Kumbhaghonam Edition in Kannada Script
13. ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 001
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.1. ಅಧ್ಯಾಯಃ 001
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಪುನಃ ಶಮಾದಿಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1॥ ಭೀಷ್ಮಾದಿನಿಧನೇ ಸ್ವಸ್ಯೈವ ಹೇತುತ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ್ವೋಪಾಲಂಭನಪೂರ್ವಕಂ ಶೋಚಂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಜೀವಸ್ಯ ಕರ್ಮಣ್ಯಸ್ವಾತಂತ್ರಯಮಭಿಧಾಯ ತನ್ನಿದರ್ಶನತಯಾ ಗೌತಮೀಲುಬ್ಧಕಾದಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
13-1-0 (81169)
॥ ಶ್ರೀವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ॥ 13-1-0x (6718)
ನಾರಾಯಣಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ನರಂ ಚೈವ ನರೋತ್ತಮಂ।
ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ಚೈವ(ವ್ಯಾಸಂ)ತತೋ ಜಯಮುದೀರಯೇತ್॥ 13-1-1 (81170)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
`ಶರತಲ್ಪೇ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶಯಾನಮಪರಾಜಿತಂ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉಪಾಗಂಯ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥' 13-1-1x (6719)
ಶಮೋ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಉಕ್ತಃ ಪಿತಾಮಹ।
ನ ಚ ಮೇ ಹೃದಯೇ ಶಾಂತಿರಸ್ತಿ ಶ್ರುತ್ವೇದಮೀದೃಶಂ॥ 13-1-2 (81171)
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಬಹುವಿಧಾ ಶಾಂತಿರುಕ್ತಾ ಪಿತಾಮಹ।
ಸ್ವಕೃತಾತ್ಕಾ ನು ಶಾಂತಿ ಸ್ಯಾಚ್ಛಮಾದ್ಬಹುವಿಧಾದಪಿ॥ 13-1-3 (81172)
ಶರಾಚಿತಂ ಶರೀರಂ ಹಿ ತೀವ್ರವ್ರಣಮುದೀಕ್ಷ್ಯ ತೇ।
ಶಮಂ ನೋಪಲಭೇ ವೀರ ದುಷ್ಕೃತಾನ್ಯೇವ ಚಿಂತಯನ್॥ 13-1-4 (81173)
ರುಧಿರೇಣಾವಸಿಕ್ತಾಂಗಂ ಪ್ರಸ್ರವಂತಂ ಯಥಾಚಲಂ।
ತ್ವಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸೀದೇ ವರ್ಷಾಸ್ವಿವಾಂಬುಜಂ॥ 13-1-5 (81174)
ಅತಃ ಕಷ್ಟತರಂ ಕಿನ್ನು ಮತ್ಕೃತೇ ಯತ್ಪಿತಾಮಹಃ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ `ಗಮಿತಃ ಪ್ರತ್ಯಮಿತ್ರೈ ರಣಾಜಿರೇ॥ 13-1-6 (81175)
ತಥಾ ಚಾನ್ಯೇ ನೃಪತಯಃ ಸಹಪುತ್ರಾಃ ಸಬಾಂಧವಾಃ।
ಮತ್ಕೃತೇ ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕಿನ್ನು ಕಷ್ಟತರಂ ತತಃ॥ 13-1-7 (81176)
ವಯಂ ಹಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಕಾಮಮನ್ಯುವಶಂ ಗತಾಃ।
ಕೃತ್ವೇದಂ ನಿಂದಿತಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಃ ಕಾಂ ಗತಿಂ ನೃಪ॥ 13-1-8 (81177)
ಇದಂ ತು ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಸ್ಯ ಶ್ರೇಯೋ ಮನ್ಯೇ ಜನಾಧಿಪ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯದಸೌ ತ್ವಾಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 13-1-9 (81178)
ಸೋಽಹಮಾರ್ತಿಕರೋ ರಾಜನ್ಸುಹೃದ್ವಧಕರಸ್ತಥಾ।
ನ ಶಾಂತಿಮಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಪಶ್ಯಂಸ್ತ್ವಾಂ ದುಃಖಿತಂ ಕ್ಷಿತೌ॥ 13-1-10 (81179)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಹಿ ಸಮರೇ ಸಹಸೈನ್ಯಃ ಸಹಾನುಜಃ।
ನಿಹತಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಽಸ್ಮಿಂದುಸತ್ಮಾ ಕುಲಪಾಂಸನಃ॥ 13-1-11 (81180)
ನ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ದುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತ್ವಾಮದ್ಯ ಪತಿತಂ ಕ್ಷಿತೌ।
ಅತಃ ಶ್ರೇಯೋ ಮೃತಂ ಮನ್ಯೇ ನೇಹ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-1-12 (81181)
ಅಹಂ ಹಿ ಸಮರೇ ವೀರ ಗಮಿತಃ ಶತ್ರುಭಿಃ ಕ್ಷಯಂ।
ಅಭವಿಷ್ಯಂ ಯದಿ ಪುರಾ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಚ್ಯುತ।
ನ ತ್ವಾಮೇವಂ ಸುದುಃಖಾರ್ತಮದ್ರಾಕ್ಷಂ ಸಾಯಕಾರ್ದಿತಂ॥ 13-1-13 (81182)
ನೂನಂ ಹಿ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣೋ ಧಾತ್ರಾ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ಮ ಹೇ ನೃಪ॥ 13-1-14 (81183)
ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಲೋಕೇ ವೈ ಯಥಾ ಮುಚ್ಯೇಮ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್।
ತಥಾ ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ ರಾಜನ್ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-1-15 (81184)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-16x (6720)
ಪರತಂತ್ರಂ ಕಥಂ ಹೇತುಮಾತ್ಮಾನಮನು ಪಶ್ಯಸಿ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಹ್ಯೇತದತೀಂದ್ರಿಯಂ॥ 13-1-16 (81185)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಂವಾದಂ ಮೃತ್ಯುಗೌತಂಯೋಃ ಕಾಲಲುಬ್ಧಕಪನ್ನಗೈಃ॥ 13-1-17 (81186)
ಗೌತಮೀ ನಾಮ ಕಾಽಪ್ಯಾಸೀತ್ಸ್ಥವಿರಾ ಶಮಸಂಯುತಾ।
ಸರ್ಪೇಣ ದಷ್ಟಂ ಸ್ವಂ ಪುತ್ರಮಪಶ್ಯದ್ಗತಚೇತನಂ॥ 13-1-18 (81187)
ಅಥ ತಂ ಸ್ನಾಯುಪಾಶೇನ ಬದ್ಧ್ವಾ ಸರ್ಪಮಮರ್ಷಿತಃ।
ಲುಬ್ಧಕೋಽರ್ಜುನಕೋ ನಾಮ ನಾಮ ಗೌತಂಯಾಃ ಸಮುಪಾನಯತ್॥ 13-1-19 (81188)
ತಾಂ ಚಾಬ್ರವೀದಯಂ ತೇ ಸ ಪುತ್ರಹಾ ಪನ್ನಗಾಧಮಃ।
ಬ್ರಹಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ವಧ್ಯತಾಂ ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 13-1-20 (81189)
ಅಗ್ನೌ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯತಾಮೇಷ ಚ್ಛಿದ್ಯತಾಂ ಖಂಡಶೋಪಿ ವಾ।
ನ ಹ್ಯಂ ಬಾಲಹಾ ಪಾಪಶ್ಚಿರಂ ಜೀವಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-1-21 (81190)
ಗೌತಂಯುವಾಚ। 13-1-22x (6721)
ವಿಸೃಜೈನಮಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ವಮವಧ್ಯೋಽರ್ಜುನಕ ತ್ವಯಾ।
ಕೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಗುರುಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯೇ ಸತಿ ಚಿಂತಯನ್ 13-1-22 (81191)
ಪ್ಲವಂತೇ ಧರ್ಮಲಘವೋ ಲೋಕೇಽಂಭಸಿ ಯಥಾ ಪ್ಲವಾಃ।
ಮಜ್ಜಂತಿ ಪಾಪಗುರವಃ ಶಸ್ತ್ರಂ ಸ್ಕನ್ನಮಿವೋದಕೇ॥ 13-1-23 (81192)
ನಾಸ್ಯಾಮೃತತ್ವಂ ಭವಿತೈವಂ ಹತೇಽಸ್ಮಿ-
ಂಜೀವತ್ಯಸ್ಮಿನ್ಕೋಽತ್ಯಯಃ ಸ್ಯಾದಯಂ ತೇ।
ಅಸ್ಯೋತ್ಸರ್ಗೇ ಪ್ರಾಣಯುಕ್ತಸ್ಯ ಜಂತೋ-
ರ್ಮೃತ್ಯುಂ ಲೋಕೇ ಕೋ ನ ಗಚ್ಛೇದನಂತೇ॥ 13-1-24 (81193)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-25x (6722)
ಜಾನಾಂಯಹಂ ನೇಹ ಗುಣಾಗುಣಜ್ಞಾಃ
ಸದಾಯುಕ್ತಾ ಗುರವೋ ವೈ ಭವಂತಿ।
ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ತೇ ಸೂಪದೇಶಾ ಭವಂತಿ
ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷುದ್ರಂ ಸರ್ಪಮೇನಂ ಹನಿಷ್ಯೇ॥ 13-1-25 (81194)
ಶಮಮೀಪ್ಸಂತಃ ಕಾಲಯೋಗಂ ತ್ಯಜಂತಿ
ಸದ್ಯಃ ಶುಚಂ ತ್ವರ್ಥವಿದಸ್ತ್ಯಜಂತಿ।
ಶ್ರಿಯಃ ಕ್ಷಯಃ ಶೋಚತಾಂ ನಿತ್ಯಶೋ ಹಿ
ತಸ್ಮಾಚ್ಛುಚಂ ಮುಂಚ ಹತೇ ಭುಜಂಗೇ॥ 13-1-26 (81195)
ಗೌತಂಯುವಾಚ। 13-1-27x (6723)
ನ ಚೈವಾರ್ತಿರ್ವಿದ್ಯತೇಽಸ್ಮದ್ವಿಧಾನಾಂ
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವದಾ ಸಂಜನಾ ಹಿ।
ನಿತ್ಯಾಯಸ್ತೋ ಬಾಲಜನೋ ನ ಚಾಹಂ
ಧರ್ಮೋಪೈತಿ ಪ್ರಭವಾಂಯಸ್ಯ ನಾಹಂ॥ 13-1-27 (81196)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕೋಪೋಽಸ್ತಿ ಕುತಃ ಕೋಪಾಚ್ಚ ಯಾತನಾ।
ಮಾರ್ದವಾತ್ಕ್ಷಂಯತಾಂ ಸಾಧೋ ಮುಚ್ಯತಾಮೇಷ ಪನ್ನಗಃ॥ 13-1-28 (81197)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-29x (6724)
ಹತ್ವಾ ಲಾಭಃ ಶ್ರೇಯ ಏವಾವ್ಯಯಃ ಸ್ಯಾ-
ತ್ಸದ್ಯೋಲಾಭಃಸ್ಯಾದ್ಬಲಿಭ್ಯಃ ಪ್ರಶಸ್ತಃ।
ಕಾಲಾಲ್ಲಾಭೋ ಯಸ್ತು ಸದ್ಯೋ ಭವೇತ
ಶ್ರೇಯೋಲಾಭಃ ಕುತ್ಸಿತೇ ತ್ವೀದೃಶಿ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-1-29 (81198)
ಗೌತಂಯುವಾಚ। 13-1-30x (6725)
ಕಾಽರ್ಥಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಗೃಹ್ಯ ಶತ್ರುಂ ನಿಹತ್ಯ
ಕಾ ಕಾಮಾಪ್ತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶತ್ರುಂ ನ ಮುಕ್ತ್ವಾ।
ಕಸ್ಮಾತ್ಸೌಂಯಾಹಂ ನ ಕ್ಷಮೇ ನೋ ಭುಜಂಗೇ
ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ವಾ ಕಸ್ಯ ಹೇತೋರ್ನ ಕುರ್ಯಾಂ॥ 13-1-30 (81199)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-31x (6726)
ಅಸ್ಮಾದೇಕಾದ್ಬಹವೋ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಾ
ನೈಕೋ ಬಹುಭ್ಯೋ ಗೌತಮಿ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಃ।
ಕೃತಾಗಸಂ ಧರ್ಮಹೇತೋಸ್ತ್ಯಜಂತಿ
ಸರೀಸೃಪಂ ಪಾಪಮಿಮಂ ತ್ಯಜ ತ್ವಂ॥ 13-1-31 (81200)
ಗೌತಂಯುವಾಯ 13-1-32x (6727)
ನಾಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಪನ್ನಗೇ ಪುತ್ರಕೋ ಮೇ
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತೇ ಲುಬ್ಧಕ ಜೀವಿತಂ ವೈ।
ಗುಣಂ ಚಾನ್ಯಂ ನಾಸ್ಯ ವಧೇ ಪ್ರಪಶ್ಯೇ
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ಪಂ ಲುಬ್ಧಕ ಮುಂಚ ಜೀವಂ॥ 13-1-32 (81201)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-33x (6728)
ವೃತ್ರಂ ಹತ್ವಾ ದೇವರಾಟ್ ಶ್ರೇಷ್ಠಭಾಗ್ವೈ
ಯಜ್ಞಂ ಹತ್ವಾ ಭಾಗಮವಾಪ ಚೈವ।
ಶೂಲೀ ದೇವೋ ದೇವವೃತ್ತಂ ಚರ ತ್ವಂ
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸರ್ಪಂ ಜಹಿ ಮಾ ಭೂತ್ತೇ ವಿಶಂಕಾ॥ 13-1-33 (81202)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-34x (6729)
ಅಸಕೃತ್ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಾಽಪಿ ಗೌತಮೀ ಭುಜಗಂ ಪ್ರತಿ।
ಲುಬ್ಧಕೇನ ಮಹಾಭಾಗಾ ಸಾ ಪಾಪೇ ನಾಕರೋನ್ಮತಿಂ॥ 13-1-34 (81203)
ಈಷದುಚ್ಛ್ವಸಮಾನಸ್ತು ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಸಂಸ್ತಭ್ಯ ಪನ್ನಗಃ।
ಉತ್ಸಸರ್ಜ ಗಿರಂ ಮಂದಾಂ ಮಾನುಷೀಂ ಪಾಶಪೀಡಿತಃ॥ 13-1-35 (81204)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 13-1-36x (6730)
ಕೋ ನ್ವರ್ಜುನಕ ದೋಷೋಽತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ ಮಮ ಬಾಲಿಶ।
ಅಸ್ವತಂತ್ರಂ ಹಿ ಮಾಂ ಮೃತ್ಯುರ್ವಿವಶಂ ಯದಚೂಚುದತ್॥ 13-1-36 (81205)
ತಸ್ಯಾಯಂ ವಚನಾದ್ದಷ್ಟೋ ನ ಕೋಪೇನ ನ ಕಾಂಯಯಾ।
ತಸ್ಯ ತತ್ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ಲುಬ್ಧ ವಿದ್ಯತೇ ಯದಿ ಕಿಂಚನ। 13-1-37 (81206)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-38x (6731)
ಯದ್ಯನ್ಯವಶಗೇನೇದಂ ಕೃತಂ ತೇ ಪನ್ನಗಾಶುಭಂ।
ಕಾರಣಂ ವೈ ತ್ವಮಪ್ಯತ್ರ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಕಿಲ್ಬಿಷೀ॥ 13-1-38 (81207)
ಮೃತ್ಪಾತ್ರಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾಯಾಂ ಹಿ ದಂಡಚಕ್ರಾದಯೋ ಯಥಾ।
ಕಾರಣತ್ವೇ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯಂತೇ ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಪನ್ನಗ॥ 13-1-39 (81208)
ಕಿಲ್ಬಿಷೀ ಚಾಪಿ ಮೇ ವಧ್ಯಃ ಕಿಲ್ಬಿಷೀ ಚಾಸಿ ಪನ್ನಗ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಕಾರಣಂ ಹ್ಯತ್ರ ತ್ವಮಾಖ್ಯಾಸಿ ಭುಜಂಗಮ॥ 13-1-40 (81209)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 13-1-41x (6732)
ಸರ್ವ ಏತೇ ಹ್ಯಸ್ವವಶಾ ದಂಡಚಕ್ರಾದಯೋ ಯಥಾ।
ತಥಾಹಮಪಿ ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ನೈಷ ದೋಷೋ ಮತಸ್ತವ॥ 13-1-41 (81210)
ಅಥವಾ ಮತಮೇತತ್ತೇ ತೇಪ್ಯನ್ಯೋಽನ್ಯಪ್ರಯೋಜಕಾಃ।
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಂದೇಹೋ ಭವತ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಚೋದನಾತ್॥ 13-1-42 (81211)
ಏವಂ ಸತಿ ನ ದೋಷೋ ಮೇ ನಾಸ್ಮಿ ವಧ್ಯೋ ನ ಕಿಲ್ಬಿಷೀ।
ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ಸಮವಾಯೇ ಸ್ಯಾನ್ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ॥ 13-1-43 (81212)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-44x (6733)
ಕಾರಣಂ ಯದಿ ಸ್ಯಾದ್ವೈ ನ ಕರ್ತಾ ಸ್ಯಾಸ್ತ್ವಮಪ್ಯುತ।
ವಿನಾಶೇ ಕಾರಣಂ ತ್ವಂ ಚ ತಸ್ಮಾದ್ವಧ್ಯೋಽಸಿ ಮೇ ಮತಃ॥ 13-1-44 (81213)
ಅಸತ್ಯಪಿ ಕೃತೇ ಕಾರ್ಯೇ ನೇಹ ಪನ್ನಗ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ನಾತ್ರೈವ ಹೇತುಃ ಸ್ಯಾದ್ವಧ್ಯಃ ಕಿಂ ಬಹು ಭಾಷಸೇ॥ 13-1-45 (81214)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 13-1-46x (6734)
ಕಾರ್ಯಾಭಾವೇ ಕ್ರಿಯಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ಸತ್ಯಸತ್ಯಪಿ ಕಾರಣೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಮೇಽಸ್ಮಿನ್ಹೇತೌ ಮೇ ವಾಚ್ಯೋ ಹೇತುರ್ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-1-46 (81215)
ಯದ್ಯಹಂ ಕಾರಣತ್ವೇನ ಮತೋ ಲುಬ್ಧಕ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಅನ್ಯಃ ಪ್ರಯೋಕ್ತಾಸ್ಯಾದತ್ರ ಕಿನ್ನು ಜಂತುವಿನಾಶನೇ॥ 13-1-47 (81216)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-48x (6735)
ವಧ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಮಮ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಬಾಲಘಾತೀ ನೃಶಂಸಕೃತ್।
ಭಾಷಸೇ ಕಿಂ ಬಹು ಪುನರ್ವಧ್ಯಃ ಸನ್ಪನ್ನಗಾಧಮ॥ 13-1-48 (81217)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 13-1-49x (6736)
ಯಥಾ ಹವೀಂಷಿ ಜುಹ್ವಾನಾ ಮಖೇ ವೈ ಲುಬ್ಧಕರ್ತ್ವಿಜಃ।
ನ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯತ್ರ ಫಲಯೋಗೇ ತಥಾ ಹ್ಯಹಂ॥ 13-1-49 (81218)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-50x (6737)
ತಥಾ ಬ್ರುವತಿ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಪನ್ನಗೇ ಮೃತ್ಯುಚೋದಿತೇ।
ಆಜಗಾಮ ತತೋ ಮೃತ್ಯುಃ ಪನ್ನಗಂ ಚಾಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 13-1-50 (81219)
ಪ್ರಚೋದಿತೋಽಹಂ ಕಾಲೇನ ಪನ್ನಗ ತ್ವಾಮಚೂಚುದಂ।
ವಿನಾಶಹೇತುರ್ನಾಸ್ಯ ತ್ವಮಹಂ ನ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಶಿಶೋಃ॥ 13-1-51 (81220)
ಯಥಾ ವಾಯುರ್ಜಲಧರಾನ್ವಿಕರ್ಷತಿ ತತಸ್ತತಃ।
ತದ್ವಜ್ಜಲದವತ್ಸರ್ಪ ಕಾಲಸ್ಯಾಹಂ ವಶಾನುಗಃ॥ 13-1-52 (81221)
ಸಾತ್ವಿಕಾ ರಾಜಸಾಶ್ಚೈವ ತಾಮಸಾ ಯೇ ಚ ಕೇಚನ।
ಭಾವಾಃ ಕಾಲಾತ್ಮಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರವರ್ತಂತೇಹ ಜಂತುಷು॥ 13-1-53 (81222)
ಜಂಗಮಾಃ ಸ್ಥಾವರಾಶ್ಚೈವ ದಿವಿ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಭುವಿ।
ಸರ್ವೇ ಕಾಲಾತ್ಮಕಾಃ ಸರ್ಪ ಕಾಲಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 13-1-54 (81223)
ಪ್ರವೃತ್ತಯಶ್ಚ ಲೋಕೇ ಯಾ ತಥೈವ ಚ ನಿವೃತ್ತಯಃ।
ತಾಸಾಂ ವಿಕೃತಯೋ ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವಂ ಕಾಲಾತ್ಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-1-55 (81224)
ಆದಿತ್ಯಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ವಿಷ್ಣುರಾಪೋ ವಾಯುಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಅಗ್ನಿಃ ಖಂ ಪೃಥಿವೀ ಮಿತ್ರಃ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ವಸವೋಽದಿತಿಃ॥ 13-1-56 (81225)
ಸರಿತಃ ಸಾಗರಾಶ್ಚೈವ ಭಾವಾಭಾವೌ ಚ ಪನ್ನಗ।
ಸರ್ವೇ ಕಾಲೇನ ಸೃಜ್ಯಂತೇ ಹ್ರಿಯಂತೇ ಚ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-1-57 (81226)
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕಥಂ ಮಾಂ ಸದೋಷಂ ಸರ್ಪ ಮನ್ಯಸೇ।
ಅಥ ಚೈವಂ ಗತೇ ದೋಷೇ ಮಯಿ ತ್ವಮಪಿ ದೋಷವಾನ್॥ 13-1-58 (81227)
ಸರ್ಪ ಉವಾಚ। 13-1-59x (6738)
ನಿರ್ದೋಷಂ ದೋಷವಂತಂ ವಾ ನ ತ್ವಾಂ ಮೃತ್ಯೋ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ತ್ವಯಾಽಹಂ ಚೋದಿತ ಇತಿ ಬ್ರವೀಂಯೇತಾವದೇವ ತು॥ 13-1-59 (81228)
ಯದಿ ಕಾಲೇ ತು ದೋಷೋಽಸ್ತಿ ಯದಿ ತತ್ರಾಪಿ ನೇಷ್ಯತೇ।
ದೋಷೋ ನೈವ ಪರೀಕ್ಷ್ಯೋ ಮೇ ನ ಹ್ಯತ್ರಾಧಿಕೃತಾ ವಯಂ॥ 13-1-60 (81229)
ನಿರ್ಮೋಕ್ಷಸ್ತ್ವಸ್ಯ ದೋಷಸ್ಯ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯೋ ಯಥಾ ತಥಾ।
ಮೃತ್ಯೋರಪಿ ನ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಮೇಽತ್ರ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 13-1-61 (81230)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-62x (6739)
ಸರ್ಪೋಽಥಾರ್ಜುನಕಂ ಪ್ರಾಹ ಶ್ರುತಂ ತೇ ಮೃತ್ಯುಭಾಷಿತಂ।
ನಾನಾಗಸಂ ಮಾಂ ಪಾಶೇನ ಸಂತಾಪಯಿತುಮರ್ಹಸಿ। 13-1-62 (81231)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-63x (6740)
ಮೃತ್ಯೋಃ ಶ್ರುತಂ ಮೇ ವಚನಂ ತವ ಚೈವ ಭುಜಂಗಮ।
ನೈವ ತಾವದದೋಷತ್ವಂ ಭವತಿ ತ್ವಯಿ ಪನ್ನಗ॥ 13-1-63 (81232)
ಮೃತ್ಯುಸ್ತ್ವಂ ಚೈವ ಹೇತುರ್ಹಿ ಬಾಲಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿನಾಶನೇ।
ಉಭಯಂ ಕಾರಣಂ ಮನ್ಯೇ ನ ಕಾರಣಮಕಾರಣಂ॥ 13-1-64 (81233)
ಧಿಙ್ಭೃತ್ಯುಂ ಚ ದುರಾತ್ಮಾನಂ ಕ್ರೂರಂ ದುಃಖಕರಂ ಸತಾಂ।
ತ್ವಾಂ ಚೈವಾಹಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ಪರಪಾಪಸ್ಯ ಕಾರಣಂ॥ 13-1-65 (81234)
ಮೃತ್ಯುರುವಾಚ। 13-1-66x (6741)
ವಿವಶೌ ಕಾಲವಶಗಾವಾವಾಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಕಾರಿಣೌ।
ನಾವಾಂ ದೋಷೇಣ ಗಂತವ್ಯೌ ಯದಿ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ॥ 13-1-66 (81235)
ಲುಬ್ಧಕ ಉವಾಚ। 13-1-67x (6742)
ಯುವಾಮುಭೌ ಕಾಲವಶೌ ಯದಿ ಮೇ ಮೃತ್ಯುಪನ್ನಗೌ।
ಹರ್ಷಕ್ರೋಧೌ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತಾಮೇತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-1-67 (81236)
ಮೃತ್ಯುರುವಾಚ। 13-1-68x (6743)
ಯಾ ಕಾಚಿದೇವ ಚೇಷ್ಟಾ ಸ್ಯಾನ್ಸರ್ವಾ ಕಾಲಪ್ರಚೋದಿತಾ।
ಪೂರ್ವಮೇವೈತದುಕ್ತಂ ಹಿ ಮಯಾ ಲುಬ್ಧಕ ತತ್ವತಃ॥ 13-1-68 (81237)
ತಸ್ಮಾದುಭೌ ಕಾಲವಶಾವಾವಾಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಕಾರಿಣೌ।
ನಾವಾಂ ದೋಪೇಣ ಗಂತವ್ಯೌ ತ್ವಯಾ ಲುಬ್ಧಕ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 13-1-69 (81238)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-70x (6744)
ಅಥೋಪಗಂಯ ಕಾಲಸ್ತು ತಸ್ಮಿಂಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯೇ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಪನ್ನಗಂ ಮೃತ್ಯುಂ ಲುಬ್ಧಂ ಚಾರ್ಜುನಕಂ ತಥಾ॥ 13-1-70 (81239)
ನ ಹ್ಯಹಂ ನಾಪ್ಯಯಂ ಮೃತ್ಯುರ್ನಾಯಂ ಲುಬ್ಧಕ ಪನ್ನಗಃ।
ಕಿಲ್ಬಿಷೀ ಜಂತುಮರಣೇ ನ ವಯಂ ಹಿ ಪ್ರಯೋಜಕಾಃ॥ 13-1-71 (81240)
ಅಕರೋದ್ಯದಯಂ ಕರ್ಮ ತನ್ನೋಽರ್ಜುನಕ ಚೋದಕಂ।
ವಿನಾಶಹೇತುರ್ನಾನ್ಯೋಽಸ್ಯ ವಧ್ಯತೇಽಯಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 13-1-72 (81241)
ಯದನೇನ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ತೇನಾಯಂ ನಿಧನಂ ಗತಃ।
ವಿನಾಶಹೇತುಃ ಕರ್ಮಾಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಕರ್ಮವಶಾ ವಯಂ॥ 13-1-73 (81242)
ಕರ್ಮದಾಯಾದವಾಂʼಲ್ಲೋಕಃ ಕರ್ಮಸಂಬಂಧಲಕ್ಷಣಃ।
ಕರ್ಮಾಣಿ ಚೋದಯಂತೀಹ ಯಥಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ತಥಾವಯಂ॥ 13-1-74 (81243)
ಯಥಾ ಮೃತ್ಪಿಂಡತಃ ಕರ್ತಾ ಕುರುತೇ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛತಿ।
ಏವಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಮಾನವಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-1-75 (81244)
ಯಥಾ ಚ್ಛಾಯಾತಪೌ ನಿತ್ಯಂ ಸುಸಂಬದ್ಧೌ ನಿರಂತರಂ।
ತಥಾ ಕರ್ಮ ಚ ಕರ್ತಾ ಚ ಸಂಬದ್ಧಾವಾತ್ಮಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-1-76 (81245)
ಏವಂ ನಾಹಂ ನ ವೈ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಸರ್ಪೋ ನ ತಥಾ ಭವ ನ್।
ನ ಚೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ವೃದ್ಧಾ ಶಿಶುರೇವಾತ್ರ ಕಾರಣಂ॥ 13-1-77 (81246)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ಬ್ರುವಾಣೇ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಗೌತಮೀ ನೃಪ।
ಸ್ವಕರ್ಮಪ್ರತ್ಯಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಮತ್ವಾಽರ್ಜುನಕಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-1-78 (81247)
ನೈವ ಕಾಲೋ ನ ಭುಜಗೋ ನ ಮೃತ್ಯುರಿಹ ಕಾರಣಂ।
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿರಯಂ ಬಾಲಃ ಕಾಲೇನ ನಿಧಂ ಗತಃ॥ 13-1-79 (81248)
ಮಯಾ ಚ ತತ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಯೇನಾಯಂ ಮೇ ಮೃತಃ ಸುತಃ।
ಯಾತು ಕಾಲಸ್ತಥಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಮುಂಚಾರ್ಜುನಕ ಪನ್ನಗಂ॥ 13-1-80 (81249)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-1-81x (6745)
ತತೋ ಯಥಾಗತಂ ಜಗ್ಮುರ್ಮೃತ್ಯುಃ ಕಾಲೋಽಥ ಪನ್ನಗಃ।
ಅಭೂದ್ವಿಶೋಕೋಽರ್ಜುನಕೋ ವಿಶೋಕಾ ಚೈವ ಗೌತಮೀ॥ 13-1-81 (81250)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಶಮಂ ಗಚ್ಛ ಮಾ ಭೂಃ ಶೋಕಪರೋ ನೃಪ।
ಸ್ವಕರ್ಮಪ್ರತ್ಯಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ವಿದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಂಜಯ॥ 13-1-82 (81251)
ನೈವ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನಾಪಿ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ವೈ।
ಕಾಲೇನೈತತ್ಕೃತಂ ವಿದ್ಧಿ ನಿಹತಾ ಯೇನ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ॥ 13-1-83 (81252)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-1-84x (6746)
ಇತ್ಯೇತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಬಭೂವ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠರೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಪ್ರಚ್ಛೇದಂ ಚ ಧರ್ಮವಿತ್॥ ॥ 13-1-84 (81253)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 1 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 002
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.2. ಅಧ್ಯಾಯಃ 002
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾಶ್ರಯಣೇನಾತಿಥಿಸತ್ಕಾರಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃಸಾಧನತಾಯಾಂ ಸುದರ್ಶನೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
13-2-0 (81254)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-2-0x (6747)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಮಹದಾಖ್ಯಾನಮಿದಂ ಮತಿಮತಾಂವರ॥ 13-2-1 (81255)
ಭೂಯಸ್ತು ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ನೃಪ।
ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ಕಿಂಚಿತ್ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-2-2 (81256)
ಕೇನ ಮೃತ್ಯುರ್ಗೃಹಸ್ಥೇನ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಿರ್ಜಿತಃ।
ಇತ್ಯೇತದ್ಧರ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ತತ್ತ್ವೇನಾಪಿ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-2-3 (81257)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-2-4x (6748)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾ ಮೃತ್ಯರ್ಗೃಹಸ್ಥೇನ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನಿರ್ಜಿತಃ॥ 13-2-4 (81258)
ಮನೋಃ ಪ್ರಜಾಪತೇ ರಾಜನ್ನಿಕ್ಷ್ವಾಕುರಭವತ್ಸುತಃ।
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಶತಂ ಜಜ್ಞೇ ನೃಪತೇಃ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಃ॥ 13-2-5 (81259)
ದಶಮಸ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತು ದಶಾಶ್ವೋ ನಾಮ ಭಾರತ।
ಮಾಹಿಷ್ಮತ್ಯಾಮಭೂದ್ರಾಜಾ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-2-6 (81260)
ದಶಾಶ್ವಸ್ಯ ಸುತಸ್ತ್ವಾಸೀದ್ರಾಜಾ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಸತ್ಯೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ಯಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ರತಂ ಮನಃ॥ 13-2-7 (81261)
ಮದಿರಾಶ್ವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ವೇದೇ ಚ ನಿರತೋ ಯೋಽಭವತ್ಸದಾ॥ 13-2-8 (81262)
ಮದಿರಾಶ್ವಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತು ದ್ಯುತಿಮಾನ್ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಮಹಾಭಾಗೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾಸತ್ವೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-2-9 (81263)
ಪುತ್ರೋ ದ್ಯುತಿಮತಸ್ತ್ವಾಸೀದ್ರಾಜಾ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವಿಖ್ಯಾತಃ ಸುವೀರೋ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕೋಶವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ದೇವರಾಜ ಇವಾಪರಃ॥ 13-2-10 (81264)
ಸುವೀರಸ್ಯ ತು ಪುತ್ರೋಽಭೂತ್ಸರ್ವಸಂಗ್ರಾಮದುರ್ಜಯಃ।
ದುರ್ಜಯೋ ನಾಮ ವಿಖ್ಯಾತಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರ॥ 13-2-11 (81265)
ದುರ್ಜಯಸ್ಯೇಂದ್ರವಪುಷಃ ಪುತ್ರೋಽಗ್ನಿಸದೃಶದ್ಯುತಿಃ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ನಾಮ ಮಹಾನ್ರಾಜಾ ರಾಜರ್ಷಿಸತ್ತಮಃ॥ 13-2-12 (81266)
ತಸ್ಯೇಂದ್ರಸಮವೀರ್ಯಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಃ।
ವಿಷಯೇ ವಾಸವಸ್ತಸ್ಯ ಸಂಯಗೇವ ಪ್ರವರ್ಷತಿ॥ 13-2-13 (81267)
ರತ್ನೈರ್ಧನೈಶ್ಚ ಪಶುಭಿಃ ಸಸ್ಯೈಶ್ಚಾಪಿ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ನಗರಂ ವಿಷಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪೂರ್ಣಸ್ತದಾಽಭವತ್॥ 13-2-14 (81268)
ನ ತಸ್ಯ ವಿಷಯೇ ಚಾಭೂತ್ಕೃಪಣೋ ನಾಪಿ ದುರ್ಗತಃ।
ವ್ಯಾಧಿತೋ ವಾ ಕೃಶೋ ವಾಽಪರಿ ತಸ್ಮಿನ್ನಾಭೂನ್ನರಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-2-15 (81269)
ಸುದಕ್ಷಿಣೋ ಮಧುರವಾಗನಸೂಯುರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಚಾನೃಶಂಸಶ್ಚ ವಿಕ್ರಾಂತೋಽಥಾವಿಕತ್ಥನಃ॥ 13-2-16 (81270)
ಯಜ್ವಾ ಚ ದಾಂತೋ ಮೇಧಾವೀ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಃ।
ನ ಚಾವಮಂತಾ ದಾತಾ ಚ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ॥ 13-2-17 (81271)
ತಂ ನರ್ಮದಾ ದೇವನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ಶೀತಜಲಾ ಶಿವಾ।
ಚಕಮೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಸ್ವೇನ ಭಾವೇನ ಭಾರತ॥ 13-2-18 (81272)
ತಸ್ಯಾಂ ಜಜ್ಞೇ ತದಾ ನದ್ಯಾಂ ಕನ್ಯಾ ರಾಜೀವಲೋಚನಾ।
ನಾಂನಾ ಸುದರ್ಶನಾ ರಾಜನ್ರೂಪೇಣ ಚ ಸುದರ್ಶನಾ॥ 13-2-19 (81273)
ತಾದೃಗ್ರೂಪಾ ನ ನಾರೀಷು ಭೂತಪೂರ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದುರ್ಯೋಧನಸುತಾ ಯಾದೃಗಭವದ್ವರವರ್ಣಿನೀ॥ 13-2-20 (81274)
ತಾಮಗ್ನಿಶ್ಚಕಮೇ ಸಾಕ್ಷಾದ್ರಾಜಕನ್ಯಾಂ ಸುದರ್ಶನಾಂ।
ಸ್ವರೂಪಂ ದೀಪ್ತಿಮತ್ಕೃತ್ವಾ ಶರದರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿ॥ 13-2-21 (81275)
ಸಾ ಚಾಗ್ನಿಶರಣೇ ರಾಜ್ಞಃ ಶುಶ್ರೂಷಾಕೃತನಿಶ್ಚಯಾ।
ನಿಯುಕ್ತಾ ಪಿತೃಸಂದೇಶಾದಾರಿರಾಧಯಿಷುಃ ಶಿಖಿಂ॥ 13-2-22 (81276)
ತಸ್ಯಾ ಮನೋಹರಂ ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವೋ ಹುತಾಶನಃ।
ಮನ್ಮಥೇನ ಸಮಾದಿಷ್ಟಃ ಪತ್ನೀತ್ವೇ ಯತತೇ ಮಿಥಃ॥ 13-2-23 (81277)
ಭಜ ಮಾಮನವದ್ಯಾಂಗಿ ಕಾಮಾತ್ಕಮಲಲೋಚನೇ।
ರಂಭೋರು ಮೃಗಶಾವಾಕ್ಷಿ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಿಭಾನನೇ॥ 13-2-24 (81278)
ತವೇದಂ ಪದ್ಮಪತ್ರಾಕ್ಷಂ ಮುಖಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನೋಹರಂ।
ಭ್ರೂಲತಾಲಲಿತಂ ಕಾಂತಮನಂಗೋ ಬಾಧತೇ ಹಿ ಮಾಂ॥ 13-2-25 (81279)
ಲಲಾಟಂ ಚಂದ್ರರೇಖಾಭಂ ಶಿರೋರುಹವಿಭೂಷಿತಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ಪತ್ರಲೇಖಾಂತಮನಂಗೋ ಬಾಧತೇ ಭೃಶಂ॥ 13-2-26 (81280)
ಬಾಲಾತಪೇನ ತುಲಿತಂ ಸಸ್ವೇದಪುಲಕೋದ್ಗಮಂ।
ಬಿಂಬಾಧರೋಷ್ಠವದನಂ ವಿಬುದ್ಧಮಿವ ಪಂಕಜಂ।
ಅತೀವ ಚಾರುವಿಭ್ರಾಂತಂ ಮದಮಾವಹತೇ ಮಮ॥ 13-2-27 (81281)
ದಂತಪ್ರಕಾಶನಿಯತಾ ವಾಣೀ ತವ ಸುರಕ್ಷಿತಾ।
ತಾಂರಪಲ್ಲವಸಂಕಾಶಾ ಜಿಹ್ವೇಯಂ ಮೇ ಮನೋಹರಾ॥ 13-2-28 (81282)
ಸಮಾಃ ಸ್ನಿಗ್ಧಾಃ ಸುಜಾತಾಶ್ಚ ಸಹಿತಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜಾಸ್ತವ।
ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯೇ ಪ್ರಸೀದಸ್ವ ಭಜ ಮಾಂ ಸುಭಗಾ ಹ್ಯಸಿ॥ 13-2-29 (81283)
ಮನೋಜ್ಞಂ ಸುಕೃತಾಪಾಂಗಂ ಮುಖಂ ತವ ಮನೋಹರಂ।
ಸ್ತನೌ ತೇ ಸಂಹತೌ ಭೀರು ಹಾರಾಭರಣಭೂಷಿತೌ॥ 13-2-30 (81284)
ಪಕ್ವಬಿಲ್ವಪ್ರತೀಕಾಶೌ ಕರ್ಕಶೌ ಸಂಗಮಕ್ಷಮೌ।
ಗಂಭೀರನಾಭಿಸುಭಗೇ ಭಜ ಮಾಂ ವರವರ್ಣಿನಿ॥ 13-2-31 (81285)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-2-32x (6749)
ಸೈವಮುಕ್ತಾ ವಿರಹಿತೇ ಪಾವಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಈಷದಾಕಂಪಹೃದಯಾ ವ್ರೀಡಿತಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-2-32 (81286)
ನಲು ನಾಮ ಕುಲೀನಾನಾಂ ಕನ್ಯಕಾನಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಪ್ರಭವತಃ ಪ್ರದಾನೇ ಬಾಂಧವಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-2-33 (81287)
ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಹುತೇ ಚೈವ ವಿಭಾವಸೌ।
ಸತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ನಿವಿಷ್ಟಾಯಾಃ ಕನ್ಯಾಯಾಃ ಶರಣಂ ಪತಿಃ 13-2-34 (81288)
ಸಾಽಹಂ ನಾತ್ಮವಶಾ ದೇವ ಪಿತರಂ ವರಯಸ್ವ ಮೇ। 13-2-35 (81289)
ಅಥ ನಾತಿಚಿರಾದ್ರಾಜಾ ಕಾಲಾದ್ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಯಜ್ಞಸಂಭಾರನಿಪುಣಾನ್ಮಂತ್ರೀನಾಹೂಯ ಚೋಕ್ತವಾನ್।
ಯಜ್ಞಂ ಯಕ್ಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿ ವೈ ಸಂಭಾರಾನ್ಸಂಭ್ರಿಯಂತು ಮೇ॥ 13-2-36 (81290)
ತತಃ ಸಮಾಹಿತೇ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮೈಃ।
ವಿಪ್ರರೂಪೀ ಹುತವಹೋ ನೃಪಂ ಕನ್ಯಾಮಯಾಚತ॥ 13-2-37 (81291)
ನ ತು ರಾಜಾ ಪ್ರದಾನಾಯ ತಸ್ಮೈ ಭಾವಮಕಲ್ಪಯತ್।
ದರಿದ್ರಶ್ಚಾಸವರ್ಣಶ್ಚ ಮಮಾಯಮಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಇತಿ ತಸ್ಮೈ ನ ವೈ ಕನ್ಯಾಂ ದಿತ್ಸಾಂ ಚಕ್ರೇ ನರಾಧಿಪಃ॥ 13-2-38 (81292)
ಅಥ ದೀಕ್ಷಾಮುಪೇತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಆಹಿತೋ ಹವನಾರ್ಥಾಯ ವೇದ್ಯಾಮಗ್ನಿಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತ॥ 13-2-39 (81293)
ತತಃ ಸ ಭೀತೋ ನೃಪತಿರ್ಭೃಶಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಮಂತ್ರಿಣೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚೈವ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಕಿಮಿದಂ ಭವೇತ್।
ಯಜ್ಞೇ ಸಮಿದ್ಧೋ ಭಗವಾನ್ನಷ್ಟೋ ಮೇ ಹವ್ಯವಾಹನಃ॥ 13-2-40 (81294)
ಸಂಮಂತ್ರಕುಶಲೈಸ್ತೈಸ್ತೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ।
ಋತ್ವಿಗ್ಭಿರ್ಮಂತ್ರಕುಶಲೈರ್ಯಜ್ಯತಾಂ ವಾ ಹುತಾಶನಃ॥ 13-2-41 (81295)
ಅಥ ಋಕ್ಸಾಮಯಜುಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ।
ವೇದತತ್ವಾರ್ಥಕುಶಲೈಸ್ತತಃ ಸೋಮಪುರಸ್ಕರೈಃ॥ 13-2-42 (81296)
ಗುಹ್ಯೈಶ್ಚ ನಾಮಭಿಃ ಸರ್ವೈರಾಹೂತೋ ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ಸ್ವರೂಪಂ ದೀಪ್ತಿಮತ್ಕೃತ್ವಾ ಶರದರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 13-2-43 (81297)
ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ತಾನಾಹ ದಹನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಾನ್।
ವರಯಾಂಯಾತ್ಮನೋಽರ್ಥಾಯ ದುರ್ಯೋಧನಸುತಾಮಿತಿ॥ 13-2-44 (81298)
ತತಸ್ತೇ ಕಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ತಸ್ಮೈ ರಾಜ್ಞೇ ನ್ಯವೇದಯನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಯದುಕ್ತಂ ಚಿತ್ರಭಾನುನಾ॥ 13-2-45 (81299)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ಅವಾಪ್ಯ ಪರಮಂ ಹರ್ಷಂ ತಥೇತಿ ಪ್ರಾಹ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-2-46 (81300)
ಅಯಾಚತ ಚ ತಂ ಶುಲ್ಕಂ ಭಗವಂತಂ ವಿಭಾವಸುಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮಿಹ ತೇ ಚಿತ್ರಭಾನೋ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-2-47 (81301)
ತಮಾಹ ಭಗವಾನಗ್ನಿರೇವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವಂ।
ತತಃ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮದ್ಯಾಪಿ ಮಾಹಿಷ್ಮತ್ಯಾಂ ವಿಭಾವಸೋಃ॥
ದೃಷ್ಟಂ ಹಿ ಸಹದೇವೇನ ದಿಶಂ ವಿಜಯತಾ ಚ ತತ್। 13-2-48 (81302)
ತತಸ್ತಾಂ ಸಮಲಂಕೃತ್ಯ ಕನ್ಯಾಮಹತವಾಸಸಂ।
ದದೌ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಪಾವಕಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ 13-2-49 (81303)
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಚಾಗ್ನಿಸ್ತು ರಾಜಕನ್ಯಾಂ ಸುದರ್ಶನಾಂ।
ವಿಧಿನಾ ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ವಸೋರ್ಧಾರಾಮಿವಾಧ್ವರೇ॥ 13-2-50 (81304)
ತಸ್ಯಾ ರೂಪೇಣ ಶೀಲೇನ ಕುಲೇನ ವಪುಷಾ ಶ್ರಿಯಾ।
ಅಭವತ್ಪ್ರೀತಿಮಾನಗ್ನಿರ್ಗರ್ಭಂ ಚಾಸ್ಯಾಂ ಸಮಾದಧೇ॥ 13-2-51 (81305)
ತಸ್ಯಾಃ ಸಮಭವತ್ಪುತ್ರೋ ನಾಂನಾಽಗ್ನೇಯಃ ಸುದರ್ಶನಃ॥ 13-2-52 (81306)
ಸುದರ್ಶನಸ್ತು ರೂಪೇಣ ಪೂರ್ಣೇಂದುಸದೃಶೋಪಮಃ।
ಶಿಶುರೇವಾಧ್ಯಗಾತ್ಸರ್ವಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 13-2-53 (81307)
ಅಥೌಘವಾನ್ನಾಮ ನೃಪೋ ನೃಗಸ್ಯಾಸೀತ್ಪಿತಾಮಹಃ।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯೋಘವತೀ ಕನ್ಯಾ ಪುತ್ರಶ್ಚೌಘರಥೋಽಭವತ್॥ 13-2-54 (81308)
ತಾಮೋಘವಾಂದದೌ ತಸ್ಮೈ ಸ್ವಯಮೋಘವತೀಂ ಸುತಾಂ।
ಸುದರ್ಶನಾಯ ವಿದುಷೇ ಭಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ದೇವರೂಪಿಣೀಂ॥ 13-2-55 (81309)
ಸ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮರತಸ್ತಯಾ ಸಹ ಸುದರ್ಶನಃ।
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇಽವಸದ್ರಾಜನ್ನೋಘವತ್ಯಾ ಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-2-56 (81310)
ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚಾವಜೇಷ್ಯಾಮಿ ಮೃತ್ಯುಮಿತ್ಯೇವ ಸ ಪ್ರಭೋ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಮಕರೋದ್ಧೀಮಾಂದೀಪ್ತತೇಜಾ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-2-57 (81311)
ತಾಮೇವೌಘವತೀಂ ರಾಜನ್ಸ ಪಾವಕಸುತೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಅತಿಥೇಃ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ತೇ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕಥಂಚನ॥ 13-2-58 (81312)
ಯೇನಯೇನ ಚ ತುಷ್ಯೇತ ನಿತ್ಯಮೇವ ತ್ವಯಾಽತಿಥಿಃ।
ಅಪ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರದಾನೇನ ನ ತೇ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-2-59 (81313)
ಏತದ್ವ್ರತಂ ಮಮ ಸದಾ ಹೃದಿ ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ।
ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಚ ಸುಶ್ರೋಣಿ ನಾತಿಥೇರ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 13-2-60 (81314)
ಪ್ರಮಾಣಂ ಯದಿ ವಾಮೋರು ವಚಸ್ತೇ ಮಮ ಶೋಭನೇ।
ಇದಂ ವಚನಮವ್ಯಗ್ರಾ ಹೃದಿ ತ್ವಂ ಧಾರಯೇಃ ಸದಾ॥ 13-2-61 (81315)
ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ಮಯಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ತಥಾ ಸನ್ನಿಹಿತೇಽನಘೇ।
ನಾತಿಥಿಸ್ತೇಽವಮಂತವ್ಯಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಯದ್ಯಹಂ ತವ॥ 13-2-62 (81316)
ತಮಬ್ರವೀದೋಘವತೀ ತಥಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ನ ಮೇ ತ್ವದ್ವಚನಾತ್ಕಿಂಚಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕಥಂಚನ॥ 13-2-63 (81317)
ಜಿಗೀಷಮಾಣಸ್ತು ಗೃಹೇ ತದಾ ಮೃತ್ಯುಃ ಸುದರ್ಶನಂ।
ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಗಮದ್ರಾಜನ್ರಂಧ್ರಾನ್ವೇಷೀ ತದಾ ಸದಾ॥ 13-2-64 (81318)
ಇಧ್ಮಾರ್ಥಂ ತು ಗತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಗ್ರಿಪುತ್ರೇ ಸುದರ್ಶನೇ।
ಅತಿಧಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತಾಮಾಹೌಘವತೀಂ ತದಾ॥ 13-2-65 (81319)
ಆತಿಥ್ಯಂ ಕೃತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ವರವರ್ಣಿನಿ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಯದಿ ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಸಂಮತಃ॥ 13-2-66 (81320)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣಿ ರಾಜಪುತ್ರೀ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ವಿಧಿನಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ವೇದೋಕ್ತೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-2-67 (81321)
ಆಸನಂ ಚೈವ ಪಾದ್ಯಂ ಚ ತಸ್ಮೈ ದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ಪ್ರೋವಾಚೌಘವತೀ ವಿಪ್ರಂ ಕೇನಾರ್ಥಃ ಕಿಂ ದದಾಮಿ ತೇ॥ 13-2-68 (81322)
ತಾಮಬ್ರವೀತ್ತತೋ ವಿಪ್ರೋ ರಾಜಪುತ್ರೀಂ ಸುದರ್ಶನಾಂ।
ತ್ವಯಾ ಮಮಾರ್ಥಃ ಕಲ್ಯಾಣಿ ನಿರ್ವಿಶಂಕೈತದಾಚರ॥ 13-2-69 (81323)
ಯದಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಸಂಮತಃ।
ಪ್ರದಾನೇನಾತ್ಮನೋ ರಾಜ್ಞಿ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-2-70 (81324)
ಸ ತಯಾ ಛಂದ್ಯಮಾನೋಽನ್ಯೈರೀಪ್ಸಿತೈರ್ನೃಪಕನ್ಯಯಾ।
ನಾನ್ಯಮಾತ್ಮಪ್ರದಾನಾತ್ಸ ತಸ್ಯಾ ವವ್ರೇ ಪರಂ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-2-71 (81325)
ಸಾ ತು ರಾಜಸುತಾ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಭರ್ತುರ್ವಚನಮಾದಿತಃ।
ತಥೇತಿ ಲಜ್ಜಮಾನಾ ಸಾ ತಮುವಾಚ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಂ॥ 13-2-72 (81326)
ತತೋ ವಿಹಸ್ಯ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಸಾ ಚೈವೋಪವಿವೇಶ ಹ।
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಭರ್ತುರ್ವಚನಂ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-2-73 (81327)
ಅಥೇಧ್ಮಾನ್ಸಮುಪಾದಾಯ ಸ ಪಾವಕಿರುಪಾಗಮತ್।
ಮೃತ್ಯುನಾ ರೌದ್ರಭಾವೇನ ನಿತ್ಯಂ ಬಂಧುರಿವಾನ್ವಿತಃ॥ 13-2-74 (81328)
ತತಸ್ತ್ವಾಶ್ರಮಮಾಗಂಯ ಸ ಪಾವಕಸುತಸ್ತದಾ।
ತಾಂ ವ್ಯಾಜಹಾರೌಘವತೀಂ ಕ್ವಾಸಿ ಯಾತೇತಿ ಚಾಸಕೃತ್॥ 13-2-75 (81329)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರತಿವಚಃ ಸಾ ತು ಭರ್ತ್ರೇ ನ ಪ್ರದದೌ ತದಾ।
ಕರಾಭ್ಯಾಂ ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಭರ್ತೃವ್ರತಾ ಸತೀ॥ 13-2-76 (81330)
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಾಽಸ್ಮೀತಿ ಮನ್ವಾನಾ ಲಜ್ಜಿತಾ ಭರ್ತುರೇವ ಚ।
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತಾಽಭವತ್ಸಾಧ್ವೀ ವಿಪ್ರಕೋಪಾಚ್ಚ ಶಂಕಿತಾ॥ 13-2-77 (81331)
ಅಥ ತಾಂ ಕಿನ್ವಿತಿ ಪುನಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಸ ಸುದರ್ಶನಃ।
ಕ್ವ ಸಾ ಸಾಧ್ವೀ ಕ್ವ ಸಾಯಾತಾ ಗರೀಯ ಕಿಮತೋ ಮಮ॥ 13-2-78 (81332)
ಪತಿವ್ರತಾ ಸತ್ಯಶೀಲಾ ನಿತ್ಯಂ ಚೈವಾರ್ಜವೇ ರತಾ।
ಕಥಂ ನ ಪ್ರತ್ಯುದೇತ್ಯದ್ಯ ಸ್ಮಯಮಾನಾ ಯಥಾಪುರಂ॥ 13-2-79 (81333)
ಉಟಜಸ್ಥಸ್ತು ತಂ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸುದರ್ಶನಂ।
ಅತಿಥಿಂ ವಿದ್ಧಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪಾವಕೇ ಚ ಮಾಂ॥ 13-2-80 (81334)
ಅನಯಾ ಛಂದ್ಯಮಾನೋಽಹಂ ಭಾರ್ಯಯಾ ತವ ಸತ್ತಮ।
ತೈಸ್ತೈರತಿಥಿಸತ್ಕಾರೈರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ನೇಷಾ ವೃತಾ ಮಯಾ॥ 13-2-81 (81335)
ಆತ್ಮಪ್ರದಾನವಿಧಿನಾ ಮಾಮರ್ಚತಿ ಶುಭಾನನಾ।
ಅನೂರೂಪಂ ಯದತ್ರಾನ್ಯತ್ತದ್ಭವಾನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-2-82 (81336)
ಕೂಟಮುದ್ಗರಹಸ್ತಸ್ತು ಮೃತ್ಯುಸ್ತಂ ವೈ ಸಮನ್ವಗಾತ್।
ಹೀನಪ್ರತಿಜ್ಞಮತ್ರೈವಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಚಿಂತಯನ್॥ 13-2-83 (81337)
ಸುದರ್ಶನಸ್ತು ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚಕ್ಷುಷಾ ಗಿರಾ।
ತ್ಯಕ್ತೇರ್ಷ್ಯಸ್ತ್ಯಕ್ತಮನ್ಯುಶ್ಚ ಸ್ಮಯಮಾನೋಽಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 13-2-84 (81338)
ಸುರತಂ ತೇಽಸ್ತು ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯ ಪ್ರೀತಿರ್ಹಿ ಪರಮಾ ಮಮ।
ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಹಿ ಧರ್ಮೋಽಗ್ರ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾತಿಥಿಪೂಜನಂ॥ 13-2-85 (81339)
ಅತಿಥಿಃ ಪೂಜಿತೋ ಯಸ್ಯ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ತು ಗಚ್ಛತಿ।
ನಾನ್ಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪರೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-2-86 (81340)
ಪ್ರಾಣಾಶ್ಚ ಮಮ ದಾರಾಶ್ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ವಿದ್ಯತೇ ವಸು।
ಅತಿಥಿಭ್ಯೋ ಮಯಾ ದೇಯಮಿತಿ ಮೇ ವ್ರತಮಾಹಿತಂ॥ 13-2-87 (81341)
ನಿಃಸಂದಿಗ್ಧಂ ಯಥಾ ವಾಕ್ಯಮೇತನ್ಮೇ ಸಮುದಾಹೃತಂ।
ತೇನಾಹಂ ವಿಪ್ರ ಸತ್ಯೇನ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಮಾಲಭೇ॥ 13-2-88 (81342)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮಾ ಮನಃ ಕಾಲೋ ದಿಶಶ್ಚೈವ ಗುಣಾ ದಶ॥ 13-2-89 (81343)
ನಿತ್ಯಮೇವ ಹಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ದೇಹಿನಾಂ ದೇಹಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಪಿ ಕರ್ಮ ಕರ್ಮವತಾಂವರ॥ 13-2-90 (81344)
ಯಥೈಷಾ ನಾನೃತಾ ವಾಣೀ ಮಯಾಽದ್ಯ ಸಮುದೀರಿತಾ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಮಾಂ ದೇವಾಃ ಪಾಲಯಂತು ದಹಂತು ವಾ॥ 13-2-91 (81345)
ತತೋ ನಾದಃ ಸಮಭವದ್ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಭಾರತ।
ಅಸಕೃತ್ಸತ್ಯಮಿತ್ಯೇವಂ ನೈತನ್ಮಿಥ್ಯೇತಿ ಸರ್ವತಃ॥ 13-2-92 (81346)
ಉಟಜಾತ್ತು ತತಸ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ಸ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ವಪುಷಾ ದ್ಯಾಂ ಚ ಭೂಮಿಂ ಚ ವ್ಯಾಪ್ಯ ವಾಯುರಿವೋದ್ಯತಃ॥ 13-2-93 (81347)
ಸ್ವರೇಣ ವಿಪ್ರಃ ಶೈಕ್ಷೇಣ ತ್ರೀಂಲ್ಲೋಕಾನನುನಾದಯನ್।
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಪೂರ್ವಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ನಾಮತಃ॥ 13-2-94 (81348)
ಧರ್ಮೋಽಹಮಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಜಿಜ್ಞಾಸಾರ್ಥಂ ತವಾನಘ।
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ತೇ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪ್ರೀತಿರ್ಮೇ ಪರಮಾ ತ್ವಯಿ॥ 13-2-95 (81349)
ವಿಜಿತಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ಮೃತ್ಯುರ್ಯೋಽಯಂ ತ್ವಾಮನುಗಚ್ಛತಿ।
ರಂಧ್ರಾನ್ವೇಷೀ ತವ ಸದಾ ತ್ವಯಾ ಧೃತ್ಯಾ ವಶೀಕೃತಃ॥ 13-2-96 (81350)
ನ ಚಾಸ್ತಿ ಶಕ್ತಿಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ಪುರುಷೋತ್ತಮ।
ಪತಿವ್ರತಾಮಿಮಾಂ ಸಾಧ್ವೀಂ ತವೋದ್ವೀಕ್ಷಿತುಮಪ್ಯುತ॥ 13-2-97 (81351)
ರಕ್ಷಿತಾ ತ್ವದ್ಗುಣೈರೇಷಾ ಪಾತಿವ್ರತ್ಯಗುಣೈಸ್ತಥಾ।
ಅಧೃಷ್ಯಾ ಯದಿಯಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ತಥಾ ತನ್ನಾನ್ಯಥಾ ಭವೇತ್॥ 13-2-98 (81352)
ಏಷಾ ಹಿ ತಪಸಾ ಸ್ವೇನ ಸಂಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನೀ।
ಪಾವನಾರ್ಥಂ ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-2-99 (81353)
ಅರ್ಧೇನೌಘವತೀ ನಾಮ ತ್ವಾಮರ್ಧೇನಾನುಯಾಸ್ಯತಿ।
ಶರೀರೇಣ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯೋಗೋ ಹ್ಯಸ್ಯಾ ವಶೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅನಯಾ ಸಹ ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಗಂತಾಽಸಿ ತಪಸಾರ್ಜಿತಾನ್॥ 13-2-100 (81354)
ಯತ್ರ ನಾವೃತ್ತಿಮಭ್ಯೇತಿ ಶಾಶ್ವತಾಂಸ್ತಾನನುತ್ತಮಾನ್।
ಅನೇನ ಚೈವ ದೇಹೇನ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ವಮಭಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ॥ 13-2-101 (81355)
ನಿರ್ಜಿತಶ್ಚ ತ್ವಯಾ ಮೃತ್ಯುರೈಶ್ವರ್ಯಂ ಚ ತವೋತ್ತಮಂ।
ಪಂಚಭೂತಾನ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಃ ಸ್ವವೀರ್ಯಾಚ್ಚ ಮನೋಜವಃ। 13-2-102 (81356)
ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮೇಣಾನೇನ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ತೇ ಜಿತೌ॥
ಸ್ನೇಹೋ ರಾಗಶ್ಚ ತಂದ್ರೀ ಚ ಮೋಹೋ ದ್ರೋಹಶ್ಚ ಕೇವಲಃ।
ತವ ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ರಾಜನ್ರಾಜಪುತ್ರ್ಯಾ ಚ ನಿರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-2-103 (81357)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-2-104x (6750)
ಶುಕ್ಲಾನಾಂ ತು ಸಹಸ್ರೇಣ ವಾಜಿನಾಂ ರಥಮುತ್ತಮಂ।
ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಭಗವಾನ್ವಾಸವೋಪ್ಯಾಜಗಾಮ ತಂ॥ 13-2-104 (81358)
ಮೃತ್ಯುರಾತ್ಮಾ ಚ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಜಿತಾ ಭೂತಾನಿ ಪಂಚ ಚ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಕಾಲೋ ಮದೋ ಮೋಹಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ತಥೈವ ಚ 13-2-105 (81359)
ತಸ್ಮಾದ್ಗೃಹಾಶ್ರಮಸ್ಥಸ್ಯ ನಾನ್ಯದ್ದೈವತಮಸ್ತಿ ವೈ।
ಋತೇಽತಿಥಿಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಮನಸೈತದ್ವಿಚಾರಯ॥ 13-2-106 (81360)
ಅತಿಥಿಃ ಪೂಜಿತೋ ಯದ್ಧಿ ಧ್ಯಾಯತೇ ಮನಸಾ ಶುಭಂ।
ನ ತತ್ಕ್ರತುಶತೇನಾಪಿ ತುಲ್ಯಮಾಹುರ್ಮನೀಪಿಣ॥ 13-2-107 (81361)
ಸುದತ್ತಂ ಸುಕೃತಂ ವಾಽಪಿ ಕಂಪಯೇದಪ್ಯನರ್ಚಿತಃ॥ 13-2-108 (81362)
ಪಾತ್ರಂ ತ್ವತಿಥಿಮಾಸಾದ್ಯ ಶೀಲಾಢ್ಯಂ ಯೋ ನ ಪೂಜಯೇತ್।
ಸ ದತ್ತ್ವಾ ತುಷ್ಕೃತಂ ತಸ್ಮೈ ಪುಣ್ಯಮಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-2-109 (81363)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಪುತ್ರ ಮಯಾಽಽಖ್ಯಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಯಥಾ ಹಿ ವಿಜಿತೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಗೃಹಸ್ಥೇನ ಪುರಾಽಭವತ್॥ 13-2-110 (81364)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಮಿದಮಾಖ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಬುಭೂಷತಾಽಭಿಮಂತವ್ಯಂ ಸರ್ವದುಶ್ಚರಿತಾಪಹಂ॥ 13-2-111 (81365)
ಇದಂ ಯಃ ಕಥಯೇದ್ವಿದ್ವಾನಹನ್ಯಹನಿ ಭಾರತ।
ಸುದರ್ಶನಸ್ಯ ಚರಿತಂ ಪುಣ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ ॥ 13-2-112 (81366)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 2 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-2-15 ದುರ್ಗತೋ ದರಿದ್ರಃ॥ 7-2-21 ಚಕಮೇ ಕಾಮಯಾಮಾಸ॥ 7-2-38 ಅಸವರ್ಣಃ ಅಕ್ಷತ್ರಿಯಃ। ದಿತ್ಸಾಂ ದಾತುಮಿಚ್ಛಾಂ॥ 7-2-39 ಪ್ರಣಶ್ಯತ ನಾದೃಶ್ಯತ॥ 7-2-43 ದರ್ಶಯಾಮಾಸೇತಿ ಶೇಷಃ। 7-2-45 ಕಲ್ಯಂ ಪ್ರಾತಃ॥ 7-2-49 ಅಹತಂ ನವಂ ವಾಸೋ ಯಸ್ಯಾಸ್ತಾಂ॥ 7-2-50 ವಸೋರ್ಧಾರಾಂ ಸಂತತಾಂ ಘೃತಧಾರಾಂ॥ 7-2-53 ದೃಶಾಭ್ಯಾಂ ದೃಗ್ಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಂ ಸದೃಶಂ ವಕ್ರಂ ತಸ್ಮಿನ್ ಪೂರ್ಣೇಂದೋರುಪಮಾ ಸಾದೃಶ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಪೂರ್ಣೇಂದುಸದೃಶೋಪಮಃ॥ 7-2-57 ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚ ಗೃಹಸ್ಥ ಏವ॥ 7-2-59 ಆತ್ಮನಃ ಶರೀರಸ್ಯ॥ 7-2-62 ಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿತಜ್ಞಾಪಕಂ॥ 7-2-63 ಕಿಂಚಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನ ಅಪಿತು ಕರ್ತವ್ಯಮೇವ॥ 7-2-64 ಪೃಷ್ಠತಸ್ತಸ್ಯಾಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಗೃಹೇಽನ್ವಗಮತ್॥ 7-2-65 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತದ್ರೂಪೀ ಮೃತ್ಯುಃ॥ 7-2-69 ಏತದ್ರತಪ್ರದಾನಂ॥ 7-2-70 ರಾಜ್ಞಿ ರಾಜಕನ್ಯೇ॥ 7-2-71 ಛಂದ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಲೋಭ್ಯಮಾನಃ॥ 7-2-77 ವಿಪ್ರಕಾರಾಚ್ಚ ಶಂಕಿತೇತಿ ಥ. ಪಾಠ॥ 7-2-82 ಅನುರೂಪಂ ಸ್ತ್ರೀದೂಷಣಾನುಗುಣಂ ದಂಡಂ॥ 7-2-83 ಕೂಟಮುದ್ಗರೋ ಲೋಹದಂಡಃ। ಹೀನಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ತ್ಯಕ್ತಾತಿಥಿವ್ರತಂ॥ 7-2-89 ಗುಣಾಃ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ತದಭಿಮಾನಿನ್ಯೋ ದೇವತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-2-94 ಶೈಕ್ಷೇಣ ಉದಾತ್ತಾದಿಧರ್ಮವತಾ॥ 7-2-100 ಅರ್ಧೇನ ಓಘವತೀ ನಾಮ ನದೀ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಯೋಗೋ ಹೀತಿ ಯೋಗಸಿದ್ಧೇಯಮತಃ ಶರೀರದ್ವಯಂ ಕರಿಷ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-2-103 ರಾಜನ್ನಿತಿ ಋಷಿರಾಜತ್ವಾತ್ ರಾಜಜಾಮಾನೃತ್ವಾದ್ವಾ ಸಂಬೋಧನಂ॥ 7-2-105 ಬುದ್ಧಿರಿತ್ಯಾದಾವಪಿ ಜಿತೇತ್ಯಾದ್ಯನುಷಂಗಃ॥ 7-2-111 ಬುಭೂಷತಾ ಮಿಚ್ಛತಾ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 003
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.3. ಅಧ್ಯಾಯಃ 003
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಸ್ಯ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿದೌರ್ಲಭ್ಯೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಮತಂಗೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ತತ್ರೇಂದ್ರಮತಂಗಸಂವಾದಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಶ್ರುತಾಭ್ಯಾಂ ವೃತ್ತೇನ ಶೀಲೇನ ಚ ಯಥಾ ಭವಾನ್।
ಗುಣೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಸರ್ವೈರ್ವಯಸಾ ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-3-1 (81367)
ಭವಾನ್ವಿಶಿಷ್ಟೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ತಪಸಾ ತಥಾ।
`ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಜಾತಾನಾಂ ಸತಾಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥' 13-3-2 (81368)
ತಸ್ಮಾದ್ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ನಾನ್ಯಸ್ತ್ವದನ್ಯೋ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯೋಸ್ತಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-3-3 (81369)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಯದಿ ವಾ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋ ವಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಯೇನ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-3-4 (81370)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಯದಿ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ನರಾಧಿಪ।'
ತಪಸಾ ವಾ ಸುಮಹತಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ ಶ್ರುತೇನ ವಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಥ ಚೇದಿಚ್ಛೇತ್ಕಥಂ ಶಕ್ಯಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-3-5 (81371)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-3-6x (6751)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮತಿದುಷ್ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ವರ್ಣೈಃ ಕ್ಷತ್ರಾದಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಪರಂ ಹಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸ್ಥಾನಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-3-6 (81372)
ಬಹ್ವಿಸ್ತು ಸಂಸರನ್ಯೋನೀರ್ಜಾಯಮಾನಃ ಪುನಃಪನಃ।
ಪರ್ಯಾಯೇ ತಾತ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ॥ 13-3-7 (81373)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮತಂಗಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಗರ್ದಭ್ಯಾಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-3-8 (81374)
ದ್ವಿಜಾತೇಃ ಕಸ್ಯಚಿತ್ತಾತ ತುಲ್ಯವರ್ಣಃ ಸುತಸ್ತ್ವಭೂತ್।
ಮತಂಗೋ ನಾಮ ನಾಂನಾಽಽಸೀತ್ಸರ್ವೈಃ ಸಮುದಿತೋ ಗುಣೈಃ॥ 13-3-9 (81375)
ಸ ಯಜ್ಞಕಾರಃ ಕೌಂತೇಯ ಪಿತ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಃ ಪರಂತಪ।
ಪ್ರಾಯಾದ್ಗರ್ದಭಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನಾಪ್ಯಾಶುಗಾಮಿನಾ॥ 13-3-10 (81376)
ಸ ಬಾಲಂ ಗರ್ದಭಂ ರಾಜನ್ವಹಂತಂ ಮಾತುರಂತಿಕೇ।
ನಿರವಿಧ್ಯತ್ಪ್ರತೋದೇನ ನಾಸಿಕಾಯಾಂ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-3-11 (81377)
ತಂ ದೃಶ್ಯ ನಸಿ ನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ಗರ್ದಭೀ ಪುತ್ರಗೃದ್ಧಿನೀ।
ಉವಾಚ ಮಾ ಶುಚಃ ಪುತ್ರ ಚಂಡಾಲಸ್ತ್ವಾಭಿವಿಧ್ಯತಿ॥ 13-3-12 (81378)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದಾರುಣೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೈತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉಚ್ಯತೇ।
ಆಚಾರ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಶಾಸ್ತಾ ಕಿಂ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯತಿ॥ 13-3-13 (81379)
ಅಯಂ ತು ಪಾಪಪ್ರಕೃತಿರ್ಬಾಲೇ ನ ಕುರುತೇ ದಯಾಂ।
ಸ್ವಯೋನಿಂ ಮಾನಯತ್ಯೇಷ ಭಾವೋ ಭಾವಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 13-3-14 (81380)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮತಂಗಸ್ತು ದಾರುಣಂ ರಾಸಭೀವಚಃ।
ಅವತೀರ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ರಾಸಭೀಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 13-3-15 (81381)
ಬ್ರೂಹಿ ರಾಸಭಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಾತಾ ಮೇ ಯೇನ ದೂಷಿತಾ।
ಕೇನ ಮಾಂ ವೇತ್ಸಿ ಚಂಡಾಲಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಕೇನ ಮೇಽನಶತ್।
ತತ್ತ್ವೇನೈತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ॥ 13-3-16 (81382)
ಗರ್ದಭ್ಯುವಾಚ। 13-3-17x (6752)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ವೃಷಲೇನ ತ್ವಂ ಮತ್ತಾಯಾಂ ನಾಪಿತೇನ ಹ।
ಜಾತಸ್ತ್ವಮಸಿ ಚಂಡಾಲೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ತೇನ ತೇಽನಶತ್॥ 13-3-17 (81383)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮತಂಗಸ್ತು ಪ್ರತಿಪ್ರಾಯಾದ್ಗೃಹಂ ಪುನಃ।
ತಮಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಿತಾ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-3-18 (81384)
ಯಸ್ತ್ವಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಸಂಸಿದ್ಧೌ ನಿಯುಕ್ತೋ ಗುರುಕರ್ಮಣಿ।
ಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರತಿನಿವೃತ್ತೋಸಿ ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಕುಶಲಂ ತವ॥ 13-3-19 (81385)
ಮತಂಗ ಉವಾಚ। 13-3-20x (6753)
ಅಂತ್ಯಯೋನಿರಯೋನಿರ್ವಾ ಕಥಂ ಸ ಕುಶಲೀ ಭವೇತ್।
ಕುಶಲಂ ತು ಕುತಸ್ತಸ್ಯ ಯಸ್ಯೇಯಂ ಜನನೀ ಪಿತಃ॥ 13-3-20 (81386)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ವೃಷಲಾಂಜಾತಂ ಪಿತರ್ವೇದಯತೇ ಹಿ ಮಾಂ।
ಅಮಾನುಷೀ ಗರ್ದಭೀಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ತಪ್ಸ್ಯೇ ತಪೋ ಮಹತ್॥ 13-3-21 (81387)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಪಿತರಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ತತೋ ಗತ್ವಾ ಮಹಾರಣ್ಯಮತಪತ್ಸುಮಹತ್ತಪಃ॥ 13-3-22 (81388)
ತತಃ ಸ ತಾಪಯಾಮಾಸ ವಿಬುಧಾಂಸ್ತಪಸಾಽನ್ವಿತಃ।
ಮತಂಗಃ ಸುಸುಖಂ ಪ್ರೇಪ್ಸುಃ ಸ್ಥಾನಂ ಸುಚರಿತಾದಪಿ॥ 13-3-23 (81389)
ತಂ ತಥಾ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಮುವಾಚ ಹರಿವಾಹನಃ।
ಮತಂಗ ತಪ್ಸ್ಯಸೇ ಕಿಂ ತ್ವಂ ಭೋಗಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮಾನುಷಾನ್॥ 13-3-24 (81390)
ವರಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಹಂತ ವೃಣೀಷ್ವ ತ್ವಂ ಯದಿಚ್ಛಸಿ।
ಯಚ್ಚಾಪ್ಯವಾಪ್ಯಂ ಹೃದಿ ತೇ ಸರ್ವಂ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಮಾ ಚಿರಂ॥ 13-3-25 (81391)
ಮತಂಗ ಉವಾಚ। 13-3-26x (6754)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಕಾಮಯಾನೋಽಹಮಿದಮಾರಬ್ಧವಾಂಸ್ತಪಃ।
ಗಚ್ಛೇಯಂ ತದವಾಪ್ಯೇಹ ವರ ಏಷ ವೃತೋ ಮಯಾ॥ 13-3-26 (81392)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-3-27x (6755)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ತಮುವಾಚ ಪುರದರಃ।
ಮತಂಗ ದುರ್ಲಭಮಿದಂ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಪ್ರಾರ್ಥ್ಯತೇ ತ್ವಯಾ॥ 13-3-27 (81393)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಸ್ತ್ವಮಪ್ರಾಪ್ಯಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ವಿನಶಿಷ್ಯಸಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ತದುಪಾರಮ ಮಾ ಚಿರಂ॥ 13-3-28 (81394)
ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಯತ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತಪೋ ಯದತಿವರ್ತತೇ।
ತದಗ್ರ್ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಸ್ತ್ವಮಚಿರಾದ್ವಿನಶಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-3-29 (81395)
ದೇವತಾಸುರಮರ್ತ್ಯೇಷು ಯತ್ಪವಿತ್ರಂ ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಚಂಡಾಲಯೋನೌ ಜಾತೇನ ನ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಕಥಂಚನ॥ ॥ 13-3-30 (81396)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 3 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-3-1 ವೃತ್ತಮಾಚಾರಃ। ಶೀಲಂ ವಿನಯಃ॥ 7-3-4 ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಚೇದಿಚ್ಛೇತ್ತರ್ಹಿ ಕೇನ ಪ್ರಾಪ್ತುಯಾತ್ತದಿತಿ ಅನುಷಜ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯಂ॥ 7-3-7 ಪರ್ಯಾಯೇ ಆವೃತ್ತೌ ಜನ್ಮನಾಂ॥ 7-3-9 ತುಲ್ಯವರ್ಣಃ ಅನ್ಯವರ್ಣಜೋಽಪಿ ಜಾತಕರ್ಮಾದಿಸಂಸ್ಕಾರಯೋಗಾತ್ತುಲ್ಯವರ್ಣತ್ವಂ ಗತಃ। ನಾಮ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ॥ 7-3-10 ಯಜ್ಞಕಾರಃ ಯಜ್ಞಂ ಕಾರಯನ್ ಆರ್ತ್ವಿಜ್ಯಂ ಕುರ್ವನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪ್ರಾಯಾತ್ ಅಗ್ನಿಚಯನಾರ್ಥಮಿಷ್ಟಕಾ ಆನೇತುಮಿತ್ಯರ್ಥಾದ್ಗಂಯತೇ॥ 7-3-11 ಬಾಲಂ ಅಶಿಕ್ಷಿತಂ॥ 7-3-14 ಬಾಲೇ ತ್ವಯಿ। ಭಾವಃ ಜಾತಿಸ್ವಭಾವಃ। ಭಾವಂ ವುದ್ಧಿಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ ಮಾರ್ಗಾಂತರಾದಪಕರ್ಷತಿ। ಭಾವಂ ಭಾವೋಽಧಿಗಚ್ಛತೀತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-3-15 ಕರುಣಂ ರಾಸಭೀವಚ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-3-19 ಸಂಸಿದ್ಧೌ ಸಂಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ॥ 7-3-20 ಅಂತ್ಯಯೋನಿಶ್ಚಂಡಾಲಜಾತಿಃ। ಅಯೋನಿಸ್ತದನ್ಯಃ ಕುತ್ಸಿತಯೋನಿಃ। ತಯೋರ್ಹೀನಕರ್ಮತಯಾ ಕುಶಲಿತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-3-23 ಸುಚರಿತಾತ್ತಪಸಶ್ಚ ಹೇತೋಃ ಸ್ಥಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಸುಖೇನ ಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ವಿಬುಧಾಂಸ್ತಾಪಯಾಮಾಸೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-3-24 ಹರಿವಾಹನ ಇಂದ್ರಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 004
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.4. ಅಧ್ಯಾಯಃ 004
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮತಂಗೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಯೇ ವರ್ಷಶತಂ ತಪಶ್ಚರಣಂ॥ 1 ॥ ತಂಪ್ರತೀಂದ್ರೇಣ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಕಥಂಚಿನ್ಮಾನುಷತ್ವಲಾಭೇಪಿ ನಾನಾನೀಚಯೋನಿಷು ಪರಿಭ್ರಮಣಪೂರ್ವಕಂ ಕ್ರಮೇಣ ತ್ರೈವರ್ಣಿಕತ್ವಮಾತ್ರಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಸ್ಯ ದುರ್ಲಭತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮತಂಗಸ್ತು ಸಂಶಿತಾತ್ಮಾ ಯತವ್ರತಃ।
ಅತಿಷ್ಠದೇಕಪಾದೇನ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಶತಮಚ್ಯುತಃ॥ 13-4-1 (81397)
ತಮುವಾಚ ತತಃ ಶಕ್ರಃ ಪುನರೇವ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ದುರ್ಲಭಂ ತಾತ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನೋ ನ ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ॥ 13-4-2 (81398)
ಮತಂಗ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ವಿನಶಿಷ್ಯಸಿ।
ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಸಾಹಸಂ ಪುತ್ರ ನೈಷ ಧರ್ಮಪಥಸ್ತವ॥ 13-4-3 (81399)
`ವಿಮಾರ್ಗತೋ ಮಾರ್ಗಮಾಣಃ ಸರ್ವಥಾ ನಭವಿಷ್ಯಸಿ'।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಿಹ ದುರ್ಮತೇ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನೋ ಹಿ ನಚಿರಾದ್ವಿನಶಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-4-4 (81400)
ಮತಂಗ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ವಾರ್ಯಮಾಣೋಽಸಕೃನ್ಮಯಾ।
ಚಿಕೀರ್ಷಸ್ಯೇವ ತಪಸಾ ಸರ್ವಥಾ ನಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-4-5 (81401)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತಃ ಸರ್ವೋ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಯದಿ ಗಚ್ಛತಿ।
ಸ ಜಾಯತೇ ಪುಲ್ಕಸೋ ವಾ ಚಂಡಾಲೋ ವಾಽಪ್ಯಸಂಶಯಃ॥ 13-4-6 (81402)
ಪುಲ್ಕಸಃ ಪಾಪಯೋನಿರ್ವಾ ಯಃ ಕಶ್ಚಿದಿಹ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಸ ತಸ್ಯಾಮೇವ ಸುಚಿರಂ ಮತಂಗ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-7 (81403)
ತತೋ ದಶಶತೇ ಕಾಲೇ ಲಭತೇ ಶೂದ್ರತಾಮಪಿ।
ಶೂದ್ರಯೋನಾವಪಿ ತತೋ ಬಹುಶಃ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-8 (81404)
ತತಸ್ತ್ರಿಂಶದ್ಗಣೇ ಕಾಲೇ ಲಭತೇ ವೈಶ್ಯತಾಮಪಿ।
ವೈಶ್ಯತಾಯಾಂ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ।
ತತಃ ಷಷ್ಟಿಗುಣೇ ಕಾಲೇ ರಾಜನ್ಯೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ॥ 13-4-9 (81405)
ತತಃ ಷಷ್ಟಿಗುಣೇ ಕಾಲೇ ಲಭತೇ ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧುತಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧುಶ್ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತಸ್ತು ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-10 (81406)
ತತಸ್ತು ದ್ವಿಶತೇ ಕಾಲೇ ಲಭತೇ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠತಾಂ।
ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಶ್ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-11 (81407)
ತತಸ್ತು ತ್ರಿಶತೇ ಕಾಲೇ ಲಭತೇ ಜಪತಾಮಪಿ।
ತಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-12 (81408)
ತತಶ್ಚತುಃಶತೇ ಕಾಲೇ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ।
ಶ್ರೋತ್ರಿಯತ್ವೇ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತ್ರೈವ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-4-13 (81409)
ತದೇವಂ ಶೋಕಹರ್ಷೌ ತು ಕಾಮದ್ವೇಷೌ ಚ ಪುತ್ರಕ।
ಅತಿಮಾನಾತಿವಾದೌ ಚ ಪ್ರವಿಶೇತೇ ದ್ವಿಜಾಧಮಂ॥ 13-4-14 (81410)
ತಾಂಶ್ಚೇಜ್ಜಯತಿ ಶತ್ರೂನ್ಸ ತದಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸದ್ಗತಿಂ।
ಅಥ ತೇ ವೈ ಜಯಂತ್ಯೇನಂ ತಾಲಂ ಪಕ್ವಮಿವಾಪತೇತ್॥ 13-4-15 (81411)
ಮತಂಗ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯೈವಂ ಯದಹಂ ತ್ವಾಮಚೂಚುದಂ।
ವೃಣೀಷ್ವ ಕಾಮಮನ್ಯಂ ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಹಿ ಸುದುರ್ಲಭಂ॥ ॥ 13-4-16 (81412)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 4 ॥।
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-4-11 ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠತಾಂ ಶಸ್ತ್ರಜೀವಿತ್ವಂ॥ 7-4-12 ಜಪತಾಂ ಗಾಯತ್ರೀಮಾತ್ರಸೇವಿನಾಂ ಕುಲೇ ಜನ್ಮೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-4-13 ಶ್ರೋತ್ರಿಯಃ ಅಧೀತವೇದಃ॥ 7-4-14 ತತ್ ತದಾ ಶ್ರೋತ್ರಿಯತ್ವಲಾಭೇಽಪಿ॥ 7-4-15 ತೇ ಶೋಕಾದಯಃ। ಏನಂ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 005
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.5. ಅಧ್ಯಾಯಃ 005
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣ ಪುನರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಯೇ ತಪಸ್ಯತೇ ಮತಂಗಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಸ್ಯ ದುಷ್ಪ್ರಾಪತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಮಿತರಾಭೀಷ್ಟವರದಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮತಂಗಸ್ತು ಸಂಶಿತಾತ್ಮಾ ಯತವ್ರತಃ।
ಸಹಸ್ರಮೇಕಪಾದೇನ ತತೋ ಧ್ಯಾನೇ ವ್ಯತಿಷ್ಠತ॥ 13-5-1 (81413)
ತಂ ಸಹಸ್ರಾವರೇ ಕಾಲೇ ಶಕ್ರೋ ದ್ರಷ್ಟುಮುಪಾಗಮತ್।
ತದೇವ ಚ ಪುನರ್ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಬಲವೃತ್ರಹಾ॥ 13-5-2 (81414)
ಮತಂಗ ಉವಾಚ। 13-5-3x (6756)
ಇದಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಅತಿಷ್ಠಮೇಕಪಾದೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ನಾಪ್ನುಯಾಂ ಕಥಂ॥ 13-5-3 (81415)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-5-4x (6757)
ಚಂಡಾಲಯೋನೋ ಜಾತೇನ ನಾವಾಪ್ಯಂ ವೈ ಕಥಂಚನ।
ಅನ್ಯಂ ಕಾಮಂ ವೃಣೀಷ್ವ ತ್ವಂ ಮಾ ವೃಥಾ ತೇಽಸ್ತ್ವಯಂ ಶ್ರಮಃ॥ 13-5-4 (81416)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮತಂಗಸ್ತು ಭೃಶಂ ಶೋಕಪರಾಯಣಃ।
ಅಧ್ಯತಿಷ್ಠದ್ಗಯಾಂ ಗತ್ವಾ ಸೋಽಂಗುಷ್ಟೇನ ಶತಂ ಸಮಾಃ॥ 13-5-5 (81417)
ಸುದುರ್ವಹಂ ವಹನ್ಯೋಗಂ ಕೃಶೋ ಧಮನಿಸಂತತಃ।
ತ್ವಗಸ್ಥಿಭೂತೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ ತತಾಪೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 13-5-6 (81418)
ತಂ ತಪಂತಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಪಾಣಿಂ ಜಗ್ರಾಹ ವಾಸವಃ।
ವರಾಣಾಮೀಶ್ವರೋ ದಾತಾ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ॥ 13-5-7 (81419)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-5-8x (6758)
ಮತಂಗ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ತೇ ವಿರುದ್ಧಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ದುರ್ಲಭತರಂ ಸಂವೃತಂ ಪರಿಪಂಥಿಭಿಃ॥ 13-5-8 (81420)
ಪೂಜಯನ್ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ದುಃಖಮಾಪ್ನೋತ್ಯಪೂಜಯನ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-5-9 (81421)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋಽನುತೃಪ್ಯಂತೇ ಪಿತರೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮತಂಗ ಪರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-5-10 (81422)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕುರುತೇ ತದ್ಧಿ ಯಥಾ ಯದ್ಯಚ್ಚ ವಾಂಛತಿ॥ 13-5-11 (81423)
ಬಹ್ವೀಸ್ತು ಸಂಸರನ್ಯೋನೀರ್ಜಾಯಮಾನಃ ಪನುಃಪುನಃ।
ಪರ್ಯಾಯೇ ತಾತ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಿಹ ವಿಂದತಿ॥ 13-5-12 (81424)
ತದುತ್ಸೃಜ್ಯೇಹ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಅನ್ಯಂ ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ತ್ವಂ ದುರ್ಲಭೋಽಯಂ ಹಿ ತೇ ವರಃ॥ 13-5-13 (81425)
ಕಿಂ ಮಾಂ ತುದಸಿ ದುಃಖಾರ್ತಂ ಮೃತಂ ಮಾರಯಸೇ ಚ ಮಾಂ।
ತ್ವಾಂ ತು ಶೋಚಾಮಿ ಯೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ನ ಬುಭೂಷಸೇ॥ 13-5-14 (81426)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಯದಿ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ದುರಾಸದಂ।
ಸುದುರ್ಲಭಂ ಸದಾವಾಪ್ಯ ನಾನುತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-5-15 (81427)
ಯೇ ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಪಾಪತಮಾಸ್ತೇಷಾಮಧಮ ಏವ ಸಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಯೋಽವಜಾನೀತೇ ಧನಂ ಲಬ್ಧ್ವೇವ ದುರ್ಲಭಂ॥ 13-5-16 (81428)
ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಖಲು ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ದುರನುಪಾಲನಂ।
ದುರವಾಪಮವಾಪ್ಯೈತನ್ನಾನುತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-5-17 (81429)
ಏಕಾರಾಮೋ ಹ್ಯಹಂ ಶಕ್ರ ನಿರ್ಂದ್ವದ್ವೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಅಹಿಂಸಾದಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಥಂ ನಾರ್ಹಾಮಿ ವಿಪ್ರತಾಂ॥ 13-5-18 (81430)
ದೈವಂ ತು ಕಥಮೇತದ್ವೈ ಯದಹಂ ಮಾತೃದೋಷತಃ।
ಏತಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸನ್ಪುರಂದರಂ॥ 13-5-19 (81431)
ನೂನಂ ದೈವಂ ನ ಶಕ್ಯಂ ಹಿ ಪೌರುಷೇಣಾತಿವರ್ತಿತುಂ।
ಯದರ್ಥಂ ಯತ್ನವಾನೇವ ನ ಲಭೇ ವಿಪ್ರತಾಂ ವಿಭೋ॥ 13-5-20 (81432)
ಏವಂಗತೇ ತು ಧರ್ಮಜ್ಞ ದಾತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ವರಂ।
ಯದಿ ತೇಽಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಕಿಚಿದ್ವಾ ಸುಕೃತಂ ಮಮ॥ 13-5-21 (81433)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-5-22x (6759)
ವೃಣೀಷ್ವೇತಿ ತದಾ ಪ್ರಾಹ ತತಸ್ತಂ ಬಲವೃತ್ರಹಾ।
ಚೋದಿತಸ್ತು ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ಮತಂಗಃ ಪ್ರಾಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 13-5-22 (81434)
ಯಥಾ ಕಾಮವಿಹಾರೀ ಸ್ಯಾಂ ಕಾಮರೂಪೀ ವಿಹಂಗಮಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಾವಿರೋಧೇನ ಪೂಜಾಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮಹಂ॥ 13-5-23 (81435)
ಯಥಾ ಮಮಾಕ್ಷಯಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಭವೇಚ್ಚಾಪಿ ಪುರಂದರ।
ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ತದ್ದೇವ ಶಿರಸಾ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಸಾದಯೇ॥ 13-5-24 (81436)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-5-25x (6760)
ಮತಂಗ ಗಂಯತಾಂ ಶೀಘ್ರಮೇವಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ವಯಾ ಲೋಕೇ ಯಕ್ಷ್ಯಂತೇ ಭೂತಿಕರ್ಮಣಿ॥ 13-5-25 (81437)
ಛಂದೋದೇವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪೂಜ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ತೇಽತುಲಾ ವತ್ಸ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯಾಸ್ಯತಿ॥ 13-5-26 (81438)
ಏವಂ ತಸ್ಮೈ ವರಂ ದತ್ತ್ವಾ ವಾಸವೋಽಂತರಧೀಯತ।
ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮತಂಗೋಪಿ ಪ್ರಾಪ ತತ್ಸ್ಥಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-5-27 (81439)
ಏವಮೇವ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ನಾಮ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಿಂದ್ರೇಣೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ ॥ 13-5-28 (81440)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮೋಧ್ಯಾಯಃ॥ 5 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-5-1 ಸಹಸ್ರಂ ವತ್ಸರಾಂ॥ 7-5-7 ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ಗತ್ವಾ॥ 7-5-8 ಪರಿಪಂಥಿಭಿಃ ಕಾಮಾದ್ಯೈಶ್ಚೋರೈಃ ಸಂವೃತಮತೋ ದುಃಸಂರಕ್ಷ್ಯಮಪೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-5-9 ಅಪೂಜಯನ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-5-10 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಸ್ತದ್ದ್ವಾರಾ ದೇವಾದಯಸ್ತೃಪ್ಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-5-11 ಯದ್ಯದ್ವಾಂಛತಿ ತತ್ತತ್ಕುರುತೇ॥ 7-5-15 ನಾನುತಿಷ್ಠಂತಿ ತದುಚಿತಾನ್ ಶಮದಮಾದೀನ್ನ ಸೇವಂತೇಽತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಮಪಿ ದುಃಸಂರಕ್ಷ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-5-16 ಅವಜಾನೀತೇ ಅವಜ್ಞಾಂ ಕರೋತಿ। ನ ರಕ್ಷತೀತಿ ಯಾವತ್॥ 7-5-19 ದೈವಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮ। ಯತ್ ಯತಃ ಏತಾಂ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವರೂಪಾಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 006
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.6. ಅಧ್ಯಾಯಃ 006
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತ ಸವಿಸ್ತರಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಚರಿತ್ರಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುಪ್ರಶ್ನಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಯದಿ ದುಷ್ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ನರಾಧಿಪ।
ಕಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 13-6-1 (81441)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ನರರ್ಷಭ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-6-2 (81442)
ತೇನ ಹ್ಯಮಿತವೀರ್ಯೇಣ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಹತಂ ಪುತ್ರಶತಂ ಸದ್ಯಸ್ತಪಸಾಽಪಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-6-3 (81443)
ಯಾತುಧಾನಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜಸಃ।
ಮನ್ಯುನಾಽಽವಿಷ್ಟದೇಹೇನ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಕಾಲಾಂತಕೋಪಮಾಃ॥ 13-6-4 (81444)
ಮಹಾನ್ಕುಶಿಕವಂಶಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಶತಸಂಕುಲಃ।
ಸ್ಥಾಪಿತೋ ನರಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ವಿದ್ವದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಕುಲಃ॥ 13-6-5 (81445)
ಋತೀಕಸ್ಯಾತ್ಮಜಶ್ಚೈವ ಶುನಃಶೇಪೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ವಿಮೋಕ್ಷಿತೋ ಮಹಾಸತ್ರಾತ್ಪಶುತಾಮಪ್ಯುಪಾಗತಃ॥ 13-6-6 (81446)
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಕ್ರತೌ ದೇವಾಂಸ್ತೋಷಯಿತ್ವಾಽಽತ್ಮತೇಜಸಾ।
ಪುತ್ರತಾಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 13-6-7 (81447)
ನಾಭಿವಾದಯತೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ದೇವರಾತಂ ನರಾಧಿಪ।
ಪುತ್ರಾಃ ಪಂಚಶತಂ ಚಾಪಿ ಶಪ್ತಾಃ ಶ್ವಪಚತಾಂ ಗತಾಃ॥ 13-6-8 (81448)
ತ್ರಿಶಂಕುರ್ಬಂಧುಭಿರ್ಮುಕ್ತ ಐಕ್ಷ್ವಾಕಃ ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಅವಾಕ್ಶಿರಾದಿವಂ ನೀತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಶ್ರಿತೋದಿಶಂ॥ 13-6-9 (81449)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಭಗಿನೀ ನದೀ ದೇವರ್ಷಿಸೇವಿತಾ।
ಕೌಶಿಕೀತಿ ಕೃತಾ ಪುಣ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸುರಸೇವಿತಾ॥ 13-6-10 (81450)
ತಪೋವಿಘ್ನಕರೀ ಚೈವ ಪಂಚಚೂಡಾ ಸುಸಂಮತಾ।
ರಂಭಾ ನಾಮಾಪ್ಸರಾಃ ಶಾಪಾದ್ಯಸ್ಯ ಶೈಲತ್ವಮಾಗತಾ॥ 13-6-11 (81451)
ತಥೈವಾಸ್ಯ ಭಯಾದ್ಬದ್ಧ್ವಾ ವಸಿಷ್ಠಃ ಸಲಿಲೇ ಪುರಾ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಮಂಜಯಞ್ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಪಾಶಃ ಪುನರುತ್ಥಿತಃ॥ 13-6-12 (81452)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಪುಣ್ಯಾ ಹಿ ವಿಪಾಶಾಽಭೂನ್ಮಹಾನದೀ।
ವಿಖ್ಯಾತಾ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-6-13 (81453)
ವಶ್ಯಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಯೇನ ದೇವಸೇನಾಗ್ರಗಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಸ್ತುತಃ ಪ್ರೀತಮನಾಶ್ಚಾಸೀಚ್ಛಾಪಾಚ್ಚೈನಮಮುಂಚತ॥ 13-6-14 (81454)
ಧ್ರುವಸ್ಯೌತ್ತಾನಪಾದಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೀಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಮಧ್ಯೇ ಜ್ವಲತಿ ಯೋ ನಿತ್ಯಮುದೀಚೀಮಾಶ್ರಿತೋ ದಿಶಂ॥ 13-6-15 (81455)
ತಸ್ಯೈತಾನಿ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ತಥಾಽನ್ಯಾನಿ ಚ ಕೌರವ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೇತ್ಯತೋ ಜಾತಮಿದಂ ಕೌಹತೂಲಂ ಮಮ॥ 13-6-16 (81456)
ಕಿಮೇತದಿತಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ದೇಹಾಂತರಮನಾಸಾದ್ಯ ಕಥಂ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಭವತ್॥ 13-6-17 (81457)
ಏತತ್ತತ್ವೇನ ಮೇ ತಾತ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಮತಂಗಸ್ಯ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ತಥೈವೈತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 13-6-18 (81458)
ಸ್ಥಾನೇ ಮತಂಗೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ನಾಲಭದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಚಂಡಾಲಯೋನೌಜಾತೋ ಹಿ ಕಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಾಪ್ತವಾನ್॥ ॥ 13-6-19 (81459)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನದರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 6 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-6-1 ಶುನಃಶೇಷೋ ದೇವಾಂಸ್ತೋಷಯಿತ್ವಾ ತೈರ್ಮೋಕ್ಷಿತಃ ಸನ್ಪುತ್ರತಾಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯಾನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಇತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-6-8 ನಾಭಿವಾದಯತೇ ನ ನಮಸ್ಕುರ್ವಂತಿ। ಅನುಸ್ವಾರಲೋಷ ಆರ್ಷಃ। ದೇವರಾತಂ ದೇವೈರ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾಯ ದತ್ತಂ ತೇನ ಚ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಕೃತಂ ಸಂತಂ। ಶಪ್ತಾ ಯೇನೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-6-9 ಬಂಧುಭಿರ್ಮುಕ್ತಃ। ವಸಿಷ್ಠಶಾಪೇನ ಚಂಡಾಲತಾಂ ಗತತ್ವಾತ್। ದಿವಂ ಯೇನ ನೀತಃ॥ 7-6-11 ಪಂಚ ಚೂಡಾಃ ವಲಯಭೇದಾ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ॥ 7-6-14 ತ್ರಿಶಂಕುಂ ಯಾಜಯನ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ವಸಿಷ್ಟಪುತ್ರೈಃ ಶಪ್ತಃ ಶ್ವಪಚಸ್ಯ ಯಾಜಕಸ್ತ್ವಂ ಶ್ವಪಚೋ ಭವಿಷ್ಯಸೀತಿ। ತಂ ಶಾಪಮೃತಂ ಕರ್ತುಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಃ ಕಸ್ಯಾಂಚಿದಾಪದಿ ಶ್ವಜಾಘನೀಂ ಚೌರ್ಯೇಣಾರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಪಕ್ತುಮಾರೇಭೇ। ತಾಮಿಂದ್ರಃ ಶ್ಯೇನರೂಪೇಣ ಹೃತವಾನ್। ತಾವತೈವಾಯಂ ಶಾಪಾನ್ಮುಕ್ತೋ ವವರ್ಷ ಚೇಂದ್ರ ಇತಿ। ದೇವಸೇನಾನಾಮಗ್ರಗಃ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಇಂದ್ರಃ॥ 7-6-15 ಜ್ವಲತಿ ತಾರಾರೂಪೇಣ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 007
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.7. ಅಧ್ಯಾಯಃ 007
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನೇನೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಧನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪಾರ್ಥ ತತ್ತ್ವೇನ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ಗತಸ್ತಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿತ್ವಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-7-1 (81460)
ಭರತಸ್ಯಾನ್ವವಾಯೇ ವೈ ಮಿಥಿಲೋ ನಾಮ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಬಭೂವ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಜ್ವಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ॥ 13-7-2 (81461)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾನಾಸೀಂಜಹ್ನುರ್ನಾಮ ನರೇಶ್ವರಃ।
ದುಹಿತೃತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಗಂಗಾ ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-7-3 (81462)
ತಸ್ಯಾತ್ಮಜಸ್ತುಲ್ಯಗುಣಃ ಸಿಂಧುದ್ವೀಪೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸಿಂಧುದ್ವೀಪಾಚ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಬಲಾಕಾಶ್ವೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-7-4 (81463)
ವಲ್ಲಭಸ್ತಸ್ಯ ತನಯಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಧರ್ಮ ಇವಾಪರಃ।
ಕುಶಿಕಸ್ತಸ್ಯ ತನಯಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 13-7-5 (81464)
ಕುಶಿಕಸ್ಯಾತ್ಮಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಗಾಧಿರ್ನಾಮ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಅಪುತ್ರಃ ಪ್ರಸವೇನಾರ್ಥೀ ವನವಾಸಮುಪಾವಸತ್॥ 13-7-6 (81465)
ಕನ್ಯಾ ಜಜ್ಞೇ ಸುತಾತ್ತಸ್ಯ ವನೇ ನಿವಸತಃ ಸತಃ।
ನಾಂನಾ ಸತ್ಯವತೀ ನಾಮ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾ ಭುವಿ॥ 13-7-7 (81466)
ತಾಂ ವವ್ರೇ ಭಾರ್ಗವಃ ಶ್ರೀಮಾಂಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯಾತ್ಮಸಂಭವಃ।
ಋಚೀಕ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋ ವಿಪುಲೇ ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ॥ 13-7-8 (81467)
ಸ ತಾಂ ನ ಪ್ರದದೌ ತಸ್ಮೈ ಋಚೀಕಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ದರಿದ್ರ ಇತಿ ಮತ್ವಾ ವೈ ಗಾಧಿಃ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಃ॥ 13-7-9 (81468)
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾಯ ಪುನರ್ಯಾಂತಮಬ್ರವೀದ್ರಾಜಸತ್ತಪ್ರಃ।
ಶುಲ್ಕಂ ಪ್ರದೀಯತಾಂ ಮಹ್ಯಂ ತತೋ ವತ್ಸ್ಯಸಿ ಮೇ ಸುತಾಂ॥ 13-7-10 (81469)
ಋಚೀಕ ಉವಾಚ। 13-7-11x (6761)
ಕಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತುಭ್ಯಂ ಶುಲ್ಕಮಹಂ ನೃಪ।
ದುಹಿತುರ್ಬ್ರೂಹ್ಯಸಂಸಕ್ತೋ ಮಾಽಭೂತ್ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-7-11 (81470)
ಗಾಧಿರುವಾಚ। 13-7-12x (6762)
ಚಂದ್ರರಶ್ಮಿಪ್ರಕಾಶಾನಾಂ ಹಯಾನಾಂ ವಾತರಹಸಾಂ।
ಏಕತಃ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ದಾಹ ಭಾರ್ಗವ॥ 13-7-12 (81471)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-7-13x (6763)
ತತಃ ಸ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯಾತ್ಮಜಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವರುಣಂ ದೇವಮಾದಿತ್ಯಂ ಪತಿಮಂಭಸಾಂ॥ 13-7-13 (81472)
ಏಕತಃ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಹಯಾನಾಂ ಚಂದ್ರವರ್ಚಸಾಂ।
ಸಹಸ್ರಂ ವಾತವೇಗಾನಾಂ ಭಿಕ್ಷೇ ತ್ವಾಂ ದೇವಸತ್ತಮ॥ 13-7-14 (81473)
ತಥೇತಿ ವರುಣೋ ದೇವ ಆದಿತ್ಯೋ ಭೃಗುಸತ್ತಮಂ।
ಉವಾಚ ಯತ್ರ ತೇ ಚ್ಛಂದಸ್ತತ್ರೋತ್ಥಾಸ್ಯಂತಿ ವಾಜಿನಃ॥ 13-7-15 (81474)
ಧ್ಯಾತಮಾತ್ರೇ ಋಚೀಕೇನ ಹಯಾನಾಂ ಚಂದ್ರವರ್ಚಸಾಂ।
ಗಂಗಾಜಲಾತ್ಸಮುತ್ತಸ್ಥೌ ಸಹಸ್ರಂ ವಿಪುಲೌಜಸಾಂ॥ 13-7-16 (81475)
ಅದೂರೇ ಕಾನ್ಯಕುಬ್ಜಸ್ಯ ಗಂಗಾಯಾಸ್ತೀರಮುತ್ತಮಂ।
ಅಶ್ವತೀರ್ಥಂ ತದದ್ಯಾಪಿ ಮಾನವಾಃ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ॥ 13-7-17 (81476)
ತತೋ ವೈ ಗಾಧಯೇ ತಾತ ಸಹಸ್ರಂ ವಾಜಿನಾಂ ಶುಭಂ।
ಋಚೀಕಃ ಪ್ರದದೌ ಪ್ರೀತಃ ಶುಲ್ಕಾರ್ಥಂ ತಪತಾಂ ವರಃ॥ 13-7-18 (81477)
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಿತೋ ರಾಜಾ ಗಾಧಿಃ ಶಾಪಭಯೇನ ಚ।
ದದೌ ತಾಂ ಸಮಲಂಕೃತ್ಯ ಕನ್ಯಾಂ ಭೃಗುಸುತಾಯ ವೈ॥ 13-7-19 (81478)
ಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವತ್ಪಾಣಿಂ ತಸ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಸಾ ಚ ತಂ ಪತಿಮಾಸಾದ್ಯ ಪರಂ ಹರ್ಷಮವಾಪ ಹ॥ 13-7-20 (81479)
ಸ ತುತೋಷ ಚ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತಸ್ಯಾ ವೃತ್ತೇನ ಭಾರತ।
ಛಂದಯಾಮಾಸ ಚೈವೈನಾಂ ವರೇಣ ವರವರ್ಣಿನೀಂ॥ 13-7-21 (81480)
ಮಾತ್ರೇ ತತ್ಸರ್ವಮಾಚಖ್ಯೌ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಅಥತಾಮಬ್ರವೀನ್ಮಾತಾ ಸುತಾಂ ಕಿಂಚಿದವಾಙ್ಮುಖೀಂ॥ 13-7-22 (81481)
ಮಮಾಪಿ ಪುತ್ರಿ ಭರ್ತಾ ತೇ ಪ್ರಸಾದಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಅಪತ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇನ ಸಮರ್ಥಶ್ಚ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-7-23 (81482)
ತತಃ ಸಾ ತ್ವರಿತಂ ಗತ್ವಾ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್।
ಮಾತುಶ್ಚಿಕೀರ್ಷಿತಂ ರಾಜನ್ಋಚೀಕಸ್ತಾಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-7-24 (81483)
ಗುಣವಂತಂ ಚ ಪುತ್ರಂ ವೈ ತ್ವಂ ಚ ಸಾಽಥ ಜನಿಷ್ಯಥ।
ಜನನ್ಯಾಸ್ತವ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಾ ಭೂದ್ವೈ ಪ್ರಣಯೋಽನ್ಯಥಾ॥ 13-7-25 (81484)
ತವ ಚೈವ ಗುಣಶ್ಲಾಘೀ ಪುತ್ರ ಉತ್ಪತ್ಸ್ಯತೇ ಮಹಾನ್।
ಅಸ್ಮದ್ವಂಶಕರಃ ಶ್ರೀಮಾಂಸ್ತವ ಭ್ರಾತಾ ಚ ವಂಶಕೃತ್॥ 13-7-26 (81485)
ಋತುಸ್ನಾತಾ ಚ ಸಾಽಶ್ವತ್ಥಂ ತ್ವಂ ಚ ವೃಕ್ಷಮುದುಂಬರಂ।
ಪರಿಷ್ವಜೇತಂ ಕಲ್ಯಾಣಿ ತತ ಇಷ್ಟಮವಾಪ್ಸ್ಯಥಃ॥ 13-7-27 (81486)
ಚರುದ್ವಯಮಿದಂ ಚೈವ ಮಂತ್ರಪೂತಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ತ್ವಂ ಚ ಸಾ ಚೋಪಭುಂಜೀತಂ ತತಃ ಪುತ್ರಾವವಾಪ್ಸ್ಯಥಃ॥ 13-7-28 (81487)
ತತಃ ಸತ್ಯವತೀ ಹೃಷ್ಟಾ ಮಾತರಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಯದೃಚೀಕೇನ ಕಥಿತಂ ತಚ್ಚಾಚಖ್ಯೌ ಚರುದ್ವಯಂ॥ 13-7-29 (81488)
ತಾಮುವಾಚ ತತೋ ಮಾತಾ ಸುತಾಂ ಸತ್ಯವತೀಂ ತದಾ।
ಪುತ್ರಿ ಪೂರ್ವೋಪಪನ್ನಾಯಾಃ ಕುರುಷ್ವ ವಚನಂ ಮಮ॥ 13-7-30 (81489)
ಭರ್ತ್ರಾ ಯ ಏಷ ದತ್ತಸ್ತೇ ಚರುರ್ಮಂತ್ರಪುರಸ್ಕೃತಃ।
ಏನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮಹ್ಯಂ ತ್ವಂ ಮದೀಯಂ ತ್ವಂ ಗೃಹಾಣ ಚ॥ 13-7-31 (81490)
ವ್ಯತ್ಯಾಸಂ ವೃಕ್ಷಯೋಶ್ಚಾಪಿ ಕರವಾವ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಯದಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಚನಂ ಮಮ ಮಾತುರನಿಂದಿತೇ॥ 13-7-32 (81491)
ಸ್ವಮಪತ್ಯಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಹಿ ಸರ್ವ ಇಚ್ಛತ್ಯನಾವಿಲಂ।
ವ್ಯಕ್ತಂ ಭಗವತಾ ಚಾತ್ರ ಕೃತಮೇವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-7-33 (81492)
ತತೋ ಮೇ ತ್ವಚ್ಚರೌ ಭಾವಃ ಪಾದಪೇ ಚ ಸಮುಧ್ಯಮೇ।
ಕಥಂ ವಿಶಿಷ್ಟೋ ಭ್ರಾತಾ ಮೇ ಭವೇದಿತ್ಯೇವ ಚಿಂತಯ 13-7-34 (81493)
ತಥಾಚ ಕೃತವತ್ಯೌ ತೇ ಮಾತಾ ಸತ್ಯವತೀ ಚ ಸಾ।
ಅಥ ಗರ್ಭಾವನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ಉಭೇ ತೇ ವೈ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-7-35 (81494)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗರ್ಭಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಉವಾಚ ತಾಂ ಸತ್ಯವತೀಂ ದುರ್ಮನಾ ಭೃಗುಸತ್ತಮಃ॥ 13-7-36 (81495)
ವ್ಯತ್ಯಾಸೇನೋಪಯುಕ್ತಸ್ತೇ ಚರುರ್ವ್ಯಕ್ತಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವ್ಯತ್ಯಾಸಃ ಪಾದಪೇ ಚಾಪಿ ಸುವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ಕೃತಃ ಶುಭೇ॥ 13-7-37 (81496)
ಮಯಾ ಹಿ ವಿಶ್ವಂ ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮ ತ್ವಚ್ಚರೌ ಸನ್ನಿವೇಶಿತಂ।
ಕ್ಷತ್ರವೀರ್ಯಂ ಚ ಸಕಲಂ ಚರೌ ತಸ್ಯಾ ನಿವೇಶಿತಂ॥ 13-7-38 (81497)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿಖ್ಯಾತಗುಣಂ ತ್ವಂ ವಿಪ್ರಂ ಜನಯಿಷ್ಯಸಿ।
ಸಾ ಚ ಕ್ಷತ್ರಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ವೈ ತತ ಏತತ್ಕೃತಂ ಮಯಾ॥ 13-7-39 (81498)
ವ್ಯತ್ಯಾಸಸ್ತು ಕೃತೋ ಯಸ್ಮಾತ್ತ್ವಯಾ ಮಾತ್ರಾ ಚ ತೇ ಶುಭೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮಾತಾ ತೇ ಜನಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-7-40 (81499)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ತೂಗ್ರಕರ್ಮಾಣಂ ತ್ವಂ ಭದ್ರೇ ಜನಯಿಷ್ಯಸಿ।
ನ ಹಿ ತೇ ತತ್ಕೃತಂ ಸಾಧು ಮಾತೃಸ್ನೇಹೇನ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-7-41 (81500)
ಸಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶೋಕಸಂತಪ್ತಾ ಪಪಾತ ವರವರ್ಣಿನೀ।
ಭೂಮೌ ಸತ್ಯವತೀ ರಾಜಂಶ್ಛಿನ್ನೇವ ರುಚಿರಾ ಲತಾ॥ 13-7-42 (81501)
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ಚ ಸಾ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಶಿರಸಾ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಚ।
ಉವಾಚ ಭಾರ್ಯಾ ಭರ್ತಾರಂ ಗಾಧೇಯೀ ಭಾರ್ಗವರ್ಷಭಂ॥ 13-7-43 (81502)
ಪ್ರಸಾದಯಂತ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ಮಯಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ನ ಮೇ ಸ್ಯಾತ್ತ್ರತ್ರಿಯಃ ಸುತಃ॥ 13-7-44 (81503)
ಕಾಮಂ ಮಮೋಗ್ರಕರ್ಮಾ ವೈ ಪೌತ್ರೋ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ।
ನ ತು ಮೇ ಸ್ಯಾತ್ಸುತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನೇಷ ಮೇ ದೀಯತಾಂ ವರಃ॥ 13-7-45 (81504)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಹೋವಾಚ ಸ್ವಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ತತಃ ಸಾ ಜನಯಾಮಾಸ ಜಮದಗ್ನಿಂ ಸುತಂ ಶುಭಂ॥ 13-7-46 (81505)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ಚಾಜನಯದ್ಗಾಧಿಭಾರ್ಯಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಋಷೇಃ ಪ್ರಸಾದಾದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಂ॥ 13-7-47 (81506)
ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತಾಂ ಯಾತೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಸೋಽಪ್ಯಥ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮವಂಶಸ್ಯ ಕಾರಕಃ॥ 13-7-48 (81507)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮವಂಶವಿವರ್ಧನಾಃ।
ತಪಸ್ವಿನೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಗೋತ್ರಕರ್ತಾರ ಏವ ಚ॥ 13-7-49 (81508)
ಮಧುಚ್ಛಂದಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವರಾತಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಅಕ್ಷೀಣಶ್ಚ ಶಕುಂತಶ್ಚ ಬಭ್ರುಃ ಕಾಲಪಥಸ್ತಥಾ॥ 13-7-50 (81509)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಶ್ಚ ವಿಖ್ಯಾತಸ್ತಥಾ ಸ್ಥೂಣೋ ಮಹಾವ್ರತಃ।
ಉಲೂಕೋ ಯಮದೂತಶ್ಚ ತಥರ್ಷಿಃ ಸೈಂಧವಾಯನಃ॥ 13-7-51 (81510)
ಪರ್ಣಜಂಘಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಗಾವಲಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಋಷಿರ್ವಜ್ರಸ್ತಥಾ ಖ್ಯಾತಃ ಸಾಲಂಕಾಯನ ಏವ ಚ॥ 13-7-52 (81511)
ಲೀಲಾಢ್ಯೋ ನಾರದಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಕೂರ್ಚಾಮುಖಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ವಾದುಲಿರ್ಮುಸಲಶ್ಚೈವ ವಕ್ಷೋಗ್ರೀವಸ್ತಥೈವ ಚ। 13-7-53 (81512)
ಆಂಘ್ರಿಕೋ ನೈಕದೃಕ್ಚೈವ ಶಿಲಾಯೂಪಃ ಸಿತಃ ಶುಚಿಃ।
ಚಕ್ರಕೋ ಮಾರುತಂತವ್ಯೋ ವಾತಘ್ನೋಽಥಾಶ್ವಲಾಯನಃ॥ 13-7-54 (81513)
ಶ್ಯಾಮಾಯನೋಽಥ ಗಾರ್ಗ್ಯಶ್ಚ ಜಾಬಾಲಿಃ ಸುಶ್ರುತಸ್ತಥಾ।
ಕಾರೀಷಿರಥ ಸಂಶ್ರುತ್ಯಃ ಪರಪೌರವತಂತವಃ॥ 13-7-55 (81514)
ಮಹಾನೃಷಿಶ್ಚ ಕಪಿಲಸ್ತಥರ್ಷಿಸ್ತಾಡಕಾಯನಃ।
ತಥೈವ ಚೋಪಗಹನಸ್ತಥರ್ಷಿಶ್ಚಾಸುರಾಯಣಃ॥ 13-7-56 (81515)
ಮಾರ್ದಮರ್ಷಿರ್ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷೋ ಜಂಗಾರಿರ್ಬಾಭ್ರವಾಯಣಿಃ।
ಭೂತಿರ್ವಿಭೂತಿಃ ಸೂತಶ್ಚ ಸುರಕೃತ್ತು ತಥೈವ ಚ॥ 13-7-57 (81516)
ಅರಾಲಿರ್ನಾಚಿಕಶ್ಚೈವ ಚಾಂಪೇಯೋಜ್ಜಯನೌ ತಥಾ।
ನವತಂತುರ್ಬಕನಖಃ ಸೇಯನೋ ಯತಿರೇವ ಚ॥ 13-7-58 (81517)
ಅಂಭೋರುದಶ್ಚಾರುಮತ್ಸ್ಯಃ ಶಿರೀಷೀ ಚಾಥ ಗಾರ್ದಭಿಃ।
ಊರ್ಜಯೋನಿರುದಾಪೇಕ್ಷೀ ನಾರದೀ ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾತ್ಮಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಮುನಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 13-7-59 (81518)
ತಥೈವ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ರಾಜನ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಋಚೀಕೇನಾಹಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-7-60 (81519)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ತತ್ವೇನ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ವೈ ಜನ್ಮ ಸೋಮಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿತೇಜಸಃ॥ 13-7-61 (81520)
ಯತ್ರಯತ್ರ ಚ ಸಂದೇಹೋ ಭೂಯಸ್ತೇ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ತತ್ರತತ್ರ ಚ ಮಾಂ ಬ್ರೂಹಿ ಚ್ಛೇತ್ತಾಽಸ್ಮಿ ತವ ಸಂಶಯಾನ್॥ ॥ 13-7-62 (81521)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 7 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-7-1 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಪಿ ಋಷಿತ್ವಂ ಮಂತ್ರದ್ರಷ್ಟೃತ್ವಂ ಗೋತ್ರಪ್ರವರ್ತಕತ್ವಂ ವಾ॥ 7-7-2 ಭರತಸ್ಯಾನ್ವಯೇ ಚೈವಾಜಮೀಢ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-7-5 ಪಿಪ್ಪಲಸ್ತಸ್ಯ ತನಯ ಇತಿ ಯ, ಪಾಠಃ। ಪಲ್ಲವಸ್ತಸ್ಯೇತಿ ಟ. ಪಾಠಃ॥ 7-7-6 ಪ್ರಸವೇನ ಸೋಮಾಭಿಷವನಿಮಿತ್ತೇನ। ಅರ್ಥೀ ಪುತ್ರಾರ್ಥೀ॥ 7-7-7 ಸುತಾತ್ ಸೋಮಾ ಭಿಷವೋಪಲಕ್ಷಿಕತಾದ್ಯಜ್ಞಾತ್॥ 7-7-8 ಭಾರ್ಗವೋ ಭೃಗೋರ್ಗೋತ್ರಾಪತ್ಯಂ॥ 7-7-10 ವತ್ಸ್ಯಸಿ ಉದ್ವಾಹೇನ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 7-7-11 ಅಸಂಸಕ್ತೋ ನಿಃಸಂಶಯಃ॥ 7-7-13 ಆದಿತ್ಯಮದಿತೇಃ ಪುತ್ರಂ॥ 7-7-15 ವರೇಣ ಪುತ್ರಂ ತೇ ದಾಸ್ಯಾಮೀತ್ಯನುಗ್ರಹೇಣ॥ 7-7-30 ಪೂರ್ವೋಪಪನ್ನಾಯಾ ಭರ್ತುಃ ಸಂಬಂಧಾತ್ಪೂರ್ವಮುಪಪನ್ನಾಯಾಃ ಗುರುತ್ವೇನ ಪ್ರಾಪ್ತಾಯಾಸ್ತವ ಭರ್ತ್ರಪೇಕ್ಷಯಾಹಂ ಗರೀಯಸೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಪುತ್ರಿ ಪೂರ್ವಪ್ರಪನ್ನಾಯಾ ಇತಿ ಟ.ಧ ಪಾಠಃ॥ 7-7-44 ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯವದುಗ್ರಕ್ರಮಾ॥ 7-7-53 ಊರ್ಘ್ವಲಿರ್ಮುಸಲಶ್ಚೇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 008
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.8. ಅಧ್ಯಾಯಃ 008
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೀತಹವ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಮಹದಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಸುದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಯದ್ಬ್ರವೀಷಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ವದತಾಂವರ॥ 13-8-1 (81522)
ವಿಶ್ವಾಮಿಇತ್ರೋ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತಾಂ ಗತಃ।
ಕಥಿತಂ ಭವತಾ ಸರ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-8-2 (81523)
ತಚ್ಚ ರಾಜನ್ಮಯಾ ಸರ್ವಂ ಶ್ರುತಂ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂವರ।
ಆಗಮೋ ಹಿ ಪರೋಽಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವತ್ತಃ ಕೌರವನಂದನ॥ 13-8-3 (81524)
ವೀತಹವ್ಯಶ್ಚ ನೃಪತಿಃ ಶ್ರುತೋ ಮೇ ವಿಪ್ರತಾಂ ಗತಃ।
ತದೇವ ತಾವದ್ಗಾಂಗೇಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ವಿಭೋ॥ 13-8-4 (81525)
ಸ ಕೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ರಾಜಸತ್ತಮಃ।
ವರೇಣ ತಪಸಾ ವಾಽಪಿ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-8-5 (81526)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-8-6x (6764)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾ ರಾಜಾ ವೀತಹವ್ಯೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ರಾಜರ್ಷಿರ್ದುರ್ಲಭಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಲೋಕಸತ್ಕೃತಂ॥ 13-8-6 (81527)
ಮನೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಸ್ತಾತ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಶಾಸತಃ।
ಬಭೂವ ಪುತ್ರೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶರ್ಯಾತಿರಿತಿ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 13-8-7 (81528)
ತಸ್ಯಾನ್ವವಾಯೇ ದ್ವೌ ರಾಜನ್ರಾಜಾನೌ ಸಂಬಭೂವತುಃ।
ಹೈಹಯಸ್ತಾಲಜಂಘಶ್ಚ ವತ್ಸೇಷು ಜಯತಾಂವರ॥ 13-8-8 (81529)
ಹೈಹಯಸ್ಯ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ದಶಸು ಸ್ತ್ರೀಷು ಭಾರತ।
ಶತಂ ಬಭೂವ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಶೂರಾಣಾಮನಿವರ್ತಿನಾಂ।
ತುಲ್ಯರೂಪಪ್ರಭಾವಾನಾಂ ಬಲಿನಾಂ ಯುದ್ಧಶಾಲಿನಾಂ॥ 13-8-9 (81530)
ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ವೇದೇ ಚ ಸರ್ವತ್ರೈವ ಕೃತಶ್ರಮಾಃ॥ 13-8-10 (81531)
ಕಾಶಿಷ್ವಪಿ ನೃಪೋ ರಾಜಂದಿವೋದಾಸಪಿತಾಮಹಃ।
ಹರ್ಯಶ್ವ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋ ಬಭೂವ ಜಯತಾಂವರಃ॥ 13-8-11 (81532)
ಸ ವೀತಹವ್ಯದಾಯಾದೈರಾಗತ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿನಿಪಾತಿತಃ॥ 13-8-12 (81533)
ತಂ ತು ಹತ್ವಾ ನರಪತಿಂ ಹೈಹಯಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುಃ ಪುರೀಂ ರಂಯಾಂ ವತ್ಸಾನಾಮಕುತೋಭಯಾಃ॥ 13-8-13 (81534)
ಹರ್ಯಶ್ವಸ್ಯ ಚ ದಾಯಾದಃ ಕಾಶಿರಾಜೋಽಭ್ಯಷಿಚ್ಯತ।
ಸುದೇವೋ ದೇವಸಂಕಾಶಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಧರ್ಮ ಇವಾಪರಃ॥ 13-8-14 (81535)
ಸ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ಮಹೀಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಕಾಶಿನಂದನಃ।
ತೈರ್ವೀತಹವ್ಯೈರಾಗತ್ಯ ಯುಧಿ ಸರ್ವೈರ್ವಿನಿರ್ಜಿತಃ॥ 13-8-15 (81536)
ತಮಥಾಜೌ ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ।
ಸೌದೇವಿಸ್ತ್ವಥ ಕಾಶೀಶೋದಿವೋದಾಸೋಽಭ್ಯಷಿಚ್ಯತ॥ 13-8-16 (81537)
ದಿವೋದಾಸಸ್ತು ವಿಜ್ಞಾಯ ವೀರ್ಯ ತೇಷಾಂ ಯತಾತ್ಮನಾಂ।
ವಾರಾಣಸೀಂ ಮಹಾತೇಜಾ ನಿರ್ಮಮೇ ಶಕ್ರಶಾಸನಾತ್॥ 13-8-17 (81538)
ವಿಪ್ರಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂಬಾಧಾಂ ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಸಮಾಕುಲಾಂ।
ನೈಕದ್ರವ್ಯೋಚ್ಚಯವತೀಂ ಸಮೃದ್ಧವಿಪಣಾಪಣಾಂ॥ 13-8-18 (81539)
ಗಂಗಾಯಾ ಉತ್ತರೇ ಕೂಲೇ ವಪ್ರಾಂತೇ ರಾಜಸತ್ತಂ॥
ಗೋಮತ್ಯಾ ದಕ್ಷಿಣೇ ಕೂಲೇ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವಾಮರಾವತೀಂ। 13-8-19 (81540)
ತತ್ರ ತಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲಂ ನಿವಸಂತಂ ಮಹೀಪತಿಂ।
ಆಗತ್ಯ ಹೈಹಯಾ ಭೂಯಃ ಪರ್ಯಧಾವಂತ ಭಾರತ॥ 13-8-20 (81541)
ಸ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ದದೌ ಯುದ್ಧಂ ತೇಭ್ಯೋ ರಾಜಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ದೇವಾಸುರಸಮಂ ಘೋರಂ ದಿವೋದಾಸೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-8-21 (81542)
ಸ ತು ಯುದ್ಧೇ ಮಹಾರಾಜ ದಿನಾನಾಂ ದಶತೀರ್ದಶ।
ಹತವಾಹನಭೂಯಿಷ್ಠಸ್ತತೋ ದೈನ್ಯಮುಪಾಗಮತ್॥ 13-8-22 (81543)
ಹತಯೋಧಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಕ್ಷೀಣಕೋಶಶ್ಚಕ ಭೂಮಿಪಃ।
ದಿವೋದಾಸಃ ಪುರೀಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪಲಾಯನಪರೋಽಭವತ್॥ 13-8-23 (81544)
ಗತ್ವಾಽಽಶ್ರಮಪದಂ ರಂಯಂ ಭರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಜಗಾಮ ಶರಣಂ ರಾಜಾ ಕೃತಾಂಜಲಿರರಿಂದಂ॥ 13-8-24 (81545)
ತಮುವಾಚ ಭರದ್ವಾಜೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪುತ್ರೋ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ।
ಪುರೋಧಾಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನೋ ದಿವೋದಾಸಂ ಮಹೀಪತಿಂ॥ 13-8-25 (81546)
ಕಿಮಾಗಮನಕೃತ್ಯಂ ತೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಬೂಹಿ ಮೇ ನೃಪ।
ಯತ್ತೇ ಪ್ರಿಯಂ ತತ್ಕರಿಷ್ಯೇ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-8-26 (81547)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-8-27x (6765)
ಭಗವನ್ವೈತಹವ್ಯೈರ್ಮೇ ಯುದ್ಧೇ ವಂಶಃ ಪ್ರಣಾಶಿತಃ।
ಅಹಮೇಕಃ ಪರಿದ್ಯೂನೋ ಭವಂತಂ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 13-8-27 (81548)
ಶಿಷ್ಯಸ್ನೇಹೇನ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಂ ಮಾಂ ರಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಏಕಶೇಷಃ ಕೃತೋ ವಂಶೋ ಮಮ ತೈಃ ಪಾಪಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-8-28 (81549)
ತಮುವಾಚ ಮಹಾಭಾಗೋ ಭರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ನ ಭೇತವ್ಯಂ ನ ಭೇತವ್ಯಂ ಸೌದೇವ ವ್ಯೇತು ತೇ ಭಯಂ॥ 13-8-29 (81550)
ಅಹಮಿಷ್ಟಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ತೇ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ವೀತಹವ್ಯಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೇನ ತ್ವಂ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-8-30 (81551)
ತತ ಇಷ್ಟಿಂ ಚಕಾರರ್ಷಿಸ್ತಸ್ಯ ವೈ ಪುತ್ರಕಾಮಿಕೀಂ।
ಅಥಾಸ್ಯ ತನಯೋ ಜಜ್ಞೇ ದೈವೋದಾಸಃ ಪ್ರತರ್ದನಃ॥ 13-8-31 (81552)
ಸ ಜಾತಮಾತ್ರೋ ವವೃಧೇ ಸಮಾಃ ಸದ್ಯಸ್ತ್ರಯೋದಶ।
ವೇದಂ ಚಾಪಿ ಜಗೌ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಧನುರ್ವೇದಂ ಚ ಭಾರತ॥ 13-8-32 (81553)
ಯೋಗೇನ ಚ *****ವಿಷ್ಟೋ ಭರದ್ವಾಜೇನ ಧೀಮತಾ।
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಹಿ ತೇಜೋ ಯಲ್ಲೋಕೇ ತದೇತದ್ದೇಹಮಾವಿಶತ್॥ 13-8-33 (81554)
ತತಃ ಸ ಕವಚೀ ಧನ್ವೀ ಸ್ತೂಯಮಾನಃ ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ।
ಬಂದಿಭಿರ್ವಂದ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಬಭೌ ಸೂರ್ಯ ಇವೋದಿತಃ॥ 13-8-34 (81555)
ಸ ರಥೀ ಬದ್ಧನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೋ ಬಭೌ ದೀಪ್ತ ಇವಾನಲಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸ ಧನುರ್ಧುನ್ವನ್ವಿವರ್ಷಿಷುರಿವಾಂಬುದಃ॥ 13-8-35 (81556)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಮಂ ಹರ್ಷಂ ಸುದೇವತನಯೋ ಯಯೌ।
ಮೇನೇ ಚ ಮನಸಾ ದಗ್ಧಾನ್ವೈತಹವ್ಯಾನ್ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-8-36 (81557)
ತತೋಸೌ ಯೌವರಾಜ್ಯೇ ಚ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ಪ್ರತರ್ದನಂ।
ಕೃತಕೃತ್ಯಂ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸ ರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ॥ 13-8-37 (81558)
ತತಸ್ತು ವೈತಹವ್ಯಾನಾಂ ವಧಾಯ ಸ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಯಾಸಾಸ ಪ್ರತರ್ದನಮರಿಂದಮಂ॥ 13-8-38 (81559)
ಸರಥಃ ಸ ತು ಸಂತೀರ್ಯ ಗಂಗಾಮಾಶು ಪರಾಕ್ರಮೀ।
ಪ್ರಯಯೌ ವೀತಹವ್ಯಾನಾಂ ಪುರೀಂ ಪರಪುರಂಜಯಃ॥ 13-8-39 (81560)
ವೈತಹವ್ಯಾಸ್ತು ಸಂಶ್ರುತ್ಯ ರಥಘೋಷಂ ಸಮುದ್ಧತಂ।
ನಿರ್ಯಯುರ್ನಗರಾಕಾರೈ ರಥೈಃ ಪರರಥಾರುಜೈಃ॥ 13-8-40 (81561)
ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾ ದಂಶಿತಾಶ್ಚಿತ್ರಯೋಧಿನಃ।
ಪ್ರತರ್ದನಂ ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಶರವರ್ಷೈರುದಾಯುಧಾಃ॥ 13-8-41 (81562)
ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರೈ ರಥೌಘೈಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಭ್ಯವರ್ಷಂತ ರಾಜಾನಂ ಹಿಮವಂತಮಿವಾಂಬುದಾಃ॥ 13-8-42 (81563)
ಅಸ್ತ್ರೈರಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂವಾರ್ಯ ತೇಷಾಂ ರಾಜಾ ಪ್ರತರ್ದನಃ।
ಜಘಾನ ತಾನ್ಮಹಾತೇಜಾ ವಜ್ರಾನಲಸಮೈಃ ಶರೈಃ॥ 13-8-43 (81564)
ಕೃತ್ತೋತ್ತಮಾಂಗಾಸ್ತೇ ರಾಜನ್ಭಲ್ಲೈಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಪತನ್ರುಧಿರಾರ್ದ್ರಾಂಗಾ ನಿಕೃತ್ತಾ ಇವ ಕಿಂಶುಕಾಃ॥ 13-8-44 (81565)
ಹತೇಷು ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವೀತಹವ್ಯಃ ಸುತೇಷ್ವಥ।
ಪ್ರಾದ್ರವನ್ನಗರಂ ಹಿತ್ವಾ ಭೃಗೋರಾಶ್ರಮಮಪ್ಯುತ॥ 13-8-45 (81566)
ಯಯೌ ಭೃಗುಂ ಚ ಶರಣಂ ವೀತಹವ್ಯೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಅಭಯಂ ಚ ದದೌ ತಸ್ಮೈ ವೀತಹವ್ಯಾಯ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಆಸನಂ ಶಿಷ್ಯಮಧ್ಯೇ ಚ ಭೃಗುರನ್ಯತ್ಸಮಾದಿಶತ್॥ 13-8-46 (81567)
ಅಥಾನುಪದಮೇವಾಶು ತತ್ರಾಗಚ್ಛತ್ಪ್ರತರ್ದನಃ।
ಸ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಾಶ್ರಮಪದಂ ದಿವೋದಾಸಾತ್ಮಜೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-8-47 (81568)
ಭೋಭೋ ಕೇಽತ್ರಾಶ್ರಮೇ ಸಂತಿ ಭೃಗೋಃ ಶಿಷ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛೇ ಮುನಿಮಹಂ ತಸ್ಯಾಚಕ್ಷತ ಮಾಮಿತಿ॥ 13-8-48 (81569)
ಸ ತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತು ಭೃಗುರ್ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮಾಶ್ರಮಾತ್ತದಾ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಚ ತತೋ ವಿಧಿನಾ ನೃಪಸತ್ತಮಂ॥ 13-8-49 (81570)
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸ ಚೋವಾಚ ನೃಪಸ್ತಸ್ಮೈ ಯದಾಗಮನಕಾರಣಂ॥ 13-8-50 (81571)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-8-51x (6766)
ಅಯಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿತೋ ರಾಜಾ ವೀತಹವ್ಯೋ ವಿಸರ್ಜ್ಯತಾಂ।
ಅಸ್ಯ ಪುತ್ರೈರ್ಹಿ ಮೇ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವಂಶಃ ಪ್ರಣಾಶಿತಃ॥ 13-8-51 (81572)
ಉತ್ಸಾದಿತಶ್ಚ ವಿಷಯಃ ಕಾಶೀನಾಂ ರತ್ನಸಂಚಯಃ।
ಏತಸ್ಯ ವೀರ್ಯದೃಪ್ತಸ್ಯ ಹತಂ ಪುತ್ರಶತಂ ಮಯಾ।
ಅಸ್ಯೇದಾನೀಂ ವಧಾದದ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಾಂಯನೃಣಃ ಪಿತುಃ॥ 13-8-52 (81573)
ತಮುವಾಚ ಕೃಪಾವಿಷ್ಟೋ ಭೃಗುರ್ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ನೇಹಾಸ್ತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸರ್ವೇ ಹೀಮೇ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-8-53 (81574)
ಏತತ್ತು ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೃಗೋಸ್ತಥ್ಯಂ ಪ್ರತರ್ದನಃ।
ಪಾದಾವುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶನೈಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-8-54 (81575)
ಏವಮಪ್ಯಸ್ಮಿ ಭಗವನ್ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯ ಏಷ ರಾಜಾ ವೀರ್ಯೇಣ ಸ್ವಜಾತಿಂ ತ್ಯಾಜಿತೋ ಮಯಾ॥ 13-8-55 (81576)
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಚ ಶಿವೇನ ಮಾಂ।
ತ್ಯಾಜಿತೋ ಹಿ ಮಯಾ ಜಾತಿಮೇವ ರಾಜಾ ಭೃಗೂದ್ವಹ॥ 13-8-56 (81577)
ತತಸ್ತೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಯಯೌ ರಾಜಾ ಪ್ರತರ್ದನಃ।
ಯಥಾಗತಂ ಮಹಾರಾಜ ಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿಷಮಿವೋರಗಃ॥ 13-8-57 (81578)
ಭೃಗೋರ್ವಚನಮಾತ್ರೇಣ ಸ ಚ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿತಾಂ ಗತಃ।
ವೀತಹವ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿತ್ವಮೇವ ಚ॥ 13-8-58 (81579)
ತಸ್ಯ ಗೃತ್ಸಮದಃ ಪುತ್ರೋ ರೂಪೇಣೇಂದ್ರ ಇವಾಪರಃ।
ಶಕ್ರಸ್ತ್ವಮಿತಿ ಯೋ ದೈತ್ಯೈರ್ನಿಗೃಹೀತಃ ಕಿಲಾಭವತ್॥ 13-8-59 (81580)
ಋಗ್ವೇದೇ ವರ್ತತೇ ಚಾಗ್ರ್ಯಾ ಶ್ರುತಿರ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಯತ್ರ ಗೃತ್ಸಮದೋ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-8-60 (81581)
ಸ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಗೃತ್ಸಮದೋಽಭವತ್।
ಪುತ್ರೋ ಗೃತ್ಸಮದಸ್ಯಾಪಿ ವಿಪ್ರಃ ಸಾವೈನಸೋಽಭವತ್॥ 13-8-61 (81582)
ಸಾವೈನಸಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ವೈ ವಿತಸ್ತ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಚಾತ್ಮಜಃ।
ವಿತಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಸುತಸ್ತಸ್ಯ ಶಿವಸ್ತಶ್ಚಾತ್ಮಜೋಽಭವತ್॥ 13-8-62 (81583)
ಶ್ರವಾಸ್ತಸ್ಯ ಸುತಶ್ಚರ್ಷಿಃ ಶ್ರವಸಶ್ಚಾಭವತ್ತಮಃ।
ತಮಸಶ್ಚ ಪ್ರಕಾಶೋಽಭೂತ್ತನಯೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ॥ 13-8-63 (81584)
ಪ್ರಕಾಶಸ್ಯ ಚ ವಾಗಿಂದ್ರೋ ಬಭೂವ ಜಯತಾಂವರಃ।
ತಸ್ಯಾತ್ಮಜಶ್ಚ ಪ್ರಮಿತಿರ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ॥ 13-8-64 (81585)
ಘೃತಾಚ್ಯಾಂ ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಸ್ತು ರುರುರ್ನಾಮೋದಪದ್ಯತ।
ಪ್ರಮದ್ವರಾಯಾಂ ತು ರುರೋಃ ಪುತ್ರಃ ಸಮುದಪದ್ಯತ।
ಶುನಕೋ ನಾಮ ವಿಪ್ರರ್ಷಿರ್ಯಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಥ ಶೌನಕಃ॥ 13-8-65 (81586)
ಏವಂ ವಿಪ್ರತ್ವಮಗಮದ್ವೀತಹವ್ಯೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಭೃಗೋಃ ಪ್ರಸಾದಾದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ॥ 13-8-66 (81587)
ಏಷ ತೇ ಕಥಿತೋ ವಂಶೋ ರಾಜನ್ಗಾರ್ತ್ಸಮದೋ ಮಯಾ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಮನ್ಯದನುಪೃಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-8-67 (81588)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 8 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-8-7 ಶಯ್ಯಾತಿರಿತಿ ವಿಶ್ರುತ ಇತಿ ಟ.ಘ.ಪಾಠಃ॥ 7-8-10 ತೇ ಚೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-8-12 ವೀತಹವ್ಯದಾಯಾದೈಃ। ಹೈಹಯಸ್ಯೈವ ನಾಮಾಂತರಂ ವೀತಹವ್ಯ ಇತಿ ತತ್ಪುತ್ರೈಃ॥ 7-8-13 ವತ್ಸಾನಾಂ ವತ್ಸವಂಶ್ಯಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ॥ 7-8-19 ವಪ್ರಾಂತೇ ತಟಸಮೀಪೇ॥ 7-8-22 ದಶತೀರ್ದಶ ಸಹಸ್ರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-8-27 ಪರಿದ್ಯೂನಃ ಸರ್ವತೋನಿರಸ್ತಃ॥ 7-8-32 ಸದ್ಯೋ ವವೃಧೇ ತ್ರಯೋದಶವಾರ್ಷಿಕೋಽಭೂತ್ ಸದ್ಯಶ್ಚ ವೇದಾನ್ ಜಗೌ॥ 7-8-33 ಯೋಗೇನ ಯೋಗಬಲೇನ॥ 7-8-48 ತಸ್ಯ ತಂಪ್ರತಿ ಮಾಂ ಆಗತಂ ಆಚಕ್ಷತ ಕಥಯತ॥ 7-8-58 ಆಖ್ಯಾಯಿಕಾತಾತ್ಪರ್ಥಮಾಹ ಭೃಗೋರಿತಿ॥ 7-8-60 ಯತ್ರ ಗಾರ್ತ್ಸಮದಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಮುದಾಹೃತಂ। ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 009
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.9. ಅಧ್ಯಾಯಃ 009
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಂ ದೈವಾದಪಿ ಪುರುಷಕಾರಸ್ಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಸಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ದೈವೇ ಪುರುಷಕಾರೇ ಚ ಕಿಂಸ್ವಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠತರಂ ಭವೇತ್॥ 13-9-1 (81589)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-9-2x (6767)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-9-2 (81590)
ದೈವಮಾನುಷಯೋಃ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಕರ್ಮಣೋಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯುತ।
ಪುರಾ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನ್ಪಿತಾಮಹಮಪೃಚ್ಛತ॥ 13-9-3 (81591)
ತತಃ ಪದ್ಮೋದ್ಭವೋ ರಾಜಂದೇವದೇವಃ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಉವಾಚ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಮರ್ಥವದ್ಧೇತುಭೂಷಿತಂ॥ 13-9-4 (81592)
`ಬೀಜತೋ ಹ್ಯಂಕುರೋತ್ಪತ್ತಿರಂಕುರಾತ್ಪರ್ಣಸಂಭವಃ।
ಪರ್ಣಾನ್ನಾಲಾಃ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ನಾಲಾತ್ಸ್ಕಂಧಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-9-5 (81593)
ಸ್ಕಂಧಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ಪುಷ್ಪಂ ಪುಷ್ಪಾತ್ಸಂವರ್ಧತೇ ಫಲಂ।
ಫಲಾನ್ನಿರ್ವರ್ತತೇ ಬೀಜಂ ಬೀಜಾತ್ಸ್ಯಾತ್ಸಂಭವಃ ಪುನಃ'॥ 13-9-6 (81594)
ನಾಬೀಜಂ ಜಾಯತೇ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಬೀಜೇನೇ ವಿನಾ ಫಲಂ।
ಬೀಜಾದ್ಬೀಜಂ ಪ್ರಭವತಿ ನಾಬೀಜಂ ವಿದ್ಯತೇ ಫಲಂ॥ 13-9-7 (81595)
ಯಾದೃಶಂ ವಪತೇ ಬೀಜಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಪಕಃ।
ಸುಕೃತೇ ದುಷ್ಕೃತೇ ವಾಽಪಿ ತಾದೃಶಂ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 13-9-8 (81596)
ಯಥಾ ಬೀಜಂ ವಿನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಮುಪ್ತಂ ಭವತಿ ನಿಷ್ಫಲಂ।
ತಥಾ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ವಿನಾ ದೈವಂ ನ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 13-9-9 (81597)
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪುರುಷಕಾರಸ್ತು ದೈವಂ ಬೀಜಮುದಾಹೃತಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರಬೀಜಸಮಾಯೋಗಾತ್ತತಃ ಸಸ್ಯಂ ಸಮೃದ್ಧ್ಯತೇ॥ 13-9-10 (81598)
ಕರ್ಮಣಃ ಫಲನಿರ್ವೃತ್ತಿಂ ಸ್ವಯಮಶ್ನಾತಿ ಕಾರಕಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ಕೃತಸ್ಯಾಪ್ಯಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 13-9-11 (81599)
ಶುಭೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಸೌಖ್ಯಂ ದುಃಖಂ ಪಾಪೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಕೃತಂ ಸರ್ವತ್ರ ಲಭತೇ ನಾಕೃತಂ ಭುಜ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-9-12 (81600)
ಕೃತೀ ಸರ್ವತ್ರ ಲಭತೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಭಾಗ್ಯವೀಕ್ಷಿತಃ।
ಅಕೃತೀ ಲಭತೇ ಭ್ರಷ್ಟಃ ಕ್ಷತೇ ಕ್ಷಾರಾವಸೇಚನಂ॥ 13-9-13 (81601)
ತಪಸಾ ರೂಪಸೌಭಾಗ್ಯಂ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಕರ್ಮಣಾ ಸರ್ವಂ ನ ದೈವಾದಕೃತಾತ್ಮನಾ॥ 13-9-14 (81602)
ತಥಾ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚ ಭೋಗಶ್ಚ ನಿಷ್ಠಾ ಯಾ ಚ ಮನೀಷಿತಾ।
ಸರ್ವಂ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಕೃತೇನೇಹೋಪಲಭ್ಯತೇ॥ 13-9-15 (81603)
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ತ್ರಿದಶಾ ನಾಗಾ ಯಕ್ಷಾಶ್ಚಂದ್ರಾರ್ಕಮಾರುತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಮಾನುಷ್ಯಾದ್ದೇವತಾಂ ಗತಾಃ॥ 13-9-16 (81604)
ಅರ್ಥೋ ವಾ ಮಿತ್ರವರ್ಗೋ ವಾ ಐಶ್ವರ್ಯಂ ವಾ ಕುಲಾನ್ವಿತಂ।
ಶ್ರೀಶ್ಚಾಪಿ ದುರ್ಲಭಾ ಭೋಕ್ತುಂ ತಥೈವಾಕೃತಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-9-17 (81605)
ಶೌಚೇನ ಲಭತೇ ವಿಪ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಿಕ್ರಮೇಣ ತು।
ವೈಶ್ಯಃ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಶೂದ್ರಃ ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಶ್ರಿಯಂ॥ 13-9-18 (81606)
ನಾದಾತಾರಂ ಭಜಂತ್ಯರ್ಥಾ ನ ಕ್ಲೀಬಂ ನಾಪಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ।
ನಾಕರ್ಮಶೀಲಂ ನಾಶೂರಂ ತಥಾ ನೈವಾತಪಸ್ವಿನಂ॥ 13-9-19 (81607)
ಯೇನ ಲೋಕಾಸ್ತ್ರಯಃ ಸೃಷ್ಟಾ ದೈತ್ಯಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ।
ಸ ಏಷ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸಮುದ್ರೇ ತಪ್ಯತೇ ತಪಃ॥ 13-9-20 (81608)
ಸ್ವಂ ಚೇತ್ಕರ್ಮಫಲಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವಮೇವಾಫಲಂ ಭವೇತ್।
ಲೋಕೋ ದೈವಂ ಸಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಉದಾಸೀನೋ ಭವೇದ್ಯದಿ॥ 13-9-21 (81609)
ಅಕೃತ್ವಾ ಮಾನುಷಂ ಕರ್ಮ ಯೋ ದೈವಮನುವರ್ತತೇ।
ವೃಥಾ ಶ್ರಾಂಯತಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಪತಿಂ ಕ್ಲೀಬಮಿವಾಂಗನಾ॥ 13-9-22 (81610)
ನ ತಥಾ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಫಲಮಸ್ತಿ ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಯಥಾ ತ್ರಿದಶಲೋಕೇ ಹಿ ಫಲಮಲ್ಪೇನ ಜಾಯತೇ॥ 13-9-23 (81611)
ಕೃತಃ ಪುರುಷಕಾರಸ್ತು ದೈವಮೇವಾನುವರ್ತತೇ।
ನ ದೈವಮಕೃತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಕಸ್ಯಚಿದ್ದಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-9-24 (81612)
ಯಥಾ ಸ್ಥಾನಾನ್ಯನಿತ್ಯಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ದೈವತೇಷ್ವಪಿ।
ಕಥಂ ಕರ್ಮ ವಿನಾ ದೈವಂ ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯತಃ॥ 13-9-25 (81613)
ನ ದೈವತಾನಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ವ್ಯಾಪಾರಂ ಯಾಂತಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ವ್ಯಾಸಂಗಂ ಜನಯಂತ್ಯುಗ್ರಮಾತ್ಮಾಭಿಭವಶಂಕಯಾ॥ 13-9-26 (81614)
ಋಷೀಣಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಸದಾ ಭವತಿ ವಿಗ್ರಹಃ।
ಕಸ್ಯ ವಾಚಾ ಹ್ಯದೈವಂ ಸ್ಯಾದ್ಯತೋ ದೈವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-9-27 (81615)
ಕಥಂ ತಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪತ್ತಿರ್ಯತೋ ದೈವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಏವಂ ತ್ರಿದಶಲೋಕೇಽಪಿ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥ 13-9-28 (81616)
ಆತ್ಮೈವ ಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ಬಂಧುರಾತ್ಮೈವ ರಿಪುರಾತ್ಮನಃ।
ಆತ್ಮೈವ ಹ್ಯಾತ್ಮನಃ ಸಾಕ್ಷೀ ಕೃತಸ್ಯಾಪ್ಯಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 13-9-29 (81617)
ಕೃತಂ ಚ ವಿಕೃತಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸಿದ್ಧ್ಯತೇ ಗುರುಕರ್ಮಣಾ।
ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಅಕೃತಾರ್ಥಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-9-30 (81618)
ದೇವಾನಾಂ ಶರಣಂ ಪುಣ್ಯಂ ಸರ್ವಂ ಪುಣ್ಯೈರವಾಪ್ಯತೇ।
ಪುಣ್ಯಹೀನಂ ನರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕಿಂ ದೈವಂ ಪ್ರಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 13-9-31 (81619)
ಪುರಾ ಯಯಾತಿರ್ವಿಭ್ರಷ್ಟಶ್ಚ್ಯಾವಿತಃ ಪತಿತಃ ಕ್ಷಿತೌ।
ಪುನರಾರೋಪಿತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ದೌಹಿತ್ರೈಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-9-32 (81620)
ಪುರೂರವಾಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ದ್ವಿಜೈರಭಿಹಿತಃ ಪುರಾ।
ಐಲ ಇತ್ಯಭಿವಿಖ್ಯಾತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 13-9-33 (81621)
ಅಶ್ವಮೇಧಾದಿಭಿರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಸತ್ಕೃತಃ ಕೋಸಲಾಧಿಪಃ।
ಮಹರ್ಷಿಶಾಪಾತ್ಸೌದಾಸಃ ಪುರುಷಾದತ್ವಮಾಗತಃ॥ 13-9-34 (81622)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಚ ರಾಮಶ್ಚ ಮುನಿಪುತ್ರೌ ಧನುರ್ಧರೌ।
ನ ಗಚ್ಛತಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-9-35 (81623)
ವಸುರ್ಯಜ್ಞಶತೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ವಾಸವಃ।
ಮಿಥ್ಯಾಭಿಧಾನೇನೈಕೇನ ರಸಾತಲತಲಂ ಗತಃ॥ 13-9-36 (81624)
ಬಲಿರ್ವೈರೋಚನಿರ್ಬದ್ಧೋ ಧರ್ಮಪಾಶೇನ ದೈವತೈಃ।
ವಿಷ್ಣೋಃ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಪಾತಾಲಸದನಃ ಕೃಪಃ॥ 13-9-37 (81625)
ಶಕ್ರಸ್ಯಾಥ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ವಿಷ್ಠಿತೋ ಜನಮೇಜಯಃ।
ದ್ವಿಜಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂ ದೈವೇನ ನ ವಾರಿತಃ॥ 13-9-38 (81626)
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಹತ್ವಾ ಸ್ಪೃಷ್ಟೋ ಬಾಲವಧೇನ ಚ।
ವೈಶಂಪಾಯನವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಕಿಂ ದೈವೇನ ನ ವಾರಿತಃ॥ 13-9-39 (81627)
ಗೋಪ್ರದಾನೇನ ಮಿಥ್ಯಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಮಹಾಮಖೇ।
ಪುರಾ ನೃಗಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಕೃಕಲಾಸತ್ವಮಾಗತಃ॥ 13-9-40 (81628)
ಧುಂಧುಮಾರಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸತ್ರೇಷ್ವೇವ ಜರಾಂ ಗತಃ।
ಪ್ರೀತಿದಾಯಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸುಷ್ವಾಪ ಸ ಗಿರಿವ್ರಜೇ॥ 13-9-41 (81629)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಹೃತಂ ರಾಜ್ಯಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ಮಹಾಬಲೈಃ।
ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಾಹೃತಂ ಚೈವ ನ ದೈವಾದ್ಭುಜಸಂಶ್ರಯಾತ್॥ 13-9-42 (81630)
ತಪೋನಿಯಮಸಂಯುಕ್ತಾ ಮುನಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ।
ಕಿಂ ತೇ ದೈವಬಲಾಚ್ಛಾಪಮುತ್ಸೃಜಂತೇ ನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-9-43 (81631)
ಪಾಪಮುತ್ಸೃಜತೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಲೋಭಮೋಹಸಮಾಪನ್ನಂ ನ ದೈವಂ ತ್ರಾಯತೇ ನರಂ॥ 13-9-44 (81632)
ಯಥಾಽಽಗ್ನಿಃ ಪವನೋದ್ಭೂತಃ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪಿ ಮಹಾನ್ಭವೇತ್।
ತಥಾ ಕರ್ಮಸಮಾಯುಕ್ತಂ ದೈವಂ ಸಾಧು ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-9-45 (81633)
ಯಥಾ ತೈಲಕ್ಷಯಾದ್ದೀಪಃ ಪ್ರಂಲಾನಿಮುಪಗಚ್ಛತಿ।
ತಥಾ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಾದ್ದೈವಂ ಪ್ರಂಲಾನಿಮುಪಗಚ್ಛತಿ॥ 13-9-46 (81634)
ವಿಪುಲಮಪಿ ಧನೌಘಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭೋಗಾಂತ್ರಿಯೋ ವಾ
ಪುರುಷ ಇಹ ನ ಶಕ್ತಃ ಕರ್ಮಹೀನೋ ಹಿ ಭೋಕ್ತುಂ।
ಸುವಿಹಿತಮಪಿ ಚಾರ್ಥಂ ದೈವತೇ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ
ಪುರುಷ ಇಹ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ॥ 13-9-47 (81635)
ವ್ಯಯಗುಮಪಿ ಸಾಧುಂ ಕರ್ಮಣಾ ಸಂಶ್ರಯಂತೇ
ಭವತೀ ಮನುಜಲೋಕಾದ್ದೈವಲೋಕೋ ವಿಶಿಷ್ಟಃ।
ಬಹುತರಸುಸಮೃದ್ಧ್ಯಾ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಗೃಹಾಣಿ
ಪಿತೃವನಭವನಾಭಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಚಾಮರಾಣಾಂ॥ 13-9-48 (81636)
ನ ಚ ಫಲತಿ ವಿಕರ್ಮಾ ಜೀವಲೋಕೇ ನ ದೈವಂ
ವ್ಯಪನಯತಿ ವಿಮಾರ್ಗಂ ನಾಸ್ತಿ ದೈವೇ ಪ್ರಭುತ್ವಂ।
ಗುರುಮಿವ ಕೃತಮಗ್ರ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಸಂಯಾತಿ ದೈವಂ
ನಯತಿ ಪುರುಷಕಾರಃ ಸಂಚಿತಸ್ತತ್ರತತ್ರ॥ 13-9-49 (81637)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಮಯಾ ವೈ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಫಲಂ ಪುರುಷಕಾರಸ್ಯ ಸದಾ ಸಂದೃಶ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-9-50 (81638)
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾನೇನ ದೈವಸ್ಯ ಸಮಾರಬ್ಧೇನ ಕೇನಚಿತ್।
ವಿಧಿನಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚೈವ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ ॥ 13-9-51 (81639)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 9 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-9-13 ನಾಕೃತೀ ಲಭತೇಽಭೀಷ್ಟಂ ಕ್ಷಿತಿಃ ಕ್ಷೀರಾವಸೇಚನಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-9-16 ಚಂದ್ರಾರ್ಕತಾರಕಾ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। 7-9-18 ಲಭತೇ ಶ್ರಿಯಮಿತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-9-24 ಅಕೃತೇ ಕರ್ಮಾಭಾವೇ ಸತಿ॥ 7-9-26 ವ್ಯಾಪಾರಂ ಪುಣ್ಯರೂಪಂ ಯಾಂತಿ ಅನುಮೋದಂತೇ। ಉಗ್ರಂ ಧರ್ಮವಿಘ್ನಕರಂ। ಏವಂ ಸಂಜನಯಂತ್ಯುಗ್ರಾ ಆತ್ಮನಿರ್ಭಯಶಂಕಯೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-9-27 ಯದ್ಯಪ್ಯೇವಂ ಕರ್ಮಪರತ್ವಂ ದೇವರ್ಷೀಣಾಮಸ್ತಿ ತಥಾಪಿ ಅದೈವಂ ದೈವಾಭಾವೋ ನ ವಕ್ತುಂ ಶಕ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-9-28 ಯತೋ ಯಸ್ಮಾದ್ದೈವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಣೋಽಪಿ ದೈವಂ ವಿನಾ ಕಥಮುತ್ಪತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಕಥಮಪಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 010
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.10. ಅಧ್ಯಾಯಃ 010
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಫಲಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ಸಮಸ್ತಾನಾಂ ಫಲಿನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಫಲಾನಿ ಮಹತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಟ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪರಿಪೃಚ್ಛತಃ॥ 13-10-1 (81640)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-10-2x (6768)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಭಾರತ।
ರಹಸ್ಯಂ ಯದೃಷೀಣಾಂ ತು ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಾ ಗತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಯೇನ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಚಿರೇಪ್ಸಿತಾ॥ 13-10-2 (81641)
ಯೇನಯೇನ ಶರೀರೇಣ ಯದ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ತೇನತೇನ ಶರೀರೇಣ ತತ್ತತ್ಫಲಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-10-3 (81642)
ಯಸ್ಯಾಂಯಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ಯತ್ಕರೋತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತಸ್ಯಾಂತಸ್ಯಾಮವಸ್ಥಾಯಾಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ॥ 13-10-4 (81643)
ನ ನಶ್ಯತಿ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಚಿತ್ತಪಂಚೇಂದ್ರಿಯೈರಿಹ।
ತೇ ಹ್ಯಸ್ಯ ಸಾಕ್ಷಿಣೋ ನಿತ್ಯಂ ಷಷ್ಠ ಆತ್ಮಾ ಶುಭಾಶುಭೇ॥ 13-10-5 (81644)
ಚಕ್ಷುರ್ದದ್ಯಾನ್ಮನೋ ದದ್ಯಾದ್ವಾಚಂ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಸೂನೃತಾಂ।
ಅನುವ್ರಜೇದುಪಾಸೀತ ಸ ಯಜ್ಞಃ ಪಂಚದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-10-6 (81645)
ಯೋ ದದ್ಯಾದಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಮನ್ನಮಧ್ವನಿ ವರ್ತತೇ।
ಶ್ರಾಂತಾಯಾದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಯ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಮಹತ್॥ 13-10-7 (81646)
ಸ್ಥಂಡಿಲೇಷು ಶಯಾನಾನಾಂ ಗೃಹಾಣಿ ಶಯನಾನಿ ಚ।
ಚೀರವಲ್ಕಲಸಂವೀತೇ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ॥ 13-10-8 (81647)
ವಾಹನಾನಿ ಚ ಯಾನಾನಿ ಯೋಗಾತ್ಮನಿ ತಪೋಧನೇ।
ಅಗ್ನೀನುಪಶಯಾನಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಪೌರುಷಮೇವ ಚ॥ 13-10-9 (81648)
ರಸಾನಾಂ ಪ್ರತಿಸಂಹಾರೇ ಸೌಭಾಗ್ಯಮನುಗಚ್ಛತಿ।
ಆಮಿಷಪ್ರತಿಸಂಹಾರೇ ಪಶೂನ್ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ವಿಂದತಿ॥ 13-10-10 (81649)
ಅವಾಕ್ಶಿರಾಸ್ತು ಯೋ ಲಂಬೇದುದವಾಸಂ ಚ ಯೋ ವಸೇತ್।
ಮಂಡೂಕಶಾಯೀ ಚ ನರೋ ಲಭತೇ ಚೇಪ್ಸಿತಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-10-11 (81650)
ಪಾದ್ಯಮಾಸನಮೇವಾಥ ದೀಪಮನ್ನಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ।
ದದ್ಯಾದತಿಥಿಪೂಜಾರ್ಥಂ ಸ ಯಜ್ಞಃ ಪಂಚದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-10-12 (81651)
ವೀರಾಸನಂ ವೀರಶಯ್ಯಾಂ ವೀರಸ್ಥಾನಮುಪಾಸತಃ।
ಅಕ್ಷಯಾಸ್ತಸ್ಯ ವೈ ಲೋಕಾಃ ಸರ್ವಕಾಮಗಮಾಸ್ತಥಾ॥ 13-10-13 (81652)
ಧನಂ ಲಭೇತ ದಾನೇನ ಮೌನೇನಾಜ್ಞಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಉಪಭೋಗಾಂಶ್ಚ ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಜೀವಿತಂ॥ 13-10-14 (81653)
ರೂಪಮೈಶ್ವರ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಮಹಿಂಸಾಫಲಮಶ್ನುತೇ।
ಫಲಮೂಲಾಶಿನೋ ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಃ ಪರ್ಣಾಶಿನಾಂ ಭವೇತ್॥ 13-10-15 (81654)
ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶಿನೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವತ್ರ ಸುಖಮುಚ್ಯತೇ।
ಗವಾಢ್ಯಃ ಶಾಕದೀಕ್ಷಾಯಾಂ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮೀ ತೃಣಾಶನಃ॥ 13-10-16 (81655)
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತ್ರಿಷವಣಂ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಯುಂ ಪೀತ್ವಾ ಕ್ರತುಂ ಲಭೇತ್।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಸತ್ಯೇನ ಲಭತೇ ದೀಕ್ಷಯಾ ಕುಲಮುತ್ತಮಂ॥ 13-10-17 (81656)
ಸಲಿಲಾಶೀ ಭವೇದ್ಯಸ್ತು ಸದಾಗ್ನಿಃ ಸಂಸ್ಕೃತೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಮರುತ್ಸಾಧಯತೋ ರಾಜ್ಯಂ ನಾಕಪೃಷ್ಠಮನಾಶಿನೇ॥ 13-10-18 (81657)
ಉಪವಾಸಂ ಚ ದೀಕ್ಷಾಯಾಮಭಿಷೇಕಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ವೀರಸ್ಥಾನಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-10-19 (81658)
ಅಧೀತ್ಯ ಸರ್ವವೇದಾನ್ವೈ ಸದ್ಯೋ ದುಃಖಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
`ತತ್ಪಾಠಧಾರಣಾತ್ಸ್ವರ್ಗಮರ್ಥಜ್ಞಾನಾತ್ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-10-20 (81659)
ವಿತೃಷ್ಣಾನಾಂ ವೇದಜಪಾತ್ಸ್ವರ್ಗಮೋಕ್ಷಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ।'
ಮಾನಸಂ ಹಿ ಚರಂಧರ್ಮ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-10-21 (81660)
ಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜಾ ದುರ್ಮತಿಭಿರ್ಯಾ ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಯೋಸೌಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೋರೋಗಸ್ತಾಂತೃಷ್ಣಾಂ ತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ॥ 13-10-22 (81661)
ಯಥಾ ಧೇನುಸಹಸ್ರೇಷು ವತ್ಸೋ ವಿಂದತಿ ಮಾತರಂ।
ಏವಂ ಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತಾರಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 13-10-23 (81662)
ಅಚೋದ್ಯಮಾನಾನಿ ಯಥಾ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ।
ಸ್ವಕಾಲಂ ನಾತಿವರ್ತಂತೇ ತಥಾ ಕರ್ಮ ಪುರಾಕೃತಂ॥ 13-10-24 (81663)
ಜೀರ್ಯಂತಿ ಜೀರ್ಯತಃ ಕೇಶಾ ದಂತಾ ಜೀರ್ಯಂತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಚಕ್ಷುಃ ಶ್ರೋತ್ರೇ ಚ ಜೀರ್ಯೇತೇ ತೃಷ್ಣೈಕಾ ನ ತು ಜೀರ್ಯತೇ॥ 13-10-25 (81664)
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತರಸ್ತೇನ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಮಾತಾ ಚ ಯೇನ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಪೃಥಿವೀ ತೇನ ಪೂಜಿತಾ।
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಾತ್ಯುಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ತೇನ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪೂಜಿತಂ॥ 13-10-26 (81665)
ಸರ್ವೇ ತಸ್ಯಾದೃತಾ ಧರ್ಮಾ ಯಸ್ಯೈತೇ ತ್ರಯ ಆದೃತಾಃ।
ಅನಾದೃತಾಸ್ತು ಯಸ್ಯೈತೇ ಸರ್ವಾಸ್ತಸ್ಯಾಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 13-10-27 (81666)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-10-28x (6769)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯೈತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಕುರುಪುಂಗವಾಃ।
ಆಸನ್ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಪ್ರೀತಿಮಂತೋಽಭವಂಸ್ತದಾ॥ 13-10-28 (81667)
ಯನ್ಮಂತ್ರೇ ಭವತಿ ವೃಥೋಪಯುಜ್ಯಮಾನೇ
ಯತ್ಸೋಮೇ ಭವತಿ ವೃಥಾಽಭಿಷೂಯಮಾಣೇ।
ಯಚ್ಚಾಗ್ನೌ ಭವತಿ ವೃಥಾಽಭಿಹೂಯಮಾನೇ
ತತ್ಸರ್ವಂ ಭವತಿ ವೃಥಾಽಭಿಧೀಯಮಾನೇ॥ 13-10-29 (81668)
ಇತ್ಯೇತದೃಷಿಣಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮುಕ್ತವಾನಸ್ಮಿ ಭಾರತ।
ಶುಭಾಶುಭಫಲಪ್ರಾಪ್ತೌ ಕಿಮತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-10-30 (81669)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 10 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-10-2 ಗತಿಃ ಫಲಂ। ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ। ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಮರಣೋತ್ತರಂ ದೇಹಾಂತರಪ್ರಾಪ್ತೌ॥ 7-10-5 ಅಸ್ಯ ಕರ್ತುಃ॥ 7-10-6 ದದ್ಯಾದಭ್ಯಾಗತಾಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-10-8 ವಾನಪ್ರಸ್ಥಧರ್ಮಾಣಾಂ ಫಲಾನ್ಯಾಹ ಸ್ಥಂಡಿಲೇಷ್ವಿತ್ಯಾದಿನಾ॥ 7-10-9 ಯೋಗಾತ್ಮನಿ ಯೋಗಯುಕ್ತಚಿತ್ತೇ॥ 7-10-11 ಸತತಂ ಚೈಕಶಾಯೀ ಯಃ ಸ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಏಕಶಾಯೀ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವಾನ್॥ 7-10-13 ವೀರಾ ಆಸತೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ವೀರಾಸನಂ ರಣದೇಶಂ ಉಪೇತ್ಯ ವೀರಶಯ್ಯಾಂ ತತ್ರ ದೀರ್ಘನಿದ್ರಾಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೀರಸ್ಥಾನಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ॥ 7-10-14 ಆಜ್ಞಾಮವಿಚ್ಛಿನ್ನಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ತಪಸಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಾದಿನಾ ಜೀವಿತಮಾಯುಃ॥ 7-10-16 ಶಾಕದೀಕ್ಷಾಯಾಂ ಶಾಕಮಾತ್ರಾಶನನಿಯಮೇ॥ 7-10-17 ಕ್ರತುಂ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಸತ್ಯಸಂಕಲ್ಪತ್ವಮಿತಿ ಯಾವತ್। ದೀಕ್ಷಯಾ ಯಜ್ಞೇನ॥ 7-10-18 ಸದಾಗ್ನಿಃ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಃ॥ 7-10-19 ಅಭಿಷೇಕಂ ತೀರ್ಥಾಟನಂ। ವೀರಸ್ಥಾನಾತ್ಸ್ವರ್ಗಾದಪಿ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 7-10-22 ಮಾನಸಂ ಧರ್ಮಂ ವಿವೃಣೋತಿ ಯೇತಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 011
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.11. ಅಧ್ಯಾಯಃ 011
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶುಕವಾಸವಸಂವಾದಾನುವಾದೇನಾನೃಶಂಸ್ಯಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಗುಣಾನ್ಭಕ್ತಜನಸ್ಯ ಚ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-11-1 (81670)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-11-2x (6770)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವಾಸವಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಶುಕಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-11-2 (81671)
ವಿಷಯೇ ಕಾಶಿರಾಜಸ್ಯ ಗ್ರಾಮಾನ್ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಲುಬ್ಧಕಃ।
ಸವಿಷಂ ಕಾಂಡಮಾದಾಯ ಮೃಗಯಾಮಾಸ ವೈ ಮೃಗಂ॥ 13-11-3 (81672)
ತತ್ರ ಚಾಮಿಷಲುಬ್ಧೇನ ಲುಬ್ಧಕೇನ ಮಹಾವನೇ।
ಅವಿದೂರೇ ಮೃಗಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಣಃ ಪ್ರತಿಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-11-4 (81673)
ತೇನ ದುರ್ವಾರಿತಾಸ್ತ್ರೇಣ ನಿಮಿತ್ತಚಪಲೇಷುಣಾ।
ಮಹಾನ್ವನತರುಸ್ತತ್ರ ವಿದ್ಧೋ ಮೃಗಜಿಘಾಂಸಯಾ॥ 13-11-5 (81674)
ಸ ತೀಕ್ಷ್ಣವಿಷದಿಗ್ಧೇನ ಶರೇಣಾತಿಬಲಾತ್ಕ್ಷತಃ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಫಲಪತ್ರಾಣಿ ಪಾದಪಃ ಶೋಷಮಾಗತಃ॥ 13-11-6 (81675)
ತಸ್ಮಿನ್ವೃಕ್ಷೇ ತಥಾಭೂತೇ ಕೋಟರೇಷು ಚಿರೋಷಿತಃ।
ನ ಜಹಾತಿ ಶುಕೋ ವಾಸಂ ತಸ್ಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವನಸ್ಪತೇಃ॥ 13-11-7 (81676)
ನಿಷ್ಪ್ರಚಾರೋ ನಿರಾಹಾರೋ ಗ್ಲಾನಃ ಶಿಥಿಲವಾಗಪಿ।
ಕೃತಜ್ಞಃ ಸಹ ವೃಕ್ಷೇಣ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸೋಪ್ಯಶುಷ್ಯತ॥ 13-11-8 (81677)
ತಮುದಾರಂ ಮಹಾಸತ್ವಮತಿಮಾನುಷಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಸಮದುಃಖಸುಖಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ॥ 13-11-9 (81678)
ತತಶ್ಚಿಂತಾಮುಪಗತಃ ಶಕ್ರಃ ಕಥಮಯಂ ದ್ವಿಜಃ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಾವಸಂಭಾವ್ಯಮಾನೃಶಂಸ್ಯಮವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-11-10 (81679)
ಅಥವಾ ನಾತ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಹೀತ್ಯಭವದ್ವಾಸವಸ್ಯ ತು।
ಪ್ರಾಣಿನಾಮಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸರ್ವಂ ಸರ್ವತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-11-11 (81680)
ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಷೇಣಿ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಅವತೀರ್ಯ ಮಹೀಂ ಶಕ್ರಸ್ತಂ ಪಕ್ಷಿಣಮುವಾಚ ಹ॥ 13-11-12 (81681)
ಶುಕ ಭೋ ಪಕ್ಷಿಣಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ದಾಕ್ಷೇಯೀ ಸುಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಪೃಚ್ಛೇ ತ್ವಾಂ ಶುಕಮೇನಂ ತ್ವಂ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ತ್ಯಜಸಿ ದ್ರುಮಂ॥ 13-11-13 (81682)
ಅಥ ಪೃಷ್ಟಃ ಶುಕಃ ಪ್ರಾಹ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಸಮಭಿವಾದ್ಯ ತಂ।
ಸ್ವಾಗತಂ ದೇವರಾಜ ತ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾತಸ್ತಪಸಾ ಮಯಾ॥ 13-11-14 (81683)
ತತೋ ದಶಶತಾಕ್ಷೇಣ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಭಾಷಿತಂ।
ಅಹೋ ವಿಜ್ಞಾನಮಿತ್ಯೇವಂ ಮನಸಾ ಪೂಜಿತಸ್ತತಃ॥ 13-11-15 (81684)
ತಮೇವಂ ಶುಭಕರ್ಮಾಣಂ ಶುಕಂ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಂ।
ಜಾನನ್ನಪಿ ಚ ತತ್ಪಾಪಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಬಲಸೂದನಃ॥ 13-11-16 (81685)
ನಿಷ್ಪತ್ರಮಫಲಂ ಶುಷ್ಕಮಶರಣ್ಯಂ ಪತತ್ತ್ರಿಣಾಂ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಸೇವಸೇ ವೃಕ್ಷಂ ಯದಾ ಮಹದಿದಂ ವನಂ॥ 13-11-17 (81686)
ಅನ್ಯೇಽಪಿ ಬಹವೋ ವೃಕ್ಷಾಃ ಪತ್ರಸಂಛನ್ನಕೋಟರಾಃ।
ಶುಭಾಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಸಂಚಾರಾ ವಿದ್ಯಂತೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಹಾವನೇ॥ 13-11-18 (81687)
ಗತಾಯುಷಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಕ್ಷೀಣಸಾರಂ ಹತಶ್ರಿಯಂ।
ವಿಮೃಶ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ಧೀರ ಜಹೀಮಂ ಹ್ಯಸ್ಥಿರಂ ದ್ರುಮಂ॥ 13-11-19 (81688)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-11-20x (6771)
ತದುಪಶ್ರುತ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶುಕಃ ಶಕ್ರೇಣ ಭಾಷಿತಂ।
ಸುದೀರ್ಘಮತಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ದೀನೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಹ॥ 13-11-20 (81689)
ಅನತಿಕ್ರಮಣೀಯಾನಿ ದೈವತಾನಿ ಶಚೀಪತೇ।
ಯತ್ರಾಭವಂಸ್ತತ್ರ ಭವಾಂಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಸುರಾಧಿಪ॥ 13-11-21 (81690)
ಅಸ್ಮಿನ್ನಹಂ ದ್ರುಮೇ ಜಾತಃ ಸಾಧುಭಿಶ್ಚ ಗುಣೈರ್ಯುತೇ।
ಚಾಲಭಾವೇನ ಸಂಗುಪ್ತಃ ಶತ್ರುಭಿಶ್ಚ ನ ಧರ್ಷಿತಃ॥ 13-11-22 (81691)
ಕಿಮನುಕ್ರೋಶ್ಯಂ ವೈಫಲ್ಯಮುತ್ಪಾದಯಸಿ ಮೇಽನಘ।
`ಅನುರಕ್ತಸ್ಯ ಭಕ್ತಸ್ಯ ಸಂಸ್ಪೃಶೇ ನ ಚ ಪಾವಕಂ।'
ಆನೃಶಂಸ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಭಕ್ತಸ್ಯಾನನ್ಯಗಸ್ಯ ಚ॥ 13-11-23 (81692)
ಅನುಕ್ರೋಶೋ ಹಿ ಸಾಧೂನಾಂ ಮಹದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ।
ಅನುಕ್ರೋಶಶ್ಚ ಸಾಧೂನಾಂ ಸದಾ ಪ್ರೀತಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-11-24 (81693)
ತ್ವಮೇವ ದೈವತೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪೃಚ್ಛ್ಯಸೇ ಧರ್ಮಸಂಶಯಾತ್।
ಅತಸ್ತ್ವಂ ದೇವದೇವಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-11-25 (81694)
ನಾರ್ಹಸೇ ಮಾಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ದ್ರುಮಂ ತ್ಯಾಜಯಿತುಂ ಚಿರಾತ್।
ಸಮಸ್ಥಮುಪಜೀವನ್ವೈ ವಿಷಮಸ್ಥಂ ಕಥಂ ತ್ಯಜೇತ್॥ 13-11-26 (81695)
ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯೇನ ಸೌಂಯೇನ ಹರ್ಷಿತಃ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಶುಕಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಧರ್ಮಜ್ಞಮಾನೃಶಂಸ್ಯೇನ ತೋಷಿತಃ॥ 13-11-27 (81696)
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವೇತಿ ತದಾ ಸ ಚ ವವ್ರೇ ವರಂ ಶುಕಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಯ ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಸಂಭವಂ॥ 13-11-28 (81697)
ವಿದಿತ್ವಾ ಚ ದೃಢಾಂ ಭಕ್ತಿಂ ತಾಂ ಶುಕೇ ಶೀಲಸಂಪದಂ।
ಪ್ರೀತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಥೋ ವೃಕ್ಷಮಮೃತೇನಾವಸಿಕ್ತವಾನ್॥ 13-11-29 (81698)
ತತಃ ಫಲಾನಿ ಪತ್ರಾಣಿ ಶಾಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಮನೋಹರಾಃ।
ಶುಕಸ್ಯ ದೃಢಭಕ್ತಿತ್ವಾಚ್ಛ್ರೀಮತ್ತಾಂ ಪ್ರಾಪ ಸ ದ್ರುಮಃ॥ 13-11-30 (81699)
ಶುಕಶ್ಚ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಆನೃಶಂಸ್ಯಕೃತೇನ ವೈ।
ಆಯುಷೋಂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾಪ ಶಕ್ರಸಲೋಕತಾಂ॥ 13-11-31 (81700)
ಏವಮೇವ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಭಕ್ತಿಮಂತಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಸರ್ವಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ಲಭತೇ ಶುಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಥಾ ದ್ರುಮಃ॥ ॥ 13-11-32 (81701)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 11 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-11-3 ವಿಷಯೇ ದೇಶೇ। ಕಾಂಡಂ ಬಾಣಂ॥ 7-11-4 ತತ್ರ ಮೃಗಯಾಯಾಂ॥ 7-11-5 ದುರ್ವಾರಿತಾಸ್ತ್ರೇಣ ದುರ್ವಾರ್ಯಶಸ್ತ್ರೇಣ। ನಿಮಿತ್ತಾಲ್ಲಕ್ಷ್ಯಾಚ್ಚಪಲಶ್ಚಲಿತ ಇಷುರ್ಯಸ್ಯ ತೇನ। ನಿಮಿತ್ತವಿಫಲೇಷುಣೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-11-6 ದಿಗ್ಧೇನ ಲಿಪ್ತೇನ॥ 7-11-10 ದ್ವಿಜಃ ಪಕ್ಷೀ। ಆನೃಶಂಸ್ಯ ಪರದುಃಖೇನ ದುಃಖಿತ್ವಂ॥ 7-11-11 ಸರ್ವೇಷಾಂ ನೃತಿರ್ಯಗಾದೀನಾಂ। ಸರ್ವತ್ರ ಜಾತೌ। ಸರ್ವಂ ಕೃಪಾಽನೈಷ್ಟುರ್ಯಾದಿಕಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಇತಿ ವಾಸವಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಭವದಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-11-13 ದಾಕ್ಷೇಯೋ ದಕ್ಷದೌಹಿತ್ರೀ ಶುಕೀನಾಮ॥ 7-11-14 ತಪಸಾ ಜ್ಞಾನದೃಷ್ಟ್ಯಾ॥ 7-11-23 ಅನುಕ್ರೋಶ್ಯ ಕೃಪಾಯಿತ್ವಾ। ವೈಫಲ್ಯಂ ಜನ್ಮನ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-11-25 ಸಂಶಯಾತ್ ಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ। ಅತಃ ಸಂಶಯಚ್ಛೇತ್ತೃತ್ವಾತ್॥ 7-11-28 ಸಂಭವಂ ಸಂಯಗೌಶ್ವರ್ಯಂ ವರಂ ವವ್ರೇ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 012
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.12. ಅಧ್ಯಾಯಃ 012
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯಥೈವ ತೇ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಶಕ್ರೇಣ ಮಾನದ।
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯೇಭ್ಯಃ ಸ್ಪೃಹಯಸೇ ನೃಪಃ॥ 13-12-1 (81702)
ಉತ್ತಮಾಪದ್ಗತಸ್ಯಾಪಿ ಯತ್ರ ತೇ ವರ್ತತೇ ಮನಃ।
ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ಸರ್ವಸ್ಮಿನ್ಯದಮುತ್ರೇಹ ಚಾಪ್ಯುತ॥ 13-12-2 (81703)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-12-3x (6772)
ಸ್ಪೃಹಯಾಮಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಧನಂ।
ಯೇಷಾಂ ಸಂಪ್ರತ್ಯಯಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತಪಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸಾಧನಂ॥ 13-12-3 (81704)
ಯೇಷಾಂ ಬಾಲಾಶ್ಚ ವೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೀಂ ಧುರಂ।
ಉದ್ವಹಂತಿ ನ ಸೀದಂತಿ ತೇಭ್ಯೋ ವೈ ಸ್ಪೃಹಯಾಂಯಹಂ॥ 13-12-4 (81705)
ವಿದ್ಯಾಸ್ವಭಿವಿನೀತಾನಾಂ ದಾಂತಾನಾಂ ಮೃದುಭಾಷಿಣಾಂ।
ಶ್ರುತವೃತ್ತೋಪಪನ್ನಾನಾಂ ಸದಾಽಕ್ಷರವಿದಾಂ ಸತಾಂ॥ 13-12-5 (81706)
ಸಂಸತ್ಸು ವದತಾಂ ತಾತ ಹಂಸಾನಾಮಿವ ಸಂಘಶಃ।
ಮಂಗಲ್ಯರೂಪಾ ರುಚಿರಾ ದಿವ್ಯಜೀಮೂತನಿಃಸ್ವನಾಃ॥ 13-12-6 (81707)
ಸಂಯಗುಚ್ಚರಿತಾ ವಾಚಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಹಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶುಶ್ರೂಷಮಾಣೇ ನೃಪತೌ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಸುಖಾವಹಾಃ॥ 13-12-7 (81708)
ಯೇ ಚಾಪಿ ತೇಷಾಂ ಶ್ರೋತಾರಃ ಸದಾ ಸದಸಿ ಸಂಮತಾಃ।
ವಿಜ್ಞಾನಗುಣಸಂಪನ್ನಾಸ್ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸ್ಪೃಹಯಾಂಯಹಂ॥ 13-12-8 (81709)
ಸುಸಂಸ್ಕೃತಾನಿ ಪ್ರಯತಾಃ ಶುಚೀನಿ ಗುಣವಂತಿ ಚ।
ದದತ್ಯನ್ನಾನಿ ತೃಪ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠರ।
ಯೇ ಚಾಪಿ ಸತತಂ ರಾಜಂಸ್ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸ್ಪೃಹಯಾಂಯಹಂ॥ 13-12-9 (81710)
ಶಕ್ಯಂ ಹ್ಯೇವಾಹವೇ ಯೋದ್ಧುಂ ನ ದಾತುಮನಸೂಯಿತುಂ॥ 13-12-10 (81711)
ಶೂರಾ ವೀರಾಶ್ಚ ಶತಶಃ ಸಂತಿ ಲೋಕೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತೇಷಾಂ ಸಂಖ್ಯಾಯಮಾನಾನಾಂ ದಾನಶೂರೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-12-11 (81712)
`ಭದ್ರಂ ತು ಜನ್ಮ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಭೂಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕೋ ಭವೇತ್।
ಬಂಧುಮಧ್ಯೇ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಸುದುರಾಪಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥' 13-12-12 (81713)
ಧನ್ಯಃ ಸ್ಯಾಂ ಯದ್ಯಹಂ ಭೂಯಃ ಸೌಂಯಬ್ರಾಹ್ಮಣಕೋಪಿ ವಾ।
ಕುಲೇ ಜಾತೋ ಧರ್ಮಗತಿಸ್ತಪೋವಿದ್ಯಾಪರಾಯಣಃ॥ 13-12-13 (81714)
ನ ಮೇ ತ್ವತ್ತಃ ಪ್ರಿಯತರೋ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಾಂಡುನಂದನ।
ತ್ವತ್ತಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಿಯತರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವ ಭಾರತ॥ 13-12-14 (81715)
ಯಥಾ ಮಮ ಪ್ರಿಯತಮಾಸ್ತ್ವತ್ತೋ ವಿಪ್ರಾಃ ಕುರೂತ್ತಮ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಲೋಕಾನ್ಯತ್ರ ಸ ಶಂತನುಃ॥ 13-12-15 (81716)
ನ ಮೇ ಪಿತಾ ಪ್ರಿಯತರೋ ಬ್ರಹ್ಮಣೇಭ್ಯಸ್ತಥಾಽಭವತ್।
ನ ಮೇ ಪಿತುಃ ಪಿತಾ ವಾಽಪಿ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇಽಪಿ ಸುಹೃಂಜನಾಃ॥ 13-12-16 (81717)
ನ ಹಿ ಮೇ ವೃಜಿನಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಿಹ।
ಅಣು ವಾ ಯದಿ ವಾ ಸ್ಥೂಲಂ ವಿದ್ಯತೇ ಸಾಧುಕರ್ಮಸು॥ 13-12-17 (81718)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಽಪಿ ವಾಚಾ ವಾಽಪಿ ಪರಂತಪ।
ಯನ್ಮೇ ಕೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಸ್ತೇನಾದ್ಯ ನ ತಪಾಂಯಹಂ॥ 13-12-18 (81719)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಇತಿ ಮಾಮಾಹುಸ್ತಯಾ ವಾಚಾಽಸ್ಮಿ ತೋಷಿತಃ।
ಏತದೇವ ಪವಿತ್ರೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-12-19 (81720)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಲೋಕಾನಮಲಾಞ್ಶುಚೀನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣತೋಷಣಾತ್।
ತೇಷು ಮೇ ತಾತ ಗಂತವ್ಯಮಹ್ನಾಯ ಚ ಚಿರಾಯ ಚ॥ 13-12-20 (81721)
ಯಥಾ ಭರ್ತ್ರಾಶ್ರಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಲೋಕೇ ಯುದಿಷ್ಠಿರ।
ಸ ದೇವಃ ಸಾ ಗತಿರ್ನಾನ್ಯಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತಥಾ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-12-21 (81722)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಶತವರ್ಷೀ ಚ ದಶವರ್ಷೀ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಪಿತಾಪುತ್ರೌ ಚ ವಿಜ್ಞೇಯೌ ತಯೋರ್ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗುರುಃ॥ 13-12-22 (81723)
ನಾರೀ ತು ಪತ್ಯಭಾವೇ ವೈ ದೇವರಂ ಕುರುತೇ ಪತಿಂ।
ಪೃಥಿವೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಲಾಭೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಕುರುತೇ ಪತಿಂ॥ 13-12-23 (81724)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಜ್ಞಯಾ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಸಪುರೋಹಿತೈಃ।
ತದ್ರಕ್ಷಣೇನ ಸ್ವರ್ಗೋಽಸ್ಯ ತತ್ಕೋಪಾನ್ನರಕೋಽಕ್ಷಯಃ॥' 13-12-24 (81725)
ಪುತ್ರವಚ್ಚೈವ ತೇ ರಕ್ಷ್ಯಾ ಉಪಾಸ್ಯಾ ಗುರುವಚ್ಚ ತೇ।
ಅಗ್ನಿವಚ್ಚೋಪಚಾರ್ಯಾ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕುರುಸತ್ತಂ॥ 13-12-25 (81726)
ಋಜುನ್ಸತಃ ಸತ್ಯಶೀಲಾನ್ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾನ್।
ಆಶೀವಿಷಾನಿವ ಕ್ರುದ್ಧಾಂದ್ವಿಜಾನ್ಪರಿಚರೇತ್ಸದಾ॥ 13-12-26 (81727)
ತೇಜಸಸ್ತಪಸಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಬಿಭ್ಯೇದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಉಭೇ ಚೈತೇ ಪರಿತ್ಯಾಜ್ಯೇ ತೇಜಶ್ಚೈವ ತಪಸ್ತಥಾ॥ 13-12-27 (81728)
ವ್ಯವಸಾಯಸ್ತಯೋಃ ಶೀಘ್ರಮುಭಯೋರೇವ ವಿದ್ಯತೇ।
ಹನ್ಯುಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ತಪಸ್ವಿನಃ॥ 13-12-28 (81729)
`ದೂರತೋ ಮಾತೃವತ್ಪೂಜ್ಯಾ ವಿಪ್ರದಾರಾಃ ಸುರಕ್ಷಯಾ।
ಅಕೋಪನಾಪರಾಧೇನ ಭೂಯೋ ನರಕಮಶ್ನುತೇ॥ 13-12-29 (81730)
ಭೂಯಃ ಸ್ಯಾದುಭಯಂ ದತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದ್ಯದಕೋಪನಾತ್।
ಕುರ್ಯಾದುಭಯತಃ ಶೇಷಂ ದತ್ತಶೇಷಂ ನ ಶೇಷಯೇತ್॥ 13-12-30 (81731)
ದಂಡಪಾಣಿರ್ಯಥಾ ಗೋಷ್ಠಂ ಪಾಲೋ ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ರಕ್ಷಯೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಸ್ಥಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್॥ 13-12-31 (81732)
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಾನ್ರಕ್ಷೇಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಬ್ರಹ್ಮತೇಜಸಃ।
ಗೃಹೇ ಚೈಷಾಮವೇಕ್ಷೇಥಾಃ ಕಿಂಸ್ವಿದಸ್ತೀತಿ ಜೀವನಂ॥ ॥ 13-12-32 (81733)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 12 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-12-2 ಯದಮುತ್ರೇಹ ಚ ಹಿತಂ ತದ್ವದೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-12-5 ಅಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತದ್ವಿದಾಂ॥ 7-12-6 ಹಂಸಸಾದೃಶ್ಯಂ ಕ್ಷೀರನೀರಯೋರಿವ ಸಾರಸಾರಯೋರ್ವಿವೇಚನಾತ್॥ 7-12-7 ನೃಪತೌ ನೃಪತೇಃ ಸಮೀಪೇ ಉಚ್ಚರಿತಾಃ॥ 7-12-8 ಯೇ ಚಾಪಿ ತೇಷಾಂ ದಾತಾರ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-12-13 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಃ ಕುತ್ಸಿತಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ ಯದ್ಯಹಂ ಸ್ಯಾಂ ತರ್ಹಿ ಧನ್ಯಃ ಕಿಮುತ ಫುಲೇ ಜಾತಃ॥ 7-12-17 ಯೃಜಿನಂ ಸಂಕಟಂ। ಫಲಾಶೇಥಿಯಾವತ್। ಪೂಜ್ಯತ್ವಾದೇವ ತಾನ್ಪೂಜಯಾಮಿ ನತು ಫಲಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-12-18 ತೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರಾವನೇನ। ನ ತಪಾಮಿ ನ ವ್ಯಥಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋಮಿ॥ 7-12-19 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಜಾತೌ ಆಸಕ್ತಃ॥ 7-12-27 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದ್ಬಿಭ್ಯೇತ್ ನತು ತತ್ರ ತೇಜಸ್ತಪಸೀ ಸ್ವೀಯೇ ಪ್ರಕಾಶಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತೇಜಃ ಕ್ರೋಧಬಲಂ। ತಪೋ ಯೋಗಬಲಂ॥ 7-12-28 ತಯೋಸ್ತಪಸ್ತೇಜಸೋರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಥಯೋರ್ವ್ಯವಸಾಯಃ ಫಲಮಭಿಭವರೂಪಂ ಶೀಘ್ರಂ ತೀವ್ರಂ ತಥಾಪಿ ತಪಸ್ವಿನ ಏವೇತರಾನ್ ಹನ್ಯುರ್ನ ತೇಜಸ್ವಿನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-12-30 ಲ್ಯಬ್ಲೋಪೇ ಪಂಚಮೀ। ಅಕೋಪನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯದ್ಭೂಯಃ ಬಹುತರಂ ಉಭಯಂ ತಪಸ್ತೇಜಆಖ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ ತದ್ದತ್ತಂ ಖಂಡಿತಂ ಭವತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಉಭಯತ ಉಭಯಂ ಚೇತ್ ಶೇಷಂ ಕುರ್ಯಾದ್ ದತ್ತಶೇಷಂ ಶೇಷಯೇದಿತ್ಯನ್ವಯಃ। ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಯುಕ್ತಂ ತೇಜಆದಿದ್ವಯಂ ನ ನಿಃಶೇಷಂ ನಶ್ಯತಿ ಕಿಂತು ಶೇಷಂ। ಕ್ಷಮಾವತಾ ಖಂಡಿತಸ್ಯ ತಸ್ಯಾವಶಿಷ್ಟಂ ತು ನ ಶೇಷಯೇನ್ನ ಶಿಷ್ಯತೇ ಅಪಿತು ನಿಃಶೇಷಮೇವ ನಶ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 30 ॥ 7-12-32 ಅಭಾವೇ ತದ್ದೇಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-12-42 ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 013
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.13. ಅಧ್ಯಾಯಃ 013
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕ್ರಮೇಣ ಕ್ರೋಧಸ್ಯಾತಿಥೇಶ್ಚ ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸನಪರವೇದಚತುಷ್ಟಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ವೇದಾನಾಂ ಸಂವಾದಂ ಶೃಣು ಪುತ್ರಕ॥ 13-13-1 (81734)
ಋಗ್ವೇದ ಉವಾಚ। 13-13-2x (6773)
ಗೃಹಾನಾಶ್ರಯಮಾಣಸ್ಯ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಚ ಜುಹ್ವತಃ।
ಸರ್ವಂ ಸುಕೃತಮಾದತ್ತೇ ಯಃ ಸಾಯೇ ನುದ್ಯತೇಽತಿಥಿಃ॥ 13-13-2 (81735)
ನ ಸ್ಕಂದತೇ ನ ವ್ಯಥತೇ ನಾಸ್ಯೋರ್ಧ್ವಂ ಸರ್ಪತೇ ರಜಃ।
ವರಿಷ್ಠಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಚ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮುಖೇ ಹುತಂ॥ 13-13-3 (81736)
ಸಾಮವೇದ ಉವಾಚ। 13-13-4x (6775)
ನ ಚೇದ್ಧಂತಿ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ವಾ
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನಾಪವಾದಂ ಕರೋತಿ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿದನ್ಯದ್ವೃಜಿನಂ ಕರೋತಿ।
ಪ್ರೀತೋಽತಿಥಿಸ್ತದುಪಹಂತಿ ಪಾಪಂ॥ 13-13-4 (81737)
ಅಥರ್ವವೇದ ಉವಾಚ। 13-13-5x (6776)
ಯತ್ಕ್ರೋಧನೋ ಯಜತೇ ಯದ್ದದಾತಿ
ಯದ್ವಾ ತಪಸ್ತಪ್ಯತಿ ಯಜ್ಜುಹೋತಿ।
ವೈವಸ್ವತೋ ಹರತೇ ಸರ್ವಮಸ್ಯ
ಮೋಘಂ ಚೇಷ್ಟಂ ಭವತಿ ಕ್ರೋಧನಸ್ಯ॥ ॥ 13-13-6 (81738)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 13 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 014
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.14. ಅಧ್ಯಾಯಃ 014
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪತಿವ್ರತಾನಾಂ ಚ ಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರಾಗ್ನ್ಯಾದಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಭೂಯಸ್ತು ಶೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಧರ್ಮಾಂಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ॥ 13-14-1 (81739)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಇಂದ್ರಾಗ್ನ್ಯೋಃ ಸೂರ್ಯಶಚ್ಯೋಶ್ಚ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 13-14-2 (81740)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-14-3x (6777)
ರಾಜ್ಯೇ ವಿಪ್ರಾನ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿವರ್ಜಿತಾನ್।
ಏತೇನ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಪಾದಃ ಕುಂಭಸ್ಯ ಪೂರ್ಯತಾಂ॥ 13-14-3 (81741)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-14-4x (6778)
ಯಥಾಽಹಂ ತತ್ರ ನಾಶ್ನಾಮಿ ಯತ್ರ ನಾಶ್ನಂತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ
ಏತೇನ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಪಾದಃ ಕುಂಭಸ್ಯ ಪೂರ್ಯತಾಂ॥ 13-14-4 (81742)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 13-14-5x (6779)
ಯಥಾ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾರ್ಥೇ ನ ತಪಾಮಿ ಯಥಾಬಲಂ।
ಏತೇನ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಪಾದಃ ಕುಂಭಸ್ಯ ಪೂರ್ಯತಾಂ॥ 13-14-5 (81743)
ಶಚ್ಯುವಾಚ। 13-14-6x (6780)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ನಾವಮನ್ಯೇ ಪುರಂದರಂ।
ಏತೇನ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯೇನ ಪಾದಃ ಕುಂಭಸ್ಯ ಪೂರ್ಯತಾಂ॥ ॥ 13-14-6 (81744)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 14 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-14-3 ಯಥಾ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಪಾಸ್ಯಾಮಿ ಕಾಮಕೋಧವಿವರ್ಜಿತ ಇತಿ ಪಾಠಾಂತರಂ। ಪಾಸ್ಯಾಮಿ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಾಮಿ। ಪಾ ಪಾಲನ ಇತಿ ಧಾತೋಃ। ಪಾದಃ ಕುಂಭಸ್ಯ ಪೂರ್ವತಾಮಿತಿ। ಚತುರ್ಭಾಗಾದೇಕೋ ಭಾಗಃ ಪಾದಃ। ಕುಂಭೇ ಏಕಪಾದೋನತಯೋದಕಪೂರಿತೇ ಸತಿ ಚತುರ್ಥಃ ಪಾದಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಪೂರ್ಯತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಯಥಾ ಸತ್ಯಬಲೇನಾಗ್ನಿರನುಷ್ಣೋ ಭವತಿ ತದ್ವದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 015
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.15. ಅಧ್ಯಾಯಃ 015
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಗವನ್ಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಸುದೇವಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮದ್ರರಾಜಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-15-1 (81745)
ವೈತಾನೇ ಕರ್ಮಣಿ ತತೇ ಕುಂತೀಪುತ್ರ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ಉಕ್ತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಯಜ್ಞೇ ತಥಾ ತತ್ರಾಶೃಣೋದ್ಭವಾನ್॥ 13-15-2 (81746)
ಮದ್ರರಾಜ ಉವಾಚ। 13-15-3x (6781)
ಕಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಭಗವನ್ಫಲಾರ್ಥಾಶ್ಚೇಹ ಕೇಽಽಶ್ರಮಾಃ।
ಕ ಇಜ್ಯತೇ ಕಶ್ಚ ಯಜ್ಞಃ ಕೋ ಯೂಪಃ ಕ್ರಮತೇ ಚ ಕಃ॥ 13-15-3 (81747)
ಕಶ್ಚಾಧ್ವರೇ ಶಸ್ಯತೇ ಗೀತಿಶಬ್ದೈಃ
ಕಶ್ಚಾಧ್ವರೇ ಗೀಯತೇ ವಲ್ಗುಭಾಷೈಃ।
ಕೋ ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದೈಃ ಸ್ತುತಿಭಿಃ ಸ್ತೂಯತೇ ಚ
ಕಸ್ಯೇಹ ವೈ ಹವಿರಧ್ವರ್ಯವಃ ಕಲ್ಪಯಂತಿ॥ 13-15-4 (81748)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮೇ ಗೋಫಲೇ ಕಶ್ಚ ಸೋಮೇ
ಕಶ್ಚೋಂಕಾರಃ ಕಶ್ಚ ವೇದಾರ್ಥಮಾರ್ಗಃ।
ಪೃಷ್ಟಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಂ ಮಹರ್ಷೇ
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಕಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮಾಹುಃ॥ 13-15-5 (81749)
ದ್ವೈಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-15-6x (6782)
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಯಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮಾಹು
ರ್ಯೋನಿಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಯಸ್ಯ ವದಂತಿ ಜನ್ಮ।
ಪೂತಾತ್ಮಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಮುಖ್ಯಾ
ಅಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಶ್ನೋ ದೀಯತಾಂ ಕೇಶವಾಯ॥ 13-15-6 (81750)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 13-15-7x (6783)
ಬಾಲೋ ಜಾತ್ಯಾ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾರ್ಥಶೀಲೋ
ಜಾತೋ ದೇವಕ್ಯಾಂ ಶೂರಪುತ್ರೇಣ ವೀರ।
ವೇತ್ತುಂ ವೇದಾನರ್ಹತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈ
ದಾಶಾರ್ಹಾಣಾಮುತ್ತಮಃ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಃ॥ 13-15-7 (81751)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-15-8x (6784)
ಪಾರಾಶರ್ಯ ಬ್ರೂಹಿ ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ
ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಕಲ್ಪಃ ಸುಮೇಧಾಃ।
ಪೃಷ್ಟೋ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಪಾಂಡವಸ್ಯಾತಿತೇಜಾ
ಏತಚ್ಛ್ರೇಯಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಚೈವ॥ 13-15-8 (81752)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-15-9x (6785)
ಉಕ್ತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಯದ್ಭವಾನ್ಮಾಮವೋಚ-
ತ್ಪ್ರಶ್ನಂ ಚಿತ್ರಂ ನಾಹಮತ್ರೋತ್ಸಹೇಽದ್ಯ।
ಛೇತ್ತುಂ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಂ ತಿಷ್ಠತಿ ತ್ವದ್ವಿಧೇ ವೈ
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ವಿಶ್ವರೂಪೇ ಸುನಾಭೇ॥ 13-15-9 (81753)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-15-10x (6786)
ತತ್ತ್ವಂ ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಯತ್ತ್ವಂ ಮಹರ್ಷೇ
ಯಸ್ಮಿನ್ಕೃಷ್ಣಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ವೈ ಯಥಾವತ್।
ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಹಂ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತ್ಯಾ ಯಥಾವ-
ತ್ತಸ್ಮಾನ್ನಿರ್ದೇಶೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸಿದ್ಧಿಂ॥ 13-15-10 (81754)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-15-11x (6787)
ಉಕ್ತವಾಕ್ಯೇ ಸತ್ತಮೇ ಯಾದವಾನಾಂ
ಕೃಷ್ಣೋ ವ್ಯಾಸಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಾಸುದೇವಂ।
ವಿಪ್ರೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪೂಜಯಂದೇವದೇವಂ
ಕೃಷ್ಣಂ ವಿಷ್ಣುಂ ವಾಸುದೇವಂ ಬಭಾಷೇ॥ 13-15-11 (81755)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-15-12x (6788)
13-15-12 (81756)
ಆನಂತ್ಯಂ ತೇ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಂಸ್ತವೈವಂ
ರೂಪಂ ಪೌರಾಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಚ ಧ್ರುವಂ ಚ।
ಕಸ್ತೇ ಬುದ್ಧ್ಯೇದ್ವೇದವಾದೇಷು ಚೈತ-
ಲ್ಲೋಕೇ ಹ್ಯಸ್ಮಿಞ್ಶಾಸಕಸ್ತ್ವಂ ಪಿತೇವ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 016
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.16. ಅಧ್ಯಾಯಃ 016
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಗವನ್ಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ಯಥಾ ಪ್ರಾಹ ಪುರಾಽಯಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ವೇದವಿಪ್ರಮಯತ್ವಂ ತು ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-16-1 (81757)
ಯೂಪಂ ವಿಷ್ಣುಂ ವಾಸುದೇವಂ ವಿಜಾನ-
ನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿಪ್ರಾನ್ಬೋಧತೇ ತತ್ವದರ್ಶಿ।
ವಿಷ್ಣುಂ ಕ್ರಾಂತಂ ವಾಸುದೇವಂ ವಿಜಾನ-
ನ್ವಿಪ್ರೋ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಗಚ್ಛತೇ ತತ್ವದರ್ಶೀ॥ 13-16-2 (81758)
ವಿಷ್ಣುರ್ಯಜ್ಞಸ್ತ್ವಿಜ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ವಿಷ್ಣುಃ
ಕೃಷ್ಣೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಯಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಃ ಪ್ರಭುಶ್ಚ।
ಕೃಷ್ಣೋ ವೇದಾಂಗಂ ವೇದವಾದಾಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣ
ಏವಂ ಜಾನನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮ ಏತಿ॥ 13-16-3 (81759)
ಸ್ಥಾನಂ ಸರ್ವಂ ವೈಷ್ಣವಂ ಯಜ್ಞಮಾರ್ಗೇ
ಚಾತುರ್ಹೋತ್ರಂ ವೈಷ್ಣವಂ ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣಃ।
ಸರ್ವೈರ್ಭಾವೈರಿಜ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಾಮೈಃ
ಪುಣ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ॥ 13-16-4 (81760)
ಸೋಮಂ ಸದ್ಭಾವಾದ್ಯೇ ಚ ಜಾತಂ ಪಿಬಂತಿ
ದೀಪ್ತಿಂ ಕರ್ಮ ಯೇ ವಿದಾನಾಶ್ಚರಂತಿ।
ಏಕಾಂತಮಿಷ್ಟಂ ಚಿಂತಯಂತೋ ದಿವಿಸ್ಥಾ-
ಸ್ತೇ ವೈ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ವ್ರತಜ್ಞಾಃ॥ 13-16-5 (81761)
ಓಮಿತ್ಯೇತದ್ಧ್ಯಾಯಮಾನೋ ನ ಗಚ್ಛೇ-
ದ್ದುರ್ಗಂ ಪಂಥಾನಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಪಿ ವಿಪ್ರಃ।
ಸರ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಂ ವಾಸುದೇವಂ ಹಿ ವಿಗ್ರಾಃ
ಕೃತ್ವಾ ಧ್ಯಾನಂ ದುರ್ಗತಿಂ ನ ಪ್ರಯಾಂತಿ॥ 13-16-6 (81762)
ಆಜ್ಯಂ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ರುಕ್ಸ್ರುವೌ ಯಜ್ಞದಾತಾ
ಇಚ್ಛಾ ಪತ್ನೀ ಪತ್ನಿಶಾಲಾ ಹವೀಂಷಿ।
ಇಧ್ಯಾಃ ಪುರೋಡಾಶಂ ಸರ್ವದಾ ಹೋತೃಕರ್ತಾ
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಸಂವಿಜಾನಂಸ್ತಮೇತಿ॥ 13-16-7 (81763)
ಯೋಗೇಯೋಗೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ಚಾಭಿಹಾರೇ
ಯುಕ್ತೇ ವೈತಾನೇ ಕರ್ಮಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ।
ಪುಷ್ಟ್ಯರ್ಥೇಷು ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕರ್ಮಸಿದ್ಧಿಂ
ಶಾಂತ್ಯರ್ಥೇಷು ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಸರ್ವಶಾಂತಿಂಟ'॥ ॥ 13-16-8 (81764)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 16 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 017
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.17. ಅಧ್ಯಾಯಃ 017
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭಕ್ತಿಶ್ರದ್ಧಾದೀನಾಂ ಭುಕ್ತಿಸಾಧನತಾಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಾಕ್ಯಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ದ್ವೈಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಶ್ರದ್ದಾತ್ಯಾಗಂ ನಿರ್ವೃತಿಂ ಚಾಪಿ ಪೂಜಾಂ
ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಯಃ ಕೃತಂ ಚಾಭ್ಯುಪೈತಿ।
ಕಾಮದ್ವೇಷೌ ತ್ಯಜ್ಯ ಸರ್ವೇಷು ತುಲ್ಯಃ
ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ಯೋಗ್ಯಃ॥ 13-17-1 (81765)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಜ್ಞೇ ಸರ್ವಭೂತಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ
ಸರ್ವೇ ಚಾರಂಭಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ।
ಧರ್ಂಯೈರರ್ಥ್ಯೈರ್ಯೇ ಯಜಂತೇ ಧ್ರುವಂ ತೇ
ಪೂತಾತ್ಮಾನೋ ಧರ್ಮಮೇಕಂ ಭಜಂತೇ॥ 13-17-2 (81766)
ಏಕಾಕ್ಷರಂ ದ್ವ್ಯಕ್ಷರಮೇಕಮೇವ
ಸದಾ ಯಜಂತೇ ನಿಯತಾಃ ಪ್ರತೀತಾಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನಾಗರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಸ್ಮ ವಿಪ್ರಾಃ
ಸತಾಂ ಮಾರ್ಗಂ ತಂ ಧ್ರುವಂ ಸಂಭಜಂತೇ॥ 13-17-3 (81767)
ಪಾಪಾತ್ಮಾನಃ ಕ್ರೋಧರಗಾಭಿಭೂತಾಃ
ಕೃಷ್ಣೇ ಭಕ್ತಾ ನಾಮ ಸಂಕೀರ್ತಯಂತಃ।
ಪೂತಾತ್ಮಾನೋ ಯಜ್ಞಶೀಲಾಃ ಸುಮೇಧಾ
ಯಜ್ಞಸ್ಯಾಂತೇ ಕೀರ್ತಿಲೋಕಾನ್ಭಜಂತೇ॥ 13-17-4 (81768)
ಏಕೋ ವೇದೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಬಭೂವ
ಚತುಷ್ಪಾದಸ್ತ್ರಿಗುಣೋ ಬ್ರಹ್ಮಶೀರ್ಷಃ।
ಪಾದಂಪಾದಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಮಾಹು-
ಸ್ತ್ರೇತಾಕಾಲೇ ತಂ ಚ ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಶೀರ್ಷಂ॥' ॥ 13-17-5 (81769)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 17 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 018
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.18. ಅಧ್ಯಾಯಃ 018
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸಮದ್ರರಾಜಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ದ್ವೈಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಸರ್ವೇ ವೇದಾಃ ಸರ್ವವೇದ್ಯಾಃ ಸಶಾಸ್ತ್ರಾಃ
ಸರ್ವೇ ಯಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವ ಇತ್ಯಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಃ।
ವಿದುಃ ಕೃಷ್ಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ವತೋ ಯೇ
ತೇಷಾಂ ರಾಜನ್ಸರ್ವಯಜ್ಞಃ ಸಮಾಪ್ತಃ॥ 13-18-1 (81770)
ಜ್ಞೇಯೋ ಯೋಗೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೇದತತ್ವೈ-
ರಾರಣ್ಯಕೈಃ ಸೈಷ ಕೃಷ್ಣಃ ಪ್ರಭುತ್ವಾತ್।
ಸರ್ವಾನ್ಯಜ್ಞಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಬ್ರಹ್ಮ ಚೈವ
ವ್ಯಾಪ್ಯಾತಿಷ್ಠದ್ದೇವದೇವಸ್ತ್ರಿಲೋಕೇ॥ 13-18-2 (81771)
ಸ ಏಷ ದೇವಃ ಶಕ್ರಮೀಶಂ ಯಜಾನಂ
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪ್ರಾಹ ಕ್ರತುಯಷ್ಟಾರಮಗ್ರ್ಯಂ
ನ ಮಾ ಶಕ್ರೋ ವೇದವೇದಾರ್ಥತತ್ವಾ-
ದ್ಭಕ್ತೋ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಶುದ್ಧಭಾವಪ್ರಧಾನಃ॥ 13-18-3 (81772)
ಮಾ ಜಾನಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮಶೀರ್ಷಂ ವರಿಷ್ಠಂ
ವಿಶ್ವೇ ವಿಶ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಂ ಹ್ಯಯೋನಿಂ।
ಸರ್ವತ್ರಾಹಂ ಶಾಶ್ವತಃ ಶಾಶ್ವತೇಶಃ
ಕೃತ್ಸ್ನೋ ವೇದೋಽಗ್ನಿರ್ನಿರ್ಗುಣೋಽನಂತತೇಜಾಃ॥ 13-18-4 (81773)
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ವಾಸುದೇವಂ ಯಜಂತೇ
ತತೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮಾರ್ಗಮಾಣಾಸ್ತನೂನಾಂ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೇ ವಿಶಾಲಾಂ-
ಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇಽಸ್ಮಿನ್ಕೃಷ್ಣನಾಮಾಭಿಧಾನಾತ್॥ 13-18-5 (81774)
ಕೃಷ್ಣೋ ಯಜ್ಞೈರಿಜ್ಯತೇ ಯಾಯಜೂಕೈಃ
ಕೃಷ್ಣೋ ವೀರ್ಯೈರಿಜ್ಯತೇ ವಿಕ್ರಮದ್ಭಿಃ।
ಕೃಷ್ಣೋ ವಾಕ್ಯೈರಿಜ್ಯತೇ ಸಂಮೃಶಾನೈಃ
ಕೃಷ್ಣೋ ಮುಕ್ತೈರಿಜ್ಯತೇ ವೀತಮೋಹೈಃ॥ 13-18-6 (81775)
ವಿದ್ಯಾವಂತಃ ಸೋಮಪಾ ಯೇ ವಿಪಾಪಾ
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಯಜ್ಞೇರ್ಗೋಚರಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೇ। 13-18-7 (81776)
ಭವಗಾನುವಾಚ।
ಸರ್ವಂ ಕ್ರಾಂತಂ ದೇವಲೋಕಂ ವಿಶಾಲ-
ಮಂತೇ ಗತ್ವಾ ಮುಕ್ತಿಲೋಕಂ ಭಜಂತಿ॥ 13-18-7x (6789)
ಏವಂ ಸರ್ವೇ ತ್ವಾಶ್ರಮಾಃ ಸುವ್ರತಾ ಯೇ
ಮಾಂ ಜಾನಂತೋ ಯಾಂತಿ ಲೋಕಾನದೀನಾನ್।
ಯೇ ಧ್ಯಾನದೀಕ್ಷಾಮುದ್ವಹಂತೋ ವಿಪಾಪಾ
ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತ್ವಾ ದೇವಲೋಕಂ ಭಜಂತಿ॥ 13-18-8 (81777)
ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಮಾಂ ಪೂಜಯಂತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾ
ಮಾಂ ಜಾನಂತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ವಾಸುದೇವಂ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತುಷ್ಟೋಽಹಂ ತಸ್ಯ ಸತ್ತ್ವಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇ
ಸತ್ವಸ್ಪೃಷ್ಟೋ ವೀತಮೋಹೋಽಯಮೇತಿ॥ 13-18-9 (81778)
ದ್ವೈಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-18-10x (6790)
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಶುಕ್ತಾನಿ ಚ ಯಾನಿ ಲೋಕೇ
ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾ ಲೋಕಪಾಲಾಸ್ತ್ರಯಶ್ಚ।
ತ್ರಯೋಽಗ್ನಯಶ್ಚಾಹುತಯಶ್ಚ ಪಂಚ
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ದೇವಕೀಪುತ್ರ ಏವ॥ 13-18-10 (81779)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-18-11x (6791)
ವ್ಯಾಸಸ್ಯೈತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮದ್ರರಾಜಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ವ್ಯಾಸಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಚ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 13-18-11 (81780)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-18-12x (6792)
ಕವಿಃ ಪ್ರಯಾತಸ್ತು ಮಹರ್ಷಿಪುತ್ರೋ
ದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತದ್ವಚನಂ ನಿಶಂಯ।
ಜಗಾಮ ಪೃಥ್ವೀಂ ಶಿರಸಾ ಮಹಾತ್ಮಾ
ನಮಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಾಯ ಚಕಾರ ಭೀಷ್ಮಃ॥' ॥ 13-18-12 (81781)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣೀ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 18 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 019
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.19. ಅಧ್ಯಾಯಃ 019
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣೇನ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ಗರುಡೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಚೋದನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಗರುಡಃ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತಿ ಪೂರ್ವಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಉಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ವೇತವಾಹಂ ಪ್ರಶಂಸತಾ॥ 13-19-1 (81782)
ಅತ್ರ ಕೌತೂಹಲ ಇತಿ ಶ್ರವಣೇ ಜಾಯತೇ ಮತಿಃ।
ಕಥಂ ಗರುತ್ಮಾನ್ಪಕ್ಷೀಣಾಂ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ ಪರಂತಪ॥ 13-19-2 (81783)
ಸುಪರ್ಣೋ ವೈನತೇಯಶ್ಚ ಕೇನ ಶತ್ರುಶ್ಚ ಭೋಗಿನಾಂ।
ಕಿಂವೀರ್ಯಃ ಕಿಂಬಲಶ್ಚಾಸೌ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಭಾರತ॥ 13-19-3 (81784)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-19-4x (6793)
ವಾಸುದೇವ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೇವಕೀ ಸುಪ್ರಜಾಸ್ತ್ವಯಾ।
ಶ್ರುತಂ ತೇ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ಮಮ ಹರ್ಷವಿವರ್ಧನ॥ 13-19-4 (81785)
ಸುಪರ್ಣಂ ಶಂಸ ಇತ್ಯೇವ ಮಾಮಾಹ ಕುರುನಂದನಃ।
ಅಸ್ಯ ಪ್ರವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯಾಽಜ್ಞಪ್ತೋ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-19-5 (81786)
ತ್ವಂ ಹಿ ಶೌರೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸುಪರ್ಣಃ ಪ್ರೋಚ್ಯಸೇ ಪುರಾ।
ಅನಾದಿನಿಧನೇ ಕಾಲೇ ಗರುಡಶ್ಚಾಸಿ ಕೇಶವ॥ 13-19-6 (81787)
ತಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ತ್ವಾಂ ಧರ್ಮಪುತ್ರಾಯ ಧೀಮತೇ।
ಗರುಡಂ ಪತತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಾಧವ॥ 13-19-7 (81788)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-19-8x (6794)
ಯಥೈವ ಮಾಂ ಭವಾನ್ವೇದ ತಥಾ ವೇದ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಯಥಾ ಚ ಗರುಡೋ ಜಾತಸ್ತಥಾಽಸ್ಮೈ ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ವತಃ'॥ ॥ 13-19-8 (81789)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 19 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 020
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.20. ಅಧ್ಯಾಯಃ 020
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕಶ್ಯಪೇನ ಸ್ವಭಾರ್ಯಯೋಃ ಕದ್ರೂವಿನತಯೋಃ ಕ್ರಮೇಣಿ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರತದ್ದ್ವಯಲಾಭರೂಪವರದಾನಂ॥ 1 ॥ ಕದ್ರ್ವಾ ಅಂಡಸಹಸ್ರಾತ್ಸರ್ಪಸಹಸ್ರವಿನಿರ್ಗಮೇ ಉತ್ಕಂಠಿತಯಾ ವಿನತಯಾ ಸ್ವೀಯಾಂಡದ್ವಯೇ ಏಕತರಾಂಡವಿಭೇದನಂ॥ 2 ॥ ಅಕಾಲೇಽಂಡಭೇದನಾದಸಮಗ್ರಾಂಗತಯಾ ಜಾತೇನಾರೂಪೇಣ ವಿನತಾಯೈ ದಾಸ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪಶಾಪದಾನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾತಥಂ।
ಗರುಡಂ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವೈನತೇಯಂ ಮಹಾಬಲಂ॥ 13-20-1 (81790)
ತಥಾ ಚ ಗರುಡೋ ರಾಜನ್ಸುಪರ್ಣಶ್ಚ ಯಥಾಽಭವತ್।
ಯಥಾ ಚ ಭುಜಗಾನ್ಹಂತಿ ತಥಾ ಮೇ ಬ್ರುವತಃ ಶೃಣು॥ 13-20-2 (81791)
ಪುರಾಽಹಂ ತಾತ ರಾಮೇಣಿ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ಕೈಲಾಸಶಿಖರೇ ರಂಯೇ ಮೃಗಾನ್ನಿಘ್ನನ್ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-20-3 (81792)
ತಮಹಂ ತಾತ ದೃಷ್ಟೈವ ಶಸ್ತ್ರಣ್ಯುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸರ್ವಶಃ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಪೂರ್ವಂ ರಾಮಾಯ ವಿನಯೇನೋಪತಸ್ಥಿವಾನ್॥ 13-20-4 (81793)
ತಮಹಂ ಕಥಾಂತೇ ವರದಂ ಸುಪರ್ಣಸ್ಯ ಬಲೌಜಸೀ।
ಅಪೃಚ್ಛಂ ಸ ಚ ಮಾಂ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-20-5 (81794)
ಕದ್ರೂಶ್ಚ ವಿನತಾ ಚಾಸ್ತಾಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಸುತೇ ಉಭೇ।
ತೇ ತು ಧರ್ಮೇಣೋಪಯೇಮೇ ಮಾರೀಚಃ ಕಶ್ಯಪಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-20-6 (81795)
ಪ್ರಾದಾತ್ತಾಭ್ಯಾಂ ವರಂ ಪ್ರೀತೋ ಭಾರ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-20-7 (81796)
ತತ್ರ ಕದ್ರೂರ್ವರಂ ವವ್ರೇ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ದಶತಃ ಶತಂ।
ತುಲ್ಯತೇಜಃಪ್ರಭಾವಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತುಲ್ಯಜನ್ಮನಾಂ॥ 13-20-8 (81797)
ವಿನತಾ ತು ವವ್ರೇ ದ್ವೌ ಪುತ್ರೌ ವೀರೌ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಕದ್ರೂಪುತ್ರಸಹಸ್ರೇಣ ತುಲ್ಯವೇಗಪರಾಕ್ರಮೌ॥ 13-20-9 (81798)
ಸ ತು ತಾಭ್ಯಾಂ ವರಂ ಪ್ರಾದಾತ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಜನಯಾಮಾಸ ತಾನ್ಪುತ್ರಾಂ ಸ್ತಾಭ್ಯಾಮಾಸೀದ್ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 13-20-10 (81799)
ಕದ್ರೂಃ ಪ್ರಜಜ್ಞೇ ಹ್ಯಂಡಾನಾಂ ತಥೈವ ದಶತಃಶತಂ।
ಅಂಡೇ ದ್ವೇ ವಿನತಾ ಚೈವ ದರ್ಶನೀಯತರೇ ಶುಭೇ॥ 13-20-11 (81800)
ತಾನಿ ತ್ವಂಡಾನಿ ತು ತಯೋಃ ಕದ್ರೂವಿನತಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ।
ಸೋಪಸ್ವೇದೇಷು ಪಾತ್ರೇಷು ನಿದಧುಃ ಪರಿಚಾರಿಣಃ॥ 13-20-12 (81801)
ನಿಸ್ಸರಂತಿ ತದಾಽಂಡೇಭ್ಯಃ ಕದ್ರೂಪುತ್ರಾ ಭುಜಂಗಮಾಃ।
ಪಂಚವರ್ಷಶತೇ ಕಾಲೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಮೋಘಬಲೌಜಸಃ॥ 13-20-13 (81802)
ವಿನತಾ ತೇಷು ಜಾತೇಷು ಪನ್ನಗೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ವಿಪುತ್ರಾ ಪುತ್ರಸಂತಾಪಾದ್ದಂಡಮೇಕಂ ಬಿಭೇದ ಹ॥ 13-20-14 (81803)
ಕಿಮನೇನ ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಮಿತಿ ವಾಕ್ಯಮಭಾಷತ।
ನಹಿ ಪಂಚಶತೇ ಕಾಲೇ ಪುರಾ ಪುತ್ರೌ ದದರ್ಶ ಸಾ॥ 13-20-15 (81804)
ಸಾಪಶ್ಯದಂಡಾನ್ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಂ ವಿನಾಪತ್ರಂ ಮನಸ್ವಿನಂ।
ಪೂರ್ವಕಾಯೋಪಸಂಪನ್ನಂ ವಿಯುಕ್ತಮಿತರೇಣ ಹ॥ 13-20-16 (81805)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತಂ ತಥಾರೂಪಮಸಮಗ್ರಶರೀರಿಣಂ।
ಪುತ್ರದುಃಖಾನ್ವಿತಾಽಶೋಚತ್ಸ ಚ ಪಕ್ಷೀ ತಥಾ ಗತಃ॥ 13-20-17 (81806)
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಃ ಪರ್ಯಶ್ರುನಯನಸ್ತದಾ।
ಮಾತರಂ ಚ ಪಲಾಶೀ ಹ ಹತೋಽಹಮಿತಿ ಚಾಸಕೃತ್॥ 13-20-18 (81807)
ನ ತ್ವಯಾ ಕಾಂಕ್ಷಿತಃ ಕಾಲೋ ಯಾವಾನೇವಾತ್ಯಗಾತ್ಪುರಾ।
ಆವಾಂ ಭವಾಯ ಪುತ್ರೌ ತೇ ಶ್ವಸನಾದ್ಬಲವತ್ತರೌ॥ 13-20-19 (81808)
ಈರ್ಷ್ಯಾಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತತ್ವಾದ್ಯೋಹಮೇವಂ ಕೃತಸ್ತ್ವಯಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಮೇ ಮಾತರ್ದಾಸೀಭಾವಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-20-20 (81809)
ಪಂಚವರ್ಷಶತಾನಿ ತ್ವಂ ಸ್ಪರ್ಧಸೇ ವೈ ಯಯಾ ಸಹ।
ದಾಸೀ ತಸ್ಯಾ ಭವಿತ್ರೀತಿ ಸಾಶ್ರುಪಾತಮುವಾಚ ಹ॥ 13-20-21 (81810)
ಏಷ ಚೈವ ಮಹಾಭಾಗೇ ಬಲೀ ಬಲವತಾಂವರಃ।
ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ತೇ ಮಾತರ್ದಾಸೀಭಾವಾನ್ಮಮಾನುಜಃ॥' ॥ 13-20-22 (81811)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 20 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-20-3 ರಾಮೇಣ ಸಂಗತ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 021
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.21. ಅಧ್ಯಾಯಃ 021
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಪರಿಣತಾದಂಡಾದ್ವಿನಿರ್ಗತೇನ ಗರುಡೇನ ಮಾತೃಪಾರ್ಶ್ವಂ ವಿಹಾಯ ಚಿರಾದ್ದೇಶಾಂತರೇಷ್ವೇವ ಸಂಚರಣಂ॥ 1 ॥ ಕದಾಚನಂ ಕದ್ರೂವಿನತಾಕ್ಷ್ಯಾಂ ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಉಚ್ಚೈರಶ್ರವಸೋ ಹಯಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ॥ 2 ॥ ಕದ್ರ್ವಾ ಹಯಸ್ಯ ವರ್ಣಂ ಪೃಷ್ಟಯಾ ವಿನತಯಾ ಸರ್ವಾಂಗಶ್ವೇತತ್ವಕಥನಂ। `ಕದ್ರ್ವಾ ತು ನೀಲವಾಲತ್ವಕಥನಂ॥ 3 ॥' ತಥಾ ವಿವದಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ವೋಕ್ತವ್ಯತ್ಯಾಸೇ ಅನ್ಯತರಯಾಽನ್ಯತರಸ್ಯಾ ದಾಸ್ಯವಹನರೂಪಪಣಬಂಧನಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ವಿನತಾ ಪುತ್ರಶೋಕಾರ್ತಾ ಶಾಪಾದ್ಭೀತಾ ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ಸ್ಮ ತಂ ಕಾಲಂ ಯಃ ಪುತ್ರೋಕ್ತಸ್ತದಾಽಭವತ್॥ 13-21-1 (81812)
ತತೋಽಪ್ಯತೀತೇ ಪಂಚಶತೇ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಕಾಲಸಂಯುಗೇ।
ಗರುಡೋಽಥ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಜಜ್ಞೇ ಭುಜಗಭುಗ್ಬಲೀ॥ 13-21-2 (81813)
ಬಂಧುರಾಸ್ಯಃ ಶಿಖೀ ಪತ್ರಕೋಶಃ ಕೂರ್ಮನಖೋ ಮಹಾನ್।
ರಕ್ತಾಕ್ಷಃ ಸಂಹತಗ್ರೀವೋ ಹ್ರಸ್ವಪಾದೋ ಮಹಾಶಿರಾಃ॥ 13-21-3 (81814)
ಯಸ್ತ್ವಂಡಾತ್ಸ ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನೋ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿನತಾಪೂರ್ವಜಃ ಪುತ್ರಃ ಸೋಽರುಣೋ ದೃಶ್ಯತೇ ದಿವಿ॥ 13-21-4 (81815)
ಪೂರ್ವಾಂ ದಿಶಾಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಸೂರ್ಯಸ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ।
ಅರುಣೋಽರುಣಸಂಕಾಶೋ ನಾಂನಾ ಚೈವಾರುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-21-5 (81816)
ಜಾತಮಾತ್ರಸ್ತು ವಿಹಗೋ ಗರುಡಃ ಪನ್ನಗಾಶನಃ।
ವಿಹಾಯ ಮಾತರಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಗಮತ್ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ॥ 13-21-6 (81817)
ಸ ತದಾ ವವೃಧೇಽತೀವ ಸರ್ವಕಾಮೈಃ ಕದಾಽರ್ಚಿತಃ।
ಪಿತಾಮಹವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಭೋಜನೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-21-7 (81818)
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ವಿಹಗೇ ತತ್ರ ಯಥಾಕಾಮಂ ವಿವರ್ಧತಿ।
ಕದ್ರೂಶ್ಚ ವಿನತಾ ಚೈವಾಗಚ್ಛತಾಂ ಸಾಗರಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-21-8 (81819)
ದದೃಶಾತೇ ತು ತೇ ಯಾಂತಮುಚ್ಚೈಶ್ಶ್ರವಸಮಂತಿಕಾತ್।
ಸ್ನಾತ್ವೋಪವೃತ್ತಂ ತ್ವರಿತಂ ಪೀತವಂತಂ ಚ ವಾಜಿನಂ॥ 13-21-9 (81820)
ತತಃ ಕದ್ರೂರ್ಹಸಂತ್ಯೇವ ವಿನತಾಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಹಯಸ್ಯ ವರ್ಣಃ ಕೋ ನ್ವತ್ರ ಬ್ರೂಹಿ ಯಸ್ತೇ ಮತಃ ಶುಭೇ॥ 13-21-10 (81821)
ವಿನತೋವಾಚ। 13-21-11x (6795)
ಏಕವರ್ಣೋ ಹಯೋ ರಾಜ್ಞಿ ಸರ್ವಶ್ವೇತೋ ಮತೋ ಮಮ।
ವರ್ಣಂ ವಾ ಕೀದೃಶಂ ತಸ್ಯ ಮನ್ಯತೇ ತ್ವಂ ಮನಸ್ವಿನಿ॥ 13-21-11 (81822)
ಕದ್ರೂರುವಾಚ। 13-21-12x (6796)
ಸರ್ವಶ್ವೇತೋ ಮತಸ್ತುಭ್ಯಂ ಯ ಏಷ ಹಯಸತ್ತಮಃ।
ಬ್ರೂಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ದೀವ್ಯಾವೋ ವರ್ಣಾನ್ಯತ್ವೇನ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-21-12 (81823)
ವಿನತೋವಾಚ। 13-21-13x (6797)
ಯದ್ಯಾರ್ಯೇ ದೀವ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಮೇ ಕಃ ಪಣೋ ನೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಸಾ ತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪಣೇಯಂ ವೈ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ವಿಪಣೇ ತ್ವಯಾ॥ 13-21-13 (81824)
