್ಯೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-12 ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಪ್ರಕಾಶತ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-15 ದೃತೇಶ್ವರ್ಮಕೋಶಸ್ಯ॥ 12-246-16 ಕುಮೀನಂ ಜಾಲದಂಶಕ್ಷಮಂ ಮೀನಂ। ಕುಲೀರಮಿವ ಮತ್ಸ್ಯಹೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-18 ತಂ ಚ ಜ್ಞಾನೇನೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಪಂಚಜ್ಞಾನೇನ ಸಂಧಾಯ ಮನಃ ಸಂಸ್ಥಾಪಯೇದ್ಯತಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-23 ಪ್ರಮಾದೋ ಭ್ರಮ ಇತಿ ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-24 ಮನಸೈವ ನಿವರ್ತಯೇದಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-26 ಕೋಷ್ಠಂ ಭಾಣ಼್ಡಂ ಯಥೈಯ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-30 ಯಶ್ಚೈನಮಭಿನಂದೇತ ಯಶ್ಚೈನಮಪವಾದಯೇತ್ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-246-32 ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಸಾಧೋರಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಸ್ವಸ್ಥಾತ್ಮನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 247
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.247. ಅಧ್ಯಾಯಃ 247
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿದ್ಯಾಕರ್ಮಸ್ವರೂಪಾದಿನಿರೂಪಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-247-0 (75395)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-247-0x (6242)
ಯದಿದಂ ವೇದವಚನಂ ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇತಿ ಚ।
ಕಾಂ ದಿಶಂ ವಿದ್ಯಯಾ ಯಾಂತಿ ಕಾಂ ಚ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-247-1 (75396)
ಏತದ್ವೈ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ।
ಏತಚ್ಚಾನ್ಯೋನ್ಯವೈರೂಪ್ಯೇ ವರ್ತೇತೇ ಪ್ರತಿಕೂಲತಃ॥ 12-247-2 (75397)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-247-3x (6243)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಪರಾಶರಸುತಃ ಸುತಂ।
ಕರ್ಮವಿದ್ಯಾಮಯಾವೇತೌ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಕ್ಷರಾಕ್ಷರೌ॥ 12-247-3 (75398)
ಯಾಂ ದಿಶಂ ವಿದ್ಯಯಾ ಯಾಂತಿ ಯಾಂ ಚ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕರ್ಮಣಾ।
ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ವತ್ಸ ಗಹ್ವರಂ ಹ್ಯೇತದಂತರಂ॥ 12-247-4 (75399)
ಅಸ್ತಿ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಹ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ನಾಸ್ತೀತ್ಯತ್ರೈವ ಯೋ ವದೇತ್।
ತಸ್ಯ ಪಕ್ಷಸ್ಯ ಸದೃಶಮಿದಂ ಮಮ ಭವೇದಥ॥ 12-247-5 (75400)
ದ್ವಾವಿಮಾವಥ ಪಂಥಾನೌ ಯತ್ರ ವೇದಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮೋ ನಿವೃತ್ತೌ ಚ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-247-6 (75401)
ಕರ್ಮಣಾ ಬಧ್ಯತೇ ಜಂತುರ್ವಿದ್ಯಯಾ ತು ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಯತಯಃ ಪಾರದರ್ಶಿನಃ॥ 12-247-7 (75402)
ಕರ್ಮಣಾ ಜಾಯತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ಷೋಡಶಾತ್ಮಕಃ।
ವಿದ್ಯಯಾ ಜಾಯತೇ ನಿತ್ಯಮವ್ಯಯೋ ಹ್ಯಕ್ಷರಾತ್ಮಕಃ॥ 12-247-8 (75403)
ಕರ್ಮ ತ್ವೇಕೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸ್ವಲ್ಪಬುದ್ಧಿತಯಾ ನರಾಃ।
ತೇನ ತೇ ದೇಹಜಾಲಾನಿ ರಮಯಂತ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-247-9 (75404)
ಯೇ ಸ್ಮ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಧಮೈರ್ನಪುಣ್ಯದರ್ಶಿನಃ।
ನ ತೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಕೂಪಂ ನದ್ಯಾಂ ಪಿಬನ್ನಿವ॥ 12-247-10 (75405)
ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಸುಖದುಃಖೇ ಭವಾಭವೌ।
ವಿದ್ಯಯಾ ತದವಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ॥ 12-247-11 (75406)
ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಂರಿಯತೇ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಜಾಯತೇ।
ನ ಜೀರ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ವರ್ಧತೇ॥ 12-247-12 (75407)
ಯತ್ರ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಮವ್ಯಕ್ತಮಚಲಂ ಧ್ರವಂ।
ಅವ್ಯಾಹತಮನಾಯಾಸಮಮೃತಂ ಚಾವಿಯೋಗಿ ಚ॥ 12-247-13 (75408)
ದ್ವಂದ್ವೈರ್ನ ಯತ್ರ ಬಾಧ್ಯಂತೇ ಮಾನಸೇನ ಚ ಕರ್ಮಣಾ।
ಸಮಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ಮೈತ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ॥ 12-247-14 (75409)
ವಿದ್ಯಾಮಯೋಽನ್ಯಃ ಪುರುಷಸ್ತಾತ ಕರ್ಮಮಯೋಽಪರಃ।
ವಿದ್ಧಿ ಚಂದ್ರಮಸಂ ದರ್ಶೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ಕಲಯಾ ಸ್ಥಿತಂ।
`ವಿದ್ಯಾಮಯಂ ತಂ ಪುರುಷಂ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಗುಣಾತ್ಮಕಂ॥' 12-247-15 (75410)
ತದೇತದೃಷಿಣಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ವಿಸ್ತರೇಣಾನುಮೀಯತೇ।
ನವಂ ತು ಶಶಿನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಕ್ರತಂತುಮಿವಾಂಬರೇ॥ 12-247-16 (75411)
ಏಕಾದಶವಿಕಾರಾತ್ಮಾ ಕಲಾಸಂಭಾರಸಂಭೃತಃ।
ಮೃರ್ತಿಮಾನಿತಿ ತಂ ವಿದ್ಧಿ ತಾತ ಕರ್ಮ ಗುಣಾತ್ಮಕಂ॥ 12-247-17 (75412)
`ತಸ್ಮಿನ್ಯಃ ಸಂಸ್ಥಿತೋ ಹ್ಯಗ್ನಿರ್ನಿತ್ಯಂಸ್ಥಾಲ್ಯಾಮಿವಾಹಿತಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಿತ್ಯಂ ತ್ಯಾಗಜಿತಾತ್ಮಕಂ॥ 12-247-18 (75413)
ದೇವೋ ಯಃ ಸಂಶ್ರಿತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಬ್ವಿಂದುರಿವ ಪುಷ್ಕರೇ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ತಂ ವಿಜಾನೀಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯೋಗಜಿತಾತ್ಮಕಂ॥ 12-247-19 (75414)
ತಮೋರಜಶ್ಚ ಸತ್ತ್ವಂ ಚ ವಿದ್ಧಿ ಜೀವಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ಜೀವಮಾತ್ಮಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾದಾತ್ಮಾನಂ ಪ-----ನಃ॥ 12-247-20 (75415)
ಅಚೇತನಂ ಜೀವಗುಣಂ ವದಂತಿ
ಸ ಚೇಷ್ಟತೇ ಚೇಷ್ಟಯತೇ ಚ ಸರ್ವಂ
ತತಃ ಪರಂ ಕ್ಷೇತ್ರವಿದೋ ವದಂತಿ
ಪ್ರಾಕಲ್ಪಯದ್ಯೋ ಭುವನಾನಿ ಸಪ್ತ॥ ॥ 12-247-21 (75416)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-247-3 ಕ್ಷರಾಕ್ಷರೌ ನಶ್ವರಾನಶ್ವರೌ ಮಾರ್ಗಾವಿತಿ ಶೇಷಃ। ಪರಾಶರಸುತಃ ಶುಕ ಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-247-13 ಯದ್ಯಾತಿ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪುರಾಣಮಚಲಮಿತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-247-21 ಸ ಚೇಷ್ಟತೇ ಜೀವಯತೇ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 248
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.248. ಅಧ್ಯಾಯಃ 248
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶುಕಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಶ್ರಮಧರ್ಮನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-248-0 (75417)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-248-0x (6244)
ಕ್ಷರಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಯಃ ಸರ್ಗಃ ಸಗುಣಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಬುದ್ಧ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಾತಿಸರ್ಗೋಽಯಂ ಪ್ರಧಾನಶ್ಚಾತ್ಮನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-248-1 (75418)
ಭೂಯ ಏವ ತು ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಸದ್ವೃತಿಂ ಕಾಲಹೇತುಕೀಂ।
ಯಯಾ ಸಂತಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ತದಿಚ್ಛಾಂಯನುವರ್ತಿತುಂ॥ 12-248-2 (75419)
ವೇದೇ ವಚನಮುಕ್ತಂ ತು ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇತಿ ಚ।
ಕಥಮೇತದ್ವಿಜಾನೀಯಾಂ ತಚ್ಚ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-248-3 (75420)
ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತತತ್ವಜ್ಞಃ ಪೂತೋಽಹಂ ಗುರುಶಾಸನಾತ್।
ಕೃತ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಂಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ॥ 12-248-4 (75421)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-248-5x (6245)
ಏಷಾ ವೈ ವಿಹಿತಾ ವೃತ್ತಿಃ ಪುರಸ್ತಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸ್ವಯಂ।
ಏಷಾ ಪೂರ್ವತರೈಃ ಸದ್ಭಿರಾಚೀರ್ಣಾ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-248-5 (75422)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ವೈ ಲೋಕಾಂಜಯಂತಿ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಹೃದಿ ಶ್ರೇಯೋ ಹ್ಯನ್ವಿಚ್ಛನ್ಮನಸಾಽಽತ್ಮನಿ॥ 12-248-6 (75423)
ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಶೀ ಚ ತಪ್ಯನ್ಸುವಿಪುಲಂ ತಪಃ।
ಪುಣ್ಯಾಯತನಚಾರೀ ಚ ಭೂತಾನಾಮವಿಹಿಂಸಕ॥ 12-248-7 (75424)
ವಿಧೂಮೇ ಸನ್ನಮುಸಲೇ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಪ್ರತಿಶ್ರಯೇ।
ಕಾಲೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚರನ್ಭೈಕ್ಷಂ ಕಲ್ಪತೇ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಸೇ॥ 12-248-8 (75425)
ನಿಸ್ತುತಿರ್ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರಃ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಅರಣ್ಯೇ ವಿಚರೈಕಾಕೀ ಯೇನಕೇನಚಿದಾಶಿತಃ॥ 12-248-9 (75426)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-248-10x (6246)
ಯದಿದಂ ವೇದವಚನಂ ಲೋಕವಾದೇ ವಿರುಧ್ಯತೇ।
ಪ್ರಮಾಣೇ ಚಾಪ್ರಮಾಣೇ ಚ ವಿರುದ್ಧೇ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ ಕುತಃ॥ 12-248-10 (75427)
ಇತ್ಯೇತಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೂಭಯಂ ಕಥಂ।
ಕರ್ಮಣಾಮವಿರೋಧೇನ ಕಥಮೇತತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-248-11 (75428)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-248-12x (6247)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಗಂಧವತ್ಯಾಃ ಸುತಃ ಸುತಂ।
ಋಷಿಸ್ತತ್ಪೂಜಯನ್ವಾಕ್ಯಂ ಪುತ್ರಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-248-12 (75429)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-248-13x (6248)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚ ವಾನಪ್ರಸ್ಥೋಽಥ ಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ಯಥೋಕ್ತಕಾರಿಣಃ ಸರ್ವೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-248-13 (75430)
ಏಕೋ ವಾಽಪ್ಯಾಶ್ರಮಾನೇತಾನ್ಯೋಽನುತಿಷ್ಠೇದ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಕಾಮದ್ವೇಷಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ ಪರತ್ರ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-248-14 (75431)
ಚತುಷ್ಪದೀ ಹಿ ನಿಃಶ್ರೇಯಣೀ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇಷಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ಏತಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಿಃಶ್ರೇಣೀಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-248-15 (75432)
ಆಯುಷಸ್ತು ಚತುರ್ಭಾಗಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯನಸೂಯಕಃ।
ಗುರೌ ವಾ ಗುರುಪುತ್ರೇ ವಾ ವಸೇದ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಕೋವಿದಃ॥ 12-248-16 (75433)
ಜಘನ್ಯಶಾಯೀ ಪೂರ್ವಂ ಸ್ಯಾದುತ್ಥಾಯ ಗುರುವೇಶ್ಮನಿ।
ಯಚ್ಚ ಶಿಷ್ಯೇಣ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ದಾಸೇನ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-248-17 (75434)
ಕೃತಮಿತ್ಯೇವ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕೃತ್ವಾ ತಿಷ್ಠೇತ ಪಾರ್ಶ್ವತಃ।
ಕಿಂಕರಃ ಸರ್ವಕಾರೀ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ಕೋವಿದಃ॥ 12-248-18 (75435)
ಕರ್ಮಾತಿಶೇಷೇಣ ಗುರಾವಧ್ಯೇತವ್ಯಂ ಬುಭೂಷತಾ।
ದಕ್ಷಿಣೇನೋಪಸಾದೀ ಸ್ಯಾದಾಕೂತೋ ನುಲ್ಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-248-19 (75436)
ಶುಚಿರ್ದಕ್ಷೋ ಗುಣೋಪೇತೋ ಬ್ರೂಯಾದಿಷ್ಟಮಿವಾಂತರಾ।
ಚಕ್ಷುಷ ಗುರುಮವ್ಯಗ್ರೋ ನಿರೀಕ್ಷೇತ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-248-20 (75437)
ನಾಭುಕ್ತವತಿ ಚಾಶ್ನೀಯಾದಪೀತವತಿ ನೋ ಪಿಬೇತ್।
ನಾತಿಷ್ಠತಿ ತಥಾಸೀತ ನಾಸುಪ್ತೇ ಪ್ರಸ್ವಪೇತ ಚ॥ 12-248-21 (75438)
ಉತ್ತಾನಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಪಾದಾವಸ್ಯ ಮೃದು ಸ್ಪೃಶೇತ್।
ದಕ್ಷಿಣಂ ದಕ್ಷಿಣೇನೈವ ಸವ್ಯಂ ಸವ್ಯೇನ ಪೀಡಯೇತ್॥ 12-248-22 (75439)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಗುರುಂ ಬ್ರೂಯಾದಧೀಷ್ವ ಭಗವನ್ನಿತಿ।
ಇದಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ಭಗವನ್ನಿದಂ ಚಾಪಿ ಕೃತಂ ಮಯಾ॥ 12-248-23 (75440)
ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತದಪಿ ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಯದ್ಭಾವನ್ವಕ್ಷ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ಇತಿ ಸರ್ವಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ನಿವೇದ್ಯ ಗುರವೇ ಪುನಃ। 12-248-24 (75441)
ಕುರ್ಯಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಚ ತತ್ಸರ್ವಮಾಖ್ಯೇಯಂ ಗುರವೇ ಪುನಃ।
ಯಾಂಸ್ತು ಗಂಧಾನ್ರಸಾನ್ವಾಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನ ಸೇವತೇ॥ 12-248-25 (75442)
ಸೇವೇತ ತಾನ್ಸಮಾವೃತ್ತ ಇತಿ ಧರ್ಮೇಷು ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಯೇ ಕೇಚಿನ್ನಿಯಮೇನೋಕ್ತಾ ನಿಯಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ॥ 12-248-26 (75443)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನನುಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ಭವೇಚ್ಚಾನಪಗೋ ಗುರೋಃ।
ಸ ಏವಂ ಗುರವೇ ಪ್ರೀತಿಮುಪಹೃತ್ಯ ಯಥಾಬಲಂ॥ 12-248-27 (75444)
ಅಗ್ರಾಂಯೇಣಾ ಮೇಷ್ವೇವಂ ಶಿಷ್ಯೋ ವರ್ತತೇ ಕರ್ಮಣಾ।
ವದವ್ರತೋಪವಾಸೇನ ಚತುರ್ಥೇ ಚ-------।
ಗುರವೇ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಮಾವತೇದ್ಯಥಾತಿಧಿ----॥ 12-248-28 (75445)
ಧರ್ಮಲಬ್ಧೈರ್ಯುತೋ ದಾರೈರಗ್ನೀನುತ್ಪಾದ್ಯ ಯನತಃ।
ದ್ವಿತೀಯಮಾಯುಷೋ ಭಾಗಂ ಗೃಹಮೇಧೀ ಭವೇದ್ವ್ರತೀ॥ ॥ 12-248-29 (75446)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 248॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-248-2 ಸದ್ವೃತ್ತಿಂ ಸತಾಮಾಚಾರಂ। ಕಾಲಹೈತುಕೀಂ ಯುಗಾನುಸಾರಿಣೀಂ। ಅನುವರ್ತಿತುಂ ಪುನಃ ಶ್ರೋತುಂ। ಹೈತುಕೀಂ ಕ್ರಿಯಾಂ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-248-3 ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ಯಜೇತಿ ಶ್ರುತ್ಯೋರೇತದೇತಮವಿರೋಧಂ ಚ ಕಥಂ ವಿಜಾನೀಯಾಂ ವಿಷಯವಿಭಾಗೇನ ವಿವಿಚ್ಯ ಕಥಂ ಜಾನೀಯಾಂ॥ 12-248-4 ಲೋಕವೃತ್ತಾಂತೋ ಲೋಕರೀತಿಃ ತಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಮೂಲಕತ್ವಂ ತಜ್ಜ್ಞಃ। ಪೂತೋ ಧರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನೇನ। ಬುದ್ಧಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ। ವಿಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತದೇಹಃ॥ 12-248-5 ಏಷಾ ಕರ್ಮಭಿರ್ಬುದ್ಧಿಂ ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ತಯಾತ್ಮದರ್ಶನಮಿತ್ಯೇವಂರೂಪಾ॥ 12-248-12 ಗಂಧವತ್ಯಾಃ ಯೋಜನಗಂಧಾಯಾಃ ಸುತೋ ವ್ಯಾಸಃ॥ 12-248-15 ಚತುಷ್ಪದೀ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯರೂಪಾ॥ 12-248-19 ಕರ್ಮಾತಿಶೇಷೇಣ ನಿಃಶೇಷಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-248-21 ಅಭುಕ್ತವತಿ ಗುರಾವಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-248-23 ಅಧೀಷ್ವಾಧ್ಯಾಪಯ॥ 12-248-26 ಸಮಾವೃತ್ತಃ ಸಮಾಪಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಕೃತ್ಯಃ। ವಿಸ್ತರೇಣೋಕ್ತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-248-27 ಅನಪಗಃ ಸಮೀಪಸ್ಥಃ॥ 12-248-28 ಆಶ್ರಮಾದಾಶ್ರಮೇಷ್ವೇವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 249
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.249. ಅಧ್ಯಾಯಃ 249
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-249-0 (75447)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-249-0x (6249)
--ತೀಯಮಾಯುಷೋ ಭಾಗಂ ಗೃಹಮೇಧೀ ಗೃಹೇ ವಸೇತ್।
ಧರ್ಮಲಬ್ಧೈರ್ಯುತೋ ದಾರೈರಗ್ನೀನಾಹೃತ್ಯ ಸುವ್ರತಃ॥ 12-249-1 (75448)
ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತಯಶ್ಚೈವ ಚತಸ್ರಃ ಕವಿಭಿಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಕುಮೂಲಧಾನ್ಯಃ ಪ್ರಥಮಃ ಕುಂಭಧಾನ್ಯಸ್ತ್ವನಂತರಂ॥ 12-249-2 (75449)
ಅಶ್ವಸ್ತನೋಽಥ ಕಾಪೋತೀಮಾಶ್ರಿತೋ ವೃತ್ತಿಮಾಹರೇತ್।
ತೇಷಾಂ ಪರಃ ಪರೋ ಜ್ಯಾಯಾಂಧರ್ಮತೋ ಲೋಕಜಿತ್ತಮಃ॥ 12-249-3 (75450)
ಷಟ್ಕರ್ಮಾವರ್ತಯತ್ಯೇಕಸ್ತ್ರಿಭಿರನ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಮೇಕಶ್ಚತುರ್ಥಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಸತ್ರೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-249-4 (75451)
ಗೃಹಮೇಧಿವ್ರತಾನ್ಯತ್ರ ಮಹಾಂತೀಹ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ನಾತ್ಮಾರ್ಥೇ ಪಾಚಯೇದನ್ನಂ ನ ವೃಥಾ ಘಾತಯೇತ್ಪಶೂನ್॥ 12-249-5 (75452)
ಪ್ರಾಣೀ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಪ್ರಾಣೀ ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಯಜುಷಾಽರ್ಹತಿ।
ನ ದಿವಾ ಪ್ರಸ್ವಪೇಜ್ಜಾತು ನ ಪೂರ್ವಾಪರರಾತ್ರಯೋಃ॥ 12-249-6 (75453)
ನ ಭುಂಜೀತಾಂತರಾಕಾಲೇ ನಾನೃತಾವಾಹ್ವಯೇತ್ಸ್ತ್ರಿಯಂ।
ನಾಸ್ಯಾನಶ್ನನ್ಗೃಹೇ ವಿಪ್ರೋ ವಸೇತ್ಕಶ್ಚಿದಪೂಜಿತಃ॥ 12-249-7 (75454)
ತಥಾಸ್ಯಾತಿಥಯಃ ಪೂಜ್ಯಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯವಹಾಃ ಸದಾ।
ವೇದವಿದ್ಯಾವ್ರತಸ್ನಾತಾಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ॥ 12-249-8 (75455)
ಸ್ವಕರ್ಮಜೀವಿನೋ ದಾಂತಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ತೇಷಾಂ ಹವ್ಯಂ ಚ ಕವ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯರ್ಹಣಾರ್ಥಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-249-9 (75456)
ನಖರೈಃ ಸಂಪ್ರಯಾತಸ್ಯ ಸ್ವಕರ್ಮವ್ಯಾಪಕಸ್ಯ ಚ।
ಅಪವಿದ್ಧಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಸ್ಯ ಗುರೋರ್ವಾಽಲೀಕಚಾರಿಣಃ॥ 12-249-10 (75457)
ಸಂವಿಭಾಗೋಽತ್ರ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಶಿಷ್ಯತೇ।
ತಥೈವಾಪಚಮಾನೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೇಯಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾ॥ 12-249-11 (75458)
ವಿಸ್ಸಾಶೀ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಚಾಮೃತಭೋಜನಃ।
ಅಸುತ --ಶೇಷಂ ಸ್ಯಾದ್ಭೋಜನಂ ಹವಿಷಾ ಸಮಂ॥ 12-249-12 (75459)
ಭೃತ್ಯಶೇಷ ತು ಯೋಽಶ್ನಾತಿ ತಮಾಹುರ್ವಿಘಸಾ ಶಿನಂ।
ವಿಘಸಂ ಭೃತ್ಯಶೇಷಂ ತು ಯಜ್ಞಶೇಷಮಥಾಸ್ಮೃತಯ॥ 12-249-13 (75460)
ಸ್ವದಾರನಿರತೋ ದಾಂತೋ ಹ್ಯನಸೂಯುರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯರ್ಮಾಲುಲಾತಿಥಿನಂಶ್ರಿತೈಃ॥ 12-249-14 (75461)
ವೃದ್ಧಬಾಲಾತುರೈರ್ವೈದ್ಯೈರ್ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿರಾಂಧವೈಃ।
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಜಾಮೀಭಿರ್ಭ್ರಾತ್ರಾ ಪುತ್ರೇಣ ಭಾವಯಾ॥ 12-249-15 (75462)
ದುಹಿತ್ರಾ ದಾಸವರ್ಗೇಣ ವಿವಾದಂ ನ ಸಮಾಚರತ್।
ಏತಾನ್ವಿಮುಚ್ಯ ಸಂವಾದಾನ್ಸರ್ವಪಾಪೈರ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-249-16 (75463)
ಏತೈರ್ಜಿತಸ್ತು ಜಯತಿ ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಆಚಾರ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇಶಃ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇ ಪಿತಾ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-249-17 (75464)
ಅತಿಥಿಸ್ತ್ವಿಂದ್ರಲೋಕಸ್ಯ ದೇವಲೋಕಸ್ಯ ಚರ್ತ್ವಿಜಃ।
ಜಾಮಯೋಽಪ್ಸರಸಾಂ ಲೋಕೇ ವೈಶ್ವದೇವೇ ತು ಜ್ಞಾತಯಃ॥ 12-249-18 (75465)
ಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾ ದಿಕ್ಷು ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಮಾತೃಮಾತುಲೌ।
ಬೃದ್ಧಬಾವಾತುರಕೃಶಾಸ್ತ್ವಾಕಾಶೇ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣವಃ॥ 12-249-19 (75466)
ಭ್ರಾತಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸಮಃ ಪಿತ್ರಾ ಭಾರ್ಯಾ ಪುತ್ರಃ ಸ್ವಕಾ ತನುಃ।
ಛಾಯಾ ಸ್ವಾ ದಾಸವರ್ಗಶ್ಚ ದುಹಿತಾ ಕೃಪಣಂ ಪರಂ॥ 12-249-20 (75467)
ತಸ್ಮಾದೇತೈರಧಿಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸಹೇನ್ನಿತ್ಯಮಸಂಜ್ವರಃ।
ಗೃಹಧರ್ಮರತೋ ವಿದ್ವಾಂಧರ್ಮನಿತ್ಯೋ ಜಿತಕ್ಲಮಃ॥ 12-249-21 (75468)
ನ ಚಾರ್ಥಬದ್ಧಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಧರ್ಮಂ ವಾ ಕಿಂಚಿದಾಚರೇತ್।
ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತಯಸ್ತಿಸ್ರಸ್ತಾಸಾಂ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ॥ 12-249-22 (75469)
ಪರಂಪರಂ ತಥೈವಾಹುಶ್ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮೇವ ತತ್।
ಯೇ ಚೋಕ್ತಾ ನಿಯಮಾಸ್ತೇಷಾಂ ಸರ್ವಂ ಕಾರ್ಯಂ ಬುಭೂಷತಾ॥ 12-249-23 (75470)
ಕುಂಭಧಾನ್ಯೈರುಚ್ಛಶಿಲೈಃ ಕಾಪೋತೀಂ ಚಾಸ್ಥಿತಾಸ್ತಥಾ।
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚೈತೇ ವಸಂತ್ಯರ್ಹಾಸ್ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಮಭಿವರ್ಧತೇ॥ 12-249-24 (75471)
ದಶ ಪೂರ್ವಾಂದಶ ಪರಾನ್ಪುನಾತಿ ಚ ಪಿತಾಮಹಾನ್।
ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತೀಶ್ಚಾಪ್ಯೇತಾ ವರ್ತಯೇದ್ಯೋ ಗತವ್ಯಥಃ॥ 12-249-25 (75472)
ಸ ಚಕ್ರಧರಲೋಕಾನಾಂ ಸದೃಶೀಮಾಪ್ನುಯಾದ್ಗತಿಂ।
ವಿತೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಮಥವಾ ಗತಿರೇಷಾ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-249-26 (75473)
ಸರ್ವಲೋಕೋ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಮುದಾರಮನಸಾಂ ಹಿತಃ।
-- ವಿಮಾನಸಂಯುಕ್ತೋ ವೇದದೃಷ್ಟಃ -----॥ 12-249-27 (75474)
--ಲೋಕೋ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ನಿವತಾತ್ಮನಾನ್।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವಿಹಿತಾ ಶ್ರೇಣಿರೇಷಾ ಪಸ್ಪಾದ್ವಿಧೀಯತೇ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಕ್ರಮಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-249-28 (75475)
ಅತಃ ಪರಂ ಪರಮಮುದಾರಮಾಶ್ರಂ
ತೃತೀಯಮಾಹುಸ್ತ್ಯಜತಾಂ ಕಲೇವರಂ।
ವನೌಕಸಾಂ ಗೃಹಪತಿನಾಮನುತ್ತಮಂ
ಶೃಣುಷ್ವ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಶರೀರಕಾರಿಣಾಂ॥ ॥ 12-249-29 (75476)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 249॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-249-2 ವೃತ್ತಯೋ ಜೀವಿಕಾಃ॥ 12-249-3 ಕಾಪೋತೀಮುಂಛವೃತ್ತಿಂ॥ 12-249-4 ಷಟ್ ಯಜನಯಾಜನಾಧ್ಯಯನಾಧ್ಯಾಪನದಾನಪ್ರತಿಗ್ರಹಾಃ ಕರ್ಮ ತಸ್ಯ ಏಕೋ ಗೃಹಸ್ಥಾಃ ತ್ರಿಭಿರ್ಯಜನಾಧ್ಯಯನದಾನೈಃ। ಅನ್ಯೋ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಃ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ದಾನಾಧ್ಯಯನಾಭ್ಯಾಂ। ಬ್ರಹ್ಮಸತ್ರೇ ಪ್ರಣವೋಪಾಸ್ತೌ॥ 12-249-5 ಅತ್ರ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ॥ 12-249-6 ಪ್ರಾಣೀ ಛಾಗಾದಿಃ। ಅಪ್ರಾಣೀ ಅಶ್ವತ್ಯಾದಿಃ। ಯಜುಷಾ ಛೇದನಮಂತ್ರೇಣೈವ ಕ್ರತ್ವರ್ಥಮೇವ ಸಂಸ್ಕಾರಮರ್ಹತಿ ನತು ಭಕ್ಷಣಮಾತ್ರಾರ್ಥಂ॥ 12-249-7 ಅಂತರಾ ಭೋಜನದ್ವಯಮಧ್ಯೇ। ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಮೈಥುನಾಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-249-10 ನಖರೈರ್ನಖೈಃ। ದಂಭಾರ್ಥಂ ನಖಲೋಮಧರಸ್ಯ। ಅಪವಿದ್ಧಮವಿಧಿನಾ ತ್ಯಕ್ತಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಯೇನ ತಸ್ಯ। ಏವಂವಿಧಾನಾಂ ಚಾಂಡಾಲಾದೀನಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಮತ್ರ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಸಂವಿಭಾಗೋಽಸ್ತಿ॥ 12-249-11 ಅಪಚಮಾನೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಸಂನ್ಯಾಸಿಭ್ಯಃ। ತಥೈವ ಯಾಚಮಾನೇಭ್ಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-249-15 ಜಾಮೀಭಿಃ ಸಗೋತ್ರಸ್ತ್ರೀಭಿಃ॥ 12-249-16 ಸಂವಾದಾನಂಶಾದ್ಯರ್ಥಂ ಕಲಹಾನ್॥ 12-249-17 ಆಚಾರ್ಯಾದಯಃ ಸಂಯಗಾರಾಧಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾದೀನ್ ಪ್ರತಿ ನಯಂತೀತ್ಯಾಹಾಚಾರ್ಯ ಇತಿ ಸಾರ್ಧಾಭ್ಯಾಂ॥ 12-249-20 ಕೃಪಣಂ ಕೃಪಾಸ್ಥಾನಮಿತಿ ರತ್ನಗರ್ಭಃ॥ 12-249-22 ನಚೇತಿ। ಅರ್ಥಾಶಯಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದೀನ್ನ ಕುರ್ಯಾತ್। ತಿಸ್ರೋ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಃ ಕುಂಭಧಾನ್ಯಮುಂಛಶಿಲಂ ಕಾಪೋತೀಂ ಚ ತಾಸಾಂ ಪರಮುತ್ತರಮುತ್ತರಂ ಶ್ರೇಯಃ॥ 12-249-23 ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಮಧ್ಯೇಽಪಿ ಪರಂ ಪರಂ ಶ್ರೇಯಃ॥ 12-249-26 ಚಕ್ರಧರಾಶ್ಚಕ್ರವರ್ತಿನೋ ಮಾಂಧಾತ್ರಾದಯಸ್ತಲ್ಲೋಕಾನಾಂ ಸದೃಶೀಂ ಗತಿಂ ತತ್ತುಲ್ಯತಾಂ॥ 12-249-27 ಸುಪುಷ್ಪಿತೋ ರಮಣೀಯಃ॥ 12-249-29 ಗೃಹಪತಿನಾಂ ಹಸ್ವತ್ವಮಾರ್ಷಂ। ಗೃಹಸ್ಥೇಭ್ಯಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಮಸ್ಥಿಚರ್ಮಮಾತ್ರಸಂಶ್ಲೇಷವತ್ ತಚ್ಚ ತಚ್ಛರೀರಂ ಚ ತಸ್ಯ ಕಾರಿಣಾಂ ಶರೀರಶೋಷಕಾಣಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಶರೀರಕರ್ಮಣಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 250
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.250. ಅಧ್ಯಾಯಃ 250
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವನಸ್ಥಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-250-0 (75477)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-250-0x (6250)
ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತಿಸ್ತೇ ವಿಹಿತಾ ಯಾ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ತದನಂತರಮುಕ್ತಂ ಯತ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥
`ವ್ಯಾಸೇನ ಕಥಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಪುತ್ರಾಯ ಸುಮಹಾತ್ಮನೇ।' 12-250-1 (75478)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-250-2x (6251)
ಕ್ರಯ----ತ್ವವಧೃಯೈನಾಂ ತೃತೀಯಾಂ ವೃತ್ತಿಮುತ್ತಮಾಂ।
ಸಂಯೋಗವ್ರತ----ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮೌಕಸಾಂ॥ 12-250-2 (75479)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪುತ್ರ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸರ್ವಲೋಕಾಶ್ರಮಾತ್ಮನಾಂ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಾಪೂರ್ವಂ ಯದಾ ಪತ್ತ್ಯೇದ್ವಲೀಪಲಿತಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-250-3 (75480)
ಅಪತ್ಯಸ್ಯೈವ ಚಾಪಣ್ಯಂ ವನಮೇವ ತದಾಽಽಶ್ರಯೇತ್॥ 12-250-4 (75481)
ತೃತೀಯಮಾಯುಷೋ ಭಾಗಂ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮೇ ವಸೇತ್।
ತಾನೇವಾಗ್ನೀನ್ಪಸ್ತ್ವಿರೇದ್ಯಜಮಾನೋ ದಿ--ಕಸಃ॥ 12-250-5 (75482)
ನಿಯ------ನಿಯತಾರಾಹಃ ಷಷ್ಠಭಕ್ತೋ ---ತ್ತವಾನ।
ತದಾಗ್ರಹಾತ್ರಂ ತೋ --- ಯಜ್ಞಾಂಗಾಂ ವ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-250-6 (75483)
ಅವೈಕೃಷ್ಟಂ ವ್ರೀಹಿಯವ ನೀವಾರೇ ವಿಘಸಾನಿ ಚ।
ಹವೀಂಷಿ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ಮಖೇಷ್ವತ್ರಾಪಿ ಪಂಚಸು॥ 12-250-7 (75484)
ವಾನಪ್ರಸ್ಖಾಶ್ರಮೇಽಪ್ಯೇತಾಶ್ಚತಸ್ರೋ ವೃತ್ತಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಕ್ಷಾಲಕಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿನ್ಮಾಸಿಕಸಂಚಯಾಃ॥ 12-250-8 (75485)
ವಾರ್ಷಿಕಂ ಸಂಚಯಂ ಕೇಚಿತ್ಕೇತಿದ್ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ಕುರ್ವಂತ್ಯತಿಥಿಪೂಜಾರ್ಥಂ ಯಜ್ಞತಂತ್ರಾರ್ಥಮೇವ ವಾ॥ 12-250-9 (75486)
ಅಭ್ರಾವಕಾಶಾ ವರ್ಷಾಸು ಹೇಮಂತೇ ಜಲಸಂಶ್ರಯಾಃ।
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಚ ಪಂಚತಪಸಃ ಶಶ್ವಚ್ಚ ಮಿತಭೋಜನಾಃ॥ 12-250-10 (75487)
ಭೂಮೌ ವಿಪರಿವರ್ತಂತೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪ್ರಪದೈರಪಿ।
ಸ್ಥಾನಾಸನೈರ್ವರ್ತಯಂತಿ ಸ ವನೇಷ್ವಭಿಷಿಂಚತೇ॥ 12-250-11 (75488)
ದಂತೋಲೂಖಲಿಕಾಃ ಕೇಚಿದಶ್ಮಕುಟ್ಟಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ಪಿಬಂತ್ಯೇಕೇ ಯವಾಗೂಂ ಕ್ವಥಿತಾಂ ಸಕೃತ್॥ 12-250-12 (75489)
ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೇ ಪಿಬಂತ್ಯನ್ಯೇ ಭುಂಜತೇ ವಾ ಯಥಾಗತಂ।
ಮೂಲೈರೇಕೇ ಫಲೈರೇಕೇ ಪುಷ್ಪೈರೇಕೇ ದೃಢವ್ರತಾಃ॥ 12-250-13 (75490)
ವರ್ತಯಂತಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವೈಖಾನಸಮತಂ ಶ್ರಿತಾಃ।
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ದೀಕ್ಷಾಸ್ತೇಷಾಂ ಮನೀಷಿಣಾಂ॥ 12-250-14 (75491)
ಚತುರ್ಥಶ್ಚೌಪನಿಷದೋ ಧರ್ಮಃ ಸಾಧಾರಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾದ್ಗೃಹಸ್ಥಾಚ್ಚ ತತೋಽನ್ಯಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಯುಗೇ ತಾತ ವಿತೈಸ್ತತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 12-250-15 (75492)
ಅಗಸ್ತ್ಯಃ ಸಪ್ತಋಷಯೋ ಮಧುಚ್ಛಂದೋಽಧಮರ್ಷಣಃ।
ಸಾಂಕೃತಿಃ ಸುದಿವಾತಂಡಿರ್ಯಥಾವಾಸೋ ಕೃತಶ್ರಮಃ॥ 12-250-16 (75493)
ಅಹೋವೀರ್ಯಸ್ತಥಾ ಕಾವ್ಯಸ್ತಾಂಡ್ಯೋ ಮೇಧಾತಿಥಿದುಽ।
ಬಲವಾನ್ಕರ್ಣನಿರ್ವಾಕಃ ಶೂನ್ಯಪಾಲಃ ಕೃತಶ್ರಮ-----।
ಏತೇ ಧರ್ಮೇ ಸುವಿದ್ವಾಂಸಸ್ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಮುಸಾಗಮನ॥ 12-250-17 (75494)
ತಾತ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಧರ್ಮಾಣಸ್ತಥಾ ಕಾಥವಾರಾ ಗಣಾಃ।
ಋಷೀಣಾಮುಗ್ರತಪಸಾಂ ಧರ್ಮನೈಪುಣೇದರ್ಶಿನಾಂ॥ 12-250-18 (75495)
ಅನ್ಯೇ ಚಾಪರಿಮೇಯಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವನಮಶ್ರಿತತಾಃ।
ವೈಖಾತಸಾ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಃ ಸೈಕತಾಚ್ಚ ತಥಾ ಪರೇ॥ 12-250-19 (75496)
ಕರ್ಮಭಿಸ್ತೇ ನಿರಾನಂದಾ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಗತಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಧರ್ಮಾಣಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ವನಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-250-20 (75497)
ಅನಕ್ಷತ್ರಾಸ್ತ್ವನಾಧೃಷ್ಯಾ ದೃಶ್ಯತೇ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಗಣಾಃ।
ಜರಯಾ ಚ ಪರಿದ್ಯೂನಾ ವ್ಯಾಧಿನಾ ಚ ಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ॥ 12-250-21 (75498)
ಚತುರ್ಥೇ ಚಾಯುಷಃ ಶೇಷೇ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮಂ ತ್ಯಜೇತ್।
ಸಾದ್ಯಸ್ಕಾಂ ಸಂನಿರುಪ್ಯೇಷ್ಟಿಂ ಸರ್ವವೇದಸದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 12-250-22 (75499)
ಆತ್ಮಯಾಜೀ ಸೋಽತ್ಮರತಿರಾತ್ಮಕ್ರೀಡಾತ್ಮಸಂಶ್ರಯಃ।
ಆತ್ಮನ್ಯಗ್ನೀನ್ಸಮಾರೋಪ್ಯ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಾನ್॥ 12-250-23 (75500)
ಸಾದ್ಯಸ್ಕಾಂಶ್ಚ ಯಜೇದ್ಯಜ್ಞಾನಿಷ್ಟೀಶ್ಚೈವೇಹ ಸರ್ವದಾ।
ಯದೈವ ಯಾಜಿನಾಂ ಯಜ್ಞಾದಾತ್ಮನೀಜ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-250-24 (75501)
ತ್ರೀಂಶ್ಚೈವಾಗ್ನೀಂಸ್ತ್ಯಜೇತ್ಸಂಯಗಾತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮಮೋಕ್ಷಣಾತ್।
ಪ್ರಾಣೇಭ್ಯೋ ಯಜುಷಾಂ ಪಂಚ ಷಟ್ ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದಕುತ್ಸಯನ್॥ 12-250-25 (75502)
ಕೇಶಲೋಮನಖಾನ್ವಾಪ್ಯ ವಾನಪ್ರಸ್ಥೋ ಮುನಿಸ್ತತಃ।
ಆಶ್ರಮಾದಾಶ್ರಮಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪೂತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-250-26 (75503)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಯಃ ಪ್ರವ್ರಜೇದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಲೋಕಾಸ್ತೇಜೋಮಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-250-27 (75504)
ಸುಶೀಲವೃತ್ತೋ ವ್ಯಪನೀತಕಲ್ಮಷೋ
ನಚೇಹ ನಾಮುತ್ರ ಚ ಕರ್ತುಮೀಹತೇ।
ಅರೋಪಮೋಹೋ ಗತಸಂಧಿವಿಗ್ರಹೋ
ಭವೇದುದಾಸೀನವದಾತ್ಮವಿನ್ನರಃ॥ 12-250-28 (75505)
ಯಮೇಷು ಚೈವಾನುಗತೇಷು ನ ವ್ಯಥೇ
ತ್ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರಮೂತ್ರಾಹುತಿಮಂತ್ರವಿಕ್ರಮಃ।
ಭವೇದ್ಯಥೇಷ್ಟಾ ಗತಿರಾತ್ಮಯಾಜಿನೋ
ನ ಸಂಶಯೋ ಧರ್ಮಪರೇ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೇ॥ 12-250-29 (75506)
ತತಃ ಪರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮತೀವ ಸದ್ಗುಣೈ
ರಧಿಷ್ಠಿತಂ ತ್ರೀನಧಿವೃತ್ತಿಮುತ್ತಮಂ।
ಚತುರ್ಥಮುಕ್ತಂ ಪರಮಾಶ್ರಮಂ ಶೃಣು
ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ಪರಮಂ ಪರಾಯಣಂ॥ ॥ 12-250-30 (75507)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಶ್ರಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 250॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-250-2 ಏವಾಂ ಗೃಹಸ್ಥವೃತ್ತಿಮವಧೂಯ ತಿರಸ್ಕೃತ್ಯ ಕಾಂ ತೃತೀಯಾಂ ಕಾಪೋತೀಂ ವೃತ್ತಿಮಪಿ। ಸಂಯೋಗಃ ಸಹಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಸಂಯೋಗಸ್ತತ್ರ ಯದ್ವ್ರತಂ ತೇನ ಖಿನ್ನಾನಾಂ। ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮ ಓಕ ವ್ಯಾಶ್ರಯೋ ಯೇಷಾಂ ತೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಶ್ರೂಯತಾಮಿತಿ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-250-3 ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ಆಶ್ರಮಾಶ್ಚಾಽಽತ್ಮಾಯೇಷಾಂ। ಸಂವಿಭಾಗಶಮಾದಿಮಯತ್ವಾತ್ ಸರ್ವಾಶ್ರಮಫಲಮತ್ರೈವಾಂತರ್ಭೂತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-250-4 ವಿಗ್ರಹಂ ತು ಯದಾ ಪಶ್ಯೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-6 ಷಷ್ಠಭುಕ್ತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-7 ಅತ್ರಾಪಿ ವನೇಪಿ॥ 12-250-10 ಶಾಶ್ವತಾಮೃತಭೋಜಿನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-15 ಚತುರ್ಥಶ್ಚತುರ್ಥಾಶ್ರಮೇ ವಿಹಿತ ಔಪನಿಷದಃ ಶಾಂತ್ಯಾದಿರ್ಧರ್ಮಃ ಸಾಧಾರಣಃ ಸರ್ವೇಷ್ವಾಶ್ರಮೇಷು। ಅನ್ಯೋಽಸಾಧಾರಣಃ। ಸರ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-16 ಸಾಂಕೃತಿಶ್ಚ ಸುದೀಪ್ತಾರ್ಚಿರ್ಯವಕ್ರೀತಃ ಸುತಶ್ರಮಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-17 ಚಲೇ ವಾಕಶ್ಚ ನಿರ್ವಾಕ ಇತಿ ಟ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-21 ಅನಕ್ಷತ್ರಾಃ ನಕ್ಷತ್ರಗ್ರಹತಾರಾಭ್ಯೋಽನ್ಯೇ॥ 12-250-22 ಸರ್ವವೇದಸದಕ್ಷಿಣಾಂ ಸರ್ವಸ್ವದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 12-250-23 ಆತ್ಮಯಾಜೀ ಜೀವಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಾದಿಕೃತ್। ಆತ್ಮಕ್ರೀಡಶ್ಚಾಽಽತ್ಮಸಂಶ್ರಯಶ್ಚ ನತು ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿಕ್ರೀಡೋ ರಾಜಾದ್ಯಾಶ್ರಯಃ॥ 12-250-24 ಸಾದ್ಯಸ್ಕಾನ್ ಸದ್ಯಏವ ಕ್ರಿಯಂತೇ ತಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞಾದೀನ್ ತಾವದ್ಯಜೇತ್। ಯದೈವ ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ಯಾಜಿನಾಂ ಯಜ್ವನಾಂ ಯಜ್ಞಾತ್ ಕರ್ಮಮಯಾದನ್ಯಾ ಆತ್ಮನೀಜ್ಯಾ ಆತ್ಮಯಜ್ಞ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತಾವದೇವ ತಾನ್ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-250-25 ಯಜ್ಞಃ ಸದೈವಾತ್ಮನಿ ವರ್ತತ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-250-26 ವಾಪ್ಯ ವಾಪಯಿತ್ವಾ॥ 12-250-29 ಸ್ವಸ್ಯ ಸಂನ್ಯಾಸವಿಧೇಃ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ತತ್ರಸ್ಥಂ ಸೂತ್ರಂ ಆಹುತಿಮಂತ್ರಶ್ಚ ತತ್ರೋಭಯಾತ್ರಾಪಿ ವಿಕ್ರಮಃ ಪರಾಕ್ರಮೋ ಯಸ್ಯ ಸ ತಥಾ॥ 12-250-30 ತ್ರೀನಾಶ್ರಮಾನಪೇಕ್ಷ್ಯಾಧಿಷ್ಠಿತಮಧಿಕತ್ವೇನ ಸ್ಥಿತಂ। ಯತೋಽಧಿವೃತ್ತಿಮಧಿಕಾ ಶಮಾದ್ಯಾತ್ಮಿಕಾ ವೃತ್ತಿರ್ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 251
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.251. ಅಧ್ಯಾಯಃ 251
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತುರೀಥಾಶ್ರಮಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-251-0 (75508)
ಶ್ರೀಶುಕ ಉವಾಚ। 12-251-0x (6252)
ವರ್ತಮಾನಸ್ತಯೇವಾತ್ರ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮೇ ಯಥಾ।
ಯೋಕ್ತವ್ಯೋಽಽತ್ಮಾ ಕಥಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪರಂ ವೈ ಕಾಂಕ್ಷತಾ ಪದಂ॥ 12-251-1 (75509)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-251-2x (6253)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರಮೇತಾಭ್ಯಾಮಾಶ್ರಮಾಭ್ಯಾಂ ತತಃ ಪರಂ।
ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಪರಮಾರ್ಥಾರ್ಥಂ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-251-2 (75510)
ಕಷಾಯಂ ಪಾಚಯಿತ್ವಾಽಽಶು ಶ್ರೇಣಿಸ್ಥಾನೇಷು ಚ ತ್ರಿಷು।
ಪ್ರವ್ರಜೇಚ್ಚ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-251-3 (75511)
ಯದ್ಭವಾನೇವಮಭ್ಯಸ್ಯ ವರ್ತತಾಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಥಾ।
ಏಕ ಏವ ಚರೇದ್ಧರ್ಮಂ ಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮಸಹಾಯವಾನ್॥ 12-251-4 (75512)
ಏಕಶ್ಚರತಿಃ ಯಃ ಪಶ್ಯನ್ನ ಜಹಾತಿ ನ ಹೀಯತೇ।
ಅನಗ್ನಿರನಿಕೇತಶ್ಚ ಗ್ರಾಮಮನ್ನಾರ್ಥಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 12-251-5 (75513)
ಅಶ್ವಸ್ತನವಿಧಾತಾ ಸ್ಯಾನ್ಮುನಿರ್ಭಾವಸಮನ್ವಿತಃ।
ಲಘ್ವಾಶೀ ನಿಯತಾಹಾರಃ ಸಕೃದನ್ನನಿಷೇವಿತಾ॥ 12-251-6 (75514)
ಣಲಂ ವೃಕ್ಷಮಲಾನಿ ಕುಚೇಲಮಸದೃ-------।
ಉಪಕ್ಷಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮೇತಾವದ್ಭಿಕ್ಷುಲಕ್ಷಣಾಂ॥ 12-251-7 (75515)
ಯಸ್ಮಿನ್ವಾಚಾ ಪ್ರಾವಿಶಂತಿ ಕೂಪೇ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಶಿಲಾಇವ।
ನ ವಕ್ತಾರಂ ಪುನರ್ಯಾಂತಿ ಸ ಕೈವಲ್ಯಾಶ್ರಮೇ ವಸೇತ್॥ 12-251-8 (75516)
ನೈವ ಪಶ್ಯೇನ್ನ ಶೃಣುಯಾದವಾಚ್ಯಂ ಜಾತು ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ನೈವ ಬ್ರೂಯಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-251-9 (75517)
ಬದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಕುಶಲಂ ತದೇವ ಸತತಂ ವದೇತ್।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀತ ನಿಂದಾಯಾಂ ಕುರ್ವನ್ಭೈಷಜ್ಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-251-10 (75518)
ಯೇನ ಪೂರ್ಣಮಿವಾಕಾಶಂ ಭವತ್ಯೇಕೇನ ಸರ್ವದಾ।
ಶೂನ್ಯಂ ಯೇನ ಜನಾಕೀರ್ಣಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-11 (75519)
ಯೇನಕೇನ ಚಿದಾಚ್ಛನ್ನೋ ಯೇನಕೇನಚಿದಾಶಿತಃ।
ಯತ್ರ ಕ್ವಚನ ಶಾಯೀ ಚ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-12 (75520)
ಅಹೇರಿವ ಗಣಾದ್ಭೀತಃ ಸನ್ಮಾನಾನ್ಮರಣಾದಿವ।
ಕುಣಪಾದಿವ ಚ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-13 (75521)
ನ ಕುದ್ಧ್ಯೇನ್ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇಚ್ಚ ಮಾನಿತೋಽಮಾನಿತಶ್ಚ ಯಃ।
ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಭಯದಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-14 (75522)
ನಾಭಿನಂದೇತ ಮರಣಂ ನಾಭಿನಂದೇತ ಜೀವಿತಂ।
ಕಾಲಮೇವ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇತ ನಿದೇಶಂ ಭೃತಕೋ ಯಥಾ॥ 12-251-15 (75523)
ಅನಭ್ಯಾಹತಚಿತ್ತಃ ಸ್ಯಾದನಭ್ಯಾಹತವಾಗ್ಭವೇತ್।
ನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ನಿರಮಿತ್ರಸ್ಯ ಕಿಂ ಭಯಂ॥ 12-251-16 (75524)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ಭೂತಾನಾಮಭಯಂ ಯತಃ।
ತಸ್ಯ ಮೋಹಾದ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಕುತಶ್ಚನ॥ 12-251-17 (75525)
ಯಥಾ ನಾಗಪದೇಽನ್ಯಾನಿ ಪದಾನಿ ಪದಗಾಮಿನಾಂ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಪಿಲೀಯಂತೇ ಪದಜಾತಾನಿ ಕೌಂಜರೇ॥ 12-251-18 (75526)
ಏವಂ ಸರ್ವಮಹಿಂಸಾಯಾಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಮಭಿಧೀಯತೇ।
ಅಮೃತಃ ಸ ನಿತ್ಯಂ ಭವತಿ ಯೋ ಹಿಂಸಾಂ ನ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-251-19 (75527)
ಅಹಿಸಂಕಃ ಸಮಃ ಸತ್ಯೋ ಧೃತಿಮಾನ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಶರಣ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಗತಿಮಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾಂ॥ 12-251-20 (75528)
ಏವಂ ಪ್ರಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ಭಯಸ್ಯ ನಿರಾಶಿಷಃ।
ನ ಮೃತ್ಯುರತಿಗೋ ಭಾವಃ ಸ ಮೃತ್ಯುಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-251-21 (75529)
ವಿಮುಕ್ತಂ ಸರ್ವಸಂಗೇಭ್ಯೋ ಮುನಿಮಾಕಾಶವತ್ಸ್ಥಿತಂ।
ಅಸ್ವಮೇಕಚರಂ ಶಾಂತಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-22 (75530)
ಜೀವಿತಂ ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಧರ್ಮೋ ಹರ್ಯರ್ಥಮೇವ ಚ।
ಅಹೋರಾತ್ರಾಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಾರ್ಥಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-23 (75531)
ನಿರಾಶಿಷಮನಾರಂಭಂ ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರಮಸ್ತುತಿಂ।
ನಿರ್ಮುಕ್ತೇ ಬಂಧನೈಃ ಸರ್ವೈಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-251-24 (75532)
ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸುಖೇ ರಮಂತೇ
ಸರ್ವಾಣಿ ದುಃಖಸ್ಯ ಭೃಶಂ ತ್ರಸಂತೇ।
ತೇಷಾಂ ಭಯೋತ್ಪಾದನಜಾತಖೇದಃ
ಕುರ್ಯಾನ್ನ ಕರ್ಮಾಣಿ ಹಿ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ॥ 12-251-25 (75533)
ದಾನಂ ಹಿ ಭೂತಾಭಯದಕ್ಷಿಣಾಯಾಃ
ಸರ್ವಾಣಿ ದಾನಾನ್ಯಧಿತಿಷ್ಠತೀಹ।
ತೀಕ್ಷ್ಣಾಂ ತನುಂ ಯಃ ಪ್ರಥಮಂ ಜಹಾತಿ
ಸೋಽನಂತಮಾಪ್ನೋತ್ಯಭಯಂ ಪ್ರಜಾಭ್ಯಃ॥ 12-251-26 (75534)
ಸ ದತ್ತಮಾಸ್ಯೇನ ಹವಿರ್ಜುಹೋತಿ
ಲೋಕಸ್ಯ ನಾಭಿರ್ಜಗತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ।
ತಸ್ಯಾಂಗಮಂಗಾನಿ ಕೃತಾಕೃತಂ ಚ
ವೈಶ್ವಾನರಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರಪೇದೇ॥ 12-251-27 (75535)
ಪ್ರಾದೇಶಮಾತ್ರೇ ಹೃದಿ ನಿಃಸೃತಂ ಯ
ತ್ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಣಾನಾತ್ಮಯಾಜೀ ಜುಹೋತಿ।
ತಸ್ಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಹುತಮಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಂ
ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ಸದೈವತೇಷು॥ 12-251-28 (75536)
ದೇವಂ ತ್ರಿಧಾತುಂ ತ್ರಿವೃತಂ ಸುಪರ್ಣ
ಯೇ ವಿದ್ಯುರಗ್ರ್ಯಾಂ ಪರಮಾತ್ಮತಾಂ ಚ।
ತೇ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಮಹೀಯಮಾನಾ
ದೇವಾಃ ಸಮರ್ಥಾ ಅಮೃತಂ ವಹಂತಿ॥ 12-251-29 (75537)
ವೇದಾಂಶ್ಚ ವೇದ್ಯಂ ತು ವಿಧಿಂ ಚ ಕೃತ್ಸ್ನ
ಮಥೋ ನಿರುಕ್ತಂ ಪರಮಾರ್ಥತಾಂ ಚ।
ಸರ್ವಂ ಶರೀರಾತ್ಮನಿ ಯಃ ಪ್ರವೇದ
ತಸ್ಯ ಸ್ಮ ದೇವಾಃ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ನಿತ್ಯಂ॥ 12-251-30 (75538)
ಭೂಮಾವಸಕ್ತಂ ದಿವಿ ಚಾಪ್ರಮೇಯಂ
ಹಿರಣ್ಮಯಂ ಯೋಽಂಡಜಮಂಡಮಧ್ಯೇ।
ಪತತ್ರಿಣಂ ಪಕ್ಷಿಣಮಂತರಿಕ್ಷೇ
ಯೋ ವೇದ ಭೋಗ್ಯಾತ್ಮನಿ ದೀಪ್ತರಶ್ಮಿಃ॥ 12-251-31 (75539)
ಆವರ್ತಮಾನಮಜರಂ ವಿವರ್ತನಂ
ಷಣ್ಣಾಭಿಕಂ ದ್ವಾದಶಾರಂ ಸುಪರ್ವ।
ಯಸ್ಯೇದಮಾಸ್ಯೋಪರಿ ಯಾತಿ ವಿಶ್ವಂ
ಯತ್ಕಾಲಚಕ್ರಂ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ॥ 12-251-32 (75540)
ಯಃ ಸಂಪ್ರಜಾನಂಜಗತಃ ಶರೀರಂ
ಸರ್ವಾನ್ಸ ಲೋಕಾನಧಿಗಚ್ಛತೀಹ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹಿತಂ ತರ್ಪಯತೀಹ ದೇವಾಂ
ಸ್ತೇ ವೈ ತೃಪ್ತಾಸ್ತರ್ಪಯಂತ್ಯಾಸ್ಯಮಸ್ಯ॥ 12-251-33 (75541)
ತೇಜೋಮಯೋ ನಿತ್ಯಮಯಃ ಪುರಾಣೋ
ಲೋಕಾನನಂತಾನಭಯಾನುಪೈತಿ।
ಭೂತಾನಿ ಯಸ್ಮಾನ್ನ ತ್ರಸಂತೇ ಕದಾಚಿ
ತ್ಸ ಭೂತಾನಾಂ ನ ತ್ರಸತೇ ಕದಾಚಿತ್॥ 12-251-34 (75542)
ಅಗರ್ಹಣೀಯೋ ನ ಚ ಗರ್ಹತೇಽನ್ಯಾ
ನ್ಸ ವೈ ವಿಪ್ರಃ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮೀಕ್ಷೇತ್।
ವಿನೀತಮೋಹೋ ವ್ಯಪನೀತಕಲ್ಮಷೋ
ನ ಚೇಹ ನಾಮುತ್ರ ಚ ಸೋಽನ್ನಮರ್ಚ್ಛತಿ॥ 12-251-35 (75543)
ಅರೋಷಮೋಹಃ ಸಮಲೋಷ್ಟಕಾಂಚನಃ
ಪ್ರಹೀಣಶೋಕೋ ಗತಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಃ।
ಅಪೇತನಿಂದಾಸ್ತುತಿರಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯ
ಶ್ಚರನ್ನುದಾಸೀನವದೇಷ ಭಿಕ್ಷುಕಃ॥ ॥ 12-251-36 (75544)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 251॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-251-3 ಕಷಾಯಂ ಚಿತ್ತದೋಷಂ ಪಾಚಯಿತ್ವಾ ವಿಶ್ಲಥಂ ಕೃತ್ವಾ। ಸ್ಥಾನೇಷ್ವಾಶ್ರಮೇಷ್ವನುತ್ತಮಂ। ಇದಂ ಮತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-251-8 ಆಕ್ರುಶ್ಯಮಾನೋ ನಾಕ್ರೋಶೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತ್ರಸ್ತಾ ದ್ವಿಪಾ ಇವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-10 ಭೈಷಜ್ಯಂ ಭವರೋಗಚಿಕಿತ್ಸಾಂ॥ 12-251-13 ಅಹೇಃ ಸರ್ಪಾತ್ ಗಣಾಜ್ಜನಸಮೂಹಾತ್। ಸೌಹಿತ್ಯಾನ್ನರಕಾದಿವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-15 ನಿದೇಶಮಾಜ್ಞಾಂ। ನಿರ್ವೇದಂ ಭೃತಕೋ ಯಥೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-16 ಅಭ್ಯಾಹತಂ ದೋಷಾಕ್ರಾಂತಂ। ನಿರಮಿತ್ರಸ್ಯಾಜಾತಶತ್ರೋಃ। 12-251-17 ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ಯಸ್ತೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-251-18 ನಾಗಪದೇ ಹಸ್ತಿಪದೇ। ಪದಗಾಮಿನಾಂ ನೃಪಶ್ವಾದೀನಾಂ ಪದಾನ್ಯಪಿಲೀಯಂತೇ ತಿರೋಧೀಯಂತೇ। ತಥೇಂದ್ರಾದೀನಾಂ ಪದಜಾತಾನಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ। ಕೌಂಜರೇ ಕ್ಲಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಶರೀರರೂಪಾಂ ಜರಥತೀತಿ ಕುಂಜರಃ ಸಮಾಧಿಸ್ಥೋ ಯೋಗೀ ತಸ್ಯ ಸ್ಥಾನೇ ಕೌಂಜರೇ ಪದೇ॥ 12-251-21 ಸ ಮುಕ್ತಿಮುಪಗಚ್ಛತೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-23 ಧರ್ಮೋ ರತ್ಯರ್ಥಮೇವ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-24 ಅಕ್ಷೀಣಂ ಕ್ಷೀಣಕರ್ಮಾಣಂ ತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-27 ಉತ್ತಾನ ಆಸ್ಯೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-251-29 ದೇವಾಃ ಸಮರ್ತ್ಯಾಃ ಸುಕೃತಂ ವದಂತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 252
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.252. ಅಧ್ಯಾಯಃ 252
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಠವಲ್ಲ್ಯರ್ಥಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-252-0 (75545)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-252-0x (6254)
ಪ್ರಕೃತೇಸ್ತು ವಿಕಾರಾ ಯೇ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ತೈರಧಿಷ್ಠಿತಃ।
ನ ಚೈನಂ ತೇ ಪ್ರಜಾನಂತಿ ಸ ತು ಜಾನಾತಿ ತಾನಪಿ॥ 12-252-1 (75546)
ತೈಶ್ಚೈವಂ ಕುರುತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಮನಃಷಷ್ಠೈರಿಹೇಂದ್ರಿಯೈಃ।
ಸುದಾಂತೈರಿವ ಸಂಯಂತಾ ದೃಢೈಃ ಪರಮವಾಜಿಭಿಃ॥ 12-252-2 (75547)
ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರೇ ಹ್ಯರ್ಥಾ ಅರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಮನಃ।
ಮನಸಸ್ತು ಪರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧೇರಾತ್ಮಾ ಮಹಾನ್ಪರಃ॥ 12-252-3 (75548)
ಮಹತಃ ಪರಮವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪುರುಷಃ ಪರಃ।
ಪುರುಷಾನ್ನ ಪರಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸಾ ಕಾಷ್ಠಾ ಸಾ ಪರಾ ಗತಿಃ॥ 12-252-4 (75549)
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಗೂಢೋತ್ಮಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ದೃಶ್ಯತೇ ತ್ವಗ್ರ್ಯಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 12-252-5 (75550)
ಅಂತರಾತ್ಮನಿ ಸಂಲೀಯ ಮನಃ ಷಷ್ಠಾನಿ ಮೇಧಯಾ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಬಹುಚಿಂತ್ಯಮಚಿಂತಯನ್॥ 12-252-6 (75551)
ಧ್ಯಾನೋಪರಮಣಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿದ್ಯಾಸಂಪಾದಿತಂ ಮನಃ।
ಅನಿಶ್ಚರಃ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ತತೋರ್ಚ್ಛತ್ಯಮೃತಂ ಪದಂ॥ 12-252-7 (75552)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಶ್ಯಾತ್ಮಾ ಚಲಿತಸ್ಮೃತಿಃ।
ಆತ್ಮನಃ ಸಂಪ್ರದಾನೇನ ಮರ್ತ್ಯೋ ಮೃತ್ಯುಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 12-252-8 (75553)
ಹಿತ್ವಾ ತು ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಾನ್ಸತ್ವೇ ಚಿತ್ತಂ ನಿವೇಶಯೇತ್।
ಸತ್ವೇ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾವೇಶ್ಯ ತತಃ ಕಾಲಂಜರೋ ಭವೇತ್॥ 12-252-9 (75554)
ಚಿತ್ತಪ್ರಸಾದೇನ ಯತಿರ್ಜಹಾತೀಹ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸುಖಮತ್ಯಂತಮಶ್ನುತೇ॥ 12-252-10 (75555)
ಲಕ್ಷಣಂ ತು ಪ್ರಸಾದಸ್ಯ ಯಥಾ ತೃಪ್ತಃ ಸುಖಂ ಸ್ವಪೇತ್।
ನಿವಾತೇ ವಾ ಯಥಾ ದೀಪೋ ದೀಪ್ಯಮಾನೋ ನ ಕಂಪತೇ॥ 12-252-11 (75556)
ಏವಂ ಪೂರ್ವಾಪರೇ ರಾತ್ರೌ ಯುಂಜನ್ನಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ।
ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಿ॥ 12-252-12 (75557)
ರಹಸ್ಯಂ ಸರ್ವವೇದಾನಾಮನೈತಿಹ್ಯಮನಾಗತಂ।
ಆತ್ಮಪ್ರತ್ಯಯಿಕಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಿದಂ ಪುತ್ರಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-252-13 (75558)
ಧರ್ಮಾಖ್ಯಾನೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಚಿತ್ರಾಖ್ಯಾನೇಷು ಯದ್ವಸು।
ದೃಶ್ಯತೇ ಋಕ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ನಿರ್ಮಥ್ಯಾಮೃತಮುದ್ಧೃತಂ॥ 12-252-14 (75559)
ನವನೀತಂ ಯಥಾ ದಧ್ನಃ ಕಾಷ್ಠಾದಗ್ನಿರ್ಯಥೈವ ಚ।
ತಥೈವ ವಿದುಷಾಂ ಜ್ಞಾನಂ ಪುತ್ರಹೇತೋಃ ಸಮುದ್ಧೃತಂ॥ 12-252-15 (75560)
ಸ್ನಾತಕಾನಾಮಿದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ವಾಚ್ಯಂ ಪುತ್ರಾನುಶಾಸನಂ।
ತದಿತಂ ನಾಪ್ರಶಾಂತಾಯ ನಾದಾಂತಾಯಾತಪಸ್ವಿನೇ॥ 12-252-16 (75561)
ನಾವೇದವಿದುಷೇ ವಾಚ್ಯಂ ತಥಾ ನಾನುಗತಾಯ ಚ।
ನಾಸೂಯಕಾಯಾನೃಜವೇ ನ ಚಾನಿರ್ದಿಷ್ಟಕಾರಿಣೇ॥ 12-252-17 (75562)
ನ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದಗ್ಧಾಯ ತಥೈವ ಪಿಶುನಾಯ ಚ।
ಶ್ಲಾಘಿನೇ ಶ್ಲಾಘನೀಯಾಯ ಪ್ರಶಾಂತಾಯ ತಪಸ್ವಿನೇ॥ 12-252-18 (75563)
ಇದಂ ಪ್ರಿಯಾಯ ಪುತ್ರಾಯ ಶಿಷ್ಯಾಯಾನುಗತಾಯ ಚ।
ರಹಸ್ಯಧರ್ಮಂ ವಕ್ತವ್ಯಂ ನಾನ್ಯಸ್ಮೈ ತು ಕಥಂಚನ॥ 12-252-19 (75564)
ಯದ್ಯಪ್ಯಸ್ಯ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾದ್ರತ್ನಪೂರ್ಣಾಮಿಮಾಂ ನರಃ।
ಇದಮೇವ ತತಃ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಮನ್ಯೇತ ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-252-20 (75565)
ಅತೋ ಗುಹ್ಯತರಾರ್ಥಂ ತದಧ್ಯಾತ್ಮಮತಿಮಾನುಷಂ।
ಯತ್ತನ್ಮಹರ್ಷಿಭಿರ್ಜುಷ್ಟಂ ವೇದಾಂತೇಷು ಚ ಗೀಯತೇ॥ 12-252-21 (75566)
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-252-22 (75567)
ಯಚ್ಚ ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ ಪರಂ
ಯತ್ರ ಚಾಸ್ತಿ ತವ ಸಂಶಯಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಶ್ರೂಯತಾಮಯಮಹಂ ತವಾಗ್ರತಃ
ಪುತ್ರ ಕಿಂ ಹಿ ಕಥಯಾಮಿ ತೇ ಪುನಃ॥ ॥ 12-252-23 (75568)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 252॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-252-4 ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪರತೋಽಮೃತಂ। ಅಮೃತಾನ್ನ ಪರಂ ಇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-252-5 ಮಹಾತ್ಮಾ ತತ್ವದರ್ಶಿಭಿರಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 253
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.253. ಅಧ್ಯಾಯಃ 253
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿಷಯಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-253-0 (75569)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-253-0x (6255)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ವಿಸ್ತರೇಣೇಹ ಪುನರೇವ ವದಸ್ವ ಮೇ।
ಯದಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಯಥಾ ವೇದ ಭಗವನ್ನೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 12-253-1 (75570)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-253-2x (6256)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಯದಿದಂ ತಾತ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಶೃಣು॥ 12-253-2 (75571)
ಭೂಮಿರಾಪಸ್ತಥಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಾಯುರಾಕಾಶ ಏವ ಚ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸಾಗರಸ್ಯೋರ್ಮಯೋ ಯಥಾ॥ 12-253-3 (75572)
ಪ್ರಸಾರ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಂಗಾನಿ ಕೂರ್ಮಃ ಸಂಹರತೇ ಪುನಃ।
ತದ್ವನ್ಮಹಾಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಯವೀಯಃಸು ವಿಕುರ್ವತೇ॥ 12-253-4 (75573)
ಇತಿ ತನ್ಮಯಮೇವೇದಂ ಸರ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಸರ್ಗೇ ಚ ಪ್ರಲಯೇ ಚೈವ ತಸ್ಮಿನ್ನಿರ್ದಿಶ್ಯತೇ ತಥಾ॥ 12-253-5 (75574)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚೈವ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭೂತಕೃತ್।
ಅಕರೋತ್ತಾತ ವೈಷಂಯಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಯದನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-253-6 (75575)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-253-7x (6257)
ಅಕರೋದ್ಯಚ್ಛರೀರೇಷು ಕಥಂ ತದುಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಗುಣಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕಥಂ ತಾನುಪಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-253-7 (75576)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-253-8x (6258)
ಏತತ್ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಕಃ।
ಶೃಣು ತತ್ತ್ವಮಿಹೈಕಾಗ್ರೋ ಯಥಾ ತತ್ತ್ವಂ ಯಥಾ ಚ ತತ್॥ 12-253-8 (75577)
ಶಬ್ದಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ತಥಾ ಖಾನಿ ತ್ರಯಮಾಕಾಶಸಂಭವಂ।
ಪ್ರಾಣಶ್ರೇಷ್ಟಾ ತಥಾ ಸ್ಪರ್ಶ ಏತೇ ವಾಯುಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ॥ 12-253-9 (75578)
ರೂಪಂ ಚಕ್ಷುರ್ವಿಪಾಕಶ್ಚ ತ್ರಿಧಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಿಧೀಯತೇ।
ರಸೋಽಥ ರಸನಂ ಸ್ನೇಹೋ ಗುಣಾಸ್ತ್ವೇತೇ ತ್ರಯೋಽಂಭಸಃ॥ 12-253-10 (75579)
ಘ್ರೇಯಂ ಘ್ರಾಣಂ ಶರೀರಂ ಚ ಭೂಮೇರೇತೇ ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ।
`ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ನಾಸಿಕಾ ಚೈವ ಪಂಚಮೀ॥ 12-253-11 (75580)
ಏತಾವಾನಿಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಃ।
ವಾಯೋಃ ಸ್ಪರ್ಶೋ ರಸೋಽದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಜ್ಯೋತಿಷೋ ರುಪಮುಚ್ಯತೇ।
ಆಕಾಶಪ್ರಭವಃ ಶಬ್ದೋ ಗಂಧೋ ಭೂಮಿಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-253-12 (75581)
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿಃ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚ ತ್ರಯ ಏತೇ ಮನೋಮಯಾಃ।
ನ ಗುಣಾನತಿವರ್ತಂತೇ ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಪರಮಾಗತಾಃ॥ 12-253-13 (75582)
ಯಥಾ ಕೂರ್ಮ ಇಹಾಂಗಾನಿ ಪ್ರಸಾರ್ಯ ವಿನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಏವಮೇವೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಬುದ್ಧಿಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-253-14 (75583)
ಯದೂರ್ಧ್ವಂ ಪಾದತಲಯೋರವಾಙ್ಭೂರ್ಧ್ನಶ್ಚ ಪಶ್ಯತಿ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕೃತ್ಯೇ ತು ವರ್ತತೇ ಬುದ್ಧಿರುತ್ತಮಾ॥ 12-253-15 (75584)
ಗುಣಾನ್ನೇನೀಯತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿರೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ।
ಮನಃ ಷಷ್ಠಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಬುದ್ಧ್ಯ ಭಾವೇ ಕೃತೋ ಗುಣಾಃ॥ 12-253-16 (75585)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ನರೇ ಪಂಚ ಷಷ್ಠಂ ತು ಮನ ಉಚ್ಯತೇ।
ಸಪ್ತಮೀಂ ಬುದ್ಧಿಮೇವಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಪುನರಷ್ಟಮಂ॥ 12-253-17 (75586)
ಚಕ್ಷುರಾಲೋಚನಾಯೈವ ಸಂಶಯಂ ಕುರುತೇ ಮನಃ।
ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯವಸಾನಾಯ ಸಾಕ್ಷೀ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-253-18 (75587)
ರಜಸ್ತಮಶ್ಚ ಸತ್ವಂ ಚ ತ್ರಯ ಏತೇ ಸ್ವಯೋನಿಜಾಃ।
ಸಮಾಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಾನ್ಗುಣಾನುಪಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-253-19 (75588)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಿಂಚಿದಾತ್ಮನಿ ಲಕ್ಷಯೇತ್।
ಪ್ರಶಾಂತಮಿವ ಸಂಶುದ್ಧಂ ಸತ್ವಂ ತದುಪಧಾರಯೇತ್॥ 12-253-20 (75589)
ಯತ್ತು ಸಂತಾಪಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ರಜ ಇತ್ಯೇವಂ ತತ್ರ ಚಾಪ್ಯುಪಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-253-21 (75590)
ಯತ್ತು ಸಂಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತವಿಷಯಂ ಭವೇತ್।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ತಮಸ್ತದುಪಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-253-22 (75591)
ಪ್ರಹರ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿರಾನಂದಃ ಸಾಂಯಂ ಸ್ವಸ್ಥಾತ್ಮಚಿತ್ತತಾ।
ಅಕಸ್ಮಾದ್ಯದಿ ವಾ ಕಸ್ಮಾದ್ವರ್ತಂತೇ ಸಾತ್ವಿಕಾ ಗುಣಾಃ॥ 12-253-23 (75592)
ಅಭಿಮಾನೋ ಮೃಷಾವಾದೋ ಲೋಭೋ ಮೋಹಸ್ತಥಾಽಕ್ಷಮಾ।
ಲಿಂಗಾನಿ ರಜಸಸ್ತಾನಿ ವರ್ತಂತೇ ಹೇತ್ವಹೇತುತಃ॥ 12-253-24 (75593)
ತಥಾ ಮೋಹಃ ಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ನಿದ್ರಾ ತಂದ್ರಾ ಪ್ರಬೋಧಿತಾ।
ಕಥಂಚಿದಭಿವರ್ತಂತೇ ವಿಜ್ಞೇಯಾಸ್ತಾಮಸಾ ಗುಣಾಃ॥ ॥ 12-253-25 (75594)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 253॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-253-3 ಮಿಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-253-6 ಸುರನರತಿರ್ಯಗಾದಿರೂಣ ವೈಷಂಯಮಕರೋತ್। ತತ್ರ ಹೇತುಃ। ಯಸ್ಮಿನ್ಕರ್ಮಣಿ ನಿಮಿತ್ತೇ ಸತಿ ಯದನುಪಶ್ಯತಿ ಅಂತಕಾಲೇ। ಯಂಯಂ ವಾಪಿ ಸ್ಮರನ್ ಭಾವಂ ತ್ಯಜತ್ಯಂತೇ ಪರಂ॥ ತಂತಮೇವೈತೀತಿ ಸ್ಮೃತೇಃ॥ 12-253-9 ಪರ್ಶಃ ಸ್ಪರ್ಶನೇಂದ್ರಿಯ --- ಯುಗುಣಾ ವಾಯು---॥ 12-253-10 ವಿಪಾಕೋ ಜಾಠರಃ॥ 12-253-11 ಶರೀರಂ ಕಠಿನಾಂಶಬಾಹುಲ್ಯಾತ್ಪಾರ್ಥಿವಂ। ಇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮೈಃ ಸಹ ಪಾಂಚಭೌತಿಕ್ರೋ ವಿಕಾರಃ॥ 12-253-12 ಸ್ಪರ್ಶಾದಯೋ ವಾಯ್ವಾದೀನಾಂ ಗುಣಾಸ್ತದ್ವಿಕಾರೈಃ ಸ್ಪರ್ಶನಾದೀಂದ್ರಿಯೈರ್ಗೃಹ್ಯಂತೇ। ವಾಯೋಃ ಪ್ರಾಣ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-253-13 ಏತೇತ್ಮಯೋನಿಜಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 254
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.254. ಅಧ್ಯಾಯಃ 254
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನಾದಿಸ್ತಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-254-0 (75595)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-254-0x (6259)
ಮನಃ ಪ್ರಸೃಜತೇ ಭಾವಂ ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯವಸಾಯಿನೀ।
ಹೃದಯಂ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ವೇದ ತ್ರಿವಿಧಾ ಕರ್ಮವೇದನಾ॥ 12-254-1 (75596)
ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರಾ ಹ್ಯರ್ಥಾ ಅರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಮನಃ।
ಮನಸಸ್ತು ಪರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧೇರಾತ್ಮಾ ಪರೋ ಮತಃ॥ 12-254-2 (75597)
ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮಾ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರೇವಾತ್ಮನೋ ಗತಿಃ।
ಯದಾ ವಿಕುರುತೇ ಭಾವ ತದಾ ಭವತಿ ಸಾ ಮನಃ॥ 12-254-3 (75598)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪೃಥಗ್ಭಾವಾದ್ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಕ್ರಿಯತೇಽಸಕೃತ್।
ಶೃಣ್ವತೀ ಭವತಿ ಶ್ರೋತ್ರಂ ಸ್ಪೃಶತೀ ಸ್ಪರ್ಶ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-254-4 (75599)
ಪಶ್ಯತೀ ಭವತೇ ದೃಷ್ಟೀ ರಸತೀ ರಸನಂ ಭವೇತ್।
ಜಿಘ್ರತೀ ಭವತಿ ಘ್ರಾಣಂ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಕ್ರಿಯತೇ ಪೃಥಕ್॥ 12-254-5 (75600)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀತಿ ತಾನ್ಯಾಹುಸ್ತೇಷ್ವದೃಶ್ಯೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ತಿಷ್ಠತೀ ಪುರುಷೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ರಿಷು ಭಾವೇಷು ವರ್ತತೇ॥ 12-254-6 (75601)
ಕದಾಚಿಲ್ಲಭತೇ ಪ್ರೀತಿಂ ಕದಾಚಿದಪಿ ಶೋಚತಿ।
ನ ಸುಖೇನ ನ ದುಃಖೇನ ಕದಾಚಿದಿಹ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-254-7 (75602)
ಸೇಯಂ ಭಾವಾತ್ಮಿಕಾ ಭಾವಾಂಸ್ತ್ರೀನೇತಾನನುವರ್ತತೇ।
ಸರಿತಾಂ ಸಾಗರೋ ಭರ್ತಾ ಮಹಾವೇಲಾಮಿವೋರ್ಮಿಮಾನ್॥ 12-254-8 (75603)
ಯದಾ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ತದಾ ಭವತಿ ಸಾ ಮನಃ।
ಅಧಿಷ್ಠಾನಾನಿ ವೈ ಬುದ್ಧ್ಯಾಂ ಪೃಥಗೇತಾನಿ ಸಂಸ್ಮರೇತ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವಮೇತಾನಿ ವಿಜೇತವ್ಯಾನಿ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ॥ 12-254-9 (75604)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಯದ್ಯದಾಽನುವಿಧೀಯತೇ।
ಅವಿಭಾಗಗತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಭಾವೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ। 12-254-10c` ಪ್ರವರ್ತಮಾನಂ ತು ರಜಃ ಸತ್ವಮಪ್ಯನುವರ್ತತೇ॥' 12-254-10 (75605)
ಯೇ ಚೈವ ಭಾವಾ ವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವ ಏಷ್ವೇವ ತೇ ತ್ರಿಷು।
ಅನ್ವರ್ಥಾಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ರಥನೇಮಿಮರಾ ಇವ॥ 12-254-11 (75606)
ಪ್ರದೀಪಾರ್ಥಂ ಮನಃ ಕುರ್ಯಾದಿಂದ್ರಿಯೈರ್ಬುದ್ಧಿಸತ್ತಮೈಃ।
ನಿಶ್ಚರದ್ಭಿರ್ಯಥಾಯೋಗಮುದಾಸೀನೈರ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-254-12 (75607)
ಏವಂ ಸ್ವಭಾವಮೇವೇದಮಿತಿ ವಿದ್ವಾನ್ನ ಮುಹ್ಯತಿ।
ಅಶೋಚನ್ನಪ್ರಹೃಷ್ಯನ್ಹಿ ನಿತ್ಯಂ ವಿಗತಮತ್ಸರಃ॥ 12-254-13 (75608)
ನ ಚಾತ್ಮಾ ಶಕ್ಯತೇ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಕಾಮಗೋಚರೈಃ।
ಪ್ರವರ್ತಮಾನೈರನಯೈರ್ದುರ್ಧರ್ಷೈರಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-254-14 (75609)
ತೇಷಾಂ ತು ಮನಸಾ ರಶ್ಮೀನ್ಯದಾ ಸಂಯಂಕ್ತಿಯಚ್ಛತಿ।
ತದಾ ಪ್ರಕಾಶತೇಽಸ್ಯಾತ್ಮಾ ದೀಪದೀಪ್ತಾ ಯಥಾಽಽಕೃತಿಃ॥ 12-254-15 (75610)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಂ ಮನಸ್ಯುಪರತೇ ಯಥಾ।
ಪ್ರಕಾಶಂ ಭವತೇ ಸರ್ವಂ ತಥೇದಮುಪಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-254-16 (75611)
ಯಥಾ ವಾರಿಚರಃ ಪಕ್ಷೀ ನ ಲಿಪ್ಯತಿ ಜಲೇ ಚರನ್।
ವಿಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಯೋಗೀ ಗುಣದೋಷೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-254-17 (75612)
ಏವಮೇವ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ನ ದೋಷೈರ್ವಿಷಯಾಂಶ್ಚರನ್।
ಅಸಜ್ಜಮಾನಃ ಸರ್ವೇಷು ಕಥಂಚನ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-254-18 (75613)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ರತಿರ್ಯಸ್ಯ ಸದಾಽಽತ್ಮನಿ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಗುಣವರ್ಗೇಷ್ವಸಜ್ಜತಃ॥ 12-254-19 (75614)
ಸತ್ವಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸರತಿ ಗುಣಾನ್ವಾಽಪಿ ಕದಾಚನ।
ನ ಗುಣಾ ವಿದುರಾತ್ಮಾನಂ ಗುಣಾನ್ವೇದ ಸ ಸರ್ವದಾ॥ 12-254-20 (75615)
ಪರಿದ್ರಷ್ಟಾ ಗುಣಾನಾಂ ಚ ಪರಿಸ್ರಷ್ಟಾ ಯಥಾತಥಂ।
ಕ್ಷೇತಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರೇತದಂತರಂ ವಿದ್ಧಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯೋಃ॥ 12-254-21 (75616)
ಸೃಜತೇಽತ್ರ ಗುಣಾನೇಕ ಏಕೋ ನ ಸೃಜತೇ ಗುಣಾನ್।
ಪೃಥಗ್ಭೂತೌ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ತೌ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ಚ ಸರ್ವದಾ॥ 12-254-22 (75617)
ಯಥಾ ಮತ್ಸ್ಯೋಽದ್ಭಿರನ್ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ತಥೈವ ತೌ।
ಮಶಕೋದುಂಬರೌ ವಾಽಪಿ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ಯಥಾ ಸಹ॥ 12-254-23 (75618)
ಇಷೀಕಾ ವಾ ಯಥಾ ಮುಂಜೇ ಪೃಥಕ್ಚ ಸಹ ಚೈವ ಚ।
ತಥೈವ ಸಹಿತಾವೇತಾವನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ॥ ॥ 12-254-24 (75619)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 254॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 255
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.255. ಅಧ್ಯಾಯಃ 255
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನಾದಿಪ್ರಶಂಸಾಪರವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-255-0 (75620)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-255-0x (6260)
ಸೃಜತೇ ತ್ರಿಗುಣಾನ್ಸತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ತ್ವಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಗುಣಾನ್ವಿಕ್ರಿಯತೇ ಸರ್ವಾನುದಾಸೀನವದೀಶ್ವರಃ॥ 12-255-1 (75621)
ಸ್ವಭಾವಯುಕ್ತಂ ತತ್ಸತ್ವಂ ಯದಿಮಾನ್ಸೃಜತೇ ಗುಣಾನ್।
ಊರ್ಣನಾಭಿರ್ಯಥಾ ಸೂತ್ರಂ ಸೃಜತೇ ತಂತುವದ್ಗುಣಾನ್॥ 12-255-2 (75622)
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಾ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ನೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ಏವಮೇಕೇ ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ನಿವೃತ್ತಿರಿತಿ ಚಾಪರೇ॥ 12-255-3 (75623)
ಉಭಯಂ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯೈತದಧ್ಯವಸ್ಯೇದ್ಯಥಾಮತಿ।
ಅನೇನೈವ ವಿಧಾನೇನ ಭವೇದ್ಗರ್ಭಶಯೋ ಮಹಾನ್॥ 12-255-4 (75624)
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ನಿತ್ಯಂ ತಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ವಿಚರೇನ್ನರಃ।
ಅಕ್ರುಧ್ಯನ್ನಪ್ರಹೃಷ್ಯಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ವಿಗತಮತ್ಸರಃ॥ 12-255-5 (75625)
ಇತ್ಯೇವಂ ಹೃದಯಗ್ರಂಥಿಂ ಬುದ್ಧಿಚಿಂತಾಮಯಂ ದೃಢಂ।
ಅತೀತ್ಯ ಸುಖಮಾಸೀತ ಅಶೋಚಂಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ॥ 12-255-6 (75626)
ತಾಂಯೇಯುಃ ಪ್ರಚ್ಯುತಾಃ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಂ ಯಥಾ ಪೂರ್ಣಾಂ ನದೀಂ ನರಾಃ।
ಅವಗಾಢಾ ಹ್ಯವಿದ್ವಾಂಸೋ ವಿದ್ಧಿ ಲೋಕಮಿಮಂ ತಥಾ॥ 12-255-7 (75627)
ನ ತು ತಾಂಯತಿ ವೈ ವಿದ್ವಾನ್ಸ್ಥಲೇ ಚರತಿ ತತ್ತ್ವವಿತ್।
ಏವಂ ಯೋ ವಿಂದತೇಽಽತ್ಮಾನಂ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-255-8 (75628)
ಏವಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ನರಃ ಸರ್ವಂ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ವೈಷಂಯಂ ಲಭತೇ ಶಮಮುತ್ತಮಂ॥ 12-255-9 (75629)
ಏತದ್ವೈ ಜನ್ಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ ಶಮಶ್ಚೈವ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತತ್ಪರಾಯಣಂ॥ 12-255-10 (75630)
ಏತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಃ ಕಿಮನ್ಯದ್ಬುದ್ಧಲಕ್ಷಣಂ।
ವಿಜ್ಞಾಯೈತದ್ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-255-11 (75631)
ನ ಭವತಿ ವಿದುಷಾಂ ಮಹದ್ಭಯಂ
ಯದವಿದುಷಾಂ ಸುಮಹದ್ಭಯಂ ಪರತ್ರ।
ನ ಹಿ ಗತಿರಧಿಕಾಽಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿ
ದ್ಭವತಿ ಹಿ ಯಾ ವಿದುಷಃ ಸನಾತನೀ॥ 12-255-12 (75632)
ಲೋಕಮಾತುರಮಸೂಯತೇ ಜನ
ಸ್ತತ್ತದೇವ ಚ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಶೋಚತೇ।
ತತ್ರ ಪಶ್ಯ ಕುಶಲಾನಶೋಚತೋ
ಯೇ ವಿದುಸ್ತದುಭಯಂ ಕೃತಾಕೃತಂ॥ 12-255-13 (75633)
ಯತ್ಕರೋತ್ಯನಭಿಸಂಧಿಪೂರ್ವಕಂ
ತಚ್ಚ ನಿರ್ಣುದತಿ ---
ನ ಪ್ರಿಯಂ ತದುಭಯಂ ನ ಚಾಪ್ರಿಯ
ತಸ್ಯ ತಜ್ಜನಯತೀಹ ಕುರ್ವತಃ॥ ॥ 12-255-14 (75634)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 255॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-255-2 ಊರ್ಣನಾಭಿರ್ಯಥಾ ಸತ್ವಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-255-7 ನಾತ್ಯೇಯುಃ ಪ್ರಚ್ಯುತಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 256
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.256. ಅಧ್ಯಾಯಃ 256
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನೋಪಾಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-256-0 (75635)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-256-0x (6261)
ಯಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾತ್ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯದೇ ನೇಹ ಕಶ್ಚನ।
ಯೋ ವಿ----- ನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 12-256-1 (75636)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-256-2x (6262)
ಧರ್ಮಂ ತಿ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾಣಮೃಷಿಸಂಸ್ತುತಂ।
ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಸರ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಸ್ತಮಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-256-2 (75637)
ಇಂದ್ರಿಯಾ-----ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಯಂಯ ಯತ್ನತಃ।
ಸರ್ವತೋ
------------
--------॥ 12-256-3 (75638)
ಮನಸಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಾ ಚಾಪ್ಯಕಾಗ್ರ್ಯ ಪರಮಂ ತಪ।
ತಜ್ಜ್ಯಾಯಃ ಸರ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಃ ಸ ಧರ್ಮಃ ಪರ ಉಚ್ಯ॥ 12-256-4 (75639)
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಂಧಾಯ ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಮೇಧಯಾ।
ಆತ್ಮತೃಪ್ತ ಇವಾಸೀತ ಬಹುಚಿಂತ್ಯಮಚಿಂತಯನ್॥ 12-256-5 (75640)
ಗೋಚರೇಭ್ಯೋ ನಿವೃತ್ತಾನಿ ಯದಾ ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ವೇಶ್ಮನಿ।
ತದಾ ತ್ವಮಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 12-256-6 (75641)
ಸರ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಿಧೂಮಮಿವ ಪಾವಕಂ।
ತಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-256-7 (75642)
ಯಥಾ ಪುಷ್ಪಫಲೋಪೇತೋ ಬಹುಶಾಖೋ ಮಹಾದ್ರುಮಃ।
ಆತ್ಮನೋ ನಾಭಿಜಾನೀತೇ ಕ್ವ ಮೇ ಪುಷ್ಪಂ ಕ್ವ ಮೇ ಫಲಂ॥ 12-256-8 (75643)
ಏವಮಾತ್ಮಾ ನ ಜಾನೀತೇ ಕ್ವ ಗಭಿಷ್ಯೇ ಕುತಸ್ತ್ವಹಂ।
ಅನ್ಯೋ ಹ್ಯತ್ರಾಂತರಾತ್ಮಾಽಸ್ತಿ ಯಃ ಸರ್ವಮನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-256-9 (75644)
ಜ್ಞಾನದೀಪೇನ ದೀಪ್ತೇನ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಮಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ನಿರಾತ್ಮಾ ಭವ ಸರ್ವವಿತ್॥ 12-256-10 (75645)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ವಿಮುಕ್ತತ್ವಗಿವೋರಗಃ।
ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಮವಾಪ್ಯೇಹ ವಿಪಾಪ್ಮಾ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ 12-256-11 (75646)
ಸರ್ವತಃ ಪ್ರವಹಾಂ ಘೋರಾಂ ನದೀಂ ಲೋಕಪ್ರವಾಹಿನೀಂ।
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಹವತೀಂ ಮನಃಸಂಕಲ್ಪರೋಧಸಂ॥ 12-256-12 (75647)
ಲೋಭಮೋಹತೃಣಚ್ಛನ್ನಾಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧಸರೀಸೃಪಾಂ।
ಸತ್ಯತೀರ್ಥಾನೃತಕ್ಷೋಭಾಂ ಕ್ರೋಧಪಂಕಾಂ ಸರಿದ್ವರಾಂ॥ 12-256-13 (75648)
ಅವ್ಯಕ್ತಪ್ರಭವಾಂ ಶೀಘ್ರಾಂ ದುಸ್ತರಾಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಪ್ರತರಸ್ವ ನದೀಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕಾಮಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲಾಂ॥ 12-256-14 (75649)
------------
ತಾಲದ್ಸ್ತರಾಂ।
ಆತ್ಮಕಮಾ---------ಜಿಹ್ವಾವರ್ತಾಂ ದುರಾಸದಾಂ॥ 12-256-15 (75650)
ಯಾಂ ತರಂತಿ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಾ ಧೃತಿಮಂತೋ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಾಂ ತೀರ್ಣಃ ಸರ್ವತೋಮುಕ್ತೋ ವಿಧೂತಾತ್ಮಾಽಽತ್ಮವಿಚ್ಛುಚಿಃ॥ 12-256-16 (75651)
ಉತ್ತಮಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಸಂತೀರ್ಣಃ ಸರ್ವಸಂಕ್ಲೇಶಾನ್ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ವಿಕಲ್ಮಷಃ॥ 12-256-17 (75652)
ಭೂಮಿಷ್ಠಾನೀವ ಭೂತಾನಿ ಪರ್ವತಸ್ಥೋ ನಿಶಾಮಯ।
ಅಕ್ರುಧ್ಯನ್ನಪ್ರಹೃಷ್ಯಂಶ್ಚ ಅನೃಶಂಸಮತಿಸ್ತಥಾ॥ 12-256-18 (75653)
ತತೋ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ।
ಏನಂ ವೈ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಮೇನಿರೇ ಬುಧಾಃ।
ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಮುನಯಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 12-256-19 (75654)
ಆತ್ಮನೋ ವ್ಯಾಪಿನೋ ಜ್ಞಾನಮಿದಂ ಪುತ್ರಾನುಶಾಸನಂ।
ಪ್ರಯತಾಯ ಪ್ರವಕ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಾಯಾನುಗತಾಯ ಚ॥ 12-256-20 (75655)
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಮಿದಂ ಗುಹ್ಯಂ ಸರ್ವಗುಹ್ಯತಮಂ ಮಹತ್।
ಅಬ್ರುವಂ ಯದಹಂ ತಾತ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಕಮಂಜಸಾ॥ 12-256-21 (75656)
ನೈವ ಸ್ತ್ರೀ ನ ಪುಮಾನೇತನ್ನೈವ ವೇದ ನಪುಂಸಕಂ।
ಅದುಃಖಮಸುಖಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಭೂತಭವ್ಯಭವಾತ್ಮಕಂ॥ 12-256-22 (75657)
ನೈತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪುಮಾನ್ಸ್ತ್ರೀ ವಾ ಪುನರ್ಭವಮವಾಪ್ನುತೇ।
ಸ್ವಭಾವಪ್ರತಿಪತ್ತ್ಯರ್ಥಮೇತದ್ಧರ್ಮಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-256-23 (75658)
ಯಥಾ ಮತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತಥೈತಾನಿ ಯಥಾತಥಾ।
ಕಥಿತಾನಿ ಮಯಾ ಪುತ್ರ ಭವಂತಿ ನ ಭವಂತಿ ಚ॥ 12-256-24 (75659)
ತತ್ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೇನ ಗುಣಾನ್ವಿತೇನ
ಪುತ್ರೇಣ ಸತ್ಪುತ್ರ ದಮಾನ್ವಿತೇನ।
ಪೃಷ್ಟೋ ಹಿ ಸಂಪ್ರೀತಿಮನಾ ಯಥಾರ್ಥಂ
ಬ್ರೂಯಾತ್ಸುತಸ್ಯೇಹ ಯದುಕ್ತಮೇತತ್॥ ॥ 12-256-25 (75660)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 256॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-256-3 ನಿಷ್ಯತಿಷ್ಣೂನಿ ನಿಷ್ಯತನಶೀಲಾನಿ ಸಂನಿಯಂಯೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-256-15 --ತ್ಮಜನ್ಮೋದ್ಭವಾಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 257
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.257. ಅಧ್ಯಾಯಃ 257
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಧನಸಾಮಗ್ರೀಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-257-0 (75661)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-257-0x (6263)
---ಗಂಧಾನ್ರಸಾನ್ನಾನುರುಂಧ್ಯಾತ್ಸಖಂ ವಾ
--------ಕೀರ್ತಿ ಚ ಯಶಶ್ಚ ನಚ್ಛ-।
----- ವೈ ಪ್ರಾಚರಃ ಪಶ್ಯತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ॥ 12-257-1 (75662)
----ನಧೀಯೀತ ಶುಶ್ರೂಷುರ್ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವಾನ್।
ಋವೋ ಯಜೂಂಷಿ ಸಾಮಾನಿ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ॥ 12-257-2 (75663)
ಜ್ಞಾನೀ ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವವಿತ್ಸರ್ವಭೂತವಿತ್।
ನಾಕಾಮೋ ಂರಿಯತೇ ಜಾತು
------------
-॥ 12-257-3 (75664)
ಇಷ್ಟೀ------ಶ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ರತೂಶ್ಚವಾಪ್ತದಾಕ್ಷಣಾನ್।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 12-257-4 (75665)
ಯದಾ ಚಾಯಂ ನ ಬಿಭೇತಿ ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಬಿಯತಿ।
ಯದಾ ನೇಚ್ಛತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-257-5 (75666)
ಯದಾ ನ ಕುರುತೇ ಭಾವಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-257-6 (75667)
ಕಾಮಬಂಧನಮೇವೇದಂ ನಾನ್ಯದಸ್ತೀಹ ಬಂಧನಂ।
ಕಾಮಬಂಧನಮುಕ್ತೋ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-257-7 (75668)
ಕಾಮತೋ ಮುಚ್ಯಮಾನಸ್ತು ಧೂಮಾಭ್ರಾದಿವ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ವಿರಜಾಃ ಕಾಲಮಾಕಾಂಕ್ಷಂಧೀರೋ ಧೈರ್ಯೇಣ ವರ್ತತೇ॥ 12-257-8 (75669)
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ
ಸಮುದ್ರಮಾಪಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಯದ್ವತ್।
ತದ್ವತ್ಕಾಮಾ ಯಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ
ಸ ಶಾಂತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ನ ಕಾಮಕಾಮಃ॥ 12-257-9 (75670)
ಕ ಕಾಮಕಾಂತೋ ನ ತು ಕಾಮಕಾಮಃ
ಸ ವೈ ಕಾಮಾತ್ಸ್ವರ್ಗಮುಪೈತಿ ದೇಹೀ॥ 12-257-10 (75671)
ವೇದಸ್ಯೋಪನಿಪದ್ದಾನಂ ದಾನಸ್ಯೋಪನಿಷದ್ದಮಃ।
ದಮಸ್ಯೋಪನಿಪದ್ದಾನಂ ದಾನಸ್ಯೋಪನಿಪತ್ತಪಃ॥ 12-257-11 (75672)
ತಪಸೋಪನಿಪತ್ತ್ಯಾಗಸ್ತ್ಯಾಗಸ್ಯೋಪನಿಪತ್ಸುಖಂ।
ಸುಖಸ್ಯೋಪನಿಪತ್ಸ್ವರ್ಗಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯೋಪನಿಪಚ್ಛಮಃ॥ 12-257-12 (75673)
ಕ್ಲೇದನಂ ಶೋಕಮನಸೋಃ ಸಂತೀರ್ಣಂ ತೃಷ್ಣಯಾ ಸಹ।
ಸತ್ವಮೃಚ್ಛತಿ ಸಂತೋಪಾಚ್ಛಾಂತಿಲಕ್ಷಣಮುತ್ತಮಂ॥ 12-257-13 (75674)
ವಿಶೋಕೋ ನಿರ್ಮಮಃ ಶಾಂತಃ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾಽತ್ಮವಿಚ್ಛುಚಿಃ।
ಪಂಗಿರ್ಲಕ್ಷಣವಾನೇತೈಃ ಸಮಗ್ರಃ ಪುನರೇಷ್ಯತಿ॥ 12-257-14 (75675)
ಪಙ್ಭಿಃ ಸತ್ವಗುಣೋಪೇತೈಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೈರಧಿಗತಂ ತ್ರಿಭಿಃ।
ಯೇ ವಿದುಃ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾನಮಿಹಸ್ಥಾನಮೃತಾನ್ವಿದುಃ॥ 12-257-15 (75676)
ಅಕೃತ್ರಿಮಮಸಂಹಾರ್ಯಂ ಪ್ರಾಕೃತಂ ನಿರುಪಸ್ಕೃತಂ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿತ್ಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸುಖಮವ್ಯಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-257-16 (75677)
ನಿಷ್ಪ್ರಚಾರಂ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಯಾಮಯಂ ಲಭತೇ ತುಷ್ಟಿಂ ಸಾ ನ ಶಕ್ಯಾಽಽತ್ಮನೋನ್ಯಥಾ॥ 12-257-17 (75678)
ಯೇನ ತೃಪ್ಯತ್ಯಭುಂಜಾನೋ ಯೇನ ತೃಪ್ಯತ್ಯವಿತ್ತವಾನ್।
ಯೇನಾಸ್ನೇಹೋ ಬಲಂ ಧತ್ತೇ ಯಸ್ತಂ ವೇದ ಸ ವೇದವಿತ್॥ 12-257-18 (75679)
ಅಸಂಗೋ ಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ದ್ವಾರಾಣ್ಯಪಿಧಾಯ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಯೋ ಹ್ಯಾಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶಿಷ್ಟಃ ಸ ಆತ್ಮರತಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-257-19 (75680)
ಸಮಾಹಿತಂ ಪರೇ ತತ್ತ್ವೇ ಕ್ಷೀಣಕಾಮಮವಸ್ಥಿತಂ।
ಸರ್ವತಃ ಸುಖಮನ್ವೇತಿ ವಪುಶ್ಚಾಂದ್ರಮಸಂ ಯಥಾ॥ 12-257-20 (75681)
ಅವಿಶೇಷಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಗುಣಾಂಶ್ಚ ಜಹತೋ ಮುನೇಃ।
ಸುಖೇನಾಪೋಹ್ಯತೇ ದುಃಖಂ ಭಾಸ್ಕರೇಣ ತಮೋ ಯಥಾ॥ 12-257-21 (75682)
ತಮತಿಕ್ರಾಂತಕರ್ಮಾಣಮತಿಕ್ರಾಂತಗುಣಕ್ಷಯಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿಪಯಾಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ನ ವಿಂದತಃ॥ 12-257-22 (75683)
ಸ ಯದಾ ಸರ್ವತೋ ಮುಕ್ತಃ ಸಮಃ ಪರ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಶರೀರಸ್ಥೋಽತಿವರ್ತತೇ॥ 12-257-23 (75684)
ಕಾರಣಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಅತಿಕ್ರಾಂತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯತಾಂ।
ಪುನರಾವರ್ತನಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯ ಪರಾತ್ಪರಂ॥ ॥ 12-257-24 (75685)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 257॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-257-9 ಸಕಾಮಕಾಮೋ ನತು ಕಾಮಕಾಮಃ ಸ ವೈ ಲೋಕಂ ಸ್ವರ್ಗಮುಪೈತಿ ದೇಹೀತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-257-16 ಅಧ್ಯಾತ್ಮಸುಕೂತಪ್ರಜ್ಞಮಿತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 258
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.258. ಅಧ್ಯಾಯಃ 258
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಆಕಾಶಾದಿಭೂತಗುಣಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-258-0 (75686)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-258-0x (6264)
ದ್ವಂದ್ವಾಸಿ ಮೋಕ್ಷಜಿಜ್ಞಾಸುರರ್ಥಧರ್ಮಾನುತಿಷ್ಠತಃ।
ವಕ್ರಾ ಗುಣವತಾ ಶಿಷ್ಯಃ ಶ್ರಾವ್ಯಃ ಪೂರ್ವಮಿದಂ ಮಹತ್॥ 12-258-1 (75687)
ಆಕಾಶಂ ಮಾರುತೋ ಜ್ಯೋತಿರಾ--ಪೃಥ್ವೀ ಚ ಪಂಚಮೀ।
ಭಾವಾಭಾವೌ ಚ ಕಾಲಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು॥ 12-258-2 (75688)
ಅಂತರಾತ್ಮಕಮಾಕಾಶಂ ತನ್ಮಯಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಿಂದ್ರಿಯಂ।
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದಂ ಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾನ್ಮುನಿಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಾನವಿತ್॥ 12-258-3 (75689)
ಚರಣಂ ಮಾರುತಾತ್ಮೇತಿ ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಚ ತನ್ಮಯೌ।
ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಚೇಂದ್ರಿಯಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತಥಾ ಸ್ಪರ್ಶಂ ಚ ತನ್ಮಯಂ॥ 12-258-4 (75690)
ತಾಪಃ ಪಾಕಃ ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚಕ್ಷುಶ್ಚ ತನ್ಮಯಂ।
ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತಮೋನಾಶಕಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-258-5 (75691)
ಪ್ರಕ್ಲೇದೋ ದ್ರವತಾ ಸ್ನೇಹ ಇತ್ಯಪಾಮುಪದಿಶ್ಯತೇ।
[ಅಸೃಙ್ಭಜ್ಜಾ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸ್ನಿಗ್ಧಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತದಾತ್ಮಕಂ॥]
ರಸನಂ ಚೇಂದ್ರಿಯಂ ಜಿಹ್ವಾ ರಸಶ್ಚಾಪಾಂ ಗುಣೋ ಮತಃ॥ 12-258-6 (75692)
ಸಂಘಾತಃ ಪಾರ್ಥಿವೋ ಧಾತುರಸ್ಥಿದಂತನಖಾನಿ ಚ।
ಶ್ಮಶ್ಚು ರೋಮ ಚ ಕೇಶಾಶ್ಚ ಸಿರಾ ಸ್ನಾಯು ಚ ಚರ್ಮ ಚ॥ 12-258-7 (75693)
ಇಂದ್ರಿಯಂ ಘ್ರಾಣಸಂಜ್ಞಾತಂ ನಾಸಿಕೇತ್ಯಭಿಸಂಜ್ಞಿತಾ।
ಗಂಧಶ್ಚೈವೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೋಽಯಂ ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಪೃಥಿವೀಮಯಃ॥ 12-258-8 (75694)
ಉತ್ತರೇಷು ಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂತಿ ಪೂರ್ವೇಷು ನೋತ್ತರಾಃ।
ಪಂಚಾನಾಂ ಭೂತಸಂಘಾನಾಂ ಸಂತತಿಂ ಮುನಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-258-9 (75695)
ಮನೋ ನವಮಮೇಷಾಂ ತು ಬುದ್ಧಿಸ್ತು ದಶಮೀ ಸ್ಮೃತಾ।
ಏಕಾದಶಸ್ತ್ವಂತರಾತ್ಮಾ ಸ ಸರ್ವಃ ಪರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-258-10 (75696)
ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಮನೋ ವ್ಯಾಕರಣಾತ್ಮಕಂ।
ಕರ್ಮಾನುಮಾನಾದ್ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಸ ಜೀವಃ ಕ್ಷೇತ್ರಸಂಜ್ಞಕಃ॥ 12-258-11 (75697)
ಏಭಿಃ ಕಾಲಾತ್ಮಕೈರ್ಭಾವೈರ್ಯಃ ಸರ್ವೈಃ ಸರ್ವಮನ್ವಿತಂ।
ಪಶ್ಯತ್ಯಕಲುಯಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ ಮೋಹಂ ನಾನುವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-258-12 (75698)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 258॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-258-1 ದ್ವಂದ್ವಾನ್ನಿರ್ಮೋಕ್ಷಜಿಜ್ಞಾಸುರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-258-9 ಉತ್ತರೇಷು ಭೂತೇಷು ಪೂರ್ವಭೂತಗುಣಾಃ ಸಂತಿ॥ 12-258-11 ಮನೋವ್ಯಾಹರಣಾತ್ಮಕಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 259
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.259. ಅಧ್ಯಾಯಃ 259
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯೋಗಿಪ್ರಶಂಸಾದಿಪರವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-259-0 (75699)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-259-0x (6265)
ಶರೀರಾದ್ವಿಪ್ರಮುಕ್ತಂ ಹಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಭೂತಂ ಶರೀರಿಣಂ।
ಕರ್ಮಭಿಃ ಪರಿಪಶ್ಯಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರಚೇತಸಃ॥ 12-259-1 (75700)
ಯಥಾ ಮರೀಚ್ಯಃ ಸಹಿತಾಶ್ಚರಂತಿ
ಗಚ್ಛಂತಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಚ ದೃಶ್ಯಮಾನಾಃ।
ದೇಹೈರ್ವಿಮುಕ್ತಾನಿ ವರಂತಿ ಲೋಕಾಂ
ಸ್ತಥೈವ ಸತ್ವಾನ್ಯತಿಮಾನುಷಾಣಿ॥ 12-259-2 (75701)
ಪ್ರತಿರೂಪಂ ಯಥೈವಾಪ್ಸು ತಾವತ್ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಸತ್ವವಾಂಸ್ತು ತಥಾ ಸತ್ವಂ ಪ್ರತಿರೂಪಂ ಸ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-259-3 (75702)
ತಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಸತ್ವಾನಿ ವಿಮುಕ್ತಾನಿ ಶರೀರತಃ।
ತೇನ ತತ್ವೇನ ತತ್ವಜ್ಞಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-259-4 (75703)
ಸ್ವಪತಾಂ ಜಾಗ್ರತಾಂ ಚೈಷ ಸರ್ವೇಷಾಮಾತ್ಮಚಿಂತಿತಂ।
ಪ್ರಧಾನಾದ್ವೈಧಯುಕ್ತಾನಾಂ ದಹ್ಯತೇ ಕರ್ಮಜಂ ರಜಃ॥ 12-259-5 (75704)
ಯಥಾಽಹನಿ ತಥಾ ರಾತ್ರೌ ಯಥಾ ರಾತ್ರೌ ತಥಾಽಹನಿ।
ವಶೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಸತ್ವಾತ್ಮಾ ಸತತಂ ಯೋಗಯೋಗಿನಾಂ॥ 12-259-6 (75705)
ತೇಷಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸದಾ ನಿತ್ಯೋ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಸತತಂ ಗುಣೈಃ।
ಸಪ್ತಭಿಸ್ತ್ವನ್ವಿತಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೈಶ್ಚರಿಷ್ಣುರಜರಾಮರಃ॥ 12-259-7 (75706)
ಮನೋವುದ್ಧಿಪರಾಭೂತಃ ಸ್ವದೇಹಪರದೇಹವಿತ್।
ಸ್ವಪ್ನೇಷ್ವಪಿ ಭವತ್ಯೇಷ ವಿಜ್ಞಾತಾ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ॥ 12-259-8 (75707)
ತತ್ರಾಪಿ ಲಭತೇ ದುಃಖಂ ತತ್ರಾಪಿ ಲಭತೇ ಸುಖಂ।
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ತತ್ರಾಪಿ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯಸನಮೃಚ್ಛತಿ॥ 12-259-9 (75708)
ಪ್ರೀಣಿತಶ್ಚಾಪಿ ಭವತಿ ಮಹತೋಽರ್ಥಾನವಾಪ್ಯ ಹಿ।
ಕರೋತಿ ಪುಣ್ಯಂ ತತ್ರಾಪಿ ಜಾಗ್ರನ್ನಿವ ಚ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-259-10 (75709)
ಸದೋಷ್ಮಾಂತರ್ಗತಶ್ಚಾಪಿ ಗರ್ಭತ್ವಂ ಸಮುಪೇಯಿವಾನ್।
ದಶ ಮಾಸಾನ್ವಸನ್ಕುಕ್ಷೌ ನೈಷೋಽನ್ನಮಿವ ಜೀರ್ಯತೇ॥ 12-259-11 (75710)
ತಮೇತಮತಿತೇಜೋಂಶಂ ಭೂತಾತ್ಮಾನಂ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ತಮೋರಜೋಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟಾ ನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ಮೂರ್ತಿಷು॥ 12-259-12 (75711)
ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಪರಾ ಭೂತ್ವಾ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರೀಪ್ಸವಃ।
`ತಮೋರಜೋಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಸ್ತಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಮೂರ್ತಿಷು।'
ಅನುಚ್ಛ್ವಾಸಾನ್ಯಮೂರ್ತಾನಿ ಯಾನಿ ವಜ್ರೋಪಮಾನ್ಯಪಿ॥ 12-259-13 (75712)
ಪೃಥಗ್ಭೂತೇಷು ಸೃಷ್ಟೇಷು ಚತುರ್ಷ್ವಾಶ್ರಮಕರ್ಮಸು।
ಸಮಾಧೌ ಯೋಗಮೇವೈತಚ್ಛಾಂಡಿಲ್ಯಃ ಸಮಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-259-14 (75713)
ವಿದಿತ್ವಾ ಸಪ್ತಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಷಡಂಗಂ ಚ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಪ್ರಧಾನವಿನಿಯೋಗಜ್ಞಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ ॥ 12-259-15 (75714)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 259॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-259-8 ಸ್ವಪ್ನೇಷ್ವಪಿ ಸ್ವದೇಹಂ ಪರದೇಹಂ ಚ ಸ್ಥೂಲಾದನ್ಯಂ ವೇತ್ತೀತಿ ತಥಾ॥ 12-259-13 ವಜ್ರೋಪಮಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಪ್ರಲಯೇಽಪ್ಯವಿನಾಶೀನಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 260
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.260. ಅಧ್ಯಾಯಃ 260
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಾಮಾದಿಶಕ್ತಿಪ್ರತಿಪಾದನಪೂರ್ವಕತಜ್ಜಯೋಪಾಯಪ್ರತಿಪಾದನಪರವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-260-0 (75749)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-260-0x (6269)
ಹೃದಿ ಕಾಮದ್ರುಮಶ್ಚಿತ್ರೋ ಮೋಹಸಂಚಯಸಂಭವಃ।
ಕ್ರೋಧಮಾನಮಹಾಸ್ಕಂಧೋ ವಿವಿತ್ಸಾಪರಿವೇಷಣಃ॥ 12-260-1 (75750)
ತಸ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನಮಾಧಾರಃ ಪ್ರಮಾದಃ ಪರಿಷೇಚನಂ।
ಸೋಽಭ್ಯಸೂಯಾಪಲಾಶೋ ಹಿ ಪುರಾ ದುಷ್ಕೃತಸಾರವಾನ್॥ 12-260-2 (75751)
ಸಂಮೋಹಚಿಂತಾವಿಟಪಃ ಶೋಕಶಾಖೋ ಭಯಾಂಕುರಃ।
ಮೋಹನೀಭಿಃ ಪಿಪಾಸಾಭಿರ್ಲತಾಭಿರನುವೇಷ್ಟಿತಃ॥ 12-260-3 (75752)
ಉಪಾಸತೇ ಮಹಾವೃಕ್ಷಂ ಸುಲುಬ್ಧಾಸ್ತತ್ಫಲೇಪ್ಸವಃ।
ಆಯತೈಃ ಸಂಯುತಾಃ ಪಾಶೈಃ ಫಲದಂ ಪರಿವೇಷ್ಟ್ಯ ತಂ॥ 12-260-4 (75753)
ಯಸ್ತಾನ್ಪಾಶಾನ್ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ತಂ ವೃಕ್ಷಮಪಕರ್ಷತಿ।
ಗತಃ ಸ ದುಃಖಯೋರಂತಂ ಜರಾಮರಣಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ॥ 12-260-5 (75754)
ಸಂರೋಹತ್ಯಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸಸತ್ವೋ ಹಂತಿ ಪಾದಪಂ।
ಸ ತಮೇವಾಹತೋ ಹಂತಿ ವಿಷಂ ಗ್ರಸ್ತಮಿವಾತುರಂ॥ 12-260-6 (75755)
ತಸ್ಯಾನುಗತಮೂಲಸ್ಯ ಮೂಲಮುದ್ಭಿಯತೇ ಬಲಾತ್।
ಯೋಗಪ್ರಸಾದಾತ್ಕೃತಿನಾ ಸಾಂಯೇನ ಪರಮಾಸಿನಾ॥ 12-260-7 (75756)
ಏವಂ ಯೋ ವೇದ ಕಾಮಸ್ಯ ಕೇವಲಂ ಪರಿಸರ್ಪಣಂ।
ಏತಚ್ಚ ಕಾಮಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಸುದುಃಖಾನ್ಯತಿವರ್ತತೇ॥ 12-260-8 (75757)
ಶರೀರಂ ಪುರಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಸ್ವಾಮಿನೀ ಬುದ್ಧಿರಿಷ್ಯತೇ।
ತತ್ರ ಬುದ್ಧೇಃ ಶರೀರಸ್ಥಂ ಮನೋ ನಾಮಾರ್ಥಚಿಂತಕಂ॥ 12-260-9 (75758)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಜನಾಃ ಪೌರಾಸ್ತದರ್ಥಂ ತು ಪರಾ ಕೃತಿಃ।
ತತ್ರ ದ್ವೌ ದಾರುಣೌ ದೋಷೌ ತಮೋ ನಾಮ ರಜಸ್ತಥಾ।
ತದರ್ಥಮುಪಜೀವಂತಿ ಪೌರಾಃ ಸಹ ಪುರೇಶ್ವರೈಃ॥ 12-260-10 (75759)
ಅದ್ವಾರೇಣ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ದ್ವೌ ದೋಷಾವುಪಜೀವತಃ।
ತತ್ರ ಬುದ್ಧಿರ್ಹಿ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ಮನಃ ಸಾಧರ್ಂಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-260-11 (75760)
ಪೌರಾಶ್ಚಾಪಿ ಮನಸ್ತೃಪ್ತಾಸ್ತೇಷಾಮಪಿ ಚಲಾ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಯದರ್ಥಂ ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯಾಸ್ತೇ ಸೋಽನರ್ಥಃ ಪರಿಷೀದತಿ॥ 12-260-12 (75761)
`ಪೌರಮಂತ್ರವಿಯುಕ್ತಾಯಾಃ ಸೋಽರ್ಥಃ ಸಂಸೀದತಿ ಕ್ರಮಾತ್'।
ಯದರ್ಥಂ ಪೃಥಗಧ್ಯಾಸ್ತೇ ಮನಸ್ತತ್ಪರಿಷೀದತಿ॥ 12-260-13 (75762)
ಪೃಥಗ್ಭೂತಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮನೋ ಭವತಿ ಕೇವಲಂ।
ತತ್ರೈನಂ ವಿಕೃತಂ ಶೂನ್ಯಂ ರಜಃ ಪರ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-260-14 (75763)
ತನ್ಮನಃ ಕುರುತೇ ಸಖ್ಯಂ ರಜಸಾ ಸಹ ಸಂಗತಂ।
ತಂ ಚಾದಾಯ ಜನಂ ಪೌರಂ ರಜಸೇ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-260-15 (75764)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 260॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-260-1 ವಿಧಿತ್ಸಾ ಪರಿಷೇಚನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-260-3 ಶೋಕಶಾಖಾಭಯಂಕರ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-260-4 ಫಲಾದಾಯಿಭಿರನ್ವಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಪಾಶೈಃ ಫಲಾನಿ ಪರಿಭಕ್ಷಯನ್ನಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-260-5 ತ್ಯಾಗಪ್ರಮಾದ ಕೃತಿನೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 261
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.261. ಅಧ್ಯಾಯಃ 261
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾದಿಭೂದಗುಣಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-261-0 (75765)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-261-0x (6270)
ಭೂತಾನಾಂ ಗುಣಸಂಖ್ಯಾನಂ ಭೂಯಃ ಪುತ್ರ ನಿಶಾಮಯ।
ದ್ವೈಪಾಯನಮುಖಾದ್ಧಷ್ಟಂ ಶ್ಲಾಘಯಾ ಪರಯಾಽನಘ॥ 12-261-1 (75766)
ದೀಪ್ತಾನಲನಿಭಃ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾಂಧೂಮವತ್ಸಲಃ।
ತತೋಽಹಮಪಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಯಃ ಪುತ್ರ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-261-2 (75767)
ಭೂಮೇಃ ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಗುರುತ್ವಂ ಚ ಕಾಠಿನ್ಯಂ ಪ್ರಸವಾತ್ಮತಾ।
ಗಂಧೋ ಭಾರಶ್ಚ ಶಕ್ತಿಶ್ಚ ಸಂಘಾತಃ ಸ್ಥಾಪನಾ ಧೃತಿಃ॥ 12-261-3 (75768)
ಅಪಾಂ ಶೈತ್ಯಂ ರಸಃ ಕ್ಲೇದೋ ದ್ರವತ್ವಂ ಸ್ನೇಹಸೌಂಯತಾ।
ಜಿಹ್ವಾವಿಸ್ಯಂದನಂ ಚಾಪಿ ಭೌಮಾನಾಂ ಶ್ರಪಣಂ ತಥಾ॥ 12-261-4 (75769)
ಅಗ್ನೇರ್ದುರ್ಧರ್ಷತಾ ಜ್ಯೋತಿಸ್ತಾಪಃ ಪಾಕಃ ಪ್ರಕಾಶನಂ।
ಶೌಚಂ ರಾಗೋ ಲಘುಸ್ತೈಕ್ಷ್ಣ್ಯಂ ಸತತಂ ಚೋರ್ಧ್ವಭಾಗಿತಾ॥ 12-261-5 (75770)
ವಾಯೋರನಿಯಮಸ್ಪರ್ಶೋ ವಾದಸ್ಥಾನಂ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ।
ಬಲಂ ಶೈಧ್ಯಂ ಚ ಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಕರ್ಮ ಚೇಷ್ಟಾತ್ಮತಾ ಭವಃ॥ 12-261-6 (75771)
ಆಕಾಶಸ್ಯ ಗುಣಃ ಶಬ್ದೋ ವ್ಯಾಪಿತ್ವಂ ಛಿದ್ರತಾಽಪಿ ಚ।
ಅನಾಶ್ರಯಮನಾಲಂಬಮವ್ಯಕ್ತಮವಿಕಾರಿತಾ॥ 12-261-7 (75772)
ಅಪ್ರತೀಘಾತಿತಾ ಚೈವ ಶ್ರೋತತ್ವಂ ವಿವರಾಣಿ ಚ।
ಗುಣಾಃ ಪಂಚಾಶತಂ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಪಂಚಭೂತವಿಭಾವಿತಾಃ॥ 12-261-8 (75773)
ಫಲೋಪಪತ್ತಿರ್ವ್ಯಕ್ತಿಶ್ಚ ವಿಸರ್ಗಃ ಕಲ್ಪನಾ ಕ್ಷಮಾ।
ಸದಸಚ್ಚಾಶುತಾ ಚೈವ ಮನಸೋ ನವ ವೈ ಗುಣಾಃ॥ 12-261-9 (75774)
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟವಿಪತ್ತಿಶ್ಚ ವ್ಯವಸಾಯಃ ಸಮಾಧಿತಾ।
ಸಂಶಯಃ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಶ್ಚ ಬುದ್ಧೇಃ ಪಂಚ ಗುಣಾನ್ವಿದುಃ॥ 12-261-10 (75775)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-261-11x (6271)
ಕಥಂ ಪಂಚಗುಣಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕಥಂ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾ ಗುಣಾಃ।
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞಾನಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-261-11 (75776)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-261-12x (6272)
ಆಹುಃ ಷಷ್ಟಿಂ ಭೂತಗುಣಾನ್ವೈ
ಭೂತವಿಷಕ್ತಾನ್ಪ್ರಕೃತಿವಿಸೃಷ್ಟಾನ್।
ನಿತ್ಯವಿಷಕ್ತಾಂಶ್ಚಾಕ್ಷರಸೃಷ್ಟಾ
ನ್ಪುತ್ರ ನ ನಿತ್ಯಂ ತದಿಹ ವದಂತಿ॥ 12-261-12 (75777)
ತತ್ಪುತ್ರಚಿಂತಾಕಲಿಲಂ ತದುಕ್ತ
ಮನಾಗತಂ ವೈ ತವ ಸಂಪ್ರತೀಹ।
ಭೂತಾರ್ಥವತ್ತ್ವಂ ತದವಾಪ್ಯ ಸರ್ವಂ
ಭೂತಪ್ರಭಾವಾದ್ಭವ ಶಾಂತಬುದ್ಧಿಃ॥ ॥ 12-261-13 (75778)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಂʼಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 261॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-261-2 ಧರ್ಮವತ್ಸಲ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-261-4 ಜಿಹ್ವಾ ರಸನೇಂದ್ರಿಯಂ। ವಿಸ್ಯಂದನಂ ಪ್ರಸ್ರವಣಂ। ಭೌಮಾನಾಂ ತಂಡುಲಾದೀನಾಂ ಶ್ರಪಣಂ ಪಾಚನಂ। ವಿಷ್ಯಂದನಂ ಚೈವ ಭೂಮಾವಾಸ್ರವಣಂ ತಥೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ವಿಷ್ಯಂದನಂ ಭೂಮೇರ್ದೇಹೇಷ್ವಾಶ್ರಯಣಂ ತಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-261-5 ಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ವಲನಕರ್ಮ। ಲಘುಃ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿತ್ವಂ। ದಶಮಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಭಾಗಿತೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-261-6 ಅನಿಯಮಸ್ಪರ್ಶೋಽನುಷ್ಣಾಶೀತಸ್ಪರ್ಶಃ। ವಾದಸ್ಥಾನಂ ವಾಗಿಂದ್ರಿಯಗೋಲಕಾನಿ। ಸ್ವತಂತ್ರತಾ ಗಮನಾದೌ। ಮೋಕ್ಷೋ ಮೂತ್ರಾದೇಃ। ಕರ್ಮ ಉತ್ಕ್ಷೇಪಣಾದಿ। ಚೇಷ್ಟಾ ಶ್ವಾಸಪ್ರಶ್ವಾಸಾದಿಃ। ಭವೋ ಜನ್ಮಮರಣೇ। ವಾಯೋಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಃ ಸ್ಪರ್ಶೇ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಚಲಂ ಶೈಘ್ರ್ಯಂ ಚ ಗಮನಂ ಚೇಷ್ಟಾ ಕರ್ಮಾತ್ಮತಾ ತಥಾ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-261-7 ಅನಾಶ್ರಯಮಾಶ್ರಯತ್ವಾಭಾವಃ। ಅನಾಲಂಬನಮಾಶ್ರಯಾಂತರಶೂನ್ಯತ್ವಂ। ಅವ್ಯಕ್ತಂ ರೂಪಸ್ಪರ್ಶಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್। ಅವಿಕಾರಿತಾ ದ್ರವ್ಯಾಂತರಾನಾರಂಭಕತ್ವಂ॥ 12-261-8 ಪಂಚಭೂತಾತ್ಮಭಾವಿತಾಃ ಪಂಚಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾತಿಸ್ವಿಕಂ ಸ್ವರೂಪಂ ತತ್ರ ಲಕ್ಷಿತಾಃ॥ 12-261-9 ವ್ಯಕ್ತಿಃ ಸ್ಮರಣಂ। ವಿಸರ್ಗೋ ವಿಪರೀತಃ ಸರ್ಗೋ ಭ್ರಾಂತಿಃ। ಕಲ್ಪನಾ ಮನೋರಥವೃತ್ತಿಃ। ಕ್ಷಮಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ। ಸತ್ ವೈರಾಗ್ಯಾದಿ। ಅಸತ್ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ। ಆಶುತಾ ಅಸ್ತಿರತ್ವಂ॥ 12-261-10 ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಾನಾಂ ವೃತ್ತಿವಿಶೇಷಾಣಾಂ ವಿಪತ್ತಿರ್ನಾಶೋ ನಿದ್ರಾರೂಪಾ ವೃತ್ತಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ। ವ್ಯವಸಾಯ ಉತ್ಸಾಹಃ। ಸಮಾಧಿತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಥೈರ್ಯಂ ನಿರೋಧ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿಪ್ರಮಾಣವೃತ್ತಿಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 262
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.262. ಅಧ್ಯಾಯಃ 262
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾರದಾಕಂಪನಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥ ನಾರದೇನಾಕಂಪನಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ಥಾಣುಪ್ರಜಾಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-262-0 (75779)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಉವಾಚ। 12-262-0x (6273)
ಯ ಇಮೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಃ ಶೇರತೇ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ಪೃತನಾಮಧ್ಯ ಏತೇ ಹಿ ಗತಸತ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 12-262-1 (75780)
ಏಕೈಕಶೋ ಭೀಮಬಲಾ ನಾಗಾಯುತಬಲಾಸ್ತಥಾ।
ಏತೇ ಹಿ ನಿಹತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ತುಲ್ಯತೇಜೀಬಲೈರ್ನರೈಃ॥ 12-262-2 (75781)
ನೈಷಾಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಹಂತಾರಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸಂಯುಗೇ ಪುರಾ।
ವಿಕ್ರಮೇಣೋಪಸಂಪನ್ನಾಸ್ತೇಜೋಬಲಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 12-262-3 (75782)
ಅಥ ಚೇಮೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಶೇರತೇ ಹಿ ಗತಾಸವಃ।
ಮೃತಾ ಇತಿ ಚ ಶಬ್ದೋಽಯಂ ವರ್ತತ್ಯೇಷು ಗತಾಸುಷು॥ 12-262-4 (75783)
ಇಮೇ ಮೃತಾ ನೃಪತಯಃ ಪ್ರಾಯಶೋ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಾಃ।
ತತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಜಾತಃ ಕುತಃ ಸಂಜ್ಞಾ ಮೃತಾ ಇತಿ॥ 12-262-5 (75784)
ಕಸ್ಯ ಮೃತ್ಯುಃ ಕುತೋ ಮೃತ್ಯುಃ ಕೇನ ಮೃತ್ಯುರಿಹ ಪ್ರಜಾಃ।
ಹರತ್ಯಮರಸಂಕಾಶ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-262-6 (75785)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-262-7x (6274)
ಪುರಾ ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ರಾಜಾ ಹ್ಯಾಸೀದಕಂಪನಃ।
ಸ ಶತ್ರುವಶಮಾಪನ್ನಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕ್ಷೀಣವಾಹನಃ॥ 12-262-7 (75786)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಹರಿರ್ನಾಮ ನಾರಾಯಣಸಮೋ ಬಲೇ।
ಸ ಶತ್ರುಭಿರ್ಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಬಲಃ ಸಪದಾನುಗಃ॥ 12-262-8 (75787)
ಸ ರಾಜಾ ಶತ್ರುವಶಗಃ ಪುತ್ರಶೋಕಸಮನ್ವಿತಃ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಶಾಂತಿಪರೋ ದದರ್ಶ ಭುವಿ ನಾರದಂ॥ 12-262-9 (75788)
ತಸ್ಮೈ ಸ ಸರ್ವಮಾಚಷ್ಟ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಶತ್ರುಭಿರ್ಗ್ರಹಣಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಮರಣಂ ತಥಾ॥ 12-262-10 (75789)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾರದೋಽಥ ತಪೋಧನಃ।
ಆಖ್ಯಾನಮಿದಮಾಚಷ್ಟ ಪುತ್ರಶೋಕಾಪಹಂ ತದಾ॥ 12-262-11 (75790)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-262-12x (6275)
ರಾಜಞ್ಶೃಣು ಮಹಾಖ್ಯಾನಂ ಮಮೇದಂ ಬಹುವಿಸ್ತರಂ।
ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಶ್ರುತಂ ಚೈವ ಮಯಾಽಪಿ ವಸುಧಾಧಿಪ॥ 12-262-12 (75791)
ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗೇ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಅತೀವ ವೃದ್ಧಾ ಬಹುಲಾ ನಾಮೃಷ್ಯತ ಪುನಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-262-13 (75792)
ನ ಹ್ಯಂತರಮಭೂತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕ್ವಚಿಜ್ಜಂತುಭಿರಚ್ಯುತ।
ನಿರುಚ್ಛ್ವಾಸಮಿವೋನ್ನದ್ಧಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಭವನ್ನೃಪ॥ 12-262-14 (75793)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಸಂಹಾರಂ ಪ್ರತಿ ಭೂಪತೇ।
ಚಿಂತಯನ್ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಚ್ಚ ಸಂಹಾರೇ ಹೇತುಕಾರಣಂ॥ 12-262-15 (75794)
ತಸ್ಯ ರೋಪಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಖೇಭ್ಯೋಽಗ್ನಿರುದತಿಷ್ಠತ।
ತೇನ ಸರ್ವಾ ದಿಶೋ ರಾಜಂದದಾಹ ಸ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-262-16 (75795)
ತತೋ ದಿವಂ ಭುವಂ ಖಂ ಚ ಜಗಚ್ಚ ಸಚರಾಚರಂ।
ದದಾಹ ಪಾವಕೋ ರಾಜನ್ಭಗವತ್ಕೋಪಸಂಭವಃ॥ 12-262-17 (75796)
ತತ್ರಾದಹ್ಯಂತ ಭೂತಾನಿ ಜಂಗಮಾನಿ ಧ್ರುವಾಣಿ ಚ।
ಮಹತಾ ಕ್ರೋಧವೇಗೇನ ಕುಪಿತೇ ಪ್ರಪಿತಾಮಹೇ॥ 12-262-18 (75797)
ತತೋ ಹರೋ ಜಟೀ ಸ್ಥಾಣುರ್ದೇವೋಽಧ್ವರಪತಿಃ ಶಿವಃ।
ಜಗಾಮ ಶರಣಂ ದೇವೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ॥ 12-262-19 (75798)
ತಸ್ಮಿನ್ನಭಿಗತೇ ಸ್ಥಾಣೌ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವರದೋ ದೇವೋ ಜ್ವಲನ್ನಿವ ತದಾ ಶಿವಂ॥ 12-262-20 (75799)
ಕರವಾಣ್ಯದ್ಯ ಕಂ ಕಾಮಂ ವ್ನರಾರ್ಹೋಽಸಿ ಮತೋ ಮಮ।
ಕರ್ತಾ ಹ್ಯಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ಶಂಭೋ ತವ ಯದ್ಧೃದಿ ವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-262-21 (75800)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 262॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-262-1 ಗತಸಂಜ್ಞಾ ಮಹಾಬಲಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-262-16 ಖೇಭ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಚ್ಛಿದ್ರೇಭ್ಯಃ॥ 12-262-17 ಖಂ ಖಸ್ಥಂ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಾದಿ॥ 12-262-19 ಸ್ಥಾಣುಃ ಶ್ಮಶಾನನಿಲಯಃ ಶಿವ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 263
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.263. ಅಧ್ಯಾಯಃ 263
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಸ್ಥಾಣುವಚನಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕದಾಹಕಕೋಪಾಗ್ನೇರಂತರ್ನಿಯಮನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಸ್ವಚಕ್ಷುರಾದೀಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯೋ ಜಾತಾಂ ಮೃತ್ಯುದೇವೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಜಾಸಂಹಾರೇ ನಿಯೋಜನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-263-0 (75801)
ಸ್ಥಾಣುರುವಾಚ। 12-263-0x (6276)
ಪ್ರಜಾಸರ್ಗನಿಮಿತ್ತಂ ಮೇ ಕಾರ್ಯವತ್ತಾಮಿಮಾಂ ಪ್ರಭೋ।
ವಿದ್ಧಿ ಸೃಷ್ಟಾಸ್ತ್ವಯಾ ಹೀಮಾ ಮಾ ಕುಪ್ಯಾಸಾಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-263-1 (75802)
ತವ ತೇಜೋಗ್ನಿನಾ ದೇವ ಪ್ರಜಾ ದಹ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಶಃ।
ತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಮ ಕಾರುಣ್ಯಂ ಮಾ ಕುಪ್ಯಾಸಾಂ ಜಗತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-263-2 (75803)
ಪ್ರಜಾಪತಿರುವಾಚ। 12-263-3x (6277)
ನ ಕುಪ್ಯೇ ನ ಚ ಮೇ ಕಾಮೋ ನಭವೇಯುಃ ಪ್ರಜಾ ಇತಿ।
ಲಾಘವಾರ್ಥಂ ಧರಣ್ಯಾಸ್ತು ತತಃ ಸಂಹಾರ ಇಷ್ಯತೇ॥ 12-263-3 (75804)
ಇಯಂ ಹಿ ಮಾಂ ಸದಾ ದೇವೀ ಭಾರಾರ್ತಾ ಸಮಚೋದಯತ್।
ಸಂಹಾರಾರ್ಥಂ ಮಹಾದೇವ ಭಾರೇಣಾಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜತೀ॥ 12-263-4 (75805)
ಯದಾಽಹಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬಹು ವಿಚಾರಯನ್।
ಸಂಹಾರಮಾಸಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ತತೋ ಮಾಂ ಕ್ರೋಧ ಆವಿಶತ್॥ 12-263-5 (75806)
ಸ್ಥಾಣುರುವಾಚ। 12-263-6x (6278)
ಸಂಹಾರಾತ್ತ್ವಂ ನಿವರ್ತಸ್ಯ ಮಾ ಕ್ರುಧೋ ವಿವುಧೇಶ್ವರ।
ಮಾ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ಥಾವರಂ ಚೈವ ಜಂಗಮಂ ಚ ವ್ಯನೀನಶಃ॥ 12-263-6 (75807)
ಪಲ್ವಲಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಸರ್ವಂ ಚೈವ ತೃಣೀಲಪಂ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ॥ 12-263-7 (75808)
ಅಕಾಲೇ ಭಸ್ಮಸಾದ್ಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಮುಪಪ್ಲುತಂ।
ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ಸಾಧೋ ವರ ಏಷ ವೃತೋ ಮಯಾ॥ 12-263-8 (75809)
ನಷ್ಟಾ ನ ಪುನರೇಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಜಾ ಹ್ಯೇತಾಃ ಕಥಂಚನ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಿವರ್ತತಾಮೇತತ್ತೇನ ಸ್ವೇನೇವ ತೇಜಸಾ॥ 12-263-9 (75810)
ಉಪಾಯಮನ್ಯಂ ಸಂಪಶ್ಯ ಭೂತಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಯಥಾಮೀ ಜಂತವಃ ಸರ್ವೇ ನ ದಹ್ಯೇರನ್ಪಿತಾಮಹ॥ 12-263-10 (75811)
ಅಭಾವಂ ಹಿ ನ ಗಚ್ಛೇಯುರುತ್ಸನ್ನಪ್ರಜನಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
`ಪುತ್ರತ್ವೇನಾನುಸಂಕಲ್ಪ್ಯೇ ತದಾಽಹಂ ತಪ್ಯ ದಾನವೈಃ।'
ಅಧಿದೈವೇ ನಿಯುಕ್ತೋಸ್ಮಿ ತ್ವಯಾ ಲೋಕಹಿತೇಪ್ಸುನಾ॥ 12-263-11 (75812)
ತ್ವದ್ಭವಂ ಹಿ ಜಗನ್ನಾಥ ಏತತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ತ್ವಾಂ ಮಹಾದೇವ ಯಾಚಾಂಯಾವೃತ್ತಿಜಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-263-12 (75813)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-263-13x (6279)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ದೇವಃ ಸ್ಥಾಣೋರ್ನಿಯತವಾಙ್ಭನಾಃ।
ತೇಜಸ್ತತ್ಸನ್ನಿಜಗ್ರಾಹ ಪುನರೇವಾಂತರಾತ್ಮನಿ॥ 12-263-13 (75814)
ತತೋಽಗ್ನಿಮುಪಸಂಗೃಹ್ಯ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚ ಕಲ್ಪಯಾಮಾಸ ವೈ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-263-14 (75815)
ಉಪಸಂಹರತಸ್ತಸ್ಯ ತಮಗ್ನಿಂ ರೋಷಜಂ ತದಾ।
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವ ವಿಶ್ವೇಭ್ಯಃ ಖೇಭ್ಯೋ ನಾರೀ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-263-15 (75816)
ಕೃಷ್ಣರಕ್ತಾಂಬರಧರಾ ಕೃಷ್ಣನೇತ್ರತಲಾಂತರಾ।
ದಿವ್ಯಕುಂಡಲಸಂಪನ್ನಾ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾ॥ 12-263-16 (75817)
ಸಾ ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ವೈ ಖೇಭ್ಯೋ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶ್ರಿತಾ ದಿಶಂ।
ದದೃಶಾತೇ ಚ ತಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ದೇವೌ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಾವುಭೌ॥ 12-263-17 (75818)
ತಾಮಾಹೂಯ ತದಾ ದೇವೋ ಲೋಕಾನಾಮಾದಿರೀಶ್ವರಃ।
ಮೃತ್ಯೋ ಇತಿ ಮಹೀಪಾಲ ಜಹಿ ಚೇಮಾಃ ಪ್ರಜಾ ಇತಿ॥ 12-263-18 (75819)
ತ್ವಂ ಹಿ ಸಂಹಾರಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮೇ ಚಿಂತಿತಾ ರುಷಿತೇನ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಹರ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸಜಡಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-263-19 (75820)
ಅವಿಶೇಷೇಣ ಚೈವ ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸಂಹರ ಕಾಮಿನಿ।
ಮಮ ತ್ವಂ ಹಿ ನಿಯೋಗೇನ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 12-263-20 (75821)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಯಾ ದೇವೀ ಮೃತ್ಯುಃ ಕಮಲಮಾಲಿನೀ।
ಪ್ರದಧ್ಯೌ ದುಃಖಿತಾ ಬಾಲಾ ಸಾಶ್ರುಪಾತಮತೀವ ಚ॥ 12-263-21 (75822)
ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಚೈವ ಜಗ್ರಾಹ ತಾನ್ಯಶ್ರೂಣಿ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಮಾನವಾನಾಂ ಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಯಯಾಚೇ ಪುನರೇವ ಹ॥ ॥ 12-263-22 (75823)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 263॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-263-1 ಕಾರ್ಯವತ್ತಾಮರ್ಥಿತ್ವಂ। ಮಾ ಕುಪ್ಯ ಕೋಪಂ ಮಾ ಕುರು। ಆಸಾಂ ಆಸು॥ 12-263-3 ನಭವೇಯುರ್ನಶ್ಯೇಯುಃ॥ 12-263-7 ಉಲಯಂ ತೃಣವಿಶೇಷಃ॥ 12-263-10 ನಿವರ್ತೇರನ್ಪರಂತಪೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-263-11 ಅಧಿದೈವೇ ಅಹಂಕಾರಾಧಿಷ್ಠಾತೃತ್ವೇ॥ 12-263-12 ಆವೃತ್ತಿಜಾಃ ಪ್ರಜಾ ಯಾಚಾಮಿ ಯಾಚೇ। ಆವೃತ್ತ್ಯಾ ಜಾತಾಃ। ಮೃತ್ವಾ ಮೃತ್ವಾ ಪುನರ್ಜಾಯಂತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-263-13 ಸಂನಿಜಗ್ರಾಹ ಸಂಹೃತವಾನ್॥ 12-263-14 ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಜನ್ಮ। ನಿವೃತ್ತಿಂ ಮರಣಂ ಅನೇನ ನಾತ್ಯಂತಂ ಪ್ರಜಾನಾಮುಚ್ಛೇದೋ ನಾಪ್ಯತ್ಯಂತಂ ಭೂಮೇರ್ಭಾರ ಇತಿ ದರ್ಶಿತಂ॥ 12-263-17 ಉಭೌ ಬ್ರಹ್ಮರುದ್ರೌ॥ 12-263-22 ಮೃತ್ಯೋರಶ್ರುಪಾತೇಯುಗಪತ್ ಸರ್ವಭೂತಕ್ಷಯೋ ಮಾಭೂದಿತಿ ಭಾವಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 264
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.264. ಅಧ್ಯಾಯಃ 264
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಮೃತ್ಯುಬ್ರಹ್ಮಸಂವಾದಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಮಕಂಪನಸ್ಯ ಪುತ್ರಶೋಕಾಪನೋದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-264-0 (75824)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-264-0x (6280)
ವಿನೀಯ ದುಃಖಮಬಲಾ ಸಾಽಽತ್ಮನೈವಾಯತೇಕ್ಷಣಾ।
ಉವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ತಮೇವಾವರ್ಜಿತಾ ತದಾ॥ 12-264-1 (75825)
ತ್ವಯಾ ಸೃಷ್ಟಾ ಕಥಂ ನಾರೀ ಮಾದೃಶೀ ವದತಾಂ ವರ।
ರೌದ್ರಕರ್ಮಾಭಿಜಾಯೇತ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಭಯಂಕರೀ॥ 12-264-2 (75826)
ವಿಭೇಂಯಹಮಧರ್ಮಸ್ಯ ಧರ್ಂಯಮಾದಿಶ ಕರ್ಮ ಮೇ।
ತ್ವಂ ಮಾಂ ಭೀತಾಮವೇಕ್ಷಸ್ವ ಶಿವೇನೇಶ್ವರಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-264-3 (75827)
ಬಾಲಾನ್ವೃದ್ಧಾನ್ವಯಸ್ಥಾಂಶ್ಚ ನ ಹರೇಯಮನಾಗಸಃ।
ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಮೀಶ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಪ್ರಸೀದ ಮೇ॥ 12-264-4 (75828)
ಪ್ರಿಯಾನ್ಪುತ್ರಾನ್ವಯಸ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭ್ರಾತೄನ್ಮಾತೄಃ ಪಿತೃನಪಿ।
ಅಪಧ್ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಯದ್ಯೇವಂ ಮೃತಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ವಿಭೇಂಯಹಂ॥ 12-264-5 (75829)
ಕೃಪಣಾಶ್ರುಪರಿಕ್ಲೇದೋ ದಹೇನ್ಮಾಂ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ತೇಭ್ಯೋಽಹಂ ಬಲವದ್ಭೀತಾ ಶರಣಂ ತ್ವಾಮುಪಾಗತಾ॥ 12-264-6 (75830)
ಯಮಸ್ಯ ಭವನೇ ದೇವ ಪಾತ್ಯಂತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ।
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ವರದ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಮೇ ಪ್ರಭೋ॥ 12-264-7 (75831)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಕಾಮಂ ತ್ವತ್ತೋ ಲೋಕಪಿತಾಮಹ।
ಇಚ್ಛೇಯಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ತಪಸ್ತಪ್ತುಂ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 12-264-8 (75832)
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ। 12-264-9x (6281)
ತ್ವಂ ಹಿಂ ಸಂಹಾರಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮೇ ಚಿಂತಿತಾ ರುಷಿತೇನ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಹರ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾ ಮಾ ಚ ವಿಚಾರಯ॥ 12-264-9 (75833)
ಏತದೇವಮವಶ್ಯಂ ಹಿ ಭವಿತಾ ನೈತದನ್ಯಥಾ।
ಕ್ರಿಯತಾಮನವದ್ಯಾಂಗಿ ಯಥೋಕ್ತಂ ಮದ್ವಚೋಽನಘೇ॥ 12-264-10 (75834)
ಏವಮುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮೃತ್ಯುಃ ಪರಪುರಂಜಯ।
ನ ವ್ಯಾಜಹಾರ ತಸ್ಥೌ ಚ ಪ್ರಹ್ವಾ ಭಗವದುನ್ಮುಖೀ॥ 12-264-11 (75835)
ಪುನಃ ಪುನರಥೋಕ್ತಾ ಸಾ ಗತಸತ್ತ್ವೇವ ಭಾಮಿನೀ।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀತ್ತತೋ ದೇವೋ ಲೋಕಾನಾಮೀಶ್ವರೇಶ್ವರಃ॥ 12-264-12 (75836)
ಪ್ರಸಸಾದ ಕಿಲ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಮೇವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮನಿ।
ಸ್ಮಯಮಾನಶ್ಚ ಲೋಕೇಶೋ ಲೋಕಾನ್ಸರ್ವಾನವೈಕ್ಷತ॥ 12-264-13 (75837)
ನಿವೃತ್ತರೋಷೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಭಗವತ್ಯಪರಾಜಿತೇ।
ಸಾ ಕನ್ಯಾಽಥ ಜಗಾಮಾಸ್ಯ ಸಮೀಪಾದಿತಿ ನಃಶ್ರುತಂ॥ 12-264-14 (75838)
ಅಪಸೃತ್ಯಾಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಪ್ರಜಾಸಂಹರಣಂ ತದಾ।
ತ್ವರಮಾಣೇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮೃತ್ಯುರ್ಧೇನುಕಮಭ್ಯಗಾತ್॥ 12-264-15 (75839)
ಸಾ ತತ್ರ ಪರಮಂ ದೇವೀ ತಪೋಽಚರತ ದುಶ್ಚರಂ।
ಸಮಾ ಹ್ಯೇಕಪದೇ ತಸ್ಥೌ ದಶಪದ್ಮಾನಿ ಪಂಚ ಚ॥ 12-264-16 (75840)
ತಾಂ ತಥಾ ಕುರ್ವತೀಂ ತತ್ರ ತಪಃ ಪರಮದುಶ್ಚರಂ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾತೇಜಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-264-17 (75841)
ಕುರುಷ್ವ ಮೇ ವಚೋ ಮೃತ್ಯೋ ತದನಾದೃತ್ಯ ಸತ್ವರಾ।
ತಥೈವೈಕಪದೇ ತಾತ ಪುನರನ್ಯಾನಿ ಸಪ್ತ ಸಾ॥ 12-264-18 (75842)
ತಸ್ಥೌ ಪದ್ಮಾನಿ ಷಟ್ ಚೈವ ಪಂಚ ದ್ವೇ ಚೈವ ಮಾನದ।
ಭೂಯಃ ಪದ್ಮಾಯುತಂ ತಾತ ಮೃಗೈಃ ಸಹ ಚಚಾರ ಸಾ॥ 12-264-19 (75843)
ದ್ವೇ ಚಾಯುತೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಯ್ವಾಹಾರಾ ಮಹಾಮತೇ।
ಪುನರೇವ ತತೋ ರಾಜನ್ಮೌನಮಾತಿಷ್ಠದುತ್ತಮಂ॥ 12-264-20 (75844)
ಅಪ್ಸು ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಪ್ತ ಚೈಕಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ತತೋ ಜಗಾಮ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಕೌಶಿಕೀಂ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-264-21 (75845)
ತತ್ರ ವಾಯುಜಲಾಹಾರಾ ಚಚಾರ ನಿಯಮಂ ಪುನಃ।
ತತೋ ಯಯೌ ಮಹಾಭಾಗಾ ಗಂಗಾಂ ಮೇರುಂ ಚ ಕೇವಲಂ॥ 12-264-22 (75846)
ತಸ್ಥೌ ದಾರ್ವಿವ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ತತೋ ಹಿಮವತೋ ಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ಯತ್ರ ದೇವಾಃ ಸಮೀಜಿರೇ॥ 12-264-23 (75847)
ತತ್ರಾಂಗುಷ್ಠೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ನಿಖರ್ವಮಚರತ್ತಪಃ।
ತಸ್ಥೌ ಪಿತಾಮಹಂ ಚೈವ ತೋಷಯಾಮಾಸ ಯತ್ನತಃ॥ 12-264-24 (75848)
ತತಸ್ತಾಮಬ್ರವೀತ್ತತ್ರ ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಕಿಮಿದಂ ವರ್ತಸೇ ಪುತ್ರಿ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮಮ ತದ್ವಚಃ॥ 12-264-25 (75849)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಪುನರ್ಮೃತ್ಯುರ್ಭಗವಂತಂ ಪಿತಾಮಹಂ।
ನ ಹರೇಯಂ ಪ್ರಜಾ ದೇವ ಪುನಸ್ತ್ವಾಽಹಂ ಪ್ರಸಾದಯೇ॥ 12-264-26 (75850)
ತಾಮಧರ್ಮಭಯಾದ್ಭೀತಾಂ ಪುನರೇವ ಪ್ರಯಾಚತೀಂ।
ತದಾಽಬ್ರವೀದ್ದೇವದೇವೋ ನಿಗೃಹ್ಯೇದಂ ವಚಸ್ತತಃ॥ 12-264-27 (75851)
ಅಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತಿ ತೇ ಮೃತ್ಯೋ ಸಂಯಚ್ಛೇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಶುಭೇ।
ಮಯಾಽಪ್ಯುಕ್ತಂ ಮೃಷಾ ಭದ್ರೇ ಭವಿತಾ ನೇಹ ಕಿಂಚನ॥ 12-264-28 (75852)
ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಶ್ಚ ತ್ವಾಮಿಹೈವಾನುಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯತಿ।
ಅಹಂ ಚ ವಿಬುಧಾಶ್ಚೈವ ತ್ವದ್ಧಿತೇ ನಿರತಾಃ ಸದಾ॥ 12-264-29 (75853)
ಇಮನ್ಯಂ ಚ ತೇ ಕಾಮಂ ದದಾನಿ ಮನಸೇಪ್ಸಿತಂ।
ನ ತ್ವಾಂ ದೋಷೇಣ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ವ್ಯಾಧಿಸಂಪೀಡಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-264-30 (75854)
ಪುರುಷೇಷು ಚ ರೂಪೇಣ ಪುರುಷಸ್ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಸ್ತ್ರೀಷು ಸ್ತ್ರೀರೂಪಿಣೀ ಚೈವ ತೃತೀಯೇಷು ನಪುಂಸಕಂ॥ 12-264-31 (75855)
ಸೈವಮುಕ್ತಾ ಮಹಾರಾಜ ಕೃತಾಂಜಲಿರುವಾಚ ಹ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ನೇತಿ ದೇವೇಶಮವ್ಯಯಂ॥ 12-264-32 (75856)
ತಾಮಬ್ರವೀತ್ತದಾ ದೇವೋ ಮೃತ್ಯೋ ಸಂಹರ ಮಾನವಾನ್।
ಅಧರ್ಮಸ್ತೇ ನ ಭವಿತಾ ಯಥಾ ಧ್ಯಾಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಶುಭೇ॥ 12-264-33 (75857)
`ತ್ವಂ ಹಿ ಶಕ್ತಾ ಚ ಯುಕ್ತಾ ಚ ಪೂರ್ವೋತ್ಪನ್ನಾ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಅನುಶಿಷ್ಟಾ ಚ ನಿರ್ದೋಷಾ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಕುರು ಮೇ ಮತಂ'॥ 12-264-34 (75858)
ಯಾನಶ್ರುಬಿಂದೂನ್ಪತಿತಾನಪಶ್ಯಂ
ಯೇ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಧಾರಿತಾಸ್ತೇ ಪುರಸ್ತಾತ್।
ತೇ ವ್ಯಾಧಯೋ ಮಾನವಾನ್ಘೋರರೂಪಾಃ
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ಪೀಡಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮೃತ್ಯೋ॥ 12-264-35 (75859)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಂತಕಾಲೇ
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಸಹಿತೌ ಯೋಜಯೇಥಾಃ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಮುಪೈಷ್ಯತ್ಯಮೋಘೋ
ನ ಚಾಧರ್ಮಂ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ ತುಲ್ಯವೃತ್ತಿಃ॥ 12-264-36 (75860)
ಏವಂ ಧರ್ಮಂ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಸ್ಯಥೋ ತ್ವಂ
ನ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಮಂಜಯಿಷ್ಯಸ್ಯಧರ್ಮೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕಾಮಂ ರೋಚಯಾಭ್ಯಾಗತಂ ತ್ವಂ
ಸಾ ತ್ವಂ ಸಾಧೋ ಸಂಹರಸ್ವೇಹ ಜಂತೂನ್॥ 12-264-37 (75861)
ಸಾ ವೈ ತದಾ ಮೃತ್ಯುಸಂಜ್ಞಾ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೀ
ಶಾಪಾದ್ಭೀತಾ ಬಾಢಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ತಂ।
ಅಥೋ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಾಣಿನಾಮಂತಕಾಲೇ
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ನಿಹಂತಿ॥ 12-264-38 (75862)
ಮೃತ್ಯೋರ್ಯೇ ತೇ ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚಾಶ್ಚುಪಾತಾ
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಯುಜ್ಯತೇ ಯೈಃ ಶರೀರಂ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ವೈ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣನಾಂತೇ
ತಸ್ಮಾಚ್ಛೋಕಂ ಮಾ ಕೃಥಾ ಬುದ್ಧ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ॥ 12-264-39 (75863)
ಸರ್ವೇ ದೇವಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣನಾಂತೇ
ಗತ್ವಾ ವೃತ್ತಾಃ ಸನ್ನಿವೃತ್ತಾಸ್ತಥೈವ।
ಏವಂ ಸರ್ವೇ ಮಾನವಾಃ ಪ್ರಾಣನಾಂತೇ
ಗತ್ವಾ ವೃತ್ತಾ ದೇವವದ್ರಾಜಸಿಂಹ॥ 12-264-40 (75864)
ವಾಯುರ್ಭೀಮೋ ಭೀಮನಾದೋ ಮಹೌಜಾಃ
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣಭೂತಃ।
ಅನಾವೃತ್ತಿರ್ದೇಹಿನಾಂ ದೇಹಪಾತೇ
ತಸ್ಮಾದ್ವಾಯುರ್ದೇವದೇವೋ ವಿಶಿಷ್ಟಃ॥ 12-264-41 (75865)
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ಮರ್ತ್ಯಸಂಜ್ಞಾವಿಶಿಷ್ಟಾಃ
ಸರ್ವೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ದೇವಸಂಜ್ಞಾವಿಶಿಷ್ಟಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪುತ್ರಂ ಮಾ ಶುಚೋ ರಾಜಸಿಂಹ
ಪುತ್ರಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಮೋದತೇ ಹೇ॥ 12-264-42 (75866)
ಏವಂ ಮೃತ್ಯುರ್ದೇವಸೃಷ್ಟಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ಸಂಹರಂತೀ ಯಥಾವತ್।
ತಸ್ಯಾಶ್ಚೈವ ವ್ಯಾಧಯಸ್ತೇಽಶ್ರುಪಾತಾಃ
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ಸಂಹರಂತೀಹ ಜಂತೂನ್॥ ॥ 12-264-43 (75867)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಷ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 264॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-264-1 ವಿನೀಯ ಪ್ರಮಾರ್ಜ್ಯ। ಆವರ್ಜಿತಾ ಋಜುಭೂತಾ। ಸಾತ್ವತೀವಾಯತೇ ಕ್ಷಣೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-5 ಪ್ರಿಯಾನ್ ಪುತ್ರಾನಿತ್ಯಸ್ಯ ನ ಹರೇಯಮಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ। ಯೇಷಾಂ ಸಂಬಂಧಿನೋ ಮೃತಾಸ್ತೇ ಯದ್ಯಪಧ್ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಶಪ್ಸ್ಯಂತೇ ತರ್ಹಿ ತೇಷಾಂ ತೇಭ್ಯೋ ಬಿಭೇಂಯಹಂ। ಅಪಧ್ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಯೇ ದೇವಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-6 ಬಲವದತ್ಯಂತಂ॥ 12-264-7 ನಿವೇದಯೇ ತ್ವಾ ವರದೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-9 ಮೃತ್ಯೋ ಸಂಕಲ್ಪಿತಾ ಮೇ ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಸಂಹಾರಹೇತುನಾ। ಗಚ್ಛ ಸಂಹರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-15 ಅಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯಾಽನಂಗೀಕೃತ್ಯ। ಧೇನುಕಂ ಗೋತೀರ್ಥಂ ಮಾಯಾಂತರ್ವರ್ತಿ॥ 12-264-21 ಕೌಶಿಕೀ ಗಂಡಕೀ ನದೀಂ॥ 12-264-23 ದಾರ್ವಿವ ಸ್ಥಾಣುರಿವ॥ 12-264-27 ನೇಗೃಹ್ಯ ಹಠಂ ಕೃತ್ವಾ॥ 12-264-35 ಕಾಲಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮೃತ್ಯೋ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-38 ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಪಯ್ಯ॥ 12-264-39 ಪ್ರಾಣನಾಂತೇ ಜೀವನಾಂತೇ। ಬುದ್ಧ್ಯ ಜಾನೀಹಿ। ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಯಣಾಂತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-41 ನಾನಾವೃತ್ತಿರ್ದೇಹಿನಾಂ ದೇಹಭೇದೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-264-42 ದೇವಾಃ ಕ್ಷೀಣಪುಣ್ಯಾ ಮರ್ತ್ಯತ್ವಂ ಮರ್ತ್ಯಾಶ್ಚ ಕೃತಪುಣ್ಯಾ ದೇವತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 265
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.265. ಅಧ್ಯಾಯಃ 265
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-265-0 (75868)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-265-0x (6282)
ಇಮೇ ವೈ ಮಾನಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ವಿಶಂಕಿತಾಃ।
ಕೋಽಯಂ ಧರ್ಮಃ ಕುತೋ ಧರ್ಮಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-265-1 (75869)
ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಯಮಿಹಾರ್ಥಃ ಕಿಮಮುತ್ರಾರ್ಥೋಪಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ಉಭಯಾರ್ಥೋ ಹಿ ವಾ ಧರ್ಮಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-265-2 (75870)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-265-3x (6283)
ಸದಾಚಾರಃ ಸ್ಮೃತಿರ್ವೇದಾಸ್ತ್ರಿವಿಧಂ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ।
ಚತುರ್ಥಮರ್ಥಮಪ್ಯಾಹುಃ ಕವಯೋ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-265-3 (75871)
ಅವಿಧ್ಯುಕ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ವ್ಯವಸ್ಯಂತ್ಯುಪ್ತಮೂಷರೇ।
ಲೋಕಯಾತ್ರಾರ್ಥಮೇವೇಹ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಯಮಃ ಕೃತಃ॥ 12-265-4 (75872)
ಉಭಯತ್ರ ಸುಖೋದರ್ಕ ಇಹ ಚೈವ ಪರತ್ರ ಚ।
ಅಲಬ್ಧ್ವಾ ನಿಪುಣಂ ಧರ್ಮಂ ಪಾಪಃ ಪಾಪೇ ಪ್ರಸಜ್ಜತಿ॥ 12-265-5 (75873)
ನ ಚ ಪಾಪಕೃತಃ ಪಾಪಾನ್ಮುಚ್ಯಂತೇ ಕೇಚಿದಾಪದಿ।
ಅಪಾಪವಾದೀ ಭವತಿ ಯಥಾ ಭವತಿ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಷ್ಠಾ ಸ್ವಾಚಾರಸ್ತಮೇವಾಶ್ರಿತ್ಯ ಚಾವಸೇತ್॥ 12-265-6 (75874)
ಯಥಾಧರ್ಮಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಧನಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ತಸ್ಕರಃ।
ರಮತೇ ನಿರ್ಹರಸ್ತೇನಃ ಪರವಿತ್ತಮರಾಜಕೇ॥ 12-265-7 (75875)
ಯದಾಸ್ಯ ತದ್ಧರಂತ್ಯನ್ಯೇ ತದಾ ರಾಜಾನಮಿಚ್ಛತಿ।
ತದಾ ತೇಷಾಂ ಸ್ಪೃಹಯತೇ ಯೇ ವೈ ತುಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಕೈರ್ಧನೈಃ॥ 12-265-8 (75876)
ಅಭೀತಃ ಶುಚಿರಭ್ಯೇತಿ ರಾಜದ್ವಾರಮಶಂಕಿತಃ।
ನ ಹಿ ದುಶ್ಚರಿತಂ ಕಿಂಚಿದಂತರಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-265-9 (75877)
ಸತ್ಯಸ್ಯ ವಚನಂ ಸಾಧು ನ ಸತ್ಯಾದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ।
ಸತ್ಯೇನ ವಿಧೃತಂ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-265-10 (75878)
ಅಪಿ ಪಾಪಕೃತೋ ರೌದ್ರಾಃ ಸತ್ಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಿಥಃಕೃತಂ।
ಅದ್ರೋಹಮವಿಸಂವಾದಂ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ತದಾಶ್ರಯಾಃ॥ 12-265-11 (75879)
ತೇ ಚೇನ್ಮಿಥ್ಯಾ ಧೃತಿಂ ಕುರ್ಯುರ್ವಿನಶ್ಯೇಯುರಸಂಶಯಂ।
ನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಪರಧನಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-265-12 (75880)
ಮನ್ಯಂತೇ ಬಲವಂತಸ್ತಂ ದುರ್ಬಲೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ಯದಾ ನಿಯತಿದೌರ್ಬಲ್ಯಮಥೈಷಾಮೇವ ರೋಚತೇ॥ 12-265-13 (75881)
ನ ಹ್ಯತ್ಯಂತಂ ಬಲಯುತಾ ಭವಂತಿ ಸುಖಿನೋಪಿ ವಾ।
ತಸ್ಮಾದನಾರ್ಜವೇ ಬುದ್ಧಿರ್ನ ಕಾರ್ಯಾ ತೇ ಕದಾಚನ॥ 12-265-14 (75882)
ಅಸಾಧುಭ್ಯೋಽಸ್ಯ ನ ಭಯಂ ನ ಚೌರೇಭ್ಯೋ ನ ರಾಜತಃ।
ಅಕಿಂಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕುರ್ವನ್ನಿರ್ಭಯಃ ಶುಚಿರಾವಸೇತ್॥ 12-265-15 (75883)
ಸರ್ವತಃ ಶಂಕತೇ ಸ್ತೇನೋ ಮೃಗೋ ಗ್ರಾಮಮಿವೇಯಿವಾನ್।
ಬಹುಧಾಽಽಚರಿತಂ ಪಾಪಮನ್ಯತ್ರೈವಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-265-16 (75884)
ಮುದಿತಃ ಶುಚಿರಭ್ಯೇತಿ ಸರ್ವತೋ ನಿರ್ಭಯಃ ಸದಾ।
ನ ಹಿ ದುಶ್ಚರಿತಂ ಕಿಂಚಿದಾತ್ಮನೋಽನ್ಯೇಷು ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-265-17 (75885)
ದಾತವ್ಯಮಿತ್ಯಯಂ ಧರ್ಮ ಉಕ್ತೋ ಭೂತಹಿತೇ ರತೈಃ।
ತಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಧನಯುತಾಃ ಕೃಪಣೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ॥ 12-265-18 (75886)
ಯದಾ ನಿಯತಿಕಾರ್ಪಣ್ಯಮಥೈಪಾಮವ ರೋಚತೇ।
ಧನವಂತೋಪಿ ನಾತ್ಯಂತಂ ಭವಂತಿ ಸುಖಿನೋಪಿ ವಾ॥ 12-265-19 (75887)
ಯದನ್ಯೈರ್ವಿಹಿತಂ ನೇಚ್ಛೇದಾತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ ಪೂರುಷಃ।
ನ ತತ್ಪರೇಷು ಕುರ್ವೀತ ಜಾನನ್ನಪ್ರಿಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-265-20 (75888)
ಯೋಽನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾದುಪಪತಿಃ ಸ ಕಂ ಕಿಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಯದನ್ಯಸ್ಯ ತತಃ ಕುರ್ಯಾನ್ನ ಮೃಷ್ಯೇದಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-265-21 (75889)
ಜೀವಿತುಂ ಯಃ ಸ್ವಯಂ ಚೇಚ್ಛೇತ್ಕಥಂ ಸೋಽನ್ಯಂ ಪ್ರಘಾತಯೇತ್।
ಯದ್ಯದಾತ್ಮನ ಇಚ್ಛೇತ ತತ್ಪರಸ್ಯಾಪಿ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-265-22 (75890)
ಅತಿರಿಕ್ತಃ ಸಂವಿಭಜೇದ್ಭೋಗೈರನ್ಯಾನಕಿಂಚನಾನ್।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಧಾತ್ರಾ ಕುಸೀದಂ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ॥ 12-265-23 (75891)
ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತು ದೇವಾಃ ಸಮಯೇ ಸಂತಿಷ್ಠೇರಂಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್।
ಅಥ ಚೇಲ್ಲೋಭಸಮಯೇ ಸ್ಥಿತಿರ್ಧರ್ಮೋಽಪಿ ಶೋಭನಾ॥ 12-265-24 (75892)
ಸರ್ವಂ ಪ್ರಿಯಾಭ್ಯುಪಗತಂ ಪುಣ್ಯಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪಶ್ಯೈತಂ ಲಕ್ಷಣೋದ್ದೇಶಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-265-25 (75893)
ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಸಂಯುಕ್ತಂ ವಿಧಾತ್ರಾ ವಿಹಿತಂ ಪುರಾ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಧರ್ಮಾರ್ಥನಿಯತಂ ಸತಾಂ ಚರಿತಮುತ್ತಮಂ॥ 12-265-26 (75894)
ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಮಾಖ್ಯಾತಮೇತತ್ತೇ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ತಸ್ಮಾದನಾರ್ಜವೇ ಬುದ್ಧಿರ್ನ ತೇ ಕಾರ್ಯಾ ಕಥಂಚನ॥ ॥ 12-265-27 (75895)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 265॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-265-14 ತಸ್ಮಾದರ್ಥಾರ್ಜನೇ ಬುದ್ಧಿರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-265-16 ಪಾಪಂ ಮನಸ್ಯೇವಾಧಿಗಚ್ಛತೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-265-18 ಕ್ಷಂತವ್ಯಮಿತ್ಯಯಂ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-265-21 ಯೋಽನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾದುವದ್ವಕ್ತಿ ಕಸ್ತಂ ಹಿಂಸಿತುಮಿಚ್ಛತೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-265-22 ಯಃ ಸ್ವಯಂ ನೇಚ್ಛೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 266
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.266. ಅಧ್ಯಾಯಃ 266
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾಕ್ಷೇಪಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-266-0 (75896)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-266-0x (6284)
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಸಾಧು ಸಮಾದಿಷ್ಟಂ ಭವತಾ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ।
ಪ್ರತಿಭಾ ತ್ಯಸ್ತಿ ಮೇ ಕಾಚಿತ್ತಾಂ ಬ್ರೂಯಾಮನುಮಾನತಃ॥ 12-266-1 (75897)
ಭೂಯಾಂಸೋ ಹೃದಯೇ ಯೇ ಮೇ ಪ್ರಶ್ನಾಸ್ತೇ ವ್ಯಾಹೃತಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಇದಂ ತ್ವನ್ಯತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ರಾಜನ್ನಿಗ್ರಹಾದಿವ॥ 12-266-2 (75898)
ಇಮಾನಿ ಹಿ ಪ್ರಾಣಯಂತಿ ಸೃದಂತ್ಯುತ್ತಾರಯಂತಿ ಚ।
ನ ಧರ್ಮಃ ಪರಿಪಾಠೇನ ಶಕ್ಯೋ ಭಾರತ ವೇದಿತುಂ॥ 12-266-3 (75899)
ಅನ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸಮಸ್ಥಸ್ಯ ವಿಷಮಸ್ಥಸ್ಯ ಚಾಪರಃ।
ಆಪದಸ್ತು ಕಥಂ ಶಕ್ಯಾಃ ಪರಿಪಾಠೇನ ವೇದಿತುಂ॥ 12-266-4 (75900)
ಸದಾಚಾರೋ ಮಚೋ ಧರ್ಮಃ ಸಂತಸ್ತ್ವಾಚಾರಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಸಾಧ್ಯಾಸಾಧ್ಯಂ ಕಥಂ ಶಕ್ಯಂ ಸದಾಚಾರೋ ಹ್ಯಲಕ್ಷಣಃ॥ 12-266-5 (75901)
ದೃಶ್ಯತೇ ಧರ್ಮರೂಪೇಣ ಹ್ಯಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಕೃತಶ್ಚರನ್।
ಧರ್ಮಂ ಚಾಧರ್ಮರೂಪೇಣ ಕಶ್ಚಿದಪ್ರಾಕೃತಶ್ಚರನ್॥ 12-266-6 (75902)
ಪುನರಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಶಾಸ್ತ್ರಕೋವಿದೈಃ।
ವೇದವಾದಾಶ್ಚಾನುಯುಗಂ ಹ್ರಸಂತೀತೀಹ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-266-7 (75903)
ಅನ್ಯೇ ಕೃತಯುಗೇ ಧರ್ಮಾಸ್ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರೇ ಪರೇ।
ಅನ್ಯೇ ಕಲಿಯುಗೇ ಧರ್ಮಾ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕೃತಾ ಇವ॥ 12-266-8 (75904)
ಆಂನಾಯವಚನಂ ಸತ್ಯಮಿತ್ಯಯಂ ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಃ।
ಆಂನಾಯೇಭ್ಯಃ ಪುನರ್ವೇದಾಃ ಪ್ರಸೃತಾಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಾಃ॥ 12-266-9 (75905)
ತೇ ಚೇತ್ಸರ್ವಪ್ರಮಾಣಂ ವೈ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹ್ಯತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ಪ್ರಮಾಣೇನ ವಿರುದ್ಧ್ಯೇಚ್ಛಾಸ್ತ್ರತಾ ಕುತಃ॥ 12-266-10 (75906)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಬಲವದ್ಭಿರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯದಾ ವಿಕ್ರಿಯತೇ ಸಂಸ್ಥಾ ತತಃ ಸಾಽಪಿ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 12-266-11 (75907)
ವಿದ್ಮಶ್ಚೈನಂ ನ ವಾ ವಿದ್ಮಃ ಶಕ್ಯಂ ವಾ ವೇದಿತುಂ ನ ವಾ।
ಅಣೀಯಾನ್ಕ್ಷುರಧಾರಾಯಾ ಗರೀಯಾನಪಿ ಪರ್ವತಾತ್॥ 12-266-12 (75908)
ಗಂಧರ್ವನಗರಾಕಾರಃ ಪ್ರಥಮಂ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ಅನ್ವೀಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಕವಿಭಿಃ ಪುನರ್ಗಚ್ಛತ್ಯದರ್ಶನಂ॥ 12-266-13 (75909)
ನಿಪಾನಾನೀವ ಗೋಭ್ಯಾಶೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕುಲ್ಯೇ ಚ ಭಾರತ।
ಸ್ಮೃತೋ ಹಿ ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮೋ ವಿಪ್ರಹೀಣೋ ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-266-14 (75910)
ಕಾಮಾದನ್ಯೇ ಭಯಾದನ್ಯೇ ಕಾರಣೈರಪರೈಸ್ತಥಾ।
ಅಸಂತೋಽಪಿ ವೃಥಾಚಾರಂ ಭಜಂತೇ ಬಹವೋಽಪರೇ॥ 12-266-15 (75911)
ಧರ್ಮೋ ಭವತಿ ಸ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿಲೋಮಸ್ತೇಷ್ವಸಾಧುಷು।
ಅಥೈತಾನಾಹುರುನ್ಮತ್ತಾನಪಿ ಚಾವಹಸಂತ್ಯುತ॥ 12-266-16 (75912)
ಮಹಾಜನಾ ಹ್ಯುಪಾವೃತ್ತಾ ರಾಜಧರ್ಮಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ನ ಹಿ ಸರ್ವಹಿತಃ ಕಶ್ಚಿದಾಚಾರಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-266-17 (75913)
ತೇನೈವಾನ್ಯಃ ಪ್ರಭವತಿ ಸೋಽಪರಂ ಬಾಧತೇ ಪುನಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಚೈವ ಸ ಪುನಸ್ತುಲ್ಯರೂಪೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 12-266-18 (75914)
ಯೇನೈವಾನ್ಯಃ ಪ್ರಭವತಿ ಸೋಽಪರಾನಪಿ ಬಾಧತೇ।
ಆಚಾರಾಣಾಮನೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 12-266-19 (75915)
ಚಿರಾಭಿಪನ್ನಃ ಕವಿಭಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಧರ್ಮ ಉದಾಹೃತಃ।
ತೇನಾಚಾರೇಣ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಸ್ಥಾ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತೀ॥ ॥ 12-266-20 (75916)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 266॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-266-2 ನಿಗ್ರಹಾತ್ ಕುತರ್ಕಾಗ್ರಹೇಣ॥ 12-266-9 ಪ್ರಸೂತಾಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-266-16 ಅಪಿ ವಾಚಂ ಹಸಂತ್ಯುತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-266-20 ಸಂಸ್ಥಾ ಮರ್ಯಾದಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 267
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.267. ಅಧ್ಯಾಯಃ 267
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಾಜಲಿಚರಿತ್ರಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1॥ ಧಾರ್ಮಿಕಂಮನ್ಯೇನ ಜಾಜಲಿನಾ ಖೇಚರಕೃತಾವಜ್ಞಯಾ ತುಲಾಧಾರಸಮೀಪಗಮನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-267-0 (75917)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-267-0x (6285)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ತುಲಾಧಾರಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಧರ್ಮೇ ಜಾಜಲಿನಾ ಸಹ॥ 12-267-1 (75918)
ವನೇ ವನಚರಃ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾಜಲಿರ್ನಾಮ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಸಾಗರೋದ್ದೇಶಮಾಗಂಯ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-267-2 (75919)
ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಹಾರಶ್ಚೀರಾಜಿನಜಟಾಧರಃ।
ಮಲಪಂಕಧರೋ ಧೀಮಾನ್ಬಹೂನ್ವರ್ಷಗಣಾನ್ಮುನಿಃ॥ 12-267-3 (75920)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ಮಹಾತೇಜಾ ಜಲವಾಸೋ ಮಹೀಪತೇ।
ಚಚಾರ ಲೋಕಾನ್ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣೋ ಮನೋಜವಃ॥ 12-267-4 (75921)
ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಮುನಿರ್ಜಲಮಧ್ಯೇ ಕದಾಚನ।
ವಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಾಗರಾಂತಾಂ ವೈ ಮಹೀಂ ಸವನಕಾನನಾಂ॥ 12-267-5 (75922)
ನ ಮಯಾ ಸದೃಶೋಽಸ್ತೀಹ ಲೋಕೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ಅಪ್ಸು ವೈಹಾಯಸಂ ಗಚ್ಛೇನ್ಮಯಾ ಯೋಽನ್ಯಃ ಸಹೇತಿ ವೈ॥ 12-267-6 (75923)
ಸ ದೃಶ್ಯಮಾನೋ ರಕ್ಷೋಭಿರ್ಜಲಮಧ್ಯೇ ಚ ಭಾರತ।
ಆಸ್ಫೋಟಯತ್ತದಾಽಽಕಾಶೇ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಯೇತಿ ವೈ॥ 12-267-7 (75924)
ಅಬ್ರುವಂಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಸ್ತಂ ನೈವಂ ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ತುಲಾಧಾರೋ ವಣಿಗ್ಧರ್ಮಾ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸೋಽಪ್ಯೇವಂ ನಾರ್ಹತೇ ವಕ್ತುಂ ಯಥಾ ತ್ವಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-267-8 (75925)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಜಾಜಲಿರ್ಭೂತೈಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪಶ್ಯೇಯಂ ತಮಹಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ತುಲಾಧಾರಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ॥ 12-267-9 (75926)
ಇತಿ ಬ್ರುವಾಣಂ ತಮೃಷಿಂ ರಕ್ಷಾಂಸ್ಯುತ್ಥಾಯ ಸಾಗರಾತ್।
ಅಬ್ರುವನ್ಗಚ್ಛ ಪಂಥಾನಮಾಸ್ಥಾಯೇಮಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಂ॥ 12-267-10 (75927)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಜಾಜಲಿರ್ಭೂತೈರ್ಜಗಾಮ ವಿಮನಾಸ್ತದಾ।
ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ತುಲಾಧಾರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯಾಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 12-267-11 (75928)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-267-12x (6286)
ಕಿಂ ಕೃತಂ ದುಷ್ಕರಂ ತಾತ ಕರ್ಮ ಜಾಜಲಿನಾ ಪುರಾ।
ಯೇನ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-267-12 (75929)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-267-13x (6287)
ಅತೀವ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತೋ ಘೋರೇಣ ಸ ಬಭೂವ ಹ।
ನದ್ಯುಪಸ್ಪರ್ಶನಪರಃ ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-267-13 (75930)
ಅಗ್ನೀನ್ಪರಿಚರನ್ಸಂಯಕ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಪರಮೋ ದ್ವಿಜಃ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥ ವಿಧಾನಜ್ಞೋ ಜಾಜಲಿರ್ಜ್ವಲಿತಃ ಶ್ರಿಯಾ॥ 12-267-14 (75931)
ವನೇ ತಪಸ್ಯತಿಷ್ಠತ್ಸ ನ ಚಾಧರ್ಮಮವೈಕ್ಷತ।
ವರ್ಷಾಸ್ವಾಕಾಶಶಾಯೀ ಚ ಹೇಮಂತೇ ಜಲಸಂಶ್ರಯಃ॥ 12-267-15 (75932)
ವಾತಾತಪಸಹೋ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ನ ಚಾಧರ್ಮಮವಿಂದತ।
ದುಃಖಶಯ್ಯಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ಭೂಮೌ ಚ ಪರಿವರ್ತನಂ॥ 12-267-16 (75933)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ಸ ಮುನಿರ್ವರ್ಷಾಸ್ವಾಕಾಶಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಾಜ್ಜಲಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾನ್ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 12-267-17 (75934)
ಆಪ್ಲುತಸ್ಯ ಜಟಾಃ ಕ್ಲಿನ್ನಾ ಬಭೂವುರ್ಗ್ರಥಿತಾಃ ಪ್ರಭೋ।
ಅರಣ್ಯಗಮನಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಮಲಿನೋಽಮಲಸಂಯುತಃ॥ 12-267-18 (75935)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ನಿರಾಹಾರೋ ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತಸ್ಥೌ ಕಾಷ್ಠವದವ್ಯಗ್ರೋ ನ ಚಚಾಲ ಚ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 12-267-19 (75936)
ತಸ್ಯ ಸ್ಮ ಸ್ಥಾಣುಭೂತಸ್ಯ ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಕುಲಿಂಗಶಕುನೌ ರಾಜನ್ನೀಡಂ ಶಿರಸಿ ಚಕ್ರತುಃ॥ 12-267-20 (75937)
ಸ ತೌ ದಯಾವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿರುಪಪ್ರೈಕ್ಷತ ದಂಪತೀ।
ಕುರ್ವಾಣೌ ನೀಡಕಂ ತತ್ರ ಜಟಾಸು ತೃಣತಂತುಭಿಃ॥ 12-267-21 (75938)
ಯದಾ ನ ಸ ಚಲತ್ಯೇವ ಸ್ಥಾಣುಭೂತೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತತಸ್ತೌ ಸುಖವಿಶ್ವಸ್ತೌ ಸುಖಂ ತತ್ರೋಷತುಸ್ತದಾ॥ 12-267-22 (75939)
ಅತೀತಾಸ್ವಥ ವರ್ಷಾಸು ಶರತ್ಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ವಿಶ್ವಾಸಾತ್ಕಾಮಮೋಹಿತೌ॥ 12-267-23 (75940)
ತತ್ರೋತ್ಪಾದಯತಾಂ ರಾಜಞ್ಶಿರಸ್ಯಂಡಾನಿ ಖೇಚರೌ।
ತಾನ್ಯಬುಧ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಸ ವಿಪ್ರಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-267-24 (75941)
ಬುದ್ಧ್ವಾ ಚ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ನ ಚಚಾಲ ಚ ಜಾಜಲಿಃ।
ಧರ್ಮೇ ಕೃತಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ನಾಧರ್ಮಂ ಸ ತ್ವರೋಚಯತ್॥ 12-267-25 (75942)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಚಾಗತ್ಯ ತತಸ್ತೌ ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಆಶ್ವಾಸಿತೌ ನಿವಸತಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟೌ ತದಾ ವಿಭೌ॥ 12-267-26 (75943)
ಅಂಡೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಥ ಪುಷ್ಟೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಜಾಯಂತ ಶಕುಂತಕಾಃ।
ವ್ಯವರ್ಧಂತ ಚ ತತ್ರೈವ ನ ಚಾಕಂಪತ ಜಾಜಲಿಃ॥ 12-267-27 (75944)
ಸ ರಕ್ಷಮಾಣಸ್ತ್ವಣ಼್ಡಾನಿ ಕುಲಿಂಗಾನಾಂ ಧೃತವ್ರತಃ।
ತಥೈವ ತಸ್ಥೌ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ನಿರ್ವಿಚೇಷ್ಟಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-267-28 (75945)
ತತಸ್ತು ಕಾಲೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬಭೂವುಸ್ತೇಽಥ ಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಬುಬುಧೇ ತಾಂಸ್ತು ಸ ಮುನಿರ್ಜಾತಪಕ್ಷಾನ್ಕುಲಿಂಗಕಾನ್॥ 12-267-29 (75946)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ತಾಂಸ್ತತ್ರ ಪಶ್ಯನ್ಪಕ್ಷೀನ್ಯತವ್ರತಃ।
ಬಭೂವ ಪರಮಪ್ರೀತಸ್ತದಾ ಮತಿಮತಾಂ ವರಃ॥ 12-267-30 (75947)
ತಥಾ ತಾನಭಿಸಂವೃದ್ಧಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೈವಾಪ್ತವಾನ್ಮುದಂ।
ಶಕುನೌ ನಿರ್ಭಯೌ ತತ್ರ ಊಷತುಶ್ಚಾತ್ಮಜೈಃ ಸಹ॥ 12-267-31 (75948)
ಜಾತಪಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಸೋಽಪಶ್ಯದುಡ್ಡೀನಾನ್ಪುನರಾಗತಾನ್।
ಸಾಯಂಸಾಯಂ ದ್ವಿಜಾನ್ವಿಪ್ರೋ ನ ಚಾಕಂಪತ ಜಾಜಲಿಃ॥ 12-267-32 (75949)
ಕದಾಚಿತ್ಪುನರಭ್ಯೇತ್ಯ ಪುನರ್ಗಚ್ಛಂತಿ ಸಂತತಂ।
ತ್ಯಕ್ತಾ ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ತೇ ನಚಾಕಂಪತ ಜಾಜಲಿಃ॥ 12-267-33 (75950)
ತಥಾ ತೇ ದಿವಸಂ ಚಾಪಿ ಗತ್ವಾ ಸಾಯಂ ಪುನರ್ನೃಪ।
ಉಪಾವರ್ತಂತ ತತ್ರೈವ ನಿವಾಸಾರ್ಥಂ ಶಕುಂತಕಾಃ॥ 12-267-34 (75951)
ಕದಾಚಿದ್ದಿವಸಾನ್ಪಂಚ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ವಿಹಗಮಾಃ।
ಷಷ್ಠೇಽಹನಿ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ನ ಚಾಕಂಪತ ಜಾಜಲಿಃ॥ 12-267-35 (75952)
ಕ್ರಮೇಣ ಚ ಪುನಃ ಸರ್ವೇ ದಿವಸಾನ್ಸುಬಹೂನಥ।
ನೋಪಾವರ್ತಂತ ಶಕುನಾ ಜಾತಪಕ್ಷಾಶ್ಚ ತೇ ಯದಾ॥ 12-267-36 (75953)
ಕದಾಚಿನ್ಮಾಸಮಾತ್ರೇಣ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ವಿಹಂಗಮಾಃ।
ನೈವಾಗಚ್ಛಂಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಸ ಜಾಜಲಿಃ॥ 12-267-37 (75954)
ತತಸ್ತೇಷು ಪ್ರಲೀನೇಷು ಜಾಜಲಿರ್ಜಾತವಿಸ್ಮಯಃ।
ಸಿದ್ಧೋಸ್ಮೀತಿ ಮತಿಂ ಚಕ್ರೇ ತತಸ್ತಂ ಮಾನ ಆವಿಶತ್॥ 12-267-38 (75955)
ಸ ತಥಾ ನಿರ್ಗತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕುಂತಾನ್ನಿಯತವ್ರತಃ।
ಸಂಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ಸಂಭಾವ್ಯ ಭೃಶಂ ಪ್ರೀತಸ್ತದಾಽಭವತ್॥ 12-267-39 (75956)
ಸ ನದ್ಯಾಂ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಹುತಾಶನಂ।
ಉದಯಂತಮಥಾದಿತ್ಯಮಭ್ಯಾಗಚ್ಛನ್ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-267-40 (75957)
ಸಂಭಾವ್ಯ ಚಟಕಾನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಜಾಜಲಿರ್ಜಪತಾಂವರಃ।
ಆಸ್ಫೋಟಯತ್ತಥಾಽಽಕಾಶೇ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಯೇತಿ ವೈ॥ 12-267-41 (75958)
ಅಥಾಂತರಿಕ್ಷೇ ವಾಗಾಸೀತ್ತಾಂ ಚ ಶುಶ್ರಾವ ಜಾಜಲಿಃ।
ಧರ್ಮೇಣ ನ ಸಮಸ್ತ್ವಂ ವೈ ತುಲಾಧಾರಸ್ಯ ಜಾಜಲೇ॥ 12-267-42 (75959)
ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತುಲಾಧಾರಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಸೋಽಪ್ಯೇವಂ ನಾರ್ಹತೇ ವಕ್ತುಂ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಭಾಷಸೇ ದ್ವಿಜ॥ 12-267-43 (75960)
ಸೋಮರ್ಷವಶಮಾಪನ್ನಸ್ತುಲಾಧಾರದಿದೃಕ್ಷಯಾ।
ಪೃಥಿವೀಮಚರದ್ರಾಜನ್ಯತ್ರಸಾಯಂಗೃಹೋ ಮುನಿಃ॥ 12-267-44 (75961)
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾಽಗಚ್ಛತ್ಸ ತು ವಾರಾಣಸೀಂ ಪುರೀಂ।
ವಿಕ್ರೀಣಂತಂ ಚ ಪಣ್ಯಾನಿ ತುಲಾಧಾರಂ ದದರ್ಶ ಸಃ॥ 12-267-45 (75962)
ಸೋಽಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತಂ ವಿಪ್ರಮಾಯಾಂತಂ ಭಾಂಡಜೀವನಃ।
ಸಮುತ್ಥಾಯ ಸುಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಾಗತೇನಾಭ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-267-46 (75963)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-267-47x (6288)
ಆಯಾನೇವಾಸಿ ವಿದಿತೋ ಮಮ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಬ್ರವೀಮಿ ಯತ್ತು ವಚನಂ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-267-47 (75964)
ಸಾಗರಾನೂಪಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ತ್ವಯಾ ಮಹತ್।
ನ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾಂ ತ್ವಂ ಪುರಾ ವೇತ್ಥ ಕಥಂಚನ॥ 12-267-48 (75965)
ತತಃ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ತಪಸಾ ತವ ವಿಪ್ರ ಶಕುಂತಕಾಃ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಶಿರಸ್ಯಜಾಯಂತ ತೇ ಚ ಸಂಭಾವಿತಾಸ್ತ್ವಯಾ॥ 12-267-49 (75966)
ಜಾತಪಕ್ಷಾ ಯದಾ ತೇ ಚ ಗತಾ ಸಂಚರಿತುಂ ತತಃ।
ಮನ್ಯಮಾನಸ್ತತೋ ಧರ್ಮಂ ಚಟಕಪ್ರಭವಂ ದ್ವಿಜ।
ಖೇ ವಾಚಾಂ ತ್ವಮಥಾಶ್ರೌಷೀರ್ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-267-50 (75967)
ಅಮರ್ಷವಶಮಾಪನ್ನಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭವಾನಿಹ।
ಕರವಾಣಿ ಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂ ತೇ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ ॥ 12-267-51 (75968)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 267॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-267-1 ಜಾಂಜಲಿನಾ ಸಹೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ತುಲಾಧಾರವಾಕ್ಯಾನಿ ಧರ್ಮೇ ಪ್ರಮಾಣತ್ವೇನೋದಾಹರಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-267-4 ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣೋ ಮಹಾಜಲಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-267-5 ಜಲಧ್ಯೇ ಮಹೀಂ ವಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತಪೋಬಲಾದ್ದೂರದರ್ಶನಾದಿಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-267-6 ವೈಹಾಯಸಮಾಕಾಶಮತಂ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಾದಿ ಗಚ್ಛೇತ್ ಅವಗಚ್ಛೇತ್। ಮಯಾ ಸಹ ಗಚ್ಛೇಶಃ ಸೋಽನ್ಯಃ ಕೋಸ್ತತಿ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 12-267-13 ಉಪಸ್ಪಶಂನರತಃ ಸ್ರಾಮಾಚಮನರತಃ॥ 12-267-14 ಸ್ತ್ರಿಯಾ ವೇದವಿದ್ಯಯಾ॥ 12-267-18 ಅಮಲಸಂಯುತಃ ನಿಷ್ಪಾಪಃ॥ 12-267-21 ಉಪಪ್ರೈಕ್ಷತೋಪೇಕ್ಷಾಂಚಕ್ರೇ। ನ ವಾರಿತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-267-23 ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇನ ಗರ್ಭಾಧಾನವಿಧಿನಾ॥ 12-267-29 ತೇ ಶಕುಂತಕಾಃ ಪಕ್ಷಿಣಃ ಪಕ್ಷವಂತೋ ಬಭೂವುಃ॥ 12-267-30 ಪಕ್ಷೀನ್। ಆರ್ಷೋ ಮತ್ವರ್ಥೀಯ ಇಃ॥ 12-267-32 ದ್ವಿಜಾನ್ ಶಕುಂತಾನ್॥ 12-267-38 ಪ್ರಲೀನೇಷು ಪ್ರಡೀನೇಷು। ಮಾನೋ ಗರ್ವಃ॥ 12-267-41 ಸಂಭಾವ್ಯ ವರ್ಧಯಿತ್ವಾ। ಆಸ್ಫೋಟಯದ್ವಾಹುಶಬ್ದಮಕರೋತ್॥ 12-267-46 ಭಾಂಡಂ ಮೂಲವಣಿಗ್ಧನಂ ತೇನ ಜೀವನಂ ಯಸ್ಯ॥ 12-267-47 ಆಯಾನಾಗಚ್ಛನ್। ಆಗತೇನಾಸಿ ವಿದಿತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-267-48 ಸಾಗರಾನೂಪಂ ಸಾಗರಸಮೀಪಸ್ಥಂ ಸಜಲಂ ಪ್ರದೇಶಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 268
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.268. ಅಧ್ಯಾಯಃ 268
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ತುಲಾಧಾರೇಣ ಜಾಜಲಯೇ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯೋಪದೇಶಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-268-0 (75969)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-268-0x (6289)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ತೇನ ತುಲಾಧಾರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಪ್ರೋವಾಚ ವಚನಂ ಧೀಮಾಂಜಾಜಲಿರ್ಜಪತಾಂವರಃ॥ 12-268-1 (75970)
ಜಾಜಲಿರುವಾಚ। 12-268-2x (6290)
ವಿಕ್ರೀಣತಃ ಸರ್ವರಸಾನ್ಸರ್ವಗಂಧಾಂಶ್ಚ ವಾಣಿಜ।
ವನಸ್ಪತೀನೋಷಧೀಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಮೂಲಫಲಾನಿ ಚ॥ 12-268-2 (75971)
ಅಗ್ರ್ಯಾ ಸಾ ನೈಷ್ಠಿಕೀ ಬುದ್ಧಿಃ ಕುತಸ್ತ್ವಾಮಿಯಮಾಗತಾ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಸರ್ವಂ ನಿಖಿಲೇನ ಮಹಾಮತೇ॥ 12-268-3 (75972)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-268-4x (6291)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತುಲಾಧಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ಉವಾಚ ಧರ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ವೈಶ್ಯೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-268-4 (75973)
ವೇದಾಹಂ ಜಾಜಲೇ ಧರ್ಮಂ ಸರಹಸ್ಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಂ ಮೈತ್ರಂ ಪುರಾಣಂ ಯಂ ಜನಾ ವಿದುಃ॥ 12-268-5 (75974)
ಅದ್ರೋಹೇಣೈವ ಭೂತಾನಾಮಲ್ಪದ್ರೋಹೇಣ ವಾ ಪುನಃ।
ಯಾ ವೃತ್ತಿಃ ಸ ಪರೋ ಧರ್ಮಸ್ತೇನ ಜೀವಾಮಿ ಜಾಜಲೇ॥ 12-268-6 (75975)
ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೈಃ ಕಾಷ್ಠತೃಣೈರ್ಮಯೇದಂ ಶರಣಂ ಕೃತಂ।
ಅಲಕ್ತಂ ಪದ್ಮಕಂ ತುಂಗಂ ಗಂಧಾಂಶ್ಚೋಚ್ಚಾವಚಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-268-7 (75976)
ರಸಾಂಶ್ಚ ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಮದ್ಯವರ್ಜ್ಯಾನ್ಬಹೂನಹಂ।
ಕ್ರೀತ್ವಾ ವೈ ಪ್ರತಿವಿಕ್ರೀಣೇ ಪರಹಸ್ತಾದಮಾಯಯಾ॥ 12-268-8 (75977)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯಃ ಸುಹೃನ್ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಹಿತೇ ರತಃ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಸ ಧರ್ಮಂ ವೇದ ಜಾಜಲೇ॥ 12-268-9 (75978)
ನಾನುರುಧ್ಯೇ ವಿರುಧ್ಯೇ ವಾ ನ ದ್ವೇಷ್ಮಿ ನ ಚ ಕಾಮಯೇ।
ಸಮೋಽಹಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಶ್ಯ ಮೇ ಜಾಜಲೇ ವ್ರತಂ।
ತುಲಾ ಮೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸಮಾ ತಿಷ್ಠತಿ ಜಾಜಲೇ॥ 12-268-10 (75979)
ನಾಹಂ ಪರೇಷಾಂ ಕೃತ್ಯಾನಿ ಪ್ರಶಂಸಾಮಿ ನ ಗರ್ಹಯೇ।
ಆಕಾಶಸ್ಯೇವ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಪಶ್ಯಂʼಲ್ಲೋಕಸ್ಯ ಚಿತ್ರತಾಂ॥ 12-268-11 (75980)
`ಕೃಪಾ ಮೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸಮಾ ತಿಷ್ಠತಿ ಜಾಜಲೇ।
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟನಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯದ್ವೇಷೌ ಬಹಿಷ್ಕೃತೌ॥' 12-268-12 (75981)
ಇತಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಜಾಜಲೇ।
ಸಮಂ ಮತಿಮತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಂ॥ 12-268-13 (75982)
ಯಥಾಽಂಧಬಧಿರೋತ್ಮತ್ತಾ ಉಚ್ಛ್ವಾಸಪರಮಾಃ ಸದಾ।
ದೇವೈರಪಿಹಿತದ್ವಾರಾಃ ಸೋಪಮಾ ಪಶ್ಯತೋ ಮಮ॥ 12-268-14 (75983)
ಯಥಾ ವೃದ್ಧಾತುರಕೃಶಾ ನಿಸ್ಪೃಹಾ ವಿಷಯಾನ್ಪ್ರತಿ।
ತಥಾಽರ್ಥಕಾಮಭೋಗೇಷು ಮಮಾಪಿ ವಿಗತಾ ಸ್ಪೃಹಾ॥ 12-268-15 (75984)
ಯದಾ ಚಾಯಂ ನ ಬಿಭೇತಿ ಯದಾ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಬಿಭ್ಯತಿ।
ಯದಾ ನೇಚ್ಛತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ತದಾ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ವೈ ದ್ವಿಜ॥ 12-268-16 (75985)
ಯದಾ ನ ಕುರುತೇ ಭಾವಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-268-17 (75986)
ನ ಭೂತೋ ನ ಭವಿಷ್ಯೋಽಸ್ತಿ ನ ಚ ಧರ್ಮೋಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಯೋಽಭಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಭಯಂ ಪದಂ॥ 12-268-18 (75987)
ಯಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಃ ಸರ್ವೋ ಮೃತ್ಯುಮುಖಾದಿವ।
ವಾಕ್ಕ್ರೂರಾದ್ದಂಡಪರುಷಾತ್ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಹದ್ಭಯಂ॥ 12-268-19 (75988)
ಯಥಾವದ್ವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಿಣಾಂ।
ಅನುವರ್ತಾಮಹೇ ವೃತ್ತಮಹಿಂಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-268-20 (75989)
ಪ್ರನಷ್ಟಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧರ್ಮಃ ಸದಾಚಾರೇಣ ಮೋಹಿತಃ।
ತೇನ ವೈದ್ಯಸ್ತಪಸ್ವೀ ವಾ ಬಲವಾನ್ವಾ ವಿಮುಹ್ಯತೇ॥ 12-268-21 (75990)
ಆಚಾರಾಜ್ಜಾಜಲೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಏವಂ ಯಃ ಸಾಧುಭಿರ್ದಾಂತಶ್ಚರೇದದ್ರೋಹಚೇತಸಾ॥ 12-268-22 (75991)
ನದ್ಯಾಂ ಚೇಹ ಯಥಾ ಕಾಷ್ಠಮುಹ್ಯಮಾನಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಯದೃಚ್ಛಯೈವ ಕಾಷ್ಠೇನ ಸಂಧಿ ಗಚ್ಛೇತ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-268-23 (75992)
ತತ್ರಾಪರಾಣಿ ದಾರೂಣಿ ಸಂಸೃಜ್ಯಂತೇ ತತಸ್ತತಃ।
ತೃಣಕಾಷ್ಠಕರೀಪಾಣಿ ಕದಾಚಿನ್ನ ಸಮೀಕ್ಷಯಾ॥ 12-268-24 (75993)
ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಭೂತಂ ಜಾತು ಕಿಂಚಿತ್ಕಥಂಚನ।
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸದಾ ಮುನೇ॥ 12-268-25 (75994)
ಯಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ವಿದ್ವನ್ಸರ್ವಲೋಕೋ ವೃಕಾದಿವ।
ಕ್ರೋಶತಸ್ತೀರಮಾಸಾದ್ಯ ಯಥಾ ಸರ್ವೇ ಜಲೇಚರಾಃ॥ 12-268-26 (75995)
ಏವಮೇವಾಯಮಾಚಾರಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೋ ಯತಸ್ತತಃ।
ಸಹಾಯವಾಂದ್ರವ್ಯವಾನ್ಯಃ ಸುಭಗೋಽಥ ಪರಸ್ತಥಾ॥ 12-268-27 (75996)
ತತಸ್ತಾನೇವ ಕವಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಪ್ರವದಂತ್ಯುತ।
ಕೀರ್ತ್ಯರ್ಥಮಲ್ಪಹೃಲ್ಲೇಖಾಃ ಪಟವಃ ಕೃತ್ಸ್ನನಿರ್ಣಯಾಃ॥ 12-268-28 (75997)
ತಪೋಭಿರ್ಯಜ್ಞದಾನೈಶ್ಚ ವಾಕ್ಯೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಶ್ರಿತೈಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಭಯದಾನಸ್ಯ ಯದ್ಯತ್ಫಲಮಿಹಾಶ್ನುತೇ॥ 12-268-29 (75998)
ಲೋಕೇ ಯಃ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ದದಾತ್ಯಭಯದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಸ ಸತ್ಯಯಜ್ಞೈರೀಜಾನಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಭಯದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 12-268-30 (75999)
ನ ಭೂತಾನಾಮಹಿಂಸಾಯಾ ಜ್ಯಾಯಾಂಧರ್ಮೋಽಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಭೂತಂ ಜಾತು ಕಿಂಚಿತ್ಕಥಂಚನ।
ಸೋಽಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-268-31 (76000)
ಯಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕಃ ಸರ್ಪಾದ್ವೇಶ್ಮಗತಾದಿವ।
ನ ಸ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಇಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-268-32 (76001)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ದೇವಾಽಪಿ ಮಾರ್ಗೇ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಪದಸ್ಯ ಪದೈಪಿಣಃ॥ 12-268-33 (76002)
ದಾನಂ ಭೂತಾಭಯಸ್ಯಾಹುಃ ಸರ್ವದಾನೇಭ್ಯ ಉತ್ತಮಂ।
ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ಸತ್ಯಮಿದಂ ಶ್ರದ್ಧತ್ಸ್ವ ಮಮ ಜಾಜಲೇ॥ 12-268-34 (76003)
ಸ ಏವ ಸುಭಗೋ ಭೂತ್ವಾ ಪುನರ್ಭವತಿ ದುರ್ಭಗಃ।
ವ್ಯಾಪತ್ತಿಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜುಗುಪ್ಸಂತಿ ಜನಾಃ ಸದಾ॥ 12-268-35 (76004)
ಅಕಾರಣೋ ಹಿ ನೈವಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋ ಹಿ ಜಾಜಲೇ।
ಭೂತಭವ್ಯಾರ್ಥಮೇವೇಹ ಧರ್ಮಪ್ರವಚನಂ ಕೃತಂ॥ 12-268-36 (76005)
ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾನ್ನ ಸ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ಶಕ್ಯತೇ ಬಹುನಿಹ್ನವಃ।
ಉಪಲಭ್ಯಾಂತರಾ ಚಾನ್ಯಾನಾಚಾರಾನವಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-268-37 (76006)
ಯೇ ಚ ಚ್ಛಿಂದಂತಿ ವೃಷಣಾನ್ಯೇ ಚ ಭಿಂದಂತಿ ನಸ್ತಕಾನ್।
ವಹಂತಿ ಮಹತೋ ಭಾರಾನ್ಬಧ್ನಂತಿ ದಮಯಂತಿ ಚ।
ಹತ್ವಾ ಸತ್ವಾನಿ ಖಾದಂತಿ ತಾನ್ಕಥಂ ನ ವಿಗರ್ಹಸೇ॥ 12-268-38 (76007)
ಮಾನುಷಾ ಮಾನುಪಾನೇವ ದಾಸಭೋಗೇನ ಭುಂಜತೇ।
ವಧಬಂಧನಿರೋಧೇನ ಕಾರಯಂತಿ ದಿವಾನಿಶಂ॥ 12-268-39 (76008)
ಆತ್ಮನಶ್ಚಾಪಿ ಜಾನಾತಿ ಯದ್ದುಃಖಂ ವಧಬಂಧನೇ।
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯೇಷು ಭೂತೇಷು ಸರ್ವಂ ವಸತಿ ದೈವತಂ॥ 12-268-40 (76009)
ಆದಿತ್ಯಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ವಾಯುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಾಣಃ ಕ್ರತುರ್ಯಮಃ।
ತಾನಿ ಜೀವಾನಿ ವಿಕ್ರೀಯ ಕಾ ಮೃತೇಷು ವಿಚಾರಣಾ॥ 12-268-41 (76010)
ಅಜೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಮೇಪಃ ಸೂರ್ಯೋಽಶ್ವಃ ಪೃಥಿವೀ ವಿರಾಟ್।
ಧೇನುರ್ವತ್ಸಶ್ಚ ಸೋಮೋ ವೈ ವಿಕ್ರೀಯೈತನ್ನ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 12-268-42 (76011)
ಕಾ ತೈಲೇ ಕಾ ಧೃತೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಧುನ್ಯಪ್ಸ್ವೋಷಧೀಷು ವಾ॥ 12-268-43 (76012)
ಅದಂಶಮಶಕೇ ದೇಶೇ ಸುಖಸಂವರ್ಧಿತಾನ್ಪಶೂನ್।
ತಾಂಶ್ಚ ಮಾತುಃ ಪ್ರಿಯಾಂಜಾನನ್ನಾಕ್ರಂಯ ಬಹುಧಾ ನರಾಃ॥ 12-268-44 (76013)
ಬಹುದಂಶಾಕುಲಾಂದೇಶಾನ್ನಯಂತಿ ಬಹುಕರ್ದಮಾನ್।
ವಾಹಸಂಪೀಡಿತಾ ಧುರ್ಯಾಃ ಸೀದಂತ್ಯವಿಧಿನಾ ಪರೇ॥ 12-268-45 (76014)
ನ ಮನ್ಯೇ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಽಪಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಕೃಪಿಂ ಸಾಧ್ವಿತಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಸಾ ಚ ವೃತ್ತಿಃ ಸುದಾರುಣಾ॥ 12-268-46 (76015)
ಭೂಮಿಂ ಭೂಮಿಶಯಾಂಶ್ಚೈವ ಹಂತಿ ಕಾಷ್ಠೈರಯೋಮುಖೈಃ।
ತಥೈವಾನಡುಹೋ ಯುಕ್ತಾನ್ಕ್ಷುತ್ತೃಷ್ಣಾಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಾನ್॥ 12-268-47 (76016)
ಅಧ್ನ್ಯಾ ಇತಿ ಗವಾಂ ನಾಮ ಕ ಏತಾ ಹಂತುಮರ್ಹತಿ।
ಮಹಚ್ಚಕಾರಾಕುಶಲಂ ವೃಥಾ ಯೋ ಗಾಂ ನಿಹಂತಿ ಹ॥ 12-268-48 (76017)
ಋಪಯೋ ಯತಯೋ ಹ್ಯೇತನ್ನಹುಪೇ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯನ್।
ಗಾಂ ಮಾತರಂ ಚಾಪ್ಯವಧೀರ್ವೃಪಭಂ ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ।
ಅಕಾರ್ಯಂ ನಹುಪಾಕಾಪೀಂರ್ಲಪ್ಸ್ಯಾಮಸ್ತ್ವತ್ಕೃತೇ ವ್ಯಥಾಂ॥ 12-268-49 (76018)
ಶತಂ ಚೈಕಂ ಚ ರೋಗಾಣಾಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಪಾತಯನ್।
ಋಪಯಸ್ತೇ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾಸ್ತೇ ಚ ಜಾಜಲೇ॥ 12-268-50 (76019)
ಭ್ರೃಣಹಂ ನಹುಷಂ ತ್ವಾಹುರ್ನ ತಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ।
ಋಷಯೋ ಯತಯಃ ಶಾಂತಾಸ್ತಪಸಾ ಪ್ರತ್ಯೇಷಧಯನ್॥ 12-268-51 (76020)
ಈದೃಶಾನಶಿವಾನ್ಘೋರಾನಾಚಾರಾನಿಹ ಜಾಜಲೇ।
ಕೇವಲಾಚರಿತತ್ವಾತ್ತು ನಿಪುಣೋ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-268-52 (76021)
ಕಾರಣಾದ್ಧರ್ಮಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ನ ಲೋಕಂ ವಿರಸಂ ಚರೇತ್॥ 12-268-53 (76022)
ಯೋ ಹನ್ಯಾದ್ಯಶ್ಚ ಮಾಂ ಸ್ತೌತಿ ತತ್ರಾಪಿ ಶೃಣು ಜಾಜಲೇ।
ಸಮೌ ತಾವಪಿ ಮೇ ಸ್ಥಾತಾಂ ನ ಹಿ ಮೇ ಸ್ತಃ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ಏತದೀದೃಶಕಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-268-54 (76023)
ಉಪಪತ್ತ್ಯಾ ಹಿ ಸಂಪನ್ನೋ ಯತಿಭಿಶ್ಚೈವ ಸೇವ್ಯತೇ।
ಸತತಂ ಧರ್ಮಶೀಲೈಶ್ಚ ನಿಪುಣೇನೋಪಲಕ್ಷಿತಃ॥ ॥ 12-268-55 (76024)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 268॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-268-2 ವಾಣಿಜ ವಣಿಕ್ಪುತ್ರ॥ 12-268-3 ಅಧ್ಯಗಾ ನೈಷ್ಠಕೀಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಕುತಸ್ತ್ವಾಮಿದಮಾಗತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-268-7 ಪದ್ಮಕಂ ತುಂಗಂ ಚ ಕಾಷ್ಠವಿಶೇಷೌ। ಕಸ್ತೂರ್ಯಾದೀನ್ಗಂಧಾನ್॥ 12-268-8 ರಸಾನ್ ಲವಣಾದೀನ್॥ 12-268-16 ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-268-26 ದೃಷ್ಟಾಂತೇ ವಡವಾಗ್ನಿಃ॥ 12-268-33 ಸಂಯಗ್ಭೃತಾನಿ ಪಶ್ಯತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-268-35 ವ್ಯಾಪತ್ತಿ ನಾಶಂ। ಕರ್ಮಣಾಂ ಕರ್ಮಫಲಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗಾದೀನಾಂ॥ 12-268-36 ಅಕಾರಣಃ ಕಾರಣಮನುಷ್ಠಾನಪ್ರಯೋಜಕಂ ಫಲಂ ತದ್ಧೀನಃ॥ 12-268-38 ಯದುಕ್ತಮಲಕ್ತಪದ್ಮಕಾದೀನ್ಯಪಣ್ಯಾನಿ ವಿಕ್ರೀಣಾಸೀತಿ ತತ್ರಾಹ ಯೇಚೇತಿ। ನಸ್ತಕಾನ್ ನಾಸಾಗರ್ಭಾನ್। ವಹಂತಿ ವಾಹಯಂತಿ॥ 12-268-39 ದಾಸಭಾವೇನ ಭುಂಜತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-268-45 ಅವಿಧಿನಾ ಕತ್ವರ್ಥಾಪಿ ಹಿಂಸಾ ದೋಪಾವಹಾ ಕಿಮುತಾಽಕತ್ವರ್ಥೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-268-47 ಭೂಮಿಶಯಾನ್ಸರ್ಪಾದೀನ್। ಅಯೋಮುಖಂ ಕಾಷ್ಠಂ ಲಾಂಗಲಂ॥ 12-268-48 ನ ಹಂತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಅಧ್ನ್ಯಾ ಇತಿ ಯೋಗಾದ್ಗವಮಾವಧ್ಯತ್ವಂ ಶ್ರೌತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-268-50 ನಹುಪಕೃತಾ ಗೋವೃಪಹತ್ಯಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವೇಕಾಧಿಕಶತರೋಗರೂಪೇಣ ಕ್ಷಿಪ್ತತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-268-51 ಏವಮುಕ್ತ್ವಾಪಿ ತಪಸಾ ಧ್ಯಾನೇನ ತಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯನ್ ಪ್ರತೀಪಮವೇದಯನ್। ಹಂತಾರಮಪಿ ಧೀಪೂರ್ವಮಹಂತಾರಂ ನಹುಪಂ ಧ್ಯಾನಬಲೇನ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಥೈವ ಲೋಕೇಽಪಿ ಪ್ರಮಾದಾತ್ಕೃತೋಽಪಿ ಗೋವಧೋ ವ್ಯಾಧಿರೂಪೇಣ ಸರ್ವಲೋಕಾಪಕಾರಾಯಾಭೃತ ಕಿಮುತ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಕುತ ಇತಿ ಜ್ಞಾಪಿತವಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-268-52 ಕೇವಲೇತಿ ಪೂರ್ವೈಃ ಕೃತ ಇತ್ಯಂಧಪರಂಪರಾಮಾತ್ರಾತ್ಕರೋಪಿ ನತು ತತ್ತ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 269
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.269. ಅಧ್ಯಾಯಃ 269
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ತುಲಾಧಾರೇಣ ಜಾಜಲಯೇ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯೋಪದೇಶಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-269-0 (76025)
ಜಾಜಲಿರುವಾಚ। 12-269-0x (6292)
ಯಥಾ ಪ್ರವರ್ತಿತೋ ಧರ್ಮಸ್ತುಲಾಂ ಧಾರಯತಾ ತ್ವಯಾ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಂ ಚ ವತ್ತಿಂ ಚ ಭೂತಾನಾಮವರೋತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-269-1 (76026)
ಕೃಷ್ಯಾ ಹ್ಯನ್ನಂ ಪ್ರಭವತಿ ತತಸ್ತ್ವಮಪಿ ಜಿವಸಿ।
ಪಶುಭಿಶ್ಚೌಷಧೀಭಿಶ್ಚ ಮರ್ತ್ಯಾ ಜೀವಂತಿ ವಾಣಿಜ॥ 12-269-2 (76027)
ತತೋ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಭವತಿ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಮಪಿ ಜಲ್ಪಸಿ।
ನ ಹಿ ವರ್ತೇದಯಂ ಲೋಕೋ ವಾರ್ತಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕೇವಲಾಂ॥ 12-269-3 (76028)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-269-4x (6293)
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜಾಜಲೇ ವೃತ್ತಿಂ ನಾಸ್ಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ನಾಸ್ತಿಕಃ।
ನ ಯಜ್ಞಂ ಚ ವಿನಿಂದಾಮಿ ಯಜ್ಞವಿತ್ತು ಸುದುರ್ಲಭಃ॥ 12-269-4 (76029)
ನಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಯಜ್ಞಾಯ ಯೇ ಚ ಯಜ್ಞವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಸ್ವಯಜ್ಞಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿತ್ವಾ ಕ್ಷತ್ರಯಜ್ಞಮನುಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-269-5 (76030)
ಲುಬ್ಧೈರ್ವಿತ್ತಪರೈರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಸ್ತಿಕೈಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ವೇದವಾದಾನಭಿಜ್ಞಾನಾಂ ಸತ್ಯಾಭಾಸಮಿವಾನೃತಂ॥ 12-269-6 (76031)
ಇದಂ ದೇಯಮಿದಂ ದೇಯಮಿತಿ ನಾನ್ಯಚ್ಚಿಕೀರ್ಷತಿ।
ಅತಃ ಸ್ತೈನ್ಯಂ ಪ್ರಭವತಿ ವಿಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಜಾಜಲೇ॥ 12-269-7 (76032)
ಯದೇವ ಸುಕೃತಂ ಹವ್ಯಂ ತೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ನಮಸ್ಕಾರೇಣ ಹವಿಷಾ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೈರೌಷಧೈಸ್ತಥಾ।
ಪೂಜಾ ಸ್ಯಾದ್ದೇವತಾನಾಂ ಹಿ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-269-8 (76033)
ಇಷ್ಟಾಪೂರ್ತಾದಸಾಧೂನಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜಾ।
ಲುಬ್ಧೇಭ್ಯೋ ಜಾಯತೇ ಲುಬ್ಧಃ ಸಮೇಭ್ಯೋ ಜಾಯತೇ ಸಮಃ॥ 12-269-9 (76034)
ಯಜಮಾನಾ ಯಥಾಽಽತ್ಮಾನಮೃತ್ವಿಜಶ್ಚ ತಥಾ ಪ್ರಜಾಃ।
ಯಜ್ಞಾತ್ಪ್ರಜಾ ಪ್ರಭವತಿ ನಭಸೋಽಂಭ ಇವಾಮಲಂ॥ 12-269-10 (76035)
ಅಗ್ನೌ ಪ್ರಾಸ್ತಾಹುತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾದಿತ್ಯಮುಪಗಚ್ಛತಿ।
ಆದಿತ್ಯಾಜ್ಜಾಯತೇ ವೃಷ್ಟಿರ್ವೃಷ್ಟೇರನ್ನಂ ತತಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-269-11 (76036)
ತಸ್ಮಾತ್ಸುನಿಷ್ಠಿತಾಃ ಪೂರ್ವೇ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಲೇಭಿರೇ।
ಅಕೃಷ್ಟಪಚ್ಯಾ ಪೃಥಿವೀ ಆಶೀರ್ಭಿರ್ವೀರರುಧೋಽಭವನ್॥ 12-269-12 (76037)
ನ ತೇ ಯಜ್ಞೇಷ್ವಾತ್ಮಸು ವಾ ಫಲಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕಿಂಚನ।
ಶಂಕಮಾನಾಃ ಫಲಂ ಯಜ್ಞೇ ಯೇ ಯಜೇರನ್ಕಥಂಚನ॥ 12-269-13 (76038)
ಜಾನಂತಃ ಸರ್ವಥಾ ಸಾಧು ಲುಬ್ಧಾ ವಿತ್ತಪ್ರಯೋಜನಾಃ।
ಸ ಸ್ಮ ಪಾಪಕೃತಾಂ ಲೋಕಾನ್ಗುಚ್ಛೇದಶುಭಕರ್ಮಣಾ॥ 12-269-14 (76039)
ಪ್ರಮಾಣಮಪ್ರಮಾಣೇನ ಯಃ ಕುರ್ಯಾದಶುಭಂ ನರಃ।
ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಸೋಽಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸದೈವೇಹ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-269-15 (76040)
ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ವೇತ್ತಿ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಯಂ।
ಬ್ರಹ್ಮೈವ ವರ್ತತೇ ಲೋಕೇ ನೈವ ಕರ್ತವ್ಯತಾಂ ಪುನಃ॥ 12-269-16 (76041)
ವಿಗುಣಂ ಚ ಪುನಃ ಕರ್ಮ ಜ್ಯಾಯ ಇತ್ಯನುಶುಶ್ರುಂ।
ಸರ್ವಭೂತೋಪಕಾರಶ್ಚ ಫಲಭಾವೇ ಚ ಸಂಯಮಃ॥ 12-269-17 (76042)
ಸತ್ಯಯಜ್ಞಾ ದಮಯಜ್ಞಾ ಅಲುಬ್ಧಾಶ್ಚಾತ್ಮವೃತ್ತಯಃ।
ಉತ್ಪನ್ನತ್ಯಾಗಿನಃ ಸರ್ವೇ ಜನಾ ಆಸನ್ನಮತ್ಸರಾಃ॥ 12-269-18 (76043)
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞತತ್ತ್ವಜ್ಞಾಃ ಸ್ವಯಜ್ಞಪರಿನಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ವೇದಮಧೀಯಂತಸ್ತೋಷಯಂತ್ಯಪರಾನಪಿ॥ 12-269-19 (76044)
ಅಖಿಲಂ ದೈವತಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸಂಶ್ರಿತಂ।
ತೃಪ್ಯಂತಿ ತೃಪ್ಯತೋ ದೇವಾಸ್ತೃಪ್ತಾಽತೃಪ್ತಸ್ಯ ಜಾಜಲೇ॥ 12-269-20 (76045)
ಯಥಾ ಸರ್ವರಸೈಸ್ತೃಪ್ತೋ ನಾಭಿನಂದತಿ ಕಿಂಚನ।
ತಥಾ ಪ್ರಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯತೃಪ್ತಿಃ ಸುಖೋದಯಾ॥ 12-269-21 (76046)
ಧರ್ಮಾಧಾರಾ ಧರ್ಮಸುಖಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನವ್ಯವಸಿತಾಸ್ತಥಾ।
ಅಸ್ತಿ ನಸ್ತತ್ತ್ವತೋ ಭೂಯ ಇತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ತ್ವವೇಕ್ಷತೇ॥ 12-269-22 (76047)
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಿನಃ ಕೇಚಿತ್ಪರಂ ಪಾರಂ ತಿತೀರ್ಷವಃ।
ಅತೀವ ಪುಣ್ಯದಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಾಭಿಜನಸಂಹಿತಂ॥ 12-269-23 (76048)
ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚಂತಿ ಚ ಚ್ಯವಂತಿ ವ್ಯಥಂತಿ ಚ।
ತೇ ತು ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀಹ ಸಾತ್ವಿಕಾಃ॥ 12-269-24 (76049)
ನೈವ ತೇ ಸ್ವರ್ಗಮಿಚ್ಛಂತಿ ನ ಯಜಂತಿ ಯಶೋಧನಾಃ।
ಸತಾಂ ವರ್ತ್ಮಾನುವರ್ತಂತೇ ಯಥಾಬಲಮಹಿಂಸಯಾ॥ 12-269-25 (76050)
ವನಸ್ಪತೀನೋಷಧೀಶ್ಚ ಫಲಮೂಲಾನಿ ತೇ ವಿದುಃ।
ನ ಚೈತಾನೃತ್ವಿಜೋ ಲುಬ್ಧಾ ಯಾಜಯಂತಿ ಫಲಾರ್ಥಿನಃ॥ 12-269-26 (76051)
ಸ್ವಮೇವ ಚಾರ್ಥಂ ಕುರ್ವಾಣಾ ಯಜ್ಞಂ ಚಕ್ರುಃ ಪುನರ್ದ್ವಿಜಾಃ।
ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಕರ್ಮಾಣಾಃ ಪ್ರಜಾನುಗ್ರಹಕಾಂಯಯಾ॥ 12-269-27 (76052)
ತಸ್ಮಾತ್ತಾನೃತ್ವಿಜೋ ಲುಬ್ಧಾ ಯಾಜಯಂತ್ಯಶುಭಾನ್ನರಾನ್।
ಪ್ರಾಪಯೇಯುಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣೇನ ವೈ।
ಇತಿ ಮೇ ವರ್ತತೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಾ ಸರ್ವತ್ರ ಜಾಜಲೇ॥ 12-269-28 (76053)
ಪ್ರಯುಂಜತೇ ಯೇನ ಯಜ್ಞೇ ಸದಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಾಃ।
ತೇನ ತೇ ದೇವಯಾನೇನ ಪಥಾ ಯಾಂತಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-269-29 (76054)
ಆವೃತ್ತಿಸ್ತಸ್ಯ ಚೈಕಸ್ಯ ನಾಸ್ತ್ಯಾವೃತ್ತಿರ್ಮನೀಷಿಣಾಃ।
ಉಭೌ ತೌ ದೇವಯಾನೇನ ಗಚ್ಛತೋ ಜಾಜಲೇ ಯಥಾ॥ 12-269-30 (76055)
ಸ್ವಯಂ ಚೈಷಾಮನಡುಹೋ ಯುಂಜಂತಿ ಚ ವಹಂತಿ ಚ।
ಸ್ವಯಮುಸ್ರಾಶ್ಚ ದುಹ್ಯಂತೇ ಮನಃಸಂಕಲ್ಪಸಿದ್ಧಿಭಿಃ॥ 12-269-31 (76056)
ಸ್ವಯಂ ಯೂಪಾನುಪಾದಾಯ ಯಜಂತೇ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಯಸ್ತಥಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಗಾಮಾಲಬ್ಧುಮರ್ಹತಿ॥ 12-269-32 (76057)
ಓಷಧೀಭಿಸ್ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯಜೇರಂಸ್ತೇ ನ ತಾದೃಶಾಃ।
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಗಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ತದೃತಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-269-33 (76058)
ನಿರಾಶಿಷಮನಾರಂಭಂ ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರಮಸ್ತುತಿಂ।
ಅಕ್ಷೀಣಂ ಕ್ಷೀಣಕರ್ಮಾಣಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-269-34 (76059)
ನ ಶ್ರಾವಯನ್ನ ಚ ಯಜನ್ನ ದದದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಚ।
ಕಾಂಯಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಲಿಪ್ಸಮಾನಃ ಕಾಂ ಗತಿಂ ಯಾತಿ ಜಾಜಲೇ।
ಇದಂ ತು ದೈವತಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾ ಯಜ್ಞಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-269-35 (76060)
ಜಾಜಲಿರುವಾಚ। 12-269-36x (6294)
[ನ ವೈ ಮುನೀನಾಂ ಶೃಣುಮಃ ಸ್ಮ ತತ್ತ್ವಂ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ವಾಣಿಜ ಕಷ್ಟಮೇತತ್।
ಪೂರ್ವೇಪೂರ್ವೇ ಚಾಸ್ಯ ನಾವೇಕ್ಷಮಾಣಾ
ನಾತಃ ಪರಂ ತಮೃಷಯಃ ಸ್ಥಾಪಯಂತಿ॥ 12-269-36 (76061)
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವಾತ್ಮತೀರ್ಥೇನ ಪಶವಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುರ್ಮಖಂ।]
ಅಥ ಸ್ಮ ಕರ್ಮಣಾ ಕೇನ ವಾಣಿಜ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಸುಖಂ।
ಶಂಸ ಮೇ ತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಭೃಶಂ ವೈ ಶ್ರದ್ದಧಾಮಿ ತೇ॥ 12-269-37 (76062)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-269-38x (6295)
ಉತ ಯಜ್ಞಾ ಉತಾಯಜ್ಞಾ ಮಸ್ವಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಆಜ್ಯೇನ ಪಯಸಾ ದಧ್ನಾ ಸತ್ಕೃತ್ಯಾಮಿಕ್ಷಯಾ ತ್ವಚಾ।
ಬಾಲೈಃ ಶೃಂಗೇಣ ಪಾದೇನ ಸಂಭರತ್ಯೇವ ಗೌರ್ಮಖಂ॥ 12-269-38 (76063)
ಪತ್ನೀವ್ರತೇನ ವಿಧಿನಾ ಪ್ರಕರೋತಿ ನಿಯೋಜಯನ್।
ಇಷ್ಟಂ ತು ದೈವತಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾ ಯಜ್ಞಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-269-39 (76064)
ಪುರೋಡಾಶೋ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಶೂನಾಂ ಮೇಧ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ।
ಸರ್ವಾ ನದ್ಯಃ ಸರಸ್ವತ್ಯಃ ಸರ್ವೇ ಪುಣ್ಯಾಃ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಾಃ।
ಜಾಜಲೇ ತೀರ್ಥಮಾತ್ಮೇವ ಮಾ ಸ್ಮ ದೇಶಾತಿಥಿರ್ಭವ॥ 12-269-40 (76065)
ಏತಾನೀದೃಶಕಾಂಧರ್ಮಾನಾಚರನ್ನಿಹ ಜಾಜಲೇ।
ಕಾರಣೈರ್ಧರ್ಮಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸ ಲೋಕಾನಾಪ್ನುತೇ ಶುಭಾನ್॥ 12-269-41 (76066)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-269-42x (6296)
ಏತಾನೀದೃಶಕಾಂಧರ್ಮಾಂಸ್ತುಲಾಧಾರಃ ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ಉಪಪತ್ತ್ಯಾಽಭಿಸಂಪನ್ನಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಸದ್ಭಿರ್ನಿಷೇವಿತಾನ್॥ ॥ 12-269-42 (76067)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 269॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-269-3 ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕತ್ವೇನ ಯಜ್ಞನಿಂದಾ॥ 12-269-9 ವಿಗುಣಾ ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-269-25 ಯಜಂತೇ ಚಾವಿಹಿಂಸಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-269-38 ಅಶಕ್ತಾನಾಂ ತು ಬಾಲೈರ್ಗೋಪುಚ್ಛೇ ಪಿತೃತರ್ಪಣಾದಿನಾ। ಶೃಂಗೇಣ ಗೋಶೃಂಗೇಣಾಭಿಷೇಕಾದಿನಾ। ಪಾದ್ದೇನೇತಿ ಪಾದರಜಸೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಏತೇಷಾಂ ಗೋಸ್ಪರ್ಶನಾದೀನಾಂ ಚ ಸದ್ಯಃ ಪಾಪನಾಶಕತ್ವಂ ಪರಲೋಕಪ್ರದತ್ವಂ ಚ ಸ್ಮೃತ್ಯುಕ್ತಂ ದರ್ಶಿತಂ॥ 12-269-41 ಈದೃಶಕಾನಹಿಂಸ್ರಾನ್। ಕಾರಣೈರರ್ಥಿತ್ವಸಮರ್ಥತ್ವವಿದ್ವತ್ತ್ವತಾರತಂಯೈಃ॥ 12-269-42 ಉಪಪತ್ತ್ಯಾ ಯುತ್ತಯಾ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 270
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.270. ಅಧ್ಯಾಯಃ 270
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಾಜಲಿತುಲಾಧಾರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-270-0 (76068)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-270-0x (6297)
ಸದ್ಭಿರ್ವಾ ಯದಿ ವಾಽಸದ್ಭಿಃ ಪಂಥಾನಮಿಮಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಸಾಧು ತತೋ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ತದ್ಯಥಾ॥ 12-270-1 (76069)
ಏತೇ ಶಕುಂತಾ ಬಹವಃ ಸಮಂತಾದ್ವಿಚರಂತಿ ಹ।
ತವೋತ್ತಮಾಂಗೇ ಸಂಭೂತಾಃ ಶ್ಯೇನಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ಜಾತಯಃ॥ 12-270-2 (76070)
ಆಹೂಯೈನಾನ್ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮನ್ವಿಶಮಾನಾಂಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಪಶ್ಯೇಮಾನ್ಹಸ್ತಪಾದೈಶ್ಚ ಶ್ಲಿಷ್ಟಾಂದೇಹೇಷು ಸರ್ವಶಃ॥ 12-270-3 (76071)
ಸಂಭಾವಯಂತಿ ಪಿತರಂ ತ್ವಯಾ ಸಂಭಾವಿತಾಃ ಸ್ವಗಾಃ।
ಅಸಂಶಯಂ ಪಿತಾ ವೈ ತ್ವಂ ಪುತ್ರಾನಾಹ್ವಯ ಜಾಜಲೇ॥ 12-270-4 (76072)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-270-5x (6298)
ತತೋ ಜಾಜಲಿನಾ ತೇನ ಸಮಾಹೂತಾಃ ಪತತ್ರಿಣಃ।
ವಾಚಮುಚ್ಚಾರಯಂತಿ ಸ್ಮ ಧರ್ಮಸ್ಯ ವಚನಾತ್ಕಿಲ॥ 12-270-5 (76073)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-270-6x (6299)
ಅಹಿಂಸಾದಿ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಇಹ ಚೈವ ಪರತ್ರ ಚ।
ಶ್ರದ್ಧಾಂ ನಿಹಂತಿ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸಾ ಹತಾ ಹಂತಿ ತಂ ನರಂ॥ 12-270-6 (76074)
ಸಮಾನಾಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾನಾಂ ಸಂಯತಾನಾಂ ಸುಚೇತಸಾಂ।
ಕುರ್ವತಾಂ ಯಜ್ಞ ಇತ್ಯೇವ ನ ಯಜ್ಞೋ ಜಾತು ನೇಷ್ಯತೇ॥ 12-270-7 (76075)
ಶ್ರದ್ಧಾ ವೈ ಸಾತ್ವಿಕೀ ದೇವೀ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ದುಹಿತಾ ದ್ವಿಜ।
ಸಾವಿತ್ರೀ ಪ್ರಸವಿತ್ರೀ ಚ ಹವಿರ್ವಾಙ್ಭನಸೀ ತತಃ॥ 12-270-8 (76076)
ವಾಗ್ವೃದ್ಧಂ ತ್ರಾಯತೇ ಶ್ರದ್ಧಾ ಮನೋವೃದ್ಧಂ ಚ ಜಾಜಲೇ।
ಶ್ರದ್ಧಾವೃದ್ಧಂ ವಾಙ್ಭನಸೀ ನ ಯಜ್ಞಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-270-9 (76077)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಶುಚೇರಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯ ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯರ ಚಾಶುಚೇಃ॥ 12-270-10 (76078)
ದೇವಾ ವಿತ್ತಮಮನ್ಯಂತ ಸದೃಶಂ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಣಿ।
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ಯ ಕದರ್ಯಸ್ಯ ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ಚ ವಾರ್ಧುಷೇಃ॥ 12-270-11 (76079)
ಮೀಮಾಂಸಿತ್ವೋಭಯಂ ದೇವಾಃ ಸಮಮನ್ನಮಕಲ್ಪಯನ್।
ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಾನುವಾಚ ವಿಷಮಂ ಕೃತಮಿತ್ಯುತ॥ 12-270-12 (76080)
ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತಂ ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ಹತಮಶ್ರದ್ಧಯೇತರತ್।
ಭೋಜ್ಯಮನ್ನಂ ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ಕದರ್ಯಸ್ಯ ನ ವಾರ್ಧುಷೇಃ॥ 12-270-13 (76081)
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನ ಏವೈಕೋ ದೇವಾನಾಂ ನಾರ್ಹತೇ ಹವಿಃ।
ತಸ್ಯೈವಾನ್ನಂ ನ ಭೋಕ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-270-14 (76082)
ಅಶ್ರದ್ಧಾ ಪರಮಂ ಪಾಪಂ ಶ್ರದ್ಧಾ ಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀ।
ಜಹಾತಿ ಪಾಪಂ ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ಸರ್ಪೋ ಜೀರ್ಣಾಮಿವ ತ್ವಚಂ॥ 12-270-15 (76083)
ಜ್ಯಾಯಸೀ ಯಾ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ನಿವೃತ್ತಿಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಸಹ।
ನಿವೃತ್ತಶೀಲದೋಷೋ ಯಃ ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ಪೂತ ಏವ ಸಃ॥ 12-270-16 (76084)
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ತಪಸಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕಿಂ ವೃತ್ತೇನ ಕಿಮಾತ್ಮನಾ।
ಶ್ರದ್ಧಾಮಯೋಽಯಂ ಪುರುಷೋ ಯೋ ಯಚ್ಛ್ರದ್ಧಃ ಸ ಏವ ಸಃ॥ 12-270-17 (76085)
ಇತಿ ಧರ್ಮಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಃ ಸದ್ಭಿರ್ಧರ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ।
ವಯಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾಸ್ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಧರ್ಮದರ್ಶನಾತ್॥ 12-270-18 (76086)
ಶ್ರದ್ಧಾಂ ಕುರು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಯತ್ಪರಂ॥ 12-270-19 (76087)
`ಜಾಜಲಿರುವಾಚ। 12-270-20x (6300)
ನ ವೈ ಮುನೀನಾಂ ಶೃಣುಮಶ್ಚ ತತ್ವಂ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ವಾಣಿಜ ತತ್ವಮೇತತ್।
ಪೂರ್ವೇ ಹಿ ಪೂರ್ವೇಽಪ್ಯನವೇಕ್ಷಮಾಣಾ
ನಾತಃ ಪರಂ ತೇ ಋಷಯಃ ಸ್ಥಾಪಯಂತಿ॥ 12-270-20 (76088)
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವಾನುತೀರ್ಥೇನ ಪಶವಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುಃ ಸುಖಂ।
ಪತ್ನೀವ್ರತೇನ ವಿಧಿನಾ ಪ್ರಕರೋತಿ ನಿಯೋಜಯನ್।'
ಶ್ರದ್ಧಾವಾಞ್ಶ್ರದ್ದಧಾನಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚೈವ ಹಿ ವಾಣಿಜ॥ 12-270-21 (76089)
ತುಲಾಧಾರ ಉವಾಚ। 12-270-22x (6301)
ಸ್ವವರ್ತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತಶ್ಚೈವ ಗರೀಯಾನೇವ ಜಾಜಲೇ॥ 12-270-22 (76090)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-270-23x (6302)
ತತೋಽಚಿರೇಣ ಕಾಲೇನ ತುಲಾಧಾರಃ ಸ ಏವ ಚ।
ದಿವಂ ಗತ್ವಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೌ ವಿಹರೇತಾಂ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಸ್ವಂಸ್ವಂ ಸ್ಥಾನಮುಪಾಗಂಯ ಸ್ವಕರ್ಮಫಲನಿರ್ಮಿತಂ॥ 12-270-23 (76091)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾರ್ಥಂ ಚ ತುಲಾಧಾರೇಣ ಭಾಪಿತಂ।
ಸಂಯಕ್ಚೈವಮುಪಾಲಬ್ಧೋ ಧರ್ಮಶ್ಚೋಕ್ತಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-270-24 (76092)
ತಸ್ಯ ವಿಖ್ಯಾತವೀರ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಜಾಜಲಿಃ।
ತುಲಾಧಾರಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಶಾಂತಿಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-270-25 (76093)
`ಸಮಾನಾಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾನಾಂ ಯುಕ್ತಾನಾಂ ಚ ಯಥಾಬಲಂ।
ಕುರ್ವತಾಂ ಯಜ್ಞ ಇತ್ಯೇವ ನಾಯಜ್ಞೋ ಜಾತು ನೇಷ್ಯತೇ॥' 12-270-26 (76094)
ಏವಂ ಬಹುಮತಾರ್ಥಂ ಚ ತುಲಾಧಾರೇಣ ಭಾಷಿತಂ।
ಯಥೌಪಂಯೋಪದೇಶೇನ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-270-27 (76095)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 270॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-270-1 ಅಯಂ ಪಂಥಾಃ ಸಮಾಶ್ರಿತ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-270-3 ತತಸ್ತತಃ ತೇಷು ತೇಷು ನೀಡೇಷು ಪ್ರವೇಶಾಯ ಶ್ಲಿಷ್ಟಾನ್ ಸಂಕುಚಿತಹಸ್ತಪಾದಾನ್॥ 12-270-5 ವಾಚಮುಚ್ಚಾರಯಂತಿ। ನಿಃಶಂಕಂ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ಧರ್ಮಸ್ಯಾಽಹಿಂಸಾತ್ಮಕಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಿನೋ ವಚನಾತ್ಪ್ರಿಯವಚನಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-270-6 ಹಿಂಸಾ ಆದಿಪದಾರ್ಥಃ। ಇಹ ಪರತ್ರ ಚ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಫಲಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ತತ್ರ ಹಿಂಸಾಫಲಮಾಹ ಶ್ರದ್ಧಾಮಿತಿ। ಹಿಂಸಾ ಶ್ರದ್ಧಾಂ ವಿಶ್ವಾಸಂ ನಿಹಂತೀತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜ್ಯಂ। ತಂ ವಿಶ್ವಾಸಘಾತಿನಂ। ಸ್ಪರ್ಧಾನಿಹಂತಿ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಸ ಹತೋ ಹಂತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಹಿಂಸಾ ನಿಹಂತಿ ವೈ ಧರ್ಮಸಂಹತೋ ಹಂತೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-270-7 ಸಮಾನಾಂ ಲಾಭಾಲಾಭಯೋಃ ಯಜ್ಞಃ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯೇವಾಭಿಸಂಧಾಯ ಕುರ್ವತಾಂ ಫಲಂ ಚಾಭಿಸಂಧಾಯೇತಿ ಏವಾರ್ಥಃ। ತೇಷಾಂ ಯಜ್ಞೋ ನೇಷ್ವತ ಇತಿ ನ। ಸಂಗತಾನಾಂ ಸುಚೇತಸಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-270-9 ವಾಚಾ ಸ್ವರವರ್ಣವಿಪರ್ಯಾಸೇನ ಯದ್ವೃದ್ಧಂ ಛಿನ್ನಂ ನಷ್ಟಂ ಮಂತ್ರಾದ್ಯುಚ್ಚಾರಣೇ ತಚ್ಛ್ರದ್ಧಾ ತ್ರಾಯತೇ ಸಮಾಧತ್ತೇ। ಮನಸಾ ವ್ಯಗ್ರೇಣ ಯನ್ನಷ್ಟಂ ದೇವತಾಧ್ಯಾನಾದಿ॥ 12-270-12 ಮೀಮಾಂಸಿತ್ವಾ ವಿಚಾರ್ಯ॥ 12-270-14 ಹವಿರ್ದಾತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-270-17 ಯತ್ ಯಾ ಸಾತ್ವಿಕೀ ರಾಜಸೀ ತಾಮಸೀ ವಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಯಸ್ಯ ಸ ಯಚ್ಛ್ರದ್ಧಃ। ಸ ಏವ ಸ ಸಾತ್ವಿಕೋ ರಾಜಸಸ್ತಾಮಸೋ ವಾ॥ 12-270-18 ಧರ್ಮದರ್ಶನಾಖ್ಯಾನ್ಮುನೇಧೈರ್ಮಂ ವಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಂತಃ॥ 12-270-19 ಸ್ಪರ್ಧಾಂ ಜಹಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-270-21 ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ವೇದವಾಕ್ಯೇ। ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ತದರ್ಥಮನುಷ್ಠಾತುಂ ಮಮೇದಂ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯವಾನ್। ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ॥ 12-270-22 ಗರೀಯಾನೇವ ಭೂತಲೇ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-270-27 ಯರ್ಥಾಪಂಯೋಪದೇಶೇನ ಯಥಾಯದ್ದಷ್ಟಾಂತಕೀರ್ತನೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 271
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.271. ಅಧ್ಯಾಯಃ 271
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಹಿಂಸಾತ್ಯಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಶರೀರಾವಿರೋಧೇನ ಧರ್ಮಾಚರಣಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-271-0 (76096)
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-271-0x (6303)
ಶರೀರಮಾಪದಶ್ಚೈವ ನ ವಿದಂತ್ಯವಿಹಿಂಸಕಾಃ।
ಕಥಂ ಯಾತ್ರಾ ಶರೀರಸ್ಯ ನಿರಾರಂಭಸ್ಯ ಸೇತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-271-1 (76097)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-271-2x (6304)
ಯಥಾ ಶರೀರಂ ನ ಂಲಾಯೇನ್ನೈವ ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಭವೇತ್।
ತಥಾ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತೇತ ಸಮರ್ಥೋ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್॥' 12-271-2 (76098)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪ್ರಜಾನಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ಗೀತಂ ರಾಜ್ಞಾ ವಿಚಖ್ಯುನಾ॥ 12-271-3 (76099)
ಛಿನ್ನಸ್ಥೂಣಂ ವೃಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿರಾವಂ ಚ ಗವಾಂ ಭೃಶಂ।
ಗೋಗೃಹೇ ಯಜ್ಞವಾಟೇ ಚ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-271-4 (76100)
ಸ್ವಸ್ತಿ ಗೋಭ್ಯೋಽಸ್ತು ಲೋಕೇಷು ತತೋ ನಿರ್ವಚನಂ ಕೃತಂ।
ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಹಿ ಪ್ರವೃತ್ತಾಯಾಮಾಶೀರೇಷಾ ತು ಕಲ್ಪಿತಾ॥ 12-271-5 (76101)
ಅವ್ಯವಸ್ಥಿತಮರ್ಯಾದೈರ್ವಿಮೂಢೈರ್ನಾಸ್ತಿಕೈರ್ನರೈಃ।
ಸಂಶಯಾತ್ಮಭಿರವ್ಯಕ್ತೈರ್ಹಿಂಸಾ ಸಮನುದರ್ಶಿತಾ॥ 12-271-6 (76102)
ಸರ್ವಕರ್ಮಗ್ವಹಿಂಸಾಂ ಹಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮನುರಬ್ರವೀತ್।
ಕಾಮಕಾರಾದ್ವಿಹಿಂಸಂತಿ ಬಹಿರ್ವೇದ್ಯಾಂ ಪಶೂನ್ನರಾಃ॥ 12-271-7 (76103)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಮಾಣತಃ ಕಾರ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋ ವಿಜಾನತಾ।
ಅಹಿಂಸಾ ಹ್ಯೇವ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಧರ್ಮೇಭ್ಯೋ ಜ್ಯಾಯಸೀ ಮತಾ॥ 12-271-8 (76104)
ಉಪೋಷ್ಯ ಸಂಶಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಹಿತ್ವಾ ವೇದಕೃತಾಂ ಶುಚಿಃ।
ಆಚಾರ ಇತ್ಯನಾಚಾರಃ ಕೃಪಣಾಃ ಫಲಹೇತವಃ॥ 12-271-9 (76105)
ಯದಿ ಚ್ಛಿಂದಂತಿ ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ಯೂಪಾಂಶ್ಚೋದ್ದಿಶ್ಯ ಮಾನವಾಃ।
ವೃಥಾ ಮಾಂಸಾನಿ ಖಾದಂತಿ ನೈಪ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-271-10 (76106)
ಸುರಾಂ ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಮಧು ಮಾಂಸಮಾಸವಂ ಕೃಸರೌದನಂ।
ಧೂರ್ತೈಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಂ ಹ್ಯೇತನ್ನೈತದ್ವೇದೇಷು ಕಲ್ಪಿತಂ।
ಕಾಮಾನ್ಮೋಹಾಚ್ಚ ಲೋಭಾಚ್ಚ ಲೌಲ್ಯಮೇತತ್ಪ್ರವರ್ತಿತಂ॥ 12-271-11 (76107)
ವಿಷ್ಣುಮೇವಾಭಿಜಾನಂತಿ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ।
ಪಾಯಸೈಃ ಸುಮನೋಭಿಶ್ಚ ತಸ್ಯೈವ ಯಜನಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-271-12 (76108)
ಯಜ್ಞಿಯಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ವೃಕ್ಷಾ ವೇದೇಷು ಪರಿಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಯಚ್ಚಾಪಿ ಕಿಂಚಿತ್ಕರ್ತವ್ಯಮನ್ಯಚ್ಚೋಕ್ಷೈಃ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಂ।
ಮಹಾಸತ್ವೈಃ ಶುದ್ಧಭಾವೈಃ ಸರ್ವಂ ದೇವಾರ್ಹಮೇವ ತತ್॥ 12-271-13 (76109)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-271-14x (6305)
ಶರೀರಮಾಪದಶ್ಚಾಪಿ ವಿವದಂತ್ಯವಿಹಂಸತಃ।
ಕಥಂ ಯಾತ್ರಾ ಶರೀರಸ್ಯ ನಿರಾರಂಭಸ್ಯ ಸೇತ್ಸ್ಯತೇ॥ 12-271-14 (76110)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-271-15x (6306)
ಯಥಾ ಶರೀರಂ ನ ಗ್ಲಾಯೇನ್ನೇಯಾನ್ಮೃತ್ಯುವಶಂ ಯಥಾ।
ತಥಾ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತೇತ ಸಮರ್ಥೋ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್॥ ॥ 12-271-15 (76111)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 271॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-271-4 ಛಿನ್ನಾ ವಿಶಸ್ತಾ ಸ್ಥೂಣಾ ಪ್ರತಿಮಾ ಶರೀರಂ ಯಸ್ಯ ತಂ॥ 12-271-5 ನಿಶ್ಚಿತಂ ವಚನಂ ನಿರ್ವಚನಂ। ಏಷಾ ಸ್ವಸ್ತಿ ಗೋಭ್ಯೋಽಸ್ತ್ವಿತಿ ಹಿಂಸಾ ಕತೌ ಪಶ್ವಾಲಂಭಃ॥ 12-271-9 ವೇದಕೃತಾಂ ವೇದೋಕ್ತಾಂ ಹಿಂಸಾಂ। ಆಚಾರ ಇತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಅನಾಚಾರಃ ಆಚರಣಹೀನಃ॥ 12-271-12 ವಿಷ್ಣುಮೇವ ಯಜಂತೀಹೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-271-13 ಚೋಕ್ಷೈರ್ವಿಶುದ್ಧೈಃ॥ 12-271-14 ಆಪದಃ ಶರೀರಂ ಶೋಪಯಂತಿ ಶರೀರಂ ಚಾಪದಾಂ ನಾಶಮಿಚ್ಛತ್ಯತೋಽತ್ಯಂತಂ ಹಿಂಸಾಶೂನ್ಯಸ್ಯ ಕಥಂ ಶರೀರನಿರ್ವಾಹ ಇತ್ಯಾಹ ಶರೀರಮಿತಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 272
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.272. ಅಧ್ಯಾಯಃ 272
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಚಿರಕಾರಿಕೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-272-0 (76112)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-272-0x (6307)
ಕಥಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಶೀಘ್ರಂ ವಾಽಥ ಚಿರೇಣ ವಾ।
ಸರ್ವಥಾ ಕಾರ್ಯದುರ್ಗೇಽಸ್ಮಿನ್ಭವಾನ್ನಃ ಪರಮೋ ಗುರುಃ॥ 12-272-1 (76113)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-272-2x (6308)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಚಿರಕಾರೇಸ್ತು ಯತ್ಪೂರ್ವಂ ವೃತ್ತಮಾಂಗಿರಸಾಂ ಕುಲೇ॥ 12-272-2 (76114)
`ಗೌತಮಸ್ಯ ಸುತಾ ಹ್ಯಾಸನ್ವೀಯಾಂಶ್ಚಿರಕಾರಿಕಃ।'
ಚಿರಕಾರಿಕ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭದ್ರಂ ತೇ ಚಿರಕಾರಿಕ।
ಚಿರಕಾರೀ ಹಿ ಮೇಧಾವೀ ನಾಪರಾಧ್ಯತಿ ಕರ್ಮಸು॥ 12-272-3 (76115)
ಚಿರಕಾರೀ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗೌತಮಸ್ಯಾಭವತ್ಸುತಃ।
ಚಿರೇಣ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ವಿಮೃಶ್ಯಾರ್ಥಾನ್ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-272-4 (76116)
ಚಿರಂ ಸ ಚಿಂತಯತ್ಯರ್ಥಾಂಶ್ಚಿರಂ ಜಾಗ್ರಚ್ಚಿರಂ ಸ್ವಪನ್।
ಚಿರಂ ಕಾರ್ಯಾಭಿಷತ್ತಿಂ ಚ ಚಿರಕಾರೀ ತಥೋಚ್ಯತೇ॥ 12-272-5 (76117)
ಅಲಸಗ್ರಹಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುರ್ಮೇಧಾವೀತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ।
ಬುದ್ಧಿಲಾಘವಯುಕ್ತೇನ ಜನೇನಾದೀರ್ಘದರ್ಶಿನಾ॥ 12-272-6 (76118)
ವ್ಯಭಿಚಾರೇ ತು ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ವ್ಯತಿಕ್ರಂಯಾಪರಾನ್ಸುತಾನ್।
ಪಿತ್ರೋಕ್ತಃ ಕುಪಿತೇನಾಥ ಜಹೀಮಾಂ ಜನನೀಮಿತಿ॥ 12-272-7 (76119)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ತದಾ ವಿಪ್ರೋ ಗೌತಮೋ ಜಪತಾಂ ವರಃ।
ಅವಿಮೃಶ್ಯ ಮಹಾಭಾಗೋ ವನಮೇವ ಜಗಾಮ ಸಃ॥ 12-272-8 (76120)
ಸ ತಥೇತಿ ಚಿರೇಣೋಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಚಿರಕಾರಿಕಃ।
ವಿಮೃಶ್ಯ ಚಿರಕಾರಿತ್ವಾಚ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವೈ ಚಿರಂ॥ 12-272-9 (76121)
ಪಿತುರಾಜ್ಞಾಂ ಕಥಂ ಕುರ್ಯಾಂ ನ ಹನ್ಯಾಂ ಮಾತರಂ ಕಥಂ।
ಕಥಂ ಧರ್ಮಚ್ಛಲೇ ನಾಸ್ಮಿನ್ನಿಮಜ್ಜೇಯಮಸಾಧುವತ್॥ 12-272-10 (76122)
ಪಿತುರಾಜ್ಞಾ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಧರ್ಮೋ ಮಾತೃರಕ್ಷಣಂ।
ಅಸ್ವತಂತ್ರಂ ಚ ಪುತ್ರತ್ವಂ ಕಿಂತು ಮಾಂ ನಾನುಪೀಡಯೇತ್॥ 12-272-11 (76123)
ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಹತ್ವಾ ಮಾತರಂ ಚ ಕೋ ಹಿ ಜಾತು ಸುಖೀ ಭವೇತ್।
ಪಿತರಂ ಚಾಪ್ಯವಜ್ಞಾಯ ಕಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-272-12 (76124)
ಅನವಜ್ಞಾ ಪಿತುರ್ಯುಕ್ತಾ ಸ್ವಧರ್ಮೋ ಮಾತೃರಕ್ಷಣಂ।
ಯುಕ್ತಕ್ಷಮಾವುಭಾವೇತೌ ನಾತಿವರ್ತೇತಮಾಂ ಕಥಂ॥ 12-272-13 (76125)
ಪಿತಾ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾಧತ್ತೇ ಜಾಯಾಯಾಂ ಜಾಯತಾಮಿತಿ।
ಶೀಲಚಾರಿತ್ರಗೋತ್ರಸ್ಯ ಧಾರಣಾರ್ಥಂ ಕುಲಸ್ಯ ಚ॥ 12-272-14 (76126)
ಸೋಽಹಂ ಮಾತ್ರಾ ಸ್ವಯಂ ಪಿತ್ರಾ ಪುತ್ರತ್ವೇ ಪ್ರಕೃತಃ ಪುನಃ।
ವಿಜ್ಞಾನಂ ಮೇ ಕಥಂ ನ ಸ್ಯಾದ್ದ್ವೌ ಬುದ್ಧ್ಯೇ ಚಾತ್ಮಸಂಭವಂ॥ 12-272-15 (76127)
ಜಾತಕರ್ಮಣಿ ಯತ್ಪ್ರಾಹ ಪಿತಾ ಯಚ್ಚೋಪಕರ್ಮಣಿ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಃ ಸ ದೃಢೀಕಾರಃ ಪಿತುರ್ಗೌರವನಿಶ್ಚಯೇ॥ 12-272-16 (76128)
ಗುರುರಗ್ರ್ಯಃ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಪೋಷಣಾಧ್ಯಾಪನಾನ್ವಿತಃ।
ಪಿತಾ ಯದಾಹ ಧರ್ಮಃ ಸ ವೇದೇಷ್ವಪಿ ಸುನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-272-17 (76129)
ಪ್ರೀತಿಮಾತ್ರಂ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಃ ಸರ್ವಂ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವೈ ಪಿತಾ।
ಶರೀರಾದೀನಿ ದೇಯಾನಿ ಪಿತಾ ತ್ವೇಕಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 12-272-18 (76130)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತುರ್ವಚಃ ಕಾರ್ಯಂ ನ ವಿಚಾರ್ಯಂ ಕದಾಚನ।
ಪಾತಕಾನ್ಯಪಿ ಪೂಯಂತೇ ಪಿತುಃರ ಶಾಸನಕಾರಿಣಃ॥ 12-272-19 (76131)
ಭಾಗ್ಯಭೋಗೇ ಪ್ರಸವನೇ ಸರ್ವಲೋಕನಿದರ್ಶನೇ।
ಧಾತ್ರ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸಮಾಯೋಗೇ ಸೀಮಂತೋನ್ನಯನೇ ತಥಾ॥ 12-272-20 (76132)
ಪಿತಾ ಧರ್ಮಃ ಪಿತಾ ಸ್ವರ್ಗಃ ಪಿತಾ ಹಿ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ಪಿತರಿ ಪ್ರೀತಿಮಾಪನ್ನೇ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರೀಣಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-272-21 (76133)
ಆಶಿಷಸ್ತಾ ಭಜಂತ್ಯನಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಾಹ ಯತ್ಪಿತಾ।
ನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಸರ್ವಪಾಪಾನಾಂ ಪಿತಾ ಯಚ್ಚಾಭಿನಂದತಿ॥ 12-272-22 (76134)
ಮುಚ್ಯತೇ ಬಂಧನಾತ್ಪುರುಷಂ ಫಲಂ ವೃಕ್ಷಾನ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯನ್ನಪಿ ಸುತಸ್ನೇಹೈಃ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ನ ಮುಂಚತಿ॥ 12-272-23 (76135)
ಏತದ್ವಿಚಿಂತಿತಂ ತಾವತ್ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಿತೃಗೌರವಂ।
ಪಿತಾ ನಾಲ್ಪತರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಚಿಂತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾತರಂ॥ 12-272-24 (76136)
ಯೋ ಹ್ಯಯಂ ಮಯಿ ಸಂಘಾತೋ ಮರ್ತ್ಯತ್ವೇ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಃ।
ಅಸ್ಯ ಮೇ ಜನನೀ ಹೇತುಃ ಪಾವಕಸ್ಯ ಯಥಾಽರಣಿಃ॥ 12-272-25 (76137)
ಮಾತಾ ದೇಹಾರಣಿಃ ಪುಂಸಾಂ ಸರ್ವಸ್ಯಾರ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ವೃತಿಃ।
ಮಾತೃಲಾಭೇ ಸನಾಥತ್ವಮನಾಥತ್ವಂ ವಿಪರ್ಯಯೇ॥ 12-272-26 (76138)
ನ ಚ ಶೋಚತಿ ನಾಪ್ಯೇನಂ ಸ್ಥಾವಿರ್ಯಮಪಕರ್ಷತಿ।
ಶ್ರಿಯಾ ಹೀನೋಽಪಿ ಯೋ ಗೇಹಮಂಬೇತಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-272-27 (76139)
ಪುತ್ರಪೌತ್ರೋಪಪನ್ನೋಪಿ ಜನನೀಂ ಯಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಅಪಿ ವರ್ಷಶತಸ್ಯಾಂತೇ ಸ ದ್ವಿಹಾಯನವಚ್ಚರೇತ್॥ 12-272-28 (76140)
ಸಮರ್ಥಂ ವಾಽಸಮರ್ಥಂ ವಾ ಕೃಶಂ ವಾಪ್ಯಕೃಶಂ ತಥಾ।
ರಕ್ಷತ್ಯೇವ ಸುತಂ ಮಾತಾ ನಾನ್ಯಃ ಪೋಷ್ಟಾ ವಿಧಾನತಃ॥ 12-272-29 (76141)
ತದಾ ಸ ವೃದ್ಧೋ ಭವತಿ ತದಾ ಭವತಿ ದುಃಖಿತಃ।
ತದಾ ಶೂನ್ಯಂ ಜಗತ್ತಸ್ಯ ಯದಾ ಮಾತ್ರಾ ವಿಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-272-30 (76142)
ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮಾ ಚ್ಛಾಯಾ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮಾ ಗತಿಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮಂ ತ್ರಾಣಂ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮಾ ಪ್ರಿಯಾ॥ 12-272-31 (76143)
ಕುಕ್ಷೌ ಸಂಧಾರಣಾದ್ಧಾತ್ರೀ ಜನನಾಜ್ಜನನೀ ಸ್ಮೃತಾ।
ಅಂಗಾನಾಂ ವರ್ಧನಾದಂಬಾ ವೀರಸೂತ್ವೇನ ವೀರಸೂಃ॥ 12-272-32 (76144)
ಶಿಶೋಃ ಶುಶ್ರೂಷಣಾಚ್ಛುಶ್ರೂರ್ಮಾತಾ ದೇಹಮನಂತರಂ।
ಚೇತನಾವಾನ್ಸ ಕೋ ಹನ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ನಾಸುಷಿರಂ ಶಿರಃ॥ 12-272-33 (76145)
ದಂಪತ್ಯೋಃ ಪ್ರಾಣಸಂಶ್ಲೇಷೇ ಯೋಽಭಿಸಂಧಿಃ ಕೃತಃ ಕಿಲ।
ತಂ ಮಾತಾ ಚ ಪಿತಾ ಚೇತಿ ಭೂತಾರ್ಥೋ ಮಾತರಿ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-272-34 (76146)
ಮಾತಾ ಜಾನಾತಿ ಯದ್ಗೋತ್ರಂ ಮಾತಾ ಜಾನಾತಿ ಯಸ್ಯ ಸಃ।
ಮಾತುರ್ಭರಣಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರೀತಿಃ ಸ್ನೇಹಃ ಪಿತುಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-272-35 (76147)
ಪಾಣಿಬಂಧಂ ಸ್ವಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಹಧರ್ಮಮುಪೇತ್ಯ ಚ।
ಯದಾ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಾರ್ಹಂತಿ ಯಾಪ್ಯತಾಂ॥ 12-272-36 (76148)
ಭರಣಾದ್ಧಿ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಭರ್ತಾ ಪಾಲನಾದ್ಧಿ ಪತಿಸ್ತಥಾ।
ಗುಣಸ್ಯಾಸ್ಯ ನಿವೃತ್ತೌ ತು ನ ಭರ್ತಾ ನ ಪುನಃ ಪತಿಃ॥ 12-272-37 (76149)
ಏವಂ ಸ್ತ್ರೀ ನಾಪರಾಘ್ನೋತಿ ನರ ಏವಾಪರಾಧ್ಯತಿ।
ವ್ಯುಚ್ಚರಂಶ್ಚ ಮಹಾದೋಷಂ ನರ ಏವಾಪರಾಧ್ಯತಿ॥ 12-272-38 (76150)
ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಹಿ ಪರಮೋ ಭರ್ತಾ ದೈವತಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಮನಾ ತು ಸದೃಶಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮಂ ದದೌ॥ 12-272-39 (76151)
ನಾಪರಾಧೋಽಸ್ತಿ ನಾರೀಣಾಂ ನರ ಏವಾಪರಾಧ್ಯತಿ।
ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಪರಾಧ್ಯತ್ವಾನ್ನಾಪರಾಧ್ಯಂತಿ ಚಾಂಗನಾಃ॥ 12-272-40 (76152)
ಯಶ್ಚನೋಕ್ತೋಽಥ ನಿರ್ದೇಶಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಮೈಥುನವೃದ್ಧಯೇ।
ತಸ್ಯ ಸ್ಮಾರಯತೋ ವ್ಯಕ್ತಮಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 12-272-41 (76153)
ಏವಂ ನಾರೀಂ ಮಾತರಂ ಚ ಗೌರವೇ ಚಾಧಿಕೇ ಸ್ಥಿತಾಂ।
ಅವಧ್ಯಾಂ ತು ವಿಜಾನೀಯುಃ ಪಶವೋಽಪ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಾಃ॥ 12-272-42 (76154)
ದೇವತಾನಾಂ ಸಮಾವಾಯಮೇಕಸ್ಥಂ ಪಿತರಂ ವಿದುಃ।
ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಸ್ನೇಹಾದಭ್ಯೇತಿ ಮಾತರಂ॥ 12-272-43 (76155)
ಏವಂ ವಿಮೃಶತಸ್ತಸ್ಯ ವಿರಕಾರಿತಯಾ ಬಹು।
ದೀರ್ಘಃ ಕಾಲೋ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಸ್ತತೋಸ್ಯಾಭ್ಯಾಗಮತ್ಪಿತಾ॥ 12-272-44 (76156)
ಮೇಧಾತಿಥಿರ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗೌತಮಸ್ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ವಿಮೃಶ್ಯ ತೇನ ಕಾಲೇನ ಪತ್ನ್ಯಾಃ ಸಂಸ್ಥಾವ್ಯತಿಕ್ರಮಂ॥ 12-272-45 (76157)
ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಭೃಶಸಂತಪ್ತೋ ದುಃಖೇನಾಶ್ರೂಣಿ ವರ್ತಯನ್।
ಶ್ರುತಧೈರ್ಯಪ್ರಸಾದೇನ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಮುಪಾಗತಃ॥ 12-272-46 (76158)
ಆಶ್ರಮಂ ಮಮ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ರಿಲೋಕೇಶಃ ಪುರಂದರಃ।
ಅತಿಥಿವ್ರತಮಾಸ್ಥಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-272-47 (76159)
ಸ ಮಯಾ ಸಾಂತ್ವಿತೋ ವಾಗ್ಭಿಃ ಸ್ವಾಗತೇನಾಭಿಷೂಜಿತಃ।
ಅರ್ಧ್ಯಂ ಪಾದ್ಯಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಮಯಾ ಚ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಃ॥ 12-272-48 (76160)
ಪರವಾನಸ್ಮಿ ಚೇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಣಯಿಷ್ಯತಿ ತೇನ ಚ।
ಅತ್ರ ಚಾಕುಶಲೇ ಜಾತೇ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ನಾಸ್ತಿ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 12-272-49 (76161)
ಏವಂ ನ ಸ್ತ್ರೀ ನ ಚೈವಾಹಂ ನಾಧ್ವಗಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ।
ಅಪರಾಧ್ಯತಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಮಾದಸ್ತ್ವಪರಾಧ್ಯತಿ॥ 12-272-50 (76162)
ಈರ್ಷ್ಯಾಜಂ ವ್ಯಸನಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತೇನ ಚೈವೋರ್ಧ್ವರೇತಸಃ।
ಈರ್ಷ್ಯಯಾ ತ್ವಹಮಾಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಮಗ್ನೋ ದುಷ್ಕೃತಸಾಗರೇ॥ 12-272-51 (76163)
ಹತ್ವಾ ಸಾಧ್ವೀಂ ಚ ನಾರೀಂ ಚ ವ್ಯಸನಿತ್ವಾಚ್ಚ ವಾಸಿತಾಂ।
ಭರ್ತವ್ಯತ್ವೇನ ಭಾರ್ಯಾಂ ಚ ಕೋ ನು ಮಾಂ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-272-52 (76164)
ಅಂತರೇಣ ಮಯಾಽಽಜ್ಞಪ್ತಶ್ಚಿರಕಾರೀತ್ಯುದಾರಧೀಃ।
ಯದ್ಯದ್ಯ ಚಿರಕಾರೀ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಮಾಂ ತ್ರಾಯೇತ ಪಾತಕಾತ್॥ 12-272-53 (76165)
ಚಿರಕಾರಿಕ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭದ್ರಂ ತೇ ಚಿರಕಾರಿಕ।
ಯದ್ಯದ್ಯ ಚಿರಕಾರೀ ತ್ವಂ ತತೋಽಸಿ ಚಿರಕಾರಿಕಃ॥ 12-272-54 (76166)
ತ್ರಾಹಿ ಮಾಂ ಮಾತರಂ ಚೈವ ತಪೋ ಯಚ್ಚಾರ್ಜಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಪಾತಕೇಭ್ಯಶ್ಚ ಭವಾದ್ಯ ಚಿರಕಾರಿಕಃ॥ 12-272-55 (76167)
ಸಹಜಂ ಚಿರಕಾರಿತ್ವಮತಿಪ್ರಜ್ಞತಯಾ ತವ।
ಸಫಲಂ ತತ್ತಥಾ ತೇಽಸ್ತು ಭವಾದ್ಯ ಚಿರಕಾರಿಕಃ॥ 12-272-56 (76168)
ಚಿರಮಾಂಶಸಿತೋ ಮಾತ್ರಾ ಚಿರಂ ಗರ್ಭೇಣ ಧಾರಿತಃ।
ಸಫಲಂ ಚಿಕಾರಿತ್ವಂ ಕುರು ತ್ವಂ ಚಿರಕಾರಿಕ॥ 12-272-57 (76169)
ಚಿರಾಯತೇ ಚ ಸಂತಾಪಾಚ್ಚಿರಂ ಸ್ವಪಿತಿ ಧಾರಿತಃ।
ಆವಯೋಶ್ಚಿರಸಂತಾಪಾದವೇಕ್ಷ್ಯ ಚಿರಕಾರಿಕ॥ 12-272-58 (76170)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-272-59x (6309)
ಏವಂ ಸ ದುಃಖಿತೋ ರಾಜನ್ಮಹರ್ಷಿರ್ಗೌತಮಸ್ತದಾ।
ಚಿರಕಾರಿಂ ದದರ್ಶಾಥ ಪುತ್ರಂ ಸ್ಥಿತಮಥಾಂತಿಕೇ॥ 12-272-59 (76171)
ಚಿರಕಾರೀ ತು ಪಿತರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಮದುಃಖಿತಃ।
ಶಸ್ತ್ರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಸಾದಾಯೋಪಚಕ್ರಮೇ॥ 12-272-60 (76172)
ಗೌತಮಸ್ತಂ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಿರಸಾ ಪತಿತಂ ಭುವಿ।
ಪತ್ನೀಂ ಚೈವ ನಿರಾಕಾರಾಂ ಪರಾಮಭ್ಯಾಗಮನ್ಮುದಂ॥ 12-272-61 (76173)
ನ ಹಿ ಸಾ ತೇನ ಸಂಭೇದಂ ಪತ್ನೀ ನೀತಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವಿಜನೇ ಚಾಶ್ರಮಸ್ಥೇನ ಪುತ್ರಶ್ಚಾಪಿ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-272-62 (76174)
ಹನ್ಯಾ ಇತಿ ಸಮಾದೇಶಃ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣೌ ಸುತೇ ಸ್ಥಿತೇ।
ವಿನೀತೇ ಪ್ರಸವತ್ಯರ್ಥೇ ವಿವಾಸೇ ಚಾತ್ಮಕರ್ಮಸು॥ 12-272-63 (76175)
ಬುದ್ಧಿಶ್ಚಾಸೀತ್ಸುತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತುಶ್ಚರಣಯೋರ್ನತಂ।
ಶಸ್ತ್ರಗ್ರಹಣಚಾಪಲ್ಯಂ ಸಂವೃಣೋತಿ ಭಯಾದಿತಿ॥ 12-272-64 (76176)
ತತಃ ಪಿತ್ರಾ ಚಿರಂ ಸ್ತುತ್ವಾ ಚಿರಂ ಚಾಘ್ರಾಯ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಚಿರಂ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಚಿರಂ ಜೀವೇತ್ಯುದಾಹೃತಃ॥ 12-272-65 (76177)
ಏವಂ ಸ ಗೌತಮಃ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರೀತಿಹರ್ಷಗುಣೈರ್ಯುತಃ।
ಅಭಿನಂದ್ಯ ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-272-66 (76178)
ಚಿರಕಾರಿಕ ಭದ್ರಂ ತೇ ಚಿರಕಾರೀ ಚಿರಂ ಭವ।
ಚಿರಾಯ ಯದಿ ತೇ ಸೌಂಯ ಚಿರಮಸ್ಮಿ ನ ದುಃಖಿತಃ॥ 12-272-67 (76179)
ಗಾಥಾಶ್ಚಾಪ್ಯಬ್ರವೀದ್ವಿದ್ವಾನ್ಗೌತಮೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಚಿರಕಾರಿಷು ಧೀರೇಷು ಗುಣೋದ್ದೇಶಸಮಾಶ್ರಯಾಃ॥ 12-272-68 (76180)
ಚಿರೇಣ ಮಿತ್ರಂ ಬಧ್ನೀಯಾಚ್ಚಿರೇಣ ಚ ಕೃತಂ ತ್ಯಜೇತ್।
ಚಿರೇಣ ಹಿ ಕೃತಂ ಮಿತ್ರಂ ಚಿರಂ ಧಾರಣಮರ್ಹತಿ॥ 12-272-69 (76181)
ರಾಗೇ ದರ್ಪೇ ಚ ಮಾನೇ ಚ ದ್ರೋಹೇ ಪಾಪೇ ಚ ಕರ್ಮಣಿ।
ಅಪ್ರಿಯೇ ಚೈವ ಕರ್ತವ್ಯೇ ಚಿರಕಾರೀ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-272-70 (76182)
ಬಂಧೂನಾಂ ಸುಹೃದಾಂ ಚೈವ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಜನಸ್ಯ ಚ।
ಅವ್ಯಕ್ತೇಷ್ವಪರಾಧೇಷು ಚಿರಕಾರೀ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 12-272-71 (76183)
ಏವಂ ಸ ಗೌತಮಸ್ತತ್ರ ಪ್ರೀತಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಕೌರವ್ಯ ಚಿರಕಾರಿತಯಾ ತಥಾ॥ 12-272-72 (76184)
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ಕಾರ್ಯೇಷು ವಿಮೃಶ್ಯ ಪುರುಷಸ್ತತಃ।
ಚಿರೇಣ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಚಿರಂ ನ ಪರಿತಪ್ಯತೇ॥ 12-272-73 (76185)
ಚಿರಂ ಧಾರಯತೇ ರೋಷಂ ಚಿರಂ ಕರ್ಮ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಕರಂ ಕರ್ಮ ನ ಕಿಂಚಿದುಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-272-74 (76186)
ಚಿರಂ ವೃದ್ಧಾನುಪಾಸೀತ ಚಿರಮನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪೂಜಯೇತ್।
ಚಿರಂ ಧರ್ಮಂ ನಿಷೇವೇತ ಕುರ್ಯಾಚ್ಚಾನ್ವೇಷಣಂ ಚಿರಂ॥ 12-272-75 (76187)
ಚಿರಮನ್ವಾಸ್ಯ ವಿದುಷಶ್ಚಿರಂ ಶಿಷ್ಟಾನ್ನಿಷೇವ್ಯ ಚ।
ಚಿರಂ ವಿನೀಯ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಚಿರಂ ಚಾತ್ಯನವಜ್ಞತಾಂ॥ 12-272-76 (76188)
ಬ್ರುವತಶ್ಚ ಪರಸ್ಯಾಪಿ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮೋಪಸಂಹಿತಂ।
ಚಿರಂ ಪೃಷ್ಟೋಽಪಿ ಚ ಬ್ರೂಯಾಚ್ಚಿರಂ ನ ಪರಿತಪ್ಯತೇ॥ 12-272-77 (76189)
ಉಪಾಸ್ಯ ಬಹುಲಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಾಶ್ರಮೋ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಮಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತೋ ವಿಪ್ರಃ ಪುತ್ರೇಣ ಸಹಿತಸ್ತದಾ॥ ॥ 12-272-78 (76190)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 272॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-272-1 ಕಾರ್ಯದುರ್ಗೇ ಗುರ್ವಾದಿವಚನಾದವಶ್ಯಕರ್ತವ್ಯೇ ಹಿಂಸಾಮಯತ್ವೇನ ದುಷ್ಕರೇ ಚ ಸತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-272-4 ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಪ್ರತ್ಯಪದ್ವ್ಯತೇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-272-6 ಗೃಹ್ಯತೇ ಉಪಾದೀಯತೇ ಲೋಕೇಽನೇನೇತಿ ಗ್ರಹ್ರಣಂ ನಾಮಧೇಯಂ। ಅಲಸ ಇತಿ ಗ್ರಹಣಮಲಸಗ್ರಹಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ॥ 12-272-7 ಪಿತ್ರಾ ಗೌತಮೇನ। ಇಮಾಂ ಜನನೀಮಹಲ್ಯಾಂ ಜಹಿ ಸಂಹರ॥ 12-272-10 ಧರ್ಮಚ್ಛಲೇ ಧರ್ಮಸಂಕಟೇ॥ 12-272-13 ಯುಕ್ತಮುಚಿತಂ। ಕ್ಷಮಂ ಸುಖಾನುಷ್ಟೇಯಂ। ನಾತಿವರ್ತೇತಮಾಮತಿಶಯೇನ ನಾತಿವರ್ತೇ। ತಿಡಂತಾತ್ತಮಪ ಆಂ ನಾತಿವರ್ತೇ ತ್ವಹಂ ಕಥಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-272-14 ಪಿತಾ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾದತ್ತೇ ಮಾತಾ ಭಸ್ತ್ರಾ ಹ್ಯನಿಂದಿತೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಗೋತ್ರಸ್ಯ ನಾಂನಃ॥ 12-272-15 ಬುದ್ಧ್ಯೇ ಜಾನಾಮಿ। ಸಂಭವಮುತ್ಪತ್ತಿಹೇತುಂ॥ 12-272-26 ನಿರ್ವೃತಿಃ ಸುಖಂ ತತ್ಕರ್ತ್ರೀ॥ 12-272-27 ಹೇ ಅಂಬ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ॥ 12-272-28 ದ್ವಿಹಾಯನವದ್ದ್ವಿವರ್ಷವಾನ್ ಭವೇತ್। ಅಪಿ ವರ್ಷಶತಸ್ಯಾಂತೇ ಹಾಯನತ್ವೇನ ವರ್ತತೇ ಇತಿಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-272-32 ವೀರಸೂರ್ವೀರಪುತ್ರಸೂಃ॥ 12-272-33 ಅಸುಷಿರಂ ಕರ್ಣನಾಸಾದಿಸುಷಿರಹೀನಂ ಯಃ ಶೃಣೋತಿ ಪಶ್ಯತಿ ಜಿಘ್ರತಿ ಭಕ್ಷಯತಿ ಚ ಸ ಮಾತರಂ ನ ಹನ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-272-34 ಪ್ರಾಣ ಉಪಸ್ಥೇಂದ್ರಿಯಂ ತತ್ಸಂಶ್ಲೇಷೇ ಮೈಥುನೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಭಿಸಂಧಿಃ ಪುತ್ರೋ ಮೇ ಗೌರೋ ಜಾಯೇತೇತ್ಯಾದಿರೂಪೋಽಭಿಲಾಷಃ। ಮಾತಾ ಪಿತಾ ವಾ ಉಭೌ ವಾ ಕುರುತಸ್ತತ್ರ ಭೂತಾರ್ಥೋ ಯಾಥಾರ್ಥ್ಯಂ ಮಾತರ್ಯೇವ ತತ್ಕರ್ತೃತ್ವಂ ಸ್ಥಿತಂ ನಿಷ್ಠಿತಂ ಪಿತರಿ ತು ಸೋಽಭಿಲಾಷಃ ಪಾಕ್ಷಿಕೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ದಂಪತ್ಯೋಃ ಪಾಣಿಸಂಶ್ಲೇಷೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-272-35 ಭರಣಮಾತ್ರೇಣ ಗರ್ಭಧಾರಣಮಾತ್ರೇಣ ಸಂಬಂಧೇನ ಮಾತಾ ಪುತ್ರೇ ಪ್ರೀತಿಮಾಹ್ಲಾದಂ ಸ್ನೇಹಮಾಸಕ್ತಿಂ ಚ ಕರೋತಿ। ವಸ್ತುತಸ್ತು ಪಿತುರೇವ ಪ್ರಜಾಃ। ಪಿತುರಾಜ್ಞಾಽನುಲ್ಲಡ್ಘನೀಯೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-272-36 ಯಾಪ್ಯತಾಂ ತ್ಯಾಜ್ಯತಾಂ॥ 12-272-37 ತಥಾಚ ಭರ್ತೃತ್ವಾದಿಗುಣಶೂನ್ಯಸ್ಯೋನ್ಮತ್ತಸ್ಯೇವ ವಚನಾನ್ಮಾತರಂ ನ ಹಿಂಸಿಷ್ಯೇ ಇತ್ಯಾಶಯಃ॥ 12-272-38 ವ್ಯುಚ್ಚರನ್ ಪೋಷಣಾದಿಕಮಕುರ್ವನ್ ಮಹಾದೋಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-272-40 ಸರ್ವೇಷು ಕಾರ್ಯೇಷ್ವಪರಾಧ್ಯತ್ವಾದನುರೋಧ್ಯತ್ವಾದಲ್ಪಬಲತ್ವೇನ ಸರ್ವಥಾ ಪುರುಷಾಧೀನತ್ವಾತ್॥ 12-272-41 ಚನಶಬ್ದೋಽಪ್ಯರ್ಥೇ॥ 12-272-42 ಪಶವೋಽಪಿ ಪಶುಪ್ರಾಯಾ ಅಪಿ॥ 12-272-43 ಸಮಾವಾಯಃ ಸಮೂಹಃ। ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಸಮಾವಾಯಂ ಮಾತರಂ ಸ್ನೇಹಾದಭ್ಯೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಮಾತಾ ತು ಇಹ ಲೋಕೇ ಪಾಲಯಿತ್ರೀ ಚೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-272-45 ತೇನ ತಾವತಾ ಕಾಲೇನ। ಸಂಸ್ಥಾವ್ಯತಿಕ್ರಮಂ ಮರಣಾನೌಚಿತ್ಯಂ॥ 12-272-49 ಪರವಾನ್ ಪ್ರಣಯಿಷ್ಯತಿ ಮಯಿ ಪ್ರಣಯಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ। ಅತ್ರಾಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಚಿಂತಿತೇ ಸತಿ। ಅಕುಶಲೇ ಇಂದ್ರಲೌಲ್ಯೇನ ಸ್ತ್ರೀದೂಷಣೇ ಜಾತೇ ವಿಷಯೇ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಅಹಲ್ಯಾಯಾ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೋ ನಾಸ್ತಿ॥ 12-272-53 ಅಂತರೇಣ ಪ್ರಮಾದೇನ॥ 12-272-61 ನಿರಾಕಾರಾ ಪಾಷಾಣಭೂತಾಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 273
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.273. ಅಧ್ಯಾಯಃ 273
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಪ್ರಕಾರಪ್ರತಿಪಾದಕದ್ಯುಮತ್ಸೇನಸತ್ಯವತ್ಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-273-0 (76191)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-273-0x (6310)
ಕಥಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷೇನ್ನ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರತಾಪಯೇತ್।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-273-1 (76192)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-273-2x (6311)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ರಾಜ್ಞಾ ಸತ್ಯವತಾ ಸಹ॥ 12-273-2 (76193)
ಅವ್ಯಾಹೃತಂ ವ್ಯಾಜಹಾರ ಸತ್ಯವಾನಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ವಧಾಯ ನೀಯಮಾನೇಷು ಪಿತುರೇವಾನುಶಾಸನಾತ್॥ 12-273-3 (76194)
ಅಧರ್ಮತಾಂ ಯಾತಿ ಧರ್ಮೋ ಯಾತ್ಯಧರ್ಮಶ್ಚ ಧರ್ಮತಾಂ।
ವಧೋ ನಾಮ ಭವೇದ್ಧರ್ಮೋ ನೈತದ್ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-273-4 (76195)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 12-273-5x (6312)
ಅಥ ಚೇದವಧೋ ಧರ್ಮೋಽಧರ್ಮಃ ಕೋ ಜಾತುಚಿದ್ಭವೇತ್।
ದಸ್ಯವಶ್ಚೇನ್ನ ಹನ್ಯೇರನ್ಸತ್ಯವನ್ಸಂಕರೋ ಭವೇತ್॥ 12-273-5 (76196)
ಮಮೇದಮಿತಿ ನಾಸ್ಯೈತತ್ಪ್ರವರ್ತೇತ ಕಲೌ ಯುಗೇ।
ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ನ ಚೈವ ಸ್ಯಾದಶ್ಚ ಚೇದ್ವೇತ್ಥ ಶಂಸ ನಃ॥ 12-273-6 (76197)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 12-273-7x (6313)
ಸರ್ವ ಏವ ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾಃ ಕಾರ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಬಂಧನಾಃ।
ಧರ್ಮಪಾಶನಿಬದ್ಧಾನಾಂ ನಾಲ್ಪೋಽಪ್ಯಪಚರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-273-7 (76198)
ಯೋ ಯಸ್ತೇಷಾಮಪಚರೇತ್ತಮಾಚಕ್ಷೀತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಅಯಂ ಮೇ ನ ಶೃಣೋತೀತಿ ತಸ್ಮಿನ್ರಾಜಾ ಪ್ರಧಾರಯೇತ್॥ 12-273-8 (76199)
ತತ್ತ್ವಾಭಾವೇನ ಯಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ತತ್ಕುರ್ಯಾನ್ನಾನ್ಯಥಾ ವಧಃ।
ಅಸಮೀಕ್ಷ್ಯೈವ ಕರ್ಮಾಣಿ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ದಸ್ಯೂನ್ನಿಹಂತಿ ವೈ ರಾಜಾ ಭೂಯಸೋ ವಾಽಪ್ಯನಾಗಸಃ॥ 12-273-9 (76200)
ಭಾರ್ಯಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಪುತ್ರೋ ಹನ್ಯಂತೇ ಪುರುಷೇಣ ತೇ।
ಪರೇಣಾಪಕೃತೋ ರಾಜಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಯಕ್ಪ್ರಧಾರಯೇತ್॥ 12-273-10 (76201)
ಅಸಾಧುಶ್ಚೈವ ಪುರುಷೋ ಲಭತೇ ಶೀತಮೇಕದಾ।
ಸಾಧೋಶ್ಚಾಪಿ ಹ್ಯಸಾಧುಭ್ಯಃ ಶೋಭನಾ ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-273-11 (76202)
ನ ಮೂಲಘಾತಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ನೈಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಅಪಿ ಖಲ್ವವಧೇನೈವ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-273-12 (76203)
ಉದ್ವೇ ತೇನ ಬಂಧೇನ ವಿರೂಪಕರಣೇನ ಚ।
ವಧದಂಡೇನ ಕ್ಲಿಶ್ಯಾ ನ ಪುರೋಹಿತಸಸದಿ॥ 12-273-13 (76204)
ಯದಾ ಪುರೋಹಿತಂ ವಾ ತೇ ಪರ್ಯೇಯುಃ ಶರಣೈಪಿಣಃ।
ಕರಿಷ್ಯಾಮಃ ಪುನರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ಪಾಪಮಿತಿ ವಾದಿನಃ॥ 12-273-14 (76205)
ತದಾ ವಿಸರ್ಗಮರ್ಹಾಃ ಸ್ಯುರಿತೀದಂ ಧಾತೃಶಾಸನಂ।
ವಿಭ್ರದ್ದಂಡಾಜಿನಂ ಮುಂಡೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽರ್ಹತಿ ಶಾಸನಂ॥ 12-273-15 (76206)
ಗರೀಯಾಂಸೋ ಗರೀಯಾಂಸಮಪರಾಧೇ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ತದಾ ವಿಸರ್ಗಮರ್ಹಂತಿ ನ ಯಥಾ ಪ್ರಥಮೇ ತಥಾ॥ 12-273-16 (76207)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 12-273-17x (6314)
ಯತ್ರಯತ್ರೈವ ಶಕ್ಯೇರನ್ಸಂಯಂತುಂ ಸಮಯೇ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸ ತಾವಾನ್ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಧರ್ಮೋ ಯಾವನ್ನ ಪ್ರತಿಲಂಘ್ಯತೇ।
ಅಹನ್ಯಮಾನೇಷು ಪುನಃ ಸರ್ವಮೇವ ಪರಾಭವೇತ್॥ 12-273-17 (76208)
ಪೂರ್ವೇ ಪೂರ್ವತರೇ ಚೈವ ಸುಶಾಸ್ಯಾ ಹ್ಯಭವಂಜನಾಃ।
ಮೃದವಃ ಸತ್ಯಭೂಯಿಷ್ಠಾ ಅಲ್ಪದ್ರೋಹಾಲ್ಪಮನ್ಯವಃ॥ 12-273-18 (76209)
ಪುರಾ ಧಿಗ್ದಂಡ ಏವಾಸೀದ್ವಾಗ್ದಂಡಸ್ತದನಂತರಂ।
ಆಸೀದಾದಾನದಂಡೋಽಪಿ ವಧದಂಡೋಽದ್ಯ ವರ್ತತೇ॥ 12-273-19 (76210)
ವಧೇನಾಪಿ ನ ಶಕ್ಯಂತೇ ನಿಯಂತುಮಪರೇ ಜನಾಃ॥ 12-273-20 (76211)
ನೈವ ದಸ್ಯುರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ನ ದೇವಾನಾಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ನ ಗಂಧರ್ವಪಿತೃಣಾಂ ಚ ಕಃ ಕಸ್ಯೇಹ ನ ಕಶ್ಚನ॥ 12-273-21 (76212)
ಪಕ್ವಂ ಶ್ಮಶಾನಾದಾದತ್ತೇ ಪಿಶಾಚಾಂಶ್ಚಾಪಿ ದೈವತಂ।
ತೇಷು ಯಃ ಸಮಯಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಕುರ್ವೀತ ಹತಬುದ್ಧಿಷು॥ 12-273-22 (76213)
ಸತ್ಯವಾನುವಾಚ। 12-273-23x (6315)
ತಾನ್ನ ಶಕ್ನೋಷಿ ಚೇತ್ಸಾಧೂನ್ಪರಿತ್ರಾತುಮಹಿಂಸಯಾ।
ಕಸ್ಯಚಿದ್ಭೂತಭವ್ಯಸ್ಯ ಲೋಭೇನಾಂತಂ ತಥಾ ಕುರು॥ 12-273-23 (76214)
ರಾಜಾನೋ ಲೋಕಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ತಪ್ಯಂತೇ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ತೇಽಪತ್ರಪಂತಿ ತಾದೃಗ್ಭ್ಯಸ್ತಥಾವೃತ್ತಾ ಭವಂತಿ ಚ॥ 12-273-24 (76215)
ವಿತ್ರಾಸ್ಯಮಾನಾಃ ಸುಕೃತೋ ನ ಕಾಮಾದ್ಧಂತಿ ದುಷ್ಕೃತೀನ್।
ಸುಕೃತೇನೈವ ರಾಜಾನೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಶಾಸತೇ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-273-25 (76216)
ಶ್ರೇಯಸಃ ಶ್ರೇಯಸೋಽಪ್ಯೇವಂ ವೃತ್ತಂ ಲೋಕೋಽನುವರ್ತತೇ।
ಸದೈವ ಹಿ ಗುರೋರ್ವೃತ್ತಮನುವರ್ತಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 12-273-26 (76217)
ದ್ಯುಮತ್ಸೇನ ಉವಾಚ। 12-273-27x (6316)
ಆತ್ಮಾನಮಸಮಾಧಾಯ ಸಮಾಧಿತ್ಸತಿ ಯಃ ಪರಾನ್।
ವಿಷಯೇಷ್ವಿಂದ್ರಿಯವಶಂ ಮಾನವಾಃ ಪ್ರಹಸಂತಿ ತಂ॥ 12-273-27 (76218)
ಯೋ ರಾಜ್ಞೋ ದಂಭಮೋಹೇನ ಕಿಂಚಿತ್ಕುರ್ಯಾದಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಯಂಯಃ ಸ ತಥಾ ಪಾಪಾನ್ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-273-28 (76219)
ಆತ್ಮೈವಾದೌ ನಿಯಂತವ್ಯೋ ದುಷ್ಕೃಂತಂ ಸಂನಿಯಚ್ಛತಾ।
ದಂಡಯೇಚ್ಚ ಮಹಾದಂಡೈರಪಿ ಬಂಧೂನನಂತರಾನ್॥ 12-273-29 (76220)
`ಯೋ ರಾಜಾ ಲೋಭಮೋಹೇನ ಕಿಂಚಿತ್ಕುರ್ಯಾದಸಾಂಪ್ರತಂ।
ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಯಂಯಃ ಸ ತಥಾ ಪಾಪಾನ್ನಿವರ್ತತೇ॥' 12-273-30 (76221)
ಯತ್ರ ವೈ ಪಾಪಕೃನ್ನೀಚೋ ನ ಮಹದ್ದುಃಖಮರ್ಚ್ಛತಿ।
ವರ್ಧಂತೇ ತತ್ರ ಪಾಪಾನಿ ಧರ್ಮೋ ಹ್ರಸತಿ ಚ ಧ್ನುವಂ॥ 12-273-31 (76222)
ಇತಿ ಕಾರುಣ್ಯಶೀಲಸ್ತು ವಿದ್ವಾನ್ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽನ್ವಶಾತ್।
ಇತಿ ಚೈವಾನುಶಿಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ಪೂರ್ವೈಸ್ತಾತಪಿತಾಮಹೈಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯದ್ಭಿಃ ಸುಭೃಶಮನುಕ್ರೋಶಾತ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-273-32 (76223)
ಏತತ್ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪೇನ ರಾಜಾ ಕೃತಯುಗೇ ಜಯೇತ್।
ಪಾದೋನೇನಾಪಿ ಧರ್ಮೇಣ ಗಚ್ಛೇತ್ರೇತಾಯುಗೇ ತಥಾ।
ದ್ವಾಪರೇ ತು ದ್ವಿಪಾದೇನ ಪಾದೇನ ತ್ವವರೇ ಯುಗೇ॥ 12-273-33 (76224)
ತಥಾ ಕಲಿಯುಗೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ರಾಜ್ಞೋ ದುಶ್ಚರಿತೇನ ಹ।
ಭವೇತ್ಕಾಲವಿಶೇಷೇಣ ಕಲಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪೋಡಶೀ॥ 12-273-34 (76225)
ಅಥ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪೇನ ಸತ್ಯವನ್ಸಂಕರೋ ಭವೇತ್।
ಆಯುಃ ಶಕ್ತಿಂ ಚ ಕಾಲಂ ಚ ನಿರ್ದಿಶ್ಯ ತಪ ಆದಿಶೇತ್॥ 12-273-35 (76226)
ಸತ್ಯಾಯ ಹಿ ಯಥಾ ನೇಹ ಜಹ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಫಲಂ ಮಹತ್।
ಭೂತಾನಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವೀತ್॥ ॥ 12-273-36 (76227)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 273॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-273-3 ಅವ್ಯಾಹೃತಂ ದಂಡ್ಯಾನಾಮಪ್ಯದಂಡ್ಯತ್ವಂ ಪ್ರಾಕ್ಕೇನಾಪ್ಯನುಕ್ತಂ। ವಧಾಯ ವಷ್ಯೇಷ್ವಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-273-4 ವಧೋ ನಾಮ ಸ ಚ ಧರ್ಮ ಇತಿ ವದತೋವ್ಯಾಘಾತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-273-8 ಅಪಚರೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಚನಮತಿಕ್ರಾಮೇತ್। ಪ್ರಧಾರಯೇದ್ದಂಡಂ। ಅಧರ್ಮೇಣ ಶೃಣೋತೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-273-10 ಅನಪರಾಧಿವಧಾತ್ ಜನ್ಮನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪಾಪಂ ಫಲತೀತ್ಯಾಹ ಭಾರ್ಯೇತಿ॥ 12-273-11 ಸಾಧೋಃ ಸಕಾಶಾತ್ ಶೀಲಂ ಲಭತೇ॥ 12-273-14 ತೇ ದಸ್ಯವಃ॥ 12-273-15 ಬಿಭ್ರದಿತಿ ಸಂನ್ಯಾಸಿನೋಽಪಿ ಶಾಸ್ಯಾಂ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-273-16 ಗರೀಯಾಂಸಮಪಿ ಶಾಸ್ಯುರಿತಿ ಶೇಷಃ। ಪುನಃಪುನರಪರಾಧೇ ಕೃತೇ ತದಾ ತೇ ವಿಸರ್ಗಂ ನಾರ್ಹಂತಿ। ಪ್ರಥಮಾಪರಾಥೇ ಇವೇತಿ ವ್ಯತಿರೇಕದೃಷ್ಟಾಂತಃ॥ 12-273-18 ಧರ್ಮೋಲ್ಲಂಘನೇಽಪ್ಯಹನ್ಯಮಾನೇಷು ಚೋರೇಷು ಪೂರ್ವೇ ಪೂರ್ವಕಾಲೇ॥ 12-273-19 ಅದ್ಯ ಕಲೌ॥ 12-273-21 ನೈವ ದಸ್ಯುಷು ದಯಾ ಕಾರ್ಯೇತ್ಯಾಹ। ನೈವೇತಿ। ಕಃ ಕಸ್ಯೇಹೇತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ। ನ ಕಶ್ಚನ ಕಸ್ಯಾಪೀತ್ಯುತ್ತರಂ॥ 12-273-22 ಚೋರೇಷು ಮರ್ಯಾದಾಕರಣಮಪಿ ನ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಹ ಪಕ್ಕಮಿತಿ। ತೇಷು ಸಮಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಯಾದಾಂ ಯಃ ಕುರ್ವೀತ ಸ ಪಕ್ವಂ ಶ್ಮಶಾನಾದಾದತ್ತೇ ಪಿಶಾಚಾನ್ ದೈವತತ್ವೇನ ಗೃಹ್ಣಾತಿ। ಪಾತ್ರಂ ಶ್ಮಶಾನಾದಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಪದ್ಮಂ ಶ್ಮಶಾನಾದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಪದ್ಮಂ ಶವಾಲಂಕಾರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-273-23 ಲಾಭೇನಾಥ ತಥಾ ಕುರ್ವಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-273-24 ತೇ ರಾಜಾನಸ್ತಾದೃಗ್ಭ್ಯಃ ಸ್ತೇನೇಭ್ಯೋಽಪತ್ರಪಂತೇ ಮಮಾಪಿ ರಾಜ್ಯೇ ಸ್ತೇನ ಇತಿ ಲಜ್ಜಾಂ ಕುರ್ವತೇಽತಸ್ಯಥಾ ವೃತ್ತಾ ಲೋಕಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ನಿರ್ದೋಷತ್ವಂ ಕಾಮಯಾನಾಃ ಪಿತರ ಇವ ತಪಸ್ವಿನೋ ಭವಂತಿ॥ 12-273-25 ವಿತ್ರಾಸ್ಯಮಾನಾ ಇತಿ ತ್ರಾಸೇನೈವ ಪ್ರಜಾಃ ಸಾಧ್ವ್ಯೋ ಭವಂತಿ॥ 12-273-29 ದುಷ್ಕೃತಂ ದುಷ್ಟಕರ್ಮಕಾರಿಷ್ಯಂ॥ 12-273-32 ಆಶ್ವಾಸಯದ್ಭಿಃ ದ್ರಜಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-273-33 ಏತದ್ಭೂಮಂಡಲಂ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪನೇ ಮುಖ್ಯೇವಾರ್ಹಿಸಾಭವೇನ ದಂಡೇನ ಜಯೇದ್ವಶೀಕುರ್ಯಾತ್। ಧಿಗ್ದಂಡಂ ವಾಗ್ದಂಡಮಾದಾತದಂಡಂ ವಧೃದಂಡಂ ಚ ಯುಗಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಜಾಸು ಪ್ರವರ್ಣಯೇದಿತಿ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ॥ 12-273-35 ನಿರ್ದಿಶ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ। ತಪೋದಂಡಂ। ರಾಜಭಿಃ ಕೃತದಂಡಾಸ್ತು ಸುಚ್ದ್ಯಂತಿ ಗಲಿನಾ ಜಾನಾ ಇತಿ ದಂಡಸ್ಯಾಪಿ ತಪೋವಚ್ಛುದ್ಧಿಹೇತುತ್ವಸ್ಮೃತೇಃ॥ 12-273-36 ಸತ್ಯಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಯೇ। ಹಿ ಪ್ರತಿದ್ಧಂ। ಮಹದ್ಧಮಂಫಲಂ ಜ್ಞಾನಂ। ಗಯಾ ಯೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣೇಹ ನ ಜಹ್ಯಾತ್ತಾದೃಶಮಹಿಂಸಾಖ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 274
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.274. ಅಧ್ಯಾಯಃ 274
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಫಲಾನಿಚ್ಛಯಾ ಯಜ್ಞಾದೇಃ ಕರ್ತವ್ಯತಾಪ್ರತಿಪಾದಕಗೋಕಪಿಲಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-274-0 (76228)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-274-0x (6317)
ಅವಿರೋಧೇನ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ಯಾಗಃ ಷಾಂಗುಣ್ಯಕಾರಕಃ।
ಯಃ ಸ್ಯಾದುಮಯಭಾಗ್ಧರ್ಮಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-274-1 (76229)
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಯೋಗಧರ್ಮಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಅದೂರಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಯೋಃ ಕಿಂಸ್ವಿಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-274-2 (76230)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-274-3x (6318)
ಉಭೌ ಧರ್ಮೌ ಮಹಾಭಾಗಾವೃಭೌ ಪರಮದುಶ್ಚರೌ।
ಉಭೌ ನಹಾಫಲೌ ತೌ ತು ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಾವುಭೌ॥ 12-274-3 (76231)
ಅವ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಸಿ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮುಭಯೋಸ್ತಯೋಃ।
ಶುಣುಷ್ವೈಕಮತಾಃ ಪಾರ್ಥ ಚ್ಛಿನ್ನಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯಂ॥ 12-274-4 (76232)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಕಪಿಲಸ್ಯ ಗೋಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-274-5 (76233)
ಆಂನಾಯಮನುಪಶ್ಯನ್ಹಿ ಪುರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ।
ನಹುಷಃ ಪೂರ್ವಮಾಲೇಭೇ ತ್ವಷ್ಟುರ್ಗಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-274-6 (76234)
ತಾಂ ನಿಯುಕ್ತಾಮದೀನಾತ್ಮಾ ಸತ್ವಸ್ಥಃ ಸಂಯಮೇ ರತಃ।
ಜ್ಞಾನವಾನ್ನಿಯತಾಹಾರೋ ದದರ್ಶ ಕಪಿಲಸ್ತಥಾ॥ 12-274-7 (76235)
ಸ ಬುದ್ಧಿಮುತ್ತಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನೈಷ್ಠಿಕೀಮಕುತೋಭಯಾಂ।
ಸ್ವರೇಣ ಶಿಥಿಲಾಂ ಸತ್ಯಾಂ ವೇದಾ 3 ಇತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಸಕೃತ್॥ 12-274-8 (76236)
ತಾಂ ಗಾಮೃಷಿಃ ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಯತಿಮಬ್ರವೀತ್।
ಹಂಹೋ ವೇದಾ 3 ಯದಿ ಮತಾ ಧರ್ಮಾಃ ಕೇನಾಪರೇ ಮತಾಃ॥ 12-274-9 (76237)
ತಪಸ್ವಿನೋ ಧೃತಿಮತಃ ಶ್ರುತಿವಿಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಃ।
ಸರ್ವಮಾರ್ಷಂ ಹಿ ಮನ್ಯಂತೇ ವ್ಯಾಹೃತಂ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ॥ 12-274-10 (76238)
ತಸ್ಯೈವಂ ಗತತೃಷ್ಣಸ್ಯ ವಿಜ್ವರಸ್ಯ ನಿರಾಶಿಷಃ।
ಕಾ ವಿವಕ್ಷಾಽಸ್ತಿ ವೇದೇಷು ನಿರಾರಂಭಸ್ಯ ಸರ್ವತಃ॥ 12-274-11 (76239)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-274-12x (6319)
ನಾಹಂ ವೇದಾನ್ವಿನಿಂದಾಮಿ ನ ವಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಪೃಥಗಾಶ್ರಮಿಣಾಂ ಕರ್ಮಾಣ್ಯೇಕಾರ್ಥಾನೀತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-274-12 (76240)
ಗಚ್ಛತ್ಯೇವ ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಶ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ಗೃಹಸ್ಥೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚ ಉಭೌ ತಾವಪಿ ಗಚ್ಛತಃ॥ 12-274-13 (76241)
ದೇವಯಾನಾ ಹಿ ಪಂಥಾನಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಶಾಶ್ವತಾ ಮತಾಃ।
ನೈಷಾಂ ಜ್ಯಾಯಃ ಕನೀಯಸ್ತ್ವಂ ಫಲೇಷೂಕ್ತಂ ಬಲಾಬಲಂ॥ 12-274-14 (76242)
ಏವಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸರ್ವಾರ್ಥಾನಾರಭೇತೇತಿ ವೈದಿಕಂ।
ನಾರಭೇತೇತಿ ಚಾನ್ಯತ್ರ ನೈಷ್ಠಿಕೀ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-274-15 (76243)
ಅನಾರಂಭೇ ಹ್ಯದೋಷಃ ಸ್ಯಾದಾರಂಭೇ ದೋಷ ಉತ್ತಮಃ।
ಏವಂ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಬಲಾಬಲಂ॥ 12-274-16 (76244)
ಯದತ್ರ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಹಿಂಸಾಯಾಃ ಪರಂ ಮತಂ।
ಋತೇ ತ್ವಾಗಮಶಾಸ್ತ್ರೇಭ್ಯೋ ಬ್ರೂಹಿ ತದ್ಯದಿ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-274-17 (76245)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-274-18x (6320)
ಸ್ವರ್ಗಕಾಮೋ ಯಜೇತೇತಿ ಸತತಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ಫಲಂ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯ ಪೂರ್ವಂ ಹಿ ತತೋ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರತಾಯತೇ॥ 12-274-18 (76246)
ಅಜಶ್ಚಾಶ್ವಶ್ಚ ಮೇಷಶ್ಚ ರ್ಗೌಶ್ಚ ಪಕ್ಷಿಗಣಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಗ್ರಾಂಯಾರಣ್ಯಾಶ್ಚೌಷಧಯಃ ಪ್ರಾಣಸ್ಯಾನ್ನಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-274-19 (76247)
ತಥೈವಾನ್ನಂ ಹ್ಯಹರಹಃ ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ನಿರೂಪ್ಯತೇ।
ಪಶವಶ್ಚಾಥ ಧಾನ್ಯಂ ಚ ಯಜ್ಞಸ್ಯಾಂಗಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-274-20 (76248)
ಏತಾನಿ ಸಹ ಯಜ್ಞೇನ ಪ್ರಜಾಪತಿರಕಲ್ಪಯತ್।
ತೇನ ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ದೇವಾನ್ಯಜ್ಞೇನಾಯಜತ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-274-21 (76249)
ತದನ್ಯೋನ್ಯವರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸಪ್ತಸಪ್ತ ಚ॥ 12-274-22 (76250)
`ಗೌರಜೋ ಮನುಜಃ ಶ್ವಾ ವಾ ಅಶ್ವಾಶ್ವತರಗರ್ದಭಾಃ।
ಏತೇ ಗ್ರಾಂಯಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಪಶವಃ ಸಪ್ತ ಸಾಧುಭಿಃ॥ 12-274-23 (76251)
ಸಿಂಹಾ ವ್ಯಾಘ್ರಾ ವರಾಹಾಶ್ಚ ಮಹಿಷಾ ವಾರಣಾಸ್ತಥಾ।
ಹರಿಣಃ ಶಲಲಾಶ್ಚೈವ ಸಪ್ತಾರಣ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಸ್ಮೃತಾಃ॥' 12-274-24 (76252)
ಯಜ್ಞೇಷೂಪಾಕೃತಂ ವಿಶ್ವಂ ಪ್ರಾಹುರುತ್ತಮಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 12-274-25 (76253)
ಏತಚ್ಚೈವಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಂ ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವತರೈಸ್ತಥಾ।
ಕೋ ಜಾತು ನ ವಿಚಿನ್ವೀತ ವಿದ್ವಾನ್ಸ್ವಾಂ ಶಕ್ತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-274-26 (76254)
ಪಶವಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯಾಶ್ಚ ದ್ರುಮಾಶ್ಚೌಷಧಿಭಿಃ ಸಹ।
ಸ್ವರ್ಗಮೇವಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಂತೇ ನ ಚ ಸ್ವರ್ಗೋಸ್ತಿ ತೇ ಮಖಾತ್॥ 12-274-27 (76255)
ಓಷಧ್ಯಃ ಪಶವೋ ವೃಕ್ಷಾ ವೀರುದಾಜ್ಯಂ ಪಯೋ ದಧಿ।
ಹವಿರ್ಭೂಮಿರ್ದಿಶಃ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕಾಲಶ್ಚೈತಾನಿ ದ್ವಾದಶ॥ 12-274-28 (76256)
ಋಚೋ ಯಜೂಂಷಿ ಸಾಮಾನಿ ಋತ್ವಿಜಶ್ಚಾಪಿ ಷೋಡಶ।
ಅಗ್ನಿರ್ಜ್ಞೇಯೋ ಗೃಹಪತಿಃ ಸ ಸಪ್ತದಶ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-274-29 (76257)
ಅಂಗಾನ್ಯೇತಾನಿ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯಜ್ಞೋ ಮೂಲಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಆಜ್ಯೇನ ಪಯಸಾ ದಧ್ನಾ ಶಕೃತಾಽಽಮಿಕ್ಷಯಾ ತ್ವಚಾ॥ 12-274-30 (76258)
ಬಾಲೈಃ ಶೃಂಗೇಣ ಪಾದೇನ ಸಂಭವತ್ಯೇವ ಗೌರ್ಮಖಂ।
ಏವಂ ಪ್ರತ್ಯಕೇಶಃ ಸರ್ವಂ ಯದ್ಯದಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ॥ 12-274-31 (76259)
ಯಜ್ಞಂ ವಹಂತಿ ಸಂಭೂಯ ಸಹತ್ವಿಂಗ್ಭಿಃ ಸದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಸಂಹೃತ್ಯೈತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಯಜ್ಞಂ ನಿರ್ವರ್ತಯಂತ್ಯುತ॥ 12-274-32 (76260)
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಾನಿ ಹಿ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಯಥಾರ್ಥಾ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ಏವಂ ಪೂರ್ವತರಾಃ ಪೂರ್ವೇ ಪ್ರವೃತ್ತಾಶ್ಚೈವ ಮಾನವಾಃ॥ 12-274-33 (76261)
ನ ಹಿನಸ್ತಿ ನಾರಭತೇ ನಾಭಿದ್ರುಹ್ಯತಿ ಕಿಂಚನ।
ಯಜ್ಞೈರ್ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಯೋ ಯಜತ್ಯಫಲೇಪ್ಸಯಾ॥ 12-274-34 (76262)
ಯಜ್ಞಾಂಗಾನ್ಯಪಿ ಚೈತಾನಿ ಯಥೋಕ್ತಾನ್ಯಪಿ ಸರ್ವಶಃ।
ವಿಧಿನಾ ವಿಧಿಯುಕ್ತಾನಿ ತಾರಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 12-274-35 (76263)
ಆಂನಾಯಮಾರ್ಷಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಸ್ಮಿನ್ವೇದಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ತಂ ವಿದ್ವಾಂಸೋಽನುಪಶ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾನುದರ್ಶನಾತ್॥ 12-274-36 (76264)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಭವೋ ಯಜ್ಞೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಪಣ ಏವ ಚ।
ಅನುಯಜ್ಞಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಯಜ್ಞಶ್ಚಾನುಜಗತ್ಸದಾ॥ 12-274-37 (76265)
ಓಮಿತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಯೋನಿರ್ನಮಃ ಸ್ವಾಹಾ ಸ್ವಧಾ ವಷಟ್।
ಯಸ್ಯೈತಾನಿ ಪ್ರಯುಜ್ಯಂತೇ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕೃತಾನ್ಯಪಿ॥ 12-274-38 (76266)
ನ ತಸ್ಯ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪರಲೋಕಭಯಂ ವಿದುಃ।
ಇತಿ ವೇದಾ ವದಂತೀಹ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-274-39 (76267)
ಋಚೋ ಯಜೂಂಹಿ ಸಾಮಾನಿ ಸ್ತೋತ್ರಾಶ್ಚ ವಿಧಿಚೋದಿತಾಃ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಭವಂತೀಹ ಸ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-274-40 (76268)
ಅಗ್ನ್ಯಾಧೇಯೇ ಯದ್ಭವತಿ ಯಚ್ಚ ಸೋಮೇ ಸುತೇ ದ್ವಿಜ।
ಯಚ್ಚೇತರೈರ್ಮಹಾಯಜ್ಞೈರ್ವೇದ ತದ್ಭಗವಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-274-41 (76269)
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯಜೇಚ್ಚೈವ ಯಾಜಯೇಚ್ಚಾವಿಚಾರಯನ್।
ಯಜತೋ ಯಜ್ಞವಿಧಿನಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಫಲಂ ಮಹತ್॥ 12-274-42 (76270)
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಸ್ತ್ಯಯಜ್ಞಾನಾಂ ಪರಶ್ಚೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ವೇದವಾದವಿದಶ್ಚೈವ ಪ್ರಮಾಣಮುಭಯಂ ತದಾ॥ ॥ 12-274-43 (76271)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 274॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-274-1 ಯೋಗಃ ಪಾಂಗುಣ್ಯಕಾರಿತ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-274-3 ಉಭೌ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಯೋಗಧರ್ಮೌ॥ 12-274-6 ತ್ವಷ್ಟುಸ್ತ್ವಷ್ಟ್ರೇ ಗೃಹಾಗತಾಯ ಮಧುಪರ್ಕೇ ಗಾಮಾಲೇಭೇ। ಯಷ್ಟುಂ ಗಾಮಿತೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-274-7 ನಿಯುಕ್ತಾಂ ಹಂತುಂ ಪುರಸ್ಕೃತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೇದಾ ಇತ್ಯವ್ರವೀದಿತಿ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-274-8 ವೇದಾ ಇತಿ ಗರ್ಹಾಯಾಂ ಪ್ಲುತಿಃ॥ 12-274-9 ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಯೋಗಬಲೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಯತಿಂ ಕಪಿಲಮುನಿಂ। ಹಂಹೋ ಇತಿ ವಿಸ್ಮಯೇ। ವೇದಾ ಯದಿ ಮತಾಃ ಗರ್ಹಿತತ್ವೇನ ಸಂಮತಾಃ। ಅತ್ರಾಪಿ ಗರ್ಹಾರ್ಥಾಯಾಃ ಪ್ಲುತೇರನುವಾದಃ। ಅಪರೇ ಹಿಂಸಾಶೂನ್ಯಾಧರ್ಮಾಃ ಕೇನ ಮತಾಃ। ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ವಾ ಕರ್ಮಜ್ಞಾನಕಾಂಡಯೋಸ್ತುಲ್ಯಮತೋ ನಾನ್ಯತರನ್ನಿಂದೇತ್ಪ್ರಶಂಸೇದ್ವೇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-274-10 ವಿಲಕ್ಷಣಪುರುಷಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ಸತ್ಯಮಿತಿ ಜನಾ ಮನ್ಯಂತೇ। ಕಿಂ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ ನಿತ್ಯಜ್ಞಾನವತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯ ವ್ಯಾಹೃತಂ॥ 12-274-12 ವಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಷಮಾನ್ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ॥ 12-274-13 ಏಕಾರ್ಥತ್ವಮಾಹ ಗಚ್ಛತ್ಯೇವೇತಿ। ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಸಂನ್ಯಾಸೀ। ಗಚ್ಛತ್ಯೇವ ಪರಂ ಪದಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-274-14 ದೇವಯಾನಾಃ ದೇವಮಾತ್ಮಾನಂ ಯಾಂತ್ಯೇಭಿರಿತಿ ತಥಾಭೂತಾಶ್ಚತ್ವಾರ ಆಶ್ರಮಾಃ॥ 12-274-22 ತಸ್ಮಾದ್ಯಾಗಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-274-34 ನಾಪಿ ದೂಹ್ಯತಿ ಕಿಂಚನೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-274-39 ಇತಿ ಲೋಕಾ ವದಂತೀಹೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-274-41 ಯಚ್ಚ ಸೋಮೇ ಸ್ಥಿತಂ ಜಗತ್। ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 275
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.275. ಅಧ್ಯಾಯಃ 275
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಕಪಿಲಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-275-0 (76272)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-275-0x (6321)
ಏತಾವದನುಪಶ್ಯಂತೋ ಯತಯೋ ಯಾಂತಿ ಮಾರ್ಗಗಾಃ।
ನೈಷಾಂ ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ಕಶ್ಚಿದಸ್ತಿ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 12-275-1 (76273)
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರಾ ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾ ಬುಧಾಃ।
ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಶ್ಚರಂತಿ ಶುಚಯೋಽಮಲಾಃ॥ 12-275-2 (76274)
ಅಪವರ್ಗೇಽಥ ಸಂತ್ಯಾಗೇ ಬುದ್ಧೌ ಚ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಿಷ್ಠಾ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಾಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇವ ಕೃತಾಲಯಾಃ॥ 12-275-3 (76275)
ಯೇಽಶೋಕಾ ನಷ್ಟರಜಸಸ್ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಗತಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-275-4 (76276)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-275-5x (6322)
ಯದ್ಯೇಷಾಂ ಪರಮಾ ನಿಷ್ಠಾ ಯದ್ಯೇಷಾಂ ಪರಮಾ ಗತಿಃ।
ಗೃಹಸ್ಥಾನವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಾಶ್ರಮೋಽನ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-275-5 (76277)
ಯಥಾ ಮಾತರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸರ್ವೇ ಜೀವಂತಿ ಜಂತವಃ।
ಏವಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಂತ ಇತರಾಶ್ರಮಾಃ॥ 12-275-6 (76278)
ಗೃಹಸ್ಥ ಏವ ಯಜತೇ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ತಪ್ಯತೇ ತಪಃ।
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿದೇವ ಹಿ॥ 12-275-7 (76279)
ಪ್ರಜನಾದ್ಯಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಣಭೃತೋ ಮುನೇಃ।
ಪ್ರಜನಂ ಚಾಪ್ಯುತಾನ್ಯತ್ರ ನ ಕಥಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-275-8 (76280)
ಯಾಸ್ತು ಸ್ಯುರ್ಬಹಿರೋಷಧ್ಯೋ ಬಹಿರನ್ಯಾಸ್ತಥಾಽದ್ರಿಜಾಃ।
ಓಷಧಿಭ್ಯೋ ಬಹಿರ್ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣೀ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-275-9 (76281)
ಕಸ್ಯೈಷಾ ವಾಗ್ಭವೇತ್ಸತ್ಯಾ ಮೋಕ್ಷೋ ನಾಸ್ತಿ ಗೃಹಾದಿತಿ।
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನೈರಪ್ರಾಜ್ಞೈಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶನವರ್ಜಿತೈಃ॥ 12-275-10 (76282)
ನಿರಾಶೈರಲಸೈಃ ಶ್ರಾಂತೈಸ್ತಪ್ಯಮಾನೈಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ಶಮಸ್ಯೋಪರಮೋ ದೃಷ್ಟಃ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾಯಾಮಪಣ಼್ಡಿತೈಃ॥ 12-275-11 (76283)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯೇವ ಹೇತುರ್ಹಿ ಮರ್ಯಾದಾ ಶಾಶ್ವತೀ ಧ್ರುವಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾಮ ಭಗವಾಂಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಪೂಜ್ಯತೇ॥ 12-275-12 (76284)
ಪ್ರಾಗ್ಗರ್ಭಾಘಾನಮಂತ್ರಾ ಹಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ಅವಿಶ್ವಸ್ತೇಷು ವರ್ತಂತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇಷ್ವಪಿ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-275-13 (76285)
ದಾಹೇ ಪುನಃ ಸಂಶ್ರಯಣೇ ಸಂಶ್ರಿತೇ ಪಾತ್ರಭೋಜನೇ।
ದಾನಂ ಗವಾಂ ಪಶೂನಾಂ ವಾ ಪಿಂಡಾನಾಮಪ್ಸು ಮಜ್ಜನಂ॥ 12-275-14 (76286)
ಅರ್ಚಿಷ್ಮಂತೋ ಬರ್ಹಿಷದಃ ಕ್ರವ್ಯಾದಾಃ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಮೃತಸ್ಯಾಪ್ಯನುಮನ್ಯಂತೇ ಮಂತ್ರಾ ಮಂತ್ರಾಶ್ಚ ಕಾರಣಂ॥ 12-275-15 (76287)
ಏವಂ ಕ್ರೋಶತ್ಸು ವೇದೇಷು ಕುತೋ ಮೋಕ್ಷೋಽಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಋಣವಂತೋ ಯದಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪಿತೃದೇವದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 12-275-16 (76288)
ಶ್ರಿಯಾ ವಿಹೀನೈರಲಸೈಃ ಪಂಡಿತೈಶ್ಚ ಪಲಾಯಿತಂ।
ವೇದವಾದಾಪರಿಜ್ಞಾನಂ ಸತ್ಯಾಭಾಸಮಿವಾನೃತಂ॥ 12-275-17 (76289)
ನ ವೈ ಪಾಪೈರ್ಹಿಯತೇ ಕೃಷ್ಯತೇ ವಾ
ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಜತೇ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರೈಃ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ಯಜನ್ಪಶುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಮೇತಿ
ತತಃ ಪುನಸ್ತರ್ಕಯತೇ ನ ಕಾಮಾನ್॥ 12-275-18 (76290)
ನ ವೇದಾನಾಂ ಪರಿಭವಾನ್ನ ಶಾಠ್ಯೇನ ನ ಮಾಯಯಾ।
ಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಂದತಿ॥ 12-275-19 (76291)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-275-20x (6323)
ದರ್ಶಶ್ಚ ಪೂರ್ಣಮಾಸಶ್ಚ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಚ ಧೀಮತಾಂ।
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯಾನಿ ಚೈವಾಸಂಸ್ತೇಷು ಯಜ್ಞಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-275-20 (76292)
ಅನಾರಂಭಾಃ ಸುಧೃತಯಃ ಶುಚಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವ ತೇ ದೇವಾಂಸ್ತರ್ಪಂತ್ಯಮೃತೈರಿವ॥ 12-275-21 (76293)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ದೇವಾಽಪಿ ಮಾರ್ಗೇ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಪದಸ್ಯ ಪದೈಷಿಣಃ॥ 12-275-22 (76294)
ಚತುರ್ದ್ವಾರಂ ಪುರುಷ ಚರ್ತುರ್ಮುಖಂ
ಚತುರ್ಮುಖೋ ನೈನಮುಪೈತಿ ನಿಂದಾ।
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಭ್ಯಾಮುದರಾದುಪಸ್ಥಾ
ತ್ತೇಷಾಂ ದ್ವಾರಂ ದ್ವಾರಪಾಲೋ ಬುಭೂಷೇತ್॥ 12-275-23 (76295)
ನಾಕ್ಷೈರ್ದೀವ್ಯೇನ್ನಾದದೀತಾನ್ಯವಿತ್ತಂ
ನ ವಾಽಯೋನೀಯಸ್ಯ ಶೃತಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾತ್।
ಕ್ರುದ್ಧೋ ನ ಚೈವ ಪ್ರಹರೇತ ಧೀಮಾಂ
ಸ್ತಥಾಸ್ಯ ತತ್ಪಾಣಿಪಾದಂ ಸುಗುಪ್ತಂ॥ 12-275-24 (76296)
ನಾಕ್ರೋಶಮೃಚ್ಛೇನ್ನ ವೃಥಾ ವದೇಚ್ಚ
ನ ಪೈಶುನಂ ಜನವಾದಂ ಚ ಕುರ್ಯಾತ್।
ಸತ್ಯವ್ರತೋ ಮಿತಭಾಷೋಽಪ್ರಮತ್ತ
ಸ್ತಥಾಽಸ್ಯ ವಾಗ್ದ್ವಾರಮಥೋ ಸುಗುಪ್ತಂ॥ 12-275-25 (76297)
ನಾನಾಶನಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಮಹಾಶನಃ ಸ್ಯಾ
ನ್ನ ಲೋಲುಪಃ ಸಾಧುಭಿರಾಗತಃ ಸ್ಯಾತ್।
ಯಾತ್ರಾರ್ಥಮಾಹಾರಮಿಹಾದದೀತ
ತಥಾಽಸ್ಯ ಸ್ಯಾಜ್ಜಾಠರದ್ವಾರಗುಪ್ತಿಃ॥ 12-275-26 (76298)
ನ ವೀರಪತ್ನೀಂ ವಿಹರೇತ ನಾರೀಂ
ನ ಚಾಪಿ ನಾರೀಮನೃತಾವಾಹ್ವಯೀತ।
ಭಾರ್ಯಾವ್ರತಂ ಹ್ಯಾತ್ಮನಿ ಧಾರಯೀತ
ತಥಾಸ್ಯೋಪಸ್ಥದ್ವಾರಗುಪ್ತಿರ್ಭವೇತ್॥ 12-275-27 (76299)
ದ್ವಾರಾಣಿ ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಸುಗುಪ್ತಾನಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಉಪಸ್ಥಮುದರಂ ಪಾಣೀ ವಾಕ್ಚತುರ್ಥೀ ಸ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-275-28 (76300)
ಮೋಘಾನ್ಯಗುಪ್ತದ್ವಾರಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ಭವಂತ್ಯುತ।
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ತಪಸಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕಿಂ ಯಜ್ಞೇನ ಕಿಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-275-29 (76301)
ಅನುತ್ತರೀಯವಸನಮನುಪಸ್ತೀರ್ಣಶಾಯಿನಂ।
ಬಾಹೂಪಧಾನಂ ಶಾಂಯಂತಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-275-30 (76302)
ದ್ವಂದ್ವಾರಾಮೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಯ ಏಕೋ ರಮತೇ ಮುನಿಃ।
ಪರೇಷಾಮನನುಧ್ಯಾಯಂಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-275-31 (76303)
ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ಬುದ್ಧಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ವಿಕೃತಿಶ್ಚ ಯಾ।
ಗತಿಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-275-32 (76304)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಷಾಮಭಯಂ ಯತಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತೋ ಯಸ್ತಂ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-275-33 (76305)
ನಾಂತರೇಣಾನುಜಾನಾತಿ ವೇದಾನಾಂ ಯತ್ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ।
ಅವಿಜ್ಞಾಯ ಚ ತತ್ಸರ್ವಮನ್ಯದ್ರೋಚಯತೇ ಫಲಂ॥ 12-275-34 (76306)
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಸಂಶ್ರಿತಾನಾಂ ತಪೋ ಘೋರತ್ವಮಾಗಮತ್।
ತಂ ಸದಾಚಾರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪುರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ॥ 12-275-35 (76307)
ಅಶಕ್ನುವಂತಶ್ಚರಿತುಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮೇಷು ಸೂತ್ರಿತಂ।
ನಿರಾಪದ್ಧರ್ಮ ಆಚಾರೋ ಹ್ಯಪ್ರಮಾದೋ ಪರಾಭವಃ॥ 12-275-36 (76308)
ಫಲವಂತಿ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ವ್ಯುಷ್ಟಿಮಂತಿ ಧ್ರವಾಣಿ ಚ।
ವಿಗುಣಾನಿ ಚ ಪಶ್ಯಂತಿ ತಥಾ ನೈಕಾನಿ ಕೇನ ಚ॥ 12-275-37 (76309)
ಗುಣಾಶ್ಚಾತ್ರ ಸುದುರ್ಜ್ಞೇಯಾ ಜ್ಞಾತಾಶ್ಚಾತ್ರ ಸುದುಷ್ಕರಾಃ।
ಅನುಷ್ಠಿತಾಶ್ಚಾಂತವಂತ ಇತಿ ತ್ವಮನುಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-275-38 (76310)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-275-39x (6324)
ಯಥಾ ಚ ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಸಫಲೋ ಯಥಾ।
ತೌ ಪಂಥಾನಾವುಭೌ ವ್ಯಕ್ತೌ ಭಗವಂಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-275-39 (76311)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-275-40x (6325)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿಹ ಪಶ್ಯಂತಿ ಭವಂತಃ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತು ಕಿಮತ್ರಾಸ್ತಿ ಯದ್ಭವಂತ ಉಪಾಸತೇ॥ 12-275-40 (76312)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-275-41x (6326)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಜಿಜ್ಞಾಸಾರ್ಥಮಿಹಾಗತಃ।
ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮಃ ಪ್ರತ್ಯವೋಚಮಾರ್ಜವಾನ್ನ ವಿವಕ್ಷಯಾ॥ 12-275-41 (76313)
ಇಮಂ ಚ ಸಂಶಯಂ ಘೋರಂ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿಹ ಪಶ್ಯಂತೋ ಭವಂತಃ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಕಿಮತ್ರ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಮಂ ಭವಂತೋ ಯದುಪಾಸತೇ॥ 12-275-42 (76314)
ಅನ್ಯತ್ರ ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರೇಭ್ಯ ಆಗಮಾರ್ಥಂ ಯಥಾಗಮಂ।
ಆಗಮೋ ವೇದವಾದಾಸ್ತು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾಗಮಃ॥ 12-275-43 (76315)
ಯಥಾಶ್ರಮಮುಪಾಸೀತ ಆಗಮಸ್ತತ್ರ ಸಿಧ್ಯತಿ।
ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರೂಪಾ ಚ ದೃಶ್ಯತ್ಯಾಗಮನಿಶ್ಯಯಾತ್॥ 12-275-44 (76316)
ನೌರ್ನಾವೀವ ನಿಬದ್ಧಾ ಹಿ ಸ್ರೋತಸಾ ಸನಿಬಂಧನಾ।
ಹ್ರಿಯಮಾಣಾ ಕಥ ವಿಪ್ರ ಕುಬುದ್ಧೀಂಸ್ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-275-45 (76317)
ಏತದ್ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನುಪಪನ್ನೋಽಸ್ಂಯಧೀಹಿ ಭೋ।
ನೈವ ತ್ಯಾಗೀ ನ ಸಂತುಷ್ಟೋ ನಾಶೋಕೋ ನ ನಿರಾಮಯಃ।
ನಾನಿರ್ವಿವಿತ್ಸೋ ನಾವೃತ್ತೋ ನಾಪವೃತ್ತೋಽಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ॥ 12-275-46 (76318)
ಭವಂತೋಽಪಿ ಚ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ಶೋಚಂತಿ ಚ ಯಥಾ ವಯಂ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಭವತಾಂ ಸಮಾನಾಃ ಸರ್ವಜಂತುಷು॥ 12-275-47 (76319)
ಏವಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಷು।
ಏಕಮಾಲಂಬಮಾನಾನಾಂ ನಿರ್ಣಯೇ ಕಿಂ ನಿರಾಮಯಂ।
`ಏತದ್ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾನುಪಪನ್ನೋಸ್ಯ್ಯಧೀಹಿ ಭೋ॥' 12-275-48 (76320)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-275-49x (6327)
ಯದ್ಯದಾಚರತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಥ್ಯಂ ಸರ್ವಪ್ರವೃತ್ತಿಷು।
ಯಸ್ಯ ಯತ್ರ ಹ್ಯನುಷ್ಠಾನಂ ತಸ್ಯ ತತ್ತು ನಿರಾಮಯಂ॥ 12-275-49 (76321)
ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಪಯತಿ ಜ್ಞಾನಂ ಯೇ ಜ್ಞಾನಂ ಹ್ಯನುವರ್ತತೇ।
ಜ್ಞಾನಾದಪೇತ್ಯ ಯಾ ವೃತ್ತಿಃ ಸಾ ವಿನಾಶಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-275-50 (76322)
ಭವಂತೋ ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವತಶ್ಚ ನಿರಮಯಾಃ।
ಐಕಾತ್ಂಯಂ ನಾಮ ಕಶ್ಚಿದ್ಧಿ ಕದಾಚಿದಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-275-51 (76323)
ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಹ್ಯಬುದ್ಧ್ವಾ ತತ್ತ್ವೇನ ಕೇಚಿದ್ವಾದಬಲಾಜ್ಜನಾಃ।
ಕಾಮದ್ವೇಷಾಭಿಭೂತತ್ವಾದಹಂಕಾರವಶಂ ಗತಾಃ॥ 12-275-52 (76324)
ಯಾಥಾತಥ್ಯಮವಿಜ್ಞಾಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರದಸ್ಯವಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ತೇನಾ ನಿರಾರಂಭಾ ಅಪಕ್ವಮನಸೋಽಶಿವಾಃ॥ 12-275-53 (76325)
ನೈರ್ಗುಣ್ಯಮೇವ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ಗುಣಾನನುಯುಂಜತೇ।
ತೇಷಾಂ ತಮಃ ಶರೀರಾಣಾಂ ತಮ ಏವ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-275-54 (76326)
ಯೋ ಯಥಾಪ್ರಕೃತಿರ್ಜಂತುಃ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಸ್ಯಾದ್ವಶಾನುಗಃ।
ತಸ್ಯ ದ್ವೇಷಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಕ್ರೋಧೋ ದಂಭೋಽನೃತಂ ಮದಃ।
ನಿತ್ಯಮೇವಾನುವರ್ತಂತೇ ಗುಣಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಭವಾಃ॥ 12-275-55 (76327)
ಯೇ ತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾಽನುಪಶ್ಯಂತಃ ಸಂತ್ಯಜೇಯುಃ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಪರಾಂ ಗತಿಮಭೀಪ್ಸಂತೋ ಯತಯಃ ಸಂಯಮೇ ರತಾಃ॥ 12-275-56 (76328)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-275-57x (6328)
ಸರ್ವಮೇತತ್ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶಾಸ್ತ್ರತಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ನ ಹ್ಯವಿಜ್ಞಾಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪ್ರವೃತ್ತಯಃ॥ 12-275-57 (76329)
ಯಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನ್ಯಾಯ್ಯ ಆಚಾರಃ ಸರ್ವಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಯದನ್ಯಾಯ್ಯಮಶಾಸ್ತ್ರಂ ತದಿತ್ಯೇಷಾ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-275-58 (76330)
ನ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ಋತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಾತ್ಕಾಚಿದಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಯದನ್ಯದ್ವೇದವಾದೇಭ್ಯಸ್ತದಶಾಸ್ತ್ರಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-275-59 (76331)
ಶಾಸ್ತ್ರಾದಪೇತಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಬಹವೋಽತ್ಯರ್ಥಮಾನಿನಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೋಷಾನ್ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾಪರೇ।
[ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಭವತಾಂ ಸಮಾನಾಃ ಸರ್ವಜಂತುಷು॥ 12-275-60 (76332)
ಏವಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಷು।
ಏಕಮಾಲಂಬಮಾನಾನಾಂ ನಿರ್ಣಯೇ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ॥ 12-275-61 (76333)
ಆನಂತ್ಯಂ ವದಮಾನೇನ ಶಕ್ತೇನಾವರ್ಜಿತಾತ್ಮನಾ]।
ಅವಿಜ್ಞಾನಹತಪ್ರಜ್ಞಾ ಹೀನಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ತಮೋವೃತಾಃ॥ 12-275-62 (76334)
ಶಕ್ಯಂ ತ್ವೇಕೇನ ಯುಕ್ತೇನ ಕೃತಕೃತ್ಯೇನ ಸರ್ವಶಃ।
ಪಿಂಡಮಾತ್ರಂ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಚರಿತುಂ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ॥ 12-275-63 (76335)
`ನಾತ್ಯಂತಂ ವಂದಮಾನೇನ ಶಕ್ತೇನ ವಿಜಿತಾತ್ಮನಾ।'
ವೇದವಾದಂ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮೋಕ್ಷೋಽಸ್ತೀತಿ ಪ್ರಭಾಪಿತುಂ।
ಅಪೇತನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸರ್ವಲೋಕವಿಗರ್ಹಿಣಾ॥ 12-275-64 (76336)
ಇದಂ ತು ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ಕುಟುಂಬಮಭಿಸಂಶ್ರಿತಂ।
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಜಾಸಂತಾನಮಾರ್ಜವಂ॥ 12-275-65 (76337)
ಯದ್ಯೇತದೇವಂ ಕೃತ್ವಾಽಪಿ ನ ವಿಮೋಕ್ಷೋಽಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಧಿಕ್ಕರ್ತಾರಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಶ್ರಮಶ್ಚಾಯಂ ನಿರರ್ಥಕಃ॥ 12-275-66 (76338)
ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಮನ್ಯಥಾ ಚ ಸ್ಯಾದ್ವೇದಾನಾಂ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕ್ರಿಯಾ।
ಏತಸ್ಯಾನಂತ್ಯಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಂಜಸಾ॥ 12-275-67 (76339)
ತತ್ತ್ವಂ ವದಸ್ವ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನುಪಸನ್ನೋಸ್ಂಯಧೀಹಿ ಭೋಃ।
ಯಥಾ ತೇ ವಿದಿತೋ ಮೋಕ್ಷಸ್ತಥೇಚ್ಛಾಂಯುಪಶಿಕ್ಷಿತುಂ॥ ॥ 12-275-68 (76340)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 275॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-275-11 ಶ್ರಮಸ್ಯೋಪರಮೋ ದೃಷ್ಟ ಇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-14 ದಾನಂ ಪುನಃ ಸಂಗ್ರಹಣಂ ಸಂಶ್ರಿತಾ ಪಾತ್ರಭೋಜನಂ। ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ದಾಹಃ ಪುನಃ ಸಂಚಯನಂ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ಪಾತ್ರಭೋಜನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-19 ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಿಂದತೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-20 ತೇಷು ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-22 ಸರ್ವಜ್ಞಾನೇನ ಪಶ್ಯತಃ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-24 ನಾಯೋನಿಜಸ್ಯೇಹ ಸ್ರುವಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾದಿತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ। ನಾಯೋನಿಜಸ್ಯೈವ ಸುತಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಾದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-26 ಸಾಧುರನಾಗಸಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-27 ಧೈರ್ಯವ್ರತಂ ಹ್ಯಾತ್ಮನೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-39 ಯಥಾ ಚ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಕಲೌ ಯಥೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-275-44 ಯಥಾಗಮಮುಪಾಸೀತೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ ಯಥಾಕಾಮಮುಪಾಸೀತೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 276
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.276. ಅಧ್ಯಾಯಃ 276
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಕಪಿಲಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-276-0 (76341)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-276-0x (6329)
ವೇದಾಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಲೋಕಾನಾಂ ನ ವೇದಾಃ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತಾಃ।
ದ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೀ ವೇದಿತವ್ಯೇ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಚ ಯತ್॥ 12-276-1 (76342)
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನಿಷ್ಣಾತಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಶರೀರಮೇತತ್ಕುರುತೇ ಯದ್ವೇದೇ ಕುರುತೇ ತನುಂ॥ 12-276-2 (76343)
ಕೃತಶುದ್ಧಶರೀರೋ ಹಿ ಪಾತ್ರಂ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ।
ಆನಂತ್ಯಮನುಚಿಂತ್ಯೇದಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ತದ್ಬ್ರಬೀಮಿ ತೇ॥ 12-276-3 (76344)
ನಿರಾಗಮಮನೈತಿಹ್ಯಮತ್ಯಕ್ಷಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ಯೇ ಯಜ್ಞಾನ್ವಿತನ್ವಂತಿ ನಿರಾಶಿಷಃ॥ 12-276-4 (76345)
ಉತ್ಪನ್ನತ್ಯಾಗಿನೋ ಲುಬ್ಧಾಃ ಕೃಪಾಸೂಯಾವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಧನಿನಾಮೇಷ ವೈ ಪಂಥಾಸ್ತೀರ್ಥೇಷು ಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 12-276-5 (76346)
ಅನಾಶ್ರಿತಾಃ ಪಾಪಕೃತ್ಯಾಃ ಕದಾಚಿತ್ಕರ್ಮಯೋಗಿನಃ।
ಮನಃ ಸಂಕಲ್ಪಸಂಸಿದ್ಧಾ ವಿಶುದ್ಧಜ್ಞಾನನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-276-6 (76347)
ಅಕ್ರುಧ್ಯಂತೋಽನಸೂಯಂತೋ ನಿರಹಂಕಾರಮತ್ಸರಾಃ।
ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಸ್ತ್ರಿಶುಕ್ಲಾಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ॥ 12-276-7 (76348)
ಆಸನ್ಗೃಹಸ್ಥಾ ಭೂಯಿಷ್ಠಾ ಅಪಕ್ರಾಂತಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಸು।
ರಾಜಾನಶ್ಚ ತಥಾ ಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-276-8 (76349)
ಸಮಾ ಹ್ಯಾರ್ಜವಸಂಪನ್ನಾಃ ಸಂತುಷ್ಟಾ ಜ್ಞಾನನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಧರ್ಮಾಃ ಶುಚಯಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಪರಾವರೇ॥ 12-276-9 (76350)
ಪುರಸ್ತಾದ್ಭಾವಿತಾತ್ಮಾನೋ ಯಥಾವಚ್ಚರಿತವ್ರತಾಃ।
ಚರಂತಿ ಧರ್ಮಂ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಽಪಿ ದುರ್ಗೇ ಚೈವಾಪಿ ಸಂಹತಾಃ॥ 12-276-10 (76351)
ಸಂಹತ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಚರತಾಂ ಪುರಾಽಽಸೀತ್ಸುಖಮೇವ ತತ್।
ತೇಷಾಂ ನಾಸೀದ್ವಿಧಾತವ್ಯಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕಥಂಚನ॥ 12-276-11 (76352)
ಸತ್ಯಂ ಹಿ ಧರ್ಮಮಾಸ್ಥಾಯ ದುರಾಧರ್ಷತಮಾ ಮತಾಃ।
ನ ಮಾತ್ರಾಮನುರುಧ್ಯಂತೇ ನ ಧರ್ಮಚ್ಛಲಮಂತತಃ॥ 12-276-12 (76353)
ಯ ಏವ ಪ್ರಥಮಃ ಕಲ್ಪಸ್ತಮೇವಾತ್ರ ಚರನ್ಮಹಾನ್॥ 12-276-13 (76354)
ಅಸ್ಯಾಂ ಸ್ಥಿತೌ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಹಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಯದಾ ತು ದುರ್ಬಲಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತದಾ ಭವೇತ್॥ 12-276-14 (76355)
ಏತ ಏವಂವಿಧಾಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಪುರಾಣಾ ಯಜ್ಞವಾಹನಾಃ।
ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧಾಃ ಶುಚಯೋ ವೃತ್ತವಂತೋ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 12-276-15 (76356)
ಯಜಂತೋಽಹರಹರ್ಯಜ್ಞೈರ್ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾ ಬುಧಾಃ।
ತೇಷಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ವೇದಾಶ್ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಯಥಾಗಮಂ॥ 12-276-16 (76357)
ಆಗಮಾಶ್ಚ ಯಥಾಕಾಮಂ ಸಂಕಲ್ಪಾಶ್ಚ ಯಥಾವ್ರತಂ।
ಅಪೇತಕಾಮಕ್ರೋಧಾನಾಂ ದುಶ್ಚರಾಚಾರಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-276-17 (76358)
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಶಂಸಿತಾನಾಂ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಶಂಸಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಋಜೂನಾಂ ಶಮನಿತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು ವರ್ತತಾಂ॥ 12-276-18 (76359)
ಸರ್ವಮಾನಂತ್ಯಮೇವಾಸೀದಿತಿ ನಃ ಶಾಶ್ವತಾಶ್ಚುತಿಃ।
ತೇಷಾಮದೀನಸತ್ವಾನಾಂ ದುಶ್ಚರಾಚಾರಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-276-19 (76360)
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಸಂಸಿತಾನಾಂ ತಪೋ ಘೋರತ್ವಮಾಗತಂ।
ಸಂ ಸದಾಚಾರಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪುರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ॥ 12-276-20 (76361)
ಅಶಕ್ನುವದ್ಭಿಶ್ಚರಿತುಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮೇಷು ಸೂಚಿತಂ।
ನಿರಾಪದ್ಧರ್ಮ ಆಚಾರೋ ಹ್ಯಪ್ರಮಾದೋಽಪರಾಭವಃ॥ 12-276-21 (76362)
ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಯತ್ತೇಷು ನಾಸೀತ್ಕಶ್ಚಿದ್ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ।
ಧರ್ಮಮೇಕಂ ಚತುಷ್ಪಾದಮಾಶ್ರಿತಾಸ್ತೇ ನರಾ ವಿಭೋ॥ 12-276-22 (76363)
ತಂ ಸಂತೋ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಗೃಹೇಭ್ಯ ಏವ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ವನಮನ್ಯೇ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-276-23 (76364)
ಗೃಹಮೇವಾಭಿಸಂಶ್ರಿತ್ಯ ತತೋಽನ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
`ವ್ಯಸ್ತಮೇಕಂ ಚತುರ್ಧಾ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಆಶ್ರಮಂ ವಿದುಃ॥ 12-276-24 (76365)
ಸರ್ವೇ ಸರ್ವತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತೋ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಏವ ಏವಂವಿಧಾಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಪುರಾಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ॥' 12-276-25 (76366)
ತ ಏತೇ ದಿವಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀವ ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ಬಹವಸ್ತಾರಕಾಗಣಾಃ।
ಆನಂತ್ಯಮುಪಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಂತೋಷಾದಿತಿ ವೈದಿಕಂ॥ 12-276-26 (76367)
ಯದ್ಯಾಗಚ್ಛಂತಿ ಸಂಸಾರಂ ಪುನರ್ಯೋನಿಷು ತಾದೃಶಾಃ।
ನ ಲಿಪ್ಯಂತೇ ಪಾರಕೃತ್ಯೈಃ ಕದಾಚಿತ್ಕರ್ಮಯೋನಿತಃ॥ 12-276-27 (76368)
ಏವಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಶುಶ್ರೂಷುರ್ಘೋರನಿಶ್ಚಯಃ।
ಏವಂಯುಕ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಯಾದನ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕೋ ಭವೇತ್॥ 12-276-28 (76369)
ಕರ್ಮೈವ ಪುರುಷಸ್ಯಾಹ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ।
ಏವಂ ಪಕ್ವಕಷಾಯಾಣಾಮಾನಂತ್ಯೇನ ಶ್ರುತೇನ ಚ॥ 12-276-29 (76370)
ಸರ್ವಮಾನಂತ್ಯಮೇವಾಸೀದಿತಿ ನಃ ಶಾಶ್ವತೀ ಶ್ರುತಿಃ।
ತೇಷಾಮಪೇತತೃಷ್ಣಾನಾಂ ನಿರ್ಣಿಕ್ತಾನಾಂ ಶುಭಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-276-30 (76371)
ಚತುರ್ಥ ಔಪನಿಷದೋ ಧರ್ಮಃ ಸಾಧಾರಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಸಂಸಿದ್ಧೈಃ ಸೇವ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ನಿಯತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-276-31 (76372)
ಸಂತೋಷಮೂಲಸ್ತ್ಯಾಗಾತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನಾಧಿಷ್ಠಾನಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಪವರ್ಗಮತಿರ್ನಿತ್ಯೋ ಯತಿಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-276-32 (76373)
ಸಾಧಾರಣಃ ಕೇವಲೋ ವಾ ಯಥಾಬಲಮುಪಾಸ್ಯತೇ।
ಗಚ್ಛಂತೇ ಬಲಿನಃ ಕ್ಷೇಮಂ ದುರ್ಬಲೋಽತ್ರಾವಸೀದತಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪದಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸಂಸಾರಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಶುಚಿಃ॥ 12-276-33 (76374)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-276-34x (6330)
ಯೇ ಭುಂಜತೇ ಯೇ ದದತೇ ಯಜಂತೇಽಧೀಯತೇ ಚ ಯೇ।
ಮಾತ್ರಾಭಿರ್ಧರ್ಮಲುಬ್ಧಾಭಿರ್ಯೇ ವಾ ತ್ಯಾಗಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-276-34 (76375)
ಏತೇಷಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ತು ಕತಮಃ ಸ್ವರ್ಗಜಿತ್ತಮಃ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 12-276-35 (76376)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-276-36x (6331)
ಪರಿಗ್ರಹಾಃ ಶುಭಾಃ ಸರ್ವೇ ಗುಣತೋಽಭ್ಯುದಯಾಶ್ಚ ತೇ।
ನ ತು ತ್ಯಾಗಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಏತತ್ತ್ವಮಪಿ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-276-36 (76377)
ಸ್ಯೂಮರಶ್ಮಿರುವಾಚ। 12-276-37x (6332)
ಭವಂತೋ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ ವೈ ಗೃಹಸ್ಥಾಃ ಕರ್ಮನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಿಷ್ಠಾಯಾಮೈಕ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-276-37 (76378)
ಏಕತ್ವೇನ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ವಿಶೇಷೋ ನಾನ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ।
ತದ್ಯಥಾವದ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 12-276-38 (76379)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-276-39x (6333)
ಶರೀರಪಕ್ತಿಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜ್ಞಾನಂ ತು ಪರಮಾ ಗತಿಃ।
ಪಕ್ವೇ ಕಷಾಯವಿಜ್ಞಾನಂ ಯಥಾ ಜ್ಞಾನಂ ಚ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-276-39 (76380)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಶಾಂತಿರಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಂ।
ಅದ್ರೋಹೋಽನಭಿಮಾನಶ್ಚ ಹ್ರೀಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾ ಶಮಸ್ತಥಾ॥ 12-276-40 (76381)
ಪಂಥಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತ್ವೇತ ಏತೈಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಯತ್ಪರಂ।
ತದ್ವಿದ್ವಾನನುಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಮನಸಾ ಕರ್ಮನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-276-41 (76382)
ಯಾಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಸರ್ವತಃ ಶಾಂತಾ ವಿಶುದ್ಧಾ ಜ್ಞಾನನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಗತಿಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸಂತುಷ್ಟಾಸ್ತಾಮಾಹುಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-276-42 (76383)
ವೇದಾಂಶ್ಚ ವೇದಿತವ್ಯಂ ಚ ವಿದಿತ್ವಾ ಚ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಂ।
ಏವಂ ವೇದವಿದಿತ್ಯಾಹುರತೋಽನ್ಯೋ ವಾತರೇಚಕಃ॥ 12-276-43 (76384)
ಸರ್ವಂ ವಿದುರ್ವೇದವಿದೋ ವೇದೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ವೇದೇ ಹಿ ನಿಷ್ಠಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯದ್ಯದಸ್ತಿ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಚ॥ 12-276-44 (76385)
ಏಷೈವ ನಿಷ್ಠಾ ಸರ್ವತ್ರ ಯತ್ತದಸ್ತಿ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಚ।
ಏತದಂತಂ ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚ ಸಚ್ಚಾಽಸಚ್ಚ ವಿಜಾನತಃ॥ 12-276-45 (76386)
ಸಮಾಪ್ತಂ ತ್ಯಾಗ ಇತ್ಯೇವ ಶಮ ಇತ್ಯೇವ ನಿಶ್ಚಿತಂ।
ಸಂತೋಷ ಇತ್ಯನುಗತಮಪವರ್ಗೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-276-46 (76387)
ಋತಂ ಸತ್ಯಂ ವಿದಿತಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ
ಸರ್ವಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚ।
ಸರ್ವಂ ಸುಖಂ ಯಚ್ಛಿವಮುತ್ತರಂ ಚ
ಬ್ರಹ್ಮಾವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಭವಶ್ಚಾವ್ಯಯಂ ಚ॥ 12-276-47 (76388)
ತೇಜಃ ಕ್ಷಮಾ ಶಾಂತಿರನಾಮಯಂ ಶುಭಂ
ತಥಾವಿಧಂ ವ್ಯೋಮ ಸನಾತನಂ ಧ್ರುವಂ।
ಏತೈಃ ಶಬ್ದೈರ್ಗಂಯತೇ ಬುದ್ಧಿನೇತ್ರೈ
ಸ್ತಸ್ಮೈ ನಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ॥ ॥ 12-276-48 (76389)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 276॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-276-5 ಧನಾನಾಮೇಷ ವೈ ಪಂಥಾ ಇತಿ ಝ.ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-276-14 ದುರ್ಬಲಾತ್ಮನ ಉತ್ಪನ್ನಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-276-39 ಕಷಾಯಪಂಕ್ತಿ ಕರ್ಮಾಣೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-276-41 ಮನಸಾ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-276-43 ರತೋನ್ಯೋ ವೇದವಾದಕ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ವೇದಪಾತಕ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-276-46 ಇತ್ಯೇವ ಸರ್ವವೇದೇಷು ನಿಷ್ಠಿತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 277
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.277. ಅಧ್ಯಾಯಃ 277
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ಧರ್ಮಸ್ಯೈವ ಜ್ಯಾಯಸ್ತ್ವಪ್ರತಿಪಾದಕಕುಂಡಧಾರಚರಿತ್ರಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-277-0 (76390)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-277-0x (6334)
ಧರ್ಮಮರ್ಥಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ವೇದಾಃ ಶಂಸಂತಿ ಭಾರತ।
ಕಸ್ಯ ಲಾಭೋ ವಿಶಿಷ್ಟೋಽತ್ರ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-277-1 (76391)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-277-2x (6335)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಕುಂಡಧಾರೇಣ ಯತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಭಕ್ತಾಯೋಪಕೃತಂ ಪುರಾ॥ 12-277-2 (76392)
ಅಧನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಾಮಾದ್ಧನಮವೈಕ್ಷತ।
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಸತತೋಽರ್ಥಾರ್ಥೀ ತಪೋಽತಪ್ಯತ ದಾರುಣಂ॥ 12-277-3 (76393)
ಸ ನಿಶ್ಚಯಮಥೋ ಕೃತ್ವಾ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ದೇವತಾಃ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ನ ಚೈವಾಧ್ಯಗಚ್ಛದ್ಧನಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ದೇವತಾಃ॥ 12-277-4 (76394)
ತತಶ್ಚಿಂತಾಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕತಮದ್ದೈವತಂ ತು ತತ್।
ಯನ್ಮೇ ದ್ರುತಂ ಪ್ರಸೀದೇತ ಮಾನುಷೈರಜಡೀಕೃತಂ॥ 12-277-5 (76395)
ಸೋಽಥ ಸೌಂಯೇನ ಮನಸಾ ದೇವಾನುಚರಮಂತಿಕೇ।
ಪ್ರತ್ಯಪಶ್ಯಜ್ಜಲಧರಂ ಕುಂಡಧಾರಮವಸ್ಥಿತಂ॥ 12-277-6 (76396)
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ತಸ್ಯ ಭಕ್ತಿರಜಾಯತ।
ಅಯಂ ಮೇ ಧಾಸ್ಯತಿ ಶ್ರೇಯೋ ವಪುರೇತದ್ಧಿ ತಾದೃಶಂ॥ 12-277-7 (76397)
ಸಂನಿಕೃಷ್ಟಶ್ಚ ದೇವಸ್ಯ ನ ಚಾನ್ಯೈರ್ಮಾನುಷೈರ್ವೃತಃ।
ಏಷ ಮೇ ದಾಸ್ಯತಿ ಧನಂ ಪ್ರಭೂತಂ ಶೀಘ್ರಮೇವ ಚ॥ 12-277-8 (76398)
ತತೋ ಧೂಪೈಶ್ಚ ಗಂಧೈಶ್ಚ ಮಾಲ್ಯೈರುಚ್ಚಾವಚೈರಪಿ।
ಬಲಿಭಿರ್ವಿವಿಧಾಭಿಶ್ಚ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ತಂ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-277-9 (76399)
ತತಸ್ತ್ವಲ್ಪೇನ ಕಾಲೇನ ತುಷ್ಟೋ ಜಲಧರಸ್ತದಾ।
ತಸ್ಯೋಪಕಾರನಿಯತಾಮಿಮಾಂ ವಾಚಮುವಾಚ ಹ॥ 12-277-10 (76400)
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೇ ಚ ಸುರಾಪೇ ಚ ಚೋರೇ ಭಗ್ನವ್ರತೇ ತಥಾ।
ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ವಿಹಿತಾ ಸದ್ಭಿಃ ಕೃತಘ್ನೇ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 12-277-11 (76401)
ಆಶಾಯಾಸ್ತನಯೋಽಧರ್ಮಃ ಕ್ರೋಧೋಽಸೂಯಾಸುತಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಲೋಭಃ ಪುತ್ರೋ ನಿಕೃತ್ಯಾಸ್ತು ಕೃತಘ್ನೋ ನಾರ್ಹತಿ ಪ್ರಜಾಂ॥ 12-277-12 (76402)
ತತಃ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ವಪ್ನೇ ಕುಂಡಧಾರಸ್ಯ ತೇಜಸಾ।
ಅಪಶ್ಯತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಕುಶೇಷು ಶಯಿತಸ್ತದಾ॥ 12-277-13 (76403)
ಶಮೇನ ತಪಸಾ ಚೈವ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ನಿರುಪಸ್ಕೃತಃ।
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾತ್ರೌ ನಿದರ್ಶನಮಪಶ್ಯತ॥ 12-277-14 (76404)
ಮಾಣಿಭದ್ರಂ ಸ ತತ್ರಸ್ಥಂ ದೇವತಾನಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ಅಪಶ್ಯತ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವ್ಯಾದಿಶಂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-277-15 (76405)
ತತ್ರ ದೇವಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ರಾಜ್ಯಾನಿ ಚ ಧನಾನಿ ಚ।
ಶುಭೈಃ ಕರ್ಮಭಿರಾರಬ್ಧಾಃ ಪ್ರಚ್ಛಿದಂತ್ಯಶುಭೇಷು ಚ॥ 12-277-16 (76406)
ಪಶ್ಯತಾಮಥ ಯಕ್ಷಾಣಂ ಕುಂಡಧಾರೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ನಿಷ್ಪತ್ಯ ಪತಿತೋ ಭೂಮೌ ದೇವಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-277-17 (76407)
ತತಸ್ತು ದೇವವಚನಾನ್ಮಣಿಭದ್ರೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಉವಾಚ ಪತಿತಂ ಭೂಮೌ ಕುಂಡಧಾರ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 12-277-18 (76408)
ಕುಂಡಧಾರ ಉವಾಚ। 12-277-19x (6336)
ಯದಿ ಪ್ರಸನ್ನಾ ದೇವಾ ಮೇ ಭಕ್ತೋಽಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಮ।
ಅಸ್ಯಾನುಗ್ರಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸುಖೋದಯಂ॥ 12-277-19 (76409)
ತತಸ್ತಂ ಮಾಣಿಭದ್ರಸ್ತು ಪುನರ್ವಚನಮಬ್ರವೀತ್
ದೇವಾನಾಮೇವ ವಚನಾತ್ಕುಂಡಧಾರಂ ಮಾಹದ್ಯುತಿಂ॥ 12-277-20 (76410)
ಉತ್ತಿಷ್ಠೋತ್ತಿಷ್ಠ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಃ ಸುಖೀ ಭವ।
ಧನಾರ್ಥೀ ಯದಿ ವಿಪ್ರೋಽಯಂ ಧನಮಸ್ಮೈ ಪ್ರದೀಯತಾಂ॥ 12-277-21 (76411)
ಯಾವದ್ಧನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಯಂ ಸಥಾ ತವ।
ದೇವಾನಾಂ ಶಾಸನಾತ್ತಾವದಸಂಖ್ಯೇಯಂ ದದಾಂಯಹಂ॥ 12-277-22 (76412)
ವಿಚಾರ್ಯ ಕುಂಡಧಾರಸ್ತು ಮಾನುಷ್ಯಂ ಚಲಮಧ್ರುವಂ।
ತಪಸೋ ಮತಿಮಾಧತ್ತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 12-277-23 (76413)
ಕುಂಡಧಾರ ಉವಾಚ। 12-277-24x (6337)
ನಾಹಂ ಧನಾನಿ ಯಾಚಾಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಧನಪ್ರದ।
ಅನ್ಯಮೇವಾಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಕ್ತಾಯಾನುಗ್ರಹಂ ಕೃತಂ॥ 12-277-24 (76414)
ಪೃಥಿವೀಂ ರತ್ನಪೂರ್ಣಾಂ ವಾ ಮಹದ್ವಾ ರತ್ನಸಂಚಯಂ।
ಭಕ್ತಾಯ ನಾಹಮಿಚ್ಛಮಿ ಭವೇದೇಷ ತು ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 12-277-25 (76415)
ಧರ್ಮೇಽಸ್ಯ ರಮತಾಂ ಬುದ್ಧಿರ್ಧರ್ಮಂ ಚೈವೋಪಜೀವತು।
ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನೋ ಭವತು ಮಮೈಷೋಽನುಗ್ರಹೋ ಮತಃ॥ 12-277-26 (76416)
ಮಾಣಿಭದ್ರ ಉವಾಚ। 12-277-27x (6338)
ಸದಾ ಧರ್ಮಫಲಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸುಖಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಫಲಾನ್ಯೇವಾಯಮಶ್ನಾತು ಕಾಯಕ್ಲೇಶವಿವರ್ಜಿತಃ॥ 12-277-27 (76417)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-277-28x (6339)
ತತಸ್ತದೇವ ಬಹುಶಃ ಕುಂಡಧಾರೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಅಭ್ಯಾಸಮಕರೋದ್ಧರ್ಮೇ ತತಸ್ತುಷ್ಟಾಸ್ತು ದೇವತಾಃ॥ 12-277-28 (76418)
ಮಾಣಿಭದ್ರ ಉವಾಚ। 12-277-29x (6340)
ಪ್ರೀತಾಸ್ತೇ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ದ್ವಿಜಸ್ಯಾಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ।
ಭವಿಷ್ಯತ್ಯೇಷ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮೇ ಚಾಧರಸ್ಯತೇ ಮತಿಃ॥ 12-277-29 (76419)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-288-30x (6341)
ತತಃ ಪ್ರೀತೋ ಜಲಧರಃ ಕೃತಕಾರ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಈಪ್ಸಿತಂ ಮನಸೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ವರಮನ್ಯೈಃ ಸುದುರ್ಲಭಂ॥ 12-277-30 (76420)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ ಚೀರಾಣಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಪಾರ್ಶ್ವತೋಽಭ್ಯಾಶತೋ ನ್ಯಸ್ತಾನ್ಯಥ ನಿರ್ವೇದಮಾಗತಃ॥ 12-277-31 (76421)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-277-32x (6342)
ಅಯಂ ನ ಸುಕೃತಂ ವೇತ್ತಿ ಕೋ ನ್ವನ್ಯೋ ವೇತ್ಸ್ಯತೇ ಕೃತಂ।
ಗಚ್ಛಾಮಿ ವನಮೇವಾಹಂ ಪರಂ ಧರ್ಮೇಣ ಜೀವಿತುಂ॥ 12-277-32 (76422)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-277-33x (6343)
ನಿರ್ವೇದಾದ್ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ವನಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಸುಮಹತ್ತಪ ಆರಬ್ಧವಾಂಸ್ತದಾ॥ 12-277-33 (76423)
ದೇವತಾತಿಥಿಶೇಷೇಣ ಫಲಮೂಲಾಶನೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಧರ್ಮೇ ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ದೃಢಾ ಬುದ್ಧಿರಜಾಯತ॥ 12-277-34 (76424)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮೂಲಫಲಂ ಸರ್ವಂ ಪರ್ಣಾಹಾರೋಽಭವದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಪರ್ಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜಲಾಹಾರಃ ಪುನರಾಸೀದ್ದ್ವಿಜಸ್ತದಾ॥ 12-277-35 (76425)
ವಾಯುಭಕ್ಷಸ್ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಬಹೂನ್ವರ್ಷಗಣಾನಭೂತ್।
ನ ಚಾಸ್ಯ ಕ್ಷೀಯತೇ ಪ್ರಾಣಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-277-36 (76426)
ಧರ್ಮೇ ಚ ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ಯ ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ಚ ವರ್ತತಃ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತಸ್ಯ ದಿವ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿರಜಾಯತ॥ 12-277-37 (76427)
ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ಯದಿ ದದ್ಯಾಮಹಂ ಧನಂ।
ತುಷ್ಟಃ ಕಸ್ಯಚಿದೇವೇಹ ಮಿಥ್ಯಾ ವಾಂಗ ಭವೇನ್ಮಮ॥ 12-277-38 (76428)
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವದನೋ ಭೂಯ ಆರಬ್ಧವಾಂಸ್ತಪಃ।
ಭೂಯಶ್ಚಾಚಿಂತಯತ್ಸಿದ್ಧೋ ಯತ್ಪರಂ ಸೋಽಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-277-39 (76429)
ಯದಿ ದದ್ಯಾಮಹಂ ರಾಜ್ಯಂ ತುಷ್ಟೋ ವೈ ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಸ ಭವೇದಚಿರಾದ್ರಾಜಾ ನ ಮಿಥ್ಯಾ ವಾಗ್ಭವೇನ್ಮಮ॥ 12-277-40 (76430)
ತಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕುಂಡಧಾರೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತಪೋಯೋಗಾತ್ಸೌಹೃದೇನಾಭಿಚೋದಿತಃ॥ 12-277-41 (76431)
ಸಮಾಗಂಯ ಸ ತೇನಾಥ ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕುಂಡಧಾರಸ್ಯ ವಿಸ್ಮಿತಶ್ಚಾಭವನ್ನೃಪ॥ 12-277-42 (76432)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಕುಂಡಧಾರೋ ದಿವ್ಯಂ ತೇ ಚಕ್ಷುರುತ್ತಮಂ।
ಪಶ್ಯ ರಾಜ್ಞಾಂ ಗತಿಂ ವಿಪ್ರ ಲೋಕಾಂಶ್ಚೈವ ತು ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-277-43 (76433)
ತತೋ ರಾಜಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮಗ್ನಾನಿ ನಿರಯೇ ತದಾ।
ದೂರಾದಪಶ್ಯದ್ವಿಪ್ರಃ ಸ ದಿವ್ಯಯುಕ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-277-44 (76434)
ಕುಂಡಧಾರ ಉವಾಚ। 12-277-45x (6344)
ಮಾಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಭಾವೇನ ಯದಿ ತ್ವಂ ದುಃಖಮಾಪ್ನುಯಾಃ।
ಕೃತಂ ಮಯಾ ಭವೇತ್ಕಿಂ ತೇ ಕಶ್ಚ ತೇಽನುಗ್ರಹೋ ಭವೇತ್॥ 12-277-45 (76435)
ಪಶ್ಯಪಶ್ಯ ಚ ಭೂಯಸ್ತ್ವಂ ಕಾಮಾನಿಚ್ಛೇತ್ಕಥಂ ನರಃ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಂ ಹಿ ಸಂರುದ್ಧಂ ಮಾನುಷೇಷು ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-277-46 (76436)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-277-47x (6345)
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸ ಕಾಮಂ ಚ ಕ್ರೋಧಂ ಲೋಭಂ ಭಯಂ ಮದಂ।
ನಿದ್ರಾಂ ತಂದ್ರೀಂ ತಥಾಽಽಲಸ್ಯಮಾವೃತ್ತ್ಯ ಪುರುಷಾನ್ಸ್ಥಿತಾನ್॥' 12-277-47 (76437)
ಕುಂಡಧಾರ ಉವಾಚ। 12-277-48x (6346)
ಏತೈರ್ಲೋಕಾಃ ಸುಸಂರುದ್ಧಾ ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷಾದ್ಭಯಂ।
ತಥೈವ ದೇವವಚನಾದ್ವಿಘ್ನಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-277-48 (76438)
ನ ದೇವೈರನನುಜ್ಞಾತಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಏಷ ಶಕ್ತೋಸ್ಮಿ ತಪಸಾ ದಾತುಂ ರಾಜ್ಯಂ ಧನಾನಿ ಚ॥ 12-277-49 (76439)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-277-50x (6347)
ತತಃ ಪಪಾತ ಶಿರಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತೋಯಧಾರಿಣೇ।
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಮಹಾನ್ಮೇಽನುಗ್ರಹಃ ಕೃತಃ॥ 12-277-50 (76440)
ಕಾಮಲೋಭಾನುಬಂಧೇನ ಪುರಾ ತೇ ಯದಸೂಯಿತಂ।
ಮಯಾ ಸ್ನೇಹಮವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ರ ಮೇ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-277-51 (76441)
ಕ್ಷಾಂತಮೇವ ಮಯೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಕುಂಡಧಾರೋ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಂ।
ಸಂಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 12-277-52 (76442)
ತತಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತದಾ ಲೋಕಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽನುಚಚಾರ ಹ।
ಕುಂಡಧಾರಪ್ರಸಾದೇನ ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಮಾಗತಃ॥ 12-277-53 (76443)
ವಿಹಾಯಸಾ ಚ ಗಮನಂ ತಥಾ ಸಂಕಲ್ಪಿತಾರ್ಥತಾ।
ಧರ್ಮಾಚ್ಛಕ್ತ್ಯಾ ತಥಾ ಯೋಗಾದ್ಯಾ ಚೈವ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 12-277-54 (76444)
ದೇವತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂತೋ ಯಕ್ಷಾ ಮಾನುಷಚಾರಣಾಃ।
ಧಾರ್ಮಿಕಾನ್ಪೂಜಯಂತೀಹ ನ ಧನಾಢ್ಯಾನ್ನ ಕಾಮಿನಃ॥ 12-277-55 (76445)
ಸುಪ್ರಸನ್ನಾ ಹಿ ತೇ ದೇವಾ ಯತ್ತೇ ಧರ್ಮೇ ರತಾ ಮತಿಃ।
ಧನೇ ಸುಖಕಲಾ ಕಾಚಿದ್ಧರ್ಮೇ ತು ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥ ॥ 12-277-56 (76446)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 277॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-277-6 ಜಲಧರಂ ಮೇಘಂ। ಕುಂಡಧಾರಂ ನಾಮತಃ॥ 12-277-7 ಧಾಸ್ಯತಿ ವಿಘಾಸ್ಯತಿ। ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಜಾಯತೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ದಾಸ್ಯತಿ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-277-10 ಇಮಾಂ ಗಾಧಾಮಗಾಯತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-277-14 ನಿರುಪಸ್ಕೃತೋ ಭೋಗವರ್ಜಿತಃ॥ 12-277-15 ವ್ಯಾದಿಶಂತಂ ದೇವಾಜ್ಞಯಾ ಯಾಚಕೇಭ್ಯಃ ಫಲಾನಿ ಸಮರ್ಪಯಂತಂ॥ 12-277-16 ಅಶುಭೇಷು ಕರ್ಮಸೂಪಸ್ಥಿತೇಷು ಪ್ರಾಗ್ದತ್ತಮಪಿ ರಾಜ್ಯಾದಿಕಂ ಪ್ರಚ್ಛಿಂದಂತಿ ಹರಂತಿ॥ 12-277-17 ಭೂಮೌ ಪತಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಹಿತಾರ್ಥೀ। ಅಗ್ರತಃ ಪತಿತೋ ಭೂಮಾವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-277-18 ಕುಂಡಧಾರ ಕಿಮಿಷ್ಯತ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 278
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.278. ಅಧ್ಯಾಯಃ 278
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಹಿಂಸಾಹೇತುತಯಾ ಯಜ್ಞಸ್ಯಾಪ್ಯಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-278-0 (76447)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-278-0x (6348)
ಬಹೂನಾಂ ಯಜ್ಞತಪಸಾಮೇಕಾರ್ಥಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ನ ಸುಖಾರ್ಥಾರ್ಥಂ ಕಥಂ ಯಜ್ಞಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-278-1 (76448)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-278-2x (6349)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನಾರದೇನಾನುಕೀರ್ತಿತಂ।
ಉಂಛವೃತ್ತೇಃ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-278-2 (76449)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-278-3x (6350)
ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಧರ್ಮೋತ್ತರೇ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ವಿದರ್ಭೇಷ್ವಭವದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಉಂಛವೃತ್ತಿರ್ಋಷಿಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಯಜ್ಞಂ ಯಷ್ಟುಂ ಸಮಾದಧೇ॥ 12-278-3 (76450)
ಶ್ಯಾಮಾಕಮಶನಂ ತತ್ರ ಸೂರ್ಯಪರ್ಣೀ ಸುವರ್ಚಲಾ।
ತಿಕ್ತಂ ಚ ವಿರಸಂ ಶಾಕಂ ತಪಸಾ ಸ್ವಾದುತಾಂ ಗತಂ॥ 12-278-4 (76451)
ಉಪಗಂಯ ವನೇ ಪೃಥ್ವೀಂ ಸರ್ವಭೂತಾವಿಹಿಂಸಯಾ।
ಅಪಿ ಮೂಲಫಲೈರಿಷ್ಟೋ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಃ ಪರಂತಪ॥ 12-278-5 (76452)
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ವ್ರತಕೃಶಾ ಶುಚಿಃ ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನೀ।
ಯಜ್ಞಪತ್ನೀ ಸಮಾನೀತಾ ಸತ್ಯೇನಾನುವಿಧೀಯತೇ॥ 12-278-6 (76453)
ಸಾ ತು ಶಾಪಪರಿತ್ರಸ್ತಾ ತತ್ಸ್ವಭಾವಾನುರ್ತಿನೀ।
ಮಾಯೂರಜೀರ್ಣಪರ್ಣಾನಾಂ ವಸ್ತ್ರಂ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ವರ್ಣಿತಂ॥ 12-278-7 (76454)
ಅಕಾಮಯಾ ಕೃತಸ್ತತ್ರ ಯಜ್ಞೋ ಹೋತ್ರನುಮಾರ್ಗತಃ।
ಶುಕಸ್ಯ ಪುನರಾಜಾತಿರವಧ್ಯಾನಾದಧರ್ಮವತ್॥ 12-278-8 (76455)
ತಸ್ಮಿನ್ವನೇ ಸಮೀಪಸ್ಥೋ ಮೃಗೋಽಭೂತ್ಸಹಚಾರಿಕಃ।
ವಚೋಭಿರಬ್ರವೀತ್ಸತ್ಯಂ ತ್ವಯೇದಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕೃತಂ॥ 12-278-9 (76456)
ಯದಿ ಮಂತ್ರಾಂಗಹೀನೋಽಯಂ ಯಜ್ಞೋ ಭವತಿ ವೈಕೃತಃ।
ಮಾ ಭೋಃಪ್ರಕ್ಷಿಪ ಹೋತ್ರೇ ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ ಸ್ವರ್ಗಮತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-278-10 (76457)
ತತಸ್ತು ಯಜ್ಞೇ ಸಾವಿತ್ರೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತಂ ಸಂನ್ಯಮಂತ್ರಯತ್।
ನಿಮಂತ್ರಯಂತೀ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಾ ನ ಹನ್ಯಾಂ ಸಹವಾಸಿನಂ॥ 12-278-11 (76458)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನಿವೃತ್ತಾ ಸಾ ಪ್ರವೃತ್ತಾ ಯಜ್ಞಪಾವಕಾತ್।
ಕಿಂನು ದುಶ್ಚರಿತಂ ಯಜ್ಞೇ ದಿದೃಕ್ಷುಃ ಸಾ ರಸಾತಲಂ॥ 12-278-12 (76459)
ಸ ತು ಬದ್ಧಾಂಜಲಿಂ ಸತ್ಯಮಯಾಚದ್ಧರಿಣಃ ಪುನಃ।
ಸತ್ಯೇನ ಸ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸಂದಿಷ್ಟೋ ಗಂಯತಾಮಿತಿ॥ 12-278-13 (76460)
ತತಃ ಸ ಹರಿಣೋ ಗತ್ವಾ ಪದಾನ್ಯಷ್ಟೌ ನ್ಯವರ್ತತ।
ಸಾಧು ಹಿಂಸಯ ಮಾಂ ಸತ್ಯ ಹತೋ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಸದ್ಗದಿತಂ॥ 12-278-14 (76461)
ಪಶ್ಯ ಹ್ಯಪ್ಸರಸೋ ದಿವ್ಯಾ ಮಯಾ ದತ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ವಿಮಾನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-278-15 (76462)
ತತಃ ಸ ಸುಚಿರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ಪೃಹಾಲಗ್ನೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಮೃಗಮಾಲೋಕ್ಯ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಂ ಸಮರ್ಥಯತ್॥ 12-278-16 (76463)
ಸ ತು ಧರ್ಮೋ ಮೃಗೋ ಭೂತ್ವಾ ಬಹುವರ್ಷೋಷಿತೋ ವನೇ।
ತಸ್ಯ ನಿಷ್ಕೃತಿಮಾಧತ್ತ ನ ತ್ವಸೌ ಯಜ್ಞಸಂವಿಧಿಃ॥ 12-278-17 (76464)
ತಸ್ಯ ತೇನಾನುಭಾವೇನ ಮೃಗಹಿಂಸಾತ್ಮನಸ್ತದಾ।
ತಪೋ ಮಹತ್ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ ತಸ್ಮಾದ್ಧಿಂಸಾ ನ ಯಜ್ಞಿಯಾ॥ 12-278-18 (76465)
ತತಸ್ತಂ ಭಗವಾಂಧರ್ಮೋ ಯಜ್ಞಂ ಯಾಜಯತ ಸ್ವಯಂ।
ಸಮಾಧಾನಂ ಚ ಭಾರ್ಯಾಯಾ ಲೇಭೇ ಸ ತಪಸಾ ಪರಂ॥ 12-278-19 (76466)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಹಿಂಸಾಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಹಿತಃ।
ಸತ್ಯಂ ತೇಽಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನೋ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಾಂ॥ ॥ 12-278-20 (76467)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 278॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-278-3 ಕಶ್ಚಿತ್ಸ ಚ ಯಜ್ಞಂ ಸಮಾದಧ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-278-4 ಶ್ಯಾಮಾಕಮಶನಮದನೀಯ। ಸೂರ್ಯಪರ್ಣೀ ಸುವರ್ಚಲೇತಿ ಶಾಕವಿಶೇಷೌ। ತ್ರಯಮೇತದ್ವನ್ಯಂ ಯಜ್ಞಿಯದ್ರವ್ಯಂ। ಸೂರ್ಯಪತ್ರೀ ಸುವರ್ಚಲೇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-278-6 ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನೀ ನಾಮತಃ। ಸತ್ಯೇ ಸತ್ಯಸಂಜ್ಞೇ ಭರ್ತರಿ ನಾನುವಿಧೀಯತೇ ಹಿಂಸಾ ಯಜ್ಞಮಶ್ರೇಯಸ್ತ್ವೇನ ಮನ್ಯಮಾನಾ ಅನುವಿಧಾನಮಾನುಕೂಲ್ಯಂ ನ ಕರೋತಿ॥ 12-278-7 ತಥಾಪಿ ಶಾಪಾದ್ಭೀತಾ ಸತೀ ಭರ್ತುಃ ಸ್ವಭಾವಮನುರುಧ್ಯಾಸ್ತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಮಯೂರಪಂಛೈಃ ಸನ್ನಿವೇಶವಿಶೇಷೇಣ ಗುಂಫಿತೈಸ್ತಸ್ಯಾ ವಸ್ತ್ರಂ ವರ್ಣಿತಂ ವಿಸ್ತಾರಿತಂ॥ 12-278-8 ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಪುನರಾಜ್ಞಾಭಿಃ ಪರ್ಣಾದೋ ನಾಮ ಧರ್ಮವಿದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-278-9 ಸಹಚಾರಿಕೋ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಸತ್ಯಸಂಜ್ಞಸ್ಯ ಪ್ರತಿವೇಶೀ ಸ ಮೃಗೋಽಭೂನ್ಮೃಗೋ ಭೂತ್ವಾ ಚ ಸತ್ಯಂ ಮುನಿಮವ್ರವೀತ್। ದುಷ್ಕೃತಮಿತಿ। ಸತಿಸಾಮರ್ಥ್ಯೇ ಮಂತ್ರಾಂಗಹೀನಂ ಯಜ್ಞಂ ಕುರ್ವತಾಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-278-10 ನನು ದರಿದ್ರೇಣ ಮಯಾನುಕಲ್ಪೇನೈವ ಶ್ಯಾಮಾಕಚರುಣಾ ಪಶುಕಾರ್ಯಂ ಕ್ರಿಯತ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ ಯದೀತಿ। ಹೋತ್ರೇ ಹೂಯತೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಅಗ್ನೌ। ಮಾಂ ಪರ್ಣಾದಂ ಮೃಗಭೂತಂ॥ 12-278-11 ಸಾವಿತ್ರೀ ಸವಿತೃಮಂಡಲಾಧಿಷ್ಠಾತ್ರೀ ದೇವತಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇತ್ಯ ಸಂನ್ಯಮಂತ್ರಯತ್ ಮದರ್ತೇಽಯಂ ಪಶುರಗ್ನೌ ಹೋತವ್ಯ ಇತ್ಯುಕ್ತವತೀ। ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ನ ಹನ್ಯಾಮಿತಿ॥ 12-278-12 ರಸಾತಲಂ ದಿದೃಕ್ಷುಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾ ತಿರೋಭೂದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-278-13 ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಸಂಜ್ಞಂ। ಅಯಾಚತ ಮಾಮಗ್ನೌ ಪ್ರಕ್ಷಿಪೇತಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿತವಾನ್। ತತೋ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ದೋಷಂ ಪಶ್ಯತಾ ಸಂದಿಷ್ಟ ಆಜ್ಞಪ್ತಃ॥ 12-278-16 ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಕೃತಾಯಾಮೇವ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತಿ ಸಮರ್ಥಯತ್ ಸಮರ್ಥಿತವಾನಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-278-17 ಕೇನಚಿನ್ನಿಮಿತ್ತೇನ ಮೃಗತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧರ್ಮಸ್ತಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಸ್ಯ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ಪ್ರತೀಕಾರಮಾಧತ್ತ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಮೋಚಿತವಾನ್ನತ್ವಸೌ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಸಮೀಚೀನೋ ವಿಧಿಹಿಸಾಮಯತ್ವಾತ್॥। 12-278-18 ಅನುಭಾವೇನ ಪಶುಂ ಹತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮೀತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯೇಣ। ಯಜ್ಞಿಯಾ ಯಜ್ಞಾಯ ಹಿತಾ॥ 12-278-19 ಯಾಜಯತ ಅಡಭಾವ ಆರ್ಷಃ। ಯಾಜಿತವಾನ್। ಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ಪುಷ್ಕರಮಾಲಿನ್ಯಾಃ ಹಿಂಸಾಮಯಯಜ್ಞಮನಿಚ್ಛಂತ್ಯಾಃ॥ 12-278-20 ತಥಾ ತೇನ ಸ್ವರ್ಗಪ್ರದತ್ವೇನ ರೂಪೇಣ ಹಿತಃ। ಸತ್ಯವಾದಿನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ತ್ವಸೌ ನೋ ಧರ್ಮಃ ಅಹಿಂಸಾ ಸಕಲೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 279
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.279. ಅಧ್ಯಾಯಃ 279
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾಚರಣಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಸ್ಸಾಧನತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-279-0 (76468)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-279-0x (6351)
ಕಥಂ ಭವತಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಕಥಂ ಧರ್ಮಂ ಕರೋತಿ ವಾ।
ಕೇನ ನಿರ್ವೇದಮಾದತ್ತೇ ಮೋಕ್ಷಂ ವಾ ಕೇನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-279-1 (76469)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-279-2x (6352)
ವಿದಿತಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಸ್ತೇ ಸ್ಥಿತ್ಯರ್ಥಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಶೃಣು ಮೋಕ್ಷಂ ಸನಿರ್ವೇದಂ ಪಾಪಂ ಧರ್ಮಂ ಚ ಮೂಲತಃ॥ 12-279-2 (76470)
ವಿಜ್ಞಾನಾರ್ಥಂ ಹಿ ಪಂಚಾನಾಮಿಚ್ಛಾಪೂರ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಪ್ರಾಪ್ಯತಾಂ ವರ್ತತೇ ಕಾಮೋ ದ್ವೇಷೋ ವಾ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-279-3 (76471)
ತತಸ್ತದರ್ಥಂ ಯತತೇ ಕರ್ಮ ಚಾರಭತೇ ಮಹತ್।
ಇಷ್ಟಾನಾಂ ರೂಪಗಂಧಾನಾಮಭ್ಯಾಸಂ ಚ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ॥ 12-279-4 (76472)
ತತೋ ರಾಗಃ ಪ್ರಭವತಿ ದ್ವೇಷಶ್ಚ ತದನಂತರಂ।
ತತೋ ಲೋಭಃ ಪ್ರಭವತಿ ಮೋಹಶ್ಚ ತದನಂತರಂ॥ 12-279-5 (76473)
ಲೋಭಮೋಹಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ರಾಗದ್ವೇಷಾನ್ವಿತಸ್ಯ ಚ।
ನ ಧರ್ಮೇ ಜಾಯತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯಾಜಾದ್ಧರ್ಮಂ ಕರೋತಿ ಚ॥ 12-279-6 (76474)
ವ್ಯಾಜೇನ ಚರತೇ ಧರ್ಮಮರ್ಥಂ ವ್ಯಾಜೇನ ರೋಚತೇ।
ವ್ಯಾಜೇನ ಸಿದ್ಧ್ಯಮಾನೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಕುರುನಂದನ॥ 12-279-7 (76475)
ತತ್ರೈವ ಕುರುತೇ ಬುದ್ಧಿಂ ತತಃ ಪಾಪಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ।
ಸುಹೃದ್ಭಿರ್ವಾರ್ಯಮಾಣೋಽಪಿ ಪಣ಼್ಡಿತೈಶ್ಚಾಪಿ ಭಾರತ॥ 12-279-8 (76476)
ಉತ್ತರಂ ನ್ಯಾಯಸಂಬದ್ಧಂ ಬ್ರವೀತಿ ವಿಧಿಚೋದಿತಂ।
ಅಧರ್ಮಸ್ತ್ರಿವಿಧಸ್ತಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ ರಾಗಮೋಹಜಃ॥ 12-279-9 (76477)
ಪಾಪಂ ಚಿಂತಯತೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರಬ್ರವೀತಿ ಕರೋತಿ ಚ।
ತಸ್ಯಾಧರ್ಮಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ದೋಷಾನ್ಪಶ್ಯಂತಿ ಸಾಧವಃ॥ 12-279-10 (76478)
ಏಕಶೀಲಾಶ್ಚ ಮಿತ್ರತ್ವಂ ಭಜಂತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ।
ಸ ನೇಹ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಕುತ ಏವ ಪರತ್ರ ವೈ॥ 12-279-11 (76479)
ಏವಂ ಭವತಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ತು ಮೇ ಶೃಣು।
ಯಥಾ ಕುಶಲಧರ್ಮಾ ಸ ಕುಶಲಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-279-12 (76480)
ಕುಶಲೇನೈವ ಧರ್ಮೇಣ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ಯ ಏತಾನ್ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ದೋಷಾನ್ಪೂರ್ವಮೇವಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-279-13 (76481)
ಕುಶಲಸ್ತು ಸುಖಾರ್ಥಾಯ ಸಾಧೂಂಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಸೇವತೇ।
ತಸ್ಯ ಸಾಧುಸಮಾಚಾರಾದಭ್ಯಾಸಾಚ್ಚೈವ ವರ್ಧತೇ॥ 12-279-14 (76482)
ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮೇ ಚ ರಮತೇ ಧರ್ಮಂ ಚೈವೋಪಜೀವತಿ।
ಸೋಽಥ ಧರ್ಮಾದವಾಪ್ತೇಷು ಧನೇಷು ಕುರುನಂದನ॥ 12-279-15 (76483)
ತಸ್ಯೈವ ಸಿಂಚತೇ ಮೂಲಂ ಗುಣಾನ್ಪಶ್ಯತಿ ಯತ್ರ ವೈ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭವತಿ ಹ್ಯೇವಂ ಮಿತ್ರಂ ಚ ಲಭತೇ ಶುಭಂ॥ 12-279-16 (76484)
ಸ ಮಿತ್ರಧನಲಾಭಾತ್ತು ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ನಂದತಿ।
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ರಸೇ ರೂಪೇ ತಥಾ ಗಂಧೇ ಚ ಭಾರತ॥ 12-279-17 (76485)
ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಲಭತೇ ಜಂತುರ್ಧರ್ಮಸ್ಯೈತತ್ಫಲಂ ವಿದುಃ।
ಸ ತು ಧರ್ಮಫಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನ ತೃಷ್ಯತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-279-18 (76486)
ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವಭೋಗಕ್ರಿಯಾಸು ಚ।
ಅತೃಪ್ಯಮಾಣೋ ನಿರ್ವೇದಮಾದತ್ತೇ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಚಕ್ಷುರ್ಯದಾ ಕಾಮೇ ದೋಷಮೇವಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-279-19 (76487)
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ತಥಾ ರೂಪೇ ನ ಚ ಭಾವಯತೇ ಮನಃ।
ವಿಮುಚ್ಯತೇ ತದಾ ಕಾಮಾನ್ನ ಚ ಧರ್ಮಂ ವಿಮುಂಚತಿ॥ 12-279-20 (76488)
ಸರ್ವತ್ಯಾಗೇ ಚ ಯತತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಂ ಕ್ಷಯಾತ್ಮಕಂ।
ತತೋ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಯತತೇ ನಾನುಪಾಯಾದುಪಾಯತಃ॥ 12-279-21 (76489)
ಶನೈರ್ನಿರ್ವೇದಮಾದತ್ತೇ ಪಾಪಂ ಕರ್ಮ ಜಹಾತಿ ಚ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಚೈವ ಭವತಿ ಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಲಭತೇ ಪರಂ॥ 12-279-22 (76490)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ತಾತ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಪಾಪಂ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಮೋಕ್ಷೋ ನಿರ್ವೇದಶ್ಚೈವ ಭಾರತ॥ 12-279-23 (76491)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೇ ಪ್ರವರ್ತೇಥಾಃ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಕೌಂತೇಯ ಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತೀ॥ ॥ 12-279-24 (76492)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 279॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-279-7 ವ್ಯಾಜೇನ ಕಪಟೇನ। ಅರ್ಥಮರ್ಥಜಾತಂ॥ 12-279-9 ನ್ಯಾಯಸಂಬದ್ಧಮಾಹಾರೇ ವ್ಯವಹಾರೇ ಚ ತ್ಯಕ್ತಲಜ್ಜಃ ಸುಖೀ ಭವೇದಿತ್ಯಾದಿ। ತ್ರಿವಿಧಃ ಕಾಯಿಕೋ ವಾಚಿಕೋ ಮಾನಸಶ್ಚ॥ 12-279-10 ಪಾಪಂ ಪರಾನಿಷ್ಟಂ॥ 12-279-12 ಕುಶಲಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಹಿತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-279-19 ನಿರ್ವೇದಂ ವೈರಾಗ್ಯಂ॥ 12-279-20 ಭಾವಯತೇ ಚಿಂತಾವಶಂ ಕರೋತಿ। ವಿರಜ್ಯತಿ ತದಾ ಕಾಮೇ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 280
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.280. ಅಧ್ಯಾಯಃ 280
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮೋಕ್ಷೋಪಾಯಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-280-0 (76493)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-280-0x (6353)
ಮೋಕ್ಷಃ ಪಿತಾಮಹೇನೋಕ್ತ ಉಪಾಯಾನ್ನಾನುಪಾಯತಃ।
ತಮುಪಾಯಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರತ॥ 12-280-1 (76494)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-280-2x (6354)
ತ್ವಯ್ಯೇವೈತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯುಕ್ತಂ ನಿಪುಣದರ್ಶನಂ।
ಯದುಪಾಯೇನ ಸರ್ವಾರ್ಥಂ ನಿತ್ಯಂ ಮೃಗಯಸೇಽನಘ॥ 12-280-2 (76495)
ಕರಣೇ ಘಟಸ್ಯ ಯಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಘಟೋತ್ಪತ್ತೌ ನ ಸಾ ಮತಾ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಾಭ್ಯಪಾಯೇಷು ನಾನ್ಯದ್ಧರ್ಮೇಷು ಕಾರಣಂ॥ 12-280-3 (76496)
ಪೂರ್ವೇ ಸಮುದ್ರೇ ಯಃ ಪಂಥಾಃ ಸ ನ ಗಚ್ಛತಿ ಪಶ್ಚಿಮಂ।
ಏಕಃ ಪಂಥಾ ಹಿ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ತನ್ಮೇ ವಿಸ್ತರತಃ ಶೃಣು॥ 12-280-4 (76497)
ಕ್ಷಮಯಾ ಕ್ರೋಧಮುಚ್ಛಿಂದ್ಯಾತ್ಕಾಮಂ ಸಂಕಲ್ಪವರ್ಜನಾತ್।
ಸತ್ವಸಂಸೇವಾನದ್ಧೀರೋ ನಿದ್ರಾಮುಚ್ಛೇತ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-280-5 (76498)
ಅಪ್ರಮಾದಾದ್ಭಯಂ ರಕ್ಷೇಚ್ಛ್ವಾಸಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಶೀಲನಾತ್।
ಇಚ್ಛಾಂ ದ್ವೇಷಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ಧೈರ್ಯೇಣ ವಿನಿವರ್ತಯೇತ್॥ 12-280-6 (76499)
ಭ್ರಮಂ ಸಂಮೋಹಮಾವರ್ತಮಭ್ಯಾಸಾದ್ವಿನಿವರ್ತಯೇತ್।
ನಿದ್ರಾಂ ಚಾಪ್ರತಿಭಾಂ ಚೈವ ಜ್ಞಾನಾಭ್ಯಾಸೇನ ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-280-7 (76500)
ಉಪದ್ರವಾಂಸ್ತಥಾ ರೋಗಾನ್ಹಿತಜೀರ್ಣಮಿತಾಶನಾತ್।
ಲೋಭಂ ಮೋಹಂ ಚ ಸಂತೋಷಾದ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶನಾತ್॥ 12-280-8 (76501)
ಅನುಕ್ರೋಶಾದಧರ್ಮಂ ಚ ಜಯೇದ್ಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷಯಾ।
ಆಯತ್ಯಾ ಚ ಜಯೇದಾಶಾಮರ್ಥಂ ಸಂಗವಿವರ್ಜನಾತ್॥ 12-280-9 (76502)
ಅನಿತ್ಯತ್ವೇನ ಚ ಸ್ನೇಹಂ ಕ್ಷುಧಂ ಯೋಗೇನ ಪಂಡಿತಃ।
ಕಾರುಣ್ಯೇನಾತ್ಮನೋ ಮಾನಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಪರಿತೋಷತಃ॥ 12-280-10 (76503)
ಉತ್ಥಾನೇನ ಜಯೇತ್ತಂದ್ರೀಂ ವಿತರ್ಕಂ ನಿಶ್ಚಯಾಜ್ಜಯೇತ್।
ಮೌನೇನ ಬಹುಭಾಷಾಂ ಚ ಶೌರ್ಯೇಣ ಚ ಭಯಂ ಜಯೇತ್॥ 12-280-11 (76504)
ಯಚ್ಛೇದ್ವಾಙ್ಭನಸೀ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತಾಂ ಯಚ್ಛೇಜ್ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮಾ ಮಹಾನ್ಯಚ್ಛೇತ್ತಂ ಯಚ್ಛೇಜ್ಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-280-12 (76505)
ತದೇತದುಪಶಾಂತೇನ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಶುಚಿಕರ್ಮಣಾ।
ಯೋಗದೋಷಾನ್ಸಮುಚ್ಛಿದ್ಯಾತ್ಪಂಚ ಯಾನ್ಕವಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-280-13 (76506)
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಲೋಭಂ ಚ ಭಯಂ ಸ್ವಪ್ನಂ ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ನಿಷೇವೇತ ತಥೇಮಾನ್ಯೋಗಸಾಧನಾನ್॥ 12-280-14 (76507)
ಧ್ಯಾನಮಧ್ಯಯನಂ ದಾನಂ ಸತ್ಯಂ ಹ್ರೀರಾರ್ಜವಂ ಕ್ಷಮಾ।
ಶೌಚಮಾಹಾರತಃ ಶುದ್ಧಿರಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಸಂಯಮಃ॥ 12-280-15 (76508)
ಏತೈರ್ವಿವರ್ಧತೇ ತೇಜಃ ಪಾಪ್ಮಾನಮಪಹಂತಿ ಚ।
ಸಿಧ್ಯಂತಿ ಚಾಸ್ಯ ಸಂಕಲ್ಪಾ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-280-16 (76509)
ಧೂತಪಾಪಃ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ನಿನೀಷೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ॥ 12-280-17 (76510)
ಅಮೂಢತ್ವಮಸಂಗಿತ್ವಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿವರ್ಜನಂ।
ಅದೈನ್ಯಮನುದೀರ್ಣತ್ವಮನುದ್ವೇಗೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-280-18 (76511)
ಏಷ ಮಾರ್ಗೋ ಹಿ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಪ್ರಸನ್ನೋ ವಿಮಲಃ ಶುಚಿಃ।
ತಥಾ ವಾಕ್ಕಾಯಮನಸಾಂ ನಿಯಮಃ ಕಾಮತೋಽನ್ಯಥಾ॥ ॥ 12-280-19 (76512)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 280॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-280-9 ಅಯೇದ್ಧರ್ಮಮುಪೇಕ್ಷಯೇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-280-12 ಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮಾವಬೋಧೇನ ಯಚ್ಛೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 281
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.281. ಅಧ್ಯಾಯಃ 281
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೂತೋತ್ಪತ್ತಿವಿನಾಶಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕದೇವಲನಾರದಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-281-0 (76513)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-281-0x (6355)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ದೇವಲಸ್ಯಾಸಿತಸ್ಯ ಚ॥ 12-281-1 (76514)
ಆಸೀನಂ ದೇವಲಂ ವೃದ್ಧಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರಂ।
ನಾರದಃ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ॥ 12-281-2 (76515)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-281-3x (6356)
ಕುತಃ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಲಯೇ ಚ ಕಮಭ್ಯೇತಿ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 12-281-3 (76516)
ಅಸಿತ ಉವಾಚ। 12-281-4x (6357)
ಯೇಭ್ಯಃ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಕಾಲೋ ಭಾವಪ್ರಚೋದಿತಃ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚೇತಿ ತಾನ್ಯಾಹುರ್ಭೂತಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-281-4 (76517)
ತೇಭ್ಯಃ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಕಾಲ ಆತ್ಮಪ್ರಚೋದಿತಃ।
ಏತೇಭ್ಯೋ ಯಃ ಪರಂ ಬ್ರೂಯಾದಸದ್ಬ್ರೂಯಾದಸಂಶಯಂ॥ 12-281-5 (76518)
ವಿದ್ಧಿ ನಾರದ ಪಂಚೈತಾಞ್ಶಾಶ್ವತಾನಚಲಾಂಧ್ರುವಾನ್।
ಮಹತಸ್ತೇಜಸೋ ರಾಶೀನ್ಕಾಲಷಷ್ಠಾನ್ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 12-281-6 (76519)
ಆಪಶ್ಚೈವಾಂತರಿಕ್ಷಂ ಚ ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುಪಾವಕೌ।
ಅಸಿದ್ಧಿಃ ಪರಮೇತೇಭ್ಯೋ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಮುಕ್ತಸಂಶಯಂ॥ 12-281-7 (76520)
ನೋಪಪತ್ತ್ಯಾ ನ ವಾ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವಸದ್ಬ್ರೂಯಾದಸಂಶಯಂ।
ವೇತ್ಥೈತಾನಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಾನ್ಷಡೇತೇ ಯಸ್ಯ ರಾಶಯಃ॥ 12-281-8 (76521)
ಪಂಚೈವ ತಾನಿ ಕಾಲಶ್ಚ ಭಾವಾಭಾವೌ ಚ ಕೇವಲೌ।
ಅಷ್ಟೌ ಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಶಾಶ್ವತಾನಿ ಭವಾವ್ಯಯೌ॥ 12-281-9 (76522)
ಅಭಾವಭಾವಿತೇಷ್ವೇವ ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಭವಂತ್ಯಪಿ।
ವಿನಷ್ಟೋಽಪ್ಯನುತಾನ್ಯೇವ ಜಂತುರ್ಭವತಿ ಪಂಚಧಾ॥ 12-281-10 (76523)
ತಸ್ಯ ಭೂಮಿಮಯೋ ದೇಹಃ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಕಾಶಸಂಭವಂ।
ಸೂರ್ಯಾಚ್ಚಕ್ಷುರಸುರ್ವಾಯೋರದ್ಭ್ಯಸ್ತು ಖಲು ಶೋಣಿತಂ॥ 12-281-11 (76524)
ಚಕ್ಷುಷೀ ನಾಸಿಕಾಕರ್ಣೌ ತ್ವಕ್ ಜಿಹ್ವೇತಿ ಚ ಪ಼ಂಚಮೀ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಾನಿ ಕವಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-281-12 (76525)
ದರ್ಶನಂ ಶ್ರವಣಂ ಘ್ರಾಣಂ ಸ್ಪರ್ಶನಂ ರಸನಂ ತಥಾ।
ಉಪಪತ್ತ್ಯಾ ಗುಣಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಪಂಚ ಪಂಚಸು ಧಾತುಷು॥ 12-281-13 (76526)
ರೂಪಂ ಗಂಧೋ ರಸಃ ಸ್ಪರ್ಶಃ ಶಬ್ದಶ್ಚೈವಾಥ ತದ್ಗುಣಾಃ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರುಪಲಭ್ಯಂತೇ ಪಂಚಧಾ ಪಂಚ ಪಂಚಭಿಃ॥ 12-281-14 (76527)
ರೂಪಂ ಗಂಧಂ ರಸಂ ಸ್ಪರ್ಶಂ ಶಬ್ದಂ ಚೈವಾಥ ತದ್ಗುಣಾನ್।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ನ ಬುಧ್ಯಂತೇ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ತೈಸ್ತು ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-281-15 (76528)
ಚಿತ್ತಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಘಾತಾತ್ಪರಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ಮನಃ।
ಮನಸಸ್ತು ಪರಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ಬುದ್ಧಿತಃ ಪರಃ॥ 12-281-16 (76529)
ಪೂರ್ವಂ ಚೇತಯತೇ ಜಂತುರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ವಿಷಯಾನ್ಪೃಥಕ್।
ವಿಚಾರ್ಯ ಮನಸಾ ಪಶ್ಚಾದಥ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರುಪಸೃಷ್ಟಾರ್ಥಾನ್ಮತ್ವಾ ಯಸ್ತ್ವಧ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-281-17 (76530)
ಚಿತ್ತಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಘಾತಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿಸ್ತಥಾಽಷ್ಟಮೀ।
ಅಷ್ಟೌ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾಹುರೇತಾನ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-281-18 (76531)
ಪಾಣಿಂ ಪಾದಂ ಚ ಪಾಯುಂ ಚ ಮೇಹನಂ ಪಂಚಮಂ ಮುಖಂ।
ಇತಿ ಸಂಶಬ್ದ್ಯಮಾನಾನಿ ಶೃಣು ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಪಿ॥ 12-281-19 (76532)
ಜಲ್ಪನಾಭ್ಯವಹಾರಾರ್ಥಂ ಮುಖಮಿಂದ್ರಿಯಮುಚ್ಯತೇ।
ಗಮನೇಂದ್ರಿಯಂ ತಥಾ ಪಾದೌ ಕರ್ಮಣಃ ಕರಣೇ ಕರೌ॥ 12-281-20 (76533)
ಪಾಯೂಪಸ್ಥಂ ವಿಸರ್ಗಾರ್ಥಮಿಂದ್ರಿಯೇ ತುಲ್ಯಕರ್ಮಣೀ।
ವಿಸರ್ಗೇ ಚ ಪುರೀಷಸ್ಯ ವಿಸರ್ಗೇ ಚಾಪಿ ಕಾಮಿಕೇ॥ 12-281-21 (76534)
ಮನಃ ಷಷ್ಠಾನ್ಯಥೈತಾನಿ ವಾಚಾ ಸಂಯಗ್ಯಥಾಗಮಂ।
ಜ್ಞಾನಚೇಷ್ಟೇಂದ್ರಿಯಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶಬ್ದಿತಾ ಮಯಾ॥ 12-281-22 (76535)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸ್ವಕರ್ಮಭ್ಯಃ ಶ್ರಮಾದುಪರಮೋ ಯದಾ।
ಭವತೀಂದ್ರಿಯಸಂನ್ಯಾಸಾದಥ ಸ್ವಪಿತಿ ವೈ ನರಃ॥ 12-281-23 (76536)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವ್ಯುಪರಮೇ ಮನೋಽವ್ಯುಪರತಂ ಯದಿ।
ಸೇವತೇ ವಿಷಯಾನೇವ ತಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸ್ವಪ್ನದರ್ಶನಂ॥ 12-281-24 (76537)
ಸಾತ್ವಿಕಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಭಾವಾಸ್ತಥಾ ರಾಜಸತಾಮಸಾಃ।
ಕರ್ಮಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸಾತ್ವಿಕಾನ್ನೇತರಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-281-25 (76538)
ಆನಂದಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಃ ಪರಾ ಗತಿಃ।
ಸಾತ್ವಿಕಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಭಾವಾನ್ಸಂಶ್ರಯಸೇ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 12-281-26 (76539)
ಜಂತುಷ್ವೇಕತಮೇಷ್ವೇವಂ ಭಾವಂ ಯೋ ವಾ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಭಾವಯೋರೀಪ್ಸಿತಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಗಮನಂ ದ್ವಯೋಃ॥ 12-281-27 (76540)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಭಾವಾಶ್ಚ ಗುಣಾಃ ಸಪ್ತದಶ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತೇಷಾಮಷ್ಟಾದಶೋ ದೇಹೀ ಯಃ ಶರೀರೇ ಸ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 12-281-28 (76541)
ಅಥವಾ ಸಶರೀರಾಸ್ತೇ ಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಸಂಶ್ರಿತಾಸ್ತದ್ವಿಯೋಗೇ ಹಿ ಸಶರೀರಾ ನ ಸಂತಿ ತೇ॥ 12-281-29 (76542)
ಅಥವಾ ಸಂವಿಭಾಗೇನ ಶರೀರಂ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಂ।
ಏಕಶ್ಚ ದಶ ಚಾಷ್ಟೌ ಚ ಗುಣಾಃ ಸಹ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಊಷ್ಮಣಾ ಸಹ ವಿಶೋ ವಾ ಸಂಘಾತಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಃ॥ 12-281-30 (76543)
ಮಹಾನ್ಸಂಧಾರಯತ್ಯೇತಚ್ಛರೀರಂ ವಾಯುನಾ ಸಹ।
ಸತ್ಯಪ್ರಭಾವಯುಕ್ತಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ದೇಹಭೇದನೇ॥ 12-281-31 (76544)
ತಥೈವೋತ್ಪದ್ಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಪಂಚತ್ವಂ ಗಚ್ಛತೇ ತಥಾ।
ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿನಾಶಾಂತೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪಸಮೀರಿತಃ।
ದೇಹಂ ವಿಶತಿ ಕಾಲೇನ ತತೋಽಯಂ ಕರ್ಮಸಂಭವಂ॥ 12-281-32 (76545)
ಹಿತ್ವಾಹಿತ್ವಾ ಹ್ಯಯಂ ಪ್ರೈತಿ ದೇಹಾದ್ದೇಹಂ ಕೃತಾಶ್ರಯಃ।
ಕಾಲಸಂಚೋದಿತಃ ಕ್ಷೇತ್ರೀ ವಿಶೀರ್ಣಾದ್ವಾ ಗೃಹಾದ್ಗೃಹಂ॥ 12-281-33 (76546)
ತಂ ತು ನೈವಾನುತಪ್ಯಂತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ನಿಶ್ಚಿತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಕೃಪಣಾಸ್ತ್ವನುತಪ್ಯಂತೇ ಜನಾಃ ಸಂಬಂಧಿಮಾನಿನಃ॥ 12-281-34 (76547)
ನ ಹ್ಯಯಂ ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕಶ್ಚಿನ್ನಾಸ್ಯ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಭವತ್ಯೇಕೋ ಹ್ಯಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಶರೀರೇ ಸುಖದುಃಖಕೃತ್॥ 12-281-35 (76548)
ನೈವ ಸಂಜಾಯತೇ ಜಂತುರ್ನ ಚ ಜಾತು ವಿಪದ್ಯತೇ।
ಯಾತಿ ದೇಹಮಯಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಕದಾಚಿತ್ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-281-36 (76549)
ಪುಣ್ಯಪಾಪಮಯಂ ದೇಹಂ ಕ್ಷಪಯನ್ಕರ್ಮಸಂಕ್ಷಯಾತ್।
ಕ್ಷೀಣದೇಹಃ ಪುನರ್ದೇಹೀ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮುಪಗಚ್ಛತಿ॥ 12-281-37 (76550)
ಪುಣ್ಯಪಾಪಕ್ಷಯಾರ್ಥಂ ಹಿ ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ತತ್ಕ್ಷಯೇ ಹೃದಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಭಾವೇ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ ॥ 12-281-38 (76551)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 281॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-281-13 ಪಂಚಧೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-281-37 ಕ್ಷೀಣಭೋಗಃ ಪುನರ್ದೇಹೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 282
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.282. ಅಧ್ಯಾಯಃ 282
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತೃಷ್ಣಾತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಸುಖಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕಮಾಂಡವ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-282-0 (76552)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-282-0x (6358)
ಭ್ರಾತರಃ ಪಿತರಃ ಪೌತ್ರಾ ಜ್ಞಾತಯಃ ಸುಹೃದಃ ಸುತಾಃ।
ಅರ್ಥಹೇತೋರ್ಹತಾಃ ಕ್ರೂರೈರಸ್ಮಾಭಿಃ ಪಾಪಬುದ್ಧಿಭಿಃ॥ 12-282-1 (76553)
ಯೇಯಮರ್ಥೋದ್ಭವಾ ತೃಷ್ಣಾ ಕಥಮೇತಾಂ ಪಿತಾಮಹ।
ನಿವರ್ತಯೇಯಂ ಪಾಪಾನಿ ತೃಷ್ಣಯಾ ಕಾರಿತಾ ವಯಂ॥ 12-282-2 (76554)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-282-3x (6359)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೀತಂ ವಿದೇಹರಾಜೇನ ಮಾಂಡವ್ಯಾಯಾನುಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-282-3 (76555)
ಸುಸುಖಂ ಬತ ಜೀವಾಮಿ ಯಸ್ಯ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಮಿಥಿಲಾಯಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಯಾಂ ನ ಮೇ ದಹ್ಯತಿ ಕಿಂಚನ॥ 12-282-4 (76556)
ಅರ್ಥಾಃ ಖಲು ಸಮೃದ್ಧಾ ಹಿ ಗಾಢಂ ದುಃಖಂ ವಿಜಾನತಾಂ।
ಅಸಮೃದ್ಧಾಸ್ತ್ವಪಿ ಸದಾ ಮೋಹಯಂತ್ಯವಿಚಕ್ಷಣಾನ್॥ 12-282-5 (76557)
ಯಚ್ಚ ಕಾಮಸುಖಂ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ದಿವ್ಯಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ತೃಷ್ಣಾಕ್ಷಯಸುಖಸ್ಯೈತೇ ನಾರ್ಹತಃ ಷೋಡಶೀಂ ಕಲಾಂ॥ 12-282-6 (76558)
ಯಥೈವ ಶೃಂಗಂ ಗೋಃ ಕಾಲೇ ವರ್ಧಮಾನಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ।
ತಥೈವ ತೃಷ್ಣಾ ವಿತ್ತೇನ ವರ್ಧಮಾನೇನ ವರ್ಧತೇ॥ 12-282-7 (76559)
ಕಿಂಚಿದೇವ ಮಮತ್ವೇನ ಯದಾ ಭವತಿ ಕಲ್ಪಿತಂ।
ತದೇವ ಪರಿತಾಪಾಯ ನಾಶೇ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-282-8 (76560)
ನ ಕಾಮಾನನುರುಧ್ಯೇತ ದುಃಖಂ ಕಾಮೇಷು ವೈ ರತಿಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾರ್ಥಮುಪಯುಂಜೀತ ಧರ್ಮಂ ಕಾಮಾನ್ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 12-282-9 (76561)
ವಿದ್ವಾನ್ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ವ್ಯಾಘ್ರಮಾಂಸೋಪಮೋ ಭವೇತ್।
ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಂ ಜ್ಯಜತಿ ವೈ ಸ್ವಯಂ॥ 12-282-10 (76562)
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶೋಕಾನಂದೌ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ಭಯಾಭಯೇ ಚ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಭವ ಶಾಂತೋ ನಿರಾಮಯಃ॥ 12-282-11 (76563)
ಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜಾ ದುರ್ಮತಿಭಿರ್ಯಾ ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಯೋಸೌ ಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೋ ರೋಗಸ್ತಾಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ॥ 12-282-12 (76564)
ಚಾರಿತ್ರಮಾತ್ಮನಃ ಪಶ್ಯಂಶ್ಚಂದ್ರಶುದ್ಧಮನಾಮಯಂ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಲಭತೇ ಕೀರ್ತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-282-13 (76565)
ರಾಜ್ಞಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವದ್ದ್ವಿಜಃ।
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಚ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮಾಂಡವ್ಯೋ ಮೋಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತಃ॥ ॥ 12-282-14 (76566)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 282॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 283
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.283. ಅಧ್ಯಾಯಃ 283
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕಾಲಸ್ಯ ದ್ರುತತರಪಾತಿತಯಾ ಸದ್ಯಸ್ಸಾಧನಸ್ಯ ಸಂಪಾದನೀಯತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಪಿತೃಪುತ್ರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-283-0 (76567)
* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-283-0x (6360)
ಅತಿಕ್ರಾಮತಿ ಕಾಲೇಽಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಭೂತಭಯಾವಹೇ।
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-283-1 (76568)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-283-2x (6361)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪಿತುಃ ಪುತ್ರೇಣ ಸಂವಾದಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-283-2 (76569)
ದ್ವಿಜಾತೇಃ ಕಸ್ಯಜಿತ್ಪಾರ್ಥ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಸ್ಯ ವೈ।
ಪುತ್ರೋ ಬಭೂವ ಮೇಧಾವೀ ಮೇಧಾವೀ ನಾಮ ನಾಮತಃ॥ 12-283-3 (76570)
ಸೋಽಬ್ರವೀತ್ಪಿತರಂ ಪುತ್ರಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕರಣೇ ರತಂ।
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷ್ವಕುಶಲಂ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-283-4 (76571)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-283-5x (6362)
ಧೀರಃ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ತಾತ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾನನ್
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಹ್ಯಾಯುರ್ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಮಾನವಾನಾಂ।
ಪಿತಸ್ತಥಾಽಽಖ್ಯಾಹಿ ಯಥಾರ್ಥಯೋಗಂ
ಮಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ಯೇನ ಧರ್ಮಂ ಚರೇಯಂ॥ 12-283-5 (76572)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-283-6x (6363)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಷು ಪುತ್ರ
ಪುತ್ರಾನಿಚ್ಛೇತ್ಪಾವನಾರ್ಥಂ ಪಿತೃಣಾಂ।
ಅಗ್ನೀನಾಧಾಯ ವಿಧಿವಚ್ಚೇಷ್ಟಯಜ್ಞೋ
ವನಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಥ ಮುನಿರ್ಬುಭೂಷೇತ್॥ 12-283-6 (76573)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-283-7x (6364)
ಏವಮಭ್ಯಾಹತೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವಾರಿತೇ।
ಅಮೋಧಾಸು ಪತಂತೀಷು ಕಿಂ ಧೀರ ಇವ ಭಾಷಸೇ॥ 12-283-7 (76574)
ಪಿತೋವಾಚ। 12-283-8x (6365)
ಕಥಮಭ್ಯಾಹತೋ ಲೋಕಃ ಕೇನ ವಾ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಮೋಘಾಃ ಕಾಃ ಪತಂತೀಹ ಕಿಂನು ಭೀಷಯಸೀವ ಮಾಂ॥ 12-283-8 (76575)
ಪುತ್ರ ಉವಾಚ। 12-283-9x (6366)
ಮೃತ್ಯುನಾಽಽಭ್ಯಾಹತೋ ಲೋಕೋ ಜಸ್ಯಾ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಅಹೋರಾತ್ರಾಃ ಪತಂತೀಮೇ ತಚ್ಚ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-283-9 (76576)
ಯದಾಹಮೇವ ಜಾನಾಮಿ ನ ಮೃತ್ಯುಸ್ತಿಷ್ಠತೀತಿ ಹ।
ಸೋಹಂ ಕಥಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಪ್ಯೇ ಜ್ಞಾನೇನಾಪಿಹಿತಶ್ಚರನ್॥ 12-283-10 (76577)
ರಾತ್ರ್ಯಾಂರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಮಾಯುರಲ್ಪತರಂ ಯದಾ।
ಗಾಧೋದಕೇ ಮತ್ಸ್ಯ ಇವ ಸುಖಂ ವಿಂದೇತ ಕಸ್ತದಾ॥ 12-283-11 (76578)
`ಯಾಮೇಕರಾತ್ರಿಂ ಪ್ರಥಮಾಂ ಗರ್ಭೋ ವಿಶತಿ ಮಾತರಂ।
ತಾಮೇವ ರಾತ್ರಿಂ ಪ್ರಸ್ವಾಪ್ಯ ಮರಣಾಯ ವಿವರ್ತಕಃ॥' 12-283-12 (76579)
ಪುಷ್ಪಾಣೀವ ವಿಚಿನ್ವಂತಮನ್ಯತ್ರ ಗತಮಾನಸಂ।
ಅನವಾಪ್ತೇಷು ಕಾಮೇಷು ಮೃತ್ಯುರಭ್ಯೇತಿ ಗಾನವಂ॥ 12-283-13 (76580)
ಶ್ವಃ ಕಾರ್ಯಮದ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಪೂರ್ವಾಂಗೇ ಚಾಪರಾಹಿಕಂ।
ನ ಹಿ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಕೃತಂ ವಾಽಸ್ಯ ನ ವಾ ಕೃತಂ॥ 12-283-14 (76581)
ಅದ್ಯೈವ ಕುರು ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಮಾ ತ್ವಾಂ ಕಾಲೋಽತ್ಯಗಾನ್ಮಹಾನ್।
ಕೋ ಹಿ ಜಾನಾತಿ ಕಸ್ಯಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುಕಾಲೋ ಮವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-283-15 (76582)
ಅಕೃತೇಷ್ವೇವ ಕಾರ್ಯೇಷು ಮೃತ್ಯುರ್ವೈ ಸಂಪ್ರಕರ್ಷತಿ।
ಯುವೈವ ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಸ್ಯಾದನಿಮಿತ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ॥ 12-283-16 (76583)
ಕೃತೇ ಧರ್ಮ ಭವೇತ್ಪ್ರೀತಿರಿಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಶಾಶ್ವತೀ।
ಮೋಹೇನ ಹಿ ಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪುತ್ರದಾರಾರ್ತಮುದ್ಯತಃ॥ 12-283-17 (76584)
ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಮಕಾರ್ಯಂ ವಾ ತುಷ್ಟಿಮೇಷಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ತಂ ಪುತ್ರಪಶುಸಂಪನ್ನಂ ವ್ಯಾಭಕ್ತಮನಸಂ ನರಂ॥ 12-283-18 (76585)
ಸಪ್ತಂ ವ್ಯಾಯಂ ಮಹೌಘೋ ವಾ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಸಂವಿನ್ವಾನಕಮೇವೈನಂ ಕಾಮಾನಾಮವಿತೃಪ್ತಕಂ॥ 12-283-19 (76586)
ವೃಕೀವೋರಪಮಾಸಾದ್ಯ ಮುತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಇದಂ ಕೃತಮಿದಂ ಕಾರ್ಯಮಿದಮನ್ಯತ್ಕೃತಾಕೃತಂ॥ 12-283-20 (76587)
ಏವಮೀಹಾಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಕೃತಾನಾಂ ಫಲಮಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಕರ್ಮಸಂಗಿನಾಂ॥ 12-283-21 (76588)
ಕ್ಷೇತ್ರಾಪಣಗೃಹಾಸಕ್ತಂ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ದುರ್ಬಲಂ ಬಲವಂತಂ ಚ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಶೂರಂ ಜಡಂ ಕವಿಂ॥ 12-283-22 (76589)
ಅಪ್ರಾಪ್ತಸರ್ವಕಾಮಾರ್ಥಂ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಮೃತ್ಯುರ್ಜರಾ ಚ ವ್ಯಾಧಿಶ್ಚದುಃಖಂ ಚಾನೇಕಕಾರಣಂ॥ 12-283-23 (76590)
ಅಸಂತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಯದಾ ಮರ್ತ್ಯೈಃ ಕಿಂ ಸ್ವಸ್ಥ ಇವ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಜಾತಮೇವಾಂತಕೋಽಂತಾಯ ಜರಾ ಚಾಭ್ಯೇತಿ ದೇಹಿನಂ॥ 12-283-24 (76591)
ಅನುಷಕ್ತಾ ದ್ವಯೇನೈತೇ ಭಾವಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ।
ನ ಮೃತ್ಯುಸೇನಾಮಾಯಾಂತೀಂ ಜಾತು ಕಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಬಾಧತೇ॥ 12-283-25 (76592)
ಬಲಾತ್ಸತ್ಯಮೃತೇ ತ್ವೇಕಂ ಸತ್ಯೇ ಹ್ಯಮೃತಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಮೃತ್ಯೋರ್ವಾ ಗೃಹಮೇತದ್ವೈ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರತಿಃ॥ 12-283-26 (76593)
ದೇವಾನಾಮೇಷು ವೈ ಗೋಷ್ಠೋ ಯದರಣ್ಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ನಿಬಂಧನೀ ರಜ್ಜುರೇಷಾ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರತಿಃ॥ 12-283-27 (76594)
ಛಿತ್ತ್ವೈನಾಂ ಸುಕೃತೋ ಯಾಂತಿ ನೈನಾಂ ಛಿಂದಂತಿ ದುಷ್ಕೃತಃ।
ಯೋ ನ ಹಿಂಸತಿ ಸತ್ವಾನಿ ಮನೋವಾಕ್ಕರ್ಮಹೇತುಭಿಃ॥ 12-283-28 (76595)
ಜೀವಿತಾರ್ಥಾಪನಯನೈಃ ಪ್ರಾಣಿಭಿರ್ನ ಸ ಬಧ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯವ್ರತಾಚಾರಃ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಯಣಃ॥ 12-283-29 (76596)
ಸತ್ಯಕಾಮಃ ಸಮೋ ದಾಂತಾಃ ಸತ್ಯೇನೈವಾಂತಕಂ ಜಯೇತ್।
ಅಮೃತಂ ಚೈವ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ದ್ವಯಂ ದೇಹೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-283-30 (76597)
ಮೃತ್ಯುರಾಪದ್ಯತೇ ಮೋಹಾತ್ಸತ್ಯೇನಾಪದ್ಯತೇಽಮೃತಂ।
ಸೋಹಂ ಸತ್ಯಮಹಿಂಸಾಥೀಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧಬಹಿಷ್ಕೃತಃ॥ 12-283-31 (76598)
ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸುಖಂ ಕ್ಷೇಮೀ ಮೃತ್ಯುಂ ಹಾಸ್ಯಾಂಯಮೃತ್ಯುವತ್।
ಶಾಂತಿಯಜ್ಞರತೋ ದಾಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞೇ ಸ್ಥಿತೋ ಮುನಿಃ॥ 12-283-32 (76599)
ವಾಙ್ಭನಃ ಕರ್ಮಯಜ್ಞಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಾಂಯುದಗಾಯನೇ।
ಪಶುಯಜ್ಞೈಃ ಕಥಂ ಹಿಂಸ್ರೈರ್ಮಾದೃಶೋ ಯಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ॥ 12-283-33 (76600)
ಅಂತವದ್ಭಿರುತ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕ್ಷತ್ರಯಜ್ಞೈಃ ಪಿಶಾಚವತ್।
ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನಾ ಜಾತ ಆತ್ಮನಿಷ್ಠೋಽಪ್ರಜಃ ಪಿತಃ॥ 12-283-34 (76601)
ಆತ್ಮಯಜ್ಞೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಮಾಂ ತಾರಯತಿ ಪ್ರಜಾ।
ಯಸ್ಯ ವಾಙ್ಭನಸೀ ಸ್ಯಾತಾಂ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಹಿತೇ ಸದಾ॥ 12-283-35 (76602)
ತಪಸ್ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಯೋಗಶ್ಚ ಸ ತೈಃ ಸರ್ವಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ನಾಸ್ತಿ ವಿದ್ಯಾಸಮಂ ಚಕ್ಷುರ್ನಾಸ್ತಿ ವಿದ್ಯಾಸಮಂ ಫಲಂ॥ 12-283-36 (76603)
ನಾಸ್ತಿ ರಾಗಸಮಂ ದುಃಖಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ಯಾಗಸಮಂ ಸುಖಂ॥ 12-283-37 (76604)
ನೈತಾದೃಶಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಸ್ತಿ ವಿತ್ತಂ
ಯಥೈಕತಾ ಸಮತಾ ಸತ್ಯತಾ ಚ।
ಶೀಲೇ ಸ್ಥಿತಿರ್ದಂಡವಿಧಾನಮಾರ್ಜವಂ
ತತಸ್ತತಶ್ಚೋಪರಮಃ ಕ್ರಿಯಾಭ್ಯಃ॥ 12-283-38 (76605)
ಕಿಂ ತೇ ಧನೈರ್ಬಾಂಧವೈರ್ವಾಽಪಿ ಕಿಂ ತೇ
ಕಿಂ ತೇ ದಾರೈಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಯೋ ಮರಿಷ್ಯಸಿ।
ಆತ್ಮಾನಮನ್ವಿಚ್ಛ ಗೃಹಾ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ
ಪಿತಾಮಹಾಸ್ತೇ ಕ್ವ ಗತಾಃ ಪಿತಾ ಚ॥ 12-283-39 (76606)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-283-40x (6367)
ಪುತ್ರಸ್ಯೈತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾಕಾರ್ಷೀತ್ಪಿತಾ ನೃಪ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರೋ ಭವ॥ ॥ 12-283-40 (76607)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 283॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ಯದ್ಯಪ್ಯಯಮಧ್ಯಾಯಃ ಪೂರ್ವತ್ರ 174 ತಮಾಧ್ಯಾಯತಯಾ ಸ್ಥಾಪಿತಃ। ತಥಾಪಿ ಡ. ಥೇ. ತರಪುಸ್ತಕೇಷು ದ್ವಿತೀಯವಾರಮತ್ರಾಪಿ ದೃಶ್ಯಮಾನತಯಾಽಸ್ಮಾಭಿರತ್ರಾಪಿ ಸ್ಥಾಪಿತಃ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 284
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.284. ಅಧ್ಯಾಯಃ 284
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಹಾರೀತಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-284-0 (76608)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-284-0x (6368)
ಕಿಂಶೀಲಃ ಕಿಂಸಮಾಚಾರಃ ಕಿಂವಿದ್ಯಃ ಕಿಂಪರಾಯಣಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ಯತ್ಪರಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಧ್ರುವಂ॥ 12-284-1 (76609)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-284-2x (6369)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷು ನಿರತೋ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಯತ್ಪರಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಧ್ರುವಂ॥ 12-284-2 (76610)
`ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಹಾರೀತೇನ ಪುರಾ ಗೀತಂ ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-284-3 (76611)
ಸ್ವಗೃಹಾದಭಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಲಾಭೇಽಲಾಭೇ ಸಮೋ ಮುನಿಃ।
ಸಮುಪೋಢೇಷು ಕಾಮೇಷು ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ಪರಿವ್ರಜೇತ್॥ 12-284-4 (76612)
ನ ಚಕ್ಷುಷಾ ನ ಮನಸಾ ನ ವಾಚಾ ದೂಷಯೇತ್ಪರಂ।
ನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪರೋಕ್ಷಂ ವಾ ದೂಷಣಂ ವ್ಯಾಹರೇತ್ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-284-5 (76613)
ನ ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮೈತ್ರಾಯಣಗತಿಶ್ಚರೇತ್।
ನೇದಂ ಜೀವಿತಮಾಸಾದ್ಯ ವೈರಂ ಕುರ್ವೀತ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-284-6 (76614)
ಅತಿವಾದಾಂಸ್ತಿತಿಕ್ಷೇತ ನಾಭಿಮನ್ಯೇತ ಕಂಚನ।
ಕ್ರೋಧ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾದಾಕ್ರುಷ್ಟಃ ಕುಶಲಂ ವದೇತ್॥ 12-284-7 (76615)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಚ ಸವ್ಯಂ ಚ ಗ್ರಾಮಮಧ್ಯೇ ಚ ನಾಚರೇತ್।
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾಮನಾಪನ್ನೋ ನ ಗಚ್ಛೇತ್ಪೂರ್ವಕೇತನಂ॥ 12-284-8 (76616)
ಅವಕೀರ್ಣಃ ಸುಗುಪ್ತಶ್ಚ ನ ವಾಚಾಽಪ್ಯಪ್ರಿಯಂ ಚರೇತ್।
ಮೃದುಃ ಸ್ಯಾದಪ್ರತೀಕಾರೋ ವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಸ್ಯಾದರೋಷಣಃ॥ 12-284-9 (76617)
ವಿಧೂಮೇ ನ್ಯಸ್ತಮುಸಲೇ ವ್ಯಂಗಾರೇ ಭುಕ್ತವಜ್ಜನೇ।
ಅತೀತೇ ಪಾತ್ರಸಂಚಾರೇ ಭಿಕ್ಷಾಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ವೈ ಮುನಿಃ॥ 12-284-10 (76618)
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಿಕಮಾತ್ರಃ ಸ್ಯಾನ್ಮಾತ್ರಾಲಾಭೇಷ್ವನಾದೃತಃ।
ಅಲಾಭೇ ನ ವಿಹನ್ಯೇತ ಲಾಭಶ್ಚೈನಂ ನ ಹರ್ಷಯೇತ್॥ 12-284-11 (76619)
ಲಾಭಂ ಸಾಧಾರಣಾಂ ನೇಚ್ಛೇನ್ನ ಭುಂಜೀತಾಭಿಪೂಜಿತಃ।
ಅಭಿಪೂಜಿತಲಾಭಂ ಹಿ ಜುಗುಪ್ಸೇತೈವ ತಾದೃಶಃ॥ 12-284-12 (76620)
ನ ಚಾನ್ನದೋಷಾನ್ನಿಂದೇತ ನ ಗುಣಾನಭಿಪೂಜಯೇತ್।
ಶಯ್ಯಾಸನೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿಪೂಜಯೇತ್॥ 12-284-13 (76621)
ಶೂನ್ಯಾಗಾರಂ ವೃಕ್ಷಮೂಲಮರಣ್ಯಮಥವಾ ಗುಹಾಂ।
ಅಜ್ಞಾತಚರ್ಯಾಂ ಗತ್ವಾಽನ್ಯಾಂ ತತೋಽನ್ಯತ್ರೈವ ಸಂವಿಶೇತ್॥ 12-284-14 (76622)
ಅನುರೋಧವಿರೋಧಾಭ್ಯಾಂ ಸಮಃ ಸ್ಯಾದಚಲೋ ಧ್ರುವಃ।
ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚೋಭೇ ನಾನುರುಧ್ಯೇತ ಕರ್ಮಣಿ॥ 12-284-15 (76623)
ನಿತ್ಯತೃಪ್ತಃ ಸುಸಂತೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಸನ್ನವದನೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಿಭೀರ್ಜಪ್ಯಪರೋ ಮೌನೀ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-284-16 (76624)
ಅಭ್ಯಸ್ತಂ ಭೌತಿಕಂ ಪಶ್ಯನ್ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ।
ವಿಸ್ಮಿತಃ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ಚ ಪಕ್ವಾಪಕ್ವೇನ ವರ್ತಯನ್।
ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-284-17 (76625)
ವಾಚೋ ವೇಗಂ ಮನಸಃ ಕ್ರೋಧವೇಗಂ
ಹಿಂಸಾವೇಗಮುದರೋಪಸ್ಥವೇಗಂ।
ಏತಾನ್ವೇಗಾನ್ವಿನಯೇದ್ವೈ ತಪಸ್ವೀ
ನಿಂದಾ ಚಾಸ್ಯ ಹೃದಯಂ ನೋಪಹನ್ಯಾತ್॥ 12-284-18 (76626)
ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಏವ ತಿಷ್ಠೇತ ಪ್ರಶಂಸಾನಿಂದಯೋಃ ಸಮಃ।
ಏತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಪರಿವ್ರಾಜಕ ಆಶ್ರಯೇತ್॥ 12-284-19 (76627)
ಮಹಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತೋ ದಾಂತಃ ಸರ್ವತ್ರೈವಾನಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಅಪೂರ್ವಚಾರಕಃ ಸೌಂಯೋ ಹ್ಯನಿಕೇತಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-284-20 (76628)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಗೃಹಸ್ಥಾಭ್ಯಾಂ ನ ಸಂಸೃಜ್ಯೇತ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅಜ್ಞಾತಲಿಪ್ಸಂ ಲಿಪ್ಸೇತ ನ ಚೈನಂ ಹರ್ಷ ಆವಿಶೇತ್॥ 12-284-21 (76629)
ವಿಜಾನತಾಂ ಮೋಕ್ಷ ಏಷ ಶ್ರಮಃ ಸ್ಯಾದವಿಜಾನತಾಂ।
ಮೋಕ್ಷಯಾನಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಿದುಷಾಂ ಹಾರಿತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-284-22 (76630)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಯಃ ಪ್ರವ್ರಜೇದ್ಗೃಹಾತ್।
ಲೋಕಾಸ್ತೇಜೋಮಯಾಸ್ತಸ್ಯ ತಥಾಽನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ ॥ 12-284-23 (76631)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 284॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-284-2 ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಮಿತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-4 ಸಮುಷೋಢೇಷೂಪಸ್ಥಿತೇಷ್ವಪಿ। ಸಂಮುಖೇಷು ಚ ಕಾಮೇಷು ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಸಮೋ ದುಃಖೇಷು ಕಾಮೇಷು ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-6 ಮೈತ್ರಾಯಣಗತೋ ಮಿತ್ರಃ ಸೂರ್ಯಸ್ತಸ್ಯೇದಂ ಮೈತ್ರಂ ತದಯನಂ ಗಮನಂ ತಚ್ಚ ಮೈತ್ರಾಯಣಂ ತತ್ರ ಗತಃ। ಸೂರ್ಯವತ್ಪ್ರತ್ಯಹಂ ವಿಭಿನ್ನಮಾರ್ಗಃ। ಗ್ರಾಮೈಕರಾತ್ರವಿಧಿನಾ ಚರೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ಮೈತ್ರಾಯಣಗತಿಂ ಚರೇದಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-7 ನಾತಿಮನ್ಯೇತ್ಕಥಂಚನೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-8 ಗ್ರಾಮಮಧ್ಯೇ ಜನಸಮಾಜೇ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮನುಕೂಲಂ ಸವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ವಾ ನಾಚರೇತ್॥ 12-284-9 ಅವತೀರ್ಣಃ ಸುಗುಪ್ತಶ್ಚೇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಅಪ್ರಿಯಂ ವದದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅವಕೀರ್ಣೋ ಮೂಢೈಃ ಪಾಂಸುಭಿಶ್ಛನ್ನಃ। ಧಿಕ್ಕೃತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಥಾಪಿ ಸುಗುಪ್ತೋಽಚಪಲಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ನಿಷ್ಠಾವಾನ್॥ 12-284-11 ಅನುಯಾತ್ರಿಕಮರ್ಥೀ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-12 ಸಾಧಾರಣಂ ಸರ್ವಂಯೋಗ್ಯಂ ಸ್ರಕ್ಬುಂದನಾದಿಲಾಭಂ॥ 12-284-16 ಧ್ಯಾನಜಲ್ಪಪರೋ ಮೌನೀತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-17 ಸವ್ಯಕ್ತಂ ಭೌತಿಕಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಇತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ। ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ಸಮದರ್ಶೀ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಸುವ್ರತೋ ದಾಂತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-284-20 ಅಜ್ಞಾತನಿಷ್ಠಾಂ ಲಿಪ್ಸೇತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 285
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.285. ಅಧ್ಯಾಯಃ 285
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೃತ್ರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-285-0 (76632)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-285-0x (6370)
ಧನ್ಯಾಧನ್ಯಾ ಇತಿ ಜನಾಃ ಸರ್ವೇಽಸ್ಮಾನ್ಪ್ರವದಂತ್ಯುತ।
ನ ದುಃಖಿತತರಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುಮಾನಸ್ಮಾಭಿರಸ್ತಿ ಹ॥ 12-285-1 (76633)
ಲೋಕಸಂಭಾವಿತೈರ್ದುಃಖಂ ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಾತಿಂ ಮನುಷ್ಯೇಷು ದೇವೈರಪಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-285-2 (76634)
ಕದಾ ವಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಃ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ದುಃಖಭೇಷಜಂ।
ದುಃಖಮೇತಚ್ಛರೀರಾಣಾಂ ಧಾರಣಂ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 12-285-3 (76635)
ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಸಪ್ತದಶಭಿರ್ಹೇತುಭೂತೈಶ್ಚ ಪಂಚಭಿಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈರ್ಗುಣೈಶ್ಚೈವ ಅಷ್ಟಾಭಿಶ್ಚ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-285-4 (76636)
ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪುನರ್ಭಾವಂ ಮುನಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ।
ಕದಾ ವಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೋ ರಾಜ್ಯಂ ಹಿತ್ವಾ ಪರಂತಪ॥ 12-285-5 (76637)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-285-6x (6371)
ನಾಸ್ತ್ಯನಂತಂ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಂ ಸಂಖ್ಯಾನಗೋಚರಂ।
ಪುನರ್ಭಾವೋಪಿ ಸಂಖ್ಯಾತೋ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿದಿಹಾಚಲಂ॥ 12-285-6 (76638)
ನ ಚಾಪಿ ಗಂಯತೇ ರಾಜನ್ನೈಷ ದೋಷಃ ಪ್ರಸಂಗತಃ।
ಉದ್ಯೋಗಾದೇವ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಕಾಲೇನೈವ ಗಮಿಷ್ಯಥ॥ 12-285-7 (76639)
ನೇಶೇಽಯಂ ಸತತಂ ದೇಹೀ ನೃಪತೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ।
ತತ ಏವ ಸಮುತ್ಥೇನ ತಮಸಾ ರುಧ್ಯತೇಽಪಿ ಚ॥ 12-285-8 (76640)
ಯಥಾಂಜನಮಯೋ ವಾಯುಃ ಪುನರ್ಮಾನಃಶಿಲಂ ರಜಃ।
ಅನುಪ್ರವಿಶ್ಯ ತದ್ವರ್ಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ರಂಜಯಂದಿಶಃ॥ 12-285-9 (76641)
ತಥಾ ಕರ್ಮಫಲೈರ್ದೇಹೀ ರಂಜಿತಸ್ತಮಸಾ ವೃತಃ।
ವಿವರ್ಣೋ ವರ್ಣಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದೇಹೇಷು ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-285-10 (76642)
ಜ್ಞಾನೇನ ಹಿ ಯದಾ ಜಂತುರಜ್ಞಾನಪ್ರಭವಂ ತಮಃ।
ವ್ಯಪೋಹತಿ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಕಾಶೇತ ಸನಾತನಂ॥ 12-285-11 (76643)
ಅಯತ್ನಸಾಧ್ಯಂ ಮುನಯೋ ವದಂತಿ
ಚೇ ಚಾಪಿ ಮುಕ್ತಾಸ್ತದುಪಾಸಿತವ್ಯಾಃ।
ತ್ವಯಾ ಚ ಲೋಕೇನ ಚ ಸಾಮರೇಣ
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಶಾಂಯಂತಿ ಮಹರ್ಷಿಸಂಘಾಃ॥ 12-285-12 (76644)
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಪುರಾ ಗೀತಂ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ನೃಪ।
ಯಥಾ ದೈತ್ಯೇನ ವೃತ್ರೇಣ ಭ್ರಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯೇಣ ಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-285-13 (76645)
ನಿರ್ಜಿತೇನಾಸಹಾಯೇನ ಹೃತರಾಜ್ಯೇನ ಭಾರತ।
ಅಶೋಚತಾ ಶತ್ರುಮಧ್ಯೇ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಕೇವಲಾಂ॥ 12-285-14 (76646)
ಭ್ರಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯಂ ಪುರಾ ವೃತ್ರಮುಶನಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಕಚ್ಚಿತ್ಪರಾಜಿತಸ್ಯಾದ್ಯ ನ ವ್ಯಥಾ ತೇಽಸ್ತಿ ದಾನವ॥ 12-285-15 (76647)
ವೃತ್ರ ಉವಾಚ। 12-285-16x (6372)
ಸತ್ಯೇನ ತಪಸಾ ಚೈವ ವಿದಿತ್ವಾ ಸಂಕ್ಷಯಂ ಹ್ಯಹಂ।
ನ ಶೋಚಾಮಿ ನ ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ಭೂತಾನಾಮಾಗತಿಂ ಗತಿಂ॥ 12-285-16 (76648)
ಕಾಲಸಂಚೋದಿತಾ ಜೀವಾ ಮಜ್ಜಂತಿ ನರಕೇಽವಶಾಃ।
ಪರಿಹೃಷ್ಟಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-285-17 (76649)
ಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ ತು ತಂ ಕಾಲಂ ಗಣಿತಂ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ।
ಸಾವಶೇಷೇಣ ಕಾಲೇನ ಸಂಧಾವಂತಿ ಪುನಃಪುನಃ॥ 12-285-18 (76650)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗತ್ವಾ ನರಕಮೇವ ಚ।
ನಿರ್ಗಚ್ಛಂತ್ಯವಶಾ ಜೀವಾಃ ಕಾಲಬಂಧನಬಂಧನಾಃ॥ 12-285-19 (76651)
ಏವಂ ಸಂಸರಮಾಣಾನಿ ಹ್ಯಹಂ ಭೂತಾನಿ ದೃಷ್ಟವಾನ್।
ಯಥಾ ಕರ್ಮ ತಥಾ ಲಾಭ ಇತಿ ಶಾಸ್ತ್ರನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-285-20 (76652)
ತಿರ್ಯಗ್ಗಚ್ಛಂತಿ ನರಕಂ ಮಾನುಷ್ಯಂ ದೈವಮೇವ ಚ।
ಸುಖದುಃಖೇ ಪ್ರಿಯೇ ದ್ವೇಷ್ಯೇ ಚರಿತ್ವಾ ಪೂರ್ವಮೇವ ಚ॥ 12-285-21 (76653)
ಕೃತಾಂತವಿಧಿಸಂಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವೋ ಲೋಕಃ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ಗತಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಚಾಧ್ವಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-285-22 (76654)
ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾನಸಂಖ್ಯೇಯಂ ಸೃಷ್ಟಿಸ್ಥಿತಿಪರಾಯಣಂ।
ತಂ ಭಾಷಮಾಣಂ ಭಗವಾನುಶನಾ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಇಮಾಂದುಷ್ಟಪ್ರಲಾಪಾಂಸ್ತ್ವಂ ತಾತ ಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಭಾಷತೇ॥ 12-285-23 (76655)
ವೃತ್ರ ಉವಾಚ। 12-285-24x (6373)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇತದ್ಭವತಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ಮನೀಷಿಣಾಂ।
ಮಯಾ ಯಜ್ಜಯಲುಬ್ಧೇನ ಪುರಾ ತಪ್ತಂ ಮಹತ್ತಪಃ॥ 12-285-24 (76656)
ಗಂಧಾನಾದಾಯ ಭೂತಾನಾಂ ರಸಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನಪಿ।
ಅವರ್ಧಂ ತ್ರೀನ್ಸಮಾಕ್ರಂಯ ಲೋಕಾನ್ವೈ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ॥ 12-285-25 (76657)
ಜ್ವಾಲಾಮಾಲಾಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತೋ ವೈಹಾಯಸಗತಿಸ್ತಥಾ।
ಅಜೇಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾಸಂ ನಿತ್ಯಮಪೇತಭೀಃ॥ 12-285-26 (76658)
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಭ್ರಷ್ಟಂ ತಚ್ಚ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ಧೃತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಭಗವನ್ನ ಶೋಚಾಮಿ ತತಸ್ತ್ವಹಂ॥ 12-285-27 (76659)
ಯುಯುತ್ಸತಾ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಪುರಾ ಸಾರ್ಧಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತತೋ ಮೇ ಭಗವಾಂದೃಷ್ಟೋ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-285-28 (76660)
ವೈಕುಂಠಃ ಪುರುಷೋಽನಂತಃ ಶುಕ್ಲೋ ವಿಷ್ಣುಃ ಸನಾತನಃ।
ಮುಂಜಕೇಶೋ ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುಃ ಸರ್ವಭೂತಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-285-29 (76661)
ನೂನಂ ತು ತಸ್ಯ ತಪಸಃ ಸಾವಶೇಷಂ ಮಮಾಸ್ತಿ ವೈ।
ಯದಹಂ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವಂತಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ॥ 12-285-30 (76662)
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ವೈ ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ವರ್ಣೇ ಕಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ನಿವರ್ತತೇ ಚಾಪಿ ಪುನಃ ಕಥಮೈಶ್ವರ್ಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-285-31 (76663)
ಭವಂತಿ ಕಸ್ಮಾದ್ಭೂತಾನಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಥಾ ಪುನಃ।
ಕಿಂ ವಾ ಫಲಂ ಪರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜೀವಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 12-285-32 (76664)
ಕೇನ ವಾ ಕರ್ಮಣಾ ಶಕ್ಯಮಥ ಜ್ಞಾನೇನ ಕೇನ ವಾ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ತತ್ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-285-33 (76665)
ಇತೀದಮುಕ್ತಃ ಸ ಮುನಿಸ್ತದಾನೀಂ
ಪ್ರತ್ಯಾಹ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ರಾಜಸಿಂಹ।
ಮಯೋಚ್ಯಮಾನಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ತ್ವ
ಮನನ್ಯಚಿತ್ತಃ ಸಹ ಸೋದರೀಯೈಃ॥ ॥ 12-285-34 (76666)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 285॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-285-2 ದೇವೈರ್ಧರ್ಮಾದಿಭಿಃ। ಜಾತಿಂ ಜನ್ಮ॥ 12-285-3 ಸುಖಸಂಜ್ಞಿಕಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-5 ವ್ರಜಂತಿ ಯೇಷು ನ ಭವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-7 ನ ಚಾಪಿ ಮನ್ಯತೇ ರಾಜನ್ನೇಷ ಧರ್ಮೋಽತ್ರಸಂತತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-8 ನೇಶೇ ನೇಷ್ಟೇ। ಈದೃಶೋ ಯತತೇ ದೇಹೀತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-9 ಯಥಾಂಜನಚಯಂ ವಾಯುರಿತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-18 ಸಂಭವಂತಿ ಪುನಃಪುನರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-285-23 ಧೀಮಂದುಷ್ಟಪ್ರಲಾಪಾಂಸ್ತ್ವಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ದುಷ್ಟಪ್ರಲಾಪಾನ್ ಅಸುರಭಾವವಿನಾಶಕಾನ್ ಅಸುರೇ ಭೂತ್ವಾ ಕಥಂ ಭಾಷಸ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-285-25 ಗಂಧಾದ್ಯಾದಾನಂ ತದಾಶ್ರಯೋಪಮರ್ದೇನ। ಅವರ್ಧಂ ಹಿಂಸಿತವಾನ್॥ 12-285-26 ವೈಹಾಯಸಗತಿಶ್ಚರನ್ನಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 286
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.286. ಅಧ್ಯಾಯಃ 286
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೃತ್ರಾಯ ಸನತ್ಕುಮಾರೋಕ್ತವಿಷ್ಣುಮಾಹಾತ್ಂಯಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-286-0 (76667)
ಉಶನೋವಾಚ। 12-286-0x (6374)
ನಮಸ್ತಸ್ಮೈ ಭಗವತೇ ದೇವಾಯ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣವೇ।
ಯಸ್ಯ ಪೃಥ್ವೀ ತಲಂ ತಾತ ಸಾಕಾಶಂ ಬಾಹುಗೋಚರಃ॥ 12-286-1 (76668)
ಮೂರ್ಧಾ ಯಸ್ಯ ತ್ವನಂತಂ ಚ ಸ್ಥಾನಂ ದಾನವಸತ್ತಮ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಾಹಾತ್ಂಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-286-2 (76669)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-286-3x (6375)
ತಯೋಃ ಸಂವದತೋರೇವಮಾಜಗಾಮ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಧಮಾರ್ತ್ಮಾ ಸಂಶಯಚ್ಛೇದನಾಯ ವೈ॥ 12-286-3 (76670)
ಸ ಪೂಜಿತೋಽಸುರೇಂದ್ರೇಣ ಮುನಿನೋಶನಸಾ ತಥಾ।
ನಿಷಸಾದಾಸನೇ ರಾಜನ್ಮಹಾರ್ಹೇ ಮುನಿಪುಂಗವಃ॥ 12-286-4 (76671)
ತಮಾಸೀನಂ ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞಮುಶನಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಬ್ರೂಹ್ಯಸ್ಮೈ ದಾನವೇಂದಾಯ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಾಹಾತ್ಂಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-286-5 (76672)
ಸನತ್ಕುಮಾರಸ್ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಾಹ ವಚೋಽರ್ಥವತ್।
ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಾಹಾತ್ಂಯಸಂಯುಕ್ತಂ ದಾನವೇಂದ್ರಾಯ ಧೀಮತೇ॥ 12-286-6 (76673)
ಶೃಣು ಸರ್ವಮಿದಂ ದೈತ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಾಹಾತ್ಂಯಮುತ್ತಮಂ।
ವಿಷ್ಣೌ ಜಗತ್ಸ್ಥಿತಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಪರಂತಪ॥ 12-286-7 (76674)
ಅಸ್ಮಿನ್ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಲಯಮಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪ್ರಭವಂತ್ಯುತ।
ಅವತ್ಯೇಷ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚರಾಚರಂ।
ಏಷ ಚಾಕ್ಷಿಪತೇ ಕಾಲೇ ಕಾಲೇ ಚ ಸೃಜತೇ ಪುನಃ॥ 12-286-8 (76675)
ನೈಷ ದಾನವ ತೇ ಶಕ್ಯಸ್ತಪಸಾ ನೈವ ಚೇಜ್ಯಯಾ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸಂಯಮೇನೈವ ಶಕ್ಯತೇ॥ 12-286-9 (76676)
ಬಾಹ್ಯೇ ಚಾಭ್ಯಂತರೇ ಚೈವ ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ನಿರ್ಮಲೀಕುರುತೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸೋಽಮುತ್ರಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-286-10 (76677)
ಯಥಾ ಹಿರಣ್ಯಕರ್ತಾ ವೈ ರೂಪ್ಯಮಗ್ನೌ ವಿಶೋಧಯೇತ್।
ಬಹುಶೋಽತಿಪ್ರಯತ್ನೇನ ಮಹತಾಽಽತ್ಮಕೃತೇನ ಹ॥ 12-286-11 (76678)
ತದ್ವಜ್ಜಾತಿಶತೈರ್ಜೀವಃ ಶುದ್ಧ್ಯತೇಽಲ್ಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಯತ್ನೇನ ಮಹತಾ ಚೈಯವಾಪ್ಯೇಕಜಾತೌ ವಿಶುದ್ಧ್ಯತೇ॥ 12-286-12 (76679)
ಲೀಲಯಾಽಲ್ಪಂ ಯಥಾ ಗಾತ್ರಾತ್ಪ್ರಮೃಜ್ಯಾದಾತ್ಮನೋ ರಜಃ।
ಬಹುಯತ್ನೇನ ಮಹತಾ ದೋಷನಿರ್ಹರಣಂ ತಥಾ॥ 12-286-13 (76680)
ಯಥಾ ಚಾಲ್ಪೇನ ಮಾಲ್ಯೇನ ವಾಸಿತಂ ತಿಲಸರ್ಷಪಂ।
ನ ಮುಂಚತಿ ಸ್ವಕಂ ಗಂಧಂ ತಥಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ॥ 12-286-14 (76681)
ತದೇವ ಬಹುಭಿರ್ಮಾಲ್ಯೈರ್ವಾಸ್ಯಮಾನಂ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ವಿಮುಚ್ಯ ತಂ ಸ್ವಕಂ ಗಂಧಂ ಮಾಲ್ಯಗಂಧೇಽವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-286-15 (76682)
ಏವಂ ಜಾತಿಶತೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಗುಣೈರೇವ ಪ್ರಸಂಗಿಷು।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನಿವರ್ತತೇ ದೋಷೋ ಯತ್ನೇನಾಭ್ಯಾಸಜೇನ ಹ॥ 12-286-16 (76683)
ಕರ್ಮಣಾ ಸ್ವೇನ ರಕ್ತಾನಿ ವಿರಕ್ತಾನಿ ಚ ದಾನವ।
ಯಥಾ ಕರ್ಮವಿಶೇಷಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ತಥಾ ಶೃಣು॥ 12-286-17 (76684)
ಯಥಾವತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಚಾನಿಶಂ।
ತತ್ತೇಽನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-286-18 (76685)
ಅನಾದಿನಿಧನಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ದೇವಃ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ॥ 12-286-19 (76686)
ಏಷ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಕ್ಷರಶ್ಚಾಕ್ಷರ ಏವ ಚ।
ಏಕಾದಶ ವಿಕಾರಾತ್ಮಾ ಜಗತ್ಪಿಬತಿ ರಶ್ಮಿಭಿಃ॥ 12-286-20 (76687)
ಪಾದೌ ತಸ್ಯ ಮಹೀಂ ವಿದ್ಧಿ ಮೂರ್ಧಾನಂ ದಿವಮೇವ ಚ।
ಬಾಹವಸ್ತು ದಿಶೋ ದೈತ್ಯ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಕಾಶಮೇವ ಚ॥ 12-286-21 (76688)
ತಸ್ಯ ತೇಜೋಮಯಃ ಸೂರ್ಯೋ ಮನಶ್ಚಂದ್ರಮಸಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಬುದ್ಧಿರ್ಜ್ಞಾನಗತಾ ನಿತ್ಯಂ ರಸಸ್ತ್ವಪ್ಸು ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-286-22 (76689)
ಭ್ರುವೋರನಂತರಾಸ್ತಸ್ಯ ಗ್ರಹಾ ದಾನವಸತ್ತಮ।
ನಕ್ಷತ್ರಚಕ್ರಂ ನೇತ್ರಂ ಚ ಆಸ್ಯಮಗ್ನಿಂ ಚ ದಾನವ।
ತಂ ವಿಶ್ವಭೂತಂ ವಿಶ್ವಾದಿಂ ಪರಮಂ ವಿದ್ಧಿ ಚೇಶ್ವರಂ॥ 12-286-23 (76690)
ರಜಸ್ತಮಶ್ಚ ಸತ್ವಂ ಚ ವಿದ್ಧಿ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಂ।
ಸೋಶ್ರಮಾಣಾಂ ಮುಖಂ ತಾತ ಕರ್ಮಣಸ್ತತ್ಫಲಂ ವಿದುಃ॥ 12-286-24 (76691)
ಅಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ಚೈವ ಸ ಏವ ಪರಮೋಽವ್ಯಯಃ।
ಛಂದಾಂಸಿ ಯಸ್ಯ ರೋಮಾಣಿ ಹ್ಯಕ್ಷರಂ ಚ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-286-25 (76692)
ಬಹ್ವಾಶ್ರಯೋ ಬಹುಮುಖೋ ಧರ್ಮೋ ಹೃದಿ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಸ ಬ್ರಹ್ಮಪರಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತಪಶ್ಚ ಸದಸಚ್ಚ ಸಃ॥ 12-286-26 (76693)
ಶ್ರೋತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಗ್ರಹೋಪೇತಃ ಷೋಡ್ಶರ್ತ್ವಿಕ್ಕ್ರತುಶ್ಚ ಸಃ।
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ರುದ್ರಶ್ಚ ಸೋಽಶ್ವಿನೌ ಸ ಪುರಂದರಃ॥ 12-286-27 (76694)
ಮಿತ್ರೋಽಥ ವರುಣಶ್ಚೈವ ಯಮೋಽಥ ಧನದಸ್ತಥಾ।
ತೇ ಪೃಥಗ್ದರ್ಶನಾಸ್ತಸ್ಯ ಸಂವಿದಂತಿ ತಥೈಕತಾಂ।
ಏಕಸ್ಯ ವಿದ್ಧಿ ದೇವಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಜಗದಿದಂ ವಶೇ॥ 12-286-28 (76695)
ನಾನಾಭೂತಸ್ಯ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರ ತಸ್ಯೈಕತ್ವಂ ವದಂತ್ಯಪಿ।
ಜಂತುಃ ಪಶ್ಯತಿ ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ತತಃ ಸತ್ವಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-286-29 (76696)
ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಸಹಸ್ರಕೋಟೀ
ಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಜೀವಾಃ ಪ್ರಚರಂತಿ ಚಾನ್ಯೇ।
ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗಸ್ಯ ಚ ಪಾರಿಮಾಣ್ಯಂ
ವಾಪೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನಿ ದೈತ್ಯ॥ 12-286-30 (76697)
ವಾಪ್ಯಃ ಪುನರ್ಯೋಜನವಿಸ್ತೃತಾಸ್ತಾಃ
ಕ್ರೋಶಂ ಚ ಗಂಭೀರತಯಾಽವಗಾಢಾಃ।
ಆಯಾಮತಃ ಪಂಚಶತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ
ಪ್ರತ್ಯೇಕಶೋ ಯೋಜನತಃ ಪ್ರವೃದ್ಧಾಃ॥ 12-286-31 (76698)
ವಾಪ್ಯಾ ಜಲಂ ಕ್ಷಿಪ್ಯತಿ ವಾಲಕೋಟ್ಯಾ
ತ್ವಹ್ನಾ ಸಕೃಚ್ಚಾಪ್ಯಥ ನ ದ್ವಿತೀಯಂ।
ತಾಸಾಂ ಕ್ಷಯೇ ವಿದ್ಧಿ ಪರಂ ವಿಸರ್ಗಂ
ಸಂಹಾರಮೇಕಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ॥ 12-286-32 (76699)
ಷ಼ಡ್ಜೀವವರ್ಣಾಃ ಪರಮಂ ಪ್ರಮಾಣಂ
ಕೃಷ್ಣೋ ಧೂಂರೋ ನೀಲಮಥಾಸ್ಯ ಮಧ್ಯಂ।
ರಕ್ತಂ ಪುನಃ ಸಹ್ಯತರಂ ಸುಖಂ ತು
ಹಾರಿದ್ರವರ್ಣಂ ಸುಸುಖಂ ಚ ಶುಕ್ಲಂ॥ 12-286-33 (76700)
ಪರಂ ತು ಶುಕ್ಲಂ ವಿಮಲಂ ವಿಶೋಕಂ
ಗತಕ್ಲಮಂ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ದಾನವೇಂದ್ರ।
ಗತ್ವಾ ತು ಯೋನಿಪ್ರಭವಾಣಿ ದೈತ್ಯ
ಸಹಸ್ರಶಃ ಸಿದ್ಧಿಮುಪೈತಿ ಜೀವಃ॥ 12-286-34 (76701)
ಗತಿಂ ಚ ಯಾಂ ದರ್ಶನಮಾಹ ದೇವೋ
ಗತ್ವಾ ಶುಭಂ ದರ್ಶನಮೇವ ಚಾಪಿ।
ಗತಿಃ ಪುನರ್ವರ್ಣಕೃತಾ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ವರ್ಣಸ್ತಥಾ ಕಾಲಕೃತೋಽಸುರೇಂದ್ರ॥ 12-286-35 (76702)
ಶತಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶೇಹ
ಪರಾ ಗತಿರ್ಜೀವಗಣಸ್ಯ ದೈತ್ಯ।
ಆರೋಹಣಂ ತತ್ಕೃತಮೇವ ವಿದ್ಧಿ
ಸ್ಥಾನಂ ತಥಾ ನಿಃಸರಣಂ ಚ ತೇಷಾಂ॥ 12-286-36 (76703)
`ಯೋಽಸ್ಮಾದಥ ಭ್ರಶ್ಯತಿ ಕಾಲಯೋಗಾ
ತ್ಕೃಷ್ಣೇ ವರ್ಣೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಸರ್ವಕೃಷ್ಟೇ।
ಅತಿಪ್ರಸಕ್ತೋ ನಿರಯಾಚ್ಚ ದೈತ್ಯ
ತತಸ್ತತಃ ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ ಚ॥' 12-286-37 (76704)
ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ವರ್ಣಸ್ಯ ಗತಿರ್ನಿಕುಷ್ಟಾ
ಸ ಮಜ್ಜತೇ ನರಕೇ ಪಚ್ಯಮಾನಃ।
ಸ್ಥಾನಂ ತಥಾ ದುರ್ಗತಿಭಿಸ್ತು ತಸ್ಯ
ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗಾನ್ಸುಬಹೂನ್ವದಂತಿ॥ 12-286-38 (76705)
ಶತಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ತತಶ್ಚರಿತ್ವಾ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವರ್ಣಂ ಹರಿತಂ ತು ಪಶ್ಚಾತ್।
ಸ ಚೈವ ತಸ್ಮಿನ್ನಿವಸತ್ಯನಿಶೋ
ಯುಗಕ್ಷಯಂ ತಮಸಾ ಸಂವೃತಾತ್ಮಾ॥ 12-286-39 (76706)
ಸ ವೈ ಯದಾ ಸತ್ವಗುಣೇನ ಯುಕ್ತ
ಸ್ತಮೋ ವ್ಯಪೋಹನ್ಘಟತೇ ಸ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ।
ಸ ಲೋಹಿತಂ ವರ್ಣಮುಪೈತಿ ನೀಲಾ
ನ್ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ಪರಿವರ್ತತೇ ಚ॥ 12-286-40 (76707)
ಸ ತತ್ರ ಸಂಹಾರವಿಸರ್ಗಮೇಕಂ
ಸ್ವಕರ್ಮಜೈರ್ಬಂಧನೈಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಃ।
ತತಃ ಸ ಹಾರಿದ್ರಮುಪೈತಿ ವರ್ಣಂ
ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಶತೇ ವ್ಯತೀತೇ॥ 12-286-41 (76708)
ಹಾರಿದ್ರವರ್ಣಸ್ತು ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗಾ
ತ್ಸಹಸ್ರಶಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಸಂಚರನ್ವೈ।
ಅವಿಪ್ರಮುಕ್ತೋ ನಿರಯೇ ಚ ದೈತ್ಯ
ತತಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶಾಪರಾಣಿ॥ 12-286-42 (76709)
ಗತೀಃ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ಪಂಚ ತಸ್ಯ
ಚತ್ವಾರಿ ಸಂವರ್ತಕೃತಾನಿ ಚೈವ।
ವಿಮುಕ್ತಮೇನಂ ನಿರಯಾಚ್ಚ ವಿದ್ಧಿ
ಸರ್ವೇಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ಚ ಸಂಭವೇಷು॥ 12-286-43 (76710)
ಸ ದೇವಲೋಕೇ ವಿಹರತ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ
ತತಶ್ಚ್ಯುತೋ ಮಾನುಷತಾಮುಪೈತಿ
ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಶತಾನಿ ಚಾಷ್ಟೌ
ಮರ್ತ್ಯೇಷು ತಿಷ್ಠನ್ನಮೃತತ್ವಮೇವಿ॥ 12-286-44 (76711)
ಸೋಽಸ್ಮಾದಯ ಭ್ರಶ್ಯತಿ ಕಾಲಯೋಗಾ
ತ್ಕೃಷ್ಣೇ ತಲೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಸರ್ವಕೃಷ್ಟೇ।
ಯಥಾ ತ್ವಯಂ ಸಿಧ್ಯತಿ ಜೀವಲೋಕ
ಸ್ತತ್ತೇಽಭಿಧಾಸ್ಯಾಂಯಸುರಪ್ರವೀರ॥ 12-286-45 (76712)
ದೈವಾನಿ ಸ ವ್ಯೂಹಶತಾನಿ ಸಪ್ತ
ರಕ್ತೋ ಹರಿದ್ರೋಽಥ ತಥೈವ ಶುಕ್ಲಃ।
ಸಂಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಧಾವತಿ ಶುಕ್ಲಮೇತ
ಮಷ್ಟಾವರಾನರ್ಚ್ಯತಮಾನ್ಸ ಲೋಕಾನ್। 12-286-46 (76713)
ಅಷ್ಟೌ ಚ ಷಷ್ಟಿಂ ಚ ಶತಾನಿ ಚೈವ
ಮನೋವಿರುದ್ಧಾನಿ ಮಹಾದ್ಯುತೀನಾಂ।
ಶುಕ್ಲಸ್ಯ ವರ್ಣಸ್ಯ ಪರಾ ಗತಿರ್ಯಾ
ತ್ರೀಣ್ಯೇವ ರುದ್ಧಾನಿ ಮಹಾನುಭಾವ॥ 12-286-47 (76714)
ಸಂಹಾರಾವಿಕ್ಷೇಪಮನಿಷ್ಟಮೇಕಂ
ಚತ್ವಾರಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ವಸತ್ಯನೀಶಃ।