ಕದ್ರೂರುವಾಚ। 13-21-14x (6798)
ಜಿತಾ ದಾಸೀ ಭವೇರ್ಮೇ ತ್ವಮಹಂ ಚಾಪ್ಯಸಿತೇಕ್ಷಣೇ।
ನೈಕವರ್ಣೈಕವರ್ಣತ್ವೇ ವಿನತೇ ರೋಚತೇ ಚ ತೇ॥ 13-21-14 (81825)
ರೋಚತೇ ಮೇ ಪಣೇ ರಾಜ್ಞಿ ದಾಸೀತ್ವೇನ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸತ್ಯಮಾತಿಷ್ಠ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಾಸ್ಯಾಮಿ ಚಾಪ್ಯಹಂ'॥ ॥ 13-21-15 (81826)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 21 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 022
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.22. ಅಧ್ಯಾಯಃ 022
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕದ್ರ್ವಾ ಸ್ವಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರತಿ ವಿನತಯಾ ಸಹ ಸ್ವಸ್ಯ ಪಣಬಂಧನನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಮುಚ್ಚೈರಶ್ರವಸೋ ವಾಲೇ ಸ್ವಾಂಗವೇಷ್ಟನೇನ ನೈಲ್ಯಸಂಪಾದನಚೋದನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ವಿನತಾ ತು ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಕೃತಸಂಶಯನಾ ಪಣೇ।
ಕದ್ರೂರಪಿ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪುತ್ರಾನಿದಮುವಾಚ ಹ॥ 13-22-1 (81827)
ಮಯಾ ಕೃತಃ ಪಣಃ ಪುತ್ರಾ ಮಿಥೋ ವಿನತಯಾ ಸಹ।
ಉಚ್ಚೈರಶ್ರವಸಿ ಗಾಂಧರ್ವೇ ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ಭುಜಂಗಮಾಃ॥ 13-22-2 (81828)
ಅಬ್ರವಂ ನೈಕವರ್ಣಂ ತಂ ಸೈಕವರ್ಣಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಜಿತಾ ದಾಸೀ ಭವೇತ್ಪುತ್ರಾಃ ಸಾ ವಾಽಹಂ ವಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-22-3 (81829)
ಏಕವರ್ಣಶ್ಚ ವಾಜೀ ಸ ಚಂದ್ರಕೋಕನದಪ್ರಭಃ।
ಸಾಽಹಂ ದಾಸೀ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಜಿತಾ ಪುತ್ರಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-22-4 (81830)
ತೇ ಯೂಯಮಶ್ವಪ್ರವರಮಾವಿಶಧ್ವಮತಂದ್ರಿತಾಃ।
ಸರ್ವಶ್ವೇತಂ ವಾಲಧಿಷು ವಾಲಾ ಭೂತ್ವಾಂಜನಪ್ರಭಾಃ॥ 13-22-5 (81831)
ಸರ್ಪಾ ಊಚುಃ। 13-22-5x (6799)
ನಿಕೃತ್ಯಾ ನ ಜಯಃ ಶ್ರೇಯಾನ್ಮಾತಃ ಸತ್ಯಾ ಗಿರಃ ಶೃಣು।
ಆಯತ್ಯಾಂ ಚ ತದಾತ್ವೇ ಚ ನ ಚ ಧರ್ಮೋಽತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-22-6 (81832)
ಸಾ ತ್ವಂ ಧರ್ಮಾದಪೇತಂ ವೈ ಕುಲಸ್ಯೈವಾಹಿತಂ ತವ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ವಿಜಯಂ ಮಾತರ್ಮಾ ಸ್ಮ ಕಾರ್ಷೀಃ ಕಥಂಚನಾ॥ 13-22-7 (81833)
ಯದ್ಯಧರ್ಮೇಣ ವಿಜಯಂ ವಯಂ ಕಾಂಕ್ಷಾಮಹೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ತ್ವಯಾ ನಾಮ ನಿವಾರ್ಯಾಃ ಸ್ಮ ಮಾ ಕುರುಧ್ವಮಿತಿ ಧ್ರುವಂ॥ 13-22-8 (81834)
ಸಾ ತ್ವಮಸ್ಮಾನಪಿ ಸತೋ ವಿಪಾಪಾನೃಜುಬುದ್ಧಿನಃ।
ಕಲ್ಮಷೇಣಾಭಿಸಂಯೋಕ್ತುಂ ಕಾಂಕ್ಷಸೇ ಲೋಭಮೋಹಿತಾ॥ 13-22-9 (81835)
ತೇ ವಯಂ ತ್ವಾಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ದ್ರವಿಷ್ಯಾಮ ದಿಶೋ ದಶ।
ಯತ್ರ ವಾಕ್ಯಂ ನ ತೇ ಮಾತಃ ಪುನಃ ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮ ಈದೃಶಂ॥ 13-22-10 (81836)
ಗುರೋರಪ್ಯವಲಿಪ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಮಜಾನತಃ।
ಉತ್ಪಥಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-22-11 (81837)
ಕದ್ರೂರುವಾಚ। 13-22-12x (6800)
ಶೃಣೋಮಿ ವಿವಿಧಾ ವಾಚೋ ಹೇತುಮತ್ಯಃ ಸಮೀರಿತಾಃ।
ವಕ್ರಮಾರ್ಗನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ತದಹಂ ವೋ ನ ರೋಚಯೇ॥ 13-22-12 (81838)
ನ ಚ ತತ್ಪಣಿತಂ ಮಂದಾಃ ಶಕ್ಯಂ ಜೇತುಮತೋಽನ್ವಥಾ।
ಜಿತೇ ನಿಕೃತ್ಯಾ ಶ್ರುತ್ವೈತತ್ಕ್ಷೇಮಂ ಕುರುತ ಪುತ್ರಕಾಃ॥ 13-22-13 (81839)
ಶ್ವೋಽಹಂ ಪ್ರಭಾತಸಮಯೇ ಜಿತಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪುತ್ರಕಾಃ।
ಶೈಲೂಷಿಣೀ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ವಿನತಾಯಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-22-14 (81840)
ಇಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾರ್ಥಾಯ ಪುತ್ರಾನಿಚ್ಛಂತಿ ಮಾತರಃ।
ಸೇಯಮೀಹಾ ವಿಪನ್ನಾ ಮೇ ಯುಷ್ಮಾನಾಸಾದ್ಯ ಸಂಗತಾಂ॥ 13-22-15 (81841)
ಇಹ ವಾ ತಾರಯೇತ್ಪುತ್ರಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಾ ತಾರಯೇತ್ಪಿತೄನ್।
ಮಾತ್ರ ಚಿತ್ರಂ ಭವೇಕಿಂಚಿತ್ಪುನಾತೀತಿ ಚ ಪುತ್ರಕಃ॥ 13-22-16 (81842)
ತೇ ಯೂಯಂ ತಾರಣಾರ್ಥಾಯ ಮಮ ಪುತ್ರಾ ಮನೋಜವಾಃ।
ಆವಿಶಧ್ವಂ ಹಯಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಾಲಾ ಭೂತ್ವಾಽಂಜನಪ್ರಭಾಃ॥ 13-22-17 (81843)
ಜಾನಾಂಯಧರ್ಮಂ ಸಕಲಂ ವಿಜಿತಾ ವಿನತಾ ಭವೇತ್।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ದಾಸಭಾವಸ್ತು ಯುಷ್ಮಾನಪ್ಯವಪೀಡಯೇತ್॥ 13-22-18 (81844)
ನಿಕೃತ್ಯಾ ವಿಜಯೋ ವೇತಿ ದಾಸತ್ವಂ ವಾ ಪರಾಭವೇ।
ಉಭಯಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಜಯೋ ವೈ ಧಾರ್ಮಿಕೋ ವರಃ॥ 13-22-19 (81845)
ಯದ್ಯಪ್ಯಧರ್ಮೋ ವಿಜಯೋ ಯುಷ್ಮಾನೇವ ಸ್ಪೃಶೇತ್ಪುನಃ।
ಗುರೋರ್ವಚನಮಾಸ್ಥಾಯ ಧರ್ಮೋ ವಾ ಸಂಭವಿಷ್ಯತಿ'॥ ॥ 13-22-20 (81846)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 22 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 023
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.23. ಅಧ್ಯಾಯಃ 023
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕದ್ರ್ವಾ ಸ್ವವಚನತಿರಸ್ಕಾರಿಣಃ ಕಾಂಶ್ಚನ ಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರತಿ ಜನಮೇಜಯಸರ್ಪಸತ್ರೇ ನಿಧನರೂಪಶಾಪದಾನಂ॥ 1 ॥ ಕೈಶ್ಚನ ಸರ್ಪೈರುಚ್ಚೈರಶ್ರವಸೋ ವಾಲೇ ಸ್ವಾಂಗವೇಷ್ಟನೇನ ನೈಲ್ಯಸಂಪಾದನಂ॥ 2 ॥ ತತಃ ಕದ್ರೂಚೋದನಯಾ ಹಯವಾಲೇ ನೈಲ್ಯದರ್ಶಿನ್ಯಾ ವಿನತಯಾ ತದ್ದಾಸ್ಯಾಂಗೀಕರಣಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಮಾತುಃ ಕ್ರುದ್ಧಾಯಾಸ್ತೇ ಭುಜಂಗಮಾಃ।
ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣೈವಾನ್ವಮೋದಂತ ಕೇಚಿದ್ಧಿತ್ವಾ ದಿಶೋ ಗತಾಃ॥ 13-23-1 (81847)
ಯೇ ಪ್ರತಸ್ಥುರ್ದಿಶಸ್ತತ್ರ ಕ್ರುದ್ಧಾ ತಾನಶಪದ್ಭೃಶಂ।
ಭುಜಂಗಮಾನಾಂ ಮಾತಾಽಸೌ ಕದ್ರೂರ್ವೈರಕರೀ ತದಾ॥ 13-23-2 (81848)
ಉತ್ಪತ್ಸ್ಯತಿ ಹಿ ರಾಜನ್ಯಃ ಪಾಂಡವೋ ಜನಮೇಜಯಃ।
ಚತುರ್ಥೋ ಧನ್ವಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾತ್ಕುಂತೀಪುತ್ರಾದ್ಧನಂಜಯಾತ್॥ 13-23-3 (81849)
ಸ ಸರ್ಪಸತ್ರಮಾಹರ್ತಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ಸತ್ರೇಽಗ್ನಿನಾ ಯುಷ್ಮಾನ್ಪಂಚತ್ವಮುಪನೇಷ್ಯತಿ॥ 13-23-4 (81850)
ಏವಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಽಶಪನ್ಮಾತಾ ಪನ್ನಗಾಂಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಗುರೋಃ ಪರಿತ್ಯಾಗಕೃತಂ ನೈತದನ್ಯದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-23-5 (81851)
ಏವಂ ಶಪ್ತಾ ದಿಶಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪನ್ನಗಾ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ವಿಹಾಯ ಮಾತರಂ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಗತಾ ವೈರಕರೀಂ ತದಾ॥ 13-23-6 (81852)
ತತ್ರ ಯೇ ವೃಜಿನಂ ತಸ್ಯಾ ಅನಾಪನ್ನಾ ಭುಜಂಗಮಾಃ।
ತೇ ತಸ್ಯ ವಾಜಿನೋ ವಾಲಾ ಬಭೂವುರಸಿತಪ್ರಭಾಃ॥ 13-23-7 (81853)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾಲಧಿಸ್ಥಾಂಶ್ಚ ಪುತ್ರಾನ್ಕದ್ರೂರಥಾಬ್ರವೀತ್।
ವಿನತಾಮಥ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಹಯೋಸೌ ದೃಶ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 13-23-8 (81854)
ಏಕವರ್ಣೋ ನ ವಾ ಭದ್ರೇ ಪಣೋ ನೌ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ಉತಕಾದುತ್ತರಂತಂ ತಂ ಹಯಂ ಚೈವ ಚ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-23-9 (81855)
ಸಾ ತ್ವವಕ್ರಮತಿರ್ದೇವೀ ವಿನತಾ ಜಿಹ್ಮಗಾಮಿನೀಂ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭಗಿನೀಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಹಸಂತೀವ ಭಾರತ॥ 13-23-10 (81856)
ಹಂತ ಪಶ್ಯಾವ ಗಚ್ಛಾವಃ ಸುಕೃತೋ ನೌ ಪಣಃ ಶುಭೇ।
ದಾಸೀ ವಾ ತೇ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ತ್ವಂ ವಾ ದಾಸೀ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-23-11 (81857)
ಏವಂ ಸ್ಥಿರಂ ಪಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಹಯಂ ತೇ ತಂ ದದರ್ಶತುಃ।
ಕೃತ್ವಾ ಸಾಕ್ಷಿಣಮಾತ್ಮಾನಂ ಭಗಿನ್ಯೌ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 13-23-12 (81858)
ಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಹಯಂ ಮಂದಂ ವಿನತಾ ಶೋಕಕರ್ಶಿತಾ।
ಶ್ವೇತಂ ಚಂದ್ರಾಂಶುವಾಲಂ ತಂ ಕಾಲವಾಲಂ ಮನೋಜವಂ॥ 13-23-13 (81859)
ತತ್ರ ಸಾ ವ್ರೀಲಿತಾ ವಾಕ್ಯಂ ವಿನತಾ ಸಾಶ್ರುಬಿಂದುಕಾ।
ಉವಾಚ ಕಾಲವಾಲೋಽಯಂ ತುರಗೋ ವಿಜಿತಂ ತ್ವಯಾ॥ 13-23-14 (81860)
ದಾಸೀ ಮಾಂ ಪ್ರೇಷಯ ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಯಥಾ ಕಾಮವಶಾಂ ಶುಭೇ।
ದಾಸ್ಯಶ್ಚ ಕಾಮಕಾರಾ ಹಿ ಭರ್ತೃಣಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ'॥ ॥ 13-23-15 (81861)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 23 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-23-9 ಹಯಮುದ್ದಿಶ್ಯ ನೌ ಪಣಃ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಇತಿ ಶೇಷೇಣಾನ್ವಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 024
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.24. ಅಧ್ಯಾಯಃ 024
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಗರುಡಂಪ್ರತಿ ವಿನತಾಯಾಃ ಕದ್ರೂದಾಸ್ಯನಿವೇದನಂ॥ 1 ॥ ತಚ್ಛ್ರವಣಖಿನ್ನೇನ ತೇನ ಕದ್ರೂಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಮಾತುರ್ದಾಸ್ಯಾನ್ಮೋಚನಯಾಚನಾ ॥ 2 ॥ ಕದ್ರ್ವಾ ಗರುಡಂಪ್ರತ್ಯಮೃತಾನಯನೇ ಮಾತುರ್ದಾಸ್ಯಾನ್ಮೋಚನೋಕ್ತಿಃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಕದ್ರೂರ್ಹಸಂತೀ ಚ ವಿನತಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಂ।
ದಾಸೀವತ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಾ ಚ ಸರ್ವಂ ಚಕಾರ ತತ್॥ 13-24-1 (81862)
ನ ವಿವರ್ಣಾ ನ ಸಂಕ್ಷುಬ್ಧಾ ನ ಚ ಕ್ರುದ್ಧಾ ನ ದುಃಖಿತಾ।
ಪ್ರೇಷ್ಯಕರ್ಮ ಚಕಾರಾಸ್ಯಾ ವಿನತಾ ಕಮಲೇಕ್ಷಣಾ॥ 13-24-2 (81863)
ಇಮಾ ದಿಶಶ್ಚತಸ್ರೋಽಸ್ಯಾಃ ಪ್ರೇಷ್ಯಭಾವೇನ ವರ್ತಿತಾಃ।
ಅಥ ಸ್ಮ ವೈನತೇಯಂ ವೈ ಬಲದರ್ಪೌ ಸಮೀಯತುಃ॥ 13-24-3 (81864)
ತಂ ದರ್ಪವಶಮಾಪನ್ನಂ ಪರಿಧಾವಂತಮಂತಿಕಾತ್।
ದದರ್ಶ ನಾರದೋ ರಾಜಂದೇವರ್ಷಿರ್ದರ್ಪಸಂಯುತಂ॥ 13-24-4 (81865)
ತಮಬ್ರವೀಚ್ಚ ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಕಿಂ ದರ್ಪವಶಮಾಪನ್ನೋ ನ ವೈ ಪಶ್ಯಸಿ ಮಾತರಂ॥ 13-24-5 (81866)
ಬಲೇನ ದೃಪ್ತಃ ಸತತಮಹಂಮಾನಕೃತಃ ಸದಾ।
ದಾಸೀಂ ಪನ್ನಗರಾಜಸ್ಯ ಮಾತುರಂತರ್ಗೃಹೇ ಸತೀಂ॥ 13-24-6 (81867)
ತಮಬ್ರವೀದ್ವೈನತೇಯಃ ಕರ್ಮ ಕಿಂ ತನ್ಮಹಾಮತೇ।
ಜನಯಿತ್ರೀ ಮಯಿ ಸುತೇ ಜಾತಾ ದಾಸೀ ತಪಸ್ವಿನೀ॥ 13-24-7 (81868)
ಅಥಾಬ್ರವೀದೃಷಿರ್ವಾಕ್ಯಂ ದೀವ್ಯತೀ ವಿಜಿತಾ ಖಗ।
ನಿಕೃತ್ಯಾ ಪನ್ನಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಾತ್ರಾ ಪುತ್ರೈಃ ಪುರಾ ಸಹ॥ 13-24-8 (81869)
ಗರುಡ ಉವಾಚ। 13-24-9x (6801)
ಕಥಂ ಜಿತಾ ನಿಕೃತ್ಯಾ ಸಾ ಭಗವಂಜನನೀ ಮಮ।
ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮೇ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವೇತ್ಸ್ಯೇ ತತಃ ಪರಂ॥ 13-24-9 (81870)
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಸರ್ವಂ ತನ್ನಾರದಸ್ತದಾ।
ಆಚಖ್ಯೌ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಪತತ್ರಿಣಃ॥ 13-24-10 (81871)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವೈನತೇಯಸ್ಯ ಕೋಪೋ ಹೃದಿ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಜಗರ್ಹೇ ಪನ್ನಗಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಮಾತ್ರಾ ಸಹ ಪರಂತಪಃ॥ 13-24-11 (81872)
ತತಸ್ತು ರೋಷಾದ್ದುಃಖಾಚ್ಚ ತೂರ್ಣಮುತ್ಪತ್ಯಕ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್।
ಜಗಾಮ ಯತ್ರ ಮಾತಾಽಸ್ಯ ಕೃಚ್ಛ್ರೇ ಮಹತಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-24-12 (81873)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯತ್ತತೋ ದೀನಾಂ ಜಟಿಲಾಂ ಮಲಿನಾಂ ಕೃಶಾಂ।
ತೋಯದೇನ ಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಾಂ ಸೂರ್ಯಾಭಾಮಿವ ಮಾತರಂ॥ 13-24-13 (81874)
ತಸ್ಯ ದುಃಖಾಚ್ಚ ರೋಷಾಚ್ಚ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಶ್ರು ಚಾಸ್ರವತ್।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚ ಪೌರುಷೇ ಪ್ರತಿತಸ್ಥುಷಃ॥ 13-24-14 (81875)
ಅನುಕ್ತ್ವಾ ಮಾತರಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪತತ್ರಿವರಪುಂಗವಃ।
ಕದ್ರೂಮೇವ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವಚನಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 13-24-15 (81876)
ಯದಿ ಧರ್ಮೇಣ ಮೇ ಮಾತಾ ಜಿತಾ ಯದ್ಯಪ್ಯಧರ್ಮತಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ತ್ವಮಸಿ ಮೇ ಮಾತಾ ಧರ್ಮಃ ಸರ್ವಃ ಸ ಮೇ ಮತಃ॥ 13-24-16 (81877)
ಇಯಂ ತು ಮೇ ಸ್ಯಾತ್ಕೃಪಣಾ ಮಯಿ ಪುತ್ರೇಽಂಬ ದುಃಖಿತಾ।
ಅನುಜಾನೀಹಿ ತಾಂ ಸಾಧು ಮತ್ಕೃತೇ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನಿ॥ 13-24-17 (81878)
ಕದ್ರೂಃ ಶ್ರುತ್ವಾಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ವೈನತೇಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪರೀತಾ ದುಃಖಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾ॥ 13-24-18 (81879)
ನಾಹಂ ತವ ನ ತೇ ಮಾತುರ್ವೈನತೇಯ ಕಥಂಚನ।
ಕುರ್ಯಾಂ ಪ್ರಿಯಮನಿಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಮಾಂ ಬ್ರವೀಷಿ ಖಗ ದ್ವಿಜಾ॥ 13-24-19 (81880)
ತಾಂ ತದಾ ಬ್ರುವತೀಂ ವಾಕ್ಯಮನಿಷ್ಟಂ ಕ್ರೂರಭಾಷಿಣೀಂ।
ದಾರುಣಾಂ ಸೂನೃತಾಭಿಸ್ತಾಮನುನೇತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ 13-24-20 (81881)
ಗರುಡ ರುವಾಚ। 13-24-21x (6802)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ತ್ವಮಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮಾತುರ್ಮೇ ಭಾಮಿನಿ ಪ್ರಿಯಾ।
ಸೋದರ್ಯೀ ಮಮ ಚಾಸಿ ತ್ವಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಮಾತಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 7--24-22x ಕದ್ರೂರುವಾಚ। 13-24-21 (81882)
ವಿಹಂಗಮ ಯಥಾಕಾಮಂ ಗಚ್ಛ ಕಾಮಗಮ ದ್ವಿಜ।
ಸೂನೃತಾಭಿಸ್ತ್ವಯಾ ಮಾತಾ ನಾದಾಸೀ ಶಕ್ಯಮಂಡಜ॥ 13-24-22 (81883)
ಅಮೃತಂ ಯದ್ಯಾಹರೇಸ್ತ್ವಂ ವಿಹಂಗಂ ಜನನೀಂ ತವ।
ಅದಾಸೀಂ ಮಮ ಪಶ್ಯೇಮಾಂ ವೈನತೇಯ ನ ಸಂಶಯಃ॥ ॥ 13-24-23 (81884)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 24 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 025
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.25. ಅಧ್ಯಾಯಃ 025
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕದ್ರ್ವಾಽಮೃತಾಹರಣಂ ಚೋದಿತೇನ ಗರುಡೇನ ಸ್ವಪಿತರಿ ಕಶ್ಯಪೇ ತನ್ನಿವೇದನಂ॥ 1 ॥ ತೇನ ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕರತ್ವಕಥನೇ ಗರುಡೇನ ಸ್ವೇನ ತಸ್ಯ ಸುಕರತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥ ಕಶ್ಯಪೇನ ಗರುಡಂಪ್ರತಿ ಗಜಕಚ್ಛಪವೃತ್ತಾಂತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತಯೋರ್ಭಕ್ಷಣಾದ್ಬಲಾಪ್ಯಾಯನಸಂಪಾದನೇನಾಮೃತಾಹರಣಚೋದನಾ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತು ವಿಹಗಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಅಮೃತಾಹರಣೇ ವಾಚಂ ತತಃ ಪಿತರಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-25-1 (81885)
ಕಾಮಂ ವೈ ಸೂನೃತಾ ವಾಚೋ ವಿಸೃಜ್ಯ ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ।
ಯಚ್ಚಾಪ್ಯನುಜ್ಞಾಂ ಮಾತುರ್ವೈ ನ ಚ ಸಾ ಹ್ಯನುಮನ್ಯತೇ॥ 13-25-2 (81886)
ಸಾ ಮಾ ಬಹುವಿಧಾ ವಾಚೋ ವಜ್ರಕಲ್ಪಾ ವಿಸೃಜ್ಯ ವೈ।
ಭಗವನ್ವಿನತಾ ದಾಸೀ ಮಮ ಮಾತಾ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-25-3 (81887)
ಕದ್ರೂಃ ಪ್ರೇಷಯತೇ ಚೈವ ದಾಸೀಯಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್।
ಆಹರಾಮೃತಮಿತ್ಯೇವ ಮೋಕ್ಷ್ಯತೇ ವಿನತಾ ತತಃ॥ 13-25-4 (81888)
ಸೋಹಂ ಮಾತೃವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಮಾಹರಿಷ್ಯ ಇತಿ ಬ್ರುವನ್।
ಅಮೃತಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಸ್ತೂರ್ಣಮಾಹರ್ತುಂ ಪ್ರತಿನಂದ್ಯ ವೈ॥ 13-25-5 (81889)
ಪಿತೋವಾಚ। 13-25-6x (6803)
ಅಮೃತಂ ತಾತ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ದೇವೈರಪಿ ಕುತಸ್ತ್ವಯಾ।
ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಹಿ ಭೃಶಂ ಪುತ್ರ ರಕ್ಷಿಭಿಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-25-6 (81890)
ಗುಪ್ತಮದ್ಭಿರ್ಭೃಶಂ ಸಾಧು ಸರ್ವತಃ ಪರಿವಾರಿತಂ।
ಅನಂತರಮಥೋ ಗುಪ್ತಂ ಜ್ವಲತಾ ಜಾತವೇದಸಾ॥ 13-25-7 (81891)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಅಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನಿ ಚ।
ರಕ್ಷಂತ್ಯಮೃತಮತ್ಯಂತಂ ಕಿಂಕರಾ ನಾಮ ರಾಕ್ಷಸಾಃ॥ 13-25-8 (81892)
ತೇಷಾಂ ಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಶೂಲಾಂಶ್ಚ ಶತಘ್ನ್ಯಃ ಪಟ್ಟಸಾಸ್ತಥಾ।
ಆಯುಧಾ ರಕ್ಷಿಣಾಂ ತಾತ ವಜ್ರಕಲ್ಪಾಃ ಶಿಲಾಸ್ತಥಾ॥ 13-25-9 (81893)
ತತೋ ಜಾಲೇನ ಮಹತಾ ಅವನದ್ಧಂ ಸಮಂತತಃ।
ಅಯಸ್ಮಯೇನ ವೈ ತಾತ ವೃತ್ರಹಂತುಃ ಸ್ಮ ಶಾಸನಾತ್॥ 13-25-10 (81894)
ತತ್ತ್ವಮೇವಂವಿಧಂ ತಾತ ಕಥಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇಽಮೃತಂ।
ಸುರಕ್ಷಿತಂ ವಜ್ರಭೃತಾಂ ವೈನತೇಯ ವಿಹಂಗಮ।
ಇಂದ್ರೇಣ ದೇವೈರ್ನಾಗೈಶ್ಚ ಖಡ್ಗೈರ್ಗಿರಿಜಲಾದಿಭಿಃ॥ 13-25-11 (81895)
ಗರುಡ ಉವಾಚ। 13-25-13x (6804)
ಪುತ್ರಗೃದ್ಧ್ಯಾ ಬ್ರವೀಷ್ಯೇತಚ್ಛೃಣು ತಾತ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಬಲವಾನುಪಾಯವಾನಸ್ಮಿ ಭೂಯಃ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 13-25-12 (81896)
ತಮಬ್ರವೀತ್ಪಿತಾ ಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಹಸನ್ವೈ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಯದಿ ತೌ ಭಕ್ಷಯೇಸ್ತಾತ ಕ್ರೂರೌ ಕಚ್ಛಪವಾರಣೌ॥ 13-25-13 (81897)
ತಥಾ ಬಲಮಮೇಯಂ ತೇ ಭವಿತಾ ತನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅಮೃತಸ್ಯೈವ ಚಾಹರ್ತಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-25-14 (81898)
ಗರುಡ ಉವಾಚ। 13-25-15x (6805)
ಕ್ವ ತೌ ಕ್ರೂರೌ ಮಹಾಭಾಗ ವರ್ತೇತೇ ಹಸ್ತಿಕಚ್ಛಪೌ।
ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ತಾತ ಬಲಸ್ಯಾಪ್ಯಾಯನಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-25-15 (81899)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-25-16x (6806)
ಪರ್ವತೋ ವೈ ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ನಭಃ ಸ್ತಬ್ಧ್ವೇವ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಉರಗೋ ನಾಮ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಃ ಪುರಾ ದೇವಗಣೈರಪಿ॥ 13-25-16 (81900)
ಗೋರುತಾನಿ ಸ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಪುಷ್ಪಿತದ್ರುಮಸಾನುಮಾನ್।
ತತ್ರ ಪಂಥಾಃ ಕೃತಸ್ತಾತ ಕುಂಜರೇಣ ಬಲೀಯಸಾ॥ 13-25-17 (81901)
ಗೋರುತಾನ್ಯುಚ್ಛ್ರಯಸ್ತಸ್ಯ ನವ ಸಪ್ತ ಚ ಪುತ್ರಕ।
ಗಚ್ಛತಾಽಗಚ್ಛತಾ ಚೈವ ಕ್ಷಪಿತಃ ಸ ಮಹಾಗಿರಿಃ॥ 13-25-18 (81902)
ತಾವಾನ್ಭೂಮಿಸಮಸ್ತಾತ ಕೃತಃ ಪಂಥಾಃ ಸಮುತ್ಥಿತಃ।
ತೇನ ಗತ್ವಾ ಸ ಮಾತಂಗಃ ಪಿಪಾಸುರ್ಯುದ್ಧಮಿಚ್ಛತಿ॥ 13-25-19 (81903)
ತಮತೀತ್ಯ ತು ಶೈಲೇಂದ್ರಂ ಹ್ರದಃ ಕೋಕನದಾಯುತಃ।
ಕನಕೇತಿ ಚ ವಿಖ್ಯಾತಸ್ತತ್ರ ಕೂರ್ಮೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-25-20 (81904)
ಗೋರುತಾನಿ ಸ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಕಚ್ಛಪಃ ಕುಂಜರಶ್ಚ ಸಃ।
ಆಯಾಮತಶ್ಚಾಪಿ ಸಮೌ ತೇಜೋಬಲಸಮನ್ವಿತೌ॥ 13-25-21 (81905)
ಪುನರಾವೃತ್ತಿಮಾಪನ್ನೌ ತಾವೇತೌ ಮಧುಕೈಟಭೌ।
ಜನ್ಮಾಂತರೇ ವಿಪ್ರಮೂಢೌ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣೌ॥ 13-25-22 (81906)
ಯದಾ ಸ ನಾಗೋ ವ್ರಜತಿ ಪಿಪಾಸುಸ್ತಂ ಜಲಾಶಯಂ।
ತದೈನಂ ಕಚ್ಛಪೋ ರೋಷಾತ್ಪ್ರತಿಯಾತಿ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-25-23 (81907)
ನಖೈಶ್ಚ ದಶನೈಶ್ಚಾಪಿ ನಿಮಜ್ಯೋನ್ಮಜ್ಯ ವಾಽಸಕೃತ್।
ವಿದದಾರಾಗ್ರಹಸ್ತೇನ ಕುಂಜರಂ ತಂ ಜಲೇಚರಃ॥ 13-25-24 (81908)
ನಾಗರಾಡಪಿ ತೋಯಾರ್ಥೀ ಪಿಪಾಸುಶ್ಚರಣೈರಪಿ।
ಅಗ್ರಹಸ್ತೇನ ದಂತಾಭ್ಯಾಂ ನಿವಾರಯತಿ ವಾರಿಜಂ॥ 13-25-25 (81909)
ಸ ತು ತೋಯಾದನುತ್ತಿಷ್ಠನ್ವಾರಿಜೋ ಗಜಯೂಥಪಂ।
ನಖೈಶ್ಚ ದಶನೈಶ್ಚೈವ ದ್ವಿರದಂ ಪ್ರತಿಷೇಧತಿ॥ 13-25-26 (81910)
ನಿವಾರಿತೋ ಗಜಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪುನರ್ಗಚ್ಛತಿ ಸ್ವಂ ವನಂ।
ಪಿಪಾಸುಃ ಕ್ಲಿನ್ನಹಸ್ತಾಗ್ರೋ ರುಧಿರೇಣ ಸಮುಕ್ಷಿತಃ॥ 13-25-27 (81911)
ತೌ ಗಚ್ಛ ಸಹಿತೌ ಪುತ್ರ ಯದಿ ಶಕ್ನೋಷಿ ಭಕ್ಷಯ।
ನ ತೌ ಪೃಥಕ್ತಯಾ ಶಕ್ಯಾವಪ್ರಮತ್ತೌ ಬಲೇ ಸ್ಥಿತೌ'॥ ॥ 13-25-28 (81912)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 25॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-25-17 ಗೋರುತಾನಿ ಗವ್ಯೂತೀಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 026
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.26. ಅಧ್ಯಾಯಃ 026
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಗರುಢೇನ ಗಜಕಚ್ಛಪಾವಾಸಮೇತ್ಯ ಚರಣಾಭ್ಯಾಂ ತಯೋರ್ಗ್ರಹಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ತಯೋರ್ಭಕ್ಷಣಾಯ ನೈಮಿಷಾರಣ್ಯಸ್ಥಮಹಾತರುಶಾಖಾಯಾಂ ವೇಗಾನ್ನಿಪತನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಸ್ವನಿಪತನಮಾತ್ರೇಣ ಭಜ್ಯಮಾನಶಾಖಾಯಾ ಅಧೋಭಾಗೇ ಲಂಬಮಾನಮುನಿಗಣಾವಲೋಕನಾತ್ತುಂಡೇನ ತಚ್ಛಾಖಾಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ ಪುನರುತ್ಪತನಂ॥ 3 ॥ ತಥಾ ದೇವದೂತವಚನಾತ್ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಶಾಖಾವಿಸರ್ಜನೇನ ತನ್ನಿವಾಸಿನಾಂ ಕುವಿಂದಾನಾಂ ಹನನಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಗರುಡ ಉವಾಚ।
ಕಥಂ ತೌ ಭಗವಞ್ಶಕ್ಯೌ ಮಯಾ ವಾರಣಕಚ್ಛಪೌ॥
ಯುಗಪದ್ಗೃಹೀತಂ ತಂ ಮೇ ತ್ವಮುಪಾಯಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-26-1 (81913)
ಕಶ್ಯಯ ಉವಾಚ। 13-26-2x (6807)
ಯೋದ್ಧುಕಾಮೇ ಗಜೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮುಹೂರ್ತಂ ಸ ಜಲೇಚರಃ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಜಲಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಯೋದ್ಧುಕಾಮಃ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-26-2 (81914)
ಜಲಜಂ ನಿರ್ಗತಂ ತಾತ ಪ್ರಮತ್ತಂ ಚೈವ ವಾರಣಂ।
ಗ್ರಹೀಷ್ಯಸಿ ಪತಂಗೇಶ ನಾನ್ಯೋ ಯೋಗೋಽತ್ರ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-26-3 (81915)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-26-4x (6808)
ಇತ್ಯೇಮುಕ್ತೋ ವಿಹಗಸ್ತದ್ಗತ್ವಾ ವನಮುತ್ತಮಂ।
ದದರ್ಶ ವಾರಣೇಂದ್ರಂ ತಂ ಮೇಘಾಚಲಸಮಪ್ರಭಂ॥ 13-26-4 (81916)
ತಾಂ ಸ ನಾಗೋ ಗಿರೇರ್ವೀಥಿಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಇವ ಭಾರತಃ।
ಸ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟತನೂರುಹಃ॥ 13-26-5 (81917)
ಬಿಭಕ್ಷಯಿಷತೋ ರಾಜಂದಾರುಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥
ಮಾತಂಗಂ ಕಚ್ಛಪಂ ಚೈವ ಪ್ರಹರ್ಷಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್॥ 13-26-6 (81918)
ಅಥ ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ಖೇಚರಃ ಸ ಮಹಾಬಲಃ।
ಸಂಕುಚ್ಯ ಸರ್ವಗಾತ್ರಾಣಿ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಣೈವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 13-26-7 (81919)
ತಥಾ ಗತ್ವಾ ತಮಧ್ವಾನಂ ವಾರಣಪ್ರವರೋ ಬಲೀ।
ನಿಶಶ್ವಾಸ ಮಹಾಶ್ವಾಸಃ ಶ್ರಮಾದ್ವಿಶ್ರಮಣಾಯ ಚ॥ 13-26-8 (81920)
ತಸ್ಯ ನಿಶ್ವಾಸವಾತೇನ ಮದಗಂಧೇನ ಚೈವ ಹ।
ಉದತಿಷ್ಠನ್ಮಹಾಕೂರ್ಮೋ ವಾರಣಪ್ರತಿಷೇಧಕಃ॥ 13-26-9 (81921)
ತಯೋಃ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ದದರ್ಶ ಪತಗೇಶ್ವರಃ।
ಕಚ್ಛಪೇಂದ್ರದ್ವಿರದಯೋರಿಂದ್ರಪ್ರಹ್ವಾದಯೋರಿವ॥ 13-26-10 (81922)
ಸ್ಪೃಶಂತಮಗ್ರಹಸ್ತೇನ ತೋಯಂ ವಾರಣಯೂಥಪಂ।
ದಂತೈರ್ನಸ್ತೈಶ್ಚ ಜಲಜೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ॥ 13-26-11 (81923)
ಜಲಜಂ ವಾರಣೋಽಪ್ಯೇವಂ ಚರಣೈಃ ಪುಷ್ಕರೇಣ ಚ।
ಪ್ರತ್ಯಷೇಧನ್ನಿಮಜ್ಜಂತಮುನ್ಮಜ್ಜಂತಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-26-12 (81924)
ಮುಹೂರ್ತಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತಯೋರ್ಭೀಮಪ್ರದರ್ಶನಂ।
ಅಥ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಲಾದ್ರಾಜನ್ಕಚ್ಛಪಃ ಸ್ಥಲಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-26-13 (81925)
ಸ ತು ನಾಗಃ ಪ್ರಭಗ್ರೋಽಪಿ ಪಿಪಾಸುರ್ನ ನ್ಯವರ್ತತ।
ತೋಯಗೃಧ್ನುಃ ಶನೈಸ್ತರ್ಷಾದಪಾಸರ್ಪತ ಪೃಷ್ಠತಃ॥ 13-26-14 (81926)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಲಜಸ್ತೂರ್ಣಮಪಸರ್ಪಂತಮಾಹವಾತ್।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ವಜ್ರಯಾಣಿರಿವಾಸುರಂ॥ 13-26-15 (81927)
ತಂ ರೋಷಾತ್ಸ್ಥಲಮುತ್ತೀರ್ಣಮಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಗಜೋತ್ತಮಂ।
ಉಭಾವೇವ ಸಮಸ್ತೌ ತು ಜಗ್ರಾಹ ವಿನತಾಸುತಃ॥ 13-26-16 (81928)
ಚರಣೇನ ತು ಸವ್ಯೇನ ಜಗ್ರಾಹ ಸ ಗಜೋತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಸ್ಪಂದಮಾನಂ ಬಲವಾಂದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ಕಚ್ಛಪಂ॥ 13-26-17 (81929)
ಉತ್ಪಪಾತ ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪನ್ನಗೇಂದ್ರನಿಷೂದತಃ।
ದಿವಂ ಖಂ ಚ ಸಮುತ್ಪತ್ಯ ಪಕ್ಷಾಭ್ಯಾಮಪರಾಜಿತಃ॥ 13-26-18 (81930)
ತೇನ ಚೋತ್ಪತತಾ ತೂರ್ಣಂ ಸಂಗೃಹೀತೌ ನಖೈರ್ಭೃಶಂ।
ವಜ್ರಗರ್ಭೈಃ ಸುನಿಶಿತೈಃ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತೂರ್ಣಂ ಮುಮೋಚತುಃ॥ 13-26-19 (81931)
ತೌ ಗೃಹ್ಯ ಬಲವಾಂಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸ್ರಸ್ತಪಾದಶಿರೋಧರೌ।
ವಿವಲ್ಗನ್ನಿವ ಖೇ ಕ್ರೀಡನ್ಖೇಚರೋಽಭಿಜಗಾಮ ಹ॥ 13-26-20 (81932)
ಅತ್ತುಕಾಮಸ್ತತೋ ವೀರಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ನಿರೈಕ್ಷತ ನ ಚಾಪಶ್ಯದ್ದ್ರುಮಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮಾಸಿತುಂ॥ 13-26-21 (81933)
ನೈಮಿಷಂ ತ್ವಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ದೇವಾರಣ್ಯಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಅಪಶ್ಯತ ದ್ರುಮಂ ಕಂಚಿಚ್ಛಾಖಾಸ್ಕಂಧಸಮಾವೃತಂ॥ 13-26-22 (81934)
ಹಿಮವಚ್ಛಿಖರಪ್ರಖ್ಯಂ ಯೋಜನದ್ವಯಮುಚ್ಛ್ರಿತಂ।
ಪರಿಣಾಹೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ನಲ್ವಮಾತ್ರಂ ಸಮಂತತಃ॥ 13-26-23 (81935)
ತಸ್ಯ ಶಾಖಾಽಭವತ್ಕಾಚಿದಾಯತಾ ಪಂಚಯೋಜನಂ।
ದೃಢಮೂಲಾ ದೃಢಸ್ಕಂಧಾ ವಜ್ರಪತ್ರಸಮಾಚಿತಾ॥ 13-26-24 (81936)
ತತ್ರೋಪವಿಷ್ಟಃ ಸಹಸಾ ವೈನತೇಯೋ ನಿಗೃಹ್ಯ ತೌ।
ಅತ್ತುಕಾಮಸ್ತತಃ ಶಾಖಾ ತಸ್ಯ ವೇಗಾದವಾಪತತ್॥ 13-26-25 (81937)
ತಾಂ ಪತಂತೀಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚರ್ಷಿಗಣಾನಧಃ।
ಆಸೀನಾನ್ವಸುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸತ್ರೇಣ ಜಗತೀಪತೇ॥ 13-26-26 (81938)
ವೈಖಾನಸಾನ್ನಾಮ ಯತೀನ್ವಾಲಖಿಲ್ಯಗಣಾನಪಿ।
ತತ್ರ ಭೀರಾವಿಶತ್ತಸ್ಯ ಪತಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-26-27 (81939)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ಯತೀಂಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಸೀನಾನ್ಸುರೈಃ ಸಹ।
ತುಂಡೇನ ಗೃಹ್ಯ ತಾಂ ಶಾಖಾಮುತ್ಪಪಾತ ಖಗೇಶ್ವರಃ।
ತೌಚ ಪಕ್ಷೀ ಭುಜಂಗಾಶೋ ವ್ಯೋಂನಿ ಕ್ರೀಡನ್ನಿವಾವ್ರಜತ್॥ 13-26-28 (81940)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗುರುಸಂಭಾರಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯೋತ್ಪತಿತಂ ಖಗಂ।
ಋಷಯಸ್ತೇಽಬ್ರುವನ್ಸರ್ವೇ ಗರುಡೋಽಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ಹ।
ನ ತ್ವನ್ಯಃ ಕ್ಷಮತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಯಥಾಽಯಂ ವೀರ್ಯವಾನ್ಖಗಃ॥ 13-26-29 (81941)
ಅಸೌ ಯಚ್ಛತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಗುರುಭಾರಸಮನ್ವಿತಃ।
ಅಯಂ ಕ್ರೀಡನ್ನಿವಾಕಾಶೇ ತಸ್ಮಾದ್ಗರುಡ ಏವ ಸಃ॥ 13-26-30 (81942)
ಏವಂ ತೇ ಸಮಯಂ ಸರ್ವೇ ವಸವಶ್ಚ ದಿವೌಕಸಃ।
ಅಕಾರ್ಷುಃ ಪಕ್ಷಿರಾಜಸ್ಯ ಗರುಡೇತ್ಯೇವ ನಾಮ ಹ॥ 13-26-31 (81943)
ಸ ಪಕ್ಷೀ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಪರಿಧಾವಂಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಮುಮುಕ್ಷಃ ಶಾಖಿನಃ ಶಾಖಾಂ ನ ಸ್ಮ ದೇಶಮಪಶ್ಯತ॥ 13-26-32 (81944)
ಸ ವಾಚಮಶೃಣೋದ್ದಿವ್ಯಾಮುಪರ್ಯುಪರಿ ಜಲ್ಪತಃ।
ದೇವದೂತಸ್ಯ ವಿಸ್ಪಷ್ಟಮಾಭಾಷ್ಯ ಗರುಡೇತಿ ಚ॥ 13-26-33 (81945)
ವೈನತೇಯ ಕುವಿಂದೇಷು ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಮಹಾಬಲ।
ಪಾತ್ಯತಾಂ ಶಾಖಿನಃ ಶಾಖಾ ನ ಹಿ ತೇ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಾಃ॥ 13-26-34 (81946)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಗರುಡಸ್ತೂರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ಲವಣಾಂಭಸಃ।
ಉದ್ದೇಶಂ ಯತ್ರ ತೇ ಮಂದಾಃ ಕುವಿಂದಾಃ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-26-35 (81947)
ತತೋ ಗತ್ವಾ ತತಃ ಶಾಖಾಂ ಮುಮೋಚ ಪತತಾಂವರಃ।
ತಯಾ ಹತಾ ********* ದಾಸ್ತದಾ ಷಡ್ವಿಂಶತೋ ನೃಪ॥ 13-26-36 (81948)
ಸ ದೇಶೋ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಖ್ಯಾತಃ ಪರಮದಾರುಣಃ।
ಶಾಖಾಪತಗ ಇತ್ಯೇವ ಕುವಿಂದಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥' ॥ 13-26-37 (81949)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 26 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-26-36 ತುಂಡೇನ ಶಾಖಾಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಕಶ್ಯಪಸಮೀಪಂ ಗತೇ ಗರುಡೇ ಶಾಖಾಯಾ ಅಧೋಭಾಗಲಂಬಿನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಕಸ್ಯಪಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಶಾಖಾವಿಸರ್ಜನೇನ ಹಿಮವದ್ಗಿರಿಗಮನಮಾದಿಪರ್ವೋಕ್ತಮತ್ರಾನುಸಂಧೇಯಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 027
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.27. ಅಧ್ಯಾಯಃ 027
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಗರುಡೇನ ಶೈಲಾಗ್ರೇ ಉಪವಿಶ್ಯ ಗಜಕಚ್ಛಪಯೋರ್ಭಕ್ಷಣಂ॥ 1 ॥ ತತಃ ಸ್ವರ್ಗೇಽಮೃತಸಮೀಪಂ ಗತೇನ ತೇನ ತತ್ರ ಪರಿತೋ ಜ್ವಲದಗ್ನಿದರ್ಶನಭಯಾ********* ಪ್ರತಿ ತಚ್ಛಮನೋಪಾಯಪ್ರಶ್ನಃ॥ 2 ॥ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ತಂಪ್ರತಿ ನವನೀತಪ್ರಕ್ಷೇಪೇಣಾಗ್ನಿಸಂಶಾಮನಚೇದನಾ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಹತ್ವಾ ತಂ ಪಕ್ಷಿಶಾರ್ದೂಲಃ ಕುವಿಂದಾನಾಂ ಜನಂ ವ್ರತೀ।
ಉಪೋಪವಿಶ್ಯ ಶೈಲಾಗ್ರೇ ಭಕ್ಷಯಾಮಾಸ ತಾವುಭೌ।
ವಾರಣಂ ಕಚ್ಛರ್ಪ ಚೈವ ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಸ ಪತತ್ರಿರಾಟ್॥ 13-27-1 (81950)
ತಯೋಃ ಸ ರುಧಿರಂ ಪೀತ್ವಾ ಮೇದಸೀ ಚ ಪರಂತಪ।
ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಯತತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಬಲಮನುತ್ತಮಂ।
ಜಂಗಾಮ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಭವನಂ ಪನ್ನಗಾಶನಃ॥ 13-27-2 (81951)
ತಂ ಪ್ರಣಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪಾವಕಂ ವಿಸ್ಫುಲಿಂಗಿನಂ।
ರಾತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಂ ರಕ್ಷಾರ್ಥಮಮೃತಸ್ಯ ಹ॥ 13-27-3 (81952)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಹಗೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭಯಂ ತೀವ್ರಮುಪಾವಿಶತ್।
ನತು ತೋಯಾನ್ನ ರಕ್ಷಿಭ್ಯೋ ಭಯಮಸ್ಯೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-27-4 (81953)
ಪಕ್ಷಿತ್ವಮಾತ್ಮನೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ವಲಂತಂ ಚ ಹುತಾಶನಂ।
ಪಿತಾಮಹಮಥೋ ಗತ್ವಾ ದದರ್ಶ ಭುಜಗಾಶನಃ॥ 13-27-5 (81954)
ತಂ ಪ್ರಣಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಗರುಡಃ ಪ್ರಯತಾಂಜಲಿಃ।
ಪ್ರೋವಾಚ ತದಸಂದಿಗ್ಧಂ ವಚನಂ ಪನ್ನಗೇಶ್ವರಃ॥ 13-27-6 (81955)
ಉದ್ಯತಂ ಗುರುಕೃತ್ಯೇ ಮಾಂ ಭಗವಂಧರ್ಮನಿಶ್ಚಿತಂ।
ವಿಮೋಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಮಾತುರ್ಹಿ ದಾಸಭಾವಾದನಿಂದಿತಂ॥ 13-27-7 (81956)
ಕದ್ರೂಸಕಾಶಮಮೃತಂ ಮಯಾಹರ್ತವ್ಯಮೀಶ್ವರ।
ತದಾ ಮೇ ಜನನೀ ದೇವ ದಾಸಭಾವಾತ್ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 13-27-8 (81957)
ತತ್ರಾಮೃತಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತೋ ನಿತ್ಯಮೀಶ್ವರ ರಕ್ಷತಿ।
ಹಿರಣ್ಯರೇತಾ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಸನಶಾಸನಾತ್॥ 13-27-9 (81958)
ತತ್ರ ಮೇ ದೇವದೇವೇಶ ಭಯಂ ತೀವ್ರಮಥಾವಿಶತ್।
ಜ್ವಲಂತಂ ಪಾವಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಕ್ಷಿತ್ವಂ ಚಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-27-10 (81959)
ಸಮತಿಕ್ರಮಿತುಂ ಶಕ್ಯಃ ಕಥಂ ಸ್ಯಾತ್ಪಾವಕೋ ಮಯಾ।
ತಸ್ಯಾಭ್ಯುಪಾಯಂ ವರದ ವಕ್ತುಮೀಶೋಽಸಿ ಮೇ ಪ್ರಭೋ॥ 13-27-11 (81960)
ತಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾಭಾಗ ತಪ್ಯಮಾನಂ ವಿಹಂಗಮಂ।
ಅಗ್ನೇಃ ಸಂಶಮನೋಪಾಯಮುತ್ಸಯಂತ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-27-12 (81961)
ಪಯಸಾ ಶಾಂಯತೇ ವತ್ಸ ಸರ್ಪಿಷಾ ಚ ಹುತಾಶನಃ।
ಶರೀರಸ್ಥೋಪಿ ಭೂತಾನಾಂ ಕಿಂ ಪುನಃ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ಭುವಿ॥ 13-27-13 (81962)
ನವನೀತಂ ಪಯೋ ವಾಽಪಿ ಪಾವಕೇ ತ್ವಂ ಸಮಾದಧೇಃ।
ತತೋ ಗಚ್ಛ ಯಥಾಕಾಮಂ ನ ತ್ವಾ ಧಕ್ಷ್ಯತಿ ಪಾವಕಃ॥' ॥ 13-27-14 (81963)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 27 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-27-7 ಜಾನೀಹೀತಿ ಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 028
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.28. ಅಧ್ಯಾಯಃ 028
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಗರುಡೇನ ನವನೀತಪ್ರಕ್ಷೇಪೇಣ ಮಂದೀಭೂತಾಭ್ಯುಲ್ಲಂಘನಪೂರ್ವಕಮಮೃತರಕ್ಷಿಣಾಂ ಪಕ್ಷಪ್ರಹಾರೇಣ ನಿರಾಕರಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾಽಮೃತಮಾಹೃತ್ಯ ವಿಮತಿ ಸಮುತ್ಪತನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಸ್ವಸ್ಯೋಪರಿ ಇಂದ್ರೇಣ ವಜ್ರೇ ವಿಸೃಷ್ಟೇ ತತ್ಸನ್ಮಾನನಾಯೈಕತನೂರುಹವಿಸ್ರಂಸನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗರುಡಃ ಪತತಾಂವರಃ।
ಜಗಾಮ ಗೋಕುಲಂ ಕಿಂಚಿನ್ನವನೀತಜಿಹೀರ್ಷಯಾ॥ 13-28-1 (81964)
ನವನೀತಂ ತಥಾಽಪಶ್ಯನ್ಮಥಿತಂ ಕಲಶೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ತದಾದಾಯ ತತೋಽಗಚ್ಛದ್ಯತಸ್ತದ್ರಕ್ಷ್ಯತೇಽಮೃತಂ॥ 13-28-2 (81965)
ಸ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಪತಗಸ್ತಿರ್ಯಕ್ತೋಯಂ ಮಹಾಬಲಃ।
ಹುತಾಶನಮಪಕ್ರಂಯ ನವನೀತಮಪಾತಯತ್॥ 13-28-3 (81966)
ಸೋ ರ್ಚಿಷ್ಮಾನ್ಮಂದವೇಗೋಽಭೂತ್ಸರ್ಪಿಷಾ ತೇನ ತರ್ಪಿತಃ।
ಧೂಮಕೇತುರ್ನ ಜಜ್ವಾಲ ಧೂಮಮೇವ ಸಸರ್ಜ ಹ॥ 13-28-4 (81967)
ತಮತೀತ್ಯಾಶು ಗರುಡೋ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಜಾತವೇದಸಂ।
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಸಮತಿಕ್ರಾಮತ್ಪಕ್ಷವಾತೇನ ಪಾತಯನ್॥ 13-28-5 (81968)
ತೇ ಪತಂತಿ ಶಿರೋಭಿಸ್ಚ ಜಾನುಭಿಶ್ಚರಣೈಸ್ತಥಾ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಾವರಣಂ ಪಕ್ಷಿಪಕ್ಷಸಮಾಹತಾಃ॥ 13-28-6 (81969)
ಉತ್ಪ್ಲುತ್ಯ ಚಾವೃತಾನ್ನಾಗಾನ್ಹತ್ವಾ ಚಕ್ರಂ ವ್ಯತೀತ್ಯ ಚ।
ಅರಾಂತರೇಣ ಶಿರಸಾ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಜಾಲಂ ಸಮಾದ್ರವತ್॥ 13-28-7 (81970)
ಸ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಶಿರಸಾ ಜಾಲಂ ವಜ್ರವೇಗಸಮೋ ಬಲೀ।
ಉಜ್ಜಹಾರ ತತಃ ಶೀಘ್ರಮಮೃತಂ ಭುಜಗಾಶನಃ॥ 13-28-8 (81971)
ತದಾದಾಯಾದ್ರವಚ್ಛೀಘ್ರಂ ಗರುಡಃ ಶ್ವಸನೋ ಯಥಾ।
ಅಥ ಸನ್ನಾಹಮಕರೋದ್ವೃತ್ರಹಾ ವಿಬುಧೈಃ ಸಹ॥ 13-28-9 (81972)
ತತೋ ಮಾತಲಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಹರಿಭಿಃ ಸ್ವರ್ಣಮಾಲಿಭಿಃ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಶೀಘ್ರಂ ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಸಮತೇಜಸಂ॥ 13-28-10 (81973)
ಸೋಽಭ್ಯದ್ರವತ್ಪಕ್ಷಿರಾಜಂ ವೃತ್ರಹಾ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಉದ್ಯಂಯ ನಿಶಿತಂ ವಜ್ರಂ ವಜ್ರಹಸ್ತೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-28-11 (81974)
ತಥೈವ ಗರುಡೋ ರಾಜನ್ವಜ್ರಹಸ್ತಂ ಸಮಾದ್ರವತ್।
ತತೋ ವೈ ಮಾತಲಿಂ ಪ್ರಾಹ ಶೀಘ್ರಂ ವಾಹಯ ವಾಜಿನಃ॥ 13-28-12 (81975)
ಅಥ ದಿವ್ಯಂ ಮಹಾಘೋರಂ ಗರುಡಾಯ ಸಸರ್ಜ ಹ।
ವಜ್ರಂ ಸಹಸ್ರನಯನಸ್ತಿಗ್ಮವೇಗಪರಾಕ್ರಮಃ॥ 13-28-13 (81976)
ಉತ್ಸಿಸೃಕ್ಷಂತಮಾಜ್ಞಾಯ ವಜ್ರಂ ವೈ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಂ।
ತೂರ್ಣಂ ವೇಗಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಗಾಮ ಪತತಾಂವರಃ॥ 13-28-14 (81977)
ಪಿತಾಮಹನಿಸರ್ಗೇಣ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಲಬ್ಧವರಃ ಖಗಃ।
ಆಯುಧಾನಾಂ ವರಂ ವಜ್ರಮಥ ಶಕ್ರಮುವಾಚ ಹ॥ 13-28-15 (81978)
ವೃತ್ರಹನ್ನೇಷ ವಜ್ರಸ್ತೇ ವರೋ ಲಬ್ಧಃ ಪಿತಾಮಹಾತ್।
ಅತಃ ಸಂಮಾನಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ಮುಂಚಾಂಯೇಕಂ ತನೂರುಹಂ॥ 13-28-16 (81979)
ಏತೇನಾಯುಧರಾಜೇನ ಯದಿ ಶಕ್ತೋಸಿ ವೃತ್ರಹನ್।
ಹನ್ಯಾಸ್ತ್ವಂ ಪರಯಾ ಶಕ್ತಯಾ ಗಚ್ಛಾಂಯಹಮನಾಮಯಃ॥ 13-28-17 (81980)
ತತ್ತು ತೂರ್ಣಂ ತದಾ ವಜ್ರಂ ಸ್ವೇನ ವೇಗೇನ ಭಾರತ।
ಜಘಾನ ಪರಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ನ ಚೈನಮದಹದ್ಭೃಶಂ॥ 13-28-18 (81981)
ತತೋ ದೇವರ್ಷಯೋ ರಾಜನ್ಗಚ್ಛಂತೋ ವೈ ವಿಹಾಯಸಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಜ್ರಂ ವಿವಕ್ತಂ ತಂ ಪಕ್ಷಇಪರ್ಣೇಽಬ್ರುವನ್ವಚಃ॥ 13-28-19 (81982)
ಸುಪರ್ಣಃ ಪಕ್ಷಿಗರುಡೋ ಯಸ್ಯ ಪರ್ಣೇ ವರಾಯುಧಂ।
ವಿಷಕ್ತಂ ದೇವರಾಜಸ್ಯ ವೃತ್ರಹಂತುಃ ಸನಾತನಂ॥ 13-28-20 (81983)
ಏವಂ ಸುಪರ್ಣೋ ವಿಹಗೋ ವೈನತೇಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಋಷಯಸ್ತಂ ವಿಜಾನಂತಿ ಚಾಗ್ನೇಯಂ ವೈಷ್ಣವಂ ಪುನಃ॥ 13-28-21 (81984)
ವೇದಾಭಿಷ್ಟುತಮತ್ಯರ್ಥಂ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಫಲಪ್ರದಂ।
ತನುಪರ್ಣಂ ಸುಪರ್ಣಸ್ಯ ಜಗೃಹುರ್ಬರ್ಹಿಣಸ್ತಥಾ॥ 13-28-22 (81985)
ಮಯೂರಾವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಆದ್ರವಂತಿ ಸ್ಮ ವಜ್ರಿಣಂ॥' ॥ 13-28-23 (81986)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 28 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 029
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.29. ಅಧ್ಯಾಯಃ 029
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಗರುಡೇನ ಕದ್ರೂಂಪ್ರತ್ಯಮೃತಾನಯನಕಥನಂ॥ 1 ॥ ಕದ್ರ್ವಾ ವಿನತಾಯಾ ದಾಸ್ಯಾನ್ಮೋಚನಂ॥ 2 ॥ ಗರುಡೇನ ಪುನರಿಂದ್ರಾಯಾಮೃತಪ್ರತ್ಯರ್ಪಣಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತೋ ವ್ರಜ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಕ್ತಂ ವರಾಯುಧಂ।
ಋಷೀಂಶ್ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸಾ ಸುಪರ್ಣಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-29-1 (81987)
ನ ತೇ ಸುಪರ್ಣ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಭಾವಂ ತೇನ ಯೋಧಯೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ನ ಮಯಾ ರಕ್ಷಾ ಶಕ್ಯಾ ಕರ್ತುಮತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಇದಂ ವಜ್ರಂ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ನಿವೃತ್ತಂ ಹಿ ಯಥಾಗತಂ॥ 13-29-2 (81988)
ತತಃ ಸಹಸ್ರನಯನೇ ನಿವೃತ್ತೇ ಗರುಡಸ್ತಥಾ।
ಕದ್ರೂಮಭ್ಯಗಮತ್ತೂರ್ಣಮಮೃತಂ ಗೃಹ್ಯ ಭಾರತಃ॥ 13-29-3 (81989)
ಗರುಡ ಉವಾಚ। 13-29-4x (6809)
ತದಾಹೃತಂ ಮಯಾ ಶೀಘ್ರಮಮೃತಂ ಜನನೀಕೃತೇ।
ಅದಾಸೀ ಸಾ ಭವತ್ವದ್ಯ ವಿನತಾ ಧರ್ಮಿಚಾರಿಣೀ॥ 13-29-4 (81990)
ಕದ್ರೂರುವಾಚ। 13-29-5x (6810)
ಸ್ವಾಗತಂ ಸ್ವಾಹೃತಂ ಚೇದಮಮೃತಂ ವಿನತಾತ್ಮಜ।
ಅದಾಸೀ ಜನನೀ ತೇಽದ್ಯ ಪುತ್ರ ಕಾಮವಶಾ ಶುಭಾ। 13-29-5 (81991)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತದಾ ಸಾ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ವಿನತಾ ಗೃಹಂ॥
ಉಪನೀಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಿಹಗೋ ಬಲಿನಾಂವರಃ। 13-29-6 (81992)
ಸ್ಮೃತ್ವಾ ನಿಕೃತ್ಯಾ ವಿಜಯಂ ಮಾತುಃ ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯ ಚ॥
ವಧಂ ಚ ಭುಜಗೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಯೇ ವಾಲಾಸ್ತಸ್ಯ ವಾಜಿನಃ। 13-29-7 (81993)
ಬಭೂವುರಸಿತಪ್ರಖ್ಯಾ ನಿಕೃತ್ಯಾ ವೈ ಜಿತಂ ತ್ವಯಾ॥
ತಾಮುವಾಚ ತತೋ ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ವಿಹಗೋ ಬಲಿನಾಂವರಃ। 13-29-8 (81994)
ಉಂಜಹಾರಾಮೃತಂ ತೂರ್ಣಮುತ್ಪಪಾತ ಚ ರಂಹಸಾ॥
ತದ್ಗೃಹೀತ್ವಾಽಮೃತಂ ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಯಾಂತಮಪರಾಜಿತಂ। 13-29-9 (81995)
ಕಿಮರ್ಥಂ ವೈನತೇಯ ತ್ವಮಾಹೃತ್ಯಾಮೃತಮುತ್ತಮಂ।
ಪುನರ್ಹರತಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಮಾ ಜಾತು ವೃಜಿತಂ ಕೃಥಾಃ॥ 13-29-10 (81996)
ಸುಪರ್ಣಿ ಉವಾಚ। 13-29-11x (6811)
ಅಮೃತಾಹರಣಂ ಮೇಽದ್ಯ ಯತ್ಕೃತಂ ಜನನೀಕೃತೇ।
ಭವತ್ಯಾ ವಚನಾದೇತದಾಹರಾಮೃತಮಿತ್ಯುತ॥ 13-29-11 (81997)
ಆಹೃತಂ ತದಿದಂ ಶೀಘ್ರಂ ಮುಕ್ತಾ ಚ ಜನನೀ ಮಮ।
ಹರಾಂಯೇಷ ಪುನಸ್ತತ್ರ ಯತ ಏತನ್ಮಯಾಽಽಹೃತಂ॥ 13-29-12 (81998)
ಯದಿ ಮಾಂ ಭವತೀ ಬ್ರೂಯಾದಮೃತಂ ಮೇ ಚ ದೀಯತಾಂ।
ತಥಾ ಕುರ್ಯಾಂ ನ ವಾ ಕುರ್ಯಾಂ ನ ಹಿ ತ್ವಮಮೃತಕ್ಷಮಾ।
ಮಯಾ ಧರ್ಮೇಣ ಸತ್ಯೇನ ವಿನತಾ ಚ ಸಮುದ್ಧೃತಾ॥ 13-29-13 (81999)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-29-14x (6812)
ತತೋ ಗತ್ವಾಽಥ ಗರುಡಃ ಪುರಂದರಮುವಾಚ ಹ।
ಇದಂ ಮಯಾ ವೃತ್ರಹಂತರ್ಹೃತಂ ತೇಽಮೃತಮುತ್ತಮಂ।
ಮಾತ್ರರ್ಥೇ ಹಿ ತಥೈವೇದಂ ಗೃಹಾಣಾಮೃತಮಾಹೃತಂ॥ 13-29-14 (82000)
ಮಾತಾ ಚ ಮಮ ದೇವೇಶ ದಾಸೀತ್ವಮುಪಜಗ್ಮುಷೀ।
ಭುಜಂಗಮಾನಾಂ ಮಾತುರ್ವೈ ಸಾ ಮುಕ್ತಾಽಮೃತದರ್ಶನಾತ್॥ 13-29-15 (82001)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಸುಪರ್ಣಮನುಮನ್ಯತೇ।
ಉವಾಚ ಚ ಮುದಾ ಯುಕ್ತೋ ದಿಷ್ಟ್ಯಾದಿಷ್ಟ್ಯೇತಿ ವಾಸವಃ॥ 13-29-16 (82002)
ಕ್ರಷಯೋ ಯೇ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಮುಪಾಸಂತಿ ಸುರೈಃ ಸಹ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ಚ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-29-17 (82003)
ತತಸ್ತಮೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಊಚುಃ ಪುರಂದರಂ ದೃಷ್ಟಾ ಗರುಡೋ ಲಭತಾಂ ವರಂ॥ 13-29-18 (82004)
ತತಃ ಶಚೀಪತಿರ್ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಜನಿಷ್ಯತಿ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸ್ವಯಮೇವೈಷ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್॥ 13-29-19 (82005)
ಕೇಶವಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಶೂರಪುತ್ರಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ।
ಸ್ವಯಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ವಿಭಜ್ಯ ಭುಜಗಾಶನಃ॥ 13-29-20 (82006)
ಏಷ ತೇ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಗರುಡೋಽಥ ಪತತ್ರಿರಾಟ್।
ಸುಪರ್ಣೋ ವೈನತೇಯಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿತೋ ಭದ್ರಮಸ್ತು ತೇ॥ 13-29-21 (82007)
ತದೇತದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಯಾಽಽಖ್ಯಾನಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಸುಪರ್ಣಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಕಥಯಾಮಿ ತೇ॥' ॥ 13-29-22 (82008)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 29 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-29-1 ಜಿತಂ ತ್ವಯೇತಿ ತಾಂ ಕದ್ರೂಮುವಾಚೇತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಸಂಬಂಧಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 030
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.30. ಅಧ್ಯಾಯಃ 030
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಾರ್ಥಾಪ್ರದಾನಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತುತಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಸೃಗಾಲವಾನರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತು ಯೇ ಲೋಕೇ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಪಿತಾಮಹ।
ನ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಲೋಭಾತ್ತೇ ಕೇ ಭವಂತಿ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-30-1 (82009)
ಏತನ್ಮೇ ತತ್ವತೋ ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮೇ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ದುರಾತ್ಮಾನೋ ನ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ನರಾಃ॥ 13-30-2 (82010)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-30-3x (6813)
ಯೋ ನ ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಸ್ವಲ್ಪಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಬಹು।
ಆಶಾಸ್ತಸ್ಯ ಹತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಕ್ಲೀಬಸ್ಯೇವ ಪ್ರಜಾಫಲಂ॥ 13-30-3 (82011)
ಯಾಂ ರಾತ್ರಿಂ ಜಾಯತೇ ಪಾಪೋ ಯಾಂ ಚ ರಾತ್ರಿಂ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ಯದ್ಯತ್ಸುಕೃತಂ ತಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-30-4 (82012)
ಯಚ್ಚ ತಸ್ಯ ಹುತಂ ಕಿಂಚಿದ್ದತ್ತಂ ವಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಪಸ್ತಪ್ತಮಥೋ ವಾಽಪಿ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಯೋಪಹನ್ಯತೇ॥ 13-30-5 (82013)
ಅಥೈತದ್ವಚನಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವಿದೋ ಜನಾಃ।
ನಿಶಾಸ್ಯ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರಮಯುಕ್ತಯಾ॥ 13-30-6 (82014)
ಅಪಿ ಚೋದಾಹರಂತೀಮಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಅಶ್ವಾನಾಂ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-30-7 (82015)
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸೃಗಾಲಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ವಾನರಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-30-8 (82016)
ತೌ ಸಖಾಯೌ ಪುರಾ ಹ್ಯಾಸ್ತಾಂ ಮಾನುಷತ್ವೇ ಪರಂತಪ।
ಅನ್ಯಾಂ ಯೋನಿಂ ಸಮಾಪನ್ನೌ ಸೃಗಾಲೀಂ ವಾನರೀಂ ತಥಾ।
ಸಂಭಾಷಣಾತ್ತತಃ ಸಖ್ಯಂ ತತ್ರತತ್ರ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-30-9 (82017)
ತತಃ ಪರಾಸೂನ್ಖಾದಂತಂ ಸೃಗಾಲಂ ವಾನರೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಶ್ಮಶಾನಮಧ್ಯೇ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪೂರ್ವಜಾತಿಮನುಸ್ಮರನ್॥ 13-30-10 (82018)
ಕಿಂ ತ್ವಯಾ ಪಾಪಕಂ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಸುದಾರುಣಂ।
ಯಸ್ತ್ವಂ ಶ್ಮಶಾನೇ ಮೃತಕಾನ್ಪೂತಿಕಾನತ್ಸಿ ಕುತ್ಸಿತಾನ್॥ 13-30-11 (82019)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸೃಗಾಲೋ ವಾನರಂ ತದಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ನ ಮಯಾ ತದುಪಾಹೃತಂ॥ 13-30-12 (82020)
ತತ್ಕೃತೇ ಪಾಪಿಕಾಂ ಯೋನಿಮಾಪನ್ನೋಸ್ಮಿ ಪ್ಲವಂಗಮ।
ತಸ್ಮಾದೇವಂವಿಧಂ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಭಕ್ಷಯಾಮಿ ಬುಭುಕ್ಷಿತಃ॥ 13-30-13 (82021)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-30-14x (6814)
ಸೃಗಾಲೋ ವಾನರಂ ಪ್ರಾಹ ಪುನರೇವ ನರೋತ್ತಮ।
ಕಿಂ ತ್ವಯಾ ಪಾತಕಂ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಯೇನಾಸಿ ವಾನರಃ॥ 13-30-14 (82022)
ವಾನರ ಉವಾಚ। 13-30-15x (6815)
ಸ ಚಾಪ್ಯಾಹ ಫಲಾಹಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ಲವಂಗಮಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಂ ತು ಹರ್ತ್ತವ್ಯಂ ವಿದುಷಾ ಸದಾ।
ಸೀಮಾವಿವಾದೇ ಮೋಕ್ತವ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಶ್ರುತಂ॥ 13-30-15 (82023)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-30-16x (6816)
ಇತ್ಯೇತದ್ಬ್ರುವತೋ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಮಯಾ ಶ್ರುತಂ।
ಕಥಾಂ ಕಥಯತಃ ಪುಣ್ಯಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ಯ ಪುರಾತನೀಂ॥ 13-30-16 (82024)
ಶ್ರುತಂ ಚಾಪಿ ಮಯಾ ಭೂಯಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯಾಪಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಕಥಾಂ ಕಥಯತಃ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪ್ರತಿ ಪಾಂಡವ॥ 13-30-17 (82025)
ನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ವಿಪ್ರಧನಂ ಕ್ಷಂತವ್ಯಂ ತೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ।
ಬಾಲಾಶ್ಚ ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ದರಿದ್ರಾಃ ಕೃಪಣಾ ಅಪಿ॥ 13-30-18 (82026)
ಏವಮೇವ ಚ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂದಿಶಂತಿ ವೈ।
ಪ್ರತಿಶ್ರುತಂ ಭವೇದ್ದೇಯಂ ನಾಶಾ ಕಾರ್ಯಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇ॥ 13-30-19 (82027)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹ್ಯಾಶಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತಯಾ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಸುಸಮಿದ್ಧೋ ಯತಾ ದೀಪ್ತಃ ಪಾವಕಸ್ತದ್ವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-30-20 (82028)
ಯಂ ನಿರೀಕ್ಷೇತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಆಶಯಾ ಪೂರ್ವಜಾತಯಾ।
ಪ್ರದಹೇಚ್ಚ ಹಿತಂ ರಾಜನ್ಕಕ್ಷಮಕ್ಷಯ್ಯಭುಗ್ಯಥಾ॥ 13-30-21 (82029)
ಸ ಏವ ಹಿ ಯದಾ ತುಷ್ಟೋ ವಚಸಾ ಪ್ರತಿನಂದತಿ।
ಭವತ್ಯಗದಸಂಕಾಶೋ ವಿಷಯೇ ತಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-30-22 (82030)
ಪುತ್ರಾನ್ಪೌತ್ರಾನ್ಪಶೂಂಶ್ಚೈವ ಬಾಂಧವಾನ್ಸಚಿವಾಂಸ್ತಥಾ।
ಪುರಂ ಜನಪದಂ ಚೈವ ಶಾಂತಿರಿಷ್ಟೇನ ಪೋಷಯೇತ್॥ 13-30-23 (82031)
ಏತದ್ಧಿ ಪರಮಂ ತೇಜೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಸಹಸ್ರಕಿರಣಸ್ಯೇವ ಸವಿತುರ್ಧರಣೀತಲೇ॥ 13-30-24 (82032)
ತಸ್ಮಾದ್ದಾತವ್ಯಮೇವೇಹ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯದೀಚ್ಛೇಚ್ಛೋಭನಾಂ ಜಾತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-30-25 (82033)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಹಿ ದತ್ತೇನ ಧ್ರುವಂ ಸ್ವರ್ಗೋ ಹ್ಯನುತ್ತಮಃ।
ಶಕ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ವಿಶೇಷೇಣ ದಾನಂ ಹಿ ಮಹತೀ ಕ್ರಿಯಾ॥ 13-30-26 (82034)
ಇತೋ ದತ್ತೇನ ಜೀವಂತಿ ದೇವತಾಃ ಪಿತರಸ್ಥಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಾನಿ ದೇಯಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ವಿಜಾನತಾ॥ 13-30-27 (82035)
ಮಹದ್ಧಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತೀರ್ಥಮುಚ್ಯತೇ।
ವೇಲಾಯಾಂ ನ ತು ಕಸ್ಯಾಂ ಚಿದ್ಗಚ್ಛೇದ್ವಿಪ್ರೋ ಹ್ಯಪೂಜಿತಃ॥ ॥ 13-30-28 (82036)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 30 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-30-6 ನಿಶಾಂಯ ವಿಚಾರ್ಯ॥ 7-30-10 ತತಃ ಪುರಾ ಸಖಾಯಂ ತಂ ಸೃಗಾಲಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-30-16 ಬ್ರುವತೋಽಧ್ಯಾಪಕಸ್ಯ ಕಥಾಂ ಕಥಯತೋ ಮುಖಾತ್ ಶ್ರುತಂ॥ 7-30-17 ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ। ನೃಗಕಥಾಂ ಕಥಯತೋ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ವಾ ಮುಖಾತ್॥ 7-30-19 ಆಶಾ ವಂಧ್ಯಾಶಾ॥ 7-30-21 ಅಕ್ಷಯ್ಯಂ ಪಿತ್ರರ್ಥಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ದಾನಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಇತ್ಯಕ್ಷಯ್ಯಭುಗಗ್ನಿಃ॥ 7-30-22 ಅಗದಸಂಕಾಶಃ ಚಿಕಿತ್ಸಕತುಲ್ಯಃ॥ 7-30-23 ಶಾಂತಿರಿಷ್ಟೇನ ಶಾಂತ್ಯಾಹಿತೇನ ಕ್ಷೇಮೇಣ॥ 7-30-30 ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 031
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.31. ಅಧ್ಯಾಯಃ 031
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶೂದ್ರೋಪದೇಶಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತುತಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಮುನಿಶೂದ್ರಯೋಃ ಕಥಾಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಮಿತ್ರಸೌಹಾರ್ದಯೋಗೇನ ಉಪದೇಶಂ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಜಾತ್ಯಾಽಧರಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇ ದೋಷಸ್ತಸ್ಯ ಭವೇನ್ನ ವಾ॥ 13-31-1 (82037)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಂ ವೈ ಪಿತಾಮಹ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಗತಿರ್ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯಿ ಯತ್ರ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-31-2 (82038)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-31-3x (6817)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
`ಮದುಕ್ತಂ ವಚನಂ ರಾಜನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾಗಮಂ।'
ಋಷೀಣಾಂ ವದತಾಂ ಪೂರ್ವಂ ಶ್ರುತಮಾಸೀದ್ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 13-31-3 (82039)
ಉಪದೇಶೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಜಾತಿಹೀನಸ್ಯ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್।
ಉಪದೇಶೇ ಮಹಾಂದೋಷ ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಭಾಷ್ಯತೇ॥ 13-31-4 (82040)
`ನಾಧ್ಯಾಪಯೇಚ್ಛೂದ್ರಮಿಹ ತಥಾ ನೈವ ಚ ಯಾಜಯೇತ್।'
ನಿದರ್ಶನಮಿದಂ ರಾಜಞ್ಶೃಣು ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-31-5 (82041)
ದುರುಕ್ತವಚನೇ ರಾಜನ್ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಮಪದೇ ವೃತ್ತಂ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಹಿಮವತಃ ಶುಭೇ॥ 13-31-6 (82042)
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ಪುಣ್ಯಂ ನಾನಾವೃಕ್ಷಗಣಾಯುತಂ।
ನಾನಾಗುಲ್ಮಲತಾಕೀರ್ಣಂ ಮೃಗದ್ವಿಜನಿಷೇವಿತಂ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘುಷ್ಟಂ ರಂಯಂ ಪುಷ್ಪಿತಕಾನನಂ॥ 13-31-7 (82043)
ವ್ರತಿಭಿರ್ಬಹುಭಿಃ ಕೀರ್ಣಂ ತಾಪಸೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗೈಃ ಸೂರ್ಯಜ್ವಲನಸನ್ನಿಭೈಃ॥ 13-31-8 (82044)
ನಿಯಮವ್ರತಸಂಪನ್ನೈಃ ಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ತಪಸ್ವಿಭಿಃ।
ದೀಕ್ಷಿತೈರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯತಾಹಾರೈಃ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-31-9 (82045)
ವೇದಾಧ್ಯಯನಘೋಷೈಶ್ಚ ನಾದಿತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಾಲಖಿಲ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಯತಿಭಿಶ್ಚ ನಿಷೇವಿತಂ॥ 13-31-10 (82046)
ತತ್ರ ಕಶ್ಚಿತ್ಸಮುತ್ಸಾಹಂ ಕೃತ್ವಾ ಶೂದ್ರೋ ದಯಾನ್ವಿತಃ।
ಆಗತೋ ಹ್ಯಾಶ್ರಮಪದಂ ಪೂಜಿತಶ್ಚ ತಪಸ್ವಿಭಿಃ॥ 13-31-11 (82047)
ತಾಂಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುನಿಗಣಾಂದೇವಕಲ್ಪಾನ್ಮಹೌಜಸಃ।
ವಿವಿಧಾಂ ವಹತೋ ದೀಕ್ಷಾಂ ಸಂಪ್ರಾಹೃಷ್ಯತ ಭಾರತ॥ 13-31-12 (82048)
ಅಥಾಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಭಾವತ್ತಾಪಸ್ಯೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಕುಲಪತಿಂ ಪಾದೌ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-31-13 (82049)
ಭವತ್ಪ್ರಸಾದಾದಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಂ ಚರ್ತುಂ ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ತಸ್ಮಾದಭಿಗತಂ ತ್ವಂ ಮಾಂ ಪ್ರವ್ರಾಜಯಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-31-14 (82050)
ವರ್ಣಾವರೋಽಹಂ ಭಗವಞ್ಶೂದ್ರೋ ಜಾತ್ಯಾಽಸ್ಮಿ ಸತ್ತಮ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಪ್ರಸೀದ ಮೇ॥ 13-31-15 (82051)
ಕುಲಪತಿರುವಾಚ। 13-31-16x (6818)
ನ ಶಕ್ಯಮಿಹ ಶೂದ್ರೇಣ ಲಿಂಗಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಿತುಂ।
ಆಸ್ಯತಾಂ ಯದಿ ತೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಶುಶ್ರೂಷಾನಿರತೋ ಭವ॥ 13-31-16 (82052)
ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಪರಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-31-17 (82053)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-31-18x (6819)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಮುನಿನಾ ಸ ಶೂದ್ರೋಽಚಿಂತಯನ್ನೃಪ।
ಕಥಮತ್ರ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ಶ್ರುದ್ಧಾ ಧರ್ಮಪರಾ ಚ ಮೇ॥ 13-31-18 (82054)
ವಿಜ್ಞಾತಮೇವಂ ಭವತು ಕರಿಷ್ಯೇ ಪ್ರಿಯಮಾತ್ಮನಃ।
ಗತ್ವಾಽಽಶ್ರಮಪದಾದ್ದೂರಮುಟಜಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತು ಸಃ॥ 13-31-19 (82055)
ತತ್ರ ವೇದೀಂ ಚ ಭೂಮಿಂ ಚ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ನಿವೇಶ್ಯ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನಿಯಮಸ್ಥೋಽಭವನ್ಮುನಿಃ॥ 13-31-20 (82056)
ಅಭಿಷೇಕಾಂಶ್ಚ ನಿಯಮಾಂದೇವತಾಯತನೇಷು ಚ।
ಬಲಿಂ ಚ ಕೃತ್ವಾ ಹುತ್ವಾ ಚ ದೇವತಾಂ ಚಾಪ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 13-31-21 (82057)
ಸಂಕಲ್ಪನಿಯಮೋಪೇತಃ ಫಲಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ನಿಹಿತಾಭಿಸ್ತು ಓಷಧೀಭಿಃ ಫಲೈಸ್ತಥಾ॥ 13-31-22 (82058)
ಅತಿಥೀನ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಯಥಾವತ್ಸಮುಪಾಗತಾನ್।
ಏವಂ ಹಿ ಸುಮಹಾನ್ಕಾಲೋ ವ್ಯತ್ಯಕ್ರಾಮತ ತಸ್ಯ ವೈ॥ 13-31-23 (82059)
ಅಥಾಸ್ಯ ಮುನಿರಾಗಚ್ಚತ್ಸಂಗತ್ಯಾ ವೈ ತಮಾಶ್ರಮಂ।
ಸಂಪೂಜ್ಯ ಸ್ವಾಗತೇನರ್ಷಿಂ ವಿಧಿವತ್ಸಮತೋಷಯತ್॥ 13-31-24 (82060)
ಅನೂಕೂಲಾಃ ಕಥಾಃ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾಗತಮಪೃಚ್ಛತ।
ಋಷಿಃ ಪರಮತೇಜಸ್ವೀ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ॥ 13-31-25 (82061)
ಏವಂ ಸುಬಹುಶಸ್ತಸ್ಯ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸೋಽಗಚ್ಛದಾಶ್ರಮಮೃಷಿಃ ಶೂದ್ರಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ನರರ್ಷಭಃ॥ 13-31-26 (82062)
ಅಥ ತಂ ತಾಪಸಂ ಶೂದ್ರಃ ಸೋಽಬ್ರವೀದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಪಿತೃಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ರ ಮೇಽನುಗ್ರಹಂ ಕುರು॥ 13-31-27 (82063)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಂ ವಿಪ್ರ ಉವಾಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಸ ಶೂದ್ರಸ್ತು ತಸ್ಯರ್ಷೇಃ ಪಾದ್ಯಮಾನಯತ್॥ 13-31-28 (82064)
ಅಥ ದರ್ಭಾಶ್ಚ ವನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಓಷಧೀರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಪವಿತ್ರಮಾಸನಂ ಚೈವ ಬೃಸೀಂ ಚಿ ಸಮುಪಾನಯತ್॥ 13-31-29 (82065)
ಅಥ ದಕ್ಷಿಣಮಾವೃತ್ಯ ಬೃಸೀಂ ಚರಮಶೈರ್ಷಿಕೀಂ।
ಕೃತಾಮನ್ಯಾಯತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಶೂದ್ರಮೃಷಿರಬ್ರವೀತ್॥ 13-31-30 (82066)
ಕುರುಷ್ವೈತಾಂ ಪೂರ್ವಶೀರ್ಷಾಂ ಭವಾಂಶ್ಚೋದಙ್ಮುಖಃ ಶುಚಿಃ।
ಸ ಚ ತತ್ಕೃತವಾಞ್ಶೂದ್ರಃ ಸರ್ವಂ ಯದೃಷಿರಬ್ರವೀತ್॥ 13-31-31 (82067)
ಯಥೋಪದಿಷ್ಟಂ ಮೇಧಾವೀ ದರ್ಭಾರ್ಘಾದಿ ಯಥಾತಥಂ।
ಹವ್ಯಕವ್ಯವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮುಕ್ತಂ ತೇನ ತಪಸ್ವಿನಾ॥ 13-31-32 (82068)
ಋಷಿಣಾ ಪಿತೃಕಾರ್ಯೇಷು ಸದಾ ಧರ್ಮಪಥೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಪಿತೃಕಾರ್ಯೇ ಕೃತೇ ಚಾಪಿ ವಿಸೃಷ್ಟಃ ಸ ಜಗಾಮ ಹ॥ 13-31-33 (82069)
ಅಥ ದೀರ್ಘಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಸ ತಪ್ಯಞ್ಶೂದ್ರತಾಪಸಃ।
ವನೇ ಪಂಚತ್ವಮಗಮತ್ಸುಕೃತೇನ ಚ ತೇನ ವೈ।
ಅಜಾಯತ ಮಹಾರಾಜ ವಂಶೇ ಸ ಚ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-31-34 (82070)
ತಥೈವ ಸ ಋಷಿಸ್ತಾತ ಕಾಲಧರ್ಮಮವಾಪ ಹ।
ಪುರೋಹಿತಕುಲೇ ವಿಪ್ರಃ ಸ ಜಾತೋಽಸ್ಯ ವಶಾನುಗಃ॥ 13-31-35 (82071)
ಏವಂ ತೌ ತತ್ರ ಸಂಭೂತಾವುಭೌ ಶೂದ್ರಮುನೀ ತದಾ।
ಕ್ರಮೇಣ ವರ್ಧಿತೌ ಚಾಪಿ ವಿದ್ಯಾಸು ಕುಶಲಾವುಭೌ॥ 13-31-36 (82072)
ಅಥರ್ವವೇದೇ ವೇದೇ ಚ ಬಭೂವರ್ಷಿಃ ಸುನಿಷ್ಠಿತಃ।
ಕಲ್ಪಪ್ರಯೋಗೇ ಚೋತ್ಪನ್ನೇ ಜ್ಯೋತಿಷೇ ಚ ಪರಂ ಗತಃ।
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಚೈವ ಪರಾ ಪ್ರೀತಿಸ್ತಸ್ಯ ಚೈವಂ ವ್ಯವರ್ಧತ॥ 13-31-37 (82073)
ಪಿತರ್ಯುಪರತೇ ಚಾಪಿ ಕೃತಶೌಚಸ್ತು ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಅಭಿಷಿಕ್ತಃ ಪ್ರಕೃತಿಭೀ ರಾಜಪುತ್ರಃ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-31-38 (82074)
ಅಭಿಷಿಕ್ತೇನ ಸ ಋಷಿರಭಿಷಿಕ್ತಃ ಪುರೋಹಿತಃ॥ 13-31-39 (82075)
ಸ ತಂ ಪುರೋಧಾಯ ಸುಖಮವಸದ್ಭರತರ್ಷಭಃ।
ರಾಜ್ಯಂ ಶಶಾಸ ಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ಪರಿಪಾಲಯನ್॥ 13-31-40 (82076)
ಪುಣ್ಯಾಹವಾಚನೇ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇಷು ಚಾಸಕೃತ್।
ಉತ್ಸ್ಮಯನ್ಪ್ರಾಹಸಚ್ಚಾಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ಪುರೋಹಿತಂ।
ಏವಂ ಸ ಬಹುಶೋ ರಾಜನ್ಪುರೋಧಸಮುಪಾಹಸತ್॥ 13-31-41 (82077)
ಲಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಪುರೋಧಾಸ್ತು ಬಹುಶಸ್ತಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ಉತ್ಸ್ಮಯಂತಂ ಚ ಸತತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಂ ಮನ್ಯುಮಾನಭೂತ್॥ 13-31-42 (82078)
ಅಥ ಶೂನ್ಯೇ ಪುರೋಧಾಸ್ತು ಸಹ ರಾಜ್ಞಾ ಸಮಾಗತಃ।
ಕಥಾಭಿರನುಕೂಲಾಭೀ ರಾಜಾನಂ ಚಾಭ್ಯೋರಚಯತ್॥ 13-31-43 (82079)
ತತೋಽಬ್ರವೀನ್ನರೇಂದ್ರಂ ಸ ಪುರೋಧಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ವರಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ತ್ವೇಕಂ ತ್ವಯಾ ದತ್ತಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-31-44 (82080)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-31-45x (6820)
ವರಾಣಾಂ ತೇ ಶತಂ ದದ್ಯಾಂ ಕಿಂ ಬತೈಕಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಸ್ನೇಹಾಚ್ಚ ಬಹುಮಾನಾಚ್ಚ ನಾಸ್ತ್ಯದೇಯಂ ಹಿ ಮೇ ತವ॥ 13-31-45 (82081)
ಪುರೋಹಿತ ಉವಾಚ। 13-31-46x (6821)
ಏಕಂ ವೈ ವರಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯದಿ ತುಷ್ಟಿಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ತಾವತ್ತ್ವಂ ಸತ್ಯಂ ಯದ್ವದ ನಾನೃತಂ॥ 13-31-46 (82082)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚಿ। 13-31-47x (6822)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ತಂ ರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯದಿ ಜ್ಞಾಸ್ಯಾಮಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಅಜಾನನ್ನ ತು ಸಂವದೇ॥ 13-31-47 (82083)
ಪುರೋಹಿತ ಉವಾಚ। 13-31-48x (6823)
ಪುಣ್ಯಾಹವಾಚನೇ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಕೃತ್ಯೇಷು ಚಾಸಕೃತ್।
ಶಾಂತಿಹೋಮೇಷು ಚ ಸದಾ ಕಿಂ ತ್ವಂ ಹಸಸಿ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮಾಂ॥ 13-31-48 (82084)
ಸವ್ರೀಡಂ ವೈ ಭವತಿ ಹಿ ಮನೋ ಮೇ ಹಸತಾ ತ್ವಯಾ।
ಕಾಮಯಾ ಶಾಪಿತೋ ರಾಜನ್ನಾನ್ಯಥಾವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-31-49 (82085)
ಭಾವ್ಯಂ ಹಿ ಕಾರಣೇನಾತ್ರ ನ ತೇ ಹಾಸ್ಯಮಕಾರಣಂ।
ಕೌತೂಹಲಂ ಮೇ ಸುಭೃಶಂ ತತ್ತ್ವೇನ ಕಥಮಸ್ವ ಮೇ॥ 13-31-50 (82086)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-31-51x (6824)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತ್ವಯಾ ವಿಪ್ರ ಯದವಾಚ್ಯಂ ಭವೇದಪಿ।
ಅವಶ್ಯಮೇವ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ದ್ವಿಜ॥ 13-31-51 (82087)
ಪೂರ್ವದೇಹೇ ಯಥಾ ವೃತ್ತಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಜಾತಿಂ ಸ್ಮರಾಂಯಹಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನವಧಾನೇನ ಮೇ ಶೃಣು॥ 13-31-52 (82088)
ಶುದ್ರೋಽಹಮಭವಂ ಪೂರ್ವಂ ತಪಸೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಋಷಿರುಗ್ರತಪಾಸ್ತ್ವಂ ಚ ತದಾಽಭೂರ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 13-31-53 (82089)
ಪ್ರೀಯತಾ ಹಿ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಮಾನುಗ್ರಹಬುದ್ಧಿನಾ।
ಪಿತೃಕಾರ್ಯೇ ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವಮುಪದೇಶಃ ಕೃತೋಽನಘ॥ 13-31-54 (82090)
ವೃಸ್ಯಾಂ ದರ್ಭೇಷು ಹವ್ಯೇ ಚ ಕವ್ಯೇ ಚ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಏತೇನ ಕರ್ಮದೋಷೇಣ ಪುರೋಧಾಸ್ತ್ವಮಜಾಯಥಾಃ॥ 13-31-55 (82091)
ಅಹಂ ರಾಜಾ ಚ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರ ಪಶ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಪರ್ಯಯಂ।
ಮತ್ಕೃತಸ್ಯೋಪದೇಶಸ್ಯ ತ್ವಯಾಽವಾಪ್ತಮಿದಂ ಫಲಂ॥ 13-31-56 (82092)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಪ್ರಹಸೇ ತ್ವಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ನ ತ್ವಾಂ ಪರಿಭವನ್ಬ್ರಹ್ಮನಪ್ರಹಸಾಮಿ ಗುರುರ್ಭವಾನ್॥ 13-31-57 (82093)
ವಿಪರ್ಯಯೇಣ ಮೇ ಮನ್ಯುಸ್ತೇನ ಸಂತಪ್ಯತೇ ಮನಃ।
ಜಾತಿಂ ಸ್ಮರಾಂಯಹಂ ತುಭ್ಯಮತಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರಹಸಾಮಿ ವೈ॥ 13-31-58 (82094)
ಏವಂ ತವೋಗ್ರಂ ಹಿ ತಪ ಉಪದೇಶೇನ ನಾಶಿತಂ।
ಪುರೋಹಿತತ್ವಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯತಸ್ವ ತ್ವಂ ಪುನರ್ಭವೇ॥ 13-31-59 (82095)
ಇತಸ್ತ್ವಮಧಮಾಮನ್ಯಾಂ ಮಾ ಯೋನಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ದ್ವಿಜ।
ಗೃಹ್ಯತಾಂ ದ್ರವಿಣಂ ವಿಪ್ರ ಪೂತಾತ್ಮಾ ಭವ ಸತ್ತಮ॥ 13-31-60 (82096)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-31-61x (6825)
ತತೋ ವಿಸೃಷ್ಟೋ ರಾಜ್ಞಾ ತು ವಿಪ್ರೋ ದಾನಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ದದೌ ವಿತ್ತಂ ಭೂಮಿಂ ಗ್ರಾಮಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-31-61 (82097)
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಿ ಚೀರ್ತ್ವಾ ಚ ತತೋ ಯಥೋಕ್ತಾನಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೈಃ।
ತೀರ್ಥಾನಿ ಚಾಪಿ ಗತ್ವಾ ವೈ ದಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-31-62 (82098)
ದತ್ತ್ವಾ ಗಾಶ್ಚೈವ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪೂತಾತ್ಮಾಽಭವದಾತ್ಮವಾನ್।
ತಮೇವ ಚಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾ ಚಚಾರ ವಿಪುಲಂ ತಪಃ॥ 13-31-63 (82099)
ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಸಂಮತಸ್ಚಾಭವತ್ತೇಷಾಮಾಶ್ರಮೇ ತನ್ನಿವಾಸಿನಾಂ॥ 13-31-64 (82100)
ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹತ್ಕೃಚ್ಛ್ರಮೃಷಿಃ ಸನ್ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ನ ವಕ್ತವ್ಯಂ ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣಾವರೇ ಜನೇ॥ 13-31-65 (82101)
`ವರ್ಜಯೇದುಪದೇಶಂ ಚ ಸದೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನೃಪ।
ಉಪದೇಶಂ ಹಿ ಕುರ್ವಾಣೋ ದ್ವಿಜಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-31-66 (82102)
ನೇಷಿತವ್ಯಂ ಸದಾ ವಾಚಾ ದ್ವಿಜೇನ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ನ ಚ ಪ್ರವಕ್ತವ್ಯಮಿಹ ಕಿಂಚಿದ್ವರ್ಣಾವರೇ ನರೇ॥' 13-31-67 (82103)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಸ್ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಏತೇಷು ಕಥಯನ್ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ಪ್ರದುಷ್ಯತಿ॥ 13-31-68 (82104)
ತಸ್ಮಾತ್ಸದ್ಭಿರ್ನ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕಿಂಚಿದಗ್ರತಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಗತಿರ್ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ದುರ್ಜ್ಞೇಯಾ ಹ್ಯಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-31-69 (82105)
ತಸ್ಮಾನ್ಮೌನೇನ ಮುನಯೋ ದೀಕ್ಷಾಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಚಾದೃತಾಃ।
ದುರುಕ್ತಸ್ಯ ಭಯಾದ್ರಾಜನ್ನಾಭಾಷಂತೇ ಚ ಕಿಂಚನ॥ 13-31-70 (82106)
ಧಾರ್ಮಿಕಾ ಗುಣಸಂಪನ್ನಾಃ ಸತ್ಯಾರ್ಜವಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ದುರುಕ್ತವಾಚಾಭಿಹಿತೈಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀಹ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-31-71 (82107)
ಉಪದೇಶೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಹ್ಯಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯಸ್ಯಕಸ್ಯ ಚಿತ್।
ಉಪದೇಶಾದ್ಧಿ ತತ್ಪಾಪಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-31-72 (82108)
ವಿಮೃಶ್ಯ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೇನ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಾ।
ಸತ್ಯಾನೃತೇನ ಹಿ ಕೃತ ಉಪದೇಶೋ ಹಿನಸ್ತಿ ಹಿ॥ 13-31-73 (82109)
ವಕ್ತವ್ಯಮಿಹ ಪೃಷ್ಟೇನ ವಿನಿಶ್ಚಯವಿಪರ್ಯಯಂ।
ಸ ಚೋಪದೇಶಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಯೇನ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-31-74 (82110)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಮುಪದೇಶಕೃತೇ ಮಯಾ।
ಮಹಾನ್ಕ್ಲೇಶೋ ಹಿ ಭವತಿ ತಸ್ಮಾನ್ನೋಪದಿಶೇದಿಹ॥ ॥ 13-31-75 (82111)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 31 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-31-1 ಮಿತ್ರಮುಪಕಾರಮಪೇಕ್ಷ್ಯೋಪಕರ್ತಾ। ಸುಹೃದುಪಕಾರಮನಪೇಕ್ಷ್ಯೋಪಕರ್ತಾ। ಲೋಭಾತ್ ಕೃಪಯಾ ವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-31-4 ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯೋಪದೇಶಕರ್ತುಃ॥ 7-31-6 ದುರುಕ್ತಂ ದುಃಖಸ್ಥಂ ನೀಚಂ ಪ್ರತಿ ಉಕ್ತಂ ವಚನಂ॥ 7-31-8 ವ್ರತಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಭಿಃ। ತಾಪಸೈರ್ವಾನಪ್ರಸ್ಥೈಃ॥ 7-31-10 ಯತಿಭಿಃ ಸಂನ್ಯಾಸಿಭಿಃ॥ 7-31-11 ದಯಾನ್ವಿತಃ ಸರ್ವಭೂತಾಭಯದಾನೇನ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾಂ ಕೃತವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-31-12 ದೀಕ್ಷಾಂ ನಿಯಮಂ॥ 7-31-13 ಪ್ರವ್ರಾಜಯಿತುಂ ವಿಧಿವತ್ ಸ್ವೋಚಿತಂ ಕರ್ಮ ತ್ಯಾಜಯಿತುಂ॥ 7-31-14 ಪ್ರವ್ರಜಾಯಿತುಂ ವಿಧಿವತ್ ಸ್ವೋಚಿತಂ ಕರ್ಮ ತ್ಯಾಜಯಿತುಂ॥ 7-31-16 ಲಿಂಗಂ ಸಂನ್ಯಾಸಿಚಿಹ್ನಂ॥ 7-31-19 ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರಿಯಂ ವಿಕ್ಷೇಪಕಸ್ಯ ಶುಶ್ರೂಷಾಖ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ಯಾಗಂ। ಲಿಂಗಧಾರಣಾನಧಿಕಾರೇಽಪಿ ತ್ಯಾಗಮಾತ್ರೇ ಸರ್ವಸ್ಯಾಧಿಕಾರಾತ್। ಉಟಜಂ ಪರ್ಣಸಾಲಾಂ॥ 7-31-20 ವೇದೀಂ ಪೂಜಾರ್ಥಂ। ಭೂಮಿಂ ಶಯನಾದ್ಯರ್ಥಂ॥ 7-31-21 ಅಭಿಷೇಕಾನ್ ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಸ್ರಾನಾನಿ॥ 7-31-22 ಸಂಕಲ್ಪಸ್ಯ ನಿಯಮೋ ನಿಗ್ರಹಃ। ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿನಿರೋಧ ಇತಿ ಯಾವತ್। ತೇನ ಉಪೇತಃ॥ 7-31-30 ಬೃಸೀಂ ಚರಮಶೈರ್ಷಿಕೀಂ ಆಸನಕೂರ್ಚಂ ಪಶ್ಚಿಮಾಗ್ರಂ॥ 7-31-37 ವೇದೇ ಋಗ್ವೇದಾದಿತ್ರಯೇ। ಕಲ್ಪಪ್ರಯೋಗೇ ಸೂತ್ರೋಕ್ತಯಜ್ಞಪ್ರಯೋಗೇ॥ 7-31-43 ಮತ್ಕೃತಸ್ಯ ಮಹ್ಯಂ ಕೃತಸ್ಯ॥ 7-31-58 ವಿಪರ್ಯಯೇಣ ವೈಪರೀತ್ಯೇನ ಮನ್ಯುರ್ದೈನ್ಯಂ॥ 7-31-59 ಭವೇ ಭವನಿಮಿತ್ತಂ॥ 7-31-63 ಸತ್ಯಾನೃತೇನ ವಾಣಿಜ್ಯೇನ ಧನಲೋಭೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 032
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.32. ಅಧ್ಯಾಯಃ 032
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೀಲಕ್ಷ್ಯಾ ರುಕ್ಮಿಣೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಾವಾಸಸ್ಥಲನಿರ್ದೇಶಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೀದೃಶೇ ಪುರುಷೇ ತಾತ ಸ್ತ್ರೀಷು ಭರತರ್ಷಭ।
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-32-2x (6826)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಯಥಾಶ್ರುತಂ।
ರುಕ್ಮಿಣೀ ದೇವಕೀಪುತ್ರಸನ್ನಿಧೌ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ॥ 13-32-2 (82113)
ನಾರಾಯಣಸ್ಯಾಂಕಗತಾಂ ಜ್ವಲಂತೀಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ರಿಯಂ ಪದ್ಮಸಮಾನವಕ್ತ್ರಾಂ। 13-32-3 (82114)
ಕೌತೂಹಲಾದ್ವಿಸ್ಮಿತಚಾರುನೇತ್ರಾ
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಮಾತಾ ಮಕರಧ್ವಜಸ್ಯಷ॥ 13-32-4 (82115)
ಕಾನೀಹ ಭೂತಾನ್ಯುಪಸೇವಸೇ ತ್ವಂ
ಸಂತಿಷ್ಠಸೇ ಕಾನಿ ಚ ಸೇವಸೇ ತ್ವಂ।
ತಾನಿ ತ್ರಿಲೋಕೇಶ್ವರಭೂತಕಾಂತೇ
ತತ್ತ್ವೇನ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹರ್ಷಿಕನ್ಯೇ॥ 13-32-4 (82116)
ಏವಂ ತದಾ ಶ್ರೀರಾಭಿಭಾಷ್ಯಮಾಣಾ
ದೇವ್ಯಾ ಸಮಕ್ಷಂ ಗರುಡಧ್ವಜಸ್ಯ।
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಮಧುರಾಭಿಧಾನಂ
ಮನೋಹರಂ ಚಂದ್ರಮುಖೀ ಪ್ರಸನ್ನಾ॥ 13-32-5 (82117)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-32-6x (6827)
ವಸಾಮಿ ನಿತ್ಯಂ ಸುಭಗೇ ಪ್ರಗಲ್ಭೇ
ದಕ್ಷೇ ನರೇ ಕರ್ಮಣಿ ವರ್ತಮಾನೇ।
ಅಕ್ರೋಧನೇ ದೇವಪರೇ ಕೃತಜ್ಞೇ
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೇ ನಿತ್ಯಮುದೀರ್ಣಸತ್ವೇ॥ 13-32-6 (82118)
ನಾಕರ್ಮಶೀಲೇ ಪುರುಷೇ ವಸಾಮಿ
ನ ನಾಸ್ತಿಕೇ ಸಾಂಕರಿಕೇ ಕೃತಘ್ನೇ।
ನ ಭಿನ್ನವೃತ್ತೇ ನ ನೃಶಂಸವೃತ್ತೇ
ನ ಚಾವಿನೀತೇ ನ ಗುರುಷ್ವಸೂಯಕೇ॥ 13-32-7 (82119)
ಯೇ ಚಾಲ್ಪತೇಜೋಬಲಸತ್ತ್ವಮಾನಾಃ
ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಿ ಕುಪ್ಯಂತಿ ಚ ಯತ್ರತತ್ರ।
ನ ಚೈವ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ತಥಾವಿಧೇಷು
ನರೇಷು ಸಂಗುಪ್ತಮನೋರಥೇಷು॥ 13-32-8 (82120)
ಯಶ್ಚಾತ್ಮನಿ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ನ ಕಿಂಚಿ-
ದ್ಯಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವೋಪಹತಾಂತರಾತ್ಮಾ।
ದ್ಯಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವೋಪಹತಾಂತರಾತ್ಮಾ।
ನರೇಷು ನಾಹಂ ನಿವಸಾಮಿ ಸ್ಂಯಕ್॥ 13-32-9 (82121)
ವಸಾಮಿ ಧರ್ಮಶೀಲೇಷು ಧರ್ಮಜ್ಞೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ವೃದ್ಧಸೇವಿಷು ದಾಂತೇಷು ಸತ್ವಜ್ಞೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು॥ 13-32-10 (82122)
ಅವಂಧ್ಯಕಾಲೇಷು ಸದಾ ದಾನಶೌಚರತಷು ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯತಪೋಜ್ಞಾನಗೋದ್ವಿಜಾತಿಪ್ರಿಯೇಷು ಚ॥ 13-32-11 (82123)
ಸ್ತ್ರೀಷು ಕಾಂತಾಸು ಶಾಂತಾಸು ದೇವದ್ವಿಜಪರಾಸು ಚ।
ವಿಶುದ್ಧಗೃಹಭಾಂಡಾಸು ಗೋಧಾನ್ಯಾಭಿರತಾಸು ಚ॥ 13-32-12 (82124)
ಸ್ವಧರ್ಮಶೀಲೇಷು ಚ ಧರ್ಮವಿತ್ಸು
ವೃದ್ಧೋಪಸೇವಾನಿರತೇ ಚ ದಾಂತೇ।
ಕೃತಾತ್ಮನಿ ಕ್ಷಾಂತಿಪರೇ ಸಮರ್ಥೇ
ಕ್ಷಾಂತಾಸು ದಾಂತಾಸು ತಥಾಽಬಲಾಸು।
ಸತ್ಯಸ್ವಭಾವಾರ್ಜವಸಂಯುತಾಸು
ವಸಾಗಿ ದೇವದ್ವಿಜಪೂಜಿಕಾಸು॥ 13-32-13 (82125)
ಪ್ರಕೀರ್ಣಭಾಂಡಾಮನವೇಕ್ಷ್ಯಕಾರಿಣೀಂ
ಸದಾ ಚ ಭರ್ತುಃ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾದಿನೀಂ। 13-32-14 (82126)
ಲೋಲಾಮದಕ್ಷಾಮವಲೇಪಿನೀಂ ಚ
ವ್ಯಪೇತಶೌಚಾಂ ಕಲಹಪ್ರಿಯಾಂ ಚ।
ನಿದ್ರಾಭಿಭೂತಾಂ ಸತತಂ ಶಯಾನಾ-
ಮೇವಂವಿಧಾಂ ಸ್ತ್ರೀಂ ಪರಿವರ್ಜಯಾಮಿ॥ 13-32-15 (82127)
ಸತ್ಯಾಸು ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಸು
ಸೌಭಾಗ್ಯಯುಕ್ತಾಸು ಗುಣಾನ್ವಿತಾಸು।
ವಸಾಮಿ ನಾರೀಷು ಪತಿವ್ರತಾಸು
ಕಲ್ಯಾಣಶೀಲಾಸು ವಿಭೂಷಿತಾಸು॥ 13-32-16 (82128)
ಯಾನೇಷು ಕನ್ಯಾಸು ವಿಭೂಷಣೇಷು
ಯಜ್ಞೇಷು ಮೇಘೇಷು ಚ ವೃಷ್ಟಿಮತ್ಸು।
ವಸಾಮಿ ಫುಲ್ಲಾಸು ಚ ಪದ್ಮಿನೀಷು
ನಕ್ಷತ್ರವೀಥೀಷು ಚ ಶಾರದೀಷು॥ 13-32-17 (82129)
ಗಜೇಷು ಗೋಷ್ಠೇಷು ತಥಾಽಽಸನೇಷು
ಸರಃಸು ಫುಲ್ಲೋತ್ಪಲಪಂಕಜೇಷು।
ನದೀಷು ಹಂಸಸ್ವನನಾದಿತಾಸು
ಕ್ರೌಂಚಾವಘುಷ್ಟಸ್ವರಶೋಭಿತಾಸು॥ 13-32-18 (82130)
ವಿಕೀರ್ಣಕೂಲದ್ರುಮರಾಜಿತಾಸು
ತಪಸ್ವಿಸಿದ್ಧದ್ವಿಜಸೇವಿತಾಸು।
ವಸಾಮಿ ನಿತ್ಯಂ ಸುಬಹೂದಕಾಸು
ಸಿಂಹೈರ್ಗಜೈಶ್ಚಾಕುಲಿತೋದಕಾಸು॥ 13-32-19 (82131)
ಮತ್ತೇ ಗಜೇ ಗೋವೃಷಭೇ ನರೇಂದ್ರೇ
ಸಿಂಹಾಸನೇ ಸತ್ಪುರುಷೇಷು ನಿತ್ಯಂ॥ 13-32-20 (82132)
ಯಸ್ಮಿಂಚನೋ ಹವ್ಯಭುಜಂ ಜುಹೋತಿ
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾರ್ಚತಿ ದೇವತಾಶ್ಚ
ಕಾಲೇ ಚ ಪುಷ್ಪೈರ್ಬಲಯಃ ಕ್ರಿಯಂತೇ
ತಸ್ಮಿನ್ಗೃಹೇ ನಿತ್ಯಮುಪೈಮಿ ವಾಸಂ॥ 13-32-21 (82133)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿತ್ಯೇಷು ಸದಾ ದ್ವಿಜೇಷು
ಕ್ಷತ್ರೇ ಚ ಧರ್ಮಾಭಿರತೇ ಸದೈವ।
ವೈಶ್ಯೇ ಚ ಕೃಷ್ಯಾಭಿರತೇ ವಸಾಮಿ
ಶೂದ್ರೇ ಚ ಶುಶ್ರೂಷಣನಿತ್ಯಯುಕ್ತೇ॥ 13-32-22 (82134)
ನಾರಾಯಣೇ ತ್ವೇಕಮನಾ ವಸಾಮಿ
ಸರ್ವೇಣ ಭಾವೇನ ಶರೀರಭೂತಾ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹಿ ಧರ್ಮಃ ಸುಮಹಾನ್ನಿವಿಷ್ಟೋ
ಬ್ರಹ್ಮಿಣ್ಯತಾ ಚಾತ್ರ ತಥಾ ಪ್ರಿಯತ್ವಂ॥ 13-32-23 (82135)
ನಾಹಂ ಶರೀರೇಣ ವಸಾಮಿ ದೇವಿ
ನೈವಂ ಮಯಾ ಶಕ್ಯಮಿಹಾಭಿಧಾತುಂ।
ಭಾವೇನ ಯಸ್ಮಿನ್ನಿವಸಾಮಿ ಪುಂಸಿ
ಸ ವರ್ಧತೇ ಧರ್ಮಯಶೋರ್ಥಕಾಮೈಃ॥ ॥ 13-32-24 (82136)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 32 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-32-2 ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ ಶ್ರಿಯಮಿತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ॥ 7-32-4 ಉಪಸೇವಸೇ ಗಜತುರಗಾದಿರೂಪೇಣ। ಸಂತಿಷ್ಠಸೇ ಶೌರ್ಯಾದಿರೂಪೇಣ ಪುರುಷೇ ವಸಸಿ॥ 7-32-5 ದೇವ್ಯಾ ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾ॥ 7-32-6 ಪ್ರಗಲ್ಭೇ ವಾಗ್ಮಿನಿ। ದಕ್ಷೇ ಅನರುಸೇ। ವಸಾಮಿ ಸತ್ತ್ವೇ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-32-8 ತೇಜಃ ಶೌರ್ಯಂ। ಸತ್ವಂ ಬುದ್ಧಿಃ। ಯತ್ರ ತತ್ರ ವಿಶಿಷ್ಟಪುರುಷೇ। ಸಂಗುಪ್ತಮನೋರಥೇಷು ಅನ್ಯತ್ ಘ್ಯಾಯಂತ್ಯನ್ಯದ್ದರ್ಶಯಂತಿ ತಾದೃಶೇಷು॥ 7-32-23 ಭಾವೇನ ಆದರೇಣ ಶರೀರಭೂತಾ ಶರೀರವತೀ॥ 7-32-24 ನಾರಾಯಣಾದನ್ಯತ್ರ ಧರ್ಮಾದಿವೃದ್ಧಿರೂಪೇಣೈವ ವಸಾಮಿ ನ ಶರೀರೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-32-32 ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 033
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.33. ಅಧ್ಯಾಯಃ 033
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿಷಯೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ವತ್ಸನಾಭಮುನಿಚರಿತ್ರಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕೃತಘ್ನಾನಾಂ ಪ್ರತಿಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ।
ಮಾತೄಃ ಪಿತೄನ್ಗುರುಂಶ್ಚೈವ ಯೇಽವಮನ್ಯಂತಿ ಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-33-1 (82137)
ಯೇ ಚಾಪ್ಯಂತೇ ಪರೇ ತಾತ ಕೃತಘ್ನಾ ನಿರಪತ್ರಪಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಗತಿಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ವತಃ॥ 13-33-2 (82138)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-33-3x (6828)
ಕೃತಘ್ನಾನಾಂ ಗತಿಸ್ತಾತ ನರಕೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಮಾತಾಪಿತೃಗುರೂಣಾಂ ಚ ಯೇ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಶಾಸನೇ।
ಕ್ರಿಮಿಕೀಟಪಿಪೀಲೇಷು ಜಾಯಂತೇ ಸ್ಥಾವರೇಷು ಚ॥ 13-33-3 (82139)
ದುರ್ಲಭೋ ಹಿ ಪುನಸ್ತೇಷಾಂ ಮಾನುಷ್ಯೇ ಪುನರುದ್ಭವಃ।
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ॥ 13-33-4 (82140)
ವತ್ಸನಾಭೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಮಹರ್ಷಿಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ವಲ್ಮೀಕಭೂತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತಪ್ಯತೇ ಸುಮಹತ್ತಪಃ॥ 13-33-5 (82141)
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ತಪ್ಯತಿ ತಪೋ ವಾಸವೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ವವರ್ಷ ಸಮುಹದ್ವರ್ಷಂ ಸವಿದ್ಯುತ್ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್॥ 13-33-6 (82142)
ತತ್ರ ಸಪ್ತಾಹವರ್ಷಂ ತು ಮುಮುಚೇ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ನಿಮೀಲಿತಾಕ್ಷಸ್ತದ್ವರ್ಷಂ ಪ್ರತ್ಯಗೃಹ್ಯತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-33-7 (82143)
ತಸ್ಮಿನ್ಪತತಿ ವರ್ಷೇ ತು ಶೀತವಾತಸಮನ್ವಿತೇ।
ವಿಶೀರ್ಣಧ್ವಸ್ತಶಿಖರೋ ವಲ್ಮೀಕೋಽಶನಿತಾಡಿತಃ॥ 13-33-8 (82144)
ತಾಡ್ಯಮಾನೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವತ್ಸನಾಭೇ ಮಹಾತ್ಮನಿ।
ಕಾರುಣ್ಯಾತ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಮಾನೃಶಂಸ್ಯಮಥಾಕರೋತ್॥ 13-33-9 (82145)
ಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿ ತಪಂತಮತಿಧಾರ್ಮಿಕಂ।
ಅನುರೂಪಾ ಮತಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮುಪಜಾತಾ ಸ್ವಭಾವಜಾ॥ 13-33-10 (82146)
ಸ್ವಂ ರೂಪಂ ಮಾಹಿಷಂ ಕೃತ್ವಾ ********* ಮನೋಹರಂ।
ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ವತ್ಸನಾಮಸ್ಯ ಚತುಷ್ಪಾದುಪರಿಸ್ಥಿತಃ॥ 13-33-11 (82147)
ಯದಾ ತ್ವಪಗತಂ ವರ್ಷಂ ವೃಷ್ಟಿವಾತಸಮನ್ವಿತಂ।
ತತೋ ಮಹಿಷರುಪೇಣ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಶನೈರ್ವಲ್ಮೀಕಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-33-12 (82148)
ಸ್ಥಿತೇಽಸ್ಮಿನ್ವೃಷ್ಟಿಸಂಪಾತೇ ವೀಕ್ಷತೇ ಸ್ಮ ಮಹಾತಪಾಃ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿಪುಲಾಸ್ತತ್ರ ಗಿರೀಣಾಂ ಶಿಖರಾಣಿ ಚ॥ 13-33-13 (82149)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಸಲಿಲೇನ ಪರಿಪ್ಲುತಾಂ।
ಜಲಾಶಯಾನ್ಸ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರಮುದಿತೋಽಭವತ್॥ 13-33-14 (82150)
ಅಚಿಂತಯದ್ವಿಸ್ಮಿತಶ್ಚಿ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರಮುದಿತೋಽಭವತ್॥
ಅಚಿಂತಯದ್ವಿಸ್ತಿತಶ್ಚ ವರ್ಷಾತ್ಕೇನಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ।
ತತೋಽಪಶ್ಯತ್ಸ ಮಹಿಷಮವಸ್ಥಿತಮದೂರತಃ॥ 13-33-15 (82151)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಾವಪಿ ಕಥಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಧರ್ಮವತ್ಸಲಃ॥ 13-33-16 (82152)
ಅತೋ ನು ಭದ್ರಮಹಿಷಃ ಶಿಲಾಪಟ್ಟಮವಸ್ಥಿತಃ।
ಪೀವರಶ್ಚೈವ ಬಲ್ಯಶ್ಚ ಬಹುಮಾಂಸೋ ಭವೇದಯಂ॥ 13-33-17 (82153)
ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಿಯಂ ಜಾತಾ ಧರ್ಮಸಂಸಕ್ತಜಾ ಮುನೇಃ।
ಕೃತಘ್ನಾ ನರಕಂ ಯಾಂತಿ ಯೇ ಚ ವಿಶ್ವಸ್ತಘಾತಿನಃ॥ 13-33-18 (82154)
ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ನೈವ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕೃತಘ್ನಾನಾಂ ಕಥಂಚನ।
ಕ್ರತೇ ಪ್ರಾಣಿಪರಿತ್ಯಾಗಾದ್ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ವಚೋ ಯಥಾ॥ 13-33-19 (82155)
ಅಕೃತ್ವಾ ಭರಣಂ ಪಿತ್ರೋರದತ್ತ್ವಾ ಗುರುದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಕೃತಘ್ನತಾಂ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಮರಣಾಂತಾ ಚ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ॥ 13-33-20 (82156)
ಆಕಾಂಕ್ಷಾಯಾಮುಪೇಕ್ಷಾಯಾಂ ಚೋಪಪಾತಕಮುತ್ತಮಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪರಿತ್ಯಕ್ಷ್ಯೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾರ್ಥಮಿತ್ಯುತ॥ 13-33-21 (82157)
ಸ ಮೇರುಶಿಖರಂ ಗತ್ವಾ ನಿಸ್ಯಂಕೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕರ್ತುಕಾಮಃ ಶರೀರಂ ತ್ಯಕ್ತುಮುದ್ಯತಃ।
ನಿಗೃಹೀತಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಹಸ್ತೇ ಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 13-33-22 (82158)
ಧರ್ಮಿ ಉವಾಚ। 13-33-23x (6829)
ವತ್ಸನಾಭ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಬಹುವರ್ಷಶತಾಯುಷ।
ಪರಿತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತ್ಯಾಗೇನ ನಿಸ್ಸಂಗೇನ ತಥಾಽಽತ್ಮನಃ॥ 13-33-23 (82159)
ಏವಂ ಧರ್ಮಭೃತಃ ಸರ್ವೇ ವಿಮೃಶಂತಿ ಕೃತಾಕೃತಂ।
ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವತ್ಸನಾಭಸ್ಯ ಯಸ್ಯ ನೋಪಹತಂ ಮನಃ॥ 13-33-24 (82160)
ಯಶ್ಚಾನವದ್ಯಶ್ಚರತಿ ಶಕ್ತೋ ಧರ್ಮಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ನಿವರ್ತಸ್ವ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ್ ಪೂತಾತ್ಮಾ ಹ್ಯಸಿ ಶಾಶ್ವತಃ'॥ ॥ 13-33-25 (82161)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 33 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-33-17 ಬಲ್ಯಃ ಬಲಿಕರ್ಮಾರ್ಹಃ। ಪೀವರಶ್ಚೈವ ವಧ್ಯಶ್ವೇತಿ ಪಾಠಾಂತರಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 034
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.34. ಅಧ್ಯಾಯಃ 034
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋಃ ಸಮಾಯೋಗೇ ಸ್ತ್ರಿಯಾಏವ ಸುಖಾಧಿಕ್ಯೇ ಸವಾದತಯಾ ಭಂಗಾಸ್ವನೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋಃ ಸಂಪ್ರಯೋಗೇ ಸ್ಪರ್ಶಃ ಕಸ್ಯಾಧಿಕೋ ಭವೇತ್।
ಏತಸ್ಮಿನ್ಸಂಶಯೇ ರಾಜನ್ಯಥಾವದ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-34-1 (82162)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-34-2x (6830)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಭಂಗಾಸ್ವನೇನ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಯಥಾ ವೈರಮಭೂತ್ಪುರಾ॥ 13-34-2 (82163)
ಪುರಾ ಭಂಗಾಸ್ವನೋ ನಾಮ ರಾಜರ್ಷಿರತಿಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಅಪುತ್ರಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಯಜ್ಞಮಾಹರತ್॥ 13-34-3 (82164)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟುತಂ ಸ ರಾಜರ್ಷಿರಿಂದ್ರದ್ವಿಷ್ಟಂ ಮಹಾಬಲಃ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೇಷು ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಪುತ್ರಕಾಮೇಷು ಚೇಷ್ಯತೇ॥ 13-34-4 (82165)
ಇಂದ್ರೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತು ತಂ ಯಜ್ಞಂ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಅಂತರಂ ತಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರನ್ವಿಚ್ಛನ್ನಿಯತಾತ್ಮನಃ।
ನ ಚೈವಾಸ್ಯಾಂತರಂ ರಾಜನ್ಸ ದದರ್ಶ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-34-5 (82166)
ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ಮೃಗಯಾಂ ಗತವಾನ್ನೃಪಃ।
ಇದಮಂತರಮಿತ್ಯೇವ ಶಕ್ರೋ ನೃಪಮಮೋಹಯತ್॥ 13-34-6 (82167)
ಏಕಾಶ್ವೇನ ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಭ್ರಾಂತ ಇಂದ್ರೇಣ ಮೋಹಿತಃ।
ನ ದಿಶೋಽವಿಂದತ ನೃಪಃ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾರ್ದಿತಸ್ತದಾ॥ 13-34-7 (82168)
ಇತಶ್ಚೇತಶ್ಚ ಧಾವನ್ವೈ ಶ್ರಮತೃಷ್ಣಾರ್ದಿತೋ ನೃಪ।
ಸರೋಽಪಶ್ಯತ್ಸುರುಚಿರಂ ಪೂರ್ಣಂ ಪರಮವಾರಿಣಾ॥ 13-34-8 (82169)
ಸೋಽವಗಾಹ್ಯ ಸರಸ್ತಾತ ಪಾಯಯಾಮಾಸ ವಾಜಿನಂ॥ 13-34-9 (82170)
ಅಥ ಪೀತೋದಕಂ ಸೋಽಶ್ವಂ ವೃಕ್ಷೇ ಬದ್ಧ್ವಾ ನೃಪೋತ್ತಮಃ।
ಅವಗಾಹ್ಯ ತತಃ ಸ್ನಾತಸ್ತತ್ರ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 13-34-10 (82171)
ಆತ್ಮಾನಂ ಸ್ತ್ರೀಕೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ರೀಡಿತೋ ನೃಪಸತ್ತಮಃ।
ಚಿಂತಾನುಗತಸರ್ವಾತ್ಮಾ ವ್ಯಾಕುಲೇಂದ್ರಿಯಚೇತನಃ॥ 13-34-11 (82172)
ಆರೋಹಿಷ್ಯೇ ಕಥಂ ತ್ವಶ್ವಂ ಕಥಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ವೈ ಪುರಂ।
ಇಷ್ಟೇನಾಗ್ನಿಷ್ಟುತಾ ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಶತಮೌರಸಂ॥ 13-34-12 (82173)
ಜಾತಂ ಮಹಾಬಲಾನಾಂ ಮೇ ತಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಿನ್ನವಹಂ।
ದಾರೇಷು ಚಾತ್ಮಕೀಯೇಷು ಪೌರಜಾನಪದೇಷು ಚ॥ 13-34-13 (82174)
ಮೃದುತ್ವಂ ಚ ತನುತ್ವಂ ಚ ಪರಾಧೀನತ್ವಮೇವ ಚ।
`ಹಾಸಭಾವಾದಿ ಲಾವಣ್ಯಂ ಸ್ತ್ರೀಗುಣಾದ್ವಾ ಕುತೂಹಲಂ।'
ಸ್ತ್ರೀಗುಣಾ ಋಷಿಭಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 13-34-14 (82175)
ವ್ಯಾಯಾಮಃ ಕರ್ಕಶತ್ವಂ ಚ ವೀರ್ಯಂ ಚ ಪುರುಷೇ ಗುಣಾಃ॥ 13-34-15 (82176)
ಪೌರುಷಂ ವಿಪ್ರನಷ್ಟಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ಕೇನಾಪಿ ಮೇಽಭವತ್।
ಸ್ತ್ರೀಭಾವಾತ್ಪುನರಶ್ವಂ ತಂ ಕಥಮಾರೋಢುಮುತ್ಸಹೇ॥ 13-34-16 (82177)
ಮಹತಾ ತ್ವಥ ಖೇದೇನ ಆರುಹ್ಯಾಶ್ವಂ ನರಾಧಿಪಃ।
ಪುನರಾಯಾತ್ಪುರಂ ತಾತ ಸ್ತ್ರೀಭೂತೋ ನೃಪಸತ್ತಮಃ। 13-34-17 (82178)
ಪುತ್ರಾ ದಾರಾಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚ ಪೌರಜಾನಪದಾಶ್ಚ ತೇ।
ಕಿನ್ನ್ವಿದಂ ತ್ವಿತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತಾಃ॥ 13-34-18 (82179)
ಅಥೋವಾಚ ಸ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸ್ತ್ರೀಭೂತೋ ವದತಾಂವರಃ।
ಮೃಗಯಾಮಸ್ಮಿ ನಿರ್ಯಾತೋ ಬಲೈಃ ಪರಿವೃತೋ ದೃಢಂ।
ಉದ್ಭಾಂತಃ ಪ್ರಾವಿಶಂ ಘೋರಾಮಟವೀಂ ದೈವಮೋಹಿತಃ॥ 13-34-19 (82180)
ಅಟವ್ಯಾಂ ಚ ಸುಘೋಂರಾಯಾಂ ತೃಷ್ಣಾರ್ತೋ ನಷ್ಟಚೇತನಃ।
ಸರಃ ಸುರುಚಿರಪ್ರಖ್ಯಮಪಶ್ಯಂ ಪಕ್ಷಿಭಿರ್ವೃತಂ॥ 13-34-20 (82181)
ತತ್ರಾವಗಾಢಃ ಸ್ತ್ರೀಭೂತೋ ವ್ಯಕ್ತಂ ದೈವಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
`ಅತೃಪ್ತ ಏವ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ದಾರಾಣಾಂ ಚ ಧನಸ್ಯ ಚ॥' 13-34-21 (82182)
ನಾಮಗೋತ್ರಾಣಿ ಚಾಭಾವ್ಯ ದಾರಾಣಾಂ ಮಂತ್ರಿಣಾಂ ತಥಾ।
ಆಹ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತತಃ ಸೋಽಥ ಸ್ತ್ರೀಭೂತಃ ಪಾರ್ತಿವೋತ್ತಮಃ।
ಸಂಪ್ರೀತ್ಯಾ ಭುಜ್ಯತಾಂರಾಜ್ಯಂ ವನಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಪುತ್ರಕಾಃ॥ 13-34-22 (82183)
ಸ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಶತಂ ರಾಜಾ ಅಭಿಷಿಚ್ಯ ವನಂ ಗತಃ।
ಗತ್ವಾ ಚೈವಾಶ್ರಮಂ ಸಾ ತು ತಾಪಸಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ॥ 13-34-23 (82184)
ತಾಪಸೇನಾಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಣಾಮಾಶ್ರಮೇಷ್ವಭವಚ್ಛತಂ।
ಅಥ ಸಾಽಽದಾಯ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪೂರ್ವಪುತ್ರಾನಭಾಷತ॥ 13-34-24 (82185)
ಪುರುಷತ್ವೇ ಸುತಾ ಯೂಯಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವೇ ಚೇಮೇ ಶತಂ ಸುತಾಃ।
ಏಕತ್ರ ಭುಜ್ಯತಾಂ ರಾಜ್ಯಂ ಭ್ರಾತೃಭಾವೇನ ಪುತ್ರಕಾಃ॥ 13-34-25 (82186)
ಸಹಿತಾ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇಽಥ ರಾಜ್ಯಂ ಬುಭುಜಿರೇ ತದಾ॥ 13-34-26 (82187)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾತೃಭಾವೇನ ಭುಂಜಾನಾನ್ರಾಜ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ದೇವೇಂದ್ರೋ ಮನ್ಯುನಾಽಥ ಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ಉಪಕಾರೋಽಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇಃ ಕೃತೋ ನಾಪಕೃತಂ ಮಯಾ॥ 13-34-27 (82188)
ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರುಪೇಣ ದೇವರಾಜಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಭೇದಯಾಮಾಸ ತಾನ್ಗತ್ವಾ ನಗರಂ ವೈ ನೃಪಾತ್ಮಜಾನ್॥ 13-34-28 (82189)
ಭ್ರಾತೃಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಸೌಭ್ರಾತ್ರಂ ಯೇಽಪ್ಯೇಕಸ್ಯ ಪಿತಃ ಸುತಾಃ।
ಕಶ್ಯಪಸ್ಯ ಸುರಾಶ್ಚೈವ ಅಸುರಾಶ್ವ ಸುತಾಸ್ತಥಾ। 13-34-29 (82190)
ರಾಜ್ಯಹೇತೋರ್ವಿವದಿತಾಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯ ಸುರಾಸುರಾಃ॥
ಯೂಯಂ ಭಂಗಾಸ್ವನಾಪತ್ಯಾಸ್ತಾಪಸಸ್ಯೇತರೇ ಸುತಾಃ। 13-34-30 (82191)
ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಭೇದಿತಾಸ್ತೇ ತು ಯುದ್ಧೇಽನ್ಯೋನ್ಯಮಪಾತಯನ್।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತಾಪಸೀ ಚಾಪಿ ಸಂತಪ್ತಾ ಪ್ರರುರೋದ ಹ॥ 13-34-31 (82192)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚ್ಛದ್ಮನಾಽಭ್ಯೇತ್ಯ ತಾಮಿಂದ್ರೋಽಥಾನ್ವಪೃಚ್ಛತ।
ಕೇನ ದುಃಖೇನ ಸಂತಪ್ತಾ ರೋದಿಷಿ ತ್ವಂ ವರಾನನೇ॥ 13-34-32 (82193)
ಬ್ರಾಹ್ಂಣಂ ತಂ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಕರಣಮಬ್ರವೀತ್।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ದ್ವೇ ಶತೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಾಲೇನ ವಿನಿಪಾತಿತೇ॥ 13-34-33 (82194)
ಅಹಂ ರಾಜಾಽಭವ ವಿಪ್ರ ತತ್ರ ಪೂರ್ವಂ ಶತಂ ಮಮ।
ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಸುರೂಪಾಣಾಂ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮ॥ 13-34-34 (82195)
ಕದಾಚಿನ್ಮೃಗಯಾಂ ಯಾತ ಉದ್ಧಾಂತೋ ಗಹನೇ ವನೇ।
ಅವಗಾಢಶ್ಚ ಸರಸಿ ಸ್ತ್ರೀಭೂತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮ॥ 13-34-35 (82196)
ಪುತ್ರಾನ್ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ವನಮಸ್ಮಿ ತತೋ ಗತಃ॥ 13-34-36 (82197)
ಸ್ತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಮೇ ಪುತ್ರಶತಂ ತಾಪಸೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆಶ್ರಮೇ ಜನಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನೀತಂ ತನ್ನಗರಂ ಮಯಾ॥ 13-34-37 (82198)
ತೇಷಾಂ ಚ ವೈರಮುತ್ಪನ್ನಂ ಕಾಲಯೋಗೇನ ವೈ ದ್ವಿಜ।
ಏತಚ್ಛೋಚಾಂಯಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಂದೈವೇನ ಸಮಭಿಪ್ಲುತಾ॥ 13-34-38 (82199)
ಇಂದ್ರಸ್ತಾಂ ದುಃಶಿತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಅಬ್ರವೀತ್ಪರುಷಂ ವಚಃ॥ 13-34-39 (82200)
ಪುರಾ ಸುದುಃಸಹಂ ಭದ್ರೇ ಮಮ ದುಃಖಂ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ।
ಇಂದ್ರದ್ವಿಷ್ಟೇನ ಯಜತಾ ಮಾಮನಾಹೂಯ ಧಿಷ್ಠಿತಂ।
ಇಂದ್ರೋಽಹಮಸ್ಮಿ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ವೈರಂ ತೇ ಪಾತಿತಂ ಮಯಾ॥ 13-34-40 (82201)
ಇಂದ್ರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪಾದಯೋಃ ಶಿರಸಾ ಗತಃ।
ಪ್ರಸೀದ ತ್ರಿದಶಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುತ್ರಕಾಮೇನ ಸ ಕ್ರತುಃ।
ಇಷ್ಟಸ್ತ್ರಿದಶಶಾರ್ದೂಲ ತತ್ರ ಮೇ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-34-41 (82202)
ಪ್ರಣಿಪಾತೇನ ತಸ್ಯೇಂದ್ರಃ ಪರಿತುಷ್ಟೋ ವರಂ ದದೌ॥ 13-34-42 (82203)
ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಕತಮೇ ರಾಜಂಜೀವಂತ್ವೇತತ್ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ।
ಸ್ತ್ರೀಭೂತಸ್ಯ ಹಿ ಯೇ ಜಾತಾಃ ಪುರುಷಸ್ಯಾಥ ಯೇಽಭವನ್॥ 13-34-43 (82204)
ತಾಪಸೀ ತು ತತಃ ಶಕ್ರಮುವಾಚ ಪ್ರಯತಾಂಜಲಿಃ।
ಸ್ತ್ರೀಭೂತಸ್ಯ ಹಿ ಯೇ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಮೇ ಜೀವಂತು ವಾಸವ॥ 13-34-44 (82205)
ಇಂದ್ರಸ್ತು ವಿಸ್ಮಿತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಾಂ ಪುನಃ।
ಪುರುಷೋತ್ಪಾದಿತಾ ಯೇ ತೇ ಕಥಂ ದ್ವೇಷ್ಯಾಃ ಸುತಾಸ್ತವ॥ 13-34-45 (82206)
ಸ್ತ್ರೀಭೂತಸ್ಯ ಹಿ ಯೇ ಜಾತಾಃ ಸ್ನೇಹಸ್ತೇಭ್ಯೋಽಧಿಕಃ ಕಥಂ।
ಕಾರಣಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತನ್ಮೇ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ 13-34-46 (82207)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-34-47x (6831)
ಸ್ತ್ರಿಯಾಸ್ತ್ವಭ್ಯಧಿಕಃ ಸ್ನೇಹೋ ನ ತತಾ ಪುರುಷಸ್ಯ ವೈ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಶಕ್ರ ಜೀವಂತು ಯೇ ಜಾತಾಃ ಸ್ತ್ರೀಕೃತಸ್ಯ ವೈ॥ 13-34-47 (82208)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-34-48x (6832)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಸ್ತ್ವಿಂದ್ರಃ ಪ್ರೀತೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಹ।
ಸರ್ವ ಏವೇಹ ಜೀವಂತು ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಸತ್ಯವಾದಿನಿ॥ 13-34-48 (82209)
ವರಂ ಚ ವೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಂ ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಸುವ್ರತ।
ಪುರುಷತ್ವಮಥ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ಮತ್ತೋ ಯದಭಿಕಾಂಕ್ಷಸೇ॥ 13-34-49 (82210)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-34-50x (6833)
ಸ್ತ್ರೀತ್ವಮೇವ ವೃಣೇ ಶಕ್ರ ಪುಂಸ್ತ್ವಂ ನೇಚ್ಛಾಮಿ ವಾಸವ।
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ದೇವೇಂದ್ರಸ್ತಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ॥ 13-34-50 (82211)
ಪುರುಷತ್ವಂ ಕಥಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ರೋಚಯಸೇ ವಿಭೋ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸ್ತ್ರೀಭೂತೋ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 13-34-51 (82212)
ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ ಪುರುಷಸಂಯೋಗೇ ಪ್ರೀತಿರಭ್ಯಧಿಕಾ ಸದಾ।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾಚ್ಛಕ್ರ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಮೇವ ವೃಣೋಂಯಹಂ॥ 13-34-52 (82213)
ರಮಾಭಿ ಚಾಧಿಕಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವೇ ಸತ್ಯಂ ವೈ ದೇವಸತ್ತಮ।
ಸ್ತ್ರೀಭಾವೇನ ಹಿ ತುಷ್ಯಾಮಿ ಗಂಯತಾಂ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ॥ 13-34-53 (82214)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ತಾಮಾಪೃಚ್ಛ್ಯ ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಃ।
ಏವಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಅಧಿಕಾ ಪ್ರೀತಿರುಚ್ಯತೇ॥ ॥ 13-34-54 (82215)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 34 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-34-1 ಸ್ಪರ್ಶಃ ವೈಷಯಿಕಂ ಸುಖಂ॥ 7-34-4 ತತ್ರ ಹ್ಯಗ್ನಿದೇವ ಸ್ತೂಯತೇ। ಸಚ ಪುತ್ರಪ್ರದಃ ಕ್ರತುಃ ಸಚೇಂದ್ರದ್ವಿಷ್ಟಸ್ತತ್ರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾಭಾವಾತ್॥ 7-34-5 ಯಜ್ಞಂ ಕೃತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-34-14 ಮೃದುತ್ವಾದಯಃ ಸ್ತ್ರೀಗುಣಾ ಆಗತಾಃ॥ 7-34-15 ಕರ್ಕಶತ್ವಾದಯಃ ಪುರುಷಗುಣಾಃ ನಷ್ಟಾಃ॥ 7-34-23 ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ ಭರ್ತೃತ್ವೇನ ಸ್ವೀಕೃತವತೀ॥ 7-34-27 ಸ್ತ್ರೀತ್ವದಾನೇನ ದ್ವಿಗುಣಿತಪುತ್ರಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪ ಉಪಕಾರಏವ ಜಾತೋ ನ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಕೃತೋಽಪಕಾರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-34-40 ಇಂದದ್ವಿಷ್ಟೇನ ಅಪ್ರಿಷ್ಟುತಾ ಯಜ್ಞೇನ। ಧಿಷ್ಠಿತಮಧಿಷ್ಠಿತಂ। ಕ್ರತೂನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 035
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.35. ಅಧ್ಯಾಯಃ 035
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯರೂಪಕರಣೈರ್ದುಷ್ಕರ್ಮಪರಿತ್ಪಾಗಪೂರ್ವಕಂ ಶುಭಕರ್ಮಕರಣಸ್ಯ ಭಗವತ್ಪ್ರಸಾದನಹೇತುತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮನುಷ್ಯೇಣ ಲೋಕಯಾತ್ರಾಹಿತಾರ್ಥಿನಾ।
ಕಥಂ ವೈ ಲೋಕಯಾತ್ರಾಂ ತು ಕಿಂಶೀಲಶ್ಚ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-35-1 (82216)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-35-2x (6834)
`ದೇವೇ ನಾರಾಯಣೇ ಭಕ್ತಿಃ ಶಂಕರೇ ಸಾಧುಪೂಜಯಾ।
ಧ್ಯಾನೇನಾಥ ಜಪಃ ಕಾರ್ಯಃ ಸ್ವಧರ್ಮೈಃ ಶುಚಿಚೇತಸಾ॥' 13-35-2 (82217)
ಕಾಯೇನ ತ್ರಿವಿಧಂ ಕರ್ಮ ವಾಚಾ ಚಾಪಿ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಮನಸಾ ತ್ರಿವಿಧಂ ಚೈವ ದಶ ಕರ್ಮಪಥಾಂಸ್ತ್ಯಜೇತ್॥ 13-35-3 (82218)
ಪ್ರಾಣಾತಿಪಾತಃ ಸ್ತೈನ್ಯಂ ಚ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶನಂ।
ತ್ರೀಣಿ ಪಾಪಾನಿ ಕಾಯೇನ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-35-4 (82219)
ಅಸತ್ಪ್ರಲಾಪಂ ಪಾರುಷ್ಯಂ ಪೈಶುನ್ಯಮನೃತಂ ತಥಾ।
ಚತ್ವಾರಿ ವಾಚಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ನ ಜಲ್ಪೇನ್ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್॥ 13-35-5 (82220)
ಅನಭಿಧ್ಯಾ ಪರಖೇಷು ಸರ್ವಸತ್ವೇಷು ಸೌಹೃದಂ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮಸ್ತೀತಿ ತ್ರಿವಿಧಂ ಮನಸಾ ಚರೇತ್॥ 13-35-6 (82221)
ತಸ್ಮಾದ್ವಾಕ್ವಾಯಮನಸಾ ನಾಚರೇದಶುಭಂ ನರಃ।
ಶುಭಾನ್ಯೇವಾಚರಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಭಕ್ತೋ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಹಿ।
ತಸ್ಯೈವ ತು ಪದಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಪ್ರಸಾದಾದಶ್ನುಯಾತ್ಪರಂ॥' ॥ 13-35-7 (82222)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 35 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-35-1 ಲೋಕಯಾತ್ರಾಂ ಲೋಕದ್ವಯಶ್ರೇಯಃಸಾಧನಂ॥ 7-35-3 ಸುಭಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ಚರೇದಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-35-4 ಪ್ರಾಣಾತಿಪಾತೋ ಹಿಂಸಾ॥ 7-35-5 ಪಾರುಷ್ಯಂ ನಿಷ್ಠುರಭಾಷಣಂ। ಪೈಶುನ್ಯಂ ರಾಜದ್ವಾರಾದೌ ಪರದೋಷಸೂಚನಂ। ಅನತಂ ಮಿಥ್ಯಾವಾದಃ ಮನಸಾಪ್ಯೇವಂ ವದಿಷ್ಯಾಮಿತಿ ನಾನುಚಿಂತಯೇತ್॥ 7-35-6 ಅನಭಿಧ್ಯೇತಿ ಶ್ಲೋಕೇನ ಪರದ್ರವ್ಯೇಷ್ವಭಿಧ್ಯಾನಂ ಪರಸ್ಯಾನಿಷ್ಟಚಿಂತನಂ ವೇದಬಾದೇಷು ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಮಿತಿ ತ್ರೀಣಿ ತ್ಯಾಜ್ಯಾನಿ ಲಕ್ಷಯೇತ್। ತ್ಯಜೇದಿತ್ಯುಪಕ್ರಮಾತ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 036
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.36. ಅಧ್ಯಾಯಃ 036
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಾಂಪ್ರತಿ ಶ್ರುತಧರ್ಮಾನನೂದ್ಯ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸಾಂಸಾರಿಕದುಃಖಾನುವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಸಂಸಾರನಿರ್ವೇದನಿವೇದನೇನ ಪುನರ್ವಿಸ್ತರೇಣ ವೈಷ್ಣವಧರ್ಮಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಚಿತ್ತಂ ಮೇ ದೂಯತೇ ತಾತ ಲೋಕೇ ಪರಮವಿಂದತಃ॥ 13-36-1 (82223)
ಅಶಾಶ್ವತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಕ್ರತೇ ನಾರಾಯಣಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-36-2 (82224)
ನಾರಾಯಣೋ ಹಿ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣಃ।
ತಸ್ಯಾಸ್ಯ ದೇವಕೀಸೂನೋಃ ಶ್ರುತಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ವಯಾಽನಘ॥ 13-36-3 (82225)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-36-4x (6835)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ಚ ಸಂಗರೇ॥ 13-36-4 (82226)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-36-5x (6836)
ತ್ವತ್ತ ಏವ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಾಃ।
ಶ್ರುತಂ ಪುರಾಣಮಖಿಲಂ ನಾರದೇನ ನಿವೇದಿತಂ।
ಗುಹ್ಯಂ ನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಾನಂ ತ್ರಿವಿಧಕ್ಲೇಶನಾಶನಂ॥ 13-36-5 (82227)
ಏಕಾಂತಿಧರ್ಮನಿಯಮಾಃ ಸಮಾಸವ್ಯಾಸಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಕಥಿತಾ ವೈ ಮಹಾಭಾಗ ತ್ವಯಾ ವೈ ಮದನುಗ್ರಹಾತ್॥ 13-36-6 (82228)
ಲೋಕರಕ್ಷಣಕರ್ತೃತ್ವಂ ತಸ್ಯೈವ ಹರಿಮೇಧಸಃ।
ಆತಿಥೇಯವಿಧಿಶ್ಚೈವ ತಪಾಂಸಿ ನಿಯಮಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-36-7 (82229)
ವೇದವಾದಪ್ರಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ವಾಜಪೇಯಾದಯೋ ಮಖಾಃ।
ಯಜ್ಞಾ ದ್ರವಿಣನಿಷ್ಪಾದ್ಯಾ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾನುಪಾಲಿತಾಃ॥ 13-36-8 (82230)
ಜಪಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಏಕಾದಶವಿಧಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಹವಿರ್ಯಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಾತಿನಾಂ॥ 13-36-9 (82231)
ತೇಷಾಂ ಫಲವಿಶೇಷಾಶ್ಚ ಉಂಛಧರ್ಮಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಯೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಹಾಯಜ್ಞಾ ದ್ವಿಜಾತಿನಾಂ॥ 13-36-10 (82232)
ವೇದಶ್ರವಣಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞಫಲಂ ತಥಾ।
ವೇದವ್ರತವಿಧಾನಂ ಚ ನಿಯಮಾಶ್ಚೈವ ವೈದಿಕಾಃ॥ 13-36-11 (82233)
ಸ್ವಾಹಾ ಸ್ವಧಾ ಪ್ರಣೀತೇ ಚ ಇಷ್ಟಾಪೂರ್ತಫಲಂ ತಥಾ।
ಉತ್ತರೋತ್ತರಸೇವಾಯಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಯತ್ಫಲಂ॥ 13-36-12 (82234)
ಪ್ರತ್ಯೇಕಶಶ್ಚ ನಿಷ್ಠಾಯಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಮಾಸಪಕ್ಷೋಪವಾಸಾನಾಂ ಸಂಯಗುಕ್ತಫಲಂ ಚ ಯತ್॥ 13-36-13 (82235)
ಅನಾಶಿತಾನಾಂ ಯೇ ಲೋಕಾ ಯೇ ಚ ಪಂಚತಪಾ ನರಾಃ।
ವೀರಾಧ್ವಾನಂ ಪ್ರಪನ್ನಾನಾಂ ಯಾ ಗತಿಶ್ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣಾಂ॥ 13-36-14 (82236)
ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಪಂಚತಪಾನಾಂ ಚ ಶಿಶಿರೇ ಜಲಚಾರಿಣಾಂ।
ವರ್ಷೇ ಸ್ಥಂಡಿಲಶಾಯೀನಾಂ ಫಲಂ ಯತ್ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ॥ 13-36-15 (82237)
ಲೋಕೇ ಚಕ್ರಚರಾಣಾಂ ಚ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಯತ್ಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಅನ್ನಾದೀನಾಂ ಚ ದಾನಾನಾಂ ಯತ್ಫಲಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ॥ 13-36-16 (82238)
ಸರ್ವತೀರ್ಥಾಭಿಷಿಕ್ತಾನಾಂ ನರಾಣಾಂ ಚ ಫಲೋದಯಃ।
ರಾಜ್ಞಾಂ ಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಯೇ ಲೋಕೇ ಸಂಯಕ್ಪಾಲಯತಾಂ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-36-17 (82239)
ಯೇ ಚ ಸತ್ಯವ್ರತಾ ಲೋಕೇ ಯೇ ತೀರ್ಥೇ ಕೃತಶ್ರಮಾಃ।
ಮಾತಾಪಿತೃಪರಾ ಯೇ ಚ ಗುರುವೃತ್ತೀಶ್ಚ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-36-18 (82240)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿತ್ರಾಣೇ ರಾಷ್ಟ್ರಾತಿಕ್ರಮಣೇ ತಥಾ।
ತ್ಯಜಂತ್ಯಭಿಮುಖಾಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ನಿರ್ಭಯಾಃ ಸತ್ವಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-36-19 (82241)
ಸಹಸ್ರದಕ್ಷಿಣಾನಾಂ ಚ ಯಾ ಗತಿರ್ವದನಾಂ ವರ।
ಯೇ ಚ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸಂತೇ ಸಂಯಗುಕ್ತಾ ಮಹಾವ್ರತಾಃ॥ 13-36-20 (82242)
ತಥಾ ಯೋಗವಿಧಾನಂ ಚ ಯದ್ಗ್ರಂಥೇಷ್ವಭಿಶಬ್ದಿತಂ।
ವೇದಾದ್ಯಾಃ ಶ್ರುತಯಶ್ಚಾಪಿ ಶ್ರುತಾ ಮೇ ಗುರುಸತ್ತಮ॥ 13-36-21 (82243)
ಸಿದ್ಧಾಂತನಿರ್ಣಯಾಶ್ಚಾಪಿ ದ್ವೈಪಾಯನಮುಖೋದ್ಗತಾಃ।
ಶ್ರುತಾಃ ಪಂಚ ಮಹಾಯಜ್ಞಾ ಯೇಷು ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-36-22 (82244)
ತತ್ಪ್ರಭೇದೇಷು ಯೇ ಧರ್ಮಾಸ್ತೇಽಪಿ ವೈ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ ಶ್ರುತಾಃ।
ನ ಚ ದೂಷಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾಃ ಸದ್ಭಿರುಕ್ತಾ ಹಿ ತೇ ತಥಾ॥ 13-36-23 (82245)
ಏತೇಷಾಂ ಕಿಲ ಧರ್ಮಾಣಾಮುತ್ತಮೋ ವೈಷ್ಣವೋ ವಿಧಿಃ।
ರಕ್ಷತೇ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಭಕ್ತಮಾತ್ಮಶರೀರವತ್॥ 13-36-24 (82246)
ಕರ್ಮಣೋ ಹಿ ಕೃತೇಸ್ಯೇಹ ಕಾಮಿತಸ್ಯ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಫಲಂ ಹ್ಯವಶ್ಯಂ ಭೋಕ್ತವ್ಯಮೃಷಿರ್ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-36-25 (82247)
ಭೋಗಾಂತೇ ಚಾಪಿ ಪತನಂ ಗತಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಭಾಷಿತಾ।
ನ ಮೇ ಪ್ರೀತಿಕರಾಸ್ತ್ವೇತೇ ವಿಷೋದರ್ಕಾ ಹಿ ಮೇ ಮತಾಃ॥ 13-36-26 (82248)
ವಧಾತ್ಕೃಷ್ಟತರಂ ಮನ್ಯೇ ಗರ್ಭವಾಸಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ದಿಷ್ಟಾಂತೇ ಯಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ಪುರುಷೋ ವಿಂದತೇ ವಿಭೋ।
ತತಃ ಕಷ್ಟತರಾಣೀಹ ಗರ್ಭವಾಸೇ ಹಿ ವಿಂದತಿ॥ 13-36-27 (82249)
ತತಶ್ಚಾಭ್ಯಾಧಿಕಾಂ ತೀವ್ರಾಂ ವೇದನಾಂ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಗರ್ಭಾಪಕ್ರಮಣೇ ತಾತ ಕರ್ಮಣಾಸುಪಸರ್ಪಣೇ॥ 13-36-28 (82250)
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ನಿಶ್ಚಯೋ ಜಾತೋ ಧರ್ಮೇಷ್ವೇತೇಷು ಭಾರತ।
ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾಮತೇ।
ತಂ ಧರ್ಮಂ ಚೇಹ ವೇತ್ತುಂ ವೈ ಯೋ ಜರಾಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಹಾ॥ 13-36-29 (82251)
ಯೇನೋಷ್ಣದಾ ವೈತರಣೀ ಅಸಿಪತ್ರವನಂ ಚ ತತ್।
ಕುಂಡಾನಿ ಚಾಗ್ನಿತಪ್ತಾನಿ ಕ್ಷುರಧಾರಾಪಥಸ್ತಥಾ।
ಶಾಲ್ಮಲೀಂ ಚ ಮಹಾಘೋರಾಮಾಯಸೀಂ ಘೋರಕಂಟಕಾಂ॥ 13-36-30 (82252)
ಮಾತಾಪಿತೃಕತೇ ಚಾಪಿ ಸುಹೃನ್ಮಿತ್ರಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ಆತ್ಮಹೇತೋಶ್ಚ ಪಾಪಾನಿ ಕೃತಾನೀಹ ನರೈಶ್ಚ ಯೈಃ।
ತೇಷಾಂ ಫಲೋದಯಂ ಕಷ್ಟಮೃಷಿರ್ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-36-31 (82253)
ಕುಂಭೀಪಾಕಪ್ರದೀಪ್ತಾನಾಂ ಶೂಲಾರ್ತಾನಾಂ ಚ ಕ್ರಂದತಾಂ।
ರೌರವೇ ಕ್ಷಿಪ್ಯಮಾಣಾನಾಂ ಪ್ರಹಾರೈರ್ಮಥಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-36-32 (82254)
ಸ್ತನತಾಮಪಕೃತ್ತಾನಾಂ ಪಿಬತಾಮಾತ್ಮಶೋಣಿತಂ।
ತೇಷಾಮೇವ ಪ್ರವದತಾಂ ಕಾರುಣ್ಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಯಂತ್ರತಃ॥ 13-36-33 (82255)
ತೃಷ್ಣಾಶುಷ್ಕೋಷ್ಠಕಂಠಾನಾಂ ವಿಹ್ವಲಾನಾಮಚೇತಸಾಂ।
ಸರ್ವದುಃಖಾಭಿಭೂತಾನಾಂ ರುಜಾರ್ತಾನಾಂ ಚ ಕ್ರೋಶತಾಂ॥ 13-36-34 (82256)
ವೇದನಾರ್ತಾ ಹಿ ಕ್ರಂದಂತಿ ಪೂರಯಂತೋ ದಿಶೋ ದಶ॥ 13-36-35 (82257)
ಏಕಃ ಕರೋತಿ ಪಾಪಾನಿ ಸಹಭೋಜ್ಯಾನಿ ಬಾಂಧವೈಃ।
ತೇಷಾಮೇಕಃ ಫಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಕಷ್ಟಂ ವೈವಸ್ವತೇ ಗೃಹೇ॥ 13-36-36 (82258)
ಯೇನ ನೈತಾಂ ಗತಿಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನ ವಿಣ್ಮೂತ್ರಾಸ್ಥಿಪಿಚ್ಛಿಲೇ।
ವಿಷ್ಠಾಮೂತ್ರಕೃಮೀಮಧ್ಯೇ ಬಹುಜಂತುನಿಷೇವಿತೇ॥ 13-36-37 (82259)
ಕೋ ಗರ್ಭವಾಸಾತ್ಪರತೋ ನರಕೋಽನ್ಯೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ಯತ್ರ ವಾಸಕೃತೋ ಯೋಗಃ ಕುಕ್ಷೌ ವಾಸೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-36-38 (82260)
ಜಾತೋ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಶೋಕಃ ಸ್ಯಾದ್ಭವೇತ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ನ ಚೈಷ ಲಭ್ಯತೇ ಕಾಮೋ ಜಾತಮಾತ್ರಂ ಹಿ ಮಾನವಂ।
ಆವಿಶಂತೀಹ ದುಃಖಾನಿ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಿಕಾನಿ ತು॥ 13-36-39 (82261)
ತೈರಸ್ವತಂತ್ರೋ ಭವತಿ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋ ಭಯಾನಕೈಃ।
ತೈರ್ಗರ್ಭವಾಸಂ ಗಚ್ಛತಿ ಅವಶೋ ಜಾಯತೇ ತಥಾ॥ 13-36-40 (82262)
ಅವಶಶ್ಚೇಹತೇ ಜಂತುರ್ವ್ರಜತ್ಯವಶ ಏವ ಹಿ।
ಜರಸಾ ರೂಪವಿಧ್ವಂಸಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯವಶ ಏವ ತು॥ 13-36-41 (82263)
ಶರೀರಭೇದಮಾಪ್ನೋತಿ ಜೀರ್ಯತೇಽವಶ ಏವ ತು।
ಏವಂ ಹ್ಯನಿಯತೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಭವತ್ಯೇವ ಸದಾ ನೃಷು॥ 13-36-42 (82264)
ಗರ್ಭೇಷು ಂರಿಯತೇ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾಯಮಾನಸ್ತಥಾಽಪರಃ।
ಜಾತಾ ಂರಿಯಂತೇ ಬಹವೋ ಯೌವನಸ್ಥಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ।
ಮಧ್ಯಭಾವೇ ತು ನಶ್ಯಂತಿ ಸ್ಥವಿರೋ ಮೃತ ಏವ ತು॥ 13-36-43 (82265)
ಕೋ ಜನ್ಮನೋ ನೋದ್ವಿಜತೇ ಸ್ವಯಂಭೂರಪಿ ಯೋ ಭವೇತ್।
ಕುತಸ್ತ್ವಸ್ಮದ್ವಿಧಸ್ತಾತ ಮರಣಸ್ಯ ವಶಾನುಗಃ॥ 13-36-44 (82266)
ನಿತ್ಯಾವಿಷ್ಟೋ ಭಯೇನಾಹಂ ಮನಸಾ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಮುಹೂರ್ತಮಪ್ಯಹಂ ಶರ್ಮ ನ ವಿಂದಾಮಿ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-36-45 (82267)
ಕಾಲಾತ್ಮನಿ ತಿರೋಭೂತೋ ನಿತ್ಯಂ ತದ್ಗುಣವರ್ಜಿತಃ।
ಅನ್ನೈರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಪುಷ್ಟಂ ವಸ್ತ್ರೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ವೃತಂ॥ 13-36-46 (82268)
ಚಂದನಾಗರುದಿಗ್ಧಾಂಗಂ ಮಣಿಮುಕ್ತಾವಿಭೂಷಿತಂ।
ಯಾನೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ಯಾತಮೇಕಾಂತೇನೈವ ಲಾಲಿತಂ॥ 13-36-47 (82269)
ಯೌವನೋದ್ಧತರೂಪಾಭಿರ್ಮಂದವಿಹ್ವಲಗಾಮಿಭಿಃ।
ಇಷ್ಟಿಭಿರಭಿರಾಮಾಭಿರ್ವರಸ್ತ್ರೀಭಿರಯಂತ್ರಿತಂ॥ 13-36-48 (82270)
ರಮಿತಂ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ಶರೀರಮಮಿತಪ್ರಭಂ।
ಅವಿತೃಪ್ತಾ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತಥಾಽಪರೇ॥ 13-36-49 (82271)
ಸ್ವರ್ಗೇಽಪ್ಯನಿಯತಾ ಭೂತಿಸ್ತಥೈವಾಕಾಶಸಂಶ್ರಯೇ।
ದೇವಾಽಪ್ಯಧಿಷ್ಠಾನವಶಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ದೇವಂ ನ ಕಾಮಯೇ॥ 13-36-50 (82272)
ಕಾಮಾನಾಂ ನಾಸ್ತ್ಯಧಿಷ್ಠಾನಮಕಾಮಸ್ತು ನಿವರ್ತತೇ।
ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಧರ್ಮಾಸ್ತು ಸರ್ವ ಏವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-36-51 (82273)
ಡೋಲಾಸಧರ್ಮಾ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಋಷಿರ್ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಅಸ್ಮಾತ್ಕೋ ವಿಷಮಂ ದುಃಖಮಾರೋಹೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-36-52 (82274)
ವಿದ್ಯಮಾನೇ ಸಮೇ ಮಾರ್ಗೇ ಡೋಲಾಧರ್ಮವಿವರ್ಜಿತೇ।
ಕೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಿಯಂ ಲೋಕೇ ಡೋಲಾಸಾಧರ್ಂಯತಾಂನಯೇತ್॥ 13-36-53 (82275)
ಚರಾಚರೈಃ ಸರ್ವಭೂತೈರ್ಗಂತವ್ಯಮವಿಶಂಕಯಾ।
ಅಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾತ್ಪರಂ ಲೋಕಮಪಾಥೇಯಮದೈಶಿಕಂ।
ಘೋರಂ ತಮಃ ಪ್ರವೇಷ್ಟವ್ಯಮತ್ರಾತಾರಮಬಾಂಧವಂ॥ 13-36-54 (82276)
ಯೇ ತು ತಂ ಕಿಲ ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಧರ್ಮಂ ನಾರಾಯಣೇರಿತಂ।
ಅನನ್ಯಮನಸೋ ದಾಂತಾಃ ಸ್ಮರಂತಿ ನಿಯತವ್ರತಾಃ॥ 13-36-55 (82277)
ತತಸ್ತೇನೈವ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪ್ರಾಪ್ನುವ್ತಿ ಪರಂ ಪದಂ।
ರಕ್ಷತೇ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ಭಕ್ತಾನಾತ್ಮಶರೀರವತ್॥ 13-36-56 (82278)
ಕುಲಾಲಚಕ್ರಪ್ರತಿಮೇ ಭ್ರಾಂಯಮಾಣೇಷು ಜಂತುಷು।
ಮಾತಾಪಿತೃಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಮಯಾ ಗುರೋ॥ 13-36-57 (82279)
ಸ್ನೇಹಾಪನ್ನೇನ ಪೀತಾಸ್ತು ಮಾತೄಣಾಂ ವಿವಿಧಾಃ ಸ್ತಲಾಃ॥ 13-36-58 (82280)
ಪುತ್ರದಾರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಶತಾನಿ ಚ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ಯಧಿಷ್ಠಾನವಶಾದತೀತಾನಿ ತಥೈವ ಚ।
ನ ಕ್ವಚಿನ್ನ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಛಾಶ್ವತೀ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-36-59 (82281)
ಸ್ಥಾನೈರ್ಮಹದ್ಭಿರ್ವಿಭ್ರಂಶೋ ದುಃಖಲಬ್ಧೈಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಧನನಾಶಶ್ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಲಬ್ಧ್ವಾ ದುಃಖೇನ ತದ್ಧನಂ।
ಅಧ್ವಗಾನಾಮಿವ ಪಥಿ ಚ್ಛಾಯಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಗಮಃ॥ 13-36-60 (82282)
ಏವಂ ಕರ್ಮವಶೋ ಲೋಕೋ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಹಿತಸಂಗಮಃ।
ವಿಶ್ರಂಯ ಚ ಪುನರ್ಯಾತಿ ಕರ್ಮಭಿರ್ದರ್ಶಿತಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-36-61 (82283)
ಏತದೀದೃಶಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಚೈವ ಸಮಾಗಮಂ।
ಕೋ ನ ಬಿಭ್ಯೇತ್ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಷ್ಠಾನ್ನಸ್ಯೇವ ಭೋಜನಾತ್॥ 13-36-62 (82284)
ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಮೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ವೈಷ್ಣವೇ ಧರ್ಮವಿಸ್ತರೇ।
ತದೇಷ ಶಿರಸಾ ಪಾದೌ ಗತೋಽಸ್ಮಿ ಭಗವಂಸ್ತವ।
ಶರಣಂ ಚ ಪ್ರಪನ್ನೋಽಸ್ಮಿ ಗಂತವ್ಯೇ ಶರಣೇ ಧ್ರುವೇ॥ 13-36-63 (82285)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾಖಿನ್ನಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ದುಃಖೈರ್ನಿಪೀಡಿತಃ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಭವತಾ ತ್ರಾತುಮೇಭ್ಯಸ್ತ್ವತ್ತೋ ಮಹಾಮತೇ।
ತಸ್ಯಾದ್ಯ ಯುಗಧರ್ಮಸ್ಯ ಶ್ರವಣಾತ್ಕುರುಪುಂಗವ॥ 13-36-64 (82286)
ಏತದಾದ್ಯಯುಗೋದ್ಭೂತಂ ತ್ರೇತಾಯಾಂ ತತ್ತಿರೋಹಿತಂ।
ಸ ಏವ ಧರ್ಮಮಖಿಲಮೃಷಿರ್ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್॥' ॥ 13-36-65 (82287)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃಠ॥ 36 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-36-3 ಪುರುಷಃ ಪುಷ್ಕರೋ ವಿಭುರಿತಿ ಟ.ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 037
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.37. ಅಧ್ಯಾಯಃ 037
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸರ್ವಜಗತಾಮನಿತ್ಯತ್ವಾದಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ನಿತ್ಯತ್ವಾದಿಕಥನೇನ ತದುಪಾಸನವಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಸದೃಶಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ವೃತ್ತಸ್ಯ ಚ ಕುಲಸ್ಯ ಚ॥ 13-37-1 (82288)
ಕೋ ರಾಜ್ಯಂ ವಿಪುಲಂ ಗೃಹ್ಯ ಸ್ಫೀತಾಕಾರಂ ಪುನರ್ಮಹತ್।
ನಿರ್ಜಿತಾರಾತಿಸಾಮಂತಂ ದೇವರಾಜ್ಯೋಪಮಂ ಸುಖಂ॥ 13-37-2 (82289)
ರಾಜ್ಯೇ ರಾಜ್ಯಗುಣಾ ಯೇ ಚ ತಾನ್ವ್ಯುದಸ್ಯ ನರಾಧಿಪ।
ದೋಷಂ ಪಶ್ಯತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇಹೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಾಂಚಭೌತಿಕೇ॥ 13-37-3 (82290)
ಅತಿಕ್ರಾಂತಾಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ವೃತ್ತೇನ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾಃ।
ಧರ್ಮೋ ವಿಗ್ರಹವಾಂಧೀರೋ ವಿದುರಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-37-4 (82291)
ಸಂಜಯಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ದಿವ್ಯದರ್ಶನಾಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಾಸ್ತತ್ವಜ್ಞಾನವಿದೋ ನೃಪ॥ 13-37-5 (82292)
ತೇಽತಿಕ್ರಾಂತಾ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾಃ ಸಸುರಾಸುರಾಃ।
ಅನಿತ್ಯಂ ದುಃಖಸಂತಪ್ತಂ ಜಗದೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-37-6 (82293)
ಏವಮೇತಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾನ್ಸಸುರಾಸುರಾನ್।
ಅನಿತ್ಯಾನ್ಸತತಂ ಪಶ್ಯ ಮನುಷ್ಯಾದಿಷು ಕಾ ಕಥಾ॥ 13-37-7 (82294)
ನಿತ್ಯಾಂ ತು ಪ್ರಕೃತೀಮಾಹ ಯಾಽಸೌ ಪ್ರಸವಧರ್ಮಿಣೀ।
ಅರೂಪಿಣೀಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಾಮಕೃತಾಂ ಪುರುಷಾತಿಗಾಂ॥ 13-37-8 (82295)
ತಾಮತ್ಯಂತಸುಖಾಂ ಸೌಂಯಾಂ ನಿರ್ವಾಣಮಿತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಾಂ।
ಆಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋ ಹ್ಯಾದ್ಯಾಂ ಭುವಿ ಚೈವ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-37-9 (82296)
ತಯಾ ಪುರುಷರೂಪಿಣ್ಯಾ ಧರ್ಮಪ್ರಕೃತಿಕೋಽನಘ।
ಸ ಯಾತ್ಯೇವ ಹಿ ನಿರ್ವಾಣಂ ಯತ್ತತ್ಪ್ರಕೃತಿಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 13-37-10 (82297)
ಸ ಏಷ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಧರ್ಮೋ ಭ್ರಾಜತ್ಯಾದಿಯುಗೇ ನೃಪ।
ವಿಕಾರಧರ್ಮಾಃ ಶೇಷೇಷು ಯುಗೇಷು ಭರತರ್ಷಭ।
ಭ್ರಾಜಂತೇಽಭ್ಯಧಿಕಂ ವೀರ ಸಂಸಾರಪಥಗೋಚರಾಃ॥ 13-37-11 (82298)
ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಚ ಸರ್ವಾಸಾಮಕೃತಾ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ಏವಂ ಪ್ರಕೃತಿಧರ್ಮಾ ಹಿ ವರಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಶ್ರಿತಾ॥ 13-37-12 (82299)
ಪಶ್ಯಂತಿ ಪರಮಾಂ ಲೋಕೇ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟಾನುದರ್ಶಿನೀಂ।
ಸತ್ವಾದಿಯುಗಪರ್ಯಂತೇ ತ್ರೇತಾಯುಗಸಮುದ್ಭವೇ॥ 13-37-13 (82300)
ಕಾಮಂ ಕಾಮಯಮಾನೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತಿರೋಹಿತಃ।
ಕುಪಥೇಷು ತು ಧರ್ಮೇಷು ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೇಷು ಕೌರವ।
ಜಾತೋ ಮಂದಪ್ರಚಾರೋ ಹಿ ಧರ್ಮಃ ಕಲಿಯುಗೇ ನೃಪ॥ 13-37-14 (82301)
ನಿತ್ಯಸ್ತು ಪುರುಷೋ ಜ್ಞೇಯೋ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ನಿರಂಜನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾ ಅಪಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಯಂ ಸದಾ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 13-37-15 (82302)
ತಂ ಚ ನಾರಾಯಣಂ ವಿದ್ಧಿ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ತತ್ಕರ್ಮ ಕುರು ಕಾಯೇನ ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ಮನಸಾ ಚ ತಂ॥ 13-37-16 (82303)
ಕೀರ್ತಯಸ್ವ ಚ ತನ್ನಾಮ ವಾಚಾ ಸರ್ವತ್ರ ಭೂಪತೇ।
ತತ್ಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಚಾಪುನರ್ಭವಂ॥ 13-37-17 (82304)
ಇತ್ಯೇತದ್ವಿಷ್ಣುಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಸಾರಗ್ರಹಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಕಥಿತಂ ತೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥' ॥ 13-37-18 (82305)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 37 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-37-3 ದೇಹೇಽಸ್ಮಿನ್ಪಂಚವಿಂಶಕ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 038
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.38. ಅಧ್ಯಾಯಃ 038
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ವಸೃಷ್ಟ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಸನತ್ಕುಮಾರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನೇಷು ಭೂತೇಷು ಜಾತೀಮರಣಸಾಗರೇ।
ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ಲೇಶಂ ನಾಪ್ನೋತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-38-1 (82306)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-38-2x (6837)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಸ್ಯ ಸತಃ ಸಂವಾದಂ ನಾರದಸ್ಯ ಚ॥ 13-38-2 (82307)
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪೂರ್ವಜಾತಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತಸ್ಯ ಕಥ್ಯಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 13-38-3 (82308)
ಸನಕಃ ಸನಂದನಶ್ಚೈವ ತೃತೀಯಶ್ಚ ಸನಾತನಃ।
ಜಾತಮಾತ್ರಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-38-4 (82309)
ಚತುರ್ಥಶ್ಚೈವ ತೇಷಾಂ ಸ ಭಗವಾನ್ಯೋಗವಿತ್ತಮಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಇತಿ ವೈ ಕಥಯಂತಿ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-38-5 (82310)
ಹೈರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಸ ಮುನಿರ್ವಸಿಷ್ಠಃ ಪಂಚಮಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಷಷ್ಠಃ ಸ್ಥಾಣುಃ ಸ ಭಗವಾನಮೇಯಾತ್ಮಾ ತ್ರಿಶೂಲಧೃತ್॥ 13-38-6 (82311)
ತತೋಽಪರೇ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಃ ಪಾವಕಾದಾರುಣೇ ಕ್ರತೌ।
ಮನಸಾ ಸ್ವಯಂಭುವೋ ಹೀಮೇ ಮರೀಚಿಪ್ರಮುಖಾಸ್ತಥಾ॥ 13-38-7 (82312)
ಭುಗುರ್ಮರೀಚೇರನುಜೋ ಭೃಗೋರಪ್ಯಂಗಿರಾಸ್ತಥಾ।
ಅನುಜೋಂಗಿರಸೋಽಥಾತ್ರಿಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯೋತ್ರೇಸ್ತಥಾಽನುಜಃ॥ 13-38-8 (82313)
ಪುಲಸ್ತ್ಯಸ್ಯಾನುಜೋ ವಿದ್ವಾನ್ಪುಲಹೋ ನ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಪಠ್ಯಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮಜಾ ಹ್ಯೇತೇ ವಿದ್ವದ್ಬಿರಮಿತೌಜಸಃ॥ 13-38-9 (82314)
ಸರ್ವಮೇತನ್ಮಹಾರಾಜ ಕುರ್ವನ್ನಾದಿಗುರುರ್ಮಹಾನ್।
ಪ್ರಭುರ್ವಿಭುರನಂತಶ್ರೀರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-38-10 (82315)
ಮೂರ್ತಿಮಂತೋಽಮೃತೀಭೂತಾಸ್ತೇಜಸಾಽತಿತಪೋನ್ವಿತಾಃ।
ಸನಕಪ್ರಭೃತಯಸ್ತತ್ರ ಯೇ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪರಂ ಪದಂ।
ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕ್ಷಯಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಮುಕ್ತಾ ಮೂರ್ತಿಬಂಧನಾತ್॥ 13-38-11 (82316)
ಸನತ್ಕುಮಾರಸ್ತು ವಿಭುರ್ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಯೋಗವಿತ್।
ತ್ರೀಂʼಲ್ಲೋಕಾನಚರಚ್ಛಶ್ವದೈರ್ಯೇಣ ಪರೇಣ ಹಿ॥ 13-38-12 (82317)
ರುದ್ರಶ್ಚಾಪ್ಯಷ್ಟಗುಣಿತಂ ಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಷ್ಟಗುಣಂ ರಾಜನ್ನಿತರೇ ನೃಪಸತ್ತಮ॥ 13-38-13 (82318)
ಮರೀಚಿಪ್ರಮುಖಾಸ್ತಾತ ಸರ್ವೇ ಸೃಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮೇವ ತೇ।
ನಿಯುಕ್ತಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ತೇಷಾಂ ಸೃಷ್ಟಿಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ॥ 13-38-14 (82319)
ಸಪ್ತ ಬ್ರಹ್ಮಣ ಇತ್ಯೇತೇ ಪುರಾಣೇ ನಿಶ್ಚಯಂ ಗತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ವೇದೇಷು ಚೈವೋಕ್ತಾಃ ಖಿಲೇಷು ಚ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-38-15 (82320)
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣೇ ಚ ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವರದಾನೇತಾನ್ಪ್ರಾಹುರ್ವೇದಾಂತಪಾರಗಾಃ॥ 13-38-16 (82321)
ಏತೇಷಾಂ ಪಿತರಸ್ತಾತ ಪುತ್ರಾ ಇತ್ಯನುಚಕ್ಷತೇ।
ಗಣಾಃ ಸಪ್ತ ಮಹಾರಾಜ ಮೂರ್ತಯೋಽಮೂರ್ತಯಸ್ತಥಾ॥ 13-38-17 (82322)
ಪಿತೃಣಾಂ ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುತ್ರಾ ದೇವಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ದೇವೈರ್ವ್ಯಾಪ್ತಾ ಇಮೇ ಲೋಕಾ ಇತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ॥ 13-38-18 (82323)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾಚ್ಚೈವ ದೇವಸ್ಥಾನಾತ್ತಥೈವ ತ।
ದೇವಲಾಚ್ಚ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾಶ್ಯಪಾಚ್ಚ ಮಯಾ ಶ್ರುತಂ॥ 13-38-19 (82324)
ಗೌತಮಾದಪಿ ಕೌಂಡಿನ್ಯಾದ್ಬಾರದ್ವಾಜಾತ್ತಥೈವ ಚ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾತ್ತಥೈವೈತದೃಷೇರ್ದೇವಮತಾದಪಿ॥ 13-38-20 (82325)
ಪಿತ್ರಾ ಚ ಮಮ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ಪ್ರಭಾಷಿತಂ।
ಪರಂ ರಹಸ್ಯಂ ವೇದಾಂತಂ ಪ್ರಿಯಂ ಹಿ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-38-21 (82326)
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಭಾರತಃ।
ತದಿಹೈಕಮನೋಬುದ್ಧಿಃ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ನೃಪ।
ಸ್ವಾಯಂಭುವಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ॥ 13-38-22 (82327)
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾಂದಿವ್ಯಂ ಜಜ್ವಾಲ ತೇಜಸಾ।
ಅಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರೋ ಭೂತ್ವಾ ವೈ ವಿಚಚಾರ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-38-23 (82328)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ಮಹಾಭಾಗೋ ಮೇರುಪೃಷ್ಠಂ ಸಮಾಗಮತ್।
ನಾರದೇನ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮುನಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾ॥ 13-38-24 (82329)
ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಕಾಶೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಭಾಗವತೌ ತಾತ ಪರಮಾರ್ಥಾರ್ಥಚಿಂತಕೌ॥ 13-38-25 (82330)
ಮತಿಮಾನ್ಮತಿಮಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಂ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಬುದ್ಧಿಮತ್ತರಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರವಿತ್ಕ್ಷೇತ್ರವಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಂ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಜ್ಞಾನಮತ್ತಮಂ॥ 13-38-26 (82331)
ಸನತ್ಕುಮಾರಂ ತತ್ವಜ್ಞಂ ಭಗವಂತಮರಿಂದಮ।
ಲೋಕವಿಲ್ಲೋಕವಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಮಾತ್ಮವಿಚ್ಚಾತ್ಮವಿತ್ತಮಂ।
ಸರ್ವವೇದಾರ್ಥಕುಶಲಂ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಂ॥ 13-38-27 (82332)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಂ ಚ ಯೋ ವೇದ ಪಾಣಾವಾಮಲಕಂ ಯಥಾ।
ನಾರದೋಽಥ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-38-28 (82333)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-38-29x (6838)
ತ್ರಯೋವಿಂಶತಿತತ್ವಸ್ಯ ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಮಹಾಮುನೇ।
ಪ್ರಭವಂ ಚಾಪ್ಯಯಂ ಚೈವ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ವತಃ॥ 13-38-29 (82334)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಅಧಿದೈವಂ ತಥೈವ ಚ।
ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ಗಂ ಚ ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಭುಂ। 13-38-30 (82335)
ಯಂ ವಿಸ್ವಮುಪಜೀವಂತಿ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ।
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-38-31 (82336)
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ। 13-38-32x (6839)
ಯಂ ವಿಶ್ವಮುಪಜೀವಂತಿ ಯಮಾಹುಃ ಪುರುಷಂ ಪರಂ।
ತಂ ವೈ ಶೃಣು ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ನಾರಾಯಣಮನಾಮಯಂ॥ 13-38-32 (82337)
ಏಷ ನಾರಾಯಣೋ ನಾಮ ಯಂ ವಿಶ್ವಮುಪಜೀವತಿ।
ಏಷ ಸ್ರಷ್ಟಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಭರ್ತಾ ಪಾಲಯಿತಾ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-38-33 (82338)
ಪ್ರಾಪ್ಯೈನಂ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಯತಯೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಾಃ।
ಏತಾವದೇವ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಮಯಾ ನಾರದ ಪೃಚ್ಛತೇ॥ 13-38-34 (82339)
ಪರಂ ನ ವೇದ್ಮಿ ತತ್ಸರ್ಗಂ ಯಾವಾಂಶ್ಚಾಯಂ ಯಥಾಪ್ಯಹಂ।
ಶ್ರೂಯತಾಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ನ ಚ ಸರ್ಗಃ ಪ್ರಯತ್ನತಃ॥ 13-38-35 (82340)
ಯಥಾ ಕಾಲಪರೀಮಾಣಂ ತತ್ವಾನಾಮೃಷಿಸತ್ತಮ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಅಧಿದೈವಂ ತಥೈವ ಚ।
ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾಂ ಚ ಸರ್ಗಂ ಚ ಸರ್ವಮೇವ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-38-36 (82341)
ತಮಸಃ ಕುರ್ವತಃ ಸರ್ಗಂ ತಾಮಸೋ ಹ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಭಿರ್ದ್ವಿಜೈರ್ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕೈಃ॥ 13-38-37 (82342)
ಪರ್ಯಾಯನಾಮಾನ್ಯೇತಸ್ಯ ಕಥಯಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಾನಿ ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 13-38-38 (82343)
ಮಹಾರ್ಣವೋಽರ್ಣವಶ್ಚೈವ ಸಲಿಲಂ ಚ ಗುಣಾಸ್ತಥಾ।
ವೇದಾಸ್ತಪಾಂಸಿ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ವಿಭುಃ।
ಪ್ರಾಣಃ ಸಾಂವರ್ತಕೋಗ್ನಿಶ್ಚ ವ್ಯೋಮ ಕಾಲಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-38-39 (82344)
ನಾಮಾನ್ಯೇತಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಶರೀರಸ್ಯೇಶ್ವರಸ್ಯ ವೈ।
ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಯಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾನುಸಾರತಃ॥ 13-38-40 (82345)
ಚತುರ್ಯುಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ಯುಗಮರಿಂದಮ।
ಪ್ರಾಹುಃ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಂ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 13-38-41 (82346)
ದಶಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಅವ್ಯಯಸ್ಯ ಮಹಾನಿಶಾ।
ತಥೈವ ದಿವಸಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಯೋಗಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ತತ್ವತಃ॥ 13-38-42 (82347)
ನಿಶಾಸುಪ್ತೋಥ ಭಗವಾನ್ಕ್ಷಪಾಂತೇ ಪ್ರತ್ಯಬುಧ್ಯತ।
ಪಶ್ಚಾದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಸಸರ್ಜಾಪಸ್ತಾಸು ವೀರ್ಯಮವಾಸೃಜತ್॥ 13-38-43 (82348)
ತದಂಡಮಭವದ್ಧೈಮಂ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಸಮಪ್ರಭಂ।
ಅಹಂಕೃತ್ವಾ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಸಸರ್ಜ ಪ್ರಭುರೀಶ್ವರಃ॥ 13-38-44 (82349)
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಂ ವಿಸ್ವಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಾಂ ಜಲವನ್ಮುನಿಂ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಮನಘಂ ವಿಭುಂ।
ಮೂರ್ತಿಮಂತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಿಶ್ವಶಭುಂ ಸ್ವಯಂಭುವಂ॥ 13-38-45 (82350)
ಅಣಿಮಾ ಲಘಿಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿರೀಶಾನೋ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ನರಂ।
ಚಕ್ರೇ ತಿರೋಧಾಂ ಭಗವಾನೇತ್ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-38-46 (82351)
ಏತಸ್ಯಾಪಿ ನಿಶಾಮಾಹುರ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಾಃ।
ಪಂಚಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಅಹರೇತಾವದೇವ ಚ॥ 13-38-47 (82352)
ಸ ಸರ್ಗಂ ಕುರುತ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಾಮಸಶ್ಚಾನುಪೂರ್ವ್ಯಶಃ।
ಸೃಜತೇಽಹಂ ತ್ವಹಂಕಾರಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಮವ್ಯಯಂ॥ 13-38-48 (82353)
ಅಹಂಕಾರೇಣೈವ ಲೋಕಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾಃ ಸಾಹಂಕೃತೇನ ವೈ।
ಯೇನಾವಿಷ್ಟಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಮಜ್ಜಂತ್ಯವ್ಯಕ್ತಸಾಗರೇ॥ 13-38-49 (82354)
ದೇವರ್ಷಿದಾನವನರಾ ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಕಿನ್ನರಾಃ।
ಉನ್ಮಜ್ಜಂತಿ ನಿಮಜ್ಜಂತಿ ಊರ್ಧ್ವಾಧಸ್ತಿರ್ಯಗೇವ ಚ॥ 13-38-50 (82355)
ಏತಸ್ಯಾಪಿ ನಿಶಾಮಾಹುಸ್ತೃತೀಯಾಮಥ ಕುರ್ವತಃ।
ತ್ರೀಣಿ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ಅಹರೇತಾವದೇವ ತು॥ 13-38-51 (82356)
ಅಹಂಕಾರಸ್ತು ಸೃಜತಿ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚ ವೈ।
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 13-38-52 (82357)
ಏತೇಷಾಂ ಗುಣತತ್ವಾನಿ ಪಂಚ ಪ್ರಾಹುರ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಶಬ್ದೇ ಸ್ಪರ್ಶೇ ಚ ರೂಪೇ ಚ ರಸೇ ಗಂಧೇ ತಥೈವ ಚ॥ 13-38-53 (82358)
ಗುಣೇಷ್ವೇತೇಷ್ವಭಿರತಾಃ ಪಂಕಲಗ್ನಾ ಇವ ದ್ವಿಪಾಃ।
ನೋತ್ತಿಷ್ಠಂತ್ಯವಶೀಭೂತಾಃ ಸಕ್ತಾ ಅವ್ಯಕ್ತಸಾಗರೇ॥ 13-38-54 (82359)
ಏತೇಷಾಮಿಹ ವೈ ಸರ್ವಂ ಚತುರ್ಥಮಿಹ ಕುರ್ವತಃ।
ಚತುರ್ಯುಗಸಹಸ್ರೇ ವೈ ಅಹೋರಾತ್ರಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-38-55 (82360)
ಅನಂತ ಇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಃ ಪಂಚಮಃ ಸರ್ಗ ಉಚ್ಯತೇ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ದಶೈಕಂ ಚ ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 13-38-56 (82361)
ಮನಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ತಾತ ವಿಶ್ವಂ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ನ ತಥಾನ್ಯಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಬಲವಂತಿ ಯಥಾ ಮನಃ॥ 13-38-57 (82362)
ಏತಸ್ಯಾಪಿ ಹ ವೈ ಸರ್ಗಂ ಷಷ್ಠಮಾಹುರ್ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಅಹಃ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಂ ವೈ ರಾತ್ರಿರೇತಾವತೀ ತಥಾ॥ 13-38-58 (82363)
ಊರ್ಧ್ವಸ್ರೋತಸ್ತು ವೈ ಸರ್ಗಂ ಸಪ್ತಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿದುಃ।
ಅಷ್ಟಮಂ ಚಾಪ್ಯಧಃಸ್ರೋತಸ್ತಿರ್ಯಕ್ತು ನವಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-38-59 (82364)
ಏತಾನಿ ನವ ಸರ್ಗಾಣಿ ತತ್ವಾನಿ ಚ ಮಹಾಮುನೇ।
ಚತುರ್ವಿಂಶತಿತತ್ವಾನಿ ತತ್ವಸಂಖ್ಯಾನಿ ತೇಽನಘ॥ 13-38-60 (82365)
ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಭವಃ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತೋ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಅವ್ಯಯಃ ಪ್ರಭವಶ್ಚೈವ ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಮಹಾಮುನೇ।
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಪರಂ ತತ್ವಂ ಯಸ್ಯ ಯಸ್ಯೇಶ್ವರಶ್ಚ ಯಃ॥ 13-38-61 (82366)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಅಧಿದೈವಂ ತಥೈವ ಚ।
ಯಥಾಶ್ರುತಂ ಯಥಾದೃಷ್ಟಂ ತತ್ವತೋ ವೈ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥' ॥ 13-38-62 (82367)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 38 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 039
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.39. ಅಧ್ಯಾಯಃ 039
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ನಾರದಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಲಯಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಭೂತಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ।
ಅಧಃಸ್ರೋತಸಿ ಸರ್ಗೇ ಚ ತಿರ್ಯಕ್ಸ್ರೋತಸಿ ಚೈವ ಹಿ।
ಏತಾಭ್ಯಾಮೀಶ್ವರಂ ವಿಂದ್ಯಾದೂರ್ಧ್ವಸ್ರೋತಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-39-1 (82368)
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪಂಚಾನಾಮೀಶ್ವರೋ ಬುದ್ಧಿಗೋಚರಃ।
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಾಮಪಿ ತು ಈಶ್ವರೋ ಮನ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-39-2 (82369)
ಮನಸಃ ಪಂಚಭೂತಾನಿ ಸಗುಣಾನ್ಯಾಹುರೀಶ್ವರಂ।
ಭೂತಾನಾಮೀಶ್ವರಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ॥ 13-39-3 (82370)
ಭವಾನ್ಹಿ ಕುಶಲಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮೇಷ್ವೇಷು ಪರೇಷು ವೈ।
ಕಾಲಾಗ್ನಿರಹ್ನಃ ಕಲ್ಪಾಂತೇ ಜಗದ್ದಹತಿ ಚಾಂಶುಭಿಃ॥ 13-39-4 (82371)
ತತಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ದಗ್ಧಾನಿ ಸ್ವಾಂ ಯೋನಿಂ ಗಮಿತಾನಿ ವೈ॥ 13-39-5 (82372)
ಕೂರ್ಮಪೃಷ್ಠನಿಭಾ ಭೂಮಿರ್ನಿರ್ದಗ್ಧಕುಶಕಂಟಕಾ।
ನಿರ್ವೃಕ್ಷಾ ನಿಸ್ತೃಣಾ ಚೈವ ದಗ್ಧಾ ಕಾಲಾಗ್ನಿನಾ ತದಾ॥ 13-39-6 (82373)
ಜಗತ್ಪ್ರಲೀನಂ ಜಗತಿ ಜಗಚ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಲೀಯತೇ।
ನಷ್ಟಿಗಂಧಾ ತದಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಜಲಮೇವಾಭವತ್ತದಾ॥ 13-39-7 (82374)
ತತೋ ಮಯೂಖಜಾಲೇನ ಸೂರ್ಯಸ್ತ್ವಾಪೀಯತೇ ಜಲಂ।
ರಸಾತ್ಮಾ ಲೀಯತೇ ಚಾರ್ಕೇ ತಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮ॥ 13-39-8 (82375)
ಅಂತರಿಕ್ಷಗತಾನ್ಭೂತಾನ್ಪ್ರದಹತ್ಯನಲಸ್ತದಾ।
ಅಗ್ನಿಭೂತಂ ತದಾ ವ್ಯೋಮ ಭವತೀತ್ಯಭಿಚಕ್ಷತೇ॥ 13-39-9 (82376)
ತಂ ತಥಾ ವಿಸ್ಫುರದ್ವಹ್ನಿಂ ವಾಯುರ್ಜರಯತೇ ಮಹಾನ್।
ಮಹತಾ ಬಲವೇಗೇನ ಆದತ್ತೇ ತಂ ಹಿ ಭಾನುಮಾನ್॥ 13-39-10 (82377)
ವಾಯೋರಪಿ ಗುಣಂ ಸ್ಪರ್ಶಮಾಕಾಶಂ ಗ್ರಸತೇ ಯದಾ।
ಪ್ರಶಾಂಯತಿ ತದಾ ವಾಯುಃ ಖಂ ತು ತಿಷ್ಠತಿ ನಾನದತ್॥ 13-39-11 (82378)
ತಸ್ಯ ತಂ ನಿನದಂ ಶಬ್ದಮಾದತ್ತೇ ವೈ ಮನಸ್ತದಾ।
ಸ ಶಬ್ದಗುಣಹೀನಾತ್ಮಾ ತಿಷ್ಠತೇ ಮೂರ್ತಿಮಾಂಸ್ತು ವೈ॥ 13-39-12 (82379)
ಭುಂಕ್ತೇ ಚ ಸ ತದಾ ವ್ಯೋಮ ಮನಸ್ತಾತ ದಿಗಾತ್ಮಕಂ।
ವ್ಯೋಮಾತ್ಮನಿ ವಿನಷ್ಟೇ ತು ಸಂಕಲ್ಪಾತ್ಮಾ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-39-13 (82380)
ಸಂಕಲ್ಪಾತ್ಮಾನಮಾದತ್ತೇ ಚಿತ್ತಂ ವೈ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ।
ಚಿತ್ತಂ ಗ್ರಸತ್ಯಹಂಕಾರಸ್ತದಾ ವೈ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 13-39-14 (82381)
ವಿನಷ್ಟೇ ಚ ತದಾ ಚಿತ್ತೇ ಅಹಂಕಾರೋಽಭವನ್ಮಹಾನ್।
ಅಹಂಕಾರಂ ತದಾದತ್ತೇ ಮಹಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-39-15 (82382)
ಅಭಿಮಾನೇ ವಿನಷ್ಟೇ ತು ಮಹಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿರಾಜತೇ।
ತಂ ತದಾ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಮೂರ್ತಿಷ್ವೇವಾಗ್ರಮೂರ್ತಿಜಂ॥ 13-39-16 (82383)
ಯೇನ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ನಿರ್ಮಿತಂ ವೈ ಗುಣಾರ್ಥಿನಾ।
ಮೂರ್ತಂ ಜಲೇಚರಮಪಿ ವ್ಯವಸಾಯಗುಣಾತ್ಮಕಂ।
ಗ್ರಸಿಷ್ಣುರ್ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಮಸಂಶಯಂ॥ 13-39-17 (82384)
ಏಷೋಽವ್ಯಯಸ್ಯ ಪ್ರಲಯೋ ಮಯಾ ತೇ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಅಧಿದೈವಂ ಚ ಶ್ರೂಯತಾಂ॥ 13-39-18 (82385)
ಆಕಾಶಂ ಪ್ರಥಮಂ ಭೂತಂ ಶ್ರೋತ್ರಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಶಬ್ದೋಧಿಭೂತಂ ದಿಶೋಧಿದೈವತಂ॥ 13-39-19 (82386)
ವಾಯುರ್ದ್ವಿತೀಯಂ ಭೂತಂ ತ್ವಗಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಸ್ಪರ್ಶೋಧಿಭೂತಂ ವಿದ್ಯುದಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-20 (82387)
ಜ್ಯೋತಿಸ್ತೃತೀಯಂ ಭೂತಂ ಚಕ್ಷುರಧ್ಯಾತ್ಮಂ ರೂಪಮಧಿಭೂತಂ ಸೂರ್ಯೋಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-21 (82388)
ಆಪಶ್ಚತುರ್ಥಂ ಭೂತಂ ಜಿಹ್ವಾಧ್ಯಾತ್ಮಂ ರಸೋಧಿಭೂತಂ ವರುಣೋಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-22 (82389)
ಪೃಥಿವೀ ಪಂಚಮಂ ಭೂತಂ ಧ್ರಾಣಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಗಂಧೋಧಿಭೂತಂ ವಾಯುರಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-23 (82390)
ಪಾಂಚಭೌತಿಕಮೇತಚ್ಚತುಷ್ಟಯಂ ವರ್ಣಿತಂ। ಅತ ಊರ್ಧ್ವಮಿಂದ್ರಿಯಮನುವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಃ॥ 13-39-24 (82391)
ಪಾದಾವಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಗಂತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ವಿಷ್ಣುರಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-25 (82392)
ಹಸ್ತಾವಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಧಿಭೂತಮಿಂದ್ರೋಽಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-26 (82393)
ಪಾಯುರಧ್ಯಾತ್ಮಂ ವಿಸರ್ಗೋಽಧಿಭೂತಂ ಮಿತ್ರೋಽಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-27 (82394)
ಉಪಸ್ಥೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಾನಂದೋಽಧಿಭೂತಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರವಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್। 13-39-28 (82395)
ವಾಗಧ್ಯಾತ್ಮಂ ವಕ್ತವ್ಯಮಧಿಭೂತಮಗ್ನಿರಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-29 (82396)
ಮನೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಮಂತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ಚಂದ್ರಮಾ ಅಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-30 (82397)
ಅಹಂಕಾರೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಭಿಮಾನೋಽಧಿಭೂತಂ ವಿರಿಂಚೋಽಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್। 13-39-31 (82398)
ಬುದ್ಧಿರಧ್ಯಾತ್ಮಂ ವ್ಯವಸಾಯೋಽಧಿಭೂತಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿದೈವತಂ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-39-32 (82399)
ಏವಮವ್ಯಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಸಕೃತ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಕುರುತೇ ಸಂಹರತೇ ಚ। ಕಸ್ಮಾತ್ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ॥ 13-39-33 (82400)
ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯೋಂಽಶುಜಾಲಂ ಕ್ಷಿಪತಿ ಸಂಹರತೇ ಚ ಏವಮವ್ಯಕ್ತೋ ಗುಣಾನ್ಸೃಜತಿ ಸಂಹರತೇ ಚ॥ 13-39-34 (82401)
ಯಥಾಽರ್ಣವಾದೂರ್ಮಿಮಾಲಾನಿಚ ಯಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಮುತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಸಂಹರತೇ ಚ।
ಯಥಾ ಚಾಂತರಿಕ್ಷಾದಭ್ರಮಾಕಾಶಮುತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಸ್ತನಿತಗರ್ಜಿತೋನ್ಮಿಶ್ರಂ ತದ್ವತ್ತತ್ರೈವ ಪ್ರಾಣಶತ್।
ಏವಮವ್ಯಕ್ತೋ ಗುಣಾನ್ಸೃಜತಿ ಸಂಹರತಿ ಚ॥ 13-39-35 (82402)
ಯಥಾ ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನಿ ಕಾಮಾತ್ಪ್ರಸಾರಯತೇ ಪುನಶ್ಚ ಪ್ರವೇಶಯತಿ ಏವಮವ್ಯಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ಪ್ರವೇಶಯತೇ ಚ॥ 13-39-36 (82403)
ಏವಂ ಚೇತನಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಪಂಚವಿಂಶಃ ಶುಚಿಸ್ತೇನಾಧಿಷ್ಠಿತಾ ಪ್ರಕೃತಿಶ್ಚೇತಯತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸಹಧರ್ಮಾ ಚ। ಭಗವತೋಽವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾವತೋಕ್ರಿಯಾವತಶ್ಚ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕ್ರಿಯಾವಾನಜರಾಮರಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಃ ಪುರುಷಃ॥ 13-39-37 (82404)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-39-38x (6840)
ಇತ್ಯೇತನ್ನಾರದಾಯೋಕ್ತಂ ಕುಮಾರೇಣ ಚ ಧೀಮತಾ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದ್ವಿಜೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವಯಜ್ಞಫಲಂ ಲಭೇತ್॥' ॥ 13-39-38 (82405)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 39 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 040
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.40. ಅಧ್ಯಾಯಃ 040
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ನಾರಾಯಣಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕಗರುಡಕಶ್ಯಪಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠರ ಉವಾಚ।
ಆತ್ಮನ್ಯಗ್ನೌ ಸಮಾಧ್ನಾಯ ಯ ಏತೇ ಕುರುನಂದನ।
ದ್ವಿಜಾತಯೋ ವ್ರತೋಪೇತಾ ಜಪಯಜ್ಞಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-40-1 (82406)
ಯಜಂತ್ಯಾರಂಭಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ಮಾನಸಂ ಯಜ್ಞಮಾಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಗ್ನಿಭ್ಯಶ್ಚ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಯೇಷಾಮೇಷೋಽವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-40-2 (82407)
ತೇಷಾಂ ಗತಿರ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಕೀದೃಶೀ ಕಿಂಪರಾಶ್ಚ ತೇ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ವೇನ ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರೋತುಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-40-3 (82408)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-40-4x (6841)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವೈಕುಂಠಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಸುಪರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-40-4 (82409)
ಅಮೃತಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪತ್ತೌ ದೇವಾನಾಮಸುರೈಃ ಸಹ।
ಷಷ್ಟಿವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದೈವಾಸುರಮವರ್ತತ। 13-40-5 (82410)
ತತ್ರ ದೇವಾಸ್ತು ದೈತೇಯೈರ್ವಧ್ಯಂತೇ ಭೃಶದಾರುಣೈಃ।
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಸುರೈಃ॥ 13-40-6 (82411)
ಆರ್ತಾಸ್ತೇ ದೇವದೇವೇಶಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಶರಣೈಷಿಣಃ।
ಪಿತಾಮಹಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಸುರೇತರೈಃ॥ 13-40-7 (82412)
ತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವತಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಂಭ್ರಾಂತೇಂದ್ರಿಯಮಾನಸಃ।
ವೈಕುಂಠಂ ಶರಣಂ ದೇವಂ ಪ್ರತಿಪೇದೇ ಚ ತೈಃ ಸಹ॥ 13-40-8 (82413)
ತತಃ ಸ ದೇವೈಃ ಸಹಿತಃ ಪದ್ಮಯೋನಿರ್ನರೇಶ್ವರ।
ತುಷ್ಟಾವ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನಾರಾಯಣಮನಾಮಯಂ॥ 13-40-9 (82414)
ತ್ವದ್ರೂಪಚಿಂತನಾನ್ನಾಂನಾಂ ಸ್ಮರಣಾದರ್ಚನಾದಪಿ।
ತಪೋಯೋಗಾದಿಭಿಶ್ಚೈವ ಶ್ರೇಯೋ ಯಾಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-40-10 (82415)
ಭಕ್ತವತ್ಸಲ ಪದ್ಮಾಕ್ಷ ಪರಮೇಶ್ವರ ಪಾಪಹನ್।
ಪರಮಾತ್ಮಾಽವಿಕಾರಾದ್ಯ ನಾರಾಯಣ ನಮೋಂಸ್ತು ತೇ॥ 13-40-11 (82416)
ನಮಸ್ತೇ ಸರ್ವಲೋಕಾದೇ ಸರ್ವಾತ್ಮಾಮಿತವಿಕ್ರಮ।
ಸರ್ವಭೂತಭವಿಷ್ಯೇಶ ಸರ್ವಭೂತಮಹೇಶ್ವರ 13-40-12 (82417)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೇವಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಪರಾಯಣಃ।
ಜಗದ್ವೀಜಸಮಾಹಾರ ಜಗತಃ ಪರಮೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 13-40-13 (82418)
ತ್ರಾಯಸ್ವ ದೇವತಾ ವೀರ ದಾನವಾದ್ಯೈಃ ಸುಪೀಡಿತಾಃ।
ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಲೋಕಪಾಲಾಂಶ್ಚ ಋಷೀಂಶ್ಚ ಜಯತಾಂವರ॥ 13-40-14 (82419)
ವೇದಾಃ ಸಾಂಗೋಪನಿಷದಃ ಸರಹಸ್ಯಾಃ ಸಸಂಗ್ರಹಾಃ।
ಸೋಂಕಾರಾಃ ಸವಷಟ್ಕಾರಾಃ ಪ್ರಾಹುಸ್ತ್ವಾಂ ಯಜ್ಞಮುತ್ತಮಂ॥ 13-40-15 (82420)
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಮಂಗಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ।
ತಪಸ್ವಿನಾಂ ತಪಶ್ಚೈವ ದೈವತಂ ದೇವತಾಸ್ವಪಿ॥ 13-40-16 (82421)
ಏವಮಾದಿಪುರಸ್ಕಾರೈರ್ಋಕ್ಸಾಮಯಜುಷಾಂ ಗಣೈಃ।
ವೈಕುಂಠಂ ತುಷ್ಟುವುರ್ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಭಿಃ ಸಹ॥ 13-40-17 (82422)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷೇ ವಾಗಾಸೀನ್ಮೇಘಗಂಭೀರನಿಸ್ವನಾ।
ಜೇಷ್ಯಧ್ವಂ ದಾನವಾನ್ಯೂಯಂ ಮಯೈವ ಸಹ ಸಂಗರೇ॥ 13-40-18 (82423)
ತತೋ ದೇವಗಣಾನಾಂ ಚ ದಾನವಾನಾಂ ಚ ಯುಧ್ಯತಾಂ।
ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶಾರ್ಂಗಚಕ್ರಗದಾಧರಃ॥ 13-40-19 (82424)
ಸುಪರ್ಣಪೃಷ್ಠಮಾಸ್ಥಾಯ ತೇಜಸಾ ಪ್ರದಹನ್ನಿವ।
ವ್ಯಧಮದ್ದಾನವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಬಾಹುದ್ರವಿಣತೇಜಸಾ॥ 13-40-20 (82425)
ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮರೇ ದೈತ್ಯದಾನವಪುಂಗವಾಃ।
ವ್ಯನಶ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ಪತಂಗಾ ಇವ ಪಾವಕಂ॥ 13-40-21 (82426)
ಸ ವಿಜಿತ್ಯಾಸುರಾನ್ಸರ್ವಾಂದಾನವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪಶ್ಯತಾಮೇವ ದೇವಾನಾಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-40-22 (82427)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಂತರ್ಹಿತಂ ದೇವಾ ವಿಷ್ಣುಂ ದೇವಾಮಿತದ್ಯುತಿಂ।
ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲನಯನಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿದಮಬ್ರುವನ್॥ 13-40-23 (82428)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹ।
ಇದಮತ್ಯದ್ಭುತಂ ವೃತ್ತಂ ತನ್ನಃ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-40-24 (82429)
ದೈವಾಸುರೇಽಸ್ಮಿನ್ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತ್ರಾತಾ ಯೇನ ವಯಂ ವಿಭೋ।
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಃ ಕುತೋಸೌ ಕಶ್ಚ ತತ್ವತಃ॥ 13-40-25 (82430)
ಕೋಽಯಮಸ್ಮಾನ್ಪರಿತ್ರಾಯ ತೂಷ್ಣೀಮೇವ ಯಥಾಗತಂ।
ಪ್ರತಿಪ್ರಯಾತೋ ದಿವ್ಯಾತ್ಮಾ ತಂ ನಃ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-40-26 (82431)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸುರೈಃ ಸರ್ವೈರ್ವಚನಂ ವಚನಾರ್ಥವಿತ್।
ಉವಾಚ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ಯ ಪೂರ್ವರೂಪಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-40-27 (82432)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-40-28x (6842)
ನ ಹ್ಯೇನಂ ವೇದ ತತ್ವೇನ ಭುವನಂ ಭುವನೇಶ್ವರಂ।
ಸಂಖ್ಯಾತುಂ ನೈವ ಚಾತ್ಮಾನಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ಗುಣಿನಾಂ ವರಂ॥ 13-40-28 (82433)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸುಪರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಮೃಷೀಣಾಂ ಚಾಪಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-40-29 (82434)
ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸಿದ್ದಾಶ್ಚ ಭುವನೇಶ್ವರಂ।
ಆಶ್ರಿತ್ಯ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ಚಕ್ರಿರೇ ವಿವಿಧಾಃ ಕಥಾಃ॥ 13-40-30 (82435)
ತೇಷಾಂ ಕಥಯತಾಂ ತತ್ರ ಕಥಾಂತೇ ಪತತಾಂ ವರಃ।
ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹಾತೇಜಾ ವಾಹಶ್ಚಕ್ರಗದಾಭೃತಃ॥ 13-40-31 (82436)
ಸ ತಾನೃಷೀನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿನಯಾವನತಾನನಃ।
ಅವತೀರ್ಯ ಮಹಾವೀರ್ಯಸ್ತಾನೃಷೀನಭಿಜಗ್ಮಿವಾನ್॥ 13-40-32 (82437)
ಅಭ್ಯರ್ಚಿತಃ ಸ ಋಷಿಭಿಃ ಸ್ವಾಗತೇನ ಮಹಾಬಲಃ।
ಉಪಾವಿಶತ ತೇಜಸ್ವೀ ಭೂಮೌ ವೇಗವತಾಂ ವರಃ॥ 13-40-33 (82438)
ತಮಾಸೀನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವೈನತೇಯಂ ಮಹಾದ್ಯುತಿಂ।
ಋಷಯಃ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ॥ 13-40-34 (82439)
ಕೌತೂಹಲಂ ವೈನತೇಯ ಪರಂ ನೋ ಹೃದಿ ವರ್ತತೇ।
ತಸ್ಯ ನಾನ್ಯೋಸ್ತಿ ವಕ್ತೇಹ ತ್ವಾಮೃತೇ ಪನ್ನಗಾಶನ॥ 13-40-35 (82440)
ತದಾಖ್ಯಾತಮಿಹೇಚ್ಛಾಮೋ ಭವತಾ ಪ್ರಶ್ನಮುತ್ತಮಂ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ವಿನತಾಸುತಃ॥ 13-40-36 (82441)
ಧನ್ಯೋಸ್ಂಯನುಗೃಹೀತೋಸ್ಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಪ್ರೀತಿಮಂತೋಽನಸೂಯಕಾಃ॥ 13-40-37 (82442)
ಕಿಂ ಮಯಾ ಬ್ರೂತ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ವದತಾಂ ವರಾಃ।
ಯೂಯಂ ಹಿ ಮಾಂ ಯಥಾಯುಕ್ತಂ ಸರ್ವಂ ವೈ ಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಥ॥ 13-40-38 (82443)
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಹ್ಯನಂತಾಯ ತತಸ್ತ ಋಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮುಸ್ತತ್ರ ವೈನತೇಯಂ ಮಹಾಬಲಂ॥ 13-40-39 (82444)
ದೇವದೇವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ನಾರಾಯಣಮನಾಮಯಂ।
ಭವಾನುಪಾಸ್ತೇ ವರದಂ ಕುತೋಽಸೌ ಕಶ್ಚ ತತ್ವತಃ॥ 13-40-40 (82445)
ಪ್ರಕೃತಿರ್ವಿಕೃತಿರ್ವಾಽಸ್ಯ ಕೀದೃಶೀ ಕ್ವನು ಸಂಸ್ಥಿತಿಃ।
ಏತದ್ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮೋ ದೇವೋಽಯಂ ಕ್ವ ಕೃತಾಲಯಃ॥ 13-40-41 (82446)
ಏಥ ಭಕ್ತಪ್ರಿಯೋ ದೇವಃ ಪ್ರಿಯಭಕ್ತಸ್ತಥೈವ ಚ।
ತ್ವಂ ಪ್ರಿಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಭಕ್ತಶ್ಚ ನಾನ್ಯಃ ಕಾಶ್ಯಪ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-40-42 (82447)
ಮುಷ್ಣನ್ನಿವ ಮನಶ್ಚಕ್ಷೂಂಷ್ಯವಿಭಾವ್ಯತನುರ್ವಿಭುಃ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನೋ ನ ವಿದ್ಮೈನಂ ಕುತೋ ಹ್ಯಸೌ॥ 13-40-43 (82448)
ವೇದೇಷ್ವಪಿ ಚ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಗೀಯತೇ ನ ಚ ವಿದ್ಮಹೇ।
ತತ್ವತಸ್ತತ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ವಿಭುರ್ನಿತ್ಯಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-40-44 (82449)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಗುಣಾಶ್ಚೈಷಾಂ ಯಥಾಸಂಖ್ಯಂ ಭಾವಾಭಾವೌ ತಥೈವ ಚ॥ 13-40-45 (82450)
ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಶ್ಚೈವ ಭಾವಾಶ್ಚೈವ ತದಾತ್ಮಕಾಃ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಗಂಯಾನಿ ತತ್ವತಃ।
ಜಾಯಂತೇ ತಾತ ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ತಿಷ್ಠತೇ ತೇಷ್ವಸೌ ವಿಭುಃ॥ 13-40-46 (82451)
ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಬಹುಧಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನಾಧ್ಯವಸ್ಯಾಮಹೇ ಪರಂ।
ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ತತ್ವೇನ ತನ್ನಃ ಶಂಸ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-40-47 (82452)
ಏತಮೇವ ಪರಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಕೌತೂಹಲಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಏವಂ ಭವಂತಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಸ್ತನ್ನಃ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-40-48 (82453)
ಸುಪರ್ಣ ಉವಾಚ। 13-40-49x (6843)
ಸ್ಥೂಲತೋ ಯಸ್ತು ಭಗವಾಂಸ್ತೇನೈವ ಸ್ವೇನ ಹೇತುನಾ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ತು ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ದೃಶ್ಯತೇ ರೂಪಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-40-49 (82454)
ಮಯಾ ತು ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪುರಾ ದೃಷ್ಟಂ ಸನಾತನೇ।
ದೇವೇ ಶ್ರೀವತ್ಸನಿಲಯೇ ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಮಶೇಷತಃ॥ 13-40-50 (82455)
ನ ಸ್ಮ ಶಕ್ಯೋ ಮಯಾ ವೇತ್ತುಂ ನ ಭವದ್ಭಿಃ ಕಥಂಚನ।
ಯಥಾ ಮಾಂ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾಂಸ್ತಥಾ ತಚ್ಛ್ರುಯತಾಂ ಮಮ॥ 13-40-51 (82456)
ಮಯಾಽಮೃತಂ ದೇವತಾನಾಂ ಮಿಷತಾಮೃಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಹೃತಂ ವಿಪಾಟ್ಯ ತಂ ಯಂತ್ರಂ ವಿದ್ರಾವ್ಯಾಮೃತರಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-40-52 (82457)
ದೇವತಾ ವಿಮುಖೀಕೃತ್ಯ ಸೇಂದ್ರಾಃ ಸಮರುತೋ ಮೃಧೇ।
ಉನ್ಮಥ್ಯಾಶು ಗಿರೀಂಶ್ಚೈವ ವಿಕ್ಷೋಭ್ಯ ಚ ಮಹೋದಧಿಂ॥ 13-40-53 (82458)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಮ ವಿಕ್ರಾಂತಂ ವಾಗುವಾಚಾಶರೀರಿಣೀ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತೇ ವೈನತೇಯ ಕರ್ಮಣಾಽನೇನ ಸುವ್ರತ।
ಅವೃಥಾ ತೇಽಸ್ತು ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 13-40-54 (82459)
ತಾಮೇವಂವಾದಿನೀಂ ವಾಚಮಹಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತವಾಂಸ್ತದಾ।
ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಸ್ತ್ವಂ ಹಿ ತತೋ ಮೇ ದಾಸ್ಯಸೇ ವರಂ।
ಪ್ರಕೃತಿರ್ವಿಕೃತಿರ್ವಾ ತ್ವಂ ದೇವೋ ವಾ ದಾನವೋಪಿ ವಾ॥ 13-40-55 (82460)
ತತೋ ಜಲದಗಂಭೀರಂ ಪ್ರಹಸ್ಯ ವದತಾಂವರಃ।
ಉಂವಾಚ ವರದಃ ಪ್ರೀತಃ ಕಾಲೇ ತ್ವಂ ಮಾಽಭಿವೇತ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-40-56 (82461)
ವಾಹನಂ ಭವ ಮೇ ಸಾಧೋ ವರಂ ದದ್ಮಿ ತವೋತ್ತಮಂ।
ನ ತೇ ವೀರ್ಯೇಣ ಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಿಲ್ಲೋಕೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-40-57 (82462)
ಪತಂಗ ಪತತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ದೇವೋ ನಾಪಿ ದಾನವಃ।
ಮತ್ಸಖಿತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುರ್ಧರ್ಷಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-40-58 (82463)
ತಮಬ್ರವಂ ದೇವದೇವಂ ಮಾಮೇವಂವಾದಿನಂ ಪರಂ।
ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ವಿಭುಂ॥ 13-40-59 (82464)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವಾಹನಂ ತೇ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ವದತಿ ಮಾಂ ಭವಾನ್॥ 13-40-60 (82465)
ಮಮ ಚಾಪಿ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ನಿಶ್ಚಯಂ ಶ್ರೂಯತಾಮಿತಿ।
ಧ್ವಜಸ್ತೇಽಹಂ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ರಥಸ್ಥಸ್ಯ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-40-61 (82466)
ತಥಾಸ್ತ್ವಿತಿ ಸ ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಭೂಯಃ ಪ್ರಾಹ ಮಹಾಮನಾಃ।
ನ ತೇ ಗತಿವಿಘಾತೋಽದ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಮೃತಂ ವಿನಾ॥ 13-40-62 (82467)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ಸಮಯಂ ದೇವದೇವಃ ಸನಾತನಃ।
ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಾಧಯಸ್ವೇತಿ ಯಥಾಽಭಿಪ್ರಾಯತೋ ಗತಃ॥ 13-40-63 (82468)
ತತೋಽಹಂ ಕೃತಸಂವಾದೋ ಯೇನ ಕೇನಾಪಿ ಸತ್ತಮಾಃ।
ಕೌತೂಹಲಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪಿತರಂ ಕಶ್ಯಪಂ ಗತಃ॥ 13-40-64 (82469)
ಸೋಹಂ ಪಿತರಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯ ಚ।
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತಥ್ಯಮುಕ್ತವಾನ್ಪಿತುರಂತಿಕೇ॥ 13-40-65 (82470)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಭಗವಾನ್ಮಹ್ಯಂ ಧ್ಯಾನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ।
ಸ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಮಾಮಾಹ ವದತಾಂ ವರಃ॥ 13-40-66 (82471)
ಧನ್ಯೋಸ್ಯನುಗೃಹೀತಶ್ಚ ಯತ್ತ್ವಂ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸಂವಾದಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತಾತ ಗುಹ್ಯೇನ ಪರಮಾತ್ಮನಾ॥ 13-40-67 (82472)
ಸ್ಥೂಲದೃಶ್ಯಃ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತೇನ ತೇನೈವ ಹೇತುನಾ।
ದೃಶ್ಯತೇಽವ್ಯಕ್ತರೂಪಸ್ಥಃ ಪ್ರಧಾನಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಃ॥ 13-40-68 (82473)
ಮಯಾ ಹಿ ಸ ಮಹಾತೇಜಾ ನಾನ್ಯಯೋಗಸಮಾಧಿನಾ।
ತಪಸೋಗ್ರೇಣ ತೇಜಸ್ವೀ ತೋಷಿತಸ್ತಪಸಾಂನಿಧಿಃ॥ 13-40-69 (82474)
ತತೋ ಮೇ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತೋಷಯನ್ನಿವ ಪುತ್ರಕ।
ಶ್ವೇತಪೀತಾರುಣನಿಭಃ ಕದ್ರೂಕಪಿಲಪಿಂಗಲಃ॥ 13-40-70 (82475)
ರಕ್ತನೀಲಾಸಿತನಿಭಃ ಸಹಸ್ರೋದರಪಾಣಿಮಾನ್।
ದ್ವಿಸಾಹಸ್ರಮಹಾವಕ್ತ್ರ ಏಕಾಕ್ಷಃ ಶತಲೋಚನಃ॥ 13-40-71 (82476)
ಅನಿಷ್ಪಂದಾ ನಿರಾಹಾರಾಃ ಸಮಾನಾಃ ಸೂರ್ಯತೇಜಸಾ।
ತಮುಪಾಸಂತಿ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ॥ 13-40-72 (82477)
ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತು ತಂ ವಿಶ್ವಮಹಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಭಿಃ ಸ್ತುತ್ವಾ ಶರಣ್ಯಂ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 13-40-73 (82478)
ಮಹಾಮೇಘೌಘಧೀರೇಣ ಸ್ವರೇಣ ಜಯತಾಂವರಃ।
ಆಭಾಷ್ಯ ಪುತ್ರಪುತ್ರೇತಿ ಇದಮಾಹ ಧೃತಂ ವಚಃ॥ 13-40-74 (82479)
ತ್ವಯಾಽಭ್ಯುದಯಕಾಮೇನ ತಪಶ್ಚೀರ್ಣಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ಅಮುಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಸಮಾಸಂಗೈರವಿಮುಕ್ತೋಽದ್ಯ ಪಶ್ಯಸಿ॥ 13-40-75 (82480)
ಯದಾ ಸಂಗೈರ್ವಿಮುಕ್ತಶ್ಚ ಗತಮೋಹೋ ಗತಸ್ಪೃಹಃ।
ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಸದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಾಮನುಧ್ಯಾಸ್ಯಸೇ ದ್ವಿಜ॥ 13-40-76 (82481)
ಐಕಾಂತಿಕೀಂ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಮದ್ಭಕ್ತೋ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ।
ಜ್ಞಾಸ್ಯಸೇ ಮಾಂ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ವೀತಮೋಹಶ್ಚ ತತ್ವತಃ॥ 13-40-77 (82482)
ತೇನ ತ್ವಂ ಕೃತಸಂವಾದಃ ಸ್ವತಃ ಸರ್ವಹಿತೈಷಿಣಾ।
ವಿಶ್ವರೂಪೇಣ ದೇವೇನ ಪುರುಷೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತಮೇವಾರಾಧಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಮಾರಾಧ್ಯ ನ ಸೀದಸಿ॥ 13-40-78 (82483)
ಸೋಹಮೇವಂ ಭಗವತಾ ಪಿತ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಅನುನೀತೋ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಗತಃ॥' ॥ 13-40-79 (82484)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 40 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 041
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.41. ಅಧ್ಯಾಯಃ 041
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ಗರುಡಸ್ಯ ಬದರೀನಾರಾಯಣಾನುಗಮನಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಗರುಡಮುನಿಗಣಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸುಪರ್ಣ ಉವಾಚ।
ಸೋಽಹಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಪಿತರಂ ತದ್ಭಾವಗತಮಾನಸಃ।
ಸ್ವಮೇವಾಲಯಮಾಸಾದ್ಯ ತಮೇವಾರ್ಥಮಚಿಂತಯಂ॥ 13-41-1 (82485)
ತದ್ಭಾವಗತಭಾವಾತ್ಮಾ ತದ್ಭೂತಗತಮಾನಸಃ।
ಗೋವಿಂದಂ ಚಿಂತಯನ್ನಾಸೇ ಶಾಶ್ವತಂ ಪರಮವ್ಯಯಂ॥ 13-41-2 (82486)
ಧೃತಂ ಬಭೂವ ಹೃದಯಂ ನಾರಾಯಣದಿದೃಕ್ಷಯಾ।
ಸೋಹಂ ವೇಗಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಮನೋಮಾರುತವೇಗವಾನ್।
ರಂಯಾಂ ವಿಶಾಲಾಂ ಬದರೀಂ ಗತೋ ನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ॥ 13-41-3 (82487)
ತತಸ್ತತ್ರ ಹರಿಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಭವಂ ವಿಭುಂ।
ಗೋವಿಂದಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಪ್ರಣತಃ ಶಿರಸಾ ಹರಿಂ।
ಋಗ್ಯಜುಸ್ಸಾಮಭಿಶ್ಚೈನಂ ತುಷ್ಟಾವ ಪರಯಾ ಮುದಾ॥ 13-41-4 (82488)
ಅಥಾಪಶ್ಯಂ ಸುವಿಪುಲಮಶ್ವತ್ಥಂ ದೇವಸಂಶ್ರಯಂ॥ 13-41-5 (82489)
ಚತುರ್ದ್ವಿಗುಣಪೀನಾಂಸಃ ಶಂಕಚಕ್ರಗದಾಧರಃ।
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವ ಪುರುಷಃ ಪೀತವಾಸಾಃ ಸನಾತನಃ।
ಮಧ್ಯಾಹ್ನಾರ್ಕಪ್ರತೀಕಾಶಸ್ತೇಜಸಾ ಭಾಸಯಂದಿಶಃ॥ 13-41-6 (82490)
ಸಂಸ್ತುತಃ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ವ್ರಜೇತಿ ಶ್ರೇಯಸೇ ರತಃ।
ಪ್ರಾಗುದೀಚೀಂ ದಿಶಂ ದೇವಃ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿದಿಶಶ್ಚೈವ ಭಾಸಯನ್ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ॥ 13-41-7 (82491)
ತಮಹಂ ಪುರುಷಂ ದಿವ್ಯಂ ವ್ರಜಂತಮಮಿತೌಜಸಂ।
ಅನುವವ್ರಾಜ ವೇಗೇನ ಶನೈರ್ಗಚ್ಛಂತಮವ್ಯಯಂ॥ 13-41-8 (82492)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿಮಷ್ಟೌ ತಥಾ ಶತಂ।
ತಥಾ ಶತಸಹಸ್ರಂ ಚ ಶತಂ ದ್ವಿಗುಣಮೇವ ಚ॥ 13-41-9 (82493)
ಸ ಗತ್ವಾ ದೀರ್ಗಮಧ್ವಾನಮಪಶ್ಯಮಹಮದ್ಭುತಂ।
ಮಹಾಂತಂ ಪಾವಕಂ ದೀಪ್ತಮರ್ಚಿಷ್ಮಂತಮನಿಂಧನಂ॥ 13-41-10 (82494)
ಶತಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವಿಗುಣಮಾಯತಂ।
ವಿವೇಶ ಸ ಮಹಾಯೋಗೀ ಪಾವಕಂ ಪಾವಕದ್ಯುತಿಃ॥ 13-41-11 (82495)
ತತ್ರ ಶಂಭುಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾದೇವಃ ಸಹೋಮಯಾ।
ಸ ತೇನ ಸಂವಿದಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾವಕಂ ಸಮತಿಕ್ರಮತ್॥ 13-41-12 (82496)
ಶ್ರಮಾಭಿಭೂತೇನ ಮಯಾ ಕಥಂಚಿದನುಗಂಯತೇ॥ 13-41-13 (82497)
ಗತ್ವಾ ಸ ದೀರ್ಘಮಧ್ವಾನಂ ಭಾಸ್ಕರೇಣಾವಭಾಸಿತಂ।
ಅಭಾಸ್ಕರಮಮರ್ಯಾದಂ ವಿವೇಶ ಸುಮಹತ್ತಮಃ॥ 13-41-14 (82498)
ಅಥ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರತಿಹತಾ ಮಮ ತತ್ರ ಬಭೂವ ಹ।
ಯಥಾಸ್ವಭಾವಂ ಭೂತಾತ್ಮಾ ವಿವೇಶ ಸ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-41-15 (82499)
ತತೋಽಹಮಭವಂ ಮೂಢೋ ಜಡಾಂಧಬಧಿರೋಪಮಃ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿದಿಶಶ್ಚೈವ ನ ವಿಜಜ್ಞೇ ತಮೋವೃತಃ॥ 13-41-16 (82500)
ಅವಿಜಾನನ್ನಹಂ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಮಸಿ ಸಂವೃತೇ।
ಸಸಂಭ್ರಾಂತೇನ ಮನಸಾ ವ್ಯಥಾಂ ಪರಮಿಕಾಂ ಗತಃ॥ 13-41-17 (82501)
ಸೋಽಹಂ ಪ್ರಪನ್ನಃ ಶರಣಂ ದೇವದೇವಂ ಸನಾತನಂ।
ಪ್ರಾಂಚಲಿರ್ಮನಸಾ ಭೂತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮೇತತ್ತದೋಕ್ತವಾನ್॥ 13-41-18 (82502)
ಭಗವನ್ಭೂತಭವ್ಯೇಶ ಭವದ್ಭೂತಕೃದವ್ಯಯ।
ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಂ ಮಾಂ ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸ್ಯರಿಂದಮ॥ 13-41-19 (82503)
ಅಹಂ ತು ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸುಃ ಕೋಸಿ ಕಸ್ಯಾಸಿ ಕುತ್ರ ವಾ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪದವೀಂ ದೇವ ಸ ಮಾಂ ಸಂತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-41-20 (82504)
ಆವಿರ್ಭೂತಃ ಪುರಾಣಾತ್ಮಾ ಮಾಮೇಹೀತಿ ಸನಾತನಃ।
ತತೋಪರಾಂತತೋ ದೇವೋ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಗತಿರಾತ್ಮವಾನ್।
ಮೋಹಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ತತ್ರ ದುರ್ವಿಭಾವ್ಯವಪುರ್ವಿಭುಃ॥ 13-41-21 (82505)
ಸ್ವಭಾವಮಾತ್ಮನಸ್ತತ್ರ ದರ್ಶಯನ್ಸ್ವಯಮಾತ್ಮನಾ।
ಶ್ರಮಂ ಮೇ ಜನಯಾಮಾಸ ಭಯಂ ಚಾಭಯದಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-41-22 (82506)
ಖಿನ್ನ ಇತ್ಯೇವ ಮಾಂ ಮತ್ವಾ ಭಗವಾನವ್ಯಯೋಽಚ್ಯುತಃ।
ಶಬ್ದೇನಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಜಗಾಹೇ ಚ ತಮೋ ಮಹತ್॥ 13-41-23 (82507)
ಅಹಂ ತಮೇವಾನುಗತಃ ಶ್ರಮಾಲಸಪದಶ್ಚರನ್।
ಮನಸಾ ದೇವದೇವೇಶಂ ಧ್ಯಾತುಂ ಸಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-41-24 (82508)
ತಥಾಗತಂ ತು ಮಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭಗವಾನಮಿತದ್ಯುತಿಃ।
ತಮಃ ಪ್ರಣಾಶಯಾಮಾಸ ಮಮಾನುಗ್ರಹಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 13-41-25 (82509)
ತತಃ ಪ್ರನಷ್ಟೇ ತಮಸಿ ತಮಹಂ ದೀಪ್ತತೇಜಸಂ।
ಅಪಶ್ಯಂ ತೇಜಸಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಇವ ಭಾಸ್ಕರಂ॥ 13-41-26 (82510)
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾಂಶ್ಚ ಪುರುಷಾನ್ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ಪರಮಾದ್ಭುತಾಃ।
ಅಪಶ್ಯಮಹಮವ್ಯಗ್ರಸ್ತಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-41-27 (82511)
ನ ತತ್ರ ದ್ಯೋತತೇ ಸೂರ್ಯೋ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ತಥೈವ ಚ।
ನ ತತ್ರ ಚಂದ್ರಮಾ ಭಾತಿ ನ ವಾಯುರ್ವಾತಿ ಪಾಂಸುಲಃ॥ 13-41-28 (82512)
ತತ್ರ ತೂರ್ಯಾಣ್ಯನೇಕಾನಿ ಗೀತಾನಿ ಮಧುರಾಣಿ ಚ।
ಅದೃಶ್ಯಾನಿ ಮನೋಜ್ಞಾನಿ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ॥ 13-41-29 (82513)
ಸ್ರವಂತಿ ವೈಡೂರ್ಯಲತಾಃ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಝಷಾಕುಲಾಃ।
ಮುಕ್ತಾಸಿಕತವಪ್ರಾಶ್ಚ ಸರಿತೋ ನಿರ್ಮಲೋದಕಾಃ॥ 13-41-30 (82514)
ಅಗತಿಸ್ತತ್ರ ದೇವಾನಾಮಸುರಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಗಂಧರ್ವನಾಗಯಕ್ಷಾಣಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-41-31 (82515)
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾಸ್ತತ್ರ ನರಾ ದೃಶ್ಯಂತೇಽದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ।
ಯೇಷಾಂ ನ ದೇವತಾಸ್ತುಲ್ಯಾಃ ಪ್ರಭಾಭಿರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-41-32 (82516)
ಸ ಚ ತಾನಪ್ಯತಿಕ್ರಂಯ ದೈವತೈರಪಿ ಪೂಜಿತಃ।
ವಿವೇಶ ಜ್ವಲನಂ ದೀಪ್ತಮನಿಂಧನಮನೌಪಮಂ॥ 13-41-33 (82517)
ಜ್ವಾಲಾಭಿರ್ಮಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ಚ ಜ್ವಲಂತಂ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ।
ದೈತ್ಯದಾನವರಕ್ಷೋಭಿರ್ದೈವತೈಶ್ಚಾಪಿ ದುಸ್ಸಹಂ॥ 13-41-34 (82518)
ಜ್ವಾಲಾಮಾಲಿನಮಾಸಾದ್ಯ ತಮಗ್ನಿಮಹಮವ್ಯಯಂ।
ಅವಿಷಹ್ಯತಮಂ ಮತ್ವಾ ಮನಸೇದಮಚಿಂತಯಂ॥ 13-41-35 (82519)
ಮಯಾ ಹಿ ಸಮರೇಷ್ವಗ್ನಿರನೇಕೇಷು ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಶ್ಚಾಪವಿದ್ಧಶ್ಚ ನ ಚ ಮಾಂ ದಗ್ಧವಾನ್ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-41-36 (82520)
ಅಯಂ ಚ ದುಸ್ಸಹಃ ಶಶ್ವತ್ತೇಜಸಾಽತಿಹುತಾಶನಃ।
ಅತ್ಯಾದಿತ್ಯಪ್ರಕಾಶಾರ್ಚಿರನಲೋ ದೀಪ್ಯತೇ ಮಹಾನ್॥ 13-41-37 (82521)
ಸ ತಥಾ ದಹ್ಯಮಾನೋಪಿ ತೇಜಸಾ ದೀಪ್ತವರ್ಚಸಾ।
ಪ್ರಪನ್ನಃ ಶರಣಂ ದೇವಂ ಶಂಕಚಕ್ರಗದಾಧರಂ॥ 13-41-38 (82522)
ಭಕ್ತಶ್ಚಾನುಗತಶ್ಚೇತಿ ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ ಮಾಂ ವಿಭೋ।
ಯಥಾ ಮಾಂ ನ ದಹೇದಗ್ನಿಃ ಸದ್ಯೋ ದೇವ ತಥಾ ಕುರು॥ 13-41-39 (82523)
ಏವಂ ವಿಲಪಮಾನಸ್ಯ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೇ ವಚನಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಮಾ ಭೈರಿತಿ ವಚಃ ಪ್ರಾಹ ಮೇಘಗಂಬೀರನಿಸ್ವನಃ॥ 13-41-40 (82524)
ಸ ಮಾಮಾಶ್ವಾಸ್ಯ ವಚನಂ ಪ್ರಾಹೇದಂ ಭಗವಾನ್ವಿಭುಃ।
ಮಮ ತ್ವಂ ವಿದಿತಃ ಸೌಂಯ ಯಥಾವತ್ತತ್ವದರ್ಶನೇ॥ 13-41-41 (82525)
ಜ್ಞಾಪಿತಶ್ಚಾಪಿ ಯತ್ಪಿತ್ರಾ ತಚ್ಚಾಪಿ ವಿದಿತಂ ಮಹತ್।
ವೈನತೇಯ ಮಮಾಪ್ಯೇವಮಹಂ ವೇದ್ಯಃ ಕಥಂಚನ॥ 13-41-42 (82526)
ಮಹದೇತತ್ಸ್ವರೂಪಂ ಮೇ ನ ತೇ ವೇದ್ಯಂ ಕಥಂಚನ।
ಮಾಂ ಹಿ ವಿಂದಂತಿ ವಿದ್ವಾಂಸೋ ಯೇ ಜ್ಞಾನೇ ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಾಃ॥
ನಿರ್ಮಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಾ ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾಯುತಾಃ॥ 13-41-43 (82527)
ಭವಾಂಸ್ತು ಸತತಂ ಭಕ್ತೋ ಮನ್ಮನಾಃ ಪಕ್ಷಿಸತ್ತಮ।
ಸ್ಥೂಲಂಮಾಂ ವೇತ್ಸ್ಯಸೇ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಗತಃ ಕಾರಣೇಸ್ಥಿತಂ'॥ ॥ 13-41-44 (82528)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 41 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 042
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.42. ಅಧ್ಯಾಯಃ 042
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕಗರುಡಮುನಿಗಣಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸುಪರ್ಣ ಉವಾಚ।
ಏವಂ ದತ್ತಾಭಯಸ್ತೇನ ತತೋಽಹಮೃಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ನಷ್ಟಖೇದಶ್ರಮಭಯಃ ಕ್ಷಣೇನ ಹ್ಯಭವಂ ತದಾ॥ 13-42-1 (82529)
ಸ ಶನೈರ್ಯಾತಿ ಭಗವಾನ್ಗತ್ಯಾ ಲಘುಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಅಹಂ ತು ಸುಮಹಾವೇಗಮಾಸ್ತಾಯಾನುವ್ರಜಾಮಿ ತಂ॥ 13-42-2 (82530)
ಸ ಗತ್ವಾ ದೀರ್ಘಮಧ್ವಾನಮಾಕಾಶಮಮಿತಹ್ಯುತಿಃ।
ಮನಸಾಽಪ್ಯಗಮಂ ದೇವಮಾಸಸಾದಾತ್ಮತತ್ವವಿತ್॥ 13-42-3 (82531)
ಅಥ ದೇವಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮನಸಃ ಸದೃಶಂ ಜವಂ।
ಮೋಹಯಿತ್ವಾ ಚ ಮಾಂ ತತ್ರ ಕ್ಷಣೇನಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-42-4 (82532)
ತತ್ರಾಂಬುಧರಧೀರೇಣ ಭೋಶಬ್ದೇನಾನುನಾದಿನಾ।
ಅಯಂ ಭೋಽಹಮಿತಿ ಪ್ರಾಹ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಃ॥ 13-42-5 (82533)
ಶಬ್ದಾನುಸಾರೀ ತು ತತಸ್ತಂ ದೇಶಮಹಮಾವ್ರಜಂ।
ತತ್ರಾಪಶ್ಯಂ ತತಶ್ಚಾಹಂ ಶ್ರೀಮದ್ಧಂಸಯುತಂ ಸರಃ॥ 13-42-6 (82534)
ಸ ತತ್ಸರಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭಗವಾನಾತ್ಮವಿತ್ತಮಃ।
ಭೋಶಬ್ದಪ್ರತಿಸೃಷ್ಟೇನ ಸ್ವರೇಣ ಪ್ರತಿವಾದಿನಾ॥ 13-42-7 (82535)
ವಿವೇಶ ದೇವಃ ಸ್ವಾಂ ಯೋನಿಂ ಮಾಮಿದಂ ಚಾಭ್ಯಭಾಷತ।
ವಿಶಸ್ವ ಸಲಿಲಂ ಸೌಂಯ ಸುಖಮತ್ರ ವಸಾಮಹೇ॥ 13-42-8 (82536)
ತತಶ್ಚ ಪ್ರಾವಿಶಂ ತತ್ರ ಸಹ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ದೃಷ್ಟವಾನದ್ಭುತತರಂ ತಸ್ಮಿನ್ಸರಸಿ ಭಾಸ್ವತಾಂ॥ 13-42-9 (82537)
ಅಗ್ನೀನಾಮಪ್ರಣೀತಾನಾಮಿದ್ಧಾನಾಮಿಂಧನೈರ್ವಿನಾ।
ದೀಪ್ತಾನಾಮಾಜ್ಯಸಿಕ್ತಾನಾಂ ಸ್ಯಾನೇಷ್ವರ್ಚಿಷ್ಮತಾಂ ಸದಾ॥ 13-42-10 (82538)
ದೀಪ್ತಿಸ್ತೇಷಾಮನಾಜ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಜ್ಯಾನಾಮಿವಾಭವತ್।
ಅನಿದ್ಧಾನಾಮಿವ ಸತಾಮಿದ್ಧಾನಾಮಿವ ಭಾಸ್ವತಾಂ॥ 13-42-11 (82539)
ಅಥಾಹಂ ವರದಂ ದೇವಂ ನಾಪಶ್ಯಂ ತತ್ರ ಸಂಗತಂ।
ತತಃ ಸಂಮೋಹಮಾಪನ್ನೋ ವಿಷಾದಭಗಮಂ ಪರಂ॥ 13-42-12 (82540)
ಅಪಶ್ಯಂ ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ವಿಧಿನಾ ಸಂಪ್ರಣೀತಾನಿ ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷ್ವಾಜ್ಯವತಾಂ ತದಾ॥ 13-42-13 (82541)
ಅಸಂಭೃಷ್ಟತಲಾಶ್ಚೈವ ವೇದೀಃ ಕುಸುಮಸಂಸ್ತೃತಾಃ।
ಕುಶಪದ್ಮೋತ್ಪಲಾಸಂಗಾಃ ಕಲಶಾಂಶ್ಚ ಹಿರಣ್ಮಯಾನ್॥ 13-42-14 (82542)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಯ ಯೋಗ್ಯಾನಿ ಯಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಕಾನಿಚಿತ್।
ತಾನಿ ಚಾತ್ರ ಸಮೃದ್ಧಾನಿ ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಂಯನೇಕಶಃ॥ 13-42-15 (82543)
ಮನೋಹೃದ್ಯತಮಶ್ಚಾಗ್ನಿಃ ಸುರಭಿಃ ಪುಣ್ಯಲಕ್ಷಣಃ।
ಆಜ್ಯಗಂಧೋ ಮನೋಗ್ರಾಹೀ ಘ್ರಾಣಚಕ್ಷುಸ್ಸುಖಾವಹಃ॥ 13-42-16 (82544)
ತೇಷಾಂ ತತ್ರಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಾಮೀಡಿತಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಸಮೀಪೇ ತ್ವದ್ಭುತತಮಮಪಶ್ಯಮಹಮವ್ಯಯಂ॥ 13-42-17 (82545)
ಚಂದ್ರಾಂಶುಕಾಶಶುಭ್ರಾಣಾಂ ತುಷಾರೋದ್ಭೇದವರ್ಚಸಾಂ।
ವಿಮಲಾದಿತ್ಯಭಾಸಾನಾಂ ಸ್ಥಂಡಿಲಾನಿ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ದೃಷ್ಟಾನ್ಯಗ್ನಿಸಮೀಪೇ ತು ಧ್ಯುತಿಮಂತಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ॥ 13-42-18 (82546)
ಏಷು ಚಾಗ್ನಿಸಮೀಪೇಷು ಶುಶ್ರಾವ ಸುಪದಾಕ್ಷರಾಃ।
ಪ್ರಭಾವಾಂತರಿತಾನಾಂ ತು ಪ್ರಸ್ಪಷ್ಟಾಕ್ಷರಭಾಷಿಣಾಂ।
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮಗಾನಾಂ ಚ ಮಧುರಾಃ ಸುಸ್ವರಾ ಗಿರಃ॥ 13-42-19 (82547)
ಸುಸಂಮೃಷ್ಟತಲೈಸ್ತೈಸ್ತು ಬೃಹದ್ಬಿರ್ದೀಪ್ತತೇಜಸೈಃ।
ಪಾವಕೈಃ ಪಾವಿತಾತ್ಮಾಹಮಭವಂ ಲಘುವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-42-20 (82548)
ತತೋಽಹಂ ತೇಷು ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ಜ್ವಲಮಾನೇಷು ಯಜ್ವನಾಂ।
ತಂ ದೇಶಂ ಪ್ರಣಮಿತ್ವಾಽಥ ಅನ್ವೇಷ್ಟುಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-42-21 (82549)
ತಾನ್ಯನೇಕಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪರ್ಯಟಂಸ್ತು ಮಹಾಜವಾತ್।
ಅಪಶ್ಯಮಾನಸ್ತಂ ದೇವಂ ತತೋಽಹಂ ವ್ಯಥಿತೋಽಭವಂ॥ 13-42-22 (82550)
ತತಸ್ತೇಷ್ವಗ್ನಿಹೋತ್ರೇಷು ಜ್ವಲತ್ಸು ವಿಮಲಾರ್ಚಿಷು।
ಭಾನುಮತ್ಸು ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೇವದೇವಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-42-23 (82551)
ತತೋಽಹಂ ತಾನಿ ದೀಪ್ತಾನಿ ಪರೀಯ ವ್ಯಸ್ಥಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ನಾಂತಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಖೇದಶ್ಚ ಸಹಸಾಭವತ್॥ 13-42-24 (82552)
ವಿಸೃತ್ಯ ಸರ್ವತೋ ದೃಷ್ಟಿಂ ಭಯಮೋಹಸಮನ್ವಿತಃ।
ಶ್ರಮಂ ಪರಂಮಮಾಪನ್ನಶ್ಚಿಂತಯಾನಸ್ತ್ವಚೇತನಃ॥ 13-42-25 (82553)
ತಸ್ಮಿನ್ನ ಖಲು ವರ್ತೇಽಹಂ ಲೋಕೇ ಯತ್ರೈತದೀದೃಶಂ।
ಋಗ್ಯಜುಸ್ಸಾಮನಿರ್ಘೋಷಃ ಶ್ರೂಯತೇ ನ ಚ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-42-26 (82554)
ನ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಂ ದೇವಂ ಯೇನಾಹಮಿಹ ಚೋದಿತಃ।
ಏವಂ ಚಿಂತಾಸಭಾಪನ್ನಃ ಪ್ರಧ್ಯಾತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-42-27 (82555)
ತತಶ್ಚಿಂತಯತೋ ಮಹ್ಯಂ ಮೋಹೇನಾವಿಷ್ಟಚೇತಸಃ।
ಮಹಾಶಬ್ದಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಸುಭೃಶಂ ಮೇ ವ್ಯಥಾಕರಃ॥ 13-42-28 (82556)
ಅಥಾಹಂ ಸಹಸಾ ತತ್ರ ಶೃಣೋಮಿ ವಿಪುಲಧ್ವನಿಂ।
ಅಪಶ್ಯಂ ಚ ಸುಪರ್ಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣ್ಯಯುತಾನಿ ಚ॥ 13-42-29 (82557)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಮಾಮೇವ ವಿಪುಲದ್ಯುತಿರಂಹಸಃ।
ತೇಷಾಮಹಂ ಪ್ರಭಾವೇಣ ಸರ್ವಥೈವಾವರೋಽಭವಂ॥ 13-42-30 (82558)
ಸೋಽಹಂ ಸಮಂತತಃ ಸರ್ವೈಃ ಸುಪರ್ಣೈರತಿತೇಜಸೈಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪರಿಗತಂ ಸಂಭ್ರಮಂ ಪರಮಂ ಗತಃ॥ 13-42-31 (82559)
ವಿನಯಾವನತೋ ಭೂತ್ವಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಅನಾದಿನಿಧನಾಯೈಭಿರ್ನಾಮಭಿಃ ಪರಮಾತ್ಮನೇ॥ 13-42-32 (82560)
ನಾರಾಯಣಾಯ ಶುದ್ಧಾಯ ಶಾಶ್ವತಾಯ ಧ್ರುವಾಯ ಚ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವೇಶಾಯ ಶಿವಾಯ ಶಿವಮೂರ್ತಯೇ॥ 13-42-33 (82561)
ಶಿವಯೋನೇಃ ಶಿವಾದ್ಯಾಯಿ ಶಿವಪೂಜ್ಯತಮಾಯ ಚ।
ಘೋರರೂಪಾಯ ಮಹತೇ ಯುಗಾಂತಕರಣಾಯ ಚ॥ 13-42-34 (82562)
ವಿಶ್ವಾಯ ವಿಶ್ವದೇವಾಯ ವಿಶ್ವೇಶಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಸಹಸ್ರೋದರಪಾದಾಯ ಸಹಸ್ರನಯನಾಯ ಚ॥ 13-42-35 (82563)
ಸಹಸ್ರಬಾಹವೇ ಚೈವ ಸಹಸ್ರವದನಾಯ ಚ।
ಶುಚಿಶ್ರವಾಯ ಮಹತೇ ಋತುಸಂವತ್ಸರಾಯ ಚ॥ 13-42-36 (82564)
ಋಗ್ಯಜುಃಸಾಮವಕ್ತ್ರಾಯ ಅಥರ್ವಶಿರಸೇ ನಮಃ।
ಹೃಷೀಕೇಶಾಯ ಕೃಷ್ಣಾಯ ದ್ರುಹಿಣೋರುಕ್ರಮಾಯ ಚ॥ 13-42-37 (82565)
ಬೃಹದ್ವೇಗಾಯ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಾಯ ವರಾಹಾಯೈಕಶೃಂಗಿಣೇ।
ಶಿಪಿವಿಷ್ಟಾಯ ಸತ್ಯಾಯ ಹರಯೇಽಥ ಶಿಖಂಡಿನೇ॥ 13-42-38 (82566)
ಹುತಾಶಾಯೋರ್ಧ್ವವಕ್ತ್ರಾಯ ರೌದ್ರಾನೀಕಾಯ ಸಾಧವೇ।
ಸಿಂಧವೇ ಸಿಂಧುವರ್ಷಘ್ನೇ ದೇವಾನಾಂ ಸಿಂಧವೇ ನಮಃ॥ 13-42-39 (82567)
ಗರುತ್ಮತೇ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಯ ಸುಧರ್ಮಾಯ ವೃಷಾಕೃತೇ।
ಸಂಂರಾಡುಗ್ರೇ ಸಂಕೃತಯೇ ವಿರಜೇ ಸಂಭವೇ ಭವೇ॥ 13-42-40 (82568)
ವೃಷಾಯ ವೃಷರೂಪಾಯ ವಿಭವೇ ಭೂರ್ಭುವಾಯ ವ।
ದೀಪ್ತಸೃಷ್ಟಾಯ ಯಜ್ಞಾಯ ಸ್ಥಿರಾಯ ಸ್ಥವಿರಾಯ ಚ॥ 13-42-41 (82569)
ಅಚ್ಯುತಾಯ ತುಷಾರಾಯ ವೀರಾಯ ಚ ಸಮಾಯ ಚ।
ಜಿಷ್ಣವೇ ಪುರುಹೂತಾಯ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ವರಾಯ ಚ॥ 13-42-42 (82570)
ಸತ್ಯೇಶಾಯ ಸುರೇಶಾಯ ಹರಯೇಽಥ ಶಿಖಂಡಿನೇ।
ಬರ್ಹಿಷಾಯ ವರೇಣ್ಯಾಯ ವಸವೇ ವಿಶ್ವವೇಧಸೇ॥ 13-42-43 (82571)
ಕಿರೀಟಿನೇ ಸುಕೇಶಾಯ ವಾಸುದೇವಾಯ ಶುಷ್ಮಿಣೇ।
ಬೃಹದುಕ್ಥ್ಯಸುಷೇಣಾಯ ಯುಗ್ಯೇ ದುಂದುಭಯೇ ತಥಾ॥ 13-42-44 (82572)
ಭಯೇಸಖಾಯ ವಿಭವೇ ಭರದ್ವಾಜೇಽಭಯಾಯ ಚ।
ಭಾಸ್ಕರಾಯ ಚ ಚಂದ್ರಾಯ ಪದ್ಮನಾಭಾಯ ಭೂರಿಣೇ॥ 13-42-45 (82573)
ಪುನರ್ವಸುಭೃತತ್ವಾಯ ಜೀವಪ್ರಭವಿಷಾಯ ಚ।
ವಷಟ್ಕಾರಾಯ ಸ್ವಾಹಾಯ ಸ್ವಧಾಯ ನಿಧನಾಯ ಚ॥ 13-42-46 (82574)
ಋಚೇ ಚ ಯಜುಷೇ ಸಾಂನೇ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪತಯೇ ನಮಃ।
ಶ್ರೀಪದ್ಮಾಯಾತ್ಮಸದೃಶೇ ಧರಣೀಧಾರಿಣೇ ಪರೇ॥ 13-42-47 (82575)
ಸೌಂಯಾಸೌಂಯಸ್ವರೂಪಾಯ ಸೌಂಯೇ ಸುಮನಸೇ ನಮಃ।
ವಿಶ್ವಾಯ ಚ ಸುವಿಶ್ವಾಯ ವಿಶ್ವರೂಪಧರಾಯ ಚ॥ 13-42-48 (82576)
ಕೇಶವಾಯ ಸುಕೇಶಾಯ ರಶ್ಮಿಕೇಶಾಯ ಭೂರಿಣೇ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾಯ ನಮಃ ಸೌಂಯಾಯ ವೃಷರೂಪಿಣೇ॥ 13-42-49 (82577)
ನಾರಾಯಣಾಗ್ರ್ಯವಪುಷೇ ಪುರುಹೂತಾಯ ವಜ್ರಿಣೇ।
ವರ್ಮಿಣೇ ವೃಷಸೇನಾಯ ಧರ್ಮಸೇನಾಯ ರೋಧಸೇ।
ಮುನಯೇ ಜ್ವರಮುಕ್ತಾಯಿ ಜ್ವರಾಧಿಪತಯೇ ನಮಃ॥ 13-42-50 (82578)
ಅನೇತ್ರಾಯ ತ್ರಿನೇತ್ರಾಯ ಪಿಂಗಲಾಯ ವಿಡೂರ್ಮಿಣೇ।
ತಪೋಬ್ರಹ್ಮನಿಧಾನಾಯ ಯುಗಪರ್ಯಾಯಿಣೇ ನಮಃ॥ 13-42-51 (82579)
ಶರಣಾಯ ಶರಣ್ಯಾಯ ಭಕ್ತೇಷ್ಟಶರಣಾಯ ಚ।
ನಮಃ ಸರ್ವಭವೇಶಾಯ ಭೂತಭವ್ಯಭವಾಯ ಚ॥ 13-42-52 (82580)
ಪಾಹಿ ಮಾಂ ದೇವದೇವೇಶ ಕೋಪ್ಯಜೋಸಿ ಸನಾತನಃ।
ಏವಂ ಗತೋಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ಶರಣ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿನಂ॥ 13-42-53 (82581)
ಸ್ತವ್ಯಂ ಸ್ತವಂ ಸ್ತುತವತಸ್ತತ್ತಮೋ ಮೇ ಪ್ರಣಶ್ಯತ।
ಭಯಂ ಚ ಮೇ ವ್ಯಪಗತಂ ಪಕ್ಷಿಣೋಽಂತರ್ಹಿತಾಽಭವನ್॥ 13-42-54 (82582)
ಶೃಣೋಮಿ ಚ ಗಿರಂ ದಿವ್ಯಾಮಂತರ್ಧಾನಗತಾಂ ಶಿವಾಂ।
ಮಾ ಭೈರ್ಗರುತ್ಮಂದಾಂತೋಸಿ ಪುನಃ ಸೇಂದ್ರಾಂದಿವೌಕಸಃ।
ಸ್ವಂ ಚೈವ ಭವನಂ ಗತ್ವಾ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಪುತ್ರಬಾಂಧವಾನ್॥ 13-42-55 (82583)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇನೈವ ಸಹಸೈವ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಪುರಸ್ತಾತ್ಸ ಮಮಾಂತಿಕೇ॥ 13-42-56 (82584)
ಸಮಾಗಂಯ ತತಸ್ತೇನ ಶಿವೇನ ಪರಮಾತ್ಮನಾ।
ಅಪಶ್ಯಂ ಚಾಹಮಾಯಾಂತಂ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮೇ।
ಚತುರ್ದ್ವಿಗುಣವಿನ್ಯಾಸಂ ತಂ ಚ ದೇವಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-42-57 (82585)
ಯಜತಸ್ತಾನೃಷೀಂದೇವಾನ್ವದತೋ ಧ್ಯಾಯತೋ ಮುನೀನ್।
ಯುಕ್ತಾನ್ಸಿದ್ಧಾನ್ನೈಷ್ಠಿಕಾಂಶ್ಚ ಜಪತೋ ಯಜತೋ ಗೃಹೇ॥ 13-42-58 (82586)
ಪುಷ್ಪಪೂರಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಧೂಪಿತಂ ದೀಪಿತಂ ಹುತಂ।
ವಂದಿತಂ ಸಿಕ್ತಸಂಮೃಷ್ಟಂ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮಂ॥ 13-42-59 (82587)
ತದದ್ಭುತಮಹಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತೋಸ್ಮಿ ತದಾಽನಘಾಃ।
ಜಗಾಮ ಶಿರಸಾ ದೇವಂ ಪ್ರಯತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 13-42-60 (82588)
ತದತ್ಯದ್ಭುತಸಂಕಾಸಂ ಕಿಮೇತದಿತಿ ಚಿಂತಯನ್।
ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂ ಪರಂ ದಿವ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಭವಾತ್ಮನಃ॥ 13-42-61 (82589)
ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಸುದುರ್ಧರ್ಷಂ ಪುನಃ ಪುನರುದೀಕ್ಷ್ಯ ಚ।
ಶಿರಸ್ಯಂಜಲಿಮಾಧಾಯ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಃ।
ಅವೋಚಂ ತಮದೀನಾರ್ಥಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮುತ್ತಮಂ॥ 13-42-62 (82590)
ನಮಸ್ತೇ ಭಗವಂದೇವ ಭೂತಭವ್ಯಭವತ್ಪ್ರಭೋ।
ಯದೇತದದ್ಭುತಂ ದೇವ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವದಾಶ್ರಯಂ॥ 13-42-63 (82591)
ಅನಾದಿಮದ್ಯಪರ್ಯಂತಂ ಕಿಂ ತಚ್ಛಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಯದಿ ಜಾನಾಸಿ ಸಾಂ ಭಕ್ತಂ ಯದಿ ವಾಽನುಗ್ರಹೋ ಮಯಿ।
ಶಂಸ ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಯದಿ ಚೇನ್ಮಯಾ॥ 13-42-64 (82592)
ಸ್ವಭಾವಸ್ತವ ದುರ್ಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೋ ಭವಸ್ಯ ಚ।
ಭವದ್ಭೂತಭವಿಷ್ಯೇಶ ಸರ್ವಥಾ ಗಹನಂ ಭವಾನ್॥ 13-42-65 (82593)
ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ತದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ಕಿಂ ತದತ್ಯದ್ಭುತಂ ವೃತ್ತಂ ತೇಷ್ವಗ್ನಿಷು ಸಮಂತತಃ॥ 13-42-66 (82594)
ಕಾನಿ ತಾನ್ಯಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಕೇಷಾಂ ಶಬ್ದಃ ಶ್ರುತೋ ಮಯಾ।
ಶೃಣ್ವತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸತತಮದೃಶ್ಯಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-42-67 (82595)
ಏತನ್ಮೇ ಭಗವನ್ಕೃಷ್ಣ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಮಶೇಷತಃ।
ಗೃಣಂತ್ಯಗ್ನಿಸಮೀಪೇಷು ಕೇ ಚ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮರಾಶಯಃ॥' ॥ 13-42-68 (82596)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 42 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 043
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.43. ಅಧ್ಯಾಯಃ 043
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬದರೀನಾರಾಯಣೇನ ಗರುಡಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥ ಗರುಡೇನ ಮುನಿಗಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಸ್ವಾನುಭೂತನಾರಾಯಣಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭಗವಾನುವಾಚ।
ಮಾಂ ನ ದೇವಾ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನಾಸುರಾ ನ ವ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ವಿದುಸ್ತತ್ವೇನ ಸತ್ವಸ್ಥಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮಾನಮವಸ್ಥಿತಂ॥ 13-43-1 (82597)
ಚತುರ್ಧಾಽಹಂ ವಿಭಕ್ತಾತ್ಮಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಾದಿರನಾದಿರ್ವಿಶ್ವಕೃತ್ತಮಃ॥ 13-43-2 (82598)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪಂಚಮಂ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಚೇತಶ್ಚ ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಥಾ॥ 13-43-3 (82599)
ಪ್ರಕೃತಿರ್ವಿಕೃತಿಶ್ಚೈವ ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇ ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಮತ್ತ ಏತಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ನಾಹಮೇಭ್ಯಃ ಕಥಂಚನ॥ 13-43-4 (82600)
ಯತ್ಕಿಂಚಿಚ್ಛ್ರೇಯಸಾ ಯುಕ್ತಂ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರಮನುತ್ತಮಂ।
ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಚ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಸೋಽಹಮಸ್ಮಿ ನಿರಾಮಯಃ॥ 13-43-5 (82601)
ಯತ್ಸ್ವಭಾವಾತ್ಮತತ್ವಜ್ಞೈಃ ಕಾರಣೈರುಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಃ ಸೋಂತರಾತ್ಮಾಽಸ್ಮಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 13-43-6 (82602)
ಯತ್ತು ಮೇ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ರೂಪಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಗೃಹ್ಯತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಭಾವಜ್ಞೈಃ ಸೋಽವಿಭಾವ್ಯೋಸ್ಮಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 13-43-7 (82603)
ತತ್ತು ಮೇ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಯೇನ ವ್ಯಾಪ್ತಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಸೋಹಂಗತಃ ಸರ್ವಸತ್ವಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಭವೋಽವ್ಯಯಃ॥ 13-43-8 (82604)
ಮತ್ತೋ ಜಾಯಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಮಯಾ ಧಾರ್ಯಂತ್ಯಹರ್ನಿಶಂ।
ಮಯ್ಯೇವ ವಿಲಯಂ ಯಾಂತಿ ಪ್ರಲಯೇ ಪನ್ನಗಾಶನ॥ 13-43-9 (82605)
ಯೋ ಮಾಂ ಯಥಾ ವೇದಯತಿ ತಥಾ ತಸ್ಯಾಸ್ಮಿ ಕಾಶ್ಯಪ।
ಮನೋಬುದ್ಧಿಗತಃ ಶ್ರೇಯೋ ವಿದಧಾಮಿ ವಿಹಂಗಮ॥ 13-43-10 (82606)
ಮಾಂ ತು ಜ್ಞಾತುಂ ಕೃತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಭವತಾ ಪಕ್ಷಿಸತ್ತಮ।
ಶೃಣು ಯೋಽಹಂ ಯತಶ್ಚಾಹಂ ಯದರ್ಥಶ್ಚಾಹಮುದ್ಯತಃ॥ 13-43-11 (82607)
ಯೇ ಕೇಚಿನ್ನಿಯತಾತ್ಮಾನಸ್ತ್ರೇತಾಗ್ನಿಪರಮಾರ್ಚಿತಾಃ।
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ಜಪಹೋಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-43-12 (82608)
ಆತ್ಮನ್ಯಗ್ನೀನ್ಸಮಾಧಾಯ ನಿಯತಾ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಅನನ್ಯಮನಸಸ್ತೇ ಮಾಂ ಸರ್ವೇ ವೈ ಸಮುಪಾಸತೇ॥ 13-43-13 (82609)
ಯಜಂತೋ ಜಪಯಜ್ಞೈರ್ಮಾಂ ಮಾನಸೈಶ್ಚ ಸುಸಂಯತಾಃ।
ಅಗ್ನೀನಭ್ಯುದ್ಯಯುಃ ಶಶ್ವದಗ್ನಿಷ್ವೇವಾಭಿಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-43-14 (82610)
ಅನನ್ಯಕಾರ್ಯಾಃ ಶುಚಯೋ ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿಪರಾಯಣಾಃ।
ಯ ಏವಂಬುದ್ಧ್ಯೋ ಧೀರಾಸ್ತೇ ಮಾಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ತಾದೃಶಾಃ॥ 13-43-15 (82611)
ಅಕಾಮಹತಸಂಕಲ್ಪಾ ಜ್ಞಾನೇ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಆತ್ಮನ್ಯಗ್ನಿಂ ಸಮಾಧಾಯ ನಿರಾಹಾರಾ ನಿರಾಶಿಷಃ॥ 13-43-16 (82612)
ವಿಷಯೇಷು ನಿರಾರಂಭಾ ವಿಮುಕ್ತಾ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಃ।
ಅನನ್ಯಮನಸೋ ಧೀರಾಃ ಸ್ವಭಾವನಿಯಮಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-43-17 (82613)
ಯತ್ತದ್ವಿಯತಿ ದೃಷ್ಟಂ ತತ್ಸರಃ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಾಯುತಂ।
ತತ್ರಾಗ್ನಯಃ ಸನ್ನಿಹಿತಾ ದೀಪ್ಯಂತೇ ಸ್ಮ ನಿರಿಂಧನಾಃ॥ 13-43-18 (82614)
ಜ್ಞಾನಾಮಲಾಶಯಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಯೇ ಚ ಚಂದ್ರಾಂಶುನಿರ್ಮಲಾಃ।
ಉಪಾಸೀನಾ ಗೃಣಂತೋಽಗ್ನಿಮಸ್ಪಷ್ಟಾಕ್ಷರಭಾಷಿಣಃ।
ಆಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಶುಚಯಸ್ತೇಷ್ವಗ್ರಿಷು ವಿಹಂಗಮ॥ 13-43-19 (82615)
ಯೇ ಮಯಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾನೋ ಮಯ್ಯೇವಾಭಿರತಾಃ ಸದಾ।
ಉಪಾಸತೇ ಚ ಮಾಮೇವ ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತಾ ನಿರಾಮಯಾಃ॥ 13-43-20 (82616)
ತೈರ್ಹಿ ತತ್ರೈವ ವಸ್ತವ್ಯಂ ನೀರಾಗಾದಿಭಿರಚ್ಯುತೈಃ।
ನಿರಾಹಾರಾ ಹ್ಯನಿಷ್ಪಂದಾಶ್ಚಂದ್ರಾಂಶುಸದೃಶಪ್ರಭಾಃ॥ 13-43-21 (82617)
ನಿರ್ಮಲಾ ನಿರಹಂಕಾರಾ ನಿರಾಲಂಬಾ ನಿರಾಶಿಷಃ।
ಮದ್ಭಕ್ತಾಃ ಸತತಂ ತೇವೈ ಭಕ್ತಾಂಸ್ತಾನಪಿ ಚಾಪ್ಯಹಂ॥ 13-43-22 (82618)
ಚತುರ್ಧಾಽಹಂ ವಿಭಕ್ತಾತ್ಮಾ ಚರಾಮಿ ಜಗತೋ ಹಿತಃ।
ಲೋಕಾನಾಂ ಧಾರಣಾರ್ಥಾಯ ವಿಧಾನಂ ವಿದಧಾಮಿ ಚ॥ 13-43-23 (82619)
ಯಥಾವತ್ತದಶೇಷೇಣ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹತಿ ಮೇ ಭವಾನ್॥ 13-43-24 (82620)
ಏಕಾ ಮೂರ್ತಿರ್ನಿರ್ಗುಣಾಖ್ಯಾ ಯೋಗಂ ಪರಮಮಾಸ್ಥಿತಾ।
ದ್ವಿತೀಯಾ ಸೃಜತೇ ತಾತ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚರಾಚರಂ॥ 13-43-25 (82621)
ಸೃಷ್ಟಂ ಸಂಹರತೇ ಚೈಕಾ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಜ್ಞಾತಾತ್ಮನಿಷ್ಠಾ ಕ್ಷಪಯನ್ಮೋಹಯಂತೀವ ಮಾಯಯಾ।
ಕ್ಷಪಯಂತೀ ಮೋಹಯತಿ ಆತ್ಮನಿಷ್ಠಾ ಸ್ವಮಾಯಯಾ॥ 13-43-26 (82622)
ಚತುರ್ಥೀ ಮೇ ಮಹಾಮೂರ್ತಿರ್ಜಗದ್ವೃದ್ಧಿಂ ದದಾತಿ ಸಾ।
ರಕ್ಷತೇ ಚಾಪಿ ನಿಯತಾ ಸೋಹಮಸ್ಮಿ ನಭಶ್ವರಃ॥ 13-43-27 (82623)
ಮಯಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಮಯಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಅಹಂ ಸರ್ವಜಗದ್ಬೀಜಂ ಸರ್ವತ್ರಗತಿರವ್ಯಯಃ॥ 13-43-28 (82624)
ಯಾನಿ ತಾನ್ಯಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಯೇ ಚ ಚಂದ್ರಾಂಶುರಾಶಯಃ।
ಗೃಣಂತಿ ವೇದಂ ಸತತಂ ತೇಷ್ವಗ್ನಿಷು ವಿಹಂಗಮ॥ 13-43-29 (82625)
ಕ್ರಮೇಣ ಮಾಂ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಸುಖಿನೋ ಜ್ಞಾನಸಂಯುತಾಃ।
ತೇಷಾಮಹಂ ತಪೋ ದೀಪ್ತಂ ತೇಜಃ ಸಂಯಕ್ಸಮಾಹಿತಂ।
ನಿತ್ಯಂ ತೇ ಮಯಿ ವರ್ತಂತೇ ತೇಷು ಚಾಹಮತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-43-30 (82626)
ಸರ್ವತೋ ಮುಕ್ತಸಂಗೇನ ಮಯ್ಯನನ್ಯಸಮಾಧಿನಾ।
ಶಕ್ಯಃ ಸಮಾಸಾದಯಿತುಮಹಂ ವೈ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-43-31 (82627)
ಮಾಂ ಸ್ಥೂಲದರ್ಶನಂ ವಿದ್ಧಿ ಜಗತಃ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಂ।
ಮತ್ತಶ್ಚ ಸಂಪ್ರಸೂತಾನ್ವೈ ವಿದ್ಧಿ ಲೋಕಾನ್ಸದೈವತಾನ್॥ 13-43-32 (82628)
ಮಯಾ ಚಾಪಿ ಚತುರ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಭಕ್ತಃ ಪ್ರಾಣಿಷು ಸ್ಯಿಥಃ।
ಆತ್ಮಭೂತೋ ವಾಸುದೇವೋ ಹ್ಯನಿರುದ್ಧೋ ಮತೌ ಸ್ಯಿತಃ॥ 13-43-33 (82629)
ಸಂಕರ್ಷಣೋಽಹಂಕಾರೇ ಚ ಪ್ರದ್ಯುಂನೋ ಮನಸಿ ಸ್ಯಿತಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ಚ ಚತುರ್ದಾ ಯತ್ಸಂಯಕ್ತ್ವಂ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-43-34 (82630)
ಯತ್ತತ್ಪದ್ಮಮಭೂತ್ಪೂರ್ವಂ ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವ್ಯಜಾಯತ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಭೂತಃ ಶಿವ ಇತ್ಯವಧಾರ್ಯತಾಂ॥ 13-43-35 (82631)
ಶಿವಾತ್ಸ್ಕಂದಃ ಸಂವಭೂವ ಏತತ್ಸೃಷ್ಟಿಚತುಷ್ಟಯಂ।
ದೈತ್ಯದಾನವದರ್ಪಘ್ನಮೇವಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-43-36 (82632)
ದೈತ್ಯದಾನವರಕ್ಷೋಭಿರ್ಯದಾ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಪೀಡ್ಯತೇ।
ತದಾಽಹಂ ಧರ್ಮವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್ಭವಿತಾಽಽಶುಗ॥ 13-43-37 (82633)
ವೇದವ್ರತಪರಾ ಯೇ ತು ಧೀರಾ ನಿಶ್ಚಿತಬುದ್ಧ್ಯಃ।
ಯೋಗಿನೋ ಯೋಗಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ತೇ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 13-43-38 (82634)
ಪಂಚಭಿಃ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೋಽಹಂ ವಿಪ್ರಯುಕ್ತಶ್ಚ ಪಂಚಭಿಃ।
ವರ್ತಮಾನಶ್ಚ ತೇಷ್ವೇವಂ ನಿವೃತ್ತಶ್ಚೈವ ತೇಷ್ವಹಂ॥ 13-43-39 (82635)
ಯೇ ವಿದುರ್ಜಾತಸಂಕಲ್ಪಾಸ್ತೇ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ತಾದೃಶಾಃ॥ 13-43-40 (82636)
ಸ್ವಂ ವಾಯುರಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ಪೃಥಿವೀ ಚೇತಿ ಪಂಚಮಂ।
ತದಾತ್ಮಕೋಽಸ್ಮಿ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ನ ಚಾನ್ಯೋಸ್ಮೀತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ। 13-43-41 (82637)
ವರ್ತಮಾನಮತೀತಂ ಚ ಪಂಚವರ್ಗೇಷು ನಿಶ್ಚಲಂ।
ಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶೇಷು ರೂಪೇಷು ರಸಗಂಧೇಷು ಚಾಪ್ಯಹಂ॥ 13-43-42 (82638)
ರಜಸ್ತಮೋಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟಾ ಯೇಷಾಂ ಬುದ್ಧಿರನಿಶ್ಚಿತಾ।
ತೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮೇ ತತ್ವಂ ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಹ್ಯಪಿ॥ 13-43-43 (82639)
ನೋಪವಾಸೈರ್ನ ನಿಯಮೈರ್ನ ವ್ರತೈರ್ವಿವಿಧೈರಪಿ।
ದ್ರಷ್ಟುಂ ವಾ ವೇದಿತುಂ ವಾಽಪಿ ನ ಶಕ್ಯಾ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 13-43-44 (82640)
ಮಹಾಮೋಹಾರ್ಥಪಂಕೇ ತು ನಿಮಗ್ರಾನಾಂ ಗತಿರ್ಹರಿಃ।
ಏಕಾಂತಿನೋ ಧ್ಯಾನಪರಾ ಯತಿಭಾವಾದ್ಬ್ರಜಂತಿ ಮಾಂ॥ 13-43-45 (82641)
ಸತ್ವಯುಕ್ತಾ ಮತಿರ್ಯೇಷಾಂ ಕೇವಲಾಽಽತ್ಮವಿನಿಶ್ಚಿತಾ।
ತೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ॥ 13-43-46 (82642)
ಅಹಿಂಸಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತೇಷ್ವವಸ್ತಿತಮಾರ್ಜವಂ।
ತೇಷ್ವೇವ ಚ ಸಮಾಧಾಯ ಸಂಯಗೇತಿ ಚ ಮಾಮಜಂ॥ 13-43-47 (82643)
ಯದೇತತ್ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಾಖ್ಯಾನಂ ಪರಮಾದ್ಭುತಂ।
ಯತ್ತೇನ ತದಶೇಷೇಣ ಯಥಾವಚ್ಛ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-43-48 (82644)
ಯೇ ತ್ವಗ್ನಿಹೋತ್ರನಿಯತಾ ಜಪಯಜ್ಞಪರಾಯಣಾಃ।
ತೇ ಮಾಮುಪಾಸತೇ ಶಶ್ವದ್ಯಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತ್ವಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ॥ 13-43-49 (82645)
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟವಿಧಾನಜ್ಞಾ ಅಸಕ್ತಾಃ ಕ್ವಚಿದನ್ಯಥಾ।
ಶಕ್ಯೋಽಹಂ ವೇದಿತುಂ ತೈಸ್ತು ಯನ್ಮೇ ಪರಮಮವ್ಯಯಂ॥ 13-43-50 (82646)
ಯೇ ತು ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಪ್ಯಧೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ನ ತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕುಶಲಾಃ ಪರಾಂ ಗತಿಮನುತ್ತಮಾಂ॥ 13-43-51 (82647)
ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಞಾನೇನ ಶುದ್ಧೇನ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾಽಽನ್ಮವಿಚ್ಛುಚಿಃ।
ಆಸಾದಯತಿ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ಶೋಚತಿ॥ 13-43-52 (82648)
ಶುದ್ಧಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಾಃ ಶ್ರದ್ಧಾಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾ।
ಮದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-43-53 (82649)
ಯದ್ಗಹ್ಯಂ ಪರಮಂ ಬುದ್ಧೇರಲಿಂಗಗ್ರಹಣಂ ಚ ಯತ್।
ತತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಗೃಹ್ಯತೇ ವಿಪ್ರೈರ್ಯತಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ॥ 13-43-54 (82650)
ನ ವಾಯುಃ ಪವತೇ ತತ್ರ ನ ತಸ್ಮಿಂಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಗತಿಃ।
ನ ಚಾಪಃ ಪೃಥಿವೀ ಚೈವ ನಾಕಾಶಂ ನ ಮನೋಗತಿಃ॥ 13-43-55 (82651)
ತಸ್ಮಾಚ್ಚೈತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ವಿಹಂಗಮ।
ಸರ್ವೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸ ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಭವತ್ಯಮಲೋ ವಿಭುಃ॥ 13-43-56 (82652)
ಸ್ಥೂಲದರ್ಶನಮೇತನ್ಮೇ ಯದ್ದೃಷ್ಟಂ ಭವತಾಽನಘ।
ಏತತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಯ ತದ್ದ್ವಾರಂ ಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಕಾರಣಂ ತ್ವಹಂ॥ 13-43-57 (82653)
ದೃಷ್ಟೋ ವೈ ಭವತಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸರಸ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಯದಹೋರಾತ್ರಸಂಖ್ಯಾಭಿಜ್ಞೈರ್ವಿಭಾವ್ಯತೇ॥ 13-43-58 (82654)
ಏಷ ಕಾಲಸ್ತ್ವಯಾ ತತ್ರ ಸರಸ್ಯಹಮುಪಾಗತಃ।
ಮಾಂ ಯಜ್ಞಮಾಹುರ್ಯಜ್ಞಜ್ಞಾ ವೇದಂ ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ।
ಮುನಯಶ್ಚಾಪಿ ಮಾಮೇವ ಜಪಯಜ್ಞಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 13-43-59 (82655)
ವಕ್ತಾ ಮಂತಾ ರಸಯಿತಾ ಘ್ರಾತಾ ದ್ರಷ್ಟಾ ಪ್ರದರ್ಶಕಃ।
ಬೋದ್ಧಾ ಬೋಧಯಿತಾ ಚಾಹಂ ಗಂತಾ ಶ್ರೋತಾ ಚಿದಾತ್ಮಕಃ॥ 13-43-60 (82656)
ಮಾಮಿಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಮಾಯಾಂತಿ ತಥಾ ಚಾಪ್ನುವತೇ ಮಹತ್।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಾಮೇವ ಚೈವಾಂತೇ ನಿಃಸಂಗೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 13-43-61 (82657)
ಅಹಂ ತೇಜೋ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಮಮ ತೇಜೋ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಮಮ ಯಸ್ತೇಜಸೋ ದೇಹಃ ಸೋಗ್ನಿರಿತ್ಯವಗಂಯತಾಂ॥ 13-43-62 (82658)
ಪ್ರಾಣಪಾಲಃ ಶರೀರೇಽಹಂ ಯೋಗಿನಾಮಹಮೀಶ್ವರಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಮಿದಮೇವಾಗ್ರೇ ಮಯಿ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 13-43-63 (82659)
ಧರ್ಮಮರ್ತಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ಮೋಕ್ಷಂ ಚೈವಾರ್ಜವಂ ಜಪಂ।
ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಶ್ಚೈವ ಕರ್ಮಜಂ ಚ ಭವಾಪ್ಯಯಂ॥ 13-43-64 (82660)
ಸ ತದಾಽಹಂ ತಥಾರೂಪಸ್ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಃ ಸನಾತನಃ।
ತತಸ್ತ್ವಹಂ ಪರತರಃ ಶಕ್ಯಃ ಕಾಲೇನ ವೇದಿತುಂ॥ 13-43-65 (82661)
ಮಮ ಯತ್ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಯಂ।
ತದೇವಂ ಪರಮೋ ಗುಹ್ಯೋ ದೇವೋ ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿಃ।
ನ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಭುಜಂಗಾರೇ ವೇತ್ತುಮಭ್ಯುದಯಾನ್ವಿತೈಃ॥ 13-43-66 (82662)
ನಿರಾರಂಭನಮಸ್ಕಾರಾ ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾಸ್ತಥಾ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 13-43-67 (82663)
ಸ್ಥೂಲೋಽಹಮೇವಂ ವಿಹಗ ತ್ವಯಾ ದೃಷ್ಟಸ್ತಥಾಽನಘ।
ಏತಚ್ಚಾಪಿ ನ ವೇತ್ತ್ಯನ್ಯಸ್ತ್ವಾಮೃತೇ ಪನ್ನಗಾಶನ॥ 13-43-68 (82664)
ಮಾ ಮತಿಸ್ತವ ಗಾನ್ನಾಶಮೇಷಾ ಗತಿರನುತ್ತಮಾ।
ಮದ್ಭಕ್ತೋ ಭವ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಂ ತತೋ ವೇತ್ಸ್ಯಸಿ ಮೇ ಪದಂ॥ 13-43-69 (82665)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ರಹಸ್ಯಂ ದಿವ್ಯಮಾನುಷಂ।
ಏತಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಪರಂ ಚೈತತ್ಪಂಥಾನಂ ವಿದ್ಧಿ ಮೋಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 13-43-70 (82666)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಪಶ್ಯತೋ ಮೇ ಮಹಾಯೋಗೀ ಜಗಾಮಾತ್ಮಗತಿರ್ಗತಿಂ॥ 13-43-71 (82667)
ಏತದೇವಂವಿಧಂ ತಸ್ಯ ಮಹಿಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅಚ್ಯುತಸ್ಯಾಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಯತ್ಪುರಾ॥ 13-43-72 (82668)
ಏತದ್ವಃ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಚೇಷ್ಟಿತಂ ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಮಯಾಽನುಭೂತಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾದ್ಭುತಕರ್ಮಣಃ॥' ॥ 13-43-73 (82669)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 43 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 044
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.44. ಅಧ್ಯಾಯಃ 044
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ದೇವಾನ್ಪ್ರತ್ಯನೂದಿತಸುಪರ್ಣೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಸಮಾಪನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-44-1x">ಋಷಯ ಊಚುಃ।
ಅಹೋ ಶ್ರಾವಿತಮಾಖ್ಯಾನಂ ಭವತಾಽತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹತ್।
ಪುಣ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್॥ 13-44-1 (82670)
ಏತತ್ಪವಿತ್ರಂ ದೇವಾನಾಮೇತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಪರಂತಪ।
ಏತಜ್ಜ್ಞಾನವತಾ ಜ್ಞೇಯಮೇಷಾ ಗತಿರನುತ್ತಮಾ॥ 13-44-2 (82671)
ಯ ಇಮಾಂ ಶ್ರಾವಯೇದ್ವಿದ್ವಾನ್ಕಥಾಂ ಪರ್ವಸುಪರ್ವಸು
ಸ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಾಂದೇವರ್ಷಿಭಿರಭಿಷ್ಟುತಾನ್॥ 13-44-3 (82672)
ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ಚ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಯ ಇಮಾಂ ಶ್ರಾವಯೇಚ್ಛುಚಿಃ।
ನ ತತ್ರ ರಕ್ಷಸಾಂ ಭಾಗೋ ನಾಸುರಾಣಾಂ ಚ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-44-4 (82673)
ಅನಸೂಯುರ್ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸರ್ವಸತ್ವಹಿತೇ ರತಃ।
ಯಃ ಪಠೇತ್ಸತತಂ ಯುಕ್ತಃ ಸ ವ್ರಜೇತ್ತತ್ಸಲೋಕತಾಂ॥ 13-44-5 (82674)
ವೇದಾನ್ಪಾರಯತೇ ವಿಪ್ರೋ ರಾಜಾ ವಿಜಯವಾನ್ಭವೇತ್।
ವೈಶ್ಯಸ್ತು ಧನಧಾನ್ಯಾಢ್ಯಃ ಶೂದ್ರಃ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-44-6 (82675)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-44-7x (6844)
ತತಸ್ತೇ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಪೂಜ್ಯ ವಿನತಾಸುತಂ।
ಸ್ವಾನೇವ ಚಾಶ್ರಮಾಂಜಗ್ಮುರ್ಬಭೂವುಃ ಶಾಂತಿತತ್ಪರಾಃ॥ 13-44-7 (82676)
ಸ್ಥೂಲದರ್ಶಿಭಿರಾಕೃಷ್ಟೋ ದುರ್ಜ್ಞೇಯೋ ಹ್ಯಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಏಷಾ ಧುತಿರ್ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಂಯಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ॥ 13-44-8 (82677)
ಸುರಾಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ವಿಸ್ಮಿತಾನಾಂ ಪರಂತಪ।
ಮಯಾಪ್ಯೇಷಾ ಕಥಾ ತಾತ ಕಥಿತಾ ಮಾತುರಂತಿಕೇ।
ವಸುಭಿಃ ಸತ್ತ್ವಸಂಪನ್ನೈಸ್ತವಾಪ್ಯೇಷಾ ಮಯೋಚ್ಯತೇ॥ 13-44-9 (82678)
ತದಗ್ನಿಹೋತ್ರಪರಮಾ ಜಪಯಜ್ಞಪರಾಯಣಾಃ।
ನಿರಾಶೀರ್ಬಂಧನಾಃ ಸಂತಃ ಪ್ರಯಾಂತ್ಯಕ್ಷರಸಾತ್ಮತಾಂ॥ 13-44-10 (82679)
ಆರಂಭಯಜ್ಞಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಜಪಹೋಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಧ್ಯಾಯಂತೋ ಮನಸಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-44-11 (82680)
ತದೇಷ ಪರಮೋ ಮೋಕ್ಷೋ ಮೋಕ್ಷದ್ವಾರಂ ಚ ಭಾರತ।
ಯಥಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತಾತ್ಮಾನೋ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ ॥ 13-44-12 (82681)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 44 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 045
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.45. ಅಧ್ಯಾಯಃ 045
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮನಿಯೋಗಾತ್ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಹಾದೇವಮಹಿಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹ ಮಹೇಶಾಯ ನಾಮಾನ್ಯಾಚಕ್ಷ್ವ ಶಂಭವೇ।
ವಿದುಷೇ ವಿಶ್ವಮಾಯಾಯ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಚ ತತ್ವತಃ॥ 13-45-1 (82682)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-45-2x (6845)
ಸುರಾಸುರಗುರೋ ದೇವ ವಿಷ್ಣೋ ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಶಿವಾಯ ಶಿವರೂಪಾಯ ಯನ್ಮಾಽಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-45-2 (82683)
ನಾಂನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ದೇವಸ್ಯ ತಂಡಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾ।
ನಿವೇದಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಯತ್ಪುರಾಽಭವತ್॥ 13-45-3 (82684)
ದ್ವೈಪಾಯನಪ್ರಭೃತಯಸ್ತಥಾ ಚೇಮೇ ತಪೋಧನಾಃ।
ಋಷಯಃ ಸುವ್ರತಾ ದಾಂತಾಃ ಶೃಣ್ವಂತು ಗದತಸ್ತವ॥ 13-45-4 (82685)
ಧ್ರುವಾಯ ನಂದಿನೇ ಹೋತ್ರೇ ಗೋಪ್ತ್ರೇ ವಿಶ್ವಸೃಜೇಽಗ್ನಯೇ।
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ವಿಭೋರ್ಬ್ರೂಹಿ ಮುಂಡಿನೇಽಥ ಕಪರ್ದಿನೇ॥ 13-45-5 (82686)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-45-6x (6846)
ನ ಗತಿಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಶಕ್ಯಾ ವೇತ್ತುಮೀಶಸ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಪ್ರಮುಖಾ ದೇವಾಃ ಸೇಂದ್ರಾ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-45-6 (82687)
ನ ವಿದುರ್ಯಸ್ಯ ನಿಧನಮಾದಿಂ ವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ।
ಸ ಕಥಂ ನಾಮಮಾತ್ರೇಣ ಶಕ್ಯೋ ಜ್ಞಾತುಂ ಸತಾಂ ಗತಿಃ॥ 13-45-7 (82688)
ತಸ್ಯಾಹಮಸುರಘ್ನಸ್ಯ ಕಾಂಶ್ಚಿದ್ಭಗವತೋ ಗುಣಾನ್।
ಭವತಾಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವ್ರತೇಶಾಯ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-45-8 (82689)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-45-9x (6847)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಭಗವಾನ್ಗುಣಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಕಥಯಾಮಾಸ ಧೀಮತಃ॥ 13-45-9 (82690)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-45-10x (6848)
ಶುಶ್ರೂಷಧ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಂದ್ರಾಸ್ತ್ವಂ ಚ ತಾತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತ್ವಂ ಚಾಪಗೇಯ ನಾಮಾನಿ ನಿಶಾಮಯ ಜಗತ್ಪತೇಃ॥ 13-45-10 (82691)
ಯದವಾಪ್ತಂ ಚ ಮೇ ಪೂರ್ವಂ ಸಾಂಬಹೇತೋಃ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಯಥಾವದ್ಭಗವಾಂದೃಷ್ಟೋ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಧಿನಾ॥ 13-45-11 (82692)
ಶಂಬರೇ ನಿಹತೇ ಪೂರ್ವಂ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯೇನ ಧೀಮತಾ।
ಅತೀತೇ ದ್ವಾದಶೇ ವರ್ಷೇ ಜಾಂಬವತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಧಿ ಮಾಂ॥ 13-45-12 (82693)
ಪ್ರದ್ಯುಂನಚಾರುದೇಷ್ಣಾದೀನ್ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪುತ್ರಕಾನ್।
ಪುತ್ರಾರ್ಥಿನೀ ಮಾಮುಪೇತ್ಯ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-45-13 (82694)
ಶೂರಂ ಬಲವತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕಾಂತರೂಪಮಕಲ್ಮಷಂ।
ಆತ್ಮತುಲ್ಯಂ ಮಮ ಸುತಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಚ್ಯುತ ಮಾಚಿರಂ॥ 13-45-14 (82695)
ನ ಹಿ ತೇಽಪ್ರಾಪ್ಯಮಸ್ತೀಹ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚನ।
ಲೋಕಾನ್ಸೃಜೇಸ್ತ್ವಮಪರಾನಿಚ್ಛನ್ಯದುಕುಲೋದ್ವಹ॥ 13-45-15 (82696)
ತ್ವಯಾ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ವ್ರತೀಭೂತೇನ ಶುಷ್ಯತಾ।
ಆರಾಧ್ಯ ಪಶುಭರ್ತಾರಂ ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾಂ ಜನಿತಾಃ ಸುತಾಃ॥ 13-45-16 (82697)
ಚಾರುದೇಷ್ಣಃ ಸುಚಾರುಶ್ಚ ಚಾರುವೇಶೋ ಯಶೋಧರಃ।
ಚಾರುಶ್ರವಾಶ್ಚಾರುಯಶಾಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಸಂಭುರೇವ ಚ॥ 13-45-17 (82698)
ಯಥಾ ತೇ ಜನಿತಾಃ ಪುತ್ರಾ ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾಂ ಚಾರುವಿಕ್ರಮಾಃ।
ತಥಾ ಮಮಾಪಿ ತನಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮಧುಸೂದನ॥ 13-45-18 (82699)
ಇತ್ಯೇವಂ ಚೋದಿತೋ ದೇವ್ಯಾ ತಾಮವೋಚಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾಂ।
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ರಾಜ್ಞಿ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಂ ತವ॥ 13-45-19 (82700)
ಸಾ ಚ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಗಚ್ಛ ಶಿವಾಯ ವಿಜಯಾಯ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶಿವಃ ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಚ ನದ್ಯೋ ದೇವಾ ಮನೋಽನುಗಾಃ। 13-45-20 (82701)
ಕ್ಷೇತ್ರೌಷಧ್ಯೋ ಯಜ್ಞವಾಹಾಶ್ಛಂದಾಸ್ಯೃಷಿಗಣಾಧ್ವರಾಃ।
ಸಮುದ್ರಾ ದಕ್ಷಿಣಾ ಸ್ತೋಭಾ ಋಕ್ಷಾಣಿ ಪಿತರೋ ಗ್ರಹಾಃ॥ 13-45-21 (82702)
ದೇವಪತ್ನ್ಯೋ ದೇವಕನ್ಯಾ ದೇವಮಾತರ ಏವ ಚ।
ಮನ್ವಂತರಾಣಿ ಗಾವಶ್ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ ಸವಿತಾ ಹರಿಃ॥ 13-45-22 (82703)
ಸಾವಿತ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ಚ ಋತವೋ ವತ್ಸರಾಸ್ತಥಾ।
ಕ್ಷಣಾ ಲವಾ ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ನಿಮೇಷಾ ಯುಗಪರ್ಯಯಾಃ॥ 13-45-23 (82704)
ರಕ್ಷಂತು ಸರ್ವತ್ರ ಗತಂ ತ್ವಾಂ ಯಾದವ ಸುಖಾಯ ಚ।
ಅರಿಷ್ಟಂ ಗಚ್ಛ ಪಂಥಾನಮಪ್ರಮತ್ತೋ ಭವಾನಘ॥ 13-45-24 (82705)
ಏವಂ ಕೃತಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಸ್ತಯಾಽಹಂ
ತತೋಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ನರೇಂದ್ರಪುತ್ರೀಂ।
ಪಿತುಃ ಸಮೀಪಂ ನರಸತ್ತಮಸ್ಯ
ಮಾತುಶ್ಚ ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ತಥಾಽಽಹುಕಸ್ಯ॥ 13-45-25 (82706)
ಗತ್ವಾ ಸಮಾವೇದ್ಯ ಯದಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ
ವಿದ್ಯಾಧರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಸುತಾ ಭೃಶರ್ತಾ।
ತಾನಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ತದಾಽತಿದುಃಖಾ-
ದ್ಗದಂ ತಥೈವಾತಿಬಲಂ ಚ ರಾಮಂ।
ಅಥೋಚತುಃ ಪ್ರೀತಿಯುತೌ ತದಾನೀಂ
ತತಃಸಮೃದ್ಧಿರ್ಭವತೋಽಸ್ತ್ವವಿಘ್ನಂ॥ 13-45-26 (82707)
ಪ್ರಾಪ್ಯಾನುಜ್ಞಾಂ ಗುರುಜನಾದಹಂ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಮಚಿಂತಯಂ।
ಸೋವಹದ್ಧಿಮವಂತಂ ಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚೈನಂ ವ್ಯಸರ್ಜಯಂ॥ 13-45-27 (82708)
ತತ್ರಾಹಮದ್ಬುತಾನ್ಭಾವಾನಪಶ್ಯಂ ಗಿರಿಸತ್ತಮೇ।
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಚ ತಪಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪಶ್ಯಾಂಯದ್ಭುತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-45-28 (82709)
ದಿವ್ಯಂ ವೈಯಾಘ್ರಪದ್ಯಸ್ಯ ಉಪಮನ್ಯೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪೂಜಿತಂ ದೇವಗಂಧರ್ವೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಯಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಸಮಾವೃತಂ॥ 13-45-29 (82710)
ಧವಕಕುಭಕದಂಬನಾರಿಕೇಲೈಃ
ಕುರವಕಕೇತಕಜಂಬುಪಾಟಲಾಭಿಃ।
ವಟವರುಣಕವತ್ಸನಾಭವಿಲ್ವೈಃ
ಸರಲಕಪಿತ್ಥಪ್ರಿಯಾಲಸಾಲತಾಲೈಃ॥ 13-45-30 (82711)
ಬದರೀಕುಂದಪುನ್ನಾಗರೈಶೋಕಾಂರಾತಿಮುಕ್ತಕೈಃ।
ಮಧೂಕೈಃ ಕೋವಿದಾರೈಶ್ಚ ಚಂಪಕೈಃ ಪನಸೈಸ್ತಥಾ॥ 13-45-31 (82712)
ವನ್ಯೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ವೃಕ್ಷೈಃ ಫಲಪುಷ್ಪಪ್ರದೈರ್ಯುತಂ।
ಪುಷ್ಪಗುಲ್ಮಲತಾಕೀರ್ಣಂ ಕದಲೀಷಂಡಶೋಭಿತಂ॥ 13-45-32 (82713)
ನಾನಾಶಕುನಿಸಂಭೋಜ್ಯೈಃ ಫಲೈರ್ವೃಕ್ಷೈರಲಂಕೃತಂ।
ಯಥಾಸ್ಥಾನವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ತೈರ್ಭೂಷಿತಂ ಭಸ್ಮರಾಶಿಭಿಃ॥ 13-45-33 (82714)
ರುರುವಾನರಶಾರ್ದೂಲಸಿಂಹದ್ವೀಪಿಸಮಾಕುಲಂ।
ಕುರಂಗಬರ್ಹಿಣಾಕೀರ್ಣಂ ಮಾರ್ಜಾರಭುಜಗಾವೃತಂ।
ಪೂಗೈಶ್ಚ ಮೃಗಜಾತೀನಾಂ ಮಹಿಷರ್ಕ್ಷನಿಷೇವಿತಂ॥ 13-45-34 (82715)
ಸಕೃತ್ಪ್ರಭಿನ್ನೈಶ್ಚ ಗಜೈರ್ವಿಭೂಷಿತಂ
ಪ್ರಹೃಷ್ಟನಾನಾವಿಧಪಕ್ಷಿಸೇವಿತಂ।
ಸುಪುಷ್ಪಿತೈರಂಬುಧರಪ್ರಕಾಶೈ-
ರ್ಮಹೀರುಹಾಣಾಂ ಚ ವನೈರ್ವಿಚಿತ್ರೈಃ॥ 13-45-35 (82716)
ನಾನಾಪುಷ್ಪರಜೋಮಿಶ್ರೋ ಗಜದಾನಾಧಇವಾಸಿತಃ।
ದಿವ್ಯಸ್ತ್ರೀಗೀತಬಹುಲೋ ಮಾರುತೋಽಭಿಮುಖೋ ವವೌ 13-45-36 (82717)
ಧಾರಾನಿನಾದೈರ್ವಿಹಗಪ್ರಾಣಾದೈಃ
ಶುಭೈಸ್ತಥಾ ಬೃಂಹಿತೈಃ ಕುಂಜರಾಣಾಂ।
ಗೀತೈಸ್ತಥಾ ಕಿನ್ನರಾಣಾಮುದಾರೈಃ
ಶುಭೈಃ ಸ್ವನೈಃ ಸಾಮಗಾನಾಂ ಚ ವೀರ॥ 13-45-37 (82718)
ಅಚಿಂತ್ಯಂ ಮನಸಾಽಪ್ಯನ್ಯೈಃ ಸರೋಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತಂ।
ವಿಶಾಲೈಶ್ಚಾಗ್ನಿಶರಣೈರ್ಭೂಷಿತಂ ಕುಸುಮಾವೃತೈಃ॥ 13-45-38 (82719)
ವಿಭೂಷಿತಂ ಪುಣ್ಯಯವಿತ್ರತೋಯಯಾ
ಸದಾ ಚ ಜುಷ್ಟಂ ನೃಪ ಜಹ್ನುಕನ್ಯಯಾ।
ವಿಭೂಷಿತಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠೈ-
ರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿರ್ವಹ್ನಿಸಮಾನಕಲ್ಪೈಃ॥ 13-45-39 (82720)
ವಾಯ್ವಾಹಾರೈರಂಬುಪೈರ್ಜಪ್ಯನಿತ್ಯೈಃ
ಸಂಪ್ರಕ್ಷಾಲೈರ್ಯೋಗಿಭಿರ್ಧ್ಯಾನನಿತ್ಯೈಃ।
ಧೂಮಪ್ರಾಶೈರೂಷ್ಮಪೈಃ ಕ್ಷೀರಪೈಶ್ಚ
ಸಂಜುಷ್ಟಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಂದ್ರೈಃ ಸಮಂತಾತ್॥ 13-45-40 (82721)
ಗೋಚಾರಿಣೋಽರ್ಥಾಶ್ಮಕುಟ್ಟಾ ದಂತೋಲೂಖಲಿಕಾಸ್ತಥಾ।
ಮರೀಚಿಪಾಃ ಫೇನಪಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಮೃಗಚಾರಿಣಃ॥ 13-45-41 (82722)
ಅಶ್ವತ್ಥಫಲಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ತಥಾ ಹ್ಯುದಕಶಾಯಿನಃ।
ಚೀಚಚರ್ಮಾಂಬರಧರಾಸ್ತಥಾ ವಲ್ಕಲಧಾರಿಣಃ॥ 13-45-42 (82723)
ಸುದುಃಖಾನ್ನಿಯಮಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಹತಃ ಸುತಪೋಧನಾನ್।
ಪಶ್ಯನ್ಮುನೀನ್ಬಹುವಿಧಾನಪ್ರವೇಷ್ಟುಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-45-43 (82724)
ಸೂಪೂಜಿತಂ ದೇವಗಣೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ
ಶಿವಾದಿಭಿರ್ಭಾರತಪುಣ್ಯಕರ್ಮಭಿಃ।
ರರಾಜ ತಚ್ಚಾಶ್ರಮಮಂಡಲಂ ಸದಾ
ದಿವೀವ ರಾಜಞ್ಶಶಿಮಂಡಲಂ ಯಥಾ॥ 13-45-44 (82725)
ಕ್ರೀಡಂತಿ ಸರ್ಪೈರ್ನಕುಲಾ ಮೃಗೈರ್ವ್ಯಾಘ್ರಾಶ್ಚ ಮಿತ್ರವತ್।
ಪ್ರಭಾವಾದ್ದೀಪ್ತತಪಸಾಂ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-45-45 (82726)
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದೇ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಸರ್ವಭೂತಮನೋರಮ।
ಸೇವಿತೇ ದ್ವಿಜಶಾರ್ದೂಲೈರ್ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗೈಃ॥ 13-45-46 (82727)
ನಾನಾನಿಯಮವಿಖ್ಯಾತೈರ್ಋಷಿಭಿ ಸುಮಹಾನ್ಮಭಿಃ।
ಪ್ರವಿಶನ್ನೇವ ಚಾಪಶ್ಯಂ ಜಟಾಚೀರಧರಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 13-45-47 (82728)
ತೇಜಸಾ ತಪಸಾ ಚೈವ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಯಥಾಽನಲಂ।
ಶಿಷ್ಯೈರನುಗತಂ ಶಾಂತಂ ಯುವಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ವಭಂ॥ 13-45-48 (82729)
ಶಿರಸಾ ವಂದಮಾನಂ ಮಾಮುಪಮನ್ಯುರಭಾಷತ॥ 13-45-49 (82730)
ಸ್ವಾಗತಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಸಫಲಾನಿ ತಪಾಂಸಿ ನಃ।
ಯಃ ಪೂಜ್ಯಃ ಪೂಜಯಸಿ ಮಾಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-45-50 (82731)
`ಮನುಷ್ಯತಾನುವೃತ್ತ್ಯಾ ತ್ವಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಿಷ್ಠಾಮ ಸರ್ವಗಂ।'
ತಮಹಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಷ್ವಥಾಗ್ನಿಷು।
ಧರ್ಮೇ ಚ ಶಿಷ್ಯವರ್ಗೇ ಚ ಸಮಪೃಚ್ಛಮನಾಮಯಂ॥ 13-45-51 (82732)
ತತೋ ಮಾಂ ಭಗವಾನಾಹ ಸಾಂನಾ ಪರಮವಲ್ಗುನಾ।
ಲಪ್ಸ್ಯಸೇ ತನಯಂ ಕೃಷ್ಣಿ ಆತ್ಮತುಲ್ಯಮಸಂಶಯಂ॥ 13-45-52 (82733)
ತಪಃ ಸುಮಹದಾಸ್ಥಾಯ ತೋಷಯೇಶಾನಮೀಶ್ವರಂ।
ಇಹ ದೇವಃ ಸಪತ್ನೀಕಃ ಸಮಾಕ್ರೀಡತ್ಯಧೋಕ್ಷಜ॥ 13-45-53 (82734)
ಇಹೈನಂ ದೈವತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಗಣಾಃ ಪುರಾ।
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಸತ್ಯೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ॥ 13-45-54 (82735)
ತೋಷಯಿತ್ವಾ ಶುಭಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತವಂತೋ ಜನಾರ್ದನ।
ತೇಜಸಾಂ ಸಪಸಾಂ ಚೈವ ನಿಧಿಃ ಸ ಭಗವಾನಿಹ॥ 13-45-55 (82736)
ಶುಭಾಶುಭಾನ್ವಿತಾನ್ಭಾವಾನ್ವಿಸೃಜನ್ಸ ಕ್ಷಿಪನ್ನಪಿ।
ಆಸ್ತೇ ದೇವ್ಯಾ ಸಹಾಚಿಂತ್ಯೋ ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸಿ ಶತ್ರುಹನ್॥ 13-45-56 (82737)
ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುರ್ಯೋಽಭೂದ್ದಾನವೋ ಮೇರುಕಂಪನಃ।
ತೇನ ಸರ್ವಾಮರೈಶ್ವರ್ಯಂ ಶರ್ವಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸಮಾರ್ಬುದಂ॥ 13-45-57 (82738)
ತಸ್ಯೈವ ಪುತ್ರಪ್ರವರೋ ದಮನೋ ನಾಮ ವಿಶ್ರುತಃ।
ಮಹಾದೇವವರಾಚ್ಛಕ್ರಂ ವರ್ಷಾರ್ಬುದಮಯೋಧಯಂ॥ 13-45-58 (82739)
ವಿಷ್ಣೋಶ್ಚಕ್ರಂ ಚ ತದ್ಧೋರಂ ವಜ್ರಮಾಖಂಡಲಸ್ಯ ಚ।
ಶೀರ್ಣಂ ಪುರಾಽಭವತ್ತಾತ ಗ್ರಹಸ್ಯಾಂಗೇಷು ಕೇಶವ॥ 13-45-59 (82740)
[ಯತ್ತದ್ಭಗವತಾ ಪೂರ್ವಂ ದತ್ತಂ ಚಕ್ರಂ ತವಾನಘ।
ಜಲಾಂತರಚರಂ ಹತ್ವಾ ದೈತ್ಯಂ ಚ ಬಲಗರ್ವಿತಂ॥ 13-45-60 (82741)
ಉತ್ಪಾದಿತಂ ವೃಷಾಂಕೇನ ದೀಪ್ತಜ್ವಲನಸನ್ನಿಭಂ।
ದತ್ತಂ ಭಗವತಾ ತುಭ್ಯಂ ದುರ್ಧಷಂ ತೇಜಸಾಽದ್ಭುತಂ॥ 13-45-61 (82742)
ನ ಶಕ್ಯಂ ದ್ರಷ್ಟುಮನ್ಯೇನ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಪಿನಾಕಿನಂ।
ಸುದರ್ಶನಂ ಭವತ್ಯೇವಂ ಭವೇನೋಕ್ತಂ ತದಾ ತು ತತ್॥ 13-45-62 (82743)
ಸುದರ್ಶನಂ ತದಾ ತಸ್ಯ ಲೋಕೇ ನಾಮ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ತಜ್ಜೀರ್ಣಮಭಾವತ್ತಾತ ಗ್ರಹಸ್ಯಾಂಗೇಷು ಕೇಶವ। 13-45-63 (82744)
ಗ್ರಹಸ್ಯಾತಿವಲಸ್ಯಾಂಗೇ ವರದತ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ನ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಹಂತ್ಯಂಗೇ ಚಕ್ರವಜ್ರಶತಾನ್ಯಪಿ॥] 13-45-64 (82745)
ಅರ್ದ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ವಿಬುಧಾ ಗ್ರಹೇಣಿ ಸುಬಲೀಯಸಾ।
ಶಿವದತ್ತವರಾಂಜಘ್ನುರಸುರೇಂದ್ರಾನ್ಸುರಾ ಭೃಶಂ॥ 13-45-65 (82746)
ತೃಷ್ಟೋ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭಸ್ಯಾಪಿ ತ್ರಿಲೋಕೇಶ್ವರತಾಂ ದದೌ।
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರೋಽಭವತ್॥ 13-45-66 (82747)
ಮಮೈವಾನುಚರೋ ನಿತ್ಯಂ ಭವಿತಾಸೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್।
ತಥಾ ಪುತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಾಮಯುತಂ ಚ ದದೌ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-45-67 (82748)
ಕುಶದ್ವೀಪಂ ಚ ಸ ದದೌ ರಾಜ್ಯೇನ ಭಗವಾನಜಃ।
[ತಥಾ ಶತಮುಖೋ ನಾಮ ಧಾತ್ರಾ ಸೃಷ್ಟೋ ಮಹಾಸುರಃ। 13-45-68 (82749)
ಯೇನ ವರ್ಷಶತಂ ಸಾಗ್ರಮಾತ್ಮಮಾಂಸೈರ್ಹುತೋಽನಲಃ।
ತಂ ಪ್ರಾಹ ಭವವಾಂಸ್ತುಷ್ಟಃ ಕಿಂಕರೋಮೀತಿ ಶಂಕರಃ॥ 13-45-69 (82750)
ತಂ ವೈ ಶತಮುಖಃ ಪ್ರಾಹ ಯೋಗೋ ಭವತು ಮೇಽದ್ಭುತಃ।
ಬಲಂ ಚ ದೈವತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಾಶ್ವತಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ॥ 13-45-70 (82751)
ತಥೇತಿ ಭಗವಾನಾಹ ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಸ್ವಾಯಂಭುವಃ ಕ್ರತುಶ್ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಾರ್ಥಮಭವತ್ಪುರಾ॥ 13-45-71 (82752)
ಆವಿಶ್ಯ ಯೋಗೇನಾತ್ಮಾನಂ ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಶತಾನ್ಯಪಿ।
ತಸ್ಯ ಚೋಪದದೌ ಪುತ್ರಾನ್ಸಹಸ್ರಂ ಕ್ರತುಸಂಮಿತಾನ್।]
ಯೋಗೇಶ್ವರಂ ದೇವಗೀತಂ ವೇತ್ಥ ಕೃಷ್ಣ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-45-72 (82753)
ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಇತಿ ಖ್ಯಾತ ಋಷಿಃ ಪರಮಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಆರಾಧ್ಯ ಸ ಮಹಾದೇವಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನತುಲಂ ಯಶಃ॥ 13-45-73 (82754)
ವೇದವ್ಯಾಸಶ್ಚ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ಪರಾಶರಸುತೋ ಮುನಿಃ।
ಸೋಽಪಿ ಶಂಕರಮಾರಾಧ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನತುಲಂ ಯಶಃ॥ 13-45-74 (82755)
ವಾಲಖಿಲ್ಯಾ ಮಘವತಾ ಹ್ಯವಜ್ಞಾತಾಃ ಪುರಾ ಕಿಲ।
ತೈಃ ಕ್ರುದ್ಧೈರ್ಭಗವಾನ್ರುದ್ರಸ್ತಪಸಾ ತೋಷಿತೋ ಹ್ಯಭೂತ್॥ 13-45-75 (82756)
ತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ದೈವತಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಾಹ ಪ್ರೀತೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ।
ಸುಪರ್ಣಂ ಸೋಮಹರ್ತಾರಂ ತಪಸೋತ್ಪಾದಯಿಷ್ಯಥ॥ 13-45-76 (82757)
ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ರೋಷಾಚ್ಚ ಆಪೋ ನಷ್ಟಾಃ ಪುರಾಽಭವನ್।
ತಾಶ್ಚ ಸಪ್ತಕಪಾಲೇನ ದೇವೈರನ್ಯಾಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಾಃ॥ 13-45-77 (82758)
ತತಃ ಪಾನೀಯಮಭವತ್ಪ್ರಸನ್ನೇ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇ ಭುವಿ।
ಅತ್ರಿಭಾರ್ಯಾ ಸುತಂ ದತ್ತಂ ಸೋಮಂ ದುರ್ವಾಸಸಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-45-78 (82759)
ಅತ್ರೇರ್ಭಾರ್ಯಾಽಪಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನೀ।
ನಾಹಂ ತವ ಮುನೇ ಭೂಯೋ ವಶಗಾ ಸ್ಯಾಂ ಕಥಂಚನ॥ 13-45-79 (82760)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸಾ ಮಹಾದೇವಮಗಮಚ್ಛರಣಂ ಕಿಲ।
ನಿರಾಹಾಸ ಭಯಾದತ್ರೇಸ್ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಶತಾನ್ಯಪಿ॥ 13-45-80 (82761)
ಅಶೇತ ಮುಸಲೇಷ್ವೇವ ಪ್ರಸಾದಾರ್ಥಂ ಭವಸ್ಯ ಸಾ।
ತಾಮಬ್ರವೀದ್ಧಸಂದೇವೋ ಭವಿತಾ ವೈ ಸುತಸ್ತವ॥ 13-45-81 (82762)
ವಿನಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಚರುದ್ರೇಣ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ವಂಶೇ ತವೈವ ನಾಂನಾ ತು ಖ್ಯಾತಿಂ ಯಾಸ್ಯತಿ ಚೇಪ್ಸಿತಾಂ॥ 13-45-82 (82763)
ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಮಹಾದೇವಂ ತಥಾ ಭಕ್ತಸುಖಾವಹಂ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಭಗವಾನ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಮಧುಸೂದನ॥ 13-45-83 (82764)
ಶಾಕಲ್ಯಃ ಸಂಶಿತಾತ್ಮಾ ವೈ ನವವರ್ಷಶತಾನ್ಯಪಿ।
ಆರಾಧಯಾಮಾಸ ಭವಂ ಮನೋಯಜ್ಞೇನ ಕೇಶವ॥ 13-45-84 (82765)
ತಂ ಚಾಹ ಭಗವಾಂಸ್ತುಷ್ಟೋ ಗ್ರಂಥಕಾರೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ವತ್ಸಾಕ್ಷಯಾ ಚ ತೇ ಕೀತಿಸ್ತ್ರೇಲೋಕ್ಯೇ ವೈ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-45-85 (82766)
ಅಕ್ಷಯಂ ಚ ಕುಲಂ ತೇಽಸ್ತು ಮಹರ್ಷಿಭಿರಲಂಕೃತಂ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸೂತ್ರಕರ್ತಾ ಸುತಸ್ತವ॥ 13-45-86 (82767)
ಸಾವರ್ಣಿಶ್ಚಾಪಿ ವಿಖ್ಯಾತ ಋಷಿರಾಸೀತ್ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ಇಹ ತೇನ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಷಷ್ಟಿವರ್ಷಶತಾನ್ಯಥ॥ 13-45-87 (82768)
ತಮಾಹ ಭಗವಾನ್ರುದ್ರಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತುಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ತೇಽನಘ।
ಗ್ರಂಥಕೃಲ್ಲೋಕವಿಖ್ಯಾತೋ ಭವಿತಾಸ್ಯಜರಾಮರಃ॥ 13-45-88 (82769)
ಶಕ್ರೇಣಿ ತು ಪುರಾ ದೇವೋ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಜನಾರ್ದನ।
ಆರಾಧಿತೋಽಭೂದ್ಭಕ್ತೇನ ದಿಗ್ವಾಸಾ ಭಸ್ಮಗುಷ್ಠಿತಃ॥
ಆರಾಧ್ಯ ಸ ಮಹಾದೇವಂ ದೇವರಾಜ್ಯಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 13-45-89 (82770)
ನಾರದೇನ ತು ಭಕ್ತ್ಯಾಽಸೌ ಭವ ಆರಾಧಿತಃ ಪುರಾ।
ತಸ್ಯ ತುಷ್ಟೋ ಮಹಾದೇವೋ ಜಗೌ ದೇವಗುರುರ್ಗುರುಃ॥ 13-45-90 (82771)
ತೇಜಸಾ ತಪಸಾ ಕೀರ್ತ್ಯಾ ತ್ವತ್ಸಮೋ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಗೀತೇನ ವಾದಿತವ್ಯೇನ ನಿತ್ಯಂ ಮಾಮನುಯಾಸ್ಯಸಿ॥ 13-45-91 (82772)
`ಬಾಣಃ ಸ್ಕಂದಸಮತ್ವಂ ಚ ಕಾಮೋ ದರ್ಪವಿಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಲವಣೋಽವಧ್ಯತಾಮನ್ಯೈರ್ದಶಾಸ್ಯಶ್ಚ ಪುನರ್ಬಲಂ।
ಅಂತಕೋಽಂತಮನುಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೋಽನ್ಯಃ ಪರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-45-92 (82773)
ಮಯಾಽಪಿ ಚ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟೋ ದೇವದೇವಃ ಪುರಾ ವಿಭೋ।
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪಶುಪತಿಸ್ತಾತ ತಚ್ಚಾಪಿ ಶೃಣು ಮಾಧವ॥ 13-45-93 (82774)
ಯದರ್ಥಂ ಚ ಮಯಾ ದೇವಃ ಪ್ರಯತೇನ ತಥಾ ವಿಭೋ।
ಆರಾಧಿತೋ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತಚ್ಚಾಪಿ ಶೃಣು ವಿಸ್ತರಾತ್॥ 13-45-94 (82775)
ಯದವಾಪ್ತಂ ಚ ಮೇ ಪೂರ್ವಂ ದೇವದೇವಾನ್ಮಹೇಶ್ವರಾತ್।
ತತ್ಸರ್ವಂ ನಿಖಿಲೇನಾದ್ಯ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ 13-45-95 (82776)
ಪುರಾ ಕೃತಯುಗೇ ತಾತ ಋಷಿರಾಸೀನ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವ್ಯಾಘ್ರಪಾದ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗಃ।
ತಸ್ಯಾಹಮಭವಂ ಪುತ್ರೋ ಧೌಂಯಶ್ಚಾಪಿ ಮಮಾನುಜಃ॥ 13-45-96 (82777)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ಥ ಕಾಲಸ್ಯ ಧೌಂಯೇನ ಸಹ ಮಾಧವ।
ಆಗಚ್ಛಮಾಶ್ರಮಂ ಕ್ರೀಡನ್ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-45-97 (82778)
ತತ್ರಾಪಿ ಚ ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾ ದುಹ್ಯಮಾನಾ ಪಯಸ್ವಿನೀ।
ಲಕ್ಷಿತಂ ಚ ಮಯಾ ಕ್ಷೀರಂ ಸ್ವಾದುತೋ ಹ್ಯಮೃತೋಪಮಂ॥ 13-45-98 (82779)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚೈವಾಹಮರುದಂ ಮಧುಸೂದನ।
ದೀಯತಾಂ ದೀಯತಾಂ ಕ್ಷೀರಂ ಮಮ ಮಾತರಿತೀರಿತಾ॥ 13-45-99 (82780)
ಅಭಾವಾಚ್ಚೈವ ದುಗ್ಧಸ್ಯ ದುಃಖಿತಾ ಜನನೀ ತದಾ॥ 13-45-100 (82781)
ತತಃ ಪಿಷ್ಟಂ ಸಮಾಲೋಡ್ಯ ತೋಯೇನ ಸಹ ಮಾಧವ।
ಆವಯೋಃ ಕ್ಷೀರಮಿತ್ಯೇವ ಪಾನಾರ್ಥಂ ಸಮುಪಾನಯತ್॥ 13-45-101 (82782)
ಅಥ ಗವ್ಯಂ ಪಯಸ್ತಾತ ಕದಾಚಿತ್ಪ್ರಾಶಿತಂ ಮಯಾ। 13-45-102 (82783)
ಪಿತ್ರಾಽಹಂ ಯಜ್ಞಕಾಲೇ ಹಿ ನೀತೋ ಜ್ಞಾತಿಕುಲಂ ಮಹತ್।
ತತ್ರ ಸಾ ಕ್ಷರತೇ ದೇವೀ ದಿವ್ಯಾ ಗೌಃ ಸುರನಂದಿನೀ॥ 13-45-103 (82784)
ಯಸ್ತಾಹಂ ತತ್ಪಯಃ ಪೀತ್ವಾ ರಸೇನ ಹ್ಯಮೃತೋಪಮಂ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕ್ಷೀರಗುಣಾಂಶ್ಚೈವ ಉಪಲಭ್ಯ ಹಿ ಸಂಭವಂ।
ಸ ಚ ಪಿಷ್ಟರಸಸ್ತಾತ ನ ಮೇ ಪ್ರೀತಿಮುಪಾವಹತ್॥ 13-45-104 (82785)
ತತೋಽಹಮಬ್ರುವಂ ಬಾಲ್ಯಾಜ್ಜನನೀಮಾತ್ಮನಸ್ತದಾ।
ನೇದಂ ಕ್ಷೀರೋದನಂ ಮಾತರ್ಯತ್ತ್ವಂ ಮೇ ದತ್ತವತ್ಯಸಿ॥ 13-45-105 (82786)
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀನ್ಮಾತಾ ದುಃಖಶೋಕಸಮನ್ವಿತಾ।
ಪುತ್ರಸ್ನೇಹಾತ್ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಚಾಘ್ರಾಯ ಮಾಧವ॥ 13-45-106 (82787)
ಕುತಃ ಕ್ಷೀರೋದನಂ ವತ್ಸ ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಂ।
ವನೇ ನಿವಸತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಕಂದಮೂಲಫಲಾಶಿನಾಂ॥ 13-45-107 (82788)
ಆಸ್ಥಿತಾನಾಂ ನದೀಂ ದಿವ್ಯಾಂ ವಾಲಖಿಲ್ಯೈರ್ನಿಷೇವಿತಾಂ
ಕುತ ಕ್ಷೀರಂ ವನಸ್ಥಾನಾಂ ಮುನೀನಾಂ ಗಿರಿವಾಸಿನಾಂ॥ 13-45-108 (82789)
ಪಾವನಾನಾಂ ವನಾಶಾನಾಂ ವನಾಶ್ರಮನಿವಾಸಿನಾಂ।
ಗ್ರಾಂಯಾಹಾರನಿವೃತ್ತಾನಾಮಾರಣ್ಯಫಲಭೋಜಿನಾಂ।
ನಾಸ್ತಿ ಪುತ್ರ ಪಯೋಽರಣ್ಯೇ ಸುರಭೀಗೋತ್ರವರ್ಜಿತೇ॥ 13-45-109 (82790)
ನದೀಗಹ್ವರಶೈಲೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ವಿವಿಧೇಷು ಚ।
ತಪಸಾ ಜಪ್ಯನಿತ್ಯಾನಾಂ ಶಿವೋ ನಃ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 13-45-110 (82791)
ಅಪ್ರಸಾದ್ಯ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ವರದಂ ಸ್ಥಾಣುಮವ್ಯಯಂ।
ಕುತಃ ಕ್ಷೀರೋದನಂ ವತ್ಸ ಸುಖಾನಿ ವಸನಾನಿ ಚ॥ 13-45-111 (82792)
ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯ ಸದಾ ವತ್ಸ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಶಂಕರಂ।
ತತ್ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಕಾಮೇಭ್ಯಃ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಪುತ್ರಕ॥ 13-45-112 (82793)
ಜನನ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಶತ್ರುಹನ್।
[ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಣತೋ ಭೂತ್ವಾ ಇದಮಂಬಾಮವೋಚಯಂ॥ 13-45-113 (82794)
ಕೋಽಯಮಂಬ ಮಹಾದೇವಃ ಸ ಕಥಂ ಚ ಪ್ರಸೀದತಿ।
ಕುತ್ರ ವಾ ವಸತೇ ದೇವೋ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ವಾ ಕಥಂಚನ॥ 13-45-114 (82795)
ತುಷ್ಯತೇ ವಾ ಕಥಂ ಶರ್ವೋ ರೂಪಂ ತಸ್ಯ ಚ ಕೀದೃಶಂ।
ಕಥಂ ಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಸನ್ನೋ ವಾ ದರ್ಶಯೇಜ್ಜನನೀ ಮಮ॥ 13-45-115 (82796)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತದಾ ಕೃಷ್ಣ ಮಾತಾ ಮೇ ಸುತವತ್ಸಲಾ।
ಮೂರ್ಘನ್ಯಾಧ್ರಾಯ ಗೋವಿಂದ ಸಬಾಷ್ಪಾಕುಲಲೋಚನಾ॥ 13-45-116 (82797)
ಪ್ರಮಾರ್ಜಂತೀ ಚ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಮಮ ವೈ ಮಧುಸೂದನ॥
ದೈನ್ಯಮಾಲಂಬ್ಯ ಜನನೀ ಇದಮಾಹ ಸುರೋತ್ತಮ॥ 13-45-117 (82798)
ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಮಹಾದೇವೋ ದುರಾಧಾರೋ ದುರಂತಕಃ।
ದುರಾಬಾಧಶ್ಚ ದುರ್ಗ್ರಾಹ್ಯೋ ದುರ್ದ್ದಶ್ಯೋ ಹ್ಯಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-45-118 (82799)
ಯಸ್ಯ ರೂಪಾಣ್ಯನೇಕಾನಿ ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಸ್ಥಾನಾನಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಸಾದಾಶ್ಚಾಪ್ಯನೇಕಶಃ॥ 13-45-119 (82800)
ಕೋ ಹಿ ತತ್ತ್ವೇನ ತದ್ವೇದ ಈಶಸ್ಯ ಚರಿತಂ ಶುಭಂ।
ಕೃತವಾನ್ಯಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ದೇವದೇವಃ ಪುರಾ ಕಿಲ।
ಕ್ರೀಡತೇ ಚ ತಥಾ ಶರ್ವಃ ಪ್ರಸೀದತಿ ಯಥಾಚ ವೈ॥ 13-45-120 (82801)
ಹೃದಿಸ್ಥಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಭಕ್ತಾನಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ದರ್ಶನಂ ಚ ಯಥಾಶ್ರುತಂ।
ಮುನೀನಾಂ ಬ್ರುವತಾಂ ದಿವ್ಯಮೀಶಾನಚರಿತಂ ಶುಭಂ॥ 13-45-121 (82802)
ಕೃತವಾನ್ಯಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ಕಥಿತಾನಿ ದಿವೌಕಸೈಃ।
ಅನುಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಶೃಣು ವತ್ಸ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-45-122 (82803)
ತಾನಿ ತೇ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 13-45-123 (82804)
ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣುಸುರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾಶ್ವಿನಾಮಪಿ।
ವಿಶ್ವೇಷಾಮಪಿ ದೇವಾನಾಂ ವಪುರ್ಧಾರಯತೇ ಭವಃ॥ 13-45-124 (82805)
ನರಾಣಾಂ ದೇವನಾರೀಣಾಂ ತಥಾ ಪ್ರೇತಪಿಶಾಚಯೋಃ।
ಕಿರಾತಶಬರಾಣಾಂ ಚ ಜಲಜಾನಾಮನೇಕಶಃ॥ 13-45-125 (82806)
ಕರೋತಿ ಭಗವಾನ್ರೂಪಮಾಟವ್ಯಶಬರಾಣ್ಯಪಿ।
ಕೂರ್ಮೋ ಮತ್ಸ್ಯಸ್ತಥಾ ಶಂಖಃ ಪ್ರವಾಲಾಂಕುರಭೂಷಣಃ॥ 13-45-126 (82807)
ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಸರ್ಪಾಣಾಂ ದೈತ್ಯದಾನವಯೋರಪಿ।
ವಪುರ್ಧಾರಯತೇ ದೇವೋ ಭೂಯಶ್ಚ ಬಿಲವಾಸಿನಾಂ॥ 13-45-127 (82808)
ವ್ಯಾಘ್ರಸಿಂಹಮೃಗಾಣಾಂ ಚ ತರಕ್ಷ್ವೃಕ್ಷಪತತ್ತ್ರಿಣಾಂ।
ಉಲೂಕಶ್ವಶೃಗಾಲಾನಾಂ ರೂಪಾಣಿ ಕುರುತೇಽಪಿ ಚ॥ 13-45-128 (82809)
ಹಂಸಕಾಕಮಯೂರಾಣಾಂ ಕೃಕಲಾಸಕಸಾರಸಾಂ।
ರೂಪಾಣಿ ಚ ಬಲಾಕಾನಾಂ ಗೃಧ್ರಚಕ್ರಾಂಗಯೋರಪಿ॥ 13-45-129 (82810)
ಕರೋತಿ ವಾ ಸ ರೂಪಾಣಿ ಧಾರಯತ್ಯಪಿ ಪರ್ವತಂ।
ಗೋರೂಪಂ ಚ ಮಹಾದೇವೋ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವೋಷ್ಟ್ರಖರಾಕೃತಿಃ॥ 13-45-130 (82811)
ಛಾಗಶಾರ್ದೂಲರೂಪಶ್ಚ ಅನೇಕಮೃಗರೂಪಧೃಕ್।
ಅಂಡಜಾನಾಂ ಚ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ವಪುರ್ಧಾರಯತೇ ಭವಃ॥ 13-45-131 (82812)
ದಂಡೀ ಛತ್ರೀ ಚ ಕುಂಡೀ ಚ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ವಾರಣಸ್ತಥಾ।
ಷಣ್ಮುಖೋ ವೈ ಬಹುಮುಖಸ್ತ್ರಿನೇತ್ರೋ ಬಹುಶೀರ್ಷಕಃ॥ 13-45-132 (82813)
ಅನೇಕಕಟಿಪಾದಶ್ಚ ಅನೇಕೋದರವಕ್ತ್ರಧೃತ್।
ಅನೇಕಪಾಣಿಪಾರ್ಶ್ವಶ್ಚ ಅನೇಕಗಪಸಂವೃತಃ॥ 13-45-133 (82814)
ಋಷಿಗಂಧರ್ವರೂಪಶ್ಚ ಸಿದ್ಧಚಾರಣರೂಪಧೃತ್।
ಭಸ್ಪಪಾಂಡುರಗಾತ್ರಶ್ಚ ಚಂದ್ರಾರ್ಧಕೃತಭೂಷಣಃ॥ 13-45-134 (82815)
ಅನೇಕರಾವಸಂಘುಷ್ಟಶ್ಚಾನೇಕಸ್ತುತಿಸಂಸ್ಕೃತಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾಂತಕಃ ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-45-135 (82816)
ಸರ್ವಲೋಕಾಂತರಾತ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವವಾದ್ಯಪಿ।
ಸರ್ವತ್ರ ಭಗವಾನ್ಜ್ಞೇಯೋ ಹೃದಿಸ್ಥಃ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ॥ 13-45-136 (82817)
ಯೋ ಹಿ ಯಂ ಕಾಮಯೇತ್ಕಾಮಂ ಯಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥಽರ್ಚ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ವೇತ್ತಿ ದೇವೇಶಸ್ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯ ಯದೀಚ್ಛಸಿ॥ 13-45-137 (82818)
ನಂದತೇ ಕುಪ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ತಥಾ ಹುಂಕಾರಯತ್ಯಪಿ।
ಚಕ್ರೀ ಶೂಲೀ ಗದಾಪಾಣಿರ್ಮುಸಲೀ ಖಡ್ಗಪಟ್ಟಸೀ॥ 13-45-138 (82819)
ಭೂಧರೋ ನಾಗಮೌಂಜೀ ಚ ನಾಗಕುಂಡಲಕುಂಡಲೀ।
ನಾಗಯಜ್ಞೋಪವೀತೀ ಯ ನಾಗಚರ್ಮೋತ್ತರಚ್ಛದಃ॥ 13-45-139 (82820)
ಹಸತೇ ಗಾಯತೇ ಚೈವ ನೃತ್ಯತೇ ಚ ಮನೋಹರಂ।
ವಾದಯತ್ಯಪಿ ವಾದ್ಯಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಗಣೈರ್ಯುತಃ॥ 13-45-140 (82821)
ವಲ್ಗತೇ ಜೃಂಬತೇ ಚೈವ ರುದತೇ ರೋದಯತ್ಯಪಿ।
ಉನ್ಮತ್ತಮತ್ತರೂಪಂ ಚ ಭಾಷತೇ ಚಾಪಿ ಸುಸ್ವರಃ॥ 13-45-141 (82822)
ಅತೀವ ಹಸತೇ ರೌದ್ರಸ್ತ್ರಾಸಯನ್ನಯನೈರ್ಜನಂ।
ಜಾಗರ್ತಿ ಚೈವ ಸ್ವಪಿತಿ ಜೃಂಭತೇ ಚ ಯಥಾಸುವಂ॥ 13-45-142 (82823)
ಜಪತೇ ಜಪ್ಯತೇ ಚೈವ ತಪತೇ ತಪ್ಯತೇ ಪುನಃ।
ದದಾತಿ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ಯುಂಜತೇ ಧ್ಯಾಯತೇಽಪಿ ಚ॥ 13-45-143 (82824)
ವೇದೀಮಧ್ಯೇ ತಥಾ ಯೂಪೇ ಗೋಷ್ಠಮಧ್ಯೇ ಹುತಾಶನೇ।
ದೃಶ್ಯತೇ ದೃಶ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಬಾಲೋ ವೃದ್ಧೋ ಯುವಾ ತಥಾ॥ 13-45-144 (82825)
ಕ್ರೀಡತೇ ಋಷಿಕನ್ಯಾಭಿರ್ಋಷಿಪತ್ನೀಭಿರೇವ ಚ।
ಊರ್ಧ್ವಕೇಶೋ ಮಹಾಶೇಫೋ ನಗ್ನೋ ವಿಕೃತಲೋಚನಃ॥ 13-45-145 (82826)
ಗೌರಃ ಶ್ಯಾಮಸ್ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಃ ಪಾಂಡುರೋ ಧೂಮಲೋಹಿತಃ।
ವಿಕೃತಾಕ್ಷೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೋ ದಿಗ್ವಾಸಾಃ ಸರ್ವವಾಸಕಃ॥ 13-45-146 (82827)
ಅರೂಪಸ್ಯಾದ್ಯರೂಪಸ್ಯ ಅತಿರೂಪಾದ್ಯರೂಪಿಣಃ।
ಅನಾದ್ಯಂತಮಜಸ್ಯಾಂತಂ ವೇತ್ಸ್ಯತೇ ಕೋಸ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-45-147 (82828)
ಹೃದಿ ಪ್ರಾಣೋ ಮನೋ ಜೀವೋ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ಯೋಗಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಧ್ಯಾನಂ ತತ್ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಭಾವಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-45-148 (82829)
ವಾದಕೋ ಗಾಯನಶ್ಚೈವ ಸಹಸ್ರಶತಲೋಚನಃ।
ಏಕವಕ್ತ್ರೋ ದ್ವಿವಕ್ತ್ರಶ್ಚ ತ್ರಿವಕ್ತ್ರೋಽನೇಕವಕ್ತ್ರಕಃ॥ 13-45-149 (82830)
ತದ್ಭಕ್ತಸ್ತದ್ಗತೋ ನಿತ್ಯಂ ತನ್ನಿಷ್ಠಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ।
ಭಜ ಪುತ್ರ ಮಹಾದೇವಂ ತತಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಚೇಪ್ಸಿತಂ॥ 13-45-150 (82831)
ಜನನ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಶತ್ರುಹನ್।]
ಮಮ ಭಕ್ತಿರ್ಮಹಾದೇವೇ ನೈಷ್ಠಿಕೀ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 13-45-151 (82832)
ತತೋಽಹಂ ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ತೋಪಯಾಮಾಸ ಶಂಕರಂ।
ದಿವ್ಯಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತು ವಾಮಾಂಗುಷ್ಠಾಗ್ರವಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-45-152 (82833)
ಏಕಂ ವರ್ಷಶತಂ ಚೈವ ಫಲಾಹಾರಸ್ತತೋಽಭವಂ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ಶೀರ್ಣಪರ್ಣಾಶೀ ತೃತೀಯಂ ಚಾಂಬುಭೋಜನಃ॥ 13-45-153 (82834)
ಶತಾನಿ ಸಪ್ತ ಚೈವಾಹಂ ವಾಯುಭಕ್ಷಸ್ತದಾಽಭವಂ।
ಏಕಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತು ದಿವ್ಯಮಾರಾಧಿತೋ ಮಯಾ॥ 13-45-154 (82835)
ತತಸ್ತುಷ್ಟೋ ಮಹಾದೇವಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಏಕಭಕ್ತ ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಾಂ ಕುರುತೇ ತದಾ॥ 13-45-155 (82836)
ಶಕ್ರರೂಪಂ ಸ ಕೃತ್ವಾ ತು ಸರ್ವೈರ್ದೇವಗಣೈರ್ವೃತಃ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತದಾ ಭೂತ್ವಾ ವಜ್ರಪಾಣಿರ್ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-45-156 (82837)
ಸುಧಾವದಾತಂ ರಕ್ತಾಕ್ಷಂ ಸ್ತಬ್ಧಕರ್ಣಂ ಮದೋತ್ಕಟಂ।
ಆವೇಷ್ಟತಕರಂ ಘೋರಂ ಚತುರ್ದಷ್ಟ್ರಂ ಮಹಾಗಜಂ॥ 13-45-157 (82838)
ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ ಸ ಭಗವಾಂದೀಪ್ಯಮಾನಃ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಆಜಗಾಮ ಕಿರೀಟೀ ತು ಹಾರಕೇಯೂರಭೂಷಿತಃ॥ 13-45-158 (82839)
ಪಾಂಡುರೇಣಾತಪತ್ರೇಣ ಧ್ರಿಯಮಾಣೇನ ಮೂರ್ಧನಿ।
ಸೇವ್ಯಭಾನೋಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ದಿವ್ಯಗಂಧರ್ವನಾದಿತೈಃ॥ 13-45-159 (82840)
ತತೋ ಮಾಮಾಹ ದೇವೇಂದ್ರಸ್ತುಷ್ಟಸ್ತೇಽಹಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ಯತ್ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-45-160 (82841)
ಶಕ್ರಸ್ಯ ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾಹಂ ಪ್ರೀತಮನಾಽಭವಂ।
ಅಬ್ರವಂ ಚ ತದಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವರಾಜಮಿದಂ ವಚಃ॥ 13-45-161 (82842)
ನಾಹಂ ತ್ವತ್ತೋ ವರಂ ಕಾಂಕ್ಷೇ ನಾನ್ಯಸ್ಮಾದಪಿ ದೈವತಾತ್।
ಮಹಾದೇವಾದೃತೇ ಸೌಂಯ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-45-162 (82843)
ಸತ್ಯಂಸತ್ಯಂ ಹಿ ನಃ ಶಕ್ರ ವಾಕ್ಯಮೇತತ್ಸುನಿಶ್ಚಿತಂ।
ನ ಯನ್ಮಿಹೇಶ್ವರಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಕಥಾಽನ್ಯಾ ಮಮ ರೋಚತೇ॥ 13-45-163 (82844)
ಪಶುಪತಿವಚನಾದ್ಭವಾಮಿ ಸದ್ಯಃ
ಕೃಮಿರಥವಾ ತರುರಪ್ಯನೇಕಶಾಖಃ।
ಅಪಶುಪತಿವರಪ್ರಸಾದಜಾ ಮೇ
ತ್ರಿಭುವನರಾಜ್ಯವಿಭೂತಿರಪ್ಯನಿಷ್ಟಾ॥ 13-45-164 (82845)
[ಜನ್ಮಶ್ವಪಾಕಮಧ್ಯೇಽ-
ಪಿ ಮೇಽಸ್ತು ಹರಚರಣವಂದನರತಸ್ಯ।
ಮಾ ವಾಽನೀಶ್ವರಭಕ್ತೋ
ಭವಾನಿ ಭವನೇಽಪಿ ಶಕ್ರಸ್ಯ॥ 13-45-165 (82846)
ವಾಯ್ವಂಬುಭುಜೋಽಪಿ ಸತೋ।
ನರಸ್ಯ ದುಃಖಕ್ಷಯಃ ಕುತಸ್ತಸ್ಯ।
ಭವತಿ ಹಿ ಸುರಾಸುರಗುರೌ
ಯಸ್ಯ ನ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರೇ ಭಕ್ತಿಃ॥ 13-45-166 (82847)
ಅಲಮನ್ಯಾಭಿಸ್ತೇಷಾಂ
ಕಥಾಭಿರಪ್ಯನ್ಯಧರ್ಮಯುಕ್ತಾಭಿಃ।
ಯೇಷಾಂ ನ ಕ್ಷಣಮಪಿ ರುಚಿತೋ
ಹರಚರಣಸ್ಮರಣವಿಚ್ಛೇದಃ॥ 13-45-167 (82848)
ಹರಚರಣನಿರತಮತಿನಾ
ಭವಿತವ್ಯಮನಾರ್ಜವಂ ಯುಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ।
ಸಂಸಾರಭಯಂ ನ ಭವತಿ
ಹರಭಕ್ತಿರಸಾಯನಂ ಪೀತ್ವಾ॥ 13-45-168 (82849)
ದಿವಸಂ ದಿವಸಾರ್ಧಂ ವಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ವಾ ಕ್ಷಣಂ ಲವಂ।
ನ ಹ್ಯಲಬ್ಧಪ್ರಸಾದಸ್ಯ ಭಕ್ತಿರ್ಭವತಿ ಶಂಕರೇ॥] 13-45-169 (82850)
ಅಪಿ ಕೀಟಃ ಪತಂಗೋ ವಾ ಭವೇಯಂ ಶಂಕರಾಜ್ಞಯಾ।
ನ ತು ಶಕ್ರ ತ್ವಯಾ ದತ್ತಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪಿ ಕಾಮಯೇ॥ 13-45-170 (82851)
[ಶ್ವಾಽಪಿ ಮಹೇಶ್ವರವಚನಾ-
ದ್ಭವಾಮಿ ಸ ಹಿ ನಃ ಪರಃ ಕಾಮಃ।
ತ್ರಿದಶಗಣರಾಜ್ಯಮಪಿ ಖಲು
ನೇಚ್ಛಾಂಯಮಹೇಶ್ವರಾಜ್ಞಪ್ತಂ॥ 13-45-171 (82852)
ನ ನಾಕಪೃಷ್ಠಂ ನ ಚ ದೇವರಾಜ್ಯಂ
ನ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ನ ಚ ನಿಷ್ಕಲತ್ವಂ।
ನ ಸರ್ವಕಾಮಾನಖಿಲಾನ್ವೃಣೋಮಿ
ಹರಸ್ಯ ದಾಸತ್ವಮಹಂ ವೃಣೋಮಿ॥] 13-45-172 (82853)
ಯಾವಚ್ಛಶಾಂಕಧವಲಾಮಲಬದ್ಧಮೌಲಿ-
ರ್ನ ಪ್ರೀಯತೇ ಪಶುಪತಿರ್ಭಗವಾನ್ಮಮೇಶಃ।
ತಾವಜ್ಜರಾಮರಣಜನ್ಮಶತಾಭಿಘಾತೈ-
ರ್ದುಃಖಾನಿ ದೇಹವಿಹಿತಾನಿ ಸಮುದ್ವಹಾಮಿ॥ 13-45-173 (82854)
ದಿವಸಕರಶಶಾಂಕವಹ್ನಿದೀಪ್ತಂ
ತ್ರಿಭುವನಸಾರಮಸಾರಮಾದ್ಯಮೇಕಂ।
ಅಜರಮಮರಮಪ್ರಸಾದ್ಯ ರುದ್ರಂ
ಜಗತಿ ಪುಮಾನಿಹ ಕೋ ಲಭೇತ ಶಾಂತಿಂ॥ 13-45-174 (82855)
`ಧಿಕ್ತೇಷಾಂ ಧಿಕ್ತೇಷಾಂ
ಪುನರಪಿ ಚ ಧಿಗಸ್ತು ಧಿಕ್ತೇಷಾಂ।
ಯೇಷಾಂ ನ ವಸತಿ ಹೃದಯೇ
ಕುಪಥಗತಿವಿಮೋಕ್ಷಕೋ ರುದ್ರಃ'॥ 13-45-175 (82856)
ಯದಿ ನಾಮ ಜನ್ಮ ಭೂಯೋ
ಭವತಿ ಮದೀಯೈಃ ಪುನರ್ದೋಷೈಃ।
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿಂಜನ್ಮನಿ
ಭವೇ ಭವೇನ್ಮೇಽಕ್ಷಯಾ ಭಕ್ತಿಃ॥ 13-45-176 (82857)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-45-177x (6849)
ಕಃ ಪುನರ್ಭವನೇ ಹೇತುರೀಶೇ ಕಾರಣಕಾರಣೇ।
ಯೇನ ಶರ್ವಾದೃತೇಽನ್ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸಾದಂ ನಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಸಿ॥ 13-45-177 (82858)
[ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-45-178x (6850)
ಸದಸದ್ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಂ ಯಮಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ನಿತ್ಯಮೇಕಮನೇಕಂ ಚ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-178 (82859)
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಪರ್ಯಂತಂ ಜ್ಞಾನೈಶ್ವರ್ಯಮಚಿಂತಿತಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಪರಮಂ ಯಸ್ಮಾದ್ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-179 (82860)
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಸಕಲಂ ಯಸ್ಮಾದನುತ್ಪಾದಿತಮವ್ಯಯಂ।
ಅಬೀಜಾದ್ಬೀಜಸಂಭೂತಂ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-180 (82861)
ತಮಸಃ ಪರಮಂ ಜ್ಯೋತಿಸ್ತಪಸ್ತದ್ವೃತ್ತಿನಾಂ ಪರಂ।
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾನುಶೋಚಂತಿ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-181 (82862)
ಭೂತಭಾವನಭಾವಜ್ಞಂ ಸರ್ವಭೂತಾಭಿಭಾವನಂ।
ಸರ್ವಗಂ ಸರ್ವದಂ ದೇವಂ ಪೂಜಯಾಮಿ ಪುರಂದರ॥ 13-45-182 (82863)
ಹೇತುವಾದೈರ್ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾರ್ಥದಂ ಪರಂ।
ಯಮುಪಾಸಂತಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-183 (82864)
ಮಘವನ್ಮಘವಾತ್ಮಾನಂ ಯಂ ವದಂತಿ ಸುರೇಶ್ವರಂ।
ಸರ್ವಭೂತಗುರುಂ ದೇವಂ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-184 (82865)
ಯತ್ಪೂರ್ವಮಸೃಜದ್ದೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಲೋಕಭಾವನಂ।
ಅಂಡಮಾಕಾಶಮಾಪೂರ್ಯ ವರಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಣೀಮಹೇ॥ 13-45-185 (82866)
ಅಗ್ನಿರಾಪೋಽನಿಲಃ ಪೃಥ್ವೀ ಖಂ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಮನೋ ಮಹಾನ್।
ಸ್ರಷ್ಟಾ ಚೈಷಾಂ ಭವೇದ್ಯೋಽನ್ಯೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಃ ಪರಮೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-186 (82867)
ಮನೋ ಮತಿರಹಂಕಾರಸ್ತನ್ಮಾತ್ರಾಣೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಬ್ರೂಹಿ ಚೈಷಾಂ ಭವೇಚ್ಛಕ್ರ ಕೋಽನ್ಯೋಸ್ತಿ ಪರಮಂ ಶಿವಾತ್॥ 13-45-187 (82868)
ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಭುವನಸ್ಯೇಹ ವದಂತೀಹ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಆರಾಧ್ಯ ಸ ತು ದೇವೇಶಮಶ್ನುತೇ ಮಹತೀಂ ಕ್ಷಿಯಂ॥ 13-45-188 (82869)
ಭಗವತ್ಯುತ್ತಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣುಪುರೋಗಮಂ।
ವಿದ್ಯತೇ ವೈ ಮಹಾದೇವಾದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕಃ ಪರಮೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-189 (82870)
ದೈತ್ಯದಾನವಮುಖ್ಯಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಯಾರಿಮರ್ದನಾತ್।
ಕೋಽನ್ಯಃ ಶಕ್ರೋತಿ ದೇವೇಶಾದ್ದಿತೇಃ ಸಂಪಾದಿತುಂ ಸುತಾನ್॥ 13-45-190 (82871)
ದಿಕ್ಕಾಲಸೂರ್ಯತೇಜಾಂಸಿ ಗ್ರಹವಾಯ್ವಿಂದುತಾರಕಾಃ।
ವಿದ್ಧಿ ತ್ವೇತೇ ಮಹಾದೇವಾದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕಃ ಪರಮೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-191 (82872)
ಅಥೋತ್ಪತ್ತಿವಿನಾಶೇ ವಾ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ತ್ರಿಪುರಸ್ಯ ವಾ।
ದೈತ್ಯದಾನವಮುಖ್ಯಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಯಾರಿಮರ್ದನಃ॥ 13-45-192 (82873)
ಕಿಂ ಚಾತ್ರ ಬಹುಭಿಃ ಸೂಕ್ತೈರ್ಹೇತುವಾದೈಃ ಪುರಂದರ।
ಸಹಸ್ರನಯನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಾಮೇವ ಸುರಸತ್ತಮ॥ 13-45-193 (82874)
ಪೂಜಿತಂ ಸಿದ್ಧಗಂಧರ್ವೈರ್ದೇವೈಶ್ಚ ಋಷಿಭಿಸ್ತಥಾ।
ದೇವದೇವಪ್ರಸಾದೇನ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕುಶಿಕೋತ್ತಮ॥ 13-45-194 (82875)
ಅವ್ಯಕ್ತಮುಕ್ತಕೇಶಾಯ ಸರ್ವಗಸ್ಯೇದಮಾತ್ಮಕಂ।
ಚೇತನಾಚೇತನಾದ್ಯೇಷು ಶಕ್ರ ವಿದ್ಧಿ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-195 (82876)
ಭುವಾದ್ಯೇಷು ಮಹಾಂತೇಷು ಲೋಕಾಲೋಕಾಂತರೇಷು ಚ।
ದ್ವೀಪಸ್ಥಾನೇಷು ಮೇರೋಶ್ಚ ವಿಭವೇಷ್ವಂತರೇಷು ಚ। 13-45-196 (82877)
ಭಗವನ್ಮಘವಂದೇವಂ ವದಂತೇ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥
ಯದಿ ದೇವಾಃ ಸುರಾಃ ಶಕ್ರ ಪಶ್ಯಂತ್ಯನ್ಯಾಂ ಭವಾಕೃತಿಂ। 13-45-197 (82878)
ಕಿಂ ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಶರಣಂ ಮರ್ದಿತಾಶ್ಚಾಸುರೈಃ ಸುರಾಃ॥
ಅಭಿಘಾತೇಷು ದೇವಾನಾಂ ಸಯಕ್ಷೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ। 13-45-198 (82879)
ಪರಸ್ಪರವಿನಾಶೀಷು ಸ್ವಸ್ಥಾನೈಶ್ವರ್ಯದೋ ಭವಃ॥
ಅಂಧಕಸ್ಯಾಥ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ದುಂದುಭೇರ್ಮಹಿಷಸ್ಯ ಚ।
ಯಕ್ಷೇಂದ್ರಬಲರಕ್ಷಃಸು ನಿವಾತಕವಚೇಷು ಚ।
ವರದಾನಾವಘಾತಾಯ ಬ್ರೂಹಿ ಕೋಽನ್ಯೋ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-199 (82880)
ಸುರಾಸುರಗುರೋರ್ವಕ್ತ್ರೇ ಕಸ್ಯ ರೇತಃ ಪುರಾ ಹುತಂ।
ಕಸ್ಯ ವಾಽನ್ಯಸ್ಯ ರೇತಸ್ತದ್ಯೇನ ಹೈಮೋ ಗಿರಿಃ ಕೃತಃ॥ 13-45-200 (82881)
ದಿಗ್ವಾಸಾಃ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಕೋಽನ್ಯೋ ಲೋಕೇ ಕಶ್ಚೋರ್ಧ್ವರೇತಸಃ।
ಕಸ್ಯ ಚಾರ್ಧೇ ಸ್ಥಿತಾ ಕಾಂತಾ ಅನಂಗಃ ಕೇನ ನಿರ್ಜಿತಃ॥ 13-45-201 (82882)
ಬ್ರೂಹೀಂದ್ರ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಕಸ್ಯ ದೇವೈಃ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಶ್ಮಶಾನೇ ಕಸ್ಯ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ನೃತ್ತೇ ವಾ ಕೋಽಭಿಭಾಷ್ಯತೇ॥ 13-45-202 (82883)
ಕಸ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಂ ಸಮಾನಂ ಚ ಭೂತೈಃ ಕೋ ವಾಽಪಿ ಕ್ರೀಡತೇ।
ಕಸ್ಯ ತುಲ್ಯಬಲಾ ದೇವಗಣಾಶ್ಚೈಶ್ವರ್ಯದರ್ಪಿತಾಃ॥ 13-45-203 (82884)
ಘುಷ್ಯತೇ ಹ್ಯಚಲಂ ಸ್ಥಾನಂ ಕಸ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪೂಜಿತಂ।
ವರ್ಷತೇ ತಪತೇ ಕೋಽನ್ಯೋ ಜ್ವಲತೇ ತೇಜಸಾ ಚ ಕಃ॥ 13-45-204 (82885)
ಕಸ್ಮಾದೋಷಧಿಸಂಪತ್ತಿಃ ಕೋ ವಾ ಧಾರಯತೇ ವಸು।
ಪ್ರಕಾಮಂ ಕ್ರೀಡತೇ ಕೋ ವಾ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ॥ 13-45-205 (82886)
ಜ್ಞಾನಸಿದ್ಧಿಕ್ರಿಯಾಯೋಗೈಃ ಸೇವ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಯೋಗಿಭಿಃ।
ಋಷಿಗಂಧರ್ವಸಿದ್ಧೈಶ್ಚ ವಿಹಿತಂ ಕಾರಣಂ ಪರಂ॥ 13-45-206 (82887)
ಕರ್ಮಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಯೋಗೈಃ ಸೇವ್ಯಮಾನಃ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ನಿತ್ಯಂ ಕರ್ಮಫಲೈರ್ಹೀನಂ ತಮಹಂ ಕಾರಣಂ ವದೇ॥ 13-45-207 (82888)
ಸ್ಥೂಲಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮನೌಪಂಯಮಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಗುಣಗೋಚರಂ।
ಗುಣಹೀನಂ ಗುಣಾಧ್ಯಕ್ಷಂ ಪರಂ ಮಾಹೇಶ್ವರಂ ಪದಂ॥ 13-45-208 (82889)
ವಿಶ್ವೇಶಂ ಕಾರಣಗುರುಂ ಲೋಕಕಾಲೋಕಾಂತಕಾರಣಂ।
ಭೂತಾಭೂತಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಜನಕಂ ಸರ್ವಕಾರಣಂ। 13-45-209 (82890)
ಅಕ್ಷರಾಕ್ಷರಮವ್ಯಕ್ತಂ ವಿದ್ಯಾವಿದ್ಯೇ ಕೃತಾಕೃತೇ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಯತಃ ಶಕ್ರ ತಮಹಂ ಕಾರಣಂ ಬ್ರುವೇ॥ 13-45-210 (82891)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿಹ ದೇವೇಂದ್ರ ಪಶ್ಯ ಲಿಂಗಂ ಭಗಾಂಕಿತಂ।
ದೇವದೇವೇನ ರುದ್ರೇಣ ಸೃಷ್ಟಿಸಂಹಾರಹೇತುನಾ॥ 13-45-211 (82892)
ಮಾತ್ರಾ ಪೂರ್ವಂ ಮಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಾರಣಂ ಲೋಕಲಕ್ಷಣಂ।
ನಾಸ್ತಿ ಚೇಶಾತ್ಪರಂ ಶಕ್ರ ತಂ ಪ್ರಪದ್ಯ ಯದೀಚ್ಛಸಿ॥ 13-45-212 (82893)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನನು ತೇ ಸುರೇಶ ವಿದಿತಂ ಸಂಯೋಗಲಿಂಗೋದ್ಭವಂ
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸವಿಕಾರನಿರ್ಗುಣಗಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿರೇತೋದ್ಭವಂ।
ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮೇಂದ್ರಹುತಾಶವಿಷ್ಣುಸಹಿತಾ ದೇವಾಶ್ಚ ದೈತ್ಯೇಶ್ವರಾ
ನಾನ್ಯತ್ಕಾಮಸಹಸ್ರಕಲ್ಪಿತಧಿಯಃ ಶಂಸಂತಿ ಈಶಾತ್ಪರಂ॥ 13-45-213 (82894)
ತಂ ದೇವಂ ಸಚರಾಚರಸ್ಯ ಜಗತೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತವೇದ್ಯೋತ್ತಮಂ
ಕಾಮಾರ್ಥೀ ವರಯಾಮಿ ಸಂಯತಮನಾ ಮೋಕ್ಷಾಯ ಸದ್ಯಃ ಶಿವಂ
ಹೇತುಭಿರ್ವಾ ಕಿಮನ್ಯೈಸ್ತೈರೀಶಃ ಕಾರಣಕಾರಣಂ।
ನ ಶುಶ್ರುಮ ಯದನ್ಯಸ್ಯ ಲಿಂಗಮಭ್ಯರ್ಚಿತಂ ಸುರೈಃ॥ 13-45-214 (82895)
ಕಸ್ಯಾನ್ಯಸ್ಯ ಸುರೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಲಿಂಗಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಅರ್ಚ್ಯತೇಽರ್ಚಿತಪೂರ್ವಂ ವಾ ಬ್ರೂಹಿ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ತೇ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-45-215 (82896)
ಯಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಸಹದೈವತೈಃ।
ಅರ್ಚಯಧ್ವಂ ಸದಾ ಲಿಂಗಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠತಮೋ ಹಿ ಸಃ॥ 13-45-216 (82897)
ನ ಪದ್ಮಾಂಗಾ ನ ಚಕ್ರಾಂಕಾ ನ ವಜ್ರಾಂಕಾ ಯತಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಲಿಂಗಾಂಕಾ ಚ ಭಗಾಂಕಾ ಚ ತಸ್ಮಾನ್ಮಾಹೇಶ್ವರೀ ಪ್ರಜಾ॥ 13-45-217 (82898)
ದೇವ್ಯಾಃಕರಣರೂಪಭಾವಜನಿತಾಃಸರ್ವಾಭಗಾಂಕಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ
ಲಿಂಗೇನಾಪಿ ಹರಸ್ಯ ಸರ್ವಪುರುಷಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಚಿಹ್ನೀಕೃತಾಃ।
ಯೋಽನ್ಯತ್ಕಾರಣಮೀಶ್ವರಾತ್ಪ್ರವದತೇ ದೇವ್ಯಾ ಚ ಯನ್ನಾಂಕಿತಂ
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ ಸ ತು ಪುಮಾನ್ಬಾಹ್ಯೋ ಭವೇದ್ದುರ್ಮತಿಃ॥ 13-45-218 (82899)
ಪುಲ್ಲಿಂಗಂ ಸರ್ವಮೀಶಾನಂ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗಂ ವಿದ್ಧಿ ಚಾಪ್ಯಮಾಂ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತನುಭ್ಯಾಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಹಿ ಚರಾಚರಮಿದಂ ಜಗತ್॥] 13-45-219 (82900)
ತಸ್ಮಾದ್ವರಮಹಂ ಕಾಂಕ್ಷೇ ನಿಧನಂ ವಾಽಪಿ ಕೌಶಿಕ।
ಗಚ್ಛ ವಾ ತಿಷ್ಠ ವಾ ಶಕ್ರ ಯಥೇಷ್ಟಂ ಬಲಸೂದನ॥ 13-45-220 (82901)
ಕಾಮಮೇಷ ವರೋ ಮೇಸ್ತು ಶಾಪೋ ವಾಽಥ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್।
ನ ಚಾನ್ಯಾಂ ದೇವತಾಂ ಕಾಂಕ್ಷೇ ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾಮಪಿ॥ 13-45-221 (82902)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ದೇವೇಂದ್ರಂ ದುಃಖಾದಾಕುಲಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ನ ಪ್ರಸೀದತಿ ಮೇ ದೇವಃ ಕಿಮೇತದಿತಿ ಚಿಂತಯನ್॥ 13-45-222 (82903)
ಅಥಾಪಶ್ಯಂ ಕ್ಷಣೇನೈವ ತಮೇವೈರಾವತಂ ಪುನಃ।
ಹಂಸಕುಂದೇಂದುಸದೃಶಂ ಮೃಣಾಲರಜತಪ್ರಭಂ॥ 13-45-223 (82904)
ವೃಷರೂಪಧರಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕ್ಷೀರೋದಮಿವ ಸಾಗರಂ।
ಕೃಷ್ಣಪುಚ್ಛಂ ಮಹಾಕಾಯಂ ಮಧುಪಿಂಗಲಲೋಚನಂ॥ 13-45-224 (82905)
ವಜ್ರಸಾರಮಯೈಃ ಶೃಂಗೈರ್ನಿಷ್ಟಪ್ತಕನಕಪ್ರಭೈಃ।
ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮೃದುರಕ್ತಾಗ್ರೈರುತ್ಕಿರಂತಮಿವಾವನಿಂ॥ 13-45-225 (82906)
ಜಾಂಬೂನದೇನ ದಾಂನಾ ಚ ಸರ್ವತಃ ಸಮಲಂಕೃತಂ।
ಸುವಕ್ತ್ರಖುರನಾಸಂ ಚ ಸುಕರ್ಣಂ ಸುಕಟೀತಟಂ।
ಸುಪಾರ್ಶ್ವಂ ವಿಪುಲಸ್ಕಂಧಂ ಸುರೂಪಂ ಚಾರುದರ್ಶನಂ॥ 13-45-226 (82907)
ಕಕುದಂ ತಸ್ಯ ಚಾಭಾತಿ ಸ್ಕಂಧಮಾಪೂರ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಂ।
ತುಷಾರಗಿರಿಕೂಟಾಭಂ ಸಿತಾಭ್ರಶಿಖರೋಪಮಂ॥ 13-45-227 (82908)
ತಭಾಸ್ಥಿತಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವದೇವಃ ಸಹೋಮಯಾ।
ಅಶೋಭತ ಮಹಾದೇವಃ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಮಿವೋಡುರಾಟ್॥ 13-45-228 (82909)
`ಕಿರೀಟಂ ಚ ಜಟಾಭಾರಃ ಸರ್ಪಾದ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ವಜ್ರಾದಿಶೂಲಮಾತಂಗಗಂಭೀರಸ್ಮಿತಮಾಗತಂ॥' 13-45-229 (82910)
ತಸ್ಯ ತೇಜೋಭವೋ ವಹ್ನಿಃ ಸಮೇಘಃ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್।
ಸಹಸ್ರಮಿವ ಸೂರ್ಯಾಣಾಂ ಸರ್ವಮಾಪೂರ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-45-230 (82911)
ಈಶ್ವರಃ ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಸಂವರ್ತಕ ಇವಾನಲಃ।
ಯುಗಾಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದಿಧಕ್ಷುರಿವ ಚೋದ್ಯತಃ॥ 13-45-231 (82912)
ತೇಜಸಾ ತು ತದಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಂ ಸಮಂತತಃ।
ಪುನರುದ್ವಿಗ್ನಹೃದಯ ಕಿಮೇತದಿತಿ ಚಿಂತಯಂ॥ 13-45-232 (82913)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ತತ್ತೇಜೋ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಸರ್ವಾ ದಿಶೋ ದಶ।
ಪ್ರಶಾಂತಂ ಚ ಕ್ಷಣೇನೈವ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಮಾಯಯಾ॥ 13-45-233 (82914)
ಅಥಾಪಶ್ಯಂ ಸ್ಥಿತಂ ಸ್ಥಾಣುಂ ಭಗವಂತಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
`ಸೌರಭೇಯಗತಂ ಸೌಂಯಂ ವಿಧೂಮಮಿವ ಪಾವಕಂ॥ 13-45-234 (82915)
ಪ್ರಶಾಂತಮನಸಂ ದೇವಂ ತ್ರಿನೇತ್ರಮಪರಾಜಿತಂ।
ಸಹಿತಂ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗ್ಯಾ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಪರಮೇಶ್ವರಂ॥' 13-45-235 (82916)
ನೀಲಕಂಠಂ ಮಹಾತ್ಮನಮಸಕ್ತಂ ತೇಜಸಾಂ ನಿಧಿಂ।
ಅಷ್ಟಾದಶಭುಜಂ ಸ್ಥಾಣುಂ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಂ॥ 13-45-236 (82917)
ಶುಕ್ಲಾಂಬರಧರಂ ದೇವಂ ಶುಕ್ಲಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಂ।
ಶುಕ್ಲಧ್ವಜಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಶುಕ್ಲಯಜ್ಞೋಪವೀತಿನಂ॥ 13-45-237 (82918)
ಗಾಯದ್ಭಿರ್ನೃತ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ವಾದಯದ್ಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ವೃತಂ ಪಾರ್ಶ್ವಚರೈರ್ದಿವ್ಯೈರಾತ್ಮತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮೈಃ॥ 13-45-238 (82919)
ಬಾಲೇಂದುಮುಕುಟಂ ಪಾಂಡುಂ ಶರಚ್ಚಂದ್ರಮಿವೋದಿತಂ।
ತ್ರಿಭಿರ್ನೇತ್ರೈಃ ಕೃತೋದ್ಯೋತಂ ತ್ರಿಭಿಃ ಸೂರ್ಯೈರಿವೋದಿತೈಃ॥ 13-45-239 (82920)
`ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಧಿಪಂ ದೇವಂ ಶರಚ್ಚಂದ್ರಸಮಪ್ರಭಂ।
ನಯನಾಹ್ಲಾದಸೌಂಯೋಽಹಮಪಶ್ಯಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ॥' 13-45-240 (82921)
ಅಶೋಭತಾಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಮಾಲಾ ಗಾತ್ರೇ ಸಿತಪ್ರಭೇ।
ಜಾತರೂಪಮಯೈಃ ಪದ್ಮೈರ್ಗ್ರಥಿತಾ ರತ್ನಭೂಷಿತಾ॥ 13-45-241 (82922)
ಮೂರ್ತಿಮಂತಿ ತಥಾಽಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸರ್ವತೇಜೋಮಯಾನಿ ಚ।
ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಾನಿ ಗೋವಿಂದ ಭವಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 13-45-242 (82923)
ಇಂದ್ರಾಯುಧಸಹಸ್ರಾಭಂ ಧನುಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪಿನಾಕಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ಸ ಚ ವೈ ಪನ್ನಗೋ ಮಹಾನ್॥ 13-45-243 (82924)
ಸಪ್ತಶೀರ್ಷೋ ಮಹಾಕಾಯಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರೋ ವಿಷೋಲ್ವಣಃ।
ಜ್ಯಾವೇಷ್ಟಿತಮಹಾಗ್ರೀವಃ ಸ್ಥಿತಃ ಪುರುಷವಿಗ್ರಹಃ॥ 13-45-244 (82925)
ಶರಶ್ಚ ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶೋ ದೃಷ್ಟಃ ಪಾಶುಪತಾಹ್ವಯಃ।
`ಸಹಸ್ರಭುಜಜಿಹ್ವಾಸ್ಯೋ ಭೀಷಣೋ ನಾಗವಿಂಗ್ರಹ॥ 13-45-245 (82926)
ಶಂಖಶೂಲಾಸಿಭಿಶ್ಚೈವ ಪಟ್ಟಸೈ ರೂಪವಾನ್ಸ್ಥಿತಃ।
ಯೇನ ಚ ತ್ರಿಪುರಂ ದಗ್ಧಂ ಸರ್ವದೇವಮಯಃ ****** 13-45-246 (82927)
ಅದ್ವಿತೀಯಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಭಯಾವಹಂ।
ಸಸ್ಫುಲಿಂಗಂ ಮಹಾಕಾಯಂ ವಿಸೃಜಂತಮಿವಾನಲಂ॥ 13-45-247 (82928)
ಏಕಪಾದಂ ಮಹಾದಂಷ್ಟ್ರಂ ಸಹಸ್ರಶಿರಸೋದರಂ।
ಸಹಸ್ರಭುಜಜಿಹ್ವಾಕ್ಷಮುದ್ಗಿರಂತಮಿವಾನಲಂ॥ 13-45-248 (82929)
ಬ್ರಾಹ್ಮಾನ್ನಾರಾಯಣಾಚ್ಚೈಂದ್ರಾದಾಗ್ನೇಯಾದಪಿ ವಾರುಣಾತ್।
ಯದ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರವಿಘಾತನಂ॥ 13-45-249 (82930)
ಯೇನ ತತ್ತ್ರಿಪುರಂ ದಗ್ಧ್ವಾ ಕ್ಷಣಾದ್ಭಸ್ಮೀಕೃತಂ ಪುರಾ।
ಶರೇಣೈಕೇನ ಗೋವಿಂದ ಮಹಾದೇವೇನ ಲೀಲಯಾ॥ 13-45-250 (82931)
ನಿರ್ದಹೇತ ಚ ಯತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ।
ಮಹೇಶ್ವರಭುಜೋತ್ಸೃಷ್ಟಂ ನಿಮೇಷಾರ್ಧಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-45-251 (82932)
ನಾವಧ್ಯೋ ಯಸ್ಯ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣುಸುರೇಷ್ವಪಿ।
ತದಹಂ ದೃಷ್ಟವಾಂಸ್ತತ್ರ ಆಶ್ಚರ್ಯಮಿದಮುತ್ತಮಂ॥ 13-45-252 (82933)
ಗುಹ್ಯಮಸ್ತ್ರವರಂ ನಾನ್ಯತ್ತತ್ತುಲ್ಯಮಧಿಕಂ ಹಿ ವಾ।
ಯತ್ತಚ್ಛೂಲಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಶೂಲಿನಃ 13-45-253 (82934)
ದಾರಯೇದ್ದ್ಯಾಂ ಮಹೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಶೋಷಯೇದ್ವಾ ಮಹೋದಧಿಂ।
ಸಂಹರೇದ್ವಾ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಿಸೃಷ್ಟಂ ಶೂಲಪಾಣಿನಾ॥ 13-45-254 (82935)
ಯೌವನಾಶ್ವೋ ಹತೋ ಯೇನ ಮಾಂಧಾತಾ ಸಬಲಃ ಪುರಾ।
ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತ್ರಿಲೋಕವಿಜಯೀ ನೃಪಃ॥ 13-45-255 (82936)
ಮಹಾಬಲೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಕರಸ್ಥೇನೈವ ಗೋವಿಂದ ಲವಣಸ್ಯೇಹ ರಕ್ಷಸಃ॥ 13-45-256 (82937)
ತಚ್ಛೂಲಮತಿತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಂ ಸುಭೀಮಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ತ್ರಿಶಿಖಾಂ ಭ್ರುಕುಟಿಂ ಕೃತ್ವಾ ತರ್ಜಮಾನಮಿವ ಸ್ಥಿತಂ॥ 13-45-257 (82938)
ವಿಧೂಮಂ ಸಾರ್ಚಿಷಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಕಾಲಸೂರ್ಯಮಿವೋದಿತಂ।
ಸರ್ಪಹಸ್ತಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಪಾಶಹಸ್ತಾಮಿವಾಂತಕಂ॥ 13-45-258 (82939)
ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಗೋವಿಂದ ತದಸ್ತ್ರಂ ರುದ್ರಸನ್ನಿಧೌ।
ಪರಶುಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರಶ್ಚ ದತ್ತೋ ರಾಮಸ್ಯ ಯಃ ಪುರಾಃ॥ 13-45-259 (82940)
ಮಹಾದೇವೇನ ತುಷ್ಟೇನ ದತ್ತಂ ಭೃಗುಸುತಾಯ ಚ।
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೋ ಹತೋ ಯೇನ ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾಮೃಧೇ॥ 13-45-260 (82941)
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವೀ ಯೇನ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಕೃತಾ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ಗೋವಿಂದ ರಾಮೇಣಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ॥ 13-45-261 (82942)
ದೀಪ್ತಧಾರಃ ಸುರೌದ್ರಾಸ್ಯಃ ಸರ್ಪಕಂಠಾಗ್ರಧಿಷ್ಠಿತಃ॥
ಅಭವಚ್ಛೂಲಿನೋಽಭ್ಯಾಶೇ ದೀಪ್ತವಹ್ನಿಶತೋಪಮಃ। 13-45-262 (82943)
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾನಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತಸ್ಯ ದಿವ್ಯಾನಿ ಧೀಮತಃ।
ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೋ ಮಯೈತಾನಿ ಕೀರ್ತಿತಾನಿ ತವಾನಘ॥ 13-45-263 (82944)
ಸವ್ಯದೇಶೇ ತು ದೇವಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ದಿವ್ಯಂ ವಿಮಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ಹಂಸಯುಕ್ತಂ ಮನೋಜವಂ॥ 13-45-264 (82945)
ವಾಮಪಾರ್ಶ್ವಗತಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ವೈನತೇಯಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಃ॥ 13-45-265 (82946)
ಸ್ಕಂದೋ ಮಯೂರಮಾಸ್ಥಾಯ ಸ್ಥಿತೋ ದೇವ್ಯಾಃ ಸಮೀಪತಃ।
ಶಕ್ತಿಘಂಟೇ ಸಮಾದಾಯ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಪಾವಕಃ॥ 13-45-266 (82947)
ಪುರಸ್ತಾಚ್ಚೈವ ದೇವಸ್ಯ ನಂದಿಂ ಪಶ್ಯಾಂಯವಸ್ಥಿತಂ।
ಶೂಲಂ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಂ ದ್ವಿತೀಯಮಿವ ಶಂಕರಂ॥ 13-45-267 (82948)
ಸ್ವಾಯಂಭುವಾದ್ಯಾ ಮನವೋ ಭೃಗ್ವಾದ್ಯಾ ಋಷಯಸ್ತಥಾ।
ಶಕ್ರಾದ್ಯಾ ದೇವತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವ ಏವ ಸಮಭ್ಯಯುಃ॥ 13-45-268 (82949)
ಸರ್ವಭೂತಗಣಾಶ್ಚೈವ ಮಾತರೋ ವಿವಿಧಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ತೇಽಭಿವಾದ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ॥ 13-45-269 (82950)
ಅಸ್ತುವನ್ವಿವಿಧೈಃ ಸತೋತ್ರೈರ್ಮಹಾದೇವಂ ಸುರಾಸ್ತದಾ।
`ಜಗನ್ಮೂರ್ತಿ ಮಹಾಲಿಂಗಂ ತನ್ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಫೂತರೂಪಿಣಂ॥ 13-45-270 (82951)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಭವಂ ತದಾಽಸ್ತೌವೀದ್ರಥಂತರಮುದೀರಯನ್।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಂನಾ ಚ ದೇವೇಶಂ ಜಗೌ ನಾರಾಯಣಸ್ತದಾ॥ 13-45-271 (82952)
ಗೃಣನ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಶಕ್ರಃ ಶತರುದ್ರಿಯಮುತ್ತಮಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ನಾರಾಯಣಶ್ಚೈವ ದೇವರಾಜಶ್ಚ ಕೌಶಿಕಃ।
ಅಶೋಭಂತ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತ್ರಯಸ್ತ್ರಯ ಇವಾಗ್ನಯಃ॥ 13-45-272 (82953)
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯಗತೋ ದೇವೋ ರರಾಜ ಭಗವಾಂಛಿವಃ।
ಶರದಭ್ರವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಪರಿಧಿಸ್ಥ ಇವಾಂಶುಮಾನ್॥ 13-45-273 (82954)
ಅಯುತಾನಿ ಚ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಾನಪಶ್ಯಂ ದಿವಿ ಕೇಶವ।
ತತೋಽಹಮಸ್ತುವಂ ದೇವಂ ಸ್ತವೇನಾನೇನ ಸುವ್ರತ॥ 13-45-274 (82955)
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-45-275x (6851)
ನಮೋ ದೇವಾಧಿದೇವಾಯ ಮಹಾದೇವಾಯ ತೇ ನಮಃ।
ಶಕ್ರರೂಪಾಯ ಶಕ್ರಾಯ ಶಕ್ರವೇಷಧರಾಯ ಚ॥ 13-45-275 (82956)
ನಮಸ್ತೇ ವಜ್ರಹಸ್ತಾಯ ಪಿಂಗಲಾಯಾರುಣಾಯ ಚ।
ಪಿನಾಕಪಾಣಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಖಶೂಲಧರಾಯ ಚ॥। 13-45-276 (82957)
ನಮಸ್ತೇ ಕೃಷ್ಣವಾಸಾಯ ಕೃಷ್ಣಕುಂಚಿತಮೂರ್ಧಜ।
ಕೃಷ್ಣಾಜಿನೋತ್ತರೀಯಾಯ ಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟಮಿರತಾಯ ಚ॥ 13-45-277 (82958)
ಶುಕ್ಲವರ್ಣಾಯ ಶುಕ್ಲಾಯ ಶುಕ್ಲಾಂಬರಧರಾಯ ಚ।
ಶುಕ್ಲಭಸ್ಮಾವಲಿಪ್ತಾಯ ಶುಕ್ಲಕರ್ಮರತಾಯ ಚ॥ 13-45-278 (82959)
ನಮೋಸ್ತು ರಕ್ತವರ್ಣಾಯ ರಕ್ತಾಂಬರಧರಾಯ ಚ।
ರಕ್ತಧ್ವಜಪತಾಕಾಯ ರಕ್ತಸ್ರಗನುಲೇಪಿನೇ॥ 13-45-279 (82960)
ನಮೋಸ್ತು ಪೀತವರ್ಣಾಯ ಪೀತಾಂಬರಧರಾಯ ಚ॥ 13-45-280 (82961)
ನಮೋಸ್ತೂಚ್ಛ್ರಿತಚ್ಛತ್ರಾಯ ಕಿರೀಟವರಧಾರಿಣೇ।
ಅರ್ಧಹಾರಾರ್ದಕೇಯೂರ ಅರ್ಧಕುಂಡಲಕರ್ಣಿನೇ॥ 13-45-281 (82962)
ನಮಃ ಪವನವೇಗಾಯ ನಮೋ ದೇವಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ಸುರೇಂದ್ರಾಯ ಮುನೀಂದ್ರಾಯ ಮಹೇಂದ್ರಾಯ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 13-45-282 (82963)
ನಮಃ ಪದ್ಮಾರ್ಧಮಾಲಾಯ ಉತ್ಪಲೈರ್ಮಿಶ್ರಿತಾಯ ಚ।
ಅರ್ಧಚಂದನಲಿಪ್ತಾಯ ಅರ್ಧಸ್ರಗನುಲೇಪಿನೇ॥ 13-45-283 (82964)
ನಮ ಆದಿತ್ಯವಕ್ತ್ರಾಯ ಆದಿತ್ಯನಯನಾಯ ಚ।
ನಮ ಆದಿತ್ಯವರ್ಣಾಯ ಆದಿತ್ಯಪ್ರತಿಮಾಯ ಚ॥ 13-45-284 (82965)
ನಮಃ ಸೋಮಾಯ ಸೌಂಯಾಯ ಸೌಂಯವಕ್ತ್ರಧರಾಯ ಚ।
ಸೌಂಯರೂಪಾಯ ಮುಖ್ಯಾಯ ಸೌಂಯದಂಷ್ಟ್ರಾವಿಭೂಷಿಣೇ॥ 13-45-285 (82966)
ನಮಃ ಶ್ಯಾಮಾಯ ಗೌರಾಯ ಅರ್ಧಪೀತಾರ್ಧಪಾಂಡವೇ।
ನಾರೀನರಶರೀರಾಯ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಾಯ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 13-45-286 (82967)
ನಮೋ ವೃಷಭವಾಹಾಯ ಗಜೇಂದ್ರಗಮನಾಯ ಚ।
ದುರ್ಗಮಾಯ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಮಗಂಯಾಗಮನಾಯ ಚ॥ 13-45-287 (82968)
ನಮೋಸ್ತು ಗಣನೀತಾಯ ಗಣವೃಂದರತಾಯ ಚ।
ಗುಣಾನುಯಾತಮಾರ್ಗಾಯ ಗಣನಿತ್ಯವ್ರತಾಯ ಚ॥ 13-45-288 (82969)
ನಮಃ ಶ್ವೇತಾಭ್ರವರ್ಣಾಯ ಸಂಧ್ಯಾರಾಗಪ್ರಭಾಚ ಯ।
ಅನುದ್ದಿಷ್ಟಾಮಭಿಧಾನಾಯ ಸ್ವರೂಪಾಯ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 13-45-289 (82970)
ನಮೋ ರಕ್ತಾಗ್ರವಾಸಾಯ ರಕ್ತಸೂತ್ರಧರಾಯ ಚ।
ರಕ್ತಮಾಲಾವಿಚಿತ್ರಾಯ ರಕ್ತಾಂಬರಧರಾಯ ಚ॥ 13-45-290 (82971)
ಮಣಿಭೂಷಿತಮೂರ್ಧಾಯ ನಮಶ್ಚಂದ್ರಾರ್ಧಭೂಷಿಣೇ।
ವಿಚಿತ್ರಮಣಿಮೂರ್ಧಾಯ ಕುಸುಮಾಷ್ಟಧರಾಯ ಚ॥ 13-45-291 (82972)
ನಮೋಽಗ್ನಿಮುಖನೇತ್ರಾಯ ಸಹಸ್ರಶಶಿಲೋಚನೇ।
ಅಗ್ನಿರೂಪಾಯ ಕಾಂತಾಯ ನಮೋಸ್ತು ಗಹನಾಯ ಚ॥ 13-45-292 (82973)
ಖಚರಾಯ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಗೋಚರಾಭಿರತಾಯ ಚ।
ಭೂಚರಾಯ ಭುವನಾಯ ಅನಂತಾಯ ಶಿವಾಯ ಚ॥ 13-45-293 (82974)
ನಮೋ ದಿಗ್ವಾಸಸೇ ನಿತ್ಯಮಧಿವಾಸಸುವಾಸಸೇ।
ನಮೋ ಜಗನ್ನಿವಾಸಾಯ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಸುಖಾಯ ಚ॥ 13-45-294 (82975)
ನಿತ್ಯಮುದ್ಬದ್ಧಮುಕುಟೇ ಮಹಾಕೇಯೂರಧಾರಿಣೇ।
ಸರ್ಪಕಂಠೋಪಹಾರಾಯ ವಿಚಿತ್ರಾಭರಣಾಯ ಚ॥ 13-45-295 (82976)
ನಮಸ್ತ್ರಿನೇತ್ರನೇತ್ರಾಯ ಸಹಸ್ರಶತಲೋಚನೇ।
ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಾಯ ನಪುಂಸಾಯ ನಮಃ ಸಾಂಖ್ಯಾಯ ಯೋಗಿನೇ॥ 13-45-296 (82977)
ಶಂಯೋರಭಿಸ್ರವಂತಾಯ ಅಥರ್ವಾಯ ನಮೋನಮಃ।
ನಮಃ ಸರ್ವಾರ್ತಿನಾಶಾಯ ನಮಃ ಶೋಕಹರಾಯ ಚ॥ 13-45-297 (82978)
ನಮೋ ಮೇಘನಿನಾದಾಯ ಬಹುಮಾಯಾಧರಾಯ ಚ।
ಬೀಜಕ್ಷೇತ್ರಾಭಿಪಾಲಾಯ ಸ್ರಷ್ಟಾರಾಯ ನಮೋನಮಃ॥ 13-45-298 (82979)
ನಮಃ ಸುರಾಸುರೇಶಾಯ ವಿಶ್ವೇಶಾಯ ನಮೋನಮಃ।
ಮನಃ ಪವನವೇಗಾಯ ನಮಃ ಪವನರೂಪಿಣೇ॥ 13-45-299 (82980)
ನಮಃ ಕಾಂಚನಮಾಲಾಯ ಗಿರಿಮಾಲಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ನಮಃ ಸುರಾರಿಮಾಲಾಯ ಚಂಡವೇಗಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 13-45-300 (82981)
ಬ್ರಹ್ಮಶಿರೋಪಹರ್ತಾಯ ಮಹಿಷಘ್ನಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ನಮಃ ಸ್ತ್ರೀರೂಪಧಾರಾಯ ಯಜ್ಞವಿಧ್ವಂಸನಾಯ ಚ॥ 13-45-301 (82982)
ನಮಸ್ತ್ರಿಪುರಹರ್ತಾಯ ಯಜ್ಞವಿಧ್ವಂಸನಾಯ ಚ।
ನಮಃ ಕಾಮಾಂಗನಾಶಾಯ ಕಾಲದಂಡಧರಾಯ ಚ॥ 13-45-302 (82983)
ನಮಃ ಸ್ಕಂದವಿಶಾಖಾಯ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಾಯ ವೈ ನಮಃ।
ನಮೋ ಭವಾಯ ಶರ್ವಾಯ ವಿಶ್ವರೂಪಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 13-45-303 (82984)
ಈಶಾನಾಯ ಭವಘ್ನಾಯ ನಮೋಸ್ತ್ವಂಧಕಘಾತಿನೇ।
ನಮೋ ವಿಶ್ವಾಯ ಮಾಯಾಯಚಿಂತ್ಯಾಚಿಂತ್ಯಾಯ ವೈ ನಮಃ॥ 13-45-304 (82985)
ತ್ವಂ ನೋ ಗತಿಶ್ಚ ಶ್ರೇಷ್ಠಶ್ಚ ತ್ವಮೇವ ಹೃದಯಂ ತಥಾ।]
ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ರುದ್ರಾಣಾಂ ನೀಲಲೋಹಿತಃ॥ 13-45-305 (82986)
ಆತ್ಮಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಾಂಖ್ಯೇ ಪುರುಷ ಉಚ್ಯತೇ।
ಋಷಭಸ್ತ್ವಂ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ನಿಷ್ಕಲಃ ಶಿವಃ॥ 13-45-306 (82987)
ಗೃಹಸ್ಥಸ್ತ್ವಮಾಶ್ರಗಿಣಾಮೀಶ್ವರಾಣಾಂ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಕುಬೇರಃ ಸರ್ವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಕ್ರತೂನಾಂ ವಿಷ್ಣುರುಚ್ಯತೇ॥ 13-45-307 (82988)
ಪರ್ವತಾನಾಂ ಭವಾನ್ಮೇರುರ್ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ವಸಿಷ್ಠಸ್ತ್ವಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಗ್ರಹಾಣಾಂ ಸೂರ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-45-308 (82989)
ಆರಣ್ಯಾನಾಂ ಪಶೂನಾಂ ಚ ಸಿಂಹಸ್ತ್ವಂ ಪರಮೇಶ್ವರಃ।
ಗ್ರಾಂಯಾಣಾಂ ಗೋವೃಷಶ್ಚಾಸಿ ಭವಾಂʼಲ್ಲೋಕ್ಪ್ರಪೂಜಿತಃ॥ 13-45-309 (82990)
ಆದಿತ್ಯಾನಾಂ ಭವಾನ್ವಿಷ್ಣುರ್ವಸೂನಾಂ ಚೈವ ಪಾವಕಃ।
ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ವೈನತೇಯಸ್ತ್ವಮನಂತೋ ಭ್ರುಜಗೇಷು ಚ॥ 13-45-310 (82991)
ಸಾಮವೇದಶ್ಚ ವೇದಾನಾಂ ಯಜುಷಾಂ ಶತರುದ್ರಿಯಂ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಯೋಗಾನಾಂ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಕಪಿಲೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 13-45-311 (82992)
ಶಕ್ರೋಸಿ ಮರುತಾಂ ದೇವ ಪಿತೄಣಾಂ ಹವ್ಯವಾಡಸಿ॥
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಶ್ಚ ಲೋಕಾನಾಂ ಗತೀನಾಂ ಮೋಕ್ಷ ಉಚ್ಯಸೇ॥ 13-45-312 (82993)
ಕ್ಷೀರೋದಃ ಸಾಗರಾಣಾಂ ಚ ಶೈಲಾನಾಂ ಹಿಮವಾನ್ಗಿರಿಃ।
ವರ್ಣಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚಾಸಿ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ದೀಕ್ಷಿತೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-45-313 (82994)
ಆದಿಸ್ತ್ವಮಸಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಸಂಹರ್ತಾ ಕಾಲ ಏವ ಚ
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಲೋಕೇ ವೈ ಸರ್ವತೇಜೋಧಿಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಭಗವಾನೇವ ಇತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ॥ 13-45-314 (82995)
ನಮಸ್ತೇ ಭಗವಂದೇವ ನಮಸ್ತೇ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ।
ಯೋಗೇಶ್ವರ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ನಮಸ್ತೇ ವಿಸ್ವಸಂಭವ॥ 13-45-315 (82996)
ಪ್ರಸೀದ ಮಮ ಭಕ್ತಸ್ಯ ದೀನಸ್ಯ ಕೃಪಣಸ್ಯ ಚ।
ಅನೈಶ್ವರ್ಯೇಣಿ ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಗತಿರ್ಭವ ಸನಾತನ॥ 13-45-316 (82997)
ಯಚ್ಚಾಪರಾಧಂ ಕೃತವಾನಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪರಮೇಶ್ವರ।
ಮದ್ಭಕ್ತ ಇತಿ ದೇವೇಶ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-45-317 (82998)
ಮೋಹಿತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ದೇವೇಶ ತ್ವಯಾ ರೂಪವಿಪರ್ಯಯಾತ್।
ನಾರ್ಘ್ಯಂ ತೇನ ಮಯಾ ದತ್ತಂ ಪಾದ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-45-318 (82999)
ಏವಂ ಸ್ತುತ್ವಾಽಹಮೀಶಾನಂ ಪಾದ್ಯಮರ್ಘ್ಯಂ ಚ ಭಕ್ತಿತಃ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟೋ ಭೂತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯಂ॥ 13-45-319 (83000)
ತತಃ ಶೀತಾಂಬುಸಂಯುಕ್ತಾ ದಿವ್ಯಗಂಧಸಮನ್ವಿತಾ।
ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟಿಃ ಶುಭಾ ತಾತ ಪಪಾತ ಮಮ ಮೂರ್ಧನಿ॥ 13-45-320 (83001)
ದುಂದುಭಿಶ್ಚ ತದಾ ದಿವ್ಯಸ್ತಾಡಿತೋ ದೇವಕಿಂಕರೈಃ।
ವವೌ ಚ ಮಾರುತಃ ಪುಣ್ಯಃ ಶುಚಿಗಂಧಃ ಸುಖಾವಹಃ॥ 13-45-321 (83002)
ತತಃ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾದೇವಃ ಸಪತ್ನೀಕೋ ವೃಷಧ್ವಜಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತ್ರಿದಶಾಂಸ್ತತ್ರ ಹರ್ಷಯನ್ನಿವ ಮಾಂ ತದಾ॥ 13-45-322 (83003)
ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ತ್ರಿದಶಾಃ ಸರ್ವೇ ಉಪಮನ್ಯೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಮಯಿ ಭಕ್ತಿಂ ಪರಾಂ ನಿತ್ಯಮೇಕಭಾವಾದವಸ್ಥಿತಾಂ॥ 13-45-323 (83004)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತದಾ ಕೃಷ್ಣ ಸುರಾಸ್ತೇ ಶೂಲಪಾಣಿನಾ।
ಊಚುಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ವೃಷಧ್ವಜಂ॥ 13-45-324 (83005)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಲೋಕನಾಥ ಜಗತ್ಪತೇ।
ಲಭತಾಂ ಸರ್ವಕಾಮೇಭ್ಯಃ ಫಲಂ ತ್ವತ್ತೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ 13-45-325 (83006)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತಃ ಶರ್ವಃ ಸುರೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿಸ್ತಥಾ।
ಆಹ ಮಾಂ ಭಗವಾನೀಶಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಶಂಕರಃ॥ 13-45-326 (83007)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 13-45-327x (6852)
ವತ್ಸೋಪಮನ್ಯೋ ತೃಷ್ಟೋಸ್ಮಿ ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಮುನಿಪುಂಗವ।
ದೃಢಭಕ್ತೋಸಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಮಯಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಿತೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 13-45-327 (83008)
ಅನಯಾ ಚೈವ ಭಕ್ತ್ಯಾ ತೇ ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಪ್ರೀತಿಮಾನಹಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಂದದಾಂಯದ್ಯ ಕಾಮಾಂಸ್ತವ ಯಥೋಪ್ಸಿತಾನ್॥ 13-45-328 (83009)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಚೈವಾಥ ಮಹಾದೇವೇನ ಧೀಮತಾ।
ಹರ್ಷಾದಶ್ರೂಣ್ಯವರ್ತಂತ ರೋಮಹರ್ಷಸ್ತ್ವಜಾಯತ॥ 13-45-329 (83010)
ಅಬ್ರವಂ ಚ ತದಾ ದೇವ ಹರ್ಷಗದ್ಗದಯಾ ಗಿರಾ।
ಜಾನುಭ್ಯಾಮವನೀಂ ಗತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-45-330 (83011)
ಅದ್ಯ ಜಾತೋ ಹ್ಯಹಂ ದೇವ ಸಫಲಂ ಜನ್ಮ ಚಾದ್ಯ ಮೇ।
ಯನ್ಮೇ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮಹಾದೇವಃ ಪ್ರಸನ್ನಸ್ತಿಷ್ಠತೇಽಗ್ರತಃ॥ 13-45-331 (83012)
ಯಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಚೈವಾದ್ಧಾ ದೇವಾ ಹ್ಯಮಿತವಿಕ್ರಮಂ।
ತಮಹಂ ದೃಷ್ಟವಾಂದೇವಂ ಕೋಽನ್ಯೋ ಧನ್ಯತರೋ ಮಯಾ॥ 13-45-332 (83013)
ಏವಂ ಧ್ಯಾಯಂತಿ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಪರಂ ತತ್ತ್ವಂ ಸನಾತನಂ।
ತದ್ವಿಶೇಷಮತಿಖ್ಯಾತಂ ಯದಜಂ ಜ್ಞಾನಮಕ್ಷರಂ॥ 13-45-333 (83014)
ಸ ಏಷ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಸತ್ತ್ವಾದಿರವ್ಯಯಃ।
ಸರ್ವತತ್ತ್ವವಿಧಾನಜ್ಞಃ ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಃ ಪರಃ॥ 13-45-334 (83015)
ಯೋಽಸೃಜದ್ದಕ್ಷಿಣಾದಂಗಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಾಂ ಲೋಕಸಂಭವಂ।
ವಾಮಪಾರ್ಶ್ವಾತ್ತಥಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಲೋಕರಕ್ಷಾರ್ಥಮೀಶ್ವರಃ॥ 13-45-335 (83016)
ಯುಗಾಂತೇ ಚೈವ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ರುದ್ರಮೀಶೋಽಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಸ ರುದ್ರಃ ಸಂಹರನ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ॥ 13-45-336 (83017)
ಕಾಲೋ ಭೂತ್ವಾ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಾತಿ ಸಂವರ್ತಕಾನಲಃ।
ಯುಗಾಂತೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಗ್ರಸನ್ನಿವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-45-337 (83018)
ಏಷ ದೇವೋ ಮಹಾದೇವೋ ಜಗತ್ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಚರಾಚರಂ।
ಕಲ್ಪಾಂತೇ ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸ್ಮೃತಿಮಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-45-338 (83019)
ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತಭವೋದ್ಭವಃ।
ಆಸ್ತೇ ಸರ್ವಗತೋ ನಿತ್ಯಮದೃಶ್ಯಃ ಸರ್ವದೈವತೈಃ॥ 13-45-339 (83020)
ಯದಿ ದೇಯೋ ವರೋ ಮಹ್ಯಂ ಯದಿ ತುಷ್ಟೋಽಸಿ ಮೇ ಪ್ರಭೋ।
ಭಕ್ತಿರ್ಭಕ್ತು ಮೇ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಯಿ ದೇವ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 13-45-340 (83021)
ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಚೈವ ವರ್ತಮಾನಂ ಚ ಯದ್ವಿಭೋ।
ಜಾನೀಯಾಮಿತಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸುರಸತ್ತಮ॥ 13-45-341 (83022)
ಕ್ಷೀರೋದನಂ ಚ ಭುಂಜೀಯಾಮಕ್ಷಯಂ ಸಹ ಬಾಂಧವೈಃ।
ಆಶ್ರಮೇ ಚ ಸದಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಪರಮಸ್ತು ತೇ॥ 13-45-342 (83023)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಮಾಂ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಪೂಜಿತಃ।
ಮಹೇಶ್ವರೋ ಮಹಾತೇಜಾಶ್ವರಾಚರಗುರುಃ ಶಿವಃ॥ 13-45-343 (83024)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 13-45-344x (6853)
ಅಜರಶ್ಚಾಮರಶ್ಚೈವ ಭವ ತ್ವಂ ದುಃಖವರ್ಜಿತಃ।
ಯಶಸ್ವೀ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತೋ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-45-344 (83025)
ಋಷೀಣಾಮಭಿಗಂಯಶ್ಚ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾಧ್ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಶೀಲವಾನ್ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ॥ 13-45-345 (83026)
ಅಕ್ಷಯಂ ಯೌವನಂ ತೇಽಸ್ತು ತೇಜಶ್ಚೈವಾನಲೋಪಮಂ।
ಕ್ಷೀರೋದಃ ಸಾಗರಶ್ಚೈವ ಯತ್ರಯತ್ರೇಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-45-346 (83027)
ತತ್ರ ತೇ ಭವಿತಾ ಕಾಮಂ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಪಯಸೋನಿಧೇಃ।
ಕ್ಷೀರೋದನಂ ಚ ಭುಂಖ ತ್ವಮಮೃತೇನ ಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-45-347 (83028)
ಬಂಧುಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಕಲ್ಪಂ ತತೋ ಮಾಮುಪಯಾಸ್ಯಸಿ।
ಅಕ್ಷಯಾ ಬಾಂಧವಾಶ್ಚೈವ ಕುಲಂ ಗೋತ್ರಂ ಚ ತೇ ಸದಾ॥ 13-45-348 (83029)
ಭವಿಷ್ಯತಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಯಿ ಭಕ್ತಿಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತೀ।
ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಚಾಶ್ರಮೇ ನಿತ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 13-45-349 (83030)
ತಿಷ್ಠ ವತ್ಸ ಯಥಾಕಾಮಂ ನೋತ್ಕಂಠಾಂ ಚ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ಸ್ಮೃತಸ್ತ್ವಯಾ ಪುನರ್ವಿಪ್ರ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಚ ದರ್ಶನಂ॥ 13-45-350 (83031)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾನ್ಸೂರ್ಯಕೋಟಿಸಮಪ್ರಭಃ।
ಈಶಾನಃ ಸ ವರಾಂದತ್ತ್ವಾ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-45-351 (83032)
ಏವಂ ದೃಷ್ಟೋ ಮಯಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವದೇವಃ ಸಮಾಧಿನಾ।
ತದವಾಪ್ತಂ ಚ ಮೇ ಸರ್ವಂ ಯದುಕ್ತಂ ತೇನ ಧೀಮತಾ॥ 13-45-352 (83033)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಚೈವ ತೇ ಕೃಷ್ಣ ಪಶ್ಯ ಸಿದ್ಧಾನ್ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾನ್।
ಋಷೀನ್ವಿದ್ಯಾಧರಾನ್ಯಕ್ಷಾನ್ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ॥ 13-45-353 (83034)
ಪಶ್ಯ ವೃಕ್ಷಲತಾಗುಲ್ಮಾನ್ಸರ್ವಪುಷ್ಪಫಲಪ್ರದಾನ್।
ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೈರ್ಯುಕ್ತಾನ್ಸುಖಪತ್ರಾನ್ಸುಗಂಧಿನಃ॥ 13-45-354 (83035)
ಸರ್ವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ದಿವ್ಯಭಾವಸಮನ್ವಿತಂ।
ಪ್ರಸಾದಾದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಈಶಅವರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-45-355 (83036)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-45-356x (6854)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿವ ದರ್ಶನಂ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ಅಬ್ರವಂ ತಂ ಮಹಾಮುನಿಂ॥ 13-45-356 (83037)
ಧನ್ಯಸ್ತ್ವಮಸಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಿ ಕಸ್ತ್ವದನ್ಯೋಸ್ತಿ ಪುಣ್ಯಕೃತ್।
ಯಸ್ಯ ದೇವಾಧಿದೇವಸ್ತೇ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಂ ಕುರುತೇಽಽಶ್ರಮೇ॥ 13-45-357 (83038)
ಅಪಿ ತಾವನ್ಮಮಾಪ್ಯೇವಂ ದದ್ಯಾತ್ಸ ಭಗವಾಞ್ಶಿವಃ।
ದರ್ಶಂ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಸಾದಂ ಚಾಪಿ ಶಂಕರಃ॥ 13-45-358 (83039)
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-45-359x (6855)
[ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಮಹಾದೇವಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟೋ ಮಯಾಽನಘ॥ 13-45-359 (83040)
ಚಕ್ಷುಷಾ ಚೈವ ದಿವ್ಯೇನ ಪಶ್ಯಾಂಯಮಿತವಿಕ್ರಮಂ।
ಷಷ್ಠೇ ಮಾಸಿ ಮಹಾದೇವಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 13-45-360 (83041)
ಷೋಡಶಾಷ್ಟೌ ವರಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್।
ಸಪತ್ನೀಕಾದ್ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-45-361 (83042)
ಅತೀತಾನಾಗತಂ ಚೈವ ವರ್ತಮಾನಂ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ವಿದಿತಂ ಮೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥] 13-45-362 (83043)
ಏತಾನ್ಸಹಸ್ರಶಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಸಮನುಧ್ಯಾತವಾನ್ಹರಃ।
ಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸಾದಂ ಭಗವಾನ್ನ ಕುರ್ಯಾತ್ತವ ಮಾಧವ॥ 13-45-363 (83044)
ತ್ವಾದೃಶೇನ ಹಿ ದೇವಾನಾಂ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ಸಮಾಗಮಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಅಯೇನಾನೃಶಂಸೇನ ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಚಾಪ್ಯುತ।
ಜಪ್ಯಂ ತು ತೇ ಪ್ರದಾಸ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಶಂಕರಂ॥ 13-45-364 (83045)
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಉವಾಚ। 13-45-365x (6856)
ಅಬ್ರವಂ ತಮಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಂತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಾಮುನೇ।
ದ್ರಕ್ಷ್ಯೇ ದಿತಿಜಸಂಘಾನಾಂ ಮರ್ದನಂ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಂ॥ 13-45-365 (83046)
ಏವಂ ಕಥಯತಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾದೇವಾಶ್ರಿತಾಂ ಕಥಾಂ।
ದಿನಾನ್ಯಷ್ಟೌ ತತೋ ಜಗ್ಮುರ್ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಭಾರತ॥ 13-45-366 (83047)
ದಿನೇಽಷ್ಟಮೇ ತು ವಿಪ್ರೇಣಿ ದೀಕ್ಷಿತೋಽಹಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ದಂಡೀ ಮುಂಡೀ ಕುಶೀ ಚೀರಿ ಘೃತಾಕ್ತೋ ಮೇಖಲೀಕೃತಃ॥ 13-45-367 (83048)
ಮಾಸಮೇಕಂ ಫಲಾಹಾರೋ ದ್ವಿತೀಯಂ ಸಲಿಲಾಶನಃ।
ತೃತೀಯಂ ಚ ಚತುರ್ಥಂ ಚ ಪಂಚಮಂ ಚಾನಿಲಾಶಃ॥ 13-45-368 (83049)
ಏಕಪಾದೇನ ತಿಷ್ಠಂಶ್ಚ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುರತಂದ್ರಿತಃ।
ತೇಜಃ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಅಪಶ್ಯಂ ದಿವಿ ಭಾರತ॥ 13-45-369 (83050)
ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯಗತಂ ಚಾಪಿ ತೇಜಸಃ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ಇಂದ್ರಾಯುಧಪಿನದ್ಧಾಂಗಂ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾಲಾಗವಾಕ್ಷಕಂ।
ನೀಲಸೈಲಚಯಪ್ರಖ್ಯಂ ಬಲಾಕಾಭೂಷಿತಾಂಬರಂ॥ 13-45-370 (83051)
ತತ್ರ ಸ್ಥಿತಶ್ಚ ಭಗವಾಂದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ತಪಸಾ ತೇಜಸಾ ಕಾಂತ್ಯಾ ದೀಪ್ತಯಾ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ॥ 13-45-371 (83052)
ರರಾಜ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಸೋಮೇನ ಸಹಿತಃ ಸೂರ್ಯೋ ಯಥಾ ಮೇಘಸ್ಥಿತಸ್ತಥಾ॥ 13-45-372 (83053)
ಸಂಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ಕೌಂತೇಯ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಃ।
ಅಪಶ್ಯಂ ದೇವಸಂಘಾನಾಂ ಗತಿಮಾರ್ತಿಹರಂ ಹರಂ॥ 13-45-373 (83054)
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಶೂಲಪಾಣಿಂ
ವ್ಯಾಘ್ರಾಜಿನಂ ಜಟಿಲಂ ದಂಡಪಾಣಿಂ।
ಪಿನಾಕಿನಂ ವಜ್ರಿಣಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂ
ಶುಭಾಂಗದಂ ವ್ಯಾಲಯಜ್ಞೋಪವೀತಂ॥ 13-45-374 (83055)
ದಿವ್ಯಾಂ ಮಾಲಾಮುರಸಾಽನೇಕವರ್ಣಾಂ
ಸಮುದ್ವಹಂತಂ ಗುಲ್ಫದೇಶಾವಲಂಬಾಂ।
ಚಂದ್ರಂ ಯಥಾ ಪರಿವಿಷ್ಟಂ ಸಸಂಧ್ಯಂ
ವರ್ಷಾತ್ಯಯೇ ತದ್ವದಪಶ್ಯಮೇನಂ॥ 13-45-375 (83056)
ಪ್ರಮಥಾನಾಂ ಗಣೈಶ್ಚೈವ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಾರಿತಂ।
ಶರದೀವ ಸುದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಂ ಪರಿವಿಷ್ಟಂ ದಿವಾಕರಂ॥ 13-45-376 (83057)
ಏಕಾದಶಶತಾನ್ಯೇವಂ ರುದ್ರಾಣಾಂ ವೃಷವಾಹನಂ
ಅಸ್ತುವಂ ನಿಯತಾತ್ಮಾನಂ ಕರ್ಮಭಿಃ ಶುಭಕರ್ಮಿಣಂ॥ 13-45-377 (83058)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವಃ ಸಾಧ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಸ್ತಥಾಽಶ್ವಿನೌ।
ವಿಶ್ವಾಭಿಃ ಸ್ತುತಿಭಿರ್ದೇವಂ ವಿಶ್ವದೇವಂ ಸಮಸ್ತುವನ್॥ 13-45-378 (83059)
ಶತಕ್ರತುಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಶ್ಚಾದಿತಿನಂದನೌ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ರಥಂತರಂ ಸಾಮ ಈರಯಂತಿ ಭವಾಂತಿಕೇ॥ 13-45-379 (83060)
ಯೋಗೀಶ್ವರಾಃ ಸುಬಹವೋ ಯೋಗದಂ ಪಿತರಂ ಗುರುಂ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚ ಸಸುತಾಸ್ತಥಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚ ವೈ॥ 13-45-380 (83061)
ಪೃಥಿವೀಂ ಚಾಂತರಿಕ್ಷಂ ಚ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಸ್ತಥಾ।
ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾ ಕ್ರತವೋ ರಾತ್ರಿಃ ಸಂವತ್ಸರಾಃ ಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-45-381 (83062)
ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ನಿಮೇಪಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಯುಗಪರ್ಯಯಾಃ।
ದಿವ್ಯಾ ರಾಜನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ವಿದ್ಯಾಃ ಸತ್ವವಿದಸ್ತಥಾ॥ 13-45-382 (83063)
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ದೇವಾಶ್ಚ ಇತಿಹಾಸಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಮರೀಚಿರಂಗಿರಾ ಅತ್ರಿಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ॥ 13-45-383 (83064)
ಮನವಃ ಸಪ್ತ ಸೋಮಶ್ಚ ಅರ್ಥವಾ ಸಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಭೃಗುರ್ದಕ್ಷಃ ಕಶ್ಯಪಶ್ಚ ವಸಿಷ್ಠಃ ಕಾಶ್ಯ ಏವ ಚ॥ 13-45-384 (83065)
ಛಂದಾಂಸಿ ದೀಕ್ಷಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಾಃ ಪಾವಕೋ ಹವಿಃ।
ಯಜ್ಞೋಪಗಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಮೂರ್ತಿಮಂತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-45-385 (83066)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರಿತಃ ಪನ್ನಗಾ ನಗಾಃ।
ದೇವಾನಾಂ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾದೇವಪತ್ನ್ಯ ಸಕನ್ಯಕಾಃ॥ 13-45-386 (83067)
ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮುನೀನಾಂ ಚ ಅಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನಿ ಚ।
ನಮಸ್ಯಂತಿ ಪ್ರಭುಂ ಶಾಂತಂ ಪರ್ವತಾಃಸಾಗರಾ ದಿಶಃ॥ 13-45-387 (83068)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಶ್ಚೈವ ಗೀತವಾದಿತ್ರಕೋವಿದಾಃ।
ದಿವ್ಯತಾಲೇಷು ಗಾಯಂತಃ ಸ್ತುವಂತಿ ಭವಮದ್ಭುತಂ॥ 13-45-388 (83069)
ವಿದ್ಯಾಧರಾ ದಾನವಾಶ್ಚ ಗುಹ್ಯಕಾ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತಥಾ।
ಸರ್ವಾಣಿ ಚೈವ ಭೂತಾನಿ ಸ್ತಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ನಮಸ್ಯಂತಿ ಮಹಾರಾಜ ವಾಙ್ಮನಃ ಕರ್ಮಭಿರ್ವಿಭುಂ॥ 13-45-389 (83070)
ಪುರಸ್ತಾದ್ಧಿಷ್ಠಿತಃ ಶರ್ವೋ ಮಮಾಸೀಸ್ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಃ॥ 13-45-390 (83071)
ಪುರಸ್ತದ್ಧಿಷ್ಠಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಮೇಶಾನಂ ಚ ಭಾರತ।
ಸಪ್ರಜಾಪತಿಶಕ್ರಾಂತಂ ಜಗನ್ಮಾಮಭ್ಯುದೈಕ್ಷತ॥ 13-45-391 (83072)
ಈಕ್ಷಿತುಂ ಚ ಮಹಾದೇವಂ ನ ಮೇ ಶಕ್ತಿರಭೂತ್ತದಾ।
ತತೋ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ದೇವಃ ಪಶ್ಯ ಕೃಷ್ಣ ವದಸ್ವ ಚ॥ 13-45-392 (83073)
ತ್ವಯಾ ಹ್ಯಾರಾಧಿತಶ್ಚಾಹಂ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ತ್ವತ್ಸಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ಕಶ್ಚಿತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕಷು ವೈ ಪ್ರಿಯಃ॥ 13-45-393 (83074)
ಶಿರಸಾ ವಂದಿತೇ ದೇವೇ ದೇವೀ ಪ್ರೀತಾ ಹ್ಯುಮಾ ತದಾ।
ತತೋಽಹಮಬ್ರುವಂ ಸ್ಥಾಣುಂ ಸ್ತುತಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿಃ ಸುರೈಃ॥ 13-45-394 (83075)
ಕೃಷ್ಣ ಉವಾಚ। 13-45-395x (6857)
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ಶಾಶ್ವತ ಸರ್ವಯೋನೇ
ಬ್ರಾಹ್ಮಾಧಿಪಂ ತ್ವಾಮೃಷಯೋ ವದಂತಿ।
ತಪಶ್ಚ ಸತ್ವಂ ಚ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚ
ತ್ವಾಮೇವ ಸತ್ಯಂ ಚ ವದಂತಿ ಸಂತಃ॥ 13-45-395 (83076)
ತ್ವಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ರುದ್ರಶ್ಚ ವರುಣೋಽಗ್ನಿರ್ಮನುರ್ಭವಃ।
ಧಾತಾ ತ್ವಷ್ಟಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ತ್ವಂ ಪ್ರಭುಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ॥ 13-45-396 (83077)
ತ್ವತ್ತೋ ಜಾತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ತ್ವಯಾ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ॥ 13-45-397 (83078)
ಯಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣೀಹ ಮನಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಂ
ಯೇ ವಾಯವಃ ಸಪ್ತಿ ತಥೈವ ಚಾಗ್ನಯಃ।
ಯೇ ದೇವಸಂಸ್ಥಾಸ್ತವ ದೇವತಾಶ್ಚ
ತಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ತ್ವಾಮೃಷಯೋ ವದಂತಿ॥ 13-45-398 (83079)
ವೇದಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಃ ಸೋಮಶ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಾ ಪಾವಕೋ ಹವಿಃ।
ಯಜ್ಞೋಪಗಂ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಭಗವಾಂಸ್ತದಸಂಶಯಂ॥ 13-45-399 (83080)
ಇಷ್ಟಂ ದತ್ತಮಧೀತಂ ವ್ರತಾನಿ ನಿಯಮಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಹ್ರೀಃ ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀರ್ದ್ಯುತಿಸ್ತುಷ್ಟಿಃ ಸಿದ್ಧಿಶ್ಚೈವ ತದರ್ಪಣೀ॥ 13-45-400 (83081)
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧೋ ಭಯಂ ಲೋಭೋ ಮದಃ ಸ್ತಂಭೋಥ ಮತ್ಸರಃ।
ಆಧಯೋ ವ್ಯಾಧಯಶ್ಚೈವ ಭಗವಂಸ್ತನವಸ್ತವ॥ 13-45-401 (83082)
ಕೃತಿರ್ವಿಕಾರಃ ಪ್ರಣಯಃ ಪ್ರಧಾನಂ ಬೀಜಮವ್ಯಯಂ।
ಮನಸಃ ಪರಮಾ ಯೋನಿಃ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚಾಪಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 13-45-402 (83083)
ಅವ್ಯಕ್ತಃ ಪಾವನೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ಹಿರಣ್ಮಯಃ।
ಆದಿರ್ಗಣಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭವಾನ್ವೈಜೀವಿತಾಶ್ರಯಃ॥ 13-45-403 (83084)
ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಮತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಶ್ವಃ ಶಂಭುಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಜ್ಞೋಪಲಬ್ಧಿಶ್ಚಸಂವಿತ್ಖ್ಯಾತಿರ್ಧೃತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-45-404 (83085)
ಪರ್ಯಾಯವಾಚಕೈಃ ಶಬ್ದೈರ್ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ವಿಭಾವ್ಯತೇ।
ತ್ವಾಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದಾತ್ಪ್ರಮೋಹಂ ವಿನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 13-45-405 (83086)
ಹೃದಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ತ್ವಮೃಷಿಸ್ತುತಃ॥ 13-45-406 (83087)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಃ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ॥ 13-45-407 (83088)
ಫಲಂ ತ್ವಮಸಿ ದಿಗ್ಮಾಂಶೋರ್ನಿಮೇಷಾದಿಷು ಕರ್ಮಸು।
ತ್ವಂ ವೈ ಪ್ರಬಾರ್ಚಿಃ ಪುರುಷಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸಂಶ್ರಿತಃ।
ಅಣಿಮಾ ಮಹಿಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿರೀಶಾನೋ ಜ್ಯೋತಿರವ್ಯಯಃ॥ 13-45-408 (83089)
ತ್ವಯಿ ಬುದ್ಧಿರ್ಮತಿರ್ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಸಂಶ್ರಿತಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಧ್ಯಾನಿನೋ ನಿತ್ಯಯೋಗಾಶ್ಚ ಸತ್ಯಸತ್ವಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 13-45-409 (83090)
ಯಸ್ತ್ವಾಂ ಧ್ರುವಂ ವೇದಯತೇ ಗುಹಾಶಯಂ
ಪ್ರಭುಂ ಪುರಾಣಂ ಪುರುಷಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ।
ಹಿರಣ್ಮಯಂ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ಪರಾಂ ಗತಿಂ
ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಬುದ್ಧಿಮತೀತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-45-410 (83091)
ವಿದಿತ್ವಾ ಸಪ್ತ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಷಡಂಗಂ ತ್ವಾಂ ಚ ಮೂರ್ತಿತಃ।
ಪ್ರಧಾನವಿಧಿಯೋಗಸ್ಥಸ್ತ್ವಾಮೇವ ವಿಶತೇ ಬುಧಃ॥ 13-45-411 (83092)
ಏವಮುಕ್ತೇ ಮಯಾ ಪಾರ್ಥ ಭವೇ ಚಾರ್ತಿವಿನಾಶನೇ।
ಚರಾಚರಂ ಜಗತ್ಸರ್ಗಂ ಸಿಂಹನಾದಂ ತದಾಽಕರೋತ್॥ 13-45-412 (83093)
ತಂ ವಿಪ್ರಸಂಘಾಶ್ಚ ಸುರಾಸುರಾಶ್ಚ
ನಾಗಾಃ ಪಿಶಾಚಾಃ ಪಿತರೋ ವಯಾಂಸಿ।
ರಕ್ಷೋಗಣಾ ಭೂತಗಣಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ಮಹರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ತದಾ ಪ್ರಣೇಮುಃ॥ 13-45-413 (83094)
ಮಮ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಚ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ಕುಸುಮಾನಾಂ ಸುಗಂಧಿನಾಂ।
ರಾಶಯೋ ನಿಪತಂತಿ ಸ್ಮ ವಾಯುಶ್ಚ ಸುಸುಖೋ ವವೌ॥ 13-45-414 (83095)
ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಭಗವಾಂದೇವೀಂ ಹ್ಯುಮಾಂ ಮಾಂ ಚ ಜಗದ್ಧಿತಃ।
ಶತಕ್ರತುಂ ಚಾಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಮಾಮಾಹ ಶಂಕರಃ॥ 13-45-415 (83096)
ವಿದ್ಮಃ ಕೃಷ್ಣ ಪರಾಂ ಭಕ್ತಿಮಸ್ಮಾಸು ತವ ಶತ್ರುಹನ್।
ಕ್ರಿಯತಾಮಾತ್ಮನಃ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರೀತಿರ್ಹಿತ್ವಯಿ ಮೇ ಪರಾ॥ 13-45-416 (83097)
ವೃಣೀಷ್ವಾಷ್ಟೌ ವರಾನ್ಕೃಷ್ಣ ದಾತಾಽಸ್ಮಿ ತವ ಸತ್ತಮ।
ಬ್ರೂಹಿ ಯಾದವಶಾರ್ದೂಲ ಯಾನಿಚ್ಛಸಿ ಸುದುರ್ಲಭಾನ್॥ ॥ 13-45-417 (83098)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 45 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। ಯಯಾಽಽಪಗೇಯ ನಾಮಾನಿ ಶ್ರುತಾನೀಹ ಜಗತ್ಪತೇಃ। ಪಿತಾಮಹೇಶಾಯ ವಿಭೋ ನಾಮಾನ್ಯಾಚಕ್ಷ್ಯ ಶಂಭವೇ॥ 13-45-1 (83099) ಬಭ್ರವೇ ವಿಶ್ವರೂಪಾಯ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಚ ತತ್ತ್ವತಃ। ಸುರಾಸುರಗುರೌ ದೇವೇ ಶಂಕರೇಽವ್ಯಕ್ತಯೋನಯೇ॥ 13-45-2 (83100) ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-45-3x (6858) ಅಶಕ್ತೋಽಹಂ ಗುಣಾನ್ಯಕ್ತುಂ ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ। ಯೋ ಹಿ ಸರ್ವಗತೋ ದೇವೋ ನ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-45-3 (83101) ಬ್ರಹ್ಮವಿಷ್ಣುಸುರೇಶಾನಾಂ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಚ ಪ್ರಭುರೇವ ಚ। ಬ್ರಹ್ಮಾದಯಃ ಪಿಶಾಚಾಂತಾ ಯಂ ಹಿ ದೇವಾ ಉಪಾಸತೇ॥ 13-45-4 (83102) ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಪರತ್ವೇನ ಪುರುಷಸ್ಯ ಚ ಯಃ ಪರಃ। ಚಿಂತ್ಯತೇ ಯೋ ಯೋಗವಿದ್ಭಿರ್ಋಷಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ। ಅಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಅಸಚ್ಚ ಸದಸಚ್ಚ ಯಃ॥ 13-45-5 (83103) ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪುರುಷಂ ಚೈವ ಕ್ಷೋಭಯಿತ್ವಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ। ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಸೃಜತ್ತಸ್ಮಾದ್ದೇವದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-45-6 (83104) ಕೋ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ಗುಣಾನ್ವಕ್ತಂ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ। ಗರ್ಭಜನ್ಮಜರಾಯುಕ್ತೋ ಮರ್ತ್ಯೋ ಮೃತ್ಯುಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-45-7 (83105) ಕೋ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ಭವಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಮದ್ವಿಧಃ ಪರಮೇಶ್ವರಂ। ಕ್ರತೇ ನಾರಾಯಣಾತ್ಪುತ್ರ ಶಂಕಚಕ್ರಗದಾಧರಾತ್॥ 13-45-8 (83106) ಏಷ ವಿದ್ವಾನ್ಗುಣಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಿಷ್ಣುಃ ಪರಮದುರ್ಜಯಃ॥ ದಿವ್ಯಚಕ್ಷುರ್ಮಹಾತೇಜಾ ವೀಕ್ಷ್ಯತೇ ಯೋಗಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-45-9 (83107) ರುದ್ರಭಕ್ತ್ಯಾ ತು ಕೃಷ್ಣೇನ ಜಗದ್ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ। ತಂ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ತದಾ ದೇವಂ ಬದರ್ಯಾಂ ಕಿಲ ಭಾರತ॥ 13-45-10 (83108) ಅರ್ಥಾತ್ಪ್ರಿಯತರತ್ವಂ ಚ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವೈ ತದಾ। ಪ್ರಾಪ್ತವಾನೇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸುವರ್ಣಾಕ್ಷಾನ್ಮಹೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-45-11 (83109) ಪೂರ್ಣಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ತು ತಪ್ತವಾನೇಷ ಮಾಧವಃ। ಪ್ರಸಾದ್ಯ ವರದಂ ದೇವಂ ಚರಾಚರಗುರುಂ ಶಿವಂ॥ 13-45-12 (83110) ಯುಗೇಯುಗೇ ತು ಕೃಷ್ಣೇನ ತೋಷಿತೋ ವೈ ಮಹೇಶ್ವರಃ। ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಚೈವ ಪ್ರೀತಶ್ಚೈವ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-45-13 (83111) ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಯಾದೃಸಂ ತಸ್ಯ ಜಗದ್ಯೋನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ ತದಯಂ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ಹರಿರಚ್ಯುತಃ॥ 13-45-14 (83112) ಯಸ್ಮಾತ್ಪರತರಂ ಚೈವ ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ। ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಂ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಶಕ್ತೋ ನಾಮಾನ್ಯಶಷತಃ॥ 13-45-15 (83113) ಏಷ ಶಕ್ತೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಕ್ತುಂ ಭಗವತೋ ಗುಣಾನ್। ವಿಭೂತಿಂ ಚೈವ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಸತ್ಯಾಂ ಮಾಹೇಶ್ವರೀಂ ನೃಪ॥ 13-45-16 (83114) ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-45-17x (6859) 13-45-17 (83115) ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತದಾ ಭೀಷ್ಮೋ ವಾಸುದೇವಂ ಮಹಾಯಶಾಃ। ಭವಮಾಹಾತ್ಂಯಸಂಯುಕ್ತಮಿದಮಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 7-45-2 ಶಿವಾಯ ವಿಷ್ಣುರೂಪಾಯೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-45-3 ತಂಡಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿನೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-45-18 ತೇ ತ್ವಯಾ॥ 7-45-21 ಯಜ್ಞವಾಹಾ ಇತಿ ಛಂದಸಾಮೇವ ವಿಶೇಷಣಂ। ಛಂದಾಂಸಿ ವೈ ದೇವೇಭ್ಯೋ ಹವ್ಯಮೂಢ್ವ್ರೇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತ್ ತೇಷಾಂ ಯಜ್ಞವಾಹತ್ವಸಿದ್ಧಿಃ। ಸ್ತೋಭಾಃ ಸಾಮಪೂರಣಾನ್ಯಕ್ಷರಾಣಿ ಹುಂಮಾ ಇತ್ಯಾದೀನಿ॥ 7-45-25 ನರೇಂದ್ರಪುತ್ರೀಂ ಋಕ್ಷರಾಜಸ್ಯ ಜಾಂಬವತೋ ದುಹಿತರಂ॥ 7-45-26 ಅಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ಸ್ಥಿತಂ ಮಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಅಥೋಚತುರಿತ್ಯರ್ಧಃ॥ 7-45-33 ಭಸ್ಮರಾಶಿಭಿರಿತಿ ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನೈರಗ್ನಿಭಇಃ॥ 7-45-40 ಸಂಪ್ರಕ್ಷಾಲೈಃ ಮೈತ್ರ್ಯಾದಿಭಿಶ್ಚಿತ್ತಶೋಧನಂ ಕುರ್ವದ್ಭಿಃ॥ 7-45-41 ಗೋಚಾರಿಣೋ ಗೋವನ್ಮುಖೇನೈವ ಚರಂತೋ ಹಸ್ತವ್ಯಾಪಾರಶೂನ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಮರೀಚಿಪಾಶ್ಚಂದ್ರರಶ್ಮಿ ಪಾನೇನೈವ ಜೀವಂತಃ॥ 7-45-47 ನಿಯಮಾಃ ಅಂಬುಪಾನಾದಯಸ್ತೈರೇವಾಂಪುಷೈಃ ಕ್ಷೀರಪೈರಿತ್ಯಾದಿನಾಮಭಿಃ ಖ್ಯಾತೈಃ। ಪ್ರವಿಶನ್ನೇವಾಪಶ್ಯಮುಪಮನ್ಯುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-45-58 ಸಮಾನಾಂ ಸವತ್ಸರಣಾಮರ್ಬುದಂ ಸಮಾರ್ವುದಂ॥ 7-45-59 ಪ್ರಹಸ್ಯ ಮಂದಾರನಾಂನಃ॥ 7-45-60 ಭಗವತಾ ಮಹಾದೇವೇನ॥ 7-45-61 ಉತ್ಪಾದಿತಂ ತಸ್ಯೈವ ದೈತ್ಯಸ್ಯ ಹನನಾರ್ಥಂ॥ 7-45-63 ಜೀರ್ಣಂ ಜೀರ್ಣತೃಣವದ್ವ್ಯರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-45-64 ವರದತ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಾವಧ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಭವೇತಿ ದತ್ತವರಸ್ಯ॥ 7-45-77 ಸಪ್ತಕಪಾಲೇನ ತ್ರ್ಯಂಬಕದೈವತ್ಯೇನ ಹೇತುನಾ। ದೇವೈಃ ಸಪ್ತಕಪಾಲೇನ ರುದ್ರಮಿಷ್ಟ್ವಾ ಆಪೋ ನಿರ್ಮಿತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-45-78 ರುದ್ರಪ್ರಸಾದಾಜ್ಜನಯಾಮಾಸತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-45-81 ಮುಸಲೇಷ್ವಯೋಗ್ರೇಷು ಕಾಷ್ಠಕೀಲೇಷು॥ 7-45-82 ಚರುದ್ರಃ ಚರೋರ್ದ್ರವಃ ಮಂಡ ಇತಿ ಯಾವತ್। ಚರುಶಬ್ದಪೂರ್ವಾದ್ದ್ರವತೇರನ್ಯೇಭ್ಯೋಪಿ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ಡಃ। ಭರ್ತಾರಂವಿನಾಪಿ ಚರುದ್ರವಪಾನಮಾತ್ರೇಣ ತವ ಪುತ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-45-96 ಧೂಂರಶ್ಚಾಪಿ ಮಮಾನುಜ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-45-109 ಪಾವನಾನಾಂ ಪವನಾಶಿನಾಂ। ವನಾಶಾನಾಂ ಅಬ್ಭಕ್ಷಾಣಾಂ॥ 7-45-112 ಪ್ರವದ್ಯ ಪ್ರಪನ್ನೋ ಭವ॥ 7-45-118 ದುರಾಧಾರಃ ಮನಸಿ ಧರ್ತುಮಶಕ್ಯಃ 7-45-126 ಪ್ರವಾಲಾಂಕುರಭೂಷಣೇ ವಸಂತಸ್ತೇನ ಕಾಲೋಪ್ಯಯಮೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ 7-45-139 ಭೂಧರಃ ಶೇಷನಾಗಃ॥ 7-45-146 ಸರ್ವವಾಸಕಃ ಸರ್ವಸ್ಯಾಚ್ಛಾದಕಃ 7-45-161 ಅಭವಂ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 7-45-165 ಭಾವಾ ಮೈವ। ಭವಾನಿ ಭೂಯಾಸಂ॥ 7-45-168 ಅನಾರ್ಜವಂ ವಕ್ರಂ। ಯುಗಂ ಕಲಿಯುಗಂ॥ 7-45-174 ಅಸಾರಂ ನಾಸ್ತಿ ಸಾರೋ ಯಸ್ಮಾದನ್ಯಸ್ತಂ॥ 7-45-177 ಈಶೇ ಈಶಸ್ಯ। ಭವನೇ ಸತ್ತಾಯಾಂ। ಕೋ ಹೇತುಃ ಕಾ ಯುಕ್ತಿಃ। ಈಶಸತ್ತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-45-271 ರಥಂತರಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ಸಾಮನೀ॥ 7-45-278 ಶುಕ್ಲಂ ಕರ್ಮ ಹಿಂಸಾರಹಿತೋ ಧ್ಯಾನಾದಿಧರ್ಮಃ॥ 7-45-283 ಮಿಶ್ರಿತಾಯ ಮಿಶ್ರಿತಮಾಲಾಯ॥ 7-45-295 ಮುಕುಟೇ ಮುಕುಟಾಯ॥ 7-45-296 ತ್ರೀಣಿ ನೇತ್ರಾಣೀವ ನೇತ್ರಾಣಿ ಲೋಕಯಾತ್ರಾನಿರ್ವಾಹಕಾಣ್ಯಗ್ನಿಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಾಖ್ಯಾನಿ ನೇತ್ರಾಣಿ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯೈ ತ್ರಿನೇತ್ರನೇತ್ರಾಯ। ಲೋಚನೇ ಲೋಚನಾಯ॥ 7-45-298 ಸ್ರಷ್ಟಾರಾಯ ಔಣಾದಿಕಃ ಸೃಜೇತ್ವಾರನ್। ಸ್ರಷ್ಟ್ರೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-45-304 ಮಾಯಾಯ ಮಾಯಾವಿನೇ॥ 7-45-325 ಕಾಮೇಭ್ಯಃ ಕಾಮಾನ್ ಕಾಂಯಮಾನಾನ್ ಅರ್ಥಾನ್॥ 7-45-333 ಷಡ್ವಿಂಶಕಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಮಿತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-45-336 ತಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಣಂಯ ಶಇರಸಾ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥಯೇ ಪ್ರಭೋ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-45-375 ಪರಿವಿಷ್ಟಂ ಪರಿವೇಷವಂತಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 046
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.46. ಅಧ್ಯಾಯಃ 046
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಾರ್ವತೀಪರಮೇಶ್ವರಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ಯಸ್ಮೈ ವರಪ್ರದಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಕೃಷ್ಣ ಉವಾಚ।
ಮೂರ್ಧ್ನಾ ನಿಪತ್ಯ ನಿಯತಸ್ತೇಜಃಸನ್ನಿಚಯೇ ತತಃ।
ಪರಮಂ ಹರ್ಷಮಾಗತ್ಯ ಭಗವಂತಮಥಾಬ್ರವಂ॥ 13-46-1 (83116)
ಧರ್ಮೇ ದೃಢತ್ವಂ ಯುಧಿ ಶತ್ರುಘಾತಂ
ಯಶಸ್ತಥಾಽಗ್ರ್ಯಂ ಪರಮಂ ಬಲಂ ಚ
ಯೋಗಪ್ರಿಯತ್ವಂ ತವ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಂ
ವೃಣೇ ಸುತಾನಾಂ ಚ ಶತಂ ಶತಾನಿ॥ 13-46-2 (83117)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮಯೋಕ್ತಃ ಪ್ರಾಹ ಶಂಕರಃ॥ 13-46-3 (83118)
ತತೋ ಮಾಂ ಜಗತೋ ಮಾತಾ ಧಾರಿಣೀ ಸರ್ವಪಾವನೀ।
ಉವಾಚೋಮಾ ಪ್ರಣಿಹಿತಾ ಶರ್ವಾಣೀ ತಪಸಾಂ ನಿಧಿಃ।
ದತ್ತೋ ಭಗವತಾ ಪುತ್ರಃ ಸಾಂಬೋ ನಾಮ ತವಾನಘ॥ 13-46-4 (83119)
ಮತ್ತೋಪ್ಯಷ್ಟೌ ವರಾನಿಷ್ಟಾನ್ಗೃಹಣ ತ್ವಂ ದದಾಮಿ ತೇ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಸಾ ಚ ಮಯೋಕ್ತಾ ಪಾಂಡುನಂದನ॥ 13-46-5 (83120)
ದ್ವಿಜೇಷ್ವಕೋಪಂ ಪಿತೃತಃ ಪ್ರಸಾದಂ
ಶತಂ ಸುತಾನಾಂ ಪರಮಂ ಚ ಭೋಗಂ।
ಕುಲೇ ಪ್ರೀತಿಂ ಮಾತೃತಶ್ಚ ಪ್ರಸಾದಂ-
ಶಮಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಪ್ರವೃಣೇ ಚಾಪಿ ದಾಕ್ಷ್ಯಂ॥ 13-46-6 (83121)
ಉಮೋವಾಚ। 13-46-7x (6860)
ಏವಂ ಭವಿಷ್ಯತ್ಯಮರಪ್ರಭಾವ
ನಾಹಂ ಮೃಷಾ ಜಾತು ವದೇ ಕದಾಚಿತ್।
ಭಾರ್ಯಾಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ಷೋಡಶೈವ
ತಾಸು ಪ್ರಿಯತ್ವಂ ಚ ತಥಾಽಕ್ಷಯಂ 13-46-7 (83122)
ಪ್ರೀತಿಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಾಂ ಬಾಂಧವಾನಾಂ ಸಕಾಶಾ-
ದ್ದದಾಮಿ ತೇಽಹಂ ವಪುಷಃ ಕಾಂಯತಾಂ ಚ।
ಭೋಕ್ಷ್ಯಂತೇ ವೈ ಸಪ್ತತಿಂ ವೈ ಶತಾನಿ
ಗೃಹೇ ತುಭ್ಯಮತಿಥೀನಾಂ ಚ ನಿತ್ಯಂ॥ 13-46-8 (83123)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-46-9x (6861)
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾ ವರಾಂದೇವೋ ಮಮ ದೇವೀ ಚ ಭಾರತ।
ಅಂತರ್ಹಿತಃ ಕ್ಷಣೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸಗಣೋ ಭೀಮಪೂರ್ವಜ॥ 13-46-9 (83124)
ಏತದತ್ಯದ್ಭುತಂ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾತಿತೇಜಸೇ।
ಉಪಮನ್ಯವೇ ಮಯಾ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಂ ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ತು ಸ ಪ್ರಾಹ ದೇವದೇವಾಯ ಸುವ್ರತ॥ 13-46-10 (83125)
ನಾಸ್ತಿ ಶರ್ವಸಮೋ ದೇವೋ ನಾಸ್ತಿ ಶರ್ವಸಮಾ ಗತಿಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಶರ್ವಸಮೋ ದಾನೇ ನಾಸ್ತಿ ಶರ್ವಸಮೋ ರಣೇ॥ ॥ 13-46-11 (83126)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 46 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 047
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.47. ಅಧ್ಯಾಯಃ 047
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಉಪಮನ್ಯುನಾ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ತಂಡಿಕೃತಮಹಾದೇವಸ್ತುತ್ಯನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ।
ಋಷಿರಾಸೀತ್ಕೃತೇ ತಾತ ತಂಡಿರಿತ್ಯೇವ ವಿಶ್ರುತಃ।
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತೇನ ದೇವಃ ಸಮಾಧಿನಾ॥ 13-47-1 (83127)
ಆರಾಧಿತೋಽಭೂದ್ಭಕ್ತೇನ ತಸ್ಯೋದರ್ಕಂ ನಿಶಾಮಯ।
ಸ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಮಹಾದೇವಮಸ್ತೌಷೀಚ್ಚ ಸ್ತವೈರ್ವಿಭುಂ॥ 13-47-2 (83128)
[ಇತಿ ತಂಡಿಸ್ತಪೋಯೋಗಾತ್ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಮಿದಮಾಹ ಸುವಿಸ್ಮಿತಃ॥ 13-47-3 (83129)
ಯಂ ಪಠಂತಿ ಸದಾ ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚಿಂತಯಂತಿ ಚ ಯೋಗಿನಃ।
ಪರಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷಮಧಿಷ್ಠಾತಾರಮೀಶ್ವರಂ। 13-47-4 (83130)
ಉತ್ಪತ್ತೌ ಚ ವಿನಾಶೇ ಚ ಕಾರಣಂ ಯಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ದೇವಾಸುರಮುನೀನಾಂ ಚ ಪರಂ ಯಸ್ಮಾನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-47-5 (83131)
ಅಜಂ ತಮಹಮೀಶಾನಮನಾದಿನಿಧನಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಅತ್ಯಂತಸುಖಿನಂ ದೇವಮನಘಂ ಶರಣಂ ವ್ರಜೇ॥ 13-47-6 (83132)
ಏವಂ ಬ್ರುವನ್ನೇವ ತದಾ ದದರ್ಶ ತಪಸಾನ್ನಿಧಿಂ।
ತಮವ್ಯಯಮನೌಪಂಯಮಚಿಂತ್ಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಂ॥ 13-47-7 (83133)
ನಿಷ್ಕಲಂ ಸಕಲಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ಗುಣಂ ಗುಣಗೋಚರಂ।
ಯೋಗಿನಾಂ ಪರಮಾನಂದಮಕ್ಷರಂ ಮೋಕ್ಷಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 13-47-8 (83134)
ಮನೋರಿಂದ್ರಾಗ್ನಿಮರುತಾಂ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಗತಿಂ।
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಮಚಲಂ ಶುದ್ಧಂ ಬುದ್ಧಿಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಮನೋಮಯಂ॥ 13-47-9 (83135)
ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯಮಸಂಖ್ಯೇ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯೋನಿ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಜಗತಸ್ತಮಸಃ ಪರತಃ ಪರಂ॥ 13-47-10 (83136)
ಯಃ ಪ್ರಾಣವಂತಮಾತ್ಮಾನಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಜೀವಸ್ಥಿತಂ ಮನಃ।
ತಂ ದೇವಂ ದರ್ಶನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಬಹೂನ್ವರ್ಷಗಣಾನೃಷಿಃ।
ತಪಸ್ಯುಗ್ರೇ ಸ್ಥಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತುಷ್ಟಾವ ಚೇಶ್ವರಂ॥] 13-47-11 (83137)
ತಂಡಿರುವಾಚ। 13-47-12x (6862)
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಸ್ತ್ವಂ ಗತಿರ್ಗತಿಮತಾಂವರ॥ 13-47-12 (83138)
ಅತ್ಯುಗ್ರಂ ತೇಜಸಾಂ ತೇಜಸ್ತಪಸಾಂ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ವಿಶ್ವಾವಸುಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಪುರುಹೂತನಮಸ್ತೃತ॥ 13-47-13 (83139)
ಭೂರಿಕಲ್ಯಾಣದ ವಿಭೋ ಪರಂ ಸತ್ಯಂ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಜಾತೀಮರಣಭೀರೂಣಾಂ ಯತೀನಾಂ ಯತತಾಂ ವಿಭೋ॥ 13-47-14 (83140)
ನಿರ್ವಾಣದ ಸಹಸ್ರಾಂಶೋ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಸುಖಾಶ್ರಯ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶತಕ್ರತುರ್ವಿಷ್ಣುರ್ವಿಶ್ವೇದೇವಾ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-47-15 (83141)
ನ ವಿದುಸ್ತ್ವಾಂ ತು ತತ್ತ್ವೇನ ಕುತೋ ವೇತ್ಸ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ।
ತ್ವತ್ತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಸರ್ವಂ ತ್ವಯಿ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-47-16 (83142)
ಕಾಲಾಖ್ಯಃ ಪುರುಷಾಖ್ಯಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಾಖ್ಯಶ್ಚ ತ್ವಮೇವ ಹಿ।
ತನವಸ್ತೇ ಸ್ಮೃತಾಸ್ತಿಸ್ರಃ ಪುರಾಣಜ್ಞೈಃ ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ॥ 13-47-17 (83143)
ಅಧಿಪೌರುಷಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಾಧಿದೈವತಂ।
ಅಧಿಲೋಕಾಧಿವಿಜ್ಞಾನಮಧಿಯಜ್ಞಸ್ತ್ವಮೇವ ಹಿ॥ 13-47-18 (83144)
ತ್ವಾಂ ವಿದಿತ್ವಾಽಽತ್ಮದೇವಸ್ಥಂ ದುರ್ವಿದಂ ದೈವತೈರಪಿ।
ವಿದ್ವಾಂಸೋ ಯಾಂತಿ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪರಂ ಭಾವಮನಾಮಯಂ॥ 13-47-19 (83145)
ಅನಿಚ್ಛತಸ್ತವ ವಿಭೋ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುರನೇಕತಃ।
ದ್ವಾರಂ ತು ಸ್ವರ್ಗಮೋಕ್ಷಾಣಾಮಾಕ್ಷೇಪ್ತಾ ತ್ವಂ ದದಾಸಿ ಚ॥ 13-47-20 (83146)
ತ್ವಂ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚ ಮೋಕ್ಷಶ್ಚ ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧಸ್ತ್ವಮೇವ ಚ।
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ಮಮಶ್ಚೈವ ಅಧಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ತ್ವಮೇವ ಹಿ॥ 13-47-21 (83147)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಭವಶ್ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಸ್ಕಂದೇಂದ್ರೌ ಸವಿತಾ ಯಮಃ।
ವರುಣೇಂದೂ ಮನುರ್ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ತ್ವಂ ಧನೇಶ್ವರಃ॥ 13-47-22 (83148)
ಭೂರ್ವಾಯುಃ ಸಲಿಲಾಗ್ನಿಶ್ಚ ಖಂ ವಾಗ್ಬುದ್ಧಿಃ ಸ್ಥಿತಿರ್ಮತಿಃ।
ಕರ್ಮ ಸತ್ಯಾನೃತೇ ಚೋಭೇ ತ್ವಮೇವಾಸ್ತಿ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಚ॥ 13-47-23 (83149)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಪ್ರಕೃತಿಭ್ಯಃ ಪರಂ ಧ್ರುವಂ।
ವಿಶ್ವಾವಿಶ್ವಪರೋ ಭಾವಶ್ಚಿಂತ್ಯಾಚಿಂತ್ಯಸ್ತ್ವಮೇವ ಹಿ॥ 13-47-24 (83150)
ಯಚ್ಚೈತತ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಚ್ಚ ತತ್ಪರಮಂ ಪದಂ।
ಯಾ ಗತಿಃ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾನಾಂ ಸ ಭವಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-47-25 (83151)
ನೂನಮದ್ಯ ಕೃತಾರ್ಥಾಃ ಸ್ಮ ನೂನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸತಾಂ ಗತಿಂ।
ಯಾಂ ಗತಿಂ ಪ್ರಾರ್ತಯಂತೀಹ ಜ್ಞಾನನಿರ್ಮಲಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-47-26 (83152)
ಅಯೋ ಮೂಢಾಃ ಸ್ಮ ಸುಚಿರಮಿಮಂ ಕಾಲಮಚೇತಸಾ।
ಯನ್ನ ವಿದ್ಮಃ ಪರಂ ದೇವಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಯಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 13-47-27 (83153)
ಸೇಯಮಾಸಾದಿತಾ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತ್ವದ್ಭಕ್ತಿರ್ಜನ್ಮಭಿರ್ಮಯಾ।
ಭಕ್ತಾನುಗ್ರಹಕೃದ್ದೇವೋ ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಮೃತಮಶ್ನುತೇ॥ 13-47-28 (83154)
ದೇವಾಸುರಮುನೀನಾಂ ತು ಯಚ್ಚ ಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಗುಹಾಯಾಂ ನಿಹಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಿ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಮುನೇರಪಿ॥ 13-47-29 (83155)
ಸ ಏಷ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಕೃತ್ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವದರ್ಶೀ ಚ ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವವೇದಿತಾ॥ 13-47-30 (83156)
ದೇಹಕೃದ್ದೇಹಭೃದ್ದೇಹೀ ದೇಹಭುಗ್ದೇಹಿನಾಂ ಗತಿಃ।
ಪ್ರಾಣಕೃತ್ಪ್ರಾಣಭೃತ್ಪ್ರಾಣೀ ಪ್ರಾಣದಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗತಿಃ॥ 13-47-31 (83157)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿರಿಷ್ಟಾನಾಂ ಧ್ಯಾಯಿನಾಮಾತ್ಮವೇದಿನಾಂ।
ಅಪುನರ್ಭವಕಾಮಾನಾಂ ಯಾ ಗತಿಃ ಸೋಽಯಮೀಶ್ವರಃ॥ 13-47-32 (83158)
ಅಯಂ ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಶುಭಾಶುಭಗತಿಪ್ರದಃ।
ಅಯಂ ಚ ಜನ್ಮಮರಣೇ ವಿದಧ್ಯಾತ್ಸರ್ವಜಂತುಷು।
ಅಯಂ ಸಂಸಿದ್ಧಿಕಾಮಾನಾಂ ಯಾ ಗತಿಃ ಸೋಯಮೀಸ್ವರಃ। 13-47-33 (83159)
ಭೂರಾದ್ಯಾನ್ಸರ್ವಭುವನಾನುತ್ಪಾದ್ಯ ಸದಿವೌಕಸಃ।
ದಧಾತಿ ದೇವಸ್ತನುಭಿರಷ್ಟಾಭಿರ್ಯೋ ಬಿಭರ್ತಿ ಚ॥ 13-47-34 (83160)
ಅತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಸರ್ವಮಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಅಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಪ್ರಲಯಂ ಯಾತಿ ಅಯಮೇಕಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-47-35 (83161)
ಅಯಂ ಸ ಸತ್ಯಕಾಮಾನಾಂ ಸತ್ಯಲೋಕಃ ಪರಂ ಸತಾಂ।
ಅಪವರ್ಗಶ್ಚ ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಕೈವಲ್ಯಂ ಚಾತ್ಮವೇದಿನಾಂ॥ 13-47-36 (83162)
ಅಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಭಿಃ ಸಿದ್ಧೈರ್ಗುಹಾಯಾಂ ಗೋಪಿತಃ ಪ್ರುಭುಃ।
ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಪ್ರಕಾಶೋ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-47-37 (83163)
ತಂ ತ್ವಾಂ ದೇವಾಸುರನರಾಸ್ತತ್ತ್ವೇನ ನ ವಿದುರ್ಭವಂ।
ಮೋಹಿತಾಃ ಖಲ್ವನೇನೈವ ಹೃದಿಸ್ಥೇನಾಪ್ರಕಾಶಿನಾ 13-47-38 (83164)
ಯೇ ಚೈನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಭಕ್ತಿಯೋಗೇನ ಭಾವಿತಾಃ।
ತೇಷಾಮೇವಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ದರ್ಶಯತ್ಯೇಷ ಹೃಚ್ಛಯಃ॥ 13-47-39 (83165)
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಮರಣಂ ಚಾಪಿ ವಿದ್ಯತೇ।
ಯಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಪರಂ ವೇದ್ಯಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-47-40 (83166)
ಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರಮಂ ಲಾಭಂ ನಾಧಿಕಂ ಮನ್ಯತೇ ಬುಧಃ।
ಯಾಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಂ ಪರಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಗಚ್ಛನ್ನವ್ಯಯಮಕ್ಷಯಂ॥ 13-47-41 (83167)
ಯಂ ಸಾಂಖ್ಯಾ ಗುಣತತ್ತ್ವಜ್ಞಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಾಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞಾನತರಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮುಚ್ಯಂತಿ ಬಂಧನೈಃ 13-47-42 (83168)
ಯಂ ಚ ವೇದವಿದೋ ವೇದ್ಯಂ ವೇದಾಂತೇ ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ಯಂ ವಿಶಂತಿ ಜಪಂತಿ ಚ॥ 13-47-43 (83169)
ಓಂಕಾರರಥಮಾರುಹ್ಯ ತೇ ವಿಶಂತಿ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಅಯಂ ಸ ದೇವಯಾನಾನಾಮಾದಿತ್ಯೋ ದ್ವಾರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-47-44 (83170)
ಅಯಂ ಚ ಪಿತೃಯಾನಾನಾಂ ಚಂದ್ರಮಾ ದ್ವಾರಮುಚ್ಯತೇ।
ಏಷ ಕಾಷ್ಠಾ ದಿಶಶ್ಚೈವ ಸಂವತ್ಸರಯುಗಾದಿ ಚ॥ 13-47-45 (83171)
ದಿವ್ಯಾದಿವ್ಯಃ ಪರೋ ಲಾಭ ಅಯನೇ ದಕ್ಷಿಣೋತ್ತರೇ।
ಏನಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಪೂರ್ವಮಾರಾಧ್ಯ ಬಹುಭಿಃ ಸ್ತವೈಃ॥ 13-47-46 (83172)
ಪ್ರಜಾರ್ಥಂ ವರಯಾಮಾಸ ನೀಲಲೋಹಿತಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಕ್ರಗ್ಭಿರ್ಯಮನುಶಾಸಂತಿ ತತ್ತ್ವೇ ಕರ್ಮಣಿ ಬಹ್ವೃಚಾಃ॥ 13-47-47 (83173)
ಯಜುರ್ಭಿರ್ಯತ್ತ್ರಿಧಾ ವೇದ್ಯಂ ಜುಹ್ವತ್ಯಧ್ವರ್ಯವೋಽಧ್ವರೇ।
ಸಾಮಭಿರ್ಯಂ ಚ ಗಾಯಂತಿ ಸಾಮಗಾಃ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-47-48 (83174)
ಋತಂ ಸತ್ಯಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ತುವಂತ್ಯಾಥರ್ವಣಾ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಪರಮಾ ಯೋನಿಃ ಪರಿಶ್ಚಾಯಂ ಪರಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-47-49 (83175)
ರಾತ್ರ್ಯಹಃ ಶ್ರೋತ್ರನಯನಃ ಪಕ್ಷಮಾಸಶಿರೋಭುಜಃ।
ಋತುವೀರ್ಯಸ್ತಪೋಧೈರ್ಯೋ ಹ್ಯಬ್ದಗುಹ್ಯೋರುಪಾದವಾನ್॥ 13-47-50 (83176)
ಮೃತ್ಯುರ್ಯಮೋ ಹುತಾಶಶ್ಚ ಕಾಲಃ ಸಂಹಾರವೇಗವಾನ್।
ಕಾಲಸ್ಯ ಪರಮಾ ಯೋನಿಃ ಕಾಲಶ್ಚಾಯಂ ಸನಾತನಃ॥ 13-47-51 (83177)
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಸನಕ್ಷತ್ರೌ ಗ್ರಹಾಶ್ಚ ಸಹ ವಾಯುನಾ।
ಧ್ರುವಃ ಸಪ್ತರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಭುವನಾಃ ಸಪ್ತ ಏವ ಚ॥ 13-47-52 (83178)
ಪ್ರಧಾನಂ ಮಹದವ್ಯಕ್ತಂ ವಿಶೇಷಾಂತಂ ಸವೈಕೃತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಂ ಭೂತಾದಿ ಸದಸಚ್ಚ ಯತ್॥ 13-47-53 (83179)
ಅಷ್ಟೌ ಪ್ರಕೃತಯಶ್ಚೈವ ಪ್ರಕೃತಿಭ್ಯಶ್ಚ ಯಃ ಪರಃ।
ಅಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಯದ್ಭಾಗಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-47-54 (83180)
ಏತತ್ಪರಮಮಾನಂದಂ ಯತ್ತಚ್ಛಾಶ್ವತಮೇವ ಚ।
ಏಷಾ ಗತಿರ್ವಿರಕ್ತಾನಾಮೇಷ ಭಾವಃ ಪರಃ ಸತಾಂ॥ 13-47-55 (83181)
ಏತತ್ಪದಮನುದ್ವಿಗ್ನಮೇತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರವೇದಾಂಗವಿದುಷಾಮೇತದ್ಧ್ಯಾನಂ ಪರಂ ಪದಂ॥ 13-47-56 (83182)
ಇಯಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಕಾಷ್ಠಾ ಇಯಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಕಲಾ।
ಇಯಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಸಿದ್ಧಿರಿಯಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 13-47-57 (83183)
ಇಯಂ ಸಾ ಪರಮಾ ಶಾಂತಿರಿಯಂ ಸಾ ನಿರ್ವೃತಿಃ ಪರಾ।
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೃತಕೃತ್ಯಾಃ ಸ್ಮ ಇತ್ಯಮನ್ಯಂತ ಯೋಗಿನಃ॥ 13-47-58 (83184)
ಇಯಂ ತುಷ್ಟಿರಿಯಂ ಸಿದ್ಧಿರಿಯಂ ಶ್ರುತಿರಿಯಂ ಸ್ಮೃತಿಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿರಿಷ್ಟಾನಾಂ ವಿದುಷಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಿರವ್ಯಯಾ॥ 13-47-59 (83185)
ಯಜತಾಂ ಕಾಮಯಾನಾನಾಂ ಮಖೈರ್ವಿಪುಲದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಯಾ ಗತಿರ್ಯಜ್ಞಶೀಲಾನಾಂ ಸಾ ಗತಿಸ್ತ್ವಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-47-60 (83186)
ಸಂಯಗ್ಯೋಗಜಪೈಃ ಶಾಂತಿರ್ನಿಯಮೈರ್ದೇಹತಾಪನೈಃ।
ತಪ್ಯತಾಂ ಯಾ ಗತಿರ್ದೇವ ಪರಮಾ ಸಾ ಗತಿರ್ಭವಾನ್॥ 13-47-61 (83187)
ಕರ್ಮನ್ಯಾಸಕೃತಾನಾಂ ಚ ವಿರಕ್ತಾನಾಂ ತತಸ್ತತಃ।
ಯಾ ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಿಸದನೇ ಸಾ ಗತಿಸ್ತ್ವಂ ಸನಾತನ॥ 13-47-62 (83188)
ಅಪುನರ್ಭವಕಾಮಾನಾಂ ವೈರಾಗ್ಯೇ ವರ್ತತಾಂ ಚ ಯಾ।
ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಲಯಾನಾಂ ಚ ಸಾ ಗತಿಸ್ತ್ವಂ ಸನಾತನ॥ 13-47-63 (83189)
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಾನಾಂ ನಿರುಪಾಖ್ಯಾ ನಿರಂಜನಾ।
ಕೈವಲ್ಯಾ ಯಾ ಗತಿರ್ದೇವ ಪರಮಾ ಸಾ ಗತಿರ್ಭವಾನ್॥ 13-47-64 (83190)
ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಪುರಾಣೋಕ್ತಾಃ ಪಂಚ ತಾ ಗತಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ಲಭ್ಯಂತೇ ನ ಲಭ್ಯಂತೇಽನ್ಯಥಾ ವಿಭೋ॥ 13-47-65 (83191)
ಇತಿ ತಂಡಿಸ್ತಪೋರಾಶಿಸ್ತುಷ್ಟಾವೇಸಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಜಗೌ ಚ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ಪುರಾ ಲೋಕಕೃಜ್ಜಗೌ॥ 13-47-66 (83192)
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-47-67x (6863)
ಏವಂ ಸ್ತುತೋ ಮಹಾದೇವಸ್ತಂಡಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾ।
ಉವಾಚ ಭಗವಾಂದೇವ ಉಮಯಾ ಸಹಿತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-47-67 (83193)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶತಕ್ರತುರ್ವಿಷ್ಣುರ್ವಿಶ್ವೇದೇವಾ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ನ ವಿದುಸ್ತ್ವಾಮಿತಿ ತತಸ್ತುಷ್ಟಃ ಪ್ರೋವಾಚ ತಂ ಶಿವಃ॥ 13-47-68 (83194)
ಅಕ್ಷಯಶ್ಚಾವ್ಯಯಶ್ಚೈವ ಭವಿತಾ ದುಃಖವರ್ಜಿತಃ।
ಯಶಸ್ವೀ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತೋ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-47-69 (83195)
ಋಷೀಣಾಮಭಿಗಂಯಶ್ಚ ಸೂತ್ರಕರ್ತಾ ಸುತಸ್ತವ।
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-47-70 (83196)
ಕಂ ವಾ ಕಾಮಂ ದದಾಂಯದ್ಯ ಬ್ರೂಹಿ ಯದ್ವತ್ಸ ಕಾಂಕ್ಷಸೇ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಸ ಉವಾಚೇದಂ ತ್ವಯಿ ಭಕ್ತಿರ್ದೃಢಾಽಸ್ತು ಮೇ॥ 13-47-71 (83197)
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-47-72x (6864)
ಏತಾಂದತ್ತ್ವಾ ವರಾಂದೇವೋ ವಂದ್ಯಮಾನಃ ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನಶ್ಚ ವಿಬುಧೈಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-47-72 (83198)
ಅಂತರ್ಹಿತೇ ಭಗವತಿ ಸಾನುಗೇ ಯಾದವೇಶ್ವರ।
ಋಷಿರಾಶ್ರಮಮಾಗಂಯ ಮಮೈತತ್ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಿಹ॥ 13-47-73 (83199)
ಯಾನಿ ಚ ಪ್ರಥಿತಾನ್ಯಾದೌ ತಂಡಿರಾಖ್ಯಾತವಾನ್ಮಮ
ಮಾನಾನಿ ಮಾನವಶ್ರೇಷ್ಠ ತಾನಿ ತ್ವಂ ಶೃಣು ಸಿದ್ಧಯೇ॥ 13-47-74 (83200)
ದಶ ನಾಮಸಹಸ್ರಾಣಿ ದೇವೇಷ್ವಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ತಥಾ ದಶ ನಾಮಶತಾನಿ ಚ॥ 13-47-75 (83201)
ಗುಹ್ಯಾನೀಮಾನಿ ನಾಮಾನಿ ತಂಡಿರ್ಭಗವತೋಽಚ್ಯುತ।
ದೇವಪ್ರಸಾದಾದ್ದೇವೇಶಃ ಪುರಾ ಪ್ರಾಹ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ ॥ 13-47-76 (83202)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 47 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-47-2 ಉದರ್ಕಂ ಫಲೋದಯಂ॥ 7-47-27 ಅಚೇತಸಾ ಅಜ್ಞಾನೇನ ॥ 7-47-42 ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಲಿಂಗಂ ಜ್ಞಾನೇನ ತರಂತ್ಯತಿಕಂಯ ಗಚ್ಛಂತಿ ತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜ್ಞಾನತರಾಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 048
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.48. ಅಧ್ಯಾಯಃ 048
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುಪಮನ್ಯುನಾ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಶಿವಸಹಸ್ರನಾಮಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಸ ಪ್ರಯತೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಮ ತಾತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಾಹ ವಿಪ್ರರ್ಷಿರ್ನಾಮಸಂಗ್ರಹಮಾದಿತಃ॥ 13-48-1 (83203)
ಉಪಮನ್ಯುರುವಾಚ। 13-48-2x (6865)
ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರೋಕ್ತೈರ್ಋಷಿಪ್ರೋಕ್ತೈರ್ವೇದವೇದಾಂಗಸಂಭವೈ।
ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ವಿಖ್ಯಾತಂ ಸ್ತುತ್ಯಂ ಸ್ತೋಷ್ಯಾಮಿ ನಾಮಭಿಃ॥ 13-48-2 (83204)
ಮಹದ್ಭಿರ್ವಿಹಿತೈಃ ಸತ್ಯೈಃ ಸಿದ್ಧೈಃ ಸರ್ವಾರ್ಥಸಾಧಕೈಃ।
ಋಷಿಣಾ ತಂಡಿನಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಕೃತೈರ್ವೇದಕೃತಾತ್ಮನಾ॥ 13-48-3 (83205)
ಯಥೋಕ್ತೈಃ ಸಾಧುಭಿಃ ಖ್ಯಾತೈರ್ಮುನಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃ।
ಪ್ರವರಂ ಪ್ರಥಮಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಹಿತಂ ಶುಭಂ॥ 13-48-4 (83206)
ಶ್ರುತೇಃ ಸರ್ವತ್ರ ಜಗತಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾವತಾರಿತೈಃ।
ಸತ್ಯೈಸ್ತತ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಿ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸನಾತನಂ।
ವಕ್ಷ್ಯೇ ಯದುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ಮಮ॥ 13-48-5 (83207)
ವರಯೈನಂ ಭವಂ ದೇವಂ ಭಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ।
ತೇನ ತೇ ಶ್ರಾವಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 13-48-6 (83208)
ನ ಶಕ್ಯಂ ವಿಸ್ತರಾತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಕ್ತುಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕೇನಚಿತ್।
ಯುಕ್ತೇನಾಪಿ ವಿಭೂತೀನಾಮಪಿ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ॥ 13-48-7 (83209)
ಯಸ್ಯಾದಿರ್ಮಧ್ಯಮಂತಂ ಚ ಸುರೈರಪಿ ನ ಗಂಯತೇ।
ಕಸ್ತಸ್ಯ ಶಕ್ನುಯಾದ್ವಕ್ತಂ ಗುಣಾನ್ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಮಾಧವ॥ 13-48-8 (83210)
ಕಿಂತು ದೇವಸ್ಯ ಮಹತಃ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಾರ್ಥಪದಾಕ್ಷರಂ।
ಶಕ್ತಿತಶ್ಚರಿತಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 13-48-9 (83211)
ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ತು ತತೋಽನುಜ್ಞಾಂ ನ ಶಕ್ಯಃ ಸ್ತೋತುಮೀಶ್ವರಃ।
ಯದಾ ತೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಸ್ತುತೋ ವೈ ಸ ತದಾ ಮಯಾ॥ 13-48-10 (83212)
ಅನಾದಿನಿಧನಸ್ಯಾಹಂ ಜಗದ್ಯೋನೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನಾಂನಾಂ ಕಂಚಿತ್ಸಮುದ್ದೇಶಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯವ್ಯಕ್ತಯೋನಿನಃ॥ 13-48-11 (83213)
ವರದಸ್ಯ ವರೇಣ್ಯಸ್ಯ ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಶೃಣು ನಾಂನಾಂ ಚಯಂ ಕೃಷ್ಣ ಯದುಕ್ತಂ ಪದ್ಮಯೋನಿನಾ॥ 13-48-12 (83214)
ದಶ ನಾಮಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯಾನ್ಯಾಹ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ತಾನಿ ನಿರ್ಮಥ್ಯ ಮನಸಾ ದಧ್ನೋ ಘೃತಮಿವೋದ್ಧೃತಂ॥ 13-48-13 (83215)
ಗಿರೇಃ ಸಾರಂ ಯಥಾ ಹೇಮ ಪುಷ್ಪಸಾರಂ ಯಥಾ ಮಧು।
ಘೃತಾತ್ಸಾರಂ ಯಥಾ ಮಂಡಸ್ತಥೈತತ್ಸಾರಮುದ್ಧೃತಂ। 13-48-14 (83216)
ಸರ್ವಪಾಪಾಪಹಮಿದಂ ಚತುರ್ವೇದಸಮನ್ವಿತಂ।
ಪ್ರಯತ್ನೇನಾಧಿಗಂತವ್ಯಂ ಧಾರ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಯತಾತ್ಮನಾ॥ 13-48-15 (83217)
ಮಾಂಗಲ್ಯಂ ಪೌಷ್ಟಿಕಂ ಚೈವ ರಕ್ಷೋಘ್ನಂ ಪಾವನಂ ಮಹತ್॥ 13-48-16 (83218)
ಇದಂ ಭಕ್ತಾಯ ದಾತವ್ಯಂ ಶ್ರದ್ದಘಾನಾಸ್ತಿಕಾಯ ಚ।
ನಾಶ್ರದ್ದಧಾನರೂಪಾಯ ನಾಸ್ತಿಕಾಯಾಜಿತಾತ್ಮನೇ॥ 13-48-17 (83219)
ಯಶ್ಚಾಭ್ಯಸೂಯತೇ ದೇವಂ ಕಾರಣಾತ್ಮಾನಮೀಶ್ವರಂ।
ಸ ಕೃಷ್ಣ ನರಕಂ ಯಾತಿ ಸಹಪೂರ್ವೈಃ ಸಹಾತ್ಮಜೈಃ॥ 13-48-18 (83220)
ಇದಂ ಧ್ಯಾನಮಿದಂ ಯೋಗಮಿದಂ ಧ್ಯೇಯಮನುತ್ತಮಮಂ।
ಇದಂ ಜಪ್ಯಮಿದಂ ಜ್ಞಾನಂ ರಹಸ್ಯಮಿದಮುತ್ತಂ॥ 13-48-19 (83221)
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅಂತಕಾಲೇಽಪಿ ಗಚ್ಛೇತ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಪವಿತ್ರಂ ಮಂಗಲಂ ಮೇಧ್ಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿದಮುತ್ತಮಂ॥ 13-48-20 (83222)
ಇದಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪುರಾ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಸರ್ವಸ್ತವಾನಾಂ ರಾಜತ್ವೇ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ಸಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 13-48-21 (83223)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚೈವಾಯಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸ್ತವರಾಜ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಜಗತ್ಯಮರಪೂಜಿತಃ॥ 13-48-22 (83224)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾದಯಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸ್ತವರಾಜೋಽವತಾರಿತಃ।
ಯತಸ್ತಂಡಿಃ ಪುರಾ ಪ್ರಾಪ ತೇನ ತಂಡಿಕೃತೋಽಭವತ್॥ 13-48-23 (83225)
ಸ್ವರ್ಗಾಚ್ಚೈವಾತ್ರ ಭೂರ್ಲೋಕಂ ತಂಡಿನಾ ಹ್ಯವತಾರಿತಃ।
ಸರ್ವಮಂಗಲಮಾಂಗಲ್ಯಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಣಾಶನಂ॥ 13-48-24 (83226)
ನಿಗದಿಷ್ಯೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ತವಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಸ್ತವಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾಮಪಿ ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಾಣಾಮಪಿ ಯತ್ಪರಂ॥ 13-48-25 (83227)
ತೇಜಸಾಮಪಿ ಯತ್ತೇಜಸ್ತಪಸಾಮಪಿ ಯತ್ತಪಃ।
ಶಾಂತೀನಾಮಪಿ ಯಾ ಶಾಂತಿರ್ದ್ಯುತೀನಾಮಪಿ ಯಾ ದ್ಯುತಿಃ॥ 13-48-26 (83228)
ದಾಂತಾನಾಮಪಿ ಯೋ ದಾಂತೋ ಧೀಮತಾಮಪಿ ಯಾ ಚ ಧೀಃ।
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಯೋ ದೇವ ಋಷೀಣಾಮಪಿ ಯಸ್ತ್ವೃಷಿಃ॥ 13-48-27 (83229)
ಯಜ್ಞಾನಾಮಪಿ ಯೋ ಯಜ್ಞಃ ಶಿವಾನಾಮಪಿ ಯಃ ಶಿವಃ।
ರುದ್ರಾಣಾಮಪಿ ಯೋ ರುದ್ರಃ ಪ್ರಭಾ ಪ್ರಭವತಾಮಪಿ॥ 13-48-28 (83230)
ಯೋಗಿನಾಮಪಿ ಯೋ ಯೋಗೀ ಕಾರಣಾನಾಂ ಚ ಕಾರಣಂ।
ಯತೋ ಲೋಕಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ನಭವಂತಿ ಯತಃ ಪುನಃ॥ 13-48-29 (83231)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಹರಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ।
ಅಷ್ಟೋತ್ತರಸಹಸ್ರಂ ತು ನಾಂನಾಂ ಶರ್ವಸ್ಯ ಮೇ ಶೃಣು।
ಯಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-48-30 (83232)
ಸ್ಥಿರಃ ಸ್ಥಾಣುಃ ಪ್ರಭುರ್ಭಾನುಃ, ಪ್ರವರೋ ವರದೋ ವರಃ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವವಿಖ್ಯಾತಃ ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಕರೋ ಭವಃ॥ 13-48-31 (83233)
ಜಟೀ ಚರ್ಮೀಂ ಶಿಖೀ ಖಂಗೀ ಸರ್ವಾಂಗಃ ಸರ್ವಭಾವನಃ।
ಹರಶ್ಚ ಹರಿಣಾಕ್ಷಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಹರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-48-32 (83234)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚ ನಿವೃತ್ತಿಶ್ಚ ನಿಯತಃ ಶಾಶ್ವತೋ ಧ್ರುವಃ।
ಶ್ಮಶಾನವಾಸೀ ಭಗವಾನ್ಖಚರೋ ಗೋಚರೋಽರ್ದನಃ॥ 13-48-33 (83235)
ಅಭಿವಾದ್ಯೋ ಮಹಾಕರ್ಮಾ ತಪಸ್ವೀ ಭೂತಭಾವನಃ।
ಉನ್ಮತ್ತವೇಷಪ್ರಚ್ಛನ್ನಃ ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-48-34 (83236)
ಮಹಾರೂಪೋ ಮಹಾಕಾಯೋ ವೃಷರೂಪೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಮಹಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಹಾಹನುಃ॥ 13-48-35 (83237)
ಲೋಕಪಾಲೋಽಂತರ್ಹಿತಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸಾದೋ ಹಯಗರ್ದಭಿಃ।
ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಮಹಾಂಶ್ಚೈವ ನಿಯಮೋ ನಿಯಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-48-36 (83238)
ಸರ್ವಕರ್ಮಾ ಸ್ವಯಂಭೂತ ಆದಿರಾದಿಕರೋ ನಿಧಿಃ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಃ ಸೋಮೋ ನಕ್ಷತ್ರಸಾಧಕಃ॥ 13-48-37 (83239)
ಚಂದ್ರಃ ಸೂರ್ಯಃ ಶನಿಃ ಕೇತುರ್ಗ್ರಹೋ ಗ್ರಹಪತಿರ್ವರಃ।
ಅತ್ರಿರತ್ರ್ಯಾ ನಮಸ್ಕರ್ತಾ ಮೃಗಬಾಣಾರ್ಪಣೋಽನಘಃ॥ 13-48-38 (83240)
ಮಹಾತಪಾ ಘೋರತಪಾ ಅದೀನೋ ದೀನಸಾಧಕಃ।
ಸಂವತ್ಸರಕರೋ ಮಂತ್ರಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಪರಮಂ ತಪಃ॥ 13-48-39 (83241)
ಯೋಗೀ ಯೋಜ್ಯೋ ಮಹಾಬೀಜೋ ಮಹಾರೇತಾ ಮಹಾಬಲಃ।
ಸುವರ್ಣರೇತಾಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸುಬೀಜೋ ಬೀಜವಾಹನಃ॥ 13-48-40 (83242)
ದಶಬಾಹುಸ್ತ್ವನಿಮಿಷೋ ನೀಲಕಂಠ ಉಮಾಪತಿಃ।
ವಿಶ್ವರೂಪಃ ಸ್ವಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಬಲವೀರೋ ಬಲೋ ಗಣಃ॥ 13-48-41 (83243)
ಗಣಕರ್ತಾ ಗಣಪತಿರ್ದಿಗ್ವಾಸಾಃ ಕಾಮ ಏವ ಚ।
ಮಂತ್ರವಿತ್ಪರಮೋ ಮಂತ್ರಃ ಸರ್ವಭಾವಕರೋ ಹರಃ॥ 13-48-42 (83244)
ಕಮಂಡಲುಧರೋ ಧನ್ವೀ ಬಾಣಹಸ್ತಃ ಕಪಾಲವಾನ್।
ಅಶನೀ ಶತಘ್ನೀ ಖಂಗೀ ಪಟ್ಟಿಶೀ ಚಾಯುಧೀ ಮಹಾನ್॥ 13-48-43 (83245)
ಸ್ರುವಹಸ್ತಃ ಸುರೂಪಶ್ಚ ತೇಜಸ್ತೇಜಸ್ಕರೋ ನಿಧಿಃ।
ಉಷ್ಣೀಷೀ ಚ ಸುವಕ್ತ್ರಶ್ಚ ಉದಗ್ರೋ ವಿನತಸ್ತಥಾ॥ 13-48-44 (83246)
ದೀರ್ಘಶ್ಚ ಹರಿಕೇಶಶ್ಚ ಸುತೀರ್ಥಃ ಕುಷ್ಣ ಏವ ಚ।
ಶೃಗಾಲರೂಪಃ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ಮುಂಡಃ ಸರ್ವಶುಭಂಕರಃ॥ 13-48-45 (83247)
ಅಜಶ್ಚ ಬಹುರೂಪಶ್ಚ ಗಂಧಧಾರೀ ಕಪರ್ದ್ಯಪಿ।
ಊರ್ಧ್ವರೇತಾ ಊರ್ಧ್ವಲಿಂಗ ಊರ್ಧ್ವಶಾಯೀ ನಭಃಸ್ಥಲಃ॥ 13-48-46 (83248)
ತ್ರಿಜಟೀ ಚೀರವಾಸಾಶ್ಚ ರುದ್ರಃ ಸೇನಾಪತಿರ್ವಿಭುಃ।
ಅಹಶ್ಚರೋ ನಕ್ತಂಚರಸ್ತಿಗ್ಮಮನ್ಯುಃ ಸುವರ್ಚಸಃ॥ 13-48-47 (83249)
ಗಜಹಾ ದೈತ್ಯಹಾ ಕಾಲೋ ಲೋಕಧಾತಾ ಗುಣಾಕರಃ।
ಸಿಂಹಶಾರ್ದೂಲರೂಪಶ್ಚಿ ಆರ್ದ್ರಚರ್ಮಾಂಬರಾವೃತಃ॥ 13-48-48 (83250)
ಕಾಲಯೋಗೀ ಮಹಾನಾದಃ ಸರ್ವಕಾಮಶ್ಚತುಷ್ಪಥಃ।
ನಿಶಾಚರಃ ಪ್ರೇತಚಾರೀ ಭೂತಚಾರೀ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-48-49 (83251)
ಬಹುಭೂತೋ ಬಹುಧರಃ ಸ್ವರ್ಭಿನುರಮಿತೋ ಗತಿಃ।
ನೃತ್ಯಪ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯನರ್ತೋ ನರ್ತಕಃ ಸರ್ವಲಾಲಸಃ॥ 13-48-50 (83252)
ಘೋರೋ ಮಹಾತಪಾಃ ಪಾಶೋ ನಿತ್ಯೋ ಗಿರಿರುಹೋ ನಭಃ।
ಸಹಸ್ರಹಸ್ತೋ ವಿಜಯೋ ವ್ಯವಸಾಯೋ ಹ್ಯತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-48-51 (83253)
ಅಧರ್ಷಣೋ ಧರ್ಷಣಾತ್ಮಾ ಯಜ್ಞಹಾ ಕಾಮನಾಶಕಃ।
ದಕ್ಷಯಾಗಾಪಹಾರೀ ಚ ಸುಸಹೋ ಮಧ್ಯಮಸ್ತಥಾ॥ 13-48-52 (83254)
ತೇಜೋಪಹಾರೀ ಬಲಹಾ ಮುದಿತೋಽರ್ಥೋಽಜಿತೋ ವರಃ।
ಗಂಭೀರಘೋಷೋ ಗಂಭೀರೋ ಗಂಭೀರಬಲವಾಹನಃ॥ 13-48-53 (83255)
ನ್ಯಗ್ರೋಧರೂಪೋ ನ್ಯಗ್ರೋಧೋ ವೃಕ್ಷಕರ್ಣಸ್ಥಿತಿರ್ವಿಭುಃ।
ಸುತೀಕ್ಷ್ಣದಶನಶ್ಚೈವ ಮಹಾಕಾಯೋ ಮಹಾನನಃ॥ 13-48-54 (83256)
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನೋ ಹರಿರ್ಯಜ್ಞಃ ಸಂಯುಗಾಪೀಡವಾಹನಃ।
ತೀಕ್ಷ್ಣತಾಪಶ್ಚ ಹರ್ಯಶ್ವಃ ಸಹಾಯಃ ಕರ್ಮಕಾಲವಿತ್॥ 13-48-55 (83257)
ವಿಷ್ಣುಪ್ರಸಾದಿತೋ ಯಜ್ಞಃ ಸಮುದ್ರೋ ವಡವಾಮುಖಃ।
ಹುತಾಶನಸಹಾಯಶ್ಚ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಹುತಾಶನಃ॥ 13-48-56 (83258)
ಉಗ್ರತೇಜಾ ಮಹಾತೇಜಾ ಜನ್ಯೋ ವಿಜಯಕಾಲವಿತ್।
ಜ್ಯೋತಿಷಾಮಯನಂ ಸಿದ್ಧಿಃ ಸರ್ವವಿಗ್ರಹ ಏವ ಚ॥ 13-48-57 (83259)
ಶಿಂಖೀ ಮುಂಡೀ ಜಟೀ ಜ್ವಾಲೀ ಮೂರ್ತಿಜೋ ಮೂರ್ಧಗೋ ಬಲೀ।
ವೇಣವೀ ಪಣವೀ ತಾಲೀ ಖಲೀ ಕಾಲಕಟಂಕಟಃ॥ 13-48-58 (83260)
ನಕ್ಷತ್ರವಿಗ್ರಹಮತಿರ್ಗುಣಬುದ್ಧಿರ್ಲಯೋ ಗಮಃ।
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ವಿಶ್ವಬಾಹುರ್ವಿಭಾಗಃ ಸರ್ವಗೋಮುಖಃ॥ 13-48-59 (83261)
ವಿಮೋಚನಃ ಸುಸರಣೋ ಹಿರಣ್ಯಕವಚೋದ್ಭವಃ॥
ಮೇಢ್ರಜೋ ಬಲಚಾರೀ ಚ ಮಹೀಚಾರೀ ಸ್ರುತಸ್ತಥಾ॥ 13-48-60 (83262)
ಸರ್ವತೂರ್ಯನಿನಾದೀ ಚ ಸರ್ವಾತೋದ್ಯಪರಿಗ್ರಹಃ।
ವ್ಯಾಲರೂಪೋ ಗುಹಾವಾಸೀ ಗುಹೋ ಮಾಲೀ ತರಂಗವಿತ್॥ 13-48-61 (83263)
ತ್ರಿದಶಸ್ತ್ರಿಕಾಲಧೃಕ್ಕರ್ಮಸರ್ವಬಂಧವಿಮೋಚನಃ।
ಬಂಧನಸ್ತ್ವಸುರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಯುಧಿ ಶತ್ರುವಿನಾಶನಃ॥ 13-48-62 (83264)
ಸಾಂಖ್ಯಪ್ರಸಾದೋ ದುರ್ವಾಸಾಃ ಸರ್ವಸಾಧುನಿಷೇವಿತಃ।
ಪ್ರಸ್ಕಂದನೋ ವಿಭಾಗಜ್ಞೋ ಅತುಲ್ಯೋ ಯಜ್ಞಭಾಗವಿತ್॥ 13-48-63 (83265)
ಸರ್ವವಾಸಃ ಸರ್ವಚಾರೀ ದುರ್ವಾಸಾ ವಾಸವೋಽಮರಃ।
ಹೈಮೋ ಹೇಮಕರೋ ಯಜ್ಞಃ ಸರ್ವಂಧಾರೀ ಧರೋತ್ತಮಃ॥ 13-48-64 (83266)
ಲೋಹಿತಾಕ್ಷೋ ಮಹಾಕ್ಷಶ್ಚ ವಿಜಯಾಕ್ಷೋ ವಿಶಾರದಃ।
ಸಂಗ್ರಹೋ ನಿಗ್ರಹಃ ಕರ್ತಾ ಸರ್ಪಚೀರನಿವಾಸನಃ॥ 13-48-65 (83267)
ಮುಖ್ಯೋಽಮುಖ್ಯಶ್ಚ ದೇಹಶ್ಚ ಕಾಹಲಿಃ ಸರ್ವಕಾಮದಃ।
ಸರ್ವಕಾಸಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ಸುಬಲೋ ಬಲರೂಪಧೃತ್॥ 13-48-66 (83268)
ಸರ್ವಕಾಮವರಶ್ಚೈವ ಸರ್ವದಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।
ಆಕಾಶನಿರ್ವಿರೂಪಶ್ಚ ನಿಪಾತೀ ಹ್ಯವಶಃ ಖಗಃ॥ 13-48-67 (83269)
ರೌದ್ರರೂಪೋಂಽಶುರಾದಿತ್ಯೋ ಬಹುರಶ್ಮಿಃ ಸುವರ್ಚಸೀ।
ವಸುವೇಗೋ ಮಹಾವೇಗೋ ಮನೋವೇಗೋ ನಿಶಾಚರಃ॥ 13-48-68 (83270)
ಸರ್ವವಾಸೀ ಶ್ರಿಯಾವಾಸೀ ಉಪದೇಶಕರೋಽಕರಃ।
ಮುನಿರಾತ್ಮನಿರಾಲೋಕಃ ಸಂಭಗ್ನಶ್ಚ ಸಹಸ್ರದಃ॥ 13-48-69 (83271)
ಪಕ್ಷೀ ಚ ಪಕ್ಷರೂಪಶ್ಚ ಅತಿದೀಪ್ತೋ ವಿಶಾಂಪತಿಃ।
ಉನ್ಮಾದೋ ಮದನಃ ಕಾಮೋ ಹ್ಯಶ್ವತ್ಥೋಽರ್ಥಕರೋ ಯಶಃ॥ 13-48-70 (83272)
ವಾಮದೇವಶ್ಚ ವಾಮಶ್ಚ ಪ್ರಾಗ್ದಕ್ಷಿಣಶ್ಚ ವಾಮನಃ।
ಸಿದ್ಧಯೋಗೀ ಮಹರ್ಷಿಶ್ಚ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಸಿದ್ಧಸಾಧಕಃ॥ 13-48-71 (83273)
ಭಿಕ್ಷುಶ್ಚ ಭಿಕ್ಷುರೂಪಶ್ಚ ವಿಪಣೋ ಮೃದುರವ್ಯಯಃ।
ಮಹಾಸೇನೋ ವಿಶಾಖಶ್ಚ ಷಷ್ಟಿಭಾಗೋ ಗವಾಂಪತಿಃ॥ 13-48-72 (83274)
ವಜ್ರಹಸ್ತಶ್ಚ ವಿಷ್ಕಂಭೀ ಚಮೂಸ್ತಂಭನ ಏವ ಚ।
ವೃತ್ತಾವೃತ್ತಕರಸ್ತಾಲೋ ಮಧುರ್ಮಧುಕಲೋಚನಃ॥ 13-48-73 (83275)
ವಾಚಸ್ಪತ್ಯೋ ವಾಜಸನೋ ನಿತ್ಯಮಾಶ್ರಮಪೂಜಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಲೋಕಚಾರೀ ಸರ್ವಚಾರೀ ವಿಚಾರವಿತ್॥ 13-48-74 (83276)
ಈಶಾನ ಈಶ್ವರಃ ಕಾಲೋ ನಿಶಾಚಾರೀ ಪಿನಾಕವಾನ್।
ನಿಮಿತ್ತಸ್ಥೋ ನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ನಂದಿರ್ನಂದಿಕರೋ ಹರಿಃ॥ 13-48-75 (83277)
ನಂದೀಶ್ವರಶ್ಚ ನಂದೀ ಚ ನಂದನೋ ನಂದಿವರ್ಧನಃ।
ಭಗಹಾರೀ ನಿಹಂತಾ ಚ ಕಾಲೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-48-76 (83278)
ಚತುರ್ಮುಖೋ ಮಹಾಲಿಂಗಶ್ಚಾರುಲಿಂಗಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಲಿಂಗಾಧ್ಯಕ್ಷಃ ಸುರಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಯೋಗಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಯುಗಾವಹಃ॥ 13-48-77 (83279)
ಬೀಜಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಬೀಜಕರ್ತಾ ಅವ್ಯಾತ್ಮಾಽನುಗತೋ ಬಲಃ।
ಇತಿಹಾಸಃ ಸಕಲ್ಪಶ್ಚ ಗೌತಮೋಽಥ ನಿಶಾಕರಃ॥ 13-48-78 (83280)
ದಂಭೋ ಹ್ಯದಂಭೋ ವೈದಂಭೋ ವಶ್ಯೋ ವಶಕರಃ ಕಲಿಃ।
ಲೋಕಕರ್ತಾ ಪಶುಪತಿರ್ಮಹಾಕರ್ತಾ ಹ್ಯನೌಷಧಃ॥ 13-48-79 (83281)
ಅಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಿ ಬಲವಚ್ಛಕ್ರ ಏವ ಚ।
ನೀತಿರ್ಹ್ಯನೀತಿಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧೋ ಮಾನ್ಯೋ ಗತಾಗತಃ॥ 13-48-80 (83282)
ಬಹುಪ್ರಸಾದಃ ಸುಸ್ವಪ್ನೋ ದರ್ಪಣೋಽಥ ತ್ವಭಿತ್ರಜಿತ್।
ವೇದಕಾರೋ ಮಂತ್ರಕಾರೋ ವಿದ್ವಾನ್ಸಮರಮರ್ದನಃ॥ 13-48-81 (83283)
ಮಹಾಮೇಘನಿವಾಸೀ ಚ ಮಹಾಘೋರೋ ವಶೀಕರಃ।
ಅಗ್ನಿಜ್ವಾಲೋ ಮಹಾಜ್ವಾಲೋ ಅತಿಧೂಂರೋ ಹುತೋ ಹಿವಃ॥ 13-48-82 (83284)
ವೃಷಣಃ ಶಂಕರೋ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ಚಸ್ವೀ ಧೂಮಕೇತನಃ।
ನೀಲಸ್ತಥಾಂಗಲುಬ್ಧಶ್ಚ ಶೋಭನೋ ನಿರವಗ್ರಹಃ॥ 13-48-83 (83285)
ಸ್ವಸ್ತಿದಃ ಸ್ವಸ್ತಿಭಾವಶ್ಚ ಭಾಗೀ ಭಾಗಕರೋ ಲಘುಃ।
ಉತ್ಸಂಗಶ್ಚ ಮಹಾಂಗಶ್ಚಿ ಮಹಾಗರ್ಭಪರಾಯಣಃ॥ 13-48-84 (83286)
ಕೃಷ್ಣವರ್ಣಃ ಸುವರ್ಣಶ್ಚ ಇಂದ್ರಿಯಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ಮಹಾಪಾದೋ ಮಹಾಹಸ್ತೋ ಮಹಾಕಾಯೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-48-85 (83287)
ಮಹಾಮೂರ್ಧಾ ಮಹಾಭಾತ್ರೋ ಮಹಾನೇತ್ರೋ ನಿಶಾಲಯಃ।
ಮಹಾಂತಕೋ ಮಹಾಕರ್ಣೋ ಮಹೋಷ್ಠಶ್ಚಿ ಮಹಾಹನುಃ॥ 13-48-86 (83288)
ಮಹಾನಾಸೋ ಮಹಾಕಂಬುರ್ಮಹಾಗ್ರೀವಃ ಶ್ಮಶಾನಭಾಕ್।
ಮಹಾವಕ್ಷಾ ಮಹೋರಸ್ಕೋ ಹ್ಯಂತರಾತ್ಮಾ ಮೃಗಾಲಯಃ॥ 13-48-87 (83289)
ಲಂಬನೋ ಲಂಬಿತೋಷ್ಠಶ್ಚ ಮಹಾಮಾಯಃ ಪಯೋನಿಧಿಃ।
ಮಹಾದಂತೋ ಮಹಾದಂಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಜಿಹ್ವೋ ಮಹಾಮುಖಃ॥ 13-48-88 (83290)
ಮಹಾನಖೋ ಮಹಾರೋಮಾ ಮಹಾಕೇಶೋ ಮಹಾಜಟಃ।
ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚ ಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಗಿರಿಸಾಧನಃ॥ 13-48-89 (83291)
ಸ್ನೇಹನೋಽಸ್ನೇಹನಶ್ಚೈವ ಅಜಿತಶ್ಚ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ವೃಕ್ಷಾಕಾರೋ ವೃಕ್ಷಕೇತುರನಲೋ ವಾಯುವಾಹನಃ॥ 13-48-90 (83292)
ಗಂಡಲೀ ಮೇರುಧಾಮಾ ಚ ದೇವಾಧಿಪತಿರೇವ ಚ।
ಅಥರ್ವಶೀರ್ಷಃ ಸಾಮಾಸ್ಯ ಋಕ್ಸಹಸ್ರಾಮಿತೇಕ್ಷಣಃ॥ 13-48-91 (83293)
ಯಜುಃಪಾದಭುಜೋ ಗುಹ್ಯಃ ಪ್ರಕಾಶೋ ಜಂಗಮಸ್ತಥಾ।
ಅಮೋಘಾರ್ಥಃ ಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ಅಭಿಗಂಯಃ ಸುದರ್ಶನಃ॥ 13-48-92 (83294)
ಉಪಕಾರಃ ಪ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಃ ಕನಕಃ ಕಾಂಚನಚ್ಛವಿಃ।
ನಾಭಿರ್ನಂದಿಕರೋ ಭಾವಃ ಪುಷ್ಕರಸ್ಥಪತಿಃ ಸ್ಥಿರಃ॥ 13-48-93 (83295)
ದ್ವಾದಶಸ್ತ್ರಾಸನಶ್ಚಾದ್ಯೋ ಯಜ್ಞೋ ಯಜ್ಞಸಮಾಹಿತಃ।
ನಕ್ತಂ ಕಲಿಶ್ಚ ಕಾಲಶ್ಚ ಮಕರಃ ಕಾಲಪೂಜಿತಃ॥ 13-48-94 (83296)
ಸಗಣೋ ಗಣಕಾರಶ್ಚ ಭೂತವಾಹನಸಾರಥಿಃ।
ಭಸ್ಮಶಯೋ ಭಸ್ಮಗೋಪ್ತಾ ಭಸ್ಮಭೂತಸ್ತರುರ್ಗಣಃ॥ 13-48-95 (83297)
ಲೋಕಪಾಲಸ್ತಥಾ ಲೋಕೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಪೂಜಿತಃ।
ಶುಕ್ಲಸ್ತ್ರಿಶುಕ್ಲಃ ಸಂಪನ್ನಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತನಿಷೇವಿತಃ॥ 13-48-96 (83298)
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಃ ಕ್ರಿಯಾದಸ್ಥೋ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಮತಿರ್ವರಃ।
ವಿಶಾಲಶಾಖಸ್ತಾಂರೋಷ್ಠೋ ಹ್ಯಂಬುಜಾಲಃ ಸುನಿಶ್ಚಲಃ॥ 13-48-97 (83299)
ಕಪಿಲಃ ಕಪಿಶಃ ಶುಕ್ಲ ಆಯುಶ್ಚೈವಿ ಪರೋಽಪರಃ।
ಗಂಧರ್ವೋ ಹ್ಯದಿತಿಸ್ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಃ ಸುವಿಜ್ಞೇಯಃ ಸುಶಾರದಃ॥ 13-48-98 (83300)
ಪರಶ್ವಧಾಯುಧೋ ದೇವ ಅನುಕಾರೀ ಸುಬಾಂಧವಃ।
ತುಂಬವೀಣೋ ಮಹಾಕ್ರೋಧ ಊರ್ಧ್ವರೇತಾ ಜಲೇಶಯಃ॥ 13-48-99 (83301)
ಉಗ್ರೋ ವಂಶಕರೋ ವಂಶೋ ವಂಶನಾದೋ ಹ್ಯನಿಂದಿತಃ।
ಸರ್ವಾಂಗರೂಪೋ ಮಾಯಾವೀ ಸುಹೃದೋ ಹ್ಯನಿಲೋಽನಲಃ॥ 13-48-100 (83302)
ಬಂಧನೋ ಬಂಧಕರ್ತಾ ಚ ಸುಬಂಧನವಿಮೋಚನಃ।
ಸ ಯಜ್ಞಾರಿಃ ಸ ಕಾಮಾರಿರ್ಮಹಾದಂಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಯುಧಃ॥ 13-48-101 (83303)
ಬಹುಧಾ ನಿಂದಿತಃ ಶರ್ವಃ ಶಂಕರಃ ಶಂಕರೋಽಧನಃ।
ಅಮರೇಶೋ ಮಹಾದೇವೀ ವಿಶ್ವದೇವಃ ಸುರಾರಿಹಾ॥ 13-48-102 (83304)
ಅಹಿರ್ಬುಧ್ನ್ಯೋಽನಿಲಾಭಶ್ಚ ಚೇಕಿತಾನೋ ಹವಿಸ್ತಥಾ।
ಅಜೈಕಪಾಚ್ಚ ಕಾಪಾಲೀ ತ್ರಿಶಂಕುರಜಿತಃ ಶಿವಃ॥ 13-48-103 (83305)
ಧನ್ವಂತರಿರ್ಧೂಮಕೇತುಃ ಸ್ಕಂದೋ ವೈಶ್ರವಣಸ್ತಥಾ।
ಧಾತಾ ಶಕ್ರಶ್ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಮಿತ್ರಸ್ತ್ವಷ್ಟಾ ಧ್ರುವೋ ಧರಃ॥ 13-48-104 (83306)
ಪ್ರಭಾವಃ ಸರ್ವಗೋ ವಾಯುರರ್ಯಮಾ ಸವಿತಾ ರವಿಃ।
ಉಷಂಗುಶ್ಚ ವಿಧಾತಾ ಚ ಮಾಂಧಾತಾ ಭೂತಭಾವನಃ॥ 13-48-105 (83307)
ವಿಭುರ್ವರ್ಣವಿಭಾವೀ ಚ ಸರ್ವಕಾಮಗುಣಾವಹಃ।
ಪದ್ಮನಾಭೋ ಮಹಾಗರ್ಭಶ್ಚಂದ್ರವಕ್ತ್ರೋಽನಿಲೋಽನಲಃ॥ 13-48-106 (83308)
ಬಲವಾಂಶ್ಚೋಪಶಾಂತಶ್ಚ ಪುರಾಣಃ ಪುಣ್ಯಚಂಚುರೀ।
ಕುರುಕರ್ತಾ ಕುರುವಾಸೀ ಕುರುಭೂತೋ ಗುಣೌಷಧಃ॥ 13-48-107 (83309)
ಸರ್ವಾಶಯೋ ದರ್ಭಚಾರೀ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪತಿಃ।
ದೇವದೇವಃ ಸುಖಾಸಕ್ತಃ ಸದಸತ್ಸರ್ವರತ್ನವಿತ್॥ 13-48-108 (83310)
ಕೈಲಾಸಗಿರಿವಾಸೀ ಚ ಹಿಮವದ್ಭಿರಿಸಂಶ್ರಯಃ।
ಕೂಲಹಾರೀ ಕೂಲಕರ್ತಾ ಬಹುವಿದ್ಯೋ ಬಹುಪ್ರದಃ॥ 13-48-109 (83311)
ವಣಿಜೋ ವರ್ಧಕೀ ವೃಕ್ಷೋ ಬಕುಲಶ್ಚಂದನಶ್ಛದಃ।
ಸಾರಗ್ರೀವೋ ಮಹಾಜತ್ರುರಲೋಲಶ್ಚ ಮಹೌಷಧಃ॥ 13-48-110 (83312)
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಕಾರೀ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಶ್ಛದೋ ವ್ಯಾಕರಣೋತ್ತರಃ।
ಸಿಂಹನಾದಃ ಸಿಂಹದಂಷ್ಟ್ರಃ ಸಿಂಹಗಃ ಸಿಂಹವಾಹನಃ॥ 13-48-111 (83313)
ಪ್ರಭಾವಾತ್ಮಾ ಜಗತ್ಕಾಲಸ್ಥಾಲೋ ಲೋಕಹಿತಸ್ತರುಃ।
ಸಾರಂಗೋ ನವಚಕ್ರಾಂಗಃ ಕೇತುಮಾಲೀ ಸಭಾವನಃ॥ 13-48-112 (83314)
ಭೂತಾಲಯೋ ಭೂತಪತಿರಹೋರಾತ್ರಮನಿಂದಿತಃ॥ 13-48-113 (83315)
ವಾಹಿತಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಿಲಯಶ್ಚ ವಿಭುರ್ಭವಃ।
ಅಮೋಘಃ ಸಂಯತೋ ಹ್ಯಶ್ವೋ ಭೋಜನಃ ಪ್ರಾಣಧಾರಣಃ॥ 13-48-114 (83316)
ಧೃತಿಮಾನ್ಮತಿಮಾಂದಕ್ಷಃ ಸತ್ಕೃತಶ್ಚ ಯುಗಾಧಿಪಃ।
ಗೋಪಾಲಿರ್ಗೋಪತಿರ್ಗ್ರಾಮೋ ಗೋಚರ್ಮವಸನೋ ಹರಿಃ। 13-48-115 (83317)
ಹಿರಣ್ಯಬಾಹುಶ್ಚ ತತಾ ಗುಹಾಪಾಲಃ ಪ್ರವೇಶಿನಾಂ।
ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾರಿರ್ಮಹಾಹರ್ಷೋ ಜಿತಕಾಮೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-48-116 (83318)
ಗಾಂಧಾರಶ್ಚ ಸುವಾಸಸ್ಚ ತಪಃಸಕ್ತೋ ರತಿರ್ನರಃ।
ಮಹಾಗೀತೋ ಮಹಾನೃತ್ಯೋ ಹ್ಯಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಃ॥ 13-48-117 (83319)
ಮಹಾಕೇತುರ್ಮಹಾಧಾತುರ್ನೈಕಸಾನುಚರಶ್ಚಲಃ।
ಆವೇದನೀಯ ಆದೇಶಃ ಸರ್ವಗಂಧಸುಖಾವಹಃ॥ 13-48-118 (83320)
ತೋರಣಸ್ತಾರಣೋ ವಾತಃ ವರಿಧೀ ಪತಿಖೇಚರಃ।
ಸಂಯೋಗೋ ವರ್ಧನೋ ವೃದ್ಧೋ ಅತಿವೃದ್ಧೋ ಗುಣಾಧಿಕಃ॥ 13-48-119 (83321)
ನಿತ್ಯ ಆತ್ಮಸಹಾಯಶ್ಚ ದೇವಾಸುರಪತಿಃ ಪತಿಃ।
ಯುಕ್ತಶ್ಚ ಯುಕ್ತಬಾಹುಶ್ಚ ದೇವೋ ದಿವಿ ಸುಪರ್ವಣಃ॥ 13-48-120 (83322)
ಆಷಾಢಶ್ಚ ಸುಷಾಂಢಶ್ಚ ಧ್ರುವೋಽಥ ಹರಿಣೋ ಹರಃ।
ವಪುರಾವರ್ತಮಾನೇಭ್ಯೋ ವಸುಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಹಾಪಥಃ॥ 13-48-121 (83323)
ಶಿರೋಹಾರೀ ವಿಮರ್ಶಶ್ಚ ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಃ।
ಅಕ್ಷಶ್ಚ ರಥಯೋಗೀ ಚ ಸರ್ವಯೋಗೀ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-48-122 (83324)
ಸಮಾಂನಾಯೋಽಸಮಾಂನಾಯಸ್ತೀರ್ಥದೇವೋ ಮಹಾರಥಃ।
ನಿರ್ಜೀವೋ ಜೀವನೋ ಮಂತ್ರಃ ಶುಭಾಕ್ಷೋ ಬಹುಕರ್ಕಶಃ॥ 13-48-123 (83325)
ರತ್ನಪ್ರಭೂತೋ ರತ್ನಾಂಗೋ ಮಹಾರ್ಣವನಿಪಾನವಿತ್।
ಮೂಲಂ ವಿಶಾಲೋ ಹ್ಯಮೃತೋ ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಸ್ತಪೋನಿಧಿಃ॥ 13-48-124 (83326)
ಆರೋಹಣೋಽಧಿರೋಹಶ್ಚ ಶೀಲಧಾರೀ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸೇನಾಕಲ್ಪೋ ಮಹಾಕಲ್ಪೋ ಯೋಗೋ ಯುಗಕರೋ ಹರಿಃ॥ 13-48-125 (83327)
ಯುಗರೂಪೋ ಮಹಾರೂಪೋ ಮಹಾನಾಗಹನೋ ವಧಃ।
ನ್ಯಾಯನಿರ್ವಪಣಃ ಪಾದಃ ಪಂಡಿತೋ ಹ್ಯಚಲೋಪಮಃ॥ 13-48-126 (83328)
ಬಹುಮಾಲೋ ಮಹಾಮಾಲಃ ಶಶೀ ಹರಸುಲೋಚನಃ।
ವಿಸ್ತಾರೋ ಲವಣಃ ಕೂಪಸ್ತ್ರಿಯುಗಃ ಸಫಲೋದಯಃ॥ 13-48-127 (83329)
ತ್ರಿಲೋಚನೋ ವಿಷಷ್ಣಾಂಗೋ ಮಣಿವಿದ್ಧೋ ಜಟಾಧರಃ।
ಬಿಂದುರ್ವಿಸರ್ಗಃ ಸುಮುಖಃ ಶರಃ ಸರ್ವಾಯುಧಃ ಸಹಃ॥ 13-48-128 (83330)
ನಿವೇದನಃ ಸುಖಾಜಾತಃ ಸುಗಂಧಾರೋ ಮಹಾಧನುಃ।
ಗಂಧಪಾಲೀ ಚ ಭಗವಾನುತ್ಥಾನಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ॥ 13-48-129 (83331)
ಮಂಥಾನೋ ಬಹುಲೋ ವಾಯುಃ ಸಕಲಃ ಸರ್ವಲೋಚನಃ।
ತಲಸ್ತಾಲಃ ಕರಸ್ಥಾಲೀ ಊರ್ಧ್ವಸಂಹನನೋ ಮಹಾನ್॥ 13-48-130 (83332)
ಧತ್ರಂ ಸುಚ್ಛತ್ರೋ ವಿಖ್ಯಾತೋ ಲೋಕಃ ಸರ್ವಾಶ್ರಯಃ ಕ್ರಮಃ।
ಮುಂಡೋ ವಿರೂಪೋ ವಿಕೃತೋ ದಂಡೀ ಕುಂಡೀ ವಿಕುರ್ವಣಃ। 13-48-131 (83333)
ಹರ್ಯಕ್ಷಃ ಕಕುಭೋ ವಜ್ರೋ ಶತಜಿಹ್ವಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್।
ಸಹಸ್ರಮೂರ್ಧಾ ದೇವೇಂದ್ರಃ ಸರ್ವದೇವಮಯೋ ಗುರುಃ॥ 13-48-132 (83334)
ಸಹಸ್ರಬಾಹುಃ ಸರ್ವಾಂಗಃ ಶರಣ್ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕಕೃತ್।
ಪವಿತ್ರಂ ತ್ರಿಕಕುನ್ಮಂತ್ರಃ ಕನಿಷ್ಠಃ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲಃ। 13-48-133 (83335)
ಬ್ರಹ್ಮದಂಡವಿನಿರ್ಮಾತಾ ಶತಘ್ನೀಪಾಶಶಕ್ತಿಮಾನ್।
ಪದ್ಮಗರ್ಭೋ ಮಹಾಗರ್ಭೋ ಬ್ರಹ್ಮಗರ್ಭೋ ಜಲೋದ್ಭವಃ॥ 13-48-134 (83336)
ಗಭಸ್ತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಕೃದ್ಬ್ರಹ್ಮೀ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗತಿಃ।
ಅನಂತರುಪೋ ನೈಕಾತ್ಮಾ ತಿಗ್ಮತೇಜಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ॥ 13-48-135 (83337)
ಊರ್ಧ್ವಗಾತ್ಮಾ ಪಶುಪತಿರ್ವಾತರಂಹಾ ಮನೋಜವಃ।
ಚಂದನೀ ಪದ್ಮನಾಲಾಗ್ರಃ ಸುರಭ್ಯುತ್ತರಣೋ ನರಃ॥ 13-48-136 (83338)
ಕರ್ಣಿಕಾರಮಹಾಸ್ರಗ್ವೀ ನೀಲಮೌಲಿಃ ಪಿನಾಕಧೃತ್।
ಉಮಾಪತಿರುಮಾಕಾಂತೋ ಜಾಹ್ನವೀಧೃಗುಮಾಧವಃ॥ 13-48-137 (83339)
ವರೋ ವರಾಹೋ ವರದೋ ವರೇಣ್ಯಃ ಸುಮಾಹಾಸ್ವನಃ।
ಮಹಾಪ್ರಸಾದೋ ದಮನಃ ಶತ್ರುಹಾ ಶ್ವೇತಪಿಂಗಲಃ॥ 13-48-138 (83340)
ಪೀತಾತ್ಮಾ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಪ್ರಯತಾತ್ಮಾ ಪ್ರಧಾನಧೃತ್।
ಸರ್ವಪಾರ್ಶ್ವಮುಖಸ್ತ್ರ್ಯಕ್ಷೋ ಧರ್ಮಸಾಧಾರಣೋ ವರಃ॥ 13-48-139 (83341)
ಚರಾಚರಾತ್ಮಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತ್ಮಾ ಅಮೃತೋ ಗೋವೃಷೇಶ್ವರಃ।
ಸಾಧ್ಯರ್ಷಿರ್ವಸುರಾದಿತ್ಯೋ ವಿವಸ್ವಾನ್ಸವಿತಾಽಮೃತಃ 13-48-140 (83342)
ವ್ಯಾಸಃ ಸರ್ಗಃ ಸುಸಂಕ್ಷೇಪೋ ವಿಸ್ತರಃ ಪರ್ಯಯೋ ನರಃ।
ಋತು ಸಂವತ್ಸರೋ ಮಾಸಃ ಪಕ್ಷಃ ಸಂಖ್ಯಾಸಮಾಪನಃ॥ 13-48-141 (83343)
ಕಲಾ ಕಾಷ್ಠಾ ಲವಾ ಮಾತ್ರಾ ಮುಹೂರ್ತಾಹಃಕ್ಷಪಾಃ ಕ್ಷಣಾಃ।
ವಿಶ್ವಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರಜಾಬೀಜಂ ಲಿಂಗಮಾದ್ಯಸ್ತು ನಿರ್ಗಮಃ॥ 13-48-142 (83344)
ಸದಸದ್ವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಂ ಪ್ರಜಾದ್ವಾರಂ ಮೋಕ್ಷದ್ವಾರಂ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ॥ 13-48-143 (83345)
ನಿರ್ವಾಣಂ ಹ್ಲಾದನಶ್ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕ ಪರಾ ಗತಿಃ।
ದೇವಾಸುರವಿನಿರ್ಮಾತಾ ದೇವಾಸುರಪರಾಯಣಃ॥ 13-48-144 (83346)
ದೇವಾಸುರಗುರುರ್ದೇವೋ ದೇವಾಸುರನಮಸ್ಕೃತಃ।
ದೇವಾಸುರಮಹಾಮಾತ್ರೋ ದೇವಾಸುಗಣಾಶ್ರಯಃ॥ 13-48-145 (83347)
ದೇವಾಸುರಗಣಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ದೇವಾಸುರಗಣಾಗ್ರಣೀಃ।
ದೇವಾತಿದೇವೋ ದೇವರ್ಷಿರ್ದೇವಾಸುರವರಪ್ರದಃ॥ 13-48-146 (83348)
ದೇವಾಸುರೇಶ್ವರೋ ವಿಶ್ವೋ ದೇವಾಸುರಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಸರ್ವದೇವಮಯೋಚಿಂತ್ಯೋ ದೇವತಾತ್ಮಾಽತ್ಮಸಂಭವಃ॥ 13-48-147 (83349)
ಉದ್ಭಿತ್ತ್ರಿವಿಕ್ರಮೋ ವೈದ್ಯೋ ವಿರಜೋ ನೀರಜೋಽಮರಃ॥
ಈಡ್ಯೋ ಹಸ್ತೀಶ್ವರೋ ವ್ಯಾಘ್ರೋ ದೇವಸಿಂಹೋ ನರರ್ಷಭಃ॥ 13-48-148 (83350)
ವಿಬುಧೋಽಗ್ರವರಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸರ್ವದೇವಸ್ತಪೋಮಯಃ।
ಸುಯುಕ್ತಃ ಶೋಭನೋ ವಜ್ರೀ ಪ್ರಾಸಾನಾಂ ಪ್ರಭವೋಽವ್ಯಯಃ॥ 13-48-149 (83351)
ಗುಹಃ ಕಾಂತೋ ನಿಜಃ ಸರ್ಗಃ ಪವಿತ್ರಂ ಸರ್ವಪಾವನಃ।
ಶೃಂಗೀ ಶೃಂಗಪ್ರಿಯೋ ಬಭ್ರೂ ರಾಜರಾಜೋ ನಿರಾಮಯಃ॥ 13-48-150 (83352)
ಅಭಿರಾಮಃ ಸುರಗಣೋ ವಿರಾಮಃ ಸರ್ವಸಾಧಃ।
ಲಲಾಟಾಕ್ಷೋ ವಿಶ್ವದೇವೋ ಹರಿಣೋ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸಃ॥ 13-48-151 (83353)
ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಪತಿಶ್ಚೈವ ನಿಯಮಂದ್ರಿಯವರ್ಧನಃ।
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಸಿದ್ಧಭೂತಾರ್ಥೋಽಚಿಂತ್ಯಃ ಸತ್ಯವ್ರತಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-48-152 (83354)
ವ್ರತಾಧಿಪಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಪರಮಾ ಗತಿಃ।
ವಿಮುಕ್ತೋ ಮುಕ್ತತೇಜಾಶ್ಚ ಶ್ರೀಮಾಞ್ಶ್ರೀವರ್ಧನೋ ಜಗತ್॥ 13-48-153 (83355)
ಯಥಾ ಪ್ರಧಾನಂ ಭಗವಾನಿತಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ತುತೋ ಮಯಾ।
ಯನ್ನ ಬ್ರಹ್ಮಾದಯೋ ದೇವಾ ವಿದುಸ್ತತ್ತ್ವೇನ ನರ್ಷಯಃ।
ಸ್ತೋತವ್ಯಮರ್ಚ್ಯಂ ವಂದ್ಯಂ ಚ ಕಃ ಸ್ತೋಷ್ಯತಿ ಜಗತ್ಪತಿಂ॥ 13-48-154 (83356)
ಭಕ್ತಿಂ ತ್ವೇವಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಯಾ ಯಜ್ಞಪತಿರ್ವಿಭುಃ।
ತತೋಽಭ್ಯನುಜ್ಞಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ತುತೋ ಮತಿಮತಾಂ ವರಃ॥ 13-48-155 (83357)
ಶಿವಮೇಭಿಃ ಸ್ತುವಂದೇವಂ ನಾಮಭಿಃ ಪುಷ್ಟಿವರ್ಧನೈಃ।
ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಃ ಶುಚಿರ್ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ॥ 13-48-156 (83358)
ಏತದ್ಧಿ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-48-157 (83359)
ಋಷಯಶ್ಚೈವ ದೇವಾಶ್ಚ ಸ್ತುವಂತ್ಯೇತೇನ ತತ್ಪರಂ॥ 13-48-158 (83360)
ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹಾದೇವಸ್ತಷ್ಯತೇ ನಿಯತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಭಕ್ತಾನುಕಂಪೀ ಭಗವಾನಾತ್ಮಸಂಸ್ಥಾಕರೋ ವಿಭುಃ॥ 13-48-159 (83361)
ತಥೈವ ಚ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಯೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪ್ರಧಾನತಃ।
ಆಸ್ತಿಕಾಃ ಶ್ರದ್ಧಧಾನಾಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಜನ್ಮಭಿಃ ಸ್ತವೈಃ॥ 13-48-160 (83362)
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಹ್ಯನನ್ಯಮೀಶಾನಂ ಪರಂ ದೇವಂ ಸನಾತನಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಭಾವೇನಾಮಿತತೇಜಸಃ॥ 13-48-161 (83363)
ಶಯಾನಾ ಜಾಗ್ರಮಾಣಾಶ್ಚ ವ್ರಜನ್ನುಪವಿಶಂಸ್ತಥಾ।
ಉನ್ಮಿಷನ್ನಿಮಿಷಂಶ್ಚೈವ ಚಿಂತಯಂತಃ ಪುನಃಪನಃ॥ 13-48-162 (83364)
ಶೃಣ್ವಂತಃ ಶ್ರಾವಯಂತಶ್ಚ ಕಥಯಂತಶ್ಚ ತೇ ಭವಂ।
ಸ್ತುವಂತಃ ಸ್ತೂಯಾಮಾನಾಶ್ಚ ತುಷ್ಯಂತಿ ಚ ರಮಂತಿ ಚ॥ 13-48-163 (83365)
ಜನ್ಮಕೋಟಿಸಹಸ್ರೇಷು ನಾನಾಸಂಸಾರಯೋನಿಷು।
ಜಂತೋರ್ವಿಗತಪಾಪಸ್ಯ ಭವೇ ಭಕ್ತಿಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-48-164 (83366)
ಉತ್ಪನ್ನಾ ಚ ಭವೇ ಭಕ್ತಿರನತ್ಯಾ ಸರ್ವಭಾವತಃ।
ಭಾವಿನಃ ಕಾರಣೇ ಚಾಸ್ಯ ಸರ್ವಯುಕ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವಥಾ॥ 13-48-165 (83367)
ಏತದ್ದೇವೇಷು ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ಮನುಷ್ಯೇಷು ನ ಲಭ್ತತೇ।
ನಿರ್ವಿಘ್ರಾ ನಿಶ್ಚಲಾ ರುದ್ರೇ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ॥ 13-48-166 (83368)
ತಸ್ಯೈವ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ಭಕ್ತಿರುತ್ಪದ್ಯತೇ ನೃಣಾಂ।
ಯೇನ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ತದ್ಭಾಗವತಚೇತಸಃ॥ 13-48-167 (83369)
ಯೇ ಸರ್ವಭಾವಾನುಗತಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಪ್ರಪನ್ನವತ್ಸಲೋ ದೇವಃ ಸಂಸಾರಾತ್ತಾನ್ಸಮುದ್ಧರೇತ್॥ 13-48-168 (83370)
ಏವಮನ್ಯೇ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ದೇವಾಃ ಸಂಸಾರಮೋಚನಂ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮೃತೇ ದೇವಂ ನಾನ್ಯಾ ಶಕ್ತಿಸ್ತಪೋಬಲಂ॥ 13-48-169 (83371)
ಇತಿ ತೇನೇಂದ್ರಕಲ್ಪೇನ ಭಗವಾನ್ಸದಸತ್ಪತಿಃ।
ಕೃತ್ತಿವಾಸಾಃ ಸ್ತುತಃ ಕೃಷ್ಣ ತಂಡಿನಾ ಶುಭಬುದ್ಧಿನಾ॥ 13-48-170 (83372)
ಸ್ತವಮೇತಂ ಭಗವತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಮಧಾರಯತ್।
ಗೀಯತೇ ಚ ಸ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಂಕರಸನ್ನಿಧೌ॥ 13-48-171 (83373)
ಇದಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಸರ್ವದಾ ಪಾಪನಾಶನಂ।
ಯೋಗದಂ ಮೋಕ್ಷದಂ ಚೈವ ಸ್ವರ್ಗದಂ ತೋಷದಂ ತಥಾ॥ 13-48-172 (83374)
ಏವಮೇತತ್ಪಠಂತೇ ಯ ಏಕಭಕ್ತ್ಯಾ ತು ಶಂಕರಂ।
ಯಾ ಗತಿಃ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಾನಾಂ ವ್ರಜಂತ್ಯೇತಾಂ ಗತಿಂ ತದಾ॥ 13-48-173 (83375)
ಸ್ತವಮೇತಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸದಾ ರುದ್ರಸ್ಯ ಸನ್ನಿಧೌ।
ಅಬ್ಧಮೇಕಂ ಚರೇದ್ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದೀಪ್ಸಿತಂ ಫಲಂ॥ 13-48-174 (83376)
ಏತದ್ರಹಸ್ಯಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರೋವಾಚ ಶಕ್ರಾಯ ಶಕ್ರಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಮೃತ್ಯವೇ॥ 13-48-175 (83377)
ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರೋವಾಚ ರುದ್ರೇಭ್ಯೋ ರುದ್ರೇಭ್ಯಸ್ತಂಡಿಮಾಗಮತ್।
ಮಹತಾ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತಂಡಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮಸದ್ಮಾನಿ॥ 13-48-176 (83378)
ತಂಡಿಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಶುಕ್ರಾಯ ಗೌತಮಾಯ ಚ ಭಾರ್ಗವಃ।
ವೈವಸ್ವತಾಯ ಮನವೇ ಗೌತಮಃ ಪ್ರಾಹ ಮಾಧವ॥ 13-48-177 (83379)
ನಾರಾಯಣಾಯ ಸಾಧ್ಯಾಯ ಸಮಾಧಿಷ್ಠಾಯ ಧೀಮತೇ।
ಯಮಾಯ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾನ್ಸಾಧ್ಯೋ ನಾರಾಯಣೋಚ್ಯುತಃ॥ 13-48-178 (83380)
ನಾಚಿಕೇತಾಯ ಭಗವಾನಾಹ ವೈವಸ್ವತೋ ಯಮಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾಯ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ನಾಚಿಕೇತೋಽಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-48-179 (83381)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾನ್ಮಯ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನಿಯಮೇನ ಜನಾರ್ದನ।
ತವಾಪ್ಯಹಮಮಿತ್ರಘ್ನ ಸ್ತವಂ ದದ್ಯಾಂ ಹ್ಯವಿಶ್ರುತಂ। 13-48-180 (83382)
ಸ್ವರ್ಗ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಧನ್ಯಂ ವೇದೇನಿ ಸಂಮಿತಂ।
ನಾಸ್ಯ ವಿಘ್ರಂ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ದಾನವಾ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ॥ 13-48-181 (83383)
ಪಿಶಾಚಾ ಯಾತುಧಾನಾ ವಾ ಗುಹ್ಯಕಾ ಭುಜಗಾ ಅಪಿ।
ಯಃ ಪಠೇತ ಶುಚಿಃ ಪಾರ್ಥ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಭಗ್ರಯೋಗೋ ವರ್ಷಂ ತು ಸೋಽಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ ॥ 13-48-182 (83384)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 48 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-48-3 ಸತ್ಯೈರನ್ವರ್ಯೈಃ ವೇದೇ ಕೃತಾತ್ಮನಾ ದತ್ತಚಿತ್ತೇನ ಕೃತೈಃ ವೇದಾತ್ಪೃಥಕ್ಕೃತೈ॥ 7-48-6 ವರಯ ಪ್ರಾರ್ಥತ॥ 7-48-20 ಪವಿತ್ರಂ ಪಾಪನಾಶಕಂ। ಮೇಧ್ಯಂ ಯಜ್ಞಾದಿಫಲಪ್ರದಂ। ಮಂಗಲಮಭ್ಯುದಯಕರಂ। ಉತ್ತಮಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಮಾನಂದರೂಪಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 049
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.49. ಅಧ್ಯಾಯಃ 049
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವೈಶಂಪಾನೇನ ಜನಮೇಜಯಂಪ್ರತಿ ದ್ವೈಪಾಯನಾದಿಭಿರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುಕ್ತಮಹಾದೇವಮಹಿಮಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಮಹಾಯೋಗೀ ತು ತಂ ಪ್ರಾಹ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋ ಮುನಿಃ।
ಪಠಸ್ವ ಪುತ್ರ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರೀಯತಾಂ ತೇ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-49-1 (83385)
ಪುರಾ ಪುತ್ರ ಮಯಾ ಮೇರೌ ತಪ್ಯತಾ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ಪುತ್ರಹೇತೋರ್ಮಹಾರಾಜ ಸ್ತವ ಏಷೋಽನುಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-49-2 (83386)
ಲಬ್ಧವಾನೀಪ್ಸಿತಂ ಕಾಮಮಹಂ ವೈ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಶರ್ವಾದ್ಧಿ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-49-3 (83387)
ಕಪಿಲಶ್ಚ ತತಃ ಪ್ರಾಹ ಸಾಂಖ್ಯರ್ಷಿರ್ದೇವಸಂಮತಃ।
ಮಯಾ ಜನ್ಮಾನ್ಯನೇಕಾನಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಚಾರಾಧಿತೋ ಭವಃ।
ಪ್ರೀತಶ್ಚ ಭಗವಾಂಜ್ಞಾನಂ ದದೌ ಮಮ ಭವಾಂತಕಂ॥ 13-49-4 (83388)
ಚಾರುಶೀರ್ಷಸ್ತತಃ ಪ್ರಾಹ ಶಕ್ರಸ್ಯ ದಯಿತಃ ಸಖಾ।
ಆಲಂಬಾಯನ ಇತ್ಯೇವಂ ವಿಶ್ರುತಃ ಕರುಣಾತ್ಮಕಃ॥ 13-49-5 (83389)
ಮಯಾ ಗೋಕರ್ಣಮಾಸಾದ್ಯ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಶತಂ ಸಮಾಃ।
ಅಯೋನಿಜಾನಾಂ ದಾಂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ಸುವರ್ಚಸಾಂ॥ 13-49-6 (83390)
ಅಜರಾಣಾಮದುಃಖಾನಾಂ ಶತವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಣಾಂ।
ಲಬ್ಧಂ ಪುತ್ರ ಶತಂ ಶರ್ವಾತ್ಪುರಾ ಪಾಂಡುನೃಪಾತ್ಮಜ॥ 13-49-7 (83391)
ವಾಲ್ಮೀಕಿಶ್ಚಾಹ ಭಗವಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಿದಂ ವಚಃ।
ವಿವಾದೇ ಸಾಗ್ನಿಮುನಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೋ ವೈ ಭವಾನಿತಿ॥ 13-49-8 (83392)
ಉಕ್ತಃ ಕ್ಷಣೇನ ಚಾವಿಷ್ಟಸ್ತೇನಾಧರ್ಮೇಣ ಭಾರತ।
ಸೋಽಹಮೀಶಾನಮನಘಮಮೋಘಂ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 13-49-9 (83393)
ಮುಕ್ತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ತತಃ ಪಾಪೈಸ್ತತೋ ದುಃಖವಿನಾಶನಃ।
ಆಹ ಮಾಂ ತ್ರಿಪುರಘ್ನೋ ವೈ ಯಶಸ್ತೇಽಗ್ರ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-49-10 (83394)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯಮಿದಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ಋಷಿಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಾಹ ಜ್ವಲನ್ನಿವ ದಿವಾಕರಃ॥ 13-49-11 (83395)
ಪಿತೃವಿಪ್ರವಧೇನಾಹಮಾರ್ತೋ ವೈ ಪಾಂಡವಾಗ್ರಜ।
ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಂ ಗತೋಸ್ಮಿ ಶರಣಂ ನೃಪ॥ 13-49-12 (83396)