ಷಷ್ಠಸ್ಯ ವರ್ಣಸ್ಯ ಪರಾ ಗತಿರ್ಯಾ
ಸಿದ್ಧಾವಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಗತಕ್ಲಮಸ್ಯರ॥ 12-286-48 (76715)
ಸಪ್ತೋಚರಂ ತತ್ರ ವಸತ್ಯನೀಶಃ
ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಶತಂ ಸಶೇಷಃ।
ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಮನಿಷ್ಟಮೇಕಂ
ಚತ್ವಾರಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ವಸತ್ಯನೀಶಃ।
ತಸ್ಮಾದುಪಾವೃತ್ಯ ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ
ತತೋ ಮಹಾನ್ಮಾನುಷತಾಮುಪೈತಿ॥ 12-286-49 (76716)
ತಸ್ಮಾದುಪಾವೃತ್ಯ ತತಃ ಕ್ರಮೇಣ
ಸೋಗ್ರೇಣ ಸಂತಿಷ್ಠತಿ ಭೂತಸರ್ಗಂ।
ಸ ಸಪ್ತಕೃತ್ವಶ್ಚ ಪರೈತಿ ಲೋಕಾ
ನ್ಸಂಹಾರವಿಕ್ಷೇಪಕೃತಪ್ರವಾಸಃ॥ 12-286-50 (76717)
ಸಪ್ತೈವ ಸಂಹಾರಮುಪಪ್ಲವಾನಿ
ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಂತಿಷ್ಠತಿ ಜೀವಲೋಕೇ।
ತತೋಽವ್ಯಯಂ ಸ್ಥಾನಮನಂತಮೇತಿ
ದೇವಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರಥ ಬ್ರಹ್ಮಣಥ।
ಶೇಷಸ್ಯ ಚೈವಾಥ ನರಸ್ಯ ಚೈವ
ದೇವಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಸ್ಯ ಚೈವ॥ 12-286-51 (76718)
ಸಂಹಾರಕಾಲೇ ಪರದಿಗ್ಧಕಾಯಾ
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಾಯಾಂತಿ ಸದಾ ಪ್ರಜಾಹಿ।
ಚೇಷ್ಟಾತ್ಮನೋ ದೇವಗಣಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಹ್ಯಮರಾಃ ಸ್ಮ ತೇಽಪಿ॥ 12-286-52 (76719)
ಪ್ರಜಾನಿಸರ್ಗೇ ತು ಸ ಶೇಷಕಾಲೇ
ಸ್ಥಾನಾನಿ ಸ್ವಾನ್ಯೇವ ಸರಂತಿ ಜೀವಾಃ।
ನಿಃಶೇಷತಸ್ತತ್ಪದಂ ವಾಂತಿ ಚಾಂತೇ
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ಯೇ ಸದೃಶಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ॥ 12-286-53 (76720)
ಯೇ ತು ಚ್ಯುತಾಃ ಸಿದ್ಧಲೋಕಾತ್ಕ್ರಮೇಣ
ತೇಷಾಂ ಗತಿಂ ಯಾಂತಿ ಯಥಾಽಽನುಪೂರ್ವ್ಯಾ।
ಜೀವಾಃ ಪರೇ ತದ್ಬಲವೇಷರೂಪಾಃ
ಸ್ವಕಂ ವಿಧಿಂ ಯಾಂತಿ ವಿಷರ್ಯಯೇಣ॥ 12-286-54 (76721)
ಸ ಯಾವದೇವಾಸ್ತಿ ಸಶೇಷಭುಕ್ತಿಃ
ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ದೇವ್ಯೌ ಚ ತಥೈವ ಶುಕ್ಲೇ।
ತಾವತ್ತದಂಗೇಷು ವಿಶುದ್ಧಭಾವಃ
ಸಂಯಂಯ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯರೂಪಮೇತತ್॥ 12-286-55 (76722)
ಶುದ್ಧಾಂ ಗತಿಂ ತಾಂ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಯಾತಿ
ಶುದ್ಧೇನ ನಿತ್ಯಂ ಮನಸಾ ವಿಚಿನ್ವನ್।
ತತೋಽವ್ಯಯಂ ಸ್ಥಾನಮುಪೈತಿ ಬ್ರಹ್ಮ
ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮನ್ಯೇನ ಸ ಶಾಶ್ವತಂ ವೈ।
ಇತ್ಯೇತದಾಖ್ಯಾತಮಹೀನಸತ್ವ
ನಾರಾಯಣಸ್ಯೇಹ ಬಲಂ ಮಯಾ ತೇ॥ 12-286-56 (76723)
ವೃತ್ರ ಉವಾಚ। 12-286-57x (6376)
ಏವಂ ಗತೇ ಮೇ ನ ವಿಷಾದೋಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿ
ತ್ಸಂಯಕ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಚಸ್ತಥೈತತ್।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ತೇ ವಾಚಮದೀನಸತ್ವ
ವಿಕಲ್ಮಷೋಸ್ಂಯದ್ಯ ತಥಾ ವಿಪಾಷ್ಮಾ॥ 12-286-57 (76724)
ಪ್ರವೃತ್ತಮೇತದ್ಭಗವನ್ಮಹರ್ಷೇ
ಮಹಾದ್ಯುತೇಶ್ಚಕ್ರಮನಂತವೀರ್ಯಂ।
ವಿಷ್ಣೋರನಂತಸ್ಯ ಸನಾತನಂ ತ
ತ್ಸ್ಥಾನಂ ಸರ್ಗಾ ಯತ್ರ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ।
ಸ ವೈ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮೋ ವೈ
ತಸ್ಮಿಜ್ಜಗತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 12-286-58 (76725)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-286-59x (6377)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಕೌಂತೇಯ ವೃತ್ರಃ ಪ್ರಾಣಾನವಾಸೃಜತ್।
ಯೋಜಯಿತ್ವಾ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-286-59 (76726)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-286-60x (6378)
ಅಯಂ ಸ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಪಿತಾಮಹ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ವೃತ್ರಾಯ ಯತ್ತದಾಖ್ಯಾತವಾನ್ಪುರಾ॥ 12-286-60 (76727)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-286-61x (6379)
ಮೂಲಸ್ಥಾಯೀ ಸ ಭಗವಾನ್ಸ್ವೇನಾನಂತೇನ ತೇಜಸಾ।
ತತ್ಸ್ಥಃ ಸೃಜತಿ ತಾನ್ಭಾವಾನಾತ್ಮರೂಪಾನ್ಮಹಾಮನಾಃ॥ 12-286-61 (76728)
ತುರೀಯಾಂಶೇನ ತಸ್ಯೇಮಂ ವಿದ್ಧಿ ಕೇಶವಮಚ್ಯುತಂ।
`ತುರೀಯಾಂಶೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ತಸ್ಯ ವಿದ್ಧಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ।'
ತುರೀಯಾರ್ಧೇನ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಭಾವಯತ್ಯೇವ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-286-62 (76729)
ಅರ್ವಾಕ್ಸ್ಥಿತಸ್ತು ಯಃ ಸ್ಥಾಯೀ ಕಲ್ಪಾಂತೇ ಪರಿವರ್ತತೇ।
ಸ ಶೇತೇ ಭಗವಾನಪ್ಸು ಯೋಽಸಾವತಿಬಲಃ ಪ್ರಭುಃ।
ತಾನ್ವಿಘಾತಾ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ಲೋಕಾಂಶ್ಚರತಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್॥ 12-286-63 (76730)
ಸರ್ವಾಣ್ಯಶೂನ್ಯಾನಿ ಕರೋತ್ಯನಂತಃ
ಸನಾತನಃ ಸಂಚರತೇ ಚ ಲೋಕಾನ್।
ಸ ಚಾನಿರುದ್ಧಃ ಸೃಜತೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ತತ್ಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿಚಿತ್ರಂ॥ 12-286-64 (76731)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-286-65x (6380)
ವೃತ್ರೇಣ ಪರಮಾರ್ಥಜ್ಞ ದೃಷ್ಟಾ ಮನ್ಯೇತ್ಮನೋ ಗತಿಃ।
ಸುಖಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ ಸುಖಿತೋ ನ ಶೋಚತಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-286-65 (76732)
ಶುಕ್ಲಃ ಶುಕ್ಲಾಭಿಜಾತೀಯಃ ಸಾಧ್ಯೋ ನಾವರ್ತತೇಽನಘ।
ತಿರ್ಯಗ್ಗತೇಶ್ಚ ನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ನಿರಯಾಚ್ಚ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-286-66 (76733)
ಹಾರಿದ್ರವರ್ಣೇ ರಕ್ತೇ ವಾ ವರ್ತಮಾನಸ್ತು ಪಾರ್ಥಿವ।
ತಿರ್ಯಗೇವಾನುಪಶ್ಯೇತ ಕರ್ಮಭಿಸ್ತಾಮಸೈರ್ವೃತಃ॥ 12-286-67 (76734)
ವಯಂ ತು ಭೃಶಮಾಪನ್ನಾ ರಕ್ತಾಃ ಕಷ್ಟಾಃ ಸುಖೇಽಸುಖೇ।
ಕಾಂ ಗತಿಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಾಮೋ ನೀಲಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಧಮಾಮಥ॥ 12-286-68 (76735)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-286-69x (6381)
ಶುದ್ಧಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ।
ವಿಹತ್ಯ ದೇವಲೋಕೇಷು ಪುನರ್ಮಾನುಷಮೇಧ್ಯಥ॥ 12-286-69 (76736)
ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗಂ ಚ ಸುಖೇನ ಲೋಕೇ
ಪ್ರೇತ್ಯಾನ್ಯೇದೇಹೇಷು ಸುಖಾನಿ ಭುಕ್ತ್ವಾ।
ಸುಖೇನ ಸಂಯಾಸ್ಯಥ ಸಿದ್ಧಸಂಖ್ಯಾಂ
ಮಾ ವೋ ಭಯಂ ಭವತು ನ ವೋಽಸ್ತು ಪಾಪಂ॥ ॥ 12-286-70 (76737)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷ಼ಡಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 286॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-286-1 ತಲಮಧೋಭಾಗಃ। ಸಾಕಾಶಮಾಕಾಶಸಹಿತಂ ಸರ್ವಮುಪರಿತನಂ। ಬಾಹುಗೋಚರೋ ಮಧ್ಯಸ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಯಸ್ಯ ಪೃಥ್ವೀತಲಂ ಪಾದಮಾಶಾ ವೈ ಬಹುಗೋಚರಾ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-2 ಅನಂತಂ ಸ್ಥಾನಂ ಮೋಕ್ಷಃ॥ 12-286-9 ನೈಷ ದಾನಕೃತಾ ಶಕ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-11 ಮಹತಾಲ್ಪಕೃತೇನ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-12 ಜಾತಿಶತೈರ್ಜನ್ಮಶತೈಃ ಏಕಜಾತೌ ಏಕಜನ್ಮನ್ಯಪಿ॥ 12-286-22 ಅಪ್ಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-23 ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾದಯೋರ್ಭೂಶ್ಚ ದಾನಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-24 ಫಲಂ ತಾತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-29 ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಕಾಶತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-30 ವಾಪೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ತತೋಽಪ್ಯಶೀತಿಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-31 ಯೋಜನವಿಸ್ತೃತಾಶ್ಚೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-34 ಗತ್ವಾಶುಯೋನಿಪ್ರಭಾವಾನುತೀತ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-35 ದರ್ಶನಮಾಪಜೀವ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-36 ಜೀವಗುಣಸ್ಯ ದೈತ್ಯೇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-38 ಪ್ರಜಾನಿಸರ್ಗಾತ್ಸಬಹೂನ್ವದಂತೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-39 ಯುಗಕ್ಷಯೇ ತಪಸೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-44 ತಿಷ್ಠಗ್ರಮಲತ್ವಮೇತೀತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-50 ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುಖಂ ತಿಷ್ಠತಿ ಭೂತಸರ್ಗಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ವಿಕ್ಷೇಪಕೃತಪ್ರಭಾವ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-51 ಸಿದ್ಧಿಲೋಕೇ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಸಂತಿಷ್ಠತಿ ಸರ್ವಲೋಕೇ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-53 ನಿಶ್ಶೇಷಾ ವೈ ತತ್ಪದಂ ಯಾಂತತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-55 ಸಶೇಷಭಾವ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ದಿವ್ಯಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಶುಕ್ಲೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತಾವತ್ತರತ್ಯೇಷ ವಿಶುದ್ಧಭಾವ ಇತಿಂ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-56 ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಭ್ಯೇತಿ ಸ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-61 ಮಹಾದೇವೋ ಭಗವಾನ್ಸ್ವೇನ ತೇಜಸೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ನಾನಾರೂಪಾನ್ಮಹಾಮನಾ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-64 ಸನತ್ಕುಮಾರಶ್ಚರತೇ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-65 ಮನ್ಯೇ ಶುಭಾ ಗತಿರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-66 ನಾವರ್ತತೇ ಪುನರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-68 ರಕ್ತಾಃ ಕಾಮಮುಖೇಷು ವೈ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ದುಃಖಮುಖೇಽಮುಖೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-286-70 ಪ್ರತ್ಯೇತ್ಯ ದೇವೇಷು ಸುಖಾನಿ ಬುಕ್ತ್ವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಮಾ ವೋ ಭಯಂ ಭೂದ್ವಿಮಲಾಃ ಸ್ಥ ಸರ್ವೇ ಇತಿ ಚ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 287
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.287. ಅಧ್ಯಾಯಃ 287
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಕ್ರವೃತ್ರಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-287-0 (76738)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-287-0x (6382)
ಅಹೋ ಧರ್ಮಿಷ್ಠತಾ ತಸ್ಯ ವೃತ್ರಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಯಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮತುಲಂ ವಿಷ್ಣೋರ್ಭಕ್ತಿಶ್ಚ ತಾದೃಶೀ॥ 12-287-1 (76739)
ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯಮಿದಂ ತಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರಮಿತತೇಜಸಃ।
ಕಥಂ ವಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಪದಂ ತು ಜ್ಞಾತವಾನಸೌ॥ 12-287-2 (76740)
ಭವತಾ ಕಥಿತಂ ಹ್ಯೇತಚ್ಛ್ರದ್ದಧೇ ಚಾಹಮಚ್ಯುತ।
ಭೂಯಶ್ಚ ಮೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಬುದ್ಧಿರವ್ಯಕ್ತದರ್ಶನಾ॥ 12-287-3 (76741)
ಕಥಂ ವಿನಿಹತೋ ವೃತ್ರಃ ಶಕ್ರೇಣ ಭರತರ್ಷಭ।
ಧಾರ್ಮಿಕೋ ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತಶ್ಚ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಶ್ಚ ತದನ್ವಯೇ॥ 12-287-4 (76742)
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ವೃತ್ರಃ ಸ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಯಥಾ ಶಕ್ರೇಣ ನಿರ್ಜಿತಃ॥ 12-287-5 (76743)
ಯಥಾ ಚೈವಾಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತಚ್ಚಾಚಕ್ಷ್ವ ಪಿತಾಮಹ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 12-287-6 (76744)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-287-7x (6383)
ರಥೇನೇಂದ್ರಃ ಪ್ರಯಾತೋ ವೈ ಸಾರ್ಧಂ ಸುರಗಣೈಃ ಪುರಾ।
ದದರ್ಶಾಥಾಗ್ರತೋ ವೃತ್ರಂ ಧಿಷ್ಠಿತಂ ಪರ್ವತೋಪಮಂ॥ 12-287-7 (76745)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಶತಾನ್ಯೂರ್ಧ್ವಂ ಪಂಚೋನ್ಛ್ರಿತಮರಿಂದಂ।
ಶತಾನಿ ವಿಸ್ತರೇಣಾಥ ತ್ರೀಣಿ ಚಾಭ್ಯಧಿಕಾನಿ ವೈ॥ 12-287-8 (76746)
ತತ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತಾದೃಶಂ ರೂಪಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇನಾಪಿ ದುರ್ಜಯಂ।
ವೃತ್ರಸ್ಯ ದೇವಾಃ ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ನ ಶಾಂತಿಮುಪಲೇಭಿರೇ॥ 12-287-9 (76747)
ಶಕ್ರಸ್ಯ ತು ತದಾ ರಾಜನ್ನೂರುಸ್ತಂಭೋ ವ್ಯಜಾಯತ।
ಭಯಾದ್ವೃತ್ರಸ್ಯ ಸಹಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದ್ರೂಪಮುತ್ತಮಂ॥ 12-287-10 (76748)
ತತೋ ನಾದಃ ಸಮಭವದ್ವಾದಿತ್ರಾಣಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನಃ।
ದೇವಾಸುರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತಸ್ಮಿನ್ಯುದ್ಧೇ ಹ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 12-287-11 (76749)
ಅಥ ವೃತ್ರಸ್ಯ ಕೌರವ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕ್ರಮವಸ್ಥಿತಂ।
ನ ಸಂಭ್ರಮೋ ನ ಭೀಃ ಕಾಚಿದಾಸ್ಥಾ ವಾ ಸಮಜಾಯತ॥ 12-287-12 (76750)
ತತಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ಭಯಂಕರಂ।
ಶಕ್ರಸ್ಯ ಚ ಸುರೇಂದ್ರಸ್ಯ ವೃತ್ರಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-287-13 (76751)
ಅಸಿಭಿಃ ಪಟ್ಟಸೈಃ ಶೂಲೈಃ ಶಕ್ತಿತೋಮರಂರುದ್ಗರೈಃ।
ಶಿಲಾಭಿರ್ವಿವಿಧಾಭಿಶ್ಚ ಕಾರ್ಮುಕೈಶ್ಚ ಮಹಾಸ್ವನೈಃ॥ 12-287-14 (76752)
ಅಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ವಿವಿರ್ಧೌರ್ದಿವ್ಯೈಃ ಪಾವಕೋಲ್ಕಾಭಿರೇವ ಚ।
ದೇವಾಸುರೈಸ್ತತಃ ಸೈನ್ಯೈಃ ಸರ್ವಮಾಸೀತ್ಸಮಾಕುಲಂ॥ 12-287-15 (76753)
ಪಿತಾಮಹಪುರೋಗಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ದೇವಗಣಾಸ್ತದಾ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಸ್ತದ್ಯುದ್ಧಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಾಗಮನ್॥ 12-287-16 (76754)
ವಿಮಾನಾಗ್ರ್ಯೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ವಿಮಾನಾಗ್ರೈರಪ್ಸರೋಭಿಃ ಸಮಾಗಮನ್॥ 12-287-17 (76755)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷಮಾವೃತ್ಯ ವೃತ್ರೋ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರಃ।
ಅಶ್ಮವರ್ಷೇಣ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಸರ್ವತಃ ಸಮವಾಕಿರತ್॥ 12-287-18 (76756)
ತತೋ ದೇವಗಣಾಃ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸರ್ವತಃ ಶರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ।
ಅಶ್ಮವರ್ಷಮಪೋಹಂತ ವೃತ್ರಪ್ರೇರಿತಮಾಹವೇ॥ 12-287-19 (76757)
ವೃತ್ರಸ್ತು ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಮಹಾಮಾಯೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಮೋಹಯಾಮಾಸ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಮಾಯಾಯುದ್ಧೇನ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-287-20 (76758)
ತಸ್ಯ ವೃತ್ರಾರ್ದಿತಸ್ಯಾಥ ಮೋಹ ಆಸೀಚ್ಛತಕ್ರತೋಃ।
ರಥಂತರೇಣ ತಂ ತತ್ರ ವಸಿಷ್ಠಃ ಸಮಬೋಧಯತ್॥ 12-287-21 (76759)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-287-22x (6384)
ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠೋಽಸ್ತಿ ದೇವೇಂದ್ರ ದೈತ್ಯಾಸುರನಿಬರ್ಹಣ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಬಲಸಂಯುಕ್ತಃ ಕಸ್ಮಾಚ್ಛಕ್ರ ವಿಷೀದಸಿ॥ 12-287-22 (76760)
ಏಷ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಶಿವಶ್ಚೈವ ಜಗತ್ಪತಿಃ।
ಸೋಮಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-287-23 (76761)
`ಸಮುದ್ವಿಗ್ನಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತ್ವಾಂ ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯೂಚುರ್ಜಯಾಯ ತೇ।'
ಮಾ ಕಾರ್ಷೀಃ ಕಶ್ಮಲಂ ಶಕ್ರ ಕಶ್ಚಿದೇವೇತರೋ ಯಥಾ।
ಆರ್ಯಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಜಹಿ ಶತ್ರೂನ್ಸುರಾಧಿಪ॥ 12-287-24 (76762)
ಏಷ ಲೋಕಗುರುಸ್ತ್ರ್ಯಕ್ಷಃ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ।
ನಿರೀಕ್ಷತೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವಾಂಸ್ತ್ಯಜ ಮೋಹಂ ಸುರಾಧಿಪ॥ 12-287-25 (76763)
ಏತೇ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಬೃಹಸ್ಪತಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ಸ್ತವೇನ ಶಕ್ರ ದಿವ್ಯೇನ ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಜಯಾಯ ವೈ॥ 12-287-26 (76764)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-287-27x (6385)
ಏವಂ ಸಂಬೋಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ವಸಿಷ್ಠೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅತೀವ ವಾಸವಸ್ಯಾಸೀದ್ಬಲಮುತ್ತಮತೇಜಸಃ॥ 12-287-27 (76765)
ತತೋ ಬುದ್ಧಿಮುಪಾಗಂಯ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಯೋಗೇನ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಸ್ತಾಂ ಮಾಯಾಂ ವ್ಯಪಕರ್ಷತ॥ 12-287-28 (76766)
ತತೋಽಂಗಿರಃ ಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತೇ ಚೈವ ಸುಮಹರ್ಷಯಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೃತ್ರಸ್ಯ ವಿಕ್ರಾಂತುಮುಪಾಗಂಯ ಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 12-287-29 (76767)
ಊಚುರ್ವೃತ್ರವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ತತೋ ಭಗವತಸ್ತೇಜೋ ಜ್ವರೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಗತ್ಪತೇಃ॥ 12-287-30 (76768)
ಸಮಾವಿಶತ್ತದಾ ರೌದ್ರಂ ವೃತ್ರಂ ಲೋಕಪತಿಂ ತದಾ।
ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಲೋಕಾಭಿಪೂಜಿತಃ॥ 12-287-31 (76769)
ಐಂದ್ರಂ ಸಮಾವಿಶುದ್ವಜ್ರಂ ಲೋಕಸಂರಕ್ಷಣೇ ರತಃ।
ತತೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಧೀಮಾನುಪಾಗಂಯ ಶತಕ್ರತುಂ।
ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-287-32 (76770)
ತೇ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವರದಂ ವಾಸವಂ ಲೋಕಪೂಜಿತಂ।
ಊಚುರೇಕಾಗ್ರಮನಸೋ ಜಹಿ ವೃತ್ರಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 12-287-33 (76771)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 12-287-34x (6386)
ಏಷ ವೃತ್ರೋ ಮಹಾಞ್ಶಕ್ರೇ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ।
ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಗಶ್ಚೈವ ಬಹುಮಾಯಶ್ಚ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 12-287-34 (76772)
ತದೇನಮಸುರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇನಾಪಿ ದುರ್ಜಯಂ।
ಜಹಿ ತ್ವಂ ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಾವಮಂಸ್ಥಾಃ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-287-35 (76773)
ಅನೇನ ಹಿ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಬಲಾರ್ಥಮಮರಾಧಿಪ।
ಷಷ್ಟಿಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚಾಸ್ಮೈ ವರಂ ದದೌ॥ 12-287-36 (76774)
ಮಹತ್ತ್ವಂ ಯೋಗಿನಾಂ ಚೈವ ಮಹಾಮಾಯತ್ವಮೇವ ಚ।
ಮಹಾಬಲತ್ವಂ ಚ ತಥಾ ತೇಜಶ್ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 12-287-37 (76775)
ಏತತ್ತ್ವಾಂ ಮಾಮಕಂ ತೇಜಃ ಸಮಾವಿಶತಿ ವಾಸವ।
ವೃತ್ರಮೇವಂ ತ್ವವಧ್ಯಂ ತಂ ವಜ್ರೇಣ ಜಹಿ ದಾನವಂ॥ 12-287-38 (76776)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 12-287-39x (6387)
ಭಗವಂಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದೇನ ದಿತಿಜಂ ಸುದುರಾಸದಂ।
ವಜ್ರೇಣ ನಿಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಸುರರ್ಷಭ॥ 12-287-39 (76777)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-287-40x (6388)
ಆವಿಶ್ಯಮಾನೇ ದೈತ್ಯೇ ತು ಜ್ವರೇಣಾಥ ಮಹಾಸುರೇ।
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಹರ್ಷಾನ್ನಾದೋ ಮಹಾನಭೂತ್॥ 12-287-40 (76778)
ತತೋ ದುಂದುಭಯಶ್ಚೈವ ಶಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ಸುಮಹಾಸ್ವನಾಃ।
ಮುರಜಾ ಡಿಂಡಿಭಾಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾವಾದ್ಯಂತ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-287-41 (76779)
ಅಸುರಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸ್ಮೃತಿಲೋಪೋ ಮಹಾನಭೂತ್।
ಮಾಯಾನಾಶಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಕ್ಷಣೇನ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 12-287-42 (76780)
ತಮಾವಿಷ್ಟಮಥೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಋಷಯೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ।
ಸ್ತುವಂತಃ ಶಕ್ನಮೀಶಾನಂ ತಥಾ ಪ್ರಾಚೋದಯನ್ನಪಿ॥ 12-287-43 (76781)
ರಥಸ್ಥಸ್ಯ ಹಿ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಯುದ್ಧಕಾಲೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಋಷಿಭಿಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ಯ ರೂಪಮಾಸೀನ್ಸುದುರ್ದೃಶಂ॥ ॥ 12-287-44 (76782)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 287॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-287-21 ಅಥಾಂತರೇ ಚ ತಂ ತತ್ರೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-22 ಸುರಾರಾತಿನಿಬರ್ಹಣೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-24 ಕಶ್ಚಿದೇವ ನರೋ ಯಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-25 ಏಷ ದೇವಗುರುಸ್ತ್ವದ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-26 ಸ್ತುವಂತ್ಯಾತ್ಮಜಯಾಯ ವೈ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-34 ಬಹುಮಾಯಾಸು ವಿಶ್ರುತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-287-42 ಧೃತಿಲೋಪೋ ಮಹಾನಭೂತ್ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 288
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.288. ಅಧ್ಯಾಯಃ 288
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶಕ್ರಕೃತವೃತ್ರಸಂಹಾರಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಶಕ್ರಮಾಕ್ರಾಂತವತ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಯಾ ಅಗ್ನ್ಯಾದಿಷು ಬ್ರಹ್ಮಕೃತ ವಿಭಜನಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-280-0 (76783)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-280-0x (6389)
ವೃತ್ರಸ್ಯ ತು ಮಹಾರಾಜ ಜ್ವರಾವಿಷ್ಟಸ್ಯ ಸರ್ವಶಃ।
ಅಭವನ್ಯಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ಶರೀರೇ ತಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-288-1 (76784)
ಜ್ವಲಿತಾಸ್ಯೋಽಭವದ್ಧೋರೋ ವೈವರ್ಣ್ಯಂ ಚಾಗಮತ್ಪರಂ।
ಗಾತ್ರಕಂಪಶ್ಚ ಸುಮಹಾಞ್ಶ್ವಾಸಶ್ಚಾಪ್ಯಭವನ್ಮಹಾನ್॥ 12-288-2 (76785)
ರೋಮಹರ್ಷಶ್ಚ ತೀವ್ರೋಽಭೂನ್ನಿಃಶ್ವಾಸಶ್ಚ ಮಹಾನ್ನೃಪ।
ಶಿವಾ ಚಾಶಿವಸಂಕಾಶಾ ತಸ್ಯ ವಕ್ರಾತ್ಸುದಾರುಣಾ॥ 12-288-3 (76786)
ನಿಷ್ಪಪಾತ ಮಹಾಘೋರಾ ಸ್ಮೃತಿರ್ನಷ್ಟಾಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಉತ್ಕಾಶ್ಚ ಜ್ವಲಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ದೀಪ್ತಾಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಪ್ರಪೇದಿರೇ॥ 12-288-4 (76787)
ಗೃಧ್ರಾಃ ಕಂಕಾ ಬಲಾಕಾಶ್ಚ ವಾಚೋಽಮುಂಚನ್ಸುದಾರುಣಾಃ।
ವೃತ್ರಸ್ಯೋಪರಿ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಶ್ಚಕ್ರವತ್ಪರಿಬಭ್ರಮುಃ॥ 12-288-5 (76788)
ತತಸ್ತಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ದೇವಾಪ್ಯಾಯಿತ ಆಹವೇ।
ವಜ್ರೋದ್ಯತಕರಃ ಶಕ್ರಸ್ತಂ ದೈತ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯವೈಕ್ಷತ॥ 12-288-6 (76789)
ಅಮಾನುಷಮಥೋ ನಾದಂ ಸ ಮುಮೋಚ ಮಹಾಸುರಃ।
ವ್ಯಜೃಂಭಚ್ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೀವ್ರಜ್ವರಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-288-7 (76790)
ಅಥಾಸ್ಯ ಜೃಂಭತಃ ಶಕ್ರಸ್ತತೋ ವಜ್ರಮವಾಸೃಜತ್।
ಸ ವಜ್ರಃ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಃ॥ 12-288-8 (76791)
ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಮಹಾಕಾಯಂ ವೃತ್ರಂ ದೈತ್ಯಮಪಾತಯತ್।
ತತೋ ನಾದಃ ಸಮಭವತ್ಪುನರೇವ ಸಮಂತತಃ॥ 12-288-9 (76792)
ವೃತ್ರಂ ವಿನಿಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ವೃತ್ರಂ ತು ಹತ್ವಾ ಮಘವಾ ದಾನವಾರಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-288-10 (76793)
ವಜ್ರೇಣ ವಿಷ್ಣುಯುಕ್ತೇನ ದಿವಮೇವ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಅಥ ವೃತ್ರಸ್ಯ ಕೌರವ್ಯ ಶರೀರಾದಭಿನಿಃಸೃತಾ॥ 12-288-11 (76794)
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ಮಹಾಘೋರಾ ರೌದ್ರಾ ಲೋಕಭಯಾವಹಾ।
ಕರಾಲದಶನಾ ಭೀಮಾ ವಿಕೃತಾ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲಾ॥ 12-288-12 (76795)
ಪ್ರಕೀರ್ಣಮೂರ್ಧಜಾ ಚೈವ ಘೋರನೇತ್ರಾ ಚ ಭಾರತ।
ಕಪಾಲಮಾಲಿನೀ ಚೈವ ಕೃತ್ಯೇವ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-288-13 (76796)
ರುಧಿರಾರ್ದ್ರಾ ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಚೀರವಲ್ಕಲವಾಸಿನೀ।
ಸಾಽಭಿನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಾದೃಗ್ರೃಪಾ ಭಯಾವಹಾ॥ 12-288-14 (76797)
ವಜ್ರಿಣಂ ಮೃಗಯಾಮಾಸ ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ವೃತ್ರಹಾ ಕುರುನಂದನ॥ 12-288-15 (76798)
ಸ್ವರ್ಗಾಯಾಭಿಮುಖಃ ಪ್ರಾಯಾಲ್ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಸಾ ವಿನಿಃಸರಮಾಣಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕ್ರಂ ಮಹೌಜಸಂ॥ 12-288-16 (76799)
ಕಂಠೇ ಜಗ್ರಾಹ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಸುಲಗ್ನಾ ಚಾಭವತ್ತದಾ।
ಸ ಹಿ ತಸ್ಮಿನ್ಸಮುತ್ಪನ್ನೇ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಕೃತೇ ಭಯೇ॥ 12-288-17 (76800)
ನಲಿನ್ಯಾ ವಿಸಮಧ್ಯಸ್ಥ ಉವಾಸಾಬ್ದಗಣಾನ್ಬಹೂನ್।
ಅನುಸೃತ್ಯ ತು ಯತ್ನಾತ್ಸ ತಯಾ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 12-288-18 (76801)
ತದಾ ಗೃಹೀತಃ ಕೌರವ್ಯ ನಿಸ್ತೇಜಾಃ ಸಮಪದ್ಯತ।
ತಸ್ಯಾ ವ್ಯಪೋಹನೇ ಶಕ್ರಃ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಚಕಾರ ಹ॥ 12-288-19 (76802)
ನ ಚಾಶಕತ್ತಾಂ ದೇವೇಂದ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ ವ್ಯಪೋಹಿತುಂ।
ಗೃಹೀತ ಏವ ತು ತಯಾ ದೇವೇಂದ್ರೋ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-288-20 (76803)
ಪಿತಾಮಹಮುಪಾಗಂಯ ಶಿರಸಾ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಗೃಹೀತಂ ಶಕ್ರಂ ಸ ದ್ವಿಜಪ್ರವರವಧ್ಯಯಾ॥ 12-288-21 (76804)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತಾಮುವಾಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-288-22 (76805)
ಸ್ವರೇಣ ಮಧುರೇಣಾಥ ಸಾಂತ್ವಯನ್ನಿವ ಭಾರತ।
ಮುಚ್ಯತಾಂ ತ್ರಿದಶೇಂದ್ರೋಯಂ ಮತ್ಪ್ರಿಯಂ ಕುರು ಭಾಮಿನೀ॥ 12-288-23 (76806)
ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ತೇ ಕರೋಂಯದ್ಯ ಕಾಮಂ ಕಿಂ ತ್ವಮಿಹೇಚ್ಛಸಿ॥ 12-288-24 (76807)
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯೋವಾಚ। 12-288-25x (6390)
ತ್ರಿಲೋಕಪೂಜಿತೇ ದೇವೇ ಪ್ರೀತೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಕರ್ತರಿ।
ಕೃತಮೇವ ಹಿ ಮನ್ಯಾಮಿ ನಿವಾಸಂ ತು ವಿಧತ್ಸ್ವ ಮೇ॥ 12-288-25 (76808)
ತ್ವಯಾ ಕೃತೇಯಂ ಮರ್ಯಾದಾ ಲೋಕಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಿನಾ।
ಸ್ಥಾಪನಾ ವೈ ಸುಮಹತೀ ತ್ವಯಾ ದೇವ ಪ್ರವರ್ತಿತಾ॥ 12-288-26 (76809)
ಪ್ರೀತೇ ತು ತ್ವಯಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರ ಪ್ರಭೋ।
ಶಕ್ರಾದಪಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ನಿವಾಸಂ ಸಂವಿಧತ್ಸ್ವ ಮೇ॥ 12-288-27 (76810)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-288-28x (6391)
ತಥೇತಿ ತಾಂ ಪ್ರಾಹ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಉಪಾಯತಃ ಸ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ ವ್ಯಪೋಹಿತುಂ॥ 12-288-28 (76811)
ತತಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ ಧ್ಯಾತಸ್ತತ್ರ ವಹ್ನಿರ್ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮುಪಸಂಗಂಯ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-288-29 (76812)
ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಭಗವಂದೇವ ತ್ವತ್ಸಕಾಶಮನಿಂದಿತ್।
ಯತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮಯಾ ದೇವ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-288-30 (76813)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-31x (6392)
ಬಹುಧಾ ವಿಭಜಿಷ್ಯಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಮಿಮಾಮಹಂ।
ಶಕ್ರಸ್ಯಾದ್ಯ ವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಚತುರ್ಭಾಗಂ ಪ್ರತೀಚ್ಛ ವೈ॥ 12-288-31 (76814)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 12-288-32x (6393)
ಮಮ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಕೋಽಂತೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಂಧ್ಯಾಯಸ್ವ ವೈ ಪ್ರಭೋ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ತತ್ವತೋ ಲೋಕಪೂಜಿತ॥ 12-288-32 (76815)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-33x (6394)
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ಜ್ವಲಂತಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ವಯಂ ವೈ ಮಾನವಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಬೀಜೌಷಧಿರಸೈರ್ವಹ್ನೇ ನ ಯಕ್ಷ್ಯತಿ ತಮೋವೃತಃ॥ 12-288-33 (76816)
ತಮೇಷಾ ಯಾಸ್ಯತಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತತ್ರೈವ ಚ ನಿವತ್ಸ್ಯತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ಹವ್ಯವಾಹ ವ್ಯೇತು ತೇ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ॥ 12-288-34 (76817)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ತದ್ವಚೋ ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಕ್।
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ಭಗವಾಂಸ್ತಥಾ ಚ ತದಭೂತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-288-35 (76818)
ತತೋ ವೃಕ್ಷೌಷಧಿತೃಣಂ ಸಮಾಹೂಯ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಇಮಮರ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ವಕ್ತುಂ ಸಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 12-288-36 (76819)
`ಇಯಂ ಪುತ್ರಾದನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ಮಹಾಭಯಾ।
ಪುರುಹೂತಂ ಚತುರ್ಥಾಂಶಮಸ್ಯಾ ಯೂಯಂ ಪ್ರತೀಚ್ಛತ॥' 12-288-37 (76820)
ತತೋ ವೃಕ್ಷೌಷಧಿತೃಣಂ ತಥೈವೋಕ್ತಂ ಯಥಾತಥಂ।
ವ್ಯಥಿತಂ ವಹ್ನಿವದ್ರಾಜನ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-288-38 (76821)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಯಾಃ ಕೋಽಂತೋ ಲೋಕಪಿತಾಮಹ।
ಸ್ವಭಾವನಿಹತಾನಸ್ಮಾನ್ನ ಪುನರ್ಹಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-288-39 (76822)
ವಯಮಗ್ನಿಂ ತಥಾ ಶೀತಂ ವರ್ಷಂ ಚ ಪವನೇರಿತಂ।
ಸಹಾಮಃ ಸತತಂ ದೇವ ತಥಾ ಚ್ಛೇದನಭೇದನೇ॥ 12-288-40 (76823)
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಮಿಮಾಮದ್ಯ ಭವತಃ ಶಾಸನಾದ್ವಯಂ।
ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಮಸ್ತ್ರಿಲೋಕೇಶ ಮೋಕ್ಷಂ ಚಿಂತಯತಾಂ ಭವಾನ್। 12-288-41 (76824)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-42x (6395)
ಪರ್ವಕಾಲೇ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯೋ ವೈ ಛೇದನಭೇದನಂ।
ಕರಿಷ್ಯತಿ ನರೋ ಮೋಹಾತ್ತಮೇಷಾಽನುಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-288-42 (76825)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-288-43x (6396)
ತತೋ ವೃಕ್ಷೌಷಧಿತೃಣಮೇವಮುಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಭಿಸಂಪೂಜ್ಯ ಜಗಾಮಾಶು ಯಥಾಗತಂ॥ 12-288-43 (76826)
ಆಹೂಯಾಪ್ಸರಸೋ ದೇವಸ್ತತೋ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ವಾಚಾ ಮಧುರಯಾ ಪ್ರಾಹ ಸಾಂತ್ವಯನ್ನಿವ ಭಾರತ॥ 12-288-44 (76827)
ಇಯಮಿಂದ್ರಾದನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ವರಾಂಗನಾಃ।
ಚತುರ್ಥಮಸ್ಯಾ ಭಾಗಾಂಶಂ ಮಯೋಕ್ತಾಃ ಸಂಪ್ರತೀಚ್ಛತ॥ 12-288-45 (76828)
ಅಪ್ಸರಸ ಊಚುಃ। 12-288-46x (6397)
ಗ್ರಹಣೇ ಕೃತಬುದ್ಧೀನಾಂ ದೇವೇಶ ತವ ಶಾಸನಾತ್।
ಮೋಕ್ಷಂ ಸಮಯತೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಚಿಂತಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-288-46 (76829)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-47x (6398)
ರಜಸ್ವಲಾಸು ನಾರೀಷು ಯೋ ವೈ ಮೈಥುನಮಾಚರೇತ್।
ತಮೇಷಾ ಯಾಸ್ಯತಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವ್ಯೇತು ವೋ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ॥ 12-288-47 (76830)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-288-48x (6399)
ತಥೇತಿ ಹೃಷ್ಟಮನಸ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಽಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಸ್ವಾನಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ರೇಮಿರೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-288-48 (76831)
ತತಸ್ತ್ರಿಲೋಕಕೃದ್ದೇವಃ ಪುನರೇವ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಥಃ ಸಂಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಧ್ಯಾತಾಸ್ತಾಶ್ಚಾಪ್ಯಥಾಗಮನ್॥ 12-288-49 (76832)
ತಾಸ್ತು ಸರ್ವಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಮಿತೌಜಸಂ।
ಇದಮೂಚುರ್ವಚೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ॥ 12-288-50 (76833)
ಇಮಾಃ ಸ್ಮ ದೇವ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತ್ವತ್ಸಕಾಶಮರಿಂದಂ।
ಶಾಸನಾತ್ತವ ಲೋಕೇಶ ಸಮಾಜ್ಞಾಪಯ ನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-288-51 (76834)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-52x (6400)
ಇಯಂ ವೃತ್ರಾದನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಪುರುಹೂತಂ ಮಹಾಭಯಾ।
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ಚತುರ್ಥಾಂಶಮಸ್ಯಾ ಯೂಯಂ ಪ್ರತೀಚ್ಛತ॥ 12-288-52 (76835)
ಆಪ ಊಚುಃ। 12-288-53x (6401)
ಏವಂ ಭವತು ಲೋಕೇಶ ಯಥಾ ವದಸಿ ನಃ ಪ್ರಭೋ।
ಮೋಕ್ಷಂ ಸಮಯತೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಸಂಚಿಂತಯಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-288-53 (76836)
ತ್ವಂ ಹಿ ದೇವೇಶ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪರಮಾ ಗತಿಃ।
ಕೋಽನ್ಯಃ ಪ್ರಸಾದ್ಯೋ ಹಿ ಭವೇದ್ಯಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾನ್ನಃ ಸಮುದ್ಧರೇತ್॥ 12-288-54 (76837)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-288-55x (6402)
ಅಲ್ಪಾ ಇತಿ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಯೋ ನರೋ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಿತಃ।
ಶ್ಲೇಷ್ಮಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಿ ಯುಷ್ಮಾಸು ಪ್ರತಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ॥ 12-288-55 (76838)
ತಮಿಯಂ ಯಾಸ್ಯತಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತತ್ರೈವ ಚ ನಿವತ್ಸ್ಯತಿ।
ತಥಾ ವೋ ಭವಿತಾ ಮೋಕ್ಷ ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ವಃ॥ 12-288-56 (76839)
ತತೋ ವಿಮುಚ್ಯ ದೇವೇಂದ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾ ನಿಸೃಷ್ಟಂ ತಂ ವಾಸಮಗಮದ್ದೇವಶಾಸನಾತ್॥ 12-288-57 (76840)
ಏವಂ ಶಕ್ರೇಣ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ಜನಾಧಿಪ।
ಪಿತಾಮಹಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಸೋಽಶ್ವಮೇಧಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-288-58 (76841)
ಶ್ರೂಯತೇ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ವಾಸವೇನ ವೈ।
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ತತಃ ಶುದ್ಧಿಂ ಹಯಮೇಧೇನ ಲಬ್ಧವಾನ್॥ 12-288-59 (76842)
ಸಮವಾಪ್ಯ ಶ್ರಿಯಂ ದೇವೋ ಹತ್ವಾಽರೀಂಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪ್ರಹರ್ಷಮತುಲಂ ಲೇಭೇ ವಾಸವಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ॥ 12-288-60 (76843)
ವೃತ್ರಸ್ಯ ರುಧಿರಾಚ್ಚೈವ ಬುದ್ಬುದಾಃ ಪಾರ್ಥ ಜಜ್ಞಿರೇ।
ದ್ವಿಜಾತಿಭಿರಭಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತೇ ದೀಕ್ಷಿತೈಶ್ಚ ತಪೋಧನೈಃ॥ 12-288-61 (76844)
ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ತ್ವಮಪ್ಯೇಷಾಂ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರು।
ಇಮೇ ಹಿ ಭೂತಲೇ ದೇವಾಃ ಪ್ರಥಿತಾಃ ಕುರುನಂದನ॥ 12-288-62 (76845)
ಏವಂ ಶಕ್ರೇಣ ಕೌರವ್ಯ ಬುದ್ಧಿಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾನ್ಮಹಾಸುರಃ।
ಉಪಾಯಪೂರ್ವಂ ನಿಹತೋ ವೃತ್ರೋ ಹ್ಯಮಿತತೇಜಸಾ॥ 12-288-63 (76846)
ಏವಂ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಪರಾಜಿತಃ।
ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಯಥಾ ದೇವಃ ಶತಕ್ರತುರಮಿತ್ರಹಾ॥ 12-288-64 (76847)
ಯೇ ತು ಶಕ್ರಕಥಾಂ ದಿವ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಪರ್ವಸುಪರ್ವಸು।
ವಿಪ್ರಮಧ್ಯೇ ವದಿಷ್ಯಂತಿ ನ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ॥ 12-288-65 (76848)
ಇತ್ಯೇತದ್ವೃತ್ರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಕ್ರಸ್ಯಾತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹತ್।
ಕಥಿತಂ ಕರ್ಮ ತೇ ತಾತ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-288-66 (76849)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 288॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-288-4 ಸ್ಮೃತಿಃ ಸಾ ತಸ್ಯ ಭಾರತೇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-11 ವಿಸಮೇವ ಸಮಾವಿಶದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-13 ಕೃಶಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭೇತಿ ಧ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-14 ಚೀರವಸ್ತ್ರಾ ವಿಭೀಷಣೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-16 ವಸಾನ್ನಿಸ್ಸರಮಾಣತ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಜಗ್ರಾಹ ವಥ್ಯಾ ದೇವೇಂದ್ರಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-18 ವಿಸಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ಬಭೂವಾಬ್ದಗಣಾನಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-19 ನಿಶ್ಚೇಷ್ಠಃ ಸಮಪದ್ಯತೇತಿ, ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಪನಯೇ ಶಕ್ರ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-31 ಶಕ್ರಾಸ್ಯಾಧವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-33 ಯಃ ಆಹಿತಾಗ್ನಿರಧಿಕಾರೀ ಬೀಜೈಃ ಪುರೋಡಾಶಾದಿನಾ ಓಷಧಿರಸೈ ಸೋಮೇನ ಪಯ ಆದಿಭಿರ್ವಾ॥ 12-288-39 ದೈವೇನಾಭಿಹತಾನಸ್ಮಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-49 ತತಸ್ತು ಲೋಕಕೃದ್ದೇವ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-288-31 ಶಿಖಂಡಾಃ ಪಾರ್ಥ ಜಜ್ಞಿರೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 289
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.289. ಅಧ್ಯಾಯಃ 289
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ದಕ್ಷಯಜ್ಞೇ ಭಾಗಾಲಾಭೇನ ರುಷ್ಟಸ್ಯ ರುದ್ರಸ್ಯ ಲಲಾಟತಟೋದ್ಗತಸ್ವೇದಾದಗ್ನಿರೂಪಜ್ವರೋತ್ಪತ್ತಿಃ॥ 1॥ ಬ್ರಹ್ಮವಚನಾದ್ರುದ್ಗೇಣ ಜ್ವರಸ್ಯ ಪೃಥಿವ್ಯಾದಿಷು ವಿಭಜನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-289-0 (76850)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-289-0x (6403)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಅಸ್ಮಿನ್ವೃತ್ರವಧೇ ತಾತ ವಿವಕ್ಷಾ ಮಮ ಜಾಯತೇ॥ 12-289-1 (76851)
ಜ್ವರೇಣ ಮೋಹಿತೋ ವೃತ್ರಃ ಕಥಿತಸ್ತೇ ಜನಾಧಿಪ।
ನಿಹತೋ ವಾಸವೇನೇಹ ವಜ್ರೇಣೇತಿ ಮಮಾನಘ॥ 12-289-2 (76852)
ಕಥಮೇಷ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಜ್ವರಃ ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವ ಹ।
ಜ್ವರೋತ್ಪತ್ತಿಂ ನಿಪುಣತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-289-3 (76853)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-289-4x (6404)
ಶೃಣು ರಾಜಂಜ್ವರಸ್ಯೇಮಂ ಸಂಭವಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ವಿಸ್ತರಂ ಚಾಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾದೃಶಶ್ಚೈವ ಭಾರತ॥ 12-289-4 (76854)
ಪುರಾ ಮೇರೋರ್ಮಹಾರಾಜ ಶೃಂಗಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಶ್ರುತಂ।
ಜ್ಯೋತಿಷ್ಕಂ ನಾಮ ಸಾವಿತ್ರಂ ಸರ್ವರತ್ನವಿಭೂಷಿತಂ॥ 12-289-5 (76855)
ಅಪ್ರಮೇಯಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಭಾರತ।
ತತ್ರ ದೇವೋ ಗಿರಿತಟೇ ಹೇಮಧಾತುವಿಭೂಷಿತೇ॥ 12-289-6 (76856)
ಪರ್ಯಂಕ ಇವ ವಿಭ್ರಾಜನ್ನುಪವಿಷ್ಟೋ ಬಭೂವ ಹ।
ಶೈಲರಾಜಸುತಾ ಚಾಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸ್ಥಿತಾ ಬಭೌ।
ತಥಾ ದೇವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ವಸವಶ್ಚಾಮಿತೌಜಸಃ॥ 12-289-7 (76857)
ತಥೈವ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಾವಶ್ವಿನೌ ಭಿಷಜಾಂ ವರೌ।
ತಥಾ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಗುಹ್ಯಕೈರಭಿಸಂವೃತಃ॥ 12-289-8 (76858)
ಯಕ್ಷಾಣಾಮೀಶ್ವರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೈಲಾಸನಿಲಯಃ ಪ್ರಭುಃ।
`ಶಂಖಪದ್ಮನಿಧಿಭ್ಯಾಂ ಚ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಪರಮಯಾ ಸಹ।'
ಉಪಾಸಂತ ಮಹಾತ್ಮಾನಮುಶನಾ ಚ ಮಹಾಕವಿಃ॥ 12-289-9 (76859)
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಅಂಗಿರಃ ಪ್ರಮುಖಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ದೇವರ್ಷಯೋಽಪರೇ॥ 12-289-10 (76860)
ವಿಶ್ವಾವಸುಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಸ್ತಥಾ ನಾರದಪರ್ವತೌ।
ಅಪ್ಸರೋಗಣಸಂಘಾಶ್ಚ ಸಮಾಜಗ್ಮುರನೇಕಶಃ॥ 12-289-11 (76861)
ವವೌ ಸುಖಃ ಶಿವೋ ವಾಯುರ್ನಾನಾಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೋಪೇತಾಃ ಪುಷ್ಪವಂತೋ ದ್ರುಮಾಸ್ತಥಾ॥ 12-289-12 (76862)
ತಥಾ ವಿದ್ಯಾಧರಾಶ್ಚೈವ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚೈವ ತಪೋಧನಾಃ।
ಮಹಾದೇವಂ ಪಶುಪತಿಂ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತ ಭಾರತ॥ 12-289-13 (76863)
ಭೂತಾನಿ ಚ ಮಹಾರಾಜ ನಾನಾರೂಪಧರಾಣ್ಯಥ।
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಮಹಾರೌದ್ರಾಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 12-289-14 (76864)
ಬಹುರೂಪಧರಾ ಹೃಷ್ಟಾ ನಾನಾಪ್ರಹರಣೋದ್ಯತಾಃ।
ದೇವಸ್ಯಾನುಚರಾಸ್ತತ್ರ ತಸ್ಥಿರೇ ಚಾನಲೋಪಮಾಃ॥ 12-289-15 (76865)
ನಂದೀ ಚ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ದೇವಸ್ಯಾನುಮತೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಜ್ವಲಿತಂ ಶೂಲಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ॥ 12-289-16 (76866)
ಗಂಗಾ ಚ ಸರಿತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಸರ್ವತೀರ್ಥಜಲೋದ್ಭವಾ।
ಪರ್ಯುಪಾಸತ ತಂ ದೇವ ರೂಪಿಣೀ ಕುರುನಂದನ॥ 12-289-17 (76867)
ಸ ಏವಂ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ।
ದೇವೈಶ್ಚ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾದೇವೋ ವ್ಯತಿಷ್ಠತ॥ 12-289-18 (76868)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ದಕ್ಷೋ ನಾಮ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಪೂರ್ವೋಕ್ತೇನ ವಿಧಾನೇನ ಯಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋಽನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-289-19 (76869)
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಮಖಂ ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಗಮನಾಯ ಸಮಾಗಂಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಪೇದಿರೇ ತದಾ॥ 12-289-20 (76870)
ತೇ ವಿಮಾನೈರ್ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭೈಃ।
ದೇವಸ್ಯಾನುಮತೇಽಗಚ್ಛನ್ಗಂಗಾದ್ವಾರಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-289-21 (76871)
ಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ದೇವತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶೈಲರಾಜಸುತಾ ತದಾ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಸಾಧ್ವೀ ದೇವಂ ಪಶುಪತಿಂ ಪತಿಂ॥ 12-289-22 (76872)
ಭಗವನ್ಕ್ವನು ಯಾಂತ್ಯೇತೇ ದೇವಾಃ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ತ್ವೇನ ತತ್ತ್ವಜ್ಞ ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನಯಂ॥ 12-289-23 (76873)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 12-289-24x (6405)
ದಕ್ಷೋ ನಾಮ ಮಹಾಭಾಗೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಿರುತ್ತಮಃ।
ಹಯಮೇಧೇನ ಜಯತೇ ತತ್ರ ಯಾಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-289-24 (76874)
ಉಮೋವಾಚ। 12-289-25x (6406)
ಯಜ್ಞಮೇತಂ ಮಹಾದೇವ ಕಿಮರ್ಥಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಕೇನ ವಾ ಪ್ರತಿಷೇಧೇನ ಗಮನಂ ತೇ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-289-25 (76875)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 12-289-26x (6407)
ಸುರೈರೇವ ಮಹಾಭಾಗೇ ಪೂರ್ವಮೇತದನುಷ್ಠಿತಂ।
ಯಜ್ಞೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಮಮ ನ ಭಾಗ ಉಪಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-289-26 (76876)
ಪೂರ್ವೋಪಾಯೋಪಪನ್ನೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ನ ಮೇ ಸುರಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಭಾಗಂ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಧರ್ಮತಃ॥ 12-289-27 (76877)
ಉಮೋವಾಚ। 12-289-28x (6408)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪ್ರಭಾವಾಭ್ಯಧಿಕೋ ಗುಣೈಃ।
ಅಜಯ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯಧೃಷ್ಯಶ್ಚ ತೇಜಸಾ ಯಶಸಾ ಶ್ರಿಯಾ॥ 12-289-28 (76878)
ಅನೇನ ತೇ ಮಹಾಭಾಗ ಪ್ರತಿಷೇಧೇನ ಭಾಗತಃ।
ಅತೀವ ದುಃಖಮುತ್ಪನ್ನಂ ವೇಪಥುಶ್ಚ ಮಮಾನಘ॥ 12-289-29 (76879)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-289-30x (6409)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಸಾ ದೇವೀ ದೇವಂ ಪಶುಪತಿಂ ಪತಿಂ।
ತುಷ್ಣೀಂಭೂತಾಽಭವದ್ರಾಜಂದಹ್ಯಮಾನೇನ ಚೇತಸಾ॥ 12-289-30 (76880)
ಅಥ ದೇವ್ಯಾ ಮತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಹೃದ್ಗತಂ ಯಚ್ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ।
ಸ ಸಮಾಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ತಿಷ್ಠ ತ್ವಮಿತಿ ನಂದಿನಂ॥ 12-289-31 (76881)
ತತೋ ಯೋಗಬಲಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಯೋಗೇಶ್ವರೇಶ್ವರಃ।
ತಂ ಯಜ್ಞಂ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೀಮೈರನುಚರೈಸ್ತದಾ॥ 12-289-32 (76882)
ಸಹಸಾ ಘಾತಯಾಮಾಸ ದೇವದೇವಃ ಪಿನಾಕಧೃತ್।
ಕೇಚಿನ್ನಾದಾನಮುಂಚಂತ ಕೇಚಿದ್ಧಾಸಾಂಶ್ಚ ಚಕ್ರಿರೇ॥ 12-289-33 (76883)
ರುಧಿರೇಣಾಪರೇ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರಾಗ್ನಿಂ ಸಮವಾಕಿರನ್।
ಕೇಚಿದ್ಯೂಪಾನ್ಸಮುತ್ಪಾಟ್ಯ ವ್ಯಾಕ್ಷಿಪನ್ವಿಕೃತಾನನಾಃ॥ 12-289-34 (76884)
ಆಸ್ಯೈರನ್ಯೇ ಚಾಗ್ರಸಂತ ತಥೈವ ಪರಿಚಾರಕಾನ್।
ತತಃ ಸ ಯಜ್ಞೋ ನೃಪತೇರ್ವಧ್ಯಮಾನಃ ಸಮಂತತಃ॥ 12-289-35 (76885)
ಆಸ್ಥಾಯ ಮೃಗರೂಪಂ ವೈ ಸ್ವಮೇವಾಭ್ಯಗಮತ್ತದಾ।
ತಂ ತು ಯಜ್ಞಂ ತಥಾರೂಪಂ ಗಚ್ಛಂತಮುಪಲಭ್ಯ ಸಃ॥ 12-289-36 (76886)
ಧನುರಾದಾಯ ಬಾಣೇನ ತದಾನ್ವಸರತ ಪ್ರಭುಃ।
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಸುರೇಶಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಾದಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-289-37 (76887)
ಲಲಾಟಾತ್ಪ್ರಸೃತೋ ಘೋರಃ ಸ್ವೇದಬಿಂದುರ್ಬಭೂವ ಹ।
ತಸ್ಮಿನ್ಯತಿತಮಾತ್ರೇ ಚ ಸ್ವೇದಬಿಂದೌ ತದಾ ಭುವಿ॥ 12-289-38 (76888)
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವ ಸುಮಹಾನಗ್ನಿಃ ಕಾಲಾನಲೋಪಮಃ।
ತತ್ರ ಚಾಜಾಯತ ತದಾ ಪುರುಷಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-289-39 (76889)
ಹ್ರಸ್ವೋಽತಿಮಾತ್ರಂ ರಕ್ತಾಕ್ಷೋ ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುರ್ವಿಭೀಷಣಃ।
ಊರ್ಧ್ವಕೇಶೋಽತಿರೋಮಾಂಗಃ ಶ್ಯೇನೋಲೂಕಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-289-40 (76890)
ಕರಾಲಕೃಷ್ಣವರ್ಣಶ್ಚ ರಕ್ತವಾಸಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ತಂ ಯಜ್ಞಂ ಸುಮಹಾಸತ್ವೋಽದಹತ್ಕಕ್ಷಮಿವಾನಲಃ॥ 12-289-41 (76891)
ವ್ಯಚರತ್ಸರ್ವತೋ ದೇವಾನ್ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಸ ಋಷೀಂಸ್ತಥಾ।
ದೇವಾಶ್ಚಾಪ್ಯಾದ್ರವನ್ಸರ್ವೇ ತತೋ ಭೀತಾ ದಿಶೋ ದಶ॥ 12-289-42 (76892)
ತೇನ ತಸ್ಮಿನ್ವಿಚರತಾ ಪುರುಷೇಣ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪೃಥಿವೀ ಹ್ಯಚಲದ್ರಾಜನ್ನತೀವ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-289-43 (76893)
ಹಾಹಾಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಮುಪಲಕ್ಷ್ಯ ತದಾ ಪ್ರಭುಃ।
ಪಿತಾಮಹೋ ಮಹಾದೇವಂ ದರ್ಶಯನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 12-289-44 (76894)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-289-45x (6410)
ಭವತೋಪಿ ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಭಾಗಂ ದಾಸ್ಯಂತಿ ವೈ ಪ್ರಭೋ।
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಪ್ರತಿಸಂಹಾರಃ ಸರ್ವದೇವೇಶ್ವರ ತ್ವಯಾ॥ 12-289-45 (76895)
ಇಮಾ ಹಿ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಪರಂತಪ।
ತವ ಕ್ರೋಧಾನ್ಮಹಾದೇವ ನ ಶಾಂತಿಮುಪಲೇಭಿರೇ॥ 12-289-46 (76896)
ಯಶ್ಚೈಷ ಪುರುಷೋ ಜಾತಃ ಸ್ವೇದಾತ್ತೇ ವಿಬುಧೋತ್ತಮ।
ಜ್ವರೋ ನಾಮೈಷ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಚರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-289-47 (76897)
ಏಕೀಭೂತಸ್ಯ ನ ತ್ವಸ್ಯ ಧಾರಣೇ ತೇಜಸಃ ಪ್ರಭೋ।
ಸಮರ್ಥಾ ಸಕಲಾ ಪೃಥ್ವೀ ಬಹುಧಾ ಸೃಜ್ಯತಾಮಯಂ॥ 12-289-48 (76898)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವೋ ಭಾಗೇ ಚಾಪಿ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತೇ।
ಭಗವಂತಂ ತಥೇತ್ಯಾಹ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಮಿತೌಜಸಂ॥ 12-289-49 (76899)
ಪರಾಂ ಚ ಪ್ರೀತಿಮಗಮದುತ್ಸ್ಮಯಂಶ್ಚ ಪಿನಾಕಧೃತ್।
ಅವಾಪ ಚ ತದಾ ಭಾಗಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಭವಃ॥ 12-289-50 (76900)
ಜ್ವರಂ ಚ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಬಹುಧಾ ವ್ಯಸೃಜತ್ತದಾ।
ಶಾಂತ್ಯರ್ಥಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಶೃಣು ತಚ್ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಕ॥ 12-289-51 (76901)
ಶೀರ್ಷಾಭಿತಾಪೋ ನಾಗಾನಾಂ ಪರ್ವತಾನಾಂ ಶಿಲಾಜತು।
ಅಪಾಂ ತು ನೀಲಿಕಾಂ ವಿದ್ಧಿ ನಿರ್ಮೋಕಂ ಭುಜಗೇಷು ಚ॥ 12-289-52 (76902)
ಖೋರಕಃ ಸೌರಭೇಯಾಣಾಮೂಷರಂ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ಪಶೂನಾಮಪಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ದೃಷ್ಟಿಪ್ರತ್ಯವರೋಧನಂ॥ 12-289-53 (76903)
ರಂಧ್ರಾಗತಮಥಾಶ್ವಾನಾಂ ಶಿಖೋದ್ಭೇದಶ್ಚ ಬರ್ಹಿಣಾಂ।
ನೇತ್ರರೋಗಃ ಕೋಕಿಲಾನಾಂ ಜ್ವರಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-289-54 (76904)
ಅವೀನಾಂ ಪಿತ್ತಭೇದಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಶುಕಾನಾಮಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಹಿಕ್ಕಿಕಾ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಜ್ವರಃ॥ 12-289-55 (76905)
ಶಾರ್ದೂಲಷ್ವಥ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಶ್ರಮೋ ಜ್ವರ ಇಹೋಚ್ಯತೇ।
ಮಾನುಷೇಷು ತು ಧರ್ಮಜ್ಞ ಜ್ವರೋ ನಾಮೈಷ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 12-289-56 (76906)
ಮರಣೇ ಜನ್ಮನಿ ತಥಾ ಮಧ್ಯೇ ಚಾವಿಶತೇ ನರಂ।
ಏತನ್ಮಾಹೇಶ್ವರಂ ತೇಜೋ ಜ್ವರೋ ನಾಮ ಸುದಾರುಣಃ॥ 12-289-57 (76907)
ನಮಸ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಾನ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಭಿರೀಶ್ವರಃ।
ಅನೇನ ಹಿ ಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ವೃತ್ರೋ ಧರ್ಮಭೂತಾಂ ವರಃ॥ 12-289-58 (76908)
ವ್ಯಜೃಂಭತ ತತಃ ಶಕ್ರಸ್ತಸ್ಮೈ ವಜ್ರಮವಾಸೃಜತ್।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬಜ್ರಂ ವೃತ್ರಂ ಚ ದಾರಯಾಮಾಸಂ ಭಾರತ॥ 12-289-59 (76909)
ದಾರಿತಶ್ಚ ಸ ವಜ್ರೇಣ ಮಹಾಯೋಗೀ ಮಹಾಸುರಃ।
ಜಗಾಮ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ವಿಷ್ಣೋರಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-289-60 (76910)
ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತ್ಯಾ ಹಿ ತೇನೇದಂ ಜಗದ್ವ್ಯಾಪ್ತಮಭೂತ್ಪುರಾ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ನಿಹತೋ ಯುದ್ಧೇ ವಿಷ್ಣೋಃ ಸ್ಥಾನಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-289-61 (76911)
ಇತ್ಯೇಷ ವೃತ್ರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಜ್ವರಸ್ಯ ಮಹತೋ ಮಯಾ।
ವಿಸ್ತರಃ ಕಥಿತಃ ಪುತ್ರ ಕಿಮನ್ಯತ್ಪ್ರಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 12-289-62 (76912)
ಇಮಾಂ ಜ್ವರೋತ್ಪತ್ತಿಮದೀನಮಾನಸಃ
ಪಠೇತ್ಸದಾ ಯಃ ಸುಸಮಾಹಿತೋ ನರಃ।
ವಿಮುಕ್ತರೋಗಃ ಸ ಸುಖೀ ಮುದಾ ಯುತೋ
ಲಭೇತ ಕಾಮಾನ್ಸ ಯಥಾ ಮನೀಷಿತಾನ್॥ ॥ 12-289-63 (76913)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 289॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-289-6 ಸಿದ್ಧಂ ಲೋಕೇಷು ಭಾರತೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-15 ತಸ್ಥಿರೇ ಚಾಚಲೋಪಮಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-21 ಜ್ವಲಿತೈರ್ಜ್ವಲನಪ್ರಭೈರಿತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಪಃ॥ 12-289-26 ಸರ್ವಮೇತದನುಷ್ಠಿತಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-28 ಪ್ರಭವಸ್ಯಧಿಕೋ ಗುಣೈರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-32 ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-36 ಆಧಾಯ ಮೃಗರೂಪಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-40 ಊರ್ಧ್ವಕೇಶೋತಿರಿಕ್ತಾಂಗ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-44 ಹಾಹಾಭೂತೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ನಾದೇ ಲೋಕಭಯಂಕರೇ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-52 ಶಿಲಾಜತು ಧಾತುವಿಶೇಷಃ। ನೀಲಿಕಾ ಶೈವಾಲಂ॥ 12-289-53 ಖೋರಕಃ ಪಶೂನಾಂ ಪಾದರೋಗಃ॥ 12-289-54 ರಂಧ್ರಾಗತಂ ಅಶ್ವಗಲರಂಧ್ರಗತಂ ಮಾಂಸಖಂಡಂ। ರಂಧ್ರೋದ್ರಮನಮಶ್ವಾನಾಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ರಂಧ್ರೋದ್ಭವಶ್ಚ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-289-55 ಪಿತ್ತಭೇದಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 290
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.290. ಅಧ್ಯಾಯಃ 290
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೀರಭದ್ರೇಣ ದಕ್ಷಯಜ್ಞಭಂಗಃ॥ 1॥ ದಕ್ಷಕೃತಸ್ತುತಿಪ್ರಸನ್ನೇನ ರುದ್ರೇಣ ದಕ್ಷಾಯ ವರದಾನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-290-0 (76914)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-290-0x (6411)
ಪ್ರಾಚೇತಸಸ್ಯ ದಕ್ಷಸ್ಯ ಕಥಂ ವೈವಸ್ವತೇಂತರೇ।
ವಿನಾಶಮಗಮದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಹಯಮೇಧಃ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ। 12-290-1 (76915)
`ಕಥಂ ಸ ಚಾಭವದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಹಯಮೇವ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥' 12-290-1x (6412)
ದೇವ್ಯಾ ಮನ್ಯುಕೃತಂ ಮತ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಾತ್ಮಕಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಸ್ಯ ದಕ್ಷೇಣ ಸ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಧಿತಃ ಕಥಂ।
ಏತದ್ವೇದಿತುಮಿಚ್ಛೇಯಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-290-2 (76916)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-290-3x (6413)
ಪುರಾ ಹಿಮವತಃ ಪೃಷ್ಠೇ ದಕ್ಷೋ ವೈ ಯಜ್ಞಮಾಹರತ್।
ಗಂಗಾದ್ವಾರೇ ಶುಭೇ ದೇಶೇ ಋಷಿಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತೇ॥ 12-290-3 (76917)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಕೀರ್ಣೇ ನಾನಾದ್ರುಮಲತಾವೃತೇ।
ಋಷಿಸಂಘೈಃ ಪರಿವೃತಂ ದಕ್ಷಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಂ॥ 12-290-4 (76918)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ಯೇ ಚ ಸ್ವರ್ಲೋಕವಾಸಿನಃ।
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಜ್ಜಲಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಉಪತಸ್ಥುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-290-5 (76919)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಹಾಹಾ ಹೂಹೂಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವೌ ತುಂಬುರುರ್ನಾರದಸ್ತಥಾ॥ 12-290-6 (76920)
ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ವಿಶ್ವಸೇನೋ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ।
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರದ್ರಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಃ ಸಹ ಮರುದ್ಗಣೈಃ॥ 12-290-7 (76921)
ಇಂದ್ರೇಣ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಆಗತಾ ಯಜ್ಞಭಾಗಿನಃ।
ಊಷ್ಮಪಾಃ ಸೋಮಪಾಶ್ಚೈವ ಧೂಮಪಾ ಆಜ್ಯಪಾಸ್ತಥಾ॥ 12-290-8 (76922)
ಋಷಯಃ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ಆಗತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ।
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ಭೂತಗ್ರಾಮಾಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾಃ॥ 12-290-9 (76923)
ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಾಶ್ಚೈವ ಸಹಸಾ ಸ್ವೇದಜೋದ್ಭಿಜೈಃ।
ಆಹೂತಾ ಮಂತ್ರಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಶ್ಚ ಸಹ ಪತ್ನಿಭಿಃ॥ 12-290-10 (76924)
ವಿರಾಜಂತೇ ವಿಮಾನಸ್ಥಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಾ ಇವಾಗ್ನಯಃ।
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನ್ಯುನಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ದಧೀಚಿರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-290-11 (76925)
ನಾಯಂ ಯಜ್ಞೋ ನ ವಾ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ರ ರುದ್ರೋ ನ ಇಜ್ಯತೇ।
ವಧಬಂಧಂ ಪ್ರಪನ್ನಾ ವೈ ಕಿಂನು ಕಾಲಸ್ಯ ಪರ್ಯಯಃ॥ 12-290-12 (76926)
ಕಿಂನು ಮೋಹಾನ್ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ವಿನಾಶಂ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಉಪಸ್ಥಿತಂ ಭಯಂ ಘೋರಂ ನ ಬುಧ್ಯಂತಿ ಯಹಾಧ್ವರೇ॥ 12-290-13 (76927)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಮಹಾಯೋಗೀ ಪಶ್ಯತಿ ಧ್ಯಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಸ ಪಶ್ಯತಿ ಮಹಾದೇವಂ ದೇವೀಂ ಚ ವರದಾಂ ಶುಭಾಂ॥ 12-290-14 (76928)
ನಾರದಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ತಸ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಸಮೀಪತಃ।
ಸಂತೋಷಂ ಪರಮಂ ಲೇಭೇ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಯೋಗವಿತ್॥ 12-290-15 (76929)
ಏಕಮಂತ್ರಾಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವೇ ಯೇನೇಶೋ ನ ನಿಮಂತ್ರಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾದಪಕ್ರಂಯ ದಧೀಚಿರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-290-16 (76930)
ಅಪೂಜ್ಯಪೂಜನಾಚ್ಚೈವ ಪೂಜ್ಯಾನಾಂ ಚಾಪ್ಯಪೂಜನಾತ್।
ನೃಘಾತಕಸಮಂ ಪಾಪಂ ಶಶ್ವತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 12-290-17 (76931)
ಅನೃತಂ ನೋಕ್ತಪೂರ್ವಂ ಮೇ ನ ಚ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಕದಾಚನ।
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಧ್ಯೇ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 12-290-18 (76932)
ಆಗತಂ ಪಶುಭರ್ತಾರಂ ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಜಗತಃ ಪತಿಂ।
ಅಧ್ವರೇ ಹ್ಯಗ್ರಭೋಕ್ತಾರಂ ಹ್ಯರ್ವೇಷಾಂ ಪಶ್ಯತ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-290-19 (76933)
ದಕ್ಷ ಉವಾಚ। 12-290-20x (6414)
ಸಂತಿ ನೋ ಬಹವೋ ರುದ್ರಾಃ ಶೂಲಹಸ್ತಾಃ ಕಪರ್ದಿನಃ।
ಏಕಾದಶಸ್ಥಾನಗತಾ ನಾಹಂ ವೇದ್ಮಿ ಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 12-290-20 (76934)
ದಧೀಚಿರುವಾಚ। 12-290-21x (6415)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಮಂತ್ರೋಽಯಂ ಯೇನಾಸೌ ನ ನಿಮಂತ್ರಿತಃ।
ಯಥಾಽಹಂ ಶಂಕರಾದೂರ್ಧ್ವಂ ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೈವತಂ।
ತಥಾ ದಕ್ಷಸ್ಯ ವಿಪುಲೋ ಯಜ್ಞೋಽಯಂ ನಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-290-21 (76935)
ದಕ್ಷ ಉವಾಚ। 12-290-22x (6416)
ಏತನ್ಮಖೇಶಾಯ ಸುವರ್ಣಪಾತ್ರೇ
ಹವಿಃ ಸಮಸ್ತಂ ವಿಧಿಮಂತ್ರಪೂತಂ।
ವಿಷ್ಣೋರ್ನಯಾಂಯಪ್ರತಿಮಸ್ಯ ಭಾಗಂ
ಪ್ರಭುರ್ವಿಭುಶ್ಚಾಹವನೀಯ ಏಷಃ॥ 12-290-22 (76936)
ದೇವ್ಯುವಾಚ। 12-290-23x (6417)
ಕಿಂ ನಾಮ ದಾನಂ ನಿಯಮಂ ತಪೋ ವಾ
ಕುರ್ಯಾಮಹಂ ಯೇನ ಪತಿರ್ಮಮಾದ್ಯ।
` ಲಭೇತ ಭಾಗಂ ಚ ತಥೈವ ಸರ್ವಂ
ಪ್ರಭುರ್ವಿಭುಶ್ಚಾಹವನೀಯ ಏಷಃ।'
ಲಭೇತ ಭಾಗಂ ಭಗವಾನಚಿಂತ್ಯೋ
ಹ್ಯರ್ಧಂ ತಥಾ ಭಾಗಮಥೋ ತೃತೀಯಂ॥ 12-290-23 (76937)
ಏವಂ ಬ್ರುವಾಣಾಂ ಭಗವಾನ್ಸ್ವಪತ್ನೀಂ
ಪ್ರಹೃಷ್ಟರೂಪಃ ಕ್ಷುಭಿತಾಮುವಾಚ।
ನ ವೇತ್ಸಿ ಮಾಂ ದೇವಿ ಕೃಶೋದರಾಂಗಿ
ಕಿಂ ನಾಮ ಯುಕ್ತಂ ವಚನಂ ಮಖೇಶೇ॥ 12-290-24 (76938)
ಅಹಂ ವಿಜಾನಾಮಿ ವಿಶಾಲನೇತ್ರೇ
ಧ್ಯಾನೇನ ಹೀನಾ ನ ವಿದಂತ್ಯಸಂತಃ।
ತವಾದ್ಯ ಮೋಹೇನ ಚ ಸೇಂದ್ರದೇವಾ
ಲೋಕಾಸ್ತ್ರಯಃ ಸರ್ವತ ಏವ ಮೂಢಾಃ॥ 12-290-25 (76939)
ಮಾಮಧ್ವರೇ ಶಂಸಿತಾರಃ ಸ್ತುವಂತಿ
ರಥಂತರಂ ಸಾಮಗಾಶ್ಚೋಪಗಾಂತಿ।
ಮಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಯಜಂತೇ
ಮಮಾಧ್ವರ್ಯವಃ ಕಲ್ಪಯಂತೇ ಚ ಭಾಗಂ॥ 12-290-26 (76940)
ದೇವ್ಯುವಾಚ। 12-290-27x (6418)
ಸುಪ್ರಾಕೃತೋಽಪಿ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಃ ಸ್ತ್ರೀಜನಸಂಸದಿ।
ಸ್ತೌತಿ ಗರ್ವಾಯತೇ ಚಾಪಿ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-290-27 (76941)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-290-28x (6419)
ನಾತ್ಮಾನಂ ಸ್ತೌಮಿ ದೇವೇಶಿ ಪಶ್ಯ ಮೇ ತನುಮಧ್ಯಮೇ।
ಯಂ ಸ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವರಾರೋಹೇ ಯಾಗಾರ್ಥೇ ವರವರ್ಣಿನಿ॥ 12-290-28 (76942)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಪತ್ನೀಮುಮಾಂ ಪ್ರಾಣೈರಪಿ ಪ್ರಿಯಾಂ।
ಸೋಽಸೃಜದ್ಭಗವಾನ್ವಕ್ರಾದ್ಭೂತಂ ಘೋರಂ ಪ್ರಹರ್ಷಣಂ॥ 12-290-29 (76943)
ತಮುವಾಚಾಕ್ಷಿಪ ಮಖಂ ದಕ್ಷಸ್ಯೇತಿ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ತತೋ ವಕ್ರಾದ್ವಿಮುಕ್ತೇನ ಸಿಂಹೇನೈಕೇನ ಲೀಲಯಾ॥ 12-290-30 (76944)
ದೇವ್ಯಾ ಮನ್ಯುವ್ಯಪೋಹಾರ್ಥಂ ಹತೋ ದಕ್ಷಸ್ಯ ವೈ ಕ್ರತುಃ।
ಮನ್ಯುನಾ ಚ ಮಹಾಭೀಮಾ ಮಹಾಕಾಲೀ ಮಹೇಶ್ವರೀ॥ 12-290-31 (76945)
ಆತ್ಮನಃ ಕರ್ಮಸಾಕ್ಷಿತ್ವೇ ತೇನ ಸಾರ್ಧಂ ಸಹಾನುಗಾ।
ದೇವಸ್ಯಾನುಮತಂ ಮತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ತತಃ॥ 12-290-32 (76946)
ಆತ್ಮನಃ ಸದೃಶಃ ಶೌರ್ಯಾದ್ಬಲರೂಪಸಮನ್ವಿತಃ।
ಸ ಏವ ಭಗವಾನ್ಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರತಿರೂಪಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-290-33 (76947)
ಅನಂತಬಲವೀರ್ಯಶ್ಚ ಅನಂತಬಲಪೌರುಷಃ।
ವೀರಭದ್ರ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ದೇವ್ಯಾ ಮನ್ಯುಪ್ರಮಾರ್ಜಕಃ॥ 12-290-34 (76948)
ಸೋಽಸೃಜದ್ರೋಮಕೂಷೇಭ್ಯೋ ರೌಂಯಾನ್ನಾಮ ಗಣೇಶ್ವರಾನ್।
ರುದ್ರತುಲ್ಯಾ ಗಣಾ ರೌದ್ರಾ ರುದ್ರವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ॥ 12-290-35 (76949)
ತೇ ನಿಪೇತುಸ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ದಕ್ಷಯಜ್ಞವಿಹಿಂಸಯಾ।
ಭೀಮರೂಪಾ ಮಹಾಕಾಯಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-290-36 (76950)
ತತಃ ಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದೈರಾಕಾಶಂ ಪೂರಯಂತಿ ಚ।
ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ತ್ರಸ್ತಾಸ್ತತ್ರ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-290-37 (76951)
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ವ್ಯಶೀರ್ಯಂತ ಚಕಂಪೇ ಚ ವಸುಂಧರಾ।
ಮಾರುತಾಶ್ಚೈವ ಘೂರ್ಣಂತೇ ಚುಕ್ಷುಭೇ ವರುಣಾಲಯಃ॥ 12-290-38 (76952)
ಅಗ್ನಯೋ ನೈವ ದೀಪ್ಯಂತೇ ನೈವ ದೀಪ್ಯತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ।
ಗ್ರಹಾ ಚೈವ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ನ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥ 12-290-39 (76953)
ಋಷಯೋ ನ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ನ ದೇವಾ ನ ಚ ಮಾನುಷಾಃ।
ಏವಂ ತು ತಿಮಿರೀಭೂತೇ ನಿರ್ದಹಂತ್ಯಪಮಾನಿತಾಃ॥ 12-290-40 (76954)
ಪ್ರಹರಂತ್ಯಪರೇ ಘೋರಾ ಯೂಪಾನುತ್ಪಾಟಯಂತಿ ಚ।
ಪ್ರಮರ್ದಂತಿ ತಥಾ ಚಾನ್ಯೇ ವಿಮರ್ದಂತಿ ತಥಾಽಪರೇ॥ 12-290-41 (76955)
ಆಧಾವಂತಿ ಪ್ರಧಾವಂತಿ ವಾಯುವೇಗಾ ಮನೋಜವಾಃ।
ಚೂರ್ಣ್ಯಂತೇ ಯಜ್ಞಪಾತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ॥ 12-290-42 (76956)
ವಿಶೀರ್ಯರಮಾಣಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ತಾರಾ ಇವ ನಭಸ್ತಲೇ।
ದಿವ್ಯಾನ್ನಪಾನಭಕ್ಷ್ಯಾಣಾಂ ರಾಶಯಃ ಪರ್ವತೋಪಮಾಃ॥ 12-290-43 (76957)
ಕ್ಷೀರನದ್ಯೋಽಥ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಧೃತಪಾಯಸಕರ್ದಮಾಃ।
ದಧಿಮಂಡೇದಕಾ ದಿವ್ಯಾಃ ಖಂಡಶರ್ಕರವಾಲುಕಾಃ॥ 12-290-44 (76958)
ಷಡ್ರಸಾ ನಿವಹಂತ್ಯೇತಾ ಗುಡಕುಲ್ಯಾ ಮನೋರಮಾಃ।
ಉಚ್ಚಾವಚಾನಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಭಕ್ಷ್ಯಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-290-45 (76959)
ಪಾನಕಾನಿ ಚ ದಿವ್ಯಾನಿ ಲೇಹ್ಯಚೋಷ್ಯಾಣಿ ಯಾನಿ ಚ।
ಭೃಂಜತೇ ವಿವಿಧೈರ್ವಕ್ರೈರ್ವಿಲುಂಪಂತ್ಯಾಕ್ಷಿಪಂತಿ ಚ॥ 12-290-46 (76960)
ರುದ್ರಕೋಪಾನ್ಮಹಾಕಾಯಾಃ ಕಾಲಾಗ್ನಿಸದೃಶೋಪಮಾಃ।
ಕ್ಷೋಭಯನ್ಸುರಸೈನ್ಯಾನಿ ಭೀಕ್ಷಯಂತಃ ಸಮಂತತಃ॥ 12-290-47 (76961)
ಕ್ರೀಡಂತಿ ವಿವಿಧಾಕಾರಾಶ್ಚಿಕ್ಷಿಷುಃ ಸುರಯೋಷಿತಃ।
ರುದ್ರಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸರ್ವದೇವೈಃ ಸುರಕ್ಷಿತಂ॥ 12-290-48 (76962)
ತಂ ಯಜ್ಞಮದಹಚ್ಛೀಘ್ನಂ ರುದ್ರಕರ್ಮಾ ಸಮಂತತಃ।
ಚಕಾರ ಭೈರವಂ ನಾದಂ ಸರ್ವಭೂತಭಯಂಕರಂ॥ 12-290-49 (76963)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಶಿರೋ ವೈ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ನನಾದ ಚ ಮುಮೋದ ಚ।
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ದಕ್ಷಶ್ಚೈವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-290-50 (76964)
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಕಥ್ಯತಾಂ ಕೋ ಭವಾನಿತಿ। 12-290-51 (76965)
ವೀರಭದ್ರ ಉವಾಚ।
ನಾಹಂ ರುದ್ರೋ ನ ವಾ ದೇವೀ ನೈವ ಭೋಕ್ತುಮಿಹಾಗತಃ॥ 12-290-51x (6420)
ದೇವ್ಯಾ ಮನ್ಯುಕೃತಂ ಮತ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಾತ್ಮಕಃ ಪ್ರಭುಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಂ ವಾ ನೈವ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾನ್ನೈವ ಕೌತೂಹಲೇನ ವಾ॥ 12-290-52 (76966)
ತವ ಯಜ್ಞವಿಘಾತಾರ್ಥಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಿಹ।
ವೀರಭದ್ರ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ರುದ್ರಕೋಪಾದ್ವಿನಿಃಸೃತಃ॥ 12-290-53 (76967)
ಭದ್ರಕಾಲೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಕೋಪಾದ್ವಿನಿಃ ಸೃತಾ।
ಪ್ರೇಷಿತೌ ದೇವದೇವೇನ ಯಜ್ಞಾಂತಿಕಮಿಹಾಗತೌ॥ 12-290-54 (76968)
ಶರಣಂ ಗಚ್ಛ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ದೇವದೇವಮುಮಾಪತಿಂ।
ವರಂ ಕ್ರೋಧೋಽಪಿ ದೇವಸ್ಯ ವರದಾನಂ ನ ಚಾನ್ಯತಃ॥ 12-290-55 (76969)
ವೀರಭದ್ರವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ದಕ್ಷೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ।
ತೋಷಯಾಮಾಸ ಸ್ತೋತ್ರೇಣ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 12-290-56 (76970)
ಪ್ರಪದ್ಯೇ ದೇವಮೀಶಾನಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಯಂ।
ಮಹಾದೇವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪತಿಂ॥ 12-290-57 (76971)
ದಕ್ಷಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಯಜ್ಞೇಃ ದ್ರವ್ಯೈಸ್ತೈಃ ಸುಸಮಾಹಿತೈಃ।
ಆಹೂತಾ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-290-58 (76972)
ದೇವೋ ನಾಹೂಯತೇ ತತ್ರ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ತತ್ರ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಮಹಾದೇವೀ ಗಣಾಂಸ್ತತ್ರ ವ್ಯಸರ್ಜಯತ್॥ 12-290-59 (76973)
ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ಯಜ್ಞವಾಟೇ ತು ವಿದ್ಗುತೇಷು ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ತಾರಾಗಣಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ರೌದ್ರೇ ದೀಪ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ॥ 12-290-60 (76974)
ಶೂಲನಿರ್ಭಿನ್ನಹೃದಯೈಃ ಕೂಜದ್ಭಿಃ ಪರಿಚಾರಕೈಃ।
ನಿಖಾತೋತ್ಪಾಟಿತೈರ್ಯೂರಪವಿದ್ಧೈರಿತಸ್ತತಃ॥ 12-290-61 (76975)
ಉತ್ಪತದ್ಭಿಃ ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ಗೃಧ್ರೈರಾಮಿಷಗೃದ್ಧಿಭಿಃ।
ಪಕ್ಷವಾತವಿನಿರ್ಧೂತೈಃ ಶಿವಾಶತನಿನಾದಿತೈಃ॥ 12-290-62 (76976)
ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಶ್ಚ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಮೈಃ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಸಂನಿರುಧ್ಯ ವಕ್ರಸ್ಥಾನೇನ ಯತ್ನತಃ॥ 12-290-63 (76977)
ವಿಚಾರ್ಯ ಸರ್ವತೋ ದೃಷ್ಟಿಂ ಬಹುದೃಷ್ಟಿರಮಿತ್ರಜಿತ್।
ಸಹಸಾ ದೇವದೇವೇಶೋ ಹ್ಯಗ್ನಿಕುಂಡಾತ್ಸಮುತ್ಥಿತಃ॥ 12-290-64 (76978)
ವಿಭ್ರತ್ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ತೇಜಃ ಸಂವರ್ತಕೋಪಮಃ।
ಸ್ಮಿತಂ ಕೃತ್ವಾಽವ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 12-290-65 (76979)
ಶ್ರಾವಿತೇ ಚ ಮಖಾಧ್ಯಾಯೇ ದೇವಾನಾಂ ಗುರುಣಾ ತತಃ।
ತಮುವಾಚಾಜ್ಜಲಿಂ ಕೃತ್ವಾ ದಕ್ಷೋ ದೇವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-290-66 (76980)
ಭೀತಶಂಕಿತವಿತ್ರಸ್ತಃ ಸವಾಷ್ಪವದನೇಕ್ಷಣಃ।
ಯದಿ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಭಗವಾನ್ಯದಿ ಚಾಹಂ ಭವತ್ಪ್ರಿಯಃ॥ 12-290-67 (76981)
ಯದಿ ವಾಽಹಭನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಯದಿ ವಾ ವರದೋ ಮಮ।
ಯದ್ದಗ್ಧಂ ಭಕ್ಷಿತಂ ಪೀತಮಶಿತ್ತಂ ಯಚ್ಚ ನಾಶಿತಂ॥ 12-290-68 (76982)
ಚೂರ್ಣೀಕೃತಾಪವಿದ್ಧಂ ಚ ಯಜ್ಞಸಂಭಾರಮೀದೃಶಂ।
ದೀರ್ಘಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸುಸಂಚಿತಂ।
ತನ್ನ ಮಿಥ್ಯಾ ಭವೇನ್ಮಹ್ಯಂ ವರಮೇತಮಹಂ ವೃಣೇ॥ 12-290-69 (76983)
ತಥಾಽಸ್ತ್ವಿತ್ಯಾಹ ಭಗವಾನ್ಭಗನೇತ್ರಹರೋ ಹರಃ।
ಧರ್ಮಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಸ್ತ್ರ್ಯಕ್ಷೋ ದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-290-70 (76984)
ಜಾನುಭ್ಯಾಮವನೀಂ ಗತ್ವಾ ದಕ್ಷೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಭವಾದ್ವರಂ।
ನಾಂನಾಮಷ್ಟಸಹಸ್ರೇಣ ಸ್ತುತವಾನ್ವೃಷಭಧ್ವಜಂ॥ 12-290-71 (76985)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-290-72x (6421)
ಯೈರ್ನಾಮಘೇಯೈಃ ಸ್ತುತವಾಂದಕ್ಷೋ ದೇವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ತಾತ ಶ್ರೋತುಂ ಶ್ರದ್ಧಾ ಮಮಾನಘ॥ 12-290-72 (76986)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-290-73x (6422)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ದೇವದೇವಸ್ಯ ನಾಮಾನ್ಯದ್ಭೂತಕರ್ಮಣಃ।
ಗೂಢವ್ರತಸ್ಯ ಗುಹ್ಯಾನಿ ಪ್ರಕಾಶಾನಿ ಚ ಭಾರತ॥ 12-290-73 (76987)
ನಮಸ್ತೇ ದೇವದೇವೇಶ ದೇವಾರಿಬಲಸೂದನ।
ದೇವೇಂದ್ರಬಲವಿಷ್ಟಂಭ ದೇವದಾನವಪೂಜಿತ॥ 12-290-74 (76988)
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ತ್ರ್ಯಕ್ಷ ಯಕ್ಷಾಧಿಪಪ್ರಿಯ।
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಾಂತ ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ॥ 12-290-75 (76989)
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಂಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ।
ಶಂಕುಕರ್ಣ ಮಹಾಕರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಾರ್ಣವಾಲಯ॥ 12-290-76 (76990)
ಗಜೇಂದ್ರಕರ್ಣ ಗೋಕರ್ಣ ಪಾಣಿಕರ್ಣ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಶತೋದರ ಶತಾವರ್ತ ಶತಜಿಹ್ನ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-290-77 (76991)
ಗಾಯಂತಿ ತ್ವಾ ಗಾಯತ್ರಿಣೋಽರ್ಚಂತ್ಯರ್ಕಮರ್ಕಿಣಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ತ್ವಾ ಶತಕ್ರತುಮೂರ್ಧ್ವಂ ಖಮಿವ ಮೇನಿರೇ॥ 12-290-78 (76992)
ಮೂರ್ತೌ ಹಿ ತೇ ಮಹಾಮೂರ್ತೇ ಸಮುದ್ರಾಂಬರಸನ್ನಿಭ।
ಸರ್ವಾ ವೈ ದೇವತಾ ಹ್ಯಸ್ಮಿನ್ಗಾವೋ ಗೋಷ್ಠ ಇವಾಸತೇ॥ 12-290-79 (76993)
ಭವಚ್ಛರೀರೇ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸೋಮಮಗ್ನಿಂ ಜಲೇಶ್ವರಂ।
ಆದಿತ್ಯಮಥ ವೈ ವಿಷ್ಣುಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ॥ 12-290-80 (76994)
ಭಗವಾನ್ಕಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಾ ಕರಣಮೇವ ಚ।
ಅಸತಶ್ಚ ಸತಶ್ಚೈವ ತಥೈವ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 12-290-81 (76995)
ನಮೋ ಭವಾಯ ಶರ್ವಾಯ ರುದ್ರಾಯ ವರದಾಯ ಚ।
ಪಶೂನಾಂ ಪತಯೇ ನಿತ್ಯಂ ನಮೋಸ್ತ್ವಂಧಕಘಾತಿನೇ॥ 12-290-82 (76996)
ತ್ರಿಜಟಾಯ ತ್ರಿಶೀರ್ಷಾಯ ತ್ರಿಶೂಲವರಪಾಣಿನೇ।
ತ್ರ್ಯಂಬಕಾಯ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಯ ತ್ರಿಪುರಘ್ನಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 12-290-83 (76997)
ನಮಶ್ಚಂಡಾಯ ಕೃಂಡಾಯ ಅಂಡಾಯಾಂಡಧರಾಯ ಚ।
ದಂಡಿನೇ ಸಮಕರ್ಣಾಯ ದಂಡಿಮುಂಡಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 12-290-84 (76998)
ನಮೋರ್ಧ್ವದಂಷ್ಟ್ರಕೇಶಾಯ ಶುಕ್ಲಾಯಾವತತಾಯ ಚ।
ವಿಲೋಹಿತಾಯ ಧೂಂರಾಯ ನೀಲಗ್ನೀವಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 12-290-85 (76999)
ನಮೋಸ್ತ್ವಪ್ರತಿರೂಪಾಯ ವಿರೂಪಾಯ ಶಿವಾಯ ಚ।
ಸೂರ್ಯಾಯ ಸೂರ್ಯಮಾಲಾಯ ಸೂರ್ಯಧ್ವಜಪತಾಕಿನೇ॥ 12-290-86 (77000)
ನಮಃ ಪ್ರಮಥನಾಥಾಯ ವೃಷಸ್ಕಂಧಾಯ ಧನ್ವಿನೇ।
ಶತ್ರುಂದಮಾಯ ದಂಡಾಯ ಪರ್ಣಚೀರಪಟಾಯ ಚ॥ 12-290-87 (77001)
ನಮೋ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾಯ ಹಿರಣ್ಯಕವಚಾಯ ಚ।
ಹಿರಣ್ಯಕೃತಚೂಡಾಯ ಹಿರಣ್ಯಪತಯೇ ನಮಃ॥ 12-290-88 (77002)
ನಮಃ ಸ್ತುತಾಯ ಸ್ತುತ್ಯಾಯ ಸ್ತೂಯಮಾನಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ಸರ್ವಾಯ ಸರ್ವಭಕ್ಷಾಯ ಸರ್ವಭೂತಾಂತರಾತ್ಮನೇ॥ 12-290-89 (77003)
ನಮೋ ಹೋತ್ರೇಽಥ ಮಂತ್ರಾಯ ಶುಕ್ಲಧ್ವಜಪತಾಕಿನೇ।
ನಮೋ ನಾಭಾಯ ನಾಭ್ಯಾಯ ನಮಃ ಕಟಕಟಾಯ ಚ॥ 12-290-90 (77004)
ನಮೋಸ್ತು ಕೃಶನಾಸಾಯ ಕೃಶಾಂಗಾಯ ಕೃಶಾಯ ಚ।
ಸಂಹೃಷ್ಟಾಯ ವಿಹೃಷ್ಟಾಯ ನಮಃ ಕಿಲಕಿಲಾಯ ಚ॥ 12-290-91 (77005)
ನಮೋಸ್ತು ಶಯಮಾನಾಯ ಶಯಿತಾಯೋತ್ಥಿತಾಯ ಚ।
ಸ್ಥಿತಾಯ ಧಾವಮಾನಾಯ ಮುಂಡಾಯ ಜಟಿಲಾಯ ಚ॥ 12-290-92 (77006)
ನಮೋ ನರ್ತನಶೀಲಾಯ ಮುಖವಾದಿತ್ರವಾದಿನೇ।
ನಾದ್ಯೋಪಹಾರಲುಬ್ಧಾಯ ಗೀತವಾದಿತ್ರಶಾಲಿನೇ॥ 12-290-93 (77007)
ನಮೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಯ ವಲಪ್ರಮಥನಾಯ ಚ।
ಕಾಲನಾಥಾಯ ಕಲ್ಯಾಯ ಕ್ಷಯಾಯೋಪಕ್ಷಯಾಯ ಚ॥ 12-290-94 (77008)
ಭೀಮದುಂದುಭಿಹಾಸಾಯ ಭೀಮವ್ರತಧರಾಯ ಚ।
ಉಗ್ರಾಯ ಚ ನಮೋ ನಿತ್ಯಂ ನಮೋಸ್ತು ದಶಬಾಹವೇ॥ 12-290-95 (77009)
ನಮಃ ಕಪಾಲಹಸ್ತಾಯ ಚಿತಿಭಸ್ಮಪ್ರಿಯಾಯ ಚ।
ವಿಭೀಷಣಾಯ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಭೀಮವ್ರತಧರಾಯ ಚ॥ 12-290-96 (77010)
ನಮೋ ವಿಕೃತವಕ್ರಾಯ ಖಂಗಜಿಹ್ವಾಯ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣೇ।
ಪಕ್ವಾಮಮಾಂಸಲುಬ್ಧಾಯ ತುಂಬೀವೀಣಾಪ್ರಿಯಾಯ ಚ॥ 12-290-97 (77011)
ನಮೋ ವೃಷಾಯ ವೃಷ್ಯಾಯ ಗೋವೃಷಾಯ ವೃಷಾಯ ಚ।
ಕಟಂಕಟಾಯ ದಂಡಾಯ ನಮಃ ಪಚಪಚಾಯ ಚ॥ 12-290-98 (77012)
ನಮಃ ಸರ್ವವರಿಷ್ಠಾಯ ವರಾಯ ವರದಾಯ ಚ।
ವರಮಾಲ್ಯಗಂಧವಸ್ತ್ರಾಯ ವರಾತಿವರದೇ ನಮಃ॥ 12-290-99 (77013)
ನಮೋ ರಕ್ತವಿರಕ್ತಾಯ ಭಾವನಾಯಾಕ್ಷಮಾಲಿನೇ।
ಸಂಭಿನ್ನಾಯ ವಿಭಿನ್ನಾಯ ಚ್ಛಾಯಾಯಾತಪನಾಯ ಚ॥ 12-290-100 (77014)
ಅಘೋರಘೋರರೂಪಾಯ ಘೋರಘೋರತರಾಯ ಚ।
ನಮಃ ಶಿವಾಯ ಶಾಂತಾಯ ನಮಃ ಶಾಂತತಮಾಯ ಚ॥ 12-290-101 (77015)
ಏಕಪಾದ್ವಹುನೇತ್ರಾಯ ಏಕಶೀರ್ಷ್ಣೇ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ರುದ್ರಾಯ ಕ್ಷುದ್ರಲುಬ್ಧಾಯ ಸಂವಿಭಾಗಪ್ರಿಯಾಯ ಚ॥ 12-290-102 (77016)
ಪಂಚಾಲಾಯ ಸಿತಾಂಗಾಯ ನಮಃ ಶಮಶಮಾಯ ಚ।
ನಮಶ್ಚಂಡಿಕಘಂಟಾಯ ಘಂಟಾಯಾಘಂಟಘಂಟಿನೇ॥ 12-290-103 (77017)
ಸಹಸ್ರಾಧ್ಮಾತಘಂಟಾಯ ಘಂಟಾಮಾಲಾಪ್ರಿಯಾಯ ಚ।
ಪ್ರಾಣಘಂಟಾಯ ಗಂಧಾಯ ನಮಃ ಕಲಕಲಾಯ ಚ॥ 12-290-104 (77018)
ಹೂಂಹೂಂಹೂಂಕಾರಪಾರಾಯ ಹೂಂಹೂಂಕಾರಪ್ರಿಯಾಯ ಚ।
ನಮಃ ಶಮಶಮೇ ನಿತ್ಯಂ ಗಿರಿವೃಕ್ಷಾಲಯಾಯಾ ಚ॥ 12-290-105 (77019)
ಗರ್ಭಮಾಂಸಸೃಗಾಲಾಯ ತಾರಕಾಯ ತರಾಯ ಚ।
ನಮೋ ಯಜ್ಞಾಯ ಯಜಿನೇ ಹುತಾಯ ಪ್ರಹುತಾಯ ಚ॥ 12-290-106 (77020)
ಯಜ್ಞವಾಹಾಯ ದಾಂತಾಯ ತಪ್ಯಾಯಾತಪನಾಯ ಚ।
ನಮಸ್ತಟಾಯ ತಟ್ಯಾಯ ತಟಾನಾಂ ಪತಯೇ ನಮಃ॥ 12-290-107 (77021)
ಅನ್ನದಾಯಾನ್ನಪತಯೇ ನಮಸ್ತ್ವನ್ನಭುಜೇ ತಥಾ।
ನಮಃ ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಾಯ ಸಹಸ್ರಚರಣಾಯ ಚ॥ 12-290-108 (77022)
ಸಹಸ್ರೋದ್ಯತಶೂಲಾಯ ಸಹಸ್ರನಯನಾಯ ಚ।
ನಮೋ ಬಾಲಾರ್ಕವರ್ಣಾಯ ಬಾಲರೂಪಧರಾಯ ಚ॥ 12-290-109 (77023)
ಬಾಲಾನುಚರಗೋಪ್ತಾಯ ಬಾಲಕ್ರೀಡನಕಾಯ ಚ।
ನಮೋವೃದ್ಧಾಯ ಲುಬ್ಧಾಯ ಕ್ಷುಬ್ಧಾಯ ಕ್ಷೋಭಣಾಯ ಚ॥ 12-290-110 (77024)
ತರಂಗಾಂಕಿತಕೇಶಾಯ ಮುಂಜಕೇಶಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ನಮಃ ಷಟ್ಕರ್ಮತುಷ್ಟಾಯ ತ್ರಿಕರ್ಮನಿರತಾಯ ಚ॥ 12-290-111 (77025)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ವಿಧಿವತ್ಪೃಥಕ್ಕರ್ಮನಿವರ್ತಿನೇ।
ನಮೋ ಘುಷ್ಯಾಯ ಘೋಷಾಯ ನಮಃ ಕಲಕಲಾಯ ಚ॥ 12-290-112 (77026)
ಶ್ವೇತಪಿಂಗಲನೇತ್ರಾಯ ಕೃಷ್ಣರಕ್ತೇಕ್ಷಣಾಯ ಚ।
ಪ್ರಾಣಭಗ್ನಾಯ ದಂಡಾಯ ಸ್ಫೋಟನಾಯ ಕೃಶಾಯ ಚ॥ 12-290-113 (77027)
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಮೋಕ್ಷಾಣಾಂ ಕಥನೀಯಕಥಾಯ ಚ।
ಸಾಂಖ್ಯಾಯ ಸಾಂಖ್ಯಮುಖ್ಯಾಯ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಪ್ರವರ್ತಿನೇ॥ 12-290-114 (77028)
ನಮೋ ರಥ್ಯವಿರಥ್ಯಾಯ ಚತುಷ್ಪಥರಥಾಯ ಚ।
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೋತ್ತರೀಯಾಯ ವ್ಯಾಲಯಜ್ಞೋಪವೀತಿನೇ॥ 12-290-115 (77029)
ಈಶಾನವಜ್ರಸಂಘಾತಹರಿಕೇಶ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ತ್ರ್ಯಂಬಕಾಂಬಿಕನಾಥಾಯ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-290-116 (77030)
ಕಾಮ ಕಾಮದ ಕಾಮಘ್ನ ತೃಪ್ತಾತೃಪ್ತವಿಚಾರಿಣೇ।
ಸರ್ವ ಸರ್ವದ ಸರ್ವಘ್ನ ಸಂಂಧ್ಯಾರಾಗ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-290-117 (77031)
`ಮಹಾಬಲ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಹಾಸತ್ವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಮಹಾಮೇಘಚಲಪ್ರಖ್ಯ ಮಹಾಕಾಲ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಸ್ಥೂಲಜೀರ್ಣಾಂಗಜಟಿಲೇ ವತ್ಕಲಾಜಿನಧಾರಿಣೇ॥ 12-290-118 (77032)
ದೀಪ್ತಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಜಟಿನೇ ವತ್ಕಲಾಜಿನವಾಸಸೇ।
ರಸಹಸ್ರಸೂರ್ಯಪ್ರತಿಮ ತಪೋನಿತ್ಯ ತಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-290-119 (77033)
ಉನ್ಮಾದನುಶತಾವರ್ತ ಗಂಗಾತೋಯಾರ್ದ್ರಮೂರ್ಧಜ।
ಚಂದ್ರವರ್ತ ಯುಗಾವರ್ತ ಮೇಘಾವರ್ತ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 12-290-120 (77034)
ತ್ವಮನ್ನಮತ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಅನ್ನದೋಽನ್ನಭುಗೇವ ಚ।
ಅನ್ನಸ್ರಷ್ಟಾ ಚ ಪಕ್ತಾ ಚ ಪಕ್ಕಭುಕ್ಪವನೋಽನಲಃ॥ 12-290-121 (77035)
ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಾಶ್ಚೈವ ಸ್ವೇದಜಾಶ್ಚ ತಥೋದ್ಭಿಜಾಃ।
ತ್ವಮೇವ ದೇವದೇವೇಶ ಭೂತಗ್ರಾಮಶ್ಚತುರ್ವಿಧಃ॥ 12-290-122 (77036)
ಚರಾಚರಸ್ಯ ಸ್ರಷ್ಟಾ ತ್ವಂ ಪ್ರತಿಹರ್ತಾ ತಥೈವ ಚ।
ತ್ವಾಮಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದುಷೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂವರ॥ 12-290-123 (77037)
ಮನಸಃ ಪರಮಾ ಯೋನಿಃ ಖಂ ವಾಯುರ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ನಿಧಿಃ।
ಋಕ್ಸಾಮಾನಿ ತಥೋಂಕಾರಮಾಹುಸ್ತ್ವಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-290-124 (77038)
ಹಾಯಿಹಾಯಿ ಹುವಾಹಾಯಿ ಹಾವುಹಾಯಿ ತಥಾಽಸಕೃತ್।
ಗಾಯಂತಿ ತ್ವಾಂ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಮಗಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-290-125 (77039)
ಯಜುರ್ಮಯೋ ಋಙ್ಭಯಶ್ಚ ತ್ವಮಾಹುತಿಮಯಸ್ತಥಾ।
ಪಠ್ಯಸೇ ಸ್ತುತಿಭಿಶ್ಚೈವ ವೇದೋಪನಿಷದಾಂ ಗಣೈಃ॥ 12-290-126 (77040)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾ ವರ್ಣಾವರಾಶ್ಚ ಯೇ।
ತ್ವಮೇವ ಮೇಘಸಂಘಾಶ್ಚ ವಿದ್ಯುತ್ಸ್ತನಿತಗರ್ಜಿತಃ॥ 12-290-127 (77041)
ಸಂವತ್ಸರಸ್ತ್ವಾಮುತವೋ ಮಾಸೋ ಮಾಸಾರ್ಧಮೇವ ಚ।
ಯುಗಂ ನಿಮೇಷಾಃ ಕಾಷ್ಠಾಸ್ತ್ವಂ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಃ ಕಲಾಃ॥ 12-290-128 (77042)
ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಕಕುದೋಸಿ ತ್ವಂ ಗಿರೀಣಾಂ ಶಿಖರಾಣಿ ಚ।
ವ್ಯಾಘ್ರೋ ಮೃಗಾಣಾಂ ಪತತಾಂ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯೋಽನಂತಶ್ಚ ಭೋಗಿನಾಂ॥ 12-290-129 (77043)
ಕ್ಷೀರಾದೋ ಹ್ಯುದಧೀನಾಂ ಚ ಯಂತ್ರಾಣಾಂ ಧನುರೇವ ಚ।
ವಜ್ರಃ ಪ್ರಹರಣಾನಾಂ ಚ ವ್ರತಾನಾಂ ಸತ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-290-130 (77044)
ತ್ವಮೇವ ದ್ವೇಷ ಇಚ್ಛಾ ಚ ರಾಗೋ ಮೋಹಃ ಕ್ಷಮಾಕ್ಷಮೇ।
ವ್ಯವಸಾಯೋ ಧೃತಿರ್ಲೋಭಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಜಯಾಜಯೌ॥ 12-290-131 (77045)
ತ್ವಂ ಗದೀ ತ್ವಂ ಶರೀ ಚಾಪೀ ಖಟ್ವಾಂಗೀ ಝರ್ಝರೀ ತಥಾ।
ಛೇತ್ತಾ ಭೇತ್ತಾ ಪ್ರಹರ್ತಾ ತ್ವಂ ನೇತಾ ಮಂತಾ ಪಿತಾ ಮತಃ॥ 12-290-132 (77046)
ದಶಲಕ್ಷಣಸಂಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮೋಽರ್ಥಃ ಕಾಮ ಏವ ಚ।
ಗಂಗಾ ಸಮುದ್ರಾಃ ಸರಿತಃ ಪಲ್ವಲಾನಿ ಸಂರಾಸಿ ಚ॥ 12-290-133 (77047)
ಲತಾ ವಲ್ಲ್ಯಸ್ತೃಣೌಷಧ್ಯಃ ಪಶವೋ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸಮಾರಂಭಃ ಕಾಲಃ ಪುಷ್ಪಫಲಪ್ರದಃ॥ 12-290-134 (77048)
ಆದಿಶ್ಚಾಂತಶ್ಚ ದೇವಾನಾಂ ಗಾಯತ್ರ್ಯೋಂಕಾರ ಏವ ಚ।
ಹರಿತೋ ರೋಹಿತೋ ನೀಲಃ ಕೃಷ್ಣೋ ರಕ್ತಸ್ತಥಾಽರುಣಃ।
ಕದ್ರುಶ್ಚ ಕಪಿಲಶ್ಚೈವ ಕಪೋತೋ ಮೇಚಕಸ್ತಥಾ॥ 12-290-135 (77049)
ಅವರ್ಣಶ್ಚ ಸುವರ್ಣಶ್ಚ ವರ್ಣಕಾರೋ ಘನೋಪಮಃ।
ಸುವರ್ಣನಾಮಾ ಚ ತಥಾ ಸುವರ್ಣಪ್ರಿಯ ಏವ ಚ॥ 12-290-136 (77050)
ತ್ವಮಿಂದ್ರಶ್ಚ ಯಮಶ್ಚೈವ ವರುಣೋ ಧನದೋಽನಲಃ।
ಉಪಪ್ಲವಶ್ಚಿತ್ರಭಾನುಃ ಸ್ವರ್ಭಾನುರ್ಭಾನುರೇವ ಚ॥ 12-290-137 (77051)
ಹೋತ್ರಂ ಹೋತಾ ಚ ಹೋಂಯಂ ಚ ಹುತಂ ಚೈವ ತಥಾ ಪ್ರಭುಃ।
ತ್ರಿಸೌಪರ್ಣಂ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಜುಷಾಂ ಶತರುದ್ರಿಯಂ॥ 12-290-138 (77052)
ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಮಂಗಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ।
ಗಿರಿಕೋ ಹಿಂಡುಕೋ ವೃಕ್ಷೋ ಜೀವಃ ಪುದ್ಗಲ ಏವ ಚ॥ 12-290-139 (77053)
ಪ್ರಾಣಃ ಸತ್ತ್ವಂ ರಜಶ್ಚೈವ ತಮಶ್ಚಾಪ್ರಮದಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಣೋಪಾನಃ ಸಮಾನಶ್ಚ ಉದಾನೋ ವ್ಯಾನ ಏವ ಚ॥ 12-290-140 (77054)
ಉನ್ಮೇಷಶ್ಚ ನಿಮೇಷಶ್ಚ ಕ್ಷುತಂ ಜೃಂಭಿತಮೇವ ಚ।
ಲೋಹಿತಾಂತರ್ಗತಾ ದೃಷ್ಟಿರ್ಮಹಾವಕ್ರೋ ಮಹೋದರಃ॥ 12-290-141 (77055)
ಸೂಚೀರೋಮಾ ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುರೂರ್ಧ್ವಕೇಶಶ್ಚಲಾಚಲಃ।
ಗೀತವಾದಿತ್ರತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಗೀತವಾದನಕಪ್ರಿಯಃ॥ 12-290-142 (77056)
ಮತ್ಸ್ಯೋ ಜಲಚರೋ ಜಾಲ್ಯೋಽಕಲಃ ಕೇಲಿಕಲಃ ಕಲಿಃ।
ಅಕಾಲಶ್ಚಾತಿಕಾಲಶ್ಚ ದುಷ್ಕಾಲಃ ಕಾಲ ಏವ ಚ॥ 12-290-143 (77057)
ಮೃತ್ಯುಃ ಕ್ಷುರಶ್ಚ ಕೃತ್ಯಶ್ಚ ಪಕ್ಷೋಽಪಕ್ಷಕ್ಷಯಂಕರಃ।
ಮೇಘಕಾಲೋ ಮಹಾದಂಷ್ಟ್ರಃ ಸಂವರ್ತಕಬಲಾಹಕಃ॥ 12-290-144 (77058)
ಘಂಟೋಽಘಂಟೋ ಘಟೀ ಘಂಟೀ ಚರುಚೇಲೀ ಮಿಲೀಮಿಲೀ।
ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಮಗ್ನೀನಾಂ ದಂಡೀ ಮುಂಡಸ್ತ್ರಿದಂಡಧೃಕ್॥ 12-290-145 (77059)
ಚತುರ್ಯುಗಶ್ಚತುರ್ವೇದಶ್ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಪ್ರವರ್ತಕಃ।
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯವೇತಾ ಚ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಕರಶ್ಚ ಯಃ॥ 12-290-146 (77060)
ಸದಾ ಚಾಕ್ಷಪ್ರಿಯೋ ಧೂರ್ತೋ ಗಣಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಗಣಾಧಿಪಃ।
ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಾಂಬರಘರೋ ಗಿರಿಶೋ ಗಿರಿಕಪ್ರಿಯಃ॥ 12-290-147 (77061)
ಶಿಲ್ಪಿಕಃ ಶಿಲ್ಪಿನಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಶಿಲ್ಪಪ್ರವರ್ತಕಃ।
ಭಗನೇತ್ರಾಂಕುಶಶ್ಚಂಡಃ ಪೂಷ್ಣೋ ದಂತವಿನಾಶನಃ॥ 12-290-148 (77062)
ಸ್ವಾಹಾಸ್ವಧಾವಷಟ್ಕಾರೋ ನಮಸ್ಕಾರೋ ನಮೋ ನಮಃ।
ಗೂಢವ್ರತೋ ಗುಹ್ಯತಪಾಸ್ತಾರಕಸ್ತಾರಕಾಮಯಃ॥ 12-290-149 (77063)
ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಸಂಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಧಾರಣೋ ಧರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಪಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಥಾರ್ಜವಂ॥ 12-290-150 (77064)
ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೂತಕೃದ್ಭೂತೋ ಭೂತಭವ್ಯವೋದ್ಭವಃ।
ಭೂರ್ಭುವಃ ಸ್ವರಿತಶ್ಚೈವ ಧ್ರುವೋ ದಾಂತೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 12-290-151 (77065)
ದೀಕ್ಷಿತೋಽದೀಕ್ಷಿತಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ದುರ್ದಾಂತೋಽದಾಂತನಾಶನಃ।
ಚಂದ್ರಾವರ್ತಯುಗಾವರ್ತಃ ಸಂವರ್ತಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಕಃ॥ 12-290-152 (77066)
ಕಾಮೋ ವಿಂದುರಣುಃ ಸ್ಥೂಲಃ ಕರ್ಣಿಕಾರಸ್ರಜಪ್ರಿಯಃ।
ನಂದೀಮುಖೋ ಭೀಮಮುಖಃ ಸುಮುಖೋ ದುರ್ಮುಖೋಽಮುಖಃ॥ 12-290-153 (77067)
ಚತುರ್ಮುಖೋ ಬಹುಮುಖೋ ರಣೇಷ್ವಗ್ನಿಮುಖಸ್ತಥಾ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಶಕುನಿರ್ಮಹೋರಗಪತಿರ್ವಿರಾಟ್॥ 12-290-154 (77068)
ಅಧರ್ಮಹಾ ಮಹಾಪಾರ್ಶ್ವಶ್ಚಂಡಧಾರೋ ಗಣಾಧಿಪಃ।
ಗೋನರ್ದೋ ಗೋಪ್ರತಾರಶ್ಚ ಗೋವೃಷೇಶ್ವರವಾಹನಃ॥ 12-290-155 (77069)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಗೋಪ್ತಾ ಗೋವಿಂದೋ ಗೋಮಾರ್ಗೋಽಮಾರ್ಗ ಏವ ಚ।
ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ್ಥಿರಶ್ಚ ಸ್ಥಾಣುಶ್ಚ ನಿಷ್ಕಂಪಃ ಕಂಪ ಏವ ಚ॥ 12-290-156 (77070)
ದುರ್ವಾರಣೋ ದುರ್ವಿಷಹೋ ದುಃಸಹೋ ದುರತಿಕ್ರಮಃ।
ದುರ್ಧರ್ಪೋ ದುಷ್ಪ್ರಕಂಪಶ್ಚ ದುರ್ವಿಷೋ ದುರ್ಜಯೋ ಜಯಃ॥ 12-290-157 (77071)
ಶಶಃ ಶಶಾಂಕಃ ಶಮನಃ ಶೀತೋಷ್ಣಕ್ಷುಜ್ಜರಾಧಿಕೃತ್।
ಆಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚೈವ ವ್ಯಾಧಿಹಾ ವ್ಯಾಧಿರೇವ ಚ॥ 12-290-158 (77072)
ಮಮ ಯಜ್ಞಮೃಗವ್ಯಾಧೋ ವ್ಯಾಧೀನಾಮಾಗಮೋ ಗಮಃ।
ಶಿಖಂಡೀ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಪುಂಡರೀಕವನಾಲಯಃ॥ 12-290-159 (77073)
ದಂಡಧಾರಸ್ತ್ರ್ಯಂಬಕಶ್ಚ ಉಗ್ರದಂಡೋಽಂಡನಾಶನಃ।
ವಿಷಾಗ್ನಿಪಾಃ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸೋಮಪಾಸ್ತ್ವಂ ಮರುತ್ಪತಿಃ॥ 12-290-160 (77074)
ಅಮೃತಪಾಸ್ತ್ವಂ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವದೇವ ಗಣೇಶ್ವರಃ।
ವಿಷಾಗ್ನಿಪಾ ಮೃತ್ಯುಪಾಶ್ಚ ಕ್ಷೀರಪಾಃ ಸೋಮಪಾಸ್ತಥಾ।
ಮಧುಶ್ಚ್ಯುತಾನಾಮಗ್ರಪಾಸ್ತ್ವಂ ತ್ವಮೇವ ತುಷಿತಾದ್ಯಪಾಃ॥ 12-290-161 (77075)
ಹಿರಣ್ಯರೇತಾಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವಮೇವ
ತ್ವಂ ಸ್ತ್ರೀ ಪುಮಾಂಸ್ತ್ವಂ ಚ ನಪುಂಸಕಂ ಚ।
ಬಾಲೋ ಯುವಾ ಸ್ಥವಿರೋ ಜೀರ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಸ್ತ್ವಂ
ನಾಗೇಂದ್ರ ಶಕ್ರಸ್ತ್ವಂ ವಿಶ್ವಕೃದ್ವಿಶ್ವಕರ್ತಾ॥ 12-290-162 (77076)
ವಿಶ್ವಕೃದ್ವಿಶ್ವಕೃತಾಂ ವರೇಣ್ಯಸ್ತ್ವಂ ವಿಶ್ವಬಾಹೋ
ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ।
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಚಕ್ಷುಷೀ ತೇ ಹೃದಯಂ ಚ ಪಿತಾಮಹಃ। 12-290-163 (77077)
ಮಹೋದಧಿಃ ಸರಸ್ವತೀ ವಾಗ್ಬಲಮನಲೋಽ
ನಿಲಃ ಅಹೋರಾತ್ರಂ ನಿಮೇಷೋನ್ಮೇಷಕರ್ಮಾ॥ 12-290-164 (77078)
ನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನ ಚ ಗೋವಿಂದಃ ಪೌರಾಣಾ ಋಷಯೋ ನ ತೇ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ವೇದಿತುಂ ಶಕ್ತಾ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ತೇ ಶಿವ॥ 12-290-165 (77079)
ಯಾ ಮೂರ್ತಯಃ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಾಸ್ತೇ ನ ಮಹ್ಯಂ ಯಾಂತಿ ದರ್ಶನಂ।
ತ್ರಾಹಿ ಮಾಂ ಸತತಂ ರಕ್ಷ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಮಿವೌರಸಂ॥ 12-290-166 (77080)
ರಕ್ಷ ಮಾಂ ರಕ್ಷಣೀಯೋಽಹಂ ತವಾನಘ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಭಕ್ತಾನುಕಂಪೀ ಭಗವಾನ್ಭಕ್ತಶ್ಚಾಹಂ ಸದಾ ತ್ವಯಿ॥ 12-290-167 (77081)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಾಣ್ಯನೇಕಾಪಿ ಪುಂಸಾಮಾವೃತ್ಯ ದುರ್ದೃಶಃ।
ತಿಷ್ಠತ್ಯೇಕಃ ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಸ ಮೇ ಗೋಪ್ತಾಽಸ್ತು ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-290-168 (77082)
ಯಂ ವಿನಿದ್ರಾ ಜಿತಶ್ವಾಸಾಃ ಸತ್ವಸ್ಥಾಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಜ್ಯೋತಿಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಯುಂಜಾನಾಸ್ತಸ್ಮೈ ಯೋಗಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-290-169 (77083)
ಜಟಿಲೇ ದಂಡಿನೇ ನಿತ್ಯಂ ಲಂಬೋದರಶರೀರಿಣೇ।
ಕಮಂಡಲುನಿಷಂಗಾಯ ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-290-170 (77084)
ಯಸ್ಯ ಕೇಶೇಷು ಜೀಮೂತಾ ನದ್ಯಃ ಸರ್ವಾಂಗಸಂಧಿಷು।
ಕುಕ್ಷೌ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚತ್ವಾರಸ್ತಸ್ಮೈ ತೋಯಾತ್ಮನೇ ನಮಃ॥ 12-290-171 (77085)
ಸಂಭಕ್ಷ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಯುಗಾಂತೇ ಪರ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಯಃ ಶೇತೇ ಜಲಮಧ್ಯಸ್ಥಸ್ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇಽಂಬುಶಾಯಿನಂ॥ 12-290-172 (77086)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ವದನಂ ರಾಹೋರ್ಯಃ ಸೋಮಂ ಪಿಬತೇ ನಿಶಿ।
ಗ್ರಸತ್ಯರ್ಕಂ ಚ ಸ್ವರ್ಭಾನುರ್ಭೂತ್ವಾ ಮಾಂ ಸೋಽಭಿರಕ್ಷತು॥ 12-290-173 (77087)
ಯೇ ಚಾನುಪತಿತಾ ಗರ್ಭಾ ಯಥಾ ಭಾಗಾನುಪಾಸತೇ।
ನಮಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಧಾ ಸ್ವಾಹಾ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತು ಮುದಂ ತು ತೇ॥ 12-290-174 (77088)
ಯೇಽಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಾಃ ಪುರುಷಾ ದೇಹಸ್ಥಾಃ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ರಕ್ಷಂತು ತೇ ಹಿ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಚಾಪ್ಯಾಯಯಂತು ಮಾಂ॥ 12-290-175 (77089)
ಯೇನ ರೋದಂತಿ ದೇಹಸ್ಥಾ ದೇಹಿನೋ ರೋದಯಂತಿ ಚ।
ಹರ್ಷಯಂತಿ ನ ಹೃಷ್ಯಂತಿ ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋಽಸ್ತು ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-290-176 (77090)
ಯೇ ನದೀಷು ಸಮುದ್ರೇಷು ಪರ್ವತೇಷು ಗುಹಾಸು ಚ।
ವೃಕ್ಷಮೂಲೇಷು ಗೋಷ್ಠೇಷು ಕಾಂತಾರೇ ಗಹನೇಷು ಚ॥ 12-290-177 (77091)
ಚತುಷ್ಪಥೇಷು ರಥ್ಯಾಸು ಚತ್ವರೇಷು ತಟೇಷು ಚ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಶಾಲಾಸು ಜೀರ್ಣೋದ್ಯಾನಾಲಯೇಷು ಚ॥ 12-290-178 (77092)
ಯೇಷು ಪಂಚಸು ಭೂತೇಷು ದಿಶಾಸು ವಿದಿಶಾಸು ಚ।
ಚಂದ್ರಾರ್ಕಯೋರ್ಮಧ್ಯಗತಾ ಯೇ ಚ ಚಂದ್ರಾರ್ಕರಶ್ಮಿಷು॥ 12-290-179 (77093)
ರಸಾತಲಗತಾ ಯೇ ಚ ಯೇ ಚ ತಸ್ಮೈ ಪರಂ ಗತಾಃ।
ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋಸ್ತು ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-290-180 (77094)
ಯೇಷಾಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ ಸಂಖ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ರುಪಮೇವ ಚ।
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಗುಣಾ ರುದ್ರಾ ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋಸ್ತು ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-290-181 (77095)
ಸರ್ವಭೂತಕರೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಭೂತಪತಿರ್ಹರಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾಂತರಾತ್ಮಾ ಚ ತೇನ ತ್ವಂ ನ ನಿಮಂತ್ರಿತಃ॥ 12-290-182 (77096)
ತ್ವಮೇವ ಹೀಜ್ಯಸೇ ಯಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ಞೈರ್ವಿವಿಧದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ತ್ವಮೇವ ಕರ್ತಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ತೇನ ತ್ವಂ ನ ನಿಮಂತ್ರಿತಃ॥ 12-290-183 (77097)
ಅಥವಾ ಮಾಯಯಾ ದೇವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯಾ ತವ ಮೋಹಿತಃ।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ವಾಽಪಿ ತೇನ ತ್ವಂ ನ ನಿಮಂತ್ರಿತಃ॥ 12-290-184 (77098)
ಪ್ರಸೀದ ಮಮ ಭದ್ರಂ ತೇ ಭವ ಭಾವಗತಸ್ಯ ಮೇ।
ತ್ವಯಿ ಮೇ ಹೃದಯಂ ದೇವ ತ್ವಯಿ ಬುದ್ಧಿರ್ಮನಸ್ತ್ವಯಿ॥ 12-290-185 (77099)
ಸ್ತುತ್ವೈವಂ ಸ ಮಹಾದೇವಂ ವಿರರಾಮ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಭಗವಾನಪಿ ಸುಪ್ರೀತಃ ಪುನರ್ದಕ್ಷಮಭಾಷತ॥ 12-290-186 (77100)
ಪರಿತುಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ತೇ ದಕ್ಷ ಸ್ತವೇನಾನೇನ ಸುವ್ರತ।
ಬಹುನಾತ್ರ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಮತ್ಸಮೀಪೇ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-290-187 (77101)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ವಾಜಪೇಯಶತಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಜಾಪತೇ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಫಲಭಾಗೀ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-290-188 (77102)
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಲೋಕಸ್ಯಾಧಿಪತಿರ್ಭವಃ।
ಆಶ್ವಾಸನಕರಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿದ್ವಾಕ್ಯಸಂಮಿತಂ॥ 12-290-189 (77103)
ದಕ್ಷ ದಕ್ಷ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಮನ್ಯುರ್ವಿಘ್ನಮಿಮಂ ಪ್ರತಿ।
ಅಹಂ ಯಜ್ಞಹರಸ್ತುಭ್ಯಂ ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾತನಂ॥ 12-290-190 (77104)
ಭೂಯಶ್ಚ ತೇ ವರಂ ದದ್ಮಿ ತಂ ತ್ವಂ ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಸುವ್ರತ।
ಪ್ರಸನ್ನವದನೋ ಭೂತ್ವಾ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 12-290-191 (77105)
ವೇದಾತ್ಷಡಂಗಾದುದ್ಧೃತ್ಯ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾಚ್ಚ ಯುಕ್ತಿತಃ।
ತಪಃ ಸುತಪ್ತಂ ವಿಪುಲಂ ದುಶ್ಚರಂ ದೇವದಾನವೈಃ॥ 12-290-192 (77106)
ಅಪೂರ್ವಂ ಸರ್ವತೋಭದ್ರಂ ಸರ್ವತೋಮುಖಮವ್ಯಯಂ।
ಅಬ್ದೈರ್ದಶಾಹಸಂಯುಕ್ತಂ ಗೂಢಮಪ್ರಾಜ್ಞನಿಂದಿತಂ॥ 12-290-193 (77107)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಕೃತೈರ್ಧರ್ಮೈರ್ವಿಪರೀತಂ ಕ್ವಚಿತ್ಸಮಂ।
ಗತಾಂತೈರಧ್ಯವಸಿತಮತ್ಯಾಶ್ರಮಮಿದಂ ವ್ರತಂ॥ 12-290-194 (77108)
ಮಯಾ ಪಾಶುಪತಂ ದಕ್ಷ ಶುಭಮುತ್ಪಾದಿತಂ ಪುರಾ।
ತಸ್ಯ ಚೀರ್ಣಸ್ಯ ತತ್ಸಂಯಕ್ಫಲಂ ಭವತಿ ಪುಷ್ಕಲಂ॥ 12-290-195 (77109)
ತಚ್ಚಾಸ್ತು ತೇ ಮಹಾಭಾಗ ತ್ಯಜ್ಯತಾಂ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಃ ಸಪತ್ನೀಕಃ ಸಹಾನುಗಃ।
ಅದರ್ಶನಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ದಕ್ಷಸ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ॥ 12-290-196 (77110)
ದಕ್ಷಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸ್ತವಮಿಮಂ ಕೀರ್ತಯೇದ್ಯಃ ಶೃಣೋತಿ ವಾ।
ನಾಶುಭಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಿಂಚಿದ್ದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-290-197 (77111)
ಯಥಾ ಸರ್ವೇಷು ದೇವೇಷು ವರಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾಂಛಿವಃ।
ತಥಾ ಸ್ತವೋ ವರಿಷ್ಠೋಽಯಂ ಸ್ತವಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಮಿತಃ॥ 12-290-198 (77112)
ಯಶೋರಾಜ್ಯಸುಖೈಶ್ವರ್ಯಕಾಮಾರ್ಥಧನಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಶ್ರೋತವ್ಯೋ ಭಕ್ತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿದ್ಯಾಕಾಮೈಶ್ಚ ಯತ್ನತಃ॥ 12-290-199 (77113)
ವ್ಯಾಧಿತೋ ದುಃಖಿತೋ ದೀನಶ್ಚೋರಗ್ರಸ್ತೋ ಭಯಾರ್ದಿತಃ।
ರಾಜಕಾರ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತೋ ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್॥ 12-290-200 (77114)
ಅನೇನೈವ ತು ದೇಹೇನ ಗಣಾನಾಂ ಸಮತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ತೇಜಸಾ ಯಶಸಾ ಚೈವ ಯುಕ್ತೋ ಭವತಿ ನಿರ್ಮಲಃ॥ 12-290-201 (77115)
ನ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪಿಶಾಚಾ ವಾ ನ ಭೂತಾ ನ ವಿನಾಯಕಾಃ।
ವಿಘ್ನಂ ಕುರ್ಯುರ್ಗೃಹೇ ತಸ್ಯ ಯತ್ರಾಯಂ ಪಠ್ಯತೇ ಸ್ತವಃ॥ 12-290-202 (77116)
ಶೃಣುಯಾಚ್ಚೈವ ಯಾ ನಾರೀ ತದ್ಭಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣೀ।
ಪಿತೃಪಕ್ಷೇ ಮಾತೃಪಕ್ಷೇ ಪೂಜ್ಯಾ ಭವತಿ ದೇವವತ್॥ 12-290-203 (77117)
ಶೃಣುಯಾದ್ಯಃ ಸ್ತವಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕೀರ್ತಯೇದ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಿದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ॥ 12-290-204 (77118)
ಮನಸಾ ಚಿಂತಿತಂ ಯಚ್ಚ ಯಚ್ಚ ವಾಚಾಽನುಕೀರ್ತಿತಂ।
ಸರ್ವಂ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಸ್ತವಸ್ಯಾಸ್ಯಾನುಕೀರ್ತನಾಂ॥ 12-290-205 (77119)
ದೇವಸ್ಯ ಚ ಗುಹಸ್ಯಾಪಿ ದೇವ್ಯಾ ನಂದೀಶ್ವರಸ್ಯ ಚ।
ಬಲಿಂ ಸುವಿಹಿತಂ ಕೃತ್ವಾ ದಮೇನ ನಿಯಮೇನ ಚ॥ 12-290-206 (77120)
ತತಸ್ತು ಯುಕ್ತೋ ಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ನಾಮಾನ್ಯಾಶು ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಈಪ್ಸಿತಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಸೋರ್ಥಾನ್ಭೋಗಾನ್ಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಮಾನವಃ॥ 12-290-207 (77121)
ಮೃತಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನೋತಿ ತಿರ್ಯಕ್ಷು ಚ ನ ಜಾಯತೇ।
ಇತ್ಯಾಹ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಪರಾಶರಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ ॥ 12-290-208 (77122)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 290॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-290-12 ವಧಂ ಚ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಾ ವೈ ಕಿಂತು ಕಾಲಸ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-24 ಕ್ಷುಭಿತೋ ಹ್ಯುವಾಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-28 ಯಂ ದದಾಮಿ ವರಾರೋಹೇ ಯೋಗಾರ್ಥೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-41 ಪ್ರಹರಂತ್ಯಧ್ವರೇ ಘೋರಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-47 ಕ್ಷೋಭಯಂತ್ಯಶುಭೈರ್ವಕೈರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-62 ಯಜ್ಞಘಾತವಿನಿರ್ಘಾತೈಃ ಶಿವಾಶತನಿನಾದಿತೈರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-63 ವಕಸ್ಥಾನೇನ ಪದ್ಮಾಸನಾಪರಪರ್ಯಾಯೇಣ ಯೋಗಾಸನೇನ॥ 12-290-69 ತೃಣೀಕೃತಾಪವಿದ್ಧಂ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-78 ಸ್ವಮಿವ ಯೇಮಿರೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-84 ನಮಶ್ಚಂಡಾಯ ಮುಣ಼್ಡಾಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-85 ಶುದ್ಧಾಯಾತ್ಮಕೃತಾಯ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-90 ಮಹಾಮಾತ್ರಾಯ ಮಂತ್ರಾಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-97 ಬಹುಜಿಹ್ವಾಯ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-98 ಕ್ರಿಡಕ್ರಿಡಾಯ ಚಣ಼್ಡಾಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-103 ನಮಶ್ಚಂಡಿಕದಂಡಾಯ ಚಂಡಾಯಾದನ್ಡದಣ಼್ಡಿನೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-104 ಸಹಸ್ರಧಾತುಚಂಡಾಯ ರುಣ಼್ಡಮಾಲಾಪ್ರಿಯಾಯ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-109 ಬಾಲಸೂರ್ಯಧರಾಯ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-110 ಬಾಲಾತುರಾಣಾಂ ಗೋಪಾಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-114 ಸಾಂಖ್ಯಾಯ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-290-116 ಈಶಾನಬ್ರಹ್ಮಸಂಭೂತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 291
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.291. ಅಧ್ಯಾಯಃ 291
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-291-0 (77123)
* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-291-0x (6423)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ನಾಮ ಯದಿದಂ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ಯದಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಯತಶ್ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-291-1 (77124)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-291-2x (6424)
ಸರ್ವಜ್ಞಾನಂ ಪರಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ತದ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ತಾತ ತಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಶೃಣು॥ 12-291-2 (77125)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 12-291-3 (77126)
ಸ ತೇಷಾಂ ಗುಣಸಂಘಾತಃ ಶರೀರಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸತತಂ ಹಿ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಗುಣಾಸ್ತೇ ಪ್ರಭವಂತಿ ಚ॥ 12-291-4 (77127)
ತತಃ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ತಾನಿ ಯಾಂತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತೇಭ್ಯ ಊರ್ಮಯಃ ಸಾಗರೇ ಯಥಾ॥ 12-291-5 (77128)
ಪ್ರಸಾರಯಿತ್ವೇಹಾಂಗಾನಿ ಕೂರ್ಮಃ ಸಂಹರತೇ ಯಥಾ।
ತದ್ವದ್ಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಮಲ್ಪೀಯಾಂಸಿ ಸ್ಥವೀಯಸಾಂ॥ 12-291-6 (77129)
ಆಕಾಶಾತ್ಖಲು ಯೋ ಘೋಷಃ ಸಂಘಾತಸ್ತು ಮಹೀಗುಣಃ।
ವಾಯೋಃ ಪ್ರಾಣೋ ರಸಸ್ತ್ವದ್ಭ್ಯೋ ರೂಪಂ ತೇಜಸ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-291-7 (77130)
ಇತ್ಯೇತನ್ಮಯಮೇವೈತತ್ಸರ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಪ್ರಲಯೇ ಚ ತಮಭ್ಯೇತಿ ತಸ್ಮಾದುದ್ದಿಶ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 12-291-8 (77131)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚೈವ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಭೂತಕೃತ್।
ವಿಷಯಾನ್ಕಲ್ಪಯಾಮಾಸ ಯಸ್ಮಿನ್ಯದನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-291-9 (77132)
ಶಬ್ದಶ್ರೋತ್ರೇ ತಥಾ ಖಾನಿ ತ್ರಯಮಾಕಾಶಯೋನಿಜಂ।
ರಸಃ ಸ್ನೇಹಶ್ಚ ಜಿಹ್ವಾ ಚ ಅಪಾಮೇತೇ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-291-10 (77133)
ರೂಪಂ ಚಕ್ಷುರ್ವಿಪಾಕಶ್ಚ ತ್ರಿವಿಧಂ ಜ್ಯೋತಿರೂಚ್ಯತೇ।
ಘ್ರೇಯಂ ಘ್ರಾಣಂ ಶರೀರಂ ಚ ಏತೇ ಭೂಮಿಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-291-11 (77134)
ಪ್ರಾಣಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ಚೇಷ್ಟಾ ಚ ವಾಯೋರೇತೇ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಇತಿ ಸರ್ವಗುಣಾ ರಾಜನ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಾಃ॥ 12-291-12 (77135)
ಸತ್ತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಃ ಕಾಲಃ ಕರ್ಮ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಮನಃ ಷಷ್ಠಾನಿ ಚೈತೇಷು ಈಶ್ವರಃ ಸಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-291-13 (77136)
ಯದೂರ್ಧ್ವಪಾದತಲಯೋರವಾಡ್ಯೂರ್ಧ್ನಶ್ಚ ಪಶ್ಯಸಿ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕೃತ್ಸ್ನೇಯಂ ವರ್ತತೇ ಬುದ್ಧಿರಂತರೇ॥ 12-291-14 (77137)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ನರೇ ಪಂಚ ಷಷ್ಠಂ ತು ಮನ ಉಚ್ಯತೇ।
ಸಪ್ತಮೀಂ ಬುದ್ಧಿಮೇವಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪುನರಷ್ಟಮಃ॥ 12-291-15 (77138)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಕರ್ತಾ ಚ ವಿಚೇತವ್ಯಾನಿ ಭಾಗಶಃ।
ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತೈವ ತೇಽಪಿ ಭಾವಾಸ್ತದಾಶ್ರಯಾಃ॥ 12-291-16 (77139)
ಚಕ್ಷುರಾಲೋಚನಾಯೈವ ಸಂಶಯಂ ಕುರುತೇ ಮನಃ।
ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯವಸಾನಾಯ ಸಾಕ್ಷೀ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-291-17 (77140)
ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಶ್ಚೇತಿ ಕಾಲಃ ಕರ್ಮ ಚ ಭಾರತ।
ಗುಣೈರ್ನೇನೀಯತೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿರೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಮನಃ ಷಷ್ಠಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಬುದ್ಧ್ಯಭಾವೇ ಕುತೋ ಗುಣಾಃ॥ 12-291-18 (77141)
ಯೇನ ಪಶ್ಯತಿ ತಚ್ಚಕ್ಷುಃ ಶೃಣ್ವತೀ ಶ್ರೋತ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಜಿಘ್ರತೀ ಭವತಿ ಘ್ರಾಣಂ ರಸತೀ ರಸನಾ ರಸಾನ್॥ 12-291-19 (77142)
ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಸ್ಪರ್ಶತೀ ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಕ್ರಿಯತೇಽಸಕೃತ್।
ಯದಾ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ತದಾ ಭವತಿ ಸಾ ಮನಃ॥ 12-291-20 (77143)
ಅಧಿಷ್ಠಾನಾನಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಹಿ ಪೃಥಗೇತಾನಿ ಪಂಚಧಾ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀತಿ ತಾನ್ಯಾಹುಸ್ತೇಷು ದುಷ್ಟೇಷು ದುಷ್ಯತಿ॥ 12-291-21 (77144)
ಪುರುಷೇ ತಿಷ್ಠತೀ ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ರಿಷು ಭಾವೇಷು ವರ್ತತೇ।
ಕದಾಚಿಲ್ಲಭತೇ ಪ್ರೀತಿಂ ಕದಾಚಿದಪಿ ಶೋಚತಿ॥ 12-291-22 (77145)
ನ ಸುಖೇನ ನ ದುಃಖೇನ ಕದಾಚಿದಪಿ ವರ್ತತೇ।
ಸೇಯಂ ಭಾವಾತ್ಮಿಕಾ ಭಾವಾಂಸ್ತ್ರೀನೇತಾನ್ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-291-23 (77146)
ಸರಿತಾಂ ಸಾಗರೋ ಭರ್ತಾ ಯಥಾ ವೇಲಾಮಿವೋರ್ಮಿಮಾನ್।
ಇತಿ ಭಾವಗತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಭಾವೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-291-24 (77147)
ಪ್ರವರ್ತಮಾನಂ ತು ರಜಸ್ತದ್ಭಾವೇನಾನುರ್ತತೇ।
ಪ್ರಹರ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿರಾನಂದಃ ಸುಖಂ ಸಂಶಾಂತಚಿತ್ತತಾ॥ 12-291-25 (77148)
ಕಥಂಚಿದುಪಪದ್ಯಂತೇ ಪುರುಷೇ ಸಾತ್ವಿಕಾ ಗುಣಾಃ।
ಪಿರದಾಹಸ್ತಥಾ ಶೋಕಃ ಸಂತಾಪೋಽಪೂರ್ತಿರಕ್ಷಮಾ॥ 12-291-26 (77149)
ಲಿಂಗಾನಿ ರಜಸಸ್ತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹೇತ್ವಹೇತುಭಿಃ।
ಅವಿದ್ಯಾ ರಾಗಮೋಹೌ ಚ ಪ್ರಮಾದಃ ಸ್ತಬ್ಧತಾ ಭಯಂ॥ 12-291-27 (77150)
ಅಸಮೃದ್ಧಿಸ್ತಥಾ ದೈನ್ಯಂ ಪ್ರಮೋಹಃ ಸ್ವಪ್ನತಂದ್ರಿತಾ।
ಕಥಂಚಿದುಪವರ್ತಂತೇ ವಿವಿಧಾಸ್ತಾಮಸಾ ಗುಣಾಃ॥ 12-291-28 (77151)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ವರ್ತತೇ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಭಾವ ಇತ್ಯುಪೇಕ್ಷೇತ ತತ್ತಥಾ॥ 12-291-29 (77152)
ಅಥ ಯದ್ದುಃಖಸಂಯುಕ್ತಮಪ್ರೀತಿಕರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ರಜ ಇತ್ಯೇವ ತದಸಂರಭ್ಯ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-291-30 (77153)
ಅಥ ಯನ್ಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ತಮಸ್ತದುಪಧಾರಯೇತ್॥ 12-291-31 (77154)
ಇತಿ ಬುದ್ಧಿಗತೀಃ ಸರ್ವಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ಯಾವತೀರಿಹ।
ಏತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಃ ಕಿಮನ್ಯದ್ಬುದ್ಧಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-291-32 (77155)
ಸತ್ವಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರೇತದಂತರಂ ವಿದ್ಧಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಯೋಃ।
ಸೃಜತೇಽತ್ರ ಗುಣಾನೇಕ ಏಕೋ ನ ಸೃಜತೇ ಗುಣಾನ್॥ 12-291-33 (77156)
ಪೃಥಗ್ಭೂತೌ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ತು ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೌ ಚ ಸರ್ವದಾ।
ಯಥಾ ಮತ್ಸ್ಯೋಽದ್ಭಿರನ್ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೋ ಭವೇತ್ತಥಾ॥ 12-291-34 (77157)
ನ ಗುಣಾ ವಿದುರಾತ್ಮಾನಂ ಸ ಗುಣಾನ್ವೇದ ಸರ್ವತಃ।
ಪರಿದ್ರಷ್ಟಾ ಗುಣಾನಾಂ ತು ಸಂಸ್ರಷ್ಟಾ ಮನ್ಯತೇ ಯಥಾ॥ 12-291-35 (77158)
ಆಶ್ರಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ವಸ್ಯ ಗುಣಸರ್ಗೇಣ ಚೇತನಾ।
ಸತ್ವಮಸ್ಯ ಸೃಜಂತ್ಯನ್ಯೇ ಗುಣಾನ್ವೇದ ಕದಾಚನ॥ 12-291-36 (77159)
ಸೃಜತೇ ಹಿ ಗುಣಾನ್ಸತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಪರಿಪಶ್ಯತಿ।
ಸಂಪ್ರಯೋಗಸ್ತಯೋರೇಷ ಸತ್ವಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಧ್ರುವಃ॥ 12-291-37 (77160)
ಇಂದ್ರಿಯೈಸ್ತು ಪ್ರದೀಪಾರ್ಥಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಬುದ್ಧಿರಂತರಾ।
ನಿಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಭಿರಜಾನದ್ಭಿರಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರದೀಪವತ್॥ 12-291-38 (77161)
ಏವಂ ಸ್ವಭಾವಮೇವೈತತ್ತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ವಿಹರನ್ನರಃ।
ಅಶೋಚನ್ನಪ್ರಹೃಷ್ಯಂಶ್ಚ ಸ ವೈ ವಿಗತಮತ್ಸರಃ॥ 12-291-39 (77162)
ಸ್ವಭಾವಸಿದ್ಧಮೇವೈತದ್ಯದಿಮಾನ್ಸೃಜತೇ ಗುಣಾನ್।
ಊರ್ಣನಾಭಿರ್ಯಥಾ ಸೂತ್ರಂ ವಿಜ್ಞೇಯಾಸ್ತಂತುವದ್ಗುಣಾಃ॥ 12-291-40 (77163)
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತಾ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ನೋಪಲಭ್ಯತೇ।
ಏವಮೇಕೇ ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ನಿವೃತ್ತಿರಿತಿ ಚಾಪರೇ॥ 12-291-41 (77164)
ಇತೀದಂ ಹೃದಯಗ್ರಂಥಿಂ ಬುದ್ಧಿಚಿಂತಾಮಯಂ ದೃಢಂ।
ವಿಮುಚ್ಯ ಸುಖಮಾಸೀತ ವಿಶೋಕಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ॥ 12-291-42 (77165)
ತಾಂಯೇಯುಃ ಪ್ರಚ್ಯುತಾಃ ಪೃಥ್ವೀಂ ಮೋಹಪೂರ್ಣಾಂ ನದೀಂ ನರಾಃ।
ಯಥಾ ಗಾಧಮವಿದ್ವಾಂಸೋ ಬುದ್ಧಿಯೋಗಮಯಂ ತಥಾ॥ 12-291-43 (77166)
ನೈವ ತಾಂಯಂತಿ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಪ್ಲವಂತಃ ಪಾರಮಂಭಸಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿದುಷೋ ಧೀರಾ ಜ್ಞಾನಂ ತು ಪರಮಂ ಪ್ಲವಃ॥ 12-291-44 (77167)
ನ ಭವತಿ ವಿದುಷಾಂ ಮಹದ್ಭಯಂ
ಯದವಿದುಷಾಂ ಸುಮಹದ್ಭಯಂ ಭವೇತ್।
ನ ಹಿ ಗತಿರಧಿಕಾಽಸ್ತಿ ಕಸ್ಯಚಿ
ತ್ಸಕೃದುಪದರ್ಶಯತೀಹ ತುಲ್ಯತಾಂ॥ 12-291-45 (77168)
ಯತ್ಕರೋತಿ ಬಹುದೋಷಮೇಕತ
ಸ್ತಚ್ಚ ದೂಷಯತಿ ಯತ್ಪುರಾ ಕೃತಂ।
ನಾಪ್ರಿಯಂ ತದುಭಯಂ ಕರೋತ್ಯಸೌ
ಯಚ್ಚ ದೂಷಯತಿ ಯತ್ಕರೋತಿ ಚ॥ ॥ 12-291-46 (77169)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 291॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* 192 ತಮಾಧ್ಯಾಯತಯಾ ಪೂರ್ವಂ ವಿದ್ಯಮಾನ ಏವಾಯಮಧ್ಯಾಯಃ ಖ. ಧ. ಝ. ಪುಸ್ತಕೇಷು ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್ಪಾಠಭೇದೇನ ಪುನರಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ ನ ದೃಶ್ಯತೇ ಚ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಬಹುಕೋಶೇಷು।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 292
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.292. ಅಧ್ಯಾಯಃ 292
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ದುಃಖಾದಿನಿವರ್ತಕತ್ವಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಸಮಂಗಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-292-0 (77170)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-292-0x (6425)
ಶೋಕಾದ್ದುಃಖಾಚ್ಚ ಮೃತ್ಯೋಶ್ಚ ತ್ರಸಂತೇ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸದಾ।
ಉಭಯಂ ನೋ ಯಥಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-292-1 (77171)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-292-2x (6426)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಸಮಂಗಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 12-292-2 (77172)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-292-3x (6427)
ಉರಸೇವ ಪ್ರಣಮಸೇ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ತರಸೀವ ಚ।
ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ವಿಶೋಕ ಇವ ಲಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-292-3 (77173)
ಉದ್ವೇಗಂ ನ ಹಿ ತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ಲಕ್ಷಯೇ।
ನಿತ್ಯತೃಪ್ತ ಇವ ಸ್ವಸ್ಥೋ ಬಾಲವಚ್ಚ ವಿಚೇಷ್ಟಸೇ॥ 12-292-4 (77174)
ಸಮಂಗ ಉವಾಚ। 12-292-5x (6428)
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ನಾರದ।
ತೇಷಾಂ ತತ್ತ್ವಾನಿ ಜಾನಾಮಿ ತತೋ ನ ವಿಮನಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-292-5 (77175)
ಉಪಕ್ರಮಾನಹಂ ವೇದ ಪುನರೇವ ಫಲೋದಯಾನ್।
ಲೋಕೇ ಫಲಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ತತೋ ನ ವಿಮನಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-292-6 (77176)
ಅನಾಥಾಶ್ಚಾಪ್ರತಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಗತಿಮಂತಶ್ಚ ನಾರದ।
ಅಂಧಾ ಜಡಾಶ್ಚ ಜೀವಂತಿ ಪಶ್ಯಾಸ್ಮಾನಪಿ ಜೀವತಃ॥ 12-292-7 (77177)
ವಿಹಿತೇನೈವ ಜೀವಂತಿ ಅರೋಗಾಂಗಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ಬಲವಂತೋಽಬಲಾಶ್ಚೈವ ತದ್ವದಸ್ಮಾನ್ಸಭಾಜಯ॥ 12-292-8 (77178)
ಸಹಸ್ರಿಣೋಽಪಿ ಜೀವಂತಿ ಜೀವಂತಿ ಶತಿನಸ್ತಥಾ।
ಶಾಕೇನ ಚಾನ್ಯೇ ಜೀವಂತಿ ಪಶ್ಯಾಸ್ಮಾನಪಿ ಜೀವತಃ॥ 12-292-9 (77179)
ಯದಾ ನ ಶೋಚೇಮಹಿ ಕಿಂ ನು ನಃ ಸ್ಯಾ
ದ್ಧರ್ಮೇಣ ವಾ ನಾರದ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ಕೃತಾಂತವಶ್ಯಾನಿ ಯದಾ ಸುಖಾನಿ
ದುಃಖಾನಿ ವಾ ಯನ್ನ ವಿಧರ್ಷಯಂತಿ॥ 12-292-10 (77180)
ಯಸ್ಮೈ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಕಥಯಂತೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ
ಪ್ರಜ್ಞಾಮೂಲಂ ಹೀಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಸಾದಃ।
ಮುಹ್ಯಂತಿ ಶೋಚಂತಿ ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ
ಪ್ರಜ್ಞಾಲಾಭೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೂಢೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ॥ 12-292-11 (77181)
ಮೂಢಸ್ಯ ದರ್ಪಃ ಸ ಪುನರ್ಮೋಹ ಏವ
ಮೂಢಸ್ಯ ನಾಯಂ ನ ಪರೋಽಸ್ತಿ ಲೋಕಃ।
ನ ಹ್ಯೇವ ದುಃಖಾನಿ ಸದಾ ಭವಂತಿ
ಸುಖಸ್ಯ ವಾ ನಿತ್ಯಶೋ ಲಾಭ ಏವ॥ 12-292-12 (77182)
ಭಾವಾತ್ಮಕಂ ಸಂಪರಿವರ್ತಮಾನಂ
ನ ಮಾದೃಶಃ ಸಂಜ್ವರಂ ಜಾತು ಕುರ್ಯಾತ್।
ಇಷ್ಟಾನ್ಭೋಗಾನ್ನಾನುರುಧ್ಯೇತ್ಸುಖಂ ವಾ
ನ ಚಿಂತಯೇದ್ದುಃಖಮಭ್ಯಾಗತಂ ವಾ॥ 12-292-13 (77183)
ಸಮಾಹಿತೋ ನ ಸ್ಪೃಹಯೇತ್ಪರೇಷಾಂ
ನಾನಾಗತಂ ಚಾಭಿನಂದೇಚ್ಚ ಲಾಭಂ।
ನ ಚಾಪಿ ಹೃಷ್ಯೇದ್ವಿಪುಲೇಽರ್ಥಲಾಭೇ
ತಥಾಽರ್ಥನಾಶೇ ಚ ನ ವೈ ವಿಷೀದೇತ್॥ 12-292-14 (77184)
ನ ಬಾಂಧವಾ ನ ಚ ವಿತ್ತಂ ನ ಕೌಲ್ಯಂ
ನ ಚ ಶ್ರುತಂ ನ ಚ ಮಂತ್ರಾ ನ ವೀರ್ಯಂ।
ದುಃಖಾಂತ್ರಾತುಂ ಸರ್ವ ಏವೋತ್ಸಹಂತೇ
ಪರತ್ರ ಶೀಲೇನ ತು ಯಾಂತಿ ಶಾಂತಿಂ॥ 12-292-15 (77185)
ನಾಸ್ತಿ ಬುದ್ಧಿರಯುಕ್ತಸ್ಯ ನಾಯೋಗಾದ್ವಿಂದತೇ ಸುಖಂ।
ಧೃತಿಶ್ಚ ದುಃಖತ್ಯಾಗಶ್ಚೇತ್ಯುಭಯಂ ತು ಸುಖಂ ನೃಪ॥ 12-292-16 (77186)
ಪ್ರಿಯಂ ಹಿ ಹರ್ಷಜನನಂ ಹರ್ಷ ಉತ್ಸೇಕವರ್ಧನಃ।
ಉತ್ಸೇಕೋ ನರಕಾಯೈವ ತಸ್ಮಾತ್ತಾನ್ಸಂತ್ಯಜಾಂಯಹಂ॥ 12-292-17 (77187)
ಏತಾಞ್ಶೋಕಭಯೋತ್ಸೇಕಾನ್ಮೋಹನಾನ್ಸುಖದುಃಖಯೋಃ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಾಕ್ಷಿವಲ್ಲೋಕೇ ದೇಹಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿಚೇಷ್ಟನಾತ್॥ 12-292-18 (77188)
ಅರ್ಥಕಾಮೌ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ವಿಶೋಕೋ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ತೃಷ್ಣಾಮೋಹೌ ತು ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಚರಾಮಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ॥ 12-292-19 (77189)
ನ ಚ ಮೃತ್ಯೋರ್ನ ಚಾಧರ್ಮಾನ್ನ ಲೋಭಾನ್ನ ಕುತಶ್ಚನ।
ಪೀತಾಮೃತಸ್ಯೇವಾತ್ಯಂತಮಿಹ ವಾಮುತ್ರ ವಾ ಭಯಂ॥ 12-292-20 (77190)
ಏತದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಿಜಾನಾಮಿ ಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ತಪೋಽವ್ಯಯಂ।
ತೇನ ನಾರದ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಮಾಂ ಶೋಕಃ ಪ್ರಬಾಧತೇ॥ ॥ 12-292-21 (77191)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 292॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-292-8 ಪಶವೋಽಪಿ ಹಿ ಜೀವಂತೀತಿ ತದ್ವದಸ್ಮಾನ್ವಿಭಾವಯೇತಿ ಚ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-292-10 ದುಃಖಾನಿ ಚಾರ್ಥಂ ನ ವಿವರ್ಧಯಂತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-292-11 ಯತ್ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ಕಥಯಂತೇ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-292-16 ನಾಯೋಗೇ ವಿಂದತೇ ಸುಖಮಿತಿ। ಮತಿಃ ಸುಖಂ ಚ ಯೋಗಃ ಸ್ಯಾದುಭಯಂ ನ ಸುಖೋದಯಮಿತಿ ಚ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 293
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.293. ಅಧ್ಯಾಯಃ 293
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಾನಾಂ ಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-293-0 (77192)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-293-0x (6429)
ಅತತ್ತ್ವಜ್ಞಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಸಂತತಂ ಸಂಶಯಾತ್ಮನಃ।
ಅಕೃತವ್ಯವಸಾಯಸ್ಯ ಶ್ರೇಯೋ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-293-1 (77193)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-293-2x (6430)
ಗುರುಪೂಜಾ ಚ ಸತತಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಪರ್ಯುಪಾಸನಂ।
ಶ್ರವಣಂ ಚೈವ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ಕೂಟಸ್ಥಂ ಶ್ರೇಯ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-293-2 (77194)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗಾಲವಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ದೇವರ್ಷೇರ್ನಾರದಸ್ಯ ಚ॥ 12-293-3 (77195)
ವೀತಮೋಹಕ್ಲಮಂ ವಿಪ್ರಂ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮೋ ಯತಾನ್ಮಾನಂ ನಾರದಂ ಗಾಲವೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 12-293-4 (77196)
ಯೈಃ ಕೈಶ್ಚಿತ್ಸಂಮತೋ ಲೋಕೇ ಗುಣೈಶ್ಚ ಪುರುಷೋ ನೃಷು।
ಭವತ್ಯನಪಗಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನ್ಗುಣಾಂʼಲ್ಲಕ್ಷಯಾಮಹೇ॥ 12-293-5 (77197)
ಭವಾನೇವಂವಿಧೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಸಂಶಯಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಅಮೂಢಶ್ಚಿರಮೂಢಾನಾಂ ಲೋಕತತ್ತ್ವಮಜಾನತಾಂ॥ 12-293-6 (77198)
ಜ್ಞಾನೇ ಹ್ಯೇವಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಕಾರ್ಯಾಣಾಮವಿಶೇಷತಃ।
ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ನ ವ್ಯವಸ್ಯಾಮಸ್ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-293-7 (77199)
ಭಗವನ್ನಾಶ್ರಮಾಃ ಸರ್ವೇ ಪೃಥಗಾಚಾರದರ್ಶಿನಃ।
ಇದಂ ಶ್ರೇಯ ಇದಂ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಬೋಧಿತಾಃ॥ 12-293-8 (77200)
ತಾಂಸ್ತು ವಿಪ್ರಸ್ಥಿತಾನದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾಭಿನಂದಿನಃ।
ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರೈಃ ಪಿರತುಷ್ಟಾಶ್ಚ ಶ್ರೇಯೋ ನೋಪಲಭಾಮಹೇ॥ 12-293-9 (77201)
ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯದಿ ಭವೇದೇಕಂ ಶ್ರೇಯೋ ವ್ಯಕ್ತಂ ಭವೇತ್ತದಾ।
ಶಾಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಭೂಯಃ ಶ್ರೇಯೋ ಗುಹ್ಯಂ ಪ್ರವೇಶಿತಂ॥ 12-293-10 (77202)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾಚ್ಛ್ರೇಯೋ ಗಹನಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ।
ಬ್ರವೀತು ಭಗವಾಂಸ್ತನ್ಮೇ ಉಪಸನ್ನೋಸ್ಂಯಧೀಹಿ ಭೋ॥ 12-293-11 (77203)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-293-12x (6431)
ಆಶ್ರಮಾಸ್ತಾತ ಚತ್ವಾರೋ ಯಥಾ ಸಂಕಲ್ಪಿತಾಃ ಪೃಥಕ್।
ತಾನ್ಸರ್ವಾನನುಪಶ್ಯ ತ್ವಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯೈವ ಗಾಲವ॥ 12-293-12 (77204)
ತೇಷಾಂತೇಷಾಂ ತಥಾಹಿ ತ್ವಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ತತಸ್ತತಃ।
ನಾನಾರೂಪಂ ಗುಣೋದ್ದೇಶಂ ಪಶ್ಯ ವಿಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಪೃಥಕ್॥ 12-293-13 (77205)
ನ ಯಾಂತಿ ಚೈವ ತೇ ಸಂಯಗಭಿಪ್ರೇತಮಸಂಶಯಂ।
ಅನ್ಯೇಽಪಶ್ಯಂಸ್ತಥಾ ಸಂಯಗಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-293-14 (77206)
ಯತ್ತು ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಸಂಯಕ್ತಚ್ಚೈವಾಸಂಶಯಾತ್ಮಕಂ।
ಅನುಗ್ರಹಂ ಚ ಮಿತ್ರಾಣಾಮಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಚ ನಿಗ್ರಹಂ॥ 12-293-15 (77207)
ಸಂಗ್ರಹಂ ಚ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಶ್ರೇಯ ಆಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ನಿವೃತ್ತಿಃ ಕರ್ಮಣಃ ಪಾಪಾತ್ಸತತಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲತಾ॥ 12-293-16 (77208)
ಸದ್ಭಿಶ್ಚ ಸಮುದಾಚಾರಃ ಶ್ರೇಯ ಏತದಸಂಶಯಂ।
ಮಾರ್ದವಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವ್ಯವಹಾರೇಷು ಚಾರ್ಜವಂ॥ 12-293-17 (77209)
ವಾಕ್ಚೈವ ಮಧುರಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಶ್ರೇಯ ಏತದಸಂಶಯಂ।
ದೇವತಾಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ಸಂವಿಭಾಗೋಽತಿಥಿಷ್ವಪಿ॥ 12-293-18 (77210)
ಅಸಂತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಭೂತ್ಯಾನಾಂ ಶ್ರೇಯ ಏತದಸಂಶಯಂ।
ಸತ್ಯಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸತ್ಯಜ್ಞಾನಂ ತು ದುಷ್ಕರಂ॥ 12-293-19 (77211)
ಯದ್ಭೂತಹಿತಮತ್ಯಂತಮೇತತ್ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ಅಹಂಕಾರಸ್ಯ ಚ ತ್ಯಾಗಃ ಪ್ರಮಾದಸ್ಯ ಚ ನಿಗ್ರಹಃ॥ 12-293-20 (77212)
ಸಂತೋಷಶ್ಚೈಕಚರ್ಯಾ ಚ ಕೂಟಸ್ಥಂ ಶ್ರೇಯ ಉಚ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮೇಣ ವೇದಾಧ್ಯಯನಂ ವೇದಾಂಗಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-293-21 (77213)
ಜ್ಞಾನಾರ್ಥಾನಾಂ ಚ ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಶ್ರೇಯ ಏತದಸಂಶಯಂ।
ಶಬ್ದರೂಪರಸಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಸಹ ಗಂಧೇನ ಕೇವಲಾನ್॥ 12-293-22 (77214)
ನಾತ್ಯರ್ಥಮುಪಸೇವೇತ ಶ್ರೇಯಸೋರ್ಥೀ ಕಥಂಚನ॥ 12-293-23 (77215)
ನಕ್ತಂಚರ್ಯಾಂ ದಿವಾಸ್ವಪ್ನಮಾಲಸ್ಯಂ ಪೈಶುನಂ ಮದಂ।
ಅತಿಯೋಗಮಯೋಗಂ ಚ ಶ್ರೇಯಸೋರ್ಥೀ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್॥ 12-293-24 (77216)
ಆತ್ಮೋತ್ಕರ್ಷಂ ನ ಮಾರ್ಗೇತ ಪರೇಷಾಂ ಪರಿನಿಂದಯಾ।
ಸ್ವಗುಣೈರೇವ ಮಾರ್ಗೇತಿ ವಿಪ್ರಕರ್ಷಂ ಪೃಥಗ್ಜನಾತ್॥ 12-293-25 (77217)
ನಿರ್ಗುಣಾಸ್ತ್ವೇವ ಭೂಯಿಷ್ಠಮಾತ್ಮಸಂಭಾವಿತಾ ನರಾಃ।
ದೋಷೈರನ್ಯಾನ್ಗುಣವತಃ ಕ್ಷಿಪಂತ್ಯಾತ್ಮಗುಣಕ್ಷಯಾತ್॥ 12-293-26 (77218)
ಅನೂಚ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ಪುನಸ್ತೇ ಮನ್ಯಂತೇ ಮಹಾಜನಾತ್।
ಗುಣವತ್ತರಮಾತ್ಮಾನಂ ಸ್ವೇನ ಮಾನೇನ ದರ್ಪಿತಾಃ॥ 12-293-27 (77219)
ಅಬ್ರುವನ್ಕಸ್ಯಚಿನ್ನಿಂದಾಮಾತ್ಮಪೂಜಾಮವರ್ಣಯನ್।
ವಿಪಶ್ಚಿದ್ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯೇವ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 12-293-28 (77220)
ಅಬ್ರುವನ್ವಾಽತಿಸುರಭಿರ್ಗಂಧಃ ಸುಮನಸಾಂ ಶುಚಿಃ।
ತಥೈವಾವ್ಯಾಹರನ್ಭಾತಿ ವಿಮಲೋ ಭಾನುರಂಬರೇ॥ 12-293-29 (77221)
ಏವ ಮಾದೀನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾನಿ ಮೇಧಯಾ।
ಜ್ವಲಂತಿ ಯಶಸಾ ಲೋಕೇ ಯಾನಿ ನ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಚ॥ 12-293-30 (77222)
ನ ಲೋಕೇ ದೀಪ್ಯತೇ ಮೂರ್ಖಃ ಕೇವಲಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಯಾ।
ಅಪಿ ಚಾಪಿಹಿತಃ ಶ್ವಭ್ರೇ ಕೃತವಿದ್ಯಃ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-293-31 (77223)
ಅಸದುಚ್ಚೈರಪಿ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಶಬ್ದಃ ಸಮುಪಶಾಂಯತಿ।
ದೀಪ್ಯತೇ ತ್ವೇವ ಲೋಕೇಷು ಶನೈರಪಿ ಸುಭಾಷಿತಂ॥ 12-293-32 (77224)
ಮೂಢಾನಾಮವಲಿಪ್ತಾನಾಮಸಾರಂ ಭಾಷಿತಂ ಬಹು।
ದರ್ಶಯತ್ಯಂತರಾತ್ಮಾನಮಗ್ನಿರೂಪಮಿವಾಂಶುಮಾನ್॥ 12-293-33 (77225)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾತ್ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಮೃಗಯಂತೇ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಂ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಲಾಭೋ ಹಿ ಭೂತಾನಾಮುತ್ತಮಃ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಮೇ॥ 12-293-34 (77226)
ನಾಪೃಷ್ಟಃ ಕಸ್ಯಚಿದ್ಬ್ರೂಯಾನ್ನಾಪ್ಯನ್ಯಾಯೇನ ಪೃಚ್ಛತಃ।
ಜಾನನ್ನಪಿ ಚ ಮೇಧಾವೀ ಜಡವತ್ಸಮುಪಾವಿಶೇತ್॥ 12-293-35 (77227)
ತತೋ ವಾಸಂ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಧರ್ಮನಿತ್ಯೇಷು ಸಾಧುಷು।
ಮನುಷ್ಯೇಷು ವದಾನ್ಯೇಷು ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತೇಷು ಚ॥ 12-293-36 (77228)
ಚತುರ್ಣಾಂ ಯತ್ರ ವರ್ಣಾನಾಂ ಧರ್ಮವ್ಯತಿಕರೋ ಭವೇತ್।
ನ ತತ್ರ ವಾಸಂ ಕುರ್ವೀತ ಶ್ರೇಯೋರ್ಥೀ ವೈ ಕಥಂಚನ॥ 12-293-37 (77229)
ನಿರಾರಂಭೋಽಪ್ಯಯಮಿಹ ಯಥಾಲಬ್ಧೋಪಜೀವನಃ।
ಪುಣ್ಯಂ ಪುಣ್ಯೇಷು ವಿಮಲಂ ಪಾಪಂ ಪಾಪೇಷು ಚಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-293-38 (77230)
ಅಪಾಮಗ್ನೇಸ್ತಥೇಂದೋಶ್ಚ ಸ್ಪರ್ಶಂ ವೇದಯತೇ ಯಥಾ।
ತಥಾ ಪಶ್ಯಾಮಹೇ ಸ್ಪರ್ಶಮುಭಯೋಃ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ॥ 12-293-39 (77231)
ಅಪಶ್ಯಂತೋಽನ್ಯವಿಷಯಂ ಭುಂಜತೇ ವಿಘಸಾಶಿನಃ।
ಭುಂಜಾನಾಶ್ಚಾನ್ಯವಿಷಯಾನ್ವಿಷಯಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-293-40 (77232)
ಯತ್ರಾಗಮಯಮಾನಾನಾಮಸತ್ಕಾರೇಣ ಪೃಚ್ಛತಾಂ।
ಪ್ರಬ್ರೂಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣೋ ಧರ್ಮಂ ತ್ಯಜೇತ್ತಂ ದೇಶಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-293-41 (77233)
ಶಿಷ್ಯೋಷಾಧ್ಯಾಯಿಕಾ ವೃತ್ತಿರ್ಯತ್ರ ಸ್ಯಾತ್ಸುಸಮಾಹಿತಾ।
ಯಥಾವಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಸಂಪನ್ನಾ ಕಸ್ತಂ ದೇಶಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್॥ 12-293-42 (77234)
ಆಕಾಶಸ್ಥಾ ಧ್ರುವಂ ಯತ್ರ ದೋಷಂ ಬ್ರೂಯುರ್ವಿಪಶ್ಚಿತಾಂ।
ಆತ್ಮಪೂಜಾಭಿಕಾಮೋ ವೈ ಕೋ ವಸೇತ್ತತ್ರ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-293-43 (77235)
ಯತ್ರ ಸಂಲೋಡಿತಾ ಲುಬ್ಧೈಃ ಪ್ರಾಯಶೋ ಧರ್ಮಸೇತವಃ।
ಪ್ರದೀಪ್ತಮಿವ ಚೇಲಾಂತಂ ಕಸ್ತಂ ದೇಶಂ ನ ಸಂತ್ಯಜೇತ್॥ 12-293-44 (77236)
ಯತ್ರ ಧರ್ಮಮನಾಶಂಕಾಶ್ಚರೇಯುರ್ವೀತಮತ್ಸರಾಃ।
ಭವೇತ್ತತ್ರ ವಸೇಚ್ಚೈವ ಪುಣ್ಯಶೀಲೇಷು ಸಾಧುಷು॥ 12-293-45 (77237)
ಧರ್ಮಮರ್ಥನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಚರೇಯುರ್ಯತ್ರ ಮಾನವಾಃ।
ನ ತಾನನುವಸೇಜ್ಜಾತು ತೇ ಹಿ ಪಾಪಕೃತೋ ಜನಾಃ॥ 12-293-46 (77238)
ಕರ್ಮಣಾಂ ಯತ್ರ ಪಾಪೇನ ವರ್ತಂತೇ ಜೀವಿತೇಪ್ಸವಃ।
ವ್ಯವಧಾವೇತ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸಸರ್ಪಾಚ್ಛರಣಾದಿವ॥ 12-293-47 (77239)
ಯೇನ ಖಟ್ವಾಂ ಸಮಾರೂಢಃ ಕರ್ಮಣಾಽನುಶಯೀ ಭವೇತ್।
ಆದಿತಸ್ತನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಮಿಚ್ಛತಾ ಭವಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-293-48 (77240)
ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಚ ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ಪುರುಷಾಃ ಪ್ರತ್ಯನಂತರಾಃ।
ಕುಟುಂಬಿನಾಮಗ್ರಭುಜಸ್ತ್ಯಜೇತ್ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-293-49 (77241)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಸ್ತ್ವಗ್ರಭೋಕ್ತಾರೋ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನೇ ಯುಕ್ತಾ ಯತ್ರ ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಮಾವಸೇತ್॥ 12-293-50 (77242)
ಸ್ವಾಹಾಸ್ವಧಾವಷಟ್ಕಾರಾ ಯತ್ರ ಸಂಯಗನುಷ್ಠಿತಾಃ।
ಅಜಸ್ರಂ ಚೈವ ವರ್ತಂತೇ ವಸೇತ್ತತ್ರಾವಿಚಾರಯನ್॥ 12-293-51 (77243)
ಅಶುಚೀನ್ಯತ್ರ ಪಶ್ಯೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಾನ್।
ತ್ಯಜೇತ್ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಮಾಸನ್ನಮುಪಸೃಷ್ಟಮಿವಾಮಿಷಂ॥ 12-293-52 (77244)
ಪ್ರೀಯಮಾಣಾ ನರಾ ಯತ್ರ ಪ್ರಯಚ್ಛೇಯುರಯಾಚಿತಾಃ।
ಸ್ವಸ್ಥಚಿತ್ತೋ ವಸೇತ್ತತ್ರ ಕೃತಕೃತ್ಯ ಇವಾತ್ಮವಾನ್॥ 12-293-53 (77245)
ದಂಡೋ ಯತ್ರಾವಿನೀತೇಷು ಸತ್ಕಾರಶ್ಚ ಕೃತಾತ್ಮಸು।
ಚರೇತ್ತತ್ರ ವಸೇಚ್ಚೈವ ಪುಣ್ಯಶೀಲೇಷು ಸಾಧುಷು॥ 12-293-54 (77246)
ಉಪಸೃಷ್ಟೇಷು ದಾಂತೇಷು ದುರಾಚಾರೇಷು ಸಾಧುಷು।
ಅವಿನೀತೇಷು ಲುಬ್ಧೇಷು ಸುಮಹದ್ದಂಡಧಾರಣಂ॥ 12-293-55 (77247)
ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಧರ್ಮನಿತ್ಯೋ ರಾಜ್ಯಂ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯೇತ್।
ಅಪಾಸ್ಯ ಕಾಮಾನ್ಕಾಮೇಶೋ ವಸೇತ್ತತ್ರಾವಿಚಾರಯನ್॥ 12-293-56 (77248)
ಯಥಾಶೀಲಾ ಹಿ ರಾಜಾನಃ ಸರ್ವಾನ್ವಿಷಯವಾಸಿನಃ।
ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಜಯತ್ಯಾಶು ಶ್ರೇಯಸಿ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 12-293-57 (77249)
ಪೃಚ್ಛತಸ್ತೇ ಮಯಾ ತಾತ ಶ್ರೇಯ ಏತದುದಾಹೃತಂ।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಂ ಪ್ರಧಾನೇನ ಶ್ರೇಯಃ ಸಂಖ್ಯಾತುಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-293-58 (77250)
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರಾಣಿಹಿತಾತ್ಮನಃ।
ತಪಸೈವೇಹ ಬಹುಲಂ ಶ್ರೇಯೋ ವ್ಯಕ್ತಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ ॥ 12-293-59 (77251)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 293॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-293-2 ಶ್ರವಣಂ ಚೈವ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-4 ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮಂ ಜಿತಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-7 ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇ ವಿಜಾನತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-9 ನಾನಾವಿಧಾ ಗಿರಸ್ತಾಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾಭಿನಂದಿನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-11 ಶ್ರೇಯಃ ಕಲಿಲಂ ಪ್ರತಿ ಭಾತಿ ಯೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಉಪಪನ್ನೋಸ್ಂಯಧೀಹಿ ಭೋ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-14 ಋಜು ಪಶ್ಯಂತಿ ಯೇ ಸಂಯಗಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-19 ಅಸಂತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-20 ಪ್ರಣಯಸ್ಯ ಚ ನಿಗ್ರಹ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-22 ವೇದ್ಯಾರ್ಥಾನಾಂ ಚ ಜಿಜ್ಞಾಸೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-37 ಕರ್ಮವ್ಯತಿಕರೋ ಭವೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-43 ಆಕಾರಂ ಗೂಹಮಾನಾಯ ದೋಷಾನ್ಬ್ರೂಯುರ್ವಿಪಶ್ಚಿತಾಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-45 ಧರ್ಮಶೀಲೇಷು ಸಾಧುಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-48 ಇಚ್ಛತಾ ಹಿತಮಾತ್ಮನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-55 ಯೇ ದಾಂತೇಷು ಉಪಸೃಷ್ಟಾಃ ಸಕ್ರೋಧಾಸ್ತೇಷು ಯೇಚ ಸಾಧುಷು ದುರಾಚಾರಾಸ್ತೇಷು। ಉಪಸೃಷ್ಟೇಷ್ವದಾಂತೇಷು ದುರಾಚಾರೇಷ್ವಸಾಧುಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-293-59 ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರಣಿಹಿತಾತ್ಮನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 294
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.294. ಅಧ್ಯಾಯಃ 294
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮುಕ್ತಿಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಸಗರಾರಿಷ್ಟನೇಮಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-294-0 (77252)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-294-0x (6432)
ಕಥಂ ನು ಯುಕ್ತಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಚರೇದಸ್ಮದ್ವಿಧೋ ನೃಪಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಕೈಶ್ಚ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಸಂಗಪಾಶಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-1 (77253)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-294-2x (6433)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅರಿಷ್ಟನೇಮಿನಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸಗರಾಯಾನುಪೃಚ್ಛತೇ॥ 12-294-2 (77254)
ಸಗರ ಉವಾಚ। 12-294-3x (6434)
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೃತ್ವೇಹ ಸುಖಮಶ್ನುತೇ।
ಕಥಂ ನ ಶೋಚೇನ್ನ ಕ್ಷುಭ್ಯೇದೇತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-294-3 (77255)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-294-4x (6435)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತದಾ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿದಾಂ ವರಃ।
ವಿಬುಧ್ಯ ಸಂಪದಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಸದ್ವಾಕ್ಯಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-294-4 (77256)
ಸುಖಂ ಮೋಕ್ಷಸುಖಂ ಲೋಕೇ ನ ಚ ಮೂಢೋಽವಗಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರಸಕ್ತಃ ಪುತ್ರಪಶುಷು ಧನಧಾನ್ಯಸಮಾಕುಲಃ॥ 12-294-5 (77257)
ಸಕ್ತಬುದ್ಧಿರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಸ ನ ಶಕ್ಯಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಿತುಂ।
ಸ್ನೇಹಪಾಶಸಿತೋ ಮೂಢೋ ನ ಸ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-294-6 (77258)
ಸ್ನೇಹಜಾನಿಹ ತೇ ಪಾಶಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತಾನ್ಮಮ।
ಸಕರ್ಣಕೇನ ಶಿರಸಾ ಶಕ್ಯಾಶ್ಛೇತ್ತುಂ ವಿಜಾನತಾ॥ 12-294-7 (77259)
ಸಂಭಾವ್ಯ ಪುತ್ರಾನ್ಕಾಲೇನ ಯೌವನಸ್ಥಾನ್ನಿವೇಶ್ಯ ಚ।
ಸಮರ್ಥಾಜ್ಜೀವನೇ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮುಕ್ತಶ್ಚರ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-294-8 (77260)
ಭಾರ್ಯಾಂ ಪುತ್ರವತೀಂ ವೃದ್ಧಾಂ ಲಾಲಿತಾಂ ಪುತ್ರವತ್ಸಲಾಂ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರಜಹಿ ಕಾಲೇನ ಪರಾರ್ಥಮನುದೃಶ್ಯ ಚ॥ 12-294-9 (77261)
ಸಾಪತ್ಯೋ ನಿರಪತ್ಯೋ ವಾ ಮುಕ್ತಶ್ಚರ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಸ್ತ್ವಮನುಭೂಯ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-294-10 (77262)
ಕೃತಕೌಂತೂಹಲಸ್ತೇಷು ಮುಕ್ತಶ್ಚರ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಉಪಪತ್ತ್ಯೋಪಲಬ್ಧೇಷು ಲೋಕೇಷು ಚ ಸಮೋ ಭವ॥ 12-294-11 (77263)
ಏಷ ತಾವತ್ಸಮಾಸೇನ ತವ ಸಂಕೀರ್ತಿತೋ ಮಯಾ।
ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೋ ವಿಸ್ತರೇಣಾಥ ಭೂಯೋ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 12-294-12 (77264)
ಮುಕ್ತಾ ವೀತಭಯಾ ಲೋಕೇ ಚರಂತಿ ಸುಖಿನೋ ನರಾಃ।
ಸಕ್ತಭಾವಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ನರಾಸ್ತತ್ರ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-294-13 (77265)
ಆಹಾರಸಂಚಯೇ ಸಕ್ತಾ ಯಥಾ ಕೀಟಪಿಪೀಲಿಕಾಃ।
ಅಸಕ್ತಾಃ ಸುಖಿನೋ ಲೋಕೇ ಸಕ್ತಾಶ್ಚೈವ ವಿನಾಶಿನಃ॥ 12-294-14 (77266)
ಸ್ವಜನೇ ನ ಚ ತೇ ಚಿಂತಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಮೋಕ್ಷಬುದ್ಧಿನಾ।
ಇಮೇ ಮಯಾ ವಿನಾಭೂತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕಥಂ ತ್ವಿತಿ॥ 12-294-15 (77267)
ಸ್ವಯಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಜಂತುಃ ಸ್ವಯಮೇವ ವಿವರ್ಧತೇ।
ಸುಖದುಃಖೇ ತಥಾ ಮೃತ್ಯುಂ ಸ್ವಯಮೇವಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-294-16 (77268)
ಭೋಜನಾಚ್ಛಾದನೇ ಚೈವ ಮಾತ್ರಾ ಪಿತ್ರಾ ಚ ಸಂಗ್ರಹಂ।
ಸ್ವಕೃತೇ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಲೋಕೇ ನಾಸ್ತ್ಯಕೃತಂ ಪುರಾ॥ 12-294-17 (77269)
ಧಾತ್ರಾ ವಿಹಿತಭಕ್ಷ್ಯಾಣಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮೇದಿನೀಂ।
ಲೋಕೇ ವಿಪರಿಧಾವಂತಿ ರಕ್ಷಿತಾನಿ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-294-18 (77270)
ಸ್ವಯಂ ಮೃತ್ಪಿಂಡಭೂತಸ್ಯ ಪರತಂತ್ರಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ।
ಕೋ ಹೇತುಃ ಸ್ವಜನಂ ದ್ವೇಷ್ಟುಂ ರಕ್ಷಿತಂ ವಾಽದೃಢಾತ್ಮನಃ॥ 12-294-19 (77271)
ಸ್ವಜನಂ ಹಿ ಯದಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಹಂತ್ಯೇವ ಭುವಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ಕೃತೇಽಪಿ ಯತ್ನೇ ಮಹತಿ ತತ್ರ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-294-20 (77272)
ಜೀವಂತಮಪಿ ಚೈವೈನಂ ಭರಣೇ ರಕ್ಷಣೇ ತಥಾ।
ಅಸಮಾಪ್ತೇ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪಶ್ಚಾದಪಿ ಮರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-294-21 (77273)
ಯದಾ ಮೃತಂ ಚ ಸ್ವಜನಂ ನ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ಕಥಂಚನ।
ಸುಖಿತಂ ದುಃಖಿತಂ ವಾಽಪಿ ನನು ಬೋದ್ಧವ್ಯಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-294-22 (77274)
ಮೃತೇ ವಾ ತ್ವಯಿ ಜೀವೇ ವಾ ಯದಾ ಭೋಕ್ಷ್ಯತಿ ವೈ ಜನಃ।
ಸ್ವಕೃತಂ ನನು ಬುದ್ಧ್ವೈವಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-294-23 (77275)
ಏವಂ ವಿಜಾನಂʼಲ್ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಃ ಕಸ್ಯೇತ್ಯಭಿನಿಶ್ಚಿತಃ।
ಮೋಕ್ಷೇ ನಿವೇಶಯ ಮನೋ ಭೂಯಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಧಾರಯ॥ 12-294-24 (77276)
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾದಯೋ ಭಾವಾ ಜಿತಾ ಯಸ್ಯೇಹ ದೇಹಿನಃ।
ಕ್ರೋಧೋ ಲೋಭಸ್ತಥಾ ಮೋಹಃ ಸತ್ವವಾನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-25 (77277)
ದ್ಯೂತೇ ಪಾನೇ ತಥಾ ಸ್ತ್ರೀಷು ಮೃಗಯಾಯಾಂ ಚ ಯೋ ನರಃ।
ನ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ ಸಂಮೋಹಾತ್ಸತತಂ ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-26 (77278)
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ನಾಮ ರಾತ್ರೌರಾತ್ರೌ ಪುಮಾನ್ಸದಾ।
ಭೋಕ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಯಃ ಸ್ವಿನ್ನೋ ದೋಷಬುದ್ಧಿಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-294-27 (77279)
ಆತ್ಮಭಾವಂ ತಥಾ ಸ್ತ್ರೀಷು ಸಕ್ತಮೇವ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸದಾ ಯುಕ್ತೋ ಯಥಾವನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-28 (77280)
ಸಂಭವಂ ಚ ವಿನಾಶಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ತಥಾ।
ಯಸ್ತತ್ತ್ವತೋ ವಿಜಾನಾತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-29 (77281)
ಪ್ರಸ್ಥಂ ವಾಹಸಹಸ್ರೇಷು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ಚೈವ ಕೋಟಿಷು।
ಪ್ರಾಸಾದೇ ಮಂಚಕಂ ಸ್ಥಾನಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-30 (77282)
ಮೃತ್ಯುನಾಽಭ್ಯಾಹತಂ ಲೋಕಂ ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚೋಪಪೀಡಿತಂ।
ಅವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಂ ಚೈವ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-31 (77283)
ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಸಂತುಷ್ಟೋ ನಪಶ್ಯಂಶ್ಚ ವಿಹನ್ಯತೇ।
ಯಶ್ಚಾಪ್ಯಲ್ಪೇನ ಸಂತುಷ್ಟೋ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-32 (77284)
ಅಗ್ನೀಷೋಮಾವಿದಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ಯಶ್ಚಾನುಪಶ್ಯತಿ।
ನ ಚ ಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯತೇ ಭಾವೈರದ್ಭುತೈರ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-33 (77285)
ಪರ್ಯಂಕಶಯ್ಯಾ ಭೂಮಿಶ್ಚ ಸಾಮನೇ ಯಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ಶಾಲ್ಯನ್ನಂ ಚ ಕದನ್ನಂ ಚ ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-34 (77286)
ಕ್ಷೌಮಂ ಚ ಕುಶಚೀರಂ ಚ ಕೌಶೇಯಂ ವಲ್ಕಲಾನಿ ಚ।
ಆವಿಕಂ ಚರ್ಮ ಚ ಸಮಂ ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-35 (77287)
ಪಂಚಭೂತಸಮುದ್ಭೂತಂ ಲೋಕಂ ಯಶ್ಚಾನುಪಶ್ಯತಿ।
ತಥಾಚ ವರ್ತತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-36 (77288)
ಸುಖದುಃಖೇ ಸಮೇ ಯಸ್ಯ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಜಯಾಜಯೌ।
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ಭಯೋದ್ವೇಗೌ ಸರ್ವಥಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-37 (77289)
ರಕ್ತಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಾಂ ದೋಷಾಣಾಂ ಸಂಚಯಾಂಸ್ತಥಾ।
ಶರೀರಂ ದೋಷಬಹುಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚೈವ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-38 (77290)
ವಲೀಪಲಿತಸಂಯೋಗಂ ಕಾರ್ಶ್ಯಂ ವೈವರ್ಣ್ಯಮೇವ ಚ।
ಕುಜಭಾವಂ ಚ ಜರಯಾಃ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇತ॥ 12-294-39 (77291)
ಪುಂಸ್ತ್ವೋಪಘಾತಂ ಕಾಲೇನ ದರ್ಶನೋಪರಮಂ ತಥಾ।
ಬಾಧಿರ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಮಂದತ್ವಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-40 (77292)
ಗತಾನೃಷೀಂಸ್ತಥಾ ದೇವಾನಸುರಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ಗತಾನ್।
ಲೋಕಾದಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ಲೋಕಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-41 (77293)
ಪ್ರಭಾವೈರನ್ವಿತಾಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಯೇ ಗತಾಃ ಪೃಥಿವೀಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-42 (77294)
ಅರ್ಥಾಂಶ್ಚ ದುರ್ಲಭಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಕ್ಲೇಶಾಂಶ್ಚ ಸುಲಭಾಂಸ್ತಥಾ।
ದುಃಖಂ ಚೈವ ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-294-43 (77295)
ಅಪತ್ಯಾನಾಂ ಚ ವೈಗುಣ್ಯಂ ಜನಂ ವಿಗುಣಮೇವ ಚ।
ಪಶ್ಯನ್ಭೂಯಿಷ್ಠಶೋ ಲೋಕೇ ಕೋ ಮೋಕ್ಷಂ ನಾಭಿಪೂಜಯೇತ್॥ 12-294-44 (77296)
ಶಾಸ್ತ್ರಾಲ್ಲೋಕಾಚ್ಚ ಯೋ ಬುದ್ಧಃ ಸರ್ವಂ ಪಶ್ಯತಿ ಮಾನವಃ।
ಅಸಾರಮಿವ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಸರ್ವಥಾ ಮುಕ್ತಾ ಏವ ಸಃ॥ 12-294-45 (77297)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಮ ವಚೋ ಭವಾಂಶ್ಚರತು ಮುಕ್ತವತ್।
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾದ್ಯದಿ ತೇ ಮೋಕ್ಷೇ ಕೃತಾ ಬುದ್ಧಿರವಿಕ್ಲವಾ॥ 12-294-46 (77298)
ತತ್ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಯಕ್ಸ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಮೋಕ್ಷಜೈಶ್ಚ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಚ ಪ್ರಜಾಃ॥ ॥ 12-294-47 (77299)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 294॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-294-1 ಕಥಂ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪೃಥಿವೀಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-5 ನಚ ಲೋಕೋಽವಗಚ್ಛತೀತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-8 ನಿವೇಶ್ಯ ದಾರೈಃ ಸಂಯೋಜ್ಯ॥ 12-294-9 ಪರಾರ್ಥಮಂತಿಮಂ ಪುರುಷಾರ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಂ। ಪ್ರಜಹಿ ತ್ಯಜ॥ 12-294-11 ಕೃತಕೌತೂಹಲಃ ಛಿನ್ನೌತ್ಸುಕ್ಯಃ। ಲಾಭೇಷು ಚ ಸಮೋ ಭವೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-12 ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೋ ಮೋಕ್ಷಪ್ರಯೋಜನಃ॥ 12-294-13 ಮುಕ್ತಾಶ್ಛಿನ್ನಸ್ನೇಹಪಾಶಾಃ। ಸಕ್ತಭಾವಾಃ ವಿಷಯಾಸಕ್ತವಿತ್ತಾಃ॥ 12-294-30 ವಾಹಃ ಧಾನ್ಯಪೂರ್ಣಂ ಶಕಟಂ। ಸಹಸ್ರೇಷು ಕೋಟಿಷ್ವಿತಿ ಸಮಾನಾಧಿಕರಣಂ। ಪ್ರಸ್ಥಂ ಪುರುಷಾಹಾರಪರಿಮಿತಂ ಧಾನ್ಯಂ। ಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ದೇಹವ್ಯವಹಾರಾರ್ಥಂ। ಅಧಿಕಸಂಗ್ರಹೋ ವ್ಯರ್ಥಂ ಇತಿ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-294-31 ಅವೃತ್ತಿರ್ಜೀವಿಕಾಯಾ ಅಭಾವಃ॥ 12-294-32 ನಪಶ್ಯನ್ನಿತ್ಯೇಕಂ ಪದಂ। ಮೃತ್ಯುನಾಭ್ಯಾಹತಂ ಲೋಕಮಿತ್ಯನುಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-294-33 ಅಗ್ನಿರ್ಜಾಠರೋ ಭೋಕ್ತಾ। ಸೋಮೋಽನ್ನಂ ಭೋಜ್ಯಂ॥ 12-294-34 ಶಾಲಯಶ್ಚ ಕದಗ್ನಂ ಚೇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-38 ಶ್ಲೇಷ್ಮಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಛರ್ದಿಮೂತ್ರೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-40 ಬಾಧಿರ್ಯಂ ಘ್ರಾಣಮಂದತ್ವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-294-42 ಪ್ರತಾಪೈರನ್ವಿತಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 295
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.295. ಅಧ್ಯಾಯಃ 295
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಾರ್ಗವಚರಿತ್ರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-295-0 (77300)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-295-0x (6436)
ತಿಷ್ಠತೇ ಮೇ ಸದಾ ತಾತ ಕೌತೂಹಲಮಿದಂ ಹೃದಿ।
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವತ್ತಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹ॥ 12-295-1 (77301)
ಕಥಂ ದೇವರ್ಷಿರುಶನಾ ಸದಾ ಕಾವ್ಯೋ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಅಸುರಾಣಾಂ ಪ್ರಿಯಕಾರಃ ಸುರಾಣಾಮಪ್ರಿಯೇ ರತಃ॥ 12-295-2 (77302)
ವರ್ಧಯಾಮಾಸ ತೇಜಶ್ಚ ಕಿಮರ್ಥಮಮಿತೌಜಸಾಂ।
ನಿತ್ಯಂ ವೈರನಿಬದ್ಧಾಶ್ಚ ದಾನವಾಃ ಸುರಸತ್ತಮೈಃ॥ 12-295-3 (77303)
ಕಥಂ ಚಾಪ್ಯುಶನಾ ಪ್ರಾಪ ಶುಕ್ರತ್ವಮಮರದ್ಯುತಿಃ।
ಋದ್ಧಿಂ ಚ ಸ ಕಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರ್ವಮೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-295-4 (77304)
ನ ಯಾತಿ ಚ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ಮಧ್ಯೇನ ನಭಸಃ ಕಥಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ನಿಖಿಲೇನ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-295-5 (77305)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-295-6x (6437)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತಃ ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತಥಂ।
ಯಥಾಮತಿ ಯಥಾ ಚೈತಚ್ಛ್ರುತಪೂರ್ವಂ ಮಯಾಽನಘ॥ 12-295-6 (77306)
ಏಷ ಭಾರ್ಗವದಾಯಾದೋ ಮುನಿರ್ಮಾನ್ಯೋ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಸುರಾಣಾಂ ವಿಪ್ರಿಯಕರೋ ನಿಮಿತ್ತೇ ಕಾರಣಾತ್ಮಕೇ॥ 12-295-7 (77307)
ಇಂದ್ರೋಽಥ ಧನದೋ ರಾಜಾ ಯಕ್ಷರಕ್ಷೋಧಿಪಃ ಸದಾ।
ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಕೋಶಸ್ಯ ಜಗತಶ್ಚ ತಥಾ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-295-8 (77308)
ತಸ್ಯಾತ್ಮಾನಮಥಾವಿಶ್ಯ ಯೋಗಸಿದ್ಧೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ರುದ್ಧ್ವಾ ಧನಪತಿಂ ದೇವಂ ಯೋಗೇನ ಹೃತವಾನ್ವಸು॥ 12-295-9 (77309)
ಹೃತೇ ಧನೇ ತತಃ ಶರ್ಮ ನ ಲೇಭೇ ಧನದಸ್ತಥಾ।
ಆಪನ್ನಮನ್ಯುಃ ಸಂವಿಗ್ನಃ ಸೋಭ್ಯಗಾತ್ಸುರಸತ್ತಮಂ॥ 12-295-10 (77310)
ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ತದಾ ಶಿವಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।
ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠಾಯ ರುದ್ರಾಯ ಸೌಂಯಾಯ ಬಹುರೂಪಿಣೇ॥ 12-295-11 (77311)
ಯೋಗಾತ್ಮಕೇನೋಶನಸಾ ರುದ್ಧ್ವಾ ಮಮ ಹೃತಂ ವಸು।
ಯೋಗೇನಾತ್ಮಗತಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಃಸೃತಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-295-12 (77312)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಸಂರಕ್ತನಯನೋ ರಾಜಞ್ಶೂಲಮಾದಾಯ ತಸ್ಥಿವಾನ್॥ 12-295-13 (77313)
ಕ್ವಾಸೌ ಕ್ವಾಸಾವಿತಿ ಪ್ರಾಹ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪರಮಾಯುಧಂ।
ಉಶನಾ ದೂರತಸ್ತಸ್ಯ ಹ್ಯಭೂಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ॥ 12-295-14 (77314)
ಸ ಮಹಾಯೋಗಿನೋ ಬುದ್ಧ್ವಾ ತಂ ರೋಷಂ ವೈ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಗತಿಮಾಗಮನಂ ವೇತ್ತಿ ಸ್ಥಾನಂ ಚೈವ ತತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-295-15 (77315)
ಸಂಚಿಂತ್ಯೇಗ್ರೇಣ ತಪಸಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಉಶನಾ ಯೋಗಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶೂಲಾಗ್ರೇ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 12-295-16 (77316)
ವಿಜ್ಞಾತರೂಪಃ ಸ ತದಾ ತಪಃ ಸಿದ್ಧೋಽಥ ಧನ್ವಿನಾ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶೂಲಂ ಚ ದೇವೇಶಃ ಪಾಣಿನಾ ಸಮನಾಮಯತ್॥ 12-295-17 (77317)
ಆನತೇನಾಥ ಶೂಲೇನ ಪಾಣಿನಾಮಿತತೇಜಸಾ।
ಪಿನಾಕಮಿತಿ ಚೋವಾಚ ಶೂಲಮುಗ್ರಾಯುಧಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-295-18 (77318)
ಪಾಣಿಮಧ್ಯಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾರ್ಗವಂ ತಮುಮಾಪತಿಃ।
ಆಸ್ಯಂ ವಿವೃತ್ಯ ಭ್ರಕುಟಿಂ ಪಾಣಿಂ ಸಂಪ್ರಾಕ್ಷಿಪಚ್ಛನೈಃ॥ 12-295-19 (77319)
ಸ ತು ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಉಶನಾ ಕೋಷ್ಠಂ ಮಾಹೇಶ್ವರಂ ಪ್ರಭುಃ।
ವ್ಯಚರಚ್ಚಾಪಿ ತತ್ರಾಸೌ ಮಹಾತ್ಮಾ ಭೃಗುನಂದನಃ॥ 12-295-20 (77320)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-295-21x (6438)
ಕಿಮರ್ಥಂ ವ್ಯಚರದ್ರಾಜನ್ನುಶನಾ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಜಠರೇ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಕಿಂಚಾಕಾರ್ಷೀನ್ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 12-295-21 (77321)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-295-22x (6439)
ಪುರಾ ಸೋಽಂತರ್ಜಲಗತಃ ಸ್ಥಾಣುಭೂತೋ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ವರ್ಷಾಣಾಮಭವದ್ರಾಜನ್ಪ್ರಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನಿ ಚ॥ 12-295-22 (77322)
ಉದತಿಷ್ಠತ್ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ದುಶ್ಚರಂ ಚ ಮಹಾಹ್ರದಾತ್।
ತತೋ ದೇವಾತಿದೇವಸ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೈ ಸಮಸರ್ಪತ॥ 12-295-23 (77323)
ತಪೋವೃದ್ಧಿಮಪೃಚ್ಛಚ್ಚ ಕುಶಲಂ ಚೈವಮವ್ಯಯಃ।
ತಪಃ ಸುಚೀರ್ಣಮಿತಿ ಚ ಪ್ರೋವಾಚ ವೃಷಭಧ್ವಜಃ॥ 12-295-24 (77324)
ತತ್ಸಂಯೋಗೇನ ವೃದ್ಧಿಂ ಚಾಪ್ಯಪಶ್ಯತ್ಸ ತು ಶಂಕರಃ।
ಮಹಾಮತಿರಚಿಂತ್ಯಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯಧರ್ಮರತಃ ಸದಾ॥ 12-295-25 (77325)
ಸ ತೇನಾಢ್ಯೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ತಪಸಾ ಚ ಧನೇನ ಚ।
ವ್ಯರಾಜತ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 12-295-26 (77326)
ತತಃ ಪಿನಾಕೀ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ಧ್ಯಾನಯೋಗಂ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಉಶನಾ ತು ಸಮುದ್ವಿಗ್ನೋ ನಿಲಿಲ್ಯೇ ಜಠರೇ ತತಃ॥ 12-295-27 (77327)
ತುಷ್ಟಾವ ಚ ಮಹಾಯೋಗೀ ದೇವಂ ತತ್ರಸ್ಥ ಏವ ಚ।
ನಿಃಸಾರಂ ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಃ ಸ ತೇನ ಸ್ಮ ಪ್ರತಿಹನ್ಯತೇ॥ 12-295-28 (77328)
ಉಶನಾ ತು ತಥೋವಾಚ ಜಠರಸ್ಥೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಮೇ ಕುರುಷ್ವೇತಿ ಪುನಃ ಪುನರರಿಂದಂ॥ 12-295-29 (77329)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾದೇವೋ ಗಚ್ಛ ಶಿಶ್ನೇನ ಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಇತಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ರುದ್ಧ್ವಾ ತ್ರಿದಶಪುಂಗವಃ॥ 12-295-30 (77330)
ಅಪಶ್ಯಮಾನಸ್ತದ್ದ್ವಾರಂ ಸರ್ವತಃ ಪಿಹಿತೋ ಮುನಿಃ।
ಪರ್ಯಕ್ರಾಮದ್ದಹ್ಯಮಾನ ಇತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ತೇಜಸಾ॥ 12-295-31 (77331)
ಸ ವೈ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಶಿಶ್ನೇನ ಶುಕ್ರತ್ವಮಭಿಪೇದಿವಾನ್।
ಕಾರ್ಯೇಣ ತೇನ ನಭಸೋ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛತ ಮಧ್ಯತಃ॥ 12-295-32 (77332)
`ತತ ಏವ ಚ ದೇವೇಷು ಅಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಪೌರೋಹಿತ್ಯಂ ಚ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಶಕ್ರತೇಜೋವಿವೃದ್ಧಯೇ॥' 12-295-33 (77333)
ವಿನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ತೇಜಸಾ।
ಭವೋ ರೋಷಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಶೂಲೋದ್ಯತಕರಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-295-34 (77334)
ಅವಾರಯತ ತಂ ದೇವೀ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಪಶುಪತಿಂ ಪತಿಂ।
ಪುತ್ರತ್ವಮಗಮದ್ದೇವ್ಯಾ ವಾರಿತೇ ಶಂಕರೇ ಚ ಸಃ॥ 12-295-35 (77335)
ದೇವ್ಯುವಾಚ। 12-295-36x (6440)
ಹಿಂಸನೀಯಸ್ತ್ವಯಾ ನೈವ ಮಮ ಪುತ್ರತ್ವಮಾಗತಃ।
ನ ಹಿ ದೇವೋದರಾತ್ಕಶ್ಚಿನ್ನಿಃಸೃತೋ ನಾಶಮರ್ಹತಿ॥ 12-295-36 (77336)
ತತಃ ಪ್ರೀತೋ ಭವೋ ದೇವ್ಯಾಃ ಪ್ರಹಸಂಶ್ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್।
ಗಚ್ಛತ್ವೇಷ ಯಥಾಕಾಮಮಿತಿ ರಾಜನ್ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-295-37 (77337)
ತತಃ ಪ್ರಣಂಯ ವರದಂ ದೇವಂ ದೇವೀಮುಮಾಂ ತಥಾ।
ಉಶನಾ ಪ್ರಾಪ ತದ್ಧೀಮಾನ್ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-295-38 (77338)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ತಾತ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಚರಿತಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-295-39 (77339)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 295॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-295-3 ವರ್ಧಯಾಮಾಸ ಚಿಚ್ಛೇದ। ಅಮಿತೌಜಸಾಂ ದೇವಾನಾಂ॥ 12-295-4 ಶುಕ್ರತ್ವಂ ಶುಕ್ರೋತ್ಪನ್ನತ್ವಂ॥ 12-295-5 ತಸ್ಯಾಕಾಶಗತಿಃ ಕುತಃ ಕುಂಠಿತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-295-7 ಕಾರಣಾ ಕ್ರಿಯಾ ತದಾತ್ಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಸತಿ॥ 12-295-8 ಇಂದ್ರೋ ಜಗತಃ॥ 12-295-9 ತಸ್ಯ ಧನದಸ್ಯ। ಆತ್ಮಾನಂ ಶರೀರಂ॥ 12-295-10 ಆಪನ್ನಮನ್ಯುಃ ಪ್ರಾಪ್ತದೈನ್ಯಃ॥ 12-295-17 ಸಃ ಶುಕ್ರ। ಧನ್ವಿನಾ ರುದ್ರೇಣ। ಶೂಲಂ ಶುಕ್ರಯುತಂ। ತಪಸ್ಸಿದ್ಧೇನ ಚಕ್ಷುಷೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ತಪಸ್ಸಿದ್ಧೇನ ಚೇತಸೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-295-20 ಕೋಷ್ಠಮುದರಂ॥ 12-295-21 ವ್ಯಚರದೇವ ನತ್ವನ್ನವನೀರ್ಣತಾಂ ಗತಃ। ಕಿಂಚ ತಾದೃಶಮಕಾರ್ಷೀತ್ತಪ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-295-26 ಸ ಶುಕ್ರಃ॥ 12-295-27 ನಿಲಿಲ್ಯೇ ನಿತರಾಂ ಗತಿಂ ಜಗಾಮ ಬಭ್ರಾಮೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-295-28 ನಿಃಸಾರಂ ನಿರ್ಗಮಂ। ತೇನ ರುದ್ರೇಣ॥ 12-295-32 ತೇನ ಶಿಶ್ರಾನ್ನಿರ್ಗಮನೇನ ಕಾರ್ಯೇಣ ನಿಮಿತ್ತೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 296
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.296. ಅಧ್ಯಾಯಃ 296
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-296-0 (77340)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-296-0x (6441)
ಅತಃ ಪರಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಚ್ಛ್ರೇಯಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
ನ ತೃಪ್ಯಾಂಯಮೃತಸ್ಯೇವ ವಚಸಸ್ತೇ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-296-1 (77341)
ಕಿಂ ಕರ್ಮ ಪುರುಷಃ ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಂ ಪುರುಷಸತ್ತಮ।
ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ತದ್ವದ॥ 12-296-2 (77342)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-296-3x (6442)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಪೂರ್ವಂ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪರಾಶರಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಜನಕೋ ನೃಪಃ॥ 12-296-3 (77343)
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ಯದ್ಭವೇತ್ಪ್ರತಿಪತ್ತ್ವ್ಯಂ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 12-296-4 (77344)
ತತಃ ಸ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಧಾನವಿತ್।
ನೃಪಾಯಾನುಗ್ರಹಮನಾ ಮುನಿರ್ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-296-5 (77345)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-296-6x (6443)
ಧರ್ಮ ಏವ ಕೃತಃ ಶ್ರೇಯಾನಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ಪರಮಂ ನಾಸ್ತಿ ಯಥಾ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-296-6 (77346)
ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ನರೋ ಧರ್ಮಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಕಃ ಕರ್ಮವಿಧಿರ್ದೇಹಿನಾಂ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-296-7 (77347)
ತಸ್ಮಿಂತ್ರಾಶ್ರಮಿಣಃ ಸಂತಃ ಸ್ವಕರ್ಮಾಣೀಹ ಕುರ್ವತೇ॥ 12-296-8 (77348)
ಚತುರ್ವಿಧಾ ಹಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಯಾತ್ರಾ ತಾತ ವಿಧೀಯತೇ।
ಮರ್ತ್ಯಾ ಯತ್ರಾವತಿಷ್ಠಂತೇ ಸಾ ಚ ಕಾಮಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-296-9 (77349)
ಸುಕೃತಾಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನಿಷೇವ್ಯ ವಿವಿಧೈಃ ಕ್ರಮೈಃ।
ದಶಾರ್ಧಪ್ರವಿಭಕ್ತಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ವಿವಿಧಾ ಗತಿಃ॥ 12-296-10 (77350)
ಸೌವರ್ಣಂ ರಾಜತಂ ಚಾಪಿ ಯಥಾ ಭಾಂಡಂ ನಿಷಿಚ್ಯತೇ।
ತಥಾ ನಿಪಿಚ್ಯತೇ ಜಂತುಃ ಪೂರ್ವಕರ್ಮವಶಾನುಗಃ॥ 12-296-11 (77351)
ನಾಬೀಜಾಜ್ಜಾಯತೇ ಕಿಂಚಿನ್ನಾಕೃತ್ವಾ ಸುಖಮೇಧತೇ।
ಸುಕೃತೈರ್ವಿಂದತೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದೇಹಕ್ಷಯಂ ನರಃ॥ 12-296-12 (77352)
ದೈವಂ ತಾತ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನಾಸ್ತಿ ದೈವಸ್ಯ ಸಾಧನಂ।
ಸ್ವಭಾವತೋ ಹಿ ಸಂಸಿದ್ಧಾ ದೇವಗಂಧರ್ವದಾನವಾಃ॥ 12-296-13 (77353)
ಪ್ರೇತ್ಯ ಯಾಂತ್ಯಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನ ಸ್ಮರಂತಿ ಸದಾ ಜನಾಃ।
ತೇ ವೈ ತಸ್ಯ ಫಲಪ್ರಾಪ್ತೌ ಕರ್ಮ ಚಾಪಿ ಚತುರ್ವಿಧಂ॥ 12-296-14 (77354)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾಶ್ರಯಶ್ಚೈವ ಶಬ್ದೋ ವೇದಾಶ್ರಯಃ ಕೃತಃ।
ಶಾಂತ್ಯರ್ಥಂ ಮನಸಸ್ತಾತ ನೈತದ್ವೃದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-296-15 (77355)
ಚಕ್ಷುಷಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಕುರುತೇ ಯಾದೃಶಂ ಕರ್ಮ ತಾದೃಶಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-296-16 (77356)
ನಿರಂತರಂ ಚ ಮಿಶ್ರಂ ಚ ಲಭತೇ ಕರ್ಮ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಕಲ್ಯಾಣಂ ಯದಿ ವಾ ಪಾಪಂ ನ ತು ನಾಶೋಽಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-296-17 (77357)
ಕದಾಚಿತ್ಸುಕೃತಂ ತಾತ ಕೂಟಸ್ಥಮಿವ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಮಜ್ಜಮಾನಸ್ಯ ಸಂಸಾರೇ ಯಾವದ್ದುಃಖಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-296-18 (77358)
ತತೋ ದುಃಖಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಸೇವತೇ।
ಸುಕೃತಕ್ಷಯಾಚ್ಚ ದುಷ್ಕೃತಂ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಮನುಜಾಧಿಪ॥ 12-296-19 (77359)
ದಮಃ ಕ್ಷಮಾ ಧೃತಿಸ್ತೇಜಃ ಸಂತೋಷಃ ಸತ್ಯವಾದಿತಾ।
ಹ್ರೀರಹಿಂಸಾಽವ್ಯಸನಿತಾ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಚೇತಿ ಸುಖಾವಹಾಃ॥ 12-296-20 (77360)
ದುಷ್ಕೃತೇ ಸುಕೃತೇ ಚಾಪಿ ನ ಜಂತುರ್ನಿಯತೋ ಭವೇತ್।
ನಿತ್ಯಂ ಮನಃ ಸಮಾಧಾನೇ ಪ್ರಯತೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 12-296-21 (77361)
ನಾಯಂ ಪರಸ್ಯ ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಪಿ ಸೇವತೇ।
ಕರೋತಿ ಯಾದೃಶಂ ಕರ್ಮ ತಾದೃಶಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-296-22 (77362)
ಸುಖದುಃಖೇ ಸಮಾಧಾಯ ಪುಮಾನನ್ಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ।
ಅನ್ಯೇನೈವ ಜನಃ ಸರ್ವಃ ಸಂಗತೋ ಯಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-296-23 (77363)
ಪರೇಷಾಂ ಯದಸೂಯೇತ ನ ತತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಸ್ವಯಂ ನರಃ।
ಯೋ ಹ್ಯಸೂಯುಸ್ತಥಾ ಯುಕ್ತಃ ಸೋಽವಹಾಸಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 12-296-24 (77364)
ಭೀರೂ ರಾಜನ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭಕ್ಷ್ಯೋ
ವೈಶ್ಯೋಽನೀಹಾವಾನ್ಹೀನವರ್ಣೋಽಲಸಶ್ಚ।
ವಿದ್ವಾಂಶ್ರಾಶೀಲೋ ವೃತ್ತಹೀನಃ ಕುಲೀನಃ
ಸತ್ಯಾದ್ವಿಭ್ರಷ್ಟೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತ್ರೀ ಚ ತುಷ್ಟಾ॥ 12-296-25 (77365)
ರಾಗೀ ಯುಕ್ತಃ ಪಚಮಾನೋಽಽತ್ಮಹೇತೋ
ರ್ಮೂರ್ಖೋ ವಕ್ತಾ ನೃಪಹೀನಂ ಚ ರಾಷ್ಟ್ರಂ।
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಶೋಚ್ಯತಾಂ ಯಾಂತಿ ರಾಜ
ನ್ಯಶ್ರಾಯುಕ್ತಃ ಸ್ನೇಹಹೀನಃ ಪ್ರಜಾಸು॥ ॥ 12-296-26 (77366)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 296॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-296-18 ಕರಸ್ಥಮಿವ ತಿಷ್ಠತೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-296-26 ರಾಗೀ ಮುಕ್ತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 297
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.297. ಅಧ್ಯಾಯಃ 297
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-297-0 (77367)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-297-0x (6444)
ಮನೋರಥರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಹಯಂ ನರಃ।
ರಶ್ಮಿಭಿರ್ಜ್ಞಾನಸಂಭೂತೈರ್ಯೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-297-1 (77368)
ಸೇವಾಶ್ರಿತೇನ ಮನಸಾ ವೃತ್ತಿಹೀನಸ್ಯ ಶಸ್ಯತೇ।
ದ್ವಿಜಾತಿಹಸ್ತಾನ್ನಿರ್ವೃತ್ತಾ ನ ತು ತುಲ್ಯಾತ್ಪರಸ್ಪರಾತ್॥ 12-297-2 (77369)
ಆಯುರ್ನಸುಲಭಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ನಾವಕರ್ಷೇದ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಉತ್ಕರ್ಷಾರ್ಥಂ ಪ್ರಯತತೇ ನರಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-297-3 (77370)
ವರ್ಣೇಭ್ಯೋ ಹಿ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟೋ ನ ವೈ ಸಂಮಾನಮರ್ಹತಿ।
ನ ತು ಯಃ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜಸಂ ಕರ್ಮ ಸೇವತೇ॥ 12-297-4 (77371)
ವರ್ಣೋತ್ಕರ್ಷಮವಾಪ್ನೋತಿ ನರಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ದುರ್ಲಭಂ ತಮಲಬ್ಧಾ ಹಿ ಹನ್ಯಾತ್ಪಾಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-297-5 (77372)
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ಧಿ ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ತಪಸೈವಾಭಿನಿರ್ಣುದೇತ್।
ಪಾಪಂ ಹಿ ಕರ್ಮ ಫಲತಿ ಪಾಪಮೇವ ಸ್ವಯಂಕೃತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಪಂ ನ ಸೇವೇತ ಕರ್ಮ ದುಃಖಫಲೋದಯಂ॥ 12-297-6 (77373)
ಪಾಪಾನುಬಂಧಂ ಯತ್ಕರ್ಮ ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ಯಾನ್ಮಹಾಫಲಂ।
ತನ್ನ ಸೇವೇತ ಮೇಧಾವೀ ಶುಚಿಃ ಕುಶಲಿನಂ ಯಥಾ॥ 12-297-7 (77374)
ಕಿಂಕಷ್ಟಮನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಫಲಂ ಪಾಪಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಪನ್ನಸ್ಯ ಹಿ ತತೋ ನಾತ್ಮಾ ತಾವದ್ವಿರೋಚತೇ॥ 12-297-8 (77375)
ಪ್ರತ್ಯಾಪತ್ತಿಶ್ಚ ಯಸ್ಯೇಹ ಬಾಲಿಶಸ್ಯ ನ ಜಾಯತೇ।
ತಸ್ಯಾಪಿ ಸುಮಹಾಂಸ್ತಾಪಃ ಪ್ರಸ್ಥಿತಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ॥ 12-297-9 (77376)
ವಿರಕ್ತಂ ಶೋಧ್ಯತೇ ವಸ್ತ್ರಂ ನ ತು ಕೃಷ್ಣೋಪಸಂಹಿತಂ।
ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಪಾಪಮೇವಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-297-10 (77377)
ಸ್ವಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ಯಃ ಪಾಪಂ ಶುಭಮೇವಾನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ನರಃ ಕರ್ತುಮುಭಯಂ ಸೋಽಶ್ನುತೇ ಪೃಥಕ್॥ 12-297-11 (77378)
ಅಜ್ಞಾನಾತ್ತು ಕೃತಾಂ ಹಿಂಸಾಮಹಿಂಸಾ ವ್ಯಪಕರ್ಷತಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರನಿರ್ದೇಶಾದಿತ್ಯಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-297-12 (77379)
ತಥಾ ಕಾಮಕೃತಂ ನಾಸ್ಯ ವಿಹಿಂಸೈವಾನುಕರ್ಷತಿ।
ಇತ್ಯಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 12-297-13 (77380)
ಅಹಂ ತು ತಾವತ್ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಮ ಯದ್ಧರ್ತತೇ ಕೃತಂ।
ಗುಣಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಕಾಶಂ ವಾ ಪಾಪೇನಾನುಪಸಂಹಿತಂ॥ 12-297-14 (77381)
ಯಥಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಫಲಂತೀಹ ಯಥಾತಥಂ।
ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಾನಿ ತಾನೀಹ ಕೃತಾನಿ ಮನಸಾ ಸಹ॥ 12-297-15 (77382)
ಭವತ್ಯಲ್ಪಫಲಂ ಕರ್ಮ ಸೇವಿತಂ ನಿತ್ಯಮುಲ್ವಣಂ।
ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಕೃತಮುಗ್ರೇಣ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-297-16 (77383)
ಕೃತಾನಿ ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ದೈವತೈರ್ಮುನಿಭಿಸ್ತಥಾ।
ನ ಚರೇತ್ತಾನಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚಾಪಿ ನ ಕುತ್ಸಯೇತ್॥ 12-297-17 (77384)
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ರಾಜನ್ವಿದಿತ್ವಾ ಶಕ್ತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಕರೋತಿ ಯಃ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಸ ವೈ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-297-18 (77385)
ನವೇ ಕಪಾಲೇ ಸಲಿಲಂ ಸಂನ್ಯಸ್ತಂ ಹೀಯತೇ ಯಥಾ।
ನವೇತರೇ ತಥಾ ಭಾವಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸುಖಭಾವಿತಂ॥ 12-297-19 (77386)
ಸತೋಯೇಽನ್ಯತ್ತು ಯತ್ತೋಯಂ ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪ್ರಸಿಚ್ಯತೇ।
ತದ್ಧಿ ವೃದ್ಧಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸಲಿಲೇ ಸಲಿಲಂ ಯಥಾ॥ 12-297-20 (77387)
ಏವಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಯಾನೀಹ ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸಮಾನಿ ಚೈವ ಯಾನೀಹ ತಾನಿ ಪುಣ್ಯತಮಾನ್ಯಪಿ॥ 12-297-21 (77388)
ರಾಜ್ಞಾ ಜೇತವ್ಯಾಃ ಶತ್ರವಶ್ಚೋನ್ನತಾಶ್ಚ
ಸಂಯಕ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪಾಲನಂ ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ।
ಅಗ್ನಿಶ್ಚೇಯೋ ಬಹುಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಯಜ್ಞೈ
ರಂತ್ಯೇ ಮಧ್ಯೇ ವಾ ವನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸ್ಥೇಯಂ॥ 12-297-22 (77389)
ದಮಾನ್ವಿತಃ ಪುರುಷೋ ಧರ್ಮಶೀಲೋ
ಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮಾನಮಿವಾನುಪಶ್ಯೇತ್।
ಗರೀಯಸಃ ಪೂಜಯೇದಾತ್ಮಶಕ್ತ್ಯಾ
ಸತ್ಯೇನ ಶೀಲೇನ ಸುಖಂ ನರೇಂದ್ರ॥ ॥ 12-297-23 (77390)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 297॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-297-2 ದ್ವಿಜಾತಿಹೀನಾ ನಿರ್ವೃತ್ತಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-297-5 ದುರ್ಲಭಂ ಜನ್ಮ ಲಬ್ಧ್ಯಾ ಹೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಲಬ್ಧ್ಯಾ ಹೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-297-7 ಕುಶಲಿನಂ ಕಾರುಕಂ ಚಂಡಾಲವಿಶೇಷಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-297-8 ಕುತ್ಸಿತಂ ಚ ತತ್ಕಷ್ಟಂ ಚ ಕಿಂಕಷ್ಟಂ॥ 12-297-9 ಪ್ರತ್ಯಾಪತ್ತಿರ್ವೈರಾಗ್ಯಂ॥ 12-297-11 ಸೋಽಶ್ನುತೇ ಫಲಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-297-23 ದಯಾನ್ವಿತಃ ಪುರುಷ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 298
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.298. ಅಧ್ಯಾಯಃ 298
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯಥಾವಿಭವಶಕ್ತಿಧರ್ಮಾಚರಣಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-298-0 (77391)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-298-0x (6445)
ಕಃ ಕಸ್ಯ ಚೋಪಕುರುತೇ ಕಶ್ಚ ಕಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರಾಣೀ ಕರೋತ್ಯಯಂ ಕರ್ಮ ಸರ್ವಮಾತ್ಮಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-298-1 (77392)
ಗೌರವೇಣ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಂ ನಿಃಸ್ನೇಹಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಸೋದರ್ಯಂ ಭ್ರಾತರಮಪಿ ಕಿಮುತಾನ್ಯಂ ಪೃಥಗ್ಜನಂ॥ 12-298-2 (77393)
ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ವಿಶಿಷ್ಟಾಚ್ಚ ತುಲ್ಯೌ ದಾನಪ್ರತಿಗ್ರಹೌ।
ತಯೋಃ ಪುಣ್ಯತರಂ ದಾನಂ ತದ್ದ್ವಿಜಸ್ಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತಃ॥ 12-298-3 (77394)
ನ್ಯಾಯಾಗತಂ ಧನಂ ವರ್ಣೈರ್ನ್ಯಾಯೇನೈವ ವಿವರ್ಧಿತಂ।
ಸಂರಕ್ಷ್ಯಂ ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಾಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-298-4 (77395)
ನ ಧರ್ಮಾರ್ಥೀ ನೃಶಂಸೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಧನಮಾರ್ಜಯೇತ್।
ಶಕ್ತಿತಃ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರ್ಯಾನ್ನರ್ದ್ಧಿಮನುಸ್ಮರನ್॥ 12-298-5 (77396)
ಅಪೋ ಹಿ ಪ್ರಯತಾಃ ಶೀತಾಸ್ತಾಪಿತಾ ಜ್ವಲನೇನ ವಾ।
ಶಕ್ತಿತೋಽತಿಥಯೇ ದತ್ತ್ವಾ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಯಾಽಶ್ನುತೇ ಫಲಂ॥ 12-298-6 (77397)
ರಂತಿದೇವೇನ ಲೋಕೇಷ್ಟಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಫಲಪತ್ರೈರಥೋ ಮೂಲೈರ್ಮುನೀನಚಿಂತವಾಂಶ್ಚ ಸಃ॥ 12-298-7 (77398)
ತೈರೇವ ಫಲಪತ್ರೈಶ್ಚ ಸ ಮಾಠರಮತೋಷಯತ್।
ತಸ್ಮಾಲ್ಲೇಭೇ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಶೈಬ್ಯೋಽಪಿ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ॥ 12-298-8 (77399)
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ।
ಋಣವಾಂಜಾಯತೇ ಮರ್ತ್ಯಸ್ತಸ್ಮಾದನೃಣತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-298-9 (77400)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನ ಮಹರ್ಷಿಭ್ಯೋ ದೇವೇಭ್ಯೋ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಣಾ।
ಪಿತೃಭ್ಯಃ ಶ್ರಾದ್ಧದಾನೇನ ನೃಣಾಮಭ್ಯರ್ಚನೇನ ಚ॥ 12-298-10 (77401)
ಪಾಕಶೇಪಾವಹಾರ್ಯೇಣ ಪಾಲನೇನಾತ್ಮನೋಽಪಿ ಚ।
ಯಥಾವದ್ಭೃತ್ಯವರ್ಗಸ್ಯ ಚಿಕೀರ್ಷೇತ್ಕರ್ಮ ಆದಿತಃ॥ 12-298-11 (77402)
ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಚ ಸಂಸಿದ್ಧಾ ಧನೈರಪಿ ವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಸಂಯಗ್ಘೃತ್ವಾ ಹುತವಹಂ ಮುನಯಃ ಸಿದ್ಧಿಮಾಗತಾಃ॥ 12-298-12 (77403)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರತ್ವಮೃಚೀಕತನಯೋಽಗಮತ್।
ಋಗ್ಭಿಃ ಸ್ತುತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೇವಾನ್ವೈ ಯಜ್ಞಭಾಗಿನಃ॥ 12-298-13 (77404)
ಗತಃ ಶುಕ್ರತ್ವಮುಶನಾ ದೇವದೇವಪ್ರಸಾದನಾತ್।
ದೇವೀಂ ಸ್ತುತ್ವಾ ತು ಗಗನೇ ಮೋದತೇ ತೇಜಸಾ ವೃತಃ॥ 12-298-14 (77405)
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚೈವ ತಥಾ ನಾರದಪರ್ವತೌ।
ಕಕ್ಷೀವಾಂಜಾಮದಗ್ನ್ಯಶ್ಚ ರಾಮಸ್ತಾಂಡ್ಯಸ್ತಥಾಽಽತ್ಮವಾನ್॥ 12-298-15 (77406)
ವಸಿಷ್ಠೋ ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಽತ್ರಿರೇವ ಚ।
ಭರದ್ವಾಜೋ ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುಃ ಕುಂಡಧಾರಃ ಶ್ರುತಶ್ರವಾಃ॥ 12-298-16 (77407)
ಏತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ ಸ್ತುತ್ವಾ ವಿಷ್ಣುಮೃಗ್ಭಿಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಲೇಭಿರೇ ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-298-17 (77408)
ಅನರ್ಹಾಶ್ಚಾರ್ಹತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಂತಃ ಸ್ತುತ್ವಾ ತಮೇವ ಹ।
ನ ತು ವೃದ್ಧಿಮಿಹಾನ್ವಿಚ್ಛೇತ್ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಜುಗುಪ್ಸಿತಂ॥ 12-298-18 (77409)
ಯೇಽರ್ಥಾ ಧರ್ಮೇಣ ತೇ ಸತ್ಯಾ ಯೇಽಧರ್ಮೇಣ ಧಿಗಸ್ತು ತಾನ್।
ಧರ್ಮಂ ವೈ ಶಾಶ್ವತಂ ಲೋಕೇ ನ ಜಹ್ಯಾದ್ಧನಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 12-298-19 (77410)
ಆಹಿತಾಗ್ನಿರ್ಹಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಯಃ ಸ ಪುಣ್ಯಕೃದುತ್ತಮಃ।
ವೇದಾ ಹಿ ಸರ್ವೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತ್ರಿಷ್ವಗ್ನಿಷು ಪ್ರಭೋ॥ 12-298-20 (77411)
ಚ ಚಾಪ್ಯಗ್ನ್ಯಾಹಿತೋ ವಿಪ್ರಃ ಕ್ರಿಯಾ ಯಸ್ಯ ನ ಹೀಯತೇ।
ಶ್ರೇಯೋ ಹ್ಯನಾಹಿತಾಗ್ನಿತ್ವಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ನ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ॥ 12-298-21 (77412)
ಅಗ್ನಿರಾತ್ಮಾ ಚ ಮಾತಾ ಚ ಪಿತಾ ಜನಯಿತಾ ತಥಾ।
ಗುರುಶ್ಚ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಪರಿಚರ್ಯಾ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-298-22 (77413)
ಮಾನಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯೋ ನರೋ ವೃದ್ಧಸೇವೀ
ವಿದ್ವಾನ್ಕ್ಲೀಬಃ ಪಶ್ಯತಿ ಪ್ರೀತಿಯೋಗಾತ್।
ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಹೀನೋ ಧರ್ಮಯುಕ್ತೋ ನ ದಾಂತೋ
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ವೈ ಪೂಜ್ಯತೇ ಸದ್ಭಿರಾರ್ಯಃ॥ ॥ 12-298-23 (77414)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 298॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-298-2 ಸೋದರ್ಯಂ ವಾ ಸುತಮಪೀತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-298-8 ಸ ಮಾತುರಮತೋಷಯದಿತಿ ಥ. ಧ॥ 12-298-9 ದೇವರ್ಷ್ಯತಿಥಿಭೃತ್ಯೇಭ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-298-11 ವಾಚಾ ಶೇಷಾವಹಾರ್ಯೇಣೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಚಿಕೀರ್ಷೇದ್ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-298-14 ಮೋದತೇ ಯಶಸಾ ವೃತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 299