ನಾಮಭಿಶ್ಚಾಸ್ತುವಂ ದೇವಂ ತತಸ್ತುಷ್ಟೋಽಭವದ್ಭವಃ।
ಪರಶುಂ ಚ ತತೋ ದೇವೋ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚೈವ ಮೇ॥ 13-49-13 (83397)
ಪಾಪಂ ಚ ತೇ ನ ಭವಿತಾ ಅಜೇಯಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ನ ತೇ ಪ್ರಭವಿತಾ ಮೃತ್ಯುರಜರಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-49-14 (83398)
ಆಹ ಮಾಂ ಭಗವಾನೇವಂ ಶಿಖಂಡೀ ಶಿವವಿಗ್ರಹಃ।
ತದವಾಪ್ತಂ ಚ ಮೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 13-49-15 (83399)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ತದೋವಾಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಹಂ ತದಾಽಭವಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಹಂ ಭವಾನೀತಿ ಮಯಾ ಚಾರಾಧಿತೋ ಭವಃ।
ತತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ದುರ್ಲಭಂ ಮಹತ್॥ 13-49-16 (83400)
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಹ ಪಾಂಡುಸುತಂ ನೃಪಂ॥ 13-49-17 (83401)
ಶಾಪಾಚ್ಛಕ್ರಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ವಿಭೋ ಧರ್ಮೋಽನಶತ್ತದಾ।
ತನ್ಮೇ ಧರ್ಮಂ ಯಶಶ್ಚಾಗ್ರ್ಯಮಾಯುಶ್ಚೈವಾದದತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 13-49-18 (83402)
ಋಷಿರ್ಗೃತ್ಸಮದೋ ನಾಮ ಶಕ್ರಸ್ಯ ದಯಿತಃ ಸಖಾ।
ಪ್ರಾಹಾಜಮೀಢಂ ಭಗವಾನ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 13-49-19 (83403)
ವರಿಷ್ಠೋ ನಾಮ ಭಗವಾಂಶ್ಚಾಕ್ಷುಷಸ್ಯ ಮನೋಃ ಸುತಃ।
ಶತಕ್ರತೋರಚಿಂತ್ಯಸ್ಯ ಸತ್ರೇ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಕೇ॥ 13-49-20 (83404)
ವರ್ತಮಾನೇಽಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸಾಂನಿ ಹ್ಯುಚ್ಚಾರಿತೇ ಮಯಾ।
ರಥಂತರೇ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ನ ಸಂಯಗಿತಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-49-21 (83405)
ಸಮೀಕ್ಷಸ್ವ ಪುನರ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪಾಪಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಅಯಜ್ಞವಾಹಿನಂ ಪಾಪಮಕಾರ್ಷೀಸ್ತ್ವಂ ಸುದುರ್ಮತೇ॥ 13-49-22 (83406)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರಾಹ ಶಂಭುಂ ಪುನರ್ವಚಃ।
ಪ್ರಜ್ಞಯಾ ರಹಿತೋ ದುಃಖೀ ನಿತ್ಯಭೀತೋ ವನೇಚರಃ॥ 13-49-23 (83407)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶಾಷ್ಟೌ ಚ ಶತಾನಿ ಚ।
ನಷ್ಟಪಾನೀಯಪವನೇ ಮೃಗೈರನ್ಯೈಶ್ಚ ವರ್ಜಿತೇ॥ 13-49-24 (83408)
ಅಯಜ್ಞೀಯದ್ರುಮೇ ದೇಶೇ ರುರುಸಿಂಹನಿಷೇವಿತೇ।
ಭವಿತಾ ತ್ವಂ ಮೃಗಃ ಕ್ರೂರೋ ಮಹಾದುಃಖಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-49-25 (83409)
ತಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ನಿಧನೇ ಪಾರ್ಥ ಜಾತೋ ಹ್ಯಹಂ ಮೃಗಃ।
ತತೋ ಮಾಂ ಶರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರಾಹ ಯೋಗೀ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-49-26 (83410)
ಅಜರಶ್ಚಾಮರಶ್ಚೈವ ಭವಿತಾ ದುಖವರ್ಜಿತಃ।
ಸಾಂಯಂ ಮಮಾಸ್ತು ತೇ ಸೌಖ್ಯಂ ಯುವಯೋರ್ವರ್ಧತಾಂ ಕ್ರತುಃ॥ 13-49-27 (83411)
ಅನುಗ್ರಹಾನೇವಮೇಷ ಕರೋತಿ ಭಗವಾನ್ವಿಭುಃ।
ಅಯಂ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಸುಖದುಃಖೇ ಚ ಸರ್ವದಾ॥ 13-49-28 (83412)
ಅಚಿಂತ್ಯ ಏಷ ಭಗವಾನ್ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ನ ಮೇ ತಾತ ಯುಧಿಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿದ್ಯಯಾ ಪಂಡಿತಃ ಸಮಃ॥ 13-49-29 (83413)
ವಾಸುದೇವಸ್ತದೋವಾಚ ಪುನರ್ಮತಿಮತಾಂವರಃ।
ಸುವರ್ಣಾಕ್ಷೋ ಮಹಾದೇವಸ್ತಪಸಾ ತೋಷಿತೋ ಮಯಾ॥ 13-49-30 (83414)
ತತೋಽಥ ಭಗವಾನಾಹ ಪ್ರೀತೋ ಮಾ ವೈ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅರ್ಥಾತ್ಪ್ರಿಯತರಃ ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-49-31 (83415)
ಅಪರಾಜಿತಶ್ಚ ಯುದ್ಧೇಷು ತೇಜಶ್ಚೈವಾನಲೋಪಮಂ।
ಏವಂ ಸಹಸ್ರಶಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಮಹಾದೇವೋ ವರಂ ದದೌ॥ 13-49-32 (83416)
ಮಣಿಮಂಥೇಽಥ ಶೈಲೇ ವೈ ಪುರಾ ಸಂಪೂಜಿತೋ ಮಯಾ।
ವರ್ಷಾಯುತಾಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಶತಮೇವ ಚ॥ 13-49-33 (83417)
ತತೋ ಮಾಂ ಭಗವಾನ್ಪ್ರೀತ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ವರಂ ವೃಣೀಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯಸ್ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-49-34 (83418)
ತತಃ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಂ।
ಯದಿ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾದೇವೋ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-49-35 (83419)
ನಿತ್ಯಕಾಲಂ ತವೇಶಾನ ಭಕ್ತಿರ್ಭವತು ಮೇ ಸ್ಥಿರಾ।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೋಕ್ತ್ವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-49-36 (83420)
ಜೈಗೀಷವ್ಯ ಉವಾಚ। 13-49-37x (6866)
ಮಮಾಷ್ಟಗುಣಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ದತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಪುರಾ।
ಯತ್ನೇನಾನ್ಯೇನ ಬಲಿನಾ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-49-37 (83421)
ಗರ್ಗ ಉವಾಚ। 13-49-38x (6867)
ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಂಗಮದದತ್ಕಲಾಜ್ಞಾನಂ ಮಮಾದ್ಭುತಂ।
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಸ್ತಟೇ ತುಷ್ಟೋ ಮನೋಯಜ್ಞೇನ ಪಾಂಡವ॥ 13-49-38 (83422)
ತುಲ್ಯಂ ಮಮ ಸಹಸ್ರಂ ತು ಸುತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ಆಯುಶ್ಚೈವ ಸಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂವತ್ಸರಶತಾಯುತಂ॥ 13-49-39 (83423)
ಪರಾಶರ ಉವಾಚ। 13-49-40x (6868)
ಪ್ರಸಾದ್ಯೇಹ ಪುರಾ ಶರ್ವಂ ಮನಸಾಽಚಿಂತಯಂ ನೃಪ।
ಮಹಾತಪಾ ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹಾಯೋಗೀ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-49-40 (83424)
ವೇದವ್ಯಾಸಃ ಶ್ರಿಯಾವಾಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕರುಣಾನ್ವಿತಃ।
ಅಪ್ಯಸಾವೀಪ್ಸಿತಃ ಪುತ್ರೋ ಮಮ ಸ್ಯಾದ್ವೈ ಮಹೇಶ್ವರಾತ್॥ 13-49-41 (83425)
ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಹೃದಿ ಮತಂ ಪ್ರಾಹ ಮಾಂ ಸುರಸತ್ತಮಃ।
ಮಯಿ ಸಂಭಾವನಾ ಯಾಸ್ಯಾಃ ಫಲಾತ್ಕೃಷ್ಣೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-49-42 (83426)
ಸಾವರ್ಣಸ್ಯ ಮನೋಃ ಸರ್ಗೇ ಸಪ್ತರ್ಷಿಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವೇದಾನಾಂ ಚ ಸ ವೈ ವಕ್ತಾ ಕುರುವಂಶಕರಸ್ತಥಾ॥ 13-49-43 (83427)
ಇತಿಹಾಸಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಚ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಜಗತೋ ಹಿತಃ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯ ದಯಿತಃ ಸ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 13-49-44 (83428)
ಅಜರಶ್ಚಾಮರಶ್ಚೈವ ಪರಾಶರ ಸುತಸ್ತವ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಯೋಗೀ ವೀರ್ಯವಾನಕ್ಷಯೋಽವ್ಯಯಃ॥ 13-49-45 (83429)
ಮಾಂಡವ್ಯ ಉವಾಚ। 13-49-46x (6869)
ಅಚೋರಶ್ಚೋರಶಂಕಾಯಾಂ ಶೂಲೇ ಭಿನ್ನೋ ಹ್ಯಹಂ ತದಾ॥ 13-49-46 (83430)
ತತ್ರಸ್ಥೇನ ಸ್ತುತೋ ದೇವಃ ಪ್ರಾಹ ಮಾಂ ವೈ ನರೇಶ್ವರ।
ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಶೂಲಾಚ್ಚ ಜೀವಿಷ್ಯಸಿ ಸಮಾರ್ಬುದಂ॥ 13-49-47 (83431)
ರುಜಾ ಶೂಲಕೃತಾ ಚೈವ ನ ತೇ ವಿಪ್ರ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಆಧಿಭಿರ್ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚೈವ ವರ್ಜಿತಸ್ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-49-48 (83432)
ಪಾದಾಚ್ಚತುರ್ಥಾತ್ಸಂಭೂತ ಆತ್ಮಾ ಯಸ್ಮಾನ್ಮುನೇ ತವ।
ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯಸ್ಯನುಪಮೋ ಜನ್ಮ ವೈ ಸಫಲಂ ಕುರು॥ 13-49-49 (83433)
ತೀರ್ಥಾಭಿಷೇಕಂ ಸಕಲಂ ತ್ವಮವಿಘ್ನೇನ ಚಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಚೈವಾಕ್ಷಯಂ ವಿಪ್ರ ವಿದಧಾಮಿ ತವೋರ್ಜಿತಂ॥ 13-49-50 (83434)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಭಗವಾನ್ವರೇಣ್ಯೋ ವೃಷವಾಹನಃ।
ಮಹೇಶ್ವರೋ ಮಹಾರಾಜಃ ಕೃತ್ತಿವಾಸಾ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಸಗಣೋ ದೈವತಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-49-51 (83435)
ಗಾಲವ ಉವಾಚ। 13-49-52x (6870)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತೋ ಹ್ಯಹಂ ಪಿತರಮಾಗತಃ।
ಅಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ ತತೋ ಮಾತಾ ದುಃಖಿತಾ ರುದತೀ ಭೃಶಂ॥ 13-49-52 (83436)
ಕೌಶಿಕೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಂ ಪುತ್ರಂ ದೇವವಿಭೂಷಿತಂ।
ನ ತಾತ ತರುಣಂ ದಾಂತಂ ಪಿತಾ ತ್ವಾಂ ಪಶ್ಯತೇಽನಘ॥ 13-49-53 (83437)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಜನನ್ಯಾ ವಚನಂ ನಿರಾಶೋ ಗುರುದರ್ಶನೇ।
ನಿಯತಾತ್ಮಾ ಮಹಾದೇವಮಪಶ್ಯಂ ಸೋಽಬ್ರವೀಚ್ಚ ಮಾಂ॥ 13-49-54 (83438)
ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ತೇ ತ್ವಂ ಚ ಪುತ್ರ ಮೃತ್ಯುವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಭವಿಷ್ಯಥ ವಿಶ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ಪಿತರಂ ಕ್ಷಯೇ॥ 13-49-55 (83439)
ಅನುಜ್ಞಾತೋ ಭಗವತಾ ಗೃಹಂ ಗತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಪಶ್ಯಂ ಪಿತರಂ ತಾತ ಇಷ್ಟಿಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿನಿಃಸೃತಂ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಗೃಹೀತ್ವೇಧ್ಮಂ ಕುಶಾಂಶ್ಚ ಶರಣಾಕುರೂನ್॥ 13-49-56 (83440)
ತಾನ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಚ ಮಾಂ ಪ್ರಾಹ ಪಿತಾ ಸಾಸ್ರಾವಿಲೇಕ್ಷಣಃ।
ಪ್ರಣಮಂತಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನ್ಯುಪಾಘ್ರಾಯ ಪಾಂಡವ॥ 13-49-57 (83441)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ದೃಷ್ಟೋಸಿ ಮೇ ಪುತ್ರ ಕೃತವಿದ್ಯ ಇಹಾಗತ॥ 13-49-58 (83442)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-49-59x (6871)
ಏತಾನ್ಯತ್ಯದ್ಭುತಾನ್ಯೇವ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಥ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಮುನಿಭಿಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಸ್ಮಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ॥ 13-49-59 (83443)
ತತಃ ಕೃಷ್ಣೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪುನರ್ಮತಿಮತಾಂವರಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಧರ್ಮನಿಧಿಂ ಪುರುಹೂತಮಿವೇಶ್ವರಃ॥ 13-49-60 (83444)
ಉಪಮನ್ಯುರ್ಮಯಿ ಪ್ರಾಹ ತಪನ್ನಿವ ದಿವಾಕರಃ।
ಅಶುಭೈಃ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣೋ ಯೇ ನರಾಃ ಕಲುಷೀಕೃತಾಃ॥ 13-49-61 (83445)
ಈಶಾನಂ ನ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತಮೋರಾಜಸವೃತ್ತಯಃ। 13-49-62 (83446)
ಈಶ್ವರಂ ಸಂಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ದ್ವಿಜಾ ಭಾವಿತಭಾವನಾಃ॥ 13-49-63 (83447)
ಸರ್ವಥಾ ವರ್ತಮಾನೋಪಿ ಯೋ ಭಕ್ತಃ ಪರಮೇಶ್ವರೇ।
ಸದೃಶೋಽರಣ್ಯವಾಸೀನಾಂ ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-49-64 (83448)
ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಂ ಕೇಶವತ್ವಂ ವಾ ಶಕ್ರತ್ವಂ ವಾ ಸುರೈಃ ಸಹ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಧಿಪತ್ಯಂ ವಾ ತುಷ್ಟೋ ರುದ್ರಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ 13-49-65 (83449)
ಮನಸಾಽಪಿ ಶಿವಂ ತಾತ ಯೇ ಪ್ರಪದ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ವಿಧೂಯ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ದೇವೈಃ ಸಹ ವಸಂತಿ ತೇ॥ 13-49-66 (83450)
ಭಿತ್ತ್ವಾಭಿತ್ತ್ವಾ ಚ ಕೂಲಾನಿ ಹುತ್ವಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಜಯೇದ್ದೇವಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-49-67 (83451)
ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಹೀನೋಪಿ ಯುಕ್ತೋ ವಾ ಸರ್ವಪಾತಕೈಃ।
ಸರ್ವಂ ತುದತಿ ತತ್ಪಾಪಂ ಭಾವಯಞ್ಶಿವಮಾತ್ಮನಾ 13-49-68 (83452)
ಕೀಟಪಕ್ಷಿಪತಂಗಾನಾಂ ತಿರಶ್ಚಾಮಪಿ ಕೇಶವ।
ಮಹಾದೇವಪ್ರಪನ್ನಾನಾಂ ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-49-69 (83453)
ಏವಮೇವ ಮಹಾದೇವಂ ಭಕ್ತಾ ಯೇ ಮಾನವಾ ಭುವಿ।
ನ ತೇ ಸಂಸಾರವಶಗಾ ಇತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಮತಿಃ।
ತತಃ ಕೃಷ್ಣೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ॥ 13-49-70 (83454)
ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ। 13-49-71x (6872)
ಆದಿತ್ಯಚಂದ್ರಾವನಿಲಾನಲೌ ಚ
ದ್ಯೌರ್ಭೂಮಿರಾಪೋ ವಸವೋಽಥ ವಿಶ್ವೇ।
ಧಾತಾಽರ್ಯಮಾ ಶುಕ್ರಬೃಹಸ್ಪತೀ ಚ
ವೇದಾ ಯಜ್ಞಾ ದಕ್ಷಿಣಾ ವೇದವಾಹಾಃ। 13-49-71 (83455)
ಸೋಮೋ ಯಷ್ಟಾ ಯಚ್ಚ ಹವ್ಯಂ ಹವಿಶ್ಚ
ರಕ್ಷಾ ದೀಕ್ಷಾ ಸಂಯಮಾ ಯೇ ಚ ಕೇಚಿತ್॥ 13-49-72 (83456)
ಸ್ವಾಹಾ ವೌಷಟ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸೌರಭೇಯೀ
ಧರ್ಮಂ ಚಾಗ್ರ್ಯಂ ಕಾಲಚಕ್ರಂ ಬಲಂ ಚ।
ಯಶೋ ದಮೋ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ಸ್ಥಿತಿಶ್ಚ
ಶುಭಾಶುಭಂ ಯೇ ಮುನಯಶ್ಚ ಸಪ್ತ॥ 13-49-73 (83457)
ಅಗ್ರ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಮನಸಾ ದರ್ಶನೇ ಚ
ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚಾಗ್ರ್ಯಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಯಾ ಚ ಸಿದ್ಧಿಃ।
ಗಣಾ ದೇವಾನಾಮೂಷ್ಮಪಾಃ ಸೋಮಪಾಶ್ಚ
ಲೇಖಾಃ ಸುಯಾಮಾಸ್ತುಷಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಾಃ॥ 13-49-74 (83458)
ಆಭಾಸುರಾ ಗಂಧಪಾ ಧೂಮಪಾಶ್ಚ
ವಾಚಾ ವಿರುದ್ಧಾಶ್ಚ ಮನೋವಿರುದ್ಧಾಃ।
ಶುದ್ಧಾಶ್ಚ ನಿರ್ಮಾಣರತಾಶ್ಚ ದೇವಾಃ
ಸ್ಪರ್ಶಾಶನಾ ದರ್ಶಪಾ ಆಜ್ಯಪಾಶ್ಚ॥ 13-49-75 (83459)
ಚಿಂತ್ಯದ್ಯೋತಾ ಯೇ ಚ ದೇವೇಷು ಮುಖ್ಯಾ
ಯೇ ಚಾಪ್ಯಂತೇ ದೇವತಾಶ್ಚಾಜಮೀಢ।
ಸುಪರ್ಣಗಂಧರ್ವಪಿಶಾಚದಾನವಾ
ಯಕ್ಷಾಸ್ತಥಾ ಚಾರಣಪನ್ನಗಾಶ್ಚ॥ 13-49-76 (83460)
ಸ್ಥೂಲಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಮೃದು ಚಾಪ್ಯಸೂಕ್ಷ್ಮಂ
ದುಃಖಂ ಸುಖಂ ದುಃಖಮನಂತರಂ ಚ।
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಂ ತತ್ಪರಾಣಾಂ ಪರಂ ಚ
ಶರ್ವಾಂಜಾತಂ ವಿದ್ಧಿ ಯ***********॥ 13-49-77 (83461)
ತತ್ಸಂಭೂತಾ ಭೂತಕೃತೋ ವರೇಣ್ಯಾ
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ಭುವನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಗೋಪಾಃ।
ಆವಿಶ್ಯೇಮಾಂ ಧರಣೀಂ ಯೇಽಭ್ಯರಕ್ಷನ್
ಪುರಾತನೀಂ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಂ॥ 13-49-78 (83462)
ವಿಚಿನ್ವಂತಸ್ತಪಸಾ ತತ್ಸ್ಥವೀಯಃ
ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ತ್ವಂ ಪ್ರಾಣಹೇತೋರ್ನತೋಸ್ಮಿ।
ದದಾತು ವೇದಃ ಸ ವರಾನಿಹೇಷ್ಟಾ-
ನಭಿಷ್ಟುತೋಃ ನಃ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ ಸದಾ॥ 13-49-79 (83463)
ಇಮಂ ಸ್ತವಂ ಸನ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಶ್ಚ
ಭೂತ್ವಾ ಶುಚಿರ್ಯಃ ಪುರುಷಃ ಪಠೇತ।
ಅಭಗ್ನಯೋಗೋ ನಿಯತೋ ಮಾಸಮೇಕಂ
ಸಂಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದಶ್ವಮೇಧೇ ಫಲಂ ಯತ್॥ 13-49-80 (83464)
ವೇದಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ತು
ಜಯೇನ್ನೃಪಃ ಪಾರ್ಥ ಮಹೀಂ ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ।
ವೈಶ್ಯೋ ಲಾಭಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನೈಪುಣಂ ಚ
ಶೂದ್ರೋ ಗತಿಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ತಥಾ ಸುಖಂ ಚ॥ 13-49-81 (83465)
ಸ್ತವರಾಜಮಿಮಂ ಕೃತ್ವಾ ರುದ್ರಾಯ ದಧಿರೇ ಮನಃ।
ಸರ್ವದೋಷಾಪಹಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 13-49-82 (83466)
ಯಾವಂತ್ಯಸ್ಯ ಶರೀರೇಷು ರೋಮಕೂಪಾಣಿ ಭಾರತಃ।
ತಾವಂತ್ಯಬ್ದಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ವಸತಿ ಮಾನವಃ॥ ॥ 13-49-83 (83467)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 49 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-49-1 ಪಠಸ್ವ ಸ್ತವಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಹೇ ಪುತ್ರ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 7-49-5 ಆಲಂಬಾಯನ ಆಲಂಬಗೋತ್ರಃ। ಚತುಃಶೀರ್ಷ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-49-7 ಹೇ ಪುತ್ರ ಶತಂ ಪುತ್ರಾಣಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-49-8 ವಿವಾದೇ ವೇದವಿಪರೀತವಾದೇ। ಅಗ್ನಿಸಹಿತೈರ್ಮುನಿಭಿರುಕ್ತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-49-9 ತೇನ ವೇದವಿರೋಧಜೇನ॥ 7-49-12 ಪಿತೃತುಲ್ಯಾ ವಿಪ್ರಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ಪಿತುಃ ಸಮ ಇತಿಸ್ಮೃತೇರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇಷಾಂ ವಧೇನ। ಸ ತು ವಿಪ್ರವಧೇನೇತಿ ಟ.ಥ ಪಾಠಃ॥ 7-49-15 ಶಿಖಂಡೀ ಕಪರ್ದೀ। ಶಿವವಿಗ್ರಹಃ ಕಲ್ಯಾಣಶರೀರಃ॥ 7-49-18 ಪ್ರಭುಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ ಸನ್ನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-49-21 ಉಚ್ಚಾರಿತೇ ಅನ್ಯಥೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-49-22 ಪಾಪಂ ವಿತಥಾಭಿನಿವೇಶಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸಮೀಕ್ಷಸ್ವ ವಿಚಾರಯ। ಅಯಜ್ಞವಾಹಿನಂ ನ ಯಜ್ಞಂ ವಹತಿ ತಂ ಪಾಪಮವಾಕ್ಷರಪಾಠಜಮಪರಾಧಂ॥ 7-49-23 ನಿಧನೇ ಅಂದೇ ಸದ್ಯ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-49-27 ಸಾಂಯಭವೈಷಂಯಂ। ಯುವಯೋರ್ಗೃತ್ಸಮದಶತಕ್ರತ್ವೋಃ॥ 7-49-31 ಅರ್ಥಃ ಸರ್ವಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಿಯಸ್ತತೋಽಪಿ ಪ್ರಿಯೋಽಂತರಾತ್ಮಾ ತತ್ತುಲ್ಯಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭವಿಷ್ಯಸೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-49-33 ಪೂರಾ ಪೂರ್ವಾವತಾರೇ॥ 7-49-42 ಯಾ ತವ ಮಯಿ ಸಂಭಾವನಾ ಏತಸ್ಮಾತ್ಫಲಮಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇ ಇತಿ ಅಸ್ಯಾಃ ಫಲಾತ್ ಪುಣ್ಯಾತ್ತವ ಕೃಷ್ಣೋನಾಮ ಪುತ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 7-49-49 ಪಾದಾಚ್ಚತುರ್ಥಾತ್। ತಪಃ ಶೌಚಂ ದಯಾ ಸತ್ಯಮಿತಿ ಚತ್ವಾರೋ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪಾದಾಸ್ತೇಷಾಂ ಚತುರ್ಥಾತ್ಸತ್ಯಾದೇವ ತವಾತ್ಮಾ ಶರೀರಂ॥ 7-49-52 ಪಿತರಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯೇ ಇತಿ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಗೃಹಮಾಗತಃ। ದುಃಖಿತಾ ವೈಧವ್ಯದುಃಖೇನ॥ 7-49-55 ಕ್ಷಯೇ ಗೃಹೇ। ವಿಶ ಪ್ರವಿಶ॥ 7-49-56 ಶರಣಾಕುರೂನ್ ವಾಯ್ವಾಘಾತೇನ ವಾ ಸ್ವಯಂ ವಾ ಪಕ್ವತಯಾ ಫಲಾನಾಮಧಃ ಪತನೇನ ವಿಶರಣಂ ಶರಣಾ ತತ್ಪ್ರಧಾನಾಃ ಕುರವೋಽನ್ನಾನಿ ಶರಣಾಕುರವಸ್ತಾನ್। ಶೄ ವಿಶರಣೇಽಸ್ಮಾದ್ಭಾವೇ ಲ್ಯುಃ॥ 7-49-57 ಸಾಸ್ರತ್ವಾದಾವಿಲೇ ಈಕ್ಷಣೇ ಯಸ್ಯ॥ 7-49-60 ಈಶ್ವರೋ ವಿಷ್ಣುಃ॥ 7-49-67 ಕೂಲಾನಿ ಗೃಹತಟಾಕಾದೀನಿ॥ 7-49-68 ಆತ್ಮನಾ ಚಿತ್ತೇನ॥ 7-49-71 ಆದಿತ್ಯಚಂದ್ರಾವಿತ್ಯಾದಿಸರ್ವಂ ಸರ್ವಾಜ್ಜಾತಂ ವಿದ್ಧೀತಿ ಸಪ್ತಮಸ್ಥೇನಾನ್ವಯಃ॥ 7-49-72 ಉಪನಿಷತ್। ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾತ್ಪೃಥಕ್ಕೀರ್ತನಂ। ವೇದವಾಹಾ ವೇದಪಾಠಕಾಃ॥ 7-49-75 ವಾಚಾವಿರುದ್ಧಾಃ। ವಾಙ್ನಿಯಮನಶೀಲಾಃ। ನಿರ್ಮಾಣಂ ಅನೇಕಧಾಭವನಂ ಯೋಗೇನಾನೇಕಶರೀರಧಾರಣಂ ತತ್ರ ರತಾಃ॥ 7-49-77 ಚಿಂತ್ಯದ್ಯೋತಾಃ ಸಂಕಲ್ಪಿತಮಾತ್ರಂ ವಸ್ತು ಯೇಷಾಂ ಸದ್ಯಃ ಪುರತಃ ಪ್ರಕಾಶತೇ ತಾದೃಶಾಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 050
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.50. ಅಧ್ಯಾಯಃ 050
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಸ್ವಭಾವಪ್ರದರ್ಶನಾಯ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾಽಷ್ಟಾವಕ್ರೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ॥ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇಣ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಾಯ ವದಾನ್ಯಂಪ್ರತಿ ಕನ್ಯಾಯಾಚನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ವದಾವ್ಯನಿಯೋಗಾದುತ್ತರದಿಗಂತಗಮನಂ॥ 3 ॥ ತಥೋತ್ತರದಿಗಭಿಮಾನಿನ್ಯಾ ಜರತೀರೂಪ ಧಾರಿಣ್ಯಾ ಸಂವಾದಃ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯದಿದಂ ಸಹಧರ್ಮೇತಿ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಕಾಲೇ ತು ಸ್ತ್ರೀಣಾಮೇತತ್ಕಥಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-50-1 (83468)
ಆರ್ಷ ಏಷ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೋಽಥವಾಽಸುರಃ।
ಯದೇತತ್ಸಹಧರ್ಮೇತಿ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 13-50-2 (83469)
ಸಂದೇಹಃ ಸುಮಹಾನೇಷ ವಿರುದ್ಧ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಇಹ ಯಃ ಸಹಧರ್ಮೋ ವೈ ಪ್ರೇತ್ಯಾಯಂ ವಿಹಿತಃ ಕ್ವನು॥ 13-50-3 (83470)
ಸ್ವರ್ಗೋ ಮೃತಾನಾಂ ಭವತಿ ಸಹಧರ್ಮಃ ಪಿತಾಮಹ।
ಪೂರ್ವಮೇಕಸ್ತು ಂರಿಯ********ಕಸ್ತಿಷ್ಠತೇ ವದ॥ 13-50-4 (83471)
ನಾನಾಧರ್ಮಫಲೋಪೇತಾ ನಾನಾಕರ್ಮನಿವಾಸಿತಾಃ।
ನಾನಾನಿರಯನಿಷ್ಠಾಂತಾ ಮಾನುಪಾ ಬಹವೋ ಯದಾ॥ 13-50-5 (83472)
ಅನೃತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯ ಇತ್ಯೇವಂ ಸೂತ್ರಕಾರೋ ವ್ಯವಸ್ಯತಿ।
ಯದಾಽನೃತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತಾತ ಸಹಧರ್ಮಃ ಕುತಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-50-6 (83473)
ಅನೃತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯ ಇತ್ಯೇವಂ ವೇದೇಷ್ವಪಿ ಹಿ ಪಠ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮೋ ಯಃ ಪೂರ್ವಿಕೋ ದೃಷ್ಟ ಉಪಚಾರಃ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಃ॥ 13-50-7 (83474)
ಗಹರಂ ಪ್ರತಿಭಾತ್ಯೇತನ್ಮಮ ಚಿಂತಯತೋಽನಿಶಂ।
ನಿಃಸಂದೇಹಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಪಿತಾಮಹ ಯಥಾಶ್ರುತಿಃ॥ 13-50-8 (83475)
ಯದೈತದ್ಯಾದೃಶಂ ಚೈತದ್ಯಥಾ ಚೈತತ್ಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ನಿಖಿಲೇನ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಭವಾನೇತದ್ಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 13-50-9 (83476)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-50-10x (6873)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ದಿಶಯಾ ಸಹ ಭಾರತ॥ i 13-50-10 (83477)
ನಿರ್ವಿಷ್ಟುಕಾಮಸ್ತು ಪುರಾ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಋಷೇರಥ ವದಾನ್ಯಸ್ಯ ವವ್ರೇ ಕನ್ಯಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-50-11 (83478)
ಸುಪ್ರಭಾಂ ನಾಮ ವೈ ನಾಂನಾ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾಂ ಭುವಿ।
ಗುಣಪ್ರಭಾವಶೀಲೇನ ಚಾರಿತ್ರೇಣ ಚ ಶೋಭನಾಂ॥ 13-50-12 (83479)
ಸಾ ತಸ್ಯರ್ಷೇರ್ಮನೋ ದೃಷ್ಟಾ ಜಹಾರ ಶುಭಲೋಚನಾ।
ವನರಾಜೀ ಯಥಾ ಚಿತ್ರಾ ವಸಂತೇ ಕುಸುಮಾಞಚಿತಾ॥ 13-50-13 (83480)
ಋಷಿಸ್ತಮಾಹ ದೇಯಾ ಮೇ ಸುತಾ ತುಭ್ಯಂ ಹಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-50-14 (83481)
`ಅನನ್ಯಸ್ತ್ರೀಜನಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಹ್ಯಪ್ರವಾಸೀ ಪ್ರಿಯಂವದಃ।
ಸುರೂಪಃ ಸಂಮತೋ ವೀರಃ ಶೀಲವಾನ್ಭೋಗಭುಕ್ಛುಚಿಃ॥ 13-50-15 (83482)
ದಾರಾನುಮತಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸುನಕ್ಷತ್ರಾಮಥೋದ್ವೇಹೇತ್।
ಸಭೃತ್ಯಃ ಸ್ವಜನೋಪೇತ ಇಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-50-16 (83483)
ಗಚ್ಛ ತಾವದ್ದಿಶಂ ಪುಣ್ಯಾಮುತ್ತರಾಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ತತಃ॥ 13-50-17 (83484)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-50-18x (6874)
ಕಿಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಮಯಾ ತತ್ರ ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ ಮೇ ಭವಾನ್।
ತಥೇದಾನೀಂ ಮಯೋ ಕಾರ್ಯಂ ಯಥಾ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಮಾಂ ಭವಾನ್॥ 13-50-18 (83485)
ವದಾನ್ಯ ಉವಾಚ। 13-50-19x (6875)
ಧನದಂ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ಹಿಮವಂತಂ ಚ ಪರ್ವತಂ।
ರುದ್ರಸ್ಯಾಯತನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ॥ 13-50-19 (83486)
ಸಂಹೃಷ್ಟೈಃ ಪಾರ್ಷದೈರ್ಜುಷ್ಟಂ ನೃತ್ಯದ್ಭಿರ್ವಿವಿಧಾನನೈಃ।
ದಿವ್ಯಾಂಗರಾಗೈಃ ಪೈಶಾಚೈರನ್ಯೈರ್ನಾನಾವಿಧೈಃ ಪ್ರಭೋಃ॥ 13-50-20 (83487)
ಪಾಣಿತಾಲಸುತಾಲೈಶ್ಚ ಶಂಪಾತಾಲೈಃ ಸಮೈಸ್ತಥಾ।
ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟೈಃ ಪ್ರನೃತ್ಯದ್ಭಿಃ ಶರ್ವಸ್ತತ್ರ ನಿಷೇವ್ಯತೇ॥ 13-50-21 (83488)
ಇಷ್ಟಂ ಕಿಲ ಗಿರೌ ಸ್ಥಾನಂ ತದ್ದಿವ್ಯಮಿತಿ ಶುಶ್ರುಮ।
ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ನಿಹಿತೋ ದೇವಸ್ತಥಾ ತೇ ಪಾರ್ಷದಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-50-22 (83489)
ತತ್ರ ದೇವ್ಯಾ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಸಂಕರಾರ್ಥಂ ಸುದುಶ್ಚರಂ।
ಅತಸ್ತದಿಷ್ಟಂ ದೇವಸ್ಯ ತಥೋಮಾಯಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-50-23 (83490)
ಪೂರ್ವೇ ತತ್ರ ಮಹಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ದೇವಸ್ಯೋತ್ತರತಸ್ತಥಾ॥
ಋತವಃ ಕಾಲರಾತ್ರಿಶ್ಚ ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ॥ 13-50-24 (83491)
ದೇವಂ ಚೋಪಾಸತೇ ಸರ್ವೇ ರೂಪಿಣಃ ಕಿಲ ತತ್ರ ಹ।
ತದತಿಕ್ರಂಯ ಭವನಂ ತ್ವಯಾ ಯಾತವ್ಯಮೇವ ಹಿ॥ 13-50-25 (83492)
ತತೋ ನೀಲಂ ವನೋದ್ದೇಶಂ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮೇಘಸನ್ನಿಭಂ।
ರಮಣೀಯಂ ಮನೋಗ್ರಾಹಿ ತತ್ರ ವೈ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಸ್ತ್ರಿಯಂ॥ 13-50-26 (83493)
ತಪಸ್ವಿನೀಂ ಮಹಾಭಾಗಾಂ ವೃದ್ಧಾಂ ದೀಕ್ಷಾಮನುಷ್ಠಿತಾಂ।
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ಸಾ ತ್ವಯಾ ತತ್ರ ಸಂಪೂಜ್ಯಾ ಚೈವ ಯತ್ನತಃ॥ 13-50-27 (83494)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿನಿವೃತ್ತಸ್ತ್ವಂ ತತಃ ಪಾಣಿಂ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಸಿ।
ಯದ್ಯೇಷ ಸಮಯಃ ಸರ್ವಃ ಸಾಧ್ಯತಾಂ ತತ್ರ ಗಂಯತಾಂ॥ 13-50-28 (83495)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-50-29x (6876)
ತಥಾಽಸ್ತು ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ರ ಯಾಸ್ಯಾಂಯಸಂಶಯಂ।
ಯತ್ರ ತ್ವಂ ವದಸೇ ಸಾಧೋ ಭವಾನ್ಭವತು ಸತ್ಯವಾಕ್॥ 13-50-29 (83496)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-50-30x (6877)
ತತೋಽಗಚ್ಛತ್ಸ ಭಗವಾನುತ್ತರಾಮುತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ।
ಹಿಮವಂತಂ ಗಿರಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಂ॥ 13-50-30 (83497)
ಸ ಗತ್ವಾ ದ್ವಿಜಶಾರ್ದೂಲೋ ಹಿಮವಂತಂ ಮಹಾಗಿರಿಂ।
ಅಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ನದೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ಬಾಹುದಾಂ ಪುಣ್ಯದಾಯಿನೀಂ॥ 13-50-31 (83498)
ಅಶೋಕೇ ವಿಮಲೇ ತೀರ್ಥೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವೈ ತರ್ಪ್ಯ ದೇವತಾಃ।
ತತ್ರ ವಾಸಾಯ ಶಯನೇ ಕೌಶೇ ಸುಖಮುವಾಸ ಹ॥ 13-50-32 (83499)
ತತೋ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಂ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕಾರಾಗ್ನಿಂ ಹುತ್ವಾ ಚೈವಂ ವಿಧಾನತಃ॥ 13-50-33 (83500)
ರುದ್ರಾಣೀಕೂಪಮಾಸಾದ್ಯ ಹ್ರದೇ ತತ್ರ ಸಮಾಶ್ವಸತ್।
ವಿಶ್ರಾಂತಶ್ಚ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಕೈಲಾಸಮಭಿತೋ ಯಯೌ॥ 13-50-34 (83501)
ಸೋಽಪಶ್ಯತ್ಕಾಂಚನದ್ವಾರಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಮಿವ ಶ್ರಿಯಾ।
ಮಂದಾಕಿನೀಂ ಚ ನಲಿನೀಂ ಧನದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-50-35 (83502)
ಅಥ ತೇ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಯೇಽಭಿರಕ್ಷಂತಿ ಪದ್ಮಿನೀಂ।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಿತಾ ಭಗವಂತಂ ಮಾಣಿಭದ್ರಪುರೋಗಮಾಃ॥ 13-50-36 (83503)
ಸ ತಾನ್ಪ್ರತ್ಯರ್ಚಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಭೀಮವಿಕ್ರಮಾನ್।
ನಿವೇದಯತ ಮಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಧನದಾಯೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-50-37 (83504)
ತೇ ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತಥಾ ರಾಜನ್ಭಗವಂತಮಥಾಬ್ರುವನ್।
ಅಸೌ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಯಮಾಯಾತಿ ತೇಽಂತಿಕಂ॥ 13-50-38 (83505)
ವಿದಿತೋ ಭಗವಾನಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಮಾಗಮನಸ್ಯ ಯತ್।
ಪಶ್ಯೈನಂ ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ತೇಜಸಾ॥ 13-50-39 (83506)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಮನಿಂದಿತಂ।
ವಿಧಿವತ್ಕುಶಲಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-50-40 (83507)
ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭವಾನ್ಕಚ್ಚಿತ್ಕಿಂವಾ ಮತ್ತಶ್ಚಿಕೀರ್ಷತಿ।
ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ವೈ ದ್ವಿಜ॥ 13-50-41 (83508)
ಭವನಂ ಪ್ರವಿಶ ತ್ವಂ ಮೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಸತ್ಕೃತಃ ಕೃತಕಾರ್ಯಶ್ಚ ಭವಾನ್ಯಾಸ್ಯತ್ಯವಿಘ್ನತಃ॥ 13-50-42 (83509)
ಪ್ರಾವಿಶದ್ಭವನಂ ಸ್ವಂ ವೈ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ಆಸನಂ ಸ್ವಂ ದದೌ ಚೈವ ಪಾದ್ಯಮರ್ಘ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-50-43 (83510)
ಅಥೋಪವಿಷ್ಟಯೋಸ್ತತ್ರ ಮಾಣಿಭದ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ನಿಷೇದುಸ್ತತ್ರ ಕೌಬೇರಾ ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಕಿನ್ನರಾಃ॥ 13-50-44 (83511)
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ನಿಷಣ್ಣಾನಾಂ ಧನದೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಭವಚ್ಛಂದಂ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ನೃತ್ಯೇರನ್ನಪ್ಸರೋಗಣಾಃ॥ 13-50-45 (83512)
ಆತಿಥ್ಯಂ ಪರಮಂ ಕಾರ್ಯಂ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಭವತಸ್ತಥಾ।
ಸಂವರ್ತತಾಮಿತ್ಯುವಾಚ ಮುನಿರ್ಮಧುರಯಾ ಗಿರಾ॥ 13-50-46 (83513)
ಯಥೋರ್ವರಾ ಮಿಶ್ರಕೇಶೀ ರಂಭಾ ಚೈವೋರ್ವಶೀ ತಥಾ।
ಅಲಂಬುಸಾ ಘೃತಾಚೀ ಚ ಚಿತ್ರಾ ಚಿತ್ರಾಂಗದಾರುಚಿಃ॥ 13-50-47 (83514)
ಮನೋಹರಾ ಸುಕೇಶೀ ಚ ಸುಮುಖೀ ಹಾಸಿನೀ ಪ್ರಭಾ।
ವಿದ್ಯುತಾ ಪ್ರಶಮೀ ದಾಂತಾ ವಿದ್ಯೋತಾ ರತಿರೇವ ಚ॥ 13-50-48 (83515)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ವೈ ಬಹ್ವ್ಯಃ ಪ್ರನೃತ್ತಾಪ್ಸರಸಃ ಶುಭಾಃ।
ಅವಾದಯಂಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾ ವಾದ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-50-49 (83516)
ಅಥ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಗಾಂಧರ್ವೇ ದಿವ್ಯೇ ಋಷಿರುಪಾವಿಶತ್।
ದಿವ್ಯಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ತತ್ರಾರಮತೈಷ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-50-50 (83517)
ತತೋ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜಾ ಭಗವಂತಮುವಾಚ ಹ।
ಸಾಗ್ರಃ ಸಂವತ್ಸರೋ ಯಾತೋ ವಿಪ್ರೇಹ ತವ ಪಶ್ಯತಃ॥ 13-50-51 (83518)
ಹಾರ್ಯೋಽಯಂ ವಿಷಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಗಾಂಧರ್ವೋ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಛಂದತೋ ವರ್ತತಾಂ ವಿಪ್ರ ಯಥಾ ವದತಿ ವಾ ಭವಾನ್॥ 13-50-52 (83519)
ಅತಿಥಿಃ ಪೂಜನೀಯಸ್ತ್ವಮಿದಂ ಚ ಭವತೋ ಗೃಹಂ।
ಸರ್ವಮಾಜ್ಞಾಪ್ಯತಾಮಾಶು ಪರವಂತೋ ವಯಂ ತ್ವಯಿ॥ 13-50-53 (83520)
ಅಥ ವೈಶ್ರವಣಂ ಪ್ರೀತೋ ಭಗವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಅರ್ಚಿತೋಸ್ಮಿ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಧನೇಶ್ವರ॥ 13-50-54 (83521)
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ಸದೃಶಂ ಚೈವ ತವ ಸರ್ವಂ ಧನಾಧಿಪ।
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ಭಗವನ್ಮಹರ್ಷೇಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನಿಯೋಗಾದದ್ಯ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ವೃದ್ದಿಮಾನೃದ್ಧಿಮಾನ್ಭವ॥ 13-50-55 (83522)
ಅಥ ನಿಷ್ಕ್ರಂಯ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಯಯಾವುತ್ತರಾಮುಖಃ।
`ಕೈಲಾಸೇ ಸಂಕರಾವಾಸಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಣಂಯ ಚ॥ 13-50-56 (83523)
ಗೌರೀಶಂ ಶಂಕರಂ ದಾಂತಂ ಶರಣಾಗತವತ್ಸಲಂ।
ಗಂಗಾಧರಂ ಗೋಪತಿನಂ ಗಣಾವೃತಮಕಲ್ಪಷಂ॥' 13-50-57 (83524)
ಕೈಲಾಸಂ ಮಂದರಂ ಹೈಮಂ ಸರ್ವಾನನುಚಚಾರ ಹ।
ತಾನತೀತ್ಯ ಮಹಾಶೈಲಾನ್ಕೈರಾತಂ ಸ್ಥಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-50-58 (83525)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ತಥಾ ಚಕ್ರೇ ಪ್ರಯತಃ ಶಿರಸಾ ನತಃ।
ಧರಣೀಮವತೀರ್ಯಾಥ ಪೂತಾತ್ಮಾಽಸೌ ತದಾಽಭಕವತ್॥ 13-50-59 (83526)
ಸ ತಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿರ್ಯಾತಶ್ಚೋತ್ತರಾಮುಖಃ।
ಸಮೇನ ಭೂಮಿಭಾಗೇನ ಯಯೌ ಪ್ರೀತಿಪುರಸ್ಕೃತಃ॥ 13-50-60 (83527)
ತತೋಽಪರಂ ವನೋದ್ದೇಶಂ ರಮಣೀಯಮಪಶ್ಯತ।
ಸರ್ವರ್ತುಭಿರ್ಮೂಲಫಲೈಃ ಪಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತೈಃ।
ರಮಣೀಯೈರ್ವನೋದ್ದೇಶೈಸ್ತತ್ರತತ್ರ ವಿಭೂಷಿತಂ॥ 13-50-61 (83528)
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ದಿವ್ಯಂ ದದರ್ಶ ಭಗವಾನಥ॥ 13-50-62 (83529)
ಶೈಲಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಾನ್ಕಾಂಚನಾನ್ರತ್ನಭೂಷಿತಾನ್।
ಮಣಿಭೂಮೌ ನಿವಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-50-63 (83530)
ಅನ್ಯಾನ್ಯಪಿ ಸುರಂಯಾಣಿ ದದರ್ಶ ಸುಬಹೂನ್ಯಥ।
ಭೃಶಂ ತಸ್ಯ ಮನೋ ರಮೇ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ॥ 13-50-64 (83531)
ಸ ತತ್ರ ಕಾಂಚನಂ ದಿವ್ಯಂ ಸರ್ವರತ್ನಮಯಂ ಗೃಹಂ।
ದದರ್ಶಾದ್ಭುತಸಂಕಾಶಂ ಧನದಸ್ಯ ಗೃಹಾದ್ವರಂ॥ 13-50-65 (83532)
ಮಹಾಂತೋ ಯತ್ರ ವಿವಿಧಾ ಮಣಿಕಾಂಚನಪರ್ವತಾಃ।
ವಿಮಾನಾನಿ ಚ ರಂಯಾಣಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-50-66 (83533)
ಮಂದಾರಪುಷ್ಪೈಃ ಸಂಕೀರ್ಣಾಂ ತಥಾ ಮಂದಾಕಿನೀಂ ನದೀಂ।
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾಶ್ಚ ಮಣಯೋ ವಜ್ರೈರ್ಭೂಮಿಶ್ಚ ಭೂಷಿತಾ॥ 13-50-67 (83534)
ನಾನಾವಿಧೈಶ್ಚ ಭವನೈರ್ವಿಚಿತ್ರಮಣಿತೋರಣೈಃ।
ಮುಕ್ತಾಜಾಲವಿನಿಕ್ಷಿಪ್ತೈರ್ಮಣಿರತ್ನವಿಭೂಷಿತೈಃ॥ 13-50-68 (83535)
ಮನೋದ್ದಷ್ಟಿಹರೈ ರಂಯೈಃ ಸರ್ವತಃ ಸಂವೃತಂ ಶುಭೈಃ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚಾವೃತಂ ತತ್ರ ಆಶ್ರಮಂ ತಂ ಮನೋಹರಂ॥ 13-50-69 (83536)
ತತಸ್ತಸ್ಯಾಭವಚ್ಚಿಂತಾ ಕುತ್ರ ವಾಸೋ ಭವೇದಿತಿ।
ಅಥ ದ್ವಾರಂ ಸಮಭಿತೋ ಗತ್ವಾ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ತತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-50-70 (83537)
ಅತಿಥಿಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಮಭಿಜಾನಂತು ಯೇಽತ್ರ ವೈ॥ 13-50-71 (83538)
ಅಥ ಕನ್ಯಾಃ ಪರಿವೃತಾ ಗೃಹಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವಿನಿರ್ಗತಾಃ।
ನಾನಾರೂಪಾಃ ಸಪ್ತ ವಿಭೋ ಕನ್ಯಾಃ ಸರ್ವಾ ಮನೋಹರಾಃ॥ 13-50-72 (83539)
ಯಾಂಯಾಮಪಶ್ಯತ್ಕನ್ಯಾಂ ವೈ ಸಾಸಾ ತಸ್ಯ ಮನೋಽಹರತ್।
ನ ಚ ಶಕ್ತೋ ವಾರಯಿತುಂ ಮನೋಽಸ್ಯಾಥಾವಸೀದತಿ।
ತತೋ ಧೃತಿಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ತಸ್ಯ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 13-50-73 (83540)
ಅಥ ತಂ ಪ್ರಮದಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಭಗವಾನ್ಪ್ರವಿಶತ್ವಿತಿ।
ಸ ಚ ತಾಸಾಂ ಸುರುಪೇಣ ತಸ್ಯೈವ ಭವನಸ್ಯ ಚ।
ಕೌತೂಹಲಂ ಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಗೃಹಂ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-50-74 (83541)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯಜ್ಜರಾಯುಕ್ತಾಮರಜೋಂಬರಧಾರಿಣೀಂ।
ವೃದ್ಧಾಂ ಪರ್ಯಂಕಮಾಸೀನಾಂ ಸರ್ವಾಭರಣಭೂಷಿತಾಂ॥ 13-50-75 (83542)
ಸ್ವಸ್ತೀತಿ ತೇನ ಚೈವೋಕ್ತಾ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಪ್ರತ್ಯವದತ್ತದಾ।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾಯ ಚ ತಂ ವಿಪ್ರಮಾಸ್ಯತಾಮಿತ್ಯುವಾಚ ಹ॥ 13-50-76 (83543)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-50-77x (6878)
ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವಾನಾಲಯಾನ್ಯಾಂತು ಏಕಾ ಮಾಮುಪತಿಷ್ಠತು।
ಪ್ರಜ್ಞಾತಾ ಯಾ ಪ್ರಶಾಂತಾ ಯಾ ಶೇಷಾ ಗಚ್ಛಂತು ಚ್ಛಂದತಃ॥ 13-50-77 (83544)
ತತಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ಕನ್ಯಾಸ್ತಾಸ್ತಮೃಷಿಂ ತದಾ।
ನಿಶ್ಚಕ್ರಮುರ್ಗೃಹಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸಾ ವೃದ್ಧಾಽಥ ವ್ಯತಿಷ್ಠತಃ।
ತಯಾ ಸಂಪೂಜಿತಸ್ತತ್ರ ಶಯನೇ ಚಾಪಿ ನಿರ್ಮಲೇ॥ 13-50-78 (83545)
ಅಥ ತಾಂ ಸಂವಿಶನ್ಪ್ರಾಹ ಶಯನೇ ಭಾಸ್ವರೇ ತದಾ।
ತ್ವಯಾಽಪಿ ಸುಪ್ಯತಾಂ ಭದ್ರೇ ರಜನೀ ಹ್ಯತಿವರ್ತತೇ॥ 13-50-79 (83546)
ಸಂಲಾಪಾತ್ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ತಥಾ ಸಾ ತತ್ರ ಭಾಷಿತಾ।
ದ್ವಿತೀಯೇ ಶಯನೇ ದಿವ್ಯೇ ಸಂವಿವೇಶ ಮಹಾಪ್ರಭೇ॥ 13-50-80 (83547)
ಅಥ ಸಾ ವೇಪಮಾನಾಂಗೀ ನಿಮಿತ್ತಂ ಶೀತಜಂ ತದಾ।
ವ್ಯಪದಿಶ್ಯ ಮಹರ್ಷೇರ್ವೈ ಶಯನಂ ವ್ಯವರೋಹತ॥ 13-50-81 (83548)
ಸ್ವಾಗತೇನಾಗತಾಂ ತಾಂ ತು ಭಗವಾನಭ್ಯಭಾಷತ।
ಸಾ ಜುಗೂಹ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ತು ಋಷಿಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ನರರ್ಷಭ॥ 13-50-82 (83549)
ನಿರ್ವಿಕಾರಮೃಷಿಂ ಚಾಪಿ ಕಾಷ್ಠಕುಡ್ಯೋಪಮಂ ತದಾ।
ದುಖಿತಾ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂಜಲ್ಪಮಕಾರ್ಷೀದೃಷಿಣಾ ಸಹ॥ 13-50-83 (83550)
ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಕಾಮಕರೋಸ್ತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪುರುಷತೋ ಧೃತಿಃ।
ಕಾಮೇನ ಮೋಹಿತಾ ಚಾಹಂ ತ್ವಾಂ ಭಜಂತೀಂ ಭಜಸ್ವ ಮಾಂ॥ 13-50-84 (83551)
ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಭವ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸಮಾಗಚ್ಛ ಮಯಾ ಸಹ।
ಉಪಗೂಹ ಚ ಭಾಂ ವಿಪ್ರ ಕಾಮಾರ್ತಾಽಹಂ ಭೃಶಂ ತ್ವಯಿ॥ 13-50-85 (83552)
ಏತದ್ವಿ ತವ ಧರ್ಮಾತ್ಮಂಸ್ತಪಸಃ ಪೂಜ್ಯತೇ ಫಲಂ।
ಪ್ರಾರ್ಥಿತಂ ದರ್ಶನಾದೇವ ಭಜಮಾನಾಂ ಭಜಸ್ವ ಮಾಂ॥ 13-50-86 (83553)
ಸದ್ಮ ಚೇದಂ ಧನಂ ಸರ್ವಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಪಶ್ಯಸಿ।
ಪ್ರಭುಸ್ತ್ವಂ ಭವ ಸರ್ವತ್ರ ಮಯಿ ಚೈವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-50-87 (83554)
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ವಿಧಾಸ್ಯಾಮಿ ರಮಸ್ವ ಸಹಿತೋ ಮಯಾ।
ರಮಣೀಯೇ ವನೇ ವಿಪ್ರ ಸರ್ವಕಾಮಫಲಪ್ರದೇ॥ 13-50-88 (83555)
ತ್ವದ್ವಶಾಽಹಂ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ರಂಸ್ಯಸೇ ಚ ಮಯಾ ಸಹ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನುಪಾಶ್ನೀಮೋ ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ॥ 13-50-89 (83556)
ನಾತಃ ಪರಂ ಹಿ ನಾರೀಣಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ಚ ಕದಾಚನ।
ಯಥಾ ಪುರುಷಸಂಸರ್ಗಃ ಪರಮೇತದ್ಧಿ ನಃ ಫಲಂ॥ 13-50-90 (83557)
ಆತ್ಮಚ್ಛಂದೇನ ವರ್ತಂತೇ ನಾರ್ಯೋ ಮನ್ಮಥಚೋದಿತಾಃ।
ನ ಚ ದಹ್ಯಂತಿ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಃ ಸುತಪ್ತೈರಪಿ ಪಾಂಸುಭಿಃ॥ 13-50-91 (83558)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-50-92x (6879)
ಪರದಾರಾನಹಂ ಭದ್ರೇ ನ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಕಥಂಚನ।
ದೂಷಿತಂ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೈಃ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶನಂ॥ 13-50-92 (83559)
`ಶುದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಥೋಚ್ಯತೇ।
ಪುನಶ್ಚ ಪಾತಕಂ ದೃಷ್ಟಂ ವಿಪ್ರಕ್ಷೇತ್ರೇ ವಿಶೇಷತಃ'॥ 13-50-93 (83560)
ಭದ್ರೇ ನಿರ್ವೇಷ್ಟುಕಾಮೋಽಹಂ ತತ್ರಾವಕಿರಣಂ ಮಮ।
`ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಮಹದತೋ ದಾರಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ॥ 13-50-94 (83561)
ಬೀಜಂ ನ ಶುದ್ಧ್ಯತೇ ವೋಢುರನ್ಯಥಾ ಕೃತನಿಷ್ಕೃತೇಃ।
ಮಾತೃತಃ ಪಿತೃತಃ ಶುದ್ಧೋ ಜ್ಞೇಯಃ ಪುತ್ರೋ ಯಥಾರ್ಥತಃ॥' 13-50-95 (83562)
ವಿಷಯೇಷ್ವನಭಿಜ್ಞೋಽಹಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಕಿಲ ಸಂತತಿಃ।
ಏವಂ ಲೋಕಾನ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುತ್ರೈರಿತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-50-96 (83563)
ಭದ್ರೇ ಧರ್ಮಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಚೋಪರಮಸ್ವ ಹ॥ 13-50-97 (83564)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-50-98x (6880)
ನಾನಿಲೋಽಗ್ನಿರ್ನ ವರುಣೋ ನ ಚಾನ್ಯೇ ತ್ರಿದಶಾ ದ್ವಿಜ।
ಪ್ರಿಯಾಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಯಥಾ ಕಾಮೋ ರತಿಶೀಲಾ ಹಿ ಯೋಷಿತಃ॥ 13-50-98 (83565)
ಸಹಸ್ರೇ ಕಿಲ ನಾರೀಣಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೇತೈಕಾ ಕದಾಚನ।
ತಥಾ ಶತಸಹಸ್ರೇಷು ಯದಿ ಕಾಚಿತ್ಪತಿವ್ರತಾ॥ 13-50-99 (83566)
ನೈತಾ ಜಾನಂತಿ ಪಿತರಂ ನ ಕುಲಂ ನ ಚ ಮಾತರಂ।
ನ ಭ್ರಾತೄನ್ನ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ನ ಚ ಪುತ್ರಾನ್ನ ದೇವರಾನ್॥ 13-50-100 (83567)
ಲೀಲಾಯಂತ್ಯಃ ಕುಲಂ ಘ್ನಂತಿ ಕೂಲಾನೀವ ಸರಿದ್ವರಾಃ।
ದೋಷಾನ್ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಮತ್ವಾಽಽಶು ಪ್ರಜಾಪತಿರಭಾಷತ॥ 13-50-101 (83568)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-50-102x (6881)
ತತಃ ಸ ಋಷಿರೇಕಾಗ್ರಸ್ತಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಆಸ್ಯತಾಂರುಚಿತಶ್ಛಂದಃ ಕಿಂಚ ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-50-102 (83569)
ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಂದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ದೇಶಕಾಲತಃ।
ವಸ ತಾವನ್ಮಹಾಭಾಗ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-50-103 (83570)
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತಾಮಥೋವಾಚ ಸ ತಥೇತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ವತ್ಸ್ಯೇಽಹಂ ಯಾವದುತ್ಸಾಹೋ ಭವತ್ಯಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-50-104 (83571)
ಅಥರ್ಷಿರಭಿಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ತಾಂ ಜರಯಾಽರ್ದಿತಾಂ।
ಚಿಂತಾಂ ಪರಮಿಕಾಂ ಭೇಜೇ ಸಂತಪ್ತ ಇವ ಚಾಭವತ್॥ 13-50-105 (83572)
ಯದ್ಯದಂಗಂ ಹಿ ಸೋಽಪಶ್ಯತ್ತಸ್ಯಾ ವಿಪ್ರರ್ಷಭಸ್ತದಾ।
ನಾರಮತ್ತತ್ರತತ್ರಾಸ್ಯ ದೃಷ್ಟೀ ರೂಪವಿರಾಗಿತಾ॥ 13-50-106 (83573)
ದೇವತೇಯಂ ಗೃಹಸ್ಯಾಸ್ಯ ಶಾಪಾತ್ಕಿಂನು ವಿರೂಪಿತಾ।
ಅಸ್ಯಾಶ್ಚ ಕಾರಣಂ ವೇತ್ತುಂ ನ ಯುಕ್ತಂ ಸಹಸಾ ಭಯಾ॥ 13-50-107 (83574)
ಇತಿ ಚಿಂತಾವಿಷಕ್ತಸ್ಯ ತಮರ್ಥಂ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛತಃ।
ವ್ಯಗಮದ್ರಾತ್ರಿಶೇಷಃ ಸ ಮನಸಾ ವ್ಯಾಕುಲೇನ ತು॥ 13-50-108 (83575)
ಅಥ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ತಥೋವಾಚ ಭಗವನ್ಪಶ್ಯ ವೈ ರವೇಃ।
ರೂಪಂ ಸಂಧ್ಯಾಭ್ರಸಂರಕ್ತಂ ಕಿಮುಪಸ್ಥಾಪ್ಯತಾಂ ತವ॥ 13-50-109 (83576)
ಸ ಉವಾಚ ತತಸ್ತಾಂ ಸ್ತ್ರೀಂ ಸ್ನಾನೋದಕಮಿಹಾನಯ।
ಉಪಾಸಿಷ್ಯೇ ತತಃ ಸಂಧ್ಯಾಂ ವಾಗ್ಯತೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ ॥ 13-50-110 (83577)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 50 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-50-1 ಸಹೋಭೌ ಚರತಾಂ ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷೌಮೇ ವಸಾನೌ ಜಾಯಾಪತೀ ಅಗ್ನಿಮಾದಧೀಯಾತಾಮಿತಿ ಧರ್ಮಪತ್ನೀಸಾಹಿತ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ದೃಶ್ಯಮಾನಮಾಕ್ಷಿಪತಿ ಯದಿದಮಿತಿ। ಪಾಣಗ್ರಹಣಾತ್ಪ್ರಾಕ್ಸಾಹಿತ್ಯಾಭಾವಾತ್ಸಹೋಭಾವಿತಿ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಕುಪ್ಯೇತೇತಿ ಭಾವಃ॥ 7-50-3 ಇಹೈವ ಸಾಹಿತ್ಯಂ ದಂಪತ್ಯೋರ್ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಲೋಕೇ ತಯೋಃ ಸಾಹಿತ್ಯಂ ಕ್ವನು। ನ ಕ್ವಾಪೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-50-6 ಸೂತ್ರಕಾರೋ ಧರ್ಮಪ್ರವಕ್ತಾ। ಅನೃತಂ ಸಾಹಸಂ ಮಾಯಾ ಮೂರ್ಖತ್ವಮತಿಲೋಭತೇತಿ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಾನಾಹ॥ 7-50-8 ಗಹ್ವರಂ ಗಹನಂ ದುರ್ಬೋಧಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-50-10 ದಿಶಯಾ ದಿಗಭಿಮಾನಿದೇವತಯಾ॥ 7-50-11 ನಿರ್ವೇಷ್ಟುಕಾಮಃ ದಾರಸಂಗ್ರಹಾರ್ಥೀ॥ 7-50-21 ತಾಲೈಃ ಕಾಂಸ್ಯಮಯೈರ್ವಾದ್ಯಭಾಂಡೈಃ। ಶಂಪಾತಾಲೈಃ ವಿದ್ಯುದ್ವದತಿಚಪಲೈರ್ಭ್ರಮಣಾದಿಘಟಿತೈಃ ಗೀತನೃತ್ಯಕ್ರಿಯಾಮಾನವಿಶೇಷೈಃ। ಸಮೈರ್ಭ್ರಮಣಾದಿರಹಿತೈಸ್ತೈರೇವ॥ 7-50-24 ಮಹಾಪಾರ್ಶ್ವೇ ಪರ್ವತೇ। ತತಃ ಕೋಪೋ ಮಹಾನ್ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಇತಿ ಟ. ಥ. ಪಾಠಃ। ತತಃ ಕಾಲೋ ಮಹಾನ್ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-50-30 ಉತ್ತರಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ॥ 7-50-45 ಭವಚ್ಛಂದಂ ಭವದಿಚ್ಛಾಂ॥ 7-50-52 ಹಾರ್ಯಃ ಹರತೀತಿ ಹಾರ್ಯಃ॥ 7-50-54 ಭಗವಾನ್ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಃ॥ 7-50-55 ವೃದ್ಧಿರುಪಚಯಸ್ತದ್ವಾನ್। ಋದ್ಧಿಃ ಸಂಪತ್ ತದ್ವಾನ್॥ 7-50-58 ಕೈರಾತಂ ಕಿರಾತವೇಷಧಾರಿಣೋ ಮಹಾದೇವಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ॥ 7-50-59 ಧರಣೀಮವತೀರ್ಯೇತ್ಯನೇನಾಕಾಶಮಾರ್ಗೇಣಾಷ್ಟಾವಕ್ರೋ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಗಂಯತೇ॥ 7-50-72 ಸಪ್ತ ಇತರದಿಗ್ದೇವತಾಃ॥ 7-50-75 ಉತ್ತರಾಧಿಷ್ಠಾತ್ರೀ ತು ದೇವತಾ ಮುಖ್ಯಾಽಷ್ಟಮೀ ಸೈವ ಜರಾಯುಕ್ತಾ॥ 7-50-77 ಪ್ರಜ್ಞಾತಾ ಅತ್ಯಂತಂ ಜ್ಞಾನವತೀ। ಪ್ರಶಾಂತಾ ನಿರ್ಜಿತಚಿತಾ॥ 7-50-82 ಜುಗೂಹ ಆಲಿಂಗಿತವತೀ॥ 7-50-84 ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಕಾಮತೋಽನ್ಯಾಸ್ತೀತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಅಕಾಮತೋಽನಿಚ್ಛಾತಃ ಸ್ವಭಾವತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪುರುಷತಃ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧೃತಿರ್ಧೈರ್ಯಮನ್ಯಾ ಪರಕೀಯಾಸ್ತಿ।ಪುಂಯೋಗೇ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧೃತಿಃ ಸ್ವಕೀಯಾ ಸರ್ವಥಾ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-50-85 ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಕಾಮುಕೋ ಭವ। ಉಪನೃಹ ಅಲಿಂಗಸ್ವ॥ 7-50-96 ಅನಭಿಜ್ಞೋಽಪ್ರೀತಿಮಾನ್॥ 7-50-101 ಲೀಲಾಯಂತ್ಯಃ ಲೀಲಾಂ ರತಿಮಾತ್ಮನ ಇಚ್ಛಂತ್ಯಃ ದೋಷಾಂಶ್ಚ ಮಂದಾನ್ಮಂದಾಸುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿರಭಾಷತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-50-102 ಏಕಾಗ್ರಃ ಸ್ತ್ರೀದೋಷಾನನುಸಂದಧಾನಃ ಸ್ತ್ರಿಯಂಪ್ರತಿ ಆಸ್ಯತಾ ತೂಣ್ಣೀಂ ಸ್ಥೀಯತಾಂ। ರುಚಿತಃ ರುಚಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಛಂದಃ ಇಚ್ಛಾ ಭವತೀತಿ ಅಭಾಷತ। ತ್ವಂ ರುಚಿಜ್ಞಾ ಮಾಮಿಚ್ಛಸಿ ಅಹಂ ತ್ವರುಚಿಜ್ಞೋ ನ ತ್ವಾಂ ಸ್ಫುಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮೀತಿ ಭಾವಃ। ಏವಮಪಿ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರವೀಹಿ॥ 7-50-103 ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸೇ ಸ್ಪರ್ಶಸುಖಂ ಜ್ಞಾಯಸೇ॥ 7-50-106 ರೂಪೇ ವಿರಾಗಿತಾ ವೈರಾಗ್ಯವತೀ ದೃಷ್ಟಿರ್ನಾರಮತ್ ನ ರೇಮೇ॥ 7-50-108 ವ್ಯಗಚ್ಛತ್ತದಹಃಶೇಷ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 051
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.51. ಅಧ್ಯಾಯಃ 051
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಉತ್ತರದಿಗಭಿಮಾನಿದೇವತಯಾ ಪರದಾರತ್ವಶಂಕಯಾ ಸ್ವಭೋಗಮನಂಗೀಕುರ್ವಾಣಮಷ್ಟಾವಕ್ರಂಪ್ರತಿ ಜರತೀರೂಪತ್ಯಾಗೇನ ಕನ್ಯಾರೂಪಸ್ವೀಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಪಾಣಿಗ್ರಹಣಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅಥ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ತಮುವಾಚ ವಿಪ್ರಮೇವಂ ಭವತ್ವಿತಿ।
ತೈಲಂ ದಿವ್ಯಮುಪಾದಾಯ ಸ್ನಾನಶಾಟೀಮುಪಾನಯತ್॥ 13-51-1 (83578)
ಅನುಜ್ಞಾತಾ ಚ ಮುನಿನಾ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅಥಾಸ್ಯ ತೈಲೇನಾಂಗಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಭ್ಯಮೃಕ್ಷತ॥ 13-51-2 (83579)
ಶನೈಶ್ಚಾಚ್ಛಾದಿತಸ್ತತ್ರ ಸ್ನಾನಶಾಲಾಮುಪಾಗಮತ್।
ಭದ್ರಾಸನಂ ತತಶ್ಚಿತ್ರಮೃಷಿರನ್ವಗಮನ್ನವಂ॥ 13-51-3 (83580)
ಅಥೋಪವಿಷ್ಟಶ್ಚ ಯದಾ ತಸ್ಮಿನ್ಭದ್ರಾಸನೇ ತದಾ।
ಸ್ನಾಪಯಾಮಾಸ ಶನಕೈಸ್ತಮೃಷಿಂ ಸುಖಹಸ್ತವತ್।
ದಿವ್ಯಂ ಚ ವಿಧಿವಚ್ಚಕ್ರೇ ಸೋಪಚಾರಂ ಮುನೇಸ್ತದಾ॥ 13-51-4 (83581)
ಜಲೇನ ಸುಸುಖೋಷ್ಣೇನ ತಸ್ಯಾ ಹಸ್ತಸುಖೇನ ಚ।
ವ್ಯತೀತಾಂ ರಜನೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ನಾಜಾನಾತ್ಸ ಮಹಾವ್ರತಃ॥ 13-51-5 (83582)
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ಸ ಮುನಿಸ್ತದಾ ಪರಮವಿಸ್ಮಿತಃ।
ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಸೂರ್ಯಂ ಚ ಸೋಽಪಶ್ಯದುದಿತಂ ದಿವಿ॥ 13-51-6 (83583)
`ಸಂಧ್ಯೋಪಾಸನಮಿತ್ಯೇವ ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ನ ಮೇ।'
ತಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿರಿಯಂ ಕಿಂತು ಮೋಹಸ್ತತ್ತ್ವಮಿದಂ ಭವೇತ್॥ 13-51-7 (83584)
ಅಥೋಪಾಸ್ಯ ಸಹಸ್ರಾಂಶುಂ ಕಿಂ ಕೋರಮೀತ್ಯುವಾಚ ತಾಂ।
ಸಾ ಚಾಮೃತರಸಪ್ರಖ್ಯಂ ಕ್ರಷೇರನ್ನಮುಪಾಹರತ್॥ 13-51-8 (83585)
ತಸ್ಯ ಸ್ವಾದುತಯಾಽನ್ನಸ್ಯ ನ ಪ್ರಭೂತಂ ಚಕಾರ ಸಃ।
ವ್ಯಗಮಚ್ಚಾಪ್ಯಹಃಶೇಷ ತತಃ ಸಂಧ್ಯಾಽಽಗಮತ್ಪುನಃ॥ 13-51-9 (83586)
ಅಥ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಭಗವಂತಂ ಸುಪ್ಯತಾಮಿತ್ಯಚೋದಯತ್।
ತತ್ರ ವೈ ಶಯನೇ ದಿವ್ಯೇ ತಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ಕಲ್ಪಿತೇ॥ 13-51-10 (83587)
[ಪೃಥಕ್ರ್ವೈವ ತಥಾ ಸುಪ್ತೌ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಸ ಚ ಮುನಿಸ್ತದಾ।
ತಥಾಽರ್ಥರಾತ್ರೇ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ತು ಶಯನಂ ತದುಪಾಗಮತ್॥] 13-51-11 (83588)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-51-12x (6882)
ನ ಭದ್ರೇ ಪರದಾರೇಷು ಮನೋ ಮೇ ಸಂಪ್ರಸಜ್ಜತಿ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಭದ್ರೇ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸ್ವಾಪಂ ವೈ ವಿರಮಸ್ವ ಚ॥ 13-51-12 (83589)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-51-13x (6883)
ಸಾ ತದಾ ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ತಥಾ ಧೃತ್ಯಾ ನಿವರ್ತಿತಾ।
ಸ್ವತಂತ್ರಾಽಸ್ಮೀತ್ಯುವಾಚರ್ಷಿಂ ನ ಧರ್ಮಚ್ಛಲಮಸ್ತಿ ತೇ॥ 13-51-13 (83590)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-51-14x (6884)
ನಾಸ್ತಿ ಸ್ವತಂತ್ರತಾ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಸ್ವತಂತ್ರಾ ಹಿ ಯೋಷಿತಃ।
ಪ್ರಜಾಪತಿಮತಂ ಹ್ಯೇತನ್ನ ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 13-51-14 (83591)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-51-15x (6885)
ಬಾಧನೇ ಮೈಥುನಂ ವಿಪ್ರ ಮಮ ಭಕ್ತಿಂ ಚ ಪಶ್ಯ ವೈ।
ಅಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ವಿಪ್ರ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ನಾಭಿನಂದಸಿ॥ 13-51-15 (83592)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-51-16x (6886)
ಹರಂತಿ ದೋಷಜಾತಾನಿ ನರಮಿಂದ್ರಿಯಕಿಂಕರಂ।
ಪ್ರಭವಾಮಿ ಸದಾ ಧೃತ್ಯಾ ಭದ್ರೇ ಸ್ವಶಯನಂ ವ್ರಜ॥ 13-51-16 (83593)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-51-17x (6887)
ಶಿರಸಾ ಪ್ರಣಮೇ ವಿಪ್ರ ಪ್ರಸಾದಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಭೂಮೌ ನಿಪತಮಾನಾಯಾಃ ಶರಣಂ ಭವ ಮೇಽನಘ॥ 13-51-17 (83594)
ಯದಿ ವಾ ದೋಷಜಾತಂ ತ್ವಂ ಪರದಾರೇಷು ಪಶ್ಯಸಿ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸ್ಪರ್ಶಯಾಂಯದ್ಯ ಪಾಣಿಂ ಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಮೇ ದ್ವಿಜ॥ 13-51-18 (83595)
ನ ದೋಷೋ ಭವಿತಾ ಚೈವ ಸತ್ಯೇನೈತದ್ಬ್ರವೀಂಯಹಂ।
ಸ್ವತಂತ್ರಾಂ ಮಾಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸೋಸ್ತು ವೈ ಮಯಿ।
ತ್ವಯ್ಯಾವೇಶಿತಚಿತ್ತಾ ಚ ಸ್ವತಂತ್ರಾಽಸ್ಮಿ ಭಜಸ್ವ ಮಾಂ॥ 13-51-19 (83596)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-51-20x (6888)
ಸ್ವತಂತ್ರಾ ತ್ವಂ ಕಥಂ ಭದ್ರೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕಾರಣಮತ್ರ ವೈ।
ನಾಸ್ತಿ ತ್ರಿಲೋಕೇ ಸ್ತ್ರೀ ಕಾಚಿದ್ಯಾ ವೈ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 13-51-20 (83597)
ಪಿತಾ ರಕ್ಷತಿ ಕೌಮಾರೇ ಭರ್ತಾ ರಕ್ಷತಿ ಯೌವನೇ।
ಪುತ್ರಸ್ತು ಸ್ಥಾವಿರೇ ಭಾವೇ ನ ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮರ್ಹತಿ।
`ನ ವೃದ್ಧಾಮಕ್ಷತಾಂ ಮನ್ಯೇ ಚ ಚೇಚ್ಛಾ ತ್ವಯಿ ಮೇಽನಘೇ' 13-51-21 (83598)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-51-22x (6889)
ಕೌಮಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಮೇ ಕನ್ಯೈವಾಸ್ಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪತ್ನೀಂ ಕುರುಷ್ವ ಮಾಂ ವಿಪ್ರ ಶ್ರದ್ಧಾಂ ವಿಜಹಿ ಮಾ ಮಮ॥ 13-51-22 (83599)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-51-23x (6890)
ಯಥಾ ಮಮ ತಥಾ ತುಭ್ಯಂ ಯಥಾ ತುಭ್ಯಂ ತಥಾ ಮಮ।
ಜಿಜ್ಞಾಸೇಯಮೃಷೇಸ್ತಸ್ಯ ವಿಘ್ನಃ ಸತ್ಯಂ ನು ಕಿಂ ಭವೇತ್॥ 13-51-23 (83600)
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಪರಮಂ ಹೀದಂ ಕಿನ್ನು ಶ್ರೇಯೋ ಹಿ ಮೇ ಭವೇತ್।
ದಿವ್ಯಾಭರಣವಸ್ತ್ರಾ ಹಿ ಕನ್ಯೇಯಂ ಮಾಮುಪಸ್ಥಿತಾ॥ 13-51-24 (83601)
ಕಿಂ ತ್ವಸ್ಯಾಃ ಪರಮಂ ರೂಪಂ ಜೀರ್ಣಮಾಸೀತ್ಕಥಂ ಪುನಃ।
ಕನ್ಯಾರೂಪಮಿಹಾದ್ಯೈವಂ ಕಿಮಿವಾತ್ರೋತ್ತರಂ ಭವೇತ್॥ 13-51-25 (83602)
ಯಥಾ ಮೇ ಪರಮಾ ಶಕ್ತಿರ್ನ ವ್ಯುತ್ಥಾನೇ ಕಥಂಚನ।
ನ ರೋಚತೇ ಹಿ ವ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಸತ್ಯೇನಾಸಾದಯಾಂಯಹಂ॥ ॥ 13-51-26 (83603)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 51 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-51-2 ಅಭ್ಯಮೃಕ್ಷತಿ ಅಭ್ಯಂಜಿತವತೀ॥ 7-51-3 ಶನೈಶ್ಚೋತ್ಸಾದಿತ ಇತಿ ಡ.ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಉತ್ಸಾದಿತಃ ಚಾಲಿತಃ॥ 7-51-5 ನಾಜಾನಾತ್ ನ ಜ್ಞಾತವಾನ್॥ 7-51-9 ನ ಪ್ರಭೂತಂ ಚಕಾರ ಪೂರ್ಣಮಿತಿ ನಾಭ್ಯವದದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-51-12 ಸ್ವಯಂ ವೈ ವಿರಮಸ್ವ ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-51-13 ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನ್ಮಮ। ನ ತವ ಪಾರದಾರ್ಯದೋಷೋಽಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ ಧರ್ಮಚ್ಛಲಂ ಪರಪುರುಷಪ್ರಲೋಭನಂ। ನಾಧರ್ಮಫಲಮಸ್ತಿ ತ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-51-14 ನಾಸ್ತೀತಿ ಅಪ್ರದತ್ತಾ ತ್ವಾಂ ನ ಕಾಮಯೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-51-18 ಸ್ಪರ್ಶಯಾಮಿ ದದಾಮಿ॥ 7-51-19 ಸ್ವತಂತ್ರಾಮಾತ್ಮಪ್ರದಾನಂ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಾದಿಸಂಸ್ಕಾರೋ ಮಯಿ ಮನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಸೋಸ್ತು॥ 7-51-22 ವಿಜಹಿ ಮಾ ಮಾ ನಾಶಯ॥ 7-51-23 ತುಭ್ಯಂ ತವ। ಸಂಗಮಶ್ರದ್ಧೇತ್ಯುಭಯತ್ರ ಶೇಷಃ। ಕಿಂ ತಸ್ಯ ಮಯಾ ಕನ್ಯಾರ್ಥಿನಾ ಪ್ರಾರ್ತಿತಸ್ಯ ತತ್ಕರ್ತೃಕಾ ಇಯಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಮಮ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕಿಮಯಂ ಸಾಧುರಸಾಧುರ್ವೇತಿ॥ 7-51-24 ವಿಘ್ರತ್ವಮೇವಾಹ ಆಶ್ಚರ್ಯಮಿತಿ। ಪೂರ್ವಮತಿಜೀರ್ಣತ್ವೇನ ದೃಷ್ಟಾ ಪುನಃ ಕನ್ಯೇವ ದೃಶ್ಯತ ಇತಿ ಮಾಯಾರೂಪಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ॥ 7-51-25 ಅತ್ರಾಸ್ಮಿನ್ವಿಷಯೇ ಕಿಮುತ್ತರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತರಂ। ಪರ್ವಪರಿಗೃಹೀತಸ್ಯಾತ್ಯಾಗಃ ಉತ ಏತಸ್ಯಾಃ ಸ್ವೀಕಾರಃ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ಭಾವಃ॥ 7-51-26 ನ ವ್ಯುತ್ಥಾಸ್ಯೇಽಸ್ಯಾಃ ಸ್ವೀಕಾರಂ ನ ಕರಿಷ್ಯೇ। ವ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಧರ್ಮಾತಿಕ್ರಮೋ ಮಮ ನ ರೋಚತೇ ಕಿಂತು ಸತ್ಯೇನಾಸಾದಯಾಂಬಹಂ ದಾರಾನಿತಿ ಶೇಷಃ। ಧೃತ್ಯೈನಾಂ ಸಾಧಯಾಂಯಹಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 052
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.52. ಅಧ್ಯಾಯಃ 052
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಉತ್ತರದಿಗಭಿಮಾನಿದೇವತಯಾ ಸ್ವೀಯಪ್ರಾರ್ಥನಾಯಾಃ ಸ್ತ್ರೀಚಾಪಲಪ್ರದರ್ಶನಾದ್ಯರ್ಥಕತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಮಷ್ಟಾವಕ್ರಸ್ಯ ಧರ್ಮೋಪದೇಶೇನ ಸ್ವಗೃಹಂಪ್ರತಿ ಪ್ರೇಷಣಂ॥ 1 ॥ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇಣ ವದಾನ್ಯಕನ್ಯಾಪಾಣಿಗ್ರಹಣೇನ ಸ್ವಾಶ್ರಮೇ ಸುಖನಿವಾಸಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ನ ಬಿಭೇತಿ ಕಥಂ ಸಾ ಸ್ತ್ರೀ ಶಾಪಾಚ್ಚ ಪರಮದ್ಯುತೇ।
ಕಥಂ ನಿವೃತ್ತೋ ಭಗವಾಂಸ್ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 13-52-1 (83604)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-52-2x (6891)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೋಽನ್ವಪೃಚ್ಛತ್ತಾಂ ರೂಪಂ ವಿಕುರುಷೇ ಕಥಂ।
ನ ಚಾನೃತಂ ತೇ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಂಯಯಾ॥ 13-52-2 (83605)
ಸ್ತ್ರ್ಯುವಾಚ। 13-52-3x (6892)
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋರ್ಯತ್ರೈಷಾ ಕಾಂಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮ।
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತಃ ಸರ್ವಂ ಯದಿದಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮ॥ 13-52-3 (83606)
ಜಿಜ್ಞಾಸೇಯಂ ಪ್ರಯುಕ್ತಾ ಮೇ ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಕರ್ತುಂ ತವಾನಘ।
ಅವ್ಯುತ್ಥಾನೇನ ತೇ ಲೋಕಾ ಜಿತಾಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ॥ 13-52-4 (83607)
ಉತ್ತರಾಂ ಮಾಂ ದಿಶಂ ವಿದ್ಧಿ ದೃಷ್ಟಂ ಸ್ತ್ರೀಚಾಪಲಂ ಚ ತೇ।
ಸ್ಥವಿರಾಣಾಮಪಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಬಾಧತೇ ಮೈಥುನಜ್ವರಃ॥ 13-52-5 (83608)
`ಅವಿಶ್ವಾಸೋ ನ ವ್ಯಸನೀ ನಾತಿಸಕ್ತೋಽಪ್ರವಾಸಕಃ।
ವಿದ್ವಾನ್ಸುಶೀಲಃ ಪುರುಷಃ ಸದಾರಃ ಸುಖಮಶ್ನುತೇ॥' 13-52-6 (83609)
ತುಷ್ಟಃ ಪಿತಾಮಹಸ್ತೇಽದ್ಯ ತಥಾ ದೇವಾಃ ಸವಾಸವಾಃ॥ 13-52-7 (83610)
ಸತ್ವಂ ಯೇನ ಚ ಕಾರ್ಯೇಣ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭಗವಾನಿಹ।
ಪ್ರೇಷಿತಸ್ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ಕನ್ಯಾಪಿತ್ರಾ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಃ॥ 13-52-8 (83611)
ಪ್ರೇಷಿತಶ್ಚೋಪದೇಶಾಯ ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ಶ್ರುತಂ ತ್ವಯಾ॥ 13-52-9 (83612)
`ನಿತಾಂತಂ ಸ್ತ್ರೀ ಭೋಗಪರಾ ಪ್ರಿಯವಾದಾಪ್ರವಾಸನಾತ್।
ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಚಾಕುಚೇಲಾದ್ಯೈರಪ್ರಸಂಗಾನುವರ್ತನೈಃ॥ 13-52-10 (83613)
ಅಪರ್ವಸ್ವನಿಷಿದ್ಧಾಸು ರಾತ್ರಿಷ್ವಪ್ಯನೃತೌ ವ್ರಜೇತ್।
ರಾತ್ರೌ ಚ ನಾತಿನಿಯಮೋ ನ ವೈ ಹ್ಯನಿಯಮೋ ಭವೇತ್॥'॥ 13-52-11 (83614)
ಕ್ಷೇಮೈರ್ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ಗೃಹಂ ಶ್ರಮಶ್ಚ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಕನ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತಾಂ ವಿಪ್ರ ಪುತ್ರಿಣೀ ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-52-12 (83615)
ಕಾಂಯಯಾ ಪೃಷ್ಟವಾಂಸ್ತ್ವಂ ಮಾಂ ತತೋ ವ್ಯಾಹೃತಮುತ್ತರಂ।
ಅನತಿಕ್ರಮಣೀಯಾ ಸಾಕೃತ್ಸ್ನೈರ್ಲೋಕೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಸದಾ॥ 13-52-13 (83616)
ಗಚ್ಛಸ್ವ ಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ತ್ವಂ ಕಿಂ ವಾಽನ್ಯಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಯಾವದ್ಬ್ರವೀಮಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-52-14 (83617)
ಋಷಿಣಾ ಪ್ರಸಾದಿತಾ ಚಾಸ್ಮಿ ತವ ಹೇತೋರ್ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ತಸ್ಯ ಸಂಮಾನನಾರ್ಥಂ ಮೇ ತ್ವಯಿ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಭಾಷಿತಂ॥ 13-52-15 (83618)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-52-16x (6893)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ತಸ್ಯಾಃ ಸ ವಿಪ್ರಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತಯಾ ಚಾಪಿ ಸ್ವಗೃಹಂ ಪುನರಾವ್ರಜತ್॥ 13-52-16 (83619)
ಗೃಹಮಾಗತ್ಯ ವಿಶ್ರಾಂತಃ ಸ್ವಜನಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛ್ಯ ಚ।
ಅಭ್ಯಾಗಚ್ಛಚ್ಚ ತಂ ವಿಪ್ರಂ ನ್ಯಾಯತಃ ಕುರುನಂದನ॥ 13-52-17 (83620)
ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ದೃಷ್ಟಂ ತ್ವೇತನ್ನಿದರ್ಶನಂ।
ಪ್ರಾಹ ವಿಪ್ರಂ ತದಾ ವಿಪ್ರಃ ಸುಪ್ರೀತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 13-52-18 (83621)
ಭವತಾಽಹಮನುಜ್ಞಾತಃ ಪ್ರಾಸ್ಥಿತೋ ಗಂಧಮಾದನಂ।
ತಸ್ಯ ಚೋತ್ತರತೋ ದೇಶೇ ದೃಷ್ಟಂ ಮೇ ದೈವತಂ ಮಹತ್॥ 13-52-19 (83622)
ತಯಾ ಚಾಹಮನುಜ್ಞಾತೋ ಭವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಶ್ರಾವಿತಶ್ಚಾಪಿ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಗೃಹಂ ಚಾಭ್ಯಾಗತಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-52-20 (83623)
ತಮುವಾಚ ತದಾ ವಿಪ್ರಃ ಸುತಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹಾಣ ಮೇ।
ನಕ್ಷತ್ರತಿಥಿಸಂಯೋಗೇ ಪಾತ್ರಂ ಹಿ ಪರಮಂ ಭವಾನ್॥ 13-52-21 (83624)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-52-22x (6894)
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಚ ತಾಂ ಪ್ರಭೋ।
ಕನ್ಯಾಂ ಪರಮಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಶ್ಚಾಭವತ್ತದಾ॥ 13-52-22 (83625)
ಕನ್ಯಾಂ ತಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯೈವ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪರಮಶೋಭನಾಂ।
ಉವಾಸ ಮುದಿತಸ್ತತ್ರ ಶ್ವಾಶ್ರಮೇ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ ॥ 13-52-23 (83626)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿಃ ದ್ವಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 52 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-52-2 ವಿಕುರುಷೇಽನ್ಯಥಾನ್ಯಥಾ ಕರೋಷಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಂಯಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾನಲಿಪ್ಸಯಾ॥ 7-52-3 ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋಃ ದಿವಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚ ಯತ್ರ ಸ್ಥೀಯತೇ ತತ್ರ ಏಷಾ ಕಾಂಯಾ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋಃ ಅನ್ಯೋನ್ಯಾಭಿಲಾಷರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-52-4 ಮೇ ಮಯಾ॥ 7-52-8 ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಜ್ಞಾಪಯಾಮೀತಿ ಶೇಷಃ। 7-52-13 ಸಾ ಕಾಂಯಾಽನತಿಕ್ರಮಣೀಯಾ॥ 7-52-15 ಋಷಿಣಾ ವದಾನ್ಯೇನ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 053
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.53. ಅಧ್ಯಾಯಃ 053
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಋಷ್ಯಾದೀನಾಂ ವಿಯೋನಿಜತ್ವೇಪಿ ತಪೋವಿದ್ಯಾದೀನಾಮೇವ ಮಾಹಾತ್ಂಯಪ್ರಯೋಜಕತ್ವೇ ನಿದರ್ಶನತಯಾ ತಾದೃಶಾನಾಂ ಸಂಭವಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ವೈಶ್ಯಯೋನ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಃ ಶೂದ್ರಯೋನ್ಯಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಪುರಾಣಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ॥ 13-53-1 (83627)
ಕಥಮೇತನ್ಮಹಾರಾಜ ತತ್ತ್ವಂ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ವಿರುದ್ಧಮಿಹ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಯೋನೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವೇತ್॥ 13-53-2 (83628)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-53-3x (6895)
ಅಲಂ ಕೌತೂಹಲೇನಾತ್ರ ನಿಬೋಧ ತ್ವಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶುಭೇತರಂ ಶುಭಂ ವಾಽಪಿ ನ ಚಿಂತಯಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-53-3 (83629)
ಈಶಂತ್ಯಾತ್ಮನ ಇತ್ಯೇತೇ ಗತಿಶ್ಚೈಷಾಂ ನ ಸಂಜತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಂಸ ಇತ್ಯೇವ ಋಷಯಃ ಶ್ರುತಿಚೋದಿತಾಃ॥ 13-53-4 (83630)
ನಿಂದ್ಯಾ ನ ಚೈತೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಮಾಣಂ ಹಿ ಪ್ರಮಾಣಿನಾಂ।
ಲೋಕೋಽನುಮನ್ಯತೇ ಚೈತಾನ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಹ್ಯತ್ರ ವೈ ತಪಃ॥ 13-53-5 (83631)
ಏವಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಸ್ತಾತ ತಪೋಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತೈಃ।
ಪ್ರವರ್ತಿತಾನಿ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಣಾನ್ಯೇವ ಸತ್ತಮ॥ 13-53-6 (83632)
ಭಾರ್ಯಾಶ್ಚತಸ್ರೋ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸ್ವಧರ್ಮತಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಶೂದ್ರಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-53-7 (83633)
ರಾಜ್ಞಾಂ ತು ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಶೂದ್ರಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ವೈಶ್ಯಾ ವಿಹಿತಾ ಶೂದ್ರಾ ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-53-8 (83634)
ಶೂದ್ರಸ್ಯೈಕಾ ಸ್ಮೃತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಪ್ರತಿಲೋಮೇ ತು ಸಂಕರಃ।
ಶೂದ್ರಾಯಾಸ್ತು ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಚತ್ವಾರಃ ಪತಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-53-9 (83635)
ವರ್ಣೋತ್ತಮಾಯಾಸ್ತು ಪತಿಃ ಸವರ್ಣಸ್ತ್ವೇಕ ಏವ ಸಃ।
ದ್ವೌ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾ ವಿಹಿತೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತಥಾ॥ 13-53-10 (83636)
ವೈಶ್ಯಾಯಾಸ್ತು ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಹಿತಾಃ ಪತಯಸ್ತ್ರಯಃ।
ಸವರ್ಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-53-11 (83637)
ಏವಂವಿಧಿಮನುಸ್ಮೃತ್ಯ ತತಸ್ತೇ ಋಷಿಭಿಃ ಪುರಾ।
ಉತ್ಪಾದಿತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪುತ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಪುರಾ॥ 13-53-12 (83638)
ಪುರಾಣಾಭ್ಯಾಮೃಷಿಭ್ಯಾಂ ತು ಮಿತ್ರೇಣ ವರುಣೇನ ಚ।
ವಸಿಷ್ಠೋಽಥ ತಥಾಽಗಸ್ತ್ಯೋ ಬರ್ಹಿಷವ್ಯಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-53-13 (83639)
ಕಕ್ಷೀವಾನಾರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಶ್ಚ ಪುರುಷಃ ಕಷ ಏವ ಚ।
ಮಾಮತೇಯಸ್ಯ ವೈ ಪುತ್ರಾ ಗೌತಮಶ್ಚಾತ್ಮಜಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-53-14 (83640)
ವತ್ಸಪ್ರಿಯಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಸ್ಥೂಲರಶ್ಮಿಸ್ತಥಾಕ್ಷಣಿಃ।
ಗೌತಮಸ್ಯೈವ ತನಯಾ ಯೇ ದಾಸ್ಯಾಂ ಜನಿತಾ ಹ್ಯುತ॥ 13-53-15 (83641)
ಕಪಿಂಜಲಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಶ್ಚಾಂಡಾಲ್ಯಾಮುದಪದ್ಯತ।
ವೈನತೇಯಸ್ತಥಾ ಪಕ್ಷೀ ತುರ್ಯಾಯಾಂ ಚ ವಸಿಷ್ಠತಃ॥ 13-53-16 (83642)
ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಶುಕ್ಲಾಭ್ಯುಪಗಮೇನ ಚ।
ಅದೃಶ್ಯಂತ್ಯಾಃ ಪಿತಾ ವೈಶ್ಯೋ ನಾಂನಾ ಚಿತ್ರಮುಖಃ ಪುರಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿತ್ವಂ ಚ ಕೌರವ॥ 13-53-17 (83643)
ವೈಶ್ಯಶ್ಚಿತ್ರಮುಖಃ ಕನ್ಯಾಂ ವಸಿಷ್ಠತನಯಸ್ಯ ವೈ।
ಶುಭಾಂ ಪ್ರಾದಾದ್ಯತೋ ಜಾತೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸ್ತು ಪರಾಶರಃ॥ 13-53-18 (83644)
ತಥೈವ ದಾಶಕನ್ಯಾಯಾಂ ಸತ್ಯವತ್ಯಾಂ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಪರಾಶರಾತ್ಪ್ರಸೂತಶ್ಚ ವ್ಯಾಸೋ ಯೋಗಮಯೋ ಮುನಿಃ॥ 13-53-19 (83645)
ವಿಭಂಡಕಸ್ಯ ಮೃಗ್ಯಾಂ ಚ ತಪೋಯೋಗಾತ್ಮಕೋ ಮುನಿಃ।
ಋಸ್ಯಶೃಂಗಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-53-20 (83646)
ಶಾರ್ಂಗ್ಯಾಂ ಚ ಮಂದಪಾಲಸ್ಯ ಚತ್ವಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಜಾತಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಪುಣ್ಯಾ ಯೈಃ ಸ್ತುತೋ ಹವ್ಯವಾಹನಃ॥ 13-53-21 (83647)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಸ್ತಂಬಮಿತ್ರಶ್ಚ ಸಾರಿಸೃಕ್ವಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಜರಿತಾರಿಶ್ಚ ವಿಖ್ಯಾತಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಸೂರ್ಯಸನ್ನಿಭಾಃ॥ 13-53-22 (83648)
ಮಹರ್ಷೇಃ ಕಾಲವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಶಕುಂತ್ಯಾಮೇವ ಜಜ್ಞಿವಾನ್।
ಹಿರಣ್ಯಹಸ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಮಹರ್ಷಿಃ ಕಾಂಚನಪ್ರಭಃ॥ 13-53-23 (83649)
ಪಾವಕಾತ್ತಾತ ಸಂಭೂತಾ ಮನಸಾ ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುರಸ್ತ್ಯಪುಲಹಾದಯಃ॥ 13-53-24 (83650)
ಸಾವರ್ಣ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸವರ್ಣಾಯಾಮಜಾಯತ।
ಮೃಣ್ಮಯ್ಯಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಆದಿತ್ಯೇನ ವಿವಸ್ವತಾ॥ 13-53-25 (83651)
ಶಾಂಡಿಲ್ಯಶ್ಚಾಗ್ನಿತೋ ಜಾತಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾಗ್ರಜಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಶರದ್ವತಃ ಶರಸ್ತಂಬಾತ್ಕೃಪಶ್ವ ಕೃಪಯಾ ಸಹ॥ 13-53-26 (83652)
ಪದ್ಮಾಶ್ಚ ಜಜ್ಞೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸೋಸ್ಯಪಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ರೇಣುಶ್ಚ ರೇಣುಕಾ ಚೈವ ರಾಮಮಾತಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ॥ 13-53-27 (83653)
ಸಮುನಾಯಾಃ ಸಮುದ್ಭೂತಃ ಸೋಮಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅರ್ಕದಂತೋ ಮಹಾನೃಷಿಃ ಪ್ರಥಿತಃ ಪೃಥಿವೀತಲೇ॥ 13-53-28 (83654)
ಅಗ್ನೇರಾಹವನೀಯಾಚ್ಚ ದ್ರುಪದಸ್ಯೇಂದ್ರವರ್ಚಸಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಸಂಭೂತೋ ವೇದ್ಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಾ ಚ ಭಾರತ॥ 13-53-29 (83655)
ವ್ಯಾಘ್ರಯೋನ್ಯಾಂ ತತೋ ಜಾತಾ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಏಕೋನವಿಂಶತಿಃ ಪುತ್ರಾಃ ಖ್ಯಾತಾ ವ್ಯಾಘ್ರಪದಾದಯಃ॥ 13-53-30 (83656)
ಮಂಧಶ್ಚ ಬಾದಲೋಮಸ್ಚ ಜಾವಾಲಿಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಮನ್ಯುಶ್ಚೈವೋಪಮನ್ಯುಶ್ಚ ಸೇತುಕರ್ಣಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಗೋತ್ರತಾಂ ಗತಾಃ॥ 13-53-31 (83657)
ವಿಶ್ವಕಾಶಸ್ಯ ರಾಜರ್ಷೇರೈಕ್ಷ್ವಾಕೋಸ್ತು ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಬಾಲಾಶ್ವೋ ನಾಮ ಪುತ್ರೋಽಭೂಚ್ಛಿಖಾಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ವಿನಿಸ್ಸೃತಃ॥ 13-53-32 (83658)
ಮಾಂಧಾತಾ ಚೈವ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಯುವನಾಶ್ವೇನ ಧೀಮತಾ।
ಸ್ವಯಂ ಧೃತೋಽಥ ಗರ್ಭೇಣ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಬಲಸಂಯುತಃ॥ 13-53-33 (83659)
ಗೌರಿಕಶ್ಚಾಪಿ ರಾಜರ್ಷಿಶ್ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಬಾಹುದಾಯಾಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನೋ ನದ್ಯಾಂ ರಾಜ್ಞಾ ಸುಬಾಹುನಾ॥ 13-53-34 (83660)
ಭೂಮೇಶ್ಚ ಪುತ್ರೋ ನರಕಃ ಸಂವರ್ತಶ್ಚೈವ ಪುಷ್ಕಲಃ।
ಅದ್ಭಿಶ್ಚೈವ ಮಹಾತೇಜಾ ಋಷಿರ್ಗಾರ್ಗ್ಯೋಽಭ್ಯಜಾಯತ॥ 13-53-35 (83661)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ರಾಜನ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಭಾವೇನಾಭಿಸಂಭೂತಾ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ನಾಸಾಧ್ಯ ತಪಸಾ ತೇಷಾಂ ವಿದ್ಯಯಾಽಽತ್ಮಗುಣೈಃ ಪರೈಃ॥ 13-53-36 (83662)
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಚ ಮನುನಾ ನೀತಃ ಶ್ಲೋಕೋ ನರಾಧಿಪ।
ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಣಯತಾ ರಾಜಂಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-53-37 (83663)
ಋಷಿಣಾಂ ಚ ನದೀನಾಂ ಚ ಸಾಧೂನಾಂ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಪ್ರಭವೋ ನಾಧಿಗಂತವ್ಯಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ದುಶ್ಚರಿತಸ್ಯ ಚ॥ 13-53-38 (83664)
ತನ್ನಾತ್ರ ಚಿಂತಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸಮುದ್ಭವೇ।
ಯಥಾ ಸರ್ವಗತೋ ಹ್ಯಗ್ನಿಸ್ತಥಾ ತೇಜೋ ಮಹಾತ್ಮಸು॥' ॥ 13-53-39 (83665)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 53 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-53-1 ಏತದಾದಿಸಪ್ತಾಧ್ಯಾಯಾ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ।ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 054
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.54. ಅಧ್ಯಾಯಃ 054
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯುಗಚತುಷ್ಟಯಧರ್ಮಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪುತ್ರೈಃ ಕಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಪುರುಷಸ್ತಾರಿತೋ ಭವೇತ್।
ಯಾವನ್ನ ಲಬ್ಧವಾನ್ಪುತ್ರಮಫಲಃ ಪುರುಷೋ ನೃಪ॥ 13-54-1 (83666)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-54-2x (6896)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದೇನ ಪುರಾ ಗೀತಂ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾಯ ಪೃಚ್ಛತೇ॥ 13-54-2 (83667)
ಪರ್ವತಂ ನಾರದಂ ಚೈವ ಅಸಿತಂ ದೇವಲಂ ಚ ತಂ।
ಆರುಣೇಯಂ ಚ ರೈಭ್ಯಂ ಚ ಏತಾನತ್ರಾಗತಾನ್ಪುರಾ॥ 13-54-3 (83668)
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಭೋಗವತ್ಯಾಃ ಸಮಾಗಮೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಸೀನಾನ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಭ್ಯಗಚ್ಛತ॥ 13-54-4 (83669)
ಋಷಯಸ್ತು ಮುನಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮುತ್ಥಾಯೋನ್ಮುಖಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾಽರ್ಹತೋ ವಿಪ್ರಂ ಕಿಂ ಕುರ್ಮ ಇತಿ ಚಾಬ್ರುವನ್॥ 13-54-5 (83670)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-54-6x (6897)
ಅಯಂ ಸಮಾಗಮಃ ಸದ್ಭಿರ್ಯತ್ನೇನಾಸಾದಿತೋ ಮಯಾ।
ಅತ್ರ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಾಣಾಮಾಚಾರಸ್ಯ ಚ ನಿಶ್ಚಯಂ॥ 13-54-6 (83671)
ಋಜುಃ ಕೃತಯುಗೇ ಧರ್ಮಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷೀಣೇ ವಿಮುಹ್ಯತಿ।
ಯುಗೇಯುಗೇ ಮಹರ್ಷಿಭ್ಯೋ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-54-7 (83672)
ಋಷಿಭಿರ್ನಾರದಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಬ್ರೂಹಿ ಯತ್ರಾಸ್ಯ ಸಂಶಯಃ।
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೇಷು ತತ್ವಜ್ಞ ತ್ವಂ ಹಿ ಚ್ಛೇತ್ತಾ ಹಿ ಸಂಶಯಾನ್॥ 13-54-8 (83673)
ಋಷಿಭ್ಯೋಽನುಮತಂ ವಾಕ್ಯಂ ನಿಯೋಗಾನ್ನಾರದಸ್ತದಾ।
ಸರ್ವಧರ್ಮಾರ್ಥತತ್ವಜ್ಞಂ ಮಾರ್ಕಣ಼್ಡೇಯಂ ತತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-54-9 (83674)
ದೀರ್ಘಾಯೋ ತಪಸಾ ದೀಪ್ತ ವದೇವದಾಂಗತತ್ವವಿತ್।
ಯತ್ರ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಸ ಉಚ್ಯತಾಂ॥ 13-54-10 (83675)
ಧರ್ಮಂ ಲೋಕೋಪಕಾರಂ ವಾ ಯಚ್ಚಾನ್ಯಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ತದಹಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-54-11 (83676)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-54-12x (6898)
ಯುಗೇಯುಗೇ ವ್ಯತೀತೇಽಸ್ಮಿಂಧರ್ಮಸೇತುಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಕಥಂ ಧರ್ಮಚ್ಛಲೇನಾಹಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 13-54-12 (83677)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-54-13x (6899)
ಆಸೀದ್ಧರ್ಮಃ ಪುರಾ ವಿಪ್ರ ಚತುಷ್ಪಾದಃ ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ತತೋ ಹ್ಯಧರ್ಮಃ ಕಾಲೇನ ಪ್ರಸೂತಃ ಕಿಂಚಿದೂನತಃ॥ 13-54-13 (83678)
ತತಸ್ತ್ರೇತಾಯುಗಂ ನಾಮ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಧರ್ಮದೂಷಣಂ॥ 13-54-14 (83679)
ತಸ್ಮಿನ್ನತೀತೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ತೃತೀಯಂ ದ್ವಾಪರಂ ಯುಗಂ।
ತದಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ದ್ವೌ ಪಾದಾವಧರ್ಮೋ ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-54-15 (83680)
ದ್ವಾಪರೇ ತು ಪರಿಕ್ಷೀಣೇ ನಂದಿಕೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಲೋಕವೃತ್ತಂ ಚ ಧರ್ಮಂ ಚ ಉಚ್ಯಮಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-54-16 (83681)
ಚತುರ್ಥಂ ನಂದಿಕಂ ನಾಮ ಧರ್ಮಃ ಪಾದಾವಶೇಷಿತಃ।
ತತಃ ಪ್ರಭೃತಿ ಜಾಯಂತೇ ಕ್ಷೀಣಪ್ರಜ್ಞಾಯುಪೋ ನರಾಃ।
ಕ್ಷೀಣಪ್ರಾಣಧನಾ ಲೋಕೇ ಧರ್ಮಾಚಾರಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ॥ 13-54-17 (83682)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-54-18x (6900)
ಏವಂ ವಿಲುಲಿತೇ ಧರ್ಮೇ ಲೋಕೇ ಚಾಧರ್ಮಸಂಯುತೇ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ನಿಯತಂ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 13-54-18 (83683)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-54-19x (6901)
ಮಂತ್ರಪೂತಂ ಸದಾ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚೈವ ನ ನಶ್ಯತಿ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತದ್ದೇವಾ ದಾತುರ್ನ್ಯಾಯಾತ್ಪ್ರಯಚ್ಛತಃ॥ 13-54-19 (83684)
ಸತ್ವಯುಕ್ತಂ ಚ ದಾತಾ ಚ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಅವಾಪ್ತಕಾಮಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಚ ಮಹೀಯೇತ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ॥ 13-54-20 (83685)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-54-21x (6902)
ಚತ್ವಾರೋ ಹ್ಯಥ ಯೇ ವರ್ಣಾ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ।
ಮಂತ್ರಹೀನಮಪನ್ಯಾಯಂ ತೇಷಾಂ ದತ್ತಂ ಕ್ವ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-54-21 (83686)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-54-22x (6903)
ಅಸುರಾನ್ಗಚ್ಛತೇ ದತ್ತಂ ವಿಪ್ರೈ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈಃ।
ವೈಶ್ಯೈಃ ಪ್ರೇತಾನಿ ವೈ ದತ್ತಂ ಶೂದ್ರೈರ್ಭೂತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-54-22 (83687)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-54-23x (6904)
ಅಥ ವರ್ಣಾವರೇ ಜಾತಾಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೋಪದೇಶಿನಃ।
ದಾಸ್ಯಂತಿ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ತೇಷಾಂ ದತ್ತಂ ಕ್ವ ಗಚ್ಛತಿ 13-54-23 (83688)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-54-24x (6905)
ವರ್ಣಾವರಾಣಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯಪ್ರದಾತೃಣಾಂ।
ನೈವ ದೇವಾ ನ ಪಿತರಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತತ್ಸ್ವಯಂ॥ 13-54-24 (83689)
ಯಾತುಧಾನಾಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಭೂತಾ ಯೇ ಚಾಪಿ ನೈರ್ಋತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಸಾ ವಿಹಿತಾ ವೃತ್ತಿಃ ಪಿತೃದೈವತನಿರ್ಗತಾಃ॥ 13-54-25 (83690)
ತೇಷಾಂ ಸರ್ವಪ್ರದಾತೄಣಾಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಯತ್ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ವಿಧಇವತ್ತದ್ವೈ ಭುಂಜಂತಿ ದೇವತಾಃ॥' ॥ 13-54-26 (83691)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಶ್ಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 54 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-54-16 ನಂದಿಕ ಇತಿ ಕಲಿಯುಗೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಧರ್ಮೈಕಪಾದಸ್ಯ ನಾಮ॥ 16 ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 055
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.55. ಅಧ್ಯಾಯಃ 055
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರದಾನಕಾಲಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ವರ್ಣಾವರೈರ್ದತ್ತಂ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ನಾರದ।
ಸಂಪ್ರಯೋಗೇ ಚ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಕನ್ಯಾನಾಂ ಚ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-55-1 (83692)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-2x (6906)
ಕನ್ಯಾಪ್ರದಾನಂ ಪ್ರತ್ರಾಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಂಯೋಗಮೇವ ಚ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾನ್ಮಯಾ ಸಂಯಗುಚ್ಯಮಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-55-2 (83693)
ಜಾತಮಾತ್ರಾ ತು ದಾತವ್ಯಾ ಕನ್ಯಕಾ ಸದೃಶೇ ವರೇ।
ಕಾಲೇ ದತ್ತಾಸು ಕನ್ಯಾಸು ಪಿತಾ ಧರ್ಮೇಣ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-55-3 (83694)
ಯಸ್ತು ಪುಷ್ಪವತೀಂ ಕನ್ಯಾಂ ಬಾಂಧವೋ ನ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಗತೇ ಬಂಧುಸ್ತಸ್ಯಾ ಭ್ರೌಣಘ್ನ್ಯಮಾಪ್ನುತೇ॥ 13-55-4 (83695)
ಯಸ್ತು ಕನ್ಯಾಂ ಗೃಹೇ ರುಂಧ್ಯಾದ್ಗ್ರಾಂಯೈರ್ಭೋಗೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಾಂ।
ಅವಧ್ಯಾತಃ ಸ ಕನ್ಯಾಯಾ ಬಂಧುಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭ್ರೂಣಹಾಂ॥ 13-55-5 (83696)
ದೂಷಿತಾ ಪಾಣಿಮಾತ್ರೇಣ ಮೃತೇ ಭರ್ತರಿ ದಾರಿಕಾ।
ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಲಭತೇ ನಾರೀ ದ್ವಿತೀಯೇ ಸಾ ಪುನಃ ಪತೌ॥ 13-55-6 (83697)
ಪುನರ್ಭೂರ್ನಾಮ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಸಪುತ್ರಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾ।
ಅದೂಷ್ಯಾ ಸಾ ಪ್ರಸೂತೀಷು ಪ್ರಜಾನಾಂ ದಾರಕರ್ಮಣಿ॥ 13-55-7 (83698)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-55-8x (6907)
ಯಾ ತು ಕನ್ಯಾ ಪ್ರಸೂಯೇತ ಗರ್ಭಿಣೀ ಯಾ ತು ವಾ ಭವೇತ್।
ಕಥಂ ದಾರಕ್ರಿಯಾಂ ಭೂಯಃ ಸಾ ಭವೇದೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-55-8 (83699)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-9x (6908)
ತತ್ವಾರ್ಥನಿಶ್ಚಿತಂ ಶಬ್ದಂ ಕನ್ಯಕಾ ನಯತೇಽಗ್ನಯೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕುರ್ವಂತಿ ವೈ ಭಾವಂ ಕುಮಾರ್ಯಸ್ತಾ ನ ಕನ್ಯಕಾಃ॥ 13-55-9 (83700)
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾತ್ರಿಭಾಗೇನ ಗರ್ಭಾಧಾನವಿಶೋಧಿತಃ।
ಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ತಾಂ ಚತುರ್ಭಾಗವಿಶುದ್ಧಾಂ ಸರ್ಜನಾತ್ಪುನಃ॥ 13-55-10 (83701)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-55-11x (6909)
ಕಥಂ ಕನ್ಯಾಸು ಯೇ ಜಾತಾ ಬಂಧೂನಾಂ ದೂಷಿತಾಃ ಸದಾ।
ಕಸ್ಯ ತೇ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ಪ್ರದಾಸ್ಯಂತಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-55-11 (83702)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-12x (6910)
ಕನ್ಯಾಯಾಸ್ತು ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಾಃ ಕಾನೀನಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾಃ।
ಅಂತರ್ವತ್ನಯಾಸ್ತು ಯಃ ಪಾಣಿಂ ಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ಸ ಸಹೋಢಜಃ॥ 13-55-12 (83703)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-55-13x (6911)
ಅಥ ಯೇನಾಹಿತೋ ಗರ್ಭಃ ಕನ್ಯಾಯಾಂ ತತ್ರ ನಾರದ।
ಕಥಂ ಪುತ್ರಫಲಂ ತಸ್ಯ ಭವೇದೇತತ್ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ॥ 13-55-13 (83704)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-14x (6912)
ಧರ್ಮಾಚಾರೇಷು ತೇ ನಿತ್ಯಂ ದೂಷಕಾಃ ಕೃತಶೋಧನಾಃ।
ಬೀಜಂ ಚ ನಶ್ಯತೇ ತೇಷಾಂ ಮೋಘಚೇಷ್ಟಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-55-14 (83705)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-55-15x (6913)
ಅಥ ಕಾಚಿದ್ಭವೇತ್ಕನ್ಯಾ ಕ್ರೀತಾ ದತ್ತಾ ಹೃತಾಽಪಿ ವಾ।
ಕಥಂ ಪುತ್ರಕೃತಂ ತಸ್ಯಾಸ್ತದ್ಭವೇದ್ದಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-55-15 (83706)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-16x (6914)
ಕ್ರೀತಾ ದತ್ತಾ ಹೃತಾ ಚೈವ ಯಾ ಕನ್ಯಾ ಪಾಣಿವರ್ಜಿತಾ।
ಕೌಮಾರೀ ನಾಮ ಸಾ ಭಾರ್ಯಾ ಪ್ರಸವೇದೌರಸಾನ್ಸುತಾನ್।
ನ ಪತ್ನ್ಯರ್ಥೇ ಶುಭಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ತತ್ಕರ್ಮಣ್ಯಪರಾಜಿತೇ॥ 13-55-16 (83707)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-55-17x (6915)
ಕೇನ ಮಂಗಲಕೃತ್ಯೇಷು ವಿನಿಯುಜ್ಯಂತಿ ಕನ್ಯಕಾಃ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ತತ್ವೇನೇಹ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-55-17 (83708)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-55-18x (6916)
ನಿತ್ಯಂ ನಿವಸತೇ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಕನ್ಯಕಾಸು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ಶೋಭನಾ ಶುಭಯೋಗ್ಯಾ ಚ ಪೂಜ್ಯಾ ಮಂಗಲಕರ್ಮಸು॥ 13-55-18 (83709)
ಆಕರಸ್ಥಂ ಯಥಾ ರತ್ನಂ ಸರ್ವಕಾಮಫಲೋಪಗಂ।
ತಥಾ ಕನ್ಯಾ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಮಂಗಲಂ॥ 13-55-19 (83710)
ಏವಂ ಕನ್ಯಾ ಪರಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ರತಿಸ್ತೋಷಶ್ಚ ದೇಹಿನಾಂ।
ಮಹಾಕುಲಾನಾಂ ಚಾರಿತ್ರವೃತ್ತೇನ ನಿಕಷೋಪಲಂ॥ 13-55-20 (83711)
ಆನಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಕಾದ್ವರ್ಣಾತ್ಕನ್ಯಕಾಂ ಯೋ ಭಜೇನ್ನರಃ।
ದಾತಾರಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಾಂ ಪುತ್ರಕಂ ಯಾ ಪ್ರಸೂಯತಿ॥ 13-55-21 (83712)
ಸಾಧ್ವೀ ಕುಲಂ ವರ್ಧಯತಿ ಸಾಧ್ವೀ ಪುಷ್ಟಿಗ್ರಹೇ ಪರಾ।
ಸಾಧ್ವೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ರತಿಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸಂತತಿಸ್ತಥಾ॥ ॥ 13-55-22 (83713)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 55 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-55-10 ಚತುರ್ಭಾಗವಿಶುದ್ಧಾತ್ಸ್ವಜನಾತ್ಪುನರಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 056
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.56. ಅಧ್ಯಾಯಃ 056
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವೇನ ಪರಿಗ್ರಹಯೋಗ್ಯತಾಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಬಹುವಿಧಂ ವೃತ್ತಂ ಕನ್ಯಕಾನಾಂ ಮಹಾಮತೇ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಯೋಷಿತಾಂ ಶ್ರೋತುಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪರಿಗ್ರಹೇ॥ 13-56-1 (83714)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-56-2x (6917)
ಅಷ್ಟೌ ಭಾರ್ಯಾಗಮಾ ಧರ್ಂಯಾ ನರಾಣಾಂ ದಾರಕರ್ಮಣಿ।
ಪ್ರೇತ್ಯೇಹ ಚ ಹಿತಾ ಯಾಸ್ತು ಸಪುತ್ರಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾಃ॥ 13-56-2 (83715)
ಸಾಧ್ವೀ ಪಾಣಿಗೃಹೀತಾ ಯಾ ಕೌಮಾರೀ ಪಾಣಿವರ್ಜಿತಾ।
ಭ್ರಾತೃಭಾರ್ಯಾ ಸ್ವಭಾರ್ಯೇತಿ ಪ್ರಸೂಯೇತ್ಪುತ್ರಮೌರಸಂ॥ 13-56-3 (83716)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-56-4x (6918)
ತ್ರಯೋ ಭಾರ್ಯಾಗಮಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ನ ನಶ್ಯತಿ।
ಪಂಚಾನ್ಯಾಃ ಪಶ್ಚಿಮಾ ಬ್ರೂಹಿ ಭಾರ್ಯಾಸ್ತಾಸಾಂ ಚ ಯೇ ಸುತಾಃ॥ 13-56-4 (83717)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-56-5x (6919)
ಸಗೋತ್ರಭಾರ್ಯಾ ಕ್ರೀತಾ ಚ ಪರಭಾರ್ಯಾ ಚ ಕಾರಿತಾ।
ಗತಾಗತಾ ಚ ಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಆಶ್ರಮಾದಾಹೃತಾ ಚ ಯಾ॥ 13-56-5 (83718)
ಏತಾ ಭಾರ್ಯಾಗಮಾಃ ಪಂಚ ಪುನರ್ಭಾರ್ಯಾ ಭವಂತಿ ಯಾಃ।
ಏತಾ ಭಾರ್ಯಾ ನೃಣಾಂ ಗಂಯಾಸ್ತತ್ಪುತ್ರಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾಃ॥' ॥ 13-56-6 (83719)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 56 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 057
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.57. ಅಧ್ಯಾಯಃ 057
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸತೀನಾಮಸತನಾಂ ಗುಣದೋಷಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಾ ಭಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಮುನೇ।
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾಃ ಕಥಂ ನಾರ್ಯೋ ನ ದುಷ್ಯಂತೀತಿ ಬ್ರೂಹಿ ಭೋ॥ 13-57-1 (83720)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-2x (6920)
ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾಸು ನಾರೀಷು ಬಾಂಧವತ್ವಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ನಷ್ಟವಂಶ್ಯಾ ಭವಂತ್ಯೇತಾ ಬಂಧೂನಾಮಥ ಭರ್ತೃಣಾಂ॥ 13-57-2 (83721)
ಪರದಾರಾ ಮುಕ್ತದೋಷಾಸ್ತಾ ನಾರ್ಯೋಽಽಶ್ರಮಸಂಸ್ಥಿತಾಃ।
ಸ್ವಯಮೀಶಾಃ ಸ್ವದೇಹಾನಾಂ ಕಾಂಯಾಸ್ತದ್ಗತಮಾನಸಾಃ॥ 13-57-3 (83722)
ಏವಂ ನಾರ್ಯೋ ನ ದುಷ್ಯಂತಿ ನರಾಣಾಂ ತತ್ಪ್ರಸೂತಿಷು।
ಧರ್ಮಪತ್ನ್ಯೋ ಭವಂತ್ಯೇತಾಃ ಸಪುತ್ರಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾಃ॥ 13-57-4 (83723)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-5x (6921)
ಪರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಮೃತೇ ಭರ್ತರಿ ಯಾ ಪುನಃ।
ಅನ್ಯಂ ಭಜತಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸಸುತಾ ಅಸುತಾ ಕಥಂ॥ 13-57-5 (83724)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-6x (6922)
ಅಸುತಾ ವಾ ಪ್ರಸೂತಾ ವಾ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಪರಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಪರಾಮೃಷ್ಟೇತಿ ತಾ ವರ್ಜ್ಯಾ ಧರ್ಮಾಚಾರೇಷು ದೂಷಿತಾಃ॥ 13-57-6 (83725)
ನ ಚಾಸಾಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಯಸ್ತಾಸು ಜನಯೇತ್ಪುತ್ರಾನ್ನ ತೈಃ ಪುತ್ರಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-57-7 (83726)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-8x (6923)
ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಯೋ ಬೀಜಂ ಚಾಪಲಾದ್ವಿಸೃಜೇನ್ನರಃ।
ಕಥಂ ಪುತ್ರಫಲಂ ತಸ್ಯ ಭವೇತ್ತದೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-57-8 (83727)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-9x (6924)
ಅಸ್ವಾಮಿಕೇ ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇ ಯೋ ನರೋ ಬೀಜಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಸ್ವಯಂವೃತೋಽಽಶ್ರಮಸ್ಥಾಯಾಂ ತದ್ಬೀಜಂ ನ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 13-57-9 (83728)
ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಯೋ ಬೀಜಂ ನರೋ ದರ್ಪಾತ್ಸಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಕ್ಷೇತ್ರಿಕಸ್ಯೈವ ತದ್ಬೀಜಂ ನ ಬೀಜೀ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 13-57-10 (83729)
ನಾತಃ ಪರಮಧರ್ಂಯಂ ಚಾಪ್ಯಯಶಸ್ಯಂ ತಥೋತ್ತರಂ।
ಗರ್ಭಾದೀನಾಂ ಚ ಬಹುಭಿಸ್ತಾಶ್ಚ ತ್ಯಾಜ್ಯಾಃ ಸಮೇಷ್ವಪಿ॥ 13-57-11 (83730)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-12x (6925)
ಅಥ ಯೇ ಪರದಾರೇಷು ಪುತ್ರಾ ಜಾಯಂತಿ ನಾರದ।
ಕಸ್ಯ ತೇ ಬಂಧುದಾಯಾದಾ ಭವಂತಿ ಪರಮದ್ಯುತೇ॥ 13-57-12 (83731)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-13x (6926)
ಪರದಾರೇಷು ಜಾಯೇತೇ ದ್ವೌ ಪುತ್ರೌ ಕುಂಡಗೋಲಕೌ।
ಜೀವತ್ಯಥ ಪತೌ ಕುಂಡೋ ಮೃತೇ ಭರ್ತರಿ ಗೋಲಕಃ॥ 13-57-13 (83732)
ತೇ ಚ ಜಾತಾಃ ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇ ದೇಹಿನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ।
ದತ್ತಾನಿ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ನಾಶಯಂತ್ಯಥ ದಾತೃಣಾಂ॥ 13-57-14 (83733)
ಪಿತುಹಿ ನರಕಾಯೈತೇ ಗೋಲಕಸ್ತು ವಿಶೇಷತಃ।
ಚಂಡಾಲತುಲ್ಯೌ ತಜ್ಜೌ ಹಿ ಪರತ್ರೇಹ ಚ ನಶ್ಯತಃ॥ 13-57-15 (83734)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-16x (6927)
ಕಸ್ಯ ತೇ ಗರ್ಹಿತಾಃ ಪುತ್ರಾಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯದಾಃ।
ಯಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ಯೋ ವಾ ತಾಂಜನಯೇತ್ಸುತಾನ್॥ 13-57-16 (83735)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-17x (6928)
ಕ್ಷೇತ್ರಿಕಶ್ಚೈವ ಬೀಜೀ ಚ ದ್ವಾವೇತೌ ನಿರಯಂ ಗತೌ।
ನ ರಕ್ಷತಿ ಚ ಯೋ ದಾರಾನ್ಪರದಾರಾಶ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-57-17 (83736)
ಗರ್ಹಿತಾಸ್ತೇ ನರಾ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮಾಚಾರಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ಕುಂಡೋ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಭೋಗೀ ಚ ಕುತ್ಸಿತಾಃ ಪಿತೃದೈವತೈಃ॥ 13-57-18 (83737)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-19x (6929)
ತಥೈತೇ ಗರ್ಹಿತಾಃ ಪುತ್ರಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ನಾರದ।
ಕಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಧರ್ಮೋ ವಾ ತೇಷು ಕಿಂ ಫಲಂ॥ 13-57-19 (83738)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-20x (6930)
ಯಾತುಧಾನಾಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತೈರ್ಹುತಂ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ತೈರ್ದತ್ತಂ ಯೇ ಚ ಭೂತಾ ನಿಶಾಚರಾಃ॥ 13-57-20 (83739)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-21x (6931)
ಅಥ ತೇ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪ್ರೀತಾಃ ಕಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ದಾತೃಣಾಂ।
ಕಿಂ ವಾ ಧರ್ಮಫಲಂ ತೇಷಾಂ ಭವೇತ್ತದೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-57-21 (83740)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-22x (6932)
ನ ದತ್ತಂ ನಶ್ಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ದಾತೃಣಾಂ।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ತಾಂ ಪುಷ್ಟಿಮುಪಾಶ್ನಂತಿ ಪ್ರದಾಯಿನಃ॥ 13-57-22 (83741)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-57-23x (6933)
ಅಥ ಗೋಲಕಕುಂಡಾಭ್ಯಾಂ ಸಂತತಿರ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತಯೋರ್ಯೇ ಬಾಂಧವಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರದಾಸ್ಯಂತಿ ಕಥಂ ನು ತಂ॥ 13-57-23 (83742)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-57-24x (6934)
ಸಾಧ್ವೀಜಾತಾಃ ಸುತಾಸ್ತೇಷಾಂ ತಾಂ ವೃತ್ತಿಮನುತಿಷ್ಠತಾಂ।
ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತೃದೈವತ್ಯಂ ಹವ್ಯಕವ್ಯಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 13-57-24 (83743)
ಏವಂ ಗೋಲಕಕುಂಡಾಭ್ಯಾಂ ಯೇ ಚ ವರ್ಣಾಪದೇಶಿನಃ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಶುದ್ಧಾನಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದೇವತಾಃ॥' ॥ 13-57-25 (83744)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 57 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-57-3 ಪರಮಂ ಮುಕ್ತದೋಷಾಸ್ತಾ ಯಾ ನಾರ್ಯೋಽಽಶ್ರಮಸಂಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 058
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.58. ಅಧ್ಯಾಯಃ 058
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮತಿಕ್ರಮೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ನರಾಣಾಂ ಚಾಪಲ್ಯಂ ಪರಸ್ತ್ರೀಷು ಪ್ರಜಾಯತಾಂ।
ಪ್ರಮದಾನಾಂ ತು ಚಾಪಲ್ಯೇ ದೋಷಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-58-1 (83745)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-58-2x (6935)
ಏಕವರ್ಣೇ ವಿದೋಷಂ ತು ಗಮನಂ ಪೂರ್ವಕಾಲಿಕಂ।
ಧಾತಾ ಚ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ವಿಷ್ಣುನಾ ತತ್ತಥಾಽಕರೋತ್॥ 13-58-2 (83746)
ಭಗಲಿಂಗೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಸಸರ್ಜ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಯೋಗಮನುಜ್ಞಾತಶ್ಚಕಾರ ಸಃ॥ 13-58-3 (83747)
ಅಥ ವಿಷ್ಣುಪ್ರಸಾದೇನ ಭಗೋ ದತ್ತವರಃ ಕಿಲ।
ತೇನ ಚೈವ ಪ್ರಸಾದೇನ ಸರ್ವಾಂಲ್ಲೋಕಾನುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-58-4 (83748)
ತಸ್ಮಾತ್ತು ಪುರುಷೇ ದೋಷೋ ಹ್ಯಧಿಕೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ವಿನಾ ಗರ್ಭಂ ಸವರ್ಣೇಷು ನ ತ್ಯಾಜ್ಯಾ ಗಮನಾತ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-58-5 (83749)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ದಂಡಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸ ಪಂಡಿತಃ।
ಶ್ವಭಿರ್ವಾ ದಂಶನಂ ಸ್ನಾನಂ ಸವನತ್ರಿತಯಂ ನಿಶಿ॥ 13-58-6 (83750)
ಭೂಮೌ ಚ ಭಸ್ಮಶಯನಂ ದಾನಂ ಭೋಗವಿವರ್ಜಿತಂ।
ದೋಷಗೌರವತಃ ಕಾಲೋ ದ್ರವ್ಯಗೌರವಮೇವ ಚ।
ಮರ್ಯಾದಾ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ಪೂರ್ವಮಿತಿ ತೀರ್ಥಾಂತರಂ ಗತೇ॥ 13-58-7 (83751)
ತದ್ಯೋಷಿತೀಂ ತು ದೀರ್ಘಾಯೋ ನಾಸ್ತಿ ದೋಷೋ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೇ।
ಭಗತೀರ್ಥಾಂತರೇ ಶುದ್ಧೋ ವಿಷ್ಣೋಸ್ತು ವಚನಾದಿಹ॥ 13-58-8 (83752)
ರಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚೈವಾನ್ಯಸಂವಾದೈರನ್ಯಗೇಹಾದ್ವಿಚಕ್ಷಣೈಃ।
ಆಸಾಂ ಶುದ್ಧೌ ವಿಶೇಷೇಣ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-58-9 (83753)
ನೈತಾ ವಾಚ್ಯಾ ನ ವೈ ವಧ್ಯಾ ನ ಕ್ಲೇಶ್ಯಾಃ ಶುಭಮಿಚ್ಛತಾ।
ವಿಷ್ಣುಪ್ರಸಾದಾದಿತ್ಯೇವ ಭಗಸ್ತೀರ್ಥಾಂತರಂ ಗತಃ।
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಋತುಸ್ತಾಸಾಂ ದುಷ್ಕೃತಾನ್ಯಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-58-10 (83754)
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತೋಷಕರಾ ನೄಣಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುಷ್ಟಿಪ್ರದಾಃ ಸದಾ।
ಪುತ್ರಸೇತುಪ್ರತಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಲೋಕೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ ॥ 13-58-11 (83755)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 58 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 059
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.59. ಅಧ್ಯಾಯಃ 059
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಪರಿತ್ಯಾಗಪರಿತ್ಯಾಗಪ್ರಯೋಜಕಗುಣದೋಷಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಬಲಂ ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ಯೋಷಿತಾಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಏಕಸ್ಯ ಬಹುಭಾರ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-59-1 (83756)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-2x (6936)
ಬಹುಭಾರ್ಯಾಸು ಸಕ್ತಸ್ಯ ನಾರೀಭೋಗೇಷು ಗೇಹಿನಃ।
ಋತೌ ವಿಮುಂಚಮಾನಸ್ಯ ಸಾಂನಿಧ್ಯೇ ಭ್ರೂಣಹಾ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-59-2 (83757)
ವೃದ್ಧಾಂ ವಂಧ್ಯಾಂ ಸುವ್ರತಾ ಚ ಮೃತಾಪತ್ಯಾಮಪುಷ್ಪಿಣೀಂ।
ಕನ್ಯಾಂ ಚ ಬಹುಪುತ್ರಾಂ ಚ ವರ್ಜಯನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಭಯಾತ್॥ 13-59-3 (83758)
ವ್ಯಾಧಿತೋ ಬಂಧನಸ್ಥೋ ವಾ ಪ್ರವಾಸೇಷ್ವಥ ಪರ್ವಸು।
ಋತುಕಾಲೇ ತು ನಾರೀಣಾಂ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಂ ಪ್ರಮುಂಚತಿ॥ 13-59-4 (83759)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-5x (6937)
ವೈಶ್ಯನಾರೀಷು ವೈ ಜಾತಾಃ ಪರಪ್ರೇಷ್ಯಾಸು ವಾ ಸುತಾಃ।
ಕಸ್ಯ ತೇ ಬಂಧುದಾಯಾದಾ ಭವಂತಿ ಹಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-59-5 (83760)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-6x (6938)
ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀಷು ಪ್ರಸೂತಾ ಯೇ ಯಸ್ಯ ಸ್ತ್ರೀ ತಸ್ಯ ತೇ ಸುತಾಃ।
ಕ್ರಯಾಚ್ಚ ಕೃತ್ರಿಮಾಃ ಪುತ್ರಾ ಪ್ರದಾನಾಚ್ಚೈವ ದತ್ರಿಮಾಃ॥ 13-59-6 (83761)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-7x (6939)
ಪಣ್ಯನಾರೀಷ್ವನಿಯತಃ ಪುಂಸೋಽರ್ಥೋ ವರ್ತತೇ ಧ್ರುವಂ।
ಅತ್ರ ಚಾಹಿತಗರ್ಭಾಯಾಃ ಕಸ್ಯ ಪುತ್ರಂ ವದಂತಿ ತಂ॥ 13-59-7 (83762)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-8x (6940)
ತೀರ್ಥಭೂತಾಸು ನಾರೀಷು ಜ್ಞಾಯತೇ ಯೋಽಭಿಗಚ್ಛತಿ।
ಋತೌ ತಸ್ಯ ಭವೇದ್ಗರ್ಭೋ ಯಂ ವಾ ನಾರೀ ನ ಶಂಕತೇ॥ 13-59-8 (83763)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-9x (6941)
ನರಾಣಾಂ ತ್ಯಜತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದ್ಗುಣಾನ್ವಿತಾಂ।
ಅಪ್ರಸೂತಾಂ ಪ್ರಸೂತಾಂ ವಾ ತೇಷಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ॥ 13-59-9 (83764)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-10x (6942)
ಅಪಾಪಾಂ ತ್ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಸಾಧ್ವೀಂ ಮತ್ವಾ ಯಮಾದಿತಃ।
ಆತ್ಮವಂಶಸ್ವಧರ್ಮೋ ವಾ ತ್ಯಜತೋ ನಿಷ್ಕೃತಿರ್ನ ತು॥ 13-59-10 (83765)
ಯೋ ನರಸ್ತ್ಯಜತೇ ಭಾರ್ಯಾ ಪುಷ್ಪಿಣೀಮಪ್ರಸೂತಿಕಾಂ।
ಸ ನಷ್ಟವಂಶಃ ಪಿತೃಭಿರ್ಯುಕ್ತಸ್ತ್ಯಜ್ಯೇತ ದೈವತೈಃ॥ 13-59-11 (83766)
ಭಾರ್ಯಾಮಪತ್ಯಸಂಜಾತಾಂ ಪ್ರಸೂತಾಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಿಣೀಂ।
ಪುತ್ರದಾರಪರಿತ್ಯಾಗೀ ನ ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಂ॥ 13-59-12 (83767)
ಏವಂ ಹಿ ಭಾರ್ಯಾಂ ತ್ಯಜತಾಂ ನರಾಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ।
ನಾರ್ಹಂತಿ ಪ್ರಮದಾಸ್ತ್ಯಕ್ತುಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-59-13 (83768)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-14x (6943)
ಕೀದೃಶೀಂ ಸಂತ್ಯಜನ್ಭಾರ್ಯಾಂ ನರೋ ದೋಷೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ವೇನ ವಿಜ್ಞಾತುಮೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-59-14 (83769)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-15x (6944)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ಥಿತಾನಾಂ ತು ಅನ್ಯೋನ್ಯಮನುಜಾನತಾಂ।
ಭಾರ್ಯಾಪತೀನಾಂ ಮುಕ್ತಾನಾಮಧರ್ಮೋ ನ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-59-15 (83770)
ಅನ್ಯಸಂಗಾಂ ಗತಾಪತ್ಯಾಂ ಶೂದ್ರಗಾಂ ಪರಗಾಮಿನೀಂ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ತ್ಯಜಮಾನಾನಾಂ ನರಾಣಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಪಾತಕಂ॥ 13-59-16 (83771)
ಪಾತಕೇಽಪಿ ತು ಭರ್ತವ್ಯೌ ದ್ವೌ ತು ಮಾತಾ ಪಿತಾ ತಥಾ॥ 13-59-17 (83772)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-18x (6945)
ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣ್ಯಾಂ ನರಸ್ಯ ತ್ಯಜತೋ ರುಷಾ।
ಕಥಂ ಧರ್ಮೋಽಪ್ಯಧರ್ಮೋ ವಾ ಭವತೀಹ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-59-18 (83773)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-19x (6946)
ಅನೃತೇಽಪಿ ಹಿ ಸತ್ಯೇ ವಾ ಯೋ ನಾರೀಂ ದೂಷಿತಾಂ ತ್ಯಜೇತ್।
ಅರಕ್ಷಮಾಣಃ ಸ್ವಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ನರೋ ಭವತಿ ಭ್ರೂಣಹಾ॥ 13-59-19 (83774)
ಅಪತ್ಯಹೇತೋರ್ಯಾ ನಾರೀ ಭರ್ತಾರಮತಿಲಂಘಯೇತ್।
ಲೋಲೇಂದ್ರಿಯೇತಿ ಸಾ ರಕ್ಷ್ಯಾ ನ ಸಂತ್ಯಾಜ್ಯಾ ಕಥಂಚನ॥ 13-59-20 (83775)
ನದ್ಯಶ್ಚ ನಾರ್ಯಶ್ಚ ಸಮಸ್ವಭಾವಾ
ನೈತಾಃ ಪ್ರಮುಂಚಂತಿ ನರಾವಗಾಢಾಃ।
ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ನದ್ಯೋ ವಹತೇ ನಿಪಾತಂ
ನಾರೀ ರಜೋಭಿಃ ಪುನರೇತಿ ಶೌಚಂ॥ 13-59-21 (83776)
ಏವಂ ನಾರ್ಯೋ ನ ದುಷ್ಯಂತಿ ವ್ಯಭಿಚಾರೇಽಪಿ ಭರ್ತೃಣಾಂ।
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಭವೇದ್ರಾಗಸ್ತತಃ ಶುದ್ಧಾ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-59-22 (83777)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-23x (6947)
ಕಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಭಗವನ್ನೃಣಾಂ ದೇಹಾಶ್ರಿತಾನಿ ವೈ।
ತಾನಿ ವೈ ಶಂಸ ಭಗವನ್ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಪೃಚ್ಛತಃ॥ 13-59-23 (83778)
ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ಸರ್ವಜ್ಞ ಕಿಂ ತೀರ್ಥಂ ಪರಮಂ ನೃಣಾಂ।
ಯತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಪೂತೋ ಯೋ ನರೋ ಭವತಿ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-59-24 (83779)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-25x (6948)
ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃತೀರ್ಥಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಮಧ್ಯೇಽಥಂ ವೈಷ್ಣವಂ।
ನೃಣಾಂ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪಂಚಾಹುಃ ಪಾಣೌ ಸನ್ನಿಹಿತಾನಿ ವೈ॥ 13-59-25 (83780)
ಆದ್ಯತೀರ್ಥಂ ತು ತೀರ್ಥಾನಾಂ ವೈಷ್ಣವೋ ಭಾಗ ಉಚ್ಯತೇ।
ಯತ್ರೋಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವರ್ಣಾನಾಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವರ್ಧತೇ ಕುಲಂ।
ಪಿತೃದೈವತಕಾರ್ಯಾಣಿ ವರ್ಧಂತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ॥ 13-59-26 (83781)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-27x (6949)
ನರಾಣಾಂ ಕಾಮವೃತ್ತಾನಾಂ ಯಾ ನಾರ್ಯೋ ನಿರವಗ್ರಹಾಃ।
ಯಾಸಾಮಭಿಗ್ರಹೋ ನಾಸ್ತಿ ತಾ ಮೇ ಕಥಯ ನಾರದ॥ 13-59-27 (83782)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-28x (6950)
ಪಾಶುರ್ವೈಶ್ಯಾ ನಟೀ ಗೋಪೀ ತಾಂತುಕೀ ತುನ್ನವಾಯಿಕೀ।
ನಾರೀ ಕಿರಾತೀ ಶಬರೀ ನರ್ತಕೀ ಚಾನವಗ್ರಹಾ॥ 13-59-28 (83783)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-29x (6951)
ಏತಾಸು ಜಾತಾ ನಾರೀಷು ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಯೇ ಸುತಾಃ।
ಕೇಷು ಕೇ ಬಂಧುದಾಯಾದಾ ಭವಂತಿ ಋಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-59-29 (83784)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-30x (6952)
ಯ ಏತಾಃ ಪರಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತೇಷಾಮೇವ ಹಿ ತೇ ಸುತಾಃ।
ಸರ್ವತ್ರ ತು ಪ್ರವೃತ್ತಾಸು ಬೀಜಂ ನಶ್ಯತಿ ದೇಹಿನಾಂ॥ 13-59-30 (83785)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-31x (6953)
ಸರ್ವಸ್ತ್ರೀಷು ಪ್ರವೃತ್ತಾಶ್ಚ ಸಾಧುವೇದವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಮಾನವಾಃ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಾಶ್ಚ ವೇದಮಂತ್ರಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ನಿಯುಕ್ತಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯೇಷು ತೇಷಾಂ ದತ್ತಂ ಕಥಂ ಭವೇತ್॥ 13-59-31 (83786)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-32x (6954)
ನಾರ್ಹಂತಿ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಿ ಸಾವಿತ್ರೀವರ್ಜಿತಾ ದ್ವಿಜಾಃ।
ವ್ರಾತ್ಯೇಷ್ವನ್ನಪ್ರದಾನಂ ತದ್ಯಥಾ ಶೂದ್ರೇಷು ವೈ ತಥಾ॥ 13-59-32 (83787)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-33x (6955)
ಧರ್ಮೇಷ್ವಧಿಕೃತಾನಾಂ ತು ನರಾಣಾಂ ಮುಹ್ಯತೇ ಮನಃ।
ಕಥಂ ನ ವಿಘ್ನೋ ಭವತಿ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-59-33 (83788)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-34x (6956)
ಅರ್ಥಾಶ್ಚ ನಾರ್ಯಶ್ಚ ಸಮಾನಮೇನ-
ಚ್ಛ್ರೇಯಾಂಸಿ ಪುಂಸಾಮಿಹ ಮೋಹಯಂತಿ।
ರತಿಪ್ರಮೋದಾತ್ಪ್ರಮದಾ ಹರಂತಿ
ಭೋಗೈರ್ಧನಂ ಚಾಪ್ಯುಪಹಂತಿ ಧರ್ಮಾನ್॥ 13-59-34 (83789)
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಂ ತಚ್ಛ್ರೋತ್ರಿಯೋಽರ್ಹತಿ।
ದತ್ತಂ ಹಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೇ ಸಾಧೌ ಜ್ವಲಿತಾಗ್ನಾವಿವಾಹುತಿಃ॥ 13-59-35 (83790)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-36x (6957)
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಕುಲೇ ಜಾತಾ ವೇದಾರ್ಥವಿದಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಹಿತ್ವಾ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ರಯೀಂ ವಿದ್ಯಾಂ ವಾರ್ತಾಂ ವೃತ್ತಿಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-59-36 (83791)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-37x (6958)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಪುರಾ ನ್ಯಸ್ತಂ ಸುವಿದ್ವತ್ಸು ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಣೌಃ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾ ವೃತ್ತಿಃ ಸಂಕರವರ್ಜಿತಾ॥ 13-59-37 (83792)
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾ ಜಾತಾಃ ಸಂಸ್ಕೃತಾಃ ಪುತ್ರಗೃಧ್ನುಭಿಃ।
ಪೂರ್ವನಿರ್ವಾಣನಿರ್ವೃತ್ತಾಂ ಜಾತಾಂ ವೃತ್ತಿಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-59-38 (83793)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-39x (6959)
ಅಸಂಸ್ಕೃತಾಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಜಾಃ ಸಂಸ್ಕೃತಾ ಜ್ಞಾನಿಜಾಃ ಕಥಂ। 13-59-39 (83794)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-40x (6960)
ಅಸಂಸ್ಕಾರೋ ವೈದಿಕಶ್ಚ ಸ ಮಾನ್ಯಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾತ್ಮಜಃ।
ಶುದ್ಧಾನ್ವಯಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಸ್ತು ಸುವಿದ್ವದ್ಭಿಃ ಸಮೋಽನ್ಯಥಾ॥ 13-59-40 (83795)
ಅನಧೀಯಾನಪುತ್ರಾಶ್ಚ ವೇದಸಂಸ್ಕಾರವರ್ಜಿತಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ವೇದವಿಜ್ಞಾಽಪಿ ವಿಪ್ರಾಃ ಶ್ರುತಿನಿಕಾರಿಣಃ॥ 13-59-41 (83796)
ಬ್ರಹ್ಮರಾಶೌ ಪುರಾ ಸೃಷ್ಟಾ ವೇದಸಂಸ್ಕಾರಸಂಸ್ಕೃತಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಷ್ವೇವ ತೇ ಜಾತಾಃ ಸಾಧವಃ ಕುಲಧಾರಿಣಃ॥ 13-59-42 (83797)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-43x (6961)
ಸ್ವಯಂ ಕ್ರೀತಾಸು ಪ್ರೇಷ್ಯಾಸು ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ತು ಯೇ ನರಾಃ।
ಕಸ್ಯ ನಾರ್ಯಃ ಸುತಾಶ್ಚೈವ ಭವಂತಿ ಋಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-59-43 (83798)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-59-44x (6962)
ಸ್ವದಾಸ್ಯಾಂ ಯೋ ನರೋ ಮೋಹಾತ್ಪ್ರಸೂಯೇತ ಸ ಪಾಪಕೃತ್।
ಇಹಾಭಿನಿಂದಿತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಅಪತ್ಯಂ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಂ ನಯೇತ್॥ 13-59-44 (83799)
ಸಾ ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಪುತ್ರಾ ಯೇ ಹವ್ಯಕವ್ಯಪ್ರದಾಸ್ತು ತೇ।
ತಸ್ಯಾ ಯೇ ಬಾಂಧವಾಃ ಕೇಚಿದ್ವಿಷಕ್ತಾಃ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಂ ಗತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ತಸ್ಯಾಸ್ತು ಸಂಬಂಧಾ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಪ್ರೇಷ್ಯಕರ್ಮಸು॥ 13-59-45 (83800)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಯದಭಿವ್ಯಾಹೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಅಥವಾ ಸಂಶಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭೂಯಃ ಸಂಪ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-59-46 (83801)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-59-47x (6963)
ಅಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಾಲೋಕೇ ನಾರದಃ ಸರ್ವಕೋವಿದಃ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶೀ ಲೋಕಾನಾಂ ಸ್ವಯಂಭುರಿವ ಸತ್ತಮಃ॥ 13-59-47 (83802)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-59-48x (6964)
ಇತಿ ಸಂಭಾಷ್ಯ ಋಷಿಭಿರ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋ ಮಹಾತಪಾಃ।
ನಾರದಂ ಚಾಪಿ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ತೇನ ಚೈವಾಭಿಸತ್ಕೃತಃ।
ಆಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ಋಷಿಭಿಃ ಪ್ರಯಯಾವಾಶ್ರಮಂ ಮುನಿಃ॥ 13-59-48 (83803)
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮುಃ॥ 13-59-49 (83804)
ಸುಕ್ಷೇತ್ರಬೀಜಸಂಸ್ಕಾರವಿಶುದ್ಧೋ ಬ್ರಹ್ಮಿಚರ್ಯಯಾ।
ನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕಾತ್ಸ್ನಾತೋ ಮನಶ್ಶುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಶುದ್ಧ್ಯತಿ॥' ॥ 13-59-50 (83805)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 59 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 060
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.60. ಅಧ್ಯಾಯಃ 060
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ದಾನೇ ಪಾತ್ರಾಣಾಂ ಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಿಮಾಹುರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಾತ್ರಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಸನಾತನಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಲಿಂಗಿನಂ ಚೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾಽಪ್ಯಲಿಂಗಿನಂ॥ 13-60-1 (83806)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-2x (6965)
ಸ್ವವೃತ್ತಿಮಭಿಪನ್ನಾಯ ಲಿಂಗಿನೇ ಚೇತರಾಯ ಚ।
ದೇಯಮಾಹುರ್ಮಹಾರಾಜ ಉಭಾವೇತೌ ತಪಸ್ವಿನೌ॥ 13-60-2 (83807)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-3x (6966)
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾಽಪೂತೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛೇದ್ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ತಥಾ ದಾನಂ ಕೋ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾತ್ಪಿತಾಮಹ॥ 13-60-3 (83808)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-4x (6967)
ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತೋ ನರಸ್ತಾತ ದುರ್ದಾಂತೋಽಪಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪೂತೋ ಭವತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಕಿಮುತ ತ್ವಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-60-4 (83809)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-5x (6968)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಪರಿಕ್ಷೇತ ದೈವೇಷು ಸತತಂ ನರಃ।
ಕವ್ಯಪ್ರದಾನೇ ತು ಬುಧಾಃ ಪರೀಕ್ಷ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಿದುಃ॥ 13-60-5 (83810)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-6x (6969)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಾಧಯತೇ ಹವ್ಯಂ ದೈವಾತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯತಿ।
ದೇವಪ್ರಸಾದಾದಿಜ್ಯಂತೇ ಯಜಮಾನೈರ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-60-6 (83811)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸತತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ಪುರಾ ಪ್ರಾಹ ಇತಿ ಲೋಕೇಷು ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪಾತ್ರಭೂತಾಶ್ಚ ಶುದ್ಧಾ ನೈವಂ ಪಿತೃಷ್ವಿಹ॥ 13-60-7 (83812)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-8x (6970)
ಅಪರ್ವೋಽಪ್ಯಥವಾ ವಿದ್ವಾನ್ಸಂಬಂಧೀ ವಾ ಯಥಾ ಭವೇತ್।
ತಪಸ್ವೀ ಯಜ್ಞಶೀಲೋ ವಾ ಕಥಂ ಪಾತ್ರಂ ಭವೇತ್ತು ಸಃ॥ 13-60-8 (83813)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-9x (6971)
ಕುಲೀನಃ ಕರ್ಮಕೃದ್ವೈದ್ಯಸ್ತಥೈವಾಪ್ಯನೃಶಂಸ್ಯವಾನ್।
ಹ್ರೀಮಾನೃಜುಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಪಾತ್ರಂ ಪೂರ್ವೇ ಚ ಯೇ ತ್ರಯಃ॥ 13-60-9 (83814)
ತತ್ರೇಮಂ ಶೃಣು ಮೇ ಪಾರ್ಥ ಚತುರ್ಣಾಂ ತೇಜಸಾಂ ಮತಂ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯಾಗ್ನೇರ್ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ॥ 13-60-10 (83815)
ಪೃಥಿವ್ಯುವಾಚ। 13-60-11 (83816)
ಯಥಾ ಮಹಾರ್ಣವೇ ಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನೇಷ್ಟುರ್ವಿನಶ್ಯತಿ।
ತಥಾ ದುಶ್ಚರಿತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ರಯೀನಿತ್ಯೇ ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 13-60-11 (83817)
ಕಾಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-60-12x (6972)
ಸರ್ವೇ ಚ ವೇದಾಃ ಸಹ ಷಙ್ಭಿರಂಗೈಃ
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಪುರಾಣಂ ಚ ಕುಲೇ ಚ ಜನ್ಮ।
ನೈತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಗತಿರ್ಭವಂತಿ
ಶೀಲವ್ಯಪೇತಸ್ಯ ನೃಪ ದ್ವಿಜಸ್ಯ॥ 13-60-12 (83818)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-60-13x (6973)
ಅಧೀಯಾನಃ ಪಂಡಿತಂಮನ್ಯಮಾನೋ
ಯೋ ವಿದ್ಯಯಾ ಹಂತಿ ಯಶಃ ಪರೇಷಾಂ।
ಬ್ರಹ್ಮನ್ಸ ತೇನ ಲಭತೇ ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾಂ
ಲೋಕಾಸ್ತಸ್ಯ ಹ್ಯಂತವಂತೋ ಭವಂತಿ॥ 13-60-13 (83819)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಉವಾಚ। 13-60-14x (6974)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ತುಲಯಾ ಧೃತಂ।
ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಯಜ್ಞಂ ತು ಸತ್ಯಸ್ಯಾರ್ಧಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-60-14 (83820)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-15x (6975)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತೇ ಜಗ್ಮುರಾಶು ಚತ್ವಾರೋಽಮಿತತೇಜಸಃ।
ಪೃಥಿವೀ ಕಾಶ್ಯಪೋಽಗ್ನಿಶ್ಚ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಯುಶ್ಚ ಭಾರ್ಗವಃ॥ 13-60-15 (83821)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-16x (6976)
ಯದಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಲೋಕೇ ವ್ರತಿನೋ ಭುಂಜತೇ ಹವಿಃ।
ದತ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಮಾಯ ಕಥಂ ತತ್ಸುಕೃತಂ ಭವೇತ್॥ 13-60-16 (83822)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-17x (6977)
ಆದಿಷ್ಟಿನೋ ಯೇ ರಾಜೇಂದ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಪಾರಗಾಃ।
ಭುಂಜತೇ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಮಾಯ ವ್ರತಲುಪ್ತಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-60-17 (83823)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-18x (6978)
ಅನೇಕಾಂತಂ ಬಹುದ್ವಾರಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಭವೇದತ್ರ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-60-18 (83824)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-19x (6979)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕೋಧ ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ದಮಸ್ತಥಾ।
ಆರ್ಜವಂ ಚೈವ ರಾಜೇಂದ್ರ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-60-19 (83825)
ಯೇ ತು ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಶ್ಚರಂತಿ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ಅನಾಚರಂತಸ್ತದ್ಧರ್ಮ ಸಂಕರೇಽಭಿರತಾ ಪ್ರಭೋ॥ 13-60-20 (83826)
ತೇಭ್ಯೋ ಹಿರಣ್ಯಂ ರತ್ನಂ ವಾ ಗಾಮಶ್ವಂ ವಾ ದದಾತಿ ಯಃ।
ದಶವರ್ಷಾಣಿ ವಿಷ್ಠಾಂ ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ನಿರಯಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-60-21 (83827)
ಧನೇನ ಪುಲ್ಕಸಾನಾಂ ಚ ತಥೈವಾಂತೇವಸಾಯಿನಾಂ।
ಕೃತಂ ಕರ್ಮಾಕೃತಂ ವಾಽಪಿ ರಾಗಮೋಹೇನ ಜಲ್ಪತಾಂ॥ 13-60-22 (83828)
ವೈಶ್ವದೇವಂ ಚ ಯೇ ಮೂಢಾ ವಿಪ್ರಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣೇ।
ನ ದದಂತೀಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೇ ಲೋಕಾನ್ಭುಂಜತೇಽಶುಭಾನ್॥ 13-60-23 (83829)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-24x (6980)
ಕಿಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚ ಕಿಂ ಪರಂ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ।
ಕಿಂಚ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಂ ಶೌಚಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-60-24 (83830)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-25x (6981)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಪರಂ ತಾತ ಮಧುಮಾಂಸಸ್ಯ ವರ್ಜನಂ।
ಮರ್ಯಾದಾಯಾಂ ಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಶಮಃ ಶೌಚಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-60-25 (83831)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-26x (6982)
ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಚರೇದ್ಧರ್ಮ ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇಽರ್ಥಮಾಚರೇತ್।
ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಸುಖೀ ಚ ಸ್ಯಾತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-60-26 (83832)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-27x (6983)
ಕಾಲ್ಯಮರ್ಥಂ ನಿಷೇವೇತ ತತೋ ಧರ್ಮಮನಂತರಂ।
ಪಶ್ಚಾತ್ಕಾಮಂ ನಿಷೇವೇತ ನ ಚ ಗಚ್ಛೇತ್ಪ್ರಸಂಗಿತಾಂ॥ 13-60-27 (83833)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚೈವ ಮನ್ಯೇತ ಗುರೂಂಶ್ಚಾಪ್ಯಭಿಪೂಜಯೇತ್।
ಸರ್ವಭೂತಾನುಲೋಮಶ್ಚ ಮೃದುಶೀಲಃ ಪ್ರಿಯಂವದಃ॥ 13-60-28 (83834)
ಅಧಿಕಾರೇ ಯದನೃತಂ ಯಚ್ಚ ರಾಜಸು ಪೈಶುನಂ।
ಗುರೋಶ್ಚಾಲೀಕನಿರ್ಬಂಧಃ ಸಮಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 13-60-29 (83835)
ಪ್ರಹರೇನ್ನ ನರೇಂದ್ರೇಷು ನ ಹನ್ಯಾದ್ಗಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಸಮಂ ಚೈತದುಭಯಂ ಯೇ ನಿಷೇಧತೇ॥ 13-60-30 (83836)
ನಾಗ್ನಿಂ ಪರಿತ್ಯಜೇಜ್ಜಾತು ನ ಚ ವೇದಾನ್ಪರಿತ್ಯಜೇತ್।
ನ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಕ್ರೋಶೇತ್ಸಮಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 13-60-31 (83837)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-60-32x (6984)
ಕೀದೃಶಾಃ ಸಾಧವೋ ವಿಪ್ರಾಃ ಕೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ।
ಕೀದೃಶಾನಾಂ ಚ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-60-32 (83838)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-60-33x (6985)
ಅಕ್ರೋಧನಾ ಧರ್ಮಪರಾಃ ಸತ್ಯನಿತ್ಯಾ ದಮೇ ರತಾಃ।
ತಾದೃಶಾಃ ಸಾಧವೋ ವಿಪ್ರಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-60-33 (83839)
ಅಮಾನಿನಃ ಸರ್ವಸಹಾ ದೃಢಾರ್ಥಾ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾ ಮೈತ್ರಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-60-34 (83840)
ಅಲುಬ್ಧಾಃ ಶುಚಯೋ ವೈದ್ಯಾ ಹ್ರೀಮಂತಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾ ಯೇ ಚ ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-60-35 (83841)
ಸಾಂಗಾಂಶ್ಚ ಚತುರೋ ವೇದಾನಧೀತೇ ಯೋ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಃ।
ಷಡ್ಭ್ಯಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ ಕರ್ಮಭ್ಯಸ್ತಂ ಪಾತ್ರಮೃಷಯೋ ವಿದುಃ॥ 13-60-36 (83842)
ಯೇ ತ್ವೇವಂಗುಣಜಾತೀಯಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ।
ಸಹಸ್ರಗುಣಮಾಪ್ನೋತಿ ಗುಣಾರ್ಹಾಯ ಪ್ರದಾಯಕಃ॥ 13-60-37 (83843)
ಪ್ರಜ್ಞಾಶ್ರುತಾಭ್ಯಾಂ ವೃತ್ತೇನ ಶೀಲೇನ ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ತಾರಯೇತ ಕುಲಂ ಸರ್ವಮೇಕೋಽಪೀಹ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಃ।
`ತೃಪ್ತೇ ತೃಪ್ತಾಃ ಸರ್ವದೇವಾಃ ಪಿತರೋ ಮುನಯೋಪಿ ಚ॥' 13-60-38 (83844)
ಗಾಮಶ್ವಂ ವಿತ್ತಮನ್ನಂ ವಾ ತದ್ವಿಧೇ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್।
ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ತಥಾ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ನ ಶೋಚತಿ॥ 13-60-39 (83845)
ತಾರಯೇತ ಕುಲಂ ಸರ್ವಮೇಕೋಪಿ ಹ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಕಿಮಂಗ ಪುನರೇವೈತೇ ತಸ್ಮಾತ್ಪಾತ್ರಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-60-40 (83846)
ನಿಶಾಂಯ ಚ ಗುಣೋಪೇತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸಾಧುಸಂಮತಂ।
ದೂರಾದಾನಾಯ್ಯ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಸರ್ವತಶ್ಚಾಪಿ ಪೂಜಯೇತ್॥ ॥ 13-60-41 (83847)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 60 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-60-1 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಂ। ಲಿಂಗಿನಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಂ ಸಂನ್ಯಾಸಿನಂ ಚ ದಂಡಾದಿಲಿಂಗವಂತಂ॥ 7-60-3 ಅಪೂತೋಪಿ ಪರಯಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾಂ ಯದಿ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ತರ್ಹಿ ತಸ್ಯ ದಾತುರಪೂತತ್ವಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಕೋ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾತ್ತಂ ವದ॥ 7-60-4 ಶ್ರದ್ಧೈವಾಸ್ಯ ಪೂತತ್ವಂ ಕರೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-60-5 ಶ್ರದ್ಧೈವ ಪೂತತ್ವಕರ್ತ್ರೀ ಚೇತ್ ಕವ್ಯೇ ಪಾತ್ರಪರೀಕ್ಷಾ ನ ವಿಧೇಯಾ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಯಃ॥ 7-60-6 ಹವ್ಯಂ ದೈವಂ ಕರ್ಮ ಸಿಧ್ಯತಿ ಫಲದಂ ಭವತಿ ನತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗುಣಾದಿತಿ ಭಾವಃ। ಇಜ್ಯಂತೇ ದೇವಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ದೈವಂ ಕರ್ಮ ದೇವಾನುಗ್ರಹಾದೇವ ಪೂರ್ಣಂ ಭವತಿ। ಶ್ರದ್ಧಾಮಾತ್ರಪ್ರಿಯತ್ವಾದ್ದೇವಾನಾಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-60-7 ಪಿತ್ರ್ಯಂ ತು ಕರ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಗ್ರಹಾದೇವ ಪೂರ್ಣಂ ಭವತೀತಿ ತತ್ರಾನುಗ್ರಹಕರ್ತರಿ ತಪೋಬಲಮಾವಶ್ಯಕಮಿತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಿತಿ॥ 7-60-9 ತ್ರಯಃ ಅಪೂರ್ವಸಂಬಂಧಿತಪಸ್ವಿನಃ ಕುಲೀನತ್ವಾದಿಗುಣಸಪ್ತಕಯುಕ್ತಾ ಏವ ಪಾತ್ರತ್ವಂ ಭಜಂತೇ ಪರಿಶೇಷಾತ್॥ 7-60-10 ತೇಜಸಾಂ ತೇಜಸ್ವಿನಾಂ ಸರ್ವಜ್ಞಾನಾಮಿತಿ ಯಾವತ್॥ 7-60-11 ನೇಷ್ಟುಃ ಪಾಂಸುಪಿಂಡಃ ಲೋಷ್ಠೋ ವಿನಶ್ಯತೀತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-60-15 ಭಾರ್ಗವಃ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ॥ 7-60-16 ವ್ರತಿನಃ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ। ತದೀಯವ್ರತನಾಶಾತ್ಸ್ವೀಯಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ದುಷ್ಯತಿ ನವೇತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 7-60-17 ಆದಿಷ್ಟಂ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚರೇತಿ ಗುರ್ವಾದೇಶಸ್ತದ್ವಂತಃ। ಭೋಕ್ತುರೇವ ವ್ರತಂ ಲುಪ್ಯತೇ। ನತು ದಾತಾ ಪ್ರತ್ಯವೈತಿ॥ 7-60-18 ಅಂತೋ ನಿಷ್ಠಾ। ಅನೇಕಾಂತಂ ಅನೇಕಫಲಾಕಾರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಪಾತ್ರಗುಣಾನಾಮನಂತತ್ವಾತ್ಕೇ ಗುಣಾ ನಿಯಮೇನ ಪಾತ್ರತಾಯಾ ನಿಮಿತ್ತಂ ತಾನೇವ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಬ್ರೂಹೀತಿ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಃ॥ 7-60-22 ಮೇದಾನಾಂ ಪುಲ್ಕಸಾಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ತತ್ರ ಮೇದಾದೀನಾಂ ಸ ವಿಷ್ಠಾಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಮೇದಾ ಗೋಮಹಿಷ್ಯಾದೀನಾಂ ಮೃತಾನಾಂ ಮಾಂಸಮಶ್ನಂತಃ। ಪುಲ್ಕಸಾ ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಪಿ ಸ್ವಭಾವಾದೇವ ಹಿಂಸಂತಿ। ಅಂತೇವಸಾಯಿನಶ್ಚರ್ಮಕಾರಾದಯಃ। ಕೃತಮಕೃತಂ ವಾ ಪರಕೀಯಂ ಪಾಪಂ ಕರ್ಮ॥ 7-60-24 ಪರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ॥ 7-60-27 ಕಾಲ್ಯಂ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ॥ 7-60-39 ನ ಶೋಚತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಯನ್॥ 7-60-40 ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ ನಿರ್ದೋಷಃ। ಏತೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾ ಗುಣಾಶ್ಚ ತತ್ರ ಯದಿ ಲಭ್ಯಂತೇ ತರ್ಹಿ ತಾರಯೇತೇತಿ ಕಿಮು॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 061
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.61. ಅಧ್ಯಾಯಃ 061
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನಿಮಂತ್ರಣಾರ್ಹಾನರ್ಹಬ್ರಾಹ್ಮಣಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ಚ ದೈವೇ ಚ ಪಿತ್ರ್ಯೇಽಪಿ ಚ ಪಿತಾಮಹ।
ಇಚ್ಛಾಮೀಹ ತ್ವಯಾಽಽಖ್ಯಾತಂ ವಿಹಿತಂ ಯತ್ಸುರರ್ಷಿಭಿಃ॥ 13-61-1 (83848)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-61-2x (6986)
ದೈವಂ ಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕೇ ಕುರ್ಯಾದಪರಾಹ್ಣೇ ತು ಪೈತೃಕಂ।
ಮಂಗಲಾಚಾರಸಂಪನ್ನಃ ಕೃತಶೌಚಃ ಪ್ರಯತ್ನವಾನ್॥ 13-61-2 (83849)
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತು ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ಪ್ರದದ್ಯಾದುಪಪತ್ತಿಭಿಃ।
ಕಾಲಹೀನಂ ತು ಯದ್ದಾನಂ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-3 (83850)
ಲಂಘಿತಂ ಚಾವಲೀಢಂ ಚ ಲಾಕಪೂರ್ವಂ ಚ ಯತ್ಕೃತಂ।
ರಜಸ್ವಲಾಭಿದೃಷ್ಟಂ ಚ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-4 (83851)
ಅವಘುಷ್ಟಂ ಚ ಯದ್ಭುಕ್ತಮವ್ರತೇನ ಚ ಭಾರತ।
ಪರಾಮೃಷ್ಟಂ ಶುನಾ ಚೈವ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-5 (83852)
ಕೇಶಕೀಟಾವಪತಿತಂ ಕ್ಷುತಂ ಶ್ವಭಿರವೇಕ್ಷಿತಂ।
ರುದಿತಂ ಚಾವಧೂತಂ ಚ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-6 (83853)
ನಿರೋಂಕಾರೇಣ ಯದ್ಭುಕ್ತಂ ಸಶಸ್ತ್ರೇಣ ಚ ಭಾರತ।
ದುರಾತ್ಮನಾ ಚ ಯದ್ಭುಕ್ತಂ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-7 (83854)
ಪರೋಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಚ ಯದ್ಭುಕ್ತಂ ಪರಿಭುಕ್ತಂ ಚ ಯದ್ಭವೇತ್।
ದೈವೇ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ಸತತಂ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-8 (83855)
ಮಂತ್ರಹೀನಂ ಕ್ರಿಯಾಹೀನಂ ಯಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಪರಿವಿಷ್ಯತೇ।
ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-9 (83856)
ಆಜ್ಯಾಹುತಿಂ ವಿನಾ ಚೈವ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪರಿವಿಷ್ಯತೇ।
ದುರಾಚಾರೈಶ್ಚ ಯದ್ಭುಕ್ತಂ ತಂ ಭಾಗಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ವಿದುಃ॥ 13-61-10 (83857)
ಯೇ ಭಾಗಾ ರಕ್ಷಸಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತ ಉಕ್ತಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ವಿಸರ್ಗಸ್ಯ ಪರೀಕ್ಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಶೃಣು॥ 13-61-11 (83858)
ಯಾವಂತಃ ಪತಿತಾ ವಿಪ್ರಾ ಜಡೋನ್ಮತ್ತಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ದೈವೇ ವಾಽಪ್ಯಥ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ವಾ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-12 (83859)
ಶ್ವಿತ್ರೀ ಕ್ಲೀಬಶ್ಚ ಕುಷ್ಠೀ ಚ ತತಾ ಯಕ್ಷ್ಮಹತಶ್ಚ ಯಃ।
ಅಪಸ್ಮಾರೀ ಚ ಯಶ್ಚಾಂಧೋ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-13 (83860)
ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ದೇವಲಕಾ ವೃಥಾ ನಿಯಮಧಾರಿಣಃ।
ಸೋಮವಿಕ್ರಯಿಣಶ್ಚೈವ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-14 (83861)
ಗಾಯನಾ ನರ್ತಕಾಶ್ಚೈವ ಪ್ಲವಕಾ ವಾದಕಾಸ್ತಥಾ।
ಕಥಕಾ ಯೋಧಕಾಶ್ಚೈವ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-15 (83862)
ಹೋತಾರೋ ವೃಷಲಾನಾಂ ಚ ವೃಷಲಾಧ್ಯಾಪಕಾಸ್ತಥಾ।
ತಥಾ ವೃಷಲಶಿಷ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-16 (83863)
ಅನುಯೋಕ್ತಾ ಚ ಯೋ ವಿಪ್ರೋ ಅನುಯುಕ್ತಶ್ಚ ಭಾರತ।
ನಾರ್ಹತಸ್ತಾವಪಿ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿಕ್ರಯಿಣೌ ಹಿ ತೌ॥ 13-61-17 (83864)
ಅಗ್ರಣೀರ್ಯಃ ಕೃತಃ ಪೂರ್ವಂ ವರ್ಣಾವರಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವವಿದ್ಯೋಽಪಿ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-18 (83865)
ಅನಗ್ನಯಶ್ಚ ಯೇ ವಿಪ್ರಾ ಮೃತನಿರ್ಯಾತಕಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಸ್ತೇನಾಶ್ಚ ಪತಿತಾಶ್ಚೈವ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-19 (83866)
ಅಪರಿಜ್ಞಾತಪೂರ್ವಾಶ್ಚ ಗಣಪೂರ್ವಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪುತ್ರಿಕಾಪೂರ್ವಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-20 (83867)
ಋಣಕರ್ತಾ ಚ ಯೋ ರಾಜನ್ಯಶ್ಚ ವಾರ್ಧುಷಿಕೋ ನರಃ।
ಪ್ರಾಣಿವಿಕ್ರಯವೃತ್ತಿಶ್ಚ ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-21 (83868)
ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಾಃ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಾಶ್ಚ ಯಾವಂತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಆಜಪಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚೈವ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನಾರ್ಹಂತಿ ಕೇತನಂ॥ 13-61-22 (83869)
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ದೈವೇ ಚ ನಿರ್ದಿಷ್ಟೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ದಾತುಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತುಶ್ಚ ಶೃಣುಷ್ವಾನುಗ್ರಹಂ ಪುನಃ॥ 13-61-23 (83870)
ಚೀರ್ಣವ್ರತಾ ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಾ ಭವೇಯುರ್ಯೇಽಪಿ ಕರ್ಷಕಾಃ।
ಸಾವಿತ್ರೀಜ್ಞಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತಸ್ತೇ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಾಃ॥ 13-61-24 (83871)
ಕ್ಷಾತ್ರಧರ್ಮಿಣಮಪ್ಯಾಜೌ ಕೇತಯೇತ್ಕುಲಜಂ ದ್ವಿಜಂ।
ನ ತ್ವೇವ ವಣಿಜಂ ತಾತ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಚ ಪರಿಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 13-61-25 (83872)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರೀ ಚ ಯೋ ವಿಪ್ರೋ ಗ್ರಾಮವಾಸೀ ಚ ಯೋ ಭವೇತ್।
ಅಸ್ತೇನಶ್ಚಾತಿಥಿಜ್ಞಶ್ಚ ಸ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-26 (83873)
ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಜಪತೇ ಯಸ್ತು ತ್ರಿಕಾಲಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಭಿಕ್ಷಾವೃತ್ತಿಃ ಕ್ರಿಯಾವಾಂಶ್ಚ ಸ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-27 (83874)
ಉದಿತಾಸ್ತಮಿತೋ ಯಶ್ಚ ತಥೈವಾಸ್ತಮಿತೋದಿತಃ।
ಅಹಿಂಸ್ರಶ್ಚಾಲ್ಪದೋಷಶ್ಚ ಸ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-28 (83875)
ಅಕಲ್ಕಕೋ ಹ್ಯತರ್ಕಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಂಸರ್ಗ ಭೈಕ್ಷ್ಯವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಸ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-29 (83876)
ಅವ್ರತೀ ಕಿತವಃ ಸ್ತೇನಃ ಪ್ರಾಣಿವಿಕ್ರಯಿಕೋ ವಣಿಕ್।
ಸನಿಷ್ಕೃತಿಃ ಪುನಃ ಸೋಮಂ ಪೀತವಾನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-30 (83877)
ಅರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಧನಂ ಪೂರ್ವಂ ದಾರುಣೈರಪಿ ಕರ್ಮಭಿಃ।
ಭವೇತ್ಸರ್ವಾತಿಥಿಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಸ ರಾಜನ್ಕೇತನಕ್ಷಮಃ॥ 13-61-31 (83878)
ಬ್ರಹ್ಮವಿಕ್ರಯನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಯಚ್ಚಾರ್ಜಿತಂ ಧನಂ।
ಅದೇಯಂ ಪಿತೃವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ಯಚ್ಚ ಕ್ಲೈಬ್ಯಾದುಪಾರ್ಜಿತಂ॥ 13-61-32 (83879)
ಕ್ರಿಯಮಾಣೇಽಪವರ್ಗೇ ಚ ಯೋ ದ್ವಿಜೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ನ ವ್ಯಾಹರತಿ ಯದ್ಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯಾಧರ್ಮೋ ಗವಾನೃತಂ॥ 13-61-33 (83880)
ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಾಲಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ದಧಿ ಘೃತಂ ತಥಾ।
ಸೋಮಕ್ಷಯಶ್ಚ ಮಾಂಸಂ ಚ ಯದಾರಣ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-61-34 (83881)
`ಮುಹೂರ್ತಾನಾಂ ತ್ರಯಂ ಪೂರ್ವಮಹ್ನಃ ಪ್ರಾತರಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಜಪಧ್ಯಾನಾದಿಭಿಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವಿಪ್ರೈಃ ಕಾರ್ಯಂ ಶುಭವ್ರತಂ॥ 13-61-35 (83882)
ಸಂಗವಾಖ್ಯಂ ತ್ರಿಭಾಗಂ ತು ಮಧ್ಯಾಹ್ನಸ್ತ್ರಿಮುಹೂರ್ತಕಃ।
ಲೌಕಿಕಂ ಸಂಗವೇಽರ್ಧಂ ಚ ಸ್ನಾನಾದಿ ಹ್ಯಥ ಮಧ್ಯಮೇ॥ 13-61-36 (83883)
ಚತುರ್ಥಮಪರಾಹ್ಣಂ ತು ತ್ರಿಮುಹೂರ್ತಂ ತು ಪಿತ್ರ್ಯಕಂ।
ಸಾಯಾಹ್ನಸ್ತ್ರಿಮುಹೂರ್ತಂ ಚ ಮಧ್ಯಮಂ ಕವಿಭಿಃ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-61-37 (83884)
ಚತುರ್ಥ ತ್ವಪರಾಹ್ಣಾಖ್ಯೇ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸದಾ ನೃಪ॥ 13-61-38 (83885)
ಪ್ರಾಗುದೀಚೀಮುಖಾ ವಿಪ್ರಾಃ ವಿಶ್ವೇದೇವೇ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಶ್ರಾವಿತೇಷು ಸುತೃಪ್ತೇಷು ಪಿಂಡಂ ದದ್ಯಾತ್ಸದಕ್ಷಿಣಂ॥' 13-61-39 (83886)
ಶ್ರಾದ್ಧಾಪವರ್ಗೇ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ದಾತಾರೋ ವೋಸ್ತ್ವಿತೀರಯೇತ್।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಪಿ ಯೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ಪ್ರೀಯಂತಾಂ ಪಿತರಸ್ತ್ವಿತಿ॥ 13-61-40 (83887)
ಅಪವರ್ಗೇ ತು ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ ಭಾರತ।
ಅಕ್ಷಯ್ಯಮಭಿಧಾತವ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತಿ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-61-41 (83888)
ಪುಣ್ಯಾಹವಾಚನಂ ದೈವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಏತದೇವ ನಿರೋಂಕಾರಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-61-42 (83889)
ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ದೈವೇ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಪ್ರೀಯಂತಾಂ ದೇವತಾ ಇತಿ।
`ಗೋರ್ಹಿಸಾಯಾಂ ಚತುರ್ಭಾಗಂ ಪೂರ್ವಂ ವಿಪ್ರಾತಿಕೇತಿನಃ॥ 13-61-43 (83890)
ವರ್ಣಾವರೇಷು ಭುಂಜಾನಂ ಕ್ರಮಾಚ್ಛೂದ್ರೇ ಚತುರ್ಗುಣಂ।
ನಾನ್ಯತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ಪೂರ್ವಂ ವಿಪ್ರೇಣ ಕೇತಿತಃ॥ 13-61-44 (83891)
ಅಭೋಜನೇ ಚ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾದ್ವರ್ಜಯೇಚ್ಛೂದ್ರಕೇತನಂ।
ಶೂದ್ರಾನ್ನರಸಪುಷ್ಟಾಂಗೋ ದ್ವಿಜೋ ನೋರ್ಧ್ವಾಂ ಗತಿಂ ಲಭೇತ್॥ 13-61-45 (83892)
ಅಶುಚಿರ್ನೈವ ಚಾಶ್ನೀಯಾನ್ನಾಸ್ತಿಕೋ ಮಾನವರ್ಜಿತಃ।
ನ ಪೂರ್ವಂ ಲಂಘಯೇಲ್ಲೋಭಾದೇಕವರ್ಣೋಽಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-61-46 (83893)
ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ಮೃತಾ ಭೂಮಿದೇವಾ ಉಪಕುರ್ವಾಣವರ್ಜಿತಾಃ।'
ಕರ್ಮಣಾಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ವಿದಿಪೂರ್ವಂ ಕೃತಂ ಶೃಣು॥ 13-61-47 (83894)
ಜಾತಕರ್ಮಾದಿಕಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಭಾರತ।
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರೇ ಹಿ ಮಂತ್ರೋಕ್ತಾ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-61-48 (83895)
ವಿಪ್ರಸ್ಯ ರಶನಾ ಮೌಂಜೀ ಮೌರ್ವೀ ರಾಜನ್ಯಗಾಮಿನೀ।
ಬಾಲ್ವಜೀ ಹ್ಯೇವ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮ ಏಷ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-61-49 (83896)
`ಪಾಲಾಶೋ ದ್ವಿಜದಂಡಃ ಸ್ಯಾದಶ್ವತ್ಥಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು।
ಔದುಂಬರಶ್ಚ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮ ಏಷ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥' 13-61-50 (83897)
ದಾತುಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತುಶ್ಚ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವಿಮೌ ಶೃಣು।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾನೃತೇಽಧರ್ಮಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪಾತಕಸಂಜ್ಞಿತಃ।
ಚತುರ್ಗುಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವೈಶ್ಯಸ್ಯಾಷ್ಟಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-61-51 (83898)
ನಾನ್ಯತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಶ್ನೀಯಾತ್ಪೂರ್ವಂ ವಿಪ್ರೇಣ ಕೇತಿತಃ।
[ಯವೀಯಾನ್ಪಶುಹಿಂಸಾಯಾಂ ತುಲ್ಯಧರ್ಮಾ ಭವೇತ್ಸ ಹಿ॥ 13-61-52 (83899)
ತಥಾ ರಾಜನ್ಯವೈಶ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಯದ್ಯಶ್ನೀಯಾತ್ತು ಕೇತಿತಃ।
ಯವೀಯಾನ್ಪಶುಹಿಂಸಾಯಾಂ ಭಾಗಾರ್ಧಂ ಸಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-61-53 (83900)
ದೈವಂ ವಾಽ************** ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಯೋಽಶ್ನೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಷು।]
ಅಸ್ನಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯಾಧರ್ಮೋಽನೃತಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-61-54 (83901)
ಆಶೌಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರಾಜನ್ಯೋಽಶ್ನೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಷು।
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಮಥೋ ಲೋಭಾತ್ತಸ್ಯಾಧರ್ಮೋ ಗವಾನೃತಂ॥ 13-61-55 (83902)
ಅರ್ಥೇನಾನ್ಯೇನ ಯೋ ಲಿಪ್ಸೇತ್ಕರ್ಮಾರ್ಥಂ ಚೈವ ಭಾರತ।
ಆಮಂತ್ರಯತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಸ್ಯಾಧರ್ಮೋಽನೃತಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-61-56 (83903)
ಅವೇದವ್ರತಚಾರಿತ್ರಾಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ವರ್ಣೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮಂತ್ರವತ್ಪರಿವಿಷ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯಾಧರ್ಮೋ ಗವಾನೃತಂ॥ ॥ 13-61-57 (83904)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 61 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-61-1 ಕಾಲಾದೌ ವಿಹಿತಂ ವಿಶೇಷಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-61-3 ಉಪಪತ್ತಿಭಿಃ ಆದರಾದಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಃ ಸನ್॥ 7-61-4 ಕಲಿಪೂರ್ವಂ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 7-61-6 ಕ್ಷುತಂ ಕ್ಷುತೇನ ದೂಷಿತಂ॥ 7-61-7 ನಿರೋಂಕಾರೇಣ ಅನನುಜ್ಞಾತೇನ ಶೂದ್ರೇಣ ವಾ॥ 7-61-8 ಪರಿಭುಕ್ತಂ ದೇವಾತಿಥಿಪಿತೃಬಾಲಕಾದೀನ್ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಭುಕ್ತಂ ಸ್ವೇನ್ನೈವ॥ 7-61-10 ಆಜ್ಯಾಹುತಿಂ ಪಾತ್ರಾಭಿಘಾರಣಂ ವಿನಾ॥ 7-61-11 ವಿಸರ್ಗಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ದಾನಸ್ಯ ಪಾತ್ರಭೂತೇ॥ 7-61-12 ಪತಿತಾಃ ಮಹಾಪಾತಕೇನ ಜಾತಿಬಹಿರ್ಭೂತಾಃ। ಕೇತನಂ ನಿಮಂತ್ರಣಂ॥ 7-61-13 ಶ್ವಿತ್ರೀ ಶ್ವೇತಕುಷ್ಠೀ। ಕುಷ್ಠೀ ಮಂಡಲಕುಷ್ಠೀ। ಯಕ್ಷ್ಮಹತೋ ಮಹಾರೋಗೀ। ಅಪಸ್ಮಾರೀ ಗ್ರಹಗ್ರಸ್ತಃ॥ 7-61-14 ದೇವಲಕಾ ದೇವಾರ್ಚನವೃತ್ತಿಜೀವಿನಃ। 7-61-15 ಪ್ಲವಕಾಃ ಕ್ರೀಡಾಪರಾಃ। ಕಥಕಾ ವೃಥಾಲಾಪಿನಃ। ಯೋಧಕಾ ಮಲ್ಲಾಃ॥ 7-61-16 ವೃಷಲಾನಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಹೋತಾರೋ ಯಾಜಕಾಃ॥ 7-61-17 ಅನುಯೋಕ್ತಾ ಭೃತಕಾಧ್ಯಾಪಕಃ। ಅನುಯುಕ್ತೋ ಭೃತಕಾಧ್ಯೇತಾ॥ 7-61-18 ವರ್ಣಾವರಪರಿಗ್ರಹಃ ಶೂದ್ರಾಪತಿಃ॥ 7-61-20 ಗಣಪೂರ್ವಾ ಗ್ರಾಮಣ್ಯಃ। ಪುತ್ರಿಕಾಪೂರ್ವಪುತ್ರಾಃ। ಅಸ್ಯಾಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪುತ್ರೋ ಮದೀಯ ಇತಿ ನಿಯಮೇನ ಯಾ ದೀಯತೇ ತಸ್ಯಾಂ ಚ ಯೋ ಜಾತಃ ಸ ಪುತ್ರಿಕಾಪೂರ್ವಪುತ್ರಃ॥ 7-61-21 ಋಣಕರ್ತಾ ವೃದ್ಧ್ಯಾರ್ಥಂ ಧನಪ್ರಯೋಕ್ತಾ॥ 7-61-22 ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಾಃ ಸ್ತ್ರೀಜಿತಾಃ ಸ್ತ್ರೀಪಣ್ಯೋಪಜೀವಿನೋ ವಾ। ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠೋ ವೇಶ್ಯಾಪತಿಃ। ಅಜಪಾಃ ಸಂಧ್ಯಾವಂದನಹೀನಾಃ॥ 7-61-23 ಅನುಗ್ರಹಂ ನಿಷಿದ್ಧಾನಾಮಪಿ ಕೇನಚಿದ್ಗುಣೇನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಂ॥ 7-61-25 ವಣಿಜಂ ವಣಿಗ್ವೃತ್ತಿಂ॥ 7-61-28 ಉದಿತ ಆಢ್ಯಃ। ಅಸ್ತಮಿತೋ ದರಿದ್ರಃ ಪೂರ್ವಂ ಆಢ್ಯಃ ಸದ್ಯೋ ದರಿದ್ರಃ॥ 7-61-29 ಅಕಲ್ಕಕೋಽದಾಂಭಿಕಃ ಅಪಾಪೋ ವಾ। ಅತರ್ಕೋಽಹೈತುಕಃ ಸಂಸರ್ಗೇ ಸಂಗತ್ಯರ್ಹೇ ಗೃಹೇ ಜ್ಞಾತೇ ಭೈಕ್ಷ್ಯವೃತ್ತಿಃ॥ 7-61-30 ಕಿತವೋ ಧೂರ್ತಃ॥ 7-61-31 ಸರ್ವಂ ದೇವತಾದಿಕಂ ಅತಿಥಿರೇವ ಯಸ್ಯ ಸ ಸರ್ವಾತಿಥಿಃ॥ 7-61-32 ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ। ಕ್ಲೈಬ್ಯಾತ್ ದೀನಭಾಷಣೇನ ಮಿಧ್ಯಾಶಪಥಾದಿನಾ ವಾ॥ 7-61-33 ಅಪವರ್ಗೇ ಶ್ರಾದ್ಧಸಮಾಪ್ತೌ ಯುಕ್ತಂ ಅಸ್ತುಸ್ವಧೇತ್ಯಾದಿವಚನಂ ಗವಾನೃತಂ ಅನೃತಗೋಶಪಥಸ್ಯ ಪಾಪಂ॥ 7-61-34 ಸೋಮಕ್ಷಯೋ ದರ್ಶಃ। ಆರಣ್ಯಂ ಮೃಗಾದಿಮಾಂಸಂ ಚ ಯದಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತದೈವ ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಕಾಲಃ॥ 7-61-40 ಸ್ವಧಾ ವೈ ಮುದಿತಾ ಭವೇದಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಸ್ವಧೋಚ್ಯತಾಮಿತಿ ಪ್ರದಾತ್ರಾ ಉಕ್ತೇ ಅಸ್ತುಸ್ವಧೇತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವದೇತ್। ಏವಮುತ್ತರತ್ರ ಮುದಿತಾ ಪ್ರೀತಿಕರೀ ಪಿತೄಣಾಮಿತ್ಯರ್ಥಾತ್॥ 7-61-42 ಪುಣ್ಯಾಹಂ ಭವಂತೋ ಬ್ರುವಂತ್ವಿತಿ ಯಜಮಾನೇನ ಪ್ರೋಕ್ತೇ ಓಂ ಪುಣ್ಯಾಹಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರೂಯುಃ। ದೈವಂ ಸೋಂಕಾರಂ॥ 7-61-43 ದೈವೇ ಓಂಕಾರಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರೀಯಂತಾಂ ದೇವತಾಃ ಪುಣ್ಯಾಹಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಪ್ರತಿವದೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-61-49 ರಶನಾ ಭೇಖಲಾ। ಮೌಂಜೀ ಮುಂಜಮಯೀ। ಮೌರ್ವೀ ಧನುರ್ಜ್ಯಾ। ಬಾಲ್ಬಜೀ ಬಲ್ಬಜಸ್ತೃಣವಿಸೇಷಸ್ತನ್ಮಯೀ॥ 7-61-51 ಧರ್ಮೋ ದಾತುಃ। ಅಧರ್ಮಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತುಃ॥ 7-61-53 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಕೇತಿತಃ ಸನ್ ಯದಿ ಯವೀಯಾನ್ ಭವೇತ್ತರ್ಹಿ ವೃಥಾ ಪಶುಹಿಂಸಾಯಾಃ ಪೂರ್ಣಂ ಪಾಪಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್। ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದಿನಾ ಕೇತಿತಃ ಸನ್ ಯದಿ ಯವೀಯಾನ್ಸ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿ ವೃಥಾಪಶುಹಿಂಸಾಯಾ ಅರ್ಧಂ ಪಾಪಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಟಿತಿ ಶ್ಲೋಕದ್ವಯಾರ್ಥಃ॥ 7-61-55 ಆಶೌಚಃ ಜನನಮರಣಾಶೌಚವಾನ್॥ 7-61-56 ಅರ್ಥೇನ ಪ್ರಯೋಜನೇನ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾವ್ಯಪದೇಶೇನ ಜೀವಿಕಾದ್ಯರ್ಥೀ ಯೋ ಧನಂ ಲಿಪ್ತೇತ್ ಯೋ ವಾ ಕರ್ಮಾರ್ಥಂ ಮೇ ಭಿಕ್ಷಾಂ ದೇಹೀತ್ಯಾಮಂತ್ರಯತಿ ದಾತಾರಮಮಿಮುಖೀಕರೋತಿ ತಸ್ಯಾಪಿ ಅನೃತಂ ಗವಾನೃತಮೇವ ಸ್ಮೃತಂ॥ 7-61-57 ವೇದವ್ರತಂ ಚಾರಿತ್ರಂ ಚ ಯೇಷಾಂ ನಾಸ್ತಿ ತೇ। ಯೇನ ಮಂತ್ರವತ್ ಮಂತ್ರಯುಕ್ತಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಪರಿವಿಷ್ಯಂತೇ ತಸ್ಯ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 062
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.62. ಅಧ್ಯಾಯಃ 062
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾನಾದಿಷು ಪಾತ್ರಲಕ್ಷಣಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗನರಕಪ್ರಾಪಕಪುಣ್ಯಪಾಪಾನಾಂ ಚ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತ್ರ್ಯಂ ವಾಽಪ್ಯಥವಾ ದೈವಂ ದೀಯತೇ ಯತ್ಪಿತಾಮಹ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಜ್ಞಾತುಂ ದತ್ತಂ ಕೇಷು ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-1 (83905)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-62-2x (6987)
ಯೇಷಾಂ ದಾರಾಃ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ ಸುವೃಷ್ಟಿಮಿವ ಕರ್ಷಕಾಃ।
ಉಚ್ಛೇಷಪರಿಶೇಷಂ ಹಿ ತಾನ್ಭೋಜಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-62-2 (83906)
ಚಾರಿತ್ರನಿರತಾ ರಾಜನ್ಯೇ ಕೃಶಾಃ ಕೃಶವೃತ್ತಯಃ॥
ಅರ್ಥಿನಶ್ಚೋಪಗಚ್ಛಂತಿ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-3 (83907)
ತದ್ಭಕ್ತಾಸ್ತದ್ಗೃಹಾ ರಾಜಂಸ್ತದ್ಬಲಾಸ್ತದಪಾಶ್ರಯಾಃ।
ಅರ್ಥಿನಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯರ್ಥೇ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-4 (83908)
ತಸ್ಕರೇಭ್ಯಃ ಪರೇಭ್ಯೋ ವಾ ಹೃತಸ್ವಾ ಭಯದುಃಖಿತಾಃ।
ಅರ್ಥಿನೋ ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-5 (83909)
ಅಕಲ್ಕಕಸ್ಯ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ರೌಕ್ಷ್ಯಾತ್ಕರಕೃತಾತ್ಮನಃ।
ವಟವೋ ಯಸ್ಯ ಭಿಕ್ಷಂತಿ ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-6 (83910)
ಹೃತಸ್ವಾ ಹೃತದಾರಾಶ್ಚ ಯೇ ವಿಪ್ರಾ ದೇಶಸಂಪ್ಲವೇ।
ಅರ್ಥಾರ್ಥಮಭಿಗಚ್ಛಂತಿ ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-7 (83911)
ವ್ರತೋನೋ ನಿಯಮಸ್ಥಾಶ್ಚ ಯೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಶ್ರುತಸಂಮತಾಃ।
ತಸ್ಮಪಾಪ್ತ್ಯರ್ಥಮಿಚ್ಛಂತಿ ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-8 (83912)
ಅತ್ಯುತ್ಕ್ರಾಂತಾಶ್ಚ ಧರ್ಮೇಷು ಪಾಷಂಡಸ್ರಮಯೇಷು ಚ।
ಕೃಶಪ್ರಾಣಾಃ ಕೃಶಘನಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-9 (83913)
ಕೃತಸರ್ವಸ್ವಹರಣಾ ನಿರ್ದೋಷಾಃ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣುಭಿಃ।
ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ಚ ಭುಕ್ತ್ವಾಽನ್ನಂ ತೇಷುದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-10 (83914)
ತಪಸ್ವಿನಸ್ತಪೋನಿಷ್ಠಾಸ್ತೇಷಾಂ ಭೈಕ್ಷಚರಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಅರ್ಥಿನಃ ಕಿಂಚಿದಿಚ್ಛಂತಿ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-11 (83915)
ಮಹಾಫಲವಿಧಿರ್ದಾನೇ ಶ್ರುತಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಿರಯಂ ಯೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚೈವ ಹಿ ತತ್ಛೃಣು॥ 13-62-12 (83916)
`ವ್ರತಾನಾಂ ಪಾರಣಾರ್ಥಾಯ ಗುರ್ವರ್ಥೇ ಯಜ್ಞದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ನಿರ್ವೇಶಾರ್ಥಂ ಚ ವಿದ್ವಾಂಸಸ್ತೇಷಾಂ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-13 (83917)
ಪಿತ್ರೋಶ್ಚ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಪುತ್ರದಾರಾರ್ಥಮೇವ ವಾ।
ಮಹಾವ್ಯಾಧಿವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-62-14 (83918)
ಬಾಲಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ವಾಂಛಂತಿ ಸುಭಕ್ತಂ ಚಾಪ್ಯಸಾಧನಾಃ।
ಸ್ವರ್ಗಮಾಯಾಂತಿ ದತ್ತ್ವೈಷಾಂ ನಿರಯಾನ್ನೋಪಯಾಂತಿ ತೇ॥'॥ 13-62-15 (83919)
ಗುರ್ವರ್ಥಮಭಯಾರ್ಥಂ ವಾ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯೇಽನೃತಂ ಕಥಯಂತಿ ಸ್ಮ ತೇ ವಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-16 (83920)
ಪರದಾರಾಭಿಹರ್ತಾರಃ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶಿನಃ।
ಪರದಾರಪ್ರಯೋಕ್ತಾಸ್ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-17 (83921)
ಯೇ ಪರಸ್ವಾಪಹರ್ತಾರಃ ಪರಸ್ವಾನಾಂ ಚ ನಾಶಕಾಃ।
ಸೂಚಕಾಶ್ಚ ಪರೇಷಾಂ ಯೇ ತೇ ವಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-18 (83922)
ಪ್ರಪಾಣಾಂ ಚ ಸಭಾನಾಂ ಚ ಸಂಕ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅಗಾರಾಣಾಂ ಚ ಭೇತ್ತಾರೋ ನರಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-19 (83923)
ಅನಾಥಾಂ ಪ್ರಮದಾಂ ಬಾಲಾಂ ವೃದ್ಧಾಂ ಭೀತಾಂ ತಪಸ್ವಿನೀಂ।
ವಂಚಯಂತಿ ನರಾ ಯೇ ಚ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-20 (83924)
ವೃತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ ಗೃಹಚ್ಛೇದಂ ದಾರಚ್ಛೇದಂ ಚ ಭಾರತ।
ಮಿತ್ರಚ್ಛೇದಂ ತಥಾಽಽಶಾಯಾಸ್ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-21 (83925)
ಸೂಚಕಾಃ ಸೇತುಭೇತ್ತಾರಃ ಪರವೃತ್ತ್ಯುಪಜೀವಕಾಃ।
ಅಕೃತಜ್ಞಾಶ್ಚ ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-22 (83926)
ಪಾಷಂಡಾ ದೂಷಕಾಶ್ಚೈವ ಸಮಯಾನಾಂ ಚ ದೂಷಕಾಃ।
ಯೇ ಪ್ರತ್ಯವಸಿತಾಶ್ಚೈವ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-23 (83927)
ವಿಷಮವ್ಯವಹಾರಾಶ್ಚ ವಿಷಮಾಶ್ಚೈವ ವೃದ್ಧಿಷು।
ಲಾಭೇಷು ವಿಷಮಾಶ್ಚೈವ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-24 (83928)
ದೂತಸಂವ್ಯವಹಾರಾಶ್ಚ ನಿಷ್ಪರೀಕ್ಷಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಪ್ರವೃತ್ತಾಶ್ಚಿ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-25 (83929)
ಕೃತಾಶಂ ಕೃತನಿರ್ದೇಶಂ ಕೃತಭಕ್ತಂ ಕೃತಶ್ರಮಂ।
ಭೇದೈರ್ಯೇ ವ್ಯಪಕರ್ಷಂತಿ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-26 (83930)
ಪರ್ಯಶ್ನಂತಿ ಚ ಯೇ ದಾರಾನಗ್ನಿಭೃತ್ಯಾತಿಥೀಂಸ್ತಥಾ।
ಉತ್ಸನ್ನಪಿತೃದೇವೇಜ್ಯಾಸ್ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-27 (83931)
ವೇದವಿಕ್ರಯಿಣಶ್ಚೈವ ವೇದಾನಾಂ ಚೈವ ದೂಷಕಾಃ।
ವೇದಾನಾಂ ಲೇಖಕಾಶ್ಚೈವ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-28 (83932)
ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಬಾಹ್ಯಾಶ್ಚ ಶ್ರುತಿಬಾಹ್ಯಾಶ್ಚ ಯೇ ನರಾಃ।
ವಿಕರ್ಮಭಿಶ್ಚ ಜೀವಂತಿ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-29 (83933)
ಕೇಶವಿಕ್ರಯಿಕಾ ರಾಜನ್ವಿಷವಿಕ್ರಯಿಕಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಕ್ಷೀರವಿಕ್ರಯಿಕಾಶ್ಚೈವ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-30 (83934)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಗವಾಂ ಚೈವ ಕನ್ಯಾನಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯೇಽಂತರಾಯಾಂತಿ ಕಾರ್ಯೇಷು ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-31 (83935)
ಶಸ್ತ್ರವಿಕ್ರಯಿಕಾಶ್ಚೈವ ಕರ್ತಾರಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಶಲ್ಯಾನಾಂ ಧನುಷಾಂ ಚೈವ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-32 (83936)
ಶಿಲಾಭಿಃ ಶಂಕುಭಿರ್ವಾಽಪಿ ಶ್ವರ್ಭ್ರೈರ್ವಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯೇ ಮಾರ್ಗಮನುರುಂಧಂತಿ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-33 (83937)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಾಂಶ್ಚ ಭೃತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭಕ್ತಾಂಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯೇ ತ್ಯಜಂತ್ಯವಿಕಾರಾಂಸ್ತ್ರೀಂಸ್ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-34 (83938)
ಅಪ್ರಾಪ್ತದಮಕಾಶ್ಚೈವ ನಾಸಾನಾಂ ವೇಧಕಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಬಂಧಕಾಶ್ಚ ಪಶೂನಾಂ ಯೇ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-35 (83939)
ಅಗೋಪ್ತಾರಶ್ಚ ರಾಜಾನೋ ಬಲಿಷಡ್ಭಾಗತಸ್ಕರಾಃ।
ಸಮರ್ಥಾಶ್ಚಾಪ್ಯದಾತಾರಸ್ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-36 (83940)
ಕ್ಷಾಂತಾಂದಾಂತಾಂಸ್ತಥಾ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಂದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಸಹೋಷಿತಾನ್।
ತ್ಯಜಂತಿ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಯೇ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-37 (83941)
ಬಾಲಾನಾಮಥ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ದಾಸಾನಾಂ ಚೈವ ಯೇ ನರಾಃ।
ಅದತ್ತ್ವಾ ಭಕ್ಷಯಂತ್ಯಗ್ರೇ ತೇ ವೈ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-38 (83942)
ಏತೇ ಪೂರ್ವಂ ವಿನಿರ್ದಿಷ್ಟಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ।
ಭಾಗಿನಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಸ್ಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-62-39 (83943)
ಸರ್ವೇಷ್ವೇವ ತು ಕಾರ್ಯೇಷು ದೈವಪೂರ್ವೇಷು ಭಾರತ।
ಹಂತಿ ಪುತ್ರಾನ್ಪಶೂನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿಕ್ರಮಃ ಕೃತಃ॥ 13-62-40 (83944)
ದಾನೇನ ತಪಸಾ ಚೈವ ಸತ್ಯೇನ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯೇ ಧರ್ಮಮನುವರ್ತಂತೇ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-41 (83945)
ಶುಶ್ರೂಷಾಭಿಸ್ತಪೋಭಿಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾಮಾದಾಯ ಭಾರತ।
ಯೇ ಪ್ರತಿಗ್ರಹನಿಃಸ್ನೇಹಾಸ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-42 (83946)
ಭಯಾತ್ಪಾಷಾತ್ತಥಾ ಬಾಧಾದ್ದಾರಿದ್ರ್ಯಾದ್ವ್ಯಾಧಿಧರ್ಷಣಾತ್।
ತತ್ಕೃತೇ ಧನಮೀಪ್ಸಂತೇ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-43 (83947)
ಕ್ಷಮಾವಂತಶ್ಚ ಧೀರಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇಷು ಚೋತ್ಥಿತಾಃ।
ಮಂಗಲಾಚಾರಸಂಪನ್ನಾಃ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-44 (83948)
ನಿವೃತ್ತಾ ಮಧುಮಾಂಸೇಭ್ಯಃ ಪರದಾರೇಭ್ಯ ಏವ ಚ।
ನಿವೃತ್ತಾಶ್ಚೈವ ಮದ್ಯೇಭ್ಯಸ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-45 (83949)
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಕರ್ತಾರಃ ಕುಲಾನಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ।
ದೇಶಾನಾಂ ನಗರಾಣಾಂ ಚ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-46 (83950)
ವಸ್ತ್ರಾಭರಣದಾತಾರೋ ಭಕ್ಷ್ಯಪಾನಾನ್ನದಾಸ್ತಥಾ।
ಕುಟುಂಬಾನಾಂ ಚ ಭರ್ತಾರಃ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-47 (83951)
ಸರ್ವಹಿಂಸಾನಿವೃತ್ತಾಶ್ಚ ನರಾಃ ಸರ್ವಸಹಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಸರ್ವಸ್ಯಾಶ್ರಯಭೂತಾಶ್ಚ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-48 (83952)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಚೈವ ಶುಶ್ರುಷಂತಿ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಚೈವ ಸಸ್ನೇಹಾಸ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-49 (83953)
ಆಢ್ಯಾಶ್ಚ ಬಲವಂತಶ್ಚ ಯೌವನಸ್ಥಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಯೇ ವೈ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ ಧೀರಾಸ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-50 (83954)
ಅಪರಾಧಿಷು ಸಸ್ನೇಹಾ ಮೃದವೋ ಮೃದುವತ್ಸಲಾಃ।
ಆರಾಧನಸುಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-51 (83955)
ಸಹಸ್ರಪರಿವೇಷ್ಟಾರಸ್ತಥೈವ ಚ ಸಹಸ್ರದಾಃ।
ತ್ರಾತಾರಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-52 (83956)
ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಚ ದಾತಾರೋ ಗವಾಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯಾನಾನಾಂ ವಾಹನಾನಾಂ ಚ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-53 (83957)
ವೈವಾಹಿಕಾನಾಂ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯಾಣಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದಾತಾರೋ ವಾಸಸಾಂ ಚೈವ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-54 (83958)
ವಿಹಾರಾವಸಥೋದ್ಯಾನಕೂಪಾರಾಮಸಭಾಪ್ರಪಾ।
ವಪ್ರಾಣಾಂ ಚೈವ ಕರ್ತಾರಸ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-55 (83959)
ನಿವೇಶನಾನಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಾಂ ವಸತೀನಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ದಾತಾರಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಾನಾಂ ಚ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-56 (83960)
ರಸಾನಾಂ ಚಾಥ ಬೀಜಾನಾಂ ಧಾನ್ಯಾನಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸ್ವಯಮುತ್ಪಾದ್ಯ ದಾತಾರಃ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-57 (83961)
ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಬಹುಪುತ್ರಾಃ ಶತಾಯುಷಃ।
ಸಾನುಕ್ರೋಶಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾಃ ಪುರುಷಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-62-58 (83962)
ಏತದುಕ್ತಮಮುತ್ರಾರ್ಥಂ ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ಚ ಭಾರತ।
ದಾನಧರ್ಮಂ ಚ ದಾನಸ್ಯ ಯತ್ಪೂರ್ವಮೃಷಿತಿಃ ಕೃತಂ॥ ॥ 13-62-59 (83963)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 62 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-62-2 ಭೋಜನಪಾತ್ರೇಽವಶಿಷ್ಟಮುಚ್ಛೇಷಃ ತೇನ ಸಹಿತಂ ಪರಿಶೇಷಂ ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಮವಶಿಷ್ಟಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ। ಯೇಷಾಂ ಪಾಕಪರ್ಯಾಪ್ತಮೇವ ಧಾನ್ಯಾದಿಕಮಸ್ತಿ ನ ಕುಸೂಲಾದೌ ತಾನ್ ಭೋಜಯ॥ 7-62-4 ತದ್ಭಕ್ತಾಃ ಚಾರಿತ್ರಮೇವ ಭಕ್ತೋಽನ್ನಂ ತದ್ವಜ್ಜೀವನಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ। ತದ್ಗೃಹಾಃ ತದೇವ ಗೃಹೇ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದೌ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಅರ್ಥೇ ಪ್ರಯೋಜನೇ ಸತ್ಯೇವಾರ್ಥಿನೋ ಭವಂತಿ ನ ಸಂಗ್ರಹಾರ್ಥಂ॥ 7-62-6 ರೌಕ್ಷ್ಯಾತ್ ದಾರಿದ್ರ್ಯಾತ್। ಕರೇ ಕೃತಃ ಆತ್ಮೇವಾತ್ಮಾ ಜೀವನಮನ್ನಂ। ಹಸ್ತೇ ಗೃಹೀತಾನ್ನಸ್ಯ ವಟವಃ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಃ ಮಹ್ಯ ದೇಹಿ ಮಹ್ಯಂ ದೇವೀತಿ ಯಾಚಂತೇ ತೇಭ್ಯೋಽತಿದರಿದ್ರೇಭ್ಯಃ॥ 7-62-9 ಪಾಷಂಡಾನಾಂ ಸಮಯೋ ಮರ್ಯಾದಾ ಯೇಷು ಧರ್ಮೇಷು ತತ್ರ ಅತ್ಯುತ್ಕ್ರಾಂತಾಃ ಅತ್ಯಂತಂ ತತೋ ದೂರೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 7-62-10 ಭುವತ್ವಾನ್ನಮೇವ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ನ ಸ್ವಾದು। ಅತಏವ ನ ಚತುರ್ಥೀ॥ 7-62-16 ಅಸಯಾರ್ಥಂ, ಭಯನಿವೃತ್ತಿರೂಪಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 7-62-17 ಅಭಿಮರ್ಶಿತೋ ಜಾರಾಃ। ಪ್ರಯೋಕ್ತಾರಃ ಹರ್ತ್ರಭಿಮರ್ಶಿನೋರ್ದೂತಾಃ॥ 7-62-18 ಪರೇಷಾಂ ದೋಷಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-62-21 ಆಶಾಯಾಶ್ಛೇದಮಿತ್ಯೇಕದೇಶಾನುಷಂಗಃ। ಕುರ್ವಂತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-62-22 ಸೂಚಕಾಃ ರಾಜಗಾಮಿಪೈಶುನ್ಯವಾದಿನಃ। ಸೇತುಃ ಆರ್ಯಮರ್ಯಾದಾ॥ 7-62-23 ಪಾಷಂಡಾಃ ವೇದವಿರೋಧಿನಃ ಶಾಕ್ಯಾದಯಃ ದೂಷಕಾಃ ಸತಾಂ ನಿಂದಕಾಃ। ಸಮಯಾನಾಂ ಧರ್ಮಸಂಕೇತಾನಾಂ। ಪ್ರತ್ಯವಸಿತಾಃ ಆರೂಢಪತಿತಾಃ॥ 7-62-26 ಕೃತಾಶಂ ದಾಸಮರ್ಥಿನ ವಾ। ಕೃತನಿರ್ದೇಶಂ ನಿರ್ದೇಶಃ ತುಭ್ಯಮಿದಂ ದಾಸ್ಯಾಮೀತಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಸಾ ಕೃತಾಯಸ್ಮೈ ತಂ। ಭಕ್ತಂ ವೇತನಂ। ವ್ಯಪಕರ್ಷಂತಿ ಷತ್ಯುಃ ಸಕಾಶಾದ್ದೂರೀಕುರ್ವಂತಿ॥ 7-62-27 ಪರ್ಯಶ್ನಂತಿ। ಪರಿತ್ಯಜ್ಯಾಶ್ನಂತಿ॥ 7-62-29 ವಿಕರ್ಮಭಇಃ ಸ್ವಸ್ಯ ನಿಷಿದ್ಧೈಃ ಕರ್ಮಭಿಃ॥ 7-62-30 ಕೇಶಾಶ್ಚಾಮರಕಂಬಲಾದಯಃ॥ 7-62-32 ಕರ್ತಾರಃ ಶಸ್ತ್ರಶಲ್ಯಾದೀನಾಂ॥ 7-62-35 ಅಪ್ರಾಪ್ತಾನಾಮದಾಂತಾನಾಂ ಪಶೂನಾಂ। ಅಂಡಮರ್ದನೇನ ಬಲವೀರ್ಯಯೋರ್ನಾಶಕಾ ಅಪ್ರಾಪ್ತದಮಕಾಃ॥ 7-62-40 ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿಕ್ರಮಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ತೇ ಸ್ವರ್ಗಾಗಾಮಿನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-62-43 ಕರ್ತಾರಃ ಪಾಲನಕರ್ತಾರಃ॥ 7-62-51 ಆರಾಧನೇನಿ ಇತರಾನ್ ಸುಖಯನತಿ ತೇ ತಥಾ॥ 7-62-57 ದಾನಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯರ್ಪಣಸ್ಯ। ದಾನಂ ಚ ತದ್ಧರ್ಮ ಯೇತಿ ಶೋಧಕೋ ಧರ್ಮಃ ದೈಷ್ ಶೋಧನ ಇತಿ ಧಾತುಃ ಅಮುತ್ರಾರ್ಥಂ ಪರಲೋಕಫಲಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 063
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.63. ಅಧ್ಯಾಯಃ 063
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಹಿಂಸಾಭಾವೇಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಇದಂ ಮೇ ತತ್ತ್ವತೋ ರಾಜನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಭಾರತ।
ಅಹಿಂಸಯಿತ್ವಾಽಪಿ ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-63-1 (83964)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-63-2x (6988)
ವ್ಯಾಸಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪುರಾ ಯತ್ಪೃಷ್ಟವಾನಹಂ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತದಿಹೈಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 13-63-2 (83965)
ಚತುರ್ಥಸ್ತ್ವಂ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ತತ್ತ್ವಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಮುನೇ।
ಅಹಿಂಸಯಿತ್ವಾ ಕೇನೇಹ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-63-3 (83966)
ಇತಿ ಪೃಷ್ಟೋ ಮಯಾ ರಾಜನ್ಪರಾಶರಶರೀರಜಃ।
ಅಬ್ರವೀನ್ನಿಪುಣೋ ಧರ್ಮೇ ನಿಃಸಂಶಯಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-63-4 (83967)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸ್ವಯಮಾಹೂಯ ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥೇ ಕೃಶವೃತ್ತಿನಂ।
ಬ್ರೂಯಾನ್ನಾಸ್ತೀತಿ ಯಃ ಪಶ್ಚಾತ್ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ 13-63-5 (83968)
ಮಧ್ಯಸ್ಥಸ್ಯೇಹ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಯೋಽನೂಚಾನಸ್ಯ ಭಾರತ।
ವೃತ್ತಿಂ ಹರತಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿಸ್ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ 13-63-6 (83969)
ಗೋಕುಲಸ್ಯ ತೃಷಾರ್ತಸ್ಯ ಜಲಾರ್ಥಮಭಿಧಾವತಃ।
ಉತ್ಪಾದಯತಿ ಯೋ ವಿಘ್ನಂ ತಂ ವಿದ್ಯಾ** ಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ 13-63-7 (83970)
ಯಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾಂ ಶ್ರುತಿಂ ಸಂಯಕೂ ಶಾಸ್ತ್ರ ವಾ ಮುನಿಭಿಃ ಕೃತಂ।
ದೂಷಯತ್ಯನಭಿಜ್ಞಾಯ ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ 13-63-8 (83971)
ಆತ್ಮಜಾಂ ರೂಪಸಂಪನ್ನಾಂ ಮಹತೀಂ ಸದೃಶೇ ವರೇ।
ನ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ಯಃ ಕನ್ಯಾಂ ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಧಾತಿನಂ॥ 13-63-9 (83972)
ಅಧರ್ಮನಿರತೋ ಮೂಢೋ ಮಿಥ್ಯಾ ಯೋ ವೈ ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ದದ್ಯಾನ್ಮರ್ಮಾತಿಗಂ ಶೋಕಂ ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ 13-63-10 (83973)
ಚಕ್ಷುಷಾ ವಿಪ್ರಹೀಣಸ್ಯ ಪಂಗುಲಸ್ಯ ಜಡಸ್ಯ ವಾ।
ಹರೇತ ಯೋ ವೈ ಸರ್ವಸ್ವಂ ತಂ ವಿದ್ಯಾ *** ಘಾತಿನಂ॥ 13-63-11 (83974)
ಆಶ್ರಮೇ ವಾ ವನೇ ವಾಽಪಿ ಗ್ರಾಮೇ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಪುರೇ।
ಅಗ್ನಿಂ ಸಮುತ್ಸೃಜೇನ್ಮೋಹಾತ್ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಿನಂ॥ ॥ 13-63-12 (83975)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 63 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 064
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.64. ಅಧ್ಯಾಯಃ 064
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನದ್ಯಾದಿತೀರ್ಥಾನಾಂ ತತ್ತನ್ನಾಮವಿಶೇಷನಿರ್ದೇಶೇನ ತತ್ಸೇವನಫಲಪ್ರತಿಪಾದಕಗೌತಮಾಂಗಿರಃಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ತೀರ್ಥಾನಾಂ ದರ್ಶನಂ ಶ್ರೇಯಃ ಸ್ನಾನಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶ್ರವಣಂ ಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ। 13-64-1 (83976)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮೇ ತಾನಿ ಶ್ರೋತಾಽಸ್ಮಿ ನಿಯತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-64-2 (83977)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-64-3x (6989)
ಇಮಮಂಗಿರಸಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತೀರ್ಥವಂಶಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಸಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-64-3 (83978)
ತಪೋವನಗತಂ ವಿಪ್ರಮಭಿಗಂಯ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾಂಗಿರಸಂ ಧೀರಂ ಗೌತಮಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ। 13-64-4 (83979)
ಅಸ್ತಿ ಮೇ ಭಗವನ್ಕಶ್ಚಿತ್ತೀರ್ಥೇಭ್ಯೋ ಧರ್ಮಸಂಶಯಃ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತನ್ಮೇ ಶಂಸ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-64-5 (83980)
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಫಲಂ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ತೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ವೈ ಮುನೇ।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತದ್ಯಥಾಽಸ್ತಿ ತಥಾ ವದ॥ 13-64-6 (83981)
ಅಂಗಿರಾ ಉವಾಚ। 13-64-7x (6990)
ಸಪ್ತಾಹಂ ಚಂದ್ರಭಾಗಾಂ ವೈ ವಿತಸ್ತಾಮೂರ್ಮಿಮಾಲಿನೀಂ।
ವಿಗಾಹ್ಯ ವೈ ನಿರಾಹಾರೋ ನಿರ್ಮಲೋ ಮುನಿವದ್ಭವೇತ್॥ 13-64-7 (83982)
ಕಾಶ್ಮೀರಮಂಡಲೇ ನದ್ಯೋ ಯಾಃ ಪತಂತಿ ಮಹಾಸ್ವನಂ।
ತಾ ನದೀಃ ಸಿಂಧುಮಾಸಾದ್ಯ ಶೀಲವಾನ್ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-64-8 (83983)
ಪುಷ್ಕರಂ ಚ ಪ್ರಭಾಸಂ ಚ ನೈಮಿಷಂ ಸಾಗರೋದಕಂ।
ದೇವಿಕಾಮಿಂದ್ರಮಾರ್ಗಂ ಚ ಸ್ವರ್ಣಬಿಂದುಂ ವಿಗಾಹ್ಯ ಚ॥ 13-64-9 (83984)
ವಿಬೋಧ್ಯತೇ ವಿಮಾನಸ್ಥಃ ಸೋಽಪ್ಸರೋಭಿರಭಿಷ್ಟುತಃ।
ಹಿರಣ್ಯಬಿಂದುಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರಯತಶ್ಚಾಭಿವಾದ್ಯ ಚ॥ 13-64-10 (83985)
ಕುಶೇಶಯೇ ಚ ದೇವತ್ವಂ ಧೂಯತೇ ತಸ್ಯ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ।
ಇಂದ್ರತೋಯಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಗಂಧಮಾದನಸನ್ನಿಧೌ॥ 13-64-11 (83986)
ಕರತೋಯಾಂ ಕುರುಂಗೇ ಚ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಗಾಹ್ಯ ಪ್ರಯತಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-64-12 (83987)
ಗಂಗಾದ್ವಾರೇ ಕುಶಾವರ್ತೇ ಬಿಲ್ವಕೇ ನೀಲಪರ್ವತೇ।
ತಥಾ ಕನಖಲೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ದಿವಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-64-13 (83988)
ಅಪಾಂ ಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸತ್ಯಸಂಧಸ್ತ್ವಹಿಂಸಕಃ॥ 13-64-14 (83989)
ಯತ್ರ ಭಾಗೀರಥೀ ಗಂಗಾ ವಹತೇ ದಿಶಮುತ್ತರಂ।
ಮಹೇಶ್ವರಸ್ಯ ತ್ರಿಸ್ಥಾನೇ ಯೋ ನರಸ್ತ್ವಭಿಷಿಚ್ಯತೇ॥ 13-64-15 (83990)
ಏಕಮಾಸಂ ನಿರಾಹಾರಃ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ಹಿ ದೇವತಾಃ।
ಸಪ್ತಗಂಗೇ ತ್ರಿಗಂಗೇ ಚ ಇಂದ್ರಮಾರ್ಗೇ ಚ ತರ್ಪಯನ್॥ 13-64-16 (83991)
ಅರ್ಥಾನ್ವೈ ಲಭತೇ ಭೋಕ್ತುಂ ಯೋ ನರೋ ಜಾಯತೇ ಪುನಃ।
ಮಹಾಶ್ರಮ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಯೋಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಪರಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-64-17 (83992)
ಏಕಮಾಸಂ ನಿರಾಹಾರಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಮಾಸೇನ ಸ ವ್ರಜೇತ್।
ಮಹಾಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಭೃಗುತುಂಗೇ ತ್ವಲೋಲುಪಃ॥ 13-64-18 (83993)
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ।
ಕನ್ಯಾಕೂಪ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬಲಾಕಾಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ॥ 13-64-19 (83994)
ದೇವೇಷು ಲಭತೇ ಕೀರ್ತಿಂ ಯಶಸಾ ಚ ವಿರಾಜತೇ॥ 13-64-20 (83995)
ದೇವಿಕಾಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತಥಾ ಸುಂದರಿಕಾಹ್ರದೇ।
ಅಶ್ವಿನ್ಯಾಂ ರೂಪವರ್ಚಸ್ಕಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ವೈ ಲಭತೇ ನರಃ॥ 13-64-21 (83996)
ಮಹಾಗಂಗಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಕೃತ್ತಿಕಾಂಗಾರಕೇ ತಥಾ।
ಪಕ್ಷಮೇಕಂ ನಿರಾಹಾರಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನೋತಿ ನಿರ್ಮಲಃ॥ 13-64-22 (83997)
ವೈಮಾನಿಕ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಕಿಂಕಿಣೀಕಾಶ್ರಮೇ ತಥಾ।
ನಿವಾಸೇಽಪ್ಸರಸಾಂ ದಿವ್ಯೇ ಕಾಮಚಾರೀ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-64-23 (83998)
ಕಾಲಿಕಾಶ್ರಮಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಪಾಶಾಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತಕ್ರೋಧಸ್ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಮುಚ್ಯತೇ ಭವಾತ್॥ 13-64-24 (83999)
ಆಶ್ರಮೇ ಕೃತ್ತಿಕಾನಾಂ ತು ಸ್ನಾತ್ವಾ ಯಸ್ತರ್ಪಯೇತ್ಪಿತೄನ್।
ತೋಷಯಿತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಂ ನಿರ್ಮಲಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-64-25 (84000)
ಮಹಾಕೂಪಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತಃ ಶುಚಿಃ।
ತ್ರಸಾನಾಂ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಚ ದ್ವಿಪದಾನಾಂ ಭಯಂ ತ್ಯಜೇತ್॥ 13-64-26 (84001)
ದೇವದಾರುವನೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾ ಕೃತೋದಕಃ।
ದೇವಶಬ್ದಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸಪ್ತರಾತ್ರೋಷಿತಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-64-27 (84002)
ಶರಸ್ತಂಬೇ ಕುಶಸ್ತಂಬೇ ದ್ರೋಣಶರ್ಮಪದೇ ತಥಾ।
ಅಪಾಂಪ್ರಪತನಾಸೇವೀ ಸೇವ್ಯತೇ ಸೋಪ್ಸರೋಗಣೈಃ॥ 13-64-28 (84003)
ಚಿತ್ರಕೂಟೇ ಜನಸ್ಥಾನೇ ತಥಾ ಮಂದಾಕಿನೀಜಲೇ।
ವಿಗಾಹ್ಯ ವೈ ನಿರಾಹಾರೋ ರಾಜಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ನಿಷೇವ್ಯತೇ॥ 13-64-29 (84004)
ಶ್ಯಾಮಾಯಾಸ್ತ್ವಾಶ್ರಮಂ ಗತ್ವಾ ಉಷಿತ್ವಾ ಚಾಭಿಷಿಚ್ಯ ಚ।
ಏಕಪಕ್ಷಂ ನಿರಾಹಾರಸ್ತ್ವಂತರ್ಧಾನಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-64-30 (84005)
ಕೌಶಿಕೀಂ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಯುಭಕ್ಷಸ್ತ್ವಲೋಲುಪಃ।
ಏಕವಿಂಶತಿರಾತ್ರೇಣ ಸ್ವರ್ಗಮಾರೋಹತೇ ನರಃ॥ 13-64-31 (84006)
ಮತಂಗವಾಪ್ಯಾಂ ಯಃ ಸ್ನಾಯಾದೇಕರಾತ್ರೇಣ ಸಿಧ್ಯತಿ।
ವಿಗಾಹತಿ ಹ್ಯನಾಲಂಬಮಂಧಕಂ ವೈ ಸನಾತನಂ॥ 13-64-32 (84007)
ನೈಮಿಷೇ ಸ್ವರ್ಗತೀರ್ಥೇ ಚ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಫಲಂ ಪುರುಷಮೇಧಸ್ಯ ಲಭೇನ್ಮಾಸಂ ಕೃತೋದಕಃ॥ 13-64-33 (84008)
ಗಂಗಾಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಸ್ಯ ತಥಾ ಚೈವೋತ್ಪಲಾವನೇ।
ಅಶ್ವಮೇಘಮವಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ರ ಮಾಸಂ ಕೃತೋದಕಃ॥ 13-64-34 (84009)
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋಸ್ತೀರ್ಥೇ ತಥಾ ಕಾಲಂಜರೇ ಗಿರೌ।
ದಶಾಶ್ವಮೇಧಾನಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ರ ಮಾಸಂ ಕೃತೋದಕಃ॥ 13-64-35 (84010)
ಯಷ್ಟಿಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಚಾನ್ನದಾನಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-64-36 (84011)
ದಶತೀರ್ಥಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಿಸ್ರಃ ಕೋಟ್ಯಸ್ತಥಾಽಪರಾಃ।
ಸಮಾಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾಘ್ಯಾಂ ತು ಪ್ರಯಾಗೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-64-37 (84012)
ಮಾಘಮಾಸಂ ಪ್ರಯಾಗೇ ತು ನಿಯತಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ತು ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ನಿರ್ಮಲಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-64-38 (84013)
ಮರುದ್ಗಣ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಪಿತೄಣಾಮಾಶ್ರಮೇ ಶುಚಿಃ।
ವೈವಸ್ವತಸ್ಯ ತೀರ್ಥೇ ಚ ತೀರ್ಥಭೂತೋ ಭವೇನ್ನರಃ॥ 13-64-39 (84014)
ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಸರೋ ಗತ್ವಾ ಭಾಗೀರಥ್ಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ಏಕಮಾಸಂ ನಿರಾಹಾರಃ ಸೋಮಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-64-40 (84015)
ಉತ್ಪಾತಕೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇ ಕೃತೋದಕಃ।
ದ್ವಾದಶಾಹಂ ನಿರಾಹಾರೋ ನರಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-64-41 (84016)
ಅಶ್ಮಪೃಷ್ಠೇ ಗಯಾಯಾಂ ಚ ನಿರವಿಂದೇ ಚ ಪರ್ವತೇ।
ತೃತೀಯಾಂ ಕ್ರೌಂಚಪದ್ಯಾಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಂ ವಿಶುಧ್ಯತೇ 13-64-42 (84017)
ಕಲವಿಂಕ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಿದ್ಯಾಚ್ಚ ಬಹುಶೋ ಜಲಂ।
ಅಗ್ನೇಃ ಪುರೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಅಗ್ನಿಕನ್ಯಾಪುರೇ ವಸೇತ್॥ 13-64-43 (84018)
ಕರವೀರಪುರೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಿಶಾಲಾಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ದೇವಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋ ವಿರಾಜತೇ॥ 13-64-44 (84019)
ಪುನರಾವರ್ತನಂದಾಂ ಚ ಮಹಾನಂದಾಂ ಚ ಸೇವ್ಯ ವೈ।
ನಂದನೇ ಸೇವ್ಯತೇ ದಾಂತಸ್ತ್ವಪ್ಸರೋಭಿರಹಿಂಸಕಃ॥ 13-64-45 (84020)
ಉರ್ವಶೀಂ ಕೃತ್ತಿಕಾಯೋಗೇ ಗತ್ವಾ ಚೈವ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಲೌಹಿತ್ಯೇ ವಿಧಿವತ್ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪುಂಡರೀಕಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-64-46 (84021)
ರಾಮಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ವಿಪಾಶಾಯಾಂ ಕೃತೋದಕಃ।
ದ್ವಾದಶಾಹಂ ನಿರಾಹಾರಃ ಕಲ್ಮಷಾದ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-64-47 (84022)
ಮಹಾಹ್ರದ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ನರಃ।
ಏಕಮಾಸಂ ನಿರಾಹಾರೋ ಜಮದಗ್ನಿಗತಿಂ ಲಭೇತ್॥ 13-64-48 (84023)
ವಿಂಧ್ಯೇ ಸಂತಾಪ್ಯ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸತ್ಯಸಂಧಸ್ತ್ವಹಿಂಸಕಃ।
ವಿನಯಾತ್ತಪ ಆಸ್ಥಾಯ ಮಾಸೇನೈಕೇನ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 13-64-49 (84024)
`ಮುಂಡೇ ಬ್ರಹ್ಮಗವಾ ಚೈವ ನಿರಿಚಿಂ ದೇವಪರ್ವತಂ।
ದೇವಹ್ರದಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋ ವಿರಾಜತೇ।
ಕುಮಾರಪದಮಾಸ್ಥಾಯ ಮಾಸೇನೈಕೇನ ಶುಧ್ಯತಿ॥' 13-64-50 (84025)
ನರ್ಮದಾಯಾಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ತತಾ ಶೂರ್ಪಾರಕೋದಕೇ।
ಏಕಪಕ್ಷಂ ನಿರಾಹಾರೋ ರಾಜಪುತ್ರೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-64-51 (84026)
ಜಂಬೂಮಾರ್ಗೇ ತ್ರಿಭಿರ್ಮಾಸೈಃ ಸಂಯತಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ಚೈಕೇನ ಸಿದ್ಧಿಂ ಸಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-64-52 (84027)
ಕೋಕಾಮುಖೇ ವಿಗಾಹ್ಯಾಥ ಗತ್ವಾ ಚಾಂಜಲಿಕಾಶ್ರಮಂ।
ಶಾಕಭಕ್ಷಶ್ಚೀರವಾಸಾಃ ಕುಮಾರೀರ್ವಿಂದತೇ ದಶ॥ 13-64-53 (84028)
ವೈವಸ್ವತಸ್ಯ ಸದನಂ ನ ಸ ಗಚ್ಛೇತ್ಕದಾಚನ।
ಯಸ್ಯ ಕನ್ಯಾಹ್ರದ ವಾಸೋ ದೇವಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-64-54 (84029)
ಪ್ರಭಾಸೇ ತ್ವೇಕರಾತ್ರೇಣ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಮಮಾಹಿತಃ।
ಸಿದ್ಧ್ಯತೇ ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ಯೋ ನರೋ ಜಾಯತೇಽಮರಃ॥ 13-64-55 (84030)
ಉಜ್ಜಾನಕ ಉಪಸ್ಪೃಸ್ಯ ಆರ್ಷ್ಟಿಷೇಣಸ್ಯ ಚಾಶ್ರಮೇ।
ಪಿಂಗಾಯಾಶ್ಚಾಶ್ರಮೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-64-56 (84031)
ಕುಲ್ಯಾಯಾಂ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಜಪ್ತ್ವಾ ಚೈವಾಘಮರ್ಷಣಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ನರಃ॥ 13-64-57 (84032)
ಪಿಂಡಾರಕ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಏಕರಾತ್ರೋಷಿತೋ ನರಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಭಾತಾಂ ಶರ್ವರೀಂ ಶುಚಿಃ॥ 13-64-58 (84033)
ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಸರೋ ಗತ್ವಾ ಧರ್ಮಾರಣ್ಯೋಪಶೋಭಿತಂ।
ಪುಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ನರಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-64-59 (84034)
ಮೈನಾಕೇ ಪರ್ವತೇ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತಥಾ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸ್ಯ ಚ।
ಕಾಮಂ ಜಿತ್ವಾ ಚ ವೈ ಮಾಸಂ ಸರ್ವಯಜ್ಞಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-64-60 (84035)
ಕಾಲೋದಕಂ ನಂದಿಕುಂಡಂ ತಥಾ ಚೋತ್ತರಮಾನಸಂ।
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಯೋಜನಶತಾದ್ಭೂಣಹಾ ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-64-61 (84036)
ನಂದೀಶ್ವರಸ್ಯ ಮೂರ್ತಿ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮುಚ್ಯೇತ ಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ।
ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗೇ ನರಃ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-64-62 (84037)
ವಿಖ್ಯಾತೋ ಹಿಮವಾನ್ಪುಣ್ಯಃ ಶಂಕರಶ್ವಶುರೋ ಗಿರಿಃ।
ಆಕರಃ ಸರ್ವರತ್ನಾನಾಂ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಃ॥ 13-64-63 (84038)
`ದರ್ಶನಾದ್ಗಮನಾತ್ಪೂತೋ ಭವೇದನಶನಾದಪಿ।'
ಶರೀರಮುತ್ಸೃಜೇತ್ತತ್ರ ವಿಧಿಪೂರ್ವಮನಾಶಕೇ॥ 13-64-64 (84039)
ಅಧ್ರುವಂ ಜೀವಿತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋ ವೈ ವೇದಾಂತಗೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ದೇವತಾಸ್ತತ್ರ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮುನೀಂಸ್ತಥಾ। 13-64-65 (84040)
ತತಃ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಲೋಭಂ ಚ ಯೋ ಜಿತ್ವಾ ತೀರ್ಥಮಾವಸೇತ್।
ನ ತೇನ ಕಿಂಚಿನ್ನ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತೀರ್ಥಾಭಿಗಮನಾದ್ಭವೇತ್॥ 13-64-66 (84041)
ಯಾನ್ಯಗಂಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ವಿಷಮಾಣಿ ಚ।
ಮನಸಾ ತಾನಿ ಗಂಯಾನಿ ಸರ್ವತೀರ್ಥಸಮೀಕ್ಷಯಾ॥ 13-64-67 (84042)
ಇದಂ ಮೇಧ್ಯಮಿದಂ ಪುಣ್ಯಮಿದಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಇದಂ ರಹಸ್ಯಂ ವೇದಾನಾಮಾಪ್ಲಾವ್ಯಂ ಪಾವನಂ ತಥಾ॥ 13-64-68 (84043)
ಇದಂ ದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಸಾಧೋರಾತ್ಮಹಿತಸ್ಯ ಚ।
ಸುಹೃದಾಂ ಚ ಜಪೇತ್ಕರ್ಣೇ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯಾನುಗತಸ್ಯ ಚ। 13-64-69 (84044)
ದತ್ತವಾನ್ಗೌತಮಸ್ಯೈತದಂಗಿರಾ ವೈ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಂಗಿರಾಃ ಸಮನುಜ್ಞಾತಃ ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಚ ಧೀಮತಾ॥ 13-64-70 (84045)
ಮಹರ್ಷೀಣಾಮಿದಂ ಜಪ್ಯಂ ಪಾವನಾನಾಂ ತಥೋತ್ತಮಂ।
ಜಪಂಶ್ಚಾಭ್ಯುತ್ಥಿತಃ ಶಶ್ವನ್ನಿರ್ಮಲಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-64-71 (84046)
ಇದಂ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಶೃಣುಯಾದ್ರಹಸ್ಯಂ ತ್ವಂಗಿರೋಮತಂ।
ಉತ್ತಮೇ ಚ ಕುಲೇ ಜನ್ಮ ಲಭೇಂಜಾತೀಶ್ಚ ಸಂಸ್ಮರೇತ್॥ ॥ 13-64-72 (84047)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಸಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 64 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-64-3 ತೀರ್ಥವಂಶಂ ತೀರ್ಥಸಂಘಂ॥ 7-64-5 ತೀರ್ಥೇಭ್ಯಃ ತೀರ್ಥಾನ್ಯುದ್ದಿಶ್ಯ॥ 7-64-6 ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಜನ್ಮಾಂತರೇ॥ 7-64-7 ಮುನಿವದ್ಭವೇತ್ ಮುನೀನಾಂ ಗತಿಂ ಲಭೇತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-64-8 ಸಿಂಧುಂ ಸಮುದ್ರಂ ಪತಂತೀತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 7-64-9 ಸ್ವರ್ಗಬಿಂದುಂ ವಿಗಾಹ್ಯೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-64-21 ರೂಪವರ್ಚಸೋಃ ಸಮಾಹಾರಃ ರೂಪವರ್ಚಸ್ಕಂ। ವರ್ಚಸ್ತೇಜಃ॥ 7-64-26 ತ್ರಸಾನಾಂ ಜಂಗಮಾನಾಂ॥ 7-64-30 ಅಂತರ್ಧಾನಫಲಂ ಗಂಧರ್ವಾದಿಭೋಗಂ॥ 7-64-35 ಕಾಲಾಂಜನೇ ಗಿರಾವಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-64-37 ಸಮಾಗಚ್ಛಂತ್ಯಗಾವಾಸ್ಯಾಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠ॥ 7-64-43 ಉರ್ವಶೀಂ ಉರ್ವಶೀತೀರ್ಥಂ। ಕೃತ್ತಿಕಾಯೋಗೇ ಕಾರ್ತಿಕ್ಯಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ॥ 7-64-68 ಇದಂ ತೀರ್ಥಸೇವನಂ। ಮೇಧ್ಯಂ ಯಜ್ಞಫಲಪ್ರದಂ। ಪುಣ್ಯಂ ಪಾಪಘ್ನಂ॥ 7-64-70 ಸಮನುಜ್ಞಾತಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತಃ। ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾತುಕಾಮೇನೇತಿ ಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 065
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.65. ಅಧ್ಯಾಯಃ 065
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗಂಗಾಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕಸಿದ್ಧಸಿಲವೃತ್ತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕ್ಷಮಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಮಂ।
ಪರಾಕ್ರಮೇ ಶಕ್ರಸಮಮಾದಿತ್ಯಸಮತೇಜಸಂ॥ 13-65-1 (84048)
ಗಾಂಗೇಯಮರ್ಜುನೇನಾಜೌ ನಿಹತಂ ಭೂರಿತೇಜಸಂ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋಽನ್ಯೈಶ್ಚ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-65-2 (84049)
ಶಯಾನಂ ವೀರಶಯನೇ ಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷಿಣಮಚ್ಯುತಂ।
ಆಜಗ್ಮುರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದ್ರಷ್ಟುಕಾಮಾ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-65-3 (84050)
ಅತ್ರಿರ್ವಸಿಷ್ಠೋಽಥ ಭೃಗುಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಃ ಪುಲಹಃ ಕ್ರತುಃ।
ಅಂಗಿರಾ ಗೌತಮೋಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಸುಮತಿಃ ಸುಯತಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-65-4 (84051)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಃ ಸ್ಥೂಲಗಿರಾಃ ಸಂವರ್ತಃ ಪ್ರಮತಿರ್ದಮಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತ್ಯುಶನೋವ್ಯಾಸಶ್ಚ್ಯವನಃ ಫಾಶ್ಯಪೋ ಧ್ರುವಃ॥ 13-65-5 (84052)
ದುರ್ವಾಸಾ ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಥ ಗಾಲವಃ।
ಭರದ್ವಾಜೋಽಥ ರೈಭ್ಯಶ್ಚಕ ಯವಕ್ರೀತಸ್ತ್ರಿತಸ್ತಥಾ॥ 13-65-6 (84053)
ಸ್ಥೂಲಾಕ್ಷಃ ಶಬಲಾಕ್ಷಶ್ಚ ಕಣ್ವೋ ಮೇಧಾತಿಥಿಃ ಕೃಶಃ।
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ಸುಧನ್ವಾಽಥೈಕತೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-65-7 (84054)
ನಿತಂಭೂರ್ಭುವನೋ ಧೌಂಯಃ ಶತಾನಂದೋಽಕೃತವ್ರಣಃ।
ಜಾಮದಗ್ರ್ಯಸ್ತಥಾ ರಾಮಃ ಕಚಶ್ಚೇತ್ಯೇವಮಾದಯಃ।
ಸಮಾಗತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಭೀಷ್ಮಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-65-8 (84055)
ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಪೂಜಾಮಾಗತಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಶ್ಚಕ್ರೇ ಯತಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-65-9 (84056)
ತೇ ಪೂಜಿತಾಃ ಸುಖಾಸೀನಾಃ ಕಥಾಶ್ರಕ್ರುರ್ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಭೀಷ್ಮಾಶ್ರಿತಾಃ ಸುಮಧುರಾಃ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಮನೋಹರಾಃ॥ 13-65-10 (84057)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತೇಷಾಂ ಕಥಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಋಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ಮೇನೇ ದಿವಿಷ್ಠಮಾತ್ಮಾನಂ ತುಷ್ಟ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ॥ 13-65-11 (84058)
ತತಸ್ತೇ ಭೀಷ್ಮಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಅಂತರ್ಧಾನಂ ಗತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಪಶ್ಯತಾಂ॥ 13-65-12 (84059)
ತಾನೃಷೀನ್ಸುಮಹಾಭಾಗಾನಂತರ್ಧಾನಗತಾನಪಿ।
ಪಾಂಡವಾಸ್ತುಷ್ಟುವುಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಣೇಮುಶ್ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 13-65-13 (84060)
ಪ್ರಸನ್ನಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ಗಾಂಗೇಯಂ ಕುರುಸತ್ತಮಂ।
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಯಥೋದ್ಯಂತಮಾದಿತ್ಯಂ ಮಂತ್ರಕೋವಿದಾಃ॥ 13-65-14 (84061)
ಪ್ರಭಾವಂ ತಪಸಸ್ತೇಷಾಮೃಷೀಣಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಪ್ರಕಾಶಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಯಯುಃ॥ 13-65-15 (84062)
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಪರಂ ತೇಷಾಮೃಷೀಣಾಮನುಚಿಂತ್ಯ ತೇ।
ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಕಥಾಶ್ಚಕ್ರುಸ್ತದಾಶ್ರಯಾಃ॥ 13-65-16 (84063)
ಕಥಾಂತೇ ಶಿರಸಾ ಪಾದೌ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪಾಂಡವಃ।
ಧರ್ಂಯಂ ಧರ್ಮಸುತಃ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-65-17 (84064)
ಕೇ ದೇಶಾಃ ಕೇ ಜನಪದಾ ಆಶ್ರಮಾಃ ಕೇ ಚ ಪರ್ವತಾಃ।
ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಃ ಪುಣ್ಯತಃ ಕಾಶ್ಚ ಜ್ಞೇಯಾ ನದ್ಯಃ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-65-18 (84065)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-65-19x (6991)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶಿಲೋಚ್ಛವೃತ್ತೇಃ ಸಂವಾದಂ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-65-19 (84066)
ಇಮಾಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಪರಿಕ್ರಂಯ ಪೃಥಿವೀಂ ಶೈಲಭೂಷಣಾಂ।
ಅಸಕೃದ್ದ್ವಿಪದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ಯ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ॥ 13-65-20 (84067)
ಶಿಲವೃತ್ತೇರ್ಗೃಹಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ ತೇನ ವಿಧಿನಾಽರ್ಚಿತಃ।
ಉವಾಸ ರಜನೀಂ ತತ್ರ ಸುಮುಖಃ ಸುಖಭಾಗೃಷಿಃ॥ 13-65-21 (84068)
ಶಿಲವೃತ್ತಿಸ್ತು ಯತ್ಕೃತ್ಯಂ ಪ್ರಾತಸ್ತತ್ಕೃತವಾಞ್ಶುಚಿಃ।
ಕೃತಕೃತ್ಯಮುಪಾತಿಷ್ಠತ್ಸಿದ್ಧಂ ತಮತಿಥಿಂ ತದಾ॥ 13-65-22 (84069)
ತೌ ಸಮೇತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಸುಖಾಸೀನೌ ಕಥಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಚಕ್ರತುರ್ವೇದಸಂಬದ್ಧಾಸ್ತಚ್ಛೇಷಕೃತಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-65-23 (84070)
ಶಿಲವೃತ್ತಿಃ ಕಥಾಂತೇ ತು ಸಿದ್ಧಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಯತ್ನತಃ।
ಪ್ರಶ್ನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಮೇಧಾವೀ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 13-65-24 (84071)
ಶಿಲವೃತ್ತಿರುವಾಚ। 13-65-25x (6992)
ಕೇದೇಶಾಃ ಕೇ ಜನಪದಾಃ ಕೇಽಽಶ್ರಮಾಃ ಕೇ ಚ ಪರ್ವತಾಃ।
ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಃ ಪುಣ್ಯತಃ ಕಾಶ್ಚ ಜ್ಞೇಯಾ ನದ್ಯಸ್ತದುಚ್ಯತಾಂ॥ 13-65-25 (84072)
ಸಿದ್ಧ ಉವಾಚ। 13-65-26x (6993)
ತೇ ದೇಶಾಸ್ತೇ ಜನಪದಾಸ್ತೇಽಽಶ್ರಮಾಸ್ತೇ ಚ ಪರ್ವತಾಃ।
ಯೇಷಾಂ ಭಾಗೀರಥೀ ಗಂಗಾ ಮಧ್ಯೇನೈತಿ ರಾರಿದ್ವರಾ॥ 13-65-26 (84073)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಯಜ್ಞೈಸ್ತ್ಯಾಗೇನ ವಾ ಪುನಃ।
ಗತಿಂ ತಾಂ ನ ಲಭೇಜ್ಜಂತುರ್ಗಂಗಾಂ ಸಂಸೇವ್ಯ ಯಾಂ ಲಭೇತ್॥ 13-65-27 (84074)
ಸ್ಪಷ್ಟಾನಿ ಯೇಷಾಂ ಗಾಂಗೇಯೈಸ್ತೋಯೈರ್ಗಾತ್ರಾಣಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ನ್ಯಸ್ತಾನಿ ನ ಪುನಸ್ತೇಷಾಂ ತ್ಯಾಗಃ ಸ್ವರ್ಗಾದ್ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-65-28 (84075)
ಸರ್ವಾಣಿ ಯೇಷಾಂ ಗಾಂಗೇಯೈಸ್ತೋಯೈಃ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ಗಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಾನವಾ ವಿಪ್ರ ದಿವಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ತೇ ಜನಾಃ॥ 13-65-29 (84076)
ಪೂರ್ವೇ ವಯಸಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಾನಿ ಯೇ ನರಾಃ।
ಪಶ್ಚಾದ್ಗಂಗಾಂ ನಿಷೇವಂತೇ ತೇಽಪಿ ಯಾಂತ್ಯುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-65-30 (84077)
`ಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಪಾತಕೈಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಶುದ್ಧಾ ಭವಂತಿ ತೇ।
ಮುಚ್ಯಂತೇ ದೇಹಸಂತ್ಯಾಗಾದ್ಗಂಗಾಯಮುನಸಂಗಮೇ॥' 13-65-31 (84078)
ಸ್ನಾತಾನಾಂ ಶುಚಿಭಿಸ್ತೋಯೈರ್ಗಾಂಗೇಯೈಃ ಪ್ರಯತಾತ್ಮನಾಂ।
ವ್ಯುಷ್ಟಿರ್ಭವತಿ ಯಾ ಪುಂಸಾಂ ನ ಸಾ ಕ್ರತುಶತೈರಪಿ॥ 13-65-32 (84079)
ಯಾವದಸ್ಥಿ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಗಂಗಾತೋಯೇಷು ತಿಷ್ಠತಿ।
ತಾವದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-65-33 (84080)
ಅಪಹತ್ಯ ತಮಸ್ತೀವ್ರಂ ಯಥಾ ಭಾತ್ಯುದಯೇ ರವಿಃ।
ತಥಾಽಪಹತ್ಯ ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಭಾತಿ ಗಂಗಾಜಲೋಕ್ಷಿತಃ॥ 13-65-34 (84081)
ವಿಸೋಮಾ ಇವ ಶರ್ವರ್ಯೋ ವಿಪುಷ್ಪಾಸ್ತರವೋ ಯಥಾ।
ತದ್ವದ್ದೇಶಾ ದಿಶಶ್ಚೈವ ಹೀನಾ ಗಂಗಾಜಲೈಃ ಶಿವೈಃ॥ 13-65-35 (84082)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾ ಯಥಾ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಕ್ರತವಶ್ಚ ಯಥಾಽಸೋಮಾಸ್ತಥಾ ಗಂಗಾಂ ವಿನಾ ಜಗತ್॥ 13-65-36 (84083)
ಯಥಾ ಹೀನಂ ನಭೋಽರ್ಕೇಣ ಭೂಃ ಶೈಲೈಃ ಖಂ ಚ ವಾಯುನಾ।
ತಥಾ ದೇಶಾ ದಿಶಶ್ಚೈವ ಗಂಗಾಹೀನಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-65-37 (84084)
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಯೇ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ।
ತರ್ಪ್ಯಮಾಣಾಃ ಪರಾಂ ತೃಪ್ತಿಂ ಯಾಂತಿ ಗಂಗಾಜಲೈಃ ಶುಭೈಃ॥ 13-65-38 (84085)
`ಅನ್ಯೇ ಚ ದೇವಾ ಮುನಯಃ ಪ್ರೇತಾನಿ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ।
ತರ್ಪಿತಾಸ್ತೃಪ್ತಿಮಾಯಾಂತಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವಶಃ॥' 13-65-39 (84086)
ಯಸ್ತು ಸೂರ್ಯೇಣ ನಿಷ್ಟಪ್ತಂ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪಿಬತೇ ಜಲಂ।
ಗವಾಂ ನಿರ್ಹರನಿರ್ಮುಕ್ತಾದ್ಯಾವಕಾತ್ತದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-65-40 (84087)
ಇಂದ್ರವ್ರತಸಹಸ್ರಂ ತು ಯಶ್ಚೋರತ್ಕಾಯಶೋಧನಂ।
ಪಿವೇದ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಗಂಗಾಂಯಃ ಸಮೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ನ ವಾ ಸಮೌ॥ 13-65-41 (84088)
ತಿಷ್ಠೇದ್ಯುಗಸಹಸ್ರಂ ತು ಪದೇನೈಕೇನ ಯಃ ಪುಮಾನ್।
ಮಾಸಮೇಕಂ ತು ಗಂಗಾಯಾಂ ಸಮೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ನ ವಾ ಸಭೌ॥ 13-65-42 (84089)
ಲಂಬತೇಽವಾಕ್ಶಿರಾ ಯಸ್ತು ಯುಗಾನಾಮಯುತಂ ಪುಮಾನ್।
ತಿಷ್ಠೇದ್ಯಥೇಷ್ಟಂ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಗಂಗಾಯಾಂ ಸ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-65-43 (84090)
ಅಗ್ನೌ ಪ್ರಾಸ್ತಂ ಪ್ರಧೂಯೇತ ಯಥಾ ತೂಲಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ತಥಾ ಗಂಗಾವಗಾಢಸ್ಯ ಸರ್ವಪಾಪಂ ಪ್ರಧೂಯತೇ॥ 13-65-44 (84091)
ಭೂತಾನಾಮಿಹ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದುಃಖೋಪಹತಚೇತಸಾಂ।
ಗತಿಮನ್ವೇಷಮಾಣಾನಾಂ ನ ಗಂಗಾಸದೃಶೀ ಗತಿಃ॥ 13-65-45 (84092)
ಭವಂತಿ ನಿರ್ವಿಷಾಃ ಸರ್ಪಾ ಯಥಾ ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಸ್ಯ ದರ್ಶನಾತ್।
ಗಂಗಾಯಾ ದರ್ಶನಾತದ್ವತ್ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-65-46 (84093)
ಅಪ್ರತಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿದಧರ್ಮಶರಣಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಯೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಗಂಗೇಹ ಶರಣಂ ಶರ್ಮ ವರ್ಮ ಚ। 13-65-47 (84094)
ಪ್ರಕೃಷ್ಟೈರಶುಭೈರ್ಗ್ರಸ್ತಾನನೇಕೈಃ ಪುರುಷಾಧಮಾನ್।
ಪತತೋ ನರಕೇ ಗಂಗಾ ಸಂಶ್ರಿತಾನ್ಪ್ರೇತ್ಯ ತಾರಯೇತ್॥ 13-65-48 (84095)
ತೇ ಸಂವಿಭಕ್ತಾ ಮುನಿಭಿರ್ನೂನಂ ದೇವೈಃ ಸವಾಸವೈಃ।
ಯೇಽಭಿಗಚ್ಛಂತಿ ಸತತಂ ಗಂಗಾಂ ಮತಿಮತಾಂವರ॥ 13-65-49 (84096)
ವಿನಯಾಚಾರಹೀನಾಶ್ಚ ಅಶಿವಾಶ್ಚ ನರಾಧಮಾಃ।
ತೇ ಭವಂತಿ ಶಿವಾ ವಿಪ್ರ ಯೇ ವೈ ಗಂಗಾಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-65-50 (84097)
ಯಥಾ ಸುರಾಣಾಮಭೃತಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಯಥಾ ಸ್ವಧಾ।
ಸುಧಾ ಯಥಾ ಚ ನಾಗಾನಾಂ ತಥಾ ಗಂಗಾಜಲಂ ನೃಣಾಂ॥ 13-65-51 (84098)
ಉಪಾಸತೇ ಯಥಾ ಬಾಲಾ ಮಾತರಂ ಕ್ಷುಧಯಾಽರ್ದಿತಾಃ।
ಶ್ರೇಯಸ್ಕಾಮಾಸ್ತಥಾ ಗಂಗಾಮುಪಾಸಂತೀಹ ದೇಹಿನಃ॥ 13-65-52 (84099)
ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಯಥಾ ಸ್ಥಾನಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮುಚ್ಯತೇ।
ಸ್ಥಾನಾನಾಂ ಸರಿತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಗಂಗಾ ತದ್ವದಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 13-65-53 (84100)
`ಉಪಜೀವ್ಯಾ ಯಥಾ ಧೇನುರ್ಲೋಕಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಮೇವ ವಾ।
ಹವಿಷಾಂ ತು ಯಥಾ ಸೋಮಸ್ತರಣೇಷು ತಥಾ ತ್ವಿಯಂ॥ 13-65-54 (84101)
ಯಥೋಪಜೀವಿನಾಂ ಧೇನುರ್ದೇವಾದೀನಾಂ ಪರಾ ಸ್ಮೃತಾ।
ತಥೋಪಜೀವಿನಾಂ ಗಂಗಾ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಭೃತಾಮಿಹ॥ 13-65-55 (84102)
ದೇವಾಃ ಸೋಮಾರ್ಕಸಂಸ್ಥಾನಿ ಯತಾ ಸತ್ರಾದಿಭಿರ್ಮಖೈಃ।
ಅಮೃತಾನ್ಯುಪಜೀವಂತಿ ತಥಾ ಗಂಗಾಜಲಂ ನರಾಃ॥ 13-65-56 (84103)
ಜಾಹ್ನವೀಪುಲಿನೋತ್ಥಾಭಿಃ ಸಿಕತಾಭಿಃ ಸಮುಕ್ಷಿತಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯತೇ ಲೋಕೋ ದಿವಿಷ್ಠಮಿವ ಶೋಭಿತಂ॥ 13-65-57 (84104)
ಜಾಹ್ನವೀತೀರಸಂಭೂತಾಂ ಮೃದಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಬಿಭರ್ತಿ ಯಃ।
ಬಿಭರ್ತಿ ರೂಪಂ ಸೋಽರ್ಕಸ್ಯ ತಮೋನಾಶಾಯ ನಿರ್ಮಲಂ॥ 13-65-58 (84105)
ಗಂಗೋರ್ಮಿಭಿರಥೋ ದಿಗ್ಧಃ ಪುರುಷಂ ಪವನೋ ಯದಾ।
ಸ್ಪೃಶ್ಯತೇ ಸೋಽಸ್ಯ ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಸದ್ಯ ಏವಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-65-59 (84106)
ವ್ಯಸನೈರಭಿತಪ್ತಸ್ಯ ನರಸ್ಯ ವಿನಶಿಷ್ಯತಃ।
ಗಂಗಾದರ್ಶನಜಾ ಪ್ರೀತಿರ್ವ್ಯಸನಾನ್ಯಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-65-60 (84107)
ಹಂಸಾರಾವೈಃ ಕೋಕರವೈ ರವೈರನ್ಯೈಶ್ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಪಸ್ಪರ್ಧ ಗಂಗಾ ಗಂಧರ್ವಾನ್ಪುಲಿನೈಶ್ಚ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಾನ್॥ 13-65-61 (84108)
ಹಂಸಾದಿಭಿಃ ಸುಬಹುಭಿರ್ವಿವಿಧೈಃ ಪಕ್ಷಿಭಿರ್ವೃತಾಂ।
ಗಂಗಾಂ ಗೋಕುಲಸಂಬಾದಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗೋಽಪಿ ವಿಸ್ಮೃತಃ॥ 13-65-62 (84109)
ನ ಸಾ ಪ್ರೀತಿರ್ದಿವಿಷ್ಠಸ್ಯ ಸರ್ವಕಾಮಾನುಪಾಶ್ನತಃ।
ಸಂಭವೇದ್ಯಾ ಪರಾ ಪ್ರೀತಿರ್ಗಂಗಾಯಾಃ ಪುಲಿನೇ ನೃಣಾಂ॥ 13-65-63 (84110)
ವಾಙ್ಮನ ಕರ್ಮಜೈರ್ಗ್ರಸ್ತಃ ಪಾಪೈರಪಿ ಪುಮಾನಿಹ।
ವೀಕ್ಷ್ಯ ಗಂಗಾಂ ಭವೇನ್ಮೂತೋ ಅತ್ರ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 13-65-64 (84111)
ಸಪ್ತಾವರಾನ್ಸಪ್ತ ಪರಾನ್ಪಿತೄಂಸ್ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಯೇ ಪರೇ।
ಪುಮಾಂಸ್ತಾರಯತೇ ಗಂಗಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽವಗಾಹ್ಯ ಚ॥ 13-65-65 (84112)
ಶ್ರುತಾಭಿಲಷಿತಾ ಪೀತಾ ಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ದೃಷ್ಟಾಽವಗಾಹಿತಾ।
ಗಂಗಾ ತಾರಯತೇ ನೄಣಾಮುಭೌ ವಂಶೌ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-65-66 (84113)
`ತತ್ತೀರಗಾನಾಂ ತಪಸಾ ಶ್ರಾದ್ಧಪಾರಾಯಣಾದಿಭಿಃ।
ಗಂಗಾದ್ವಾರಪ್ರಭೃತಿಭಿಸ್ತತ್ತೀರ್ಥೈರ್ನ ಪರಂ ನೃಣಾಂ॥ 13-65-67 (84114)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಃ ಸ್ಮರೇದ್ಗಂಗಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ನಾನೇ ತು ಕೀರ್ತಯೇತ್।
ತರ್ಪಣೇ ಪಿತೃಪೂಜಾಸು ಮರಣೇ ಚಾಪಿ ಸಂಸ್ಮರೇತ್॥' 13-65-68 (84115)
ದರ್ಶನಾತ್ಸ್ಪರ್ಶನಾತ್ಪಾನಾತ್ತಥಾ ಗಂಗೇತಿ ಕೀರ್ತನಾತ್।
ಪುನಾತ್ಯುಪುಣ್ಯಾನ್ಪುರುಷಾಞ್ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-65-69 (84116)
ಯ ಇಚ್ಛೇತ್ಸಫಲಂ ಜನ್ಮ ಜೀವಿತಂ ಶ್ರುತಮೇವ ಚ।
ಸ ಪಿತೄಂಸ್ತರ್ಪಯೇದ್ಗಂಗಾಮಭಿಗಂಯ ಸುರಾಂಸ್ತಥಾ॥ 13-65-70 (84117)
ನ ಶ್ರುತೈರ್ನ ಚ ವಿತ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ನ ಚ ತತ್ಫಲಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುರುಷೋಽತ್ಯಂತಂ ಗಂಗಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯದಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-65-71 (84118)
ಜಾತ್ಯಂಧೈರಿಹ ತುಲ್ಯಾಸ್ತೇ ಮೃತೈಃ ಪಂಗುಭಿರೇವ ಚ।
ಸಮರ್ಥಾ ಯೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಗಂಗಾಂ ಪುಣ್ಯಜಲಾಂ ಶಿವಾಂ॥ 13-65-72 (84119)
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಜ್ಞೈರ್ಮಹರ್ಷಿಭಿರುಪಸ್ಥಿತಾಂ।
ದೇವೈಃ ಸೇಂದ್ರೈಶ್ಚ ಕೋ ಗಂಗಾಂ ನೋಪಸೇವೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-65-73 (84120)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥೈರ್ಗೃಹಸ್ಥೈಶ್ಚ ಯತಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಭಿಃ।
ವಿದ್ಯಾವದ್ಭಿಃ ಶ್ರಿತಾಂ ಗಂಗಾಂ ಪುಮಾನ್ಕೋ ನಾಮ ನಾಶ್ರಯೇತ್॥ 13-65-74 (84121)
ಉತ್ಕಾಮದ್ಬಿಶ್ಚ ಯಃ ಪ್ರಾಣೈಃ ಪ್ರಯತಃ ಶಿಷ್ಟಸಂಮತಃ।
ಚಿಂತಯೇನ್ಮನಸಾ ಗಂಗಾಂ ಸ ಗತಿಂ ಪರಮಾಂಲಭೇತ್॥ 13-65-75 (84122)
ನ ಭಯೇಭ್ಯೋ ಭಯಂ ತಸ್ಯ ನ ಪಾಪೇಭ್ಯೋ ನ ರಾಜತಃ।
ಆದೇಹಪತನಾದ್ಗಂಗಾಮುಪಾಸ್ತೇ ಯಃ ಪುಮಾನಿಹ॥ 13-65-76 (84123)
ಗಗನಾದ್ಗಾಂ ಪತಂತೀಂ ವೈ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾಂ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ದಧಾರ ಶಿರಸಾ ಗಂಗಾಂ ತಾಮೇವ ದಿವಿ ಸೇವತೇ॥ 13-65-77 (84124)
ಅಲಂಕೃತಾಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ ಪಥಿಭಿರ್ವಿಮಲೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಯಸ್ತು ತಸ್ಯಾ ಜಲಂ ಸೇವೇತ್ಕ್ರತಕೃತ್ಯಃ ಪುಮಾನ್ಭವೇತ್। 13-65-78 (84125)
ದಿವಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಚೈವ ಚಂದ್ರಮಾಃ।
ದೇವೇಶ ಯಥಾ ನೃಣಾಂ ಗಂಗಾ ಚ ಸರಿತಾಂ ತಥಾ॥ 13-65-79 (84126)
ಮಾತ್ರಾ ಪಿತ್ರಾ ಸುತೈರ್ದಾರೈರ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ಯ ಧನೇನ ವಾ।
ನ ಭವೇದ್ಧಿ ತಥಾ ದುಃಖಂ ಯಥಾ ಗಂಗಾ ವಿಯೋಗಜಂ॥ 13-65-80 (84127)
ನಾರಣ್ಯೈರ್ನೇಷ್ಟವಿಷಯೈರ್ನ ಸುತೈರ್ನ ಧನಾಗಮೈಃ।
ತಥಾ ಪ್ರಸಾದೋ ಭವತಿ ಗಂಗಾಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಯಥಾ ಭವೇತ್॥ 13-65-81 (84128)
ಪೂರ್ಣಮಿಂದುಂ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನೃಣಾಂ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಸೀದತಿ।
ತಥಾ ತ್ರಿಪಥಗಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನೃಣಾಂ ದೃಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಸೀದತಿ॥ 13-65-82 (84129)
ತದ್ಭಾವಸ್ತದ್ಗತಮನಾಸ್ತನ್ನಿಷ್ಠಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ।
ಗಂಗಾಂಯೋಽನುಗತೋ ಭಕ್ತ್ಯಾಸ ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-65-83 (84130)
ಭೂಸ್ಥೈಃ ಖಸ್ಥೈರ್ದಿವಿಷ್ಠೈಶ್ಚ ಭೂತೈರುಚ್ಚಾವಚೈರಪಿ।
ಗಂಗಾ ವಿಗಾಹ್ಯಾ ಸತತಮೇತತ್ಕಾರ್ಯತಮಂ ಸತಾಂ॥ 13-65-84 (84131)
ವಿಶ್ವಲೋಕೇಷು ಪುಣ್ಯತ್ವಾದ್ಗಂಗಾಯಾಃ ಪ್ರಥಿತಂ ಯಶಃ।
`ದುರ್ಮೃತಾನನಪತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸಾ ಮೃತಾನನಯದ್ದಿವಂ।'
ಯತ್ಪುತ್ರಾನ್ಸಗರಸ್ಯೇತೋ ಭಸ್ಮಾಖ್ಯಾನನಯದ್ದಿವಂ॥ 13-65-85 (84132)
ವಾಯ್ವೀರಿತಾಭಿಃ ಸುಮನೋಹರಾಭಿ-
ರ್ದ್ರುತಾಭಿರತ್ಯರ್ಥಸಮುತ್ಥಿತಾಭಿಃ।
ಗಂಗೋರ್ಮಿಭಿರ್ಭಾನುಮತೀಭಿರಿದ್ಧಾಃ
ಸಹಸ್ರರಶ್ಮಿಪ್ರತಿಮಾ ಭವಂತಿ॥ 13-65-86 (84133)
ಪಯಸ್ವಿನೀಂ ಘೃತಿನೀಮತ್ಯುದಾರಾಂ
ಸಮೃದ್ಧಿನೀಂ ವೇಗಿನೀಂ ದುರ್ವಿಗಾಹ್ಯಾಂ।
ಗಂಗಾಂ ಗತ್ವಾ ಯೈಃ ಶರೀರಂ ವಿಸೃಷ್ಟಂ
ಗತಾ ಧೀರಸ್ತೇ ವಿಬುಧೈಃ ಸಮತ್ವಂ॥ 13-65-87 (84134)
ಅಂಧಾಂಚಡಾಂದ್ರವ್ಯಹೀನಾಂಶ್ಚ ಗಂಗಾ
ಯಶಸ್ವಿನೀ ಬೃಹತೀ ವಿಶ್ವರೂಪಾ।
ದೇವೈಃ ಸೇಂದ್ರೈರ್ಮುನಿಭಿರ್ಮಾನವೈಶ್ಚ
ನಿಷೇವಿತಾ ಸರ್ವಕಾಮೈರ್ಯುನಕ್ತಿ॥ 13-65-88 (84135)
ಊರ್ಜಸ್ವತೀಂ ಮಧುಮತೀಂ ಮಹಾಪುಣ್ಯಾಂ ತ್ರಿವರ್ತ್ಮಗಾಂ।
ತ್ರಿಲೋಕಗೋಪ್ತ್ರೀಂ ಯೇ ಗಂಗಾಂ ಸಂಶ್ರಿತಾಸ್ತೇ ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 13-65-89 (84136)
ಯೋ ವತ್ಸ್ಯತಿ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ವಾಽಪಿ ಮರ್ತ್ಯ-
ಸ್ಮಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸುಖಾನಿ ದೇವಾಃ।
ತದ್ಭಾವಿತಾಃ ಸ್ಪರ್ಶನದರ್ಶನೇನ
ಇಷ್ಟಾಂ ಗತಿಂ ತಸ್ಯ ಸುರಾ ದಿಶಂತಿ॥ 13-65-90 (84137)
ದಕ್ಷಾಂ ಪೃಶ್ನಿಂ ಬೃಹತೀಂ ವಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಂ
ಶಿವಾಮೃದ್ಧಾಂ ಭಾಗಿನೀಂ ಸುಪ್ರಸನ್ನಾಂ।
ವಿಭಾವರೀಂ ಸರ್ವಭೂತಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ
ಗಂಗಾಂ ಗತಾ ಯೇ ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಾಸ್ತೇ॥ 13-65-91 (84138)
ಖ್ಯಾತಿರ್ಯಸ್ಯಾಃ ಖಂ ದಿವಂ ಗಾಂ ಚ ನಿತ್ಯಾ-
ಮೂರ್ಧ್ವಂ ದಿಶೋ ವಿದಿಶಶ್ಚಾವತಸ್ಥೇ।
ತಸ್ಯಾ ಜಲಂ ಸೇವ್ಯ ಸರಿದ್ವರಾಯಾ
ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಕುತಕೃತ್ಯಾ ಭವಂತಿ॥ 13-65-92 (84139)
ಇಯಂ ಗಂಗೇತಿ ನಿಯತಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ
ಗುಹಸ್ಯ ಸ್ಕ್ಮಸ್ಯ ಚ ಗರ್ಭಯೋಷಾ।
ಪ್ರಾತಸ್ತ್ರಿವರ್ಗಾ ಘೃತವಹಾ ವಿಪಾಪ್ಮಾ
ಗಂಗಾಽವತೀರ್ಣಾ ವಿಯತೋ ವಿಶ್ವತೋಯಾ॥ 13-65-93 (84140)
`ನಾರಾಯಣಾದಕ್ಷಯಾತ್ಪೂರ್ವಜಾತಾ
ವಿಷ್ಣೋಃ ಪಾದಾಚ್ಛಿಂಶುಮಾರಾದ್ಧ್ರುವಾಚ್ಚ।
ಸೋಮಾತ್ಸೂರ್ಯಾನ್ಮೇರುರೂಪಾಚ್ಚ ವಿಷ್ಣೋಃ
ಸಮಾಗತಾ ಶಿವಮೂರ್ಧ್ನೋ ಹಿಮಾದ್ರಿಂ।
ಸತ್ಯಾವತೀ ದ್ರವ್ಯಪರಸ್ಯ ವರ್ಯಾ
ದಿವೋ ಭುವಶ್ಚಾಪಿ ವೀಕ್ಷ್ಯಾನುರೂಪಾ॥' 13-65-94 (84141)
ಸುತಾಽವನೀಧ್ರಸ್ಯ ಹರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ
ದಿವೋ ಭುವಶ್ಚಾಪಿ ಕೃತಾನುರೂಪಾ।
ಭವ್ಯಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಭಾಗಿನೀ ಚಾಪಿ ರಾಜ-
ನ್ಗಂಗಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಪೃಣ್ಯದಾ ವೈ ತ್ರಯಾಣಾಂ॥ 13-65-95 (84142)
ಮಧುಸ್ರವಾ ಘೃತಧಾರಾ ಘೃತಾರ್ಚಿ-
ರ್ಮಹೋರ್ಮಿಭಿಃ ಶೋಭಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಶ್ಚ।
ದಿವಶ್ಚ್ಯುತಾ ಶಿರಸಾಽಽಪ್ತಾ ಶಿವೇನ
ಗಂಗಾಽವನೀಧ್ರಾತ್ತ್ರಿದಿವಸ್ಯ ಮಾತಾ॥ 13-65-96 (84143)
ಯೋನಿರ್ವರಿಷ್ಠಾ ವಿರಜಾ ವಿತನ್ವೀ
ಶಯ್ಯಾಽಚಿರಾ ವಾರಿವಹಾ ಯಶೋದಾ।
ವಿಶ್ವಾವತೀ ಚಾಕೃತಿರಿಷ್ಟಸಿದ್ಧಾ
ಗಂಗೋಕ್ಷಿತಾನಾಂ ಭುವನಸ್ಯ ಪಂಥಾಃ॥ 13-65-97 (84144)
ಕ್ಷಾಂತ್ಯಾ ಮಹ್ಯಾ ಗೋಪನೇ ಧಾರಣೇ ಚ
ದೀಪ್ತ್ಯ, ಕೃಶಾನೋಸ್ತಪನಸ್ಯ ಚೈವ।
ತುಲ್ಯಾ ಗಂಗಾ ಸಂಮತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ಗೃಹಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯತಯಾ ಚ ನಿತ್ಯಂ॥ 13-65-98 (84145)
ಋಷಿಷ್ಟುತಾಂ ವಿಷ್ಣುಪದೀಂ ಪುರಾಣಾಂ
ಸುಪುಣ್ಯತೋಯಾಂ ಮನಸಾಽಪಿ ಲೋಕೇ।
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಜಾಹ್ನವೀಂ ಯೇ ಪ್ರವನ್ನಾ
ಸ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನಂ ಸಂಪ್ರಯಾತಾಃ॥ 13-65-99 (84146)
ಲೋಕಾನಿಮಾನ್ನಯತಿ ಯಾ ಜನನೀವ ಪುತ್ರಾ-
ನ್ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಸರ್ವಗುಣೋಪಪನ್ನಾ।
ತತ್ಸ್ಥಾನಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಮಭೀಪ್ಸಮಾನೈ-
ರ್ಗಂಗಾ ಸದೈವಾತ್ಮವಶೈರುಪಾಸ್ಯಾ॥ 13-65-100 (84147)
`ನ ತೈರ್ಜುಷ್ಟಾಂ ಸ್ಪೃಶತೀಂ ವಿಶ್ವತೋಯಾ-
ಮಿರಾವಜ್ಞಾಂ ರವೇತೀಂ ಭೂಧರಾಣಾಂ।'
ಉಸಾಂ ಪೃಷ್ಟಾಂ ಮಿಷತೀಂ ವಿಶ್ವಭೋಜ್ಯಾ-
ಮಿರಾವತೀಂ ಧಾರಿಣೀಂ ಭೂಧರಾಣಾಂ।
ಶಿಷ್ಟಾಶ್ರಯಾಮಮೃತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಕಾಂತಾಂ
ಗಂಂಗಾಂ ಶ್ರಯೇದಾತ್ಮವಾನ್ಸಿದ್ಧಿಕಾಮಃ॥ 13-65-101 (84148)
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ದೇವಾನ್ಸವಿಭೂನ್ಸಮಸ್ತಾ-
ನ್ಭಗೀರಥಸ್ತಪಸೋಗ್ರೇಣ ಗಂಗಾಂ।
ಗಾಮಾನಯತ್ತಾಮಭಿಗಂಯ ಶಶ್ವ-
ತ್ಪುಂಸಾಂ ಭಯಂ ನೇಹ ಚಾಮುತ್ರ ವಿದ್ಯಾತ್॥ 13-65-102 (84149)
ಉದಾಹೃತಃ ಸರ್ವಥಾ ತೇ ಗುಣಾನಾಂ
ಮಯೈಕದೇಶಃ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಬೃದ್ಧ್ಯಾ।
ಶಕ್ತಿರ್ನ ಸೇ ಕಾಚಿದಿಹಾಸ್ತಿ ವಕ್ತುಂ
ಗುಣಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪರಿಮಾತುಂ ತಥೈವ॥ 13-65-103 (84150)
ಮೇರೋಃ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಚ ಸರ್ವಯತ್ನೈಃ
ಸಂಖ್ಯೋಪಲಾನಾಮುದಕಸ್ಯ ವಾಽಪಿ।
ಶಕ್ಯಂ ವಕ್ತುಂ ನೇಹ ಗಂಗಾಜಲಾನಾಂ
ಗುಣಾಖ್ಯಾನಂ ಪರಿಮಾತುಂ ತಥೈವ॥ 13-65-104 (84151)
ತಸ್ಮಾದೇತಾನ್ಪರಯಾ ಶ್ರದ್ಧಯೋಕ್ತಾ-
ನ್ಗುಣಾನ್ಸರ್ವಾಂಜಾಹ್ನವೀಯಾನ್ಸದೈವ।
ಭವೇದ್ವಾಚಾ ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಚ
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಯುಕ್ತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ॥ 13-65-105 (84152)
ಲೋಕಾನಿಮಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಯಶಸಾ ವಿತತ್ಯ
ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹತೀಂ ತಾಂ ದುರಾಪಾಂ।
ಗಂಗಾಕೃತಾನಚಿರೇಣೈವ ಲೋಕಾ-
ನ್ಯಥೇಷ್ಟಮಿಷ್ಟಾನ್ವಿಹರಿಷ್ಯಸಿ ತ್ವಂ॥ 13-65-106 (84153)
ತವ ಮಮ ಚ ಗುಣೈರ್ಮಹಾನುಭಾವಾ
ಜುಷತು ಭತಿಂ ಸತತಂ ಸ್ವಧರ್ಮಯುಕ್ತೈಃ।
ಅಭಿಮತಜನವತ್ಸಲಾ ಹಿ ಗಂಗಾ
ಜಗತಿ ಯುನಕ್ತಿ ಸುಖೈಶ್ಚ ಭಕ್ತಿಮಂತಂ॥ 13-65-107 (84154)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-65-108x (6994)
ಇತಿ ಪರಮಮತಿರ್ಗುಣಾನಶೇಷಾ-
ಞ್ಶಿಲರತಯೇ ತ್ರಿಪಥಾನುಯೋಗರೂಪಾನ್।
ಬಹುವಿಧಮನುಶಾಸ್ಯ ತಥ್ಯರೂಪಾ-
ನ್ಗಗನತಲಂ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ವಿವೇಶ ಸಿದ್ಧಃ॥ 13-65-108 (84155)
ಶಿಲವೃತ್ತಿಸ್ತು ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ವಾಕ್ಯೈಃ ಸಂಬೋಧಿತಸ್ತದಾ।
ಗಂಗಾಮುಪಾಸ್ಯ ವಿಧಿವತ್ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ ಸುದುರ್ಲಭಾಂ॥ 13-65-109 (84156)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ।
ಗಂಗಾಮಭ್ಯೇಹಿ ಸತತಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಸಿದ್ಧಿಮುತ್ತಮಾಂ॥ 13-65-110 (84157)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-65-111x (6995)
ಶ್ರುತ್ವೇತಿಹಾಸಂ ಭೀಷ್ಮೋಕ್ತಂ ಗಂಗಾಯಾಃ ಸ್ತವಸಂಯುತಂ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪರಾಂ ಪ್ರೀತಿಮಗಚ್ಛದ್ಧಾತೃಭಿಃ ಸಹ॥ ॥ 13-65-111 (84158)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 65 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-65-2 ಯದಾಽಪೃಚ್ಛತ್ತದೈವಾಜಗ್ಮುರಿತಿ ದ್ವಿತೀಯೇನ ಯತ್ತದೋರಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ನ್ವಯಃ॥ 7-65-16 ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯಂ ಖೇಚರತ್ವಾಂತರ್ಧಾನಶಕ್ತ್ಯಾದಿಸಿದ್ಧಿಮತ್ತ್ವಂ॥ 7-65-18 ದೇಶಾಃ ಭೂಮಿಭಾಗಾಃ। ಜನಪದಾಃ ಮಹಾಜನನಿವಾಸಸ್ಥಾನಾನಿ। ಆಶ್ರಮಾಃ ಋಷಿಸ್ಥಾನಾನಿ॥ 7-65-26 ತೇ ದೇಶಾ ಇತಿ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಃ ಪುಣ್ಯತ ಇತ್ಯನುಷಂಗಃ॥ 7-65-28 ಗಾತ್ರಾಣ್ಯಸ್ಥೀನಿ। ನ್ಯಸ್ತಾನಿ ಗಂಗಾಯಾಂ। ತ್ಯಕ್ತಾನಿ ಯಾನಿ ವೈ ತೇಷಾಂ ತ್ಯಾಗಾತ್ಸ್ವರ್ಗೋ ವಿಧೀಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-65-32 ವ್ಯುಷ್ಟಿಃ ಪುಣ್ಯವೃದ್ಧಿಃ॥ 7-65-33 ಯಾವದಸ್ಥಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-65-40 ಗವಾಂ ನಿರ್ಹಾರ ಆಹಾರನಿರ್ಗಮನಾಮಾರ್ಗಸ್ತತೋ ನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಯಾವಕಂ ಯವವಿಕಾರಸ್ತಸ್ಮಾತ್। ಗಾಂ ಯವಾನಾದಯಿತ್ವಾ ತಚ್ಛಕೃದಂತರ್ಗತಾನ್ ಯವಾನ್ ಪಕ್ತ್ವಾ ಭುಂಜಾನೋ ಯಾವಕವ್ರತೀತ್ಯುಚ್ಯತೇ॥ 7-65-41 ಇಂದುವ್ರತಂ ಚಾಂದ್ರಾಯಣಂ॥ 7-65-44 ಧೂಯತೇ ದೂರೇ ಜಾಯತೇ ಭಸ್ಮೀಭೂಯಾಪಿ ನ ಶಿವ್ಯತೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-65-63 ಕಾಮಾನ್ ಭೋಗಾನ್॥ 7-65-81 ಉಪಸ್ಥಿತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸೇವಿತಾಂ॥ ಇಷ್ಟಂ ಯಾಗಾದಿ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯೈರಿಷ್ಟವಿಷಯೈಃ ಸ್ವರ್ಗ್ಯೈಃ॥ 7-65-83 ಇದ್ಧಾಃ ನಿರ್ದೋಷತ್ವೇನ ದೀಪ್ತಾಃ॥ 7-65-87 ಪಯೋಘೃತೇ ಯಾಗೀಯೇ ಹವಿಷೀ ಸಮೃದ್ಧಿರ್ಯಾಗಫಲಂ ತದ್ವತೀಂ। ಯಾಗಾದಿಜಂ ಪುಣ್ಯಂ ತತ್ಫಲಂ ಸ್ವರ್ಗಾದಿ ಚ ಗಂಗಾಪ್ರಾಪ್ತ್ಯೈವ ಲಭ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-65-89 ಊರ್ಕ ಅನ್ನಪಶ್ವಾದಿಃ ತತ್ಪ್ರದಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಮಧು ಕರ್ಮಫಲಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವಾ ತತ್ಪ್ರದಾಂ ಮಧುಮತೀಂ॥ 7-65-90 ಯೋಗಂ ಗಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ತಥಾ ಗಂಗಯಾ ಭಾವಿತಾಃ ಮಹತ್ತ್ವಂ ಗತಾಃ ದೇವಾಃ। ಸ್ಪರ್ಶನದರ್ಶನೇನ ಗಂಗಾಯಾ ಏವ॥ 7-65-91 ದಕ್ಷಾಂ ತಾರಣಸಮರ್ಥಾಂ। ಪೃಶ್ನಿಂ ವಿಷ್ಣುಮಾತರಂ। ಬೃಹತೀಂ ವಾಚಂ। ವಾಗ್ವೈ ಬೃಹತೀತಿಶ್ರುತೇಃ। ಭಾಗಿನೀಂ ಭನಾನಾಮೈಶ್ವರ್ಯಾದೀನಾಂ ಷಣ್ಣಾಂ ಸಮೂಹೋ ಭಾಗಂ ತದ್ವತೀಂ। ವಿಭಾವರೀಂ ಪ್ರಕಾಶಿಕಾಂ॥ 7-65-93 ಗಂಗಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಇಯಂ ಗಂಗೇತಿ ಅನ್ಯಾನ್ ಗಂಗಾಂ ದರ್ಶಯತಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ನಿಯತಂ ನಿಯಮೇನ ಗಂಗೈವ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸಂಸಾರಾವಸಾನಹೇತುರ್ಭವತಿ। ಗುಹಸ್ಯ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ಯ ರುಕ್ಮಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಗರ್ಭಯೋಷಾ ಗರ್ಭಧಾರಿಣೀ ಸ್ತ್ರೀ। ವಿಯತಃ ಸಕಾಶಾತ್ಪ್ರಾತರವತೀರ್ಣಾ ತ್ರಿವರ್ಗಾ ಧರ್ಪ್ರಾರ್ಥಕಾಮದಾ। ಧೃತವಹಾ ಜಲವಾಹಿನೀ। ವಿಶ್ವತೋಯಾ ವಿಶ್ವಪ್ರಿಯತೋಯಾ॥ 7-65-95 ಅವನೀಧ್ರಸ್ಯ ಮೇರೋಃ ಹಿಮವತೋ ವಾ ಪರ್ವತಸ್ಯ। ಕೃತಂ ಅನುರೂಪಂ ಅಲಂಕಾರೋ ಯಯಾ ಸಾ ಕೃತಾನುರೂಪಾ॥ 7-65-96 ಮಧುಸ್ರವಾ ಧರ್ಮದ್ರವಾ। ಘೃತಧಾರಾ ತೇಜೋಧಾರಾ ಘೃತಾರ್ಚಿಃ ಆಜ್ಯಸ್ಯೇವ ಅರ್ಚಿರ್ವಾ ಯಸ್ಯಾಃ। ಸಾ ಅವನೀಧ್ರಾತ್ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-65-97 ವರಿಷ್ಠಾ ಯೋನಿಃ ಪರಮಕಾರಣಂ। ವಿ ಜಾ ನಿರ್ಮಲಾ। ವಿತನ್ವೀ ವಿಶೇಷೇಣ ತನ್ವೀ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ। ಶಯ್ಯಾ ದೀರ್ಘನಿದ್ರಾ ತಲ್ಪಃ। ಮರಣಂ ಜಾಹ್ನವೀತಟ ಇತಿ ವಚನಾತ್। ಅಚಿರಾ ಶೀಘ್ರಾ। ವಿಶ್ವಾವತೀ ವಿಶ್ವಂ ಅವಂತೀ ಪಾಲಯಂತೀ। ನುಮಭಾವ ಆರ್ಷಃ। ಇಷ್ಟಸಿದ್ಧಾ ಇಷ್ಟಾಃಕ ಸಿದ್ಧಾ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ, ಸಿದ್ಧಾನಾಮಿಷ್ಟಾ ಇತಿ ವಾ। ಅಕ್ಷೇತಾನಾಂ ಸ್ನಾತಾನಾಂ। ಭುವನಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ। ಪುಷ್ಪಾವಿಲಾ ಪರಿವಾಹಾ ಯಶೋದೇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-65-98 ಕ್ಷಾಂತ್ಯಾದಿತ್ರಯೇ ಮಹ್ಯಾ ತುಲ್ಯೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಗುಹಸ್ಯ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಸಂಮತಾ। ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯತಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತ್ಯನುಗ್ರಾಹಕತಯಃ॥ 7-65-99 ಮನಸಾಪಿ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಕಿಮುತ ಸಾಕ್ಷಾತ್॥ 7-65-101 ಉಸ್ರಂ ಧೇನುಮಮೃತದುಘಾಮಿತಿ ಯಾವತ್। ಮಿಷತೀಂ ಪಶ್ಯಂತೀಂ ಸರ್ವಜ್ಞಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಹರಾವತೀಮನ್ನವತೀಂ। ಬ್ರಹ್ಮಣೋಪಿ ಕಾಂತೋ ಚೇತೋಹರಾಂ॥ 7-65-102 ಸವಿಭೂನ್ ಸೇಕ್ಷರಾನ್। ಗಾಂ ಪೃಥ್ವೀಂ॥ 7-65-103 ಮದುಕ್ತಾನ್ ಗಂಗಾಗುಣಾನ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಾಗಾದಿಮಿಃ ಸ್ತೋತ್ರಧ್ಯಾನಸ್ನಾನಾದಿಷು ಶ್ರದ್ದದಾನೋ ಭವೇದಿತೀ ಸಂಬಂಧಃ। ಗಂಗಾಕೃತಾನ್ ಗಂಗಾಸೇವನಪ್ರಾಪ್ತಾನ್। ಇಷ್ಟಾನ್ ಸಂಕಲ್ಪಸಿದ್ಧಾನ್। 7-65-107 ಮಹಾನುಭಾವಾ ಗಂಗಾ ಮತಿಂ ಜುಷತು ಪ್ರೀಣಾತು। ಗಂಗಾದರ್ಶನಾದಿನಾ ಮತಿಃ ಪ್ರಸೀದತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಭಿಮತಃ ಶ್ರದ್ಧಾಲುಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 066
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.66. ಅಧ್ಯಾಯಃ 066
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾನವೇಷು ಪೂಜ್ಯತಾಪ್ರಯೋಜಕಗುಣಪ್ರತಿಪಾದಕಕೃಷ್ಣನಾರದಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೇ ಪೂಜ್ಯಾ ವೈ ತ್ರಿಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಾನವಾ ಭರತರ್ಪಭ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ತದಾಚಕ್ಷ್ವ ನ ಹಿ ತೃಪ್ಯಾಮಿ ಕಥ್ಯತಃ॥ 13-66-1 (84159)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-66-2x (6996)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ॥ 13-66-2 (84160)
ನಾರದಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೂಜಯಾನಂ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಾನ್।
ಕೇಶವಃ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಗವನ್ಕ್ರಾನ್ನಮಸ್ಯಮಿ॥ 13-66-3 (84161)
ಬಹುಮಾನಪರಸ್ತೇಷು ಭಗವನ್ಯಾನ್ನಮಸ್ಯಸಿ।
ಶಕ್ಯಂ ಚೇಚ್ಛ್ರೋತುಮಸ್ಮಾಭಿರ್ಬ್ರೂಹ್ಯೇತದ್ಧರ್ಮವಿತ್ತಮ॥ 13-66-4 (84162)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-66-5x (6997)
ಶೃಣು ಗೋವಿಂದ ಯಾನೇತಾನ್ಪೂಜಯಾಂಯರಿಮರ್ದನ।
ತ್ವತ್ತೋಽನ್ಯಃ ಕಃ ಪುಮಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಶ್ರೋತುಮೇತದಿಹಾರ್ಹತಿ॥ 13-66-5 (84163)
ವರುಣಂ ವಾಯುಮಾದಿತ್ಯಂ ಪರ್ಜನ್ಯಂ ಜಾತವೇದಸಂ।
ಸ್ಥಾಣು ಸ್ಕಂದಂ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮೇವ ಚ॥ 13-66-6 (84164)
ವಾಚಸ್ಪತಿಂ ಚಂದ್ರಮಸಮಪಃ ಪೃಥ್ವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಸತತಂ ಯೇ ನಮಸ್ಯಂತಿ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಂಯಹಂ ವಿಭೋ॥ 13-66-7 (84165)
ತಪೋಧನಾನ್ವೇದವಿದೋ ನಿತ್ಯಂ ವೇದಪರಾಯಣಾನ್।
ಮಹಾರ್ಹಾನ್ವೃಷ್ಣಿಶಾರ್ದೂಲ ಸದಾ ಸಂಪೂಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-66-8 (84166)
ಅಭುಕ್ತ್ವಾ ದೇವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರ್ವತೇ ಯೇಽವಿಕತ್ಥನಾಃ।
ಸಂತುಷ್ಟಾಶ್ಚ ಕ್ಷಮಾಯುಕ್ತಾಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಂಯಹಂ ವಿಭೋ॥ 13-66-9 (84167)
ಸಂಯಗ್ಯಜಂತಿ ಯೇ ಚೇಷ್ಟೀಃ ಕ್ಷಾಂತಾ ದಾಂತಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಕ್ಷಿತಿಂ ಗಾಶ್ಚ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-10 (84168)
ಯೇ ವೈ ತಪಸಿ ವರ್ತಂತೇ ವನೇ ಮೂಲಫಲಾಶನಾಃ।
ಅಸಂಚಯಾಃ ಕ್ರಿಯಾವಂತಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-11 (84169)
ಯೇ ಭೃತ್ಯಭರಣೇ ಶಕ್ತಾಃ ಸತತಂ ಚಾತಿಥಿವ್ರತಾಃ।
ಭುಂಜತೇ ದೇವಶೇಷಾಣಿ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-12 (84170)
ಯೇ ವೇದ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ವಾಗ್ಮಿನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನೇ ಯುಕ್ತಾ ನಿತ್ಯಂ ತಾನ್ಪೂಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-66-13 (84171)
ಪ್ರಸನ್ನಹೃದಯಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಸತ್ವೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ।
ಅಪೃಷ್ಠತಾಪಾನ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತಾನ್ಪೂಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-66-14 (84172)
ಗುರುಪ್ರಸಾದೇ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಯತಂತೋ ಯೇ ಸ್ಥಿರವ್ರತಾಃ।
ಶುಶ್ರೂಷವೋಽನಸೂಯಂತಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-15 (84173)
ಸುವ್ರತಾ ಮುನಯೋ ಯೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸತ್ಯಸಂಗರಾಃ।
ವೋಢಾರೋ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾನಾಂ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-16 (84174)
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾಸು ನಿರತಾಃ ಕೃಶಾ ಗುರುಕುಲಾಶ್ರಯಾಃ।
ನಿಃಸುಖಾ ನಿರ್ಧನಾ ಯೇ ತು ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-17 (84175)
ನಿರ್ಮಮಾ ನಿಷ್ಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವಾ ನಿಷ್ಠಿತಾ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜನಾಃ।
ಯೇ ವೇದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ವಾಗ್ಮಿನೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥ 13-66-18 (84176)
ಅಹಿಂಸಾನಿರತಾ ಯೇ ಚ ಯೇ ಚ ಸತ್ಯವ್ರತಾ ನರಾಃ।
ದಾಂತಾಃ ಶಮಪರಾಶ್ಚೈವ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಕೇಶವ॥ 13-66-19 (84177)
ದೇವತಾತಿಥಿಪೂಜಾಯಾಂ ಯುಕ್ತಾ ಯೇ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ।
ಕಪೋತವೃತ್ತಯೋ ನಿತ್ಯಂ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಯಾದವ॥ 13-66-20 (84178)
ಯೇಷಾಂ ತ್ರಿವರ್ಗಃ ಕೃತ್ಯೇಷು ವರ್ತತೇ ನೋಪಹೀಯತೇ।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಪ್ರವೃತ್ತಾಶ್ಚ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಸದಾ॥ 13-66-21 (84179)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶ್ರುತಸಂಪನ್ನಾ ಯೇ ತ್ರಿವರ್ಗಮನುಷ್ಠಿತಾಃ।
ಅಲೋಲುಪಾಃ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಕೇಶವ॥ 13-66-22 (84180)
`ಅವಂಧ್ಯಕಾಲಾ ಯೇಽಲುಬ್ಧಾಸ್ತ್ರಿವರ್ಗೇ ಸಾಧನೇಷು ಚ।
ವಿಶಿಷ್ಟಾಚಾರಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ನಾರಾಯಣ ನಮಾಮಿ ತಾನ್॥' 13-66-23 (84181)
ಅಬ್ಭಕ್ಷಾ ವಾಯುಭಕ್ಷಾಶ್ಚಕ ಸುಧಾಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ಯೇ ಸದಾ।
ವ್ರತೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಮಾಧವ॥ 13-66-24 (84182)
ಅಯೋನೀನಗ್ನಿಯೋನೀಂಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನೀಂಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಯೋನೀಂಶ್ಚ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಸದಾ॥ 13-66-25 (84183)
ನಿತ್ಯಮೇತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಕೃಷ್ಣ ಲೋಕಕರಾನೃಷೀನ್।
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಾನ್ಕುಲಜ್ಯೇಷ್ಠಾಂಸ್ತಮೋಘ್ನಂʼಲ್ಲೋಕಭಾಸ್ಕರಾನ್॥ 13-66-26 (84184)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ದ್ವಿಜಾನ್ಪೂಜಯ ನಿತ್ಯದಾ।
ಪೂಜಿತಾಃ ಪೂಜನಾರ್ಹಾ ಹಿ ಸುಖಂ ದಾಸ್ಯಂತಿ ತೇಽನಘ॥ 13-66-27 (84185)
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಸದಾ ಹ್ಯೇತೇ ಪರತ್ರ ಚ ಸುಖಪ್ರದಾಃ।
ಚರಂತೇ ಮಾನ್ಯಮಾನಾ ವೈ ಪ್ರದಾಸ್ಯಂತಿ ಸುಖಂ ತವ॥ 13-66-28 (84186)
ಯೇ ಸರ್ವಾತಿಥಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಗೋಷು ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಚ।
ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯೇ ಚಾಭಿರತಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-29 (84187)
ನಿತ್ಯಂ ಶಮಪರಾ ಯೇ ಚ ತಥಾ ಯೇ ಚಾನಸೂಯಕಾಃ।
ನಿತ್ಯಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಿನೋ ಯೇ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-30 (84188)
ಸರ್ವಾಂದೇವಾನ್ನಮಸ್ಯಂತಿ ಯ ಚೈಕಂ ವೇದಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಶ್ಚ ದಾಂತಾಶ್ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-31 (84189)
ತಥೈವ ವಿಪ್ರಪ್ರವರಾನ್ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಯತವ್ರತಾಃ।
ಭವಂತಿ ಯೇ ದಾನರತಾ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-32 (84190)
ತಪಸ್ವಿನಶ್ಚ ಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಕೌಮಾರಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾನೋ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-33 (84191)
ದೇವತಾತಿಥಿಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚಾರ್ಚನೇ ರತಾಃ।
ಶಿಷ್ಟಾನ್ನಭೋಜಿನೋ ಯೇ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-34 (84192)
ಅಗ್ನಿಮಾಧಾಯ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಣತಾ ಧಾರಯಂತಿ ಯೇ।
ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸೋಮಾಹುತಿಂ ಚೈವ ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರಂತಿ ತೇ॥ 13-66-35 (84193)
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಗುರುಷು ಚ ಸಂಯಗ್ವರ್ತಂತಿ ಯೇ ಸದಾ।
ಯಥಾ ತ್ವಂ ವೃಷ್ಣಿಶಾರ್ದೂಲೇತ್ಯುಕ್ತ್ವೈವಂ ವಿರರಾಮ ಸಃ॥ 13-66-36 (84194)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪಿತೃದೇವದ್ವಿಜಾತಿಥೀನ್।
ಸಂಯಕ್ಪೂಜಯಸೇ ನಿತ್ಯಂ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ ॥ 13-66-37 (84195)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 66 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-66-1 ಮಾನವೈರ್ಭರತರ್ಷಭೇತಿ ಝ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-66-4 ತೇಷು ಮಾನವೇಷು ಬಹುಮಾನಪರಃ ಸನ್ ಕಾನ್ನಮಸ್ಯಪ್ತೀತಿ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 7-66-8 ಮಹಾರ್ಹಾನ್ ಮಹಾನ್ ಅರ್ಹಃ ಪೂಜಾ ಯೇಷಾಂ, ಅತಿಪೂಜ್ಯಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-66-9 ಅವಿಕತ್ಥನಾಃ ಶ್ಲಾಘಾಹೀನಾಃ॥ 7-66-10 ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಚ ಯಜಂತಿ ಪೂಜಯಂತಿ। ಕ್ಷಿತಿಂ ಗಾಶ್ಚ ಯಜಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ। ಯಜ ದೇವಪೂಜಾಸಂಗತಿಕರಣದಾನೇಷು। ಸಸ್ಯಂ ಧನಂ ಕ್ಷಿತಿಮಿತಿ ಥ.ಧ ಪಾಠಃ॥ 7-66-14 ಆಪೃಷ್ಠತಾಪಾನ್ ಯಾವನ್ಮಧ್ಯಾಹ್ನಂ॥ 7-66-15 ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಯಜ್ಞೇ ಮಂತ್ರಜಪೇ ವಾ॥ 7-66-18 ನಿರ್ಹ್ರೀಕಾ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜನಾಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ನಿರ್ಹ್ರೀಕಾಃ ದಿಗ್ಂಬರಾಃ॥ 7-66-20 ಕಪೋತವೃತ್ತಯಃ ಕಣಶ ಆದಾಯ ಯೇ ಸಂಗ್ರಹಂ ನ ಕುರ್ವಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-66-21 ತ್ರಿವರ್ಗೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾಃ। ಕೃತ್ಯೇಷು ಕರ್ತುಂ ಯೋಗ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಸು ವರ್ತತೇ ಉತ್ತಮಮಧ್ಯಮಾಧಮಭಾವೇನ ವರ್ತತೇ ನತು ಹೀಯತೇ ಅಧಮಮಧ್ಯಮೋತ್ತಮಭಾವೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-66-24 ಸುಧಾ ವೈಶ್ವದೇವಶೇಷಃ॥ 7-66-25 ಅಯೋನೀನ್ ಅಕೃತದಾರಾನ್। ಅಗ್ನಿಯೋನೀನ್ ದಾರಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಯುತಾನ್। ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವೇದಸ್ಯ ಯೋನೀನ್ ಆಶ್ರಯಭೂತಾನ್। ಅಬ್ಯೋನೀನಗ್ನಿಯೋನೀಂಶ್ಚೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-66-26 ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಾಂಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾನಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-66-31 ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಸರ್ವೇ ಯಜ್ಞಾ ಅಂತರ್ಭವಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 067
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.67. ಅಧ್ಯಾಯಃ 067
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶರಣಾಗತರಕ್ಷಣಫಲಪ್ರತಿಪಾದಕಶ್ಯೇನಕಪೋತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ತ್ವತ್ತೋಽಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-67-1 (84196)
ಶರಣಾಗತಂ ಯೇ ರಕ್ಷಂತಿ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಕಿಂ ತಸ್ಯ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಫಲಂ ಭವತಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-67-2 (84197)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-67-3x (6998)
ಇದಂ ಶೃಣು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಧರ್ಮಪುತ್ರ ಮಹಾಯಶಃ।
ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಶರಣಾರ್ಥಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-67-3 (84198)
ಪ್ರಪಾತ್ಯಮಾನಃ ಶ್ಯೇನೇನ ಕಪೋತಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ।
ವೃಷದರ್ಭಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ನರೇಂದ್ರಂ ಶರಣಂ ಗತಃ॥ 13-67-4 (84199)
ಸ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ತ್ರಾಸಾದಂಕಮುಪಾಗತಂ।
ಆಶ್ವಾಸ್ಯಾಶ್ವಸಿಹೀತ್ಯಾಹ ನ ತೇಽಸ್ತಿ ಭಯಮಂಡಜ॥ 13-67-5 (84200)
ಭಯಂ ತೇ ಸುಮಹತ್ಕಸ್ಮಾತ್ಕುತ್ರ ಕಿಂ ವಾ ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಯೇನ ತ್ವಮಿಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ವಿಸಂಜ್ಞೋ ಭ್ರಾಂತಚೇತನಃ॥ 13-67-6 (84201)
ನವನೀಲೋತ್ಪಲಾಪೀಡ ಚಾರುವರ್ಣ ಸುದರ್ಶನ।
ದಾಡಿಮಾಶೋಕಪುಷ್ಪಾಕ್ಷ ಮಾ ತ್ರಸಸ್ವಾಭಯಂ ತವ॥ 13-67-7 (84202)
ಮತ್ಸಕಾಶಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ತ್ವಾಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಸಮುತ್ಸಹೇತ್।
ಮನಸಾ ಗ್ರಹಣಂ ಕರ್ತುಂ ರಕ್ಷಾಧ್ಯಕ್ಷಪುರಸ್ಕೃತಂ॥ 13-67-8 (84203)
ಕಾಶಿರಾಜ್ಯಂ ತದದ್ಯೈವ ತ್ವದರ್ತಂ ಜೀವಿತಂ ತಥಾ।
ತ್ಯಜೇಯಂ ಭವ ವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಕಪೋತ ಭಯಂ ತವ॥ 13-67-9 (84204)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 13-67-10x (6999)
ಮಮೈತದ್ವಿಹಿತಂ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ನ ರಾಜಂಸ್ತ್ರಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ಅತಿಕ್ರಾಂತಂ ಚ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಚ ಪ್ರಯತ್ನಾಚ್ಚೋಪಪಾದಿತಂ॥ 13-67-10 (84205)
ಮಾಂಸಂ ಚ ರುಧಇರಂ ಚಾಸ್ಯ ಮಜ್ಜಾ ಮೇದಶ್ಚ ಮೇ ಹಿತಂ।
ಪರಿತೋಷಕರೋ ಹ್ಯೇಷ ಮಮ ಮಾಽಸ್ಯಾಗ್ರತೋ ಭವ॥ 13-67-11 (84206)
ತೃಷ್ಣಾ ಮೇ ಬಾಧತೇಽತ್ಯುಗ್ರಾ ಕ್ಷುಧಾ ನಿರ್ದಹತೀವ ಮಾಂ।
ಮುಂಚೈನಂ ನಹಿ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ರಾಜನ್ಮಂದಯಿತುಂ ಕ್ಷುಧಾಂ॥ 13-67-12 (84207)
ಮಯಾ ಹ್ಯನುಸೃತೋ ಹ್ಯೇಷ ಮತ್ಪಕ್ಷನಖವಿಕ್ಷತಃ।
ಕಿಂಚಿದುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಃಶ್ವಾಸಂ ನ ರಾಜನ್ಗೋಪ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-67-13 (84208)
ಯದಿ ಸ್ವವಿಷಯೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಭುಸ್ತ್ವಂ ರಕ್ಷಣೇ ನೃಣಾಂ।
ಖೇಚರಸ್ಯ ತೃಷಾರ್ತಸ್ಯ ನ ತ್ವಂ ಪ್ರಭುರಥೋತ್ತಮ॥ 13-67-14 (84209)
ಯದಿ ವೈರಿಷು ಭೃತ್ಯೇಷು ಸ್ವಜನವ್ಯವಹಾರಯೋಃ।
ವಿಷಯೇಷ್ವಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಆಕಾಶೇ ಮಾ ಪರಾಕ್ರಮ॥ 13-67-15 (84210)
ಪ್ರಭುತ್ವಂ ಹಿ ಪರಾಕ್ರಂಯ ಸಂಯಕ್ ಪಕ್ಷಹರೇಷು ತೇ।
ಯದಿ ತ್ವಮಿಹ ಧರ್ಮಾರ್ಥೀ ಮಾಮಪಿ ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-67-16 (84211)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-67-17x (7000)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶ್ಯೇನಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ರಾಜರ್ಷಿರ್ವಿಸ್ಮಯಂ ಗತಃ।
ಸಂಭಾವ್ಯ ಚೈನಂ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ತದರ್ಥೀ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 13-67-17 (84212)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-67-18x (7001)
ಗೋವೃಷೋ ವಾ ವರಾಹೋ ವಾ ಮೃಗೋ ವಾ ಮಹಿಷೋಪಿ ವಾ।
ತ್ವದಥರ್ಮದ್ಯ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಕ್ಷುಧಾಪ್ರಶಮನಾಯ ತೇ॥ 13-67-18 (84213)
ಶರಣಾಗತಂ ನ ತ್ಯಜೇಯಮಿತಿ ಮೇ ವ್ರತಮಾಹಿತಂ।
ನ ಮುಂಚತಿ ಮಮಾಂಗಾನಿ ದ್ವಿಜೋಽಯಂ ಪಶ್ಯ ವೈ ದ್ವಿಜ॥ 13-67-19 (84214)
ಶ್ಯೇನ ಉವಾಚ। 13-67-20x (7002)
ನ ವರಾಹಂ ನ ಚೋಕ್ಷಾಣಂ ನ ಚಾನ್ಯಾನ್ವಿವಿಧಾಂದ್ವಿಜಾನ್
ಭಕ್ಷಯಾಮಿ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಮನ್ನಾದ್ಯೇನ ತೇನ ಮೇ॥ 13-67-20 (84215)
ಯಸ್ತು ಮೇ ವಿಹಿತೋ ಭಕ್ಷ್ಯಃ ಸ್ವಯಂ ದೇವೈಃ ಸನಾತನಃ।
ಶ್ಯೇನಾಃ ಕಪೋತಾನ್ಖಾದಂತಿ ಸ್ತಿತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀ॥ 13-67-21 (84216)
ಉಶೀನರ ಕಪೋತೇ ತು ಯದಿ ಸ್ನೇಹಸ್ತವಾನಘ।
ತತಸ್ತ್ವಂ ಮೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಾದ್ಯ ಸ್ವಮಾಂಸಂ ತುಲಯಾ ಧೃತಂ॥ 13-67-22 (84217)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-67-23x (7003)
ಮಹಾನನುಗ್ರಹೋ ಮೇಽದ್ಯ ಯಸ್ತ್ವಮೇವಮಿಹಾತ್ಥ ಮಾಂ।
ಬಾಢಮೇವ ಕರಿಷ್ಯಾಮೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಸೌ ರಾಜಸತ್ತಮಃ॥ 13-67-23 (84218)
ಉತ್ಕೃತ್ಯೋತ್ಕೃತ್ಯ ಮಾಂಸಾನಿ ತುಲಯಾ ಸಮತೋಲಯತ್।
ಅಂತಃಪುರೇ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರತ್ನವಿಭೂಷಿತಾಃ॥ 13-67-24 (84219)
ಹಾಹಾಭೂತಾ ವಿನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪರಮದುಃಖಿತಾಃ।
ತಾಸಾಂ ರುದಿತಶಬ್ದೇನ ಮಂತ್ರಿಭೃತ್ಯಜನಸ್ಯ ಚ॥ 13-67-25 (84220)
ಬಭೂವ ಸುಮಹಾನ್ನಾದೋ ಮೇಘಗಂಭೀರನಿಃಸ್ವನಃ।
ನಿರುದ್ಧಂ ಗಗನಂ ಸರ್ವಂ ವ್ಯಭ್ರಂ ಮೇಘೈಃ ಸಮಂತತಃ॥ 13-67-26 (84221)
ಮಹೀ ಪ್ರಚಲಿತಾ ಚಾಸೀತ್ತಸ್ಯ ಸತ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-67-27 (84222)
ಸ ರಾಜಾ ಪಾರ್ಶ್ವತಶ್ಚೈವ ಬಾಹುಭ್ಯಾಮೂರುತಶ್ಚ ಯತ್।
ತಾನಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಸಂಛಿದ್ಯ ತುಲಾಂ ಪೂರಯತೇಽಶನೈಃ।
ತಥಾಪಿ ನ ಸಮಸ್ತೇನ ಕಪೋತೇನ ಬಭೂವ ಹ॥ 13-67-28 (84223)
ಅಸ್ಥಿಭೂತೋ ಯದಾ ರಾಜಾ ನಿರ್ಮಾಂಸೋ ರುಧಿರಸ್ರವಃ।
ತುಲಾಂ ತತಃ ಸಮಾರೂಢಃ ಸ್ವಂ ಮಾಂಸಕ್ಷಯಮುತ್ಸೃಜನ್॥ 13-67-29 (84224)
ತತಃ ಸೇಂದ್ರಾಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಸ್ತಂ ನರೇಂದ್ರಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ರ್ಭರ್ಯಶ್ಚಾಕಾಶಗೈಸ್ತತ್ರ ವಾದಿತಾ ದೇವದುಂದುಭಿಃ॥ 13-67-30 (84225)
ಅಮೃತೇನಾವಸಿಕ್ತಶ್ಚ ವೃಷದರ್ಭೋ ನರೇಶ್ವರಃ।
ದಿವ್ಯೈಶ್ಚ ಸುಸುಖೈರ್ಮಾಲ್ಯೈರಭಿವೃಷ್ಟಃ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-67-31 (84226)
ದೇವಗಂಧರ್ವಸನ್ಘಾತೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವತಃ।
ನೃತ್ತಶ್ಚೈವೋಪಗೀತಶ್ಚ ಪಿತಾಮಹ ಇವ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-67-32 (84227)
ಹೇಮಪ್ರಾಸಾದಸಂಬಾಧಂ ಮಣಿಕಾಂಚನತೋರಣಂ।
ಸವೈಡೂರ್ಯಮಣಿಸ್ತಂಭಂ ವಿಮಾನಂ ಸಮಧಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-67-33 (84228)
ಸ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಶರಣಾಗತೇಷು ಚೈವಂ ತ್ವಂ ಕುರು ಸರ್ವಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-67-34 (84229)
ಭಕ್ತಾನಾಮನುರಕ್ತಾನಾಮಾಶ್ರಿತಾನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಿತಾ।
ದಯಾವಾನ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪರತ್ರ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 13-67-35 (84230)
ಸಾಧುವೃತ್ತೋ ಹಿ ಯೋ ರಾಜಾ ಸದ್ವೃತ್ತಮನುತಿಷ್ಠತಿ।
ಕಿಂ ನ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಭವೇತ್ತೇನಿ ಸ್ವವ್ಯಾಜೇನೇಹ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-67-36 (84231)
ಸ ರಾಜರ್ಷಿರ್ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಧೀರಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಕಾಶೀನಾಮೀಶ್ವರಃ ಖ್ಯಾತಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-67-37 (84232)
ಯೋಽಪ್ಯನ್ಯಃ ಕಾರೇಯದೇವಂ ಶರಣಾಗತರಕ್ಷಣಂ।
ಸೋಪಿ ಗಚ್ಛೇತ ತಾಮೇವ ಗತಿಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-67-38 (84233)
ಇದಂ ವೃತ್ತಂ ಹಿ ರಾಜರ್ಷೇ ವೃಷದರ್ಭಸ್ಯ ಕೀರ್ತಯನ್।
ಪೂತಾತ್ಮಾ ವೈ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ಶೃಣುಯಾದ್ಯಶ್ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ ॥ 13-67-39 (84234)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 67 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-67-4 ಪ್ರಾತ್ಯಮಾನ ಆಕಶಾದಿತಿ ಶೇಷಃ। ವೃಷದರ್ಭಮೌಶೀನರಂ ಶಿಬಿಂ॥ 7-67-7 ನವಂ ನೀಲಂ ಚ ಯದುತ್ಪಲಂ ಲಸ್ಯಾಽಽಪೀಡ ಇವಾಲಂಕಾರಭೂತ॥ 7-67-10 ಅತಿಕ್ರಾಂತಂ ಗತ್ಪ್ರಾಯಜವಿತಂ॥ 7-67-15 ಯದಿ ವೈರ್ಯಾದಿಷು ಪರಾಕ್ರಮಸೇ ತದ್ಯುಕ್ತಂ ನ ತ್ವಾಕಾಶೇ ಆಕಾಶಚಾರಿಷು॥ 7-67-16 ಪಕ್ಷಹರೇಷ್ವಾಜ್ಞಾಭಂಗಿಷು ಶತ್ರುಷು॥ 7-67-17 ತದಥೀಂ ಕಪೋತಾರ್ಥೀ॥ 7-67-19 ದ್ವಿಜಃ ಪಕ್ಷೀ॥ 7-67-28 ಅಶನೈಃ ಶೀಘ್ರಂ॥ 7-67-29 ಮಾಂಸಕ್ಷಯಂ ಮಾಂಸಾಲಯಂ ಶರೀರಂ॥ 7-67-32 ನೃತ್ತಃ ನೃತ್ಯೇನ ತೋಪಿತಃ। ಏವಮುಪಗೀತಃ॥ 7-67-36 ಸಾಧುವೃತ್ತಃ ಸುಶೀಲಃ। ಸದ್ವೃತ್ತಂ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಂ। ಸ್ವವ್ಯಾಜೇನ ಸುತರಾಂ ನಷ್ಕಪಟೇನ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 068
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.68. ಅಧ್ಯಾಯಃ 068
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಿಂ ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಕೃತ್ಯಾನಾಂ ಗರೀಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಪಿತಾಮಹ।
ಕುರ್ವನ್ಕಿಂ ಕರ್ಮ ನೃಪತಿರುಭೌ ಲೋಕೌ ಸಮಶ್ರುತೇ 13-68-1 (84235)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-68-2x (7004)
ಏತದ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃತ್ಯತಮಮಭಿಷಿಕ್ತಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಚ ಪೂಜಾ ಚ ಸುಖಮಿಚ್ಛತಃ॥ 13-68-2 (84236)
ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರೇಣ ತಥೈವ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೃದ್ಧಾನ್ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿಪೂಜಯೇತ್॥ 13-68-3 (84237)
ಪೌರಜಾನಪದಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಬಹುಶ್ರುತಾನ್।
ಸಾಂತ್ವೇನ ಭೋಗದಾನೇನ ನಮಸ್ಕಾರೈಃ ಸದಾಽರ್ಚಯೇತ್॥ 13-68-4 (84238)
ಏತತ್ಕೃತ್ಯತಮಂ ರಾಜ್ಞೋ ನಿತ್ಯಮೇವೋಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ಯಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತಥೈತಾನ್ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್॥ 13-68-5 (84239)
ಯೇ ಚಾಪ್ಯೇಷಾಂ ಪೂಜ್ಯತಮಾಸ್ತಾಂದೃಢಂ ಪ್ರತಿಪೂಜಯೇತ್।
ತೇಷು ಶಾಂತೇಷು ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸರ್ವಮೇವ ವಿರಾಜತೇ॥ 13-68-6 (84240)
ತೇ ಪೂಜ್ಯಾಸ್ತೇ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾ ಮಾನ್ಯಾಸ್ತೇ ಪಿತರೋ ಯಥಾ।
ತೇಷ್ವೇವ ಯಾತ್ರಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಮಿವ ವಾಸವೇ॥ 13-68-7 (84241)
ಅಭಿಚಾರೈರುಪಾಯೈಶ್ಚ ದಹೇಯುರಪಿ ಚೇತಸಾ।
ನಿಃಶೇಪಂ ಕುಪಿತಾಃ ಕುರ್ಯುರುಗ್ರಾಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ। 13-68-8 (84242)
ನಾಂತಮೇಷಾಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ನ ದಿಶಶ್ಚಾಪ್ಯಪಾವೃತಾಃ।
ಕುಪಿತಾಃ ಸಮುದೀಕ್ಷಂತೇ ದಾವೇಷಅವಗ್ನಿಶಿಖಾ ಇವ॥ 13-68-9 (84243)
`ಮಾನ್ಯಾಸ್ತೇಷಾಂ ಸಾಧವೋ ಯೇ ನ ನಿಂದ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯಸಾಧವಃ'।
ಬಿಭ್ಯತ್ಯೇಷಾಂ ಸಾಹಸಿಕಾ ಗುಣಾಸ್ತೇಷಾಮತೀವ ಹಿ।
ಕೂಪಾ ಇವ ತೃಣಚ್ಛನ್ನಾ ವಿಶುದ್ಧಾ ದ್ಯೌರಿವಾಪರೇ॥ 13-68-10 (84244)
ಪ್ರಸಹ್ಯಕಾರಿಣಃ ಕೇಚಿತ್ಕಾರ್ಪಾಸಮೃದವೋಽಪರೇ।
ಸಂತಿ ಚೈಷಾಮತಿಶಠಾಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ತಪಸ್ವಿನಃ॥ 13-68-11 (84245)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯಮಪ್ಯೇಕೇ ಭೈಕ್ಷ್ಯಮನ್ಯೇಽಪ್ಯನುಷ್ಠಿತಾಃ।
ಚೋರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇಽನೃತಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ತಥಾಽನ್ಯೇ ನಟನರ್ತಕಾಃ॥ 13-68-12 (84246)
ಸರ್ವಕರ್ಮಸಹಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಪಾರ್ಥಿವೇಷ್ವಿತರೇಷು ಚ।
ವಿವಿಧಾಚಾರಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-68-13 (84247)
ನಾನಾಕರ್ಮಸು ರಕ್ತಾನಾಂ ಬಹುಕರ್ಮೋಪಜೀವಿನಾಂ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಾಂ ಸತಾಂ ತೇಷಾಂ ನಿತ್ಯಮವೋನುಕೀರ್ತಯೇತ್ 13-68-14 (84248)
ಪಿತೄಣಾಂ ದೇವತಾನಂ ಚ ಮನುಷ್ಯೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ।
ಪುರಾಽಪ್ಯೇತೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೈ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-68-15 (84249)
ನೈತೇ ದೇವೈರ್ನ ಪಿತೃಭಿರ್ನ ಗಂಧರ್ವೈರ್ನ ರಾಕ್ಷಸೈಃ।
ನಾಸುರೈರ್ನ ಪಿಶಾಚೈಶ್ಚ ಶಕ್ಯಾ ಜೇತುಂ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-68-16 (84250)
ಅದೈವಂ ದೈವತಂ ಕುರ್ಯುರ್ದೈವತಂ ಚಾಪ್ಯದೈವತಂ।
ಯಮಿಚ್ಛೇಯುಃ ಸ ರಾಜಾ ಸ್ಯಾದ್ಯಂ ದ್ವಿಷ್ಯುಃ ಸ ಪರಾಭವೇತ್॥ 13-68-17 (84251)
ಪರಿವಾದಂ ಚ ಯೇ ಕುರ್ಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಚೇತಸಃ।
ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ವಿನಶ್ಯೇಯುರ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-68-18 (84252)
ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸಾಕುಶಲಾಃ ಕೀರ್ತ್ಯಕೀರ್ತಿಪರಾಯಣಾಃ।
ಪರಿಕುಪ್ಯಂತಿ ತೇ ರಾಜನ್ಸತತಂ ದ್ವಿಷತಾಂ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-68-19 (84253)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪುರುಷಃ ಸ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಯಃ ಪರಾಕೃಷ್ಟಃ ಪರಾಭೂಯಾತ್ಕ್ಷಣಾದ್ಧಿ ಸಃ॥ 13-68-20 (84254)
ಶಕಾ ಯವನಕಾಂಭೋಜಾಸ್ತಾಸ್ತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಜಾತಯಃ।
ವೃಷಲತ್ವಂ ಪರಿಗತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮದರ್ಶನಾತ್॥ 13-68-21 (84255)
ದ್ರಾವಿಡಾಶ್ಚ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ಪುಲಿಂದಾಶ್ಚಾಪ್ಯುಶೀನರಾಃ।
ಕೋಲಿಸರ್ಪಾ ಮಹಿಪಕಾಸ್ತಾಸ್ತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಜಾತಯಃ॥ 13-68-22 (84256)
ವೃಪಲತ್ವಂ ಪರಿಗತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮದರ್ಶನಾತ್।
ಶ್ರೇಯಾನ್ಪರಾಜಯಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನ ಜಯೋ ಜಯತಾಂವರ॥ 13-68-23 (84257)
ಯಸ್ತು ಸರ್ವಮಿದಂ ಹನ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚ ನ ತತ್ಸಮಂ।
ಬ್ರಹ್ಮವಧ್ಯಾ ಮಹಾಂದೋಷ ಇತ್ಯಾಹುಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 13-68-24 (84258)
ಪರಿವಾದೋ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ನ ಶ್ರೋತವ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಆಸೀತಾಧೋಮುಖಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ಸಮುತ್ಥಾಯ ವ್ರಜೇತ ವಾ॥ 13-68-25 (84259)
ನ ಸ ಜಾತೋ ಜನಿಷ್ಯೋ ವಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಿಹ ಕಶ್ಚನ।
ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಿರೋಧೇನ ಸುಖಂ ಜೀವಿತುಮುತ್ಸಹೇತ್॥ 13-68-26 (84260)
ದುರ್ಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಮುಷ್ಟಿನಾ ವಾಯುರ್ದುಃಸ್ಪರ್ಶಃ ಪಾಣಿನಾ ಶಶೀ।
ದುರ್ಧರಾ ಪೃಥಿವೀ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ದುರ್ಜಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭುವಿ॥ ॥ 13-68-27 (84261)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 68 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-68-6 ಏಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ॥ 7-68-7 ವಾಸವೇ ಪರ್ಜನ್ಯೇ॥ 7-68-8 ಅಭಿಚಾರೈಃ ಶ್ಯೇನಯಾಗಾದಿಭಿಃ। ಉಣಯೈಃ ಕೌಲಿಕಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಸಿದ್ಧೈಃ। ಚೇತಸಾ ಸಂಕಲ್ಪಮಾತ್ರೇಣ॥ 7-68-10 ಏಷಾಂ ಏಭ್ಯಃ ಸಾಹಸಿಕಾ ಅಕಾರ್ಯಕಾರಿಣೋಽಣಿ ಬಿಭ್ಯತಿ ಕಿಮುನ ವಿವೇಕಿನಃ॥ 7-68-15 ಏತೇ ಪೂಜ್ಯಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಯತೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ॥ 7-68-19 ಪರಾಯಣಾಃ ಹೇತವಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 069
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.69. ಅಧ್ಯಾಯಃ 069
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಪ್ರತಿಪಾದಕಪೃಥ್ವೀವಾಸುದೇವಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವ ಸತತಂ ಭೃಶಂ ಸಂಪರಿಪೂಜಯೇತ್।
ಏತೇ ಹಿ ಸೋಮರಾಜಾನ ಈಶ್ವರಃ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ॥ 13-69-1 (84262)
ಏತೇ ಭೋಗೈರಲಂಕಾರೈರನ್ಯೈಶ್ಚೈವ ಕಿಮಿಚ್ಛಕೈಃ।
ಸದಾ ಪೂಜ್ಯಾ ನಮಸ್ಕಾರೈ ರಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ಪಿತೃವನ್ನೃಪೈಃ।
ತತೋ ರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ಶಾಂತಿರ್ಹಿ ಭೂತಾನಾಮಿವ ವಾಸವಾತ್॥ 13-69-2 (84263)
ಜ್ಞಾನವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸ್ವೀ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶುಚಿಃ।
ಮಹಾರಥಶ್ಚ ರಾಜನ್ಯ ಏಷ್ಟವ್ಯಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ॥ 13-69-3 (84264)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಜಾತಿಸಂಪನ್ನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ಬೋಜಯೀತ ಗೃಹೇ ರಾಜನ್ನ ತಸ್ಮಾತ್ಪರಮಸ್ತಿ ವೈ॥ 13-69-4 (84265)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಹವಿರ್ದತ್ತಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಪಿತರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನೈತೇಭ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 13-69-5 (84266)
ಆದಿತ್ಯಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ವಿಷ್ಣುಃ ಸಂಕರೋಽಗ್ನಿಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಸರ್ವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾವಿಶ್ಯ ಸದಾಽನ್ನಮುಪಭುಂಜತೇ॥ 13-69-6 (84267)
ನ ತಸ್ಯಾಶ್ನಂತಿ ಪಿತರೋ ಯಸ್ಯ ವಿಪ್ರಾ ನ ಭುಂಜತೇ।
ದೇವಾಶ್ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ನಾಶ್ನಂತಿ ಪಾಪಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದ್ವಿಷಃ॥ 13-69-7 (84268)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತು ತುಷ್ಟೇಷು ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರಃ ಸದಾ।
ತಥೈವ ದೇವತಾ ರಾಜನ್ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-69-8 (84269)
ತಥೈವ ತೇಽಪಿ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಯೇಷಾಂ ಭವತಿ ತದ್ಧವಿಃ।
ನ ಚ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಗಚ್ಛಂತಿ ಚ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-69-9 (84270)
ಯೇನಯೇನೈವ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ॥
ತೇನತೇನೈವ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ॥ 13-69-10 (84271)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೇವ ತದ್ಭೂತಂ ಪ್ರಭವಂತಿ ಯತಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಯತಶ್ಚಾಯಂ ಪ್ರಭವತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಯತ್ರ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-69-11 (84272)
ವೇದೈಷ ಮಾರ್ಗಂ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ತಥೈವ ನರಕಸ್ಯ ಚ।
ಆಗತಾನಾಗತೇ ಚೋಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದ್ವಿಪದಾಂವರಃ॥ 13-69-12 (84273)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದ್ವಿಪದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಚೈವ ವೇದ ಯಃ।
ಯೇ ಚೈನಮನುವರ್ತಂತೇ ತೇ ನ ಯಾಂತಿ ಪರಾಭವಂ।
ನ ತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಗಚ್ಛಂತಿ ನ ಪರಾಭವಂ॥ 13-69-13 (84274)
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ವೈ ವಚಃ।
ಕೃತಾತ್ಮಾನೋ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತೇ ನ ಯಾಂತಿ ಪರಾಭವಂ॥ 13-69-14 (84275)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರತಪತಾಂ ತೇಜಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಶಾಂಯಂತಿ ತೇಜಾಂಸಿ ಚ ಬಲಾನಿ ಚ॥ 13-69-15 (84276)
ಭೃಗವಸ್ತಾಲಜಂಘಾಂಶ್ಚ ನೀಪಾನಾಂಗಿರಸೋಽಜಯನ್।
ಭರದ್ವಾಜೋ ವೈತಹವ್ಯಾನೈಲಾಂಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-69-16 (84277)
ಚಿತ್ರಾಯುಧಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಜಯನ್ನೇತೇ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಧ್ವಜಾಃ।
ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯಾಥ ಚ ಕುಂಭಾನ್ವೈ ಪಾರಗಾಮಿನಮಾರಭೇತ್॥ 13-69-17 (84278)
ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕಥ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ಶ್ರೂಯತೇ ಪಠ್ಯತೇಽಪಿ ವಾ।
ಸರ್ವಂ ತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಗೂಢೋಽಗ್ನಿರಿವ ದಾರುಷು॥ 13-69-18 (84279)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಸಂವಾದಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಪೃಥ್ವ್ಯಾಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-69-19 (84280)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-69-20x (7005)
ಮಾತರಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪೃಚ್ಛೇ ತ್ವಾಂ ಸಂಶಯಂ ಶುಭೇ।
ಕೇನಸ್ವಿತ್ಕರ್ಮಣಾ ಪಾಪಂ ವ್ಯಪೋಹತಿ ನರೋ ಗೃಹೀ॥ 13-69-20 (84281)
ಪೃಥಿವ್ಯುವಾಚ। 13-69-21x (7006)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವ ಸೇವೇತ ಪವಿತ್ರಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸೇವಮಾನಸ್ಯ ರಜಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಭೂತೋ ಭೂತಿರತಃ ಕೀರ್ತಿರತೋ ಬುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-69-21 (84282)
ಮಹಾರಥಶ್ಚ ರಾಜನ್ಯ ಏಷ್ಟವ್ಯಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ।
ಇತಿ ಮಾಂ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಹ ಸತತಂ ಸರ್ವಭೂತಯೇ॥ 13-69-22 (84283)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಜಾತಿಸಂಪನ್ನಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸಂಶಿತಂ ಶುಚಿಂ।
ಅಪರೇಷಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಪರೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಯೇ ಪರೇ॥ 13-69-23 (84284)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸ ಮನುಷ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ಅಥ ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಕ್ರುಷ್ಟಃ ಪರಾಭವತಿ ಸೋಚಿರಾತ್॥ 13-69-24 (84285)
ಯಥಾ ಮಹಾರ್ಣವೇ ಕ್ಷಿಪ್ತ ಆಮಲೋಷ್ಟೋ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ತಥಾ ದುಶ್ಚರಿತಂ ವಿಪ್ರೇ ಪರಾಭಾವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-69-25 (84286)
ಪಶ್ಯ ಚಂದ್ರೇ ಕೃತಂ ಲಕ್ಷ್ಮ ಸಮುದ್ರೇ ಲವಣೋದಕಂ।
ತಥಾ ಭಗಸಹಸ್ರೇಣ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಪರಿಚಿಹ್ನಿತಃ॥ 13-69-26 (84287)
ತೇಷಾಮೇವ ಪ್ರಭಾವೇನ ಸಹಸ್ರನಯನೋ ಹ್ಯಸೌ।
ಶತಕ್ರತುಃ ಸಮಭವತ್ಪಶ್ಯ ಮಾಧವ ಯಾದೃಶಂ॥ 13-69-27 (84288)
ಇಚ್ಛನ್ಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಭೂತಿಂ ಚ ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಮಧುಸೂದನ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಮತೇ ತಿಷ್ಠೇತ್ಪುರುಷಃ ಶುಚಿರಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-69-28 (84289)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-69-29x (7007)
ಇತ್ಯೇತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮೇದಿನ್ಯಾ ಮಧೂಸೂದನಃ।
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಕೌರವ್ಯ ಮೇದಿನೀಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 13-69-29 (84290)
ಏತಾಂ ಶ್ರುತ್ವೋಪಮಾಂ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಯತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಾನ್।
ಸತತಂ ಪೂಜಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ತತಃ ಶ್ರೇಯೋಽಭಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ॥ ॥ 13-69-30 (84291)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 69 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-69-1 ಸೋಮೋ ರಾಜಾ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಸೋಮರಾಜಾನಃ॥ 7-69-2 ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ಯತ್ತದಿಷ್ಟಂ ದೀಯತೇ ತತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಕಂ॥ 7-69-6 ಚಂದ್ರಮಾ ವಾಯುರಾಪೋ ಭೂರಂಬರಂ ದಿಶಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-69-9 ತೇಪಿ ದಾತಾರೋಪಿ। ತತ್ ಪ್ರದೇಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ॥ 7-69-11 ತದ್ಯಜ್ಞಾದಿಕಂ। ಭೂತಮುತ್ಪನ್ನಂ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದ ತದ್ಭೂತಮಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-69-17 ಕುಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯ ದತ್ತ್ವಾ ಪಾರಗಾಮಿನಂ ಪರಲೋಕಹಿತಂ ಕರ್ಮ ಆರಭೇದಾಚರೇತ್। ಭಾನೂ ದೀಪ್ತಿಂ ಕುರ್ವನ್ನುಭಯಲೋಕೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಪುರಗಾಮಿನಮಾಹರನ್ನಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-69-23 ಅಪರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸರ್ವಭೂತಯೇ ಇಚ್ಛೇದಿತ್ಯಾಹುರಿತಿ ವಿಪರಿಣಾಮೇನಾನಷಂಗಃ॥ 7-69-24 ಕ್ರುಷ್ಟಃ ಕ್ರೋಶತಿ। ಕರ್ತರಿ ಕ್ತಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 070
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.70. ಅಧ್ಯಾಯಃ 070
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಜನ್ಮನೈವ ಮಹಾಭಾಗೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಾಮ ಜಾಯತೇ।
ನಮಸ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮತಿಥಿಃ ಪ್ರಶ್ರಿತಾಗ್ರಭುಕ್॥ 13-70-1 (84292)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸುಹೃದಸ್ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸುಮನೋಮುಕಾಃ।
`ಸರ್ವಾನೇತೇ ಹನಿಷ್ಯಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಜಾತಮನ್ಯವಃ।'
ಗೀರ್ಭಿರ್ಮಂಗಲಯುಕ್ತಾಭಿರನುಧ್ಯಾಯಂತಿ ಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-70-2 (84293)
ಸರ್ವಾನ್ನೋ ದ್ವಿಷತಸ್ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಜಾತಮನ್ಯವಃ।
ಗೀರ್ಭಿರ್ದಾರುಣಯುಕ್ತಾಭಿರ್ಹನ್ಯುಶ್ಚೈತೇ ಹ್ಯಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-70-3 (84294)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾಃ ಪುರಾ ಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ವಿಜಾತೀಂಧಾತಾ ಹಿ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಸಮಾದಧತ್॥ 13-70-4 (84295)
ನ ವೋಽನ್ಯದಿಹ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕಿಂಚಿದೂರ್ಧ್ವಾಯನಂ ವಿಧಿ।
ಗುಪ್ತೋ ಗೋಪಾಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶ್ರೇಯೋ ವಸ್ತೇನ ಶೋಭನಂ॥ 13-70-5 (84296)
ಸ್ವಮೇವ ಕುರ್ವತಾಂ ಕರ್ಮ ಶ್ರೀರ್ವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಗ್ರಹಾಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯಥ॥ 13-70-6 (84297)
ನ ಶೌದ್ರಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ।
ಶೌದ್ರಂ ಹಿ ಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಶ್ರೀರುಪರುಧ್ಯತೇ॥ 13-70-7 (84298)
ಶ್ರೀಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ವಿಭೂತಿಶ್ಚ ಪ್ರತಾಪಿನೀ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇನೈವ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಥ॥ 13-70-8 (84299)
ಹುತ್ವಾ ಚಾಹವನೀಯಸ್ಥಂ ಮಹಾಭಾಗ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಅಗ್ರಭೋಜ್ಯಾಃ ಪ್ರಸೂತೀನಾಂ ಶ್ರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಯಾಽನುಕಲ್ಪಿತಾಃ 13-70-9 (84300)
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಹ್ಯನಭಿದ್ರೋಹಲಬ್ಧಯಾ।
ದಮಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಾಃ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ಸ್ಯಥ॥ 13-70-10 (84301)
ಯಚ್ಚೈವ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ದೇವೇಷು ಕಿಂಚನ।
ಸರ್ವಂ ವಸ್ತಪಸಾ ಸಾಧ್ಯಂ ಜ್ಞಾನೇನ ನಿಯಮೇನ ಚ॥ 13-70-11 (84302)
`ಯುಷ್ಮತ್ಸಂಮಾನನಾಂ ಪ್ರೀತಿಂ ಪಾವನೈಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಭೃಶಂ।'
ಅಮುತ್ರೇಹ ಸಮಾಯಾಂತಿ ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಾಧಿಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-70-12 (84303)
ಅರಕ್ಷಿತಾಶ್ಚ ಯುಷ್ಮಾಭಿರ್ವಿರುದ್ಧಾ ಯಾಂತಿ ವಿಪ್ರವಂ।
ಯುಷ್ಮತ್ತೇಜೋಧೃತಾ ಲೋಕಾಸ್ತದ್ರಕ್ಷ್ಯಥ ಜಗತ್ತ್ರಯಂ॥' 13-70-13 (84304)
ಇತ್ಯೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಗೀತಾಸ್ತೇ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ಮಯಾಽನಘ।
ವಿಪ್ರಾನುಕಂಪಾರ್ಥಮಿದಂ ತೇನ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಹಿ ಧೀಮತಾ॥ 13-70-14 (84305)
ಭೂಯಸ್ತೇಷಾಂ ಬಲಂ ಮನ್ಯೇ ಯಥಾ ರಾಜ್ಞಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ।
ದುರಾಸದಾಶ್ಚ ಚಂಡಾಶ್ಚ ತಪಸಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರಿಣಃ॥ 13-70-15 (84306)
ಸಂತ್ಯೇಷಾಂ ಸಿಂಹಸತ್ವಾಶ್ಚ ವ್ಯಾಘ್ರಸತ್ವಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ।
ವರಾಹಮೃಗಸತ್ವಾಶ್ಚ ಗಜಸತ್ವಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ॥ 13-70-16 (84307)
ಸರ್ಪಸ್ಪರ್ಶಸಮಾಃ ಕೇಚಿತ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ಮಕರಸ್ಪೃಶಃ।
ವಿಭಾಷ್ಯ ಘಾತಿನಃ ಕೇಚಿತ್ತಥಾ ಚಕ್ಷುರ್ಹಣೋಽಪರೇ॥ 13-70-17 (84308)
ಸಂತಿ ಚಾಶೀವಿಷಸಮಾಃ ಸಂತಿ ಮಂದಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ।
ವಿವಿಧಾನೀಹ ವೃತ್ತಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-70-18 (84309)
ಮೇಕಲಾ ದ್ರಾವಿಡಾ ಲಾಟಾಃ ಪೌಂಡ್ರಾಃ ಕಾನ್ವಶಿರಾಸ್ತಥಾ।
ಶೌಂಡಿಕಾ ದರದಾ ದಾರ್ವಾಶ್ಚೋರಾಃ ಶಬರಬರ್ಬರಾಃ॥ 13-70-19 (84310)
ಕಿರಾತಾ ಯವನಾಶ್ಚೈವ ತಾಸ್ತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಜಾತಯಃ।
ವೃಷತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮದರ್ಶನಾತ್॥ 13-70-20 (84311)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರಿಭವಾದಸುರಾಃ ಸಲಿಲೇಶಯಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ದೇವಾಃ ಸ್ವರ್ಗನಿವಾಸಿನಃ॥ 13-70-21 (84312)
ಅಶಕ್ಯಂ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮಾಕಾಶಮಚಾಲ್ಯೋ ಹಿಮವಾನ್ಗಿರಿಃ।
ಅವಾರ್ಯಾ ಸೇತುನಾ ಗಂಗಾ ದುರ್ಜಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಮಾ ಭುವಿ॥ 13-70-22 (84313)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಿರೋಧೇನ ಶಕ್ಯಾ ಶಾಸ್ತುಂ ವಸುಂಧರಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-70-23 (84314)
ತಾನ್ಪೂಜಯಸ್ವ ಸತತಂ ದಾನೇನ ಪರಿಚರ್ಯಯಾ।
ಯದೀಚ್ಛಸಿ ಮಹೀಂ ಭೋಕ್ತಮಿಮಾಂ ಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ॥ 13-70-24 (84315)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇಣ ತೇಜೋ ಹಿ ವಿಪ್ರಾಣಾ ಶಾಂಯತೇಽನಘ।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಂ ಯೇ ನೇಚ್ಛೇಯುಸ್ತೇಽಪಿ ರಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತ್ವಯಾ ನೃಪ॥ ॥ 13-70-25 (84316)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 70 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-70-1 ಜನ್ಮನೈವ ಸಂಸ್ಕಾರಾದ್ಯಭಾವೇಽಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಮಸ್ಯ ಏವ। ಪ್ರಶ್ರಿತಂ ಪಕ್ವಮನ್ನಂ ತತ್ಸ್ವಾಗ್ರೇ ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹಃ ಪ್ರಶ್ರಿತಾಗ್ರಭುಕ್॥ 7-70-2 ಸುಮನಸಾಂ ದೇವಾನಾಂ ಮುಖಮಿವ ಭೂತಾಃ ಸುಮನೋಮುಖಾಃ॥ 7-70-3 ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ ದ್ವಿಷತಃ ಶತ್ರೂನ್। ತೈರಪೂಜಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹನ್ಯುರಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-70-4 ಸಮಾದಧತ್ ಸಮಾಧಿಂ ನಿಯಮಂ ಕೃತವಾನ್॥ 7-70-5 ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ। ವಃ ಶೋಭನಂ ಶ್ರೇಯಸ್ತೇನೈವ॥ 7-70-6 ಪ್ರಗ್ರಹಾಃ ದಮನಕ್ಷಭಾ ರಜ್ಜ್ವ ಇವ॥ 7-70-7 ಶೌದ್ರಂ ಕರ್ಮ ಸೇವಾ॥ 7-70-8 ಶ್ರೀಶ್ಚೇತ್ಯಾದೇಃ ಶ್ರಿಯಮಿತ್ಯಾದಿರರ್ಥಃ॥ 7-70-9 ಆಹೃವನೀಯಸ್ಥಂ ದೇವತಾಗಣಂ ಪ್ರಸೂತೀನಾಂ ಶಿಶುಭ್ಯೋಽಪ್ಯಗ್ರೇ ಭೋಜ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ। ಬ್ರಾಹ್ಂಯಾ ಶ್ರಿಯಾ ವಿದ್ಯಯಾಽನುಕಲ್ಪಿತಾಃ ಪಾತ್ರೀಭೂತಾಃ॥ 7-70-15 ಚಂಡತ್ವಾದಿದೋಷವಂತೋಪಿ ಪೂಜ್ಯಾ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-70-17 ಕಾರ್ಪಾಸಮೃದವಃ ಕೇಚಿದಿತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-70-20 ಅದರ್ಶನಾತ್ ಅನನುಗ್ರಹಾತ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 071
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.71. ಅಧ್ಯಾಯಃ 071
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾಹಾತ್ಂಯಪ್ರತಿಪಾದಕಶಕ್ರಶಂಬರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶಕ್ರಶಂಬರಸಂವಾದಂ ತನ್ನಿವೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-71-1 (84317)
ಶಕ್ರೋ ಹ್ಯಜ್ಞಾತರೂಪೇಣ ಜಟೀ ಭೂತ್ವಾ ಸುವಾರುಣಃ।
ವಿಪ್ರರೂಪಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಶಂಬರಂ॥ 13-71-2 (84318)
ಕೇನ ಶಂಬರ ವೃತ್ತೇನ ಸ್ವಜಾತ್ಯಾನಧಿತಿಷ್ಠಸಿ।
ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತ್ವಾಂ ಕೇನ ಮನ್ಯಂತೇ ತದ್ವೈ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-71-3 (84319)
ಶಂಬರ ಉವಾಚ। 13-71-4x (7008)
ನಾಸೂಯಾಮಿ ಸದಾ ವಿಪ್ರಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಮೇವ ಚ ಮೇ ಮತಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವದತೋ ವಿಪ್ರಾನ್ಸಂಮನ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 13-71-4 (84320)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ನಾವಜಾನಾಮಿ ನಾಪರಾಧ್ಯಾಮಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯಾಭ್ಯನುಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಪಾದೌ ಗೃಹ್ಣಾಮಿ ಧೀಮತಾಂ॥ 13-71-5 (84321)
ತೇ ವಿಸ್ರಬ್ಧಾಃ ಪ್ರಭಾಷಂತೇ ಸಂಯಚ್ಛಂತಿ ಚ ಮಾಂ ಸದಾ।
ಪ್ರಮತ್ತೇಷ್ವಪ್ರಮತ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಸದಾ ಸುಪ್ತೇಷು ಜಾಗೃಮಿ॥ 13-71-6 (84322)
ತೇ ಮಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಪಥೇ ಯುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಮನಸೂಯಕಂ।
ಸಮಾಸಿಂಚತಿ ಶಾಸ್ತಾರಃ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಮಧ್ವಿವ ಮಕ್ಷಿಕಾಃ॥ 13-71-7 (84323)
ಯಚ್ಚ ಭಾಷಂತಿ ಸಂತುಷ್ಟಾಸ್ತಚ್ಚ ಗೃಹ್ಣಾಂಯಮಾಯಯಾ।
ಸಮಾಧಿಮಾತ್ಮನೋ ನಿತ್ಯಮನುಲೋಮಮಚಿಂತಯಂ॥ 13-71-8 (84324)
ಸೋಹಂ ವಾಗಗ್ರಮೃಷ್ಟಾನಾಂ ರಸಾನಾಮವಲೇಹಕಃ।
ಸ್ವಜಾತ್ಯಾನಧಿತಿಷ್ಠಾಮಿ ನಕ್ಷತ್ರಾಣೀವ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥ 13-71-9 (84325)
ಏತತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಮೃತಮೇತಚ್ಚಕ್ಷುರನುತ್ತಮಂ।
ಯದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮುಖಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಮಿಹ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-71-10 (84326)
ಏತತ್ಕಾರಣಮಾಜ್ಞಾಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಾಸುರಂ ಪುರಾ।
ಯುದ್ಧಂ ಪಿತಾ ಮೇ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 13-71-11 (84327)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತು ಮಹಿಮಾನಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ಕಥಮಮೀ ಸಿದ್ಧಾ ಇತಿ ನಿಶಾಕರಂ॥ 13-71-12 (84328)
ಸೋಮ ಉವಾಚ। 13-71-13x (7009)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಪಸಾ ಸರ್ವೇ ಸಿಧ್ಯಂತೇ ವಾಗ್ಬಲಾಃ ಸದಾ।
ಭುಜವೀರ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಜಾನೋ ವಾಗಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-71-13 (84329)
ಪ್ರವಸನ್ವಾಪ್ಯಧೀಯೀತ ಬ್ರಾಹ್ಮೀರ್ದುರ್ವಸತೀರ್ವಸನ್।
ನಿರ್ಮನ್ಯುರಪಿ ನಿರ್ವಾಣೋ ಯತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ಸಮದರ್ಶನಃ॥ 13-71-14 (84330)
ಅಪಿ ಚ ಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಃ ಸರ್ವಾನ್ವೇದಾನ್ಪಿತುರ್ಗೃಹೇ।
ಶ್ಲಾಘಮಾನ ಇವಾಧೀಯಾದ್ಗ್ರಾಂಯ ಇತ್ಯೇವ ತಂ ವಿದುಃ॥ 13-71-15 (84331)
ಭೂಮಿರೇತೌ ನಿಗಿರತಿ ಸರ್ಪೋ ಬಿಲಶಯಾನಿವ।
ರಾಜಾನಂ ಚಾಪ್ಯಯೋದ್ಧಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪ್ರವಾಸಿನಂ॥ 13-71-16 (84332)
ಅಭಿಮಾನಃ ಶ್ರಿಯಂ ಹಂತಿ ಪುರುಷಸ್ಯಾಲ್ಪಮೇಧಸಃ।
ಗರ್ಭೇಣ ದುಷ್ಯತೇ ಕನ್ಯಾ ಗೃಹವಾಸೇನ ಚ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-71-17 (84333)
`ವಿದ್ಯಾವಿದೋ ಲೋಕವಿದಸ್ತಪೋದಮಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ನಿತ್ಯಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚ ವಂದ್ಯಾಶ್ಚ ದ್ವಿಜಾ ಲೋಕದ್ವಯೇಚ್ಛುಭಿಃ॥ 13-71-18 (84334)
ಇತ್ಯೇತನ್ಮೇ ಪಿತಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೋಮಾದದ್ಭುತದರ್ಶನಾತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ತಥೈವಾಹಂ ಮಹಾವ್ರತಾನ್॥ 13-71-19 (84335)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-71-20x (7010)
ಶ್ರುತ್ವೈತದ್ವಚನಂ ಶಕ್ರೋ ದಾನವೇಂದ್ರಮುಖಾಚ್ಚ್ಯುತಂ।
ದ್ವಿಜಾನ್ಸಂಂಪೂಜಯಾಮಾಸ ಮಹೇಂದ್ರತ್ವಮವಾಪ ಚ॥ ॥ 13-71-20 (84336)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 71 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-71-7 ಮಾಂ ಮಯಿ। ಮಧು ಅಮೃತತುಲ್ಯಾಂ ವಿದ್ಯಾಂ ಸಮಾಸಿಚ್ಚಂತಿ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಮಧುಪಟಲಂ ಮಕ್ಷಿಕಾ ಮಧ್ವಿವೇತ್ಯಾವೃತ್ತ್ಯಾ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 7-71-8 ಸಮಾಧಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ನಿಷ್ಠಾಂ॥ 7-71-9 ವಾಗಗ್ರೇ ಜಿಹ್ವಾಗ್ರೇ ಮೃಷ್ಟಂ ವಿದ್ಯಾಮೃತಂ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ। ರಸಾನಾಮುಕ್ತಿಸುಧಾನಾಂ॥ 7-71-14 ಬ್ರಾಹ್ಮರ್ವೇದಾರ್ಥಾಃ ದುರ್ವಸತೀಃ ಗುರುಕುಲವಾಸಕ್ಲೇಶಾತ್। ಅಪಿ ಅಪಿವಾ। ಸತಿ ವೈರಾಗ್ಯೇ ಯತಿಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 7-71-15 ಪಿತುರ್ಗೃಹೇ ವೇದಾಧ್ಯಯನಂ ನಿಂದತಿ ಅಪೀತಿ॥ 7-71-16 ಅಪ್ರವಾಸಿನಂ ವೇದಾರ್ಥಂ ಗ್ರಾಮಾಂತರೇ ವಾ ಸಮಕುರ್ವಾಣಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 072
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.72. ಅಧ್ಯಾಯಃ 072
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಾತ್ರಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅಪೂರ್ವಂ ವಾ ಭವೇತ್ಪಾತ್ರಮಥವಾಽಪಿ ಚಿರೋಷಿತಂ।
ದೂರಾದಭ್ಯಾಗತಂ ವಾಽಪಿ ಕಿಂ ಪಾತ್ರಂ ಸ್ಯಾತ್ಪಿತಾಮಹ॥ 13-72-1 (84337)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-72-2x (7011)
ಕ್ರಿಯಾ ಭವತಿ ಕೇಷಾಂಚಿದುಪಾಂಶುವ್ರತಮುತ್ತಮಂ।
ಯೋ ನೋ ಯಾಚೇತ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸರ್ವಂ ದದ್ಯಾಮ ಇತ್ಯಪಿ॥ 13-72-2 (84338)
ಅಪೀಡಯನ್ಭೃತ್ಯವರ್ಗಮಿತ್ಯೇವಮನುಶುಶ್ರುಮ।
ಪೀಡಯನ್ಭೃತ್ಯವರ್ಗಂ ಹಿ ಆತ್ಮಾನಮಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-72-3 (84339)
ಅಪೂರ್ವಂ ಚಾಪಿ ಯತ್ಪಾತ್ರಂ ಯಚ್ಚಾಪಿ ಸ್ಯಾಚ್ಚಿರೋಷಿತಂ।
ದೂರಾದಭ್ಯಾಗತಂ ಚಾಪಿ ತತ್ಪಾತ್ರಂ ನ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 13-72-4 (84340)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-72-5x (7012)
ಅಪೀಡಯಾ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಸ್ಯಾಹಿಂಸಯಾ ತಥಾ।
ಪಾತ್ರಂ ವಿದ್ಯಾಮತತ್ತ್ವೇನ ಯಸ್ಮೈ ದತ್ತಂ ನ ಸಂತಪೇತ್॥ 13-72-5 (84341)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-72-6x (7013)
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾಃ ಶಿಷ್ಯಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚ ಮಾನ್ಯಾಶ್ಚ ಶ್ರುತವಂತೋಽನಸೂಯಕಾಃ॥ 13-72-6 (84342)
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನಾಃ ಸರ್ವೇ ನಾರ್ಹಂತಿ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಗುಣೈಃ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಪುರುಷಾನ್ಪ್ರಣಿಧಾಯ ವೈ॥ 13-72-7 (84343)
ಅಕ್ರೋಧಃ ಸತ್ಯವಚನಮಹಿಂಸಾ ದಮ ಆರ್ಜವಂ।
ಅದ್ರೋಹೋಽನಭಿಮಾನಶ್ಚ ಹ್ರೀಸ್ತಿತಿಕ್ಷಾ ದಮಃ ಶಮಃ॥ 13-72-8 (84344)
ಯಸ್ಮಿನ್ನೋತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ನ ಚಾಕಾರ್ಯಾಣಿ ಭಾರತ।
ಸ್ವಭಾವತೋ ನಿವಿಷ್ಟಾನಿ ತತ್ಪಾತ್ರಂ ಮಾನಮರ್ಹತಿ॥ 13-72-9 (84345)
ತಥಾ ಚಿರೋಷಿತಂ ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರತ್ಯಾಗತಮೇವ ಚ।
ಅಪೂರ್ವಂ ಚೈವ ಪೂರ್ವಂ ಚ ತತ್ಪಾತ್ರಂ ಮಾನಮರ್ಹತಿ॥ 13-72-10 (84346)
ಅಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಚ ವೇದಾನಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಚಾಭಿಲಂಘನಂ।
ಅವ್ಯವಸ್ಥಾ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಏತನ್ನಾಶನಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-72-11 (84347)
ಭವೇತ್ಪಂಡಿತಮಾನೀ ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದನಿಂದಕಃ।
ಆನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀಂ ತರ್ಕವಿದ್ಯಾಮನುರಕ್ತೋ ನಿರರ್ಥಿಕಾಂ॥ 13-72-12 (84348)
ಹೇತುವಾದಾನ್ಬುವನ್ಸತ್ಸು ವಿಜೇತಾಽಹೇತುವಾದಕಃ।
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾ ಚಾತಿವಕ್ತಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸದೈವಹಿ॥ 13-72-13 (84349)
ಸರ್ವಾಭಿಶಂಕೀ ಮೂಢಶ್ಚ ಬಾಲಃ ಕಟುಕವಾಗಪಿ।
ಬೋದ್ಧವ್ಯಸ್ತಾದೃಶಸ್ತಾತ ನರಂ ಶ್ವಾನಂ ಹಿ ತಂ ವಿದುಃ॥ 13-72-14 (84350)
ಯಥಾ ಶ್ವಾ ಭಷಿತುಂ ಚೈವ ಹಂತು ಚೈವಾವಸಜ್ಜತೇ।
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಣಾರ್ಥಾಯ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಧಾಯ ಚ।
`ಅಲ್ಪಶ್ರುತಾಃ ಕುತರ್ಕಾಶ್ಚ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಕುಪಂಡಿತಾಃ॥ 13-72-15 (84351)
ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತೀ ಚೇತಿಹಾಸಪುರಾಣಾರಣ್ಯವೇದಿನಃ।
ಅನುರುಂಧ್ಯಾದ್ಬಹುಜ್ಞಾಂಶ್ಚ ಸಾರಜ್ಞಾಶ್ಚೈವ ಪಂಡಿತಾಃ॥' 13-72-16 (84352)
ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಚ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ಧರ್ಮಶ್ಚಾತ್ಮಹಿತಾನಿ ಚ।
ಏವಂ ನರೋ ವರ್ತಮಾನಃ ಶಾಶ್ವತೀರ್ವರ್ಧತೇ ಸಮಾಃ॥ 13-72-17 (84353)
ಋಣಮುನ್ಮುಚ್ಯ ದೇವಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ತಥೈವ ಚ।
ಪಿತೄಣಾಮಥ ವಿಪ್ರಾಣಾಮತಿಥೀನಾಂ ಚ ಪಂಚಮಂ॥ 13-72-18 (84354)
ಪರ್ಯಾಯೇಣ ವಿಮುಕ್ತೋ ಯಃ ಸುನಿರ್ಣಿಕ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಏವಂ ಗೃಹಸ್ಥಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಂಧರ್ಮಾನನ ಹೀಯತೇ॥ ॥ 13-72-19 (84355)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 72 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-72-2 ಕಶ್ಚಿದ್ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಕಶ್ಚಿತ್ ಗುರುದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಕುಟುಂಬಭರಣಾರ್ಥಮಿತಿ ಏವಂರೂಪಾ ಕ್ರಿಯಾ ಕೇಷಾಂಚಿತ್ಪಾತ್ರತ್ವೇ ಪ್ರಧಾನಂ ಭವತಿ ಕೇಷಾಂಚಿದುಷಾಂಶುವ್ರತಂ ಮೌನಂ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಮಿತಿ। ದದ್ಯಾಮಃ ದದಾಮ ಇತ್ಯೇವ ವಕ್ತವ್ಯಂ ನತ್ವೇತೇಷು ಕಂಚಿತ್ಪ್ರತ್ಯಾಚಕ್ಷೀತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-72-5 ದತ್ತಂ ಪ್ರದೇಯವಸ್ತ್ವಭಿಮಾನಿನೀ ದೇವತಾ ನ ಸಂತಪೇತ್। ವಿಪ್ರೇ ವೇದವಿವರ್ಜಿತೇ। ದೀಯಮಾನಂ ರುದತ್ಯನ್ನಮಿತಿ ಸ್ಮೃತೇಃ। ಅತಃ ಕಸ್ತಾದೃಶ ಇತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 7-72-6 ಮುಖ್ಯಂ ಪಾತ್ರಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಶ್ರುತವಂತೋಽನಸೂಯಕಾ ಇತಿ॥ 7-72-10 ತಥಾ ಅಕ್ರೋಧಾದಿಗುಣವಿಶಿಷ್ಟಂ॥ 7-72-11 ಅಪಾತ್ರತಾವೀಜಮಾಹ ಅಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಿತಿ। ಆತ್ಮನಃ ಪಾತ್ರತಾಯಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-72-12 ನಿರರ್ಥಿಕಾಂ ಶ್ರುತಿವಿರೋಧಿತ್ವೇನ ಮೋಕ್ಷಾನುಪಯೋಗಿನೀಂ॥ 7-72-13 ಅಹೇತುವಾದಕಃ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತಹೇತುವಾದವಿರೋಧಾತ್॥ 7-72-14 ಬೋದ್ಧವ್ಯಃ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತ್ವೇನೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-72-17 ಧರ್ಮಶ್ಚಾತ್ಮಹಿತಾಯ ಚೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-72-18 ದೇವಾನಾಮೃಣಂ ಯಜ್ಞೇನ ಋಷೀಣಾಂ ವೇದಾಧಿಗಮೇನ ಪಿತೄಣಾಂ ಪ್ರಜೋತ್ಪಾದನೇನ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ದಾನಮಾನೇನಾಽತಿಥೀನಾಂ ಸಂಯಗಾತಿಥ್ಯೇನ ಚೋನ್ಮುಚ್ಯಾಽಪಾಕೃತ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ಯನ್ನಿತ್ಯುತ್ತರೇಣಾನ್ವಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 073
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.73. ಅಧ್ಯಾಯಃ 073
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಸ್ವಭಾವಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಪಂಚಚೂಡಾಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸ್ವಭಾವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶ್ರೋತುಂ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಹಿ ಮೂಲಂ ದೋಷಾಣಾಂ ಲಘುಚಿತ್ತಾ ಹಿ ತಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ? 13-73-1 (84356)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-73-2x (7014)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಪುಂಶ್ಚಲ್ಯಾ ಪಂಚಚೂಡಾಯಾ॥ 13-73-2 (84357)
ಲೋಕಾನನುಚರನ್ಸರ್ವಾಂದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಃ ಪುರಾ।
ದದರ್ಶಾಪ್ಸರಸಂ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ಪಂಚಚೂಡಾಮನಿಂದಿತಾಂ॥ 13-73-3 (84358)
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾರುಸರ್ವಾಂಗೀಂ ಪಪ್ರಚ್ಚಾಪ್ಸರಸಂ ಮುನಿಃ।
ಸಂಶಯೋ ಹೃದಿ ಕಶ್ಚಿನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮೇ ಸುಮಧ್ಯಮೇ॥ 13-73-4 (84359)
ಏವಮುಕ್ತಾಽಥ ಸಾ ವಿಪ್ರಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ನಾರದಂ।
ವಿಷಯೇ ಸತಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಮರ್ಥಾಂ ಮನ್ಯಸೇ ಚ ಮಾಂ॥ 13-73-5 (84360)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-73-6x (7015)
ನ ತ್ವಾಮವಿಷಯೇ ಭದ್ರೇ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಥಂಚನ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸ್ವಭಾವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರೋತುಂ ವರಾನನೇ॥ 13-73-6 (84361)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ದೇವರ್ಷೇರಪ್ಸರೋತ್ತಮಾ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ನ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸತೀ ನಿಂದಿತುಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-73-7 (84362)
ವಿದಿತಾಸ್ತೇ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಯಾಶ್ಚ ಯಾದೃಶಾಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವತಃ।
ನ ಮಾಮರ್ಹಸಿ ದೇವರ್ಷೇ ನಿಯೋಕ್ತುಂ ಕಾರ್ಯ ಈದೃಶೇ॥ 13-73-8 (84363)
ತಾಮುವಾಚ ಸ ದೇವರ್ಷಿಃ ಸತ್ಯಂ ವದ ಸುಮಧ್ಯಮೇ।
ಮೃಷಾವಾದೇ ಭವೇದ್ದೋಷಃ ಸತ್ಯೇ ದೋಷೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-73-9 (84364)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಸಾ ಕೃತಮತಿರಭವಚ್ಚಾರುಹಾಸಿನೀ।
ಸ್ತ್ರೀದೋಷಾಞ್ಶಾಶ್ವತಾನ್ಸತ್ಯಾನ್ಭಾಷಿತುಂ ಸಂಪ್ರಚಕ್ರಮೇ॥ 13-73-10 (84365)
ಕುಲೀನಾ ರೂಪವತ್ಯಶ್ಚ ನಾಥವತ್ಯಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ಮರ್ಯಾದಾಸು ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸ ದೋಷಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ನಾರದ 13-73-11 (84366)
ನ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಃ ಕಿಂಚಿದನ್ಯದ್ವೈ ಪಾಪೀಯಸ್ತರಮಸ್ತಿ ವೈ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಹಿ ಮೂಲಂ ದೋಷಾಣಾಂ ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ವೇತ್ಥ ಹ॥ 13-73-12 (84367)
ಸಮಾಜ್ಞಾತಾನೃದ್ಧಿಮತಃ ಪ್ರತಿರೂಪಾನ್ವಶೇ ಸ್ಥಿತಾನ್।
ಪತೀನಂತರಮಾಸಾದ್ಯ ನಾಲಂ ನಾರ್ಯಃ ಪರೀಕ್ಷಿತುಂ॥ 13-73-13 (84368)
ಅಸದ್ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಯಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಸ್ಮಾಕಂ ಭವತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಪಾಪೀಯಸೋ ನರಾನ್ಯದ್ವೈ ಲಜ್ಜಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭಜಾಮಹೇ॥ 13-73-14 (84369)
ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಹಿ ಯಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ಈಷಚ್ಚ ಕುರುತೇ ಸೇವಾಂ ತಮೇವೇಚ್ಛಂತಿ ಯೋಷಿತಃ॥ 13-73-15 (84370)
ಅನರ್ಥಿತ್ವಾನ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಭಯಾತ್ಪರಿಜನಸ್ಯ ಚ।
ಮರ್ಯಾದಾಯಾಮಮರ್ಯಾದಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭರ್ತೃಷು॥ 13-73-16 (84371)
ನಾಸಾಂ ಕಶ್ಚಿದಗಂಯೋಸ್ತಿ ನಾಸಾಂ ವಯಸಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥
ವಿರೂಪಂ ರೂಪವಂತಂ ವಾ ಪುಮಾನಿತ್ಯೇವ ಭುಂಜತೇ॥ 13-73-17 (84372)
ನ ಭಯಾನ್ನಾಪ್ಯನುಕ್ರೋಶಾನ್ನಾರ್ಥಹೇತೋಃ ಕಥಂಚನ।
ನ ಜ್ಞಾತಿಕುಲಸಂಬಂಧಾತ್ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭರ್ತೃಷು॥ 13-73-18 (84373)
ಯೌವನೇ ವರ್ತಮಾನಾನಾಂ ಮೃಷ್ಟಾಭರಣವಾಸಸಾಂ।
ನಾರೀಣಾಂ ಖೈರವೃತ್ತೀನಾಂ ಸ್ಪೃಹಯಂತಿ ಕುಲಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-73-19 (84374)
ಯಾಶ್ಚ ಶಶ್ವದ್ಬಹುಮತಾ ರಕ್ಷ್ಯಂತೇ ದಯಿತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಅಪಿ ತಾಃ ಸಂಪ್ರಸಜ್ಜಂತೇ ಕುಬ್ಜಾಂಧಜಡವಾಮನೈಃ॥ 13-73-20 (84375)
ಪಂಗುಷ್ವಥ ಚ ದೇವರ್ಷೇ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಕುತ್ಸಿತಾ ನರಾಃ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಗಂಯೋ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-73-21 (84376)
ಯದಿ ಪುಂಸಾಂ ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಥಂಚಿನ್ನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಅಪ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ನ ಹಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಭರ್ತೃಷು॥ 13-73-22 (84377)
`ದುಷ್ಟಾಚಾರಾಃ ಪಾಪರತಾ ಅಸತ್ಯಾ ಮಾಯಯಾ ವೃತಾಃ।
ಅದೃಷ್ಟಬುದ್ಧಿಬಹುಲಾಃ ಪ್ರಾಯೇಣೇತ್ಯವಗಂಯತಾಂ॥ 13-73-23 (84378)
ಅಲಾಭಾತ್ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ಭಯಾತ್ಪರಿಜನಸ್ಯ ಚ।
ವಧಬಂಧಭಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಸ್ವಯಂ ಗುಪ್ತಾ ಭವಂತಿ ತಾಃ॥ 13-73-24 (84379)
ಚಲಸ್ವಭಾವಾ ದುಃಸೇವ್ಯಾ ದುರ್ಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಭಾವತಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಭಾವಾಸ್ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-73-25 (84380)
ನಾಗ್ನಿಸ್ತೃಪ್ಯತಿ ಕಾಷ್ಠಾನಾಂ ನಾಪಗಾನಾಂ ಮಹೋದಧಿಃ।
ನಾಂತಕಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನ ಪುಂಸಾಂ ವಾಮಲೋಚನಾಃ॥ 13-73-26 (84381)
ಇದಮನ್ಯಚ್ಚ ದೇವರ್ಷೇ ರಹಸ್ಯಂ ಸರ್ವಯೋಷಿತಾಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಪುರುಷಂ ಹ್ಯನ್ಯಂ ಯೋನಿಃ ಪ್ರಕ್ಲಿದ್ಯತೇ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ॥ 13-73-27 (84382)
ಕಾಮಾನಾಮಪಿ ದಾತಾರಂ ಕರ್ತಾರಂ ಮಾನಸಾಂತ್ವಯೋಃ।
ರಕ್ಷಿತಾರಂ ನ ಮೃಷ್ಯಂತಿ ಸ್ವಭರ್ತಾರಮಸತ್ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-73-28 (84383)
ನ ಕಾಮಭೋಗಾನ್ವಿಪುಲಾನ್ನಾಲಂಕಾರಾರ್ಥಸಂಚಯಾನ್।
ತಥೈವ ಬಹುಮನ್ವಂತೇ ಯಥಾ ರತ್ಯಾಮನುಗ್ರಹಂ॥ 13-73-29 (84384)
ಅಂತಕಃ ಶಮನೋ ಮೃತ್ಯುಃ ಪಾತಾಲಂ ಬಡಬಾಮುಖಂ।
ಕ್ಷುರಧಾರಾ ವಿಷಂ ಸರ್ಪೋ ವಹ್ನಿರಿತ್ಯೇಕತಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-73-30 (84385)
ಯತಶ್ಚ ಭೂತಾನಿ ಮಹಾಂತಿ ಪಂಚ
ಯತಶ್ಚ ಲೋಕಾ ವಿಹಿತಾ ವಿಧಾತ್ರಾ।
ಯತಃ ಪುಮಾಂಸಃ ಪ್ರಮದಾಶ್ಚ ನಿರ್ಮಿತಾ-
ಸ್ತತಶ್ಚ ದೋಷಾಃ ಪ್ರಮದಾಸು ನಾರದ॥ ॥ 13-73-31 (84386)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 73 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-73-1 ಲಘುಚಿತ್ತಾಃ ವಾಯುವತ್ ಚಲಚಿತ್ತಾಃ॥ 7-73-3 ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಸ್ಥಾಂ॥ 7-73-5 ವಿಷಯೇ ವಕ್ತುಂ ಯೋಗ್ಯತ್ವೇ॥ 7-73-8 ನಿಯೋಕ್ತುಂ ಪ್ರಶ್ನ ಈದೃಶೇ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-73-10 ಕೃತಮತಿಃ ವಕ್ಷ್ಯಾಮೀತಿ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಽಭವತ್॥ 7-73-22 ಗತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ। ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕೃತ್ರಿಮಲಿಂಗಧಾರಿಣ್ಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಮೈಥುನಾರ್ಥಂ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ। ಏತಚ್ಚ ಲೋಕಪ್ರಸಿದ್ಧಂ। ಭರ್ತೃಷು ದೂರಸ್ಥೇಷು ಇತಿ ಶೇಷಃ। ನಹಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಧೈರ್ಯೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-73-24 ಭಯಾತ್ಪರಿಭವಸ್ಯ ಚೇತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-73-26 ಕಾಷ್ಠಾನಾಂ ಕಾಷ್ಠೈಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 074
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.74. ಅಧ್ಯಾಯಃ 074
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ದುಶ್ಚರಿತಕಥನಂ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಇಮೇ ವೈ ಮಾನವಾ ಲೋಕೇ ಸ್ತ್ರೀಷು ಸಜ್ಜಂತ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ।
ಮೋಹೇನ ಪರಮಾವಿಷ್ಟಾ ದೇವದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-74-1 (84387)
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ಪುರುಷೇಷ್ವೇವ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ಅತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯಸ್ತೀವ್ರೋ ಹೃದಿ ಸಂಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-74-2 (84388)
ಕಥಮಾಸಾಂ ನರಾಃ ಸಂಗಂ ಕುರ್ವತೇ ಕುರುನಂದನಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವಾತೇಷು ರಜ್ಯಂತೇ ವಿರಜ್ಯಂತೇ ಚ ತಾಃ ಪುನಃ॥ 13-74-3 (84389)
ಇತಿ ತಾಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಕಥಂ ಶಕ್ಯಾಸ್ತು ರಕ್ಷಿತುಂ।
ಪ್ರಮದಾಃ ಪುರುಷೇಣೇಹ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-74-4 (84390)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-74-5x (7016)
ಏತ್ವಾ ಹಿ ಸ್ವೀಯಮಾಯಾಭಿರ್ವಂಚಯಂತೀಹ ಮಾನವಾನ್।
ನ ಚಾಸಾಂ ಮುಚ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷೋ ಹಸ್ತಮಾಗತಃ॥ 13-74-5 (84391)
ಗಾವೋ ನವತೃಣಾನೀವ ಗೃಹ್ಣಂತ್ಯೇತಾ ನವನ್ನವಂ॥ 13-74-6 (84392)
ಶಂಬರಸ್ಯ ಚ ಯಾ ಮಾಯಾ ಮಾಯಾ ಯಾ ನಮುಚೇರಪಿ।
ಬಲೇಃ ಕುಂಭೀನಸೇಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಂ ಯೋಷಿತೋ ವಿದುಃ॥ 13-74-7 (84393)
ಹಸಂತಂ ಪ್ರಹಸಂತ್ಯೇತಾ ರುದ್ರಂತಂ ಪ್ರರುದಂತಿ ಚ।
ಅಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಿಯವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ಗೃಹ್ಣತೇ ಕಾಲಯೋಗತಃ॥ 13-74-8 (84394)
`ಯದಿ ಜಿಹ್ವಾಸಹಸ್ರಂ ಸ್ಯಾಜ್ಜೀವೇಚ್ಚ ಶರದಾಂ ಶತಂ।
ಅನನ್ಯಕರ್ಮಾ ಸ್ತ್ರೀದೋಷಾನನುಕ್ತ್ವಾ ನಿಧನಂ ವ್ರಜೇತ್॥' 13-74-9 (84395)
ಉಶನಾ ವೇದ ಯಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ಯಚ್ಚ ವೇದ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ।
ಸ್ತ್ರೀ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ವಿಶಿಷ್ಯೇತ ತಾಸ್ತು ರಕ್ಷ್ಯಾಃ ಕಥಂ ನರೈಃ॥ 13-74-10 (84396)
ಅನೃತಂ ಸತ್ಯಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಸತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ತಥಾಽನೃತಂ।
ಇತಿ ಯಾಸ್ತಾಃ ಕಥಂ ವೀರ ಸಂರಕ್ಷ್ಯಾಃ ಪುರುಷೈರಿಹ।
`ದೋಷಾಸ್ಪದೇಽಶುಚೌ ದೇಹೇ ಹ್ಯಾಸಾಂ ಸಕ್ತಾಸ್ತ್ವಹೋ ನರಾಃ'॥ 13-74-11 (84397)
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯರ್ಥನಿಷ್ಕರ್ಷಾದರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಶತ್ರುಹನ್।
ಬೃಹಸ್ಪತಿಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ಮನ್ಯೇ ಸದ್ಭಿಃ ಕೃತಾನಿ ವೈ॥ 13-74-12 (84398)
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಾಃ ಪುರುಷೈರ್ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಮನೋ ನೃಷು।
ಅಪಾಸ್ತಾಶ್ಚ ತಥಾ ರಾಜನ್ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಮನಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-74-13 (84399)
ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾ ಮಹಾಪಾಹೋ ಧಾರ್ಮಿಕ್ಯ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 13-74-14 (84400)
ಸತ್ಕೃತಾಸತ್ಕೃತಾಶ್ಚಾಪಿ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಮನಃ ಸದಾ।
ಕಸ್ತಾಃ ಶಕ್ತೋ ರಕ್ಷಿತುಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್॥ 13-74-15 (84401)
ತಥಾ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ಕುರೂಣಾಂ ವಂಶವರ್ಧನ।
ಯದಿ ಶಕ್ಯಾ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ರಕ್ಷಾ ತಾಸಾಂ ಕದಾಚನ। 13-74-16 (84402)
ಕರ್ತುಂ ವಾ ಕೃತಪೂರ್ವಂ ವಾ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ ॥ 13-74-17 (84403)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 74 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-74-7 ಕುಹಕಾನಿ ಚ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸರ್ವಾಸ್ತಾ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-74-13 ಏತಾಃ ಪೂಜಿತಾ ದಿಕ್ಕೃತಾ ವಾ ತುಲ್ಯವದ್ವಿಕಾರಂ ಜನಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-74-14 ಇಮಾಃ ಸ್ತ್ರೀರೂಪಾಃ ಧಾರ್ಮಿಕ್ಯ ಇತಿ ಶ್ರುತಂ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾದಿಷು ದೃಷ್ಟಂ ಚ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 075
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.75. ಅಧ್ಯಾಯಃ 075
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪುರುಷಚಿತ್ತಪ್ರಮಥನಾಯ ಶಕ್ತಿಶೇಷದಾನಪೂರ್ವಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸೃಷ್ಟತಯಾ ತದ್ರಕ್ಷಣಸ್ಯ ದುಷ್ಕರತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ರಕ್ಷಣಸ್ಯ ದುಶ್ಶಕತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ವಿಪುಲೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ॥ 2 ॥ ಗುರುಣಾ ಸ್ವಭಾರ್ವಾರಕ್ಷಣಂ ನಿಯುಕ್ತೇನ ವಿಪುಲನಾಂನಾ ತದರ್ಥಂ ಯೋಗೇನ ತಚ್ಛರೀರಪ್ರವೇಶಃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ನಾತ್ರ ಮಿಥ್ಯಾಽಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ।
ಯಥಾ ಬ್ರವೀಷಿ ಕೌರವ್ಯ ನಾರೀಂ ಪ್ರತಿ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-75-1 (84404)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾ ರಕ್ಷಾ ಕೃತಾ ಪೂರ್ವಂ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 13-75-2 (84405)
ಪ್ರಮದಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಸೃಷ್ಟಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಭರತರ್ಷಭ॥
ಯದರ್ಥಂ ತಚ್ಚ ತೇ ತಾತ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-75-3 (84406)
ನ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಃ ಪರಂ ಪುತ್ರ ಪಾಪೀಯಃ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ವೈ।
ಅಗ್ನಿರ್ಹಿಃ ಪ್ರಮದಾ ದೀಪ್ತೋ ಮಾಯಾಶ್ಚ ಮಯಜಾ ವಿಭೋ।
ಕ್ಷುರಧಾರಾ ವಿಷಂ ಸರ್ಪೋ ಮೃತ್ಯುರಿತ್ಯೇಕತಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-75-4 (84407)
ಪ್ರಜಾ ಇಮಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಧಾರ್ಮಿಕ್ಯ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಸ್ವಯಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ದೇವತ್ವಂ ತತೋ ದೇವಾನಿಯಾದ್ಭಯಂ॥ 13-75-5 (84408)
ಅಥಾಭ್ಯಾಗಚ್ಛಂದೇವಾಸ್ತೇ ಪಿತಾಮಹಮರಿಂದಮ।
ನಿವೇದ್ಯ ಮಾನಸಂ ಚಾಪಿ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸನ್ನಧೋಮುಖಾಃ॥ 13-75-6 (84409)
ತೇಷಾಮಂತರ್ಗತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೇವಾನಾಂ ಸ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಮಾನವಾನಾಂ ಪ್ರಮೋಹಾರ್ಥಂ ಕೃತ್ಯಾ ನಾರ್ಯೋಽಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 13-75-7 (84410)
ಪೂರ್ವಸರ್ಗೇ ತು ಕೌಂತೇಯ ಸಾಧ್ವ್ಯೋ ನಾರ್ಯ ಇಹಾಭವನ್।
ಅಸಾಧ್ವ್ಯಸ್ತು ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಃ ಕೃತ್ಯಾಃ ಸರ್ಗಾತ್ಪ್ರಜಾಪತೇಃ 13-75-8 (84411)
ತಾಭ್ಯಃ ಕಾಮಾನ್ಯಥಾಕಾಮಂ ಪ್ರಾದಾದ್ಧಿ ಸ ಪಿತಾಮಹಃ।
ತಾಃ ಕಾಮಲುಬ್ಧಾಃ ಪ್ರಮದಾಃ ಪ್ರಾಮಥ್ನಂತ ನರಾನ್ಸದಾ॥ 13-75-9 (84412)
ಕ್ರೋಧಂ ಕಾಮಸ್ಯ ದೇವೇಶಃ ಸಹಾಯಂ ಚಾಸೃಜತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಅಸಜ್ಜಂತ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಶಂಗತಾಃ॥ 13-75-10 (84413)
`ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಚ ಗುರೂಣಾಂ ಚ ಮಹಾಗುರುನೃಪಾದಿನಾಂ।
ಕ್ಷಣಸ್ತ್ರೀಸಂಗಕಾಮೋತ್ಥಾ ಯಾತನಾಹೋ ನಿರಂತರಾ॥ 13-75-11 (84414)
ಅರಕ್ತಮನಸಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಮಲಾತ್ಮನಾಂ।
ತಪೋದಮಾರ್ಚನಾಧ್ಯಾನಯುಕ್ತಾನಾಂ ಶುದ್ಧಿರುತ್ತಮಾ॥' 13-75-12 (84415)
ನ ಚ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಕ್ರಿಯಾಃ ಕಾಶ್ಚಿದಿತಿ ಧರ್ಮೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।
ನಿರಿಂದ್ರಿಯಾ ಹ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋಽನೃತಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-75-13 (84416)
ಶಯ್ಯಾಸನಮಲಂಕಾರಮನ್ನಪಾನಮನಾರ್ಯತಾಂ।
ದುರ್ವಾಗ್ಭಾವಂ ರತಿಂ ಚೈವ ದದೌ ಸ್ತ್ರೀಭ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-75-14 (84417)
ನ ತಾಸಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಶಕ್ಯಂ ಕರ್ತುಂ ಪುಂಸಾಂ ಕಥಂಚನ।
ಅಪಿ ವಿಸ್ವಕೃತಾ ತಾತ ಕುತಸ್ತು ಪುರುಷೈರಿಹ॥ 13-75-15 (84418)
ವಾಚಾ ಚ ವಧಬಂಧೈರ್ವಾ ಕ್ಲೇಶೈರ್ವಾ ವಿವಿಧೈಸ್ತಥಾ।
ನ ಶಕ್ಯಾ ರಕ್ಷಿತುಂ ನಾರ್ಯಸ್ತಾ ಹಿ ನಿತ್ಯಮಸಂಯತಾಃ॥ 13-75-16 (84419)
ಇದಂ ತು ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಪುರಸ್ತಾಚ್ಛ್ರುತವಾನಹಂ।
ಯಥಾ ರಕ್ಷಾ ಕೃತಾ ಪೂರ್ವಂ ವಿಪುಲೇನ ಗುರುಸ್ತ್ರಿಯಾಃ॥ 13-75-17 (84420)
ಋಷಿರಾಸೀನ್ಮಹಾಭಾಗೋ ದೇವಶರ್ಮೇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ರುಚಿರ್ನಾಮ ರೂಪೇಣಾಸದೃಶೀ ಭುವಿ॥ 13-75-18 (84421)
ತಸ್ಯಾ ರೂಪೇಣ ಸಂಮತ್ತಾ ದೇವಗಂಧರ್ವದಾನವಾಃ।
ವಿಶೇಷೇಣ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ವೃತ್ರಹಾ ಪಾಕಶಾಸನಃ॥ 13-75-19 (84422)
ನಾರೀಣಾಂ ಚರಿತಜ್ಞಶ್ಚ ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೋಸ್ಸಾಹಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ತಾಮಭ್ಯರಕ್ಷತ॥ 13-75-20 (84423)
ಪುರಂದರಂ ಚ ಜಾನಂಶ್ಚ ಪರಸ್ತ್ರೀಕಾಮಚಾರಿಣಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯತ್ನೇನ ಭಾರ್ಯಾಯಾ ರಕ್ಷಣಂ ಸ ಚಕಾರ ಹ॥ 13-75-21 (84424)
ಸ ಕದಾಚಿದೃಷಿಸ್ತಾತ ಯಜ್ಞಂ ಕರ್ತುಮನಾಸ್ತದಾ।
ಭಾರ್ಯಾಸಂರಕ್ಷಣಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕಥಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಚಿಂತಯತ್॥ 13-75-22 (84425)
ರಕ್ಷಾವಿಧಾನಂ ಮನಸಾ ಸ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಆಹೂಯ ದಯಿತಂ ಶಿಷ್ಯಂ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರಾಹ ಭಾರ್ಗವಂ॥ 13-75-23 (84426)
ಯಜ್ಞಕಾರೋ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ರುಚಿಂ ಚೇಮಾಂ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಯತಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ತಾಂ ರಕ್ಷಸ್ವ ಯಥಾಬಲಂ॥ 13-75-24 (84427)
ಅಪ್ರಮತ್ತೇನ ತೇ ಭಾವ್ಯಂ ಸದಾ ಪ್ರತಿ ಪುರಂದರಂ।
ಸ ಹಿ ರೂಪಾಣಿ ಕುರುತೇ ವಿವಿಧಾನಿ ಭೃಗೂತ್ತಮ॥ 13-75-25 (84428)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-75-26x (7017)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವಿಪುಲಸ್ತೇನ ತಪಸ್ವೀ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸದೈವೋಗ್ರತಪಾ ರಾಜನ್ನಗ್ರ್ಯರ್ಕಸದೃಶದ್ಯುತಿಃ॥ 13-75-26 (84429)
ಧರ್ಮಜ್ಞಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ತಥೇತಿ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ಪುನಶ್ಚೇದಂ ಮಹಾರಾಜ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಪ್ರಸ್ಥಿತಂ ಗುರುಂ॥ 13-75-27 (84430)
ಕಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಭವಂತ್ಯಾಗಚ್ಛತೋ ಮುನೇ।
ವಪುಸ್ತೇಜಶ್ಚ ಕೀದೃಗ್ವೈ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-75-28 (84431)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-75-29x (7018)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತಸ್ಮೈ ವಿಪುಲಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಆಚಚಕ್ಷೇ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಮಾಯಾಂ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-75-29 (84432)
ಬಹುಮಾಯಃ ಸ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಬಲಹಾ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ತಾಂಸ್ತಾನ್ವಿಕುರುತೇ ಭಾವಾನ್ಬಹೂನಥ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 13-75-30 (84433)
ಕಿರೀಟೀ ವಜ್ರಧೃಗ್ಧನ್ವೀ ಮುಕುಟೀ ಬದ್ಧಕುಂಡಲಃ।
ಭವತ್ಯಥ ಮುಹೂರ್ತೇನಿ ಚಂಡಾಲಸಮದರ್ಶನಃ॥ 13-75-31 (84434)
ಶಿಖೀ ಜಟೀ ಚೀರವಾಸಾಃ ಪುನರ್ಭವತಿ ಪುತ್ರಕ।
ಬೃಹಚ್ಛರೀರಶ್ಚ ಪನಶ್ಚೀರವಾಸಾಃ ಪುನಃ ಕೃಶಃ॥ 13-75-32 (84435)
ಗೌರಂ ಶ್ಯಾಮಂ ಚ ಕೃಷ್ಣಂ ಚ ವರ್ಣಂ ವಿಕುರುತೇ ಪುನಃ।
ವಿರೂಪೋ ರೂಪವಾಂಶ್ಚೈವ ಯುವಾ ವೃದ್ಧಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-75-33 (84436)
`ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಜಡಶ್ಚ ಮೂಕಶ್ಚ ಹ್ರಸ್ವೋ ದೀರ್ಘಸ್ತಥೈವ ಚ।'
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-75-34 (84437)
ಪ್ರತಿಲೋಮೋಽನುಲೋಮಶ್ಚ ಭವತ್ಯಥ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಶುಕವಾಯಸರೂಪೀ ಚ ಹಂಸಕೋಕಿಲರೂಪವಾನ್॥ 13-75-35 (84438)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಗಜಾನಾಂ ಚ ರೂಪಂ ಧಾರಯತೇ ಪುನಃ।
ದೈವಂ ದೈತ್ಯಮಥೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ವಪುರ್ಧಾರಯತೇಽಪಿ ಚ॥ 13-75-36 (84439)
ಅಕೃಶೋ ಮಾಯುಭಗ್ರಾಂಗಃ ಶಕುನಿರ್ವಿಕೃತಸ್ತಥಾ।
ಚತುಷ್ಪಾದ್ಬಹುರೂಪಶ್ಚ ಪುನರ್ಭವತಿ ಬಾಲಿಶಃ॥ 13-75-37 (84440)
ಮಕ್ಷಿಕಾಮಶಕಾದೀನಾಂ ವಪುರ್ಧಾರಯತೇಽಪಿ ಚ।
ನ ಶಕ್ಯಮಸ್ಯ ಗ್ರಹಣಂ ಕರ್ತುಂ ವಿಪುಲ ಕೇನಚಿತ್॥ 13-75-38 (84441)
ಅಪಿ ವಿಶ್ವಕೃತಾ ತಾತ ಯೇನ ಸೃಷ್ಟಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಪುನರಂತರ್ಹಿತಃ ಶಕ್ರೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-75-39 (84442)
ವಾಯುಭೂತಶ್ಚ ಸ ಪುನರ್ದೇವರಾಜೋ ಭವತ್ಯುತಃ।
ಏವಂರೂಪಾಣಿ ಸತತಂ ಕುರುತೇ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಪುಲ ಯತ್ನೇನ ರಕ್ಷೇಮಾಂ ತನುಮಧ್ಯಮಾಂ॥ 13-75-40 (84443)
ಯಥಾ ರುಚಿಂ ನವಲಿಹೇದ್ದೇವೇಂದ್ರೋ ಭೃಗುಸತ್ತಮ।
ಕ್ರತಾವುಪಹಿತೇ ನ್ಯಸ್ತಂ ಹವಿಃ ಶ್ವೇವ ದುರಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-75-41 (84444)
ಏವಮಾಖ್ಯಾಯ ಸ ಮುನಿರ್ಯಜ್ಞಕಾರೋಽಗಮತ್ತದಾ।
ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತತೋ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-75-42 (84445)
ವಿಪುಲಸ್ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗುರೋಶ್ಚಿಂತಾಮುಪೇಯಿವಾನ್।
ರಕ್ಷಾಂ ಚ ಪರಮಾಂ ಚಕ್ರೇ ದೇವರಾಜಾನ್ಮಹಾಬಲಾತ್॥ 13-75-43 (84446)
ಕಿನ್ನು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ಗುರುದಾರಾಭಿರಕ್ಷಣೇ।
ಮಾಯಾವೀ ಹಿ ಸುರೇಂದ್ರೋಸೌ ದುರ್ಧರ್ಷಶ್ಚಾಪಿ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-75-44 (84447)
ನೀಪಿಧಾಯಾಶ್ರಮಂ ಶಕ್ಯೋ ರಕ್ಷಿತುಂ ಪಾಕಶಾಸನಃ।
ಉಟಜಂ ವಾ ತಥಾ ಹ್ಯಸ್ಯ ನಾನಾವಿಧಸರೂಪತಾ॥ 13-75-45 (84448)
ವಾಯುರೂಪೇಣ ವಾ ಶಕ್ರೋ ಗುರುಪತ್ನೀಂ ಪ್ರಧರ್ಷಯೇತ್।
ತಸ್ಮಾದಿಮಾಂ ಸಂಪ್ರವಿಶ್ಯ ರುಚಿಂ ಸ್ಥಾಸ್ಯೇಹಮದ್ಯ ವೈ॥ 13-75-46 (84449)
ಅಥವಾ ಪೌರುಷೇಣೇಯಂ ನ ಶಕ್ಯಾ ರಕ್ಷಿತುಂ ಮಯಾ।
ಬಹುರೂಪೋ ಹಿ ಭಗವಾಂಛ್ರೂಯತೇ ಪಾಕಶಾಸನಃ॥ 13-75-47 (84450)
ಸೋಹಂ ಯೋಗಬಲಾದೇನಾಂ ರಕ್ಷಿಷ್ಯೇ ಪಾಕಶಾಸನಾತ್।
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಗಾತ್ರೈರಸ್ಯಾಹಂ ಸಂಪ್ರವೇಕ್ಷ್ಯೇ ಹಿ ರಕ್ಷಿತುಂ॥ 13-75-48 (84451)
ಯದ್ಯುಚ್ಛಿಷ್ಟಾಮಿಮಾಂ ಪತ್ನೀಮದ್ಯ ಪಶ್ಯತಿ ಮೇ ಗುರುಃ।
ಶಪ್ಸ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಂ ಕೋಪಾದ್ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನೋ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-75-49 (84452)
ನ ಚೇಯಂ ರಕ್ಷಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಯಥಾಽನ್ಯಾ ಪ್ರಮದಾ ನೃಭಿಃ।
ಮಾಯಾವೀ ಹಿ ಸುರೇಂದ್ರೋಸಾವಹೋ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಸಂಶಯಂ॥ 13-75-50 (84453)
ಅವಶ್ಯಂ ಕರಣೀಯಂ ಹಿ ಗುರೋರಿಹ ಹಿ ಶಾಸನಂ।
ಯದಿ ತ್ವೇತದಹಂ ಕುರ್ಯಾಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕೃತಂ ಮಯಾ॥ 13-75-51 (84454)
ಯೋಗೇನಾಥ ಪ್ರವಿಶ್ಯೇದಂ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಕಲೇವರಂ।
ಅಸಕ್ತಃ ಪದ್ಮಪತ್ರಸ್ಥೋ ಜಲಬಿಂದುರ್ಯಥಾ ಚಲಃ॥ 13-75-52 (84455)
ಏವಮೇವ ಶರೀರೇ ಽಸ್ಯಾ ನಿವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸಮಾಹಿತಃ।
ನಿರ್ಮುಕ್ತಸ್ಯ ರಜೋರೂಪಾನ್ನಾಪರಾಧೋ ಭವೇನ್ಮಮ॥ 13-75-53 (84456)
ಯಥಾಹಿ ಶೂನ್ಯಾಂ ಪಥಿಕಃ ಸಭಾಮಧ್ಯಾವಸೇತ್ಯಥಿ।
ತಥಾಽದ್ಯಾವಾಸಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಕಲೇವರಂ।
ಏವಮೇವ ಶರೀರೇ ಽಸ್ಯ ನಿವತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-75-54 (84457)
ಇತ್ಯೇವಂ ಧರ್ಮಮಾಲೋಕ್ಯ ವೇದವೇದಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ತಪಶ್ಚ ವಿಪುಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗುರೋರಾತ್ಮನ ಏವ ಚ॥ 13-75-55 (84458)
ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ರಕ್ಷಾಂ ಪ್ರತಿ ಸ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಅನ್ವತಿಷ್ಠತ್ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಯಥಾ ತಚ್ಛೃಣು ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-75-56 (84459)
ಗುರುಪತ್ನೀಂ ಸಮಾಸೀನೋ ವಿಪುಲಃ ಸ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಉಪಾಸೀನಾಮನಿಂದ್ಯಾಂಗೀ ಕಥಾರ್ಥೈಃ ಸಮಲೋಭಯತ್॥ 13-75-57 (84460)
ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಂ ನೇತ್ರಯೋರಸ್ಯಾ ರಶ್ಮಿಂ ಸಂಯೋಜ್ಯ ರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ವಿವೇಶ ವಿಪುಲಃ ಕಾಯಮಾಕಾಶಂ ಪವನೋ ಯಥಾ॥ 13-75-58 (84461)
ಲಕ್ಷಣಂ ಲಕ್ಷಣೇನೈವ ವದನಂ ವದನೇನ ಚ।
ಅವಿಚೇಷ್ಟನ್ನತಿಷ್ಠದ್ವೈ ಛಾಯೇವಾಂತರ್ಗತೋ ಮುನಿಃ॥ 13-75-59 (84462)
ತತೋ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ವಿಪುಲೋ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಕಲೇವರಂ।
ಉವಾಸ ರಕ್ಷಣೇ ಯುಕ್ತೋ ನ ಚ ಸಾ ತಮಬುಧ್ಯತ॥ 13-75-60 (84463)
13-75-61 (84464)
ಯಂ ಕಾಲಂ ನಾಗತೋ ರಾಜನ್ಗುರುಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಕ್ರತುಂ ಸಮಾಪ್ಯ ಸ್ವಗೃಹಂ ತಂ ಕಾಲಂ ಸೋಽಭ್ಯರಕ್ಷತ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-75-4 ಅಸ್ತಿ ಹಿ ಪ್ರಮದಾ ದೀಪ್ತೇತಿ ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-75-13 ದರಿದ್ರಾಶ್ಚ ಹ್ಯಮಂತ್ರಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿರಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-75-51 ಅಶಕ್ಯಕರಣೀಯಂ ಹೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 076
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.76. ಅಧ್ಯಾಯಃ 076
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರೇಣ ದೇವಶರ್ಮಮುನ್ಯಸನ್ನಿಧಾನೇ ತದ್ಭಾರ್ಯಾವಿಲೋಭನಾಯ ತದಾಶ್ರಮಾಭಿಗಮನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ವಿಪುಲತಪೋಽಭಿಭೂತೇನ ಭಯಾತ್ತತೋ ನಿರ್ಗಮನಂ॥ 2 ॥ ವಿಪುಲೇನ ಶಕ್ರವೃತ್ತಾಂತನಿವೇದನತುಷ್ಟಾದ್ಗುರೋರ್ವರಗ್ರಹಣಪೂರ್ವಕಂ ತಪಶ್ಚರಣಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಕದಾಚಿದ್ದೇವೇಂದ್ರೋ ದಿವ್ಯರೂಪವಪುರ್ಧರಃ।
ಇದಮಂತರಮಿತ್ಯೇವಮಭ್ಯಗಾತ್ತಮಥಾಶ್ರಮಂ॥ 13-76-1 (84465)
ರೂಪಮಪ್ರತಿಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಭನೀಯಂ ಜನಾಧಿಪಃ।
ದರ್ಶನೀಯತಮೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ತಮಾಶ್ರಮಂ॥ 13-76-2 (84466)
ಸ ದದರ್ಶ ತಮಾಸೀನಂ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಕಲೇಬರಂ।
ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಂ ಸ್ತಬ್ಧನಯನಂ ಯತಾಽಽಲೇಖ್ಯಗತಂ ತಥಾ॥ 13-76-3 (84467)
ರುಚಿಂ ಚ ರುಚಿರಾಪಾಂಗೀಂ ಪೀನಶ್ರೋಣಿಪಯೋಧರಾಂ।
ಪದ್ಮಪತ್ರವಿಶಾಲಾಕ್ಷೀಂ ಸಂಪೂರ್ಣೇಂದುನಿಭಾನನಾಂ॥ 13-76-4 (84468)
ಸಾ ತಮಾಲೋಕ್ಯ ಸಹಸಾ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತಾತುಮಿಯೇಷ ಹ।
ರೂಪೇಣ ವಿಸ್ಮಿತಾ ಕೋಽಸೀತ್ಯಥ ವಕ್ತುಮಿವೇಚ್ಛತೀ॥ 13-76-5 (84469)
ಉತ್ಥಾತುಕಾಮಾ ತು ಸತೀ ವಿಷ್ಟವ್ಧಾ ವಿಪುಲೇನ ಸಾ।
ನಿಗೃಹೀತಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನ ಶಶಾಕ ವಿಚೇಷ್ಟಿತುಂ॥ 13-76-6 (84470)
ತಾಮಾಬಭಾಷೇ ದೇವೇಂದ್ರಃ ಸಾಂನಾ ಪರಮವಲ್*******।
ತ್ವದರ್ಥಮಾಗತಂ ವಿದ್ಧಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಮಾಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-76-7 (84471)
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಮನಂಗೇನ ತ್ವತ್ಸಂಕಲ್ಪಭವೇನ ಹ।
ತತ್ಪರ್ಯಾಪ್ನುಹಿ ಮಾಂ ಸುಭ್ರು ಪುರಾ ಕಾಲೋಽತಿವರ್ತತೇ॥ 13-76-8 (84472)
ತಮೇವಂವಾದಿನಂ ಶಕ್ರಂ ಶುಶ್ರಾವ ವಿಪುಲೋ ಮುನಿಃ।
ಗುರುಪತ್ನಯಾಃ ಶರೀರಸ್ಥೋ ದದರ್ಶ ತ್ರಿದಸಾಧಿಪಂ॥ 13-76-9 (84473)
ನ ಶಶಾಕ ಚ ಸಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾತುಮನಿಂದಿತಾ।
ವಕ್ತುಂ ಚ ನಾಶಕದ್ರಾಜನ್ವಿಷ್ಟಬ್ದಾ ವಿಪುಲೇನ ಸಾ॥ 13-76-10 (84474)
ಆಕಾರಂ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಸ್ತು ಸ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭೃಗೂದ್ವಹಃ।
ನಿಜಯ್ನಾಹ ಮಹಾತೇಜಾ ಯೋಗೇನ ಬಲವತ್ಪ್ರಭೋ।
ಬಬಂಧ ಯೋಗಬಂಧೈಶ್ಚ ತಸ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಃ॥ 13-76-11 (84475)
ತಾಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪುನರೇವ ಶಚೀಪತಿಃ।
ಉವಾಚ ವ್ರೀಹಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತಾಂ ಯೋಗಬಲಮೋಹಿತಾಂ॥ 13-76-12 (84476)
ಏಹ್ಯೇಹೀತಿ ತತಃ ಸಾ ತು ಪ್ರತಿವಕ್ತುಮಿಯೇಷ ತಂ।
ಸ ತಾಂ ವಾಚ್ಯಂ ಗುರೋಃ ಪತ್ನ್ಯಾ ವಿಪುಲಃ ಪರ್ಯವರ್ತಯತ್॥ 13-76-13 (84477)
ಭೋಃ ಕಿಮಾಗಮನೇ ಕೃತ್ಯಮಿತಿ ತಸ್ಯಾಸ್ತು ನಿಃಸೃತಾ।
ವಕ್ತ್ರಾಚ್ಛಶಾಂಕಸದೃಶಾದ್ವಾಣೀ ಸಂಸ್ಕಾರಭೂಷಣಾ॥ 13-76-14 (84478)
ವೀಡಿತಾ ಸಾ ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ಪರವಶಾ ತದಾ।
ಪುರಂದರಶ್ಚ ಸಂತ್ರಸ್ತೋ ಬಭೂವ ವಿಮನಾ ಭೃಶಂ॥ 13-76-15 (84479)
ಸ ತದ್ವೈಕೃತಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ದೇವರಾಜೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅವೈಕ್ಷತ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಸ್ತದಾ ದಿವ್ಯೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-76-16 (84480)
ಸ ದದರ್ಶ ಮುನಿಂ ತಸ್ಯಾಃ ಶರೀರಾಂತರಗೋಚರಂ।
ಪ್ರತಿಬಿಂಬಮಿವಾದರ್ಶೇ ಗುರುಪತ್ನ್ಯಾಃ ಶರೀರಗಂ॥ 13-76-17 (84481)
ಸ ತಂ ಘೋರೇಣ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರಂದರಃ।
ಪ್ರಾವೇಪತ ಸುಸಂತ್ರಸ್ತೋ ವ್ರೀಡಿತಶ್ಚ ತದಾ ವಿಭೋ॥ 13-76-18 (84482)
ವಿಮುಚ್ಯ ಗುರುಪತ್ನೀಂ ತು ವಿಪುಲಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ಸ್ವಕಲೇಬರಮಾವಿಶ್ಯ ಶಕ್ರಂ ಭೀತಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-76-19 (84483)
ಅಜಿತೇಂದ್ರಿಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಪಾಪಾತ್ಮಕ ಪುರಂದರ।
ನ ಚಿರಂ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ದೇವಾಸ್ತ್ವಾಂ ಮಾನುಷಾಸ್ತಥಾ॥ 13-76-20 (84484)
ಕಿನ್ನು ತದ್ವಿಸ್ಮೃತಂ ಶಕ್ರ ನ ತನ್ಮನಸಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಗೌತಮೇನಾಸಿ ಯನ್ಮುಕ್ತೋ ಭಗಾಂಕಪರಿಚಿಹ್ನಿತಃ॥ 13-76-21 (84485)
ಜಾನೇ ತ್ವಾಂ ಬಾಲಿಶಮತಿಮಕೃತಾತ್ಮಾನಮಸ್ಥಿರಂ।
ಮಯೇಯಂ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಮೂಢ ಗಚ್ಛ ಪಾಪ ಯಥಾಗತಂ॥ 13-76-22 (84486)
ನಾಹಂ ತ್ವಾಮದ್ಯ ಮೂಢಾತ್ಮಂದಹೇಯಂ ಹಿ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಕೃಪಾಯಮಾನಸ್ತು ನ ತೇ ದಗ್ಧುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಾಸವ॥ 13-76-23 (84487)
ಸ ಚ ಘೋರತಮೋ ಧೀಮಾನ್ಗುರುರ್ಮೇ ಪಾಪಚೇತಸಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಾಂ ನಿರ್ದಹೇದದ್ಯ ಕ್ರೋಧದೀಪ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-76-24 (84488)
ನೈವಂ ತು ಶಕ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪುನರ್ಮಾನ್ಯಾಶ್ಚ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಮಾ ಗಮಃ ಸಸುತಾಮಾತ್ಯಃ ಕ್ಷಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಬಲಾರ್ದಿತಃ॥ 13-76-25 (84489)
ಅಮರೋಸ್ಮೀತಿ ಯದ್ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಮಾವಮಂಸ್ಥಾ ನ ತಪಸಾ ನ ಸಾಧ್ಯಂ ನಾಮ ಕಿಂಚನ॥ 13-76-26 (84490)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-76-27x (7019)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಶಕ್ರೋ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನ ಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ವ್ರೀಡಾರ್ತಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-76-27 (84491)
ಮುಹೂರ್ತಯಾತೇ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಕೃತ್ವಾ ಯಜ್ಞಂ ಯಥಾಕಾಮಮಾಜಗಾಮ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ॥ 13-76-28 (84492)
ಆಗತೇಽಥ ಗುರೌ ರಾಜನ್ವಿಪುಲಃ ಪ್ರಿಯಕರ್ಮಕೃತ್।
ರಕ್ಷಿತಾಂ ಗುರೇವ ಭಾರ್ಯಾಂ ನ್ಯವೇದಯದನಿಂದಿತಾಂ॥ 13-76-29 (84493)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಚ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಸ ಗುರುಂ ಗುರುವತ್ಸಲಃ।
ವಿಪುಲಃ ಪರ್ಯುಪಾತಿಷ್ಠದ್ಯಥಾಪೂರ್ವಮಶಂಕಿತಃ॥ 13-76-30 (84494)
ವಿಶ್ರಾಂತಾಯ ತತಸ್ತಸ್ಮೈ ಸಹಾಸೀನಾಯ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ನಿವೇದಯಾಮಾಸ ತದಾ ವಿಪುಲಃ ಶಕ್ರಕರ್ಮ ತತ್॥ 13-76-31 (84495)
ತಚ್ಛುತ್ವಾ ಸ ಮುನಿಸ್ತುಷ್ಟೋಂ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಬಭೂವ ಶೀಲವೃತ್ತಾಭ್ಯಾಂ ತಪಸಾ ನಿಯಮೇನ ಚ॥ 13-76-32 (84496)
ವಿಪುಲಸ್ಯ ಗುರೌ ವೃತ್ತಿಂ ಭಕ್ತಿಮಾತ್ಮನಿ ತತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಧರ್ಮೇ ಚ ಸ್ಥಿರತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತ್ಯಭಾಷತ॥ 13-76-33 (84497)
ಪ್ರತಿನಂದ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶಿಷ್ಯಂ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಂ।
ವರೇಣ ಚ್ಛಂದಯಾಮಾಸ ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾಮತಿಃ॥ 13-76-34 (84498)
ಸ್ಥಿತಿಂ ಚ ಧರ್ಮೇ ಜಗ್ರಾಹ ಸ ತಸ್ಮಾದ್ಗುರುವತ್ಸಲಃ।
ಅನುಜ್ಞಾತಶ್ಚ ಗುರುಣಾ ಚಚಾರಾನುತ್ತಮಂ ತಪಃ॥ 13-76-35 (84499)
ತಥೈವ ದೇವಶರ್ಮಾಪಿ ಸಭಾರ್ಯಃ ಸ ಮಹಾತಪಾಃ।
ನಿರ್ಭಯೋ ಬಲವೃತ್ರಘ್ನಾಚ್ಚಚಾರ ವಿಜನೇ ವನೇ॥ ॥ 13-76-36 (84500)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 76 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-76-20 ಕಾಮಾತ್ಮಕ ಪುರಂದರೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 077
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.77. ಅಧ್ಯಾಯಃ 077
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಗುರುನಿಯೋಗಾದ್ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪನಯನಾರ್ಥಂ ಗತೇನ ವಿಪುಲೇನ ಮಧ್ಯೇಮಾರ್ಗಂ ನರವರಮಿಥುನಾತ್ಸ್ವಗತಿನಿಂದಾಶ್ರವಣಂ॥ 1 ॥ ನಿಂದಿತಗತಿಪ್ರಾಪಕಸ್ವದುಶ್ಚರಿತಂ ಚಿಂತಯತಾ ತೇನ ಚಿರಾಯ ತದನುಸ್ಮರಣಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ವಿಪುಲಸ್ತ್ವಕರೋತ್ತೀವ್ರಂ ತಪಃ ಕೃತ್ವಾ ಗುರೋರ್ವಚಃ।
ತಪೋಯುಕ್ತಮಥಾತ್ಮಾನಮಮನ್ಯತ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-77-1 (84501)
ಸ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಚಚಾರ ಗತಭೀಃ ಪ್ರೀತೋ ಲಬ್ಧಕೀರ್ತಿವರೋ ನೃಪ॥ 13-77-2 (84502)
ಉಭೌ ಲೋಕೌ ಜಿತೌ ಚಾಪಿ ತಥೈವಾಮನ್ಯತ ಪ್ರಭುಃ।
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಕೌರವ್ಯ ತಪಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಚ॥ 13-77-3 (84503)
ಅಥ ಕಾಲೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿತ್ಕುರುನಂದನ।
ರುಚ್ಯಾ ಭಗಿನ್ಯಾ ಆದಾನಂ ಪ್ರಭೂತದನಧಾನ್ಯವತ್॥ 13-77-4 (84504)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದಿವ್ಯಾ ಕಾಚಿದ್ವರಾಂಗನಾ।
ಬಿಭ್ರತೀ ಪರಮಂ ರೂಪಂ ಜಗಾಮಾಥ ವಿಹಾಯಸಾ॥ 13-77-5 (84505)
ತಸ್ಯಾಃ ಶರೀರಾತ್ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಪತಿತಾನಿ ಮಹೀತಲೇ।
ತಸ್ಯಾಶ್ರಮಸ್ಯಾವಿದೂರೇ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನಿ ಭಾರತ॥ 13-77-6 (84506)
ತಾನ್ಯಗೃಹ್ಣಾತ್ತತೋ ರಾಜನ್ರುಚಿರ್ಲಲಿತಲೋಚನಾ।
ತದಾ ನಿಮಂತ್ರಕಸ್ತಸ್ಯಾ ಅಂಗೇಭ್ಯಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಗಮತ್॥ 13-77-7 (84507)
ತಸ್ಯಾ ಹಿ ಭಗಿನೀ ತಾತ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ನಾಂನಾ ಪ್ರಭಾವತೀ।
ಭಾರ್ಯಾ ಚಿತ್ರರಥಸ್ಯಾಥ ಬಭೂವಾಂಗೇಶ್ವರಸ್ಯ ವೈ॥ 13-77-8 (84508)
ಪಿನಹ್ಯ ತಾನಿ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಕೇಶೇಷು ವರವರ್ಣಿನೀ।
ಆಮಂತ್ರಿತಾ ತತೋಽಗಚ್ಛದ್ರುಚಿರಂಗಪತೇರ್ಗೃಹಂ॥ 13-77-9 (84509)
ಪುಷ್ಪಾಣಿ ತಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತದಾಂಗೇಂದ್ರವರಾಂಗನಾ।
ಭಗಿನೀಂ ಚೋದಯಾಮಾಸ ಪುಷ್ಪಾರ್ಥೇ ಚಾರುಲೋಚನಾ॥ 13-77-10 (84510)
ಸಾ ಭರ್ತ್ರೇ ಸರ್ವಮಾಚಷ್ಟ ರುಚಿಃ ಸುರುಚಿರಾನನಾ।
ಭಗಿನ್ಯಾ ಭಾಷಿತಂ ಸರ್ವಮೃಷಿಸ್ತಚ್ಚಾಭ್ಯನಂದತ॥ 13-77-11 (84511)
ತತೋ ವಿಪುಲಮಾನಾಯ್ಯ ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಪುಷ್ಪಾರ್ಥೇ ಚೋದಯಾಮಾಸ ಗಚ್ಛಗಚ್ಛೇತಿ ಭಾರತ॥ 13-77-12 (84512)
ವಿಪುಲಸ್ತು ಗುರೋರ್ವಾಕ್ಯಮವಿಚಾರ್ಯ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಸ ತಥೇತ್ಯಬ್ರವೀದ್ರಾಜಂಸ್ತಂ ಚ ದೇಶಂ ಜಗಾಮ ಹ॥ 13-77-13 (84513)
ಯಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ತು ತಾನ್ಯಾಸನ್ಪತಿತಾನಿ ನಭಸ್ತಲಾತ್।
ಅಂಲಾನಾನ್ಯಪಿ ತತ್ರಾಸನ್ಕುಸುಮಾನ್ಯಪರಾಣ್ಯಪಿ॥ 13-77-14 (84514)
ಸ ತತಸ್ತಾನಿ ಜಗ್ರಾಹ ದಿವ್ಯಾನಿ ರುಚಿರಾಣಿ ಚ।
ಪ್ರಾಪ್ತಾನಿ ಸ್ವೇನ ತಪಸಾ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನಿ ಭಾರತ॥ 13-77-15 (84515)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ತಾನಿ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಗುರೋರ್ವಚನಕಾರಕಃ।
ತದಾ ಜಗಾಮ ತೂರ್ಣಂ ಚ ಚಂಪಾಂ ಚಂಪಕಮಾಲಿನೀಂ॥ 13-77-16 (84516)
ಸ ವನೇ ನಿರ್ಜನೇ ತಾತ ದದರ್ಶ ಮಿಥುನಂ ನೃಣಾಂ।
ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತಂತಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪಾಣಿನಾ ಕರಂ॥ 13-77-17 (84517)
ತತ್ರೈಕಸ್ತೂರ್ಣಮಗಮತ್ತತ್ಪದೇ ಚ ವಿವರ್ತಯನ್।
ಏಕಸ್ತು ನ ತದಾ ರಾಜಂಶ್ಚಕ್ರತುಃ ಕಲಹಂ ತತಃ॥ 13-77-18 (84518)
ತ್ವಂ ಶೀಘ್ರಂ ಗಚ್ಛಸೀತ್ಯೇಕೋಽಬ್ರವೀನ್ನೇತಿ ತಥಾಽಪರಃ।
ಪತಿತೇತಿ ಚ ತೌ ರಾಜನ್ಪರಸ್ಪರಮಥೋಚತುಃ॥ 13-77-19 (84519)
ತಯೋರ್ವಿಸ್ಪರ್ಧತೋರೇವಂ ಶಪಥೋಽಯಮಭೂತ್ತದಾ।
ಸಹಸೋದ್ದಿಶ್ಯ ವಿಪುಲಂ ತತೋ ವಾಕ್ಯಮಥೋಚತುಃ॥ 13-77-20 (84520)
ಆವಯೋರನೃತಂ ಪ್ರಾಹ ಯಸ್ತಸ್ಯಾಭೂದ್ದ್ವಿಜಸ್ಯ ವೈ।
ವಿಪುಲಸ್ಯ ಪರೇ ಲೋಕೇ ಯಾ ಗತಿಃ ಸಾ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-77-21 (84521)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಿಪುಲೋ ವಿಷಣ್ಣವದನೋಽಭವತ್।
ಏವಂ ತೀವ್ರತಪಾಶ್ಚಾಹಂ ಕಷ್ಟಶ್ಚಾಯಂ ಪರಿಶ್ರಮಃ॥ 13-77-22 (84522)
ಮಿಥುನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಕಿಂ ಮೇ ಸ್ಯಾತ್ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಯಥಾ ಗತಿಃ।
ಅನಿಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕೀರ್ತಿತಾಽನೇನ ಮೇಽದ್ಯ ವೈ॥ 13-77-23 (84523)
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತಯನ್ನೇವ ವಿಪುಲೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಅವಾಙ್ಮುಖೋ ದೀನಮನಾ ದಧ್ಯೌ ದುಷ್ಕೃತಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-77-24 (84524)
ತತಃ ಷಡನ್ಯಾನ್ಪುರುಷಾನಕ್ಷೈಃ ಕಾಂಚನರಾಜತೈಃ।
ಅಪಶ್ಯದ್ದೀವ್ಯಮಾನಾನ್ವೈ ಲೋಭಾಮರ್ಷಾನ್ವಿತಾಂಸ್ತಥಾ॥ 13-77-25 (84525)
ಕುರ್ವತಃ ಶಪಥಂ ತೇನ ಯಃ ಕೃತೋ ಮಿಥುನೇನ ತು।
ವಿಪುಲಂ ವೈ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ತೇಪಿ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರುವನ್॥ 13-77-26 (84526)
ಲೋಭಮಾಸ್ಥಾಯ ಯೋಽಸ್ಮಾಕಂ ವಿಷಮಂ ಕರ್ತುಮುತ್ಸಹೇತ್।
ವಿಪುಲಸ್ಯ ಪರೇ ಲೋಕೇ ಯಾ ಗತಿಸ್ತಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್। 13-77-27 (84527)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಿಪುಲೋ ನಾಪಶ್ಯದ್ಧರ್ಮಸಂಕರಂ॥
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಕೌರವ್ಯ ಕೃತಪೂರ್ವಮಥಾತ್ಮನಃ॥ 13-77-28 (84528)
ಸ ಪ್ರದಧ್ಯೌ ತಥಾ ರಾಜನ್ನಗ್ನಾವಗ್ನಿರಿವಾಹಿತಃ।
ದಹ್ಯಮಾನೇನ ಮನಸಾ ಶಾಪಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾವಿಧಂ॥ 13-77-29 (84529)
ತಸ್ಯ ಚಿಂತಯತಸ್ತಾತ ಬಹ್ವೀರ್ವಾಚೋ ನಿಶಂಯ ತು।
ಇದಮಾಸೀನ್ಮನಸಿ ಚ ರುಚ್ಯಾ ರಕ್ಷಣಕಾರಿತಂ॥ 13-77-30 (84530)
ಲಕ್ಷಣಂ ಲಕ್ಷಣೇನೈವ ವದನಂ ವದನೇನ ಚ।
ವಿಧಾಯ ನ ಮಯಾ ಚೋಕ್ತಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಗುರೋಸ್ತಥಾ॥ 13-77-31 (84531)
ಏತದಾತ್ಮನಿ ಕೌರವ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಂ ವಿಪುಲಸ್ತದಾ।
ಅಮನ್ಯತ ಮಹಾಭಾಗ ತಥಾ ತಚ್ಚ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-77-32 (84532)
ಸ ಚಂಪಾಂ ನಗರೀಮೇತ್ಯ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಗುರವೇ ದದೌ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಚ ಗುರುಂ ವಿಧಿವತ್ಸ ಗುರುಪ್ರಿಯಃ॥ ॥ 13-77-33 (84533)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 77 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-77-4 ಆದೀಯತೇಽಸ್ಮಿನ್ಬಾಂಧವೈರ್ದತ್ತಂ ಉಪಾಯನಾದಿಕಂ ಸ ಆದಾನಂ ******ದ್ಯುತ್ಸವಃ। ಪ್ರಭೂತಂ ಬಹುಧನಾದಿಕಂ ಯತ್ರ॥ 7-77-7 ನಿಮಂತ್ರಕಃ ಆಕಾರಣಾರ್ಥಂ ದೂತಃ॥ 7-77-18 ತತ್ಪದೇ ಇತರಸ್ಯ ಪದೇ ಪಾಂಸುಷು ವ್ಯಕ್ತೇ ಆಕರ್ಷಣೇನ ವಿವರ್ತಯನ್ ವಿಷಮತಾಂ ನಯನ್॥ 7-77-21 ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾವಿಧಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-77-30 ರುಚ್ಯಾಃ ಗುರುಭಾರ್ಯಾಯಾಃ॥ 7-77-31 ಲಕ್ಷಣಂ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋರಸಾಧಾರಣಂ ಚಿಹ್ನಂ ವಿಧಾಯ ಏಕೀಕೃತ್ಯ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 078
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.78. ಅಧ್ಯಾಯಃ 078
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ದೇವಶರ್ಮಣಾ ಸ್ವಶಿಷ್ಯಂ ವಿಪುಲಂಪ್ರತಿ ತದ್ದ್ವಷ್ಟಾನಾಂ ಮಿಥುನಾನಾಂ ಷಟ್ಪುರುಷಾಣಾಂ ಚ ಕ್ರಮೇಣಾಹೋರಾತ್ರಋತ್ವಭಿಮಾನಿದವತಾತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ಸ್ವದಾರರಕ್ಷಣಾಯ ಯೋಗೇನ ತಚ್ಛರೀರಪ್ರವೇಶಾನಿವೇದನಸ್ಯ ದುರ್ಗತಿಹೇತುತ್ವಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ತತ್ಕೃತಸ್ವದಾರರಕ್ಷಮಪರಿತೋಷೇಣ ತದ್ದುರಿತದೂರೀಕರಣಪೂರ್ವಕಂ ತೇನ ಸ್ವಭಾರ್ಯಯಾ ಚ ಸಹ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸುಖವಿಹರಣಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತಮಾಗತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಶಿಷ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಮಥಾಬ್ರವೀತ್।
ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾತೇಜಾ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ಜನಾಧಿಪ॥ 13-78-1 (84534)
ದೇವಶರ್ಮೋವಾಚ। 13-78-2x (7020)
ಕಿಂ ತ್ವಯಾ ಮಿಥುನಂ ದೃಷ್ಟಂ ತಸ್ಮಿಞ್ಶಿಷ್ಯ ಮಹಾವನೇ।
ತೇ ತ್ವಾಂ ಜಾನಂತಿ ನಿಪುಣಾ ಆತ್ಮಾ ಚ ರುಚಿರೇವ ಚ॥ 13-78-2 (84535)
ವಿಪುಲ ಉವಾಚ। 13-78-3x (7021)
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇ ಮಿಥುನಂ ಕಿಂತತ್ಕೇ ಚ ಷಟ್ಪುರುಷಾ ವಿಭೋ।
ಯೇ ಮಾಂ ಜಾನಂತಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 13-78-3 (84536)
ದೇವಶರ್ಮೋವಾಚ। 13-78-4x (7022)
ಯದ್ವೈ ತನ್ಮಿಥುನಂ ಬ್ರಹ್ಮಿನ್ನಹೋರಾತ್ರಂ ಹಿ ವಿದ್ಧಿ ತತ್।
ಚಕ್ರವತ್ಪರಿವರ್ತೇತ ತತ್ತೇ ಜಾನಾತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-78-4 (84537)
ಯೇ ಚ ತೇ ಪುರುಷಾ ವಿಪ್ರ ಅಕ್ಷೈರ್ದೀವ್ಯಂತಿ ಹೃಷ್ಟವತ್।
ಋತೂಂಸ್ತಾನಭಿಜಾನೀಹಿ ತೇ ತೇ ಜಾನಂತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-78-5 (84538)
ನ ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಜಾನೀತ ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್।
ನರೋ ರಹಸಿ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಪಾಪಕಂ ಕರ್ಮ ವೈ ದ್ವಿಜ॥ 13-78-6 (84539)
ಕುರ್ವಾಣಂ ಹಿ ನರಂ ಕರ್ಮ ಪಾಪಂ ರಹಸಿ ಸರ್ವದಾ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ಋತವಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ದಿನನಿಶೇಽಪ್ಯುತ॥ 13-78-7 (84540)
ತಥೈವ ಹಿ ಭವೇಯುಸ್ತೇ ಲೋಕಾಃ ಪಾಪಕೃತೋ ಯಥಾ।
ಕೃತ್ವಾಽನಾಚಕ್ಷತಃ ಕರ್ಮ ಮಮ ತಚ್ಚ ಯಥಾ ಕೃತಂ॥ 13-78-8 (84541)
ತೇ ತ್ವಾಂ ಹರ್ಷಸ್ಮಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗುರೋಃ ಕರ್ಮಾನಿವೇದಕಂ।
ಸ್ಮಾರಯಂತಸ್ತಥಾ ಪ್ರಾಹುಸ್ತೇ ಯಥಾ ಶ್ರಉತವಾನ್ಭವಾನ್॥ 13-78-9 (84542)
ಅಹೋರಾತ್ರಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಋತವಶ್ಚಾಪಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಪುರುಷೇ ಪಾಪಕಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾಽಶುಭಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-78-10 (84543)
ತತ್ತ್ವಯಾ ಮಮ ಯತ್ಕರ್ಮ ವ್ಯಭಿಚಾರಾದ್ಭಯಾತ್ಮಕಂ।
ನಾಖ್ಯಾತಮಿತಿ ಜಾನಂತಸ್ತೇ ತ್ವಾಮಾಹುಸ್ತಥಾ ದ್ವಿಜ॥ 13-78-11 (84544)
ತೇನೈವ ಹಿ ಭವೇಯುಸ್ತೇ ಲೋಕಾಃ ಪಾಪಕೃತೋ ಯಥಾ।
ಕೃತ್ವಾ ನಾಚಕ್ಷತಃ ಕರ್ಮ ಮಮ ಯಚ್ಚ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ॥ 13-78-12 (84545)
ತಥಾಽಶಕ್ಯಾಶ್ಚ ದುರ್ವೃತ್ತಾ ರಕ್ಷಿತುಂ ಪ್ರಮದಾ ದ್ವಿಜ।
ನ ಚ ತ್ವಂ ಕೃತವಾನ್ಕಿಂಚಿದಾಗಃ ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತೇನ ತೇ॥ 13-78-13 (84546)
`ಮನೋದೋಷವಿಹೀನಾನಾಂ ನ ದೋಷಃ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ತವ।
ಅನ್ಯಥಾಽಽಲಿಂಗ್ಯತೇ ಕಾಂತಾ ಸ್ನೇಹೇನ ದುಹಿತಾಽನ್ಯಥಾ॥ 13-78-14 (84547)
ಯತೇಶ್ಚ ಕಾಮುಕಾನಾಂ ಚ ಯೋಷಿದ್ರೂಪೇಽನ್ಯಥಾ ಮತಿಃ।
ಅಶಿಕ್ಷಯೈವ ಮನಸಃ ಪ್ರಾಯೋ ಲೋಕಸ್ತು ವಂಚ್ಯತೇ॥ 13-78-15 (84548)
ಲಾಲೇತ್ಯುದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕೋ ವಕ್ತ್ರಾಸವ ಇತಿ ಸ್ಪಹಾ।
ಅಬಂಧಾಯೋಗ್ಯಮನಸಾಮಿತಿ ಮಂತ್ರಾತ್ಮದೈವಕಂ॥ 13-78-16 (84549)
ನ ರಾಗಸ್ನೇಹಲೋಭಾಂಧಂ ಕರ್ಮಿಣಾಂ ತನ್ಮಹಾಫಲಂ।
ನಿಷ್ಕಷಾಯೋ ವಿಶುದ್ಧಸ್ತ್ವಂ ರುಚ್ಯಾವೇಶಾನ್ನ ದೂಷಿತಃ॥ 13-78-17 (84550)
ಯದಿ ತ್ವಹಂ ತ್ವಾಂ ದುರ್ವೃತ್ತಮದ್ರಾಕ್ಷಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಮಹಂ ಕ್ರೋಧಾನ್ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-78-18 (84551)
ಸಂಜಂತಿ ಪುರುಷೇ ನಾರ್ಯಃ ಪುಂಸಾಂ ಸೋಽರ್ಥಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ರಕ್ಷತಃ ಶಾಪೋಽಭವಿಷ್ಯತ್ತೇ ಮತಿಶ್ಚ ಮೇ॥ 13-78-19 (84552)
ರಕ್ಷಿತಾ ಚ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ಮಮ ಚಾಪಿ ನಿವೇದಿತಾ।
ಅಹಂ ತೇ ಪ್ರೀತಿಮಾಂಸ್ತಾತ ಸ್ವಸ್ಥಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-78-20 (84553)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರೀತೋ ದೇವಶರ್ಮಾ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಮುಮೋದ ಸ್ವರ್ಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಸಹಭಾರ್ಯಃ ಸಶಿಷ್ಯಕಃ॥ 13-78-21 (84554)
ಇದಮಾಖ್ಯಾತವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಮಮಾಖ್ಯಾನಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಃ ಪುರಾ ರಾಜನ್ಗಂಗಾಕೂಲೇ ಕಥಾಂತರೇ॥ 13-78-22 (84555)
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರವೀಮಿ ಪಾರ್ಥ ತ್ವಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರಕ್ಷ್ಯಾಃ ಸದೈವ ಚ।
ಉಭಯಂ ದೃಶ್ಯತೇ ತಾಸು ಸತತಂ ಸಾಧ್ವಸಾಧು ಚ॥ 13-78-23 (84556)
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸಾಧ್ವ್ಯೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸಂಮತಾ ಲೋಕಮಾತರಃ।
ಧಾರಯಂತಿ ಮಹೀಂ ರಾಜನ್ನಿಮಾಂ ಸವನಕಾನನಾಂ॥ 13-78-24 (84557)
ಅಸಾಧ್ವ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ದುರ್ವೃತ್ತಾಃ ಕುಲಘ್ನಾಃ ಪಾಪನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಲಕ್ಷಣೈರ್ದುಷ್ಟೈಃ ಸ್ವಗಾತ್ರಸಹಜೈರ್ನೃಪ॥ 13-78-25 (84558)
ಏವಮೇತಾಸು ರಕ್ಷಾ ವೈ ಶಕ್ಯಾ ಕರ್ತುಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನ ಶಕ್ಯಾ ರಕ್ಷಿತುಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-78-26 (84559)
ಏತಾ ಹಿ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ನಾಸಾಮಸ್ತಿ ಪ್ರಿಯೋ ನಾಮ ಮೈಥುನೇ ಸಂಗಮೇತಿ ಯಃ॥ 13-78-27 (84560)
ಏತಾಃ ಕೃತ್ಯಾಶ್ಚ ಕಷ್ಟಾಶ್ಚ ಕೃತಘ್ನಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ನ ಚೈಕಸ್ಮಿನ್ನಮಂತ್ಯೇತಾಃ ಪುರುಷೇ ಪಾಂಡುನಂದನ॥ 13-78-28 (84561)
ನಾಸು ಸ್ನೇಹೋ ನರೈಃ ಕಾರ್ಯಸ್ತಥೈವೇರ್ಷ್ಯಾ ಜನೇಶ್ವರ।
ಖೇದಮಾಸ್ಥಾಯ ಭುಂಜೀತ ಧರ್ಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಚೈವ ಹ।
`ಅನೃತಾವಿಹ ಪರ್ವಾದಿದೋಷವರ್ಜಂ ನರಾಧಿಪ॥' 13-78-29 (84562)
ವಿಹನ್ಯೇತಾನ್ಯಥಾ ಕುರ್ವನ್ನರಃ ಕೌರವನಂದನ।
ಸರ್ವಥಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-78-30 (84563)
ತೇನೈಕೇನ ತು ರಕ್ಷಾ ವೈ ವಿಪುಲೇನ ಕೃತಾ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ।
ನಾನ್ಯಃ ಶಕ್ತಸ್ತ್ರಿಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ರಕ್ಷಿತುಂ ನೃಪ ಯೋಷಿತಃ॥ ॥ 13-78-31 (84564)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 78 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-78-9 ಹರ್ಷಸ್ಮಿತಂ ಹರ್ಷೇಣ ಗರ್ವಿತಂ॥ 7-78-12 ತೇನೈವ ಅನಾಖ್ಯಾನೇನೈವ॥ 7-78-16 ಲಾಲಾ ವದನಾತ್ಸ್ವತೋ ಗಲಜ್ಜಲಧಾರಾ॥ 7-78-25 ಸಹಜೈಃ ಪೀಣಿಪಾದರೇಖಾದಿಭಿಃ॥ 7-78-28 ಕೃತ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಣಗ್ರಾಹಿದೇವತಾರೂಪಾಃ॥ 7-78-29 ಖೇದಮಾಸ್ತಾಯಾಽಪ್ರೀತ್ಯಾ ವಿಷ್ಟಿಗೃಹೀತವತ್ ಭುಂಜೀತ ನತು ಪ್ರೀತ್ಯಾ। ಧರ್ಮಂ ಋತುಕಾಲಾನುರೋಧಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 079
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.79. ಅಧ್ಯಾಯಃ 079
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿವಾಹವಿಭಾಗಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕನ್ಯಾನಾಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಪ್ರಾಪಕವಿಧ್ಯಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯನ್ಮೂಲಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪ್ರಜನಸ್ಯ ಗೃಹಸ್ಯ ಚ।
ಪಿತೃದೇವಾತಿಥೀನಾಂ ಚ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-79-1 (84565)
ಅಯಂ ಹಿ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚಿಂತ್ಯತಮೋ ಮತಃ।
ಕೀದೃಶಾಯ ಪ್ರದೇಯಾ ಸ್ಯಾತ್ಕನ್ಯೇತಿ ವಸುಧಾಧಿಪ॥ 13-79-2 (84566)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-79-3x (7023)
ಶೀಲವೃತ್ತೇ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ವಿದ್ಯಾಂ ಯೋನಿಂ ಚ ಕರ್ಮ ಚ।
ಅದ್ಭಿರೇವ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ಕನ್ಯಾ ಗುಣವತೇ ಭವೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸತಾಮೇಷ ನಿತ್ಯಂ ಧರ್ಮೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-79-3 (84567)
ಆವಾಹ್ಯಮಾವಹೇದೇವಂ ಯೋ ದದ್ಯಾದನುಕೂಲತಃ।
ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಧರ್ಮ ಏಷ ಸನಾತನಃ॥ 13-79-4 (84568)
ಆತ್ಮಾಭಿಪ್ರೇತಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕನ್ಯಾಭಿಪ್ರೇತ ಏಷ ಯಃ।
ಅಭಿಪ್ರೇತಾ ಚ ಯಾ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಮೈ ದೇಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಗಾಂಧರ್ವಮಿತಿ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವೇದವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 13-79-5 (84569)
ಧನೇನ ಬಹುಧಾ ಕ್ರೀತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಲೋಭ್ಯ ಚ ಬಾಂಧವಾನ್।
ಅಸುರಾಣಾಂ ನೃಪೈತಂ ವೈ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-79-6 (84570)
ಹತ್ವಾ ಛಿತ್ತ್ವಾ ಚ ಶೀರ್ಷಾಣಿ ರುದತಾಂ ರುದತೀಂ ಗೃಹಾತ್।
ಪ್ರಸಹ್ಯ ಹರಣಂ ತಾತ ರಾಕ್ಷಸೋ ವಿಧಿರುಚ್ಯತೇ॥ 13-79-7 (84571)
`ಸುಸಾಂ ಮತ್ತಾಂ ಪ್ರಮತ್ತಾಂ ವಾ ರಹೋ ರಾತ್ರೌ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ಸ ಪಾಪಿಷ್ಠೋ ವಿವಾಹಾನಾಂ ಪೈಶಾಚಃ ಕಥಿತೋಽಧಮಃ॥ 13-79-8 (84572)
ಪಂಚಾನಾಂ ತು ತ್ರಯೋ ಧರ್ಂಯಾ ದ್ವಾವಧರ್ಂಯೌ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪೈಶಾಚಶ್ಚಾಸುರಶ್ಚೈವ ನ ಕರ್ತವ್ಯೌ ಕಥಂಚನ॥ 13-79-9 (84573)
ಬ್ರಾಹ್ಮಃ ಕ್ಷಾತ್ರೋಽಥ ಗಾಂಧರ್ವ ಏತೇ ಧರ್ಂಯಾ ನರರ್ಷಭ।
ಪೃಥಗ್ವಾ ಯದಿ ವಾ ಮಿಶ್ರಾಃ ಕರ್ತವ್ಯಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-79-10 (84574)
ತಿಸ್ತ್ರೋ ಭಾರ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು।
ವೈಶ್ಯಃ ಸ್ವಜಾತ್ಯಾಂ ವಿಂದೇತ ತಾಸ್ವಪತ್ಯಂ ಹಿತಾಯ ಹಿ॥ 13-79-11 (84575)
ದ್ವಿಜಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಂಣೀ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು।
ರತ್ಯರ್ಥಮಪಿ ಶೂದ್ರಾ ಸ್ಯಾನ್ನೇತ್ಯಾಹುರಪರೇ ಜನಾಃ॥ 13-79-12 (84576)
ಅಪತ್ಯಜನ್ಮ ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಜನಯವಿನ್ಪ್ರಃ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-79-13 (84577)
`ನಾತಿಬಾಲಾಂ ವಹಂತ್ಯಂತೇ ಅನಿತ್ಯತ್ವಾತ್ಪ್ರಜಾರ್ಥಿನಃ।
ವಹಂತಿ ಕರ್ಮಿಣಸ್ತಸ್ಯಾಮಂತಃ ಶುದ್ಧಿವ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ॥ 13-79-14 (84578)
ಅಪರಾನ್ವಯಸಂಭೂತಾಂ ಸಂಸ್ವಪ್ನಾದಿವಿವರ್ಜಿತಾಂ।
ಕಾಮೋ ಯಸ್ಯಾಂ ನಿಷಿದ್ಧಶ್ಚ ಕೇಚಿದಿಚ್ಛಂತಿ ಚಾಪದಿ॥ 13-79-15 (84579)
ತ್ರಿಂಶದ್ವರ್ಷೋ ದಶವರ್ಷಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಿಂದೇತ ನಗ್ನಿಕಾಂ।
ಏಕವಿಂಶತಿವರ್ಷೋ ವಾ ಸಪ್ತವರ್ಷಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-79-16 (84580)
ಯಸ್ಯಾಸ್ತು ನ ಭವೇದ್ಭಾತಾ ಪಿತಾ ವಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ನೋಪಯಚ್ಛೇತ ತಾಂ ಜಾತು ಪುತ್ರಿಕಾಧರ್ಮಿಣೀ ಹಿ ಸಾ॥ 13-79-17 (84581)
ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣ್ಯುದೀಕ್ಷೇತ ಕನ್ಯಾ ಋತುಮತೀ ಸತೀ।
ಚತುರ್ಥೇಽತ್ವಥ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಸ್ವಯಂ ಭರ್ತಾರಮರ್ಜಯೇತ್॥ 13-79-18 (84582)
ಪ್ರಜಾ ನ ಹೀಯತೇ ತಸ್ಯಾ ರತಿಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನಾ ಭವೇದ್ವಾಚ್ಯಾ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ॥ 13-79-19 (84583)
ಅಸಪಿಂಡಾ ಚ ಯಾ ಮಾತುರಸಗೋತ್ರಾ ಚ ಯಾ ಪಿತುಃ।
ಇತ್ಯೇತಾಮುಪಯಚ್ಛೇತ ತಂ ಧರ್ಮಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 13-79-20 (84584)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-79-21x (7024)
ಶುಲ್ಕಮನ್ಯೇನ ದತ್ತಂ ಸ್ಯಾದ್ದದಾನೀತ್ಯಾಹ ಚಾಪರಃ।
ಬಲಾದನ್ಯಃ ಪ್ರಭಾಷೇತ ಧನಮನ್ಯಃ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್॥ 13-79-21 (84585)
ಪಾಣಿಗ್ರಹೀತ್ತಾ ಚಾನ್ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಕಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಪಿತಾಮಹ।
ತತ್ತ್ವಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಾಂ ಚಕ್ಷುರ್ಭವತು ನೋ ಭವಾನ್॥ 13-79-22 (84586)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-79-23x (7025)
ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕರ್ಮ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಸಂಸ್ಥಾನಾಯ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ಮಂತ್ರವನ್ಮಂತ್ರಿತಂ ತಸ್ಯ ಮೃಷಾವಾದಸ್ತು ಪಾತಕಃ॥ 13-79-23 (84587)
ಭಾರ್ಯಾಪತ್ಯೃತ್ವಿಗಾಚಾರ್ಯಾಃ ಶಿಷ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯ ಏವ ಚ।
ಮೃಷೋಕ್ತೇ ದಂಡಮರ್ಹಂತಿ ನೇತ್ಯಾಹುರಪರೇ ಜನಾಃ॥ 13-79-24 (84588)
ನಹ್ಯಕಾಮೇನ ಸಂವಾದಂ ಮನುರೇವಂ ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ಅಯಶಸ್ಯಮಧರ್ಂಯಂ ಚ ಯನ್ಮೃಷಾ ಧರ್ಮಗೋಪನಂ॥ 13-79-25 (84589)
ನೈಕಾಂತೋ ದೋಷ ಏಕಸ್ಮಿಂಸ್ತದಾ ಕೇನೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮತೋ ಯಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಯಾಂ ಚ ಕ್ರೀಣಂತಿ ಭಾರತ॥ 13-79-26 (84590)
ಬಂಧುಭಿಃ ಸಮನುಜ್ಞಾತೇ ಮಂತ್ರಹೋಮೌ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್।
ತಥಾ ಸಿಧ್ಯಂತಿ ತೇ ಮಂತ್ರಾ ನಾದತ್ತಾಯಾಃ ಕಥಂಚನ॥ 13-79-27 (84591)
ಯಸ್ತ್ವತ್ರ ಮನ್ಇತ್ರಸಮಯೋ ಭಾರ್ಯಾಪತ್ಯೋರ್ಮಿಥಃ ಕೃತಃ।
ತಮೇವಾಹುರ್ಗರೀಯಾಂಸಂ ಯಶ್ಚಾಸೌ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಕೃತಃ॥ 13-79-28 (84592)
ದೇವದತ್ತಾಂ ಪತಿರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ವೇತ್ತಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಸ ದೈವೀಂ ಮಾನುಷೀಂ ವಾಚಮನೃತಾಂ ಪರ್ಯುದಸ್ಯತಿ॥ 13-79-29 (84593)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-79-30x (7026)
ಕನ್ಯಾಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸುಲ್ಕಾಯಾಂ ಜ್ಯಾಯಾಂಶ್ಚೇದಾವ್ರಜೇದ್ವರಃ।
ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಥಸಂಪನ್ನೋ ವಾಚ್ಯಮತ್ರಾನೃತಂ ನ ವಾ॥ 13-79-30 (84594)
ತಸ್ಮಿನ್ನುಭಯತೋ ದೋಷೇ ಕುರ್ವಞ್ಶ್ರೇಯಃ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಅಯಂ ನಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚಿಂತ್ಯತಮೋ ಮತಃ॥ 13-79-31 (84595)
ತತ್ತ್ವಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಾಂ ಚಕ್ಷುರ್ಭವತು ನೋ ಭವಾನ್।
ತದೇತತ್ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ನ ಹಿ ತೃಪ್ಯಾಮಿ ಕಥ್ಯತಾಂ॥ 13-79-32 (84596)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-79-33x (7027)
ನೈವ ನಿಷ್ಠಾಕರಂ ಶುಲ್ಕಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಽಸೀತ್ತೇನ ನಾನೃತಂ।
ನ ಹಿ ಶುಲ್ಕಪರಾಃ ಸಂತಃ ಕನ್ಯಾಂ ದದತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಅನ್ಯೈರ್ಗುಣೈರುಪೇತಂ ತು ಶುಲ್ಕಂ ಯಾಚಂತಿ ಬಾಂಧವಾಃ॥ 13-79-33 (84597)
ಅಲಂಕೃತ್ವಾ ವಹಸ್ವೇತಿ ಯೋ ದದ್ಯಾದನುಕೂಲತಃ।
ಯಚ್ಚ ತಾಂ ಚ ದದತ್ಯೇವಂ ನ ಶುಲ್ಕಂ ವಿಕ್ರಯೋ ನ ಸಃ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ಭವೇದ್ದೇಮೇವ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-79-34 (84598)
ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಭವತೇ ಕನ್ಯಾಮಿತಿ ಪೂರ್ವಂ ನಭಾಷಿತಂ।
ಯೇ ಚಾಹುರ್ಯೇ ಚ ನಾಹುರ್ಯೇ ಯೇ ಚಾವಶ್ಯಂ ವದಂತ್ಯುತ॥ 13-79-35 (84599)
ತಸ್ಮಾದಾಗ್ರಹಣಾತ್ಪಾಣೇರ್ಯಾಚಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಕನ್ಯಾವರಃ ಪುರಾ ದತ್ತೋ ಮರುದ್ಭಿರಿತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 13-79-36 (84600)
ನಾನಿಷ್ಟಾಯ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ಕನ್ಯಾ ಇತ್ಯೃಷಿಚೋದಿತಂ।
ತನ್ಮೂಲಂ ಕಾಮಮೂಲಸ್ಯ ಪ್ರಜನಸ್ಯೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ॥ 13-79-37 (84601)
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಚ ಬಹೂಂದೋಷಾನ್ಸಂವಾಸಾದ್ವಿದ್ಧಿ ಪಾಣಯೋಃ।
ಯಥಾ ನಿಷ್ಠಾಕರಂ ಶುಲ್ಕಂ ನ ಜಾತ್ವಾಸೀತ್ತಥಾ ಶೃಣು॥ 13-79-38 (84602)
ಅಹಂ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯಸ್ಯ ದ್ವೇ ಕನ್ಯೇ ಸಮುದಾವಹಂ।
ಜಿತ್ವಾಽಂಗಮಾಗಧಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕಾಶೀನಥ ಚ ಕೋಸಲಾನ್॥ 13-79-39 (84603)
ಗೃಹೀತಪಾಣಿರೇಕಾಽಽಸೀತ್ಪ್ರಾಪ್ತಶುಲ್ಕಾಽಪರಾಽಭವತ್।
ಕನ್ಯಾಽಗೃಹೀತಾ ತತ್ರೈವ ವಿಸರ್ಜ್ಯಾ ಇತಿ ಮೇ ಪಿತಾ।
ಅಬ್ರವೀದಿತರಾಂ ಕನ್ಯಾಮಾವಹೇತಿ ಸ ಕೌರವಃ॥ 13-79-40 (84604)
ಅಪ್ಯನ್ಯಾನನುಪಪ್ರಚ್ಛ ಶಂಕಮಾನಃ ಪಿತುರ್ವಚಃ।
ಅತೀವ ಹ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮೇಚ್ಛಾ ಪಿತುರ್ಮೇಽಭ್ಯಧಿಕಾಽಭವತ್॥ 13-79-41 (84605)
ತತೋಹಮಬ್ರವಂ ರಾಜನ್ನಾಚಾರೇಪ್ಸುರಿದಂ ವಚಃ।
ಆಚಾರಂ ತತ್ತ್ವತೋ ವೇತ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಚ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-79-42 (84606)
ತತೋ ಮಯೈವಮುಕ್ತೇ ತು ವಾಕ್ಯೇ ಧರ್ಮಭೃತಾವರಃ॥
ಪಿತಾ ಮಮ ಮಹಾರಾಜ ಬೀಹ್ಲೀಕೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-79-43 (84607)
ಯದಿ ವ ಶುಲ್ಕತೋ ನಿಷ್ಠಾ ನ ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಾತ್ತಥಾ।
ಲಾಜಾಂತರಮುಪಾಸೀತ ಪ್ರಾಪ್ತಶುಲ್ಕ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-79-44 (84608)
ನ ಹಿ ಧರ್ಮವಿದಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಾಕ್ಯತಃ ಸ್ಮೃತಂ।
ಯೇಷಾಂ ವೈ ಶುಲ್ಕತೋ ನಿಷ್ಠಾ ನ ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಾತ್ತಥಾ॥ 13-79-45 (84609)
ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಭಾಷಿತಂ ದಾನೇ ನೈಷಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಯಕಂ ಪುನಃ।
ಯೇ ಮನ್ಯಂತೇ ಕ್ರಯಂ ಶುಲ್ಕಂ ನ ತೇ ಧರ್ಮವಿದೋ ನರಾಃ॥ 13-79-46 (84610)
ನ ಚೈತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ನ ವೋಢವ್ಯಾ ತಥಾವಿಧಾ।
ನ ಹ್ಯೇವ ಭಾರ್ಯಾ ಕ್ರೇತವ್ಯಾ ನ ವಿಕ್ರಯ್ಯಾಂ ಕಥಂಚನ॥ 13-79-47 (84611)
ಯೇ ಚ ಕ್ರೀಣಂತಿ ದಾಸೀವದ್ವಿಕ್ರೀಣಂತಿ ತಥೈವ ಚ।
ಭವೇತ್ತೇಷಾಂ ತಥಾ ನಿಷ್ಠಾ ಲುಬ್ಧಾನಾಂ ಪಾಪಚೇತಸಾಂ॥ 13-79-48 (84612)
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಸತ್ಯವಂತಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛಂತ ವೈ ಜನಾಃ।
ಕನ್ಯಾಯಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಶುಲ್ಕಾಯಾಃ ಶುಲ್ಕದಃ ಪ್ರಶಮಂ ಗತಃ॥ 13-79-49 (84613)
ಪಾಣಿಗ್ರಹೀತಾ ವಾಽನ್ಯಃ ಸ್ಯಾದತ್ರ ನೋ ಧರ್ಮಸಂಶಯಃ।
ತನ್ನಶ್ಛಿಂಧಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತ್ವಂ ಹಿ ವೈ ಪ್ರಾಜ್ಞಸಂಮತಃ॥ 13-79-50 (84614)
ತತ್ತ್ವಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾನಾಂ ಚಕ್ಷುರ್ಭವತು ನೋ ಭವಾನ್।
ತಾನೇವಂ ಬ್ರುವತಃ ಸರ್ವಾನ್ಸತ್ಯವಾನ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-79-51 (84615)
ಯತ್ರೇಷ್ಟಂ ತತ್ರ ದೇಯಾ ಸ್ಯಾನ್ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ।
ಕುರ್ವತೇ ಜೀವತೋಪ್ಯೇವಂ ಮೃತೇ ನೈವಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 13-79-52 (84616)
ದೇವರಂ ಪ್ರವಿಶೇತ್ಕನ್ಯಾ ತಪ್ಯೇದ್ವಾಽಪಿ ತಪಃ ಪುನಃ।
ತಮೇವಾನುಗತಾ ಭೂತ್ವಾ ಪಾಣಿಗ್ರಾಹಸ್ಯ ನಾಮ ಸಾ॥ 13-79-53 (84617)
ಲಿಖಂತ್ಯೇವ ತು ಕೇಷಾಂಚಿದಪರೇಷಾಂ ಶನೈರಪಿ।
ಇತಿ ಯೇ ಸಂವದಂತ್ಯತ್ರ ತ ಏತಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ವಿದುಃ॥ 13-79-54 (84618)
ತತ್ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಾತ್ಪೂರ್ವಮಂತರಂ ಯತ್ರ ವರ್ತತೇ।
ಸರ್ವಮಂಗಲಮಂತ್ರಂ ವೈ ಮೃಷಾವಾದಸ್ತು ಪಾತಕಃ॥ 13-79-55 (84619)
ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಮಂತ್ರಾಣಾಂ ನಿಷ್ಠಾ ಸ್ಯಾತ್ಸಪ್ತಮೇ ಪದೇ।
ಪಾಣಿಗ್ರಹಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ಚಾದ್ಭಿಃ ಪ್ರದೀಯತೇ॥ 13-79-56 (84620)
ಇತಿ ದೇಯಂ ವದಂತ್ಯತ್ರ ತ ಏತಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ವಿದುಃ।
ಅನುಕೂಲಾಮನುವಶಾಂ ಭ್ರಾತ್ರಾ ದತ್ತಾಮುಪಾಗ್ನಿಕಾಂ।
ಪರಿಕ್ರಂಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವಿಂದೇದ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ ॥ 13-79-57 (84621)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-79-3 ಯೋನಿ ಮಾತೃತಃ ಪಿತೃತಶ್ಚ ಶುದ್ಧಿಂ। ಅಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಾಃ ಪ್ರಥಮೋ ವಿವಾಹಃ॥ 7-79-4 ಏವಂ ಉಕ್ತಗುಣವಂತಂ ಆವಾಹ್ಯಂ ವಿವಾಹಯೋಗ್ಯಂ ಆವಹೇತ್ ಆಕಾರಯೇತ್। ತತಶ್ಚ ಅನುಕೂಲತೋ ಧನದಾನಾದಿನಾ ಅಭಿಮುಖೀಕೃತಾಯ ದದ್ಯಾತ್। ಅಯಂ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೋ ನಾಮ ದ್ವಿತೀಯೋ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಪ್ರಶಸ್ತತರಃ॥ 7-79-6 ಆಸುರಂ ಚತುರ್ಥಮಾಹ ಧನೇನೇತಿ॥ 7-79-7 ಹತ್ವೇತಿ ರಾಕ್ಷಸಃ ಪಂಚಮಃ। ಅತ್ರೈವ ಪ್ರಮತ್ತಾನಾಂ ಬಂಧೂನಾಂ ಕನ್ಯಾಹರಣಾತ್ ಪೈಶಾಚೋ ಹರಣಸಾಮಾನ್ಯಾದಂತರ್ಭವತಿ॥ 7-79-13 ನಗ್ನಿಕಾಂ ಏಕವಾಸಸಂ। ಅಜಾತಸ್ತ್ರೀವ್ಯಂಜನಾಮಿತಿ ಯಾವತ್॥ 7-79-17 ಪುತ್ರಿಕಾಧರ್ಮಿಣೀ ಯಸ್ಯಾಃ ಪಿತಾ ಇಯಮೇವ ದುಹಿತಾ ಮಮ ಪುತ್ರಸ್ಥಾನೇ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯವಾನ್ನ ವೇತಿ ನ ಜ್ಞಾಯತೇ ಸಾ॥ 7-79-19 ವಾಚ್ಯಾ ನಿದ್ಯಾ। ಪ್ರಜನೋ ಹೀಯತೇ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-79-23 ಸಂಸ್ಥಾನಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾರ್ಥಂ ಮಂತ್ರವನ್ಮಂತ್ರಿತಂ ವಿಚಾರವದ್ಭಿಃ ಸರ್ವೈರೇಕೀಭೂಯ ಮಂತ್ರಿತಮಿಯಮಸ್ಮೈ ದೇಯೇತಿ ವಿಚಾರಿತಂ। ತಸ್ಯ ಗೃಷಾಕರಣಂ ಪಾತಕಃ ಪಾತಯಿತುಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಮೃಷಾವಾದಸ್ತ್ವಪಾತಕಮಿತಿ ಥ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-79-25 ತತ್ರ ನೇತಿ ಪಕ್ಷಂ ನಿಂದತಿ ನಹೀತಿ॥ 7-79-28 ಯದ್ಯಪಿ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಕೃತಃ ಸಮಯೋ ಗುರುಸ್ತಥಾಪಿ ಮಂತ್ರಪೂರ್ವಕಃ ಸಮಯೋ ಗುರುತರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-79-29 ದೇವಃ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮ ಈಶ್ವರೋ ವಾ। ವೇತ್ತಿ ಲಭತೇ॥ 7-79-31 ದೋಷೇ ಸತಿ ಕುರ್ವನ್ ಕರ್ತಾ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಶಸ್ತತರಂ ಕಿಂ ಸಮಾಚರೇದಿತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 7-79-32 ಕಥ್ಯತಾಮಿತ್ಯಾದರಸೂಚನಾರ್ಥಾ ಪುನರುಕ್ತಿಃ॥ 7-79-33 ಗುಣೈರ್ವಯೋಧಿಕತ್ವಾದಿಭಿಃ॥ 7-79-34 ಕನ್ಯಾರ್ತಾಲಂಕಾರಗ್ರಹಣೇ ನ ದೋಷೋಽಸ್ತೀತ್ಯಾಹ ಅಲಂಕೃತ್ವೇತಿ॥ 7-79-35 ನಭಾಷಿತಮಿತ್ಯೇಕಪದಂ। ಯೇ ಪೂರ್ವಂ ದಾಸ್ಯಾಮೀತ್ಯಾಹುರ್ಯೇ ಚ ನದಾಸ್ಯಾಮೀತ್ಯಾಹುರ್ಯೇ ಚ ಅವಶ್ಯಂ ದಾಸ್ಯಾಮೀತಿ ವದಂತಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ನಭಾಷಿತಂ ಅನುಕ್ತವದೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-79-36 ಯಸ್ಮಾದೇವಂ ತಸ್ಮಾತ್ ಆಪಾಣಿಗ್ರಹಣಾತ್ಕನ್ಯಾಂ ಯಾಚೇತೇತಿ ಮರುತಾಂ ವರಸ್ತೇನ ತತಃ ಪೂರ್ವಂ ವಿಶಿಷ್ಟವರಾರ್ಥಮಪಹಾರೇಪಿ ನ ದೋಷ ಇತಿ ಭಾವಃ॥ 7-79-37 ತತ್ಕನ್ಯಾ ಕಾಮೋ ಮೂಲಂ ಯಸ್ಯ। ತಸ್ಮಾದುತ್ತಮದೌಹಿತ್ರಾರ್ಥಿನಾ ಶ್ರೇಯಸೇ ಏವ ಕನ್ಯಾ ಪ್ರದೇಯೇತಿ ಭಾವಃ॥ 7-79-38 ಸಂವಾಸಾಚ್ಚಿರಪರಿಚಯಾತ್। ಪಾಣಯೋಃ ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯಯೋಃ ಸಂವಾದೇ ವಿದ್ವಿಷಾಣಯೋರಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-79-39 ವೀರ್ಯಮಪಿ ಶುಲ್ಕಂ ಭವತೀತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯೇಣಾಹ ಅಹಮಿತಿ। ಅಂಬಿಕಾಂಬಾಲಿಕಯೋರೇಕತ್ವವಿವಕ್ಷಯಾಂ ದ್ವೇ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ॥ 7-79-40 ಪ್ರಾಪ್ತಶುಲ್ಕಾ ವೀರ್ಯೇಣ ನಿರ್ಜಿತಾಪಿ ಕನ್ಯಾ ಅಗೃಹೀತಾ ಅಪ್ರಾಪ್ತಪಾಣಿಗ್ರಹೇಯಂ ಅಂಬಾ ವಿಸರ್ಜ್ಯಾ ಉತ್ಸ್ರಷ್ಟಂ ಯೋಗ್ಯಾ ಇತಿ ಪಿತಾ ಪಿತೃವ್ಯೋ ಬಾಹ್ಲೀಕೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 7-79-41 ಅನುಪಪ್ರಚ್ಛ ಅನುಪೃಷ್ಟವಾನಹಂ॥ 7-79-44 ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಶುಲ್ಕಂ ಯೇನ। ಪಾಠಾಂತರೇ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ। ಕನ್ಯಾಪಿತಾ ಕನ್ಯಾ ವಾ ಲಾಜಾಂತರಂ ವರಾಂತರಮುಪಾಸೀತ ಇತಿ ಯಾ ಸ್ಮೃತಿಸ್ತರ್ಹಿ ಬಾಧ್ಯೇತೇತ್ಯಧ್ಯಾಹೃತ್ಯ ಯೋಜನಾ। ಲಾಜಾ ವಿದ್ಯಂತೇ ಹ್ಯೌಂಯದ್ರವ್ಯಮಸ್ಯ ಸ ಇತಿ ಲಾಜಶಬ್ದೋಽರ್ಶಆದ್ಯಚ್ಪ್ರತ್ಯಯಾಂತಃ। ಲಾಜೋಪ್ತಾರಮುಪಾಸೀತೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-79-45 ಯೇಷಾಂ ಶುಲ್ಕತೋ ನಿಷ್ಠಾ ತೇಷಾಂ ವಾಕ್ಯತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಸ್ಮೃತಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ನಹ್ಯಾಹುರಿತ್ಯನ್ವಯಃ 7-79-46 ಲೋಕವಿರೋಧಮಪ್ಯಾಹಾರ್ಧೇನ। ಪ್ರಸಿದ್ಧಮಿತಿ ಕನ್ಯಾಯಾ ದಾನಮಿತ್ಯೇವೋಚ್ಯತೇ ನತು ಕ್ರಯೋ ಜಯೋ ವೇತಿ। ಏಷಾಂ ಶುಲ್ಕವಾದಿನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಯಕಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಜ್ಞಾಪಕಂ ಕಿಮಪಿ ನಾಸ್ತಿ। ಪರಿಣಯನಾದೇವ ಭಾರ್ಯಾ ಭವತಿ ನ ಶುಲ್ಕಮಾತ್ರಾದಿತಿ ಲೋಕವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ಸ್ಪಷ್ಟತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-79-52 ಜೀವತ ಇತ್ಯನಾದರೇ ಷಷ್ಠೀ। ಜೀವಂತಮಪಿ ಶುಲ್ಕದಮನಾದೃತ್ಯ ಶಿಷ್ಟಾ ಏವಂ ಯಥೇಷ್ಟದಾನಂ ಕುರ್ವತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-79-53 ದೇವರಮಿತಿ ಯುಗಾಂತರಧರ್ಮಃ॥ 7-79-54 ಕೇಷಾಂಚಿನ್ಮತೇ ದೇವರಾದಯಃ ಅಲಿಖಿತಾಂ ಭ್ರಾತೃಭಾರ್ಯಾ ಲಿಖಂತ್ಯೇವ ಸುರತೇನ ಯೋಜಯಂತ್ಯೇವ। ಅಪರೇಷಾಂ ಮತೇ ಶನೈಕ್ಮಂಥರಾ ಇಯಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ। ಐಚ್ಛಿಕೀ ನತು ವೈಧೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-79-55 ಸಂಕಲ್ಪಪೂರ್ವಕಂ ದತ್ತಾಯಾ ಅಪಿ ಕನ್ಯಾಯಾ ಯೋಽಪಹಾರಸ್ತಜ್ಜನ್ಯೋ ಮೃಷಾವಾದಃ ಪಾತಕೋ ಭವತಿ ದಾತುರ್ನತು ತಾವನ್ಮಾತ್ರೇಣ ತಸ್ಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಮುತ್ಪನ್ನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 080
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.80. ಅಧ್ಯಾಯಃ 080
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವೈವಾಹಿಕವಿಧ್ಯಾದೇರ್ದಾಯಾರ್ಹತಾದೇಶ್ಚ ಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ
ಕನ್ಯಾಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶುಲ್ಕಾಯಾಂ ಪತಿಶ್ಚೇನ್ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ತತ್ರ ಕಾ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-80-1 (84622)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-80-2x (7028)
ಯಾ ಪುತ್ರಕಸ್ಯ ಋದ್ಧಸ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾಲ್ಯಾ ತದಾ ಭವೇತ್।
ಅಥವಾ ಸಾ ಹರೇಚ್ಛುಲ್ಕಂ ಕ್ರೀತಾ ಶುಲ್ಕಪ್ರದಸ್ಯ ಸಾ॥ 13-80-2 (84623)
ತಸ್ಯಾರ್ಥೇಽಪತ್ಯಮೀಹೇವ ಯೇನ ನ್ಯಾಯೇನ ಶಕ್ನುಯಾತ್।
ನ ತಸ್ಮಾನ್ಮಂತ್ರವತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಕುರ್ವೀತ ಕಿಂಚನ॥ 13-80-3 (84624)
ಸ್ವಯಂವೃತೇನ ಸಾಜ್ಞಪ್ತಾ ಪಿತ್ರಾ ವೈ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ತತ್ತಸ್ಯಾನ್ಯೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ನೇತರೇ ಜನಾಃ॥ 13-80-4 (84625)
ಏತತ್ತು ನಾಪರೇ ಚಕ್ರುರಪರೇ ಜಾತು ಸಾಧವಃ।
ಸಾಧೂನಾಂ ಪುನರಾಚಾರೋ ಗರೀಯಾಂಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಃ॥ 13-80-5 (84626)
ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪ್ರಕಾರೇ ತುಸುಕ್ರತುರ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ನಪ್ತಾ ವಿದೇಹರಾಜಸ್ಯ ಜನಕಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-80-6 (84627)
ಅಸದಾಚರಿತೇ ಮಾರ್ಗೇ ಕಥಂ ಸ್ಯಾದನುಕೀರ್ತನಂ।
ಅನುಪ್ರಶ್ನಃ ಸಂಶಯೋ ವಾ ಸತಾಮೇವಮುಪಾಲಭೇತ್॥ 13-80-7 (84628)
ಅಸದೇವ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರದಾನಂ ಧರ್ಮ ಆಸುರಃ।
ನಾನುಶುಶ್ರುಮ ಜಾತ್ವೇನಾಮಿಮಾಂ ಪೂರ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು॥ 13-80-8 (84629)
ಭಾರ್ಯಾಪತ್ಯೋರ್ಹಿ ಸಂಬಂಧಃ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸೋಸ್ತುಲ್ಯ ಏವ ತು।
ರತಿಃ ಸಾಧಾರಣೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಚಾಹ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-80-9 (84630)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-80-10x (7029)
ಅಥ ಕೇನ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಪುಂಸಾಮಾದೀಯತೇ ಧನಂ।
ಪುತ್ರವದ್ಧಿ ಪಿತುಸ್ತಸ್ಯ ಕನ್ಯಾ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-80-10 (84631)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-80-11x (7030)
ಯಥೈವಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಪುತ್ರಃ ಪುತ್ರೇಣ ದುಹಿತಾ ಸಮಾ।
ತಸ್ಯಾಮಾತ್ಮನಿ ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಂ ಕಥಮನ್ಯೋ ಧನಂ ಹರೇತ್॥ 13-80-11 (84632)
ಮಾತುಶ್ಚ ಯೌತಕಂ ಯತ್ಸ್ಯಾತ್ಕುಮಾರೀಭಾಗ ಏವ ಸಃ।
ದೌಹಿತ್ರ ಏವ ತದ್ರಿಕ್ಥಮಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಿತುರ್ಹರೇತ್॥ 13-80-12 (84633)
ದದಾತಿ ಹಿ ಸ ಪಿಂಡಾನ್ವೈ ಪಿತುರ್ಮಾತಾಮಹಸ್ಯ ಚ।
ಪುತ್ರದೌಹಿತ್ರಯೋರೇವ ವಿಶೇಷೋ ನಾಸ್ತಿ ಧರ್ಮತಃ॥ 13-80-13 (84634)
ಅನ್ಯತ್ರ ಜಾಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪುತ್ರ ಈಹತೇ।
ದುಹಿತಾಽನ್ಯತ್ರ ಜಾತೇನ ಪುತ್ರೇಣಾಪಿ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-80-14 (84635)
ದೌಹಿತ್ರಕೇಣ ಧರ್ಮೇಣ ತತ್ರ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಾರಣಂ।
ವಿಕ್ರೀತಾಸು ಹಿ ಯೇ ಪುತ್ರಾ ಭವಂತಿ ಪಿತುರೇವ ತೇ॥ 13-80-15 (84636)
ಅಸೂಯವಸ್ತ್ವಧರ್ಮಿಷ್ಠಾಃ ಪರಸ್ವಾದಾಯಿನಃ ಶಠಾಃ।
ಆಸುರಾದಧಿಸಂಭೂತಾ ಧರ್ಮಾದ್ವಿಷಮವೃತ್ತಯಃ॥ 13-80-16 (84637)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಯಮೋದ್ಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ನಿಬದ್ಧಾ ಧರ್ಮಸೇತುಷು॥ 13-80-17 (84638)
ಯೋ ಮನುಷ್ಯಃ ಸ್ವಕಂ ಪುತ್ರಂ ವಿಕ್ರೀಯ ಧನಮಿಚ್ಛತಿ।
ಕನ್ಯಾಂ ವಾ ಜೀವಿತಾರ್ಥಾಯ ಯಃ ಶುಲ್ಕೇನ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-80-18 (84639)
ಸಪ್ತಾವರೇ ಮಹಾಘೋರೇ ನಿರಯೇ ಕಾಲಸಾಹ್ವಯೇ।
ಸ್ವೇದಂ ಮೂತ್ರಂ ಪುರೀಷಂ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಮೂಢಃ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-80-19 (84640)
ಆರ್ಷೇ ಗೋಮಿಥುನಂ ಶುಲ್ಕಂ ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮೃಷೈವ ತತ್।
ಅಲ್ಪೋ ವಾ ಬಹು ವಾ ರಾಜನ್ವಿಕ್ರಯಸ್ತಾವದೇವ ಸಃ॥ 13-80-20 (84641)
ಯದ್ಯಪ್ಯಾಚರಿತಃ ಕೈಶ್ಚಿನ್ನೈಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಅನ್ಯೇಷಾಮಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಲೋಭತಃ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಯಃ॥ 13-80-21 (84642)
ವಶ್ಯಾಂ ಕುಮಾರೀಂ ಬಲತೋ ಯೇ ತಾಂ ಸಮುಪಭುಂಜತೇ।
ಏತೇ ಪಾಪಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಸ್ತಮಸ್ಯಂಧೇ ಚ ಶೇರತೇ॥ 13-80-22 (84643)
ಅನ್ಯೋಪ್ಯಥ ನ ವಿಕ್ರೇಯೋ ಮನುಷ್ಯಃ ಕಿಂ ಪುನಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಧರ್ಮಮೂಲೈರ್ಹಿ ಧನೈಸ್ತೈರ್ನ ಧರ್ಮೋಽಥ ಕಶ್ಚನ॥ ॥ 13-80-23 (84644)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 80॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-80-1 ಶುಲ್ಕದಶ್ಚೇತ್ಪ್ರೋಷಿತಸ್ತದ್ಭಯಾದನ್ಯಶ್ಚ ನ ವೃಣುತೇ ತದಾ ತತ್ಪಿತ್ರಾ ಕಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಃ॥ 7-80-2 ಯಾ ಕನ್ಯಾಃ ಪಿತುಃ ಪ್ರತಿಪಾಲ್ಯಾ ಪಿತಾ ಚ ಯದಿ ತತ್ ಶುಲ್ಕಂ ಪರಪಕ್ಷೀಯೇಭ್ಯಃ ಪರಾವೃತ್ಯ ನ ದದ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿ ಸಾ ಕನ್ಯಾ ಶುಲ್ಕಪ್ರದಸ್ಯೈವ ಜ್ಞೇಯಾ॥ 7-80-4 ಸ್ವಯಂವೃತೇತಿ ಸಾವಿತ್ರೀತಿ ಧರ್ಮಜ್ಞಾನಪರಾ ಜನಾ ಇತಿ ಚ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-80-8 ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸ್ಇತ್ರೀಣಾಮಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಲಕ್ಷಣಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರದಾನಂ ಖಂಡನಂ ಯತ್ಸ ಆಸುರೋ ಧರ್ಮಃ ಏತಾಂ ಪದ್ಧತಿಂ। ಪೂರ್ವೇಷು ವೃದ್ಧೇಷು। ಕರ್ಮಸು ವಿವಾಹೇಷು। ಜಾತ್ವೇವ ತದಿದಂ ಪೂರ್ವಜನ್ಂಸವಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-80-14 ಜಾಮಯಾ ಕನ್ಯಯಾಪಿ ತಾಮಪೇಕ್ಷ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅನ್ಯತ್ರ ಜಾಯತೇ ಸೋಪಿ ಪ್ರಜಯಾ ಪುತ್ರ ಈಯತೇ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-80-19 ಕಾಲಸಾಹ್ನಯೇ ಕಾಲಸೂತ್ರಾಖ್ಯೇ॥ 7-80-22 ಬಲತೋ ವಶ್ಯಾಂ ನತು ಸ್ವಚ್ಛಂದತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-80-23 ಅನ್ಯೋಪಿ ಪಶುರಪಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 081
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.81. ಅಧ್ಯಾಯಃ 081
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಪ್ರಾಚೇತಸಸ್ಯ ವಚನಂ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಯಸ್ಯಾಃ ಕಿಂಚಿನ್ನಾದದತೇ ಜ್ಞಾತಯೋ ನ ಸ ವಿಕ್ರಯಃ॥ 13-81-1 (84645)
ಅರ್ಹಣಂ ತತ್ಕುಮಾರೀಣಾಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ವ್ರತಂ ಚ ತತ್।
ಸರ್ವಂ ಚ ಪ್ರತಿದೇಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕನ್ಯಾಯೈ ತದಶೇಷತಃ॥ 13-81-2 (84646)
ಪಿತೃಭಿರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಶ್ವಶುರೈರಥ ದೇವರೈಃ।
ಪೂಜ್ಯಾ ಲಾಲಯಿತವ್ಯಾಶ್ಚ ಬಹುಕಲ್ಯಾಣಮೀಪ್ಸುಭಿಃ॥ 13-81-3 (84647)
ಯದಿ ವೈ ಸ್ತ್ರೀ ನ ರೋಚೇತ ಪುಮಾಂಸಂ ನ ಪ್ರಮೋದಯೇತ್।
ಅಪ್ರಮೋದಾತ್ಪುನಃ ಪುಂಸಃ ಪ್ರಜನೋ ನ ಪ್ರವರ್ಧತೇ॥ 13-81-4 (84648)
ಪೂಜ್ಯಾ ಲಾಲಯಿತವ್ಯಾಶ್ಚ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಜನಾಧಿಪ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಯತ್ರ ಚ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ರಮಂತೇ ತತ್ರ ದೇವತಾಃ॥ 13-81-5 (84649)
ಅಪೂಜಿತಾಶ್ಚ ಯತ್ರೈತಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತತ್ರಾಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ತದಾ ಚೈತತ್ಕುಲಂ ನಾಸ್ತಿ ಯದಾ ಶೋಚಂತಿ ಜಾಮಯಃ॥ 13-81-6 (84650)
ಜಾಮೀಶಪ್ತಾನಿ ಗೇಹಾನಿ ನಿಕೃತ್ತಾನೀವ ಕೃತ್ಯಯಾ।
ನೈವ ಭಾಂತಿ ನ ವರ್ಧಂತೇ ಶ್ರಿಯಾ ಹೀನಾನಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-81-7 (84651)
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುಂಸಾಂ ಪರಿದದೌ ಮನುರ್ಜಿಗಮಿಷುರ್ದಿವಂ।
ಅಬಲಾಃ ಸ್ವಲ್ಪಕೌಪೀನಾಃ ಸುಹೃದ ಸತ್ಯಜಿಷ್ಣವಃ॥ 13-81-8 (84652)
ಈರ್ಷವೋ ಮಾನಕಾಮಾಶ್ಚ ಚಂಡಾಶ್ಚ ಸುಹೃದೋಽಬುಧಾಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತು ಮಾನಮರ್ಹಂತಿ ತಾ ಮಾನಯತ ಮಾನವಾಃ॥ 13-81-9 (84653)
ಸ್ತ್ರೀಪ್ರತ್ಯಯೋ ಹಿ ವೈ ಧರ್ಮೋ ರತಿಭೋಗಾಶ್ಚ ಕೇವಲಾಃ।
ಪರಿಚರ್ಯಾ ನಮಸ್ಕಾರಾಸ್ತದಾಯತ್ತಾ ಭವಂತು ವಃ॥ 13-81-10 (84654)
ಉತ್ಪಾದನಮಪತ್ಯಸ್ಯ ಜಾತಸ್ಯ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ಲೋಕಯಾತ್ರಾಯಾಃ ಪಶ್ಯತ ಸ್ತ್ರೀನಿಬಂಧನಂ॥ 13-81-11 (84655)
ಸಂಮಾನ್ಯಮಾನಾಶ್ಚೈತಾ ಹಿ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಷ್ಯವಾಪ್ಸ್ಯಥ।
ವಿದೇಹರಾಜದುಹಿತಾ ಚಾತ್ರ ಶ್ಲೋಕಮಗಾಯತ॥ 13-81-12 (84656)
ನಾಸ್ತಿ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ನೋಪ್ರವಾಸಕಂ।
ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಭರ್ತೃಶುಶ್ರೂಷಾ ತಯಾ ಸ್ವರ್ಗಂ ಜಯಂತ್ಯುತ॥ 13-81-13 (84657)
ಪಿತಾ ರಕ್ಷತಿ ಕೌಮಾರೇ ಭರ್ತಾ ರಕ್ಷತಿ ಯೌವನೇ।
ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಸ್ಥಾವಿರೇ ಭಾವೇ ನ ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 13-81-14 (84658)
ಶ್ರಿಯ ಏತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ನಾಮ ಸತ್ಕಾರ್ಯಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ಲಾಲಿತಾಽನುಗೃಹೀತಾ ಚ ಶ್ರೀಃ ಸ್ತ್ರೀ ಭವತಿ ಭಾರತಃ॥ ॥ 13-81-15 (84659)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 81 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-81-1 ಪ್ರಾಚೇತಸಸ್ಯ ದಕ್ಷಸ್ಯ। ಜ್ಞಾತಯಃ ಕನ್ಯಾಪಕ್ಷೀಯಾಃ। ಸ್ವಯಂ ನಾದದತೇಽಥ ಚ ಕನ್ಯಾಲಂಕಾರರ್ಥಮಿಚ್ಛಂತಿ ಸ ವಿಕ್ರಯೋ ನ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥ॥ 7-81-4 ನ ರೋಚೇತ ನ ಕಾಮಯೇತ। ನ ಪ್ರಮೋದಯೇತ್ಕಾಮುಕಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್। ಪ್ರಜನಃ ಸಂತತಿಃ॥ 7-81-8 ಸ್ವಲ್ಪ ಈಷದಾಯಾಸೇನ ಅಪನೇಯಃ ಕೌಪೀನೋ ಗುಹ್ಯಾಚ್ಛಾದನಪಟೋ ಯಾಸಾಂ। ಸದ್ಯೋಹಾರ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸುಹೃದಃ ಸೌಹಾರ್ದಯುಕ್ತಾಃ॥ 7-81-9 ಬುಧ್ಯಂತ ಇತ್ಯಬುಧಾಃ॥ 7-81-10 ಸ್ತ್ರೀಪ್ರತ್ಯಯಃ ಸ್ತ್ರೀಹೇತುಕಃ॥ 7-81-12 ಅತ್ರ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮವಿಷಯೇ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 082
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.82. ಅಧ್ಯಾಯಃ 082
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಾಂ ದಾಯವಿಭಜನವಿಧಿನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಾನಜ್ಞ ರಾಜಧರ್ಮವಿದುತ್ತಮ।
ಅತೀವ ಸಂಶಯಚ್ಛೇತ್ತಾ ಭವಾನ್ವೈ ಪ್ರಥಿತಃ ಕ್ಷಿತೌ॥ 13-82-1 (84660)
ಕಶ್ಚಿತ್ತು ಸಂಶಯೋ ಮೇಽಸ್ತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ।
`ಅಸ್ಯಾಮಾಪದಿ ಕಷ್ಟಾಯಾಮನ್ಯಂ ಪೃಚ್ಛಾಮ ಕಂ ವಯಂ'॥
ಜಾತೇಽಸ್ಮಿನ್ಸಂಶಯೇ ರಾಜನ್ನಾನ್ಯಂ ಪೃಚ್ಛೇಮ ಕಂಚನ॥ 13-82-2 (84661)
ಯಥಾ ನರೇಣ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗಾನುವರ್ತಿನಾ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಭವಾನ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-82-3 (84662)
ಚತಸ್ರೋ ವಿಹಿತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪಿತಾಮಹ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಶೂದ್ರಾ ಚ ರತಿಮಿಚ್ಛತಃ॥ 13-82-4 (84663)
ತತ್ರ ಜಾತೇಷು ಪುತ್ರೇಷು ಸರ್ವಾಸಾಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಕಸ್ತೇಷಾಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ದಾಯಾದ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 13-82-5 (84664)
ಕೇನ ವಾ ಕಿಂ ತತೋ ಹಾರ್ಯಂ ಪಿತೃವಿತ್ತಾತ್ಪಿತಾಮಹ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಿತಂ ವಿಭಾಗಸ್ತೇಷು ಕಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-82-6 (84665)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-82-7x (7031)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯಸ್ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ಏತೇಷು ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-82-7 (84666)