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.299. ಅಧ್ಯಾಯಃ 299
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿವರ್ಣಧರ್ಮಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-299-0 (77415)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-299-0x (6446)
ವೃತ್ತಿಃ ಸಕಾಶಾದ್ವರ್ಣೇಭ್ಯಸ್ತ್ರಿಭ್ಯೋ ಹೀನಸ್ಯ ಶೋಭನಾ।
ಪ್ರೀತ್ಯೋಪನೀತಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾನ್ಕುರುತೇ ಸದಾ॥ 12-299-1 (77416)
ವೃತ್ತಿಶ್ಚೇನ್ನಾಸ್ತಿ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೀ ಧ್ರುವಾ।
ನ ವೃತ್ತಿಂ ಪರತೋ ಮಾರ್ಗೇಚ್ಛುಶ್ರೂಷಾಂ ತು ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್॥ 12-299-2 (77417)
ಸದ್ಭಿಸ್ತು ಸಹ ಸಂಸರ್ಗಃ ಶೋಭತೇ ಧರ್ಮದರ್ಶಿಭಿಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ನಾಸದ್ಭಿರಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-299-3 (77418)
ಯಥೋದಯಗಿರೌ ದ್ರವ್ಯಂ ಸನ್ನಿಕರ್ಷೇಣ ದೀಪ್ಯತೇ।
ತಥಾ ಸತ್ಸನ್ನಿಕರ್ಷೇಣ ಹೀನವರ್ಣೋಽಪಿ ದೀಯತೇ॥ 12-299-4 (77419)
ಯಾದೃಶೇನ ಹಿ ವರ್ಣೇನ ಭಾವ್ಯತೇ ಶುಕ್ಲಮಂಬರಂ।
ತಾದೃಶಂ ಕುರುತೇ ರೂಪಮೇತದೇವಮವೇಹಿ ಮೇ॥ 12-299-5 (77420)
ತಸ್ಮಾದ್ಗುಣೇಷು ರಜ್ಯೇಥಾ ಮಾ ದೋಷೇಷು ಕದಾಚನ।
ಅನಿತ್ಯಮಿಹ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಜೀವಿತಂ ಹಿ ಚಲಾಚಲಂ॥ 12-299-6 (77421)
ಸುಖೇ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖೇ ವರ್ತಮಾನೋ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಯಶ್ಚಿನೋತಿ ಶುಭಾನ್ಯೇವ ಸ ಭದ್ರಾಣೀಹ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-299-7 (77422)
ಧರ್ಮಾದಪೇತಂ ಯತ್ಕರ್ಮ ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ಯಾನ್ಮಹಾಫಲಂ।
ನ ತತ್ಸೇವೇತ ಮೇಧಾವೀ ನ ತದ್ಧಿತಮಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-299-8 (77423)
`ಧರ್ಮೇಣ ಸಹಿತಂ ಯತ್ತು ಭವೇದಲ್ಪಫಲೋದಯಂ।
ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಿಶಂಕೇನ ಕರ್ಮಾತ್ಯಂತಂ ಸುಖಾವಹಂ॥' 12-299-9 (77424)
ಯೋ ಹೃತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣಿ ನೃಪೋ ದದ್ಯಾದರಕ್ಷಿತಾ।
ಸ ಶಬ್ದಮಾತ್ರಫಲಭಾಗ್ರಾಜಾ ಭವತಿ ತಸ್ಕರಃ॥ 12-299-10 (77425)
ಸ್ವಯಂಭೂರಸೃಜಚ್ಚಾಗ್ರೇ ಧಾತಾರಂ ಲೋಕಸತ್ಕೃತಂ।
ಧಾತಾಽಸೃಜತ್ಪುತ್ರಮೇಕಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಧಾರಣೇ ರತಂ॥ 12-299-11 (77426)
ತಮರ್ಚಯಿತ್ವಾ ವೈಶ್ಯಸ್ತು ಕುರ್ಯಾದತ್ಯರ್ಥಮೃದ್ಧಿಮತ್।
ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ತು ರಾಜನ್ಯೈರುಪಯೋಜ್ಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ॥ 12-299-12 (77427)
ಅಜಿಹ್ನೈರಶಠಕ್ರೋಧೈರ್ಹವ್ಯಕವ್ಯಪ್ರಯೋಕ್ತೃಭಿಃ।
ಶೂರ್ದೈರ್ನಿರ್ಮಾರ್ಜನಂ ಕಾರ್ಯಮೇವಂ ಧರ್ಮೋ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-299-13 (77428)
ಅಪ್ರನಷ್ಟೇ ತತೋ ಧರ್ಮೇ ಭವಂತಿ ಸುಖಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸುಖೇನ ತಾಸಾಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮೋದಂತೇ ದಿವಿ ದೇವತಾಃ॥ 12-299-14 (77429)
ತಸ್ಮಾದ್ಯೋ ರಕ್ಷತಿ ನೃಪಃ ಸ ಧರ್ಮೇಣೇತಿ ಪೂಜ್ಯತೇ।
ಅಧೀತೇ ಚಾಪಿ ಯೋ ವಿಪ್ರೋ ವೈಶ್ಯೋ ಯಶ್ಚಾರ್ಜನೇ ರತಃ॥ 12-299-15 (77430)
ಯಶ್ಚ ಶುಶ್ರೂಷತೇ ಶೂದ್ರಃ ಸತತಂ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಸ್ವಧರ್ಮಾತ್ಪರಿಹೀಯತೇ॥ 12-299-16 (77431)
ಪ್ರಾಣಸಂತಾಪನಿರ್ದಿಷ್ಟಾಃ ಕಾಕಿಣ್ಯೋಽಪಿ ಮಹಾಫಲಾಃ।
ನ್ಯಾಯೇನೋಪಾರ್ಜಿತಾ ದತ್ತಾಃ ಕಿಮುತಾನ್ಯಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-299-17 (77432)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಹಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ಯೋ ದದಾತಿ ನರಾಧಿಪಃ।
ಯಾದೃಶಂ ತಾದೃಶಂ ನಿತ್ಯಮಶ್ನಾತಿ ಫಲಮೂರ್ಜಿತಂ॥ 12-299-18 (77433)
ಅಭಿಗಂಯ ತು ಯದ್ದತ್ತಂ ಧರ್ಂಯಮಾಹುರಭಿಷ್ಟುತಂ।
ಯಾಚಿತೇನ ತು ಯದ್ದತ್ತಂ ತದಾಹುರ್ಮಧ್ಯಮಂ ಫಲಂ॥ 12-299-19 (77434)
ಅವಜ್ಞಯಾ ದೀಯತೇ ಯತ್ತಥೈವಾಶ್ರದ್ಧಯಾಽಪಿ ವಾ।
ತದಾಹುರಧಮಂ ದಾನಂ ಮುನಯಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 12-299-20 (77435)
ಅತಿಕ್ರಾಮೇನ್ಮಜ್ಜಮಾನೋ ವಿವಿಧೇನ ನರಃ ಸದಾ।
ತಥಾ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕುರ್ವೀತ ಯಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಸಂಶಯಾತ್॥ 12-299-21 (77436)
ದಮೇನ ಶೋಭತೇ ವಿಪ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಿಜಯೇನ ತು।
ಧನೇನ ವೈಶ್ಯಃ ಶೃದ್ರಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಶೋಭತೇ॥ ॥ 12-299-22 (77437)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 299॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-299-1 ನಿತ್ಯಂ ಹೀನಸ್ಯ ಶೋಭನೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-6 ತಸ್ಮಾದ್ಗುಣೇಷು ರಮತಾಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-7 ಸ ತಂತ್ರಾಣೀಹೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-10 ಯೋ ಧೃತ್ವಾ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-12 ಕುರ್ಯಾದರ್ಥಂ ಸಮೃದ್ಧಿಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-17 ಕಾಕಿಣ್ಯೋ ವಿಂಶತಿವರಾಟಿಕಾಃ॥ 12-299-21 ತಥಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ವಿಷಾದಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-299-22 ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಸೇವಾರ್ಥೋತ್ಸಾಹೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 300
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.300. ಅಧ್ಯಾಯಃ 300
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವರ್ಣಧರ್ಮಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-300-0 (77438)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-300-0x (6447)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾರ್ಜಿತಾ ವಿಪ್ರೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ಯುಧಿ ನಿರ್ಜಿತಾಃ।
ವೈಶ್ಯೇ ನ್ಯಾಯಾರ್ಜಿತಾಶ್ಚೈವ ಶೂದ್ರೇ ಶುಶ್ರೂಷಯಾರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-300-1 (77439)
ಸ್ವಲ್ಪಾಽಪ್ಯರ್ಥಾಃ ಪ್ರಶಸ್ಯಂತೇ ಧರ್ಮಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮಹಾಫಲಾಃ।
ನಿತ್ಯಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ಶುಶ್ರೂಷುಃ ಶೂದ್ರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-300-2 (77440)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮಾ ನಾವೃತ್ತಿಃ ಪತತೇ ದ್ವಿಜಃ।
ಶೂದ್ರಧರ್ಮಾ ಯದಾ ತು ಸ್ಯಾತ್ತದಾ ಪತತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-300-3 (77441)
ವಾಣಿಜ್ಯಂ ಪಾಶುಪಾಲ್ಯಂ ಚ ತಥಾ ಶಿಲ್ಪೋಪಜಿವನಂ।
ಸೂದ್ರಸ್ಯಾಪಿ ವಿಧೀಯಂತೇ ಯದಾ ವೃತ್ತಿರ್ನ ಜಾಯತೇ॥ 12-300-4 (77442)
ರಂಗಾವತರಣಂ ಚೈವ ತಥಾ ರೂಪೋಪಜೀವನಂ।
ಮದ್ಯಮಾಂಸೋಪಜೀವ್ಯಂ ಚ ವಿಕ್ರಯಂ ಲೋಹಚರ್ಮಣೋಃ॥ 12-300-5 (77443)
ಅಪೂರ್ವಿಣಾ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಲೋಕೇ ವಿಗರ್ಹಿತಂ।
ಕೃತಪೂರ್ವಿಣಸ್ತು ತ್ಯಜತೋ ಮಹಾಂಧರ್ಮ ಇತಿ ಶ್ರೂತಿಃ॥ 12-300-6 (77444)
ಸಂಸಿದ್ಧಃ ಪುರುಷೋ ಲೋಕೇ ಯದಾಚರತಿ ಪಾಪಕಂ।
ಮದೇನಾಭಿಪ್ಲುತಮನಾಸ್ತಚ್ಚ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-300-7 (77445)
ಶ್ರೂಯಂತೇ ಹಿ ಪುರಾಣೇಷು ಪ್ರಜಾ ಧಿಗ್ದಂಡಶಾಸನಾಃ।
ದಾಂತಾ ಧರ್ಮಪ್ರಧಾನಾಶ್ಚ ನ್ಯಾಯಧರ್ಮಾನುವೃತ್ತಿಕಾಃ॥ 12-300-8 (77446)
ಧರ್ಮ ಏವ ಸದಾ ನೄಣಾಮಿಹ ರಾಜನ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮವೃದ್ಧಾ ಗುಣಾನೇವ ಸೇವಂತೇ ಹಿ ನರಾ ಭುವಿ॥ 12-300-9 (77447)
ತಂ ಧರ್ಮಮಸುರಾಸ್ತಾತ ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ನರಾಧಿಪ।
ವಿವರ್ಧಮಾನಾಃ ಕ್ರಮಶಸ್ತತ್ರ ತೇಽನ್ವಾವಿಶನ್ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-300-10 (77448)
ತಾಸಾಂ ದರ್ಪಃ ಸಮಭವತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ಧರ್ಮನಾಶನಃ।
ದರ್ಪಾತ್ಮನಾಂ ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಕ್ರೋಧಸ್ತಾಸಾಮಜಾಯತ॥ 12-300-11 (77449)
ತತಃ ಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತಾನಾಂ ವೃತ್ತಂ ಲಜ್ಜಾಸಮನ್ವಿತಂ।
ಹ್ರೀಶ್ಚೈವಾಪ್ಯನಶದ್ರಾಜಂಸ್ತತೋ ಮೋಹೋ ವ್ಯಜಾಯತ॥ 12-300-12 (77450)
ತತೋ ಮೋಹಪರೀತಾಸ್ತಾ ನಾಪಶ್ಯಂತ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಪರಸ್ಪರಾವಮರ್ದೇನ ವರ್ಧಯಂತ್ಯೋ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-300-13 (77451)
ತಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತು ಸ ಧಿಗ್ದಂಡೋ ನ ಕಾರಣಮತೋ ಭವತ್।
ತತೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛಂದೇವಾಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚಾವಮನ್ಯ ಹ॥ 12-300-14 (77452)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದೇವಾ ದೇವವರಂ ಶಿವಂ।
ಅಗಚ್ಛಞ್ಶರಣಂ ಧೀರಂ ಬಹುರೂಪಂ ಗುಣಾಧಿಕಂ॥ 12-300-15 (77453)
ತೇನ ಸ್ಮ ತೇ ಗಗನಗಾಃ ಸಪುರಾಃ ಪಾತಿತಾಃ ಕ್ಷಿತೌ।
ತ್ರಿಧಾಽಪ್ಯೇಕೇನ ಬಾಣೇನ ದೇವಾಪ್ಯಾಯಿತತೇಜಸಾ॥ 12-300-16 (77454)
ತೇಷಾಮಧಿಪತಿಸ್ತ್ವಾಸೀದ್ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ।
ದೇವತಾನಾಂ ಭಯಕರಃ ಸ ಹತಃ ಶೂಲಪಾಣಿನಾ॥ 12-300-17 (77455)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇಽಥ ಸ್ವಂ ಭಾವಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂತ ಮಾನವಾಃ।
ಪ್ರಾವರ್ತಂತ ಚ ವೈ ವೇದಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚ ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 12-300-18 (77456)
ತತೋಽಭಿಷಿಚ್ಯ ರಾಜ್ಯೇನ ದೇವಾನಾಂ ದಿವಿ ವಾಸವಂ।
ಸಪ್ತರ್ಷಯಶ್ಚಾನ್ವಯುಂಜನ್ನರಾಣಾಂ ದಂಡಧಾರಣೇ॥ 12-300-19 (77457)
ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಮಥೋರ್ಧ್ವಂ ಚ ವಿಪೃಥುರ್ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ರಾಜಾನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ಮಂಡಲೇಷು ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 12-300-20 (77458)
ಮಹಾಕುಲೇಷು ಯೇ ಜಾತಾ ವೃದ್ಧಾಃ ಪೂರ್ವತರಾಶ್ಚ ಯೇ।
ತೇಷಾಮಪ್ಯಾಸುರೋ ಭಾವೋ ಹೃದಯಾನ್ನಾಪಸರ್ಪತಿ॥ 12-300-21 (77459)
ತಸ್ಮಾತ್ತೇನೈವ ಭಾವೇನ ಸಾನುಷಂಗೇಣ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ಆಸುರಾಣ್ಯೇವ ಕರ್ಮಾಣಿ ನ್ಯಸೇವನ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಾಃ॥ 12-300-22 (77460)
ಪ್ರತ್ಯತಿಷ್ಠಂಶ್ಚ ತೇಷ್ವೇವ ತಾನ್ಯೇವ ಸ್ಥಾಪಯಂತ್ಯಪಿ।
ಭಜಂತೇ ತಾನಿ ಚಾದ್ಯಾಪಿ ಯೇ ಬಾಲಿಶತರಾ ನರಾಃ॥ 12-300-23 (77461)
ತಸ್ಮಾದಹಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತ್ವಾಂ ರಾಜನ್ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ।
ಸಂಸಿದ್ಧಾವಾಗಮಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಕರ್ಮ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಂ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-300-24 (77462)
ನ ಸಂಕರೇಣ ದ್ರವಿಣಂ ಪ್ರಚಿನ್ವೀಯಾದ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ನ್ಯಾಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ನ ತತ್ಕಲ್ಯಾಣಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-300-25 (77463)
ಸ ತ್ವಮೇವಂವಿಧೋ ದಾಂತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಬಾಂಧವಃ।
ಪ್ರಜಾ ಭೃತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣಾನುಪಾಲಯ॥ 12-300-26 (77464)
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಸಮಾಯೋಗೇ ವೈರಂ ಸೌಹಾರ್ದಮೇವ ಚ।
ಅಥ ಜಾತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-300-27 (77465)
ತಸ್ಮಾದ್ಗುಣೇಷು ರಜ್ಯೇಥಾ ಮಾ ದೋಷೇಷು ಕಥಂಚನ।
ನಿರ್ಗುಣೋಽಪಿ ಹಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮನಃ ಸೋತಿರಿಚ್ಯತೇ॥ 12-300-28 (77466)
ಮಾನುಷೇಷು ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪ್ರವರ್ತತಃ।
ನ ತಥಾಽನ್ಯೇಷು ಭೂತೇಷು ಮನುಷ್ಯರಹಿತೇಷ್ವಿಹ॥ 12-300-29 (77467)
ಧರ್ಮಶೀಲೋ ನರೋ ವಿದ್ವಾನೀಹಕೋಽನೀಹಕೋಪಿ ವಾ।
ಆತ್ಮಭೂತಃ ಸದಾ ಲೋಕೇ ಚರೇದ್ಭೂತಾನ್ಯಹಿಂಸಯಾ॥ 12-300-30 (77468)
ಯದಾ ವ್ಯಪೇತಹೃಲ್ಲೇಖಂ ಮನೋ ಭವತಿ ತಸ್ಯ ವೈ।
ನಾನೃತಂ ಚೈವ ಭವತಿ ತದಾ ಕಲ್ಯಾಣಮೃಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-300-31 (77469)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 300॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-300-1 ಪ್ರತಿಗ್ರಹಾಗತಾ ವಿಪ್ರೇ ಇತಿ ಝ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-300-3 ನ ಪತತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾದ್ವೈಶ್ಯಧರ್ಮಾನ್ನಾಪನ್ನಃ ಪತತೇ ದ್ವಿಜ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-300-4 ಶಿಲ್ಪಂ ಚಿತ್ರಲೇಖನಾದಿ। ವೃತ್ತಿಃ ಸೇವಾರೂಪಾ॥ 12-300-5 ರಂಗೇ ಖ್ಯಾದಿವೇಷೇಣ ಅವತರಣಂ॥ 12-300-6 ಅಪೂರ್ವಿಣಾ ಯೇನ ಪೂರ್ವಂ ಮದ್ಯಾದ್ಯುಪಜೀವನಂ ನ ಕೃತಂ ಸೋಽಪೂರ್ವೀ ತೇನ ತನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ॥ 12-300-7 ಸಂಸಿದ್ಧೋ ಲಬ್ಧಾನ್ನವಸ್ತ್ರಾದಿಃ॥ 12-300-9 ಧರ್ಮವೃದ್ಧ್ಯಾ ಗುಣಾನೇವೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-300-12 ಅನಶತ್ ಅನವಯತ॥ 12-300-16 ತ್ರಿದೈವತ್ಯೇನ ವಾಣೇನೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ವಾಣೇನ ದೇವಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 301
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.301. ಅಧ್ಯಾಯಃ 301
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಪಃಪ್ರಶಂಸಾದಿಪರಪರಾಶರಗೀತನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-301-0 (77470)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-301-0x (6448)
ಏಷ ಧರ್ಮವಿಧಿಸ್ತಾತ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ತಪೋವಿಧಿಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 12-301-1 (77471)
ಪ್ರಾಯೇಣ ಚ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಮಮತ್ವಂ ನಾಮ ಜಾಯತೇ।
ಸಂಗಾಗತಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾವೈ ರಾಜಸತಾಮಸೈಃ॥ 12-301-2 (77472)
ಗೃಹಾಣ್ಯಾಶ್ರಿತ್ಯ ಗಾವಶ್ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಿ ಚ ಧನಾನಿ ಚ।
ದಾರಾಃ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚ ಭವಂತೀಹ ನರಸ್ಯ ವೈ॥ 12-301-3 (77473)
ಏವಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮೇವಾನುಪಶ್ಯತಃ।
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವಿವರ್ಧೇತೇ ಹ್ಯನಿತ್ಯತ್ವಮಪಶ್ಯತಃ॥ 12-301-4 (77474)
ರಾಗದ್ವೇಷಾಭಿಭೂತಂ ಚ ನರಂ ದ್ರವ್ಯವಶಾನುಗಂ।
ಮೋಹಜಸ್ತಾರತಿರ್ನಾಮ ಸಮುಪೈತಿ ನರಾಧಿಪ॥ 12-301-5 (77475)
ಕೃತಾರ್ಥ ಭೋಗಿನಂ ಮತ್ವಾ ಸರ್ವೋ ರತಿಪರಾಯಣಃ।
ಲಾಭಂ ಪ್ರಾತ್ಯಸುಖಾದನ್ಯಂ ರತಿತೋ ನಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-301-6 (77476)
ತತೋ ಲೋಭಾಭಿಭೂತಾತ್ಮಾ ಸಂಗಾದ್ವಧರ್ಯತೇ ಜನಂ।
ದುಷ್ಟಾರ್ಥಂ ಚೈವ ತಸ್ಯೇಹ ಜನಸ್ಯಾರ್ಥಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ॥ 12-301-7 (77477)
ಸ ಜಾನತ್ರಪಿ ಚಾಕಾರ್ಯಮರ್ಥಾರ್ಥಂ ಸೇವತೇ ನರಃ।
ಬಾಲಸ್ನೇಹಪರೀತಾತ್ಮಾ ತತ್ಕ್ಷಯಾಚ್ಚಾನುತಪ್ಯತೇ॥ 12-301-8 (77478)
ತತೋ ದಾನೇನ ಸಂಪನ್ನೋ ರಕ್ಷನ್ನಾತ್ಮಪರಾಜಯಂ।
ಕರೋತಿ ಯೇನ ಭೋನೀ ಸ್ಯಾಮಿತಿ ತಸ್ಮಾದ್ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 12-301-9 (77479)
ತದ್ಯದಿ ವುದ್ಧಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ಅಭಿಚ್ಛತಾಂ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ನರಾಣಾಂ ತ್ಯಜತಾಂ ಸುಖಂ॥ 12-301-10 (77480)
ಲೋಕಾಯತನನಾಶಾಚ್ಚ ಧನನಾಶಾಚ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಆಧಿವ್ಯಾಧಿಪ್ರತಾಪಾಚ್ಚ ನಿರ್ವೇದಮುಪಗಚ್ಛತಿ॥ 12-301-11 (77481)
ನಿರ್ವೇದಾದಾತ್ಮಸಂಬೋಧಃ ಸಂಬೋಧಾದಾತ್ಮದರ್ಶನಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥದರ್ಶನಾದ್ರಾಜಸಂಸ್ತಪ ಏವಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-301-12 (77482)
ದುರ್ಲಭೋ ಹಿ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನರಃ ಪ್ರತ್ಯವಮರ್ಶವಾನ್।
ಯೋ ವೈ ಪ್ರಿಯಸುಖೇ ಕ್ಷೀಣೇ ತಪಃ ಕರ್ತುಂ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-301-13 (77483)
ತಪಃ ಸರ್ವಗತಂ ತಾತ ಹೀನಸ್ಯಾಪಿ ವಿಧೀಯತೇ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ದಾಂತಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಪ್ರವರ್ತಕಂ॥ 12-301-14 (77484)
ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪೂರ್ವಮಸೃಜತ್ತಪಸಾ ವಿಭುಃ।
ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿದ್ಬ್ರತಪರೋ ವ್ರತಾನ್ಯಾಸ್ಥಾಯ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-301-15 (77485)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಸ್ತಥೈವಾಗ್ನ್ಯಶ್ವಿಮಾರುತಾಃ।
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಸ್ತಥಾ ಸಾಧ್ಯಾಃ ಪಿತರೋಽಥ ಮರುದ್ಗಣಾಃ॥ 12-301-16 (77486)
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ದಿವೌಕಸಃ।
ಸಂಸಿದ್ಧಾಸ್ತಪಸಾ ತಾತ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿನಃ॥ 12-301-17 (77487)
ಯೇ ಚಾದೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸೃಷ್ಟಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತಪಸಾ ಪುರಾ।
ತೇ ಭಾವಯಂತಃ ಪೃಥಿವೀಂ ವಿಚರಂತಿ ದಿವಂ ತಥಾ॥ 12-301-18 (77488)
ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇ ಚ ರಾಜಾನೋ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ।
ಮಹಾಕುಲೇಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ ತತ್ಸರ್ವಂ ತಪಸಃ ಫಲಂ॥ 12-301-19 (77489)
ಕೌಶೇಯಾನಿ ಚ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶುಭಾನ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ವಾಹನಾಸನಪಾನಾನಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ತಪಸಃ ಫಲಂ॥ 12-301-20 (77490)
ಮನೋನುಕೂಲಾಃ ಪ್ರಮದಾ ರೂಪವತ್ಯಃ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ವಾಸಃ ಪ್ರಾಸಾದಪೃಷ್ಠೇ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ತಪಸಃ ಫಲಂ॥ 12-301-21 (77491)
ಶಯನಾನಿ ಚ ಮುಖ್ಯಾನಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಅಭಿಪ್ರೇತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಭವಂತಿ ಶುಭಕರ್ಮಿಣಾಂ॥ 12-301-22 (77492)
ನಾಪ್ರಾಪ್ಯಂ ತಪಸಃ ಕಿಂಚಿಂತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇಽಪಿ ಪರಂತಪ।
ಉಪಭೋಗಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಫಲಾನ್ಯಕೃತಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-301-23 (77493)
ಸುಖಿತೋ ದುಃಖಿತೋ ವಾಽಪಿ ನರೋ ಲೋಭಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಮನಸಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-301-24 (77494)
ಅಸಂತೋಷೋಽಸುಖಥಾಯೇತಿ ಲೋಭಾದಿಂದ್ರಿಯವಿಭ್ರಮಃ।
ತತೋಽಸ್ಯ ನಶ್ಯತಿ ಪ್ರಜ್ಞಾ ವಿದ್ಯೇವಾಭ್ಯಾಸವರ್ಜಿತಾ॥ 12-301-25 (77495)
ನಷ್ಟಪ್ರಜ್ಞೋ ಯದಾ ತು ಸ್ಯಾತ್ತದಾ ನ್ಯಾಯಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುಖಕ್ಷಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪುಮಾನುಗ್ರತಪಶ್ಚರೇತ್॥ 12-301-26 (77496)
ಯದಿಷ್ಟಂ ತತ್ಸುಖಂ ಪ್ರಾಹುರ್ದ್ವೇಷ್ಯಂ ದುಃಖಮಿಹೇಷ್ಯತೇ।
ಕೃತಾಕೃತಸ್ಯ ತಪಸಃ ಫಲಂ ಪಶ್ಯಸ್ವ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-301-27 (77497)
ನಿತ್ಯಂ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ವಿಷಯಾಂಶ್ಚೋಪಭುಂಜತೇ।
ಪ್ರಾಕಾಶ್ಯಂ ಚೈವಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕೃತ್ವಾ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಂ ತಪಃ॥ 12-301-28 (77498)
ಅಪ್ರಿಯಾಣ್ಯವಮಾನಾಶ್ಚ ದುಃಖಂ ಬಹುವಿಧಾತ್ಮಕಂ।
ಫಲಾರ್ಥೀ ಸತ್ಪಥಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಷಯಾತ್ಮಕಂ॥ 12-301-29 (77499)
ಧರ್ಮೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ವಿಚಿಕಿತ್ಸಾಽಸ್ಯ ಜಾಯತೇ।
ಸ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಕಾನ್ಯೇವ ನಿರಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-301-30 (77500)
ಸುಖೇ ತು ವರ್ತಮಾನೋ ವೈ ದುಃಖೇ ವಾಽಪಿ ನರೋತ್ತಂ।
ಸುವೃತ್ತಾದ್ಯೋ ನ ಚಲತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುಃ ಸ ಮಾನವಃ॥ 12-301-31 (77501)
ಇಷುಪ್ರಪಾತಮಾತ್ರಂ ಹಿ ಸ್ಪರ್ಶಯೋಗೇ ರತಿಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ರಸನೇ ದರ್ಶನೇ ಘ್ರಾಣೇ ಶ್ರವಣೇ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-301-32 (77502)
ತತೋಽಸ್ಯ ಜಾಯತೇ ತೀವ್ರಾ ವೇದನಾ ತತ್ಕ್ಷಯಾತ್ಪುನಃ।
ಬುಧಾ ಯೇ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮೋಕ್ಷಂ ಸುಖಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-301-33 (77503)
ತತಃ ಫಲಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭವಂತಿ ಜ್ಯಾಯಸೇ ಗುಣಾಃ।
ಧರ್ಮವೃದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಸತತಂ ಕಾಮಾರ್ಥಾಭ್ಯಾಂ ನ ಹೀಯತೇ॥ 12-301-34 (77504)
ಅಪ್ರಯತ್ನಾಗತಾಃ ಸೇವ್ಯಾ ಗೃಹಸ್ಥೈರ್ವಿಷಯಾಃ ಸದಾ।
ಪ್ರಯತ್ನೇನೋಪಗಂಯಶ್ಚ ಸ್ವಧರ್ಮ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-301-35 (77505)
ಮಾನಿನಾಂ ಕುಲಜಾತಾನಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಚಕ್ಷುಷಾಂ।
ಕ್ರಿಯಾಧರ್ಮವಿಮುಕ್ತಾನಾಮಶಕ್ತ್ಯಾ ಸಂವೃತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-301-36 (77506)
ಕ್ರಿಯಮಾಣಂ ಯದಾ ಕರ್ಮ ನಾಶಂ ಗಚ್ಛತಿ ಮಾನುಷಂ।
ತೇಷಾಂ ನಾನ್ಯದೃತೇ ಲೋಕೇ ತಪಸಃ ಕರ್ಮ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-301-37 (77507)
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾಽನುಕುರ್ವೀತ ಗೃಹಸ್ಥಃ ಕರ್ಮನಿಶ್ಚಯಂ।
ದಾಕ್ಷ್ಯೇಣ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾರ್ಥಂ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ವಿಚರನ್ನೃಪ॥ 12-301-38 (77508)
ಯಥಾ ನದೀನದಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಾಗರೇ ಯಾಂತಿ ಸಂಸ್ಥಿತಿಂ।
ಏವಮಾಶ್ರಮಿಣಃ ಸರ್ವೇ ಗೃಹಸ್ಥೇ ಯಾಂತಿ ಸಂಸ್ಥಿತಿಂ॥ ॥ 12-301-39 (77509)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 301॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-301-2 ಸಮಾಣ್ಯಂ ನರಶ್ರೇಹೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-6 ಭೋಗಿನಂ ಆತ್ಮಾನಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ರತ್ಯರ್ಥಂ ಚ ಧನಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ ವೈ ರತಿಪರಾಯಣ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-7 ಪುಷ್ಠಾರ್ಥಂ ಚೇಹ ದೇಹಸ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-10 ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದ್ರಹಾದರ್ಶನಂ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-12 ಸಂಬೋಧಾಚ್ಛಾಸ್ರದರ್ಶನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-14 ತಪಃ ಸ್ವರ್ಗಫಲಂ ತಾತೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಪ್ರದರ್ಶಕಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-301-15 ಕ್ವಚಿದ್ದ್ವಹ್ಯಪರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 302
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.302. ಅಧ್ಯಾಯಃ 302
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾನಾಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-302-0 (77510)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-302-0x (6449)
ವರ್ಣೋ ವಿಶೇಷವರ್ಣಾನಾಂ ಮಹರ್ಷೇ ಕೇನ ಜಾಯತೇ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಜ್ಞಾತುಂ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-302-1 (77511)
ಯದೇತಜ್ಜಾಯತೇಽಪತ್ಯಂ ಸ ಏವಾಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಕಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತೋ ಜಾತೋ ವಿಶೇಷಗ್ರಹಣಂ ಗತಃ॥ 12-302-2 (77512)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-302-3x (6450)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾರಾಜ ಯೇನ ಜಾತಃ ಸ ಏವ ಸಃ।
ತಪಸಸ್ತ್ವಪಕರ್ಷೇಣ ಜಾತಿಗ್ರಹಣತಾಂ ಗತಃ॥ 12-302-3 (77513)
ಸುಕ್ಷೇತ್ರಾಚ್ಚ ಸುಬೀಜಾಚ್ಚ ಪುಣ್ಯೋ ಭವತಿ ಸಂಭವಃ।
ಅತೋಽನ್ಯತರತೋ ಹೀನಾದವರೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ॥ 12-302-4 (77514)
ವಕ್ರಾದ್ಭುಜಾಭ್ಯಾಮೂರುಭ್ಯಾಂ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಚೈವಾಥ ಜಜ್ಞಿರೇ।
ಸೃಜತಃ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಲೋಕಾನಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-302-5 (77515)
ಮುಖಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಾತ ಬಾಹುಜಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಊರುಜಾ ಧನಿನೋ ರಾಜನ್ಪಾದಜಾಃ ಪರಿಚಾರಕಾಃ॥ 12-302-6 (77516)
ಚತುರ್ಣಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಮಾಗಮಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಅತೋನ್ಯೇ ತ್ವತಿರಿಕ್ತಾ ಯೇ ತೇ ವೈ ಸಂಕರಜಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-302-7 (77517)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾತಿರಥಾಂಬಷ್ಠಾ ಉಗ್ರಾ ವೈದೇಹಕಾಸ್ತಥಾ।
ಶ್ವಪಾಕಾಃ ಪುಲ್ಕಸಾಃ ಸ್ತೇನಾ ನಿಷಾದಾಃ ಸೂತಮಾಗಧಾಃ॥ 12-302-8 (77518)
ಅಯೋಗಾಃ ಕಾರಣಾ ವ್ರಾತ್ಯಾಶ್ಚಾಂಡಾಲಾಶ್ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಏತೇ ಚತುರ್ಭ್ಯೋ ವರ್ಣೇಭ್ಯೋ ಜಾಯಂತೇ ವೈ ಪರಸ್ಪರಾತ್॥ 12-302-9 (77519)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-302-10x (6451)
ಬ್ರಹ್ಮಣೈಕೇನ ಜಾತಾನಾಂ ನಾನಾತ್ವಂ ಗೋತ್ರತಃ ಕಥಂ।
ಬಹೂನೀಹ ಹಿ ಲೋಕೇ ವೈ ಗೋತ್ರಾಣಿ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-302-10 (77520)
ಯತ್ರ ತತ್ರ ಕಥಂ ಜಾತಾಃ ಸ್ವಯೋನಿಂ ಮುನಯೋ ಗತಾಃ।
ಶೂದ್ರಯೋನೌ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ವಿಯೋನೌ ಚ ತಥಾ ಪರೇ॥ 12-302-11 (77521)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-302-12x (6452)
ರಾಜನ್ನೈತದ್ಭವೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಮಪಕೃಷ್ಟೇನ ಜನ್ಮನಾ।
ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಸಮುತ್ಪತ್ತಿಸ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-302-12 (77522)
ಉತ್ಪಾದ್ಯ ಪುತ್ರಾನ್ಮುನಯೋ ನೃಪತೇ ಯತ್ರ ತತ್ರ ಹ।
ಸ್ವೇನೈವ ತಪಸಾ ತೇಷಾಮೃಷಿತ್ವಂ ವಿದಧುಃ ಪುನಃ॥ 12-302-13 (77523)
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ಮೇ ಪೂರ್ವಮೃಶ್ಯಶೃಂಗಶ್ಚ ಕಾಶ್ಯಪಃ।
ವೇದಸ್ತಾಂಡ್ಯಃ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಕಾಕ್ಷೀವತ್ಕಮಠಾದಯಃ॥ 12-302-14 (77524)
ಯವಕ್ರೀತಶ್ಚ ನೃಪತೇ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ವದತಾಂವರಃ।
ಆಯುರ್ಮತಂಗೋ ದತ್ತಶ್ಚ ದ್ರುಮದೋ ಮಾತ್ಸ್ಯ ಏವ ಚ॥ 12-302-15 (77525)
ಏತೇ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ವೈದೇಹ ತಪಸೋ ಬಲಾತ್।
ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ವೇದವಿದೋ ದಮೇನ ತಪಸೈವ ಹಿ॥ 12-302-16 (77526)
ಮೂಲಗೋತ್ರಾಣಿ ಚತ್ವಾರಿ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಂಗಿರಾಃ ಕಶ್ಯಪಶ್ಚೈವ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭೃಗುರೇವ ಚ॥ 12-302-17 (77527)
ಕರ್ಮತೋಽನ್ಯಾನಿ ಗೋತ್ರಾಣಿ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ನಾಮಧೇಯಾನಿ ತಪಸಾ ತಾನಿ ಚ ಗ್ರಹಣಂ ಸತಾಂ॥ 12-302-18 (77528)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-302-19x (6453)
ವಿಶೇಷಧರ್ಮಾನ್ವರ್ಣಾನಾಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭಗವನ್ಮಮ।
ತತಃ ಸಾಮಾನ್ಯಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಕುಶಲೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 12-302-19 (77529)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-302-20x (6454)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೋ ಯಾಜನಂ ಚ ತಥೈವಾಧ್ಯಾಪನಂ ನೃಪ।
ವಿಶೇಷಧರ್ಮಾ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ರಕ್ಷಾ ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ಶೋಭನಾ॥ 12-302-20 (77530)
ಕೃಷಿಶ್ಚ ಪಾಶುಪಾಲ್ಯಂ ಚ ವಾಣಿಜ್ಯಂ ಚ ವಿಶಾಮಪಿ।
ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಪರಿಚರ್ಯಾ ಚ ಶೂದ್ರಕರ್ಮ ನರಾಧಿಪ॥ 12-302-21 (77531)
ವಿಶೇಷಧರ್ಮಾ ನೃಪತೇ ವರ್ಣಾನಾಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಧರ್ಮಾನ್ಸಾಧಾರಣಾಂಸ್ತಾತ ವಿಸ್ತರೇಣ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ॥ 12-302-22 (77532)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಮರ್ಹಿಸಾ ಚಾಪ್ರಮಾದಃ ಸಂವಿಭಾಗಿತಾ।
ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಾತಿಥೇಯಂ ಚ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧ ಏವ ಚ॥ 12-302-23 (77533)
ಸ್ವೇಷು ದಾರೇಷು ಸಂತೋಷಃ ಶೌಚಂ ನಿತ್ಯಾಽನಸೂಯತಾ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ ತಿತಿಕ್ಷಾ ಚ ಧರ್ಮಾಃ ಸಾಧಾರಣಾ ನೃಪ॥ 12-302-24 (77534)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಸ್ರಯೋ ವರ್ಣಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಅತ್ರ ತೇಷಾಮಧೀಕಾರೋ ಧರ್ಮೇಷು ದ್ವಿಪದಾಂ ವರ॥ 12-302-25 (77535)
ವಿಕರ್ಮಾವಸ್ಥಿತಾ ವರ್ಣಾಃ ಪತಂತಿ ನೃಪತೇ ತ್ರಯಃ।
ಉನ್ನಮಂತಿ ಯಥಾ ಸಂತ ಆಶ್ರಿತ್ಯೇಹ ಸ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-302-26 (77536)
ನ ಚಾಪಿ ಶೂದ್ರಃ ಪತತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯೋ
ನ ಚಾಪಿ ಸಂಸ್ಕಾರಮಿಹಾರ್ಹತೀತಿ ವಾ।
ಶ್ರುತಿಪ್ರಯುಕ್ತಂ ನ ಚ ಧರ್ಮಮಾಪ್ನುತೇ
ನ ಚಾಸ್ಯ ಧರ್ಮೇ ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ ಕೃತಂ॥ 12-302-27 (77537)
ವೈದೇಹಕಂ ಶೂದ್ರಮುದಾಹರಂತಿ
ದ್ವಿಜಾ ಮಹಾರಾಜ ಶ್ರುತೋಪಪನ್ನಾಃ।
ಅಹಂ ಹಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನರೇಂದ್ರ ದೇವಂ
ವಿಶ್ವಸ್ಯ ವಿಷ್ಣುಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಧಾನಂ॥ 12-302-28 (77538)
ಸತಾಂ ವೃತ್ತಮಧಿಷ್ಠಾಯ ನಿಹೀನಾ ಉದ್ದಿಧೀರ್ಷವಃ।
ಮಂತ್ರವರ್ಜಂ ನ ದುಷ್ಯಂತಿ ಕುರ್ವಾಣಾಃ ಪೌಷ್ಟಿಕೀಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-302-29 (77539)
ಯಥಾಯಥಾ ಹಿ ಸದ್ವೄತ್ತಮಾಲಂಬಂತೀತರೇ ಜನಾಃ।
ಯಥಾತಥಾ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಮೋದತೇ॥ 12-302-30 (77540)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-302-31x (6455)
ಕಿಂ ಕರ್ಮ ದೂಷಯತ್ಯೇನಮಥೋ ಜಾತಿರ್ಮಹಾಮುನೇ।
ಸಂದೇಹೋ ಮೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನಸ್ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-302-31 (77541)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-302-32x (6456)
ಅಸಂಶಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಉಭಯಂ ದೋಷಕಾರಕಂ।
ಕರ್ಮ ಚೈವ ಹಿ ಜಾತಿಶ್ಚ ವಿಶೇಷಂ ತು ನಿಶಾಮಯ॥ 12-302-32 (77542)
ಜಾತ್ಯಾ ಚ ಕರ್ಮಣಾ ಚೈವ ದುಷ್ಟಂ ಕರ್ಮ ನ ಸೇವತೇ।
ಜಾತ್ಯಾ ದುಷ್ಟಶ್ಚ ಯಃ ಪಾಪಂ ನ ಕರೋತಿ ಸ ಪೂರುಷಃ॥ 12-302-33 (77543)
ಜಾತ್ಯಾ ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷಂ ಕುರ್ವಾಣಂ ಕರ್ಮ ಧಿಕ್ಕೃತಂ
ಕರ್ಮ ತದ್ದೂಷಯತ್ಯೇನಂ ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ಮ ನ ಶೋಭನಂ॥ 12-302-34 (77544)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-302-35x (6457)
ಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಧರ್ಂಯಾಣಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದ್ವಿಜಸತ್ತಂ।
ನ ಹಿಂಸಂತೀಹ ಭೂತಾನಿ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-302-35 (77545)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-302-36x (6458)
ಶೃಣು ಮೇಽತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಯಾನಿ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಹಿಂಸ್ರಾಣಿ ನರಂ ತ್ರಾಯಂತಿ ಸರ್ವದಾ॥ 12-302-36 (77546)
ಸಂನ್ಯಸ್ಯಾಗ್ನೀನುದಾಸೀನಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ।
ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ಕರ್ಮಪಥಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-302-37 (77547)
ಪ್ರಶ್ರಿತಾ ವಿನಯೋಪೇತಾ ದಮನಿತ್ಯಾಃ ಸುಸಂಶಿತಾಃ।
ಪಯಾಂತಿ ಸ್ಥಾನಮಜರಂ ಸರ್ವಕರ್ಮವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 12-302-38 (77548)
ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಂಯಕ್
ಕೃತ್ವಾ ರಾಜನ್ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಾನಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಂ ದಾರುಣಂ ಜೀವಲೋಕೇ
ಯಾಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯೋ ವಿಚಾರಃ॥ ॥ 12-302-39 (77549)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 302॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-302-6 ಊರುಜಾ ವಣಿಜೋ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-302-10 ನಾನಾತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿಭಾವೇನ ಭಿನ್ನತ್ವಂ। ಗೋತ್ರತಃ ಅನ್ವಯತಃ। ಗೋತ್ರಾಣಿ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಿಯಾದೀನಿ ಉಗ್ರಾಂಬಷ್ಠಾದೀನಿ ಚ। ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಿತಾರತಂಯಮಯುಕ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-302-11 ಯಥಾ ಕಾಕ್ಷೀವತಾ ಶೂದ್ರಾಯಾಮುತ್ಪಾದಿತಾಃ ಪುತ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ನೀತಾ ನತು ತೇ ನಿಷಾದತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣದ್ವಾರಾ ಕಾರ್ಯದ್ವಾರಾ ವಾ ಜಾತಿಭೇದೋ ನ ಯುಕ್ತ ಇತಿ ಭಾವಃ॥ 12-302-14 ವಸುಸ್ತಾಂಡ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ವಟಸ್ತಾಂಡ್ಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-302-16 ತಪಸೋ ಶ್ರಯಾದಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-302-26 ನಿರಯೇತ್ರಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 303
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.303. ಅಧ್ಯಾಯಃ 303
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೂಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಾದಿಸಾಧನತಯಾ ಮಾನುಷ್ಯಪ್ರಶಂಸಾಪೂರ್ವಕಂ ನಾನಾಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶಾರಗೀತಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-303-0 (77550)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-303-0x (6459)
ಪಿತಾ ಸಖಾಯೋ ಗುರವಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ
ನ ನಿರ್ಗುಣಾನಾಂ ಪ್ರಭವಂತಿ ಲೋಕೇ।
ಅನನ್ಯಭಕ್ತಾಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಶ್ಚ
ಹಿತಾಶ್ಚ ವಶ್ಯಾಶ್ಚ ತಥೈವ ರಾಜನ್॥ 12-303-1 (77551)
ಪಿತಾ ಪರಂ ದೈವತಂ ಮಾನವಾನಾಂ
ಮಾತುರ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಪಿತರಂ ವದಂತಿ।
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಲಾಭಂ ಪರಮಂ ವದಂತಿ
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಃ ಪರಮಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 12-303-2 (77552)
ರಣಾಜಿರೇ ಯತ್ರ ಶರಾಗ್ನಿಸಂಸ್ತರೇ
ನೃಪಾತ್ಮಜೋ ಘಾತಮವಾಪ್ಯ ದಹ್ಯತೇ।
ಪ್ರಯಾತಿ ಲೋಕಾನಮರೈಃ ಸುದುರ್ಲಭಾ
ನ್ನಿಷೇವತೇ ಸ್ವರ್ಗಫಲಂ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-303-3 (77553)
ಶ್ರಾಂತಂ ಭೀತಂ ಭ್ರಷ್ಟಶಸ್ತ್ರಂ ರುದಂತಂ
ಪರಾಙ್ಭುಖಂ ಪಾರಿವರ್ಹೈಶ್ಚ ಹೀನಂ।
ಅನುದ್ಯಂತಂ ರೋಗಿಣಂ ಯಾಚಮಾನಂ
ನ ವೈ ಹಿಂಸ್ಯಾದ್ಬಾಲವೃದ್ಧೌ ಚ ರಾಜನ್॥ 12-303-4 (77554)
ಪಾರಿಬರ್ಹೈಃ ಸುಸಂಯುಕ್ತಮುದ್ಯತಂ ತುಲ್ಯತಾಂ ಗತಂ।
ಅತಿಕ್ರಮೇತ್ತಂ ನೃಪತಿಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾತ್ಮಜಂ॥ 12-303-5 (77555)
ತುಲ್ಯಾದಿಹ ವಧಃ ಶ್ರೇಯಾನ್ವಿಶಿಷ್ಟಾಚ್ಚೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ನಿಹೀನಾತ್ಕಾತರಾಚ್ಚೈವ ಕೃಪಣಾದ್ಗರ್ಹಿತೋ ವಧಃ॥ 12-303-6 (77556)
ಪಾಪಾತ್ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾನ್ನಿಹೀನಾಚ್ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಪಾಪ ಏಷ ವಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ನರಕಾಯೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-303-7 (77557)
ನ ಕಶ್ಚಿತ್ರಾತಿ ವೈ ರಾಜಂದಿಷ್ಟಾಂತವಶಮಾಗತಂ।
ಸಾವಶೇಷಾಯುಷಂ ಚಾಪಿ ಕಶ್ಚಿನ್ನೈವಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 12-303-8 (77558)
ಸ್ನಿಗ್ಧೈಶ್ಚ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಕರ್ಮಾಣೀಹ ನಿವರ್ತಯೇತ್।
ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ನಾಯುರಿಚ್ಛೇತ್ಪರಾಯುಷಾ॥ 12-303-9 (77559)
ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿನಾಶಮಭಿಕಾಂಕ್ಷತಾಂ।
ನಿಧನಂ ಶೋಭನಂ ತಾತ ಪುಲಿನೇಷು ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ॥ 12-303-10 (77560)
ಆಯುಷಿ ಕ್ಷಯಮಾಪನ್ನೇ ಪಂಚತ್ವಮುಪಗಚ್ಛತಿ।
ತಥಾ ಹ್ಯಕಾರಣಾದ್ಭವತಿ ಕಾರಣೈರುಪಪಾದಿತಂ॥ 12-303-11 (77561)
ತಥಾ ಶರೀರಂ ಭವತಿ ದೇಹಾದ್ಯೇನೋಪಪಾದಿತಂ।
ಅಧ್ವಾನಂ ಗತಕಶ್ಚಾಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚಾಯಂ ಗೃಹಾದ್ಗೃಹಂ॥ 12-303-12 (77562)
ದ್ವಿತೀಯಂ ಕಾರಣಂ ತತ್ರ ನಾನ್ಯತ್ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತದ್ದೇಹಂ ದೇಹಿನಾಂ ಯುಕ್ತಂ ಮೋಕ್ಷಭೂತೇಷು ವರ್ತತೇ॥ 12-303-13 (77563)
ಶಿರಾಸ್ನಾಯ್ವಸ್ಥಿಸಂಘಾತಂ ಬೀಭತ್ಸಾಮೇಧ್ಯಸಂಕುಲಂ।
ಭೂತಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಗುಣಾನಾಂ ಚ ಸಮಾಗಮಂ॥ 12-303-14 (77564)
ತ್ವಗಂತಂ ದೇಹಮಿತ್ಯಾಹುರ್ವಿದ್ವಾಂಸೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಗುಣೈರಪಿ ಪರಿಕ್ಷೀಣಂ ಶರೀರಂ ಮರ್ತ್ಯತಾಂ ಗತಂ॥ 12-303-15 (77565)
ಶರೀರಿಣಾ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಂ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಂ ಗತಚೇತನಂ।
ಭೂತೈಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪನ್ನೈಸ್ತತೋ ಭೂಮೌ ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 12-303-16 (77566)
ಭಾವಿತಂ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಜಾಯತೇ ತತ್ರತತ್ರ ಹ।
ಇದಂ ಶರೀರಂ ವೈದೇಹ ಂರಿಯತೇ ಯತ್ರಯತ್ರ ಹ।
ತತ್ಪ್ರಪಾತೇ ಪರೋ ದೃಷ್ಟೋ ವಿಸರ್ಗಃ ಕರ್ಮಣಸ್ತಥಾ॥ 12-303-17 (77567)
ನ ಜಾಯತೇ ತು ನೃಪತೇ ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಮಯಂ ಪುನಃ।
ಪರಿಭ್ರಮತಿ ಭೂತಾತ್ಮಾ ದ್ಯಾಮಿವಾಂಬುಧರೋ ಮಹಾನ್॥ 12-303-18 (77568)
ಸ ಪುನರ್ಜಾಯತೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ಯೇಹಾಯತನಂ ನೃಪಃ।
ಮನಸಃ ಪರಮೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ಮನಃ॥ 12-303-19 (77569)
ವಿವಿಧಾನಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಜಂಗಮಾಃ ಪರಮಾ ನೃಪ।
ಜಂಗಮಾನಾಮಪಿ ತಥಾ ದ್ವಿಪದಾಃ ಪರಮಾ ಮತಾಃ।
ದ್ವಿಪದಾನಾಮಪಿ ತಥಾ ದ್ವಿಜಾ ವೈ ಪರಮಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-303-20 (77570)
ದ್ವಿಜಾನಾಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಃ ಪರಾ ಮತಾಃ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಾನಾಮಾತ್ಮಸಂಬುದ್ಧಾಃ ಸಂಬುದ್ಧಾನಾಮಮಾನಿನಃ॥ 12-303-21 (77571)
ಜಾತಮನ್ವೇತಿ ಮರಣಂ ನೃಣಾಮಿತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಅಂತವಂತಿ ಹಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸೇವಂತೇ ಗುಣತಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-303-22 (77572)
ಆಪನ್ನೇ ತೂತ್ತರಾಂ ಕಾಷ್ಠಾಂ ಸೂರ್ಯೇ ಯೋ ನಿಧನಂ ವ್ರಜೇತ್।
ನಕ್ಷತ್ರೇ ಚ ಮುಹೂರ್ತೇ ಚ ಪುಣ್ಯೇ ರಾಜನ್ಸ ಪುಣ್ಯಕೃತ್॥ 12-303-23 (77573)
ಅಯೋಜಯಿತ್ವಾ ಕ್ಲೇಶೇನ ಜನಂ ಪ್ಲಾಪ್ಯ ಚ ದುಷ್ಕೃತಂ।
ಮೃತ್ಯುನಾಽಽತ್ಮಕೃತೇನೇಹ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾಽಽತ್ಮಶಕ್ತಿತಃ॥ 12-303-24 (77574)
ವಿಷಮುದ್ಬಂಧನಂ ದಾಹೋ ದಸ್ಯುಹಸ್ತಾತ್ತಥ ವಧಃ।
ದಂಷ್ಟ್ರಿಭ್ಯಶ್ಚ ಪಶುಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಾಕೃತೋ ವಧ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-303-25 (77575)
ನ ಚೈಭಿಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಾಣೋ ಯುಜ್ಯಂತೇ ಚಾಭಿಸಂಧಿಜೈಃ।
ಏವಂವಿಧೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರಪರೈಃ ಪ್ರಾಕೃತೈರಪಿ॥ 12-303-26 (77576)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತೇ ಪ್ರಾಣಾಃ ಪುಣ್ಯವತಾಂ ನೃಪ।
ಮಧ್ಯತೋ ಮಧ್ಯಪುಣ್ಯಾನಾಮಧೋ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-303-27 (77577)
ಏಕಃ ಶತ್ರುರ್ನ ದ್ವಿತೀಯೋಸ್ತಿ ಶತ್ರು
ರಜ್ಞಾನತುಲ್ಯಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ರಾಜನ್।
ಯೇನಾವೃತಃ ಕುರುತೇ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೋ
ಘೋರಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸುದಾರುಣಾನಿ॥ 12-303-28 (77578)
ಪ್ರಬೋಧನಾರ್ಥಂ ಶ್ರುತಿಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ
ವೃದ್ಧಾನುಪಾಸ್ಯ ಪ್ರಭವೇತ ಯಸ್ಯ।
ಪ್ರಯತ್ನಸಾಧ್ಯೋ ಹಿ ಸ ರಾಜಪುತ್ರ
ಪ್ರಜ್ಞಾಶರೇಣೋನ್ಮಥಿತಃ ಪರೈತಿ॥ 12-303-29 (77579)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಂ ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ
ಯಜ್ಞಾಞ್ಶಕ್ತ್ಯಾ ಸನ್ನಿಸೃಜ್ಯೇಹ ಪಂಚ।
ವನಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷೋ ಧರ್ಮಕಾಮಃ
ಶ್ರೇಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಸ್ವವಂಶಂ॥ 12-303-30 (77580)
ಉಪಭೋಗೈರಪಿ ತ್ಯಕ್ತಂ ನಾತ್ಮಾನಂ ಸಾದಯೇನ್ನರಃ।
ಚಂಡಾಲತ್ವೇಽಪಿ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಸರ್ವಥಾ ತಾತ ಶೋಭನಂ॥ 12-303-31 (77581)
ಇಯಂ ಹಿ ಯೋನಿಃ ಪ್ರಥಮಾ ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಗತೀಯತೇ।
ಆತ್ಮಾ ವೈ ಶಕ್ಯತೇ ತ್ರಾತುಂ ಕರ್ಮಭಿಃ ಶುಭಲಕ್ಷಣೈಃ॥ 12-303-32 (77582)
ಕಥಂ ನ ವಿಪ್ರಣಶ್ಯೇಮ ಯೋನಿತೋಸ್ಯಾ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಕುರ್ವಂತಿ ಧರ್ಮಂ ಮನುಜಾಃ ಶ್ರುತಿಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 12-303-33 (77583)
ಯೋ ದುರ್ಲಭತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ದ್ವಿಷತೇ ನರಃ।
ಧರ್ಮಾವಮಂತಾ ಕಾಮಾತ್ಮಾ ಭವೇತ್ಸ ಖಲು ವಂಚ್ಯತೇ॥ 12-303-34 (77584)
ಯಸ್ತು ಪ್ರೀತಿಪುರಾಣೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ ತಾತ ಪಶ್ಯತಿ।
ದೀಪೋಪಮಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಯಾವದರ್ಥಾನ್ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-303-35 (77585)
ಸಾಂತ್ವೇನಾನುಪ್ರದಾನೇನ ಪ್ರಿಯವಾದೇನ ಚಾಪ್ಯುತ।
ಸಮದುಃಖಸುಖೋ ಭೂತ್ವಾ ಸ ಪರತ್ರ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-303-36 (77586)
ದಾನಂ ತ್ಯಾಗಃ ಶೋಭನಾ ಮುರ್ತಿಮದ್ಭ್ಯೋ
ಭೂಯಃ ಪ್ಲಾವ್ಯಂ ತಪಸಾ ವೈ ಶರೀರಂ।
ಸರಸ್ವತೀನೈಮಿಷಪುಷ್ಕರೇಷು
ಯೇ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೇ ಪುಣ್ಯದೇಶಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ॥ 12-303-37 (77587)
ಗೃಹೇಷು ಯೇಷಾಮಸವಃ ಪತಂತಿ
ತೇಷಾಮಥೋ ನಿರ್ಹರಣಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ।
ಯಾನೇನ ವೈ ಪ್ರಾಪಣಂ ಚ ಶ್ಮಶಾನೇ
ಶುಚೌ ದೇಶೇ ವಿಧಿನಾ ಚೈವ ದಾಹಃ॥ 12-303-38 (77588)
ಇಷ್ಟಿಃ ಪುಷ್ಟಿರ್ಯಜನಂ ಯಾಜನಂ ಚ
ದಾರ್ಗ ಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ಪ್ರಯೋಗಃ।
ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಶಸ್ತಂ
ಸರ್ವಾಣ್ಯಾತ್ಮಾರ್ಥೇ ಮಾನವೋಽಯಂ ಕರೋತಿ॥ 12-303-39 (77589)
`ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿನಾಶಮಭಿಕಾಂಕ್ಷತಾಂ।
ನಿಧನಂ ಶೋಭನಂ ತಾತ ಪುಲಿನೇಷು ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ॥' 12-303-40 (77590)
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವೇದಾಶ್ಚ ಷ಼ಡಂಗಾನಿ ನರಾಧಿಪ।
ಶ್ರೇಯಸೋರ್ಥೇ ವಿಧೀಯಂತೇ ನರಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಃ॥ 12-303-41 (77591)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-303-42x (6460)
ಏತದ್ವೈ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಮುನಿನಾ ಸುಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವಿದೇಹರಾಜಾಯ ಪುರಾ ಶ್ರಯೇಸೋರ್ಥೇ ನರಾಧಿಪ॥ ॥ 12-303-42 (77592)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 303॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-303-2 ಲಾಭಂ ಲಾಭಹೇತುಂ॥ 12-303-4 ಪಾರಿಬರ್ಹೈ ರಥಾಶ್ವಕವಚಾದಿಭಿಃ॥ 12-303-5 ಅತಿಕ್ರಮೇಜ್ಜಯೇತ್॥ 12-303-8 ದಿಷ್ಟಾಂತೋ ಮೃತ್ಯುಃ॥ 12-303-9 ಸನ್ನದ್ಧೈಃ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಹಿಂಸಾತ್ಮಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-303-10 ಪುಲಿನೇಷು ಪುಲಿನವತ್ಸು ತೀರ್ಥೇಷು ನಿಧನಂ ಮರಣಂ ಶ್ರೇಯಃ॥ 12-303-15 ಶರೀರಂ ಮಂದತಾಂ ಗತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-303-17 ತತ್ಸ್ವಭಾವೋ ಪರೋ ದೃಷ್ಟ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-303-32 ಆತ್ಮಾ ವೈ ಶಕ್ಯತೇ ಜ್ಞಾತುಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-303-36 ಸಾಂತ್ವೇನಾನ್ನಪ್ರದಾನೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-303-35 ಪ್ರೀತಿಪುರಾಣೇನ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಚಿರಂತನೇನ ದೀಪೋಪಮಾನಿ ಸ್ನೇಹೇನ ಸಂವರ್ಧನೀಯಾನಿ। ಯಾಕ್ದರ್ಥಾನ್ ಸರ್ವಾನ್ವಿಷಯಾನ್ ದಯಾವಾನ್ ಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯತಿ ವಿರಕ್ತೋಽರ್ಥಾನ್ನ ಪಶ್ಯತಿ ಯಃ ಸ ಮಹೀಯತೇ ಇತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-303-38 ಶೌಚೇನಂ ನೂನಂ ವಿಧಿನಾ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 304
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.304. ಅಧ್ಯಾಯಃ 304
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಕಲಾಪಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರಗೀತಾನುವಾದಸಮಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-304-0 (77593)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-304-0x (6461)
ಪುನರೇವ ತು ಪಪ್ರಚ್ಛ ಜನಕೋ ಮಿಥಿಲಾಧಿಪಃ।
ಪರಾಶರಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಧರ್ಮೇ ಪರಮನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-304-1 (77594)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-304-2x (6462)
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಕಾ ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಿಂ ಕೃತಂ ನ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಕ್ವ ಗತೋ ನ ನಿವರ್ತೇತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಮತೇ॥ 12-304-2 (77595)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 12-304-3x (6463)
ಅಸಂಗಃ ಶ್ರೇಯಸೋ ಮೂಲಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಗತಿಃ ಪರಾ।
ಚೀರ್ಣಂ ತಪೋ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯೇದ್ವಾಪಃ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-304-3 (77596)
ಛಿತ್ತ್ವಾಽಧರ್ಮಮಯಂ ಪಾಶಂ ಯದಾ ಧರ್ಮೇಽಭಿರಜ್ಯತೇ।
ದತ್ತ್ವಾಽಭಯಕೃತಂ ದಾನಂ ತದಾ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 12-304-4 (77597)
ಯೋ ದದಾತಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗವಾಮಶ್ವಶತಾನಿ ಚ।
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸದಾ ತಮಭಿವರ್ತತೇ॥ 12-304-5 (77598)
ವಸನ್ವಿಷಯಮಧ್ಯೇಽಪಿ ನ ವಸತ್ಯೇವ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಸಂವಸತ್ಯೇವ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರಸತ್ಸು ವಿಷಯೇಷ್ವಪಿ॥ 12-304-6 (77599)
ನಾಧರ್ಮಃ ಶ್ಲಿಷ್ಯತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಪಯಃ ಪುಷ್ಕರಪರ್ಣವತ್।
ಅಪ್ರಾಜ್ಞಮಧಿಕಂ ಪಾಪಂ ಶ್ಲಿಷ್ಯತೇ ಜತುಕಾಷ್ಠವತ್॥ 12-304-7 (77600)
ನಾಧರ್ಮಃ ಕಾರಣಾಪೇಕ್ಷೀ ಕರ್ತಾರಮಭಿಮುಂಚತಿ।
ಕರ್ತಾ ಖಲು ಯಥಾಕಾಲಂ ತತಃ ಸಮಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-304-8 (77601)
ನ ಭಿದ್ಯಂತೇ ಕೃತಾತ್ಮಾನ ಆತ್ಮಪ್ರತ್ಯಯದರ್ಶಿನಃ।
ಬುದ್ಧಿಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಹಿ ಪ್ರಮತ್ತೋ ಯೋ ನ ಬುಧ್ಯತೇ।
ಶುಭಾಶುಭೇ ಪ್ರಸಕ್ತಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸುಮಹದ್ಭಯಂ॥ 12-304-9 (77602)
ವೀತರಾಗೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸಂಯಗ್ಭವತಿ ಯಃ ಸದಾ।
ವಿಷಯೇ ವರ್ತಮಾನೋಽಪಿ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-304-10 (77603)
ಮರ್ಯಾದಾಯಾಂ ವರ್ತಮಾನೋಽಪಿ ನಾವಸೀದತಿ।
ಪುಷ್ಟಸ್ರೋತ ಇವಾಸಕ್ತಃ ಸ್ಫೀತೋ ಭವತಿ ಸಂಚಯಃ॥ 12-304-11 (77604)
ಯಥಾ ಭಾನುಗತಂ ತೇಜೋ ಮಣಿಃ ಶುದ್ಧಃ ಸಮಾಧಿನಾ।
ಆದತ್ತೇ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ತಥಾ ಯೋಗಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-304-12 (77605)
ಯಥಾ ತಿಲಾನಾಮಿಹ ಪುಣ್ಯಸಂಶ್ರಯಾ
ತ್ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗ್ಯಾತಿ ಗುಣೋಽತಿಸಾಂಯತಾಂ।
ತಥಾ ನರಾಣಾಂ ಭುವಿ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ
ಯಥಾಶ್ರಯಂ ಸತ್ವಗುಣಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-304-13 (77606)
ಜಹಾತಿ ದಾರಾನ್ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಸಂಪದಃ
ಪದಂ ಚ ಯಾನಂ ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಃ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ಜಾತಮತಿರ್ಯದಾ ನರ
ಸ್ತದಾಽಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಷಯೇಷು ಭಿದ್ಯತೇ॥ 12-304-14 (77607)
ಪ್ರಸಕ್ತಬುದ್ಧಿರ್ವಿಷಯೇಷು ಯೋ ನರೋ
ನ ಬುಧ್ಯತೇ ಹ್ಯಾತ್ಮಹಿತಂ ಕಥಂಚನ।
ಸ ಸರ್ವಭಾವಾನುಗತೇನ ಚೇತಸಾ
ನೃಪಾಽಽಮಿಷೇಣೇವ ಝಷೋ ವಿಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-304-15 (77608)
ಸಂಘಾತವನ್ಮರ್ತ್ಯಲೋಕಃ ಪರಸ್ಪರಮಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಕದಲೀಗರ್ಭನಿಃಸಾರೋ ನೌರಿವಾಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 12-304-16 (77609)
ನ ಧರ್ಮಕಾಲಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತೋ
ನ ಚಾಪಿ ಮೃತ್ಯುಃ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ।
ಸದಾ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕ್ರಿಯೈವ ಶೋಭನಾ
ತದಾ ನರೋ ಮೃತ್ಯುಮುಖಾನ್ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-304-17 (77610)
ಯಥಾಽಂಧಃ ಸ್ವಗೃಹೇ ಯುಕ್ತೋ ಹ್ಯಭ್ಯಾಸಾದೇವ ಗಚ್ಛತಿ।
ತಥಾ ಯುಕ್ತೇನ ಮನಸಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗಚ್ಛತಿ ತಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-304-18 (77611)
ಮರಣಂ ಜನ್ಮನಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಜನ್ಮ ವೈ ಮರಣಾಶ್ರಿತಂ।
ಅವಿದ್ವಾನ್ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷು ಬದ್ಧೋ ಭ್ರಮತಿ ಚಕ್ರವತ್॥ 12-304-19 (77612)
ಬುದ್ಧಿಮಾರ್ಗಪ್ರಯಾತಸ್ಯ ಸುಖಂ ತ್ವಿಹ ಪರತ್ರ ಚ।
ವಿಸ್ತರಾಃ ಕ್ಲೇಶಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಾಸ್ತು ಸುಖಾವಹಾಃ।
ಪರಾರ್ಥಂ ವಿಸ್ತರಾಃ ಸರ್ವೇ ತ್ಯಾಗಮಾಂತ್ಮಹಿತಂ ವಿದುಃ॥ 12-304-20 (77613)
ಯಥಾ ಮೃಣಾಲಾನುಗತಮಾಶು ಮುಂಚತಿ ಕರ್ದಮಂ।
ತಥಾಽಽತ್ಮಾ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಮನಸಾ ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-304-21 (77614)
ಮನಃ ಪ್ರಣಯತೇಽಽತ್ಮಾನಂ ಸ ಏನಮಭಿಯುಂಜತಿ।
ಯುಕ್ತೋ ಯದಾ ಸ ಭವತಿ ತದಾ ತಂ ಪಶ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 12-304-22 (77615)
ಪರಾರ್ಥೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ತು ಸ್ವಂ ಕಾರ್ಯಂ ಯೋಽಭಿಮನ್ಯತೇ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ಸಕ್ತಃ ಸ ಸ್ವಕಾರ್ಯಾತ್ಪರಿಹೀಯತೇ॥ 12-304-23 (77616)
ಅಧಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಂ ಚೈವ ಸ್ವರ್ಗೇ ಚೈವ ಪರಾಂ ಗತಿಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸುಕೃತೈರಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯೇಹೇತರಸ್ಯ ಚ॥ 12-304-24 (77617)
ಮೃನ್ಮಯೇ ಭಾಜನೇ ಪಕ್ವೇ ಯಥಾ ವೈ ನಶ್ಯತಿ ದ್ರವಃ।
ತಥಾ ಶರೀರಂ ತಪಸಾ ತಪ್ತಂ ವಿಷಯಮಶ್ನುತೇ॥ 12-304-25 (77618)
ವಿಷಯಾನಶ್ನುತೇ ಯಸ್ತು ನ ಸ ಭೋಕ್ಷ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ಯಸ್ತು ಭೋಗಾಂಸ್ತ್ಯಜೇದಾತ್ಮಾ ಸ ವೈ ಭೋಕ್ತುಂ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-304-26 (77619)
ನೀಹಾರೇಣ ಹಿ ಸಂವೀತಃ ಶಿಶ್ನೋದರಪರಾಯಣಃ।
ಜಾತ್ಯಂಧ ಇವ ಪಂಥಾನಮಾವೃತಾತ್ಮಾ ನ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-304-27 (77620)
ವಣಿಗ್ಯಥಾ ಸಮುದ್ರಾದ್ವೈ ಯಥಾರ್ಥಂ ಲಭತೇ ಧನಂ।
ತಥಾ ಮರ್ತ್ಯಾರ್ಣವಾಜ್ಜಂತೋಃ ಕರ್ಮವಿಜ್ಞಾನತೋ ಗತಿಃ॥ 12-304-28 (77621)
ಅಹೋರಾತ್ರಮಯೇ ಲೋಕೇ ಜರಾರೂಪೇಣ ಸಂಚರನ್।
ಮೃತ್ಯುರ್ಗ್ರಸತಿ ಭೂತಾನಿ ಪವನಂ ಪನ್ನಗೋ ಯಥಾ॥ 12-304-29 (77622)
ಸ್ವಯಂ ಕೃತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜಾತೋ ಜಂತುಃ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ನಾಕೃತಂ ಲಭತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಕಿಂಚಿದತ್ರ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯಂ॥ 12-304-30 (77623)
ಸಯಾನಂ ಯಾಂತಮಾಸೀನಂ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ವಿಷಯೇಷು ಚ।
ಶುಭಾಶುಭಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ನರಂ ಸದಾ॥ 12-304-31 (77624)
ನ ಹ್ಯನ್ಯತ್ತೀರಮಾಸಾದ್ಯ ಪುನಸ್ತರ್ತುಂ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ।
ದುರ್ಲಭೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಹ್ಯಸ್ಯ ವಿನಿಪಾತೋ ಮಹಾರ್ಣವೇ॥ 12-304-32 (77625)
ಯಥಾ ಭಾವಾವಸನ್ನಾ ಹಿ ನೌರ್ಮಹಾಂಭಸಿ ತಂತುನಾ।
ಯಥಾ ಮನೋಭಿಯೋಗಾದ್ವೈ ಶರೀರಂ ಪ್ರಚಿಕೀರ್ಷತಿ॥ 12-304-33 (77626)
ಯಥಾ ಸಮುದ್ರಮಭಿತಃ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ಸರಿತೋಽಪರಾಃ।
ತಥಾಽನ್ಯಾಪ್ರಕೃತಿರ್ಯೋಗಾದಭಿಸಂಶ್ರಿಯತೇ ಸದಾ॥ 12-304-34 (77627)
ಸ್ನೇಹಪಾಶೈರ್ಬಹುವಿಧೈರಾಸಕ್ತಮನಸೋ ನರಾಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಾ ವಿಷೀದಂತಿ ಜಲೇ ಸೈಕತವೇಶ್ಮವತ್॥ 12-304-35 (77628)
ಶರೀರಗೃಹಸಂಸ್ಥಸ್ಯ ಶೌಚತೀರ್ಥಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ಬುದ್ಧಿಮಾರ್ಗಪ್ರಯಾತಸ್ಯ ಸುಖಂ ತ್ವಿಹ ಪರತ್ರ ಚ॥ 12-304-36 (77629)
ವಿಸ್ತರಾಃ ಕ್ಲೇಶಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಾಸ್ತು ಸುಖಾವಹಾಃ।
ಪರಾರ್ಥಂ ವಿಸ್ತರಾಃ ಸರ್ವೇ ತ್ಯಾಗಮಾತ್ಮಹಿತಂ ವಿದುಃ॥ 12-304-37 (77630)
ಸಂಕಲ್ಪಜೋ ಮಿತ್ರವರ್ಗೋ ಜ್ಞಾತಯಃ ಕಾರಣಾತ್ಮಕಾಃ।
ಭಾರ್ಯಾ ಪುತ್ರಶ್ಚ ದಾಸಶ್ಚ ಸ್ವಮರ್ಥಮನುಯುಂಜತೇ॥ 12-304-38 (77631)
ನ ಮಾತಾ ನ ಪಿತಾ ಕಿಂಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ದಾನಪಥ್ಯೌದನೋ ಜಂತು ಸ್ವಕರ್ಮಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 12-304-39 (77632)
ಮಾತಾ ಪುತ್ರಃ ಪಿತಾ ಭ್ರಾತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಮಿತ್ರಜನಸ್ತಥಾ।
ಅಷ್ಟಾಪದಪದಸ್ಥಾನೇ ಲಾಕ್ಷಾಮುದ್ರೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-304-40 (77633)
ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪುರಾಕೃತಾನಿ
ಶುಭಾಶುಭಾನ್ಯಾತ್ಮನೋ ಯಾಂತಿ ಜಂತೋಃ।
ಉಪಸ್ಥಿತಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ಬುದ್ಧಿಂ ತಥಾ ಚೋದಯತೇಽಂತರಾತ್ಮಾ॥ 12-304-41 (77634)
ವ್ಯವಸಾಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಹಾಯಾನ್ಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ನ ತಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿದಾರಂಭಃ ಕದಾಚಿದವಸೀದತಿ॥ 12-304-42 (77635)
ಅದ್ವೈಧಮನಸಂ ಯುಕ್ತಂ ಶೂರಂ ಧೀರಂ ವಿಪಶ್ಚಿತಂ।
ನ ಶ್ರೀಃ ಸಂತ್ಯಜತೇ ನಿತ್ಯಮಾದಿತ್ಯಮಿವ ರಶ್ಮಯಃ॥ 12-304-43 (77636)
ಆಸ್ತಿಕ್ಯವ್ಯವಸಾಯಾಭ್ಯಾಮುಪಾಯಾನ್ವಿತಯಾ ಧಿಯಾ।
ಯ ಆರಭತ್ಯನಿಂದ್ಯಾತ್ಮಾ ನ ಸೋಽರ್ಥಾತ್ಪರಿಸೀದತಿ॥ 12-304-44 (77637)
ಸರ್ವಃಸ್ವಾನಿ ಶುಭಾಶುಭಾನಿ ನಿಯತಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜಂತುಃಸ್ವಯಂ
ಗರ್ಭಾತ್ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ತದುಭಯಂ ಯತ್ತೇನ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತಂ।
ಮೃತ್ಯುಶ್ಚಾಪರಿಹಾರವಾನ್ಸಮಗತಿಃ ಕಾಲೇನ ವಿಚ್ಛೇದಿನಾ
ದಾರೋಶ್ಚೂರ್ಣಮಿವಾಶ್ಮಸಾರವಿಹಿತಂ ಕರ್ಮಾಂತಿಕಂ ಪ್ರಾಪಯೇತ್ 12-304-45 (77638)
ಸ್ವರೂಪತಾಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಚ ವಿಸ್ತರಂ
ಕುಲಾನ್ವಯಂ ದ್ರವ್ಯಸಮೃದ್ಧಿಸಂಚಯಂ।
ನರೋ ಹಿ ಸರ್ವೋ ಭಲತೇ ಯಥಾಕೃತಂ
ಶುಭಾಶುಭೇನಾತ್ಮಕೃತೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-304-46 (77639)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-304-47x (6464)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಜನಕೋ ರಾಜನ್ಯಾಥಾತಥ್ಯಂ ಮನೀಷಿಣಾ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪರಾಂ ಮುದಮವಾಪ ಹ॥ ॥ 12-304-47 (77640)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 304॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-304-2 ಶ್ರೇಯಃ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧನಂ। ಕ್ವ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತಂತ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-3 ಜ್ಞಾನಂ ಚೈವ ಪರಾ ಗತಿರಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ನ ಪ್ರಣಶ್ಯೇತ್ಸಂಸಿದ್ಧೋ ನ ನಿವರ್ತತೇ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-5 ಸ ದಾನಮತಿವರ್ತತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-11 ಯಥಾ ನದ್ಯಾಂ ಬದ್ಧಃ ಸೇತುರ್ನೈವ ಸೀದತಿ ಸ್ರೋತಃಪುಷ್ಟಿಂ ಕರೋತಿ ಏವಮಸಕ್ತೋ ಧರ್ಮ ಏವ ಸೇತುರ್ಯಸ್ಯ ಸಃ। ಮರ್ಯಾದಾಯಾಂ ಬದ್ಧೋ ನೈವ ಸೀದತಿ। ಸಂಚಯಸ್ತಪಾವೃದ್ಧಿಶ್ಚ ಸ್ಫೀತಾ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-304-13 ಯಥಾನಿಲಾನಾಮಿಹ ಪುಷ್ಪಸಂಚಯಾದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-14 ಜಹಾತಿ ರಾಜನ್ವಿಹಿತೇನ ಸಂಪದಾ ಸದಶ್ವಯಾನಂ ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಶಯ್ಯಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-15 ಆಮಿಷೇಣ ಬಡಿಶಮರ್ಭಿತೇನ। ಝಷೋ ಮತ್ಸ್ಯಃ। ನ ವಿಂದತೇ ಹ್ಯಾತ್ಮಪದಂ ಕದಾಚನೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-16 ಸಂಘಾತವದ್ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಾದಿಸಮುದಾಯವತ್। ಮರ್ತ್ಯಲೋಕಃ ಸ್ತ್ರೀಪುತ್ರಪಶ್ವಾದಿಸಮುದಾಯಃ। ಅಪಾಶ್ರಿತ ಉಪಕಾರಕಃ॥ 12-304-19 ಜನ್ಮನಿ ಜನ್ಮನಿಮಿತ್ತಂ॥ 12-304-20 ವಿಸ್ತರಾಃ ವೈತಾನಿಕಾನ್ಯಗ್ರಿಹೋತ್ರಾದೀನಿ। ಸಂಕ್ಷೇಪಾಸ್ತ್ಯಾಗಾದಯಃ॥ 12-304-23 ಸ್ವಕಾರ್ಯಂ ಯೋ ನಿವರ್ತತೇ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-25 ಮೃಣ್ಮಯೇ ಭಾಜನೇ ಬಹ್ನೌ ಯಥಾ ವೈ ಶುಷ್ಯತೇ ದ್ರವಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-41 ವಾಂತಿ ಫಲಂ ದಾತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-304-42 ವ್ಯಪಸಾಯಮುದ್ಯೋಗಂ॥ 12-304-43 ಅದ್ವೈಧಮನಸಂ ಏಕಾಗ್ರಚಿತ್ತಂ॥ 12-304-45 ಗರ್ಭಾತ್ ಗರ್ಭಪ್ರವೇಶಮಾರಭ್ಯ। ಯತ್ ಯಸ್ಮಾತ್ತದುಭಯಂ ಶುಭಾಶುಭಂ। ಅಪರಿಹಾರವಾನ್ಪರಿಹರ್ತುಮಶಕ್ಯಃ। ಕಾಲೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೇನ ವಿಚ್ಛೇದಿನಾ ಜೀವನನಾಶಕೇನ ಸಹಾಯೇನ ಸೃತ್ಯುಃ ಕರ್ಮಾಂತಿಕಂ ದಿಷ್ಟಾಂತಂ ವಿನಾಶಾಖ್ಯಂ ಪ್ರಾಪಯೇತ್। ದಾರೋಃ ಕಾಷ್ಠಸ್ಯ ಚೂರ್ಣಂ ಅಶ್ಮಸಾರವಿಹಿತಂ ಕಕಚಕೃತಂ। ಸಮಾ ಸೀತೋಷ್ಣಸಾಂಯವತೀ ಗತಿರ್ಯಸ್ಯ ಸ ಸಮಗತಿರ್ವಾಯುಃ। ದಾರುಚೂರ್ಣಮಿವ ಮೃತ್ಯುರ್ನರಂ ಕಾಲೇನಾಂತಂ ನಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಕರ್ಮಾಂತರಂ ಪ್ರಾಪಯೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-304-46 ಸ್ವರೂಪತಾಂ ಸ್ವಸ್ಯ ರೂಪಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಪಶವೋ ವಿವಾಹಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಂ ರೂಪಮಿವ ರೂಪಂ ಯಸ್ಯ ಸ್ವಕುಲಾನುಸಾರಿ ವಿವಾಹಾದಿಕಂ ತದೇವ ತತ್ತಾ ತಾಂ। ಆತ್ಮಕೃತಂ ವಿಸ್ತರಂ ಪುತ್ರಸಂತತ್ಯಾದಿಪೌಷ್ಕಲ್ಯಂ। ಕುಲಾನ್ವಯಂ ಸತ್ಕುಲೇ ಜನ್ಮ। ಯಥಾಕೃತಂ ಕೃತಮನತಿಕ್ರಂಯ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮವಶಾದೇವ ಲಭ್ಯತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 305
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.305. ಅಧ್ಯಾಯಃ 305
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನಪ್ರತಿಪಾದಕಹಂಸಸಾಧ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-305-0 (77641)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-305-0x (6465)
ಸತ್ಯಂ ದಮಂ ಕ್ಷಮಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪಿತಾಮಹ।
ವಿದ್ವಾಂಸೋ ಮನುಜಾ ಲೋಕೇ ಕಥಮೇತನ್ಮತಂ ತವ॥ 12-305-1 (77642)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-305-2x (6466)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಾಧ್ಯಾನಾಮಿಹ ಸಂವಾದಂ ಹಂಸಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-305-2 (77643)
ಹಂಸೋ ಭೂತ್ವಾಽಥ ಸೌವರ್ಣಸ್ತ್ವಜೋ ನಿತ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಸ ವೈ ಪರ್ಯೇತಿ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನಥ ಸಾಧ್ಯಾನುಪಾಗಮತ್॥ 12-305-3 (77644)
ಸಾಧ್ಯಾ ಊಚುಃ। 12-305-4x (6467)
ಶಕುನೇ ವಯಂ ಸ್ಮ ದೇವಾ ವೈ ಸಾಧ್ಯಾಸ್ತ್ವಾಮನುಯುಂಕ್ಷ್ಮಹೇ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಂ ಭವಾಂಶ್ಚ ಕಿಲ ಮೋಕ್ಷವಿತ್॥ 12-305-4 (77645)
ಶ್ರುತೋಸಿ ನಃ ಪಂಡಿತೋ ಧೀರವಾದೀ
ಸಾಧುಃ ಶಬ್ದಶ್ಚರತೇ ತೇ ಪತತ್ರಿನ್।
ಕಿಂ ಮನ್ಯಸೇ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಂ ದ್ವಿಜ ತ್ವಂ
ಕಸ್ಮಿನ್ಮನಸ್ತೇ ರಮತೇ ಮಹಾತ್ಮನ್॥ 12-305-5 (77646)
ತನ್ನಃ ಕಾರ್ಯಂ ಪಕ್ಷಿವರ ಪ್ರಶಾಧಿ
ಯತ್ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಮನ್ಯಸೇ ಶ್ರೇಷ್ಠಮೇಕಂ।
ಯತ್ಕೃತ್ವಾ ವೈ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಬಂಧೈ
ರ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ ವಿಹಗೇಂದ್ರೇಹ ಶೀಘ್ರಂ॥ 12-305-6 (77647)
ಹಂಸ ಉವಾಚ। 12-305-7x (6468)
ಇದಂ ಕಾರ್ಯಮಮೃತಾಶಾಃ ಶೃಣುಧ್ವಂ
ತಪೋ ದಮಃ ಸತ್ಯಮಾತ್ಮಾಭಿಗುಪ್ತಿಃ।
ಗ್ರಂಥೀನ್ವಿಮುಚ್ಯ ಹೃದಯಸ್ಯ ಸರ್ವಾ
ನ್ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ ಸ್ವಂ ವಶಮಾನಯೀತ॥ 12-305-7 (77648)
ನಾರುತುದಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ನೃಶಂಸವಾದೀ
ನ ಹೀನತಃ ಪರಮಭ್ಯಾದದೀತ।
ಯಯಾಽಸ್ಯ ವಾಚಾ ಪರ ಉದ್ವಿಜೇತ
ನ ತಾಂ ವದೇದುಶತಿಂ ಪಾಪಲೋಕ್ಯಾಂ॥ 12-305-8 (77649)
ವಾಕ್ಸಾಯಕಾ ವದನಾನ್ನಿಷ್ಯತಂತಿ
ಯೈರಾಹತಃ ಶೋಚತಿ ರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ।
ಪರಸ್ಯ ನಾಮರ್ಮಸು ತೇ ಪತಂತಿ
ತಾನ್ಪಂಡಿತೋ ನಾವಸೃಜೇತ್ಪರೇಷು॥ 12-305-9 (77650)
ಪರಶ್ಚೇದೇನಮತಿವಾದವಾಣೈ
ರ್ಭೃಶಂ ವಿಧ್ಯೇಚ್ಛಮ ಏವೇಹ ಕಾರ್ಯಃ।
ಸಂರೋಷ್ಯಮಾಣಃ ಪ್ರತಿಹೃಷ್ಯತೇ ಯಃ
ಸ ಆದತ್ತೇ ಸುಕೃತಂ ವೈ ಪರಸ್ಯ॥ 12-305-10 (77651)
ಕ್ಷೇಪಾಯಮಾಣಮಭಿಷಂಗವ್ಯಲೀಕಂ
ನಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಜ್ವಲಿತಂ ಯಶ್ಚ ಮನ್ಯುಂ।
ಅದುಷ್ಟಚೇತಾ ಮುದಿತೋಽನಸೂಯುಃ
ಸ ಆದತ್ತೇ ಸುಕೃತಂ ವೈ ಪರೇಷಾಂ॥ 12-305-11 (77652)
ಆಕ್ರುಶ್ಯಮಾನೋ ನ ವದಾಮಿ ಕಿಂಚಿ
ತ್ಕ್ಷಮಾಂಯಹಂ ತಾಡ್ಯಮಾನಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ।
ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಹ್ಯೇತದ್ಯತ್ಕ್ಷಮಾಮಾಹುರಾರ್ಯಾಃ
ಸತ್ಯಂ ತಥೈವಾರ್ಜವಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ॥ 12-305-12 (77653)
ವೇದಸ್ಯೋಪನಿಷತ್ಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಸ್ಯೋಪನಿಷದ್ದಮಃ।
ದಮಸ್ಯೋಪನಿಷನ್ಮೋಕ್ಷ ಏತತ್ಸರ್ವಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-305-13 (77654)
ವಾಚೋ ವೇಗಂ ಮನಸಃ ಕ್ರೋಧವೇಗಂ
ವಿಧಿತ್ಸಾವೇಗಮುದರೋಪಸ್ಥವೇಗಂ।
ಏತಾನ್ವೇಗಾನ್ಯೋ ವಿಷಹೇದುದೀರ್ಣಾಂ
ಸ್ತಂ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವೈ ಮುನಿಂ ಚ॥ 12-305-14 (77655)
ಅಕ್ರೋಧನಃ ಕ್ರುಧ್ಯತಾಂ ವೈ ವಿಶಿಷ್ಟ
ಸ್ತಥಾ ತಿತಿಕ್ಷುರತಿತಿಕ್ಷೋರ್ವಿಶಿಷ್ಟಃ।
ಅಮಾನುಷಾನ್ಮಾನುಷೋ ವೈ ವಿಶಿಷ್ಟ
ಸ್ತಥಾಽಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನವಾನ್ವೈ ವಿಶಿಷ್ಟಃ॥ 12-305-15 (77656)
ಆಕ್ರುಶ್ಯಮಾನೋ ನಾಕ್ರೋಶೇನ್ಮನ್ಯುರೇವಂ ತಿತಿಕ್ಷತಃ।
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾರಂ ನಿರ್ದಹತಿ ಸುಕೃತಂ ಚಾಸ್ಯ ವಿಂದತಿ॥ 12-305-16 (77657)
ಯೋ ನಾಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಹ ರೂಕ್ಷಂ ಪ್ರಿಯಂ ವಾ
ಯೋ ವಾ ಹತೋ ನ ಪ್ರತಿಹಂತಿ ಧೈರ್ಯಾತ್।
ಪಾಪಂ ಚ ಯೋ ನೇಚ್ಛತಿ ತಸ್ಯ ಹಂತು
ಸ್ತಸ್ಯೇಹ ದೇವಾಃ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ನಿತ್ಯಂ॥ 12-305-17 (77658)
ಪಾಪೀಯಸಃ ಕ್ಷಮೇತೈವ ಶ್ರೇಯಸಃ ಸದೃಶಸ್ಯ ಚ।
ವಿಮಾನಿತೋ ಹತೋಕ್ರುಷ್ಟ ಏವಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-305-18 (77659)
ಸದಾಽಹಮಾರ್ಯಾನ್ನಿಭೃತೋಪ್ಯುಪಾಸೇ
ನ ಮೇ ವಿಧಿತ್ಸೋತ್ಸಹತೇ ನ ರೋಷಃ।
ನ ಚಾಪ್ಯಹಂ ಲಿಪ್ಸಮಾನಃ ಪರೈಮಿ
ನ ಚೈವ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಷಮೇಣ ಯಾಮಿ॥ 12-305-19 (77660)
ನಾಹಂ ಶಪ್ತಃ ಪ್ರತಿಶಪಾಮಿ ಕಂಚಿ
ದ್ದಮಂ ದ್ವಾರಂ ಹ್ಯಮೃತಸ್ಯೇಹ ವೇದ್ಮಿ।
ಗುಹ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತದಿದಂ ಬ್ರವೀಮಿ
ನ ಮಾನುಷಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠತರಂ ಹಿ ಕಿಂಚಿತ್॥ 12-305-20 (77661)
ನಿರ್ಮುಚ್ಯಮಾನಃ ಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಘನೇಭ್ಯ ಇವ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ವಿರಜಾಃ ಕಾಲಮಾಕಾಂಕ್ಷಂಧೀರೋ ಧೈರ್ಯೇಣ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 12-305-21 (77662)
ಯಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭವತಿ ಹ್ಯರ್ಚನೀಯ
ಉತ್ಸೇಚನೇ ಸ್ತಂಭ ಇವಾಭಿಜಾತಃ।
ಯಸ್ಮೈ ವಾಚಂ ಸುಪ್ರಸನ್ನಾಂ ವದಂತಿ
ಸ ವೈ ದೇವಾನ್ಗಚ್ಛತಿ ಸಂಯತಾತ್ಮಾ॥ 12-305-22 (77663)
ನ ತಥಾ ವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನ್ಪುರುಷೇ ಗುಣಾನ್।
ಯಥೈಷಾಂ ವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ನೈರ್ಗುಣ್ಯಮನುಯುಂಜಕಾಃ॥ 12-305-23 (77664)
ಯಸ್ಯ ವಾಙ್ಭನಸೀ ಗುಪ್ತೇ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಹಿತೇ ಸದಾ।
ವೇದಾಸ್ತಪಶ್ಚ ತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಸ ಇದಂ ಸರ್ವಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-305-24 (77665)
ಆಕ್ರೋಶನವಿಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ನಾಬುಧಾನ್ಬೋಧಯೇದ್ಬುಧಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ ವರ್ಧಯೇದನ್ಯಂ ನ ಚಾತ್ಮಾನಂ ವಿಹಿಂಸಯೇಂತ್॥ 12-305-25 (77666)
ಅಮೃತಸ್ಯೇವ ಸಂತೃಪ್ಯೇದವಮಾನಸ್ಯ ಪಂಡಿತಃ।
ಸುಖಂ ಹ್ಯವಮತಃ ಶೇತೇ ಯೋಽವಮಂತಾ ಸ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-305-26 (77667)
ಯತ್ಕ್ರೋಧನೋ ಯಜತಿ ಯದ್ದದಾತಿ
ಯದ್ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ಯತಿ ಯಜ್ಜುಹೋತಿ।
ವೈವಸ್ವತಸ್ತದ್ಧರತೇಽಸ್ಯ ಸರ್ವಂ
ಮೋಘಃ ಶ್ರಮೋ ಭವತಿ ಹಿ ಕ್ರೋಧನಸ್ಯ॥ 12-305-27 (77668)
ಚತ್ವಾರಿ ಯಸ್ಯ ದ್ವಾರಾಣಿ ಸುಗುಪ್ತಾನ್ಯಮರೋತ್ತಮಾಃ।
ಉಪಸ್ಥಮುದರಂ ಹಸ್ತೌ ವಾಕ್ಚತುರ್ಥೀ ಸ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-305-28 (77669)
ಸತ್ಯಂ ದಮಂ ಹ್ಯಾರ್ಜವಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ
ಧೃತಿಂ ತಿತಿಕ್ಷಾಮಭಿಸೇವಮಾನಃ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿತ್ಯೋಽಸ್ಪೃಹಯನ್ಯರೇಷಾ
ಮೇಕಾಂತಶೀಲ್ಯೂರ್ಧ್ವಗತಿರ್ಭವೇತ್ಸಃ॥ 12-305-29 (77670)
ಸರ್ವಾಂದೇದಾನನುಚರನ್ವತ್ಸವಚ್ಚತುರಃ ಸ್ತನಾನ್।
ನ ಪಾವನತಮಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸತ್ಯಾದ್ಗಧ್ಯಗಮಂ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-305-30 (77671)
ಆಚಕ್ಷೇಽಹಂ ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಸಂಚರನ್।
ಸತ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಸೋಪಾನಂ ಪಾರಾವಾರಸ್ಯ ನೌರಿವ॥ 12-305-31 (77672)
ಯಾದೃಶೈಃ ಸಂವಿವದತೇ ಯಾದೃಶಾಂಶ್ಚೋಪಸೇವತೇ।
ಯಾದೃಗಿಚ್ಛೇಚ್ಚ ಭವಿತುಂ ತಾದೃಗ್ಭವತಿ ಪೂರುಷಃ॥ 12-305-32 (77673)
ಯದಿ ಸಂತಂ ಸೇವತಿ ಯದ್ಯಸಂತಂ
ತಪಸ್ವಿನಂ ಯದಿ ವಾ ಸ್ತೇನಮೇವ।
ವಾಸೋ ಯಥಾ ರಾಗವಶಂ ಪ್ರಯಾತಿ
ತಥಾ ಸ ತೇಷಾಂ ವಶಮಭ್ಯುಪೈತಿ॥ 12-305-33 (77674)
ಸದಾ ದೇವಾಃ ಸಾಧುಭಿಃ ಸಂವದಂತೇ
ನ ಮಾನುಷಂ ವಿಷಯಂ ಯಾಂತಿ ದ್ರಷ್ಟುಂ।
ನೇಂದುಃ ಸಮಃ ಸ್ಯಾದಸಮೋ ಹಿ ವಾಯು
ರುಚ್ಚಾವಚಂ ವಿಷಯಂ ಯಃ ಸ ವೇದ॥ 12-305-34 (77675)
ಅದುಷ್ಟಂ ವರ್ತಮಾನೇ ತು ಹೃದಯಾಂತರಪೂರುಷೇ।
ತೇನೈವ ದೇವಾಃ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಸತಾಂ ಮಾರ್ಗಸ್ಥಿತೇನ ವೈ॥ 12-305-35 (77676)
ವಿಶ್ನೋದರೇ ಯೇ ನಿರತಾಃ ಸದೈವ
ಸ್ತೇನಾ ನರಾ ವಾಕ್ಯರುಷಾಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ।
ಅಪೇತಧರ್ಮಾನಿತಿ ತಾನ್ವಿದಿತ್ವಾ
ದೂರಾದ್ದೇವಃ ಸಂಪರಿವರ್ಜಯಂತಿ॥ 12-305-36 (77677)
ನ ವೈ ದೇವಾ ಹೀನಸತ್ವೇನ ತೋಷ್ಯಾಃ
ಸರ್ವಾಶಿನಾ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ಸತ್ಯವ್ರತಾ ಯೇ ತು ನರಾಃ ಕೃತಜ್ಞಾ
ಧರ್ಮೇ ರತಾಸ್ತೈಃ ಸಹ ಸಂಭಜಂತೇ॥ 12-305-37 (77678)
ಅವ್ಯಾಹೃತಂ ವ್ಯಾಹೃತಾಚ್ಛ್ರೇಯ ಆಹುಃ
ಸತ್ಯಂ ವದೇದ್ವ್ಯಾಹೃತಂ ತದ್ದ್ವಿತೀಯಂ।
ಧರ್ಂಯಂ ವದೇದ್ವ್ಯಾಹೃತಂ ತತ್ತೃತೀಯಂ
ಪ್ರಿಯಂ ವದೇದ್ವ್ಯಾಹೃತಂ ತಚ್ಚತುರ್ಥಂ॥ 12-305-38 (77679)
ಸಾಧ್ಯಾ ಊಚುಃ। 12-305-39x (6469)
ಕೇನಾಯಮಾವೃತೋ ಲೋಕಃ ಕೇನ ವಾ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಕೇನ ತ್ಯಜತಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಕೇನ ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-305-39 (77680)
ಹಂಸ ಉವಾಚ। 12-305-40x (6470)
ಅಜ್ಞಾನೇನಾವೃತೋ ಲೋಕೋ ಮಾತ್ಸರ್ಯಾನ್ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಲೋಭಾತ್ತ್ಯಜತಿ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಸಂಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-305-40 (77681)
ಸಾಧ್ಯಾ ಊಚಃ। 12-305-41x (6471)
ಕಃ ಸ್ವಿದೇಕೋ ರಮತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ಕಃ ಸ್ವಿದೇಕೋ ಬಹುಭಿರ್ಜೋಷಮಾಸ್ತೇ।
ಕಃ ಸ್ವಿದೇಕೋ ಬಲವಾಂದುರ್ಬಲೋಪಿ
ಕಃ ಸ್ವಿದೇಷಾಂ ಕಲಹಂ ನಾನ್ವವೈತಿ॥ 12-305-41 (77682)
ಹಂಸ ಉವಾಚ। 12-305-42x (6472)
ಪ್ರಾಜ್ಞ ಏಕೋ ರಮತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ಪ್ರಾಜ್ಞಶ್ಚೈಕೋ ಬಹುಭಿರ್ಜೋಷಮಾಸ್ತೇ
ಪ್ರಾಜ್ಞ ಏಕೋ ಬಲವಾಂದುರ್ಬಲೋಽಪಿ
ಪ್ರಾಜ್ಞ ಏಷಾಂ ಕಲಹಂ ನಾನ್ವಬೈತಿ॥ 12-305-42 (77683)
ಸಾಧ್ಯಾ ಊಚುಃ। 12-305-43x (6473)
ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ದೇವತ್ವಂ ಕಿಂಚ ಸಾಧುತ್ವಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಸಾಧುತ್ವೇ ಚ ಕಿಂ ತೇಷಾಂ ಕಿಮೇಷಾಂ ಮಾನುಷಂ ಮತಂ॥ 12-305-43 (77684)
ಹಂಸ ಉವಾಚ। 12-305-44x (6474)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ ಏಷಾಂ ದೇವತ್ವಂ ವ್ರತಂ ಸಾಧುತ್ವಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಸಾಧುತ್ವಂ ಪರೀವಾದೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಮಾನುಷ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-305-44 (77685)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-305-45x (6475)
` ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪರಮೋ ದೇವೋ ಭಗವಾನ್ನಿತ್ಯ ಅವ್ಯಯಃ।
ಸಾಧ್ಯೈರ್ದೇವಗಣೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ದಿವಮೇವಾರುರೋಹ ಸಃ॥ 12-305-45 (77686)
ಏತದ್ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಾಯ ಚ ಧ್ರುವಂ।
ದರ್ಶಿತಂ ದೇವದೇವೇನ ಪರಮೇಣಾವ್ಯಯೇನ ಚ॥' 12-305-46 (77687)
ಸಂವಾದ ಇತ್ಯಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಾಧ್ಯಾನಾಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ।
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ವೈ ಕರ್ಮಣಾಂ ಯೋನಿಃ ಸದ್ಭಾವಃ ಸತ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ ॥ 12-305-47 (77688)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 305॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-305-5 ಹೇ ದ್ವಿಜ ಪಕ್ಷಿನ್॥ 12-305-7 ಭೋ ಅಮೃತಾಶಾ ಅಮೃತಭುಜೋ ದೇವಾಃ ತಪಃ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣಂ। ಪ್ರಂಥೀನ್ ರಾಗಾದೀನ್॥ 12-305-8 ಅಂರುತುದೋ ಮರ್ಮಚ್ಛಿತ್॥ 12-305-11 ಕ್ಷೇಪಾಯಮಾಣಮಧಿಕ್ಷೇಪಕಾರಿಣಂ। ಅಭಿಷಂಗವ್ಯಲೀಕಮಭಿನಿವೇಶವಶಾದಪ್ರಿಯಂ॥ 12-305-13 ಉಪನಿಷದ್ರಹಸ್ಯಂ ವೇದಾಧಿಗಮಸ್ಯ ಫಲಂ ಸತ್ಯವಚನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ದಮಸ್ಯೋಪನಿಷತ್ತ್ಯಾಗ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-305-14 ವಿಧಿತ್ಸಾ ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಪಿಪಾಸಾ। ಧೇಟ್ ಪಾನೇಽಸ್ಯ ರೂಪಂ। ತೃಷ್ಣಾವೇಗಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಿಷ್ಟಂ। ಮುನಿಂ ಧ್ಯಾಯಿನಂ॥ 12-305-15 ಅಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನಹೀನಾನ್ಮೂಢಾತ್॥ 12-305-17 ಅತ್ಯುಕ್ತೋಽತ್ಯಂತಂ ನಿಂದಿತಃ॥ 12-305-19 ನಿಭೃತೋಽಪಿ ಪೂರ್ಣೋಽಪಿ। ವಿಧಿತ್ಸಾ ತೃಷ್ಣಾ। ಉತ್ಸಹತೇ ಉಲ್ಲಸತಿ। ಪರೈಮಿ ಧರ್ಮಾದಪಗಚ್ಛಾಮಿ॥ 12-305-20 ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹತ್॥ 12-305-23 ನೈರ್ಗುಣ್ಯಂ ದೋಷಂ। ಅನುಯುಂಜಕಾಃ ಸ್ಪರ್ಧಾವಂತಃ॥ 12-305-25 ಅಬುಧಾನ್ ಆಕ್ರೋಷ್ಟೄನ್ ಶುನಕಾನಿವನ ಬೋಧಯೇತ್। ನ ವರ್ಧಯೇತ್ ನ ಹಿಂಸಯೇತ್। ಮಬುಧ್ವಾ ವರ್ಧತೇ ಬುಧ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-305-29 ಅಸ್ಪೃಹಯನ್ಪರೇಷಾಂ ಆಶಾಂ ಜಿತವಾನ್॥ 12-305-31 ಆಚಕ್ಷೇ ಕಥಯಾಮಿ। ಪಾರಾವಾರಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ॥ 12-305-34 ಇಂದುರಮೃತಮಯೋಽಪಿ ನ ಸಮಃ ಕಿಂತೂಪಚಯಾಪಚಯಧರ್ಮಾ। ತಥಾ ವಾಯುರಪ್ಯಸಮ ಏವ। ಮಂದಮಧ್ಯಮತೀವ್ರಭೇದಾತ್। ಏವಂ ಸರ್ವಂ ವಿಷಯಮುಚ್ಚಾವಯಮುಪಚಯಾಪಚಯವಂತಂ ಯೋ ವೇದ ಸ ಏವ ವೇದ ನಾನ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-305-37 ಹೀನಸತ್ವೇನ ನೀಚಬುದ್ಧಿನಾ। ಸಂಭಜಂತೇ ಸುಖಂ ವಿಭಜ್ಯ ಸೇವಂತೇ॥ 12-305-38 ಅವ್ಯಾಹೃತಂ ಮೌನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 306
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.306. ಅಧ್ಯಾಯಃ 306
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯೋಗನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-306-0 (77689)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-306-0x (6476)
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಯೋಗೇ ಚ ಮೇ ತಾತ ವಿಶೇಷಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ತವ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸರ್ವಂ ಹಿ ವಿದಿತಂ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 12-306-1 (77690)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-306-2x (6477)
ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಯೋಗಾ ಯೋಗಂ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ವದಂತಿ ಕಾರಣಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸ್ವಪಕ್ಷೋದ್ಭಾವನಾಯ ವೈ॥ 12-306-2 (77691)
ಅನೀಶ್ವರಃ ಕಥಂ ಮುಚ್ಯೇದಿತ್ಯೇವಂ ಶತ್ರುಸೂದನ।
ವದಂತಿ ಕಾರಣಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ಯೋಗಾಃ ಸಂಯಙ್ಭನೀಷಿಣಃ॥ 12-306-3 (77692)
ವದಂತಿ ಕಾರಣಂ ಚೇದಂ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸಂಯಗ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ವಿಜ್ಞಾಯೇಹ ಗತೀಃ ಸರ್ವಾ ವಿರಕ್ತೋ ವಿಷಯೇಷು ಯಃ॥ 12-306-4 (77693)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಚ ದೇಹಾತ್ಸುವ್ಯಕ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಯೇದಿತಿ ನಾನ್ಯಥಾ।
ಏತದಾಹುರ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಂ ವೈ ಮೋಕ್ಷದರ್ಶನಂ॥ 12-306-5 (77694)
ಸ್ವಪಕ್ಷೇ ಕಾರಣಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಸಮರ್ಥಂ ವಚನಂ ಹಿತಂ।
ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಹಿ ಮತಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ತ್ವದ್ವಿಧೈಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತೈಃ॥ 12-306-6 (77695)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಹೇತವೋ ಯೋಗಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಉಭೇ ಚೈತೇ ಮತೇ ತತ್ತ್ವೇ ಮಮ ತಾತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-306-7 (77696)
ಉಭೇ ಚೈತೇ ಮತೇ ಜ್ಞಾನೇ ನೃಪತೇ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತೇ।
ಅನುಷ್ಠಿತೇ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ನಯೇತಾಂ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-306-8 (77697)
ತುಲ್ಯಂ ಶೌಚಂ ತಯೋರೇಕಂ ದಯಾ ಭೂತೇಷು ಚಾನಘ।
ವ್ರತಾನಾಂ ಧಾರಣಂ ತುಲ್ಯಂ ದರ್ಶನಂ ನ ಸಮಂ ತಯೋಃ।
`ತಯೋಸ್ತು ದರ್ಶನಂ ಸಂಯಕ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಭಾವೇ ಪ್ರಸಜ್ಯತೇ॥' 12-306-9 (77698)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-306-10x (6478)
ಯದಿ ತುಲ್ಯಂ ವ್ರತಂ ಶೌಚಂ ದಯಾ ಚಾತ್ರ ಫಲಂ ತಥಾ।
ನ ತುಲ್ಯಂ ದರ್ಶನಂ ಕಸ್ಮಾತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-306-10 (77699)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-306-11x (6479)
ರಾಗಂ ಮೋಹಂ ತಥಾ ಸ್ನೇಹಂ ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಕೇವಲಂ।
ಯೋಗಾಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ತತೋ ದೋಷಾನ್ಪಂಚೈತಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ತೇ॥ 12-306-11 (77700)
ಯಥಾ ಚಾನಿಮಿಷಾಃ ಸ್ಥೂಲಾ ಜಾಲಂ ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪುನರ್ಜಲಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ತಥಾ ಯೋಗಾಸ್ತತ್ಪದಂ ವೀತಕಲ್ಮಷಾಃ॥ 12-306-12 (77701)
ತಥೈವ ವಾಗುರಾಂ ಛಿತ್ತ್ವಾ ಬಲವಂತೋ ಯಥಾ ಮೃಗಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯುರ್ವಿಮಲಂ ಮಾರ್ಗಂ ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಬಂಧನೈಃ॥ 12-306-13 (77702)
ಲೋಭಜಾನಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ಬಂಧನಾನಿ ಬಲಾನ್ವಿತಾಃ।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಯೋಗಾತ್ಪರಂ ಮಾರ್ಗಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಮಲಂ ಶಿವಂ॥ 12-306-14 (77703)
ಅಬಲಾಶ್ಚ ಮೃಗಾ ರಾಜನ್ವಾಗುರಾಸು ಯಥಾ ಪರೇ।
ವಿನಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂದೇಹಸ್ತದ್ವದ್ಯೋಗಬಲಾದೃತೇ॥ 12-306-15 (77704)
ಬಲಹೀನಾಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯ ಯಥಾ ಜಾಲಂ ಗತಾ ಝಷಾಃ।
ಅಂತಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯೋಗಾಸ್ತದ್ವತ್ಸುದುರ್ಬಲಾಃ॥ 12-306-16 (77705)
ಯಥಾ ಚ ಶಕುನಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಾಲಮರಿಂದಮ।
ತತ್ರ ಸಕ್ತಾ ವಿಪದ್ಯಂತೇ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಚ ಬಲಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-306-17 (77706)
ಕರ್ಮಜೈರ್ಬಂಧನೈರ್ಬದ್ಧಾಸ್ತದ್ವದ್ಯೋಗಾಃ ಪರಂತಪ।
ಅಬಲಾ ವೈ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಚ ಬಲಾನ್ವಿತಾಃ॥ 12-306-18 (77707)
ಅಲ್ಪಕಶ್ಚ ಯಥಾ ರಾಜನ್ವಹ್ನಿಃ ಶಾಂಯತಿ ದುರ್ಬಲಃ।
ಆಕ್ರಾಂತ ಇಂಧನೈಃ ಸ್ಥೂಲೈಸ್ತದ್ವದ್ಯೋಗೋ ಬಲಃ ಪ್ರಭೋ॥ 12-306-19 (77708)
ಸ ಏವ ಚ ಯದಾ ರಾಜನ್ವಹ್ನಿರ್ಜಾತಬಲಃ ಪುನಃ।
ಸಮೀರಣಯುತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದಹೇತ್ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಮಹೀಮಪಿ॥ 12-306-20 (77709)
ತದ್ವಜ್ಜಾತಬಲೋ ಯೋಗೀ ದೀಪ್ತತೇಜಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ಅಂತಕಾಲ ಇವಾದಿತ್ಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸಂಶೋಷಯೇಜ್ಜಗತ್॥ 12-306-21 (77710)
ದುರ್ಬಲಶ್ಚ ಯಥಾ ರಾಜನ್ಸ್ರೋತಸಾ ಹಿಯತೇ ನರಃ।
ಬಲಹೀನಸ್ತಥಾ ಯೋಗೋ ವಿಷಯೈರ್ಹ್ರಿಯತೇಽವಶಃ॥ 12-306-22 (77711)
ತದೇವ ಚ ಮಹಾಸ್ರೋತೋ ವಿಷ್ಟಂಭಯತಿ ವಾರಣಃ।
ತದ್ವದ್ಯೋಗಬಲಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ವ್ಯೂಹತೇ ವಿಷಯಾನ್ಬಹೂನ್॥ 12-306-23 (77712)
ವಿಶಂತಿ ಚಾವಶಾಃ ಪಾರ್ಥ ಯೋಗಾದ್ಯೋಗಬಲಾನ್ವಿತಾಃ।
ಪ್ರಜಾಪತೀನೃಷೀಂದೇವಾನ್ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಚೇಶ್ವರಾಃ॥ 12-306-24 (77713)
ನ ಯಮೋ ನಾಂತಕಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನ ನೃತ್ಯುರ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ।
ಈಶತೇ ನೃಪತೇ ಸರ್ವೇ ಯೋಗಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-306-25 (77714)
ಆತ್ಮನಾಂ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯೋಗಃ ಕುರ್ಯಾದ್ಬಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈರ್ಮಹೀಂ ಚರೇತ್॥ 12-306-26 (77715)
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ವಿಷಯಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ಪುನಶ್ಚೋಗ್ರಂ ತಪಶ್ಚರೇತ್।
ಸಂಕ್ಷಿಪೇಚ್ಚ ಪುನಸ್ತಾತ ಸೂರ್ಯಸ್ತೇತೋಗುಣಾನಿವ॥ 12-306-27 (77716)
ಬಲಸ್ಥಸ್ಯ ಹಿ ಯೋಗಸ್ಯ ಬಂಧನೇಶಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ।
ವಿಮೋಕ್ಷೇ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುತ್ವಮುಪಪನ್ನಮಸಂಶಯಂ॥ 12-306-28 (77717)
ಬಲಾನಿ ಯೋಗಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಮಯೈತಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ನಿದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಪುನಸ್ತವ॥ 12-306-29 (77718)
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಸಮಾಧಾನೇ ಧಾರಣಾಂ ಪ್ರತಿ ವಾ ವಿಭೋ।
ನಿದರ್ಶನಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಶೃಣು ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-306-30 (77719)
ಅಪ್ರಮತ್ತೋ ಯಥಾ ಧನ್ವೀ ಲಕ್ಷ್ಯಂ ಹಂತಿ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಯುಕ್ತಃ ಸಂಯಕ್ತಥಾ ಯೋಗೀ ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಸಶಯಂ॥ 12-306-31 (77720)
ಸ್ನೇಹಪೂರ್ಣೇ ಯಥಾ ಪಾತ್ರೇ ಮನ ಆಧಾಯ ನಿಶ್ಚಲಂ।
ಪುರುಷೋ ಯುಕ್ತ ಆರೋಹೇತ್ಸೋಪಾನಂ ಯುಕ್ತಮಾನಸಃ॥ 12-306-32 (77721)
ಯುಕ್ತಸ್ತಥಾಽಯಮಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಗಃ ಷಾರ್ಥಿವ ನಿಶ್ಚಲಂ।
ಕರೋತ್ಯಮಲಮಾತ್ಮಾನಂ ಭಾಸ್ಕರೋಪಮದರ್ಶನಂ॥ 12-306-33 (77722)
ಯಥಾ ಚ ನಾವಂ ಕೌಂತೇಯ ಕರ್ಣಧಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮಹಾರ್ಣವಗತಾಂ ಶೀಘ್ರಂ ನಯೇತ್ಪಾರ್ಥಿವ ಪತ್ತನಂ॥ 12-306-34 (77723)
ತದ್ವದಾತ್ಮಸಮಾಧಾನಂ ಯುಕ್ತ್ವಾ ಯೋಗೇನ ತತ್ವವಿತ್।
ದುರ್ಗಮಂ ಸ್ಥಾನಮಾಪ್ನೋತಿ ಹಿತ್ವಾ ದೇಹಮಿಮಂ ನೃಪ॥ 12-306-35 (77724)
ಸಾರಥಿಶ್ಚ ಯಥಾ ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸದಶ್ವಾನ್ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ದೇಶಮಿಷ್ಟಂ ನಯತ್ಯಾಶು ಧನ್ವಿನಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-306-36 (77725)
ತಥೈವ ನೃಪತೇ ಯೋಗೀ ಧಾರಣಾಸು ಸಮಾಹಿತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಾಶು ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಲಕ್ಷಂ ಮುಕ್ತ ಇವಾಶುಗಃ॥ 12-306-37 (77726)
ಆವೇಶ್ಯಾತ್ಮನಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಗೀ ತಿಷ್ಠತಿ ಯೋಚಲಃ।
ಪಾಪಂ ಹಂತಿ ಪುನೀತಾನಾಂ ಪದಮಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಽಜರಂ॥ 12-306-38 (77727)
ನಾಭ್ಯಾಂ ಕಂಠೇ ಚ ಶೀರ್ಷೇ ಚ ಹೃದಿ ವಕ್ಷಸಿ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋಃ।
ದರ್ಶನೇ ಶ್ರವಣೇ ಚಾಪಿ ಘ್ರಾಣೇ ಚಾಮಿತವಿಕ್ರಮ॥ 12-306-39 (77728)
ಸ್ಥಾನೇಷ್ವೇತೇಷು ಯೋ ಯೋಗೀ ಮಹಾವ್ರತಸಮಾಹಿತಃ।
ಆತ್ಮನಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಾತ್ಮಾನಂ ಯುಂಕ್ತೇ ಸಂಯಗ್ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-306-40 (77729)
ಸ ಶೀಘ್ರಮಚಲಪ್ರಖ್ಯಂ ಕರ್ಮ ದಗ್ಧ್ಯಾ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಉತ್ತಮಂ ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಯದೀಚ್ಛತಿ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-306-41 (77730)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-306-42x (6480)
ಆಹಾರಾನ್ಕೀದೃಶಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಕಾನಿ ಜಿತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ।
ಯೋಗೀ ಬಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-306-42 (77731)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-306-43x (6481)
ಕಣಾನಾಂ ಭಕ್ಷಣೇ ಯುಕ್ತಃ ಪಿಣ್ಯಾಕಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ।
ಸ್ನೇಹಾನಾಂ ವರ್ಜನೇ ಯುಕ್ತೋ ಯೋಗೀ ಬಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-306-43 (77732)
ಭುಂಜಾನೋ ಯಾವಕಂ ರೂಕ್ಷಂ ದೀರ್ಘಕಾಲಮರಿಂದಂ।
ಏಕಾಹಾರೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಯೋಗೀ ಬಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-306-44 (77733)
ಪಕ್ಷಾನ್ಮಾಸಾನೃತೂಂಶ್ಚೈತಾನ್ಸಂವತ್ಸರಾನಹಸ್ತಥಾ।
ಅಪಃ ಪೀತ್ವಾ ಪಯೋಮಿಶ್ರಾ ಯೋಗೀ ಬಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-306-45 (77734)
ಅಖಂಡಮಪಿ ವಾ ಮಾಂಸಂ ಸತತಂ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ಉಪೋಷ್ಯ ಸಂಯಕ್ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಯೋಗೀ ಬಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-306-46 (77735)
ಕಾಮಂ ಜಿತ್ವಾ ತಥಾ ಕ್ರೋಧಂ ಶೀತೋಷ್ಣೇ ವರ್ಷಮೇವ ಚ।
ಭಯಂ ಶೋಕಂ ತಥಾ ಶ್ವಾಸಂ ಪೌರುಷಾನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-306-47 (77736)
ಅರತಿಂ ದುರ್ಜಯಾಂ ಚೈವ ಘೋರಾಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸ್ಪರ್ಶಂ ನಿದ್ರಾಂ ತಥಾ ತಂದ್ರೀಂ ದುರ್ಜಯಾಂ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-306-48 (77737)
ದೀಪಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ವೀತರಾಗಾ ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞಾ ಧ್ಯಾನಾಧ್ಯಯನಸಂಪದಾ॥ 12-306-49 (77738)
ದುರ್ಗಸ್ತ್ವೇಪ ಮತಃ ಪಂಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿಪಶ್ಚಿತಾಂ।
ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವ್ರಜತಿ ಹ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷೇಮೇಣ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-306-50 (77739)
ಯಥಾ ಕಶ್ಚಿದ್ವನಂ ಘೋರಂ ಬಹುಸರ್ಪಸರೀಸೃಪಂ।
ಶ್ವಭ್ರವತ್ತೋಯಹೀನಂ ಚ ದುರ್ಗಮಂ ಬಹುಕಂಟಕಂ॥ 12-306-51 (77740)
ಅಭಕ್ಷಮಟವೀಪ್ರಾಯಂ ದಾವದಗ್ಧಮಹೀರುಹಂ।
ಪಂಥಾನಂ ತಸ್ಕರಾಕೀರ್ಣಂ ಕ್ಷೇಮೇಣಾಭಿಪತೇದ್ಯುವಾ॥ 12-306-52 (77741)
ಯೋಗಮಾರ್ಗಂ ತಥಾಽಽಸಾದ್ಯ ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವ್ರಜತೇ ದ್ವಿಜಃ।
ಕ್ಷೇಮೇಣೋಪರಮೇನ್ಮಾರ್ಗಾದ್ಬಹುದೋಷೋ ಹಿ ಸ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-306-53 (77742)
ಸುಸ್ಥೇಯಂ ಕ್ಷುರಧಾರಾಸು ನಿಶಿತಾಸು ಮಹೀಪತೇ।
ಧಾರಣಾಸು ತು ಯೋಗಸ್ಯ ದುಃಸ್ಥೇಯಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-306-54 (77743)
ವಿಪನ್ನಾ ಧಾರಣಾಸ್ತಾತ ನಯಂತಿ ನ ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ।
ನೇತೃಹೀನಾ ಯಥಾ ನಾವಃ ಪುರುಷಾನರ್ಣವೇ ನೃಪ॥ 12-306-55 (77744)
ಯಸ್ತು ತಿಷ್ಠತಿ ಕೌಂತೇಯ ಧಾರಣಾಸು ಯಥಾವಿಧಿ।
ಮರಣಂ ಜನ್ಮ ದುಃಖಂ ಚ ಸುಖಂ ಚ ಸ ವಿಮುಂಚತಿ॥ 12-306-56 (77745)
ನಾನಾಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಯೋಗೇಷ್ವಿದಮುದಾಹೃತಂ।
ಪರಂ ಯೋಗಸ್ಯ ಯತ್ಕೃತ್ಯಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ತದ್ದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 12-306-57 (77746)
ಪರಂ ಹಿ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಮಯಂ ಮಹಾತ್ಮ
ನ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮೀಶಂ ವರದಂ ಚ ವಿಷ್ಣುಂ।
ಭವಂ ಚ ಧರ್ಮಂ ಚ ಷ಼ಡಾನನಂ ಚ
ಷಟ್ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಮಹಾನ್ಭಾವಾನ್॥ 12-306-58 (77747)
ತಮಶ್ಚ ಕಷ್ಟಂ ಸುಮಹದ್ರಜಶ್ಚ
ಸತ್ವಂ ವಿಶುದ್ಧಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪರಾಂ ಚ।
ಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ದೇವೀಂ ವರುಣಸ್ಯ ಪತ್ನೀಂ
ತೇಜಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸುಮಹಚ್ಚ ಧೈರ್ಯಂ॥ 12-306-59 (77748)
ತಾರಾಧಿಪಂ ಖೇ ವಿಮಲಂ ಸತಾರಂ
ವಿಶ್ವಾಂಶ್ಚ ದೇವಾನುರಗಾನ್ಪಿತೃಂಶ್ಚ।
ಶೈಲಾಂಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಾನುದಧೀಂಶ್ಚ ಘೋರಾ
ನ್ನದೀಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಸವನಾನ್ಘನಾಂಶ್ಚ॥ 12-306-60 (77749)
ನಾಗಾನ್ನಗಾನ್ಯಕ್ಷಗಣಾಂದಿಶಶ್ಚ
ಗಂಧರ್ವಸಂಘಾನ್ಪುರುಷಾನ್ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ।
ಪರಾತ್ಪರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ವಿಶೇತ ಯೋಗೀ ನಚಿರಾದ್ವಿಮುಕ್ತಃ॥ 12-306-61 (77750)
ಕಥಾ ಚ ಯೇಯಂ ನೃಪತೇ ಪ್ರಸಕ್ತಾ
ದೇವೇ ಮಹಾವೀರ್ಯತಮೌ ಶುಭೇಯಂ।
ಯೋಗೀ ಸ ಸರ್ವಾನಭಿಭೂಯ ಮರ್ತ್ಯಾ
ನ್ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಾ ಕುರುತೇ ಮಹಾತ್ಮಾ॥ ॥ 12-306-62 (77751)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 306॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-306-1 ತವ ಸರ್ವಜ್ಞೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-2 ಕಾರಣಂ ಹೇತುಃ ಯುಕ್ತಿರಿತಿ ಯಾವತ್। ಸ್ವಪಕ್ಷಸ್ಯೋದ್ಭಾವನಾಯ ಉತ್ಕರ್ಣಾಯ ಕಾರಣಂ ಶ್ರೈಠ್ಯಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-5 ಸಾಂಖ್ಯಾ ವೈ ಮೋಕ್ಷದರ್ಶಿನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-7 ಉಭೇ ಚೈತೇ ಮತೇ ಯುಕ್ತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-9 ಭೂತಾನಾಂ ಧಾರಣಂ ತುಲ್ಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-14 ಛಿತ್ತ್ವಾ ಯೋಗಾಃ ಪರಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-23 ವ್ಯೂಹತೇ ವಿಕ್ಷಿಪತಿ ತುಚ್ಛೀಕರೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-306-24 ಅವಶಾಃ ಸ್ವತಂತ್ರಾಃ॥ 12-306-26 ಆತ್ಮಾನಂ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣೀತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಸೌಭರ್ಯಾದಿವದ್ಯುಗಪದನೇಕದೇಹಧಾರಣಂ ಯೋಗಿನಾಂ ದೃಷ್ಟಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-306-28 ಬಂಧನೇಶಸ್ಯ ಬಂಧನಂ ಛೇತ್ತುಂ ಸಮರ್ಥಸ್ಯ॥ 12-306-29 ಬಲಾನಿ ಯೋಗೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಮಯಾ ಉಕ್ತಾನೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-306-32 ಪಾತ್ರೇ ಶಿರಸಿ ಧೃತೇ॥ 12-306-33 ಯೋಗೀ ಪಾರ್ಥಿವ ನಿಶ್ಚಲಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-38 ಅವೇಕ್ಷ್ಯಾತ್ಮನೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಜಲಂ ಹಂತೇವ ಮೀನಾನಾಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-44 ಏಕಾರಾಮೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮೇತಿ ಠ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-45 ಋತೂಂಶ್ಚಿತ್ರಾನ್ಸಂಚರಶ್ಚ ಗೃಹಾಂಸ್ತಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-51 ಬಹುಸಂಕಟಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-52 ಅಭಕ್ತಮಟವೀಪ್ರಾಯಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-306-62 ಯೋಗಾನ್ಸರ್ವಾನನುಭೂಯೇಹ ಮರ್ತ್ಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 307
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.307. ಅಧ್ಯಾಯಃ 307
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಂಖ್ಯನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-307-0 (77752)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-307-0x (6482)
ಸಂಪಕ್ತ್ವಯಾಽಯಂ ನೃಪತೇ ವರ್ಣಿತಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಃ।
ಯೋಗಮಾರ್ಗೋ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಶಿಷ್ಯಾಯೇಹ ಹಿತೈಷಿಣಾ॥ 12-307-1 (77753)
ಸಾಂಖ್ಯೇ ತ್ವಿದಾನೀಂ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ವಿಧಿಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತೇ।
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವಂ ತದ್ವಿದಿತಂ ಹಿ ತೇ॥ 12-307-2 (77754)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-307-3x (6483)
ಶೃಣು ಮೇ ತ್ವಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ವಿದಿತಂ ಯತಿಭಿಃ ಸರ್ವೈಃ ಕಪಿಲಾದಿಭಿರೀಶ್ವರೈಃ॥ 12-307-3 (77755)
ಯಸ್ಮಿನ್ನವಿಭ್ರಮಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ಗುಣಾಶ್ಚ ಯಸ್ಮಿನ್ಬಹವೋ ದೋಷಹಾನಿಶ್ಚ ಕೇವಲಾ॥ 12-307-4 (77756)
ಜ್ಞಾನೇನ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾಯ ಸದೋಷಾನ್ವಿಷಯಾನ್ನೃಪ।
ಮಾನುಷಾಂದುರ್ಜಯಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಪೈಶಾಚಾನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-307-5 (77757)
ರಾಕ್ಷಸಾನ್ವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ।
ವಿಷಯಾನೌರಗಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ಗಾಂಧರ್ವವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-307-6 (77758)
ಪಿತೃಣಾಂ ವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಿರ್ಯಕ್ಷು ಚರತಾಂ ನೃಪ।
ಸುಪರ್ಣವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮರುತಾಂ ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-307-7 (77759)
ರಾಜರ್ಷಿವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ।
ಆಸುರಾನ್ವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ವೈಶ್ವದೇವಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-307-8 (77760)
ದೇವರ್ಷಿವಿಷಯಾಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋಗಾನಾಮಪಿ ಚೇಶ್ವರಾನ್।
ಪ್ರಜಾಪತೀನಾಂ ವಿಷಯಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-307-9 (77761)
ಆಯುಷಶ್ಚ ಪರಂ ಕಾಲಂ ಲೋಕೇ ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಸುಖಸ್ಯ ಚ ಪರಂ ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-307-10 (77762)
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಲೇ ಚ ಯದ್ದುಃಖಂ ಸತತಂ ವಿಷಯೈಷಿಣಾಂ।
ತಿರ್ಯಕ್ಷು ಪತತಾಂ ದುಃಖಂ ಪತತಾಂ ನರಕೇ ಚ ಯತ್॥ 12-307-11 (77763)
ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಚ ಗುಣಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾಂದೋಷಾನ್ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ।
`ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನಸಂಖ್ಯಾನಂ ಸತ್ವಂ ಸಾಂಖ್ಯಗುಣಾತ್ಮಕಂ।'
ವೇದವಾದೇ ಯೇಽಪಿ ದೋಷಾ ಗುಣಾ ಯೇ ಚಾಪಿ ವೈದಿಕಾಃ॥ 12-307-12 (77764)
ಜ್ಞಾನಯೋಗೇ ಚ ಯೇ ದೋಷಾ ಗುಣಾ ಯೋಗೇ ಚ ಯೇ ನೃಪ।
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನೇ ಚ ಯೇ ದೋಷಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಗುಣಾ ನೃಪ।
`ಇತರೇಷು ಚ ಯೇ ದೋಷಾ ಗುಣಾಸ್ತೇಷು ಚ ಭಾರತ॥' 12-307-13 (77765)
ಸತ್ವಂ ದಶಗುಣಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ರಜೋ ನವಗುಣಂ ತಥಾ।
ತಮಶ್ಚಾಷ್ಟಗುಣಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವೃದ್ಧಿಂ ಸಪ್ತಗುಣಾಂ ತಥಾ॥ 12-307-14 (77766)
ಷಂಗುಣಂ ಚ ಮನೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಭಃ ಪಂಚಗುಣಂ ತಥಾ।
ಬುದ್ಧಿಂ ಚತುರ್ಗುಣಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಮಶ್ಚ ತ್ರಿಗುಣಂ ತಥಾ॥ 12-307-15 (77767)
ದ್ವಿಗುಣಂ ಚ ರಜೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸತ್ವಮೇಕಗುಣಂ ಪುನಃ।
ಸರ್ಗಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರಲಯೇ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚಾತ್ಮನಃ॥ 12-307-16 (77768)
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಾಃ ಕಾರಣೈರ್ಭಾವಿತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಶುಭಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಇವ ನಭಃ ಪರಂ॥ 12-307-17 (77769)
ರೂಪೇಣ ದೃಷ್ಟಿಂ ಸಂಯುಕ್ತಾಂ ಘ್ರಾಣಂ ಗಂಧಗುಣೇನ ಚ।
ಶಬ್ದೇ ಸಕ್ತಂ ತಥಾ ಶ್ರೋತ್ರಂ ಜಿಹ್ವಾ ರಸಗುಣೇಷು ಚ॥ 12-307-18 (77770)
ತ್ವಚಂ ಸ್ಪರ್ಶೇ ತಥಾ ಸಕ್ತಾಂ ವಾಯುಂ ನಭಸಿ ಚಾಶ್ರಿತಂ।
ಮೋಹಂ ತಮಸಿ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಲೋಭಮರ್ಥೇಷು ಸಂಶ್ರಿತಂ॥ 12-307-19 (77771)
ವಿಷ್ಣೌ ಕ್ರಾಂತಂ ಬಲಂ ಶಕ್ರೇ ಕೋಷ್ಠೇ ಸಕ್ತಂ ತಥಾಽನಲಂ।
ಅಪ್ಸು ದೇವೀಂ ಸಮಾಸಕ್ತಾಮಪಸ್ತೇಜಸಿ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-307-20 (77772)
ತೇಜಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೇ ಚ ಸಂಯುಕ್ತಂ ವಾಯುಂ ನಭಸಿ ಚಾಶ್ರಿತಂ।
ನಭೋ ಮಹತಿ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಮಹದ್ಬುದ್ಧೌ ಚ ಸಂಶ್ರಿತಂ॥ 12-307-21 (77773)
ಬುದ್ಧಿಂ ತಮಸಿ ಸಂಸಕ್ತಾಂ ತಮೋ ರಜಸಿ ಸಂಶ್ರಿತಂ।
ರಜಃ ಸತ್ವೇ ತಥಾ ಸಕ್ತಂ ಸತ್ವಂ ಸಕ್ತಂ ತಥಾಽಽತ್ಮನಿ॥ 12-307-22 (77774)
ಸಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಮೀಶೇ ಚ ದೇವೇ ನಾರಾಯಣೇ ತಥಾ।
ದೇವಂ ಮೋಕ್ಷೇ ಚ ಸಂಸಕ್ತಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಸಕ್ತಂ ತು ನ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-307-23 (77775)
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸತ್ವಯುತಂ ದೇಹಂ ವೃತಂ ಷೋಡಶಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಸ್ವಭಾವಂ ಚೇತನಾಂ ಚೈವ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೇಹಸಮಾಶ್ರಿತೇ॥ 12-307-24 (77776)
ಮಧ್ಯಸ್ಥಮೇಕಮಾತ್ಮಾನಂ ಪಾಪಂ ಯಸ್ಮಿನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಕರ್ಮ ವಿಜ್ಞಾಯ ನೃಪತೇ ವಿಷಯೈಷಿಣಾಂ॥ 12-307-25 (77777)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನಾತ್ಮನಿ ಸಂಶ್ರಿತಾನ್।
ದುರ್ಲಭತ್ವಂ ಚ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಶ್ರುತಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 12-307-26 (77778)
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಸಮಾನಂ ಚ ವ್ಯಾನೋದಾನೌ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಆವಹಂ ಚಾನಿಲಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರವಹಂ ಚಾನಿಲಂ ಪುನಃ॥ 12-307-27 (77779)
ಸಪ್ತವಾತಾಂಸ್ತಥಾ ಶೇಷಾನ್ಸಪ್ತಧಾ ವಿಹಿತಾನ್ಪುನಃ।
ಪ್ರಜಾಪತೀನೃಷೀಂಶ್ಚೈವ ಮಾರ್ಗಾಂಶ್ಚೈವ ಬಹೂನ್ವರಾನ್॥ 12-307-28 (77780)
ಸಪ್ತರ್ಷೀಶ್ಚ ಬಹೂಂಜ್ಞಾತ್ವಾ ರಾಜರ್ಷೀಶ್ಚ ಪರಂತಪ।
ಸುರರ್ಷೀನ್ಮಹತಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೀನ್ಸೂರ್ಯಸನ್ನಿಭಾನ್॥ 12-307-29 (77781)
ಐಶ್ವರ್ಯಾಚ್ಚ್ಯಾವಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ನೃಪ।
ಮಹತಾಂ ಭೂತಸಂಘಾನಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾಶಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-307-30 (77782)
ಗತಿಂ ಚಾಪ್ಯಶುಭಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನೃಪತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಾಂ।
ವೈತರಣ್ಯಾಂ ಚ ಯದ್ದುಃಖಂ ಪತಿತಾನಾಂ ಯಮಕ್ಷಯೇ॥ 12-307-31 (77783)
ಯೋನೀಷು ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಸು ಸಂಸಾರಾನಶುಭಾಂಸ್ತಥಾ।
ಜಠರೇ ಚಾಶುಭೇ ವಾಸಂ ಶೋಣಿತೋದಕಭಾಜನೇ॥ 12-307-32 (77784)
ಶ್ಲೇಷ್ಮಮೂತ್ರಪುರೀಷೇ ಚ ತೀವ್ರಗಂಧಸಮನ್ವಿತೇ।
ಶುಕ್ರಶೋಣಿತಸಂಘಾತೇ ಮಜ್ಜಾಸ್ನಾಯುಪರಿಗ್ರಹೇ॥ 12-307-33 (77785)
ಸಿರಾಶತಸಮಾಕೀರ್ಣೇ ನವದ್ವಾರೇ ಪುರೇಽಶುಚೌ।
ವಿಜ್ಞಾಯಾಹಿತಮಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಗಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ನೃಪ॥ 12-307-34 (77786)
ತಾಮಸಾನಾಂ ಚ ಜಂತೂನಾಂ ರಮಣೀಯಾವೃತಾತ್ಮನಾಂ।
ಸಾತ್ವಿಕಾನಾಂ ಚ ಜಂತೂನಾಂ ಕುತ್ಸಿತಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-307-35 (77787)
ಗರ್ಹಿತಂ ಮಹತಾಮರ್ಥೇ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಉಪಪ್ಲವಾಂಸ್ತಥಾ ಘೋರಾಞ್ಶಶಿನಸ್ತೇಜಸಸ್ತಥಾ॥ 12-307-36 (77788)
ತಾರಾಣಾಂ ಪತನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪರ್ಯಯಂ।
ದ್ವಂದ್ವಾನಾಂ ವಿಪ್ರಯೋಗಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಕೃಪಣ ನೃಪ॥ 12-307-37 (77789)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಭಕ್ಷಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೂತಾನಾಮಪಿ ಚಾಶುಭಂ।
ಬಾಲ್ಯೇ ಮೋಹಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಕ್ಷಯಂ ದೇಹಸ್ಯ ಚಾಶುಭಂ॥ 12-307-38 (77790)
ರಾಗೇ ಮೋಹೇ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕ್ವಚಿತ್ಸತ್ವಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಸಹಸ್ರೇಷು ನರಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮೋಕ್ಷಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 12-307-39 (77791)
ದುರ್ಲಭತ್ವಂ ಚ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಶ್ರುತಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಬಹುಮಾನಮಲಬ್ಧೇಷು ಲಬ್ಧೇ ಮಧ್ಯಸ್ಥತಾಂ ಪುನಃ॥ 12-307-40 (77792)
ವಿಷಯಾಣಾಂ ಚ ದೌರಾತ್ಂಯಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ನೃಪತೇ ಪುನಃ।
ಗತಾಸೂನಾಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ದೇಹಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಥಾಽಶುಭಾನ್॥ 12-307-41 (77793)
ವಾಸಂ ಕುಲೇಷು ಜಂತೂನಾಂ ದುಃಖಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭಾರತ।
ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಾನಾಂ ಗತಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪತಿತಾನಾಂ ಸುದಾರುಣಾಂ॥ 12-307-42 (77794)
ಸುರಾಪಾನೇ ಚ ಸಕ್ತಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ದುರಾತ್ಮನಾಂ।
ಗುರೂದಾರಪ್ರಸಕ್ತಾನಾಂ ಗತಿಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಚಾಶುಭಾಂ॥ 12-307-43 (77795)
ಜನನೀಷು ಚ ವರ್ತಂತೇ ಯೇನ ಸಂಯಗ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸದೇವಕೇಷು ಲೋಕೇಷು ಯೇನ ವರ್ತಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 12-307-44 (77796)
ತೇನ ಜ್ಞಾನೇನ ವಿಜ್ಞಾಯ ಗತಿಂ ಚಾಶುಭಕರ್ಮಣಾಂ
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತಾನಾಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಚ ಗತಿಂ ಪೃಥಕ್॥ 12-307-45 (77797)
ವೇದವಾದಾಂಸ್ತಥಾ ಚಿತ್ರಾನೃತೂನಾಂ ಪರ್ಯಯಾಂಸ್ತಥಾ।
ಕ್ಷಯಂ ಸಂವತ್ಸರಾಣಾಂ ಚ ಮಾಸಾನಾಂ ಚ ಕ್ಷಯಂ ತಥಾ॥ 12-307-46 (77798)
ಪಕ್ಷಕ್ಷಯಂ ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಿವಸಾನಾಂ ಚ ಸಂಕ್ಷಯಂ।
ಕ್ಷಯಂ ವೃದ್ಧಿಂ ಚ ಚಂದ್ರಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಸ್ತಥಾ॥ 12-307-47 (77799)
ವೃದ್ಧಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮುದ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷಯಂ ತೇಷಾಂ ತಥಾ ಪುನಃ।
ಕ್ಷಯಂ ಧನಾನಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪುನರ್ವೃದ್ಧಿಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-307-48 (77800)
ಸಂಯೋಗಾನಾಂ ಕ್ಷಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಗಾನಾಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ಕ್ಷಯಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶೈಲಾನಾಂ ಕ್ಷಯಂ ಚ ಸರಿತಾಂ ತಥಾ॥ 12-307-49 (77801)
ವರ್ಣಾನಾಂ ಚ ಕ್ಷಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷಯಾಂತಂ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಜರಾ ಮೃತ್ಯುಸ್ತಥಾ ಜನ್ಮ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುಃಖಾನಿ ಚೈವ ಹ॥ 12-307-50 (77802)
ದೇಹದೋಷಾಂಸ್ತಥಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತೇಷಾಂ ದುಃಖಂ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ।
ದೇಹವಿಕ್ಲವತಾಂ ಚೈವ ಸಂಯಗ್ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-307-51 (77803)
ಆತ್ಮದೋಷಾಂಶ್ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಸರ್ವಾನಾತ್ಮನಿ ಸಂಶ್ರಿತಾನ್।
ಸ್ವದೇಹಾದುತ್ಥಿತಾನ್ಗಬ್ಧಾಂಸ್ತಥಾ ವಿಜ್ಞಾಯ ಚಾಶುಭಾನ್।
`ಮೂತ್ರಶ್ಲೇಷ್ಮಪುರೀಷಾದೀನ್ಸ್ವೇದಜಾಂಶ್ಚ ಸುಕುತ್ಸಿತಾನ್॥' 12-307-52 (77804)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-307-53x (6484)
ಕಾನ್ಸ್ವಗಾತ್ರೋದ್ಭವಾಂದೋಷಾನ್ಪಶ್ಯಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-307-53 (77805)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-307-54x (6485)
ಪಂಚ ದೋಷಾನ್ಪ್ರಭೋ ದೇಹೇ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಮಾರ್ಗಜ್ಞಾಃ ಕಾಪಿಲಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಶೃಣು ತಾನರಿಸೂದನ॥ 12-307-54 (77806)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಭಯಂ ನಿದ್ರಾ ಪಂಚಮಃ ಶ್ವಾಸ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-307-55 (77807)
ಏತೇ ದೋಷಾಃ ಶರೀರೇಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ಛಿಂದಂತಿ ಕ್ಷಮಯಾ ಕ್ರೋಧಂ ಕಾಮಂ ಸಂಕಲ್ಪವರ್ಜನಾತ್॥ 12-307-56 (77808)
ಸತ್ವಸಂಸೇವನಾನ್ನಿದ್ರಾಮಪ್ರಮಾದಾದ್ಭಯಂ ತಥಾ।
ಛಿಂದಂತಿ ಪಂಚಮಂ ಶ್ವಾಸಮಲ್ಪಾಹಾರತಯಾ ನೃಪ॥ 12-307-57 (77809)
ಗುಣಾನ್ಗುಣಶತೈರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೋಷಾಂದೋಷಶತೈರಪಿ।
ಹೇತೂನ್ಹೇತುಶತೈಶ್ಚಿತ್ರೈಶ್ಚಿತ್ರಾನ್ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-307-58 (77810)
ಅಪಾಂ ಫೇನೋಪಮಂ ಲೋಕಂ ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಾಯಾಶತೈಶ್ವಿತಂ।
ಚಿತ್ರಭಿತ್ತಿಪ್ರತೀಕಾಶಂ ನಲಸಾರಮನರ್ಥಕಂ॥ 12-307-59 (77811)
ತಮಃ ಶ್ವಭ್ರನಿಭಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವರ್ಷಬುದ್ಬುದಸಂನಿಭಂ।
ಕ್ಲೇಶಪ್ರಾಯಂ ಸುಖಾದ್ಧೀನಂ ನಾಶೋತ್ತರಮಿಹಾವಶಂ॥ 12-307-60 (77812)
ರಜಸ್ತಮಸಿ ಸಂಮಗ್ನಂ ಪಂಕೇ ದ್ವೀಪಮಿವಾವಶಂ।
ಸಾಂಖ್ಯಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಪ್ರಜಾಕೃತಂ॥ 12-307-61 (77813)
ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನ ಸಾಂಖ್ಯೇನ ವ್ಯಾಪಿನಾ ಮಹತಾ ನೃಪ।
ರಾಜಸಾನಶುಭಾನ್ಗಂಧಾಂಸ್ತಾಂಮಸಾಂಶ್ಚ ತಥಾವಿಧಾನ್॥ 12-307-62 (77814)
ಪುಣ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಾತ್ವಿಕಾನ್ಗಂಧಾನ್ಸ್ಪರ್ಶಜಾಂದೇಹಸಂಶ್ರಿತಾನ್।
ಛಿತ್ತ್ವಾಽಽಶು ಜ್ಞಾನಶಸ್ತ್ರೇಣ ತಪೋ ದಂಡೇನ ಭಾರತ॥ 12-307-63 (77815)
ತತೋ ದುಃಖೋದಧಿಂ ಘೋರಂ ಚಿಂತಾಶೋಕಮಹಾಹ್ರದಂ।
ವ್ಯಾಧಿಮೃತ್ಯುಮಹಾಗ್ರಾಹಂ ಮಹಾಭಯಮಹೋರಗಂ॥ 12-307-64 (77816)
ತಮಃಕೂರ್ಮಂ ರಜೋಮೀನಂ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಸಂತರಂತ್ಯುತ।
ಸ್ನೇಹಪಂಕಂ ಜರಾದುರ್ಗಂ ಜ್ಞಾನದೀಪಮರಿಂದಂ॥ 12-307-65 (77817)
ಕರ್ಮಾಗಾಧಂ ಸತ್ಯತೀರಂ ಸ್ಥಿತವ್ರತಮರಿಂದಂ।
ಹಿಂಸಾಶೀಘ್ರಮಹಾವೇಗಂ ನಾನಾರಸಸಮಾಕರಂ॥ 12-307-66 (77818)
ನಾನಾಪ್ರೀತಿಮಹಾರತ್ನಂ ದುಃಖಜ್ವರಸಮೀರಣಂ।
ಶೋಕತೃಷ್ಣಾಮಹಾವರ್ತಂ ತೀಕ್ಷ್ಣವ್ಯಾಧಿಮಹಾಗಜಂ॥ 12-307-67 (77819)
ಅಸ್ಥಿಸಂಘಾತಸಂಘಟ್ಟಂ ಶ್ಲೇಷ್ಮಫೇನಮರಿಂದಂ।
ದಾನಮುಕ್ತಾಕರಂ ಘೋರಂ ಶೋಣಿತಹ್ರದವಿದ್ರುಮಂ॥ 12-307-68 (77820)
ಹಸಿತೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟನಿರ್ಘೋಷಂ ನಾನಾಜ್ಞಾನಸುದುಸ್ತರಂ।
ರೋದನಾಶ್ರುಮಲಕ್ಷಾರಂ ಸಂಗತ್ಯಾಗಪರಾಯಣಂ। 12-307-69 (77821)
ಪುತ್ರದಾರಜಲೌಕೌಘಂ ಮತ್ರಿಬಾಂಧವಪತ್ತನಂ।
ಅಹಿಂಸಾಸತ್ಯಮರ್ಯಾದಂ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗಮಹೋರ್ಮಿಣಂ॥ 12-307-70 (77822)
ವೇದಾಂತಗಮನದ್ವೀಪಂ ಸರ್ವಭೂತದಯೋದಕಂ।
ಮೋಕ್ಷದುರ್ಲಾಭವಿಷಯಂ ವ಼ಡವಾಮುಖಸಾಗರಂ॥ 12-307-71 (77823)
ತರಂತಿ ಮುನಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ಜ್ಞಾನಯಾನೇನ ಭಾರತ।
ತೀರ್ತ್ವಾಽತಿದುಸ್ತರಂ ಜನ್ಮ ವಿಶಂತಿ ವಿಮಲಂ ನಭಃ॥ 12-307-72 (77824)
ತತ್ರ ತಾನ್ಸುಕೃತೀನ್ಸಾಂಖ್ಯಾನ್ಸೂರ್ಯೋ ವಹತಿ ರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ಪದ್ಮತಂತುವದಾವಿಶ್ಯ ಪ್ರಸಹ್ಯ ವಿಷಯಾನ್ನೃಪ॥ 12-307-73 (77825)
ತತ್ರ ತಾನ್ಪ್ರವಹೋ ವಾಯುಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಭಾರತ।
ವೀತರಾಗಾನ್ಯತೀನ್ಸಿದ್ಧಾನ್ವೀರ್ಯಯುಕ್ತಾಂಸ್ತಪೋಧನಾನ್॥ 12-307-74 (77826)
ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಶೀತಃ ಸುಗಂಧೀ ಚ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಸಪ್ತಾನಾಂ ಮರುತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಲೋಕಾನ್ಗಚ್ಛತಿ ಯಃ ಶುಭಾನ್।
ಸ ತಾನ್ವಹತಿ ಕೌಂತೇಯ ನಭಸಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-307-75 (77827)
ನಭೋ ವಹತಿ ಲೋಕೇಶ ರಜಸಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
`ತಮೋ ವಹತಿ ಲೋಕೇಶ ರಜಸಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।'
ರಜೋ ವಹತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ವಸ್ಯ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-307-76 (77828)
ಸತ್ವಂ ವಹತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪರಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಪ್ರಭುರ್ವಹತಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-307-77 (77829)
ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಾಸಾದ್ಯ ತದ್ಭೂತಾ ಯತಯೋಽಮಲಾಃ।
ಅಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪಂತೇ ನ ನಿವರ್ತಂತಿ ವಾ ವಿಭೋ॥ 12-307-78 (77830)
ಪರಮಾ ಸಾ ಗತಿಃ ಪಾರ್ಥ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಸತ್ಯಾರ್ಜವರತಾನಾಂ ವೈ ಸರ್ವಭೂತದಯಾವತಾಂ॥ 12-307-79 (77831)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-307-80x (6486)
ಸ್ಥಾನಮುತ್ತಮಮಾಸಾದ್ಯ ಭಗವಂತಂ ಸ್ಥಿರವ್ರತಾಃ।
ಆಜನ್ಮಮರಣಂ ವಾ ತೇ ಸ್ಮರಂತ್ಯುತ ನ ವಾಽನಘ॥ 12-307-80 (77832)
ಯದತ್ರ ತಥ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಯಥಾವದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ತ್ವದೃತೇ ಪುರುಷಂ ನಾನ್ಯಂ ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಾಮಿ ಕೌರವ॥ 12-307-81 (77833)
ಮೋಕ್ಷೇ ದೋಷೋ ಮಹಾನೇಷ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಿದ್ಧಿಗತಾನೃಷೀನ್।
ಯದಿ ತತ್ರೈವ ವಿಜ್ಞಾನೇ ವರ್ತಂತೇ ಯತಯಃ ಪರೇ॥ 12-307-82 (77834)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಪರಮಂ ನೃಪ।
ಮಗ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪರೇ ಜ್ಞಾನೇ ಕಿಂ ನ ದುಃಖತರಂ ಭವೇತ್। 12-307-83 (77835)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-307-84x (6487)
ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ತ್ವಯಾ ತಾತ ಪ್ರಶ್ನಃ ಪೃಷ್ಟಃ ಸುಸಂಕಟಃ।
ಬುಧಾನಾಮಪಿ ಸಂಮೋಹಃ ಪ್ರಶ್ನೇಽಸ್ಮಿನ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-307-84 (77836)
ಅತ್ರಾಪಿ ತತ್ತ್ವಂ ಪರಮಂ ಶೃಣು ಸಂಯಙ್ಭಯೇರಿತಂ।
ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಪರಮಾ ಯತ್ರ ಕಾಪಿಲಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-307-85 (77837)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಬುಧ್ಯಂತೇ ಸ್ವದೇಹೇ ದೇಹಿನಾಂ ನೃಪ।
ಕಾರಣಾನ್ಯಾತ್ಮನಸ್ತಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಪಶ್ಯತಿ ತೈಸ್ತು ಸಃ॥ 12-307-86 (77838)
ಆತ್ಮನಾ ವಿಪ್ರಹೀಣಾನಿ ಕಾಷ್ಠಕುಡ್ಯಸಮಾನಿ ತು।
ವಿನಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂದೇಹಃ ಫೇನಾ ಇವ ಮಹಾರ್ಣವೇ॥ 12-307-87 (77839)
ಇಂದ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಸುಪ್ತಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ ಶತ್ರುತಾಪನ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಶ್ಚರತಿ ಸರ್ವತ್ರ ನಭಸೀವ ಸಮೀರಣಃ॥ 12-307-88 (77840)
ಸ ಪಶ್ಯತಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಸ್ಪೃಶತಿ ವಾ ವಿಭೋ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಯಥಾಪೂರ್ವಮಖಿಲೇನೇಹ ಭಾರತ॥ 12-307-89 (77841)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಹ ಸರ್ವಾಣಿ ಸ್ವೇ ಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅನೀಶತ್ವಾತ್ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಸರ್ಪಾ ಹತವಿಷಾ ಇವ॥ 12-307-90 (77842)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸ್ವಸ್ಥಾನೇಷ್ವೇವ ಸರ್ವಶಃ।
ಆಕ್ರಂಯ ಗತಯಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಶ್ಚರತ್ಯಾತ್ಮಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-307-91 (77843)
ಸತ್ವಸ್ಯ ಚ ಗುಣಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ನಜಸಶ್ಚ ಗುಣಾನ್ಪುನಃ।
ಗುಣಾಂಶ್ಚ ತಮಸಃ ಸರ್ವಾನ್ಗುಣಾನ್ಬುದ್ಧೇಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-307-92 (77844)
ಗುಣಾಂಶ್ಚ ಮನಸಶ್ಚಾಪಿ ನಭಸಶ್ಚ ಗುಣಾಂಶ್ಚ ಸಃ।
ಗುಣಾನ್ವಾಯೋಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಂಸ್ತೇಜಸಾಂ ಚ ಗುಣಾನ್ಪುನಃ॥ 12-307-93 (77845)
ಅಪಾಂ ಗುಣಾಂಸ್ತಥಾ ಪಾರ್ಥ ಪಾರ್ಥಿಂವಾಂಶ್ಚ ಗುಣಾನಪಿ।
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಗುಣೈರ್ವ್ಯಾಪ್ತಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-307-94 (77846)
ಆತ್ಮಾ ಚ ಯಾತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಕರ್ಮಣೀ ಚ ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಶಿಷ್ಯಾ ಇವ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-307-95 (77847)
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚಾಪ್ಯತಿಕ್ರಂಯ ಗಚ್ಛತ್ಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ।
ಪರಂ ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಂ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಂ॥ 12-307-96 (77848)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಸ್ತಮನಾಮಯಂ।
ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಗುಣಂ ನ ನಿವರ್ತತಿ ಭಾರತ॥ 12-307-97 (77849)
ಶಿಷ್ಟಂ ತತ್ರ ಮನಸ್ತಾತ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಭಾರತ।
ಆಗಚ್ಛಂತಿ ಯಥಾಕಾಲಂ ಗುರೋಃ ಸಂದೇಶಕಾರಿಣಃ॥ 12-307-98 (77850)
ಶಕ್ಯಂ ಚಾಲ್ಪೇನ ಕಾಲೇನ ಶಾಂತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಗುಣಾರ್ಥಿನಾ।
ಏವಮುಕ್ತೇನ ಕೌಂತೇಯ ಯುಕ್ತಜ್ಞಾನೇನ ಮೋಕ್ಷಿಣಾ॥ 12-307-99 (77851)
ಸಾಂಖ್ಯಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಜ್ಞಾನೇನಾನೇನ ಕೌಂತೇಯ ತುಲ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-307-100 (77852)
ಅತ್ರ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಮಾ ಭೂಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಪರಂ ಮತಂ।
ಅಕ್ಷರಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪೂರ್ಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 12-307-101 (77853)
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಂ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಂ ಕರ್ತೃ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಕೂಟಸ್ಥಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಚ ಯದ್ವದಂತಿ ಶಮಾತ್ಮಕಾಃ॥ 12-307-102 (77854)
ಯತಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯವಿಕ್ರಿಯಾಃ।
ಯಚ್ಚ ಶಂಸಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ವದಂತಿ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 12-307-103 (77855)
ಸರ್ವೇ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ದೇವಾಶ್ಚ ತಥಾ ಶಮವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಪರಮಂ ದೇವಮನಂತಂ ಪರಮಚ್ಯುತಂ॥ 12-307-104 (77856)
ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತಶ್ಚ ತಂ ವಿಪ್ರಾ ವದಂತಿ ಗುಣಬುದ್ಧಯಃ।
ಸಂಯಗ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತಥಾ ಯೋಗಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚಾಮಿತದರ್ಶನಾಃ॥ 12-307-105 (77857)
ಅಮೂರ್ತೇಸ್ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಮೂರ್ತಿರಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅಭಿಜ್ಞಾನಾನಿ ತಸ್ಯಾಹುರ್ಮತಂ ಹಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 12-307-106 (77858)
ದ್ವಿವಿಧಾನೀಹ ಭೂತಾನಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಜಂಗಮಾಜಂಗಮಾಖ್ಯಾನಿ ಜಂಗಮಂ ತು ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-307-107 (77859)
ಜ್ಞಾನಂ ಮಹದ್ಯದ್ಧಿ ಮಹತ್ಸು ರಾಜ
ನ್ವೇದೇಷು ಸಾಂಖ್ಯೇಷು ತಥೈವ ಯೋಗೇ।
ಯಚ್ಚಾಪಿ ದೃಷ್ಟಂ ವಿವಿಧಂ ಪುರಾಣೇ
ಸಾಂಖ್ಯಾಗತಂ ತನ್ನಿಖಿಲಂ ನರೇಂದ್ರ॥ 12-307-108 (77860)
ಯಚ್ಚೇತಿಹಾಸೇಷು ಮಹತ್ಸು ದೃಷ್ಟಂ
ಯಚ್ಚಾರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರೇ ನೃಪ ಶಿಷ್ಟಜುಷ್ಟೇ।
ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಲೋಕೇ ಯದಿಹಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿ
ತ್ಸಾಂಖ್ಯಾಗತಂ ತಚ್ಚ ಮಹನ್ಮಹಾತ್ಮನ್॥ 12-307-109 (77861)
ಶಮಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಃ ಪರಮಂ ಬಲಂ ಚ
ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯಥಾವದುಕ್ತಂ।
ತಪಾಂಸಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಸುಖಾನಿ ಚೈವ
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಯಥಾವದ್ವಿಹಿತಾನಿ ರಾಜನ್॥ 12-307-110 (77862)
ವಿಪರ್ಯಯೇ ತಸ್ಯ ಹಿ ಪಾರ್ಥ ದೇವಾ
ನ್ಗಚ್ಛಂತಿ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸತತಂ ಸುಖೇನ।
ತಾಂಶ್ಚಾನುಸಂಚಾರ್ಯ ತತಃ ಕೃತಾರ್ಥಾಃ
ಪತಂತಿ ವಿಪ್ರೇಷು ಯತೇಷು ಭೂಯಃ॥ 12-307-111 (77863)
ಹಿತ್ವಾ ಚ ದೇಹಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಮೋಕ್ಷಂ
ದಿವೌಕಸೋ ದ್ಯಾಮಿವ ಪಾರ್ಥ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ।
ಅತೋಽಧಿಕಂ ತೇಽಭಿರತಾ ಮಹಾರ್ಥೇ
ಸಾಂಖ್ಯೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಪಾರ್ಥಿವ ಶಿಷ್ಟಜುಷ್ಟೇ॥ 12-307-112 (77864)
ತೇಷಾಂ ನ ತಿರ್ಯಗ್ಗಮನಂ ಹಿ ದೃಷ್ಟಂ
ನಾರ್ವಾಗ್ಗತಿಃ ಪಾಪಕೃತಾಧಿವಾಸಃ।
ಚ ಚಾಬುಧಾನಾಮಪಿ ತೇ ದ್ವಿಜಾತಯೋ
ಯೇ ಜ್ಞಾನಮೇತನ್ನೃಪತೇಽನುರಕ್ತಾಃ॥ 12-307-113 (77865)
ಸಾಂಖ್ಯಂ ವಿಶಾಲಂ ಪರಮಂ ಪುರಾಣಂ
ಮಹಾರ್ಣವಂ ವಿಮಲಮುದಾಹರಂತಿ
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಂ ನೃಪತೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ನಾರಾಯಣೋ ಧಾರಯತೇಽಪ್ರಮೇಯಂ॥ 12-307-114 (77866)
ಏತನ್ಮಯೋಕ್ತಂ ನರದೇವ ತತ್ತ್ವಂ
ನಾರಾಯಣೋ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಪುರಾಣಂ।
ಸ ಸರ್ಗಕಾಲೇ ಚ ಕರೋತಿ ಸರ್ಗಂ
ಸಂಹಾರಕಾಲೇ ಚ ತದತ್ತಿ ಭೂಯಃ॥ 12-307-115 (77867)
ಸಂಹೃತ್ಯ ಸರ್ವಂ ನಿಜದೇಹಸಂಸ್ಥಂ
ಕೃತ್ವಾಽಪ್ಸು ಶೇತೇ ಜಗದಂತರಾತ್ಮಾ॥ ॥ 12-307-116 (77868)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 307॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-307-1 ಸಂಯಕ್ತ್ವಯಾ ಯಜ್ಞಪತೇ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-4 ಯಸ್ಮಿನ್ನ ವಿಶ್ರಮಾಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-5 ದೋಷಾನ್ವಿಷಯಜಾನ್ನೃಪೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-9 ವಿಷಯಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಣಾಶಾಂತಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿಷಯಾಂಸ್ತಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-19 ತನುಂ ಸ್ಪರ್ಶೋ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-20 ಕೋಷ್ಠೇ ಉದರೇ। ದೇವೀಂ ಪೃಥ್ವೀಂ॥ 12-307-24 ಸತ್ವಗುಣಂ ದೇಹಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-36 ಉಪಪ್ಲವಾನ್ ಉಪರಾಗಾನ್। ತೇಜಸಃ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ॥ 12-307-37 ನರಾಣಾಂ ಪತನಂ ದೃಷ್ಟ್ವೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಬಂಧೂನಾಂ ವಿಪ್ರಯೋಗಂ ಚೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ದ್ವಂದ್ವಾನಾಂ ದಂಪತೀನಾಂ॥ 12-307-39 ಕ್ವಚಿತ್ಪುಂಸಿ॥ 12-307-40 ಬಹುಮಾನಂ ಅತ್ಯಾದರಂ। ಮಧ್ಯಸ್ಥತಾಂ ಔದಾಸೀನ್ಯಂ॥ 12-307-41 ದೌರಾತ್ಂಯಂ ಬಂಧಹೇತುತಾಂ॥ 12-307-42 ಕುಲೇಷು ಗೃಹೇಷು॥ 12-307-45 ವಿಜ್ಞಾಯ ಗತಯಃ ಪೃಥಗಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-48 ಕ್ಷಯಂ ವನಾನಾಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-59 ನಲಸಾರಂ ನಲತೃಣವದಂತಃಸಾರದ್ದೀನಂ॥ 12-307-60 ಕ್ಲೇಶಪ್ರಾಯಂ ಕ್ಲೇಶಬಹುಲಂ॥ 12-307-65 ಸ್ಪರ್ಶದ್ವಿಪಮರಿಂದಮೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-67 ವ್ಯಾಧಿಮಹಾರುಜಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-76 ತಮಸಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-83 ಮಗ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-85 ತಥಾಪಿ ಪರಮಂ ತತ್ವಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-307-104 ಸರ್ವೇ ದೇವಾಶ್ಚ ವೇದಾಶ್ಚೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 308
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.308. ಅಧ್ಯಾಯಃ 308
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕ್ಷರಾಕ್ಷರಲಕ್ಷಣಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕವಸಿಷ್ಠಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-308-0 (77869)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-308-0x (6488)
ಕಿಂ ತದಕ್ಷರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಯಸ್ಮಾನ್ನಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಕಿಂಚ ತತ್ಕ್ಷರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಯಸ್ಮಾದಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ॥ 12-308-1 (77870)
ಅಕ್ಷರಧರಯೋರ್ವ್ಯಕ್ತಿಂ ಪೃಚ್ಛಾಂಯರಿನಿಷೂದನ।
ಉಪಲಬ್ಧುಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ತತ್ತ್ವೇನ ಕುರುನಂದನ॥ 12-308-2 (77871)
ತ್ವಂ ಹಿ ಜ್ಞಾನನಿಧಿರ್ವಿಪ್ರೈರುಚ್ಯಸೇ ವೇದಪಾರಗೈಃ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗೈರ್ಯತಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-308-3 (77872)
ಶೇಷಮತ್ಯಂ ದಿನಾನಾಂ ತೇ ದಕ್ಷಿಣಾಯನಭಾಸ್ಕರೇ।
ಆವೃತ್ತೇ ಭಗವತ್ಯರ್ಕೇ ಗಂತಾಸಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-308-4 (77873)
ತ್ವಯಿ ಪ್ರತಿಗತೇ ಶ್ರೇಯಃ ಕುತಃ ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಕುರುವಂಶಪ್ರದೀಪಸ್ತ್ವಂ ಜ್ಞಾನದೀಪೇನ ದೀಪ್ಯಸೇ॥ 12-308-5 (77874)
ತದೇತಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವತ್ತಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ನ ತೃಷ್ಯಾಮೀಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶೃಣ್ವನ್ನಮೃತಮೀದೃಶಂ॥ 12-308-6 (77875)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-308-7x (6489)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಕರಾಲಜನಕಸ್ಯ ಚ॥ 12-308-7 (77876)
ವಸಿಷ್ಠಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಾಸೀನಮೃಷೀಣಾಂ ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತಿಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಜನಕೋ ರಾಜಾ ಜ್ಞಾನಂ ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ॥ 12-308-8 (77877)
ಪರಮಧ್ಯಾತ್ಮಕುಶಲಮಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಮೈತ್ರಾವರುಣಿಮಾಸೀನಮಭಿವಾದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 12-308-9 (77878)
ಸ್ವಕ್ಷರಂ ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಮಧುರಂ ಚಾಪ್ಯನುಲ್ವಣಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛರ್ಷಿವರಂ ರಾಜಾ ಕರಾಲಜನಕಃ ಪುರಾ॥ 12-308-10 (77879)
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನ ಪುನರಾವೃತ್ತಿಮಾಪ್ನುವಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-308-11 (77880)
ಯಚ್ಚ ತತ್ಕ್ಷರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಯತ್ರೇದಂ ಕ್ಷರತೇ ಜಗತ್।
ಯಚ್ಚಾಕ್ಷರಮಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಶಿವಂ ಕ್ಷೇಂಯಮನಾಮಯಂ॥ 12-308-12 (77881)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-308-13x (6490)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಕ್ಷರತೀದಂ ಯಥಾ ಜಗತ್।
ಯನ್ನ ಕ್ಷರತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಯಾವತ್ಕಾಲೇನ ಚಾಪ್ಯಥ॥ 12-308-13 (77882)
ಯುಗಂ ದ್ವಾದಶಸಾಹಸ್ರಂ ಕಲ್ಪಂ ವಿದ್ಧಿ ಚತುರ್ಯುಗಂ।
ದಶಕಲ್ಪಶತಾವೃತ್ತಮಹಸ್ತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-308-14 (77883)
ರಾತ್ರಿಶ್ಚೈತಾವತೀ ರಾಜನ್ಯಸ್ಯಾಂತೇ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ।
ಸೃಜತ್ಯನಂತಕರ್ಮಾಣಂ ಮಹಾಂತಂ ಭೂತಮಗ್ರಜಂ॥ 12-308-15 (77884)
ಮೂರ್ತಿಮಂತಮಮೂರ್ತಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವಂ ಶಂಭುಃ ಸ್ವಯಂಭುವಂ।
ಅಣಿಮಾ ಲಘಿಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿರೀಶಾನಂ ಜ್ಯೋತಿರವ್ಯಯಂ॥ 12-308-16 (77885)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಂ ತತ್ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-308-17 (77886)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಭಗವಾನೇಷ ಬುದ್ಧಿರಿತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಮಹಾನಿತಿ ಚ ಯೋಗೇಷು ವಿರಿಂಚಿರಿತಿ ಚಾಪ್ಯಜಃ॥ 12-308-18 (77887)
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಚ ಪಠ್ಯತೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ನಾಮಭಿರ್ಬಹುಧಾತ್ಮಕಃ।
ವಿಚಿತ್ರರೂಪೋ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಏಕಾಕ್ಷರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-308-19 (77888)
ವೃತಂ ನೈಕಾತ್ಮಕಂ ಯೇನ ಕೃತಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಾತ್ಮನಾ।
ತಥೈವ ಬಹುರೂಪತ್ವಾದ್ವಿಶ್ವರೂಪ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-308-20 (77889)
ಏಷ ವೈ ವಿಕ್ರಿಯಾಪನ್ನಃ ಸೃಜತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಅಹಂಕಾರಂ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪ್ರಜಾಪತಿರಂಕೃತಂ॥ 12-308-21 (77890)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದ್ವ್ಯಕ್ತಮಾಪನ್ನಂ ವಿದ್ಯಾಸರ್ಗಂ ವದಂತಿ ತಂ।
ಮಹಾಂತಂ ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರಮವಿದ್ಯಾಸರ್ಗಮೇವ ಚ॥ 12-308-22 (77891)
ಅಪರಶ್ಚ ಪರಶ್ಚೈವ ಸಮುತ್ಪನ್ನೌ ತಥೈಕತಃ।
ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೇ ಶ್ರುತಿಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಚಿಂತಕೈಃ॥ 12-308-23 (77892)
ಭೂತಸರ್ಗಮಹಂಕಾರಾತ್ತೃತೀಯಂ ವಿದ್ಧಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಹಂಕಾರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಚತುರ್ಥಂ ವಿದ್ಧಿ ವೈಕೃತಂ॥ 12-308-24 (77893)
ವಾಯುರ್ಜ್ಯೋತಿರಥಾಕಾಶಮಾಪೋಽಥ ಪೃಥಿವೀ ತಥಾ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-308-25 (77894)
ಏವಂ ಯುಗಪದುತ್ಪನ್ನಂ ದಶವರ್ಗಮಸಂಶಯಂ।
ಪಂಚಮಂ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೌತಿಕಂ ಸರ್ಗಮರ್ಥವತ್॥ 12-308-26 (77895)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಮೇವ ಚ ಪಂಚಮಂ।
ವಾಕ್ಚ ಹಸ್ತೌ ಚ ಪಾದೌ ಚ ಪಾಯುರ್ಮೇಢ್ರಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-308-27 (77896)
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚೈತಾನಿ ತಥಾ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಸಂಭೂತಾನೀಹ ಯುಗಪನ್ಮನಸಾ ಸಹ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-308-28 (77897)
ಏಷಾ ತತ್ತ್ವಚತುರ್ವಿಶತ್ಸರ್ವಾಕೃತಿಷು ವರ್ತತೇ।
ಯಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾಭಿಶೋಚಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 12-308-29 (77898)
ಏತದ್ದೇಹಂ ಸಮಾಖ್ಯಾನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸರ್ವದೇಹಿಷು।
ವೇದಿತವ್ಯಂ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸದೇವನರದಾನವೇ॥ 12-308-30 (77899)
ಸಯಕ್ಷಭೂತಗಂಧರ್ವೇ ಸಕಿನ್ನರಮಹೋರಗೇ।
ಸಚಾರಣಪಿಶಾಚೇ ವೈ ಸದೇವರ್ಷಿನಿಶಾಚರೇ॥ 12-308-31 (77900)
ಸದಂಶಕೀಟಮಶಕ್ರೇ ಸಪೂತಿಕೃಮಿಮೂಷಿಕೇ।
ಶುನಿ ಶ್ವಪಾಕೇ ಚೈಣೇಯೇ ಸಚಾಂಡಾಲೇ ಸಪುಲ್ಕಸೇ॥ 12-308-32 (77901)
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವಖರಶಾರ್ದೂಲೇ ಸವೃಕೇ ಗವಿ ಚೈವ ಹ।
ಯಚ್ಚ ಮೂರ್ತಿಮಯಂ ಕಿಚಿತ್ಸರ್ವತ್ರೈತನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-308-33 (77902)
ಜಲೇ ಭುವಿ ತಥಾಽಽಕಾಶೇ ನಾನ್ಯತ್ರೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಸ್ಥಾನಂ ದೇಹವತಾಮಸ್ತಿ ಇತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-308-34 (77903)
ಕೃತ್ಸ್ನಮೇತಾವತಸ್ತಾತ ಕ್ಷರತೇ ವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಭೂತಾತ್ಮಾ ತತಃ ಕ್ಷರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-308-35 (77904)
ಏತದ್ಧಿ ಕ್ಷರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಕ್ಷರತೀದಂ ಯಥಾ ಜಗತ್।
ಜಗನ್ಮೋಹಾತ್ಮಕಂ ಪ್ರಾಹುರವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಕಂ॥ 12-308-36 (77905)
ಮಹಾಂಶ್ಚೈವಾಗ್ರಜೋ ನಿತ್ಯಮೇತತ್ಕ್ಷರನಿದರ್ಶನಂ।
ಕಥಿತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜನ್ಯಸ್ಮಾನ್ನಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ॥ 12-308-37 (77906)
ಪಂಚರ್ವಿಶತಿಮೋ ವಿಷ್ಣುರ್ನಿಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ತತ್ತ್ವಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ತತ್ತ್ವಸಂಶ್ರಯಣಾದೇತತ್ತತ್ವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-308-38 (77907)
ಯನ್ಮರ್ತ್ಯಮಸೃಜದ್ವ್ಯಕ್ತಂ ತತ್ತನ್ಮೂರ್ತ್ಯಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಚತುರ್ವಿಶತಿಮೋಽವ್ಯಕ್ತೋ ಹ್ಯಮೂರ್ತಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-308-39 (77908)
ಸ ಏವ ಹೃದಿ ಸರ್ವಾಸು ಮೂರ್ತಿಷ್ವಾತ್ಮಾವತಿಷ್ಠತೇ।
ಚೇತಯಂಶ್ಚೇತನಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಮೂರ್ತಿರಮೂರ್ತಿಮಾನ್॥ 12-308-40 (77909)
ಸರ್ವಪ್ರತ್ಯಯಧರ್ಮಿಣ್ಯಾಂ ಸ ಸರ್ಗಃ ಪ್ರತ್ಯಯಾತ್ಮಕಃ।
ಗೋಚರೇ ವರ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ನಿರ್ಗುಣೋ ಗುಣಸಂಜ್ಞಿತೇ॥ 12-308-41 (77910)
ಏವಮೇಷ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಕೋವಿದಃ।
ವಿಕುರ್ವಾಣಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾನಭಿಮನ್ಯತ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-308-42 (77911)
ತಮಃ ಸತ್ವರಜೋಯುಕ್ತಸ್ತಾಸು ತಾಸ್ವಿಹ ಯೋನಿಷು।
ಲೀಯತೇ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧತ್ವಾದಬುದ್ಧಜನಸೇವನಾತ್॥ 12-308-43 (77912)
ಸಹವಾಸನಿವಾಸಾತ್ಮಾ ನಾನ್ಯೋಽಹಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ।
ಯೋಽಹಂ ಸೋಹಮಿತಿ ಹ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಗುಣಾನೇವಾನುವರ್ತತೇ॥ 12-308-44 (77913)
ತಮಸಾ ತಾಮಸಾನ್ಭಾವಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ರಜಸಾ ರಾಜಸಾಂಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ವಿಕಾನ್ಸತ್ವಸಂಶ್ರಯಾತ್॥ 12-308-45 (77914)
ಶುಕ್ಲಲೋಹಿತಕೃಷ್ಣಾನಿ ರೂಪಾಣ್ಯೇತಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ತು।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ಯಾನೀಹ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ವೈ॥ 12-308-46 (77915)
ತಾಮಸಾ ನಿರಯಂ ಯಾಂತಿ ರಾಜಸಾ ಮಾನುಪಾನಥ।
ಸಾತ್ವಿಕಾ ದೇವಲೋಕಾಯ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸುಖಭಾಗಿನಃ॥ 12-308-47 (77916)
ನಿಷ್ಕೈವಲ್ಯೇನ ಪಾಪೇನ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪುಣ್ಯಪಾಪೇನ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಪುಣ್ಯೇನೈಕೇನ ದೇವತಾಃ॥ 12-308-48 (77917)
ಏವಮವ್ಯಕ್ತವಿಷಯಂ ಕ್ಷರಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿಮೋ ಯೋಽಯಂ ಜ್ಞಾನಾದೇವ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-308-49 (77918)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 308॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-308-5 ಜ್ಞಾನದ್ರವ್ಯೇಣ ದೀಪ್ಯಸ ಇತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-7 ಕರಾಲನಾಮಾಜನಕಃ ಕರಾಲಜನಕಸ್ತಸ್ಯ। ಏತತ್ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-9 ಕುಶಲಂ ಊಹಾಪೋಹಸಮರ್ಥಂ। ಗತಿರನುಭವಸ್ತೇನ ನಿಶ್ಚಯೋಽಸ್ಯಾಸ್ತೀತಿ ತಥಾ। ಮೈತ್ರಾವರುಣಿಂ ವಸಿಷ್ಠಂ॥ 12-308-22 ಮಹತಶ್ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರಮಿತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-23 ಅಬಿಧಿಶ್ಚ ವಿಧಿಶ್ಚೈವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಶ್ರುತಿಶ್ಚಾಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕೈರಿತಿ ಡ. ಥ.ಧ. ಪಾಠ॥ 12-308-37 ಏತತ್ಕ್ಷೇತ್ರನಿದರ್ಶನಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-39 ಯಾಂ ತು ಮೂರ್ತಿ ಸೃಜತ್ಯೇಷಾ ತಾಂ ಮೂರ್ತಿಮಧಿತಿಷ್ಠತೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-41 ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿಣ್ಯಾ ಸಸರ್ಗಪ್ರಲಯಾತ್ಮಕ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-42 ಸರ್ಗಪ್ರತ್ಯಯಕೋವಿದ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಅಕ್ಷರಃ ಕ್ಷರಮಾತ್ಮಾನಮಭಿಮಜ್ಜತ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-44 ಸಹವಾಸವಿನಾಶಿತ್ವಾನ್ನಾನ್ಯೋಽಹಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-308-46 ಜಾತಾನಿ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ವೈ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಜಾನೀಹಿ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ವೈ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 309
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.309. ಅಧ್ಯಾಯಃ 309
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜೀವಾನಾಮಜ್ಞಾನನಿಮಿತ್ತಕಾನರ್ಥಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವಸಿಷ್ಠಕರಾಲಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-309-0 (77919)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-309-0x (6491)
ಏವಮಪ್ರತಿಬುದ್ಧತ್ವಾದಬುದ್ಧಮನುವರ್ತನಾತ್।
ದೇಹಾದ್ದೇಹಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಥಾ ಸಮಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-309-1 (77920)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸಹಸ್ರೇಷು ಕದಾಚಿದ್ದೇವತಾಸ್ವಪಿ।
ಉಪಪದ್ಯತಿ ಸಂಯೋಗಾದ್ಗುಣೈಃ ಸಹ ಗುಣಕ್ಷಯಾತ್॥ 12-309-2 (77921)
ಮಾನುಷತ್ವಾದ್ದಿವಂ ಯಾತಿ ದಿವೋ ಮಾನುಷ್ಯಮೇತಿ ಚ।
ಮಾನುಷ್ಯಾನ್ನಿರಯಸ್ಥಾನಮನಂತಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 12-309-3 (77922)
ಕೋಶಕಾರೋ ಯಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಕೀಟಃ ಸಮನುರುಂಧತಿ।
ಸೂತ್ರತಂತುಗುಣೈರ್ನಿತ್ಯಂ ತಥಾಽಯಮಗುಣೋ ಗುಣೈಃ॥ 12-309-4 (77923)
ದ್ವಂದ್ವಮೇತಿ ಚ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಸ್ತಾಸು ತಾಸ್ವಿಹ ಯೋನಿಷು।
ಶೀರ್ಷರೋಗೇಽಕ್ಷಿರೋಗೇ ಚ ದಂತಶೂಲೇ ಗಲಗ್ರಹೇ॥ 12-309-5 (77924)
ಜಲೋದರೇ ತೃಷಾರೋಗೇ ಜ್ವರಗಂಡೇ ವಿಷೂಚಕೇ।
ಶ್ವಿತ್ರಕುಷ್ಠೇಽಗ್ನಿದಗ್ಧೇ ಚ ಸಿಧ್ಮಾಪಸ್ಮಾರಯೋರಪಿ॥ 12-309-6 (77925)
ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ಶರೀರಿಷು।
ಉತ್ಪದ್ಯಂತೇ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ತಾನ್ಯೇಷೋಽಪ್ಯಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-309-7 (77926)
ಅಭಿಮನ್ಯತ್ಯಭೀಮಾನಾತ್ತಥೈವ ಸುಕೃತಾನ್ಯಪಿ॥ 12-309-8 (77927)
ಶುಕ್ಲವಾಸಾಶ್ಚ ದುರ್ವಾಸಾಃ ಶಾಯೀ ನಿತ್ಯಮಧಸ್ತಥಾ।
ಮಂಡೂಕಶಾಯೀ ಚ ತಥಾ ವೀರಾಸನಗತಸ್ತಥಾ॥ 12-309-9 (77928)
ಚೀರಧಾರಣಮಾಕಾಶೇ ಶಯನಂ ಸ್ಥಾನಮೇವ ಚ।
ಇಷ್ಟಕಾಪ್ರಸ್ತರೇ ಚೈವ ಕಂಟಕಪ್ರಸ್ತರೇ ತಥಾ॥ 12-309-10 (77929)
ಭಸ್ಮಪ್ರಸ್ತರಶಾಯೀ ಚ ಭೂಮಿಶಯ್ಯಾಽನುಲೇಪನಃ।
ವೀರಸ್ಥಾನಾಂಬುಪಂಕೇ ಚ ಶಯನಂ ಫಲಕೇಷು ಚ॥ 12-309-11 (77930)
ವಿವಿಧಾಸು ಚ ಶಯ್ಯಾಸು ಫಲಗೃದ್ಧ್ಯಾನ್ವಿತಸ್ತಥಾ।
ಮುಂಜಮೇಖಲನಗ್ನತ್ವಂ ಕ್ಷೌಮಕೃಷ್ಣಾಜಿನಾನಿ ಚ॥ 12-309-12 (77931)
ಶಣವಾಲಪರೀಧಾನೋ ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮಪರಿಚ್ಛದಃ।
ಸಿಂಹತಚರ್ಮಪರೀಧಾನಃ ಪಟ್ಟವಾಸಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-309-13 (77932)
ಫಲಕಪರಿಧಾನಶ್ಚ ತಥಾ ಕಂಟಕವಸ್ರಧೃತ್।
ಕೀಟಕಾರ್ಪಾಸವಸನಶ್ಚೀರವಾಸಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-309-14 (77933)
ವಸ್ರಾಣಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಬಹೂನ್ಯಭಿಮನ್ಯತ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಭೋಜನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-309-15 (77934)
ಏಕವಸ್ರಾಂತರಾಶಿತ್ವಮೇಕಕಾಲಿಕಭೋಜನಂ।
ಚತುರ್ಥಾಷ್ಟಮಕಾಲಶ್ಚ ಷಷ್ಠಕಾಲಿಕ ಏವ ಚ॥ 12-309-16 (77935)
ಷ಼ಡ್ರಾತ್ರಭೋಜನಶ್ಚೈವ ತಥೈವಾಷ್ಟಾಹಭೋಜನಃ।
ಸಪ್ತರಾತ್ರದಶಾಹಾರೋ ದ್ವಾದಶಾಹಿಕಭೋಜನಃ॥ 12-309-17 (77936)
ಮಾಸೋಪವಾಸೀ ಮೂಲಾಶೀ ಫಲಾಹಾರಸ್ತಥೈವ ಚ।
ವಾಯುಭಕ್ಷೋಽಂಬುಪಿಣ್ಯಾಕದಧಿಗೋಮಯಭೋಜನಃ॥ 12-309-18 (77937)
ಗೋಮೂತ್ರಭೋಜನಶ್ಚೈವ ಶಾಕಪುಷ್ಪಾದ ಏವ ಚ।
ಶೇವಾಲಭೋಜನಶ್ಚೈವ ತಥಾಽಽಚಾಮೇನ ವರ್ತಯನ್॥ 12-309-19 (77938)
ವರ್ತಯಞ್ಶೀರ್ಣಪರ್ಮೈಶ್ಚ ಪ್ರಕೀರ್ಣಫಲಭೋಜನಃ।
ವಿವಿಧಾನಿ ಚ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಿ ಸೇವತೇ ಸಿದ್ಧಿಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 12-309-20 (77939)
ಚಾಂದ್ರಾಯಣಾನಿ ವಿಧಿವಲ್ಲಿಂಗಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಪಂಥಾನಮಾಶ್ರಯತ್ಯಪಥಾನಪಿ॥ 12-309-21 (77940)
ಉಪಾಶ್ರಮಾನಪ್ಯಪರಾನ್ಪಾಷಂಡಾನ್ವಿವಿಧಾನಪಿ।
ವಿವಿಕ್ತಾಶ್ಚ ಶಿಲಾಚ್ಛಾಯಾಸ್ತಥಾ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ॥ 12-309-22 (77941)
ಪುಲಿನಾನಿ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ವನಾನಿ ಚ।
ದೇವಸ್ಥಾನಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ಸರಾಂಸಿ ಚ॥ 12-309-23 (77942)
ವಿವಿಕ್ತಾಶ್ಚಾಪಿ ಶೈಲಾನಾಂ ಗುಹಾ ಗೃಹನಿಭೋಪಮಾಃ।
ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ಚ ಜಪ್ಯಾನಿ ವ್ರತಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 12-309-24 (77943)
ನಿಯಮಾನ್ವಿವಿಧಾಂಶ್ಚಾಪಿ ವಿವಿಧಾನಿ ತಪಾಂಸಿ ಚ।
ಯಜ್ಞಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಾನ್ವಿಧೀಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಂಸ್ತಥಾ॥ 12-309-25 (77944)
ವಣಿಕ್ಪಥಂ ದ್ವಿಜಕ್ಷತ್ರಂ ವೈಶ್ಯಂ ಶೂದ್ರಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ।
ದಾನಂ ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಂ ದೀನಾಂಧಕೃಪಣಾದಿಷು॥ 12-309-26 (77945)
ಅಭಿಮನ್ಯತ್ಯಸಂಬೋಧಾತ್ತಥೈವ ತ್ರಿವಿಧಾನ್ಗುಣಾನ್।
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಕಾಮ ಏವ ಚ॥ 12-309-27 (77946)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾಽಽತ್ಮಾನಮೇವಾತ್ಮಾ ಏವಂ ಪ್ರವಿ ಭಜತ್ಯುತ।
ಸ್ವಧಾಕಾರವಷಟ್ಕಾರೌ ಸ್ವಾಹಾಕಾರನಮಸ್ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 12-309-28 (77947)
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನಂ ದಾನಂ ತಥೈವಾಹುಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಂ।
ಯಜನಾಧ್ಯಯನೇ ಚೈವ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಕಿಂಚನ॥ 12-309-29 (77948)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುವಿವಾದೇ ಚ ತಥಾ ವಿಶಸನೇಽಪಿ ಚ।
ಶುಭಾಶುಭಮಯಂ ಸರ್ವಮೇತದಾಹುಃ ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ॥ 12-309-30 (77949)
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕುರುತೇ ದೇವೀ ಭವಂ ಪ್ರಲಯಮೇವ ಚ।
ದಿವಸಾಂತೇ ಗುಣಾನೇತಾನಭ್ಯೇತ್ಯೈಕೋಽವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-309-31 (77950)
ರಶ್ಮಿಜಾಲಮಿವಾದಿತ್ಯಸ್ತತ್ತತ್ಕಾಲೇ ನಿಯಚ್ಛತಿ।
ಏವಮೇಷೋಽಸಕೃತ್ಸರ್ವಂ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಮಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-309-32 (77951)
ಆತ್ಮರೂಪಗುಣಾನೇತಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ಹೃದಯಪ್ರಿಯಾನ್।
ಏವಮೇವ ವಿಕುರ್ವಾಣಃ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿಣೀ॥ 12-309-33 (77952)
ಕ್ರಿಯಾಂ ಕ್ರಿಯಾಪಥೇ ರಕ್ತಸ್ತ್ರಿಗುಣಾಂಸ್ತ್ರಿಗುಣಾಧಿಪಃ।
ಕ್ರಿಯಾಂ ಕ್ರಿಯಾಪಥೋಪೇತಸ್ತಥಾ ತದಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-309-34 (77953)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ಜಗದಂಧೀಕೃತಂ ವಿಭೋ।
ರಜಸಾ ತಮಸಾ ಚೈವ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಸರ್ವಮನೇಕಧಾ॥ 12-309-35 (77954)
ಏವಂ ದ್ವಂದ್ವಾನ್ಯಥೈತಾನಿ ವರ್ತಂತೇ ಮಯಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಮಮೈವೈತಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ಧಾವಂತೇ ತಾನಿ ಮಾಮಿತಿ॥ 12-309-36 (77955)
ನಿಸ್ತರ್ತವ್ಯಾನ್ಯಥೈತಾನಿ ಸರ್ವಾಣೀತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಮನ್ಯತೇಽಯಂ ಹ್ಯಬುದ್ಧಿತ್ವಾತ್ತಥೈವ ಸುಕೃತಾನ್ಯಪಿ॥ 12-309-37 (77956)
ಭೋಕ್ತವ್ಯಾನಿ ಮಯೈತಾನಿ ದೇವಲೋಕಗತೇನ ವೈ।
ಇಹೈವ ಚೈನಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶುಭಾಶುಭಫಲೋದಯಂ॥ 12-309-38 (77957)
ಪುಣ್ಯಮೇವ ತು ಕರ್ತವ್ಯಂ ತತ್ಕುತ್ವಾ ಸುಸುಖಂ ಮಮ।
ಯಾವದಂತಂ ಚ ಮೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಜಾತ್ಯಾಂ ಜಾತ್ಯಾಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-309-39 (77958)
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಚ ಮೇ ದುಃಖಂ ಕೃತೇನೇಹಾಪ್ಯನಂತಕಂ।
ಮಹದ್ದುಃಖಂ ಹಿ ಮಾನುಷ್ಯಂ ನಿರಯೇ ಚಾಪಿ ಮಜ್ಜನಂ॥ 12-309-40 (77959)
ನಿರಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಕಾಲೇನೈಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪುನಃ।
ಮನುಷ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ದೇವತ್ವಂ ದೇವತ್ವಾತ್ಪೌರುಷಂ ಪುನಃ॥ 12-309-41 (77960)
ಮನುಷ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ನಿರಯಂ ಪರ್ಯಾಯೇಣೋಪಗಚ್ಛತಿ।
ಯ ಏವಂ ವೇತ್ತಿ ನಿತ್ಯಂ ವೈ ನಿರಾತ್ಮಾತ್ಮಗುಣೈರ್ವೃತಃ॥ 12-309-42 (77961)
ತೇನ ದೇವಮನುಷ್ಯೇಷು ನಿರಯೇ ಚೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಮಮತ್ವೇನಾವೃತೋ ನಿತ್ಯಂ ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-309-43 (77962)
ಸರ್ಗಕೋಟಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮರಣಾಂತಾಸು ಯೋನಿಷು।
ಯ ಏವಂ ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಫಲಾತ್ಮಕಂ॥ 12-309-44 (77963)
ಸ ಏವಂ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಮೂರ್ತಿಮಾನ್।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಫಲಾತ್ಮಕಂ।
ಪ್ರಕೃತಿಶ್ಚ ತದಶ್ನಾತಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಾಮಗಾ॥ 12-309-45 (77964)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಮನುಷ್ಯತ್ವೇ ದೇವಲೋಕೇ ತಥೈವ ಚ।
ತ್ರೀಣಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಚೈತಾನಿ ಜಾನೀಯಾತ್ಪ್ರಾಕೃತಾನಿಹ॥ 12-309-46 (77965)
ಅಲಿಂಗಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ತ್ವಾಹುರ್ಲಿಂಗೈರನುಮಿಮೀಮಹೇ।
ತಥೈವ ಪೌರುಷಂ ಲಿಂಗಮನುಮಾನಾದ್ಧಿ ಗಂಯತೇ॥ 12-309-47 (77966)
ಸ ಲಿಂಗಾಂತರಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಲಿಂಗಮವ್ರಣಂ।
ವ್ರಣದ್ವಾರಾಣ್ಯಧಿಷ್ಠಾಯ ಕರ್ಮಣಾಽಽತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-309-48 (77967)
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಪಂಚ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಥ।
ವಾಗಾದೀನಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಗುಣೇಷ್ವಿಹ ಗುಣೈಃ ಸಹ॥ 12-309-49 (77968)
ಅಹಮೇತಾನಿ ವೈ ಸರ್ವಂ ಮಯ್ಯೇತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಹ।
ನಿರಿಂದ್ರಿಯೋ ಹಿ ಮಂತೇತ ವ್ರಣವಾನಸ್ಮಿ ನಿರ್ವ್ರಣಃ॥ 12-309-50 (77969)
ಅಲಿಂಗೋ ಲಿಂಗಮಾತ್ಮಾನಮಕಾಲಃ ಕಾಲಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಸತ್ವಂ ಸತ್ವಮಾತ್ಮಾನಮತತ್ತ್ವಂ ತತ್ತ್ವಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-309-51 (77970)
ಅಮೃತ್ಯುರ್ಮೃತ್ಯುಮಾತ್ಮಾನಮಚರಶ್ಚರಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಕ್ಷೇತ್ರಃ ಕ್ಷೇತ್ರಮಾತ್ಮಾನಮಸರ್ಗಃ ಸರ್ಗಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-309-52 (77971)
ಅತಪಾಸ್ತಪ ಆತ್ಮಾನಮಗತಿರ್ಗತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಭವೋ ಭವಮಾತ್ಮಾನಮಭಯೋ ಭಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 12-309-53 (77972)
`ಅಕರ್ತಾ ಕರ್ತೃ ಚಾತ್ಮಾನಮಬೀಜೋ ಬೀಜಮಾತ್ಮನಃ।'
ಅಕ್ಷರಃ ಕ್ಷರಮಾತ್ಮಾನಮಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವಭಿಮನ್ಯತೇ॥ ॥ 12-309-54 (77973)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 309॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-309-1 ಅಬುದ್ಧಮನುವರ್ತತ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ। ಅಬುದ್ಧಂ ಅಬೋಧಂ ಅಜ್ಞಾನಂ। ಭಾವೇ ನಿಷ್ಠಾ ನ ತೇನ ನಞ್ಸಮಾಸಃ॥ 12-309-2 ಗುಣಕ್ಷಯಾತ್ ಗುಣಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್। ಕ್ಷಿ ಕ್ಷಯೈಶ್ವರ್ಯಯೋರಿತ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಕ್ಷಿಧಾತೋ ರೂಪಂ॥ 12-309-6 ಯಕ್ಷ್ಮಾಪಸ್ಮಾರಯೋರಪಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-309-7 ತಾನ್ಯೇಷೋಽಪ್ಯಭಿಪದ್ಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-309-9 ಮಂಡೂಕವತ್ಪಾಣಿಪಾದಂ ಸಂಕೋಚ್ಯನ್ಯುಬ್ಜಃ ಶೇತೇ ಇತಿ ಮಂಡೂಕಶಾಯೀ॥ 12-309-10 ಆಕಾಶೇ ನಿರಾವರಣೇದೇಶೇ॥ 12-309-12 ಫಲಗೃದ್ಧ್ಯಾ ಫಲಾಶಾ॥ 12-309-13 ಶಾಣೀವಾಲಪರೀಧಾನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-309-14 ಫಲಕಂ ಭೂರ್ಜತ್ವಗಾದಿ॥ 12-309-19 ಆಚಾಮೇನ ಭಕ್ತಮಂಡೇನ॥ 12-309-24 ಗೃಹೇಷು ಯೇ ನಿಭಾಃ ನಿತರಾಂ ಭಾಂತಿ ತೇ। ದಿವ್ಯಗೃಹೋಪಮಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-309-30 ವಿಶಸನೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ॥ 12-309-31 ಭವಂ ಸೃಷ್ಟಿಂ। ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಗ್ರಸಿತ್ವಾ॥ 12-309-34 ಕ್ರಿಯಾಪಯೇ ಕರ್ಮಮಾರ್ಗೇ॥ 12-309-39 ಯಾವದ್ದಾನಸ್ಯ ಮೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-309-51 ಅಗತಿರ್ಗತಿಮಾತ್ಮನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 310
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.310. ಅಧ್ಯಾಯಃ 310
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಶರೀರಾದಿಸಂಬಂಧಾದಿಪ್ರಕಾರಪ್ರತಿಪಾದಕವಸಿಷ್ಠಕರಾಲಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-310-0 (77974)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-310-0x (6492)
ಏವಮಪ್ರತಿಬುದ್ಧತ್ವಾದಬುದ್ಧಜನಸೇವನಾತ್।
ಸರ್ಗಕೋಟಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮರಣಾಂತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-310-1 (77975)
ಧಾಂನಾ ಧಾಮಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪತನಾಂತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಮನುಷ್ಯತ್ವೇ ದೇವಲೋಕೇ ತಥೈವ ಚ॥ 12-310-2 (77976)
ಚಂದ್ರಮಾ ಇವ ಭೂತಾನಾಂ ಪುನಸ್ತತ್ರ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಲೀಯತೇಽಪ್ರತಿಬುದ್ಧತ್ವಾದೇವಮೇಷ ಹ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-310-3 (77977)
ಕಲಾ ಪಂಚದಶೀ ಯೋನಿಸ್ತದ್ಧಾಮ ಇತಿ ಮನ್ಯತೇ।
ನಿತ್ಯಮೇತಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಸೋಮಂ ವೈ ಷೌಡಶೀಂ ಕಲಾಂ॥ 12-310-4 (77978)
ಕಲಯಾ ಜಾಯತೇ ಜಂತುಃ ಪುನಃ ಪುನರಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಧಾಮ ತಸ್ಯೋಪಯುಂಜಂತಿ ಭೂಯ ಏವೋಪಜಾಯತೇ॥ 12-310-5 (77979)
ಷೋಡಶೀ ತು ಕಲಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಸ ಸೋಮ ಉಪಧಾರ್ಯತಾಂ।
ನ ತೂಪಯುಜ್ಯತೇ ದೇವೈರ್ದೇವಾನುಪಯುನಕ್ತಿ ಸಾ॥ 12-310-6 (77980)
ಏತಾಮಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ ಹಿ ಜಾಯತೇ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಸಾ ಹ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿರ್ದೃಷ್ಟಾ ತತ್ಕ್ಷಯಾನ್ಮೋಕ್ಷ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-310-7 (77981)
ತದೇವಂ ಷೋಡಶಕಲಂ ದೇಹಮವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಿಕಂ।
ಮಮಾಯಮಿತಿ ಮನ್ವಾನಸ್ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 12-310-8 (77982)
ಪಂಚವಿಂಶಸ್ತಥೈವಾತ್ಮಾ ತಸ್ಯೈವಾಪ್ರತಿಬೋಧನಾತ್।
ವಿಮಲಶ್ಚ ವಿಶುದ್ಧಶ್ಚ ಶುದ್ಧಾಮಲನಿಷೇವಣಾತ್॥ 12-310-9 (77983)
ಅಶುದ್ಧ ಏವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ತಾದೃಗ್ಭವತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅಬುದ್ಧಸೇವನಾಚ್ಚಾಪಿ ಬುದ್ಧೋಽಪ್ಯಬುದ್ಧತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-310-10 (77984)
ತಥೈವಾಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋಽಪಿ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಪ್ರಕೃತೇಸ್ತ್ರಿಗುಣಾಯಾಸ್ತು ಸೇವನಾತ್ಪ್ರಾಕೃತೋ ಭವೇತ್॥ 12-310-11 (77985)
ಕರಾಲಜನಕ ಉವಾಚ। 12-310-12x (6493)
ಅಕ್ಷರಕ್ಷರಯೋರೇಷು ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧ ಉಚ್ಯತೇ।
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋಶ್ಚಾಪಿ ಭಗವನ್ಸಂಬಂಧಸ್ತದ್ವದುಚ್ಯತೇ॥ 12-310-12 (77986)
ಋತೇ ತು ಪುರುಷಂ ನೇಹ ಸ್ತ್ರೀ ಗರ್ಭಂ ಧಾರಯತ್ಯುತ।
ಋತೇ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ನ ಪುರುಷೋ ರೂಪಂ ನಿರ್ವರ್ತಯೇತ್ತಥಾ॥ 12-310-13 (77987)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾಭಿಸಂಬಂಧಾದನ್ಯೋನ್ಯಗುಣಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ರೂಪಂ ನಿರ್ವರ್ತಯತ್ಯೇತದೇವಂ ಸರ್ವಾಸು ಯೋನಿಷು॥ 12-310-14 (77988)
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋರಭಿಸಂಬಂಧಾದನ್ಯೋನ್ಯಗುಣಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ಋತೌ ನಿರ್ವರ್ತ್ಯತೇ ರೂಪಂ ತದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-310-15 (77989)
ಯೇ ಗುಣಾಃ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಯೇ ಚ ಮಾತೃಗುಣಾಸ್ತಥಾ।
ಅಸ್ಥಿ ಸ್ನಾಯು ಚ ಮಜ್ಜಾನಂ ಜಾನೀಮಃ ಪೈತೃಕಾಂದ್ವಿಜ॥ 12-310-16 (77990)
ತ್ವಙ್ಭಾಂಸಂ ಶೋಣಿತಂ ಚೇತಿ ಮಾತೃಜಾನ್ಯಪಿ ಶುಶ್ರುಮ।
ಏವಮೇತಾದ್ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ವೇದೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ಪಠ್ಯತೇ॥ 12-310-17 (77991)
ಪ್ರಮಾಣಂ ಯಚ್ಚ ವೇದೋಕ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಂ ಯಚ್ಚ ಪಠ್ಯತೇ।
ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಮಾಣಾನಾಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ತತ್ಸನಾತನಂ॥ 12-310-18 (77992)
[ಅನ್ಯೋನ್ಯಗುಣಸಂರೋಧಾದನ್ಯೋನ್ಯಗುಣಸಂಶ್ರಯಾತ್।]
ಏವಮೇವಾಭಿಸಂಬದ್ಧೌ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಕೃತಿಪೂರುಷೌ॥ 12-310-19 (77993)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭಗವಂಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅಥವಾಽನಂತರಕೃತಂ ಕಿಂಚಿದೇವ ನಿದರ್ಶನಂ।
ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೋ ಹ್ಯಸಿ ಸರ್ವಥಾ॥ 12-310-20 (77994)
ಮೋಕ್ಷಕಾಮಾ ವಯಂ ಚಾಪಿ ಕಾಂಕ್ಷಾಮೋ ಯದನಾಮಯಂ।
ಅದೇಹಮಜರಂ ನಿತ್ಯಮತೀಂದ್ರಿಯಮನೀಶ್ವರಂ॥ 12-310-21 (77995)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-310-22x (6494)
ಯದೇತದುಕ್ತಂ ಭವತಾ ದೇವಶಾಸ್ತ್ರನಿದರ್ಶನಂ।
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾ ಚೈತನ್ನ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ತಥಾ ಭವಾನ್॥ 12-310-22 (77996)
ಧಾರ್ಯತೇ ಹಿ ತ್ವಯಾ ಗ್ರಂಥ ಉಭಯೋರ್ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಯೋಃ।
ನ ಚ ಗ್ರಂಥಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಯಥಾವತ್ತ್ವಂ ನರೇಶ್ವರಃ॥ 12-310-23 (77997)
ಯೋ ಹಿ ವೇದೇ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ಗ್ರಂಥಧಾರಣತತ್ಪರಃ।
ನ ಚ ಗ್ರಂಥಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ತದ್ವಾರಣಂ ವೃಥಾ॥ 12-310-24 (77998)
ಮಾರಂ ಸ ವಹತೇ ತಸ್ಯ ಗ್ರಂಥಸ್ಯಾರ್ಥಂ ನ ವೇತ್ತಿ ಯಃ।
ಯಸ್ತು ಗ್ರಂಥಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ನಾಸ್ಯ ಗ್ರಂಥಗುಣೋ ವೃಥಾ॥ 12-310-25 (77999)
ಗ್ರಂಥಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಪೃಷ್ಟಃ ಸಂಸ್ತಾದೃಶೋ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಯಥಾತತ್ತ್ವಾಭಿಗಮನಾದರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಸ ವಿಂದತಿ॥ 12-310-26 (78000)
ವಸ್ತು ಸಂಸತ್ಸು ಕಥಯೇದ್ಗ್ರಂಥಾರ್ಥಸ್ಥೂಲಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಸ ಕಥಂ ಮಂದವಿಜ್ಞಾನೋ ಗ್ರಂಥಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ನಿರ್ಣಯಾತ್॥ 12-310-27 (78001)
ನಿರ್ಣಯಂ ಚಾಪಿ ಛಿದ್ರಾತ್ಮಾ ನ ತಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಸೋಪಹಾಸ್ಯಾತ್ಮತಾಮೇತಿ ಯಸ್ಮಾಚ್ಚಾವಾಪ್ತವಾನಪಿ॥ 12-310-28 (78002)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಶೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಥೈತದನುದೃಶ್ಯತೇ।
ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಸಾಂಖ್ಯೇಷು ಯೋಗೇಷಉ ಚ ಮಹಾತ್ಮಸು॥ 12-310-29 (78003)
ಯದೇವ ಯೋಗಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸಾಂಖ್ಯೈಸ್ತದವಗಂಯತೇ।
ಏಕಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-310-30 (78004)
ತ್ವಙ್ಭಾಂಸಂ ರುಘಿರಂ ಮೇದಃ ಪಿತ್ತಂ ಮಜ್ಜಾ ಚ ಸ್ನಾಯು ಚ।
ಏತದೈಂದ್ರಿಯಕಂ ತಾತ ತದ್ಭವಾನಿದಮಾಹ ಮಾಂ॥ 12-310-31 (78005)
ದ್ರವ್ಯಾದ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ನಿರ್ವೃತ್ತಿರಿಂದ್ರಿಯಾದಿಂದ್ರಿಯಂ ತಥಾ।
ದೇಹಾದ್ದೇಹಮವಾಪ್ನೋತಿ ಬೀಜಾದ್ವೀಜಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-310-32 (78006)
ನಿರಿಂದ್ರಿಯಸ್ಯಾಬೀಜಸ್ಯ ನಿರ್ದ್ರವ್ಯಸ್ಯಾಪ್ಯದೇಹಿನಃ।
ಕಥಂ ಗುಣಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನಿರ್ಗುಣತ್ವಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-310-33 (78007)
ಗುಣಾ ಗುಣೇಷು ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರೈವ ನಿವಿಶಂತಿ ಚ।
ಏವಂ ಗುಣಾಃ ಪ್ರಕೃತಿತೋ ಜಾಯಂತೇ ನಿವಿಶಂತಿ ಚ॥ 12-310-34 (78008)
ತ್ವಙ್ಭಾಂಸಂ ರುಧಿರಂ ಮೇದಃ ಪಿತ್ತಂ ಮಜ್ಜಾಽಸ್ಥಿ ಸ್ನಾಯು ಚ।
ಅಷ್ಟೌ ತಾನ್ಯಥ ಶುಕ್ರೇಣ ಜಾನೀಹಿ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ವೈ॥ 12-310-35 (78009)
ಪುಮಾಂಶ್ಚೈವಾಪುಮಾಂಶ್ಚೈವ ತ್ರೈಲಿಂಗ್ಯಂ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ನ ವಾ ಪುಮಾನ್ಪುಮಾಂಶ್ಚೈವ ಸ ಲಿಂಗೀತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 12-310-36 (78010)
ಅಲಿಂಗಾತ್ಪ್ರಕೃತಿರ್ಲಿಂಗೈರುಪಾಲಭ್ಯತಿ ಸಾತ್ಮಜೈಃ।
ಯಥಾ ಪುಷ್ಪಫಲೈರ್ನಿತ್ಯಮೃತವೋ ಮೂರ್ತಯಸ್ತಥಾ॥ 12-310-37 (78011)
ಏವಮಪ್ಯನುಮಾನೇನ ಹ್ಯಲಿಂಗಮುಪಲಭ್ಯತೇ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿಮಸ್ತಾತ ಲಿಂಗೇಷು ನಿಯತಾತ್ಮಕಃ॥ 12-310-38 (78012)
ಅನಾದಿನಿಧನೋಽನಂತಃ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ನಿರಾಮಯಃ।
ಕೇವಲಂ ತ್ವಭಿಮಾನಿತ್ವಾದಗುಣೇಷ್ವಗುಣಾ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-310-39 (78013)
ಗುಣಾ ಗುಣವತಃ ಸಂತಿ ನಿರ್ಗುಣಸ್ಯ ಕುತೋ ಗುಣಾಃ।
ತಸ್ಮಾದೇವಂ ವಿಜಾನಂತಿ ಯೇ ಜನಾ ಗುಣದರ್ಶಿನಃ॥ 12-310-40 (78014)
ಯದಾ ತ್ವೇಷ ಗುಣನಿವ ಪ್ರಕೃತಾವನುಮನ್ಯತೇ।
ತದಾ ಸ ಗುಣವಾನೇವ ಪರಮಂ ನಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-310-41 (78015)
ಯತ್ತಂ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಮಬುದ್ಧಪರಿವರ್ಜನಾತ್॥ 12-310-42 (78016)
ಅಪ್ರಬುದ್ಧಮಥಾವ್ಯಕ್ತಂ ಗುಣಂ ಪ್ರಾಹುರನೀಶ್ವರಂ।
ನಿರ್ಗುಣಂ ಚೇಶ್ವರಂ ನಿತ್ಯಮಧಿಷ್ಠಾತಾರಮೇವ ಚ॥ 12-310-43 (78017)
ಪ್ರಕೃತೇಶ್ಚ ಗುಣಾನಾಂ ಚ ಪಂಚವಿಂಶತಿಕಂ ಬುಧಾಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೇ ಚ ಕುಶಲಾ ಬುಧ್ಯಂತೇ ಪರಮೈಷಿಣಃ॥ 12-310-44 (78018)
ಯದಾ ಪ್ರಬುದ್ಧಾಸ್ತ್ವವ್ಯಕ್ತಮವಸ್ಥಾಜನ್ಮಭೀರವಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಪ್ರಬುದ್ಧೇನ ಗಮಯಂತಿ ಸಮಂತತಃ॥ 12-310-45 (78019)
ಏತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ಸಂಯಗಸಂಯಕ್ಚಾರ್ಥದರ್ಶನಂ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಾನಾ ಪೃಥಗ್ಪೃಥಗರಿಂದಂ॥ 12-310-46 (78020)
ಪರಸ್ಪರೇಣೈತದುಕ್ತಂ ಕ್ಷರಾಕ್ಷರನಿದರ್ಶನಂ।
ಏಕತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪ್ರಾಹುರ್ನಾನಾತ್ವಂ ಕ್ಷರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-310-47 (78021)
ಪಂಚವಿಂಶತಿನಿಷ್ಠೋಽಯಂ ಯದಾ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಏಕತ್ವಂ ದರ್ಶನಂ ಚಾಸ್ಯ ನಾನಾತ್ವಂ ಚಾಪ್ಯದರ್ಶನಂ॥ 12-310-48 (78022)
ತತ್ತ್ವನಿಸ್ತತ್ತ್ವಯೋರೇತತ್ಪೃಥಗ್ನೇವ ನಿದರ್ಶನಂ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿತತ್ವಂ ತು ತತ್ತ್ವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-310-49 (78023)
ನಿಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಪಂಚವಿಂಶಸ್ಯ ಪರಮಾಹುರ್ನಿದರ್ಶನಂ।
ವರ್ಗಸ್ಯ ವರ್ಗಮಾಚಾರಂ ತತ್ತ್ವಂ ತತ್ತ್ವಾತ್ಸನಾತನಂ॥ ॥ 12-310-50 (78024)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 310॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-310-9 ತಸ್ಯೈವ ಪ್ರತಿಸಾಧನಾತ್ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-11 ತಥೈವ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋಽಪೀತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-15 ರತ್ಯರ್ಥಮಭಿಸಂಬಂಧಾದಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-27 ನ ಯಃ ಸಂಸತ್ಸ್ವಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-28 ಯಸ್ಮಾಚ್ಚೈವಾತ್ಮವಾನಪೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-29 ಯೋಗೇಶೇಷು ಮಹ್ಯತ್ಮಸ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-33 ನಿರಿಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಬೀಜಸ್ಯೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-36 ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗಂ ಮಾಕೃತಂ ಸ್ಮೃತಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-42 ಯಂ ತು ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಯತ್ತದ್ಬುದ್ಧೇರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-43 ಸಗುಣಂ ಪ್ರಾಹುರೀಶ್ವರಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಅಗುಣಂ ಪ್ರಾಹುರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-46 ಅಸತ್ಯತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶನಮಿತಿ ಡ.ಪಾಠಃ। ಅಸಕ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶನಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-310-49 ಪಂಚವಿಂಶತಿಕತ್ವಂ ತು ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಪಂಚವಿಂಶತಿಸರ್ಗಂ ತು ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 311
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.311. ಅಧ್ಯಾಯಃ 311
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಂಖ್ಯಪ್ರತಿಪಾದಕವಸಿಷ್ಠಕರಾಲಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-311-0 (78025)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-311-0x (6495)
ಮಾನಾತ್ವೈಕತ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ತ್ವಯೈತದೃಷಿಸತ್ತಮ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಾಭಿಸಂದಿಗ್ಧಮೇತಯೋರ್ವೈ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-311-1 (78026)
ತಥಾಽಬುದ್ಧಪ್ರಬುದ್ಧಾಭ್ಯಾಂ ಬುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಚಾನಘ।
ಸ್ಥೂಲಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತತ್ತ್ವಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-311-2 (78027)
ಅಕ್ಷರಕ್ಷರಯೋರ್ಯುಕ್ತಂ ತ್ವಯಾ ಯದಪಿ ಕಾರಣಂ।
ತದಪ್ಯಸ್ಥಿರಬುದ್ಧಿತ್ವಾತ್ಪ್ರನಷ್ಟಮಿವ ಮೇಽನಘ॥ 12-311-3 (78028)
ತದೇತ್ತಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನಾನಾತ್ವೈಕತ್ವದರ್ಶನಂ।
ಪ್ರಬುದ್ಧಮಪ್ರಬುದ್ಧಂ ಚ ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-311-4 (78029)
ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇ ಚ ಭಗವನ್ನಕ್ಷರಂ ಕ್ಷರಮೇವ ಚ।
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಂ ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಪೃಥಕ್ಚೈವಾಪೃಥಕ್ಚ ಹ॥ 12-311-5 (78030)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-311-6x (6496)
ಹಂತ ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯದೇತದನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಯೋಗಕೃತ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಪೃಥಗೇವ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ॥ 12-311-6 (78031)
ಯೋಗಕೃತ್ಯಂ ತು ಯೋಗಾನಾಂ ಧ್ಯಾನಮೇವ ಪರಂ ಬಲಂ।
ತಚ್ಚಾಪಿ ದ್ವಿವಿಧಂ ಧ್ಯಾನಮಾಹುರ್ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-311-7 (78032)
ಏಕಾಗ್ರತಾ ಚ ಮನಸಃ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಸ್ತು ಸಗುಣೋ ನಿರ್ಗುಣೋ ಮನಸಸ್ತಥಾ॥ 12-311-8 (78033)
ಮೂತ್ರೋತ್ಸರ್ಗಪುರೀಷೇ ಚ ಭೋಜನೇ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ದ್ವಿಕಾಲಂ ನಾಭಿಯುಜ್ಜೀತ ಶೇಷಂ ಯುಂಜೀತ ತತ್ಪರಃ॥ 12-311-9 (78034)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯೋ ನಿವರ್ತ್ಯ ಮನಸಾ ಮುನಿಃ।
ದಶದ್ವಾದಶಭಿರ್ವಾಪಿ ಚತುರ್ವಿಶಾತ್ಪರಂ ತತಃ॥ 12-311-10 (78035)
ತಂ ಚೋದನಾಭಿರ್ಮತಿಮಾನಾತ್ಮಾನಂ ಚೋದಯೇದಥ।
ತಿಷ್ಠಂತಮಜರಂ ಯಂ ತು ಯತ್ತದುಕ್ತಂ ಮನೀಷಿಭಿಃ॥ 12-311-11 (78036)
ತೈಶ್ಚಾತ್ಮಾ ಸತತಂ ಯೋಜ್ಯ ಇತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಂ।
ದ್ರುತಂ ಹ್ಯಹೀನಮನಸೋ ನಾನ್ಯಥೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-311-12 (78037)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಗೇಭ್ಯೋ ಲಧ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥
ಪೂರ್ವರಾತ್ರೇಽಪರರಾತ್ರೇ ಚ ಧಾರಯೇತ ಮನೋಽಽತ್ಮನಿ॥ 12-311-13 (78038)
ಸ್ಥಿರೀಕೃತ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಮನಸಾ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ್ಥಿರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಷಾಣ ಇವ ನಿಶ್ಚಲಃ॥ 12-311-14 (78039)
ಸ್ಥಾಣುವಚ್ಚಾಪ್ಯಕಂಪಃ ಸ್ಯಾದ್ದಾರುವಚ್ಚಾಪಿ ನಿಶ್ಚಲಃ।
ಬುಧಾ ವಿಧಿವಿಧಾನಜ್ಞಾಸ್ತದಾ ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 12-311-15 (78040)
ನ ಶೃಣೋತಿ ನ ಚಾಘ್ರಾತಿ ನ ರಸ್ಯತಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ನ ಚ ಸ್ಪರ್ಶಂ ವಿಜಾನಾತಿ ನ ಸಂಕಲ್ಪಯತೇ ಮನಃ॥ 12-311-16 (78041)
ನ ಚಾಭಿಮನ್ಯತೇ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಚ ಬುಧ್ಯತಿ ಕಾಷ್ಠವತ್।
ತದಾ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪನ್ನಂ ಯುಕ್ತಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-311-17 (78042)
ನಿರ್ವಾತೇ ಹಿ ಯಥಾ ದೀಪ್ಯಂದೀಪಸ್ತದ್ವತ್ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ನಿರ್ಲಿಂಗೋ ವಿಚಲಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ನ ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-311-18 (78043)
ತದಾ ತಮನುಪಶ್ಯೇತ ಯಸ್ಮಿಂದೃಷ್ಟೇ ತು ಕಥ್ಯತೇ।
ಹೃದಯಸ್ಥೋಽಂತರಾತ್ಮೇತಿ ಜ್ಞೇಯೋ ಜ್ಞಸ್ತಾತ ಮದ್ವಿಧೈಃ॥ 12-311-19 (78044)
ವಿಧೂಮ ಇವ ಸಪ್ತಾರ್ಚಿರಾದಿತ್ಯ ಇವ ರಶ್ಮಿಮಾನ್।
ವೈದ್ಯುತೋಽಗ್ನಿರಿವಾಕಾಶೇ ದೃಶ್ಯತೇಽಽತ್ಮಾ ತಥಾಽಽತ್ಮನಿ॥ 12-311-20 (78045)
ಸಂಪಶ್ಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಧೃತಿಮಂತೋ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಸ್ಥಾ ಹ್ಯಯೋನಿಮಮೃತಾತ್ಮಕಂ॥ 12-311-21 (78046)
ತದೇವಾಹುರಣುಭ್ಯೋಽಣು ತನ್ಮಹದ್ಭ್ಯೋ ಮಹತ್ತರಂ।
ತತ್ತತ್ರ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಧ್ರುವಂ ತಿಷ್ಠನ್ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-311-22 (78047)
ಬುದ್ಧಿದ್ರವ್ಯೇಣ ದೃಶ್ಯೇತ ಮನೋದೀಪೇನ ಲೋಕಕೃತ್।
ಮಹತಸ್ತಮಸಸ್ತಾತ ಪಾರೇ ತಿಷ್ಠನ್ನ ತಾಮಸಃ॥ 12-311-23 (78048)
ಸ ಚ ಮಾನಸ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತತ್ವಜ್ಞೈರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ।
ವಿಮಲೋ ವಿತಮಸ್ಕಶ್ಚ ನಿರ್ಲಿಂಗೋಽಲಿಂಗಸಂಜ್ಞಕಃ॥ 12-311-24 (78049)
ಯೋಗಮೇತತ್ತು ಯೋಗಾನಾಂ ಮನ್ಯೇ ಯೋಗಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ।
ಏವಂ ಪಶ್ಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಆತ್ಮಸ್ಥಮಜರಂ ಪರಂ॥ 12-311-25 (78050)
ಯೋಗದರ್ಶನಮೇತಾವದುಕ್ತಂ ತೇ ತತ್ವತೋ ಮಯಾ।
ಸಾಂಖ್ಯಾಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನದರ್ಶನಂ॥ 12-311-26 (78051)
ಅವ್ಯಕ್ತಮಾಹುಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಕೃತಿವಾದಿನಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಹತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 12-311-27 (78052)
ಅಹಂಕಾರಸ್ತು ಮಹತಸ್ತೃತೀಯ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಪಂಚಭೂತಾನ್ಯಹಂಕಾರಾದಾಹುಃ ಸಾಂಖ್ಯನಿದರ್ಶಿನಃ॥ 12-311-28 (78053)
ಏತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಶ್ಚಾಷ್ಟೌ ವಿಕಾರಾಶ್ಚಾಪಿ ಷೋಡಶ।
ಪಂಚ ಚೈವ ವಿಶೇಷಾ ವೈ ತಥಾ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ॥ 12-311-29 (78054)
ಏತಾವದೇವ ತತ್ತ್ವಾನಾಂ ಸಾಂಖ್ಯಾ ಆಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಸಾಂಖ್ಯೇ ವಿಧಿವಿಧಾನಜ್ಞಾ ನಿತ್ಯಂ ಸಾಂಖ್ಯಪಥೇ ರತಾಃ॥ 12-311-30 (78055)
ಯಸ್ಮಾದ್ಯದಭಿಜಾಯೇತ ತತ್ತತ್ರೈವ ಪ್ರಲೀಯತೇ।
ಲೀಯಂತೇ ಪ್ರತಿಲೋಮಾನಿ ಸೃಜ್ಯಂತೇ ಚಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-311-31 (78056)
ಅನುಲೋಮೇನ ಜಾಯಂತೇ ಲೀಯಂತೇ ಪ್ರತಿಲೋಮತಃ।
ಗುಣಾ ಗುಣೇಷು ಸತತಂ ಸಾಗರಸ್ಯೋರ್ಮಯೋ ಯಥಾ॥ 12-311-32 (78057)
ಸರ್ವಪ್ರಲಯ ಏತಾವಾನ್ಪ್ರಕೃತೇರ್ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಏಕತ್ವಂ ಪ್ರಲಯೇ ಚಾಸ್ಯ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಯದಾಽಸೃಜತ್॥ 12-311-33 (78058)
ಏವಮೇವ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞೇಯಚಿಂತಕೈಃ।
ಅಧಿಷ್ಠಾತಾ ಯ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತಸ್ಯಾಪ್ಯೇತನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-311-34 (78059)
ಏಕತ್ವಂ ಚ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಪ್ರಕೃತೇರನುತತ್ತ್ವವಾನ್।
ಏಕತ್ವಂ ಪ್ರಲಯೇ ಚಾಸ್ಯ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಪ್ರವರ್ತನಾತ್॥ 12-311-35 (78060)
ಬಹುಧಾಽಽತ್ಮಾನಮಕರೋತ್ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪ್ರಸಾವತ್ಮಿಕಾ।
ತಚ್ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-311-36 (78061)
ಅಧಿಷ್ಠಾತೇತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಯತಿಸತ್ತಮೈಃ।
ಅಧಿಷ್ಠಾನಾದಧಿಷ್ಠಾತಾ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಾಮಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-311-37 (78062)
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಜಾನಾತಿ ಚಾವ್ಯಕ್ತಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ।
ಅವ್ಯಕ್ತಕೇ ಪುರೇ ಶೇತೇ ಪುರುಷಶ್ಚೇತಿ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-311-38 (78063)
ಅನ್ಯದೇವ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸ್ಯಾದನ್ಯಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕ್ಷೇತ್ರಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞಾತಾ ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-311-39 (78064)
ಅನ್ಯದೇವ ವಚೋ ಜ್ಞಾನಂ ಸ್ಯಾದನ್ಯಜ್ಜ್ಞೇಯಮುಚ್ಯತೇ।
ಜ್ಞಾನಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞೇಯೋ ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-311-40 (78065)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಯಥಾಸತ್ವಂ ತಥೇಶ್ವರಂ।
ಅನೀಶ್ವರಮತತ್ತ್ವಂ ಚ ತತ್ತ್ವಂ ತತ್ಪಂಚವಿಂಶಕಂ॥ 12-311-41 (78066)
ಸಾಂಖ್ಯದರ್ಶನಮೇತಾವತ್ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನದರ್ಶನಂ।
ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ ಚೈವ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 12-311-42 (78067)
ತತ್ತ್ವಾನಿ ಚ ಚತುರ್ವಿಶತ್ಪರಿಸಂಖ್ಯಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸಹ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ತು ನಿಸ್ತತ್ತ್ವಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-311-43 (78068)
ಪಂಚವಿಂಶೋ ಪ್ರಬುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬುಧ್ಯಮಾನ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಯದಾ ತು ಬುಧ್ಯತೇಽಽತ್ಮಾನಂ ತದಾ ಭವತಿ ಕೇವಲಃ॥ 12-311-44 (78069)
ಸಂಯಗ್ದರ್ಶನಮೇತಾವದ್ಭಾಷಿತಂ ತವ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಏವಮೇತದ್ವಿಜಾನಂತಃ ಸಾಂಯತಾಂ ಪ್ರತಿಯಾಂತ್ಯುತ॥ 12-311-45 (78070)
ಸಂಯಂಗಿದರ್ಶನಂ ನಾಮ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪ್ರಕೃತೇಸ್ತಥಾ।
ಗುಣತತ್ತ್ವಾದ್ಯಥೈತಾನಿ ನಿರ್ಗುಣೋಽನ್ಯಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-311-46 (78071)
ನ ತ್ವೇವಂ ವರ್ತಮಾನಾನಾಮವೃತ್ತಿರ್ವಿದ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ವಿದ್ಯತೇಽಕ್ಷರಭಾವತ್ವೇ ಸ ಪರಾತ್ಪರಮವ್ಯಯಂ॥ 12-311-47 (78072)
ಪಶ್ಯೇರನ್ನೇಕಮತಯೋ ನ ಸಂಪಕ್ತೇಷು ದರ್ಶನಂ।
ತೇಽವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಪುನಃ ಪುನರರಿಂದಂ॥ 12-311-48 (78073)
ಸರ್ವಮೇತದ್ವಿಜಾನಂತೋ ನಾಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಬೋಧನಾತ್।
ವ್ಯಕ್ತೀಭೂತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ವಶವರ್ತಿನಃ॥ 12-311-49 (78074)
ಸರ್ವಮವರ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಮಸರ್ವಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ಯ ಏನಮಭಿಜಾನಂತಿ ನ ಭಯಂ ತೇಷು ವಿದ್ಯತೇ॥ ॥ 12-311-50 (78075)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 311॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-311-3 ಅಕ್ಷರಕ್ಷರಯೋರುಕ್ತಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಅಕ್ಷರಕ್ಷರಯೋಗೇನ ತ್ವಯೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-7 ತತ್ರಾಪಿ ವಿವಿಧಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-9 ವಿಕಾರಂ ನಾಭಿಯುಜ್ಜೀತೇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ತ್ರಿಕಾಲಂ ನಾಭಿಯುಜ್ಜೀತೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-10 ಮನಸಾತ್ಮನೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-12 ದ್ರುತಂ ಹ್ಯದೀನೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-19 ದೃಷ್ಟೇತಿ ಕಥ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-21 ಯಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-41 ತಥಾ ತತ್ವಂ ತಥೇಶ್ವರಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-47 ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ಷರಭಾವತ್ವಂ ಯೋ ನೈವಂ ವೇತ್ತಿ ಪಾರ್ಥಿವ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-311-49 ನ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಬೋಧ ನಾದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 312