ವೈಷಂಯಾದಥವಾ ಲೋಭಾತ್ಕಾಮಾದ್ವಾಽಪಿ ಪರಂತಪ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಭವೇಚ್ಛೂದ್ರಾ ನ ತು ದೃಷ್ಟಾ ನ ತು ಸ್ಮೃತಾ॥ 13-82-8 (84667)
ಶೂದ್ರಾಂ ಶಯನಮಾರೋಪ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿ ಯಾತ್ಯಧೋಗತಿಂ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ಚಾಪಿ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-82-9 (84668)
ತತ್ರ ಜಾತೇಷ್ವಪತ್ಯೇಷು ದ್ವಿಗುಣಂ ಸ್ವಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅತಸ್ತೇ ನಿಯಮಂ ವಿತ್ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ॥ 13-82-10 (84669)
ಲಕ್ಷಣ್ಯಂ ಗೋವೃಷೋ ಯಾನಂ ಯತ್ಪ್ರಧಾನತಮಂ ಭವೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಸ್ತದ್ಧರೇತ್ಪುತ್ರ ಏಕಾಂಶಂ ವೈ ಪಿತುರ್ಧನಾತ್॥ 13-82-11 (84670)
ಏಷಂ ತು ದಶಧಾ ಕಾರ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತತ್ರ ತೇನೈವ ಹರ್ತವ್ಯಾಶ್ಚತ್ವಾರೋಂಶಾಃ ಪಿತುರ್ಧನಾತ್॥ 13-82-12 (84671)
ತ್ರಿಯಾಯಾಸ್ತು ಯಃ ಪುತ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸೋಪ್ಯಸಂಶಯಃ।
ಸ ತು ಮಾತುರ್ವಿಶೇಷೇಣ ತ್ರೀನಂಶಾನ್ಹರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-82-13 (84672)
ವರ್ಣೇ ತೃತೀಯೇ ಜಾತಸ್ತು ವೈಶ್ಯಾಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಪಿ।
ದ್ವಿರಂಶಸ್ತೇನ ಹರ್ತವ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-82-14 (84673)
ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಜ್ಜಾತೋ ನಿತ್ಯಾದೇಯಧನಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಅಲ್ಪಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಾಯ ಭಾರತ॥ 13-82-15 (84674)
ದಶಧಾ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಸ್ಯ ಧನಸ್ಯೈವ ಭವೇತ್ಕ್ರಮಃ।
ಸವರ್ಣಾಸು ತು ಜಾತಾನಾಂ ಸಮಾನ್ಭಾಗಾನ್ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 13-82-16 (84675)
ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತು ಮನ್ಯಂತೇ ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಮನೈಪುಣಾತ್।
ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಜಾತೋ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವೇತ್॥ 13-82-17 (84676)
ಸ್ಮೃತಾಶ್ಚ ವರ್ಣಾಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಪಂಚಮೋ ನಾಧಿಗಂಯತೇ।
ಹರೇಚ್ಚ ದಶಮಂ ಭಾಗಂ ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಃ ಪಿತುರ್ಧನಾತ್॥ 13-82-18 (84677)
ತತ್ತು ದತ್ತಂ ಹರೇತ್ಪಿತ್ರಾ ನಾದತ್ತಂ ಹರ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಅವಶ್ಯಂ ಹಿ ಧನಂ ದೇಯಂ ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಾಯ ಭಾರತ॥ 13-82-19 (84678)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಯತ್ರತತ್ರ ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಗುಣಾಯೈವೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-82-20 (84679)
ಯದ್ಯಪ್ಯೇಷ ಸುಪುತ್ರಃ ಸ್ಯಾದಪುತ್ರೋ ಯದಿ ವಾ ಭವೇತ್।
ನಾಧಿಕಂ ದಶಮಾದ್ದದ್ಯಾಚ್ಛೂದ್ರಾಪುತ್ರಾಯ ಭಾರತ॥ 13-82-21 (84680)
`ಸ್ಮೃತ ಏಕಶ್ಚತುರ್ಭಾಗಃ ಕನ್ಯಾಭಾಗಸ್ತು ಧರ್ಮತಃ।
ಅಭ್ರಾತೃಕಾ ಸಮಗ್ರಾಹಾ ಚಾರ್ಧಾಸ್ಯೇತ್ಯಪರೇ ವಿದುಃ॥' 13-82-22 (84681)
ತ್ರೈವಾರ್ವಿಕಾದ್ಯದಾ ಭಕ್ತಾದಧಿಕಂ ಸ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಸ್ಯ ತು।
ಯಜೇತ ತೇನ ದ್ರವ್ಯೇಣ ನ ವೃಥಾ ಸಾಧಯೇದ್ಧನಂ॥ 13-82-23 (84682)
ತ್ರಿಸಹಸ್ರಪರೋ ದಾಯಃ ಸ್ತ್ರಿಯೈ ದೇಯೋ ಧನಸ್ಯ ವೈ।
ಭರ್ತ್ರಾ ತಚ್ಚ ಧನಂ ದತ್ತಂ ಯಥಾರ್ಹಂ ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-82-24 (84683)
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತು ಪತಿದಾಯಾದ್ಯಮುಪಭೋಗಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ನಾಪಹಾರಂ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕುರ್ಯುಃ ಪಿತೃವಿತ್ತಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 13-82-25 (84684)
ಸ್ತ್ರಿಯಾಸ್ತು ಯದ್ಭವೇದ್ವಿತ್ತಂ ಪಿತ್ರಾ ದತ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಸ್ತದ್ಧರೇತ್ಕನ್ಯಾ ಯಥಾ ಪುತ್ರಸ್ತಥಾಽಸ್ಯ ಸಾ॥ 13-82-26 (84685)
ಸಾ ಹಿ ಪುತ್ರಸಮಾ ರಾಜನ್ವಿಹಿತಾ ಕುರುನಂದನ।
ಏವಮೇವ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟೋ ಧರ್ಮೋ ವೈ ಭರತರ್ಷಭ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಮನುಸ್ಮೃತ್ಯ ನ ವೃಥಾ ಸಾಧಯೇದ್ಧನಂ॥ 13-82-27 (84686)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-82-28x (7032)
ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಜ್ಜಾತೋ ಯದ್ಯದೇಯಧನಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಕೇನ ಪ್ರತಿವಿಶೇಷೇಣ ದಶಮೋಽಪ್ಯಸ್ಯ ದೀಯತೇ॥ 13-82-28 (84687)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಜ್ಜಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಂ ತಥೈವ ಸ್ಯಾದ್ವೈಶ್ಯಾಯಾಮಪಿ ಚೈವ ಹಿ॥ 13-82-29 (84688)
ಕಸ್ಮಾತ್ತು ವಿಷಮಂ ಭಾಗಂ ಭಜೇರನ್ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಯದಾ ಸರ್ವೇ ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾಸ್ತ್ವಯೋಕ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಇತಿ॥ 13-82-30 (84689)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-82-31x (7033)
ದಾರಾ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಲೋಕೇ ನಾಂನೈಕೇನ ಪರಂತಪ।
ಪ್ರೋಕ್ತೇನಿ ಚೈವ ನಾಂನಾಽಯಂ ವಿಶೇಷಃ ಸುಮಹಾನ್ಭವೇತ್॥ 13-82-31 (84690)
ತಿಸ್ರಃ ಕೃತ್ವಾ ಪುರೋ ಭಾರ್ಯಾಃ ಪಶ್ಚಾದ್ವಿಂದೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ।
ಸಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಸಾ ಚ ಪೂಜ್ಯಾ ಸ್ಯಾತ್ಸಾ ಚ ತಾಭ್ಯೋ ಗರೀಯಸೀ 13-82-32 (84691)
ಸ್ನಾನಂ ಪ್ರಸಾಧನಂ ಭರ್ತುರ್ದಂತಧಾವನಮುಂಜನಂ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಗೃಹೇ ಭವೇತ್॥ 13-82-33 (84692)
ನ ತಸ್ಯಾಂ ಜಾತು ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಮನ್ಯಾ ತತ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀತ್ವೇವ ಕುರ್ಯಾದ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-82-34 (84693)
ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ಚ ಮಾಲ್ಯಂ ಚ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯೈತಾನಿ ದೇಯಾನಿ ಭರ್ತುಃ ಸಾ ಹಿ ಗರೀಯಸೀ॥ 13-82-35 (84694)
ಮನುನಾಽಭಿಹಿತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಚ್ಚಾಪಿ ಕುರುನಂದನ।
ತತ್ರಾಪ್ಯೇಷ ಮಹಾರಾಜ ದೃಷ್ಟೋ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-82-36 (84695)
ಅಥ ಚೇದನ್ಯಥಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಯದಿ ಕಾಮಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಚಾಂಡಾಲಃ ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟಸ್ತಥೈವ ಸಃ॥ 13-82-37 (84696)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಸದೃಶಃ ಪುತ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಶ್ಚ ಯೋ ಭವೇತ್।
ರಾಜನ್ವಿಶೇಷೋ ಯಸ್ತ್ವತ್ರ ವರ್ಣಯೋರುಭಯೋರಪಿ॥ 13-82-38 (84697)
ನ ತು ಜಾತ್ಯಾ ಸಮಾ ಲೋಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಭವೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಪ್ರಥಮಃ ಪುತ್ರೋ ಭೂಯಾನ್ಸ್ಯಾದ್ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 13-82-39 (84698)
ಭೂಯೋಭೂಯೋಪಿ ಸಂಹಾರ್ಯಃ ಪಿತೃವಿತ್ತಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಥಾ ನ ಸದೃಶೀ ಜಾತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಭವೇತ್॥ 13-82-40 (84699)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಸ್ತಥಾ ವೈಶ್ಯಾ ನ ಜಾತು ಸದೃಶೀ ಭವೇತ್।
ಶ್ರೀಶ್ಚ ರಾಜ್ಯಂ ಚ ಕೋಶಶ್ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-82-41 (84700)
ವಿಹಿತಂ ದೃಶ್ಯತೇ ರಾಜನ್ಸಾಗರಾಂತಾಂ ಚ ಮೇದಿನೀಂ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಹಿ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಶ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಭೂಯಸೀಂ।
ರಾಜಾ ದಂಡಧರೋ ರಾಜನ್ರಕ್ಷಾ ನಾನ್ಯತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾತ್॥ 13-82-42 (84701)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೇವತಾಃ।
ತೇಷು ರಾಜಾ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಪೂಜಯಾ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 13-82-43 (84702)
ಪ್ರಣೀತಮೃಷಿಭಿರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಧರ್ಮಂ ಶಾಶ್ವತಮವ್ಯಯಂ।
ಲುಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ರಕ್ಷತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-82-44 (84703)
ದಸ್ಯುಭಿರ್ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ಚ ಧನಂ ದಾರಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ತ್ರಾತಾ ಭವತಿ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-82-45 (84704)
ಭೂಯಾನ್ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಪುತ್ರೋ ವೈಶ್ಯಾಪುತ್ರಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಭೂಯಸ್ತೇನಾಪಿ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಪಿತೃವಿತ್ತಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-82-46 (84705)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-82-47x (7034)
ಉಕ್ತಂ ತೇ ವಿಧಿವದ್ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪಿತಾಮಹ।
ಇತರೇಷಾಂ ತು ವರ್ಣಾನಾಂ ಕಥಂ ವೈ ನಿಯಮೋ ಭವೇತ್॥ 13-82-47 (84706)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-82-48x (7035)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯಾಪಿ ಭಾರ್ಯೇ ದ್ವೇ ವಿಹಿತೇ ಕುರುನಂದನ।
ತೃತೀಯಾ ಚ ಭವೇಚ್ಛೂದ್ರಾ ನ ತು ದೃಷ್ಟಾ ನ ತು ಸ್ಮೂತಾ॥ 13-82-48 (84707)
ಏಷ ಏವ ಕ್ರಮೋ ಹಿ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಷ್ಟಧಾ ತು ಭವೇತ್ಕಾರ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ವಂ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-82-49 (84708)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾ ಹರೇತ್ಪುತ್ರಶ್ಚತುರೋಂಶಾನ್ಪಿತುರ್ಧನಾತ್।
ಯುದ್ಧಾವಹಾರಿಕಂ ಯಚ್ಚ ಪಿತುಃ ಸ್ವಾತ್ಸ ಹರೇತ್ತು ತತ್॥ 13-82-50 (84709)
ವೈಶ್ಯಾಪುತ್ರಸ್ತು ಭಾಗಾಂಸ್ತ್ರೀಞ್ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಸ್ತಥಾಷ್ಟಮಂ।
ಏಕೈವ ಹಿ ಭವೇದ್ಭಾರ್ಯಾ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಕುರುನಂದನ। 13-82-51 (84710)
ದ್ವಿತೀಯಾ ತು ಭವೇಚ್ಛೂದ್ರಾ ನ ತು ದೃಷ್ಟಾ ನ ತು ಸ್ಮೃತಾ॥
ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ವೈಶ್ಯಾಯಾಂ ಭರತರ್ಷಭ। 13-82-52 (84711)
ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಚಾಪಿ ಕೌಂತೇಯ ತಯೋರ್ವಿನಿಯಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥
ಪಂಚಧಾ ತು ಭವೇತ್ಕಾರ್ಯಂ ವೈಶ್ಯಸ್ವಂ ಭರತರ್ಷಭ। 13-82-53 (84712)
ತಯೋರಪತ್ಯೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಿಭಾಗಂ ಚ ಜನಾಧಿಪ॥
ವೈಶ್ಯಾಪುತ್ರೇಣ ಹರ್ತವ್ಯಾಶ್ಚತ್ವಾರೋಂಶಾಃ ಪಿತುರ್ಧನಾತ್। 13-82-54 (84713)
ಪಂಚಮಸ್ತು ಸ್ಮೃತೋಃ ಭಾಗಃ ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಾಯ ಭಾರತ॥
ಸೋಪಿ ದತ್ತಂ ಹರೇತ್ಪಿತ್ರಾ ನಾದತ್ತಂ ಹರ್ತುಮರ್ಹತಿ। 13-82-55 (84714)
ತ್ರಿಮಿರ್ವರ್ಣೈಃ ಸದಾ ಜಾತಃ ಶೂದ್ರೋ ದೇಯಧನೋ ಭವೇತ್॥ 13-82-56 (84715)
ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ಸವರ್ಣೈವ ಭಾರ್ಯಾ ನಾನ್ಯಾ ಕಥಂಚನ।
ಸಮಭಾಗಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಃ ಸ್ಯುರ್ಯದಿ ಪುತ್ರಶತಂ ಭವೇತ್॥ 13-82-57 (84716)
ಜಾತಾನಾಂ ಸಮವರ್ಣಾಯಾಃ ಪುತ್ರಾಣಾಮವಿಶೇಷತಃ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ಸಮಭಾಗೋ ಧನಾತ್ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-82-58 (84717)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಸ್ಯ ಭಾಗೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸ್ಯಾದೇಕಾಂಶೋ ಯಃ ಪ್ರಧಾನತಃ।
ಏಷ ದಾಯವಿಧಿಃ ಪಾರ್ಥ ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-82-59 (84718)
ಸಮವರ್ಣಾಸು ಜಾತಾನಾಂ ವಿಶೇಷೋಽಸ್ತ್ಯಪರೋ ನೃಪ।
ವಿವಾಹವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಕೃತಃ ಪೂರ್ವಪೂರ್ವೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-82-60 (84719)
ಹರೇಜ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಧಾನಾಂಶಮೇಕಭಾರ್ಯಾಸುತೇಷ್ವಪಿ।
ಮಧ್ಯಮೋ ಮಧ್ಯಮಂ ಚೈವ ಕನೀಯಾಂಸ್ತು ಕನೀಯಸಂ॥ 13-82-61 (84720)
ಏವಂ ಜಾತಿಷು ಸರ್ವಾಸು ಸವರ್ಣಃ ಶ್ರೇಷ್ಠತಾಂ ಗತಃ।
ಮಹರ್ಷಿರಪಿ ಚೈತದ್ವೈ ಮಾರೀಚಃ ಕಾಶ್ಯಪೋಽಬ್ರವೀತ್॥ ॥ 13-82-62 (84721)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥। 82 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-82-3 ಏವಮೃತ್ವಿಗಾತ್ಮಸ್ತ್ರೀಶುದ್ಧಿಮುಕ್ತ್ವಾ ಧನಶುದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ದಾಯವಿಭಾಗಂ ಪ್ರಸ್ತೌತಿ॥ 7-82-4 ರತಿಮಿಚ್ಛತ ಏವ ವಿಹಿತಾ ನತು ಧರ್ಮಂ॥ 7-82-6 ಕಿಂ ಕಿಯತ್ಪ್ರಮಾಣಂ॥ 7-82-9 ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಮಾತ್ಮನ ಇಚ್ಛತಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ॥ 7-82-10 ದ್ವಿಗುಣಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ॥ 7-82-11 ಏಕಾಂಶಂ ಮುಖ್ಯಾಂಶಂ॥ 7-82-12 ತೇನೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಪುತ್ರೇಣೈವ॥ 7-82-20 ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ॥ 7-82-23 ವೃಥಾ ಯಜ್ಞಾದಿಪ್ರಯೋಜನಂವಿನಾ ನ ಸಾಧಯೇತ್॥ 7-82-24 ಸ್ತ್ರಿಯೋಽಧಿಕೋ ದಾಯೋ ನ ದೇಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಚ್ಚತುರ್ಧಾ ಧನಂ ದತ್ತಂ ನಾದತ್ತಂಭೋಕ್ತುಮರ್ಹತೀತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-82-25 ಕುರ್ಯುಃ ಪುತ್ರಾ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ಪತಿವಿತ್ತಾತ್ಕಥಂ ಚನೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಪತಿವಿತಾತ್ಪತ್ಯಾ ದತ್ತಾದ್ವಿತ್ತಾತ್॥ 7-82-27 ಧರ್ಮೋ ವಿಭಾಗಪ್ರಕಾರಃ। ವೃಥಾ ಅನ್ಯಾಯೇನ॥ 7-82-31 ಆದ್ರಿಯಂತೇ ತ್ರಿಧರ್ಗಾರ್ತಿಮಿರಿತಿ ದಾರಪದಪ್ರವೃತ್ತಿನಿಮಿತ್ತಮಾದರಃ। ಯತಶ್ಚ ಭರ್ಷಾ ಆದರಸ್ತಾಸು ವರ್ಣಕ್ರಮೇಣ ಯಥಾಯೋಗ್ಯಂ ತಾರತಂಯಕ್ರಮೇಣ ಕ್ರಿಯತ ಇತಿ ತಾತ್ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಭಾಗವೈಷಂಯಂ ಚಾಸ್ತೀತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ॥ 7-82-40 ಭೂಯೋಭೂಯೋಪಿ ಅಧಿಕಮಧಿಕಂ॥ 7-82-47 ಉಕ್ತಂ ದಾಯವಿಭಾಗಾದಿ॥ 7-82-50 ಯುದ್ಧೇಽವಹಿಯತೇ ತದ್ರಥಗಜಾಯುಧಕವಚಾದಿಕಂ ಯುದ್ಧಾವಹಾರಿಕಂ॥ 7-82-53 ಸವರ್ಣಾಜ್ಯೇಷ್ಠತಾಂ ಗತೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 083
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.83. ಅಧ್ಯಾಯಃ 083
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಂಕರಜಾತೀನಾಂ ಶೀಲವಿಭಾಗಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅರ್ಥಾಶ್ರಯಾದ್ವಾ ಕಾಮಾದ್ವಾ ವರ್ಣಾನಾಂ ಚಾಪ್ಯನಿಶ್ಚಯಾತ್।
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ವಾಪಿ ವರ್ಣಾನಾಂ ಜಾಯತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ॥ 13-83-1 (84722)
ತೇಷಾಮೇತೇನ ವಿಧಿನಾ ಜಾತಾನಾಂ ವರ್ಣಸಂಕರೇ।
ಕೋ ಧರ್ಮಃ ಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-83-2 (84723)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-83-3x (7036)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಚ ಕೇವಲಂ।
ಅಸೃಜತ್ಸ ಹಿ ಯಜ್ಞಾರ್ಥೇ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-83-3 (84724)
ಭಾರ್ಯಾಶ್ಚತಸ್ನೋ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ದ್ವಯೋರಾತ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾದ್ದ್ವಯೋರ್ಹೀನೌ ಮಾತೃಜಾತ್ಯೌ ಪ್ರಸೂಯತಃ॥ 13-83-4 (84725)
ಪರಂ ಶವಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ಪುತ್ರಃ
ಶೂದ್ರಾಪುತ್ರಂ ಪಾರಶವಂ ತಮಾಹುಃ।
ಶುಶ್ರೂಷಕಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ಸ ಸ್ಯಾ-
ತ್ಸ್ವಚಾರಿತ್ರಂ ನಿತ್ಯಮಥೋ ನ ಜಹ್ಯಾತ್॥ 13-83-5 (84726)
ಸರ್ವಾನುಪಾಯಾನಥ ಸಂಪ್ರಧಾರ್ಯ
ಸಮುದ್ಧರೇತ್ಸ್ವಸ್ಯ ಕುಲಸ್ಯ ತಂತ್ರಂ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಯವೀಯಾನಪಿ ಯೋ ದ್ವಿಜಸ್ಯ
ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ದಾನಪರಾಯಣಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-83-6 (84727)
ತಿಸ್ರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸಂಬಂಧಾದ್ದ್ವಯೋರಾತ್ಮಾಽಸ್ಯ ಜಾಯತೇ।
ಹೀನವರ್ಣಾಸ್ತೃತೀಯಾಯಾಂ ಶೂದ್ರಾ ಉಗ್ರಾ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-83-7 (84728)
ದ್ವೇ ಚಾಪಿ ಭಾರ್ಯೇ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ದ್ವಯೋರಾತ್ಮಾಽಸ್ವ ಜಾಯತೇ।
ಶೂದ್ರಾ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯೇಕಾ ಶೂದ್ರಮೇವ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-83-8 (84729)
ಅತೋಽವಿಶಿಷ್ಟಸ್ತ್ವಧಮೋ ಗುರುದಾರಪ್ರಧರ್ಷಕಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಯಂ ವರ್ಣಂ ಜನಯತಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯವಿಗರ್ಹಿತಂ॥ 13-83-9 (84730)
ಅಯಾಜ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವ್ರಾತ್ಯಂಕ ಸೂತಂ ಸ್ತೋತ್ರಕ್ರಿಯಾಪರಂ।
ವೈಶ್ಯೋ ವೈದೇಹಕಂ ಚಾಪಿ ಮೌದ್ಗಲ್ಯಮಪವರ್ಜಿತಂ॥ 13-83-10 (84731)
ಶೂದ್ರಶ್ಚಂಡಾಲಮತ್ಯುಗ್ರಂ ವಧ್ಯಘ್ನಂ ಬಾಹ್ಯವಾಸಿನಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಸಂಪ್ರಜಾಯಂತ ಇತ್ಯೇತೇ ಕುಲಪಾಂಸನಾಃ।
ಏತೇ ಮತಿಮತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠ ವರ್ಣಸಂಕರಜಾಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-83-11 (84732)
ಬಂದೀ ತು ಜಾಯತೇ ವೈಶ್ಯಾನ್ಮಾಗಧೋ ವಾಕ್ಯಜೀವನಃ।
ಶೂದ್ರಾನ್ನಿಷಾದೋ ಮತ್ಸ್ಯಘ್ನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಂ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಾತ್॥ 13-83-12 (84733)
ಶೂದ್ರಾದಾಯೋಗವಶ್ಚಾಪಿ ವೈಶ್ಯಾಯಾಂ ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ತಕ್ಷಾ ಸ್ವಧನಜೀವನಃ॥ 13-83-13 (84734)
ಏತೇಽಪಿ ಸದೃಶಾನ್ವರ್ಣಾಂಜನಯಂತಿ ಸ್ವಯೋನಿಷು।
ಮಾತೃಜಾತ್ಯಾ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ಹ್ಯವರಾ ಹೀನಯೋನಿಷು॥ 13-83-14 (84735)
ಯಥಾ ಚತುರ್ಷು ವರ್ಣೇಷು ದ್ವಯೋರಾತ್ಮಾಽಸ್ಯ ಜಾಯತೇ।
ಆನಂತರ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಯಥಾ ಬಾಹ್ಯಾ ಪ್ರಧಾನತಃ॥ 13-83-15 (84736)
ತೇ ಚಾಪಿ ಸದೃಶಂ ವರ್ಣಂ ಜನಯಂತಿ ಸ್ವಯೋನಿಷು।
ಪರಸ್ಪರಸ್ಯ ದಾರೇಷು ಜನಯಂತಿ ವಿಗರ್ಹಿತಾನ್॥ 13-83-16 (84737)
ಯಥಾ ಶೂದ್ರೋಽಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಜಂತುಂ ಬಾಹ್ಯಂ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಏವಂ ಬಾಹ್ಯತರಾದ್ಬಾಹ್ಯಶ್ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಾತ್ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-83-17 (84738)
ಪ್ರತಿಲೋಮಂ ತು ವರ್ಧಂತೇ ಬಾಹ್ಯೋದ್ಬಾಹ್ಯತರಾತ್ಪುನಃ।
ಹೀನಾದ್ಧೀನಾಃ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ವರ್ಣಾಃ ಪಂಚದಶೈವ ತು॥ 13-83-18 (84739)
ಅಗಂಯಾಗಮನಾಚ್ಚೈವ ಜಾಯತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ।
ಬಾಹ್ಯಾನಾಮನುಜಾಯಂತೇ ಸೈರಂಧ್ರ್ಯಾಂ ಮಾಗಧೇಷು ಚ।
ಪ್ರಸಾಧನೋಪಚಾರಜ್ಞಮದಾಸಂ ದಾಸಜೀವನಂ॥ 13-83-19 (84740)
ಕ್ಷತ್ರಾ ಹ್ಯಾಯೋಗವಂ ಸೂತೇ ವಾಗುರಾಬಂಧಜೀವನಂ।
ಮೈರೇಯಕಂ ಚ ವೈದೇಹಃ ಸಂಪ್ರಸೂತೇಽಥ ಮಾಧುಕಂ॥ 13-83-20 (84741)
ನಿಷಾದೋ ಮದ್ಗುರಂ ಸೂತೇ ದಾಸಂ ನಾವೋಪಜೀವಿನಂ।
ಮೃತಪಂ ಚಾಪಿ ಚಾಂಡಾಲಃ ಶ್ವಪಾಕಮಿತಿ ವಿಶ್ರುತಂ 13-83-21 (84742)
ಚತುರೋ ಮಾಗಧೀ ಸೂತೇ ಕ್ರೂರಾನ್ಮಾಯೋಪಜೀವಿನಃ।
ಮಾಂಸಂ ಸ್ವಾದುಕರಂ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಸೌಗಂಧಮಿತಿ ವಿಶ್ರುತಂ॥ 13-83-22 (84743)
ವೈದೇಹಕಾಚ್ಚ ಪಾಪಿಷ್ಠಾ ಕ್ರೂರಂ ಮಾಯೋಪಜೀವಿನಂ।
ನಿಷಾದಾನ್ಮದ್ರನಾಭಂ ಚ ಖರಯಾನಪ್ರಯಾಯಿನಂ॥ 13-83-23 (84744)
ಚಂಡಾಲಾತ್ಪುಲ್ಕಸಂ ಚಾಪಿ ಖರಾಶ್ವಗಜಭೋಜಿನಂ।
ಭೃತಚೈಲಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಂ ಭಿನ್ನಭಾಜನಭೋಜಿನಂ॥ 13-83-24 (84745)
ಆಯೋಗವೀಷು ಜಾಯಂತೇ ಹೀನವರ್ಣಾಸ್ತು ತೇ ತ್ರಯಃ।
ಕ್ಷುದ್ರೋ ವೈದೇಹಕಾದಂಧೋ ಬಹಿರ್ಗ್ರಾಮಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ॥ 13-83-25 (84746)
ಕಾರಾವರೋ ನಿಷಾದ್ಯಾಂ ತು ಚರ್ಮಕಾರಃ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಚಾಂಡಾಲಾತ್ಪಾಂಡುಸೌಪಾಕಸ್ತ್ವಕ್ಸಾರವ್ಯವಹಾರವಾನ್॥ 13-83-26 (84747)
ಆಹಿಣ್ಕೋಂ ನಿಷಾದೇನ ವೈದೇಹ್ಯಾಂ ಸಂಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಚಂಡಾಲೇನ ತು ಸೌಪಾಕಶ್ಚಂಡಾಲಸಮವೃತ್ತಿಮಾನ್॥ 13-83-27 (84748)
ನಿಷಾದೀ ಚಾಪಿ ಚಂಡಾಲಾತ್ಪುತ್ರಮಂತೇವಸಾಯಿನಂ।
ಶ್ಮಶಾನಗೋಚರಂ ಸೂತೇ ಬಾಹ್ಯೈರಪಿ ಬಹಿಷ್ಕೃತಂ॥ 13-83-28 (84749)
ಇತ್ಯೇತೇ ಸಂಕರೇ ಜಾತಾಃ ಪಿತೃಮಾತೃವ್ಯತಿಕ್ರಮಾತ್।
ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾನ್ವಾ ಪ್ರಕಾಶಾ ವಾ ವೇದಿತವ್ಯಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-83-29 (84750)
ಚತುರ್ಣಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ಧರ್ಮೋ ನಾನ್ಯಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ।
ವರ್ಣಾನಾಂ ಧರ್ಮಹೀನೇಷು ಸಂಖ್ಯಾ ನಾಸ್ತೀಹ ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 13-83-30 (84751)
ಯದೃಚ್ಛಯೋಪಸಂಪನ್ನೈರ್ಯಜ್ಞಸಾಧುಬಹಿಷ್ಕೃತೈಃ।
ಬಾಹ್ಯಾ ಬಾಹ್ಯೈಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ಯಥಾವೃತ್ತಿ ಯಥಾಶ್ರಯಂ॥ 13-83-31 (84752)
ಚತುಷ್ಪಥಶ್ಮಶಾನಾನಿ ಶೈಲಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ವನಸ್ಪತೀನ್।
ಕಾರ್ಷ್ಣಾಯಸಮಲಂಕಾರಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ವಸೇಯುರೇತೇ ವಿಜ್ಞಾತಾ ವರ್ತಯಂತಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-83-32 (84753)
ಯುಂಜಂತೋ ವಾಽಪ್ಯಲಂಕಾರಾಂಸ್ತಥೋಪಕರಣಾನಿ ಚ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಸಾಹಯ್ಯಂ ಕುರ್ವಾಣಾ ವೈ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-83-33 (84754)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಮನುಕ್ರೋಶಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಂ ತಥಾ ಕ್ಷಮಾ।
ಸ್ವಶರೀರೈರಪಿ ತ್ರಾಣಂ ಬಾಹ್ಯಾನಾಂ ಸಿದ್ಧಿಕಾರಣಂ।
ಭವಂತಿ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ತತ್ರ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 13-83-34 (84755)
ಯಥೋಪದೇಶಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಸು
ನರಃ ಪ್ರಜಾಯೇತ ವಿಚಾರ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ನಿಹೀನಯೋನಿರ್ಹಿ ಸುತೋಽವಸಾದಯೇ-
ತ್ತಿತೀರ್ಷಮಾಣಂ ಹಿ ಯಥೋಪಲೋ ಜಲೇ॥ 13-83-35 (84756)
ಅವಿದ್ವಾಂಸಮಲಂ ಲೋಕೇ ವಿದ್ವಾಂಸಮಪಿ ವಾ ಪುನಃ।
ನಯಂತಿ ಹ್ಯಪಥಂ ನಾರ್ಯಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಶಾನುಗಂ॥ 13-83-36 (84757)
ಸ್ವಭಾವಶ್ಚೈವ ನಾರೀಣಾಂ ನರಾಣಾಮಿಹ ದೂಷಣಂ।
ಅತ್ಯರ್ಥಂ ನ ಪ್ರಸಜ್ಜಂತೇ ಪ್ರಮದಾಸು ವಿಪಶ್ಚಿತಃ॥ 13-83-37 (84758)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-83-38x (7037)
ವರ್ಣಾಪೇತಮವಿಜ್ಞಾಯ ನರಂ ಕಲುಷಯೋನಿಜಂ।
ಆರ್ಯರೂಪಮಿವಾನಾರ್ಯಂ ಕಥಂ ವಿದ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ॥ 13-83-38 (84759)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-83-39x (7038)
ಯೋನಿಸಂಕಲುಷೇ ಜಾತಂ ನಾನಾಭಾವಸಮನ್ವಿತಂ।
ಕರ್ಮಭಿಃ ಸಜ್ಜನಾಚೀರ್ಣೈರ್ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಶುದ್ಧಯೋನಿಕಾಃ॥ 13-83-39 (84760)
ಅನಾರ್ಯತ್ವಮನಾಚಾರಃ ಕ್ರೂರತ್ವಂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾತ್ಮತಾ।
ಪುರುಷಂ ವ್ಯಂಜಯಂತೀಹ ಲೋಕೇ ಕಲುಷಯೋನಿಜಂ॥ 13-83-40 (84761)
ಪಿತ್ರ್ಯಂ ವಾ ಭಜತೇ ಶೀಲಂ ಮಾತೃಜಂ ವಾ ತಥೋಭಯಂ।
ನ ಕಥಂಚ ಸಂಕೀರ್ಣಃ ಪ್ರವೃತಿಂ ಸ್ವಾಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 13-83-41 (84762)
ಯಥೈವ ಸದೃಸೋ ರೂಪೇ ಮಾತಾವಿತ್ರೋರ್ಹಿ ಜಾಯತೇ।
ವ್ಯಾಘ್ರಬಿಂದೋಸ್ತಥಾ ಯೋನಿಂ ಪುರುಷಃ ಸ್ವಾಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ॥ 13-83-42 (84763)
ಕುಲೇ ಸ್ರೋತಸಿ ಸಂಚ್ಛನ್ನೇ ಯಸ್ಯ ಸ್ಯಾದ್ಯೋನಿಸಂಕರಃ।
ಸಂಶ್ರಯತ್ಯೇವ ತಚ್ಛೀಲಂ ನರೋಽಲ್ಪಮಥವಾ ಬಹು॥ 13-83-43 (84764)
ಆರ್ಯರೂಪಸಮಾಚಾರಂ ಚರಂತಂ ಕೃತಕೇ ಪಥಿ।
ಸವರ್ಣಮನ್ಯವರ್ಣಂ ವಾ ಸ್ವಶೀಲಂ ಸಾಸ್ತಿ ನಿಶ್ಚಯೇ॥ 13-83-44 (84765)
ನಾನಾವೃತ್ತೇಷು ಭೂತೇಷು ನಾನಾಕ್ರಮರತೇಷು ಚ।
ಜನ್ಮವೃತ್ತಸಮಂ ಲೋಕೇ ಸುಶ್ಲಿಷ್ಟಂ ನ ವಿರಜ್ಯತೇ॥ 13-83-45 (84766)
ಶರೀರಮಿಹ ಸತ್ವೇನ ನ ತಸ್ಯ ಪರಿಕೃಷ್ಯತೇ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಮಧ್ಯಾವರಂ ಸತ್ವಂ ತುಲ್ಯಸತ್ವಂ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ 13-83-46 (84767)
ಜ್ಯಾಯಾಂಸಮಪಿ ಶೀಲೇನ ವಿಹೀನಂ ನೈವ ಪೂಜಯೇತ್।
ಅಪಿ ಶೂದ್ರಂ ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಸದ್ವೃತ್ತಮಭಿಪೂಜಯೇತ್॥ 13-83-47 (84768)
ಆತ್ಮಾನಮಾಖ್ಯಾತಿ ಹಿ ಕರ್ಮಭಿರ್ನರಃ
ಸುಶೀಲಚಾರಿತ್ರಕುಲೈಃ ಶುಭಾಶುಭೈಃ।
ಪ್ರನಷ್ಟಮಪ್ಯಾತ್ಮಕುಲಂ ತಥಾ ನರಃ
ಪುನಃ ಪ್ರಕಾಶಂ ಕುರುತೇ ಸ್ವಕರ್ಮತಃ॥ 13-83-48 (84769)
ಯೋನಿಷ್ವೇತಾಸು ಸರ್ವಾಸು ಸಂಕೀರ್ಣಾಸ್ವಿತರಾಸು ಚ।
ಯತ್ರಾತ್ಮಾನಂ ನ ಜನಯೇದ್ಬುಧಸ್ತಾಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ ॥ 13-83-49 (84770)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 83 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-83-2 ಏತೇನ ಉಕ್ತೇನ। ವಿಧಿನಾ ಪ್ರಕಾರೇಣ॥ 7-83-3 ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಸೇವಾದ್ವಾರಾ ಯಜ್ಞಾರ್ಥತ್ವಂ ನತು ಸಾಕ್ಷಾತ್॥ 7-83-4 ಮಾತೃಜಾತ್ಯೌ ವೈಶ್ಯಾಯಾಂ ವೈಶ್ಯೋಽಂಬಷ್ಠೋ ನಾಮ। ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಶೂದ್ರೋ ನಿಷಾದೋ ನಾಮ ಪಾರಶವಾಖ್ಯೋ ಭವತಿ॥ 7-83-5 ಶವಸ್ಥಾನತುಲ್ಯಾಚ್ಛೂದ್ರಾತ್ಪರಮುತ್ಕೃಷ್ಟಂ। ಪರೋಂಶಭಾಗ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈವ ಪುತ್ರ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-83-6 ತಂತ್ರಮುಪಕರಣಂ। ವಯಸಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋಽಪಿ ಪಾರಶವೋ ದ್ವಿಜಸ್ಯ ತ್ರಿವರ್ಣಜಸ್ಯ ಯವೀಯಾನ್ ಕನೀಯಾನೇವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-83-9 ಅತಃ ಸ್ವಪಿತುರವಿಶಿಷ್ಠೋ ನಾಧಿಕಃ ಸನ್ನಧಮಃ ಶೂದ್ರೋ ಗುರೂಣಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೀನಾಂ ದಾರಪ್ರಧರ್ಷಕಶ್ಚೇತ್ ಬಾಹ್ಯಂ ಚಾಂಡಾಲಾದಿಂ॥ 7-83-10 ವಿಪ್ರಾಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬಾಹ್ಯಂ ಸೂತಂ ಸ್ತೋಮಕ್ರಿಯಾಪರಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-83-11 ವಧ್ಯಾನಾಂ ಚೋರಾದೀನಾಂ ಶಿರಶ್ಛೇದಾದಿಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಂ ವದ್ಯಘ್ನಂ॥ 7-83-30 ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯೈವ ಧರ್ಮಾಃ *****ನ್ನೇ ದಿಹಿತಾಃ ಇತರೇಷಾಂ ಇತರೇಷಾಂ ತು ಜಾತಿಭೇದಾನಾಂ ಧರ್ಮನಿಯಮ ಇಯತಾ ಚ ನಾಸ್ತಿ॥ 7-83-35 ನಿಹೀನ*** ರೇತಃಸೇಕ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-83-38 ಕಲುಷಯೋನಿಜಂ ಸಂಕರಯೋನಿಜಂ॥ 7-83-39 ನಾನಾಭಾವೈರಾರ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಾಭಿಶ್ಚೇಷ್ಟಾಭಿಃ ಸಮನ್ವಿತಂ ನರಂ ಸಂಕರಯೋನಿಜಂ ಜಾನೀಯಾತ್॥ 7-83-41 ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯೋನಿಂ। ನಿಯಚ್ಛತಿ ಗೂಹಿತುಂ ನ ಶಕ್ನೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-83-42 ಯಥಾ ತಿರ್ಯಕ್ಸ್ಥಾರಾದಿಕಂ ಬೀಜಗುಣಂ ನ ತ್ಯಜತ್ಯೇವಂ ಮನುಷ್ಯೋಽಪೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-83-43 ಸಂಚನ್ನೇ ಸುಗುಪ್ತೇಽಪಿ ಯಸ್ಯ ಜನ್ಮನೀತಿ ಶೇಷಃ। ಸಃ ತಚ್ಛೀಲಂ ಸಂಕರಕರ್ತುಃ ಸ್ವಭಾವಂ॥ 7-83-46 ತಸ್ಯ ಸಂಕರಜಸ್ಯ ಶರೀರಂ ಸತ್ವೇನ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯಬುದ್ಧ್ಯಾ ನ ಪರಿಕೃಷ್ಯತೇ ನ ನೀಚಮಾರ್ಗಾದಪಕೃಷ್ಯತೇ। ಬೀಜಗುಣಸ್ಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಾತ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 084
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.84. ಅಧ್ಯಾಯಃ 084
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯೌರಸಾದಿಪುತ್ರನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರೂಹಿ ತಾತ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ವರ್ಣಾನಾಂ ತ್ವಂ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್।
ಕೀದೃಶ್ಯಾಂ ಕೀದೃಶಾಶ್ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಾಃ ಕಸ್ಯ ಚ ಕೇ ಚ ತೇ॥ 13-84-1 (84771)
ವಿಪ್ರವಾದಾಃ ಸುಬಹವಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಪುತ್ರಕಾರಿಣಾಂ।
ಅತ್ರ ನೋ ಮುಹ್ಯತಾಂ ರಾಜನ್ಸಂಶಯಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-84-2 (84772)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-3x (7039)
`ಆತ್ಮಾ ಪುತ್ರಸ್ತು ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಪ್ರಥಮೋ ಬಹುಧಾ ಪರೇ॥ 13-84-3 (84773)
ಸ್ವೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸಂಸ್ಕೃತೇ ಯಸ್ತು ಪುತ್ರಮುತ್ಪಾದಯೇತ್ಸ್ವಯಂ।
ತಮೌರಸಂ ವಿಜಾನೀಯಾತ್ಪುತ್ರಂ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪಿತಂ॥ 13-84-4 (84774)
ಅಗ್ನಿಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ಚೇಷ್ಟ್ವಾ ವರಾಯ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾ।
ಪುತ್ರಿಕಾ ಸ್ಯಾದ್ದುಹಿತರಿ ಸಂಕಲ್ಪೇ ವಾಽಪಿ ವಾ ಸುತಃ॥ 13-84-5 (84775)
ತಲ್ಪೇ ಜಾತಃ ಪ್ರಮೀತಸ್ಯ ಕ್ಲೀಬಸ್ಯ ಪತಿತಸ್ಯ ವಾ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ನಿಯುಕ್ತೋ ಯಃ ಸ ಪುತ್ರಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-84-6 (84776)
ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚ ದದ್ಯಾತಾಂ ಯಮದ್ಭಿಃ ಪುತ್ರಮಾಪದಿ।
ಸದೃಶಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತೋ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ದತ್ರಿಮಃ ಸುತಃ॥ 13-84-7 (84777)
ಸದೃಶಂ ತು ಪ್ರಕುರ್ಯಾದ್ಯಂ ಗುಣದೋಷವಿಚಕ್ಷಣಂ।
ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಸ ತು ಕೃತ್ರಿಮಃ॥ 13-84-8 (84778)
ಉತ್ಪದ್ಯತೇ ಯಸ್ಯ ಗೂಢಂ ನ ಚ ಜ್ಞಾಯೇತ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಸ ಭವೇದ್ಗೂಢಜೋ ನಾಮ ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯ ತಲ್ಪತಃ॥ 13-84-9 (84779)
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಮುತ್ಸೃಷ್ಟಸ್ತಯೋರನ್ಯತರೇಣ ವಾ।
ಯಂ ಪುತ್ರಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾದಪವಿದ್ಧಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-84-10 (84780)
ಪಿತೃವೇಶ್ಮನಿ ಕನ್ಯಾ ತು ಯಂ ಪುತ್ರಂ ಜನಯೇದ್ರಹಃ।
ತಂ ಕಾನೀನಂ ವದನ್ನಾಂನಾ ವೋಢುಃ ಕನ್ಯಾಸಮುದ್ಭವೇ॥ 13-84-11 (84781)
ಯಾ ಗರ್ಭಿಣೀ ಸಂಸ್ಕ್ರಿಯತೇ ಜ್ಞಾತಾಽಜ್ಞಾತಾಪಿ ವಾ ಸತೀ।
ವೋಢುಃ ಸ ಗರ್ಭೋ ಭವತಿ ಸಹೋಢ ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-84-12 (84782)
ಕ್ರೀಣೀಯಾದ್ಯಸ್ತ್ವಪರ್ಯಾರ್ಥಂ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಯಮಂತಿಕಾತ್।
ಸ ಕ್ರೀತಕಃ ಸುತಸ್ತಸ್ಯ ಸದೃಶೋಽಸದೃಶೋಪಿ ವಾ॥ 13-84-13 (84783)
ಯಾ ಪತ್ಯಾ ವಾ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ವಿಧವಾ ವಾ ಸ್ವಕೇಚ್ಛಯಾ।
ಉತ್ಪಾದಯತಿ ಪುನರ್ಭೂತ್ವಾ ಸ ಪೌನರ್ಭವ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-84-14 (84784)
ಸಾ ಚೇದಕ್ಷತಯೋನಿಃ ಸ್ಯಾದ್ಗತಪ್ರತ್ಯಾಂಗತಾಽಪಿ ವಾ।
ಪೌನರ್ಭವೇನ ಭರ್ತ್ರಾ ಸಾ ಪುನಸಂಸ್ಕಾರಮರ್ಹತಿ॥ 13-84-15 (84785)
ಮಾತಾಪಿತೃಹನೋ ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ತ್ಯಕ್ತೋ ವಾ ಸ್ಯಾದಕಾರಣಂ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸ್ಪರ್ಶಯೇದ್ಯಸ್ತು ಸ್ವಯಂದತ್ತಸ್ತು ಸ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-84-16 (84786)
ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತು ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಕಾಮಾದುತ್ಪಾದಯೇತ್ಸುತಂ।
ಸ ಪಾವಯನ್ನೇವ ಶವಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪಾರಶವಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-84-17 (84787)
ದಾಸ್ಯಾಂ ವಾ ದಾಸದಾಸ್ಯಾಂ ವಾ ಯಃ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಸುತೋ ಭವೇತ್।
ಸೋಽನುಜ್ಞಾತೋ ಹರೇದಂಶಮಿತಿ ಧರ್ಮೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-84-18 (84788)
ಕ್ಷೇತ್ರಜಾದೀನ್ಸುತಾನೇತಾನೇಕಾದಶ ಯಥೋದಿತಾನ್।
ಪುತ್ರಪ್ರತಿನಿಧೀನಾಹುಃ ಕ್ರಿಯಾಲೋಪಾನ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-84-19 (84789)
ಪ್ರಾತೄಣಾಮೇಕಜಾತಾನಾಮೇಕಶ್ಚೇತ್ಪುತ್ರವಾನ್ಭವೇತ್।
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತೇನ ಪುತ್ರೇಣ ಪುತ್ರಿಣೋ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 13-84-20 (84790)
ಸರ್ವಾಸಾಮೇಕಪತ್ನೀನಾಮೇಕಾ ಚೇತ್ಪುತ್ರಿಣೀ ಭವೇತ್।
ಸರ್ವಾಸ್ತಾಸ್ತೇನ ಪುತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಹ ಪುತ್ರವತೀರ್ಮನುಃ॥ 13-84-21 (84791)
ಆತ್ಮಾ ಪುತ್ರಶ್ಚ ವಿಜ್ಞೇಯಸ್ತಸ್ಯಾನಂತರಜಶ್ಚ ಯಃ।
ನಿರುಕ್ತಜಶ್ಚ ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಸುತಃ ಪ್ರಸೃತಜಸ್ತಥಾ॥ 13-84-22 (84792)
ಪತಿತಸ್ಯ ತು ಭಾರ್ಯಾಯಾ ಭರ್ತ್ರಾ ಸುಸಮವೇತಯಾ।
ತಥಾ ದತ್ತಕೃತೌ ಪುತ್ರಾವಧ್ಯೂಢಶ್ಚ ತಥಾಽಪರಃ॥ 13-84-23 (84793)
ಷಡಪಧ್ವಂಸಜಾಶ್ಚಾಪಿ ಕಾನೀನಾಪಸದಾಸ್ತಥಾ।
ಇತ್ಯೇತೇ ವೈ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಸ್ತಾನ್ವಿಜಾನೀಹಿ ಭಾರತ॥ 13-84-24 (84794)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-84-25x (7040)
ಷಡಪಧ್ವಂಸಜಾಃ ಕೇ ಸ್ಯುಃ ಕೇ ವಾಽಪ್ಯಪಸದಾಸ್ತಥಾ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಂ ಮೇ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ॥ 13-84-25 (84795)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-26x (7041)
ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಯೇ ಪುತ್ರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ವರ್ಣಯೋಶ್ಚ ದ್ವಯೋಃ ಸ್ಯಾತಾಂ ಯೌ ರಾಜನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-84-26 (84796)
ಏಕೋ ದ್ವಿವರ್ಣ ಏವಾಥ ತಥಾಽತ್ರೈವೋಪಲಕ್ಷಿತಃ।
ಷಡಪಧ್ವಂಸಜಾಸ್ತೇ ಹಿ ತಥೈವಾಪಸದಾಞ್ಶೃಣು॥ 13-84-27 (84797)
ಚಾಂಡಾಲೋ ವ್ರಾತ್ಯವರ್ಣೌ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸು ಚ।
ವೈಶ್ಯಾಯಾಂ ಚೈವ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತೇಽಪಸದಾಸ್ತ್ರಯಃ॥ 13-84-28 (84798)
ಮಾಗಧೋ ವಾಮಕಶ್ಚೈವ ದ್ವೌ ವೈಶ್ಯಸ್ಯೋಪಲಕ್ಷಿತೌ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಂ ಚ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೈಕ ಏವ ತು॥ 13-84-29 (84799)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾಂ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಸೂತ ಇತ್ಯೇತೇಽಪಸದಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪುತ್ರಾ ಹ್ಯೇತೇ ನ ಶಕ್ಯಂತೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಕರ್ತುಂ ನರಾಧಿಪ॥ 13-84-30 (84800)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-84-31x (7042)
ಕ್ಷೇತ್ರಜಂ ಕೇಚಿದೇವಾಹುಃ ಸುತಂ ಕೇಚಿತ್ತು ಶುಕ್ರಜಂ।
ತುಲ್ಯಾವೇತೌ ಸುತೌ ಕಸ್ಯ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-84-31 (84801)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-32x (7043)
ರೇತಜೋ ವಾ ಭವೇತ್ಪುತ್ರಃ ಪುತ್ರೋ ವಾ ಕ್ಷತ್ರೇಜೋ ಭವೇತ್।
ಅಧ್ಯೂಢಃ ಸಮಯಂ ಭಿತ್ತ್ವೇತ್ಯೇತದೇವ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-84-32 (84802)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-84-33x (7044)
ರೇತಜಂ ವಿದ್ಮ ವೈ ಪುತ್ರಂ ಕ್ಷತ್ರೇಜಸ್ಯಾಗಮಃ ಕಥಂ।
ಅಧ್ಯೂಢಂ ವಿದ್ಮ ವೈ ಪುತ್ರಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ತು ಸಮಯಂ ಕಥಂ॥ 13-84-33 (84803)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-34x (7045)
ಆತ್ಮಜಂ ಪುತ್ರಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಯಸ್ತ್ಯಜೇತ್ಕಾರಣಾಂತರೇ।
ನ ತತ್ರ ಕಾರಣಂ ರೇತಃ ಸ ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ವಾಮಿನೋ ಭವೇತ್॥ 13-84-34 (84804)
ಪುತ್ರಕಾಮೋ ಹಿ ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ಯಾಂ ವೃಣೀತೇ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ಸ್ಯಾನ್ನ ವೈ ತತ್ರಾತ್ಮಜಃ ಸುತಃ॥ 13-84-35 (84805)
ಅನ್ಯತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರಜಃ ಪುತ್ರೋ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ನ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಶಕ್ಯತೇ ಹಂತುಂ ದೃಷ್ಟಾಂತೋಪಗತೋ ಹ್ಯಸೌ॥ 13-84-36 (84806)
ಕ್ವಚಿಚ್ಚ ಕುತಕಃ ಪುತ್ರಃ ಸಂಗ್ರಹಾದೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ನ ತತ್ರ ರೇತಃ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ಸ್ಯಾದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-84-37 (84807)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-84-38x (7046)
ಕೀದೃಶಃ ಕೃತಕಃ ಪುತ್ರಃ ಸಂಗ್ರಹಾದೇವ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಶುಕ್ರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಾ ಯತ್ರ ಲಕ್ಷ್ಯಂ ನ ಭಾರತ॥ 13-84-38 (84808)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-39x (7047)
ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಯಸ್ತ್ಯಕ್ತಃ ಪಥಿ ಯಸ್ತಂ ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್।
ನ ಚಾಸ್ಯ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಜ್ಞಾಯೇತಾಂ ಸ ಹಿ ಕೃತ್ರಿಮಃ॥ 13-84-39 (84809)
ಅಸ್ವಾಮಿಕಸ್ಯ ಸ್ವಾಮಿತ್ವಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಸಂಪ್ರತಿಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ಯೋ ವರ್ಣಃ ಪೋಷಯೇತ್ತಂ ಚ ತದ್ವರ್ಣಸ್ತಸ್ಯ ಜಾಯತೇ॥ 13-84-40 (84810)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-84-41x (7048)
ಕಥಮಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಕ್ತವ್ಯಃ ಸಂಸ್ಕಾರಃ ಕಸ್ಯ ವಾ ಕಥಂ।
ದೇಯಾ ಕನ್ಯಾ ಕಥಂ ಚೇತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-84-41 (84811)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-84-42x (7049)
ಆತ್ಮವತ್ತಸ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಸ್ವಾಮಿವತ್ತಥಾ।
ತ್ಯಕ್ತೋ ಮಾತಾಪಿತೃಭ್ಯಾಂ ಯಃ ಸವರ್ಣಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-84-42 (84812)
ತದ್ಗೋತ್ರಬಂಧುಜಂ ತಸ್ಯ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಸ್ಕಾರಮಚ್ಯುತ।
ಅಥ ದೇಯಾ ತು ಕನ್ಯಾ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ವರ್ಣಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-84-43 (84813)
ಸಂಸ್ಕರ್ತುಂ ವರ್ಣಗೋತ್ರಂ ಚ ಮಾತೃವರ್ಣವಿನಿಶ್ಚಯೇ।
ಕಾನೀನಾಧ್ಯೂಢಜೌ ವಾಽಪಿ ವಿಜ್ಞೇಯೌ ಪುತ್ರಕಿಲ್ಬಿಷೌ॥ 13-84-44 (84814)
ಕಾನೀನಾಧ್ಯೂಢಜೌ ವಾಽಪಿ ವಿಜ್ಞೇಯೌ ಪುತ್ರಕಿಲ್ಬಿಷೌ॥
ತಾವಪಿ ಸ್ವಾವಿವ ಸುತೌ ಸಂಸ್ಕಾರ್ಯಾವಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ। 13-84-45 (84815)
ಕ್ಷೇತ್ರಜೋ ವಾಽಪ್ಯಪಸದೋ ಯೇಽಧ್ಯೂಢಾಸ್ತೇಷು ಚಾಪ್ಯುತ॥
ಆತ್ಮವದ್ವೈ ಪ್ರಯುಂಜೀರನ್ಸಂಸ್ಕಾರಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಯಃ। 13-84-46 (84816)
`ಸ್ವಂ ಜನ್ಮೇ ಮಾತೃಗೋತ್ರೇಣ ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಯಃ॥'
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ವರ್ಣಾನಾಂ ನಿಶ್ಚಯೋಽಯಂ ಪದೃಶ್ಯತೇ। 13-84-47 (84817)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-84-48 (84818)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 84 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-84-2 ವಿಪ್ರವಾದಾಃ ವಿವಿಧಾಃ ಪ್ರವಾದಃ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾ ಏವ॥ 7-84-6 ತಲ್ಪೇ ಕಲತ್ರೇ॥ 7-84-22 ಅನಂತರಜಃ ಔರಸಃ ನಿರುಕ್ತಜಃ ಸ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಽನ್ಯೋ ರೇತಃಸೇಕಾರ್ಥಮುಕ್ತಸ್ತಜ್ಜಃ। ಪ್ರಸೃತೋಽನಿರುಕ್ತೋಽಪಿ ಯೋ ಲೌಲ್ಯಾತ್ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇ ರೇತಃ ಸಿಂಚತಿ ತಜ್ಜಃ ಪ್ರಸೃತಜಃ॥ 7-84-23 ತಥಾ ಪತಿತಾತ್ಸ್ವಭಾರ್ಯಾಯಾಮೇವ ಜಾತಃ। ಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ತೃತೀಯಾರ್ಥೇ ಷಷ್ಠೀ। ದತ್ತಃ ಪಂಚಮಃ। ಕೃತಃ ಕ್ರೀತಃ ಸ್ವಯಮುಪಾಯಗಂಯೋ ವಾ ಷಷ್ಠಃ। ಅಧ್ಯೂಢಃ ಯಸ್ಯ ಮಾತಾ ಗರ್ಭವತ್ಯೇವ ಊಢಾ ತಾದೃಶಃ ಸಪ್ತಮಃ॥ 7-84-24 ಷಡಪಧ್ವಂಸಜಾ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಃ। ಕಾನೀನಃ ಕನ್ಯಾಯಾಂ ವಿವಾಹಾತ್ ಪ್ರಾಗುತ್ಪನ್ನಶ್ಚತುರ್ದಶಃ। ಅಪಸದಾ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಃ ಷಟ್। ಏತೇ ವಿಂಶತಿಃ। ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ ಪುತ್ರಾನಿತಿ ವಿಜಾನೀಹಿ॥ 7-84-34 ಕಾರಣಾಂತರೇ ಲೋಕಾಪವಾದಾದಿಭಯೇ ಸತಿ॥ 7-84-35 ಯಾಂ ಗರ್ಭವತೀ ಕನ್ಯಾಂ ವೃಣೀತೇ ತತ್ರ ಸ ಪುತ್ರೋ ವೋದುರೇವ ಕ್ಷೇತ್ರಜೋ ನತು ಸೇಕ್ತುರಾತ್ಮಜ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 085
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.85. ಅಧ್ಯಾಯಃ 085
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಹದ್ದರ್ಶನಸಹವಾಸಯೋರ್ಗವಾಂ ಚ ಪ್ರಭಾವಬೋಧನಾಯ ಚ್ಯವನೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ಗಂಗಾಯಮುನಾ ಸಂಗಮೇಽಂತರ್ಜಲೇ ನಿಮಜ್ಯ ತಪಸ್ಯತಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯ ದಾಶೈರ್ಜಾಲೇನ ಜಲಚರೈಃ ಸಹ ಕೂಲಪ್ರಾಪಣಂ॥ 2 ॥ ದಾಶೈಃ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇನ ತೇನ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ಮತ್ಸ್ಯೈ ಸಹ ಸ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಣಜಾಲಾನ್ಯತರಸ್ಮಾನ್ಮೋಚನಚೋದನಾ॥ 3॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದರ್ಶನೇ ಕೀದೃಶಃ ಸ್ನೇಹಃ ಸಂವಾಸೇ ಚ ಪಿತಾಮಹ।
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಗವಾಂ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-85-1 (84819)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-85-2x (7050)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ನಹುಷಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಮಹರ್ಷೇಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಚ॥ 13-85-2 (84820)
ಪುರಾ ಮಹರ್ಷಿಶ್ಚ್ಯವನೋ ಭಾರ್ಗವೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಉದವಾಸಕೃತಾರಂಭೋ ಬಭೂವ ಸ ಮಹಾವ್ರತಃ॥ 13-85-3 (84821)
ನಿಹತ್ಯ ಮಾನಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಪ್ರಹರ್ಷಂ ಶೋಕಮೇವ ಚ।
ವರ್ಷಾಣಿ ದ್ವಾದಶ ಮುನಿರ್ಜಲವಾಸೇ ಧೃತವ್ರತಃ॥ 13-85-4 (84822)
ಆದಧತ್ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವಿಸ್ರಂಯಂ ಪರಮಂ ಶುಭಂ।
ಜಲೇಚರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಶೀತರಶ್ಮಿರಿವ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-85-5 (84823)
ಸ್ಥಾಣುಭೂತಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ದೈವತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಜಲಂ ಸಂಪ್ರವಿವೇಶ ಹ॥ 13-85-6 (84824)
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ವೇಗಂ ಸುಭೀಮಂ ಭೀಮನಿಃಸ್ವನಂ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಶಿರಸಾ ವಾತವೇಗಸಮಂ ಜವೇ॥ 13-85-7 (84825)
ಗಂಗಾ ಚ ಯಮುನಾ ಚೈವ ಸರಿತಶ್ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮೃಷಿಂ ಚಕ್ರುರ್ನ ಚೈನಂ ಪರ್ಯಪೀಡಯನ್॥ 13-85-8 (84826)
ಅಂತರ್ಜಲೇಷು ಸುಷ್ವಾಪ ಕಾಷ್ಠಭೂತೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ತತಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಸ್ಥಿತೋ ಧೀಮಾನಭವದ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-85-9 (84827)
ಜಲೌಕಸಾಂ ಸಸತ್ವಾನಾಂ ಬಭೂವ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ।
ಉಪಾಜಿಘ್ನಂತ ಚ ತದಾ ಮತ್ಸ್ಯಾಸ್ತಂ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ।
ತತ್ರ ತಸ್ಯಾಸತಃ ಕಾಲಃ ಸಮತೀತೋಽಭವನ್ಮಹಾನ್॥ 13-85-10 (84828)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ಸಮಯೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿನ್ಮತ್ಸ್ಯಜೀವಿನಃ।
ತಂ ದೇಶಂ ಸಮುಪಾಜಗ್ಮುರ್ಜಾಲಹಸ್ತಾ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-85-11 (84829)
ನಿಷಾದಾ ಬಹವಸ್ತತ್ರ ಮತ್ಸ್ಯೋದ್ಧರಣನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ವ್ಯಾಯತಾ ಬಲಿನಃ ಶೂರಾಃ ಸಲಿಲೇಷ್ವನುವರ್ತಿನಃ।
ಅಭ್ಯಾಯಯುಶ್ಚ ತಂ ದೇಶಂ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಜಾಲಕರ್ಂಣಿ॥ 13-85-12 (84830)
ಜಾಲಂ ತೇ ಯೋಜಯಾಮಾಸುರ್ನವಸೂತ್ರಕೃತಂ ದೃಢಂ।
ಮತ್ಸ್ಯೋದ್ಧರಣಮಾಕರ್ಷಸ್ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-85-13 (84831)
ತತಸ್ತೇ ಬಹುಭಿರ್ಯೋಗೈಃ ಕೈವರ್ತಾ ಮತ್ಸ್ಯಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ವಾರಿ ಜಾಲೇನಾವಕಿರಂತಿ ತೇ॥ 13-85-14 (84832)
ಜಾಲಂ ಸುವಿತತಂ ತೇಷಾಂ ನವಸೂತ್ರಕೃತಂ ತಥಾ।
ವಿಸ್ತಾರಾಯಾಮಸಂಪನ್ನಂ ಯತ್ತತ್ರ ಸಲಿಲೇ ಕ್ಷಮಂ॥ 13-85-15 (84833)
ತತಸ್ತೇ ಸುಮಹಚ್ಚೈವ ಬಲವಚ್ಚ ಸುವರ್ತಿತಂ।
ಅವತೀರ್ಯ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಜಾಲಂ ಚಕೃಷಿರೇ ತದಾ॥ 13-85-16 (84834)
ಅಭೀತರೂಪಾಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಅನ್ಯೋನ್ಯವಶವರ್ತಿನಃ।
ಬಬಂಧುಸ್ತತ್ರ ಮತ್ಸ್ಯಾಂಶ್ಚ ತಥಾಽನ್ಯಾಂಜಲಚಾರಿಣಃ॥ 13-85-17 (84835)
ತಥಾ ಮತ್ಸ್ಯೈಃ ಪರಿವೃತಂ ಚ್ಯವನಂ ಭೃಗುನಂದನಂ।
ಆಕರ್ಷಯನ್ಮಹಾರಾಜ ಜಾಲೇನಾಥ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 13-85-18 (84836)
ನದೀಶೈವಲದಿಗ್ಧಾಂಗಂ ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುಜಟಾಧರಂ।
ಲಗ್ನೈಃ ಶಂಖನಖೈರ್ಗಾತ್ರೇ ಕ್ರೋಡೈಶ್ಚಿತ್ರೈರಿವಾರ್ಪಿತಂ। 13-85-19 (84837)
ತಂ ಜಾಲೇನೋದ್ಧೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ತದಾ ವೇದಪಾರಗಂ।
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ದಾಶಾಃ ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಾಪತನ್ಭುವಿ॥ 13-85-20 (84838)
ಪರಿಖೇದಪರಿತ್ರಾಸಾಜ್ಜಾಲಸ್ಯಾಕರ್ಷಣೇನ ಚ।
ಮತ್ಸ್ಯಾ ಬಭೂವುರ್ವ್ಯಾಪನ್ನಾಃ ಸ್ಥಲಸಂಸ್ಪರ್ಶನೇನ ಚ॥ 13-85-21 (84839)
ಸ ಮುನಿಸ್ತತ್ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಂ ಕದನಂ ಕೃತಂ।
ಬಭೂವ ಕೃಪಯಾವಿಷ್ಟೋ ನಿಃಶ್ವಸಂಶ್ಚ ಪುನಃಪನಃ॥ 13-85-22 (84840)
ನಿಷಾದಾ ಊಚುಃ। 13-85-23x (7051)
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ಯತ್ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಪ್ರಸಾದಂ ತತ್ರ ನಃ ಕುರು।
ಕರವಾಮ ಪ್ರಿಯ ಕಿಂ ತೇ ತನ್ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-85-23 (84841)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಮತ್ಸ್ಯಮಧ್ಯಸ್ಥಶ್ಚ್ಯವನೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಯೋ ಮೇಽದ್ಯ ಪರಮಃ ಕಾಮಸ್ತಂ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಮಸಾಹಿತಾಃ॥ 13-85-24 (84842)
ಪ್ರಾಣೋತ್ಸರ್ಗಂ ವಿಸರ್ಗಂ ವಾ ಮತ್ಸ್ಯೈರ್ಯಾಸ್ಯಾಂಯಹಂ ಸಹ।
ಸಂವಾಸಾನ್ನೋತ್ಸಹೇ ತ್ಯಕ್ತುಂ ಸಲಿಲೇಽಧ್ಯುಪಿತಾನಹಂ॥ 13-85-25 (84843)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ನಿಷಾದಾಸ್ತು ಸುಭೃಶಂ ಭಯಕಂಪಿತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ವಿವರ್ಣವದನಾ ನಹುಷಾಯ ನ್ಯವೇದಯನ್॥ ॥ 13-85-26 (84844)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಶ್ಚಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 85 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-85-1 ಪರಪೀಡಾದರ್ಶನೇ ಪರೈಃ ಸಹ ಸಂವಾಸೇ ಚ ಕೀದೃಶಃ ಸ್ನೇಹ ಆತೃಶಂಸ್ಯಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ। ಗವಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಚ ಬ್ರೂಹೀತಿ ಪ್ರಶ್ನದೂಯಂ॥ 7-85-8 ಸರಿತಶ್ಚ ತಥಾನುಗಾ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-85-9 ಊರ್ಧ್ವಸ್ಥಿತಃ ಉಪವಿಷ್ಟಃ॥ 7-85-10 ಆಸತಃ ಆಸೀನಸ್ಯ॥ 7-85-19 ಶಂಖಾನಾಂ ಜಲಜಂತುವಿಶೇಷಾಣಾಂ ನಖಾನಿ ತೈಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 086
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.86. ಅಧ್ಯಾಯಃ 086
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ದಾಶೈಶ್ಚ್ಯವನವೃತ್ತಾಂತಂ ನಿವೇದಿತೇನ ನಹುಷೇಣ ತಂಪ್ರತಿ ತದಭೀಷ್ಟಕರಣಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ॥ 1 ॥ ಚ್ಯವನೇನ ನಹುಷಂಪ್ರತಿ ದಾಶೇಭ್ಯಃ ಸ್ವೋಚಿತಮೂಲ್ಯದಾನೇನಾತ್ಮಮೋಚನಚೋದನಾ॥ 2 ॥ ನಹುಷೇಣ ಸಂಪೂರ್ಣರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಮೂಲ್ಯತಾಪರಿಕಲ್ಪನೇಪಿ ಮುನಿತಾ ತದನಂಗೀಕರಣೇ ಗವಿ ಜಾತೇನ ಮುನಿನಾ ಗೋಃ ಪ್ರತಿನಿಧೀಕರಣಂ॥ 3 ॥ ಚ್ಯವನೇನ ಗೋಪ್ರತಿಗ್ರಹಣೇನ ಸ್ವಸಹವಾಸಿಭಿರ್ಮತ್ಸ್ಯೈಃ ಸಹ ದಾಶಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗಪ್ರಾಪಣಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ನಹುಷಸ್ತು ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ್ಯವನಂ ತಂ ತಥಾಽಽಗತಂ।
ತ್ವರಿತಃ ಪ್ರಯಯೌ ತತ್ರಿ ಸಹಾಮಾತ್ಯಪುರೋಹಿತಃ॥ 13-86-1 (84845)
ಶೌಚಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಯತೋ ನೃಪಃ।
ಆತ್ಮಾನಮಾಚಚಕ್ಷೇ ಚ ಚ್ಯವನಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ॥ 13-86-2 (84846)
ಅರ್ಚಯಾಮಾಸ ತಂ ಚಾಪಿ ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಸತ್ಯವ್ರತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ದೇವಕಲ್ಪಂ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-86-3 (84847)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-4x (7052)
ಕರವಾಣಿ ಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂ ತೇ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಸರ್ವಂ ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಭಗವನ್ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ಯಾತ್ಸುದುಷ್ಕರಂ॥ 13-86-4 (84848)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-5x (7053)
ಶ್ರಮೇಣಿ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಕೈವರ್ತಾ ಮತ್ಸ್ಯಜೀವಿನಃ।
ಮಮ ಮೂಲ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೈಭ್ಯೋ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಂ ವಿಕ್ರಯೈಃ ಸಹ॥ 13-86-5 (84849)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-6x (7054)
ಸಹಸ್ರಂ ದೀಯತಾಂ ಮೂಲ್ಯಂ ನಿಷಾದೇಭ್ಯಃ ಪುರೋಹಿತ।
ನಿಷ್ಕ್ರಯಾರ್ಥೇ ಭಗವತೋ ಯಥಾಽಽಹ ಭೃಗುನಂದನಃ॥ 13-86-6 (84850)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-7x (7055)
ಆತ್ಮಮೂಲ್ಯಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ನ ತಲ್ಲೋಕಃ ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ತಸ್ಮಾದಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನ ಚಾತ್ಮಸ್ತುತಿಂಮವೃತಃ॥ 13-86-7 (84851)
ಸಹಸ್ರಂ ನಾಹಮರ್ಹಾಮಿ ಕಿಂ ವಾ ತ್ವಂ ಮನ್ಯಸೇ ನೃಪ।
ಸದೃಶಂ ದೀಯತಾಂ ಮೂಲ್ಯಂ ಸ್ವಬುದ್ಧ್ಯಾ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕುರು॥ 13-86-8 (84852)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-9x (7056)
ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಂ ವಿಪ್ರ ನಿಷೋದೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೀಯತಾಂ।
ಸ್ಯಾದಿದಂ ಭಗವನ್ಮೂಲ್ಯಂ ಕಿಂ ವಾಽನ್ಯನ್ಮನ್ಯತೇ ಭವಾನ್॥ 13-86-9 (84853)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-10x (7057)
ನಾಹಂ ಶತಸಹಸ್ರೇಣ ನಿಮೇಯಃ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭ।
ದೀಯತಾಂ ಸದೃಶಂ ಮೂಲ್ಯಮಮಾತ್ಯೈಃ ಸಹ ಚಿಂತಯ॥ 13-86-10 (84854)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-11x (7058)
ಕೋಟಿಃ ಪ್ರದೀಯತಾಂ ಮೂಲ್ಯಂ ನಿಷಾದೇಭ್ಯಃ ಪುರೋಹಿತ।
ಯದೇತದಪಿ ನೋ ಮೂಲ್ಯಮತೋ ಭೂಯಃ ಪ್ರದೀಯತಾಂ॥ 13-86-11 (84855)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-12x (7059)
ರಾಜನ್ನಾರ್ಹಾಂಯಹಂ ಕೋಟಿಂ ಭೂಯೋ ವಾಽಪಿ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಸದೃಶಂ ದೀಯತಾಂ ಮೂಲ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹ ಚಿಂತಯ॥ 13-86-12 (84856)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-13x (7060)
ಅರ್ದಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಂ ವಾ ನಿಷಾದೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೀಯತಾಂ।
ಏತತ್ತುಲ್ಯಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಕಿಂ ವಾಽನ್ಯನ್ಮನ್ಯಸೇ ದ್ವಿಜ॥ 13-86-13 (84857)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-14x (7061)
ಅರ್ಧಂ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಂ ಚ ಮೂಲ್ಯಂ ನಾರ್ಹಾಮಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸದೃಶಂ ದೀಯತಾಂ ಮೂಲ್ಯಮೃಷಿಭಿಃ ಸಹ ಚಿಂತ್ಯತಾಂ॥ 13-86-14 (84858)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-86-15x (7062)
ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಹುಷೋ ದುಃಖಕರ್ಶಿತಃ।
ಸ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸಹಾಮಾತ್ಯಪುರೋಹಿತಃ॥ 13-86-15 (84859)
ತತ್ರ ತ್ವನ್ಯೋ ವನಚರಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮೂಲಫಲಾಶನಃ।
ನಹುಷಸ್ಯ ಸಮೀಪಸ್ಥೋ ಗವಿಜಾತೋಽಭವನ್ಮುನಿಃ॥ 13-86-16 (84860)
ಸ ತಮಾಭಾಷ್ಯ ರಾಜಾನಮಬ್ರವೀದ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಃ।
ತೋಷಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಯಥಾ ತುಷ್ಟೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-86-17 (84861)
ನಾಹಂ ಮಿಥ್ಯಾವಚೋ ಬ್ರೂಯಾಂ ಖೈರೇಷ್ವಪಿ ಕುತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಭವತೋ ಯದಹಂ ಬ್ರಯಾಂ ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಿಶಂಕಯಾ॥ 13-86-18 (84862)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-86-19x (7063)
ವ್ರವೀತು ಭಗವಾನ್ಮೂಲ್ಯಂ ಮಹರ್ಷೇಃ ಸದೃಶಂ ಭೃಗೋಃ।
ಪರಿತ್ರಾಯಸ್ವ ಮಾಮಸ್ಮದ್ವಿಷಯಂ ಚ ಕುಲಂ ಚ ಮೇ॥ 13-86-19 (84863)
ಹನ್ಯಾದ್ಧಿ ಭಗವಾನ್ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪಿ ಕೇವಲಂ।
ಕಿಂ ಪುನರ್ಮಾಂ ತಪೋಹೀನಂ ಬಾಹುವೀರ್ಯಪರಾಯಣಂ। 13-86-20 (84864)
ಅಗಾಧಾಂಭಸಿ ಮಗ್ನಸ್ಯ ಸಾಮಾತ್ಯಸ್ಯ ಸಋತ್ವಿಜಃ।
ಪ್ಲವೋ ಭವ ಮಹರ್ಷೇ ತ್ವಂ ಕುರು ಮೂಲ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 13-86-21 (84865)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-86-22x (7064)
ನಹುಷಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗವಿಜಾತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಉವಾಚ ಹರ್ಷಯನ್ಸರ್ವಾನಮಾತ್ಯಾನ್ಪಾರ್ಥಿವಂ ಚ ತಂ॥ 13-86-22 (84866)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಗವಾಂ ಚೈವ ಕುಲಮೇಕಂ ದ್ವಿಧಾ ಕೃತಂ।
ಏಕತ್ರ ಮಂತ್ರಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಹವಿರನ್ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠತಿ॥' 13-86-23 (84867)
ಅನರ್ಘೇಯಾ ಮಹಾರಾಜ ದ್ವಿಜಾ ವರ್ಣೇಷು ಚೋತ್ತಮಾಃ।
ಗಾವಶ್ಚ ಪುರುಷವ್ಯಾಗ್ರ ಗೌರ್ಮೂಲ್ಯಂ ಪರಿಕಲ್ಪ್ಯತಾಂ॥ 13-86-24 (84868)
ನಹುಷಸ್ತು ತತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಂ ನೃಪ।
ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯಪುರೋಹಿತಃ॥ 13-86-25 (84869)
ಅಭಿಗಂಯ ಭೃಗೋಃ ಪುತ್ರಂ ಚ್ಯವನಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಂ।
ಇದಂ ಪ್ರೋವಾಚ ನೃಪತೇ ವಾಚಾ ಸಂತರ್ಪಯನ್ನಿವ॥ 13-86-26 (84870)
ಉತ್ತಿಷ್ಠೋತ್ತಿಷ್ಠ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಗವಾ ಕ್ರೀತೋಸಿ ಭಾರ್ಗವ।
ಏತನ್ಮೂಲ್ಯಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ತವ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ॥ 13-86-27 (84871)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-28x (7065)
ಉತ್ತಿಷ್ಠಾಂಯೇಷ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂಯಕ್ ಕ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತೇಽನಘ।
ಗೋಭಿಸ್ತುಲ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಧನಂ ಕಿಂಚಿದಿಹಾಚ್ಯುತ॥ 13-86-28 (84872)
ಕೀರ್ತನಂ ಶ್ರವಣಂ ದಾನಂ ದರ್ಶನಂ ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಗವಾಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ ವೀರ ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ಶಿವಂ॥ 13-86-29 (84873)
ಗಾವೋ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾಃ ಸದಾ ಮೂಲಂ ಗೋಷು ಪಾಪ್ಮಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಅನ್ನಮೇವ ಸದಾ ಗಾವೋ ದೇವಾನಾಂ ಪರಮಂ ಹವಿಃ॥ 13-86-30 (84874)
ಸ್ವಾಹಾಕಾರವಷಟ್ಕಾರೌ ಗೋಷು ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ।
ಗಾವೋ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ನೇತ್ರ್ಯೋ ವೈ ತಥಾ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ತಾ ಮುಖಂ॥ 13-86-31 (84875)
ಅಮೃತಂ ಹ್ಯವ್ಯಯಂ ದಿವ್ಯಂ ಕ್ಷರಂತಿ ಚ ವಹಂತಿ ಚ।
ಅಮೃತಾಯತನಂ ಚೈತಾಃ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತಾಃ॥ 13-86-32 (84876)
ತೇಜಸಾ ವಪುಷಾ ಚೈವ ಗಾವೋ ವಹ್ನಿಸಮಾ ಭುವಿ।
ಗಾವೋ ಹಿ ಸುಮಹತ್ತೇಜಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಚ ಸುಖಪ್ರದಾಃ॥ 13-86-33 (84877)
ನಿವಿಷ್ಟಂ ಗೋಕುಲಂ ಯತ್ರ ಶ್ವಾಸಂ ಮುಂಚತಿ ನಿರ್ಭಯಂ।
ವಿರಾಜಯತಿ ತಂ ದೇಶಂ ಪಾಪಂ ಚಾಸ್ಯಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-86-34 (84878)
ಗಾವಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಸೋಪಾನಂ ಗಾವಃ ಸ್ವರ್ಗೇಽಪಿ ಪೂಜಿತಾಃ।
ಗಾವಃ ಕಾಮದುಹೋದೇವ್ಯೋ ನಾನ್ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-86-35 (84879)
ಇತ್ಯೇತದ್ಗೋಷು ಮೇ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಗುಣೈಕದೇಶವಚನಂ ಶಕ್ಯಂ ಪಾರಾಯಣಂ ನ ತು॥ 13-86-36 (84880)
ನಿಷಾದಾ ಊಚುಃ। 13-86-37x (7066)
ದರ್ಶನಂ ಕಥನಂ ಚೈವ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿಃ ಕೃತಂ ಮುನೇ।
ಸತಾಂ ಸಾಪ್ತಪದಂ ಮೈತ್ರಂ ಪ್ರಸಾದಂ ನ ಕುರು ಪ್ರಭೋ॥ 13-86-37 (84881)
ಹವೀಂಷಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಯಥಾ ಹ್ಯುಪಭುಂಕ್ತೇ ಹುತಾಶನಃ।
ಏವಂ ತ್ವಮಪಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಪುರುಷಾಗ್ನಿಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್॥ 13-86-38 (84882)
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಹೇ ವಿದ್ವನ್ಭವಂತಂ ಪ್ರಣತಾ ವಯಂ।
ಅನುಗ್ರಹಾರ್ಥಮಸ್ಮಾಕಮಿಯಂ ಗೌಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯತಾಂ॥ 13-86-39 (84883)
`ಅತ್ಯಂತಾಪದಿ ಶಕ್ತಾನಾಂ ಪರಿತ್ರಾಣಂ ಹಿ ಕುರ್ವತಾಂ।
ಯಾ ಗತಿರ್ವಿದಿತಾ ತ್ವದ್ಯ ನರಕೇ ಶರಣಂ ಭವಾನ್॥ 13-86-40 (84884)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-86-40x (7067)
ಕೃಪಣಸ್ಯ ಚ ಯಚ್ಚಕ್ಷುರ್ಮುನೇರಾಶೀವಿಷಸ್ಯ ಚ।
ನರಂ ಸಮೂಲಂ ದಹತಿ ಕಕ್ಷಮಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್॥ 13-86-41 (84885)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ವೋ ಧೇನುಂ ಕೈವರ್ತಾ ಮುಕ್ತಕಿಲ್ಬಿಷಾಃ।
ದಿವಂ ಗಚ್ಛತ ವೈ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮತ್ಸ್ಯೈರ್ಜಾಲೋದ್ಧೃತೈಃ ಸಹ॥ 13-86-42 (84886)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-86-43x (7068)
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾತ್ತೇ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ನಿಷಾದಾಸ್ತೇನ ವಾಕ್ಯೇನ ಸಹ ಮತ್ಸ್ಯೈರ್ದಿವಂ ಯಯುಃ॥ 13-86-43 (84887)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ನಹುಷೋ ವಿಸ್ಮಿತಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಧೀವರಾನ್।
ಆರೋಹಮಾಣಾಂಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಮತ್ಸ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-86-44 (84888)
ತತಸ್ತೌ ಗವಿಜಶ್ಚೈವ ಚ್ಯವನಶ್ಚ ಭೃಗೂದ್ವಹಃ।
ವರಾಭ್ಯಾಮನುರೂಪಾಭ್ಯಾಂ ಛಂದಯಾಮಾಸತುರ್ನೃಪಂ॥ 13-86-45 (84889)
ತತೋ ರಾಜಾ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ನಹುಷಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಪರಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಸ್ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-86-46 (84890)
ತತೋ ಜಗ್ರಾಹ ಧರ್ಮೇ ಸ ಸ್ಥಿತಿಮಿಂದ್ರನಿಭೋ ನೃಪಃ।
ತಥೇತಿ ಚೋದಿತಃ ಪ್ರೀತಸ್ತಾವೃಷೀ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್॥ 13-86-47 (84891)
ಸಮಾಪ್ತದೀಕ್ಷಶ್ಚ್ಯವನಸ್ತತೋಽಗಚ್ಛತ್ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ।
ಗವಿಜಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಯಯೌ॥ 13-86-48 (84892)
ನಿಷಾದಾಶ್ಚ ದಿವಂ ಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಚ ಮತ್ಸ್ಯಾ ಜನಾಧಿಪ।
ನಹುಷೋಪಿ ವರಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸ್ವಕಂ ಪುರಂ॥ 13-86-49 (84893)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ತಾತ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ದರ್ಶನೇ ಯಾದೃಶಃ ಸ್ನೇಹಃ ಸಂವಾಸೇ ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-86-50 (84894)
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಗವಾಂ ಚೈವ ತತಾ ಧರ್ಮವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಕಥ್ಯತಾಂ ವೀರ ಕಿಂ ತೇ ಹೃದಿ ವಿವಕ್ಷಿತಂ॥ ॥ 13-86-51 (84895)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 86 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 087
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.87. ಅಧ್ಯಾಯಃ 087
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ರಾಮವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಯೋರುತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ಚ್ಯವನೇನ ಕುಶಿಕರಾಜಮೇತ್ಯ ಸಭಾರ್ಯಂ ತಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಶುಶ್ರೂಷಾವಿಧಾನಂ॥ 2 ॥ ಸಭಾರ್ಯೇಣ ಕುಶಿಕೇನ ಏಕವಿಂಶತಿದಿವಸಾನನವರತಮೇಕಪಾರ್ಶ್ವೇನ ಪ್ರಸುಪ್ತಸ್ಯ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಪಾದಸಂವಾಹನೇನ ಪರ್ಯುಪಾಸನಂ॥ 3 ॥ ತತಃ ಶಯನಾದುತ್ಥಿತೇನ ಮುನಿನಾ ಕಿಂಚಿದ್ದೂರಂ ಗತ್ವಾ ಪುನರಂತರ್ಧಾನಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸುಮಹಾನ್ಸಾಗರೋಪಮ।
ತಂ ಮೇ ಶೃಣು ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ರುತ್ವಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-87-1 (84896)
ಕೌತೂಹಲಂ ಮೇ ಸುಮಹಜ್ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೋ।
ರಾಮಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-87-2 (84897)
`ಬ್ರಾಹ್ಮೇ ಬಲೇ ಸುಪೂರ್ಣಾನಾಮೇತೇಷಾಂ ಚ್ಯವನಾದಿನಾಂ।'
ಕಥಮೇಷ ಸಮುತ್ಪನ್ನೋ ರಾಮಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿವಂಶೋಽಯಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾ ವ್ಯಜಾಯತ॥ 13-87-3 (84898)
ತದಸ್ಯ ಸಂಭವಂ ರಾಜನ್ನಿಖಿಲೇನಾನುಕೀರ್ತಯ।
ಕೌಶಿಕಶ್ಚ ಕಥಂ ವಂಶಾತ್ಕ್ಷಾತ್ರಾದ್ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಭವತ್॥ 13-87-4 (84899)
ಅಹೋ ಪ್ರಭಾವಃ ಸುಮಹಾನಾಸೀದ್ವೈ ಸುಮಹಾತ್ಮನೋಃ।
ರಾಮಸ್ಯ ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ॥ 13-87-5 (84900)
ಕಥಂ ಪುತ್ರಾನತಿಕ್ರಂಯ ತೇಷಾಂ ನಪ್ತೃಷ್ವಥಾಭವತ್।
ಏಷ ದೋಷೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತತ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-87-6 (84901)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-87-7x (7069)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಕುಶಿಕಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-87-7 (84902)
ಏತಂ ದೋಷಂ ಪುರಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾರ್ಗವಶ್ಚ್ಯವನಸ್ತದಾ।
ಆಗಾಮಿನಂ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಃ ಸ್ವವಂಶೇ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ॥ 13-87-8 (84903)
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಮನಸಾ ಸರ್ವಂ ಗುಣದೋಷಬಲಾಬಲಂ।
ದಗ್ಧುಕಾಮಃ ಕುಲಂ ಸರ್ವಂ ಕುಶಿಕಾನಾಂ ತಪೋಧನಃ॥ 13-87-9 (84904)
ಚ್ಯವನಸ್ತಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಕುಶಿಕಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಾ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ತ್ವಯಾ ಸಹ ಮಮಾನಘ॥ 13-87-10 (84905)
ಕುಶಿಕ ಉವಾಚ। 13-87-11x (7070)
ಭಗವನ್ಸಹಧರ್ಮೋಽಯಂ ಪಂಡಿತೈರಿಹ ಚರ್ಯತೇ।
ಪ್ರದಾನಕಾಲೇ ಕನ್ಯಾನಾಮುಚ್ಯತೇ ಚ ಸದಾ ಬುಧೈಃ॥ 13-87-11 (84906)
ಯತ್ತು ತಾವದತಿಕ್ರಾಂತಂ ಧರ್ಮದ್ವಾರಂ ತಪೋಧನ।
ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ತದನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-87-12 (84907)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-87-13x (7071)
ಅಥಾಸನಮುಪಾದಾಯ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾಮುನೇಃ।
ಕುಶಿಕೋ ಭಾರ್ಯಯಾ ಸಾರ್ಧಮಾಜಗಾಮ ಯತೋ ಮುನಿಃ॥ 13-87-13 (84908)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರಾಜಾ ಭೃಂಗಾರಂ ಪಾದ್ಯಮಸ್ಮೈ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ಕಾರಯಾಮಾಸ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-87-14 (84909)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಚ್ಯವನಂ ಮಧುಪರ್ಕಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಗ್ರಾಹಯಾಮಾಸ ಚಾವ್ಯಗ್ರೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ನಿಯತವ್ರತಃ॥ 13-87-15 (84910)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ತಂ ತಥಾ ವಿಪ್ರಮಿದಂ ಪುನರಥಾಬ್ರವೀತ್।
ಭಗವನ್ಪರವಂತೌ ಸ್ವೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾವಹೇ॥ 13-87-16 (84911)
ಯದಿ ರಾಜ್ಯಂ ಯದಿ ಧನಂ ಯದಿ ಗಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತ।
ಯಜ್ಞದಾನಾನಿ ಚ ತಥಾ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಂ ದದಾಮಿ ತೇ॥ 13-87-17 (84912)
ಇದಂ ಗೃಹಮಿದಂ ರಾಜ್ಯಮಿದಂ ಧರ್ಮಾಸನಂ ಚ ತೇ।
ರಾಜಾ ತ್ವಮಸಿ ಶಾಧ್ಯುರ್ವೀಂ ಭೃತ್ಯೋಽಹಂ ಪರವಾನ್ಸ್ತ್ರಿಯಾ॥ 13-87-18 (84913)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತತೋ ವಾಕ್ಯೇ ಚ್ಯವನೋ ಭಾರ್ಗವಸ್ತದಾ।
ಕುಶಿಕಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಮುದಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ॥ 13-87-19 (84914)
ನ ರಾಜ್ಯಂ ಕಾಮಯೇ ರಾಜನ್ನ ಧನಂ ನ ಚ ಯೋಷಿತಃ।
ನ ಚ ಗಾ ನ ಚ ವೈ ದೇಶಾನ್ನ ಯಜ್ಞಂ ಶ್ರೂಯತಾಮಿದಂ॥ 13-87-20 (84915)
ನಿಯಮಂ ಕಿಂಚಿದಾರಪ್ಸ್ಯೇ ಯುವಯೋರ್ಯದಿ ರೋಚತೇ।
ಪರಿಚರ್ಯೋಸ್ಮಿ ಯತ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಯುವಾಭ್ಯಾಮವಿಶಂಕಯಾ॥ 13-87-21 (84916)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತದಾ ತೇನ ದಂಪತೀ ತೌ ಜಹರ್ಷತುಃ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರೂತಾಂ ಚ ತಮೃಷಿಮೇವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಭಾರತ॥ 13-87-22 (84917)
ಅಥ ತಂ ಕುಶಿಕೋ ಹೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಾವೇಶಯದನುತ್ತಮಂ।
ಗೃಹೋದ್ದೇಶಂ ತತಸ್ತಸ್ಯ ದರ್ಶನೀಯಮದರ್ಶಯತ್॥ 13-87-23 (84918)
ಇಯಂ ಶಯ್ಯಾ ಭಗವತೋ ಯಥಾಕಾಮಮಿಹೋಷ್ಯತಾಂ।
ಪ್ರಯತಿಷ್ಯಾವಹೇ ಪ್ರೀತಿಮಾಹರ್ತುಂ ತೇ ತಪೋಧನ॥ 13-87-24 (84919)
ಅಥ ಸೂರ್ಯೋತಿಚಕ್ರಾಮ ತೇಷಾಂ ಸಂವದತಾಂ ತಥಾ।
ಅಥರ್ಷಿಶ್ಚೋದಯಾಮಾಸ ಪಾನಮನ್ನಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-87-25 (84920)
ತಮಪೃಚ್ಛತ್ತತೋ ರಾಜಾ ಕುಶಿಕಃ ಪ್ರಣತಸ್ತದಾ।
ಕಿಮನ್ನಜಾತಮಿಷ್ಟಂ ತೇ ಕಿಮುಪಸ್ಥಾಪಯಾಂಯಹಂ॥ 13-87-26 (84921)
ತತಃ ಸ ಪರಯಾ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ನರಾಧಿಪಂ।
ಔಪಪತ್ತಿಕಮಾಹಾರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಸ್ವೇತಿ ಭಾರತ॥ 13-87-27 (84922)
ತದ್ವಚಃ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ತು ತಥೇತ್ಯಾಹ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಯಥೋಪಪನ್ನಮಾಹಾರಂ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾದಾಜ್ಜನಾಧಿಪ॥ 13-87-28 (84923)
ತತಃ ಸ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಂದಂಪತೀ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಸ್ವಪ್ತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ನಿದ್ರಾ ಬಾಧತೇ ಮಾಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-87-29 (84924)
ತತಃ ಶಯ್ಯಾಗೃಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಗವಾನೃಷಿಸತ್ತಮಃ।
ಸಂವಿವೇಶ ನರೇಶಸ್ತು ಸಪತ್ನೀಕಃ ಸ್ಥಿತೋಽಭವತ್॥ 13-87-30 (84925)
ನ ಪ್ರಬೋಧ್ಯೋಸ್ಮಿ ಸಂಸುಪ್ತ ಇತ್ಯುವಾಚಾಥ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಸಂವಾಹಿತವ್ಯೌ ಮೇ ಪಾದೌ ಜಾಗರ್ತವ್ಯಂ ಚ ವಾಂ ನಿಶಿ॥ 13-87-31 (84926)
ಅವಿಶಂಕಸ್ತು ಕುಶಿಕಸ್ತಥೇತ್ಯೇವಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್।
ನ ಪ್ರಾಬೋಧಯತಾಂ ತೌ ಚ ದಂಪತೀ ರಜನೀಕ್ಷಯೇ॥ 13-87-32 (84927)
ಯಥಾದೇಶಂ ಮಹರ್ಷೇಸ್ತು ಶುಶ್ರೂಷಾಪರಮೌ ತದಾ।
ಬಭೂವತುರ್ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಯತಾವಥ ದಂಪತೀ॥ 13-87-33 (84928)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ವಿಪ್ರಃ ಸಮಾದಿಶ್ಯ ನರಾಧಿಪಂ।
ಸುಷ್ವಾಪೈಕೇನ ಪಾರ್ಶ್ವೇನ ದಿವಸಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ॥ 13-87-34 (84929)
ಸ ತು ರಾಜಾ ನಿರಾಹಾರಃ ಸಭಾರ್ಯಃ ಕುರುನಂದನ।
ಪರ್ಯುಪಾಸತ ತಂ ಹೃಷ್ಟಶ್ಚ್ಯವನಾರಾಧನೇ ರತಃ॥ 13-87-35 (84930)
ಭಾರ್ಗವಸ್ತು ಸಮುತ್ತಸ್ಥೌ ಸ್ವಯಮೇವ ತಪೋಧನಃ।
ಅಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ತು ಗೃಹಾನ್ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-87-36 (84931)
ತಮನ್ವಗಚ್ಛತಾಂ ತೌ ಚ ಕ್ಷುಧಿತೌ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತೌ।
ಭಾರ್ಯಾಪತೀ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಾವೇತೌ ನಾವಲೋಕಯತ್॥ 13-87-37 (84932)
ತಯೋಸ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷತೋಽರೇವ ಭಾರ್ಗವಾಣಾಂ ಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ಅಂತರ್ಹಿತೋಭೂದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ತತೋ ರಾಜಾಽಪತತ್ಕ್ಷಿತೌ॥ 13-87-38 (84933)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾದಾಶ್ವಸ್ಯ ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ಮಹಾಮುನೇಃ।
ಪುನರನ್ವೇಷಣೇ ಯತ್ನಮಕರೋತ್ಸ ಮಹೀಪತಿಃ॥ ॥ 13-87-39 (84934)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 87 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-87-11 ಅತಿಥಿಸೇವಾಧರ್ಮ ಏವ ಸಹಧರ್ಮಃ ಸ್ತ್ರೀಸಹಿತಧರ್ಮಃ॥ 7-87-37 ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠೋ ನಚ ತಾವಭ್ಯವಾರಯದಿತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 088
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.88. ಅಧ್ಯಾಯಃ 088
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪೂರ್ವಮಂತರ್ಹಿತೇನ ಘ್ಯವನೇನ ಕುಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಪುನಃ ಶಯನೇ ಪ್ರಸ್ವಪತ ಆತ್ಮನಃ ಪ್ರದರ್ಶನಂ॥ 1 ॥ ಪುನರುತ್ಥಿತೇನ ಮುನಿನಾ ರಾಜಾನಂಪ್ರತಿ ಆತ್ಮನಸ್ತೈಲಾಭ್ಯಂಜನನಿಯೋಜನೇನ ಸ್ನಾನಶಾಲಾಯಾಂ ಪುನರಂತರ್ಧಾನಂ॥ 2 ॥ ಪುನರಾವಿಷ್ಕೃತಾತ್ಮನಾ ತೇನ ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ರಥಧುರಿ ಸಂಯೋಜನಪೂರ್ವಕಂ ಯಾಚಕೇಭ್ಯಸ್ತದೀಯವಿತ್ತಾದಿವಿತರಣೇನ ವೀಥ್ಯಾಂ ರಥೇನ ನಿರ್ಗಮನಂ॥ 3 ॥ ಸ್ವೀಯಪ್ರತೋದತಾಡನೇಽಪ್ಯವಿಕೃತಮಾನಸೇ ಸಭಾರ್ಯೇ ಕುಶಿಕೇ ಪ್ರಸೀದತಾ ಮುನಿನಾ ವರದಾನೇನ ತಸ್ಯ ಸ್ವಗೃಹಪ್ರೇಷಣಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಂತರ್ಹಿತೇ ವಿಪ್ರೇ ರಾಜಾ ಕಿಮಕರೋತ್ತದಾ।
ಭಾರ್ಯಾ ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾಭಾಗಾ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-88-1 (84935)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-88-2x (7072)
ಅದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ಮಹೀಪಾಲಸ್ತಮೃಷಿಂ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ಪರಿಶ್ರಾಂತೋ ನಿವವೃತೇ ವ್ರೀಡಿತೋ ನಷ್ಟಚೇತನಃ॥ 13-88-2 (84936)
ಸ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಪುರೀಂ ದೀನೋ ನಾಭ್ಯಭಾಷತ ಕಿಂಚನ।
ತದೇವ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ॥ 13-88-3 (84937)
ಅಥ ಶೂನ್ಯೇನ ಮನಸಾ ಪ್ರವಿವೇಶ ಗೃಹಂ ನೃಪಃ।
ದದರ್ಶ ಶಯನೇ ತಸ್ಮಿಞ್ಶಯಾನಂ ಭೃಗುನಂದನಂ॥ 13-88-4 (84938)
ವಿಸ್ಮಿತೌ ತಮೃಷಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಚ।
ದರ್ಶನಾತ್ತಸ್ಯ ತು ತದಾ ವಿಶ್ರಾಂತೌ ಸಂಬಭೂವತುಃ॥ 13-88-5 (84939)
ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ತತ್ಪಾದೌ ಸಂವವಾಹತುಃ।
ಅಥಾಪರೇಣ ಪಾರ್ಶ್ವೇನ ಸುಷ್ವಾಪ ಸ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 13-88-6 (84940)
ತೇನೈವ ಚ ಸ ಕಾಲೇನ ಪ್ರತ್ಯಬುದ್ಧ್ಯತ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ನ ಚ ತೌ ಚಕ್ರತುಃ ಕಿಂಚಿದ್ವಿಕಾರಂ ಭಯಶಂಕಿತೌ॥ 13-88-7 (84941)
ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಸ್ತು ಸ ಮುನಿಸ್ತೌ ಪ್ರೋವಾಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತೈಲಾಭ್ಯಂಗೋ ದೀಯತಾಂ ಮೇ ಸ್ನಾಸ್ಯೇಽಹಮಿತಿ ಭಾರತ॥ 13-88-8 (84942)
ತೌ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತೌ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತೌ।
ಶತಪಾಕೇನ ತೈಲೇನ ಮಹಾರ್ಹೇಣೋಪತಸ್ಥತುಃ॥ 13-88-9 (84943)
ತತಃ ಸುಖಾಸೀನಮೃಷಿಂ ವಾಗ್ಯತೌ ಸಂವವಾಹತುಃ।
ನ ಚ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮಿತ್ಯಾಹ ಭಾರ್ಗವಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-88-10 (84944)
ಯದಾ ತೌ ನಿರ್ವಿಕಾರೌ ತು ಲಕ್ಷಮಾಯಾಸ ಭಾರ್ಗವಃ।
ತತ ಉತ್ಥಾಯ ಸಹಸಾ ಸ್ನಾನಶಾಲಾಂ ವಿವೇಶ ಹ॥ 13-88-11 (84945)
ಕ್ಲೃಪ್ತಮೇವ ತು ತತ್ರಾಸೀತ್ಸ್ನಾನೀಯಂ ಪಾರ್ಥಿವೋಚಿತಂ।
ಅಸತ್ಕೃತ್ಯ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-88-12 (84946)
ಸ ಮುನಿಃ ಪುನರೇವಾಥ ನೃಪತೇಃ ಪಶ್ಯತಸ್ತದಾ।
ನಾಸೂಯಾಂ ಚಕ್ರತುಸ್ತೌ ಚ ದಂಪತೀ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-88-13 (84947)
ಅಥ ಸ್ನಾತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಸಿಂಹಾಸನಗತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಕುಶಿಕಂ ಸಭಾರ್ಯಂ ಕುರುನಂದನ॥ 13-88-14 (84948)
ಸಂಹೃಷ್ಟವದನೋ ರಾಜಾ ಸಭಾರ್ಯಃ ಕುಶಿಕೋ ಮುನಿಂ।
ಸಿದ್ಧಮನ್ನಮಿತಿ ಪ್ರಹ್ವೋ ನಿರ್ವಿಕಾರೋ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 13-88-15 (84949)
ಆನೀಯತಾಮಿತಿ ಮುನಿಸ್ತಂ ಚೋವಾಚ ನರಾಧಿಪಂ।
ಸ ರಾಜಾ ಸಮುಪಾಜಹ್ರೇ ತದನ್ನಂ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ॥ 13-88-16 (84950)
ಮಾಂಸಪ್ರಕಾರಾನ್ವಿವಿಧಾಞ್ಶಾಕಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಲೇಹ್ಯಪಿಷ್ಟವಿಕಾರಾಂಶ್ಚ ಪಾನಕಾನಿ ಲಘೂನಿ ಚ॥ 13-88-17 (84951)
ರಸಾಲಾಪೂಪಕಾಂಶ್ಚಿತ್ರಾನ್ಮೋದಕಾನಥ ಷಡ್ರಸಾನ್।
ರಸಾನ್ನಾನಾಪ್ರಕಾರಾಂಶ್ಚ ವನ್ಯಂ ಚ ಮುನಿಭೋಜನಂ॥ 13-88-18 (84952)
ಫಲಾನಿ ಚ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ರಾಜಭೋಜ್ಯಾನಿ ಭೂರಿಶಃ।
ಬದರೇಂಗುದಕಾಶ್ಮರ್ಯಭಲ್ಲಾತಕಫಲಾನಿ ಚ॥ 13-88-19 (84953)
ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಚ ಯದ್ಭೋಜ್ಯಂ ಯಚ್ಚಾಪಿ ವನವಾಸಿನಾಂ।
ಸರ್ವಮಾಹಾರಯಾಮಾಸ ರಾಜಾ ಶಾಪಭಯಾನ್ಮುನೇಃ॥ 13-88-20 (84954)
ಅಥ ಸರ್ವಮುಪನ್ಯಸ್ತಮಗ್ರತಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯ ತತ್।
ತತಃ ಸರ್ವಂ ಸಮಾನೀಯ ತಚ್ಚ ಶಯ್ಯಾಸನಂ ಮುನಿಃ॥ 13-88-21 (84955)
ವಸ್ತ್ರೈಃ ಶುಭೈರವಚ್ಛಾದ್ಯ ಭೋಜನೋಪಸ್ಕರೈಃ ಸಹ।
ಸರ್ವಮಾದೀಪಯಾಮಾಸ ಚ್ಯವನೋ ಭೃಗುನಂದನಃ॥ 13-88-22 (84956)
ನ ಚ ತೌ ಚಕ್ರತುಃ ಕ್ರೋಧಂ ದಂಪತೀ ಸುಮಹಾವ್ರತೌ।
ತಯೋಃ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷತೋರೇವ ಪುನರಂತರ್ಹಿತೋಽಭವತ್॥ 13-88-23 (84957)
ತಥೈವ ಚ ಸ ರಾಜರ್ಷಿಸ್ತಸ್ಥೌ ತಾಂ ರಜನೀಂ ತದಾ।
ಸಭಾರ್ಯೋ ವಾಗ್ಯತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನ ಚಕೋಪಂ ಸಮಾವಿಶತ್॥ 13-88-24 (84958)
ನಿತ್ಯಸಂಸ್ಕೃತಮನ್ನಂ ತು ವಿವಿಧಂ ರಾಜವೇಶ್ಮನಿ॥
ಶಯನಾನಿ ಚ ಮುಖ್ಯಾನಿ ಪರಿಷೇಕಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಾಃ॥ 13-88-25 (84959)
ವಸ್ತ್ರಂ ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರಮಭವತ್ಸಮುಪಾರ್ಜಿತಂ।
ನ ಶಶಾಕ ತತೋ ದ್ರಷ್ಟಮಂತರಂ ಚ್ಯವನಸ್ತದಾ॥ 13-88-26 (84960)
ಪುನರೇವ ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಕುಶಿಕಂ ನೃಪಂ।
ಸಭಾರ್ಯೋ ಮಾಂ ರಥೇನಾಶು ವಹ ಯತ್ರ ಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 13-88-27 (84961)
ತಥೇತಿ ಚ ಪ್ರಾಹ ನೃಪೋ ನಿರ್ವಿಶಂಕಸ್ತಪೋಧನಂ।
ಕ್ರೀಡಾರಥೋಸ್ತು ಭಗವನ್ನುತ ಸಾಂಗ್ರಾಮಿಕೋ ರಥಃ॥ 13-88-28 (84962)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಮುನೀ ರಾಜ್ಞಾ ತೇನ ಹೃಷ್ಟೇನ ತದ್ವಚಃ।
ಚ್ಯವನಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಪರಪುರಂಜಯಂ॥ 13-88-29 (84963)
ಸಜ್ಜೀಕುರು ರಥಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಯಸ್ತೇ ಸಾಂಗ್ರಾಮಿಕೋ ಮತಃ।
ಸಾಯುಧಃ ಸಪತಾಕಶ್ಚ ಶಕ್ತೀಕನಕಯಷ್ಟಿಮಾನ್॥ 13-88-30 (84964)
ಕಿಂಕಿಣೀಸ್ವನನಿರ್ಘೋಷೋ ಯುಕ್ತಸ್ತೋರಣಕಲ್ಪನೈಃ।
ಗದಾಸ್ವಂಗನಿಬದ್ಧಶ್ಚ ಪರಮೇಷುಶತಾನ್ವಿತಃ॥ 13-88-31 (84965)
ತತಃ ಸ ತಂ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಕಲ್ಪಯಿತ್ವಾ ಮಹಾರಥಂ।
ಭಾರ್ಯಾಂ ವಾಮೇ ಧುರಿ ತದಾ ಚಾತ್ಮಾನಂ ದಕ್ಷಿಣೇ ತಥಾ॥ 13-88-32 (84966)
ತ್ರಿದಂಡಂ ವಜ್ರಸೂಚ್ಯಗ್ರಂ ಪ್ರತೋದಂ ತತ್ರ ಚಾದಧತ್।
ಸರ್ವಮೇತತ್ತಥಾ ದತ್ತ್ವಾ ನೃಪೋ ವಾಕ್ಯಮಽಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-88-33 (84967)
ಭಗವನ್ಕ್ವ ರಥೋ ಯಾತು ಬ್ರವೀತು ಭೃಗುನಂದನ।
ಯತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ತತ್ರ ಯಾಸ್ಯತಿ ತೇ ರಥಃ॥ 13-88-34 (84968)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭಗವಾನ್ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ತಂ ನೃಪಂ।
ಇತಃ ಪ್ರಭೃತಿ ಯಾತವ್ಯಂ ಪದಕಂಪದಕಂ ಶನೈಃ॥ 13-88-35 (84969)
ಶ್ರಮೋ ಮಮ ಯಥಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಮಚ್ಛಂದಚಾರಿಣೌ।
ಸುಸುಖಂ ಚೈವ ವೋಢವ್ಯೋ ಜನಃ ಸರ್ವಶ್ಚ ಪಶ್ಯತು॥ 13-88-36 (84970)
ನೋತ್ಸಾರ್ಯಾಃ ಪಥಿಕಾಃ ಕೇಚಿತ್ತೇಭ್ಯೋದಾಸ್ಯೇ ವಸು ಹ್ಯಹಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಯೇ ಕಾಮಾನರ್ಥಯಿಷ್ಯಂತಿಮಾಂ ಪಥಿ॥ 13-88-37 (84971)
ಸರ್ವಾಂದಾಸ್ಯಾಂಯಶೇಷೇಣ ಧನಂ ರತ್ನಾನಿ ಚೈವ ಹಿ।
ಕ್ರಿಯತಾಂ ನಿಖಿಲೇನೈತನ್ಮಾ ವಿಚಾರಯ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-88-38 (84972)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಭೃತ್ಯಾಂಸ್ತಥಾಽಬ್ರವೀತ್।
ಯದ್ಯದ್ಬ್ರೂಯಾನ್ಮುನಿಸ್ತತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ದೇಯಮಶಂಕಿತೈಃ॥ 13-88-39 (84973)
ತತೋ ರತ್ನಾನ್ಯನೇಕಾನಿ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಯುಗ್ಯಮಜಾವಿಕಂ।
ಕೃತಾಕೃತಂ ಚ ಕನಕಂ ಗಜೇಂದ್ರಾಶ್ಚಾಚಲೋಪಮಾಃ॥ 13-88-40 (84974)
ಅನ್ವಗಚ್ಛಂತ ತಮೃಷಿಂ ರಾಜಾಮಾತ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಹಾಹಾಭೂತಂ ಚ ತತ್ಸರ್ವಮಾಸೀನ್ನಗರಮಾರ್ತವತ್॥ 13-88-41 (84975)
ತೌ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರೇಣ ಸಹಸಾ ಪ್ರತೋದೇನ ಪ್ರತೋದಿತೌ।
ಪೃಷ್ಠೇ ವಿದ್ಧೌ ಕಟೇ ಚೈವ ನಿರ್ವಿಕಾರೌ ತಮೂಹತುಃ॥ 13-88-42 (84976)
ವೇಪಮಾನೌ ನಿರಾಹಾರೌ ಪಂಚಾಶದ್ರಾತ್ರಕರ್ಶಿತೌ।
ಕಥಂಚಿದೂಹತುರ್ಧೈರ್ಯಾದ್ದಂಪತೀ ತಂ ರಥೋತ್ತಮಂ॥ 13-88-43 (84977)
ಬಹುಶೋ ಭೃಶವಿದ್ಧೌ ತೌ ಕ್ಷರಮಾಣೌ ಕ್ಷತೋದ್ಭವಂ।
ದದೃಶಾತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪುಷ್ಪಿತಾವಿವ ಕಿಂಶುಕೌ॥ 13-88-44 (84978)
ತೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೌರವರ್ಗಸ್ತು ಭೃಶಂ ಶೋಕಸಮಾಕುಲಃ।
ಅಭಿಶಾಪಭಯತ್ರಸ್ತೋ ನ ತಂ ಕಿಂಚಿದುವಾಚ ಹ॥ 13-88-45 (84979)
ದ್ವಂದ್ವಶಶ್ಚಾಬ್ರುವನ್ಸರ್ವೇ ಪಶ್ಯಧ್ವಂ ತಪಸೋ ಬಲಂ।
ಕ್ರುದ್ಧಾ ಅಪಿ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವೀಕ್ಷಿತುಂ ನೇಹ ಶುಕ್ನುಮಃ॥ 13-88-46 (84980)
ಅಹೋ ಭಗವತೋ ವೀರ್ಯಂ ಮಹರ್ಷೇರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮನಃ।
ರಾಜ್ಞಶ್ಚಾಪಿ ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯ ಧೈರ್ಯಂ ಪಶ್ಯತ ಯಾದೃಶಂ॥ 13-88-47 (84981)
ಶ್ರಾಂತಾವಪಿ ಹಿ ಕಚ್ಛ್ರೇಣ ರಥಮೇನಂ ಸಮೂಹತುಃ।
ನ ಚೈತಯೋರ್ವಿಕಾರಂ ವೈ ದದರ್ಶಂ ಭೃಗುನಂದನಃ॥ 13-88-48 (84982)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-88-49x (7073)
ತತಃ ಸ ನಿರ್ವಿಕಾರೌ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹಃ।
ವಸು ವಿಶ್ರಾಣಯಾಮಾಸ ಯಥಾ ವೈಶ್ರವಣಸ್ತಥಾ॥ 13-88-49 (84983)
ತತ್ರಾಪಿ ರಾಜಾ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಯಥಾದಿಷ್ಟಮಥಾಕರೋತ್।
ತತೋಽಸ್ಯ ಭಗವಾನ್ಪ್ರೀತೋ ಬಭೂವ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ॥ 13-88-50 (84984)
ಅವತೀರ್ಯ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠಾದ್ದಂಪತೀ ತೌ ಮುಮೋಚ ಹ।
ವಿಮೋಚ್ಯ ಚೈತೌ ವಿಧಿವತ್ತತೋ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಹ॥ 13-88-51 (84985)
ಸ್ನಿಗ್ಧಗಂಭೀರಯಾ ವಾಚಾ ಭಾರ್ಗವಃ ಸುಪ್ರಸನ್ನಯಾ।
ದದಾಮಿ ವಾಂ ವರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತಂ ಬ್ರೂತಾಮಿತಿ ಭಾರತ॥ 13-88-52 (84986)
ಸುಕುಮಾರೌ ಚ ತೌ ವಿದ್ಧೌ ಕರಾಭ್ಯಾಂ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಪಸ್ಪರ್ಶಾಮೃತಕಲ್ಪಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ನೇಹಾದ್ಭರತಸತಮ॥ 13-88-53 (84987)
ಅಥಾಬ್ರವೀನ್ನೃಪೋ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರಮೋ ನಾಸ್ತ್ಯಾವಯೋರಿಹ।
ವಿಶ್ರಾಂತೌ ಸ್ವಃ ಪ್ರಭಾವಾತ್ತೇ ಧ್ಯಾನೇನೈವೇಹ ಭಾರ್ಗವ॥ 13-88-54 (84988)
ಅಥ ತೌ ಭಗವಾನ್ಪ್ರಾಹ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಶ್ಚ್ಯನಸ್ತದಾ।
ನ ವೃಥಾ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಪೂರ್ವಂ ಯನ್ಮಯಾ ತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-88-55 (84989)
ರಮಣೀಯಃ ಸಮುದ್ದೇಶೋ ಗಂಗಾತೀರಮಿದಂ ಶುಭಂ।
ಕಿಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ವ್ರತಪರೋ ನಿವತ್ಸ್ಯಾಮೀಹ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-88-56 (84990)
ಗಂಯತಾಂ ಸ್ವಪುರಂ ಪುತ್ರ ವಿಶ್ರಾಂತಃ ಪುನರೇಷ್ಯಸಿ।
ಇಹಸ್ಥಂ ಮಾಂ ಸಭಾರ್ಯಸ್ತ್ವಂ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ಶ್ವೋ ನರಾಧಿಪ॥ 13-88-57 (84991)
ನ ಚ ಮನ್ಯುಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಃ ಶ್ರೇಯಸ್ತ್ವಾಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಯತ್ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ಹೃದಿಸ್ಥಂ ತೇ ತತ್ಸರ್ವಂ ಹಿ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-88-58 (84992)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತಃ ಕುಶಿಕಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಮುನಿಶಾರ್ದೂಲಮಿದಂ ವಚನಮರ್ಥವತ್॥ 13-88-59 (84993)
ನ ಮೇ ಮನ್ಯುರ್ಮಹಾಭಾಗ ಪೂತೌ ಸ್ವೋ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಯಾ।
ಸಂವೃತೌ ಯೌವನಸ್ಥೌ ಸ್ವೋ ವಪುಷ್ಮಂತೌ ಬಲಾನ್ವಿತೌ॥ 13-88-60 (84994)
ಪ್ರತೋದೇನ ವ್ರಣಾ ಯೇ ಮೇ ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯ ತ್ವಯಾ ಕೃತಾಃ।
ತಾನ್ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಗಾತ್ರೇಷು ಸ್ವಸ್ಥೋಸ್ಮಿ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ॥ 13-88-61 (84995)
ಇಮಾಂ ಚ ದೇವೀಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಪುಷಾಽಪ್ಸರಸೋಪಮಾಂ।
ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಾ ತಥಾ ದೃಷ್ಟಾ ಪುರಾ ಮಯಾ॥ 13-88-62 (84996)
ತವ ಪ್ರಸಾದಸಂವೃತ್ತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ನೈತಚ್ಚಿತ್ರಂ ತು ಭಗವಂಸ್ತ್ವಯಿ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ॥ 13-88-63 (84997)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೈನಂ ಕುಶಿಕಂ ಚ್ಯವನಸ್ತದಾ।
ಆಗಚ್ಛೇಥಾಃ ಸಭಾರ್ಯಶ್ಚ ತ್ವಮಿಹೇತಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-88-64 (84998)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ರಾಜರ್ಷಿರಭಿವಾದ್ಯ ತಂ।
ಪ್ರಯಯೌ ವಪುಷಾ ಯುಕ್ತೋ ನಗರಂ ದೇವರಾಜವತ್॥ 13-88-65 (84999)
ತತ ಏನಮುಪಾಜಗ್ಮುರಮಾತ್ಯಾಃ ಸಪುರೋಹಿತಾಃ।
ಬಲಸ್ಥಾ ಗಣಿಕಾಯುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಸ್ತಥಾ॥ 13-88-66 (85000)
ತೈರ್ವೃತಃ ಕುಶಿಕೋ ರಾಜಾ ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಜ್ವಲನ್।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಪುರಂ ಹೃಷ್ಟಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋಽಥ ಬಂದಿಭಿಃ॥ 13-88-67 (85001)
ತತಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ನಗರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕೀಃ ಕ್ರಿಯಾಃ।
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸಭಾರ್ಯೋ ರಜನೀಮುವಾಸ ಸ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-88-68 (85002)
ತತಸ್ತು ತೌ ನವಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ಯೌವನಂ
ಪರಸ್ಪರಂ ವಿಗತಜರಾವಿವಾಮರೌ।
ನನಂದತುಃ ಶಯನಗತೌ ವಪುರ್ಧರೌ
ಶ್ರಿಯಾ ಯುತೌ ದ್ವಿಜವರದತ್ತಯಾ ತದಾ॥ 13-88-69 (85003)
ಅಥಾಪ್ಯುಷಿರ್ಭೃಗುಕುಲಕೀರ್ತಿವರ್ಧನ-
ಸ್ತಪೋಧನೋ ವನಮಭಿರಾಮಮೃದ್ಧಿಮತ್।
ಮನೀಷಯಾ ಬಹುವಿಧರತ್ನಭೂಷಿತಂ
ಸಸರ್ಜ ಯನ್ನ ಪುರಿ ಶತಕ್ರತೋರಪಿ॥ ॥ 13-88-70 (85004)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 88 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 089
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.89. ಅಧ್ಯಾಯಃ 089
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರೇದ್ಯುಃ ಪ್ರಭಾತೇ ಸಭಾರ್ಯೇಣ ಕುಶಿಕೇನ ಚ್ಯವನಾವಲೋಕನಾಯ ವನಪ್ರವೇಶಃ॥ 1 ॥ ಚ್ಯವನೇನ ಕುಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಯೋಗಪ್ರಭಾವಸೃಷ್ಟಸ್ವರ್ಗಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಮಭಿಮತವರವರಣಪ್ರೇರಣಾ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ರಾತ್ರ್ಯಂತೇ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಕೃತಪೂರ್ವಾಹ್ಣಿಕಃ ಪ್ರಾಯಾತ್ಸಭಾರ್ಯಸ್ತದ್ವನಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-89-1 (85005)
ತತೋ ದದರ್ಶ ನೃಪತಿಃ ಪ್ರಾಸಾದಂ ಸರ್ವಕಾಂಚನಂ।
ಮಣಿಸ್ತಂಭಸಹಸ್ರಾಢ್ಯಂ ಗಂಧರ್ವನಗರೋಪಮಂ।
ತತ್ರ ದಿವ್ಯಾನಭಿಪ್ರಾಯಾಂದದರ್ಶ ಕುಶಿಕಸ್ತದಾ॥ 13-89-2 (85006)
ಪರ್ವತಾನ್ರೂಪ್ಯಸಾನೂಂಶ್ಚ ನಲಿನೀಶ್ಚ ಸಪಂಕಜಾಃ।
ಚಿತ್ರಶಾಲಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಸ್ತೋರಣಾನಿ ಚ ಭಾರತ।
ಶಾದ್ವಲೋಪಚಿತಾಂ ಭೂಮಿಂ ತಥಾ ಕಾಂಚನಕುಟ್ಟಿಮಾಂ॥ 13-89-3 (85007)
ಸಹಕಾರಾನ್ಪ್ರಫುಲ್ಲಾಂಶ್ಚ ಕೇತಕೋದ್ದಾಲಕಾನ್ವರಾನ್।
ಅಶೋಕಾನ್ಸಹಕುಂದಾಂಶ್ಚ ಫುಲ್ಲಾಂಶ್ಚೈವಾತಿಮುಕ್ತಕಾನ್॥ 13-89-4 (85008)
ಚಂಪಕಾಂಸ್ತಿಲಕಾನ್ಭವ್ಯಾನ್ಪನಸಾನ್ವಂಜುಲಾನಪಿ।
ಪುಷ್ಪಿತಾನ್ಕರ್ಣಿಕಾರಾಂಶ್ಚ ತತ್ರತತ್ರ ದದರ್ಶ ಹ॥ 13-89-5 (85009)
ಶ್ಯಾಮಾನ್ವಾರಣಪುಷ್ಪಾಂಶ್ಚ ತಥಾಽಷ್ಟಪದಿಕಾ ಲತಾಃ।
ತತ್ರತತ್ರ ಪರಿಕ್ಲೃಪ್ತಾ ದದರ್ಶ ಸ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 13-89-6 (85010)
ರಂಯಾನ್ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಧರಾನ್ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮಾಂಸ್ತಥಾ।
ವಿಮಾನಪ್ರತಿಮಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಸಾದಾಞ್ಶೈಲಸನ್ನಿಭಾನ್॥ 13-89-7 (85011)
ಶೀತಲಾನಿ ಚ ತೋಯಾನಿ ಕ್ವಚಿದುಷ್ಣಾನಿ ಭಾರತ।
ಆಸನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಶಯನಪ್ರವರಾಣಿ ಚ॥ 13-89-8 (85012)
ಪರ್ಯಂಕಾನ್ರತ್ನಸೌವರ್ಣಾನ್ಪರಾರ್ಧ್ಯಾಸ್ತರಣಾಸ್ತೃತಾನ್।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಭೋಜ್ಯಮನಂತಂ ಚ ತತ್ರತತ್ರೋಪಕಲ್ಪಿತಂ॥ 13-89-9 (85013)
ವಾಣೀವಾದಾಂಛುಕಾಂಶ್ಚೈವ ಶಾರಿಕಾ ಭೃಂಗರಾಜಕಾನ್।
ಕೋಕಿಲಾಂಛತಪತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸಕೋಯಷ್ಟಿಕಕುಕ್ಕುಭಾನ್॥ 13-89-10 (85014)
ಮಯೂರಾನ್ಕುಕ್ಕುಟಾಂಶ್ಚಾಪಿ ದಾತ್ಯೂಹಾಂಜೀವಜೀವಕಾನ್।
ಚಕೋರಾನ್ವಾನರಾನ್ಹಂಸಾನ್ಸಾರಸಾಂಶ್ಚಕ್ರಸಾಹ್ವಯಾನ್॥ 13-89-11 (85015)
ಸಮಂತತಃ ಪ್ರಣದತೋ ದದರ್ಶ ಸುಮನೋಹರಾನ್।
ಕ್ವಚಿದಪ್ಸರಸಾಂ ಸಂಘಾನ್ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-89-12 (85016)
ಕಾಂತಾಭಿರಪರಾಂಸ್ತತ್ರ ಪರಿಷ್ವಕ್ರಾಂದದರ್ಶ ಹ।
ನ ದದರ್ಶ ಚ ತಾನ್ಭೂಯೋ ದದರ್ಶ ಚ ಪುನರ್ನೃಪಃ॥ 13-89-13 (85017)
ಗೀತಧ್ವನಿಂ ಸುಮಧುರಂ ತಥೈವಾಧ್ಯಯನಧ್ವನಿಂ।
ಹಂಸಾನಸುಮಧುರಾಂಶ್ಚಾಪಿ ತತ್ರ ಶುಶ್ರಾವ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-89-14 (85018)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽತ್ಯದ್ಭುತಂ ರಾಜಾ ಮನಸಾಽಚಿಂತಯತ್ತದಾ।
ಸ್ವಪ್ನೋಽಯಂ ಚಿತ್ತವಿಭ್ರಂಶ ಉತಾಹೋ ಸತ್ಯಮೇವ ತು॥ 13-89-15 (85019)
ಅಹೋ ಸಹ ಶರೀರೇಣ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಉತ್ತರಾನ್ವಾ ಕುರೂನ್ಪುಣ್ಯಾನಥವಾಽಪ್ಯಮರಾವತೀಂ॥ 13-89-16 (85020)
ಕಿಂಚೇದಂ ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಸಂಪಶ್ಯಾಮೀತ್ಯಚಿಂತಯತ್।
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತಯನ್ನೇವ ದದರ್ಶ ಮುನಿಪುಂಗವಂ॥ 13-89-17 (85021)
ತಸ್ಮಿನ್ವಿಮಾನೇ ಸೌವರ್ಣೇ ಮಣಿಸ್ತಂಭಸಮಾಕುಲೇ।
ಮಹಾರ್ಹೇ ಶಯನೇ ದಿವ್ಯೇ ಶಯಾನಂ ಭೃಗುನಂದನಂ॥ 13-89-18 (85022)
ತಮಭ್ಯಯಾತ್ಪ್ರಹರ್ಷೇಣ ನರೇಂದ್ರಃ ಸಹ ಭಾರ್ಯಯಾ।
ಅಂತರ್ಹಿತಸ್ತತೋ ಭೂಯಶ್ಚ್ಯವನಃ ಶಯನಂ ವ ತತ್॥ 13-89-19 (85023)
ತತೋಽನ್ಯಸ್ಮಿನ್ವನೋದ್ದೇಶೇ ಪುನರೇವ ದದರ್ಶ ತಂ।
ಕೌಶ್ಯಾಂ ಬೃಸ್ಯಾಂ ಸಮಾಸೀನಂ ಜಪಮಾನಂ ಮಹಾವ್ರತಂ॥ 13-89-20 (85024)
ಏವಂ ಯೋಗಬಲಾದ್ವಿಪ್ರೋ ಮೋಹಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಂ॥ 13-89-21 (85025)
ಕ್ಷಣೇನ ತದ್ವನಂ ಚೈವ ತೇ ಚೈವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಾದಪಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಮಂತರಧೀಯತ॥ 13-89-22 (85026)
ನಿಃಶಬ್ದಮಭವಚ್ಚಾಪಿ ಗಂಗಾಕೂಲಂ ಪುನರ್ನೃಪ।
ಕುಶವಲ್ಮೀಕಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಬಭೂವ ಚ ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 13-89-23 (85027)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಕುಶಿಕಃ ಸಭಾರ್ಯಸ್ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹದದ್ಭುತಂ॥ 13-89-24 (85028)
ತತಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಕುಶಿಕೋ ಭಾರ್ಯಾ ಹರ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ।
ಪಶ್ಯ ಭದ್ರೇ ಯಥಾಭಾವಾಶ್ಚಿತ್ರಾ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸುದುರ್ಲಭಾಃ।
ಪ್ರಸಾದಾದ್ಭೃಗುಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಕಿಮನ್ಯತ್ರ ತಪೋಬಲಾತ್॥ 13-89-25 (85029)
ತಪಸಾ ತದವಾಪ್ಯಂ ಹಿ ಯನ್ನ ಶಕ್ಯಂ ಮನೋರಥೈಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಾದಪಿ ಹಿ ತಪ ಏವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-89-26 (85030)
ತಪಸಾ ಹಿ ಸುತಪ್ತೇನಿ ಕ್ರೀಡತ್ಯೇಷ ತಪೋಧನಃ।
ಅಹೋ ಪ್ರಭಾವೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷೇಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-89-27 (85031)
ಇಚ್ಛಯೈಷ ತಪೋವೀರ್ಯಾದನ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಸೃಜೇದಪಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವ ಜಾಯೇರನ್ಪುಣ್ಯವಾಗ್ಬುದ್ಧಿಕರ್ಮಣಾ॥ 13-89-28 (85032)
ಉತ್ಸಹೇದಿಹ ಕೃತ್ವೈವ ಕೋಽನ್ಯೋ ವೈ ಚ್ಯವನಾದೃತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ದುರ್ಲಭಂ ಲೋಕೇ ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ಸುಲಭಂ ನರೈಃ॥ 13-89-29 (85033)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವಾದ್ಧಿ ರಥೇ ಯುಕ್ತೌ ಸ್ವಧುರ್ಯವತ್।
ಇತ್ಯೇವಂ ಚಿಂತಯಾನಃ ಸ ವಿದಿತಶ್ಚ್ಯವನಸ್ಯ ವೈ॥ 13-89-30 (85034)
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯೋವಾಚ ನೃಪತಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಾಗಂಯತಾಮಿತಿ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸಹಭಾರ್ಯಸ್ತು ಸೋಭ್ಯಗಚ್ಛನ್ಮಹಾಮುನಿಂ॥ 13-89-31 (85035)
ಶಿರಸಾ ವಂದನೀಯಂ ತಮವಂದತ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ತಸ್ಯಾಶಿಷಃ ಪ್ರಯುಜ್ಯಾಥ ಸ ಮುನಿಸ್ತಂ ನರಾಧಿಪಂ।
ನಿಷೀದೇತ್ಯಬ್ರವೀದ್ಧೀಮಾನ್ಸಾಂತ್ವಯನ್ಪುರುಷರ್ಷಭಃ॥ 13-89-32 (85036)
ತತಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪನ್ನೋ ಭಾರ್ಗವೋ ನೃಪತೇ ನೃಪಂ।
ಉವಾಚ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಯಾ ವಾಚಾ ತರ್ಪಯನ್ನಿವ ಭಾರತ॥ 13-89-33 (85037)
ರಾಜನ್ಸಂಯಗ್ಜಿತಾನೀಹ ಪಂಚಪಂಚ ಸ್ವಯಂ ತ್ವಯಾ।
ಮನಃಷಷ್ಠಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಕೃಚ್ಛ್ರಾನ್ಮುಕ್ತೋಸಿ ತೇನ ವೈ॥ 13-89-34 (85038)
ಸಂಯಗಾರಾಧಿತಃ ಪುತ್ರ ತ್ವಯಾಽಹಂ ವದತಾಂವರ।
ನ ಹಿ ತೇ ವೃಜಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-89-35 (85039)
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ರಾಜನ್ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಗತಂ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ವರಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯತಾಂ॥ 13-89-36 (85040)
ಕುಶಿಕ ಉವಾಚ। 13-89-37x (7074)
ಅಗ್ನಿಮಧ್ಯೇ ಗತೇನೇವ ಭಗವನ್ಸನ್ನಿಧೌ ಮಯಾ।
ವರ್ತಿತಂ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲ ಯನ್ನ ದಗ್ಧೋಸ್ಮಿ ತದ್ಬಹು॥ 13-89-37 (85041)
ಏಷ ಏವ ವರೋ ಮುಖ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮೇ ಭೃಗುನಂದನ।
ಯತ್ಪ್ರೀತೋಸಿ ಮಮಾಚಾರೈಃ ಕುಲಂ ತ್ರಾತಂ ಚ ಮೇಽನಘ॥ 13-89-38 (85042)
ಏಥ ಮೇಽಂದ್ರಗ್ರಹೋ ವಿಪ್ರ ಜೀವಿತೇ ಚ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಏತದ್ರಾಜ್ಯಫಲಂ ಚೈವ ತಪಸಶ್ಚ ಫಲಂ ಮಮ॥ 13-89-39 (85043)
ಯದಿ ತ್ವಂ ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ವಿಪ್ರ ಮಯಿ ವೈ ಭೃಗುನಂದನ।
ಅಸ್ತಿ ಮೇ ಸಂಶಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ ॥ 13-89-40 (85044)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 89॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-89-29 ಉತ್ಸಾಹಮಿಹ ಕೃತ್ವೇದಂ ಕೋಽನ್ಯೋ ವೈ ಚ್ಯವನಾದೃತೇ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ದುರ್ಲಭಂ ಲೋಕೇ ತಲ್ಲವ್ಧ್ವಾ ದುರ್ಲಭಂ ತಪಃ। ಸಿದ್ಧಿಸ್ತತ್ರಾಪಿ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಾ ಸಿದ್ಧೇರಪಿ ಪರಾ ಗತಿಃ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 090
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.90. ಅಧ್ಯಾಯಃ 090
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಚ್ಯವನೇನ ಕುಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ತದ್ಗೃಹೇ ನಿವಾಸಾದೇಃ ಕಾರಣಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ತಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಪ್ರಾಪ್ತೀಚ್ಛಾವಗಮೇನ ತತ್ಪೌತ್ರಾದೇಸ್ತಲ್ಲಾಭವರದಾನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ।
ವರಶ್ಚ ಗೃಹ್ಯತಾಂ ಮತ್ತೋ ಯಶ್ಚ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಹೃದಿ।
ತಂ ಪ್ರಬ್ರೂದಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಂ ಸಂಪಾದಯಾಮಿ ತೇ॥ 13-90-1 (85045)
ಕುಶಿಕ ಉವಾಚ। 13-90-2x (7075)
ಯದಿ ಪ್ರೀತೋಸಿ ಭಗವಂಸ್ತತೋ ಮೇ ವದ ಭಾರ್ಗವ।
ಕಾರಣಂ ಶ್ರೋತುಸಿಚ್ಛಮಿ ಮದ್ಗೃಹೇ ವಾಸಕಾರಿತಂ॥ 13-90-2 (85046)
ಶಯನಂ ಚೈಕಪಾರ್ಶ್ವೇನ ದಿವಸಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ।
ನ ಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ಗಮನಂ ಬಹಿಶ್ಚ ಮುನಿಪುಂಗವಃ॥ 13-90-3 (85047)
ಅಂತರ್ಧಾನಮಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪುನರೇವ ಚ ದರ್ಶನಂ।
ಪುನಶ್ಚ ಶಯನಂ ವಿಪ್ರ ದಿವಸಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ॥ 13-90-4 (85048)
ತೈಲಾಭ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಗಮನಂ ಭೋಜನಂ ಚ ಗೃಹೇ ಮಮ।
ಸಮುಪಾನೀಯ ವಿವಿಧಂ ಯದ್ದಗ್ಧಂ ಜಾತವೇದಸಾ॥ 13-90-5 (85049)
ನಿರ್ಯಾಣಾಂ ಚ ರಥೇನಾಶು ಸಹಸಾ ಯತ್ಕೃತಂ ತ್ವಯಾ।
ಧನಾನಾಂ ಚ ವಿಸರ್ಗಶ್ಚ ವನಸ್ಯಾಪಿ ಚ ದರ್ಶನಂ॥ 13-90-6 (85050)
ಪ್ರಾಸಾದಾನಾಂ ಬಹೂನಾಂ ಚ ಕಾಂಚನಾನಾಂ ಮಹಾಮುನೇ।
ಮಣಿವಿದ್ರುಮಪಾದಾನಾಂ ಪರ್ಯಂಕಾಣಾಂ ಚ ದರ್ಶನಂ॥ 13-90-7 (85051)
ಪುನಶ್ಚಾದರ್ಶನಂ ತಸ್ಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾರಣಂ।
ಅತೀವ ಹ್ಯತ್ರ ಮುಹ್ಯಾಮಿ ಚಿಂತಯಾನೋ ಭೃಗೂದ್ವಹ॥ 13-90-8 (85052)
ನ ಚೈವಾತ್ರಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಸತ್ಯಂ ಶ್ರೋತುಂ ತಪೋಧನ॥ 13-90-9 (85053)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-90-10x (7076)
ಶೃಣು ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣಿ ಯದಿದಂ ಯೇನ ಹೇತುನಾ।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಮನಾಖ್ಯಾತುಮೇವಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-90-10 (85054)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ವದತಃ ಪುರಾ ದೇವಸಮಾಗಮೇ।
ಶ್ರುತವಾನಸ್ಮಿ ಯದ್ರಾಜಂಸ್ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು। 13-90-11 (85055)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರವಿರೋಧೇನ ಭವಿತಾ ಕುಲಸಂಕರಃ।
ಪೌತ್ರಸ್ತೇ ಭವಿತಾ ರಾಜಂಸ್ತೇಜೋವೀರ್ಯಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-90-12 (85056)
ತತಃ ಸ್ವಕುಲರಕ್ಷಾರ್ಥಮಹಂ ತ್ವಾಂ ಸಮುಪಾಗತಃ।
ಚಿಕೀರ್ಷನ್ಕುಶಿಕೋಚ್ಛೇದಂ ಸಂದಿಧಕ್ಷುಃ ಕುಲಂ ತವ॥ 13-90-13 (85057)
ತತೋಽಹಮಾಗಂಯ ಪುರೇ ತ್ವಾಮವೋಚಂ ಮಹೀಪತೇ।
ನಿಯಮಂ ಕಂಚಿದಾರಪ್ಸಯೇ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಕ್ರಿಯತಾಮಿತಿ॥ 13-90-14 (85058)
ನ ಚ ತೇ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿದಹಮಾಸಾದಯಂ ಗೃಹೇ।
ತೇನ ಜೀವಸಿ ರಾಜರ್ಷೇ ನ ಭವೇಥಾಸ್ತ್ವಮನ್ಯಥಾ॥ 13-90-15 (85059)
ಏವಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ದಿವಸಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ।
ಸುಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಯದಿ ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದ್ಬೋಧಯೇದಿತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-90-16 (85060)
ಯದಾ ತ್ವಯಾ ಸಭಾರ್ಯೇಣ ಸಂಸುಪ್ತೋ ನ ಪ್ರಬೋಧಿತಃ।
ಅಹಂ ತದೈವ ತೇ ಪ್ರೀತೋ ಮನಸಾ ರಾಜಸತ್ತಮ॥ 13-90-17 (85061)
ಉತ್ಥಾಯ ಚಾಸ್ಮಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೋ ಯದಿ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಮಹೀಪತೇ।
ಪೃಚ್ಛೇಃ ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಸೀತ್ಯೇವಂ ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-90-18 (85062)
ಅಂತರ್ಹಿತಃ ಪುನಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಪುನರೇವ ಚ ತೇ ಗೃಹೇ।
ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ಸಂಸುಪ್ತೋ ದಿವಸಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ॥ 13-90-19 (85063)
ಕ್ಷುಧಿತೌ ಮಾಮಸೂಯೇಥಾಂ ಶ್ರಮಾದ್ವೇತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಏತಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಕರ್ಶಿತೌ ವಾಂ ಕ್ಷುಧಾ ಮಯಾ॥ 13-90-20 (85064)
ನ ಚ ತೇಽಭೂತ್ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮೋಪಿ ಮನ್ಯುರ್ಮನಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ತೇನ ತೇ ಪ್ರೀತಿಮಾನಹಂ॥ 13-90-21 (85065)
ಭೋಜನಂ ಚ ಸಮಾನಾಯ್ಯ ಯತ್ತದಾದೀಪಿತಂ ಮಯಾ।
ಕ್ರುಧ್ಯೇಥಾ ಯದಿ ಮಾತ್ಸರ್ಯಾದಿತಿ ತನ್ಮರ್ಷಿತಂ ಚ ಮೇ॥ 13-90-22 (85066)
ತತೋಽಹಂ ರಥಮಾರುಹ್ಯ ತ್ವಾಮವೋಚಂ ನರಾಧಿಪ।
ಸಭಾರ್ಯೋ ಮಾಂ ವಹಸ್ವೇತಿ ತಚ್ಚ ತ್ವಂ ಕೃತವಾಂಸ್ತಥಾ॥ 13-90-23 (85067)
ಅವಿಶಂಕೋ ನರಪತೇ ಪ್ರೀತೋಽಹಂ ಚಾಪಿ ತೇನ ಹ।
ಧನೋತ್ಸರ್ಗೇಽಪಿ ಚ ಕೃತೇ ನ ತ್ವಾಂ ಕ್ರೋಧೋಪ್ಯಧರ್ಷಯತ್॥ 13-90-24 (85068)
ತತಃ ಪ್ರೀತೇನ ತೇ ರಾಜನ್ಪುನರೇತತ್ಕೃತಂ ತವ।
ಸಭಾರ್ಯಸ್ಯ ವನಂ ಭೂಯಸ್ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಮನುಜಾಧಿಪ॥ 13-90-25 (85069)
ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ತವ ಚೈತನ್ಮೇ ಸ್ವರ್ಗಸಂದರ್ಶನಂ ಕೃತಂ।
ಯತ್ತೇ ವನೇಽಸ್ಮಿನ್ನೃಪತೇ ದೃಷ್ಟಂ ದಿವ್ಯಂ ಸುದರ್ಶನಂ॥ 13-90-26 (85070)
ಸ್ವರ್ಗೋದ್ದೇಶಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಸಶರೀರೇಣ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಮುಹೂರ್ತಮನುಭೂತೋಽಸೌ ಸಭಾರ್ಯೇಣ ನೃಪೋತ್ತಮ॥ 13-90-27 (85071)
ನಿದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ತಪಸೋ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ನರಾಧಿಪ।
ತತ್ರ ನಾಸೀತ್ಸ್ಪೃಹಾ ರಾಜಂಸ್ತಚ್ಚಾಪಿ ವಿದಿತಂ ಮಯಾ॥ 13-90-28 (85072)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಕಾಂಕ್ಷಸೇ ಹಿ ತ್ವಂ ತಪಶ್ಚ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಅವಮತ್ಯ ನರೇಂದ್ರತ್ವಂ ದೇವೇಂದ್ರತ್ವಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-90-29 (85073)
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾತತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ತಾತ ದುರ್ಲಭಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯೇ ಸತಿ ಚರ್ಷಿತ್ವಮೃಷಿತ್ವೇ ಚ ತಪಸ್ವಿತಾ॥ 13-90-30 (85074)
ಭವಿಷ್ಯತ್ಯೇಷ ತೇ ಕಾಮಃ ಕುಶಿಕಾತ್ಕೌಶಿಕೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-90-31 (85075)
ತೃತೀಯಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ವಂಶಸ್ತೇ ಪಾರ್ಥಿವಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೃಗೂಣಾಮೇವ ತೇಜಸಾ॥ 13-90-32 (85076)
ಪೌತ್ರಸ್ತೇ ಭವಿತಾ ವಿಪ್ರಸ್ತಪಸ್ವೀ ಪಾವಕದ್ಯುತಿಃ।
`ಜಮದಗ್ನೌ ಮಹಾಭಾಗ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಿ॥' 13-90-33 (85077)
ಯಃ ಸ ದೇವಮನುಷ್ಯಾಣಆಂ ಭಯಮುತ್ಪಾದಯಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ರಯಾಣಾಮೇವ ಲೋಕಾನಾಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-90-34 (85078)
ವರಂ ಗೃಹಾಣ ರಾಜರ್ಷೇ ಯಸ್ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾ ಕಾಲೋಽತಿವರ್ತತೇ॥ 13-90-35 (85079)
ಕುಶಿಕ ಉವಾಚ। 13-90-36x (7077)
ಏಷ ಏವ ವರೋ ಮೇಽದ್ಯ ಯತ್ತ್ವಂ ಪ್ರೀತೋ ಮಹಾಮುನೇ।
ಭವತ್ವೇತದ್ಯಥಾರ್ಥತ್ವಂ ಭವೇತ್ಪೌತ್ರೋ ಮಮಾನಘ॥ 13-90-36 (85080)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಮೇ ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ತು ಭಗವನ್ನೇಷ ಮೇ ವರಃ।
ಪುನಶ್ಚಾಖ್ಯಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಗವನ್ವಿಸ್ತರೇಣ ವೈ॥ 13-90-37 (85081)
ಕಥಮೇಷ್ಯತಿ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಕುಲಂ ಮೇ ಭೃಗುನಂದನ।
ಕಶ್ಚಾಸೌ ಭವಿತಾ ಬಂಧುರ್ಮಮ ಕಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಮತಃ॥ ॥ 13-90-38 (85082)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 90 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 091
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.91. ಅಧ್ಯಾಯಃ 091
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಚ್ಯವನೇನ ಕುಶಿಕಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಕುಲೇ ಜನಿಷ್ಯತ ಋಚೀಕಸ್ಯಾನುಭಾವೇನ ತದ್ಭಾರ್ಯಾಶ್ವಶ್ರ್ವೋ ಕುಶಿಕಪೌತ್ರಸ್ಯ ಗಾಧೇಃ ಪುತ್ರೀಪತ್ರ್ಯೋಃ ಕ್ರಮೇಣ ಪೌತ್ರಪುತ್ರಭಾವೇನ ಪರಶುರಾಮವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಯೋರ್ಜನ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ।
ಅವಶ್ಯಂ ಕಥನೀಯಂ ಮೇ ತವೈತನ್ನರಪುಂಗವ।
ಯದರ್ಥಂ ತ್ವಾಹಮುಚ್ಛೇತ್ತುಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮನುಜಾಧಿಪ॥ 13-91-1 (85083)
ಭೂಗೂಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಯಾಜ್ಯಾ ನಿತ್ಯಮೇತಜ್ಜನಾಧಿಪ।
ತೇ ಚ ಭೇದಂ ಗಮಿಷ್ಯಂತಿ ದೈವಯುಕ್ತೇನ ಹೇತುನಾ॥ 13-91-2 (85084)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಭೃಗೂನ್ಸರ್ವಾನ್ವಧಿಷ್ಯಂತಿ ನರಾಧಿಪ।
ಆಗರ್ಭಾದನುಕೃಂತಂತೋ ದೈತದಂಡನಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-91-3 (85085)
ತತ ಉತ್ಪತ್ಸ್ಯತೇಽಸ್ಮಾಕಂ ಕುಲೇ ಗೋತ್ರವಿವರ್ಧನಃ।
ಔರ್ವೋ ನಾಮ ಮಹಾತೇಜಾ ಜ್ವಲಿತಾರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಃ॥ 13-91-4 (85086)
ಸ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯವಿನಾಶಾಯ ಕೋಪಾಗ್ನಿಂ ಜನಯಿಷ್ಯತಿ।
ಮಹೀಂ ಸಪರ್ವತವನಾಂ ಯಃ ಕರಿಷ್ಯತಿ ಭಸ್ಮಸಾತ್। 13-91-5 (85087)
ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ತು ವಹ್ನಿಂ ಚ ಸ ಏವ ಶಮಯಿಷ್ಯತಿ।
ಸಮುದ್ರೇ ವಡವಾವಕ್ತ್ರೇ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ಯ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ। 13-91-6 (85088)
ಪುತ್ರಂ ತಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಋಚೀಕಂ ಭೃಗುನಂದನಂ।
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಧನುರ್ವೇದಃ ಸಮುಪಸ್ಥಾಸ್ಯತೇಽನಘ॥ 13-91-7 (85089)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಮಭಾವಾಯ ದೈವಯುಕ್ತೇನು ಹೇತುನಾ।
ಸ ತು ತಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯೈವ ಪುತ್ರೇ ಸಂಕ್ರಾಮಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-91-8 (85090)
ಜಮದಗ್ನೌ ಮಹಾಭಾಗೇ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಿ।
ಸ ಚಾಪಿ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲಸ್ತಂ ವೇದಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-91-9 (85091)
ಕುಲಾತ್ತು ತವ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ಕನ್ಯಾಂ ಸೋಽಧಿಗಮಿಷ್ಯತಿ।
ಉದ್ಭಾವನಾರ್ಥಂ ಭವತೋ ವಂಶಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-91-10 (85092)
`ಕ್ಷತ್ರಹಂತಾ ಭವೇದ್ಧಿಂಸ್ರ ಇತಿ ದೈವಂ ಸನಾತನಂ।
ನಾರಾಯಣಮುಪಾಸ್ಯಾಸ್ಯ ವರಾತ್ತಂ ಪುತ್ರಮೃಚ್ಛತಿ॥' 13-91-11 (85093)
ಗಾಧೇರ್ದುಹಿತರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಿ ಪೌತ್ರೀಂ ತವ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾಣಂ ಪುತ್ರಮುತ್ಪಾದಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-91-12 (85094)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವಿಪ್ರಧರ್ಮಾಣಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮಿವೌಜಸಾ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಂ ತವ ಕುಲೇ ಗಾಧೇಃ ಪುತ್ರಂ ಸುಧಾರ್ಮಿಕಂ।
ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-91-13 (85095)
ಸ್ತ್ರಿಯೌ ತು ಕಾರಣಂ ತತ್ರ ಪರಿವರ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಃ।
ಪಿತಾಮಹನಿಯೋಗಾದ್ವೈ ನಾನ್ಯಥೈತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-91-14 (85096)
ತೃತೀಯೇ ಪುರುಷೇ ತುಭ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಮುಪೈಷ್ಯತಿ।
ಭವಿತಾ ತ್ವಂ ಚ ಸಂಬಂಧೀ ಭೃಗೂಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-91-15 (85097)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-91-16x (7078)
ಕುಶಿಕಸ್ತು ಮುನೇರ್ವಾಕ್ಯಂ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಹೃಷ್ಟೋಽಭವದ್ರಾಜಾ ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಮುವಾಚ ಹ।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತದಾ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-91-16 (85098)
ಚ್ಯವನಸ್ತು ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪುನರೇವ ನರಾಧಿಪಂ।
ವರಾರ್ಥಂ ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಮುವಾಚ ಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-91-17 (85099)
ಬಾಢಮೇವಂ ಗ್ರಹೀಷ್ಯಾಮಿ ಕಾಮಾಂಸ್ತ್ವತ್ತೋ ಮಹಾಮುನೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಂ ಕುಲಂ ಮೇಽಸ್ತು ಧರ್ಮೇ ಚಾಸ್ಯ ಮನೋ ಭವೇತ್॥ 13-91-18 (85100)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತಥೇತ್ಯೇವಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚ್ಯವನೋ ಮುನಿಃ।
ಅಭ್ಯನುಜ್ಞಾಯ ನೃಪತಿಂ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ಯಯೌ ತದಾ॥ 13-91-19 (85101)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಮಯಾ ನೃಪ।
ಭೃಗೂಣಾಂ ಕುಶಿಕಾನಾಂ ಚ ಅಭಿಸಂಬಂಧಕಾರಣಂ॥ 13-91-20 (85102)
ಯಥೋಕ್ತಮೃಷಿಣಾ ಚಾಪಿ ತದಾ ತದಭವನ್ನೃಪ।
ಜನ್ಮ ರಾಮಸ್ಯ ಚ ಮುನೇರ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ॥ ॥ 13-91-21 (85103)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 91 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-91-15 ತುಭ್ಯಂ ತವ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ ಕರ್ತೃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 092
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.92. ಅಧ್ಯಾಯಃ 092
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ತದ್ದಾನಾನಾಂ ವಿಶಿಷ್ಯಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಮುಹ್ಯಾಮೀತಿ ನಿಶಂಯಾದ್ಯ ಚಿಂತಯಾನಃ ಪುನಃಪುನಃ।
ಹೀನಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಸಿಂಹೈಸ್ತೈಃ ಶ್ರೀಮದ್ಭಿಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ॥ 13-92-1 (85104)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಾನಿ ಶತಶೋ ಮಹೀಂ ಜಿತ್ವಾಽಪಿ ಭಾರತ।
ಕೋಟಿಶಃ ಪುರುಷಾನ್ಹತ್ವಾ ಪರಿತಪ್ಯೇ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-92-2 (85105)
ಕಾ ನು ತಾಸಾಂ ವರಸ್ತ್ರೀಣಾಮವಸ್ಥಾಽದ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯಾ ಹೀನಾಃ ಪತಿಭಿಃ ಪುತ್ರೈರ್ಮಾತುಲೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಸ್ತಥಾ॥ 13-92-3 (85106)
ವಯಂ ಹಿ ತಾನ್ಕುರುನ್ಹತ್ವಾ ಜ್ಞಾತೀಂಶ್ಚ ಸುಹೃದೋಽಪಿ ಚ।
ಅವಾಕ್ಶೀರ್ಷಾಃ ಪತಿಷ್ಯಾಮೋ ನರಕೇ ನಾತ್ರಂ ಸಂಶಯಃ॥ 13-92-4 (85107)
ಶರೀರಂ ಯೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಪಸೋಗ್ರೇಣ ಭಾರತ।
ಉಪದಿಷ್ಟಮಿಹೇಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತೋಽಹಂ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-92-5 (85108)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-92-6x (7079)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ನಿಪುಣಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಭಾಷತ॥ 13-92-6 (85109)
ರಹಸ್ಯಮದ್ಭುತಂ ಚೈವ ಶೃಣು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ।
ಯಾ ಗತಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ವೇನ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-92-7 (85110)
ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಯಶಃ।
ಆಯುಃಪ್ರಕರ್ಷೋ ಭೋಗಾಶ್ಚ ಲಭ್ಯಂತೇ ತಪಸಾ ವಿಭೋ॥ 13-92-8 (85111)
ಜ್ಞಾನಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಾರೋಗ್ಯಂ ರೂಪಂ ಸಂಪತ್ತಥೈವ ಚ।
ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಚೈವ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-92-9 (85112)
ಧಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ತಪಸಾ ಮೌನಂ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಉಪಭೋಗಾಂಸ್ತು ದಾನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಜೀವಿತಂ॥ 13-92-10 (85113)
ಅಹಿಂಸಾಯಾಃ ಫಲಂ ರೂಪಂ ದೀಕ್ಷಾಯಾ ಜನ್ಮ ವೈ ಕುಲೇ।
ಫಲಮೂಲಾಶನಾದ್ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಃ ಪರ್ಣಶನಾದ್ಭವೇತ್॥ 13-92-11 (85114)
ಪಯೋಭಕ್ಷೋ ದಿವಂ ಯಾತಿ ದಾನೇನ ದ್ರವಿಣಾಧಿಕಃ।
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ವಿದ್ಯಾ ನಿತ್ಯಶ್ರಾದ್ಧೇನ ಸಂತತಿಃ॥ 13-92-12 (85115)
ಗವಾಢ್ಯಃ ಶಾಕದೀಕ್ಷಾಭಿಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಹುಸ್ತೃಣಾಶನಾತ್।
ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತ್ರಿಷವಣ್ಸನಾನಾದ್ವಾಯುಂ ಪೀತ್ವಾ ಕ್ರತುಂ ಲಭೇತ್॥ 13-92-13 (85116)
ನಿತ್ಯಸ್ನಾಯೀ ದೀರ್ಘಜೀವೀ ಸಂಧ್ಯೇ ತು ದ್ವೇ ಜಪಂದ್ವಿಜಃ।
ಮಂತ್ರಂ ಸಾಧಯತೋ ರಾಜನ್ನಾಕಪೃಷ್ಠಮನಾಶನೇ॥ 13-92-14 (85117)
ಸ್ಥಂಡಿಲೇಷು ಶಯಾನಾನಾಂ ಗೃಹಾಣಿ ಶಯನಾನಿ ಚ।
ಚೀರವಲ್ಕಲವಾಸೋಭಿರ್ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭಾಣಾನಿ ಚ॥ 13-92-15 (85118)
ಶಯ್ಯಾಸನಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಯೋಗಯುಕ್ತೇ ತಪೋಧನೇ।
ಅಗ್ನಿಪ್ರವೇಶೇ ನಿಯತಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-92-16 (85119)
ರಸಾನಾಂ ಪ್ರತಿಸಂಹಾರಾತ್ಸೌಭಾಗ್ಯಮಿಹ ವಿಂದತಿ।
ಆಮಿಷಪ್ರತಿಸಂಹಾರಾತ್ಪ್ರಜಾ ಹ್ಯಾಯುಷ್ಮತೀ ಭವೇತ್॥ 13-92-17 (85120)
ಉದವಾಸಂ ವಸೇದ್ಯಸ್ತು ಸ ನರಾಧಿಪತಿರ್ಭವೇತ್।
ಸತ್ಯವಾದೀ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ದೈವತೈಃ ಸಹ ಮೋದತೇ॥ 13-92-18 (85121)
ಕೀರ್ತಿರ್ಭವತಿ ದಾನೇನ ತಥಾಽಽರೋಗ್ಯಮಹಿಂಸಯಾ।
ದ್ವಿಜಶುಶ್ರೂಷಯಾ ರಾಜ್ಯಂ ದ್ವಿಜತ್ವಂ ಚಾಪಿ ಪುಷ್ಕಲಂ॥ 13-92-19 (85122)
ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇನ ಕೀರ್ತಿರ್ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತೀ।
ಅನ್ನಸ್ಯ ತು ಪ್ರದಾನೇನ ತೃಪ್ಯಂತೇ ಕಾಮಭೋಗತಃ॥ 13-92-20 (85123)
ಸಾಂತ್ವದಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಶೋಕೈರ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ದೇವಶುಶ್ರೂಷಯಾ ರಾಜ್ಯಂ ದಿವ್ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-92-21 (85124)
ದೀಪಾಲೋಕಪ್ರದಾನೇನ ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಭವೇತ್।
ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯಪ್ರದಾನೇನ ಸ್ಮೃತಿಂ ಮೇಧಾಂ ಚ ವಿಂದತಿ॥ 13-92-22 (85125)
ಗಂಧಮಾಲ್ಯಪ್ರದಾನೇನ ಕೀರ್ತಿರ್ಭವತಿ ಪುಷ್ಕಲಾ।
ಕೇಶಶ್ಮಶ್ರೂ ಧಾರಂಯತಾಮಗ್ರ್ಯಾ ಭವತಿ ಸಂತತಿಃ॥ 13-92-23 (85126)
ಉಪವಾಸಂ ಚ ದೀಕ್ಷಾಂ ಚ ಅಭಿಷೇಕಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಕೃತ್ವಾ ದ್ವಾದಶವರ್ಷಾಣಿ ವೀರಸ್ಥಾನಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-92-24 (85127)
ದಾಸೀದಾಸಮಲಂಕಾರಾನ್ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಿ ಚ ಗೃಹಾಣಿ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮದೇಯಾಂ ಸುತಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮನುಜರ್ಷಭ॥ 13-92-25 (85128)
ಕ್ರತುಭಿಶ್ಚೋಪವಾಸೈಶ್ಚ ತ್ರಿದಿವಂ ಯಾತಿ ಭಾರತ।
ಲಭತೇ ಚ ಶಿವಂ ಜ್ಞಾನಂ ಫಲಪುಷ್ಪಪ್ರದೋ ನರಃ॥ 13-92-26 (85129)
ಸುವರ್ಣಶೃಂಗೈಸ್ತು ವಿರಾಜಿತಾನಾಂ
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ನರಃ ಪ್ರದಾನಾತ್।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುಣ್ಯಂ ದಿವಿ ದೇವಲೋಕ-
ಮಿತ್ಯೇವಮಾಹುರ್ದಿವಿ ವೇದಸಂಘಾಃ॥ 13-92-27 (85130)
ಪ್ರಯಚ್ಛತೇ ಯಃ ಕಪಿಲಾಂ ಸವತ್ಸಾಂ
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹಾಂ ಕನಕಾಗ್ರಶೃಂಗೀಂ।
ತೈಸ್ತೈರ್ಗುಣೈಃ ಕಾಮದುಘಾಽಸ್ಯ ಭೂತ್ವಾ
ನರಂ ಪ್ರದಾತಾರಮುಪೈತಿ ಸಾ ಗೌಃ॥ 13-92-28 (85131)
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ಧೇನ್ವಾ-
ಸ್ತಾವತ್ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ ಗೋಪ್ರದಾನಾತ್।
ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಂಶ್ಚ ಕುಲಂ ಚ ಸರ್ವ-
ಮಾಸಪ್ತಮಂ ತಾರಯತೇ ಪರತ್ರ॥ 13-92-29 (85132)
ಸದಕ್ಷಿಣಾಂ ಕಾಂಚನಚಾರುಶೃಂಗೀಂ
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹಾಂ ದ್ರವಿಣೋತ್ತರೀಯಾಂ।
ಧೇನುಂ ತಿಲಾನಾಂ ದದತೋ ದ್ವಿಜಾಯ
ಲೋಕಾ ವಸೂನಾಂ ಸುಲಭಾ ಭವಂತಿ॥ 13-92-30 (85133)
ಸ್ವಕರ್ಮಭಿರ್ಮಾನವಂ ಸಂನಿರುದ್ಧಂ
ತೀವ್ರಾಂಧಕಾರೇ ನರಕೇ ಪತಂತಂ।
ಮಂಹಾರ್ಣವೇ ನೌರಿವ ವಾಯುಯುಕ್ತಾ
ದಾನಂ ಗವಾಂ ತಾರಯತೇ ಪರತ್ರ॥ 13-92-31 (85134)
ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯಾಂ ತು ದದಾತಿ ಕನ್ಯಾಂ
ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಂ ಚ ಕರೋತಿ ವಿಪ್ರೇ।
ದದಾತಿ ಚಾನ್ನಂ ವಿಧಿವಚ್ಚ ಯಶ್ಚ
ಸ ಲೋಕಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುರಂದರಸ್ಯ॥ 13-92-32 (85135)
ನೈವೇಶಿಕಂ ಸರ್ವಗುಣೋಪಪನ್ನಂ
ದದಾತಿ ವೈ ಯಸ್ತು ನರೋ ದ್ವಿಜಾಯ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಚಾರಿತ್ರ್ಯಗುಣಾನ್ವಿತಾಯ
ತಸ್ಯಾಪಿ ಲೋಕಾಃ ಕುರುಷೂತ್ತರೇಷು॥ 13-92-33 (85136)
ಧುರ್ಯಪ್ರದಾನೇನ ಗವಾಂ ತಥಾ ವೈ
ಲೋಕಾನವಾಪ್ನೋತಿ ನರೋ ವಸೂನಾಂ।
ಸ್ವರ್ಗಾಯ ಚಾಹುಸ್ತು ಹಿರಣ್ಯದಾನಂ
ತತೋ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಕನಕಪ್ರದಾನಂ॥ 13-92-34 (85137)
ಛತ್ರಪ್ರದಾನೇನ ಗೃಹಂ ವರಿಷ್ಠಂ
ಯಾನಂ ತಥೋಪಾನಹಸಂಪ್ರದಾನೇ।
ವಸ್ರಪ್ರದಾನೇನ ಫಲಂ ಸುರೂಪಂ
ಗಂಧಪ್ರದಾನಾತ್ಸುರಭಿರ್ನರಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-92-35 (85138)
ಪುಷ್ಪೋಪಗಂ ವಾಽಥ ಫಲೋಪಗಂ ವಾ
ಯಃ ಪಾದಪಂ ಸ್ಪರ್ಶಯತೇ ದ್ವಿಜಾಯ।
ಸಶ್ರೀಕಮೃದ್ಧಂ ಬಹುರತ್ನಪೂರ್ಣಂ
ಲಭತ್ಯಯತ್ನೋಪಗತಂ ಗೃಹಂ ವೈ॥ 13-92-36 (85139)
ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ನಪಾನೀಯರಸಪ್ರದಾತಾ
ಸರ್ವಾನ್ಸಮಾಪ್ನೋತಿ ರಸಾನ್ಪ್ರಕಾಮಂ।
ಪ್ರತಿಶ್ರಯಾಚ್ಛಾನಸಂಪ್ರದಾತಾ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ತಾನ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯೋಽತ್ರ॥ 13-92-37 (85140)
ಸ್ರಗ್ಧೂಪಗಂಧಾನನುಲೇಪನಾನಿ
ಸ್ನಾನಾನಿ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಚ ಮಾನವೋ ಯಃ।
ದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಸ ಭವೇದರೋಗ-
ಸ್ತಥಾಽಭಿರೂಪಶ್ಚ ನರೇಂದ್ರಲೋಕೇ॥ 13-92-38 (85141)
ಬೀಜೈರಶೂನ್ಯಂ ಶಯನೈರುಪೇತಂ
ದದ್ಯಾದ್ಗೃಹಂ ಯಃ ಪುರುಷೋ ದ್ವಿಜಾಯ।
ಪುಣ್ಯಾಭಿರಾಮಂ ಬಹುರತ್ನಪೂರ್ಣಂ
ಲಭತ್ಯಧಿಷ್ಠಾನವರಂ ಸ ರಾಜನ್॥ 13-92-39 (85142)
ಸುಗಂಧಚಿತ್ರಾಸ್ತರಣೋಪಧಾನಂ
ದದ್ಯಾನ್ನರೋ ಯಃ ಶಯನಂ ದ್ವಿಜಾಯ।
ರೂಪಾನ್ವಿತಾಂ ಪಕ್ಷವತೀಂ ಮನೋಜ್ಞಾಂ
ಭಾರ್ಯಾಮಯತ್ನೋಪಗತಾಂ ಲಭೇತ್ಸಃ॥ 13-92-40 (85143)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯಾನವರೋ ವೀರಶಾಯೀ ಭವೇನ್ನರಃ।
ನಾಧಿಕಂ ವಿದ್ಯತೇ ಯಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾಹುಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 13-92-41 (85144)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-92-42x (7080)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಕುರುನಂದನಃ।
ನಾಶ್ರಮೇಽರೋಚಯದ್ವಾಸಂ ವೀರಮಾರ್ಗಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 13-92-42 (85145)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪ್ರಾಹ ಪಾಂಡವಾನ್ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ತದ್ವೋ ರೋಚತ್ವಿತಿ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-92-43 (85146)
ತತಸ್ತು ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ದ್ರೌಪದೀ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬಾಢಮಿತ್ಯಭ್ಯಪೂಜಯನ್॥ ॥ 13-92-44 (85147)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 92 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-92-7 ಯಾ ಗತಿಃ ಫಲಂ, ಯೇನ ಸಾಧನೇನ, ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಮರಣಾನಂತರಂ॥ 7-92-10 ಜೀವಿತಂ ಆಯುಃ॥ 7-92-13 ಕ್ರತುಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ। ಪ್ರಣಾಯಾಮೈಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಲೋಕಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-92-14 ಅನಾಶನಂ ಅನಾಹಾರಃ। ನಿತ್ಯಸ್ನಾಯೀ ಭವೇದ್ದಕ್ಷ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-92-17 ಪ್ರತಿಸಂಹಾರಾತ್ಯಾಗಾತ॥ 7-92-24 ಉಪವಾರ್ಸಃ ಸರ್ವಭೋಗತ್ಯಾಗಃ। ದೀಕ್ಷಾ ಜಪಾದಿನಿಯಮಖೀಕಾರಃ। ಅಭಿಷೇಕಸ್ತ್ರಿಷವಣಂ ಸ್ನಾನಂ॥ 7-92-33 ನೈವೇಶಿಕಂ ಗೃಹೋಪಸ್ಕರಂ ಶಯ್ಯಾದಿ॥ 7-92-40 ಪಕ್ಷವತೀಂ ಮಹಾಕುಲೋದ್ಭವಾಂ॥ 7-92-41 ಅನವರಃ ರಾಮಾನಃ। ಯಸ್ಮಾತ್ ಪಿತಾಮಹಾತ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 093
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.93. ಅಧ್ಯಾಯಃ 093
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಟಾಕಾದಿಪ್ರತಿಷ್ಠಾಯಾ ವೃಕ್ಷಾದ್ಯಾರೋಪಣಸ್ಯ ಚ ಫಲನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಆರಾಮಾಣಾಂ ತಟಾಕಾನಾಂ ಯತ್ಫಲಂ ಕುರುಪುಂಗವ।
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವತ್ತೋಽದ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-93-1 (85148)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-93-2x (7081)
ಸುಪ್ರದರ್ಶಾ ಬಲವತೀ ಚಿತ್ರಾ ಧಾತುವಿಭೂಷಿತಾ।
ಉಪೇತಾ ಸರ್ವಭೂತೈಶ್ಚ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಭೂಮಿರಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 13-93-2 (85149)
ತಸ್ಯಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರವಿಶೇಷಾಶ್ಚ ತಟಾಕಾನಾಂ ಚ ಬಂಧನಂ।
ಔದಕಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-93-3 (85150)
ತಟಾಕಾನಾಂ ಚ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೃತಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಯೇ ಗುಣಾಃ।
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವತ್ರ ಪೂಜನೀಯಸ್ತಟಾಕವಾನ್॥ 13-93-4 (85151)
ಅಥವಾ ಮಿತ್ರಸದನಂ ಮೈತ್ರಂ ಮಿತ್ರವಿವರ್ಧನಂ।
ಕೀರ್ತಿಸಂಜನನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತಟಾಕಾನಾಂ ನಿವೇಶನಂ॥ 13-93-5 (85152)
ಧರ್ಮಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಕಾಮಸ್ಯ ಫಲಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಟಾಕಸುಕೃತಂ ದೇಶೇ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಕಂ ಮಹಾಶ್ರಯಂ॥ 13-93-6 (85153)
ಚತುರ್ವಿಧಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ತಟಾಕಮುಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ತಟಾಕಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ದಿಶಂತಿ ಶ್ರಿಯಮುತ್ತಮಾಂ॥ 13-93-7 (85154)
ದೇವಾ ಮನುಷ್ಯಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿತರೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಸಂಶ್ರಯಂತಿ ಜಲಾಶಯಂ॥ 13-93-8 (85155)
ತಸ್ಮಾತ್ತಾಂಸ್ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಟಾಕೇ ಯೇ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಯಾ ಚ ತತ್ರ ಫಲಾವಾಪ್ತಿರ್ಋಷಿಭಿಃ ಸಮುದಾಹೃತಾಃ॥ 13-93-9 (85156)
ವರ್ಷಾಕಾಲೇ ತಟಾಕೇ ತು ಸಲಿಲಂ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಫಲಂ ತಸ್ಯ ಫಲಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-93-10 (85157)
ಶರತ್ಕಾಲೇ ತು ಸಲಿಲಂ ತಟಾಕೇ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಗೋಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭತೇ ಫಲಮುತ್ತಮಂ॥ 13-93-11 (85158)
ಹೇಮಂತಕಾಲೇ ಸಲಿಲಂ ತಟಾಕೇ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸ ವೈ ಬಹುಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 13-93-12 (85159)
ಯಸ್ಯ ವೈ ಶೈಶಿರೇ ಕಾಲೇ ತಟಾಕೇ ಸಲಿಲಂ ಭವೇತ್।
ತಸ್ಯಾಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-93-13 (85160)
ತಟಾಕಂ ಸುಕೃತಂ ಯಸ್ಯ ವಸಂತೇ ತು ಮಹಾಶ್ರಯಂ।
ಅತಿರಾತ್ರಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಸ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-93-14 (85161)
ನಿದಾಘಕಾಲೇ ಪಾನೀಯಂ ತಟಾಕೇ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ವಾಜಿಮೇಧಫಲಂ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ವೈ ಮುನಯೋ ವಿದುಃ॥ 13-93-15 (85162)
ಸ ಕುಲಂ ತಾರಯೇತ್ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಯ ಖಾತೇ ಜಲಾಶಯೇ।
ಗಾವಃ ಪಿಬಂತಿ ಸಲಿಲಂ ಸಾಧವಶ್ಚ ನರಾಃ ಸದಾ॥ 13-93-16 (85163)
ತಟಾಕೇ ಯಸ್ಯ ಗಾವಸ್ತು ಪಿಬಂತಿ ತೃಷಿತಾ ಜಲಂ।
ಮೃಗಪಕ್ಷಿಮನುಷ್ಯಾಶ್ಚ ಸೋಽಶ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ॥ 13-93-17 (85164)
ಯತ್ಪಿಬಂತಿ ಜಲಂ ತತ್ರ ಸ್ನಾಯಂತೇ ವಿಶ್ರಮಂತಿ ಚ।
ತಟಾಕೇ ಯಸ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರೇತ್ಯಾನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-93-18 (85165)
ದುರ್ಲಭಂ ಸಲಿಲಂ ತಾತ ವಿಶೇಷೇಣ ಪರತ್ರ ವೈ।
ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇನ ಪ್ರೀತಿರ್ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತೀ॥ 13-93-19 (85166)
ತಿಲಾಂದದತ ಪಾನೀಯಂ ದೀಪಾಂದದತ ಜಾಗೃತ।
ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಸಹ ಮೋದಧ್ವಮೇತತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಸುದುರ್ಲಭಂ॥ 13-93-20 (85167)
ಸರ್ವದಾನೈರ್ಗುರುತರಂ ಸರ್ವದಾನೈರ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಪಾನೀಯಂ ನರಶಾರ್ದೂಲ ತಸ್ಮಾದ್ದಾತವ್ಯಮೇವ ಹಿ॥ 13-93-21 (85168)
ಏವಮೇತತ್ತಟಾಕಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿತಂ ಫಲಮುತ್ತಮಂ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವೃಕ್ಷಾಣಾಮವರೋಪಣಂ॥ 13-93-22 (85169)
ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಜಾತಯಃ ಷಟ್ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ವೃಕ್ಷಗುಲ್ಮಲತಾವಲ್ಲ್ಯಸ್ತ್ವಕ್ಸಾರಾಸ್ತೃಣಜಾತಯಃ॥ 13-93-23 (85170)
ಏತಾ ಜಾತ್ಯಸ್ತು ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ತೇಷಾಂ ರೋಪೇ ಗುಣಾಸ್ತ್ವಿಮೇ।
ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೈವ ಫಲಂ ಶುಭಂ॥ 13-93-24 (85171)
ಲಭತೇ ನಾಮ ಲೋಕೇ ಚ ಪಿತೃಭಿಶ್ಚ ಮಹೀಯತೇ।
ದೇವಲೋಕೇ ಗತಸ್ಯಾಪಿ ನಾಮ ತಸ್ಯ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 13-93-25 (85172)
ಅತೀತಾನಾಗತೇ ಚೋಭೇ ಪಿತೃವಂಶಂ ಚ ಭಾರತ।
ತಾರಯೇದ್ವೃಕ್ಷರೋಪೀ ಚ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಕ್ಷಾಂಶ್ಚ ರೋಪಯೇತ್॥ 13-93-26 (85173)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾ ಭವಂತ್ಯೇತೇ ಪಾದಪಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಪರಲೋಕಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಲೋಕಾಂಶ್ಚಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಽವ್ಯಯಾನ್॥ 13-93-27 (85174)
ಪುಷ್ಣೈಃ ಸುರಗಣಾನ್ವೃಕ್ಷಾಃ ಫಲೈಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ಪಿತೄನ್।
ಧಾಯಯಾ ಚಾತಿಥಿಂ ತಾತ ಪೂಜಯಂತಿ ಮಹೀರುಹಃ॥ 13-93-28 (85175)
ಕಿನ್ನರೋರಗರಕ್ಷಾಂಸಿ ದೇವಗಂಧರ್ವಮಾನವಾಃ।
ತಥಾ ಋಷಿಗಣಾಶ್ಚೈವ ಸಂಶ್ರಯಂತಿ ಮಹೀರುಹಾನ್॥ 13-93-29 (85176)
ಪುಷ್ಪಿತಾಃ ಫಲವಂತಶ್ಚ ತರ್ಪಯಂತೀಹ ಮಾನವಾನ್।
ವೃಕ್ಷದಂ ಪುತ್ರವದ್ವೃಕ್ಷಾಸ್ತಾರಯಂತಿ ಪರತ್ರ ತು॥ 13-93-30 (85177)
ತಸ್ಮಾತ್ತಟಾಕೇ ಸದ್ವೃಕ್ಷಾ ರೋಪ್ಯಾಃ ಶ್ರೇಯೋರ್ಥಿನಾ ಸದಾ।
ಪುತ್ರವತ್ಪರಿಪಾಲ್ಯಾಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಧರ್ಮತಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-93-31 (85178)
ತಟಾಕಕೃದ್ವೃಕ್ಷರೋಪೀ ಇಷ್ಟಯಜ್ಞಶ್ಚ ಯೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಏತೇ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯಂತೇ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 13-93-32 (85179)
ತಸ್ಮಾತ್ತಟಾಕಂ ಕುರ್ವೀತ ಆರಾಮಾಂಶ್ಚೈವ ರೋಪಯೇತ್।
ಯಜೇಚ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈಃ ಸತ್ಯಂ ಚ ಸತತಂ ವದೇತ್॥ ॥ 13-93-33 (85180)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 93 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-93-2 ಬಲವತೀ ಬಹುಸಸ್ಯೋತ್ಪಾದಿಕಾ॥ 7-93-4 ಔದಕಾನಿ ಖಾತಾನಿ ತಟಾಕಾನಿ॥ 7-93-4 ತಟಾಕವಾನ್ ತಟಾಕಕೃತ್॥ 7-93-5 ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಸದನಮಿವೋಪಕಾರಕಂ ಸಸ್ಯೋತ್ಪಾದನಾದಿನಾ। ಮೈತ್ರಂ ಮಿತ್ರಸ್ಯ ಸೂರ್ಯಸ್ಯೇದಂ ಪ್ರೀತಿಕರಂ। ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ದೇವಾನಾಂ ವಿವರ್ಧನಂ ಪೋಷಕಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 094
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.94. ಅಧ್ಯಾಯಃ 094
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತದಾರಾಧನವಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯಾನೀಮಾನಿ ಬಹಿರ್ವೇದ್ಯಾಂ ದಾನಾನಿ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ತೇಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಕಿಂ ದಾನಂ ಮತಂ ತೇ ಕುರುಪುಂಗವ॥ 13-94-1 (85181)
ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಪರಮಂ ತತ್ರ ಮೇ ವಿದ್ಯತೇ ಪ್ರಭೋ।
ದಾತಾರಂ ದತ್ತಮನ್ವೇತಿ ಯದ್ದಾನಂ ತತ್ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ॥ 13-94-2 (85182)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-94-3x (7082)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ವ್ಯಸನೇ ಚಾಪ್ಯನುಗ್ರಹಃ।
ಯಚ್ಚಾಭಿಲಷಿತಂ ದದ್ಯಾತ್ತೃಷಿತಾಯಾಭಿಯಾಚತೇ॥ 13-94-3 (85183)
ಭರಣೇ ಪುತ್ರದಾರಾಣಾಂ ತದ್ದಾನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮುಚ್ಯತೇ।
ದತ್ತಂ ದಾತಾರಮನ್ವೇತಿ ತದ್ದಾನಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-94-4 (85184)
ಹಿರಣ್ಯದಾನಂ ಗೋದಾನಂ ಪೃಥಿವೀದಾನಮೇವ ಚ।
ಏತಾನಿ ವೈ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ತಾರಯಂತ್ಯಪಿ ದುಷ್ಕೃತಾತ್॥ 13-94-5 (85185)
ಏತಾನಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸಾಧುಭ್ಯೋ ದೇಹಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ದಾನಾನಿ ಹಿ ನರಂ ಪಾಪಾನ್ಮೋಕ್ಷಯಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-94-6 (85186)
ಯದ್ಯದಿಷ್ಟತಮಂ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ದಯಿತಂ ಗೃಹೇ।
ತತ್ತದ್ಗುಣವತೇ ದೇಯಂ ತದೇವಾಕ್ಷಯಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-94-7 (85187)
ಪ್ರಿಯಾಣಿ ಲಭತೇ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಿಯದಃ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ತಥಾ।
ಪ್ರಿಯೋ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಮಿಹ ಚೈವ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-94-8 (85188)
ಯಾಚಮಾನಮಭೀಮಾನಾದನಾಸಕ್ತಮಕಿಂಚನಂ।
ಯೋ ನಾರ್ಚತಿ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಸ ನೃಶಂಸೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-94-9 (85189)
ಅಮಿತ್ರಮಪಿ ಚೇದ್ದೀನಂ ಶರಣೈಷಿಣಮಾಗತಂ।
ವ್ಯಸನೇ ಯೋಽನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ಸ ವೈ ಪುರುಷಸತ್ತಮಃ॥ 13-94-10 (85190)
ಕೃಶಾಯ ಕೃತವಿದ್ಯಾಯ ವೃತ್ತಿಕ್ಷೀಣಾಯ ಸೀದತೇ।
ಅಪಹನ್ಯಾತ್ಕ್ಷುಧಾಂ ಯಸ್ತು ನ ತೇನ ಪುರುಷಃ ಸಮಃ॥ 13-94-11 (85191)
ಕ್ರಿಯಾನಿಯಮಿತಾನ್ಸಾಧುನ್ಪುತ್ರದಾರೈಶ್ಚ ಕರ್ಶಿತಾನ್।
ಅಯಾಚಮಾನಾನ್ಕೌಂತೇಯ ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಮಂತ್ರಯೇತ್॥ 13-94-12 (85192)
ಆಶಿಷಂ ಯೇ ನ ದೇವೇಷು ನ ಚ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಕುರ್ವತೇ।
ಅರ್ಹಂತೋ ನಿತ್ಯಸತ್ವಸ್ಥಾ ಯಥಾಲಬ್ಧೋಪಜೀವಿನಃ॥ 13-94-13 (85193)
ಆಶೀವಿಷಸಮೇಭ್ಯಶ್ಚ ತೇಭ್ಯೋ ರಕ್ಷಸ್ವ ಭಾರತ।
ತಾನ್ಯುಕ್ತೈರುಪಜಿಜ್ಞಾಸ್ಯ ಭೋಗೈರ್ನಿರ್ವಪ ರಕ್ಷ ಚ॥ 13-94-14 (85194)
ಕೃತೈರಾವಸಥೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಪ್ರೇಷ್ಯೈಃ ಸಪರಿಚ್ಛದೈಃ।
ನಿಮಂತ್ರಯೇಥಾಃ ಕೌರವ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಸುಖಾವಹೈಃ॥ 13-94-15 (85195)
ಯದಿ ತೇ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯುಃ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಕಾರ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಮನ್ವಾನಾ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-94-16 (85196)
ವಿದ್ಯಾಸ್ನಾತಾ ವ್ರತಸ್ನಾತಾ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಜೀವಿನಃ।
ಗೂಢಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಾಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ॥ 13-94-17 (85197)
ತೇಷು ಶುದ್ಧೇಷು ದಾಂತೇಷು ಸ್ವದಾರನಿರತೇಷು ಚ।
ಯತ್ಕರಿಷ್ಯಸಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ತತ್ತೇ ಲೋಕೇ ಯುಧಾಂಪತೇ॥ 13-94-18 (85198)
ಯಥಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಸುಹುತಂ ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ದ್ವಿಜಾತಿನಾ।
ತಥಾ ಭವತಿ ದತ್ತಂ ವೈ ವಿದ್ವದ್ಭ್ಯೋ ಯತ್ಕೃತಾತ್ಮನಾ॥ 13-94-19 (85199)
ಏಷ ತೇ ವಿತತೋ ಯಜ್ಞಃ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತಃ ಸದಕ್ಷಿಣಃ।
ವಿಶಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಭ್ಯೋ ದದತಸ್ತಾತ ವರ್ತತಾಂ॥ 13-94-20 (85200)
ನಿವಾಪೋ ದಾನಸದೃಶಃ ಸದೃಶೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನಿವೇದಯನ್ಪೂಜಯನ್ವೈ ತೇಷ್ವಾನೃಣ್ಯಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-94-21 (85201)
ಯ ಏವಂ ನೈವ ಕುಪ್ಯಂತೇ ನ ಲುಭ್ಯಂತಿ ತೃಣೇಷ್ವಪಿ।
ತ ಏವ ನಃ ಪೂಜ್ಯತಮಾ ಯೇ ಚಾಪಿ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಃ॥ 13-94-22 (85202)
ಯೇ ನೋ ನ ಬಹುಮನ್ಯಂತೇ ನ ಪ್ರವರ್ತಂತಿ ಯಾಚನೇ।
ಪುತ್ರವತ್ಪರಿಪಾಲ್ಯಾಸ್ತೇ ನಮಸ್ತೇಭ್ಯಸ್ತಥಾಽಭಯಂ॥ 13-94-23 (85203)
ಋತ್ವಿಕ್ಪುರೋಹಿತಾಚಾರ್ಯಾ ಮೃದುಧರ್ಮಪರಾ ಹಿ ಯೇ।
ಕ್ಷಾತ್ರೇಣಾಪಿ ಹಿ ಸಂಸೃಷ್ಟಂ ತೇಜಃ ಶಾಂಯತಿ ತೇಷ್ವಪಿ॥ 13-94-24 (85204)
ಈಶ್ವರೋ ಬಲವಾನಸ್ಮಿ ರಾಜಾಽಸ್ಮೀತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಮಾಸ್ಮ ಪರ್ಯಾಸೀರ್ವಾಸೋಭಿರಶನೇನ ಚ॥ 13-94-25 (85205)
ಯಚ್ಛೋಭಾರ್ಥಂ ಬಲಾರ್ತಂ ವಾ ವಿತ್ತಮಸ್ತಿ ತವಾನಘ।
ತೇನ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮಮನುತಿಷ್ಠತಾ॥ 13-94-26 (85206)
ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾಸ್ತಥಾ ವಿಪ್ರಾ ವರ್ತಮಾನಾ ಯಥಾತಥಂ।
ಯಥಾಸುಖಂ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಲಲಂತು ತ್ವಯಿ ಪುತ್ರವತ್॥ 13-94-27 (85207)
ಕೋ ಹ್ಯಕ್ಷಯಪ್ರಸಾದಾನಾಂ ಸುಹೃದಾಮಲ್ಪತೋಷಿಣಾಂ।
ವೃತ್ತಿಮರ್ಹತ್ಯುಪಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ತ್ವದನ್ಯಃ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 13-94-28 (85208)
ಯಥಾಽಪತ್ಯಾಶ್ರಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಲೋಕೇ ಸನಾತನಃ।
ಸದೈವ ಸಾ ಗತಿರ್ನಾನ್ಯಾ ತಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-94-29 (85209)
ಯದಿ ನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಾತ ಸಂತ್ಯಜೇಯುರಪೂಜಿತಾಃ।
ಪಶ್ಯಂತೋ ದಾರುಣಂ ಕರ್ಮ ಸತತಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇ ಸ್ಥಿತಂ॥ 13-94-30 (85210)
ಅವೇದಾನಾಮಕೀರ್ತೀನಾಮಲೋಕಾನಾಮಯಜ್ವಿನಾಂ।
ಕೋನು ಸ್ಯಾಜ್ಜೀವಿತೇನಾರ್ಥಸ್ತದ್ಧಿನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ರಯಂ॥ 13-94-31 (85211)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಂ।
ರಾಜನ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ರಾಜನ್ಪುರಾ ಪರಿಚಚಾರ ಹ।
ವೈಶ್ಯೋ ರಾಜನ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಶೂದ್ರೋ ವೈಶ್ಯಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-94-32 (85212)
ದೂರಾಚ್ಛೂದ್ರೇಣೋಪಚರ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್।
ಸಂಸ್ಪರ್ಶಪರಿಚರ್ಯಸಲ್ತು ವೈಶ್ಯೇನ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ಚ॥ 13-94-33 (85213)
ಮೃದುಭಾವಾನ್ಸತ್ಯಶೀಲಾನ್ಸತ್ಯಧರ್ಮಾನುಪಾಲಕಾನ್।
ಆಶೀವಿಷಾನಿವ ಕ್ರುದ್ಧಾಂಸ್ತಾನುಪಾಚರತ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 13-94-34 (85214)
ಅಪರೇಷಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಪರೇಭ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಯೇ ಪರೇ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರತಪತಾಂ ತೇಜಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಶಾಂಯಂತಿ ತೇಜಾಂಸಿ ಚ ತಪಾಂಸಿ ಚ॥ 13-94-35 (85215)
ನ ಮೇ ಪಿತಾ ಪ್ರಿಯತರೋ ನ ತ್ವಂ ತಾತ ತಥಾ ಪ್ರಿಯಃ।
ನ ಮೇ ಪಿತುಃ ಪಿತಾ ರಾಜನ್ನ ಚಾತ್ಮಾ ನ ಚ ಜೀವಿತಂ॥ 13-94-36 (85216)
ತ್ವತ್ತಶ್ಚ ಮೇ ಪ್ರಿಯತರಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚನ।
ತ್ವತ್ತೋಽಪಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯತರಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-94-37 (85217)
ಬ್ರವೀಮಿ ಸತ್ಯಮೇತಚ್ಚ ಯಥಾಽಹಂ ಪಾಂಡುನಂದನ।
ತೇನ ಸತ್ಯೇನ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಲೋಕಾನ್ಯತ್ರ ಸ ಶಾಂತನುಃ॥ 13-94-38 (85218)
ಪಶ್ಯೇಯಂ ಚ ಸತಾಂ ಲೋಕಾಂಛುಚೀನ್ಬ್ರಹ್ಮಪುರಸ್ಕೃತಾನ್।
ತತ್ರ ಮೇ ತಾತ ಗಂತವ್ಯಮಹ್ನಾಯ ಚ ಚಿರಾಯ ಚ॥ 13-94-39 (85219)
ಸೋಹಮೇತಾದೃಶಾನ್ಲೋಕಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಯನ್ಮೇ ಕೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ನ ತಪ್ಯೇ ತೇನ ಪಾರ್ಥಿವ॥ ॥ 13-94-40 (85220)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 94 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-94-9 ಅಭೀಮಾನಾದತಿಸಮರ್ಥೋಽಯಮಿತ್ಯಭಿಮಾನಂ ಸ್ವಮನಸ್ಯೇವ ಕೃತ್ವಾ ಯಾಚಮಾನಂ। ಯಾಚಮಾನಾವಮಾನಾಚ್ಚ ಆಶಾವಂತಮಕಿಂಚನಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-94-11 ಕೃಶಾಯೇತ್ಯಾದಿಚತುರ್ಥೀ ಷಷ್ಠ್ಯರ್ಥ। ಕೃಶಾಯ ಹ್ರೀಮತೇ ತಾತೇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-94-12 ಕ್ರಿಯಾನಿಯಮಿತಾನ್ ಸ್ವಧರ್ಮಯಂತ್ರಿತಾನ್। ಹ್ರಿಯಾ ತು ನಿಯತಾನಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠ॥ 7-94-16 ಧರ್ಮಾರ್ಥಮೇವ ಧರ್ಮಂ ಕುರ್ವಂತಿ ನತು ಫಲಾಂತರಾರ್ಥಮಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-94-20 ದದತಃ ದಾತುಸ್ತವ ವರ್ತತಾಂ ಸರ್ವದಾಸ್ತು॥ 7-94-21 ನಿವಾಪಃ ಪಿತೃತರ್ಪಣಂ। ದಾನಸದೃಶಃ ಇತ್ಯತ್ರ ದಾನಂ ಮಹಾದಾನಂ॥ 7-94-26 ತೇ ತ್ವಯಾ॥ 7-94-27 ಲಲಂತು ರಮಂತಾಂ॥ 7-94-28 ಉಪಕ್ಷೇಪ್ತಂ ಸಮರ್ಪಿತುಂ॥ 7-94-31 ಅವೇದಾನಾಮಿತಿ। ತರ್ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರಸ್ಮತ್ತ್ಯಾಗೇ ತತ ಏವ ಅವೇದಾದೀನಾಮಸ್ಮಾಕಂ ಜೀವಿತೇನ ಕೋರ್ಥಃ। ತತ್ ಜೀವಿತಂ॥ 7-94-35 ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಪ್ರಭಾವಂ ಚ ತೇಜಾಂಸಿ ಚ ತಪಾಂಸಿ ಚ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಮನ್ಯಂತೇ ಶ್ರೀರಯುರ್ಬಲಮೇವ ಚೇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 095
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.95. ಅಧ್ಯಾಯಃ 095
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯೌ ಚ ಸ್ಯಾತಾಂ ಚರಣೇನೋಪಪನ್ನೌ
ಯೌ ವಿದ್ಯಯಾ ಸದೃಶೌ ಜನ್ಮನಾ ಚ।
ತಾಭ್ಯಾಂ ದಾನಂ ಕತರಸ್ಮೈ ವಿಶಿಷ್ಟ-
ಮಯಾಚಮಾನಾಯ ಚ ಯಾಚತೇ ಚ॥ 13-95-1 (85221)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-95-2x (7083)
ಶ್ರೇಯೋ ವೈ ಯಾಚತಃ ಪಾರ್ಥ ದಾನಮಾಹುರಯಾಚತೇ।
ಅರ್ಹತ್ತಮೋ ವೈ ಧೃತಿಮಾನ್ಕೃಪಣಾದಕೃತಾತ್ಮನಃ॥ 13-95-2 (85222)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ರಕ್ಷಣಧೃತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽನರ್ಥನಾಧೃತಿಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಧೃತಿಮಾನ್ವಿದ್ವಾಂದೇವಾನ್ಪ್ರೀಣಾತಿ ತುಷ್ಟಿಮಾನ್॥ 13-95-3 (85223)
ಯಾಚ್ಯಮಾಹುರನೀಶಸ್ಯ ಅತಿಹಾರಂ ಚ ಭಾರತ।
ಉದ್ವೇಜಯಂತಿ ಯಾಚಂತಿ ಯದಾ ಭೂತಾನಿ ದಸ್ಯುವತ್॥ 13-95-4 (85224)
ಂರಿಯತೇ ಯಾಚಮಾನೋ ವೈ ತಮನು ಂರಿಯತೇಽದದತ್।
ದದತ್ಸಂಜೀವಯತ್ಯೇನಮಾತ್ಮಾನಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-95-5 (85225)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಯಾಚತೇ ಯತ್ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಅಯಾಚತಃ ಸೀದಮಾನಾನ್ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನಿಮಂತ್ರಯೇತ್॥ 13-95-6 (85226)
ಯದಿ ವೈ ತಾದೃಶಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ವಸೇಯುಸ್ತೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ।
ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನಾನಿವಾಗ್ನೀಂಸ್ತಾನ್ಬುಧ್ಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಯತ್ನತಃ॥ 13-95-7 (85227)
ತಪಸಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ದಹೇಯುಃ ಪೃಥಿವೀಮಪಿ।
ಅಪೂಜ್ಯಮಾನಾಃ ಕೌರವ್ಯ ಪೂಜಾರ್ಹಾಸ್ತು ತಥಾವಿಧಾಃ॥ 13-95-8 (85228)
ಪೂಜ್ಯಾ ಹಿ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನತಪೋಯೋಗಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ತೇಭ್ಯಃ ಪೂಜಾಂ ಪ್ರಯುಂಜೀಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪರಂತಪಃ 13-95-9 (85229)
ದದದ್ಬಹುವಿಧಾಂದೇಯಾನುಪಚ್ಛಂದಯತೇ ಚ ತಾನ್॥ 13-95-10 (85230)
ಯದಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಸುಹುತೇ ಸಾಯಂಪ್ರಾತರ್ಭವೇತ್ಫಲಂ।
ವಿದ್ಯಾವೇದವ್ರತವತಿ ತದ್ದಾನಫಲಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-95-11 (85231)
ವಿದ್ಯಾವೇದವ್ರತಸ್ನಾತಾ ನ ವ್ಯಾಪಾಶ್ರಯಜೀವಿನಃ।
ಗೂಢಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸಂಶಿತವ್ರತಾನ್॥ 13-95-12 (85232)
ಕೃತೈರಾವಸಥೈರ್ಹೃದ್ಯೈಃ ಸಪ್ರೇಷ್ಯೈಃ ಸಪರಿಚ್ಛದೈಃ।
ನಿಮಂತ್ರಯೇಥಾಃ ಕೌರವ್ಯ ಕಾಮೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್॥ 13-95-13 (85233)
ಅಪಿ ತೇ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯುಃ ಶ್ರದ್ಧೋಪೇತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಕಾರ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಮನ್ವಾನಾ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ॥ 13-95-14 (85234)
ಅಪಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಗತಾಃ ಸೋದ್ಧರಣಾನ್ಗೃಹಾನ್।
ಯೇಷಾಂ ದಾರಾಃ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಕರ್ಷಕಾಃ॥ 13-95-15 (85235)
ಅನ್ನಾನಿ ಪ್ರಾತಃಸವನೇ ನಿಯತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಾತ ಭುಂಜಾನಾಸ್ತ್ರೇತಾಗ್ನಿಂ ಪ್ರೀಣಯಂತ್ಯುತ॥ 13-95-16 (85236)
ಮಾಧ್ಯಂದಿನಂ ತೇ ಸವನಂ ದದತಸ್ತಾತ ವರ್ತತಾಂ।
ಗೋಹಿರಣ್ಯಾನಿ ವಾಸಾಂಸಿ ತೇನೇಂದ್ರಃ ಪ್ರೀಯತಾಂ ತವ॥ 13-95-17 (85237)
ತೃತೀಯಂ ಸವನಂ ತೇ ವೈ ವೈಶ್ವದೇವಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯದ್ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಯಚ್ಛಸಿ॥ 13-95-18 (85238)
ಅಹಿಂಸಾ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಃ ಸಂವಿಭಾಗಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ದಮಸ್ತ್ಯಾಗೋ ಧೃತಿಃ ಸತ್ಯಂ ಭವತ್ಯವಭೃಥಾಯ ತೇ॥ 13-95-19 (85239)
ಏಥ ತೇ ಚಿತತೋ ಯಜ್ಞಃ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂತಃ ಸದಕ್ಷಿಣಃ।
ವಿಶಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾನಾಂ ನಿತ್ಯಂ ತಾತ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ॥ ॥ 13-95-20 (85240)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 95 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-95-1 ಚರಣೇನಾಚರಣೇನ॥ 7-95-2 ಯಾಚತಃ ಯಾಚಕಾತ್ ತದ್ದಾನಾದಿಸ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-95-3 ಅನರ್ಥನಾ ಅಯಾಚ್ಚಾ। 7-95-4 ಯಾಚ್ಯಂ ಯಾಚನಾರೂಪಂ ಕರ್ಮ। ಅನೀಶಸ್ಯ ದರಿದ್ರಸ್ಯಾತಿಹಾರಂ ತಿರಸ್ಕಾರಮಾಹುಃ। ಯದಾ ಯತಃ ಯಾಚಂತಿ ಯಾಚಮಾನಾನಿ ಭೂತಾನಿ ದಸ್ಯುವಲ್ಲೋಕಾನುದ್ವೇಜಯಂತಿ॥ 7-95-10 ಉಪಚ್ಛಂದಯತೇ ಉಪಚ್ಛಂದಯೇತ। ದದದ್ಬಹುವಿಧಾಂದಾಯಾನುಪಾಗಚ್ಛನ್ನಯಾಚತಾಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಅಯಾಚತಾಂ ಅಯಾಚಮಾನಾನಾಂ। ಉಪಾಗಚ್ಛನ್ಸಮೀಪಮುಪಸರ್ಪನ್ ದಾಯಾಂಧನಾದೀಂದದತ್ ದಾತಾ ಭವೇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-95-15 ಸೋದ್ಧರಣಾನ್ಸ್ವಾಮಿನ್ಯಾಗತೇ ದಾಸ್ಯಾಮೀತಿ ಯಾಚಮಾನೇಭ್ಯೋ ಬಾಲಕೇಭ್ಯ ಆಶಾಪ್ರದರ್ಶನಮುದ್ಧರಣಂ ತತ್ಸಹಿತಾನ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 096
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.96. ಅಧ್ಯಾಯಃ 096
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಣಸ್ಯಾವಶ್ಯಕರ್ತವ್ಯತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠರ ಉವಾಚ।
ದಾನಂ ಯಜ್ಞಃ ಕ್ರಿಯಾ ಚೇಹ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಮಹಾಫಲಂ।
ಕಸ್ಯ ಜ್ಯಾಯಃ ಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕೀದೃಶೇಭ್ಯಃ ಕಥಂ ಕದಾ॥ 13-96-1 (85241)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಜ್ಞಾತುಂ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನಿ ಭಾರತ।
ವಿದ್ವಂಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾಯ ದಾನಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ॥ 13-96-2 (85242)
ಅಂತರ್ವೇದ್ಯಾಂ ಚ ಯದ್ದತ್ತಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಚಾನೃಶಂಸ್ಯತಃ।
ಕಿಂಸ್ವಿನ್ನೈಃಶ್ರೇಯಸಂ ತಾತ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-96-3 (85243)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-96-4x (7084)
ರೌದ್ರಂ ಕರ್ಮ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಸತತಂ ತಾತ ವರ್ತತೇ।
ನಾಸ್ಯ ವೈತಾನಿಕಫಲಂ ವಿನಾ ದಾನಂ ಸುಪಾವನಂ॥ 13-96-4 (85244)
ನ ತು ಪಾಪಕೃತಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಯಾಜಕಾ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ॥
ಧನೇ ಸತ್ಯಪ್ರದಾತೄಣಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಸಾಧವಃ॥ 13-96-5 (85245)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ನ ತು ಚೇದ್ಯದ್ರೋಷಾದಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಯಜ್ಞೈರ್ಯಜೇದ್ರಾಜಾಽಽಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ॥ 13-96-6 (85246)
ಅಥ ಚೇತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯುರ್ದದ್ಯಾದಹರಹರ್ನೃಪಃ।
ಶ್ರದ್ಧಾಮಾಸ್ಥಾಯ ಪರಮಾಂ ಪಾವನಂ ಹ್ಯೇತುದುತ್ತಮಂ॥ 13-96-7 (85247)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತರ್ಪಯಂದ್ರವ್ಯೈಃ ಸ ವೈ ಯಜ್ಞೋಽನುಪದ್ರವಃ।
ಮೈತ್ರಾನ್ಸಾಧೂನ್ವೇದವಿದಃ ಶೀಲವೃತ್ತತಪೋರ್ಜಿತಾನ್॥ 13-96-8 (85248)
ಯತ್ತೇ ತೇ ನ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಕೃತಂ ತೇ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯಜ್ಞಾನ್ಸಾಧಯ ಸಾಧುಭ್ಯಃ ಸ್ವಾದ್ವನ್ನಾಂದಕ್ಷಿಣಾವತಃ॥ 13-96-9 (85249)
ಇಷ್ಟಂ ದತ್ತಂ ಚ ಮನ್ಯೇಥಾ ಆತ್ಮಾನಂ ದಾನಕರ್ಮಣಾ।
ಪೂಜಯೇಥಾ ಯಾಯಜೂಕಾಂಸ್ತವಾಪ್ಯಂಶೋ ಭವೇದ್ಯಥಾ॥ 13-96-10 (85250)
`ವಿದ್ವದ್ಭ್ಯಃ ಸಂಪ್ರದಾನೇನ ತತ್ರಾಪ್ಯಂಶೋಽಸ್ಯ ಪೂಜಯಾ।
ಯಜ್ವಭ್ಯಶ್ಚಾಥ ವಿದ್ವದ್ಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಲೋಕಂ ಪ್ರದಾಪಯೇತ್।
ಪ್ರದದ್ಯಾಜ್ಜ್ಞಾನದಾತೄಣಾಂ ಜ್ಞಾನದಾನಾಂಶಭಾಗ್ಯಭವೇತ್॥' 13-96-11 (85251)
ಪ್ರಜಾವತೋ ಭರೇಥಾಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಬಹುಭಾರಿಣಃ।
ಪ್ರಜಾವಾಂಸ್ತೇನ ಭವತಿ ಯಥಾ ಜನಯಿತಾ ತಥಾ॥ 13-96-12 (85252)
ಯಾವತಃ ಸಾಧುಧರ್ಮಾನ್ವೈ ಸಂತಃ ಸಂವರ್ಧಯಂತ್ಯುತ।
ಸರ್ವಸ್ವೈಶ್ಚಾಪಿ ಭರ್ತವ್ಯಾ ನರಾ ಯೇ ಬಹುಕಾರಿಣಃ॥ 13-96-13 (85253)
ಸಮೃದ್ಧಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛ ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಂಣೇಭ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಧೇನೂರನಡುಹೋಽನ್ನಾನಿ ಚ್ಛತ್ರಂ ವಾಸಾಂಸ್ಯುಪಾನಹೌ॥ 13-96-14 (85254)
ಆಜ್ಯಾನಿ ಯಜಮಾನೇಭ್ಯಸ್ತಥಾಽನ್ನಾನಿ ಚ ಭಾರತ।
ಅಶ್ವವಂತಿ ಚ ಯಾನಾನಿ ವೇಶ್ಮಾನಿ ಶಯನಾನಿ ಚ॥ 13-96-15 (85255)
ಏತೇ ದೇಯಾಃ ಪುಷ್ಟಿಮದ್ಭಿರ್ಲಘೂಪಾಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಅಜುಗುಪ್ಸಾಂಶ್ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಾನ್॥ 13-96-16 (85256)
ಉಪಚ್ಛನ್ನಂ ಪ್ರಕಾಶಂ ವಾ ವೃತ್ತ್ಯಾ ತಾನ್ಪ್ರತಿಪಾಲಯ।
ರಾಜಸೂಯಾಶ್ವಮೇಧಾಭ್ಯಾಂ ಶ್ರೇಯಸ್ತತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರತಿ॥ 13-96-17 (85257)
ಏವಂ ಪಾಪೈರ್ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಪೂತಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಸಂಚಯಿತ್ವಾ ಪುನಃ ಕೋಶಂ ಯದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪಾಲಯಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-96-18 (85258)
ತೇನ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯತ್ವಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಧನಾನಿ ಚ।
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಪರೇಷಾಂ ಚ ವೃತ್ತಿಂ ಸಂರಕ್ಷ ಭಾರತ॥ 13-96-19 (85259)
ಪುತ್ರವಚ್ಚಾಪಿ ಭೃತ್ಯಾನ್ಸ್ವಾನ್ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ಪರಿಪಾಲಯ।
[ಯೋಗಃ ಕ್ಷೇಮಶ್ಚ ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಸ್ತು ಭಾರತ॥ 13-96-20 (85260)
ತದರ್ಥಂ ಜೀವಿತಂ ತೇಽಸ್ತು ಮಾ ತೇಭ್ಯೋಽಪ್ರತಿಪಾಲನಂ।
ಅನರ್ಥೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೈಷ ಯದ್ವಿತ್ತನಿಚಯೋ ಮಹಾನ್॥ 13-96-21 (85261)
ಕ್ಷಿಯಾ ಹ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಸಂವಾಸೋ ದರ್ಪಯೇತ್ಸಂಪ್ರಮೋಹಯೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಪ್ರಮೂಢೇಷು ಧರ್ಮೋ ವಿಪ್ರಣಶೇದ್ಧುವಂ।
ಧರ್ಮಪ್ರಣಾಶೇ ಭೂತಾನಾಮಭಾವಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-96-22 (85262)
ಯೋ ರಕ್ಷಿಭ್ಯಃ ಸಂಪ್ರದಾಯ ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿಲುಂಪತಿ।
ಯಜ್ಞೇ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಧನಂ ತಸ್ಮಾದಾನಯಧ್ವಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್॥ 13-96-23 (85263)
ಯಚ್ಚಾದಾಯ ತದಾಜ್ಞಪ್ತಂ ಭೀತಂ ದತ್ತಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ಯಜೇದ್ರಾಜಾ ನ ತಂ ಯಜ್ಞಂ ಪ್ರಶಂಸಂತ್ಯಸ್ಯ ಸಾಧವಃ॥ 13-96-24 (85264)
ಅಪೀಡಿತಾಃ ಸುಸಂವೃದ್ಧಾ ಯೇ ದದತ್ಯನುಕೂಲತಃ।
ತಾದೃಶೇನಾಪ್ಯುಪಾಯೇನ ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ನೋದ್ಯಮಾಹೃತೈಃ॥ 13-96-25 (85265)
ಯದಾ ಪರಿನಿಷಿಚ್ಯೇತ ನಿಹಿತೋ ವೈ ಯಥಾವಿಧಿ।
ತದಾ ರಾಜಾ ಮಹಾಯಜ್ಞೈರ್ಯಜೇತ ಬಹುದಕ್ಷಿಣೈಃ॥ 13-96-26 (85266)
ವೃದ್ಧಬಾಲಧನಂ ರಕ್ಷ್ಯಮಂಧಸ್ಯ ಕೃಪಣಸ್ಯ ಚ।
ನ ಖಾತಪೂರ್ವಂ ಕುರ್ವೀತ ನ ರುದಂತೀಧನಂ ಹರೇತ್॥ 13-96-27 (85267)
ಹೃತಂ ಕೃಪಣವಿತ್ತಂ ಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಹಂತಿ ನೃಪ ಶ್ರಿಯಂ।
ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಮಹತೋ ಭೋಗಾನ್ಕ್ಷುದ್ಭಯಂ ಪ್ರಣುದೇತ್ಸತಾಂ॥ 13-96-28 (85268)
ಯೇಷಾಂ ಸ್ವಾದೂನಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಬಾಲಕಾಃ।
ನಾಶ್ನಂತಿ ವಿಧಿವತ್ತಾನಿ ಕಿನ್ನು ಪಾಪತರಂ ತತಃ॥ 13-96-29 (85269)
ಯದಿ ತೇ ತಾದೃಶೋ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ವಿದ್ವಾಂತ್ಸೀದೇತ್ಕ್ಷುಧಾ ದ್ವಿಜಃ।
ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾಂ ಚ ಗಚ್ಛೇಥಾಃ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಮಿವೋತ್ತಮಂ॥ 13-96-30 (85270)
ಧಿಕ್ತಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಯಸ್ಯಾವಸೀದತಿ।
ದ್ವಿಜೋಽನ್ಯೋ ವಾ ಮನುಷ್ಯೋಪಿ ಶಿಬಿರಾಹ ವಚೋ ಯಥಾ॥ 13-96-31 (85271)
ಯಸ್ಯ ಸ್ಮ ವಿಷಯೇ ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ನಾತಕಃ ಸೀದತಿ ಕ್ಷುಧಾ।
ಅವೃದ್ಧಿಮೇತಿ ತದ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿಂದತೇ ಸಹ ರಾಜಕಂ॥ 13-96-32 (85272)
ಕ್ರೋಶಂತ್ಯೋ ಯಸ್ಯ ವೈ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಧ್ರಿಯಂತೇ ತರಸಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಕ್ರೋಶತಾಂ ಪತಿಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮೃತೋಽಸೌ ನ ಚ ಜೀವತಿ]॥ 13-96-33 (85273)
ಅರಕ್ಷಿತಾರಂ ಹರ್ತಾರಂ ವಿಲೋಪ್ತಾರಮನಾಯಕಂ।
ತಂ ವೈ ರಾಜಕಲಿಂ ಹನ್ಯುಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸನ್ನಹ್ಯ ನಿರ್ಘೃಣಂ॥ 13-96-34 (85274)
ಅಹಂ ವೋ ರಕ್ಷಿತೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಯೋ ನ ರಕ್ಷತಿ ಭೂಮಿಪಃ।
ಸ ಸಂಹತ್ಯ ನಿಹಂತವ್ಯಃ ಶ್ವೇವ ಸೋನ್ಮಾದ ಆತುರಃ॥ 13-96-35 (85275)
ಪಾಪಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಾ ಹ್ಯರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ರಾಜಾ ವಿಂದತಿ ಭಾರತ॥ 13-96-36 (85276)
ಅಥಾಹುಃ ಸರ್ವಮೇವೈತಿ ಭೂಯೋಽರ್ಧಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ಮತಮಸ್ಮಾಕಂ ಮನೋಃ ಶ್ರುತ್ವಾನುಶಾಸನಂ॥ 13-96-37 (85277)
ಶುಭಂ ವಾ ಯಚ್ಚ ಕುರ್ವಂತಿ ಪ್ರಜಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸುರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ರಾಜಾ ಚಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ॥ 13-96-38 (85278)
ಜೀವಂತಂ ತ್ವಾನುಜೀವಂತು ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪರ್ಜನ್ಯಮಿವ ಭೂತಾನಿ ಮಹಾದ್ರುಮಮಿವಾಂಡಜಾಃ॥ 13-96-39 (85279)
ಕುಬೇರಮಿವ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಶತಕ್ರತುಮಿವಾಮರಾಃ।
ಜ್ಞಾತಯಸ್ತ್ವಾಽನುಜೀವಂತು ಸುಹೃದಶ್ಚ ಪರಂತಪ॥ ॥ 13-96-40 (85280)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 96 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-96-1 ಯಜ್ಞಃ ಕ್ರಿಯಾ ಯಜ್ಞರೂಪಾಕ್ರಿಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಕೀದೃಶೇಭ್ಯೋ ದಾನಂ ಕಥಂ ಯಜ್ಞಕ್ರಿಯೇತಿ। ಕದೇತ್ಯುಭಯತ್ರ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-96-7 ಏತದ್ದಾನಂ॥ 7-96-9 ಯದ್ಯದಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇ ತವ ನ ಕರಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ತರ್ಹಿ ಕೃತಂ ಸುಕೃತಂ ತೇ ತವ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ। ತದಾ ಸುಕೃತೋತ್ಪತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಯಜ್ಞಾನ್ಸಾಧಯ॥ 7-96-10 ದಾನೇ ಯಜ್ಞಾದಿಕಮಂತರ್ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-96-12 ಜನಯಿತಾ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 7-96-13 ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಸ್ತೇ ಸಂತೋ ಬಹುಕಾರಿಣೋಽತ್ಯಂತಮುಪಕರ್ತಾರೋ ಭವಂತಿ। ನರಾ ಯೇ ಬಹುಭಾಷಿಣ ಇತಿ ತ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-96-19 ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಭೂಯಂ ಭಾವೋಽಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಸ್ತಸ್ಯ ಭಾವೋ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ॥ 7-96-23 ಯೋ ರಾಜಾ ರಕ್ಷಿಭ್ಯಃ ಸಂಗ್ರಹಪರೇಭ್ಯೋ ಧನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಯಜ್ಞೇ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಧನಮಾನಯಧ್ವಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್ ಯಜೇತ್ ತರ್ಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ವಿಲುಂಪತಿ॥ 7-96-24 ಯಚ್ಚಾಸೌ ತದ್ಧನಿಭಿರ್ಭಾತಂ ಭಯಯುಕ್ತಂ ಯಥಾಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ದತ್ತಂ ಪ್ರಜಾಭ್ಯ ಆದಾಯ ಸುದಾರುಣಂ ಯಥಾಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಯಜೇತ್ತಂ ಯಜ್ಞಂ ನ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ॥ 7-96-25 ಉದ್ಯಮಃ ಪ್ರಜಾಪೀಡನಾತ್ಮಕೋಽತಿಯತ್ನಃ॥ 7-96-26 ನಿಹಿತಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ನಿತರಾಂ ಹಿತೋ ರಾಜಾ ಯದಾ ಪ್ರಜಾಭಿರ್ನಿಷಿಚ್ಯೇತ ಧನೈರಭಿಷಿಚ್ಯೇತ॥ 7-96-27 ಸ್ವಾತಪೂರ್ವಂ ಧನಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ಸ್ವಾಧೀನಂ ನ ಕುರ್ವೀತೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-96-29 ಸಮವೇಕ್ಷ್ಯಂತ್ಯೇವ ನತು ಲಭಂತೇ॥ 7-96-32 ಸಹಯುಗಪತ್। ರಾಜಕಂ ರಾಜಸಮೂಹಂ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತಂ ವಿಂದತೇ॥ 7-96-37 ಸರ್ವಂ ಪಾಪಂ ಏತಿ ರಾಜಾನಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 097
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.97. ಅಧ್ಯಾಯಃ 097
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸೇಂದ್ರಬೃಹಸ್ಪತಿಸಂವಾದಾನುವಾದಂ ಭೂಮಿದಾನಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಇದಂ ದೇಯಮಿದಂ ದೇಯಮಿತೀಯಂ ಶ್ರುತಿಚೋದನಾತ್।
ಬಹುದೇಯಾಶ್ಚ ರಾಜಾನಃ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ದೇಯಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-97-1 (85281)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-97-2x (7085)
ಅತಿ ದಾನಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪೃಥಿವೀದಾನಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಚಲಾ ಹ್ಯಕ್ಷಯಾ ಭೂಮಿರ್ದೋಗ್ಧ್ರೀ ಕಾಮಾನಿಹೋತ್ತಮಾನ್॥ 13-97-2 (85282)
ದೋಗ್ಧ್ರೀ ವಾಸಾಂಸಿ ರತ್ನಾನಿ ಪಶೂನ್ವ್ರೀಹಿಯವಾಂಸ್ತಥಾ।
ಭೂಮಿದಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಶಾಶ್ವತೀರೇಧತೇ ಸಮಾಃ॥ 13-97-3 (85283)
ಯಾವದ್ಭೂಮೇರಾಯುರಿಹ ತಾವದ್ಭೂಮಿದ ಏಧತೇ।
ನ ಭೂಮಿದಾನಾದಸ್ತೀಹ ಪರಂ ಕಿಂಚಿದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-97-4 (85284)
ಅಪ್ಯಲ್ಪಂ ಪ್ರದದುಃ ಸರ್ವೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಭೂಮಿಮೇವ ದದುಃ ಸರ್ವೇ ಭೂಮಿಂ ತೇ ಭುಂಜತೇ ಜನಾಃ॥ 13-97-5 (85285)
ಸ್ವಕರ್ಮೈವೋಪಜೀವಂತಿ ನರಾ ಇಹ ಪರತ್ರ ಚ।
ಭೂಮಿಃ ಪತಿಂ ಮಹಾದೇವೀ ದಾತಾರಂ ಕುರುತೇ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-97-6 (85286)
ಯ ಏತಾಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದದ್ಯಾದಕ್ಷಯಾಂ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಪುನರ್ನರತ್ವಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಭವೇತ್ಸ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ॥ 13-97-7 (85287)
ಯಥಾ ದಾನಂ ತಥಾ ಭೋಗ ಇತಿ ಧರ್ಮೇಷು ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಾ ತನುಂ ಜಹ್ಯಾದ್ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂಂ॥ 13-97-8 (85288)
ಇತ್ಯೇತತ್ಕ್ಷತ್ರಬಂಧೂನಾಂ ವದಂತಿ ಪರಮಾಶಿಷಃ।
ಪುನಾತಿ ದತ್ತಾ ಪೃಥಿವೀ ದಾತಾರಮಿತಿ ಶುಶ್ರುಮ॥ 13-97-9 (85289)
ಅಪಿ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನಮಪಿ ಚಾನೃತಂ।
ಸೈವ ಪಾಪಂ ಪ್ಲಾವಯತಿ ಸೈವ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮೋಚಯೇತ್॥ 13-97-10 (85290)
ಅಪಿ ಪಾಪಕೃತಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ಪೃಥಿವೀಂ ನಾನ್ಯದಿಚ್ಛಂತಿ ಪಾವನಂ ಜಗತೀ ಯತಃ॥ 13-97-11 (85291)
ನಾಮಾಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯದತ್ತೇತಿ ಗುಹ್ಯಂ ದೇವ್ಯಾಃ ಸನಾತನಂ।
ದಾನಂ ವಾಽಪ್ಯಥವಾಽದಾನಂ ನಾಮಾಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಥಮಪ್ರಿಯಂ॥ 13-97-12 (85292)
ಯ ಏತಾಂ ವಿದುಷೇ ದದ್ಯಾತ್ಪೃಥಿವೀಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮೇತದಿಷ್ಟಂ ಸ ರಾಜಾ ರಾಜ್ಯಮಿತೋ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-97-13 (85293)
ಪುನಶ್ಚಾಸೌ ಜನಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜವತ್ಸ್ಯಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯೈವ ಪೃಥಿವೀಂ ದದ್ಯಾದ್ವಿಪ್ರಾಯ ಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-97-14 (85294)
ನಾಭೂಮಿಪತಿನಾ ಭೂಮಿರಧಿಷ್ಠೇಯಾ ಕಥಂಚನ।
ನ ಚ ವಸ್ತ್ರೇಣಿ ವಾ ಗೂಹೇದಂತರ್ಧಾನೇನ ವಾ ಚರೇತ್॥ 13-97-15 (85295)
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭೂಮಿಮಿಚ್ಛೇಯುಃ ಕುರ್ಯುರೇವಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯಃ ಸಾಧೋರ್ಭೂಮಿಮಾದತ್ತೇ ನ ಭೂಮಿಂ ವಿಂದತೇ ತು ಸಃ॥ 13-97-16 (85296)
ಭೂಮಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ತು ಸಾಧುಭ್ಯೋ ವಿಂದತೇ ಭೂಮಿಮುತ್ತಮಾಂ।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಂಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 13-97-17 (85297)
`ಏಕಾಹಾರಕರೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ಷಷ್ಠಿಸಾಹಸ್ರಮೂರ್ಧ್ವಗಃ।
ತಾವತ್ಯಾ ಹರಣೇ ಪೃಥ್ವ್ಯಾ ನರಕಂ ದ್ವಿಗುಣೋತ್ತರಂ॥' 13-97-18 (85298)
ಯಸ್ಯ ವಿಪ್ರಾಸ್ತು ಶಂಸಂತಿ ಸಾಧೋರ್ಭೂಮಿಂ ಸದೈವ ಹಿ।
ನ ತಸ್ಯ ಶತ್ರವೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-97-19 (85299)
ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪುರುಷಃ ಪಾಪಂ ಕುರುತೇ ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಃ।
ಅಪಿ ಗೋಚರ್ಮಮಾತ್ರೇಣ ಭೂಮಿದಾನೇನ ಪೂಯತೇ॥ 13-97-20 (85300)
ಯೇಽಪಿ ಸಂಗೀರ್ಣಾಕರ್ಮಾಣೋ ರಾಜಾನೋ ರೌದ್ರಕರ್ಮಿಣಃ।
ತೇಭ್ಯಃ ಪವಿತ್ರಮಾಖ್ಯೇಯಂ ಭೂಮಿದಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-97-21 (85301)
ಅಲ್ಪಾಂತರಮಿದಂ ಶಶ್ವತ್ಪುರಾಣಾ ಮೇನಿರೇ ಜನಾಃ।
ಯೋ ಯಜೇತಾಶ್ವಮೇಧೇನ ದದ್ಯಾದ್ವಾ ಸಾಧವೇ ಮಹೀಂ॥ 13-97-22 (85302)
ಅಪಿ ಚೇತ್ಸುಕೃತಂ ಕೃತ್ವಾ ಶಂಕೇರನ್ನಪಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ಅಶಂಕ್ಯಮೇಕಮೇವೈತದ್ಭೂಮಿದಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-97-23 (85303)
ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ವಸ್ತ್ರಂ ಮಣಿಮುಕ್ತಾವಸೂನಿ ಚ।
ಸರ್ವಮೇತನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ದದಾತಿ ವಸುಧಾಂ ದದತ್॥ 13-97-24 (85304)
ತಪೋ ಯಜ್ಞಃ ಶ್ರುತಂ ಶೀಲಮಲೋಭಃ ಸತ್ಯಸಂಧತಾ।
ಗುರುದೈವತಪೂಜಾ ಚ ಏತಾ ವರ್ತಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-25 (85305)
ಭರ್ತುನಿಃಶ್ರೇಯಸೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾನೋ ರಣೇ ಹತಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗತಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ನಾತಿಕ್ರಾಮಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-26 (85306)
ಯಥಾ ಜನಿತ್ರೀ ಸ್ವಂ ಪುತ್ರಂ ಕ್ಷೀರೇಣ ಭರತೇ ಸದಾ।
ಅನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ದಾತಾರಂ ತಥಾ ಸರ್ವರಸೈರ್ಮಹೀ॥ 13-97-27 (85307)
ಮೃತ್ಯುರ್ವೈಕಿಂಕರೋ ದಂಡಸ್ತಾಪೋ ವಹ್ನೇಃ ಸುದಾರುಣಃ।
ಘೋರಾಶ್ಚ ವಾರುಣಾಃ ಪಾಶಾ ನೋಪಸರ್ಪಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-28 (85308)
ಪಿತೄಂಶ್ಚ ಪಿತೃಲೋಕಸ್ಥಾಂದೇವಲೋಕೇ ಚ ದೇವತಾಃ।
ಸಂತರ್ಪಯತಿ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಯೋ ದದಾತಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-97-29 (85309)
ಕೃಶಾಯ ಂರಿಯಮಾಣಾಯ ವೃತ್ತಿಗ್ಲಾನಾಯ ಸೀದತೇ।
ಭೂಮಿಂ ವೃತ್ತಿಕರೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸತ್ರೀ ಭವತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-97-30 (85310)
ಯಥಾ ಧಾವತಿ ಗೌರ್ವತ್ಸಂ ಸ್ರವಂತೀ ವತ್ಸಲಾ ಪಯಃ।
ಏವಮೇವ ಮಹಾಭಾಗ ಭೂಮಿರ್ಭರತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-31 (85311)
ಹಲಕೃಷ್ಟಾಂ ಮಹೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಬೀಜಾಂ ಸಫಲಾಮಪಿ।
ಸೋದಕಂ ವಾಽಪಿ ಶರಣಂ ತಥಾ ಭವತಿ ಕಾಮದಃ॥ 13-97-32 (85312)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವೃತ್ತಸಂಪನ್ನಮಾಹಿತಾಗ್ನಿಂ ಶುಚಿವ್ರತಂ।
ನರಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯ ಮಹೀಂ ನ ಯಾತಿ ಯಮಸಾದನಂ॥ 13-97-33 (85313)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರಮಸೋ ವೃದ್ಧಿರಹನ್ಯಹನಿ ಜಾಯತೇ।
ತಥಾ ಭೂಮಿಕೃತಂ ದಾನಂ ಸಸ್ಯೇಸಸ್ಯೇ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-97-34 (85314)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಭೂಮಿಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಯಾಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ದತ್ತಾ ಭೂಃ ಕಾಶ್ಯಪಾಯ ವೈ॥ 13-97-35 (85315)
ಮಾಮೇವಾದತ್ತ ಮಾಂ ದತ್ತ ಮಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಾಮವಾಪ್ಸ್ಯಥ।
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಪರೇ ಚೈವ ತದ್ದತ್ತಂ ಜಾಯತೇ ಪುನಃ॥ 13-97-36 (85316)
ಯ ಇಮಾಂ ವ್ಯಾಹೃತಿಂ ವೇದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದಸಂಮಿತಾಂ।
ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಹೂಯಮಾನಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-97-37 (85317)
ಕೃತ್ಯಾನಾಮಭಿಶಪ್ತಾನಾಮರಿಷ್ಟಶಮನಂ ಮಹತ್।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಮಹೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪುನಾತ್ಯುಭಯತೋ ದಶ॥ 13-97-38 (85318)
ಪುನಾತಿ ಯ ಇದಂ ವೇದ ವೇದವಾದಂ ತಥೈವ ಚ।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಭೂಮಿರ್ವೈ ಶಾಶ್ವತೀ ಮತಾ॥ 13-97-39 (85319)
ಅಭಿಷಿಚ್ಯೈವ ನೃಪತಿಂ ಶ್ರಾವಯೇದಿಮಮಾಗಮಂ।
ಯಥಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾನ್ನಾದದ್ಯಾತ್ಸಾಧುತಶ್ಚ ತಾಂ॥ 13-97-40 (85320)
ಸೋಽಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೋ ರಾಜಾರ್ಥಶ್ಚಾಪ್ಯಸಂಶಯಃ।
ರಾಜಾ ಹಿ ಧರ್ಮಕುಶಲಃ ಪ್ರಥಮಂ ಭೂತಿಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-97-41 (85321)
ಅಥ ಯೇಷಾಮಧರ್ಮಜ್ಞೋ ರಾಜಾ ಭವತಿ ನಾಸ್ತಿಕಃ।
ನ ತೇ ಸುಖಂ ಪ್ರಬುಧ್ಯಂತಿ ನ ಸುಖಂ ಪ್ರಸ್ವಪಂತಿ ಚ॥ 13-97-42 (85322)
ಸದಾ ಭವಂತಿ ಚೋದ್ವಿಗ್ನಾಸ್ತಸ್ಯ ದುಶ್ಚರಿತೈರ್ನರಾಃ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಾ ಹಿ ಬಹವೋ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನಾಸ್ಯಾವಿಶಂತಿ ತತ್॥ 13-97-43 (85323)
ಅಥ ಯೇಷಾಂ ಪುನಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜಾ ಭವತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಸುಖಂ ತೇ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯಂತೇ ಸುಸುಖಂ ಪ್ರಸ್ವಪಂತಿ ಚ॥ 13-97-44 (85324)
ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಶುಭೇ ರಾಜ್ಯೇ ಕರ್ಮಭಿರ್ನಿರ್ವೃತಾ ನರಾಃ।
ಯೋಗಕ್ಷೇಮೇಣ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ವಿವರ್ಧಂತೇ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-97-45 (85325)
ಸ ಕುಲೀನಃ ಸ ಪುರುಷಃ ಸ ಬಂಧುಃ ಸ ಚ ಪುಣ್ಯಕೃತ್।
ಸ ದಾತಾ ಸ ಚ ವಿಕ್ರಾಂತೋ ಯೋ ದದಾತಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-97-46 (85326)
ಆದಿತ್ಯಾ ಇವ ದೀಪ್ಯಂತೇ ತೇಜಸಾ ಭುವಿ ಮಾನವಾಃ।
ದದಂತಿ ವಸುಧಾಂ ಸ್ಫೀತಾಂ ಯೇ ವೇದವಿದುಷಿ ದ್ವಿಜೇ॥ 13-97-47 (85327)
ಯಥಾ ಸಸ್ಯಾನಿ ರೋಹಂತಿ ಪ್ರಕೀರ್ಣಾನಿ ಮಹೀತಲೇ।
ತಥಾ ಕಾಮಾಃ ಪ್ರರೋಹಂತಿ ಭೂಮಿದಾನಸಮಾರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-97-48 (85328)
ಆದಿತ್ಯೋ ವರುಣೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸೋಮೋ ಹುತಾಶನಃ।
ಶೂಲಿಪಾಣಿಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಪ್ರತಿನಂದಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-49 (85329)
ಭೂಮೌ ಜಾಯಂತಿ ಪುರುಷಾ ಭೂಮೌ ನಿಷ್ಠಾಂ ವ್ರಜಂತಿ ಚ।
ಚತುರ್ವಿಧೋ ಹಿ ಲೋಕೋಽಯಂ ಯೋಽಯಂ ಭೂಮಿಗುಣಾತ್ಮಕಃ॥ 13-97-50 (85330)
ಏಷಾ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಚೈವ ಜಗತಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ನಾನಯಾ ಸದೃಶಂ ಭೂತಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-97-51 (85331)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬೃಹಸ್ಪತೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-97-52 (85332)
ಇಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರತುಶತೇನಾಥ ಮಹತಾ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾ।
ಮಘವಾ ವಾಗ್ವಿದಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪಪ್ರಚ್ಛೇದಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ॥ 13-97-53 (85333)
ಭಗವನ್ಕೇನ ದಾನೇನ ಸ್ವರ್ಗತಃ ಸುಖಮೇಧತೇ।
ಯದಕ್ಷಯಮಹಾರ್ಯಂ ಚ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ವದತಾಂವರ॥ 13-97-54 (85334)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-97-55x (7086)
ಇತ್ಯುಕ್ತೃಃ ಸ ಸುರೇಂದ್ರೇಣ ತತೋ ದೇವಪುಲೋಹಿತಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಬೃಹತ್ತೇಜಾಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಶತಕ್ರತುಂ॥ 13-97-55 (85335)
ಸುವರ್ಣದಾನಂ ಗೋದಾನಂ ಭೂಮಿದಾನಂ ಚ ವೃತ್ರಹನ್।
`ವಿದ್ಯಾದಾನಂ ಚ ಕನ್ಯಾನಾಂ ದಾನಂ ಪಾಪಹರಂ ಪರಂ।'
ದದದೇತಾನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-97-56 (85336)
ನ ಭೂಮಿದಾನಾದ್ದೇವೇಂದ್ರ ಪರಂ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ವಿಶಿಷ್ಟಮಿತಿ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಯತಾ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-97-57 (85337)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಗವಾರ್ಥೇ ವಾ ರಾಷ್ಟ್ರಘಾತೇಽಥ ಸ್ವಾಮಿನಃ।
ಕುಲಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪರಿಭವೇ ಮೃತಾಸ್ತೇ ಭೂಮಿಪೈಃ ಸಮಾಃ'॥ 13-97-58 (85338)
ಯೇ ಶೂರಾ ನಿಹತಾ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ವರ್ಯಾತಾ ರಣಗೃದ್ಧಿನಃ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿಬುಧಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾತಿಕ್ರಾಮಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-59 (85339)
ಭರ್ತುರ್ನಿಃಶ್ರೇಯಸೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾನೋ ರಣೇ ಹತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಲೋಕಗತಾ ಯುಕ್ತಾ ನಾತಿಕ್ರಾಮಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-97-60 (85340)
ಪಂಚ ಪೂರ್ವಾ ಹಿ ಪುರುಷಾಃ ಷಡನ್ಯೇ ವಸುಧಾಂ ಗತಾಃ।
ಏಕಾದಶ ದದದ್ಭೂಮಿಂ ಪರಿತ್ರಾತೀಹ ಮಾನವಃ॥ 13-97-61 (85341)
ರತ್ನೋಪಕೀರ್ಣಾಂ ವಸುಧಾಂ ಯೋ ದದಾತಿ ಪುರಂದರ।
ಸ ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಕಲುಷೈಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-97-62 (85342)
ಮಹೀಂ ಸ್ಫೀತಾಂ ದದದ್ರಾಜನ್ಸರ್ವಕಾಮಗುಣಾನ್ವಿತಾಂ।
ರಾಜಾಧಿರಾಜೋ ಭವತಿ ತದ್ಧಿ ದಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-97-63 (85343)
ಸರ್ವಕಾಮಸಮಾಯುಕ್ತಾಂ ಕಾಶ್ಯಪೀಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಮಾಂ ದದಾತೀತಿ ವಾಸವ॥ 13-97-64 (85344)
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾಂ ಧೇನುಂ ಸರ್ವಕಾಮಗುಣಾನ್ವಿತಾಂ।
ದದಾತಿ ಯಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಾತಿ ಸ ಮಾನವಃ॥ 13-97-65 (85345)
ಮಧುಸರ್ಪಿಃಪ್ರವಾಹಿಣ್ಯಃ ಪಯೋದಧಿವಹಾಸ್ತಥಾ।
ಸರಿತಸ್ತಪರ್ಯಂತೀಹ ಸುರೇಂದ್ರ ವಸುಧಾಪ್ರದಂ॥ 13-97-66 (85346)
ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಾನ್ನೃಪತಿರ್ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್।
ನ ಹಿ ಭೂಮಿಪ್ರದಾನೇನ ದಾನಮನ್ಯದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-97-67 (85347)
ದದಾತಿ ಯಃ ಸಮುಂದ್ರಾಂತಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಶಸ್ತ್ರನಿರ್ಜಿತಾಂ।
ತಂ ಜನಾಃ ಕಥಯಂತೀಹ ಯಾವದ್ಧರತಿ ಗೌರಿಯಂ॥ 13-97-68 (85348)
ಪುಣ್ಯಾಮೃದ್ಧಿರಸಾಂ ಭೂಮಿಂ ಯೋ ದದಾತಿ ಪುರಂದರ।
ನ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಕ್ಷೀಯಂತೇ ಭೂಮಿದಾನಗುಣಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-97-69 (85349)
ಸರ್ವದಾ ಪಾರ್ಥಿವೇನೇಹ ಸತತಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ಭೂರ್ದೇಯಾ ವಿಧಿವಚ್ಛಕ್ರ ಪಾತ್ರೇ ಸುಖಮಭೀಪ್ಸುನಾಂ॥ 13-97-70 (85350)
ಅಪಿ ಕೃತ್ವಾ ನರಃ ಪಾಪಂ ಭೂಮಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ಸಮುತ್ಸೃಜತಿ ತತ್ಪಾಪಂ ಜೀರ್ಣಾಂ ತ್ವಚಮಿವೋರಗಃ॥ 13-97-71 (85351)
ಸಾಗರಾನ್ಸರಿತಃ ಶೈಲಾನ್ಕಾನನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಸರ್ವಮೇತನ್ನರಃ ಶಕ್ರ ದದಾತಿ ವಸುಧಾಂ ದದತ್॥ 13-97-72 (85352)
ತಟಾಕಾನ್ಯುದಪಾನಾನಿ ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ।
ಸ್ನೇಹಾನ್ಸರ್ವರಸಾಂಶ್ಚೈವ ದದಾತಿ ವಸುಧಾಂ ದದತ್॥ 13-97-73 (85353)
ಓಷಧೀರ್ವೀರ್ಯಸಂಪನ್ನಾನಗಾನ್ಪುಷ್ಪಫಲಾನ್ವಿತಾನ್।
ಕಾನನೋಪಲಶೈಲಾಂಶ್ಚ ದದಾತಿ ವಸುಧಾಂ ದದತ್॥ 13-97-74 (85354)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಪ್ರಭೃತಿಭಿರಿಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ನ ತತ್ಫಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ಭೂಮಿದಾನಾದ್ಯದಶ್ನುತೇ॥ 13-97-75 (85355)
ದಾತಾ ದಶಾನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ದಶ ಹಂತಿ ತಥಾ ಕ್ಷಿಪನ್।
ಪೂರ್ವದತ್ತಾಂ ಹರನ್ಭೂಮಿಂ ನರಕಾಯೋಪಗಚ್ಛತಿ॥ 13-97-76 (85356)
ನ ದದಾತಿ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ದತ್ತ್ವಾಽಪಿ ಚ ಹರೇತ್ತು ಯಃ।
ಸ ಬದ್ಧೋ ವಾರುಣೈಃ ಪಾಶೈಸ್ತಪ್ಯತೇ ಮೃತ್ಯುಸಾಸನಾತ್॥ 13-97-77 (85357)
ಆಹಿತಾಗ್ನಿಂ ಸದಾಯಜ್ಞಂ ಕೃಶವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರಿಯಾತಿಥಿಂ।
ಯೇ ಭರಂತಿ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಂ ನೋಪಸರ್ಪಂತಿ ತೇ ಯಮಂ॥ 13-97-78 (85358)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವನೃಣೀಭೂತಃ ಪಾರ್ಥಿವಃ ಸ್ಯಾತ್ಪುರಂದರ।
ಇತರೇಷಾಂ ತು ವರ್ಣಾನಾಂ ತಾರಯೇತ್ಕೃಶದುರ್ಬಲಾನ್॥ 13-97-79 (85359)
ನಾಚ್ಛಿಂದ್ಯಾತ್ಸ್ಪರ್ಶಿತಾಂ ಭೂಮಿಂ ಪರೇಣ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃಶವೃತ್ತೇಃ ಕದಾಚನ॥ 13-97-80 (85360)
ಯಥಾಶ್ರು ಪತಿತಂ ತೇಷಾಂ ದೀನಾನಾಮಥ ಸೀದತಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಹೃತೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಹನ್ಯಾತ್ತ್ರಿಪುರುಷಂ ಕುಲಂ॥ 13-97-81 (85361)
ಭೂಮಿಪಾಲಂ ಚ್ಯುತಂ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಯಸ್ತು ಸಂಸ್ಥಾಪಯೇತ್ಪುನಃ।
ತಸ್ಯ ವಾಸಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-97-82 (85362)
`ಸುನಿರ್ಮಿತಾಂ ಸುವಿಕ್ರೀತಾಂ ಸುಭೃತಾಂ ಸ್ಥಾಪಯೇನ್ನೃಪ।'
ಇಕ್ಷುಭಿಃ ಸಂತತಾಂ ಭೂಮಿಂ ಯವಗೋಧೂಮಸಾಲಿನೀಂ॥ 13-97-83 (85363)
ಗೋಶ್ವವಾಹನಪೂರ್ಣಾಂ ವಾ ಯೋ ದದಾತಿ ವಸುಂಧರಾಂ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥' 13-97-84 (85364)
ನಿಧಿಗರ್ಭಾಂ ದದದ್ಭೂಮಿಂ ಸರ್ವರತ್ನಪರಿಚ್ಛದಾಂ।
ಅಕ್ಷಯಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಲೋಕಾನ್ಭೂಮಿಸತ್ರಂ ಹಿ ತಸ್ಯ ತತ॥ 13-97-85 (85365)
ವಿಧೂಯ ಕಲುಷಂ ಸರ್ವಂ ವಿರಜಾಃ ಸಂಮತಃ ಸತಾಂ।
ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ಸದ್ಭಿರ್ಯೋ ದದಾತಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-97-86 (85366)
ಯಥಾಽಪ್ಸು ಪತಿತಃ ಶಕ್ರ ತೈಲಬಿಂದುರ್ವಿಸರ್ಪತಿ।
ತಥಾ ಭೂಮಿಕೃತಂ ದಾನಂ ಸಸ್ಯೇಸಸ್ಯೇ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-97-87 (85367)
ಯೇ ರಣಾಗ್ರೇ ಮಹೀಪಾಲಾಃ ಶೂರಾಃ ಸಮಿತಿಶೋಭನಾಃ।
ವಧ್ಯಂತೇಽಭಿಮುಖಾಃ ಶಕ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ವ್ರಜಂತಿ ತೇ॥ 13-97-88 (85368)
ನೃತ್ತಗೀತಪರಾ ನಾರ್ಯೋ ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯವಿಭೂಷಿತಾಃ।
ಉಪತಿಷ್ಠಂತಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಯಥಾ ಭೂಮಿಪ್ರದಂ ದಿವಿ॥ 13-97-89 (85369)
ಮೋದತೇ ಚ ಸುಖಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ದೇವಗಂಧರ್ವಪೂಜಿತಃ।
ಯೋ ದದಾತಿ ಮಹೀಂ ಸಂಯಗ್ವಿಧಿನೇಹ ದ್ವಿಜಾತಯೇ॥ 13-97-90 (85370)
ಶತಮಪ್ಸರಸಶ್ಚೈವ ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯವಿಭೂಷಿತಾಃ।
ಉಪತಿಷ್ಠಂತಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಧರಾಪ್ರದಂ॥ 13-97-91 (85371)
ಉಪತಿಷ್ಠಂತಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಸದಾ ಭೂಮಿಪ್ರದಂ ನರಂ।
ಶಂಖಂ ಭದ್ರಾಸನಂ ಛತ್ರಂ ವರಾಶ್ವಾ ವರವಾಹನಂ॥ 13-97-92 (85372)
ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಾತ್ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಹಿರಣ್ಯನಿಚಯಾಸ್ತಥಾ।
ಆಜ್ಞಾ ಸದಾಽಪ್ರತಿಹತಾ ಜಯಶಬ್ದಾ ವಸೂನಿ ಚ॥ 13-97-93 (85373)
ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಫಲಂ ಸ್ವರ್ಗಃ ಪುರಂದರ।
ಹಿರಣ್ಯಪುಷ್ಪಾಶ್ಚೌಷಧ್ಯಃ ಕುಶಕಾಂಚನಶಾದ್ವಲಾಃ॥ 13-97-94 (85374)
ಅಮೃತಪ್ರಸವಾಂ ಭೂಮಿಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷೋ ದದತ್॥ 13-97-95 (85375)
ನಾಸ್ತಿ ಭೂಮಿಸಮಂ ದಾನಂ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮೋ ಗುರುಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಸಮೋ ಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತಿ ದಾನಸಮೋ ನಿಧಿಃ॥ 13-97-96 (85376)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-97-97x (7087)
ಏತದಾಂಗಿರಸಾಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಸವೋ ವಸುಧಾಮಿಮಾಂ।
ವಸುರತ್ನಸಮಾಕೀರ್ಣಾಂ ದದಾವಾಂಗಿರಸೇ ತದಾ॥ 13-97-97 (85377)
ಯ ಇದಂ ಶ್ರಾವಯೇಚ್ಛ್ರಾದ್ಧೇ ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಸಂಸ್ತವಂ।
ನ ತಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಾಂ ಭಾಗೋ ನಾಸುರಾಣಾಂ ಭವತ್ಯುತ॥ 13-97-98 (85378)
ಅಕ್ಷಯಂ ಚ ಭವೇದ್ದತ್ತಂ ಪಿತೃಭ್ಯಸ್ತನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರಾದ್ಧೇಷ್ವಿದಂ ವಿದ್ವಾನ್ಭುಂಜತಃ ಶ್ರಾವಯೇದ್ದ್ವಿಜಾನ್॥ 13-97-99 (85379)
ಇತ್ಯೇತತ್ಸರ್ವದಾನಾನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮುಕ್ತಂ ತವಾನಘ।
ಮಯಾ ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-97-100 (85380)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 97 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-97-6 ಪ್ರಿಯಂ ಸ್ವಪತಿಂ॥ 7-97-12 ಪ್ರಿಯೇಣ ಪ್ರಿಯಾಯ ವಾ ದತ್ತೇತಿ ಯೋಗಾತ್ತಸ್ಯಾ ದಾನಮಾದಾನಂ ವಾ ಕುರ್ವನ್ ಪ್ರಿಯದತ್ತಾಯಾ ಅಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ದಾನಂ ವಾಪ್ಯಥ ವಾ ಜ್ಞಾನಂ ನಾಮಾಸ್ಯಾಃ ಪರಮಪ್ರಿಯಂ ಇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-97-19 ಶಂಸಂತ್ಯಮುಕದತ್ತೇ ಗೃಹೇ ತಿಷ್ಠಾಮ ಇತಿ ಕಥಯಂತಿ॥ 7-97-23 ಅರ್ಪಿತದಾನಾಂತರವದ್ಭೂಮಿದಾನೇ ಪುಣ್ಯೋತ್ಪತ್ತೌ ಶಂಕೈವ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-97-25 ಏತಾ ಏತಾನಿ। ಸುಪೋ ಡಾದೇಶಃ। ವರ್ತಂತ್ಯನುಸರಂತಿ। ನಾತಿಕ್ರಾಮಂತಿ ಭೂಮಿದಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-97-28 ವೈಕಿಂಕರಃ ವಿಪರೀತಂ ಕುತ್ಸಿತಂ ಚ ಕರೋತೀತಿ ವಿಕಿಂಕರಃ ಕಾಲಸ್ತತ್ಸಂಬಂಧೀ ಕಾಲಮೃತ್ಯುರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-97-30 ಸತ್ರೀ ಸತ್ರಕೃತ್॥ 7-97-31 ಉದೀರ್ಣಂ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಮಹತ್। ಶರಣಂ ಗೃಹಂ॥ 7-97-36 ತತಶ್ಚ ಜನನೇ ಪುನರಿತಿ ಥ.ಪಾಠ.॥ 7-97-37 ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಂ ಬೃಹತ್ತ್ವಂ ಫಲಮಿತಿ ಯಾವತ್। ಗಚ್ಛತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಶ್ರಿತ ಇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-97-38 ಕೃತ್ಯಾನಾಂ ಮಂತ್ರಮಯೀನಾಂ ಮಾರಣಾರ್ಥಶಕ್ತೀನಾಂ ಸಂಬಂಧಿ ಯದರಿಷ್ಟಂ ತಚ್ಛಮನಂ॥ 7-97-39 ಇದಂ ಭೂಮಿದಾನಂ ಯೋ ವೇದ। ವಾದಂ ಭೂಮಿವಾಕ್ಯಂ ಯೋ ವೇದ। ಸೋಽಪಿ ಪುನಾತಿ ದಶಪುರುಷಾನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-97-41 ಭೂತಿಲಕ್ಷಣಂ ಐಶ್ವರ್ಯಸೂಚಕಂ॥ 7-97-76 ಕ್ಷಿಪನ್ ಹರನ್॥ 7-97-80 ಸ್ಪರ್ಶಿತಾಂ ದತ್ತಾಂ॥ 7-97-92 ವರಾಶ್ವಾ ವರವಾರಣಾ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 098
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.98. ಅಧ್ಯಾಯಃ 098
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯನ್ನದಾನಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಾನಿ ದಾನಾನಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದಾತುಕಾಮೋ ಮಹೀಪತಿಃ।
ಗುಣಾಧಿಕೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-98-1 (85381)
ಕೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಸದ್ಯಃ ಕಿಂ ತುಷ್ಟಾಃ ಪ್ರದಿಶಂತಿ ಚ।
ಶಂಸ ಮೇ ತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಫಲಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಂ ಮಹತ್॥ 13-98-2 (85382)
ದತ್ತಂ ಕಿಂ ಫಲವದ್ರಾಜನ್ನಿಹ ಲೋಕೇಂ ಪರತ್ರ ಚ।
ಭವತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತನ್ಮೇ ವಿಸ್ತರತೋ ವದ॥ 13-98-3 (85383)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-98-4x (7088)
ಇಮಮರ್ಥಂ ಪುರಾ ಪೃಷ್ಟೋ ನಾರದೋ ದೇವದರ್ಶನಃ।
ಯದುಕ್ತವಾನಸೌ ವಾಕ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 13-98-4 (85384)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-98-5x (7089)
ಅನ್ನಮೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ದೇವಾ ಋಷಿಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಲೋಕತಂತ್ರಂ ಹಿ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಸರ್ವಮನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-98-5 (85385)
ಅನ್ನೇನ ಸದೃಶಂ ದಾನಂ ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ವಿಶೇಷೇಣಿ ದಾತುಮಿಚ್ಛಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-98-6 (85386)
ಅನ್ನಮೂರ್ಜಸ್ಕರಂ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಣಾಶ್ಚಾನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಅನ್ನೇನ ಧಾರ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ವಿಶ್ವಂ ಜಗದಿದಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-98-7 (85387)
ಅನ್ನಾದ್ಗೃಹಸ್ಥಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭಿಕ್ಷವಸ್ತಾಪಸಾಸ್ತಥಾ॥
ಅನ್ನಾದ್ಭವಂತಿ ವೈ ಪ್ರಾಣಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-98-8 (85388)
ಕಟುಂಬಿನೇ ಸೀದತೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ದಾತವ್ಯಂ ಭಿಕ್ಷವೇ ಚಾನ್ನಮಾತ್ಮನೋ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-98-9 (85389)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾಭಿರೂಪಾಯ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಮರ್ಥಿನೇ।
ನಿದಧಾತಿ ನಿಧಿಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪಾರಲೌಕಿಕಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-98-10 (85390)
ಶ್ರಾಂತಮಧ್ವನಿ ವರ್ತಂತಂ ವೃದ್ಧಮರ್ಹಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಅರ್ಯಯೇದ್ಭೂತಿಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಗೃಹಸ್ಥೋ ಗೃಹಮಾಗತಂ॥ 13-98-11 (85391)
ಕ್ರೋಧಮುತ್ಪತಿತಂ ಹಿತ್ವಾ ಸುಶೀಲೋ ವೀತಮತ್ಸರಃ।
ಅನ್ನದಃ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ರಾಜಂದಿವಿ ಚೇಹ ಚ ಯತ್ಸುಖಂ॥ 13-98-12 (85392)
ನಾವಮನ್ಯೇದಭಿಗತಂ ನ ಪ್ರಣುದ್ಯಾತ್ಕದಾಚನ।
ಅಪಿ ಶ್ವಪಾಕೇ ಶುನಿ ವಾ ನಾನ್ನದಾನಂ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 13-98-13 (85393)
ಯೋ ದದ್ಯಾದಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಮನ್ನಮಧ್ವನಿ ವರ್ತತೇ।
ಆರ್ತಾಯಾದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಯ ಸ ಮಹದ್ಧರ್ಮಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-98-14 (85394)
ಪಿತೄಂದೇವಾನೃಪೀನ್ವಿಪ್ರಾನತಿಥೀಂಶ್ಚ ಜನಾಧಿಪ।
ಯೋ ನರಃ ಪ್ರೀಣಯತ್ಯನ್ನೈಸ್ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಮಹತ್॥ 13-98-15 (85395)
ಕೃತ್ವಾಽತಿಪಾತಕಂ ಕರ್ಮ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಮರ್ಥಿನೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ವಿಶೇಷೇಣ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಮುಹ್ಯತೇ॥ 13-98-16 (85396)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಕ್ಷಯಂ ದಾನಮನ್ನಂ ಶೂದ್ರೇ ಮಹಾಫಲಂ।
ಅನ್ನದಾನಂ ಹಿ ಶೂದ್ರೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಚ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-98-17 (85397)
ನ ಪೃಚ್ಛೇದ್ಗೋತ್ರಚರಣಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ದೇಶಮೇವ ಚ।
ಭಿಕ್ಷಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನಾನ್ನಂ ದದ್ಯಾದೇವಾವಿಚಾರತಃ॥ 13-98-18 (85398)
ಅನ್ನದಸ್ಯಾನ್ನದಾ ವೃಕ್ಷಾಃ ಸರ್ವಕಾಮಫಲಪ್ರದಾಃ।
ಭವಂತಿ ಚೇಹ ಚಾಮುತ್ರ ನೃಪತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-98-19 (85399)
ಆಶಂಸಂತೇ ಹಿ ಪಿತರಃ ಸುವೃಷ್ಟಿಮಿವ ಕರ್ಷಕಾಃ।
ಅಸ್ಮಾಕಮಪಿ ಪುತ್ರೋ ವಾ ಪೌತ್ರೋ ವಾಽನ್ನಂ ಪ್ರದಾಸ್ಯತಿ॥ 13-98-20 (85400)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಮಹದ್ಭೂತಂ ಸ್ವಯಂ ದೇಹೀತಿ ಯಾಚತೇ।
ಅಕಾಮೋ ವಾ ಸಕಾಮೋ ವಾ ದತ್ತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-98-21 (85401)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮತಿಥಿಃ ಪ್ರಸೃತಾಗ್ರಭುಕ್।
ವಿಪ್ರಾ ಯದಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಭಿಕ್ಷಮಾಣಾ ಗೃಹಂ ಸದಾ॥ 13-98-22 (85402)
ಸತ್ಕತಾಶ್ಚ ನಿವರ್ತಂತೇ ತದತೀವ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ಮಹಾಭಾಗೇ ಕುಲೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಜನ್ಮ ಚಾಪ್ನೋತಿ ಭಾರತ॥ 13-98-23 (85403)
ದತ್ತ್ವಾ ತ್ವನ್ನಂ ನರೋ ಲೋಕೇ ತಥಾ ಸ್ಥಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಿಷ್ಟಮೃಷ್ಟಾನ್ನದಾಯೀ ತು ಸ್ವರ್ಗೇ ವಸತಿ ಸತ್ಕೃತಃ॥ 13-98-24 (85404)
ಅನ್ನಂ ಪ್ರಾಣಾ ನರಾಣಾಂ ಹಿ ಸರ್ವಮನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿಂ।
ಅನ್ನದಃ ಪಶುಮಾನ್ಪುತ್ರೀ ಧನವಾನ್ಭೋಗವಾನಪಿ॥ 13-98-25 (85405)
ಪ್ರಾಣವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಭವತಿ ರೂಪವಾಂಶ್ಚ ತಥಾ ನೃಪ।
ಅನ್ನದಃ ಪ್ರಾಣದೋ ಲೋಕೇ ಸರ್ವದಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತು ಸಃ॥ 13-98-26 (85406)
ಅನ್ನಂ ಹಿ ದತ್ತ್ವಾಽತಿಥಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪ್ರದಾತಾ ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ದೈವತೈಶ್ಚಾಪಿ ಪೂಜ್ಯತೇ॥ 13-98-27 (85407)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಮಹದ್ಭೂತಂ ಕ್ಷೇತ್ರಭೂತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಉಪ್ಯತೇ ತತ್ರಿ ಯದ್ಬೀಜಂ ತದ್ಧಿ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಮಹತ್॥ 13-98-28 (85408)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪ್ರೀತಿಜನನಂ ಭೋಕ್ತುರ್ದಾತುರ್ಭವತ್ಯುತ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯನ್ಯಾನಿ ದಾನಾನಿ ಪರೋಕ್ಷಫಲವಂತ್ಯುತ॥ 13-98-29 (85409)
ಅನ್ನಾದ್ಧಿ ಪ್ರಸವಂ ಯಾಂತಿ ರತಿರನ್ನಾದ್ಧಿ ಭಾರತ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಾವನ್ನತೋ ವಿದ್ಧಿ ರೋಗನಾಶಂ ತಥಾಽನ್ನತಃ॥ 13-98-30 (85410)
ಅನ್ನಂ ಹ್ಯಮೃತಮಿತ್ಯಾಹ ಪುರಾ ಕಲ್ಪೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ। 7-98-3ab ಅನ್ನಂ ಭುವಂ ದಿವಂ ಖಂ ಚ ಸರ್ವಮನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-98-31 (85411)
ಅನ್ನಪ್ರಣಾಶೇ ಭಿದ್ಯಂತೇ ಶರೀರೇ ಪಂಚ ಧಾತವಃ।
ಬಲಂ ಬಲವತೋಪೀಹ ಪ್ರಣಶ್ಯತ್ಯನ್ನಹಾನಿತಃ॥ 13-98-32 (85412)
ಆವಾಹಾಶ್ಚ ವಿವಾಹಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚಾನ್ನಮೃತೇ ತಥಾ।
ನಿವರ್ತಂತೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾತ್ರ ಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 13-98-33 (85413)
ಅನ್ನತಃ ಸರ್ವಮೇತದ್ಧಿ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸ್ಥಾಣು ಜಂಗಮಂ।
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಧರ್ಮಾರ್ಥಮನ್ನಂ ದೇಯಮತೋ ಬುಧೈಃ॥ 13-98-34 (85414)
ಅನ್ನದಸ್ಯ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಬಲಮೋಜೋ ಯಶಾಂಸಿ ಚ।
ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ ಶಶ್ವತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-98-35 (85415)
ಮೇಘೇಷೂರ್ಧ್ವಂ ಸನ್ನಿಧತ್ತೇ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಪವನಃ ಪತಿಃ।
ತಚ್ಚ ಮೇಘಗತಂ ವಾರಿ ಶಕ್ರೋ ವರ್ಷತಿ ಭಾರತ॥ 13-98-36 (85416)
ಆದತ್ತೇ ಚ ರಸಾನ್ಭೌನಾನಾದಿತ್ಯಃ ಸ್ವಗಭಸ್ತಿಭಿಃ।
ವಾಯುರಾದಿತ್ಯತಸ್ತಾಂಶ್ಚ ರಸಾಂದೇವಃ ಪ್ರವರ್ಷತಿ॥ 13-98-37 (85417)
ತದ್ಯದಾ ಮೇಘತೋ ವಾರಿ ಪತಿತಂ ಭವತಿ ಕ್ಷಿತೌ।
ತದಾ ವಸುಮತೀ ದೇವೀ ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 13-98-38 (85418)
ತತಃ ಸಸ್ಯಾನಿ ರೋಹಂತಿ ಯೇನ ವರ್ತಯತೇ ಜಗತ್।
ಮಾಂಸಮೇದೋಸ್ಥಿಶುಕ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಸ್ತತಃ ಪುನಃ॥ 13-98-39 (85419)
ಸಂಭವಂತಿ ತತಃ ಶುಕ್ರಾತ್ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಅಗ್ನೀಷೋಮೌ ಹಿ ತಚ್ಛುಕ್ರಂ ಸೃಜತಃ ಪುಷ್ಯತಶ್ಚ ಹ॥ 13-98-40 (85420)
ಏವಮನ್ನಾದ್ಧಿ ಸೂರ್ಯಶ್ಚ ಪವನಃ ಶಕ್ರಮೇವ ಚ।
ಏಕ ಏವ ಸ್ಮೃತೋ ರಾಶಿಸ್ತತೋ ಭೂತಾನಿ ಜಜ್ಞಿರೇ॥ 13-98-41 (85421)
ಪ್ರಾಣಾಂದದಾತಿ ಭೂತಾನಾಂ ತೇಜಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ।
ಗೃಹಮಭ್ಯಾಗತಾಯಾಥ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಮರ್ಥಿನೇ॥ 13-98-42 (85422)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-98-43x (7090)
ನಾರದೇನೈವಮುಕ್ತೋಽಹಮನ್ನದಾನಂ ಸದಾ ನೃಪ।
ಅನಸೂಯುಸ್ತ್ವಮಪ್ಯನ್ನಂ ತಸ್ಮಾದ್ದೇಹಿ ಗತಜ್ವರಃ॥ 13-98-43 (85423)
ದತ್ತ್ವಾಽನ್ನಂ ವಿಧಿವದ್ರಾಜನ್ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಮಪಿ ಪ್ರಭೋ।
ಯಥಾವದನುರೂಪೇಭ್ಯಸ್ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-98-44 (85424)
ಅನ್ನದಾನಾಂ ಹಿ ಯೇ ಲೋಕಾಸ್ತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಶೃಣು ಜನಾಧಿಪ।
ಭವನಾನಿ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ದಿವಿ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-98-45 (85425)
ನಾನಾಸಂಸ್ಥಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ನಾನಾಸ್ತಂಭಾನ್ವಿತಾನಿ ಚ।
ಚಂದ್ರಮಂಡಲಶುಭ್ರಾಣಿ ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲವಂತಿ ಚ॥ 13-98-46 (85426)
ತರುಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಅನೇಕಶತಭೌಮಾನಿ ಸಾಂತರ್ಜಲಚರಾಣಿ ಚ॥ 13-98-47 (85427)
ವೈದೂರ್ಯಾರ್ಕಪ್ರಕಾಶಾನಿ ರೌಪ್ಯರುಕ್ಮಮಯಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾಶ್ಚಾಪಿ ವೃಕ್ಷಾ ಭವನಸಂಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-98-48 (85428)
ವಾಪ್ಯೋ ವೀಥ್ಯಃ ಸಭಾಃ ಕೂಪಾ ದೀರ್ಘಿಕಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಘೋಷವಂತಿ ಚ ಯಾನಾನಿ ಯುಕ್ತಾನ್ಯಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-98-49 (85429)
ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಮಯಾಃ ಶೈಲಾ ವಾಸಾಂಸ್ಯಾಭರಣಾನಿ ಚ।
ಕ್ಷೀರಂ ಸ್ರವಂತಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ ಚೈವಾನ್ನಪರ್ವತಾಃ॥ 13-98-50 (85430)
ಪ್ರಾಸಾದಾಃ ಪಾಂಡುರಾಭ್ರಾಭಾಃ ಶಯ್ಯಾಶ್ಚ ಕನಕೋಂಜ್ವಲಾಃ।
ತಾನ್ಯನ್ನದಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತಸ್ಮಾದನ್ನಪ್ರದೋ ಭವ॥ 13-98-51 (85431)
ಏತೇ ಲೋಕಾಃ ಪುಣ್ಯಕೃತಾ ಅನ್ನದಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ದಾತವ್ಯಂ ಮಾನವೈರ್ಭುವಿ॥ ॥ 13-98-52 (85432)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 98 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-98-9 ಕುಟುಂಬಂ ಪೀಡಯಿತ್ವಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯೇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-98-19 ಅನ್ನದಸ್ಯಾನ್ನವೃಕ್ಷಾಶ್ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-98-28 ಕ್ಷೇತ್ರ ಚರತಿ ಪಾದವತ್ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-98-33 ಬ್ರಹ್ಮ ವೇದಃ॥ 7-98-36 ಮೇಘೇಷೂದಕಮಾದತ್ತೇ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಪವನಃ ಶಿವ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 099
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.99. ಅಧ್ಯಾಯಃ 099
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಶ್ವಿನ್ಯಾದಿನಕ್ಷತ್ರಯೋಗೇಽನ್ನದಾನಫಲಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದದೇವಕೀಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭವತೋ ವಾಕ್ಯಮನ್ನದಾನಸ್ಯ ಯೋ ವಿಧಿಃ।
ನಕ್ಷತ್ರಯೋಗಸ್ಯೇದಾನೀಂ ದಾನಕಲ್ಪಂ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-99-1 (85433)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-99-2x (7091)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾನಂ।
ದೇವಕ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸಂವಾದಂ ಸಮರ್ಷೇರ್ನಾರದಸ್ಯ ಚ॥ 13-99-2 (85434)
ದ್ವಾರಕಾಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ನಾರದಂ ದೇವದರ್ಶನಂ।
ಪಪ್ರಚ್ಛೇದಂ ವಚಃ ಪ್ರಶ್ನಂ ದೇವಕೀ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನೀ॥ 13-99-3 (85435)
ತಸ್ಯಾಃ ಸಂಪೃಚ್ಛಮಾನಾಯಾ ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಸ್ತತಃ।
ಆಚಷ್ಟ ವಿಧಇವತ್ಸರ್ವಂ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-99-4 (85436)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-99-5x (7092)
ಕೃತ್ತಿಕಾಸು ಮಹಾಭಾಗೇ ಪಾಯಸೇನ ಸಸರ್ಪಿಷಾ।
ಸಂತರ್ಪ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸಾಧೂಂʼಲ್ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-99-5 (85437)
ರೋಹಿಣ್ಯಾಂ ಪ್ರಸೃತೈರ್ಮಾರ್ಗೈರ್ಮಾಂಸೈರನ್ನೇನ ಸರ್ಪಿಷಾ।
ಪಯೋಽನ್ನಪಾನಂ ದಾತವ್ಯಮನೃಣಾರ್ಥಂ ದ್ವಿಜಾತಯೇ॥ 13-99-6 (85438)
ದೋಗ್ಧ್ರೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸವತ್ಸಾಂ ತು ನಕ್ಷತ್ರೇ ಸೋಮದೈವತೇ।
ಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನುಪಾಲ್ಲೋಕಾತ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-99-7 (85439)
ಆರ್ದ್ರಾಯಾಂ ಕೃಸರಂ ದತ್ತ್ವಾ ತಿಲಭಿಶ್ರಮುಪೋಷಿತಃ।
ನರಸ್ತರತಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಕ್ಷುರಧಾರಾಂಶ್ಚ ಪರ್ವತಾನ್॥ 13-99-8 (85440)
ಪೂಪಾನ್ಪುನರ್ವಸೌ ದತ್ತ್ವಾ ತಥೈವಾನ್ನಾನಿ ಶೋಭನೇ।
ಯಶಸ್ವೀ ರೂಪಸಂಪನ್ನೋ ಬಹ್ವನ್ನೋ ಜಾಯತೇ ಕುಲೇ॥ 13-99-9 (85441)
ಪುಣ್ಯೇಣ ಕನಕಂ ದತ್ತ್ವಾ ಕೃತಂ ವಾಽಕೃತಮೇವ ಚ।
ಅನಾಲೋಕೇಷು ಲೋಕೇಷು ಸೋಮವತ್ಸ ವಿರಾಜತೇ॥ 13-99-10 (85442)
ಆಶ್ಲೇಷಾಯಾಂ ತು ಯೋ ರೂಪ್ಯಮೃಷಭಂ ವಾ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ಸರ್ಪಭಯನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಸಂಭವಾನಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-99-11 (85443)
ಮಘಾಸು ತಿಲಪೂರ್ಣಾನಿ ವರ್ಧಮಾನಾನಿ ಮಾನವಃ।
ಪ್ರದಾಯ ಪುತ್ರಪಶುಮಾನಿಹ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-99-12 (85444)
ಫಲ್ಗುನೀಪೂರ್ವಸಮಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮುಪೋಷಿತಃ।
ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ಫಾಣಿತಸಂಯುಕ್ತಾಂದತ್ತ್ವಾ ಸೌಭಾಗ್ಯಮೃಚ್ಛತಿ॥ 13-99-13 (85445)
ಘೃತಕ್ಷೀರಸಮಾಯುಕ್ತಂ ವಿಧಿವತ್ಷಷ್ಟಿಕೌದನಂ।
ಉತ್ತರಾವಿಷಯೇ ದತ್ತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-99-14 (85446)
ಯದ್ಯತ್ಪ್ರದೀಯತೇ ದಾನಮುತ್ತರಾವಿಷಯೇ ನರೈಃ।
ಮಹಾಫಲಮನಂತಂ ತದ್ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-99-15 (85447)
ಹಸ್ತೇ ಹಸ್ತಿರಥಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚತುರ್ಯುಕ್ತಮುಪೋಷಿತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪುಣ್ಯಕಾಮಸಮನ್ವಿತಾನ್॥ 13-99-16 (85448)
ಚಿತ್ರಾಯಾಂ ವೃಷಭಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಚರಂತ್ಯಪ್ಸರಸಾಂ ಲೋಕೇ ರಮಂತೇ ನಂದನೇ ತಥಾ॥ 13-99-17 (85449)
ಸ್ವಾತ್ಯಾಮಥ ಧನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಯದಿಷ್ಟತಮಮಾತ್ಮನಃ।i
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಲೋಕಾನ್ಸ ಶುಭಾನಿಹ ಚೈವ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 13-99-18 (85450)
ವಿಶಾಖಾಯಾಮನಡ್ವಾಹಂ ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ದುಗ್ಧದಾಂ।
ಸಪ್ರಾಸಂಗಂ ಚ ಶಕಟಂ ಸಧಾನ್ಯಂ ವಸ್ತ್ರಸಂಯುತಂ। 13-99-19 (85451)
ಪಿತೄಂದೇವಾಂಶ್ಚ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ।
ನ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-99-20 (85452)
ದತ್ತ್ವಾ ಯಥೋಕ್ತಂ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ವೃತ್ತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಸ ವಿಂದತಿ।
ನರಕಾದೀಂಶ್ಚ ಸಂಕ್ಲೇಶಾನ್ನಾಪ್ನೋತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-99-21 (85453)
ಅನುರಾಧಾಸು ಪ್ರಾವರಂ ವರಾನ್ನಂ ಸಮುಪೋಷಿತಃ।
ದತ್ತ್ವಾ ಯುಗಶತಂ ಚಾಪಿ ನರಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-99-22 (85454)
ಕಾಲಶಾಕಂ ತು ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸಮೂಲಕಂ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಮೃದ್ಧಿಮಿಷ್ಟಾಂ ವೈ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-99-23 (85455)
ಮೂಲೇ ಮೂಲಫಲಂ ದತ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಪಿತೄನ್ಪ್ರೀಣಯತೇ ಚಾಪಿ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ। 13-99-24 (85456)
ಅಥ ಪೂರ್ವಾಸ್ವಷಾಢಾಸು ದಧಿಪಾತ್ರಾಣ್ಯುಪೋಷಿತಃ।
ಕುಲವೃತ್ತೋಪಸಂಪನ್ನೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವೇದಪಾರಗೇ॥ 13-99-25 (85457)
ಪ್ರದಾಯ ಜಾಯತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಕುಲೇ ಸುಬಹುಗೋಧನೇ।
ಉದಮಂಥಂ ಸಸರ್ಪಿಷ್ಕಂ ಪ್ರಭೂತಮಧುಫಾಣಿತಂ॥ 13-99-26 (85458)
ದತ್ತ್ವೋತ್ತರಾಸ್ವಷಾಢಾಸು ಸರ್ವಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ದುಗ್ಧಂ ತ್ವಭಿಜಿತೇ ಯೋಗೇ ದತ್ತ್ವಾ ಮಧುಘೃತಪ್ಲುತಂ।
ಧರ್ಮನಿತ್ಯೋ ಮನೀಷಿಭ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-99-27 (85459)
ಶ್ರವಣೇ ಕಂಬಲಂ ದತ್ತ್ವಾ ವಸ್ತ್ರಾಂತರಿತಮೇವ ವಾ।
ಶ್ವೇತೇನ ಯಾತಿ ಯಾನೇನ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಾನಸಂವೃತಾನ್॥ 13-99-28 (85460)
ಗೋಪ್ರಯುಕ್ತಂ ಧನಿಷ್ಠಾಸು ಯಾನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ವಸ್ತ್ರರಾಶಿಧನಂ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-99-29 (85461)
ಗಂಧಾಞ್ಶತಭಿಷಗ್ಯೋಗೇ ದತ್ತ್ವಾ ಸಾಗರುಚಂದನಾನ್।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಪ್ಸರಸಾಂ ಸಂಘಾನ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಗಂಧಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್ 13-99-30 (85462)
ಪೂರ್ವಪ್ರೋಷ್ಠಪದಾಯೋಗೇ ರಾಜಮಾಷಾನ್ಪ್ರದಾಯ ತು।
ಸರ್ವಭಕ್ಷಫಲೋಪೇತಃ ಸ ವೈ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 13-99-31 (85463)
ಔರಭ್ರಮುತ್ತರಾಯೋಗೇ ಯಸ್ತು ಮಾಂಸಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ಪಿತೄನ್ಪ್ರೀಣಯತಿ ವೈ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 13-99-32 (85464)
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹನಾಂ ಧೇನು ರೇವತ್ಯಾಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ಕಾಮಾನಾದಾಯ ದಾತಾರಮುಪತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-99-33 (85465)
ರಥಮಶ್ವಸಮಾಯುಕ್ತಂ ದತ್ತ್ವಾಽಶ್ವಿನ್ಯಾಂ ನರೋತ್ತಮಃ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಪನ್ನೇ ವರ್ಚಸ್ವೀ ಜಾಯತೇ ಕುಲೇ॥ 13-99-34 (85466)
ಭರಣೀಷು ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಸ್ತಿಲಧೇನುಂ ಪ್ರದಾಯ ವೈ।
ಗಾಃ ಸುಪ್ರಭೂತಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನರಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಯಶಸ್ತಥಾ॥ 13-99-35 (85467)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-99-36x (7093)
ಇತ್ಯೇಷ ಲಕ್ಷಣೋದ್ದೇಶಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ನಕ್ಷತ್ರಯೋಗತಃ।
ದೇವಕ್ಯಾ ನಾರದೇನೇಹ ಸಾ ಸ್ನುಷಾಭ್ಯೋಽಬ್ರವೀದಿದಂ॥ ॥ 13-99-36 (85468)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 99॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-99-6 ಮಾರ್ಗೈರ್ಮೃಗಸಂಬಂಧಿಭಿಃ॥ 7-99-7 ಸೌಂಯನಕ್ಷತ್ರೇ ಮೃಗಶಿರಸಿ॥ 7-99-9 ಪೂಪಾನ್ ಪಿಷ್ಟಮಯಾನ್ ಘೃತಪಾಚಿತಪಿಂಡಾನ್॥ 7-99-10 ಅನಾಲೋಕೇಷ ಆಲೋಕಾಂತರವರ್ಜಿತೇಷು ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶೇಷ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-99-13 ಫಾಣಿತಂ ಗೋರಸವಿಕಾರಃ॥ 7-99-19 ಪ್ರಾಸಂಗೋ ಧಾನ್ಯಾದಿಪಿಧಾನಯೋಗ್ಯಂ ಚತುರಶ್ರಂ॥ 7-99-23 ಉದಮಂಧಂ ಉದಕುಂಭಯುಕ್ತಂ ಸಕ್ತುವಿಕಾರಂ॥ 7-99-31 ಪೂರ್ವಪ್ರೋಷ್ಟಪದಾಯೋಗೇ ಛಾಗಮಾಂಸಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-99-32 ಉರಭ್ರಃ ಪಶುವಿಶೇಷ ಅಜೋ ವಾ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 100
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.100. ಅಧ್ಯಾಯಃ 100
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಲಾದಿದಾನಫಲಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಕಾಂಚನಂ।
ಇತ್ಯೇವಂ ಭಗವಾನತ್ರಿಃ ಪಿತಾಮಹಸುತೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-100-1 (85469)
ಪವಿತ್ರಂ ಶುಚ್ಯಥಾಯುಷ್ಯಂ ಪಿತೃಣಾಮಕ್ಷ್ಯಂ ಚ ತತ್।
ಸುವರ್ಣಂ ಮನುಜೇಂದ್ರೇಣ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರೇಣ ಕೀರ್ತಿತಂ॥ 13-100-2 (85470)
ಪಾನೀಯಪರಮಂ ದಾನಂ ದಾನಾನಾಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಕೂಪಾಂಶ್ಚ ವಾಪೀಶ್ಚ ತಟಾಕಾನಿ ಚ ಸ್ವಾನಯೇತ್॥ 13-100-3 (85471)
ಸರ್ವಂ ವಿನಾಶಯೇತ್ಪಾಪಂ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಕರ್ಮಣಃ।
ಕೂಪಃ ಪ್ರವೃತ್ತಪಾನೀಯಃ ಸುಪ್ರವೃತ್ತಶ್ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-100-4 (85472)
ಸರ್ವಂ ತಾರಯತೇ ವಂಶಂ ಯಸ್ಯ ಖಾತೇ ಜಲಾಶಯೇ।
ಗಾವಃ ಪಿಬಂತಿ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ಸಾಧವಶ್ಚ ನರಾಃ ಸದಾ॥ 13-100-5 (85473)
ನಿದಾಘಕಾಲೇ ಪಾನೀಯಂ ಯಸ್ಯ ತಿಷ್ಠತ್ಯವಾರಿತಂ।
ಸ ದುರ್ಗಂ ವಿಷಮಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ನ ಕದಾಚಿದವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-100-6 (85474)
ಬೃಹಸ್ಪತೇರ್ಭಗವತಃ ಪೂಷ್ಣಶ್ಚೈವ ಭಗಸ್ಯ ಚ।
ಅಶ್ವಿನೋಶ್ಚೈವ ವಹ್ನೇಶ್ಚ ಪ್ರೀತಿರ್ಭವತಿ ಸರ್ಪಿಷಾ॥ 13-100-7 (85475)
ಪರಮಂ ಭೇಷಜಂ ಹ್ಯೇತದ್ಯಜ್ಞಾನಾಮೇತದುತ್ತಮಂ।
ರಸಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಚೈತತ್ಫಲಾನಾಂ ಚೈತದುತ್ತಮಂ॥ 13-100-8 (85476)
ಫಲಕಾಮೋ ಯಶಸ್ಕಾಮಃ ಪುಷ್ಟಿಕಾಮಶ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ಘೃತಂ ದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಪುರುಷಃ ಶುಚಿರಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-100-9 (85477)
ಘೃತಂ ಮಾಸೇ ಆಶ್ವಯುಜಿ ವಿಪ್ರಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಯಚ್ಛತೋ ರೂಪಂ ಪ್ರೀತೌ ದೇವಾವಿಹಾಶ್ವಿನೌ॥ 13-100-10 (85478)
ಪಾಯಸಂ ಸರ್ಪಿಷಾ ಮಿಶ್ರಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಗೃಹಂ ತಸ್ಯ ನ ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಧರ್ಷಯಂತಿ ಕದಾಚನ॥ 13-100-11 (85479)
ಪಿಪಾಸಯಾ ನ ಂರಿಯತೇ ಸೋಪಚ್ಛಂದಶ್ಚ ಜಾಯತೇ।
ನ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಚ್ಚ ವ್ಯಸನಂ ಕರಕಾನ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-100-12 (85480)
ಪ್ರಯತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಗ್ರೇ ಯಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾ ಯುತಃ।
ಉಪಸ್ಪರ್ಶನಷಡ್ಭಾಗಂ ಲಭತೇ ಪುರುಷಃ ಸದಾ॥ 13-100-13 (85481)
ಯಃ ಸಾಧನಾರ್ಥಂ ಕಾಷ್ಠಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರತಾಪನಾರ್ಥಂ ರಾಜೇಂದ್ರ ವೃತ್ತವದ್ಭ್ಯಃ ಸದಾ ನರಃ॥ 13-100-14 (85482)
ಸಿದ್ಧ್ಯಂತ್ಯರ್ಥಾಃ ಸದಾ ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಶತ್ರೂಣಾಂ ವಪುಷಾ ದೀಪ್ಯತೇ ಚ ಸಃ॥ 13-100-15 (85483)
ಭಗವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರತೋ ವಹ್ನಿರ್ಭವತಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ನ ತಂ ತ್ಯಜಂತಿ ಪಶವಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಚ ಜಯತ್ಯಪಿ॥ 13-100-16 (85484)
ಪುತ್ರಾಞ್ಶ್ರಿಯಂ ಚ ಲಭತೇ ಯಶ್ಛತ್ರಂ ಸಂಪ್ರಚ್ಛತಿ।
ನ ಚಕ್ಷುರ್ವ್ಯಾಧಿಂ ಲಭತೇ ಯಜ್ಞಭಾಗಮಥಾಶ್ನುತೇ॥ 13-100-17 (85485)
ನಿದಾಘಕಾಲೇ ವರ್ಷೇ ವಾ ಯಶ್ಛತ್ರಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ನಾಸ್ಯ ಕಶ್ಚಿನ್ಮನೋದಾಹಃ ಕದಾಚಿದಪಿ ಜಾಯತೇ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾತ್ಸ ವಿಷಮಾಚ್ಚೈವ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮೋಕ್ಷಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-100-18 (85486)
ಪ್ರದಾನಂ ಸರ್ವದಾನಾನಾಂ ಶಕಟಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಏವಮಾಹ ಮಹಾಭಾಗಃ ಶಾಂಡಿಲ್ಯೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ॥ ॥ 13-100-19 (85487)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 100 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-100-12 ಸೋಪಚ್ಛಂದಃ ಸೋಪಕರಣಃ। ಕರಕಾನ್ಪಾತ್ರವಿಶೇಷಾನ್॥ 7-100-13 ಅಗ್ರಂ ವೃತ್ತಿಕ್ಷೇತ್ರಾದಿ ತದರ್ಥಂ। ಉತ್ಕೋಚಂ ವಿನಾ। ಉಪಸ್ಪರ್ಶನಂ ದಾನಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 101
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.101. ಅಧ್ಯಾಯಃ 101
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಲತಿಲಭೂಂಯನ್ನಗೋದಾನಾದಿಫಲಕಥನಂ। 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದಹ್ಯಮಾನಾಯ ವಿಪ್ರಾಯ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತ್ಯುಪಾನಹೌ।
ಯತ್ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಭವತಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-101-1 (85488)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-101-2x (7094)
ಉಪಾನಹೌ ಪ್ರಯಚ್ಛೇದ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮರ್ದತೇ ಕಂಟಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿಷಮಾನ್ನಿಸ್ತರತ್ಯಪಿ॥ 13-101-2 (85489)
ಸ ಶತ್ರೂಣಾಮುಪರಿ ಚ ಸಂತಿಷ್ಠತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಯಾನಂ ಚಾಶ್ವತರೀಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯ ಶುಭ್ರಂ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-101-3 (85490)
ಉಪತಿಷ್ಠತಿ ಕೌಂತೇಯ ರೌಪ್ಯಕಾಂಚನಭೂಷಿತಂ।
ಶಕಟಂ ದಂಯಸಂಯುಕ್ತಂ ದತ್ತಂ ಭವತಿ ಚೈವ ಹಿ॥ 13-101-4 (85491)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-101-5x (7095)
ಯತ್ಫಲಂ ತಿಲದಾನೇ ಚ ಭೂಮಿದಾನೇ ಚ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಗೋದಾನೇ ಚಾನ್ನದಾನೇ ಚ ಭೂಯಸ್ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕೌರವ॥ 13-101-5 (85492)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-101-6x (7096)
ಶೃಣುಷ್ವ ಮಮ ಕೌಂತೈಯ ತಿಲದಾನಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ।
ನಿಶಂಯ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 13-101-6 (85493)
ಪಿತೄಣಾಂ ಪ್ರಥಮಂ ಭೋಜ್ಯಂ ತಿಲಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ತಿಲದಾನೇನ ವೈ ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತೃಪಕ್ಷಃ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ 13-101-7 (85494)
ಮಾಘಮಾಸೇ ತಿಲಾನ್ಯಸ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸರ್ವಸತ್ವಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ನರಕಂ ಸ ನ ಪಶ್ಯತಿ॥ 13-101-8 (85495)
ಸರ್ವಸತ್ರೈಶ್ಚ ಯಜತೇ ಯಸ್ತಿಲೈರ್ಯಜತೇ ಪಿತೄನ್।
ನ ಚಾಕಾಮೇನ ದಾತವ್ಯಂ ತಿಲೈಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕದಾಚನ॥ 13-101-9 (85496)
ಮಹರ್ಷೇಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯೈತೇ ಗಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಸೃತಾಸ್ತಿಲಾಃ।
ತತೋ ದಿವ್ಯಂ ಗತಾ ಭಾವಂ ಪ್ರದಾನೇಷು ತಿಲಾಃ ಪ್ರಭೋ 13-101-10 (85497)
ಪೌಷ್ಟಿಕಾ ರೂಪದಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಪಾಪವಿನಾಶನಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರದಾನೇಭ್ಯಸ್ತಿಲದಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-101-11 (85498)
ಆಪಸ್ತಂಬಶ್ಚ ಮೇಧಾವೀ ಶಂಖಶ್ಚ ಲಿಖಿತಸ್ತಥಾ।
ಮಹರ್ಷಿರ್ಗೌತಮಶ್ಚಾಪಿ ತಿಲದಾನೈರ್ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 13-101-12 (85499)
ತಿಲಹೋಮರತಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಯತಮೈಥುನಾಃ।
ಸಮಾ ಗವ್ಯೇನ ಹವಿಷಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿಷು ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-101-13 (85500)
ಸರ್ವೇಷಾಮಿತಿ ದಾನಾನಾಂ ತಿಲದಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಅಕ್ಷಯಂ ಸರ್ವದಾನಾನಾಂ ತಿಲದಾನಮಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 13-101-14 (85501)
ಉಚ್ಛಿನ್ನೇ ತು ಪುರಾ ಹವ್ಯೇ ಕುಶಿಕರ್ಷಿಃ ಪರಂತಪಃ।
ತಿಲೈರಗ್ನಿತ್ರಯಂ ಹುತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್ಗತಿಮುತ್ತಮಾಂ॥ 13-101-15 (85502)
ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತಿಲದಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ವಿಧಾನಂ ಯೇನ ವಿಧಿನಾ ತಿಲಾನಾಮಿಹ ಶಸ್ಯತೇ॥ 13-101-16 (85503)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ನಿಬೋಧೇದಂ ದೇವಾನಾಂ ಯಷ್ಟುಮಿಚ್ಛತಾಂ।
ಸಮಾಗಮೇ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವೈ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-101-17 (85504)
ದೇವಾಃ ಸಮೇತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಯಿಯಶ್ರವಃ।
ಶುಭಂ ದೇಶಮಯಾಚಂತ ಯಜೇಮ ಇತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-101-18 (85505)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-101-19x (7097)
ಭಗವಂಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಭುರ್ಭೂಮೇಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ತ್ರಿದಿವಸ್ಯ ಚ।
ಯಜೇಮ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗ ಯಜ್ಞಂ ಭವದನುಜ್ಞಯಾ॥ 13-101-19 (85506)
ನಾನನುಜ್ಞಾತಭೂಮಿರ್ಹಿ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಮಶ್ನುತೇ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಭುರ್ಭವಸಿ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಸಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-101-20 (85507)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-101-21x (7098)
ದದಾನಿ ಮೇದಿನೀಭಾಗಂ ಭವದ್ಭ್ಯೋಽಹಂ ಸುರರ್ಷಭಾಃ।
ಯಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ಕರಿಷ್ಯಧ್ವಂ ಯಜ್ಞಾನ್ಕಾಶ್ಯಪನಂದನಾಃ॥ 13-101-21 (85508)
ದೈವಾ ಊಚುಃ। 13-101-22x (7099)
ಭಗವನ್ಕೃತಕಾಮಾಃ ಸ್ಮ ಯಕ್ಷ್ಮಹೇ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಇಮಂ ತು ದೇಶಂ ಮುನಯಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತಿ ನಿತ್ಯದಾ॥ 13-101-22 (85509)
ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ಕಣ್ವಶ್ಚ ಭೃಗುರತ್ರಿರ್ವೃಷಾಕಪಿಃ।
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚೈವ ದೇವಯಜ್ಞಮುಪಾಗಮನ್॥ 13-101-23 (85510)
ತತೋ ದೇವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನ ಈಜಿರೇ ಯಜ್ಞಮಚ್ಯುತಂ।
ತಥಾ ಸಮಾಪಯಾಮಾಸುರ್ಯಥಾಕಾಲಂ ಸುರರ್ಷಭಾಃ॥ 13-101-24 (85511)
ತ ಇಷ್ಟಯಜ್ಞಾಸ್ತ್ರಿದಶಾ ಹಿಮವತ್ಯಚಲೋತ್ತಮೇ।
ಷಷ್ಠಮಂಶಂ ಕ್ರತೋಸ್ತಸ್ಯ ಭೂಮಿದಾನಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ। 13-101-25 (85512)
ಪ್ರಾದೇಶಮಾತ್ರಂ ಭೂಮೇಸ್ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದನುಪಸ್ಕೃತಂ।
ನ ಸೀದತಿ ಸ ಕೃಚ್ಛ್ರೇಷು ನ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-101-26 (85513)
ಶೀತವಾತಾತಪಸಹಾಂ ಯಾಗಭೂಮಿಂ ಸುಸಂಸ್ಕೃತಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ಸುರಲೋಕಸ್ಥಃ ಪುಣ್ಯಾಂತೇಽಪಿ ನ ಚಾಲ್ಯತೇ॥ 13-101-27 (85514)
ಮುದಿತೋ ವಸತಿ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪತಿಶ್ರಯಪ್ರದಾನಾಚ್ಚ ಸೋಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-101-28 (85515)
ಅಧ್ಯಾಪಕಕುಲೇ ಜಾತಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಗೃಹೇ ಯಸ್ಯ ವಸೇತ್ತುಷ್ಟಃ ಪ್ರಧಾನಂ ಲೋಕಮಶ್ನುತೇ॥ 13-101-29 (85516)
ತಥಾ ಗವಾರ್ಥೇ ಶರಣಂ ಶೀತವರ್ಷಸಹಂ ದೃಢಂ।
ಆಸಪ್ತಮಂ ತಾರಯತಿ ಕುಲಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-101-30 (85517)
ಕ್ಷೇತ್ರಭೂಮಿಂ ದದಲ್ಲೋಕೇ ಶುಭಾಂ ಶ್ರಿಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ರತ್ನಭೂಮಿಂ ಪ್ರದದ್ಯಾತ್ತು ಕುಲವಂಶಂ ಪ್ರವರ್ಧಯೇತ್॥ 13-101-31 (85518)
ನ ಚೋಷರಾಂ ನ ನಿರ್ದಗ್ಧಾಂ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾತ್ಕಥಂಚನ।
ನ ಶ್ಮಶಾನಪರೀತಾಂ ಚ ನ ಚ ಪಾಪನಿಷೇವಿತಾಂ॥ 13-101-32 (85519)
ಪಾರಕ್ಯೇ ಭೂಮಿದೇಶೇ ತು ಪಿತೄಣಾಂ ನಿರ್ವಪೇತ್ತು ಯಃ।
ತದ್ಭೂಮಿಂ ವಾಽಪಿ ಪಿತೃಭಿಃ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮ ವಿಹನ್ಯತೇ॥ 13-101-33 (85520)
ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ರೀತ್ವಾ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾತ್ಸ್ವಲ್ಪಾಮಪಿ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಪಿಂಡಃ ಪಿತೃಭ್ಯೋ ದತ್ತೋ ವೈ ತಸ್ಯಾಂ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಃ॥ 13-101-34 (85521)
ಅಟವೀ ಪರ್ವತಾಶ್ಚೈವ ನದ್ಯಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ಯಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯಸ್ವಾಮಿಕಾನ್ಯಾದ್ದುರ್ನ ಹಿ ತತ್ರ ಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 13-101-35 (85522)
ಇತ್ಯೇತದ್ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಫಲಮುಕ್ತಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅತಃ ಪರಂ ತು ಗೋದಾನಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ॥ 13-101-36 (85523)
ಗಾವೋಽಧಿಕಾಸ್ತಪಸ್ವಿಭ್ಯೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಭ್ಯ ಏವ ಚ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಹೇಶ್ವರೋ ದೇವಸ್ತಪಸ್ತಾಭಿಃ ಸಹಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-101-37 (85524)
ಬ್ರಾಹ್ಮೇ ಲೋಕೇ ವಸಂತ್ಯೇತಾಃ ಸೋಮೇನ ಸಹ ಭಾರತ।
ಯಾಂ ತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-101-38 (85525)
ಪಯಸಾ ಹವಿಷಾ ದಧ್ನಾ ಶಕೃತಾ ಚಾಥ ಚರ್ಮಣಾ।
ಅಸ್ಥಿಭಿಶ್ಚೋಪಕುರ್ವಂತಿ ಶೃಂಗೈರ್ವಾಲೈಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-101-39 (85526)
ನಾಸಾಂ ಶೀತಾತಪೌ ಸ್ಯಾತಾಂ ಸದೈತಾಃ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವತೇ।
ನ ವರ್ಷವಿಷಯಂ ವಾಽಪಿ ದುಃಖಮಾಸಾಂ ಭವತ್ಯುತ॥ 13-101-40 (85527)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸಹಿತಾ ಯಾಂತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಪಾರಮಕಂ ಪದಂ।
ಏಕಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವದಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-101-41 (85528)
ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ತಾಃ ಪಶುತ್ವೇನೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಅತಶ್ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ರಾಜನ್ಗೋಚರ್ಮಭ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಾ।
ಪಶುತ್ವಾಚ್ಚ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರದಾನಾಯೋಪಕಲ್ಪಿತಾಃ॥ 13-101-42 (85529)
ತಾ ಇಮಾ ವಿಪ್ರಮುಖ್ಯೇಭ್ಯೋ ಯೋ ದದಾತಿ ಮಹೀಪತೇ।
ನಿಸ್ತರೇದಾಪದಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಂ ವಿಷಮಸ್ಥೋಽಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-101-43 (85530)
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರದಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ನರಕಂ ನ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ಸರ್ವತ್ರ ವಿಜಯಂ ಚಾಪಿ ಲಭತೇ ಮನುಜಾಧಿಪ॥ 13-101-44 (85531)
ಅಮೃತಂ ವೈ ಗವಾಂ ಕ್ಷೀರಮಿತ್ಯಾಹ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಮಮೃತಂ ಸ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-101-45 (85532)
ಅಗ್ನೀನಾಮವ್ಯಯಂ ಹ್ಯೇತದ್ಧೌಂಯಂ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಸ ಹೌಂಯಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-101-46 (85533)
ಸ್ವರ್ಗೋ ವೈ ಮೂರ್ತಿಮಾನೇಷ ವೃಷಭಂ ಯೋ ಗವಾಂ ಪತಿಂ।
ವಿಪ್ರೇ ಗುಣಯುತೇ ದದ್ಯಾತ್ಸ ವೈ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-101-47 (85534)
ಪ್ರಾಣಾ ವೈ ಪ್ರಾಣಿನಾಮೇತೇ ಪ್ರೋಚ್ಯಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಪ್ರಾಣಾನೇಷ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-101-48 (85535)
ಗಾವಃ ಶರಣ್ಯಾ ಭೂತಾನಾಮಿತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದದಾತಿ ಯೋ ಧೇನುಂ ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-101-49 (85536)
ನ ವಧಾರ್ಥಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ನ ಕೀನಾಶೇ ನ ನಾಸ್ತಿಕೇ।
ಗೋಜೀವಿನೇ ನ ದಾತವ್ಯಾ ತಥಾ ಗೌರ್ಭರತರ್ಷಭ।
`ಗೋರಸಾನಾಂ ನ ವಿಕ್ರೇತೂ ರಸಂ ಚ ಯಜನಸ್ಯ ಚ॥' 13-101-50 (85537)
ದದತ್ಸ ತಾದೃಶಾನಾಂ ವೈ ನರೋ ಗಾಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ।
ಅಕ್ಷಯಂ ನರಕಂ ಯಾತೀತ್ಯೇವಮಾಹುರ್ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-101-51 (85538)
ನ ಕೃಶಾಂ ನಾಪವತ್ಸಾಂ ವಾ ವಂಧ್ಯಾಂ ರೋಗಾನ್ವಿತಾಂ ತಥಾ।
ನ ವ್ಯಂಗಾಂ ನ ಪರಿಶ್ರಾಂತಾಂ ದದ್ಯಾದ್ಗಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ವೈ॥ 13-101-52 (85539)
ದಶಗೋಸಹಸ್ರದಃ ಸಂಯಕ್ ಶಕ್ರೇಣ ಸಹ ಮೋದತೇ।
ಅಕ್ಷಯಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಲೋಕಾನ್ನರಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-101-53 (85540)
ಇತ್ಯೇತದ್ಗೋಪ್ರದಾನಂ ಚ ತಿಲದಾನಂ ಚ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ತಥಾ ಭೂಮಿಪ್ರದಾನಂ ಚ ಶೃಣುಷ್ವಾನ್ನೇ ಚ ಭಾರತ॥ 13-101-54 (85541)
ಅನ್ನದಾನಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಹಿ ಕೌಂತೇಯ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ಅನ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರದಾನೇನ ರಂತಿದೇವೋ ದಿವಂ ಗತಃ॥ 13-101-55 (85542)
ಶ್ರಾಂತಾಯ ಕ್ಷುಧಿತಾಯಾನ್ನಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ಭೂಮಿಪ।
ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಮಹಾತ್ಸ್ಥಾನಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-101-56 (85543)
ನ ಹಿರಣ್ಯೈರ್ನ ವಾಸೋಭಿರ್ನಾನ್ಯದಾನೇನ ಭಾರತ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾಃ ಶ್ರೇಯೋ ಯಥಾ ಹ್ಯನ್ನಪ್ರದಾಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-101-57 (85544)
ಅನ್ನಂ ವೈ ಪ್ರಥಮಂ ದ್ರವ್ಯಮನ್ನಂ ಶ್ರೀಶ್ಚ ಪರಾ ಮತಾ।
ಅನ್ನಾತ್ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಭವತಿ ತೇಜೋ ವೀರ್ಯಂ ಬಲಂ ತಥಾ॥ 13-101-58 (85545)
ಸದ್ಯೋ ದದಾತಿ ಯಶ್ಚಾನ್ನಂ ಸದೈಕಾಗ್ರಮನಾ ನರಃ।
ನ ಸ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನೋತೀತ್ಯೇವಮಾಹ ಪರಾಶರಃ॥ 13-101-59 (85546)
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ದೇವೇಭ್ಯೋಽನ್ನಂ ನಿವೇದಯೇತ್।
ಯದನ್ನಾ ಹಿ ನರಾ ರಾಜಂಸ್ತದನ್ನಾಸ್ತಸ್ಯ ದೇವತಃ॥ 13-101-60 (85547)
ಕೌಮುದ್ಯಾಂ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ತು ಯೋಽನ್ನದಾನಂ ಕರೋತ್ಯುತ।
ಸ ಸಂತರತಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 13-101-61 (85548)
ಅಭುಕ್ತ್ವಾಽತಿಥೇಯೇ ಚಾನ್ನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇದ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-101-62 (85549)
ಸುಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಾಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ತಶ್ಚಾನ್ನದಃ ಪುರುಷಸ್ತರೇತ್।
ಪಾಪಂ ತರತಿ ಚೈವೇಹ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಪಕರ್ಷತಿ॥ 13-101-63 (85550)
ಇತ್ಯೇತದನ್ನದಾನಸ್ಯ ತಿಲದಾನಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಚ ಫಲಂ ಗೋದಾನಸ್ಯ ಚ ಕೀರ್ತಿತಂ॥ ॥ 13-101-64 (85551)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 101 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-101-7 ವೈ ಪುಣ್ಯಂ ಪಿತೃಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-101-9 ಸರ್ವಕಾಮೈಶ್ಚ ಜಯತಿ ಯಸ್ತಿಲೈರಿತಿ ನಚ ಕಾಮೇನ ದಾತವ್ಯಮಿತಿ ಚ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-101-22 ಇಮಂ ಹಿಮವತ್ಸನ್ನಿಹಿತಂ॥ 7-101-27 ಪ್ರತಿಶ್ರಯೋ ವಾಸಾರ್ಥಂ ಸ್ಥಲಂ॥ 7-101-33 ತದ್ಭೂಮಿಂ ಪರಕೀಯಾಂ ಭೂಮಿಂ ವಾ ಯೋ ನಿರ್ವಪೇತ್ ಪಿತೃಭಿಃ ಪಿತೃಭ್ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ತರ್ಹಿ ತಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ತದ್ಭೂಮಿದಾನಾಖ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಚೋಭಯಂ ವಿಹನ್ಯತೇ ವೃಥಾ ಭವತಿ॥ 7-101-34 ತಸ್ಯಾಂ ಕ್ರೀತಾಯಾಂ॥ 7-101-46 ಆಕುಂಚಿತಮಪಿ ಹ್ಯೇತದ್ಧವ್ಯಂ ವೇದವಿದೋ ವಿದುರಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-101-56 ಸ್ವಯಂಭುವಂ ಮಹಾಭಾಗಂ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ನರಾಧಿಪೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-101-58 ಅನ್ನಂ ವೈ ಪರಮಂ ದೈವಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 102
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.102. ಅಧ್ಯಾಯಃ 102
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜಲಪ್ರಭಾವವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ದಾನಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ದಾನಫಲಂ ತಾತ ಯತ್ತ್ವಯಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಂ।
ಅನ್ನದಾನಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಪ್ರಶಸ್ತಮಿಹ ಭಾರತ॥ 13-102-1 (85552)
ಪಾನೀಯದಾನಮೇವೈತತ್ಕಥಂ ಚೇಹ ಮಹಾಫಲಂ।
ಇತ್ಯೇತಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-102-2 (85553)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-102-3x (7100)
ಹಂತ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಗದತಸ್ತನ್ಮಮಾದ್ಯೇಹ ಶೃಣು ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮ।
ಪಾನೀಯದಾನಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಸರ್ವಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ॥ 13-102-3 (85554)
ಯದನ್ನಂ ಯಚ್ಚ ಪಾನೀಯಂ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಶ್ನುತೇ ಫಲಂ।
ನ ತಾಭ್ಯಾಂ ಪರಮಂ ದಾನಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತೀತಿ ಮೇ ಮನಃ॥ 13-102-4 (85555)
ಅನ್ನಾತ್ಪ್ರಾಣಭೃತಸ್ತಾತ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಹಿ ಸರ್ವಶಃ।
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ಪರಂ ಲೋಕೇ ಸರ್ವದಾನೇಷು ಕಥ್ಯತೇ॥ 13-102-5 (85556)
ಅನ್ನಾದ್ಬಲಂ ಚ ತೇಜಶ್ಚ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ವರ್ಧತೇ ಸದಾ।
ಅನ್ನಾದಾನಮತಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಮಾಹ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-102-6 (85557)
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ಹ್ಯಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರೂಯತೇ ವಚನಂ ಶುಭಂ।
ಯಚ್ಚೇದಂ ನಾನ್ಯಥಾ ಚೈತದ್ದೇವ ಸತ್ರೇ ಮಹಾಮಖೇ॥ 13-102-7 (85558)
ಅನ್ನೇ ದತ್ತೇ ನರೇಣೇಹ ಪ್ರಾಣಾ ದತ್ತಾ ಭವಂತ್ಯುತ।
ಪ್ರಾಣದಾನಾದ್ಧಿ ಪರಮಂ ನ ದಾನಮಿಹ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-102-8 (85559)
ಶ್ರುತಂ ಹಿ ತೇ ಮಹಾಬಾಹೋ ಲೋಮಶಸ್ಯಾಪಿ ತದ್ವಚಃ।
ಪ್ರಾಣಾಂದತ್ತ್ವಾ ಕಪೋತಾಯ ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಶಿಬಿನಾ ಪುರಾ॥ 13-102-9 (85560)
ಯಾಂ ಗತಿಂ ಲಭತೇ ದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜಸ್ಯಾನ್ನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತತೋ ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪ್ರಾಣದಾ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 13-102-10 (85561)
ಅನ್ನಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಭವತಿ ಪಾನೀಯಾತ್ಕುರುಸತ್ತಮ।
ನೀರಜಾತೇನ ಹಿ ವಿನಾ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-102-11 (85562)
ನೀರಜಾತಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಸೋಮೋ ಗ್ರಹಗಣೇಶ್ವರಃ।
ಅಮೃತಂ ಚ ಸುಧಾ ಚೈವ ಸುಧಾ ಚೈವಾಮೃತಂ ತಥಾ॥ 13-102-12 (85563)
ಅನ್ನೌಷಧ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ವೀರುಧಶ್ಚ ಜಲೋದ್ಭವಾಃ।
ಯತಃ ಪ್ರಾಣಭೃತಾಂ ಪ್ರಾಣಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-102-13 (85564)
ದೇವಾನಾಮಮೃತಂ ಹ್ಯನ್ನಂ ನಾಗಾನಾಂ ಚ ಸುಧಾ ತಥಾ।
ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಸ್ವಧಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಪಶೂನಾಂ ಚಾಪಿ ವೀರುಧಃ॥ 13-102-14 (85565)
ಅನ್ನಮೇವ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಪ್ರಾಣಾನಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಪಾನೀಯಾತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-102-15 (85566)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾನೀಯದಾನಾದ್ವೈ ನ ಪರಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ತಚ್ಚ ದದ್ಯಾನ್ನರೋ ನಿತ್ಯಂ ಯದೀಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-102-16 (85567)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಜಲದಾನಮಿಹೋಚ್ಯತೇ।
ಶತ್ರೂಂಶ್ಚಾಪ್ಯಧಿ ಕೌಂತೇಯ ಸದಾ ತಿಷ್ಠತಿ ತೋಯದಃ॥ 13-102-17 (85568)
ಸರ್ವಕಾಮಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಕೀರ್ತಿಂ ಚೈವ ಹಿ ಶಾಶ್ವತೀಂ।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನಂತ್ಯಮಶ್ನಾತಿ ಪಾಪೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-102-18 (85569)
ತೋಯದೋ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತ್ವಾ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಅಕ್ಷಯಾನ್ಸಮವಾಪ್ನೋತಿ ಲೋಕಾನಿತ್ಯಬ್ರವೀನ್ಮನುಃ॥ ॥ 13-102-19 (85570)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 102 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-102-11 ನೀರಜಾತೇನ ಜಲೋದ್ಭವೇನ ಧಾನ್ಯಾದಿನಾ॥ 7-102-12 ಸ್ವಧಾ ಚೈವ ಸುರಾ ತಥೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 103
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.103. ಅಧ್ಯಾಯಃ 103
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತಿಲಜಲದೀಪಾದಿದಾನಪ್ರಶಂಸಾಪರಯಮಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ತಿಲಾನಾಂ ಕೀದೃಶಂ ದಾನಮಥ ದೀಪಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ।
ಅನ್ನಾನಾಂ ವಾಸಸಾ ಚೈವ ಭೂಯ ಏವ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-103-1 (85571)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-103-2x (7101)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಯಮಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-103-2 (85572)
ಮಧ್ಯದೇಶೇ ಮಹಾನ್ಗ್ರಾಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಬಭೂವ ಹ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಯಾಮುನಸ್ಯ ಗಿರೇರಧಃ॥ 13-103-3 (85573)
ಪರ್ಣಶಾಲೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತೋ ರಮಣೀಯೋ ನರಾಧಿಪ।
ವಿದ್ವಾಂಶಸ್ತತ್ರ ಭೂಯಿಷ್ಠಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚಾವಸಂಸ್ತಥಾ॥ 13-103-4 (85574)
ಅಥ ಪ್ರಾಹ ಯಮಃ ಕಂಚಿತ್ಪುರುಷಂ ಕೃಷ್ಣವಾಸಸಂ।
ರಕ್ತಾಕ್ಷಮೂರ್ಧ್ವರೋಮಾಣಂ ಕಾಕಜಂಘಾಕ್ಷಿನಾಸಿಕಂ॥ 13-103-5 (85575)
ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗ್ರಾಮಂ ತತೋ ಗತ್ವಾ ತಮಾನಯ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಂ ಗೋತ್ರತಶ್ಚಾಪಿ ನಾಮತಶ್ಚಾಪಿ ಶರ್ಮಿಣಂ॥ 13-103-6 (85576)
ಶಮೇ ನಿವಿಷ್ಟಂ ವಿದ್ವಾಂಸಮಧ್ಯಾಪಕಮನಾವೃತಂ।
ಮಾ ಚಾನ್ಯಮಾನಯೇಥಾಸ್ತ್ವಂ ಸಗೋತ್ರಂ ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವತಃ॥ 13-103-7 (85577)
ಸ ಹಿ ತಾದೃಗ್ಗುಣಸ್ತೇನ ತುಲ್ಯೋಽಧ್ಯಯನಜನ್ಮನಾ।
ಅಪತ್ಯೇಷು ತಥಾ ವೃತ್ತೇ ಸಮಸ್ತೇನೈವ ಧೀಮತಾ।
ತಮಾನಯ ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ಪೂಜಾ ಕಾರ್ಯಾ ಹಿ ತಸ್ಯ ಮೇ॥ 13-103-8 (85578)
ಸ ಗತ್ವಾ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ತಚ್ಚಕಾರ ಯಮಶಾಸನಂ।
ತಮಾಕ್ರಂಯಾನಯಾಮಾಸ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧೋ ಯಮೇನ ಯಃ॥ 13-103-9 (85579)
ತಸ್ಮೈ ಯಮಃ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಪೂಜಾ ಕೃತ್ವಾ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಪ್ರೋವಾಚ ನೀಯತಾಮೇಷ ಸೋಽನ್ಯ ಆನೀಯತಾಮಿತಿ॥ 13-103-10 (85580)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ವಚನೇ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ಉವಾಚ ಧರ್ಮರಾಜಾನಂ ನಿರ್ವಿಣ್ಣೋಽಧ್ಯಯನೇನ ವೈ।
ಯೋ ಮೇ ಕಾಲೋ ಭವೇಚ್ಛೇಷಸ್ತಂ ವಸೇಯಮಿಹಾಚ್ಯುತ॥ 13-103-11 (85581)
ಯಮ ಉವಾಚ। 13-103-12x (7102)
ನಾಹಂ ಕಾಲಸ್ಯ ವಿಹಿತಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋಮೀಹ ಕಥಂಚನ।
ಯೋ ಹಿ ಧರ್ಮಂ ಚರತಿ ವೈ ತಂ ತು ಜಾನಾಮಿ ಕೇವಲಂ॥ 13-103-12 (85582)
ಗಚ್ಛ ವಿಪ್ರ ತ್ವಮದ್ಯೈವ ಆಲಯಂ ಸ್ವಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಸ್ವೈರಂ ಕರವಾಣಿ ಕಿಮಚ್ಯುತ॥ 13-103-13 (85583)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 13-103-14x (7103)
ಶುದ್ಧದಾನಂ ಚ ಸುಮಹತ್ಪುಣ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ತ್ವಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಸತ್ತಮ॥ 13-103-14 (85584)
ಯಮ ಉವಾಚ। 13-103-15x (7104)
ಶೃಣು ತತ್ತ್ವೇನ ವಿಪ್ರರ್ಪೇ ಪ್ರದಾನವಿಧಿಮುತ್ತಮಂ।
ತಿಲಾಃ ಪರಮಕಂ ದಾನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಚೈವೇಹ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-103-15 (85585)
ತಿಲಾಶ್ಚ ಸಂಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ದ್ವಿಜರ್ಷಭ।
ನಿತ್ಯದಾನಾತ್ಸರ್ವಕಾಮಾಂಸ್ತಿಲಾ ನಿರ್ವರ್ತಯಂತ್ಯುತ॥ 13-103-16 (85586)
ತಿಲಾಞ್ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ದಾನಮೇತದ್ಧ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ತಾನ್ಪ್ರಯಚ್ಛಸ್ವ ವಿಪ್ರೇಭಅಯೋ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾಃ॥ 13-103-17 (85587)
ವೈಶಾಖ್ಯಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ತು ತಿಲಾಂದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾತಿಷು।
ತಿಲಾ ಭಕ್ಷಯಿತವ್ಯಾಶ್ಚ ಸದಾ ತ್ವಾಲಂಭಂ ಚ ತೈಃ 13-103-18 (85588)
ಕಾರ್ಯಂ ಸತತಮಿಚ್ಛದ್ಭಿಃ ಶ್ರೇಯಃ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಗೃಹೇ।
ತಥಾಽಽಪಃ ಸರ್ವದಾ ದೇಯಾಃ ಪೇಯಾಶ್ಚೈವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-103-19 (85589)
ಪುಷ್ಕರಿಣ್ಯಸ್ತಟಾಕಾನಿ ಕೂಪಾಂಶ್ಚೈವಾತ್ರ ಖಾನಯೇತ್।
ಏತತ್ಸುದುರ್ಲಭತರಮಿಹ ಲೋಕೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ॥ 13-103-20 (85590)
ಆಪೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರದೇಯಾಸ್ತೇ ಪುಣ್ಯಂ ಹ್ಯೇತದನುತ್ತಮಂ।
ಪ್ರಪಾಶ್ಚ ಕಾರ್ಯಾ ದಾನಾರ್ಥಂ ನಿತ್ಯಂ ತೇ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಭುಕ್ತೇಽಪ್ಯಥ ಪ್ರದೇಯಂ ತು ಪಾನೀಯಂ ವೈ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-103-21 (85591)
`ಪಾನೀಯಾಭ್ಯರ್ಥಿನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ದತ್ತ್ವಾ ತ್ವರಾನ್ವಿತಃ।
ವಸ್ತ್ರೇ ತಂತುಪ್ರಮಾಣೇನ ದೀಪೇ ನಿಮಿಷವತ್ಸರಂ॥ 13-103-22 (85592)
ಗವಾಂ ರೋಮಪ್ರಮಾಣೇನ ಸ್ವರ್ಗಭೋಗಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ಜಲಬಿಂದುಪ್ರಮಾಣೇನ ತದೇತಾನ್ಯುಪವರ್ತಯ॥'॥ 13-103-23 (85593)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-103-24x (7105)
ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ಸ ತದಾ ತೇನ ಯಮದೂತೇನ ವೈ ಗೃಹಾನ್।
ನೀತಶ್ಚ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಸರ್ವಂ ತದ್ಯಮಶಾಸನಂ॥ 13-103-24 (85594)
ನೀತ್ವಾ ತಂ ಯಮದೂತೋಽಪಿ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಶರ್ಮಿಣಂ ತದಾ।
ಯಯೌ ಸ ಧರ್ಮರಾಜಾಯ ನ್ಯವೇದಯತ ಚಾಪಿ ತಂ॥ 13-103-25 (85595)
ತಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಕೃತ್ವಾ ಚ ಸಂವಿದಂ ತೇನ ವಿಸಸರ್ಜ ಯಥಾಗತಂ॥ 13-103-26 (85596)
ತಸ್ಯಾಪಿ ಚ ಯಮಃ ಸರ್ವಮುಪದೇಶಂ ಚಕಾರ ಹ।
ಪ್ರೇತ್ಯೈತ್ಯ ಚ ತತಃ ಸರ್ವಂ ಚಕಾರೋಕ್ತಂ ಯಮೇನ ತತ್॥ 13-103-27 (85597)
ತಥಾ ಪ್ರಶಂಸನೇ ದೀಪಾನ್ಯಮಃ ಪಿತೃಹಿತೇಪ್ಸಯಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ದೀಪಪ್ರದೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಂತಾರತಿ ವೈ ಪಿತೄನ್॥ 13-103-28 (85598)
ದಾತವ್ಯಾಃ ಸತತಂ ದೀಪಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭರತಸತ್ತಮ।
ದೇವತಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಚಕ್ಷುಷ್ಯಂ ಚಾತ್ಮನಾಂ ವಿಭೋ॥ 13-103-29 (85599)
ರತ್ನದಾನಂ ಚ ಸುಮಹತ್ಪುಣ್ಯಮುಕ್ತಂ ಜನಾಧಿಪ।
ಯಸ್ತಾನ್ವಿಕ್ರೀಯ ಯಜತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹ್ಯಭಯಂಕರಂ॥ 13-103-30 (85600)
ಯದ್ವೈ ದದಾತಿ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ವೈ।
ಉಭಯೋಃ ಸ್ಯಾತ್ತದಕ್ಷಯ್ಯಂ ದಾತುರಾದಾತುರೇವ ಚ॥ 13-103-31 (85601)
ಯೋ ದದಾತಿ ಸ್ಥಿತಃ ಸ್ಥಿತ್ಯಾಂ ತಾದೃಶಾಯ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಂ।
ಉಭಯೋರಕ್ಷಯಂ ಧರ್ಮಂ ತಂ ಮನುಃ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 13-103-32 (85602)
ವಾಸಸಾಂ ಸಂಪ್ರದಾನೇನಿ ಸ್ವದಾರನಿರತೋ ನರಃ।
ಸುವಸ್ತ್ರಶ್ಚ ಸುವೇಷಶ್ಚ ಭವತೀತ್ಯನುಶುಶ್ರುಮ॥ 13-103-33 (85603)
ಗಾವಃ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ತಥಾ ತಿಲಾಶ್ಚೈವಾನುವರ್ಣಿತಾಃ।
ಬಹುಶಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 13-103-34 (85604)
ವಿವಾಹಾಂಶ್ಚೈವ ಕುರ್ವೀತ ಪುತ್ರಾನುತ್ಪಾದಯೇತ ಚ।
ಪುತ್ರಲಾಭೋ ಹಿ ಕೌರವ್ಯ ಸರ್ವಲಾಭಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ ॥ 13-103-35 (85605)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 103 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-103-7 ಅಧ್ಯಾಪಕಮನಾನೃತಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ। ಅಧ್ಯಾಪಕಮನಾರತಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-103-9 ಚಕಾರಚಯಮಾಶ್ರಯ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-103-11 ಇಹ ಯಮಲೋಕೇ॥ 7-103-13 ಕಾಲಸ್ಯ ವಿಹಿತಂ ಆಯುಃಪ್ರಮಾಣಂ ನ ಪ್ರಾಪ್ನೋಮಿ ನ ಜಾನಾಮಿ। ಕಾಲೇನಾಪ್ರವರ್ತಿತಂ ತ್ವಾಮಿಹ ಸ್ಥಾಪಯಿತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಮೀತ್ಯರ್ಥಃ। ವಿಹಿತಂ ಪ್ರಾಪಯಾಮೀಹ ಕಂಚನೇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-103-14 ಬೃಹಿ ಪೃಚ್ಛ॥ 7-103-17 ನಿರ್ಘರ್ತಯಂತಿ ಸಾಧಯಂತಿ॥ 7-103-18 ಆಲಂಭನಂ ಸರ್ವತಃ ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಉದ್ವರ್ತನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-103-32 ಏತದ್ದಿ ತಸ್ಯಾಽಭಯಂಕರಂ ಪ್ರತಿಗ್ರಹವಿಕ್ರಯಜದೋಷಘ್ನಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 104
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.104. ಅಧ್ಯಾಯಃ 104
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಭೂವಿದ್ಯಾದಾನಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಭೂಯ ಏವ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ದಾನಾನಾಂ ವಿಧಿಮುತ್ತಮಂ।
ಕಥಯಸ್ವ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಭೂಮಿದಾನಂ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-104-1 (85606)
ಪೃಥಿವೀಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯೇಷ್ಟಿಕರ್ಮಿಣೇ।
ವಿಧಿವತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾನ್ನ ತ್ವನ್ಯೋ ದಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-104-2 (85607)
ಸರ್ವವರ್ಣೈಸ್ತು ಯಚ್ಛಕ್ಯಂ ಪ್ರದಾತುಂ ಫಲಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ವೇದೇ ವಾ ಯತ್ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-104-3 (85608)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-104-4x (7106)
ತುಲ್ಯನಾಮಾನಿ ದೇಯಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ತುಲ್ಯಫಲಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾನೀಹ ಗಾವಃ ಪೃಥ್ವೀ ಸರಸ್ವತೀ॥ 13-104-4 (85609)
ಯೋ ಬ್ರೂಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಧರ್ಂಯಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಪೃಥಿವೀಗೋಪ್ರದಾನಾಭ್ಯಾಂ ತುಲ್ಯಂ ಸ ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-104-5 (85610)
ತಥೈವ ಗಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ನ ತು ದೇಯಂ ತತಃ ಪರಂ।
ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಫಲಾಸ್ತಾ ಹಿ ಲಘ್ವರ್ಥಾಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-104-6 (85611)
ಮಾತರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಗಾವಃ ಸರ್ವಸುಖಪ್ರದಾಃ।
ವೃದ್ಧಿಮಾಕಾಂಕ್ಷತಾ ನಿತ್ಯಂ ಗಾವಃ ಕಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಃ 13-104-7 (85612)
ಸಂತಾಡ್ಯಾ ನ ತು ಪಾದೇನ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ನ ಚ ವ್ರಜೇತ್।
ಮಂಗಲಾಯತನಂ ದೇವ್ಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸದೈವ ಗಾಃ॥ 13-104-8 (85613)
ಪ್ರಚೋದನಂ ದೇವಕೃತಂ ಗವಾಂ ಕರ್ಮಸು ವರ್ತತಾಂ।
ಪೂರ್ವಮೇವಾಕ್ಷರಂ ಚಾನ್ಯದಭಿಧೇಯಂ ತತಃ ಪರಂ॥ 13-104-9 (85614)
ಪ್ರಚಾರೇ ವಾ ನಿವಾತೇ ವಾ ಬುಧೋ ನೋದ್ವೇಜಯೇತ ಗಾಃ।
ತೃಷಿತಾ ಹ್ಯಭಿವೀಕ್ಷಂತ್ಯೋ ನರಂ ಹನ್ಯುಃ ಸಬಾಂಧವಂ॥ 13-104-10 (85615)
ಪಿತೃಸದ್ಮಾನಿ ಸತತಂ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಪೂಯಂತೇ ಶಕೃತಾ ಯಾಸಾಂ ಪೂತಂ ಕಿಮಧಿಕಂ ತತಃ॥ 13-104-11 (85616)
ಘಾಸಮುಷ್ಟಿಂ ಪರಗವೇ ದದ್ಯಾತ್ಸಂವತ್ಸರಂ ತು ಯಃ।
ಅಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಯಮಾಹಾರಂ ವ್ರತಂ ತತ್ಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಂ॥ 13-104-12 (85617)
ಸ ಹಿ ಪುತ್ರಾನ್ಯಶೋಽರ್ಥಂ ಚ ಶ್ರಿಯಂ ಚಾಪ್ಯಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ನಾಶಯತ್ಯಶುಭಂ ಚೈವ ದುಃಸ್ವಪ್ನಂ ಚಾಪ್ಯಪೋಹತಿ॥ 13-104-13 (85618)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-104-14x (7107)
ದೇಯಾಃ ಕಿಂಲಕ್ಷಣಾ ಗಾವಃ ಕಾಶ್ಚಾಪಿ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಕೀದೃಶಾಯ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾ ನ ದೇಯಾಃ ಕೀದೃಶಾಯ ಚ॥ 13-104-14 (85619)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-104-15x (7108)
ಅಸದ್ವೃತ್ತಾಯ ಪಾಪಾಯ ಲುಬ್ಧಾಯಾನೃತವಾದಿನೇ।
ಹವ್ಯಕವ್ಯವ್ಯಪೇತಾಯ ನ ದೇಯಾ ಗೌಃ ಕಥಂಚನ॥ 13-104-15 (85620)
ಭಿಕ್ಷವೇ ಬಹುಪುತ್ರಾಯ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಯಾಹಿತಾಗ್ನಯೇ।
ದತ್ತ್ವಾ ದಶಗವಾಂ ದಾತಾ ಲೋಕಾನಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-104-16 (85621)
`ಜುಹೋತಿ ಯದ್ಭೋಜಯತಿ ಯದ್ದದಾತಿ ಗವಾಂ ರಸೈಃ।
ಸರ್ವಸ್ಯೈವಾಂಶಭಾಗ್ದಾತಾ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಃ॥' 13-104-17 (85622)
ಯಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಂ ಕುರುತೇ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಫಲಂ ಚ ಯತ್।
ಸರ್ವಸ್ಯೈವಾಂಶಭಾಗ್ದಾತಾ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಪ್ರವೃತ್ತಯಃ॥ 13-104-18 (85623)
ಯಶ್ಚೈನಮುತ್ಪಾದಯತೇ ಯಶ್ಚೈನಂ ತ್ರಾಯತೇ ಭಯಾತ್।
ಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಕುರುತೇ ವೃತ್ತಿಂ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪಿತರಸ್ತ್ರಯಃ॥ 13-104-19 (85624)
ಕಲ್ಮಷಂ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ಹಂತಿ ಮಾನೋ ಮಹದ್ಯಶಃ।
ಅಪುತ್ರತಾಂ ತ್ರಯಃ ಪುತ್ರಾ ಅವೃತ್ತಿಂ ದಶ ಧೇನವಃ॥ 13-104-20 (85625)
ವೇದಾಂತನಿಷ್ಠಸ್ಯ ಬಹುಶ್ರುತಸ್ಯ
ಪ್ರಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಸ್ಯ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ।
ಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ದಾಂತಸ್ಯ ಯತಸ್ಯ ಚೈವ
ಭೂತೇಷು ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಶ್ಚ॥ 13-104-21 (85626)
ಯಃ ಕ್ಷುದ್ಭಯಾದ್ವೈ ನ ವಿಕರ್ಮ ಕುರ್ಯಾ-
ನ್ಮೃದುಶ್ಚ ಶಾಂತೌ ಹ್ಯತಿಥಿಪ್ರಿಯಶ್ಚ।
ಶುಭೇ ಪಾತ್ರೇ ಯೇ ಗುಣಾ ಗೋಪ್ರದಾನೇ
ತಾವಾಂದೋಷೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾಪಹಾರೇ। 13-104-22 (85627)
ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾಪಹಾರೇ
ದಾರಾಶ್ಚೈಷಾಂ ದೂರತೋ ವರ್ಜನೀಯಾಃ॥ 13-104-23 (85628)
`ವಿಪ್ರದಾರೇ ಪರಿಹೃತೇ ತದ್ಧನೇಽಪಹೃತೇ ಚ ತು।
ಪರಿತ್ರಾಯಂತಿ ಶಕ್ತಾಸ್ತು ನಮಸ್ತೇಭ್ಯೋ ಮೃತಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-104-24 (85629)
ನ ಪಾಲಯಂತಿ ನಿಹತಾನ್ಯೇ ತಾನ್ವೈವಸ್ವತೋ ಯಮಃ।
ದಂಡಯನ್ಭರ್ಸಯನ್ನಿತ್ಯಂ ನಿರಯೇಭ್ಯೋ ನ ಮುಂಚತಿ॥ 13-104-25 (85630)
ತಥಾ ಗವಾಂ ಪರಿತ್ರಾಣೇ ಪೀಡನೇ ಚ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ವಿಪ್ರಗೋಷು ವಿಶೇಷೇಣ ರಕ್ಷಿತೇಷು ಗೃಹೇಷು ವಾ॥' ॥ 13-104-26 (85631)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 104 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-104-2 ಇಷ್ಟಿಕರ್ಮಿಣೇ ಯಾಜ್ಞಿಕಾಯ॥ 7-104-4 ತುಲ್ಯನಾಮಾನಿ ಗೋಪದವಾಚ್ಯಾನಿ॥ 7-104-6 ದೇಯಂ ದಾನಯೋಗ್ಯಂ। ಪರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ॥ 7-104-9 ಗವಾಂ ಬಲೀವರ್ದಾನಾಂ ಕರ್ಮಸು ಯಜ್ಞಾದ್ಯರ್ಥೇಷು ಕೃಷ್ಯಾದ್ಯರ್ಥೇಷು ಕರ್ಷಣಾದಿಷು ವರ್ತತಾಂ ಪ್ರಚೋದನಂ ಪ್ರತೋದೇನ ಪ್ರೇರಣಂ ದೇವೈಃ ಕೃತಮಿತಿ ನ ತತ್ರ ದೋಷ ಇತಿ ಭಾವಃ। ತಥಾಪಿ ಪೂರ್ವಂ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಮೇವ ಚೋದನಮಕ್ಷರಂ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರಂ। ಅನ್ಯತ್ಕೃಷ್ಯಾದ್ಯರ್ಥಂ ತು ತತಃ ಪರಂ ವೈದಿಕಕರ್ಷಣಮನುಪ್ರವೃತ್ತಮಭಿಧೇಯಂ ವಾಚ್ಯಂ ನಿಂದ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-104-10 ನಿವಾತೇ ಕಠಿನೋಪವೇಶನೇ। ಅಭಿವೀಕ್ಷಂತ್ಯೋ ಜಲಮಲಭಮಾನಾಃ॥ 7-104-12 ಆಹಾರಂ ತದೀಯತಕ್ರಾದ್ಯಾಹರಣಮಕೃತ್ವಾ॥ 7-104-21 ವೇದಾಂತನಿಷ್ಠಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಅತಿಸೃಜೇತೇತ್ಯುತ್ತರೇಣಾನ್ವಯಃ। ಚತುರ್ಧ್ಯರ್ಥೇ ಷಷ್ಠೀ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 105
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.105. ಅಧ್ಯಾಯಃ 105
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾಪಹಾರಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತುತಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ನೃಗೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅತ್ರೈವ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಸದ್ಭಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾಭಿಮರ್ಶನೇ।
ನೃಗೇಣ ಸುಮಹತ್ಕೃಚ್ಛ್ರುಂ ಯದವಾಪ್ತಂ ಕುರೂದ್ವಹ॥ 13-105-1 (85632)
ನಿವಿಶಂತ್ಯಾಂ ಪುರಾ ಪಾರ್ಥ ದ್ವಾರವತ್ಯಾಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅದೃಶ್ಯತ ಮಹಾಕೂಪಸ್ತೃಣವೀರುತ್ಸಮಾವೃತಃ। 13-105-2 (85633)
ಪ್ರಯತ್ನಂ ತತ್ರ ಕುರ್ವಾಣಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕೂಪಾಜ್ಜಲಾರ್ಥಿನಃ।
ಶ್ರಮೇಣ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಾಸ್ತಸ್ಮಿಂಸ್ತೋಯೇ ಸುಸಂವೃತೇ॥ 13-105-3 (85634)
ದದೃಶುಸ್ತೇ ಮಹಾಕಾಯಂ ಕೃಕಲಾಸಮವಸ್ಥಿತಂ।
ತಸ್ಯ ಚೋದ್ಧರಣೇ ಯತ್ನಮಕುರ್ವಂಸ್ತೇ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-105-4 (85635)
ಪ್ರಗ್ರಹೈಶ್ಚರ್ಮಪಟ್ಟೈಶ್ಚ ತಂ ಬದ್ಧ್ವಾ ಪರ್ವತೋಪಮಂ।
ನಾಶಕ್ನುವನ್ಸಮುದ್ಧರ್ತುಂ ತತೋ ಜಗ್ಮುರ್ಜನಾರ್ದನಂ॥ 13-105-5 (85636)
ಖಮಾವೃತ್ಯೋದಪಾನಸ್ಯ ಕೃಕಲಾಸಃ ಸ್ಥಿತೋ ಮಹಾನ್।
ತಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಸಮುದ್ಧರ್ತೇತ್ಯೇತತ್ಕೃಷ್ಣೇ ನ್ಯವೇದಯನ್॥ 13-105-6 (85637)
ಸ ವಾಸುದೇವೇನ ಸಮುದ್ಧೃತಶ್ಚ
ಪೃಷ್ಟಶ್ಚ ಕಾಮಾನ್ನಿಜಗಾದ ರಾಜಾ।
ನೃಗಸ್ತದಾಽಽತ್ಮಾನಮಥೋ ನ್ಯವೇದಯ-
ತ್ಪುರಾತನಂ ಯಜ್ಞಸಹಸ್ರಯಾಜಿನಂ॥ 13-105-7 (85638)
ತಥಾ ಬ್ರುವಾಣಂ ತು ತಮಾಹ ಮಾಧವಃ
ಶುಭಂ ತ್ವಯಾ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ನ ಪಾಪಕಂ।
ಕಥಂ ಭವಾಂದುರ್ಗತಿಮೀದೃಶೀಂ ಗತೋ
ನರೇಂದ್ರ ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಮೇತದೀದೃಶಂ॥ 13-105-8 (85639)
ಶತಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಗವಾಂ ಶತಂ ಪುನಃ
ಪುನಃ ಶತಾನ್ಯಷ್ಟಶತಾಯುತಾನಿ।
ನೃಪ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಕ್ವ ನು ತದ್ಗತಂ ತವ॥ 13-105-9 (85640)
ನೃಗಸ್ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ಕೃಷ್ಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣಃ।
ಪ್ರೋಷಿತಸ್ಯ ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಾ ಗೌರೇಕಾ ಮಮ ಗೋಧನೇ*****॥ 13-105-10 (85641)
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರೇ ಸಂಖ್ಯಾತಾ ತದಾ ಸಾ ಪಶುಪೈರ್ಮಮ।
ಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಮೇ ದತ್ತಾ ಪ್ರೇತ್ಯಾರ್ಥಮಭಿಕಾಂಕ್ಷತಾ॥ 13-105-11 (85642)
ಅಪಶ್ಯತ್ಪರಿಮಾರ್ಗಂಶ್ಚ ತಾಂ ಗಾಂ ಪರಗೃಹೇ ದ್ವಿಜಃ।
ಮಮೇಯಮಿತಿ ಚೋವಾಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಸ್ಯ ಸಾಽಭವತ್॥ 13-105-12 (85643)
ತಾವುಭೌ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೌ ವಿವದಂತೌ ಭೃಶಜ್ವರೌ।
ಭವಾಂದಾತಾ ಭವಾನ್ಹರ್ತೇತ್ಯಥ ತೌ ಮಾಮವೋಚತಾಂ॥ 13-105-13 (85644)
ಶತೇನ ಶತಸಂಖ್ಯೇನ ಗವಾಂ ವಿನಿಮಯೇನ ವೈ।
ಯಾಚೇ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾರಂ ಸ ತು ಮಾಮಬ್ರವೀದಿದಂ॥ 13-105-14 (85645)
ದೇಶಕಾಲೋಪಸಂಪನ್ನಾ ದೋಗ್ಧ್ರೀ ಶಾಂತಾಽತಿವತ್ಸಲಾ।
ಸ್ವಾದುಕ್ಷೀರಪ್ರದಾ ಧನ್ಯಾ ಮಮ ನಿತ್ಯಂ ನಿವೇಶನೇ॥ 13-105-15 (85646)
ಕೃಶಂ ಚ ಭರತೇ ಸಾ ಗೌರ್ಮಮ ಪುತ್ರಮಪಸ್ತನಂ।
ನ ಸಾ ಶಕ್ಯಾ ಮಯಾ ದಾತುಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಜಗಾಮ ಹ॥ 13-105-16 (85647)
ತತಸ್ತಮಪರಂ ವಿಪ್ರಂ ಯಾಚೇ ವಿನಿಮಯೇನ ವೈ।
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ಹಿ ತತ್ಕೃತೇ ಗೃಹ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 13-105-17 (85648)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಉವಾಚ। 13-105-18x (7109)
ನ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ಶಕ್ತೋಽಹಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಣೇ।
ಸೈವ ಗೌರ್ದೀಯತಾಂ ಶೀಘ್ರಂ ಮಮೇತಿ ಮಧುಸೂದನ॥ 13-105-18 (85649)
ರುಕ್ಮಮಶ್ವಾಂಶ್ಚ ದದತೋ ರಜತಸ್ಯಂದನಾಂಸ್ತಥಾ।
ನ ಜಗ್ರಾಹ ಯಯೌ ಚಾಪಿ ತದಾ ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಃ॥ 13-105-19 (85650)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಚೋದಿತಃ ಕಾಲಧರ್ಮಣಾ।
ಪಿತೃಲೋಕಮಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮರಾಜಮುಪಾಗಮಂ॥ 13-105-20 (85651)
ಯಮಸ್ತು ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಮಾಂ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ನಾಂತಃ ಸಂಖ್ಯಾಯತೇ ರಾಜಂಸ್ತವ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ॥ 13-105-21 (85652)
ಅಸ್ತಿ ಚೈವ ಕೃತಂ ಪಾಪಮಜ್ಞಾನಾತ್ತದಪಿ ತ್ವಯಾ।
ಚರಸ್ವ ಪಾಪಂ ಪಶ್ಚಾದ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ ವಾ ತ್ವಂ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ॥ 13-105-22 (85653)
ರಕ್ಷಿತಾಸ್ಮೀತಿ ಚೋಕ್ತಂ ತೇ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಚಾನೃತಾ ತವ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಸ್ಯ ಚಾದಾನಂ ದ್ವಿವಿಧಸ್ತೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 13-105-23 (85654)
ಪೂರ್ವಂ ಕೃಚ್ಛಂ ಚರಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಪಶ್ಚಾಚ್ಛುಭಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಧರ್ಮರಾಜಂ ಬ್ರುವನ್ನೇವಂ ಪತಿತೋಸ್ಮಿ ಮಹೀತಲೇ॥ 13-105-24 (85655)
ಅಶ್ರೌಷಂ ಪತಿತಶ್ಚಾಹಂ ಯಮಸ್ಯೋಚ್ಚೈಃ ಪ್ರಭಾಷತಃ।
ವಾಸುದೇವಃ ಸಮುದ್ಧರ್ತಾ ಭವಿತಾ ತೇ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 13-105-25 (85656)
ಪೂರ್ಣೇ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಕ್ಷೀಣೇ ಕರ್ಮಣಿ ದುಷ್ಕೃತೇ।
ಪ್ರಾಪ್ಲಸ್ಯಸೇ ಶಾಶ್ವತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಜಿತಾನ್ಸ್ವೇನೈವ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-105-26 (85657)
ಕೂಪೇಽಽತ್ಮಾನಮಧಃಶೀರ್ಷಮಪಶ್ಯಂ ಪತಿತಂ ಚ ಹ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ಚ ಮಾಮಜಹಾತ್ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-105-27 (85658)
ತ್ವಯಾ ತು ತಾರಿತೋಽಸ್ಂಯದ್ಯ ಕಿಮನ್ಯತ್ರ ತಪೋಬಲಾತ್।
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ಕೃಷ್ಣ ಗಚ್ಛೇಯಂ ದಿವಮದ್ಯ ವೈ॥ 13-105-28 (85659)
ಅನುಜ್ಞಾತಃ ಸ ಕೃಷ್ಣೇನ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಜನಾರ್ದನಂ।
ವಿಮಾನಂ ದಿವ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಯಯೌ ದಿವಮರಿಂದಮಃ॥ 13-105-29 (85660)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿಂದಿವಂ ಯಾತೇ ನೃಗೇ ಭರತಸತ್ತಮ।
ವಾಸುದೇವ ಇಮಾಞ್ಶ್ಲೋಕಾಂಜಗಾದ ಕುರುನಂದನ॥ 13-105-30 (85661)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಂ ನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಪುರುಷೇಣ ವಿಜಾನತಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಂ ಹೃತಂ ಹಂತಿ ನೃಗಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗೌರಿವ॥ 13-105-31 (85662)
ಸತಾಂ ಸಮಾಗಮಃ ಸದ್ಭಿರ್ನಾಫಲಃ ಪಾರ್ಥ ವಿದ್ಯತೇ।
ವಿಮುಕ್ತಂ ನರಕಾತ್ಪಶ್ಯ ನೃಗಂ ಸಾಧುಸಮಾಗಮಾತ್॥ 13-105-32 (85663)
ಪ್ರದಾನಂ ಫಲವತ್ತತ್ರ ದ್ರೋಹಸ್ತತ್ರ ತಥಾಽಫಲಃ।
ಅಪಹಾರಂ ಗವಾಂ ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಜಯೇತ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 13-105-33 (85664)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 105 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-105-23 ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಚ ಕೃತಾ ತ್ವಯೇತಿ, ತ್ರಿವಿಧಸ್ತೇ ವ್ಯತಿಕ್ರಮ ಇತಿ ಚ.ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-105-24 ಕೃಚ್ಛ್ರಂ ಚರಿಷ್ಯೇ ಪಾಪಫಲಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯೇ॥ 7-105-31 ನ ಹರ್ತವ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ವಿಶೇಷತ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 106
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.106. ಅಧ್ಯಾಯಃ 106
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋದಾನಪ್ರಶಂಸಾಪರನಾಚಿಕೇತೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದತ್ತಾನಾಂ ಫಲಸಂಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ಗವಾಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಮೇಽನಘ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಮಹಾಬಾಹೋ ನ ಹಿ ತೃಪ್ಯಾಮಿ ಕಥ್ಯತಾಂ॥ 13-106-1 (85665)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-106-2x (7110)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಋಷೇರೌದ್ದಾಲಕೇರ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾಚಿಕೇತಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ॥ 13-106-2 (85666)
ಋಷಿರೌದ್ದಾಲಕಿರ್ದೀಕ್ಷಾಮುಪಗಂಯ ತತಃ ಸುತಂ।
ತ್ವಂ ಮಾಮುಪಚರಸ್ವೇತಿ ನಾಚಿಕೇತಮಭಾಷತ॥ 13-106-3 (85667)
ಸಮಾಪ್ತೇ ನಿಯಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹರ್ಷಿಃ ಪುತ್ರಮಬ್ರವೀತ್।
ಉಪಸ್ಪರ್ಶನಸಕ್ತಸ್ಯ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಭಿರತಸ್ಯ ಚ॥ 13-106-4 (85668)
ಇಧ್ಮಾ ದರ್ಭಾಃ ಸುಮನಸಃ ಕಲಶಶ್ಚಾಭಿತೋ ಜಲಂ।
ವಿಸ್ಮೃತಂ ಮೇ ತದಾದಾಯ ನದೀತೀರಾದಿಹಾವ್ರಜ॥ 13-106-5 (85669)
ಗತ್ವಾನವಾಪ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ನದೀವೇಗಸಮಾಪ್ಲುತಂ।
ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತದಿತ್ಯೇವಂ ಪಿತರಂ ಸೋಽಬ್ರವೀನ್ಮುನಿಃ॥ 13-106-6 (85670)
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಶ್ರಮಾವಿಷ್ಟೋ ಮುನಿರೌದ್ದಾಲಕಿಸ್ತದಾ।
ಯಮಂ ಪಶ್ಯೇತಿ ತಂ ಪುತ್ರಮಶಪತ್ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ॥ 13-106-7 (85671)
ತಥಾ ಸ ಪಿತ್ರಾಽಭಿಹತೋ ವಾಗ್ವಜ್ರೇಣ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಪ್ರಸೀದೇತಿ ಬ್ರುವನ್ನೇವ ಗತಸತ್ವೋಽಪತದ್ಭುವಿ॥ 13-106-8 (85672)
ನಾಚಿಕೇತಂ ಪ್ರಿತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪತಿತಂ ದುಃಖಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಕಿಂ ಮಯಾ ಕೃತಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ನಿಪಪಾತ ಮಹೀತಲೇ॥ 13-106-9 (85673)
ತಸ್ಯ ದುಃಖಪರೀತಸ್ಯ ಸ್ವಂ ಪುತ್ರಮನುಶೋಚತಃ।
ವ್ಯತೀತಂ ತದಹಃಶೇಷಂ ಸಾ ಚೋಗ್ರಾ ತತ್ರ ಶರ್ವರೀ॥ 13-106-10 (85674)
ಪಿತ್ರ್ಯೇಣಾಶ್ರುಪ್ರಪಾತೇನ ನಾಚಿಕೇತಃ ಕುರೂದ್ವಹ।
ಪ್ರಾಸ್ಯಂದಚ್ಛಯನೇ ಕೌಶ್ಯೇ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಸಸ್ಯಮಿವಾಪ್ಲುತಂ॥ 13-106-11 (85675)
ಸ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ್ತಂ ಪುತ್ರಂ ಶ್ಲಾಘ್ಯಂ ಪರ್ಯಾಗತಂ ಪುನಃ।
ದಿವ್ಯೈರ್ಗಂಧೈಃ ಸಮಾದಿಗ್ಧಂ ಕ್ಷೀಣಸ್ವಪ್ನಮಿವೋತ್ಥಿತಂ॥ 13-106-12 (85676)
ಅಪಿ ಪುತ್ರ ಜಿತಾ ಲೋಕಾಃ ಶುಭಾಸ್ತೇ ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಚಾಸಿ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಹಿ ತೇ ಮಾನುಷಂ ವಪುಃ॥ 13-106-13 (85677)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದಾರ್ಶೀ ಸರ್ವಸ್ಯ ವಿತ್ರಾ ಪೃಷ್ಟೋ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾಯ ಪಿತುರ್ಮಧ್ಯೇ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 13-106-14 (85678)
ಕುರ್ವನ್ಮವಚ್ಛಾಸನಮಾಶು ಯಾತೋ
ಹ್ಯಹಂ ವಿಶಾಲಾಂ ರುಚಿರಪ್ರಭಾಸಾಂ।
ವೈವಸ್ವತೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಭಾಮವಶ್ಯಂ
ಸಹಸ್ರಶೋ ಯೋಜನಹೈಮಭೌಮಾಂ॥ 13-106-15 (85679)
ದೃಷ್ಟೈವ ಮಾಮಭಿಮುಖಮಾಪತಂತಂ
ಗೃಹಂ ನಿವೇದ್ಯಾಸನಮಾದಿದೇಶ।
ವೈವಸ್ವತೋಽರ್ಘ್ಯಾದಿಭಿರರ್ಹಣೈಶ್ಚ
ಭವತ್ಕೃತೇ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಮಾಂ ಸಾಃ॥ 13-106-16 (85680)
ತತಸ್ತ್ವಹಂ ತಂ ಶನಕೈರವೋಚಂ
ವೃತಃ ಸದಸ್ಯೈರಭಿಪೂಜ್ಯಮಾನಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ತೇ ವಿಷಯಂ ಧರ್ಮರಾಜ
ಲೋಕಾನರ್ಹೋ ಯಾನಹಂ ತಾನ್ವಿಧತ್ಸ್ವ॥ 13-106-17 (85681)
ಯಮೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ ನ ಮೃತೋಸಿ ಸೌಂಯ
ಯಮಂ ಪಶ್ಯೇತ್ಯಾಹ ಸ ತ್ವಾಂ ತಪಸ್ವೀ।
ಪಿತಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಾಗ್ನಿಸಮಾನತೇಜಾ
ನ ತತ್ಛಕ್ಯಮನೃತಂ ವಿಪ್ರ ಕರ್ತುಂ॥ 13-106-18 (85682)
ದೃಷ್ಟಸ್ತೇಽಹಂ ಪ್ರತಿಗಚ್ಛಸ್ವ ತಾತ
ಶೋಚತ್ಯಸೌ ತವ ದೇಹಸ್ಯ ಕರ್ತಾ।
ದದಾನಿ ಕಿಂಚಾಪಿ ಮನಃಪ್ರಣೀತಂ
ಪ್ರಿಯಾತಿಥೇಸ್ತವ ಕಾಮಾನ್ವೃಣೀಷ್ವ॥ 13-106-19 (85683)
ತೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತಮಹಂ ಪ್ರತ್ಯವೋಚಂ
ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮಿ ತೇ ವಿಷಯಂ ದುರ್ನಿವರ್ತ್ಯಂ।
ಇಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾಂʼ-
ಲ್ಲೋಕಾಂದ್ರಷ್ಟುಂ ಯದಿ ತೇಽಹಂ ವರಾರ್ಹಃ॥ 13-106-20 (85684)
ಯಾನಂ ಸಮಾರೋಪ್ಯ ತು ಮಾಂ ಸ ದೇವೋ
ವಾಹೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಸುಪ್ರಭಂ ಭಾನುಮತ್ತಂ।
ಸಂದರ್ಶಯಾಮಾಸ ತದಾಽಽತ್ಮಲೋಕಾ-
ನ್ಸರ್ವಾಸ್ತಥಾ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ದ್ವಿಜೇಂದ್ರ॥ 13-106-21 (85685)
ಅಪಶ್ಯಂ ತತ್ರ ವೇಶ್ಮಾನಿ ತೈಜಸಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ನಾನಾಸಂಸ್ಥಾನರೂಪಾಣಿ ಸರ್ವರತ್ನಮಯಾನಿ ಚ॥ 13-106-22 (85686)
ಚಂದ್ರಮಂಡಲಶುಭ್ರಾಣಿ ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲವಂತಿ ಚ।
ಅನೇಕಶತಭೌಮಾನಿ ಸಾಂತರ್ಜಲವನಾನಿ ಚ॥ 13-106-23 (85687)
ವೈಡೂರ್ಯಾರ್ಕಪ್ರಕಾಶಾನಿ ರೂಪ್ಯರುಕ್ಮಮಯಾನಿ ಚ।
ತರುಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ॥ 13-106-24 (85688)
ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಮಯಾಞ್ಶೈಲಾನ್ವಾಸಾಂಸಿ ಶಯನಾನಿ ಚ।
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾಂಶ್ಚೈವ ವೃಕ್ಷಾನ್ಭವನಸಂಸ್ಥಿತಾನ್॥ 13-106-25 (85689)
ನದ್ಯೋ ವೀಥ್ಯಃ ಸಭಾ ವಾಪ್ಯೋ ದೀರ್ಘಿಕಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಘೋಷವಂತಿ ಚ ಯಾನಾನಿ ಯುಕ್ತಾಂಧಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-106-26 (85690)
ಕ್ಷೀರಸ್ರವಾ ವೈ ಸರಿತೋ ಗಿರೀಂಶ್ಚ
ಸರ್ಪಿಸ್ತಥಾ ವಿಮಲಂ ಚಾಪಿ ತೋಯಂ।
ವೈವಸ್ವತಸ್ಯಾನುಮತಾಂಶ್ಚ ದೇಶಾ-
ನದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾನ್ಸುಬಹೂನಪಶ್ಯಂ॥ 13-106-27 (85691)
ಸರ್ವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದಹಂ ಧರ್ಮರಾಜ-
ಮವೋಚಂ ವೈ ಸರ್ವದೇವಂ ಸಹಿಷ್ಣುಂ।
ಕ್ಷೀರಸ್ಯೈತಾಃ ಸರ್ಪಿಷಶ್ಚೈವ ನದ್ಯಃ
ಶಶ್ವತ್ಸ್ರೋತಾಃ ಕಸ್ಯ ಭೋಜ್ಯಾಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ॥ 13-106-28 (85692)
ಯಮೋಽಬ್ರವೀದ್ವಿದ್ಧಿ ಭೋಜ್ಯಾಂಸ್ತ್ವಮೇತಾ-
ನ್ಯೇ ದಾತಾರಃ ಸಾಧವೋ ಗೋರಸಾನಾಂ।
ಅನ್ಯೇ ಲೋಕಾಃ ಶಾಶ್ವತಾ ವೀತಶೋಕೈಃ
ಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಗೋಪ್ರದಾನೇ ರತಾನಾಂ॥ 13-106-29 (85693)
ನ ತ್ವೇತಾಸಾಂ ದಾನಮಾತ್ರಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ
ಪಾತ್ರಂ ಕಾಲೋ ಗೋವಿಶೇಷೋ ವಿಧಿಶ್ಚ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೇಯಂ ವಿಪ್ರ ಗವಾಂತರಂ ಹಿ
ದುಃಖಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಪಾವಕಾದಿತ್ಯಭೂತಂ॥ 13-106-30 (85694)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಾನ್ಯೋಽತಿಮಾತ್ರಂ ತಪಸ್ವೀ
ವೈತಾನಸ್ಥೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪಾತ್ರಮಾಸಾಂ।
ಗೋಷು ಕ್ಷಾಂತಂ ಗೋಶರಣ್ಯಂ ಕೃತಜ್ಞಂ
ವೃತ್ತಿಗ್ಲಾನಂ ತಾದೃಶಂ ಪಾತ್ರಮಾಹುಃ॥ 13-106-31 (85695)
ಕೃಚ್ಛ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪೋಷ್ಣಾಭ್ಯಾಗತಾಶ್ಚ
ದ್ವಾರೈರೇತೈರ್ಗೋವಿಶೇಷಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾಃ।
ಅಂತರ್ಜಾತಾಃ ಸುಕ್ರಯಜ್ಞಾನಲಬ್ಧಾಃ
ಪ್ರಾಣಕ್ರೀತಾಃ ಸೋದಕಾಃ ಸೋದ್ವಹಾಶ್ಚ॥ 13-106-32 (85696)
ತಿಸ್ರೋ ರಾತ್ರ್ಯಸ್ತ್ವದ್ಭಿರುಪೋಷ್ಯ ಭೂಮೌ
ತೃಪ್ತಾ ಗಾವಸ್ತರ್ಪಿತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೇಯಾಃ।
ವತ್ಸೈಃ ಪ್ರೀತಾಃ ಸುಪ್ರಜಾಃ ಸೋಪಚಾರಾ-
ಸ್ತ್ರ್ಯಹಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗೋರಸೈರ್ವರ್ತಿತವ್ಯಂ॥ 13-106-33 (85697)
ದತ್ತ್ವಾ ಧೇನುಂ ಸುವ್ರತಾಂ ಸಾಧುದೋಹಾಂ
ಕಲ್ಯಾಣವತ್ಸಾಮಪಲಾಯಿನೀಂ ಚ।
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ತಸ್ಯಾ-
ಸ್ತಾವದ್ವರ್ಷಾಣ್ಯಶ್ನುತೇ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ॥ 13-106-34 (85698)
ತಥಾಽನಡ್ವಾಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾಯ
ದಾಂತಂ ಧುರ್ಯಂ ಬಲವಂತಂ ಯುವಾನಂ।
ಕುಲಾನುಜೀವ್ಯಂ ವೀರ್ಯವಂತಂ ಬೃಹಂತಂ
ಭುಂಕ್ತೇ ಲೋಕಾನ್ಸಂಮಿತಾಂಧೇನುದಸ್ಯ॥ 13-106-35 (85699)
ವೃದ್ಧೇ ಗ್ಲಾನೇ ಸಂಭ್ರಮೇ ವಾ ಮಹಾರ್ಥೇ
ಕೃಷ್ಯರ್ಥಂ ವಾ ಹೌಂಯಹೇತೋಃ ಪ್ರಮೂತ್ಯಾಂ।
ಗುರ್ವರ್ಥಂ ವಾ ಯಜ್ಞಸಮಾಪ್ತಯೇ ವಾ
ಗಾಂ ವೈ ದಾತುಂ ದೇಶಕಾಲೋಽವಿಶಿಷ್ಟಃ॥ 13-106-36 (85700)
ನಾಚಿಕೇತ ಉವಾಚ। 13-106-37x (7111)
ಶ್ರುತ್ವಾ ವೈವಸ್ವತವಚಸ್ತಮಹಂ ಪುನರಬ್ರವಂ।
ಅಗೋಮೀ ಗೋಪ್ರದಾತೄಣಾಂ ಕಥಂ ಲೋಕಾನ್ಹಿ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-106-37 (85701)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ಯಮೋ ಧೀಮಾನ್ಗೋಪ್ರದಾನಂ ತತೋ ಗತಿಂ।
ಗೋಪ್ರದಾನಾನುಕಲ್ಪಾತ್ತು ಗಾಮೃತೇ ಸಂತು ಗೋಪ್ರದಾಃ॥ 13-106-38 (85702)
ಅಲಾಭೇ ಯೋ ಗವಾಂ ದದ್ಯಾದ್ಧೃತಧೇನುಂ ಯತವ್ರತಃ।
ತಸ್ಯೈತಾ ಘೃತವಾಹಿನ್ಯಃ ಕ್ಷರಂತೇ ವತ್ಸಲಾ ಇವ॥ 13-106-39 (85703)
ಘೃತಾಲಾಭೇ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ತಿಲಧೇನುಂ ಯತವ್ರತಃ।
ಸ ದುರ್ಗಾತ್ತಾರಿತೋ ಧೇನ್ವಾ ಕ್ಷೀರನದ್ಯಾಂ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ 13-106-40 (85704)
ತಿಲಾಲಾಭೇ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾಜ್ಜಲಧೇನುಂ ಯತವ್ರತಃ।
ಸ ಕಾಮಪ್ರವಹಾಂ ಶೀತೀಂ ನದೀಮೇತಾಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-106-41 (85705)
ಏವಮೇತಾನಿ ಮೇ ತತ್ರ ಧರ್ಮರಾಜೋ ನ್ಯದರ್ಶಯತ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪರಮಂ ಹರ್ಷಮವಾಪಮಹಮಚ್ಯುತ॥ 13-106-42 (85706)
ನಿವೇದಯೇ ಚಾಹಮಿಮಂ ಪ್ರಿಯಂ ತೇ
ಕ್ರತುರ್ಮಹಾನಲ್ಪಧನಪ್ರಚಾರಃ।
ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಯಾ ತಾತ ಸ ಮತ್ಪ್ರಸೂತಃ
ಪ್ರಪತ್ಸ್ಯತೇ ವೇದವಿಧಿಪ್ರವೃತ್ತಃ॥ 13-106-43 (85707)
ಶಾಪೋ ಹ್ಯಯಂ ಭವತೋಽನುಗ್ರಹಾಯ
ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಯಾ ಯತ್ರ ದೃಷ್ಟೋ ಯಮೋ ವೈ।
ದಾನವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ತತ್ರ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮ-
ನ್ನಿಃಸಂದಿಗ್ಧಾಂದಾನಧರ್ಮಾಂಶ್ಚರಿಷ್ಯೇ॥ 13-106-44 (85708)
ಇದಂ ಚ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಧರ್ಮರಾಜಃ
ಪುನಃ ಪುನಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಮಹರ್ಷೇ।
ದಾನೇನ ಯಃ ಪ್ರಯತೋಽಭೂತ್ಸದೈವ
ವಿಶೇಷತೋ ಗೋಪ್ರದಾನಂ ಚ ಕುರ್ಯಾಂ॥ 13-106-45 (85709)
ಶುದ್ಧೋ ಹ್ಯರ್ಥೋ ನಾವಮನ್ಯಸ್ವ ಧರ್ಮಾ-
ನ್ಪಾತ್ರೇ ದೇಯಂ ದೇಶಕಾಲೋಪಪನ್ನೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ಗಾವಸ್ತೇ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರದೇಯಾ
ಮಾಭೂಚ್ಚ ತೇ ಸಂಶಯಃ ಕಶ್ಚಿದತ್ರ॥ 13-106-46 (85710)
ಏತಾಃ ಪುರಾ ಹ್ಯದದನ್ನಿತ್ಯಮೇವ
ಸಾಂತಾತ್ಮಾನೋ ದಾನಪಥೇ ನಿವಿಷ್ಟಾಃ।
ತಪಾಂಸ್ಯುಗ್ರಾಣ್ಯಪ್ರತಿಶಂಕಮಾನಾ-
ಸ್ತೇ ವೈ ದಾನಂ ಪ್ರದದುಶ್ಚೈವ ಶಕ್ತ್ಯಾ॥ 13-106-47 (85711)
ಕಾಲೇ ಚ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಮತ್ಸರಂ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ಶ್ರದ್ಧಿನಃ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಃ।
ದತ್ತ್ವಾ ಗಾ ವೈ ಲೋಕಮಮುಂ ಪ್ರಪನ್ನಾ
ದೇದೀಪ್ಯಂತೇ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಸ್ತು ನಾಕೇ॥ 13-106-48 (85712)
ಏತದ್ದಾನಂ ನ್ಯಾಯಲಬ್ಧಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ
ಪಾತ್ರೇ ದತ್ತಂ ಪ್ರಾಪಣೀಯಂ ಪರೀಕ್ಷ್ಯ।
ಕಾಂಯಾಷ್ಟಂಯಾಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ದಶಾಹಂ
ರಸೈರ್ಗವಾಂ ಶಕೃತಾ ಪ್ರಸ್ನವೈರ್ವಾ॥ 13-106-49 (85713)
ದೇವವ್ರತೀ ಸ್ಯಾದ್ವೃಷಭಪ್ರದಾನೈ-
ರ್ವೇದಾವಾಪ್ತಿರ್ಗೋಯುಗಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇ।
ತೀರ್ಥಾವಾಪ್ತಿರ್ಗೋಪ್ರಯುಕ್ತಪ್ರದಾನೇ
ಪಾಪೋತ್ಸರ್ಗಃ ಕಪಿಲಾಯಾಃ ಪ್ರದಾನೇ॥ 13-106-50 (85714)
ಗಾಮಪ್ಯೇಕಾಂ ಕಪಿಲಾಂ ಸಂಪ್ರದಾಯ
ನ್ಯಾಯೋಪೇತಾಂ ಕಲುಷಾದ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯೇತ್।
ಗವಾಂ ರಸಾತ್ಪರಮಂ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿ-
ದ್ಗವಾಂ ಪ್ರದಾನಂ ಸುಮಹದ್ವದಂತಿ॥ 13-106-51 (85715)
ಗಾವೋ ಲೋಕಾಂಸ್ತಾರಯಂತಿ ಕ್ಷರಂತ್ಯೋ
ಗಾವಶ್ಚಾನ್ನಂ ಸಂಜನಯಂತಿ ಲೋಕೇ।
ಯಸ್ತಂ ಜಾನನ್ನ ಗವಾಂ ಹಾರ್ದಮೇತಿ
ಸ ವೈ ಗಂತಾ ನಿರಯಂ ಪಾಪಚೇತಾಃ॥ 13-106-52 (85716)
ಯೈಸ್ತದ್ದತ್ತಂ ಗೋಸಹಸ್ರಂ ಶತಂ ವಾ
ದಶಾರ್ಧಂ ವಾ ದಶ ವಾ ಸಾಧುವತ್ಸಂ।
ಅಪ್ಯೇಕಾ ವೈ ಸಾಧವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ
ಸಾಸ್ಯಾಮುಷ್ಮಿನ್ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾ ನದೀ ವೈ॥ 13-106-53 (85717)
ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಪುಷ್ಟ್ಯಾ ಲೋಕಸಂರಕ್ಷಣೇನ
ಗಾವಸ್ತುಲ್ಯಾಃ ಸೂರ್ಯಪಾದೈಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ।
ಶಬ್ದಶ್ಚೈಕಃ ಸಂನತಿಶ್ಚೋಪಭೋಗಾ-
ಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಗೋದಃ ಸೂರ್ಯ ಇವಾವಭಾತಿ॥ 13-106-54 (85718)
ಗುರುಂ ಶಿಷ್ಯೋ ವರಯೇದ್ಗೋಪ್ರದಾನೇ
ಸ ವೈ ಗಂತಾ ನಿಯತಂ ಸ್ವರ್ಗಮೇವ।
ವಿಧಿಜ್ಞಾನಾಂ ಸುಮಹಾಂಧರ್ಮ ಏಷ
ವಿಧಿಂ ಹ್ಯಾದ್ಯಂ ವಿಧಯಃ ಸಂವಿಶಂತಿ॥ 13-106-55 (85719)
ಇದಂ ದಾನಂ ನ್ಯಾಯಲಬ್ಧಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ
ಪಾತ್ರೇ ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಪಯೇಥಾಃ ಪರೀಕ್ಷ್ಯ।
ತ್ವಯ್ಯಾಶಂಸಂತ್ಯಮರಾ ದಾನವಾಶ್ಚ
ವಯಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಸೃತೇ ಪುಣ್ಯಶೀಲೇ॥ 13-106-56 (85720)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಹಂ ಧರ್ಮರಾಜಂ ದ್ವಿಜರ್ಷೇ
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಶಿರಸಾಽಭಿಪ್ರಣಂಯ।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತೇನ ವೈವಸ್ವತೇನ
ಪ್ರತ್ಯಾಗಮಂ ಭಗವತ್ಪಾದಮೂಲಂ॥ ॥ 13-106-57 (85721)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 106 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-106-5 ಕಲಶಶ್ಚಾತಿಭೋಜನಂ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠ.। ತತ್ರ ಅತಿಭೋಜನಂ ಭೋಜನಸಾಮಗ್ರಿಕಂ ಶಾಕಾದಿ॥ 7-106-8 ಗತಸತ್ವೋ ಮೃತಃ॥ 7-106-11 ಸಸ್ಯಂ ಶುಷ್ಯಮಾಣಂ॥ 7-106-15 ಯೋಜನೇತಿ ಲುಪ್ತತೃತೀಯಾಂತಂ ಪದಂ। ಯೋಜನೈಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ಸಂಮಿತಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-106-23 ಅನೇಕಶತಾನಿ ಭೌಮಾನಿ ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಭೂಮಿಸಮೂಹಾ ಯೇಷು ತಾನಿ ಪ್ರಾಸಾದಮಂಡಲಾನಿ॥ 7-106-30 ಗವಾಮಂತರಮನ್ಯೋನ್ಯತಾರತಂಯಂ। ಅವಙ್॥ 7-106-31 ಕೃಚ್ಛ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸಂಕಟಾತ್ ನಿರೋಧಾತ್ ಮುಕ್ತಾಃ। ಪೋಷಣಾರ್ಥಂ ದರಿದ್ರಾಗಾರಾದಾಗತಾಃ। ತಾದೃಶೀನಾಂ ಪಾಲನಂ ಪ್ರಶಸ್ತತರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-106-33 ತ್ರ್ಯಹಮಂಮಾತ್ರಾಹಾರೋ ಭೂಮಿಶಾಯೀ ಭೂತ್ವಾ ಚತುರ್ಥಂ ದಿನಮಾರಭ್ಯ ತ್ರ್ಯಹಮೇಕೈಕಾಂ ಗಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗೋರಸೈರ್ವೃತ್ತಿಂ ಕುರ್ಯಾತ್। ಏವಂ ವ್ರತಪೂರ್ವಕಂ ಗೋತ್ರಯಂ ದದತ ಉಕ್ತಂ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಚ ಫಲಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-106-36 ವೃದ್ಧೇ ಗ್ಲಾನೇ ರೋಗಿಣಿ ಪಥ್ಯಾಶನಾರ್ಥಂ ಸಂಭ್ರಮೇ ದುರ್ಭಿಕ್ಷೇ। ಮಹಾರ್ಥೇ ಯಜ್ಞಾದ್ಯರ್ಥೇ ಚ। ಪ್ರಸೂತ್ಯಾಂ ಪುತ್ರಜನ್ಮನಿ॥ 7-106-43 ಕ್ರತುಃ ಗೋದಾನರೂಪಃ॥ 7-106-49 ಪ್ರಾಪಣೀಯಂ ಗೋಃ ಆಹಾರಾದಿ। ಕಾಮೇ ಇಚ್ಛಾಪೂರಣೇ ಸಾಧುಃ ಕಾಂಯಾ ಯಾ ಅಷ್ಟಮೀ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣಾನ್ಯತರಾ ತಸ್ಯಾಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 107
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.107. ಅಧ್ಯಾಯಃ 107
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಗೋದಾನಫಲವಿಶೇಷವಿಷಯಕೇಂದ್ರಪ್ರಶ್ನಾನುವಾದಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಉಕ್ತಂ ತೇ ಗೋಪ್ರದಾನಂ ವೈ ನಾಚಿಕೇತಮೃಷಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಮಪಿ ಚೈವೋಕ್ತಮುದ್ದೇಶೇನ ಗವಾಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-107-1 (85722)
ನೃಗೇಣ ಚ ಮಹದ್ದುಃಖಮನುಭೂತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಏಕಾಪರಾಧಾದಜ್ಞಾನಾತ್ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-107-2 (85723)
ದ್ವಾರವತ್ಯಾಂ ಯಥಾ ಚಾಸೌ ನಿವಿಶಂತ್ಯಾಂ ಸಮುದ್ಧೃತಃ।
ಮೋಕ್ಷಹೇತುರಭೂತ್ಕೃಷ್ಣಸ್ತದಪ್ಯವಧೃತಂ ಮಯಾ॥ 13-107-3 (85724)
ಕಿಂ ತ್ವಸ್ತಿ ಮಮ ಸಂದೇಹೋ ಗವಾಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೋ।
ತತ್ತ್ವತಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಗೋದಾ ಯತ್ರ ವಸಂತ್ಯುತ॥ 13-107-4 (85725)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-107-5x (7112)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯಥಾಽಪೃಚ್ಛತ್ಪದ್ಮಯೋನಿಮೇತದೇವ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 13-107-5 (85726)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-107-6x (7113)
ಸ್ವರ್ಲೋಕವಾಸಿನಾಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಮಭಿಭೂಯ ಸ್ವಯಾಽರ್ಚಿಷಾ।
ಗೋಲೋಕವಾಸಿನಃ ಪಶ್ಯೇ ವದತಾಂ ಸಂಶಯೋಽತ್ರ ಮೇ॥ 13-107-6 (85727)
ಕೀದೃಶಾ ಭಗವಂʼಲ್ಲೋಕಾ ಗವಾಂ ತದ್ಬೂಹಿ ಮೇಽನಘ।
ಯಾನಾವಸಂತಿ ದಾತಾರ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-107-7 (85728)
ಕೀದೃಶಾಃ ಕಿಂಫಲಾಃ ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪರಮಸ್ತತ್ರ ಕೋ ಗುಣಃ।
ಕಥಂ ಚ ಪುರುಷಾಸ್ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ॥ 13-107-8 (85729)
ಕಿಯತ್ಕಾಲಂ ಪ್ರದಾನಸ್ಯ ದಾತಾ ಚ ಫಲಮಶ್ನುತೇ।
ಕಥಂ ಬಹುವಿಧಂ ದಾನಂ ಸ್ಯಾದಲ್ಪಮಪಿ ವಾ ಕಥಂ॥ 13-107-9 (85730)
ಬಹ್ವೀನಾಂ ಕೀದೃಶಂ ದಾನಮಲ್ಪಾನಾಂ ವಾಽಪಿ ದೀದೃಶಂ।
ಅದತ್ತ್ವಾ ಗೋಪ್ರದಾಃ ಸಂತಿ ಕೇನ ವಾ ತಚ್ಚ ಶಂಸ ಮೇ 13-107-10 (85731)
ಕಥಂ ವಾ ಬಹುದಾತಾ ಸ್ಯಾದಲ್ಪದಾತ್ರಾ ಸಮಃ ಪ್ರಭೋ।
ಅಲ್ಪಪ್ರದಾತಾ ಬಹುದಃ ಕಥಂ ಸ್ವಿತ್ಸ್ಯಾದಿಹೇಶ್ವರ॥ 13-107-11 (85732)
ಕೀದೃಶೀ ದಕ್ಷಿಣಾ ಚೈವ ಗೋಪ್ರದಾನೇ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಏತತ್ತಥ್ಯೇನ ಭಗವನ್ಮಮ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ ॥ 13-107-12 (85733)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 107 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-107-2 ಏಕಾಪರಾಧಾದಜ್ಞಾನಾನ್ನೃಗಸ್ತಾಂ ದುರ್ಗತಿಂ ಗತಃ। ಇತಿ ಟ. ಧ. ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 108
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.108. ಅಧ್ಯಾಯಃ 108
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಇಂದ್ರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಗೋದಾನಫಲಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ।
ಯೋಽಯಂ ಪ್ರಶ್ನಸ್ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟೋ ಗೋಪ್ರದಾನಾದಿಕಾರಿತಃ।
ನಾನ್ಯಃ ಪ್ರಷ್ಟಾಸ್ತಿ ಲೋಕೇಸ್ಮಿಂಸ್ತ್ವತ್ತೋನ್ಯೋ ಹಿ ಶತಕ್ರತೋ? 13-108-1 (85734)
ಸಂತಿ ನಾನಾವಿಧಾ ಲೋಕಾ ಯಾಂಸ್ತ್ವಂ ಶಕ್ರ ನ ಪಶ್ಯಸಿ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಾನಹಂ ಲೋಕಾನೇಕಪತ್ನ್ಯಶ್ಚ ಯಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ॥ 13-108-2 (85735)
ಕರ್ಮಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಸುಶುಭೈಃ ಸುವ್ರತಾ ಋಷಯಸ್ತಥಾ।
ಸಶರೀರಾ ಹಿ ತಾನ್ಯಾಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಶುಭಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-108-3 (85736)
ಶರೀರನ್ಯಾಸಮೋಕ್ಷೇಣ ಮನಸಾ ನಿರ್ಮಲೇನ ಚ।
ಸ್ವಪ್ನಭೂತಾಂಶ್ಚ ತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪಶ್ಯಂತೀಹಾಪಿ ಸುವ್ರತಾಃ॥ 13-108-4 (85737)
ತೇ ತು ಲೋಕಾಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಶೃಣು ಯಾದೃಗ್ಗುಣಾನ್ವಿತಾಃ।
ನ ತತ್ರ ಕ್ರಮತೇ ಕಾಲೋ ನ ಜರಾ ನ ಚ ಪಾವಕಃ॥ 13-108-5 (85738)
ತಥಾ ನಾಸ್ತ್ಯಶುಭಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ವ್ಯಾಧಿಸ್ತತ್ರ ನ ಕ್ಲಮಃ।
ಯದ್ಯಚ್ಚ ಗಾವೋ ಮನಸಾ ತಸ್ಮಿನ್ವಾಂಛಂತಿ ವಾಸವ॥ 13-108-6 (85739)
ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಪಯಂತಿ ಸ್ಮ ಮಮ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶನಾತ್।
ಕಾಮಗಾಃ ಕಾಮಚಾರಿಣ್ಯಃ ಕಾಮಾತ್ಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಭುಂಜತೇ॥ 13-108-7 (85740)
ವಾಪ್ಯಃ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತೋ ವಿವಿಧಾನಿ ವನಾನಿ ಚ।
ಗೃಹಾಣಿ ಪರ್ವತಾಶ್ಚೈವ ಯಾವದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಚ ಕಿಂಚನ॥ 13-108-8 (85741)
ಮನೋಜ್ಞಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯಸ್ತದ್ವನಂ ತತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಈದೃಶಾನ್ವಿದ್ದಿ ತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕಸ್ತಥಾವಿಧಃ॥ 13-108-9 (85742)
ತತ್ರ ಸರ್ವಸಹಾಃ ಕ್ಷಾಂತಾ ವತ್ಸಲಾ ಗುರುವರ್ತಿನಃ।
ಅಹಂಕಾರೈರ್ವಿರಹಿತಾ ಯಾಂತಿ ಶಕ್ರ ನರೋತ್ತಮಾಃ॥ 13-108-10 (85743)
ಯಃ ಸರ್ವಮಾಂಸಾನಿ ನ ಭಕ್ಷಯೀತ
ಪುಮಾನ್ಸದಾ ಭಾವಿತೋ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಃ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರರ್ಚಿತಾ ಸತ್ಯಯುಕ್ತಃ
ಶುಶ್ರುಷಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮನಿಂದ್ಯಃ॥ 13-108-11 (85744)
ಅಕ್ರೋಧನೋ ಗೋಷು ತಥಾ ದ್ವಿಜೇಷು
ಧರ್ಮೇ ರತೋ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಕಶ್ಚ।
ಯಾವಜ್ಜೀವಂ ಸತ್ಯವೃತ್ತೇ ರತಶ್ಚ
ದಾನೇ ರತೋ ಯಃ ಕ್ಷಮೀ ಚಾಪರಾಧೇ॥ 13-108-12 (85745)
ಮೃದುರ್ದಾಂತೋ ದೇವಪರಾಯಣಶ್ಚ
ಸರ್ವಾತಿಥಿಶ್ಚಾಪಿ ಯಥಾ ದಯಾವಾನ್।
ಈದೃಗ್ಗುಣೋ ಮಾನವಸ್ತಂ ಪ್ರಯಾತಿ
ಲೋಕಂ ಗವಾಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಚಾವ್ಯಯಂ ಚ॥ 13-108-13 (85746)
ನ ಪಾರದಾರೀ ಪಶ್ಯತಿ ಲೋಕಮೇತಂ
ನ ವೈ ಗುರುಘ್ನೋ ನ ಮೃಷಾ ಸಂಪ್ರಲಾಪೀ।
ಸದಾಪವಾದೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಾತ್ತವೈರೋ
ದೋಷೈರನ್ಯೈರ್ಯಶ್ಚ ಯುಕ್ತೋ ದುರಾತ್ಮಾ॥ 13-108-14 (85747)
ನ ಮಿತ್ರಧ್ರುಙ್ನೈಕೃತಿಕಃ ಕೃತಘ್ನಃ
ಶಠೋಽನುಜುರ್ಧರ್ಮವಿದ್ವೇಷಕಶ್ಚ।
ನ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಮನಸಾಽಪಿ ಪ್ರಪಶ್ಯೇ-
ದ್ಗವಾಂ ಲೋಕಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ನಿವಾಸಂ॥ 13-108-15 (85748)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ನೈಪುಣ್ಯೇನ ಸುರೇಶ್ವರ।
ಗೋಪ್ರದಾನರತಾನಾಂ ತು ಫಲಂ ಶೃಣು ಶತಕ್ರತೋ॥ 13-108-16 (85749)
ದಾಯಾದ್ಯಲಬ್ಧೈರರ್ಥೈರ್ಯೋ ಗಾಃ ಕ್ರೀತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಧರ್ಮಾರ್ಜಿತಾಂಧೈಃ ಕ್ರೀತಾನ್ಸ ಲೋಕಾನಾಪ್ನುತೇಽಕ್ಷಯಾನ್॥ 13-108-17 (85750)
ಯೋ ವೈ ದ್ಯೂತೇ ಧನಂ ಜಿತ್ವಾ ಗಾಃ ಕ್ರೀತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸ ದಿವ್ಯಮಯುತಂ ಶಕ್ರ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-108-18 (85751)
ದಾಯಾದ್ಯಾದ್ಯಾಃ ಸ್ಮ ವೈ ಗಾವೋ ನ್ಯಾಯಪೂರ್ವೈರುಪಾರ್ಜಿತಾಃ।
ಪ್ರದದ್ಯಾತ್ತಾಃ ಪ್ರದಾತೄಣಾಂ ಸಂಭವಂತ್ಯಪಿ ಚ ಧ್ರುವಾಃ॥ 13-108-19 (85752)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತು ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಗಾಃ ಸಂಶುದ್ಧೇನಿ ಚೇತಸಾ।
ತಸ್ಯಾಪೀಹಾಕ್ಷಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂಧ್ರುವಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಶಚೀಪತೇ॥ 13-108-20 (85753)
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಸತ್ಯಂ ಚ ಯೋ ಬ್ರೂಯಾನ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಗುರುದ್ವಿಜಸಹಃ ಕ್ಷಾಂತಸ್ತಸ್ಯ ಗೋಭಿಃ ಸಮಾ ಗತಿಃ॥ 13-108-21 (85754)
ನ ಜಾತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾಚ್ಯೋ ಯದವಾಚ್ಯಂ ಶಚೀಪತೇ।
ಮನಸಾ ಗೋಷು ನ ದ್ರುಹ್ಯೇದ್ಗೋವೃತ್ತಿರ್ಗೋನುಕಂಪಕಃ॥ 13-108-22 (85755)
ಸತ್ಯೇ ಧರ್ಮೇ ಚ ನಿರತಸ್ತಸ್ಯ ಶಕ್ರ ಫಲಂ ಶೃಣು।
ಗೋಸಹಸ್ರೇಣ ಸಮಿತಾ ತಸ್ಯ ಧೇನುರ್ಭವತ್ಯುತ॥ 13-108-23 (85756)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಗುಣೈರತೈರನ್ವಿತಸ್ಯ ಫಲಂ ಶೃಣು।
ಸಪ್ತಾರ್ಧಶತತುಲ್ಯಾ ಗೌರ್ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-108-24 (85757)
ವೈಶ್ಯಸ್ಯೈತೇ ಯದಿ ಗುಣಾಸ್ತಸ್ಯ ಪಂಚಶತಂ ಭವೇತ್।
ಶೂದ್ರಸ್ಯಾಪಿ ವಿನೀತಸ್ಯ ಚತುರ್ಭಾಗಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-108-25 (85758)
ಏತಚ್ಚೈನಂ ಯೋಽನುತಿಷ್ಠೇತ ಯುಕ್ತಃ
ಸತ್ಯೇ ರತೋ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಚ।
ದಕ್ಷಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ದೇವತಾರ್ಥೀ ಪ್ರಶಾಂತಃ
ಶುಚಿರ್ಬುದ್ಧೋ ಧರ್ಮಶೀಲೋಽನಹಂವಾಕ್॥ 13-108-26 (85759)
ಮಹತ್ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸದ್ದ್ವಿಜಾಯ
ದತ್ತ್ವಾ ದೋಗ್ಧ್ರೀಂ ವಿಧಿನಾಽನೇನ ಧೇನುಂ।
ನಿತ್ಯಂ ದದ್ಯಾದೇಕಭಕ್ತಃ ಸದಾ ಚ
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ಗುರುಶುಶ್ರುಷಿತಾ ಚ॥ 13-108-27 (85760)
ವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ಗೋಷು ಯೋ ಭಕ್ತಿಮಾಂಶ್ಚ
ನಿತ್ಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಯೋಽಭಿನಂದೇತ ಗಾಶ್ಚ।
ಆಜಾತಿತೋ ಯಶ್ಚ ಗವಾಂ ನಮೇತ
ಇದಂ ಫಲಂ ಶಕ್ರ ನಿಬೋಧ ತಸ್ಯ॥ 13-108-28 (85761)
ಯತ್ಸ್ಯಾದಿಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಮೂಯೇ ಫಲಂ ತು
ಯತ್ಸ್ಯಾದಿಷ್ಟ್ವಾ ಬಹುನಾ ಕಾಂಚನೇನ।
ಏತತುಲ್ಯಂ ಫಲಮಪ್ಯಾಹುರಗ್ರ್ಯಂ
ಸರ್ವೇ ಸಂಂತಸ್ತ್ವಷಯೋ ಯೇ ಚ ಸಿದ್ಧಾಃ॥ 13-108-29 (85762)
ಯೋಽಗ್ರಂ ಭಕ್ತಂ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಾಶ್ಯ ದದ್ಯಾ-
ದ್ಗೋಭ್ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಗೋವ್ರತೀ ಸತ್ಯವಾದೀ।
ಶಾಂತೋಽಲುಬ್ಧೋ ಗೋಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ
ಸಂವತ್ಸರೇಣಾಪ್ನುಯಾತ್ಸತ್ಯಶೀಲಃ॥ 13-108-30 (85763)
ಯದಕೇಭಕ್ತಮಶ್ನೀಯಾದ್ದದ್ಯಾದೇಕಂ ಗವಾಂ ಚ ಯತ್।
ದಶವರ್ಷಾಣ್ಯನಂತಾನಿ ಗೋವ್ರತೀ ಗೋನುಕಂಪಕಃ॥ 13-108-31 (85764)
ಏಕೇನೈವ ಚ ಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ರೀತ್ವಾ ಗಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಯಾವಂತಿ ತಸ್ಯಾ ರೋಮಾಣಿ ಸಂಭವಂತಿ ಶತಕ್ರತೋ॥ 13-108-32 (85765)
ತಾವಚ್ಛತಾನಾಂ ಸ ಗವಾಂ ಫಲಮಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಫಲಂ ಹೀದಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು ವೈ ಶೃಣು॥ 13-108-33 (85766)
ಪಂಚವಾರ್ಷಿಕಮೇವಂ ತು ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಫಲಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತತೋಽರ್ಧೇನ ತು ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಶೂದ್ರೋ ವೈಶ್ಯಾರ್ಧತಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-108-34 (85767)
ಯಶ್ಚಾತ್ಮಾವೇಕ್ರಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಗಾಃ ಕ್ರೀತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಯಾವತ್ಸಂದರ್ಶಯೇದ್ಗಾಂ ವೈ ಸ ತಾವತ್ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-108-35 (85768)
ರೋಂಣಿ ರೋಂಣಿ ಮಹಾಭಾಗ ಲೋಕಾಶ್ಚಾಸ್ಯಾಕ್ಷಯಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ
ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ತು ಯೋ ವೈ ಗಾಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಆತ್ಮವಿಕ್ರಯತುಲ್ಯಾಸ್ತಾಃ ಶಾಶ್ವತಾ ವಿದ್ಧಿ ಕೌಶಿಕ॥ 13-108-36 (85769)
ಅಭಾವೇ ಯೋ ಗವಾಂ ದದ್ಯಾತ್ತಿಲಧೇನುಂ ಯತವ್ರತಃ।
ದುರ್ಗಾತ್ಸ ತಾರಿತೋ ಧೇನ್ವಾ ಕ್ಷೀರನದ್ಯಾಂ ಪ್ರಮೋದತ್ತೇ॥ 13-108-37 (85770)
ನ ತ್ವೇವಾಸಾಂ ದಾನಮಾತ್ರಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ
ಪಾತ್ರಂ ಕಾಲೋ ಗೋವಿಶೇಷೋ ವಿಧಿಶ್ಚ।
ಕಾಲಜ್ಞಾನಂ ವಿಪ್ರಗವಾಂತರಂ ಹಿ
ದುಃಖಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಪಾವಕಾದಿತ್ಯಭೂತಂ॥ 13-108-38 (85771)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಢ್ಯಂ ಶುದ್ಧಯೋನಿಂ ಪ್ರಶಾಂತಂ
ವೈತಾನಸ್ಥಂ ಪಾಪಭೀರುಂ ಬಹುಜ್ಞಂ।
ಗೋಷು ಕ್ಷಾಂತಂ ನಾತಿತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಶರಣ್ಯಂ
ವೃತ್ತಿಗ್ಲಾನಂ ತಾದೃಶಂ ಪಾತ್ರಮಾಹುಃ। 13-108-39 (85772)
ವೃತ್ತಿಗ್ಲಾನೇ ಸೀದತಿ ಚಾತಿಮಾತ್ರಂ
ತುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ವಾ ಹೋಂಯಹೇತೋಃ ಪ್ರಸೂತೇಃ।
ಗುರ್ವರ್ಥಂ ವಾ ಬಾಲಸಂವೃದ್ಧಯೇ ವಾ
ಧೇನುಂ ದದ್ಯಾದ್ದೇಶಕಾಲೇ ವಿಶಿಷ್ಟೇ॥ 13-108-40 (85773)
ಅಂತರ್ಜ್ಞಾತಾಃ ಸಕ್ರಯಜ್ಞಾನಲಬ್ಧಾಃ
ಪ್ರಾಣೈಃ ಕ್ರೀತಾಸ್ತೇಜಸಾ ಯೌತಕಾಶ್ಚ।
ಕೃಚ್ಛ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪೋಷಣಾಭ್ಯಾಗತಾಶ್ಚ
ದ್ವಾರೈರೇತೈರ್ಗೋವಿಶೇಷಾಃ ಪ್ರಶಸ್ತಾಃ॥ 13-108-41 (85774)
ಬಲಾನ್ವಿತಾಃ ಶೀಲವಯೋಪಪನ್ನಾಃ
ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸುಗಂಧವತ್ಯಃ
ಯಥಾ ಹಿ ಗಂಗಾ ಸರಿತಾಂ ವರಿಷ್ಠಾ
ತಥಾಽರ್ಜುನೀನಾಂ ಕಪಿಲಾ ವರಿಷ್ಠಾ॥ 13-108-42 (85775)
ತಿಸ್ರೋ ರಾತ್ರೀಸ್ತ್ವದ್ಭಿರುಪೋಷ್ಯ ಭೂಮೌ
ತೃಪ್ತಾ ಗಾವಸ್ತರ್ಪಿತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದೇಯಾಃ।
ವತ್ಸೈಃ ಪುಷ್ಟೈಃ ಕ್ಷೀರಪೈಃ ಸುಪ್ರಚಾರಾ-
ಸ್ತ್ರ್ಯಹಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗೋರಸೈರ್ವರ್ತಿತವ್ಯಂ॥ 13-108-43 (85776)
ದತ್ತ್ವಾ ಧೇನುಂ ಸುವ್ರತಾಂ ಸಾಧುದೋಹಾಂ
ಕಲ್ಯಾಣವತ್ಸಾಮಪಲಾಯಿನೀಂ ಚ।
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ತಸ್ಯಾ-
ಸ್ತಾವಂತಿ ವರ್ಷಾಮಿ ಭವಂತ್ಯಮುತ್ರ॥ 13-108-44 (85777)
ತಥಾಽನಡ್ವಾಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರದಾಯ
ಧುರ್ಯಂ ಯುವಾನಂ ಬಲಿನಂ ವಿನೀತಂ।
ಹಲಸ್ಯ ವೋಢಾರಮನಂತವೀರ್ಯಂ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಲೋಕಾಂದಶಧೇನುದಸ್ಯ॥ 13-108-45 (85778)
ಕಾಂತಾರಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಂಣಾನ್ಗಾಶ್ಚ ಯಃ ಪರಿತ್ರಾತಿ ಕೌಶಿಕ।
ಕ್ಷೇಮೇಣ ಸ ವಿಮುಚ್ಯೇತ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಶೃಣು॥ 13-108-46 (85779)
ಅಶ್ವಮೇಧಕ್ರತೋಸ್ತುಲ್ಯಂ ಫಲಂ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಮೃತ್ಯುಕಾಲೇ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಯಾಂ ವೃತ್ತಿಮನುಕಾಂಕ್ಷತೇ॥ 13-108-47 (85780)
ಲೋಕಾನ್ಬಹುವಿಧಾಂದಿವ್ಯಾನ್ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ಹೃದಿ ವರ್ತತೇ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕರ್ಮಣೈತೇನ ಮಾನವಃ॥ 13-108-48 (85781)
ಗೋಭಿಶ್ಚ ಸಮನುಜ್ಞಾತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಚ ಮಹೀಯತೇ।
ಯಸ್ತ್ವೇತೇನೈವ ಕಲ್ಪೇನ ಗಾಂ ವನೇಷ್ವನುಗಚ್ಛತಿ॥ 13-108-49 (85782)
ತೃಣಗೋಮಯಪರ್ಣಾಶೀ ನಿಸ್ಪೃಹೋ ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಅಕಾಮಂ ತೇನ ವಸ್ತವ್ಯಂ ಮುದಿತೇನ ಶತಕ್ರತೋ॥ 13-108-50 (85783)
ಮಮ ಲೋಕೇ ವಸತಿ ಸ ಲೋಕೇ ವಾ ಯತ್ರ ಚೇಚ್ಛತಿ॥ ॥ 13-108-51 (85784)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 108 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-108-4 ಶರೀರಸ್ಯ ನ್ಯಾಸಃ ಸಮಾಧಿಕಾಲೇ। ಮೋಕ್ಷಃ ಮರಣೇ॥ 7-108-15 ನೈಕೃತಿಕೋ ವಂಚಕಃ। ಶಠಃ ಸಮರ್ಥೋಽಪಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯಭಾಷೀ॥ 7-108-21 ಗುರೂಣಾಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ವಾಪರಾಧಂ ಸಹತೇ ಇತಿ ಗುರುದ್ವಿಜಸಹಃ॥ 7-108-22 ಗೋವೃತ್ತಿರಸಂಗ್ರಹಪರಃ॥ 7-108-24 ಸಪ್ತಾರ್ಧಶತಂ ಪಂಚಾಶದಧಿಕಸಪ್ತಶತಂ॥ 7-108-31 ದಶವರ್ಷಾಣಿಚ ಫಲಂ ವಾಜಪೇಯಸ್ಯ ವಿಂದತೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-108-32 ಯಾವಂತಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ದಿವಸಾನಿ ಶತಕ್ರತೋ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-108-35 ಸಂದರ್ಶಯೇತ್ಪಶ್ಯೇತ್। ಯಾವದ್ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡೇ ಗೋಜಾತೀಯಮಸ್ತಿ ತಾವತತ್ರ ವಸೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-108-37 ಅಲಾಭೇ ಯೋ ಗವಾಮಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-108-41 ಅಂತರ್ಜಾತಾಃ ಸುಕ್ರಯಜ್ಞಾನಲಬ್ಧಾಃ ಪ್ರಾಣಕ್ರೀತಾಃ ಸೋದಕಾಃ ಸೋದ್ವಹಾಶ್ಚೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-108-42 ಅರ್ಜುನೀನಾಂ ಗವಾಂ॥ 7-108-45 ಕುಲಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಮನಂತವೀರ್ಯಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 109
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.109. ಅಧ್ಯಾಯಃ 109
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಇಂದ್ರಾಯೋಕ್ತಗೋವಿಕ್ರಯಾಪಹಾರಫಲಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಗೋದಾನೇ ದಕ್ಷಿಣಾತ್ವಪ್ರಶಂಸನಾನುವಾದಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ।
ಜಾನ್ಯೋ ಗಾಮಪಹರೇದ್ವಿಕ್ರೀಯಾಚ್ಚಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾನು ತಸ್ಯ ಗತಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-109-1 (85785)
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ। 13-109-2x (7114)
ಭಕ್ತಾರ್ಥಂ ವಿಕ್ರಯಾರ್ಥಂ ವಾ ಯೇಽಪಹಾರಂ ಹಿ ಕುರ್ವತೇ।
ದಾನಾರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಾಯ ತತ್ರೇದಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಫಲಂ॥ 13-109-2 (85786)
ವಿಕ್ರಯಾರ್ಥಂ ಹಿ ಯೋ ಹಿಂಸ್ಯಾದ್ಭಕ್ಷಯೇದ್ವಾ ನಿರಂಕುಶಃ।
ಘಾತಯಾನಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ಯೇಽನುಮನ್ಯೇಯುರರ್ಥಿನಃ॥ 13-109-3 (85787)
ಘಾತಕಃ ಖಾದಕೋ ವಾಽಪಿ ತಥಾ ಯಶ್ಚಾನುಮನ್ಯತೇ।
ಯಾವಂತಿ ತಸ್ಯಾ ರೋಮಾಣಿ ತಾವದ್ವರ್ಷಾಣಿ ಮಜ್ಜತಿ॥ 13-109-4 (85788)
ಯೇ ದೋಷಾ ಯಾದೃಶಾಶ್ಚೈವ ದ್ವಿಜಯಜ್ಞೋಪಘಾತಕೇ।
ವಿಕ್ರಯೇ ಚಾಪಹಾರೇ ಚ ತೇ ದೋಷಾ ವೈ ಸ್ಮೃತಾ ಗವಾಂ॥ 13-109-5 (85789)
ಅಪಹೃತ್ಯ ತು ಯೋ ಗಾಂ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಯಾವದ್ದಾನೇ ತು ಯೋ ಗಾಂ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ। 13-109-6 (85790)
ಸುವರ್ಣಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾಹುರ್ಗೋಪ್ರದಾನೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಸುವರ್ಣಂ ಪರಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥಮಸಂಶಯಂ॥ 13-109-7 (85791)
ಗೋಪ್ರದಾನಾತ್ತಾರಯತೇ ಸಪ್ತ ಪೂರ್ವಾಂಸ್ತಥಾಽಪರಾನ್।
ಸುವರ್ಣಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತಾವದ್ದ್ವಿಗುಣಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-109-8 (85792)
ಸುವರ್ಣಂ ಪರಮಂ ದಾನಂ ಸುವರ್ಣಂ ದಕ್ಷಿಣಾ ಪರಾ।
ಸುವರ್ಣಂ ಪಾವನಂ ಶಕ್ರ ಪಾವನಾನಾಂ ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-109-9 (85793)
ಕುಲಾನಾಂ ಪಾವನಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಜಾತರೂಪಂ ಶತಕ್ರತೋ।
ಏಷಾ ಮೇ ದಕ್ಷಿಣಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಸಮಾಸೇನ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-109-10 (85794)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-109-11x (7115)
ಏತತ್ಪಿತಾಮಹೇನೋಕ್ತಮಿಂದ್ರಾಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಇಂದ್ರೋ ದಶರಥಾಯಾಹ ರಾಮಾಯಾಹ ಪಿತಾ ತಥಾ॥ 13-109-11 (85795)
ರಾಘವೋಪಿ ಪ್ರಿಯಭ್ರಾತ್ರೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಯ ಯಶಸ್ವಿನೇ।
ಋಷಿಭ್ಯೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣೇನೋಕ್ತಮರಣ್ಯೇ ವಸತಾ ಪ್ರಭೋ॥ 13-109-12 (85796)
ಪಾರಂಪರ್ಯಾಗತಂ ಚೇದಮೃಷಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ।
ದುರ್ಧರಂ ದಾರಯಾಮಾಸೂ ರಾಜಾನಶ್ಚೈವ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ॥ 13-109-13 (85797)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯೇನ ಗದಿತಂ ಮಮ ಚೇದಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-109-14 (85798)
ಯ ಇದಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನಿತ್ಯಂ ವದೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸದಿ।
ಯಜ್ಞೇಷು ಗೋಪ್ರದಾನೇಷು ದ್ವಯೋರಪಿ ಸಮಾಗಮೇ॥ 13-109-15 (85799)
ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಕಿಲಾಕ್ಷಯ್ಯಾ ದೈವತೈಃ ಸಹ ನಿತ್ಯದಾ।
ಇತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ ಭಗವಾನುವಾಚ ಪರಮೇಶ್ವರಃ॥ ॥ 13-109-16 (85800)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 109 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-109-3 ವಿಕ್ರಯಾರ್ಥಂ ಯೋ ನಿಯುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-109-10 ಸುವರ್ಣಂ ಪ್ರಾಹುರಿತ್ಯಜ್ಞಾಜಾತರೂಪಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 110
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.110. ಅಧ್ಯಾಯಃ 110
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸತ್ಯದಮಾದಿಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ವಿಸ್ರಂಭಿತೋಽಹಂ ಭವತಾ ಧರ್ಮಾನ್ಪ್ರವದತಾ ವಿಭೋ।
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತು ಸಂದೇಹಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-110-1 (85801)
ವ್ರತಾನಾಂ ಕಿಂ ಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕೀದೃಶಂ ವಾ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ನಿಯಮಾನಾಂ ಫಲಂ ಕಿಂ ಚ ಸ್ವಧೀತಸ್ಯ ಚ ಕಿಂ ಫಲಂ॥ 13-110-2 (85802)
ದಮಸ್ಯೇಹ ಫಲಂ ಕಿಂ ಚ ವೇದಾನಾಂ ಧಾರಣೇ ಚ ಕಿಂ।
ಅಧ್ಯಾಪನೇ ಫಲಂ ಕಿಂ ಚ ಸರ್ವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-110-3 (85803)
ಅಪ್ರತಿಗ್ರಾಹಕೇ ಕಿಂ ಚ ಫಲಂ ಲೋಕೇ ಪಿತಾಮಹ।
ತಸ್ಯ ಕಿಂಚ ಫಲಂ ದೃಷ್ಟಂ ಶ್ರುತಂ ಯಸ್ತು ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-110-4 (85804)
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾನಾಂ ಚ ಶೂರಾಣಾಂ ಚಾಪಿ ಕಿಂ ಫಲಂ।
ಸತ್ಯೇ ಚ ಕಿಂ ಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ ಚ ಕಿಂ ಫಲಂ। 13-110-5 (85805)
ಪಿತೃಶುಶ್ರೂಷಣೇ ಕಿಂಚ ಮಾತೃಶುಶ್ರೂಷಣೇ ತಥಾ।
ಆಚಾರ್ಯಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ಸ್ವನುಕ್ರೋಶಾನುಕಂಪನೇ॥ 13-110-6 (85806)
ಏತತ್ಸರ್ವಮಶೇಷೇಣ ಪಿತಾಮಹ ಯಥಾತಥಂ।
ವೇತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-110-7 (85807)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-110-8x (7116)
ಯೋ ವ್ರತಂ ವೈ ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ತಥಾ ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಅಖಂಡಂ ಸಂಯಗಾರಭ್ಯ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 13-110-8 (85808)
ನಿಯಮಾನಾಂ ಫಲಂ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ನಿಯಮಾನಾಂ ಕ್ರತೂನಾಂ ಚ ತ್ವಯಾಽವಾಪ್ತಮಿದಂ ಫಲಂ॥ 13-110-9 (85809)
ಸ್ವಧೀತಸ್ಯಾಪಿ ಚ ಫಲಂ ದೃಶ್ಯತೇಽಮುತ್ರ ಚೇಹ ಚ।
ಇಹ ಲೋಕೇಽರ್ಥವಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-110-10 (85810)
ದಮಸ್ಯ ತು ಫಲಂ ರಾಜಞ್ಶೃಣು ತ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಮೇ।
ದಾಂತಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ಸುಖಿನೋ ದಾಂತಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ನಿರ್ವೃತಾಃ।
ಯತ್ರೇಚ್ಛಾಗಾಮಿನೋ ದಾಂತಾಃ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಷೂದನಾಃ॥ 13-110-11 (85811)
ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತಿ ಚ ಯದ್ದಾಂತಾ ಲಭಂತೇ ತನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯುಜ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕಾಮೈರ್ಹಿ ದಾಂತಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ಪಾಂಡವ॥ 13-110-12 (85812)
ಸ್ವರ್ಗೇ ಯಥಾ ಪ್ರಮೋದಂತೇ ತಪಸಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ।
ದಾನೈರ್ಯಜ್ಞೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಸ್ತಥಾ ದಾಂತಾಃ ಕ್ಷಮಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-110-13 (85813)
ದಾನಾದ್ದಮೋ ವಿಶಿಷ್ಟೋ ಹಿ ದದತ್ಕಿಂಚಿದ್ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ದಾತಾ ಕುಪ್ಯತಿ ನೋ ದಾಂತಸ್ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಾತ್ಪರಂದಮಃ॥
ಯಸ್ತು ದದ್ಯಾದಕುಪ್ಯನ್ಹಿ ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ಕ್ರೋಧೋ ಹಂತಿ ಹಿ ಯದ್ದಾನಂ ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಾದ್ವರೋ ದಮಃ॥ 13-110-14 (85814)
ಅದೃಶ್ಯಾನಿ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ಥಾನಾನ್ಯಯುತಶೋ ದಿವಿ।
ಋಷೀಣಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಷು ಯಾನಿ ತೇ ಯಾಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-110-16 (85815)
ದಮೇನ ಯಾನಿ ನೃಪತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ಕಾಮಯಾನಾ ಮಹತ್ಸ್ಥಾನಂ ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಾತ್ಪರಂ ದಮಃ॥ 13-110-17 (85816)
`ವಿದ್ಯಾದಾನಾದ್ವರಂ ನಾಸ್ತಿ ವೇದವಿದ್ಯಾ ಮಹಾಫಲಾಃ।'
ಅಧ್ಯಾಪಕಃ ಪರಿಕ್ಲೇಶಾದಕ್ಷಯಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-110-18 (85817)
ವಿಧಿವತ್ಪಾವಕಂ ಹುತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನರಾಧಿಪ।
ಅಧೀತ್ಯಾಪಿ ಹಿ ಯೋ ವೇದಾನ್ನ್ಯಾಯವಿದ್ಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಗುರುಕರ್ಮಪ್ರಶಂಸೀ ತು ಸೋಪಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-110-19 (85818)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಽಧ್ಯಯನೇ ಯುಕ್ತೋ ಯಜನೇ ದಾನಕರ್ಮಣಿ।
ಯುದ್ಧೇ ಯಶ್ಚ ಪರಿತ್ರಾತಾ ಸೋಪಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-110-20 (85819)
ವೈಶ್ಯಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಃ ಪ್ರದಾನಾಲ್ಲಭತೇ ಮಹತ್।
ಶೂದ್ರಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಶುಶ್ರೂಷಯಾಽಽರ್ಚ್ಛತಿ॥ 13-110-21 (85820)
ಶೂರಾ ಬಹುವಿಧಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತೇಷಾಮರ್ಥಾಸ್ತು ಮೇ ಶೃಣು।
ಶೂರಾನ್ವಯಾನಾಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಫಲಂ ಶೂರಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ॥ 13-110-22 (85821)
ಯಜ್ಞಶೂರಾ ದಮೇ ಶೂರಾಃ ಸತ್ಯಶೂರಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಯುದ್ಧಶೂರಾಸ್ತಥೈವೋಕ್ತಾ ದಾನಶೂರಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ॥ 13-110-23 (85822)
`ಬುದ್ಧಿಶೂರಾಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಕ್ಷಮಾಶೂರಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।'
ಸಾಂಖ್ಯಶೂರಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ಯೋಗಶೂರಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ಅರಣ್ಯೇ ಗೃಹವಾಸೇ ಚ ತ್ಯಾಗೇ ಶೂರಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-110-24 (85823)
ಆರ್ಜವೇ ಚ ತಥಾ ಶೂರಾಃ ಶಮೇ ವರ್ತಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ತೈಸ್ತೈಶ್ಚ ನಿಯಮೈಃ ಶೂರಾ ಬಹವಃ ಸಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಶೂರಾಶ್ಚ ಶೂರಾಶ್ಚಾಧ್ಯಾಪನೇ ರತಾಃ॥ 13-110-25 (85824)
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಶೂರಾಃ ಪಿತೃಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಪರೇ।
ಮಾತೃಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಶೂರಾ ಭೈಕ್ಷ್ಯಶೂರಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-110-26 (85825)
ಅರಣ್ಯೇ ಗೃಹವಾಸೇ ಚ ಶೂರಾಶ್ಚಾತಿಥಿಪೂಜನೇ।
ಸರ್ವೇ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಸ್ವಕರ್ಮಫಲನಿರ್ಜಿತಾನ್॥ 13-110-27 (85826)
ಧಾರಣಂ ಸರ್ವವೇದಾನಾಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾವಗಾಹನಂ।
ಸತ್ಯಂ ಚ ಬ್ರುವತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಂ ವಾ ಸ್ಯಾನ್ನವಾ ಸಮಂ॥ 13-110-28 (85827)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ತುಲಯಾ ಧೃತಂ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಾದ್ಧಿ ಸತ್ಯಮೇವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-110-29 (85828)
ಸತ್ಯೇನ ಸೂರ್ಯಸ್ತಪತಿ ಸತ್ಯೇನಾಗ್ನಿಃ ಪ್ರದೀಪ್ಯತೇ।
ಸತ್ಯೇನ ಮರುತೋ ವಾಂತಿ ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-110-30 (85829)
ಸತ್ಯೇನ ದೇವಾಃ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತಥಾ।
ಸತ್ಯಮಾಹುಃ ಪರೋ ಧರ್ಮಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಂ ನ ಲೋಪಯೇತ್॥ 13-110-31 (85830)
ಮುನಯಃ ಸತ್ಯನಿರತಾ ಮುನಯಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಾಃ।
ಮುನಯಃ ಸತ್ಯಶಪಥಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-110-32 (85831)
ಸತ್ಯವಂತಃ ಸತ್ಯಲೋಕೇ ಮೋದಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ದಮಃ ಸತ್ಯಫಲಾವಾಪ್ತಿರುಕ್ತಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಮಯಾ॥ 13-110-33 (85832)
ಅಸಂಶಯಂ ವಿನೀತಾತ್ಮಾ ಸ ವೈ ಸ್ವರ್ಗೇ ಮಹೀಯತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಸ್ಯ ಚ ಗುಣಂ ಶೃಣು ತ್ವಂ ವಸುಧಾಧಿಪ॥ 13-110-34 (85833)
ಆಜನ್ಮಮರಣಾದ್ಯಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಭವೇದಿಹ।
ನ ತಸ್ಯ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಾಪ್ಯಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-110-35 (85834)
ಬಹ್ವ್ಯಃ ಕೋಟ್ಯಸ್ತ್ವಷೀಣಾಂ ತು ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ವಸಂತ್ಯುತ
ಸತ್ಯೇ ರತಾನಾಂ ಸತತಂ ದಾಂತಾನಾಮೂರ್ಧ್ವರೇತಸಾಂ॥ 13-110-36 (85835)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ದಹೇದ್ರಾಜನ್ಸರ್ವಪಾಪಾನ್ಯುಪಾಸಿತಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಿಶೇಷೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಮೋ ಹ್ಯಗ್ನಿರುಚ್ಯತೇ॥ 13-110-37 (85836)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಹಿ ತಥಾ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತಪಸ್ವಿಷು।
ಬಿಭೇತಿ ಹಿ ಯಥಾ ಶಕ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಪ್ರಧರ್ಷಿತಃ॥ 13-110-38 (85837)
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಸ್ಯ ಫಲಮೃಷೀಣಾಮಿಹ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಪೂಜನೇ ಯೋ ಧರ್ಮಸ್ತಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 13-110-39 (85838)
ಶುಶ್ರೂಷತೇ ಯಃ ಪಿತರಂ ನ ಚಾಸೂಯೇತ್ಕದಾಚನ।
ಮಾತರಂ ಭ್ರಾತರಂ ವಾಽಪಿ ಗುರುಮಾಚಾರ್ಯಮೇವ ಚ॥ 13-110-40 (85839)
ತಸ್ಯ ರಾಜನ್ಫಲಂ ವಿದ್ಧಿ ಸ್ವರ್ಲೋಕೇ ಸ್ಥಾನಮರ್ಚಿತಂ।
ನ ಚ ಪಶ್ಯೇತ ನರಕಂ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಯಾಽಽತ್ಮವಾನ್॥ ॥ 13-110-41 (85840)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 110 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-110-6 ಅನುಕ್ರೋಶಃ ಪರದುಃಖೇನ ದುಃಖಿತತ್ವಂ। ಅನುಕಂಪಾ ತತ್ಪ್ರತೀಕಾರಕರಣಂ॥ 7-110-9 ಫಲಮೈಶ್ವರ್ಯಮೇವ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 111
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.111. ಅಧ್ಯಾಯಃ 111
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋದಾನವಿಧಿಫಲಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ವಿಧಿಂ ಗವಾಂ ಪರಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ನೃಪ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಯೇನ ತಾಞ್ಶಾಶ್ವತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನರ್ಥಿನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದಿಹ॥ 13-111-1 (85841)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-111-2x (7117)
ನ ಗೋದಾನಾತ್ಪರಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ವಸುಧಾಧಿಪ।
ಗೌರ್ಹಿ ನ್ಯಾಯಾಗತಾ ದತ್ತಾ ಸದ್ಯಸ್ತಾರಯತೇ ಕುಲಂ॥ 13-111-2 (85842)
ಸತಾಮರ್ಥೇ ಸಂಯಗುತ್ಪಾದಿತೋ ಯಃ
ಸ ವೈ ಕ್ಲೃಪ್ತಃ ಸಂಯಗಾಭ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಭ್ಯಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಹ್ಯಾದಿಕಾಲಪ್ರವೃತ್ತಂ
ಗೋದಾನಾರ್ಥಂ ಶೃಣು ರಾಜನ್ವಿಧಿಂ ಮೇ॥ 13-111-3 (85843)
ಪುರಾ ಗೋಷ್ಠೇ ನಿಲೀನಾಸು ಗೋಷು ಸಂದಿಗ್ಧದರ್ಶಿನಾ।
ಮಾಂಧಾತ್ರಾ ಪ್ರಕೃತಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಭಾಷತ॥ 13-111-4 (85844)
ದ್ವಿಜಾನಾಮಂತ್ರ್ಯ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಾಲಮುಪೋಷ್ಯ ಚ।
ಗೋದಾನಾರ್ಥೇ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ರೋಹಿಣೀಂ ನಿಯತವ್ರತಃ॥ 13-111-5 (85845)
ಆಹ್ವಾನಂ ಚ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ಸಮಂಗೇ ಬಹುಲೇತಿ ಚ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯಮಿಮಾಂ ಶ್ರುತಿಮುದಾಹರೇತ್॥ 13-111-6 (85846)
ಗೌರ್ಮೇ ಮಾತಾ ವೃಷಭಃ ಪಿತಾ ಮೇ
ದಿವಂ ಗರ್ಭಂ ಜಗತೀ ಮೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ।
ಪ್ರಪದ್ಯೈವಂ ಶರ್ವರೀಮುಷ್ಯ ಗೋಷು
ಪುನರ್ವಾಣೀಮುತ್ಸೃಜೇದ್ಗೋಪ್ರದಾನೇ॥ 13-111-7 (85847)
ಸ ತಾಮೇಕಾಂ ನಿಶಾಂ ಗೋಭಿಃ ಸಮಸಖ್ಯಃ ಸಮವ್ರತಃ।
ಐಕಾತ್ಂಯಗಮನಾತ್ಸದ್ಯಃ ಕಲುಷಾದ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-111-8 (85848)
ಉತ್ಸೃಷ್ಟವೃಷವತ್ಸಾ ಹಿ ಪ್ರದೇಯಾ ಸೂರ್ಯದರ್ಶನೇ।
ತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರತಿಪತ್ತವ್ಯಮರ್ಥವಾದಾಶಿಷಸ್ತವ॥ 13-111-9 (85849)
ಊರ್ಜಸ್ವಿನ್ಯ ಊರ್ಜಮೇಧಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞೇ
ಗರ್ಭೋಽಮೃತಸ್ಯ ಜಗತಶ್ಚ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ।
ಕ್ಷಿತೇ ರೋಹಃ ಪ್ರವಹಃ ಶಶ್ವದೇವ।
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಾಃ ಸರ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥವಾದಾಃ॥ 13-111-10 (85850)
ಗಾವೋ ಮಮೈನಃ ಪ್ರಣುದಂತು ಸೌರ್ಯಾ-
ಸ್ತಥಾ ಸೌಂಯಾಃ ಸ್ವರ್ಗಯಾನಾಯ ಸಂತು।
ಆತ್ಮಾನಂ ಮೇ ಮಾತೃವಚ್ಚಾಶ್ರಯಂತು
ತಥಾಽನುಕ್ತಾಃ ಸಂತು ಸರ್ವಾಶಿಷೋ ಮೇ॥ 13-111-11 (85851)
ಶೋಷೋತ್ಸರ್ಗೇ ಕರ್ಮಭಿರ್ದೇಹಮೋಕ್ಷೇ
ಸರಸ್ವತ್ಯಃ ಶ್ರೇಯಸೇ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಾಃ।
ಯೂಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಪುಣ್ಯೋಪವಾಹ್ಯಾಂ
ದಿಶಧ್ವಂ ಮೇ ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಂ ಪ್ರಸನ್ನಾಃ॥ 13-111-12 (85852)
ಯಾ ವೈ ಯೂಯಂ ಸೋಽಹಮದ್ಯೈವ ಭಾವೋ
ಯುಷ್ಮಾಂದತ್ತ್ವಾ ಚಾಹಮಾತ್ಮಪ್ರದಾತಾ।
ಮನಶ್ಚ್ಯುತಾ ಮನ ಏವೋಪಪನ್ನಾಃ
ಸಂಧುಕ್ಷಧ್ವಂ ಸೌಂಯರೂಪಾಗ್ರ್ಯದೇಹಾಃ॥ 13-111-13 (85853)
ದಾನಸ್ಯಾಗ್ರೇ ಪೂರ್ವಮೇತದ್ವದೇತ
ಗವಾಂ ದಾತಾ ವಿಧಿವತ್ಪರ್ವದೃಷ್ಟಂ।
ಪ್ರತಿಬ್ರೂಯಾಚ್ಛೇಷಮರ್ಧಂದ್ವಿಜಾತಿಃ
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣನ್ವೈ ಗೋಪ್ರದಾನೇ ವಿಧಿಜ್ಞಃ॥ 13-111-14 (85854)
ಗಾಂ ದದಾನೀತಿ ವಕ್ತವ್ಯಮರ್ಘ್ಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸುವ್ರತಃ।
ಊಢವ್ಯಾ ಭರಿತವ್ಯಾ ಚ ವೈಷ್ಣವೀತಿ ಚ ಚೋದಯೇತ್॥ 13-111-15 (85855)
ನಾಮ ಸಂಕೀರ್ತಯೇತ್ತಸ್ಯಾ ಯಥಾಸಂಖ್ಯೋತ್ತರಂ ಸ ವೈ।
ಫಲಂ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಷ್ಟೌ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚ ವಿಂಶತಿಃ॥ 13-111-16 (85856)
ಏವಮೇತಾನ್ಗುಣಾನ್ವಿದ್ಯಾದ್ಗವಾದೀನಾಂ ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ಗೋಪ್ರದಾತಾ ಸಮಾಪ್ನೋತಿ ಸಮಸ್ತಾನಷ್ಟಮೇ ಕ್ರಮೇ॥ 13-111-17 (85857)
ಗೋದಃ ಶೀಲೀ ನಿರ್ಭಯಶ್ಚಾರ್ಘದಾತಾ
ನ ಸ್ಯಾದ್ದುಃಖೀ ವಸುದಾತಾ ಚ ಕಾಮಂ।
ಉಪಸ್ಯೋಢಾ ಭಾರತೇ ಯಶ್ಚ ವಿದ್ವಾ-
ನ್ವಿಖ್ಯಾತಾಸ್ತೇ ವೈಷ್ಣವಾಶ್ಚಂದ್ರಲೋಕಾಃ॥ 13-111-18 (85858)
ಗಾ ವೈ ದತ್ತ್ವಾ ಗೋವ್ರತೀ ಸ್ಯಾತ್ತ್ರಿರಾತ್ರಂ
ನಿಶಾಂ ಚೈಕಾಂ ಸಂವಸೇತೇಹ ತಾಭಿಃ।
ಕಾಂಯಾಷ್ಟಭ್ಯಾಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ
ರಸೈರ್ವಾ ಗೋಃ ಶಕೃತಾ ಪ್ರಶ್ನವೈರ್ವಾ॥ 13-111-19 (85859)
ದೇವವ್ರತೀ ಸ್ಯಾದ್ವೃಷಭಪ್ರದಾನೇ
ವೇದಾವಾಪ್ತಿರ್ಗೋಯುಗಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇ।
ತಥಾ ಗವಾಂ ವಿಧಿಮಾಸಾದ್ಯ ಯಜ್ವಾ
ಲೋಕಾನಗ್ರ್ಯಾನ್ವಿಂದತೇ ಗೋವಿಧಿಜ್ಞಃ॥ 13-111-20 (85860)
ಕಾಮಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾರ್ಥಿವಾನೇಕಸಂಸ್ಥಾ-
ನ್ಯೋ ವೈ ದದ್ಯಾತ್ಕಾಮದುಘಾಂ ಚ ಧೇನುಂ।
ಸಂಯಕ್ತಾಃ ಸ್ಯುರ್ಹವ್ಯಕವ್ಯೌಘವತ್ಯ
ಸ್ತಾಸಾಮುಕ್ಷ್ಣಾಂ ಜ್ಯಾಯಸಾಂ ಸಂಪ್ರದಾನಂ॥ 13-111-21 (85861)
ನ ಚಾಶಿಷ್ಯಾಯಾವ್ರತಾಯೋಪಕುರ್ಯಾ-
ನ್ನಾಶ್ರದ್ದಧಾನಾಯ ನ ವಕ್ರಬುದ್ಧಯೇ।
ಗುಹ್ಯೋ ಹ್ಯಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮೋ
ನೇಮಂ ಧರ್ಮಂ ಯತ್ರ ತತ್ರ ಪ್ರಜಲ್ಪೇತ್॥ 13-111-22 (85862)
ಸಂತಿ ಲೋಕೇ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ
ಸಂತಿ ಕ್ಷುದ್ರಾ ರಾಕ್ಷಸಮಾನುಷೇಷು।
ಏಷಾಮೇತದ್ದೀಯಮಾನಂ ಹ್ಯನಿಷ್ಟಂ
ಯೇ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ಚಾಶ್ರಯಂತೇಽಲ್ಪಪುಣ್ಯಾಃ॥ 13-111-23 (85863)
ಬಾರ್ಹಸ್ಪತ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಮೇತನ್ನಿಶಂಯ
ಯೇ ರಾಜಾನೋ ಗೋಪ್ರದಾನಾನಿ ದತ್ತ್ವಾ।
ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾ-
ಸ್ತಾನ್ಮೇ ರಾಜನ್ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಾನ್ನಿಬೋಧ॥ 13-111-24 (85864)
ಉಶೀನರೋ ವಿಶ್ವಗಶ್ವೋ ನೃಗಶ್ಚ
ಭಗೀರಥೋ ವಿಶ್ರುತೋ ಯೌವನಾಶ್ವಃ।
ಮಾಂಧಾತಾ ವೈ ಮುಚುಕುಂದಶ್ಚ ರಾಜಾ
ಭೂರಿದ್ಯುಂನೋ ನೈಷಧಃ ಸೋಮಕಶ್ಚ॥ 13-111-25 (85865)
ಪುರೂರವಾ ಭರತಶ್ಚಕ್ರವರ್ತೀ
ಯಸ್ಯಾನ್ವವಾಯೇ ಭರತಾಃ ಸರ್ವ ಏವ।
ತಥಾ ವೀರೋ ದಾಶರಥಿಶ್ಚ ರಾಮೋ
ಯೇ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೇ ವಿಶ್ರುತಾಃ ಕೀರ್ತಿಮಂತಃ॥ 13-111-26 (85866)
ತಥಾ ರಾಜಾ ಪೃಥುಕರ್ಮಾ ದಿಲೀಪೋ
ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಗೋಪ್ರದಾನೈರ್ವಿಧಿಜ್ಞಃ।
ಯಜ್ಞೈರ್ದಾನೈಸ್ತಪಸಾ ರಾಜಧರ್ಮೈ-
ರ್ಮಾಂಧಾತಾಽಭೂದ್ಗೋಪ್ರದಾನೈಶ್ಚ ಯುಕ್ತಃ॥ 13-111-27 (85867)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾರ್ಥ ತ್ವಮಪೀಮಾಂ ಮಯೋಕ್ತಾಂ
ಬಾರ್ಹಸ್ಪತೀಂ ಭಾರತೀಂ ಧಾರಯಸ್ವ।
ದ್ವಿಜಾಗ್ರ್ಯೇಭ್ಯಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛಸ್ವ ಪ್ರೀತೋ
ಗಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ವೈ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಕುರೂಣಾಂ॥ 13-111-28 (85868)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-111-29x (7118)
ತಥಾ ಸರ್ವಂ ಕೃತವಾಂಧರ್ಮರಾಜೋ
ಭೀಷ್ಮೇಣೋಕ್ತೋ ವಿಧಿವದ್ಗೋಪ್ರದಾನೇ
ಸ ಮಾಂಧಾತುರ್ವೇದ ದೇವೋಪದಿಷ್ಟಂ
ಸಂಯಗ್ಧರ್ಮಂ ಧಾರಯಾಮಾಸ ರಾಜಾ॥ 13-111-29 (85869)
ಇತಿ ನೃಪ ಸತತಂ ಗವಾಂ ಪ್ರದಾನೇ
ಯವಶಕಲಾನ್ಸಹ ಗೋಮಯೈಃ ಪಿಬಾನಃ।
ಕ್ಷಿತಿತಲಶಯನಃ ಶಿಖೀ ಯತಾತ್ಮಾ
ವೃಷ ಇವ ರಾಜವೃಷಸ್ತದಾ ಬಭೂವ॥ 13-111-30 (85870)
ನರಪತಿರಭವತ್ಸದೈವ ತಾಭ್ಯಃ
ಪ್ರಯತಮನಾಸ್ತ್ವಭಿಸಂಸ್ತುವಂಶ್ಚ ಗಾ ವೈ।
ನೃಪತಿಧುರಿ ಚ ಗಾಮಯುಕ್ತ ಭೂಪ-
ಸ್ತುರಗವರೈರಗಮಚ್ಚ ಯತ್ರ ತತ್ರ॥ ॥ 13-111-31 (85871)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 111 ॥।
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-111-3 ಯೋ ವಿಧಿರುತ್ಪಾದಿತಃ। ಸಂಯಗಿಜ್ಯಾಃ ಪ್ರಜಾಭ್ಯ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-111-5 ದ್ವಿಜಾತಿಮತಿಸತ್ಕೃತ್ಯ ಶ್ವಃ ಕಾಲಮಭಿವೇದ್ಯ ಚೇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ। ರೋಹಿಣೀಂ ಲೋಹಿತವರ್ಣಾಂ॥ 7-111-8 ಸಮಸಂಖ್ಯೋ ಗಾ ಅನಿವಾರಯನ್। ಸಮವ್ರತಃ ಭೂತಲಶಾಯಿತ್ವದಂಶಾದ್ಯನಿವಾರಕತ್ವಾದಿಗುಣಯುಕ್ತಃ॥ 7-111-9 ಉತ್ಸೃಷ್ಟಃ ವೃಷವತ್ಸೋ ಯಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಾ ಉತ್ಸೃಷ್ಟವೃಷವತ್ಸಾ। ತ್ವಯಾ ಪ್ರದೇಯಾ ತ್ರಿದಿವಂ ಚ ಪ್ರತಿಪತ್ತವ್ಯಂ ಗಂತವ್ಯಂ। ಅರ್ಥವಾದಮಂತ್ರೋಕ್ತಾ ಆಶಿಷಶ್ಚ ತವ ಭವಿಷ್ಯಂತೀತಿ ಯೋಜ್ಯಂ॥ 7-111-10 ಆಶಿಷಮೇವಾಹ ಊರ್ಜಸ್ವಿನ್ಯ ಇತಿ। ಬಲವತ್ಯ ಉತ್ಸಾಹವತ್ಯೋ ವಾ ಊರ್ಜಸ್ವಿನ್ಯಃ। ಊರ್ಜಮೇಧಾ ಉಪಗತಪ್ರಜ್ಞಾಃ। ಯಜ್ಞೇ ಅಮೃ-ತಸ್ಯ ತತ್ಸಾಧನಸ್ಯ ಹವಿಷೋ ಗರ್ಭ ಇವ ಗರ್ಭಃ ಕ್ಷೇತ್ರಭೂತಾಃ। ಕ್ಷಿತೇಃ ಐಶ್ವರ್ಯಸ್ಯ ರೋಹಃ। ಶಶ್ವತ್ ಶಾಶ್ವತಃ ಕ್ಷಿತೇಃ ಪ್ರಹವಃ ಪ್ರವಾಹರೂಪಾಶ್ಚ। ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಃ ಸರ್ವವದ್ಯಾಪ್ರವಾದ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-111-11 ಅನುಕ್ತಾಃ ಮಂತ್ರದ್ವಯೇನ ಉಕ್ತಾ ಆಶಿಷೋ ಮೇ ಸಂತು। ಆಂನಾತಾಯಾಮನಧೀತಾಃ ಶ್ರಯಂತು ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-111-12 ಶೋಷೋತ್ಸರ್ಗೇ ಕ್ಷಯರೋಗೋಪತಾಪಾಪನಯೇ ಕ್ಷಯರೋಗಾದಿನಿವೃತ್ತೌ ದೇಹಮೋಕ್ಷೇ ಚ ಕರ್ಮಭಿಃ ಪಂಚಗವ್ಯಾದಿಭಿಃ ಸೇವಿತಾಃ ಸತ್ಯಃ ಸರಸ್ವತ್ಯೋ ನದ್ಯ ಇವ ಶ್ರೇಯಸೇ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಾಃ॥ 7-111-13 ಮನಶ್ಚ್ಯುತಾಃ ದಾತುರ್ಮಮತ್ವಾಭಿಮಾನಾಚ್ಚ್ಯುತಾಃ। ಮನಏವ ಉಪಪನ್ನಾಃ ಮದೀಯಮಮತಾಸ್ಪದೀಭೂತಾಃ। ಸಂಧುಧ್ವಂ ದಾತಾರಂ ಮಾಂ ಚ ಇಷ್ಟೈರ್ಭೋಗೈಃ ಪ್ರಕಾಶಯಧ್ವಂ॥ 7-111-18 ಗವಾದೀನಾಂ ಗೋಪ್ರತಿನಿಧೀನಾಂ ಏವ ತತ್ಫಲಂ। ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಗೋದಾನೇ ಗೋಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತುರ್ಗೃಹಂ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಾ ಅಷ್ಟಮೇ ಪದೇ ಭವಂತಿ ಕಿಮು ತದ್ಗೃಹಗಮನಾದಿಷ್ವಿತಿ ಭಾವಃ। ಗುಣಾನ್ವೃದ್ಧಾನ್ಭಾವನೀಯಂ ಯಥಾಕ್ರಮಮಿತಿ ಥ.ಧ. ಪಾಠಃ। ಶೀಲೀ ಶೀಲವಾನ್ ಅರ್ಘದಾತಾ ನಿರ್ಭಯ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಉಷಸ್ಯಂ ಪ್ರಾತಃ ಸ್ನಾನಾದಿಕರ್ಮ ಊಢಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯೈಃ। ಭಾರತೇ ವಿದ್ವಾನ್ ಭಾರತವೇತ್ತಾ। ವೈಷ್ಣವಾಃ ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತಾಃ। ಚಂದ್ರವತ್ ಲೋಕ ಆಲೋಕೋ ಯೇಷಾಂ ಏವ ವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಕಥಿತಾಃ॥ 7-111-21 ಏಕಸಂಸ್ಥಾನ್ ಏಕೀಕೃತಾನ್। ತಾಸಾಂ ತಾಭ್ಯೋಽಧಿಕಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಉಕ್ಷ್ಣಾಂ ವೃಷಭಾಣಾಂ॥ 7-111-22 ಉಪಕುರ್ಯಾತ್ ಏತತ್ಕಥನೇನ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 112
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.112. ಅಧ್ಯಾಯಃ 112
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಸಾಮಾನ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕಪಿಲೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ರಾಜಾ ಭೂಯಃ ಶಾಂತನವಂ ನೃಪಂ।
ಗೋದಾನವಿಸ್ತರಂ ಧೀಮಾನ್ಪಪ್ರಚ್ಛ ವಿನಯಾನ್ವಿತಃ॥ 13-112-1 (85872)
ಗೋಪ್ರದಾನಗುಣಾನ್ಸಂಯಕ್ ಪುನರ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಭಾರತ।
ನ ಹಿ ತೃಪ್ಯಾಂಯಹಂ ವೀರ ಶೃಣ್ವಾನೋಽಮೃತಮೀದೃಶಂ॥ 13-112-2 (85873)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ತದಾ ಶಾಂತನವೋ ನೃಪಃ।
ಸಂಯಗಾಹ ಗುಣಾಂಸ್ತಸ್ಮೈ ಗೋಪ್ರದಾನಸ್ಯ ಕೇವಲಾನ್॥ 13-112-3 (85874)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-112-4x (7119)
ವತ್ಸಲಾಂ ಗುಣಸಂಪ್ರನ್ನಾ ತರುಣೀಂ ವಸ್ತ್ರಸಂಯುತಾಂ।
ದತ್ತ್ವೇದೃಶೀಂ ಗಾಂ ವಿಪ್ರಾಯ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-112-4 (85875)
ಅಸುರ್ಯಾ ನಾಮ ತೇ ಲೋಕಾ ಗಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ತಾನ್ನ ಗಚ್ಛತಿ। 13-112-5 (85876)
ಪೀತೋದಕಾಂ ಜಗ್ಧತೃಣಾಂ ನಷ್ಟಕ್ಷೀರಾಂ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಾಂ।
ಜರಾರೋಗೋಪಸಂಪನ್ನಾಂ ಜೀರ್ಣಾಂ ವಾಪೀಮಿವಾಜಲಾಂ।
ದತ್ತ್ವಾ ತಮಃ ಪ್ರವಿಶತಿ ದ್ವಿಜಂ ಕ್ಲೇಶೇನ ಯೋಜಯೇತ್॥ 13-112-6 (85877)
ರುಷ್ಟಾ ದುಷ್ಟಾ ವ್ಯಾಧಿತಾ ದುರ್ಬಲಾ ವಾ
ನೋ ದಾತವ್ಯಾ ಯಾಶ್ಚ ಮೂಲ್ಯೈರದತ್ತೈಃ।
ಕ್ಲೇಶೈರ್ವಿಪ್ರಂ ಯೋಽಫಲೈಃ ಸಂಯುನಕ್ತಿ
ತಸ್ಯಾಽವೀರ್ಯಾಶ್ಚಾಫಲಾಶ್ಚೈವ ಲೋಕಾಃ॥ 13-112-7 (85878)
ಬಲಾನ್ವಿತಾಃ ಶೀಲವೀರ್ಯೋಪಪನ್ನಾಃ
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸುಗಂಧವತ್ಯಃ।
ಯಥಾ ಹಿ ಗಂಗಾ ಸರಿತಾಂ ವರಿಷ್ಠಾ
ತಥಾಽರ್ಜುನೀನಾಂ ಕಪಿಲಾ ವರಿಷ್ಠಾ॥ 13-112-8 (85879)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-112-9x (7120)
ಕಸ್ಮಾತ್ಸಮಾನೇ ಬಹುಲಾಪ್ರದಾನೇ
ಸದ್ಭಿಃ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಕಪಿಲಾಪ್ರದಾನಂ।
ವಿಶೇಷಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಹಾಪ್ರಭಾವಂ
ಶ್ರೋತುಂ ಸಮರ್ಥೋಸ್ಮಿ ಭವಾನ್ಪ್ರವಕ್ತುಂ॥ 13-112-9 (85880)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-112-10x (7121)
ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಬ್ರುವತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕಪಿಲಾನಾಮಥೋದ್ಭವಂ।
ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತದಶೇಷೇಣ ರೋಹಿಣ್ಯೋ ನಿರ್ಮಿತಾ ಯಥಾ॥ 13-112-10 (85881)
ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಜೇತಿ ಚಾದಿಷ್ಟಃ ಪೂರ್ವಂ ದಕ್ಷಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ನಾಸೃಜದ್ವೃತ್ತಿಮೇವಾಗ್ರೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 13-112-11 (85882)
ಯಥಾ ಹ್ಯಮೃತಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಯಂತಿ ದಿವೌಕಸಃ।
ತಥಾ ವೃತ್ತಿಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಯಂತಿ ಪ್ರಜಾ ವಿಭೋ॥ 13-112-12 (85883)
ಅಚರೇಭ್ಯಶ್ಚ ಭೂತೇಭ್ಯಶ್ಚರಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಸ್ತತೋ ನರಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ತತಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಸ್ತಷು ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-112-13 (85884)
ಯಜ್ಞೈರಾಪ್ಯಾಯತೇ ಸೋಮಃ ಸ ಚ ಗೋಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ತಾಭ್ಯೋ ದೇವಾಃ ಪ್ರಮೋದಂತೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವೃತ್ತಿರಾಸು ಚ॥ 13-112-14 (85885)
ತತಃ ಪ್ರಜಾಸು ಸೃಷ್ಟಾಸು ದಕ್ಷಾದ್ಯೈಃ ಕ್ಷುಧಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಪ್ರಜಾಪತಿಮುಪಾಧಾವನ್ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಚತುರ್ಮಖಂ॥ 13-112-15 (85886)
ಪ್ರಜಾತಾನ್ಯೇವ ಭೂತಾನಿ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶನ್ವೃತ್ತಿಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ವೃತ್ತಿದಂ ಚಾನ್ವಪದ್ಯಂತ ತೃಷಿತಾಃ ಪಿತೃಮಾತೃವತ್॥ 13-112-16 (85887)
ಇತೀದಂ ಮನಸಾ ಗತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಸರ್ಗಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಬಲಾಧಾನಮಮೃತಂ ಪ್ರಾಪಿಬತ್ತದಾ।
ಶಂಸತಸ್ತಸ್ಯ ತೃಪ್ತಿಂ ತು ಗಂಧಾತ್ಸುರಭಿರುತ್ಥಿತಾ॥ 13-112-17 (85888)
ಮುಖಜಾ ಸಾಽಸೃಜದ್ಧಾತುಃ ಸುರಭಿರ್ಲೋಕಮಾತರಂ।
ದರ್ಶನೀಯರಸಂ ವೃತ್ತಿಂ ಸುರಭಿಂ ಮುಖಜಾಂ ಸುತಾಂ॥ 13-112-18 (85889)
ಸಾಽಸೃಜತ್ಸೌರಭೇಯೀಸ್ತು ಸುರಭಿರ್ಲೋಕಮಾತೃಕಾಃ।
ಸುವರ್ಣವರ್ಣಾಃ ಕಪಿಲಾಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವೃತ್ತಿಧೇನವಃ॥ 13-112-19 (85890)
ತಾಸಾಮಮೃತವೃತ್ತೀನಾಂ ಕ್ಷರಂತೀನಾಂ ಸಮಂತತಃ।
ಬಭೂವಾಮೃತಜಃ ಫೇನಃ ಸ್ರವಂತೀನಾಮಿವೋರ್ಮಿಜಃ॥ 13-112-20 (85891)
ಸ ವತ್ಸಮುಖವಿಭ್ರಷ್ಟೋ ಭವಸ್ಯ ಭುವಿ ತಿಷ್ಠತಃ।
ಶಿರಸ್ಯವಾಪತತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ ತದೈಕ್ಷತ ಚ ಪ್ರಭುಃ।
ಲಲಾಟಪ್ರಭವೇಣಾಕ್ಷ್ಣಾ ರೋಹಿಣೀಂ ಪ್ರದಹನ್ನಿವ॥ 13-112-21 (85892)
ತತ್ತೇಜಸ್ತು ತತೋ ರೌದ್ರಂ ಕಪಿಲಾಂ ಗಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ನಾನಾವರ್ಣತ್ವಮನಯನ್ಮೇಘಾನಿವ ದಿವಾಕರಃ॥ 13-112-22 (85893)
ಯಾಸ್ತು ತಸ್ಮಾದಪಕ್ರಂಯ ಸೋಮಮೇವಾಭಿಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಯಥೋತ್ಪನ್ನಾಃ ಸ್ವವರ್ಣಸ್ಥಾ ನ ನೀತಾಶ್ಚಾನ್ಯವರ್ಣತಾಂ॥ 13-112-23 (85894)
ಅಥ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಮಹಾದೇವಂ ಪ್ರಜಾಪತಿರಭಾಷತ।
ಅಮೃತೇನಾವಸಿಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ನೋಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ವಿದ್ಯತೇ ಗವಾಂ॥ 13-112-24 (85895)
ಯಥಾ ಹ್ಯಮೃತಮಾದಾಯ ಸೋಮೋ ವಿಷ್ಯಂದತೇ ಪುನಃ।
ತಥಾ ಕ್ಷೀರಂ ಕ್ಷರಂತ್ಯೇತಾ ರೋಹಿಣ್ಯೋಽಮೃತಸಂಭವಾಃ॥ 13-112-25 (85896)
ನ ದುಷ್ಯತ್ಯನಿಲೋ ನಾಗ್ನಿರ್ನ ಸುವರ್ಣಂ ನ ಚೋದಧಿಃ।
ನಾಮೃತೇನಾಮೃತಂ ಪೀತಂ ನ ವತ್ಸೈರ್ದುಷ್ಯತೇ ಪಯಃ॥ 13-112-26 (85897)
ಇಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಭರಿಷ್ಯಂತಿ ಹವಿಷಾ ಪ್ರಸ್ರವೇಣ ಚ।
ಆಸಾಮೈಶ್ವರ್ಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವೇಽಮೃತಮಯಂ ಶುಭಂ॥ 13-112-27 (85898)
ವೃಷಭಂ ಚ ದದೌ ತಸ್ಮೈ ಭಗವಾಂʼಲ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಮನಸ್ತೇನ ರುದ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-112-28 (85899)
ಪ್ರೀತಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾದೇವಶ್ಚಕಾರ ವೃಷಭಂ ತದಾ।
ಧ್ವಜಂ ಚ ವಾಹನಂ ಚೈವ ತಸ್ಮಾತ್ಸ ವೃಷಭಧ್ವಜಃ॥ 13-112-29 (85900)
ತತೋ ದೇವೈರ್ಮಹಾದೇವಸ್ತದಾ ಪಶುಪತಿಃ ಕೃತಃ।
ಈಶ್ವರಃ ಸ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ವೃಷಭಾಂಕಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-112-30 (85901)
ಏವಮವ್ಯಗ್ರವರ್ಣಾನಾಂ ಕಪಿಲಾನಾಂ ಮಹೌಜಸಾಂ।
ಪ್ರದಾನೇ ಪ್ರಥಮಃ ಕಲ್ಪಃ ಸರ್ವಾಸಾಮೇವ ಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-112-31 (85902)
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಲೋಕವೃತ್ತಿಪ್ರವೃತ್ತಾ
ರುದ್ರೋದ್ಭೂತಾಃ ಸೋಮವಿಷ್ಯಂದಭೂತಾಃ।
ಸೌಂಯಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಕಾಮದಾಃ ಪ್ರಾಣದಾಶ್ಚ
ಗಾ ವೈ ದತ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಕಾಮಪ್ರದಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 13-112-32 (85903)
ಇದಂ ಗವಾಂ ಪ್ರಭವವಿಧಾನಮುತ್ತಮಂ
ಪಠನ್ಸದಾ ಶುಚಿರಪಿ ಮಂಗಲಪ್ರಿಯಃ।
ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಕಲಿಕಲುಷೇಣ ಮಾನವಃ
ಪ್ರಿಯಾನ್ಸುತಾಂಧನಪಶುಮಾಪ್ನುಯಾತ್ಸದಾ॥ 13-112-33 (85904)
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ತರ್ಪಣಂ ಶಾಂತಿಕರ್ಮ
ಯಾನಂ ವಾಸೋ ವೃದ್ಧಬಾಲಸ್ಯ ತುಷ್ಟಿಃ।
ಏತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಗೋಪ್ರದಾನೇ ಗುಣಾನ್ವೈ
ದಾತಾ ರಾಜನ್ನಾಪ್ನುಯಾದ್ವೈ ಸದೈವ॥ 13-112-34 (85905)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-112-35x (7122)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯಾಥ ನಿಶಂಯ ವಾಕ್ಯಂ
ರಾಜಾ ಸಹ ಭ್ರಾತೃಭಿರಾಜಮೀಢಃ।
ಸುವರ್ಣವರ್ಣಾನಡುಹಸ್ತಥಾ ಗಾಃ
ಪಾರ್ಥೋ ದದೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ತಮೇಭ್ಯಃ॥ 13-112-35 (85906)
ತಥೈವ ತೇಭ್ಯೋಪಿ ದದೌ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಾನಿ ಚೈವ।
ಯಜ್ಞಾನ್ಸಮುದ್ಧಿಶ್ಯ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥೇ
ಲೋಕಾನ್ವಿಜೇತುಂ ಪರಮಾಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ॥ ॥ 13-112-36 (85907)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 112 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-112-6 ಅನಂತಾ ನಾಮ ತೇ ಲೋಕಾ ಗಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಯತ್ರ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-112-11 ಪೀತೋದಕಾಂ ತ್ಯಕ್ತತೃಣಾಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-112-20 ಅಸೃಜದ್ವೃತ್ತಿಮೇವಾಗ್ರ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-112-23 ಸ್ರವಂತೀನಾಂ ನದೀನಾಂ॥ 7-112-26 ತಾ ಹ್ಯೇತಾ ನಾನ್ಯವರ್ಣಗಾ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-112-35 ನ ಸುವರ್ಣಂ ಘೃತಂ ದಧೀತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 113
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.113. ಅಧ್ಯಾಯಃ 113
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕವಿಸಿಷ್ಠಸೌದಾಸಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಪುನರ್ಧರ್ಮಸುತಂ ನೃಪಂ।
ಜನಮೇಜಯಭೂಪಾಲ ಉವಾಚೇದಂ ಸಹೇತುಕಂ॥ 13-113-1 (85908)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ವಸಿಷ್ಠಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುವಂಶಜೋ ರಾಜಾ ಸೌದಾಸೋ ವದತಾಂ ವರಃ॥ 13-113-2 (85909)
ಸರ್ವಲೋಕಚರಂ ಸಿದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಕೋಶಂ ಸನಾತನಂ।
ಪುರೋಹಿತಮಭಿಪ್ರಷ್ಟುಮಭಿವಾದ್ಯೋಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-113-3 (85910)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಭಗವನ್ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪವಿಇತ್ರಂ ಕಥ್ಯತೇಽನಘ।
ಯತ್ಕೀರ್ತಯನ್ಸದಾ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಮುತ್ತಮಂ॥ 13-113-4 (85911)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-113-5x (7123)
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರೋವಾಚ ವಚನಂ ಪ್ರಣತಾಯ ಹಿತಂ ತದಾ।
ಗವಾಮುಪನಿಷದ್ವಿದ್ಯಾಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಗವಾಂ ಶುಚಿಃ॥ 13-113-5 (85912)
ಗಾವಃ ಸುರಭಿಗಂಧಿನ್ಯಸ್ತಥಾ ಗುಗ್ಗುಲುಗಂಧಯಃ।
ಗಾವಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭೂತಾನಾಂ ಗಾವಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್॥ 13-113-6 (85913)
ಗಾವೋ ಭೂತಂ ಚ ಭವ್ಯಂ ಚ ಗಾವಃ ಪುಷ್ಟಿಃ ಸನಾತನೀ।
ಗಾವೋ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾಸ್ತಥಾ ಮೂಲಂ ಗೋಷು ದತ್ತಂ ನ ನಶ್ಯತಿ॥ 13-113-7 (85914)
ಅನ್ನಂ ಹಿ ಪರಮಂ ಗಾವೋ ದೇವಾನಾಂ ಪರಮಂ ಹವಿಃ।
ಸ್ವಾಹಾಕಾರವಷಟ್ಕಾರೌ ಗೋಷು ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ॥ 13-113-8 (85915)
ಗಾವೋ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಹಿ ಫಲಂ ಗೋಷು ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಗಾವೋ ಭವಿಷ್ಯಂ ಭೂತಂ ಚ ಗೋಷು ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-113-9 (85916)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಸತತಂ ಹೋಮಕಾಲೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಗಾವೋ ದದತಿ ವೈ ಹೌಂಯಮೃಷಿಭ್ಯಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 13-113-10 (85917)
ಯಾನಿ ಕಾನಿ ಚ ದುರ್ಗಾಣಿ ದುಷ್ಕೃತಾನಿ ಕೃತಾನಿ ಚ।
ತರಂತಿ ಚೈವ ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಧೇನುಂ ಯೇ ದದತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-113-11 (85918)
ಏಕಾಂ ಚ ದಶಗುರ್ದದ್ಯಾದ್ದಶ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಗೋಶತೀ।
ಶತಂ ಸಹಸ್ರಗುರ್ದದ್ಯಾತ್ಸರ್ವೇ ತುಲ್ಯಫಲಾ ಹಿ ತೇ॥ 13-113-12 (85919)
ಅನಾಹಿತಾಗ್ನಿಃ ಶತಗುರಯಜ್ವಾ ಚ ಸಹಸ್ರಗುಃ।
ಸಮೃದ್ಧೋ ಯಶ್ಚ ಕೀನಾಶೋ ನಾರ್ಘಮರ್ಹಂತಿ ತೇ ತ್ರಯಃ॥ 13-113-13 (85920)
ಕಪಿಲಾಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಮುಭೌ ಲೋಕೌ ಜಯಂತಿ ತೇ॥ 13-113-14 (85921)
ಯುವಾನಮಿಂದ್ರಿಯೋಪೇತಂ ಶತೇನ ಸಹಯೂಥಪಂ।
ಗವೇಂದ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಂದ್ರಾಯ ಭೂರಿಶೃಂಗಮಲಂಕೃತಂ॥ 13-113-15 (85922)
ವೃಷಬಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಯ ಪರಂತಪ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ತೇಽಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ಜಾಯಮಾನಾಃ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-113-16 (85923)
ನಾಕೀರ್ತಯಿತ್ವಾ ಗಾಃಕ ಸುಪ್ಯಾತ್ತಾಸಾಂ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಚೋತ್ಪತೇತ್।
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತರ್ನಮಸ್ಯೇಚ್ಚ ಗಾಸ್ತತಃ ಪುಷ್ಟಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-113-17 (85924)
ಗವಾಂ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಸ್ಯ ನೋದ್ವಿಜೇತ ಕಥಂಚನ।
ನ ಚಾಸಾಂ ಮಾಂಸಮಶ್ನೀಯಾದ್ಗವಾಂ ಪುಷ್ಟಿಂ ತಥಾಽಽಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-113-18 (85925)
ಗಾಶ್ಚ ಸಂಕೀರ್ತಯನ್ನಿತ್ಯಂ ನಾವಮನ್ಯೇತ ತಾಸ್ತಥಾ।
ಅನಿಷ್ಟಂ ಸ್ವಪ್ನಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಗಾಂ ನರಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಯೇತ್॥ 13-113-19 (85926)
ಗೋಮಯೇನ ಸದಾ ಸ್ನಾಯಾದ್ಗೋಕರೀಷೇ ಚ ಸಂವಿಶೇತ್।
ಶ್ಲೋಷ್ಮಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಿ ಪ್ರತಿಘಾತಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-113-20 (85927)
ಸಾರ್ದ್ರೇ ಚರ್ಮಣಿ ಭುಂಜೀತ ನಿರೀಕ್ಷೇದ್ವಾರುಣೀಂ ದಿಶಂ।
ವಾಗ್ಯತಃ ಸರ್ಪಿಷಾ ಭೂಮೌ ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸದಾಽಽಶ್ನುತೇ॥ 13-113-21 (85928)
ಘೃತೇನ ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಂ ಘೃತೇನ ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ಘೃತಂ ದದ್ಯಾದ್ಧೃತಂ ಪ್ರಾಶೇದ್ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸದಾಽಽಶ್ನುತೇ॥ 13-113-22 (85929)
ಗೋಮತ್ಯಾ ವಿದ್ಯಯಾ ಧೇನುಂ ತಿಲಾನಾಮಭಿಮಂತ್ರ್ಯ ಯಃ।
ಸರ್ವರತ್ನಮಯೀಂ ದದ್ಯಾನ್ನ ಸ ಶೋಚೇತ್ಕೃತಾಕೃತೇ॥ 13-113-23 (85930)
ಗಾವೋ ಮಾಮುಪತಿಷ್ಠಂತು ಹೇಮಶೃಂಗ್ಯಃ ಪಯೋಮುಚಃ।
ಸುರಭ್ಯಃ ಸೌರಭೇಯ್ಯಶ್ಚ ಸರಿತಃ ಸಾಗರಂ ಯಥಾ॥ 13-113-24 (85931)
ಗಾ ವೈ ಪಶ್ಯಾಂಯಹಂ ನಿತ್ಯಂ ಗಾವಃ ಪಶ್ಯಂತು ಮಾಂ ಸದಾ।
ಗಾವೋಸ್ಮಾಕಂ ವಯಂ ತಾಸಾಂ ಯತೋ ಗಾವಸ್ತತೋ ವಯಂ॥ 13-113-25 (85932)
ಏವಂ ರಾತ್ರೌ ದಿವಾ ಚಾಪಿ ಸಮೇಷು ವಿಷಮೇಷು ಚ।
ಮಹಾಭಯೇಷು ಚ ನರಃ ಕೀರ್ತಯನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಭವಾತ್॥ ॥ 13-113-26 (85933)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 113 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-113-13 ಕೀನಾಶಃ ಕರ್ಷಕಃ ಕೃಪಣೋ ವಾ। ಅರ್ಘಂ ಪೂಜಾಂ॥ 7-113-21 ಸೌಂಯೇ ಚರ್ಮಣೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-113-23 ಗೋಮಾಂʼ ಅಗ್ನೇವಿಮಾಂʼ ಅಶ್ವೀತಿ ಮಂತ್ರೋ ಗೋಮತೀ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 114
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.114. ಅಧ್ಯಾಯಃ 114
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗವಾಂ ಚಿರಚೀರ್ಣತಪಃಪ್ರಸಾದಿತಾಚ್ಚತುರ್ಮುಖಾಲ್ಲೋಕಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಪಾವಿತ್ರ್ಯಾದಿವರಲಾಭಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಗೋವಿಶೇಷದಾನಸ್ಯ ಫಲವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ।
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಗೋಭಿಃ ಪೂರ್ವಂ ವಿಸೃಷ್ಟಾಭಿರ್ಗಚ್ಛೇಮ ಶ್ರೇಷ್ಠತಾಮಿತಿ॥ 13-114-1 (85934)
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದಕ್ಷಿಣಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಾಸಾಂ ವಯಮುತ್ತಮಾಃ।
ಭವೇಮ ನ ಚ ಲೋಪ್ಯೇಮ ದೋಷೇಣೇತಿ ಪರಂತಪ॥ 13-114-2 (85935)
ಅಸ್ಮತ್ಪುರೀಷಸ್ನಾನೇನ ಜನಃ ಪುಯೇತ ಸರ್ವದಾ।
ಶಕೃತಾ ಚ ಪವಿತ್ರಾರ್ಥಂ ಕುರ್ವೀರಂದೇವಮಾನುಷಾಃಠ॥ 13-114-3 (85936)
ತಥಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಪ್ರದಾತಾರಶ್ಚ ಲೋಕಾನ್ನೋ ಗಚ್ಛೇಯುರಿತಿ ಮಾನದ॥ 13-114-4 (85937)
ತಾಭ್ಯೋ ವರಂ ದದೌ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಪಸೋಽಂತೇ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಏವಂ ಭವನ್ವಿತಿ ವಿಭುರ್ಲೋಕಾಂಸ್ತಾರಯತೇತಿ ಚ॥ 13-114-5 (85938)
ಉತ್ತಸ್ಥುಃ ಸಿದ್ಧಕಾಮಾಸ್ತಾ ಭೂತಭವ್ಯಸ್ಯ ಮಾತರಃ।
ತಪಸೋಽಂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಗಾವೋ ಲೋಕಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-114-6 (85939)
ತಸ್ಮಾದ್ಗಾವೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮುಚ್ಯತೇ।
ತಥೈವ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಮತಿಷ್ಠಂತ ಮೂರ್ಧನಿ॥ 13-114-7 (85940)
ಸಂಮನವತ್ಸಾಂ ಕಪಿಲಾಂ ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ॥
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-8 (85941)
ಲೋಹಿತಾಂ ತುಲ್ಯವತ್ಸಾಂ ತು ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಸೂರ್ಯಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-9 (85942)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಶಬಲಾಂ ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತೀಂ ಸೋಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-10 (85943)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಶ್ವೇತಾಂ ತು ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಮಿಂದ್ರಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-11 (85944)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ತು ಧೇನು ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಮಗ್ನಿಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-12 (85945)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಧೂಂರಾಂ ತು ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಯಾಂಯಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-13 (85946)
ಅಪಾಂ ಫೇನಸವರ್ಣಾಂ ತು ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ವಾರುಣಂ ಲೋಕಮಾಪ್ನುತೇ॥ 13-114-14 (85947)
ವಾತರೇಣುಸವರ್ಣಾಂ ತು ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ವಾಯುಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-15 (85948)
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಾಂ ಪಿಂಗಾಕ್ಷೀಂ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಕೌಬೇರಂ ಲೋಕಮಶ್ನುತೇ॥ 13-114-16 (85949)
ಪಲಾಲಧೂಂರವರ್ಣಾಂ ತು ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಪಿತೃಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-114-17 (85950)
ಸವತ್ಸಾಂ ಪೀವರೀಂ ದತ್ತ್ವಾ ದೃತಿಕಂಠಾಮಲಂಕೃತಾಂ।
ವೈಶ್ವದೇವಮಸಂಬಾಧಂ ಸ್ಥಾನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-114-18 (85951)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಗೌರೀಂ ತು ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವ್ರತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ವಸೂನಾಂ ಲೋಕಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-114-19 (85952)
ಪಾಂಡುಕಂಬಲವರ್ಣಾಭಾಂ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯಕದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂವೀತಾಂ ಸಾಧ್ಯಾನಾಂ ಲೋಕಮಾಪ್ನುತೇ॥ 13-114-20 (85953)
ವೈರಾಟಪೃಷ್ಠಮುಕ್ಷಾಣಂ ಸರ್ವರತ್ನೈರಲಂಕೃತಂ।
ಪ್ರದದನ್ಮರುತಾಂ ಲೋಕಾನ್ಸ ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-114-21 (85954)
ವತ್ಸೋಪಪನ್ನಾಂ ನೀಲಾಂ ಗಾಂ ಸರ್ವರತ್ನಸಮನ್ವಿತಾಂ।
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಲೋಕಾಂದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-114-22 (85955)
ದೃತಿಕಂಠಮನಡ್ವಾಹಂ ಸರ್ವರತ್ನೈರಲಂಕೃತಂ।
ದತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ಲೋಕಾನ್ವಿಶೋಕಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-114-23 (85956)
ಗೋಪ್ರದಾನರತೋ ಯಾತಿ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಜಲದಸಂಚಯಾನ್।
ವಿಮಾನೇನಾರ್ಕವರ್ಣೇನ ದಿವಿ ರಾಜನ್ವಿರಾಜತಾ॥ 13-114-24 (85957)
ತಂ ಚೋರುವೇಷಾಃ ಸುಶ್ರೋಣ್ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ವಾರಯೋಪಿತಃ।
ರಮಯಂತಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಗೋಪ್ರದಾನರತಂ ನರಂ॥ 13-114-25 (85958)
ವೀಣಾನಾಂ ವಲ್ಲಕೀನಾಂ ಚ ನೂ ಪುರಾಣಾಂ ಚ ಶಿಂಜಿತೈಃ।
ಹಾಸೈಶ್ಚ ಹರಿಣಾಕ್ಷೀಣಾಂ ಸುಪ್ತಃ ಸುಪ್ರತಿಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-114-26 (85959)
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ಧೇನ್ವಾ-
ಸ್ತಾವಂತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಮಹೀಯತೇ ಸಃ।
ಸ್ವರ್ಗಚ್ಯುತಶ್ಚಾಪಿ ತತೋ ನೃಲೋಕೇ
ಕುಲೇ ಪ್ರಸೂತೋ ವಿಪುಲೇ ವಿಶೋಕಃ॥ ॥ 13-114-27 (85960)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 112 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-114-1 ಗಚ್ಛಾಮಃ ಶೃಂಗಿತಾಮಿತೀತಿ ಕ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-114-18 ಪ್ರಲಂಬಗಲಕಂಬಲಾಂ। ಶಿತಿಕಂಠಾಮಲಂಕೃತಾಮಿತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-114-21 ವೈರಾಟಂ ವೃದ್ಧಂ ಪೃಷ್ಟಂ ಯಸ್ಯ। ವೈತಾನಸ್ಥಿತಮುಕ್ಷಾಣಮಿತಿ ಕ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 115
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.115. ಅಧ್ಯಾಯಃ 115
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋದಾನಫಲಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ವಸಿಷ್ಠವಚನಾದ್ಗೋಮಹಿಮಾವಗಮೇನ ತದ್ದಾತುಃ ಸೌದಾಸಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಲೋಕಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ।
ಘೃತಕ್ಷೀರಪ್ರದಾ ಗಾವೋ ಘೃತಯೋನ್ಯೋ ಘೃತೋದ್ಭವಾಃ।
ಘೃತನದ್ಯೋ ಘೃತಾವರ್ತಾಸ್ತಾ ಮೇ ಸಂತು ಸದಾ ಗೃಹೇ॥ 13-115-1 (85961)
ಘೃತಂ ಮೇ ಹೃದಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಘೃತಂ ನಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಘೃತಂ ಸರ್ವೇಷು ಗಾತ್ರೇಷು ಘೃತಂ ಮೇ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಂ॥ 13-115-2 (85962)
ಗಾವೋ ಮಮಾಗ್ರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಗಾವಃ ಪೃಷ್ಠತ ಏವ ಚ।
ಗಾವೋ ಮೇ ಸರ್ವತಶ್ಚೈವ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ವಸಾಂಯಹಂ॥ 13-115-3 (85963)
ಇತ್ಯಾಚಂಯ ಜಪೇತ್ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಪುರುಷಃ ಸದಾ।
ಯದಹ್ನಾ ಕುರುತೇ ಪಾಪಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸ ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-115-4 (85964)
ಪ್ರಾಸಾದಾ ಯತ್ರ ಸೌವರ್ಣಾ ವಸೋರ್ಧಾರಾಶ್ಚ ಕಾಮದಾಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸೋ ಯತ್ರ ತತ್ರ ಯಾಂತಿ ಸಹಸ್ರದಾಃ॥ 13-115-5 (85965)
ನವನೀತಪಂಕಾಃ ಕ್ಷೀರೋದಾ ದಧಿಶೈವಲಸಂಕುಲಾಃ।
ವಹಂತಿ ಯತ್ರ ವೈ ನದ್ಯಸ್ತತ್ರ ಯಾಂತಿ ಸಹಸ್ರದಾಃ॥ 13-115-6 (85966)
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ತು ಯಃ ಪ್ರಚ್ಛೇದ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪರಾಂ ವೃದ್ಧಿಮವಾಪ್ಯಾಥ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-115-7 (85967)
ದಶ ಚೋಭಯತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃ ಪಿತಾಮಹಾನ್।
ದಧಾತಿ ಸುಕೃತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪುನಾತಿ ಚ ಕುಲಂ ನರಃ॥ 13-115-8 (85968)
ಧೇನ್ವಾಃ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಸಮಪ್ರಮಾಣಾಂ
ಧೇನುಂ ತಿಲಾನಾಮಪಿ ಚ ಪ್ರದಾಯ।
ಪಾನೀಯವಾಪೀಃ ಸ ಯಮಸ್ಯ ಲೋಕೇ
ನ ಯಾತನಾಂ ಕಾಂಚಿದುಪೈತಿ ತತ್ರ॥ 13-115-9 (85969)
ಪವಿತ್ರಮಗ್ರ್ಯಂ ಜಗತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ
ದಿವೌಕಸಾಂ ಮಾತರೋಽಥಾಪ್ರಮೇಯಾಃ।
ಅನ್ವಾಲಭೇದ್ದಕ್ಷಿಣತೋ ವ್ರಜೇಚ್ಚ
ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಪಾತ್ರೇ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಕಾಲಂ॥ 13-115-10 (85970)
ಧೇನುಂ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಪಿಲಾಂ ಭೂರಿಶೃಂಗೀಂ
ಕಾಂಸ್ಯೋಪದೋಹಾಂ ವಸನೋತ್ತರೀಯಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ತಾಂ ಗಾಹತಿ ದುರ್ವಿಗಾಹ್ಯಾಂ
ಯಾಂಯಾಂ ಸಭಾಂ ವೀತಭಯೋ ಮನುಷ್ಯಃ॥ 13-115-11 (85971)
ಸುರೂಪಾ ಬಹುರೂಪಾಶ್ಚಿ ವಿಶ್ವರೂಪಾಶ್ಚ ಮಾತರಃ।
ಗಾವೋ ಮಾಮುಪತಿಷ್ಠಂತಾಮಿತಿ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಯೇತ್॥ 13-115-12 (85972)
ನಾತಃ ಪುಣ್ಯತರಂ ದಾನಂ ನಾತಃ ಪುಣ್ಯತರಂ ಫಲಂ।
ನಾತೋ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಲೋಕೇಷು ಭೂತಂ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-115-13 (85973)
ತ್ವಚಾ ಲೋಂನಾಽಥ ಶೃಂಗೈರ್ವಾ ವಾಲೈಃ ಕ್ಷೀರೇಣ ಮೇದಸಾ।
ಯಜ್ಞಂ ವಹತಿ ಸಂಭೂಯ ಕಿಮಸ್ತ್ಯಭ್ಯಧಿಕಂ ತತಃ॥ 13-115-14 (85974)
ಯಯಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ತಾಂ ಧೇನುಂ ಶಿರಸಾ ವಂದೇ ಭೂತಭವ್ಯಸ್ಯ ಮಾತರಂ॥ 13-115-15 (85975)
ಗುಣವಚನಸಮುಚ್ಚಯೈಕದೇಶೋ
ನೃವರ ಮಯೈಷ ಗವಾಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಸ್ತೇ।
ನ ಚ ಪರಮಿಹ ದಾನಮಸ್ತಿ ಗೋಭ್ಯೋ
ಭವತಿ ನ ಚಾಪಿ ಪರಾಯಣಂ ತತೋಽನ್ಯಂ॥ 13-115-16 (85976)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-115-17x (7124)
ವರಮಿದಮಿತಿ ಭೂಮಿಪೋ ವಿಚಿಂತ್ಯ
ಪ್ರವರಮೃಷೇರ್ವಚನಂ ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ವ್ಯಸೃಜತ ನಿಯತಾತ್ಮವಾಂದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ
ಸುಬಹು ಚ ಗೋಧನಮಾಪ್ತವಾಂಶ್ಚ ಲೋಕಾನ್॥ ॥ 13-115-17 (85977)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 115 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 116
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.116. ಅಧ್ಯಾಯಃ 116
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗವಾಂ ತಪಃಪ್ರಸನ್ನಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಶೃಂಗಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಗೋದಾನಪ್ರಾಪ್ಯಪುಣ್ಯಲೋಕವರ್ಣನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಯಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಂ ಲೋಕೇ ಚ ಯದ್ಭವೇತ್।
ಪಾವನಂ ಪರಮಂ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-116-1 (85978)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-116-2x (7125)
ಗಾವೋ ಮಹಾರ್ಥಾಃ ಪುಣ್ಯಾಶ್ಚ ತಾರಯಂತಿ ಚ ಮಾನವಾನ್।
ಧಾರಯಂತಿ ಪ್ರಜಾಶ್ಚೇಮಾ ಹವಿಷಾ ಪಯಸಾ ತಥಾ॥ 13-116-2 (85979)
ನ ಹಿ ಪುಣ್ಯತಮಂ ಕಿಂಚಿದ್ಗೋಭ್ಯೋ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಏತಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಪವಿತ್ರಾಶ್ಚ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸತ್ತಮಾಃ॥ 13-116-3 (85980)
ದೇವಾನಾಮುಪರಿಷ್ಟಾಚ್ಚ ಗಾವಃ ಪ್ರತಿವಸಂತಿ ವೈ।
ದತ್ತ್ವಾ ಚೈತಾಸ್ತಾರಯತೇ ಯಾಂತಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-116-4 (85981)
ಮಾಂಧಾತಾ ಯೌವನಾಶ್ವಶ್ಚ ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷಸ್ತಥಾ।
ಗಾ ವೈ ದದಂತಃ ಸತತಂ ಸಹಸ್ರಶತಸಂಮಿತಾಃ॥ 13-116-5 (85982)
ಗತಾಃ ಪರಮಕಂ ಸ್ಥಾನಂ ದೇವೈರಪಿ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಅಪಿ ಚಾತ್ರ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇಽನಘ॥ 13-116-6 (85983)
ಋಷೀಣಾಮುತ್ತಮಂ ಧೀಮಾನ್ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ಶುಕಃ।
ಅಭಿವಾದ್ಯಾಹ್ನಿಕಂ ಕೃತ್ವಾ ಶುಚಿಃ ಪ್ರಯತಮಾನಸಃ॥ 13-116-7 (85984)
ಪಿತರಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ದೃಷ್ಟಲೋಕಪರಾವರಂ।
ಕೋ ಯಜ್ಞಃ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾನಾಂ ವರಿಷ್ಠೋಽಭ್ಯುಪಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 13-116-8 (85985)
ಕಿಂಚ ಕೃತ್ವಾ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಕೇನ ದೇವಾಃ ಪವಿತ್ರೇಣ ಸ್ವರ್ಗಮಶ್ನಂತಿ ವಾ ವಿಭೋ॥ 13-116-9 (85986)
ಕಿಂಚ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯಜ್ಞತ್ವಂ ಕ್ವ ಚ ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ದಾನಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಕಿಂಚ ಕಿಂಚ ಸತ್ರಮಿತಃ ಪರಂ।
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಯತ್ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-116-10 (85987)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ವ್ಯಾಸಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್।
ಪುತ್ರಾಯಾಕಥಯತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-116-11 (85988)
ಗಾವಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭೂತಾನಾಂ ತಥಾ ಗಾವಃ ಪರಾಯಣಂ।
ಗಾವಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಪವಿತ್ರಾಶ್ಚ ಗೋಧನಂ ಪಾವನಂ ತಥಾ॥ 13-116-12 (85989)
ಪೂರ್ವಮಾಸನ್ನಂಶೃಂಗಾ ವೈ ಗಾವ ಇತ್ಯನುಶಶ್ರುಮ।
ಶೃಂಗಾರ್ಥೇ ಸಮುಪಾಸಂತ ತಾಃ ಕಿಲ ಪ್ರಭುಮವ್ಯಯಂ॥ 13-116-13 (85990)
ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತು ಗಾಃ ಸತ್ರಮುಪವಿಷ್ಟಾಃ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಹ।
ಈಪ್ಸಿತಂ ಪ್ರದದೌ ತಾಭ್ಯೋ ಗೋಭ್ಯಃ ಪ್ರತ್ಯೇಕಶಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-116-14 (85991)
ತಾಸಾಂ ಶೃಂಗಾಣ್ಯಜಾಯಂತ ತಸ್ಯಾ ಯಾದೃಙ್ಭನೋಗತಂ।
ನಾನಾವರ್ಣಾಃ ಶೃಂಗವಂತ್ಯಸ್ತಾ ವ್ಯರೋಚಂತ ಪುತ್ರಕ॥ 13-116-15 (85992)
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವರದತ್ತಾಸ್ತಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯಪ್ರದಾಃ ಶುಭಾಃ।
ಪುಣ್ಯಾಃ ಪವಿತ್ರಾಃ ಸುಭಗಾ ದಿವ್ಯಸಂಸ್ಥಾನಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-116-16 (85993)
ಗಾವಸ್ತೇಜೋ ಮಹದ್ದಿವ್ಯಂ ಗವಾಂ ದಾನಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಯೇ ಚೈತಾಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸಾಧವೋ ವೀತಮತ್ಸರಾಃ॥ 13-116-17 (85994)
ತೇ ವೈ ಸುಕೃತಿನಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸರ್ವದಾನಪ್ರದಾಶ್ಚ ತೇ।
ಗವಾಂ ಲೋಕಂ ತಥಾ ಪುಣ್ಯಮಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ ತೇಽನಘ॥ 13-116-18 (85995)
ಯತ್ರ ವೃಕ್ಷಾ ಮಧುಫಲಾ ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಫಲೋಪಗಾಃ।
ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಚ ಸುಗಂಧೀನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 13-116-19 (85996)
ಸರ್ವಾ ಮಣಿಭಯೀ ಭೂಮಿಃ ಸರ್ವಕಾಂಚನವಾಲುಕಾಃ।
ಸರ್ವರ್ತುಸುಖಸಂಸ್ಪರ್ಶಾ ನಿಷ್ಪಂಕಾ ನಿರಜಾಃ ಶುಭಾಃ॥ 13-116-20 (85997)
ರಕ್ತೋತ್ಪಲವನೈಶ್ಚೈವ ಮಣಿಖಂಡೈರ್ಹಿರಣ್ಮಯೈಃ।
ತರುಣಾದಿತ್ಯಸಂಕಾಶೈರ್ಭಾಂತಿ ತತ್ರ ಜಲಾಶಯಾಃ॥ 13-116-21 (85998)
ಮಹಾರ್ಹಮಣಿಪತ್ರೈಶ್ಚ ಕಾಂಚನಪ್ರಭಕೇಸರೈಃ।
ನೀಲೋತ್ಪಲವಿಮಿಶ್ರೈಶ್ಚ ಸರೋಭಿರ್ಬಹುಪಂಕಜೈಃ॥ 13-116-22 (85999)
ಕರವೀರವನೈಃ ಫುಲ್ಲೈಃ ಸಹಸ್ರಾವರ್ತಸಂವೃತೈಃ।
ಸಂತಾನಕವನೈಃ ಫುಲ್ಲೈರ್ವೃಕ್ಷೇಶ್ಚ ಸಮಲಂಕೃತಾಃ॥ 13-116-23 (86000)
ನಿರ್ಮಿಲಾಭಿಶ್ಚ ಮುಕ್ತಾಭಿರ್ಮಣಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಪ್ರಭೈಃ।
ಉದ್ಭೂತಪುಲಿನಾಸ್ತತ್ರ ಜಾತರೂಪೈಶ್ಚಿ ನಿಂನಗಾಃ॥ 13-116-24 (86001)
ಸರ್ವರತ್ನಮಯೈಶ್ಚಿತ್ರೈರವಗಾಢಾ ದ್ರುಮೋತ್ತಮೈಃ।
ಜಾತರೂಪಮಯೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರ್ಹುತಾಶನಸಮಪ್ರಭೈಃ॥ 13-116-25 (86002)
ಸೌವರ್ಣಿ ಗಿರಯಸ್ತತ್ರ ಮಣಿರತ್ನಶಿಲೋಚ್ಚಯಾಃ।
ಸರ್ವರತ್ನಮಯೈರ್ಭಾಂತಿ ಶೃಂಗೈಶ್ಚಾರುಭಿರುಚ್ಛ್ರಿತೈಃ॥ 13-116-26 (86003)
ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾಸ್ತತ್ರ ನಗಾಃ ಪತ್ರರಥಾಕುಲಾಃ।
ದಿವ್ಯಗಂಧರಸೈಃ ಪುಷ್ಪೈಃ ಫಲೈಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-116-27 (86004)
ರಮಂತೇ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಾಣಸ್ತತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸರ್ವಕಾಮಸಮೃದ್ಧಾರ್ಥಾ ನಿಃಶೋಕಾ ಗತಮನ್ಯವಃ॥ 13-116-28 (86005)
ವಿಮಾನೇಷು ವಿಚಿತ್ರೇಷು ರಮಣೀಯೇಷು ಭಾರತ।
ಮೋದಂತೇ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಾಣೋ ವಿರಹಂತೋ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 13-116-29 (86006)
ಉಪಕ್ರೀಡಂತಿ ತಾನ್ರಾಜಞ್ಶುಭಾಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ।
ಏತಾನ್ಲೋಕಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಗಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ವೈ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-116-30 (86007)
ಯಾಸಾಮಧಿಪತಿಃ ಪೂಷಾ ಮಾರುತೋ ಬಲವಾನ್ಬಲೇ।
ಐಶ್ವರ್ಯೇ ವರುಣೋ ರಾಜಾ ತಾ ಮಾಂ ಪಾಂತು ಯುಗಂಧರಾಃ॥ 13-116-31 (86008)
ಸುರೂಪಾ ಬಹುರೂಪಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವರೂಪಾಶ್ಚ ಮಾತರಃ।
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಾ ಇತಿ ಬ್ರಹ್ಮಂಜಪೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಯತವ್ರತಃ॥ 13-116-32 (86009)
ಗಾಶ್ಚ ಶುಶ್ರೂಷತೇ ಯಶ್ಚ ಸಮನ್ವೇತಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ತಸ್ಮೈ ತುಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ವರಾನಪಿ ಸುದುರ್ಲಭಾನ್॥ 13-116-33 (86010)
ದ್ರುಹ್ಯೇನ ಮನಸಾ ವಾಽಪಿ ಗೋಷು ತಾ ಹಿ ಸುಖಪ್ರದಾಃ।
ಅರ್ಚಯೇತ ಸದಾ ಚೈವ ನಮಸ್ಕಾರೈಶ್ಚ ಪೂಜಯೇತ್॥ 13-116-34 (86011)
ದಾಂತಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ತಥಾಽಶ್ನುತೇ।
ತ್ರ್ಯಹಮುಷ್ಣಂ ಪಿಬೇನ್ಮೂತ್ರಂ ತ್ರ್ಯಹಮುಷ್ಣಂ ಪಿಬೇತ್ಪಯಃ॥ 13-116-35 (86012)
ಗವಾಮುಷ್ಣಂ ಪಯಃ ಪೀತ್ವಾ ತ್ರ್ಯಹಮುಷ್ಣಂ ಘೃತಂ ವಿಬೇತ್।
ತ್ರ್ಯಹಮುಷ್ಣಂ ಘೃತಂ ಪೀತ್ವಾ ವಾಯುಭಕ್ಷೋ ಭವೇತ್ರ್ಯಹಂ॥ 13-116-36 (86013)
ಯೋನ ದೇವಾಃ ಪವಿತ್ರೇಣಿ ಭುಂಜತೇ ಲೋಕಮುತ್ತಮಂ।
ಯತ್ಪವಿತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ತದ್ಧೃತಂ ಶಿರಸಾ ವಹೇತ್॥ 13-116-37 (86014)
ಘೃತೇನ ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಂ ಘೃತೇನ ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ಘೃತಂ ಪ್ರಾಶೇದ್ಧೃತಂ ದದ್ಯಾದ್ಗವಾಂ ಪುಷ್ಟಿಂ ತಥಾಽಶ್ನುತೇ॥ 13-116-38 (86015)
ನಿರ್ಹೃತೈಶ್ಚ ಯವೈರ್ಗೋಭಿರ್ಮಾಸಂ ಪ್ರಶ್ರಿತಯಾವಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಸಮಂ ಪಾಪಂ ಸರ್ವಮೇತೇನ ಶುಧ್ಯತೇ॥ 13-116-39 (86016)
ಪರಾಭವಾರ್ಥಂ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ದೇವೈಃ ಶೌಚಮಿದಂ ಕೃತಂ॥
ತೇ ದೇವತ್ವಮಪಿ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಂಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 13-116-40 (86017)
ಗಾವಃ ಪವಿತ್ರಾಃ ಪುಣ್ಯಾಶ್ಚ ಪಾವನಂ ಪರಮಂ ಮಹತ್।
ತಾಶ್ಚ ದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ನರಃ ಸ್ವರ್ಗಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-116-41 (86018)
ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಗೋಮತೀಂ ಮನಸಾ ಜಪೇತ್।
ಪೂತಾಭಿರದ್ಭಿರಾಚಂಯಿ ಶುಚಿರ್ಭವತಿ ನಿರ್ಮಲಃ॥ 13-116-42 (86019)
ಅಗ್ನಿಮಧ್ಯೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಸಂಸದಿ।
ವಿದ್ಯಾವೇದಪ್ರತಸ್ನಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-116-43 (86020)
ಅಧ್ಯಾಪಯೇರಞ್ಶಿಷ್ಯಾನ್ವೈ ಗೋಮತೀಂ ಯಜ್ಞಸಂಮಿತಾಂ।
ತ್ರಿರಾತ್ರೋಪೋಷಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಗೋಮತೀಂ ಲಭತೇ ವರಂ॥ 13-116-44 (86021)
ಪುತ್ರಿಕಾಮಶ್ಚ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಂ ಧನಮಥಾಪಿ ವಾ॥
ಪತಿಕಾಮಾ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ಸರ್ವಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಮಾನವಃ॥ 13-116-45 (86022)
ಗಾವಸ್ತುಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸೇವಿತಾ ವೈ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಏವಮೇತಾಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯಜ್ಞಿಯಾಃ ಸರ್ವಕಾಮದಾಃ।
ರೋಹಿಣ್ಯ ಇತಿ ಜಾನೀಹಿ ನೈತಾಭ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 13-116-46 (86023)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶುಕಃ ಪಿತ್ರಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ಪೂಜಯ॥ ॥ 13-116-47 (86024)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 116 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-116-13 ಅಶೃಂಕಾ ಇತ್ಯಖುರಾ ಇತ್ಯಸ್ಯಾಪ್ಯುಪಲಕ್ಷಣಂ॥ 7-116-14 ಗಾಃ ಪ್ರಾಯಮುಪವಿಷ್ಟಾ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-116-27 ಗನಾಃ ವೃಕ್ಷಾಃ। ಪತ್ರರಥಾಃ ಪಕ್ಷಿಣಃ॥ 7-116-39 ನಿರ್ಹೃತೈಃ ಗೋಮಯನಿರ್ಗತೈಃ॥ 7-116-44 ಗೋಮತೀಂ ಗೋಮತ್ಯಾ ಋಚಾ ಪ್ರಕಾಶಿತಮರ್ಥಂ ವರಂ ಲಭತೇ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 117
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.117. ಅಧ್ಯಾಯಃ 117
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಲೋಕಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾದಪ್ಯುಪರಿತನತ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವರದಾನಸ್ಯ ಕಾರಣತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`*ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸುರಾಣಾಮಸುರಾಣಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಚ ಪಿತಾಮಹ।
ಪ್ರಭುಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಚ ಭಗವಾನ್ಮುನಿಭಿಃ ಸ್ತೂಯತೇ ಭುವಿ॥ 13-117-1 (86025)
ತಸ್ಯೋಪರಿ ಕಥಂ ಹ್ಯೇಷ ಗೋಲೋಕಃ ಸ್ಥಾನತಾಂ ಗತಃ।
ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನೇಷ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-117-2 (86026)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-117-3x (7126)
ಮನೋವಾಗ್ಬುದ್ಧಯಸ್ತಾವದೇಕಸ್ಥಾಃ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ತತೋ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಗೋಮಹಾಭಾಗ್ಯಮುತ್ತಮಂ॥ 13-117-3 (86027)
ಪುಣ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ತಥಾ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್।
ಕೀರ್ತಿರ್ವಿಹರತಾ ಲೋಕೇ ಗವಾಂ ಯೋ ಗೋಷು ಭಕ್ತಿಮಾನ್॥ 13-117-4 (86028)
ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ಪುರಾಣೇಷು ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಸಂಸ್ಥಾನೇ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ದೇವಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಸಂಭವೇ॥ 13-117-5 (86029)
ದೇವತಾರ್ಥೇಽಮೃತಾರ್ಥೇ ಚ ಯಜ್ಞಾರ್ಥೇ ಚೈವ ಭಾರತ।
ಸುರಭಿರ್ನಾಮ ವಿಖ್ಯಾತಾ ರೋಹಿಣೀ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ॥ 13-117-6 (86030)
ಸಂಕಲ್ಪ್ಯ ಮನಸಾ ಪೂರ್ವಂ ರೋಹಿಣೀ ಹ್ಯಮೃತಾತ್ಮನಾ।
ಘೋರಂ ತಪಃ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ನಿರ್ಮಿತೀ ವಿಸ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 13-117-7 (86031)
ಪುರುಷಂ ಚಾಸೃಜದ್ಭೂಸ್ತೇಜಸಾ ತಪಸಾ ಚ ಹ।
ದೇದೀಪ್ಯಮಾನಂ ವಪುಷಾ ಸಮಿದ್ಧಮಿವ ಪಾವಕಂ॥ 13-117-8 (86032)
ಸೋಽಪಶ್ಯದಿಷ್ಟರೂಪಾಂ ತಾಂ ಸುರಭಿಂ ರೋಹಿಣೀಂ ತದಾ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಚಾತಿವಿಮನಾಃ ಸೋಽಭವತ್ಕಾಮಮೋಹಿತಃ॥ 13-117-9 (86033)