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.312. ಅಧ್ಯಾಯಃ 312
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿದ್ಯಾಽವಿದ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕವಸಿಷ್ಠಕರಾಲಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-312-0 (78076)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-312-0x (6497)
ಸಾಂಖ್ಯದರ್ಶನಮೇತಾವದುಕ್ತಂ ತೇ ನೃಪಸತ್ತಂ।
ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇ ತ್ವಿದಾನೀಂ ಮೇ ತ್ವಂ ನಿಬೋಧಾನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 12-312-1 (78077)
ಅವಿದ್ಯಾಮಾಹುರವ್ಯಕ್ತಂ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿಣೀಂ।
ಸರ್ಗಪ್ರಲಯನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ವಿದ್ಯೋ ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-312-2 (78078)
`ಏಕತ್ವಂ ಚ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಪ್ರಕೃತೇರನು ತತ್ತ್ವವಿತ್।'
ಪರಸ್ಪರಂ ತು ವಿದ್ಯಾಂ ವೈ ತ್ವಂ ನಿಬೋಧಾನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಯಥೋಕ್ತಮೃಷಿಭಿಸ್ತಾತ ಸಾಂಖ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-312-3 (78079)
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿದ್ಯಾ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ತಥಾ ವಿಶೇಷಾ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-312-4 (78080)
ವಿಶೇಷಾಣಾಂ ಮನಸ್ತೇಷಾಂ ವಿದ್ಯಾಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಮನಸಃ ಪಂಚಭೂತಾನಿ ವಿದ್ಯಾ ಇತ್ಯಭಿಚಕ್ಷತೇ॥ 12-312-5 (78081)
ಅಹಂಕಾರಸ್ತು ಭೂತಾನಾಂ ಪಂಚಾನಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಅಹಂಕಾರಸ್ಯ ಚ ತಥಾ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿದ್ಯಾ ನರೇಶ್ವರ॥ 12-312-6 (78082)
ಬುದ್ಧೇಃ ಪ್ರಕೃತಿರವ್ಯಕ್ತಂ ತತ್ತ್ವಾನಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ।
ವಿದ್ಯಾ ಜ್ಞೇಯಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಧಿಶ್ಚ ಪರಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-312-7 (78083)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಪರಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವಿದ್ಯಾಂ ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಂ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-312-8 (78084)
ಜ್ಞಾನಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞೇಯೋ ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ತಥೈವ ಜ್ಞಾನಮವ್ಯಕ್ತಂ ವಿಜ್ಞಾತಾ ಪಂಚವಿಂಶಕ॥ 12-312-9 (78085)
ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯಾರ್ಥಿತತ್ತ್ವೇನ ಮಯೋಕ್ತಾ ತೇ ವಿಶೇಷತಃ।
ಅಕ್ಷರಂ ಚ ಕ್ಷರಂ ಚೈವ ಯದುಕ್ತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-312-10 (78086)
ಉಭಾವೇತೌ ಕ್ಷರಾವುಕ್ತಾವುಭಾವೇತೌ ಕ್ಷರಾಕ್ಷರೌ।
ಕಾರಣಂ ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಖ್ಯಾತೋ ನ ಜಾನತಃ॥ 12-312-11 (78087)
ಅನಾದಿನಿಧನಾವೇತಾವುಭಾವೇವೇಶ್ವರೌ ಮತೌ।
ತತ್ತ್ವಸಂಜ್ಞಾವುಭಾವೇತೌ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನಚಿಂತಕೈಃ॥ 12-312-12 (78088)
ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಧರ್ಮತ್ವಾದವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಾಹುರಕ್ಷರಂ।
ತದೇತದ್ಗುಣಸರ್ಗಾಯ ವಿಕುರ್ವಾಣಂ ಪುನಃಪುನಃ॥ 12-312-13 (78089)
ಗುಣಾನಾಂ ಮಹದಾದೀನಾಮುತ್ಪದ್ಯಂತೇ ಪರಂಪರಾಃ।
ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಾಹುರೇತತ್ತತ್ಪಂಚವಿಂಶಕಂ॥ 12-312-14 (78090)
ಯದಾ ತು ಗುಣಜಾಲಂ ತದವ್ಯಕ್ತಾತ್ಮನಿ ಸಂಕ್ಷಿಪೇತ್।
ತದಾ ಸಹ ಗುಣೈಸ್ತೈಸ್ತು ಪಂಚವಿಂಶೋ ವಿಲೀಯತೇ॥ 12-312-15 (78091)
ಗುಣಾ ಗುಣೇಷು ಲೀಯಂತೇ ತದೈಕಾ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಭವೇತ್।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋಽಪಿ ಯದಾ ತಾತ ತತ್ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸಂಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 12-312-16 (78092)
ತದಾಽಕ್ಷರತ್ವಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಗಚ್ಛತೇ ಗುಣಸಂಜ್ಞಿತಾ।
ನಿರ್ಗುಣತ್ವಂ ಚ ವೈದೇಹ ಗುಣೇಷ್ವಪ್ರತಿವರ್ತನಾತ್॥ 12-312-17 (78093)
ಏವಮೇವ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಾನಪರಿಕ್ಷಯಾತ್।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ನಿರ್ಗುಣಸ್ತ್ವೇಷ ಇತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-312-18 (78094)
ಕ್ಷರೋ ಭವತ್ಯೇಷ ಯದಾ ತದಾ ಗುಣವತೀ ಮಿಥಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ತ್ವಿಭಜಾನಾತಿ ನಿರ್ಗುಣತ್ವಂ ತಥಾಽಽತ್ಮನಃ॥ 12-312-19 (78095)
ತದಾ ವಿಶುದ್ಧೋ ಭವತಿ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಿವರ್ಜನಾತ್।
ಅನ್ಯೋಽಹಮನ್ಯೇಯಮಿತಿ ಯದಾ ಬುಧ್ಯತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-312-20 (78096)
ತದೈಷಾ ತ್ವನ್ಯತಾಮೇತಿ ನ ಚ ಮಿಶ್ರತ್ವತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಿಶ್ರೋಽನನ್ಯಶ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-312-21 (78097)
ಯದಾ ತು ಗುಣಜಾಲಂ ತತ್ಪ್ರಾಕೃತಂ ವಿಜುಗುಪ್ಸತೇ।
ಪಶ್ಯತೇ ಚಾಪರಂ ಪಶ್ಯಂ ತದಾ ಪಶ್ಯನ್ನ ಸಂಸ್ವಜೇತ್॥ 12-312-22 (78098)
ಕಿಮಹಂ ಕೃತವಾನೇವಂ ಯೋಹಂ ಕಾಲಮಿಮಂ ಜನಂ।
`ಯದಾ ಮತ್ಸ್ಯೋದಕಂ ಜ್ಞಾನಮನುವರ್ತಿತವಾಂಸ್ತದಾ।'
ಮತ್ಸ್ಯೋ ಜಾಲಂ ಹ್ಯವಿಜ್ಞಾನಾದನುವರ್ತಿತವಾನಿಹ॥ 12-312-23 (78099)
ಅಹಮೇವ ಹಿ ಸಂಮೋಹಾದನ್ಯಮನ್ಯಂ ಜನಾಜ್ಜನಂ।
ಮತ್ಸ್ಯೋ ಯಥೋದಕಜ್ಞಾನಾದನುವರ್ತಿತವಾನಹಂ॥ 12-312-24 (78100)
ಮತ್ಸ್ಯೋಽನ್ಯತ್ವಂ ಯಥಾ ಜ್ಞಾನಾದುದಕಾನ್ನಾಭಿಮನ್ಯತೇ।
ಆತ್ಮಾನಂ ತದ್ವದಜ್ಞಾನಾದನ್ಯತ್ವಂ ಚೈವ ವೇದಯಹಂ॥ 12-312-25 (78101)
ಮಮಾಸ್ತು ಧಿಗಬುದ್ಧಸ್ಯ ಯೋಽಹಮಜ್ಞ ಇಮಂ ಪುನಃ।
ಅನುವರ್ತಿತವಾನ್ಮೋಹಾದನ್ಯಮನ್ಯಂ ಜನಾಜ್ಜನಂ॥ 12-312-26 (78102)
ಅಯಮತ್ರ ಭೇವದ್ಬಂಧುರನೇನ ಸಹ ಮೇ ಕ್ಷಮಂ।
ಸಾಂಯಮೇಕತ್ವತಾಂ ಯಾಸ್ಯೇ ಯಾದೃಶಸ್ತಾದೃಶಸ್ತ್ವಹಂ॥ 12-312-27 (78103)
ತುಲ್ಯತಾಮಿಹ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸದೃಶೋಽಹಮನೇನ ವೈ।
ಅಯಂ ಹಿ ವಿಮಲೋಽವ್ಯಕ್ತಮಹಮೀದೃಶಕಸ್ತಥಾ॥ 12-312-28 (78104)
ಯೋಽಹಮಜ್ಞಾನಸಂಮೋಹಾದಜ್ಞಯಾ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತವಾನ್।
ಸಸಂಗಯಾಽಹಂ ನಿಃಸಂಗಃ ಸ್ಥಿತಃ ಕಾಲಮಿಮಂ ತ್ವಹಂ॥ 12-312-29 (78105)
ಅನಯಾಽಹಂ ವಶೀಭೂತಃ ಕಾಲಮೇತಂ ನ ಬುದ್ಧವಾನ್।
ಉಚ್ಚಮಧ್ಯಮನೀಚಾನಾಂ ತಾಮಹಂ ಕಥಮಾವಸೇ॥ 12-312-30 (78106)
ಸಮಾನಯಾ ನ ಯಾಚೇಹ ಸಹವಾಸಮಹಂ ಕಥಂ।
ಗಚ್ಛಾಂಯಬುದ್ಧಭಾವತ್ವಾದೇಷೇದಾನೀಂ ಸ್ಥಿರೋ ಭವೇ॥ 12-312-31 (78107)
ಸಹವಾಸಂ ನ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಕಾಲಮೇತದ್ಧಿ ವಂಚನಾತ್।
ವಂಚಿತೋಸ್ಂಯನಯಾ ಯದ್ಧಿ ನಿರ್ವಿಕಾರೋ ವಿಕಾರಯಾ॥ 12-312-32 (78108)
ನ ಚಾಯಮಪರಾಧೋಽಸ್ಯಾ ಹ್ಯಪರಾಧೋ ಹ್ಯಯಂ ಮಮ।
ಯೋಽಹಮತ್ರಾಭವಂ ಸಕ್ತಃ ಪರಾಙ್ಭುಖಮುಪಸ್ಥಿತಃ॥ 12-312-33 (78109)
ತತೋಸ್ಮಿ ಬಹುರೂಪಾಸು ಸ್ಥಿತೋ ಮೂರ್ತಿಷ್ವಮೂರ್ತಿಮಾನ್।
ಅಮೂರ್ತಶ್ಚಾಪಿ ಮೂರ್ತಾತ್ಮಾ ಮಮತ್ವೇನ ಪ್ರಧರ್ಷಿತಃ॥ 12-312-34 (78110)
ಪ್ರಕೃತೇರನಯತ್ವೇನ ತಾಸು ತಾಸ್ವಿಹ ಯೋನಿಷು।
ನಿರ್ಮಮಸ್ಯ ಮಮತ್ವೇನ ಕಿಂ ಕೃತಂ ತಾಸು ತಾಸು ಚ॥ 12-312-35 (78111)
ಯೋನೀಷು ವರ್ತಮಾನೇನ ನಷ್ಟಸಂಜ್ಞೇನ ಚೇತಸಾ।
ನ ಮಮಾತ್ರಾನಯಾ ಕಾರ್ಯಮಹಂಕಾರಕೃತಾತ್ಮನಾ॥ 12-312-36 (78112)
ಆತ್ಮಾನಂ ಬಹುಧಾ ಕೃತ್ವಾ ಯೇಯಂ ಭೂಯೋ ಯುನಕ್ತಿ ಮಾಂ।
ಇದಾನೀಮೇಷ ಬುದ್ಧೋಸ್ಮಿ ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕೃತಃ॥ 12-312-37 (78113)
ಮಮತ್ವಮನಯಾ ನಿತ್ಯಮಹಂಕಾರಕೃತಾತ್ಮಕಂ।
ಅಪೇತ್ಯಾಹಮಿಮಾಂ ಹಿತ್ವಾ ಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯೇ ನಿರಾಮಯಂ॥ 12-312-38 (78114)
ಅನೇನ ಸಾಂಯಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ನಾನಯಾಽಹಮಚೇತಸಾ।
ಕ್ಷಣಂ ಮಮ ಸಹಾನೇನ ನೈಕತ್ವಮನಯಾ ಸಹ॥ 12-312-39 (78115)
ಏವಂ ಪರಮಸಂಬೋಧಾತ್ಪಂಚವಿಂಶೋಽನುಬುದ್ಧವಾನ್।
ಅಕ್ಷರತ್ವಂ ನಿಯಚ್ಛೇತ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕ್ಷರಮನಾಮಯಂ॥ 12-312-40 (78116)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಕರ್ಮಾಣಂ ಸಗುಣಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ತಥಾ।
ನಿರ್ಗುಣಂ ಪರಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾದೃಗ್ಭವತಿ ಮೈಥಿಲ॥ 12-312-41 (78117)
ಅಕ್ಷರಕ್ಷರಯೋರೇತದುಕ್ತಂ ತತ್ವನಿದರ್ಶನಂ।
ಮಯೇಹ ಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಂ ಯಥಾಶ್ರೂತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 12-312-42 (78118)
ನಿಃಸಂದಿಗ್ಧಂ ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಚ ವಿಬುದ್ಧಂ ವಿಮಲಂ ಯಥಾ।
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತುತೇ ಭೂಯಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಯಥಾಶ್ರುತಂ॥ 12-312-43 (78119)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೌ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತೌ ಶಾಸ್ತ್ರದ್ವಯನಿದರ್ಶನಾತ್।
ಯದೇವ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಸಾಂಖ್ಯೋಕ್ತಂ ಯೋಗದರ್ಶನಮೇವ ತತ್॥ 12-312-44 (78120)
ಪ್ರಬೋಧನಕರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಮವನೀಪತೇ।
ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತತ್ರ ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-312-45 (78121)
ಪೃಥಕ್ಚೈವಮಿದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಕುಶಲಾ ಜನಾಃ।
ಅಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಯೋಗಾನಾಂ ಪುನರ್ದಧಿ ಪುನಃ ಶರಃ॥ 12-312-46 (78122)
ಪಂಚವಿಂಶಾತ್ಪರಂ ತತ್ತ್ವಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ತು ಪರಂ ತತ್ತ್ವಂ ಯಥಾವದನುವರ್ಣಿತಂ॥ 12-312-47 (78123)
ಬುದ್ಧಮಪ್ರತಿಬುದ್ಧಂ ಚ ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಚ ಬುದ್ಧಂ ಚ ಪ್ರಾಹುರ್ಯೋಗನಿದರ್ಶನಂ॥ ॥ 12-312-48 (78124)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 312॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-312-10 ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯಾರ್ಥತತ್ವೇನೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-14 ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ಕ್ಷೇಮಮಾಹುರಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-22 ನ ಸಂಸೃಜೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-25 ಉದಕಾದಭಿಮನ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-35 ಪ್ರಾಕೃತೇನ ಮಮತ್ವೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-37 ಶ್ರೇಯೋ ಭೂಯೋ ಯುನಕ್ತಿಮಾಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 12-312-41 ಅವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಧರ್ಮಾಣಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-46 ಪುನರ್ವೇದೇ ಪುರಃಸರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-312-47 ಪಠ್ಯತೇ ನ ನರಾಧಿಪೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 313
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.313. ಅಧ್ಯಾಯಃ 313
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬುದ್ಧಾಬುದ್ಧಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಕವಸಿಷ್ಠಕರಾಲಜನಕಸಂವಾದಾನುವಾದಸಮಾಪನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-313-0 (78125)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 12-313-0x (6498)
ಅಪ್ರಬುದ್ಧಮಥಾವ್ಯಕ್ತಮಿಮಂ ಗುಣವಿಧಿಂ ಶೃಣು।
ಗುಣಾಂಧಾರಯತೇ ಹ್ಯೇಷಾ ಸೃಜತ್ಯಾಕ್ಷಿಪತೇ ತಥಾ॥ 12-313-1 (78126)
ಅಜಸ್ರಂ ತ್ವಿಹ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ವಿಕರೋತಿ ಜನಾಧಿಪ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಬಹುಧಾ ಕೃತ್ವಾ ತಾನ್ಯೇವ ಪ್ರವಿಚಕ್ಷತೇ॥ 12-313-2 (78127)
ಏತದೇವಂ ವಿಕುರ್ವಾಣಂ ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ನ ಬುಧ್ಯತೇ।
ಅವ್ಯಕ್ತಬೋಧನಾಚ್ಚೈವ ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ವದಂತ್ಯಪಿ॥ 12-313-3 (78128)
ನ ತ್ವೇವ ಬುಧ್ಯತೇಽವ್ಯಕ್ತಂ ಸಗುಣಂ ವಾಽಥ ನಿರ್ಗುಣಂ।
ಕದಾಚಿತ್ತ್ವೇವ ಖಲ್ವೇತದಾಹುರಪ್ರತಿಬುದ್ಧಕಂ॥ 12-313-4 (78129)
ಬುಧ್ಯತೇ ಯದಿ ವಾಽವ್ಯಕ್ತಮೇತದ್ವೈ ಪಂಚವಿಂಶಕಂ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಭವತ್ಯೇಷ ಸಂಗಾತ್ಮಕ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅನೇನಾಪ್ರತಿಬುದ್ಧೇತಿ ವದಂತ್ಯವ್ಯಕ್ತಮಚ್ಯುತಂ॥ 12-313-5 (78130)
ಅವ್ಯಕ್ತೋಬೋಧನಾಚ್ಚಾಪಿ ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ವದಂತ್ಯುತ।
ಪಂಚವಿಂಶಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ನ ಚಾಸಾವಪಿ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-313-6 (78131)
ಷಙ್ವಿಶಂ ವಿಮಲಂ ಬುದ್ಧಮಪ್ರಮೇಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಸ ತು ತಂ ಪಂಚವಿಂಶಂ ಚ ಚತುರ್ವಿಶಂ ಚ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-313-7 (78132)
ದೃಶ್ಯಾದೃಶ್ಯೌ ಹ್ಯನುಗತಾವುಭಾವೇವ ಮಹಾದ್ಯುತೀ।
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ತತ್ತು ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಬುಧ್ಯತೇ ತಾತ ಕೇವಲಂ॥ 12-313-8 (78133)
ಕೇವಲಂ ಪಂಚವಿಂಶಂ ಚ ಚತುರ್ವಿಶಂ ಚ ಪಶ್ಯತಿ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಯದಾತ್ಮಾನಮನ್ಯೋಽಹಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ॥ 12-313-9 (78134)
ತದಾ ಪ್ರಕೃತಿಮಾನೇಷ ಭವತ್ಯವ್ಯಕ್ತಲೋಚನಃ।
ಬುಧ್ಯತೇ ಚ ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ವಿಮಲಾಮಮಲಾಂ ಯದಾ॥ 12-313-10 (78135)
ಷಙ್ವಿಂಶಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ತಥಾ ಬುದ್ಧತ್ವಮಾವ್ರಜೇತ್।
ತತಸ್ತ್ಯಜತಿ ಸೋಽವ್ಯಕ್ತಂ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿ ವೈ॥ 12-313-11 (78136)
ನಿರ್ಗುಣಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ವೇದ ಗುಣಯುಕ್ತಾಮಚೇತನಾಂ।
ತತಃ ಕೇವಲಧರ್ಮಾಽಸೌ ಭವತ್ಯವ್ಯಕ್ತದರ್ಶನಾತ್॥ 12-313-12 (78137)
ಕೇವಲೇನ ಸಮಾಗಂಯ ವಿಮುಕ್ತೋಽಽತ್ಮಾನಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಏತಂ ವೈ ತತ್ತ್ವಮಿತ್ಯಾಹುರ್ನಿಸ್ತತ್ತ್ವಮಜರಾಮರಂ॥ 12-313-13 (78138)
ತತ್ತ್ವಸಂಶ್ರಯಣಾದೇಷ ತತ್ತ್ವವಾನ್ನ ಚ ಮಾನದ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿತತ್ತ್ವಾನಿ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-313-14 (78139)
ನ ಚೈಷ ತತ್ತ್ವವಾಂಸ್ತಾತ ನಿಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ತ್ವೇಷ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಏಷ ಮುಂಚತಿ ತತ್ತ್ವಂ ಹಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬುದ್ಧತ್ವಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-313-15 (78140)
ಷಾಙ್ವಿಂಶೋಽಹಮಿತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗೃಹ್ಯಮಾಣೋಽಜರಾಮರಃ।
ಕೇವಲೇನ ಬಲೇನೈವ ಸಮತಾಂ ಯಾತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-313-16 (78141)
ಷಙ್ವಿಂಶೇನ ಪ್ರಬುದ್ಧೇನ ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಹ್ಯಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಏವಂ ನಾನಾತ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಸಾಂಖ್ಯಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 12-313-17 (78142)
ಚೇತನೇನ ಸಮೇತಸ್ಯ ಪಂಚವಿಂಶತಿಕಸ್ಯ ಚ।
ಏಕತ್ವಂ ವೈ ಭವತ್ಯಸ್ಯ ಯದಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-313-18 (78143)
ಬುಧ್ಯಮಾನೋಪ್ರಬುದ್ಧೇನ ಸಮತಾಂ ಯಾತಿ ಮೈಥಿಲ।
ಸಂಗಧರ್ಮಾ ಭವತ್ಯೇಷ ನಿಃಸಂಗಾತ್ಮಾ ನರಾಧಿಪ॥ 12-313-19 (78144)
ನಿಃಸಂಗಾತ್ಮಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಷಙ್ವಿಂಶಕಮಜಂ ವಿಭುಂ।
ವಿಭುಸ್ತ್ಯಜತಿ ಚಾವ್ಯಕ್ತಂ ಯದಾ ತ್ವೇತಾದ್ವಿಬುಧ್ಯತೇ॥ 12-313-20 (78145)
ಚತುರ್ವಿಶಂ ಮಹಾಭಾಗ ಷಙ್ವಿಂಶಸ್ಯ ಪ್ರಬೋಧನಾತ್।
ಏಷ ಹ್ಯಪ್ರತಿಬುದ್ಧಶ್ಚ ಬುಧ್ಯಮಾನಶ್ಚ ತೇಽನಘ॥ 12-313-21 (78146)
ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಬುದ್ಧಶ್ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್।
ನಾನಾತ್ವೈಕತ್ವಮೇತಾವದ್ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟಿಭಿಃ॥ 12-313-22 (78147)
ಮಶಕೋದುಂಬರೇ ಯದ್ವದನ್ಯತ್ವಂ ತದ್ವದೇತಯೋಃ।
ಮತ್ಸ್ಯೋದಕೇ ಯಥಾ ತದ್ವದನ್ಯತ್ವಮುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-313-23 (78148)
ಏವಮೇವಾವಗಂತವ್ಯಂ ನಾನಾತ್ವೈಕತ್ವಮೇತಯೋಃ।
ಏತದ್ಧಿ ಮೋಕ್ಷ ಇತ್ಯುಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಜ್ಞಾನಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 12-313-24 (78149)
ಪಂಚವಿಂಶತಿಕಸ್ಯಾಸ್ಯ ಯೋಽಯಂ ದೇಹೇಷು ವರ್ತತೇ।
ಏಷ ಮೋಕ್ಷಯಿತವ್ಯೇತಿ ಪ್ರಾಹುರವ್ಯಕ್ತಗೋಚರಾತ್॥ 12-313-25 (78150)
ಸೋಯಮೇವಂ ವಿಮುಚ್ಯೇತ ನಾನ್ಯಥೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಪರೇಣ ಪರಧರ್ಮಾ ಚ ಭವತ್ಯೇಷ ಸಮೇತ್ಯ ವೈ॥ 12-313-26 (78151)
ವಿಶುದ್ಧರ್ಮಾ ಶುದ್ಧೇನ ಬುದ್ಧೇನ ಚ ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ವಿಮುಕ್ತಧರ್ಮಾ ಮುಕ್ತೇನ ಸಮೇತ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 12-313-27 (78152)
ವಿಯೋಗಧರ್ಮಿಣಾ ಚೈವ ವಿಯೋಗಾತ್ಮಾ ಭವತ್ಯಥ।
ವಿಮೋಕ್ಷಿಣಾ ವಿಮೋಕ್ಷಶ್ಚ ಸಮೇತ್ಯೇಹ ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 12-313-28 (78153)
ಶುದ್ಧಧರ್ಮಾ ಶುಚಿಶ್ಚೈವ ಭವತ್ಯಮಿತದೀಪ್ತಿಮಾನ್।
ವಿಮಲಾತ್ಮಾ ಚ ಭವತಿ ಸಮೇತ್ಯ ವಿಮಲಾತ್ಮನಾ॥ 12-313-29 (78154)
ಕೇವಲಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಚೈವ ಕೇವಲೇನ ಸಮೇತ್ಯ ವೈ।
ಸ್ವತಂತ್ರಶ್ಚ ಸ್ವತಂತ್ರೇಣ ಸ್ವತಂತ್ರತ್ವಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 12-313-30 (78155)
ಏತಾವದೇತತ್ಕಥಿತಂ ಮಯಾ ತೇ
ತಥ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾರ್ಥತತ್ತ್ವಂ।
ಅಮತ್ಸರತ್ವಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚಾರ್ಥಂ
ಸನಾತನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಶುದ್ಧಮಾದ್ಯಂ॥ 12-313-31 (78156)
ನಾವೇದನಿಷ್ಠಸ್ಯ ಜನಸ್ಯ ರಾಜ
ನ್ಪ್ರದೇಯಮೇತತ್ಪರಮಂ ತ್ವಯಾ ಭವೇತ್।
ವಿವಿತ್ಸಮಾನಾಯ ವಿಬೋಧಕಾರಣಂ
ಪ್ರಬೋಧಹೇತೋಃ ಪ್ರಣತಸ್ಯ ಶಾಸನಂ॥ 12-313-32 (78157)
ನ ದೇಯಮೇತಚ್ಚ ತಥಾಽನೃತಾತ್ಮನೇ
ಶಠಾಯ ಕ್ಲೀಬಾಯ ನ ಜಿಹ್ನಬುದ್ಧಯೇ।
ನ ಪಂಡಿತಜ್ಞಾನಪರೋಪತಾಪಿನೇ
ದೇಯಂ ತ್ವಯೇದಂ ವಿನಿಬೋಧ ಯಾದೃಶೇ॥ 12-313-33 (78158)
ಶ್ರದ್ಧಾನ್ವಿತಾಯಾಥ ಗುಣಾನ್ವಿತಾಯ
ಪರಾಪವಾದಾದ್ವಿರತಾಯ ನಿತ್ಯಂ।
ವಿಶುದ್ಧಯೋಗಾಯ ಬುಧಾಯ ಚೈವ
ಕ್ರಿಯಾವತೇ ಚ ಕ್ಷಮಿಣೇ ಹಿತಾಯ॥ 12-313-34 (78159)
ವಿವಿಕ್ತಶೀಲಾಯ ವಿಧಿಪ್ರಿಯಾಯ
ವಿವಾದಹೀನಾಯ ಬಹುಶ್ರುತಾಂ।
ವಿಜಾನತೇ ಚೈವ ದಮಕ್ಷಮಾವತೇ
ಶಕ್ತಾಯ ಚೈಕಾತ್ಮಶಮಾಯ ದೇಹಿನಾಂ॥ 12-313-35 (78160)
ಏತೈರ್ಗುಣೈರ್ಹೀನತಮೇ ನ ದೇಯ
ಮೇತತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಶುದ್ಧಮಾಹುಃ।
ನ ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ತಾದೃಶೇ ಕೃತಂ
ಧರ್ಮಪ್ರವಕ್ತಾರಮಪಾತ್ರದಾನಾತ್॥ 12-313-36 (78161)
ಪೃಥ್ವೀಮಿಮಾಂ ಯದ್ಯಪಿ ರತ್ನಪೂರ್ಣಾಂ
ದದ್ಯಾನ್ನ ದೇಯಂ ತ್ವಿದಮವ್ರತಾಯ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಯೈತದಸಂಶಯಂ ತೇ
ಭವೇತ್ಪ್ರದೇಯಂ ಪರಮಂ ನರೇಂದ್ರ॥ 12-313-37 (78162)
ಕರಾಲ ಮಾ ತೇ ಭಯಮಸ್ತು ಕಿಂಚಿ
ದೇತಚ್ಛ್ರುತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ।
ಯಥಾವದುಕ್ತಂ ಪರಮಂ ಪವಿತ್ರಂ
ವಿಶೋಕಮತ್ಯಂತಮನಾದಿಮಧ್ಯಂ॥ 12-313-38 (78163)
ಅಗಾಧಜನ್ಮಾಮರಣಂ ಚ ರಾಜ
ನ್ನಿರಾಮಯಂ ವೀತಭಯಂ ಶಿವಂ ಚ।
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಮೋಹಂ ತ್ಯಜ ಬಾಽದ್ಯ ಸರ್ವ
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಮಿದಂ ವಿದಿತ್ವಾ॥ 12-313-39 (78164)
ಅವಾಪ್ತಮೇತದ್ಧಿ ಮಯಾ ಸನಾತನಾ
ದ್ಧಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾದ್ಯಜತೋ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಯತ್ನೇನ ತಮುಗ್ರತೇಜಸಂ
ಸನಾತನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಥಾಽದ್ಯ ವೈ ತ್ವಯಾ॥ 12-313-40 (78165)
ಪೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಯಾ ಚಾಸ್ಮಿ ಯಥಾ ನರೇಂದ್ರ
ತಥಾ ಮಯೇದಂ ತ್ವಯಿ ಚೋಕ್ತಮದ್ಯ।
ತಥಾಽವಾಪ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಮೇ ನರೇಂದ್ರ
ಮಹಾಜ್ಞಾನಂ ಮೋಕ್ಷವಿದಾಂ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-313-41 (78166)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-313-42x (6499)
ಏತದುಕ್ತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಸ್ಮಾನ್ನಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಪಂಚವಿಂಶೋ ಮಹಾರಾಜ ಪರಮರ್ಷಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 12-313-42 (78167)
ಪುನರಾವೃತ್ತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಮವಾಪ್ಯ ಚ।
ನಾವಬುಧ್ಯತಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಬುಧ್ಯಮಾನೋಽಜರಾಮರಂ॥ 12-313-43 (78168)
ಏತನ್ನಿಃ ಶ್ರೇಯಸಕರಂ ಜ್ಞಾನಂ ತೇ ಪರಮಂ ಮಯಾ।
ಕಥಿತಂ ತತ್ತ್ವತಸ್ತಾತ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೇವರ್ಷಿತೋ ನೃಪ॥ 12-313-44 (78169)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾದೃಷಿಣಾ ವಸಿಷ್ಠೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವಸಿಷ್ಠಾದೃಷಿಶಾರ್ದೂಲಾನ್ನಾರದೋಽವಾಪ್ತವಾನಿದಂ॥ 12-313-45 (78170)
ನಾರದಾದ್ವಿದಿತಂ ಮಹ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಮಾ ಶುಚಃ ಕೌರವೇಂದ್ರ ತ್ವಂ ಶ್ರುತ್ವೈತತ್ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-313-46 (78171)
ಯೇನ ಕ್ಷರಾಕ್ಷರೇ ವಿತ್ತೇ ಭಯಂ ತಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ವಿದ್ಯತೇ ತು ಭಯಂ ತಸ್ಯ ಯೋ ನೈತದ್ವೇತ್ತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-313-47 (78172)
ಅವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಚ ಮೂಢಾತ್ಮಾ ಪುನಃ ಪುನರುಪಾದ್ರವತ್।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಜಾತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮರಣಾಂತಾನ್ಯುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 12-313-48 (78173)
ದೇವಲೋಕಂ ತಥಾ ತಿರ್ಯಙ್ಭನುಷ್ಯಮಪಿ ಚಾಶ್ನುತೇ।
ಯದಿ ಶುಧ್ಯತಿ ಕಾಲೇನ ತಸ್ಮಾದಜ್ಞಾನಸಾಗರಾತ್॥ 12-313-49 (78174)
`ಉತ್ತೀರ್ಣೋಽಸ್ಮಾದಗಾಧಾತ್ಸ ಪರಮಾಪ್ನೋತಿ ಶೋಭನಂ।'
ಅಜ್ಞಾನಸಾಗರೋ ಘೋರೋ ಹ್ಯವ್ಯಕ್ತೋಽಗಾಧ ಉಚ್ಯತೇ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಮಜ್ಜಂತಿ ಯತ್ರ ಭೂತಾನಿ ಭಾರತ॥ 12-313-50 (78175)
ಯಸ್ಮಾದಗಾಧಾದವ್ಯಕ್ತಾದುತ್ತೀರ್ಣಸ್ತ್ವಂ ಸನಾತನಾತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ವಿರಜಾಶ್ಚೈವ ವಿತಮಸ್ಕಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ ॥ 12-313-51 (78176)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 313॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-313-3 ಅವ್ಯಕ್ತಬೋಧನಂ ಚೈನಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಅವ್ಯಕ್ತಬೋಧನಾಚ್ಚೈನಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-9 ಚತುರ್ವಿಶಂ ನ ಪಶ್ಯತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-10 ಬುದ್ಧ್ಯತೇ ವಿಮಲಂ ಬುದ್ಧವಿಶುದ್ಧಮಚಲೋಪಮಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-11 ಷಙ್ವಿಶೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿಣಿ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-13 ಏತದ್ವೈ ತತ್ವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-15 ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸುಲಕ್ಷಣಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸ್ವಲಕ್ಷಣಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-18 ಏಕತ್ವಂ ಚೈವ ತತ್ವಸ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-313-47 ವಿತ್ತೇ ವಿಜ್ಞಾತೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 314
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.314. ಅಧ್ಯಾಯಃ 314
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕಾನುಶಾಸನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-314-0 (78177)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-314-0x (6500)
ಮೃಗಯಾಂ ವಿಚರನ್ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಜನೇ ಜನಕಾತ್ಮಜಃ।
ವನೇ ದದರ್ಶ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಮೃಷಿಂ ವಂಶಧರಂ ಭೃಗೋಃ॥ 12-314-1 (78178)
ತಮಾಸೀನಮುಪಾಸೀನಃ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಮುನಿಂ।
ಪಶ್ಚಾದನುಮತಸ್ತೇನ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಸುಮಾನಿದಂ॥ 12-314-2 (78179)
ಭಗವನ್ಕಿಮಿದಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾಪೀಹ ವಾ ಭವೇತ್।
ಪುರುಷಸ್ಯಾಧ್ರುವೇ ದೇಹೇ ಕಾಮಸ್ಯ ವಶವರ್ತಿನಃ॥ 12-314-3 (78180)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಪರಿಪೃಷ್ಟಃ ಸನ್ಸುಮಹಾತ್ಮಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ನಿಜಗಾದ ತತಸ್ತಸ್ಮೈ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರಮಿದಂ ವಚಃ॥ 12-314-4 (78181)
ಋಷಿರುವಾಚ। 12-314-5x (6501)
ಮನಸಃ ಪ್ರತಿಕೂಲಾನಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ನಚೇಚ್ಛಸಿ।
ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರತಿಕೂಲೇಭ್ಯೋ ನಿವರ್ತಸ್ಯ ಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-314-5 (78182)
ಧರ್ಮಃ ಸದಾ ಹಿತಃ ಪುಂಸಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚೈವಾಶ್ರಯಃ ಸತಾಂ।
ಧರ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತಾತ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ ಸಚರಾಚರಾಃ॥ 12-314-6 (78183)
ಸ್ವಾದುಕಾಮುಕ ಕಾಮಾನಾಂ ವೈತೃಷ್ಣ್ಯಂ ಕಿಂ ನ ಗಚ್ಛಸಿ।
ಮಧು ಪಶ್ಯಸಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಪ್ರಪಾತಂ ನಾನುಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-314-7 (78184)
ಯಥಾ ಜ್ಞಾನೇ ಪರಿಚಯಃ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತತ್ಫಲಾರ್ಥಿನಾ।
ತಥಾ ಧರ್ಮೇ ಪರಿಚಯಃ ಕರ್ತವ್ಯಸ್ತತ್ಫಲಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-314-8 (78185)
ಅಸತಾ ಧರ್ಮಕಾಮೇನ ವಿಶುದ್ಧಂ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ।
ಸತಾ ತು ಧರ್ಮಕಾಮೇನ ಸುಕರಂ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ॥ 12-314-9 (78186)
ವನೇ ಗ್ರಾಂಯಸುಖಾಚಾರೋ ಯಥಾಗ್ರಾಂಯಸ್ತಥೈವ ಸಃ।
ಗ್ರಾಮೇ ವನಸುಖಾಚಾರೋ ಯಥಾ ವನಚರಸ್ತಥಾ॥ 12-314-10 (78187)
ಮನೋವಾಕ್ಕರ್ಮಗೇ ಧರ್ಮೇ ಕುರು ಶ್ರದ್ಧಾಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ನಿವೃತ್ತೌ ವಾ ಪ್ರವೃತ್ತೌ ವಾ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ ಗುಣಾಗುಣಾನ್॥ 12-314-11 (78188)
ನಿತ್ಯಂ ಚ ಬಹು ದಾತವ್ಯಂ ಸಾಧುಭ್ಯಶ್ಚಾನಸೂಯತಾ।
ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸತ್ಕೃತಂ ದೇಶಕಾಲಯೋಃ॥ 12-314-12 (78189)
ಶುಭೇನ ವಿಧಿನಾ ಲಬ್ಧಮರ್ಹಾಯ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್।
ಕ್ರೋಧಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದತ್ತ್ವಾಽಥ ನಾನುತಪ್ಯೇನ್ನ ಕೀರ್ತಯೇತ್॥ 12-314-13 (78190)
ಅನೃಶಂಸಃ ಶುಚಿರ್ದಾಂತಃ ಸತ್ಯವಾಗಾರ್ಜವೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಯೋನಿಕರ್ಮವಿಶುದ್ಧಶ್ಚ ಪಾತ್ರಂ ಸ್ಯಾದ್ವೇದವಿದ್ದ್ವಿಜಃ॥ 12-314-14 (78191)
ಸಂಸ್ಕೃತಾ ಚೈಕಪತ್ನೀ ಚ ಜಾತ್ಯಾ ಯೋನಿರಿಹೇಷ್ಯತೇ।
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಗೋ ವಿದ್ವಾನ್ಷಟ್ಕರ್ಮಾ ಪಾತ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-314-15 (78192)
ಸ ಏವ ಧರ್ಮಃ ಸೋಽಧರ್ಮಸ್ತಂ ತಂ ಪ್ರತಿ ನರಂ ಭವೇತ್।
ಪಾತ್ರಾಕರ್ಮವಿಶೇಷೇಣ ದೇಶಕಾಲಾವವೇಕ್ಷ್ಯ ಚ॥ 12-314-16 (78193)
ಲೀಲಯಾಽಲ್ಪಂ ಯಥಾ ಗಾತ್ರಾತ್ಪ್ರಮೃಜ್ಯಾತ್ತು ರಜಃ ಪುಮಾನ್।
ಬಹುಯತ್ನೇನ ಚ ಮಹತ್ಪಾಪನಿರ್ಹರಣಂ ತಥಾ॥ 12-314-17 (78194)
ವಿರಿಕ್ತಸ್ಯ ಯಥಾ ಸಂಯಗ್ಘೃತಂ ಭವತಿ ಭೇಷಜಂ।
ತಥಾ ನಿರ್ಹೃತದೋಷಸ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸುಖಾವಹಃ॥ 12-314-18 (78195)
ಮಾನಸಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವರ್ತತೇ ವೈ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಅಶುಭೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಶುಭೇಷ್ವೇವಾವಧಾರಯ॥ 12-314-19 (78196)
ಸರ್ವಂ ಸರ್ವೇಣಾ ಸರ್ವತ್ರ ಕ್ರಿಯಮಾಣಂ ಚ ಪೂಜಯ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಯತ್ರ ರಾಗಸ್ತೇ ಕಾಮಂ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-314-20 (78197)
ಅಧೃತಾತ್ಮಂಧೃತೌ ತಿಷ್ಠ ದುರ್ಬದ್ಧೇ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಭವ।
ಅಪ್ರಶಾಂತಃ ಪ್ರಶಾಂಯ ತ್ವಮಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಜ್ಞವಚ್ಚರ॥ 12-314-21 (78198)
ತೇಜಸಾ ಶಕ್ಯತೇ ಪ್ರಾಪ್ತುಮುಪಾಯಃ ಸಹಚಾರಿಣಾ।
ಇಹ ಚ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಶ್ರೇಯಸ್ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಧೃತಿಃ ಪರಾ॥ 12-314-22 (78199)
ರಾಜರ್ಷಿರಧೃತಿಃ ಸ್ವರ್ಗಾತ್ಪತಿತೋ ಹಿ ಮಹಾಭಿಷಃ।
ಯಯಾತಿಃ ಕ್ಷೀಣಪುಣ್ಯೋಪಿ ಧೃತ್ಯಾ ಲೋಕಾನವಾಪ್ತವಾನ್॥ 12-314-23 (78200)
ತಪಸ್ವಿನಾಂ ಧರ್ಮವತಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಚೋಪಸೇವನಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ವಿಪುಲಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ತಥಾ ಶ್ರೇಯೋಽಭಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ॥ 12-314-24 (78201)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-314-25x (6502)
ಸ ತು ಸ್ವಭಾವಸಂಪನ್ನಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನಿಭಾಷಿತಂ।
ವಿನಿವರ್ತ್ಯ ಮನಃ ಕಾಮಾದ್ಧರ್ಮೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಚಕಾರ ಹ॥ ॥ 12-314-25 (78202)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 314॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-314-5 ವೈತೃಷ್ಣಂ ಕೋ ನ ಗಚ್ಛತಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಕಿಂ ನ ಪೃಚ್ಛಸೀತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-314-15 ಏಕಸ್ಯೈವ ಪತ್ನೀ ಏಕಪತ್ನೀ ನತ್ವನ್ಯಪೂರ್ವಾ। ಜಾತ್ಯಾಃ ಪುತ್ರೋತ್ಪತ್ತೇಃ ಯೋನಿಃ ಸ್ಯತಾನಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 315
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.315. ಅಧ್ಯಾಯಃ 315
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೂತಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-315-0 (78203)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-315-0x (6503)
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮವಿಮುಕ್ತಂ ಯದ್ವಿಮುಕ್ತಂ ಸರ್ವಸಂಶಯಾತ್।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುವಿಮುಕ್ತಂ ಚ ವಿಮುಕ್ತಂ ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋಃ॥ 12-315-1 (78204)
ಯಚ್ಛಿವಂ ನಿತ್ಯಮಭಯಂ ನಿತ್ಯಮಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ।
ಶುಚಿ ನಿತ್ಯಮನಾಯಾಸಂ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-315-2 (78205)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-315-3x (6504)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಜನಕಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 12-315-3 (78206)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಮೃಷಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೈವರಾತಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಜನಕೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪ್ರಶ್ನವಿದಾಂವರಃ॥ 12-315-4 (78207)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-315-5x (6505)
ಕತೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಕತಿ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಕಿಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪರತಸ್ತು ಕಿಂ॥ 12-315-5 (78208)
ಪ್ರಭವಂ ಚಾಪ್ಯಯಂ ಚೈವ ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ತ್ವದನುಗ್ರಹಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 12-315-6 (78209)
ಅಜ್ಞಾನಾತ್ಪರಿಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಂ ಹಿ ಜ್ಞಾನಮಯೋ ನಿಧಿಃ।
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಮೇತದಸಂಶಯಂ॥ 12-315-7 (78210)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-315-8x (6506)
ಶ್ರೂಯತಾಮವನೀಪಾಲ ಯದೇತದನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಯೋಗಾನಾಂ ಪರಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-315-8 (78211)
ತ ತವಾವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮಾಂ ತು ಜಿಜ್ಞಾಸತೇ ಭವಾನ್।
ಪೃಷ್ಟೇನ ಚಾಪಿ ವಕ್ತವ್ಯಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-315-9 (78212)
ಅಷ್ಟೌ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ವಿಕಾರಾಶ್ಚಾಪಿ ಷೋಡಶ।
ಆಸಾಂ ತು ಸಪ್ತ ವ್ಯಕ್ತಾನಿ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-315-10 (78213)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಚ ಮಹಾಂಶ್ಚೈವ ತಥಾಽಹಂಕಾರ ಏವ ಚ।
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 12-315-11 (78214)
ಏತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಸ್ತ್ವಷ್ಟೌ ವಿಕಾರಾನಪಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚೈವ ಚಕ್ಷುಶ್ಚ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 12-315-12 (78215)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ।
ವಾಕ್ಚ ಹಸ್ತೌ ಚ ಪಾದೌ ಚ ಪಾಯುರ್ಮೇಢ್ರಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-315-13 (78216)
ಏತೇ ವಿಶೇಷಾ ರಾಜೇಂದ್ರಾ ಮಹಾಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು।
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಥೈತಾನಿ ಸವಿಶೇಷಾಣಿ ಮೈಥಿಲ॥ 12-315-14 (78217)
ಮನಃ ಷೋಡಶಕಂ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿಚಿಂತಕಾಃ।
ತ್ವಂ ಚೈವಾನ್ಯೇ ಚ ವಿದ್ವಾಂಸಸ್ತತ್ತ್ವಬುದ್ಧಿವಿಶಾರದಾಃ॥ 12-315-15 (78218)
ಅವ್ಯಕ್ತಾಚ್ಚ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಸಮುತ್ಪದ್ಯತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರಥಮಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯೇತದಾಹುಃ ಪ್ರಾಧಾನಿಕಂ ಬುಧಾಃ॥ 12-315-16 (78219)
ಮಹತಶ್ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರ ಉತ್ಪದ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯಾಹುರೇತದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-315-17 (78220)
ಅಹಂಕಾರಾಚ್ಚ ಸಂಭೂತಂ ಮನೋ ಭೂತಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ತೃತೀಯಃ ಸರ್ಗ ಇತ್ಯೇಷ ಆಹಂಕಾರಿಕ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-315-18 (78221)
ಮನಸಸ್ತು ಸಮುದ್ಭೂತಾ ಮಹಾಭೂತಾ ನರಾಧಿಪ।
ಚತುರ್ಥಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯೇತನ್ಮಾನಸಂ ಚಿಂತನಾತ್ಮಕಂ॥ 12-315-19 (78222)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪಂಚಮಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಭೌತಿಕಂ ಭೂತಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-315-20 (78223)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚೈವ ಚಕ್ಷುಶ್ಚ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಸರ್ಗಂ ತು ಷಷ್ಠಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಬಹುಚಿಂತಾತ್ಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-315-21 (78224)
ಅಧಃ ಶ್ರೋತ್ರೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮ ಉತ್ಪದ್ಯದಿ ನರಾಧಿಪ।
ಸಪ್ತಮಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯಾಹುರೇತದೈಂದ್ರಿಯಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-315-22 (78225)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಸ್ರೋತಸ್ತಥಾ ತಿರ್ಯಗುತ್ಪದ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಅಷ್ಟಮಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯಾಹುರೇತದಾರ್ಜವಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-315-23 (78226)
ತಿರ್ಯಕ್ಸ್ರೋತಸ್ತ್ವಧಃಸ್ರೋತ ಉತ್ಪದ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪ।
ನವಮಂ ಸರ್ಗಮಿತ್ಯಾಹುರೇತದಾರ್ಜವಕಂ ಬುಧಾಃ॥ 12-315-24 (78227)
ಏತೇ ವೈ ನವ ಸರ್ಗಾ ಹಿ ತತ್ತ್ವಾನಿ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಚತುರ್ವಿಶತಿರುಕ್ತಾನಿ ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-315-25 (78228)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ಗುಣಸ್ಯೈತಸ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಮಹಾತ್ಮಭಿರನುಪ್ರೋಕ್ತಾಂ ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ ॥ 12-315-26 (78229)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 315॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 316
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.316. ಅಧ್ಯಾಯಃ 316
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಂಡಾದಿಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-316-0 (78230)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-316-0x (6507)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಪಂಚಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ದ್ವಿಗುಣಾನ್ಯಹರುಚ್ಯತೇ॥ 12-316-1 (78231)
ರಾತ್ರಿರೇತಾವತೀ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ನರಾಧಿಪ।
ಸೃಜತ್ಯೋಷಧಿಮೇವಾಗ್ರೇ ಜೀವನಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ॥ 12-316-2 (78232)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಸೃಜದ್ಧೈರಣ್ಯಾಂಡಸಮುದ್ಭವಂ।
ಸಾ ಮೂರ್ತಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಿತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-316-3 (78233)
ಸಂವತ್ಸರಮುಷಿತ್ವಾಂಡೇ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಚ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಸಂದಧೇಽರ್ಧಂ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ದಿವಮರ್ಧಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-316-4 (78234)
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋರಿಜ್ಯೇಷ ರಾಜನ್ವೇದೇಷು ಪಠ್ಯತೇ।
ತಯೋಃ ಶಕಲಯೋರ್ಮಧ್ಯಮಾಕಾಶಮಕರೋತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-316-5 (78235)
ಏತಸ್ಯಾಪಿ ಚ ಸಂಖ್ಯಾನಂ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗೈಃ।
ದಶಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪಾದೋನಾನ್ಯಹರುಚ್ಯತೇ॥ 12-316-6 (78236)
ರಾತ್ರಿಮೇತಾವತೀಂ ಚಾಸ್ವ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಸೃಜತ್ಯಹಂಕಾರಮೃಷಿರ್ಭೂತಂ ದಿವ್ಯಾತ್ಮಕಂ ತಥಾ॥ 12-316-7 (78237)
ಚತುರಶ್ಚಾಪರಾನ್ಪುತ್ರಾಂದೇಹಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ತೇ ವೈ ಪಿತೃಭ್ಯಃ ಪಿತರಃ ಶ್ರೂಯಂತೇಂ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 12-316-8 (78238)
ದೇವಾಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಸುತಾ ದೇವೈರ್ಲೋಕಾಃ ಸಮಾವೃತಾಃ।
ಚರಾಚರಾ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ॥ 12-316-9 (78239)
ಪರಮೇಷ್ಠೀ ತ್ವಹಂಕಾರೋಽಸೃಜದ್ಭೂತಾನಿ ಪಂಚಧಾ।
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 12-316-10 (78240)
ಏತಸ್ಯಾಪಿ ನಿಶಾಮಾಹುಸ್ತೃತೀಯಮಥ ಕುರ್ವತಃ।
ಪಂಚ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಾವದೇವಾಹರುಚ್ಯತೇ॥ 12-316-11 (78241)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಏತೇ ವಿಶೇಷಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಹಾಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು॥ 12-316-12 (78242)
ಯೈರಾವಿಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಅಹನ್ಯಹನಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸ್ಪೃಹಯಂತ್ಯೇತೇ ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾಹಿತೇ ರತಾಃ॥ 12-316-13 (78243)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮತಿವರ್ತಂತೇ ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಿನಸ್ತಥಾ।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಹ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಂ ಗುಣೈರ್ಹಾರಿಭಿರವ್ಯಯಾಃ॥ 12-316-14 (78244)
ಇಹೈವ ಪರಿವರ್ತಂತೇ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಪ್ರವೇಶಿನಃ।
ತ್ರೀಣಿ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಏತೇಷಾಮಹರುಚ್ಯತೇ॥ 12-316-15 (78245)
ರಾತ್ರಿರೇತಾವತೀ ಚೈವ ಮನಸಶ್ಚ ನರಾಧಿಪ।
ಮನಶ್ಚರತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಚರಿತಂ ಸರ್ವಮಿಂದ್ರಿಯೈಃ॥ 12-316-16 (78246)
ನ ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮನ ಏವಾತ್ರ ಪಶ್ಯತಿ।
ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯತಿ ರೂಪಾಣಿ ಮನಸಾ ತು ನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 12-316-17 (78247)
ಮನಸಿ ವ್ಯಾಕುಲೇ ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ।
ಅಥೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪಶ್ಯಂತೀತ್ಯಭಿಚಕ್ಷತೇ॥ 12-316-18 (78248)
ಮನಸ್ಯುಪರತೇ ರಾಜನ್ನಿಂದ್ರಿಯೋಪರಮೋ ಭವೇತ್॥ 12-316-19 (78249)
ನ ಚೇಂದ್ರಿಯವ್ಯುಪರಮೇ ಮನಸ್ಯುಪರಮೋ ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಮನಃ ಪ್ರಧಾನಾನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಭಾವಯೇತ್॥ 12-316-20 (78250)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಮೀಶ್ವರಂ ಮನ ಉಚ್ಯತೇ।
ಏತದ್ವಿಶಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣೀಹ ಮಹಾಯಶಃ॥ ॥ 12-316-21 (78251)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 316॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-316-4 ಸಂದಧೇಽಯಂ ಮಹೀಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-316-8 ಪುತ್ರಾಂದೇವಾನಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಪುತ್ರಾನ್ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಹಾನೃಷಿರಿತಿ। ಪಿತೄಣಾಂ ಪಿತರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-316-13 ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಹಿತೇ ರತಾ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-316-21 ಏತದ್ವಶೇ ಹಿ ಭೂತಾನೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 317
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.317. ಅಧ್ಯಾಯಃ 317
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಗತ್ಪ್ರಲಯಪ್ರಕಾರಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಜನಕಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-317-0 (78252)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-317-0x (6508)
ತತ್ತ್ವಾನಾಂ ಸರ್ಗಸಂಖ್ಯಾ ಚ ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾ ತಥೈವ ಚ।
ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾಽನುಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಹಾರಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-317-1 (78253)
ಯತಾ ಸಂಹರತೇ ಜಂತೂನ್ಸಸರ್ಜ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನಿತ್ಯಶ್ಚಾಕ್ಷರ ಏವ ಚ। 12-317-2 (78254)
ಅಹಃಕ್ಷಯಮಥೋ ಬುದ್ಧ್ವಾ ನಿಶಿ ಸ್ವಪ್ನಮನಾಸ್ತಥಾ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ಭಗವಾನವ್ಯಕ್ತೋಽಹಂಕೃತಂ ನರಂ॥ 12-317-3 (78255)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಾಂಶುರವ್ಯಕ್ತೇನಾಭಿಚೋದಿತಃ।
ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಾದಶಧಾಽಽತ್ಮಾನಮಾದಿತ್ಯೋ ಜ್ವಲದಗ್ನಿವತ್॥ 12-317-4 (78256)
ಚತುರ್ವಿಧಂ ಪ್ರಜಾಜಾತಂ ನಿರ್ದಹತ್ಯಾಶು ತೇಜಸಾ।
ಜರಾಯ್ವಂಡಸ್ವೇದಜಾತಮುದ್ಭಿಜ್ಜಂ ಸ ನರಾಧಿಪ॥ 12-317-5 (78257)
ಏತದುನ್ಮೇಷಮಾತ್ರೇಣ ವಿನಷ್ಟಂ ಸ್ಥಾಣುಜಂಗಮಂ।
ಕೂರ್ಮಪೃಷ್ಠಸಮಾ ಭೂಮಿರ್ಭವತ್ಯಥ ಸಮಂತತಃ॥ 12-317-6 (78258)
ಜಗದ್ದಗ್ಧ್ವಾಽಮಿತಬಲಃ ಕೇವಲಾಂ ಜಗರ್ತೀ ತತಃ।
ಅಂಭಸಾ ಬಲಿನಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಪೂರಯತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-317-7 (78259)
ತತಃ ಕಾಲಾಗ್ನಿಮಾಸಾದ್ಯ ತದಂಭೋ ಯಾತಿ ಸಂಕ್ಷಯಂ।
ವಿನಷ್ಟೇಽಂಭಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಜಾಜ್ವಲತ್ಯನಲೋ ಮಹಾನ್॥ 12-317-8 (78260)
ತಮಪ್ರಮೇಯಾತಿಬಲಂ ಜ್ವಲಮಾನಂ ವಿಭಾವಸುಂ।
ಊಷ್ಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಪ್ತಾಚಿಂಪಮಥಾಂಜಸಾ॥ 12-317-9 (78261)
ಭಕ್ಷಯಾಮಾಸ ಭಗವಾನ್ವಾಯುರಷ್ಟಾತ್ಮಕೋ ಬಲೀ।
ವಿಚರನ್ನಮಿತಪ್ರಾಣಸ್ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಥಾ॥ 12-317-10 (78262)
ತಮಪ್ರತಿಬಲಂ ಭೀಮಮಾಕಾಶಂ ಗ್ರಸತೇ ಪುನಃ।
ಆಕಾಶಮಪ್ಯಭಿನದನ್ಮನೋ ಗ್ರಸತಿ ಚಾರಿಕಂ॥ 12-317-11 (78263)
ಮನೋ ಗ್ರಸತಿ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸೋಹಂಕಾರಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಅಹಂಕಾರೋ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯವಿತ್॥ 12-317-12 (78264)
ತಮಪ್ಯನುಪಮಾತ್ಮಾನಂ ವಿಶ್ವಂ ಶಂಭುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಅಣಿಮಾ ಲಘಿಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿರೀಶಾನೋ ಜ್ಯೋತಿರವ್ಯಯಃ॥ 12-317-13 (78265)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಂ ತತ್ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-317-14 (78266)
ಹೃದಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪರ್ವಣಾಽಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಕಃ।
ಅಣುಗ್ರಸತ್ಯನಂತೋ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವಮೀಶ್ವರಃ॥ 12-317-15 (78267)
ತತಃ ಸಮಭವತ್ಸರ್ವಮಕ್ಷಯಾವ್ಯಯಮವ್ರಣಂ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ರಷ್ಟಾರಮನಘಂ ತಥಾ॥ 12-317-16 (78268)
ಏಷೋಪ್ಯಯಸ್ತೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಥಾವತ್ಸಮುದಾಹೃತಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಧಿದೈವತಂ॥ ॥ 12-317-17 (78269)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 317॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-317-4 ಸಂದಧೇಽಯಂ ಮಹೀಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-317-8 ಪುತ್ರಾಂದೇವಾನಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಪುತ್ರಾನ್ಪೂರ್ವಂಮೇವ ಮಹಾನೃಷಿರಿತಿ। ಪಿತೄಣಾಂ ಪಿತರ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-317-13 ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಹಿತೇ ರತಾ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-317-21 ಏತದ್ವಶೇ ಹಿ ಭೂತಾನೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 318
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.318. ಅಧ್ಯಾಯಃ 318
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಜನಕಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರಿಯತದ್ವಿಷಯತದಭಿಮಾನಿದೇವತಾಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಸತ್ವಾದಿಗುಣತ್ರಯಕಾರ್ಯಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-318-0 (78270)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-318-0x (6509)
ಪಾದಾವಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ।
ಗಂತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ಚ ವಿಷ್ಣುಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-1 (78271)
ಪಾಯುರಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ।
ವಿಸರ್ಗಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಮಿತ್ರಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-2 (78272)
ಉಪಸ್ಥೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾಯೋಗಪ್ರದರ್ಶಿನಃ।
ಅಧಿಭೂತಂ ತಥಾಽಽನಂದೋ ದೈವತಂ ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-318-3 (78273)
ಹಸ್ತಾವಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾಸಂಖ್ಯಾನದರ್ಶಿನಃ।
ಕರ್ತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ಇಂದ್ರಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-4 (78274)
ವಾಗಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶಿನಃ।
ವಕ್ತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ವಹ್ನಿಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-5 (78275)
ಚಕ್ಷುರಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶಿನಃ।
ರೂಪಮತ್ರಾಧಿಭೂತಂ ತು ಸೂರ್ಯಶ್ಚಾಪ್ಯಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-6 (78276)
ಶ್ರೋತ್ರಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶಿನಃ।
ಶಬ್ದಸ್ತತ್ರಾಧಿಭೂತಂ ತು ದಿಶಶ್ಚಾತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-7 (78277)
ಜಿಹ್ವಾಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶಿನಃ।
ರಸ ಏವಾಧಿಭೂತಂ ತು ಆಪಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-8 (78278)
ಘ್ರಾಣಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಥಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶಿನಃ।
ಗಂಧ ಏವಾಧಿಭೂತಂ ತು ಪೃಥಿವೀ ಚಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-9 (78279)
ತ್ವಗಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುಸ್ತತ್ತ್ವಬುದ್ಧಿವಿಶಾರದಾಃ।
ಸ್ಪರ್ಶಮೇವಾಧಿಭೂತಂ ತು ಪವನಶ್ಚಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-10 (78280)
ಮನೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಯಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಾಃ।
ಮಂತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-11 (78281)
ಆಹಂಕಾರಿಕಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಾಹುಸ್ತತ್ತ್ವನಿದರ್ಶಿನಃ।
ಅಭಿಮಾನೋಽಧಿಭೂತಂ ತು ಬುದ್ಧಿಶ್ಚಾತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-12 (78282)
ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾವದಭಿದರ್ಶಿನಃ।
ಬೋದ್ಧವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಶ್ಚಾಧಿದೈವತಂ॥ 12-318-13 (78283)
ಏಷಾ ತೇ ವ್ಯಕ್ತಿತೋ ರಾಜನ್ವಿಭೂತಿರನುದರ್ಶಿತಾ।
ಆದೌ ಮಧ್ಯೇ ತಥಾಽಂತೇ ಚ ಯಥಾ ತತ್ತ್ವೇನ ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-318-14 (78284)
ಪ್ರಕೃತಿರ್ಗುಣಾನ್ವಿಕುರುತೇ ಸ್ವಚ್ಛಂದೇನಾತ್ಮಕಾಂಯಯಾ।
ಕ್ರೀಡಾರ್ಥೇ ತು ಮಹಾರಾಜ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-318-15 (78285)
ಯಥಾ ದೀಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ದೀಪಾನ್ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ।
ಪ್ರಕೃತಿಸ್ತಥಾ ವಿಕುರುತೇ ಪುರುಷಸ್ಯ ಗುಣಾನ್ಬಹೂನ್॥ 12-318-16 (78286)
ಸತ್ವಮಾನಂದ ಉದ್ರೇಕಃ ಪ್ರೀತಿಃ ಪ್ರಾಕಾಂಯಮೇವ ಚ।
ಸುಖಂ ಶುದ್ಧತ್ವಮಾರೋಗ್ಯಂ ಸಂತೋಷಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನತಾ॥ 12-318-17 (78287)
ಅಕಾರ್ಪಣ್ಯಮಸಂರಂಭಃ ಕ್ಷಮಾ ಧೃತಿರಹಿಂಸತಾ।
ಸಮತಾ ಸತ್ಯಮಾನೃಣ್ಯಮಾರ್ಜವಂ ಹ್ರೀರಚಾಪಲಂ॥ 12-318-18 (78288)
ಶೌಚಮಾರ್ದವಮಾಚಾರಮಲೌಲ್ಯಂ ಹೃದ್ಯಸಂಭ್ರಮಃ।
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟವಿಯೋಗಾನಾಂ ಕೃತಾನಾಮವಿಕತ್ಥನಾ॥ 12-318-19 (78289)
ದಾನೇನ ಚಾತ್ಮಗ್ರಹಣಮಸ್ಪೃಹತ್ವಂ ಪರಾರ್ಥತಾ।
ಸರ್ವಭೂತದಯಾ ಚೈವ ಸತ್ವಸ್ಯೈತೇ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-318-20 (78290)
ರಜೋಗುಣಾನಾಂ ಸಂಘಾತೋ ರೂಪಮೈಶ್ವರ್ಯವಿಗ್ರಹೌ।
ಅತ್ಯಾಗಿತ್ವಮಕಾರುಣ್ಯಂ ಸುಖದುಃಖೋಪಸೇವನಂ॥ 12-318-21 (78291)
ಪರಾಪವಾದೇಷು ರತಿರ್ವಿವಾದಾನಾಂ ಚ ಸೇವನಂ।
ಅಹಂಕಾರಸ್ತ್ವಸತ್ಕಾರಶ್ಚಿಂತಾ ವೈರೋಪಸೇವನಂ॥ 12-318-22 (78292)
ಪರಿತಾಪೋಽಭಿಹರಣಂ ಹ್ರೀನಾಶೋಽನಾರ್ಜವಂ ತಥಾ।
ಭೇದಃ ಪರುಷತಾ ಚೈವ ಕಾಮಕ್ರೋಧೋ ಮದಸ್ತಥಾ॥ 12-318-23 (78293)
ದರ್ಪೋ ದ್ವೇಷೋಽತಿಮಾನಶ್ಚ ಏತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ರಜೋಗುಣಾಃ।
ತಾಮಸಾನಾಂ ತುಂ ಸಂಘಾತಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯುಪಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-318-24 (78294)
ಮೋಹೋಽಪ್ರಕಾಶಸ್ತಾಮಿಸ್ರಮಂಧತಾಮಿಸ್ರಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಮರಣಂ ಚಾಂಧತಾಮಿಸ್ರಂ ತಾಮಿಸ್ರಂ ಕ್ರೋಧ ಉಜ್ಯತೇ॥ 12-318-25 (78295)
ತಮಸೋ ಲಕ್ಷಣಾನೀಹ ಭಕ್ಷಣಾದ್ಯಭಿರೋಚನಂ।
ಭೋಜನಾನಾಮಪರ್ಯಾಪ್ತಿಸ್ತಥಾ ಪೇಯೇಷ್ವತೃಪ್ತತಾ॥ 12-318-26 (78296)
ಗಂಧವಾಸೋ ವಿಹಾರೇಷು ಶಯನೇಷ್ವಾಸನೇಷು ಚ।
ದಿವಾಸ್ವಪ್ನೇ ವಿವಾದೇ ಚ ಪ್ರಮಾದೇಷು ಚ ವೈ ರತಿಃ॥ 12-318-27 (78297)
ನೃತ್ಯವಾದಿತ್ರಗೀತಾನಾಮಜ್ಞಾನಾಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾನತಾ।
ದ್ವೇಷೋ ಧರ್ಮವಿಶೇಷಾಣಾಮೇತೇ ವೈ ತಾಮಸಾ ಗುಣಾಃ॥ ॥ 12-318-28 (78298)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 318॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-318-4 ಯಥಾ ತತ್ವನಿದರ್ಶಿನಃ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-318-19 ಶೌಚತಾರಮಪಾರುಪ್ಯಮಪೈಶುನಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಇಷ್ಟಾಪೂರ್ವವಿಶೇಷಾಣಾಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 319
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.319. ಅಧ್ಯಾಯಃ 319
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಜನಕಂಪ್ರತಿ ಸಾತ್ವಿಕಾದಿಸಾರತಂಯನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥ ಜನಕೇನ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಂಪ್ರತಿ ತತ್ವಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಚ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-319-0 (78299)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-319-0x (6510)
ಏತೇ ಪ್ರಧಾನಸ್ಯ ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ ಪುರುಷಸತ್ತಮ।
ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಚೈವ ಜಗತಸ್ತಿಷ್ಠಂತ್ಯನಪಗಾಃ ಸದಾ॥ 12-319-1 (78300)
ಅವ್ಯಕ್ತರೂಪೋ ಭಗವಾಞ್ಶತಧಾ ಚ ಸಹಸ್ರಧಾ।
ಶತಧಾ ಸಹಸ್ರಧಾ ಚೈವ ತಥಾ ಶತಸಹಸ್ರಧಾ॥ 12-319-2 (78301)
ಕೋಟಿಶಶ್ಚ ಕರೋತ್ಯೇವ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾಽಽತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಸಾತ್ವಿಕರಣೋತ್ತಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ರಾಜಸಸ್ಯೇಹ ಮಧ್ಯಮಂ॥ 12-319-3 (78302)
ತಾಮಸಸ್ವಾಧಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಕೇವಲೇನೇಹ ಪುಣ್ಯೇನ ಭತಿಭೂರ್ಧ್ವಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-319-4 (78303)
ಪುಣ್ಯಪಾಪೇನ ಮಾನುಷ್ಯಮಧರ್ಮೇಣಾಪ್ಯಘೋಗತಿಂ।
ದ್ವಂದ್ವನೇಷಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ತು ಸನ್ನಿಪಾತಂ ಚ ತತ್ವತಃ॥ 12-319-5 (78304)
ಸತ್ವಸ್ಯ ರಜಸಶ್ಚೈವ ತಮಸಶ್ಚ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ।
ಸತ್ವಸ್ಯ ತು ರಜೋ ದೃಷ್ಟಂ ರಜಸಶ್ಚ ತಮಸ್ತಥಾ॥ 12-319-6 (78305)
ತಮಸಶ್ಚ ತಥಾ ಸತ್ವಂ ಸತ್ವಸ್ಯಾವ್ಯಕ್ತಮೇವ ಚ।
ಅಧ್ಯಕ್ತಃ ಸತ್ವಸಂಯುಕ್ತೋ ದೇವಲೋಕಮಯಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-319-7 (78306)
ರವಾಸತ್ವಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಮಾನುಷೇಷು ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ರಸಸ್ತಮೋಭ್ಯಾಂ ಸಂಯುಕ್ತಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಷು ಜಾಯತೇ॥ 12-319-8 (78307)
ರಾಜಸೈಸ್ತಾಮಸೈಃ ಸತ್ವೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಮಾನುಷಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಸ್ಥಾನಮಾಹುರ್ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-319-9 (78308)
ಶಾಶ್ವತಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚೈವಮಕ್ಷಯಂ ಚಾಮೃತಂ ಚ ತತ್।
ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ಸಂಭವಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸ್ಥಾನಮವ್ರಣಮಚ್ಯುತಂ।
ಅತೀಂದ್ರಿಯಮಬೀಜಂ ಚ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುತಮೋನುದಂ॥ 12-319-10 (78309)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಥಂ ಪರಂ ಯತ್ತತ್ಪೃಷ್ಟಸ್ತೇಽಹಂ ನರಾಧಿಪ।
ಸ ಏವ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋ ಹಿ ತತ್ಸ್ಥ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 12-319-11 (78310)
ಅಚೇತನಾ ಚೈವ ಮತಾ ಪ್ರಕೃತಿಶ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಏತೇನಾಧಿಷ್ಠಿತಾ ಚೈವ ಸೃಜತೇ ಸಂಹರತ್ಯಪಿ॥ 12-319-12 (78311)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-319-13x (6511)
ಅನಾದಿನಿಧನಾವೇತಾವುಭಾವೇವ ಮಹಾಮತೇ।
ಅಮೂರ್ತಿಮಂತಾವಚಲಾವಪ್ರಕಂಪ್ಯಗುಣಾಗುಣೌ॥ 12-319-13 (78312)
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಾವೃಷಿಶಾರ್ದೂಲ ಕಥಮೇಕೋ ಹ್ಯಚೇತನಃ।
ಚೇತನಾವಾಂಸ್ತಥಾ ಚೈಕಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಭಾಷಿತಃ॥ 12-319-14 (78313)
ತ್ವಂ ಹಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ರ್ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಮುಪಾಸಸೇ।
ಸಾಕಲ್ಪಂ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-319-15 (78314)
ನಿಸ್ತತ್ವಂ ಕೇವಲತ್ವಂ ಚ ವಿನಾಭಾವಂ ತಥೈವ ಚ।
ದೈವತಾನಿ ಚ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ದೇಹಂ ಯಾನ್ಯಾಶ್ರಿತಾನಿ ವೈ॥ 12-319-16 (78315)
ತಥೈವೋತ್ಕ್ರಾಣಿಣಃ ಸ್ಥಾನಂ ದೇಹಿನೋ ವೈ ವಿಪದ್ಯತಃ।
ಕಾಲೇನ ಯದ್ಧಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ಥಾನಂ ತತ್ಪ್ರಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-319-17 (78316)
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಪೃಥಗ್ಯೋಗಂ ತಥೈವ ಚ।
ಅರಿಷ್ಟಾನಿ ಚ ತತ್ತ್ವಾನಿ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಸತ್ತಮ।
ವಿದಿತಂ ಸರ್ವಮೇತತ್ತೇ ಪಾಣಾವಾಮಲಕಂ ಯಥಾ॥ ॥ 12-319-18 (78317)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 319॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-319-12 ಸಚ್ಚೇತನಶ್ಚೈಪ ಮತಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-319-13 ಅಪ್ರಕಂಪ್ಯೌ ತ್ರಣಾವ್ರಣಾವಿತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ಅಪ್ರಕಂಪ್ಯೌ ವೃಷಾವೃಷಾವಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-319-16 ಅಸ್ತಿತ್ವಂ ಕೇವ ತ್ವಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-319-17 ದೇಹಿನೋಽಪಿ ವಿಯುಜ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-319-18 ಅನುಕ್ತಾನಿ ಚ ತತ್ವೇನೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 320
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.320. ಅಧ್ಯಾಯಃ 320
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಜನಕಂಪ್ರತಿ ಸಾಂಖ್ಯದರ್ಶನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-320-0 (78318)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-320-0x (6512)
ನ ಶಕ್ಯೋ ನಿರ್ಗುಣಸ್ತಾತ ಗುಣೀಕರ್ತುಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಗುಣವಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಗುಣವಾನ್ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 12-320-1 (78319)
ಗುಣೈರ್ಹಿ ಗುಣವಾನೇವ ನಿರ್ಗುಣಶ್ಚಾಗುಣಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಹುರೇವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮುನಯಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 12-320-2 (78320)
ಗುಣಸ್ವಭಾವಸ್ತ್ವವ್ಯಕ್ತೋ ಗುಣಾನೇವಾಭಿವರ್ತತೇ।
ಉಪಯುಂಕ್ತೇ ಚ ತಾನೇವ ಸ ಚೈವಾಜ್ಞಃ ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 12-320-3 (78321)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ತು ನ ಜಾನೀತೇ ಪುರುಷೋಽಜ್ಞಃ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ನ ಮತ್ತಃ ಪರಮೋಸ್ತೀತಿ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 12-320-4 (78322)
ಅನೇನ ಕಾರಣೇನೈತದವ್ಯಕ್ತಂ ಸ್ಯಾದಚೇತನಂ।
ನಿತ್ಯತ್ವಾಚ್ಚಾಕ್ಷರತ್ವಾಚ್ಚ ಕ್ಷರತ್ವಾನ್ನ ತದನ್ಯಥಾ॥ 12-320-5 (78323)
ಯದಾಽಜ್ಞಾನೇನ ಕುರ್ವೀತ ಗುಣಸರ್ಗಂ ಪುನಃಪುನಃ।
ಯದಾತ್ಮಾನಂ ನ ಜಾನೀತೇ ತದಾಽಽತ್ಮಾಪಿ ನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-320-6 (78324)
ಕರ್ತೃತ್ವಾಚ್ಚಾಪಿ ಸರ್ಗಾಣಾಂ ಸರ್ಗಧರ್ಮಾ ತಥೋಚ್ಯತೇ।
ಕರ್ತೃತ್ವಾಚ್ಚಾಪಿ ಯೋಗಾನಾಂ ಯೋಗಧರ್ಮಾ ತಥೋಚ್ಯತೇ॥ 12-320-7 (78325)
ಕರ್ತೃತ್ವಾತ್ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ರಕೃತಿಧರ್ಮಿತಾ॥ 12-320-8 (78326)
ಕರ್ತೃತ್ವಾಚ್ಚಾಪಿ ವೀಜಾನಾಂ ಬೀಜಧರ್ಮಾ ತಥೋಚ್ಯತೇ।
ಗುಣಾನಾಂ ಪ್ರಸವತ್ವಾಚ್ಚ ಪ್ರಲಯತ್ವಾತ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-320-9 (78327)
`ಕರ್ತೃತ್ವಾತ್ಪ್ರಲಯಾನಾಂ ತು ತಥಾ ಪ್ರಲಯಧರ್ಮಿ ಚ।
ಕರ್ತೃತ್ವಾತ್ಪ್ರಭವಾಣಾಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ರಭವಧರ್ಮಿ ಚ॥ 12-320-10 (78328)
ಬೀಜತ್ವಾತ್ಪ್ರಕೃತಿತ್ವಾಚ್ಚ ಪ್ರಲಯತ್ವಾತ್ತಥೈವ ಚ।'
ಉಪೇಕ್ಷತ್ವಾದನನ್ಯತ್ವಾದಭಿಮಾನಾಚ್ಚ ಕೇವಲಂ॥ 12-320-11 (78329)
ಮನ್ಯಂತೇ ಯತಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾ ಗತಜ್ವರಾಃ।
ಅನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಮೇತದ್ಧಿ ಶುಶ್ರುಮ॥ 12-320-12 (78330)
ಅವ್ಯಕ್ತೈಕತ್ವಮಿತ್ಯಾಹುರ್ನಾನಾತ್ವಂ ಪುರುಷಾಸ್ತಥಾ।
ಸರ್ವಭೂತದಯಾವಂತಃ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾನಮಾಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-320-13 (78331)
ಅನ್ಯಃ ಸ ಪುರುಷೋಽವ್ಯಕ್ತಸ್ತ್ವಧ್ರುವೋ ಧ್ರುವಸಂಜ್ಞಕಃ।
ಯಥಾ ಮುಂಜ ಇಷೀಕಾಣಾಂ ತಥೈವೈತದ್ಧಿ ಜಾಯತೇ।
`ನ ಚೈವ ಮುಂಜಸಂಯೋಗಾದಿಷೀಕಾ ತತ್ರ ಬುಧ್ಯತೇ॥' 12-320-14 (78332)
ಅನ್ಯಚ್ಚ ಮಶಕಂ ವಿದ್ಯಾದನ್ಯಚ್ಚೋದುಂಬರಂ ತಥಾ।
ಚ ಚೋದುಂಬರಸಂಯೋಗೈರ್ಮಶಕಸ್ತತ್ರ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 12-320-15 (78333)
ಅನ್ಯ ಏವ ತಥಾ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತದನ್ಯದುದುಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ನ ಚೋದಕಸ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶೇನ ಮತ್ಸ್ಯೋ ಲಿಪ್ಯತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-320-16 (78334)
ಅನ್ಯೋ ಹ್ಯಗ್ನಿರುಖಾಽಪ್ಯನ್ಯಾ ನಿತ್ಯಮೇವಮವೇಹಿ ಭೋಃ।
ನ ಚೋಪಲಿಪ್ಯತೇ ಸೋಽಗ್ನಿರುಖಾಸಂಸ್ಪರ್ಶನೇನ ವೈ॥ 12-320-17 (78335)
ಪುಷ್ಕರಂ ತ್ವನ್ಯದೇವಾತ್ರ ತಥಾಽನ್ಯದುದಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ನ ಚೋದಕಸ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ ತತ್ರ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 12-320-18 (78336)
ಏತೇಷಾಂ ಸಹವಾಸಂ ಚ ನಿವಾಸಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಕೃತಾ ಜನಾಃ॥ 12-320-19 (78337)
ಯೇ ತ್ವನ್ಯಥೈವ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಯಕ್ತೇಷು ದರ್ಶನಂ।
ತೇ ವ್ಯಕ್ತಂ ನಿರಯಂ ಘೋರಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-320-20 (78338)
ಸಾಂಖ್ಯದರ್ಶನಮೇತತ್ತೇ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಏವಂ ಹಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾಯ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಕೇವಲತಾಂ ಗತಾಃ॥ 12-320-21 (78339)
ಯೇ ತ್ವನ್ಯೇ ತತ್ತ್ವಕುಶಲಾಸ್ತೇಷಾಮೇತನ್ನಿದರ್ಶನಂ।
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯೋಗಾನಾಮನುದರ್ಶನಂ॥ ॥ 12-320-22 (78340)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 320॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-320-3 ಗುಣಾಂನೈವಾತಿವರ್ತತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-320-5 ಯದಜ್ಞಾನೇನ ಕುರುತೇ ನಿರ್ಗುಣಃ ಸಗುಣಃ ಪುನರಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-320-6 ಯದಜ್ಞಾನಂ ನ ಜಾನೀಷೇ ತದಿತ್ಯವ್ಯಕ್ತಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-320-7 ಕರ್ತೃತ್ವಾಚ್ಚೈವ ಧರ್ಮಾಣಾಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಕರ್ತೃತ್ವಾಚ್ಚಾಪಿ ಯೋನೀನಾಂ ಯೋನಿಧರ್ಮೇತ್ಯಥೋಚ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-320-17 ಉಖಾ ಮೃತ್ಪಾತ್ರವಿಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 321
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.321. ಅಧ್ಯಾಯಃ 321
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಜನಕಂಪ್ರತಿ ಯೋಗನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-321-0 (78341)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-321-0x (6513)
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಯೋಗಜ್ಞಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಯಥಾಶ್ರುತಂ ಯಥಾದೃಷ್ಟಂ ತತ್ತ್ವೇನ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-321-1 (78342)
ನಾಸ್ತಿ ಸಾಂಖ್ಯಸಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ನಾಸ್ತಿ ಯೋಗಸಮಂ ಬಲಂ।
ತಾವುಭಾವೇಕಚರ್ಯೌ ತಾವುಭಾವನಿಧನೌ ಸ್ಮೃತೌ॥ 12-321-2 (78343)
ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಯೇಽಪ್ಯಬುದ್ಧಿರತಾ ನರಾಃ।
ವಯಂ ತು ರಾಜನ್ಪಶ್ಯಾಮ ಏಕಮೇವ ತು ನಿಶ್ಚಯಾತ್॥ 12-321-3 (78344)
ಯದೇವ ಯೋಗಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ತತ್ಸಾಂಖ್ಯೈರಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಏಕಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 12-321-4 (78345)
ರುದ್ರಪ್ರಧಾನಾನಪರಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಯೋಗಾನರಿಂದಂ।
ತೇನೈವ ಚಾಥ ದೇಹೇನ ವಿಚರಂತಿ ದಿಶೋ ದಶ॥ 12-321-5 (78346)
ಯಾವದ್ಧಿ ಪ್ರಲಯಸ್ತಾತ ಸೂಕ್ಷ್ಮೇಣಾಷ್ಟಗುಣೇನ ಹ।
ಯೋಗೇನ ಲೋಕಾನ್ವಿಚರನ್ಸುಖಂ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಚಾನಘ॥ 12-321-6 (78347)
ತಾವದೇವಾಷ್ಟಗುಣಿನಂ ಯೋಗಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಷ್ಟಗುಣಂ ಪ್ರಾಹುರ್ನೇತರಂ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-321-7 (78348)
ದ್ವಿಗುಣಂ ಯೋಗತ್ಯಂ ತು ಯೋಗಾನಾಂ ಪ್ರಾಹುರುತ್ತಮಂ।
ಸಗುಣಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ಚೈವ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-321-8 (78349)
ಧಾರಣಂ ಚೈವ ಮನಸಃ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಏಕಾಗ್ರತಾ ಚ ಮನಸಃ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-321-9 (78350)
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮೋ ಹಿ ಸಗುಣೋ ನಿರ್ಗುಣಂ ಧಾರಯೇನ್ಮನಃ।
ಯದ್ಯದೃಶ್ಯತಿ ಮುಂಚನ್ವೈ ಪ್ರಾಣಾನ್ಮೈಥಿಲಸತ್ತಮ।
ವಾತಾಧಿಕ್ಯಂ ಭವತ್ಯೇವ ತಸ್ಮಾತ್ತಂ ನ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 12-321-10 (78351)
ನಿಶಾಯಾಃ ಪ್ರಥಮೇ ಯಾಮೇ ಚೋದನಾ ದ್ವಾದಶ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಮಧ್ಯೇ ಸ್ವಪ್ನಾತ್ಪರೇ ಯಾಮೇ ದ್ವಾದಶೈವ ತು ಚೋದನಾಃ॥ 12-321-11 (78352)
ತದೇವಮುಪಶಾಂತೇನ ದಾಂತೇನೈಕಾಂತಶೀಲಿನಾ।
ಆತ್ಮಾರಾಮೇಣ ಬುದ್ಧೇನ ಯೋಕ್ತವ್ಯೋಽಽತ್ಮಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-321-12 (78353)
ಪಂಚಾನಾಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ದೋಷಾನಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪಂಚಧಾ।
ಶಬ್ದಂ ರೂಪಂ ತಥಾ ಸ್ಪರ್ಶಂ ರಸಂ ಗಂಧಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-321-13 (78354)
ಪ್ರತಿಭಾಮಪವರ್ಗಂ ಚ ಪ್ರತಿಸಂಹೃತ್ಯ ಮೈಥಿಲ।
ಇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮಖಿಲಂ ಮನಸ್ಯಭಿನಿವೇಶ್ಯ ಹ॥ 12-321-14 (78355)
ಮನಸ್ತಥೈವಾಹಂಕಾರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ನರಾಧಿಪ।
ಅಹಂಕಾರಂ ತಥಾ ಬುದ್ಧೌ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ಪ್ರಕೃತಾವಪಿ॥ 12-321-15 (78356)
ಏವಂ ಹಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾಯ ತತೋ ಧ್ಯಾಯಂತಿ ಕೇವಲಂ।
ವಿರಜಸ್ಕಮಲಂ ನಿತ್ಯಮನಂತಂ ಶುದ್ಧಮವ್ರಣಂ॥ 12-321-16 (78357)
ತಸ್ಥುಷಂ ಪುರುಷಂ ನಿತ್ಯಮಭೇದ್ಯಮಜರಾಮರಂ।
ಶಾಶ್ವತಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚೈವ ಈಶಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾಖ್ಯಂ॥ 12-321-17 (78358)
ಯುಕ್ತಸ್ಯ ತು ಮಹಾರಾಜ ಲಕ್ಷಣಾನ್ಯುಪಧಾರಂ।
ಲಕ್ಷಣಂ ತು ಪ್ರಸಾದಸ್ಯ ಯಥಾ ತೃಪ್ತಃ ಸುಖಂ ಸ್ವಯೇತ್॥ 12-321-18 (78359)
ನಿರ್ವಾತೇ ತು ಯಥಾ ದೀಪೋ ಜ್ವಲೇತ್ಸ್ನೇಹಸ --ಧತಃ।
ನಿಶ್ಚಲೋರ್ಧ್ವಶಿಖಸ್ತದ್ವದ್ಯುಕ್ತಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣ॥ 12-321-19 (78360)
ಪಾಷಾಣ ಇವ ಮೇಘೋತ್ಥೈರ್ಯಥಾ ಬಿಂದುಭಿರಾಹತಃ।
ನಾಲಂ ಚಾಲಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಸ್ತಥಾ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-321-20 (78361)
ಶಕ್ತದುಂದುಭಿನಿರ್ಘೋಷೈರ್ವಿಧಿಧೈರ್ಗೀತವಾದಿತೈಃ।
ಕ್ರಿಯಮಾಣೈರ್ನ ಕಂಪೇತ ಯುಕ್ತಸ್ಯೈತನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥ 12-321-21 (78362)
ತೈಲಪಾತ್ರಂ ಯಥಾ ಪೂರ್ಣಂ ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಗೃಹ್ಯ ಪೂರುಷಃ।
ಸೋಪಾನಮಾರುಹೇದ್ಭೀತಸ್ತರ್ಜ್ಯಮಾನೋಽಸಿಷಣಿಭಿಃ॥ 12-321-22 (78363)
ಸಂಯತಾತ್ಮಾ ಭಯಾತ್ತೇಷಾಂ ನ ಪಾತ್ರಾದ್ಬಿಂದುಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ತಥೈವೋತ್ತರಮಾಗಂಯ ಏಕಾಗ್ರಮನಸಸ್ತಥಾ॥ 12-321-23 (78364)
ಸ್ಥಿರತ್ವಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ನಿಶ್ಚಲಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ತು ಮುನೇರ್ಲಕ್ಷಣಾನ್ಯುಪಲ----॥ 12-321-24 (78365)
ಸ್ವಯುಕ್ತಃ ಪಶ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ತತ್ಪರಮ----ಯಂ।
ಮಹತಸ್ತಮಸೋ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಂ ಜ್ವ ನಸಾ--ಭಂ॥ 12-321-25 (78366)
ಏತೇನ ಕೇವಲಂ ಯಾತಿ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಮಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ರಾಜಞ್ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀ॥ 12-321-26 (78367)
ಏತದ್ಧಿ ಯೋಗಂ ಯೋಗಾನಾಂ ಕಿಮನ್ಯದ್ಯೋಗಲಕ್ಷಣಂ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ತದ್ಧಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಮನೀಷಿಣಃ॥ ॥ 12-321-27 (78368)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 321॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-321-2 ತಾವುಭಾವೇಕಪಕ್ಷೌ ತು ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-3 ಯೇಽಲ್ಪಬುದ್ಧಿಪರಾಯಣಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-6 ಸುಖಂ ವಸತಿ ಚಾನಘೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-8 ನಿರ್ಗುಣಂ ಯೋಗಕೃತ್ಯಂ ತ್ವಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-10 ದೃಶ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಮುಂಜನ್ವೈ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-14 ಮನಸ್ಯಗಿರ ಏವ ಚೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ಪೂತಿಕಾಮುಪಸರ್ಗಂ ವೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-24 ಹಿಯಮಾಣೈರ್ನ ಕಂಪೇಯುರಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-321-26 ಕಾಲೇನ ಕೇವಲಂ ಜಾನಞ್ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 322
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.322. ಅಧ್ಯಾಯಃ 322
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಜನಕಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಮುತ್ಕ್ರಮಣಸ್ಥಾನವಿಶೇಷಪ್ರಯೋಜ್ಯಫಲವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಮರಣಸೂಚಕ ದುಃಶಕುನಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-322-0 (78369)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-322-0x (6514)
ತಥೈವೋತ್ಕ್ರಮತಾಂ ಸ್ಥಾನಂ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ನೃಪ।
ಪದ್ಭ್ಯಾಮುತ್ಕ್ರಮಮಾಣಸ್ಯ ವೈಷ್ಣವಂ ಸ್ಥಾನಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-322-1 (78370)
ಜಂಘಾಭ್ಯಾಂ ತು ವಸೂಂದೇವಾನಾಪ್ನುಯಾದಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಜಾನುಭ್ಯಾಂ ಚ ಮಹಾಭಾಗಾನ್ಸಾಧ್ಯಾಂದೇವಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-322-2 (78371)
ಪಾಯುನೋತ್ಕ್ರಮಮಾಣಸ್ತು ಮೈತ್ರಂ ಸ್ಥಾನಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಪೃಥಿವೀಂ ಜಘನೇನಾಥ ಊರುಭ್ಯಾಂ ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 12-322-3 (78372)
ಪಾರ್ಶ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಮರುತೋ ದೇವಾನ್ನಾಸಾಭ್ಯಾಮಿಂದುಮೇವ ಚ।
ಬಾಹುಭ್ಯಾಮಿಂದ್ರಮಿತ್ಯಾಹುರುರಸಾ ರುದ್ರಮೇವ ಚ॥ 12-322-4 (78373)
ಗ್ರೀವಯಾ ತು ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ನರಮಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ವಿಶ್ವೇದೇವಾನ್ಮುಖೇನಾಥ ದಿಶಃ ಶ್ರೋತ್ರೇಣ ಚಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-322-5 (78374)
ಘ್ರಾಣೇನ ಗಂಧವಹನಂ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಸೂರ್ಯಮೇವ ಚ।
ಭ್ರೂಭ್ಯಾಂ ಚೈವಾಶ್ವಿನೌ ದೇವೌ ಲಲಾಟೇನ ಪಿತೃನಥ॥ 12-322-6 (78375)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಾಪ್ನೋತಿ ವಿಭುಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ದೇವಾಗ್ರಜಂ ತಥಾ।
ಏತಾನ್ಯುತ್ಕ್ರಮಣಸ್ಥಾನಾನ್ಯುಕ್ತಾನಿ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರ॥ 12-322-7 (78376)
ಅರಿಗನಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಹಿತಾನಿ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ಸಂವತ್ಸರಾದ್ಧಿಮೋಕ್ಷಸ್ತು ಸಂಭವೇತ ಶರೀರಿಣಃ॥ 12-322-8 (78377)
ಯೋಽರುಂಧತೀಂ ನ ಪಶ್ಯೇತ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾ ಕದಾಚನ।
ತಥೈವ ಧ್ರುವಮತಿತ್ಯಾಹುಃ ಪೂರ್ಣೇಂದುಂ ದೀಪಮೇವ ಚ॥ 12-322-9 (78378)
ಖಂಡಾಭಾಸಂ ದಕ್ಷಿಣತಸ್ತೇಽಪಿ ಸಂವತ್ಸರಾಯುಷಃ।
ಪರಚಕ್ಷುಷಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-322-10 (78379)
ಆತ್ಮಚ್ಛಾಯಾಕೃತೀಭೂತಂ ತೇಽಪಿ ಸಂವತ್ಸರಾಯುಷಃ।
ಅತಿದ್ಯುತಿರತಿಪ್ರಜ್ಞಾ ಅಪ್ರಜ್ಞಾ ಚಾದ್ಯುತಿಸ್ತಥಾ॥ 12-322-11 (78380)
ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಿಕ್ರಿಯಾಪತ್ತಿಃ ಷಣ್ಮಾಸಾನ್ಮೃತ್ಯುಲಕ್ಷಣಂ।
ದೈವತಾನ್ಯವಜಾನಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ವಿರುಧ್ಯತೇ॥ 12-322-12 (78381)
ಕೃಷ್ಣಶ್ಯಾವಚ್ಛವಿಚ್ಛಾಯಃ ಷಣ್ಮಾಸಾನ್ಮೃತ್ಯುಲಕ್ಷಣಂ।
ಶೀರ್ಣನಾಭಿಂ ಯಥಾ ಚಕ್ರಂ ಛಿದ್ರಂ ಸೋಮಂ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ॥ 12-322-13 (78382)
ತಥೈವ ಚ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಂ ಸಪ್ತರಾತ್ರೇಣ ಮೃತ್ಯುಭಾಕ್।
ಶವಗಂಧಮುಪಾಘ್ರಾತಿ ಸಪ್ತರಾತ್ರೇಣ ಮೃತ್ಯುಭಾಕ್। 12-322-14 (78383)
ಕರ್ಣನಾಸಾವನಮನಂ ದಂತದೃಷ್ಟಿವಿರಾಗಿತಾಂ॥
ಕರ್ಣನಾಸಾವನಮನಂ ದಂತದೃಷ್ಟಿವಿರಾಗಿತಾ॥ 12-322-15 (78384)
ಸಂಜ್ಞಾಲೋಪೋ ನಿರೂಷ್ಮತ್ವಂ ಸದ್ಯೋಮೃತ್ಯುನಿದರ್ಶನಂ।
ಅಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಸ್ರವೇದ್ಯಸ್ಯ ವಾಮಮಕ್ಷಿ ನರಾಧಿಪ॥ 12-322-16 (78385)
ಮೂರ್ಧ್ರತಶ್ಚೋತ್ಪತೇದ್ಧೂಮಃ ಸದ್ಯೋಮೃತ್ಯುನಿದರ್ಶನಂ।
ಏತಾವಂತಿ ತ್ವರಿಷ್ಟಾನಿ ವಿದಿತ್ವಾ ಮಾನವೋಽಽತ್ಮವಾನ್॥ 12-322-17 (78386)
ನಿಶಿ ಚಾಹನಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಜಯೇತ್ಪರಮಾತ್ಮನಿ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷಮಾಣಸ್ತತ್ಕಾಲಂ ಯಃ ಕಾಲಃ ಪ್ರಕೃತೋ ಭವೇತ್॥ 12-322-18 (78387)
ಅಥಾಸ್ಯ ನೇಷ್ಟಂ ಮರಣಂ ಸ್ಥಾತುಮಿಚ್ಛೇದಿಮಾಂ ಕ್ರಿಯಾಂ।
ಸರ್ವಗಂಧಾನ್ರಸಾಂಶ್ಚೈವ ಧಾರಯೀತ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-322-19 (78388)
`ತಥಾ ಮೃತ್ಯುಮುಪಾದಾಯ ತತ್ಪರೇಣಾಂದರಾತ್ಮನಾ।'
ಸ ಸಾಂಖ್ಯಧಾರಣಂ ಚೈವ ವಿದಿತ್ವಾ ಮನುಜರ್ಷಭ।
ಜಯೇಚ್ಚ ಮೃತ್ಯುಂ ಯೋಗೇನ ತತ್ಪರೇಣಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-322-20 (78389)
ಗಚ್ಛೇತ್ಪ್ರಾಪ್ಯಾಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮಜನ್ಮ ಶಿವಮವ್ಯಯಂ।
ಶಾಶ್ವತಂ ಸ್ಥಾನಮಚಲಂ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ ॥ 12-322-21 (78390)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 322॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-322-8 ಸಂವತ್ಸರವಿಯೋಗಸ್ಯ ಸಂಭವೇ ನು ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-322-10 ಖಂಡಭಾಗಂ ದಕ್ಷಿಣತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-322-13 ಛಿದ್ರಂ ಛಿದ್ರವಂತಂ॥ 12-322-14 ಸುರಭಿದ್ರವ್ಯೇ ಶವಗಂಧಗ್ರಹ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 323
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.323. ಅಧ್ಯಾಯಃ 323
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜನಕಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-323-0 (78391)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-323-0x (6515)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಥಂ ಪರಂ ಯತ್ತತ್ಪೃಷ್ಟಸ್ತೇಽಹಂ ನರಾಧಿಪ।
ಪರಂ ಗುಹ್ಯಮಿಮಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ನೃಪ॥ 12-323-1 (78392)
ಯಥಾರ್ಷೇಣೇಹ ವಿಧಿನಾ ಚರತಾಽವಮತೇನ ಹ।
ಮಯಾಽಽದಿತ್ಯಾದವಾಪ್ತಾನಿ ಯಜೂಂಷಿ ಮಿಥಿಲಾಧಿಪ॥ 12-323-2 (78393)
ಮಹತಾ ತಪಸಾ ದೇವಸ್ತಪಿಷ್ಣುಃ ಸೇವಿತೋ ಮಯಾ।
ಪ್ರೀತೇನ ಚಾಹಂ ವಿಭುನಾ ಸೂರ್ಯೇಣೋಕ್ತಸ್ತದಾಽನಘ॥ 12-323-3 (78394)
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಯದಿಷ್ಟಂ ತೇ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ತಂ ತೇ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಮತ್ಪ್ರಸಾದೋ ಹಿ ದುರ್ಲಭಃ॥ 12-323-4 (78395)
ತತಃ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಮಯೋಕ್ತಸ್ತಪತಾಂವರಃ।
ಯಜೂಂಷಿ ನೋಪಯುಕ್ತಾನಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 12-323-5 (78396)
ತತೋ ಮಾಂ ಭಗವಾನಾಹ ವಿತರಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ದ್ವಿಜ।
ಸರಸ್ವತೀಹ ವಾಗ್ಭೂತಾ ಶರೀರಂ ತೇ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯತಿ॥ 12-323-6 (78397)
ತತೋ ಮಾಮಾಹ ಭಗವಾನಾಸ್ಯಂ ಸ್ವಂ ವಿವೃತಂ ಕುರು।
ವಿವೃತಂ ಚ ತತೋ ಮೇಽಽಸ್ಯಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಚ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-323-7 (78398)
ತತೋ ವಿದಹ್ಯಮಾನೋಽಹಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಂಭಸ್ತದಾಽನಘ।
ಅವಿಜ್ಞಾನಾದಮರ್ಷಾಚ್ಚ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-323-8 (78399)
ತತೋ ವಿದಹ್ಯಮಾನಂ ಮಾಮುವಾಚ ಭಗವಾನ್ರವಿಃ।
ಮುಹೂರ್ತಂ ಸಹ್ಯತಾಂ ದಾಹಸ್ತತಃ ಶೀತೀಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-323-9 (78400)
ಶೀತೀಭೂತಂ ಚ ಮಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಗವಾನಾಹ ಭಾಸ್ಕರಃ।
ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯತಿ ತೇ ವೇದಃ ಸಖಿಲಃ ಸೋತ್ತರೋ ದ್ವಿಜ॥ 12-323-10 (78401)
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಶತಪಥಂ ಚೈವ ಪ್ರಣೇಷ್ಯಸಿ ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ತಸ್ಯಾಂತೇ ಚಾಷುನರ್ಭಾವೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತವ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-323-11 (78402)
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಚ ಯದಿಷ್ಟಂ ತತ್ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೇಪ್ಸಿತಂ ಪದಂ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನಸ್ತಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತತ॥ 12-323-12 (78403)
ತತೋಽನುವ್ಯಾಹೃತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗತೇ ದೇವೇ ವಿಭಾವಸೌ।
ಗೃಹಮಾಗತ್ಯ ಸಂಹೃಷ್ಟೋಽಚಿಂತಯಂ ವೈ ಸರಸ್ವತೀಂ॥ 12-323-13 (78404)
ತತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾಽತಿಶುಭಾ ಸ್ವರವ್ಯಂಜನಭೂಷಿತಾ।
ಓಂಕಾರಮಾದಿತಃ ಕೃತ್ವಾ ಮಮ ದೇವೀ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-323-14 (78405)
ತತೋಽಹಮರ್ಧ್ಯಂ ವಿಧಿವತ್ಸರಸ್ವತ್ಯೈ ನ್ಯವೇದಯಂ।
ಪರಂ ಯತ್ನಮವಾಪ್ಯೈವ ನಿಷಣ್ಣಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ॥ 12-323-15 (78406)
ತತಃ ಶತಪಥಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸರಹಸ್ಯಂ ಸಸಂಗ್ರಹಂ।
ಚಕ್ರೇ ಸಪರಿಶೇಷಂ ಚ ಹರ್ಷೇಣ ಪರಮೇಣ ಹ॥ 12-323-16 (78407)
ಕೃತ್ವಾ ಚಾಧ್ಯಯನಂ ತೇಷಾಂ ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಶತಮುತ್ತಮಂ।
ವಿಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಸಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಮಾತುಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-323-17 (78408)
ತತಃ ಸಶಿಷ್ಯೇಣ ಮಯಾ ಸೂರ್ಯೇಣೇವ ಗಭಸ್ತಿಭಿಃ।
ವ್ಯಸ್ತೋ ಯಜ್ಞೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಿತುಸ್ತವ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-323-18 (78409)
ಮಿಷತೋ ದೇವಲಸ್ಯಾಪಿ ತತೋಽರ್ಧಂ ಹೃತವಾನ್ವಸು।
ಸ್ವವೇದದಕ್ಷಿಣಾಯಾರ್ಥೇ ವಿಮರ್ದೇ ಮಾತುಲೇನ ಹ॥ 12-323-19 (78410)
ಸುಮಂತುನಾಽಥ ಪೈಲೇನ ತಥಾ ಜೈಮಿನಿನಾ ಚ ವೈ।
ಪಿತ್ರಾ ತೇ ಮುನಿಭಿಶ್ಚೈವ ತತೋಽಹಮನುಮಾನಿತಃ॥ 12-323-20 (78411)
ದಶ ಪಂಚ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಯಜೂಂಷ್ಯರ್ಕಾನ್ಮಯಾಽನಘ।
ತಥೈವ ರೋಮಹರ್ಷೇಣ ಪುರಾಣಮವಧಾರಿತಂ॥ 12-323-21 (78412)
ಬೀಜಮೇತತ್ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ದೇವೀಂ ಚೈವ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಚಾನುಭಾವೇನ ಪ್ರವೃತ್ತೋಽಹಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-323-22 (78413)
ಕರ್ತುಂ ಶತಪಥಂ ಚೇದಮಪೂರ್ವಂ ಚ ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ಯಥಾಭಿಲಪಿತಂ ಮಾರ್ಗಂ ತಥಾ ತಚ್ಚೋಪಪಾದಿತಂ॥ 12-323-23 (78414)
ಶಿಷ್ಯಾಣಾಮಖಿಲಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮನುಜ್ಞಾತಂ ಸಸಂಗ್ರಹಂ।
ಸರ್ವೇ ಚ ಶಿಷ್ಯಾಃ ಶುಚಯೋ ಗತಾಃ ಪರಮಹರ್ಷಿತಾಃ॥ 12-323-24 (78415)
ಶಾಖಾಃ ಪಂಚದಶೇಮಾಸ್ತು ವಿದ್ಯಾ ಭಾಸ್ಕರದರ್ಶಿತಾ।
ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಯಥಾಕಾಮಂ ವೇದ್ಯಂ ತದನುಚಿತಯಂ॥ 12-323-25 (78416)
ಕಿಮತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಮೃತಂ ಕಿಂಚ ವೇದ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಚಿಂತಯಂಸ್ತತ್ರ ಚಾಗತ್ಯ ಗಂಧರ್ವೋ ಮಾಮಪೃಚ್ಛತ॥ 12-323-26 (78417)
ವಿಶ್ವಾವಸುಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ವೇದಾಂತಜ್ಞಾನಕೋವಿದಃ।
ಚತುರ್ವಿಶಾಂಸ್ತತೋಽಪೃಚ್ಛತ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ವೇದಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 12-323-27 (78418)
ಪಂಚವಿಂಶತಿಮಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛಾನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀಂ ತದಾ।
`ತಥೈವ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಮಿತ್ರಂ ವರುಣಮೇವ ಚ॥' 12-323-28 (78419)
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ತಥಾ ಜ್ಞೋಽಜ್ಞಃ ಕಸ್ತಪಾ ಅತಪಾಸ್ತಥಾ।
ಸೂರ್ಯಾತಿಸೂರ್ಯ ಇತಿ ಚ ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇ ತಥೈವ ಚ॥ 12-323-29 (78420)
ವೇದ್ಯಾವೇದ್ಯಂ ತಥಾ ರಾಜನ್ನಚಲಂ ಚಲಮೇವ ಚ।
ಅವ್ಯಯಂ ಚಾಕ್ಷರಂ ಕ್ಷೇಂಯಮೇತತ್ಪ್ರಶ್ನಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-323-30 (78421)
ಅಥೋಕ್ತಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಾ ಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮಃ।
ಪೃಷ್ಟವಾನಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಪ್ರಶ್ನಮರ್ಥವದುತ್ತಮಂ॥ 12-323-31 (78422)
ಮುಹೂರ್ತಮುಷ್ಯತಾಂ ತಾವದ್ಯಾವದೇನಂ ವಿಚಿಂತಯೇ।
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ಕೃತ್ವಾ ಸ ತೂರ್ಷ್ಣೀಂ ಗಂಧರ್ವ ಆಸ್ಥಿತಃ॥ 12-323-32 (78423)
ತತೋಽನುಚಿಂತಯಮಹಂ ಭೂಯೋ ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಮನಸಾ ಸ ಚ ಮೇ ಪ್ರಶ್ನೋ ದಧ್ನೋ ಧೃತಮಿವೋದ್ಧೃತಃ॥ 12-323-33 (78424)
ತತ್ರೋಪನಿಷದಂ ಚೈವ ಪರಿಶೇಷಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಮಥ್ನಾಮಿ ಮನಸಾ ತಾತ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀಂ ಪರಾಂ॥ 12-323-34 (78425)
ಚತುರ್ಥೀ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವಿದ್ಯೈಷಾ ಸಾಂಪರಾಯಿಕೀ।
ಉದೀರಿತಾ ಮಯಾ ತುಭ್ಯಂ ಪಂಚವಿಂಶಾಽಧಿತಿಷ್ಠತಾ॥ 12-323-35 (78426)
ಅಥೋಕ್ತಸ್ತು ಮಯಾ ರಾಜನ್ರಾಜಾ ವಿಶ್ವಾವಸುಸ್ತದಾ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯದ್ಭವಾನಸ್ಮಾನ್ಪ್ರಶ್ನಂ ಸಂಪೃಷ್ಟವಾನಿಹ॥ 12-323-36 (78427)
ವಿಶ್ವಾವಿಶ್ವೇತಿ ಯದಿದಂ ಗಂಧರ್ವೇಂದ್ರಾನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ವಿಶ್ವಾವ್ಯಕ್ತಂ ಪರಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಭೂತಭವ್ಯಭಯಂಕರಂ॥ 12-323-37 (78428)
ತ್ರಿಗುಣಂ ಗುಣಕರ್ತೃತ್ವಾದ್ವಿಶ್ವಾನ್ಯೋ ನಿಷ್ಕಲಸ್ತಥಾ।
ವಿಶ್ವಾವಿಶ್ವೇತಿ ಮಿಥುನಮೇವಮೇವಾನುದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-323-38 (78429)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಪುರುಷೇತಿ ಚ ನಿರ್ಗುಣಂ।
ತಥೈವ ಮಿತ್ರಂ ಪುರುಷಂ ವರುಣಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ತಥಾ॥ 12-323-39 (78430)
ಜ್ಞಾನಂ ತು ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಜ್ಞೇಯಂ ಪುರುಷಮೇವ ಚ।
ಅಜ್ಞಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಜ್ಞಸ್ತು ನಿಷ್ಕಲ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-323-40 (78431)
ಕಸ್ತಪಾ ಅತಪಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಕೋಸೌ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ।
ತಪಾಸ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಹುರತಪಾ ನಿಷ್ಕಲಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-323-41 (78432)
`ಸೂರ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಮತಿಸೂರ್ಯಸ್ತು ನಿಷ್ಕಲಃ।
ಅವಿದ್ಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಂ ವಿದ್ಯಾ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ॥' 12-323-42 (78433)
ತಥೈವಾವೇದ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ವೇದ್ಯಃ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ।
ಚಲಾಚಲಮಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತ್ವಯಾ ತದಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-323-43 (78434)
ಚಲಾಂ ತು ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಕಾರಣಂ ಕ್ಷೇಪಸರ್ಗಯೋಃ।
ಅಕ್ಷೇಪಸರ್ಗಯೋಃ ಕರ್ತಾ ನಿಶ್ಚಲಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-323-44 (78435)
ಅಜ್ಞಾವುಭೌ ಧ್ರುವೌ ಚೈವ ಅಕ್ಷಯೌ ಚಾಪ್ಯುಭಾವಪಿ॥ 12-323-45 (78436)
ಅಜೌ ನಿತ್ಯಾವುಭೌ ಪ್ರಾಹುರಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ಅಕ್ಷಯತ್ವಾತ್ಪ್ರಜನನೇ ಅಜಮತ್ರಾಹುರವ್ಯಯಂ।
ಅಕ್ಷಯಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಕ್ಷಯೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-323-46 (78437)
ಗುಣಕ್ಷಯತ್ವಾತ್ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕರ್ತೃತ್ವಾದಕ್ಷಯಂ ಬುಧಾಃ।
ಏಷಾ ತೇಽನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀ ವಿದ್ಯಾ ಚತುರ್ಥೀ ಸಾಂಪರಾಯಿಕೀ॥ 12-323-47 (78438)
ವಿದ್ಯೋಪೇತಂ ಧನಂ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಣಾ ನಿತ್ಯಕರ್ಮಣಿ।
ಏಕಾಂತದರ್ಶನಾ ವೇದಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಶ್ವಾವಸೋ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-323-48 (78439)
ಜಾಯಂತೇ ಚ ಂರಿಯಂತೇ ಚ ಯಸ್ಮಿನ್ನೇತೇ ಯತಶ್ಚ್ಯುತಾಃ।
ವೇದಾರ್ಥಂ ಯೇ ನ ಜಾನೀತೇ ವೇದ್ಯಂ ಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮ॥ 12-323-49 (78440)
ಸಾಂಗೋಪಾಂಗಾನಪಿ ಯದಿ ಪಂಚ ವೇದಾನಧೀಯತೇ।
ವೇದವೇದ್ಯಂ ನ ಜಾನೀತೇ ವೇದಭಾರವಹೋ ಹಿ ಸಃ॥ 12-323-50 (78441)
ಯೋ ಘೃತಾರ್ಥೀ ಖರಾಕ್ಷೀರಂ ಮಥೇದ್ಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮ।
ವಿಷ್ಠಾಂ ತತ್ರಾನುಪಶ್ಯೇತ ನ ಮಣ಼್ಡಂ ನ ಚ ವೈ ಘೃತಂ॥ 12-323-51 (78442)
ತಥಾ ವೇದ್ಯಮವೇದ್ಯಂ ಚ ವೇದವಿದ್ಯೋ ನ ವಿಂದತಿ।
ಸ ಕೇವಲಂ ಮೂಢಮತಿರ್ವೇದಭಾರವಹಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-323-52 (78443)
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೌ ನಿತ್ಯಮೇವೈತೌ ತತ್ಪರೇಣಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಜನ್ಮನಿಧನೇ ನ ಭವೇತಾಂ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-323-53 (78444)
ಅಜಸ್ರಂ ಜನ್ಮನಿಧನಂ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತ್ರಯೀಮಿಮಾಂ।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಕ್ಷಯಮಿಹ ಅಕ್ಷಯಂ ಧರ್ಮಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-323-54 (78445)
ಯದಾಽನುಪಶ್ಯತೇಽತ್ಯಂತಮಹನ್ಯಹನಿ ಕಾಶ್ಯಪ।
ತದಾ ಸ ಕೇವಲೀಭೂತಃ ಷಙ್ವಿಂಶಮನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-323-55 (78446)
ಅನ್ಯಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತೋ ವ್ಯಕ್ತಸ್ತಥಾಽನ್ಯಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ತತ್ಸ್ಥಂ ಸಮನುಪಶ್ಯಂತಿ ತಮೇಕಮಿತಿ ಸಾಧವಃ॥ 12-323-56 (78447)
ತೇನೈತಂ ನಾಭಿನಂದಂತಿ ಪಂಚವಿಂಸಕಮಚ್ಯುತಂ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಭಯಾದ್ಯೋಗಾಃ ಸಾಖ್ಯಾಶ್ಚ ಪರಮೈಷಿಣಃ॥ 12-323-57 (78448)
ವಿಶ್ವಾವಸುರುವಾಚ। 12-323-58x (6516)
ಪಂಚವಿಂಶಂ ಯದೇತತ್ತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮ।
ತದಹಂ ನ ತಥಾ ವೇದ್ಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 12-323-58 (78449)
ಜೈಗೀಷವ್ಯಸ್ಯಾಸಿತಸ್ಯ ದೇವಲಸ್ಯ ಮಯಾ ಶ್ರುತಂ।
ಪರಾಶರಸ್ಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇರ್ವಾರ್ಷಗಣ್ಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-323-59 (78450)
ಭಿಕ್ಷೋಃ ಪಂಚಶಿಖಸ್ಯಾಸ್ಯ ಕಪಿಲಸ್ಯ ಶುಕಸ್ಯ ಚ।
ಗೌತಮಸ್ಯಾಷ್ಟಿಂಷೇಣಸ್ಯ ಗರ್ಗಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-323-60 (78451)
ನಾರದಸ್ಯಾಸುರೇಶ್ಚೈವ ಪುಲಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಸ್ಯ ತತಃ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-323-61 (78452)
ಕಶ್ಯಪಸ್ಯ ಪಿತುಶ್ಚೈವ ಪೂರ್ವಮೇವ ಮಯಾ ಶ್ರುತಂ।
ತದನಂತರಂ ಚ ರುದ್ರಸ್ಯ ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-323-62 (78453)
ದೈವತೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ದೈತೇಯೇಭ್ಯಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತಮೇತನ್ಮಯಾ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವೇದ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ವದಂತ್ಯುತ॥ 12-323-63 (78454)
ತಸ್ಮಾತ್ತದ್ವೈ ಭವದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
ಭವಾನ್ಪ್ರಬರ್ಹಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಗಲ್ಭಶ್ಚಾತಿಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 12-323-64 (78455)
ನ ತವಾವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿದ್ಭವಾಞ್ಶ್ರುತಿನಿಧಿಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಕಥ್ಯಸೇ ದೇವಲೋಕೇ ಚ ಪಿತೃಲೋಕೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥ 12-323-65 (78456)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗತಾಶ್ಚೈವ ಕಥಯಂತಿ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪತಿಶ್ಚ ತಪತಾಂ ಶಶ್ವದಾದಿತ್ಯಸ್ತವ ಭಾಷಿತಾ॥ 12-323-66 (78457)
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನವಾಪ್ತಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮೇವ ಚ।
ತಥೈವ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-323-67 (78458)
ನಿಃಸಂದಿಗ್ಧಂ ಪ್ರಬುದ್ಧಸ್ತ್ವಂ ಬುಧ್ಯಮಾನಶ್ಚರಾಚರಂ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಘೃತಂ ಮಂಡಮಯಂ ಯಥಾ॥ 12-323-68 (78459)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-323-69x (6517)
ಕೃತ್ಸ್ನಧಾರಿಣಮೇವ ತ್ವಾಂ ಮನ್ಯೇ ಗಂಧರ್ವಸತ್ತಮ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಮೇ ಚ ಮಾಂ ರಾಜಂಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಯಥಾಶ್ರುತಂ॥ 12-323-69 (78460)
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಹಿ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಬುಧ್ಯತೇ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ನ ತು ಬುಧ್ಯತಿ ಗಂಧರ್ವಪ್ರಕೃತಿಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಂ॥ 12-323-70 (78461)
ಅನೇನ ಪ್ರತಿಬೋಧೇನ ಪ್ರಧಾನಂ ಪ್ರವದಂತಿ ತತ್।
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾರ್ಥತತ್ತ್ವಜ್ಞಾ ಯಥ್ನಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 12-323-71 (78462)
ಪಶ್ಯಂಸ್ತಥೈವ ಚಾಪಶ್ಯನ್ಪಶ್ಯತ್ಯನ್ಯಃ ಸದಾಽನಘ।
ಷಙ್ವಿಂಶಂ ಪಂಚವಿಂಶಂ ಚ ಚತುರ್ವಿಶಂ ಚ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-323-72 (78463)
ನ ತು ಪಶ್ಯತಿ ಪಶ್ಯಂಸ್ತು ಯಶ್ಚೈನಮನುಪಶ್ಯತಿ।
ಪಂಚವಿಂಶೋಽಭಿಮನ್ಯೇತ ನಾನ್ಯೋಽಸ್ತಿ ಪರತೋ ಮಮ॥ 12-323-73 (78464)
ನ ಚತುರ್ವಿಶಕೋ ಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಮನುಜೈರ್ಜ್ಞಾನದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಮತ್ಸ್ಯೋ ವೋದಕಮನ್ವೇತಿ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಪ್ರವರ್ತನಾತ್॥ 12-323-74 (78465)
ಯಥೈವ ಬುಧ್ಯತೇ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತಥೈಷೋಽಪ್ಯನುಬುಧ್ಯತೇ।
ಸ ಸ್ನೇಹಾತ್ಸಹವಾಸಾಚ್ಚ ಸಾಭಿಮಾನಾಚ್ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-323-75 (78466)
ಸ ನಿಮಜ್ಜತಿ ಕಾಲಸ್ಯ ಯದೈಕತ್ವಂ ನ ಬುಧ್ಯತೇ।
ಉನ್ಮಜ್ಜತಿ ಹಿ ಕಾಲಸ್ಯ ಸಮತ್ವೇನಾಭಿಸಂವೃತಃ॥ 12-323-76 (78467)
ಯದಾ ತು ಮನ್ಯತೇಽನ್ಯೋಽಹಮನ್ಯ ಏಷ ಇತಿ ದ್ವಜಿಃ।
ತದಾ ಸ ಕೇವಲೀಭೂತಃ ಷಙ್ವಿಂಶಮನುಪಶ್ಯತಿ॥ 12-323-77 (78468)
ಅನ್ಯಶ್ಚ ರಾಜನ್ಪರಮಸ್ತಥಾಽನ್ಯಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ತತ್ಸ್ಥತ್ವಾದನುಪಶ್ಯಂತಿ ಏಕ ಏವೇತಿ ಸಾಧವಃ॥ 12-323-78 (78469)
ತೇನೈತನ್ನಾಭಿನಂದಂತಿ ಪಂಚವಿಂಶಕಮಚ್ಯುತಂ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಭಯಾದ್ಭೀತಾ ಯೋಗಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಷಙ್ವಿಂಶಮನುಪಶ್ಯಂತಃ ಶುಚಯಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಾಃ॥ 12-323-79 (78470)
ಯದಾ ಸ ಕೇವಲೀಭೂತಃ ಷಙ್ವಿಂಶಮನುಪಶ್ಯತಿ।
ತದಾ ಸ ಸರ್ವವಿದ್ವಿದ್ವಾನ್ನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ವಿಂದತಿ॥ 12-323-80 (78471)
ಏವಮಪ್ರತಿಬುದ್ಧಶ್ಚ ಬುಧ್ಯಮಾನಶ್ಚ ತೇಽನಘ।
ಬುದ್ಧಿಶ್ಚೋಕ್ತಾ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಮಯಾ ಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 12-323-81 (78472)
ಪಶ್ಯಾಪಶ್ಯಂ ಯೋ ನ ಪಶ್ಯೇತ್ಕ್ಷೇಂಯಂ ತತ್ವಂ ಚ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಕೇವಲಾಕೇವಲಂ ಚಾನ್ಯತ್ಪಂಚವಿಂಶಂ ಪರಂ ಚ ಯತ್॥ 12-323-82 (78473)
ವಿಶ್ವಾವಸುರುವಾಚ। 12-323-83x (6518)
ತಥ್ಯಂ ಶುಭಂ ಚೈತದುಕ್ತಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ।
ಸಂಯಕ್ಕ್ಷೇಂಯಂ ದೈವತಾದ್ಯಂ ಯಥಾವತ್।
ಸ್ವಸ್ತ್ಯಕ್ಷಯಂ ಭವತಶ್ಚಾಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸದಾ ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಂ ನಮಸ್ಯೇ॥ 12-323-83 (78474)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉವಾಚ। 12-323-84x (6519)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಯಾತೋ ದಿವಂ ಸ
ವಿಭ್ರಾಜನ್ವೈ ಶ್ರೀಮತಾ ದರ್ಶನೇನ।
ದೃಷ್ಟಶ್ಚ ತುಷ್ಟ್ಯಾ ಪರಯಾಽಭಿನಂದ್ಯ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಮಮ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾ॥ 12-323-84 (78475)
ಬ್ರಹ್ಮಾದೀನಾಂ ಖೇಚರಾಣಾಂ ಕ್ಷಿತೌ ಚ
ಯೇ ಚಾಧಸ್ತಾತ್ಸಂವಸಂತೇ ನರೇಂದ್ರ।
ತತ್ರೈವ ತದ್ದರ್ಶನಂ ದರ್ಶಯನ್ವೈ
ಸಂಯಕ್ಕ್ಷೇಂಯಂ ಯೇ ಪಥಂ ಸಂಶ್ರಿತಾ ವೈ॥ 12-323-85 (78476)
ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಾಂಖ್ಯಧರ್ಮೇ ರತಾಶ್ಚ
ತದ್ವದ್ಯೋಗಾ ಯೋಗಧರ್ಮೇ ರತಾಶ್ಚ।
ಯೇ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೇ ಮೋಕ್ಷಕಾಮಾ ಮನುಷ್ಯಾ
ಸ್ತೇಷಾಮೇತದ್ದರ್ಶನಂ ಜ್ಞಾನದೃಷ್ಟಂ॥ 12-323-86 (78477)
ಜ್ಞಾನಾನ್ಮೋಕ್ಷೋ ಜಾಯತೇ ರಾಜಸಿಂಹ
ನಾಸ್ತ್ಯಜ್ಞಾನಾದೇವಮಾಹುರ್ನರೇಂದ್ರ।
ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ತ್ವತೋಽಂತೇಷಿತವ್ಯಂ
ಯೇನಾತ್ಮಾನಂ ಮೋಕ್ಷಯೇಜ್ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೋಃ॥ 12-323-87 (78478)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದ್ವಾ
ವೈಶ್ಯಾಚ್ಛ್ರದ್ರಾದಪಿ ನೀಚಾದಭೀಕ್ಷ್ಣಂ।
ಶ್ರದ್ಧಾತವ್ಯಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ನಿತ್ಯಂ
ನ ಶ್ರದ್ಧಿನಂ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೂ ವಿಶೇತಾಂ॥ 12-323-88 (78479)
ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಜಾಶ್ಚ
ಸರ್ವೇ ನಿತ್ಯಂ ವ್ಯಾಹರಂತೇ ಚ ಬ್ರಹ್ಮ।
` ಯೇನಾತ್ಮಾನಂ ಮೋಕ್ಷಯೇಜ್ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೋ
ಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬ್ರವೀಮಿ।'
ತತ್ತ್ವಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬ್ರವೀಮಿ
ಸರ್ವಂ ವಿಶ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಚೈತತ್ಸಮಸ್ತಂ॥ 12-323-89 (78480)
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ಯತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂಪ್ರಸೂತಾ
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ವೈ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸಂಪ್ರಸೂತಾಃ।
ನಾಭ್ಯಾಂ ವೈಶ್ಯಾಃ ಪಾದತಶ್ಚಾಪಿ ಶೂದ್ರಾಃ
ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾ ನಾನ್ಯಥಾ ವೇದಿತವ್ಯಾಃ॥ 12-323-90 (78481)
ಅಜ್ಞಾನತಃ ಕರ್ಮಯೋನಿಂ ಭಜಂತೇ
ತಾಂತಾಂ ರಾಜಂಸ್ತೇ ಯಥಾ ಯಾಂತ್ಯಭಾವಂ।
ತಥಾ ವರ್ಣಾ ಜ್ಞಾನಹೀನಾಃ ಪತಂತೇ
ಘೋರಾದಜ್ಞಾನಾತ್ಪ್ರಾಕೃತಂ ಯೋನಿಜಾಲಂ॥ 12-323-91 (78482)
ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವತೋ ಮಾರ್ಗಿತವ್ಯಂ
ಸರ್ವತ್ರಸ್ಥಂ ಚೈತದುಕ್ತಂ ಮಯಾ ತೇ।
ತತ್ಸ್ಥೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಸ್ಥಿವಾಂಶ್ಚಾಪರೋ ಯ
ಸ್ತಸ್ಮೈ ನಿತ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಮಾಹುರ್ನರೇಂದ್ರ॥ 12-323-92 (78483)
ಯತ್ತೇ ಪೃಷ್ಟಂ ತನ್ಮಯಾ ಚೋಪದಿಷ್ಟಂ
ಯಾಥಾತಥ್ಯಂ ತದ್ವಿಶೋಕೋ ಭಜಸ್ವ।
ರಾಜನ್ಗಚ್ಛಸ್ವೈತದರ್ಥಸ್ಯ ಪಾರಂ
ಸಂಯಕ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇ ತ್ವಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ॥ 12-323-93 (78484)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-323-94x (6520)
ಸ ಏವಮನುಶಿಷ್ಟಸ್ತು ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವದ್ರಾಜಾ ಮಿಥಿಲಾಧಿಪತಿಸ್ತದಾ॥ 12-323-94 (78485)
ಗತೇ ಮುನಿವರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಕೃತೇ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ದೈವರಾತಿರ್ನರಪತಿರಾಸೀನಸ್ತತ್ರ ಮೋಕ್ಷವಿತ್॥ 12-323-95 (78486)
ಗೋಕೋಟಿಂ ಸ್ಪರ್ಶಯಾಮಾಸ ಹಿರಣ್ಯಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ।
ರತ್ನಾಂಜಲಿಮಥೈಕೈಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದೌ ತದಾ॥ 12-323-96 (78487)
ವೇದಹರಾಜ್ಯಂ ಚ ತದಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸುತಸ್ಯ ವೈ।
ಯತಿಧರ್ಮಮುಪಾಸ್ಯಂಶ್ಚಾಪ್ಯವಸನ್ಮಿಥಿಲಾಧಿಪಃ॥ 12-323-97 (78488)
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಮಧೀಯಾನೋ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಪರಿಗರ್ಹಯನ್॥ 12-323-98 (78489)
ಅನಂತ ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ಸ ನಿತ್ಯಂ ಕೇವಲಮೇವ ಚ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪುಣ್ಯಪಾಪೇ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯೇ ತಥೈವ ಚ॥ 12-323-99 (78490)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಕೃತಂ ತದಚಿಂತಯತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಾವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಮೇದಮಿತಿ ನಿತ್ಯಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-323-100 (78491)
ಪಶ್ಯಂತಿ ಯೋಗಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರಕೃತಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟವಿಮುಕ್ತಂ ಹಿ ತಸ್ಥೌ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಾತ್ಪರಂ॥ 12-323-101 (78492)
ನಿತ್ಯಂ ತದಾಹುರ್ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಶುಚಿ ತಸ್ಮಾಚ್ಛುಚಿರ್ಭವ।
ದೀಯತೇ ಯಚ್ಚ ಲಭತೇ ದತ್ತಂ ಯಚ್ಚಾನುಮನ್ಯತೇ॥ 12-323-102 (78493)
`ಅವ್ಯಕ್ತೇನೇತಿ ತಚ್ಚಿಂತ್ಯಮನ್ಯಥಾ ಮಾ ವಿಚಂತಯ।'
ದದಾತಿ ಚ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಯಚ್ಚ ಹ।
ದದಾತ್ಯವ್ಯಕ್ತ ಇತ್ಯೇತತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಯಚ್ಚ ವೈ॥ 12-323-103 (78494)
ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯೇವಾತ್ಮನೋ ಹ್ಯೇಕಃ ಕೋಽನ್ಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪರೋ ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಮನ್ಯಸ್ವ ಸತತಮನ್ಯಥಾ ಮಾ ವಿಚಿಂತಯ॥ 12-323-104 (78495)
ಯಸ್ಯಾವ್ಯಕ್ತಂ ನ ವಿದಿತಂ ಸಗುಣಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ಪುನಃ।
ತೇನ ತೀರ್ಥಾನಿ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸೇವಿತವ್ಯಾ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ॥ 12-323-105 (78496)
ನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೈಸ್ತಪೋಭಿರ್ವಾ ಯಜ್ಞೈರ್ವಾ ಕುರುನಂದನ।
ಲಭತೇಽವ್ಯಕ್ತಿಕಂ ಸ್ಥಾನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽವ್ಯಕ್ತಂ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-323-106 (78497)
ತಥೈವ ಮಹತಃ ಸ್ಥಾನಮಾಹಂಕಾರಿಕಮೇವ ಚ।
ಅಹಂಕಾರಾತ್ಪರಂ ಚಾಪಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಸಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 12-323-107 (78498)
ಯೇ ತ್ವವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪರಂ ನಿತ್ಯಂ ಜಾನತೇ ಶಾಸ್ತ್ರತತ್ಪರಾಃ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುವಿಮುಕ್ತಂ ಚ ವಿಮುಕ್ತಂ ಸದಸಚ್ಚ ಯತ್॥ 12-323-108 (78499)
ಏತನ್ಮಯಾಽಽಪ್ತಂ ಜನಕಾತ್ಪುರಸ್ತಾ
ತ್ತೇನಾಪಿ ಚಾಪ್ತಂ ನೃಪ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಾತ್।
ಜ್ಞಾತಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ನ ತಥಾ ಹಿ ಯಜ್ಞಾ
ಜ್ಞಾನೇನ ದುರ್ಗಂ ತರತೇ ನ ಯಜ್ಞೈಃ॥ 12-323-109 (78500)
ದುರ್ಗಂ ಜನ್ಮ ನಿಧನಂ ಚಾಪಿ ರಾಜ
ನ್ನ ಭೌತಿಕಂ ಜ್ಞಾನವಿದೋ ವದಂತಿ।
ಯಜ್ಞೈಸ್ತಪೋಭಿರ್ನಿಯಮೈರ್ವ್ರತೈಶ್ಚ
ದಿವಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪತಂತಿ ಭೂಮೌ॥ 12-323-110 (78501)
ತಸ್ಮಾದುಪಾಸಸ್ವ ಪರಂ ಮಹಚ್ಛುಚಿ
ಶಿವಂ ವಿಮೋಕ್ಷಂ ವಿಮಲಂ ಪವಿತ್ರಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಿವ ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞ
ಮುಪಾಸ್ಯ ವೈ ತತ್ತ್ವಮೃಷಿರ್ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-323-111 (78502)
ಯುದುಪನಿಷದಮುಪಾಕರೋತ್ತಥಾಽಸೌ
ಜನಕನೃಪಸ್ಯ ಪುರಾ ಹಿ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಃ।
ಯದುಪಗಣಿತಶಾಶ್ವತಾವ್ಯಯಂ ತ
ಚ್ಛುಭಮಮೃತತ್ವಮಶೋಕಮರ್ಚ್ಛತಿ॥ ॥ 12-323-112 (78503)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 323॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-323-2 ಚರತಾವನತೇನ ಹೇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-3 ದೇವಃ ಸವಿತಾ ತೋಷಿತೋ ಮಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-7 ಮೇಽಽಸ್ಯಂ ಮಮಾಸ್ಯಂ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-323-8 ಮಾತುಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-9 ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಸ್ಯತಿ ತೇ ವೇದ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಶೀತೀಭವಿಷ್ಯತಿತ್ವದ್ದೇಹ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-323-10 ಪರಶಾಖೀಯಂ ಸ್ವಶಾಖಾಯಾಮಪೇಕ್ಷಾವಶಾತ್ ಪಠ್ಯತೇ ತತ್ಖಿಲಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ। ಸೋತ್ತರಃ ಸೋಪನಿಷತ್ಕಃ॥ 12-323-11 ಅಪುನರ್ಭಾವೇ ಮೋಕ್ಷೇ॥ 12-323-16 ಚಕ್ರೇ ಕರ್ಮಕರ್ತರಿ ಪ್ರಯೋಗಃಷ। ಸ್ವಯಮೇವಾವಿರಭೂದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-323-17 ಮಾತುಲಸ್ಯ ವೈಶಂಪಾಯನಸ್ಯ॥ 12-323-19 ತತೋರ್ಧ್ಯಂ ಕೃತವಾನಹಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ। ದೇವಲಸ್ಯ ಮಾತುಲಪಕ್ಷೀಯಸ್ಯ ಮಿಷತಃ ಪಶ್ಯತಃ ಪುರಸ್ತಾತ್। ಅರ್ಥೇ ಅರ್ಥನಿಮಿತ್ತಂ ಮಾತುಲಾದಿಭಿಃ ಸಹ ವಿಮರ್ದೇ ಸತಿ ಸಮಂ ವಿಭಜ್ಯ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿತಿ ನಿರ್ಬಂಧೇ ಸತಿ ದೇವಲಸಂಮತ್ಯಾಹಂ ದಕ್ಷಿಣಾಯಾ ಅರ್ಧಂ ಹೃತವಾನ್ ಸ್ವೀಕೃತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ। ದಕ್ಷಿಣಾಯಾರ್ಥೇ ಇತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-323-23 ಕರ್ತುಂ ಪ್ರಕಟೀಕರ್ತುಂ॥ 12-323-26 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತೇಹಿಂತಂ॥ 12-323-28 ವಿಶ್ವಾವಿಶ್ವಂ ತಥಾಶ್ವಾಶ್ವಂ ಮಿತ್ರಂ ವರುಣಮೇವ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-29 ಸೂರ್ಯಾತಿಸೂರ್ಯಮಿತಿ ಚೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-37 ವಿಶ್ವಮವ್ಯಕ್ತಮಿತ್ಯುಕ್ತಮವಿಶ್ವೋ ನಿಷ್ಕಲಸ್ತಥೇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-38 ಅಶ್ವಶ್ಚಾಶ್ವಾ ಚ ಮಿಥುನಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-40 ಅಜ್ಞಶ್ಚ ಜ್ಞಶ್ಚ ಪುರುಷಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿಷ್ಕಲ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-48 ವಿದ್ಯಾಪೇತಂ ಧನಂ ಕೃತ್ವೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ವಿದ್ಯೋಪೇತಂ ಮನಃ ಕೃತ್ವೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ। ವಿದ್ಯಾಮೇತಾಂ ಧನಂ ಕೃತ್ವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-56 ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವಾವನುಪಶ್ಯೇತಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತಸ್ಯ ದ್ವಾವನುಪಶ್ಯೇತಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-69 ಕುತ್ಸ್ನಹಾರಿಣಮೇವ ತ್ವಾಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-70 ಅಬುಧ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-323-96 ತ್ಪರ್ಶಯಾಮಾಸ ದದೌ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 324
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.324. ಅಧ್ಯಾಯಃ 324
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾರಾಪತ್ಯಾದಿಷು ಸ್ನೇಹತ್ಯಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಧರ್ಮಾಚರಣಚೋದಕಜನಕಪಂಚಶಿಖಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-324-0 (78504)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-324-0x (6521)
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ವಾ ಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧನಂ ವಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ಯಾಥ ಕಥಂ ಮೃತ್ಯುಮತಿಕ್ರಮೇತ್॥ 12-324-1 (78505)
ತಪಸಾ ವಾ ಸುಮಹತಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ ಶ್ರುತೇನ ವಾ।
ರಸಾಯನಪ್ರಯೋಗೈರ್ವಾ ಕೈರ್ನಾಪ್ನೋತಿ ಜರಾಂತಕೌ॥ 12-324-2 (78506)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-324-3x (6522)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಭಿಕ್ಷೋಃ ಪಂಚಶಿಖಸ್ಯೇಹ ಸಂವಾದಂ ಜನಕಸ್ಯ ಚ॥ 12-324-3 (78507)
ವೈದೇಹೋ ಜನಕೋ ರಾಜಾ ಮಹರ್ಷಿ ವೇದವಿತ್ತಮಂ।
ಯರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ಪಂಚಶಿಖಂ ಛಿನ್ನಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯಂ॥ 12-324-4 (78508)
ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ಭಗವನ್ನತಿಕ್ರಾಮೇಜ್ಜರಾಂತಕೌ।
ತಪಸಾ ವಾಽಥವಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ ಶ್ರುತೇನ ವಾ॥ 12-324-5 (78509)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ವೈದೇಹಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಪರೇಕ್ಷವಿತ್।
ನಿವೃತ್ತಿರ್ನೈತಯೋರಸ್ತಿ ನಾತಿವೃತ್ತಿಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-324-6 (78510)
ನ ಹ್ಯಹಾನಿ ನಿವರ್ತಂತೇ ನ ಮಾಸಾ ನ ಪುನಃ ಕ್ಷಪಾಃ।
ಸೋಯಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇಽಧ್ವಾನಂ ಚಿರಾಯ ಧ್ರುವಮಧ್ರುವಃ॥ 12-324-7 (78511)
ಸರ್ವಭೂತಸಮುಚ್ಛೇದಃ ಸ್ರೋತಸೇವೋಹ್ಯತೇ ಸದಾ।
ಊಹ್ಯಮಾನಂ ನಿಮಜ್ಜಂತಮಪ್ಲವೇ ಕಾಲಸಾಗರೇ॥ 12-324-8 (78512)
ಜರಾಮೃತ್ಯುಮಹಾಗ್ರಾಹೇ ನ ಕಶ್ಚಿದತಿವರ್ತತೇ।
ನೈವಾಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿದ್ಭವತಿ ನಾಸೌ ಭವತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-324-9 (78513)
ಪಥಿ ಸಂಗತಮೇವೇದಂ ದಾರೈರನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಂಧುಭಿಃ।
ನಾಯಮತ್ಯಂತಸಂವಾಸೋ ಲಬ್ಧಪೂರ್ವೋ ಹಿ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-324-10 (78514)
ಕ್ಷಿಪ್ಯಂತೇ ತೇನತೇನೈವ ನಿಷ್ಟನಂತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕಾಲೇನ ಜಾತಾ ಯಾತಾ ಹಿ ವಾಯುನೇವಾಭ್ರಸಂಚಯಾಃ॥ 12-324-11 (78515)
ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಖಾದಿತಾರೌ ವೃಕಾವಿವ।
ಬಲಿನಾಂ ದುರ್ಬಲಾನಾಂ ಚ ಹ್ರಸ್ವಾನಾಂ ಮಹತಾಮಪಿ॥ 12-324-12 (78516)
ಏವಂಭೂತೇಷು ಭೂತೇಷು ನಿತ್ಯಭೂತಾಧ್ರವೇಷು ಚ।
ಕಥಂ ಹಿ ಹೃಷ್ಯೇಜ್ಜಾತೇಷು ಮೃತೇಷು ಚ ನ ಸಂಜ್ವರೇತ್॥ 12-324-13 (78517)
ಕುತೋಽಹಮಾಗತಃ ಕೋಽಸ್ಮಿ ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಸ್ಯ ವಾ।
ಕಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಿತಃ ಕ್ವ ಭವಿತಾ ಕಸ್ಮಾತ್ಕಿಮನುಶೋಚಸಿ॥ 12-324-14 (78518)
ದ್ರಷ್ಟಾ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ನ ಹ್ಯಸ್ತಿ ತಥೈವ ನರಕಸ್ಯ ಚ।
ಆಗಮಾಸ್ತ್ವನತಿಕ್ರಂಯ ದದ್ಯಾಚ್ಚೈವ ಯಜೇತ ಚ॥ ॥ 12-324-15 (78519)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 324॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-324-14 ಕುತಸ್ತ್ವಮಾಗತಃ ಕ್ವಾಸಿ ತ್ವಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ಕಸ್ಯವೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 325
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.325. ಅಧ್ಯಾಯಃ 325
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸುತಭಾಜನಕಸಂವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-325-0 (78520)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-325-0x (6523)
ಅಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಕುರುರಾಜರ್ಷಿಸತ್ತಮ।
ಕಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭೂಪತಿಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಮೋಕ್ಷತತ್ತ್ವಂ ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-325-1 (78521)
ಸಂನ್ಯಸ್ಯತೇ ಯಥಾಽತ್ಮಾಽಯಂ ವ್ಯಕ್ತಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಯಥಾ ಚ ಯತ್।
ಪರಂ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಯಚ್ಚಾಪಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-325-2 (78522)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-325-3x (6524)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಜನಕಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಸುಲಭಾಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-325-3 (78523)
ಸಂನ್ಯಾಸಫಲಿಕಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಬಭೂವ ನೃಪತಿಃ ಪುರಾ।
ಮೈಥಿಲೋ ಜನಕೋ ನಾಮ ಧರ್ಮಧ್ವಜ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ॥ 12-325-4 (78524)
ಸ ವೇದೇ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ಸ್ವೇ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಕೃತಶ್ರಮಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಮಾಧಾಯ ಶಶಾಸ ವಸುಧಾಮಿಮಾಂ॥ 12-325-5 (78525)
ತಸ್ಯ ವೇದವಿದಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಾಂ ಸಾಧುವೃತ್ತತಾಂ।
ಲೋಕೇಷು ಸ್ಪೃಹಯಂತ್ಯನ್ಯೇ ಪುರುಷಾಃ ಪುರುಷೇಶ್ವರಂ॥ 12-325-6 (78526)
ಅಥ ಧರ್ಮಯುಗೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯೋಗಧರ್ಮಮನುಷ್ಠಿತಾ।
ಮಹೀಮನುಚಚಾರೈಕಾ ಸುಲಭಾ ನಾಮ ಭಿಕ್ಷುಕೀ॥ 12-325-7 (78527)
ತಯಾ ಜಗದಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮಟಂತ್ಯಾ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರಃ।
ತತ್ರತತ್ರ ಶ್ರುತೋ ಮೋಕ್ಷೇ ಕಥ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಂಡಿಭಿಃ॥ 12-325-8 (78528)
ಸಾಽತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾಂ ಕಥಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥ್ಯಂ ನೇತಿ ಸಸಂಶಯಾ।
ದರ್ಶನೇ ಜಾತಸಂಕಲ್ಪಾ ಜನಕಸ್ಯ ಬಭೂವ ಹ॥ 12-325-9 (78529)
ತತ್ರ ಸಾ ವಿಪ್ರಹಾಯಾಽಥ ಪೂರ್ವರೂಪಂ ಹಿ ಯೋಗತಃ।
ಅಬಿಭ್ರದನವದ್ಯಾಂಗೀ ರೂಪಮನ್ಯದನುತ್ತಮಂ॥ 12-325-10 (78530)
ಚಕ್ಷುನಿಂಮೇಷಮಾತ್ರೇಣ ಲಧ್ವಸ್ತ್ರಗತಿಗಾಮಿನೀ।
ವಿದೇಹಾನಾಂ ಪುರೀಂ ಸುಭ್ರೂರ್ಜಗಾಮ ಕಮಲೇಕ್ಷಣಾ॥ 12-325-11 (78531)
ಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಿಥಿಲಾಂ ರಂಯಾಂ ಸಮೃದ್ಧಜನಸಂಕುಲಾಂ।
ಭೈಕ್ಷ್ಯಚರ್ಯಾಪದೇಶೇನ ದದರ್ಶ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರಂ॥ 12-325-12 (78532)
ರಾಜಾ ತಸ್ಯಾಃ ಪರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೌಕುಮಾರ್ಯಂ ಪುನಸ್ತದಾ।
ಕೇಯಂ ಕಸ್ಯ ಕುತೋ ವೇತಿ ಬಭೂವಾಗತವಿಸ್ಮಯಃ॥ 12-325-13 (78533)
ತತೋಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಾಗತಂ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯಾದಿಶ್ಯ ಚ ವರಾಸನಂ।
ಪೂಜಿತಾಂ ಪಾದಶೌಚೇನ ವರಾನ್ನೇನಾಪ್ಯತರ್ಪಯತ್॥ 12-325-14 (78534)
ಅಥ ಭುಕ್ತವತೀಂ ಪ್ರೀತಾಂ ರಾಜಾ ತಾಂ ಮಂತ್ರಿಭಿರ್ವೃತಃ।
ಸರ್ವಭಾಷ್ಯವಿದಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಚೋದಯಾಮಾಸ ಭಿಕ್ಷುಕೀಂ॥ 12-325-15 (78535)
ಸುಲಭಾ ತ್ವಸ್ಯ ಧರ್ಮೇಷು ಮುಕ್ತೋ ನೇತಿ ಸಸಂಶಯಾ।
ಸತ್ವಂ ಸತ್ವೇನ ಯೋಗಜ್ಞಾ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಽಭೂನ್ಮಹೀಪತೇ॥ 12-325-16 (78536)
ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ನೇತ್ರಯೋರಸ್ಯ ರಶ್ಮೀನ್ಸಂಯೋಜ್ಯ ರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ಸಾ ಸ್ಮ ತಂ ಚೋದಯಿಷ್ಯಂತೀ ಯೋಗಬಂಧೈರ್ಬಬಂಧ ಹ॥ 12-325-17 (78537)
ಜನಕೋಪ್ಯುತ್ಸ್ಮಯನ್ರಾಜಾ ಭಾವಮಸ್ಯಾ ವಿಶೇಷಯನ್।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಭಾವೇನ ಭಾವಮಸ್ಯಾ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ 12-325-18 (78538)
ತದೇಕಸ್ಮಿನ್ನಧಿಷ್ಠಾನೇ ಸಂವಾದಃ ಶ್ರೂತಯಾಮಯಂ।
ಛತ್ರಾದಿಷು ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಮುಕ್ತಾಯಾಶ್ಚ ತ್ರಿದಂಡಕೈಃ॥ 12-325-19 (78539)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-325-20x (6525)
ಭಗವತ್ಯಾಃ ಕ್ವ ಚರ್ಯೇಯಂ ಕೃತಾ ಕ್ವ ಚ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ಕಸ್ಯ ಚ ತ್ವಂ ಕುತೋ ವೇತಿ ಪಪ್ರಚ್ಛೈನಾಂ ಮಹಿಪತಿಃ॥ 12-325-20 (78540)
ಶ್ರುತೇ ವಯಸಿ ಜಾತೌ ಚ ಸದ್ಭಾವೋ ನಾಧಿಗಂಯತೇ।
ಏಷ್ವರ್ಥೇಷೂತ್ತರಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವೇದ್ಯಂ ಮತ್ಸಮಾಗಮೇ॥ 12-325-21 (78541)
ಛತ್ರಾದಿಷು ವಿಶೇಷೇಷು ಮುಕ್ತಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಸತ್ವಾಂ ಸಂವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಾನಾರ್ಹಾ ಹಿ ಮತಾಽಸಿಮೇ॥ 12-325-22 (78542)
ಯಸ್ಮಾಚ್ಚೈತನ್ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಜ್ಞಾನಂ ವೈಶೇಷಿಕಂ ಪುರಾ।
ಯಸ್ಯ ನಾನ್ಯಃ ಪ್ರವಕ್ತಾಽಸ್ತಿ ಮೋಕ್ಷೇ ತಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-325-23 (78543)
ಪರಾಶರಸಗೋತ್ರಸ್ಯ ವೃದ್ಧಸ್ಯ ಸುಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಭಿಕ್ಷೋಃ ಪಂಚಶಿಖಸ್ಯಾಹಂ ಶಿಷ್ಯಃ ಪರಮಸಂಮತಃ॥ 12-325-24 (78544)
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನೇ ಚ ಯೋಗೇ ಚ ಮಹೀಪಾಲವಿಧೌ ತಥಾ।
ತ್ರಿವಿಧೇ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೋಸ್ಮಿನ್ಗತಾಧ್ವಾ ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ॥ 12-325-25 (78545)
ಸ ಯಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ಮಾರ್ಗೇಣೇಹ ಪರಿಭ್ರಮನ್।
ವಾರ್ಷಿಕಾಂಶ್ಚತುರೋ ಮಾಸಾನ್ಪುರಾ ಮಯಿ ಸುಖೋಷಿತಃ॥ 12-325-26 (78546)
ತೇನಾಹಂ ಸಾಂಖ್ಯಮುಖ್ಯೇನ ಸುದೃಷ್ಟಾರ್ಥೇನ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಶ್ರಾವಿತಸ್ತ್ರಿವಿಧಂ ಮೋಕ್ಷಂ ನ ಚ ರಾಜ್ಯಾದ್ಧಿ ಚಾಲಿತಃ॥ 12-325-27 (78547)
ಸೋಹಂ ತಾಮಖಿಲಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ತ್ರಿವಿಧಾಂ ಮೋಕ್ಷಸಂಹಿತಾಂ।
ಮುಕ್ತರಾಗಶ್ಚರಾಂಯೇಕಃ ಪದೇ ಪರಮಕೇ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-325-28 (78548)
ವೈರಾಗ್ಯಂ ಪುನರೇತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಪರಮೋ ವಿಧಿಃ।
ಜ್ಞಾನಾದೇವ ಚ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಜಾಯತೇ ಯೇನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-325-29 (78549)
ಜ್ಞಾನೇನ ಕುರುತೇ ಯತ್ನಂ ಯತ್ನೇನ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಮಹತ್।
ಮಹದ್ದ್ವಂದ್ವಪ್ರಮೋಕ್ಷಾಯ ಸಾ ಸಿದ್ಧಿರ್ಯಾ ವಯೋತಿಗಾ॥ 12-325-30 (78550)
ಸೇಯಂ ಪರಮಿಕಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವತಾ ಮಯಾ।
ಇಹೈವ ಗತಮೋಹೇನ ಚರತಾ ಮುಕ್ತಸಂಗಿನಾ॥ 12-325-31 (78551)
ಯಥಾ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಮೃದುಭೂತಮದ್ಭಿರಾಪ್ಲಾವಿತಂ ತಥಾ।
ಜನಯತ್ಯಂಕುರಂ ಕರ್ಮ ನೃಣಾಂ ತದ್ವತ್ಪುನರ್ಭವಂ॥ 12-325-32 (78552)
ಯಥಾ ಚೋತ್ತಾಪಿತಂ ಬೀಜಂ ಕಪಾಲೇ ಯತ್ರತತ್ರ ವಾ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾಪ್ಯಂಕುರಹೇತುತ್ವಮಬೀಜತ್ವಾನ್ನ ಜಾಯತೇ॥ 12-325-33 (78553)
ತದ್ವದ್ಭಗವತಾಽನೇನ ಶಿಖಾಪ್ರೋಕ್ತೇನ ಭಿಕ್ಷುಣಾ।
ಜ್ಞಾನಂ ಕೃತಮಬೀಜಂ ಮೇ ವಿಷಯೇಷು ನ ಜಾಯತೇ॥ 12-325-34 (78554)
ನಾಮಿರಜ್ಯತಿ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿನ್ನಾನರ್ಥೇ ನ ಪರಿಗ್ರಹೇ।
ನಾಭಿರಜ್ಯತಿ ಚೈತೇಷು ವ್ಯರ್ಥತ್ವಾದ್ರಾಗರೋಷಯೋಃ॥ 12-325-35 (78555)
ಯಶ್ಚ ಮೇ ದಕ್ಷಿಣಂ ಬಾಹುಂ ಚಂದನೇನ ಸಮುಕ್ಷಯೇತ್।
ಸವ್ಯಂ ವಾಽಸ್ಯಾಪಿ ಯಸ್ತಕ್ಷೇತ್ಸಮಾವೇತಾವುಭೌ ಮಮ॥ 12-325-36 (78556)
ಸುಖೀ ಸೋಽಹಮವಾಪ್ತಾರ್ಥಃ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ಮುಕ್ತಸಂಗಃ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜ್ಯೇ ವಿಶಿಷ್ಟೋಽನ್ಯೈಸ್ತ್ರಿದಂಡಿಭಿಃ॥ 12-325-37 (78557)
ಮೋಕ್ಷೇ ಹಿ ತ್ರಿವಿಧಾ ನಿಷ್ಠಾ ದೃಷ್ಟಾಽನ್ಯೈರ್ಮೋಕ್ಷವಿತ್ತಮೈಃ।
ಜ್ಞಾನಂ ಲೋಕೋತ್ತರಂ ಯಚ್ಚ ಸರ್ವತ್ಯಾಗಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಾಂ॥ 12-325-38 (78558)
ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಂ ವದಂತ್ಯೇಕೇ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಂ ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಯತಯಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-325-39 (78559)
ಪ್ರಹಾಯೋಭಯಮಪ್ಯೇವ ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ಮ ಚ ಕೇವಲಂ।
ತೃತೀಯೇಯಂ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ನಿಷ್ಠಾ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-325-40 (78560)
ಯಮೇ ಚ ನಿಯಮೇ ಚೈವ ಕಾಮೇ ದ್ವೇಷೇ ಪರಿಗ್ರಹೇ।
ಮಾನೇ ದಂಭೇ ತಥಾ ಸ್ನೇಹೇ ಸದೃಶಾಸ್ತೇ ಕುಟುಂಬಿಭಿಃ॥ 12-325-41 (78561)
ತ್ರಿದಂಡಾದಿಷು ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಮೋಕ್ಷೋ ಜ್ಞಾನೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ಛತ್ರಾದಿಷು ಕಥಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ತುಲ್ಯಹೇತೌ ಪರಿಗ್ರಹೇ॥ 12-325-42 (78562)
ಯೇನಯೇನ ಹಿ ಯಸ್ಯಾರ್ಥಃ ಕಾರಣೇನೇಹ ಕರ್ಮಣಿ।
ತತ್ತದಾಲಂಬತೇ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇ ಸ್ವಾರ್ಥಪರಿಗ್ರಹೇ॥ 12-325-43 (78563)
ದೋಷದರ್ಶೀ ತು ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಯೋ ವ್ರಜತ್ಯಾಶ್ರಮಾಂತರೇ।
ಉತ್ಸೃಜನ್ಪರಿಗೃಹ್ಣಂಶ್ಚ ಸೋಽಪಿ ಸಂಗಾನ್ನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-325-44 (78564)
ಆಧಿಪತ್ಯೇ ತಥಾ ತುಲ್ಯೇ ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹಾತ್ಮಕೇ।
ರಾಜಭಿರ್ಭಿಕ್ಷುಕಾಸ್ತುಲ್ಯಾ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 12-325-45 (78565)
ಅಥ ಸತ್ಯಾಧಿಪತ್ಯೇಽಪಿ ಜ್ಞಾನೇನೈವೇಹ ಕೇವಲಂ।
ಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಿಂ ನ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಪದೇ ಪರಮಕೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-325-46 (78566)
ಕಾಷಾಯಧಾರಣಂ ಮೌಂಡ್ಯಂ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಬ್ಧಂ ಕಮಂಡಲುಂ।
ಲಿಂಗಾನ್ಯುತ್ಪಥಭೂತಾನಿ ನ ಮೋಕ್ಷಾಯೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-325-47 (78567)
ಯದಿ ಸತ್ಯಪಿ ಲಿಂಗೇಽಸ್ಮಿಂಜ್ಞಾನಮೇವಾತ್ರ ಕಾರಣಂ।
ನಿರ್ಮೋಕ್ಷಾಯೇಹ ದುಃಖಸ್ಯ ಲಿಂಗಮಾತ್ರಂ ನಿರರ್ಥಕಂ॥ 12-325-48 (78568)
ಅಥವಾ ದುಃಖಶೈಥಿಲ್ಯಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಲಿಂಗೇ ಕೃತಾ ಮತಿಃ।
ಕಿಂ ತದೇವಾರ್ಥಸಾಮಾನ್ಯಂ ಛತ್ರಾದಿಷು ನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-325-49 (78569)
ಆಕಿಂಚನ್ಯೇ ನ ಮೋಕ್ಷೋಸ್ತಿ ಕೈಂಚನ್ಯೇ ನಾಸ್ತಿ ಬಂಧನಂ।
ಕೈಂಚನ್ಯೇ ಚೇತರೇ ಚೈವ ಜಂತುರ್ಜ್ಞಾನೇನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-325-50 (78570)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ತಥಾ ರಾಜ್ಯಪರಿಗ್ರಹೇ।
ಬಂಧನಾಯತನೇಷ್ವೇಷು ವಿದ್ಧ್ಯಬಂಧೇ ಪದೇ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-325-51 (78571)
ರಾಜ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಮಯಃ ಪಾಶಃ ಸ್ನೇಹಾಯತನಬಂಧನಃ।
ಮೋಕ್ಷಾಶ್ಮನಿಶಿತೇನೇಹ ಚ್ಛಿನ್ನಸ್ತ್ಯಾಗಾಸಿನಾ ಮಯಾ॥ 12-325-52 (78572)
ಸೋಹಮೇವಂ ಗತೋ ಮುಕ್ತೋ ಜಾತಾಸ್ಥಸ್ತ್ವಯಿ ಭಿಕ್ಷುಕಿ।
ಅಯಥಾರ್ಥಂ ಹಿ ತೇ ವರ್ಣಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತನ್ಮಮ॥ 12-325-53 (78573)
ಸೌಕುಮಾರ್ಯಂ ತಥಾ ರೂಪಂ ವಪುರಗ್ರ್ಯಂ ತಥಾ ವಯಃ।
ತವೈತಾನಿ ಸಮಸ್ತಾನಿ ನಿಯಮಶ್ಚೇತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 12-325-54 (78574)
ಯಚ್ಚಾಪ್ಯನನುರೂಪಂ ತೇ ಲಿಂಗಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಮುಕ್ತೋಽಯಂ ಸ್ಯಾನ್ನ ವೇತಿ ಸ್ಯಾದ್ಧರ್ಷಿತೋ ಮತ್ಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 12-325-55 (78575)
ನ ಚ ಕಾಮಸಮಾಯುಕ್ತೇ ಯುಕ್ತೇಽಪ್ಯಸ್ತಿ ತ್ರಿದಂಡಕೇ।
ನ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ತ್ವಯಾ ಚೇದಂ ನ ಮುಕ್ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಗೋಪನಾ॥ 12-325-56 (78576)
ಮತ್ಪಕ್ಷಸಂಶ್ರಯಾಚ್ಚಾಯಂ ಶೃಣು ಯಸ್ತೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ।
ಆಶ್ರಯಂತ್ಯಾಃ ಸ್ವಭಾವೇನ ಮಮ ಪೂರ್ವಪರಿಗ್ರಹಂ॥ 12-325-57 (78577)
ಪ್ರವೇಶಸ್ತೇ ಕೃತಃ ಕೇನ ಮಮ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪುರೇಪಿ ವಾ।
ಕಸ್ಯ ವಾ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಾತ್ತ್ವಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಹೃದಯಂ ಮಮ॥ 12-325-58 (78578)
ವರ್ಣಪ್ರವರಮುಖ್ಯಾಽಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತ್ವಹಂ।
ನಾವಯೋರೇಕಯೋಗೋಽಸ್ತಿ ಮಾ ಕೃಥಾ ವರ್ಣಸಂಕರಂ॥ 12-325-59 (78579)
ವರ್ತಸೇ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಣ ತ್ವಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇಽಹಮಾಶ್ರಮೇ।
ಅಯಂ ಚಾಪಿ ಸುಕಷ್ಟಸ್ತೇ ದ್ವಿತೀಯಾಶ್ರಮಸಂಕರಃ॥ 12-325-60 (78580)
ಸಗೋತ್ರಾಂ ವಾಽಸಗೋತ್ರಾಂ ವಾ ನ ವೇದ ತ್ವಾಂ ನ ವೇತ್ಥ ಮಾಂ।
ಸಗೋತ್ರಮಾವಿಶಂತ್ಯಾಸ್ತೇ ತೃತೀಯೋ ಗೋತ್ರಸಂಕರಃ॥ 12-325-61 (78581)
ಅಥ ಜೀವತಿ ತೇ ಭರ್ತಾ ಪ್ರೋಷಿತೋಪ್ಯಥವಾ ಕ್ವಚಿತ್।
ಅಗಂಯಾ ಪರಭಾರ್ಯೇತಿ ಚತುರ್ಥೋ ಧರ್ಮಸಂಕರಃ॥ 12-325-62 (78582)
ಸಾ ತ್ವಮೇತಾನ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕಾರ್ಯಾಪೇಕ್ಷಾ ವ್ಯವಸ್ಯಸಿ।
ಅವಿಜ್ಞಾನೇನ ವಾ ಯುಕ್ತಾ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನೇನ ವಾ ಪುನಃ॥ 12-325-63 (78583)
ಅಥವಾಪಿ ಸ್ವತಂತ್ರಾಽಸಿ ಸ್ವದೋಷೇಣೇಹ ಕೇನಚಿತ್।
ಯದಿ ಕಿಂಚಿಚ್ಛ್ರುತಂ ತೇಽಸ್ತಿ ಸರ್ವಂ ಕೃತಮನರ್ಥಕಂ॥ 12-325-64 (78584)
ಇದಮನ್ಯತ್ತೃತೀಯಂ ಯೇ ಭಾವಸ್ಪರ್ಶವಿಘಾತಕಂ।
ದುಷ್ಟಾಯಾಽಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಲಿಂಗಂ ವಿವೃಣ್ವತ್ಯಾ ಪ್ರಕಾಶಿತಂ॥ 12-325-65 (78585)
ನ ಮಯ್ಯೇವಾಭಿಸಂಧಿಸ್ತೇ ಜಯೈಷಿಣ್ಯಾ ಜಯೇ ಕೃತಃ।
ಯೇಯಂ ಮತ್ಪರಿಷತ್ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಚೇತುಮಿಚ್ಛಸಿ ತಾಮಪಿ॥ 12-325-66 (78586)
ತಥಾಽರ್ಹತಸ್ತತಶ್ಚ ತ್ವಂ ದೃಷ್ಟಿಂ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರತಿಮುಂಚಸಿ।
ಮತ್ಪಕ್ಷಪ್ರತಿಘಾತಾಯ ಸ್ವಪಕ್ಷೋದ್ಭವನಾಯ ಚ॥ 12-325-67 (78587)
ಸಾ ಸ್ವೇನಾಮರ್ಷಜೇನ ತ್ವಮೃದ್ಧಿಮೋಹೇನ ಮೋಹಿತಾ।
ಭೂಯಃ ಸೃಜಸಿ ಯೋಗಾಂಸ್ತ್ವಂ ವಿಷಾಮೃತಮಿವೈಕತಾಂ॥ 12-325-68 (78588)
ಇಚ್ಛತೋರತ್ರ ಯೋ ಲಾಭಃ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋರಮೃತೋಪಮಃ।
ಅಲಾಭಶ್ಚಾಪಿ ರಕ್ತಸ್ಯ ಸೋಪಿ ದೋಷೋ ವಿಷೋಷಮಃ॥ 12-325-69 (78589)
ಮಾ ತ್ಯಾಕ್ಷೀಃ ಸಾಧು ಜಾನೀಷ್ವ ಸ್ವಶಾಸ್ತ್ರಮನುಪಾಲಯ।
ಕೃತೇಯಂ ಹಿ ವಿಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಮುಕ್ತೋ ನೇತಿ ತ್ವಯಾ ಮಮ॥ 12-325-70 (78590)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಂ ಮಯಿ ನಾರ್ಹಸಿ ಗೂಹಿತಂ।
ಸಾ ಯದಿ ತ್ವಂ ಸ್ವಕಾರ್ಯೇಣ ಯದ್ಯನ್ಯಸ್ಯ ಮಹೀಪತೇಃ।
ತತ್ತ್ವಮತ್ರ ಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಾ ಮಯಿ ನಾರ್ಹಸಿ ಗೂಹಿತಂ॥ 12-325-71 (78591)
ನ ರಾಜಾನಂ ಮೃಷಾ ಗಚ್ಛೇನ್ನ ದ್ವಿಜಾತಿಂ ಕಥಂಚನ।
ನ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಸ್ತ್ರೀಗುಣೋಪೇತಾಂ ಹನ್ಯುರ್ಹ್ಯೇತೇ ಮೃಷಾಗತಾಃ॥ 12-325-72 (78592)
ರಾಜ್ಞಾಂ ಹಿ ಬಲಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಬಲಂ।
ರೂಪಯೌವನಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಬಲಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-325-73 (78593)
ಅತ ಏತೈರ್ಬಲೈರೇವ ಬಲಿನಃ ಸ್ವಾರ್ಥಮಿಚ್ಛತಾ।
ಆರ್ಜವೇನಾಭಿಗಂತವ್ಯಾ ವಿನಾಶಾಯ ಹ್ಯನಾರ್ಜವಂ॥ 12-325-74 (78594)
ಸಾ ತ್ವಂ ಜಾತಿಂ ಶ್ರುತಂ ವೃತ್ತಂ ಭಾವಂ ಪ್ರಕೃತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಕೃತ್ಯಮಾಗಮನೇ ಚೈವ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-325-75 (78595)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-325-76x (6526)
ಇತ್ಯೇತೈರಸುಖೈರ್ವಾಕ್ಯೈರಯುಕ್ತೈರಸಮಂಜಸೈಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾದಿಷ್ಟಾ ನರೇಂದ್ರೇಣ ಸುಲಭಾ ನ ವ್ಯಕಂಪತ॥ 12-325-76 (78596)
ಉಕ್ತವಾಕ್ಯೇ ತು ನೃಪತೌ ಸುಲಭಾ ಚಾರುದರ್ಶನಾ।
ತತಶ್ಚಾರುತರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಚಕ್ರಾಮಾಥ ಭಾಷಿತುಂ॥ 12-325-77 (78597)
ಸುಲಭೋವಾಚ। 12-325-78x (6527)
ನವಭಿರ್ನವಭಿಶ್ಚೈವ ದೋಷೈರ್ವಾಗ್ಬುದ್ಧಿದೂಷಣೈಃ।
ಅಪೇತಮುಪಪನ್ನಾರ್ಥಮಷ್ಟಾದಶಗುಣಾನ್ವಿತಂ॥ 12-325-78 (78598)
ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಂ ಸಾಂಖ್ಯಕ್ರಮೌ ಚೋಭೌ ನಿರ್ಣಯಃ ಸಪ್ರಯೋಜನಃ।
ಪಂಚೈತಾನ್ಯರ್ಥಜಾತಾನಿ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ನೃಪ॥ 12-325-79 (78599)
ಏಷಾಮೇಕೈಕಶೋಽರ್ಥಾನಾಂ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾದೀನಾಂ ಸ್ವಲಕ್ಷಣಂ।
ಶೃಣು ಸಂಸಾರ್ಯಮಾಣಾನಾಂ ಪದಾರ್ಥಪದವಾಕ್ಯತಃ॥ 12-325-80 (78600)
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯೇಷು ಭಿನ್ನೇಷು ಯದಾ ಭೇದೇನ ವರ್ತತೇ।
ತತ್ರಾತಿಶಯಿನೀ ಬುದ್ಧಿಸ್ತತ್ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಮಿತಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-325-81 (78601)
ದೋಷಾಣಾಂ ಚ ಗುಣಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಮಾಣಂ ಪ್ರವಿಭಾಗತಃ।
ಕಂಚಿದರ್ಥಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಸಾ ಸಂಖ್ಯೇತ್ಯುಪಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-325-82 (78602)
ಇದಂ ಪೂರ್ವಮಿದಂ ಪಶ್ಚಾದ್ವಕ್ತವ್ಯಂ ಯದ್ವಿವಕ್ಷಿತಂ।
ಕ್ರಮಯೋಗಂ ತಮಪ್ಯಾಹುರ್ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-325-83 (78603)
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಮೋಕ್ಷೇಷು ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಇದಂ ತದಿತಿ ವಾಕ್ಯಾಂತೇ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಸ ವಿನಿರ್ಣಯಃ॥ 12-325-84 (78604)
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಭವೈರ್ದುಃಖೈಃ ಪ್ರಕರ್ಷೋ ಯತ್ರ ಜಾಯತೇ।
ತತ್ರ ಯಾ ನೃಪತೇ ವೃತ್ತಿಸ್ತತ್ಪ್ರಯೋಜನಮಿಷ್ಯತೇ॥ 12-325-85 (78605)
ತಾನ್ಯೇತಾನಿ ಯಥೋಕ್ತಾನಿ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾದೀನಿ ಜನಾಧಿಪ।
ಏಕಾರ್ಥಸಮವೇತಾನಿ ವಾಕ್ಯಂ ಮಮ ನಿಶಾಮಯ॥ 12-325-86 (78606)
ಉಪೇತಾರ್ಥಮಭಿನ್ನಾರ್ಥಂ ನ್ಯಾಯವೃತ್ತಂ ನ ಚಾಧಿಕಂ।
ನಾಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಂ ನ ಚ ಸಂದಿಗ್ಧಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪರಮಂ ತತಃ॥ 12-325-87 (78607)
ನ ಗುರ್ವಕ್ಷರಸಂಯುಕ್ತಂ ಪರಾಙ್ಯುಖಪದಂ ನ ಚ।
ನಾನೃತಂ ನ ತ್ರಿವರ್ಗೇಣ ವಿರುದ್ಧಂ ನಾಪ್ಯಸಂಸ್ಕೃತಂ॥ 12-325-88 (78608)
ನ ನ್ಯೂನಂ ನಷ್ಟಶಬ್ದಂ ವಾ ವ್ಯುತ್ಕ್ರಮಾಭಿಹಿತಂ ನ ಚ।
ಸದೋಷಮಭಿಕಲ್ಪೇನ ನಿಷ್ಕಾರಣಮಹೇತುಕಂ॥ 12-325-89 (78609)
ಕಾಮಾತ್ಕ್ರೋಧಾದ್ಭಯಾಲ್ಲೋಭಾದ್ದೈನ್ಯಾಚ್ಚಾನಾರ್ಥಕಾತ್ತಥಾ।
ಹ್ರೀತೋಽನುಕ್ರೋಶತೋ ಮಾನಾನ್ನ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಥಂಚನ॥ 12-325-90 (78610)
ವಕ್ತಾ ಶ್ರೋತಾ ಚ ವಾಕ್ಯಂ ಚ ಯದಾ ತ್ವವಿಕಲಂ ನೃಪ।
ಸ ಮಮೇತಿ ವಿವಕ್ಷಾಯಾಂ ತದಾ ಸೋರ್ಥಃ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 12-325-91 (78611)
ವಕ್ತವ್ಯೇ ತು ಯದಾ ವಕ್ತಾ ಶ್ರೋತಾರಮವಮನ್ಯತೇ।
ಸ್ವಾರ್ಥಮಾಹ ಪರಾರ್ಥಂ ತತ್ತದಾ ವಾಕ್ಯಂ ನ ರೋಹತಿ॥ 12-325-92 (78612)
ಅಥ ಯಃ ಸ್ವಾರ್ಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪರಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾಹ ಮಾನವಃ।
ವಿಶಂಕಾ ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಿನ್ವಾಕ್ಯಂ ತದಪಿ ದೋಷವತ್॥ 12-325-93 (78613)
ಯಸ್ತು ವಕ್ತಾ ದ್ವಯೋರರ್ಥಮವಿರುದ್ಧಂ ಪ್ರಭಾಷತೇ।
ಶ್ರೋತುಶ್ಚೈವಾತ್ಮನಶ್ಚೈವ ಸ ವಕ್ತಾ ನೇತರೋ ನೃಪ॥ 12-325-94 (78614)
ತದರ್ಥವದಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುಪೇತಂ ವಾಕ್ಯಸಂಪದಾ।
`ಅವಿಕ್ಷಿಪ್ತಮನಾ ರಾಜನ್ನೇಕಾಗ್ರಃ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-325-95 (78615)
ಕಾಽಸಿ ಕಸ್ಯ ಕುತೋ ವೇತಿ ತ್ವಯಾಽಹಮಿತಿ ಚೋದಿತಾ।
ತತ್ರೋತ್ತರಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ರಾಜನ್ನೇಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥' 12-325-96 (78616)
ಯಥಾ ಜತು ಚ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಪಾಂಸವಶ್ಚೋದಬಿಂದವಃ।
ಸುಶ್ಲಿಷ್ಟಾನಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ ಸಂಭವಃ॥ 12-325-97 (78617)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶೋ ರಸೋ ರೂಪಂ ಗಂಧಃ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಪೃಥಗಾತ್ಮಾ ದಶಾತ್ಮಾನಂ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಾ ಜತುಕಾಷ್ಠವತ್।
ನ ಚೈಷಾಂ ಚೋದನಾ ಕಾಚಿದಸ್ತೀತ್ಯೇಷ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-325-98 (78618)
ಏಕೈಕಸ್ಯೇಹ ವಿಜ್ಞಾನಂ ನಾಸ್ತ್ಯಾತ್ಮನಿ ತಥಾ ಪರೇ।
ನ ವೇದ ಚಕ್ಷುಶ್ಚಕ್ಷುಷ್ಟ್ವಂ ಶ್ರೋತ್ರಂ ನಾತ್ಮನಿ ವರ್ತತೇ॥ 12-325-99 (78619)
ತಥೈವ ವ್ಯಭಿಚಾರೇಣ ನ ವರ್ತಂತೇ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಪ್ರಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ಚ ನ ಜಾನಂತಿ ಯಥಾಽಽಪ ಇವ ಪಾಂವಸಃ॥ 12-325-100 (78620)
ವಾಹ್ಯಾನನ್ಯಾನಪೇಕ್ಷಂತೇ ಗುಣಾಂಸ್ತಾನಪಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ರೂಪಂ ಚಕ್ಷುಃ ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ದರ್ಶನೇ ಹೇತವಸ್ತ್ರಯಃ॥ 12-325-101 (78621)
ಯಥೈವಾತ್ರ ತಥಾಽನ್ಯೇಷು ಜ್ಞಾನಜ್ಞೇಯೇಷು ಹೇತವಃ।
ಜ್ಞಾನಜ್ಞೇಯಾಂತರೇತಸ್ಮಿನ್ಮನೋ ನಾಮಾಪರೋ ಗುಣಃ॥ 12-325-102 (78622)
ವಿಚಾರಯತಿ ಯೇನಾಯಂ ನಿಶ್ಚಯೇ ಸಾಧ್ವಸಾಧುನೀ।
ದ್ವಾದಶಸ್ತ್ವಪರಸ್ತತ್ರ ಬುದ್ಧಿರ್ನಾಮ ಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಯೇಂನ ಸಂಶಯಪೂರ್ವೇಷು ಬೋದ್ಧವ್ಯೇಷು ವ್ಯವಸ್ಯತಿ॥ 12-325-103 (78623)
ಅಥ ದ್ವಾದಶಕೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸತ್ವಂ ನಾಮಾಪರೋ ಗುಣಃ।
ಮಹಾಸತ್ವೋಽಲ್ಪಸತ್ವೋ ವಾ ಜಂತುಯೇನಾನುಮೀಯತೇ॥ 12-325-104 (78624)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೋ ಗುಣಸ್ತತ ಚತುರ್ದಶಃ।
ಮಮಾಯಮಿತಿ ಯೇನಾಯಂ ಮನ್ಯತೇ ನ ಮಮೇತಿ ಚ॥ 12-325-105 (78625)
ಅಥ ಪಂಚದಶೋ ರಾಜನ್ಗುಣಸ್ತತ್ರಾಪರಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಪೃಥಕ್ಕಾಲಸಮೂಹಸ್ಯ ಸಾಮಗ್ರ್ಯಂ ತದಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-325-106 (78626)
ಗುಣಸ್ತ್ವೇಕೋಽಪರಸ್ತತ್ರ ಸಂಘಾತ ಇತಿ ಷೋಡಶಃ।
ಆಕೃತಿರ್ವ್ಯಕ್ತಿರಿತ್ಯೇತೌ ಗುಣೋ ಯಸ್ಮಿನ್ಸಮಾಶ್ರಿತೌ॥ 12-325-107 (78627)
ಸುಖಾಸುಖೇ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೂ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ಇತಿ ಚೈಕೋನರ್ವಿಶೋಽಯಂ ದ್ವಂದ್ವಯೋಗ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-325-108 (78628)
ಊರ್ಧ್ವಮೇಕೋನರ್ವಿಶತ್ಯಾ ಕಾಲೋ ನಾಮಾಪರೋ ಗುಣಃ।
ಇತೀಮಂ ವಿದ್ಧಿ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ॥ 12-325-109 (78629)
ವಿಂಶಕಶ್ಚೈವ ಸಂಘಾತೋ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚ ಚ।
ಸದಸದ್ಭವಾಯೋಗೌ ತು ಗುಣಾವನ್ಯೌ ಪ್ರಕಾಶಕೌ॥ 12-325-110 (78630)
ಇತ್ಯೇವಂ ವಿಂಶತಿಶ್ಚೈವ ಗುಣಾಃ ಸಪ್ತ ಚ ಯೇ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ವಿಧಿಃ ಶುಕ್ರಂ ಬಲಂ ಚೇತಿ ತ್ರಯ ಏತೇ ಗುಣಾಃ ಪರೇ॥ 12-325-111 (78631)
ಏವಂ ವಿಂಶಚ್ಚ ದಶ ಚ ಕಲಾಃ ಸಂಖ್ಯಾನತಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಸಮಗ್ರಾ ಯತ್ರ ವರ್ತಂತೇ ತಚ್ಛರೀರಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 12-325-112 (78632)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ತ್ವಾಸಾಂ ಕಲಾನಾಂ ಕಶ್ಚಿದಿಚ್ಛತಿ।
ವ್ಯಕ್ತಂ ಚಾಸಾಂ ತಥೈವಾನ್ಯಃ ಸ್ಥೂಲದರ್ಶೀ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ॥ 12-325-113 (78633)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಯದಿ ವಾ ವ್ಯಕ್ತಂ ದ್ವಯಂ ವಾಽಥ ಚತುಷ್ಟಯಂ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-325-114 (78634)
ಸೇಯಂ ಪ್ರಕೃತಿರವ್ಯಕ್ತಾ ಕಲಾಭಿರ್ವ್ಯಕ್ತತಾಂ ಗತಾ।
ತತೋಽಹಂ ತ್ವಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಚೇ ಚಾಪ್ಯಂತೇ ಶರೀರಿಣಃ। 12-325-115 (78635)
ವಿಂದುನ್ಯಾಸಾದಯೋಽವಸ್ಥಾಃ ಶುಕ್ರಶೋಣಿತಸಂಭವಾಃ।
ಯಾಸಾಮೇವ ನಿಪಾತೇನ ಕಲಲಂ ನಾಮ ಜಾಯತೇ॥ 12-325-116 (78636)
ಕಲಲಾದ್ಬುದ್ಬುದೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಪೇಶೀ ವಾ ಬುದ್ಬುದಾತ್ಸ್ಮೃತಾ।
ಪೇಶ್ಯಾಸ್ತ್ವಂಗಾಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಿರ್ನಖರೋಮಾಣಿ ಚಾಂಗತಃ॥ 12-325-117 (78637)
ಸಂಪೂರ್ಣೇ ನವಮೇ ಮಾಸಿ ಜಂತೋರ್ಜಾತಸ್ಯ ಮೈಥಿಲ।
ಜಾಯತೇ ನಾಮರೂಪತ್ವಂ ಸ್ತ್ರೀಪುಮಾನ್ವೇತಿ ಲಿಂಗತಃ॥ 12-325-118 (78638)
ಜಾತಮಾತ್ರಂ ತು ತದ್ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಂರನಖಾಂಗುಲಿ।
ಕೌಮಾರಂ ರೂಪಮಾಪನ್ನಂ ರೂಪವಾನುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-325-119 (78639)
ಕೌಮಾರಾದ್ಯೌವನಂ ಚಾಪಿ ಸ್ಥಾವಿರ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಯೌವನಾತ್।
ಅನೇನ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ಪೂರ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ನ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-325-120 (78640)
ಕಲಾನಾಂ ಪೃಥಗರ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರತಿಭೇದಃ ಕ್ಷಣೇ ಕ್ಷಣೇ।
ವರ್ತತೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾತ್ತು ನ ವಿಭಾವ್ಯತೇ॥ 12-325-121 (78641)
ನ ಚೈಷಾಮಪ್ಯಯೋ ರಾಜಂʼಲ್ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಪ್ರಭವೋ ನ ಚ।
ಅವಸ್ಥಾಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ದೀಪಸ್ಯೇವಾರ್ಚಿಷೋ ಗತಿಃ॥ 12-325-122 (78642)
ತಸ್ಯಾಪ್ಯೇವಂಪ್ರಕ್ತಾರಸ್ಯ ಸದಶ್ವಸ್ಯೇವ ಧಾವತಃ।
ಅಜಸ್ರಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಕಃ ಕುತೋ ವಾ ನ ವಾ ಕುತಃ॥ 12-325-123 (78643)
ಕಸ್ಯೇದಂ ಕಸ್ಯ ವಾ ನೇದಂ ಕುತೋ ವೇದಂ ನ ವಾ ಕುತಃ।
ಸಂಬಂಧಃ ಕೋಽಸ್ತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸ್ವೈರಪ್ಯವಯವೈರಿಹ॥ 12-325-124 (78644)
ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಾನ್ಮಣೇಶ್ಚಾಪಿ ವೀರುದ್ಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಪಾವಕಃ।
ಜಾಯಂತ್ಯೇವಂ ಸಮುದಯಾತ್ಕಲಾನಾಮಿಹ ಜಂತವಃ॥ 12-325-125 (78645)
ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ತ್ವಮನುಪಶ್ಯಸಿ।
ಏವಮೇವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಮನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕಿಂ ನ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-325-126 (78646)
ಯದ್ಯಾತ್ಮನಿ ಪರಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಸಮತಾಮಧ್ಯವಸ್ಯಸಿ।
ಅಥ ಮಾಂ ಕಾಽಸಿ ಕಸ್ಯೇತಿ ಕಿಮರ್ಥಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-325-127 (78647)
ಇದಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿದಂ ನೇತಿ ದ್ವಂದ್ವೈರ್ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಮೈಥಿಲ।
ಕಾಽಸಿ ಕಸ್ಯ ಕುತೋ ವೇತಿ ವಚನೈಃ ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-325-128 (78648)
ರಿಪೌ ಮಿತ್ರೇಽಥ ಮಧ್ಯಸ್ಥೇ ವಿಜಯೇ ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹೇ।
ಕೃತವಾನ್ಯೋ ಮಹೀಪಾಲಃ ಕಿಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮುಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-325-129 (78649)
ತ್ರಿವರ್ಗಂ ಸಪ್ತಧಾ ನ್ಯಸ್ತಂ ಯೋ ನ ವೇದೇಹ ಕರ್ಮಸು।
ಸಂಗವಾನ್ಯಸ್ತ್ರಿವರ್ಗೇ ಚ ಕಿಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮುಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-325-130 (78650)
ಪ್ರಿಯೇ ವಾಽಪ್ಯಪ್ರಿಯೇ ವಾಽಪಿ ದುರ್ಬಲೇ ಬಲವತ್ಯಪಿ।
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಸಮಂ ಚಕ್ಷುಃ ಕಿಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-325-131 (78651)
ತದಯುಕ್ತಸ್ಯ ತೇ ಮೋಕ್ಷೇ ಯೋಽಭಿಮಾನೋ ಭವೇನ್ನೃಪ।
ಸುಹೃದ್ಭಿಃ ಸನ್ನಿವಾರ್ಯಸ್ತೇಽವಿರಕ್ತಸ್ಯೇವ ಭೇಷಜಂ॥ 12-325-132 (78652)
ತಾನಿ ತಾನ್ಯನುಸಂದೃಶ್ಯ ಸಂಗಸ್ಥಾನಾನ್ಯರಿಂದಂ।
ಆತ್ಮನಾಽಽತ್ಮನಿ ಸಂಪಶ್ಯ ಕಿಮನ್ಯನ್ಮುಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-325-133 (78653)
ಇಮಾನ್ಯನ್ಯಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಮೋಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕೇನಚಿತ್।
ಚತುರಂಗಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ಸಂಗಸ್ಥಾನಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-325-134 (78654)
ಯ ಇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಮೇಕಚ್ಛತ್ರಾಂ ಪ್ರಶಾಸ್ತಿ ಹ।
ಏಕಮೇವ ಸ ವೈ ರಾಜಾ ಪುರಮಧ್ಯಾವಸತ್ಯುತ॥ 12-325-135 (78655)
ತತ್ಪುರೇ ಚೈಕಮೇವಾಸ್ಯ ಗೃಹಂ ಯದಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಗೃಹೇ ಶಯನಮಪ್ಯೇಕಂ ನಿಶಾಯಾಂ ಯತ್ರ ಲೀಯತೇ॥ 12-325-136 (78656)
ಶಯ್ಯಾರ್ಧಂ ತಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯತ್ರ ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಮಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ತದನೇನ ಪ್ರಸಂಗೇನ ಫಲೇನಾಲ್ಪೇನ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-325-137 (78657)
ಏವಮೇವೋಪಭೋಗೇಷು ಭೋಜನಾಚ್ಛಾದನೇಷು ಚ।
ಗುಣೇಷ್ವಪರಿಮೇಯೇಷು ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-325-138 (78658)
ಪರತಂತ್ರಃ ಸದಾ ರಾಜಾ ಸ್ವಲ್ಪೇ ಸೋಽಪಿ ಪ್ರಸಜ್ಜತೇ।
ಸಂಧಿವಿಗ್ರಹಯೋಗೇ ಚ ಕುತೋ ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ॥ 12-325-139 (78659)
ಸ್ತ್ರೀಷು ಕ್ರೀಡಾವಿಹಾರೇಷು ನಿತ್ಯಮಸ್ಯಾಸ್ವತಂತ್ರತಾ।
ಮಂತ್ರೇ ಚಾಮಾತ್ಯಸಹಿತೇ ಕುತಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ॥ 12-325-140 (78660)
ಯದಾ ಹ್ಯಾಜ್ಞಾಪಯತ್ಯನ್ಯಾಂಸ್ತತ್ರಾಸ್ಯೋಕ್ತಾ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ।
ಅವಶಃ ಕಾರ್ಯತೇ ತತ್ರ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಗುಣೇ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-325-141 (78661)
ಸ್ವಪ್ನಕಾಮೋ ನ ಲಭತೇ ಸ್ವಪ್ತುಂ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಿಭಿರ್ಜನೈಃ।
ಶಯನೇ ಚಾಪ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಸುಪ್ತ ಉತ್ಥಾಪ್ಯತೇಽವಶಃ॥ 12-325-142 (78662)
ಸ್ನಾಹ್ಯಾಲಭ ಪಿಬ ಪ್ರಾಶ ಜುಹುಧ್ಯಗೀನ್ಯಜೇತ್ಯಪಿ।
ವದಸ್ವ ಶೃಣು ಚಾಪೀತಿ ವಿವಶಃ ಕಾರ್ಯತೇ ಪರೈಃ॥ 12-325-143 (78663)
ಅಭಿಗಂಯಾಭಿಗಂಯೈವಂ ಯಾಚಂತೇ ಸತತಂ ನರಾಃ।
ನ ಚಾಪ್ಯುತ್ಸಹತೇ ದಾತುಂ ವಿತ್ತರಕ್ಷೀ ಮಹಾಜನಾನ್॥ 12-325-144 (78664)
ದಾನೇ ಕೋಶಕ್ಷಯೋಽಪ್ಯಸ್ಯ ವೈರಂ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತಃ।
ಕ್ಷಣೇನಾಸ್ಯೋಽಪವರ್ತಂತೇ ದೋಷಾ ವೈರಾಗ್ಯಕಾರಕಾಃ॥ 12-325-145 (78665)
ಪ್ರಾಜ್ಞಾಞ್ಶೂರಾಂಸ್ತಥಾ ವೈದ್ಯಾನೇಕಸ್ಥಾನಪಿ ಶಂಕತೇ।
ಭಯಮಪ್ಯನಯೇ ರಾಜ್ಞೋ ಯೈಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮುಪಾಸ್ಯತೇ॥ 12-325-146 (78666)
ತಥಾ ಚೈತೇ ಪ್ರದುಷ್ಯಂತಿ ರಾಜನ್ಯೇ ಕೀರ್ತಿತಾ ಮಯಾ।
ತಥೈವಾಸ್ಯ ಭಯಂ ತೇಭ್ಯೋ ಜಾಯತೇ ಪಶ್ಯ ಯಾದೃಶಂ॥ 12-325-147 (78667)
ಸರ್ವಃ ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಗೃಹೇ ರಾಜಾ ಸರ್ವಃ ಸ್ವೇಸ್ವೇ ಗೃಹೇ ಗೃಹೀ।
ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ಕುರ್ವಂಸ್ತುಲ್ಯೋ ಜನಕ ರಾಜಭಿಃ॥ 12-325-148 (78668)
ಪುತ್ರಾ ದಾರಾಸ್ತಥೈವಾತ್ಮಾ ಕೋಶೋ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಸಂಚಯಾಃ।
ಪರೈಃ ಸಾಧಾರಣಾ ಹ್ಯೇತೇ ತೈಸ್ತೈರೇವಾಸ್ಯ ಹೇತುಭಿಃ॥ 12-325-149 (78669)
ಹತೋ ದೇಶಃ ಪುರಂ ದಗ್ಧಂ ಪ್ರಧಾನಃ ಕುಂಜರೋ ಮೃತಃ।
ಲೋಕಸಾಧಾರಣೇಷ್ವೇಷು ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನೇನ ತಪ್ಯತೇ॥ 12-325-150 (78670)
ಅಮುಕ್ತೋ ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈರಿಚ್ಛಾದ್ವೇಷಪ್ರಿಯೋದ್ಭವೈಃ।
ಶಿರೋರೋಗಾದಿಭೀ ರೋಗೈಸ್ತಥೈವ ವಿನಿಪಾತಿಭಿಃ॥ 12-325-151 (78671)
ದ್ವಂದ್ವೈಸ್ತೈಸ್ತೈರುಪಹತಃ ಸರ್ವತಃ ಪರಿಶಂಕಿತಃ।
ಬಹುಭಿಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ರಾಜ್ಯಮುಪಾಸ್ತೇ ಗಣಯನ್ನಿಶಾಃ॥ 12-325-152 (78672)
ತದಲ್ಪಸುಖಮತ್ಯರ್ಥಂ ಬಹುದುಃಖಮಸಾರವತ್।
ತೃಣಾಗ್ನಿಜ್ವಲನಪ್ರಖ್ಯಂ ಫೇನಬುದ್ಬುದಸಂನಿಭಂ॥ 12-325-153 (78673)
ಕೋ ರಾಜ್ಯಮಭಿಪದ್ಯೇತ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚೋಪಶಮಂ ಲಭೇತ್।
ಮಮೇದಮಿತಿ ಯಚ್ಚೇದಂ ಪುರಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ಮನ್ಯಸೇ॥ 12-325-154 (78674)
ಬಲಂ ಕೋಶಮಮಾತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕಸ್ಯೈತಾನಿ ನ ವಾ ನೃಪ।
ಮಿತ್ರಾಮಾತ್ಯಪುರಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ದಂಡಃ ಕೋಶೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 12-325-155 (78675)
`ಸಪ್ತಾಂಗಶ್ಚೈಷ ಸಂಘಾತೋ ರಾಜ್ಯಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ನೃಪ।'
ಸಪ್ತಾಂಗಸ್ಯಾಸ್ಯ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ತ್ರಿದಂಡಸ್ಯೇವ ತಿಷ್ಠತಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಗುಣಯುಕ್ತಸ್ಯ ಕಃ ಕೇನ ಗುಣತೋಽಧಿಕಃ॥ 12-325-156 (78676)
ತೇಷುತೇಷು ಹಿ ಕಾಲೇಷು ತತ್ತದಂಗಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಯೇನ ಯತ್ಸಿಧ್ಯತೇ ಕಾರ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-325-157 (78677)
ಸಪ್ತಾಂಗಶ್ಚೈವ ಸಂಘಾತಸ್ತ್ರಯಶ್ಚಾನ್ಯೇ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಸಂಭೂಯ ದಶವರ್ಗೋಽಯಂ ಭುಂಕ್ತೇ ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ರಾಜವತ್॥ 12-325-158 (78678)
ಯಶ್ಚ ರಾಜಾ ಮಹೋತ್ಸಾಹಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ರತೋ ಭವೇತ್।
ಸ ತುಷ್ಯೇದ್ದಶಭಾಗೇನ ತತಸ್ತ್ವನ್ಯೋ ದಶಾವರೈಃ॥ 12-325-159 (78679)
ನಾಸ್ತ್ಯಸಾಧಾರಣೋ ರಾಜಾ ನಾಸ್ತಿ ರಾಜ್ಯಮರಾಜಕಂ।
ರಾಜ್ಯೇಽಸತಿ ಕುತೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮೇಽಸತಿ ಕುತಃ ಪರಂ॥ 12-325-160 (78680)
ಯೋಪ್ಯತ್ರ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಃ ಪವಿತ್ರಂ ರಾಜರಾಜ್ಯಯೋಃ।
ಪೃಥಿವೀ ದಕ್ಷಿಣಾ ಯಸ್ಯ ಸೋಽಶ್ವಮೇಧೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 12-325-161 (78681)
ಸಾಽಹಮೇತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ರಾಜದುಃಖಾನಿ ಮೈಥಿಲ।
ಸಮರ್ಥಾ ಶತಶೋ ವಕ್ತುಮಥವಾಽಪಿ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-325-162 (78682)
ಸ್ವದೇಹೇ ನಾಭಿಷಂಗೋ ಮೇ ಕುತಃ ಪರಪರಿಗ್ರಹೇ।
ನ ಮಾಮೇವಂವಿಧಾಂ ಯುಕ್ತಾಮೀದೃಶಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-325-163 (78683)
ನನು ನಾಮ ತ್ವಯಾ ಮೋಕ್ಷಃ ಕೃತ್ಸ್ನಃ ಪಂಚಶಿಖಾಚ್ಛ್ರುತಃ।
ಸೋಪಾಯಃ ಸೋಪನಿಷದಃ ಸೋಪಸಂಗಃ ಸನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-325-164 (78684)
ತಸ್ಯ ತೇ ಮುಕ್ತಸಂಗಸ್ಯ ಪಾಶಾನಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಃ।
ಛತ್ರಾದಿಷು ವಿಶೇಷೇಷು ಪುನಃ ಸಂಗಃ ಕಥಂ ನೃಪ॥ 12-325-165 (78685)
ಶ್ರುತಂ ತೇ ನ ಶ್ರುತಂ ಮನ್ಯೇ ಮೃಷಾ ವಾಽಪಿ ಶ್ರುತಂ ಶ್ರುತಂ।
ಅಥವಾ ಶ್ರುತಸಂಕಾಶಂ ಶ್ರುತಮನ್ಯಚ್ಛ್ರುತಂ ತ್ವಯಾ॥ 12-325-166 (78686)
ಅಥಾಪೀಮಾಸು ಸಂಜ್ಞಾಸು ಲೌಕಿಕೀಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಸೇ।
ಅಭಿಷಂಗಾವರೋಧಾಭ್ಯಾಂ ಬದ್ಧಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಯಥಾ॥ 12-325-167 (78687)
ಸತ್ವೇನಾನುಪ್ರವೇಶೋ ಹಿ ಯೋಽಯಂ ತ್ವಯಿ ಕೃತೋ ಮಯಾ।
ಕಿಂ ತವಾಪಕೃತಂ ತತ್ರ ಯದಿ ಮುಕ್ತೋಽಸಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-325-168 (78688)
ನಿಯಮೋ ಹ್ಯೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಯತೀನಾಂ ಶೂನ್ಯವಾಸಿತಾ।
ಶೂನ್ಯಮಾವಾಸಯಂತ್ಯಾ ಚ ಮಯಾ ಕಿಂ ಕಸ್ಯ ದೂಷಿತಂ॥ 12-325-169 (78689)
ನ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ನ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪಾದೋರುಭ್ಯಾಂ ನ ಚಾನಘ।
ನ ಗಾತ್ರಾಕ್ಯವೈರನ್ಯೈಃ ಸ್ಪೃಶಾಮಿ ತ್ವಾಂ ನರಾಧಿಪ॥ 12-325-170 (78690)
ಕುಲೇ ಮಹತಿ ಜಾತೇನ ಹ್ರೀಮತಾ ದೀರ್ಘದರ್ಶಿನಾ।
ನೈತತ್ಸದಸಿ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಸದ್ವಾಽಸದ್ವಾ ಮಿಥಃ ಕೃತಂ॥ 12-325-171 (78691)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗುರವಶ್ಚೇಮೇ ತಥಾ ಮಾನ್ಯಾ ಗುರೂತ್ತಮಾಃ।
ತ್ವಂ ಚಾಥ ಗುರುರಪ್ಯೇಷಾಮೇವಮನ್ಯೋನ್ಯಗೌರವಂ॥ 12-325-172 (78692)
ತದೇವಮನುಸಂದೃಶ್ಯ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ಪರೀಕ್ಷತಾ।
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋಃ ಸಮವಾಯೋಽಯಂ ತ್ವಯಾ ವಾಚ್ಯೋ ನ ಸಂಸದಿ॥ 12-325-173 (78693)
ಯಥಾ ಪುಷ್ಕರಪರ್ಣಸ್ಥಂ ಜಲಂ ತತ್ಪರ್ಣಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ತಿಷ್ಠತ್ಯಸ್ಪೃಶತೀ ತದ್ವತ್ತ್ವಪಿ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಮೈಥಿಲ॥ 12-325-174 (78694)
ಯದಿ ಚಾದ್ಯ ಸ್ಪೃಶಂತ್ಯಾ ಮೇ ಸ್ಪರ್ಶಂ ಜಾನಾಸಿ ಕಂಚನ।
ಜ್ಞಾನಂ ಕೃತಮಬೀಜಂ ತೇ ಕಥಂ ತೇನೇಹ ಭಿಕ್ಷುಣಾ॥ 12-325-175 (78695)
ಸ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾಚ್ಚ್ಯುತಶ್ಚ ತ್ವಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಚಾನಾಪ್ಯ ದುರ್ವಿದಂ।
ಉಭಯೋರಂತರಾಲೇ ವೈ ವರ್ತಸೇ ಮೋಕ್ಷವಾದಿಕಃ॥ 12-325-176 (78696)
ನ ಹಿ ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಮುಕ್ತೇನ ಜ್ಞಸ್ಯೈಕತ್ವಪೃಥಕ್ತ್ವಯೋಃ।
ಭಾವಾಭಾವಸಮಾಯೋಗೇ ಜಾಯತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ॥ 12-325-177 (78697)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಃ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥಸ್ಯಾಪೃಥಕ್ತ್ವತಃ।
ನಾನ್ಯದನ್ಯದಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾನ್ಯದನ್ಯತ್ರ ವರ್ತತೇ॥ 12-325-178 (78698)
ಪಾಪೌ ಕುಂಡಂ ತಥಾ ಕುಂಡೇ ಪಯಃ ಪಯಸಿ ಮಕ್ಷಿಕಾ।
ಆಶ್ರಿತಾಶ್ರಯಯೋಗೇನ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನಾಶ್ರಿತಾಃ ಪುನಃ॥ 12-325-179 (78699)
ನ ತು ಕುಂಡೇ ಪಯೋಭಾವಃ ಪಯಶ್ಚಾಪಿ ನ ಮಕ್ಷಿಕಾ।
ಸ್ವಯಮೇವಾಶ್ರಯಂತ್ಯೇತೇ ಭಾವಾ ನ ತು ಪರಾಶ್ರಯಂ॥ 12-325-180 (78700)
ಪೃಥಕ್ತ್ವಾದಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ವರ್ಣಾನ್ಯತ್ವೇ ತಥೈವ ಚ।
ಪರಸ್ಪರಪೃಥಕ್ತ್ವಾಚ್ಚ ಕಥಂ ತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ॥ 12-325-181 (78701)
ನಾಸ್ಮಿ ಪರ್ಣೋತ್ತಮಾ ಜಾತ್ಯಾ ನ ವೈಶ್ಯಾ ನಾವರಾ ತಥಾ।
ತವ ರಾಜನ್ಸವರ್ಣಾಽಸ್ಮಿ ಶುದ್ಧಯೋನಿರವಿಪ್ಲುತಾ॥ 12-325-182 (78702)
ಪ್ರಧಾನೋ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷಿರ್ವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ಶ್ರೋತ್ರಮಾಗತಃ।
ಕುಲೇ ತಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಂ ಸುಲಭಾಂ ನಾಮ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ॥ 12-325-183 (78703)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಶತಶೃಂಗಶ್ಚ ವಕ್ರದ್ಧಾರಶ್ಚ ಪರ್ವತಃ।
ಮಮ ಸತ್ರೇಷು ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಚಿತಾ ಮಘವತಾ ಸಹ॥ 12-325-184 (78704)
ಸಾಹಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಭರ್ತರ್ಯಸತಿ ಮದ್ವಿಧೇ।
ವಿನೀತಾ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷು ಚರಾಂಯೇಕಾ ಮುನಿವ್ರತಂ॥ 12-325-185 (78705)
ನಾಸ್ಮಿ ಸತ್ರಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಾ ನ ಪರಸ್ವಾಭಿಮಾನಿನೀ।
ನ ಧರ್ಮಸಂಕರಕರೀ ಸ್ವಧರ್ಮೇಽಸ್ಮಿ ದೃಢವ್ರತಾ॥ 12-325-186 (78706)
ನಾಸ್ಥಿರಾ ಸ್ವಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಾಂ ನಾಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರವಾದಿನೀ।
ನಾಸಮೀಕ್ಷ್ಯಾಗತಾ ಚೇಹ ತ್ವತ್ಸಕಾಶಂ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-325-187 (78707)
ಮೋಕ್ಷೇ ತೇ ಭಾವಿತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಶ್ರುತ್ವಾಽಹಂ ಕುಶಲೈಷಿಣೀ।
ತವ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ಜಿಜ್ಞಾಸಾರ್ಥಮಿಹಾಗತಾ॥ 12-325-188 (78708)
ನ ವರ್ಗಸ್ಥಾ ಬ್ರವೀಂಯೇತತ್ಸ್ವಪಕ್ಷಪರಪಕ್ಷಯೋಃ।
ಮುಕ್ತೋ ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಯಶ್ಚ ಶಾಂತೌ ಯಶ್ಚ ನ ಶಾಂಯತಿ॥ 12-325-189 (78709)
ಯಥಾ ಶೂನ್ಯೇ ಪುರಾಽಗಾರೇ ಭಿಕ್ಷುರೇಕಾಂ ನಿಶಾಂ ವಸೇತ್।
ತಥಾಽಹಂ ತ್ವಚ್ಛರೀರೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿಮಾಂ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಶರ್ವರೀಂ॥ 12-325-190 (78710)
ಸಾಽಹಂ ಮಾನಪ್ರದಾನೇನ ವಾಗಾತಿಥ್ಯೇನ ಚಾರ್ಚಿತಾ।
ಸುಪ್ತಾ ಸುಶರಣಂ ಪ್ರೀತಾ ಶ್ವೋ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಮೈಥಿಲ॥ 12-325-191 (78711)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-325-192x (6528)
ಇತ್ಯೇತಾನಿ ಸ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಹೇತುಮಂತ್ಯರ್ಥವಂತಿ ಚ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾಧಿಜಗೌ ರಾಜಾ ಕಿಂಚಿದನ್ಯದತಃ ಪರಂ॥ ॥ 12-325-192 (78712)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 325॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-325-2 ಅವ್ಯಯಸ್ಯ ಯಥಾತ್ಮಾ ಚ ವ್ಯಕ್ತಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಯಥಾ ಚ ಯದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-4 ಸಂನ್ಯಾಸಫಲಂ ಸಂಯಗ್ದರ್ಶನಂ ತದಸ್ಯಾಸ್ತೀತಿ ಸಂನ್ಯಾಸಫಲಿಕಃ॥ 12-325-5 ಸ್ವೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ದಂಡನೀತೌ॥ 12-325-7 ಅನುಷ್ಠಿತಾ ಕರ್ತರಿಕ್ತಃ॥ 12-325-8 ಮೋಕ್ಷೇ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರೇ ನಿಷ್ಣಾತ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-325-9 ನೇತಿ ನವೇತಿ॥ 12-325-10 ತತಃ ಸಾ ವಿಪ್ರಭಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಪೂರ್ವರೂಪವಿಯೋಗತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-11 ಲಘು ಶೀಘ್ರಮಸ್ರಗತ್ಯಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಾ। ವಿದೇಹಾನಾಂ ಪದಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-15 ಭಾಷ್ಯವಿದಾಂ ಸೂತ್ರಾರ್ಥಜ್ಞಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ। ಅಥ ಭುಕ್ತವತೀ ಪ್ರೀತಾ ರಾಜಾನಂ ಮಂತ್ರಿಭಿರ್ವೃತಮಿತಿ। ಚೋದಯಾಮಾಸಭಿಕ್ಷುಕೀತಿ ಚ. ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-16 ಸುಲಭಾಽಯಂ ಸ್ವಧರ್ಮೇಷು ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-18 ಭಾವಮಾಶಯಮೇನಂ ಮೂಕಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀತ್ಯೇವಂರೂಪಂ। ವಿಶೇಷಯನ್ನಭಿಭವನ್॥ 12-325-20 ಭವತ್ಯಾಚಕ್ಷ್ವ ವಾರ್ಷೇಯಂ ಕುತಃ ಕ್ವ ಚ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-29 ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಪರಮೋ ನಿಧಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-30 ಸಾ ಸಿದ್ಧಿರ್ಯಾ ಚ ಯೋಗಿತೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-42 ಜ್ಞಾನೇನ ಕಸ್ಯಚಿದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-45 ಆಧಿಪತ್ಯೇ ತಥಾ ತುಲ್ಯೇ ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹಾತ್ಮಕಾಃ। ರಾಜಾನೋ ಭಿಕ್ಷುಕಾಚಾರ್ಯಾ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-46 ಮುಚ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ದೇಹೇ ಪರಮಕೇ ಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-47 ಲಿಂಗಾನ್ಯನ್ಯಾರ್ಥಭೂತಾನೀತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-49 ಛತ್ರಾದಿಷು ನ ಲಭ್ಯತ ಇತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-54 ನಚೈತಾನಿ ಸಮಸ್ತಾನೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-58 ಸಂನಿಸರ್ಗಾತ್ತ್ವಂ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-60 ದ್ವಿತೀಯೋ ವರ್ಣಸಂಕರ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-62 ಪ್ರೇರಿತಾ ತೇನ ಗಚ್ಛಸೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-63 ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಜ್ಞಾ ವ್ಯವಸ್ಯಸೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-65 ತದ್ವಕ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರಕಾಶಿತಮಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-67 ಅರ್ಹತಃ ಪೂಜ್ಯಾನ್ ಉದ್ದಿಶ್ಯ॥ 12-325-70 ಮಾಪ್ರಾಕ್ಷೀರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-87 ನಾಪೇತಾರ್ಥಂ ನ ಭಿನ್ನಾರ್ಥಂ ನಾಪವೃತ್ತಂ ನ ಚಾಧಿಕಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-89 ನ ನಿಷ್ಠಾನಮಹೇತುಕಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-90 ದೈನ್ಯಾದನ್ಯಾಯ್ಯಕಾತ್ತಥೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-93 ನಿಃಶಂಕೋ ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-100 ಪ್ರಶ್ಲಿಷ್ಟಾ ನಾಭಿಜಾಯಂತೇ ಯಥಾದ್ಭಿರಿವ ಪಾಂಸವ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-103 ಅಥ ತ್ರಯೋದಶೇ ತಸ್ಮಿನ್ಬುದ್ಧಿರ್ನಾಮ ಗುಣಃ ಸ್ಮೃತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-106 ಪೃಥಕ್ಕಲಾಸಮೂಹಸ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-111 ವಿಧಿಃ ಶುದ್ಧಂ ಬಲಂ ಚೇತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-114 ಅವ್ಯಕ್ತಾಂ ಯದಿ ವಾ ವ್ಯಕ್ತಾಂ ದ್ವಯೀಮಥ ಚತುಷ್ಟಯೀಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-122 ನ ಚೈಷಾಮಪ್ಯಥೋ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ನ ಚಾಸಾಮಪ್ಯಥೋ ರಾಜನ್ನಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-128 ಇದಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿದಂ ಚೇತಿ ಇತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-130 ಸಪ್ತಧಾ ವ್ಯಸ್ತಮಿತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-141 ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇ ಸ್ಥಿತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-151 ತಥೈವಾಭಿನಿಯಂತೃಭಿರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-152 ಬಹುಪ್ರತ್ಯರ್ಥಿಕಂ ರಾಜ್ಯಮಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-168 ಅಂಗನಾನುಪ್ರವೇಶೋಽಪಿ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-169 ನಿಯಮೋ ಹ್ಯೇಷು ವರ್ಣೇಷ್ವಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-174 ಜಲಂ ತತ್ಪತ್ರಸಂಜ್ಞಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತತ್ಪಣಂಮಸ್ಪೃಶದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-175 ಯದಿ ವಾಪ್ಯಸ್ಪೃಶಂತ್ಯಾ ಮೇ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-176 ಮೋಕ್ಷಂ ಚಾವಾಪ್ಯ ದುರ್ಲಭಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-178 ಪೃಥಕ್ತ್ವೇ ಚ ದೃಷ್ಟಾಸ್ಯಾರ್ಥಾಃ ಪೃಥಕ್ಕೃತಾ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-184 ದ್ರೋಣಾದಯಃ ಪರ್ವತಾ ಮಮ ಪೂರ್ವೇಷಆಂ ಸತ್ರೇಷು ಮಘವತಾ ಸಹ ಚಿತಾಶ್ಚಯನೇ ಇಷ್ಟಕಾಸ್ಥಾನೇ ನಿವೇಶಿತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಚಿತ್ಯಾಂ ಮಘವತಾ ಸಹೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-185 ಭರ್ತರ್ಯಸತಿ ಮದ್ಗೃಹೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-186 ಸತ್ರಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಾ ಕಪಟಸಂನ್ಯಾಸಿನೀ। ನ ಪರಸ್ವಾಪಹಾರಿಣೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-325-189 ಮುಕ್ತೋ ವ್ಯಾಯಚ್ಛತೇ ಯಶ್ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 326
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.326. ಅಧ್ಯಾಯಃ 326
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಆಸುರಿಣಾ ಕಪಿಲಂ ಪ್ರತಿ ಅವ್ಯಕ್ತಾದಿತತ್ವವಿಷಯಕಪ್ರಶ್ನಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-326-0 (78713)
* ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-326-0x (6529)
ಅವ್ಯಕ್ತವ್ಯಕ್ತತತ್ವಾನಾಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕೌರವ್ಯ ದೇವಸ್ಯಾಜಸ್ಯ ಯಾ ಕೃತಿಃ॥ 12-326-1 (78714)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-326-2x (6530)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಂ ಸಂವಾದಂ ಗುರುಶಿಷ್ಯಯೋಃ।
ಕಪಿಲಸ್ಯಾಸುರೇಶ್ಚೈವ ಸರ್ವದುಃಖವಿಮೋಕ್ಷಣಂ॥ 12-326-2 (78715)
ಅಸುರಿರುವಾಚ। 12-326-3x (6531)
ಅವ್ಯಕ್ತವ್ಯಕ್ತತತ್ವಾನಾಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ಬುದ್ಧಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಭಗವನ್ನಮಿತಪ್ರಜ್ಞ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇಽರ್ಥಿತಃ॥ 12-326-3 (78716)
ಕಿಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಿಮವ್ಯಕ್ತಂ ಕಿಂ ವ್ಯಕ್ತಾ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಕಿಮಿತಿ ತತ್ವಾನಿ।
ಕಿಮಾದ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಂ ಚ ತತ್ವಾನಾಂ
ಕಿಮಧ್ಯಾತ್ಮಾಧಿಭೂತದೈವತಂ ಚ॥ 12-326-4 (78717)
ಕಿಂನು ಸರ್ಗಾಪ್ಯಯಂ ಕತಿ ಸರ್ಗಾಃ ಕಿಂ ಭೂತಂ
ಕಿಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಕಿಂ ಭವ್ಯಂ ಚ ಕಿಂ ಜ್ಞಾನಂ।
ಕೋ ಜ್ಞಾತಾ ಕಿಂ ಬುದ್ಧಂ ಕಿಮಪ್ರಬುದ್ಧಂ
ಕಿಂ ಬುಧ್ಯಮಾನಂ ಕತಿ ಪರ್ವಾಣಿ॥ 12-326-5 (78718)
ಕತಿ ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ಕತಿ ಕರ್ಮಯೋನಯಃ
ಕಿಮೇಕತ್ವಂ ನಾನಾತ್ವಂ।
ಕಿಂ ಸಹವಾಸಂ ನಿವಾಸಂ
ಕಿಂ ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯಮಿತಿ॥' ॥ 12-326-6 (78719)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಙ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 326॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
* ಏತದಾದಯಸ್ರಯೋಽಧ್ಯಾಯಾಃ ಧ. ಪುಸ್ತಕೇ ಏವ ವರ್ತಂತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 327
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.327. ಅಧ್ಯಾಯಃ 327
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಆಸುರಿಂಪ್ರತಿ ಕಪಿಲೇನ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತತಾವನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-327-0 (78720)
`ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-327-0x (6532)
ಯದ್ಭವಾನಾಹ ಕಿಂ ವ್ಯಕ್ತಿಂ ಕಿಮವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಅತ್ರ ಬ್ರೂಮಃ॥ 12-327-1 (78721)
ಅವ್ಯಕ್ತಮಗ್ರಾಹ್ಯಮತರ್ಕ್ಯಮಪರಿಮೇಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಮುಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಯಥರ್ತವೋ ಮೂರ್ತಯಸ್ತೇಷು ಪುಷ್ಪಫಲೈರ್ವ್ಯಕ್ತಿರುಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ ತದ್ವದ್ವ್ಯಕ್ತಗುಣೈರುಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 12-327-2 (78722)
ಪ್ರಾಗ್ಗತಂ ಪ್ರತ್ಯಗ್ಗತಮೂರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಿರ್ಯಕ್ಚ ಶತಶ್ಚಾನುಗ್ರಾಹ್ಯತ್ವಾತ್ಸಾಽಕೃತಿಃ॥ 12-327-3 (78723)
ವ್ಯಕ್ತ ಉತ್ತಮೋ ರಜಃ ಸತ್ವಂ ತತ್ಪ್ರಧಾನಂ ತತ್ವಮಕ್ಷಮಜರಮಿತ್ಯೇವಮಾದೀನ್ಯವ್ಯಕ್ತನಾಮಾನಿ ಭವಂತಿ।
ಏವಮಾಹ॥ 12-327-4 (78724)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಬೀಜಧರ್ಮಾಣಂ ಮಹಾಗ್ರಾಹಮಚೇತನಂ।
ತಸ್ಮಾದೇಕಗುಣೋ ಜಜ್ಞೇ ತದ್ವ್ಯಕ್ತಂ ತತ್ವಮೀಶ್ವರಃ॥ 12-327-5 (78725)
ತದೇತದವ್ಯಕ್ತಂ। ಪ್ರಸ್ನವಾ ಘಾರಣಾದಾನಸ್ವಭಾವಮಾಪೋಧಾರಣೇ ಪ್ರಜನನೇ ದಾನೇ ಗುಣಾನಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸಪರಾಪ್ರಮತ್ತಂ ತದೇತದಸ್ಮಿನ್ಕಾರ್ಯಕರಣೇ॥ 12-327-6 (78726)
ಯದಪ್ಯುಕ್ತಂ ಕಿಮವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ತತ್ರ ಬ್ರೂಮಃ। ವ್ಯಕ್ತಂ ನಾಮಾಽಽಸುರೇ ಯತ್ಪೂರ್ವಮವ್ಯಕ್ತಾದುತ್ಪನ್ನತತ್ವಮೀಶ್ವರಮಪ್ರತಿಬುದ್ಧಗುಣಸ್ಯಗೇತತ್ಪುರುಷಸಂಜ್ಞಿಕಂ ಮಹದಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಬುದ್ಧಿರಿತಿ ಚ। ಸತ್ತಾ ಸ್ಮೃತಿರ್ಧೃತಿರ್ಮೇಧಾ ವ್ಯವಸಾಯಃ ಸಮಾಧಿಪ್ರಾಪ್ತಿರಿತ್ಯೇವಮಾದೀನಿ ವ್ಯಕ್ತಪರ್ಯಾಯೇ ನಾಮಾನಿ ವದಂತ್ಯೇವಮಾಹ॥ 12-327-7 (78727)
ಮಮ ವ್ಯಕ್ತಾದುಪಾತ್ತಾಸಿದ್ಧಿರಾಗತಾ ಸಂಯಮಶ್ಚ ಮಹದ್ಯತಃ।
ಪರಸರ್ಗಶ್ಚ ದೀಪ್ತ್ಯರ್ಥಮೌತ್ಸುಕ್ಯಂ ಚ ಪರಂ ತಥಾ॥ 12-327-8 (78728)
ಯದೇಷೋರ್ಧ್ಯಸ್ರೋತಾಭಿರ್ಮಹತ್ವಾದಪ್ರತಿಬುದ್ಧತ್ವಾಚ್ಚಾತ್ಮನಃ ಯಕರೋತ್ಯಹಂಕಾರಮವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತತರಂ॥ 12-327-9 (78729)
ಯದಪ್ಯುಕ್ತಂ ಕಿಮವ್ಯಕ್ತತರಮಿತಿ ಅತ್ರ ಬ್ರೂಮಃ॥ 12-327-10 (78730)
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತತರಂ ನಾಮ ತೃತೀಯಂ ಪುರುಷಸಂಜ್ಞಕಂ।
ತದೇತದುಭಯೋರ್ವಿರಿಂಚವೈರಿಂಚಯೋರೇಕೈಕ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ॥
ವಿರಿಂಚೋಽಭಿಮಾನಿನ್ಯವಿವೇಕ ಈರ್ಷ್ಯಾ ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧೋ ಲೋಭೋ ಮದೋ ದರ್ಪೋ ಮಮಕಾರಶ್ಚೈತಾನ್ಯಹಂಕಾರಪರ್ಯಾಯನಾಮಾನಿ ಭವಂತ್ಯೇವಮಾಹ॥ 12-327-11 (78731)
ಅಹಂ ಕರ್ತೇತ್ಯಹಂಕರ್ತಾ ಸಸೃಜೇ ವಿಶ್ವಮೀಶ್ವರಃ।
ತೃತೀಯಮೇನಂ ಪುರುಷಮಭಿಮಾನಗುಣಂ ವಿದುಃ॥ 12-327-13 (78732)
ಅಹಂಕಾರಾದ್ಯುಗಪದುನ್ಮಾದಯಾಮಾಸ ಪಂಚ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶರೂಪರಸಗಂಧಲಕ್ಷಣಾನಿ। ತಾನ್ಯೇವ ಬುದ್ಧ್ಯಂತ ಇತ್ಯೇವಮಾಹ॥ 12-327-14 (78733)
ಭೂತಸಂಘಮಹಂಕಾರಾದ್ಯೋ ವಿದ್ವಾನವಬುಧ್ಯಸೇ।
ಅಭಿಮಾನಮತಿಕ್ರಂಯ ಮಹಾಂತಂ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-327-15 (78734)
ಭೂತೇಷು ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರಮಶ್ವರೂಪಸ್ತಥೋಚ್ಯತೇ।
ಪುನರ್ವಿಷಯಹೇತ್ವರ್ಥೇ ಸ ಮನಸ್ಸಂಜ್ಞಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥
ವಿಖರಾದ್ವೈಖರಂ ಯುಗಪದಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಸಹೋತ್ಪಾದಯತಿ। ಶ್ರೋತ್ರಂ ಘ್ರಾಣಂ ಚಕ್ಷುರ್ಜಿಹ್ವಾ ತ್ವಗಿತ್ಯೇತಾನಿ ಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶರೂಪರಸಗಂಧಾನವಬುಧ್ಯಂತ ಇತಿ ಪಂಚ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವದಂತ್ಯೇವಮಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ॥
ವಾಗ್ಘಸ್ತೌ ಪಾದಪಾಯುರಾನಂದಶ್ಚೇತಿ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಶೇಷಮಾದಿತ್ಯೋಶ್ವೀನಿ ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀತ್ಯೇತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪರ್ಯಾಯನಾಮಾನಿ ವದಂತ್ಯೇವಮಾಹ॥ 12-327-16 (78735)
ಅಹಂಕಾರಾತ್ತಥಾ ಭೂತಾನ್ಯುತ್ಪಾದ್ಯ ಮಹದಾತ್ಮನೋಃ।
ವೈಖರತ್ವಂ ತತೋ ರಾಜ್ಞಾ ವೈಖರ್ಯೋ ವಿಷಯಾತ್ಮಕಃ॥ 12-327-19 (78736)
ವಿಕಾರಸ್ಥಮಹಂಕಾರಮವಬುಧ್ಯಾಥ ಮಾನವಃ।
ಮಹದೈಶ್ವರ್ಯಮಾಪ್ನೋತಿ ಯಾವದಾಚಂದ್ರತಾರಕಂ॥' ॥ 12-327-20 (78737)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 327॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 328
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.328. ಅಧ್ಯಾಯಃ 328
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಕಪಿಲೇನಾಸುರಿ ಪ್ರತಿ ತತ್ವವಿಭಾಗಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-328-0 (78738)
ಕಪಿಲ ಉವಾಚ। 12-328-0x (6533)
ಯದಪ್ಯುಕ್ತಂ ಕತಿ ತತ್ವಾನಿ ಭವಂತಿ ತತ್ವಮೇತಾನಿ।
ಯಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯಶಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾನ್ಯೇವಮಾಹ॥ 12-328-1 (78739)
ತತ್ವಾನ್ಯಥೋಕ್ತಾನಿ। ತಥಾವಿದ್ಯೋ ನಿಬುದ್ಧ್ಯತೇ।
ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯೇತ ನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಕರಾತ್॥ 12-328-2 (78740)
ಯದಪ್ಯುಕ್ತಂ ಇಹಾದ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಂ ಚ ತತ್ವಾನಾಮಿತ್ಯತ್ರ ಬ್ರೂಮಃ॥ 12-328-3 (78741)
ಏವಮಾದ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಂ ಚೋಕ್ತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾದೀನಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತಿತತ್ವಾನಿ ವಿಶೇಷಪರ್ಯವಸಾನಾನಿ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾನಿ ಭವಂತೀತ್ಯೇವ ಮಾಮಕೇನೇತ್ಯತ್ರೋಚ್ಯತೇ॥ 12-328-4 (78742)
ತದೇವ ತದ್ಯದಾ ದತ್ತಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಚಂಡಾಲಪುಲ್ಕಸಾದಿರೇತಾನಿ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾನಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾದೀನಿ ವಿಶೇಷಪರ್ಯವಸಾನಾನಿ ಮಂತವ್ಯಾನಿ ಪ್ರತ್ಯೇತವ್ಯಾಭ್ಯುಕ್ತಾನಿ ಏತದಾದ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಂ ಚ। ಏತಸ್ಮಾತ್ತತ್ವಾನಾಮುತ್ಪತ್ತಿರ್ಭವತಿ ಅತ್ರ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ। ಕೇಚಿದಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ॥ 12-328-5 (78743)
ಅಹಮಿತ್ಯೇತದಾತ್ಮಕಂ ಸಶೀರಸಂಘಾತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾಧಿಷ್ಠಿತಮೇತದ್ದೇವದತ್ತಸಂಜ್ಞಕಂ॥ 12-328-6 (78744)
ಯೋಗದಶಮಪುರುಷದರ್ಶನಾನಾಂ ತು ಪಂಚವಿಂಶತಿತತ್ವಾನಾಂ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯಮಾನಯೋರ್ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಂ ಶುಚಿವ್ಯಭ್ರಮಿತ್ಯಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ। ಏವಮಾಹ॥ 12-328-7 (78745)
ಚತುರ್ವಿಶತಿತತ್ವಜ್ಞಸ್ತ್ವವ್ಯಕ್ತೇ ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿತತ್ವಜ್ಞೋಽಪ್ಯವ್ಯಕ್ತಮಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥' ॥ 12-328-8 (78746)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 328॥
ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 329
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.329. ಅಧ್ಯಾಯಃ 329
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸಕೃತಶುಕಾನುಶಾಸನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-329-0 (78747)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-329-0x (6534)
ಕಥಂ ನಿರ್ವೇದಮಾಪನ್ನಃ ಶುಕೋ ವೈಯಾಸಕಿಃ ಪುರಾ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 12-329-1 (78748)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-329-2x (6535)
ಪ್ರಾಕೃತೇನೈವ ವೃತ್ತೇನ ಚರಂತಮಕುತೋಭಯಂ।
ಅಧ್ಯಾಪ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮನ್ವಶಾದ್ವೈ ಪಿತಾ ಸುತಂ॥ 12-329-2 (78749)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-329-3x (6536)
ಧರ್ಮಂ ಪುತ್ರ ನಿಪೇವಸ್ವ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೌ ಚ ಹಿಮಾತಪೌ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ಚ ವಾಯುಂ ಚ ಜಯ ನಿತ್ಯಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-329-3 (78750)
ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಮಕ್ರೋಧಮನಸೂಯಾಂ ದಮಂ ತಪಃ।
ಅಹಿಂಸಾಂ ಚಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ಚ ವಿಧಿವತ್ಪರಿಪಾಲಯ॥ 12-329-4 (78751)
ಸತ್ಯೇ ತಿಷ್ಠ ರತೋ ಧರ್ಮೇ ಹಿತ್ವಾ ಸರ್ವಮನಾರ್ಜವಂ।
ದೇವತಾತಿಥಿಶೇಷೇಣ ಯಾತ್ರಾಂ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಸಂಲಿಹ॥ 12-329-5 (78752)
ಫೇನಮಾತ್ರೋಪಮೇ ದೇಹೇ ಜೀವೇ ಶಕುನಿವತ್ಸ್ಥಿತೇ।
ಅನಿತ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಸಂವಾಸೇ ಕಥಂ ಸ್ವಪಿಷಿ ಪುತ್ರಕ॥ 12-329-6 (78753)
ಅಪ್ರಮತ್ತೇಷು ಜಾಗ್ರತ್ಸು ನಿತ್ಯಯುಕ್ತೇಷು ಶತ್ರುಷು।
ಅಂತರಂ ಲಿಪ್ಯಮಾನೇಷು ಬಾಲಸ್ತ್ವಂ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-329-7 (78754)
ಅಹಃಸು ಗಣ್ಯಮಾನೇಷು ಕ್ಷೀಯಮಾಣೇ ತಥಾಽಽಯುಷಿ।
ಜೀವಿತೇ ಲಿಖ್ಯಮಾನೇ ಚ ಕಿಮುತ್ಥಾಯ ನ ಧಾವಸಿ॥ 12-329-8 (78755)
ಐಹಲೌಕಿಕನೀಹಂತೇ ಮಾಂಸಶೋಣಿತವರ್ಧನಂ।
ಪಾರಲೌಕಿಕಕಾರ್ಯೇಷು ಪ್ರಸುಪ್ತಾ ಭೃಶನಾಸ್ತಿಕಾಃ॥ 12-329-9 (78756)
ಧರ್ಮಾಯ ಯೇಽಭ್ಯಸೂಯಂತಿ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಾನ್ವಿತಾ ನರಾಃ।
ಅಪಥಾ ಗಚ್ಛತಾಂ ತೇಷಾಮನುಯಾತಾಽಪಿ ಪೀಡ್ಯತೇ॥ 12-329-10 (78757)
ಯೇ ತು ತುಷ್ಟಾಃ ಶ್ರುತಿಪರಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಧರ್ಂಯಂ ಪಂಥಾನಮಾರೂಢಾಸ್ತಾನುಪಾಸ್ಸ್ವ ಚ ಪೃಚ್ಛ ಚ॥ 12-329-11 (78758)
ಉಪಧಾರ್ಯ ಮತಂ ತೇಷಾಂ ಬುಧಾನಾಂ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನಾಂ।
ನಿಯಚ್ಛ ಪರಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚಿತ್ತಮುತ್ಪಥಗಾಮಿ ವೈ॥ 12-329-12 (78759)
ಆದ್ಯಕಾಲಿಕಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ದೂರೇಶ್ಚ ಇತಿ ನಿರ್ಭಯಾಃ।
ಸರ್ವಭಕ್ಷ್ಯಾ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕರ್ಮಭೂಮಿಮಚೇತಸಃ॥ 12-329-13 (78760)
ಧರ್ಮಂ ನಿಃಶ್ರೇಣಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಿಂಚಿತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸಮಾರುಹ।
ಕೋಶಕಾರವದಾತ್ಮಾನಂ ವೇಷ್ಟಯನ್ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-329-14 (78761)
ನಾಸ್ತಿಕಂ ಭಿನ್ನಮರ್ಯಾದಂ ಕೂಲಪಾತಮಿವ ಸ್ಥಿತಂ।
ವಾಮತಃ ಕುರು ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ನರಂ ವೇಣುಮಿವೋದ್ಧೃತಂ॥ 12-329-15 (78762)
ಕಾಮಕ್ರೋಧಗ್ರಾಹವತೀಂ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಜಲಾಂ ನದೀಂ।
ನಾವಂ ಧೃತಿಮಯೀಂ ಕೃತ್ವಾ ಜನ್ಮದುರ್ಗಾಣಿ ಸಂತರ॥ 12-329-16 (78763)
ಮೃತ್ಯುನಾಽಭ್ಯಾಹತೇ ಲೋಕೇ ಜರಯಾ ಪರಿಪೀಡಿತೇ।
ಅಮೋಘಾಸು ಪತಂತೀಷು ಧರ್ಮಯಾನೇನ ಸಂತರ॥ 12-329-17 (78764)
ತಿಷ್ಠಂತಂ ಚ ಶಯಾನಂ ಚ ಮೃತ್ಯುರನ್ವೇಷತೇ ಯದಾ।
ನಿರ್ವೃತ್ತಿಂ ಲಭತೇ ಕಸ್ಮಾದಕಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುನಾಽಶಿತಃ॥ 12-329-18 (78765)
ಸಂಚಿನ್ವಾನಕಮೇವೈನಂ ಕಾಮಾನಾಮವಿತೃಪ್ತಕಂ।
ವೃಕೀವೋರಣಮಾಸಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯಂ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-329-19 (78766)
ಕ್ರಮಶಃ ಸಂಚಿತಶಿಖೋ ಧರ್ಮಬುದ್ಧಿಮಯೋ ಮಹಾನ್।
ಅಂಧಕಾರೇ ಪ್ರವೇಷ್ಟವ್ಯೇ ದೀಪೋ ಯತ್ನೇನ ಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 12-329-20 (78767)
ಸಂಪತಂದೇಹಜಾಲಾನಿ ಕದಾಚಿದಿಹ ಮಾನುಷೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಲಭತೇ ಜಂತುಸ್ತತ್ಪುತ್ರ ಪರಿಪಾಲಯ॥ 12-329-21 (78768)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ತು ದೇಹೋಽಯಂ ನ ಕಾಮಾರ್ಥಾಯ ಜಾಯತೇ।
ಇಹ ಕ್ಲೇಶಾಯ ತಪಸೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ತ್ವನುಪಮಂ ಸುಖಂ॥ 12-329-22 (78769)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಬಹುಭಿರವಾಪ್ಯತೇ ತಪೋಭಿ
ಸ್ತಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ನ ರತಿಪರೇಣ ಹೇಲಿತವ್ಯಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ತಪಸಿ ದಮೇ ಚ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ
ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೀ ಕುಶಲಪರಃ ಸದಾ ಯತಸ್ವ॥ 12-329-23 (78770)
ಅವ್ಯಕ್ತಪ್ರಕೃತಿರಯಂ ಕಲಾಶರೀರಃ
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮಾ ಕ್ಷಣತ್ರುಟಿಕಾ ನಿಮೇಷರೋಮಾ।
ಯಾನೇತತ್ಸಮಬಲಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣನೇತ್ರೋ
ಮಾಸಾಂಗೋ ದ್ರವತಿ ವಯೋಹಯೋ ನರಾಣಾಂ॥ 12-329-24 (78771)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಸೃತಮಜಸ್ರಮುಗ್ರವೇಗಂ
ಗಚ್ಛಂತಂ ಸತತಮಿಹಾನ್ವವೇಕ್ಷಮಾಣಂ।
ಯಕ್ಷುಸ್ತೇ ಯದಿ ನ ಪರಪ್ರಣೇತೃನೇಯಂ
ಧರ್ಮೇ ತೇ ರಮತು ಮನಃ ಪರಂ ನಿಶಾಂಯ॥ 12-329-25 (78772)
ಯೇಽಮೀ ತು ಪ್ರಚಲಿತಧರ್ಮಕಾಮವೃತ್ತಾಃ
ಕ್ರೋಶಂತಃ ಸತತಮನಿಷ್ಟಸಂಪ್ರಯೋಗಾತ್।
ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಃ ಪರಿಗತವೇದನಾಶರೀರಾ
ಬಹ್ವೀಭಿಃ ಸುಭೃಶಮಧರ್ಮವಾಗುರಾಭಿಃ॥ 12-329-26 (78773)
ರಾಜಾ ಸದಾ ಧರ್ಮಪರಃ ಶುಭಾಶುಭಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾ
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸುಕೃತಿನಾಂ ದಧಾತಿ ಲೋಕಾನ್।
ಬಹುವಿಧಮಪಿ ಚರತಿ ಪ್ರವಿಶತಿ
ಸುಖಮನುಪಗತಂ ನಿರವದ್ಯಂ॥ 12-329-27 (78774)
ಶ್ವಾನೋ ಭೀಷಣಕಾಯಾ ಅಯೋಮುಖಾನಿ ವಯಾಂಸಿ
ಬಲಗೃಧ್ರಕುರರಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಚ ಸಂಘಾತಂ।
ನರಕದನೇ ರುಧಿರಪಾ ಗುರುವಚನ
ನುದಮುಪರತಂ ವಿಶಂತ್ಯಸಂತಃ॥ 12-329-28 (78775)
ಮರ್ಯಾದಾ ನಿಯತಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ ಯ ಇಹೇಮಾಃ
ಪ್ರಭಿನತ್ತಿ ದಶ ಗುಣಾ ಮನೋಽನುಗತ್ವಾತ್।
ನಿವಸತಿ ಭೃಶಮಸುಖಂ ಪಿತೃವಿಷಯ
ವಿಪಿನಮವಗಾಹ್ಯ ಸ ಪಾಪಃ॥ 12-329-29 (78776)
ಯೋ ಲುಬ್ಧ ಸುಭೃಶಂ ಪ್ರಿಯಾನೃತಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯಃ
ಸತತನಿಕೃತಿವಂಚನಾಭಿರತಿಃ ಸ್ಯಾತ್।
ಉಪನಿಧಿಭಿರಸುಖಕೃತ್ಸ ಪರಮನಿರಯಗೋ
ಭೃಶಮಸುಖಮನುಭವತಿ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಾ॥ 12-329-30 (78777)
ಉಷ್ಣಾಂ ವೈತರಣೀಂ ಮಹಾನದೀಮವ
ಗಾಢೋಽಸಿಪತ್ರವನಭಿನ್ನಗಾತ್ರಃ।
ಪರಶುವನಶಯೋನಿಪತಿತೋ
ವಸತಿ ಚ ಮಹಾನಿರಯೇ ಭೃಶಾರ್ತಃ॥ 12-329-31 (78778)
ಮಹಾಪಾದನಿ ಕತ್ಥಸೇ ನ ಚಾಪ್ಯವೇಕ್ಷಸೇ ಪರಂ।
ಚಿರಸ್ಯ ಮೃತ್ಯುಕಾರಿಕಾಮನಾಗತಾಂ ನ ಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-329-32 (78779)
ಪ್ರಯಸ್ಯತಾಂ ಕಿಮಾಸ್ಯತೇ ಸಮುತ್ಥಿತಂ ಮಹದ್ಭಯಂ।
ಅತಿಪ್ರಮಾರ್ಥಿ ದಾರುಣಂ ಸುಖಸ್ಯ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ॥ 12-329-33 (78780)
ಪುರಾ ಮೃತಃ ಪ್ರಣೀಯಸೇ ಯಮಸ್ಯ ರಾಜಶಾಸನಾತ್।
ತ್ವಮಂತಕಾಯ ದಾರುಣೈಃ ಪ್ರಯತ್ನಮಾರ್ಜವೇ ಕುರು॥ 12-329-34 (78781)
ಪುರಾ ಸಮೂಲಬಾಂಧವಂ ಪ್ರಭುರ್ಹರತ್ಯದುಃಖವಿತ್।
ಕಿಯತ್ತವೇಹ ಜೀವಿತಂ ಯಮೇ ನ ಚಾಸ್ತಿ ವಾರಕಃ॥ 12-329-35 (78782)
ಪುರಾ ವಿವಾತಿ ಮಾರುತೋ ಯಮಸ್ಯ ಯಃ ಪುರಃಸರಃ।
ಪುರೈಕ ಏವ ನೀಯಸೇ ಕುರುಷ್ವ ಸಾಂಪರಾಯಿಕಂ॥ 12-329-36 (78783)
ಪುರಾ ಸ ಏಕ ಏವ ತೇ ಪ್ರವಾತಿ ಮಾರುತೋಽಂತಕಃ।
ಪುರಾ ಚ ವಿಭ್ರಮಂತಿ ತೇ ದಿಶೋ ಮಹಾಭಯಾಗಮೇ॥ 12-329-37 (78784)
ಶ್ರುತಿಶ್ಚ ಸನ್ನಿರುಧ್ಯತೇ ಪುರಾ ತವೇಹ ಪುತ್ರಕ।
ಸಮಾಕುಲಸ್ಯ ಗಚ್ಛತಃ ಸಮಾಧಿಮುತ್ತಮಂ ಕುರು॥ 12-329-38 (78785)
ಶುಭಾಶುಭೇ ಪುರಾ ಕೃತೇ ಪ್ರಮಾದಕರ್ಮವಿಪ್ಲುತೇ।
ಸ್ಮರನ್ಪುರಾಽನುತಪ್ಯಸೇ ನಿಧತ್ಸ್ವ ಕೇವಲಂ ನಿಧಿಂ॥ 12-329-39 (78786)
ಪುರಾ ಜರಾ ಕಲೇವರಂ ವಿಜರ್ಝರೀಕರೋತಿ ತೇ।
ಬಲಾಂಗರೂಪಹಾರಿಣೀ ನಿಧತ್ಸ್ವ ಕೇವಲಂ ನಿಧಿಂ॥ 12-329-40 (78787)
ಪುರಾ ಶರೀರಮಂತಕೋ ಭಿನತ್ತಿ ರೋಗಸಾಯಕೈಃ।
ಪ್ರಸಹ್ಯ ಜೀವಿತಕ್ಷಯೇ ತಪೋ ಮಹತ್ಸಮಾರಭ॥ 12-329-41 (78788)
ಪುರಾ ವೃಕಾ ಭಯಂಕರಾ ಮನುಷ್ಯದೇಹಗೋಚರಾಃ।
ಅಭಿದ್ರವಂತಿ ಸರ್ವತೋ ಯತಸ್ವ ಪುಣ್ಯಶೀಲನೇ॥ 12-329-42 (78789)
ಪುರಾಂಧಕಾರಮೇಕಕೋಽನುಪಶ್ಯಸಿ ತ್ವರಸ್ವ ವೈ।
ಪುರಾ ಹಿರಣ್ಮಯಾನ್ನಗಾನ್ನಿರೀಕ್ಷಸೇಽದ್ರಿಮೂರ್ಧನಿ॥ 12-329-43 (78790)
ಪುರಾ ಕುಸಂಗತಾನಿ ತೇ ಸುಹೃನ್ಮುಖಾಶ್ಚ ಶತ್ರವಃ।
ವಿಚಾಲಯಂತಿ ದರ್ಶನಾದ್ಧಟಸ್ವ ಪುತ್ರ ಯತ್ಪರಂ॥ 12-329-44 (78791)
ಧನಸ್ಯ ಯಸ್ಯ ರಾಜತೋ ಭಯಂ ನ ಚಾಸ್ತಿ ಚೋರತಃ।
ಮೃತಂ ಚ ಯನ್ನ ಮುಂಚತಿ ಸಮಾರ್ಜಯಸ್ವ ತದ್ಧನಂ॥ 12-329-45 (78792)
ನ ತತ್ರ ಸಂವಿಭಜ್ಯತೇ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಯದೇವ ಯಸ್ಯ ಯೌತಕಂ ತದೇವ ತತ್ರ ಸೋಽಶ್ನೃತೇ॥ 12-329-46 (78793)
ಪರತ್ರ ತೇನ ಜೀವ್ಯತೇ ತದೇವ ಪುತ್ರ ಜೀಯತಾಂ।
ಧನಂ ಯದಕ್ಷರಂ ಧ್ರುವಂ ಸಮಾರ್ಜಯಸ್ವ ತತ್ಸ್ವಯಂ॥ 12-329-47 (78794)
ನ ಯಾವದೇವ ಪಚ್ಯತೇ ಮಹಾಜನಸ್ಯ ಯಾವಕಂ।
ಅಪಕ್ವ ಏವ ಯಾವಕೇ ಪುರಾ ಪ್ರಲೀಯತೇ ತ್ವರಂ॥ 12-329-48 (78795)
ನ ಮಾತೃಪುತ್ರಬಾಂಧವಾ ನ ಸಂಸ್ತುತಃ ಪ್ರಿಯೋ ಜನಃ।
ಅನುವ್ರಜಂತಿ ಸಂಕಟೇ ವ್ರಜಂತಮೇಕಪಾತಿನಂ॥ 12-329-49 (78796)
ಯದೇವ ಕರ್ಮ ಕೇವಲಂ ಪುರಾಕೃತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತದೇವ ಪುತ್ರ ಯೌತಕಂ ಭವತ್ಯಮುತ್ರ ಗಚ್ಛತಃ॥ 12-329-50 (78797)
ಹಿರಣ್ಯರತ್ನಸಂಚಯಾಃ ಶುಭಾಶುಭೇನ ಸಂಚಿತಾಃ।
ನ ತಸ್ಯ ದೇಹಸಂಕ್ಷಯೇ ಭವಂತಿ ಕಾರ್ಯಸಾಧಕಾಃ॥ 12-329-51 (78798)
ನ ಪುತ್ರ ಶಾಂತಿರಸ್ತಿ ತೇ ಕೃತಾಕೃತಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ನ ಸಾಕ್ಷಿಕೋಽಽತ್ಮನಾ ಸಮೋ ನೃಣಾಮಿಹಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ॥ 12-329-52 (78799)
ಮನುಷ್ಯದೇಹಶೂನ್ಯಕಂ ಭವತ್ಯಮುತ್ರ ಗಚ್ಛತಃ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಬುದ್ಧಿಚಕ್ಷುಷಾ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-329-53 (78800)
ಇಹಾಗ್ನಿಸೂರ್ಯವಾಯವಃ ಶರೀರಮಾಶ್ರಿತಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ತ ಏವ ತಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಿಣೋ ಭವಂತಿ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನಃ॥ 12-329-54 (78801)
ಅಹನಿಂಶೇಷು ಸರ್ವತಃ ಸ್ಪೃಶತ್ಸು ಸರ್ವಚಾರಿಷು।
ಪ್ರಕಾಶಗೂಢವೃತ್ತಿಷು ಸ್ವಧರ್ಮಮೇವ ಪಾಲಯ॥ 12-329-55 (78802)
ಅನೇಕಪಾರಿಪಾಂಥಕೇ ವಿರೂಪರೌದ್ರಮಕ್ಷಿಕೇ।
ಸ್ವಮೇವ ಕರ್ಮ ರಕ್ಷ್ಯತಾಂ ಸ್ವಕರ್ಮ ತತ್ರ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-329-56 (78803)
ನ ತತ್ರ ಸಂವಿಭಜ್ಯತೇ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತಥಾ ಕೃತಂ ಸ್ವಕರ್ಮಜಂ ತದೇವ ಭುಜ್ಯತೇ ಫಲಂ॥ 12-329-57 (78804)
ಯಥಾಽಪ್ಸರೋಗಣಾಃ ಫಲಂ ಸುಖಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ಸಹ।
ತಥಾಽಽಪ್ನುವಂತಿ ಕರ್ಮಜಂ ವಿಮಾನಕಾಮಗಾಮಿನಃ॥ 12-329-58 (78805)
ಯಥೇಹ ಯತ್ಕೃತಂ ಶುಭಂ ವಿಪಾಪ್ಮಭಿಃ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ತದಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾನವಾಸ್ತಥಾ ವಿಶುದ್ಧಯೋನಯಃ॥ 12-329-59 (78806)
ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸಲೋಕತಾಂ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ ಶತಕ್ರತೋಃ।
ವ್ರಜಂತಿ ತೇ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮಸೇತುಭಿಃ॥ 12-329-60 (78807)
ಸಹಸ್ರಶೋಽಪ್ಯನೇಕಶಃ ಪ್ರವಕ್ತುಮುತ್ಸಹಾಮಹೇ।
ಅಬುದ್ಧಿಮೋಹನಂ ಪುನಃ ಪ್ರಭುಸ್ತು ತೇನ ಪಾವಕಃ॥ 12-329-61 (78808)
ಗತಾ ತ್ರಿರಷ್ಟವರ್ಷತಾ ಧ್ರುವೋಽಸಿ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ಕುರಷ್ವ ಧರ್ಮಸಂಚಯಂ ವಯೋ ಹಿ ತೇಽತಿವರ್ತತೇ॥ 12-329-62 (78809)
ಪುರಾ ಕರೋತಿ ಸೋಽಂತಕಃ ಪ್ರಮಾದಗೋಮುಖಾಂ ಚಮೂಂ।
ಯಥಾಗೃಹೀತಮುತ್ಥಿತಸ್ತ್ವರಸ್ವ ಧರ್ಮಪಾಲನೇ॥ 12-329-63 (78810)
ಯಥಾ ತ್ವಮೇವ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತ್ವಮಗ್ರತೋ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ತಥಾ ಗತಿಂ ಗಮಿಷ್ಯತಃ ಕಿಮಾತ್ಮನಾ ಪರೇಣ ವಾ॥ 12-329-64 (78811)
ಯದೇಕಪಾತಿನಾಂ ಸತಾಂ ಭವತ್ಯಮುತ್ರ ಗಚ್ಛತಾಂ।
ಭಯೇಷು ಸಾಂಪರಾಯಿಕಂ ನಿಧತ್ಸ್ವ ಕೇವಲಂ ನಿಧಿಂ॥ 12-329-65 (78812)
ಸತೂಲಮೂಲಬಾಂಧವಂ ಪ್ರಭುರ್ಹರತ್ಯಸಂಗವಾನ್।
ನ ಸಂತಿ ಯಸ್ಯ ವಾರಕಾಃ ಕುರಷ್ವ ಧರ್ಮಸಂನಿಧಿಂ॥ 12-329-66 (78813)
ಇದಂ ನಿದರ್ಶನಂ ಮಯಾ ತವೇಹ ಪುತ್ರ ಸಂಮತಂ।
ಸ್ವದರ್ಶನಾನುಪಾನತಃ ಪ್ರವರ್ಣಿತಂ ಕುರುಷ್ವ ತತ್॥ 12-329-67 (78814)
ದದಾತಿ ಯಃ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ಧನಾನಿ ಯಸ್ಯಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಅಬುದ್ಧಿಮೋಹಜೈರ್ಗುಣೈಃ ಸ ಏಕ ಏವ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-329-68 (78815)
ಶುಭಂ ಸಮಸ್ತಮಶ್ನುತೇ ಪ್ರಕುರ್ವತಃ ಶುಭಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ತದೇತದರ್ಥದರ್ಶನಂ ಕೃತಜ್ಞಮರ್ಥಸಂಹಿತಂ॥ 12-329-69 (78816)
ನಿಬಂಧನೀ ರಜ್ಜುರೇಷಾ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರತಿಃ।
ಛಿತ್ತ್ವೈತಾಂ ಸುಕೃತೋ ಯಾಂತಿ ನೈನಾಂ ಛಿದಂತಿ ದುಷ್ಕೃತಃ॥ 12-329-70 (78817)
ಕಿಂ ತೇ ಧನೇನ ಕಿಂ ಬಂಧುಭಿಸ್ತೇ
ಕಿಂ ತೇ ಪುತ್ರೈಃ ಪುತ್ರಕ ಯೋ ಮರಿಷ್ಯಸಿ।
ಆತ್ಮಾನಮನ್ವಿಚ್ಛ ಗುಹಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ
ಪಿತಾಮಹಾಸ್ತೇ ಕ್ವ ಗತಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ॥ 12-329-71 (78818)
ಶ್ವಃ ಕಾರ್ಯಮದ್ಯೇ ಕುರ್ವೀತ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಚಾಪರಾಹ್ಣಿಕಂ।
ನ ಹಿ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ಮೃತ್ಯುಃ ಕೃತಂ ವಾಽಸ್ಯ ನ ವಾಽಕೃತಂ॥ 12-329-72 (78819)
ಅನುಗಂಯ ವಿನಾಶಾಂತೇ ನಿವರ್ತಂತೇ ಹ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಅಗ್ನೌ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪುರುಷಂ ಜ್ಞಾತಯಃ ಸುಹೃದಸ್ತಥಾ॥ 12-329-73 (78820)
ನಾಸ್ತಿಕಾನ್ನಿರನುಕ್ರೋಶಾನ್ನರಾನ್ಪಾಪಮತೇ ಸ್ಥಿತಾನ್।
ವಾಮತಃ ಕುರು ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಪರಂ ಪ್ರೇಪ್ಸುರತಂದ್ರಿತಃ॥ 12-329-74 (78821)
ಏವಮಭ್ಯಾಹತೇ ಲೋಕೇ ಕಾಲೇನೋಪನಿಪೀಡಿತೇ।
ಸುಮಹದ್ಧೈರ್ಯಮಾಲಂಬ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಕುರು॥ 12-329-75 (78822)
ಅಥೇಮಂ ದರ್ಶನೋಪಾಯಂ ಸಂಯಗ್ಯೋ ವೇತ್ತಿ ಮಾನವಃ।
ಸಂಯಕ್ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಕೃತ್ವೇಹ ಪರತ್ರ ಸುಖಮಶ್ನುತೇ॥ 12-329-76 (78823)
ನ ದೇಹಭೇದೇ ಮರಣಂ ವಿಜಾನತಾಂ
ನ ಚ ಪ್ರಣಾಶಃ ಸ್ವನುಪಾಲಿತೇ ಪಥಿ।
ಧರ್ಮಂ ಹಿ ಯೋ ಬರ್ಧಯತೇ ಸ ಪಣ಼್ಡಿತೋ
ಯ ಏವ ಧರ್ಮಾಚ್ಚ್ಯವತೇ ಸ ದಹ್ಯತೇ॥ 12-329-77 (78824)
ಪ್ರಯುಕ್ತಯೋಃ ಕರ್ಮಪಥಿ ಸ್ವಕರ್ಮಣೋಃ
ಫಲಂ ಪ್ರಯೋಕ್ತಾ ಲಭತೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ನಿಹೀನಕರ್ಮಾ ನಿರಯಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ಗಚ್ಛತಿ ಧರ್ಮಪಾರಗಃ॥ 12-329-78 (78825)
ಸೋಪಾನಭೂತಂ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ।
ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸಮಾದಧ್ಯಾದ್ಧಶ್ಯತೇ ನ ಪುನರ್ಯಥಾ॥ 12-329-79 (78826)
ಯಸ್ಯ ನೋತ್ಕ್ರಾಮತಿ ಮತಿಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಾನುಸಾರಿಣೀ।
ತಮಾಹುಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಾಣಮಶೋಚ್ಯಂ ಮಿತ್ರಬಾಂಧವೈಃ॥ 12-329-80 (78827)
ಯಸ್ಯ ನೋಪಹತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ನಿಶ್ಚಯೇ ಹ್ಯವಲಂಬತೇ।
ಸ್ವರ್ಗೇ ಕೃತಾವಕಾಶಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ತಸ್ಯ ಮಹದ್ಭಯಂ॥ 12-329-81 (78828)
ತಪೋವನೇಷು ಯೇ ಜಾತಾಸ್ತತ್ರೈವ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ।
ತೇಷಾಮಲ್ಪತರೋ ಧರ್ಮಃ ಕಾಮಭೋಗಾನಜಾನತಾಂ॥ 12-329-82 (78829)
ಯಸ್ತು ಭೋಗಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಶರೀರೇಣ ತಪಶ್ಚರೇತ್।
ನ ತೇನ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತನ್ಮೇ ಬಹುಮತಂ ಫಲಂ॥ 12-329-83 (78830)
ಮಾತಾಪಿತೃಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪುತ್ರದಾರಶತಾನಿ ಚ।
ಅನಾಗತಾನ್ಯತೀತಾನಿ ಕಸ್ಯ ತೇ ಕಸ್ಯ ವಾ ವಯಂ॥ 12-329-84 (78831)
ಅಹಮೇಕೋ ನ ಮೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾಹಮನ್ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ನ ತಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಸ್ಯಾಹಂ ತನ್ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೋ ಮಮ॥ 12-329-85 (78832)
ನ ತೇಷಾಂ ಭವತಾ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಕಾರ್ಯಂ ತವ ತೈರಪಿ।
ಸ್ವಕೃತೈಸ್ತಾನಿ ಜಾತಾನಿ ಭವಾಂಶ್ಚೈವ ಗಮಿಷ್ಯತಿ॥ 12-329-86 (78833)
ಇಹ ಲೋಕೇ ಹಿ ಧನಿನಾ ಪರೋಽಪಿ ಸ್ವಜನಾಯತೇ।
ಸ್ವಜನಸ್ತು ದರಿದ್ರಾಣಾಂ ಜೀವತಾಮಪಿ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-329-87 (78834)
ಸಂಚಿನೋತ್ಯಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಕಲತ್ರಾಪೇಕ್ಷಯಾ ನರಃ।
ತತಃ ಕ್ಲೇಶಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪರತ್ರೇಹ ತಥೈವ ಚ॥ 12-329-88 (78835)
ಪಶ್ಯತಿ ಚ್ಛಿನ್ನಭೂತಂ ಹಿ ಜೀವಲೋಕಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ತತ್ಕುರುಷ್ವ ತಥಾ ಪುತ್ರ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಯತ್ಸಮುದಾಹೃತಂ॥ 12-329-89 (78836)
ತದೇತತ್ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯೈವ ಕರ್ಮ ಭೂಮಿಂ ಪ್ರಪಶ್ಯತಃ।
ಶುಭಾನ್ಯಾಚರಿತವ್ಯಾನಿ ಪರಲೋಕಮಭೀಪ್ಸತಾ॥ 12-329-90 (78837)
ಮಾಸರ್ತುಸಂಜ್ಞಾಪರಿವರ್ತಕೇನ
ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿನಾ ರಾತ್ರಿದಿವೇಂಧನೇನ।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಫಲಸಾಕ್ಷಿಕೇಣ
ಭೂತಾನಿ ಕಾಲಃ ಪಚತಿ ಪ್ರಸಹ್ಯ॥ 12-329-91 (78838)
ಧನೇನ ಕಿಂ ಯನ್ನ ದದಾತಿ ನಾಶ್ನುತೇ
ಬಲೇನ ಕಿಂ ಯೇನ ರಿಪುಂ ನ ಬಾಧತೇ।
ಶ್ರುತೇನ ಕಿಂ ಯೇನ ನ ಧರ್ಮಮಾಚರೇ
ತ್ಕಿಮಾತ್ಮನಾ ಯೋ ನ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ವಶೀ॥ 12-329-92 (78839)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-329-93x (6537)
ಇದಂ ದ್ವೈಪಾಯನವಚೋ ಹಿತಮುಕ್ತಂ ನಿಶಂಯ ತು।
ಶುಕೋ ಗತಃ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪಿತರಂ ಮೋಕ್ಷದೈಶಿಕಂ॥ ॥ 12-329-93 (78840)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 329॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-329-2 ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮನ್ವಶಿಕ್ಷಯತ ಸ್ವಯಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-5 ಹಿತ್ವಾ ಸಂಗಮನಾರ್ಜವಮಿತಿ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಲೇಲಿಹೇತಿ ಚ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಸಂಲಿಹ ಸ್ಪೃಶ। ಸ್ವಾದ್ವಸ್ವಾದುವಿವೇಕಂ ಮಾ ಕಾರ್ಷೀರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-329-6 ಆಮಪಾತ್ರೋಪಮೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಸ್ವಪಿಷಿ ಪುರುಷಾರ್ಥಸಾಧನೇ ನ ಪ್ರವರ್ತಸೇ॥ 12-329-7 ಶತ್ರುಷು ಕಾಮಾದಿಷು। ಅಂತರಂ ಛಿದ್ರಂ॥ 12-329-8 ನ ಧಾವಸಿ ದೇವಂ ಗುರುಂ ವಾ ಶರಣಂ ನ ಯಾಸಿ। ಜೀವಿತೇ ಲಿಹ್ಯಮಾನೇ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಜೀವಿತೇ ಲುಲ್ಯಮಾನೇಚೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-10 ಅಪಥಾ ಅಪಥೇನ। ಬುದ್ಧಿಮೋಹಪರಾಯಣಾ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-13 ಆದ್ಯಕಾಲಿಕಯಾ ವರ್ತಮಾನಮಾತ್ರದರ್ಶಿನ್ಯಾ॥ 12-329-15 ಕೂಲಪಾತಂ ಮಹಾನದೀಪೂರಂ। ರಣರೇಣುಮಿವೋತ್ಥಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ರಥರೇಣುಮಿವೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। ರಥರೇಣುಂ ಯಥಾ ವಾಮತಃ ಕುರ್ವಂತಿ ವಾಮಭಾಗೇ ಕುರ್ವಂತಿ ವರ್ಜಯಂತೀತ್ಯರ್ಥ ಇತಿ ರತ್ನಗರ್ಭಃ। ಖರರೇಣುಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-17 ಅಮೋಘಾಸು ಆಯುರ್ಹರಣೇನ ಸಫಲಾಸು ರಾತ್ರಿಷು। ಧರ್ಮಪೋತೇನ ಸಂಚರೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಜರಯಾ ಪರಿವಾರಿತ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-18 ಮೃತ್ಯುರನ್ವೇತಿ ತೇ ಯದೇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ನಿವೃತ್ತಿಂ ಲಂಭಸೇ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಮೃತ್ಯುನಾಶಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-19 ಸಂಚಿನ್ವಾನಕಂ ಧನಾದಿಸಂಚಯಪರಂ॥ 12-329-20 ಅಂಧಕಾರೇ ಸಂಸಾರೇ। ದೀಪೋ ಜ್ಞಾನಂ॥ 12-329-22 ಇಹ ಕ್ಲೇಶಾಯ ಮಹತೇ ಪ್ರೇತ್ಯಾನಂತಸುಖಾಯ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-24 ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೌ ಪಕ್ಷೌ॥ 12-329-25 ಚಕ್ಷುರ್ಜ್ಞಾನಂ ಪರಪ್ರಣೇತೃನೇಯಂ। ಅಂಧವತ್ ಯದಿ ನ ಭವಸೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಪರಂ ಪರಲೋಕಂ ಆತ್ಮಾನಂ ವಾ॥ 12-329-26 ಪರಿಗತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವೇದನಾಶರೀರಂ ಯಮಲೋಕೇ ಯಾತನಾಶರೀರಂ ಯೈಸ್ತೇ ತಥಾಭೂತಾ ಭವಂತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-329-28 ಶ್ನಾನ ಇತಿ ನರಾಣಾಂ ಕದನಂ ಯತ್ರ ತಸ್ಮಿನ್ನರಕೇ। ರುಧಿರಪಾಃ ಕೀಟಾಃ। ಗುರೂಣಾಂ ಮಾತೃಪಿ ತೃಪ್ರಭೃತೀನಾಂ ವಚನಂ ನುದತಿ ದೂರೀಕರೋತಿ ತಂ ಉಪತರಂ ಮೃತಂ। ಶ್ವಾನೋಭೀಷಿಕಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-29 ಪಿತೃವಿಷಯೇ ಯಮಲೋಕೇ ವಿಪಿನಮಸಿಪತ್ರವನಂ ತದೇವಾವಗಾಹ್ಯ ತತ್ರೈವ ನಿವಸತಿ॥ 12-329-30 ನಿಕೃತಿರ್ನೀಚಕರ್ಮ ವಂಚನಾಚೌರ್ಯಾದಿ। ಉಪನಿಧಿಭಿಶ್ಛಲೇನ। ಅಪಕೀರ್ತಿಭಿರಶುಭಕೃತಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪರಮನಿರಯಯಾತನಾಭೃಶಮಸುಖಮನುಭವತಿ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-32 ಮಹಾಪದಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಾದೀನಾಂ ಸ್ಥಾನಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕತ್ಥಸೇ ಧನ್ಯೋಽಹಮಿತಿ ಶ್ಲಾಘಸೇ ಪರಂತು ಬ್ರಹ್ಮ ನಾವೇಕ್ಷಸೇ। ಮೃತ್ಯುಕಾರಿಕಾಂ ಜರಾಂ॥ 12-329-33 ಪ್ರಯಾಸ್ಯತಾಂ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೇಣ ಪ್ರಸ್ಥಾತವ್ಯಂ। ಸುಖಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಥಿ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ ಪ್ರಯತ್ಯತಾಂ॥ 12-329-34 ಅಂತಕಾಯ ಅಯತಿಸುಖಾಯ। ದಾರುಣೈಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಾದಿತಪೋಭಿಃ॥ 12-329-42 ವೃಕಾಃ ಕಾಮಾದಯಃ॥ 12-329-43 ಹಿರಣ್ಮಯವೃಕ್ಷದರ್ಶನಂ ಮರಣಚಿಹ್ನಂ॥ 12-329-44 ತೇ ತ್ವಾಂ॥ 12-329-45 ತದ್ಧನಂ ವಿದ್ಯಾಂ॥ 12-329-46 ಯೌತಕಂ ವಿವಾಹಾಪ್ತಂಧನಂ ದಾಯಾದಾಗ್ರಾಹ್ಯಂ॥ 12-329-48 ಯಾವಕೇ ಘೃತಖಂಡಮಿಶ್ರೇ ಯವಪಿವಷ್ಟವಿಕಾರೇ ತ್ವರಂ ತ್ವರಾಯುಕ್ತಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಪ್ರಲೀಯಸೇ ಂರಿಯಸೇ। ಭೋಗಾನ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷೇ ಯತ್ನಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ನ ಮಂತವ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 12-329-55 ಯಥೇಂದ್ರಿಯೇಷು ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತೇಷ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-58 ತಥಾಽಽಪ್ನುವಂತಿ ಕರ್ಮತೋ ವಿಯುದ್ಧಿಮೋಹನಂ ಪುನರಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-66 ಕುರುಷ್ವ ಧರ್ಮಸಂಚಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-72 ನಹಿ ತದ್ವೇದ ಕಸ್ಯಾದ್ಯಮೃತ್ಯುಸೇನಾಭಿವೀಕ್ಷತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಕೋ ಹಿ ತದ್ವೇದ ಯಸ್ಯಾದ್ಯಮೃತ್ಯುಸೇನಾಭಿವೀಕ್ಷತ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-79 ಸೃಜ್ಯತೇ ನ ಪುನರ್ಯಥೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಂರಿಯತೇ ನ ಪುನರ್ಯಥೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-83 ತದೇವ ಬಹುಲಂ ಮತಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-329-93 ಹಿತಯುಕ್ತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಮೋಕ್ಷದೈಶಿಕಂ ಮೋಕ್ಷೋಪದೇಷ್ಟಾರಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 330
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.330. ಅಧ್ಯಾಯಃ 330
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸರ್ವಥಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯತಾಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-330-0 (78841)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-330-0x (6538)
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ದತ್ತಮಿಷ್ಟಂ ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ತಥೈವ ಚ।
ಗುರೂಣಾಂ ವಾಽಪಿ ಶುಶ್ರೂಷಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-330-1 (78842)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-330-2x (6539)
ಆತ್ಮನಾಽನರ್ಥಯುಕ್ತೇನ ಪಾಪೇ ನಿವಿಶತೇ ಮನಃ।
ಸ ಕರ್ಮ ಕಲುಷಂ ಕೃತ್ವಾ ಕ್ಲೇಶೇ ಮಹತಿ ಧೀಯತೇ॥ 12-330-2 (78843)
ದುರ್ಭಿಕ್ಷಾದೇವ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಂ ಕ್ಲೇಶಾತ್ಕ್ಲೇಶಂ ಭಯಾದ್ಭಯಂ।
ಮೃತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮೃತಾ ಯಾಂತಿ ದರಿದ್ರಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ॥ 12-330-3 (78844)
ಉತ್ಸವಾದುತ್ಸವಂ ಯಾಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುಖಾತ್ಸುಖಂ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಶ್ಚ ದಾಂತಾಶ್ಚ ಧನಸ್ಯಾಃ ಶುಭಕಾರಿಣಃ॥ 12-330-4 (78845)
ವ್ಯಾಲಕುಂಜರದುರ್ಗೇಷು ಸರ್ಪಚೋರಭಯೇಷು ಚ।
ಹಸ್ತಾವಾಪೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ ಕಿಮತಃ ಪರಂ॥ 12-330-5 (78846)
ಪ್ರಿಯದೇವಾತಿಥೇಯಾಶ್ಚ ವದಾನ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಸಾಧವಃ।
ಕ್ಷೇಂಯಮಾತ್ಮವತಾ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಿತಾ ಹಸ್ತದಕ್ಷಿಣಾಃ॥ 12-330-6 (78847)
ಪುಲಾಕಾ ಇವ ಧಾನ್ಯೇಷು ಪೂತ್ಯಂಡಾ ಇವ ಪಕ್ಷಿಷು।
ತದ್ವಿಧಾಸ್ತೇ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಯೇಷಾಂ ಧರ್ಮೋ ನ ಕಾರಣಂ॥ 12-330-7 (78848)
ಸುಶೀಘ್ರಮಪಿ ಧಾವಂತಂ ವಿಧಾನಮನುಧಾವತಿ।
ಶೇತೇ ಸಹ ಶಯಾನೇನ ಯೇನಯೇನ ಯಥಾಕೃತಂ॥ 12-330-8 (78849)
ಪಾಪಂ ತಿಷ್ಠತಿ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಧಾವಂತಮನುಧಾವತಿ।
ಕರೋತಿ ಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ಚ್ಛಾಯೇವಾನುವಿಧೀಯತೇ॥ 12-330-9 (78850)
ಯೇನಯೇನ ಯಥಾ ಯದ್ಯತ್ಪುರಾ ಕರ್ಮ ಸುನಿಶ್ಚಿತಂ।
ತತ್ತದೇವ ನರೋ ಭುಂಕ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ವಿಹಿತಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-330-10 (78851)
ಸಮಾನಕರ್ಮನಿಕ್ಷೇಪಂ ವಿಧಾನಪರಿರಕ್ಷಣಂ।
ಭೂತಗ್ರಾಮಮಿಮಂ ಕಾಲಃ ಸಮಂತಾದಪಕರ್ಷತಿ॥ 12-330-11 (78852)
ಅಚೋದ್ಯಮಾನಾನಿ ಯಥಾ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ।
ಸ್ವಂ ಕಾಲಂ ನಾತಿವರ್ತಂತೇ ತಥಾ ಕರ್ಮ ಪುರಾಕೃತಂ॥ 12-330-12 (78853)
ಸಮಾನಶ್ಚಾವಮಾನಶ್ಚ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಜಯಾಜಯೌ।
ಪ್ರವೃತ್ತಾ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ನಿಧನಾಂತಾಃ ಪದೇಪದೇ॥ 12-330-13 (78854)
ಆತ್ಮನಾ ವಿಹಿತಂ ದುಃಖಮಾತ್ಮನಾ ವಿಹಿತಂ ಸುಖಂ।
ಗರ್ಭಶಯ್ಯಾಮುಪಾದಾಯ ಭಜತೇ ಪೂರ್ವದೇಹಿಕಂ॥ 12-330-14 (78855)
ಬಾಲೋ ಯುವಾ ವಾ ವೃದ್ಧಶ್ಚ ಯತ್ಕರೋತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತಸ್ಯಾಂತಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ॥ 12-330-15 (78856)
ಯಥಾ ಧೇನುಸಹಸ್ರೇಷು ವತ್ಸೋ ವಿಂದತಿ ಮಾತರಂ।
ತಥಾ ಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತಾರಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 12-330-16 (78857)
ಮಲಿನಂ ಹಿ ಯಥಾ ವಸ್ತ್ರಂ ಪಶ್ಚಾಚ್ಛುಧ್ಯತಿ ವಾರಿಣಾ।
ಉಪವಾಸೈಃ ಪ್ರತಪ್ತಾನಾಂ ದೀರ್ಘಂ ಸುಖಮನಂತಕಂ॥ 12-330-17 (78858)
ದೀರ್ಘಕಾಲೇನ ತಪಸಾ ಸೇವಿತೇನ ತಪೋವನೇ।
ಧರ್ಮನಿರ್ಧೂತಪಾಪಾನಾಂ ಸಂಸಿಧ್ಯಂತೇ ಮನೋರಥಾಃ॥ 12-330-18 (78859)
ಶಕುನಾನಾಮಿವಾಕಾಶೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಮಿವ ಚೋದಕೇ।
ಪದಂ ಯಥಾ ನ ದೃಶ್ಯೇತ ತಥಾ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಗತಿಃ॥ 12-330-19 (78860)
ಅಲಮನ್ಯೈರುಪಾಲಬ್ಧೈಃ ಕೀರ್ತಿತೈಶ್ಚ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೈಃ।
ಪೇಶಲಂ ಚಾನುರೂಪಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಮಾತ್ಮನಃ॥ ॥ 12-330-20 (78861)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 330॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-330-6 ಆಸ್ಥಿತಾ ಹತದಕ್ಷಿಣಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-330-10 ತತ್ತದೇವೋತ್ತರಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-330-13 ಲಾಭೋಽಲಾಭಃ ಕ್ಷಯಾಕ್ಷಯಾವಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-330-14 ಭುಜ್ಯತೇ ಪೂರ್ವದೈಹಿಕಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 331
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.331. ಅಧ್ಯಾಯಃ 331
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶುಕೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1॥ ತಥಾ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ವ್ಯಾಸತಪಶ್ಚರ್ಯಾಕಥನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-331-0 (78862)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-331-0x (6540)
ಕಥಂ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶುಕೋ ಜಜ್ಞೇ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-331-1 (78863)
ಕಸ್ಯಾಂ ಚೋತ್ಪಾದಯಾಮಾಸ ಶುಕಂ ವ್ಯಾಸಸ್ತಪೋಧನಃ।
ನ ಹ್ಯಸ್ಯ ಜನನೀಂ ವಿದ್ಮೋ ಜನ್ಮ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-331-2 (78864)
ಕಥಂ ಚ ಬಾಲಸ್ಯ ಸತಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞಾನೇ ರತಾ ಮತಿಃ।
ಯಥಾ ನಾನ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದ್ವಿತೀಯಸ್ಯೇಹ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 12-331-3 (78865)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಮತೇ।
ನ ಹಿ ಮೇ ತೃಪ್ತಿರಸ್ತೀಹ ಶೃಣ್ವತೋಽಮೃತಮುತ್ತಮಂ॥ 12-331-4 (78866)
ಮಾಹಾತ್ಂಯಮಾತ್ಮಯೋಗಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಶುಕಸ್ಯ ಹ।
ಯಥಾವದಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-331-5 (78867)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-331-6x (6541)
ನ ಹಾಯನೈರ್ನ ಪಲಿತೈರ್ನ ವಿತ್ತೈರ್ನ ಚ ಬಂಧುಭಿಃ।
ಋಷಯಶ್ಚಕ್ರಿರೇ ಧರ್ಮಂ ಯೋಽನೂಚಾನಃ ಸ ನೋ ಮಹಾನ್॥ 12-331-6 (78868)
ತಪೋಮೂಲಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಪಾಂಡವ।
ತದಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಯಂಯ ತಪೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 12-331-7 (78869)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಸಂಗೇನ ದೋಷಮೃಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ಸಂನಿಯಂಯ ತು ತಾನ್ಯೇವ ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 12-331-8 (78870)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ವಾಜಪೇಯಶತಸ್ಯ ಚ।
ಯೋಗಸ್ಯ ಕಲಯಾ ತಾತ ನ ತುಲ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಫಲಂ॥ 12-331-9 (78871)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಜನ್ಮಯೋಗಫಲಂ ತಥಾ।
ಶುಕಸ್ಯಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಗತಿಂ ಚೈವ ದುರ್ವಿದಾಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-331-10 (78872)
ಮೇರುಶೃಂಗೇ ಕಿಲ ಪುರಾ ಕರ್ಣಿಕಾರವನಾಯುತೇ।
ವಿಜಹಾರ ಮಹಾದೇವೋ ಭೀಮೈರ್ಭೂತಗಣೈರ್ವೃತಃ॥ 12-331-11 (78873)
ಶೈಲರಾಜಸುತಾ ಚೈವ ದೇವೀ ತತ್ರಾಭವತ್ಪುರಾ।
ತತ್ರ ದಿವ್ಯಂ ತಪಸ್ತೇಷೇ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-331-12 (78874)
ಯೋಗೇನಾತ್ಮಾನಮಾವಿಶ್ಯ ಯೋಗಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಧಾರಯನ್ಸ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 12-331-13 (78875)
ಅಗ್ನೇರ್ಭೂಮೇರಪಾಂ ವಾಯೋರಂತರಿಕ್ಷಸ್ಯ ವಾ ವಿಭೋ।
ವೀರ್ಯೇಣ ಸಂಮಿತಃ ಪುತ್ರೋ ಮಮ ಭೂಯಾದಿತಿ ಸ್ಮ ಹ॥ 12-331-14 (78876)
ಸಂಕಲ್ಪೇನಾಥ ಮೌನೇನ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ವರಯಾಮಾಸ ದೇವೇಶಮಾಸ್ಥಿತಸ್ತಪ ಉತ್ತಮಂ॥ 12-331-15 (78877)
ಅತಿಷ್ಠನ್ಮಾರುತಾಹಾರಃ ಶತಂ ಕಿಲ ಸಮಾಃ ಪ್ರಭುಃ
ಆರಾಧಯನ್ಮಹಾದೇವಂ ಬಹುರೂಪಮುಮಾಪತಿಂ॥ 12-331-16 (78878)
ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ದೇವರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ಲೋಕೇಶಂ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಸುಭಿಃ ಸಹ॥ 12-331-17 (78879)
ಆದಿತ್ಯಾಶ್ಚೈವ ರುದ್ರಾಶ್ಚ ದಿವಾಕರನಿಶಾಕರೌ।
ಮಾರುತೋ ಮರುತಶ್ಚೈವ ಸಾಗರಾಃ ಸರಿತಸ್ತಥಾ॥ 12-331-18 (78880)
ಅಶ್ವಿನೌ ದೇವಗಂಧರ್ವಾಸ್ತಥಾ ನಾರದಪರ್ವತೌ।
ವಿಶ್ವಾವಸುಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ॥ 12-331-19 (78881)
ತತ್ರ ರುದ್ರೋ ಮಹಾದೇವಃ ಕರ್ಣಿಕಾರಮಯೀಂ ಶುಭಾಂ।
ಧಾರಯಾಣಃ ಸ್ರಜಂ ಭಾತಿ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಮಿವ ನಿಶಾಕರಃ॥ 12-331-20 (78882)
ತಸ್ಮಿಂದಿವ್ಯೇ ವನೇ ರಂಯೇ ದೇವದೇವರ್ಷಿಸಂಕುಲೇ।
ಆಸ್ಥಿತಃ ಪರಮಂ ಯೋಗಮೃಷಿಃ ಪುತ್ರಾರ್ಥಮಚ್ಯುತಃ॥ 12-331-21 (78883)
ನ ಚಾಸ್ಯ ಹೀಯತೇ ಪ್ರಾಣೋ ನ ಗ್ಲಾನಿರುಪಜಾಯತೇ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-331-22 (78884)
ಜಟಾಶ್ಚ ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ವೈಶ್ವಾನರಶಿಖೋಪಮಾಃ।
ಪ್ರಜ್ವಲಂತ್ಯಃ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಯುಕ್ತಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-331-23 (78885)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಹಿ ಭಗವಾನೇತದಾಖ್ಯಾತವಾನ್ಮಮ।
ಸ ದೇವಚರಿತಾನೀಹ ಕಥಯಾಮಾಸ ಮೇ ತದಾ॥ 12-331-24 (78886)
ಏತಾ ಅದ್ಯಾಪಿ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ತಪಸಾ ತೇನ ದೀಪಿತಾಃ।
ಅಗ್ನಿವರ್ಣಾ ಜಟಾಸ್ತಾತ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-331-25 (78887)
ಏವಂವಿಧೇನ ತಪಸಾ ತಸ್ಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ಭಾರತ।
ಮಹೇಶ್ವರಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ಚಕಾರ ಮನಸಾ ಮತಿಂ॥ 12-331-26 (78888)
`ತತಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾದೇವೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಸಾಂಬಿಕಃ।'
ಉವಾಚ ಚೈವಂ ಭಗವಾಂಖ್ಯಂಬಕಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಏವಂವಿಧಸ್ತೇ ತನಯೋ ದ್ವೈಪಾಯನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-331-27 (78889)
ಯಥಾ ಹ್ಯಗ್ನಿರ್ಯಥಾ ವಾಯುರ್ಯಥಾ ಭೂಮಿರ್ಯಥಾ ಜಲಂ।
ಯಥಾಽಽಕಾರಾಸ್ತಥಾ ಶುದ್ಧೋ ಭವಿತಾ ತೇ ಸುತೋ ಮಹಾನ್॥ 12-331-28 (78890)
ತದ್ಭಾವಭಾವೀ ತದ್ಬುದ್ಧಿಸ್ತದಾಽಽತ್ಮಾ ತದಪಾಶ್ರಯಃ।
ತೇಜಸಾಽಽವೃತ್ಯ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ತೇ ಸುತಃ॥ ॥ 12-331-29 (78891)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 331॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-331-2 ಕಥಂ ಚೋತ್ಪಾದಯಾಮಾಸೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-3 ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞಾನೇ ಸ್ಥಿತಾಮತಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-12 ದೇವೀ ಭರ್ತ್ರಾಭವತ್ಪುರೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-15 ಸಂಕಲ್ಪೇನಾಥ ಯೋಗೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-18 ವಸವೋ ಮರುತಶ್ಚೈವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-22 ಹೀಯತೇ ವರ್ಣ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-331-25 ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ॥ 12-331-29 ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ಕೇವಲಮಿತಿ ಟ. ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 332
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.332. ಅಧ್ಯಾಯಃ 332
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶುಕೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-332-0 (78892)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-332-0x (6542)
ಸ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರಮಂ ದೇವಾದ್ವರಂ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ।
ಅರಣೀಂ ತು ತತೋ ಗೃಹ್ಯ ಮಮಂಥಾಗ್ನಿಚಿಕೀರ್ಷಯಾ॥ 12-332-1 (78893)
ಅಥ ರೂಪಂ ಪರಂ ರಾಜನ್ಬಿಭ್ರತೀಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ।
ಘೃತಾಚೀಂ ನಾಮಾಪ್ಸರಸಮಪಶ್ಯದ್ಭಗವಾನೃಷಿಃ॥ 12-332-2 (78894)
ಋಷಿರಪ್ಸರಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸಾ ಕಾಮಮೋಹಿತಃ।
ಅಭವದ್ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸೋ ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 12-332-3 (78895)
ಸಾ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದಾ ವ್ಯಾಸಂ ಕಾಮಸಂವಿಗ್ನಮಾನಸಂ।
ಶುಕೀ ಭೂತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಘೃತಾಚೀ ಸಮುಪಾಗಮತ್॥ 12-332-4 (78896)
ಸ ತಾಮಪ್ಸರಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪೇಣಾನ್ಯೇನ ಸಂವೃತಾಂ।
ಶರೀರಜೇನಾನುಗತಃ ಸರ್ವಗಾತ್ರಾತಿಗೇನ ಹ॥ 12-332-5 (78897)
ಸ ತು ಧೈರ್ಯೇಣ ಮಹತಾ ನಿಗೃಹ್ಣನ್ಹೃಚ್ಛಯಂ ಮುನಿಃ।
ನ ಶಶಾಕ ನಿಯಂತುಂ ತದ್ವ್ಯಾಸಃ ಪ್ರವಿಸೃತಂ ಮನಃ।
ಭಾವಿತ್ವಾಚ್ಚೈವ ಭಾವಸ್ಯ ಘೃತಾಚ್ಯಾ ವಪುಷಾ ಹೃತಃ॥ 12-332-6 (78898)
ಯತ್ನಾನ್ನಿಯಚ್ಛತಸ್ತಸ್ಯ ಮುನೇರಗ್ನಿಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ಅರಣ್ಯಾಮೇವ ಸಹಸಾ ತಸ್ಯ ಶುಕ್ರಮವಾಪತತ್॥ 12-332-7 (78899)
ಸೋಽವಿಶಂಕೇನ ಮನಸಾ ತಥೈವ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಅರಣೀಂ ಮಮಂಥ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತಸ್ಯಾಂ ಜಜ್ಞೇ ಶುಕೋ ನೃಪ॥ 12-332-8 (78900)
ಶುಕ್ರೇ ನಿರ್ಮಥ್ಯಮಾನೇ ಸ ಶುಕೋ ಜಜ್ಞೇ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪರಮರ್ಷಿರ್ಮಹಾಯೋಗೀ ಅರಣೀಗರ್ಭಸಂಭವಃ॥ 12-332-9 (78901)
ಯಥಾಽಧ್ವರೇ ಸಮಿದ್ಧೋಽಗ್ನಿರ್ಭಾತಿ ಹವ್ಯಮುದಾವಹನ್।
ತಥಾರೂಪಃ ಶುಕೋ ಜಜ್ಞೇ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ ತೇಜಸಾ॥ 12-332-10 (78902)
ವಿಭ್ರತ್ಪಿತುಶ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ರೂಪವರ್ಣಮನುತ್ತಮಂ।
ಬಭೌ ತದಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ವಿಧೂಮೋಽಗ್ನಿರಿವಜ್ವಲನ್॥ 12-332-11 (78903)
ತಂ ಗಂಗಾ ಸರಿತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಮೇರುಪೃಷ್ಠೇ ಜನೇಶ್ವರ।
ಸ್ವರೂಪಿಣೀ ತದಾಽಭ್ಯೇತ್ಯ ಸ್ನಾಪಯಾಮಾಸ ವಾರಿಣಾ॥ 12-332-12 (78904)
ಅಂತರಿಕ್ಷಾಚ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ದಂಡಃ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಂ ಚ ಹ।
ಪಪಾತ ಭುವಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶುಕಸ್ಥಾರ್ಥೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 12-332-13 (78905)
ಜೇಗೀಯಂತೇ ಸ್ಮ ಗಂಧರ್ವಾ ನನೃತುಶ್ಚಾಪ್ಸರೋಗಣಾಃ।
ದೇವದುಂದುಭಯಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾವಾದ್ಯಂತ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 12-332-14 (78906)
ವಿಶ್ವಾಸುಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಸ್ತಥಾ ತುಂಬುರುನಾರದೌ।
ಹಾಹಾ ಹೂಹೂಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವೌ ತುಷ್ಟುವುಃ ಶುಕಸಂಭವಂ॥ 12-332-15 (78907)
ತತ್ರ ಶಕ್ರಪುರೋಗಾಶ್ಚ ಲೋಕಪಾಲಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋಽಪಿ ಚ॥ 12-332-16 (78908)
ದಿವ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಪುಷ್ಪಾಣಿ ಪ್ರವವರ್ಷ ಚ ಮಾರುತಃ।
ಜಂಗಮಂ ಸ್ಥಾವರಂ ಚೈವ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮಭವಜ್ಜಗತ್॥ 12-332-17 (78909)
ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಜತಾಮಾತ್ರಂ ಮುನೇಃ ಪುತ್ರಂ ವಿಧಿನೋಪಾನಯತ್ತದಾ॥ 12-332-18 (78910)
ತಸ್ಯ ದೇವೇಶ್ವರಃ ಶಕ್ರೋ ದಿವ್ಯಮದ್ಭುತದರ್ಶನಂ।
ದದೌ ಕಮಂಡಲುಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದೇವವಾಸಾಂಸಿ ಚಾಭಿಭೋ॥ 12-332-19 (78911)
ಹಂಸಾಶ್ಚ ಶತಪತ್ರಾಶ್ಚ ಸಾರಸಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮವರ್ತಂತ ಶುಕಾಶ್ಚಾಷಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-332-20 (78912)
ಆರಣೇಯಸ್ತತೋ ದಿವ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜನ್ಮ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ತತ್ರೈವೋವಾಸ ಮೇಧಾವೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-332-21 (78913)
ಉತ್ಪನ್ನಮಾತ್ರಂ ತಂ ವೇದಾಃ ಸರಹಸ್ಯಾಃ ಸಸಂಗ್ರಹಾಃ।
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾಽಸ್ಯ ಪಿತರಂ ತಥಾ॥ 12-332-22 (78914)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ಚ ವವ್ರೇ ಸ ವೇದವೇದಾಂಗಭಾಷ್ಯವಿತ್।
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಮೇವಾನುಚಿಂತಯನ್॥ 12-332-23 (78915)
ಸೋಽಧೀತ್ಯ ನಿಖಿಲಾನ್ವೇದಾನ್ಸರಹಸ್ಯಾನ್ಸಸಂಗ್ರಹಾನ್।
ಇತಿಹಾಸಂ ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾಭಿಭೋ॥ 12-332-24 (78916)
ಗುರವೇ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಮಾವೃತ್ತೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಉಗ್ರಂ ತಪಃ ಸಮಾರೇಭೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-332-25 (78917)
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಬಾಲ್ಯೇಽಪಿ ಸ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸಂಮಂತ್ರಣೀಯೋ ಮಾನ್ಯಶ್ಚ ಜ್ಞಾನೇನ ತಪಸಾ ತಥಾ॥ 12-332-26 (78918)
ನ ತ್ವಸ್ಯ ರಮತೇ ಬುದ್ಧಿರಾಶ್ರಮೇಷು ನರಾಧಿಪ।
ತ್ರಿಷು ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮೂಲೇಷು ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾನುದರ್ಶಿನಃ॥ ॥ 12-332-27 (78919)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 332॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-332-1 ಅರಣೀ ಸಹಿತೇ ಗೃಹ್ಯೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅರಣೀ ದ್ವೇ ಅಧರೋತ್ತರೇ ಸಹಿತೇ ಮಿಥುನರೂಪೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-332-4 ಸಾ ಚ ಕೃತ್ವಾ ತದಾ ವ್ಯಾಸಮಿತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-332-9 ಶುಕೇ ನಿರ್ಮಥ್ಯಮಾನೇ ಜಾತತ್ವಾತ್ ಶುಕ ಇತಿ ರೇಫಲೋಪೇನಾಸ್ಯ ನಾಮ ಕೃತಂ॥ 12-332-12 ತರ್ಪಯಾಮಾಸ ವಾರಿಣೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-332-14 ಖೇ ಗಾಯಂತಿ ಸ್ಮ ಗಂಧರ್ವಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-332-18 ಮಹಾತ್ಮಾ ಮಹಾದೇವಃ ಉಪಾನಯತ್ ಸ್ವಶಿಷ್ಯಂ ಕೃತವಾನಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 333
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.333. ಅಧ್ಯಾಯಃ 333
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶುಕೇನ ವ್ಯಾಸಾಜ್ಞಯಾ ತತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ಮಿಥಿಲಾಸ್ಥಂ ಜನಕಂಪ್ರತ್ಯಗ್ಗಭನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-333-0 (78920)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-333-0x (6543)
ಸ ಮೋಕ್ಷಮನುಚಿಂತ್ಯೈವ ಶುಕಃ ಪಿತರಮಭ್ಯಗಾತ್।
ಪ್ರಾಹಾಭಿವಾದ್ಯ ಚ ಗುರುಂ ಶ್ರೇಯೋರ್ಥೀ ವಿನಯಾನ್ವಿತಃ॥ 12-333-1 (78921)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮೇಷು ಕುಶಲೋ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ।
ಯಥಾ ಮೇ ಮನಸಃ ಶಾಂತಿಃ ಪರಮಾ ಸಂಭವೇತ್ಪ್ರಭೋ॥ 12-333-2 (78922)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತು ವಚಃ ಪರಮರ್ಷಿರುವಾಚ ತಂ।
ಅಧೀಹಿ ಪುತ್ರ ಮೋಕ್ಷಂ ವೈ ಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನಪಿ॥ 12-333-3 (78923)
ಪಿತುರ್ನಿಯೋಗಾಜ್ಜಗ್ರಾಹ ಶುಕೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಃ।
ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ನಿಖಿಲಂ ಕಾಪಿಲಂ ಚೈವ ಭಾರತ॥ 12-333-4 (78924)
ಸ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ನಯಾ ಶ್ರಿಯಃ ಯುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಮೇನೇ ಪುತ್ರಂ ಯದಾ ವ್ಯಾಸೋ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮವಿಶಾರದಂ॥ 12-333-5 (78925)
ಉವಾಚ ಗಚ್ಛೇತಿ ತದಾ ಜನಕಂ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರಂ।
ಸ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ನಿಖಿಲಂ ಮಿಥಿಲೇಶ್ವರಃ॥ 12-333-6 (78926)
ಪಿತುರ್ನಿಯೋಗಾದಗಮನ್ಮೈಥಿಲಂ ಜನಕಂ ನೃಪಂ।
ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಷ್ಠಾಂ ವೈ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಚ ಪರಾಯಣಂ॥ 12-333-7 (78927)
ಉಕ್ತಶ್ಚ ಮಾನುಷೇಣ ತ್ವಂ ಪಥಾ ಗಚ್ಛೇತ್ಯವಿಸ್ಮಿತಃ।
ನ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಗಂತವ್ಯಮಂತರಿಕ್ಷಚರೇಣ ವೈ॥ 12-333-8 (78928)
ಆರ್ಜವೇನೈವ ಗಂತವ್ಯಂ ನ ಸುಖಾನ್ವೇಷಿಣಾ ತಥಾ।
ನಾನ್ವೇಷ್ಟವ್ಯಾ ವಿಶೇಷಾಸ್ತು ವಿಶೇಷಾ ಹಿ ಪ್ರಸಂಗಿನಃ॥ 12-333-9 (78929)
ಅಹಂಕಾರೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಯಾಜ್ಯೇ ತಸ್ಮಿನ್ನರಾಧಿಪೇ।
ಸ್ಯಾತವ್ಯಂ ಚ ವಶೇ ತಸ್ಯ ಸ ತೇ ಛೇತ್ಸ್ಯತಿ ಸಂಶಯಂ॥ 12-333-10 (78930)
ಸ ಧರ್ಮಕುಶಲೋ ರಾಜಾ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಯಾಜ್ಯೋ ಮಮ ಸ ಯದ್ಬ್ರೂಯಾತ್ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಿಶಂಕಯಾ॥ 12-333-11 (78931)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜಗಾಮ ಮಿಥಿಲಾಂ ಮುನಿಃ।
ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಶಕ್ತೋಂತರಿಕ್ಷೇಣ ಕ್ರಾಂತುಂ ಪೃಥ್ವೀಂ ಸಸಾಗರಾಂ॥ 12-333-12 (78932)
ಸ ಗಿರೀಂಶ್ಚಾಪ್ಯತಿಕ್ರಂಯ ನದೀತೀರ್ಥಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಬಹುವ್ಯಾಲಮೃಗಾಕೀರ್ಣಾ ಹ್ಯಟವೀಶ್ಚ ವನಾನಿ ಚ॥ 12-333-13 (78933)
ಮೇಹೋರ್ಹರೇಶ್ಚ ದ್ವೇ ವರ್ಷೇ ವರ್ಷಂ ಹೈಮವತಂ ತತಃ।
ಕ್ರಮೇಣೈವಂ ವ್ಯತಿಕ್ರಂಯ ಭಾರತಂ ವರ್ಷಮಾಸದತ್॥ 12-333-14 (78934)
ಸ ದೇಶಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ಪಶ್ಯಂಶ್ಚೀನಹೂಣನಿಷೇವಿತಾನ್।
ಆರ್ಯಾವರ್ತಮಿಮಂ ದೇಶಮಾಜಗಾಮ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-333-15 (78935)
ಪಿತುರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಅಧ್ವಾನಂ ಸೋಽತಿಚಕ್ರಾಮ ಖಚರಃ ಖೇ ಪತವಿವ॥ 12-333-16 (78936)
ಪತ್ತನಾನಿ ಚ ರಂಯಾಣಿ ಸ್ಫೀತಾನಿ ನಗರಾಣಿ ಚ।
ರತ್ನಾನಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-333-17 (78937)
ಉದ್ಯಾವಾನಿ ಚ ರಂಯಾಣಿ ತಥೈವಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಪುಣ್ಯಾನಿ ಚೈವ ತೀರ್ಥಾನಿ ಸೋತ್ಯಕ್ರಾಮದಥಾಧ್ವಗಃ॥ 12-333-18 (78938)
ಸೋಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ವಿದೇಹಾನಾಸಸಾದ ಹ।
ರಕ್ಷಿತಾಂಧರ್ಮರಾಜೇನ ಜನಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-333-19 (78939)
ತತ್ರ ಗ್ರಾಮಾನ್ಬಹೂನ್ಪಶ್ಯನ್ಬಹ್ವನ್ನರಸಭೋಜನಾನ್।
ಪಲ್ಲೀಘೋಷಾನ್ಸಮೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ಬಹುಗೋಕುಲಸಂಕುಲಾನ್॥ 12-333-20 (78940)
ಸ್ಫೀತಾಂಶ್ಚ ಶಾಲಿಯವಸರ್ಹಂಸಸಾರಸಸೇವಿತಾನ್।
ಪದ್ಮಿನೀಭಿಶ್ಚ ಶತಶಃ ಶ್ರೀಮತೀಭಿರಲಕೃತಾನ್॥ 12-333-21 (78941)
ಸ ವಿದೇಹಾನತಿಕ್ರಂಯ ಸಮೃದ್ಧಜನಸೇವಿತಾನ್।
ಮಿಥಿಲೋಪವನಂ ರಂಯಮಾಸಸಾದ ಸಮೃದ್ಧಿಮತ್॥ 12-333-22 (78942)
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಕೀರ್ಣಂ ನರನಾರೀಸಮಾಕುಲಂ।
ಪಶ್ಯನ್ನಪಶ್ಯನ್ನಿವ ತತ್ಸಮತಿಕ್ರಾಮದಚ್ಯುತಃ॥ 12-333-23 (78943)
ಮನಸಾ ತಂ ಬಹನ್ಭಾರಂ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಆತ್ಮಾರಾಮಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ಮಿಥಿಲಾಮಾಸಸಾದ ಹ॥ 12-333-24 (78944)
ತಸ್ಯಾ ದ್ವಾರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ದ್ವಾರಪಾಲೈರ್ನಿವಾರಿತಃ।
ಸ್ಥಿತೋ ಧ್ಯಾನಪರೋ ಮುಕ್ತೋ ವಿದಿತಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ॥ 12-333-25 (78945)
ಸ ರಾಜಮಾರ್ಗಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮೃದ್ಧಜನಕಸಂಕುಲಂ।
ಪಾರ್ಥಿವಕ್ಷಯಮಾಸಾದ್ಯ ನಿಃಶಂಕಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ॥ 12-333-26 (78946)
ತತ್ರಾಪಿ ದ್ವಾರಪಲಾಸ್ತಮುಗ್ರವಾಚಾ ನ್ಯಷೇಧಯನ್।
ತಥೈವ ಚ ಶುಕ್ರಸ್ತತ್ರ ನಿರ್ಮನ್ಯುಃ ಸಮತಿಷ್ಠತ॥ 12-333-27 (78947)
ನ ಚಾತಪಾಧ್ವಸಂತಪ್ತಃ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮಾನ್ವಿತಃ।
ಪ್ರತಾಂಯತಿ ಗ್ಲಾಯತಿ ವಾ ನಾಪೈತಿ ಚ ತಥಾಽಽತಪಾತ್॥ 12-333-28 (78948)
ತೇಷಾಂ ತು ದ್ವಾರಪಾಲಾನಾಮೇಕಃ ಶೋಕಸಮನ್ವಿತಃ।
ಮಧ್ಯಂಗತಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶುಕಮವಸ್ಥಿತಂ॥ 12-333-29 (78949)
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಭಿವಾದ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಪ್ರಾವೇಶಯತ್ತತಃ ಕಕ್ಷ್ಯಾಂ ಪ್ರಥಮಾಂ ರಾಜವೇಶ್ಮನಃ॥ 12-333-30 (78950)
ತತ್ರಾಸೀನಃ ಶುಕಸ್ತಾತ ಮೋಕ್ಷಮೇವಾನ್ವಚಿಂತಯತ್।
ಛಾಯಾಯಾಮಾತಪೇ ಚೈವ ಸಮದರ್ಶೀ ಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 12-333-31 (78951)
ತಂ ಮುಹೂರ್ತಾದಿವಾಗಂಯ ರಾಜ್ಞೋ ಮಂತ್ರೀ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಪ್ರಾವೇಶಯತ್ತತಃ ಕಕ್ಷ್ಯಾಂ ದ್ವಿತೀಯಾಂ ರಾಜವೇಶ್ಮನಃ॥ 12-333-32 (78952)
ತತ್ರಾಂತಃ ಪುರಸಂಬದ್ಧಂ ಮಹಚ್ಚೈತ್ರರಥೋಪಮಂ।
ಸುವಿಭಕ್ತಜಲಾಕ್ರೀಡಂ ರಂಯಂ ಪುಷ್ಪಿತಪಾದಪಂ॥ 12-333-33 (78953)
ತಂ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಸ ಶುಕಂ ಮಂತ್ರೀ ಜನಕಮುತ್ತಮಂ।
ಅರ್ಹಮಾಸನಮಾದಿಶ್ಯ ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮಃ ತತಃ ಪುನಃ॥ 12-333-34 (78954)
ತಂ ಚಾರುವೇಷಾಃ ಸುಶ್ರೋಣ್ಯಸ್ತರುಣ್ಯಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮರಕ್ತಾಂಬರಧರಾಸ್ತಪ್ತಕಾಂಚನಭೂಷಣಾಃ॥ 12-333-35 (78955)
ಸಂಲಾಪಾಲಾಪಕುಶಲಾ ನೃತ್ತಗೀತವಿಶಾರದಾಃ।
ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷಿಣ್ಯೋ ರೂಪೇಣಾಪ್ಸರಸಾಂ ಸಮಾಃ॥ 12-333-36 (78956)
ಭಾವೋಪಚಾರಕುಶಲಾ ಭಾವಜ್ಞಾಃ ಸತ್ವಕೋವಿದಾಃ।
ಪರಂ ಪಂಚಾಶತಂ ನಾರ್ಯೋ ವಾರಮುಖ್ಯಾಃ ಸಮಾದ್ರವನ್॥ 12-333-37 (78957)
ಪಾದ್ಯಾದೀನಿ ಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯ ಪೂಜಯಾ ಪರಯಾಽರ್ಚಯನ್।
ಕಾಲೋಪಪನ್ನೇನ ತದಾ ಸ್ವಾದ್ವನ್ನೇನಾಭ್ಯತರ್ಪಯನ್॥ 12-333-38 (78958)
ತಸ್ಯ ಭುಕ್ತವತಸ್ತಾತ ತದಂತಃ ಪುರಕಾನನಂ।
ಸುರಂಯಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸುರೇಕೈಕಶ್ಯೇನ ಭಾರತ॥ 12-333-39 (78959)
ಕ್ರೀಡಂತ್ಯಶ್ಚ ಹಸಂತ್ಯಶ್ಚ ಗಾಯಂತ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ತಾಃ ಶುಭಂ।
ಉದಾರಸತ್ವಂ ಸತ್ವಜ್ಞಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪರ್ಯಚರಂಸ್ತಥಾ॥ 12-333-40 (78960)
ಆರಣೇಯಸ್ತು ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಿಃಸಂದೇಹಸ್ತ್ರಿಕರ್ಮಕೃತ್।
ವಶ್ಯೇಂದ್ರಿಯೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ಕುಪ್ಯತಿ॥ 12-333-41 (78961)
ತಸ್ಮೈ ಶಯ್ಯಾಸನಂ ದಿವ್ಯಂ ವರಾರ್ಹಃ ರತ್ನಭೂಷಿತಂ।
ಸ್ಪರ್ಧ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂಕೀರ್ಣಂ ದದುಸ್ತಾಃ ಪರಮಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-333-42 (78962)
ಪಾದಶೌಚಂ ತು ಕೃತ್ವೈವ ಶುಕ್ರಃ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸ್ಯ ಚ।
ನಿಷಸಾದಾಸನೇ ಪುಣ್ಯೇ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ವಿಚಿಂತಯನ್॥ 12-333-43 (78963)
ಪೂರ್ವರಾತ್ರೇ ತು ತತ್ರಾಸೌ ಹುತ್ವಾ ಧ್ಯಾನಪರಾಯಣಃ।
ಮಧ್ಯರಾತ್ರೇ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ನಿದ್ರಾಮಾಹಾರಯತ್ಪ್ರಭುಃ। 12-333-44 (78964)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದುತ್ಥಾಯ ಕೃತ್ವಾ ಶೌಚಮನಂತರಂ।
ಸ್ತ್ರೀಭಿಃ ಪರಿವೃತೋ ಧೀಮಾಂಧ್ಯಾನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 12-333-45 (78965)
ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ಕರ್ಷ್ಣಿಸ್ತದಹಃ ಶೇಷಮಚ್ಯುತಃ।
ತಾಂ ಚ ರಾತ್ರಿಂ ನೃಪಕುಲೇ ವರ್ತಯಾಮಾಸ ಭಾರತ॥ ॥ 12-333-46 (78966)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪ್ರವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 333॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-333-1 ಮೋಕ್ಷಂ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರಂ। ಅನುಚಿಂತ್ಯ ಉಪಾದೇಯತ್ವೇನ ಜ್ಞಾತ್ವಾ॥ 12-333-3 ಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ತ್ರಿವಿಧಾನಪೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-4 ಶುಕೋ ವೇದವಿದಾಂವರ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-5 ಮೋಕ್ಷವಿದ್ಯಾವಿಶಾರದಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-6 ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ। ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ನಿಖಿಲೇನ ವಿಶೇಷತ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-14 ಮೇರೋರ್ವರ್ಷಮಿಲಾವೃತಂ। ಹರೇವಂರ್ಷಂ ಹರಿವರ್ಷಾಖ್ಯಂ। ಹೈಮವಂತಂ ವರ್ಷಂ ಕಿಂಪುರುಷಾಖ್ಯಂ॥ 12-333-24 ತಂ ಭಾರಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಾಖ್ಯಂ। ಅರ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಂ॥ 12-333-28 ನೋಪೈತಿ ಚ ತಥಾ ರುಷಮಿತಿ ಡ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-37 ಕಾಲೋಪಚಾರಕುಶಲಾ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-41 ಆರಣೇಯಃ ಅರಣಿಜಃ ಶುಕಃ॥ 12-333-42 ಹೇವಾರ್ಹಂ ರತ್ನಭೂಷಿತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-44 ಭೂತ್ವಾ ಧ್ಯಾನಪರಾಯಣ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಅರ್ಧರಾತ್ರೇ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-333-46 ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ಶುಕಃ। ಅಚ್ಯುತೋ ಧೈರ್ಯಾದಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 334
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.334. ಅಧ್ಯಾಯಃ 334
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಜನಕೇನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನೀಭೂತಾಶ್ರಮಧರ್ಮಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಶುಕಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-334-0 (78967)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-334-0x (6544)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಜನಕೋ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಪುರೋಹಿತಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಸರ್ವಾಣ್ಯಂತಃ ಪುರಾಣಿ ಚ॥ 12-334-1 (78968)
ಆಸನಂ ಚ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಶಿರಸಾ ಚಾರ್ಧ್ಯಮಾದಾಯ ಗುರುಪುತ್ರಂ ಸಮಭ್ಯಗಾತ್॥ 12-334-2 (78969)
ಸ ತದಾಸನಮಾದಾಯ ಬಹುರತ್ನವಿಭೂಷಿತಂ।
ಸ್ಪರ್ಧ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂಸ್ತೀರ್ಣಂ ಸರ್ವತೋಭದ್ರಮೃದ್ಧಿಮತ್॥ 12-334-3 (78970)
ಪುರೋಧಸಾ ಸಂಗೃಹೀತಂ ಹಸ್ತೇನಾಲಭ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಪ್ರದದೌ ಗುರುಪುತ್ರಾಯ ಶುಕಾಯ ಪರಮಾರ್ಚಿತಂ॥ 12-334-4 (78971)
ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟಂ ತಂ ಕಾರ್ಷ್ಣಿ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಪಾದ್ಯಂ ನಿವೇದ್ಯ ಪ್ರಥಮಮರ್ಧ್ಯಂ ಗಾಂ ಚ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 12-334-5 (78972)
ಸ ಚ ತಾಂ ಮಂತ್ರವತ್ಪೂಜಾಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಣಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತು ತಾಂ ಪೂಜಾಂ ಜನಕಾದ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-334-6 (78973)
ಗಾಂ ಚೈವ ಸಮನುಜ್ಞಾಯ ರಾಜಾನಮನುಮಾನ್ಯ ಚ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛನ್ಮಹಾತೇಜಾ ರಾಜ್ಞಃ ಕುಶಲಮವ್ಯಯಂ॥ 12-334-7 (78974)
ಅನಾಮಯಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶುಕಃ ಸಾನುಚರಸ್ಯ ಹ।
ಅನುಜ್ಞಾತಃ ಸ ತೇನಾಥ ನಿಷಸಾದ ಸಹಾನುಗಃ॥ 12-334-8 (78975)
ಕುಶಲಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚೈವ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ವೈಯಾಸಕಿಂ ನೃಪಃ।
ಕಿಮಾಗಮನಮಿತ್ಯೇವಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 12-334-9 (78976)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-334-10x (6545)
ಪಿತ್ರಾಽಹಮುಕ್ತೋ ಭದ್ರಂ ತೇ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾರ್ಥಕೋವಿದಃ।
ವಿದೇಹರಾಜೋ ಯಾಜ್ಯೋ ಮೇ ಜನಕೋ ನಾಮ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 12-334-10 (78977)
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಸ್ವ ವೈ ತೂರ್ಣಂ ಯದಿ ತೇ ಹೃದಿ ಸಂಶಯಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ವಾ ನಿವೃತ್ತೌ ವಾ ಸ ತೇ ಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯತಿ ಸಂಶಯಂ॥ 12-334-11 (78978)
ಸೋಹಂ ಪಿತುರ್ನಿಯೋಗಾತ್ತ್ವಾಮುಪಪ್ರಷ್ಟುಮಿಹಾಗತಃ।
ತನ್ಮೇ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಥಾವದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-334-12 (78979)
ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೇಹ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಿಮಾತ್ಮಕಃ।
ಕಥಂ ಚ ಮೋಕ್ಷಃ ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯೋ ಜ್ಞಾನೇನ ತಪಸಾಽಥವಾ॥ 12-334-13 (78980)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-334-14x (6546)
ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೇಹ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ತಚ್ಛೃಣು।
ಕೃತೋಪನಯನಸ್ತಾತ ಭವೇದ್ವೇದಪರಾಯಣಃ॥ 12-334-14 (78981)
ತಪಸಾ ಗುರುವೃತ್ತ್ಯಾ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಚಾಭಿಭೋ।
ದೇವತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚಾಪ್ಯನೃಣೋ ಹ್ಯನಸೂಯಕಃ॥ 12-334-15 (78982)
ವೇದಾನಧೀತ್ಯ ನಿಯತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಮಪವರ್ಜ್ಯ ಚ।
ಅಭ್ಯನುಜ್ಞಾಮಥ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಮಾವರ್ತೇತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 12-334-16 (78983)
ಸಮಾವೃತ್ತಶ್ಚ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಸ್ವದಾರನಿರತೋ ವಸೇತ್।
ಅನಸೂಯುರ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಾಹಿತಾಗ್ನಿರನಾವೃತಃ॥ 12-334-17 (78984)
ಉತ್ಪಾದ್ಯ ಪುತ್ರಂ ಪೌತ್ರಂ ತು ವನ್ಯಾಶ್ರಮಪದೇ ವಸೇತ್।
ತಾನೇವಾಗ್ನೀನ್ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಚಯನ್ನತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ॥ 12-334-18 (78985)
ಸ ವನೇಽಗ್ನೀನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಾತ್ಮನ್ಯಾರೋಪ್ಯ ಧರ್ಮವಿತ್।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಬೀತರಾಗಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಮಪದೇ ವಸೇತ್॥ 12-334-19 (78986)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-334-20x (6547)
ಉತ್ಪನ್ನೇ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇ ಹೃದಿ ಶಾಶ್ವತೇ।
ಕಿಮವಶ್ಯಂ ನಿವಸ್ತವ್ಯಮಾಶ್ರಮೇಷು ವನೇಷು ವಾ॥ 12-334-20 (78987)
ಏತದ್ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಯಥಾ ವೇದಾರ್ಥತತ್ತ್ವೇನ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ತ್ವಂ ಜನಾಧಿಪ॥ 12-334-21 (78988)
ಜನಕ ಉವಾಚ। 12-334-22x (6548)
ನ ವಿನಾ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನೇ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯಾಧಿಗಮೋ ಭವೇತ್।
ನ ವಿನಾ ಗುರುಸಂಬಂಧಂ ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಧಿಗಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-334-22 (78989)
ಗುರುಃ ಪ್ಲಾವಯಿತಾ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ಲವ ಇಹೋಚ್ಯತೇ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ತು ತೀರ್ಣಸ್ತದುಭಯಂ ತ್ಯಜೇತ್॥ 12-334-23 (78990)
ಅನುಚ್ಛೇದಾಯ ಲೋಕಾನಾಮನುಚ್ಛೇದಾಯ ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಪೂರ್ವೈರಾಚರಿತೋ ಧರ್ಮಶ್ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಸಂಶ್ರಿತಃ॥ 12-334-24 (78991)
ಅನೇನ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ಬಹುಜಾತಿಷು ಕರ್ಮಣಾಂ।
ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಮೋಕ್ಷೋ ನಾಮೇಹ ಲಭ್ಯತೇ॥ 12-334-25 (78992)
ಭಾವಿತೈಃ ಕರಣೈಶ್ಚಾಯಂ ಬಹುಸಂಸಾರಯೋನಿಷು।
ಆಸಾದಯತಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಮೋಕ್ಷಂ ವೈ ಪ್ರಥಮಾಶ್ರಮೇ॥ 12-334-26 (78993)
ತಮಾಸಾದ್ಯ ತು ಮುಕ್ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ತ್ರಿಷ್ವಾಶ್ರಮೇಷು ಕೋಽನ್ವರ್ಥೋ ಭವೇತ್ಪರಮಭೀಪ್ಸತಃ॥ 12-334-27 (78994)
ರಾಜಸಾಂಸ್ತಾಮಸಾಂಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ದೋಷಾನ್ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಸಾತ್ವಿಕಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಪಶ್ಯೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-334-28 (78995)
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಸಂಪಶ್ಯನ್ನೋಪಲಿಪ್ಯೇತ ಜಲೇ ವಾರಿಚರೋ ಯಥಾ॥ 12-334-29 (78996)
ಪಕ್ಷಿವತ್ಪ್ರಾಯಣಾದೂರ್ಧ್ವಮಮುತ್ರಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ।
ವಿಹಾಯ ದೇಹಾನ್ನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಃ ಪ್ರಶಮಂ ಗತಃ॥ 12-334-30 (78997)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾಃ ಪುರಾ ಗೀತಾಃ ಶೃಣು ರಾಜ್ಞಾ ಯಯಾತಿನಾ।
ಧಾರ್ಯಂತೋ ಯಾ ದ್ವಿಜೈಸ್ತಾತ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದೈಃ॥ 12-334-31 (78998)
ಜ್ಯೋತಿರಾತ್ಮನಿ ನಾನ್ಯತ್ರ ಸರ್ವಜಂತುಷು ತತ್ಸಮಂ।
ಸ್ವಯಂ ಚ ಶಕ್ಯತೇ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸುಸಮಾಹಿತಚೇತಸಾ॥ 12-334-32 (78999)
ನ ಬಿಭೇತಿ ಪರೋ ಯಸ್ಮಾನ್ನ ಬಿಭೇತಿ ಪರಾಚ್ಚ ಯಃ।
ಯಶ್ಚ ನೇಚ್ಛತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತು ಸಃ॥ 12-334-33 (79000)
ಯದಾ ಭಾವಂ ನ ಕುರುತೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-334-34 (79001)
ಸಂಯೋಜ್ಯ ಮನಸಾಽಽತ್ಮಾನಮೀರ್ಷ್ಯಾಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮೋಹನೀಂ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕಾಮಂ ಚ ಮೋಹಂ ಚ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮಶ್ನುತೇ॥ 12-334-35 (79002)
ಯದಾ ಶ್ರಾವ್ಯೇ ಚ ದೃಶ್ಯೇ ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾಪ್ಯಯಂ।
ಸಮೋ ಭವತಿ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-334-36 (79003)
ಯದಾ ಸ್ತುತಿಂ ಚ ನಿಂದಾಂ ಚ ಸಮತ್ವೇನೈವ ಪಶ್ಯತಿ।
ಕಾಂಚನಂ ಚಾಯಸಂ ಚೈವ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-334-37 (79004)
ಶೀತಮುಷ್ಣಂ ತಥೈವಾರ್ಥಮನರ್ಥಂ ಪ್ರಿಯಮಪ್ರಿಯಂ।
ಜೀವಿತಂ ಮರಣಂ ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 12-334-38 (79005)
ಪ್ರಸಾರ್ಯೇಹ ಯಥಾಂಗಾನಿ ಕೂರ್ಮಃ ಸಂಹರತೇ ಪುನಃ।
ತಥೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನಸಾ ಸಂಯಂತವ್ಯಾನಿ ಭಿಕ್ಷುಣಾ॥ 12-334-39 (79006)
ತಮಃ ಪರಿಗತಂ ವೇಶ್ಮ ಯಥಾ ದೀಪೇನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತಥಾ ಬುದ್ಧಿಪ್ರದೀಪೇನ ಶಕ್ಯ ಆತ್ಮಾ ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ॥ 12-334-40 (79007)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಯಿ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರ।
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ನೋಕ್ತಂ ಮೇ ತತ್ತ್ವತೋ ವೇದ ತದ್ಭವಾನ್॥ 12-334-41 (79008)
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ವಿದಿತಶ್ಚಾಸಿ ವಿಷಯಾಂತಮುಪಾಗತಃ।
ಗುರೋಸ್ತವ ಪ್ರಸಾದೇನ ತವ ಚೈವೋಪಶಿಕ್ಷಯಾ॥ 12-334-42 (79009)
ತಸ್ಯೈವ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜ್ಞಾನಂ ದಿವ್ಯಂ ಮಮಾಪೀದಂ ತೇನಾಸಿ ವಿದಿತೋ ಮಮ॥ 12-334-43 (79010)
ಅಧಿಕಂ ತವ ವಿಜ್ಞಾನಮಧಿಕಾ ಚ ಗತಿಸ್ತವ।
ಅಧಿಕಂ ತವ ಚೈಶ್ವರ್ಯಂ ತಚ್ಚ ತ್ವಂ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-334-44 (79011)
ಬಾಲ್ಯಾದ್ವಾ ಸಂಶಯಾದ್ವಾಪಿ ಭಯಾದ್ವಾಽಪ್ಯವಿಮೋಕ್ಷಣಾತ್।
ಉತ್ಪನ್ನೇ ಚಾಪಿ ವಿಜ್ಞಾನೇ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ತಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-334-45 (79012)
ವ್ಯವಸಾಯೇನ ಶುದ್ಧೇನ ಮದ್ವಿಧೈಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ।
ವಿಮುಚ್ಯ ಹೃದಯಗ್ರಂಥೀನಾಸಾದಯತಿ ತಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-334-46 (79013)
ಭವಾಂಶ್ಚೋತ್ಪನ್ನವಿಜ್ಞಾನಃ ಸ್ಥಿರಬುದ್ಧಿರಲೋಲುಪಃ।
ವ್ಯವಸಾಯಾದೃತೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಾಸಾದಯತಿ ತತ್ಪರಂ॥ 12-334-47 (79014)
ನಾಸ್ತಿ ತೇ ಸುಖದುಃಖೇಷು ವಿಶೇಷೋ ನಾಸ್ತಿ ಲೋಲುಪಃ।
ನೌತ್ಸುಕ್ಯಂ ನೃತ್ಯಗೀತೇಷು ನ ರಾಗ ಉಪಜಾಯತೇ॥ 12-334-48 (79015)
ನ ಬಂಧುಷ್ವನುಬಂಧಸ್ತೇ ನ ಭಯೇಷ್ವಸ್ತಿ ತೇ ಭಯಂ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಮಹಾಭಾಗ ತುಲ್ಯಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಂ॥ 12-334-49 (79016)
ಅಹಂ ತ್ವಾಮನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೇ ಚಾಪ್ಯಂತೇ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಆಸ್ಥಿತಂ ಪರಮಂ ಮಾರ್ಗಮಕ್ಷಯಂ ತಮನಾಮಯಂ॥ 12-334-50 (79017)
ಯತ್ಫಲಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಶ್ಚ ಯದಾತ್ಮಕಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ವೈ ವರ್ತಸೇ ವಿಪ್ರ ಕಿಮನ್ಯತ್ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 12-334-51 (79018)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 334॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-334-7 ರಾಜ್ಯೇ ಕುಶಲಮವ್ಯಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-12 ಮೋಕ್ಷಃ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ಟ. ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-23 ಆಚಾರ್ಯಃ ಪ್ರಾಪಿತಾ ತಸ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-32 ನಾನ್ಯತ್ರ ರತಂ ತತ್ರೈವ ಚೈವ ತತ್ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-41 ಚಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ವೇತ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-44 ಅಧಿಕಂ ಭವತಿ ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಡ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-46 ತದ್ವಿಧಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-334-48 ನಾಸ್ತಿ ಲೋಲುಪ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 335
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.335. ಅಧ್ಯಾಯಃ 335
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಜನಕಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೇನ ಶುಕೇನ ವ್ಯಾಸಮೇತ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಜನಕೇನ ಸಹ ಸಂವಾದಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ವೈಶಂಪಾಯನಾದಿಭಿಃ ಸಹ ಸಂವಾದಃ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-335-0 (79019)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-335-0x (6549)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಕೃತಾತ್ಮಾ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಆತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-335-1 (79020)
ಕೃತಕಾರ್ಯಃ ಸುಖೀ ಶಾಂತಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ಪ್ರಾಯಾದುದಙ್ಭುಖಃ।
ಶೈಶಿರಂ ಗಿರಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸಧರ್ಮಾ ಮಾತರಿಶ್ವನಃ॥ 12-335-2 (79021)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಸ್ತಥಾ।
ಹಿಮವಂತಮಿಯಾದ್ದುಷ್ಟುಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ॥ 12-335-3 (79022)
ತಮಪ್ಸರೋಗಾಕೀರ್ಣಂ ಗೀತಸ್ವನನಿನಾದಿತಂ।
ಕಿನ್ನರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಭೃಂಗರಾಜೈಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-335-4 (79023)
ಮದ್ಗುಭಿಃ ಖಂಜರೀಟೈಶ್ಚ ವಿಚಿತ್ರೈರ್ಜೀವಜೀವಕೈಃ॥ 12-335-5 (79024)
ಚಿತ್ರವರ್ಣೈರ್ಮಯೂರೈಶ್ಚ ಕೇಕಾಶತವಿರಾಜಿತೈಃ।
ರಾಜಹಂಸಸಮೂಹೈಶ್ಚ ಹೃಷ್ಟೈಃ ಪರಭೃತೈಸ್ತಥಾ॥ 12-335-6 (79025)
ಪಕ್ಷಿರಾಜೋ ಗರುತ್ಮಾಂಶ್ಚ ಯಂ ನಿತ್ಯಮಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ಚತ್ವಾರೋ ಲೋಕಪಾಲಾಶ್ಚ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ॥ 12-335-7 (79026)
ತತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ವಿಷ್ಣುನಾ ಯತ್ರ ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-335-8 (79027)
ತತ್ರೈವ ಚ ಕುಮಾರೇಣ ಬಾಲ್ಯೇ ಕ್ಷಿಪ್ತಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ಶಕ್ತಿರ್ನ್ಯಸ್ತಾ ಕ್ಷಿತಿತಲೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮವಮನ್ಯ ವೈ॥ 12-335-9 (79028)
ತತ್ರೋವಾಚ ಜಗತ್ಸ್ಕಂದಃ ಕ್ಷಿಪನ್ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ತದಾ।
ಯೋಽನ್ಯೋಸ್ತಿ ಮತ್ತೋಽಭ್ಯಧಿಕೋ ವಿಪ್ರಾ ಯಸ್ಯಾಧಿಕಂ ಪ್ರಿಯಾಃ॥ 12-335-10 (79029)
ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ದ್ವಿತೀಯೋಽಸ್ತಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಸೋಭ್ಯುದ್ಧರತ್ವಿಮಾಂ ಶಕ್ತಿಮಥವಾ ಕಂಪಯತ್ವಿತಿ॥ 12-335-11 (79030)
ತಚ್ಛುತ್ವಾ ವ್ಯಥಿತಾ ಲೋಕಾಃ ಕ ಇಮಾಮುದ್ಧರೇದಿತಿ।
ಅಥ ದೇವಗಣಂ ಸರ್ವಂ ಸಂಭ್ರಾಂತೇಂದ್ರಿಯಮಾನಸಂ॥ 12-335-12 (79031)
ಅಪಶ್ಯದ್ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಸಾಸುರರಾಕ್ಷಸಂ।
ಕಿಂನ್ವತ್ರ ಸುಕೃತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಭವೇದಿತಿ ವಿಚಿಂತಯನ್॥ 12-335-13 (79032)
ಅನಾಮೃಷ್ಯ ತತಃ ಕ್ಷೇಪಮವೈಕ್ಷತ ಚ ಪಾವಿಕಂ।
ಸಂಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶಕ್ತಿಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಂ ತದಾ॥ 12-335-14 (79033)
ಕಂಪಯಾಮಾಸ ಸವ್ಯೇನ ಪಾಣಿನಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಶಕ್ತ್ಯಾಂ ತು ಕಂಪ್ಯಮಾನಾಯಾಂ ವಿಷ್ಣುನಾ ಬಲಿನಾ ತದಾ॥ 12-335-15 (79034)
ಮೇದಿನೀ ಕಂಪಿತಾ ಸರ್ವಾ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾ।
ಶಕ್ತೇನಾಪಿ ಸಮುದ್ಧರ್ತುಂ ಕಂಪಿತಾ ಸಾಽಭವತ್ತದಾ॥ 12-335-16 (79035)
ರಕ್ಷಿತಾ ಸ್ಕಂದರಾಜಸ್ಯ ಧರ್ಷಣಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ।
ತಾಂ ಕಂಪಯಿತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಹ್ಲಾದಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-335-17 (79036)
ಪಶ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಕುಮಾರಸ್ಯ ನೈತದನ್ಯಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ಸೋಽಮೃಷ್ಯಮಾಣಸ್ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸಮುದ್ಧರಣನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-335-18 (79037)
ಜಗ್ರಾಹ ತಾಂ ತದಾ ಶಕ್ತಿಂ ನ ಚೈನಾಮಭ್ಯಕಂಪಯತ್।
ನಾದಂ ಮಹಾಂತಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತೋ ಗಿರಿಮೂರ್ಘನಿ॥ 12-335-19 (79038)
ವಿಹ್ವಲಃ ಪ್ರಾಪತದ್ಭೂಮೌ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪೋಃ ಸುತಃ।
ತತ್ರೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ ಗತ್ವಾ ಶೈಲರಾಜಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವತಃ॥ 12-335-20 (79039)
ತಪೋಽತಪ್ಯತ ದುರ್ಘರ್ಷಂ ತಾತ ನಿತ್ಯಂ ವೃಷಧ್ವಜಃ।
ಪಾವಕೇನ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ದೀಪ್ಯತಾ ಯಸ್ಯ ಚಾಶ್ರಮಂ॥ 12-335-21 (79040)
ಆದಿತ್ಯಪರ್ವತಂ ನಾಮ ದುರ್ಘರ್ಷಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ನ ತತ್ರ ಶಕ್ಯತೇ ಗಂತುಂ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸದಾನವೈಃ॥ 12-335-22 (79041)
ದಶಯೋಜನವಿಸ್ತಾರಮಗ್ನಿಜ್ವಾಲಸಮಾವೃತಂ।
ಭಗವಾನ್ಪಾವಕಸ್ತತ್ರ ಸ್ವಯಂ ತಿಷ್ಠತಿ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 12-335-23 (79042)
ಸರ್ವಾನ್ವಿಘ್ನಾನ್ಪ್ರಶಮಯನ್ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ಪಾದೇನೈಕೇನ ತಿಷ್ಠತಃ॥ 12-335-24 (79043)
ದೇವಾನ್ಸಂತಾಪಯಂಸ್ತತ್ರ ಮಹಾದೇವೋ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಐಂದ್ರೀಂ ತು ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ಶೈಲರಾಜಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-335-25 (79044)
ವಿವಿಕ್ತೇ ಪರ್ವತತಟೇ ಪಾರಾಶರ್ಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ವೇದಾನಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ವ್ಯಾಸಃ ಶಿಷ್ಯಾನ್ಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-335-26 (79045)
ಸುಮಂತುಂ ಚ ಮಹಾಭಾಗಂ ವೈಶಂಪಾಯನಮೇವ ಚ।
ಜೈಮಿನಿಂ ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಪೈಲಂ ಚಾಪಿ ತಪಸ್ವಿನಂ॥ 12-335-27 (79046)
ಏಭಿಃ ಶಿಷ್ಯೈಃ ಪರಿವೃತೋ ವ್ಯಾಸ ಆಸ್ತೇ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ರಂಯಂ ದದರ್ಶ ಪಿತುರುತ್ತಮಂ।
ಆರಣೇಯೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಭಸೀವ ದಿವಾಕರಃ॥ 12-335-28 (79047)
ಅಥ ವ್ಯಾಸಃ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ಪಾವಕಂ।
ದದೃಶೇ ಸುತಮಾಯಾಂತಂ ದಿವಾಕರಸಮಪ್ರಭಂ॥ 12-335-29 (79048)
ಅಸಜ್ಜಮಾನಂ ವೃಕ್ಷೇಷು ಶೈಲೇಷು ವಿಷಯೇಷು ಚ।
ಯೋಗಯುಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ಬಾಣಂ ಗುಣಚ್ಯುತಂ॥ 12-335-30 (79049)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಪಿತುಃ ಪಾದಾವಗೃಹ್ಣಾದರಣೀಸುತಃ।
ಯಥೋಪಜೋಷಂ ತೈಶ್ಚಾಪಿ ಸಮಾಗಚ್ಛನ್ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-335-31 (79050)
ತತೋ ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ಪಿತ್ರೇ ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।
ಶುಕೋ ಜನಕರಾಜೇನ ಸಂವಾದಂ ಪ್ರೀತಮಾನಸಃ॥ 12-335-32 (79051)
ಏವಮಧ್ಯಾಪಯಞ್ಶಿಷ್ಯಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಪುತ್ರಂ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಉವಾಸ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ಪಾರಾಶರ್ಯೋ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 12-335-33 (79052)
ತತಃ ಕದಾಚಿಚ್ಛಿಷ್ಯಾಸ್ತಂ ಪರಿವಾರ್ಯಾವತಸ್ಥಿರೇ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಾಃ ಶಾಂತಾತ್ಮಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-335-34 (79053)
ವೇದೇಷು ನಿಷ್ಠಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಾಂಗೇಷ್ವಪಿ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಅಥೋಚುಸ್ತೇ ತದಾ ವ್ಯಾಸಂ ಶಿಷ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಗುರುಂ॥
ಶಿಷ್ಯಾ ಊಚುಃ। 12-335-35 (79054)
ಮಹತಾ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಾ ಯಶಸಾ ಚಾಪಿ ವರ್ಧಿತಾಃ।
ಏಕಂ ತ್ವಿದಾನೀಮಿಚ್ಛಾಮೋ ಗುರುಣಾಽನುಗ್ರಹಂ ಕೃತಂ॥ 12-335-36 (79055)
ಇತಿ ತೇಷಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತಾನುವಾದ ಹ।
ಉಚ್ಯತಾಮಿತಿ ತದ್ವತ್ಸಾ ಯದ್ವಃ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ಮಯಾ॥ 12-335-37 (79056)
ಏತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಗುರೋಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಿಷ್ಯಾಸ್ತೇ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ।
ಪುನಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಗುರುಂ॥ 12-335-38 (79057)
ಊಚುಸ್ತೇ ಸಹಿತಾ ರಾಜನ್ನಿದಂ ವಚನಮುತ್ತಮಂ।
ಯದಿ ಪ್ರೀತ ಉಪಾಧ್ಯಾಯೋ ಧನ್ಯಾಃ ಸ್ಮೋ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 12-335-39 (79058)
ಕಾಂಕ್ಷಾಮಸ್ತು ವಯಂ ಸರ್ವೇ ವರಂ ದತ್ತಂ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ಪಷ್ಠಃ ಶಿಷ್ಯೋ ನ ತೇ ಖ್ಯಾತಿಂ ಗಚ್ಛೇದತ್ರ ಪ್ರಸೀದ ನಃ॥ 12-335-40 (79059)
ಚತ್ವಾರಸ್ತೇ ವಯಂ ಶಿಷ್ಯಾ ಗುರುಪೂತ್ರಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಇಹ ವೇದಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠೇರನ್ನೇಷ ನಃ ಕಾಂಕ್ಷಿತೋ ವರಃ॥ 12-335-41 (79060)
ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯಾಸೋ ವೇದಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿತ್।
ಪರಾಶರಾತ್ಮಜೋ ಧೀಮಾನ್ಪರಲೋಕಾರ್ಥಚಿಂತಕಃ॥ 12-335-42 (79061)
ಉವಾಚ ಶಿಷ್ಯಾಂಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಂಯಂ ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ವಚಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಸದಾ ದೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶುಶ್ರೂಷವೇ ತಥಾ॥ 12-335-43 (79062)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿವಾಸಂ ಯೋ ಧ್ರುವಂ ಸಮಭಿಕಾಂಕ್ಷತೇ।
ಭವಂತೋ ಬಹುಲಾಃ ಸಂತು ವೇದೋ ವಿಸ್ತಾರ್ಯತಾಮಯಂ॥ 12-335-44 (79063)
ನಾಶಿಷ್ಯೇ ಸಂಪ್ರದಾತವ್ಯೋ ನಾವ್ರತೇ ನಾಕೃತಾತ್ಮನಿ।
ಏತೇ ಶಿಷ್ಯಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಜ್ಞಾತವ್ಯಾ ಯಥಾರ್ಥತಃ।
ನಾಪರೀಕ್ಷಿತಚಾರಿತ್ರೇ ವಿದ್ಯಾ ದೇಯಾ ಕಥಂಚನ॥ 12-335-45 (79064)
ಯಥಾ ಹಿ ಕನಕಂ ಶುದ್ಧಂ ತಾಪಚ್ಛೇದನಿಕರ್ಷಣೈಃ।
ಪರೀಕ್ಷೇತ ತಥಾ ಶಿಷ್ಯಾನೀಕ್ಷೇತ್ಕುಲಗುಣಾದಿಭಿಃ॥ 12-335-46 (79065)
ನ ನಿಯೋಜ್ಯಾಶ್ಚ ವಃ ಶಿಷ್ಯಾ ಅನಿಯೋಗೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ಯಥಾಮತಿ ಯಥಾಪಾಠಂ ತಥಾ ವಿದ್ಯಾ ಫಲಿಷ್ಯತಿ॥ 12-335-47 (79066)
ಸರ್ವಸ್ತರತು ದುರ್ಗಾಣಿ ಸರ್ವೋ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯತು।
ಶ್ರಾವಯೇಚ್ಚತುರೋ ವರ್ಣಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಗ್ರತಃ॥ 12-335-48 (79067)
ವೇದಸ್ಯಾಧ್ಯಯನಂ ಹೀದಂ ತಚ್ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಮಹತ್ಸ್ಮೃತಂ।
ಸ್ತುತ್ಯರ್ಥಮಿಹ ದೇವಾನಾಂ ವೇದಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 12-335-49 (79068)
ಯೋ ನಿರ್ವದೇತ ಸಂಮೋಹಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂ ವೇದಪಾರಗಂ।
ಸೋಽಭಿಧ್ಯಾನಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪರಾಭೂಯಾದಸಂಶಯಂ॥ 12-335-50 (79069)
ಯಶ್ಚಾಧರ್ಮೇಣ ವಿಬ್ರೂಯಾದ್ಯಶ್ಚಾಧರ್ಮೇಣ ಪೃಚ್ಛತಿ।
ತಯೋರನ್ಯತರಃ ಪ್ರೈತಿ ವಿದ್ವೇಷಂ ಚಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-335-51 (79070)
ಏತದ್ವಃ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ವಿಧಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಉಪಕುರ್ಯಾಚ್ಚ ಶಿಷ್ಯಾಣಾಮೇತಚ್ಚ ಹೃದ್ವಿ ವೋ ಭವೇತ್॥ ॥ 12-335-52 (79071)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 335॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-335-2 ಶೈಶಿರಂ ಗಿರಿಂ ಹಿಮಾಲಯಂ॥ 12-335-4 ಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ರಾಜಹಂʼಸೈಸ್ತಥೈವ ಚೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-335-24 ಆಸೀದಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 336
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.336. ಅಧ್ಯಾಯಃ 336
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನಾದಿಶಿಷ್ಯಪ್ರವಾಸೇನ ವಿಮನಸಂ ವ್ಯಾಸಂಪ್ರತಿ ನಾರದಸ್ಯಾಗಮನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-336-0 (79072)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-336-0x (6550)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಗುರೋರ್ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಸಶಿಷ್ಯಾ ಮಹೌಜಸಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಪರಿಷಸ್ವಜಿರೇ ತದಾ॥ 12-336-1 (79073)
ಉಕ್ತಾಃ ಸ್ಮೋ ಯದ್ಭಗವತಾ ತದಾತ್ವಾಯತಿಸಂಹಿತಂ।
ತನ್ನೋ ಮನಸಿ ಸಂರೂಢಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಸ್ತಥಾ ಚ ತತ್॥ 12-336-2 (79074)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಂವಿಭಾಷ್ಯೈವಂ ಸುಪ್ರೀತಮನಸಃ ಪುನಃ।
ವಿಜ್ಞಾಪಯಂತಿ ಸ್ಮ ಗುರುಂ ಪುನರ್ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಾಃ॥ 12-336-3 (79075)
ಶೈಲಾದಸ್ಮಾನ್ಮಹೀಂ ಗಂತುಂ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ನೋ ಮಹಾಮುನೇ।
ವೇದಾನನೇಕಧಾ ಕರ್ತುಂ ಯದಿ ತೇ ರುಚಿತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 12-336-4 (79076)
ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪರಾಶರಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ಹಿತಂ॥ 12-336-5 (79077)
ಕ್ಷಿತಿಂ ವಾ ದೇವಲೋಕಂ ವಾ ಗಂಯತಾಂ ಯದಿ ರೋಚತೇ।
ಅಪ್ರಮಾದಶ್ಚ ವಃ ಕಾರ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಹಿ ಪ್ರಚುರಚ್ಛಲಂ॥ 12-336-6 (79078)
ತೇಽನುಜ್ಞಾತಾಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ಗುರುಣಾ ಸತ್ಯವಾದಿನಾ।
ಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯಾಸಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾಽಭಿವಾದ್ಯ ಚ॥ 12-336-7 (79079)
ಅವತೀರ್ಯ ಮಹೀಂ ತೇಽಥ ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಮಕಲ್ಪಯನ್।
ಸಂಯಾಜಯಂತೋ ವಿಪ್ರಾಂಶ್ಚ ರಾಜನ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿಶಸ್ತಥಾ॥ 12-336-8 (79080)
ಪೂಜ್ಯಮಾನಾ ದ್ವಿಜೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಮೋದಮಾನಾ ಗೃಹೇ ರತಾಃ।
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನರತಾಃ ಶ್ರೀಮಂತೋ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 12-336-9 (79081)
ಅವತೀರ್ಣೇಷು ಶಿಷ್ಯೇಷು ವ್ಯಾಸಃ ಪುತ್ರಸಹಾಯವಾನ್।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಧ್ಯಾನಪರೋ ಧೀಮಾನೇಕಾಂತೇ ಸಮುಪಾವಿಶತ್॥ 12-336-10 (79082)
`ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಸ್ತಥಾ।
ಹಿಮವಂತಮಗಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ॥' 12-336-11 (79083)
ತಂ ದದರ್ಶಾಶ್ರಮಪದೇ ನಾರದಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀತ್ಕಾಲೇ ಮಧುರಾಕ್ಷರಯಾ ಗಿರಾ॥ 12-336-12 (79084)
ಭೋಭೋ ಮಹರ್ಷೇ ವಾಸಿಷ್ಠ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೋ ನ ವರ್ತತೇ।
ಏಕೋ ಧ್ಯಾನಪರಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ಕಿಮಾಸ್ಸೇ ಚಿಂತಯನ್ನಿವ॥ 12-336-13 (79085)
ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೈರ್ವಿರಹಿತಃ ಪರ್ವತೋಽಯಂ ನ ಶೋಭತೇ।
ರಜಸಾ ತಮಸಾ ಚೈವ ಸೋಮಃ ಸೋಪಪ್ಲವೋ ಯಥಾ॥ 12-336-14 (79086)
ನ ಭ್ರಾಜತೇ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ನಿಷಾದಾನಾಮಿವಾಲಯಃ।
ದೇವರ್ಷಿಗಣಜುಷ್ಟೋಽಪಿ ವೇದಧ್ವನಿವಿನಾಕೃತಃ॥ 12-336-15 (79087)
ಋಷಯಶ್ಚ ಹಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ಮಹೌಜಸಃ।
ವಿಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೇಣ ನ ಭ್ರಾಜಂತೇ ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 12-336-16 (79088)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಮಹರ್ಷೇ ಯತ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ವೇದವಾದವಿಚಕ್ಷಣ॥ 12-336-17 (79089)
ಏತನ್ಮನೋಽನುಕೂಲಂ ಮೇ ಭವಾನರ್ಹಸಿ ಭಾಷಿತುಂ।
ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಚ ಕುತೂಹಲೀ॥ 12-336-18 (79090)
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಸರ್ವಂ ತವ ಮತೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ತದಾಜ್ಞಾಪಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 12-336-19 (79091)
ಯನ್ಮಯಾ ಸಮನುಷ್ಠೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ತದುದಾಹರ।
ವಿಯುಕ್ತಸ್ಯೇಹ ಶಿಷ್ಯೈರ್ಮೇ ನಾತಿಹೃಷ್ಟಮಿದಂ ಮನಃ॥ 12-336-20 (79092)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-336-21x (6551)
ಅನಾಂನಾಯಮಲಾ ವೇದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾವ್ರತಂ ಮಲಂ।
ಮಲಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಬಾಹ್ವೀಕಾಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಮಲಂ॥ 12-336-21 (79093)
ಅಧೀಯತಾಂ ಭವಾನ್ವೇದಾನ್ಸಾರ್ಘಂ ಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ವಿಧುನ್ವನ್ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೇಣ ರಕ್ಷೋಭಯಕೃತಂ ತಮಃ॥ 12-336-22 (79094)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-336-23x (6552)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯಾಸಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಥ ಸಂಹೃಷ್ಟೋ ವೇದಾಭ್ಯಾಸೇ ದೃಢವ್ರತಃ॥ 12-336-23 (79095)
`* ಉವಾಚ ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ನಾರದಂ ಪುನರೇವ ಹಿ॥ 12-336-24 (79096)
ಮಲಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಬಾಹ್ಲೀಕಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಮಧುನಾ ತ್ವಯಾ।
ಕೀದೃಶಾಶ್ಚೈವ ವಾಹ್ಲೀಕಾ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ವದತಾಂ ವರ॥ 12-336-25 (79097)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-336-26x (6553)
ಅಸ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚತ್ವಾರೋ ದೇಶಾಃ ಪಾಪಜನೈರ್ವೃತಾಃ।
ಯುಗಂಧರಸ್ತು ಪ್ರಥಮಸ್ತಥಾ ಭೂತಿಲಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-336-26 (79098)
ಅಚ್ಯುತಚ್ಛಲ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತೃತೀಯಃ ಪಾರಕೃತ್ತಮಃ।
ಚತುರ್ಥಸ್ತು ಮಹಾಪಾಪೋ ಬಾಹ್ಲೀಕ ಇತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಃ॥ 12-336-27 (79099)
ಭೃಗೋಷ್ಟ್ರಗರ್ದಭಕ್ಷೀರಂ ಪಿಬಂತ್ಯಸ್ಯ ಯುಗಂಧರೇ।
ಏವಕರ್ಣಾಸ್ತು ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜನಾ ವೈ ಹ್ಯಚ್ಯುತಸ್ಥಲೇ॥ 12-336-28 (79100)
ಮೇಹಂತಿ ಚ ಮಲಂ ಪಾಪಾ ವಿಸೃಜಂತಿ ಜಲೇಷು ವೈ।
ನಿತ್ಯಂ ಭೂತಿಲಕೇತ್ಯನ್ನಂ ತಜ್ಜಲಂ ಚ ಪಿಬಂತಿ ಚ॥ 12-336-29 (79101)
ಹರಿಬಾಹ್ಯಾಸ್ತು ಬಾಹೀಕಾ ನ ಸ್ಮರಂತಿ ಹರಿಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ಐಹಲೌಕಿಕಮೋಕ್ಷಂ ತೇ ಮಾಂಸಶೋಣಿತವರ್ಧನಾಃ।
ವೃಥಾ ಜಾತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಬಾಹ್ಲೀಕಾ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 12-336-30 (79102)
ಪುಷ್ಕರಾಹಾರನಿರತಾಃ ಪಿಶಾಚಾ ಯದಭಾಷತೇ।
ಮುಸುಂಠೀಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯೋಗ್ರಾಂ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-336-31 (79103)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ ಬಹುಪುತ್ರಾಂ ತಾಂ ಪುಷ್ಕರೇ ಸ್ನಾತುಮಾಗತಾಂ।
ಯುಗಂಧರೇ ಪಯಃ ಪೀತ್ವಾ ಹ್ಯುಚಿತಾ ಹ್ಯಚ್ಯುತಸ್ಥಲೇ॥ 12-336-32 (79104)
ತಥಾ ಭೂತಿಲಕೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬಾಹ್ಲೀಕಾಂಶ್ಚ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ವೈ।
ಆಗತಾಽಸಿ ತಥಾ ಸ್ನಾತುಂ ಕಥಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ನ ಗಚ್ಛಸಿ॥ 12-336-33 (79105)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಭಾಂಡಂ ಪೋಥಯಿತ್ವಾ ಮುಸುಂಠಿನಾ।
ಉವಾಚ ಕ್ರೋಧತಾಂರಾಕ್ಷೀ ಪಿಶಾಚೀ ತೀರ್ಥಪಾಲಿಕಾ॥ 12-336-34 (79106)
ಏತತ್ತು ತೇ ದಿವಾವೃತ್ತಂ ರಾತ್ರೌ ವೃತ್ತಮಥಾನ್ಯಥಾ।
ಗಚ್ಛ ಬಾಹ್ಲೀಕಸಂಸರ್ಗಾದಶುಚಿತ್ವಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-336-35 (79107)
ಯದ್ದ್ವಿಷಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ನ ಸ್ಮರಂತಿ ಜನಾರ್ದನಂ।
ನ ತೇಷಾಂ ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥೇಷು ಗತಿಃ ಸಂಸರ್ಗಿಣಾಮಪಿ॥ 12-336-36 (79108)
ಉದ್ಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಭೀತಾ ಪ್ರತಿಯಾತಾ ಸುತೈಃ ಸಹ।
ಸ್ವದೇಹಸ್ಥಾ ಜಜಾಪೈವಂ ಸಪುತ್ರಾ ಧ್ಯಾನತತ್ಪರಾ॥ 12-336-37 (79109)
ಅನಂತಸ್ಯ ಹರೇಃ ಶುದ್ಧಂ ನಾಮ ವೈ ದ್ವಾದಶಾಕ್ಷರಂ।
ವತ್ಸರತ್ರಿತಯೇ ಪೂರ್ಣೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಪುನರಾಗತಾ॥ 12-336-38 (79110)
ಸಪುತ್ರಾ ಪುಷ್ಕರದ್ವಾರಂ ಪಿಶಾಚ್ಯಾಹ ತಥಾಗತಂ।
ನಮಸ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿ ಶುಭೇ ಪೂತಾಽಹಂ ತವ ದರ್ಶನಾತ್॥ 12-336-39 (79111)
ಕುರು ತೀರ್ಥಾಭಿಷೇಕಂ ಚ ಸಪುತ್ರಾ ಪಾಪವರ್ಜಿತಾ।
ಹರೇರ್ನಾಂನಾ ಚ ಮಾಂ ಸಾಧ್ವೀ ಜಲೇನ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-336-40 (79112)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಹೃಷ್ಟಾ ಪುತ್ರೈಃ ಸಹ ಶುಭವ್ರತಾ।
ಜಲೇನ ಪ್ರೋಕ್ಷಯಾಮಾಸ ದ್ವಾದಶಾಕ್ಷರಸಂಯುತಂ॥ 12-336-41 (79113)
ತತ್ಕ್ಷಣಾದಭವಚ್ಛುದ್ಧಾ ಪಿಶಾಚೀ ದಿವ್ಯರೂಪಿಣೀ।
ಅಪ್ಸರಾ ಹ್ಯಭವದ್ದಿವ್ಯಾ ಗತಾ ಸ್ವರ್ಲೋಕಮುತ್ತಭಂ॥ 12-336-42 (79114)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಚೈವ ಕಾಲೇನ ವಾಸುದೇವಪರಾಯಣಾ।
ಸಪುತ್ರಾ ಚಾಗತಾ ಸ್ಥಾನಮಚ್ಯುತಸ್ಯ ಶುಭಂ ಪರಂ॥ 12-336-43 (79115)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ವಿದ್ವನ್ಮುನೇ ಕಾಲೋಽಯಮಾಗತಃ॥ 12-336-44 (79116)
ಗಮಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಆಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ವೈ ಪುನಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಜಗಾಮಾಥ ನಾರದೋ ವದತಾಂವರಃ॥ 12-336-45 (79117)
ದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತು ಭಗವಾಂಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಾತ್।'
ಶುಕೇನ ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ವೇದಾಭ್ಯಾಸಮಥಾಕರೋತ್।
ಸ್ವರೇಣೋಚ್ಚೈಃ ಸಶೈಕ್ಷ್ಯೇಣ ಲೋಕಾನಾಪೂರಯನ್ನಿವ॥ 12-336-46 (79118)
ತಯೋರಭ್ಯಸತೋರೇವ ನಾನಾಧರ್ಮಪ್ರವಾದಿನೋಃ।
ವಾತೋಽತಿಮಾತ್ರಂ ಪ್ರವವೌ ಸಮುದ್ರಾನಿಲವೇಜಿತಃ॥ 12-336-47 (79119)
ತತೋಽನಧ್ಯಾಯ ಇತಿ ತಂ ವ್ಯಾಸಃ ಪುತ್ರಮವಾರಯತ್।
ಶುಕೋ ವಾರಿತಮಾತ್ರಸ್ತು ಕೌತೂಹಲಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-336-48 (79120)
ಅಪೃಚ್ಛತ್ಪಿತರಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕುತೋ ವಾಯುರಭೂದಯಂ।
ಆಖ್ಯಾತುಮರ್ಹತಿ ಭವಾನ್ವಾಯೋಃ ಸರ್ವಂ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-336-49 (79121)
ಶುಕಸ್ಯೈತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯಾಸಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ಅನಧ್ಯಾಯನಿಮಿತ್ತೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-336-50 (79122)
ದಿವ್ಯಂ ತೇ ಚಕ್ಷುರುತ್ಪನ್ನಂ ಸ್ವಸ್ಥಂ ತೇ ನಿಶ್ಚಲಂ ಮನಃ।
ತಮಸಾ ರಜಸಾ ಚಾಪಿ ತ್ಯಕ್ತಃ ಸತ್ವೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-336-51 (79123)
ಆದರ್ಶೇ ರಸ್ವಾಮಿವ ಚ್ಛಾಯಾಂ ಪಶ್ಯಸ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ನ್ಯಸ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸ್ವಯಂ ಚೇತೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮನುಚಿಂತಯ॥ 12-336-52 (79124)
ದೇವಯಾನಪಥೋ ವಿಷ್ಣುಃ ಪಿತೃಯಾನಪಥೋ ರವಿಃ।
ದ್ವಾವೇತೌ ಪ್ರೇತ್ಯ ಪಂಥಾನೌ ದಿವಂ ಚಾಧಶ್ಚ ಗಚ್ಛತಃ॥ 12-336-53 (79125)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ಯತ್ರ ಸಂವಾಂತಿ ವಾಯವಃ।
ಸಪ್ತೈತೇ ವಾಯುಮಾರ್ಗಾ ವೈ ತಾನ್ನಿಬೋಧಾನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 12-336-54 (79126)
ತತ್ರ ದೇವಗಣಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಃ ಸಂಬಭೂವುರ್ಮಹಾಬಲಾಃ।
ತೇಷಾಮಪ್ಯಭವತ್ಪುತ್ರಃ ಸಮಾನೋ ನಾಮ ದುರ್ಜಯಃ॥ 12-336-55 (79127)
ಉದಾನಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಭೂದ್ವ್ಯಾನಸ್ತಸ್ಯಾಭವತ್ಸುತಃ।
ಅಪಾನಶ್ಚ ತತೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಾಣಶ್ಚಾಪಿ ತತಾಽಪರಃ॥ 12-336-56 (79128)
ಅನಪತ್ಯೋಽಭವತ್ಪ್ರಾಣೋ ದುರ್ಘರ್ಷಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ।
ಪೃಥಕ್ಕರ್ಮಾಣಿ ತೇಷಾಂ ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-336-57 (79129)
ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸರ್ವತೋ ವಾಯುಶ್ರೇಷ್ಟಾಂ ವರ್ತಯತೇ ಪೃಥಕ್।
ಪ್ರಾಣನಾಚ್ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಣ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 12-336-58 (79130)
ಪ್ರೇರಯತ್ಯಭ್ರಸಂಘಾತಾಂಧೂಮಜಾಂಶ್ಚೋಷ್ಮಜಾಂಶ್ಚ ಯಃ।
ಪ್ರಥಮಃ ಪ್ರಥಮೇ ಮಾರ್ಗೇ ಆವಹೋ ನಾಮ ಯೋಽನಿಲಃ॥ 12-336-59 (79131)
ಅಂಬರೇ ಸ್ನೇಹಮಭ್ರೇಭ್ಯಸ್ತಟಿದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಪ್ರವಹೋ ನಾಮ ಸಂವಾತಿ ದ್ವಿತೀಯಶ್ಚ ಸತೋಯದಃ॥ 12-336-60 (79132)
ಉದಯಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಶಶ್ವತ್ಸೋಮಾದೀನಾಂ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಅಂತರ್ದೇಹೇಷು ಚೋದಾನಂ ಯಂ ವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 12-336-61 (79133)
ಯಶ್ಚತುರ್ಭ್ಯಃ ಸಮುದ್ರೇಭ್ಯೋ ವಾಯುರ್ಧಾರಯತೇ ಜಲಂ।
ಉದ್ಧೃತ್ಯಾದದತೇ ಚಾಪೋ ಜೀಮೂತೇಭ್ಯೋಽಂಬರೇಽನಿಲಃ॥ 12-336-62 (79134)
ಯೋಽದ್ಭಿಃ ಸಂಯೋಜ್ಯ ಜೀಮೂತಾನ್ಪರ್ಜನ್ಯಾಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಉದ್ವಹೋ ನಾಮ ವರ್ಷಿಷ್ಠಸ್ತೃತೀಯಃ ಸ ಸದಾಗತಿಃ॥ 12-336-63 (79135)
ಸಮುಹ್ಯಮಾನಾ ಬಹುಧಾ ಯೇನ ನೀತಾಃ ಪೃಥಗ್ಘನಾಃ।
ವರ್ಷಮೋಕ್ಷಕೃತಾರಂಭಾಸ್ತೇ ಭವಂತಿ ಘನಾಘನಾಃ॥ 12-336-64 (79136)
ಸಂಹತಾ ಯೇನ ಚಾವಿದ್ಧಾ ಭವಂತಿ ನದನಾಂತರಾಃ।
ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಸಂಭೂತಾ ಮೇಘತ್ವಮುಪಶ್ಯಾಂತಿ ಚ॥ 12-336-65 (79137)
ಯೋಽಸೌ ವಹತಿ ದೇವಾನಾಂ ವಿಮಾನಾನಿ ವಿಹಾಯಸಾ।
ಚತುರ್ಥಃ ಸಂವಹೋ ನಾಮ ವಾಯುಃ ಸ ಗಿರಿಮರ್ದನಃ॥ 12-336-66 (79138)
ಯೇನ ವೇಗವತಾ ತೂರ್ಣಂ ರೂಕ್ಷೇಣಾರುಜತಾ ರಸಾನ್।
ವಾಯುನಾ ವಿಹತಾ ಮೇಘಾ ನ ಭವಂತಿ ಬಲಾಹಕಾಃ॥ 12-336-67 (79139)
ದಾರುಣೋತ್ಪಾತಸಂಚಾರೋ ನಭಸಃ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್।
ಪಂಚಮಃ ಸ ಮಹಾವೇಗೋ ವಿವಹೋ ನಾಮ ಮಾರುತಃ॥ 12-336-68 (79140)
ಯಸ್ಮಿನ್ಪಾರಿಪ್ಲವಾ ದಿವ್ಯಾ ಭವಂತ್ಯಾಪೋ ವಿಹಾಯಸಾ।
ಪುಣ್ಯಂ ಚಾಕಾಶಗಂಗಾಯಾಸ್ತೋಯಂ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 12-336-69 (79141)
ದೂರಾತ್ಪ್ರತಿಹತೋ ಯಸ್ಮಿನ್ನೇಕರಶ್ಮಿರ್ದಿವಾಕರಃ।
ಯೋ ನಿರಂಶುಃ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಯೇನ ಭಾತಿ ವಸುಂಧರಾ॥ 12-336-70 (79142)
ಯಸ್ಮಾದಾಪ್ಯಾಯತೇ ಸೋಮೋ ಯೋನಿರ್ದಿವ್ಯೋಽಮೃತಸ್ಯ ಯಃ।
ಷಷ್ಠಃ ಪಿರವಹೋ ನಾಮ ಸ ವಾಯುರ್ಜಯತಾಂವರಃ॥ 12-336-71 (79143)
ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯೋಽನುಕಾಲೇ ನಿರಸ್ಯತಿ।
ಯಸ್ಯ ವರ್ತ್ಮಾನುವರ್ತೇತೇ ಮೃತ್ಯುವೈವಸ್ವತಾವುಭೌ॥ 12-336-72 (79144)
ಸಂಯಗನ್ವೀಕ್ಷತಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಶಾಂತಯಾಽಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಾಸಾಭಿರಾಮಾಣಾಂ ಯೋಽಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 12-336-73 (79145)
ಯಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವೇಗೇನ ದಿಶಾಮಂತಂ ಪ್ರಪೇದಿರೇ।
ದಕ್ಷಸ್ಯ ದಶಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥ 12-336-74 (79146)
ಯೇನ ಸೃಷ್ಟಃ ಪರಾಭೂತೋ ಯಾತ್ಯೇವ ನ ನಿವರ್ತತೇ।
ಪರಾವಹೋ ನಾಮ ಪರೋ ವಾಯುಃ ಸ ದುರತಿಕ್ರಮಃ॥ 12-336-75 (79147)
ಏವಮೇತೇಽದಿತೇಃ ಪುತ್ರಾ ಮಾರುತಾಃ ಪರಮಾದ್ಭುತಾಃ।
ಅನಾರತಂ ತೇ ಸಂವಾಂತಿ ಸರ್ವಗಾಃ ಸರ್ವಧಾರಿಣಃ॥ 12-336-76 (79148)
ಏತತ್ತು ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಯದಯಂ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ।
ಕಂಪಿತಃ ಸಹಸಾ ತೇನ ವಾಯುನಾಽತಿಪ್ರವಾಯತಾ॥ 12-336-77 (79149)
ವಿಷ್ಣೋರ್ನಿಃ ಶ್ವಾಸವಾತೋಽಯಂ ಯದಾ ವೇಗಸಮೀರಿತಃ।
ಸಹಸೋದೀರ್ಯತೇ ತಾತ ಜಗತ್ಪ್ರವ್ಯಥತೇ ತದಾ॥ 12-336-78 (79150)
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಬ್ರಹ್ಮ ನಾಧೀಯಂತೇಽತಿವಾಯತಿ।
ವಾಯೋರ್ವಾಯುಭಯಂ ಹ್ಯುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ಪೀಡಿತಂ ಭವೇತ್॥ 12-336-79 (79151)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಪರಾಶರಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಉಕ್ತ್ವಾ ಪುತ್ರಮಧೀಷ್ವೇತಿ ವ್ಯೋಮಗಂಗಾಮಗಾತ್ತದಾ॥ ॥ 12-336-80 (79152)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 336॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-336-2 ತದಾತ್ವಾಯತಿಸಂಹಿತಂ ತದಾತ್ವೇ ತತ್ಕಾಲೇ ಆಯತೌ ಉತ್ತರಕಾಲೇ ಚ ಸಂಹಿತಂ ಸಂಯಕ್ಹಿತಂ॥ 12-336-14 ಸೋಪಪ್ಲವೋ ರಾಹುಗ್ರಸ್ತಃ॥ 12-336-15 ವೇದಧ್ವನಿನಿರಾಕೃತ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-19 ತದಾಜ್ಞಾಪಯ ದೇವರ್ಷೇ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-21 ಪೃಥಿವ್ಯಾ ವಾಹೀಕಾ ಇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-22 ಅಧೀಯತಾ ಭವಾನಿತಿ ಝ. ಡ. ಪಾಠಃ। ರಜೋಭಯಕೃತಂ ತಮ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-47 ಸಮುದ್ರಾನಿಲವೇಗಿತ ಇತಿ ಟ.ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-49 ಪಿತರಂ ಪ್ರಹ್ಲ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ। ಅಪೃಚ್ಛತ್ಪಿತರಂ ಪುತ್ರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-52 ವ್ಯಸ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸ್ವಯಂ ವೇದಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-61 ಅಂತರ್ದೇಹೇಷು ಚೋದಾನಂ ದ್ವಿತೀಯಶ್ಚ ತತೋಽನಿಲ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-71 ಸೋಮಃ ಕ್ಷೀಣಃ ಸಂಪೂರ್ಣಮಂಡಲ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-78 ವಿಷ್ಣೋರ್ನಿಶ್ವಾಸನೂತೋಯಮಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-336-79 ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ವೇದಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ * 23 ತಮಶ್ಲೇಕಾದುಪರಿ 44 ತಮಶ್ಲೋಕಾತ್ಪೂರ್ವ ವರ್ತಮಾನಾಃ ಸಾರ್ಧವಿಶತಿಶ್ಲೋಕಾ ಧ. ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯಂತೇ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 337
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.337. ಅಧ್ಯಾಯಃ 337
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಋಷಿಭ್ಯಃ ಸನತ್ಕುಮಾರೋಕ್ತದಿತವಚನಾನುವ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-337-0 (79153)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-337-0x (6554)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ಭೂತೇ ನಾರದಃ ಪುನರಾಗಮತ್।
ಶುಕಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಂ ವೇದಾರ್ಥಾನ್ಪ್ರಷ್ಟುಮೀಪ್ಸವಾ॥ 12-337-1 (79154)
ದೇವರ್ಷಿ ತು ಶುಕೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾರದಂ ಸಮುಪಸ್ಯಿತಂ।
ಅರ್ಧ್ಯಪೂರ್ವೇಣ ವಿಧಿವಾ ವೇದೋಕ್ತೇನಾಭ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-337-2 (79155)
ನಾರದೋಽಯಾಜವೀತ್ಪ್ರೀತೋ ಬ್ರೂಹಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ವರ।
ಕೇನ ತ್ವಾಂ ಶ್ರೇಯಸಾ ವತ್ಸ ಯೋಜಯಾಮೀತಿ ಹೃಷ್ಟವತ್॥ 12-337-3 (79156)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶುಕಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಾರತ।
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಹಿತಂ ಯತ್ಸ್ವಾತ್ತೇನ ಮಾಂ ಯೋಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-337-4 (79157)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-337-5x (6555)
ತತ್ತ್ವಂ ಜಿಜ್ಞಾಸತಾಂ ಪೂರ್ವನೃಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾನಿದಂ ವತನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-337-5 (79158)
ನಾಸ್ತಿ ವಿದ್ಯಾಸಗಂ ಚಕ್ಷುರ್ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಸಮಂ ತಪಃ।
ನಾಸ್ತಿ ರಾಗಸಮಂ ದುಃಖಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ಯಾಗಸಮಂ ಸುಖಂ॥ 12-337-6 (79159)
ನಿವೃತ್ತಿಃ ಕರ್ಮಣಾ ಪಾಪಾತ್ಸತತಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲತಾ।
ಸದ್ವೃತ್ತಿಃ ಸದ್ವದಾಚಾರಃ ಶ್ರೇಯ ಏವದನುತ್ತಮಂ॥ 12-337-7 (79160)
ನಾನುವಯಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಃ ಸಜ್ಜತಿ ನ ಮುಚ್ಯತೇ।
ನಾಲಂ ಸ ದುಃಖಮೋಕ್ಷಾಯ ಸಂಯೋಗೋ ದುಃಖಲಕ್ಷಣಂ॥ 12-337-8 (79161)
ಸಕ್ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚಲತಿ ಮೋಹಜಾಲವಿವರ್ಧನೀ।
ಮೋಹವಾಲಾವೃತೋ ದುಃಖಮಿಹ ಚಾಮುತ್ರ ಸೋಽಶ್ನುತೇ॥ 12-337-9 (79162)
ಸರ್ವೋಪಾಗಾತ್ತು ಕಾಮಸ್ವ ಕ್ರೋಧಸ್ಯ ಚ ವಿನಿಗ್ರಹಃ।
ಕಾರ್ಯಃ ಶ್ರೇಯೋರ್ಥಿನಾ ತೌ ಹಿ ಶ್ರೇಯೋಘಾತಾರ್ಥಮುದ್ಯತೌ॥ 12-337-10 (79163)
ನಿತ್ಯಂ ಕ್ರೋಧಾತ್ತಪೋ ರಕ್ಷೇಚ್ಛ್ರಿಯಂ ರಕ್ಷೇಚ್ಚ ಮತ್ಸರಾತ್।
ವಿದ್ಯಾಂ ಮಾನಾವಮಾನಾಭ್ಯಾಮಾತ್ಮಾನಂ ತು ಪ್ರಮಾದತಃ॥ 12-337-11 (79164)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಪರಮಂ ಬಲಂ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಂ ನ ಸತ್ಯಾದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 12-337-12 (79165)
ಸತ್ಯಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸತ್ಯಾದಪಿ ಹಿತಂ ವದೇತ್।
ಯದ್ಭೂತಹಿತಮತ್ಯಂತಮೇತತ್ಸತ್ಯಂ ಮತಂ ಮಮ॥ 12-337-13 (79166)
ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ನಿರಾಶೀರ್ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಯೇನ ಸರ್ವಂ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಂ ಸ ವಿದ್ವಾನ್ಸ ಚ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-337-14 (79167)
ಇಂದ್ರಿಯೈರಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ಯಶ್ಚರತ್ಯಾತ್ಮವಶೈರಿಹ।
ಆಸಜ್ಜಮಾನಃ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-337-15 (79168)
ಅತ್ಮಭೂತೈರತದ್ಭೂತಃ ಸಹ ಚೈವ ವಿನೈವ ಚ।
ಸ ವಿಮುಕ್ತಃ ಪರಂ ಶ್ರೇಯೋ ನಚಿರೇಣಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-337-16 (79169)
ಅದರ್ಶನಮಸಂಸ್ಪರ್ಶಸ್ತಥಾಽಸಂಭಾಷಣಂ ತದಾ।
ಯಸ್ಯ ಭೂತೈಃ ಸಹ ಮುನೇ ಸ ಶ್ರೇಯೋ ವಿಂದತೇ ಪರಂ॥ 12-337-17 (79170)
ನ ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮೈತ್ರಾಯಗಣತಶ್ಚರೇತ್।
ನೇದಂ ಜನ್ಮ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವೈರಂ ಕುರ್ವೀತ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-337-18 (79171)
ಆಕಿಂಚನ್ಯಂ ಸುಸಂತೋಷೋ ನಿರಾಶೀಸ್ತ್ವಮಚಾಪಲಂ।
ಏತದಾಹುಃ ಪರಂ ಶ್ರೇಯ ಆತ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ಜಿತಾತ್ಮನಃ॥ 12-337-19 (79172)
ಪರಿಗ್ರಹಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಭವ ತಾತ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಶೋಕಂ ಸ್ಥಾನಮಾತಿಷ್ಠ ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾಭಯಂ॥ 12-337-20 (79173)
ನಿರಾಮಿಷಾ ನ ಶೋಚಂತಿ ತ್ಯಜೇದಾಮಿಷಮಾತ್ಮನಃ।
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯಾಮಿಷಂ ಸೌಭ್ಯ ದುಃಖತಾಪಾದ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-337-21 (79174)
ತಪೋನಿತ್ಯೇನ ದಾಂತೇನ ಮುನಿನಾ ಸಂಯತಾತ್ಮನಾ।
ಅಜಿತಂ ಜೇತುಕಾಮೇನ ಭಾವ್ಯಂ ಸಂಗೇಷ್ವಸಂಗಿನಾ॥ 12-337-22 (79175)
ಗುಣಸಂಗೇಷ್ವನಾಸಕ್ತ ಏಕಚರ್ಯಾರತಃ ಸದಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಚಿರಾದೇವ ಸುಖಮಾಯಾತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 12-337-23 (79176)
ದ್ವಂದ್ವಾರಾಮೇಷು ಭೂತೇಷು ಯ ಏಕೋ ರಮತೇ ಮುನಿಃ।
ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಂ ತಂ ಜ್ಞಾನತೃಪ್ತೋ ನ ಶೋಚತಿ॥ 12-337-24 (79177)
ಶುಭೈರ್ಲಭತಿ ದೇವತ್ವಂ ವ್ಯಾಮಿಶ್ರೇರ್ಜನ್ಮ ಮಾನುಷಂ।
ಅಶುಭೈಶ್ಚಾಪ್ಯಧೋಜನ್ಮ ಕರ್ಮಭಿರ್ಲಭತೇಽವಶಃ॥ 12-337-25 (79178)
ತತ್ರ ಮೃತ್ಯುವಶೋ ದುಃಖೈಃ ಸತತಂ ಸಮಭಿದ್ರುತಃ।
ಸಂಸಾರೇ ಪಚ್ಯತೇ ಜಂತುಸ್ತತ್ಕಥಂ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-337-26 (79179)
ಅಹಿತೇ ಹಿತಸಂಜ್ಞಸ್ತ್ವಮಧ್ರುವೇ ಧ್ರುವಸಂಜ್ಞಕಃ।
ಅನರ್ಥೇ ಚಾರ್ಥಸಂಜ್ಞಸ್ತ್ವಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-337-27 (79180)
ಸಂವೇಷ್ಟ್ಯಮಾನಂ ಬಹುಭಿರ್ಮೋಹಾತ್ತಂತುಭಿರಾತ್ಮಜೈಃ।
ಕೋಶಕಾರ ಇವಾತ್ಮಾನಂ ವೇಷ್ಟಯನ್ನಾವಬುಧ್ಯಸೇ॥ 12-337-28 (79181)
ಅಲಂ ಪರಿಗ್ರಹೇಣೇಹ ದೋಷವಾನ್ಹಿ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಕೃಮಿರ್ಹಿ ಕೋಶಕಾರಸ್ತು ಬಧ್ಯತೇ ಸ ಪರಿಗ್ರಹಾತ್॥ 12-337-29 (79182)
ಪುತ್ರದಾರಕುಟುಂಬೇಷು ಸಕ್ತಾಃ ಸೀದಂತಿ ಜಂತವಃ।
ಸರಃಪಂಕಾರ್ಣವೇ ಮಗ್ನಾ ಜೀರ್ಣಾ ವನಗಜಾ ಇವ॥ 12-337-30 (79183)
ಮಹಾಜಾಲಸಮಾಕೃಷ್ಟಾನ್ಸ್ಥಲೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಿವೋದ್ಧೃತಾನ್।
ಮೋಹಜಾಲಸಮಾಕೃಷ್ಟಾನ್ಪಶ್ಯ ಜಂತೂನ್ಸುದುಃಖಿತಾನ್॥ 12-337-31 (79184)
ಕುಟುಂಬಂ ಪುತ್ರದಾರಾಂಶ್ಚ ಶರೀರಂ ಸಂಚಯಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಪಾರಕ್ಯಮಧ್ರುವಂ ಸರ್ವಂ ಕಿಂ ಸ್ವಂ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತಂ॥ 12-337-32 (79185)
ಯದಾ ಸರ್ವಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗಂತವ್ಯಮವಶೇನ ತೇ।
ಅನರ್ಥೇ ಕಿಂ ಪ್ರಸಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸಮರ್ಥಂ ನಾನುತಿಷ್ಠಸಿ॥ 12-337-33 (79186)
ಅವಿಶ್ರಾಂತಮನಾಲಂಬಮಪಾಥೇಯಮದೈಶಿಕಂ।
ತಮಃ ಕಾಂತಾರಮಧ್ವಾನಂ ಕಥಮೇಕೋ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-337-34 (79187)
ನ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚ ತ್ವಾಂ ಯಾಸ್ಯಂತಮನುಯಾಸ್ಯತಃ॥ 12-337-35 (79188)
ವಿದ್ಯಾ ಕರ್ಮ ಚ ಶೌಚಂ ಚ ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಬಹುವಿಸ್ತರಂ।
ಅರ್ಥಾರ್ಥಮನುಸಾರ್ಯಂತೇ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-337-36 (79189)
ನಿಬಂಧನೀ ರಜ್ಜುರೇಷಾ ಯಾ ಗ್ರಾಮೇ ವಸತೋ ರತಿಃ।
ಛಿತ್ತ್ವೈತಾಂ ಸುಕೃತೋ ಯಾಂತಿ ನೈನಾಂ ಛಿಂದಂತಿ ದುಷ್ಕೃತಃ॥ 12-337-37 (79190)
ರೂಪಕೂಲಾಂ ಮನಃಸ್ರೋತಾಂ ಸ್ಪರ್ಶದ್ವೀಪಾಂ ರಸಾವಹಾಂ।
ಗಂಧಪಂಕಾಂ ಶಬ್ದಜಲಾಂ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗದುರಾವಹಾಂ॥ 12-337-38 (79191)
ಕ್ಷಮಾರಿತ್ರಾಂ ಸತ್ಯಮಯೀಂ ಧರ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯಪದಾಂಕುರಾಂ।
ತ್ಯಾಗವಾತಾಧ್ವಗಾಂ ಶೀಘ್ರಾಂ ನೌತಾರ್ಯಾಂ ತಾಂ ನದೀಂ ತರೇತ್॥ 12-337-39 (79192)
ತ್ಯಜ ಧರ್ಮಮಧರ್ಮಂ ಚ ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಜ।
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯೇನ ತ್ಯಜಸಿ ತಂ ತ್ಯಜ॥ 12-337-40 (79193)
ತ್ಯಜ ಧರ್ಮಮಸಂಕಲ್ಪಾದಧರ್ಮಂ ಚಾಪ್ಯಲಿಪ್ಸಯಾ।
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಂ ಪರಮನಿಶ್ಚಯಾತ್॥ 12-337-41 (79194)
ಅಸ್ಥಿಸ್ಥೂಣಂ ಸ್ನಾಯುಯುತಂ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಲೇಪನಂ।
ಚರ್ಮಾವನದ್ಧಂ ದುರ್ಗಂಧಿಂ ಪೂರ್ಣಂ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಯೋಃ॥ 12-337-42 (79195)
ಜರಾಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಂ ರೋಗಾಯತನಮಾತುರಂ।
ರಜಸ್ವಲಮನಿತ್ಯಂ ಚ ಭೂತಾವಾಸಮಿಮಂ ತ್ಯಜ॥ 12-337-43 (79196)
ಇದಂ ವಿಶ್ವಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಮಜಗಚ್ಚಾಪಿ ಯದ್ಭವೇತ್।
ಮಹಾಭೂತಾತ್ಮಕಂ ಸರ್ವಂ ಮಹದ್ಯತ್ಪರಮಾಣು ಚ॥ 12-337-44 (79197)
`ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಖಂ ವಾಯುರಗ್ನಿರಾಪಸ್ತಥಾ ಮಹೀ।
ಷಷ್ಠಂ ತು ಚೇತನಾ ಯಾ ತು ಆತ್ಮಾ ಸಪ್ತಮಮುಚ್ಯತೇ।'
ಅಷ್ಟಮಂ ತು ಮನೋ ಜ್ಞೇಯಂ ಬುದ್ಧಿಸ್ತು ನವಮೀ ಸ್ಮೃತಾ॥ 12-337-45 (79198)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಪಂಚೈವ ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಥಾ।
ಇತ್ಯೇಷ ಸಪ್ತದಶಕೋ ರಾಶಿರವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಕಃ॥ 12-337-46 (79199)
ಸರ್ವೈರಿಹೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈಶ್ಚ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತೈರ್ಹಿ ಸಂಹಿತಃ।
ಚತುರ್ವಿಶಕ ಇತ್ಯೇಷ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಮಯೋ ಗಣಃ॥ 12-337-47 (79200)
ಏತೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪುಮಾನಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ತ್ರಿವರ್ಗಂ ತು ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಜೀವಿತಂ ಮರಣಂ ತಥಾ॥ 12-337-48 (79201)
ಯ ಇದಂ ವೇದ ತತ್ತ್ವೇನ ಸ ವೇದ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ।
ಪಾರಂಪರ್ಯೇಹ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚನ॥ 12-337-49 (79202)
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ಗೃಹ್ಯತೇ ಯದ್ಯತ್ತತ್ತದ್ವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಅವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಲಿಂಗಗ್ರಾಹ್ಯಮತೀಂದ್ರಿಯಂ॥ 12-337-50 (79203)
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ನಿಯತೈರ್ದೇಹೀ ಧಾರಾಭಿರಿವ ತರ್ಪ್ಯತೇ।
ಲೋಕೇ ವಿತತಮಾತ್ಮಾನಂ ಲೋಕಾಂಶ್ಚಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 12-337-51 (79204)
ಪರಾವರದೃಶಃ ಶಕ್ತಿರ್ಜ್ಞಾನಮೂಲಾ ನ ನಶ್ಯತಿ।
ಪಶ್ಯತಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾ॥ 12-337-52 (79205)
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸಂಯೋಗೋ ನಾಶುಭೇನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಜ್ಞಾನೇನ ವಿವಿಧಾನ್ಕ್ಲೇಶಾನತಿವೃತ್ತಸ್ಯ ಮೋಹಜಾನ್॥ 12-337-53 (79206)
ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧಿಪ್ರಕಾಶೇನ ಲೋಕಮಾರ್ಗೋ ನ ರಿಷ್ಯತೇ।
ಅನಾದಿನಿಧನಜ್ಞಂ ತಮಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತಮವ್ಯಯಂ॥ 12-337-54 (79207)
ಅಕರ್ತಾರಮಮೂರ್ತಂ ಚ ಭಗವಾನಾಹ ತೀರ್ಥವಿತ್।
ಯೋ ಜಂತುಃ ಸ್ವಕೃತೈಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ನಿತ್ಯದುಃಖಿತಃ॥ 12-337-55 (79208)
ಸ ದುಃಖಪ್ರತಿಘಾತಾರ್ಥಂ ಹಂತಿ ಜಂತೂನನೇಕಧಾ।
ತತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಾದತ್ತೇ ಪುನರನ್ಯನ್ನವಂ ಬಹು॥ 12-337-56 (79209)
ತಪ್ಯತೇಽಥ ಪುನಸ್ತೇನ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಪಥ್ಯಮಿವಾತುರಃ।
ಅಜಸ್ರಮೇವ ಮೋಹಾಂಧೋ ದುಃಖೇಷು ಸುಖಸಂಜ್ಞಿತಃ॥ 12-337-57 (79210)
ಬಧ್ಯತೇ ಮಥ್ಯತೇ ಚೈವ ಕರ್ಮಭಿರ್ಮಂಥವತ್ಸದಾ।
ತತೋ ನಿಬದ್ಧಃ ಸ್ವಾಂ ಯೋನಿಂ ಕರ್ಮಣಾಮುದಯಾದಿಹ॥ 12-337-58 (79211)
ಪರಿಭ್ರಮತಿ ಸಂಸಾರಂ ಚಕ್ರವದ್ಬಹುವೇದನಃ।
ಸತ್ವಂ ನಿರ್ವೃತ್ತಬಂಧಸ್ತು ನಿವೃತ್ತಶ್ಚಾಪಿ ಕರ್ಮತಃ॥ 12-337-59 (79212)
ಸರ್ವವಿತ್ಸರ್ವಜಿತ್ಸಿದ್ಧೌ ಭವ ಭಾವವಿವರ್ಜಿತಃ।
ಸಂಯಮೇನ ನವಂ ಬಂಧಂ ನಿವರ್ತ್ಯ ತಪಸೋ ಬಲಾತ್।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬಹವಃ ಸಿದ್ಧಿಮಪ್ಯಬಾಧಾಂ ಸುಖೋದಯಾಂ॥ ॥ 12-337-60 (79213)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 337॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-337-1 ವೇದಾರ್ಥಾಂಧಕ್ತುಭೀಪ್ಸಯೇತಿ ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-6 ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರಂ ತಪ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-8 ಯಃ ಸಜ್ಜತಿ ಸ ಮುಹ್ಯತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-13 ಸತ್ಯಸ್ಯ ಪಾಲನಂ ಶ್ರೇಯ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-15 ಇಂದ್ರಿಯೈರಿಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯ ಇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-24 ಪಂಚಾನಾಮೇಷು ಭೂತೇಷು ಯ ಏಕೋ ರಮತೇ ಮುನಿರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-36 ವಿದ್ಯಾ ಕರ್ಮ ಚ ಶೌರ್ಯಂ ಚೇತಿ ಟ. ಡ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-39 ಕ್ಷಮೈವಾಽರಿತ್ರಾಣಿ ನೌಚಾಲನದಂಡಾ ಯಸ್ಯಾಂ। ಧರ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯವಟಾರಕಾಂ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಧರ್ಮಸ್ಯೈರ್ಯಂ ವಟಾರಕಾ ನೌಕಾಕರ್ಷಣರಜ್ಜುರ್ಯಸ್ಯಾಂ ತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಯೋಗವಾತಾಧ್ವಗಾಂ ಕೃತ್ವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ಕೃತ್ವಾ ನದೀಂ ತರೇದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-44 ಮಹದ್ಯತ್ಪರಮಾಣುವದಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-337-54 ರಿಷ್ಯತೇ ಹಿಂಸ್ಯತೇ॥ 12-337-55 ತೀರ್ಥವಿನ್ಮೋಕ್ಷೋಪಾಯವಿತ್॥ 12-337-60 ಸಂಯಮೇನ ಧಾರಣಾಧ್ಯಾನಸಮಾಧ್ಯಾತ್ಮಕೇನ। ನವಂ ದೃಷ್ಟಿಮಾತ್ರಣೋತ್ಪತ್ರಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 338
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.338. ಅಧ್ಯಾಯಃ 338
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರದರ್ಶಕಹಿತೋಪದೇಶಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-388-0 (79214)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-388-0x (6556)
ಅಶೋಕಂ ಶೋಕನಾಶಾರ್ಥಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಶಾಂತಿಕರಂ ಶಿವಂ।
ನಿಶಂಯ ಲಭತೇ ಬುದ್ಧಿಂ ತಾಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 12-338-1 (79215)
ಶೋಕಸ್ಥಾನಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭಯಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಮೂಢಮಾವಿಶಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಂ॥ 12-338-2 (79216)
ತಸ್ಮಾದನಿಷ್ಟನಾಶಾರ್ಥಮಿತಿಹಾಸಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ತಿಷ್ಠತೇ ಚೇದ್ವಶೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಲಭತೇ ಶೋಕನಾಶನಂ॥ 12-338-3 (79217)
ಅನಿಷ್ಟಸಂಪ್ರಯೋಗಾಚ್ಚ ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ಮನುಷ್ಯಾ ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈರ್ಯುಜ್ಯಂತೇ ಸ್ವಲ್ಪಬುದ್ಧ್ಯಃ॥ 12-338-4 (79218)
ದ್ರವ್ಯೇಷು ಸಮತೀತೇಷು ಯೇ ಗುಣಾಸ್ತಾನ್ನ ಚಿಂತಯೇತ್।
ನ ತಾನಾದ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಸ್ನೇಹಬಂಧಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 12-338-5 (79219)
ದೋಷದರ್ಶೀ ಭವೇತ್ತತ್ರ ಯತ್ರ ರಾಗಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಅನಿಷ್ಟ್ವದ್ಧಿತಂ ಪಶ್ಯೇತ್ತಥಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿರಜ್ಯತೇ॥ 12-338-6 (79220)
ನಾರ್ಥೋ ನ ಧರ್ಮೋ ನ ಯಶೋ ಯೋಽತೀತಮನುಶೋಚತಿ।
ಅಪ್ಯಭಾವೇನ ಯುಜ್ಯೇತ ತಚ್ಚಾಸ್ಯ ನ ನಿವರ್ತತೇ॥ 12-338-7 (79221)
ಗುಣೈರ್ಭೂತಾನಿ ಯುಜ್ಯಂತೇ ವಿಯುಜ್ಯಂತೇ ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವಾಣಿ ನೈತದೇಕಸ್ಯ ಶೋಕಸ್ಥಾನಂ ಹಿ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-338-8 (79222)
ಮೃತಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ನಷ್ಟಂ ಯೋಽತೀತಮನುಶೋಚತಿ।
ದುಃಖೇನ ಲಭತೇ ದುಃಖಂ ದ್ವಾವನರ್ಥೌ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-338-9 (79223)
ನಾಶ್ರು ಕುರ್ವಂತಿ ಯೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕೇಷು ಸಂತತಿಂ।
ಸಂಯಕ್ಪ್ರಪಶ್ಯತಃ ಸರ್ವಂ ನಾಶ್ರುಕರ್ಮೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-338-10 (79224)
ದುಃಖೋಪಘಾತೇ ಶಾರೀರೇ ಮಾನಸೇ ಚಾಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನ ಶಕ್ಯತೇ ಕರ್ತುಂ ಯತ್ನಸ್ತನ್ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-338-11 (79225)
ಭೈಷಜ್ಯಮೇತದ್ದುಃಖಸ್ಯ ಯದೇತನ್ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್।
ಚಿಂತ್ಯಮಾನಂ ಹಿ ನ ವ್ಯೇತಿ ಭೂಯಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರವರ್ಧತೇ॥ 12-338-12 (79226)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಮಾನಸಂ ದುಃಖಂ ಹನ್ಯಾಚ್ಛಾರೀರಮೌಷಧೈಃ।
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾನಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ನ ಬಾಲೈಃ ಸಮತಾಮಿಯಾತ್॥ 12-338-13 (79227)
ಅನಿತ್ಯಂ ಯೌವನಂ ರೂಪಂ ಜೀವಿತಂ ದ್ರವ್ಯಸಂಚಯಃ।
ಆರೋಗ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಸಂಸರ್ಗೋ ಗೃಧ್ಯೇತ್ತತ್ರ ನ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-338-14 (79228)
ನ ಜಾನಪದಿಕಂ ದುಃಖಮೇಕಃ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹತಿ।
ಅಶೋಚನ್ಪ್ರತಿಕುರ್ವೀತ ಯದಿ ಪಶ್ಯೇದುಪಕ್ರಮಂ॥ 12-338-15 (79229)
ಸುಖಾದ್ಬಹುತರಂ ದುಃಖಂ ಜೀವಿತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಸ್ನಿಗ್ಧತ್ವಂ ಚೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ಮೋಹಾನ್ಮರಣಮಪ್ರಿಯಂ॥ 12-338-16 (79230)
ಪರಿತ್ಯಜತಿ ಯೋ ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ವಾಽಪ್ಯುಭಯಂ ನರಃ।
ಅಭ್ಯೇತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸೋತ್ಯಂತಂ ನ ತಂ ಶೋಚಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-338-17 (79231)
ತ್ಯಜಂತೇ ದುಃಖಮರ್ಥಾ ಹಿ ಪಾಲನೇನ ಚ ತೇ ಸುಖಾಃ।
ದುಃಖೇನ ಚಾಧಿಗಂಯಂತೇ ನಾಶಮೇಷಾಂ ನ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-338-18 (79232)
ಅನ್ಯಾಮನ್ಯಾಂ ಧನಾವಸ್ಥಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈಶೇಷಿಕೀಂ ನರಾಃ।
ಅತೃಪ್ತಾ ಯಾಂತಿ ವಿಧ್ವಂಸಂ ಸಂತೋಷಂ ಯಾಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-338-19 (79233)
ಸರ್ವೇ ಕ್ಷಯಾಂತಾ ನಿಚಯಾಃ ಪತನಾಂತಾಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾಃ।
ಸಂಯೋಗಾ ವಿಪ್ರಯೋಗಾಂತಾ ಮರಣಾಂತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ॥ 12-338-20 (79234)
ಅಂತೋ ನಾಸ್ತಿ ಪಿಪಾಸಾಯಾಸ್ತುಷ್ಟಿಸ್ತು ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂತೋಷಮೇವೇಹ ಧನಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-338-21 (79235)
ನಿಮೇಷಮಾತ್ರಮಪಿ ಹಿ ವಯೋ ಗಚ್ಛನ್ನ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸ್ವಶರೀರೇಷ್ವನಿತ್ಯೇಷು ನಿತ್ಯಂ ಕಿಮನುಚಿಂತಯೇತ್॥ 12-338-22 (79236)
ಭೂತೇಷು ಭಾವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಯೇ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಮನಸಃ ಪರಂ।
ನ ಶೋಚಂತಿ ಗತಾಧ್ವಾನಃ ಪಶ್ಯಂತಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-338-23 (79237)
ಸಂಚಿನ್ವಾನಕಮೇವೈನಂ ಕಾಮಾನಾಮವಿತೃಪ್ತಕಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಪಶುಮಿವಾಸಾದ್ಯ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-338-24 (79238)
ತಥಾಽಪ್ಯುಪಾಯಂ ಸಂಪಶ್ಯೇದ್ದುಃಖಸ್ಯ ಪರಿಮೋಕ್ಷಣೇ।
ಅಶೋಚನ್ನಾರಭೇತೈವ ಯುಕ್ತಶ್ಚಾವ್ಯಸನೀ ಭವೇತ್॥ 12-338-25 (79239)
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ಚ ರೂಪೇ ಚ ಗಂಧೇಷು ಚ ರಸೇಷು ಚ।
ನೋಪಭೋಗಾತ್ಪರಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧನಿನೋ ವಾಽಧನಸ್ಯ ಚ॥ 12-338-26 (79240)
ಪ್ರಾಕ್ಸಂಪ್ರಯೋಗಾದ್ಭೂತಾನಾಂ ನಾಸ್ತಿ ದುಃಖಂ ಪರಾಯಣಂ।
ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ತು ಸರ್ವಸ್ಯ ನ ಶೋಚೇತ್ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಿತಃ॥ 12-338-27 (79241)
ಧೃತ್ಯಾ ಶಿಶ್ನೋದರಂ ರಕ್ಷೇತ್ಪಾಣಿಪಾದಂ ಚ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರೇ ಚ ಮನಸಾ ಮನೋ ವಾಚಂ ಚ ವಿದ್ಯಯಾ॥ 12-338-28 (79242)
ಪ್ರಣಯಂ ಪ್ರತಿಸಂಹೃತ್ಯ ಸಸ್ನಿಗ್ಧೇಷ್ವಿತರೇಷು ಚ।
ವಿಚರೇದಸಮುನ್ನದ್ಧಃ ಸ ಸುಖೀ ಸ ಚ ಪಂಡಿತಃ॥ 12-338-29 (79243)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮರತಿರಾಸೀನೋ ನಿರಪೇಕ್ಷೋ ನಿರಾಮಿಷಃ।
ಆತ್ಮನೈವ ಸಹಾಯೇನ ಯಶ್ಚರೇತ್ಸ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ ॥ 12-338-30 (79244)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 338॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-338-1 ಶಾಂತಿಪರಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-5 ತಾನನಾದ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಸ್ನೇಹಬಂಧ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-8 ಶೋಕಸ್ಥಾನಂ ಹಿ ವಿದ್ಯತ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-9 ದ್ವಾವನರ್ಥೌ ಇಷ್ಠಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿದೇಹವಿನಾಶಃ ಸ್ವಶರೀರತಾಪಶ್ಚ। ಶೇಷಗ್ರಂಥಃ ಸ್ಪಷ್ಟಾರ್ಥೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಪ್ರಾಯಶ್ಚೇತಿ ನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಯತೇ॥ 12-338-11 ದುಃಖೋಪಘಾತೈಃ ಶಾರೀರೈರ್ಮಾನಸೈಶ್ಚಾಪ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-12 ಚಿಂತ್ಯಮಾನಂ ಹಿ ನಾಪೈತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-18 ದುಃಖೇನ ಚಾಪಿ ತ್ಯಜತೇ ಪಾಲನೇ ನ ಚ ತೇ ಸುಖಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-23 ಭೂತೇಷ್ವಭಾವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಯೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತಮಸಃ ಪರಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-338-27 ನಾಸ್ತಿ ದುಃಖಮನಾಮಯಮಿತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 339
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.339. ಅಧ್ಯಾಯಃ 339
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದವಚನಾಜ್ಜಾತವೈರಾಗ್ಯೇಣ ಶುಕೇನ ಸೂರ್ಯಮಂಡಲಪ್ರವಿವಿಕ್ಷಯಾ ವ್ಯಾಸನಾರದಯೋರ್ನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ಕೈಲಾಸಶಿಖರಾರೋಹಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-339-0 (79245)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-339-0x (6557)
ಸುಖದುಃಖವಿಪರ್ಯಾಸೋ ಯದಾ ಸಮನುಪದ್ಯತೇ।
ನೈನಂ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸುನೀತಂ ವಾ ತ್ರಾಯತೇ ನಾಪಿ ಪೌರುಷಂ॥ 12-339-1 (79246)
ಸ್ವಭಾವಾದ್ಯತ್ನಮಾತಿಷ್ಠೇದ್ಯತ್ನವಾನ್ನಾವಸೀದತಿ।
ಜರಾಮರಣರೋಗೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಿಯಮಾತ್ಮಾನಮುದ್ಧರೇತ್॥ 12-339-2 (79247)
ರುಜಂತಿ ಹಿ ಶರೀರಾಣಿ ರೋಗಾಃ ಶಾರೀರಮಾನಸಾಃ।
ಸಾಯಕಾ ಇವ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಾಃ ಪ್ರಯುಕ್ತಾ ದೃಢಧನ್ವಿಭಿಃ॥ 12-339-3 (79248)
ವ್ಯಥಿತಸ್ಯ ವಿಧಿತ್ಸಾಭಿಸ್ತ್ರಸ್ಯತೋ ಜೀವಿತೈಷಿಣಃ।
ಅವಶಸ್ಯ ವಿನಾಶಾಯ ಶರೀರಮಪಕೃಷ್ಯತೇ॥ 12-339-4 (79249)
ಸ್ರವಂತಿ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ಸರಿತಾಮಿವ।
ಆಯುರಾದಾಯ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-339-5 (79250)
ವ್ಯತ್ಯಯೋ ಹ್ಯಯಮತ್ಯಂತಂ ಪಕ್ಷಯೋಃ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣಯೋಃ।
ಜಾತಾನ್ಮರ್ತ್ಯಾಂಜರಯತಿ ನಿಮೇಷಾನ್ನಾವತಿಷ್ಠತೇ॥ 12-339-6 (79251)
ಸುಖದುಃಖಾನಿ ಭೂತಾನಾಮಜರೋ ಜರಯತ್ಯಸೌ।
ಆದಿತ್ಯೋ ಹ್ಯಸ್ತಮಭ್ಯೇತಿ ಪುನಃ ಪುನರುದೇತಿ ಚ॥ 12-339-7 (79252)
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾನಾದಾಯ ಭಾವಾನಪರಿಶಂಕಿತಾನ್।
ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಾನ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಸ್ತಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ರಾತ್ರಯಃ॥ 12-339-8 (79253)
ಯೋಯದಿಚ್ಛೇದ್ಯಥಾಕಾಮಮಯತ್ನಾಚ್ಚ ತದಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಯದಿ ಸ್ಯಾನ್ನ ಪರಾಧೀನಂ ಪುರುಷಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಫಲಂ॥ 12-339-9 (79254)
ಸಂಯತಾಶ್ಚ ಹಿ ದಕ್ಷಾಶ್ಚ ಮತಿಮಂತಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ನಿಷ್ಫಲಾಃ ಸಂತಃ ಪ್ರಹೀಣಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-339-10 (79255)
ಅಪರೇ ಬಾಲಿಶಾಃ ಸಂತೋ ನಿರ್ಗುಣಾಃ ಪುರುಷಾಧಮಾಃ।
ಅಶುಭೈರಪಿ ಸಂಯುಕ್ತಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕಾಮಿನಃ॥ 12-339-11 (79256)
ಭೂತಾನಾಮಪರಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಧಿಂಸಾಯಾಂ ಸತತೋತ್ಥಿತಃ।
ವಂಚನಾಯಾಂ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಸ ಸುಖೇಷ್ವೇವ ಜೀರ್ಯತೇ॥ 12-339-12 (79257)
ಅಚೇಷ್ಟಮಾನಮಾಸೀನಂ ಶ್ರೀಃ ಕಂಚಿದುಪತಿಷ್ಠತೇ।
ಕಶ್ಚಿತ್ಕರ್ಮಾನುಸೃತ್ಯಾನ್ಯೋ ನಾಪ್ರಾಪ್ಯಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 12-339-13 (79258)
ಅಪರಾಧಂ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪುರುಷಸ್ಯ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ಶುಕ್ರಮನ್ಯತ್ರ ಸಂಭೂತಂ ಪುನರನ್ಯತ್ರ ಗಚ್ಛತಿ॥ 12-339-14 (79259)
ತಸ್ಯ ಯೋನೌ ಪ್ರಸಕ್ತಸ್ಯ ಗರ್ಭೋ ಭವತಿ ವಾ ನ ವಾ।
ಆಂರಪುಷ್ಪೋಪಮಾ ಯಸ್ಯ ನಿರ್ವೃತ್ತಿರುಪಲಭ್ಯತೇ॥ 12-339-15 (79260)
ಕೇಷಾಂಚಿತ್ಪುತ್ರಕಾಮಾನಾಮನುಸಂತಾನಮಿಚ್ಛತಾಂ।
ಸಿದ್ಧೌ ಪ್ರಯತಮಾನಾನಾಂ ನ ಚಾಂಡಮುಪಜಾಯತೇ॥ 12-339-16 (79261)
ಗರ್ಭಾಚ್ಚೋದ್ವಿಜಮಾನಾನಾಂ ಕ್ರುದ್ಧಾದಾಶೀವಿಷಾದಿವ।
ಆಯುಷ್ಮಾಂಜಾಯತೇ ಪುತ್ರಃ ಕಥಂ ಪ್ರೇತಃ ಪಿತೇವ ಹ॥ 12-339-17 (79262)
ದೇವಾನಿಷ್ಟ್ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಕೃಪಣೈಃ ಪುತ್ರಗೃದ್ಧಿಭಿಃ।
ದಶ ಮಾಸಾನ್ಪರಿಧೃತಾ ಜಾಯಂತೇ ಕುಲಪಾಂಸನಾಃ॥ 12-339-18 (79263)
ಅಪರೇ ಧನಧಾನ್ಯಾನಿ ಭೋಗಾಂಶ್ಚ ಪಿತೃಸಂಚಿತಾನ್।
ವಿಪುಲಾನಭಿಜಾಯಂತೇ ಲಬ್ಧಾಸ್ತೈರೇವ ಮಂಗಲೈಃ॥ 12-339-19 (79264)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಮೈಥುನಸ್ಯ ಸಮಾಗಮೇ।
ಉಪದ್ರವ ಇವಾವಿಷ್ಟೋ ಯೋನಿಂ ಗರ್ಭಃ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 12-339-20 (79265)
ಶೀರ್ಣಂ ಪರಶರೀರಾಣಿ ಚ್ಛಿನ್ನಬೀಜಂ ಶರೀರಿಣಂ।
ಪ್ರಾಣಿನಂ ಪ್ರಾಣಂಸರೋಧೇ ಮಾಂಸಶ್ಲೇಷ್ಮವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 12-339-21 (79266)
ನಿರ್ದಗ್ಧಂ ಪರದೇಹೇಽಪಿ ಪರದೇಹಂ ಚಲಾಚಲಂ।
ವಿನಶ್ಯಂತಂ ವಿನಾಶಾಂತೇ ಭಾವಿ ನಾವಮಿವಾಹಿತಂ॥ 12-339-22 (79267)
ಸಂಗತ್ಯಾ ಜಠರೇ ನ್ಯಸ್ತಂ ರೇತೋಬಿಂದುಮಚೇತನಂ।
ಕೇನ ಯತ್ನೇನ ಜೀವಂತಂ ಗರ್ಭಂ ತ್ವಮಿಹ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-339-23 (79268)
ಅನ್ನಪಾನಾನಿ ಜೀರ್ಯಂತೇ ಯತ್ರ ಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ಭಕ್ಷಿತಾಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವೋದರೇ ಗರ್ಭಃ ಕಿಂ ನಾನ್ನಮಿವ ಜೀರ್ಯತೇ॥ 12-339-24 (79269)
ಗರ್ಭೇ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಾಂ ಸ್ವಭಾವನಿಯತಾ ಗತಿಃ।
ಧಾರಣೇ ವಾ ವಿಸರ್ಗೇ ವಾ ನ ಕರ್ತಾ ವಿದ್ಯತೇಽವಶಃ॥ 12-339-25 (79270)
ಸ್ರವಂತಿ ಹ್ಯುದರಾದ್ಗರ್ಭಾ ಜಾಯಮಾನಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಆಗಮೇನ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ವಿನಾಶ ಉಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-339-26 (79271)
ಏತಸ್ಮಾದ್ಯೋನಿಸಂಬಂಧಾದ್ಯೋ ಜೀವಃ ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಜಾಂ ಚ ಲಭತೇ ಕಾಂಚಿತ್ಪುನರ್ದ್ವಂದ್ವೇಷು ಸಜ್ಜತಿ॥ 12-339-27 (79272)
ಸ ತಸ್ಯ ಸಹಜಾತಸ್ಯ ಸಪ್ತಮೀಂ ನವಮೀಂ ದಶಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ತತಃ ಪಂಚ ನ ಭವಂತಿ ಶತಾಯುಷಃ॥ 12-339-28 (79273)
ನಾಭ್ಯುತ್ಥಾನೇ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಯೋಗಾಃ ಸ್ಯುರ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥
ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚ ವಿಮಥ್ಯಂತೇ ವ್ಯಾಧೈಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾ ಇವ॥ 12-339-29 (79274)
ವ್ಯಾಧಿಭಿರ್ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಾಂ ತ್ಯಜತಾಂ ವಿಪುಲಂ ಧನಂ।
ವೇದನಾಂ ನಾಪಕರ್ಷಂತಿ ಯತಮಾನಾಶ್ಚಿಕಿತ್ಸಕಾಃ॥ 12-339-30 (79275)
ತೇ ಚಾಪಿ ನಿಪುಣಾ ವೈದ್ಯಾಃ ಕುಶಲಾಃ ಸಂಭೃತೌಷಧಾಃ।
ವ್ಯಾಧಿಭಿಃ ಪರಿಕೃಷ್ಯಂತೇ ಮೃಗಾ ವ್ಯಾಧೈರಿವಾರ್ದಿತಾಃ॥ 12-339-31 (79276)
ತೇ ಪಿಬಂತಃ ಕಷಾಯಾಂಶ್ಚ ಸರ್ಪೀಷಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜರಯಾ ಭಗ್ನಾ ನಗಾ ನಾಗೈರಿವೋತ್ತಮೈಃ॥ 12-339-32 (79277)
ಕೇ ವಾ ಭುವಿ ಚಿಕಿತ್ಸಂತೇ ರೋಗಾರ್ತಾನ್ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಶ್ವಾಪದಾನಿ ದರಿದ್ರಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಾಯೋ ನಾರ್ತಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 12-339-33 (79278)
ಪೌರಾನಪಿ ದುರಾಧರ್ಷಾನ್ನೃಪತೀನುಗ್ರತೇಜಸಃ।
ಆಕ್ರಂಯ ಖಾದಂತೇ ರೋಗಾಃ ಪಶೂನ್ಪಶುಪಚಾ ಇವ॥ 12-339-34 (79279)
ಇತಿ ಲೋಕಮನಾಕ್ರಂದಂ ಮೋಹಶೋಕಪರಿಪ್ಲುತಂ।
ಸ್ರೋತಸಾ ಸಹಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ಬಲೀಯಸಾ॥ 12-339-35 (79280)
ನ ಧನೇನ ನ ರಾಜ್ಯೇನ ನೋಗ್ರೇಣ ತಪಸಾ ತಥಾ।
ಸ್ವಭಾವಮತಿವರ್ತಂತೇ ಯೇ ನಿಯುಕ್ತಾಃ ಶರೀರಿಣಃ॥ 12-339-36 (79281)
ನ ಂರಿಯೇರನ್ನ ಜೀರ್ಯೇರನ್ಸರ್ವೇ ಸ್ಯುಃ ಸರ್ವಕಾಮಿನಃ।
ನಾಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರತಿಪಶ್ಯೇಯುರುತ್ಥಾನಸ್ಯ ಫಲೇ ಸತಿ॥ 12-339-37 (79282)
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವೋ ಭವಿತುಮೀಹತೇ।
ಯತತೇ ಚ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ನ ಚ ತದ್ವರ್ತತೇ ತಥಾ॥ 12-339-38 (79283)
ಐಶ್ವರ್ಯಮದಮತ್ತಾಂಶ್ಚ ಮತ್ತಾನ್ಮದ್ಯಮದೇನ ಚ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಾಶ್ಚ ಶೂರಾಶ್ಚ ವಿಕ್ರಾಂತಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 12-339-39 (79284)
ಕ್ಲೇಶಾಃ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತಂತೇ ಕೇಷಾಂಚಿದಸಮೀಕ್ಷಿತಾಃ।
ಸ್ವಂಸ್ವಂ ನ ಪುನರನ್ಯೇಷಾಂ ನ ಕಿಂಚಿದಧಿಗಂಯತೇ॥ 12-339-40 (79285)
ಮಹಚ್ಚ ಫಲವೈಪಂಯಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಿಷು।
ವಹಂತಿ ಶಿವಿಕಾಮನ್ಯೇ ಯಾಂತ್ಯನ್ಯೇ ಶಿವಿಕಾಗತಾಃ॥ 12-339-41 (79286)
ಸರ್ವೇಷಾಮೃದ್ಧಿಕಾಮಾನಾಮನ್ಯೇ ರಥಪುರಃಸರಾಃ।
ಮನುಜಾಶ್ಚ ಗತಸ್ತ್ರೀಕಾಃ ಶತಶೋ ವಿವಿಧಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 12-339-42 (79287)
ದ್ವಂದ್ವಾರಾಮೇಷು ಭೂತೇಷು ಗಚ್ಛಂತ್ಯೇಕೈಕಶೋ ನರಾಃ।
ಇದಮನ್ಯತ್ಪರಂ ಪಶ್ಯ ಮಾಽತ್ರ ಮೋಹಂ ಕರಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-339-43 (79288)
ತ್ಯಜ ಧರ್ಮಮಧರ್ಮಂ ಚ ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಜ।
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯೇನ ತ್ಯಜಸಿ ತಂ ತ್ಯಜ॥ 12-339-44 (79289)
ಏತತ್ತೇ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಾಖ್ಯಾತಮೃಷಿಸತ್ತಮ।
ಯೇನ ದೇವಾಃ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕಂ ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 12-339-45 (79290)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶುಕಃ ಪರಮಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಧೀರೋ ನಿಶ್ಚಯಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛತ॥ 12-339-46 (79291)
ಪುತ್ರದಾರೈರ್ಮಹಾನ್ಕ್ಲೇಶೋ ವಿದ್ಯಾಂನಾಯೇ ಮಹಾಂಛ್ರಮಃ।
ಕಿಂನು ಸ್ಯಾಚ್ಛಾಶ್ವತಂ ಸ್ಥಾನಮಲ್ಪಕ್ಲೇಶಂ ಮಹೋದಯಂ॥ 12-339-47 (79292)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತಾಂ ಗತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಪರಾವರಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಾಂ ನೈಃಶ್ರೇಯಸೀಂ ಗತಿಂ॥ 12-339-48 (79293)
ಕಥಂ ತ್ವಹಮಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟೋ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಗತಿಮುತ್ತಮಾಂ।
ನಾವರ್ತೇಯಂ ಯಥಾ ಭೂಯೋ ಯೋನಿಸಂಸಾರಸಾಗರೇ॥ 12-339-49 (79294)
ಪರಂ ಭಾವಂ ಹಿ ಕಾಂಕ್ಷಾಮಿ ಯತ್ರ ನಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಸರ್ವಸಂಗಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತೋ ಮನಸಾ ಗತಿಂ॥ 12-339-50 (79295)
ತತ್ರ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಯತ್ರಾತ್ಮಾ ಶರ್ಮ ಮೇಽಧಿಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಅಕ್ಷಯಶ್ಚಾವ್ಯಯಶ್ಚೈವ ಯತ್ರ ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 12-339-51 (79296)
ನ ತು ಯೋಗಮೃತೇ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಂ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಅನುಬಂಧೋ ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಭಿರ್ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 12-339-52 (79297)
ಯಸ್ಮಾದ್ಯೋಗಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗೃಹಕಲೇವರಂ।
ವಾಯುಭೂತಃ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇಜೋರಾಶಿಂ ದಿವಾಕರಂ॥ 12-339-53 (79298)
ನ ಹ್ಯೇಪ ಕ್ಷಯತಾಂ ಯಾತಿ ಸೋಮಃ ಸುರಗಣೈರ್ಯಥಾ।
ಕಂಪಿತಃ ಪತತೇ ಭೂಮಿಂ ಪುನಶ್ಚೈವಾಧಿರೋಹತಿ॥ 12-339-54 (79299)
ಕ್ಷೀಯತೇ ಹಿ ಸದಾ ಸೋಮಃ ಪುನಶ್ಚೈವಾಭಿಪೂರ್ಯತೇ।
ನೇಚ್ಛಾಂಯೇವಂ ವಿದಿತ್ವೈತೇ ಹ್ರಾಸವೃದ್ಧೀ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-339-55 (79300)
ರವಿಸ್ತು ಸಂತಾಪಯತೇ ಲೋಕಾನ್ರಶ್ಮಿಭಿರುಲ್ಬಣೈಃ।
ಸರ್ವತಸ್ತೇಜ ಆದತ್ತೇ ನಿತ್ಯಮಕ್ಷಯಮಂಡಲಃ॥ 12-339-56 (79301)
ಅತೋ ಮೇ ರೋಚತೇ ಗಂತುಮಾದಿತ್ಯಂ ದೀಪ್ತತೇಜಸಂ।
ಅತ್ರ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ನಿಃಸಂಗೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 12-339-57 (79302)
ಸೂರ್ಯಸ್ಯರ ಸದನೇ ಚಾಹಂ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯೇದಂ ಕಲೇವರಂ।
ಋಷಿಭಿಃ ಸಹ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸೌರಂ ತೇಜೋಽತಿದುಃಸಹಂ॥ 12-339-58 (79303)
ಆಪೃಚ್ಛಾಮಿ ನಗಾನ್ನಾಗಾನ್ಗಿರೀನುರ್ವೀ ದಿಶೋ ದಶ।
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾನ್ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾನ್॥ 12-339-59 (79304)
ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪಶ್ಯಂತು ಯೋಗವೀರ್ಯಂ ಮೇ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-339-60 (79305)
ಅಥಾನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ತಮೃಷಿಂ ನಾರದಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ।
ತಸ್ಮಾದನುಜ್ಞಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಗಾಮ ಪಿತರಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-339-61 (79306)
ಸೋಽಭಿವಾದ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ಮುನಿಂ।
ಶುಕಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೃಷ್ಣಮಾಪೃಷ್ಟವಾನ್ಮುನಿಂ॥ 12-339-62 (79307)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚರ್ಷಿಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶುಕಸ್ಯ
ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುನರಾಹ ಚೈನಂ।
ಭೋಭೋ ಪುತ್ರ ಸ್ಥೀಯತಾಂ ತಾವದದ್ಯ
ಯಾವಚ್ಚಕ್ಷುಃ ಪ್ರೀಣಯಾಮಿ ತ್ವದರ್ಥೇ॥ 12-339-63 (79308)
ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ಶುಕೋ ಭೂತ್ವಾ ನಿಃಸ್ನೇಹೋ ಮುಕ್ತಸಂಶಯಃ।
ಮೋಕ್ಷಮೇವಾನುಸಂಚಿಂತ್ಯ ಗಮನಾಯ ಮನೋ ದಧೇ॥ 12-339-64 (79309)
ಪಿತರಂ ಸ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜಗಾಮ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಕೈಲಾಸಪೃಷ್ಠಂ ವಿಪುಲಂ ಸಿದ್ಧಸಂಘನಿಷೇವಿತಂ॥ ॥ 12-339-65 (79310)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 339॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-339-1 ವಿಪರ್ಯಾಸಃ ಸುಖೇ ದುಃಖಧೀರ್ದುಃಖೇ ಸುಖಧೀಃ॥ 12-339-4 ವಿಧಿತ್ಸಾಭಿಃ ಪಿಪಾಸಾಭಿಸ್ತೃಷ್ಣಾಭಿಃ॥ 12-339-6 ವ್ಯತ್ಯಯಃ ಪೌರ್ವಾಪರ್ಯಂ॥ 12-339-11 ಅಶೀರ್ಭಿರಪ್ಯಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-13 ಕರ್ಮೀ ಕರ್ಮಾನುಸೃತ್ಯಾನ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಕಶ್ಚಿಚ್ಚ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ಹಿ ನಾಪ್ರಾಪ್ಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-17 ಕಥಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಇವಾಭವದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-27 ಯೋ ಬೀಜಂ ಪರಿಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-28 ಸಹಜಾತಸ್ಯ ಜನ್ಮಾದ್ಯಂತಾಂ ತು ವೈ ದಶಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ನ ಭವಂತಿ ಗತಾಯುಷ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-29 ರೋಗಾಃ ಸ್ಯುರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಯೋಗಾಃ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾನಿ॥ 12-339-33 ಕೇ ಬಾಹುರ್ವಿಚಿಕಿತ್ಸಂತೇ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-34 ಧೀರಾನಪಿ ದುರಾಧರ್ಷಾನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-35 ಅನಾಕಂದಂ ವೇದನಯಾ ಮೂಢಂ॥ 12-339-36 ಸ್ವಭಾವಾನ್ನಾತಿವರ್ತಂತೇ ಯೇ ನಿಯುಕ್ತಾಃ ಶರೀರಿಷ್ವಿತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-37 ಉತ್ಥಾನಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರತಿ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-40 ಸ್ವಂಸ್ವಂ ಚ ಪುನರನ್ಯೇಷಾಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-42 ಗತಶ್ರೀಕಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-339-49 ಅಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವೋಪಾಧಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ॥ 12-339-52 ಶಕ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಗತಿರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಅವಬಂಧೋ ಹಿ ಯುಕ್ತಸ್ಯೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 340
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.340. ಅಧ್ಯಾಯಃ 340
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶುಕೇನ ಕೈಲಾಸಶಿಖರಾದಂತರಿಕ್ಷೋತ್ಪತನಂ॥ 1॥ ಶುಕೇನಾತ್ಮಾನಮವಲೋಕಯತೋ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸೇನ ಶುಕೇತ್ಯಾಕ್ರೋಶೇ ತಂಪ್ರತಿಪ್ರತಿವಚನಚೋದನಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-340-0 (79311)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-340-0x (6558)
ಗಿರಿಶೃಂಗಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಸುತೋ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಸಮೇ ದೇಶೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ಸ ನಿಃಶಲಾಕ ಉಪಾವಿಶತ್॥ 12-340-1 (79312)
ಧಾರಯಾಮಾಸ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪಾದಪ್ರಭೃತಿಗಾತ್ರೇಷು ಕ್ರಮೇಣ ಕ್ರಮಯೋಗವಿತ್॥ 12-340-2 (79313)
ತತಃ ಸ ಪ್ರಾಙ್ಭುಖೋ ವಿದ್ವಾನಾದಿತ್ಯೇ ನಾಚಿರೋದಿತೇ।
ಪಾಣಿಪಾದಂ ಸಮಾಧಾಯ ವಿನೀತವದುಪಾವಿಶತ್॥ 12-340-3 (79314)
ನ ತತ್ರ ಪಕ್ಷಿಸಂಪಾತೋ ನ ಶಬ್ದೋ ನಾಪಿ ದರ್ಶನಂ।
ಯತ್ರ ವೈಯಾಸಕಿರ್ಧೀಮಾನ್ಯೋಕ್ತುಂ ಸಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 12-340-4 (79315)
ಸ ದದರ್ಶ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಸಂಗವಿನಿಃಸೃತಂ।
ಪ್ರಜಹಾಸ ತತೋ ಹಾಸಂ ಶುಕಃ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತತ್ಪರಂ॥ 12-340-5 (79316)
ಸ ಪುನರ್ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೋಪಲಬ್ಧಯೇ।
ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೋ ಭೂತ್ವಾ ಸೋಽತ್ಯಕ್ರಾಮದ್ವಿಹಾಯಸಂ॥ 12-340-6 (79317)
ತತಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ದೇವರ್ಷಿ ನಾರದಂ ತತಃ।
ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ಚ ತಂ ಸ್ವಂ ಯೋಗಂ ಪರಮರ್ಷಯೇ॥ 12-340-7 (79318)
ಶುಕ ಉವಾಚ। 12-340-8x (6559)
ದೃಷ್ಟೋ ಮಾರ್ಗಃ ಪ್ರವೃತ್ತೋಸ್ಮಿ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ತಪೋಧನ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 12-340-8 (79319)
ನಾರದೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಶುಕೋ ದ್ವೈಪಾಯನಾತ್ಮಜಃ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಪುನರ್ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯಾಕಾಶಮಾವಿಶತ್॥ 12-340-9 (79320)
ಕೈಲಾಸಪೃಷ್ಠಾದುತ್ಪತ್ಯ ಸ ಪಪಾತ ದಿವಂ ತದಾ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವ್ಯಾಸಪುತ್ರಃ ಸುನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-340-10 (79321)
ತಮುದ್ಯಂತಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವೈನತೇಯಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮನೋಽಮಾರುತರಂಹಸಂ॥ 12-340-11 (79322)
ವ್ಯವಸಾಯೇನ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಸರ್ವಾನ್ಸೋಽಥ ವಿಚಿಂತಯನ್।
ಆಸ್ಥಿತೋ ದಿವ್ಯಮಧ್ವಾನಂ ಪಾವಕಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭಃ॥ 12-340-12 (79323)
ತಮೇಕಮನಸಂ ಯಾಂತಮವ್ಯಗ್ರಮಕುತೋಭಯಂ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಜಂಗಮಾನೀತರಾಣಿ ಚ॥ 12-340-13 (79324)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪೂಜಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ತದಾ।
ಪುಷ್ಪವರ್ಷೇಶ್ಚ ದಿವ್ಯೈಸ್ತಮಲಂಚಕ್ರುರ್ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-340-14 (79325)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಋಷಯಶ್ಚೈವ ಸಂಸಿದ್ಧಾಃ ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಮಾಗತಾಃ॥ 12-340-15 (79326)
ಅಂತರಿಕ್ಷಗತಃ ಕೋಽಯಂ ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಿಮಾಗತಃ।
ಅಧಃ ಕಾಯೋರ್ಧ್ವವಕ್ರಶ್ಚ ನೇತ್ರೈಃ ಸಮತಿವಾಹ್ಯತೇ॥ 12-340-16 (79327)
ತತಃ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಃ।
ಭಾಸ್ಕರಂ ಸಮುದೀಕ್ಷನ್ಸ ಪ್ರಾಙ್ಭುಖೋ ವಾಗ್ಯತೋಽಗಮತ್।
ಶಬ್ದೇನಾಕಾಶಮಖಿಲಂ ಪೂರಯನ್ನಿವ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-340-17 (79328)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಹಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಾಪ್ಸರೋಗಣಾಃ।
ಸಂಭ್ರಾಂತಮನಸೋ ರಾಜನ್ನಾಸನ್ಪರಮವಿಸ್ಮಿತಾಃ।
ಪಂಚಚೂಡಾಪ್ರಭೃತಯೋ ಭೃಶಮುತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾಃ॥ 12-340-18 (79329)
ದೈವತಂ ಕತಮಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಸುನಿಶ್ಚಿತಮಿಹಾಯಾತಿ ವಿಮುಕ್ತಮಿವ ನಿಃಸ್ಪೃಹಂ॥ 12-340-19 (79330)
ತತಃ ಸಮಭಿಚಕ್ರಾಮ ಮಲಯಂ ನಾಮ ಪರ್ವತಂ।
ಉರ್ವಶೀ ಪೂರ್ವಚಿತ್ತಿಶ್ಚ ಯಂ ನಿತ್ಯಮುಪಸೇವತಃ॥ 12-340-20 (79331)
ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಪುತ್ರಸ್ಯ ವಿಸ್ಮಯಂ ಯಯತುಃ ಪರಂ।
ಅಹೋ ಬುದ್ಧಿಸಮಾಧಾನಂ ವೇದಾಭ್ಯಾಸರತೇ ದ್ವಿಜೇ॥ 12-340-21 (79332)
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ನಭಶ್ಚರತಿ ಚಂದ್ರವತ್।
ಪಿತೃಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋಽಯಮನುತ್ತಮಾಂ॥ 12-340-22 (79333)
ಪಿತೃಭಕ್ತೋ ದೃಢತಪಾಃ ಪಿತುಃ ಸುದಯಿತಃ ಸುತಃ।
ಅನನ್ಯಮನಸಾ ತೇನ ಕಥಂ ಪಿತ್ರಾ ವಿಸರ್ಜಿತಃ॥ 12-340-23 (79334)
ಉರ್ವಶ್ಯಾ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶುಕಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ಉದೈಕ್ಷತ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ವಚನೇ ಗತಮಾನಸಃ॥ 12-340-24 (79335)
ಸೋಽಂತರಿಕ್ಷಂ ಮಹೀಂ ಚೈವ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾಂ।
ವಿಲೋಕಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ॥ 12-340-25 (79336)
ತತೋ ದ್ವೈಪಾಯನಸುತಂ ಬಹುಮಾನಾತ್ಸಮಂತತಃ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟಾಃ ಸರ್ವಾ ನಿರೀಕ್ಷಂತೇ ಸ್ಮ ದೇವತಾಃ॥ 12-340-26 (79337)
ಅಬ್ರವೀತ್ತಾಸ್ತದಾ ವಾಕ್ಯಂ ಶುಕಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ಪಿತಾ ಯದ್ಯನುಗಚ್ಛೇನ್ಮಾಂ ಕ್ರೋಶಮಾನ ಶುಕೇತಿ ವೈ॥ 12-340-27 (79338)
ತಸ್ಯ ಪ್ರತಿವಚೋ ದೇಯಂ ಸರ್ವೈರೇವ ಸಮಾಹಿತೈಃ।
ಏತನ್ಮೇ ಸ್ನೇಹನಃ ಸರ್ವೇ ವಚನಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಥ॥ 12-340-28 (79339)
ಶುಕಸ್ಯ ವಚನ ಶ್ರುತ್ವಾ ದಿಶಃ ಸಜಲಕಾನನಾಃ।
ಸಮುದ್ರಾಃ ಸರಿತಃ ಶೈಲಾಃ ಪ್ರತ್ಯೂಚುಸ್ತಂ ಸಮಂತತಃ॥ 12-340-29 (79340)
ಯಥಾ ಜ್ಞಾಪಯಸೇ ವಿಪ್ರ ಬಾಢಮೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಋಷೇರ್ವ್ಯಾಹರತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ॥ ॥ 12-340-30 (79341)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 340॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-340-1 ನಿಃಶಲಾಕೇ ನಿಸ್ತೃಣೇ॥ 12-340-16 ಅಧಃಕಾಯಾತ್ ಊರ್ಧ್ವಂ ವಕಂ ಯಸ್ಯ। ಸೂರ್ಯೇ ದತ್ತದೃಷ್ಟಿರತಃ ಸ್ವದೇಹಸ್ಯಾಧೋಭಾಗಂ ನ ಪಶ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 341
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.341. ಅಧ್ಯಾಯಃ 341
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಅಂತರಿಕ್ಷಾದ್ಗಿರಿಶಿಖರೇ ನಿಪತಿತೇನ ಶುಕೇನ ತದ್ವಿಭೇದನಪೂರ್ವಕಂ ತತೋ ನಿಷ್ಕ್ರಮಣಂ॥ 1॥ ತತಃ ಪುತ್ರವಿಯೋಗವಿಷಪಣಸ್ಯ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ರುದ್ರೇಣ ಸಮಾಶ್ವಾಸನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-341-0 (79342)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-341-0x (6560)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತ ಶುಕಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಹಿತ್ವಾ ದೋಷಾಂಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾನ್॥ 12-341-1 (79343)
ತಮೋ ಹ್ಯಷ್ಟಗುಣಂ ಹಿತ್ವಾ ಜಹೌ ಪಂಚವಿಧಂ ರಜಃ।
ತತಃ ಸತ್ವಂ ಜಹೌ ಧೀಮಾಂಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-341-2 (79344)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಪದೇ ನಿತ್ಯೇ ನಿರ್ಗುಣೇ ಲಿಂಗವರ್ಜಿತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಪ್ರತ್ಯತಿಷ್ಠತ್ಸ ವಿಧೂಮೋಽಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್॥ 12-341-3 (79345)
ಉತ್ಕಾಪಾತಾ ದಿಶಾಂ ದಾಹೋ ಭೂಮಿಕಂಪಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾಃ ಕ್ಷಣೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-341-4 (79346)
ದ್ರುಮಾಃ ಶಾಖಾಶ್ಚ ಮುಮುಚುಃ ಶಿಖರಾಣಿ ಚ ಪರ್ವತಾಃ।
ನಿರ್ಘಾತಶಬ್ದೈರ್ಗುರುಭಿರ್ಭೂಮಿರ್ವ್ಯಾದೀರ್ಯತೇವ ಹ॥ 12-341-5 (79347)
ನ ಬಭಾಸೇ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ನ ಜಜ್ವಾಲ ಚ ಪಾವಕಃ।
ಹ್ರದಾಶ್ಚ ಸರಿತಶ್ಚೈವ ಚುಕ್ಷುಭುಃ ಸಾಗರಾಸ್ತಥಾ॥ 12-341-6 (79348)
ವವರ್ಷ ವಾಸವಸ್ತೋಯಂ ರಸವಚ್ಚ ಸುಗಂಧಿ ಚ।
ವವೌ ಸಮೀರಣಶ್ಚಾಪಿ ದಿವ್ಯಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-341-7 (79349)
ಸ ಶೃಂಗೇಽಪ್ರತಿಮೇ ದಿವ್ಯೇ ಹಿಮವನ್ಮೇರುಸಂನಿಭೇ।
ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟೇ ಸ್ವತೇಪೀತೇ ದ್ವೇ ರುಕ್ಮರೂಪ್ಯಮಯೇ ಶುಭೇ॥ 12-341-8 (79350)
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತಾರೇ ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಂ ಚ ಭಾರತ।
ಉದೀಚೀಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ರುಚಿರೇ ಸಂದದರ್ಶ ಹ॥ 12-341-9 (79351)
ಸೋಽವಿಶಂಕೇನ ಮನಸಾ ತಥೈವಾಭ್ಯಪತಚ್ಛುಕಃ॥ 12-341-10 (79352)
ತತಃ ಪರ್ವತಶೃಂಗೇ ದ್ವೇ ಸಹಸೈವ ದ್ವಿಧಾಕೃತೇ।
ಅದೃಶ್ಯೇತಾಂ ಮಹಾರಾಜ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್॥ 12-341-11 (79353)
ತತಃ ಪರ್ವತಶೃಂಗಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಸೈವ ವಿನಿಃಸೃತಃ।
ನ ಚ ಪ್ರತಿಜಘಾನಾಸ್ಯ ಸ ಗತಿಂ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ॥ 12-341-12 (79354)
ತತೋ ಮಹಾನಭೂಚ್ಛಬ್ದೋ ದಿವಿ ಸರ್ವದಿವೌಕಸಾಂ।
ಗಂಧರ್ವಾಣಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಯೇ ಚ ಶೈಲನಿವಾಸಿನಃ॥ 12-341-13 (79355)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶುಕಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ಪರ್ವತಂ ಚ ದ್ವಿಧಾ ಕೃತಂ।
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ತತ್ರಾಸೀನ್ನಾದಃ ಸರ್ವತ್ರ ಭಾರತ॥ 12-341-14 (79356)
ಸ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ದೇವೈಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವೈರ್ಋಶಿಭಿಸ್ತಥಾ।
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಸಂಘೈಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾಧರಗಣೈಸ್ತಥಾ॥ 12-341-15 (79357)
ದಿವ್ಯೈಃ ಪುಷ್ಪೈಃ ಸಮಾಕೀರ್ಣಮಂತರಿಕ್ಷಂ ಸಮಂತತಃ।
ಆಸೀತ್ಕಿಲ ಮಹಾರಾಜ ಶುಕಾಭಿಪತನೇ ತದಾ॥ 12-341-16 (79358)
ತತೋ ಮಂದಾಕಿನೀಂ ರಂಯಾಮುಪರಿಷ್ಟಾದಭಿವ್ರಜನ್।
ಶುಕೋ ದದರ್ಶ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪುಷ್ಪಿತದ್ರುಮಕಾನನಾಂ॥ 12-341-17 (79359)
ತಸ್ಯಾಂ ಕ್ರೀಡಂತ್ಯಭಿರತಾಃ ಸ್ನಾಂತಿ ಚೈವಾಪ್ಸರೋಗಣಾಃ।
ಶೂನ್ಯಾಕಾರಂ ನಿರಾಕಾರಾಃ ಶುಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿವಾಸಸಃ॥ 12-341-18 (79360)
ತಂ ಪ್ರಕ್ರಾಮಂತಮಾಜ್ಞಾಯ ಪಿತಾ ಸ್ನೇಹಸಮನ್ವಿತಃ।
ಉತ್ತಮಾಂ ಗತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಸಸಾರ ಹ॥ 12-341-19 (79361)
ಶುಕಸ್ತು ಮಾರುತಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಗತಿಂ ಕೃತ್ವಾಂತರಿಕ್ಷಗಾಂ।
ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಪ್ರಭಾವಂ ಸ್ವಂ ಸರ್ವಭೂತೋಽಭವತ್ತದಾ॥ 12-341-20 (79362)
ಮಹಾಯೋಗಗತಿಂ ತ್ವಗ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯಾಸೋತ್ಥಾಯ ಮಹಾತಪಾಃ।
ನಿಮೇಷಾಂತರಮಾತ್ರೇಣ ಶುಕಾಭಿಪತನಂ ಯಯೌ॥ 12-341-21 (79363)
ಸ ದದರ್ಶ ದ್ವಿಧಾ ಕೃತ್ವಾ ಪರ್ವತಾಗ್ರಂ ಶುಕಂ ಗತಂ।
ಶಶಂಸುರ್ಋಷಯಸ್ತತ್ರ ಕರ್ಮ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತತ್ತದಾ॥ 12-341-22 (79364)
ತತಃ ಶುಕೇತಿ ದೀರ್ಘೇಣ ಶಬ್ದೇನಾಕ್ರಂದಿತಸ್ತದಾ।
ಸ್ವಯಂ ಪಿತ್ರಾ ಸ್ವರೇಣೋಚ್ಚೈಸ್ತ್ರೀಲ್ಲೋಂʼಕಾನನುನಾದ್ಯ ವೈ॥ 12-341-23 (79365)
ಶುಕಃ ಸರ್ವಗತೋ ಭೂತ್ವಾ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।
ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೋಃಶಬ್ದೇನಾನುನಾದಯನ್॥ 12-341-24 (79366)
ತತ ಏಕಾಕ್ಷರಂ ನಾದಂ ಭೋರಿತ್ಯೇವ ಸಮೀರಯನ್।
ಪ್ರತ್ಯಾಹರಂಜಗತ್ಸರ್ವಮುಚ್ಚೈಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ॥ 12-341-25 (79367)
ತತಃಪ್ರಭೃತಿ ಚಾದ್ಯಾಪಿ ಶಬ್ದಾನುಚ್ಚಾರಿತಾನ್ಪೃಥಕ್।
ಗಿರಿಗಹ್ವರಪೃಷ್ಠೇಷು ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಶುಕಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-341-26 (79368)
ಅಂತರ್ಹಿತಃ ಪ್ರಭಾವಂ ತು ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಶುಕಸ್ತದಾ।
ಗುಣಾನ್ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಶಬ್ದಾದೀನ್ಪದಮಭ್ಯಗಮತ್ಪರಂ॥ 12-341-27 (79369)
ಮಹಿಮಾನಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ನಿಷಸಾದ ಗಿರಿಪ್ರಸ್ಥೇ ಪುತ್ರಮೇವಾನುಚಿಂತಯನ್॥ 12-341-28 (79370)
ತತೋ ಮಂದಾಕಿನೀತೀರೇ ಕ್ರೀಡಂತೋಽಽಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಆಸಾದ್ಯ ತಮೃಷಿಂ ಸರ್ವಾಃ ಸಂಭ್ರಾಂತಾ ಗತಚೇತಸಃ॥ 12-341-29 (79371)
ಜಲೇ ನಿಲಿಲ್ಯಿರೇ ಕಾಶ್ಚಿತ್ಕಾಶ್ಚಿದ್ಗುಲ್ಮಾನ್ಪ್ರಪೇದಿರೇ।
ವಸನಾನ್ಯಾದದುಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಂ॥ 12-341-30 (79372)
ತಾಂ ಮುಕ್ತತಾಂ ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ಮುನಿಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವೈ ತದಾ।
ಸಕ್ತತಾಮಾತ್ಮನಶ್ಚೈವ ಪ್ರೀತೋಽಭೂದ್ಬೀಡಿತಶ್ಚ ಹ॥ 12-341-31 (79373)
ತಂ ದೇವಗಂಧರ್ವವೃತೋ ಮಹರ್ಷಿಗಣಪೂಜಿತಃ।
ಪಿನಾಕಹಸ್ತೋ ಭಗವಾನಭ್ಯಾಗಚ್ಛತ ಶಂಕರಃ॥ 12-341-32 (79374)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾದೇವಃ ಸಾಂತ್ವಪೂರ್ವಮಿದಂ ವಚಃ।
ಪುತ್ರಶೋಕಾಭಿಸಂತಪ್ತಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ತದಾ॥ 12-341-33 (79375)
ಅಗ್ನೇರ್ಭೂಮೇರಪಾಂ ವಾಯೋರಂತರಿಕ್ಷಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ವೀರ್ಯೇಣ ಸದೃಶಃ ಪುತ್ರಃ ಪುರಾ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ವೃತಃ॥ 12-341-34 (79376)
ಸ ತಥಾಲಕ್ಷಣೋ ಜಾತಸ್ತಪಸಾ ತವ ಸಂಭೃತಃ।
ಮಮ ಚೈವ ಪ್ರಸಾದೇನ ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯಃ ಶುಚಿಃ॥ 12-341-35 (79377)
ಸ ಗತಿಂ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಾಮಜಿತೇಂದ್ರಿಯೈಃ।
ದೈವತೈರಪಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತಂ ತ್ವಂ ಕಿಮನುಶೋಚಸಿ॥ 12-341-36 (79378)
ಯಾವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ಗಿರಯೋ ಯಾವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ಸಾಗರಾಃ।
ತಾವತ್ತವಾಕ್ಷಯಾ ಕೀರ್ತಿಃ ಸಪುತ್ರಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-341-37 (79379)
ಛಾಯಾಂ ಸ್ವಪುತ್ರಸದೃಶೀಂ ಸರ್ವತೋಽನಪಗಾಂ ಸದಾ।
ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ತ್ವಂ ಚ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-341-38 (79380)
ಸೋಽನುಗೀತೋ ಭಗವತಾ ಸ್ವಯಂ ರುದ್ರೇಣ ಭಾರತ।
ಛಾಯಾಂ ಪಶ್ಯನ್ಪರಾವೃತ್ತಃ ಸ ಮುನಿಃ ಪರಯಾ ಮುದಾ॥ 12-341-39 (79381)
ಇತಿ ಜನ್ಮ ಗತಿಶ್ಚೈವ ಶುಕಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-341-40 (79382)
ಏತದಾಚಷ್ಟ ಮೇ ರಾಜಂದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಃ ಪುರಾ।
ವ್ಯಾಸಶ್ಚೈವ ಮಹಾಯೋಗೀ ಸಂಜಲ್ಪೇಷು ಪದೇಪದೇ॥ 12-341-41 (79383)
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಪುಣ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಹಿತಂ।
ಧಾರಯೇದ್ಯಃ ಶಮಪರಃ ಸ ಗಚ್ಛೇತ್ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ ॥ 12-341-42 (79384)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 341॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-341-1 ಸಿದ್ಧಿಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೋಷಾನ್ಬಹುಪ್ರಿಯಾನಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-5 ನಿರ್ಘಾತಶಬ್ದೈರ್ಗುರುಭಿರ್ಹಿಮವಾಂದೀರ್ಯತೀವ ಹೇತಿ ಝ. ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-6 ದಿಶಶ್ಚ ಸರಿತಶ್ಚೈವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ದ್ಗುಮಾಶ್ಚ ಸರಿತಶ್ಚೈವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-21 ವ್ಯಾಸ ಉತ್ಥಾಯ। ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 12-341-23 ತತಃ ಶುಕೇತಿ ದೀರ್ಘೇಣ ಶೌಕ್ಷ್ಯೇಣಾಕ್ರಂದಿತಂ ತಥೇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-25 ತತ ಏಕಾಕ್ಷರಾಂ ವಾಚಂ ಭೋ ಇತ್ಯೇವ ಸಮೀರಯದಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-30 ವಾಸಾಂಸ್ಯಾದದಿರೇ ಕಾಶ್ಚಿದಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-36 ದುಷ್ಪ್ರಾಪಾಮಕೃತಾತ್ಮಭಿರಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-341-42 ಧಾರಯೇದ್ಯಃ ಸ ಪರಮ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 342
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.342. ಅಧ್ಯಾಯಃ 342
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೈವಪಿತ್ರ್ಯಕರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಸ್ಯಾವಶ್ಯಕತ್ವಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದನಾನಾಯಣಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-342-0 (79385)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-342-0x (6561)
ಗೃಹಸ್ಥೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವಾ ವಾನಪ್ರಸ್ಥೋಽಥ ಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ಯ ಇಚ್ಛೇತ್ಸಿದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾತುಂ ದೇವತಾಂ ಕಾಂ ಯಜೇತ ಸಃ॥ 12-342-1 (79386)
ಕುತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಧ್ರುವಃ ಸ್ವರ್ಗಃ ಕುತೋ ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ಪರಂ।
ವಿಧಿನಾ ಕೇನ ಜುಹುಯಾದ್ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ॥ 12-342-2 (79387)
ಮುಕ್ತಶ್ಚ ಕಾಂ ಗತಿಂ ಗಚ್ಛೇನ್ಮೋಕ್ಷಶ್ಚೈವ ಕಿಮಾತ್ಮಕಃ।
ಸ್ವರ್ಗತಶ್ಚೈವ ಕಿಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯೇನ ನ ಚ್ಯವತೇ ದಿವಃ॥ 12-342-3 (79388)
ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಕೋ ದೇವಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಪಿತಾ ತಥಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ಯಚ್ಚ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-342-4 (79389)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-342-5x (6562)
ಗೂಢಂ ಮಾಂ ಪ್ರಶ್ನವಿತ್ಪ್ರಶ್ನಂ ಪೃಚ್ಛಸೇ ತ್ವಮಿಹಾನಘ।
ನ ಹ್ಯೇತತ್ತರ್ಕಯಾ ಶಕ್ಯಂ ವಕ್ತುಂ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ॥ 12-342-5 (79390)
ಋತೇ ದೇವಪ್ರಸಾದಾದ್ವಾ ರಾಜಂಜ್ಞಾನಾಗಮೇನ ವಾ।
ಗಹನಂ ಹ್ಯೇತದಾಖ್ಯಾನಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತವ್ಯಂ ತವಾರಿಹನ್॥ 12-342-6 (79391)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಮೃಷೇರ್ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಚ॥ 12-342-7 (79392)
ನಾರಾಯಣೋ ಹಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಚತುರ್ಮೂರ್ತಿಃ ಸನಾತನಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಜಃ ಸಂಬಭೂವ ಪಿತೈವಂ ಮೇಽಭ್ಯಭಾಷತ॥ 12-342-8 (79393)
ಕೃತೇ ಯುಗೇ ಮಹಾರಾಜ ಪುರಾ ಸ್ವಾಯಂಭುವೇಽಂತರೇ।
ನರೋ ನಾರಾಯಣಶ್ಚೈವ ಹರಿಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 12-342-9 (79394)
ತೇಷಾಂ ನಾರಾಯಣನರೌ ತಪಸ್ತೇಪತುರವ್ಯಯೌ।
ಬದರ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಸಾದ್ಯ ಶಕಟೇ ಕನಕಾಮಯೇ॥ 12-342-10 (79395)
ಅಷ್ಟಚಕ್ರಂ ಹಿ ತದ್ಯಾನಂ ಭೂತಯುಕ್ತಂ ಮನೋರಮಂ।
ತತ್ರಾದ್ಯೌ ಲೋಕನಾಥೌ ತೌ ಕೃಶೌ ಧಮನಿಸಂತತೌ॥ 12-342-11 (79396)
ತಪಸಾ ತೇಜಸಾ ಚೈವ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯೌ ಸುರೈರಪಿ।
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರ್ವಾತೇ ಸ ದೇವೌ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ॥ 12-342-12 (79397)
ನೂನಂ ತಯೋರನುಮತೇ ಹೃದಿ ಹೃಚ್ಛಪಚೋದಿತಃ।
ಮಹಾಮೇರೋಗಿಂರೇಃ ಶೃಂಗಾತ್ಪ್ರತ್ಯುತೋ ಗಂಧಮಾದನಂ॥ 12-342-13 (79398)
ನಾರದಃ ಸುಮಹದ್ಭೂತಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಚೀಚರತ್।
ತಂ ದೇಶಮಗಮದ್ರಾಜನ್ವದರ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಶುಗಃ॥ 12-342-14 (79399)
ತಯೋರಾಹ್ನಿಕವೇಲಾಯಾಂ ತಸ್ಯ ಕೌತೂಹಲಂ ತ್ವಭೂತ್।
ಇದಂ ತದಾಸ್ಪದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಯಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-342-15 (79400)
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಕಿನ್ನರಮಹೋರಗಾಃ।
ಏಕಾ ಮೂರ್ತಿರಿಯಂ ಪೂರ್ವಂ ಜಾತಾ ಭೂಯಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾ॥ 12-342-16 (79401)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕುಲಸಂತಾನೇ ಧರ್ಮಾದೇಭಿರ್ವಿವರ್ಧಿತಃ।
ಅಹೋ ಹ್ಯನುಗೃಹೀತೋಽದ್ಯ ಧರ್ಮ ಏಭಿಃ ಸುರೈರಿಹ॥ 12-342-17 (79402)
ನರನಾರಾಯಣಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಕೃಷ್ಣೇನ ಹರಿಣಾ ತಥಾ।
ಅತ್ರ ಕೃಷ್ಣೋ ಹರಿಶ್ಚೈವ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾಂತರೇ॥ 12-342-18 (79403)
ಸ್ಥಿತೌ ಧರ್ಮಸುತಾವೇತೌ ತಥಾ ತಪಸಿ ಧಿಷ್ಠಿತೌ।
ಏತೌ ಹಿ ಪರಮಂ ಧಾಮ ಕಾಽನಯೋರಾಹ್ನಿಕಕ್ರಿಯಾ॥ 12-342-19 (79404)
ಪಿತರೌ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದೈವತಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೌ।
ಕಾಂ ದೇವತಾಂ ತು ಯಜತಃ ಪಿತೄನ್ವಾ ಕಾನ್ಮಹಾಮತೀ॥ 12-342-20 (79405)
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ತು।
ಸಹಸಾ ಪ್ರಾದುರಭವತ್ಸಮೀಪೇ ದೇವಯೋಸ್ತದಾ॥ 12-342-21 (79406)
ಕೃತೇ ದೈವೇ ಚ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ತತಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ನಿರೀಕ್ಷಿತಃ।
ಪೂಜಿತಶ್ಚೈವ ವಿಧಿನಾ ಯಥಾಪ್ರೋಕ್ತೇನ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ॥ 12-342-22 (79407)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಮಪೂರ್ವಂ ವಿಧಿವಿಸ್ತರಂ।
ಉಪೋಪವಿಷ್ಟಃ ಸುಪ್ರೀತೋ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ॥ 12-342-23 (79408)
ನಾರಾಯಣಂ ಸಂನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಸನ್ನೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾದೇವಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-342-24 (79409)
ವೇದೇಷು ಸಪುರಾಣೇಷು ಸಾಂಗೋಪಾಂಗೇಷು ಗೀಯಸೇ।
ತ್ವಮಜಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧಾತಾ ಮಾತಾ ಮೃತಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-342-25 (79410)
ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ಭೂತಭವ್ಯಂ ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಚತ್ವಾರೋ ಹ್ಯಾಶ್ರಮಾ ದೇವ ಸರ್ವೇ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಮೂಲಕಾಃ॥ 12-342-26 (79411)
ಯಜಂತೇ ತ್ವಾಮಹರಹರ್ನಾನಾಮೂರ್ತಿಸಮಾಸ್ಥಿತಂ।
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಕಂ ತ್ವದ್ಯ ಯಜಸೇ ದೇವಂ ಪಿತರಂ ಕಂ ನ ವಿದ್ಮಹೇ॥ 12-342-27 (79412)
`ಕಮರ್ಚಸಿ ಮಹಾಭಾಗ ತನ್ಮೇ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತಃ॥' 12-342-28 (79413)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-342-29x (6563)
ಅವಾಚ್ಯಮೇತದ್ವಕ್ತವ್ಯಮಾತ್ಮಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ।
ತವ ಭಕ್ತಿಮತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತು ಯಥಾತಥಂ॥ 12-342-29 (79414)
ಯತ್ತತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಮವಿಜ್ಞೇಯಮವ್ಯಕ್ತಮಚಲಂ ಧ್ರುವಂ।
ಇಂದ್ರಿಯೈಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತೈಶ್ಚ ವರ್ಜಿತಂ॥ 12-342-30 (79415)
ಸ ಹ್ಯಂತರಾತ್ಮಾ ಭೂತಾನಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಶ್ಚೇತಿ ಕಥ್ಯತೇ।
ತ್ರಿಗುಣವ್ಯತಿರಿಕ್ತೋ ವೈ ಪುರುಷಶ್ಚೇತಿ ಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-342-31 (79416)
ತಸ್ಮಾದವ್ಯಕ್ತಮುತ್ಪನ್ನಂ ತ್ರಿಗುಣಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಅವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಭಾವಸ್ಥಾ ಯಾ ಸಾ ಪ್ರಕೃತಿರವ್ಯಯಾ॥ 12-342-32 (79417)
ತಾಂ ಯೋನಿಮಾವಯೋರ್ವಿದ್ಧಿ ಯೋಸೌ ಸದಸದಾತ್ಮಕಃ।
ಆವಾಭ್ಯಾಂ ಪೂಜ್ಯತೇ ಯೋ ಹಿ ದೈವೇ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ॥ 12-342-33 (79418)
ನಾಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪರೋಽನ್ಯೋ ಹಿ ಪಿತಾ ದೇವೋಽಥವಾ ದ್ವಿಜ।
ಆತ್ಮಾ ಹಿ ನೌ ಸ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತತಸ್ತಂ ಪೂಜಯಾವಹೇ॥ 12-342-34 (79419)
ತೇನೈಷಾ ಪ್ರಥಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮರ್ಯಾದಾ ಲೋಕಮಾವಿನೀ।
ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ತಸ್ಯಾನುಶಾಸನಂ॥ 12-342-35 (79420)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ಥಾಣುರ್ಮನುರ್ದಕ್ಷೋ ಭೃಗುರ್ಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ಯಮಃ।
ಮರೀಚಿರಂಗಿರಾಶ್ಚಾತ್ರಿಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ॥ 12-342-36 (79421)
ವಸಿಷ್ಠಃ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ಚ ವಿವಸ್ವಾನ್ಸೋಮ ಏವ ಚ।
ಕರ್ದಮಶ್ಚಾಪಿ ಯಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಕ್ರೋಧೋ ವಿಕ್ರೀತ ಏವ ಚ॥ 12-342-37 (79422)
*ಏಕವಿಂಶತಿರುತ್ಪನ್ನಾಸ್ತೇ ಪ್ರಜಾಪತಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದಾಂ ಪೂಜಯಂತಃ ಸನಾತನೀಂ॥ 12-342-38 (79423)
ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಸತತಂ ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಆತ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಚ ತತೋ ಜಾನಂತಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-342-39 (79424)
ಸ್ವರ್ಗಸ್ಥಾ ಅಪಿ ಯೇ ಕೇಚಿತ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ದೇಹಿನಃ।
ತೇ ತತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಗಚ್ಛಂತಿ ತೇನಾದಿಷ್ಟಫಲಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-342-40 (79425)
ಯೇ ಹೀನಾಃ ಸಪ್ತದಶಭಿರ್ಗುಣೈಃ ಕರ್ಮಭಿರೇವ ಚ।
ಕಲಾಃ ಪಂಚದಶ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತೇ ಮುಕ್ತಾ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 12-342-41 (79426)
ಮುಕ್ತಾನಾಂ ತು ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಕಲ್ಪಿತಾ।
ಸ ಹಿ ಸರ್ವಗತಿಶ್ಚೈವ ನಿರ್ಗುಣಶ್ಚೈವ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-342-42 (79427)
ದೃಶ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನ ಆವಾಂ ಚ ಪ್ರಸೃತೌ ತತಃ।
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಮಾತ್ಮಾನಂ ಪೂಜಯಾವಃ ಸನಾತನಂ॥ 12-342-43 (79428)
ತಂ ವೇದಾಶ್ಚಾಶ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ನಾನಾತನುಸಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸಂಪೂಜಯಂತ್ಯದ್ಯ ಗತಿಂ ಚೈಷಾಂ ದದಾತಿ ಸಃ॥ 12-342-44 (79429)
ಯೇ ತು ತದ್ಭಾವಿತಾ ಲೋಕೇ ಹ್ಯೇಕಾಂತಿತ್ವಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಏತದಭ್ಯಧಿಕಂ ತೇಷಾಂ ಯತ್ತೇ ತಂ ಪ್ರವಿಶಂತ್ಯುತ॥ 12-342-45 (79430)
ಇತಿ ಗುಹ್ಯಸಮುದ್ದೇಶಸ್ತವ ನಾರದ ಕೀರ್ತಿತಃ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರೇಂಣಾ ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಅಸ್ಮದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ತೇ ಶ್ರುತಃ॥ ॥ 12-342-46 (79431)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 342॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-342-3 ಕಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಥಂ ನ ಚಲತೇ ದಿವ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-342-5 ಅತಿಗೂಢಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ನಹ್ಯೇತದನ್ಯಥಾ ಶಕ್ಯಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ತರ್ಕಯಾ ತಕ್ರೇಣ ಆರ್ಷೋ ಲಿಂಗವ್ಯತ್ಯಯಃ॥ 12-342-6 ಜ್ಞಾನಾಗಮೇನ ಋತೇ ವಿನಾ॥ 12-342-8 ಚತಸ್ರೋ ಮೂರ್ತಯೋ ನರಾದ್ಯಾಃ॥ 12-342-17 ಧರ್ಮಸ್ಯ ಮೂಲಸಂತಾನೋ ಮಹಾನಿತಿ ವಿವರ್ಧಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-342-19 ಸ್ಥಿತೌ ಧರ್ಮೋತ್ತರೌ ಹ್ಯೇತಾವಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-342-25 ಸಪುರಾಣೇಷು ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಚ ಮಹಾಮತಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಮೃತ್ಯುರುತ್ತಮ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-342-34 ಆತ್ಮಾ ಹಿ ನಃ ಸ ವಿಜ್ಞೇಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-342-35 ತೇನೈವ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 343
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.343. ಅಧ್ಯಾಯಃ 343
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬದರೀನಾರಾಯಣಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೇನ ನಾರದೇನ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1॥ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪವರ್ಣನಂ॥ 2॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾರದೋದಿತೋಪರಿಚರವಸುಚರಿತಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 3॥ ಮರೀಚ್ಯಾದಿಚಿತ್ರಶಿಖಂಡಿಭಿರ್ನಾರಾಯಣಾನುಗ್ರಹೇಣ ಸ್ವಕೃತಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಬೃಹಸ್ಪತೌ ಸ್ಥಾಪನಂ॥ 4॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-343-0 (79432)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-343-0x (6564)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ದ್ವಿಪದಾಂ ವರಿಷ್ಠೋ
ನಾರಾಯಣೇನೋತ್ತಮಪೂರುಷೇಣ।
ಜಗಾದ ವಾಕ್ಯಂ ದ್ವಿಪದಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ
ನಾರಾಯಣಂ ಲೋಕಹಿತಾಧಿವಾಸಂ॥ 12-343-1 (79433)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-343-2x (6565)
ಯದರ್ಥಮಾತ್ಮಪ್ರಭವೇಹ ಜನ್ಮ
ತ್ವಯೋತ್ತಮಂ ಧರ್ಮಗೃಹೇ ಚತುರ್ಧಾ।
ತತ್ಸಾಧ್ಯತಾಂ ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಮದ್ಯ
ಗಚ್ಛಾಮಿ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ತವಾದ್ಯಾಂ॥ 12-343-2 (79434)
ವೇದಾಃ ಸ್ವಧೀತಾ ಮಮ ಲೋಕನಾಥ
ತಪ್ತಂ ತಪೋ ನಾನೃತಮುಕ್ತಪೂರ್ವಂ।
ಪೂಜಾಂ ಗುರೂಣಾಂ ಸತತಂ ಕರೋಮಿ
ಪರಸ್ಯ ಗುಹ್ಯಂ ನ ತು ಭಿನ್ನಪೂರ್ವಂ॥ 12-343-3 (79435)
ಗುಪ್ತಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ಯಥಾಗಮಂ ಮೇ
ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ಸಮೋಸ್ಮಿ ನಿತ್ಯಂ।
ತಂ ಚಾದಿದೇವಂ ಸತತಂ ಪ್ರಪನ್ನ
ಏಕಾಂತಭಾವೇನ ವೃಣೋಭ್ಯಜಸ್ರಂ॥ 12-343-4 (79436)
ಏಭಿರ್ವಿಶೇಷೈಃ ಪರಿಶೃದ್ಧಸತ್ವಃ
ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಪಶ್ಯೇಯಮನಂತಮೀಶಂ।
ತತ್ಪಾರಮೇಷ್ಠ್ಯಸ್ಯ ವಚೋ ನಿಶಂಯ
ನಾರಾಯಣಃ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾ॥ 12-343-5 (79437)
ಗಚ್ಛೇತಿ ತಂ ನಾರದಮುಕ್ತಬಾನ್ಸ
ಸಂಪೂಜಯಿತ್ವಾ ವಿಧಿವತ್ಕ್ರಿಯಾಭಿಃ।
ತತೋ ವಿಸೃಷ್ಟಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿಪುತ್ರಃ
ಸೋಽಭ್ಯರ್ಚಯಿತ್ವಾ ತಮೃಷಿಂ ಪುರಾಣಂ॥ 12-343-6 (79438)
ಖಮುತ್ಪಪಾತೋತ್ತಮಯೋಗಯುಕ್ತ
ಸ್ತತೋಽಧಿಮೇರೌ ಸಹಸಾ ನಿಲಿಲ್ಯೇ।
ತತ್ರಾವತಸ್ಥೇ ಚ ಮುನಿರ್ಮುರ್ಹುತ
ಮೇಕಾಂತಮಾಸಾದ್ಯ ಗಿರೇಃ ಸ ಶೃಂಕ್ತೇ॥ 12-343-7 (79439)
ಆಲೋಕಯನ್ನುತ್ತರಪಶ್ಚಿಮೇನ
ದದರ್ಶ ಚಾಪ್ಯದ್ಭುತಮುಕ್ತರೂಪಂ।
ಕ್ಷೀರೋದಧೇರ್ಯೋತ್ತರತೋ ಹಿ ದ್ವೀಪಃ
ಶ್ವೇತಃ ಸ ನಾಂನಾ ಪ್ರಥಿತೋ ವಿಶಾಲಃ॥ 12-343-8 (79440)
ಮೇರೋಃ ಸಹಸ್ರೈಃ ಸ ಹಿ ಯೋಜನಾನಾಂ
ದ್ವಾತ್ರಿಂಶತೋರ್ಧ್ವಂ ಕವಿಭಿರ್ನಿರುಕ್ತಃ।
ಅನಿಂದ್ರಿಯಾಶ್ಚಾನಶನಾಶ್ಚ ತತ್ರ
ನಿಷ್ಪಂದಹೀನಾಃ ಸುಸುಗಂಧಿನಸ್ತೇ॥ 12-343-9 (79441)
ಶ್ವೇತಾಃ ಪುಮಾಂಸೋ ಗತಸರ್ವಪಾಪಾ
ಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಮುಷಃ ಪಾಪಕೃತಾಂ ನರಾಣಾಂ।
ವಜ್ರಾಸ್ಥಿಕಾಯಾಃ ಸಮಮಾನೋನ್ಮಾನಾ
ದಿವ್ಯಾವಯವರೂಪಾಃ ಶುಭಸಾರೋಪೇತಾಃ॥ 12-343-10 (79442)
ಛತ್ರಾಕೃತಿಶೀರ್ಷಾ ಮೇಘೌಘನಿನಾದಾಃ
ಸಮಮುಷ್ಕಚತುಷ್ಕಾ ರಾಜೀವಚ್ಛದಪಾದಾಃ।
ಷಷ್ಠ್ಯಾ ದಂತೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಶುಕ್ಲೈರಷ್ಟಾಭಿರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾಭಿರ್ಯೇ
ಜಿಹ್ವಾಭಿರ್ಯೇ ವಿಶ್ವವಕ್ರಂಲೇಲಿಹ್ಯಂತೇ ಸೂರ್ಯಪ್ರಖ್ಯಂ॥ 12-343-11 (79443)
ದೇವಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವಿಶ್ವೋತ್ಪನ್ನಂ
ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾಃ ಸಂಪ್ರಸೂತಾಃ।
ಸರ್ವಗಾತ್ರಾಶ್ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಸಹಾಂಗಕಾ
ವೇದಾ ಧರ್ಮಾ ಮುನಯಃ ಶಾಂತಾ ದೇವಾಃ
ಸರ್ವೇ ತಸ್ಯ ನಿಸರ್ಗ ಇತಿ॥ 12-343-12 (79444)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-343-13x (6566)
ಅನಿಂದ್ರಿಯಾ ನಿರಾಹಾರಾ ಅನಿಷ್ಪಂದಾಃ ಸುಗಂಧಿನಃ।
ಕಥಂ ತೇ ಪುರುಷಾ ಜಾತಾಃ ಕಾ ತೇಷಾಂ ಗತಿರುತ್ತಮಾ॥ 12-343-13 (79445)
ಯೇ ಚ ಮುಕ್ತಾ ಭವಂತೀಹ ನರಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತೇಷಾಂ ಲಕ್ಷಣಮೇತದ್ಧಿ ತಚ್ಛ್ವೇತದ್ದ್ವೀಪವಾಸಿನಾಂ॥ 12-343-14 (79446)
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಕಥಾರಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಚೈವೋಪಾಶ್ರಿತಾ ವಯಂ॥ 12-343-15 (79447)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-343-16x (6567)
ವಿಸ್ತೀರ್ಣೈಷಾ ಕಥಾ ರಾಜಞ್ಶ್ರುತಾ ಮೇ ಪಿತೃಸನ್ನಿಧೌ।
ಯೈಷಾ ತವ ಹಿ ವಕ್ತವ್ಯಾ ಕಥಾಸಾರೋ ಹಿ ಸಾ ಮತಾ॥ 12-343-16 (79448)
`ಶಂತನೋಃ ಕಥಯಾಮಾಸ ನಾರದೋ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ರಾಜ್ಞಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಪುರಾ ಪ್ರಾಹ ತತ್ರಾಹಂ ಶ್ರುತವಾನ್ಪುರಾ॥' 12-343-17 (79449)
ರಾಜೋಪರಿಚರೋ ನಾಮ ಬಭೂವಾಧಿಪತಿರ್ಭುವಃ।
ಆಖಣ಼್ಡಲಸಖಃ ಖ್ಯಾತೋ ಭಕ್ತೋ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ॥ 12-343-18 (79450)
ಧಾರ್ಮಿಕೋ ನಿತ್ಯಭಕ್ತಶ್ಚ ಪಿತುರ್ನಿತ್ಯಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಸಾಂರಾಜ್ಯಂ ತೇನ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ನಾರಾಯಣವರಾತ್ಪುರಾ॥ 12-343-19 (79451)
ಸಾತ್ವತಂ ವಿಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಾಕ್ಸೂರ್ಯಮುಖನಿಃಸೃತಂ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ದೇವೇಶಂ ತಚ್ಛೇಷೇಣ ಪಿತಾಮಹಾನ್॥ 12-343-20 (79452)
ಪಿತೃಶೇಷೇಣ ವಿಪ್ರಾಂಶ್ಚ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾಶ್ರಿತಾಂಶ್ಚ ಸಃ।
ಶೇಷಾನ್ನಭುಕ್ಸತ್ಯಪರಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷ್ವಹಿಂಸಕಃ॥ 12-343-21 (79453)
ಸರ್ವಭಾವೇನ ಭಕ್ತಃ ಸ ದೇವದೇವಂ ಜನಾರ್ದನಂ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಂ ಲೋಕಕರ್ತಾರಮವ್ಯಯಂ॥ 12-343-22 (79454)
ತಸ್ಯ ನಾರಾಯಣೇ ಭಕ್ತಿಂ ವಹತೋಽಮಿತ್ರಕರ್ಶಿನಃ।
ಏಕಶಯ್ಯಾಸನಂ ದೇವೋ ದತ್ತವಾಂದೇವರಾಟ್ ಸ್ವಯಂ॥ 12-343-23 (79455)
ಆತ್ಮರಾಜ್ಯಂ ಧನಂ ಚೈವ ಕಲತ್ರಂ ವಾಹನಂ ತಥಾ।
ಯತ್ತದ್ಭಾಗವತಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ತತ್ಪ್ರೇಷಿತಂ ಸದಾ॥ 12-343-24 (79456)
ಕಾಂಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾ ರಾಜನ್ಯಜ್ಞಿಯಾಃ ಪರಮಕ್ರಿಯಾಃ।
ಸರ್ವಾಃ ಸಾತ್ವತಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿಧಿಂ ಚಕ್ರೇ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-343-25 (79457)
ಪಾಂಚರಾತ್ರವಿದೋ ಮುಖ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಗೇಹೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವರಾನ್ನಂ ಭಗವತ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಭುಂಜತೇ ವಾಽಗ್ರಭೋಜನಂ॥ 12-343-26 (79458)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಶಾಸತೋ ರಾಜ್ಯಂ ಧರ್ಮೇಣಾಮಿತ್ರಘಾತಿನಃ।
ನಾನೃತಾ ವಾಕ್ಸಮಭವನ್ಮನೋ ದುಷ್ಟಂ ನ ಚಾಭವತ್।
ನ ಚ ಕಾಯೇನ ಕೃತವಾನ್ಸ ಪಾಪಂ ಪರಮಣ್ವಪಿ॥ 12-343-27 (79459)
ಯೇ ಹಿ ತೇ ಋಷಯಃ ಖ್ಯಾತಾಃ ಸಪ್ತ ಚಿತ್ರಶಿಖಂಡಿನಃ।
ತೈರೇಕಮತಿಭಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಯತ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮುತ್ತಮಂ॥ 12-343-28 (79460)
ವೇದೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಮಿತಂ ಕೃತಂ ಮೇರೌ ಮಹಾಗಿರೌ।
ಆಸ್ಯೈಃ ಸಪ್ತಭಿರುದ್ಗೀರ್ಣಂ ಲೋಕಧರ್ಮಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-343-29 (79461)
ಮರೀಚಿರತ್ರ್ಯಂಗಿರಸೌ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ।
ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತೇ ಹಿ ಚಿತ್ರಶಿಖಂಡಿನಃ॥ 12-343-30 (79462)
ಸಪ್ತ ಪ್ರಕೃತಯೋ ಹ್ಯೇತಾಸ್ತಥಾ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಷ್ಟಮಃ।
ಏತಾಭಿರ್ಧಾರ್ಯತೇ ಲೋಕಸ್ತಾಭ್ಯಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ವಿನಿಃಸೃತಂ॥ 12-343-31 (79463)
ಏಕಾಗ್ರಮನಸೋ ದಾಂತಾ ಮುನಯಃ ಸಂಯಮೇ ರತಾಃ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಜ್ಞಾಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 12-343-32 (79464)
ಇದಂ ಶ್ರೇಯ ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಇದಂ ಹಿತಮನುತ್ತಮಂ।
ಲೋಕಾನ್ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ತತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ॥ 12-343-33 (79465)
ತತ್ರ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾ ಹಿ ಮೋಕ್ಷಃ ಪಶ್ಚಾಚ್ಚ ಕೀರ್ತಿತಃ।
ಮರ್ಯಾದಾ ವಿವಿಧಾಶ್ಚೈವ ದಿವಿ ಭೂಮೌ ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-343-34 (79466)
ಆರಾಧ್ಯ ತಪಸಾ ದೇವಂ ಹರಿಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ವೈ ಸರ್ವೇ ತೇ ಋಷಿಭಿಃ ಸಹ॥ 12-343-35 (79467)
ನಾರಾಯಣಾನುಶಿಷ್ಟಾ ಹಿ ತದಾ ದೇವೀ ಸರಸ್ವತೀ।
ವಿವೇಶ ತಾನೃಷೀನ್ಸರ್ವಾಲ್ಲೋಂʼಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-343-36 (79468)
ತತಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಾ ಸಂಯಕ್ತಪೋವಿದ್ಭಿರ್ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ।
ಶಬ್ದೇ ಚಾರ್ಥೇ ಚ ಹೇತೌ ಚ ಏಷಾ ಪ್ರಥಮಸರ್ಗಜಾ॥ 12-343-37 (79469)
ಆದಾವೇವ ಹಿ ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಮೋಂಕಾರಸ್ವರಪೂಜಿತಂ।
ಋಷಿಭಿಃ ಶ್ರಾವಿತಂ ತತ್ರ ಯತ್ರ ಕಾರುಣಿಕೋಹ್ಯಸೌ॥ 12-343-38 (79470)
ತತಃ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಭಗವಾನನಿರ್ದಿಷ್ಟಶರೀರಗಃ।
ಋಷೀನುವಾಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾನದೃಶ್ಯಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-343-39 (79471)
ಕೃತಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ಶ್ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಮುತ್ತಮಂ।
ಲೋಕತಂತ್ರಸ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಯಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 12-343-40 (79472)
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಚ ನಿವೃತ್ತೌ ಚ ಯಸ್ಮಾದೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯಜುರ್ಋಕ್ಸಾಮಭಿರ್ಜುಷ್ಟಮಥರ್ವಾಂಗಿರಸೈಸ್ತಥಾ॥ 12-343-41 (79473)
ಯಥಾಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿಂ ಮಯಾ ಕೃತೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರಸಾದತಃ।
ರುದ್ರಶ್ಚ ಕ್ರೋಧಜೋ ವಿಪ್ರಾ ಯೂಯಂ ಪ್ರಕೃತಯಸ್ತಥಾ। 12-343-42 (79474)
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ವಾಯುರ್ಭೂಮಿರಾಪೋಽಗ್ನಿರೇವ ಚ।
ಸರ್ವೇ ಚ ನಕ್ಷತ್ರಗಣಾ ಯಚ್ಚ ಭೂತಾಭಿಶಬ್ದಿತಂ॥ 12-343-43 (79475)
ಅಧಿಕಾರೇಷು ವರ್ತಂತೇ ಯಥಾಸ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿ ಯಥಾ ತಥಾ ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಮುತ್ತಮಂ॥ 12-343-44 (79476)
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ವೈ ಏತನ್ಮದನುಶಾಸನಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯತೇ ಧರ್ಮಾನ್ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಃ ಸ್ವಯಂ॥ 12-343-45 (79477)
ಉಶನಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಶ್ಚೈವ ಯದೋತ್ಪನ್ನೌ ಭವಿಷ್ಯತಃ।
ತದಾ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯುಷ್ಮನ್ಮತಿಭಿರುದ್ಧೃತಂ॥ 12-343-46 (79478)
ಸ್ವಾಯಂಭುವೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚೋಶನಸಾ ಕೃತೇ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಮತೇ ಚೈವ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರತಿಚಾರಿತೇ॥ 12-343-47 (79479)
ಯುಷ್ಮತ್ಕೃತಮಿದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಜಾಪಾಲೋ ವಸುಸ್ತತಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಕಾಶಾದ್ವೈ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-343-48 (79480)
ಸ ಹಿ ಮದ್ಭಾವನಿರತೋ ಮದ್ಭಕ್ತಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತೇನ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಲೋಕೇಷು ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 12-343-49 (79481)
ಏತದ್ಧಿ ಯುಷ್ಮಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮುತ್ತಮಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಏತದರ್ಥ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಂಯಂ ಚ ರಹಸ್ಯಂ ಚೈತದುತ್ತಮಂ॥ 12-343-50 (79482)
ಅಸ್ಯ ಪ್ರವರ್ತನಾಚ್ಚೈವ ಪ್ರಜಾವಂತೋ ಭವಿಷ್ಯಥ।
ಸ ಚ ರಾಜಶ್ರಿಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾನ್ವಸುಃ॥ 12-343-51 (79483)
ಸಂಸ್ಥಿತೇ ತು ನೃಪೇ ತಸ್ಮಿಞ್ಶಾಸ್ತ್ರಮೇತತ್ಸನಾತನಂ।
ಅಂತರ್ಧಾಸ್ಯತಿ ತತ್ಸರ್ವಮೇತದ್ವಃ ಕಥಿತಂ ಮಯಾ॥ 12-343-52 (79484)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಮದೃಶ್ಯಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ತಾನೃಷೀನ್ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಪಿ ಪ್ರಸೃತೋ ದಿಶಂ॥ 12-343-53 (79485)
ತತಸ್ತೇ ಲೋಕಪಿತರಃ ಸರ್ವಲೋಕಾರ್ಥಚಿಂತಕಾಃ।
ಪ್ರಾವರ್ತಯಂತ ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ಧರ್ಮಯೋನಿಂ ಸನಾತನಂ॥ 12-343-54 (79486)
ಉತ್ಪನ್ನೇಽಂಗಿರಸೇ ಚೈವ ಯುಗೇ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪಿತೇ।
ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಬೃಹಸ್ಪತೌ॥ 12-343-55 (79487)
ಜಗ್ಮುರ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಪ್ರವರ್ತಕಾಃ॥ ॥ 12-343-56 (79488)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 343॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-343-2 ಜನ್ಮ ಅವತಾರಃ। ಆದ್ಯಾಂ ಮೂರ್ತಿ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಸ್ಥಾಂ॥ 12-343-4 ಚತ್ವಾರಿ ಪಾಣಿಪಾದೋದರೋಪಸ್ಥಾನಿ॥ 12-343-6 ಸಂಪೂಜಯಿತ್ವಾತ್ಮವಿಧಿಕಿಯಾಭಿರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-8 ಉತ್ತರಪಶ್ಚಿಮೇನ ವಾಯವ್ಯಕೋಣತಃ। ಯೋತ್ತರತಃ ಯಃ ಉತ್ತರತಃ॥ 12-343-9 ಮೇರುಮೂಲಾದ್ವತ್ರಿಶತ್ಸಹಸ್ರಯೋಜನಾರ್ದೂರ್ಧ್ವಂ। ಸುಗಂಧಿಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ। ಸುಗಂಧಿಂ ಪುಷ್ಟಿವರ್ಧನಮಿತಿ ಮಂತ್ರಲಿಂಗಾತ್। ಶೋಭನಃ ಸೋಽಸ್ತ್ಯೇಷಾಂ ಧ್ಯಾನಗೋಚರ ಇತಿ ಸುಸುಗಂಧಿನಃ॥ 12-343-10 ಶ್ವೇತಾಃ ಶುದ್ಧಸತ್ವಪ್ರಧಾನಾಃ॥ 12-343-11 ಛತ್ರಾಕೃತಿಶೀರ್ಷಾ ನಿರ್ಮಾಂಸಗ್ರೀವತ್ವಾತ್। ಸಮಂ ಪೀನತ್ವರಹಿತಂ ಮುಷ್ಕೌ ವೃಷಣೌ ಚತುಷಅಕಮಂಸಯೋಃ ಕಠ್ಯೋಶ್ಚಾಂತರಾಲಂ ಚ ಮುಷ್ಕಚತುಷ್ಕಂ ಬಾಹುಚತುಷ್ಕಂ ವಾ। ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಷಷ್ಟಿಸಂಖ್ಯೈರ್ದಂತೈರಿವ ಜಗಚ್ಚಣಕಚರ್ವಣಕ್ಷಮೈಃ ಸಂವತ್ಸರೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ। ಅಷ್ಟೌ ದಿಶಃ ಸರ್ವೇಪಾಮಾಶ್ರಯಭೂತಾಸ್ತಾಭಿಶ್ಚ ಯುಕ್ತಾಃ। ದೇಶಕಾಲೌ ಯೇಷಾಂ ಮುಖಮಧ್ಯೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸೂರ್ಯೇಣ ಪ್ರಖ್ಯಾಯತೇ ಸ್ಫುಟೀಕ್ರಿಯತೇ ದಿನಮಾಸರ್ತುಸಂವತ್ಸರಾತ್ಮಾ ಮಹಾಕಾಲಸ್ತಂ। ವಿಶ್ವವಕ್ರಂ ವಿಶ್ವಂ ವಕ್ರೇ ಯಸ್ಯ ತಾದೃಶಂ। ಜಿಹ್ನಾಭಿರಿವ ಸ್ವಾಂಗಭೂತಾಭೀ ರಸನಾಶಕ್ತಿಭಿರ್ಲೇಲಿಹ್ಯಂತೇ ಪಾಯಸಮಿವ ಲಿಹಂತಿ। ಛತ್ರಾಕೃತಿಶೀರ್ಷಾಣೋ ಮೇಘೌಘಸ್ತನಿತಸಮನಿನಾದಾಃ ಸಮಮುಷ್ಕಾ ರುಚಿರತರಾಶ್ಚತುರ್ಮುಷ್ಕಾವರ್ಜಿತರಕ್ತತಲಪಾದಾಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-12 ವಿಶ್ವೋತ್ಪನ್ನಂ ವಿಶ್ವಮುತ್ಪನ್ನಂ ಯಸ್ಮಾತ್। ವೇದಾದಯಸ್ತಸ್ಯ ನಿಸರ್ಗಃ ಅಯತ್ನರಚಿತಾಃ॥ 12-343-16 ಕಥಾಸಾರೋ ಹಿ ಸ ಸ್ಮೃತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-18 ಆಖಂಡಲಸಮ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-19 ಸಾತ್ವತಂ ಸಾತ್ವತಾನಾಂ ಪಾಂಚರಾತ್ರಾಣಾಂ ಹಿತಂ। ತಚ್ಛೇಷೇಣ ವಿಷ್ಣುಶೇಷೇಣ॥ 12-343-21 ಪಿತೄನೃಷೀಂಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾಂಶ್ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-26 ಪ್ರಾಯಣಂ ಭಗವತ್ಪ್ರೋಕ್ತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-29 ವೇದೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಹಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-34 ಮೋಕ್ಷಪಂಥಾಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-343-54 ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಚಿಂತಕಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 344
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.344. ಅಧ್ಯಾಯಃ 344
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬೃಹಸ್ಪತಿನಾ ಉಪರಿಚರವಸೋರ್ಯಾಜನಂ॥ 1॥ ತತ್ರ ಶ್ರೀಹರಿಣಾ ಪರೋಕ್ಷತಯಾ ಭಾಗಗ್ರಹಣಾತ್ಕ್ರುದ್ಧಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂಪ್ರತಿ ಏಕತಾದಿಭಿಃ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಭಗವನ್ಮಹಿಮೋಕ್ತ್ಯಾ ಪರಿಸಾಂತ್ವನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-344-0 (79489)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-344-0x (6568)
ತತೋಽತೀತೇ ಮಹಾಕಲ್ಪೇ ಉತ್ಪನ್ನೇಽಂಗಿರಸಃ ಸುತೇ।
ಬಭೂವುರ್ನಿರ್ವೃತಾ ದೇವಾ ಜಾತೇ ದೇವಪುರೋಹಿತೇ॥ 12-344-1 (79490)
ಬೃಹದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹಚ್ಚೇತಿ ಶಬ್ದಾಃ ಪರ್ಯಾಯವಾಚಕಾಃ।
ಏಭಿಃ ಸಮನ್ವಿತೋ ರಾಜನ್ಗುಣೈರ್ವಿದ್ವಾನ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 12-344-2 (79491)
ತಸ್ಯ ಶಿಷ್ಯೋ ಬಭೂವಾಗ್ರ್ಯೋ ರಾಜೋಪರಿಚರೋ ವಸುಃ।
ಅಧೀತವಾಂಸ್ತದಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಸಂಯಕ್ಚಿತ್ರಶಿಖಂಡಿಜಂ॥ 12-344-3 (79492)
ಸ ರಾಜಾ ಭಾವಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ದೈವೇನ ವಿಧಿನಾ ವಸುಃ।
ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಪೃಥಿವೀಂ ದಿವಮಾಖಂಡಲೋ ಯಥಾ॥ 12-344-4 (79493)
ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೋ ಮಹಾನಾಸೀದಶ್ವಮೇಧೋ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ತತ್ರ ಹೋತಾ ಬಭೂವ ಹ॥ 12-344-5 (79494)
ಪ್ರಜಾಪತಿಸುತಾಶ್ಚಾತ್ರ ಸದಸ್ಯಾಶ್ಚಾಭವಂಸ್ತ್ರಯಃ।
ಏಕತಶ್ಚ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚೈವ ಮರ್ಹಷಯಃ॥ 12-344-6 (79495)
ಧನುಷಾಖ್ಯೋಽಥ ರೈಭ್ಯಶ್ಚ ಅರ್ವಾವಸುಪರಾವಸೂ।
ಋಷಿರ್ಮೋಧಾತಿಥಿಶ್ಚೈವ ತಾಂಡ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಹಾನೃಷಿಃ॥ 12-344-7 (79496)
ಋಷಿಃ ಶಾಂತಿರ್ಮಹಾಭಾಗಸ್ತಥಾ ವೇದಶಿರಾಶ್ಚ ಯಃ।
ಋಷಿಶ್ರೇಷ್ಠಶ್ಚ ಕಪಿಲಃ ಶಾಲಿಹೋತ್ರಪಿತಾ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-344-8 (79497)
ಆದ್ಯಃ ಕಠಸ್ತೈತ್ತಿರಿಶ್ಚ ವೈಶಂಪಾಯನಪೂರ್ವಜಃ।
ಕಣ್ವೋಽಥ ದೇವಹೋತ್ರಶ್ಚ ಏತೇ ಷೋಡಶ ಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 12-344-9 (79498)
ಸಂಭೂತಾಃ ಸರ್ವಸಂಭಾರಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ರಾಜನ್ಮಹಾಕ್ರತೌ।
ನ ತತ್ರ ಪಶುಘಾತೋಽಭೂತ್ಸ ರಾಜೈವಂ ಸ್ಥಿತೋಽಭವತ್॥ 12-344-10 (79499)
ಅಹಿಂಸ್ರಃ ಶುಚಿರಕ್ಷುದ್ರೋ ನಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮಸಂಸ್ತುತಃ।
ಆರಣ್ಯಕಪದೋದ್ಭೂತಾ ಭಾಗಾಸ್ತತ್ರೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ॥ 12-344-11 (79500)
ಪ್ರೀತಸ್ತತೋಽಸ್ಯ ಭಗವಾಂದೇವದೇವಃ ಪುರಾತನಃ।
ಸಾಕ್ಷಾತ್ತಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಸೋದೃಶ್ಯೋಽನ್ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್॥ 12-344-12 (79501)
ಸ್ವಯಂ ಭಾಗಮುಪಾಘ್ರಾಯ ಪುರೋಡಾಶಂ ಗೃಹೀತವಾನ್।
ಅದೃಶ್ಯೇನ ಹೃತೋ ಭಾಗೋ ದೇವೇನ ಹರಿಮೇಧಸಾ॥ 12-344-13 (79502)
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ್ರುಚಮುದ್ಯಂಯ ವೇಗಿತಃ।
ಆಕಾಶಂ ಘ್ನನ್ಸ್ರುಚಃ ಪಾತೈ ರೋಷಾದಶ್ರೂಣ್ಯವರ್ತಯತ್॥ 12-344-14 (79503)
ಉವಾಚ ಚೋಪರಿಚರಂ ಮಯಾ ಭಾಗೋಽಯಮುದ್ಯತಃ।
ಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಸ್ವಯಂ ಹಿ ದೇವೇನ ಮತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-344-15 (79504)
ಉದ್ಯತಾ ಯಜ್ಞಭಾಗಾ ಹಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸುರೈರಿಹ।
ಕಿಮರ್ಥಮಿಹ ನ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದರ್ಶನಂ ಮೇ ಹರಿರ್ನೃಪ॥ 12-344-16 (79505)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-344-17x (6569)
ತತಃ ಸ ತಂ ಸಮುದ್ಭೂತಂ ಭೂಮಿಪಾಲೋ ಮಹಾನ್ವಸುಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಮುನಿಂ ಸದಸ್ಯಾಸ್ತೇ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-344-17 (79506)
`ಹುತಸ್ತ್ವಯಾ ವದಾನೀಹ ಪುರೋಡಾಶಸ್ಯ ಯಾವತೀ।
ಗೃಹೀತಾ ದೇವದೇವೇನ ಮತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-344-18 (79507)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತೇ ವಸುನಾ ಸರೋಷಶ್ಚಾಬ್ರವೀದ್ಗುರುಃ।
ನ ಯಜೇಯಮಹಂ ಚಾತ್ರ ಪರಿಭೂತಸ್ತ್ವಯಾ ನೃಪ॥ 12-344-19 (79508)
ತ್ವಯಾ ಪಶುರ್ವಾರಿತಶ್ಚ ಕೃತಃ ಪಿಷ್ಟಮಯಃ ಪಶುಃ।
ತ್ವಂ ದೇವಂ ಪಶ್ಯಸೇ ನಿತ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯೇಯಮಹಂ ಕಥಂ॥ 12-344-20 (79509)
ವಸುರುವಾಚ। 12-344-21x (6570)
ಪಶುಹಿಂಸಾ ವಾರಿತಾ ಚ ಯಜುರ್ವೇದಾದಿಮಂತ್ರತಃ।
ಅಹಂ ನ ವಾರಯೇ ಹಿಂಸಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಂಯೇಕಾಂತಿಕೋ ಹರಿಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕೋಪೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಭವತಾ ಗುರುಣಾ ಮಯಿ॥ 12-344-21 (79510)
ವಸುಮೇವಂ ಬ್ರುವಾಣಂ ತು ಕ್ರುದ್ಧ ಏವ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಉವಾಚ ಋತ್ವಿಜಶ್ಚೈವ ಕಿಂ ನಃ ಕರ್ಮೇತಿ ವಾರಯನ್॥ 12-344-22 (79511)
ಅಥೈಕತೋ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚೈವ ಮಹರ್ಷಯಃ।'
ಊಚುಶ್ಚೈನಮಸಂಭ್ರಾಂತಾ ನ ರೋಷಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-344-23 (79512)
`ಶೃಣು ತ್ವಂ ವಚನಂ ಪುತ್ರ ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಸಮುದಾಹೃತಂ।'
ನೈಷ ಧರ್ಮಃ ಕೃತಯುಗೇ ಯತ್ತ್ವಂ ರೋಷಮಿಹಾಹಿಥಾಃ॥ 12-344-24 (79513)
ಅರೋಷಣೋ ಹ್ಯಸೌ ದೇವೋ ಯಸ್ಯ ಭಾಗೋಽಯಮುದ್ಯತಃ।
ನ ಶಕ್ಯಃ ಸ ತ್ವಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಸ್ಮಾಭಿರ್ವಾ ಬೃಹಸ್ಪತೇ।
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರುತೇ ಸ ವೈ ತಂ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹತಿ॥ 12-344-25 (79514)
ವಯಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರಾ ಮಾನಸಾಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಗತಾ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಾರ್ಥಂ ಹಿ ಕದಾಚಿದ್ದಿಶಮುತ್ತರಾಂ॥ 12-344-26 (79515)
ತಪ್ತ್ವಾ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತ್ವಾರಿ ತಪ ಉತ್ತಮಂ।
ಏಕಪಾದಾ ಸ್ಥಿತಾಃ ಸಂಯಕ್ಕಾಷ್ಠಭೂತಾಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 12-344-27 (79516)
ಮೇರೋರುತ್ತರಭಾಗೇ ತು ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯಾನುಕೂಲತಃ।
ಸ ದೇಶೋ ಯತ್ರ ನಸ್ತಪ್ತಂ ತಪಃ ಪರಮದಾರುಣಂ॥ 12-344-28 (79517)
ವರೇಣ್ಯಂ ವರದಂ ತಂ ವೈ ದೇವದೇವಂ ಸನಾತನಂ।
ಕಥಂ ಪಶ್ಯೇಮಹಿ ವಯಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ತ್ವಿತಿ॥ 12-344-29 (79518)
ಅಥ ವ್ರತಸ್ಯಾವಭೃಥೇ ವಾಗುವಾಚಾಶರೀರಿಣೀ।
ಸ್ನಿಗ್ಧಗಂಭೀರಯಾ ವಾಚಾ ಪ್ರಹರ್ಷಣಕರೀ ವಿಭೋ॥ 12-344-30 (79519)
ಸುತಪ್ತಂ ವಸ್ತಪೋ ವಿಪ್ರಾಃ ಪ್ರಸನ್ನೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಯೂಯಂ ಜಿಜ್ಞಾಸವೋ ಭಕ್ತಾಃ ಕಥಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಥ ತಂ ವಿಭುಂ॥ 12-344-31 (79520)
ಕ್ಷೀರೋದಧೇರುತ್ತರತಃ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪೋ ಮಹಾಪ್ರಭಃ।
ತತ್ರ ನಾರಾಯಣಪರಾ ಮಾನವಾಶ್ಚಂದ್ರವರ್ಚಸಃ॥ 12-344-32 (79521)
ಏಕಾಂತಭಾವೋಪಗತಾಸ್ತೇ ಭಕ್ತಾಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ತೇ ಸಹಸ್ರಾರ್ಚಿಷಂ ದೇವಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸನಾತನಂ॥ 12-344-33 (79522)
ಅನಿಂದ್ರಿಯಾ ನಿರಾಹಾರಾ ಅನಿಷ್ಪಂದಾಃ ಸುಗಂಧಿನಃ।
ಏಕಾಂತಿನಸ್ತೇ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪನಿವಾಸಿನಃ। 12-344-34ca ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ತತ್ರ ಮುನಯಸ್ತತ್ರಾತ್ಮಾ ಮೇ ಪ್ರಕಾಶಿತಃ॥ 12-344-34 (79523)
ಅಥ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಯಂ ಸರ್ವೇ ವಾಚಂ ತಾಮಶರೀರಿಣೀಂ।
ಯಥಾಖ್ಯಾತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರವಿಶೇಮಹಿ॥ 12-344-35 (79524)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶ್ವೇತಂ ಮಹಾದ್ವೀಪಂ ತಚ್ಚಿತ್ತಾಸ್ತದ್ದಿದೃಕ್ಷವಃ।
`ಸಹಸಾ ಹಿ ಗತಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಮೋಹಿತಾಃ॥' 12-344-36 (79525)
ತತೋಽಸ್ಮದ್ದೃಷ್ಟಿವಿಷಯಸ್ತದಾ ಪ್ರತಿಹತೋಽಭವತ್।
ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮ ಪುರುಷಂ ತತ್ತೇಜೋಹತದರ್ಶನಾಃ॥ 12-344-37 (79526)
ತತೋ ನಃ ಪ್ರಾದುರಭವದ್ವಿಜ್ಞಾನಂ ದೇವಯೋಗಜಂ।
ನ ಕಿಲಾತಪ್ತತಪಸಾ ಶಕ್ಯತೇ ದ್ರಷ್ಟಮಂಜಸಾ॥ 12-344-38 (79527)
ತತಃ ಪುನರ್ವರ್ಷಶತಂ ತಪ್ತ್ವಾ ತಾತ್ಕಾಲಿಕಂ ಮಹತ್।
ವ್ರತಾವಸಾನೇ ಚ ಶುಭಾನ್ನರಾಂದದೃಶಿಮೋ ವಮಯ್॥ 12-344-39 (79528)
ಶ್ವೇತಾಂಶ್ಚಂದ್ರಪ್ರತೀಕಾಶಾನ್ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಾನ್।
ನಿತ್ಯಾಂಜಲಿಕೃತಾನ್ಬ್ರಹ್ಮ ಜಪತಃ ಪ್ರಾಗುದಙ್ಭುಖಾನ್॥ 12-344-40 (79529)
ಮಾನಸೋ ನಾಮ ಸ ಜಪೋ ಜಪ್ಯತೇ ತೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ತೇನೈಕಾಗ್ರಮನಸ್ತ್ವೇನ ಪ್ರೀತೋ ಭವತಿ ವೈ ಹರಿಃ॥ 12-344-41 (79530)
ಯಾಽಭವನ್ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಭಾಃ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ಏಕೈಕಸ್ಯ ಪ್ರಭಾ ತಾದೃಕ್ಸಾಽಭವನ್ಮಾನವಸ್ಯ ಹ॥ 12-344-42 (79531)
ತೇಜೋನಿವಾಸಃ ಸ ದ್ವೀಪ ಇತಿ ವೈ ಮೇನಿರೇ ವಯಂ।
ನ ತತ್ರಾಭ್ಯಧಿಕಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸರ್ವೇ ತೇ ಸಮತೇಜಸಃ॥ 12-344-43 (79532)
ಅಥ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಭಾಂ ಯುಗಪದುತ್ಥಿತಾಂ।
ಸಹಸಾ ದೃಷ್ಟವಂತಃ ಸ್ಮ ಪುನರೇವ ಬೃಹಸ್ಪತೇ॥ 12-344-44 (79533)
ಸಹಿತಾಶ್ಚಾಭ್ಯಧಾವಂತ ತತಸ್ತೇ ಮಾನವಾ ದ್ರುತಂ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಷ್ಟಾ ಹೃಷ್ಟಾ ನಮ ಇತ್ಯೇವ ವಾದಿನಃ॥ 12-344-45 (79534)
ತತೋ ಹಿ ವದತಾಂ ತೇಷಾಮಶ್ರೌಷ್ಮ ವಿಪುಲಂ ಧ್ವನಿಂ।
ಬಲಿಃ ಕಿಲೋಪಹ್ರಿಯತೇ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ತೈರ್ನರೈಃ॥ 12-344-46 (79535)
ವಯಂ ತು ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಸಹಸಾ ಹೃತಚೇತಸಃ।
ನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಪಶ್ಯಾಮೋ ಹತಚಕ್ಷುರ್ಬಲೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-344-47 (79536)
ಏಕಸ್ತು ಶಬ್ದೋ ವಿತತಃ ಶ್ರುತೋಽಸ್ಮಾಭಿರುದೀರಿತಃ।
`ಆಕಾಶಂ ಪೂರಯನ್ಸರ್ವಂ ಶಿಕ್ಷಾಕ್ಷರಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-344-48 (79537)
ಜಿತಂ ತೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ನಮಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಭಾವನ।
ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಹೃಷೀಕೇಶ ಮಹಾಪುರುಷ ಪೂರ್ವಜ।
ಇತಿ ಶಬ್ದಃ ಶ್ರುತೋಽಸ್ಮಾಭಿಃ ಶಿಕ್ಷಾಕ್ಷರಸಮನ್ವಿತಃ॥ 12-344-49 (79538)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವಾಯುಃ ಸರ್ವಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿಃ।
ದಿವ್ಯಾನ್ಯುವಾಹ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಕರ್ಮಣ್ಯಾಶ್ಚೌಷಧೀಸ್ತಥಾ॥ 12-344-50 (79539)
ತೈರಿಷ್ಟಃ ಪಂಚಕಾಲಜ್ಞೈರ್ಹರಿರೇಕಾಂತಿಭಿರ್ನರೈಃ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತೈರ್ಮನೋವಾಕ್ಕರ್ಮಭಿಸ್ತದಾ॥ 12-344-51 (79540)
ನೂನಂ ತತ್ರಾಗತೋ ದೇವೋ ಯಥಾ ತೈರ್ವಾಗುದೀರಿತಾ।
ವಯಂ ತ್ವೇನಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮೋ ಮೋಹಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಾಯಯಾ॥ 12-344-52 (79541)
ಮಾರುತೇ ಸನ್ನಿವೃತ್ತೇ ಚ ಬಲೌ ಚ ಪ್ರತಿಪಾದಿತೇ।
ಚಿಂತಾವ್ಯಾಕುಲಿತಾತ್ಮಾನೋ ಜಾತಾಃ ಸ್ಮೋಂಗಿಸಾಂವರ॥ 12-344-53 (79542)
ಮಾನವಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಷು ತೇಷು ವೈ ಶುದ್ಧಯೋನಿಷು।
ಅಸ್ಮಾನ್ನ ಕಶ್ಚಿನ್ಮನಸಾ ಚಕ್ಷುಷಾ ವಾಽಪ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 12-344-54 (79543)
ತೇಽಪಿ ಸ್ವಸ್ಥಾ ಮುನಿಗಣಾ ಏಕ ಭಾವಮನುವ್ರತಾಃ।
ನಾಸ್ಮಾಸು ದಧಿರೇ ಭಾವಂ ಬ್ರಹ್ಮಭಾವಮನುಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-344-55 (79544)
ತತೋಽಸ್ಮಾನ್ಸುಪರಿಶ್ರಾಂತಾಂಸ್ತಪಸಾ ಚಾತಿಕರ್ಶಿತಾನ್।
ಉವಾಚ ಸ್ವಸ್ಥಂ ಕಿಮಪಿ ಭೂತಂ ತತ್ರಾಶರೀರಕಂ॥ 12-344-56 (79545)
ದೇವ ಉವಾಚ। 12-344-57x (6571)
ದೃಷ್ಟಾ ವಃ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ವೇತಾಃ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ದೃಷ್ಟೋ ಭವತಿ ದೇವೇಶ ಏಭಿರ್ದೃಷ್ಟೈರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೈಃ॥ 12-344-57 (79546)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ಯಥಾಗತಮಿತೋಽಚಿರಾತ್।
ನ ಸ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಭಕ್ತೇನ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೇವಃ ಕಥಂಚನ॥ 12-344-58 (79547)
ಕಾಮಂ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ಏಕಾಂತಿತ್ವಮುಪಾಗತೈಃ।
ಶಕ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭಾಮಂಡಲದುರ್ದೃಶಃ॥ 12-344-59 (79548)
ಮಹತ್ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಇತಃ ಕೃತಯುಗೇಽತೀತೇ ವಿಪರ್ಯಾಸಂ ಗತೇಽಪಿ ಚ॥ 12-344-60 (79549)
ವೈವಸ್ವತೇಽಂತರೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ಪುನಃ।
ಸುರಾಣಾಂ ಕಾರ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಸಹಾಯಾ ವೈ ಭವಿಷ್ಯಥ॥ 12-344-61 (79550)
ತತಸ್ತದದ್ಭುತಂ ವಾಕ್ಯಂ ನಿಶಂಯೈವಾಮೃತೋಪಮಂ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸ್ಮೋ ದೇಶಮೀಪ್ಸಿಂತಮಂಜಸಾ॥ 12-344-62 (79551)
ಏವಂ ಸುತಪಸಾ ಚೈವ ಹವ್ಯಕವ್ಯಸ್ತೈಥೈವ ಚ।
ದೇವೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ನ ದೃಷ್ಟಃ ಸ ಕಥಂ ತ್ವಂ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-344-63 (79552)
ನಾರಾಯಣೋ ಮಹದ್ಭೂತಂ ವಿಶ್ವಸೃಗ್ಘವ್ಯಕವ್ಯಭುಕ್।
ಅನಾದಿನಿಧನೋಽವ್ಯಕ್ತೋ ದೇವದಾನವಪೂಜಿತಃ॥ 12-344-64 (79553)
ಏವಮೇಕತವಾಕ್ಯೇನ ದ್ವಿತತ್ರಿತಮತೇನ ಚ।
ಅನುನೀತಃ ಸದಸ್ಯೈಶ್ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುದಾರಧೀಃ।
ಸಮಾಪಯತ್ತತೋ ಯಜ್ಞಂ ದೈವತಂ ಸಮಪೂಜಯತ್॥ 12-344-65 (79554)
ಸಮಾಪ್ತಯಜ್ಞೋ ರಾಜಾಽಪಿ ಪ್ರಜಾಂ ಪಾಲಿತವಾನ್ವಸುಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಶಾಪಾದ್ದಿವೋ ಭ್ರಷ್ಟಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹೀಂ ತತಃ॥ 12-344-66 (79555)
ಸ ರಾಜಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಅಂತರ್ಭೂಮಿಗತಶ್ಚೈವ ಸತತಂ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ॥ 12-344-67 (79556)
ನಾರಾಯಣಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ನಾರಾಯಣಜಪಂ ಜಪನ್।
ತಸ್ಯೈವ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ಪುನರೇವೋತ್ಥಿತಸ್ತು ಸಃ॥ 12-344-68 (79557)
ಮಹೀತಲಾದ್ಗತಃ ಸ್ಥಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಮನಂತರಂ।
ಪರಾಂ ಗತಿಮನುಪ್ರಾಪ್ತ ಇತಿ ನೈಷ್ಠಿಕಮಂಜಸಾ॥ ॥ 12-344-69 (79558)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 344॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-344-31 ಕ್ರುದ್ಧಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಥ ತಂ ಪ್ರಭುಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-344-34 ಅತೀಂದ್ರಿಯಾ ನಿರಾಹಾರಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-344-43 ಪುರುಷವ್ಯತ್ಯಯ ಆರ್ಷಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 345
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.345. ಅಧ್ಯಾಯಃ 345
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಉಪರಿಚರವಸೋಃ ಶಾಪಪ್ರಾಪ್ತಿತದ್ವಿಮೋಚನಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-345-0 (79559)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-345-0x (6572)
ಯದಾ ಭಕ್ತೋ ಭಗವತಿ ಆಸೀದ್ರಾಜಾ ಮಹಾನ್ವಸುಃ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಸ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟೋ ವಿವೇಶ ವಿವರಂ ಭುವಃ॥ 12-345-1 (79560)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-345-2x (6573)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಋಷೀಣಾಂ ಚೈವ ಸಂವಾದಂ ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ॥ 12-345-2 (79561)
`ಇಯಂ ವೈ ಕರ್ಮಭೂಮಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ವರ್ಗೋ ಭೋಗಾಯ ಕಲ್ಪಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರೋ ಮಹೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಜನಾಪ ತು ದೀಕ್ಷಿತಃ॥ 12-345-3 (79562)
ಸವನೀಯಪಶೋಃ ಕಾಲ ಆಗತೇ ತು ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಪಿಷ್ಟಮಾನೀಯತಾಮತ್ರ ಪಶ್ವರ್ಥಮಿತಿ ಭಾಷತ॥ 12-345-4 (79563)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ಇದಮೂಚುರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ಮಾಂಸಗೃದ್ಧಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗಿದಂ ಪುನಃ॥' 12-345-5 (79564)
ಅಜೇನ ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ದೇವಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್।
ಸ ಚ ಛಾಗೋಪ್ಯಜೋ ಜ್ಞೇಯೋ ನಾನ್ಯಃ ಪಶುರಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 12-345-6 (79565)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 12-345-7x (6574)
ಬೀಜೈರ್ಯಜ್ಞೇಷು ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತಿ ವೈ ವೈದಿಕೀ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅಜಸಂಜ್ಞಾನಿ ಬೀಜಾನಿ ಚ್ಛಾಗಂ ನೋ ಹಂತುಮರ್ಹಥ॥ 12-345-7 (79566)
ನೈಷ ಧರ್ಮಃ ಸತಾಂ ದೇವಾ ಯತ್ರ ಬಧ್ಯೇತ ವೈ ಪಶುಃ।
ಇದಂ ಕೃತಯುಗಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕಥಂ ವಧ್ಯೇತ ವೈ ಪಶುಃ॥ 12-345-8 (79567)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-345-9x (6575)
ತೇಷಾಂ ಸಂವದತಾಮೇವಮೃಷೀಣಾಂ ವಿಬುಧೈಃ ಸಹ।
ಮಾರ್ಗಾಗತೋ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ವಸುಃ॥ 12-345-9 (79568)
ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಹಸ್ರಬಲವಾಹನಃ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸಾಽಽಯಾಂತಂ ವಸುಂ ತೇ ತ್ವಂತರಿಕ್ಷಗಂ॥ 12-345-10 (79569)
ಊಚುರ್ದ್ವಿಜಾತಯೋ ದೇವಾನೇಷ ಚ್ಛೇತ್ಸ್ಯತಿ ಸಂಶಯಂ।
ಯಜ್ವಾ ದಾನಪತಿಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತಪ್ರಿಯಃ।
ಕಥಂಸ್ವಿದನ್ಯಥಾ ಬ್ರೂಯಾದೇಷ ವಾಕ್ಯಂ ಮಹಾನ್ವಸುಃ॥ 12-345-11 (79570)
ಏವಂ ತೇ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿಬುಧಾ ಋಷಯಸ್ತಥಾ।
ಅಪೃಚ್ಛನ್ಸಹಿತಾಽಭ್ಯೇತ್ಯ ವಸುಂ ರಾಜಾನಮಂತಿಕಾತ್॥ 12-345-12 (79571)
ಭೋ ರಾಜನ್ಕೇನ ಯಷ್ಟವ್ಯಮಜೇನಾಹೋಸ್ವಿದೌಷಧೈಃ।
ಏತನ್ನಃ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ನೋ ಭವಾನ್ಮತಃ॥ 12-345-13 (79572)
ಸ ತಾನ್ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ವೈ ವಸುಃ।
ಕಸ್ಯ ವೈ ಕೋ ಮತಃ ಪಕ್ಷೋ ಬ್ರೂತ ಸತ್ಯಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-345-14 (79573)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 12-345-15x (6576)
ಧಾನ್ಯೈರ್ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಪಕ್ಷೋಽಸ್ಮಾಕಂ ನರಾಧಿಪ।
ದೇವಾನಾಂ ತು ಪಶುಃ ಪಕ್ಷೋ ಮತೋ ರಾಜನ್ವದಸ್ವ ನಃ॥ 12-345-15 (79574)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-345-16x (6577)
ದೇವಾನಾಂ ತು ಮತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಸುನಾ ಪಕ್ಷಸಂಶ್ರಯಾತ್।
ಛಾಗೇನಾಜೇನ ಯಷ್ಟವ್ಯಮೇವಮುಕ್ತಂ ವಚಸ್ತದಾ॥ 12-345-16 (79575)
ಕುಪಿತಾಸ್ತೇ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಮುನಯಃ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಃ।
ಊಚುರ್ವಸುಂ ವಿಮಾನಸ್ಥಂ ದೇವಪಕ್ಷಾರ್ಥವಾದಿನಂ॥ 12-345-17 (79576)
ಸುರಪಕ್ಷೋ ಗೃಹೀತಸ್ತೇ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ದಿವಃ ಪತ।
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ತೇ ರಾಜನ್ನಾಕಾಶೇ ವಿಹತಾ ಗತಿಃ॥ 12-345-18 (79577)
ಅಸ್ಮಾಚ್ಛಾಪಾಭಿಘಾತೇನ ಮಹೀಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಸಿ।
` ವಿರುದ್ಧಂ ವೇದಸೂತ್ರಾಣಾಮುಕ್ತಂ ಯದಿ ಭವೇನ್ನೃಪ।
ವಯಂ ವಿರುದ್ಧವಚನಾ ಯದಿ ತತ್ರ ಪತಾಮಹೇ॥' 12-345-19 (79578)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮುಹೂರ್ತೇಽಥ ರಾಜೋಪರಿಚರಸ್ತದಾ।
ಅಧೋ ವೈ ಸಂಬಭೂವಾಶು ಭೂಮೇರ್ವಿವರಗೋ ನೃಪ॥ 12-345-20 (79579)
ಸ್ಮೃತಿಸ್ತ್ವೇವಂ ನ ವಿಜಹೌ ತದಾ ನಾರಾಯಣಾಜ್ಞಯಾ॥ 12-345-21 (79580)
ದೇವಾಸ್ತು ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವಮೋಃ ಶಾಪವಿಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸುರವ್ಯಗ್ರಾಃ ಸುಕೃತಂ ಹಿ ನೃಪಸ್ಯ ತತ್॥ 12-345-22 (79581)
ಅನೇನಾಸ್ಮತ್ಕೃತೇ ರಾಜ್ಞಾ ಶಾಪಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪ್ರಿಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸಹಿತೈರ್ನೋ ದಿವೌಕಸಃ॥ 12-345-23 (79582)
ಇತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವ್ಯವಸ್ಯಾಶು ಗತ್ವಾ ನಿಶ್ಚಯಮೀಶ್ವರಾಃ।
ಊಚುಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ರಾಜೋಪರಿಚರಂ ತದಾ॥ 12-345-24 (79583)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಭಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸುರಾಸುರಗುರುರ್ಹರಿಃ।
ಕಾಮಂ ಸ ತವ ತುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛಾಪವಿಭೋಕ್ಷಣಂ॥ 12-345-25 (79584)
ಮಾನನಾ ತು ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಕರ್ತವ್ಯಾ ವೈ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಅವಶ್ಯಂ ತಪಸಾ ತೇಷಾಂ ಫಲಿತವ್ಯಂ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ 12-345-26 (79585)
ಯತಸ್ತ್ವಂ ಸಹಸಾ ಭ್ರಷ್ಟ ಆಕಾಶಾನ್ಮೇದಿನೀತಲಂ।
`ವಿರುದ್ಧಂ ವೇದಸೂತ್ರಾಣಾಂ ನ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-345-27 (79586)
ಅಸ್ಮತ್ಪಕ್ಷನಿಮಿತ್ತೇನ ವ್ಯಸನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮೀದೃಶಂ।'
ಏಕಂ ತ್ವನುಗ್ರಹಂ ತುಭ್ಯಂ ದದ್ಮೋ ವೈ ನೃಪ್ರಸತ್ತಮ।
ಯಾವತ್ತ್ವಂ ಶಾಪದೋಷೇಣ ಕಾಲಮಾಸಿಪ್ಯಸೇಽನಘ॥ 12-345-28 (79587)
ಭೂಮೇರ್ವಿವರಗೋ ಭೂತ್ವಾ ತಾವತ್ತ್ವಂ ಕಾಲಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಯಜ್ಞೇಷು ಸುಹುತಾಂ ವಿಪ್ರೈರ್ವಸೋರ್ಧಾರಾಂ ಸಮಾಹಿತೈಃ॥ 12-345-29 (79588)
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇಽಸ್ಮದನುಧ್ಯಾನಾನ್ಮಾ ಚ ತ್ವಾಂ ಗ್ಲಾನಿರಾವಿಶೇತ್।
ನ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೂಮೇಶ್ಛಿದ್ರೇ ಭವಿಷ್ಯತಃ॥ 12-345-30 (79589)
ವಸೋರ್ಧಾರಾಮಿಪೀತತ್ವಾತ್ತೇಜಸಾಽಽಪ್ಯಾಯಿತೇನ ಚ।
ಸ ದೇವೋಽಸ್ಮದ್ವರಾತ್ಪ್ರೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಹಿ ನೇಷ್ಯತಿ॥ 12-345-31 (79590)
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾ ವರಂ ರಾಜ್ಞೇ ಸರ್ವೇ ತೇ ಚ ದಿವೌಕಸಃ।
ಋತುಂ ಸಮಾಪ್ಯ ಪಿಷ್ಟೇನ ಮುನೀನಾಂ ವಚನಾತ್ತದಾ॥' 12-345-32 (79591)
ಗತಾಃ ಧಮವನಂ ದೇವಾ ಋಷಗಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
`ಗೃಹೀತ್ವಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಸರ್ವೇ ಗತಃ ಸ್ವಾನಾಶ್ರಮಾನ್ಪುನಃ॥ 12-345-33 (79592)
ವಸುಂ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಶಕ್ರಶ್ಚ ಪ್ರವಿನೇಶಾಮರಾವತೀಂ।
ವಸುರ್ವಿವರಗಸ್ತತ್ರ ವ್ಯಲೀಕಸ್ಯ ಫಲಂ ಗುರೋಃ॥' 12-345-34 (79593)
ಚಕ್ರೇ ವಸುಸ್ತತಃ ಪೂಜಾಂ ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಾಯ ಭಾರತ।
ಜಪ್ಯಂ ಜಗೌ ಚ ಸತತಂ ನಾರಾಯಣಮುಖೋದ್ಗವಂ॥ 12-345-35 (79594)
ತತ್ರಾಪಿ ಪಂಚಭಿರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಪಂಚಕಾಲಾನರಿಂದಂ।
ಅಯಜದ್ಧರಿಂ ಸುರಪತಿಂ ಭೂಮೇರ್ವಿವರಗೋಽಪಿ ಸನ್॥ 12-345-36 (79595)
ತತೋಽಸ್ಯ ತುಷ್ಟೋ ಭಗವಾನ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿಃ।
ಅನನ್ಯಭಕ್ತಸ್ಯ ಸತಸ್ತತ್ಪರಸ್ಯ ಜಿತಾತ್ಮನಃ॥ 12-345-37 (79596)
ವರದೋ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸಮೀಪಸ್ಥಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ಗರುತ್ಮಂತಂ ಮಹಾವೇಗಮಾವಭಾಷೇಽಪ್ಸಿತಂ ತದಾ॥ 12-345-38 (79597)
ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ ಮಹಾಭಾಗ ಪಶ್ಯತಾಂ ವಚನಾನ್ಮಮ।
ಸಂರಾಡ್ರಾಜಾ ವಸುರ್ನಾಮ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-345-39 (79598)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ರಕೋಪೇನ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ವಸುಧಾತಲಂ।
ಮಾನಿತಾಸ್ತೇ ತು ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಸ್ತ್ವಂ ತು ಗಚ್ಛ ದ್ವಿಜೋತ್ತಂ॥ 12-345-40 (79599)
ಭೂಮೇರ್ವಿವರಸಂಗುಪ್ತಂ ಗರುಡೇಹ ಮಮಾಜ್ಞಯಾ।
ಅಧಶ್ಚರಂ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಖೇಚರಂ ಕುರು ಮಾಚಿರಂ॥ 12-345-41 (79600)
ಗರುತ್ಮಾನಥ ವಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪಕ್ಷೌ ಮಾರುತವೇಗವಾನ್।
ವಿವೇಶ ವಿವರಂ ಭೂಮೇರ್ಯತ್ರಾಸ್ತೇ ವಾಗ್ಯತೋ ವಸುಃ॥ 12-345-42 (79601)
ತತ ಏನಂ ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸಹಸಾ ವಿನತಾಸುತಃ।
ಉತ್ಪಪಾತ ನಭಸ್ತೂರ್ಣಂ ತತ್ರ ಚೈನಮಮುಂಚತ॥ 12-345-43 (79602)
ಅಸ್ಮಿನ್ಮುಹುರ್ತೇ ಸಂಜಜ್ಞೇ ರಾಜೋಪರಿಚರಃ ಪುನಃ।
ಸಶರೀರೋ ಗತಶ್ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ನೃಪೋತ್ತಮಃ॥ 12-345-44 (79603)
ಏವಂ ತೇನಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ವಾಗ್ದೋಷಾದ್ದೇವತಾಜ್ಞಯಾ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗತಿರಧಸ್ತಾತ್ತು ದ್ವಿಜಶಾಪಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-345-45 (79604)
ಕೇವಲಂ ಪುರುಷಸ್ತೇನ ಸೇವಿತೋ ಹರಿರೀಶ್ವರಃ।
ತತಃ ಶೀಘ್ರಂ ಜಹೌ ಶಾಪಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ ಚ॥ 12-345-46 (79605)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-345-47x (6578)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸಂಭೂತಾ ಮಾನವಾ ಯಥಾ।
ನಾರದೋಽಪಿ ಯಥಾ ಶ್ವೇತಂ ದ್ವೀಪಂ ಸ ಗತವಾನೃಷಿಃ।
ತತ್ತೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ನೃಪ॥ ॥ 12-345-47 (79606)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 345॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-345-7 ಅಜಸ್ಥಸ್ಮ ಮೇಧಸ್ಯ ಬೀಜೇಷು ಸಂಕ್ರಮಾದ್ವೀಜಾನ್ಯೇವಾಜಸಂಜ್ಞಾನೀತಿ ಯುಕ್ತಂ॥ 12-345-23 ಅಸ್ಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಕಾರ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 346
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.346. ಅಧ್ಯಾಯಃ 346
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಡುನಾಮಭಿರ್ನಾರದಕೃತಶ್ವೇತದ್ವೀಪಗತಭಗವತ್ಸ್ತೋತ್ರಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-346-0 (79607)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-346-0x (6579)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶ್ವೇತಂ ಮಹಾದ್ವೀಪಂ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ದದರ್ಶ ತಾನೇವ ನರಾಞ್ಶ್ವೇತಾಂಶ್ಚಂದ್ರಸಮಪ್ರಭಾನ್॥ 12-346-1 (79608)
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಶಿರಸಾ ಮನಸಾ ತೈಶ್ಚ ಪೂಜಿತಃ।
ದಿದೃಕ್ಷುರ್ಜಪ್ಯಪರಮಃ ಸರ್ವಕೃಚ್ಛ್ರಗತಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-346-2 (79609)
ಭೂತ್ವೈಕಾಗ್ರಮನಾ ವಿಪ್ರ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸ್ತೋತ್ರಂ ಜಗೌ ಸ ವಿಶ್ವಾಯ ನಿರ್ಗುಣಾಯ ಗುಣಾತ್ಮನೇ॥ 12-346-3 (79610)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-346-4x (6580)
12-346-4 (79611)
ಓಂʼ ನಮಸ್ತೇ ದೇವದೇವೇಶ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ನಿರ್ಗುಣ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿನ್ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಅನಂತ ಪುರುಷ ಮಹಾಪುರುಷ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ತ್ರಿಗುಣ ಪ್ರಧಾನ ಅಮೃತ ಅಮೃತಾಖ್ಯ ಅನಂತಾಖ್ಯ ವ್ಯೋಮ ಅಮೃತಾತ್ಮನ್ ಸನಾತನ ಸದಸದ್ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತ ಋತಧಾಮ ಆದಿದೇವ ವಸುಪ್ರದ ಪ್ರಜಾಪತೇ ಸುಪ್ರಜಾಪತೇ ವನಸ್ಪತೇ ಮಹಾಪ್ರಜಾಪತೇ ಊರ್ಜಸ್ಪತೇ ವಾಚಸ್ಪತೇ ಜಗತ್ಪತೇ ಮನಸ್ಪತೇ ದಿವಸ್ಪತೇ ಮರುತ್ಪತೇ ಸಲಿಲಪತೇ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ದಿಕ್ಪತೇ ಪೂರ್ವನಿವಾಸ ಗುಹ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಪುರೋಹಿತ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕ ರಾಜಿಕ ಮಹಾರಾಜಿಕ ಚಾತುರ್ಮಹಾರಾಜಿಕ ಆಭಾಸುರ ಮಹಾಭಾಸುರ ಸಪ್ತಮಹಾಭಾಗ ಸಪ್ತಮಹಾಸ್ವರಯಾಂಯ ಮಹಾಯಾಂಯ ಸಂಜ್ಞಾಸಂಜ್ಞ *ತುಪಿತ ಮಹಾತುಷಿತ ಪ್ರಮರ್ದನ ಪರಿನಿರ್ಮಿತ ಅಪರಿನಿರ್ಮಿತ ವಶವರ್ತಿನ್ ಅಪರಿನಿಂದಿತ ಅಪರಿಮಿತ ವಶವರ್ತಿನ್ ಅವಶವರ್ತಿನ್ ಯಜ್ಞ ಮಹಾಯಜ್ಞ ಅಸಂಯಜ್ಞ ಯಜ್ಞಸಂಭವ ಯಜ್ಞಯೋನೇ ಯಜ್ಞಗರ್ಭ ಯಜ್ಞಹೃದಯ ಯಜ್ಞಸ್ತುತ ಯಜ್ಞಭಾಗಹರ ಪಂಚಯಜ್ಞ ಪಂಚಕಾಲಕರ್ತೃಪತೇ ಪಾಂಚರಾತ್ರಿಕ ವೈಕುಂಠ ಅಪರಾಜಿತ ಮಾನಸಿಕ ನಾವಮಿಕ ನಾಮನಾಮಿಕ ಪರಸ್ವಾಮಿನ್ ಸುಸ್ನಾತಹಂಸ ಪರಮಹಂಸ ಮಹಾಹಂಸ ಪರಮಜ್ಞೇಯ ಹಿರಣ್ಯೇಶಯ ವೇದೇಶಯ ದೇವೇಶಯ ಕುಶೇಶಯಬ್ರಹ್ಮೇಶಯ ಪದ್ಮೇಶಯ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನ ತ್ವಂ ಜಗದನ್ವಯಸ್ತ್ವಂ ಜಗತ್ಪ್ರಕೃತಿಸ್ತವಾಗ್ನಿರಾಸ್ಯಂ ವಡವಾಮುಖೋಽಗ್ನಿಸ್ತ್ವಮಾಹುತಿಃ ಸಾರಥಿಸ್ತ್ವಂ ವಷಟ್ಕಾರಸ್ತ್ವಮೋಂಕಾರಸ್ತ್ವಂ ತಪಸ್ತ್ವಂ ಮನಸ್ತ್ವಂ ಚಂದ್ರಮಾಃ ಪೂರ್ಣಾಂಗಸ್ತ್ವಂ ಚಕ್ಷುರಾಜ್ಯಂ ತ್ವಂ ಸೂರ್ಯಸ್ತ್ವಂ ದಿಶಾಂಗಜಸ್ತ್ವಂ ದಿಗ್ಭಾನೋ ವಿದಿಗ್ಭಾನೋ ಹಯಶಿರಃ ಪ್ರಥಮತ್ರಿಸೌಪರ್ಣೋ ವರ್ಣಧರಃ ಪಞಚಾಗ್ರೇ ತ್ರಿಣಾಚಿಕೇತ ಷಡಂಗನಿಧಾನ ಪ್ರಾಗ್ಜೋತಿಷ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಮಗ ಸಾಮಿಕವ್ರತಧರಾಥರ್ವಶಿರಾಃ ಪಂಚಮಹಾಕಲ್ಪ ಫೇನಪಾಚಾರ್ಯ ಬಾಲಖಿಲ್ಯ ವೈಖಾನಸಾ ಭಗ್ನಯೋಗಾ ಭಗ್ನವ್ರತಾ ಭಗ್ನಪರಿಸಂಖ್ಯಾನ ಯುಗಾದೇ ಯುಗಮಧ್ಯ ಯುಗನಿಧನಾಖಂಡಲ ಪ್ರಾಚೀನಗರ್ಭಕೌಶಿಕ ಪುರುಷ್ಟುತ ಪುರುಹೂತ ವಿಶ್ವಕೃದ್ವಿಶ್ವಜಿದ್ವಿಶ್ವರೂಪಾನಂತಗತೇಽನಂತಭೋಗಾಽನಂತಾಽನಾದೇಽಮಧ್ಯಾಽವ್ಯಕ್ತಮಧ್ಯಾಽವ್ಯಕ್ತನಿಧನ ವ್ರತಾವಾಸ ಸಮುದ್ರಾಧಿವಾಸ ಯಶೋವಾಸ ತಪೋವಾಸ ದಮಾವಾಸ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾವಾಸ ವಿದ್ಯಾವಾಸ ಕೀರ್ತ್ಯಾವಾಸ ಶ್ರೀವಾಸ ಸರ್ವಾವಾಸ ವಾಸುದೇವ ಸರ್ವಚ್ಛಂದಕ ಹರಿಹಯ ಹರಿಮೇಧ ಮಹಾಯಜ್ಞಭಾಗಹರ ವರಪ್ರದ ಸುಖಪ್ರದ ಧನಪ್ರದ ಹರಿಮೇಧ ಯಮ ನಿಯಮ ಮಹಾನಿಯಮ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಽತಿಕೃಚ್ಛ್ರಾ ಮಹಾಕುಚ್ಛ್ರ ಸರ್ವಕೃಚ್ಛ್ರ ನಿಯಮಧರ ನಿವೃತ್ತಭ್ರಮ ನಿವೃತ್ತಿಧರ್ಮಪ್ರವರಗತ ಪ್ರವಚನಗತ ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭಪ್ರವೃತ್ತ ಪ್ರವೃತ್ತವೇದಕ್ರಿಯಾಽಜಸರ್ವಗತೇ ಸರ್ವದರ್ಶಿನಂ ನಗ್ರಾಹ್ಯಾಽಕ್ಷಯಾಽಚಲ ಮಹಾವಿಭೂತೇ ಮಾಹಾತ್ಂಯಶರೀರ ಪವಿತ್ರ ಮಹಾಪವಿತ್ರ ಹಿರಣ್ಯಮಯ ಬೃಹದಪ್ರತರ್ಕ್ಯಾಽವಿಜ್ಞೇಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ರ್ಯ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಕರ ಪ್ರಜಾನಿಧನಕರ ಮಹಾಮಾಯಾಧರ ವಿದ್ಯಾಧರ ಯೋಗಧರ ಚಿತ್ರಶಿಖಂಡಿನ್ ವರಪ್ರದ ಪುರೋಡಾಶಭಾಗಹರ ಗತಾಧ್ವರಚ್ಛಿನ್ನತೃಷ್ಣ ಚ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯ ಸರ್ವತೋವೃತ್ತ ನಿವೃತ್ತರೂಪ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೂಪ ಚ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯ ಸರ್ವತೋವೃತ್ತ ನಿವೃತ್ತರೂಪ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೂಪ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಿಯ ವಿಶ್ವರ್ಮೂರ್ತೇ ಮಹಾಮೂರ್ತೇ ಬಾಂಧವ ಭಕ್ತವತ್ಸಲ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದೇವ ಭಕ್ತೋಽಹಂ ತ್ವಾಂ ದಿದೃಕ್ಷುರೇಕಾಂತದರ್ಶನಾಯ ನಮೋನಮಃ॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-346-2 ಜಪ್ಯಪರಮಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-346-3 ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ಮಹಾಮುನಿರಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಮಹಾಮತಿರಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ನಿರ್ಗುಣಾಯ ಮಹಾತ್ಮನ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ * ರುಷಿತ- ಮಹಾರುಷಿತೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ।ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 347
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.347. ಅಧ್ಯಾಯಃ 347
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಾರದಾಯ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಸ್ಥಹರ್ಯುಕ್ತಸ್ವಕೃತಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-347-0 (79612)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-347-0x (6581)
ಏವಂ ಸ್ತುತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ ಗುಹ್ಯೈಸ್ತಥ್ಯೈಶ್ಚ ನಾಮಭಿಃ।
`ಭಗವಾನ್ವಿಶ್ವಸೃಕ್ಸಿಂಹಃ ಸರ್ವಮೂರ್ತಿಮಯಃ ಪ್ರಭುಃ।'
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಮುನಯೇ ರೂಪಂ ತತ್ಪರಮಂ ಹರಿಃ॥ 12-347-1 (79613)
ಕಿಂಚಿಚ್ಚಂದ್ರಾದ್ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಕಿಂಚಿಚ್ಚಂದ್ರಾದ್ವಿಶೇಷವಾನ್।
ಕೃಶಾನುವರ್ಣಃ ಕಿಂಚಿಚ್ಚ ಕಿಂಚಿದ್ಧಿಷ್ಣ್ಯಾಕೃತಿಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-347-2 (79614)
ಶುಕಪತ್ರನಿಭಃ ಕಿಂಚಿತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸ್ಫಟಿಕಸನ್ನಿಭಃ।
ನೀಲಾಂಜನಚಯಪ್ರಖ್ಯೋ ಜಾತರೂಪಪ್ರಭಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-347-3 (79615)
ಪ್ರಬಾಲಾಂಕುರವರ್ಣಶ್ಚ ಶ್ವೇತವರ್ಣಸ್ತಥಾ ಕ್ವಚಿತ್।
ಕ್ವಚಿತ್ಸುವರ್ಣವರ್ಣಾಭೋ ವೈದೂರ್ಯಸದೃಶಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-347-4 (79616)
ನೀಲವೈರ್ದೂರ್ಯಸದೃಶ ಇಂದ್ರನೀಲನಿಭಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಮಯೂರಗ್ರೀವವರ್ಣಾಭೋ ಮುಕ್ತಾಹಾರನಿಭಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 12-347-5 (79617)
ಏತಾನ್ಬಹುಧಾನ್ವರ್ಣಾನ್ರೂಪೈರ್ಬಿಭ್ರತ್ಸನಾತನಃ।
ಸಹಸ್ರನಯನಃ ಶ್ರೀಮಾಂಛತಶೀರ್ಷಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್॥ 12-347-6 (79618)
ಸಹಸ್ರೋದರಬಾಹುಶ್ಚ ಅವ್ಯಕ್ತ ಇತಿ ಚ ಕ್ವಚಿತ್।
ಓಂಕಾರಮುದ್ಗಿರನ್ವಕ್ರಾತ್ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಚ ತದನ್ವಯಾಂ॥ 12-347-7 (79619)
ಶೇಷೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ವಕ್ರೇಭ್ಯಶ್ಚತುರ್ವೇದಾನ್ಗಿರನ್ಬಹೂನ್।
ಆರಣ್ಯಕಂ ಜಗೌ ದೇವೋ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣೋ ವಶೀ॥ 12-347-8 (79620)
ವೇದಿಂ ಕಮಂಡಲುಂ ದರ್ಭಾನ್ಮಣಿರೂಪಾಂಸ್ತಥಾ ಕುಶಾನ್।
ಅಜಿನಂ ದಂಡಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಜ್ವಲಿತಂ ಚ ಹುತಾಶನಂ।
ಧಾರಯಾಮಾಸ ದೇವೇಶೋ ಹಸ್ತೈರ್ಯಜ್ಞಪತಿಸ್ತದಾ॥ 12-347-9 (79621)
ತಂ ಪ್ರಸನ್ನಂ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ನಾರದೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ವಾಗ್ಯತಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ವವಂದೇ ಪರಮೇಶ್ವರಂ॥ 12-347-10 (79622)
ತಮುವಾಚ ನತಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ದೇವಾನಾಮಾದಿರವ್ಯಯಃ॥ 12-347-11 (79623)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-347-12x (6582)
ಏಕತಶ್ಚ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚೈವ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಇಮಂ ದೇಶಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮಮ ದರ್ಶನಲಾಲಸಾಃ॥ 12-347-12 (79624)
ನ ಚ ಮಾಂ ತೇ ದದೃಶಿರೇ ನ ಚ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಕಶ್ಚನ।
ಋತೇ ಹ್ಯೈಕಾಂತಿಕಶ್ರೇಷ್ಠಾತ್ತ್ವಂ ಚೈವೈಕಾಂತಿಕೋತ್ತಮ॥ 12-347-13 (79625)
ಮಮೈತಾಸ್ತನವಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಜಾತಾ ಧರ್ಮಗೃಹೇ ದ್ವಿಜ।
ತಾಸ್ತ್ವಂ ಭಜಸ್ವ ಸತತಂ ಸಾಧಯಸ್ವ ಯಥಾಗತಂ॥ 12-347-14 (79626)
ವೃಣೀಷ್ವ ಚ ವರಂ ಪ್ರಿಯ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ಯದಿಹೇಚ್ಛಸಿ।
ಪ್ರಸನ್ನೋಽಹಂ ತವಾದ್ಯೇಹ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿರಿಹಾವ್ಯಯಃ॥ 12-347-15 (79627)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-347-16x (6583)
ಅದ್ಯ ಮೇ ತಪಸೋ ದೇವ ಯಮಸ್ಯ ನಿಯಮಸ್ಯ ಚ।
ಸದ್ಯಃ ಫಲಮವಾಪ್ತಂ ವೈ ದೃಷ್ಟೋ ಯದ್ಭಗವಾನ್ಮಯಾ॥ 12-347-16 (79628)
ವರ ಏಷ ಮಮಾತ್ಯಂತಂ ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಂ ಯತ್ಸನಾತನಃ।
ಭಗವನ್ವಿಶ್ವದೃಕ್ ಸಿಂಹಃ ಸರ್ವಮೂರ್ತಿರ್ಮಹಾನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-347-17 (79629)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-347-18x (6584)
ಏವಂ ಸಂದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ತು ನಾರದಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿಜಂ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ಭೂಯೋ ಗಚ್ಛ ನಾರದ ಮಾಚಿರಂ॥ 12-347-18 (79630)
ಇಮೇ ಹ್ಯನಿಂದ್ರಿಯಾಹಾರಾ ಮದ್ಭಕ್ತಾಶ್ಚಂದ್ರವರ್ಚಸಃ।
ಏಕಾಗ್ರಾಶ್ಚಿಂತಯೇಯುರ್ಮಾಂ ನೈಷಾಂ ವಿಘ್ನೋ ಭವೇದಿತಿ॥ 12-347-19 (79631)
ಸಿದ್ಧಾ ಹ್ಯೇತೇ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪುರಾ ಹ್ಯೇಕಾಂತಿನೋಽಭವನ್।
ತಮೋರಜೋಭಿರ್ನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಮಾಂ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-347-20 (79632)
ನ ದೃಶ್ಯಶ್ಚಕ್ಷುಷಾ ಯೋಽಸೌ ನ ಸ್ಪೃಶ್ಯಃ ಸ್ಪರ್ಶನೇನ ಚ।
ನ ಘ್ರೇಯಶ್ಚೈವ ಗಂಧೇನ ರಸೇನ ಚ ವಿವರ್ಜಿತಃ॥ 12-347-21 (79633)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ನ ಗುಣಾಸ್ತಂ ಭಜಂತಿ ವೈ।
ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಗತಃ ಸಾಕ್ಷೀ ಲೋಕಸ್ಯಾತ್ಮೇತಿ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-347-22 (79634)
ಭೂತಗ್ರಾಮಶರೀರೇಷು ನಶ್ಯತ್ಸು ನ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಅಜೋ ನಿತ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತಶ್ಚ ನಿರ್ಗುಣೋ ನಿಷ್ಕಲಸ್ತಥಾ॥ 12-347-23 (79635)
ದ್ವಿರ್ದ್ವಾದಶೇಭ್ಯಸ್ತತ್ತ್ವೇಭ್ಯಃ ಖ್ಯಾತೋ ಯಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ಪುರುಷೋ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ಜ್ಞಾನದೃಶ್ಯಶ್ಚ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-347-24 (79636)
ಯಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವಂತೀಹ ಮುಕ್ತಾ ವೈ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಸ ವಾಸುದೇವೋ ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ॥ 12-347-25 (79637)
ಪಶ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಮಹಿಮಾನಂ ಚ ನಾರದ।
ಶುಭಾಶುಭೈಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ಯೋ ನ ಲಿಪ್ಯತಿ ಕದಾಚನ॥ 12-347-26 (79638)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೇತಿ ಗುಣಾನೇತಾನ್ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಏತೇ ಸರ್ವಶರೀರೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಿ ವಿಚರಂತಿ ಚ॥ 12-347-27 (79639)
ಏತಾನ್ಗುಣಾಂಸ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ಭುಂಕ್ತೇ ನೈಭಿಃ ಸ ಭುಜ್ಯತೇ।
ನಿರ್ಗುಣೋ ಗುಣಭುಕ್ಚೈವ ಗುಣಸ್ರಷ್ಟಾ ಗುಣಾತಿಗಃ॥ 12-347-28 (79640)
ಜಗತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ದೇವರ್ಷೇ ಪೃಥಿವ್ಯಪ್ಸು ಪ್ರಲೀಯತೇ।
ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಾಪಃ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಾಯೌ ಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 12-347-29 (79641)
ಖೇ ವಾಯುಃ ಪ್ರಲಯಂ ಯಾತಿ ಮನಸ್ಯಾಕಾಶಮೇವ ಚ।
ಮನೋ ಹಿ ಪರಮಂ ಭೂತಂ ತದವ್ಯಕ್ತೇ ಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 12-347-30 (79642)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪುರುಷೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ ಸಂಪ್ರಲೀಯತೇ।
ನಾಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರಃ ಪುರುಷಾದ್ವೈ ಸನಾತನಾತ್॥ 12-347-31 (79643)
ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ನಾಸ್ತಿ ಜಗತಿ ಭೂತಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಋತೇ ತಮೇಕಂ ಪುರುಷಂ ವಾಸುದೇವಂ ಸನಾತನಂ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತೋ ಹಿ ವಾಸುದೇವೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 12-347-32 (79644)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ತೇ ಸಮೇತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಶರೀರಮಿತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 12-347-33 (79645)
ತದಾವಿಶತಿ ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ದೃಶ್ಯೋ ಲಘುವಿಕ್ರಮಃ।
ಉತ್ಪನ್ನ ಏವ ಭವತಿ ಶರೀರಂ ಚೇಷ್ಟಯನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-347-34 (79646)
ನ ವಿನಾ ಧಾತುಸಂಘಾತಂ ಶರೀರಂ ಭವತಿ ಕ್ವಚಿತ್।
ನ ಚ ಜೀವಂ ವಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಾಯವಶ್ಚೇಷ್ಟಯಂತ್ಯುತ॥ 12-347-35 (79647)
ಸ ಜೀವಃ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾತಃ ಶೇಷಃ ಸಂಕರ್ಷಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸನತ್ಕುಮಾರತ್ವಂ ಯೋಽಲಭತ್ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-347-36 (79648)
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಪರಿಪಠ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸೂತೋ ಯಃ ಕರ್ತಾ ಕಾರಣಂ ಕಾರ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-347-37 (79649)
ತಸ್ಮತ್ಸರ್ವಂ ಸಂಭವತಿ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಸೋಽನಿರುದ್ಧಃ ಸ ಈಶಾನೋ ವ್ಯಕ್ತಿಃ ಸಾ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-347-38 (79650)
ಯೋ ವಾಸುದೇವೋ ಭಗವಾನ್ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ನಿರ್ಗುಣಾತ್ಮಕಃ।
ಜ್ಞೇಯಃ ಸ ಏವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಜೀವಃ ಸಂಕರ್ಷಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-347-39 (79651)
ಸಂಕರ್ಷಣಾಚ್ಚ ಪ್ರದ್ಯುಂನೋ ಮನೋಭೂತಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಾದ್ಯೋಽನಿರೂದ್ಧಸ್ತು ಸೋಹಂಕಾರಃ ಸ ಈಶ್ವರಃ॥ 12-347-40 (79652)
ಮತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಸಂಭವತಿ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಅಕ್ಷರಂ ಚ ಕ್ಷರಂ ಚೈವ ಸಚ್ಚಾಸಚ್ಚೈವ ನಾರದ॥ 12-347-41 (79653)
ಮಾಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭವಂತೀಹ ಮುಕ್ತಾ ಭಕ್ತಾಸ್ತು ಯೇ ಮಮ।
ಅಹಂ ಹಿ ಪುರುಷೋ ಜ್ಞೇಯೋ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 12-347-42 (79654)
ನಿರ್ಗುಣೋ ನಿಷ್ಕಲಶ್ಚೈವ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಏತತ್ತ್ವಯಾ ನ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ರೂಪವಾನಿತಿ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-347-43 (79655)
ಇಚ್ಛನ್ಮುಹೂರ್ತಾನ್ನಶ್ಯೇಯಮೀಶೋಽಹಂ ಜಗತೋ ಗುರುಃ।
ಮಾಯಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಾ ಯನ್ಮಾಂ ಪಶ್ಯಸಿ ನಾರದ॥ 12-347-44 (79656)
ಸರ್ವಭೂತಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ನೈವಂ ತ್ವಂ ಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಮಯೈತತ್ಕಥಿತಂ ಸಂಯಕ್ತವ ಮೂರ್ತಿಚತುಷ್ಟಯಂ॥ 12-347-45 (79657)
ಅಹಂ ಹಿ ಜೀವಸಂಜ್ಞೋ ವೈ ಮಯಿ ಜೀವಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮೈವಂ ತೇ ಬುದ್ಧಿರತ್ರಾಭೂರ್ದ್ದೃಷೋ ಜೀವೋ ಮಯೇತಿ ವೈ॥ 12-347-46 (79658)
ಅಹಂ ಸರ್ವತ್ರಗೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಭೂತಗ್ರಾಮಾಂತರಾತ್ಮಕಃ।
ಭೂತಗ್ರಾಮಶರೀರೇಷು ನಶ್ಯತ್ಸು ನ ನಶಾಂಯಹಂ॥ 12-347-47 (79659)
ಸಿದ್ಧಾ ಹಿ ತೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ನರಾ ಹ್ಯೇಕಾಂತಿನೋಽಭವನ್।
ತಮೋರಜೋಭ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಚ ಮಾಂ ಮುನೇ॥ 12-347-48 (79660)
`ಅಹಂ ಕರ್ತಾ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಕಾರಣಂ ಚಾಪಿ ನರಾದ।
ನ ದೃಶ್ಯಶ್ಚಕ್ಷುಷಾ ದೇವಃ ಸ್ಪೃಶ್ಯೋ ನ ಸ್ಪರ್ಶನೇನ ಚ।
ಆಘ್ರೇಯೋ ನೈವ ಗಂಧೇನ ರಸೇನ ಚ ವಿಸರ್ಜಿತಃ॥ 12-347-49 (79661)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ನ ಗುಣಾಸ್ತೇ ಭವಂತಿ ಹಿ।
ಸ ಹಿ ಸರ್ವಗತಃ ಸಾಕ್ಷೀ ಲೋಕಸ್ಯಾತ್ಮೇತಿ ಕಥ್ಯತೇ॥' 12-347-50 (79662)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಲೋಕಾದಿಶ್ಚತುರ್ವಕ್ರೋಽನಿರುಕ್ತಗಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸನಾತನೋ ದೇವೋ ಮಮ ಬಹ್ವರ್ಥಚಿಂತಕಃ॥ 12-347-51 (79663)
ಲಲಾಟಾಚ್ಚೈವ ಮೇ ರುದ್ರೋ ದೇವಃ ಕ್ರೋಧಾದ್ವಿನಿಃಸೃತಃ।
ಪಶ್ಯೈಕಾದಶ ಮೇ ರುದ್ರಾಂದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮಾಸ್ಥಿತಾನ್॥ 12-347-52 (79664)
ದ್ವಾದಶೈವ ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾನ್ವಾಮಪಾರ್ಶ್ವೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾನ್।
ಅಗ್ರತಶ್ಚೈವ ಮೇ ಪಶ್ಯ ವಸೂನಷ್ಟೌ ಸುರೋತ್ತಮಾನ್॥ 12-347-53 (79665)
ನಾಸತ್ಯಂ ಚೈವ ದಸ್ರಂ ಚ ಭಿಷಜೌ ಪಶ್ಯ ಪೃಷ್ಠತಃ।
ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಜಾಪತೀನ್ಪಶ್ಯ ಪಶ್ಯ ಸಪ್ತಋರ್ಷೀಸ್ತಥಾ॥ 12-347-54 (79666)
ವೇದಾನ್ಯಜ್ಞಾಂಶ್ಚ ಶತಶಃ ಪಶ್ಯಾಮೃತಮಥೌಷಧೀಃ।
ತಪಾಂಸಿ ನಿಯಮಾಂಶ್ಚೈವ ಯಮಾನಪಿ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾನ್॥ 12-347-55 (79667)
ತಥಾಽಷ್ಟಗುಣಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇಕಸ್ಥಂ ಪಶ್ಯ ಮೂರ್ತಿಮತ್।
ಶ್ರಿಯಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಚ ಕಕುದ್ಮಿನೀ॥ 12-347-56 (79668)
ವೇದಾನಾಂ ಮಾತರಂ ಪಶ್ಯ ಮತ್ಸ್ಥಾಂ ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಧ್ರುವಂ ಚ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪಶ್ಯ ನಾರದ ಖೇಚರಂ॥ 12-347-57 (79669)
ಅಂಭೋಧರಾನ್ಸಮುದ್ರಾಂಶ್ಚ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ।
ಮೂರ್ತಿಮಂತಃ ಪಿತೃಗಣಾಂಶ್ಚತುರಃ ಪಶ್ಯ ಸತ್ತಮ॥ 12-347-58 (79670)
ತ್ರೀಂಶ್ಚೈವೇಮಾನ್ಗುಣಾನ್ಪಶ್ಯ ಮತ್ಸ್ಥಾನ್ಮೂರ್ತಿವಿವರ್ಜಿತಾನ್।
ದೇವಕಾರ್ಯಾದಪಿ ಮುನೇ ಪಿತೃಕಾರ್ಯಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 12-347-59 (79671)
ದೇವಾನಾಂ ಚ ಪಿತೃಣಾಂ ಚ ಪಿತಾ ಹ್ಯೇಕೋಽಹಮಾದಿತಃ।
ಅಹಂ ಹಯಶಿರಾ ಭೂತ್ವಾ ಸಮುದ್ರೇ ಪಶ್ಚಿಮೋತ್ತರೇ॥ 12-347-60 (79672)
ಪಿಬಾಮಿ ಸುಹುತಂ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಶ್ರದ್ಧಯಾಽನ್ವಿತಂ।
ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಃ ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಾಂ ಯಜ್ಞಮಯಜತ್ಸ್ವಯಂ॥ 12-347-61 (79673)
ತತಸ್ತಸ್ಮೈ ವರಾನ್ಪ್ರೀತೋ ದತ್ತವಾನಸ್ಂಯನುತ್ತಮಾನ್।
ಮತ್ಪುತ್ರತ್ವಂ ಚ ಕಲ್ಪಾದೌ ಲೋಕಾಧ್ಯಕ್ಷತ್ವಮೇವ ಚ॥ 12-347-62 (79674)
ಅಹಂಕಾರಕೃತಂ ಚೈವ ನಾಮಪರ್ಯಾಯವಾಚಕಂ।
ತ್ವಯಾ ಕೃತಾಂ ಚ ಮರ್ಯಾದಾಂ ನಾತಿಕ್ರಂಸ್ಯತಿ ಕಶ್ಚನ॥ 12-347-63 (79675)
ತ್ವಂ ಚೈವ ವರದೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವರೇಪ್ಸೂನಾಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಸುರಾಸುರಗಣಾನಾಂ ಚ ಋಷೀಣಾಂ ಚ ತಪೋಧನ॥ 12-347-64 (79676)
ಪಿತೃಣಾಂ ಚ ಮಹಾಭಾಗ ಸತತಂ ಸಂಶಿತವ್ರತ।
ವಿವಿಧಾನಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಮುಪಾಸ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-347-65 (79677)
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಗತಶ್ಚಾಹಂ ಸುರಕಾರ್ಯೇಷು ನಿತ್ಯದಾ।
ಅನುಶಾಸ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿಯೋಜ್ಯಶ್ಚ ಸುತೋ ಯಥಾ॥ 12-347-66 (79678)
ಏತಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾಂಶ್ಚ ರುಚಿರಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣೇಽಮಿತತೇಜಸೇ।
`ಏವಂ ರುದ್ರಾಯ ಮನವೇ ಇಂದ್ರಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।'
ಅಹಂ ದತ್ತ್ವಾ ವರಾನ್ಪ್ರೀತೋ ನಿವೃತ್ತಿಪರಮೋಽಭವಂ॥ 12-347-67 (79679)
ನಿರ್ವಾಣಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪರಮಾ ಸ್ಮೃತಾ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಿವೃತ್ತಿಮಾಪನ್ನಶ್ಚರೇತ್ಸರ್ವಾಂಗನಿರ್ವೃತಃ॥ 12-347-68 (79680)
ವಿದ್ಯಾಸಹಾಯವಂತಂ ಮಾಮಾದಿತ್ಯಸ್ಥಂ ಸನಾತನಂ।
ಕಪಿಲಂ ಪ್ರಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಸಾಂಖ್ಯನಿಶ್ಚಿತನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-347-69 (79681)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಭಗವಾನೇಷ ಚ್ಛಂದಸಿ ಸಂಸ್ತುತಃ।
ಸೋಹಂ ಯೋಗಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಶಬ್ದಿತಃ॥ 12-347-70 (79682)
ಏಷೋಽಹಂ ವ್ಯಕ್ತಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ದಿವಿ ಶಾಶ್ವತಃ।
ತತೋ ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಸಂಹರಿಷ್ಯೇ ಜಗತ್ಪುನಃ॥ 12-347-71 (79683)
ಕೃತ್ವಾಽಽತ್ಮಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಏಕಾಕೀ ವಿದ್ಯಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ವಿಹರಿಷ್ಯೇ ಜಗತ್ಪುನಃ॥ 12-347-72 (79684)
ತತೋ ಭೂಯೋ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀಹ ವಿದ್ಯಯಾ।
ಅಸ್ಮಿನ್ಮೂರ್ತಿಶ್ಚತುರ್ಥೀ ಯಾ ಸಾಽಸೃಜಚ್ಛೇಷಮವ್ಯಯಂ॥ 12-347-73 (79685)
ಸ ಹಿ ಸಂಕರ್ಷಣಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಸೋಪ್ಯಜೀಜನತ್।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಾದನಿರುದ್ಧೋಽಹಂ ಸರ್ಗೋ ಮಮ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 12-347-74 (79686)
ಅನಿರುದ್ಧಾತ್ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತನ್ನಾಭಿಕಮಲೋದ್ಭವಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚರಾಣಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ॥ 12-347-75 (79687)
ಏತಾಂ ಸೃಷ್ಟಿಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಕಲ್ಪಾದಿಷು ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಯಥಾ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಗಗನಾದುದಯಾಸ್ತಮನೇ ಇಹ।
ನಷ್ಟೇ ಪುನರ್ವಲಾತ್ಕಾಲ ಆನಯತ್ಯಮಿತದ್ಯುತೇ॥ ॥ 12-347-76 (79688)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 347॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-347-1 ಸ್ತಬ್ಯೈಶ್ಚ ನಾಮಭಿರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ತಂ ಮುನಿಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸನಾರದಂ ವಿಶ್ವರೂಪಧೃದಿತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-7 ಗಾಯತ್ರೀಂ ಚ ತದನ್ವಯಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-9 ವೇದಿಂ ಕಮಂಡಲುಂ ಶುಭ್ರಾನ್ಮಣೀನುಪಾನಹೌ ಕುಶಾನಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-13 ದದೃಶಿರೇ ದದೃಶುಃ॥ 12-347-19 ಮದ್ಭಕ್ತಾಃ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-22 ನ ಗುಣಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ಹೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-35 ಶರೀರಂ ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-37 ಮಾನಸಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-38 ವ್ಯಕ್ತಃ ಸರ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸ್ವಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-42 ಮಾಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭಜಂತೀಹೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-53 ವಸೂನಷ್ಟೌ ಸಮಾಶ್ರಿತಾನಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-55 ವೇದಾನ್ಯಜ್ಞಾನ್ಪಶೂಂಶ್ಚೈವ ಸ್ರುಕ್ಚ ದರ್ಭಮಹೌಷಧೀರಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-57 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-61 ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮದ್ಯಜ್ಞಮಯಜತ್ಸ್ವಜಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-68 ತಸ್ಮಿನ್ನಿವೃತ್ತಿಮಾಪನ್ನೇ ಚರೇತ್ಸರ್ವತ್ರ ವಿಷ್ಠಿತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಚರೇತ್ಸರ್ವತ್ರ ನಿಸ್ಸ್ಪೃಹ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-70 ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಭಗವಾನ್ವಿಶ್ವಯೋನಿಃ ಸನಾತನ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-71 ತಿಷ್ಠಾಮಮಿ ಭುವಿ ಶಾಶ್ವತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-347-75 ತತ್ರಾದಿಕಮಲೋದ್ಭವಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 348
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.348. ಅಧ್ಯಾಯಃ 348
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಸ್ಥೇನ ಹರಿಣಾ ನಾರದಂಪ್ರತಿ ಸ್ವದಶಾವತಾರಚರಿತ್ರಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-348-0 (79689)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-348-0x (6585)
ನಾರದಃ ಪರಿಪ್ರಪಚ್ಛ ಭಗವಂತಂ ಜನಾರ್ದನಂ।
ಏಕಾರ್ಣವೇ ಮಹಾಘೋರೇ ನಷ್ಟೇ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ। 12-348-1 (79690)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-348-2x (6586)
ಶೃಣು ನಾರದ ತತ್ವೇನ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾನ್ಮಹಾಮುನೇ।
ಮತ್ಸ್ಯಃ ಕೂರ್ಮೋ ವರಾಹಶ್ಚ ನರಸಿಂಹೋಽಥ ವಾಮನಃ।
ರಾಮೋ ರಾಮಶ್ಚ ರಾಮಶ್ಚ ಬುದ್ಧಃ ಕಲ್ಕೀತಿ ತೇ ದಶ॥ 12-348-2 (79691)
ಪೂರ್ವಂ ಮೀನೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪ್ರಜಾಃ।
ಲೋಕಾನ್ವೈ ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಜ್ಜಮಾನಾನ್ಮಹಾರ್ಣವೇ॥ 12-348-3 (79692)
ದ್ವಿತೀಯಃ ಕೂರ್ಮರೂಪೋ ಮೇ ಹೇಮಕೂಟನಿಭಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಮಂದರಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಅಮೃತಾರ್ಥಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-348-4 (79693)
ಮಪ್ರಾಂ ಮಹಾರ್ಣವೇ ಘೋರೇ ಭಾರಾಕ್ರಾಂತಾಂ ಭುವಂ ಪುನಃ।
ತತೋ ಬಲಾದಹಂ ವಿದ್ವನ್ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾಯ ವೈ॥' 12-348-5 (79694)
ಸತ್ವೈರಾಕ್ರಾಂತಸರ್ವಾಂಗಾಂ ನಷ್ಟಾಂ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ।
ಆನಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಂ ಸ್ಥಾನಂ ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ದೈತೇಯಂ ಬಲಗರ್ವಿತಂ॥ 12-348-6 (79695)
ನಾರಸಿಂಹಂ ವಷುಃ ಕೃತ್ವಾ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಷುಂ ಪುನಃ।
ಸುರಕಾರ್ಯೇ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಞಘ್ನಂ ದಿತಿನಂದನಂ॥ 12-348-7 (79696)
ವಿರೋಚನಸ್ಯ ಬಲವಾನ್ಬಲಿಃ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾಸುರಃ।
ಅವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಸದೇವಾಸುರರಕ್ಷಸಾಂ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸ ಶಕ್ರಂ ಚ ಸ್ವರಾಜ್ಯಾಚ್ಚ್ಯಾವಯಿಷ್ಯತಿ॥ 12-348-8 (79697)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇಽಪಹೃತೇ ತೇನ ವಿಮುಖೇ ಚ ಶಚೀಪತೌ।
ಅದಿತ್ಯಾಂ ದ್ವಾದಶಃ ಪುತ್ರಃ ಸಂಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಶ್ಯಪಾನ್॥ 12-348-9 (79698)
`ವಟುರ್ಗತ್ವಾ ಯಜ್ಞಸದಃ ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೈಃ।
ಯಜ್ಞಸ್ತುತಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೀತೋ ಭವೇದ್ವಲಿಃ॥ 12-348-10 (79699)
ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ವಟೋ ಬ್ರೂಹೀತ್ಯುಕ್ತೋ ಯಾಚೇ ಮಹದ್ವರಂ।
ದೀಯತಾಂ ತ್ರಿಪದೀಮಾತ್ರಮಿತಿ ಯಾಚೇ ಮಹಾಽಽಸುರಂ॥ 12-348-11 (79700)
ಸ ದದ್ಯಾನ್ಮಯಿ ಸಂಪ್ರೀತಃ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಶ್ಚ ಮಂತ್ರಿಭಿಃ।
ಯಾವಜ್ಜಲಂ ಹಸ್ತಗತಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವಿಕ್ರಮಣೈರ್ಯುತಂ॥' 12-348-12 (79701)
ತತೋ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಶಕ್ರಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।
ದೇವತಾಃ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಸ್ವಸ್ಥಾನೇಷು ನಾರದ॥ 12-348-13 (79702)
ಬಲಿಂ ಚೈವ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಾತಾಲತಲವಾಸಿನಂ।
ದಾನವಂ ಚ ಬಲಿಶ್ರೇಷ್ಠಮಬಧ್ಯಂ ಸರ್ವದೈವತೈಃ॥ 12-348-14 (79703)
ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ರಾಮೋ ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ಕ್ಷತ್ರಂ ಚೋತ್ಸಾದಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಮೃದ್ಧಬಲವಾಹನಂ॥ 12-348-15 (79704)
ಸಂಧೌ ತು ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ತ್ರೇತಾಯಾಂ ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಚ।
ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಜಗತ್ಪತಿಃ॥ 12-348-16 (79705)
ತ್ರಿತೋಪಘಾತಾದ್ವೈರೂಪ್ಯಮೇಕತೋಽಥ ದ್ವಿತಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇತೇ ವಾನರತ್ವಂ ಹಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಸುತಾವೃಷೀ॥ 12-348-17 (79706)
ತಯೋರ್ಯೇ ತ್ವನ್ವಯೇ ಜಾತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ವನೌಕಸಃ।
ಮಹಾಬಲಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ। 12-348-18 (79707)
ತೇ ಸಹಾಯಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸುರಕಾರ್ಯೇ ಮಮ ದ್ವಿಜ॥
ತತೋ ರಕ್ಷಃಪತಿಂ ಘೋರಂ ಪುಲಸ್ತ್ಯಕುಲಪಾಂಸನಂ।
ಹನಿಷ್ಯೇ ರಾವಣಂ ರೌದ್ರಂ ಸಗಣಂ ಲೋಕಕಂಟಕಂ॥ 12-348-19 (79708)
` ವಿಭೀಷಣಾಯ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ರಾಜ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಯಥಾಕ್ರಮಂ
ಅಯೋಧ್ಯಾವಾಸಿನಃ ಸರ್ವಾನ್ನೇಷ್ಯೇಽಹಂ ಲೋಕಮವ್ಯಯಂ॥' 12-348-20 (79709)
ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಕಲೇಶ್ಚೈವ ಸಂಧೌ ಪಾರ್ಯವಸಾನಿಕೇ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಃ ಕಂಸಹೇತೋರ್ಮಥುರಾಯಾಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-348-21 (79710)
ತತ್ರಾಹಂ ದಾನವಾನ್ಹತ್ವಾ ಸುಬಹೂಂದೇವಕಂಟಕಾನ್।
ಕುಶಸ್ಥಲೀಂ ಕರಿಷ್ಯಾಸಿ ನಿವಾಸಂ ದ್ವಾರಕಾಂ ಪುರೀಂ॥ 12-348-22 (79711)
ವಸಾನಸ್ತತ್ರ ವೈ ಪುರ್ಯಾಮದಿತೇರ್ವಿಪ್ರಿಯಂಕರಂ।
ಹನಿಷ್ಯೇ ನರಕಂ ಭೌಮಂ ಮುರಂ ಪೀಠಂ ಚ ದಾನವಂ॥ 12-348-23 (79712)
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಪುರಂ ರಂಯಂ ನಾನಾಧನಸಮನ್ವಿತಂ।
ಕುಶಸ್ಥಲೀಂ ನಷ್ಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಹತ್ವಾ ವೈ ದಾನವೋತ್ತಮಾನ್॥ 12-348-24 (79713)
`ಕೃಕಲಾಸ ಭೂತಂ ಚ ನೃಗಂ ಮೋಚಯಿಷ್ಯೇ ಚ ವೈ ಪುನಃ॥ 12-348-25 (79714)
ತತ್ರ ಪೌತ್ರನಿಮಿತ್ತೇನ ಗತ್ವಾ ವೈ ಶೋಣಿತಂ ಪುರಂ।
ವಾಣಸ್ಯ ಚ ಪುರಂ ಗತ್ವಾ ಕರಿಷ್ಯೇ ಕದನಂ ಮಹತ್॥' 12-348-26 (79715)
ಶಂಕರಂ ರಮಹಾಸೇನಂ ಬಾಣಪ್ರಿಯಹಿತೇ ರತಂ।
ಪರಾಜೇಷ್ಯಾಂಯಥೋದ್ಯುಕ್ತೌ ದೇವೌ ಲೋಕನಮಸ್ಕೃತೌ॥ 12-348-27 (79716)
ತತಃ ಸುತಂ ಬಲೇರ್ಜಿತ್ವಾ ಬಾಣಂ ಬಾಹುಸಹಸ್ತ್ರಿಣಂ।
ವಿನಾಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತತಃ ಸರ್ವಾನ್ಸೌಭನಿವಾಸಿನಃ॥ 12-348-28 (79717)
ಯಃ ಕಾಲಯವನಃ ಖ್ಯಾತೋ ಗರ್ಗತೇಜೋಭಿಸಂವೃತಃ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ವಧಸ್ತಸ್ಯ ಮತ್ತ ಏವ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-348-29 (79718)
`ಕಂಸಂ ಕೇಶಿಂ ತಥಾಕ್ರೂರಮರಿಷ್ಟಂ ಚ ಮಹಾಸುರಂ।
ಚಾಣೂರಂ ಚ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ಮುಷ್ಟಿಕಂ ಚ ಮಹಾಬಲಂ॥ 12-348-30 (79719)
ಪ್ರಲಂಬಂ ಧೇನುಕಂ ಚೈವ ಅರಿಷ್ಟಂ ವೃಷರೂಪಿಣಂ।
ಕಾಲೀಯಂ ಚ ವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ಯಮುನಾಯಾ ಮಹಾಹ್ರದೇ॥ 12-348-31 (79720)
ಗೋಕುಲೇಷು ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಭವಾರ್ಥೇ ತು ಮಹಾಗಿರಿಂ।
ಸಪ್ತರಾತ್ರಂ ಧರಿಷ್ಯಾಮಿ ವರ್ಷಮಾಣೇ ತು ವಾಸವೇ॥ 12-348-32 (79721)
ಅಪಕ್ರಾಂತೇ ತತೋ ವರ್ಷೇ ಗಿರಿಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಇಂದ್ರೇಣ ಸಹ ಸಂವಾದಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತದಾ ದ್ವಿಜ।
ಲಘ್ವಾಚ್ಛಿದ್ಯ ಧನಂ ಸರ್ವಂ ವಾಸುದೇವಂ ಚ ಪೌಂಡ್ರಕಂ॥' 12-348-33 (79722)
ಜರಾಸಂಧಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಸರ್ವರಾಜವಿರೋಧನಃ
ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಸುರಃ ಸ್ಫೀತೋ ಭೂಮಿಪಾಲೋ ಗಿರಿವ್ರಜೇ॥ 12-348-34 (79723)
ಮಮ ಬುದ್ಧಿಪರಿಸ್ಪಂದಾದ್ವಧಸ್ತಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಶಿಶುಪಾಲಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಞೇ ಧರ್ಮಸುತಸ್ಯ ವೈ॥ 12-348-35 (79724)
`ದುರ್ಯೋಧನಾಪರಾಧೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಗುಣೇನ ಚ।'
ಸಮಾಗತೇಷು ಬಲಿಷು ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವರಾಜಸು॥ 12-348-36 (79725)
ವಾಸವಿಃ ಸುಸಹಾಯೋ ವೈ ಮಮ ತ್ವೇಕೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯೇ ಸ್ವರಾಜ್ಯೇ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ॥ 12-348-37 (79726)
ಏವಂ ಲೋಕಾ ವದಿಷ್ಯಂತಿ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ಉದ್ಯುಕ್ತೌ ದಹತಃ ಕ್ಷತ್ರಂ ಲೋಕಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮೀಶ್ವರೌ॥ 12-348-38 (79727)
`ಶಸ್ತ್ರೈರ್ನಿಪತಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ನೃಪಾ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ವೈ ದಿವಂ॥' 12-348-39 (79728)
ಕೃತ್ವಾ ಭಾರಾವತರಣಂ ವಸುಧಾಯಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಸರ್ವಸಾತ್ವತಮುಖ್ಯಾನಾಂ ದ್ವಾರಕಾಯಾಶ್ಚ ಸತ್ತಮ॥ 12-348-40 (79729)
ಕರಿಷ್ಯೇ ಪ್ರಲಯಂ ಘೋರಮಾತ್ಮಜ್ಞಾನಾಭಿಸಂಶ್ರಯಃ।
`ದ್ವಾರಕಾಮಾತ್ಮಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಸಮುದ್ರಂ ಗಮಯಾಂಯಹಂ॥ 12-348-41 (79730)
ತತಃ ಕಲಿಯುಗಸ್ಯಾದೌ ದ್ವಿಜರಾಜತರುಂ ಶ್ರಿತಃ।
ಭೀಷಯಾ ಮಾಗಧೇನೈವ ಧರ್ಮರಾಜಗೃಹೇ ವಸನ್॥ 12-348-42 (79731)
ಕಾಷಾಯವಸ್ರಸಂವೀತೋ ಮುಂಡಿತಃ ಶುಕ್ಲದಂತವಾನ್।
ಶುದ್ಧೋದನಸುತೋ ಬುದ್ಧೋ ಮೋಹಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾನವಾನ್॥ 12-348-43 (79732)
ಶೂದ್ರಾಃ ಸುದ್ಧೇಷು ಭುಜ್ಯಂತೇ ಮಯಿ ಬುದ್ಧತ್ವಮಾಗತೇ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ನರಾಃ ಸರ್ವೇ ಬುದ್ಧಾಃ ಕಾಷಾಯಸಂವೃತಾಃ॥ 12-348-44 (79733)
ಅನಧ್ಯಾಯಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ವಿಪ್ರಾ ಯಾಗವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಸೀದಂತಿ ಗುರುಪೂಜಾ ಚ ನಶ್ಯತಿ॥ 12-348-45 (79734)
ನ ಶೃಣ್ವಂತಿ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಾ ನ ಸ್ನುಷಾ ನೈವ ಭ್ರಾತರಃ।
ನ ಪೌತ್ರಾ ನ ಕಲತ್ರಾ ವಾ ವರ್ತಂತೇಽಪ್ಯಧಮೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-348-46 (79735)
ಏವಂಭೂತಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕಲೌ ಪೂರ್ಣೇ ಹ್ಯಶುದ್ಧೋ ಧರ್ಮಸಂಕರಃ॥ 12-348-47 (79736)
ತೇಷಾಂ ಸಕಾಶಾದ್ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ದೇವಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ನರಾಃ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಶುದ್ಧಾಶ್ಚ ನ್ಯಾಯಚ್ಛಲವಿಭಾಷಿಣಃ॥ 12-348-48 (79737)
ಯೇ ನಷ್ಟಧರ್ಮಶ್ರೋತಾರಸ್ತೇ ಸಮಾಃ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯೇ।
ತಸ್ಮಾದೇತಾ ನ ಸಂಭಾಷ್ಯಾ ನ ಸ್ಪೃಶ್ಯಾ ಚ ಹಿತಾರ್ಥಿಭಿಃ।
ಉಪವಾಸತ್ರಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತತ್ಸಂಸರ್ಗವಿಶುದ್ಧಯೇ॥ 12-348-49 (79738)
ತತಃ ಕಲಿಯುಗಸ್ಯಾಂತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹರಿಪಿಂಗಲಃ।
ಕಲ್ಕಿರ್ವಿಷ್ಣುಯಶಃ ಪುತ್ರೋ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಃ ಪುರೋಹಿತಃ॥ 12-348-50 (79739)
ತಸ್ಮಿನ್ನಾಶೇ ವನಗ್ರಾಮೇ ತಿಷ್ಠೇತ್ಸೋನ್ನಾಸಿಮೋ ಹಯಃ।
ಸಹಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವೇ ತೈರಹಂ ಸಹಿತಃ ಪುನಃ।
ಂಲೇಚ್ಛಾನುತ್ಸಾದಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಾಷಣ಼್ಡಾಂಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-348-51 (79740)
ಪಾಷಂಡಶ್ಚ ಕಲೌ ತತ್ರ ಮಾಯಯೈವ ವಿನಶ್ಯತೇ।
ಪಾಷಣ಼್ಡಕಾಂಶ್ಚೈವ ಹತ್ವಾ ತತ್ರಾಂತಂ ಪ್ರಲಯೇ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-348-52 (79741)
ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಞೇಷು ನಿರತಃ ಸದಾ।
ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಶಾಸತಿ ಪುನಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ॥' 12-348-53 (79742)
ಕರ್ಮಾಣ್ಯಪರಿಮೇಯಾನಿ ಚತುರ್ಮೂರ್ತಿಧರೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಕೃತ್ವಾ ಲೋಕಾನ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಾನಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಸತ್ಕೃತಾನ್॥ 12-348-54 (79743)
ಹಂಸಃ ಕೂರ್ಮಶ್ಚ ಮತ್ಸ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ವರಾಹೋ ನರಸಿಂಹಶ್ಚ ವಾಮನೋ ರಾಮ ಏವ ಚ।
ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ವತಃ ಕಲ್ಕಿರೇವ ಚ॥ 12-348-55 (79744)
ಯದಾ ವೇದಶ್ರುತಿರ್ನಷ್ಟಾ ಮಯಾ ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತಾ ಪುನಃ।
ಸರ್ವದಾಃ ಸಶ್ರುತೀಕಾಶ್ಚ ಕೃತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತೇ ಯುಗೇ॥ 12-348-56 (79745)
ಅತಿಕ್ರಾಂತಾಃ ಪುರಾಣೇಷು ಶ್ರುತಾಸ್ತೇ ಯದಿ ವಾ ಕ್ವಚಿತ್।
ಅತಿಕ್ರಾಂತಾಶ್ಚ ಬಹವಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾ ಮಮೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-348-57 (79746)
ಲೋಕಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ಚ ಪುನಃ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಾಃ।
ನ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮೀದೃಶಂ ಮಮ ದರ್ಶನಂ॥ 12-348-58 (79747)
ಯತ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮದ್ಯೇಹ ಏಕಾಂತಗತಬುದ್ಧಿನಾ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಭಕ್ತಿಮತೋ ಮಯಾ।
ಪುರಾಣಂ ಚ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಸರಹಸ್ಯಂ ಚ ಸತ್ತಮ॥ 12-348-59 (79748)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-348-60x (6587)
ಏವಂ ಸ ಭಗವಾಂದೇವೋ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿಧರೋಽವ್ಯಯಃ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ತತ್ರೈವಾಂತರ್ದಧೇ ಪುನಃ॥ 12-348-60 (79749)
ನಾರದೋಽಪಿ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಾನುಗ್ರಹಮೀಪ್ಸಿತಂ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಬದರ್ಯಾಶ್ರಮಮಾದ್ರವತ್॥ 12-348-61 (79750)
ಇದಂ ಮಹೋಪನಿಷದಂ ಚತುರ್ವೇದಸಮನ್ವಿತಂ।
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಕೃತಂ ತೇನ ಪಂಚರಾತ್ರಾನುಶಬ್ದಿತಂ॥ 12-348-62 (79751)
ನಾರಾಯಂಣಮುಖೋದೀತಂ ನಾರದೋಽಶ್ರಾವಯತ್ಪುನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನೇ ತಾತ ಯಥಾದೃಷ್ಟಂ ಯಥಾಶ್ರುತಂ॥ 12-348-63 (79752)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-348-64x (6588)
ಏತದಾಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಹಿ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಕಿಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನ ಜಾನೀತೇ ಯತಃ ಶುಶ್ರಾವ ನಾರದಾತ್॥ 12-348-64 (79753)
ಪಿತಾಮಹೋಽಪಿ ಭಗವಾಂಸ್ತಸ್ಮಾದ್ದೇವಾದನಂತರಃ।
ಕಥಂ ಸ ನ ವಿಜಾನೀಯಾತ್ಪ್ರಭಾವಮಮಿತೌಜಸಃ॥ 12-348-65 (79754)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-348-66x (6589)
ಮಹಾಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮಹಾಕಲ್ಪಶತಾನಿ ಚ।
ಸಮತೀತಾನಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ಗಾಶ್ಚ ಪ್ರಲಯಾಶ್ಚ ಹ॥ 12-348-66 (79755)
ಸರ್ಗಸ್ಯಾದೌ ಸ್ಮೃತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಕರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಜಾನಾತಿ ದೇವಪ್ರವರಂ ಭೂಯಶ್ಚಾತೋಧಿಕಂ ನೃಪ।
ಪರಮಾತ್ಮಾನಮೀಶಾನಮಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಭವಂ ತಥಾ॥ 12-348-67 (79756)
ಯೇ ತ್ವನ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಸದನೇ ಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ।
ತೇಭ್ಯಸ್ತಚ್ಛ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಪುರಾಣಂ ವೇದಸಂಮಿತಂ॥ 12-348-68 (79757)
ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಋಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಆತ್ಮಾನುಗಾಮಿನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ತತ್ವತಃ।
ಏವಂ ಪುರಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿದಂ ಭಾನುನಾ ಮುನಿಭಾಷಿತಂ॥ 12-348-69 (79758)
ವರ್ಷಷಷ್ಟಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ।
ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ತಪತೋ ಲೋಕಾನ್ನಿರ್ಮಿತಾ ಯೇ ಪುರಃಸರಾಃ।
ತೇಷಾಮಕಥಯತ್ಸೂರ್ಯಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-348-70 (79759)
ಸೂರ್ಯಾನುಗಾಮಿಭಿಸ್ತಾತ ಋಷಿಭಿಸ್ತೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಮೇರೌ ಸಮಾಗತಾ ದೇವಾಃ ಶ್ರಾವಿತಾಶ್ಚೇದನುತ್ತಮಂ॥ 12-348-71 (79760)
ದೇವಾನಾಂ ತು ಸಕಾಶಾದ್ವೈ ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾಽಸಿತೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಶ್ರಾವಯಾಮಾಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಿತೄನ್ವೈ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ॥ 12-348-72 (79761)
ಮಮ ಚಾಪಿ ಪಿತಾ ತಾತ ಕಥಯಾಮಾಸ ಶಂತನುಃ।
ತತೋ ಮಯಾಪಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ಕೀರ್ತಿತಂ ತವ ಭಾರತ॥ 12-348-73 (79762)
ಸುರೈರ್ವಾ ಮುನಿಭಿರ್ವಾಪಿ ಪುರಾಣಂ ಯೈರಿದಂ ಶ್ರುತಂ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಪೂಜಯಂತೇ ಸಮಂತತಃ॥ 12-348-74 (79763)
ಇದಮಾಖ್ಯಾನಮಾರ್ಷೇಯಂ ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಂ ನೃಪ।
ನಾವಾಸುದೇವಭಕ್ತಾಯ ತ್ವಯಾ ದೇಯಂ ಕಥಂಚನ॥ 12-348-75 (79764)
`ಆಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ ಚೇದಂ ಶ್ರಾವಯೇದ್ಯಃ ಸದಾ ನೃಪ।
ತದೈವ ಮನುಜೋ ಭಕ್ತಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದಚಿರಾದ್ರಾಜನ್ವಿಷ್ಣುಲೋಕಂ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ॥' 12-348-76 (79765)
ಮತ್ತೋನ್ಯಾನಿ ಚ ತೇ ರಾಜನ್ನುಪಾಖ್ಯಾನಶತಾನಿ ವೈ।
ಯಾನಿ ಶ್ರುತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತೇಷಾಂ ಸಾರೋಯಮುದ್ಧೃತಃ॥ 12-348-77 (79766)
ಸುರಾಸುರೈರ್ಯಥಾ ರಾಜನ್ನಿರ್ಮಥ್ಯಾಮೃತಮುದ್ಧೃತಂ।
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾ ವಿಪ್ರೈಃ ಕಥಾಮೃತಮಿಹೋದ್ಧೃತಂ॥ 12-348-78 (79767)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಪಠತೇ ನಿತ್ಯಂ ಯಶ್ಚೇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನರಃ।
ಏಕಾಂತಭಾವೋಪಗತ ಏಕಾಂತೇ ಸುಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-348-79 (79768)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶ್ವೇತಂ ಮಹಾದ್ವೀಪಂ ಭೂತ್ವಾ ಚಂದ್ರಪ್ರಭೋ ನರಃ।
ಸ ಸಹಸ್ರಾರ್ಚಿಪಂ ದೇವಂ ಪ್ರವಿಶೇನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-348-80 (79769)
ಮುಚ್ಯೇದಾರ್ತಸ್ತಥಾ ರೋಗಾಚ್ಛ್ರುತ್ವೇಮಾಮಾದಿತಃ ಕಥಾಂ।
ಜಿಜ್ಞಾಸುರ್ಲಭತೇ ಕಾಮಾನ್ಭಕ್ತೋ ಭಕ್ತಗತಿಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 12-348-81 (79770)
ತ್ವಯಾಪಿ ಸತತಂ ರಾಜತ್ರಭ್ಯರ್ಚ್ಯಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಸ ಹಿ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚೈವ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಜಗತೋ ಗುರುಃ॥ 12-348-82 (79771)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದೇವೋ ಭಗವಾನ್ಪ್ರೀಯತಾಂ ತೇ ಸನಾತನಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-348-83 (79772)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-348-84x (6590)
ಶ್ರುತ್ವೈತದಾಖ್ಯಾನವರಂ ಧರ್ಮರಾಡ್ಜನಮೇಜಯ।
ಭ್ರಾತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ತೇ ಸರ್ವೇ ನಾರಾಯಣಪರಾಭವನ್॥ 12-348-84 (79773)
ಜಿತಂ ಭಗವತಾ ತೇನ ಪುರುಷೇಣೇತಿ ಭಾರತ।
ನಿತ್ಯಂ ಜಪ್ಯಪರಾ ಭೂತ್ವಾ ಸಾರಸ್ವತಮುದೀರಯನ್॥ 12-348-85 (79774)
ಯೋ ಹ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ಗುರುಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋ ಮುನಿಃ।
ಜಗೌ ಪರಮಕಂ ಜಪ್ಯಂ ನಾರಾಯಣಮುದೀರಯನ್॥ 12-348-86 (79775)
ಗತ್ವಾಂತರಿಕ್ಷಾತ್ಸತತಂ ಕ್ಷೀರೋದಮಮೃತಾಶಯಂ।
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಚ ದೇವೇಶಂ ಪುನರಾಯಾತ್ಸ್ವಗಾಶ್ರಮಂ॥ 12-348-87 (79776)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-348-88x (6591)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ನಾರದೋಕ್ತಂ ಮಯೇರಿತಂ।
ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಂ ಹ್ಯೇತತ್ಪಿತ್ರಾ ಮೇ ಕಥಿತಂ ಪುರಾ॥ 12-348-88 (79777)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-348-89x (6592)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ವೈಶಂಪಾಯನಕೀರ್ತಿತಂ।
ಜನಮೇಜಯೇನ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಕೃತಂ ಸಂಯಗ್ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-348-89 (79778)
ಯೂಯಂ ಹಿ ತಪ್ತತಪಸಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಚರಿತವ್ರತಾಃ।
ಶೌನಕಸ್ಯ ಮಹಾಸತ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ। 12-348-90 (79779)
ಯಜಧ್ವಂ ಸುಹುತೈರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಶಾಶ್ವತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ।
ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಂ ಹ್ಯೇತತ್ಪಿತ್ರಾ ಮೇ ಕಥಿತಂ ಪುರಾ॥ ॥ 12-348-91 (79780)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 348॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-348-2 ರಾಮಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಃ ಕಲ್ಕೀ ಚ ತೇ ದಶೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-6 ಯಜ್ಞಘ್ನಂ ಬಲಗರ್ವಿತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-9 ಅದಿತ್ಯಾಂ ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-15 ತತಃ ಕೃತಯುಗೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದ್ಯುಗಪರ್ಯಯೇ। ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಋಷಿಸ್ತತ್ರ ಜಮದಗ್ನಿಕುಲೋದ್ಭವಃ। ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-19 ರಾವಣಂ ದೃಪ್ತಂ ಸರ್ವಲೋಕೈಕಕಂಟಕಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-21 ದ್ವಪಾರಸ್ಯ ಕಲೇಶ್ಚೈವ ಅಷ್ಟಾರ್ವಿಶಚ್ಚತುರ್ಯುಗೇ। ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಯೋ ವೃಷ್ಣಿಕುಲೋದ್ಭವಃ। ಮಧುರಾಯಾಂ ಕಂಸಹೇತೋರ್ವಾಸುದೇವೇತಿ ನಾಮತಃ। ತೃತೀಯೋ ರಾಮ ಇತ್ಯೇವ ವಸುದೇವಸುತೋ ಬಲೀತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಕಲೇಶ್ಚೈವ ಅಷ್ಟಾರ್ವಿಶಚ್ಚತುರ್ಯುಗೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-348-58 ಈದೃಶಂ ಬ್ರಹ್ಮದರ್ಶನಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 349
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.349. ಅಧ್ಯಾಯಃ 349
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀಹರೇರ್ಥಜ್ಞೇಷ್ವಗ್ರಭಾಗಭಾಕ್ತ್ವಪ್ರಕಾರಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಸೌತಿನಾ ತತ್ಕಥನಾಯ ಶೌನಕಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾದೀನಾಂ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಗಮನಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕ ವ್ಯಾಸವೈಶಂಪಾಯನಾದಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-349-0 (79781)
ಶೌಕನ ಉವಾಚ। 12-349-0x (6593)
ಕಥಂ ಸ ಭಗವಾಂದೇವೋ ಯಜ್ಞೇಷ್ವಗ್ರಹರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಯಜ್ಞಧಾರೀ ಚ ಸತತಂ ವೇದವೇದಾಂಗವಿತ್ತಥಾ॥ 12-349-1 (79782)
ನಿವೃತ್ತಂ ಚಾಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷೇಮೀ ಭಾಗವತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ನಿವೃತ್ತಿಧರ್ಮಾನ್ವಿದಧೇ ಸ ಏವ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಭುಃ॥ 12-349-2 (79783)
ಕಥಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಧರ್ಮೇಷು ಭಾಗಾರ್ಹಾ ದೇವತಾಃ ಕೃತಾಃ।
ಕಥಂ ನಿವೃತ್ತಿಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಕೃತಾ ವ್ಯಾವೃತ್ತಬುದ್ಧಯಃ॥ 12-349-3 (79784)
ಏತಂ ನಃ ಸಂಶಯಂ ಸೌತೇ ಛಿಂಧಿ ಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ।
ತ್ವಯಾ ನಾರಾಯಣಕಥಾಃ ಶ್ರುತಾ ವೈ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಾಃ॥ 12-349-4 (79785)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-349-5x (6594)
ಜನಮೇಜಯೇನ ಯತ್ಪೃಷ್ಟಃ ಶಿಷ್ಯೋ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪೌರಾಣಂ ಶೌನಕೋತ್ತಮ॥ 12-349-5 (79786)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಾಹಾತ್ಂಯಮೇತಸ್ಯ ದೇಹಿನಾಂ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ಜನಮೇಜಯೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವೈಶಂಪಾಯನಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-349-6 (79787)
ಇಮೇ ಸಬ್ರಹ್ಯಕಾ ಲೋಕಾಃ ಸಸುರಾಸುರಮಾನವಾಃ।
ಕ್ರಿಯಾಸ್ವಭ್ಯುದಯೋಕ್ತಾಸು ಸಕ್ತಾ ದೃಶ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 12-349-7 (79788)
ಮೋಕ್ಷಶ್ಚೋಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿರ್ವಾಣಂ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ಯೇ ತು ಮುಕ್ತಾ ಭವಂತೀಹ ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ತೇ ಸಹಸ್ರಾರ್ಚಿಷಂ ದೇವಂ ಪ್ರವಿಶಂತೀಹ ಶುಶ್ರುಂ॥ 12-349-8 (79789)
ಅಯಂ ಹಿ ದುರನುಷ್ಠೇಯೋ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಯಂ ಹಿತ್ವಾ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಜೋಽಭವನ್॥ 12-349-9 (79790)
ಕಿಂಚ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ರುದ್ರಶ್ಚ ಬಲಭಿತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಸೂರ್ಯಸ್ತಾರಾಧಿಪೋ ವಾಯುರಗ್ನಿರ್ವರುಣ ಏವ ಚ॥ 12-349-10 (79791)
ಆಕಾಶಂ ಜಗತೀ ಚೈವ ಯೇ ಚ ಶೇಷಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ಪ್ರಲಯಂ ನ ವಿಜಾನಂತಿ ಆತ್ಮನಃ ಪರಿನಿರ್ಮಿತಂ॥ 12-349-11 (79792)
ತತಸ್ತೇನಾಸ್ಥಿತಾ ಮಾರ್ಗಂ ಧ್ರುವಮಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ।
ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಕಾಲಪರೀಮಾಣಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಯೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ದೋಷಃ ಕಾಲಪರೀಮಾಣೋ ಮಹಾನೇಷ ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ॥ 12-349-12 (79793)
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ವಿಪ್ರ ಹೃದಿ ಶಲ್ಯಮಿವಾರ್ಪಿತಂ।
ಛಿಂಧೀತಿಹಾಸಕಥನಾತ್ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 12-349-13 (79794)
ಕಥಂ ಭಾಗಹರಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ದೇವತಾಃ ಕ್ರತುಷು ದ್ವಿಜ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚಾಧ್ವರೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿಜ್ಯಂತೇ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ॥ 12-349-14 (79795)
ಯೇ ಚ ಭಾಗಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣಂತಿ ಯಜ್ಞೇಷು ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ತೇ ಯಜಂತೋ ಮಹಾಯಜ್ಞೈಃ ಕಸ್ಯ ಭಾಗಂ ದದಂತಿ ವೈ॥ 12-349-15 (79796)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-349-16x (6595)
ಅಹೋ ಗೂಢತಮಃ ಪ್ರಶ್ನಸ್ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟೋ ಜನೇಶ್ವರ।
ನಾತಪ್ತತಪಸಾ ಹ್ಯೇಷ ನಾವೇದವಿದುಷಾ ತಥಾ।
ನಾಪುರಾಣವಿದಾ ಚೈವ ಶಕ್ಯೋ ವ್ಯಾಹರ್ತುಮಂಜಸಾ॥ 12-349-16 (79797)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮೇ ಪೃಷ್ಟಃ ಪುರಾ ಗುರುಃ।
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋ ವ್ಯಾಸೋ ವೇದವ್ಯಾಸೋ ಮಹಾನೃಷಿಃ॥ 12-349-17 (79798)
ಸುಮಂತುರ್ಜೈಮಿನಿಶ್ಚೈವ ಪೈಲಶ್ಚ ಸುದೃಢವ್ರತಃ।
ಅಹಂ ಚತುರ್ಥಃ ಶಿಷ್ಯೋ ವೈ ಪಂಚಮಶ್ಚ ಶುಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-349-18 (79799)
ಏತಾನ್ಸಮಾಗತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಂಚ ಶಿಷ್ಯಾಂದಮಾನ್ವಿತಾನ್।
ಶೌಚಾಚಾರಸಮಾಯುಕ್ತಾಂಜಿತಕ್ರೋಧಾಂಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾನ್॥ 12-349-19 (79800)
ವೇದಾನಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ಮಹಾಭಾರತಪಂಚಮಾನ್।
ಮೇರೌ ಗಿರಿವರೇ ರಂಯೇ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತೇ॥ 12-349-20 (79801)
ತೇಷಾಮಭ್ಯಸ್ಯತಾಂ ವೇದಾನ್ಕದಾಚಿತ್ಸಂಶಯೋಽಭವತ್।
ಏಷ ವೈ ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟಸ್ತೇನ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 12-349-21 (79802)
ತತಃ ಶ್ರುತೋ ಮಯಾ ಚಾಪಿ ತವಾಖ್ಯೇಯೋಽದ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-349-22 (79803)
ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವಾಜ್ಞಾನತಮೋನುದಃ।
ಪರಾಶರಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವ್ಯಾಸೋ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-349-23 (79804)
ಮಯಾ ಹಿ ಸುಮಹತ್ತಪ್ತಂ ತಪಃ ಪರಮದಾರುಣಂ।
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಜಾನೀಯಾಮಿತಿ ಸತ್ತಮಾಃ॥ 12-349-24 (79805)
ತಸ್ಯ ಮೇ ತಪ್ತತಪಸೋ ನಿಗೃಹೀತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ನಾರಾಯಣಪ್ರಸಾದೇನ ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯಾನುಕೂಲತಃ॥ 12-349-25 (79806)
ತ್ರೈಕಾಲಿಕಮಿದಂ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಂ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಸಂಶಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-349-26 (79807)
ಯಥಾ ವೃತ್ತಂ ಹಿ ಕಲ್ಪಾದೌ ದೃಷ್ಟಂ ಮೇ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಪರಮಾತ್ಮೇತಿ ಯಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 12-349-27 (79808)
ಮಹಾಪುರುಷಸಂಜ್ಞಾಂ ಸ ಲಭತೇ ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸೂತಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಧಾನಂ ತಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 12-349-28 (79809)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದ್ವ್ಯಕ್ತಮುತ್ಪನ್ನಂ ಲೋಕಸೃಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮೀಶ್ವರಾತ್।
ಅನಿರುದ್ಧೋ ಹಿ ಲೋಕೇಷು ಮಹಾನಾತ್ಮೇತಿ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-349-29 (79810)
ಯೋಸೌ ವ್ಯಕ್ತತ್ವಮಾಪನ್ನೋ ನಿರ್ಮಮೇ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಯೋಽಹಂಕಾರ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸರ್ವತೇಜೋಮಯೋ ಹಿ ಸಃ॥ 12-349-30 (79811)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಅಹಂಕಾರಪ್ರಸೂತಾನಿ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚಧಾ॥ 12-349-31 (79812)
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಸೃಷ್ಟ್ವೈವ ತಾನ್ಗುಣಾನ್ನಿರ್ಮಮೇ ಪುನಃ।
ಭೂತೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ನಿಷ್ಪನ್ನಾ ಮೂರ್ತಿಮಂತಶ್ಚ ತಾಞ್ಶೃಣು॥ 12-349-32 (79813)
ಮರೀಚಿರಂಗಿರಾಶ್ಚಾತ್ರಿಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ।
ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾ ವೈ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಸ್ತಥಾ।
ಜ್ಞೇಯಾಃ ಪ್ರಕೃತಯೋಽಷ್ಟೌ ತಾ ಯಾಸು ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-349-33 (79814)
ವೇದಾನ್ವೇದಾಂಗಸಂಯುಕ್ತಾನ್ಯಜ್ಞಯಜ್ಞಾಂಗಸಂಯುತಾನ್।
ನಿರ್ಮಮೇ ಲೋಕಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-349-34 (79815)
ಅಷ್ಟಾಭ್ಯಃ ಪ್ರಕೃತಿಭ್ಯಶ್ಚ ಜಾತಂ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 12-349-35 (79816)
ರುದ್ರೋ ರೋಷಾತ್ಮಕೋ ಜಾತೋ ದಶಾನ್ಯಾನ್ಸೋಸೃಜಸ್ತ್ವಯಂ।
ಏಕಾದಶೈತೇ ರುದ್ರಾಸ್ತು ವಿಕಾರಾಃ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-349-36 (79817)
ತೇ ರುದ್ರಾಃ ಪ್ರಕೃರತಿಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ಚೈವ ಸುರರ್ಷಯಃ।
ಉತ್ಪನ್ನಾ ಲೋಕಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-349-37 (79818)
ವಯಂ ಸೃಷ್ಟಾ ಹಿ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಯಾ ಚ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುನಾ।
ಯೇನ ಯಸ್ಮಿನ್ನಧೀಕಾರೇ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-349-38 (79819)
ಯೋಸೌ ತ್ವಯಾಽಭಿನಿರ್ದಿಷ್ಟೋ ಹ್ಯಧಿಕಾರೋಽರ್ಥಚಿಂತಕಃ।
ಪರಿಪಾಲ್ಯಃ ಕಥಂ ತೇನ ಸಾಹಂಕಾರೇಣ ಕರ್ತೃಣಾ॥ 12-349-39 (79820)
ಪ್ರದಿಶಸ್ವ ಬಲಂ ತಸ್ಯ ಯೋಽಧಿಕಾರಾರ್ಥಚಿಂತಕಃ।
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮಹಾದೇವೋ ದೇವಾಂಸ್ತಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-349-40 (79821)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-349-41x (6596)
ಸಾಧ್ವಹಂ ಜ್ಞಾಪಿತೋ ದೇವಾ ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ಭದ್ರಮಸ್ತು ವಃ।
ಮಮಾಪ್ಯೇಷಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಚಿಂತಾ ಯಾ ಭವತಾಮಿಹ॥ 12-349-41 (79822)
ಲೋಕತಂತ್ರಸ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಕಥಂ ಕಾರ್ಯಃ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಕಥಂ ಬಲಕ್ಷಯೋ ನ ಸ್ಯಾದ್ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಹ್ಯಾತ್ಮನಶ್ಚ ವೈ॥ 12-349-42 (79823)
ಇತಃ ಸರ್ವೇಽಪಿ ಗಚ್ಛಾಮಃ ಶರಣಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣಂ।
ಮಹಾಪುರುಷಮವ್ಯಕ್ತಂ ಸ ನೋ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಯದ್ಧಿತಂ॥ 12-349-43 (79824)
ತತಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಾರ್ಧಮೃಷಯೋ ವಿಬುಧಾಸ್ತಥಾ।
ಕ್ಷೀರಾದಸ್ಯೋತ್ತರಂ ಕೂಲಂ ಜಗ್ಮೂರ್ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಿನಃ॥ 12-349-44 (79825)
ತೇ ತಪಃ ಸಮುಪಾತಿಷ್ಠನ್ಬ್ರಹ್ಮೋಕ್ತಂ ವೇದಕಲ್ಪಿತಂ।
ಸ ಮಹಾನಿಯಮೋ ನಾಮ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ಸುದಾರುಣಾ॥ 12-349-45 (79826)
ಊರ್ಧ್ವದೃಗ್ಬಾಹವಶ್ಚೈವ ಏಕಾಗ್ರಮನಸೋಽಭವನ್।
ಏಕಪಾದಸ್ಥಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಾಷ್ಠಭೂತಾಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 12-349-46 (79827)
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತೇ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಸುದಾರುಣಂ।
ಶುಶ್ರುವುರ್ಮಧುರಾಂ ವಾಣೀಂ ವೇದವೇದಾಂಗಭೂಷಿತಾಂ॥ 12-349-47 (79828)
ವಾಗುವಾಚ। 12-349-48x (6597)
ಭೋಭೋಃ ಸಬ್ರಹ್ಯಕಾ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಸ್ವಾಗತೇನಾರ್ಚ್ಯ ವಃ ಸರ್ವಾಞ್ಶ್ರಾವಯೇ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-349-48 (79829)
ವಿಜ್ಞಾತಂ ವೋ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ತಚ್ಚ ಲೋಕಹಿತಂ ಮಹತ್।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಯುಕ್ತಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯುಷ್ಮತ್ಪ್ರಾಣೋಪಬೃಂಹಣಂ॥ 12-349-49 (79830)
ಸುತಪ್ತಂ ವಸ್ತಪೋ ದೇವಾ ಮಮಾರಾಧನಕಾಂಯಯಾ।
ಭೋಕ್ಷ್ಯಥಾಸ್ಯ ಮಹಾಸತ್ವಾಸ್ತಪಸಃ ಫಲಮುತ್ತಮಂ॥ 12-349-50 (79831)
ಏಷ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಗುರುಃ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಯೂಯಂ ಚ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಮಾಂ ಯಜಧ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 12-349-51 (79832)
ಸರ್ವೇ ಭಾಗಾನ್ಕಲ್ಪಯಧ್ವಂ ಯಜ್ಞೇಷು ಮಮ ನಿತ್ಯಶಃ।
ತತ್ರ ಶ್ರೇಯೋಽಭಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಽಧೀಕಾರಮೀಶ್ವರಾಃ॥ 12-349-52 (79833)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-349-53x (6598)
ಶ್ರುತ್ವೈತದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಾಃ।
ತತಸ್ತೇ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತೇ ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 12-349-53 (79834)
ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ವಿಧಿನಾ ವೈಷ್ಣವಂ ಕ್ರತುಮಾಹರನ್।
ತಸ್ಮಿನ್ಸತ್ರೇ ಸದಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಭಾಗಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 12-349-54 (79835)
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸ್ವಂಸ್ವಂ ಭಾಗಮಕಲ್ಪಯಂ।
ತೇ ಕಾರ್ತಯುಗಧರ್ಮಾಣೋ ಭಾಗಾಃ ಪರಮಸತ್ಕೃತಾಃ॥ 12-349-55 (79836)
ಪ್ರಾಹುರಾದಿತ್ಯವರ್ಣಂ ತಂ ಪುರುಷಂ ತಮಸಃ ಪರಂ।
ಬೃಹಂತಂ ಸರ್ವಗಂ ದೇವಮೀಶಾನಂ ವರದಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-349-56 (79837)
ತತೋಽಥ ವರದೌ ದೇವಸ್ತಾನ್ಸರ್ವಾನಮರಾನ್ಸ್ಥಿತಾನ್।
ಅಶರೀರೋ ಬಭಾಪೇದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ಥೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 12-349-57 (79838)
ಯೇನ ಯಃ ಕಲ್ಪಿತೋ ಭಾಗಃ ಸ ತಥಾ ಮಾಮುಪಾಗತಃ।
ಪ್ರೀತೋಽಹಂ ಪ್ರದಿಶಾಂಯದ್ಯ ಫಲಮಾವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ।
ಏತದ್ವೋ ಲಕ್ಷಣಂ ದೇವಾ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಸಮುದ್ಭವಂ॥ 12-349-58 (79839)
ಯೂಯಂ ಯಜ್ಞೈರಿಜ್ಯಮಾನಾಃ ಸಮಾಪ್ತವರದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಯುಗೇಯುಗೇ ಭವಿಷ್ಯಧ್ವಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಫಲಭಾಗಿನಃ॥ 12-349-59 (79840)
ಯಜ್ಞೈರ್ಯೇ ಚಾಪಿ ಯಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವೈ ಸುರಾಃ।
ಕಲ್ಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ವೋ ಭಾಗಾಂಸ್ತೇ ನರಾ ವೇದಕಲ್ಪಿತಾನ್॥ 12-349-60 (79841)
ಯೋ ಮೇ ಯಥಾ ಕಲ್ಪಿತವಾನ್ಭಾಗಮಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಕ್ರತೌ।
ಸ ತಥಾ ಯಜ್ಞಭಾಗಾರ್ಹೋ ವೇದಸೂತ್ರೇ ಮಯಾ ಕೃತಃ॥ 12-349-61 (79842)
ಯೂಯಂ ಲೋಕಾನ್ಭಾವಯಧ್ವಂ ಯಜ್ಞಭಾಗಫಲೋಚಿತಾಃ।
ಸರ್ವಾರ್ಥಚಿಂತಕಾ ಲೋಕೇ ಮಯಾಽಧೀಕಾರನಿರ್ಮಿತಾಃ॥ 12-349-62 (79843)
ಯಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರಚರಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಫಲಸತ್ಕೃತಾಃ।
ತಾಭಿರಾಪ್ಯಾಯಿತಬಲಾ ಲೋಕಾನ್ವೈ ಧಾರಯಿಷ್ಯಥ॥ 12-349-63 (79844)
ಯೂಯಂ ಹಿ ಭಾವಿತಾ ಯಜ್ಞೈಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ಮಾನವೈಃ।
ಮಾಂ ತತೋ ಭಾವಯಿಷ್ಯಧ್ವಮೇಷಾ ವೋ ಭಾವನಾ ಮಮ॥ 12-349-64 (79845)
ಇತ್ಯರ್ಥಂ ನಿರ್ಮಿತಾ ವೇದಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚೌಷಧಿಭಿಃ ಸಹ।
ಏಭಿಃ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಯುಕ್ತೈರ್ಹಿ ಪ್ರೀಯಂತೇ ದೇವತಾಃ ಕ್ಷಿತೌ॥ 12-349-65 (79846)
ನಿರ್ಮಾಣಮೇತದ್ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗುಣಕಲ್ಪಿತಂ।
ಮಯಾ ಕೃತಂ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯವಾತ್ಕಲ್ಪಕ್ಷಯಾದಿಹ।
ಚಿಂತಯಧ್ವಂ ಲೋಕಹಿತಂ ಯಥಾದೀಕಾರಮೀಶ್ವರಾಃ॥ 12-349-66 (79847)
ಮರೀಚಿರಂಗಿರಾಶ್ಚಾತ್ರಿಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ।
ವಸಿಷ್ಠ ಇತಿ ಸಪ್ತೈತೇ ಮನಸಾ ನಿರ್ಮಿತಾ ಹಿ ತೇ॥ 12-349-67 (79848)
ಏತೇ ವೇದವಿದೋ ಮುಖ್ಯಾ ವೇದಾಚಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಧರ್ಮಿಣಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇ ಚ ಕಲ್ಪಿತಾಃ॥ 12-349-68 (79849)
ಅಯಂ ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ಪಂಥಾ ವ್ಯಕ್ತೀಭೂತಃ ಸನಾತನಃ।
ಅನಿರುದ್ಧ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಲೋಕಸರ್ಗಕರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-349-69 (79850)
ಸನಃ ಸನತ್ಸುಜಾತಶ್ಚ ಸನಕಃ ಸಮನಂದನಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಕಪಿಲಃ ಸಪ್ತಮಶ್ಚ ಸನಾತನಃ॥ 12-349-70 (79851)
ಸಪ್ತೈತೇ ಮಾನಸಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಋಷಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸುತಾಃ।
ಸ್ವಯಮಾಗತವಿಜ್ಞಾನಾ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಧರ್ಮಮಾಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-349-71 (79852)
ಏತೇ ಯೋಗವಿದೋ ಮುಖ್ಯಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಾಃ।
ಆಚಾರ್ಯಾ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪ್ರವರ್ತಕಾಃ॥ 12-349-72 (79853)
ಯತೋಽಹಂ ಪ್ರಸೃತಃ ಪೂರ್ವಮವ್ಯಕ್ತಾತ್ರಿಗುಣೋ ಮಹಾನ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಪರತರೋ ಯೋಸೌ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-349-73 (79854)
ಸೋಹಂ ಕ್ರಿಯಾವತಾಂ ಪಂಥಾಃ ಪುನರಾವೃತ್ತಿದುರ್ಲಭಃ।
ಯೋ ಯಥಾ ನಿರ್ಮಿತೋ ಜಂತುರ್ಯಸ್ಮಿನ್ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಿ॥ 12-349-74 (79855)
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ವಾ ನಿವೃತ್ತೌ ವಾ ತತ್ಫಲಂ ಸೋಶ್ನುತೇಽವಶಃ।
ಏಷ ಲೋಕಗುರುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಜಗದಾದಿಕರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-349-75 (79856)
ಏಷ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚೈವ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಚ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಮಯಾಽನುಶಿಷ್ಟೋ ಭವಿತಾ ಸರ್ವಭೂತವರಪ್ರದಃ॥ 12-349-76 (79857)
ಅಸ್ಯ ಚೈವಾತ್ಮಜೋ ರುದ್ರೋ ಲಲಾಟಾದ್ಯಃ ಸಮುತ್ಥಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾನುಶಿಷ್ಟೋ ಭವಿತಾ ಸರ್ವಭೂತಧರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-349-77 (79858)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಸ್ವಾನಧೀಕಾರಾಂಶ್ಚಿಂತಯಧ್ವಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪ್ರವರ್ತಂತಾಂ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಮಾಚಿರಂ॥ 12-349-78 (79859)
ಪ್ರದಿಶ್ಯಂತಾಂ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗತಯಸ್ತಥಾ।
ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಕಾಲಾನಿ ಆಯೂಂಷೀಹ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ॥ 12-349-79 (79860)
ಇದಂ ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ಕಾಲಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಃ।
ಅಹಿಂಸ್ಯಾ ಯಜ್ಞಪಶವೋ ಯುಗೇಽಸ್ಮಿನ್ನ ತದನ್ಯಥಾ॥ 12-349-80 (79861)
ಚತುಷ್ಪಾತ್ಸಕಲೋ ಧರ್ಮೋ ಭವಿಷ್ಯತ್ಯತ್ರ ವೈ ಸುರಾಃ।
ತತಸ್ತ್ರೇತಾಯುಗಂ ನಾಮ ತ್ರಯೀ ಯತ್ರ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-349-81 (79862)
ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾ ಯತ್ರ ಪಶವೋ ವಧಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ವೈ ಮಖೇ।
ಯತ್ರ ಪಾದಶ್ಚತುರ್ಥೋ ವೈ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-349-82 (79863)
ತತೋ ವೈ ದ್ವಾಪರಂ ನಾಮ ಮಿಶ್ರಃ ಕಾಲೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ದ್ವಿಪಾದಹೀನೋ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಯುಗೇ ತಸ್ಮಿನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-349-83 (79864)
ತತಸ್ತಿಷ್ಯೇಽಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯುಗೇ ಕಲಿಪುರಸ್ಕೃತೇ।
ಏಕಪಾದಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ರ ತತ್ರ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 12-349-84 (79865)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 12-349-85x (6599)
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೋಚುಸ್ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಗುರುಂ।
ಏಕಪಾದಸ್ಥಿತೇ ಧರ್ಮೇ ಯತ್ರ ಕ್ವಚನ ಗಾಮಿನಿ।
ಕಥಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರ್ಭಗವಂಸ್ತದ್ವದಸ್ವ ನಃ॥ 12-349-85 (79866)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-349-86x (6600)
`ಗುರವೋ ಯತ್ರ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಸಾಧುವೃತ್ತಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ವಸ್ತವ್ಯಂ ತತ್ರ ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ನ ಹೀಯತೇ॥' 12-349-86 (79867)
ಯತ್ರ ವೇದಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ತಪಃ ಸತ್ಯಂ ದಮಸ್ತಥಾ।
ಅಹಿಂಸಾ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಚರೇಯುಃ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ।
ಸ ವೋ ದೇಶಃ ಸೇವಿತವ್ಯೋ ಮಾ ವೋಽಧರ್ಮಃ ಪದಾ ಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 12-349-87 (79868)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-349-88x (6601)
ತೇಽನುಶಿಷ್ಟಾ ಭಗವತಾ ದೇವಾಃ ಸಪಿಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಭಗವತೇ ಜಗ್ಮುರ್ದೇಶಾನ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್॥ 12-349-88 (79869)
ಗತೇಷು ತ್ರಿದಿವೌಕಸ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮೈಕಃ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ದಿದೃಕ್ಷುರ್ಭಗವಂತಂ ತಮನಿರುದ್ಧತನೌ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-349-89 (79870)
ತಂ ದೇವೋ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಕೃತ್ವಾ ಹಯಶಿರೋ ಮಹತ್।
ಸಾಂಗಾನಾವರ್ತಯನ್ವೇದಾನ್ಕಮಂಡಲುತ್ರಿದಂಡಧೃಕ್॥ 12-349-90 (79871)
ತತೋಽಶ್ವಶಿರಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾತಂ ದೇವಮಮಿತೌಜಸಂ।
ಲೋಕಕರ್ತಾ ಪ್ರಭುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-349-91 (79872)
ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಣಂಯ ವರದಂ ತಸ್ಥೌ ಪ್ರಾಂಜಲಿರಗ್ರತಃ।
ಸ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ದೇವೇನ ವಚನಂ ಶ್ರಾವಿತಸ್ತದಾ॥ 12-349-92 (79873)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 12-349-93x (6602)
ಲೋಕಕಾರ್ಯಗತೀಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ವಂ ಚಿಂತಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಧಾತಾ ತ್ವಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಭುರ್ಜಗತೋ ಗುರುಃ।
ತ್ವಯ್ಯಾವೇಶಿತಭಾರೋಽಹಂ ಧೃತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಂಯಥಾಂಜಸಾ॥ 12-349-93 (79874)
ಯದಾ ಚ ಸುರಕಾರ್ಯಂ ತೇ ಅವಿಷಹ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ತದಾತ್ಮಜ್ಞಾನದೈಶಿಕಃ॥ 12-349-94 (79875)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 12-349-95x (6603)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಹಯಶಿರಾಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ತೇನಾನುಶಿಷ್ಟೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ಸ್ವಂ ಲೋಕಮಚಿರಾದ್ಗತಃ॥ 12-349-95 (79876)
ಏವಮೇಷ ಮಹಾಭಾಗಃ ಪದ್ಮನಾಭಃ ಸನಾತನಃ।
ಯಜ್ಞೇಷ್ವಗ್ರಹರಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಯಜ್ಞಧಾರೀ ಚ ನಿತ್ಯದಾ॥ 12-349-96 (79877)
ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚಾಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಂ ಗಮಿಮಕ್ಷಯಧರ್ಮಿಣಾಂ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಧರ್ಮಾನ್ವಿದಧೇ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಚಿತ್ರತಾಂ॥ 12-349-97 (79878)
ಸ ಆದಿಃ ಸ ಮಧ್ಯಃ ಸ ಚಾಂತಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಸ ಧಾತಾ ಸ ಧೇಯಂ ಸ ಕರ್ತಾ ಸ ಕಾರ್ಯಂ।
ಯುಗಾಂತೇ ಪ್ರಸುಪ್ತಃ ಸುಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯ ಲೋಕಾನ್
ಯುಗಾದೌ ಪ್ರಬುದ್ಧೋ ಜಗದ್ಧ್ಯುತ್ಸಸರ್ಜ॥ 12-349-98 (79879)
ತಸ್ಮೈ ನಮಧ್ವಂ ದೇವಾಯ ನಿರ್ಗುಣಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಅಜಾಯ ವಿಶ್ವರೂಪಾಯ ಧಾಂನೇ ಸರ್ವದಿವೌಕಸಾಂ॥ 12-349-99 (79880)
ಮಹಾಭೂತಾಧಿಪತಯೇ ರುದ್ರಾಣಾಂ ಪತಯೇ ತಥಾ।
ಆದಿತ್ಯಪತಯೇ ಚೈವ ವಸೂನಾಂ ಪತಯೇ ತಥಾ॥ 12-349-100 (79881)
ಅಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಪತಯೇ ಚೈವ ಮರುತಾಂ ಪತಯೇ ತಥಾ।
ವೇದಯಜ್ಞಾಧಿಪತಯೇ ವೇದಾಂಗಪತಯೇಽಪಿ ಚ॥ 12-349-101 (79882)
ಸಮುದ್ರಾವಸಿನೇ ನಿತ್ಯಂ ಹರಯೇ ಮುಂಜಕೇಶಿನೇ।
ಶಾಂತಾಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾನುಭಾಷಿಣೇ॥ 12-349-102 (79883)
ತಪಸಾಂ ತೇಜಸಾಂ ಚೈವ ಪತಯೇ ಯಶಸಾಮಪಿ।
ವಚಸಾಂ ಪತಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಸರಿತಾಂ ಪತಯೇ ತಥಾ॥ 12-349-103 (79884)
ಕಪರ್ದಿನೇ ವರಾಹಾಯ ಏಕಶೃಂಗಾಯ ಧೀಮತೇ।
ವಿವಸ್ವತೇಽಶ್ವಶಿರಸೇ ಚತುರ್ಮೂರ್ತಿಧೃತೇ ಸದಾ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಯ ಜ್ಞಾನದೃಶ್ಯಾಯ ಅಜರಾಯಾಕ್ಷಯಾಯ ಚ॥ 12-349-104 (79885)
ಏಷ ದೇವಃ ಸಂಚರತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಗತಿರವ್ಯಯಃ।
[ಏಷ ಚೈತತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಜ್ಞೇಯೋ ವಿಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ॥] 12-349-105 (79886)
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾ ದೃಷ್ಟಂ ಮಯಾ ವೈ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಕಥಿತಂ ತಚ್ಚ ವೈ ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ಪೃಷ್ಟೇನ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-349-106 (79887)
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮದ್ವಚಃ ಶಿಷ್ಯಾಃ ಸೇವ್ಯತಾಂ ಹರಿರೀಶ್ವರಃ।
ಗೀಯತಾಂ ವೇದಶಬ್ದೈಶ್ಚ ಪೂಜ್ಯತಾಂ ಚ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-349-107 (79888)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-349-108x (6604)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತು ವಯಂ ತೇನ ವೇದವ್ಯಾಸೇನ ಧೀಮತಾ।
ಸರ್ವೇ ಶಿಷ್ಯಾ ಸುತಶ್ಚಾಸ್ಯ ಶುಕಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್॥ 12-349-108 (79889)
ಸ ಚಾಸ್ಮಾಕಮುಪಾಧ್ಯಾಯಃ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಚತುರ್ವೇದೋದ್ಗತಾಭಿಸ್ತಮೃಗ್ಭಿಃ ಸಮಭಿತುಷ್ಟುವೇ॥ 12-349-109 (79890)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಏವಂ ಮೇಽಕಥಯದ್ರಾಜನ್ಪುರಾ ದ್ವೈಪಾಯನೋ ಗುರುಃ॥ 12-349-110 (79891)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಶ್ಚೈನಂ ಪರಿಕೀರ್ತಯೇತ್।
ನಮೋ ಭಗವತೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಮತಿರ್ನರಃ॥ 12-349-111 (79892)
ಭವತ್ಯರೋಗೋ ಮತಿಮಾನ್ಬಲರೂಪಸಮನ್ವಿತಃ।
ಆತುರೋ ಮುಚ್ಯತೇ ರೋಗಾದ್ಬದ್ಧೋ ಮುಚ್ಯೇತ ಬಂಧನಾತ್॥ 12-349-112 (79893)
ಕಾಮಕಾಮೀ ಲಭೇತ್ಕಾಮಂ ದೀರ್ಘಂ ಚಾಯುರವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವವೇದೀ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಿಜಯೀ ಭವೇತ್॥ 12-349-113 (79894)
ವೈಶ್ಯೋ ವಿಪುಲಲಾಭಃ ಸ್ಯಾಚ್ಛೂದ್ರಃ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಅಪುತ್ರೋ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಂ ಕನ್ಯಾ ಚೈವೇಪ್ಸಿತಂ ಪತಿಂ॥ 12-349-114 (79895)
ಲಗ್ನಗರ್ಭಾ ವಿಮುಚ್ಯೇತ ಗರ್ಭಿಣೀ ಜನಯೇತ್ಸುತಂ।
ಬಂಧ್ಯಾ ಪ್ರಸವಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಸಮೃದ್ಧಿಮತ್॥ 12-349-115 (79896)
ಕ್ಷೇಮೇಣ ಗಚ್ಛೇದಧ್ವಾನಮಿದಂ ಯಃ ಪಠತೇ ಪಥಿ।
ಯೋ ಯಂ ಕಾಮಂ ಕಾಮಯತೇ ಸ ತಮಾಪ್ನೋತಿ ಚ ಧ್ರುವಂ॥ 12-349-116 (79897)
ಇದಂ ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಂ ವಿನಿಶ್ಚಿತಂ
ಮಹಾತ್ಮನಃ ಪುರುಷವರಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಸಮಾಗಮಂ ಚರ್ಷಿದಿವೌಕಸಾಮಿಮಂ
ನಿಶಂಯ ಭಕ್ತಾಃ ಸುಸುಖಂ ಲಭಂತೇ॥ ॥ 12-349-117 (79898)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 349॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-349-1 ಯಜ್ಞೇಷ್ವಾಹೂಯತೇ ಪ್ರಭುರಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-2 ಕ್ಷೇಮಂ ಭಾಗವತಂ ಪ್ರಭುರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-12 ಸ್ಮೃತಿಕಾಲಪರೀಮಾಣಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-29 ಲೋಕೇಷು ಮಹಾರಾಜೇತಿ ಕಥ್ಯತ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-32 ನಿಷ್ಪನ್ನಾನಷ್ಟೌ ಮೂರ್ತಿಮತಃ ಶೃಣ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-35 ನಿರ್ಮಮೇ ಲೋಕಸೃಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-90 ಕಮಂಡಲುಪವಿತ್ರಧೃಗಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-349-94 ತದಾತ್ಮಜ್ಞಾನಯೋಗಜಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 350
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.350. ಅಧ್ಯಾಯಃ 350
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಅರ್ಜುನಾಯ ಸ್ವಮಾಹಾತ್ಂಯಖ್ಯಾಪನಪೂರ್ವಕಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಕೃತನಾರಾಯಣಾದಿಸ್ವನಾಮನಿರ್ವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-350-0 (79899)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-350-0x (6605)
ಅಸ್ತೌಷೀದ್ವೈದಿಕೈರ್ವ್ಯಾಸಃ ಸಶಿಷ್ಯೋ ಮಧುಸೂದನಂ।
ನಾಮಭಿರ್ವಿವಿಧೈರೇಷಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ಭಗವನ್ಮಮ॥ 12-350-1 (79900)
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಶುಶ್ರೂಷೋಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಪತೇರ್ಹರಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಭವೇಯಂ ಯತ್ಪೂತಃ ಶರಚ್ಚಂದ್ರ ಇವಾಮಲಃ॥ 12-350-2 (79901)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-350-3x (6606)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾಚಷ್ಟ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ಹರಿಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾತ್ಮನೋ ನಾಂನಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ಗುಣಕರ್ಮಜಂ॥ 12-350-3 (79902)
ನಾಮಭಿಃ ಕೀರ್ತಿತೈಸ್ತಸ್ಯ ಕೇಶವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪೃಷ್ಟವಾನ್ಕೇಶವಂ ರಾಜನ್ಫಗುನಃ ಪರವೀರಹಾ॥ 12-350-4 (79903)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-350-5x (6607)
ಭಗವನ್ಭೂತಭವ್ಯೇಶ ಸರ್ವಭೂತಸೃಗವ್ಯಯ।
ಲೋಕಧಾಮ ಜಗನ್ನಾಥ ಲೋಕಾನಾಮಭಯಪ್ರದ॥ 12-350-5 (79904)
ಯಾನಿ ನಾಮಾನಿ ತೇ ದೇವ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ವೇದೇಷು ಸಪುರಾಣೇಷು ಯಾನಿ ಗುಹ್ಯಾನಿ ಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-350-6 (79905)
ತೇಷಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ತ್ವತ್ತೋಽಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕೇಶವ।
ನ ಹ್ಯನ್ಯೋ ವರ್ಣಯೇನ್ನಾಂನಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ತ್ವಾಮೃತೇ ಪ್ರಭೋ॥ 12-350-7 (79906)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-350-8x (6608)
ಋಗ್ವೇದೇ ಸಯಜುರ್ವೇದೇ ತಥೈವಾಥರ್ವಸಾಮಸು।
ಪುರಾಣೇ ಸೋಪನಿಷದೇ ತಥೈವ ಜ್ಯೋತಿಷೇಽರ್ಜುನ॥ 12-350-8 (79907)
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಚ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ಆಯುರ್ವೇದೇ ತಥೈವ ಚ।
ಬಹೂನಿ ಮಮ ನಾಮಾನಿ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-350-9 (79908)
ಗೌಣಾನಿ ತತ್ರ ನಾಮಾನಿ ಕರ್ಮಜಾನಿ ಚ ಕಾನಿಚಿತ್।
ನಿರುಕ್ತಂ ಕರ್ಮಜಾನಾಂ ತ್ವಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಪ್ರಯತೋಽನಘ॥ 12-350-10 (79909)
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾ ತಾತ ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇಽರ್ಧಂ ಸ್ಮೃತಃ ಪುರಾ।
ನಮೋಽತಿಯಶಮೇ ತಸ್ಮೈ ದೇವಾನಾಂ ಪರಮಾತ್ಮನೇ॥ 12-350-11 (79910)
ನಾರಾಯಣಾಯ ವಿಶ್ವಾಯ ನಿರ್ಗುಣಾಯ ಗುಣಾತ್ಮನೇ।
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಜೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ರುದ್ರಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಸಂಭವಃ॥ 12-350-12 (79911)
ಯೋಸೌ ಯೋನಿರ್ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ।
ಅಷ್ಟಾದಶಗುಣಂ ಯತ್ತತ್ಸತ್ವಂ ಸತ್ವವತಾಂವರ॥ 12-350-13 (79912)
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸಾ ಪರಾ ಮಹ್ಯಂ ರೋದಸೀ ಲೋಕಧಾರಿಣೀ।
ಋತಾ ಸತ್ಯಾಽಮರಾ ಜಯ್ಯಾ ಲೋಕಾನಾಮಾತ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಾ॥ 12-350-14 (79913)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯವಿಕ್ರಿಯಾಃ।
ತಪೋ ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಯಷ್ಟಾ ಚ ಪುರಾಣಃ ಪುರುಷೋ ವಿರಾಟ್॥ 12-350-15 (79914)
ಅನಿರುದ್ಧ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮೇ ರಾತ್ರಿಕ್ಷಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತಸ್ಯ ಹ್ಯಮಿತತೇಜಸಃ॥ 12-350-16 (79915)
ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪ್ರಾದುರಭವತ್ಪದ್ಮಮರ್ಕನಿಭಂ ಕ್ಷಣಾತ್।
ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಮಭವತ್ಸ ತಸ್ಯೈವ ಪ್ರಸಾದಜಃ॥ 12-350-17 (79916)
ಅಹ್ನಃ ಕ್ಷಯೇ ಲಲಾಟಾಚ್ಚ ಸುತೋ ದೇವಸ್ಯ ವೈ ತಥಾ।
ಕ್ರೋಧಾವಿಷ್ಟಸ್ಯ ಸಂಜಜ್ಞೇ ರುದ್ರಃ ಸಂಹಾರಕಾರಕಃ॥ 12-350-18 (79917)
ಏತೌ ದ್ವೌ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠೌ ಪ್ರಸಾದಕ್ರೋಧಜಾವುಭೌ।
ತದಾದರ್ಶಿತಪಂಥಾನೌ ಸೃಷ್ಟಿಸಂಹಾರಕಾರಕೌ॥ 12-350-19 (79918)
ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಂ ತಾವತ್ರ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿವರಪ್ರದೌ।
ಕಪದೀಂ ಜಟಿಲೋ ಮುಂಡಃ ಶ್ಮಶಾನಗೃಹಸೇವಕಃ॥ 12-350-20 (79919)
ಉಗ್ರವ್ರತಚರೋ ರುದ್ರೋ ಯೋಗೀ ತ್ರಿಪುರದಾರಣಃ।
ದಕ್ಷಕ್ರತುಹರಶ್ಚೈವ ಭಗನೇತ್ರಹರಸ್ತಥಾ॥ 12-350-21 (79920)
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಪಾಂಡವೇಯ ಯುಗೇಯುಗೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹಿ ಪೂಜ್ಯಮಾನೇ ವೈ ದೇವದೇವೇ ಮಹೇಶ್ವರೇ॥ 12-350-22 (79921)
ಸಂಪೂಜಿತೋ ಭವತ್ಪಾರ್ಥ ದೇವೋ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಅಹಮಾತ್ಮಾ ಹಿ ಲೋಕಾನಾಂ ವಿಶ್ವೇಷಾಂ ಪಾಂಡುನಂದನ॥ 12-350-23 (79922)
ತಸ್ಮಾದಾತ್ಮಾನಮೇವಾಗ್ರೇ ರುದ್ರಂ ಸಂಪೂಜಯಾಂಯಹಂ।
ಯದ್ಯಹಂ ನಾರ್ಚಯೇಯಂ ವೈ ಈಶಾನಂ ವರದಂ ಶಿವಂ॥ 12-350-24 (79923)
ಆತ್ಮಾನಂ ನಾರ್ಚಯೇತ್ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಮೇ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ಮಯಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿ ಕೃತಂ ಲೋಕಃ ಸಮನುವರ್ತತೇ॥ 12-350-25 (79924)
ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಹಿ ಪೂಜ್ಯಾನಿ ತತಸ್ತಂ ಪೂಜಯಾಂಯಹಂ।
ಯಸ್ತಂ ವೇತ್ತಿ ಸ ಮಾಂ ವೇತ್ತಿ ಯೋಽನು ತಂ ಸ ಹಿ ಮಾಮನು॥ 12-350-26 (79925)
ರುದ್ರೋ ನಾರಾಯಣಶ್ಚೈವ ಸತ್ವಮೇಕಂ ದ್ವಿಧಾ ಕೃತಂ।
ಲೋಕೇ ಚರತಿ ಕೌಂತೇಯ ವ್ಯಕ್ತಿಸ್ಥಂ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು॥ 12-350-27 (79926)
ನ ಹಿ ಮೇ ಕೇನಚಿದ್ದೇಯೋ ವರಃ ಪಾಂಡವನಂದನ।
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಪುರಾಣಂ ರುದ್ರಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-350-28 (79927)
ಪುತ್ರಾರ್ಥಮಾರಾಧಿತವಾನಹಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ನ ಹಿ ವಿಷ್ಣುಃ ಪ್ರಣಮತಿ ಕಸ್ಮೈಚಿದ್ವಿಬುಧಾಯ ಚ॥ 12-350-29 (79928)
ಋತೇ ಆತ್ಮಾನಮೇವೇತಿ ತತೋ ರುದ್ರಂ ನಮಾಂಯಹಂ।
ಸಬ್ರಹ್ಮಕಾಃ ಸರುದ್ರಾಶ್ಚ ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-350-30 (79929)
ಅರ್ಚಯಂತಿ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ।
ಭವಿಷ್ಯತಾಂ ವರ್ತತಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ॥ 12-350-31 (79930)
ಸರ್ವೇಷಾಮಗ್ರಣೀರ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸೇವ್ಯಃ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ನಮಸ್ವ ಹವ್ಯದಂ ವಿಷ್ಣುಂ ತಥಾ ಶರಣದಂ ನಮಃ। 12-350-32 (79931)
ವರದಂ ನಮಸ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಜಂ ನಮಃ।
ಚತುರ್ವಿಧಾ ಮಮ ಜನಾ ಭಕ್ತಾ ಏವ ಹಿ ಮೇ ಶ್ರುತಂ॥ 12-350-33 (79932)
ತೇಷಾಮೇಕಾಂತಿನಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯೇ ಚೈವಾನನ್ಯದೇವತಾಃ।
ಅಹಮೇವ ಗತಿಸ್ತೇಷಾಂ ನಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮಕಾರಿಣಾಂ॥ 12-350-34 (79933)
ಯೇ ಚ ಶಿಷ್ಟಾಸ್ತ್ರಯೋ ಭಕ್ತಾಃ ಫಲಕಾಮಾ ಹಿ ತೇ ಮತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಚ್ಯವನಧರ್ಮಾಣಃ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಸ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠಭಾಕ್॥ 12-350-35 (79934)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಶಿತಿಕಂಠಂ ಚ ಯಾಶ್ಚಾನ್ಯಾ ದೇವತಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪ್ರಬುದ್ಧಚರ್ಯಾಃ ಸೇವಂತೋ ಮಾಮೇವೈಷ್ಯಂತಿ ಯತ್ಫಲಂ॥ 12-350-36 (79935)
ಭಕ್ತಂ ಪ್ರತಿ ವಿಶೇಷಸ್ತೇ ಏಷ ಪಾರ್ಥಾನುಕೀರ್ತಿತಃ।
ತ್ವಂ ಚೈವಾಹಂ ಚ ಕೌಂತೇಯ ನರನಾರಾಯಣೌ ಸ್ಮೃತೌ॥ 12-350-37 (79936)
ಭಾರಾವತರಣಾರ್ಥಂ ತು ಪ್ರವಿಷ್ಟೌ ಮಾನುಷೀಂ ತನುಂ।
ನಾನೀಭ್ಯಧ್ಯಾತ್ಮಯೋಗಾಂಶ್ಚ ಯೋಽಹಂ ಯಸ್ಮಾಚ್ಚ ಭಾರತ॥ 12-350-38 (79937)
ನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾಽಽಭ್ಯದಯಿಕೋಽಪಿ ಚ।
ನರಾಣಾಮಯನಂ ಖ್ಯಾತಮಹಮೇಕಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-350-39 (79938)
ಆಪೋ ನಾರಾ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಆಪೋ ವೈ ನರಸೂನವಃ।
ಅಯನಂ ಮಮ ತಾಃ ಪೂರ್ವಮತೋ ನಾರಾಯಣೋಸ್ಂಯಹಂ॥ 12-350-40 (79939)
ಛಾದಯಾಮಿ ಜಗದ್ವಿಶ್ವಂ ಭೂತ್ವಾ ಸೂರ್ಯ ಇವಾಂಶುಭಿಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾಧಿವಾಸಶ್ಚ ವಾಸುದೇವಸ್ತತೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-350-41 (79940)
ಗತಿಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಜನಶ್ಚಾಪಿ ಭಾರತ।
ವ್ಯಾಪ್ತೇ ಮ ರೋದಸೀ ಪಾರ್ಥ ಕಾಂತಿಶ್ಚಾಭ್ಯಧಿಕಾ ಮಮ। 12-350-42 (79941)
ಅಧಿಭೂತನಿವಿಷ್ಟಶ್ಚ ತದ್ವಿಶ್ವಂ ಚಾಸ್ಮಿ ಭಾರತ।
ಕ್ರಮಣಾಚ್ಚಾಪ್ಯಹಂ ಪಾರ್ಥ ವಿಷ್ಣುರಿತ್ಯಭಿಸಂಜ್ಞಿತಃ॥ 12-350-43 (79942)
ದಮಾತ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರೀಪ್ಸಂತೋ ಮಾಂ ಜನಾಃ ಕಾಮಯಂತಿ ಹ।
ದಿವಂ ಚೋರ್ವೀ ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚ ತಸ್ಮಾದ್ದಾಮೋದರೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-350-44 (79943)
ಪೃಶ್ನಿರಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಚಾನ್ನಂ ವೇದಾ ಆಪೋಽಮೃತಂ ತಥಾ।
ಮಮೈತಾನಿ ಸದಾ ಗರ್ಭಃ ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭಸ್ತತೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-350-45 (79944)
ಋಷಯಃ ಪ್ರಾಹುರೇವಂ ಮಾಂ ತ್ರಿತಂ ಕೂಪನಿಪಾತಿತಂ।
ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭ ತ್ರಿತಂ ಪಾಹೀತ್ಯೇಕತದ್ವಿತಪಾತಿತಂ॥ 12-350-46 (79945)
ತತಃ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುತ್ರ ಆದ್ಯೋ ಹ್ಯೃಷಿವರಸ್ತ್ರಿತಃ।
ಉತ್ತತಾರೋದಪಾನಾದ್ವೈ ಪೃಶ್ನಿಗರ್ಭಾನುಕೀರ್ತನಾತ್॥ 12-350-47 (79946)
ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ತಪತೋ ಲೋಕಾನಗ್ನೇಃ ಸೋಮಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯುತ।
ಅಂಶವೋ ಯತ್ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ಮಮೈತೇ ಕೇಶಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ 12-350-48 (79947)
ಸರ್ವಜ್ಞಾಃ ಕೇಶವಂ ತಸ್ಮಾನ್ಮಾಮಾಹುರ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಸ್ವಪತ್ನ್ಯಾಮಾಹಿತೋ ಗರ್ಭ ಉಚಥ್ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 12-350-49 (79948)
ಉಚಥ್ಯೇಽಂತಹಿಂತೇ ಚೈವ ಕದಾಚಿದ್ದೇವತಾಜ್ಞಯಾ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರಥಾವಿಂದತ್ತಾಂ ಪತ್ನೀಂ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 12-350-50 (79949)
ತತೋ ವೈ ತಮೃಷಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮೈಥುನೋಪಗತಂ ತಥಾ।
ಉವಾಚ ಗರ್ಭಃ ಕೌಂತೇಯ ಪಂಚಭೂತಗುಣಾತ್ಮಕಃ॥ 12-350-51 (79950)
ಪೂರ್ವಾಗತೋಽಹಂ ವರದ ನಾರ್ಹಸ್ಯಂಬಾಂ ಪ್ರಬಾಧಿತುಂ।
ಏತದ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚುಕ್ರೋಧ ಚ ಶಶಾಪ ಚ॥ 12-350-52 (79951)
ಮೈಥುನಾಯಾಗತೋ ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಯಾಽಹಂ ವಿನಿವಾರಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದಂಧೋ ಯಾಸ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಮಚ್ಛಾಪಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 12-350-53 (79952)
ಸ ಶಾಪಾದೃಷಿಮುಖ್ಯಸ್ಯ ದೀರ್ಘಂ ತಮ ಉಪೇಯಿವಾನ್।
ಸ ಹಿ ದೀರ್ಘತಮಾ ನಾಮ ನಾಂನಾ ಹ್ಯಾಸೀದೃಷಿಃ ಪುರಾ॥ 12-350-54 (79953)
ವೇದಾನವಾಪ್ಯ ಚತುರಃ ಸಾಂಗೋಪಾಂಗಾನ್ಸನಾತನಾನ್।
ಪ್ರಯೋಜಯಾಮಾಸ ತದಾ ನಾಮ ಗುಹ್ಯಮಿದಂ ಮಮ॥ 12-350-55 (79954)
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ವಿಧಿನಾ ಕೇಶವೇತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಸ ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ಸಮಭವದ್ಗೌತಮಶ್ಚಾಭವತ್ಪುನಃ॥ 12-350-56 (79955)
ಏವಂ ಹಿ ವರದಂ ನಾಮ ಕೇಶವೇತಿ ಮಮಾರ್ಜುನ।
ದೇವಾನಾಮಥ ಸರ್ವೇಷಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-350-57 (79956)
ಅಗ್ನಿಃ ಸೋಮೇನ ಸಂಯುಕ್ತ ಏಕಯೋನಿರ್ಮುಖಂ ಕೃತಂ।
ಅಗ್ನೀಷೋಮಮಯಂ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಚರಾಚರಂ॥ 12-350-58 (79957)
ಅಪಿ ಹಿ ಪುರಾಣೇ ಭವತಿ ಏಕಯೋನ್ಯಾವಗ್ನೀಷೋಮೌ ದೇವಾಶ್ಚಾಗ್ನಿಮುಖಾ ಇತಿ। ಏಕಯೋನಿತ್ವಾಚ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ ಹರ್ಷಯಂತೋ ಲೋಕಾಂಧಾರಯಂತ ಇತಿ ॥ ॥ 12-350-59 (79958)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 350॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-350-1 ನಿರುಕ್ತಂ ನಿರ್ವಚನಂ॥ 12-350-3 ಗುಣಕರ್ಮಜಂ ಗುಣಃ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವಾದಿಸ್ತಜ್ಜಂ। ಕರ್ಮ ಜಗತ್ಸೃಷ್ಟ್ಯಾದಿ ತಜ್ಜಂ॥ 12-350-14 ಋತಾ ಸತ್ಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಯಾ ಲೋಕಾನಾಮಸಂಜ್ಞಿತಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-17 ಪದ್ಮಂ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-32 ಸ್ತವ್ಯಃ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಶ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-33 ಚತುರ್ವಿಧಾಃ ಆರ್ತೋ ಜಿಜ್ಞಾಸುರರ್ಥಾಥಾಂ ಜ್ಞಾನೀ ಚೇತಿ ಗೀತೋಕ್ತಾಃ॥ 12-350-40 ತೇನ ನಾರಾಯಣೋಽಸ್ಂಯಹಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-41 ವಾಸಯಾಮಿಜಗದ್ವಿಶ್ವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-42 ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದೀನಾಂ ಚ ಭಾರತೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-350-45 ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯೇನಂ ಜಿಜ್ಞಾಸವೋ ಧರ್ಮಜಾತಮಿತಿ ವಾ ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯೇನಂ ಕ್ಷುಧಿತಾದಯ ಇತಿ ವಾ ಪೃಶ್ನಿರ್ವೇದೋಽತ್ರಾದಿ ವಾ ಗರ್ಭೋ ಗರ್ಭಸ್ಥಾನಿ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 351
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.351. ಅಧ್ಯಾಯಃ 351
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ಸೃಷ್ಟಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-351-0 (79959)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-351-0x (6609)
ಅಗ್ನೀಷೋಮೌ ಕಥಂ ಪೂರ್ವಮೇಕಯೋನೀ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತೌ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ವೀರ ತಂ ಛಿಂಧಿ ಮಧುಸೂದನ॥ 12-351-1 (79960)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-351-2x (6610)
ಹಂತ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾಣಂ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಆತ್ಮತೇಜೋದ್ಭವಂ ಪಾರ್ಥ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ನೃಪ॥ 12-351-2 (79961)
ಸಂಪ್ರಕ್ಷಾಲನಕಾಲೇಽತಿಕ್ರಾಂತೇ ಚತುರ್ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂತೇ।
ಅವ್ಯಕ್ತೇ ಸರ್ವಭೂತಪ್ರಲಯೇ ಸರ್ವಭೂತಸ್ಥಾವರಜಂಗಮೇ।
ಜ್ಯೋತಿರ್ಧರಣಿವಾಯುರಹಿತೇ ಅಂಧೇ ತಮಸಿ ಜಲೈಕಾರ್ಣವೇಲೋಕೇ॥ 12-351-3 (79962)
ಮಮಾಯಮಿತ್ಯವಿದಿತಭೂತಸಂಜ್ಞಕೇಽದ್ವಿತೀಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೇ॥ 12-351-4 (79963)
ನ ವೈ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ನ ದಿವಸೇ ನ ಸತಿ ನಾಸತಿ ನ ವ್ಯಕ್ತೇ ನಚಾಪ್ಯವ್ಯಕ್ತೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ॥ 12-351-5 (79964)
ಏತಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ನಾರಾಯಣಗುಣಾಶ್ರಯಾದಜರಾಮರಾದತೀಂದ್ರಿಯಾದಗ್ರಾಹ್ಯಾದಸಂಭವಾತ್ಸತ್ಯಾದಹಿಂಸ್ಯಾಲ್ಲವಾದಿಭಿರದ್ವಿತೀಯಾದಪ್ರವೃತ್ತಿವಿಶೇಷಾದವೈರಾದಕ್ಷಯಾದಮರಾದಜರಾದಮೂರ್ತಿತಃ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿನಃ ಸರ್ವಕರ್ತುಃ ಶಾಶ್ವತಾತ್ತಮಸಃ ಪರಾತ್ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೋಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನೇರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೇ ಹರಿರವ್ಯಯಃ॥ 12-351-6 (79965)
ನಿದರ್ಶನಮಪಿ ಹ್ಯತ್ರ ಭವತಿ॥ 12-351-7 (79966)
ನಾಸೀದಹೋ ನ ರಾತ್ರಿರಾಸೀನ್ನ ಸದಾಸೀನ್ನಾಸದಾಸೀತ್ತಮ ಏವ ಪುರಸ್ತಾದಭವದ್ವಿಶ್ವರೂಪಂ। ಸಾ ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ಯ ರಜನೀ ಹಿ ಏವಮಸ್ಯಾರ್ಥೋಽನುಭಾಷ್ಯತೇ॥ 12-351-8 (79967)
ತಸ್ಯೇದಾನೀಂ ತಮಃ ಸಂಭವಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನೇರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೇ ಸ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸಿಸೃಕ್ಷಮಾಣೋ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಗ್ನೀಷೋಮೌ ಸಸರ್ಜ। ತತೋ ಭೂತಸರ್ಗೇಷು ಸೃಷ್ಟೇಷು ಪ್ರಜಾಃ ಕ್ರಮವಶಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಮುಪಾತಿಷ್ಠನ್। ಯಃ ಸೋಮಸ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೋಽಗ್ನಿಸ್ತತ್ಕ್ಷತ್ರಂ ಕ್ಷತ್ರಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಬಲವತ್ತರಂ। ಕಸ್ಮಾದಿತಿ ಪರಂ ಭೂತಂ ನೋತ್ಪನ್ನಪೂರ್ವಂ ದೀಪ್ಯಮಾನೇಽಗ್ನೌ ಜುಹೋತಿ ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖೇ ಜುಹೋತೀತಿ ಕೃತ್ವಾ ಬ್ರವೀಮಿ ಭೂತಸರ್ಗಃ ಕೃತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಭೂತಾನಿ ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಧಾರ್ಯತ ಇತಿ ಮಂತ್ರವಾದೋಪಿ ಹಿ ಭವತಿ॥ 12-351-9 (79968)
ತ್ವಮಗ್ನೇ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಹೋತಾ ವಿಶ್ವೇಷಾಂ ಹಿತೋ ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಚ ಜಗತ ಇತಿ॥ 12-351-10 (79969)
ನಿದರ್ಶನಂ ಚಾತ್ರ ಭಾವತಿ ವಿಶ್ವೇಪಾಮಗ್ನೇ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ತ್ವಂ ಹೋತೇತಿ। ತ್ವಂ ಹಿತೋ ದೇವೈರ್ಮನುಷ್ಯೈರ್ಜಗತ ಇತಿ॥ 12-351-11 (79970)
ಅಗ್ನಿರ್ಹಿ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಹೋತಾ ಕರ್ತಾ ಸ ಚಾಗ್ನಿರ್ಬ್ರಹ್ಮ॥ 12-351-12 (79971)
ನ ಹ್ಯೃತೇ ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ಹವನಮಸ್ತಿ ನ ವಿನಾ ಪುರುಷಂ ತಪಃ ಸಂಭವತಿ। ಹವಿರ್ಮಂತ್ರಾಣಾಂ ಸಂಪೂಜಾ ವಿದ್ಯತೇ ದೇವಮಾನುಪಋಷೀಣಾಮನೇನ ತ್ವಂ ಹೋತೇತಿ ನಿಯುಕ್ತಃ। ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಹೋತ್ರಾಧಿಕಾರಾಸ್ತೇ ಚಕ್ರುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಹಿ ಯಾಜನಂ ವಿಧೀಯತೇ ನ ಕ್ಷತ್ರವೈಶ್ಯಯೋರ್ದ್ವಿಜಾತ್ಯೋಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹ್ಯಗ್ನಿಭೂತಾ ಯಜ್ಞಾನುದ್ವಹಂತಿ। ಯಜ್ಞಾಸ್ತೇ ದೇವಾಂಸ್ತರ್ಪಯಂತಿ ದೇವಾಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಭಾವಯಂತಿ ಶತಪಥೇಽಪಿ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖೇ ಭವತಿ॥ 12-351-13 (79972)
ಅಗ್ನೌ ಸಮಿದ್ಧೇ ಸ ಜುಹೋತಿ ಯೋ ವಿದ್ವಾನ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖೇನಾಹುತಿಂ ಜುಹೋತಿ॥ 12-351-14 (79973)
ಏವಮಪ್ಯಗ್ನಿಭೂತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿದ್ವಾಂಸೋಽಗ್ನಿಂ ಭಾವಯಂತಿ ಅಗ್ನಿರ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯನುಪ್ರವಿಶ್ಯ ಪ್ರಾಣಾಂಧಾರಯತಿ॥ 12-351-15 (79974)
ಅಪಿಚಾತ್ರ ಸನತ್ಕುಮಾರಗೀತಾಃ ಶ್ಲೋಕಾ ಭವಂತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಶ್ವಂ ಸೃಜತ್ಪೂರ್ವಂ ಸರ್ವಾದಿರ್ನಿರವಸ್ಕರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಘೋಷೈರ್ದಿವಂ ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಮರಾ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಯಃ॥ 12-351-16 (79975)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮೃತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕರ್ಮಶ್ರದ್ಧಾತಪಾಂಸಿ ಚ।
ಧಾರಯಂತಿ ಮಹೀಂ ದ್ಯಾಂ ಚ ಶೈತ್ಯಾದ್ವಾಯ್ವಮೃತಂ ತಥಾ॥ 12-351-17 (79976)
ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮೋ ಗುರುಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಭೂತಯೇ॥ 12-351-18 (79977)
ನೈಷಾಮುಕ್ಷಾ ವಹತಿ ನೋತ ವಾಹಾ
ನ ಗರ್ಗರೋ ಮಥ್ಯತಿ ಸಂಪ್ರದಾನೇ।
ಅಪಧ್ವಸ್ತಾ ದಸ್ಯುಭೂತಾ ಭವಂತಿ
ಯೇಷಾಂ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೃತ್ತಿಹೀನಾಃ॥ 12-351-19 (79978)
ತೇ ಚ ಪುರಾಣೇತಿಹಾಸಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾನ್ನಾರಾಯಣಮುಖೋದ್ಗತಾಃ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವಕರ್ತಾರಃ ಸರ್ವಭಾವಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ॥ 12-351-20 (79979)
ವಾಕ್ಸಂಯಮಕಾಲೇ ಹಿ ತಸ್ಯ ವರಪ್ರದಸ್ಯ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಶೇಷಾ ವರ್ಣಾಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾಃ॥ 12-351-21 (79980)
ಇತ್ಥಂ ಚ ಸುರಾಸುರವಿಶಿಷ್ಟಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನ ಪುರಾ ಸ್ವಯಮೇವೋತ್ಪಾದಿತಾಃ ಸುರಾಸುರಮಹರ್ಷಯೋ ಭೂತವಿಶೇಷಾಃ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ನಿಗೃಹೀತಾಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಭಾವಃ ಶ್ರೂಯತಾಂ॥ 12-351-22 (79981)
ಅಹಲ್ಯಾಧರ್ಷಣನಿಮಿತ್ತಂ ಹಿ ಗೌತಮಾದ್ಧರಿಶ್ಮಶ್ರುತಾಮಿಂದ್ರಃ ಪ್ರಾಪ್ತಃ। ಗೌತಮನಿಮಿತ್ತಂ ಚೇಂದ್ರೋ ಮುಷ್ಕವಿಯೋಗಂ ಮೇಪವೃಷಣತ್ವಂ ಚಾವಾಪ॥ 12-351-23 (79982)
ಅಶ್ವಿನೋರ್ಗ್ರಹಪ್ರತಿಷೇಧೋದ್ಯತವಜ್ರಸ್ಯ ಪುರಂದರಸ್ಯ ಚ್ಯವನೇನ ಸ್ತಂಭಿತೌ ವಾಹೂ॥ 12-351-24 (79983)
ಋತುವಧಪ್ರಾಪ್ತಮನ್ಯುನಾ ಚ ದಕ್ಷೇಣ ಭೂಯಸ್ತಪಸಾ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸಂಯೋಜ್ಯ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಕೃತಿರನ್ಯಾ ಲಲಾಟೇ ರುದ್ರಸ್ಯೋತ್ಪಾದಿತಾ॥ 12-351-25 (79984)
ತ್ರಿಪುರವಧಾರ್ಥಂ ದೀಕ್ಷಾಮುಪಗತಸ್ಯ ರುದ್ರಸ್ಯ ಉಶನಸಾಜಟಾಃ ಶಿರಸ ಉತ್ಕೃತ್ಯಾಗ್ನೌ ಪ್ರಯುಕ್ತಾಸ್ತತಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಾ ಭುಜಗಾಸ್ತೈರಸ್ಯ ಭುಜಗೈಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನಃ ಕಂಠೋ ನೀಲತಾಮುಪಗತಃ। ಪೂರ್ವೇ ಚ ಮನ್ವಂತರೇ ಸ್ವಾಯಂಭುವೇ ನಾರಾಯಣಹಸ್ತಬಂಧಗ್ರಹಣಾನ್ನೀಲಕಂಠತ್ವಮುಪನೀತಃ॥ 12-351-26 (79985)
ಅಮೃತೋತ್ಪಾದನೇ ಪುನರ್ಭಕ್ಷಣತಾಂ ವಾಯುಸಮೀಕೃತಸ್ಯ ವಿಷಸ್ಯೋಪಗತಶ್ಚ ತದ್ಭಕ್ಷಣಮಿತಿ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮೇವ ಚಂದ್ರಕಲಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ನಿಹಿತಾ। ಆಂಗಿರಸಬೃಹಸ್ಪತೇರುಪಸ್ಪೃಶತೋ ನ ಪ್ರಸಾದಂ ಗತವತ್ಯಃ ಕಿಲಾಪಃ। ಅಥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರದ್ಭ್ಯಶ್ಚುಕ್ರೋಧ ಯಸ್ಮಾನ್ಮಮೋಪಸ್ಪೃಶತಃ ಕಲುಪೀಭೂತಾ ನಚ ಪ್ರಸಾದಮುಪಗತಾಸ್ತತಸ್ಮಾದದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಝಷಮಕರಮತ್ಸ್ಯಕಚ್ಛಪಜಂತುಮಂಡೂಕಸಂಕೀರ್ಣಾಃ ಕಲುಷೀಭವತೇತಿ। ತದಾಪ್ರಭೃತ್ಯಾಪೋ ಯಾದೋಭಿಃ ಸಂಕೀರ್ಣಾಃ ಕಲುಷೀಭವತೇತಿ। ತದಾಪ್ರಭೃತ್ಯಾಪೋ ಯಾದೋಭಿಃ ಸಂಕೀರ್ಣಾಃ ಸಂವೃತ್ತಾಃ॥ 12-351-27 (79986)
ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಹಿ ವೈ ತ್ವಾಷ್ಟ್ರಃ ಪುರೀಹಿತೋ ದೇವಾನಾಮಾಸೀತ್। ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯೋಸುರಾಣಾಂ ಸ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ದೇವೇಭ್ಯೋ ಭಾಗಮದಾತ್ಪರೋಕ್ಷಮಸುರೇಭ್ಯಃ॥ 12-351-28 (79987)
ಅಥ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಷುಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ವಿಶ್ವರೂಪಮಾತರಂ ಸ್ವಸಾರಮಸುರಾ ವರಮಯಾಚಂತ ಹೇ ಸ್ವಸರಯಂ ತೇ ಪುತ್ರಸ್ತ್ವಾಷ್ಟ್ರೋ ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ತ್ರಿಶಿರಾ ದೇವಾನಾಂ ಪುರೋಹಿತಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ದೇವೇಭ್ಯೋಭಾಗಮದಾತ್ ಪರೋಕ್ಷಮಸ್ಮಾಕಂ ತತೋ ದೇವಾ ವರ್ಧಂತೇ ವಯಂ ಕ್ಷೀಯಾಮಸ್ತದೇನಂ ತ್ವಂ ವಾರಯಿತುಮರ್ಹಸಿ ತಥಾ ಯಥಾಽಸ್ಮಾನ್ಭಜೇದಿತಿ॥ 12-351-29 (79988)
ಅಥ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ನಂದನವನಮುಪಗತಂ ಮಾತೋವಾಚ ಪುತ್ರ ಕಿಂ ಪರಪಕ್ಷವರ್ಧನಸ್ತ್ವಂ ಮಾತುಲಪಕ್ಷಂ ನಾಶಯಸಿ। ನಾರ್ಹಸ್ಯೇವಂ ಕರ್ತುಮಿತಿ ಸ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಾತುರ್ವಾಕ್ಯಮನತಿಕ್ರಮಣೀಯಮಿತಿ ಮತ್ವಾ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುಮಗಾತ್॥ 12-351-30 (79989)
ಹೈರಣ್ಯಗರ್ಭಾಚ್ಚ ವಸಿಷ್ಠಾದ್ಧಿರಣ್ಯಕಶಿಷುಃ ಶಾಪಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಯಾಽನ್ಯೋ ವೃತೋ ಹೋತಾ ತಸ್ಮಾದಸಮಾಪ್ತಯಜ್ಞಸ್ತ್ವಮಪೂರ್ವಾತ್ಸತ್ವಜಾತಾದ್ವಧಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೀತಿ ತಚ್ಛಾಪದಾನಾದ್ಧಿರಣ್ಯಕಶಿಷುಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ವಧಂ॥ 12-351-31 (79990)
ಅಥ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಾತೃಪಕ್ಷವರ್ಧನೋತ್ಯರ್ಥಂ ತಪಸ್ವ್ಯಭವತ್ತಸ್ಯ ವ್ರತಭಂಗಾರ್ಥಮಿಂದ್ರೋ ಬಹ್ನೀಃ ಶ್ರೀಮತ್ಯೋಽಪ್ಸರಸೋ ನಿಯುಯೋಜ ತಾಶ್ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನಃ ಕ್ಷುಭಿತಂ ತಸ್ಯಾಭವತ್ತಾಸು ಚಾಪ್ಸರಃಸು ನಚಿರಾದೇವ ಸಕ್ತೋಽಭವತ್ಸಕ್ತಂ ಚೈನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅಪ್ಸರಸ ಊಚುರ್ಗಚ್ಛಾಮಹೇ ವಯಂ ಯಥಾಗತಮಿತಿ॥ 12-351-32 (79991)
ತಾಸ್ತ್ವಾಷ್ಟ್ರ ಉವಚಾ। ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯಥಾಸ್ಯತಾಂ ತಾವನ್ಮಯಾ ಸಹ ಶ್ರೇಯೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ತಾಸ್ತಮಬ್ರುವನ್ವಯಂ ದೇವಸ್ತ್ರಿಯೋಽಪ್ಸರಸ ಇಂದ್ರಂ ದೇವಂ ವರದಂ ಪುರಾ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುಂ ವೃಣೀಮಹ ಇತಿ॥ 12-351-33 (79992)
ಅಥ ತಾ ವಿಶ್ವರೂಪೋಽಬ್ರವೀದದ್ಯೈವ ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾ ನಭವಿಷ್ಯಂತೀತಿ ತತೋ ಮಂತ್ರಾಂಜಜಾಪ ತೈರ್ಮಂತ್ರೈರವರ್ಧತತ್ರಿಶಿರಾ ಏಕೇನಾಸ್ಯೇನ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಯಥಾವದ್ದ್ವಿಜೈಃ ಕ್ರಿಯಾವದ್ಭಿರ್ಯಜ್ಞೇಷು ಸುಹೃತಂ ಸೋಮಂ ಪಪೌ ಏಕೇ(1)ನಾನ್ನಮೇಕೇನ ಸೇಂದ್ರಾಂದೇವಾನಥೇಂದ್ರಸ್ತಂ ವಿವರ್ಧಮಾನಂ ಸೋಮಪಾನಾಪ್ಯಾಯಿತಸರ್ವಗಾತ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿಂತಾಮಾಪೇದೇ ಸಹ ದೇವೈಃ॥ 12-351-34 (79993)
ತೇ ದೇವಾಃ ಸೇಂದ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಭಿಜಗ್ಮುಸ್ತ ಊಚುರ್ವಿಶ್ವರೂಪೇಣ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ಸುಹುತಃ ಸೋಮಃ ಪೀಯತೇ ವಯಮಭಾಗಾಃ ಸಂವೃತ್ತಾ ಅಸುರಪಕ್ಷೋ ವರ್ಧತೇ ವಯಂ ಕ್ಷೀಯಾಮಸ್ತದರ್ಹಸಿ ನೋ ವಿಧಾತುಂ ಶ್ರೇಯೋಽನಂತರಮಿತಿ॥ 12-351-35 (79994)
ತಾನ್ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ ಋಷಿರ್ಭಾರ್ಗವಸ್ತಪಸ್ತಪ್ಯತೇ ದಧೀಚಃ ಸ ಯಾಚ್ಯತಾಂ ವರಂ ಸ ಯಥಾ ಕಲೇವರಂ ಜಹ್ಯಾತ್ ತಸ್ಯಾಸ್ಥಿಭಿರ್ವಜ್ರಂ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ॥ 12-351-36 (79995)
ತತೋ ದೇವಾಸ್ತತ್ರಾಗಚ್ಛನ್ಯತ್ರ ದಧೀಚೋ ಭಗವಾನೃಷಿಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಸ್ತಮಭಿಗಂಯೋಚುರ್ಭಗವಂಸ್ತಪಸಾ ಕುಶಲಮವಿಘ್ನಂ ಚೇತಿ॥ 12-351-37 (79996)
ತಾಂದಧೀಚ ಉವಾಚ ಸ್ವಾಗತಂ ಭವತಾಂ ಉಚ್ಯತಾಂ ಕಿಂ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಯದ್ವಕ್ಷ್ಯಥ ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ॥ 12-351-38 (79997)
ತೇ ತಮಬ್ರುವಞ್ಶರೀಪರಿತ್ಯಾಗಂ ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಂ ಭಗವಾನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತೀತಿ॥ 12-351-39 (79998)
`ಏವಮುಕ್ತೋ ದಧೀಚಸ್ತಾನಬ್ರವೀತ್। ಸಹಸ್ರಂ ವರ್ಷಾಣಾಮೈಂದ್ರಂ ಪದಮವಾಪ್ಯತೇ ಮಯಾ ಯದಿ ಜಹ್ಯಾಂ। ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವೇಂದ್ರಃ ಸ್ವಸ್ಥಾನಂ ದತ್ವಾ ತಪಸ್ವ್ಯಭವತ್। ಇಂದ್ರೋ ದಧೀಚೋಽಭವತ್। ತಾವತ್ಪೂರ್ವೇಣ ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾ ಆಗಮನ್ಕಾಲೋಽಯಂ ದೇಹನ್ಯಾಸಾಯೇತಿ। ' ಅಥ ದಧೀಚಸ್ತಥೈವಾ ವಿಮನಾಃ ಸುಖದುಃಖಸಮೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಆತ್ಮನಿ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಮಾಧಾಯ ಶರೀರಪರಿತ್ಯಾಗಂ ಚಕಾರ॥ 12-351-40 (79999)
`ಶ್ರುತಿರಪ್ಯತ್ರ ಭವತಿ ಇಂದ್ರೋ ದಧೀಚೋಸ್ಥಿಭಿಕೃತಮಿತಿ' ತಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನ್ಯಪಸೃತೇ ತಾನ್ಯಸ್ಥೀತಿ ವಿಧಾತಾ ಸಂಗೃಹ್ಯ ವಜ್ರಮಕರೋತ್ತೇನ ವಜ್ರೇಣಾಭೇದ್ಯೇನಾಮಧೃಷ್ಯೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ಥಿಸಂಭೂತೇನ ವಿಷ್ಣುಪ್ರವಿಷ್ಟೇನೇಂದ್ರೋ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಜಘಾನ ಶಿರಸಾಂ ಚಾಸ್ಯ ಚ್ಛೇದನಮಕರೋತ್ತಕ್ಷ್ಣ ಯಜ್ಞಪಶೋಃ ಶಿರಸ್ತೇ ದದಾನೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ। ತಸ್ಮಾದನಂತರ ವಿಶ್ವರೂಪಗಾತ್ರಮಥನಸಂಭವಂ ತ್ವಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಪಾದಿತಮೇವಾರಿಂ ವೃತ್ರಮಿಂದ್ರೋ ಜಘಾನ॥ 12-351-41 (80000)
(2)ತಸ್ಯಾಂ ದ್ವೈಧೀಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಯಾಂ ಭಯಾದಿಂದ್ರೋ ದೇವರಾಜ್ಯಂ ಪರ್ಯತ್ಯಜದಪ್ಸು ಸಂಭವಾಂ ಚ ಶೀತಲಾಂ ಮಾನಸಸರೋಗತಾಂ ನಲಿನೀಂ ಪ್ರತಿಪೇದೇ ತತ್ರ ಚೈಶ್ವರ್ಯಯೋಗಾದಣುಮಾತ್ರೋ ಭೂತ್ವಾ ವಿಸಗ್ರಂಥಿಂ ಪ್ರವಿವೇಶ॥ 12-351-42 (80001)
ಅಥ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಕೃತೇ ಪ್ರನಷ್ಟೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥೇ ಶಚೀಪತೌ ಜಗದನೀಶ್ವರಂ ಬಭೂವ ದೇವಾನ್ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚಾವಿವೇಶಮಂತ್ರಾ ನ ಪ್ರಾವರ್ತಂತ ಮಹಾರ್ಷೀಣಾಂ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಪ್ರಾದುರಭವನ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಚೋತ್ಸಾದನಂ ಜಗಾಮಾನಿಂದ್ರಾಶ್ಚಾಬಲಾಲೋಕಾಃ ಸುಪ್ರಧೃಷ್ಯಾ ಬಭೂವುಃ ॥ 12-351-43 (80002)
ಅಥ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚಾಯುಷಃ ಪುತ್ರಂ ನಹುಷಂ ನಾಮ ದೇವರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಪಿಚುರ್ನಹುಷಃ ಪಂಚಭಿಃ ಶತೈರ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಲಲಾಟೇ ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ಸರ್ವತೇಜೋಹರೈಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ ಪಾಲಯಾಂಬಭೂವ॥ 12-351-44 (80003)
ಅಥ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪೇದಿರೇ ಸ್ವಸ್ಥಾಶ್ಚ ಹೃಷ್ಟಾಶ್ಚ ಬಭೂವುಃ॥ 12-351-45 (80004)
ಅಥೋವಾಚ ನಹುಷಃ ಸರ್ವಂ ಮಾಂ ಶಕ್ರೋಪಭೋಗ್ಯಮುಪಸ್ಥಿತಮೃತೇ ಶಚೀಮಿತಿ ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಶಚೀಸಮೀಪಮಗಮದ್ವೃಹಸ್ಪತಿಗೃಹೇ ಚಾಸೀನಾಮುವಾಚನಾಂ ಸುಭಗೇಽಹಮಿಂದ್ರೋ ದೇವಾನಾಂ ಭಜಸ್ವ ಮಾಮಿತಿ ತಂ ಶಚೀಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ತ್ವಂ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ ಸೋಮವಂಶೋದ್ಭವಶ್ಚ ನಾರ್ಹಸಿ ಪರಪತ್ನೀಧರ್ಷಣಂ ಕರ್ತುಮಿತಿ॥ 12-351-46 (80005)
ತಾಮಥೋವಾಚ ನಹುಷ ಐಂದ್ರಂ ಪದಮಧ್ಯಾಸ್ಯತೇ ಮಯಾಽಹಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ರಾಜ್ಯರತ್ನಹರೋ ನಾತ್ರಾಧರ್ಮಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತ್ವಮಿಂದ್ರೋಪಭುಕ್ತೇತಿ ಸಾ ತಮುವಾಚಾಸ್ತಿ ಮಮ ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರತಮಪರ್ಯವಸಿತಂ ತಸ್ಯಾವಭೃಥೇ ತ್ವಾಮುಪಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಕೈಶ್ಚಿದೇವಾಹೋಭಿರಿತಿ ಸ ಶಚ್ಯೈವಮಭಿಹಿತೋ ಜಗಾಮ॥ 12-351-47 (80006)
ಅಥ ಶಚೀ ದುಃಖಶೋಕಾರ್ತಾ ಭರ್ತೃದರ್ಶನಲಾಲಸಾನಹುಷಭಯಗೃಹೀತಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮುಪಾಗಚ್ಛತ್ಸ ಚ ತಾಮತ್ಯುದ್ವಿಗ್ನಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಧ್ಯಾನಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭರ್ತೃಕಾರ್ಯತತ್ಪರಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚಾನೇನೈವ ವ್ರತೇನ ತಪಸಾ ಚಾನ್ವಿತಾ ದೇವೀಂ ವರದಾಮುಪಶ್ರುತಿಮಾಹ್ವಯ ತದಾ ಸಾ ತೇ ಇಂದ್ರಂ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯತೀತಿ ಸಾಽಥ ಮಹಾನಿಯಮಸ್ಥಿತಾ ದೇವೀಂ ವರದಾಮುಪಶ್ರುತಿಂ ಮಂತ್ರೈರಾಹ್ವಯತ್ಸೋಪಶ್ರುತಿಃ ಶಚೀಸಮೀಪಮಗಾದುವಾಚ ಚೈನಾಮಿಯಮಸ್ತೀತಿ ತ್ವಯಾಽಽಹೂತೋಪಸ್ಥಿತಾ ಕಿಂ ತೇ ಪ್ರಿಯಂ ಕರವಾಣೀತಿ ತಾಂ ಭೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಣಂಯೋವಾಚ ಶಚೀ ಭಗವತ್ಯರ್ಹಸಿ ಮೇ ಭರ್ತಾರಂ ದರ್ಶಯಿತುಂ ತ್ವಂ ಸತ್ಯಾ ಮಾತಾ ಸತಾಂ ಚೇತಿ ಸೈನಾಂ ಮಾನಸಂ ಸರೋಽನಯತ್ತತ್ರೇಂದ್ರಂ ವಿಸಗ್ರಂಥಿಗತಮದರ್ಶಯತ್॥ 12-351-48 (80007)
ತಾಮಥ ಪತ್ನೀಂ ಶಚೀಂ ಕೃಶಾಂ ರಲಾನಾಂ ಚೇಂದ್ರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಿಂತಯಾಂಬಭೂವ ಅಹೋ ಮಮ ದುಃಖಮಿದಮುಪಗತಂ ನಷ್ಟಂ ಹಿ ಮಾಮಿಯಮನ್ವಿಷ್ಯ ಯತ್ಪತ್ನ್ಯಭ್ಯಗಮದ್ದುಃಸ್ವಾರ್ತೇತಿ ತಾಮಿಂದ್ರ ಉವಾಚ (1)ಕಥಂ ವರ್ಯಸೀತಿ ಸಾ ತಮುವಾಚ ನಹು(2)ಪೋ ಮಾಮಾಹ್ವಯತಿ ಪತ್ನೀಂ ಕರ್ತುಂ ಕಾಲಶ್ಚಾಸ್ಯ ಮಯಾ ಕೃತ ಇತಿ ತಾಮಿಂದ್ರ ಉವಾಚ ಗಚ್ಛ ನಹುಷಸ್ತ್ವಯಾ ವಾಚ್ಯೋಽಪೂರ್ವೇಣ ಮಾಮೃಷಿಯುಕ್ತೇನ ಯಾನೇನ ತ್ವಮಧಿರೂಢ ಉದ್ವಹಸ್ವೇತಿ। ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾಂತಿ ವಾಹನಾನಿ ಸಂತಿ ಮನಃ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯಧಿರೂಢಾನಿ ಮಯಾ ತ್ವಮನ್ಯೇನೋಪಯಾತುಮರ್ಹತೀತಿ ಸೈವಮುಕ್ತಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಜಗಾಮೇಂದ್ರೋಪಿ ವಿಸಗ್ರಂಥಿಮೇವಾವಿವೇಶ ಭೂಯಃ॥ 12-351-49 (80008)
ಅಥೇಂದ್ರಾಣೀಮಭ್ಯಾಗತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಮುವಾಚ ನಹುಷೋ `ಯನ್ಮೇ ತ್ವಯಾ ಕಾಲಃ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಃ' ಪೂರ್ಣಃ ಸ ಕಾಲ ಇತಿ ತಂ ಶಚ್ಯಬ್ರವೀಚ್ಛಕ್ರೇಣ ಯಥೋಕ್ತಂ ಸ ಮಹರ್ಷಿಯುಕ್ತಂ ಬಾಹನಮಧಿರೂಢಃ ಶಚೀಸಮೀಪಮುಪಾಗಚ್ಛತ್॥ 12-351-50 (80009)
ಅಥ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿಃ ಕುಂಭಯೋನಿರಗಸ್ತ್ಯ ಋಷಿವರೋ ಮಹರ್ಷೀನ್ ಧಿಕ್ಕ್ರಿಯಮಾಣಾಂಸ್ತಾನ್ನಹುಷೇಣಾಪಶ್ಯತ್ ತದ್ದುಷ್ಕರಮಿತಿ ಸ್ವಯಮಪಿ ಗೃಹೀತಃ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಚಾಸ್ಪೃಶ್ಯತ ತತಃ ಸ ನಹುಷಮಬ್ರವೀದಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತ ಪಾಪ ಪತಸ್ವ ಮಹೀಂ ಸರ್ಪೋ ಭವ ಯಾವದ್ಭೂಮಿರ್ಗಿರಯಶ್ಚ ತಿಷ್ಠೇಯುಸ್ತಾವದಿತಿ ಸಮಹರ್ಷಿವಾಕ್ಯಸಮಕಾಲಮೇವ ತಸ್ಮಾದ್ಯಾನಾದವಾಪತತ್॥ 12-351-51 (80010)
ಅಥಾನಿಂದ್ರಂ ಪುನಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಭವತ್ ತತೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಭಗವಂತಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಶರಣಮಿಂದ್ರಾರ್ಥೇಽಭಿಜಗ್ಮುರೂಚುಶ್ಚೈನಂ ಭಗವನ್ನಿಂದ್ರಂ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಭಿಭೂತಂ ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸೀತಿ ತತಃ ಸ ವರದಸ್ತಾನಬ್ರವೀದಶ್ವಮೇಧಂ ಯಜ್ಞಂ ವೈಷ್ಣವಂ ಶಕ್ರೋಽಭಿಯಜತಾಂ ತತಃ ಸ್ವಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತೀತಿ ತತೋ ದೇವಾ ಋಷಯಶ್ಚೇಂದ್ರಂ ನಾಪಶ್ಯನ್ಯದಾ ತದಾ ಶಚೀಮೂಚುರ್ಗಚ್ಛ ಸುಭಗೇ ಇಂದ್ರಮಾನಯಸ್ವೇತಿ ಸಾ ತತ್ಸರ ಇಂದ್ರಮಾಹ್ವಯತ್। ಇಂದ್ರಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಸರಸಃ ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯ ಗತ್ವಾ ಸರಸ್ವತೀಮಭಿಜಗಾಮ ಬೃಹಸ್ಪತಿಶ್ಚಾಶ್ವಮೇಘಂ ಮಹಾಕ್ರತುಂ ಶಕ್ರಾಯಾಹಾರತ್ ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣಸಾರಂಗಂ ಮೇಧ್ಯಮಶ್ವಮತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಾವನಂ ತಮೇವ ಕೃತ್ವಾ ಇಂದ್ರಂ ಮರುತ್ಪತಿಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಸ್ವಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪಯಾಮಾಸ॥ 12-351-52 (80011)
ತತಃ ಸ ದೇವರಾಟ್ ದೇವೈರ್ಋಷಿಭಿಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಸ್ಥೋ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷೋ ಬಭೂವ ಹ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ ಚತುರ್ಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ವ್ಯಭಜತ್ ವನಿತಾವೃಕ್ಷಗಿರ್ಯವನಿಷು।' ವನಿತಾಸು ರಜಃ। ವೃಕ್ಷೇಷು ನಿರ್ಯಾಸಃ। ಗಿರಿಷು ಶಿಂಬಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮೂಷರಃ ತೇಽಸ್ಪೃಶ್ಯಾಃ। ತಸ್ಮಾದ್ಧವಿರಲವಣಂ ಪಚ್ಯತೇ, ಏವಮಿಂದ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮತೇಜಃ ಪ್ರಭಾವೋಪವೃಂಹಿತಃ ಶತ್ರುವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪಿತಃ॥ 12-351-53 (80012)
`ನಹುಷಸ್ಯ ಶಾಪಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ದೇವೈರ್ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಯಾಚ್ಯಮಾನೋಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರಾಹ।
ಯಾವತ್ಸ್ವಕುಲಜಃ ಶ್ರೀಮಾಂಧರ್ಮರಾಡ್ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಯುತಃ।
ಭೀಮಸ್ತಸ್ಯಾನುಜಸ್ತಂ ತ್ವಂ ಗ್ರಹೀತಾ ತು ಯುಧಿಷ್ಠರಃ।
ಕಥಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಕಾನ್ಪ್ರಶ್ನಾಂಸ್ತ್ವಾಂ ಚ ತಂ ಚ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ॥' 12-351-54 (80013)
ಆಕಾಶಗಂಗಾಗತಶ್ಚ ಪುರಾ ಭರದ್ವಾಜೋ ಮಹರ್ಷಿರುಪಾಸ್ಪೃಶತ್ರೀನ್ಕ್ರಮಾನ್ಕ್ರಮತಾ ವಿಷ್ಣುನಾಽಭ್ಯಾಸಾದಿತ ಸ ಭರದ್ವಾಜೇನ ಸಲಕ್ಷಣೇನ ಪಾಣಿನೋರಸಿ ತಾಡಿತಃ ಸಲಕ್ಷಣೋರಸ್ಕಃ ಸಂವೃತ್ತಃ॥ 12-351-55 (80014)
ಭೃಗುಣಾ ಮಹರ್ಷಿಣಾ ಶಪ್ತೋಽಗ್ನಿಃ ಸರ್ವಭಕ್ಷತ್ವಮುಪಾನೀತಃ॥ 12-351-56 (80015)
ಅದಿತಿರ್ವೈ ದೇವಾನಾಮನ್ನಮಪಚದೇತದ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸುರಾ ಅಸುರಾನ್ಹನಿಷ್ಯಂತೀತಿ ತತ್ರ ಬುಧೋ ವ್ರತಚರ್ಯಾರಾಮಾಪ್ತಾವಾಗಚ್ಛದದಿತಿಂ ಚಾಯಾಚದ್ಭಿಕ್ಷಾಂ ದೇಹೀತಿ ತತ್ರ ದೇವೈಃ ಪೂರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರಾಶ್ಯಂ ನಾನ್ಯೇನೇತ್ಯದಿತಿರ್ಭಿಕ್ಷಾಂ ನಾದಾದಥ ಭಿಕ್ಷಾಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನರೂಷಿತೇನ ಬುಧೇನ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನಾದಿತಿಃ ಶಪ್ತಾ ಅದಿರೇರುದರೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವ್ಯಥಾ ವಿವಸ್ವತೋ ದ್ವಿತೀಯಜನ್ಮನ್ಯಂಡಸಂಜ್ಞಿತಸ್ಯ ಅಂಡಂ ಮಾತುರದಿತ್ಯಾ ಮಾರಿತಂ ಸ ಮಾರ್ತಾಂಡೋ ವಿವಸ್ವಾನಭವಚ್ಛ್ರಾದ್ಧದೇವಃ॥ 12-351-57 (80016)
ದಕ್ಷಸ್ಯ ಯಾ ದೈ ದುಹಿತರಃ ಷಷ್ಟಿರಾಸಂಸ್ತಾಸಾಂ ಕಶ್ಯಪಾರಯ ತ್ರಯೋದಶ ಪ್ರಾದಾದ್ದಶ ಧರ್ಮಾಯ ದಶ ಮನವೇ ಸಪ್ತವಿಂʼಶತಿಮಿಂದವೇ ತಾಸು ತುಲ್ಯಾಸು ನಕ್ಷತ್ರಾಖ್ಯಾಂ ಗತಾಸು ಸೋಮೋ ರೋಹಿಣ್ಯಾಮಭ್ಯಧಿಕಂ ಪ್ರೀತಿಮಾನ ಭೂತ್ತತಸ್ತಾಃ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಪತ್ನ್ಯ ಇರ್ಷ್ಯಾವ್ರತ್ಯಃ ಪಿತುಃ ಸಮೀಪಂ ಗತ್ವೇಮಮರ್ಥಂ ಶಶಂಸುರ್ಭಗವನ್ನಸ್ಮಾಸು ತುಲ್ಯಪ್ರಭಾವಾಸು ಸೋಮೋ ರೋಹಿಣೀಂ ಪ್ರತ್ಯಧಿಕಂ ಭಜತೀತಿ ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಯಕ್ಷ್ಮೈನಮಾವೇಕ್ಷ್ಯತ ಇತಿ ದಕ್ಷಶಾಪಾಚ್ಚ ಸೋಮಂ ರಾಜಾನಂ ಯಕ್ಷ್ಮಾ ವಿವೇಶ ಸ ಯಕ್ಷ್ಮಣಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ದಕ್ಷಮಗಾದ್ದಕ್ಷಶ್ಚೈನಮಬ್ರವೀನ್ನ ಸಮಂ ವರ್ತಸ ಇತಿ ತತ್ರರ್ಷಯಃ ಸೋಮಮಬ್ರುವನ್ಕ್ಷೀಯಸೇ ಯಕ್ಷ್ಮಣಾ ಪಶ್ಚಿಮಾಯಾಂ ದಿಶಿ ಸಮುದ್ರೇ ಹಿರಣ್ಯಸರಸ್ತೀರ್ಥಂ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಆತ್ಮಾನಮಭಿಷೇಚಯಸ್ವೇತ್ಯಥಾಗಚ್ಛತ್ಸೋಮಸ್ತತ್ರ ಹಿರಣ್ಯಸರಸ್ತೀರ್ಥಂ ಗತ್ವಾ ಚಾತ್ಮನಃ ಸೇಚನಮಕರೋತ್ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಪಾಪ್ಮನೋ ಮೋಕ್ಷಯಾಮಾಸ ತತ್ರ ಚಾವ ಭಾಸಿತಸ್ತೀರ್ಥೇ ಯದಾ ಸೋಮಸ್ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚ ತೀರ್ಥಂ ತತ್ಪ್ರಭಾಸಮಿತಿ ನಾಂನಾ ಖ್ಯಾತಂ ಬಭೂವ॥ 12-351-58 (80017)
ತಚ್ಛಾಪಾದದ್ಯಾಪಿ ಕ್ಷೀಯತೇ ಸೋಮೋಽಮಾವಾಸ್ಯಾಂತರಸ್ಥಃ ಪೌರ್ಣಮಾಸೀಮಾತ್ರೇಽಧಿಷ್ಠಿತೋ ಮೇಘಲೇಖಾಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಂ ಬಪುರ್ದರ್ಶಯತಿ ಮೇಘಸದೃಶಂ ವರ್ಣಮಗಮತ್ತದಸ್ಯ ಶಶಲಕ್ಷ್ಮವಿಮಲಮಭವತ್॥ 12-351-59 (80018)
ಸ್ಥೂಲಶಿರಾ ಮಹರ್ಷಿರ್ಮೇರೋಃ ಪ್ರಾಗುತ್ತರೇ ದಿಗ್ವಿಭಾಗೇ ತಪಸ್ತೇಪೇ ತತಸ್ತಸ್ಯ ತಪಸ್ತಪ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸರ್ವಗಂಧವಹಃ ಶುಚಿರ್ವಾಯುರ್ವಾಯಮಾನಃ ಶರೀರಮಸ್ಪೃಶತ್ಸ ತಪಸಾ ತಾಪಿತಶರೀರಃ ಕೃಶೋ ವಾಯುನೋಪವೀಜ್ಯಮಾನೋ ಹೃದಯೇ ಪರಿತೋಷಮಗಮತ್ತತ್ರ ಕಿಲ ತಸ್ಯಾನಿಲವ್ಯಜನಕೃತಪರಿತೋಷಸ್ಯ ಸದ್ಯೋ ವನಸ್ಪತಯಃ ಪುಷ್ಪಶೋಭಾಂ ನಿದರ್ಶಿತವಂತ ಇತಿ ಸ ಏತಾಞ್ಶಶಾಪ ನ ಸರ್ವಕಾಲಂ ಪುಷ್ಪಫಲವಂತೋ ಭವಿಷ್ಯಥೇತಿ॥ 12-351-60 (80019)
ನಾರಾಯಣೋ ಲೋಕಹಿತಾರ್ಥಂ ವ಼ಡವಾಮುಖೋ ನಾಮ ಪುರಾ ಮಹರ್ಷಿರ್ಬಭೂವ ತಸ್ಯ ಮೇರೌ ತಪಸ್ತಪ್ಯತಃ ಸಮುದ್ರ ಆಹೂತೋ ನಾಗತಸ್ತೇನಾಮರ್ಷಿತೇನಾತ್ಮಗಾತ್ರೋಷ್ಮಣಾಃ ಸಮುದ್ರಃ ಸ್ತಿಮಿತಜಲಃ ಕೃತಃ ಸ್ವೇದಪ್ರಸ್ಯಂದನಸದೃಶಶ್ಚಾಸ್ಯ ಲವಣಭಾವೋ ಜನಿತಃ॥ 12-351-61 (80020)
ಉಕ್ತಶ್ಚಾಪ್ಯಪೇಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸ್ತೇತಚ್ಚ ತೇ ತೋಯಂ ಬಡವಾಮುಖಸಂಜ್ಞಿತೇನ ಪೇಪೀಯಮಾನಂ ಮಧುರಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತದೇತದದ್ಯಾಪಿ ಬಡವಾಮುಖಸಂಜ್ಞಿತೇನಾನುವರ್ತಿನಾ ತೋಯಂ ಸಮುದ್ರಾತ್ಪೀಯತೇ। `ಪುನರುಮಾ ದಕ್ಷಕೋಪಾದ್ಧಿಮವತೋ ಗಿರೇರ್ದುಹಿತಾ ಬಭೂವ॥' 12-351-62 (80021)
ಹಿಮವತೋ ಗಿರೇರ್ದುಹಿತರಮುಮಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ರುದ್ರಶ್ಚಕಮೇ ಭೃಗುರಪಿ ಚ ಮಹರ್ಷಿರ್ಹಿಮವಂತಮಾಗತ್ಯಾಬ್ರವೀತ್ ಕನ್ಯಾಮಿಮಾಂ ಮೇ ದೇಹೀತಿ ತಮಬ್ರವೀದ್ಧಿಮವಾನಭಿಲಷಿತೋ ವರೋ ದುಹಿತುರ್ಹಿ ರುದ್ರ ಇತಿ ತಮಬ್ರವೀದ್ಭೃಗುರ್ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಯಾಽಹಂ ಕನ್ಯಾವರಣಕೃತಭಾವಃ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನ ರತ್ನಾನಾಂ ಭವಾನ್ಭಾಜನಂ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ॥ 12-351-63 (80022)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತ್ಯೇತದವಸ್ಥಿತಮೃಷಿವಚನಂ ತದೇವಂವಿಧಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ॥ 12-351-64 (80023)
ಕ್ಷತ್ರಮಪಿ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಸಾದಾದೇವ ಶಾಶ್ವತೀಮವ್ಯಯಾಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಪತ್ನೀಮಭಿಗಂಯ ಬುಭುಜೇ॥ 12-351-65 (80024)
ತದೇತದ್ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಗ್ನೀಷೋಮೀಯಂ ತೇನ ಜಗದ್ಧಾರ್ಯರತೇ॥ ॥ 12-351-66 (80025)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 351॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-351-11 ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷೇ ಜನ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-351-17 ವಾಕ್ಯಂ ಮಂತ್ರಶ್ರದ್ಧಾಮನಾಂಸಿ ಚೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-351-18 ನಾಸ್ತಿ ಮಂತ್ರಾತ್ಸಮಾಶ್ರಯಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-351-19 ಗರ್ಗರಃ ದಧೀಕ್ಷುತೈಲಾದಿನಿಪೀಡನಯಂತ್ರಂ॥ 12-351-34 ಏಕೇನಾಪಃ ಸುರಾಮೇಕೇನ। 12-351-42 ತಸ್ಮಿಂದ್ವಿಧಾಭೂತೇ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಭಯಾತ್ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ। 12-351-49 ಕಥಂ ಕರ್ತಾಸೀತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ನಹುಷೋ ಮಾಂ ದುಷ್ಟಸ್ತರ್ಕಯತೀತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 352
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.352. ಅಧ್ಯಾಯಃ 352
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ಹೃಷೀಕೇಶಾದಿಸ್ವನಾಮನಿರ್ವಚನಂ॥ 1॥ ತಥಾ ರುದ್ಗನಾರಾಯಣಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-352-0 (80026)
`ಭಗವಾನುವಾಚ। 12-352-0x (6611)
ನಾಂನಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಾಗ್ರಮಾನಸಃ।
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ಶಶ್ವತ್ಕೇಶೈರ್ಮೇ ಅಂಶುಸಂಜ್ಞಿತೈಃ।'
ಬೋಧಯಂಸ್ತಾಪಯಂಶ್ಚೈವ ಜಗದುತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಪೃಥಕ್॥ 12-352-1 (80027)
ಬೋಧನಾತ್ತಾಪನಾಚ್ಚೈವ ಜಗತೋ ಹರ್ಷಣಂ ಭವೇತ್।
ಅಗ್ನೀಷೋಮಕೃತೈರೇಭಿಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಹೃಷೀಕೇಶೋಽಹಮೀಶಾನೋ ವರದೋ ಲೋಕಭಾವನಃ॥ 12-352-2 (80028)
ಇಲೋಪಹೂತಂ ಗೇಹೇಷು ಹರೇ ಭಾಗಂ ಕ್ರತುಷ್ವಹಂ।
ವರ್ಣೋ ಮೇ ಹರಿತಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಧರಿರಹಂ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-3 (80029)
ಧಾಮಸಾರೋ ಹಿ ಲೋಕಾನಾಮೃತಂ ಚೈವ ವಿಚಾರಿತಂ।
ಋತಧಾಮಾ ತತೋ ವಿಪ್ರೈಃ ಸದ್ಯಶ್ಚಾಹಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 12-352-4 (80030)
ನಷ್ಟಾಂ ಚ ಧರಣೀಂ ಪೂರ್ವಮವಿಂದಂ ವೈ ಗುಹಾಗತಾಂ।
ಗೋವಿಂದ ಇತಿ ತೇನಾಹಂ ದೇವೈರ್ವಾಗ್ಭಿರಭಿಷ್ಟುತಃ॥ 12-352-5 (80031)
ಶಿಪಿವಿಷ್ಟೇತಿ ಚಾಖ್ಯಾಯಾಂ ಹೀನರೋಮಾ ಚ ಯೋ ಭವೇತ್।
ತೇನಾವಿಷ್ಟ ತು ಯತ್ಕಿಂಚಿಚ್ಛಿಪಿವಿಷ್ಟೇತಿ ಚ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-6 (80032)
ಯಾಸ್ಕೋ ಮಾಮೃಪಿರವ್ಯಗ್ರೋ ನೈಕಯಜ್ಞೇಷು ಗೀತವಾನ್।
ಶಿಪಿವಿಷ್ಟ ಇತಿ ಹ್ಯಸ್ಮಾದ್ಗುಹ್ಯನಾಮಧರೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-352-7 (80033)
ಸ್ತುತ್ವಾ ಮಾಂ ಶಿಪಿವಿಷ್ಟೇತಿ ಯಾಸ್ಕ ಋಷಿರುದಾರಧೀಃ।
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾದಧೋ ನಷ್ಟಂ ನಿರುಕ್ತಮಭಿಜಗ್ಮಿವಾನ್॥ 12-352-8 (80034)
ನ ಹಿ ಜಾತೋ ನ ಜಾಯೇಯಂ ನ ಜನಿಷ್ಯೇ ಕದಾಚನ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮಾದಹಮಜಂ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-9 (80035)
ನೋಕ್ತಪೂರ್ವಂ ಮಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಮಶ್ಲೀಲಂ ವಾ ಕದಾಚನ।
ಋತಾ ಬ್ರಹ್ಮಸುತಾ ಸಾ ಮೇ ಸತ್ಯದೇವೀ ಸರಸ್ವತೀ॥ 12-352-10 (80036)
ಸಚ್ಚಾಸಚ್ಚೈವ ಕೌಂತೇಯ ಮಯಾ ವೇಶಿತಮಾತ್ಮನಿ।
ಪೌಷ್ಕರೇ ಬ್ರಹ್ಮಸದನೇ ಸತ್ಯಂ ಮಾಸೃಷಯೋ ವಿದುಃ॥ 12-352-11 (80037)
ಸತ್ವಾನ್ನ ಚ್ಯುತಪೂರ್ವೋಽಹಂ ಸತ್ಯಂ ವೈ ವಿದ್ಧಿ ಮತ್ಕುತಂ।
ಜನ್ಮನೀಹಾಭವೇತ್ಸತ್ವಂ ಪೌರ್ವಿಕಂ ಮೇ ಧನಂಜಯ॥ 12-352-12 (80038)
ನಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಃ ಸತ್ವತಶ್ಚಾಪ್ಯಕಲ್ಮಷಃ।
ಸಾತ್ವತಜ್ಞಾನಗದೃಷ್ಟೋಽಹಂ ಸತ್ವತಾಮಿತಿ ಸಾತ್ವತಃ॥ 12-352-13 (80039)
ಕೃಷಾಣಿ ಮೇದಿನೀಂ ಪಾರ್ಥ ಭೂತ್ವಾ ಕಾರ್ಷ್ಣಾಯಸೋ ಮಹಾನ್।
ಕೃಷ್ಣೋ ವರ್ಣಶ್ಚ ಮೇ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೃಷಣೋಽಹಮರ್ಜುನ॥ 12-352-14 (80040)
ಮಯಾ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತಾ ಭೂಮಿರದ್ಭಿರ್ವ್ಯೋಮ ಚ ವಾಯುನಾ।
ವಾಯುಶ್ಚ ತೇಜಸಾ ಸಾರ್ಧಂ ವೈಕುಂಠತ್ವಂ ತತೋ ಮಮ॥ 12-352-15 (80041)
ನಿರ್ವಾಣಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಧರ್ಮೋಽಸೌ ಪರ ಉಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಚ್ಯುತಪೂರ್ವೋಽಹಮಚ್ಯುತಸ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 12-352-16 (80042)
ಪೃಥಿವೀನಭಸೀ ಚೋಭೇ ವಿಶ್ರುತೇ ವಿಶ್ವತೋಮುಖೇ।
ತಯೋಃ ಸಂಧಾರಣಾರ್ಥಂ ಹಿ ಮಾಮಧೋಕ್ಷಜಮಂಜಸಾ॥ 12-352-17 (80043)
ನಿರುಕ್ತಂ ವೇದವಿದುಪೋ ವೇದಶಬ್ದಾರ್ಥಚಿಂತಕಾಃ।
ತೇ ಮಾಂ ಗಾಯಂತಿ ಪ್ರಾಗ್ವಂಶೇ ಅಧೋಕ್ಷಜ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-18 (80044)
ಶಬ್ದ ಏಕಮತೈರೇಪ ವ್ಯಾಹೃತಃ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ।
ನಾನ್ಯೋ ಹ್ಯಧೋಕ್ಷಜೋ ಲೋಕೇ ಋತೇ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-352-19 (80045)
ಧೃತಂ ಮಮಾರ್ಚಿಷೋ ಲೋಕೇ ಜಂತೂನಾಂ ಪ್ರಾಣಧಾರಣಂ।
ಘೃತಾರ್ಚಿರಹಮವ್ಯಗ್ರೈರ್ವೇದಜ್ಞೈಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ॥ 12-352-20 (80046)
ತ್ರಯೋ ಹಿ ಧಾತವಃ ಖ್ಯಾತಾಃ ಕರ್ಮಜಾ ಇತಿ ಯೇ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪಿತ್ತಂ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾ ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ಏಷ ಸಂಘಾತ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-352-21 (80047)
ಏತೈಶ್ಚ ಧಾರ್ಯತೇ ಜಂತುರೇತೈಃ ಕ್ಷೀಣೈಶ್ಚ ಕ್ಷೀಯತೇ।
ಆಯುರ್ವೇದವಿದಸ್ತಸ್ಮಾತ್ರಿಧಾತುಂ ಮಾಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 12-352-22 (80048)
ವೃಷೋ ಹಿ ಭಗವಾಂಧರ್ಮಃ ಖ್ಯಾತೋ ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ।
ನೇಘಂಟುಕಪದಾಖ್ಯಾನೇ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ವೃಷಮುತ್ತಮಂ॥ 12-352-23 (80049)
ಕಪಿರ್ವರಾಹಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಶ್ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ವೃಷ ಉಚ್ಯತೇ।
ತ್ಸಮಾದ್ವೃಷಾಕಪಿಂ ಪ್ರಾಹ ಕಶ್ಯಪೋ ಮಾಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 12-352-24 (80050)
ನ ಚಾದಿಂ ನ ಮಧ್ಯಂ ತಥಾ ಚೈವ ನಾಂತಂ
ಕದಾಚಿದ್ವಿಮಂತೇ ದ್ವಿಜಾ ಮೇ ಸುರಾಶ್ಚ।
ಅನಾದ್ಯೋ ಹ್ಯಮಧ್ಯಸ್ತಥಾ ಚಾಪ್ಯನಂತಃ।
ಪ್ರಗೀತೋಽಹಮೀಶೋ ವಿಭೂರ್ಲೋಕಸಾಕ್ಷೀ॥ 12-352-25 (80051)
ಶುಚೀನಿ ಶ್ರವಣೀಯಾನಿ ಶೃಣೋಮೀಹ ಧನಂಜಯ।
ನ ಚ ಪಾಪಾನಿ ಗೃಹ್ಣಾಮಿ ತತೋಽಹಂ ವೈ ಶುಚಿಶ್ರವಾಃ॥ 12-352-26 (80052)
ಏಕಶೃಂಗಃ ಪುರಾ ಭೂತ್ವಾ ವರಾಹೋ ನಂದಿವರ್ಧನಃ।
ಇಮಾಂ ಚೋದ್ಧೃತವಾನ್ಭೂಮಿಮೇಕಶೃಂಗಸ್ತತೋ ಹ್ಯಹಂ॥ 12-352-27 (80053)
ತಥೈವಾಸಂ ತ್ರಿಕಕುದೋ ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ತ್ರಿಕಕುತ್ತೇನ ವಿಖ್ಯಾತಃ ಶರೀರಸ್ಯ ತು ಮಾಪನಾತ್॥ 12-352-28 (80054)
ನಿರಿಂಚ ಇತಿ ಯತ್ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಾಪಿಲ ಜ್ಞಾನಚಿಂತಕೈಃ।
ಸ ಪ್ರಜಾಪತಿರೇವಾಹಂ ಚೇತನಾತ್ಸರ್ವಲೋಕಕೃತ್॥ 12-352-29 (80055)
ವಿದ್ಯಾಸಹಾಯವಂತಂ ಮಾಮಾದಿತ್ಯಸ್ಥಂ ಸನಾತನಂ।
ಕಪಿಲಂ ಪ್ರಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾ ನಿಶ್ಚಿತನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 12-352-30 (80056)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ಯ ಏಷ ಚ್ಛಂದಸಿ ಸ್ತುತಃ।
ಯೋಗೈಃ ಸಂಪೂಜ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಏವಾಹಂ ವಿಭುಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-31 (80057)
ಏಕವಿಂಶತಿಸಾಹಸ್ರಂ ಋಗ್ವೇದಂ ಮಾಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ಸಹಸ್ರಶಾಖಂ ಯತ್ಸಾಮ ಯೇ ವೈ ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಗಾಯಂತ್ಯಾರಣ್ಯಕೇ ವಿಪ್ರಾ ಮದ್ಭಕ್ತಾಸ್ತೇ ಹಿ ದುರ್ಲಭಾಃ॥ 12-352-32 (80058)
ಷಟ್ಪಂಚಾಶತಮಷ್ಟೌ ಚ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶತಮಿತ್ಯತ।
ಯಸ್ಮಿಞ್ಶಾಖಾ ಯಜುರ್ವೇದೇ ಸೋಹಮಾಧ್ವರ್ಯವೇ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-33 (80059)
ಪಂಚಕಲ್ಪಮಥರ್ವಾಣಂ ಕೃತ್ಯಾಭಿಃ ಪರಿಬೃಂಹಿತಂ।
ಕಲ್ಪಯಂತಿ ಹಿ ಮಾಂ ವಿಪ್ರಾ ಅಥರ್ವಾಣವಿದಸ್ತಥಾ॥ 12-352-34 (80060)
ಶಾಖಾಭೇದಾಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಯಾಶ್ಚ ಶಾಖಾಸು ಗೀತಯಃ।
ಸ್ವರವರ್ಣಸಮುಚ್ಚಾರಾಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಮತ್ಕೃತಾನ್॥ 12-352-35 (80061)
ಯತ್ತದ್ಧಯಶಿರಃ ಪಾರ್ಥ ಸಮುದೇತಿ ವರಪ್ರದಂ।
ಸೋಹಮೇವೋತ್ತರೇ ಭಾಗೇ ಕ್ರಮಾಕ್ಷರವಿಭಾಗವಿತ್॥ 12-352-36 (80062)
ರಾಮಾದೇಶಿತಮಾರ್ಗೇಣ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪಾಂಚಾಲೇನ ಕ್ರಮಃ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭೂತಾತ್ಸನಾತನಾತ್॥ 12-352-37 (80063)
ಬಾಭ್ರವ್ಯಗೋತ್ರಃ ಸ ಬಭೌ ಪ್ರಥಮಂ ಕ್ರಮಪಾರಗಃ।
ನಾರಾಯಣಾದ್ವರಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ।
ಕ್ರಮಂ ಪ್ರಣೀಯ ಶಿಕ್ಷಾಂ ಚ ಪ್ರಣಯಿತ್ವಾ ಸ ಗಾಲವಃ॥ 12-352-38 (80064)
ಪುಂಡರೀಕೋಽಥ ರಾಜಾ ಚ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಜಾತೀಮರಣಜಂ ದುಃಖಂ ಸ್ಮೃತ್ವಾಸ್ಮೃತ್ವಾ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಸಪ್ತಜಾತಿಷು ಮುಖ್ಯತ್ವಾದ್ಯೋಗಾನಾ ಸಂಪದಂ ಗತಃ॥ 12-352-39 (80065)
ಪುರಾಽಹಮಾತ್ಮಜಃ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಥಿತಃ ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ತತೋಽಹಂ ಧರ್ಮಜಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-352-40 (80066)
ನರನಾರಾಯಣೌ ಪೂರ್ವಂ ತಪಸ್ತೇಪತುರವ್ಯಯಂ।
ಧರ್ಮಯಾನಂ ಸಮಾರೂಢೌ ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ॥ 12-352-41 (80067)
ತತ್ಕಾಲಸಮಯೇ ಚೈವ ದಕ್ಷಯಜ್ಞೋ ಬಭೂವ ಹ।
ನ ಚೈವಾಕಲ್ಪಯದ್ಭಾಗಂ ದಕ್ಷೋ ರುದ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 12-352-42 (80068)
ತತೋ ದಧೀಚಿವಚನಾದ್ದಕ್ಷಯಜ್ಞಮಪಾಹರತ್।
ಸಸರ್ಜ ಶೂಲಂ ಕೋಪೇನ ಪ್ರಜ್ವಲಂತಂ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 12-352-43 (80069)
ತಚ್ಛೂಲಂ ಭಸ್ಮಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ದಕ್ಷಯಜ್ಞಂ ಸವಿಸ್ತರಂ।
ಆವಯೋಃ ಸಹಸಾಽಗಚ್ಛದ್ವದರ್ಯಾಶ್ರಮಮಂತಿಕಾತ್।
ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ಪಾರ್ಥ ಪತನ್ನಾರಾಯಣೋರಸಿ॥ 12-352-44 (80070)
ತತ್ತಸ್ಯತೇಜಸಾಽಽವಿಷ್ಟಾಃ ಕೇಶಾ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಹ।
ಬಭೂವುರ್ಮುಂಜವರ್ಣಾಸ್ತು ತತೋಽಹಂ ಮುಂಜಕೇಶವಾನ್॥ 12-352-45 (80071)
ತಚ್ಚ ಶೂಲಂ ವಿನಿರ್ಧೂತಂ ಹುಂಕಾರೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಜಗಾಮ ಶಂಕರಕರಂ ನಾರಾಯಣಸಮಾಹತಂ॥ 12-352-46 (80072)
ಅಥ ರುದ್ರ ಉಪಾಧಾವತ್ತಾವೃಷೀ ತಪಸಾಽನ್ವಿತೌ॥ 12-352-47 (80073)
ತತ ಏನಂ ಸಮುದ್ಧೂತಂ ಕಂಠೇ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾಣಿನಾ।
ನಾರಾಯಣಃ ಸ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ತೇನಾಸ್ಯ ಶಿತಿಕಂಠತಾ॥ 12-352-48 (80074)
ಅಥ ರುದ್ರವಿಘಾತಾರ್ಥಮಿಷೀಕಾಂ ನರ ಉದ್ಧರನ್।
ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಸಂಯುಯೋಜಾಶು ಸೋಽಭವತ್ಪರಶುರ್ಮಹಾನ್॥ 12-352-49 (80075)
ಕ್ಷಿಪ್ತಶ್ಚ ಸಹಸಾ ತೇನ ಖಂಡನಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಸ್ತದಾ।
ತತೋಽಹಂ ಖಂಡಪರಶುಃ ಸ್ಮೃತಃ ಪರಶುಖಂಡನಾತ್॥ 12-352-50 (80076)
`ರುದ್ರಸ್ಯ ಭಾಗಂ ಪ್ರದದುರ್ಭಾಗಮುಚ್ಛೇಷಣಂ ಪುನಃ।
ಶ್ರುತಿರಪ್ಯತ್ರ ಭವತಿ ವೇದೈರುಕ್ತಸ್ತಥಾ ಪುನಃ॥ 12-352-51 (80077)
ಉಚ್ಛೇಪಣಭಾಗೋ ವೈ ರುದ್ರಸ್ತಸ್ಯೋಚ್ಛೇಪಣೇನ ಹೋತವ್ಯಮಿತಿ ಸರ್ವೇ ಗಂಯರೂಪೇಣ ತದಾ॥' 12-352-52 (80078)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 12-352-53x (6612)
ಅಸ್ಮಿನ್ಯುದ್ಧೇ ತು ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಶಮನೇ ತದಾ।
ಕೋ ಜಯ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಸ್ತತ್ರ ಶಂಸೈತನ್ಮೇ ಜನಾರ್ದನ॥ 12-352-53 (80079)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-352-54x (6613)
ತಯೋಃ ಸಂರಬ್ಧಯೋರ್ಯುದ್ಧೇ ರುದ್ರನಾರಾಯಣಾತ್ಮನೋಃ।
ಉದ್ವಿಗ್ರಾಃ ಸಹಸಾ ಕೃತ್ಸ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾಸ್ತದಾಽಭವನ್॥ 12-352-54 (80080)
ನಾಗೃಹ್ಣಾತ್ಪಾವ್ನಕಃ ಶುಭ್ರಂ ಮೂಖೇಷು ಸುಹುತಂ ಹವಿಃ।
ವೇದಾ ನ ಪ್ರತಿಭಾಂತಿ ಸ್ಮ ಋಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-352-55 (80081)
ದೇವಾನ್ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ಸಮಾವಿವಿಶತುಸ್ತದಾ।
ವಸುಧಾ ಸಂಚಕಂಪೇ ಚ ನಭಶ್ಚ ವಿಪಫಾಲ ಹ॥ 12-352-56 (80082)
ನಿಷ್ಪ್ರಭಾಣಿ ಚ ತೇಜಾಂಸಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚೈವಾಸನಚ್ಯುತಃ।
ಅಗಾಚ್ಛೋಪಂ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಹಿಮವಾಂಶ್ಚ ವ್ಯಶೀರ್ಯತ॥ 12-352-57 (80083)
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೃತೋ ದೇವಗಣಾರ್ಋಷಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಆಜಗಾಮಾಶು ತಂ ದೇಶಂ ಯತ್ರ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ॥ 12-352-58 (80084)
ಸೋಽಂಜಲಿಪ್ರಗ್ರಹೋ ಭೂತ್ವಾ ಚತುರ್ವಕ್ರೋ ನಿರುಕ್ತಗಃ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ರುದ್ರಂ ಲೋಕಾನಾಮಸ್ತು ವೈ ಶಿವಂ।
ತ್ಯಜಾಯುಧಾನಿ ವಿಶ್ವೇಶ ಜಗತೋ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-352-59 (80085)
ಯದಕ್ಷರಮಥಾವ್ಯಕ್ತಮೀಶಂ ಲೋಕಸ್ಯ ಭಾವನಂ।
ಕೂಟಸ್ಥಂ ಕರ್ತೃನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಮಕರ್ತೇತಿ ಚ ಯಂ ವಿದುಃ।
ವ್ಯಕ್ತಿಭಾವಗತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಏಕಾ ಮೂರ್ತಿರಿಯಂ ಶುಭಾ॥ 12-352-60 (80086)
ನರೋ ನಾರಾಯಣಶ್ಚೈವ ಜಾತೌ ಧರ್ಮಕುಲೋದ್ವಹೌ।
ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತೌ ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠೌ ಮಹಾವ್ರತೌ॥ 12-352-61 (80087)
ಅಹಂ ಪ್ರಸಾದಜಸ್ತಸ್ಯ ಕುತಶ್ಚಿತ್ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ತ್ವಂ ಚೈವ ಕ್ರೋಧಜಸ್ತಾತ ಪೂರ್ವಸರ್ಗೇ ಸನಾತನಃ॥ 12-352-62 (80088)
ಮಯಾ ಚ ಸಾರ್ಧಂ ವರದ ವಿಬುಧೈಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಶು ಲೋಕಾನಾಂ ಶಾಂತಿರ್ಭವತು ಮಾಚಿರಂ॥ 12-352-63 (80089)
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತ್ವೇವಮುಕ್ತಸ್ತು ರುದ್ರಃ ಕ್ರೋಧಾಗ್ನಿಮುತ್ಸೃಜನ್।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ತತೋ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಶರಣಂ ಚ ಜಗಾಮಾದ್ಯಂ ವರೇಣ್ಯಂ ವರದಂ ಹರಿಂ॥ 12-352-64 (80090)
ತತೋಽಥ ವರದೋ ದೇವೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಪ್ರೀತಿಮಾನಭವತ್ತತ್ರ ರುದ್ರೇಣ ಸಹ ಸಂಗತಃ॥ 12-352-65 (80091)
ಋಷಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚೈವ ವಿಬುಧೈಶ್ಚ ಸುಪೂಜಿತಃ।
ಉವಾಚ ದೇವಮೀಶಾನಮೀಶಃ ಸ ಜಗತೋ ಹರಿಃ॥ 12-352-66 (80092)
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ವೇತ್ತಿ ಸ ಮಾಂ ವೇತ್ತಿ ಯಸ್ತ್ವಾಮನು ಸ ಮಾಮನು।
ನಾವಯೋರಂತರಂ ಕಿಂಚಿನ್ಮಾ ತೇಽಭೂದ್ವುದ್ಧಿರನ್ಯಥಾ॥ 12-352-67 (80093)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಶ್ರೀವತ್ಸಃ ಶೂಲಾಂಕೋ ಮೇ ಭವತ್ವಯಂ।
ಮಮ ಪಾಣ್ಯಂಕಿತಶ್ಚಾಪಿ ಶ್ರೀಕಂಠಸ್ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-352-68 (80094)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 12-352-69x (6614)
ಏವಂಲಕ್ಷಣಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಪರಸ್ಪರಕೃತಂ ತದಾ।
ಸಖ್ಯಂ ಚೈವಾತುಲಂ ಕೃತ್ವಾ ರುದ್ರೇಣ ಸಹಿತಾವೃಷೀ।
ತಪಸ್ತೇಪತುರವ್ಯಗ್ರೌ ವಿಸೃಜ್ಯ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ॥ 12-352-69 (80095)
ಏಷ ತೇ ಕಥಿತಃ ಪಾರ್ಥ ನಾರಾಯಣಜಯೋ ಮೃಧೇ।
ನಾಮಾನಿ ಚೈವ ಗುಹ್ಯಾನಿ ನಿರುಕ್ತಾನಿ ಚ ಭಾರತ।
ಋಷಿಭಿಃ ಕಥಿತಾನೀಹ ಯಾನಿ ಸಂಕೀರ್ತಿತಾನಿ ತೇ॥ 12-352-70 (80096)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈ ರೂಪೈಶ್ಚರಾಮೀಹ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಕೌನ್ಯೇಯ ಗೋಲೋಕಂ ಚ ಸನಾತನಂ॥ 12-352-71 (80097)
ಮಯಾ ತ್ವಂ ರಕ್ಷಿತೋ ಯುದ್ಧೇ ಮಹಾಂತಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಜಯಂ॥ 12-352-72 (80098)
ಯಸ್ತು ತೇ ಸೋಗ್ರತೋ ಯಾತಿ ಯುದ್ಧೇ ಸಂಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ।
ತಂ ವಿದ್ಧಿ ರುದ್ರಂ ಕೌಂತೇಯ ದೇವದೇವಂ ಕಪರ್ದಿನಂ॥ 12-352-73 (80099)
ಕಾಲಃ ಸ ಏವ ವಿಹಿತಃ ಕ್ರೋಧಜೇತಿ ಮಯಾ ತವ।
ನಿಹತಾಂಸ್ತೇನ ವೈ ಪೂರ್ವಂ ಹತವಾನಸಿ ಯಾನ್ರಿಪೂನ್॥ 12-352-74 (80100)
ಅಪ್ರಮೇಯಪ್ರಭಾವಂ ತಂ ದೇವದೇವಮುಮಾಪತಿಂ।
ನಮಸ್ವ ದೇವಂ ಪ್ರಯತೋ ವಿಶ್ವೇಶಂ ಹರಮಕ್ಷಯಂ॥ 12-352-75 (80101)
ಯಶ್ಚ ತೇ ಕಥಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ಕ್ರೋಧಜೇತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವ ಏವಾಗ್ರೇ ಯಚ್ಛ್ರುತಂ ತೇ ಧನಂಜಯ॥ ॥ 12-352-76 (80102)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 352॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-352-1 ಬೋಧಯನ್ಸ್ಥಾಪಯಂಶ್ಚೈವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-2 ಬೋಧನಾತ್ಸ್ಥಾಪನಾಚ್ಚೈವೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-3 ಇಲೋಪಹೂತಂ ಯೋಗೇನೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-6 ಶಿಪಿವಿಷ್ಟಂ ಹಿ ತತ್ಸ್ಮೃತಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-11 ಪೌಷ್ಕರೇ ಮನ್ನಾಭಿಕಮಲೋತ್ಥೇ॥ 12-352-13 ನಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮ ನಿಷ್ಕಾಮಕರ್ಮ॥ 12-352-15 ವಿಗತಾ ಕುಂಠಾ ಪಂಚಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಮೇಲನೇ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಸ ವಿಕುಂಠಃ ಸ ಏವ ವೈಕುಂಠಃ॥ 12-352-17 ಅಧಇತಿ ಪೃಥಿವೀ। ಅಕ್ಷೂ ವ್ಯಾಪ್ತಾವಿತ್ಯತೋಽಕ್ ಆಕಾಶಃ। ತೇ ಉಭೇ ಸಂಜಯತಿ ಸಂಗೇನ ಧಾರಯತೀತ್ಯಧೋಕ್ಷಜ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-352-18 ಪ್ರಾಗ್ವಂಶೇ ಯಜ್ಞಶಾಲೈಕದೇಜ್ಞೇ॥ 12-352-20 ಮಮ ವಹ್ನಿಸ್ವರೂಪಸ್ಯಾರ್ಚಿಪೋ ವರ್ಧಕಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-352-28 ಶರೀರಸ್ಯ ಪ್ರಕೋಪನಾದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-29 ಕಾಲಿವಿಜ್ಞಾನಚಿಂತಕೈರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ರೇಚನಾತ್ಸರ್ವಲೋಕಕೃದಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-352-43 ಅಪಾಹರನ್ನಾಶಿತವಾನ್ ರುದ್ರ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-352-44 ತಚ್ಛೂಲಂ ಕರ್ತೃ॥ 12-352-45 ತತ್ತೇಜಸಾ ಶೂಲತೇಜಸಾ॥ 12-352-48 ಏನಂ ಸಮುದ್ಧೂತಮುಡ್ಡೀಯಾಗತಂ ರುದ್ರಂ॥ 12-352-50 ಕ್ಷಿಪ್ತ ಆಕ್ಷಿಪ್ತಸ್ತೇನ ರುದ್ರಶೂಲೇನ ರುದ್ರೇಣ ವಾ॥ 12-352-64 ವರದಂ ಹರ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 353
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.353. ಅಧ್ಯಾಯಃ 353
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಾದ್ಧದರ್ಯಾಶ್ರಮಮುಪಾಗತಸ್ಯ ನಾರದಸ್ಯ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣೇನ ಸಂವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-353-0 (80103)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 12-353-0x (6615)
ಸೌತೇ ಸುಮಹದಾಖ್ಯಾನಂ ಭವತಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ಯಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತಾಃ॥ 12-353-1 (80104)
ಸರ್ವಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾವಗಾಹನಂ।
ನ ತಥಾ ಫಲದಂ ಸೌತೇ ನಾರಾಯಣಕಥಾ ಯಥಾ॥ 12-353-2 (80105)
ಪಾವಿತಾಂಗಾಃ ಸ್ಮ ಸಂವೃತ್ತಾಃ ಶ್ರುತ್ವೇಮಾಮಾದಿತಃ ಕಥಾಂ।
ನಾರಾಯಣಾಶ್ರಯಾಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನೀಂ॥ 12-353-3 (80106)
ದುರ್ದರ್ಶೋ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಃ।
ಸಬ್ರಹ್ಮಕೈಃ ಸುರೈಃ ಕೃತ್ಸ್ನೈರನ್ಯೈಶ್ಚೈವ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-353-4 (80107)
ದೃಷ್ಟವಾನ್ನಾರದೋ ಯತ್ತು ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ।
ನೂನಮೇನದ್ಧ್ಯನುಮತಂ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಸೂತಜ॥ 12-353-5 (80108)
ಯದೃಷ್ಟವಾಂಜಗನ್ನಾಥಮನಿರುದ್ದತನೌ ಸ್ಥಿತಂ।
ಯತ್ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಪುನರ್ಭೂಯೋ ನಾರದೋ ದೇವಸತ್ತಮೌ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕಾರಣಂ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 12-353-6 (80109)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-353-7x (6616)
ತಸ್ಮಿನ್ಯಜ್ಞೇ ವರ್ತಮಾನೇ ರಾಜ್ಞಃ ಪಾರಿಕ್ಷಿತಸ್ಯ ವೈ।
ಕರ್ಮಾಂತರೇಷು ವಿಧಿವದ್ವರ್ತಮಾನೇಷು ಶೌನಕ॥ 12-353-7 (80110)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ವ್ಯಾಸಮೃಷಿಂ ವೇದನಿಧಿಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ರಾಜೇಂದ್ರಃ ಪಿತಾಮಹಪಿತಾಮಹಂ॥ 12-353-8 (80111)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-353-9x (6617)
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಾನ್ನಿವೃತ್ತೇನ ನಾರದೇನ ಸುರರ್ಷಿಣಾ।
ಧ್ಯಾಯತಾ ಭಗವದ್ವಾಕ್ಯಂ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ಕಿಮತಃ ಪರಂ॥ 12-353-9 (80112)
ಬದರ್ಯಾಶ್ರಮಮಾಗಂಯ ಸಮಾಗಂಯ ಚ ತಾವೃಷೀ।
ಕಿಯಂತಂ ಕಾಲಮವಸತ್ಕಾಂ ಕಥಾಂ ಪೃಷ್ಟವಾಂಶ್ಚ ಸಃ॥ 12-353-10 (80113)
ಇದಂ ಶತಸಹಸ್ರಾದ್ಧಿ ಭಾರತಾಖ್ಯಾನವಿಸ್ತರಾತ್।
ಆಮಂಥ್ಯ ಮತಿಮಂಥೇನ ಜ್ಞಾನೋದಧಿಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-353-11 (80114)
ನವನೀತಂ ಯಥಾ ದಧ್ನೋ ಮಲಯಾಚ್ಚಂದನಂ ಯಥಾ।
ಅರಣ್ಯಕಂ ಚ ವೇದೇಭ್ಯ ಓಷಧೀಭ್ಯೋಽಮೃತಂ ಯಥಾ।
ಸಮುದ್ಧೃತಮಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಥಾಮೃತಮಿದಂ ತಥಾ॥ 12-353-12 (80115)
ತಪೋನಿಧೇ ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ಹಿ ನಾರಾಯಣಕಥಾಶ್ರಯಂ।
ಸ ಈಶೋ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭಾವನಃ॥ 12-353-13 (80116)
ಅಹೋ ನಾರಾಯಣಂ ತೇಜೋ ದುರ್ದರ್ಶಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಯತ್ರಾವಿಶಂತಿ ಕಲ್ಪಾಂತೇ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯಃ ಸುರಾಃ॥ 12-353-14 (80117)
ಋಷಯಶ್ಚ ಸಗಂಧರ್ವಾ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿಚ್ಚರಾಚರಂ।
ನ ತತೋಽಸ್ತಿ ಪರಂ ಮನ್ಯೇ ಪಾವತಂ ದಿವಿ ಚೇಹ ಚ॥ 12-353-15 (80118)
ಸರ್ವಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾವಗಾಹನಂ।
ನ ತಥಾ ಫಲದಂ ಚಾಪಿ ನಾರಾಯಣಕಥಾ ಯಥಾ॥ 12-353-16 (80119)
ಸರ್ವಥಾ ಪಾವಿತಾಃ ಸ್ಮೇಹ ಶ್ರುತ್ವೇಮಾಮಾದಿತಃ ಕಥಾಂ।
ಹರೇರ್ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಸ್ಯೇಹ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನೀಂ॥ 12-353-17 (80120)
ನ ಚಿತ್ರಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತತ್ರ ಯದಾರ್ಯೋ ಮೇ ಧನಂಜಯಃ।
ವಾಸುದೇವಸಹಾಯೋ ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಜಯಮುತ್ತಮಂ॥ 12-353-18 (80121)
ನ ಚಾಸ್ಯ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಮನ್ಯೇ ಲೋಕೇಷ್ವಪಿ ತ್ರಿಷು।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥೋ ವಿಷ್ಣುಃ ಸ ಯಥಾಽಸೀತ್ಸಾಹ್ಯಕೃತ್ಸಖಾ॥ 12-353-19 (80122)
ಧನ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವ ಏವಾಸನ್ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತೇ ಮಮ ಪೂರ್ವಜಾಃ।
ಹಿತಾಯ ಶ್ರೇಯಸೇ ಚೈವ ಯೇಷಾಮಾಸೀಜ್ಜನಾರ್ದನಃ॥ 12-353-20 (80123)
ತಪಸಾಽಪ್ಯಥ ದುರ್ದರ್ಶೋ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಯಂ ದೃಷ್ಟವಂತಸ್ತೇ ಸಾಕ್ಷಾಚ್ಛ್ರೀವತ್ಸಾಂಕವಿಭೂಷಣಂ॥ 12-353-21 (80124)
ತೇಭ್ಯೋ ಧನ್ಯತರಶ್ಚೈವ ನಾರದಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿಜಃ।
`ದೃಷ್ಟವಾನ್ಯೋ ಹರಿಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಮಜಂ ವಿಭುಂ॥' 12-353-22 (80125)
ನ ಚಾಲ್ಪತೇಜಸಮೃಷಿಂ ವೇದ್ಮಿ ನಾರದಮವ್ಯಯಂ।
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಯೇನ ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಂ ಹರಿಃ॥ 12-353-23 (80126)
ದೇವಪ್ರಸಾದಾನುಗತಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ತತ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ।
ಯದ್ದೃಷ್ಟವಾಂಸ್ತದಾ ದೇವಮನಿರೂದ್ಧತನೌ ಸ್ಥಿತಂ॥ 12-353-24 (80127)
ಬದರೀಮಾಶ್ರಮಂ ಯತ್ತು ನಾರದಃ ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಪುನಃ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕಿಂ ನು ತತ್ಕಾರಣಂ ಮುನೇ॥ 12-353-25 (80128)
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಾನ್ನಿವೃತ್ತಶ್ಚ ನಾರದಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿಜಃ।
ಬದರೀಮಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಮಾಗಂಯ ಚ ತಾವೃಷೀ।
ಕಿಯಂತಂ ಕಾಲಮವಸತ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್ಕಾನ್ಪೃಷ್ಟವಾಂಶ್ಚ ಹ॥ 12-353-26 (80129)
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಾದುಪಾವೃತ್ತೇ ತಸ್ಮಿನ್ವಾ ಸುಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಕಿಮಬ್ರೂತಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ತದೇತನ್ಮೇ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-353-27 (80130)
`ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-353-28x (6618)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತದಾ।
ಶಶಾಸ ಶಿಷ್ಯಮಾಸೀನಂ ವೈಶಂಪಾಯನಮಂತಿಕೇ।
ತದಸ್ಮೈ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯನ್ಮತ್ತಃ ಶ್ರುತವಾನಸಿ॥ 12-353-28 (80131)
ಗುರೋರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಸ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷಭಸ್ತದಾ।
ಆಚಚಕ್ಷೇ ತತಃ ಸರ್ವಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ॥' 12-353-29 (80132)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-353-30x (6619)
ನಮೋ ಭಗವತೇ ತಸ್ಮೈ ವ್ಯಾಸಾಯಾಮಿತತೇಜಸೇ।
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಾರಾಯಣಕಥಾಮಿಮಾಂ॥ 12-353-30 (80133)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶ್ವೇತಂ ಮಹಾದ್ವೀಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಹರಿಮವ್ಯಯಂ।
ನಿವೃತ್ತೋ ನಾರದೋ ರಾಜಸ್ತರಸಾ ಮೇರುಮಾಗಮತ್।
ಹೃದಯೇನೋದ್ವಹನ್ಭಾರಂ ಯದುಕ್ತಂ ಪರಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-353-31 (80134)
ಪಶ್ಚಾದಸ್ಯಾಭವದ್ರಾಜನ್ನಾತ್ಮನಃ ಸಾಧ್ವಸಂ ಮಹತ್।
ಯದ್ಗತ್ವಾ ದೂರಮಧ್ವಾನಂ ಕ್ಷೇಮೀ ಪುನರಿಹಾಗತಃ॥ 12-353-32 (80135)
ಮೇರೋಃ ಪ್ರಚಕ್ರಾಮ ತತಃ ಪರ್ವತಂ ಗಂಧಮಾದನಂ।
ನಿಪಪಾತ ಚ ಖಾತ್ತೂರ್ಣಂ ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಮನು॥ 12-353-33 (80136)
ತತಃ ಸ ದದೃಶೇ ದೇವೌ ಪುರಾಣಾವೃಷಿಸತ್ತಮೌ।
ತಪಶ್ಚರಂತೌ ಸುಮಹದಾತ್ಮನಿಷ್ಠೌ ಮಹಾವ್ರತೌ॥ 12-353-34 (80137)
ತೇಜಸಾಽಭ್ಯಧಿಕೌ ಸೂರ್ಯಾತ್ಸರ್ವಲೋಕವಿರೋಚನಾತ್।
ಶ್ರೀವತ್ಸಲಕ್ಷಣೌ ಪೂಜ್ಯೌ ಜಟಾಮಂಡಲಧಾರಿಣೌ॥ 12-353-35 (80138)
ಜಾಲಪಾದಭುಜೌ ತೌ ತು ಪಾದಯೋಶ್ಚಕ್ರಲಕ್ಷಣೌ।
ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕೌ ದೀರ್ಘಭುಜೌ ತಥಾ ಮುಷ್ಕಚತುಷ್ಕಿಣೌ॥ 12-353-36 (80139)
ಷಷ್ಟಿದಂತಾವಷ್ಟದಂಷ್ಟ್ರೌ ಮೇಘೌಘಸದೃಶಸ್ವನೌ।
ಸ್ವಾಸ್ಯೌ ಪೃಥುಲಲಾಟೌ ಚ ಸುಭ್ರೂಸುಹನುನಾಸಿಕೌ।
ಆತಪತ್ರೇಣ ಸದೃಶೇ ಶಿರಸೀ ದೇವಯೋಸ್ತಯೋಃ॥ 12-353-37 (80140)
ಏವಂ ಲಕ್ಷಣಸಂಪನ್ನೌ ಮಹಾಪುರುಷಸಂಜ್ಞಿತೌ।
ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾರದೋ ಹೃಷ್ಟಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತಃ॥ 12-353-38 (80141)
ಸ್ವಾಗತೇನಾಭಿಭಾಷ್ಯಾಥ ಪೃಷ್ಟಶ್ಚಾನಾಮಯಂ ತಥಾ।
ಬಭೂವಾಂತರ್ಗತಮತಿರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಪುರುಷೋತ್ತಮೌ॥ 12-353-39 (80142)
ಸದೋಗತಾಸ್ತತ್ರ ಯೇ ವೈ ಸರ್ವಭೂತನಮಸ್ಕೃತಾಃ।
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪೇ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾಸ್ತಾದೃಶಾವೃಷಿಸತ್ತಮೌ॥ 12-353-40 (80143)
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಭಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಸ ಚೋಪವಿವಿಶೇ ತತ್ರ ಪೀಠೇ ಕುಶಮಯೇ ಶುಭೇ॥ 12-353-41 (80144)
ತತಸ್ತೌ ತಪಸಾಂ ವಾಸೌ ಯಶಸಾಂ ತೇಜಸಾಮಪಿ।
ಋಷೀ ಶಮದಮೋಪೇತೌ ಕೃತ್ವಾ ಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕಂ ವಿಧಿಂ॥ 12-353-42 (80145)
ಯಶ್ಚಾನ್ನಾರದಮವ್ಯಗ್ರೌ ಪಾದ್ಯಾರ್ಧ್ಯಾಭ್ಯಾಮಥಾರ್ಚತಃ।
ಪೀಠಯೋಶ್ಚೋಪವಿಷ್ಟೌ ತೌ ಕೃತಾತಿಥ್ಯಾಹ್ನಿಕೌ ನೃಪೌ॥ 12-353-43 (80146)
ತೇಷು ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟೇಷು ಸ ದೇಶೋಽಭಿವ್ಯರಾಜತ।
ಭ್ರಾಜ್ಯಾಹುತಿಮಹಾಞ್ವಾಲೈರ್ಯಜ್ಞವಾಟೋ ಯಥಾಽಗ್ನಿಭಿಃ॥ 12-353-44 (80147)
ಅಥ ನಾರಾಯಣಸ್ತತ್ರ ನಾರದಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಸುಖೋಪವಿಷ್ಟಂ ವಿಶ್ರಾಂತಂ ಕೃತಾತಿಥ್ಯಂ ಸುಖಸ್ಥಿತಂ॥ 12-353-45 (80148)
ಅಪೀದಾನೀಂ ಸ ಭಗವಾನ್ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ।
ಶ್ವೇತದ್ವೀಪೇ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟ ಆವಯೋಃ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪರಾ॥ 12-353-46 (80149)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-353-47x (6620)
ದೃಷ್ಟೋ ಮೇ ಪುರುಷಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಶ್ವರೂಪಧರೋಽವ್ಯಯಃ।
ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ಹಿ ತತ್ರಸ್ಥಾಸ್ತಥಾ ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 12-353-47 (80150)
ಅದ್ಯಾಪಿ ಚೈನಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯುವಾಂ ಪಶ್ಯನ್ಸನಾತನೌ॥ 12-353-48 (80151)
ಯೈರ್ಲಕ್ಷಣೈರುಪೇತಃ ಸ ಹರಿರವ್ಯರಕ್ತರೂಪಧೃತ್।
ತೈರ್ಲಕ್ಷಣೈರುಪೇತೌ ಹಿ ವ್ಯಕ್ತರೂಪಧರೌ ಯುವಾಂ॥ 12-353-49 (80152)
ದೃಷ್ಟೌ ಯುವಾಂ ಮಯಾ ತತ್ರ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವತಃ।
ಇಹೈವ ಚಾಗತೋಽಸ್ಂಯದ್ಯ ವಿಸೃಷ್ಟಃ ಪರಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-353-50 (80153)
ಕೋ ಹಿ ನಾಮ ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ತೇಜಸಾ ಯಶಸಾ ಶ್ರಿಯಾ।
ಸದೃಶಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಋತೇ ಧರ್ಮಾತ್ಮಜೌ ಯುವಾಂ॥ 12-353-51 (80154)
ತೇನ ಮೇ ಕಥಿತಃ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾಶ್ಚ ಕಥಿತಾ ಭವಿಷ್ಯಾ ಇಹ ಯೇ ಯಥಾ॥ 12-353-52 (80155)
ತತ್ರ ಯೇ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ವೇತಾಃ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಭಕ್ತಾಶ್ಚ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ॥ 12-353-53 (80156)
ತೇಽರ್ಚಯಂತಿ ಸದಾ ದೇವಂ ತೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ರಮತೇ ಚ ಸಃ।
ಪ್ರಿಯಭಕ್ತೋ ಹಿ ಭಗವಾನ್ಪರಮಾತ್ಮಾ ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯಃ॥ 12-353-54 (80157)
ರಮತೇ ಸೋಽರ್ಚ್ಯಮಾನೋ ಹಿ ಸದಾ ಭಾಗವತಪ್ರಿಯಃ।
ವಿಶ್ವಭುಕ್ಸರ್ವಗೋ ದೇವೋ ಮಾಧವೋ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ॥ 12-353-55 (80158)
ಸ ಕರ್ತಾ ಕಾರಣಂ ಚೈವ ಕಾರ್ಯಂ ಚಾತಿಬಲದ್ಯುತಿಃ।
ಹೇತುಶ್ಚಾಜ್ಞಾವಿಧಾನಂ ಚ ತತ್ತ್ವಂ ಚೈವ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 12-353-56 (80159)
ತಪಸಾ ಯೋಜ್ಯ ಸೋತ್ಮಾನಂ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪಾತ್ಪರಂ ಹಿ ಯತ್।
ತೇಜ ಇತ್ಯಭಿವಿಖ್ಯಾತಂ ಸ್ವಯಂ ಭಾಸಾವಭಾಸಿತಂ॥ 12-353-57 (80160)
ಶಾಂತಿಃ ಸಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಹಿತಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾ।
ಏತಯಾ ಶುಭಯಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನೈಷ್ಠಿಕಂ ವ್ರತಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-353-58 (80161)
ನ ತತ್ರ ಸೂರ್ಯಸ್ತಪತಿ ನ ಸೋಮೋಽಭಿವಿರಾಜತೇ।
ನ ವಾಯುರ್ವಾತಿ ದೇವೇಶೇ ತಪಶ್ಚರತಿ ದುಶ್ಚರಂ॥ 12-353-59 (80162)
ವೇದೀಮಷ್ಟನಲೋತ್ಸೇಧಾಂ ಭೂಮಾವಾಸ್ಥಾಯ ವಿಶ್ವಕೃತ್।
ಏಕಪಾದಸ್ಥಿತೋ ದೇವ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರುದಙ್ಭುಖಃ॥ 12-353-60 (80163)
ಸಾಂಗಾನಾವರ್ತಯನ್ವೇದಾಂಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸುದುಶ್ಚರಂ।
ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಋಷಯಶ್ಚೈವ ಸ್ವಯಂ ಪಶುಪತಿಶ್ಚ ಯತ್॥ 12-353-61 (80164)
ಶೇಷಾಶ್ಚ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠಾ ದೈತ್ಯದಾನವರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ನಾಗಾಃ ಸುಪರ್ಣಾ ಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ರಾಜರ್ಪಯಶ್ಚ ತೇ॥ 12-353-62 (80165)
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಸತತಂ ವಿಧಿಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಯುಂಜತೇ।
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತು ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಚರಣಾವುಪತಿಷ್ಠತಃ॥ 12-353-63 (80166)
ಯಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಏಕಾಂತಗತಬುದ್ಧಿಭಿಃ।
ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಶಿರಸಾ ದೇವಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ವೈ ಸ್ವಯಂ॥ 12-353-64 (80167)
ನ ತಸ್ಯಾನ್ಯಃ ಪ್ರಿಯತರಃ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ವಿದ್ಯತೇ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ತತೋಽಸ್ಯೈಕಾಂತಿಕಂ ಗತಃ॥ 12-353-65 (80168)
ಇಹ ಚೈವಾಗತೋಽಸ್ಂಯದ್ಯ ವಿಸೃಷ್ಟಃ ಪರಮಾತ್ಮನಾ।
ಏವಂ ಮೇ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸ್ವಯಮಾಖ್ಯಾತವಾನ್ಹರಿಃ॥ 12-353-66 (80169)
ಆಸಿಷ್ಯೇ ತತ್ಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ಯುವಾಭ್ಯಾಂ ಸಹ ನಿತ್ಯಶಃ॥ ॥ 12-353-67 (80170)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ತ್ರಿಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 353॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-353-18 ಕೇಶವೇನಾಭಿಸಂಗುಪ್ತಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಾಹಯೇ ಜಯಮಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-26 ಕಾಃ ಕಥಾಃ ಪೃಷ್ಟವಾಂಶ್ಚ ಸ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-31 ಹೃದಯೇನೋದ್ವಹನ್ಭಾವಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-36 ಜಾಲಪಾದಾ ಹಂಸಾಸ್ತದಂಕಿತಭುಜೌ ಹಂಸಪಾದಾಂಕಿತಭುಜೌ। ಚಕ್ರಲಕ್ಷಣೌ ಚಕ್ರಾಂಕಿತಪಾದೌ। ಜಾನುಪಾತಭುಜಾಂತಾವಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ। ರಕ್ತಪಾದಭುಜಾಂತಾವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-40 ಸಮಾಗತೌ ಹಿ ತತ್ರೈತೌ ಸರ್ವಭೂತನಮಸ್ಕೃತೌ। ಶ್ವೇತದ್ವೀಪೇ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟೌ ತಾದೃಶಾವಿಹ ಸತ್ತಮಾವಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-57 ಶ್ವೇತ ಇತ್ಯಭಿವಿಖ್ಯಾತಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-58 ಲೋಕೇಷು ಸಿದ್ಧಾನಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಮಿತಿ ಚ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-353-60 ನಲವತ್ಪರ್ವಯುಕತ್ತ್ವಾನ್ನಲಶಬ್ದೇನಾಂಗುಲಂ ಗ್ರಾಹ್ಮಂ॥ 12-353-64 ಏಕಾಂತಗತಬುದ್ಧಿರವ್ಯಭಿಚರಿತಬುದ್ಧಿಭಿಃ॥ 12-353-65 ತತೋಸ್ಂಯೇಕಾಂತಿತಾಂ ಗತ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 354
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.354. ಅಧ್ಯಾಯಃ 354
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನರನಾರಾಯಣಾಭ್ಯಾಂ ನಾರದಾಯ ಶ್ರೀಭಗವನ್ಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1॥ ವದರ್ಥಾಶ್ರಮೇ ನರಾದೇನ ಚಿರತರಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ॥ 2॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-354-0 (80171)
ನರನಾರಾಯಣಾವೂಚತುಃ। 12-354-0x (6621)
ಧನ್ಯೋಸ್ಯನುಗೃಹೀತೋಸಿ ಯತ್ತೇ ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭುಃ।
ನ ಹಿ ತಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ಪದ್ಮಯೋನಿರಪಿ ಸ್ವಯಂ॥ 12-354-1 (80172)
ಅವ್ಯಕ್ತಯೋನಿರ್ಭಗವಾಂದುರ್ದರ್ಶಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ನಾರದೈತದ್ಧಿ ನೌ ಸತ್ಯಂ ವಚನಂ ಸಮುದಾಹೃತಂ॥ 12-354-2 (80173)
ನಾಸ್ಯ ಭಕ್ತಾತ್ಪ್ರಿಯತರೋ ಲೋಕೇ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತತಃ ಸ್ವಯಂ ದರ್ಶಿತವಾನ್ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 12-354-3 (80174)
ತಪೋ ಹಿ ತಪ್ಯತಸ್ತಸ್ಯ ಯತ್ಸ್ಥಾನಂ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ನ ತತ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ಕಶ್ಚಿದೃತೇ ಹ್ಯಾವಾಂ ದ್ವಿತೋತ್ತಮ॥ 12-354-4 (80175)
ಯಾ ಹಿ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಸಮಸ್ತಸ್ಯ ಭವೇದ್ದ್ಯುತಿಃ।
ಸ್ಥಾನಸ್ಯ ಸಾ ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ಸ್ವಯಂ ತೇನ ವಿರಾಜತಾ॥ 12-354-5 (80176)
ತಸ್ಮಾದುತ್ತಿಷ್ಠತೇ ವಿಪ್ರ ದೇವಾದ್ವಿಶ್ವಭುವಃ ಪತೇಃ।
ಕ್ಷಮಾ ಕ್ಷಮಾವತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಯಾ ಭೂಮಿಸ್ತು ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-354-6 (80177)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚೋತ್ತಿಷ್ಠತೇ ದೇವಾತ್ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾದ್ರಸಃ।
ಆಪೋ ಹಿ ತೇನ ಯುಜ್ಯಂತೇ ದ್ರವತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ॥ 12-354-7 (80178)
ತಸ್ಮಾದೇವ ಸಮುದ್ಭೂತಂ ತೇಜೋ ರೂಪಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ಯೇನ ಸಂಯುಜ್ಯತೇ ಸೂರ್ಯಸ್ತತೋ ಲೋಕೇ ವಿರಾಜತೇ॥ 12-354-8 (80179)
ತಸ್ಮಾದ್ದೇವಾತ್ಸಮುದ್ಭೂತಃ ಸ್ಪರ್ಶಸ್ತು ಪುರುಷೋತ್ತಮಾತ್।
ಯೇನ ಸ್ಮ ಯುಜ್ಯತೇ ವಾಯುಸ್ತತೋ ಲೋಕಾನ್ವಿವಾತ್ಯಸೌ॥ 12-354-9 (80180)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚೋತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಶಬ್ದಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಾತ್ಪ್ರಭೋಃ।
ಆಕಾಶಂ ಯುಜ್ಯತೇ ಯೇನ ತತಸ್ತಿಷ್ಠತ್ಯಸಂವೃತಂ॥ 12-354-10 (80181)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚೋತ್ತಿಷ್ಠತೇ ದೇವಾತ್ಸರ್ವಭೂತಗತಂ ಮನಃ।
ಚಂದ್ರಮಾ ಯೇನ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಕಾಶಗುಣಧಾರಣಃ॥ 12-354-11 (80182)
ಸದ್ಭೂತೋತ್ಪಾದಕಂ ನಾಮ ತತ್ಸ್ಥಾನಂ ವೇದಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ವಿದ್ಯಾಸಹಾಯೋ ಯತ್ರಾಸ್ತೇ ಭಗವಾನ್ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಕ್॥ 12-354-12 (80183)
ಯೇ ಹಿ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಾ ಲೋಕೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ವೈ ಕ್ಷೇಮಮಧ್ವಾನಂ ಗಚ್ಛತಾಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-354-13 (80184)
ಸರ್ವಲೋಕೇ ತಮೋಹಂತಾ ಆದಿತ್ಯೋ ದ್ವಾರಮುಚ್ಯತೇ।
` ಜ್ವಾಲಾಮಾಲೀ ಮಹಾತೇಜಾ ಯೇನೇದಂ ಧಾರ್ಯತೇ ಜಗತ್॥' 12-354-14 (80185)
ಆದಿತ್ಯದಗ್ಧಸರ್ವಾಂಗಾ ಅದೃಶ್ಯಾಃ ಕೇನಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್।
ಪರಮಾಣುಭೂತಾ ಭೂತ್ವಾ ತು ತಂ ದೇವಂ ಪ್ರವಿಶಂತ್ಯುತ॥ 12-354-15 (80186)
ತಸ್ಮಾದಪಿ ಚ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಅನಿರುದ್ಧತನೌ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಮನೋಭೂತಾಸ್ತತೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ ಪ್ರವಿಶಂತ್ಯುತ॥ 12-354-16 (80187)
ಪ್ರದ್ಯುಂನಾಚ್ಚಾಪಿ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಜೀವಂ ಸಂಕರ್ಷಣಂ ತತಃ।
ವಿಶಂತಿ ವಿಪ್ರಪ್ರವರಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾ ಭಾಗವತೈಃ ಸಹ॥ 12-354-17 (80188)
ತತಸ್ತ್ರೈಗುಣ್ಯಹೀನಾಸ್ತೇ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮಂಜಸಾ।
ಪ್ರವಿಶಂತಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ನಿರ್ಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ಸರ್ವಾವಾಸಂ ವಾಸುದೇವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ವಿದ್ಧಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-354-18 (80189)
ಸಮಾಹಿತಮನಸ್ಕಾಶ್ಚ ನಿಯತಾಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಏಕಾಂತಭಾವೋಪಗತಾ ವಾಸುದೇವಂ ವಿಶಂತಿ ತೇ॥ 12-354-19 (80190)
ಆವಾಮಪಿ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗುಹೇ ಜಾತೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ರಂಯಾಂ ವಿಶಾಲಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಪ ಉಗ್ರಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತೌ॥ 12-354-20 (80191)
ಯೇ ತು ತಸ್ಯೈವ ದೇವಸ್ಯ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾಃ ಸುರಪ್ರಿಯಾಃ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತ್ರಿಲೋಕಸ್ಥಾಸ್ತೇಷಾಂ ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯಥೋ ದ್ವಿಜ॥ 12-354-21 (80192)
ವಿಧಿನಾ ಸ್ವೇನ ಯುಕ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಆಸ್ಥಿತಾಭ್ಯಾಂ ಸರ್ವಕೃಚ್ಛ್ರಂ ವ್ರತಂ ಸಂಯಗನುತ್ತಮಂ॥ 12-354-22 (80193)
`ಸ್ವಾರ್ಥೇನ ವಿಧಿನಾ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಕೃಚ್ಛ್ರವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ।'
ಆವಾಭ್ಯಾಮಪಿ ದೃಷ್ಟಸ್ತ್ವಂ ಶ್ವೇತದ್ವೀಪೇ ತಪೋಧನ॥ 12-354-23 (80194)
ಸಮಾಗತೋ ಭಗವತಾ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತಥಾ।
ಸರ್ವಂ ಹಿ ನೌ ಸಂವಿದಿತಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ॥ 12-354-24 (80195)
ಯದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ವೃತ್ತಂ ವಾ ವರ್ತತೇ ವಾ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಸರ್ವಂ ಸ ತೇ ಕಥಿತವಾಂದೇವದೇವೋ ಮಹಾಮುನೇ॥ 12-354-25 (80196)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-354-26x (6622)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತಯೋರ್ವಾಕ್ಯಂ ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ಚ ವರ್ತತೋಃ।
ನಾರದಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನಾರಾಯಣಪರಾಯಣಃ॥ 12-354-26 (80197)
ಜಜಾಪ ವಿಧಿವನ್ಮಂತ್ರಾನ್ನಾರಾಯಣಗತಾನ್ಬಹೂನ್।
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮೇ॥ 12-354-27 (80198)
ಅವಸತ್ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ನಾರದೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ತಾವೇವಾಭ್ಯರ್ಚಯಂದೇವೌ ನರನಾರಾಯಣೌ ಚ ತೌ॥ ॥ 12-354-28 (80199)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಚತುಃಪಂಚಾದಶಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 354॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-354-2 ಆಕಾಶಯೋನಿರ್ಭಗವಾನಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-354-7 ಸರ್ವಭೂತಹಿತೋರಸ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-354-15 ಪರಮಾಣ್ವಾತ್ಮಭೂತಾಸ್ತು ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರತಿಸಂತ್ಯುತೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-354-17 ವಿಪ್ರಪ್ರವರಾಸ್ತೇಷಾಂ ಶುದ್ಧಾ ಗತಿರ್ಹಿಸೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-354-20 ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 355
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.355. ಅಧ್ಯಾಯಃ 355
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾರದಂಪ್ರತಿ ನರನಾರಾಯಣಾಭ್ಯಾಂ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಕರ್ಮಣಿ ವಿಶೇಷನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-355-0 (80200)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-355-0x (6623)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ನಾರದಃ ಪರಮೇಷ್ಠಿಜಃ।
ದೈವಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚಕ್ರೇ ತತಃ ಪರಂ॥ 12-355-1 (80201)
ತತಸ್ತಂ ವಚನಂ ಪ್ರಾಹ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಜಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಕ ಇಜ್ಯತೇ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ದೈವೇ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ಕಲ್ಪಿತೇ॥ 12-355-2 (80202)
ತ್ವಯಾ ಮತಿಮತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮೇ ಶಂಸ ಯಥಾತಥಂ।
ಕಿಮೇತತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ಫಲಂ ವಾಽಸ್ಯ ಕಿಮಿಷ್ಯತೇ॥ 12-355-3 (80203)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 12-355-4x (6624)
ತ್ವಯೈತತ್ಕಥಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ದೈವಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಪಿ।
ದೈವತಂ ಚ ಪರೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ॥ 12-355-4 (80204)
ತತಸ್ತದ್ಭಾವಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ಯಜೇ ವೈಕುಂಠಮವ್ಯಯಂ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪ್ರಸೃತಃ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-355-5 (80205)
ಮಮ ವೈ ಪಿತರಂ ಪ್ರೀತಃ ಪರಮೇಷ್ಠ್ಯಪ್ಯಜೀಜನತ್।
ಅಹಂ ಸಂಕಲ್ಪಜಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-355-6 (80206)
ಯಜಾಮಿ ವೈ ಪಿತೄನ್ಸಾಧೋ ನಾರಾಯಣವಿಧೌ ಕೃತೇ।
ಏವಂ ಸ ಏವ ಭಗವಾನ್ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-355-7 (80207)
ಇಜ್ಯತೇ ಪಿತೃಯಜ್ಞೇಷು ಮಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಜಗತ್ಪತಿಃ।
ಶ್ರುತಿಶ್ಚಾಪ್ಯಪರಾ ದೇವಾಃ ಪುತ್ರಾನ್ಹಿ ಪಿತರೋಽಯಜನ್॥ 12-355-8 (80208)
ವೇದಶ್ರುತಿಃ ಪ್ರನಷ್ಟಾ ಚ ಪುನರಧ್ಯಾಪಿತಾ ಸುತೈಃ।
ತತಸ್ತೇ ಮಂತ್ರದಾಃ ಪುತ್ರಾಃ ಪಿತೄಣಾಮಿತಿ ವೈದಿಕಂ॥ 12-355-9 (80209)
ನೂನಂ ಸುರೈಸ್ತದ್ವಿದಿತಂ ಯುವಯೋರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನೋಃ।
ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ಪರಸ್ಪರಮಪೂಜಯನ್॥ 12-355-10 (80210)
ತ್ರೀನ್ಪಿಂಡಾನ್ನ್ಯಸ್ಯ ವೈ ಪಿತ್ರ್ಯಾನ್ಪೂರ್ವಂ ದತ್ತ್ವಾ ಕುಶಾನಿತಿ।
ಕಥಂ ತು ಪಿಂಡಸಂಜ್ಞಾಂ ತೇ ಪಿತರೋ ಲೇಭಿರೇ ಪುರಾ॥ 12-355-11 (80211)
ನರನಾರಾಯಣಾವೂಚತುಃ। 12-355-12x (6625)
ಇಮಾಂ ಹಿ ಧರಣೀಂ ಪೂರ್ವಂ ನಷ್ಟಾಂ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ।
ಗೋವಿಂದ ಉಜ್ಜಹಾರಾಶು ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-355-12 (80212)
ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ತು ಧರಣೀಂ ಸ್ವೇ ಸ್ಥಾನೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಜಲಕರ್ದಮಲಿಪ್ತಾಂಗೋ ಲೋಕಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮುದ್ಯತಃ॥ 12-355-13 (80213)
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚಾಹ್ನಿಕಕಾಲೇ ತು ಮಧ್ಯದೇಶಗತೇ ರವೌ।
ದಂಷ್ಟ್ರಾವಿಲಗ್ನಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಪಿಂಡಾನ್ವಿಧೂಯ ಸಹಸಾ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-355-14 (80214)
ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ವೈ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಂ ಕುಶಾನಾಸ್ತೀರ್ಯ ನಾರದ।
ಸ ತೇಷ್ವಾತ್ಮಾನಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚಕ್ರೇ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-355-15 (80215)
ಸಂಕಲ್ಪಯಿತ್ವಾ ತ್ರೀನ್ಪಿಂಡಾನ್ಸ್ವೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ಪ್ರಭುಃ।
ಆತ್ಮಗಾತ್ರೋಷ್ಮಸಂಭೂತೈಃ ಸ್ನೇಹಗರ್ಭೈಸ್ತಿಲೈರಪಿ॥ 12-355-16 (80216)
ಪ್ರೋಕ್ಷ್ಯಾಪಸವ್ಯಂ ದೇವೇಶಃ ಪ್ರಾಙ್ಭುಖಃ ಕೃತವಾನ್ಸ್ವಯಂ।
ಮರ್ಯಾದಾಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥಂ ಚ ತತೋ ವಚನಮುಕ್ತವಾನ್॥ 12-355-17 (80217)
ವೃಷಾಕಪಿರುವಾಚ। 12-355-18x (6626)
ಅಹಂ ಹಿ ಪಿತರಃ ಸ್ರಷ್ಟುಮುದ್ಯತೋ ಲೋಕಕೃತ್ಸ್ವಯಂ।
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯತಃ ಸದ್ಯಃ ಪಿತೃಕಾರ್ಯವಿಧೀನ್ಪರಾನ್॥ 12-355-18 (80218)
ದಂಷ್ಟ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರವಿನಿರ್ಧೂತಾ ಮಮೈತೇ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಂ।
ಆಶ್ರಿತಾ ಧರಣೀಂ ಪೀಡ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತರ ಏವ ತೇ॥ 12-355-19 (80219)
ತ್ರಯೋ ಮೂರ್ತಿವಿಹೀನಾ ವೈ ಪಿಂಡಮೂರ್ತಿಧರಾಸ್ತ್ವಿಮೇ।
ಭವಂತು ಪಿತರೋ ಲೋಕೇ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 12-355-20 (80220)
ಪಿತಾ ಪಿತಾಮಹಶ್ಚೈವ ತಥೈವ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಅಹಮೇವಾತ್ರ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತ್ರಿಷು ಪಿಂಡೇಷು ಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಮತ್ತೋಽಧಿಕಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಕೋ ವಾನ್ಯೋರ್ಚ್ಯೋ ಮಯಾ ಸ್ವಯಂ 12-355-21 (80221)
ಅಹಮೇವ ಪಿತಾ ಲೋಕೇ ಅಹಮೇವ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಪಿತಾಮಹಪಿತಾ ಚೈವ ಅಹಮೇವಾತ್ರ ಕಾರಣಂ॥ 12-355-22 (80222)
ಇತ್ಯೇತದುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ದೇವದೇವೋ ವೃಷಾಕಪಿಃ।
ವರಾಹಪರ್ವತೇ ವಿಪ್ರ ದತ್ತ್ವಾ ಪಿಂಡಾನ್ಸವಿಸ್ತರಾನ್।
ಆತ್ಮಾನಂ ಪೂಜಯಿತ್ವೈವ ತತ್ರೈವಾದರ್ಶನಂ ಗತಃ॥ 12-355-23 (80223)
ಏತದರ್ಥಂ ಸುಭಮತೇ ಪಿತರಃ ಪಿಂಡಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಲಭಂತೇ ಸತತಂ ಪೂಜಾಂ ವೃಷಾಕಪಿವಚೋ ಯಥಾ॥ 12-355-24 (80224)
ಯೇ ಯಜಂತಿ ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ಗುರೂಂಶ್ಚೈವಾತಿರ್ಥೀಸ್ತಥಾ।
ಗಾಶ್ಚೈವ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ತಥಾ॥ 12-355-25 (80225)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ವಿಷ್ಣುಮೇವ ಯಜಂತಿ ತೇ।
ಅಂತರ್ಗತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಸತ್ವಶರೀರಗಃ॥ 12-355-26 (80226)
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಈಶ್ವರಃ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ।
ಮಹಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ನಾರಾಯಣ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ ॥ 12-355-27 (80227)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 355॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-355-2 ಕ ಇಜ್ಯತೇ ದ್ವಿಜವರೈರ್ದೈವೇ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ಕರ್ಮಣೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-4 ಪರೋ ಯಜ್ಞ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-6 ಮಮ ಪಿತರಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ। ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪರಮೇಷ್ಠೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ನಾರದೋ ದಕ್ಷಶಾಪಾತ್ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಸಕಾಜ್ಞಾತ್ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪ್ರಾಪೇತಿ ಹರಿವಂಶೇಽಸ್ತಿ। ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ॥ 12-355-7 ನಾರಾಯಣವಿಧೌ ತಾಂತ್ರಿಕೇ ಪೂಜಾದೌ॥ 12-355-8 ಅಗ್ನಿಷ್ವಾತ್ತಾದೀನ್ಪುತ್ರಾನ್ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಅಧ್ಯಾಪ್ಯಾಸುರೈಃ ಸಹ ಯುದ್ಧಾರ್ಥಂ ಗತಾಸ್ತತಶ್ಚಿರೋಪಿತಾನಾ ತೇಷಾಂ ಶ್ರುತಿಃ ನಷ್ಟಾ ನ ಪ್ರತಿಭಾತಿ। ತತಸ್ತೇ ಪುತ್ರೇಭ್ಯ ಏವ ವೇದಮಧೀತಯಂತ ಇತ್ಯಾಖ್ಯಾಯಿಕಾ ಪುರಾಣಾಂತರಪ್ರಸಿದ್ಧಾ ಸೂಚಿತಾ॥ 12-355-9 ಪುತ್ರಾಃ ಪಿತೃತ್ವಮುಪಪೇದಿರ ಇತಿ ಝ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-11 ನ್ಯಸ್ಯ ವೈ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಮಿತಿ ಧ. ಥ. ಪಾಠಃ। ಪೂರ್ವಂ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಂ ಕುಶಾಂದತ್ವಾ ತತ್ರ ಪಿತ್ರಾದ್ಯುದ್ದೇಶೇನ ಪಿಂಡಾನ್ನ್ಯಸ್ಯಾಪೂಜಯಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 12-355-14 ಮಧ್ಯಂದಿನಗತೇ ರವಾವಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ। ದಂಷ್ಟ್ರಾವಿಲಗ್ನಾನ್ಮೃತ್ಪಿಣ಼್ಡಾನಿತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-16 ತಿಲೈರಪ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-18 ಪಿತರಃ ಪಿತೄನ್॥ 12-355-19 ವಿಷ್ಣೋಃ ಶಾಲಗ್ರಾಮಇವ ಪಿತೄಣಾಂ ಮೂರ್ತಯಃ ಪಿಂಡಾ ಏವೇತ್ಯಾಹ। ದಂಷ್ಟ್ರಾಭ್ಯಾಮಿತಿ। ದಂಷ್ಟ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರವಿನಿರ್ಧೂತಾ ಮೃತ್ಪಿಂಡಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಿತಿ ಧ. ಥ. ಪಾಠಃ। ದಂಷ್ಟ್ರಾಭ್ಯಾಂ ವಿನಿಧೂತಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಪಿಂಡಾನಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಿತಿ ಠ. ಪಾಠಃ। ಆಶ್ರಿತಾ ಶರಣೀಂ ಪಿಂಡಾ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-21 ಪಿತ್ತಾಮಹಶ್ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಸರ್ವಂ ವಿಷ್ಣುದೈವತ್ಯಮೇವೇತಿ ಪಿತ್ರ್ಯಪ್ರಕಾರೋ ದರ್ಶಿತಃ॥ 12-355-22 ನ ಕೋ ಮಮ ಪಿತಾ ಲೋಕ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಕೋ ವಾ ಮಮ ಪಿತಾ ಲೋಕೇ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ಮಾತಾಮಹಃ ಪಿತಾ ಚೈವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-24 ಏಷಾ ತಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಿರ್ವಿಪ್ರೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-355-25 ಪಿತೄನ್ಭಕ್ತ್ಯೇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 356
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.356. ಅಧ್ಯಾಯಃ 356
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನರನಾರಾಯಣಾನುಜ್ಞಾನೇನ ನಾರದೇನ ಸ್ವಾಶ್ರಮಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1॥ ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀವ್ಯಾಸಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ॥ 2॥ ಸೌತಿನಾ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಗುಣವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಶೌನಕಾದಿಭ್ಯಸ್ತದನುಗ್ರಹಾಶಂಸನಂ॥ 3॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-356-0 (80228)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-356-0x (6627)
ಶ್ರುತ್ವೈತನ್ನಾರದೋ ವಾಕ್ಯಂ ನರನಾರಾಯಣೇರಿತಂ।
ಅತ್ಯಂತಂ ಭಕ್ತಿಮಾಂದೇವೇ ಏಕಾಂತಿತ್ವಮುಪೇಯಿವಾನ್॥ 12-356-1 (80229)
ಉಷಿತ್ವಾ ವರ್ಷಸಾಹಸ್ರಂ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮೇ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಭಗವದಾಖ್ಯಾನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಹರಿಮವ್ಯಯಂ।
ಜಗಾಮ ಹಿಮವತ್ಕುಕ್ಷಾವಾಶ್ರಮಂ ಸ್ವಂ ಸುರಾರ್ಚಿತಂ॥ 12-356-2 (80230)
ತಾವಪಿ ಖ್ಯಾತಯಶಸೌ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವಾಶ್ರಮೇ ರಂಯೇ ತೇಪತುಸ್ತಪ ಸತ್ತಮಂ॥ 12-356-3 (80231)
ತ್ವಮಪ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಾಂತಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ಪಾವಿತಾತ್ಮಾಽದ್ಯ ಸಂವೃತ್ತಃ ಶ್ರುತ್ವೇಮಾಮಾದಿತಃ ಕಥಾಂ॥ 12-356-4 (80232)
ನೈವ ತಸ್ಯಾಪರೋ ಲೋಕೋ ನಾಯಂ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಯೋ ದ್ವಿಷ್ಯಾದ್ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಯಂ॥ 12-356-5 (80233)
ಮಜ್ಜಂತಿ ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ನರಕೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಯೋ ದ್ವಿಷ್ಯಾದ್ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೇವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಹರಿಂ॥ 12-356-6 (80234)
ಕಥಂ ನಾಮ ಭವೇದ್ದ್ವೇಷ್ಯ ಆತ್ಮಾ ಲೋಕಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಜ್ಞೇಯೋ ವಿಷ್ಣುರಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 12-356-7 (80235)
ಯ ಏಷ ಗುರುರಸ್ಮಾಕಮೃಷಿರ್ಗಂಧವತೀಸುತಃ।
ತೇನೈತತ್ಕಥಿತಂ ತಾತ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರುತಂ ಮಯಾ ಚೇದಂ ಕಥಿತಂ ಚ ತವಾನಘ॥ 12-356-8 (80236)
ನಾರದೇನ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರಹಸ್ಯಃ ಸಸಂಗ್ರಹಃ।
ಏಷ ಧರ್ಮೋ ಜಗನ್ನಾಥಾತ್ಸಾಕ್ಷಾನ್ನಾರಾಯಣಾನ್ನೃಪ॥ 12-356-9 (80237)
ಏವಮೇಷ ಮಹಾಂಧರ್ಮಃ ಸ ತೇ ಪೂರ್ವಂ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಕಥಿತೋ ಹರಿಗೀತಾಸು ಸಮಾಸವಿಧಿಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-356-10 (80238)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ವ್ಯಾಸಂ ವಿದ್ಧಿ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಕೋ ಹ್ಯನ್ಯಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಾನ್ಮಹಾಭಾರತಕೃದ್ಭವೇತ್।
ಧರ್ಮಾನ್ನಾನಾವಿಧಾಂಶ್ಚೈವ ಕೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ತಮೃತೇ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-356-11 (80239)
ವರ್ತತಾಂ ತೇ ಮಹಾಯಜ್ಞೋ ಯಥಾಸಂಕಲ್ಪಿತಸ್ತ್ವಯಾ।
ಸಂಕಲ್ಪಿತಾಶ್ವಮೇಧಸ್ತ್ವಂ ಶ್ರುತಧರ್ಮಾ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 12-356-12 (80240)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-356-13x (6628)
ಏತತ್ತು ಮಹದಾಖ್ಯಾನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರೀಕ್ಷಿತೋ ನೃಪಃ।
ತತೋ ಯಜ್ಞಸಮಾಪ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಮಾರಭತ್॥ 12-356-13 (80241)
ನಾರಾಯಣೀಯಮಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಮಯಾ।
ಪೃಷ್ಟೇನ ಶೌನಕಾದ್ಯೇಹ ನೈಮಿಷಾರಣ್ಯವಾಸಿಷು॥ 12-356-14 (80242)
ನಾರದೇನ ಪುರಾ ಯದ್ವೈ ಗುರವೇ ತು ನಿವೇದಿತಂ।
ಋಷೀಣಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಶೃಣ್ವತೋಃ ಕೃಷ್ಣಭೀಷ್ಮಯೋಃ॥ 12-356-15 (80243)
ಸ ಹಿ ಪರಮರ್ಷಿರ್ಜನಭುವನಪತಿಃ
ಪೃಥುಧರಣಿಧರಃ ಶ್ರುತಿವಿನಯಪರಃ।
ಶಮನಿಯಮನಿಧಿರ್ಯಮನಿಯಮಪರೋ ದ್ವಿಜವರ
ಸಹಿತಸ್ತವ ಚ ಭವತು ಗತಿರ್ಹರಿರಮರಹಿತಃ॥ 12-356-16 (80244)
ಅಸುರವಧಕರಸ್ತಪಸಾಂನಿಧಿಃ
ಸುಮಹತಾಂ ಯಶಸಾಂ ಚ ಭಾಜನಂ।
ಏಕಾಂತಿನಾಂ ಶರಣದೋಽಭಯದೋ ಗತಿದೋ
ಗತಿದೋಸ್ತು ವಃ ಸುಖಭಾಗಕರಃ।
ಮಧುಕೈಟಭಹಾ ಕೃತಧರ್ಮವಿದಾಂ ಗತಿದೋ
ಭಯದೋ ಮಖಭಾಗಹರೋಸ್ತು ಶರಣಂ ಸ ತೇ॥ 12-356-17 (80245)
ತ್ರಿಗುಣೋ ವಿಗುಣಶ್ಚತುರಾತ್ಮಧರಃ
ಪೂರ್ತೇಷ್ಟಯೋಶ್ಚ ಫಲಭಾಗಹರಃ।
ವಿದಧಾತು ನಿತ್ಯಮಜಿತೋಽತಿಚಲೋ
ಗತಿರಾತ್ಮವತಾಂ ಸುಕೃತಿನಾಮೃಷೀಣಾಂ॥ 12-356-18 (80246)
ತಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣಮಜಂ ಪುರುಷಂ ಪುರಾಣಂ
ರವಿವರ್ಣಮೀಶ್ವರಂ ಗತಿಂ ಬಹುಶಃ।
ಪ್ರಣಮಧ್ವಮೇಕಮತಯೋ ಯತಃ
ಸಲಿಲೋದ್ಭವೋಪಿ ತಮೃಷಿಂ ಪ್ರಣತಃ॥ 12-356-19 (80247)
ಸ ಹಿ ಲೋಕಯೋನಿರಸೃತಸ್ಯ ಪದಂ
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಪರಾಯಣಮಚಲಂ ಹಿ ಪದಂ।
ತತ್ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಿಭಿರುದಾಹೃತಂ ತಂ
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯತಾತ್ಮಭಿರಿದಂ ಸನಾತನಂ॥ ॥ 12-356-20 (80248)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 356॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-356-15 ಗುರವೇ ಬೃಹಸ್ಪತಯೇ॥ 12-356-16 ಸ ನಾರಾಯಣಃ॥ 12-356-17 ಕೃತಧರ್ಮಃ ಕೃತಯುಗಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಾದಿಸ್ತದ್ವಿದಾಂ॥ 12-356-18 ಚತ್ವಾರೋ ವಾಸುದೇವಸಂಕರ್ಷಣಪ್ರದ್ಯುಂನಾನಿರುದ್ಧಾಖ್ಯಾ ಆತ್ಮಾನಸ್ತಾಂಧಾರಯತಿ ಸ ತಥಾ। ತ್ರಿಗುಣಾತಿಗಶ್ಚತುಷ್ಪಥಧರಃ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-356-19 ಸಲಿಲಮುದ್ಭವೋ ಯಸ್ಯ ಸ ನಾರಾಯಣಃ ಶೇಷಶಾಯೀ ತಮೃಷಿಂ ವಾಸುದೇವಂ॥ 12-356-20 ಲೋಕಸ್ಯಾವ್ಯಕ್ತಾದೇರ್ಯೋನಿಃ। ಅಮೃತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಪದಂ ಸ್ಥಾನಂ। ಪದಂ ಪದನೀಯಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 357
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.357. ಅಧ್ಯಾಯಃ 357
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀನಾರಾಯಣೇನ ಸ್ವನಾಭಿಪದ್ಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ಜನಂ॥ 1॥ ತತೋ ಮಧುಕೈಟಭಯೋರುತ್ಪಾದನಂ॥ 2॥ ತಾಭ್ಯಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವೇದಾಪಹರಣಂ॥ 3॥ ಹಯಶಿರೋರೂಪಿಣಾ ಹರಿಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ಪುನರ್ವೇದಪ್ರತ್ಯರ್ಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಮಧುಕೈಟಭಸಂಹರಣಂ॥ 4॥ ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಾಯ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 5॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-357-0 (80249)
ಶೌನಕ ಉವಾಚ। 12-357-0x (6629)
ಶ್ರುತಂ ಭಗವತಸ್ತಸ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಪರಮಾತ್ಮನಃ।
ಜನ್ಮಧರ್ಮಗೃಹೇ ಚೈವ ನರನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಂ॥ 12-357-1 (80250)
ಮಹಾವರಾಹಸೃಷ್ಟಾ ಚ ಪಿಂಡೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಪುರಾತನೀ।
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಚ ನಿವೃತ್ತೌ ಚ ಯೋ ಯಥಾ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-357-2 (80251)
ತಥಾ ಸ ನಃ ಶ್ರುತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಥ್ಯಮಾನಸ್ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಜೋ ವಿಷ್ಣುರುದಕ್ಪೂರ್ವೇ ಮಹೋದಧೌ॥ 12-357-3 (80252)
ಯಚ್ಚ ತತ್ಕಥಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ತ್ವಯಾ ಹಯಶಿರೋ ಮಹತ್।
ತಚ್ಚ ದೃಷ್ಟಂ ಭಗವತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ॥ 12-357-4 (80253)
ಕಿಂ ತದುತ್ಪಾದಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ಹರಿಣಾ ಲೋಕಧಾರಿಣಾ।
ರೂಪಂ ಪ್ರಭಾವಂ ಮಹತಾಮಪೂರ್ವಂ ಧೀಮತಾಂವರ॥ 12-357-5 (80254)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ವಿವುಧಶ್ರೇಷ್ಠಮಪೂರ್ವಮಮಿತೌಜಸಂ।
ತದಶ್ವಶಿರಸಂ ಪುಣ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕಿಮಕರೋನ್ಮುನೇ॥ 12-357-6 (80255)
ಏತನ್ನಃ ಸಂಶಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುರಾಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಭವಂ।
ಕಥಯಸ್ವೋತ್ತಮಮತೇ ಮಹಾಪುರುಷಸಂಶ್ರಿತಂ।
ಪಾವಿತಾಃ ಸ್ಮ ತ್ವಯಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪುಣ್ಯಾಃ ಕಥಯ ತಾಃ ಕಥಾಃ॥ 12-357-7 (80256)
ಸೌತಿರುವಾಚ। 12-357-8x (6630)
ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಸರ್ವಂ ಪುರಾಣಂ ವೇದಸಂಮಿತಂ।
ಜಗೌ ಯದ್ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸೋ ರಾಜ್ಞಃ ಪಾರಿಕ್ಷಿತಸ್ಯ ವೈ॥ 12-357-8 (80257)
ಶ್ರುತ್ವಾಽಶ್ವಶಿರಸೋ ಮೂರ್ತಿ ದೇವಸ್ಯ ಹರಿಮೇಧಸಃ।
ಉತ್ಪನ್ನಸಂಶಯೋ ರಾಜಾ ಏತದೇವಮಚೋದಯತ್॥ 12-357-9 (80258)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-357-10x (6631)
ಯತ್ತದ್ದರ್ಶಿತವಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮ ದೇವಂ ಹಯಶಿರೋಧರಂ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ತತ್ಸಮಭವದ್ವಪುರ್ದೇವೋಪಕಲ್ಪಿತಂ॥ 12-357-10 (80259)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-357-11x (6632)
ಯತ್ಕಿಂಚಿದಿಹ ಲೋಕೇ ವೈ ದೇಹಬದ್ಧಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸರ್ವಂ ಪಂಚಭಿರಾವಿಷ್ಟಂ ಭೂತೈರೀಶ್ವರಬುದ್ಧಿಜೈಃ॥ 12-357-11 (80260)
ಈಶ್ವರೋ ಹಿ ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ಪ್ರಭುರ್ನಾರಾಯಣೋ ವಿರಾಟ್।
ಭೂತಾಂತರಾತ್ಮಾ ವರದಃ ಸಗುಣೋ ನಿರ್ಗುಣೋಪಿ ಚ॥ 12-357-12 (80261)
ಭೂತಪ್ರಲಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ಶೃಣುಷ್ವ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-357-13 (80262)
ಧರಣ್ಯಾಮಥ ಲೀನಾಯಾಮಪ್ಸು ಚೈಕಾರ್ಣವೇ ಪುರಾ।
ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತೇ ಜಲೇ ಚಾಪಿ ಲೀನೇ ಜ್ಯೋತಿಷಿ ಚಾನಿಲೇ॥ 12-357-14 (80263)
ವಾಯೌ ಚಾಕಾಶಸಂಲೀನೇ ಆಕಾಶೇ ಚ ಮನೋನುಗೇ।
ವ್ಯಕ್ತೇ ಮನಸಿ ಸಂಲೀನೇ ವ್ಯಕ್ತೇ ಚಾವ್ಯಕ್ತತಾಂ ಗತೇ॥ 12-357-15 (80264)
ಅವ್ಯಕ್ತೇ ಪುರುಷಂ ಯಾತೇ ಪುಂಸಿ ಸರ್ವಗತೇಽಪಿ ಚ।
ತಮ ಏವಾಭವತ್ಸರ್ವಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ॥ 12-357-16 (80265)
ತಮಸೋ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಭೂತಂ ತಮೋಮೂಲಮೃತಾತ್ಮಕಂ।
ತದ್ವಿಶ್ವಭಾವಸಂಜ್ಞಾಂತಂ ಪೌರುಷೀಂ ತನುಮಾಶ್ರಿತಂ॥ 12-357-17 (80266)
ಸೋಽನಿರುದ್ಧ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತತ್ಪ್ರಧಾನಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ತದವ್ಯಕ್ತಮಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ತ್ರಿಗುಣಂ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-357-18 (80267)
ವಿದ್ಯಾಸಹಾಯವಾಂದೇವೋ ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನೋ ಹರಿಃ ಪ್ರಭುಃ।
`ಆದಿಕರ್ತಾ ಸ ಭೂತಾನಾಮಪ್ರಮೇಯೋ ಹರಿಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-357-19 (80268)
ಅಪ್ಸ್ವೇವ ಶಯನಂ ಚಕ್ರೇ ನಿದ್ರಾಯೋಗಮುಪಾಗತಃ।
ಜಗತಶ್ಚಿಂತಯನ್ಸೃಷ್ಟಿಂ ಚಿತ್ರಾಂ ಬಹುಗುಣೋದ್ಭವಾಂ॥ 12-357-20 (80269)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯತಃ ಸೃಷ್ಟಿಂ ಮಹಾನಾತ್ಮಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಅಹಂಕಾರಸ್ತತೋ ಜಾತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶುಭಚತುರ್ಮುಖಃ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಭಗವಾನ್ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ॥ 12-357-21 (80270)
ಪದ್ಮೇಽನಿರುದ್ಧಾತ್ಸಂಭೂತಸ್ತದಾ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣಃ।
ಸಹಸ್ರಪತ್ರೇ ದ್ಯುತಿಮಾನುಪವಿಷ್ಟಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-357-22 (80271)
ದದೃಶೇಽದ್ಭುತಸಂಕಾಶೋ ಲೋಕಾನಾಪ್ಯಾಯಯನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಸತ್ವಸ್ಥಃ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ಸ ತತೋ ಭೂತಗಣಾನ್ಸೃಜನ್॥ 12-357-23 (80272)
ಪೂರ್ವಮೇವ ಚ ಪದ್ಮಸ್ಯ ಪತ್ರೇ ಸೂರ್ಯಾಂಶುಸಪ್ರಭೇ।
ನಾರಾಯಣಕೃತೌ ಬಿಂದೂ ಅಪಾಮಾಸ್ತಾಂ ಗುಣೋತ್ತರೌ॥ 12-357-24 (80273)
ತಾವಪಶ್ಯತ್ಸ ಭಗವಾನನಾದಿನಿಧನೋಽಚ್ಯುತಃ।
ಏಕಸ್ತತ್ರಾಭವದ್ವಿಂದುರ್ಮಧ್ವಾಭೋ ರುಚಿರಪ್ರಭಃ॥ 12-357-25 (80274)
ಸ ತಾಮಸೋ ಮಧುರ್ಜಾತಸ್ತದಾ ನಾರಾಯಣಾಜ್ಞಯಾ।
ಕಠಿನಸ್ತ್ವಪರೋ ವಿಂದುಃ ಕೈಟಭೋ ರಾಜಸಸ್ತು ಸಃ॥ 12-357-26 (80275)
ತಾವಭ್ಯಧಾತವಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೌ ತಮೋರಜಗುಣಾನ್ವಿತೌ।
ಬಲವಂತೌ ಗದಾಹಸ್ತೌ ಪದ್ಮನಾಲಾನುಸಾರಿಣೌ॥ 12-357-27 (80276)
ದದೃಶಾತೇಽರವಿಂದಸ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಮಿತಪ್ರಭವಂ।
ಸೃಜಂತಂ ಪ್ರಥಮಂ ವೇದಾಂಶ್ಚತುರಶ್ಚಾರುವಿಗ್ರಹಾನ್॥ 12-357-28 (80277)
ತತೋ ವಿಗ್ರಹವಂತಸ್ತಾನ್ವೇದಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾಽಸುರೋತ್ತಮೌ।
ಸಹಸಾ ಜಗೃಹತುರ್ವೇದಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಶ್ಯತಸ್ತದಾ॥ 12-357-29 (80278)
ಅಥ ತೌ ದಾನವಶ್ರೇಷ್ಠೌ ವೇದಾನ್ಗೃಹ್ಯ ಸನಾತನಾನ್।
ರಸಾಂ ವಿವಿಶತುಸ್ತೂರ್ಣಮುದಕ್ಪೂರ್ವೇ ಮಹೋದಧೌ॥ 12-357-30 (80279)
ತತೋ ಹೃತೇಷು ದೇವೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕಶ್ಮಲಮಾವಿಶತ್।
ತತೋ ವಚನಮೀಶಾನಂ ಪ್ರಾಹ ವೇದೈರ್ವಿನಾಕೃತಃ॥ 12-357-31 (80280)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-357-32x (6633)
ವೇದಾ ಮೇ ಪರಮಂ ಚಕ್ಷುರ್ವೇದಾ ಮೇ ಪರಮಂ ಬಲಂ।
ವೇದಾ ಮೇ ಪರಮಂ ಧಾಮ ವೇದಾ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮ ಚೋತ್ತರಂ॥ 12-357-32 (80281)
ಮಮ ವೇದಾ ಹೃತಾಃ ಸರ್ವೇ ದಾನವಾಭ್ಯಾಂ ಬಲಾದಿತಃ।
ಅಂಧಕಾರಾ ಹಿ ಮೇ ಲೋಕಾ ಜಾತಾ ವೇದೈರ್ವಿನಾ ಕೃತಾಃ॥ 12-357-33 (80282)
ವೇದಾನೃತೇ ಹಿ ಕಿಂ ಕುರ್ಯಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಸೃಷ್ಟಿಮುತ್ತಮಾಂ।
ಅಹೋ ಬತ ಮಹದ್ದುಃಖಂ ವೇದನಾಶನಜಂ ಮಮ॥ 12-357-34 (80283)
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ದುನೋತಿ ಹೃದಯಂ ತೀವ್ರಂ ಶೋಕಪರಾಯಣಂ।
ಕೋ ಹಿ ಶೋಕಾರ್ಣವೇ ಮಗ್ನಂ ಮಾಮಿತೋಽದ್ಯ ಸಮುದ್ಧರೇತ್॥ 12-357-35 (80284)
ವದಾಂಸ್ತಾಂಶ್ಚಾನಯೇನ್ನಷ್ಟಾನ್ಕಸ್ಯ ಚಾಹಂ ಪ್ರಿಯೋ ಭವೇ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಭಾಷಮಾಣಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 12-357-36 (80285)
ಹರೇಃ ಸ್ತೋತ್ರಾರ್ಥಮುದ್ಭೂತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರ।
ತತೋ ಜಗೌ ಪರಂ ಜಪ್ಯಂ ಸಾಂಜಲಿಪ್ರಗ್ರಹಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-357-37 (80286)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-357-38x (6634)
ಓಂ ನಮಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹೃದಯ ನಮಸ್ತೇ ಮಮ ಪೂರ್ವಜ।
ಲೋಕಾದ್ಯಭುವನಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗನಿಧೇ ಪ್ರಭೋ॥ 12-357-38 (80287)
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಕರಾಚಿಂತ್ಯ ಕ್ಷೇಮಂ ಪಂಥಾನಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ವಿಶ್ವಭುಕ್ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಂತರಾತ್ಮನ್ನಯೋನಿಜ।
ಅಹಂ ಪ್ರಸಾದಜಸ್ತುಭ್ಯಂ ಲೋಕಧಾಮ ಸ್ವಯಂಭುವಃ॥ 12-357-39 (80288)
ತ್ವತ್ತೋ ಮೇ ಮಾನಸಂ ಜನ್ಮ ಪ್ರಥಮಂ ದ್ವಿಜಪೂಜಿತಂ।
ಚಾಕ್ಷುಷಂ ವೈ ದ್ವಿತೀಯಂ ಮೇ ಜನ್ಮ ಚಾಸೀತ್ಪುರಾತನಂ॥ 12-357-40 (80289)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ತು ಮೇ ಜನ್ಮ ತೃತೀಯಂ ವಾಚಿಕಂ ಮಹತ್।
ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರವಣಜಂ ಚಾಪಿ ಚತುರ್ಥಂ ಜನ್ಮ ಮೇ ವಿಭೋ॥ 12-357-41 (80290)
ನಾಸತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಮೇ ಜನ್ಮ ತ್ವತ್ತಃ ಪಂಚಮಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಂಡಜಂ ಚಾಪಿ ಮೇ ಜನ್ಮ ತ್ವತ್ತಃ ಷಷ್ಠಂ ವಿನಿರ್ಮಿತಂ॥ 12-357-42 (80291)
ಇದಂ ಚ ಸಪ್ತಮಂ ಜನ್ಮ ಪದ್ಮಜನ್ಮೇತಿ ವೈ ಪ್ರಭೋ।
ಸರ್ಗೇಸರ್ಗೇ ಹ್ಯಹಂ ಪುತ್ರಸ್ತವ ತ್ರಿಗುಣವರ್ಜಿತ॥ 12-357-43 (80292)
ಪ್ರಥಮಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಪ್ರಧಾನಗುಣಕಲ್ಪಿತಃ।
ತ್ವಮೀಶ್ವರಃ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಭಾವನ॥ 12-357-44 (80293)
ತ್ವಯಾ ವಿನಿರ್ಮಿತೋಽಹಂ ವೈ ವೇದಚಕ್ಷುರ್ವಯೋತಿಗ।
ತೇ ಮೇ ವೇದಾ ಹೃತಾಶ್ಚಕ್ಷುರಂಧೋ ಜಾತೋಸ್ಮಿ ಜಾಗೃಹಿ।
ದದಸ್ವ ಚಕ್ಷೂಂಷಿ ಮಮ ಪ್ರಿಯೋಽಹಂ ತೇ ಪ್ರಿಯೋಸಿ ಮೇ॥ 12-357-45 (80294)
ಏವಂ ಸ್ತುತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಪುರುಷಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।
ಜಹೌ ನಿದ್ರಾಮಥ ತದಾ ವೇದಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮುಹ್ಯತಃ॥ 12-357-46 (80295)
ಐಶ್ವರ್ಯೇಣ ಪ್ರಯೋಗೇಣ ದ್ವಿತೀಯಾಂ ತನುಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಸುನಾಸಿಕೇನ ಕಾಯೇನ ಭೂತ್ವಾ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಸ್ತದಾ।
ಕೃತ್ವಾ ಹಯಶಿರಃ ಶುಭ್ರಂ ವೇದಾನಾಮಾಲಯಂ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-357-47 (80296)
ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧಾ ಸಮಭವದ್ದ್ಯೌಃ ಸನಕ್ಷತ್ರತಾರಕಾಃ।
ಕೇಶಾಶ್ಚಾಸ್ಯಾಭವಂದೀರ್ಘಾ ರವೇರಂಶುಸಮಪ್ರಭಾಃ॥ 12-357-48 (80297)
ಕರ್ಣಾವಾಕಾಶಪಾತಾಲೇ ಲಲಾಟಂ ಭೂತಧಾರಿಣೀ।
ಗಂಗಾಸರಸ್ವತೀ ಪುಣ್ಯೇ ಭ್ರುವಾವಾಸ್ತಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತೀ॥ 12-357-49 (80298)
ಚಕ್ಷುಷೀ ಸೋಮಸೂರ್ಯೌಂ ತೇ ನಾಸಾ ಸಂಧ್ಯಾ ಪುನಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ಓಂಕಾರಸ್ತ್ವಥ ಸಂಸ್ಕಾರೋ ವಿದ್ಯುಜ್ಜಿಹ್ವಾ ಚ ನಿರ್ಮಿತಾ॥ 12-357-50 (80299)
ದಂತಾಶ್ಚ ಪಿತರೋ ರಾಜನ್ಸೋಮಪಾ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಾಃ।
ಗೋಲೋಕೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಶ್ಚ ಓಷ್ಠಾವಾಸ್ತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಗ್ರೀವಾ ಚಾಸ್ಯಾಭವದ್ರಾಜನ್ಕಾಲರಾತ್ರಿರ್ಗುಣೋತ್ತರಾ॥ 12-357-51 (80300)
ಏತದ್ಧಯಶಿರಃ ಕೃತ್ವಾ ನಾನಾಮೂರ್ತಿಭಿರಾವೃತಂ।
ಅಂತರ್ದಧೌ ಸ ವಿಶ್ವೇಶೋ ವಿವೇಶ ಚ ರಸಾಂ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-357-52 (80301)
ರಸಾಂ ಪುನಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಶ್ಚ ಯೋಗಂ ಪರಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಶೈಕ್ಷ್ಯಂ ಸ್ವರಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಉದ್ಗೀತಂ ಪ್ರಾಸೃಜತ್ಸ್ವರಂ॥ 12-357-53 (80302)
ಸಸ್ವರಃ ಸಾನುನಾದೀ ಚ ಸರ್ವಶಃ ಸ್ನಿಗ್ಧ ಏವ ಚ।
ಬಭೂವಾಂತರ್ಜಲಗತಃ ಸರ್ವಭೂತಗುಣೋದಿತಃ॥ 12-357-54 (80303)
ತತಸ್ತಾವಸುರೌ ಕೃತ್ವಾ ವೇದಾನ್ಸಮಯಬಂಧನಾನ್।
ರಸಾತಲೇ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಯತಃ ಶಬ್ದಸ್ತತೋ ದ್ರುತೌ॥ 12-357-55 (80304)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜಂದೇವೋ ಹಯಶಿರೋಧರಃ।
ಜಗ್ರಾಹ ವೇದಾನಖಿಲಾನ್ರಸಾಲಗತಾನ್ಹರಿಃ॥ 12-357-56 (80305)
ಪ್ರಾದಾಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ಭೂಯಸ್ತತಃ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಃ॥ 12-357-57 (80306)
ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಹಯಶಿರಾ ಉದಕ್ಪೂರ್ವೇ ಮಹೋದಧೌ।
ವೇದಾನಾಮಾಲಯಶ್ಚಾಪಿ ಬಭೂವಾಶ್ವರಿರಾಸ್ತತಃ॥ 12-357-58 (80307)
ಅಥ ಕಿಂಚಿದಪಶ್ಯಂತೌ ದಾನವೌ ಮಧುಕೈಟಭೌ।
ಯತ್ರ ದೇವಾ ವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ತಾಸ್ತತ್ಸ್ಥಾನಂ ಶೂನ್ಯಮೇವ ಚ॥ 12-357-59 (80308)
ತತ ಉತ್ತಮಮಾಸ್ಥಾಯ ವೇಗಂ ಬಲವತಾಂ ವರೌ।
ಪುನರುತ್ತಸ್ಥತುಃ ಶೀಘ್ರಂ ರಸಾನಾಮಾಲಯಾತ್ತದಾ॥ 12-357-60 (80309)
ದದೃಶಾತೇ ಚ ಪುರುಷಂ ತಮೇವಾದಿಕರಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಶ್ವೇತಂ ಚಂದ್ರವಿಶುದ್ಧಾಭಮನಿರುದ್ಧತನೌ ಸ್ಥಿತಂ।ಟ
ಭೂಯೋಪ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಾಂತಂ ನಿದ್ರಾಯೋಗಮುಪಾಗತಂ॥ 12-357-61 (80310)
ಆತ್ಮಪ್ರಮಾಣರಚಿತೇ ಅಪಾಮುಪರಿ ಕಲ್ಪಿತೇ।
ಶಯನೇ ನಾಗಭೋಗಾಢ್ಯೇ ಜ್ವಾಲಾಮಾಲಾಸಮಾವೃತೇ॥ 12-357-62 (80311)
ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷೇಣ ಸತ್ವೇನ ಸಂಪನ್ನಂ ರುಚಿರಪ್ರಭಂ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಾನವೇಂದ್ರೌ ತೌ ಮಹಾಹಾಸಮಮುಂಚತಾಂ॥ 12-357-63 (80312)
ಊಚತುಶ್ಚ ಸಮಾವಿಷ್ಟೌ ರಜಸಾ ತಮಸಾ ಚ ತೌ।
ಅಯಂ ಸ ಪುರುಷಃ ಶ್ವೇತಃ ಶೇತೇ ನಿದ್ರಾಮುಪಾಗತಃ॥ 12-357-64 (80313)
ಅನೇನ ನೂನಂ ವೇದಾನಾಂ ಕೃತಮಾಹರಣಂ ರಸಾತ್।
ಕಸ್ಯೈಷ ಕೋನು ಖಲ್ವೇಷ ಕಿಂಚ ಸ್ವಪಿತಿ ಭೋಗವಾನ್।
ಇಚ್ಯುಚ್ಚಾರಿತವಾಕ್ಯೌ ತೌ ಬೋಧಯಾಮಾಸತುರ್ಹರಿಂ॥ 12-357-65 (80314)
ಯುದ್ಧಾರ್ಥಿನೌ ಹಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ವಿಬುದ್ಧಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಚಾಸುರೇಂದ್ರೌ ತೌ ತತೋ ಯುದ್ಧೇ ಮನೋದಧೇ॥ 12-357-66 (80315)
ಅಥ ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವತ್ತಯೋರ್ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ವೈ॥ 12-357-67 (80316)
ರಜಸ್ತಮೋವಿಷ್ಟತನೂ ತಾವುಭೌ ಮಧುಕೈಟಭೌ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋಪಚಿತಿಂ ಕುರ್ವಂಜಧಾನ ಮಧುಸೂದನಃ॥ 12-357-68 (80317)
ತತಸ್ತಯೋರ್ವಧೇನಾಶು ವೇದಾಪಹರಣೇನ ಚ।
ಶೋಕಾಪನಯನಂ ಚಕ್ರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 12-357-69 (80318)
ತತಃ ಪರಿವೃತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಹರಿಣಾ ವೇದಸತ್ಕೃತಃ।
ನಿರ್ಮಮೇ ಸ ತದಾ ಲೋಕಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನ್॥ 12-357-70 (80319)
ದತ್ತ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಾಯಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಮತಿಂ ಲೋಕವಿಸರ್ಗಿಕೀಂ।
ತತ್ರೈವಾಂತರ್ದಧೇ ದೇವೋ ಯತ ಏವಾಗತೋ ಹರಿಃ॥ 12-357-71 (80320)
ತೌ ದಾನವೌ ಹರಿರ್ಹತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಹಯಶಿರಸ್ತನುಂ।
ಪುನಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ತಾಮೇವ ವಿದಧೇ ತನುಂ॥ 12-357-72 (80321)
ಏವಮೇಷ ಮಹಾಭಾಗೋ ಬಭೂವಾಶ್ವಶಿರಾ ಹರಿಃ।
ಪೌರಾಣಮೇತತ್ಪ್ರಖ್ಯಾತಂ ರೂಪಂ ವರದಮೈಶ್ವರಂ॥ 12-357-73 (80322)
ಯೋ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಿತ್ಯಂ ಶೃಣುಯಾದ್ಧಾರಯೀತ ವಾ।
ನ ತಸ್ಯಾಧ್ಯಯನಂ ನಾಶಮುಪಗಚ್ಛೇತ್ಕದಾಚನ॥ 12-357-74 (80323)
ಆರಾಧ್ಯ ತಪಸೋಗ್ರೇಣ ದೇವಂ ಹಯಶಿರೋಧರಂ।
ಪಾಂಚಾಲೇನ ಕ್ರಮಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ರಾಮೇಣ ಪಥಿ ದೇಶಿತೇ॥ 12-357-75 (80324)
ಏತದ್ಧಯಶಿರೋ ರಾಜನ್ನಾಖ್ಯಾನಂ ತವ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಪುರಾಣಂ ವೇದಸಮಿತಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 12-357-76 (80325)
ಯಾಂಯಾಮಿಚ್ಛೇತ್ತನುಂ ದೇವಃ ಕರ್ತುಂ ಕಾರ್ಯವಿಧೌ ಕ್ವಚಿತ್।
ತಾತಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಕುರ್ವಾಣಃ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 12-357-77 (80326)
ಏಷ ವೇದನಿಧಿಃ ಶ್ರೀಮಾನೇಷ ವೈ ತಪಸೋನಿಧಿಃ।
ಏಷ ಯೋಗಶ್ಚ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಹವಿರ್ವಿಭುಃ॥ 12-357-78 (80327)
ನಾರಾಯಣಪರಾ ವೇದಾ ಯಾಜ್ಞಾ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಾಃ।
ತಪೋ ನಾರಾಯಣಪರಂ ನಾರಾಯಣಪರಾ ಗತಿಃ॥ 12-357-79 (80328)
ನಾರಾಯಣಪರಂ ಸತ್ಯಮೃತಂ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಂ।
ನಾರಾಯಣಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಪುನರಾವೃತ್ತಿದುರ್ಲಭಃ॥ 12-357-80 (80329)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮೋ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಃ।
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕೋ ಗಂಧೋ ಭೂಮೌ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-357-81 (80330)
ಅಪಾಂ ಚಾಪಿ ಗುಣಾ ರಾಜನ್ರಸಾ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಾಃ।
ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಚ ಪರಂ ರೂಪಂ ಸ್ಮೃತಂ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಂ॥ 12-357-82 (80331)
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಶ್ಚಾಪಿ ಸ್ಪರ್ಶೋ ವಾಯುಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಶ್ಚೈವ ಶಬ್ದ ಆಕಾಶಸಂಭವಃ॥ 12-357-83 (80332)
ಮನಶ್ಚಾಪಿ ತತೋ ಭೂತಮವ್ಯಕ್ತಗುಣಲಕ್ಷಣಂ।
ನಾರಾಯಣಪರಂ ಕಾಲೋ ಜ್ಯೋತಿಷಾಮಯನಂ ಚ ಯತ್॥ 12-357-84 (80333)
ನಾರಾಯಣಪರಾ ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀಶ್ಚ ಲಕ್ಷ್ಣೀಶ್ಚ ದೇವತಾಃ।
ನಾರಾಯಣಪರಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗೋ ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಃ॥ 12-357-85 (80334)
ಕಾರಣಂ ಪುರುಷೋ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಚಾಪಿ ಕಾರಣಂ।
ಸ್ವಭಾವಶ್ಚೈವ ಕರ್ಮಾಣಿ ದೈವಂ ಯೇಷಾಂ ಚ ಕಾರಣಂ॥ 12-357-86 (80335)
ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಕರಣಂ ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಂ।
ವಿವಿಧಾ ಚ ತಥಾ ಚೇಷ್ಟಾ ದೈವಂ ಚೈವಾತ್ರ ಪಂಚಮಂ॥ 12-357-87 (80336)
ಪಂಚಕಾರಣಸಂಖ್ಯಾತೋ ನಿಷ್ಠಾ ಸರ್ವತ್ರ ವೈ ಹರಿಃ।
ತತ್ತ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಾಂ ಹೇತುಭಿಃ ಸರ್ವತೋಮುಖೈಃ॥ 12-357-88 (80337)
ತತ್ತ್ವಮೇಕೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಹನಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದೀನಾಂ ಸಲೋಕಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 12-357-89 (80338)
ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ಚಾಪಿ ಯತೀನಾಮಾತ್ಮವೇದಿನಾಂ।
ಮನೀಷಿತಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಕೇಶವೋ ನ ತು ತಸ್ಯ ತೇ॥ 12-357-90 (80339)
ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಕುರ್ವತೇ।
ದಾನಾನಿ ಚ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ತಪ್ಯಂತೇ ಚ ತಪೋ ಮಹತ್॥ 12-357-91 (80340)
ಸರ್ವೇಷಾಮಾಶ್ರಯೋ ವಿಷ್ಣುರೈಶ್ವರಂ ವಿಧಿಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಸರ್ವಭೂತಕೃತಾವಾಸೋ ವಾಸುದೇವೇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ॥ 12-357-92 (80341)
ಅಯಂ ಹಿ ನಿತ್ಯಃ ಪರಮೋ ಮಹರ್ಷಿ
ರ್ಮಹಾವಿಭೂತಿರ್ಗುಣವಾನ್ಗುಣಾಖ್ಯಃ।
ಗುಣೈಶ್ಚ ಸಂಯೋಗಮುಪೈತಿ ಶೀಘ್ರಂ
ಕಾಲೋ ಯಥರ್ತಾವೃತುಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಃ॥ 12-357-93 (80342)
ನೈವಾಸ್ಯ ವಿಂದಂತಿ ಗತಿಂ ಮಹಾತ್ಮನೋ
ನ ಚಾಗತಿಂ ಕಶ್ಚಿದಿಹಾನುಪಶ್ಯತಿ।
ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಾಃ ಸಂಯಮಿನೋ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ಗುಣಾಧಿಕಂ॥ ॥ 12-357-94 (80343)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 357॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-357-3 ಹವ್ಯಕವ್ಯಭುಜಃ। ಮೂಲವಿಭುಜಾದಿತ್ವಾತ್ಕಃ। ಅಕಾರಾಂತಃ ಶಬ್ದಃ। ಉದಕ್ಪೂರ್ವೇ ಐಶಾನಕೋಣೇ। ಮಹೋದಧೌ ತತ್ಸಮೀಪೇ। ಇದಮುತ್ತರಾನ್ವಯಿ॥ 12-357-5 ಅಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಾಗದೃಷ್ಟಂ॥ 12-357-6 ಅಪೂರ್ವಂ ಅದ್ಭುತಂ॥ 12-357-10 ತತ್ ಅಶ್ವಶಿರೋರೂಪಂ॥ 12-357-11 ಈಶ್ವರಬುದ್ಧಿಜೈಃ ಈಶ್ವರಸಂಕಲ್ಪಮಾತ್ರಜೈಃ॥ 12-357-23 ಲೋಕನಾಥೋ ಮಹಾನ್ಪ್ರಭುರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-38 ಲೋಕಾದ್ಯನಿಧನಶ್ರೇಷ್ಠೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-46 ದೇವಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮುದ್ಯತ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-53 ಓಮಿತಿ ಪ್ರಾಸೃಜತ್ಸ್ವರಮಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-74 ಶೃಣುಯಾಚ್ಛ್ರಾಕ್ಯೇತ ವೇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-90 ಕೇಶವೋ ನನು ವೈ ಗತಿರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-93 ಗುಣವಾನ್ನಿರ್ಗುಣಾಖ್ಯ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-357-94 ಪುರುಷಂ ಗುಣಾತಿಗಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 358
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.358. ಅಧ್ಯಾಯಃ 358
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಾಯ ಏಕಾಂತಿಧರ್ಮನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಲೋಕೇ ತತ್ಪ್ರಚಾರಪ್ರಕಾರಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-358-0 (80344)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-358-0x (6635)
ಅಹೋ ಹ್ಯೇಕಾಂತಿನಃ ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರೀಣಾತಿ ಭಗವಾನ್ಹರಿಃ।
ವಿಧಿಪ್ರಯುಕ್ತಾಂ ಪೂಜಾಂ ಚ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ಶಿರಸಾ ಸ್ವಯಂ॥ 12-358-1 (80345)
ಯೇ ತು ದಗ್ಧೇಂಧನಾ ಲೋಕೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಚ ಯಾ ಹಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಾ ಗತಿಃ॥ 12-358-2 (80346)
ಚತುರ್ಥ್ಯಾಂ ಚೈವ ತೇ ಗತ್ಯಾಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಏಕಾಂತಿನಸ್ತು ಪುರುಷಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 12-358-3 (80347)
ನೂನಮೇಕಾಂತಧರ್ಮೋಽಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ನಾರಾಯಣಪ್ರಿಯಃ।
ಅಗತ್ವಾ ಗತಯತಿಸ್ರೋ ಯದ್ಗಚ್ಛತ್ಯವ್ಯಯಂ ಹರಿಂ॥ 12-358-4 (80348)
ಸಹೋಪನಿಷದಾನ್ವೇದಾನ್ಯೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಸಂಯಗಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪಠಂತಿ ವಿಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಯೇ ಚಾಪಿ ಯತಿಧರ್ಮಿಣಃ॥ 12-358-5 (80349)
ತೇಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ಜಾನಾಮಿ ಗತಿಮೇಕಾಂತಿನಾಂ ನೃಣಾಂ।
ಕೇನೈಷ ಧರ್ಮಃ ಕಥಿತೋ ದೇವೇನ ಋಷಿಣಾಽಪಿ ವಾ॥ 12-358-6 (80350)
ಏಕಾಂತಿನಾಂ ಚ ಕಾ ಚರ್ಯಾ ಕದಾ ಚೋತ್ಪಾದಿತಾ ವಿಭೋ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 12-358-7 (80351)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-358-8x (6636)
ಸಮುಪೋಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಕುರುಪಾಂಡವಯೋರ್ಮೃಧೇ।
ಅರ್ಜುನೇ ವಿಮನಸ್ಕೇ ಚ ಗೀತಾ ಭಗವತಾ ಸ್ವಯಂ॥ 12-358-8 (80352)
ಆಗತಿಶ್ಚ ಗತಿಶ್ಚೈವ ಪೂರ್ವಂ ತೇ ಕಥಿತಾ ಮಯಾ।
ಗಹನೋ ಹ್ಯೇಷ ಧರ್ಮೋ ವೈ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋಽಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-358-9 (80353)
ಸಂಮಿತಃ ಸಾಮವೇದೇನ ಪುರೈವಾದಿಯುಗೇ ಕೃತಃ।
ಧಾರ್ಯತೇ ಸ್ವಯಮೀಶೇನ ರಾಜನ್ನಾರಾಯಣೇನ ಹ॥ 12-358-10 (80354)
ಏತದರ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಪೃಷ್ಟಃ ಪಾರ್ಥೇನ ನಾರದಃ।
ಋಷಿಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಭಾಗಃ ಶೃಣ್ವತೋಃ ಕೃಷ್ಣಭೀಷ್ಮಯೋಃ॥ 12-358-11 (80355)
ಗುರುಣಾ ಚ ಮಯಾಽಪ್ಯೇವ ಕಥಿತೋ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಯಥಾ ತತ್ಕಥಿತಂ ತತ್ರ ನಾರದೇನ ತಥಾ ಶೃಣು॥ 12-358-12 (80356)
ಯದಾಽಽಸೀನ್ಮಾನಜಂ ಜನ್ಮ ನಾರಾಯಣಮುಖೋದ್ಗತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ತದಾ ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ವಯಂ॥ 12-358-13 (80357)
ತೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಕೃತವಾಂದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ।
ಫೇನಪಾ ಋಷಯಶ್ಚೈವ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ॥ 12-358-14 (80358)
ವೈಖಾನಸಾಃ ಫೇನಪೇಭ್ಯೋ ಧರ್ಮಂ ತಂ ಪ್ರತಿಪದಿರೇ।
ವೈಖಾನಸೇಭ್ಯಃ ಸೋಪಸ್ತು ತತಃ ಸೋಽಂತರ್ದಧೇ ಪುನಃ॥ 12-358-15 (80359)
ಯದಾಽಽಸೀಚ್ಚಾಕ್ಷುಷಂ ಜನ್ಮ ದ್ವಿತೀಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನೃಪ।
ಯದಾ ಪಿತಾಮಹೇನೈವ ಸೋಮಾದ್ಧರ್ಮಃ ಪರಿಶ್ರುತಃ॥ 12-358-16 (80360)
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕೋ ರಾಜನ್ರುದ್ರಾಯ ಪ್ರದದೌ ಚ ತಂ।
ತತೋ ಯೋಗಸ್ಥಿತೋ ರುದ್ರಃ ಪುರಾ ಕೃತಯುಗೇ ನೃಪ॥ 12-358-17 (80361)
ವಾಲಖಿಲ್ಯಾನೃಷೀನ್ಸರ್ವಾಂಧರ್ಮಮೇನಮಪಾಠಯತ್।
ಅಂತರ್ದಧೇ ತತೋ ಭೂಯಸ್ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಮಾಯಯಾ॥ 12-358-18 (80362)
ತೃತೀಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಜನ್ಮ ಯದಾಸೀದ್ವಾಚಿಕಂ ಮಹತ್।
ತತ್ರೈಷ ಧರ್ಮಃ ಸಂಭೂತಃ ಸ್ವಯಂ ನಾರಾಯಣಾನ್ನೃಪ॥ 12-358-19 (80363)
ಸುಪರ್ಣೋ ನಾಮ ತಮೃಷಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಪುರುಷೋತ್ತಮಾತ್।
ತಪಸಾ ವೈ ಸುತಪ್ತೇನ ದಮೇನ ನಿಯಮೇನ ಚ॥ 12-358-20 (80364)
ತ್ರಿಃ ಪರಿಕ್ರಾಂತವಾನೇತತ್ಸುಪರ್ಣೋ ಧರ್ಮಸುತ್ತಮಂ।
ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವ್ರತಂ ಹ್ಯೇತತ್ರಿಸೌಪರ್ಣಮಿಹೋಚ್ಯೇತ॥ 12-358-21 (80365)
ಋಗ್ವೇದಪಾಠಪಠಿತಂ ವ್ರತಮೇತದ್ಧಿ ದುಶ್ಚರಂ।
ಸುಪರ್ಣಾಚ್ಚಾಪ್ಯಧಿಗತೋ ಧರ್ಮ ಏಷ ಸನಾತನಃ॥ 12-358-22 (80366)
ವಾಯುನಾ ದ್ವಿಪದಶ್ರಿಷ್ಠೇ ಪ್ರಥಿತೋ ಜಗದಾಯುಷಾ।
ವಾಯೋಃ ಸಕಾಶಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚ ಋಷಿಭಿರ್ವಿಘಸಾಶಿಭಿಃ॥ 12-358-23 (80367)
ತೇಭ್ಯೋ ಮಹೋದಧಿಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ।
ಅಂತರ್ದಧೇ ತತೋ ಭೂಯೋ ನಾರಾಯಣಸಮಾಹೃತಃ॥ 12-358-24 (80368)
ಯದಾ ಭೂಯಃ ಶ್ರವಣಜಾ ಸೃಷ್ಟಿರಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ತತ್ರ ಕೀರ್ತಯತಃ ಶೃಣು॥ 12-358-25 (80369)
ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮನಾ ದೇವೋ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ವಯಂ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಪುರುಷಂ ಜಗತ್ಸರ್ಗಕರಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-358-26 (80370)
ಅಥ ಚಿಂತಯತಸ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಕರೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಮುವಾಚ ಜಗತ್ಪತಿಃ॥ 12-358-27 (80371)
ಸೃಜ ಪ್ರಜಾಃ ಪುತ್ರ ಸರ್ವಾ ಮುಖತಃ ಪಾದತಸ್ತಥಾ।
ಶ್ರೇಯಸ್ತವ ವಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ಬಲಂ ತೇಜಶ್ಚ ಸುವ್ರತ॥ 12-358-28 (80372)
ಧರ್ಮಂ ಚ ಮತ್ತೋ ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಸಾತ್ವತಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ತೇನ ಸೃಷ್ಟಂ ಕೃತಯುಗಂ ಸ್ಥಾಪಯಸ್ವ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 12-358-29 (80373)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರೇ ದೇವಾಯ ಹರಿಮೇಧಸೇ।
ಧರ್ಮಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಸ ಜಗ್ರಾಹ ಸರಹಸ್ಯಂ ಸಸಂಗ್ರಹಂ॥ 12-358-30 (80374)
ಆರಣ್ಯಕೇನ ಸಹಿತಂ ನಾರಾಯಣಮುಖೋದ್ಗತಂ।
ಉಪದಿಶ್ಯ ತತೋ ಧರ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೇಽಮಿತತೇಜಸೇ॥ 12-358-31 (80375)
ತಂ ಕಾರ್ತಯುಗಧರ್ಮಾಣಂ ನಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಜಗಾಮ ತಮಸಃ ಪಾರಂ ಯತ್ರಾವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ॥ 12-358-32 (80376)
ತತೋಽಥ ವರದೋ ದೇವೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಅಸೃಜತ್ಸ ತತೋ ಲೋಕಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾನ್॥ 12-358-33 (80377)
ತತಃ ಪ್ರಾವರ್ತತ ತದಾ ಆದೌ ಕೃತಯುಗಂ ಶುಭಂ।
ತತೋ ಹಿ ಸಾತ್ವತೋ ಧರ್ಮೋ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಲೋಕಾನವಸ್ಥಿತಃ॥ 12-358-34 (80378)
ತೇನೈವಾದ್ಯೇನ ಧರ್ಮೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕವಿಸರ್ಗಕೃತ್।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ದೇವೇಶಂ ಹರಿಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-358-35 (80379)
ಧರ್ಮಪ್ರತಿಷ್ಠಾಹೇತೋಶ್ಚ ಮನುಂ ಸ್ವಾರೋಚಿಷಂ ತತಃ।
ಅಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 12-358-36 (80380)
ತತಃ ಸ್ವಾರೋಚಿಷಃ ಪುತ್ರಂ ಸ್ವಯಂ ಶಂಖಪದಂ ನೃಪ।
ಅಧ್ಯಾಪಯತ್ಪುರಾಽವ್ಯಗ್ರಃ ಸರ್ವಲೋಕಪತಿರ್ವಿಭುಃ॥ 12-358-37 (80381)
ತತಃ ಶಂಖಪದಶ್ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಮಾತ್ಮಜಮೌರಸಂ।
ದಿಶಾಪಾಲಂ ಸುಧರ್ಮಾಣಮಧ್ಯಾಪಯತ ಭಾರತ।
ಸೋಽಂತರ್ದಧೇ ತತೋ ಭೂಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತ್ರೇತಾಯುಗೇ ಪುನಃ॥ 12-358-38 (80382)
ನಾಸತ್ಯೇ ಜನ್ಮನಿ ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮ।
ಧರ್ಮಮೇತಂ ಸ್ವಯಂ ದೇವೋ ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-358-39 (80383)
ತಜ್ಜಗಾದಾರವಿಂದಾಕ್ಷೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಶ್ಯತಸ್ತದಾ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾಂಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಧೀತವಾನ್ನೃಪ॥ 12-358-40 (80384)
ಸನತ್ಕುಮಾರಾದಪಿ ಚ ವೀರಣೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಕೃತಾದೌ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಧರ್ಮಮೇತದಧೀತವಾನ್॥ 12-358-41 (80385)
ವೀರಣಶ್ಚಾಪ್ಯಧೀತ್ಯೈನಂ ರೈಭ್ಯಾಯ ಮುನಯೇ ದದೌ।
ರೈಭ್ಯಃ ಪುತ್ರಾಯ ಶುದ್ಧಾಯ ಸುವ್ರತಾಯ ಸುಮೇಧಸೇ॥ 12-358-42 (80386)
ಕುಕ್ಷಿಪಾಲಾಯ ಚ ದದೌ ವಿಶಾಲಾಯ ಚ ಧರ್ಮಿಣೇ।
ತತೋಽಪ್ಯಂತರ್ದಧೇ ಭೂಯೋ ನಾರಾಯಣಮುಖೋದ್ಗತಃ॥ 12-358-43 (80387)
ಅಂಡಜೇ ಜನ್ಮನಿ ಪುನರ್ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ಹರಿಯೋನಯೇ।
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸಮುದ್ಭೂತೋ ನಾರಾಯಣಮುಖಾತ್ಪುನಃ॥ 12-358-44 (80388)
ಗೃಹೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಯುಕ್ತಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಧ್ಯಾಪಿತಾಶ್ಚ ಮುನಯೋ ನಾಂನಾ ಬರ್ಹಿಪದೋ ನೃಪ॥ 12-358-45 (80389)
ಬರ್ಹಿಷದ್ಭ್ಯಶ್ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸಾಮವೇದಾಂತಗಂ ದ್ವಿಜಂ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ನಾಮಾಭಿವಿಖ್ಯಾತಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಮವ್ರತೋ ಹರಿಃ॥ 12-358-46 (80390)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಚ್ಚಾಪ್ಯನುಸಂಕ್ರಾಂತೋ ರಾಜಾನಮವಿಕಂಪನಂ।
ಅಂತರ್ದಧೇ ತತೋ ರಾಜನ್ನೇಷ ದರ್ಮಃ ಪ್ರಭೋ ಹರೇಃ॥ 12-358-47 (80391)
ಯದಿದಂ ಸಪ್ತಮಂ ಜನ್ಮ ಪದ್ಮಜಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನೃಪ।
ತತ್ರೈಷ ಧರ್ಮಃ ಕಥಿತಃ ಸ್ವಯಂ ನಾರಾಯಣೇನ ಹ॥ 12-358-48 (80392)
ಪಿತಾಮಹಾಯ ಶುದ್ಧಾಯ ಯುಗಾದೌ ಲೋಕಧಾರಿಣೇ।
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ದಕ್ಷಾಯ ಧರ್ಮಮೇತಂ ಪುರಾ ದದೌ॥ 12-358-49 (80393)
ತತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ತು ದೌಹಿತ್ರೇ ಪ್ರಾದಾದ್ದಕ್ಷೋ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಆದಿತ್ಯೇ ಸವಿತುರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ವಿವಸ್ವಾಂಜಗೃಹೇ ತತಃ॥ 12-358-50 (80394)
ತ್ರೇತಾಯುಗಾದೌ ಚ ತತೋ ವಿವಸ್ವಾನ್ಮಮವೇ ದದೌ।
ಮನುಶ್ಚ ಲೋಕಭೂತ್ಯರ್ಥಂ ಸುತಾಯೇಕ್ಷ್ವಾಕವೇ ದದೌ॥ 12-358-51 (80395)
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಣಾ ಚ ಕಥಿತೋ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಲೋಕಾನವಸ್ಥಿತಃ।
ಗಮಿಷ್ಯತಿ ಕ್ಷಯಾಂತೇ ಚ ಪುನರ್ನಾರಾಯಣಂ ನೃಪ॥ 12-358-52 (80396)
ಯತೀನಾಂ ಚಾಪಿ ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ ತೇ ಪೂರ್ವಂ ನೃಪೋತ್ತಮ।
ಕಥಿತೋ ಹರಿಗೀತಾಸು ಸಮಾಸವಿಧಿಕಲ್ಪಿತಃ॥ 12-358-53 (80397)
ನಾರದೇನ ಸುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರಹಸ್ಯಃ ಸಸಂಗ್ರಹಃ।
ಏಷ ಧರ್ಮೋ ಜಗನ್ನಾಥಾತ್ಸಾಕ್ಷಾನ್ನಾರಾಯಣಾನ್ನೃಪ॥ 12-358-54 (80398)
ಏವಮೇವ ಮಹಾಂಧರ್ಮೇ ಆದ್ಯೋ ರಾಜನ್ಸನಾತನಃ।
ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋ ದುಷ್ಕರಶ್ಚ ಸಾತ್ವತೈರ್ಧಾರ್ಯತೇ ಸದಾ॥ 12-358-55 (80399)
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನೇನ ಚೈತೇನ ಸುಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಅಹಿಂಸಾಧರ್ಮಯುಕ್ತೇನ ಪ್ರೀಯತೇ ಹರಿರೀಶ್ವರಃ॥ 12-358-56 (80400)
ಏಕವ್ಯೂಹವಿಭಾಗೋ ವಾ ಕ್ವಚಿದ್ದ್ವಿವ್ಯೂಹಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ತ್ರಿವ್ಯೂಹಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಖ್ಯಾತಶ್ಚತುರ್ವ್ಯೂಹಶ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-358-57 (80401)
ಹರಿರೇವ ಹಿ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ನಿರ್ಮಮೋ ನಿಷ್ಕಲಸ್ತಥಾ।
ಜೀವಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಂಚಭೂತಗುಣಾತಿಗಃ॥ 12-358-58 (80402)
ಮನಶ್ಚ ಪ್ರಥಿತಂ ರಾಜನ್ಪಂಚಂದ್ರಿಯಸಮೀರಣಂ।
ಏಷ ಲೋಕನಿಧಿಃ ಶ್ರೀಮಾನೇಷು ಲೋಕವಿಸರ್ಗಕೃತ್॥ 12-358-59 (80403)
ಅಕರ್ತಾ ಚೈವ ಕರ್ತಾ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಕಾರಣಮೇವ ಚ।
ಯಥೇಚ್ಛತಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ಕ್ರೀಡತೇ ಪುರುಷೋಽವ್ಯಯಃ॥ 12-358-60 (80404)
ಏಷ ಏಕಾಂತಿಧರ್ಮಸ್ತೇ ಕೀರ್ತಿತೋ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಮಯಾ ಗುರುಪ್ರಸಾದೇನ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋಽಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 12-358-61 (80405)
ಏಕಾಂತಿನೋ ಹಿ ಪುರುಷಾ ದುರ್ಲಭಾ ಬಹವೋ ನೃಪ।
ಯದ್ಯೇಕಾಂತಿಭಿರಾಕೀರ್ಣಂ ಜಗತ್ಸ್ಯಾತ್ಕುರುನಂದನಃ॥ 12-358-62 (80406)
ಅಹಿಂಸಕೈರಾತ್ಮವಿದ್ಭಿಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತೈಃ।
ಭವೇತ್ಕೃತಯುಗಪ್ರಾಪ್ತಿರಾಶೀಃ ಕರ್ಮವಿವರ್ಜಿತಾ॥ 12-358-63 (80407)
ಏವಂ ಸ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸೋ ಗುರುರ್ಮಮ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ಧರ್ಮರಾಜೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ 12-358-64 (80408)
ಋಷೀಣಾಂ ಸಂನಿಧೌ ರಾಜಞ್ಶೃಣ್ವತೋಃ ಕೃಷ್ಣಭೀಷ್ಮಯೋಃ।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯಕಥಯತ್ಪೂರ್ವಂ ನಾರದಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 12-358-65 (80409)
ದೇವಂ ಪರಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶ್ವೇತಂ ಚಂದ್ರಾಭಮಚ್ಯುತಂ।
ಯತ್ರ ಚೈಕಾಂತಿನೋ ಯಾಂತಿ ನಾರಾಯಣಪರಾಯಣಾಃ।
`ತದೇವ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಕೇವಲಂ ಭವೇತ್॥' 12-358-66 (80410)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-358-67x (6637)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರವಿಬುದ್ಧೈರ್ನಿಷೇವಿತಂ।
ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಕಥಂ ವಿಪ್ರಾ ಅನ್ಯೇ ನಾನಾವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 12-358-67 (80411)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-358-68x (6638)
ತಿಸ್ರಃ ಪ್ರಕೃತಯೋ ರಾಜಂದೇಹಬಂಧೇಷು ನಿರ್ಮಿತಾಃ।
ಸಾತ್ವಿಕೀ ರಾಜಸೀ ಚೈವ ತಾಮಸೀ ಚೈವ ಭಾರತ॥ 12-358-68 (80412)
ದೇಹಬಂಧೇಷು ಪುರುಷಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಸಾತ್ವಿಕಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಭವೇನ್ಮೋಕ್ಷಾಯ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-358-69 (80413)
ಅತ್ರಾಪಿ ಸ ವಿಜಾನಾತಿ ಪುರುಷಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಂ।
ನಾರಾಯಣಾಂ ಪರಂ ಮೋಕ್ಷೇ ತತೋ ವೈ ಸಾತ್ವಿಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-358-70 (80414)
ಮನೀಷಿತಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಚಿಂತಯನ್ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಏಕಾಂತಭಕ್ತಃ ಸತತಂ ನಾರಾಯಣಪರಾಯಣಃ॥ 12-358-71 (80415)
ಮನೀಷಿಣೋ ಹಿ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಯತಯೋ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಿಣಃ।
ತೇಷಾಂ ವಿಚ್ಛಿನ್ನತೃಷ್ಣಾನಾಂ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವಹೋ ಹರಿಃ॥ 12-358-72 (80416)
ಜಾಯಮಾನಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ಯಂ ಪಶ್ಯೇನ್ಮಧುಸೂದನಃ।
ಸಾತ್ವಿಕಸ್ತು ಸ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಭವೇನ್ಮೋಕ್ಷೇ ಚ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 12-358-73 (80417)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೇನ ತುಲ್ಯೋ ಹಿ ಧರ್ಮ ಏಕಾಂತಿಸೇವಿತಃ।
ನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕೇ ಮೋಕ್ಷೇ ತತೋ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-358-74 (80418)
ನಾರಾಯಣೇನ ದೃಷ್ಟಸ್ತಚು ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ಭವೇತ್ಪುಮಾನ್।
ಏವಮಾತ್ಮೇಚ್ಛಯಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ನ ಜಾಯತೇ॥ 12-358-75 (80419)
ರಾಜಸೀ ತಾಮಸೀ ಚೈವ ವ್ಯಾಮಿಶ್ರೇ ಪ್ರಕೃತೀ ಸ್ಮೃತೇ।
ತದಾತ್ಮಕಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ಜಾಯಮಾನಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ನಾವೇಕ್ಷತಿ ಹರಿಃ ಸ್ವಯಂ॥ 12-358-76 (80420)
ಪಶ್ಯತ್ಯೇನಂ ಜಾಯಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ರಜಸಾ ತಪಸಾ ಚೈವ ಮಾನಸಂ ಸಮಭಿಪ್ಲುತಂ॥ 12-358-77 (80421)
ಕಾಮಂ ದೇವಾಶ್ಚ ಋಷಯಃ ಸತ್ವಸ್ಥಾ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಹೀನಾಃ ಸತ್ವೇನ ಸೂಕ್ಷ್ಮೇಣ ತತೋ ವೈಕಾರಿಕಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 12-358-78 (80422)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-358-79x (6639)
ಕಥಂ ವೈಕಾರಿಕೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ವದ ಸರ್ವಂ ಯಥಾದೃಷ್ಟಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-358-79 (80423)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-358-80x (6640)
ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತತ್ತ್ವಸಂಯುಕ್ತಂ ಸಂಯುಕ್ತಂ ತ್ರಿಭಿರಕ್ಷರೈಃ।
ಪುರುಷಃ ಪುರುಷಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ ಪಂಚವಿಂಶಕಂ॥ 12-358-80 (80424)
ಏವಮೇಕಂ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಂ ವೇದಾರಣ್ಯಕಮೇವ ಚ।
ಪರಸ್ಪರಾಂಗಾನ್ಯೇತಾನಿ ಪಾಂಚರಾತ್ರಂ ಚ ಕಥ್ಯತೇ॥ 12-358-81 (80425)
ಏಷ ಏಕಾಂತಿನಾಂ ಧರ್ಮೋ ನಾರಾಯಣಪರಾತ್ಮಕಃ॥ 12-358-82 (80426)
ಯಥಾ ಸಮುದ್ರಾತ್ಪ್ರಸೃತಾ ಜಲೌಘಾ
ಸ್ತಮೇವ ರಾಜನ್ಪುನರಾವಿಶಂತಿ।
ಇಮೇ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಮಹಾಜಲೌಘಾ
ನಾರಾಯಣಂ ವೈ ಪುನರಾವಿಶಂತಿ॥ 12-358-83 (80427)
ಏಷ ತೇ ಕಥಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸಾತ್ವತೋ ಯದುಬಾಂಧವ।
ಕುರುಷ್ವೈನಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯದಿ ಶಕ್ತೋಸಿ ಭಾರತ॥ 12-358-84 (80428)
ಏವಂ ಹಿ ಸ ಮಹಾಭಾಗೋ ನಾರದೋ ಗುರವೇ ಮಮ।
ಶ್ವೇತಾನಾಂ ಯತಿನಾಂ ಚಾಹ ಏಕಾಂತಗತಿಮಖ್ಯಾಂ॥ 12-358-85 (80429)
ವ್ಯಾಸಶ್ಚಾಕಥಯತ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರಾಯ ಧೀಮತೇ।
ಸ ಏವಾಯಂ ಮಯಾ ತುಭ್ಯಮಾಖ್ಯಾತಃ ಪ್ರಸೃತೋ ಗುರೋಃ॥ 12-358-86 (80430)
ಇತ್ಥಂ ಹಿ ದುಶ್ಚರೋ ಧರ್ಮ ಏಷ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ।
ಯಥೈವ ತ್ವಂ ತಥೈವಾನ್ಯೇ ನ ಭಜಂತಿ ಚ ಮೋಹಿತಾಃ॥ 12-358-87 (80431)
ಕೃಷ್ಣ ಏವ ಹಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಭಾವನೋ ಮೋಹನಸ್ತಥಾ।
ಸಂಹಾರಕಾರಕಶ್ಚೈವ ಕಾರಣಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ ॥ 12-358-88 (80432)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 358॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-358-2 ದಗ್ಧೇಂಧನಾಃ ನಷ್ಟವಾಸನಾಃ। ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಾ ಗುರುಸಂಪ್ರದಾಯಾಗತಾಗತಿರ್ಜ್ಞಾನಂ॥ 12-358-23 ಪ್ರಥಿತೋ ಗದತಾ ಪುರೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-25 ಯದಾ ಭೂಯಸ್ತಮಶ್ಚಾಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-26 ಜಗತ್ಸರ್ಗಕರಃ ಪ್ರಭುರಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-31 ನಾಸಿಕ್ಯೇ ಜನ್ಮನೀತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-42 ರೌತ್ರ್ಯಾಯ ಮನವೇ ದದಾವಿತಿ ಧ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಸುವ್ರತಾಯ ಸುಧನ್ವತ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-44 ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಹರಿಮೇಧಸ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-49 ಯುಗಾದೌ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಣೇ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-58 ನಿರ್ಮಲೋ ನಿಷ್ಕಲಸ್ತಥೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-59 ಅತಶ್ಚ ಪ್ರಥಿತೋ ರಾಜನ್ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಸಮೀರಿತಿ ಇತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-63 ಕೃತಯುಗಪ್ರಾಪ್ತಿರೀದೃಶೈಃ ಕರ್ಮವರ್ಜಿತೈರಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ। ಆಶೀಃ ಕರ್ಮ ಕಾಂಯಂಕರ್ಮ॥ 12-358-70 ನಾರಾಯಣಪರೋ ಮೋಕ್ಷ ಇತಿ ಝ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-72 ಯತಯೋ ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-77 ಏನಂ ರಾಜಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪಶ್ಯತಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮರ್ಗಿ ನಿಯೋಜಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಬ್ರಹ್ಮಾ ರುದ್ರೋಽಥವಾ ಪುನರಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-81 ಪರಸ್ಪರಾನ್ಯಾನ್ಯೇತಾನೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-87 ಧರ್ಮಃ ಪುಣ್ಯಃ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮೇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 12-358-88 ಸಂಸಾರಕಾರಕಶ್ಚೈವೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 359
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.359. ಅಧ್ಯಾಯಃ 359
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಾದಪಾಂತರತಮ ಇತಿ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಾದಿಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-359-0 (80433)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-359-0x (6641)
ಸಾಖ್ಯಂ ಯೋಗಃ ಪಾಂಚರಾತ್ರಂ ವೇದಾರಣ್ಯಕಮೇವ ಚ।
ಜ್ಞಾನಾನ್ಯೇತಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಚರಂತಿ ಹ॥ 12-359-1 (80434)
ಕಿಮೇತಾನ್ಯೇಕನಿಷ್ಠಾನಿಂ ಪೃಥಙ್ನಿಷ್ಠಾನಿ ವಾ ಮುನೇ।
ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ವೈ ಮಯಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-359-2 (80435)
`ಕಥಂ ವೈಕಾರಿಕೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ವದಸ್ವ ತ್ವಂ ಮಯಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥' 12-359-3 (80436)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-359-4x (6642)
ಜಜ್ಞೇ ಬಹುಜ್ಞಂ ಪರಮತ್ಯುದಾರಂ
ಯಂ ದ್ವೀಪಮಧ್ಯೇ ಸುತಮಾತ್ಮವಂತಂ।
ಪರಾಶರಾತ್ಸತ್ಯವತೀ ಮಹರ್ಷಿ
ತಸ್ಮೈ ನಮೋಽಜ್ಞಾನತಮೋನುದಾಯ॥ 12-359-4 (80437)
ಪಿತಾಮಹಾದ್ಯಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಷಷ್ಠಂ
ಮಹರ್ಷಿಮಾರ್ಷೇಯವಿಭೂತಿಯುಕ್ತಂ।
ನಾರಾಯಣಸ್ಯಾಂಶಜಮೇಕಪುತ್ರಂ
ದ್ವೈಪಾಯನಂ ವೇದಮಹಾನಿಧಾನಂ॥ 12-359-5 (80438)
ತಮಾದಿಕಾಲೇಷು ಮಹಾವಿಭೂತಿ
ರ್ನಾರಾಯಣೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹಾನಿಧಾನಂ।
ಸಸರ್ಜ ಪುತ್ರಾರ್ಥಮುದಾರತೇಜಾ
ವ್ಯಾಸಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಜಂ ಪುರಾಣಂ॥ 12-359-6 (80439)
ಜನಮೇಜಾಯ ಉವಾಚ। 12-359-7x (6643)
ತ್ವಯೈವ ಕಥಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಂಭವೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಸುತಃ ಶಕ್ತಿಃ ಶಕ್ತಿಪುತ್ರಃ ಪರಾಶರಃ॥ 12-359-7 (80440)
ಪರಾಶರಸ್ಯ ದಾಯಾದಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋ ಮುನಿಃ।
ಭೂಯೋ ನಾರಾಯಣಸುತಂ ತ್ವಮೇವೈನಂ ಪ್ರಭಾಷಸೇ॥ 12-359-8 (80441)
ಕಿಮತಃ ಪೂರ್ವಕಂ ಜನ್ಮ ವ್ಯಾಸಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಕಥಯಸ್ವೋತ್ತಮಮತೇ ಜನ್ಮ ನಾರಾಯಣೋದ್ಭವಂ॥ 12-359-9 (80442)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-359-10x (6644)
ವೇದಾರ್ಥವೇತ್ತುವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಧರ್ಮಿಷ್ಠಸ್ಯ ತಪೋನಿಧೇಃ।
ಗುರೋರ್ಮೇ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಸ್ಯ ಹಿಮವತ್ಪಾದ ಆಸತಃ॥ 12-359-10 (80443)
ಕೃತ್ವಾ ಭಾರತಮಾಖ್ಯಾನಂ ತಪಃ ಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ತತ್ಪರಾ ರಾಜನ್ಕೃತವಂತೋ ವಯಂ ತದಾ॥ 12-359-11 (80444)
ಸುಮಂತುರ್ಜೈಮಿನಿಶ್ಚೈವ ಪೈಲಶ್ಚ ಸುದೃಢವ್ರತಃ।
ಅಹಂ ಚತುರ್ಥಃ ಶಿಷ್ಯೋ ವೈ ಶುಕೋ ವ್ಯಾಸಾತ್ಮಜಸ್ತಥಾ॥ 12-359-12 (80445)
ಏಭಿಃ ಪರಿವೃತೋ ವ್ಯಾಸಃ ಶಿಷ್ಯೈಃ ಪಂಚಭಿರುತ್ತಮೈಃ।
ಶುಶುಭೇ ಹಿಮವತ್ಪಾದೇ ಭೂತೈರ್ಭೂತಪತಿರ್ಯಥಾ॥ 12-359-13 (80446)
ವೇದಾನಾವರ್ತಯನ್ಸಾಂಗಾನ್ಭಾರತಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ತಮೇಕಮನಸಂ ದಾಂತಂ ಯುಕ್ತಾ ವಯಮುಪಾಸ್ಮಹೇ॥ 12-359-14 (80447)
ಕಥಾಂತರೇಽಥಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಪೃಷ್ಟೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ವೇದಾರ್ಥಾನ್ಭಾರತಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಜನ್ಮ ನಾರಾಯಣಾತ್ತಥಾ॥ 12-359-15 (80448)
ಸ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತ್ವಾ ವೇದಾರ್ಥಾನ್ಭಾರತಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ತತ್ತ್ವವಿತ್।
ನಾರಾಯಣಾದಿದಂ ಜನ್ಮ ವ್ಯಾಹರ್ತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 12-359-16 (80449)
ಶೃಣುಧ್ವಮಾಖ್ಯಾನವರಮಿದಮಾರ್ಷೇಯಮುತ್ತಮಂ।
ಆದಿಕಾಲೋದ್ಭವಂ ವಿಪ್ರಾಸ್ತಪಸಾಽಧಿಗತಂ ಮಯಾ॥ 12-359-17 (80450)
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಜಾವಿಸರ್ಗೇ ವೈ ಸಪ್ತಮೇ ಪದ್ಮಸಂಭವೇ।
ನಾರಾಯಣೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಶಭಾಶುಭವಿವರ್ಜಿತಃ॥ 12-359-18 (80451)
ಸಸೃಜೇ ನಾಭಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಮಿತಪ್ರಭಃ।
ತತಃ ಸ ಪ್ರಾದುರಭವದಥೈನಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 12-359-19 (80452)
ಮಮ ತ್ವಂ ನಾಭಿತೋ ಜಾತಃ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಕರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಸೃಜ ಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಂ ವಿವಿಧಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸಜಡಪಂಡಿತಾಃ॥ 12-359-20 (80453)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ವಿಮುಖಶ್ಚಿಂತಾವ್ಯಾಕುಲಮಾನಸಃ।
ಪ್ರಣಂಯ ವರದಂ ದೇವಮುವಾಚ ಹರಿಮೀಶ್ವರಂ॥ 12-359-21 (80454)
ಕಾ ಶಕ್ತಿರ್ಮಮ ದೇವೇಶ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ರಷ್ಟುಂ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಅಪ್ರಜ್ಞಾವಾನಹಂ ದೇವ ವಿಧತ್ಸ್ವ ಯದನಂತರಂ॥ 12-359-22 (80455)
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಭೂತ್ವಾಽಥಾಂತರ್ಹಿತಸ್ತತಃ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ದೇವೇಶೋ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂವರಃ।
ಸ್ವರೂಪಿಣೀ ತತೋ ಬುದ್ಧಿರುಪತಸ್ಥೇ ಹರಿಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 12-359-23 (80456)
ಯೋಗೇನ ಚೈನಾಂ ನಿರ್ಯೋಗಃ ಸ್ವಯಂ ನಿಯುಯುಜೇ ತದಾ।
ಸ ತಾಮೈಶ್ವರ್ಯಯೋಗಸ್ಥಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಗತಿಮತೀಂ ಸತೀಂ॥ 12-359-24 (80457)
ಉವಾಚ ವಚನಂ ದೇವೋ ಬುದ್ಧಿಂ ವೈ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪ್ರವಿಶಸ್ವೇತಿ ಲೋಕಸೃಷ್ಟ್ಯರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ।
ತತಸ್ತಮೀಶ್ವರಾದಿಷ್ಟಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿವೇಶ ಸಾ॥ 12-359-25 (80458)
ಅಥೈನಂ ಬುದ್ಧಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಪುನಃ ಸ ದದೃಶೇ ಹರಿಃ।
ಭೂಯಶ್ಚೈವ ವಚಃ ಪ್ರಾಹ ಸೃಜೇಮಾ ವಿವಿಧಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 12-359-26 (80459)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ಕೃತ್ವಾಽಸೌ ಯಥಾಽಽಜ್ಞಾಂ ಶಿರಸಾ ಹರೇಃ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧಾಯತ॥ 12-359-27 (80460)
ಪ್ರಾಪ ಚೈನಂ ಮುಹೂರ್ತೇನ ಸ್ವಂ ಸ್ಥಾನಂ ದೇವಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ತಾಂ ಚೈವ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಏಕೀಭಾವಗತೋಽಭವತ್॥ 12-359-28 (80461)
ಅಥಾಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಭವತ್ಪುನರನ್ಯಾ ತದಾ ಕಿಲ।
ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಜಾ ಇಮಾಃ ಸರ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಾ॥ 12-359-29 (80462)
ದೈತ್ಯದಾನವಗಂಧರ್ವರಕ್ಷೋಗಣಸಮಾಕುಲಾ।
ಜಾತಾ ಹೀಯಂ ವಸುಮತೀ ಭಾರಾಕ್ರಾಂತಾ ತಪಸ್ವಿನೀ॥ 12-359-30 (80463)
ಬಹವೋ ಬಲಿನಃ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಂ ದೈತ್ಯದಾನವರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ತಪೋಯುಕ್ತಾ ವರಾನಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಚೋತ್ತಮಾನ್॥ 12-359-31 (80464)
ಅವಶ್ಯಮೇವ ತೈಃ ಸರ್ವೈರ್ವರದಾನೇನ ದರ್ಪಿತೈಃ।
ಬಾಧಿತವ್ಯಾಃ ಸುರಗಣಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ॥ 12-359-32 (80465)
ತತ್ರ ನ್ಯಾಯ್ಯಮಿದಂ ಕರ್ತುಂ ಭಾರಾವತರಣಂ ಮಯಾ।
ಅಥ ನಾನಾಸಮುದ್ಭೂತೈರ್ವಸುಧಾಯಾಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-359-33 (80466)
ನಿಗ್ರಹೇಣ ಚ ಪಾಪಾನಾಂ ಸಾಧೂನಾಂ ಪ್ರಗ್ರಹೇಣ ಚ।
ಇದಂ ತಪಸ್ವಿನೀ ಸತ್ಯಾ ಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ ಮೇದಿನೀ॥ 12-359-34 (80467)
ಮಯಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಹಿ ಧ್ರಿಯತೇ ಪಾತಾಲಸ್ಥೇನ ಭೋಗಿನಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪೃಥ್ವ್ಯಾಃ ಪರಿತ್ರಾಣಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ಸಂಭವಂ ಗತಃ॥ 12-359-35 (80468)
ಏವಂ ಸ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತು ಭಗವಾನ್ಮಘಧುಸೂದನಃ।
ರುಪಾಣ್ಯನೇಕಾನ್ಯಸೃಜತ್ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಭವಾಯ ಸಃ॥ 12-359-36 (80469)
ವಾರಾಹಂ ನಾರಸಿಹಂ ಚ ವಾಮನಂ ಮಾನುಷಂ ತಥಾ।
ಏಭಿರ್ಮಯಾ ನಿಹಂತವ್ಯಾಃ ದುರ್ವಿನೀತಾಃ ಸುರಾರಯಃ॥ 12-359-37 (80470)
ಅಥ ಭೂಯೋ ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ಭೋಃಶಬ್ದೇನಾನುನಾದಯನ್।
ಸರಸ್ವತೀಮುಚ್ಚಚಾರ ತತ್ರ ಸಾರಸ್ವತೋಽಭವತ್॥ 12-359-38 (80471)
ಅಪಾಂತರತಮಾ ನಾಮ ಸುತೋ ವಾಕ್ಸಂಭವಃ ಪ್ರಭೋಃ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಜ್ಞಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ದೃಢವ್ರತಃ॥ 12-359-39 (80472)
ತಮುವಾಚ ನತಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ದೇವಾನಾಮಾದಿವರವ್ಯಯಃ।
ವೇದಾಖ್ಯಾನೇ ಶ್ರುತಿಃ ಕಾರ್ಯಾ ತ್ವಯಾ ಮತಿಮತಾಂವರ॥ 12-359-40 (80473)
ತಸ್ಮಾತ್ಕುರು ಯಥಾಜ್ಞಪ್ತಂ ಮಮೈತದ್ವಚನಂ ಮುನೇ।
ತೇನ ಭಿನ್ನಾಸ್ತದಾ ವೇದಾ ಮನೋಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೇಂತರೇ॥ 12-359-41 (80474)
ತತಸ್ತುತೋಷ ಭಗವಾನ್ಹರಿಸ್ತೇನಾಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಾ।
ತಪಸಾ ಚ ಸುತಪ್ತೇನ ಯಮೇನ ನಿಯಮೇನ ಚ॥ 12-359-42 (80475)
ಮನ್ವಂತರೇಷು ಪುತ್ರ ತ್ವಮೇವಂ ಲೋಕಪ್ರವರ್ತಕಃ।
ಭವಿಷ್ಯಸ್ಯಚಲೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಪ್ರಧೃಷ್ಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 12-359-43 (80476)
ಪುನಸ್ತಿಷ್ಯೇ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕುರವೋ ನಾಮ ಭಾರತಾಃ।
ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ರಾಜಾನಃ ಪ್ರಥಿತಾ ಭುವಿ॥ 12-359-44 (80477)
ತೇಷಾಂ ತ್ವತ್ತಃ ಪ್ರಸೂತಾನಾಂ ಕುಲಭೇದೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಪರಸ್ಪರವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ತ್ವಾಮೃತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 12-359-45 (80478)
ತತ್ರಾಪ್ಯನೇಕಧಾ ವೇದಾನ್ಭೇತ್ಸ್ಯಸೇ ತಪಸಾಽನ್ವಿತಃ।
ಕೃಷ್ಣೇ ಯುಗೇ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕೃಷ್ಣವರ್ಣೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 12-359-46 (80479)
ಧರ್ಮಾಣಾಂ ವಿವಿಧಾನಾಂ ಚ ಕರ್ತಾ ಜ್ಞಾನಕರಸ್ತಥಾ।
ಭವಿಷ್ಯಸಿ ತಪೋಯುಕ್ತೋ ನ ಚ ರಾಗಾದ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ॥ 12-359-47 (80480)
ವೀತರಾಗಶ್ಚ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮಹೇಶ್ವರಪ್ರಸಾದೇನ ನೈತದ್ವಚನಮನ್ಯಥಾ॥ 12-359-48 (80481)
ಯಂ ಮಾನಸಂ ವೈ ಪ್ರವದಂತಿ ವಿಪ್ರಾಃ
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯೋತ್ತಮಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಂ।
ವಸಿಷ್ಠಮಗ್ರ್ಯಂ ಚ ತಪೋನಿಧಾನಂ
ಯಸ್ಯಾತಿಸೂರ್ಯಂ ವ್ಯರಿರಿಚ್ಯತೇ ಭಾಃ॥ 12-359-49 (80482)
ತಸ್ಯಾನ್ವಪೇ ಚಾಪಿ ತತೋ ಮಹರ್ಷಿಃ
ಪರಾಶರೋ ನಾಮ ಮಹಾಪ್ರಭಾವಃ।
ಪಿತಾ ಸ ತೇ ವೇದನಿಧಿರ್ವರಿಷ್ಠೋ
ಮಹಾತಪಾ ವೈ ತಪಸೋ ನಿವಾಸಃ॥ 12-359-50 (80483)
ಕಾನೀನಗರ್ಭಃ ಪಿತೃಕನ್ಯಕಾಯಾಂ
ತಸ್ಮಾದೃಷೇಸ್ತ್ವಂ ಭವಿತಾ ಚ ಪುತ್ರಃ॥ 12-359-51 (80484)
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ವೇತ್ಸ್ಯಸೇ ಗತಿಂ।
ಯೇ ಹ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಕಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಹಸ್ರಸುಗಪರ್ಯಯಾಃ॥ 12-359-52 (80485)
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ಮಯೋದ್ದಿಷ್ಟಾಂದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ತಪಸಾಽನ್ವಿತಃ।
ಪುನರ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಚಾನೇಕಸಹಸ್ರಯುಗಪರ್ಯಯಾನ್॥ 12-359-53 (80486)
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ಲೋಕೇ ಚಕ್ರಹಸ್ತಂ ಚ ಮಾಂ ಮುನೇ।
ಅನುಧ್ಯಾನಾನ್ಮಮ ಮುನೇ ನೈತದ್ವಚನಮನ್ಯಥಾ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಸತ್ವ ಖ್ಯಾತಿಶ್ಚಾಪ್ಯತುಲಾ ತವ॥ 12-359-54 (80487)
* ಶನೈಶ್ಚರಃ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮನುರ್ಮಹಾನ್।
ತಸ್ಮಿನ್ಮನ್ವಂತರೇ ಚೈವ ಮನ್ವಾದಿಗಣಪೂರ್ವಕಃ।
ತ್ವಮೇವ ಭವಿತಾ ವತ್ಸ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 12-359-55 (80488)
[ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಂ ತನ್ಮದ್ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಅನ್ಯೋ ಹ್ಯನ್ಯಂ ಚಿಂತಯತಿ ಸ್ವಚ್ಛಂದಂ ವಿದಧಾಂಯಹಂ॥] 12-359-56 (80489)
ಏವಂ ಸಾರಸ್ವತಮೃಷಿಮಪಾಂತರತಮಂ ತಥಾ।
ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಮೀಶಾನಃ ಸಾಧಯಸ್ವೇತ್ಯಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-359-57 (80490)
ಸೋಹಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದೇನ ದೇವಸ್ಯ ಹರಿಮೇಧಸಃ।
ಅಪಾಂತರತಮೋ ನಾಂನಾ ತತೋ ಜಾತೋಽಽಜ್ಞಯಾ ಹರೇಃ॥ 12-359-58 (80491)
ಪುನಶ್ಚ ಜಾತೋ ವಿಖ್ಯಾತೋ ವಸಿಷ್ಠಕುಲನಂದನಃ॥ 12-359-59 (80492)
ತದೇತತ್ಕಥಿತಂ ಜನ್ಮ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಕಮಾತ್ಮಮಃ।
ನಾರಾಯಣಪ್ರಸಾದೇನ ತದಾ ನಾರಾಯಣಾಂಶಜಂ॥ 12-359-60 (80493)
ಮಯಾ ಹಿ ಸುಮಹತ್ತಪ್ತಂ ತಪಃ ಪರಮದಾರುಣಂ।
ಪುರಾ ಮತಿಮತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಪರಮೇಣ ಸಮಾಧಿನಾ॥ 12-359-61 (80494)
ಏತದ್ವಃ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛತ ಪುತ್ರಕಾಃ।
ಪೂರ್ವಜನ್ಮ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಸ್ನೇಹತೋ ಮಯಾ॥ 12-359-62 (80495)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-359-63x (6645)
ಏಷ ತೇ ಕಥಿತಃ ಪೂರ್ವಃ ಸಂಭವೋಽಸ್ಮದ್ಗುರೋರ್ನೃಪ।
ವ್ಯಾಸಸ್ಯಾಕ್ಲಿಷ್ಟಮನಸೋ ಯಥಾ ಪೃಷ್ಟಃ ಪುನಃ ಶೃಣು॥ 12-359-63 (80496)
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಃ ಪಾಂಚರಾತ್ರಂ ವೇದಾಃ ಪಾಶುಪತಂ ತಥಾ।
ಜ್ಞಾನಾನ್ಯೇತಾನಿ ರಾಜರ್ಷೇ ವಿದ್ಧಿ ನಾನಾಮತಾನಿ ವೈ॥ 12-359-64 (80497)
ಸಾಂಖ್ಯಸ್ಯ ವಕ್ತಾ ಕಪಿಲಃ ಪರಮರ್ಷಿಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಯೋಗಸ್ಯ ವೇತ್ತಾ ನಾನ್ಯಃ ಪುರಾತನಃ॥ 12-359-65 (80498)
ಅಪಾಂತಪತಮಾಶ್ಚೈವ ವೇದಾಚಾರ್ಯಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಾಚೀನಗರ್ಭಂ ತಮೃಷಿಂ ಪ್ರವದಂತೀಹ ಕೇಚನ॥ 12-359-66 (80499)
ಉಮಾಪತಿರ್ಭೂತಪತಿಃ ಶ್ರೀಕಂಠೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸುತಃ।
ಉಕ್ತವಾನಿದಮವ್ಯಗ್ರೋ ಜ್ಞಾನಂ ಪಾಶುಪತಂ ಶಿವಃ॥ 12-359-67 (80500)
ಪಾಂಚರಾತ್ರಸ್ಯ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ವಕ್ತಾ ತು ಭಗವಾನ್ಸ್ವಯಂ।
ಸರ್ವೇಷು ಚ ನೃಪಶ್ರೇಷ್ಠ ಜ್ಞಾನೇಷ್ವೇತೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ॥ 12-359-68 (80501)
ಯಥಾಗಮಂ ಯಥಾಜ್ಞಾನಂ ನಿಷ್ಠಾ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ನ ಚೈನಮೇವಂ ಜಾನಂತಿ ತಮೋಭೂತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-359-69 (80502)
ತಮೇವ ಶಾಸ್ತ್ರಕರ್ತಾರಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ನಿಷ್ಠಾಂ ನಾರಾಯಣಮೃಷಿಂ ನಾನ್ಯೋಸ್ತೀತಿ ಚ ವಾದಿನಃ॥ 12-359-70 (80503)
ನಿಃಸಂಶಯೇಷು ಸರ್ವೇಷು ನಿತ್ಯಂ ವಸತಿ ವೈ ಹರಿಃ।
ಸಸಂಶಯಾನ್ಹೇತುಬಲಾನ್ನಾಧ್ಯಾವಸತಿ ಮಾಧವಃ॥ 12-359-71 (80504)
ಪಾಂಚರಾತ್ರವಿದೋ ಯೇ ತು ಯಥಾಕ್ರಮಪರಾ ನೃಪ।
ಏಕಾಂತಭಾವೋಪಗತಾಸ್ತೇ ಹರಿಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ವೈ॥ 12-359-72 (80505)
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಸನಾತನೇ ದ್ವೇ
ವೇದಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ನಿಖಿಲೇನ ರಾಜನ್।
ಸರ್ವೈಃ ಸಮಸ್ತೈರ್ಋಷಿಭಿರ್ನಿರುಕ್ತೋ
ನಾರಾಯಣೋ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಪುರಾಣಂ॥ 12-359-73 (80506)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಸಮೀರಿತಂ ಯ
ತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚಿತ್।
ತಸ್ಮಾದೃಪೇಸ್ತದ್ಭವತೀತಿ ವಿದ್ಯಾ
ದ್ದಿವ್ಯಂತರಿಕ್ಷೇ ಭುವಿ ಚಾಪ್ಸು ಚೇತಿ॥ ॥ 12-359-74 (80507)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 359॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-359-1 ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಃ ಪಂಚರಾತ್ರಂ ವೇದಾಃ ಪಾಶುಪತಂ ತಥಾ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ। ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಃ ಪಾಶುಪತಂ ವೇದಾರಣ್ಯಕಮೇವಚೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-359-5 ಪಿತಾಮಹಸ್ಯಾದ್ಯೋ ನಾರಾಯಣಸ್ತಮಾರಭ್ಯ ಯಂ ಷಷ್ಠಂ ವದಂತೀತಿ ಯೋಜ್ಯಂ। ನಾರಾಯಣಸ್ಯಾಂಗಜಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-359-9 ಪೂರ್ವಜಂ ಜನ್ಮೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-359-19 ನಾಭಿಜಂ ಪತ್ರಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 12-359-34 ದ್ವಯಂ ತರಸ್ವಿನೀ ಸತ್ಯೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ। ಇಯಂ ಸರಸ್ವತೀ ಸತ್ಯೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-359-55 ಶನೈಶ್ವರಭ್ರಾತಾ। ಸಪ್ತರ್ಷಿಗುಣಪೂರ್ವಕ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 360
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.360. ಅಧ್ಯಾಯಃ 360
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾಯನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮರುದ್ರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-360-0 (80508)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 12-360-0x (6646)
ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನುತಾಹೋ ಏಕ ಏವ ತು।
ಕೋ ಹ್ಯತ್ರ ಪುರುಷಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕೋ ವಾ ಯೋನಿರಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 12-360-1 (80509)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 12-360-2x (6647)
ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಲೋಕೇ ಸಾಂಗ್ಯಯೋಗವಿಚಾರಣೇ।
ನೈತದಿಚ್ಛಂತಿ ಪುರುಷಮೇಕಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ॥ 12-360-2 (80510)
ಬಹನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಚ ಯಥೈಕಾ ಯೋನಿರುಚ್ಯತೇ।
ತಥಾ ತಂ ಪುರುಷಂ ವಿಶ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಂ॥ 12-360-3 (80511)
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಚ ಗುರವೇ ವ್ಯಾಸಾಯ ವಿದಿತಾತ್ಮನೇ।
ತಪೋಯುಕ್ತಾಯ ದಾಂತಾಯ ವಂದ್ಯಾಯ ಪರಮಪಯೇ॥ 12-360-4 (80512)
ಇದಂ ಪುರುಷಸೂಕ್ತಂ ಹಿ ಸರ್ವವೇದೇಷು ಪಾರ್ಥಿವ।
ಋತಂ ಸತ್ಯಂ ಚ ವಿಖ್ಯಾತಮೃಪಿಸಿಂಹೇನ ಚಿಂತಿತಂ॥ 12-360-5 (80513)
ಉತ್ಸರ್ಗೇಣಾಪವಾದೇನ ಋಷಿಭಿಃ ಕಪಿಲಾದಿಭಿಃ।
ಅಧ್ಯಾನ್ಮಚಿಂತಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯುಕ್ತಾನಿ ಭಾರತ॥ 12-360-6 (80514)
ಸಮಾಸತೇಸ್ತು ಯದ್ವ್ಯಾಸಃ ಪುರುಷೈಕತ್ವಮುಕ್ತವಾನ್।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಸಾದಾದಮಿತೌಜಸಃ॥ 12-360-7 (80515)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಹ ಸಂವಾದಂ ತ್ರ್ಯಂಬಕಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 12-360-8 (80516)
ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಹಾಟಕಸಪ್ರಭಃ।
ವೈಜಯಂತ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಪರ್ವತಪ್ರವರೋ ನೃಪ॥ 12-360-9 (80517)
ತತ್ರಾಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿಂ ದೇವ ಏಕಾಕೀ ಪ್ರವಿಚಿಂತಯನ್।
ವೈರಾಜಸದನಾನ್ನಿತ್ಯಂ ವೈಜಯಂತಂ ನಿಪೇವತೇ॥ 12-360-10 (80518)
ಅಥ ತತ್ರಾಽಽಸತಸ್ತಸ್ಯ ಚತುರ್ವಕ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಲಲಾಟಪ್ರಭವಃ ಪುತ್ರಃ ಶಿವ ಆಗಾದ್ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಆಕಾಶೇನ ಮಹಾಯೋಗೀ ಪುರಾ ತ್ರಿನಯನಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 12-360-11 (80519)
ತತಃ ಖಾನ್ನಿಪಪಾತಾಶು ಧರಣೀಧರಮೂರ್ಧನಿ।
ಅಗ್ರತಶ್ಚಾಭವತ್ಪ್ರೀತೋ ವವಂದೇ ಚಾಪಿ ಪಾದಯೋಃ॥ 12-360-12 (80520)
ತಂ ಪಾದಯೋನಿಂಪತಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸವ್ಯೇನ ಪಾಣಿನಾ।
ಅತ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ಪ್ರಭುರೇಕಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಭಗವಾಂಶ್ಚಿರಸ್ಯಾಗತಮಾತ್ಮಜಂ॥ 12-360-13 (80521)
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ। 12-360-14x (6648)
ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಮೇಽಂತಿಕಂ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತೇ ಕುಶಲಂ ಪುತ್ರ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಸೋಃ ಸದಾ।
ನಿತ್ಯಮುಗ್ರತಪಾಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ತತಃ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ಪುನಃ॥ 12-360-14 (80522)
ರುದ್ರ ಉವಾಚ। 12-360-15x (6649)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದೇನ ಭಗವನ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಸೋರ್ಮಮ।
ಕೃಶಲಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚೈವ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಸ್ತ್ವಥ॥ 12-360-15 (80523)
ಚಿರದೃಷ್ಟೋಮಿ ಭಗವನ್ವೈರಾಜಸದನೇ ಮಯಾ।
ತತೋಽಹಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತ್ವಿಮಂ ತ್ವತ್ಪಾದಸೇವಿತಂ॥ 12-360-16 (80524)
ಕೌತೂಹಲಂ ಚಾಪಿ ಹಿ ಮೇ ಏಕಾಂತಗಮನೇನ ತೇ।
ನೈತತ್ಕಾರಣಮಲ್ಪಂ ಹಿ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 12-360-17 (80525)
ಕಿಂನು ತತ್ಸದನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಸುರಾಸುರೈರಧ್ಯುಪಿತಮೃಷಿಭಿಶ್ಚಾಮಿತಪ್ರಭೈಃ॥ 12-360-18 (80526)
ಗಂಧರ್ವೈರೇಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಸತತಂ ಸಂನಿಷೇವಿತಂ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯೇಮಂ ಗಿರಿವರಮೇಕಾಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಸಿ॥ 12-360-19 (80527)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-360-20x (6650)
ವೈಜಯಂತೋ ಗಿರಿವರಃ ಸತತಂ ಸೇವ್ಯತೇ ಮಯಾ।
ಅತ್ರೈಕಾಗ್ರೇಣ ಮನಸಾ ಪುರುಷಶ್ಚಿಂತ್ಯತೇ ವಿರಾಟ್॥ 12-360-20 (80528)
ರುದ್ರ ಉವಾಚ। 12-360-21x (6651)
ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತ್ವಯಾ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವ।
ಸೃಜ್ಯಂತೇ ಚಾಪರೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸ ಚೈಕಃ ಪುರುಷೋ ವಿರಾಟ್॥ 12-360-21 (80529)
ಕೋ ಹ್ಯಸೌ ಚಿಂತ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತ್ವಯೈಕಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಛಿಂಧಿ ಮಹತ್ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 12-360-22 (80530)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-360-23x (6652)
ಬಹವಃ ಪುರುಷಾಃ ಪುತ್ರ ತ್ವಯಾ ಯೇ ಸಮುದಾಹೃತಾಃ।
ಏವಮೇತದತಿಕ್ರಾಂತಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ನೈವಮಿತ್ಯಪಿ॥ 12-360-23 (80531)
ಆಧಾರಂ ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಏಕಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ತೇ।
ಬಹೂನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಸ ಯಥೈಕಾ ಯೋನಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-360-24 (80532)
ತಥಾ ತಂ ಪುರುಷಂ ವಿಶ್ವಂ ಪರಮಂ ಸುಮಹತ್ತಮಂ।
ನಿರ್ಗುಣಂ ನಿರ್ಗುಣಾ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸನಾತನಂ॥ ॥ 12-360-25 (80533)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 360॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-360-2 ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗವಿಚಾರಣಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-360-21 ಸ ಚ ಕಃ ಪುರುಷೋ ವಿರಾಡಿತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 361
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.361. ಅಧ್ಯಾಯಃ 361
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ರುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಭಗವನ್ಮಹಿಮಪ್ರತಿಪದಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-361-0 (80534)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 12-361-0x (6653)
ಶೃಣು ಪುತ್ರ ಯಥಾಹ್ಯೇಷ ಪುರುಷಃ ಶಾಶ್ವತೋಽವ್ಯಯಃ।
ಅಕ್ಷಯಶ್ಚಾಪ್ರಮೇಯಶ್ಚ ಸರ್ವಗಶ್ಚ ನಿರುಚ್ಯತೇ॥ 12-361-1 (80535)
ನ ಸ ಶಕ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಯಾಽನ್ಯೈರ್ವಾಽಪಿ ಸತ್ತಮ।
ಸಗುಣೈರ್ನಿರ್ಗುಣೈರ್ವಿಶ್ವೋ ಜ್ಞಾನದೃಶ್ಯೋ ಹ್ಯಸೌ ಸ್ಮೃತಃ॥ 12-361-2 (80536)
ಅಶರೀರಃ ಶರೀರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ನಿವಸತ್ಯಸೌ।
ವಸನ್ನಪಿ ಶರೀರೇಷು ನ ಸ ಲಿಪ್ಯತಿ ಕರ್ಮಭಿಃ॥ 12-361-3 (80537)
ಮಮಾಂತರಾತ್ಮಾ ತವ ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ದೇಹಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಾಕ್ಷಿಭೂತೋಽಸೌ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಕೇನಚಿಕ್ವಚಿತ್॥ 12-361-4 (80538)
ವಿಶ್ವಮೂರ್ಧಾ ವಿಶ್ವಭುಜೋ ವಿಶ್ವಪಾದಾಕ್ಷಿನಾಸಿಕಃ।
ಏಕಶ್ಚರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಸ್ವೈರಚಾರೀ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 12-361-5 (80539)
ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಿ ಹಿ ಶರೀರಾಣಿ ಬೀಜಂ ಚಾಪಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತಾನಿ ವೇತ್ತಿ ಸ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ತತಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಉಚ್ಯತೇ॥ 12-361-6 (80540)
ನಾಗತಿರ್ನ ಗತಿಸ್ತಸ್ಯ ಜ್ಞೇಯಾ ಭೂತೇಷು ಕೇನಚಿತ್।
ಸಾಂಖ್ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ಚೈವ ಯೋಗೇನ ಚ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-361-7 (80541)
ಚಿಂತಯಾಮಿ ಗತಿಂ ಚಾಸ್ಯ ನ ಗತಿಂ ವೇದ್ಮಿ ಚೋತ್ತರಾಂ।
ಯಥಾಜ್ಞಾನಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪುರುಷಂ ತು ಸನಾತನಂ॥ 12-361-8 (80542)
ತಸ್ಯೈಕತ್ವಂ ಮಹತ್ತ್ವಂ ಚ ಸ ಚೈಕಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಮಹಾಪುರುಷಶಬ್ದಂ ಸ ಬಿಭರ್ತ್ಯೇಕಃ ಸನಾತನಃ॥ 12-361-9 (80543)
ಏಕೋ ಹುತಾಶೋ ಬಹುಧಾ ಸಮಿಧ್ಯತೇ
ಏಕಃ ಸೂರ್ಯಸ್ತಪಸೋ ಯೋನಿರೇಕಾ।
ಏಕೋ ವಾಯುರ್ಬಹುಧಾ ವಾತಿ ಲೋಕೇ
ಮಹೋದಧಿಶ್ಚಾಂಭಸಾಂ ಯೋನಿರೇಕಃ।
ಪುರುಷಶ್ಚೈಕೋ ನಿರ್ಗುಣೋ ವಿಶ್ವರೂಪ
ಸ್ತಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ಪುರುಷಂ ಚಾವಿಶಂತಿ॥ 12-361-10 (80544)
ಹಿತ್ವಾ ಗುಣಮಯಂ ಸರ್ವಂ ಕರ್ಮಂ ಹಿತ್ವಾ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಉಭೇ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಏವಂ ಭವತಿ ನಿರ್ಗುಣಃ॥ 12-361-11 (80545)
ಅಚಿಂತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭಾವಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಚತುಷ್ಟಯಂ।
ವಿಚರೇದ್ಯೋಽಸಮುನ್ನದ್ಧಃ ಸ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷಂ ಶುಭಂ॥ 12-361-12 (80546)
ಏಕಂ ಹಿ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಕೇಚಿದಿಚ್ಛಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ಏಕಾತ್ಮಾನಂ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಮಪರೇಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ॥ 12-361-13 (80547)
ತತ್ರ ಯಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಹಿ ಸ ನಿತ್ಯೋ ನಿರ್ಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಸ ಹಿ ನಾರಾಯಣೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋ ಹಿ ಸಃ॥ 12-361-14 (80548)
ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ಫಲೈಶ್ಚಾಪಿ ಪದ್ಮಪತ್ರಮಿವಾಂಭಸಾ।
ಕರ್ಮಾತ್ಮಾ ತ್ವಪರೋ ಯೋಸೌ ಮೋಕ್ಷಬಂಧೈಃ ಸ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-361-15 (80549)
ಸಸಪ್ತದಶಕೇನಾಪಿ ರಾಶಿನಾ ಯುಜ್ಯತೇ ಚ ಸಃ।
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪುರುಷಸ್ತೇ ಯಥಾಕ್ರಮಂ॥ 12-361-16 (80550)
ಯತ್ತತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಲೋಕತಂತ್ರಸ್ಯ ಧಾಮ
ವೇದ್ಯಂ ಪರಂ ಬೋಧನೀಯಂ ಚ ವೇದೈಃ।
ಮಂತಾ ಮಂತವ್ಯಂ ಪ್ರಾಶಿತಾ ಪ್ರಾಶನೀಯಂ
ಘ್ರಾತಾ ಘ್ರೇಯಂ ಸ್ಪರ್ಶಿತಾ ಸ್ಪರ್ಶನೀಯಂ॥ 12-361-17 (80551)
ದ್ರಷ್ಟಾ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಶ್ರಾವಿತಾ ಶ್ರಾವಣೀಯಂ
ಜ್ಞಾತಾ ಜ್ಞೇಯಂ ಸಗುಣಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ಚ।
ಯದ್ವೈ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತಾತ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಧಾನಂ
ನಿತ್ಯಂ ಚೈತಚ್ಛಾಶ್ವತಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚ॥ 12-361-18 (80552)
ಯದ್ವೈ ಸೂತೇ ಧಾತುರಾದ್ಯಂ ವಿಧಾನಂ
ತದ್ವೈ ವಿಪ್ರಾಃ ಪ್ರವದಂತೇಽನಿರುದ್ಧಂ।
ಯದ್ವೈ ಲೋಕೇ ವೈದಿಕಂ ಕರ್ಮ ಸಾಧು
ಆಶೀರ್ಯುಕ್ತಂ ತದ್ಧಿ ತಸ್ಯೋಪಭೋಗ್ಯಂ॥ 12-361-19 (80553)
ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಮನುಯಃ ಸಾಧು ದಾಂತಾ
ಸ್ತಂ ಪ್ರಾಗ್ವಂಶೇ ಯಜ್ಞಭಾಗಂ ಭಜಂತೇ।
ಅಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಆದ್ಯ ಈಶಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ
ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಸ್ತ್ವಂ ಚ ಮತ್ತಃ ಪ್ರಸೂತಃ॥ 12-361-20 (80554)
ಮತ್ತೋ ಜಗಜ್ಜಂಗಮಂ ಸ್ಥಾವರಂ ಚ
ಸರ್ವೇ ವೇದಾಃ ಸರಹಸ್ಯಾ ಹಿ ಪುತ್ರ॥ 12-361-21 (80555)
ಚತುರ್ವಿಭಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಸ ಕ್ರೀಡತಿ ಯಥೇಚ್ಛತಿ।
ಏವಂ ಸ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸ್ವೇನ ಜ್ಞಾನೇನ ಬೋಧಯತ್॥ 12-361-22 (80556)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಪುತ್ರ ಯಥಾವದನುಪೃಚ್ಛತಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನೇ ತಥಾ ಯೋಗೇ ಯಥಾವದನುವರ್ಣಿತಂ॥ ॥ 12-361-23 (80557)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನಾರಾಯಣೀಯೇ ಸಮಾಪ್ತೌ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 361॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-361-2 ಸಗುಣೋ ನಿರ್ಗುಣೋ ವಿಶ್ವ ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 362
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.362. ಅಧ್ಯಾಯಃ 362
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುಚ್ಛವೃತ್ತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನೋಷೋದ್ಧಾತಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-362-0 (80558)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 12-362-0x (6654)
ಧರ್ಮಾಃ ಪಿತಾಮಹೇನೋಕ್ತಾ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಾಶ್ರಿತಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಮಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ಮೇ ಭವಾನ್॥ 12-362-1 (80559)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-362-2x (6655)
ಸರ್ವತ್ರ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಯಃ ಸತ್ಯಫಲೋದಯಃ।
ಬಹುದ್ವಾರಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನೇಹಾಸ್ತಿ ವಿಫಲಾ ಕ್ರಿಯಾ॥ 12-362-2 (80560)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ವಿಷಯೇ ಯೋ ಯೋ ಯಾತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಸ ತಮೇವಾಭಿಜಾನಾತಿ ನಾನ್ಯಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 12-362-3 (80561)
ಇಮಾಂ ಚ ತ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ಕಥಾಂ।
ಪುರಾ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಕಥಿತಾಂ ನಾರದೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ॥ 12-362-4 (80562)
ಮಹರ್ಷಿರ್ನಾರದೋ ರಾಜನ್ಸಿದ್ಧಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸಂಮತಃ।
ಪರ್ಯೇತಿ ಕ್ರಮಶೋ ಲೋಕಾನ್ವಾಯುರವ್ಯಾಹತೋ ಯಥಾ॥ 12-362-5 (80563)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸ ದೇವರಾಜಾಲಯಂ ಗತಃ।
ಸತ್ಕೃತಶ್ಚ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಪ್ರತ್ಯಾಸನ್ನಗತೋಽಭವತ್॥ 12-362-6 (80564)
ತಂ ಕೃತಕ್ಷಣಮಾಸೀನಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛಚ್ಛತ್ತೀಪತಿಃ।
ಮಹರ್ಷೇ ಕಿಂಚಿದಾಶ್ಚರ್ಯಮಸ್ತಿ ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವಯಾಽನಘ॥ 12-362-7 (80565)
ದೃಷ್ಟಮೇವ ಹಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ।
ಜಾತಕೌತೂಹಲೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಿದ್ಧಶ್ಚರಸಿ ಸಾಕ್ಷಿವತ್॥ 12-362-8 (80566)
ನ ಹ್ಯಸ್ತ್ಯವಿದಿತಂ ಲೋಕೇ ದೇವರ್ಷೇ ತವ ಕಿಂಚನ।
ಶ್ರುತಂ ವಾಽಪ್ಯನುಭೂತಂ ವಾ ದೃಷ್ಟಂ ವಾ ಕಥಯಸ್ವ ಮೇ॥ 12-362-9 (80567)
ತಸ್ಮೈ ರಾಜನ್ಸುರೇಂದ್ರಾಯ ನಾರದೋ ವದತಾಂವರಃ।
ಆಸೀನಾಯೋಪಪನ್ನಾಯ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನ್ವಿಪುಲಾಂ ಕಥಾಂ॥ 12-362-10 (80568)
ಯಥಾ ಯೇನ ಚ ಕಲ್ಪೇನ ಸ ತಸ್ಮೈ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ಕಥಾಂ ಕಥಿತವಾನ್ಪೃಷ್ಟಸ್ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ ॥ 12-362-11 (80569)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 362॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-362-2 ಸ್ವರ್ಗಃ ಸತ್ಯಫಲಂ ಮಹದಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-362-3 ಸರ್ವೇಷ್ವಾಶ್ರಮೇಷು ಸ್ವರ್ಗೋ ಮೋಕ್ಷಶ್ಚಾಸ್ತಿ ತೇಷು ಯತ್ರ ಯಸ್ಯ ರುಚಿಸ್ತೇನ ಸ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ನಾನ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಬಹು ಮನ್ಯತೇ ಇತಿ ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಾರ್ಥಃ॥ 12-362-4 ಅಪಿಚ ತ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-362-11 ಕಲ್ಪೇನ ನ್ಯಾಯೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 363
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.363. ಅಧ್ಯಾಯಃ 363
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಮಹಾಪದ್ಮಪುರವಾಸಿನಾ ವಿಪ್ರೇಣಾತಿಥಿಪ್ರತಿ ಸತ್ಕಾರಪೂರ್ವಕಂ ಪಶ್ನಾರಂಭಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-363-0 (80570)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-363-0x (6656)
ಆಸೀತ್ಕಿಲ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹಾಪದ್ಮೇ ಪುರೋತ್ತಮೇ।
ಗಂಗಾಯಾ ದಕ್ಷಿಣೇ ತೀರೇ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಪ್ರಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-363-1 (80571)
ಸೌಂಯಃ ಸೋಮಾನ್ವಯೇ ಜಾತೋ ಜಿತಾತ್ಮಾ ಗೋತ್ರತೋ ಭೃಗುಃ।
ಧರ್ಮನಿತ್ಯೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ನಿತ್ಯತಪ್ತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-363-2 (80572)
ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಃ ಸತ್ಯಃ ಸಜ್ಜನಸಂಮತಃ।
ನ್ಯಾಯಪ್ರಾಪ್ತೇನ ವಿತ್ತೇನ ಸ್ವೇನ ಶೀಲೇನ ಚಾನ್ವಿತಃ॥ 12-363-3 (80573)
ಜ್ಞಾತಿ ಸಂಬಂಧಿವಿಪುಲೇ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೇ।
ಕುಲೇ ಮಹತಿ ವಿಖ್ಯಾತೇ ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ವೃತ್ತಿಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 12-363-4 (80574)
ಸ ಪುತ್ರಾನ್ಬಹುಲಾಂʼಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ವಿಪುಲೇ ಕರ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ಕುಲಧರ್ಮಾಶ್ರಿತೋ ರಾಜಂಧರರ್ಮಚರ್ಯಾಸ್ಥಿತೋಽಭವತ್॥ 12-363-5 (80575)
ತತಃ ಸ ಧರ್ಮಂ ವೇದೋಕ್ತಂ ತಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾಕ್ತಮೇವ ಚ।
ಶಿಷ್ಟಾಚೀರ್ಣಂ ಚ ಧರ್ಮಂ ಚ ತ್ರಿವಿಧಂ ಚಿಂತ್ಯ ಚೇತಸಾ॥ 12-363-6 (80576)
ಕಿಂನು ಮೇ ಸ್ಯಾಚ್ಛುಭಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂ ಕೃತಂ ಕಿಂ ಪರಾಯಣಂ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಚಿಂತಯನ್ನಿತ್ಯಂ ನ ಚ ಯಾತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 12-363-7 (80577)
ತಸ್ಯೈವಂ ಚಿಂತ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಪರಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಕದಾಚಿದತಿಥಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-363-8 (80578)
ಸ ತಸ್ಮೈ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ ಚಕ್ರೇ ಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತೇನ ಹೇತುನಾ।
ವಿಶ್ರಾಂತಂ ಸುಸಮಾಸೀನಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ ॥ 12-363-9 (80579)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 363॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-363-2 ಸೋಮಾನ್ವಯೇ ಅತ್ರಿಗೋತ್ರೇ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 364
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.364. ಅಧ್ಯಾಯಃ 364
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಂ ಪೃಷ್ಟೇನಾತಿಥಿನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂಪ್ರತಿ ನಾನಾಮಾರ್ಗಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಸ್ಯಾಪಿ ಸಂಶಯೋತ್ಕೀರ್ತನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-364-0 (80580)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-364-0x (6657)
ಸಮುತ್ಪನ್ನೇ ವಿಧಾನೇಽಸ್ಮಿನ್ವಾಙ್ಭಾಧುರ್ಯೇಣ ತೇಽನಘ।
ಮಿತ್ರತ್ವಮಭಿಸಂಪನ್ನಃ ಕಿಂಚಿದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 12-364-1 (80581)
ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮಂ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಗತಂ ತ್ವಹಂ।
ಧರ್ಮಂ ಪರಮಕಂ ಕುರ್ಯಾಂ ಕೋ ಹಿ ಮಾರ್ಗೋ ಭವೇದ್ದ್ವಿಜ॥ 12-364-2 (80582)
ಅಹಮಾತ್ಮಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ಏಕ ಏವಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛನ್ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಬದ್ಧಃ ಸಾಧಾರಣೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 12-364-3 (80583)
ಯಾವದೇತದತೀತಂ ಮೇ ವಯಃ ಪುತ್ರಫಲಾಶ್ರಿತಂ।
ತಾವದಿಚ್ಛಾಮಿ ಪಾಥೇಯಮಾದಾತುಂ ಪಾರಲೌಕಿಕಂ॥ 12-364-4 (80584)
ಅಸ್ಮಿನ್ಹಿ ಲೋಕಸಂಭಾರೇ ಪರಂ ಪಾರಮಭೀಪ್ಸತಃ।
ಉತ್ಪನ್ನಾ ಮೇ ಮತಿರಿಯಂ ಕುತೋ ಧರ್ಮಮಯಃ ಪ್ಲವಃ॥ 12-364-5 (80585)
ಸಂಯುಜ್ಯಮಾನಾನಿ ನಿಶಾಂಯ ಲೋಕೇ
ನಿರ್ಯಾತ್ಯಮಾನಾನಿ ಚ ಸಾತ್ವಿಕಾನಿ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಧರ್ಮಧ್ವಜಕೇತುಮಾಲಾಂ
ಪ್ರಕೀರ್ಯಮಾಣಾಮುಪರಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ॥ 12-364-6 (80586)
ನ ಮೇ ಮನೋ ರಜ್ಯತಿ ಭೋಗರಾಗೈ
ರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗತಿಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತಃ ಪರತ್ರ।
ತೇನಾತಿಥೇ ಬುದ್ಧಿಬಲಾಶ್ರಯೇಣ
ಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮೇ ವಿನಿಯುಂಕ್ಷ್ವ ಮಾಂ ತ್ವಂ॥ 12-364-7 (80587)
ಸೋಽತಿಥಿರ್ವಚನಂ ತಸ್ಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಾಭಿಭಾಷಿಣಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ವಚನಂ ಶ್ಲಕ್ಷಣಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಮಧುರಯಾ ಗಿರಾ॥ 12-364-8 (80588)
ಅಹಮಪ್ಯತ್ರ ಮುಹ್ಯಾಮಿ ಮಮಾಪ್ಯೇಷ ಮನೋರಥಃ।
ನ ಚ ಸಂನಿಶ್ಚಯಂ ಚಾಮಿ ಬಹುದ್ವಾರೇ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಯೇ॥ 12-364-9 (80589)
ಕೇಚಿನ್ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಕೇಚಿದ್ಯಜ್ಞಫಲಂ ದ್ವಿಜಾಃ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಯಾಃ ಕೇಚಿದ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಕೇಚಿದಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-364-10 (80590)
ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ರಯಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿದಾತ್ಮಫಲಾಶ್ರಯಾಃ।
ಗುರುಧರ್ಮಾಶ್ರಯಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿದ್ವಾಕ್ಸಂಯಮಾಶ್ರಯಾಃ॥ 12-364-11 (80591)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಕೇಚಿಚ್ಛುಶ್ರೂಷಂತೋ ದಿವಂ ಗತಾಃ।
ಅಹಿಂಸಯಾ ಪರೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸತ್ಯೇನ ಚ ತಥಾಽಪರೇ॥ 12-364-12 (80592)
ಆಹವೇಽಭಿಮುಖಃ ಕೇಚಿನ್ನಿಹತಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಾಃ।
ಕೇಚಿದುಂಛವ್ರತೈಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 12-364-13 (80593)
ಕೇಚಿದಧ್ಯಯನೇ ಯುಕ್ತಾ ವೇದವ್ರತಪರಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ಗತಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ತುಷ್ಟಾತ್ಮಾನೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 12-364-14 (80594)
ಆರ್ಜವೇನಾಪರೇ ಯುಕ್ತಾ ನಿಹತಾನಾರ್ಜವೈರ್ಜನೈಃ।
ಋಜವೋ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ವೈ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 12-364-15 (80595)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ಲೋಕೈರ್ಧರ್ಮದ್ವಾರೈರನಾವೃತೈಃ।
ಮಮಾಪಿ ಮತಿರಾವಿದ್ಧಾ ಮೇಘಲೇಖೇವ ವಾಯುನಾ॥ ॥ 12-364-16 (80596)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 364॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-364-1 ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಭಿಧಾನೋಸ್ಮೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಆಭಿಧಾನೀ ಬಂಧನರಜ್ಜುಃ। ಅಶ್ವಾಭಿಧಾನೀಮಾದತ್ತ ಇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತ್। ತೇನಾಭಿಧಾನಶಬ್ದೋಪಿ ಬಂಧನವಾಚೀ। ಜಾತಬಂಧನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-364-2 ಕೃತ್ವಾ ಪುತ್ರಗತಂ ತ್ವಹಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-364-5 ಕುತಃ ಕೃತ್ರಾಶ್ರಮೇ। ಪ್ಲವಃ ಸಂಸಾರಾಬ್ಧಿತರಣಸಾಧನಂ॥ 12-364-6 ನಿಶಾಂಯ ಆಲೋಚ್ಯ। ನಿರ್ಗಾತ್ಯಮಾನಾನಿ ನಿಪೀಡ್ಯಮಾನಾತಿ। ಸಾತ್ವಿಕಾನಿ ದೇವಾದೀನಿ। ಧರ್ಮಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ ಧ್ವಜಾಃ ಪತಾಕಾ ದಂಡೋಪಮಾ ರೋಗಾದಯಸ್ತೇಷಾಂ ಮಾಲಾ ಸಂತತಿಸ್ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇ ಮನೋ ನ ರಜ್ಯತೀತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ। ಸಮೂಹ್ಯಮಾನಾನಿ ಯಥಾ ಹಿ ಲೋಕೇ ನಿಹನ್ಯಮಾನಾನಿ ತಥಾಹಿ ತಾನಿ ಇತಿ।ಪ್ರಕೀರ್ಯಮಾಣಾನೀತಿ ಚ. ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 365
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.365. ಅಧ್ಯಾಯಃ 365
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಅತಿಥಿನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಾವಗಮನಾಯ ಪದ್ಮಾಖ್ಯನಾಗಸಮೀಪಗಮನಚೋದನಾ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-365-0 (80597)
ಅತಿಥಿರುವಾಚ। 12-365-0x (6658)
ಉಪದೇಶಂ ತು ತೇ ವಿಪ್ರ ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಗುರುಣಾ ಮೇ ಯಥಾಖ್ಯಾತಮರ್ಥತತ್ತ್ವಂ ತು ಮೇ ಶೃಣು॥ 12-365-1 (80598)
ಯತ್ರ ಪೂರ್ವಾಭಿಸರ್ಗೇ ವೈ ಧರ್ಮಚಕ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ನೈಮಿಷೇ ಗೋಮತೀತೀರೇ ತತ್ರ ನಾಗಹ್ರದೋ ಮಹಾನ್॥ 12-365-2 (80599)
ಸಮಗ್ರೈಸ್ರಿದಶೈಸ್ತತ್ರ ಇಷ್ಟಮಾಸೀದ್ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ಯತ್ರೇಂದ್ರಾತಿಕ್ರಮಂ ಚಕ್ರೇ ಮಾಧಾತಾ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 12-365-3 (80600)
ಕೃತಾಧಿವಾಸೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತತ್ರ ಚಕ್ಷುಃಶ್ರವಾ ಮಹಾನ್।
ಪದ್ಮನಾಭೋ ಮಹಾನಾಗಃ ಪದ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 12-365-4 (80601)
ಸ ವಾಚಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚೈವ ಮನಸಾ ಚ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಃ।
ಪ್ರಸಾದಯತಿ ಭೂತಾನಿ ತ್ರಿವಿಧೇ ವರ್ತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತಃ॥ 12-365-5 (80602)
ಸಾಂನಾ ಭೇದೇನ ದಾನೇನ ದಣಡೇನೇತಿ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಪಿಪಮಸ್ಥಂ ಸಮಸ್ಥಂ ಚ ಚಕ್ಷುರ್ಧ್ಯಾನೇನ ರಕ್ಷತಿ॥ 12-365-6 (80603)
ತಮತಿಕ್ರಂಯ ವಿಧಿನಾ ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ ಕಾಂಕ್ಷಿತ್ತಂ।
ಸ ತೇ ಪರಮಕಂ ಧರ್ಮಂ ನ ಮಿಥ್ಯಾ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯರತಿ॥ 12-365-7 (80604)
ಸ ಹಿ ಸರ್ವಾತಿಥಿರ್ನಾಣೋ ಬುದ್ಧಿಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಗುಣೈರನುಪಮೈರ್ಯುಕ್ತಃ ಸಮಸ್ತೈರಾಭಿಕಾಮಿಕೈಃ॥ 12-365-8 (80605)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ನಿತ್ಯಸಲಿಲೋ ನಿತ್ಯಮಧ್ಯಯನೇ ರತಃ।
ತಪೋದಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಯುಕ್ತೋ ವೃತ್ತೇನಾನವರೇಣ ಚ॥ 12-365-9 (80606)
ಯಜ್ವಾ ದಾನಪತಿಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ವೃತ್ತೇ ಚ ಪರಮೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸತ್ಯವಾಗನಸೂಯುಶ್ಚ ಶೀಲವಾನ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 12-365-10 (80607)
ಶೇಷಾನ್ನಭೋಕ್ತಾ ವಚನಾನುಕೂಲೋ
ಹಿತಾರ್ಜವೋತ್ಕೃಷ್ಟಕೃತಾಕೃತಜ್ಞಃ।
ಅವೈರಕೃದ್ಭೂತಹಿತೇ ನಿಯುಕ್ತೋ
ಗಂಗಾಹ್ರದಾಂಭೋಭಿಜನೋಪಪನ್ನಃ॥ ॥ 12-365-11 (80608)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 365॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-365-4 ಚಕ್ಷುಃಶ್ರವಾಃ ಸರ್ಪಃ॥ 12-365-5 ತ್ರಿವಿಧೇ ಕರ್ಮಜ್ಞಾನೋಪಾಸ್ತ್ಯಾತ್ಮಕೇ॥ 13-365-6 ಚತುರ್ವಿಧಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಯಾ। ಚಕ್ಷುಃ ಚಕ್ಷುರಾದಿ। ಧ್ಯಾನೇನ ವಸ್ತುತತ್ತ್ವಾನುಸಂಧಾನೇನ॥ 13-365-7 ಅತಿಕ್ರಂಯೋಪಗಂಯ॥ 12-365-8 ಆಭಿಕಾಮಿಕೈರಭೀಪ್ಸಿತೈಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 366
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.366. ಅಧ್ಯಾಯಃ 366
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಧರ್ಮಾವಗತಯೇ ನಾಗಗೃಹಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-366-0 (80609)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-366-0x (6659)
ಅತಿಭಾರೋದ್ಯತಸ್ಯೈವ ಭಾರಾವತರಣಂ ಮಹತ್।
ಪರಾಶ್ವಾಸಕರಂ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಮೇ ಭವತಃ ಶ್ರುತಂ॥ 12-366-1 (80610)
ಅಧ್ಯಕ್ಲಾಂತಸ್ಯ ಶಯನಂ ಸ್ಥಾನಕ್ಲಾಂತಸ್ಯ ಚಾಸನಂ।
ತೃಷಿತಸ್ಯೇವ ಪಾನೀಯಂ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಸ್ಯೇವ ಭೋಜನಂ॥ 12-366-2 (80611)
ಈಪ್ಸಿತಸ್ಯೇವ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿರರ್ಥಸ್ಯ ಸಮಯೇಽತಿಥೇ।
ಏಪಿತಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಕಾಲೇ ಬೃದ್ಧಸ್ಯೈವ ಸುತಾ ಯಥಾ॥ 12-366-3 (80612)
ಮನಸಾ ಚಿಂತಿತಸ್ಯೇವ ಪ್ರೀತಿಸ್ನಿಗ್ಧಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ।
ಪ್ರಹ್ಲಾದಯತಿ ಮಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭವತಾ ಯದುದೀರಿತಂ॥ 12-366-4 (80613)
ಮನಶ್ಚಕ್ಷುರಿವಾಕಾಶೇ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಮೃಶಾಮಿ ಚ।
ಪ್ರಜ್ಞಾನವಚನಾದ್ಯೋಯಮುಪದೇಶೋ ಹಿ ಮೇ ಕೃತಃ॥ 12-366-5 (80614)
ವಾಢಮೇವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಮೇ ಭಾಷತೇ ಭವಾನ್।
ಇಮಾಂ ಹಿ ರಜನೀಂ ಸಾಧೋ ನಿವಸಸ್ವ ಮಯಾ ಸಹ॥ 12-366-6 (80615)
ಪ್ರಭಾತೇ ಯಾಸ್ಯತಿ ಚವಾನ್ಪರ್ಯಾಶ್ವಸ್ತಃ ಸುಖೋಪಿತಃ।
ಅಸೌ ಹಿ ಭಗವಾನ್ಸೂರ್ಯೋ ಮಂದರಶ್ಮಿರವಾಙ್ಭುಖಃ॥ 12-366-7 (80616)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-366-8x (6660)
ತತಸ್ತೇನ ಕೃತಾತಿಥ್ಯಃ ಸೋಽನಿಥಿಃ ಶತ್ರುಸೂದನ।
ಉವಾಸ ಕಿಲ ತಾಂ ರಾತ್ರಿಂ ಸಹ ತೇನ ದ್ವಿಜೇನ ವೈ॥ 12-366-8 (80617)
ತತ್ವಂ ಚ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಂ ತಯೋಃ ಕಥಯತೋಸ್ತದಾ।
ವ್ಯತೀತಾ ಸಾ ನಿಶಾ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಸುಖೇನ ದಿವಸೋಪಮಾ॥ 12-366-9 (80618)
ತತಃ ಪ್ರಭಾತಸಮಯೇ ಸೋಽತಿಥಿಸ್ತೇನ ಪೂಜಿತಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ವಕಾರ್ಯಮಭಿಕಾಂಕ್ಷತಾ॥ 12-366-10 (80619)
ತತಃ ಸ ವಿಪ್ರಃ ಕೃತಕರ್ಮನಿಶ್ಚಯಃ
ಕೃತಾಭ್ಯನುಜ್ಞಃ ಸ್ವಜನೇನ ಧರ್ಮಕೃತ್।
ಯಥೋಪದಿಷ್ಟಂ ಭುಜಗೇಂದ್ರಸಂಶ್ರಯಂ
ಜಗಾಮ ಕಾಲೇ ಸುಕೃತೈಕನಿಶ್ಚಯಃ॥ ॥ 12-366-11 (80620)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 366॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-366-9 ಚತುರ್ಥಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಮಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಚ ರ್ಥಧರ್ಮೋ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ತೇನ ಸಂಯುಕ್ತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-366-11 ಸಂಶ್ರಯಂ ಗೃಹಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 367
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.367. ಅಧ್ಯಾಯಃ 367
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಪುಲಿನವಾಸಿನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸ್ವಸ್ಯ ಫಲಾದ್ಯಾಹಾರಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತಾಂ ನಾಗೀಯಾನಾಮವಧಿನಿರ್ದೇಶಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-367-0 (80621)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-367-0x (6661)
ಸ ವನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಅಭಿಗಚ್ಛನ್ಕ್ರಮೇಣ ಸ್ಮ ಕಂಚಿನ್ಮುನಿಮುಪಸ್ಥಿತಃ॥ 12-367-1 (80622)
ತಂ ಸ ತೇನ ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ನಾಗಂ ವಿಪ್ರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಶ್ರುತ್ವೈವ ಚ ಜಗಾಮ ಸಃ॥ 12-367-2 (80623)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ನಾಗಾಯತನಮರ್ಥವಿತ್।
ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಹಮಸ್ಮೀತಿ ಭೋಃಶಬ್ದಾಲಂಕೃತಂ ವಚಃ॥ 12-367-3 (80624)
ತತ್ತಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರೂಪಿಣೀ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಾ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತಂ ವಿಪ್ರಂ ನಾಗಪತ್ನೀ ಪತಿವ್ರತಾ। 12-367-4 (80625)
ಸಾ ತಸ್ಮೈ ವಿಧಿವತ್ಪೂಜಾಂ ಚಕ್ರೇ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾ।
ಸ್ವಾಗತೇನಾಗತಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂ ಕರೋಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್॥ 12-367-5 (80626)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-367-6x (6662)
ವಿಶ್ರಾಂತೋಽಭ್ಯರ್ಚಿಂತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಭವತ್ಯಾ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ಗಿರಾ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವತಿ ದೇವಂ ನಾಗಮನುತ್ತಮಂ॥ 12-367-6 (80627)
ಏತದ್ಧಿ ಪರಮಂ ಕಾರ್ಯಮೇತನ್ಮೇ ಪರಮಪ್ಸಿತಂ।
ಅನೇನ ಚಾರ್ಥೇನಾಸ್ಂಯದ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪನ್ನಗಾಶ್ರಮಂ॥ 12-367-7 (80628)
ನಾಗಭಾರ್ಯೋವಾಚ। 12-367-8x (6663)
ಆರ್ಯಃ ಸೂರ್ಯರಥಂ ವೋಢುಂ ಗತೋಽಸೌ ಮಾಸಚಾರಿಕಃ।
ಸಪ್ತಾಷ್ಟಭಿರ್ದಿನೈರ್ವಿಪ್ರ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 12-367-8 (80629)
ಏತದ್ವಿದಿತಮಾರ್ಯಸ್ಯ ವಿವಾಸಕರಣಂ ತವ।
ಭರ್ತುರ್ಭವತು ಕಿಂಚಾನ್ಯತ್ಕ್ರಿಯತಾಂ ತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 12-367-9 (80630)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-367-10x (6664)
ಅನೇನ ನಿಶ್ಚಯೇನಾಹಂ ಸಾಧ್ವಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತವಾನಿಹ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷನ್ನಾಗಮಂ ದೇವಿ ವತ್ಸ್ಯಾಂಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಹಾವನೇ॥ 12-367-10 (80631)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯೈವ ಚಾವ್ಯಗ್ರಮಾವೇದ್ಯೋಽಹಮಿಹಾಗತಃ।
ಮಯಾಭಿಗಮನಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಾಚ್ಯಶ್ಚ ವಚನಂ ತ್ವಯಾ॥ 12-367-11 (80632)
ಅಹಮಪ್ಯತ್ರ ವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಗೋಮತ್ಯಾಃ ಪುಲಿನೇ ಶುಭೇ।
ಕಾಲಂ ಪರಿಮಿತಾಹಾರೋ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪರಿಪಾಲಯನ್॥ 12-367-12 (80633)
ತತಃ ಸ ವಿಪ್ರಸ್ತಾಂ ನಾಗೀಂ ಸಮಾಧಾಯ ಪುನಃಪುನಃ।
ವೇದವಿತ್ಪುಲಿನಂ ನದ್ಯಾಃ ಪ್ರಯಯೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಭಷಃ॥ ॥ 12-367-13 (80634)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 367॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-367-9 ವಿವಾಸಕರಣಂ ಪ್ರವಾಸಕಾರಣಂ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 368
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.368. ಅಧ್ಯಾಯಃ 368
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಪುಲಿನವಾಸಿನಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸ್ವಸ್ಯ ಫಲಾದ್ಯಾಹಾರಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯತಾಂ ನಾಗೀಯಾನಾಮವಧಿನಿರ್ದೇಶಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-368-0 (80635)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-368-0x (6665)
ಅಥ ತೇನ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ತಪಸ್ವಿನಾ।
ನಿರಾಹಾರೇಣ ವಸತಾ ದುಃಖಿತಾಸ್ತೇ ಭುಜಂಗಮಾಃ॥ 12-368-1 (80636)
ಸರ್ವೇ ಸಂಭೂಯ ಸಹಿತಾ ಹ್ಯಸ್ಯ ನಾವಸ್ಯ ಬಾಂಧವಾಃ।
ಭ್ರಾತರಸ್ತನಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಯಯುಸ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-368-2 (80637)
ತೇಽಪಶ್ಯನ್ಪುಲಿನೇ ತಂ ವೈ ವಿವಿಕ್ತೇ ನಿಯತವ್ರತಂ।
ಸಮಾಸೀನಂ ನಿರಾಹಾರಂ ದ್ವಿಜಂ ಜಪ್ಯಪರಾಯಣಂ॥ 12-368-3 (80638)
ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಮಭಿಕ್ರಂಯ ವಿಪ್ರಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಚಾಸಕೃತ್।
ಊಚುರ್ವಾಕ್ಯಮಸಂದಿಗ್ಧಮಾತಿಥೇಯಸ್ಯ ಬಾಂಧವಾಃ॥ 12-368-4 (80639)
ಷಷ್ಠೋ ಹಿ ದಿವಸಸ್ತೇಽದ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯೇಹ ತಪೋಧನ।
ನ ಚಾಭಿಭಾಷಸೇ ಕಿಂಚಿದಾಹಾರಂ ಧರ್ಮವತ್ಸಲ॥ 12-368-5 (80640)
ಆಮಾನಭಿಗತಶ್ಚಾಸಿ ವಯಂ ಚ ತ್ವಾಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ಕಾರ್ಯಂ ಚಾತಿಥ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರೀಪ್ಸಿತಂ ತವ ಋದ್ಧಿಮತ್॥ 12-368-6 (80641)
ಮೂಲಂ ಫಲಂ ವಾ ಪರ್ಣಂ ವಾ ಪಯೋ ವಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಆಹಾರಹೇತೋರನ್ನಂ ವಾ ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ॥ 12-368-7 (80642)
ತ್ಯಕ್ತಾಹಾರೇಣ ಭವತಾ ವನೇ ನಿವಸತಾ ತ್ವಯಾ।
ಬಾಲವೃದ್ಧಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಪೀಡ್ಯತೇ ಧರ್ಮಸಂಕರಾತ್॥ 12-368-8 (80643)
ನ ಹಿ ನೋ ಭ್ರೂಣಹಾ ಕಶ್ಚಿತ್ಪನ್ನಗೇಷ್ವಿಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ಪೂರ್ವಾಶೀ ವಾ ಕುಲೇ ಹ್ಯಸ್ಮಿಂದೇವತಾತಿಥಿಬಂಧುಷು॥ 12-368-9 (80644)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-368-10x (6666)
ಉಪದೇಶೇನ ಯುಷ್ಮಾಕಮಾಹಾರೋಽಯಂ ಕೃತೋ ಮಯಾ।
ದ್ವಿರೂನಂ ದಶರಾತ್ರಂ ವೈ ನಾಗಸ್ಯಾಗಮನಂ ಪ್ರತಿ॥ 12-368-10 (80645)
ಯದ್ಯಷ್ಟರಾತ್ರೇಽತಿಕ್ರಾಂತೇ ನಾಗಮಿಷ್ಯತಿ ಪನ್ನಗಃ।
ತದಾಹಾರಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮಿದ ವ್ರತಂ॥ 12-368-11 (80646)
ಕರ್ತವ್ಯೋ ನ ಚ ಸಂತಾಪೋ ಗಂಯತಾಂ ಚ ಯಥಾಗತಂ।
ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ನೈತದ್ಭೇತ್ತುಗಿಹಾರ್ಹಥ॥ 12-368-12 (80647)
ತೇ ತೇನ ಸಮನುಜ್ಞಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಭುಜಂಗಮಾಃ।
ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಜಗ್ಮುರಕೃತಾರ್ಥಾ ನರರ್ಷಭ॥ ॥ 12-368-13 (80648)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 368॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-368-3 ವಿಪಿನೇ ನಿಯತವ್ರತಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-368-4 ಸಮಭಿಕ್ರಂಯ ಉಪೇತ್ಯ॥ 12-368-6 ಅಸ್ಮಾಭಿರ್ವಯಂ ಸರ್ವೇ ಕುಟುಂಬಿನ ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-368-9 ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾತಾಪದ್ಯನೃತೋಪಿ ವೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 12-368-12 ಭವದ್ಭಿರನುಶಿಷ್ಠೋಸ್ಮಿ ಗಂಯತಾಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 369
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.369. ಅಧ್ಯಾಯಃ 369
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾಗಪತ್ನ್ಯಾ ಪ್ರವಾಸಾದಾಗತಂ ಸ್ವಭರ್ತಾರಂ ಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಚನನಿವೇದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-369-0 (80649)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-369-0x (6667)
ಅಥ ಕಾಲೇ ಬಹುತಿಥೇ ಪೂರ್ಣೇ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭುಜಂಗಮಃ।
ದತ್ತಾಭ್ಯನುಜ್ಞಃ ಸ್ವಂ ವೇಶ್ಮ ಕೃತಕರ್ಮಾ ವಿವಸ್ವತಾ॥ 12-369-1 (80650)
ತಂ ಭಾರ್ಯಾಽಪ್ಯುಪಚಕ್ರಾಮ ಪಾದಶೌಚಾದಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಉಪಪನ್ನಾಂ ಚ ತಾಂ ಸಾಧ್ವೀಂ ಪನ್ನಗಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ॥ 12-369-2 (80651)
ಅಥ ತ್ವಮಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ದೇವತಾತಿಥಿಪೂಜನೇ।
ಪೂರ್ವಮುಕ್ತೇನ ವಿಧಿನಾ ಯುಕ್ತಾ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತಸೇ॥ 12-369-3 (80652)
ನ ಖಲ್ವಸ್ಯಕೃತಾರ್ಥೇನ ಸ್ತ್ರೀಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮಾರ್ದವೀಕೃತಾ।
ಮದ್ವಿಯೋಗೇನ ಸುಶ್ರೋಣಿ ವಿಮುಕ್ತಾ ಧರ್ಮಸೇತುನಾ॥ 12-369-4 (80653)
ನಾಗಭಾರ್ಯೋವಾಚ। 12-369-5x (6668)
ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವೇದಧಾರಣಂ।
ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವಾಮಿವಚನಂ ರಾಜ್ಞೋ ಲೋಕಾನುಪಾಲನಂ॥ 12-369-5 (80654)
ಸರ್ವಭೂತಪರಿತ್ರಾಣಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮ ಇಹೋಚ್ಯತೇ।
ವೈಶ್ಯಾನಾಂ ಯಜ್ಞಸಂವೃತ್ತಿರಾತಿಥೇಯಸಮನ್ವಿತಾ॥ 12-369-6 (80655)
ವಿಪ್ರಕ್ಷತ್ರಿಯವೈಶ್ಯಾನಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಶೂದ್ರಕರ್ಮ ತತ್।
ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮೋ ನಾಗೇಂದ್ರ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೈಷಿತಾ॥ 12-369-7 (80656)
ನಿಯತಾಹಾರತಾ ನಿತ್ಯಂ ವ್ರತಚರ್ಯಾ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಧರ್ಮೋ ಹಿ ಧರ್ಮಸಂಬಂಧಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಶೇಷತಃ॥ 12-369-8 (80657)
ಅಹಂ ಕಸ್ಯ ಕುತೋ ವಾಽಪಿ ಕಃ ಕೋ ಮೇ ಹ ಭವೇದಿತಿ।
ಪ್ರಯೋಜನಮತಿರ್ನಿತ್ಯಮೇವಂ ಮೋಕ್ಷಾಶ್ರಮೇ ವಸೇತ್॥ 12-369-9 (80658)
ಪತಿವ್ರತಾತ್ವಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ।
ತವೋಪದೇಶಾನ್ನಾಗೇಂದ್ರ ತಚ್ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ವೇದ್ಮಿ ವೈ॥ 12-369-10 (80659)
ಸಾಽಹಂ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾನಂತೀ ಧರ್ನನಿತ್ಯೇ ತ್ವಯಿ ಸ್ಥಿತೇ।
ಸತ್ಪಥಂ ಕಥಮೃತ್ಸೃಜ್ಯ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ವಿಪಥಂ ಪಥಃ॥ 12-369-11 (80660)
ದೇವತಾನಾಂ ಮಹಾಭಾಗ ಧರ್ಮಚರ್ಯಾ ನ ಹೀಯತೇ।
ಅತಿಥೀನಾಂ ಚ ಸತ್ಕಾರೇ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾಽಸ್ಂಯತಂದ್ರಿತಾ॥ 12-369-12 (80661)
ಸಪ್ತಾಷ್ಟದಿವಸಾಸ್ತ್ವದ್ಯ ವಿಪ್ರಸ್ಯೇಹಾಗತಸ್ಯ ವೈ।
ತಚ್ಚ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಮೇ ಖ್ಯಾತಿ ದರ್ಶನಂ ತವ ಕಾಂಕ್ಷತಿ॥ 12-369-13 (80662)
ಗೋಮತ್ಯಾಸ್ತ್ವೇಷ ಪುಲಿನೇ ತ್ವದ್ದರ್ಶನಸಮುತ್ಸುಕಃ।
ಆಸೀನೋ ವರ್ತಯನ್ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 12-369-14 (80663)
ಅಹಂ ತ್ವನೇನ ನಾಗೇಂದ್ರ ಸತ್ಯಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯೋ ಮತ್ಸಕಾಶಂ ಸ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭುಜಗೋತ್ತಮಃ॥ 12-369-15 (80664)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತತ್ರ ಗಂತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ।
ದಾತುಮರ್ಹಸಿ ವಾ ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ ದರ್ಶನಶ್ರವಃ॥ ॥ 12-369-16 (80665)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 369॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-369-4 ಅಕೃತಾರ್ಥೇನ ಧರ್ಮಸೇತುನಾ॥ 12-369-5 ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವೇದಪಾಲನಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-369-6 ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಮಾತಿಥೇಸಮನ್ವಿತೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-369-8 ಧರ್ಮಸಂಬಂಧಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಶೇಷತ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-369-13 ಮೇ ಮಾಂಪ್ರತಿ। ಖ್ಯಾತಿ ಕಥಯತಿ॥ 12-369-14 ವರ್ತಯನ್ ಆವರ್ತಯನ್। ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಂ॥ 12-369-16 ದರ್ಶನಶ್ರವಃ ಹೇ ಸರ್ಪ। ದರ್ಶನಂ ದರ್ಶನಾರ್ಥಿನ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 370
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.370. ಅಧ್ಯಾಯಃ 370
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂದೇಶಶ್ರವಣರುಷ್ಟೇನ ನಾಗೇನ ಪತ್ನೀಸುವಾಕ್ಯೇನ ರೋಷತ್ಯಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-370-0 (80666)
ನಾಗ ಉವಾಚ। 12-370-0x (6669)
ಅಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೂಪೇಣ ಕಂ ತಂ ಸಮನುಪಶ್ಯಸಿ।
ಮಾನುಷಂ ಕೇವಲಂ ವಿಪ್ರಂ ದೇವಂ ವಾಽಥ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 12-370-1 (80667)
ಕೋ ಹಿ ಮಾಂ ಮಾನುಷಃ ಶಕ್ತೋ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮೋ ಯಶಸ್ವಿನಿ।
ಸಂದರ್ಶನರುಚಿರ್ವಾಕ್ಯಮಾಜ್ಞಾಪೂರ್ವಂ ವದಿಷ್ಯತಿ॥ 12-370-2 (80668)
ಸುರಾಸುರಗಣಾನಾಂ ಚ ದೇವರ್ಷೀನಾಂ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ನನು ನಾಗಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಸೌರಭೇಯಾಸ್ತರಸ್ವಿನಃ॥ 12-370-3 (80669)
ವಂದನೀಯಾಶ್ಚ ವರದಾ ವಯಮಪ್ಯನುಯಾಯಿನಃ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ನಾವೇಕ್ಷ್ಯಾ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 12-370-4 (80670)
ನಾರಭಾರ್ಯೋವಾಚ। 12-370-5x (6670)
ಆರ್ಜವೇನ ವಿಜಾನಾಮಿ ನಾಸೌ ದೇವೋಽನಿಲಾಶನ।
ಏಕಂ ತಸ್ಮಿನ್ವಿಜಾನಾಮಿ ಭಕ್ತಿಮಾನತಿರೋಪಣ॥ 12-370-5 (80671)
ಸ ಹಿ ಕಾರ್ಯಾಂತರಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಜಲೇಪ್ಸುಃ ಸ್ತೋಕಕೋ ಯಥಾ।
ವರ್ಷಂ ವರ್ಷಪ್ರಿಯಃ ಪಕ್ಷೀ ದರ್ಶನಂ ತವ ಕಾಂಕ್ಷತೇ॥ 12-370-6 (80672)
ಹಿತ್ವಾ ತ್ವದ್ದರ್ಶನಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಘ್ನಂ ನ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್।
ತುಲ್ಯೋಪ್ಯಭಿಜನೇ ಜಾತೋ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 12-370-7 (80673)
ತದ್ರೋಷಂ ಸಹಜಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತ್ವಮೇನಂ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ।
ಆಶಾಚ್ಛೇದೇನ ತಸ್ಯಾದ್ಯ ನಾತ್ಮಾನಂ ದರಧುಮರ್ಹಸಿ॥ 12-370-8 (80674)
ಆಶಯಾ ಹ್ಯಭಿಪನ್ನಾನಾಮಕೃತ್ವಾಽಶ್ರುಪ್ರಮಾರ್ಜನಂ।
ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಪುತ್ರೋ ವಾ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯೈವ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 12-370-9 (80675)
ಮೌನೇ ಜ್ಞಾನಫಲಾವಾಪ್ತಿರ್ದಾನೇನ ಚ ಯಶೋ ಮಹತ್।
ವಾಗ್ಮಿತ್ವಂ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಪರತ್ರ ಚ ಮಹೀಯತೇ॥ 12-370-10 (80676)
ಭೂಪ್ರದಾನೇನ ಚ ಗತಿಂ ಲಭತ್ಯಾಶ್ರಮಸಂಮಿತಾಂ।
ನ್ಯಾಯ್ಯಸ್ಯಾರ್ಧಸ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಫಲಮುಪಾಶ್ರುತೇ॥ 12-370-11 (80677)
ಅಭಿಪ್ರೇತಾಮಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಚಾತ್ಮಹಿತಾಂ ಕ್ರಿಯಾಂ।
ನ ಯಾತಿ ನಿರಯಂ ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 12-370-12 (80678)
ನಾಮ ಉವಾಚ। 12-370-13x (6671)
ಅಭಿಮಾನೈರ್ನ ಮಾನೋ ಮೇ ಜಾತಿದೋಷೇಣ ವೈ ಮಹಾನ್।
ರೋಷಃ ಸಂಕಲ್ಪಜಃ ಸಾಧ್ವಿ ದಗ್ಧೋ ವಾಗಗ್ನಿನಾ ತ್ವಯಾ॥ 12-370-13 (80679)
ನ ಚ ರೋಷಾದಹಂ ಸಾಧ್ವಿ ಪಶ್ಯೇಯಮಧಿಕಂ ತಮಃ।
ತಸ್ಯ ವಕ್ತವ್ಯತಾಂ ಯಾತಿ ವಿಶೇಷೇಣ ಭುಜಂಗಮಾಃ॥ 12-370-14 (80680)
ರೋಷಸ್ಯ ಹಿ ವಶಂ ಗತ್ವಾ ದಶಗ್ನೀವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ತಥಾ ಶಕ್ರಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧೀ ಹತೋ ರಾಮೇಣ ಸಂಯುಗೇ॥ 12-370-15 (80681)
ಅಂತಃಪುರಗತಂ ವತ್ಸಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಮೇಣ ನಿರ್ಹೃತಂ।
ಧರ್ಮಣಾರೋಷಸಂವಿಗ್ನಾಃ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಸುತಾ ಹತಾಃ॥ 12-370-16 (80682)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ಸಹಸ್ರನಯನೋಪಮಃ।
ಸಂಯುಗೇ ನಿಹತೋ ರೋಷಾತ್ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 12-370-17 (80683)
ತದೇಷ ತಪಸಾಂ ಶತ್ರುಃ ಶ್ರೇಯಸಾಂ ವಿನಿಪಾತಕಃ।
ನಿಗೃಹೀತೋ ಮಯಾ ರೋಷಃ ಶ್ರುತ್ವೈವಂ ವಚನಂ ತವ॥ 12-370-18 (80684)
ಆತ್ಮಾನಂ ಚ ವಿಶೇಷೇಣ ಪ್ರಶಂಸಾಂಯನಪಾಯಿನಿ।
ಯಸ್ಯ ಮೇ ತ್ವಂ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ ಭಾರ್ಯಾ ಗುಣಸಮನ್ವಿತಾ॥ 12-370-19 (80685)
ಏಷ ತತ್ರೈವ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠತ್ಯಸೌ ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಥಾ ಚೋಕ್ತವಾನ್ವಾಕ್ಯಂ ಸ ಕೃತಾರ್ಥಃ ಪ್ರಯಾಸ್ಯತಿ॥ ॥ 12-370-20 (80686)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 370॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-370-1 ಕಥಂ ತ್ವಮನುಪಶ್ಯಸೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-370-3 ಸೌರಭೇಯಾಃ ದಿವ್ಯಗಂಧವಹಾಃ॥ 12-370-6 ಸ್ತೋಕಕಃ ಚಾತಕಃ॥ 12-370-7 ತ್ವದ್ದರ್ಶನಂ ವಿನಾಸ್ಯ ಕೋಪಿ ವಿಘ್ನೋ ಮಾಭೂದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅತಿಥಿಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ್ವಕುಲೇ ಆಸ್ತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ನಹಿ ತ್ವಾಂ ದೈವತಂ ಕಿಂಚಿದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇದಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-370-9 ಭ್ರೂಣಹತ್ಯೈವ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಯೈವ॥ 12-370-10 ದಾನೇನಾಭ್ಯುದಯೋ ಮಹಾನಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-370-11 ಲಭತ್ಯಾಶ್ರಮಸಂಪದಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-370-12 ನಷ್ಟಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಾಮಕೃತಾಃ ಕ್ರಿಯಾ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-370-14 ತಸ್ಯ ರೋಷಸ್ಯ ವಿಶೇಷೇಣಾಧಿಕ್ಯೇನ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 371
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.371. ಅಧ್ಯಾಯಃ 371
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾಗಬ್ರಾಹ್ಮಣಯೋಃ ಸಂಲಾಪಃ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-371-0 (80687)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-371-0x (6672)
ಸ ಪನ್ನಗಪತಿಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಯಯೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರತಿ।
ತಮೇವ ಮನಸಾ ಧ್ಯಾಯನ್ಕಾರ್ಯವತ್ತಾಂ ವಿಚಾರಯನ್॥ 12-371-1 (80688)
ತಮತಿಕ್ರಂಯ ನಾಗೇಂದ್ರೋ ಮತಿಮಾನ್ಸ ನರೇಶ್ವರ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ॥ 12-371-2 (80689)
ಭೋಭೋ ಕ್ಷಾಂಯಾಭಿಭಾಷಏ ತ್ವಾಂ ನ ರೋಷಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಇಹ ತ್ವಮಭಿಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 12-371-3 (80690)
ಆಭಿಮುಖ್ಯಾದಭಿಕ್ರಂಯ ಸ್ನೇಹಾತ್ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ದ್ವಿಜ।
ವಿವಿಕ್ತೇ ಗೋಮತೀತೀರೇ ಕಂ ವಾ ತ್ವಂ ಪರ್ಯುಪಾಸಸೇ॥ 12-371-4 (80691)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-371-5x (6673)
ಧರ್ಮಾರಣ್ಯಂ ಹಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ನಾಗಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಹಾಗತಂ।
ಪದ್ಮನಾಭಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ರ ಮೇ ಕಾರ್ಯಮಾಹಿತಂ॥ 12-371-5 (80692)
ತಸ್ಯ ಚಾಹಮಸಾನ್ನಿಧ್ಯೇ ಶ್ರುತವಾನಸ್ಮಿ ತಂ ಗತಂ।
ಸ್ವಜನಾತ್ತಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಾಮಿ ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಕರ್ಷಕಃ॥ 12-371-6 (80693)
ತಸ್ಯ ಚಾಕ್ಲೇಶಕರಣಂ ಸ್ವಸ್ತಿಕಾರಸಮಾಹಿತಂ।
ಆವರ್ತಯಾಮಿ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ನಿರಾಮಯಃ॥ 12-371-7 (80694)
ನಾಗ ಉವಾಚ। 12-371-8x (6674)
ಅಹೋ ಕಲ್ಯಾಣವೃತ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸಾಧುಃ ಸಜ್ಜನವತ್ಸಲಃ।
ಅವಾಚ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗ ಪರಂ ಸ್ನೇಹೇನ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 12-371-8 (80695)
ಅಹಂ ಸ ನಾಗೋ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಯಥಾ ಮಾಂ ವಿಂದತೇ ಭವಾನ್।
ಆಜ್ಞಾಪಯ ಯಥಾಸ್ವೈರಂ ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ಪ್ರಿಯಂ ತವ॥ 12-371-9 (80696)
ಭವಂತಂ ಸ್ವಜನಾದಸ್ಮಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಶ್ರುತವಾನಹಂ।
ಅತಸ್ತ್ವಾಂ ಸ್ವಯಮೇವಾಹಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಭ್ಯಾಗತೋ ದ್ವಿಜ॥ 12-371-10 (80697)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚ ಭವಾನದ್ಯ ಕೃತಾರ್ಥಃ ಪ್ರತಿಯಾಸ್ಯತಿ।
ವಿಸ್ರಬ್ಧೋ ಮಾಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಷಯೇ ಯೋಕ್ತಮರ್ಹಸಿ॥ 12-371-11 (80698)
ವಯಂ ಹಿ ಭವತಾ ಸರ್ವೇ ಗುಣಕ್ರೀತಾ ವಿಶೇಷತಃ।
ಯಸ್ತ್ವಮಾತ್ಮಹಿತಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಾಮೇವೇಹಾನುರುಧ್ಯಸೇ॥ 12-371-12 (80699)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-371-13x (6675)
ಆಗತೋಽಹಂ ಮಹಾಭಾಗ ತವ ದರ್ಶನಲಾಲಸಃ।
ಕಂಚಿದರ್ಥಮನರ್ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರಷ್ಟುಕಾಮೋ ಭುಜಂಗಮ॥ 12-371-13 (80700)
ಅಹಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಸ್ಥೋ ಮಾರ್ಗಗಾಣೋಽಽತ್ಮನೋ ಗತಿಂ।
ವಾಸಾರ್ಥಿನಂ ಮಹಾಪ್ರಜ್ಞಂ ಚಲಚ್ಚಿತ್ತಮುಪಾಸ್ಮಿ ಹ॥ 12-371-14 (80701)
ಪ್ರಕಾಶಿತಸ್ತ್ವಂ ಸ ಗುಣೈರ್ಯಶೋಗರ್ಭಗಭಸ್ತಿಭಿಃ।
ಶಶಾಂಕಕರಸಂಸ್ಪರ್ಶೈರ್ಹೃದ್ಯೈರಾತ್ಮಪ್ರಕಾಶಿತೈಃ॥ 12-371-15 (80702)
ತಸ್ಯ ಮೇ ಪ್ರಶ್ನಮುತ್ಪನ್ನಂ ಛಿಂಧಿ ತ್ವಮನಿಲಾಶನ।
ಪಶ್ಚಾತ್ಕಾರ್ಯಂ ವದಿಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ ತದ್ಭವಾನ್॥ ॥ 12-371-16 (80703)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 371॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-371-3 ಕ್ಷಾಂಯ ಕ್ಷಮಸ್ವ॥ 12-371-5 ಧರ್ಮಾರಣ್ಯಂ ಮುನಿಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ। ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಸರ್ಪಾಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ। ಧರ್ಮಾರಣ್ಯಾದ್ಧಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-371-6 ಶ್ರುತವಾನಸ್ಮಿ ತಾಂ ಗತಿಮಿತಿ ಠ. ಪಾಠಃ॥ 12-371-7 ಅಕ್ಲೇಶಕರಣಂ ಕ್ಲೇಶನಿವಾರಕಂ॥ 12-371-8 ಶ್ರುತ್ವಾದ್ಯ ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗ ಪರಂ ಯತ್ನೇನ ಪಶ್ಯಸೀತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-371-13 ಅನರ್ಥಜ್ಞಃ ಅರ್ಥಾನಭಿಜ್ಞಃ। ಕಂಚಿದರ್ಥಂ ಹಿ ತತ್ವಜ್ಞೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-371-15 ಆತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮಪ್ರಕಾಶಿಭಿರಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 372
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.372. ಅಧ್ಯಾಯಃ 372
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಆಶ್ಚರ್ಥಕಥನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ನಾಗೇನ ಸೂರ್ಯಮಂಡಲೇ ತತ್ತುಲ್ಯತೇಜೋಂತರಪ್ರವೇಶದರ್ಶನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-372-0 (80704)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-372-0x (6676)
ವಿವಸ್ವತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಪರ್ಯಯೇಣ
ವೋಡುಂ ಭವಾಂಸ್ತಂ ಯಥಮೇಕಚಕ್ರಂ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಯದಿ ತತ್ರ ಕಿಂಚಿ
ದ್ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವಯಾಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ ತ್ವಂ॥ 12-372-1 (80705)
ನಾಗ ಉವಾಚ। 12-372-2x (6677)
ಆಶ್ಚರ್ಯಾಣಾಮನೇಕಾನಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭಗವಾನ್ರವಿಃ।
ಯತೋ ಭೂತಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸಂಮತಾಃ॥ 12-372-2 (80706)
ಯಸ್ಯ ರಶ್ಮಿಸಹಸ್ರೇಷು ಶಾಖಾಸ್ವಿವ ವಿಹಂಗಮಾಃ।
ವಸಂತ್ಯಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮುನಯಃ ಸಂಸಿದ್ಧಾ ದೈವತೈಃ ಸಹ॥ 12-372-3 (80707)
ಯತೋ ಪಾಯುರ್ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಸೂರ್ಯರಶ್ಂಯಾಶ್ರಿತೋ ಮಹಾನ್।
ವಿಜೃಂಭತ್ಯಂಬರೇ ತತ್ರ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-4 (80708)
ವಿಭಜ್ಯಂ ತಂ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ತೋಯಂ ಸೃಜತಿ ವರ್ಷಾಸು ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-5 (80709)
ಯಸ್ಯ ಮಂಡಲಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪರಮತ್ವಿಷಾ। 12-372-6 ದೀಪ್ತಃ ಸಮೀಕ್ಷತೇಽಲೋಕಾನ್ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-6 (80710)
ಶುಕ್ರೋ ನಾಮಾಸಿತಃ ಪಾದೋ ಯಶ್ಚ ವಾರಿಧರೋಽಂಬರೇ।
ತೋಯಂ ಸೃಜತಿ ವರ್ಷಾಸು ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-7 (80711)
ಯೋಽಷ್ಟಮಾಸಾಂಸ್ತು ಶುಚಿನಾ ಕಿರಣೇನೋಕ್ಷಿತಂ ಪಯಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾದತ್ತೇ ಪುನಃ ಕಾಲೇ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-8 (80712)
ಯಸ್ಯ ತೇಜೋವಿಶೇಷೇಷು ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಯತೋ ಬೀಜಂ ಮಹೀ ಚೇಯಂ ಧಾರ್ಯತೇ ಸಚರಾಚರಂ॥ 12-372-9 (80713)
ಯತ್ರ ದೇವೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ವಿಪ್ರ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಮತಃ ಪರಂ॥ 12-372-10 (80714)
ಆಶ್ಚರ್ಯಾಣಾಮಿವಾಶ್ಚರ್ಯಮಿದಮೇಕಂ ತು ಮೇ ಶೃಣು।
ವಿಮಲೇ ಯನ್ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಮಂಬರೇ ಸೂರ್ಯಸಂಶ್ರಯಾತ್॥ 12-372-11 (80715)
ಪುರಾ ಮಧ್ಯಾಹ್ನಸಮಯೇ ಲೋಕಾಂಸ್ತಪತಿ ಭಾಸ್ಕರೇ।
ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಪ್ರತೀಕಾಶಃ ಸರ್ವತಃ ಸಮದೃಶ್ಯತ॥ 12-372-12 (80716)
ಸ ಲೋಕಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಸರ್ವಾನ್ಸ್ವಭಾಸಾ ನಿರ್ವಿಭಾಸಯನ್।
ಆದಿತ್ಯಾಧಿಮುಖೋಽಭ್ಯೇತಿ ಗಗನಂ ಪಾಟಯನ್ನಿವ॥ 12-372-13 (80717)
ಹುತಾಹುತಿರಿವ ಜ್ಯೋತಿರ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ತೇಜೋಮರೀಚಿಭಿಃ।
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯೇನ ರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಭಾಸ್ಕರಃ॥ 12-372-14 (80718)
ತಸ್ಯಾಭಿಗಮನಪ್ರಾಪ್ತೌ ಹಸ್ತೌ ದತ್ತೌ ವಿವಸ್ವತಾ।
ತೇನಾಪಿ ದಕ್ಷಿಣೋ ಹಸ್ತೋ ದತ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಿತಾರ್ಥಿನಾ॥ 12-372-15 (80719)
ತತೋ ಭಿತ್ತ್ವೈವ ಗಗನ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ರಶ್ಮಿಮಂಡಲಂ।
ಏಕೀಭೂತಂ ಚ ತತ್ತೇಜಃ ಕ್ಷಣೇನಾದಿತ್ಯತಾಂ ಗತಂ॥ 12-372-16 (80720)
ತತ್ರ ನಃ ಸಂಶಯೋ ಜಾತಸ್ತಯೋಸ್ತೇಜಃ ಸಮಾಗಮೇ।
ಅನಯೋಃ ಕೋ ಭವೇತ್ಸೂರ್ಯೋ ರಥಸ್ಥೋ ಯೋಽಯಮಾಗತಃ॥ 12-372-17 (80721)
ತೇ ವಯಂ ಜಾತಸಂದೇಹಾಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛಾಮಹೇ ರವಿಂ।
ಕ ಏಷ ದಿವಮಾಕ್ರಂಯ ಗತಃ ಸೂರ್ಯ ಇವಾಪರಃ॥ ॥ 12-372-18 (80722)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 372॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-372-4 ವಿಸೃಜತ್ಯಂಬರೇ ತೋಯಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-372-5 ತಂ ವಾತಂ ಪುರೋವಾತಾದಿರೂಪೇಣ ವಿಭಜ್ಯ ಪರಿಣಾಮಂ ನೀತ್ವಾ॥ 12-372-6 ಮಹಾತ್ಮಾಂತರ್ಯಾಮೀ॥ 12-372-7 ಪಾದಇವ ಪಾದೋಽವಯವಃ ನೀಲಮೇಘರೂಪೇಣಾಪ್ಯಯಮೇವ ವರ್ಷತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 12-372-9 ಯತಃ ಸೂರ್ಯಾತ್। ಬೀಜಂ ಔಷಧಂ॥ 12-372-12 ಪ್ರತ್ಯಾದಿಪ್ರತೀಕಾಶಃ ಆದಿತ್ಯಾಂತರತುಲ್ಯತೇಜಸ್ಕಃ। ಸಮದೃಶ್ಯತ ದೃಷ್ಟಃ॥ 12-372-15 ದತ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಿನಾರ್ಚಿನೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 12-372-16 ಭಿತ್ತ್ವೈವ ರವಿಮಂಡಲಮಿತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 373
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.373. ಅಧ್ಯಾಯಃ 373
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ನಾಗೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂಪ್ರತಿ ಸೂರ್ಯೇಣ ಸ್ವಂಪ್ರತಿ ತದ್ವಿಂಬಪ್ರವಿಷ್ಟತೇಜಸ ಉಂಛವೃತ್ತಿಮುನಿಸ್ವರೂಪತ್ವಕಥನಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-373-0 (80723)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 12-373-0x (6678)
ನೈಷ ದೇವೋಽನಿಲಸಖೋ ನಾಸುರೋ ನ ಚ ಯನ್ನಗಃ।
ಉಂಛವೃತ್ತಿವ್ರತೇ ಸಿದ್ಧೋ ಮುನಿರೇಷ ದಿವಂ ಗತಃ॥ 12-373-1 (80724)
ಏಷ ಮೂಲಫಲಾಹಾರಃ ಶೀರ್ಣಪರ್ಣಾಶನಸ್ತಥಾ।
ಅಬ್ಭಕ್ಷೋ ವಾಯುಭಕ್ಷಶ್ಚ ಆಸೀದ್ವಿಪ್ರಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 12-373-2 (80725)
ಭವಶ್ಚಾನೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ಸಂಹಿತಾಭಿರಭಿಷ್ಟುತಃ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರೇ ಕೃತೋದ್ಯೋಗೋ ಯೇನಾಸೌ ತ್ರಿವಿದಂ ಗತಃ॥ 12-373-3 (80726)
ಅಸಂಗತಿರನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ನಿತ್ಯಮುಂಛಶಿಲಾಶನಃ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ಯುಕ್ತ ಏಷ ವಿಪ್ರೋ ಭುಜಂಗಮಾಃ॥ 12-373-4 (80727)
ನ ಹಿ ದೇವಾ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನಾಸುರಾ ನ ಚ ಪನ್ನಗಾಃ।
ಪ್ರಭವಂತೀಹ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾನಾಮುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 12-373-5 (80728)
ಏತದೇವಂವಿಧಂ ದೃಷ್ಟಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ತತ್ರ ಮೇ ದ್ವಿಜ।
ಸಂಸಿದ್ಧೋ ಮಾನುಷಃ ಕಾಮಂ ಯೋಸೌ ಸಿದ್ಧಗತಿಂ ಗತಃ।
ಸೂರ್ಯೇಣ ಸಹಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪೃಥಿವೀಂ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ ॥ 12-373-6 (80729)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 373॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-373-1 ಅನಿಲಸಖೋ ವಹ್ನಿಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 374
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.374. ಅಧ್ಯಾಯಃ 374
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ನಾಗಾಮಂತ್ರಣಪೂರ್ವಕಮಿಷ್ಟದೇಶಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಸ್ಥಾನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-374-0 (80730)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-374-0x (6679)
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ನಾತ್ರ ಸಂದೇಹಃ ಸುಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ಭುಜಂಗಮ।
ಅನ್ವರ್ಥೋಪಗತೈರ್ವಾಕ್ಯೈಃ ಪಂಥಾನಂ ಚಾಸ್ಮಿ ದರ್ಶಿತಃ॥ 12-374-1 (80731)
ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇಽಸ್ತು ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಧೋ ಭುಜಗಸತ್ತಮ।
ಸ್ಮರಣೀಯೋಸ್ಮಿ ಭವತಾ ಸಂಪ್ರೇಷಣನಿಯೋಜನೈಃ॥ 12-374-2 (80732)
ನಾಗ ಉವಾಚ। 12-374-3x (6680)
ಅನುಕ್ತ್ವಾ ಹೃದ್ಗತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ವೇದಾನೀಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತೋ ಭವಾನ್।
ಉಚ್ಯತಾಂ ದ್ವಿಜ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಯದರ್ಥಂ ತ್ವಮಿಹಾಗತಃ॥ 12-374-3 (80733)
ಉಕ್ತಾನುಕ್ತೇ ಕೃತೇ ಕಾರ್ಯೇ ಮಾಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ಮಯಾ ಪ್ರತ್ಯಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಸ್ತತೋ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಸುವ್ರತ॥ 12-374-4 (80734)
ನ ಹಿ ಮಾಂ ಕೇವಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಣಯವಾನಿಹ।
ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ವೃಕ್ಷಮೂಲಗತೋ ಯಥಾ॥ 12-374-5 (80735)
ತ್ವಯಿ ಚಾಹಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಭವಾನ್ಮಯಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಲೋಕೋಽಯಂ ಭವತಃ ಸರ್ವಃ ಕಾ ಚಿಂತಾ ಮಯಿ ತೇಽನಘ॥ 12-374-6 (80736)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 12-374-7x (6681)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿದಿತಾತ್ಮನ್ಭುಜಂಗಮ।
ನಾತಿರಿಕ್ತಾಸ್ತ್ವಯಾ ದೇವಾಃ ಸರ್ವಥೈವ ಯಥಾತಥಂ॥ 12-374-7 (80737)
ಸ ಏವ ತ್ವಂ ಸ ಏವಾಹಂ ಯೋಽಹಂ ಸ ತು ಭವಾನಪಿ।
ಅಹಂ ಭವಾಂಶ್ಚ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವೇ ಯತ್ರ ಗತಾಃ ಸದಾ॥ 12-374-8 (80738)
ಆಸೀತ್ತು ಮೇ ಭೋಗಿಪತೇ ಸಂಶಯಃ ಪುಣ್ಯರಸಂಚಯೇ।
ಸೋಹಮುಂಛವ್ರತಂ ಸಾಧೋ ಚರಿಷ್ಯಾಂಯರ್ಥಸಾಧನಂ॥ 12-374-9 (80739)
ಏಷ ಮೇ ನಿಶ್ಚಯಃ ಸಾಧೋ ಕೃತಂ ಕಾರಣಮುತ್ತಮಂ।
ಆಮಂತ್ರಯಾಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಕೃತಾರ್ಥೋಽಸ್ಮಿ ಭುಜಂಗಮ॥ ॥ 12-374-10 (80740)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 374॥
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Footnotes
12-374-4 ಉಕ್ತಾನುಕ್ತೇ ಪೃಷ್ಟೇ ಅಪೃಷ್ಟೇಪಿ ಮಯೈವ ವಾತ್ಸಲ್ಯಾತ್ಕೃತೇ ಸತಿ॥ 12-374-6 ಅಹಂ ತ್ವಯಿ ಭಕ್ತಿಮಾನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 12-374-8 ಯತ್ರ ಚಾಹಂ ಸ ಏವ ತ್ವಮೇವಮಾಹ ಭುಜಂಗಮೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ಶಾಂತಿಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 375
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
12.375. ಅಧ್ಯಾಯಃ 375
Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುಂಛವೃತ್ತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನೋಪದೇಶಪರಂಪರಾಕ್ರಮಕಥನಪೂರ್ವಕಮುಂಛವೃತ್ತಿಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವನಪ್ರವೇಶಕಥನಂ॥ 1॥Mahabharata - Shanti Parva - Chapter Text
12-375-0 (80741)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 12-375-0x (6682)
ಸ ಚಾಮಂತ್ರ್ಯೋರಗಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ದೀಕ್ಷಾಕಾಂಕ್ಷೀ ತದಾ ರಾಜಂಶ್ಚ್ಯವನಂ ಭಾರ್ಗವಂ ಶ್ರಿತಃ॥ 12-375-1 (80742)
ಸ ತೇನ ಕೃತಸತ್ಕಾರೋ ಧರ್ಮಮೇವಾಧಿತಸ್ಥಿವಾನ್।
ತಥೈವ ಚ ಕಥಾಮೇತಾಂ ರಾಜನ್ಕಥಿತವಾಂಸ್ತದಾ॥ 12-375-2 (80743)
ಭಾರ್ಗವೇಣಾಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಜನಕಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ।
ಕಥೈಷಾ ಕಥಿತಾ ಪುಣ್ಯಾ ನಾರದಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ 12-375-3 (80744)
ನಾರದೇನಾಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವೇಂದ್ರಸ್ಯ ನಿವೇಶನೇ।
ಕಥಿತಾ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪೃಷ್ಟೇನಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ॥ 12-375-4 (80745)
ದೇವರಾಜೇನ ಚ ಪುರಾ ಕಥಿತೈಷಾ ಕಥಾ ಶುಭಾ।
ಸಮಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಶಸ್ತೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ವಸುಧಾಧಿಪ॥ 12-375-5 (80746)
ಯದಾ ಚ ಮಮ ರಾಮೇಣ ಯುದ್ಧಮಾಸೀತ್ಸುದಾರುಣಂ।
ವಸುಭಿಶ್ಚ ತದಾ ರಾಜನ್ಕಥೇಯಂ ಕಥಿತಾ ಮಮ॥ 12-375-6 (80747)
ಪೃಚ್ಛಮಾನಾಯ ತತ್ತ್ವೇನ ಮಯಾ ಚೈವೋತ್ತಮಾ ತವ।
ಕಥೇಯಂ ಕಥಿತಾ ಪುಣ್ಯಾ ಧರ್ಂಯಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ॥ 12-375-7 (80748)
ತದೇವ ಪರಮೋ ಧರ್ಮೋ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಭಾರತ।
ಆಸೀದ್ಧೀರೋ ಹ್ಯನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕರಣೇ ನೃಪ॥ 12-375-8 (80749)
ಸ ಚ ಕಿಲ ಕೃತನಿಶ್ಚಯೋ ದ್ವಿಜೋ
ಭುಜಗಪತಿಪ್ರತಿದಶಿತಾತ್ಮಕೃತ್ಯಃ।
ಯಮನಿಯಮಸಹೋ ವನಾಂತರಂ
ಪರಿಗಣಿತೋಂಛಶಿಲಾಶನಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟಃ॥ ॥ 12-375-9 (80750)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶತಸಾಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಂ ವೈಯಾಸಿಕ್ಯಾಂ ಶಾಂತಿಪರ್ವಣಿ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಉಂಛವೃತ್ತ್ಯುಪಾಖ್ಯಾನೇ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕತ್ರಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 375॥