ತಂ ಕಾಮಾರ್ತಮಥೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಮಾಽಽರ್ತೋ ಭವ ತಥಾ ಚೈಷ ಭಗವಾನಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-117-10 (86034)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ಚಕಾರ ನಾಮ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಸ್ಯಾರ್ತೀಭಾವಮುತ್ತಮಂ॥ 13-117-11 (86035)
ಸೋಽದದಾದ್ಭಗವಾಂಸ್ತಸ್ಮೈ ಮಾರ್ತಾಂಡಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಸುರೂಪಾಂ ಸುರಭಿಂ ಕನ್ಯಾಂ ತಪಸ್ತೇಜೋಮಯೀಂ ಶುಭಾಂ॥ 13-117-12 (86036)
ಯಥಾ ಮಯೈಷ ಚೋದ್ಭೂತಸ್ತ್ವಂ ಚೈವಷಾ ಚ ರೋಹಿಣೀ।
ಮೈಥುನಂ ಗತವಂತೌ ಚ ತಥಾ ಚೋತ್ಪತ್ಸ್ಯತಿ ಪ್ರಜಾ॥ 13-117-13 (86037)
ಪ್ರಜಾ ಭವಿಷ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಾ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಚ ವಾಂ।
ನ ಚಾಪ್ಯಗಂಯಾಗಮನಾದ್ದೋಷಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 13-117-14 (86038)
ತ್ವತ್ಪ್ರಜಾಸಂಭವಂ ಕ್ಷೀರಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪರಂ ಹವಿಃ।
ಯಜ್ಞೇಷು ಚಾಜ್ಯಭಾಗಾನಾಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಜಾಮೂಲಜೋ ವಿಧಿಃ॥ 13-117-15 (86039)
ಪ್ರಜಾಶುಶ್ರೂಷವಶ್ಚೈವ ಯೇ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ರೋಹಿಣಿ।
ತವ ತೇನೈವ ಪುಣ್ಯೇನಿ ಗೋಲೋಕಂ ಯಾಂತು ಮಾನವಾಃ॥ 13-117-16 (86040)
ಇದಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಮೃಷಭಂ ನಾಮ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಯದ್ವೈ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾ ಲೋಕೇ ಮೋಕ್ಷ್ಯಂತೇ ಯೋನಿಸಂಕರಾತ್॥ 13-117-17 (86041)
ಏತತ್ಕ್ರಿಯಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಸ್ಕೃತಾಃ।
ದೇವತಾನಾಂ ವಿತೄಣಾಂ ಚ ಹವ್ಯಕವ್ಯಪುರೋಗಮಾಃ॥ 13-117-18 (86042)
ತತ ಏತೇನ ಪುಣ್ಯೇನ ಪ್ರಜಾಸ್ತವ ತು ರೋಹಿಣಿ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ಮಮಾಪಿ ಲೋಕಸ್ಯ ವತ್ಸ್ಯಂತೇ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ॥ 13-117-19 (86043)
ಭದ್ರಂ ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯೇ ಪ್ರಜಾಸು ಭವಂತಿ ವೈ।
ಯುಗಂಧರಾಶ್ಚ ತೇ ಪುತ್ರಾಃ ಸಂತು ಲೋಕಸ್ಯ ಧಾರಣೇ॥ 13-117-20 (86044)
ಯಾನ್ಯಾನ್ಕಾಮಯಸೇ ಲೋಕಾಂಸ್ತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನನುಯಾಸ್ಯಸಿ।
ಸರ್ವದೇವಗಣಶ್ಚೈವ ತವ ಯಾಸ್ಯಂತಿ ಪುತ್ರತಾಂ।
ತವ ಸ್ತನಸಮುದ್ಭೂತಂ ಪಿಬಂತೋಽಮೃತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-117-21 (86045)
ಏವಮೇತಾನ್ವರಾನ್ಸರ್ವಾನಗೃಹ್ಣಾತ್ಸುರಭಿಸ್ತದಾ।
ಬ್ರುವತಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಶಾನ್ನಿರ್ವೃತಿಂ ಚಾಗಮತ್ಪರಾಂ॥ 13-117-22 (86046)
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ವಿಪುಲಾ ಲೋಕಸಂಧಾರಣಾಯ ವೈ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಮನುಜ್ಞಾತಾ ಸುರಭಿರ್ಲೋಕಮಾವಿಶತ್॥ 13-117-23 (86047)
ಏವಂ ವರಪ್ರದಾನೇನ ಸ್ವಯಂಭೋರೇವ ಭಾರತ।
ಉಪರಿಷ್ಟಾದ್ಗವಾಂ ಲೋಕಃ ಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತೇ ಸರ್ವಮಾದಿತಃ॥' ॥ 13-117-24 (86048)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 117 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ಏತದಾದ್ಯೇಕಾದಶಾಧ್ಯಾಯಾ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ। 7-117-3 ಮನೋವಾಗ್ಬುದ್ಧಯಃ ಮನೋವಾಗ್ಬುದ್ಧೀರೇಕಸ್ಥಾಃ ಕುರು॥ 7-117-10 ಆರ್ತೋ ಮಾ ಭವೇತ್ಯಭ್ಯಭಾಷತ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 118
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.118. ಅಧ್ಯಾಯಃ 118
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಸ್ತರೇಣ ಗವೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸುರಭೇಃ ಕಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಮಾರ್ತಾಂಡಾದಭವನ್ಪುರಾ।
ಏತನ್ಮೇ ಶಂಸ ತತ್ವೇನಿ ಗೋಷು ಮೇ ಪ್ರೀಯತೇ ಮನಃ॥ 13-118-1 (86049)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-118-2x (7127)
ಶೃಣು ನಾಮಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಗೋಮಾತೄಣಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಯಾಭಿರ್ವ್ಯಾಪ್ತಾಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ ಕಲ್ಯಾಣೀಭಿರ್ಜನಾಧಿಪ॥ 13-118-2 (86050)
ಸುರಭ್ಯಃ ಪ್ರಥಮೋದ್ಭೂತಾ ಯಾಶ್ಚ ಸ್ಯುಃ ಪ್ರಥಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಮಯೋಚ್ಯಮಾನಾಃ ಶೃಣು ತಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ವಿಪುಲಂ ಯಶಃ॥ 13-118-3 (86051)
ತಪ್ತ್ವಾ ತಪೋ ಘೋರತಪಾಃ ಸುರಭಿರ್ದಿಪ್ತತೇಜಸಃ।
ಸುಷಾವೈಕಾದಶ ಸುತಾನ್ರುದ್ರಾ ಯೇ ಚ್ಛಂದಸಿ ಸ್ತುತಾಃ॥ 13-118-4 (86052)
ಅಜೈಕಪಾದಹಿರ್ಬುಧ್ನ್ಯಸ್ತ್ರ್ಯಂಬಕಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ವೃಷಾಕಪಿಶ್ಚ ಶಂಭುಶ್ಚ ಕಪಾಲೀ ರೈವತಸ್ತಥಾ॥ 13-118-5 (86053)
ಹರಶ್ಚ ಬಹುರೂಪಶ್ಚ ಉಗ್ರ ಉಗ್ರೋಽಥ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ತಸ್ಯ ಚೈವಾತ್ಮಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ವಿಶ್ವರೂಪೋ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-118-6 (86054)
ಏಕಾದಶೈತೇ ಕಥಿತಾ ರುದ್ರಾಸ್ತೇ ನಾಮ ನಾಮತಃ।
ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಮಹಾಯೋಗಾಸ್ತೇಜೋಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 13-118-7 (86055)
ಏತೇ ವರಿಷ್ಠಜನ್ಮಾನೋ ದೇವಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಲೋಕೇ ಏತ ಏವ ಹಿ ವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 13-118-8 (86056)
ಏತ ಏಕಾದಶ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ರುದ್ರಾಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಾಃ।
ಶತಂ ತ್ವೇತತ್ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ಶತರುದ್ರಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-118-9 (86057)
ಸುಷುವೇ ಪ್ರಥಮಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಸುರಭಿಃ ಪೃಥಿವೀಂ ತದಾ।
ವಿಶ್ವಕಾಮದುಘಾ ಧೇನುರ್ಯಾ ಧಾರಯತಿ ದೇಹಿನಃ॥ 13-118-10 (86058)
ಸುತಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ರಾಜನ್ನೇಕಮಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಜನನೀ ಸುರಭಿಃ ಪರಿಕೀರ್ತ್ಯತೇ॥ 13-118-11 (86059)
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪ್ರಥಮಂ ರುದ್ರಾನ್ವರದಾನ್ರುದ್ರಸಂಭವಾನ್।
ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಭುಂ ಗ್ರಹಪತಿಂ ಸುಷುವೇ ಲೋಕಸಂಮತಂ॥ 13-118-12 (86060)
ಸೋಮರಾಜಾನಮಮೃತಂ ಯಜ್ಞಸರ್ವಸ್ವಮುತ್ತಮಂ।
ಓಷಧೀನಾಂ ರಸಾನಾಂ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಜೀವಿತಸ್ಯ ಚ॥ 13-118-13 (86061)
ತತಃ ಶ್ರಿಯಂ ಚ ಮೇಧಾಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಚತಸ್ರಃ ಸುಷುವೇ ಕನ್ಯಾ ಯೋಗೇಷು ನಿಯತಾಃ ಸ್ತಿತಾಃ॥ 13-118-14 (86062)
ಏತಾಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಜಾ ಏಷಾ ಸುರಭಿಃ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ।
ಸುಷುವೇ ಪರಮಂ ಭೂಯೋ ದಿವ್ಯಾ ಗೋಮಾತರಃ ಶುಭಾಃ॥ 13-118-15 (86063)
ಪುಣ್ಯಾಂ ಮಾಯಾಂ ಮಧುಶ್ಚ್ಯೋತಾಂ ಶಿವಾಂ ಶೀಘ್ರಾಂ ಸರಿದ್ವರಾಂ।
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಾಂ ಸುಭಗಾಂ ಗವ್ಯಾಂ ಪೃಶ್ನೀಂ ಕುಥಾವತೀಂ॥ 13-118-16 (86064)
ಅಂಗಾವತೀಂ ಘೃತವತೀಂ ದಧಿಕ್ಷೀರಪಯೋವತೀಂ।
ಅಮೋಘಾಂ ಸುರಮಾಂ ಸತ್ಯಾಂ ರೇವತೀಂ ಮಾರುತೀಂ ರಸಾಂ॥ 13-118-17 (86065)
ಅಜಾಂ ಚ ಸಿಕತಾಂ ಚೈವ ಶುದ್ಧಧೂಮಾಮಧಾರಿಣೀಂ।
ಜೀವಾಂ ಪ್ರಾಣವತೀಂ ಧನ್ಯಾಂ ಶುದ್ಧಾಂ ಧೇನುಂ ಧನಾವಹಾಂ॥ 13-118-18 (86066)
ಇಂದ್ರಾಮೃದ್ಧಿಂ ಚ ಶಾಂತಿ ಚ ಶಾಂತಪಾಪಾಂ ಸರಿದ್ವರಾಂ।
ಚತ್ವಾರಿಂಶತಿಮೇಕಾಂ ಚ ಧನ್ಯಾಸ್ತಾ ದಿವಿ ಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-118-19 (86067)
ಭೂಯೋ ಜಜ್ಞೇ ಸುರಭ್ಯಾಶ್ಚ ಶ್ರೀಮಾಂಶ್ಚಂದ್ರಾಂಶುಸಪ್ರಭಃ।
ವೃಪೋ ದಕ್ಷ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಃ ಕಂಢೇ ಮಣಿತಲಪ್ರಭಃ। 13-118-20 (86068)
ಸ್ರಗ್ವೀ ಕಕುದ್ಮಾಂದ್ಯುತಿಮಾನ್ಮೃಣಾಲಸದೃಶಪ್ರಭಃ।
ಸುರಭ್ಯನುಮತೇ ದತ್ತೋ ಧ್ವಜೋ ಮಾಹೇಶಅವರಸ್ತು ಸಃ॥ 13-118-21 (86069)
ಸುರಭ್ಯಃ ಕಾಮರೂಪಿಣ್ಯೋ ಗಾವಃ ಪುಣ್ಯಾರ್ಥಮುತ್ಕಟಾಃ।
ಆದಿತ್ಯೇಭ್ಯೋ ವಸುಭ್ಯಶ್ಚ ವಿಶ್ವೇಭ್ಯಶ್ಚ ದದೌ ವರಾನ್॥ 13-118-22 (86070)
ಸುರಭಿಸ್ತು ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಸುಷುವೇ ಗಾಸ್ತತಃ ಪುನಃ।
ಯಾ ದತ್ತಾ ಲೋಕಪಾಲಾನಾಮಿಂದ್ರಾದೀನಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-118-23 (86071)
ಸುಷ್ಟುನಾಂ ಕಪಿಲಾಂ ಚೈವ ರೋಹಿಣೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾಂ ಚೈವ ಮರುತಾಂ ಕಾಮರೂಪಿಣೀಂ॥ 13-118-24 (86072)
ಗಾವೋ ಮೃಷ್ಟದುಘಾ ಹ್ಯೇತಾಸ್ತಾಶ್ಚತಸ್ರೋಽತ್ರ ಸಂಸ್ತುತಾಃ।
ಯಾಸಾಂ ಭೂತ್ವಾ ಪುರಾ ವತ್ಸಾಃ ಪಿಬಂತ್ಯಮೃತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-118-25 (86073)
ಸುಷ್ಟುತಾಂ ದೇವರಾಜಾಯ ವಾಸವಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಕಪಿಲಾಂ ಧರ್ಮರಾಜಾಯ ವರುಣಾಯ ಚ ರೋಹಿಣೀಂ॥ 13-118-26 (86074)
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾಂ ಧೇನುಂ ರಾಜ್ಞೇ ವೈಶ್ರವಣಾಯ ಚ।
ಇತ್ಯೇತಾ ಲೋಕಮಹಿತಾ ವಿಶ್ರುತಾಃ ಸುರಭೇಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-118-27 (86075)
ಏತಾಸಾಂ ಪ್ರಜಯಾ ಪೂರ್ಣಾ ಪೃಥಿವೀ ಮುನಿಪುಂಗವಃ।
ಗೋಭ್ಯಃ ಪ್ರಭವತೇ ಸರ್ವಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿದಿಹ ಶೋಭನಂ॥ 13-118-28 (86076)
ಸುರಭ್ಯಪತ್ಯಮಿತ್ಯೇತನ್ನಾಮತಸ್ತೇಽನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಕೀರ್ತಿತಂ ಬ್ರೂಹಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಕಥಯಾಮಿ ತೇ'॥ ॥ 13-118-29 (86077)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 118 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 119
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.119. ಅಧ್ಯಾಯಃ 119
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಇಂದ್ರಸ್ಯ ವತ್ಸಭಾವೇನ ಸುರಭ್ಯಾಃ ಕ್ಷೀರಪಾನಾದಮರತ್ವಾದಿಲಾಭಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಇಂದ್ರದಿದೇವಾನಾಂ ವಾಸಾರ್ಥಂ ಸುರಭೇರನುಮತ್ಯಾ ತದೀಯಮುಖಾದ್ಯವಯವಸಮಾಶ್ರಯಣಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸುರಭ್ಯಾಸ್ತು ತದಾ ದೇವ್ಯಾಃ ಕೀರ್ತಿರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸರಸ್ವತೀ।
ಮೇಧಾ ಚ ಪ್ರವರಾ ದೇವೀ ಯಾಶ್ಚತಸ್ರೋಽಭಿವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 13-119-1 (86078)
ಪೃಥಗ್ಗೋಭ್ಯಃ ಕಿಮೇತಾಃ ಸ್ಯುರುತಾಹೋ ಗೋಷು ಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ದೇವಾಃ ಕೇ ವಾಽಽಶ್ರಿತಾ ಗೋಷು ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-119-2 (86079)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-119-3x (7128)
ಯಂ ದೇವಂ ಸಂಶ್ರಿತಾ ಗಾವಸ್ತಂ ದೇವಂ ದೇವಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಯದ್ಯದ್ದೇವಾಶ್ರಿತಂ ದೈವಂ ತತ್ತದ್ದೈವಂ ದ್ವಿಜಾ ವಿದುಃ॥ 13-119-3 (86080)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ದೇವಾನಾಂ ಪೂರ್ವಂ ಕಿಲ ಸಮುದ್ಭವೇ।
ಅಮೃತಾರ್ಥೇ ಸುರಪತಿಃ ಸುರಭಿಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ॥ 13-119-4 (86081)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-119-5x (7129)
ಇಚ್ಛೇಯಮಮೃತಂ ದತ್ತಂ ತ್ವಯಾ ದೇವಿ ರಸಾಧಿಕಂ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಛಿವಂ ಮಹ್ಯಮಮರತ್ವಂ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-119-5 (86082)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 13-119-6x (7130)
ವತ್ಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಸುಪರತೇ ಪಿಬಸ್ವ ಪ್ರಸ್ರವಂ ಮಮ।
ತತೋಽಮರತ್ವಮಪಿ ತಸ್ಥಾನಮೈಂದ್ರಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-119-6 (86083)
ನ ಚ ತೇ ವೃತ್ರಹನ್ಯುದ್ಧೇ ವ್ಯಥಾಽರಿಭ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಬಲಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಃ ಶಕ್ರ ಪ್ರಸ್ರವಂ ಪಿಬ ಮೇ ವಿಭೋ॥ 13-119-7 (86084)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-119-8x (7131)
ತತೋಽಪಿಬತ್ಸ್ನಂ ತಸ್ಯಾಃ ಸುರಭ್ಯಾಃ ಸುರಸತ್ತಮಃ।
ಅಮರತ್ವಂ ಸುರೂಪತ್ವಂ ಬಲಂ ಚಾಪದನುತ್ತಮಂ॥ 13-119-8 (86085)
ಪುರಂದರೋಽಮೃತಂ ಪೀತ್ವಾ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ।
ಪುತ್ರೋಽಹಂ ತವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 13-119-9 (86086)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 13-119-10x (7132)
ಕೃತಂ ಪುತ್ರ ತ್ವಯಾ ಸರ್ವಮುಪಯಾಹಿ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ।
ಪಾಲಯಸ್ವ ಸುರಾನ್ಸರ್ವಾಂಜಹಿ ಯೇ ಸುರಶತ್ರವಃ॥ 13-119-10 (86087)
ನ ಚ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಽವಜ್ಞಾ ಕಾರ್ಯಾ ತೇ ಶಾಂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ನಿಶ್ವಾಸಃ ಶೋಷಯೇದಪಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-119-11 (86088)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತಿಶಬ್ದಮುದಾಹರನ್।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ಚ ವಿಕ್ರಮೇತ್॥ 13-119-12 (86089)
ಯಚ್ಚ ತೇಽನ್ಯದ್ಭವೇತ್ಕೃತ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಯಾಃ ಸಮಾಸತಃ।
ತತ್ತೇ ಸರ್ವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಸತ್ಯೇನೈತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-119-13 (86090)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-119-14x (7133)
ಇಚ್ಛೇಯಂ ಗೋಷು ನಿಯತಂ ವಸ್ತುಂ ದೇವಿ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ।
ಏಭಿಃ ಸುರಗಣೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಮಮಾನುಗ್ರಹಮಾಚರ॥ 13-119-14 (86091)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 13-119-15x (7134)
ಗವಾಂ ಶರೀರಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇತತ್ಕೌಶಿಕ ಲಕ್ಷ್ಯೇ।
ಯೋ ಯತ್ರೋತ್ಸಹತೇ ವಸ್ತುಂ ಸ ತತ್ರ ವಸತಾಂ ಸುರಃ॥ 13-119-15 (86092)
ಸರ್ವಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಗವಾಂ ಗಾತ್ರಂ ಸುಪೂಜಿತಂ।
ತಥಾ ಕುರುಷ್ವ ಭದ್ರಂ ತೇ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಶಕ್ರ ಮನ್ಯಸೇ॥ 13-119-16 (86093)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-119-17x (7135)
ತಸ್ಯಾಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸುರಭ್ಯಾಃ ಸುರಸತ್ತಮಃ।
ಸಹ ಸರ್ವೈಃ ಸುರಗಣೈರಭಜತ್ಸೌರಭೀಂ ಪ್ರಜಾಂ॥ 13-119-17 (86094)
ಶೃಂಗೇ ವಕ್ತ್ರೇ ಚ ಜಿಹ್ವಾಯಾಂ ದೇವರಾಜಃ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಸರ್ವಚ್ಛಿದ್ರೇಷು ಪವನಃ ಪಾದೇಷು ಮರುತಾಂ ಗಣಾಃ॥ 13-119-18 (86095)
ಕಕುದಂ ಸರ್ವಗೋ ರುದ್ರಃ ಕುಕ್ಷೌ ಚೈವ ಹುತಾಶನಃ।
ಸರಸ್ವತೀ ಸ್ತನೇಷ್ವಗ್ರ್ಯಾ ಶ್ರೀಃ ಪುರೀಷೇ ಜಗತ್ಪ್ರಿಯಾ॥ 13-119-19 (86096)
ಮೂತ್ರೇ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ಗಂಗಾ ಚ ಮೇಧಾ ಪಯಸಿ ಶಾಶ್ವತೀ।
ವಕ್ತ್ರೇ ಸೋಮಶ್ಚ ವೈ ದೇವೋ ಹೃದಯೇ ಭಗವಾನ್ಯಮಃ॥ 13-119-20 (86097)
ಧರ್ಮಃ ಪುಚ್ಛೇ ಕ್ರಿಯಾ ಲೋಂನಿ ಭಾಸ್ಕರಶ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಶ್ರಿತಃ।
ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಂಧಿಷು ಸಿದ್ಧಿಶ್ಚ ತಪಸ್ತೇಜಶ್ಚ ಚೇಷ್ಟನೇ॥ 13-119-21 (86098)
ಏವಂ ಸರ್ವೇ ಸುರಗಣಾ ನಿಯತಾ ಗಾತ್ರವರ್ತ್ಮಸು।
ಮಹತೀ ದೇವತಾ ಗಾವೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪರಿಸಂಸ್ಕೃತಾಃ॥ 13-119-22 (86099)
ಗಾಮಾಶ್ರಯಂತಿ ಸಹಿತಾ ದೇವಾ ಹಿ ಪ್ರಭವಿಷ್ಣವಃ।
ಕಿಮಾಸಾಂ ಸರ್ವಭಾವೇನ ವಿದಧ್ಯಾದ್ಭಗವಾನ್ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-119-23 (86100)
ಭವಾಂಶ್ಚ ಪರಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪೂಜಯಸ್ವ ನರೇಶ್ವರ।
ಗಾವಸ್ತು ಪರಮಂ ಲೋಕೇ ಪವಿತ್ರಂ ಪಾವನಂ ಹವಿಃ॥ 13-119-24 (86101)
ನಿಪಾತ್ಯ ಭಕ್ಷಿತಃ ಸ್ವರ್ಗಾದ್ಭಾರ್ಗವಃ ಫೇನಪಃ ಕಿಲ।
ಸ ಚ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪುನರ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ತತೋ ಗೋಲೋಕಮಾಶ್ರಿತಃ॥' ॥ 13-119-25 (86102)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 119 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 120
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.120. ಅಧ್ಯಾಯಃ 120
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪೇನಪೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಭ್ಯಃ॥ 1 ॥ ತ್ರಿಶಿಖರಗಿರ್ಯಾಶ್ರಮವಾಸಿನೇ ಸುಮಿತ್ರನಾಂನೇ ವಿಪ್ರವರಾಯ ಆಂಗಿರಸೇನೈಕಸ್ಯಾ ಗೋರ್ದಾನಂ॥ 2 ॥ ತಸ್ಯಾ ವಂಶೇಽಸಂಖ್ಯೇಯಾನಾಂ ಗವಾಂ ಸಂಭವಃ॥ 3 ॥ ಸುಮಿತ್ರೇಣ ವತ್ಸಮುಖೋದ್ಗತಕ್ಷೀರಫೇನಪಾನಾತ್ಫೇನಪ ಇತಿ ನಾಮಾಧಿಗಮಃ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಃ ಫೇನಪೇತಿ ನಾಂನಾಽಸೌ ಕಥಂ ವಾ ಭಕ್ಷಿತಃ ಪುರಾ।
ಮೃತ ಉಜ್ಜೀವಿತಃ ಕಸ್ಮಾತ್ಕಥಂ ಗೋಲೋಕಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-120-1 (86103)
ವಿರುದ್ವೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ತಥಾ ಸಮಯವರ್ತ್ಮಸು।
ಕ್ರತೇ ದೈವಂ ಹಿ ದುಷ್ಪ್ರಪಂ ಮಾನುಷೇಷು ವಿಶೇಷತಃ।
ಸಂಶಯೋ ಮೇ ಮಹಾನತ್ರ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-120-2 (86104)
ಶ್ರೂಯತೇ ಭಾರ್ಗವೇ ವಂಶೇ ಸುಮಿತ್ರೋ ನಾಮ ಭಾರತ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನೋ ವಿಪುಲೇ ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ॥ 13-120-3 (86105)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ರಮೇ ಯುಕ್ತಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಃ ಸದಾ।
ವಿನಯಾಚಾರತತ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾರ್ಥಕೋವಿದಃ॥ 13-120-4 (86106)
ಯತ್ನಾತ್ತ್ರಿಷವಣಸ್ನಾಯೀ ಸಂಧ್ಯೋಪಾಸನತತ್ಪರಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರರತಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ಜಪಂಜುಹ್ವಚ್ಚ ನಿತ್ಯದಾಃ॥ 13-120-5 (86107)
ಪಿತೃದೇವಾಂಶ್ಚ ನಿಯತಮತಿರ್ಥೀಂಶ್ಚ ಸ ಪೂಜಯನ್।
ಪ್ರಾಣಸಂಧಾರಣಾರ್ಥಂ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿದುಪಹಾರಯನ್॥ 13-120-6 (86108)
ಗಿರಿಸ್ತ್ರಿಶಿಖರೋ ನಾಮ ಯತಃ ಪ್ರಭವತೇ ನದೀ।
ಕುಲಜೇತಿ ಪುರಾಣೇಷು ವಿಶ್ರುತಾ ರುದ್ರನಿರ್ಮಿತಾ॥ 13-120-7 (86109)
ತಸ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ಸಮೇ ದೇಶೇ ಪುಷ್ಪಮಾಲಾಸಮಾಕುಲೇ।
ವನ್ಯೌಷಧಿದ್ರುಮೋಪೇತೇ ನಾನಾಪಕ್ಷಿಮೃಗಾಯುತೇ॥ 13-120-8 (86110)
ವ್ಯಪೇತದಂಶಮಶಕೇ ಧ್ವಾಂಕ್ಷಗೃಧ್ರೈರಸೇವಿತೇ।
ಕೃಷ್ಣದರ್ಭತೃಣಪ್ರಾಯೇ ಸುರಂಯೇ ಜ್ಯೋತಿರಶ್ಮಿನಿ॥ 13-120-9 (86111)
ಸರ್ವೋನ್ನತೈಃ ಸಮೈಃ ಶ್ಯಾಮೈರ್ಯಾಜ್ಞೀಯೈಸ್ತರುಭಿರ್ವೃತೇ।
ತತ್ರಾಶ್ರಮಪದಂ ಪುಣ್ಯಂ ಭೃಗೂಣಾಮಭವತ್ಪುರಾ। 13-120-10 (86112)
ಉವಾಸ ತತ್ರ ನಿಯತಃ ಸುಮಿತ್ರೋ ನಾಮ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟೇನ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಭೃಗೂಣಾಂ ಸಾಧುವರ್ತ್ಮನಾ॥ 13-120-11 (86113)
ತಸ್ಮಾ ಆಂಗಿರಸಃ ಕಶ್ಚಿದ್ದದೌ ಗಾಂ ಶರ್ಕರೀಂ ಶುಭಾಂ।
ವರ್ಷಾಸು ಪಶ್ಚಿಮೇ ಮಾಸಿ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಶುಚಿವ್ರತಃ॥ 13-120-12 (86114)
ಸ ತಾಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಧರ್ಮಶೀಲಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ತತ್ಪರಃ।
ಸುಮಿತ್ರಃ ಪರಯಾ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಜನನೀಮಿವ ಮಾತರಂ॥ 13-120-13 (86115)
ತೇನ ಸಂಧುಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾ ಸಾ ರೋಹಿಣೀ ಕಾಮರೂಪಿಣೀ।
ಪ್ರವೃದ್ಧಿಮಗಮಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಾ ಪ್ರಾಣತಶ್ಚ ಸುದರ್ಶನಾ॥ 13-120-14 (86116)
ಸಿರಾವಿಮುಕ್ತಪಾರ್ಶ್ವಾಂತಾ ವಿಪುಲಾಂ ಕಾಂತಿಮುದ್ವಹತ್।
ಶ್ಯಾಮಪಾರ್ಶ್ವಾಂತಪೃಷ್ಠಾ ಸಾ ಸುರಭಿರ್ಮಧುಪಿಂಗಲಾ॥ 13-120-15 (86117)
ಬೃಹತೀ ಸೂಕ್ಷ್ಮರೋಮಾಂತಾ ರೂಪೋದಗ್ರಾ ತನುತ್ವಚಾ।
ಕೃಷ್ಣಪುಚ್ಛಾ ಶ್ವೇತವಕ್ತ್ರಾ ಸಮವೃತ್ತಪಯೋಧರಾ॥ 13-120-16 (86118)
ಪೃಷ್ಠೋನ್ನತಾ ಪೂರ್ವನತಾ ಶಂಕುಕರ್ಣೀ ಸುಲೋಚನಾ।
ದೀರ್ಘಜಿಹ್ವಾ ಹ್ರಸ್ವಶೃಂಗೀ ಸಂಪೂರ್ಣದಶನಾಂತರಾ॥ 13-120-17 (86119)
ಮಾಂಸಾಧಿಕಗಲಾಂತಾ ಸಾ ಪ್ರಸನ್ನಾ ಶುಭದರ್ಶನಾ।
ನಿತ್ಯಂ ಶಮಯುತಾ ಸ್ನಿಗ್ಧಾ ಸಂಪೂರ್ಣೋದಾತ್ತನಿಸ್ವನಾ॥ 13-120-18 (86120)
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೈರ್ಗವಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಶಸ್ತೈರ್ಲಕ್ಷಣೈರ್ಯುತಾ।
ಯೌವನಸ್ಥೇವ ವನಿತಾ ಶುಶುಭೇ ರೂಪಶೋಭಯಾ॥ 13-120-19 (86121)
ವೃಷೇಣೋಪಗತಾ ಸಾ ತು ಕಲ್ಯಾ ಮಧುರದರ್ಶನಾ।
ಮಿಥುನಂ ಜನಯಾಮಾಸ ತುಲ್ಯರೂಪಮಿವಾತ್ಮನಃ॥ 13-120-20 (86122)
ಸಂವರ್ಧಯಾಮಾಸ ಸ ತಾಂ ಸವತ್ಸಾಂ ಭಾರ್ಗವೋ ಮುನಿಃ।
ತಯೋಃ ಪ್ರಜಾಧಿಸಂಸರ್ಗಾತ್ಸಹಸ್ರಂ ಚ ಗವಾಮಭೂತ್॥ 13-120-21 (86123)
ಗವಾಂ ಜಾತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಂಭೂತಾನಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಋಷಭಾಣಾಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ನೈವಾಂತಃ ಪ್ರತಿದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-120-22 (86124)
ತೈರಾಶ್ರಮಪದಂ ರಂಯಮರಣ್ಯಂ ಚೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಸಮಾಕುಲಂ ಸಮಭವನ್ಮೇಘೈರಿವ ನಭಸ್ಥಲಂ॥ 13-120-23 (86125)
ಕಾನಿ ಚಿತ್ಪದ್ಮವರ್ಣಾನಿ ಕಿಂಶುಕಾಭಾನಿ ಕಾನಿಚಿತ್।
ರುಕ್ಮವರ್ಣಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಚಂದ್ರಾಂಶುಸದೃಶಾನಿ ಚ॥ 13-120-24 (86126)
ತಥಾ ರಾಜತವರ್ಣಾನಿ ಕಾನಿಚಿಲ್ಲೋಹಿತಾನಿ ವೈ।
ನೀಲಲೋಹಿತತಾಂರಾಣಿ ಕೃಷ್ಣಾನಿ ಕಪಿಲಾನಿ ಚ।
ನಾನಾರಾಗವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಯೂಥಾನಿ ಕುಲಯೂಥಪ॥ 13-120-25 (86127)
ನ ಚ ಕ್ಷೀರಂ ಸುತಸ್ನೇಹಾದ್ವತ್ಸಾನಾಮುಪಜೀವತಿ।
ಭಾರ್ಗವಃ ಕೇವಲಂ ಚಾಸೀದ್ಗವಾಂ ಪ್ರಾಣಾಯನೇ ರತಃ॥ 13-120-26 (86128)
ತಥಾ ಶುಶ್ರೂಷತಸ್ತಸ್ಯ ಗವಾಂ ಹಿತಮವೇಕ್ಷತಃ।
ವ್ಯತೀಯಾತ್ಸುಮಾಹಾನ್ಕಾಲೋ ವತ್ಸೋಚ್ಛಿಷ್ಟೇನ ವರ್ತತಃ॥ 13-120-27 (86129)
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಪರಿಶ್ರಾಂತಃ ಸತತಂ ಪ್ರಸ್ರವಂ ಗವಾಂ।
ವತ್ಸೈರುಚ್ಛಿಷ್ಟಮುದಿತಂ ಬಹುಕ್ಷೀರತಯಾ ಬಹು॥ 13-120-28 (86130)
ಪೀತವಾಂಸ್ತೇನ ನಾಮಾಸ್ಯ ಫೇನಪೇತ್ಯಭಿವಿಶ್ರುತಂ।
ಗೌತಮಸ್ಯಾಭಿನಿಷ್ಪನ್ನಮೇವಂ ನಾಮ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 13-120-29 (86131)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 120 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-120-7 ಕೂಲಹೇತಿ ಪುರಾಣೇಷ್ವಿತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 121
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.121. ಅಧ್ಯಾಯಃ 121
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಫೇನಪಸ್ಯ ಗೋಭಿಃ ಕದಾಚನ ಗೋಲೋಕಾದೇತ್ಯ ಗಿರಿಹ್ರದೇ ಸ್ತ್ರೀರೂಪಧಾರಣೇನ ವಿಹರಮಾಣಾನಾಂ ಗವಾಮವಲೋಕನಂ॥ 1 ॥ ಫೇನಪಸ್ಯ ಗೋಭಿಃ ಸ್ವೇಷಾಂ ಗೋಲೋಕಪ್ರಾಪ್ತ್ಯುಪಾಯಂ ಪೃಷ್ಟಾಭಿಸ್ತಾಭಿಸ್ತಾಃ ಪ್ರತಿ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಸತ್ರೇ ಆತ್ಮನಾಂ ಪಶುತ್ವೋಪಕಲ್ಪನಸ್ಯ ತದುಪಾಯತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥ ಫೇನಪಸ್ಯ ಸ್ವೇಷ್ವತಿವತ್ಸಲತಯಾ ಯಾಗೀಯಪಶುತ್ವೇ ತದಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಸ್ಯ ದುಃಸಂಪಾದತಾಂ ಚಿಂತಯಂತೀಷು ತಾಸು ಕಪಿಲಾಭಿಸ್ತಾಭ್ಯಃ ಸ್ವೇಷಾಮೇವ ಗೋಷು ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪವರಾಧಿಗಮೇನ ಪೇನಪವಧಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಕದಾಚಿತ್ಕಾಮರೂಪಿಣ್ಯೋ ಗಾವಃ ಸ್ತ್ರೀವೇಷಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಹ್ರದೇ ಕ್ರೀಡಂತಿ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಗಾಯಂತ್ಯಃ ಪುಣ್ಯಲಕ್ಷಣಾಃ॥? 13-121-1 (86132)
ದದೃಶುಸ್ತಸ್ಯ ಗಾವೋ ವೈ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾಃ।
ಊಚುಶ್ಚ ಕಾ ಯೂಯಮಿತಿ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಮಾನುಷಯಾ ಗಿರಾ॥ 13-121-2 (86133)
ಸ್ತ್ರಿಯ ಊಚುಃ। 13-121-3x (7136)
ಗಾವ ಏವ ವಯಂ ಸರ್ವಕರ್ಮಭಿಃ ಶೋಭನೈರ್ಯುತಾಃ।
ಸರ್ವಾಃ ಸ್ತ್ರೀವೇಷಧಾರಿಣ್ಯೋ ಯಥಾಕಾಮಂ ಚರಾಮೇಹೇ। 13-121-3 (86134)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-121-4x (7137)
ಗವಾಂ ಗಾವಃ ಪರಂ ದೈವಂ ಗವಾಂ ಗಾವಃ ಪರಾ ಗತಿಃ।
ಕಥಯಧ್ವಮಿಹಾಸ್ಮಾಕಂ ಕೇನ ವಃ ಸುಕೃತಾಂ ಗತಿಃ॥ 13-121-4 (86135)
ಸ್ತ್ರಿಯ ಊಚುಃ। 13-121-5x (7138)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಹವಿಷಾ ದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತರ್ಪಿತಾಸ್ತಥಾ।
ಕವ್ಯೇನ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ಹವ್ಯೇನಾಗ್ನಿಶ್ಚ ತರ್ಪಿತಃ॥ 13-121-5 (86136)
ಪ್ರಜಯಾ ಚ ತಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಕೃಷಿರಭ್ಯುದ್ಧೃತಾ ಸದಾ।
ಶಕಟೈಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಯುಕ್ತಾ ದಶವಾಹಶತೇನ ವೈ॥ 13-121-6 (86137)
ತದೇತೈಃ ಸುಕೃತೈಃ ಸ್ಫೀತೈರ್ವಯಂ ಯಾಶ್ಚೈವ ನಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಗೋಲೋಕಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಯಃ ಪರಂ ಕಾಮಗೋಚರಃ॥ 13-121-7 (86138)
ಯೂಯಂ ತು ಸರ್ವಾ ರೋಹಿಣ್ಯಃ ಸಪ್ರಜಾಃ ಸಹಪುಂಗವಾಃ।
ಅಧೋಗಾಮಿನ್ಯ ಇತ್ಯೇವ ಪಶ್ಯಾಮೋ ದಿವ್ಯಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-121-8 (86139)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-121-9x (7139)
ಏವಂ ಗವಾಂ ಪರಂ ದೈವಂ ಗಾವ ಏವ ಪರಾಯಣಂ।
ಸ್ವಪಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತಾರಣೀಯಾ ವಃ ಶರಣಾಯ ಗತಾ ವಯಂ॥ 13-121-9 (86140)
ಕಿಮಸ್ಮಾಭಿಃ ಕರಣೀಯಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಕಥಂಚನ।
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಮ ಚ ಗೋಲೋಕಂ ಭವಾಮ ನ ಚ ಗರ್ಹಿತಾಃ॥ 13-121-10 (86141)
ಸ್ತ್ರಿಯ ಊಚುಃ। 13-121-11x (7140)
ವರ್ತತೇ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಸತ್ರಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಕಂ।
ತತ್ರ ತಸ್ಯ ನೃಪಸ್ಯಾಶು ಪಶುತ್ವಮುಪಗಚ್ಛತಃ॥ 13-121-11 (86142)
ತತಸ್ತಸ್ಯೋಪಯೋಗೇನ ಪಶುತ್ವೇ ಯಜ್ಞಸಂಸ್ಕೃತಾಃ।
ಗೋಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಥ ಶುಭಾಂಸ್ತೇನ ಪುಣ್ಯೇನ ಸಂಯುತಾಃ॥ 13-121-12 (86143)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-121-13x (7141)
ಏತತ್ತಾಸಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗವಾಂ ಸಂಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ।
ಗಮನಾಯ ಮನಶ್ಚಕ್ರುರೌತ್ಸುಕ್ಯಂ ಚಾಗಮನ್ಪರಂ॥ 13-121-13 (86144)
ನ ಹಿ ನೋ ಭಾರ್ಗವೋ ದಾತಾ ಪಶುತ್ವೇನೋಪಯೋಜನಂ।
ಯಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ವರ್ತತೇ ಧರ್ಮತಸ್ತಥಾ॥ 13-121-14 (86145)
ವಯಂ ನ ಚಾನನುಜ್ಞಾತಾಃ ಶಕ್ತಾ ಗಂತುಂ ಕಥಂಚನ।
ಅವೋಚನ್ನಥ ತತ್ರತ್ಯಾ ಭಾರ್ಗವೋ ವಧ್ಯತಾಮಯಂ॥ 13-121-15 (86146)
ಏತತ್ಸರ್ವಾ ರೋಚಯತ ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಮತೋಽನ್ಯಥಾ।
ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರ್ನಿಶ್ಚಯಃ ಕ್ರಿಯತಾಮಯಂ॥ 13-121-16 (86147)
ನ ತು ತಾಸಾಂ ಸಮೇತಾನಾಂ ಕಾಚಿದ್ಧೋರೇಣ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಶಕ್ನೋತಿ ಭಾರ್ಗವಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸತ್ಕೃತೇನೋಪಸಂಯುತಾ॥ 13-121-17 (86148)
ಅಥ ಪದ್ಮಸವರ್ಣಾಭಾ ಭಾಸ್ಕರಾಂಶುಸಮಪ್ರಭಾಃ।
ಜಪಾಲೋಹಿತತಾಂರಾಕ್ಷ್ಯೋ ನಿರ್ಮಾಂಸಕಠಿನಾನನಾಃ॥ 13-121-18 (86149)
ರೋಹಿಣ್ಯಃ ಕಪಿಲಾಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಸರ್ವಾಸಾಂ ವೈ ಸಮಕ್ಷತಃ।
ಮೇಘಸ್ತನಿತನಿರ್ಘೋಷಾಸ್ತೇಜೋಭಿರಭಿರಂಚಿತಾಃ॥ 13-121-19 (86150)
ವಯಂ ಹಿ ತಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಃ ಸುಮಿತ್ರಂ ನಾತ್ರಂ ಸಂಶಯಃ।
ಸುಕೃತಂ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಂ ನಃ ಶ್ರೇಯೋ ವಿಧಾಸ್ಯಥ॥ 13-121-20 (86151)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-121-21x (7142)
ಕಪಿಲಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಪ್ರಧಾನತ್ವಮವಾಪ್ಸ್ಯಥ।
ಗವಾಂ ಶತಫಲಾ ಚೈಕಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಫಲಮವಾಪ್ಸ್ಯತಿ॥ 13-121-21 (86152)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-121-22x (7143)
ಏತದ್ಗವಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕಪಿಲಾ ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ।
ಚಕ್ರುಃ ಸರ್ವಾ ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ಸುಮಿತ್ರಸ್ಯ ವಧೇ ಮತಿಂ॥' ॥ 13-121-22 (86153)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 121 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-121-2 ತಸ್ಯ ಫೇನಪಸ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪ್ರತಿ॥ 7-121-4 ಸುಕೃತಾಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ॥ 7-121-6 ಶಕ್ತಾಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ಯುಕ್ತಾ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 122
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.122. ಅಧ್ಯಾಯಃ 122
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಫೇನಪಸ್ಯ ಗೋಭಕ್ತಯುದ್ರೇಕಸಂತುಷ್ಟಾಭಿರ್ಗೋಲೋಕಾದಾಗತಗೋಮಾತೃಭಿಃ ಯೋಗಪ್ರಭಾವೇಣ ಶರೀರಾದ್ವಿಯೋಜನೇನ ಸ್ವಲೋಕಪ್ರಾಪಣಪೂರ್ವಕಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕಪಿಲಾನಿಶ್ಚಯನಿವೇದನಂ॥ 1 ॥ ತತಃ ಕಪಿಲಾಭಿರ್ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ಶೃಂಗಾಘಾತಾದಿನಾ ಫೇನಪಸ್ಯ ಕುಣಪಶರೀರವಿಭೇದನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಯಾಸ್ತು ಗೋಮಾತರಸ್ತಸ್ಯ ಕಾಮಚಾರಿಣ್ಯ ಆಗತಾಃ।
ಸಮೀಪಂ ಹಿ ಸುಮಿತ್ರಸ್ಯ ಕೃತಜ್ಞಾಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-122-1 (86154)
ಅಭಿಪ್ರಶಸ್ಯ ಚೈವಾಹುಸ್ತಮೃಷಿಂ ಪುಣ್ಯದರ್ಶನಾಃ।
ಗೋಲೋಕಾದಾಗತಾ ವೇದ ವೃಷಗೋಮಾತರೋ ವಯಂ॥ 13-122-2 (86155)
ಸುಪ್ರೀತಾಃ ಸ್ಮ ವರಂ ಗೃಹ್ಣ ಯಮಿಚ್ಛಸಿ ಮಹಾಮುನೇ।
ಯದ್ಭಿ ಗೋಷು ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಕೃತವಾನಸಿ ನಿತ್ಯದಾ॥ 13-122-3 (86156)
ಸುಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-122-4x (7144)
ಪ್ರೀತೋಸ್ಂಯನುಗೃಹೀತೋಸ್ಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ಗೋಮಾತರಃ ಶುಭಾಃ।
ಸುಪ್ರೀತಮನಸಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತೇ ಚ ವರಪ್ರದಾಃ॥ 13-122-4 (86157)
ಭವೇದ್ಗೋಷ್ವೇವ ಮೇ ಭಕ್ತಿರ್ಯಥೈವಾದ್ಯ ತಥಾ ಸದಾ।
ಗೋಘ್ನಾಶ್ಚೈವಾವಸೀದಂತು ನರಾ ಬ್ರಹ್ಮದ್ವಿಷಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-122-5 (86158)
ಗೋಮಾತರ ಊಚುಃ। 13-122-6x (7145)
ಏವಮೇತದೃಷಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಹಿತಂ ವದಸಿ ನಃ ಪ್ರಿಯಂ।
ಏಹಿ ಗಚ್ಛ ಸಹಾಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಗೋಲೋಕಮೃಷಿಸತ್ತಮ॥ 13-122-6 (86159)
ಸುಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-122-7x (7146)
ಯೂಯಮಿಷ್ಟಾಂ ಗತಿಂ ಯಾಂತು ನ ಹ್ಯಹಂ ಗಂತುಮುತ್ಸಹೇ।
ಇಮಾ ಗಾವಃ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತಪಸ್ವಿನ್ಯೋ ಮಮ ಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-122-7 (86160)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-122-8x (7147)
ತಾಸ್ತು ತಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ನಿತ್ಯುಸ್ತಮೃಷಿಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಭಾರ್ಗವಂ ನಭ ಉದ್ವಹನ್॥ 13-122-8 (86161)
ಕಲೇವರಂ ತು ತತ್ರೈವ ತಸ್ಯ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮಾತರಃ।
ನಿಷ್ಕೃಷ್ಯ ಕರಣಂ ಯೋಗಾದಾನಯನ್ಭಾರ್ಗವಸ್ಯ ವೈ॥ 13-122-9 (86162)
ಸರ್ವಂ ಚಾಸ್ಯ ತದಾಚಖ್ಯುಃ ಕಪಿಲಾನಾಂ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಯದರ್ಥಂ ಹರಣಂ ಗೋಭಿರ್ಗೋಲೋಕಂ ಲೋಕಮಾತರಃ॥ 13-122-10 (86163)
ತತಸ್ತು ಕಪಿಲಾಸ್ತತ್ರ ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಲೇವರಂ।
ತಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ಶೃಂಗೈಶ್ಚ ಖುರೈಶ್ಚಾಪ್ಯವಚೂರ್ಣಯನ್॥ 13-122-11 (86164)
ತತಃ ಸಂಛಿದ್ಯ ಬಹುಧಾ ಭಾರ್ಗವಂ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಯುಯುರ್ಯತ್ರೇತರಾ ಗಾವಸ್ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ನ್ಯವೇದಯನ್॥ 13-122-12 (86165)
ಅಥ ಗೋಮಾತೃಭಿಃ ಶಪ್ತಾಸ್ತಾ ಗಾವಃ ಪೃಥಿವೀಚರಾಃ।
ಅಮೇಧ್ಯವದನಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಭವಧ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಘಾತಕಾಃ॥ 13-122-13 (86166)
ಏವಂ ಕೃತಜ್ಞಾ ಗಾವೋ ಹಿ ಯತಾ ಗೋಮಾತರೋ ನೃಪ।
ಋಷಿಶ್ಚ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಂʼಲ್ಲೋಕಂ ಗಾವಶ್ಚ ಪರಿಮೋಕ್ಷಿತಾಃ॥' ॥ 13-122-14 (86167)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 122 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-122-2 ವೇದ ವಿದ್ಧಿ। ಋಷೇ ಗೋಮಾತರೋ ವಯಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-122-8 ಕಪಿಲಾನಾಂ ಸುದಾರುಣಂ ಸುಮಿತ್ರವಧಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಶ್ರುತ್ವಾ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 123
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.123. ಅಧ್ಯಾಯಃ 123
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಫೇನಪಸ್ಯ ಗೋಭೀ ರಂತಿದೇವಂ ಪ್ರತಿ ತತ್ಸತ್ರೇ ಸ್ವೇಷಾಂ ಪಶುತ್ವೇನ ವಿನಿಯೋಗಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥ ತೇನ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಕಸ್ಯಾಶ್ಚಿದಪಿ ಸಕಾಮತ್ವಜ್ಞಾನೇ ಸತ್ರವಿರಾಮರೂಪಸಮಯಕರಣೇನ ಸತ್ರಾರಭ್ಯಃ॥ 2 ॥ ಕದಾಜನ ಕಸ್ಯಾಶ್ಚಿದ್ಗೋರ್ವತ್ಸಸ್ನೇಹಾದ್ವಿಶಸನೇ ದುಃಖಾವಗಮೇನ ಯಾಗೋಪರಮಃ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತಾ ಗಾವೋ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಗತ್ವಾ ಯಜ್ಞಂ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸುರ್ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸಮಕ್ಷತಃ॥ 13-123-1 (86168)
ರಂತಿದೇವಸ್ತತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶುಚಿಃ।
ಉವಾಚ ಗಾವಃ ಪ್ರಣತಃ ಕಿಮಾಗಮನಮಿತ್ಯಪಿ॥ 13-123-2 (86169)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-123-3x (7148)
ಇಚ್ಚಾಮಸ್ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸತ್ರೇಽಸ್ಮಿನ್ವಿನಿಯೋಜನಂ।
ಪಶುತ್ವಮುಪಸಂಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಪ್ರಸಾದಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-123-3 (86170)
ರಂತಿದೇವ ಉವಾಚ। 13-123-4x (7149)
ನಾಸ್ತಿ ಶಕ್ತೋ ಗವಾಂ ಘಾತಂ ಕರ್ತುಂ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ।
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ತ್ವಹಂ ಯುಷ್ಮಾನ್ಕಥಮಾತ್ಮಾನಮುತ್ತರೇ॥ 13-123-4 (86171)
ಯಃ ಪಶುತ್ವೇನ ಸಂಯೋಜ್ಯ ಯುಷ್ಮಾನ್ಸ್ವರ್ಗಂ ನಯೇದಿಹ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಚೈವ ತಪಸಾ ಗಾವಃ ಸಮುಪಗಂಯತಾಂ॥ 13-123-5 (86172)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-123-6x (7150)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತಾರಣೇ ಯುಕ್ತೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತಪಸಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ಶ್ರುತೋಽಸ್ಮಾಭಿರ್ಭವಾನ್ರಾಜಂಸ್ತತಸ್ತು ಸ್ವಯಮಾಗತಾಃ॥ 13-123-6 (86173)
ರಂತಿದೇವ ಉವಾಚ। 13-123-7x (7151)
ಮಮ ಸತ್ರೇ ಪಶುತ್ವಂ ವೋ ಯದ್ಯೇವಂ ಹಿ ಮನೀಷಿತಂ।
ಸಮಯೇನಾಹಮೇತೇನ ಜುಹುಯಾಂ ವೋ ಹುತಾಶನೇ॥ 13-123-7 (86174)
ಕದಾಚಿದ್ಯದಿ ವಃ ಕಾಚಿದಕಾಮಾ ವಿನಿಯುಜ್ಯತೇ।
ತದಾ ಸಮಾಪ್ತಿಃ ಸತ್ರಸ್ಯ ಗವಾಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ನೈಷ್ಠಿಕೀ॥ 13-123-8 (86175)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-123-9x (7152)
ಏವಮಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾ ತ್ವಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಷಿ ನಃ।
ಅಕಾಮಾಃ ಸ್ಯುರ್ಯದಾ ಗಾವಸ್ತದಾ ಸತ್ರಂ ಸಮಾಪ್ಯತಾಂ॥ 13-123-9 (86176)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-123-10x (7153)
ತತಃ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಗೋಸತ್ರೇ ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಗೋಸಹಸ್ರಾಣ್ಯಹರಹರ್ನಿಯುಜ್ಯಂತೇ ಶಮೀತೃಭಿಃ॥ 13-123-10 (86177)
ಏವಂ ಬಹನಿ ವರ್ಷಾಣಿ ವ್ಯತೀತಾನಿ ನರಾಧಿಪ।
ಗವಾಂ ವೈ ವಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ನ ಚಾಂತಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 13-123-11 (86178)
ಗವಾಂ ಚರ್ಮಸಹಸ್ರೈಸ್ತು ರಾಶಯಃ ಪರ್ವತೋಪಮಾಃ।
ಬಭೂವುಃ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ಬಹುಧಾ ಮೇಘಸಂನಿಭಾಃ॥ 13-123-12 (86179)
ಮೇದಃಕ್ಲೇದವಹಾ ಚೈವ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾನದೀ।
ಅದ್ಯಾಪಿ ಭುವಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ನದೀ ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ಶುಭಾ॥ 13-123-13 (86180)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ಸ್ವಂ ವತ್ಸಂ ಗೌರುಪಾಮಂತ್ರ್ಯ ದುಃಖಿತಾ।
ಏಹಿ ವತ್ಸ ಸ್ತನಂ ಪಾಹಿ ಮಾ ತ್ವಂ ಪಶ್ಚಾತ್ಕ್ಷುದಾರ್ದಿತಃ॥ 13-123-14 (86181)
ತಪ್ಸ್ಯಸೇ ವಿಮನಾ ದುಃಖಂ ಘಾತಿತಾಯಾಂ ಮಯಿ ಧ್ರುವಂ।
ಏತೇ ಹ್ಯಾಯಾಂತಿ ಚಂಡಾಲಾಃ ಸಶಸ್ತ್ರಾಮಾಂ ಜಿಘಾಂಸವಃ॥ 13-123-15 (86182)
ಅಥ ಶುಶ್ರಾವ ತಾಂ ವಾಣೀಂ ಮಾನುಷೀಂ ಸಮುದಾಹೃತಾಂ।
ರಂತಿದೇವೋ ಮಹಾರಾಜ ತತಸ್ತಾಂ ಸಮವಾರಯತ್॥ 13-123-16 (86183)
ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಗೋಸತ್ರಮಥ ತಂ ಪಾರ್ತಿವರ್ಷಭ।
ಸತ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ಗಾವೋಽನ್ಯಾಃ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-123-17 (86184)
ಯಾಸ್ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞೋ ನಿಹತಾ ಗಾವೋ ಯಜ್ಞೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತಾ ಗೋಲೋಕಮುಪಾಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ॥ 13-123-18 (86185)
ರಂತಿದೇವೋಪಿ ರಾಜರ್ಷಿರಿಷ್ಟ್ವಾ ಯಜ್ಞಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ತತಃ ಸಖ್ಯಂ ಸುರಪತೇಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಚಾಕ್ಷಯಂ ಯಯೌ॥ 13-123-19 (86186)
ಫೇನಪೋ ದಿವಿ ಗೋಲೋಕೇ ಮುಮುದೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಅವಶಿಷ್ಟಶ್ಚ ಯಾ ಗವಸ್ತಾ ಬಭೂವುರ್ವನೇಚರಾಃ॥ 13-123-20 (86187)
ಫೇನಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ತೇ ಗವಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಮೇವ ಚ।
ಕಥಿತಂ ಪಾವನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೇರಿತಂ॥ 13-123-21 (86188)
ನಾರಾಯಣೋಽಪಿ ಭಗವಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೋಷು ಪರಂ ಯಶಃ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಪರಮಾಂ ಚಕ್ರೇ ಭಕ್ತಿಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-123-22 (86189)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಗಾ ವೈ ಪೂಜಯ ಭಾರತ।
ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಸತತಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ ॥ 13-123-23 (86190)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 123 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-123-8 ಕದಾಚಿತ್ ಕದಾಪಿ। ಕಾಚಿತ್ ಕಾಪಿ॥ 7-123-10 ಶಮೀತೃಭಿಃ ಶಮಿತೃಭಿಃ। ದೀರ್ಘ ಆರ್ಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 124
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.124. ಅಧ್ಯಾಯಃ 124
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಮಾಹಾತ್ಂಯಪ್ರತಿಪಾದಕವ್ಯಾಸಶುಕಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಯಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಂ ಲೋಕೇಷು ಪೂಜಿತಂ।
ಮಹಾವ್ರತಂ ಮಹಾಭಾಗ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-124-1 (86191)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-124-2x (7154)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪಿತುಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಚ ಶುಕಸ್ಯ ಚ॥ 13-124-2 (86192)
ಋಷೀಣಾಮುತ್ತಮಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾನಮಚ್ಯುತಂ।
ಪಾರಂಪರ್ಯವಿಶೇಷಜ್ಞಂ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಕೋವಿದಂ॥ 13-124-3 (86193)
ಕೃತಶೌಚಃ ಶುಕಸ್ತತ್ರ ಕೃತಜಪ್ಯಃ ಕೃತಾಹ್ನಿಕಃ।
ಪರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಪರಂ ಧರ್ಮಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-124-4 (86194)
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ವ್ಯಾಸಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮತತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಂ।
ಶುಕಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವೈ ಪ್ರಶ್ನಂ ದಾನಧರ್ಮಕುತೂಹಲಃ॥ 13-124-5 (86195)
ಬಹುಚಿತ್ರಾಣಿ ದಾನಾನಿ ಬಹುಶಃ ಶಂಸಸೇ ಮುನೇ।
ಮಹಾರ್ಥಂ ಪಾವನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಕಿಂಸ್ವಿದ್ದಾನಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-124-6 (86196)
ಕೇನ ದುರ್ಗಾಣಿ ತರತಿ ಕೇನ ಲೋಕಾನವಾಪ್ನುತೇ।
ಕೇನ ವಾ ಮಹದಾಪ್ನೋತಿ ಇಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-124-7 (86197)
ಕೇ ವಾ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ವೋಢಾರಃ ಕೇಷು ಯಜ್ಞಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಕಿಂಚ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯಜ್ಞತ್ವಂ ಕಿಂಚ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಭೇಷಜಂ।
ಯಜ್ಞಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಕಿಂಚ ತದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 13-124-8 (86198)
ಸ ತಸ್ಮೈ ಭಜಮಾನಾಯ ಜಾತಕೌತೂಹಲಾಯ ಚ।
ವ್ಯಾಸೋ ವ್ರತನಿಧಿಃ ಪ್ರಾಹ ಗವಾಮಿದಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-124-9 (86199)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಲೋಕೇ ಶ್ರುತಿಸುಖಾವಹಂ।
ಯತ್ಪವಿತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಮಂಗಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ॥ 13-124-10 (86200)
ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಶಮನಂ ತತ್ಸಮಾಸೇನ ಮೇ ಶೃಣು।
ಯದಿದಂ ತಿಷ್ಠತೇ ಲೋಕೇ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ಗಾವಸ್ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಗೋಲೋಕೇ ಪುಣ್ಯದರ್ಶನಾಃ॥ 13-124-11 (86201)
ಮಾತರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಜಗತಶ್ಚ ಹ।
ರುದ್ರಾಣಾಮಿಹ ಸಾಧ್ಯಾನಾಂ ಗಾವ ಏವ ತು ಮಾತರಃ॥ 13-124-12 (86202)
ರುದ್ರಾಣಾಂ ಮಾತರೋ ಹ್ಯೇತಾ ಹ್ಯಾದಿತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವಸಾ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ವಸೂನಾಂ ಚ ದುಹಿತ್ರಸ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಸಂತಾನಮೂಲಜಾಃ॥ 13-124-13 (86203)
ಯಾಸಾಮಧಿಪತಿಃ ಪೂಷಾ ಮರುತೋ ವಾಲಬಂಧನಾಃ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ವರುಣೋ ರಾಜಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-124-14 (86204)
ಯ ಏವಂ ವೇದ ತಾ ಗಾವೋ ಮಾತರೋ ದೇವಪೂಜಿತಾಃ।
ಸ ವಿಪ್ರೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಯ ಗವಾಂ ಲೋಕಾಯ ವಾ ಧ್ರುವಃ॥ 13-124-15 (86205)
ಗಾವಸ್ತು ನಾವಮನ್ಯೇತ ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ಗಿರಾ।
ಗವಾಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪರಂ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾರ್ಥಯೇದ್ಯಃ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-124-16 (86206)
ನ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ತಾಡಯೇದ್ಗಾ ವೈ ನ ದಂಡೇನ ನ ಮುಷ್ಟಿನಾ।
ಇಮಾಂ ವಿದ್ಯಾಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಾವನೀಂ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ಮಿತಾಂ॥ 13-124-17 (86207)
ಮಾತೄಣಾಮನ್ವವಾಯೇ ಚ ನ ಗೋಮಧ್ಯೇ ನ ಗೋವ್ರಜೇ।
ನರೋ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಸರ್ಜನಂ॥ 13-124-18 (86208)
ಶುದ್ಧಾಶ್ಚಂದನಶೀತಾಂಗ್ಯಶ್ಚಂದ್ರರಶ್ಮಿಸಮಪ್ರಭಾಃ।
ಸೌಂಯಾಃ ಸುರಭ್ಯಃ ಸುಭಗಾ ಗಾವೋ ಗುಗ್ಗುಲುಗಂಧಯಃ॥ 13-124-19 (86209)
ಸರ್ವೇ ದೇವಾಽವಿಶನ್ಗಾ ವೈ ಸಮುದ್ರಮಿವ ಸಿಂಧವಃ।
ದಿವಂ ಚೈವಾಂತರಿಕ್ಷಂ ಚ ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-124-20 (86210)
ದಧಿನಾ ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಂ ದಧಿನಾ ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ದಧಿ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಪ್ರಾಶೇತ ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-124-21 (86211)
ಘೃತೇನ ಜುಹುಯಾದಗ್ನಿಂ ಘೃತೇನ ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ಘೃತಮಾಲಭ್ಯ ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದ್ಗವಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-124-22 (86212)
ಗಾವಃ ಸಂಜೀವನಾ ಯಾಸ್ತು ಗಾವೋ ದಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ತಾಃ ಪುಣ್ಯಗೋಪಾಃ ಸುಫಲಾ ಭಜಮಾನಂ ಭಜಂತು ಮಾಂ॥ 13-124-23 (86213)
ಯೇನ ದೇವಾಃ ಪವಿತ್ರೇಣ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಮಿತೋ ಗತಾಃ।
ತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಮಮ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-124-24 (86214)
ವೀಣಾಮೃದಂಗಪಣವಾ ಗವಾಂ ಗಾತ್ರಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಕ್ರೀಡಾರತಿವಿಹಾರಾರ್ಥೇ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವರ್ತತೇ॥ 13-124-25 (86215)
ನ ತತ್ರ ದೇವಾ ವರ್ತಂತೇ ನಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಣಿ ಜುಹ್ವತಿ।
ನ ಯಜ್ಞೈರಿಜ್ಯತೇ ಚಾತ್ರ ಯತ್ರ ಗೌರ್ವೈ ನ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-124-26 (86216)
ಕ್ಷೀರಂ ದಧಿ ಘೃಥಂ ಯಾಸಾಂ ರಸಾನಾಮುತ್ತಮೋ ರಸಃ।
ಅಮೃತಪ್ರಭವಾ ಗಾವಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಯೇನ ಜೀವತಿ॥ 13-124-27 (86217)
ಇಮಾಮಾಹೂಯ ಧೇನುಂ ಚ ಸವತ್ಸಾಂ ಯಜ್ಞಮಾತರಂ।
ಉಪಾಹ್ವಯಂತಿ ಯಾಂ ವಿಪ್ರಾ ಗಾವೋ ಯಜ್ಞಹವಿಷ್ಕೃತಂ॥ 13-124-28 (86218)
ಯಾ ಮೇಧ್ಯಾ ಪ್ರಥಮಂ ಕರ್ಮ ಇಯಂ ಧೇನುಃ ಸರಸ್ವತೀ।
ಪೌರ್ಣಮಾಸೇನ ವತ್ಸೇನ ಕಾಮಂ ಕಾಮಗುಣಾನ್ವಿತಾ॥ 13-124-29 (86219)
ಯತ್ರ ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರೋತಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿಜ್ಜಂಗಮಂ ಜಗತ್।
ಸ ಗೌರ್ವೈ ಪ್ರಥಮಾ ಪುಣ್ಯಾ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾ॥ 13-124-30 (86220)
ಧಾರಣಾಃ ಪಾವನಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ಭಾವನಾ ಭೂತಭಾವನಾಃ।
ಗಾವೋ ಮಾಮಭಿರಕ್ಷಂತು ಇಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-124-31 (86221)
ಏಷ ಯಜ್ಞಃ ಸಹೋಪಾಂಗ ಏಷ ಯಜ್ಞಃ ಸನಾತನಃ।
ವೇದಾಃ ಸಹೋಪನಿಷದೋ ಗವಾಂ ರೂಪಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-124-32 (86222)
ಏತತ್ತಾತ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಗವಾಮಿಹ ಪರಂ ಮತಂ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರಾವಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಯತೋ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಸದಿ॥ 13-124-33 (86223)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಲಭೇತ ತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಯೇ ಮಯಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಶ್ರಾವಯಿತ್ವಾಪಿ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಲೋಕಾಂಸ್ತಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ 13-124-34 (86224)
ಧೇನುಮೇಕಾಂ ಸಮಾದದ್ಯಾದಹನ್ಯಹನಿ ಪಾವನೀಂ।
ತತ್ತಥಾ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ವಿಪ್ರಃ ಪಠನ್ವೈ ಗೋಮತೀಂ ಸದಾ॥ 13-124-35 (86225)
ಅಥ ಧೇನುರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ ತಿಲಧೇನುಮನುತ್ತಮಾಂ।
ದದ್ಯಾದ್ಗೋಮತಿಕಲ್ಪೇನ ತಾಂ ಧೇನುಂ ಸರ್ವಪಾವನೀಂ॥ 13-124-36 (86226)
ಆಹ್ನಿಕಂ ಗೋಮತೀಂ ನಿತ್ಯಂ ಯಃ ಪಠೇತ ಸದಾ ನರಃ।
ಸರ್ವಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯೇತ ಪ್ರಯತಾತ್ಮಾ ಯ ಆಚರೇತ್॥ 13-124-37 (86227)
ಘೃತಂ ವಾ ನಿತ್ಯಮಾಲಭ್ಯ ಪ್ರಾಶ್ಯ ವಾ ಗೋಮತೀಂ ಜಪೇತ್।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾ ಗೋಕರೀಷೇಣ ಪಠನ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-124-38 (86228)
ಮನಸಾ ಗೋಮತೀಂ ಜಪ್ಯೇದ್ಗೋಮತ್ಯಾ ನಿತ್ಯಮಾಹ್ನಿಕಂ।
ನ ತ್ವೇನ ದಿವಸಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವ್ಯರ್ಥಂ ಗೋಮತ್ಯಪಾಠಕಃ॥ 13-124-39 (86229)
ಗೋಮತೀಂ ಜಪಮಾನಾ ಹಿ ದೇವಾ ದೇವತ್ವಮಾಪ್ನುವನ್।
ಋಷಿತ್ವಮೃಷಯಶ್ಚಾಪಿ ಗೋಮತ್ಯಾ ಸರ್ವಮಾಪ್ನುವನ್॥ 13-124-40 (86230)
ಬದ್ಧೋ ಬಂಧಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯೇತ ಕೃಚ್ಛ್ರಾನ್ಮುಚ್ಯೇತ ಸಂಕಟಾತ್।
ಗೋಮತೀಂ ಸೇವತೇ ಯಸ್ತು ಲಭತೇ ಪ್ರಿಯಸಂಗಮಂ॥ 13-124-41 (86231)
ಏತತ್ಪವಿತ್ರಂ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಏತದ್ವ್ರತಮನುತ್ತಮಂ।
ಏತತ್ತು ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಪಾವನಂ ಶೃಣ್ವತಾಂ ಸದಾ॥ 13-124-42 (86232)
ಪುತ್ರಕಾಮಾಶ್ಚ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಧನಕಾಮಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಅದ್ಧಾನೇ ಚೋರವೈರಿಭ್ಯೋ ಮುಚ್ಯತೇ ಗೋಮತೀಂ ಪಠನ್॥ 13-124-43 (86233)
ಪೂರ್ವವೈರಾನುಬಂಧೇಷು ರಣಏ ಚಾಪ್ಯಾತತಾಯಿನಃ।
ಲಭೇತ ಜಯಮೇವಾಶು ಸದಾ ಗೋಮತಿಪಾಠಕಃ॥'॥ ॥ 13-124-44 (86234)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 124 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-124-1 ದೇವವ್ರತ ಮಹಾಭಾಗೇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-124-18 ಮಾತೄಣಾಮನುಪಾತೇ ಚೇತಿ ಥ.ಪಾಠ.॥ 7-124-26 ಯತ್ರ ಗೌರ್ವೈ ನ ದುಹ್ಯತೇ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 125
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.125. ಅಧ್ಯಾಯಃ 125
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇತರವರ್ಣಾನಾಂ ಕಪಿಲಾಕ್ಷೀರೋಪಜೀವನಾರ್ಹತ್ವಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಶುಕ ಉವಾಚ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಮಂತ್ರಹೀನಾಶ್ಚ ಯೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಕಪಿಲಾಮುಪಜೀವಂತಿ ಕಥಮೇತತ್ಪಿತರ್ಭವೇತ್॥ 13-125-1 (86235)
ಶ್ರೀವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-125-2x (7155)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಮಂತ್ರಹೀನಾಶ್ಚ ಯೇ ದ್ವಿಜಾಃ।
ಕಪಿಲಾಮುಪಜೀವಂತಿ ತೇಷಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನಿರ್ಣಯಂ॥ 13-125-2 (86236)
ಕಪಿಲಾಸ್ತೂತ್ತಮಾ ಲೋಕೇ ಗೋಷು ಚೈವೋತ್ತಮಾ ಮತಾಃ।
ತಾಸಾಂ ದಾತಾ ಲಭೇತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ವಿಧಿನಾ ಯಶ್ಚ ಸೇವತೇ॥ 13-125-3 (86237)
ಸ್ಪೃಶೇತ ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ದಂಡೇನ ಚರಣೇನ ವಾ।
ಸ ತೇನ ಸ್ಪರ್ಶಮಾತ್ರೇಣ ನರಕಾಯೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-125-4 (86238)
ಮಂತ್ರೇಣ ಯುಂಜ್ಯಾತ್ಕಪಿಲಾಂ ಮಂತ್ರೇಣೈವ ಪ್ರಮುಂಚತೇ।
ಮಂತ್ರಿಹೀನಂ ತು ಯೋ ಯುಂಜಾತ್ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಸೂಯತೇ॥ 13-125-5 (86239)
ಪ್ರಹಾರಾಹತಮರ್ಮಾಂಗಾ ದುಃಖೇನ ಚ ಜಡೀಕೃತಾ।
ಪದಾನಿ ಯಾವದ್ಗಚ್ಛೇತ ತಾವಲ್ಲೋಕಾನ್ಕೃಮಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-125-6 (86240)
ಯಾವಂತೋ ಬಿಂದವಸ್ತಸ್ಯಾಃ ಶೋಣಿತಸ್ಯ ಕ್ಷಿತಿಂ ಗತಾಃ।
ತಾವದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-125-7 (86241)
ಮಂತ್ರೇಣ ಯುಂಜ್ಯಾತ್ಕಪಿಲಾಂ ಮಂತ್ರೇಣ ವಿನಿಯೋಜಯೇತ್।
ಮಂತ್ರಹೀನೈರನುಯುತೋ ಮಂಜಯೇತ್ತಮಸಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-125-8 (86242)
ಕಪಿಲಾಂ ಯೇಽಪಿ ಜೀವಂತಿ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಾನ್ವಿತಾ ನರಾಃ।
ತೇಽಪಿ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪತಂತಿ ನರಕೇ ನೃಪ॥ 13-125-9 (86243)
ಅಥ ನ್ಯಾಯೇನ ಯೇ ವಿಪ್ರಾಃ ಕಪಿಲಾಮುಪಯುಂಜತೇ।
ತಸ್ಮಿಂಲ್ಲೋಕೇ ಪ್ರಮೋದಂತೇ ಲೋಕಾಶ್ಚೈಷಾಮನಾಮಯಾಃ॥ 13-125-10 (86244)
ವಿಧಿನಾ ಯೇ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಶೂದ್ರಾಸ್ತಾನುಪಧಾರಯ॥' ॥ 13-125-11 (86245)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 125 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 126
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.126. ಅಧ್ಯಾಯಃ 126
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಕಪಿಲಾನಾಂ ಗವಾಂ ಸ್ವಾಂಗಪ್ರವೇಶನೇನ ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಮಾತ್ಮನೋಗೋಪನಾತ್ಪರಿತುಷ್ಟಸ್ಯಾಗ್ನೇರ್ವರಾತ್ಸರ್ವಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಶುಕ ಉವಾಚ।
ನಾನಾವರ್ಣೈರುಪೇತಾನಾಂ ಗವಾಂ ಕಿಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ।
ಕಪಿಲಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ವರಿಷ್ಠತ್ವಮವಾಪ್ನುವನ್॥ 13-126-1 (86246)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-126-2x (7156)
ಶೃಣು ಪುತ್ರ ಯಥಾ ಗೋಷು ವರಿಷ್ಠಾಃ ಕಪಿಲಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಕಪಿಲತ್ವಂ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚಿ ಸತತಂ ನೃಷು॥ 13-126-2 (86247)
ಅಗ್ನಿಃ ಪುರಾಪಚಕ್ರಾಮ ದೇವೇಭ್ಯ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ದೇವೇಭ್ಯೋ ಮಾಂ ಛಾದಯತ ಶರಣ್ಯಾಃ ಶರಣಂ ಗತಂ॥ 13-126-3 (86248)
ಊಚುಸ್ತಾಃ ಸಹಿತಾಸ್ತತ್ರ ಸ್ವಾಗತಂ ತವ ಪಾವಕಃ।
ಇಹ ಗುಪ್ತಸ್ತ್ವಮಸ್ಮಾಭಿರ್ನ ದೇವೈರುಪಲಪ್ಸ್ಯಸೇ॥ 13-126-4 (86249)
ಅಥ ದೇವಾ ವಿವಿತ್ಸಂತಃ ಪಾವಕಂ ಪರಿಚಕ್ರಮುಃ।
ಗೋಷು ಗುಪ್ತಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ತಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮುಪತಸ್ಥಿರೇ॥ 13-126-5 (86250)
ಯುಷ್ಮಾಸು ನಿವಸತ್ಯಗ್ನಿರಿತಿ ಗಾಃ ಸಮಚೂಚುದನ್।
ಪ್ರಕಾಶ್ಯತಾಂ ಹುತವಹೋ ಲೋಕಾನ್ನ ಚ್ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಥ॥ 13-126-6 (86251)
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತ್ಯುನುಜ್ಞಾಯ ಪಾವಕಂ ಸಮದರ್ಶಯನ್॥ 13-126-7 (86252)
ಅಧಿಗಂಯ ಪಾವಕಂ ತುಷ್ಟಾಸ್ತೇ ದೇವಾಃ ಸದ್ಯ ಏವ ತು।
ಅಗ್ನಿಂ ಪ್ರಚೋದಯಾಮಾಸುಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಗೋಷ್ವನುಗ್ರಹಃ॥ 13-126-8 (86253)
ಗವಾಂ ತು ಯಾಸಾಂ ಗಾತ್ರೇಷು ಪಾವಕಃ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ।
ಕಪಿಲತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠತ್ವಮೇವ ಚ॥ 13-126-9 (86254)
ಮಹಾಫಲತ್ವಂ ಲೋಕೇ ಚ ದದೌ ತಾಸಾಂ ಹುತಾಶನಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧಿ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ಕಪಿಲಾಂ ಗಾಂ ಪ್ರದಾಪಯ।
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಯ ಪ್ರಶಾಂತಾಯ ಪ್ರಯತಾಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣೇ॥ 13-126-10 (86255)
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭಂತಿ ಧೇನ್ವಾ
ಯುಗಾನಿ ತಾವಂತಿ ಪುನಾತಿ ದಾತೄನ್।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತೄಂಶ್ಚ ಪುನಾತಿ ದತ್ತಾ
ಶಿಷ್ಟೇ ತು ಗೌರ್ವೈ ಪ್ರತಿಪಾದನೇನ॥ ॥ 13-126-11 (86256)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 126 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 127
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.127. ಅಧ್ಯಾಯಃ 127
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಶುಕಂಪ್ರತಿ ಕಪಿಲಾಲಕ್ಷಣವಿಭಾಗಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಶುಕ ಉವಾಚ।
ಕೇನ ವರ್ಣವಿಭಾಗೇನ ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಕಪಿಲಾ ಭವೇತ್।
ಕತಿ ವಾ ಲಕ್ಷಣಾನ್ಯಸ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಾನಿ ಮುನಿಭಿಃ ಪುರಾ॥ 13-127-1 (86257)
ಶ್ರೀವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-127-2x (7157)
ಶೃಣು ತಾತ ಯಥಾ ಗೋಷು ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಕಪಿಲಾ ಭವೇತ್।
ನೇತ್ರಯೋಃ ಶೃಂಗಯೋಶ್ಚೈವ ಖುರೇಷು ವೃಷಣೇಷು ಚ।
ಕರ್ಣತೋ ಘ್ರಾಣತಶ್ಚಾಪಿ ಷಡ್ವಿಧಾಃ ಕಪಿಲಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-127-2 (86258)
ಏತೇಷಾಂ ಲಕ್ಷಣಾನಾಂ ತು ಯದ್ಯೇಕಮಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಕಪಿಲಾಂ ತಾಂ ವಿಜಾನೀಯಾದೇವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-127-3 (86259)
ಆಗ್ನೇಯೀ ನೇತ್ರಕಪಿಲಾ ಖುರೈರ್ಮಾಹೇಶ್ವರೀ ಭವೇತ್।
ಗ್ರೀವಾಯಾಂ ವೈಷ್ಣವೀ ಜ್ಞೇಯಾ ಪೂಷ್ಣೋ ಘ್ರಾಣಾದಜಾಯತ॥ 13-127-4 (86260)
ಕರ್ಣತಸ್ತು ವಸಂತೇನ ಸ್ವಯೋನಿಮಭಿಜಾಯತೇ।
ಗಾಯತ್ರ್ಯಾಶ್ಚ ವೃಷಣಯೋರುತ್ಪತ್ತಿಃ ಷಡ್ಗುಣಾ ಸ್ಮೃತಾ॥ 13-127-5 (86261)
ಏವಂ ಗಾವಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ಗಾಯತ್ರೀ ಸತ್ಯಮೇವ ಚ।
ವಸಂತಶ್ಚ ಸುವರ್ಣಶ್ಚ ಏಕತಃ ಸಮಜಾಯತ॥ 13-127-6 (86262)
ನೇತ್ರಯೋಃ ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ವಾಹಯೇತ ದುಹೇತ ವಾ।
ಸ ಪಾಪಕರ್ಮಾ ನರಕಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-127-7 (86263)
ನರಕಾದ್ವಿಪ್ರಮುಕ್ತಸ್ತು ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ನಿಷೇವತೇ।
ಯದಾ ಲಭೇತ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಜಾತ್ಯಂಧೋ ಜಾಯತೇ ನರಃ॥ 13-127-8 (86264)
ಶೃಂಗಯೋಃ ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ವಾಹಯೇತ ದುಹೇತ ವಾ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ಸ ಲಭತೇ ಜಾಯಮಾನಃ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 13-127-9 (86265)
ಖುರೇಷು ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ವಾಹಯೇತ ದುಹೇತ ವಾ।
ತಮಸ್ಯಪಾರೇ ಮಜ್ಜೇತ ಧನಹೀನೋ ನರಾಧಮಃ॥ 13-127-10 (86266)
ಕಪಿಲಾಂ ವಾಲಧಾನೇಷು ವಾಹಯೇತ ದುಹೇತ ವಾ।
ನಿರಾಶ್ರಯಃ ಸದಾ ಚೈವ ಜಾಯತೇ ಯದಿ ಚೇತ್ಕೃಮಿಃ॥ 13-127-11 (86267)
ಕರ್ಣೇನ ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ಜಾನನ್ನಪ್ಯುಪಜೀವತಿ।
ಸಹಸ್ರಶಃ ಶುಚಿರ್ಭುತ್ವಾ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದಥ।
ಚಂಡಾಲಃ ಪಾಪಯೋನಿಶ್ಚ ಜಾಯತೇ ಸ ನರಾಧಮಃ॥ 13-127-12 (86268)
ಘ್ರಾಣೇನ ಕಪಿಲಾಂ ಯಸ್ತು ಪ್ರಮಾದಾದುಪಜೀವತಿ।
ಸೋಽಪಿ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-127-13 (86269)
ವ್ಯಾಧಿಗ್ರಸ್ತೋ ಜಡೋ ರೋಗೀ ಭವೇನ್ಮಾನುಷ್ಯಮಾಗತಃ॥ 13-127-14 (86270)
ಮಧುಸರ್ಪಿಸ್ಸುಗಂಧಾಸ್ತು ಕಪಿಲಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಏತಾಃ ಸಮುಪಜೀವೇತ ಸೋಽಪಿ ತಿರ್ಯಕ್ಷು ಜಾಯತೇ॥ 13-127-15 (86271)
ಸ್ಥಾವರತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯದಿ ಮಾನುಷ್ಯತಾಂ ಲಭೇತ್।
ಅಲ್ಪಾಯುಃ ಸ ಭವೇಜ್ಜಾತೋ ಹೀನವರ್ಣಕುಲೋದ್ಭವಃ॥ 13-127-16 (86272)
ಯೇ ತು ಪಾಪಾ ಹ್ಯಸೂಯಂತೇ ಕಪಿಲಾಂ ವಾಹಯಂತಿ ಚ।
ನಿರಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಂತೇ ಯಾವದಾಭೂತಸಂಪ್ಲವಂ॥ ॥ 13-127-17 (86273)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 127 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-127-7 ವಾಹಯೇನ ದಮೇತ ವೇತಿ ಥ.ಪಾಠ.॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 128
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.128. ಅಧ್ಯಾಯಃ 128
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಿಯೋ ಬಲಾತ್ಕಾರೇಣ ಸ್ವಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಗೋಮೂತ್ರಪುರೀಷಯೋರ್ನಿವಾಸಸ್ಯ ಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಮಯಾ ಗವಾಂ ಪುರೀಷಂ ವೈ ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟಮಿತಿ ಶ್ರುತಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಸಂಶಯೋಽತ್ರ ಹಿ ಮೇ ಮಹಾನ್॥ 13-128-1 (86274)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-128-2x (7158)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೋಭಿರ್ನೃಪೇಹಂ ಸಂವಾದಂ ಶ್ರಿಯಾ ಭಾರತಸತ್ತಮ॥ 13-128-2 (86275)
ಗಾವೋಽಥ ವಿಸ್ಮಿತಾಸ್ತಸ್ಯಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪಸ್ಯ ಸಂಪದಂ॥ 13-128-3 (86276)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-128-4x (7159)
ಕಾಽಸಿ ದೇವಿ ಕುತೋ ವಾ ತ್ವಂ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾ ಭುವಿ।
ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸ್ಮ ಮಹಾಭಾಗೇ ತವ ರೂಪಸ್ಯ ಸಂಪದಾ॥ 13-128-4 (86277)
ಇಚ್ಛಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ವಯಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಕಾ ತ್ವಂ ಕ್ವ ಚ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ।
ತತ್ತ್ವೇನ ಹಿ ಸುವರ್ಣಾಭೇ ಸರ್ವಮೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ನಃ॥ 13-128-5 (86278)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-128-6x (7160)
ಲೋಕಸ್ಯ ಕಾಂತಿರ್ಭದ್ರಂ ವಃ ಶ್ರೀರ್ನಾಮಾಹಂ ಪರಿಶ್ರುತಾ।
ಮಯಾ ದೈತ್ಯಾಃ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಾ ವಿನಷ್ಟಾಃ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ॥ 13-128-6 (86279)
ಮಯಾಽಭಿಪನ್ನಾ ದೇವಾಶ್ಚ ಮೋದಂತೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಇಂದ್ರೋ ವಿವಸ್ವಾನ್ಸೋಮಶ್ಚ ವಿಷ್ಣುರಾಪೋಽಗ್ನಿರೇವ ಚ॥ 13-128-7 (86280)
ಮಯಾಽಭಿಪನ್ನಾ ದೀಪ್ಯಂತೇ ಋಷಯೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ।
ಯಾನ್ನಾವಿಶಾಂಯಹಂ ಗಾವಸ್ತೇ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-128-8 (86281)
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ಮಯಾ ಜುಷ್ಟಾಃ ಸುಖಾನ್ವಿತಾಃ।
ಏವಂಪ್ರಭಾವಾಂ ಮಾಂ ಗಾವೋ ವಿಜಾನೀತ ಸುಖಪ್ರದಾಂ॥ 13-128-9 (86282)
ಇಚ್ಛಾಮಿ ಚಾಪಿ ಯುಷ್ಮಾಸು ವಸ್ತುಂ ಸರ್ವಾಸು ನಿತ್ಯದಾ।
ಆಗತ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥಯೇ ಯುಷ್ಮಾಞ್ಶ್ರೀಜುಷ್ಟಾ ಭವತಾಽನಘಾಃ॥ 13-128-10 (86283)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-128-11x (7161)
ಅಧ್ರುವಾ ಚಪಲಾ ಚ ತ್ವಂ ಸಾಮಾನ್ಯಾ ಬಹುಭಿಃ ಸಹ।
ನ ತ್ವಾಮಿಚ್ಛಾಮ ಭದ್ರಂ ತೇ ಗಂಯತಾಂ ಯತ್ರ ರೋಚತೇ॥ 13-128-11 (86284)
ವಪುಷ್ಮಂತ್ಯೋ ವಯಂ ಸರ್ವಾಃ ಕಿಮಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ವೈ।
ಯಥೇಷ್ಟಂ ಗಂಯತಾಂ ತತ್ರ ಕೃತಕಾರ್ಯಾ ವಯಂ ತ್ವಯಾ॥ 13-128-12 (86285)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-128-13x (7162)
ಕಿಮೇತದ್ವಃ ಕ್ಷಮಂ ಗಾವೋ ಯನ್ಮಾಂ ನೇಹಾಭಿನಂದಥ।
ನ ಮಾಂ ಸಂಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಧ್ವಂ ಕಸ್ಮಾದ್ವೈ ದುರ್ಲಭಾಂ ಸತೀಂ॥ 13-128-13 (86286)
ಸತ್ಯಶ್ಚ ಲೋಕವಾದೋಽಯಂ ಲೋಕೇ ಚರತಿ ಸುವ್ರತಾಃ।
ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪರಿಭವೋ ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-128-14 (86287)
ಮಹದುಗ್ರಂ ತಪಃ ಕೃತ್ವಾ ಮಾಂ ನಿಷೇವಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ॥ 13-128-15 (86288)
ಕ್ಷಮಮೇತದ್ಧಿ ವೋ ಗಾವಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀತ ಮಾಮಿಹ।
ನಾವಮನ್ಯಾ ಹ್ಯಹಂ ಸೌಂಯಾಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ॥ 13-128-16 (86289)
ಗಾವ ಊಚುಃ। 13-128-17x (7163)
ನಾವಮಾನ್ಯಾಮಹೇ ದೇವಿ ನ ತ್ವಾಂ ಪರಿಭವಾಮಹೇ।
ಅಧ್ರುವಾ ಚಲಚಿತ್ತಾಸಿ ತತಸ್ತ್ವಾಂ ವರ್ಜಯಾಮಹೇ॥ 13-128-17 (86290)
ಬಹುನಾ ಚ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಗಂಯತಾಂ ಯತ್ರ ವಾಂಛಸಿ।
ವಪುಷ್ಮಂತ್ಯೋ ವಯಂ ಸರ್ವಾಃ ಕಿಮಸ್ಮಾಕಂ ತ್ವಯಾಽನಘೇ॥ 13-128-18 (86291)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-128-19x (7164)
ಅವಜ್ಞಾತಾ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಮಾನವೈಃ।
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾತೇತಿ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಪ್ರಸಾದಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮಮ॥ 13-128-19 (86292)
ಮಹಾಭಾಗಾ ಭವತ್ಯೋ ವೈ ಶರಣ್ಯಾಃ ಶರಣಾಗತಾಂ।
ಪರಿತ್ರಾಯಂತು ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಭಜಮಾನಾಮನಿಂದಿತಾಂ॥ 13-128-20 (86293)
ಮಾನನಾಮಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವತ್ಯಃ ಸತತಂ ಶಿವಾಃ।
ಅಪ್ಯೇಕಾಂಗೇಷ್ವಧೋ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಚ ಸುಕುತ್ಸಿತೇ॥ 13-128-21 (86294)
ನ ವೋಽಸ್ತಿ ಕುತ್ಸಿತಂ ಕಿಂಚಿದಂಗೇಷ್ವಾಲಕ್ಷ್ಯತೇಽನಘಾಃ।
ಪುಣ್ಯಾಃ ಪವಿತ್ರಾಃ ಸುಭಗಾ ಅವಾಗ್ದೇಶಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಥ।
ವಸೇಯಂ ಯತ್ರ ವೋ ದೇಹೇ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಥ॥ 13-128-22 (86295)
ಏವಮುಕ್ತಾಸ್ತು ತಾ ಗಾವಃ ಶುಭಾಃ ಕರುಣವತ್ಸಲಾಃ।
ಸಂಮಾನ್ಯ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಶ್ರಿಯಮುಚುರ್ನರಾಧಿಪ॥ 13-128-23 (86296)
ಅವಶ್ಯಂ ಮಾನನಾ ಕಾರ್ಯಾ ತವಾಸ್ಮಾಭಿರ್ಯಶಸ್ವಿನಿ।
ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರೇ ನಿವಸತಾಂ ಪುಣ್ಯಮೇತದ್ಧಿ ನಃ ಶುಭೇ॥ 13-128-24 (86297)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-128-25x (7165)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರಸಾದೋ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಕೃತೋ ಮೇಽನುಗ್ರಹಾತ್ಮಕಃ।
ಏವಂ ಭವತು ಭದ್ರಂ ವಃ ಪೂಜಿತಾಽಸ್ಮಿ ಸುಖಪ್ರದಾಃ॥ 13-128-25 (86298)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-128-26x (7166)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ತು ಸಮಯಂ ಶ್ರೀರ್ಗೋಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಪಶ್ಯಂತೀನಾಂ ತತಸ್ತಾಸಾಂ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-128-26 (86299)
ಏವಂ ಗೋಶಕೃತಃ ಪುತ್ರ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ತೇಽನುವರ್ಣಿತಂ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಚ ಗವಾಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಗದತೋ ಮಮ॥ ॥ 13-128-27 (86300)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 128 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-128-3 ವಿಸ್ಮಿತಾ ಅಭವನ್ನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-128-21 ಏಕಾ ಅಹಂ। ಅಂಗೇಷು ಮಧ್ಯೇ ಕುತ್ಸಿತೇ। ಸುಪ್ರೀತಾಂಗೇಷು ವೋ ವಸ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮೀಹ ನ ಕುತ್ಸಿತೇ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-128-23 ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ಸಹಿತಾ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 129
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.129. ಅಧ್ಯಾಯಃ 129
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೋಲೋಕಸ್ಯ ದೇವಲೋಕಸ್ಯ ದೇವಲೋಕಾದಪ್ಯುಪರಿತನತ್ವೇ ನಿಮಿತ್ತಪ್ರತಿಪಾದಕಬ್ರಹ್ಮಶಕ್ರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಯೇ ಚ ಗಾಃ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಹುತಶಿಷ್ಟಾಶಿನಶ್ಚ ಯೇ।
ತೇಷಾಂ ಸತ್ರಾಣಿ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-129-1 (86301)
ಋತೇ ದಧಿಘೃತೇನೇಹ ನ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತೇನ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯಜ್ಞತ್ವಮತೋ ಮೂಲಂ ಚ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 13-129-2 (86302)
ದಾನಾನಾಮಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗವಾಂ ದಾನಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಗಾವಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಪವಿತ್ರಾಶ್ಚ ಪಾವನಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಂ॥ 13-129-3 (86303)
ಪುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮೇತಾಃ ಸೇವೇತ ಶಾಂತ್ಯರ್ಥಮಪಿ ಚೈವ ಹ।
ಪಯೋ ದಧಿ ಘೃತಂ ಚಾಸಾಂ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಂ॥ 13-129-4 (86304)
ಗಾವಸ್ತೇಜಃ ಪರಂ ಪ್ರೋಕ್ತಮಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ನ ಗೋಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪವಿತ್ರಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-129-5 (86305)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ಸಂವಾದಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-129-6 (86306)
ಪರಾಭೂತೇಷು ದೈತ್ಯೇಷು ಶಕ್ರಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಃ।
ಪ್ರಜಾಃ ಸಮುದಿತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-129-7 (86307)
ಅಥರ್ಷಯಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಕಿನ್ನರೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ದೇವಾಸುರಸುಪರ್ಣಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಸ್ತಥಾ।
ಪರ್ಯುಪಾಸತ ಕೌಂತೇಯ ಕದಾಚಿದ್ವೈ ಪಿತಾಮಹಂ॥ 13-129-8 (86308)
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ವಿಶ್ವಾವಸುಹಹಾಹುಹೂಃ।
ದಿವ್ಯತಾನೇಷು ಗಾಯಂತಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತ ತಂ ಪ್ರಭುಂ॥ 13-129-9 (86309)
ತತ್ರ ದಿವ್ಯಾನಿ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಪ್ರಾವಹತ್ಪವನಸ್ತದಾ।
ಆಜಹ್ರುರ್ಋತವಶ್ಚಾಪಿ ಸುಗಂಧೀನಿ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 13-129-10 (86310)
ತಸ್ಮಿಂದೇವಸಮಾವಾಯೇ ಸರ್ವಭೂತಸಮಾಗಮೇ।
ದಿವ್ಯವಾದಿತ್ರಸಂಘುಷ್ಟೇ ದಿವ್ಯಸ್ತ್ರೀಚಾರಣಾವೃತೇ।
ಇಂದ್ರಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ದೇವೇಶಮಭಿವಾದ್ಯ ಪ್ರಣಂಯ ಚ॥ 13-129-11 (86311)
ದೇವಾನಾಂ ಭಗವನ್ಕಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕೇಶಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಉಪರಿಷ್ಠಾದ್ಗವಾಂ ಲೋಕ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-129-12 (86312)
ಕಿಂ ತಪೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ವಾ ಗೋಭಿಃ ಕೃತಮಿಹೇಶ್ವರ॥
ದೇವಾನಾಮುಪರಿಷ್ಟಾದ್ಯದ್ವಸಂತ್ಯರಜಸಃ ಸುಖಂ॥ 13-129-13 (86313)
ತತಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಂ ಶಕ್ರಂ ಬಲನಿಷೂದನಂ।
ಅವಜ್ಞಾತಾಸ್ತ್ವಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಗಾವೋ ಬಲನಿಷೂದನ॥ 13-129-14 (86314)
ತೇನ ತ್ವಮಾಸಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ನ ವೇತ್ಸಿ ಶೃಣು ಯತ್ಪ್ರಭೋ।
ಗವಾಂ ಪ್ರಭಾವಂ ಪರಮಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಚ ಸುರರ್ಷಭ॥ 13-129-15 (86315)
ಯಜ್ಞಾಂಗಂ ಕಥಿತಾ ಗಾವೋ ಯಜ್ಞ ಏವ ಚ ವಾಸವ।
ಏತಾಭಿಶ್ಚ ವಿನಾ ವಿಜ್ಞೋ ನ ವರ್ತೇತ ಕಥಂಚನ॥ 13-129-16 (86316)
ಧಾರಯಂತಿ ಪ್ರಜಾಶ್ಚೈತಾಃ ಪಯಸಾ ಹವಿಷಾ ತಥಾ।
ಏತಾಸಾಂ ತನಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಕೃಷಿಯೋಗಮುಪಾಸತೇ॥ 13-129-17 (86317)
ಜನಯಂತಿ ಚ ಧಾನ್ಯಾನಿ ಬೀಜಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ತತೋ ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-129-18 (86318)
ಪಯೋ ದಧಿ ಘೃತಂ ಚೈವ ಪುಣ್ಯಾಶ್ಚೈತಾಃ ಸುರಾಧಿಪ।
ವಹಂತಿ ವಿವಿಧಾನ್ಭೋಗಾನ್ಕ್ಷುತ್ತೃಷ್ಣಾಪರಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-129-19 (86319)
ಮುನೀಂಶ್ಚ ಧಾರಯಂತೀಹ ಪ್ರಜಾಶ್ಚೈವಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾ।
ವಾಸವಾಽಕೂಟವಾಹಿನ್ಯಃ ಕರ್ಮಣಾ ಸುಕೃತೇನ ಚ॥ 13-129-20 (86320)
ಉಪರಿಷ್ಟಾತ್ತತೋಽಸ್ಮಾಕಂ ವಸಂತ್ಯೇತಾಃ ಸದೈವ ಹಿ।
ಏತತ್ತೇ ಕಾರಣಂ ಶಕ್ರ ನಿವಾಸಕೃತಮಧ್ಯ ವೈ।
ಗಾವೋ ದೇವೋಪರಿಷ್ಟಾದ್ಧಿ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಶತಕ್ರತೋ॥ 13-129-21 (86321)
ಏತಾ ಹಿ ವರದತ್ತಾಶ್ಚ ವರದಾಶ್ಚಾಪಿ ವಾಸವ।
ಸುರಭ್ಯಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಿಣ್ಯಃ ಪಾವನಾಃ ಶುಭಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-129-22 (86322)
ಯದರ್ಥಂ ಗಾಂ ಗತಾಶ್ಚೈವ ಸುರಭ್ಯಃ ಸುರಸತ್ತಮ।
ತಚ್ಚ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾರ್ಸ್ನ್ಯೇನ ವದತೋ ಬಲಸೂದನ॥ 13-129-23 (86323)
ಪುರಾ ದೇವಯುಗೇ ತಾತ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ತ್ರೀಂʼಲ್ಲೋಕಾನನುಶಾಸತ್ಸು ವಿಷ್ಣೌ ಗರ್ಭತ್ವಮಾಗತೇ॥ 13-129-24 (86324)
ಅದಿತ್ಯಾಂ ತಪ್ಯಮಾನಾಯಾಂ ತಪೋ ಘೋರಂ ಸುದುಶ್ಚರಂ।
ಪುತ್ರಾರ್ಥಮಮರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಾದೇನೈಕೇನ ನಿತ್ಯದಾ॥ 13-129-25 (86325)
ತಾಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾದೇವೀಂ ತಪ್ಯಮಾನಾಂ ಮಹತ್ತಪಃ।
ದಕ್ಷಸ್ಯ ದುಹಿತಾ ದೇವೀ ಸುರಭಿರ್ನಾಮ ನಾಮತಃ॥ 13-129-26 (86326)
ಅತಪ್ಯತ ತಪೋ ಘೋರಂ ಹೃಷ್ಟಾ ಧರ್ಮಪರಾಯಣಾ।
ಕೈಲಾಸಶಿಖರೇ ರಂಯೇ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತೇ॥ 13-129-27 (86327)
ವ್ಯತಿಷ್ಠದೇಕಪಾದೇನ ಪರಮಂ ಯೋಗಮಾಸ್ಥಿತಾ।
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ॥ 13-129-28 (86328)
ಸಂತಪ್ತಾಸ್ತಪಸಾ ತಸ್ಯಾ ದೇವಾಃ ಸರ್ಷಿಮಹೋರಗಾಃ।
ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತ ತಾಂ ಶುಭಾಂ॥ 13-129-29 (86329)
ಅಥಾಹಮಬ್ರವಂ ತತ್ರ ದೇವೀಂ ತಾಂ ತಪಸಾಽನ್ವಿತಾಂ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ತಪ್ಯಸೇ ದೇವಿ ತಪೋ ಘೋರಮನಿಂದಿತೇ॥ 13-129-30 (86330)
ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಹಂ ಮಹಾಭಾಗೋ ತಪಸಾಽನೇನ ಶೋಭನೇ।
ವರಯಸ್ವ ವರಂ ದೇವಿ ದಾತಾಸ್ಮೀತಿ ಪುರಂದರ॥ 13-129-31 (86331)
ಸುರಭಿರುವಾಚ। 13-129-32x (7167)
ವರೇಣ ಭಗವನ್ಮಹ್ಯಂ ಕೃತಂ ಲೋಕಪಿತಾಮಹ।
ಏಷ ಏವ ವರೋ ಮೇಽದ್ಯ ಯತ್ಪ್ರೀತೋಸಿ ಮಮಾನಘ॥ 13-129-32 (86332)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-129-33x (7168)
ತಾಮೇವ ಬ್ರುವತೀಂ ದೇವೀಂ ಸುರಭಿಂ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರವಂ ಯದ್ದೇವೇಂದ್ರ ತನ್ನಿಬೋಧ ಶಚೀಪತೇ॥ 13-129-33 (86333)
ಅಲೋಭಕಾಂಯಯಾ ದೇವಿ ತಪಸಾ ಶುಚಿನಾ ಚ ತೇ।
ಪ್ರಸನ್ನೋಽಹಂ ವರಂ ತಸ್ಮಾದಮರತ್ವಂ ದಾದಾಮಿ ತೇ॥ 13-129-34 (86334)
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಮುಪರಿಷ್ಟಾನ್ನಿವತ್ಸ್ಯಸಿ।
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ವಿಖ್ಯಾತೋ ಗೋಲೋಕಃ ಸಂಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-129-35 (86335)
ಮಾನುಷೇಷು ಚ ಕುರ್ವಾಣಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಸ್ತವ।
ನಿವತ್ಸ್ಯಂತಿ ಮಹಾಭಾಗೋ ಸರ್ವಾ ದುಹಿತರಶ್ಚ ತೇ॥ 13-129-36 (86336)
ಮನಸಾ ಚಿಂತಿತಾ ಭೋಗಾಸ್ತ್ವಯಾ ವೈ ದಿವ್ಯಮಾನುಷಾಃ।
ಯಚ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಸುಖಂ ದೇವಿ ತತ್ತೇ ಸಂಪತ್ಸ್ಯತೇ ಶುಭೇ॥ 13-129-37 (86337)
ತಸ್ಯಾ ಲೋಕಾಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ ಸರ್ವಕಾಮಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ನ ತತ್ರ ಕ್ರಮತೇ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಜರಾ ನ ಚ ಪಾವಕಃ।
ನ ದೈನ್ಯಂ ನಾಶುಭಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿದ್ಯತೇ ತತ್ರ ವಾಸವ॥ 13-129-38 (86338)
ತತ್ರ ದಿವ್ಯಾನ್ಯರಣ್ಯಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಭವನಾನಿ ಚ।
ವಿಮಾನಾನಿ ಸುಯುಕ್ತಾನಿ ಕಾಮಗಾನಿ ಚ ವಾಸವ॥ 13-129-39 (86339)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ತಪಸಾ ಸತ್ಯೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ದಾನೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಪುಣ್ಯೈಸ್ತಥಾ ತೀರ್ಥಾನುಸೇವನಾತ್॥ 13-129-40 (86340)
ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಚೈವ ಸುಕೃತೇನ ಚ ಕರ್ಮಣಾ।
ಶಕ್ಯಃ ಸಮಾಸಾದಯಿತುಂ ಗೋಲೋಕಃ ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣ॥ 13-129-41 (86341)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಮಯಾ ಶಕ್ರಾನುಪೃಚ್ಛತೇ।
ನ ತೇ ಪರಿಭವಃ ಕಾರ್ಯೋ ಗವಾಮಸುರಸೂದನ॥ 13-129-42 (86342)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-129-43x (7169)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಪೂಜಯಾಮಾಸ ನಿತ್ಯದಾ।
ಗಾಶ್ಚಕ್ರೇ ಬಹುಮಾನಂ ಚ ತಾಸು ನಿತ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-129-43 (86343)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಪಾವನಂ ಚ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಚಾಪಿ ಗವಾಂ ಮಾಹಾತ್ಂಯಮುತ್ತಮಂ। 13-129-44 (86344)
ಕೀರ್ತಿತಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸರ್ವಪಾಪವಿಮೋಚನಂ।
ಯ ಇದಂ ಕಥಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-129-45 (86345)
ಹವ್ಯಕವ್ಯೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಪಿತೃಕಾರ್ಯೇಷು ಚೈವ ಹ।
ಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಮಕ್ಷಯ್ಯಂ ಪಿತೄಂಸ್ತಸ್ಯೋಪತಿಷ್ಠತೇ॥ 13-129-46 (86346)
ಗೋಷು ಭಕ್ತಶ್ಚ ಲಭತೇ ಯದ್ಯದಿಚ್ಛತಿ ಮಾನವಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋಪಿ ಭಕ್ತಾ ಯಾ ಗೋಷು ತಾಶ್ಚ ಕಾಮಮವಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-129-47 (86347)
ಪುತ್ರಾರ್ಥೀಂ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಂ ಕನ್ಯಾರ್ಥೀ ತಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಧನಾರ್ಥೀ ಲಭತೇ ವಿತ್ತಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥೀ ಧರ್ಮಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-129-48 (86348)
ವಿದ್ಯಾರ್ಥೀ ಚಾಪ್ನುಯಾದ್ವಿದ್ಯಾಂ ಸುಖಾರ್ಥೀ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಸುಖಂ।
ನ ಕಿಂಚಿದ್ದುರ್ಲಭಂ ಚೈವ ಗವಾಂ ಭಕ್ತಸ್ಯ ಭಾರತ॥ ॥ 13-129-49 (86349)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 128 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-129-20 ವಾಸವ ಅಕೂಟವಾಹಿನ್ಯಃ ಅಮಾಯಾವ್ಯವಹಾರಿಣ್ಯಃ॥ 7-129-21 ನಿವಾಸಾರ್ಥಂ ಕೃತಂ ನಿವಾಸಕೃತಂ॥ 7-129-48 ಕನ್ಯಾ ಪತಿಮವಾಪ್ನುಯಾದಿತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 130
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.130. ಅಧ್ಯಾಯಃ 130
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಸುವಣೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತತ್ಪ್ರತಿಪಾದಕವಸಿಷ್ಠಪರಸುರಾಮಸಂವಾದಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಉಕ್ತಂ ಪಿತಾಮಹೇನೇದಂ ಗವಾಂ ದಾನಮನುತ್ತಮಂ।
ವಿಶೇಷೇಣ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಮಿಹ ಧರ್ಮಮವೇಕ್ಷತಾಂ॥ 13-130-1 (86350)
ರಾಜ್ಯಂ ಹಿ ಸತತಂ ದುಃಖಮಾಶ್ರಮಾಶ್ಚ ಸುದುರ್ವಿದಾಃ।
ಪರಿಚಾರೇಷು ವೈ ದುಃಖಂ ದುರ್ಧರಂ ಚಾಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಚ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ನ ಶುಭಾ ಗತಿಃ॥ 13-130-2 (86351)
ಪೂಯಂತೇ ತತ್ರ ನಿಯತಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ।
ಸರ್ವೇ ಚ ಕಥಿತಾ ಧರ್ಮಾಸ್ತ್ವಯಾ ಮೇ ಕುರುನಂದನ॥ 13-130-3 (86352)
ಏವಮೇವ ಗವಾಮುಕ್ತಂ ಪ್ರದಾನಂ ತೇ ನೃಗೇಣ ಹ।
ಋಷಿಣಾ ನಾಚಿಕೇತೇನ ಪೂರ್ವಮೇವ ನಿದರ್ಶಿತಂ॥ 13-130-4 (86353)
ವೇದೋಪನಿಷದೇ ಚೈವ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಸರ್ವಕ್ರತುಷು ಚೋದ್ದಿಷ್ಟಾ ಭೂಮಿರ್ಗಾವೋಽಥ ಕಾಂಚನಂ॥ 13-130-5 (86354)
ತತ್ರ ಶ್ರುತಿಸ್ತು ಪರಮಾ ಸುವರ್ಣಂ ದಕ್ಷಿಣೇತಿ ವೈ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಪಿತಾಮಹ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-130-6 (86355)
ಕಿಂ ಸುವರ್ಣಂ ಕಥಂ ಜಾತಂ ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಕಿಮಾತ್ಮಕಂ।
ಕಿಂದೈವ ಕಿಂಫಲಂ ಚೈವ ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-130-7 (86356)
ಕಸ್ಮಾದ್ದಾನಂ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಪೂಜಯಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥಂ ತದ್ಯಜ್ಞಕರ್ಮಸು ಶಸ್ಯತೇ॥ 13-130-8 (86357)
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪಾವನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭೂಮೇರ್ಗೋಭ್ಯಶ್ಚ ಕಾಂಚನಂ।
ಪರಮಂ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥೇ ಚ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-130-9 (86358)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-130-10x (7170)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತೋ ಬಹುಕಾರಣವಿಸ್ತರಂ।
ಜಾತರೂಪಸಮುತ್ಪತ್ತಿಮನುಭೂತಂ ಚ ಯನ್ಮಯಾ॥ 13-130-10 (86359)
ಪಿತಾ ಮಮ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶ್ತನುರ್ನಿಧನಂ ಗತಃ।
ತಸ್ಯ ದಿತ್ಸುರಹಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಗಂಗಾದ್ವಾರಮುಪಾಗಮಂ॥ 13-130-11 (86360)
ತತ್ರಾಗಂಯ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮ ಸಮಾರಭಂ।
ಮಾತೋ ಮೇ ಜಾಹ್ನವೀ ಚಾತ್ರ ಸಾಹಾಯ್ಯಮಕರೋತ್ತದಾ॥ 13-130-12 (86361)
ತತ್ರಾಗತಾಂಸ್ತಪಸ್ಸಿದ್ಧಾನುಪವೇಶ್ಯ ಬಹೂನೃಷೀನ್।
ತೋಯಪ್ರದಾನಾತ್ಪ್ರಭೃತಿ ಕಾರ್ಯಾಣ್ಯಹಮಥಾರಭಂ॥ 13-130-13 (86362)
ತತ್ಸಮಾಪ್ಯ ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ಪೂರ್ವಕರ್ಮ ಸಮಾಹಿತಃ।
ದಾತುಂ ನಿರ್ವಪಣಂ ಸಂಯಗ್ಯಥಾವದಹಮಾರಭಂ॥ 13-130-14 (86363)
ತತಸ್ತಂ ದರ್ಭವಿನ್ಯಾಸಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಸುರುಚಿರಾಂಗದಃ।
ಪ್ರಲಂಬಾಭರಣೋ ಬಾಹುರುದತಿಷ್ಠದ್ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-130-15 (86364)
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಂ ವಿಸ್ಮಯಮಾಗಮಂ।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೇ ಪಿತೇತಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-130-16 (86365)
ತತೋ ಮೇ ಪುನರೇವಾಸೀತ್ಸಂಜ್ಞಾ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರತಃ।
ನಾಯಂ ವೇದೇಷು ವಿಹಿತೋ ವಿಧಿರ್ಹಸ್ತ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಪಿಂಡೋ ದೇಯೋ ನರೇಣೇಹ ತತೋ ಮತಿರಭೂನ್ಮಮ॥ 13-130-17 (86366)
ಸಾಕ್ಷಾನ್ನೇಹ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಪಿಂಡಂ ಹಿ ಪಿತರಃ ಕ್ವಚಿತ್।
ಗೃಹ್ಣಂತಿ ವಿಹಿತಂ ಚೇತ್ಥಂ ಪಿಂಡೋ ದೇಯಃ ಕುಶೇಷ್ವಿತಿ॥ 13-130-18 (86367)
ತತೋಽಹಂ ತದನಾದೃತ್ಯ ಪಿತುರ್ಹಸ್ತನಿದರ್ಶನಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ತು ವಿಧಇಂ ಪಿಂಡಸ್ಯ ಸಂಸ್ಮರನ್॥ 13-130-19 (86368)
ತತೋ ದರ್ಭೇಷು ತತ್ಸರ್ವಮದದಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶಾಸ್ತ್ರಮಾರ್ಗಾನುಸಾರೇಣ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಮನುಜರ್ಷಭ॥ 13-130-20 (86369)
ತತಃ ಸೋಽಂತರ್ಹಿತೋ ಬಾಹುಃ ಪಿತುರ್ಮಮ ಜನಾಧಿಪ।
ತತೋ ಮಾಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸುಃ ಸ್ವಪ್ನಾಂತೇ ಪಿತರಸ್ತಥಾ॥ 13-130-21 (86370)
ಪ್ರೀಯಮಾಣಾಸ್ತು ಮಾಮೂಚುಃ ಪ್ರೀತಾಃ ಸ್ಮ ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಜ್ಞಾನೇನ ತವಾನೇನ ಯನ್ನ ಮುಹ್ಯಸಿ ಧರ್ಮತಃ॥ 13-130-22 (86371)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ಕುರ್ವತಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣಮಿಹ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಆತ್ಮಾ ಧರ್ಮಃ ಶ್ರುತಂ ವೇದಾಃ ಪಿತರಶ್ಚರ್ಷಿಭಿಃ ಸಹ॥ 13-130-23 (86372)
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪಿತಾಮಹೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಗುರವೋಽಥ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಪ್ರಮಾಣಮುಪನೀತಾ ವೈ ಸ್ಥಿತಾಶ್ಚ ನ ವಿಚಾಲಿತಾಃ॥ 13-130-24 (86373)
ತದಿದಂ ಸಂಯಗಾರಬ್ಧಂ ತ್ವಯಾಽದ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕಿಂತು ಭೂಮೇರ್ಗವಾಂ ಚಾರ್ಥೇ ಸುವರ್ಣಂ ದೀಯತಾಮಿತಿ॥ 13-130-25 (86374)
ಏವಂ ವಯಂ ಚ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಚಾಸ್ಮತ್ಪಿತಾಮಹಾಃ।
ಪಾವಿತಾ ವೈ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪಾವನಂ ಹಿ ಪರಂ ಹಿ ತತ್॥ 13-130-26 (86375)
ದಶ ಪೂರ್ವಾಂದಶೈವಾನ್ಯಾಂಸ್ತಥಾ ಸಂತಾರಯಂತಿ ತೇ।
ಸುವರ್ಣಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಏವಂ ಮತ್ಪಿತರೋಽಬ್ರುವನ್॥ 13-130-27 (86376)
ತತೋಽಹಂ ವಿಸ್ಮಿತೋ ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಬುದ್ಧೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸುವರ್ಣದಾನೇಽಕರವಂ ಮತಿಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-130-28 (86377)
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ಚಾಪಿ ಶೃಣು ರಾಜನ್ಪುರಾತನಂ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ವಿಭೋ ಧನ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಮೇವ ಚ॥ 13-130-29 (86378)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ತೀವ್ರರೋಷಾನ್ವಿತೇನ ವೈ।
ತ್ರಿಃಸಪ್ತಕೃತ್ವಃ ಪೃಥಿವೀ ಕೃತಾ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಪುರಾ॥ 13-130-30 (86379)
ತತೋ ಜಿತ್ವಾ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ರಾಮೋ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ।
ಆಜಹಾರ ಕ್ರತುಂ ವೀರೋ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರೇಣ ಪೂಜಿತಂ॥ 13-130-31 (86380)
ವಾಜಿಮೇಧಂ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಕಾಮಸಮನ್ವಿತಂ।
ಪಾವನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತೇಜೋದ್ಯುತಿವಿವರ್ಧನಂ॥ 13-130-32 (86381)
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ಚ ಸ ತೇಜಸ್ವೀ ತೇನ ಕ್ರತುಫಲೇನ ಚ।
ನೈವಾತ್ಮನೋಽಥ ಲಘುತಾಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೋಽಧ್ಯಗಚ್ಛತ॥ 13-130-33 (86382)
ಸ ತು ಕ್ರತುವರೇಣೇಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾ ದಕ್ಷಿಣಾವತಾ।
ಪಪ್ರಚ್ಛಾಗಮಸಂಪನ್ನಾನೃಷೀಂದೇವಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-130-34 (86383)
ಪಾವನಂ ಯತ್ಪರಂ ನೄಣಾಮುಗ್ರೇ ಕರ್ಮಣಿ ವರ್ತತಾಂ।
ತದುಚ್ಯತಾಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಇತಿ ಜಾಗಘೃಣೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-130-35 (86384)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾಸ್ತಮೂಚುಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ರಾಮ ವಿಪ್ರಾಃ ಸತ್ಕ್ರಿಯಂತಾಂ ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 13-130-36 (86385)
ಭೂಯಶ್ಚ ವಿಪ್ರರ್ಷಿಗಣಾಃ ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಾಃ ಪಾವನಂ ಪ್ರತಿ।
ತೇ ಯದ್ಬ್ರೂರ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಸ್ತಚ್ಚೈವ ಸಮುದಾಚರ॥ 13-130-37 (86386)
ತತೋ ವಸಿಷ್ಠಂ ದೇವರ್ಷಿಮಗಸ್ತ್ಯಮಥ ಕಾಶ್ಯಪಂ।
ತಮೇವಾರ್ತಂ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭೃಗುನಂದನಃ॥ 13-130-38 (86387)
ಜಾತಾ ಮತಿರ್ಮೇ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಃ ಕಥಂ ಪೂಯೇಯಮಿತ್ಯುತ।
ಕೇನ ವಾ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಪ್ರದಾನೇನೇಹ ಕೇನ ವಾ॥ 13-130-39 (86388)
ಯದಿ ವೋಽನುಗ್ರಹಕೃತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಮಾಂ ಪ್ರತಿ ಸತ್ತಮಾಃ।
ಪ್ರಬೂತ ಪಾವನಂ ಕಿಂ ಮೇ ಭವೇದಿತಿ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-130-40 (86389)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-130-41x (7171)
ಗಾಶ್ಚ ಭೂಮಿಂ ಚ ವಿತ್ತಂ ಚ ದತ್ತ್ವೇಹ ಭೃಗುನಂದನ।
ಪಾಪಕೃತ್ಪೂಯತೇ ಮರ್ತ್ಯ ಇತಿ ಭಾರ್ಗವ ಶುಶ್ರುಮ॥ 13-130-41 (86390)
ಅನ್ಯದ್ದಾನಂ ತು ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪಾವನಂ ಮಹತ್।
ದಿವ್ಯಮತ್ಯದ್ಭುತಾಕಾರಮಪತ್ಯಂ ಜಾತವೇದಸಃ॥ 13-130-42 (86391)
ದಗ್ಧ್ವಾ ಲೋಕಾನ್ಪುರಾ ವೀರ್ಯಾತ್ಸಂಭೂತಮಿಹ ಶುಶ್ರುಮ।
ಸುವರ್ಣಮಿತಿ ವಿಖ್ಯಾತಂ ತದ್ದದತ್ಸಿದ್ಧಿಮೇಷ್ಯಸಿ॥ 13-130-43 (86392)
ತತೋಽಬ್ರವೀದ್ವಸಿಷ್ಠಸ್ತಂ ಭಗವಾನ್ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಶೃಣು ರಾಮ ಯಥೋತ್ಪನ್ನಂ ಸುವರ್ಣಮನಲಪ್ರಭಂ॥ 13-130-44 (86393)
ಫಲಂ ದಾಸ್ಯತಿ ತೇ ಯತ್ತು ದಾನೇ ಪರಮಿಹೋಚ್ಯತೇ।
ಸುವರ್ಣಂ ಯಚ್ಚ ಯಸ್ಮಾಚ್ಚ ಯಥಾ ಚ ಗುಣವತ್ತಮಂ॥ 13-130-45 (86394)
ತನ್ನಿಬೋಧ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಂ ನಿಗದತೋ ಮಮ।
ಅಗ್ನಿಷೋಮಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಸುವರ್ಣಂ ವಿದ್ದಿ ನಿಶ್ಚಯೇ॥ 13-130-46 (86395)
ಅಜೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣೋ ಮೇಷಃ ಸೂರ್ಯೋಽಶ್ಚ ಇತಿ ದರ್ಶನಂ।
ಕುಂಜರಾಶ್ಚ ಮೃಗಾ ನಾಗಾ ಮಹಿಷಾಶ್ಚಾಸುರಾ ಇತಿ॥ 13-130-47 (86396)
ಕುಕ್ಕುಟಾಶ್ಚ ವರಾಹಾಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಾ ಭೃಗುನಂದನ।
ಇಡಾ ಗಾವಃ ಪಯಃ ಸೋಮೋ ಭೂಮಿರಿತ್ಯೇವ ಚ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-130-48 (86397)
ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಚ ನಿರ್ಮಥ್ಯ ತೇಜೋರಾಶಿಃ ಸಮುತ್ಥಿತಃ।
ಸುವರ್ಣಮೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ರತ್ನಂ ಪರಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-130-49 (86398)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ದೇವಾ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಮನುಷ್ಯಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಪ್ರಯತಾ ಧಾರಯಂತಿ ತತ್॥ 13-130-50 (86399)
ಮುಕುಟೈರಂಗದಯುತೈರಲಂಕಾರೈಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ।
ಸುವರ್ಣವಿಕೃತೈಸ್ತತ್ರ ವಿರಾಜಂತೇ ಭೃಗೂತ್ತಮ॥ 13-130-51 (86400)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪವಿತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಭೂಮೇರ್ಗೋಭ್ಯೋಽಥ ರತ್ನೇಭ್ಯಸ್ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಮನುಜರ್ಷಭ॥ 13-130-52 (86401)
ಪೃಥಿವೀಂ ಗಾಶ್ಚ ದತ್ತ್ವೇಹ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಕಿಂಚನ।
ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ದಾನಂ ಪರಮಕಂ ವಿಭೋ॥ 13-130-53 (86402)
ಅಕ್ಷಯಂ ಪಾವನಂ ಚೈವ ಸುವರ್ಣಮಮರದ್ಯುತೇ।
ಪ್ರಯಚ್ಛ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪಾವನಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಂ॥ 13-130-54 (86403)
ಸುವರ್ಣಮೇವ ಸರ್ವಾಸು ದಕ್ಷಿಣಾಸು ವಿಧೀಯತೇ।
ಸುವರ್ಣಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವದಾಸ್ತೇ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-130-55 (86404)
ದೇವತಾಸ್ತೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಯೇ ಸುವರ್ಣಂ ದದತ್ಯಥ।
ಅಗ್ನಿರ್ಹಿ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ತದಾತ್ಮಕಂ॥ 13-130-56 (86405)
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣಂ ದದತಾ ದತ್ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ಮ ದೇವತಾಃ।
ಭವಂತಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ನ ಹ್ಯತಃ ಪರಮಂ ವಿದುಃ॥ 13-130-57 (86406)
ಭೂಯ ಏವ ಚ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಗದತೋ ಮಮ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರ॥ 13-130-58 (86407)
ಮಯಾ ಶ್ರುತಮಿದಂ ಪೂರ್ವಂ ಪುರಾಣೇ ಭೃಗುನಂದನ।
ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ಕಥಯತೋ ಮನೋಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಸ್ಯ ವೈ॥ 13-130-59 (86408)
ಶೂಲಪಾಣೇರ್ಭಗವತೋ ರುದ್ರಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಗಿರೌ ಹಿಮವತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ತದಾ ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹ॥ 13-130-60 (86409)
ದೇವ್ಯಾ ವಿವಾಹೇ ನಿರ್ವೃತ್ತೇ ರುದ್ರಾಣ್ಯಾ ಭೃಗುನಂದನ।
ಸಮಾಗಮೇ ಭಗವತೋ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-130-61 (86410)
ತತಃ ಸರ್ವೇ ಸಮುದ್ವಿಗ್ರಾ ದೇವಾ ರುದ್ರಮುಪಾಗಮನ್॥
ತೇ ಮಹಾದೇವಮಾಸೀನಂ ದೇವೀಂ ಚ ವರದಾಮುಮಾಂ। 13-130-62 (86411)
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಶಿರಸಾ ಸರ್ವೇ ರುದ್ರಮೂಚುರ್ಭೃಗೂದ್ವಹ॥
ಅಯಂ ಸಮಾಗಮೋ ದೇವ ದೇವ್ಯಾ ಸಹ ತವಾನಘ। 13-130-63 (86412)
ತಪಸ್ವಿನಸ್ತಪಸ್ವಿನ್ಯಾ ತೇಜಸ್ವಿನ್ಯಾಽತಿತೇಜಸಃ॥
ಅಮೋಘತೇಜಾಸ್ತ್ವಂ ದೇವ ದೇವೀ ಚೇಯಮುಮಾ ತಥಾ। 13-130-64 (86413)
ಅಪತ್ಯಂ ಯುವಯೋರ್ದೇವ ಬಲವದ್ಭವಿತಾ ವಿಭೋ।
ತನ್ನೂನಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ನ ಕಿಂಚಿಚ್ಛೇಷಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-130-65 (86414)
ತದೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಣತೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಂ ದೇವೇಭ್ಯಃ ಪೃಥುಲೋಚನ।
ವರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಲೋಕೇಶ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 13-130-66 (86415)
ಅಪತ್ಯಾರ್ಥಂ ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ತೇಜಃ ಪರಮಕಂ ವಿಭೋ।
[ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸಾರೌ ಹಿ ಯುವಾಂ ಲೋಕಂ ಸಂತಾಪಯಿಷ್ಯಥ॥ 13-130-67 (86416)
ತದಪತ್ಯಂ ಹಿ ಯುವಯೋರ್ದೇವಾನಭಿಭವೇದ್ಧ್ರುವಂ।
ನ ಹಿ ತೇ ಪೃಥಿವೀ ದೇವೀ ನ ಚ ದ್ಯೌರ್ನ ದಿವಂ ವಿಭೋ॥ 13-130-68 (86417)
ನೇದಂ ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ತಾಃ ಸಮಸ್ತಾ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ತೇಜಃಪ್ರಭಾವನಿರ್ದಗ್ಧಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 13-130-69 (86418)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸಾದಂ ಭಗವನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ನಃ ಪ್ರಭೋ।
ನ ದೇವ್ಯಾಂ ಸಂಭವೇತ್ಪುತ್ರೋ ಭವತಃ ಸುರಸತ್ತಮ।
ಧೈರ್ಯಾದೇವ ನಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ತೇಜೋ ಜ್ವಲಿತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-130-70 (86419)
ಇತಿ ತೇಷಾಂ ಕಥಯತಾಂ ಭಗವಾನ್ವೃಷಭಧ್ವಜಃ]।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ದೇವಾಂಸ್ತಾನ್ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ 13-130-71 (86420)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚೋರ್ಧ್ವಮನಯದ್ರೇತೋ ವೃಷಭವಾಹನಃ।
ಊರ್ಧ್ವರೇಷಃ ಸಮಭವತ್ತತಃ ಪ್ರಭೃತಿ ಚಾಪಿ ಸಃ॥ 13-130-72 (86421)
ರುದ್ರಾಣೀತಿ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಪ್ರಜೋಚ್ಛೇದ ತದಾ ಕೃತೇ।
ದೇವಾನಥಾಬ್ರವೀತ್ತತ್ರ ಸ್ತ್ರೀಭಾವಾತ್ಪರುಷಂ ವಚಃ॥ 13-130-73 (86422)
ಯಸ್ಮಾದಪತ್ಯಕಾಮೋ ವೈ ಭರ್ತಾ ಮೇ ವಿನಿವರ್ತಿತಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇ ಸುರಾ ಭೂಯಮನಪತ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯಥ॥ 13-130-74 (86423)
ಪ್ರಜೋಚ್ಛೇದೋ ಮಮ ಕೃತೋ ಯಸ್ಮಾದ್ಯುಷ್ಮಾಭಿರದ್ಯ ವೈ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜಾ ವಃ ಖಗಮಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-130-75 (86424)
ಪಾವಕಸ್ತು ನ ತತ್ರಾಸೀಚ್ಛಾಪಕಾಲೇ ಭೃಗೂದ್ವಹ।
ದೇವಾ ದೇವ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಶಾಪಾದನಪತ್ಯಾಸ್ತತೋಽಭವನ್॥ 13-130-76 (86425)
ರುದ್ರಸ್ತು ತೇಜೋಽಪ್ರತಿಮಂ ಧಾರಯಾಮಾಸ ವೈ ತದಾ।
ಪ್ರಸ್ಕನ್ನಂ ತು ತತಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ರಾಪತದ್ಭುವಿ॥ 13-130-77 (86426)
ಉತ್ಪಪಾತ ತದಾ ವಹ್ನೌ ವವೃಧೇ ಚಾದ್ಭುತೋಪಮಂ।
ತೇಜಸ್ತೇಜಸಿ ಸಂಯುಕ್ತಮೇಕಯೋನಿತ್ವಮಾಗತಂ॥ 13-130-78 (86427)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದೇವಾಃ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಅಸುರಸ್ತಾರಕೋ ನಾಮ ತೇನ ಸಂತಾಪಿತಾ ಭೃಶಂ॥ 13-130-79 (86428)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾ ಮರುತೋಽಥಾಶ್ವಿನಾವಪಿ।
ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ದೈತೇಯಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಾತ್॥ 13-130-80 (86429)
ಸ್ಥಾನಾನಿ ದೇವತಾನಾಂ ಹಿ ವಿಮಾನಾನಿ ಪುರಾಣಿ ಚ।
ಋಷೀಣಾಂ ಚಾಶ್ರಮಾಶ್ಚೈವ ಬಭೂವುರಸುರೈರ್ಹೃತಾಃ॥ 13-130-81 (86430)
ತೇ ದೀನಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ದೇವತಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಯೇ।
ಪ್ರಜಗ್ಮುಃ ಶರಣಂ ದೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಜರಂ ವಿಭುಂ॥ ॥ 13-130-82 (86431)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 130 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-130-3 ಪೂಯಂತೇ ಶುಧ್ಯಂತಿ॥ 7-130-21 ತೃಪ್ತಾಸ್ತೇ ಪಿತರಸ್ತಥೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-130-27 ನವಪೂರ್ವಾನಧಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ನವ ಸಂತಾರಯಂತಿ ತೇ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-130-33 ಲಘುತಾಂ ನಿಷ್ಪಾಪತಾಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 131
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.131. ಅಧ್ಯಾಯಃ 131
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ತಾರಕಾಸುರಬಾಧಿತೈರ್ದೇವೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ವೇಷಾಂ ಪಾರ್ವತೀಶಾಪೇನಾನಪತ್ಯತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಮಸುರವಧೋಪಾಯಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥ ಬ್ರಹ್ಮಣಾಂ ದೇವಾನ್ಪ್ರತಿ ಅಗ್ನೇರಸನ್ನಿಹಿತತ್ವೇನ ದೇವೀಶಾಪಾವಿಷಯತಯಾ ದೇವೇನ ಸ್ವವೀರ್ಯನಿರೋಧಕಾಲೇ ಭುವಿ ಪ್ರಸ್ಕನ್ನಕಿಂಚಿದ್ವೀರ್ಯಾಂಶಸ್ಯ ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಸೃಷ್ಟತಯಾ ಚ ತೇನ ಗಂಗಾಯಾಂ ಕುಮಾರೋತ್ಪಾದನಕಥನೇನಾಗ್ನ್ಯನ್ವೇಷಣಚೋದನಾ॥ 2 ॥ ಅಗ್ನಿನಾ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಗಂಗಾಯಾಂ ಸ್ವಯಂಸೃಷ್ಟರುದ್ರವೀರ್ಯಾಧಾನಂ॥ 3 ॥ ಗಂಗ್ಯಾಽಗ್ನಿತಾ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ನಾಹಿತಗರ್ಭಸ್ಯ ಮೇರುಗಿರೌ ಸಮುತ್ಸರ್ಜನೇ ತದೀಯತೇಜೋವ್ಯಾಪ್ತಯಾವದ್ವಸ್ತೂನಾಂ ಕಾಂಚನೀಭಾವಪ್ರಾಪ್ತಿಃ॥ 4 ॥ ಏವಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸುವರ್ಣೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-131-1x">ದೇವಾ ಊಚುಃ।
ಅಸುರಸ್ತಾರಕೋ ನಾಮ ತ್ವಯಾ ದತ್ತವರಃ ಪ್ರಭೋ।
ಸುರಾನೃಷೀಂಶ್ಚ ಕ್ಲಿಶ್ನಾತಿ ವಧಸ್ತಸ್ಯ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 13-131-1 (86432)
ತಸ್ಮಾದ್ಭಯಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಮಸ್ಮಾಕಂ ವೈ ಪಿತಾಮಹ।
ಪರಿತ್ರಾಯಸ್ವ ನೋ ದೇವ ನ ಹ್ಯನ್ಯಾ ಗತಿರಸ್ತಿ ನಃ॥ 13-131-2 (86433)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-131-3x (7172)
ಸಮೋಹಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಧರ್ಮಂ ನೇಹ ರೋಚಯೇ।
ಹನ್ಯತಾಂ ತಾರಕಃ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಸುರರ್ಷಿಗಣಬಾಧಿತಾ॥ 13-131-3 (86434)
ವೇದಾ ಧರ್ಮಾಶ್ಚ ನೋಚ್ಛೇದಂ ಗಚ್ಛೇಯುಃ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ।
ವಿಹಿತಂ ಪೂರ್ವಮೇವಾತ್ರ ಮಯಾ ವೈ ವ್ಯೇತು ವೋ ಜ್ವರಃ॥ 13-131-4 (86435)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-131-5x (7173)
ವರದಾನಾದ್ಭಗವತೋ ದೈತೇಯೋ ಬಲಗರ್ವಿತಃ।
ದೇವೈರ್ನ ಶಕ್ಯತೇ ಹಂತು ಸ ಕಥಂ ಪ್ರಶಮಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-131-5 (86436)
ಸ ಹಿ ನೈವ ಸ್ಮ ದೇವಾನಾಂ ನಾಸುರಾಣಾಂ ನ ರಕ್ಷಸಾಂ।
ವಧ್ಯಃ ಸ್ಯಾಮಿತಿ ಜಗ್ರಾಹ ವರಂ ತ್ವತ್ತಃ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-131-6 (86437)
ದೇವಾಶ್ಚ ಶಪ್ತಾ ರುದ್ರಾಣ್ಯಾ ಪ್ರಜೋಚ್ಛೇದೇ ಪುರಾ ಕೃತೇ।
ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ ವೋಽಪತ್ಯಮಿತಿ ಸರ್ವೇ ಜಗತ್ಪತೇ॥ 13-131-7 (86438)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-131-8x (7174)
ಹುತಾಶನೋ ನ ತತ್ರಾಸೀಚ್ಛಾಪಕಾಲೇ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ।
ಸ ಉತ್ಪಾದಯಿತಾಽಪತ್ಯಂ ವಧಾಯ ತ್ರಿದಶದ್ವಿಷಾಂ॥ 13-131-8 (86439)
ತದ್ವೈ ಸರ್ವಾನತಿಕ್ರಂಯ ದೇವದಾನವರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಮಾನುಷಾನಥ ಗಂಧರ್ವಾನ್ನಾಗಾನಥ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-131-9 (86440)
ಅಸ್ತ್ರೇಣಾಮೋಘಪಾತೇನ ಶಕ್ತ್ಯಾ ತಂ ಘಾತಯಿಷ್ಯತಿ।
ಯತೋ ವೋ ಭಯಪುತ್ಪನ್ನಂ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಸುರಶತ್ರವಃ॥ 13-131-10 (86441)
ಸನಾತನೋ ಹಿ ಸಂಕಲ್ಪಃ ಕಾಮ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ರುದ್ರಸ್ಯ ತೇಜಃ ಪ್ರಸ್ಕನ್ನಮಗ್ನೌ ನಿಪತಿತಂ ಚ ಯತ್॥ 13-131-11 (86442)
ತತ್ತಜೋಽಗ್ನಿರ್ಮಹದ್ಭೂತಂ ದ್ವಿತೀಯಮಿವ ಪಾವಕಂ।
ವಧಾರ್ಥಂ ದೇವಶತ್ರೂಣಾಂ ಗಂಗಾಯಾಂ ಜನಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-131-12 (86443)
ಸ ತು ನಾವಾಪ ತಂ ಶಾಪಂ ನಷ್ಟಃ ಸ ಹುತಭುಕ್ತದಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ವೋ ಭಯಹೃದ್ದೇವಾಃ ಸಮುತ್ಪತ್ಸ್ಯತಿ ಪಾವಕಿಃ॥ 13-131-13 (86444)
ಅನ್ವಿಷ್ಯತಾಂ ವೈ ಜ್ವಲನಸ್ತಥಾ ಚಾದ್ಯ ನಿಯುಜ್ಯತಾಂ।
ತಾರಕಸ್ಯ ವಧೋಪಾಯಃ ಕಥಿತೋ ವೈ ಮಯಾಽನಘಾಃ॥ 13-131-14 (86445)
ನ ಹಿ ತೇಜಸ್ವಿನಾಂ ಶಾಪಾಸ್ತೇಜಃಸು ಪ್ರಭವಂತಿ ವೈ।
ಬಲಾನ್ಯತಿಬಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಬಲಾನಿ ಭವಂತಿ ವೈ॥ 13-131-15 (86446)
ಹನ್ಯಾದವಧ್ಯಾನ್ವರದಾನಪಿ ಚೈವ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ಸಂಕಲ್ಪಾಭಿರುಚಿಃ ಕಾಮಃ ಸನಾತನತಮೋಽಭವತ್॥ 13-131-16 (86447)
ಜಗತ್ಪತಿರನಿರ್ದೇಶ್ಯ ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವಭಾವನಃ।
ಹೃಚ್ಛಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ರುದ್ರಾದಪಿ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-131-17 (86448)
ಅನ್ವಿಷ್ಯತಾಂ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತೇಜೋರಾಶಿರ್ಹುತಾಶನಃ।
ಸ ವೋ ಮನೋಗತಂ ಕಾಮಂ ದೇವಃ ಸಂಪಾದಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-131-18 (86449)
ಏತದ್ವಾಕ್ಯಮುಪಶ್ರುತ್ಯ ತತೋ ದೇವಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜಗ್ಮು- ಸಂಸಿದ್ಧಸಂಕಲ್ಪಾಃ ಪರ್ಯೇಷಂತೋ ವಿಭಾವಸುಂ॥ 13-131-19 (86450)
ತತಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮೃಷಯೋ ವ್ಯಚಿನ್ವಂತ ಸುರೈಃ ಸಹ।
ಕಾಂಕ್ಷಂತೋ ದರ್ಶನಂ ವಹ್ನೇಃ ಸರ್ವೇ ತದ್ಗತಮಾನಸಾಃ॥ 13-131-20 (86451)
ಪರೇಣ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಶ್ರೀಮಂತೋ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಾಃ।
ಲೋಕಾನನ್ವಚರನ್ಸಿದ್ಧಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಭೃಗೂತ್ತಮ।
ನಷ್ಟಮಾತ್ಮನಿ ಸಂಲೀನಂ ನಾಭಿಜಗ್ಮುರ್ಹುತಾಶನಂ॥ 13-131-21 (86452)
ತತಃ ಸಂಜಾತಸಂತ್ರಾಸಾನಗ್ನಿದರ್ಶನಲಾಲಸಾನ್।
ಜಲೇಚರಃ ಕ್ಲಾಂತಮನಾಸ್ತೇಜಸಾಽಗ್ನೇಃ ಪ್ರದೀಪಿತಃ।
ಉವಾಚ ದೇವಾನ್ಮಂಡೂಕೋ ರಸಾತಲತಲೋತ್ಥಿತಃ। 13-131-22 (86453)
ರಸಾತಲತಲೇ ದೇವಾ ವಸತ್ಯಗ್ನಿರಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸಂತಾಪಾದಿಹ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಾವಕಪ್ರಭವಾದಹಂ॥ 13-131-23 (86454)
ಸ ಸಂಸುಪ್ತೋ ಜಲೇ ದೇವಾ ಭಗವಾನ್ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ಅಪಃ ಸಂಸೃಜ್ಯ ತೇಜೋಭಿಸ್ತೇನ ಸಂತಾಪಿತಾ ವಯಂ॥ 13-131-24 (86455)
ತಸ್ಯ ದರ್ಶನಮಿಷ್ಟಂ ವೋ ಯದಿ ದೇವಾ ವಿಭಾವಸೋಃ।
ತತ್ರೈವಮಧಿಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಕಾರ್ಯಂ ವೋ ಯದಿ ವಹ್ನಿನಾ॥ 13-131-25 (86456)
ಗಂಯತಾಂ ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮೋ ವಯಂ ಹ್ಯಗ್ನಿಭಯಾತ್ಸುರಾಃ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಮಂಡೂಕಸ್ತ್ವರಿತೋ ಜಲಮಾವಿಶತ್॥ 13-131-26 (86457)
ಹುತಾಶನಸ್ತು ಬುಬುಧೇ ಮಂಡೂಕಸ್ಯ ಚ ಪೈಶುನಂ।
ಶಶಾಪ ಸ ತಮಾಸಾದ್ಯ ನ ರಸಾನ್ವೇತ್ಸ್ಯಸೀತಿ ವೈ॥ 13-131-27 (86458)
ತಂ ವೈ ಸಂಯುಜ್ಯ ಶಾಪೇನ ಮಂಡೂಕಂ ತ್ವರಿತೋ ಯಯೌ।
ಅನ್ಯತ್ರ ವಾಸಾಯ ವಿಭುರ್ನ ಚಾತ್ಮಾನಮದರ್ಶಯತ್॥ 13-131-28 (86459)
ದೇವಾಸ್ತ್ವನುಗ್ರಹಂ ಚಕ್ರುರ್ಮಂಡೂಕಾನಾಂ ಭೃಗೂತ್ತಮ।
ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ಮಹಾಬಾಹೋ ಗದತೋ ಮಮ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-131-29 (86460)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-131-30x (7175)
ಅಗ್ನಿಶಾಪಾದಜಿಹ್ವಾಽಪಿ ರಸಜ್ಞಾನಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ಸರಸ್ವತೀಂ ಬಹುವಿಧಾಂ ಯೂಮಮುಚ್ಚಾರಯಿಷ್ಯಥ॥ 13-131-30 (86461)
ಬಿಲವಾಸಂ ಗತಾಂಶ್ಚೈವ ನಿರಾಹಾರಾನಚೇತಸಃ।
ಗತಾಸೂನಪಿ ವಃ ಶುಷ್ಕಾನ್ಭೂಮಿಃ ಸಂಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-131-31 (86462)
ತಮೋಘನಾಯಾಮಪಿ ವೈ ನಿಶಾಯಾಂ ವಿಚರಿಷ್ಯಥ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಂಸ್ತತೋ ದೇವಾಃ ಪುನರೇವ ಮಹೀಮಿಮಾಂ॥ 13-131-32 (86463)
ಪರೀಯುರ್ಜ್ವಲನಸ್ಯಾರ್ಥೇ ನ ಚಾವಿಂದನ್ಹುತಾಶನಂ।
ಅಥ ತಾಂದ್ವಿರದಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸುರೇಂದ್ರದ್ವಿರದೋಪಮಃ॥ 13-131-33 (86464)
ಅಶ್ವತ್ಥಸ್ಥೋಽಗ್ನಿರಿತ್ಯೇವಮಾಹ ದೇವಾನ್ಭೃಗೂದ್ವಹ।
ಶಶಾಪ ಜ್ವಲನಃ ಸರ್ವಾಂದ್ವಿರದಾನ್ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ॥ 13-131-34 (86465)
ಪ್ರತೀಪಾ ಭವತಾಂ ಜಿಹ್ವಾ ಭವಿತ್ರೀತಿ ಭೃಗೂದ್ವಹ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ನಿಃಸೃತೋಽಶ್ವತ್ಥಾದಗ್ನಿರ್ವಾರಣಸೂಚಿತಃ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಶಮೀಗರ್ಭಮಥ ವಹ್ನಿಃ ಸುಷುಪ್ಸಯಾ॥ 13-131-35 (86466)
ಅನುಗ್ರಹಂ ತು ನಾಗಾನಾಂ ಯಂ ಚಕ್ರುಃ ಶೃಣು ತಂ ಪ್ರಭೋ।
ದೇವಾ ಭೃಗುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ॥ 13-131-36 (86467)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-131-37x (7176)
ಪ್ರತೀಪಯಾ ಜಿಹ್ವಯಾಽಪಿ ಸರ್ವಾಹಾರಾನ್ಹರಿಷ್ಯಥ।
ವಾಚಂ ಚೋಚ್ಚಾರಯಿಷ್ಯಧ್ವಮುಚ್ಚೈರವ್ಯಂಜಿತಾಕ್ಷರಾಂ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪುನರೇವಾಗ್ನಿಮನುಸಸ್ರುರ್ದಿವೌಕಸಃ॥ 13-131-37 (86468)
ಅಶ್ವತ್ಥಾನ್ನಿಃಸೃತಶ್ಚಾಗ್ನಿಃ ಶಮೀಗರ್ಭಮುಪಾವಿಶತ್।
ಶುಕೇನ ಖ್ಯಾಪಿತೋ ವಿಪ್ರ ತಂ ದೇವಾಃ ಸಮುಪಾದ್ರವನ್॥ 13-131-38 (86469)
ಶಶಾಪ ಸುಕಮಗ್ನಿಸ್ತು ವಾಗ್ವಿಹೀನೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ।
ಜಿಹ್ವಾಮಾವರ್ತಯಾಮಾಸ ತಸ್ಯಾಪಿ ಹುತಭುಕ್ತದಾ॥ 13-131-39 (86470)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಜ್ವಲನಂ ದೇವಾಃ ಶುಕಮೂಚುರ್ದಯಾನ್ವಿತಾಃ।
ಭವಿತಾ ನ ತ್ವಮತ್ಯಂತಂ ಶುಕತ್ವೇ ನಷ್ಟವಾಗಿತಿ॥ 13-131-40 (86471)
ಆವೃತ್ತಜಿಹ್ವಸ್ಯ ಸತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಕಾಂತಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಬಾಲಸ್ಯೇವ ಪ್ರವೃದ್ಧಸ್ಯ ಕಲಮವ್ಯಕ್ತಮದ್ಭುತಂ॥ 13-131-41 (86472)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಂ ಶಮೀಗರ್ಭೇ ವಹ್ನಿಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ದೇವತಾಃ।
ತದೇವಾಯತನಂ ಚಕ್ರುಃ ಪುಣ್ಯಂ ಸರ್ವಕ್ರಿಯಾಸ್ವಪಿ॥ 13-131-42 (86473)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚಾಪ್ಯಗ್ನಿಃ ಶಮೀಗರ್ಭೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ।
ಉತ್ಪಾದನೇ ತಥೋಪಾಯಮಭಿಜಗ್ಮುಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ॥ 13-131-43 (86474)
ಆಪೋ ರಸಾತಲೇ ಯಾಸ್ತು ಸಂಸ್ಪೃಷ್ಟಾಶ್ಚಿತ್ರಭಾನುನಾ।
ತಾಃ ಪರ್ವತಪ್ರಸ್ರವಣೈರೂಷ್ಮಾಂ ಮುಂಚಂತಿ ಭಾರ್ಗವ।
ಪಾವಕೇನಾಧಿಶಯತಾ ಸಂತಪ್ತಾಸ್ತಸ್ಯ ತೇಜಸಾ॥ 13-131-44 (86475)
ಅಥಾಗ್ನಿರ್ದೇವತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಭೂವ ವ್ಯಥಿತಸ್ತದಾ।
ಕಿಮಾಗಮನಮಿತ್ಯೇವಂ ತಾನಪೃಚ್ಛತ ಪಾವಕಃ॥ 13-131-45 (86476)
ತಮೂಚುರ್ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಚೈವ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ತ್ವಾಂ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯಾಮಹೇ ಕಾರ್ಯೇ ತದ್ಭವಾನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ।
ಕೃತೇ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಭವಿತಾ ತವಾಪಿ ಸುಮಹಾನ್ಗುಣಃ॥ 13-131-46 (86477)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-131-47x (7177)
ಬ್ರೂತ ಯದ್ಭವತಾಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ತದಹಂ ಸುರಾಃ।
ಭವತಾಂ ತು ನಿಯೋಜ್ಯೋಸ್ಮಿ ಮಾವೋತ್ರಾಸ್ತು ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-131-47 (86478)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-131-48x (7178)
ಅಸುರಸ್ತಾರಕೋ ನಾಮ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವರದರ್ಪಿತಃ।
ಅಸ್ಮಾನ್ಪ್ರಬಾಧತೇ ವೀರ್ಯಾದ್ವಧಸ್ತಸ್ಯ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 13-131-48 (86479)
ಇಮಾಂದೇವಗಣಾಂಸ್ತಾತ ಪ್ರಜಾಪತಿಗಣಾಂಸ್ತಥಾ।
ಋಷೀಂಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾಭಾಗ ಪರಿತ್ರಾಯಸ್ವ ಪಾವಕ॥ 13-131-49 (86480)
ಅಪತ್ಯಂ ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರವೀರಂ ಜನಯಕ ಪ್ರಭೋ।
ಯದ್ಭಯಂ ನೋಽಸುರಾತ್ತಸ್ಮಾನ್ನಾಶಯೇದ್ಧವ್ಯವಾಹನ॥ 13-131-50 (86481)
ಶಪ್ತಾನಾಂ ನೋ ಮಹಾದೇವ್ಯಾ ನಾನ್ಯದಸ್ತಿ ಪರಾಯಣಂ।
ಅನ್ಯತ್ರ ಭವತೋ ವೀರ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ರಾಯಸ್ವ ನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-131-51 (86482)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಹವ್ಯವಾಹನಃ।
ಜಗಾಮಾಥ ದುರಾಧರ್ಷೋ ಗಂಗಾಂ ಭಾಗೀರಥೀಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-131-52 (86483)
ತಯಾ ಚಾಪ್ಯಭವನ್ಮಿಶ್ರೋ ಗರ್ಭಂ ಚಾಸ್ಯಾಂ ದಧೇ ತದಾ।
ವವೃಧೇ ಸ ತದಾ ಗರ್ಭಃ ಕಕ್ಷೇ ಕೃಷ್ಣಗತಿರ್ಯಥಾ॥ 13-131-53 (86484)
ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಗಂಗಾ ವಿಹ್ವಲಚೇತನಾ।
ಸಂತಾಪಮಗಮತ್ತೀವ್ರಂ ವೋಢುಂ ಸಾ ನ ಶಶಾಕ ಹ॥ 13-131-54 (86485)
ಆಹಿತೇ ಜ್ವಲನೇನಾಥ ಗರ್ಭೇ ತೇಜಃಸಮನ್ವಿತೇ।
ಗಂಗಾಯಾಮಸುರಃ ಕಶ್ಚಿದ್ಭೈರವಂ ನಾದಮಾನದತ್॥ 13-131-55 (86486)
ಅಬುದ್ಧಿಪತಿತೇನಾಥ ನಾದೇನ ವಿಪುಲೇನ ಸಾ॥
ವಿತ್ರಸ್ತೋದ್ಧಾಂತನಯನಾ ಗಂಗಾ ವಿಪ್ಲುತಲೋಚನಾ॥ 13-131-56 (86487)
ವಿಸಂಜ್ಞಾ ನಾಶಕದ್ಗರ್ಭಂ ವೋಢುಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಚ।
ಸಾ ತು ತೇಜಃಪರೀತಾಂಗೀ ಕಂಪಮಾನಾ ಚ ಜಾಹ್ನವೀ॥ 13-131-57 (86488)
ಉವಾಚ ಜ್ವಲನಂ ವಿಪ್ರ ತದಾ ಗರ್ಭಬಲೋದ್ಧುತಾ।
ನತೇ ಶಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಭಗವಂಸ್ತೇಜಸೋಽಸ್ಯ ವಿಧಾರಣೇ॥ 13-131-58 (86489)
ವಿಮೂಢಾಽಸ್ಮಿ ಕೃತಾಽನೇನ ನ ಮೇ ಸ್ವಾಸ್ಧ್ಯಂ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ವಿಹ್ವಲಾ ಚಾಸ್ಮಿ ಭಗವಂಶ್ಚೇತೋ ನಷ್ಟಂ ಚ ಮೇಽನಘ 13-131-59 (86490)
ಧಾರಣೇ ನಾಸ್ಯ ಶಕ್ತಾಽಹಂ ಗರ್ಭಸ್ಯ ತಪತಾಂವರ।
ಉತ್ಸ್ರಕ್ಷ್ಯೇಽಹಮಿಮಂ ದುಃಖಾನ್ನ ತು ಕಾಮಾತ್ಕಥಂಚನ॥ 13-131-60 (86491)
ನ ತೇಜಸಾಽಸ್ತಿ ಸಂಸ್ಪರ್ಶೋ ಮಮ ದೇವ ವಿಭಾವಸೋ।
ಆಪದರ್ಥೇ ಹಿ ಸಂಬಂಧಃ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪಿ ಮಹಾದ್ಯುತೇ॥ 13-131-61 (86492)
ಯದತ್ರ ಗುಣಸಂಪನ್ನಮಿತರದ್ವಾ ಹುತಾಶನ।
ತ್ವಯ್ಯೇವ ತದಹಂ ಮನ್ಯೇ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಚ ಕೇವಲೌ॥ 13-131-62 (86493)
ತಾಮುವಾಚ ತತೋ ವಹ್ನಿರ್ಧಾರ್ಯತಾಂ ಧಾರ್ಯತಾಮಿತಿ।
ಗರ್ಭೋ ಮತ್ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತೋ ಮಹಾಗುಣಫಲೋದಯಃ॥ 13-131-63 (86494)
ಶಕ್ತಾ ಹ್ಯಸಿ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ವೋಢುಂ ಧಾರಯಿತುಂ ತಥಾ।
ನ ಹಿ ತೇ ಕಿಂಚಿದಪ್ರಾಪ್ಯಮನ್ಯತೋ ಧಾರಣಾದೃತೇ॥ 13-131-64 (86495)
`ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಸಾ ದೇವೀ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಪಾವಕಶ್ಚಾಪಿ ತೇಜಸ್ವೀ ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಜಗಾಮೇಷ್ಟಂ ತದಾ ದೇಶಂ ತತೋ ಭಾರ್ಗವನಂದನ॥' 13-131-65 (86496)
ಸಾ ವಹ್ನಿನಾ ವಾರ್ಯಮಾಣಾ ದೇವೈರಪಿ ಸರಿದ್ವರಾ।
ಸಮುತ್ಸಸರ್ಜ ತಂ ಗರ್ಭಂ ಮೇರೌ ಗಿರಿವೇರ ತದಾ॥ 13-131-66 (86497)
ಸಮರ್ಥಾ ಧಾರಣೇ ಚಾಪಿ ರುದ್ರತೇಜಃಪ್ರಧರ್ಷಿತಾ।
ನಾಶಕತ್ಸಾ ತದಾ ಗರ್ಭಂ ಸಂಧಾರಯಿತುಮೋಜಸಾ।
ಸಮುತ್ಸಸರ್ಜ ತಂ ದುಃಖಾದ್ದೀಪ್ತವೈಶ್ವಾನರಪ್ರಭಂ॥ 13-131-67 (86498)
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಚಾಗ್ನಿಸ್ತಾಂ ತದಾ ಗಂಗಾಂ ಭೃಗೂದ್ವಹ।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಸರಿತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ ಕಚ್ಚಿದ್ಗರ್ಭಃ ಸುಖೋದಯಃ॥ 13-131-68 (86499)
ಕೀದೃಗ್ಗುಣೋಪಿ ವಾ ದೇವಿ ಕೀದೃಗ್ರೂಪಶ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತೇಜಸಾ ಕೇನ ವಾ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಮೇತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-131-69 (86500)
ಗಂಗೋವಾಚ। 13-131-70x (7179)
ಜಾತರೂಪಃ ಸ ಗರ್ಭೋ ವೈ ತೇಜಸಾ ತ್ವಮಿವಾನಘ।
ಸುವರ್ಣೋ ವಿಮಲೋ ದೀಪ್ತಃ ಪರ್ವತಂ ಚಾವಭಾಸಯನ್॥ 13-131-70 (86501)
ಪದ್ಮೋತ್ಪಲವಿಮಿಶ್ರಾಣಾಂ ಹ್ರದಾನಾಮಿವ ಶೀತಲಃ।
ಗಂಧೋಸ್ಯ ಸ ಕದಂಬಾನಾಂ ತುಲ್ಯೋ ವೈ ತಪತಾಂವರ॥ 13-131-71 (86502)
ತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ಗರ್ಭಸ್ಯ ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯೇವ ರಶ್ಮಿಭಿಃ।
ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಪರಿಸಂಸೃಷ್ಟಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪರ್ವತೇಷು ಚ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಕಾಂಚನೀಭೂತಂ ಸಮಂತಾತ್ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 13-131-72 (86503)
ಪರ್ಯಧಾವತ ಶೈಲಾಂಶ್ಚ ನದೀಃ ಪ್ರಸ್ರವಣಾನಿ ಚ।
ವ್ಯಾದೀಪಯತ್ತೇಜಸಾ ಚ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಸಚರಾಚರಂ॥ 13-131-73 (86504)
ಏವಂರೂಪಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಹವ್ಯವಾಹನ।
ಸೂರ್ಯವೈಶ್ವಾನರಸಮಃ ಕಾಂತ್ಯಾ ಸೋಮ ಇವಾಪರಃ॥ 13-131-74 (86505)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-131-75x (7180)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಸಾ ದೇವೀ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಪಾವಕಶ್ಚಾಪಿ ತೇಜಸ್ವೀ ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ದಿವೌಕಸಾಂ।
ಜಗಾಮೇಷ್ಟಂ ತತೋ ದೇಶಂ ತದಾ ಭಾರ್ಗವನಂದನ॥ 13-131-75 (86506)
ಏತೈಃ ಕರ್ಮಗುಣೈರ್ಲೋಕೇ ನಾಮಾಗ್ನೇಃ ಪರಿಗೀಯತೇ।
ಹಿರಣ್ಯರೇತಾ ಇತಿ ವೈ ಋಷಿಭಿರ್ವಿಬುಧೈಸ್ತಥಾ।
ಪೃಥಿವೀ ಚ ತದಾ ದೇವೀ ಖ್ಯಾತಾ ವಸುಮತೀತಿ ವೈ॥ 13-131-76 (86507)
ಸ ತು ಗರ್ಭೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪಾವಕೋದ್ಭವಃ।
ದಿವ್ಯಂ ಶರವಣಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವವೃಧೇಽದ್ಭುತದರ್ಶನಃ॥ 13-131-77 (86508)
ದದೃಶುಃ ಕೃತ್ತಿಕಾಸ್ತಂ ತು ಬಾಲಾರ್ಕಸದೃಶದ್ಯುತಿಂ।
ಜಾತಸ್ನೇಹಾಸ್ತು ತಂ ಬಾಲಂ ಪುಪುಷುಃ ಸ್ತನ್ಯವಿಸ್ರವೈಃ॥ 13-131-78 (86509)
ತತಃ ಸ ಕಾರ್ತಿಕೇಯತ್ವಮವಾಪ ಪರಮದ್ಯುತಿಃ।
ಸ್ಕನ್ನತ್ವಾತ್ಸ್ಕಂದತಾಂ ಚಾಪಿ ಗುಹಾವಾಸಾದ್ಗುಹೋಽಭವತ್॥ 13-131-79 (86510)
ಏವಂ ಸುವರ್ಣಮುತ್ಪನ್ನಮಪತ್ಯಂ ಜಾತವೇದಸಃ।
ತತ್ರ ಜಾಂಬೂನದಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಭೂಷಣಂ॥ 13-131-80 (86511)
ತತಃಪ್ರಭೃತಿ ಚಾಪ್ಯೇತಂಜಾತರೂಪಮುದಾಹೃತಂ।
ರತ್ನಾನಾಮುತ್ತಮಂ ರತ್ನಂ ಭೂಷಣಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-131-81 (86512)
ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಮಂಗಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ।
ಯತ್ಸುವರ್ಣಂ ಸ ಭಗವಾನಗ್ನಿರೀಶಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-131-82 (86513)
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಹಿ ಕನಕಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಅಗ್ನೀಷೋಮಾತ್ಮಕಂ ಚೈವ ಜಾತರೂಪಮುದಾಹೃತಂ॥ ॥ 13-131-83 (86514)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 131 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-131-13 ನಷ್ಟಃ ಅದರ್ಶಂ ಗತಃ॥ 7-131-16 ಕಾಮಃ ಕಾಂಯಮಾನೋ ವಹ್ನಿಃ॥ 7-131-21 ನಷ್ಟಂ ಅದರ್ಶನಂ ಗತಂ। ಆತ್ಮನಿ ಜಲೇ ಜಲಸ್ಯ ತೇಜೋಜನ್ಯತ್ವಾತ್॥ 7-131-26 ಮೃಗ್ಯತಾಂ ಸಾಧಯಿಷ್ಯಾಮ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-27 ನ ರಸಾನಿತಿ। ರಸನೇಂದ್ರಿಯಹೀನೋ ಭವಿಷ್ಯಸೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-131-28 ನಚ ದೇವಾನದರ್ಶಯದಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-30 ಅಜಿಹ್ವಾ ಅಪೀತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ 7-131-39 ಜಿಹ್ವಾಂ ಚ ಕರ್ತಯಾಮಾಸೇತಿ ಡ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-41 ಬಾಲಸ್ಯೇವ ಪ್ರವೃತ್ತಸ್ಯೇತಿ ಡ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-44 ಊಷ್ಮಾ ಊಷ್ಮಾಣಂ। ಅದಿಶಯತಾ ಅಧಿಶಯಾನೇನ। ಪಾವಕೇನಾಧಿಶಯಿತಾ ಇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-53 ದಧೇ ಆದಧೇ। ಗರ್ಭಶ್ವಾಸ್ಯಾಭವತ್ತದೇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-54 ಸೋಢುಂ ಸಾ ನ ಶಶಾಕ ಹೇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-56 ಅಬುದ್ಧಿಪತಿತೇನ ಅಕಸ್ಮಾಜ್ಜಾತೇನ॥ 7-131-61 ನ ಚೇತಸಾಸ್ತಿ ಸಂಸ್ಪರ್ಶ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-131-71 ಕದಂಬಾನಾಂ ಕದಂಬಪುಷ್ಪಾಣಾಂ॥ 7-131-83 ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಭಾತ್ಮಕಂ ಚೈವೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 132
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.132. ಅಧ್ಯಾಯಃ 132
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಸಿಷ್ಠೇನ ಪರಶುರಾಮಂಪ್ರತಿ ಸುವರ್ಣಪ್ರಭಾವಕಥನಪ್ರಸಂಗೇನ ರುದ್ರಯಜ್ಞೇ ಭೃಗ್ವಂಗಿರಃ ಪ್ರಭೃತಿಪ್ರಭಾವಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ।
ಅಪಿ ಚೇದಂ ಪುರಾ ರಾಮ ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮದರ್ಶನಂ।
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-132-1 (86515)
ದೇವಸ್ಯ ಮಹತಸ್ತಾತ ವಾರುಣೀಂ ಬಿಭ್ರತಸ್ತನುಂ।
ಐಶ್ವರ್ಯೇ ವಾರುಣೇವಾಽಥ ರುದ್ರಸ್ಯೇಶಸ್ಯ ವೈ ಪ್ರಭೋ॥ 13-132-2 (86516)
ಆಜಗ್ಮುರ್ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಶ್ಚಾಗ್ನಿಪುರೋಗಮಾಃ।
ಯಜ್ಞಾಂಗಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ವಷಟ್ಕಾರಶ್ಚ ಮೂರ್ತಿಮಾನ್॥ 13-132-3 (86517)
ಮೂರ್ತಿಮಂತಿ ಚ ಸಾಮಾನಿ ಯಜೂಂಷಿ ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಋಗ್ವೇದಶ್ಚಾಗಮತ್ತತ್ರ ಪದಕ್ರಮವಿಭೂಷಿತಃ॥ 13-132-4 (86518)
ಲಕ್ಷಣಾನಿ ಸ್ವರಾಸ್ತೋಭಾ ನಿರುಕ್ತಾಃ ಸ್ವರಭಕ್ತಯಃ।
ಓಂಕಾರಶ್ಛಂದಸಾಂ ನೇತ್ರಂ ನಿಗ್ರಹಪ್ರಗ್ರಹೌ ತಥಾ॥ 13-132-5 (86519)
ವೇದಾಶ್ಚ ಸೋಪನಿಷದೋ ವಿದ್ಯಾ ಸಾವಿತ್ರ್ಯಥಾಪಿ ಚ।
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ದಧಾರ ಭಗವಾಞ್ಶಿವಃ॥ 13-132-6 (86520)
ಸಂಜುಹಾವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸ್ವಯಮೇವ ತದಾ ಪ್ರಭೋ।
ಯಜ್ಞಂ ಚ ಶೋಭಯಾಮಾಸ ಬಹುರೂಪಂ ಪಿನಾಕಧೃತ್॥ 13-132-7 (86521)
ದ್ಯೌರ್ನಭಃ ಪೃಥಿವೀ ಖಂ ಚ ತಥಾ ಚೈವೈಷ ಭೂಪತಿಃ।
ಸರ್ವವಿದ್ಯೇಶ್ವರಃ ಶ್ರೀಮಾನೇಷ ಚಾಪಿ ವಿಭಾವಸುಃ॥ 13-132-8 (86522)
ಏಷ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಶಿವೋ ರುದ್ರೋ ವರುಣೋಽಗ್ನಿಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಕೀರ್ತ್ಯತೇ ಭಗವಾಂದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತಪತಿಃ ಶಿವಃ॥ 13-132-9 (86523)
ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞಃ ಪಶುಪತೇಸ್ತಪಃ ಕ್ರತವ ಏವ ಚ।
ದೀಕ್ಷಾ ದೀಪ್ತವ್ರತಾ ದೇವೀ ದಿಶಶ್ಚ ಸದಿಗೀಶ್ವರಾಃ॥ 13-132-10 (86524)
ದೇವಪತ್ನ್ಯಶ್ಚ ಕನ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವಾನಾಂ ಚೈವ ಮಾತರಃ।
ಆಜಗ್ಮುಃ ಸಹಿತಾಸ್ತತ್ರ ತದಾ ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಯಜ್ಞಂ ಪಶುಪತೇಃ ಪ್ರೀತಾ ವರುಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-132-11 (86525)
ಸ್ವಯಂಭುವಸ್ತು ತಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೇತಃ ಸಮಪತದ್ಭುವಿ॥ 13-132-12 (86526)
ತಸ್ಯ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ನಿಷ್ಯಂದಾನ್ಪಾಂಸೂನ್ಸಂಗೃಹ್ಯ ಭೂಮಿತಃ।
ಪ್ರಾಸ್ಯತ್ಪೂಷಾ ಕರಾಭ್ಯಾಂ ವೈ ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಹುತಾಶನೇ॥ 13-132-13 (86527)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಸಂಪ್ರವೃತ್ತೇ ಸತ್ರೇ ಜ್ವಲಿತಪಾವಕೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಜುಹ್ವತಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೋ ಬಭೂವಹ॥ 13-132-14 (86528)
ಸ್ಕನ್ನಮಾತ್ರಂ ಚ ತಚ್ಛುಕ್ರಂ ಸ್ರುವೇಣ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಸಃ।
ಆಜ್ಯವನ್ಮಂತ್ರತಶ್ಚಾಪಿ ಸೋಽಜುಹೋದ್ಭೃಗುನಂದನ॥ 13-132-15 (86529)
ತತಃ ಸ ಜನಯಾಮಾಸ ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ತಸ್ಯ ತತ್ತೇಜಸಸ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜಜ್ಞೇ ಲೋಕೇಷು ತೈಜಸಂ॥ 13-132-16 (86530)
ತಮಸಸ್ತಾಮಸಾ ಭಾವಾ ವ್ಯಾಪಿ ಸತ್ವಂ ತಥೋಭಯಂ।
ಸ ಗುಣಸ್ತೇಜಸೋ ನಿತ್ಯಂ ತಮಸ್ಯಾಕಾಶಮೇವ ಚ।
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚ ತಥಾ ಸತ್ವಂ ತೇಜಸ್ತಥೋತ್ತಮಂ॥ 13-132-17 (86531)
ಶುಕ್ರೇ ಹುತೇಽಗ್ನೌ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಪ್ರಾದುರಾಸಂಸ್ತ್ರಯಃ ಪ್ರಭೋ।
ಪುರುಷಾ ವಪುಷಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವೈಃ ಸ್ವೈಃ ಪ್ರಸವಜೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 13-132-18 (86532)
ಭರ್ಜನಾದ್ಭೃಗುರಿತ್ಯೇವಮಂಗಾರೇಭ್ಯೋಽಂಗಿರಾಽಭವತ್।
ಅಂಗಾರಸಂಶ್ರಯಾಚ್ಚೈವ ಕವಿರಿತ್ಯಪರೋಽಭವತ್।
ಸಹ ಜ್ವಾಲಾಭಇರುತ್ಪನ್ನೋ ಭೃಗುಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭೃಗುಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-132-19 (86533)
ಮರೀಚಿಭ್ಯೋ ಮರೀಚಿಸ್ತು ಮಾರೀಚಃ ಕಶ್ಯಪೋ ಹ್ಯಭೂತ್।
ಅಂಗೋರಭ್ಯೋಽಂಗಿರಾಸ್ತಾತ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಃ ಕುಶೋಚ್ಚಯಾತ್॥ 13-132-20 (86534)
ಅತ್ರೈವಾತ್ರೇತಿ ಚ ವಿಭೋ ಜಾತಮತ್ರಿಂ ವದಂತ್ಯಪಿ॥ 13-132-21 (86535)
ತಥಾ ಭಸ್ಮವ್ಯಪೋಹೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಣಸಂಮತಾಃ।
ವೈಖಾನಸಾಃ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾಸ್ತಪಃ ಶ್ರುತಗುಣೇಪ್ಸವಃ॥ 13-132-22 (86536)
ಅಶ್ರುತೋಽಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾವಶ್ವಿನೌ ರೂಪಸಂಮತೌ।
ಶೇಷಾಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಃ ಸ್ರೋತೋಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಜಜ್ಞಿರೇ।
ಋಷಯೋ ರೋಮಕೂಪೇಭ್ಯಃ ಸ್ವೇದಾಚ್ಛಂದೋ ಬಲಾನ್ಮನಃ॥ 13-132-23 (86537)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದಾಹುರಗ್ನಿಃ ಸರ್ವಾಸ್ತು ದೇವತಾಃ।
ಋಷಯಃ ಶ್ರುತಸಂಪನ್ನಾ ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 13-132-24 (86538)
ಯಾನಿ ದಾರೂಣಿ ನಿರ್ಯಾಸಾಸ್ತೇ ಮಾಸಾಃ ಪಕ್ಷಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಅಹೋರಾತ್ರಾ ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ವೀತಜ್ಯೋತಿಶ್ಚ ವಾರುಣಂ॥ 13-132-25 (86539)
ರೌದ್ರಂ ಲೋಹಿತಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಲೋಹಿತಾತ್ಕನಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತನ್ಮೈತ್ರಮಿತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ಧೂಮಾಚ್ಚ ವಸವಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-132-26 (86540)
ಅರ್ಚಿಷೋ ಯಾಶ್ಚ ತೇ ರುದ್ರಾಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾ ಮಹಾಪ್ರಭಾಃ।
ಉದ್ದೀಪ್ತಾಸ್ತೇ ತಥಾಽಂಗಾರಾ ಯೇ ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ದಿವಿ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-132-27 (86541)
ಅಗ್ನಿರ್ನಾಥಶ್ಚ ಲೋಕಸ್ಯ ತತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತದ್ಭುವಂ।
ಸರ್ವಕಾಮದಮಿತ್ಯಾಹುಸ್ತತ್ರ ಹವ್ಯಮುಪಾವಹನ್॥ 13-132-28 (86542)
ತತೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾದೇವೋ ವರುಣಃ ಪವನಾತ್ಮಕಃ।
ಮಮ ಸತ್ರಮಿದಂ ದಿವ್ಯಮಹಂ ಗೃಹಪತಿಸ್ತ್ವಿಹ॥ 13-132-29 (86543)
ತ್ರೀಣಿ ಪೂರ್ವಾಣ್ಯಪತ್ಯಾನಿ ಮಮ ತಾನಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಇತಿ ಜಾನೀತ ಖಗಮಾ ಮಮ ಯಜ್ಞಫಲಂ ಹಿ ತತ್॥ 13-132-30 (86544)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-132-31x (7181)
ಮದಂಗೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಸೂತಾನಿ ಮದಾಶ್ರಯಕೃತಾನಿ ಚ।
ಮಮೈವ ತಾನ್ಮಪತ್ಯಾನಿ ಮಮ ಶುಕ್ಲಂ ಹುತಂ ಹಿ ತತ್॥ 13-132-31 (86545)
ಅಥಾಬ್ರವೀಲ್ಲೋಕಗುರುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಮಮೈವ ತಾನ್ಯಪತ್ಯಾನಿ ಮಮ ಶುಕ್ಲಂ ಹುತಂ ಹಿ ತತ್॥ 13-132-32 (86546)
ಅಹಂ ವಕ್ತಾ ಚ ಮಂತ್ರಸ್ಯ ಹೋತಾ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಚೈವ ಹ।
ಯಸ್ಯ ಬೀಜಂ ಫಲಂ ತಸ್ಯ ಶುಕ್ರಂ ಚೇತ್ಕಾರಣಂ ಮತಂ॥ 13-132-33 (86547)
ತತೋಽಬ್ರುವಂದೇವಗಣಾಃ ಪಿತಾಮಹಮುಪೇತ್ಯ ವೈ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಪುಟಾಃ ಸರ್ವೇ ಶಿರೋಭಿರಭಿವಂದ್ಯ ಚ॥ 13-132-34 (86548)
ವಯಂ ಚ ಭಗವನ್ಸರ್ವೇ ಜಗಚ್ಚ ಸಚರಾಚರಂ।
ತವೈವ ಪ್ರಸವಾಃ ಸರ್ವೇ ತಸ್ಮಾದಗ್ನಿರ್ವಿಭಾವಸುಃ।
ವರುಣಶ್ಚೇಶ್ವರೋ ದೇವೋ ಲಭತಾಂ ಕಾಮಮೀಪ್ಸಿತಂ॥ 13-132-35 (86549)
ನಿಸರ್ಗಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚಾಪಿ ವರುಣೋ ಯಾದಸಾಂಪತಿಃ।
ಜಗ್ರಾಹ ವೈ ಭೃಗು ಪೂರ್ವಮಪತ್ಯಂ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಂ॥ 13-132-36 (86550)
ಈಶ್ವರೋಽಂಗಿರಸಂ ಚಾಗ್ನೇರಪತ್ಯಾರ್ಥಮಕಲ್ಪಯತ್।
ಪಿತಾಮಹಸ್ತ್ವಪತ್ಯಂ ವೈಕವಿಂ ಜಗ್ರಾಹ ತತ್ತ್ವವಿತ್॥ 13-132-37 (86551)
ತದಾ ಸ ವಾರುಣಿಃ ಖ್ಯಾತೋ ಭೃಗುಃ ಪ್ರಸವಕರ್ಮಕೃತ್।
ಆಗ್ನೇಯಸ್ತ್ವಂಗಿರಾಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕವಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಭಾರ್ಗವಾಂಗಿರಸೌ ಲೋಕೇ ಲೋಕಸಂತಾನಲಕ್ಷಣೌ॥ 13-132-38 (86552)
ಏತೇ ವಿಪ್ರವರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಸ್ತ್ರಯಃ।
ಸರ್ವಂ ಸಂತಾನಮೇತೇಷಾಮಿದಮಿತ್ಯುಪಧಾರಯ॥ 13-132-39 (86553)
ಭೃಗೋಸ್ತು ಪುತ್ರಾಃ ಸಪ್ತಾಸನ್ಸರ್ವೇ ತುಲ್ಯಾ ಭೃಗೋರ್ಗುಣೈಃ।
ಚ್ಯವನೋ ವಜ್ರಶೀರ್ಷಶ್ಚ ಶುಚಿರೌರ್ವಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-132-40 (86554)
ಶುಕ್ರೋ ವರೇಣ್ಯಶ್ಚ ವಿಭುಃ ಸವನಶ್ಚೇತಿ ಸಪ್ತ ತೇ।
ಭಾರ್ಗವಾ ವಾರುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಯೇಷಾಂ ವಂಶೇ ಭವಾನಪಿ॥ 13-132-41 (86555)
ಅಷಅಟೌ ಚಾಂಗಿರಸಃ ಪುತ್ರಾ ವಾರುಣಾಸ್ತೇಽಪ್ಯವಾರುಣಾಃ।
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುಚಥ್ಯಶ್ಚ ವಯಸ್ಯಃ ಶಾಂತಿರೇವ ಚ॥ 13-132-42 (86556)
ಘೋರೋ ವಿರೂಪಃ ಸಂವರ್ತಃ ಸುಧನ್ವಾ ಚಾಷ್ಟಮಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಏತೇಽಷ್ಟೌ ವಹ್ನಿಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ ನಿರಾಮಯಾಃ॥ 13-132-43 (86557)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚ ಕವೇಃ ಪುತ್ರಾ ವಾರುಣಾಸ್ತೇಽಪ್ಯುದಾಹೃತಾಃ।
ಅಷ್ಟೌ ಪ್ರಸವಜೈರ್ಯುಕ್ತಾ ಗುಣೈರ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದಃ ಶುಭಾಃ॥ 13-132-44 (86558)
ಕವಿಃ ಕಾವ್ಯಶ್ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನುಶನಾ ತಥಾ।
ಭೃಗುಶ್ಚ ವರುಣಶ್ಚೈವ ಕಾಶ್ಯಪೋಽಗ್ನಿಶ್ಚ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 13-132-45 (86559)
ಅಷ್ಟೌ ಕವಿಸುತಾ ಹ್ಯೇತೇ ಸರ್ವಮೇಭಿರ್ಜಗತ್ತತಂ।
ಪ್ರಜಾಪತಯ ಏತೇ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಯೈರಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-132-46 (86560)
ಏವಮಂಗಿರಸಶ್ಚೈವ ಕವೇಶ್ಚ ಪ್ರಸವಾನ್ವಯೈಃ।
ಭೃಗೋಶ್ಚ ಭೃಗುಶಾರ್ದೂಲ ವಂಶಜೈಃ ಸತತಂ ಜಗತ್॥ 13-132-47 (86561)
ವರುಣಶ್ಚಾದಿತೋ ವಿಪ್ರ ಜಗ್ರಾಹ ಪ್ರಭುರೀಶ್ವರಃ।
ಕವಿಂ ತಾತ ಭೃಗುಂ ಚಾಪಿ ತಸ್ಮಾತ್ತೌ ವಾರುಣೌ ಸ್ಮೃತೌ॥ 13-132-48 (86562)
ಜಗ್ರಾಹಾಂಗಿರಸಂ ದೇವಃ ಶಿಖೀ ತಸ್ಮಾದ್ಭುತಾಶನಃ।
ತಸ್ಮಾದಾಂಗಿರಸಾ ಜ್ಞೇಯಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ತದನ್ವಯಾಃ॥ 13-132-49 (86563)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪಿತಾಮಹಃ ಪೂರ್ವಂ ದೇವತಾಭಿಃ ಪ್ರಸಾದಿತಃ।
ಇಮೇ ನಃ ಸಂತರಿಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಜಾಭಿರ್ಜಗದೀಶ್ವರಾಃ॥ 13-132-50 (86564)
ಸರ್ವೇ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯಃ ಸರ್ವೇ ಚಾತಿತಪಸ್ವಿನಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದಿಮಂ ಲೋಕಂ ಧಾರಯಿಷ್ಯಂತಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-132-51 (86565)
ತಥೈವ ವಂಶಕರ್ತಾರಸ್ತವ ತೇಜೋವಿವರ್ಧನಾಃ।
ಭವೇಯುರ್ವೇದವಿದುಷಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಕೃತಿನಸ್ತಥಾ॥ 13-132-52 (86566)
ದೇವಪಕ್ಷಚರಾಃ ಸೌಂಯಾಃ ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಾ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಅನಂತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸತ್ಯಂ ಚ ತಪಶ್ಚ ಪರಮಂ ಭುವಿ॥ 13-132-53 (86567)
ಸರ್ವೇ ಹಿ ವಯಮೇತೇ ಚ ತವೈವ ಪ್ರಸವಾಃ ಪ್ರಭೋ।
ದೇವಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ತ್ವಂ ಹಿ ಕರ್ತಾ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-132-54 (86568)
ಮಾರೀಚಮಾದಿತಃ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವೇ ಚೈವಾಥ ಭಾರ್ಗವಾಃ।
ಅಪತ್ಯಾನೀತಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕ್ಷಮಯಾಮ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-132-55 (86569)
ಅಥ ಸ್ವೇನೈವ ರೂಪೇಣಿ ಪ್ರಜನಿಷ್ಯಂತಿ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ।
ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಂತಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಯುಗಾದಿನಿಧನೇ ತಥಾ॥ 13-132-56 (86570)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ತೈಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ತತೇತ್ಯೇವಾಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಪಿ ಜಗ್ಮುರ್ಯಥಾಗತಂ॥ 13-132-57 (86571)
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾವೃತ್ತಂ ತಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ಯ ಲೋಕಾದೌ ವಾರುಣೀಂ ಬಿಭ್ರತಸ್ತನುಂ॥ 13-132-58 (86572)
ಅಗ್ನಿರ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪಶುಪತಿಃ ಶರ್ವೋ ರುದ್ರಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಅಗ್ನೇರಪತ್ಯಮೇತದ್ವೈ ಸುವರ್ಣಮಿತಿ ಧಾರಣಾಃ॥ 13-132-59 (86573)
ಅಗ್ನ್ಯಭಾವೇ ಚ ಕುರುತೇ ವಹ್ನಿಸ್ಥಾನೇಷು ಕಾಂಚನಂ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಪ್ರಮಾಣಜ್ಞೋ ವೇದಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್॥ 13-132-60 (86574)
ಕುಶಸ್ತಂಬೇ ಜುಹೋತ್ಯಗ್ನಿಂ ಸುವರ್ಣೇ ತತ್ರ ಚ ಸ್ಥಿತೇ।
ವಲ್ಮೀಕಸ್ಯ ವಪಾಯಾಂ ಚ ಕರ್ಣೇ ವಾಜಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೇ॥ 13-132-61 (86575)
ಶಕಟೋರ್ವ್ಯಾ ಪರಸ್ಯಾಪ್ಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಕರೇ ತಥಾ।
ಹುತೇ ಪ್ರೀತಿಕರೀಮೃದ್ಧಿಂ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಮನ್ಯತೇ॥ 13-132-62 (86576)
ತಸ್ಮಾದಗ್ನಿಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ದೇವತಾ ಇತಿ ಶುಶ್ರುಮ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಪ್ರಭೂತೋಽಗ್ನಿರಗ್ನೇರಪಿ ಚ ಕಾಂಚನಂ॥ 13-132-63 (86577)
ತಸ್ಮಾದ್ಯೇ ವೈ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸುವರ್ಣಂ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನಃ।
ದೇವತಾಸ್ತೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸಮಸ್ತಾ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ॥ 13-132-64 (86578)
ತಸ್ಯ ವಾ ತಪಸೋ ಲೋಕಾನ್ಗಚ್ಛತಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಸ್ವರ್ಲೋಕೇ ರಾಜರಾಜ್ಯೇನ ಸೋಭಿಷಿಚ್ಯೇತ ಭಾರ್ಗವ॥ 13-132-65 (86579)
ಆದಿತ್ಯೋದಯನೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ವಿಧಿಮಂತ್ರಪುರಸ್ಕೃತಂ।
ದದಾತಿ ಕಾಂಚನಂ ಯೋ ವಾಃ ದುಃಸ್ವಪ್ನಂ ಪ್ರತಿಹಂತಿ ಸಃ॥ 13-132-66 (86580)
ದದಾತ್ಯುದಿತಮಾತ್ರೇ ಯಸ್ಯಸ್ಯ ಪಾಪ್ಮಾ ವಿಧೂಯತೇ।
ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ದದತೋ ರುಕ್ಮಂ ಹಂತಿ ಪಾಪಮನಾಗತಂ॥ 13-132-67 (86581)
ದದಾತಿ ಪಸ್ಚಿಮಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಯಃ ಸುವರ್ಣಂ ಯತವ್ರತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮವಾಯ್ವಗ್ನಿಸೋಮಾನಾಂ ಸಾಲೋಕ್ಯಮುಪಯಾತಿ ಸಃ॥ 13-132-68 (86582)
ಸೇಂದ್ರೇಷು ಚೈವ ಲೋಕೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ವಿಂದತೇ ಶುಭಾಂ।
ಇಹ ಲೋಕೇ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶಾಂತಪಾಪ್ಮಾ ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-132-69 (86583)
ತತಃ ಸಂಪದ್ಯತೇಽನ್ಯೇಷು ಲೋಕೇಷ್ವಪ್ರತಿಮಃ ಸದಾ।
ಅನಾವೃತಗತಿಶ್ಚೈವ ಕಾಮಚಾರೋ ಭವತ್ಯುತ॥ 13-132-70 (86584)
ನ ಚ ಕ್ಷರತಿ ತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಯಶಶ್ಚೈವಾಪ್ನುತೇ ಮಹತ್।
ಸುವರ್ಣಮಕ್ಷಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ಲೋಕಾಂಶ್ಚಾಪ್ನೋತಿ ಪುಷ್ಕಲಾನ್॥ 13-132-71 (86585)
ಯಸ್ತು ಸಂಜನಯಿತ್ವಾಽಗ್ನಿಮಾದಿತ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ।
ದದ್ಯಾದ್ವೈ ವ್ರತಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸರ್ವಕಾಮಾನ್ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-132-72 (86586)
ಅಗ್ನಿರಿತ್ಯೇವ ತತ್ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರದಾನಂ ಚ ಸುಖಾವಹಂ।
ಯಥೇಷ್ಟಗುಣಸಂವೃತ್ತಂ ಪ್ರವರ್ತಕಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-132-73 (86587)
ಏಷಾ ಸುವರ್ಣಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಕಥಿತಾ ತೇ ಮಯಾಽನಘ।
ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ಯ ಚ ವಿಭೋ ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭೃಗುನಂದನ॥ 13-132-74 (86588)
ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ತು ಸಂವೃದ್ಧಃ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತದಾ।
ದೇವೈಃ ಸೇನಾಪತಿತ್ವೇನ ವೃತಃ ಸೇಂದ್ರೈರ್ಭೃಗೂದ್ವಹ॥ 13-132-75 (86589)
ಜಘಾನ ತಾರಕಂ ಚಾಪಿ ದೈತ್ಯಮನ್ಯಾಂಸ್ತಥಾಽಸುರಾನ್।
ತ್ರಿದಶೇಂದ್ರಾಜ್ಞಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಂʼಲ್ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 13-132-76 (86590)
ಸುವರ್ಣದಾನೇ ಚ ಮಯಾ ಕಥಿತಾಸ್ತೇ ಗುಣಾ ವಿಭೋ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣಂ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛ ತದತಾಂವರ॥ 13-132-77 (86591)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-132-78x (7182)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ವಸಿಷ್ಠೇನ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ದದೌ ಸುವರ್ಣಂ ವಿಪ್ರಭ್ಯೋ ವ್ಯಮುಚ್ಯತ ಚ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 13-132-78 (86592)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಮಹೀಪತೇ।
ಪ್ರದಾನಸ್ಯ ಫಲಂ ಚೈವ ಜನ್ಮ ಚಾಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-132-79 (86593)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಕನಕಂ ಬಹುಃ।
ದದತ್ಸುವರ್ಣಂ ನೃಪತೇ ಕಿಲ್ಬಿಷಾದ್ವಿಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸಿ॥ ॥ 13-132-80 (86594)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 132 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-132-4 ಋಗ್ವೇದೋಽಥರ್ವವೇದಶ್ಚೇತಿ ಕ.ಙ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-14 ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಶ್ಚರಮಧಾತುಃ॥ 7-132-16 ಭೂತಗ್ರಾಮಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ ತತ್ತೇಜಸಸ್ತಸ್ಯ ತ್ರಿಗುಣಮಯಸ್ಯ ರೇತಸಃ ಸಂಬಂಧೀ ಯಸ್ತೇಜೋಂಶೋ ರಜೋಂಶಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತೈಜಸಪ್ರವೃತ್ತಿಪ್ರಧಾನಂ ಜಂಗಮಮಭೂತ್॥ 7-132-17 ತಮಸಸ್ತಮೋಂಶಾತ್ತಾಮಸಂ ಸ್ಥಾವರಂ। ಸತ್ವಾಂಶಸ್ತೂಭಯತ್ರಾನುಗತಃ॥ 7-132-18 ಪ್ರಸವಜೈಃ ಕಾರಣಜೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 7-132-19 ಸಹಯಜ್ವಭಿರುತ್ಪನ್ನ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-20 ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಃ ಶರೋಚ್ಚಯಾದಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-21 ಅತ್ರೈವ ಕುಶೋಚ್ಚಯೇ। ಅತ್ರ ಅತ್ರೈವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ। ಅತ್ರೈವಾತ್ರಿಂ ಚ ಹಿ ವಿಭೋ ಇತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-132-22 ವ್ಯಪೋಹೇಭ್ಯಃ ಸಮೂಹೇಭ್ಯಃ। ತಥಾಗ್ನೇಸ್ತಸ್ಯ ಭಸ್ಮಭ್ಯ ಇತಿ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-23 ಅಶ್ರುತಃ ಅಶ್ರುಸಕಾಶಾತ್। ಸ್ನೋತೋಭ್ಯಃ ಶ್ರೋತ್ರಾದೀಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ। ಬಲಾತ್ ವೀರ್ಯಾತ್। ಬಲಾನ್ಮಖ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-24 ಏತಸ್ಮಾದಗ್ನಿಜತ್ವಾತ್॥ 7-132-25 ನಿರ್ಯಾಸಾ ದಾರುಗತಾ ಲಾಕ್ಷಾದಯೋ ವೃಕ್ಷರಸಾಃ॥ 7-132-27 ದಿವಿಸ್ಥಿತಾಃ ಗ್ರಹತಾರಾದಯಃ ಧಿಷ್ಣ್ಯೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು॥ 7-132-30 ತ್ರೀಣಿ ಭೃಗ್ವಂಗಿರಃಕವಿಸಂಜ್ಞಾನಿ॥ 7-132-44 ಕವೇಃ ಪುತ್ರಾ ವಾರುಣಾ ಇತ್ಯನೇನಿ ಸ್ವೀಯಭಾಗೋಪಿ ಕವಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ವರುಣಾಯ ಸಮರ್ಪಿತ ಇತ್ಯುನ್ನೇಯಂ॥ 7-132-50 ನೋಽಸ್ಮಾನ್ ಸಂತರಿಷ್ಯಂತಿ ಸಂತಾರಯಿಷ್ಯಂತಿ॥ 7-132-52 ವಿದುಷೋ ವಿದ್ವಾಂಸಃ॥ 7-132-56 ಆದಿನಿಧನೇ ಉತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಲಯಯೋರಂತರಾಲೇ॥ 7-132-58 ದೇವಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ಯ ರುದ್ರಸ್ಯ॥ 7-132-59 ಧಾರಣಾ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 7-132-61 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪಾಣ್ಯಜಕರ್ಣದರ್ಭಸ್ತಂಬಾಪ್ಸು ಕಾಷ್ಠೇಷ್ವಿತ್ಯೇತಾನಿ ಶ್ರುತೌ ದೃಶ್ಯಂತೇ। ವಪಾಯಾಂ ರಂಧ್ರೇ॥ 7-132-62 ಶಕಟೋರ್ವೀಂ ತು ಶ್ರುತ್ಯಂತರಾತ್ ಜ್ಞೇಯಾ। ಪರಸ್ಯ ತೀರ್ಥಾದೇರಪ್ಸು॥ 7-132-64 ಸುವರ್ಣಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ನರಾಃ ಶುದ್ಧೇನ ಚೇತಸೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-132-71 ತೇಭ್ಯೋ ಲೋಕೇಭ್ಯೋ ನ ಚ ಕ್ಷರತಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 133
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.133. ಅಧ್ಯಾಯಃ 133
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕುಮಾರೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ದೇವಾದಿಭಿಸ್ತಸ್ಮೈ ಕ್ರೀಡನಕಾದಿದಾನಸ್ಯ ತಾರಕಾಸುರವಧಾದೇಶ್ಚ ಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಉಕ್ತಾಃ ಪಿತಾಮಹೇನೇಹ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ವಿಧಾನತಃ।
ವಿಸ್ತರೇಣ ಪ್ರದಾನಸ್ಯ ಯೇ ಗುಣಾಃ ಶ್ರುತಿಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-133-1 (86595)
ಯತ್ತು ಕಾರಣಮುತ್ಪತ್ತೇಃ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಸ ಕಥಂ ತಾರಕಃ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನಿಧನಂ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-133-2 (86596)
ಉಕ್ತಂ ಸ ದೈವತಾನಾಂ ಹಿ ಅವಧ್ಯ ಇತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಕಥಂ ತಸ್ಯಾಭವನ್ಮೃತ್ಯುರ್ವಿಸ್ತರೇಣ ಪ್ರಕೀರ್ತಯ॥ 13-133-3 (86597)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತ್ವತ್ತಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ।
ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ತಾರಕವಧಂ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-133-4 (86598)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-133-5x (7183)
ವಿಪನ್ನಕೃತ್ಯಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ದೇವತಾ ಋಷಯಸ್ತಥಾ।
ಕೃತ್ತಿಕಾಶ್ಚೋದಯಾಮಾಸುರಪತ್ಯಭರಣಾಯ ವೈ॥ 13-133-5 (86599)
ನ ದೇವತಾನಾಂ ಕಾಚಿದ್ಧಿ ಸಮರ್ಥಾ ಜಾತವೇದಸಃ।
ಏತಾ ಹಿ ಶಕ್ತಾಸ್ತಂ ಗರ್ಭಂ ಸಂಧಾರಯಿತುಮೋಜಸಾ॥ 13-133-6 (86600)
ಷಣ್ಣಾಂ ತಾಸಾಂ ತತಃ ಪ್ರೀತಃ ಪಾವಕೋ ಗರ್ಭಧಾರಣಾತ್।
ಸ್ವೇನ ತೇಜೋವಿಸರ್ಗೇಣ ವೀರ್ಯೇಣ ಪರಮೇಣ ಚ॥ 13-133-7 (86601)
ತಾಸ್ತು ಷಟ್ ಕೃತ್ತಿಕಾ ಗರ್ಭಂ ಪುಪುಷುರ್ಜಾತವೇದಸಃ।
ಷಟ್ಸು ವರ್ತ್ಮಸು ತೇಜೋಽಗ್ನೇಃ ಸಕಲಂ ನಿಹಿತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-133-8 (86602)
ತತಸ್ತಾ ವರ್ಧಮಾನಸ್ಯ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತೇಜಸಾಽಭಿಪರೀತಾಂಗ್ಯೋ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಛರ್ಮ ಲೇಭಿರೇ॥ 13-133-9 (86603)
ತತಸ್ತೇಜಃಪರೀತಾಂಗ್ಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ಸಮಂ ಗರ್ಭಂ ಸುಷುವಿರೇ ಕೃತಿಕಾಸ್ತಾ ನರರ್ಷಭ॥ 13-133-10 (86604)
ತತಸ್ತಂ ಷ಼ಡಧಿಷ್ಠಾನಂ ಗರ್ಭಮೇಕತ್ವಮಾಗತಂ।
ಪೃಥಿವೀ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಕೃತ್ತಿಕಾನಾಂ ಸಮೀಪತಃ॥ 13-133-11 (86605)
ಸ ಗರ್ಭೋ ದಿವ್ಯಸಂಸ್ಥಾನೋ ದೀಪ್ತಿಮಾನ್ಪಾವಕಪ್ರಭಃ।
ದಿವ್ಯಂ ಶರವಣಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವವೃಧೇ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ॥ 13-133-12 (86606)
ದದೃಶುಃ ಕೃತ್ತಿಕಾಸ್ತಂ ತು ಬಾಲಮರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ಜಾತಸ್ನೇಹಾಶ್ಚ ಸೌಹಾರ್ದಾತ್ಪುಪುಷುಃ ಸ್ತಂತವಿಸ್ರವೈಃ॥ 13-133-13 (86607)
ಅಭವತ್ಕಾರ್ತಿಕೇಯಃ ಸ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಚರಾಚರೇ।
ಸ್ಕನ್ನತ್ವಾತ್ಸ್ಕಂದತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಗುಹಾವಾಸಾದ್ಗುಹೋಽಭವತ್॥ 13-133-14 (86608)
ತತೋ ದೇವಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದ್ದಿಶಶ್ಚ ಸದಿಗೀಶ್ವರಾಃ।
ರುದ್ರೋ ಧಾತಾ ಚ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಯಮಃ ಪೂಷಾಽರ್ಯಮಾ ಭಗಃ॥ 13-133-15 (86609)
ಅಂಶೋ ಮಿತ್ರಶ್ಚ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಾಸವೋ ವಸವೋಽಶ್ವಿನೌ।
ಆಪೋ ವಾಯುರ್ನಭಶ್ಚಂದ್ರೋ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾ ರವಿಃ॥ 13-133-16 (86610)
ಪೃಥಗ್ಭೂತಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಯಾನಿ ದೇವಗಣಾನಿ ವೈ।
ಆಜಗ್ಮುಸ್ತೇಽದ್ಭುತಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕುಮಾರಂ ಜ್ವಲನಾತ್ಮಜಂ॥ 13-133-17 (86611)
ಋಷಯಸ್ತುಷ್ಟುವುಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ಜಗುಸ್ತಥಾ।
ಷಡಾನನಂ ಕುಮಾರಂ ತು ದ್ವಿಷಡಕ್ಷಂ ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯಂ॥ 13-133-18 (86612)
ಪೀನಾಂಸಂ ದ್ವಾದಶಭುಜಂ ಪಾವಕಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ಶಯಾನಂ ಶರಗುಲ್ಮಸ್ಥಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಲೇಭಿರೇ ಪರಮಂ ಹರ್ಷಂ ಮೇನಿರೇ ಚಾಸುರಂ ಹತಂ॥ 13-133-19 (86613)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಪ್ರಿಯಾಣ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವ ಏವ ಸಮಾಹರನ್।
ಕ್ರೀಡತಃ ಕ್ರೀಡನೀಯಾನಿ ದದುಃ ಪಕ್ಷಿಗಣಾಂಶ್ಚ ಹ॥ 13-133-20 (86614)
ಸುಪರ್ಣೋಽಸ್ಯ ದದೌ ಪುತ್ರಂ ಮಯೂರಂ ಚಿತ್ರಬರ್ಹಿಣಂ।
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ದದುಸ್ತಸ್ಮೈ ವರಾಹಮಹಿಷಾವುಭೌ॥ 13-133-21 (86615)
ಕುಕ್ಕುಟಂ ಚಾಗ್ನಿಸಂಕಾಶಂ ಪ್ರದದಾವರುಣಃ ಸ್ವಯಂ।
ಚಂದ್ರಮಾಃ ಪ್ರದದೌ ಮೇಷಮಾದಿತ್ಯೋ ರುಚಿರಾಂ ಪ್ರಭಾಂ॥ 13-133-22 (86616)
ಗವಾಂ ಮಾತಾ ಚ ಗಾ ದೇವೀ ದದೌ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ।
ಛಾಗಮಗ್ನಿರ್ಗುಣೋಪೇತಮಿಲಾ ಪುಷ್ಪಫಲಂ ಬಹು॥ 13-133-23 (86617)
ಸುಧನ್ವಾ ಶಕಟಂ ಚೈವ ರಥಂ ಚಾಂಚಿತಕೂಬರಂ।
ವರುಣೋ ವಾರುಣಾಂದಿವ್ಯಾನ್ಸಗಜಾನ್ಪ್ರದದೌ ಶುಭಾನ್॥ 13-133-24 (86618)
ಸಿಂಹಾನ್ಸುರೇಂದ್ರೋ ವ್ಯಾಘ್ರಾಂಶ್ಚ ದ್ವಿಪಾನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಃ।
ಶ್ವಾಪದಾಂಶ್ಚ ಬಹೂನ್ಘೋರಾಞ್ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-133-25 (86619)
ರಾಕ್ಷಸಾಸುರಸಂಘಾಶ್ಚ ಅನುಜಗ್ಮುಸ್ತಮೀಶ್ವರಂ॥ 13-133-26 (86620)
ವರ್ಧಮಾನವಧೋಪಾಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮಾಸ ತಾರಕಃ।
ಉಪಾಯೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಹಂತುಂ ನಾಶಕಚ್ಚಾಪಿ ತಂ ವಿಭುಂ॥ 13-133-27 (86621)
ಸೈನಾಪತ್ಯೇನ ತಂ ದೇವಾಃ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಗುಹಾಲಯಂ।
ಶಶಂಸುರ್ವಿಪ್ರಕಾರಂ ತಂ ತಸ್ಮೈ ತಾರಕಕಾರಿತಂ॥ 13-133-28 (86622)
ಸ ವಿವೃದ್ಧೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ದೇವಸೇನಾಪತಿಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಜಘಾನಾಮೋಘಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ದಾನವಂ ತಾರಕಂ ಗುಹಃ॥ 13-133-29 (86623)
ತೇನ ತಸ್ಮಿನ್ಕುಮಾರೇಣ ಕ್ರೀಡತಾ ನಿಹತೇಽಸುರೇ।
ಸುರೇಂದ್ರಃ ಸ್ಥಾಪಿತೋ ರಾಜ್ಯೇ ದೇವಾನಾಂ ಪುನರೀಶ್ವರಃ॥ 13-133-30 (86624)
ಸ ಸೇನಾಪತಿರೇವಾಥ ಬಭೌ ಸ್ಕಂದಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಈಶೋ ಗೋಪ್ತಾ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಕೃಚ್ಛಂಕರಸ್ಯ ಚ॥ 13-133-31 (86625)
ಹಿರಣ್ಯಮೂರ್ತಿರ್ಭಗವಾನೇವ ಏವ ಚ ಪಾವಕಿಃ।
ಸದಾ ಕುಮಾರೋ ದೇವಾನಾಂ ಸೈನಾಪತ್ಯಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 13-133-32 (86626)
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣಂ ಮಂಗಲ್ಯಂ ರತ್ನಮಕ್ಷಯ್ಯಮುತ್ತಮಂ।
ಸಹಜಂ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಸ್ಯ ವಹ್ನೇಸ್ತೇಜಃ ಪರಂ ಮತಂ॥ 13-133-33 (86627)
ಏವಂ ರಾಮಾಯ ಕೌರವ್ಯ ವಸಿಷ್ಠೋಽಕಥಯತ್ಪುರಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣದಾನಾಯ ಪ್ರಯತಸ್ವ ನರಾಧಿಪ॥ 13-133-34 (86628)
ರಾಮಃ ಸುವರ್ಣಂ ದತ್ತ್ವಾ ಹಿ ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ।
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ಮಹತ್ಸ್ಥಾನಮವಾಪಾಸುಲಭಂ ನರೈಃ॥ ॥ 13-133-35 (86629)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 133 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-133-1 ಶ್ರುತಿರ್ವೇದೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಜ್ಞಾಪಕಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಶ್ರುತಿಲಕ್ಷಣಾಃ। ಶ್ರುತ್ಯುಕ್ತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-133-5 ವಿಪನ್ನಂ ಕೃತ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಗಂಗಯಾ ಗರ್ಭೇ ತ್ಯಕ್ತೇ ಸತಿ ನಷ್ಟಕಾರ್ಯಾಃ॥ 7-133-6 ಗರ್ಭಂ ಸಂಧಾರಯಿತುಮಿತ್ಯಪಕೃಷ್ಯತೇ ಪೂರ್ವೋರ್ಧೇಪಿ॥ 7-133-7 ಪ್ರೀತಸ್ತಾಭಿರ್ಗರುಡೀರೂಪೇಣ ತದ್ರೇತಃ ಪೀತ್ವಾ ಷೋಢಾ ಗರ್ಭೇ ಧೃತೇ ಸತೀತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-133-8 ವರ್ತ್ಮಸು ಗರ್ಭಾಗಮನಮಾರ್ಗೇಷು ಯೋನಿಷ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 134
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.134. ಅಧ್ಯಾಯಃ 134
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರತಿಪದಾದಿತಿಥಿಷು ಶ್ರಾದ್ಧಕರಣಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಾತ್ಮಂಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಯಥಾ ತ್ವಯಾ।
ತಥೈವ ಮೇ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-134-1 (86630)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-134-2x (7184)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣೈವಮುಕ್ತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ಇಮಂ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಕ್ತುಂ ಸಮುಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-134-2 (86631)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-134-3x (7185)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜಞ್ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮವಿಧಿಂ ಶುಭಂ।
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಂ ಪುತ್ರೀಯಂ ಪಿತೃಯಜ್ಞಂ ಪರಂತಪ॥ 13-134-3 (86632)
ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ।
ಪಿಶಾಚಕಿನ್ನರಾಣಾಂ ಚ ಪೂಜ್ಯಾ ವೈ ಪಿತರಃ ಸದಾ॥ 13-134-4 (86633)
ಪಿತೄನ್ಪೂಜ್ಯಾದಿತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ದೇವತಾಸ್ತರ್ಪಯಂತಿ ವೈ।
ತಸ್ಮಾತ್ತಾನ್ಸರ್ವಯತ್ನೇನ ಪುರುಷಃ ಪೂಜಯೇತ್ಸದಾ॥ 13-134-5 (86634)
ಅನ್ವಾಹಾರ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಪಿತೄಣಾಂ ಶ್ರಾದ್ಧಮುಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶೇಷವಿಧಿನಾ ವಿಧಿಃ ಪ್ರಥಮಕಲ್ಪಿತಃ॥ 13-134-6 (86635)
ಸರ್ವೇಷ್ವಹಃಸು ಪ್ರೀಯಂತೇ ಕೃತೇ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಪಿತಾಮಹಾಃ।
`ಪಿಂಡಾನ್ವಾಹಾರ್ಯಕಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕುರ್ಯಾನ್ಮಾಸಾನುಮಾಸಿಕಂ।
ಪಿತೃಯಜ್ಞಂ ತು ನಿರ್ವರ್ತ್ಯ ವಿಪ್ರಶ್ಚಂದ್ರಕ್ಷಯೇಽಗ್ನಿಮಾನ್॥ 13-134-7 (86636)
ಪಿಂಡಾನಾಂ ಮಾಸಿಕಶ್ರಾದ್ಧಮನ್ವಾಹಾರ್ಯಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ತದಾಮಿಷೇಣ ಕುರ್ವೀತ ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶುಚಿಃ॥' 13-134-8 (86637)
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತು ತೇ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಿಥ್ಯಾಂತಿಥ್ಯಾಂ ದಿನೇ ಗುಣಾನ್।
ಯೇಷ್ವಹಃಸು ಕೃತೈಃ ಶ್ರಾದ್ಧೈರ್ಯತ್ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇಽನಘ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವತ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-134-9 (86638)
ಪಿತೄನರ್ಚ್ಯ ಪ್ರತಿಪದಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಸ್ವಗೃಹೇ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಅಭಿರೂಪಪ್ರಜಾಯಿನ್ಯೋ ದರ್ಶನೀಯಾ ಬಹುಪ್ರಜಾಃ॥ 13-134-10 (86639)
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ದ್ವಿತೀಯಾಂ ಜಾಯಂತೇ ತೃತೀಯಾಯಾಂ ತು ವಾಜಿನಃ।
ಚತುರ್ಥ್ಯಾಂ ಕ್ಷುದ್ರಪಶವೋ ಭವಂತಿ ಬಹವೋ ಗೃಹೇ॥ 13-134-11 (86640)
ಪಂಚಂಯಾಂ ಬಹವಃ ಪುತ್ರಾ ಜಾಯಂತೇ ಕುರ್ವತಾಂ ನೃಪ।
ಕುರ್ವಾಣಾಸ್ತು ನರಾಃ ಷಷ್ಠ್ಯಾಂ ಭವಂತಿ ದ್ಯುತಿಭಾಗಿನಃ॥ 13-134-12 (86641)
ಕೃಷಿಭಾಗೀ ಭವೇಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಕುರ್ವಾಣಃ ಸಪ್ತಮೀಂ ನೃಪ।
ಅಷ್ಟಂಯಾಂ ತು ಪ್ರಕುರ್ವಾಣೋ ವಾಣಿಜ್ಯೇ ಲಾಭಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-134-13 (86642)
ನವಂಯಾಂ ಕುರ್ವತಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಭವತ್ಯೇಕಶಫಂ ಬಹು।
ವಿವರ್ಧಂತೇ ತು ದಶಮೀಂ ಗಾವಃ ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಕುರ್ವತಃ॥ 13-134-14 (86643)
ಕುಪ್ಯಭಾಗೀ ಭವೇನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಕುರ್ವನ್ನೇಕಾದಶೀಂ ನೃಪ।
ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸ್ವಿನಃ ಪುತ್ರಾ ಜಾಯಂತೇ ತಸ್ಯ ವೇಶ್ಮನಿ॥ 13-134-15 (86644)
ದ್ವಾದಶ್ಯಾಮೀಹಮಾನಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ರಜತಂ ಬಹುವಿತ್ತಂ ಚ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ಮನೋರಮಂ॥ 13-134-16 (86645)
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ತು ಭವೇಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಃ ಕುರ್ವಞ್ಶ್ರಾದ್ಧಂ ತ್ರಯೋದಶೀಂ॥ 13-134-17 (86646)
ಅವಶ್ಯಂ ತು ಯುವಾನೋಽಸ್ಯ ಪ್ರಮೀಯಂತೇ ನರಾ ಗೃಹೇ।
ಯುದ್ಧಭಾಗೀ ಭವೇನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಕುರ್ವಞ್ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಚತುರ್ದಶೀಂ॥ 13-134-18 (86647)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತು ನಿವಪನ್ಸರ್ವಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-134-19 (86648)
ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೇ ದಶಂಯಾದೌ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಚತುರ್ದಶೀಂ।
ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ ತಿಥ್ಯಸ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಾ ನ ತಥೇತರಾಃ॥ 13-134-20 (86649)
ಯಥಾ ಚೈವಾಪರಃ ಪಕ್ಷಃ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ತಥಾ ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣಾದಪರಾಹ್ಣೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ ॥ 13-134-21 (86650)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 134 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-134-5 ಆದಿತಃ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಯಾಂ। ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರತಿಪದಿ॥ 7-134-6 ತಚ್ಚಾಮಿಷೇಣ ವಿಧಿನೇತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-134-10 ಗೃಹೇ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ಭಾರ್ಯಾಃ॥ 7-134-11 ಸ್ತ್ರಿಯೋ ದುಹಿತರಃ॥ 7-134-12 ಭವಂತಿ ದ್ಯೂತಭಾಗಿನ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-134-15 ಕುಪ್ಯಂ ವಸ್ತ್ರಪಾತ್ರಾದಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 135
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.135. ಅಧ್ಯಾಯಃ 135
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ತಿಲಮಾಂಸವಿಶೇಷದಾನಸ್ಯ ಫಲವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ದತ್ತಂ ಪಿತೃಭ್ಯೋ ವೈ ಭವತ್ಯಕ್ಷಯಮೀಶ್ವರಃ।
ಕಿಂಸ್ವಿದ್ವಹುಫಲಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಮಾನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-135-1 (86651)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-135-2x (7186)
ಹವೀಂಷಿ ಶ್ರಾದ್ಧಕಲ್ಪೇ ತು ಯಾನಿ ಶ್ರಾದ್ಧವಿದೋ ವಿದುಃ।
ತಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾಂಯಾನಿ ಫಲಂ ಚೈಷಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-135-2 (86652)
ತಿಲೈರ್ವ್ರೀಹಿಯವೈರ್ಮಾಷೈರದ್ಭಿರ್ಮೂಲಫಲೈಸ್ತಥಾ।
ದತ್ತೇನ ಮಾಸಂ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಶ್ರಾದ್ಧೇನ ಪಿತರೋ ನೃಪ॥ 13-135-3 (86653)
ವರ್ಧಮಾನತಿಲಂ ಶ್ರಾದ್ಧಮಕ್ಷಯಂ ಮನುರಬ್ರವೀತ್।
ಸರ್ವೇಷ್ವೇವ ತು ಭೋಜ್ಯೇಷು ತಿಲಾಃ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-135-4 (86654)
ದ್ವೌ ಮಾಸೌ ತು ಭವೇತ್ತುಪ್ತಿರ್ಮತ್ಸ್ಯೈಃ ತಿತೃಗಣಸ್ಯ ಹ।
ತ್ರೀನ್ಮಾಸಾನಾವಿಕೇನಾಹುಶ್ಚತುರ್ಮಾಸಂ ಶಶೇನ ಹ॥ 13-135-5 (86655)
ಆಜೇನ ಮಾಸಾನ್ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಂಚೈವ ಪಿತರೋ ನೃಪ।
ವಾರಾಹೇಣ ತು ಷಣ್ಮಾಸಾನ್ಸಪ್ತ ವೈ ಶಾಕುಲೇನ ತು॥ 13-135-6 (86656)
ಮಾಸಾನಷ್ಟೌ ಪಾರ್ಷತೇನ ರೌರವೇಣ ನವ ಪ್ರಭೋ।
ಗವಯಸ್ಯ ತು ಮಾಂಸೇನ ತೃಪ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದ್ದಶಮಾಸಿಕೀ॥ 13-135-7 (86657)
ಮಾಂಸೇನೇಕಾದಶ ಪ್ರೀತಿಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಮಾಹಿಷೇಣ ತು।
ಗವ್ಯೇನ ದತ್ತೇ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ತು ಸಂವತ್ಸರಮಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 13-135-8 (86658)
ಯಥಾ ಗವ್ಯಂ ತಥಾ ಯುಕ್ತಂ ಪಾಯಸಂ ಸರ್ಪಿಷಾ ಸಹ।
ವಾಧ್ರೀಣಸಸ್ಯ ಮಾಂಸೇನ ತೃಪ್ತಿರ್ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕೀ॥ 13-135-9 (86659)
ಆಂತ್ಯಾಯ ಭವೇದ್ದತಂ ಖಂಗಮಾಂಸಂ ಪಿತೃಕ್ಷತೇ।
ಕಾಲಶಾಕಂ ಚ ಲೌಹಂ ಚಾಪ್ಯಾನಂತ್ಯಂ ಛಾಗ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-135-10 (86660)
ಗಾಥಾಶ್ಚಾಪ್ಯತ್ರ ಗಾಯಂತಿ ಪಿತೃಗೀತಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾನ್ಪುರಾ ಮಧ್ಯಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-135-11 (86661)
ಅಪಿ ನಃ ಸ್ವಕುಲೇ ಜಾಯಾದ್ಯೋ ನೋ ದದ್ಯಾತ್ತ್ರಯೋದಶೀಂ।
ಮಘಾಸು ಸರ್ಪಿಃಸಂಯುಕ್ತಂ ಪಾಯಸಂ ದಕ್ಷಿಣಾಯನೇ॥ 13-135-12 (86662)
ಆಜೇನ ವಾಽಪಿ ಲೌಹೇನ ಮಘಾಸ್ವೇವ ಯತವ್ರತಃ।
ಹಸ್ತಿಚ್ಛಾಯಾಸು ವಿಧಿವತ್ಕರ್ಣವ್ಯಜನವೀಜಿತಂ॥ 13-135-13 (86663)
ಏಷ್ಟವ್ಯಾ ಬಹವಃ ಪುತ್ರಾ ಯದ್ಯೇಕೋಪಿ ಗಯಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಯತ್ರಾಸೌ ಪ್ರಥಿತೋ ಲೋಕೇಷ್ವಕ್ಷ್ಯಕರಣೋ ವಟಃ॥ 13-135-14 (86664)
ಆಪೋ ಮೂಲಂ ಫಲಂ ಮಾಂಸಮನ್ನಂ ವಾಽಪಿ ಪಿತೃಕ್ಷಯೇ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ಮಧುಸಂಮಿಶ್ರಂ ತದಾನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ ॥ 13-135-15 (86665)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 135 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-135-7 ಪೃಷತಶ್ಚಿತ್ರಮೃಗಸ್ತದೀಯಂ ಪಾರ್ಷತಂ। ರುರುಃ ಕೃಷ್ಣಮೃಗಸ್ತದೀಯಂ ರೌರವಂ॥ 7-135-9 ವಾಧ್ರೀಣಸಃ ವಧ್ರ್ಯಾ ಸ್ಯೂತನಾಸಿಕೋ ಮಹೋಕ್ಷಃ। ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷೋಽಜವಿಶೇಷಶ್ಚೇತ್ಯನ್ಯೇ॥ 7-135-10 ಪಿತೃಕ್ಷತೇ ಮೃತತಿಥೌ। ಲೌಹಂ ಕಾಂಚನವೃಕ್ಷಜಂ ಪುಷ್ಪಾದಿಶಾಕಂ॥ 7-135-13 ವೀಜಿತಂ ಪಾಯಸಾದಿಕಂ ದದ್ಯಾದಿತಿ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 136
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.136. ಅಧ್ಯಾಯಃ 136
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯ ಶ್ವಿನ್ಯಾದಿನಕ್ಷತ್ರೇಷು ಶ್ರಾದ್ಧಕರಣಸ್ಯ ಫಲವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಯಮಸ್ತು ಯಾನಿ ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಪ್ರೋವಾಚ ಶಶಬಿಂದವೇ।
ತಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾಂಯಾನಿ ನಕ್ಷತ್ರೇಷು ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 13-136-1 (86666)
ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಯಃ ಕೃತ್ತಿಕಾಯೋಗೇ ಕುರ್ವೀತ ಸತತಂ ನರಃ।
ಅಗ್ನೀನಾಧಾಯ ಸಾಪತ್ಯೋ ಯಜೇತ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ 13-136-2 (86667)
ಅಪತ್ಯಕಾಮೋ ರೋಹಿಣ್ಯಾಂ ತೇಜಸ್ಕಾಮೋ ಮೃಗೋತ್ತಮೇ।
ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾ ದದಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಮಾರ್ದ್ರಾಯಾಂ ಮಾನವೋ ಭವೇತ್॥ 13-136-3 (86668)
ಕೃಷಿಭಾಗೀ ಭವೇನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಕುರ್ವಞ್ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಪುನರ್ವಸೌ।
ಪುಷ್ಟಿಕಾಮೋಽಥ ಪುಷ್ಯೇಣ ಶ್ರಾದ್ಧಮೀಹೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-136-4 (86669)
ಆಶ್ಲೇಷಾಯಾಂ ದದಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಧೀರಾನ್ಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ತು ಭವೇಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಘಾಸು ಶ್ರಾದ್ಧಮಾವಪನ್॥ 13-136-5 (86670)
ಫಲ್ಗುನೀಷು ದದಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಸುಭಗಃ ಶ್ರಾದ್ಧದೋ ಭವೇತ್।
ಅಪತ್ಯಭಾಗುತ್ತರಾಸು ಹಸ್ತೇನ ಫಲಭಾಗ್ಭವೇತ್॥ 13-136-6 (86671)
ಚಿತ್ರಾಯಾಂ ತು ದದಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಲಭೇದ್ರೂಪವತಃ ಸುತಾನ್।
ಸ್ವಾತಿಯೋಗೇ ಪಿತೄನರ್ಚ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯಮುಪಜೀವತಿ॥ 13-136-7 (86672)
ಬಹುಪುತ್ರೋ ವಿಶಾಖಾಸು ಪುತ್ರಮೀನಹನ್ಭವೇನ್ನರಃ।
ಅನುರಾಧಾಸು ಕುರ್ವಾಣೋ ರಾಜ್ಯಚಕ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತಯೇತ್॥ 13-136-8 (86673)
ಆಧಿಪತ್ಯಂ ವ್ರಜೇನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಯಾಮಪವರ್ಜಯನ್।
ನರಃ ಕುರುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಋದ್ಧೋ ದಮಪುರಃಸರಃ॥ 13-136-9 (86674)
ಮೂಲೇ ತ್ವಾರೋಗ್ಯಮೃಚ್ಛೇತ ಯಶೋಽಷಾಢಾಸು ಚೋತ್ತಮಂ।
ಉತ್ತರಾಸು ತ್ವಷಾಢಾಸು ವೀತಶೋಕಶ್ಚರೇನ್ಮಹೀಂ॥ 13-136-10 (86675)
ಶ್ರಾದ್ಧಂ ತ್ವಭಿಜಿತೌ ಕುರ್ವನ್ವಿದ್ಯಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಶ್ರವಣೇಷು ದದಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ ತದ್ಗತಿಂ॥ 13-136-11 (86676)
ರಾಜ್ಯಭಾಗೀ ಧನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ಭವೇತ ನಿಯತಂ ನರಃ।
ನಕ್ಷತ್ರೇ ವಾರುಣೇ ಕುರ್ವನ್ಭಿಷಕ್ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-136-12 (86677)
ಪೂರ್ವಪ್ರೋಷ್ಠಪದಾಃ ಕುರ್ವನ್ಬಹೂನ್ವಿಂದತ್ಯಜಾವಿಕಾನ್।
ಉತ್ತರಾಸು ಪ್ರಕುರ್ವಾಣೋ ವಿಂದೋ ಗಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-136-13 (86678)
ಬಹುಕುಪ್ಯಕೃತಂ ವಿತ್ತಂ ವಿಂದತೇ ರೇವತೀಂ ಶ್ರಿತಃ।
ಅಶ್ವಿನೀಷ್ವಶ್ವಾನ್ವಿಂದೇತ ಭರಣೀಷ್ವಾಯುರುತ್ತಮಂ॥ 13-136-14 (86679)
ಇಮಂ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಶಬಿಂದುಸ್ತಥಾಽಕರೋತ್।
ಅಕ್ಲೇಸೇನಾಜಯಚ್ಚಾಪಿ ಮಹೀಂ ಸೋಽನುಶಶಾಸ ಹ॥ ॥ 13-136-15 (86680)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 136 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-136-3 ಆರ್ದ್ರಾಯಾಂ ಮಾನದೋ ಭವೇದಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-136-6 ಫಲಭಾಕ್ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಭಾಕ್॥ 7-136-12 ವಾರುಣೇ ಶತಭಿಷಜಿ॥ 7-136-14 ಅಶ್ವಾಂಶ್ಚಾಶ್ವಯುಜೇವೇತ್ತೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 137
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.137. ಅಧ್ಯಾಯಃ 137
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ನಿಮಂತ್ರಣಾರ್ಹಾನರ್ಹಾಣಾಂ ಲಕ್ಷಣನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೀದೃಶೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ಭವೇಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ಪಿತಾಮಹ।
ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-137-1 (86681)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-137-2x (7187)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ನ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ದಾನಧರ್ಮವಿತ್।
ದೈವೇ ಕರ್ಮಣಿ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ತು ನ್ಯಾಯಮಾಹುಃ ಪರೀಕ್ಷಣಂ॥ 13-137-2 (86682)
ದೇವತಾಃ ಪಾವಯಂತೀಹ ದೈವೇನೈವೇಹ ತೇಜಸಾ।
ಉಪೇತ್ಯ ತಸ್ಮಾದ್ದೇವೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ದಾಪಯೇನ್ನರಃ॥ 13-137-3 (86683)
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ತ್ವಥ ಮಹಾರಾಜ ಪರೀಕ್ಷೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಬುಧಃ।
ಕುಲಶೀಲವಯೋರೂಪೈರ್ವಿದ್ಯಯಾಽಭಿಜನೇನ ಚ॥ 13-137-4 (86684)
ತೇಷಾಮನ್ಯೇ ಪಂಕ್ತಿದೂಷ್ಯಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ।
ಅಪಾಂಕ್ತೇಯಾಸ್ತು ಯೇ ರಾಜನ್ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಾಞ್ಶೃಣು॥ 13-137-5 (86685)
ಕಿತವೋ ಭ್ರೂಣಹಾ ಯಕ್ಷ್ಮೀಂ ಪಶುಪಾಲೋ ನಿರಾಕೃತಿಃ।
ಗ್ರಾಮಪ್ರೇಷ್ಯೋ ವಾರ್ಧುಷಿಕೋ ಗಾಯನಃ ಸರ್ವವಿಕ್ರಯೀ॥ 13-137-6 (86686)
ಅಗಾರದಾಹೀ ಗರದಃ ಕುಂಡಾಶೀ ಸೋಮವಿಕ್ರಯೀ।
ಸಾಮುದ್ರಿಕೋ ರಾಜಭೃತ್ಯಸ್ತೈಲಿಕಃ ಕೂಟಕಾರಕಃ॥ 13-137-7 (86687)
ಪಿತ್ರಾ ವಿಭಜಮಾನಶ್ಚ ಯಸ್ಯ ಚೋಪಪತಿರ್ಗೃಹೇ।
ಅಭಿಶಸ್ತಸ್ತಥಾ ಸ್ತೇನಃ ಶಿಲ್ಪಂ ಯಶ್ಚೋಪಜೀವತೀ॥ 13-137-8 (86688)
ಪರ್ವಕಾರಶ್ಚ ಸೂಚೀ ಚ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ ಪಾರದಾರಿಕಃ।
ಅವ್ರತಾನಾಮುಪಾಧ್ಯಾಯಃ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-137-9 (86689)
ಶ್ವಭಿಶ್ಚ ಯಃ ಪರಿಕ್ರಾಮೇದ್ಯಃ ಶುನಾ ದಷ್ಟ ಏವ ಚ।
ಪರಿವಿತ್ತಿಶ್ಚ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾದ್ದುಶ್ಚರ್ಮಾ ಗುರುತಲ್ಪಗಃ। 13-137-10 (86690)
ಕುಶೀಲವೋ ದೇವಲಕೋ ನಕ್ಷತ್ರೈರ್ಯಶ್ಚ ಜೀವತೀ॥
ಈದೃಶೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ಭುಕ್ತಮಪಾಂಕ್ತೇಯೈರ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ। 13-137-11 (86691)
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಗಚ್ಛತೇ ಹವ್ಯಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ॥
ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ತ್ವಧೀಯೀತ ವೃಷಲೀತಲ್ಪಗಶ್ಚ ಯಃ। 13-137-12 (86692)
ಪುರೀಷೇ ತಸ್ಯ ತೇ ಮಾಸಂ ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ಶೇರತೇ।
ಸೋಮವಿಕ್ರಯಿಣೇ ವಿಷ್ಠಾ ಭಿಷಜೇ ಪೂಯಶೋಣಿತಂ॥ 13-137-13 (86693)
ನಷ್ಟಂ ದೇವಲಕೇ ದತ್ತಮಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಚ ವಾರ್ಧುಷೇ।
ಯತ್ತು ವಾಣಿಜಕೇ ದತ್ತಂ ನೇಹ ನಾಮುತ್ರ ತದ್ಭವೇತ್।
ಭಸ್ಮನೀವ ಹುತಂ ಹವ್ಯಂ ತಥಾ ಪೌನರ್ಭವೇ ದ್ವಿಜೇ॥ 13-137-14 (86694)
ಯೇ ತು ಧರ್ಮವ್ಯಪೇತೇಷು ಚಾರಿತ್ರಾಪಗತೇಷು ಚ।
ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಯೇಷಾಂ ತತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ನಶ್ಯತಿ॥ 13-137-15 (86695)
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಂ ತು ಯೇ ತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತ್ಯಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ।
ಪುರೀಷಂ ಭುಂಜತೇ ತಸ್ಯ ಪಿತರಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-137-16 (86696)
ಏತಾನಿಮಾನ್ವಿಜಾನೀಯಾದಪಾಂಕ್ತೇಯಾಂದ್ವಿಜಾಧಮಾನ್।
ಶೂದ್ರಾಣಾಮುಪದೇಶಂ ಚ ಯೇ ಕುರ್ವಂತ್ಯಲ್ಪಚೇತಸಃ॥ 13-137-17 (86697)
ಷಷ್ಟಿಂ ಕಾಣಃ ಶತಂ ಷಂಡಃ ಶ್ವಿತ್ರೀ ಯಾವತ್ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ।
ಪಂಕ್ತ್ಯಾಂ ಸಮುಪವಿಷ್ಟಾಯಾಂ ತಾವದ್ದೂಷಯತೇ ನೃಪ॥ 13-137-18 (86698)
ಯದ್ವೇಷ್ಟಿತಶಿರಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಯದ್ಭುಂಕ್ತೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ।
ಸೋಪಾನತ್ಕಶ್ಚ ಯದ್ಭುಂಕ್ತೇ ಸರ್ವಂ ವಿದ್ಯಾತ್ತದಾಸುರಂ॥ 13-137-19 (86699)
ಅಸೂಯತಾ ಚ ಯದತ್ತಂ ಯಚ್ಚ ಶ್ರದ್ಧಾವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಸರ್ವಂ ತದಸುರೇಂದ್ರಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಭಾಗಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 13-137-20 (86700)
ಶ್ವಾನಶ್ಚ ಪಂಕ್ತಿದೂಷಾಶ್ಚ ನಾವೇಕ್ಷೇರನ್ಕಥಂಚನ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪರಿಸೃತೇ ದದ್ಯಾತ್ತಿಲಾಂಶ್ಚಾನ್ವವಕೀರಯೇತ್॥ 13-137-21 (86701)
ತಿಲೈರ್ವಿರಹಿತಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕೃತಂ ಕ್ರೋಧವಶೇನ ಚ।
ಯಾತುಧಾನಾಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ವಿಪ್ರಲುಂಪಂತಿ ತದ್ಧವಿಃ॥ 13-137-22 (86702)
ಅಪಾಂಕ್ತೋ ಯಾವತಃ ಪಾಂಕ್ತಾನ್ಭುಂಜಾನಾನನುಪಶ್ಯತಿ।
ತಾವತ್ಫಲಾದ್ಧಂಶಯತಿ ದಾತಾರಂ ತಸ್ಯ ಬಾಲಿಶಂ॥ 13-137-23 (86703)
ಇಮೇ ತು ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ।
ಹೇತುತಸ್ತಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪರೀಕ್ಷಸ್ವೇಹ ತಾಂದ್ವಿಜಾನ್॥ 13-137-24 (86704)
ವಿದ್ಯಾವೇದವ್ರತಸ್ನಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ।
ಸದಾಚಾರಪರಾಶ್ಚೈವ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಸರ್ವಪಾವನಾಃ॥ 13-137-25 (86705)
ಪಾಂಕ್ತೇಯಾಂಸ್ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜ್ಞೇಯಾಸ್ತೇ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ।
ತ್ರಿಣಾಚಿಕೇತಃ ಪಂಚಾಗ್ನಿಸ್ತ್ರಿಸುಪರ್ಣಃ ಷಡಂಗವಿತ್॥ 13-137-26 (86706)
ಬ್ರಹ್ಮದೇಯಾನುಸಂತಾನಶ್ಛಂದೋಗೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಮಗಃ।
ಮಾತಾಪಿತ್ರೋರ್ಯಶ್ಚ ವಶ್ಯಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ದಶಪೂರುಷಃ॥ 13-137-27 (86707)
ಋತುಕಾಲಾಭಿಗಾಮೀ ಚ ಧರ್ಮಪತ್ನೀಷು ಯಃ ಸದಾ।
ವೇದವಿದ್ಯಾವ್ರತಸ್ನಾತೋ ವಿಪ್ರಃ ಪಂಕ್ತಿಂ ಪುನಾತ್ಯುತ॥ 13-137-28 (86708)
ಅಥರ್ವಶಿರಸೋಽಧ್ಯೇತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯತವ್ರತಃ।
ಸತ್ಯವಾದೀ ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಶ್ಚ ಸಃ॥ 13-137-29 (86709)
ಯೇ ಚ ಪುಣ್ಯೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ಅಭಿಷೇಕಕೃತಶ್ರಮಾಃ।
ಮಖೇಷು ಚ ಸಮಂತ್ರೇಷು ಭಂತ್ಯವಭೃಥಪ್ಲುತಾಃ॥ 13-137-30 (86710)
ಅಕ್ರೋಧನಾ ಹ್ಯಚಪಲಾಃ ಕ್ಷಾಂತಾಃ ದಾಂತಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾ ಯೇ ಚ ಶ್ರಾದ್ಧೇಷ್ವೇತಾನ್ನಿಮಂತ್ರಯೇತ್॥ 13-137-31 (86711)
ಏತೇಷು ದತ್ತಮಕ್ಷಯ್ಯಮೇತೇ ವೈ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ।
ಇಮೇ ಪರೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ॥ 13-137-32 (86712)
ಯತಯೋ ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಜ್ಞಾ ಯೋಗಿನಶ್ಚರಿತವ್ರತಾಃ।
`ಪಂಚರಾತ್ರವಿದೋ ಮುಖ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಭಾಗವತಾಃ ಪರೇ॥ 13-137-33 (86713)
ವೈಖಾನಸಾಃ ಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠಾ ವೈದಿಕಾಚಾರಚಾರಿಣಃ।'
ಯೇ ಚೇತಿಹಾಸಂ ಪ್ರಯತಾಃ ಶ್ರಾವಯಂತಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾನ್॥ 13-137-34 (86714)
ಯೇ ಚ ಭಾಷ್ಯವಿದಃ ಕೇಚಿದ್ಯೇ ಚ ವ್ಯಾಕರಣೇ ರತಾಃ।
ಅಧೀಯತೇ ಪುರಾಣಂ ಯೇ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಥಾಪಿ ಚ॥ 13-137-35 (86715)
ಅಧೀತ್ಯ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವಿಧಿವತ್ತಸ್ಯ ಕಾರಿಣಃ।
ಉಪಪನ್ನೋ ಗುರುಕುಲೇ ಸತ್ಯವಾದೀ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-137-36 (86716)
ಅಗ್ರ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇಷು ವೇದೇಷು ಸರ್ವಪ್ರವಚನೇಷು ಚ।
ಯಾವದೇತೇ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಪಂಕ್ತ್ಯಾಸ್ತಾವತ್ಪುನಂತ್ಯುತ॥ 13-137-37 (86717)
ತತೋ ಹಿ ಪಾವನಾತ್ಪಂಕ್ತ್ಯಾಃ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನ ಉಚ್ಯತೇ।
ಕ್ರೋಶಾದರ್ಧತೃತೀಯಾಚ್ಚ ಪಾವಯೇದೇಕ ಏವ ಹಿ।
ಬ್ರಹ್ಮದೇಯಾನುಸಂತಾನ ಇತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 13-137-38 (86718)
ಅನುತ್ವಿಗನುಪಾಧ್ಯಾಯಃ ಸ ಚೇದಗ್ರಾಸನಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಋತ್ವಿಗ್ಭಿರಭ್ಯನುಜ್ಞಾತಃ ಪಂಕ್ತ್ಯಾ ಹರತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-137-39 (86719)
ಅಥ ಚೇದ್ವೇದವಿತ್ಸರ್ವೈಃ ಪಂಕ್ತಿದೋಷೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ।
ನ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪತಿತೋ ರಾಜನ್ಪಂಕ್ತಿಪಾವನ ಏವ ಸಃ॥ 13-137-40 (86720)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪರೀಕ್ಷ್ಯಾಮಂತ್ರಯೇದ್ದ್ವಿಜಾನ್।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾಂದಾಂತಾನ್ಕುಲೇ ಜಾತಾನ್ಬಹುಶ್ರತಾನ್॥ 13-137-41 (86721)
ಯಸ್ಯ ಮಿತ್ರಪ್ರಧಾನಾನಿ ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಚ ಹವೀಂಷಿ ಚ।
ನ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಚ ನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-137-42 (86722)
ಯಶ್ಚ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಕುರುತೇ ಸಂಗತಾನಿ
ನ ದೇವಯಾನೇನ ಪಥಾ ಸ ಯಾತಿ।
ಸ ವೈ ಮುಕ್ತಃ ಪಿಪ್ಪಲಂ ಬಂಧನಾದ್ವಾ
ಸ್ವರ್ಗಾಲ್ಲೋಕಚ್ಚ್ಯವತೇ ಶ್ರಾದ್ಧಮಿತ್ರಃ॥ 13-137-43 (86723)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಿತ್ರಂ ಶ್ರಾದ್ಧಕೃನ್ನಾದ್ರಿಯೇತ
ದದ್ಯಾನ್ಮಿತ್ರೇಭ್ಯಃ ಸಂಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ಧನಾನಿ।
ಯನ್ಮನ್ಯತೇ ನೈವ ಶತ್ರುಂ ನ ಮಿತ್ರಂ
ತಂ ಮಧ್ಯಸ್ಥಂ ಭೋಜಯೇದ್ಧವ್ಯಕವ್ಯೇ॥ 13-137-44 (86724)
ಯಥೋಷರೇ ಬೀಜಮುಪ್ತಂ ನ ರೋಹೇ-
ನ್ನಚಾವಪ್ತಾ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಬೀಜಭಾಗಂ।
ಏವಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಭುಕ್ತಮನರ್ಹಮಾಣೈ-
ರ್ನ ಚೇಹ ನಾಮುತ್ರ ಫಲಂ ದದಾತಿ॥ 13-137-45 (86725)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹ್ಯನಧೀಯಾನಸ್ತೃಣಾಗ್ನಿರಿವ ಶಾಂಯತಿ।
ತಸ್ಮೈ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ನ ದಾತವ್ಯಂ ನ ಹಿ ಭಸ್ಮನಿ ಹೂಯತೇ॥ 13-137-46 (86726)
ಸಂಭೋಜನೀ ನಾಮ ಪಿಶಾಚದಕ್ಷಿಣಾ
ಸಾ ನೈವ ದೇವಾನ್ನ ಪಿತೄನುಪೈತಿ।
ಇಹೈವ ಸಾ ಭ್ರಾಂಯತಿ ಹೀನಪುಣ್ಯಾ
ಶಾಲಾಂತರೇ ಗೌರಿವ ನಷ್ಟವತ್ಸಾ॥ 13-137-47 (86727)
ಯಥಾಽಗ್ನೌ ಶಾಂತೇ ಘೃತಮಾಜುಹೋತಿ
ತನ್ನೈವ ದೇವಾನ್ನ ಪಿತೄನುಪೈತಿ।
ತಥಾ ದತ್ತಂ ನರ್ತಕೇ ಗಾಯಕೇ ಚ
ಯಾಂ ಚಾನೃತೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮಾವೃಣೋತಿ॥ 13-137-48 (86728)
ಉಭೌ ಹಿನಸ್ತಿ ನ ಭುನಕ್ತಿ ಚೈಷಾ
ಯಾ ಚಾನೃತೇ ದಕ್ಷಿಣಾ ದೀಯತೇ ವೈ।
ಆಘಾತಿನೀ ಗರ್ಹಿತೈಷಾ ಪತಂತೀ
ತೇಷಾಂ ಪ್ರೇತಾನ್ಪಾತಯೇದ್ದೇವಯಾನಾತ್॥ 13-137-49 (86729)
ಋಷೀಣಾಂ ಸಮಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಯೇ ಚರಂತಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನಿಶ್ಚಿತಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಾಸ್ತಾಂದೇವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವಿದುಃ॥ 13-137-50 (86730)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿಷ್ಠಾ ಋಷಯೋ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ತಪೋನಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಬೋದ್ಧವ್ಯಾಃ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-137-51 (86731)
ಕವ್ಯಾನಿ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯಾನಿ ಭಾರತ।
ತತ್ರ ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಕೇಚಿನ್ನ ಸೀದಂತಿ ಹಿ ತೇ ನರಾಃ॥ 13-137-52 (86732)
ಯೇ ತು ನಿಂದಂತಿ ಜಲ್ಪೇಷು ನ ತಾಞಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ಭೋಜಯತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಿಂದಿತಾ ರಾಜನ್ಹನ್ಯುಸ್ತ್ರೈಪುರುಷಂ ಕುಲಂ॥ 13-137-53 (86733)
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ವಚನಮೃಷೀಣಾಂ ಶ್ರೂಯತೇ ನೃಪ।
ದೂರಾದೇವ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೇದಪಾರಗಾನ್॥ 13-137-54 (86734)
ಪ್ರಿಯೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದ್ವೇಷ್ಯಸ್ತೇಷಾಂ ತು ಶ್ರಾದ್ಧಮಾವಪೇತ್॥ 13-137-55 (86735)
ಯಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಭೋಜಯದೇನೃಚೋ ನರಃ।
ಏಕಸ್ತಾನ್ಮಂತ್ರವಿತ್ಪ್ರೀತಃ ಸರ್ವಾನರ್ಹತಿ ಭಾರತ॥ ॥ 13-137-56 (86736)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 137 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-137-3 ದೇವೇಭ್ಯೋ ದೇವಾನುದ್ದಿಶ್ಯ। ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಃ॥ 7-137-5 ತೇಷಾಮನ್ಯೇ ಪಂಕ್ತಿದೂಷಾ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-137-6 ನಿರಾಕೃತಿರಧ್ಯಯನಾದಿಶೂನ್ಯಃ। ವಾರ್ಧುಷಿಕೋ ವೃದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಧನಪ್ರಯೋಕ್ತಾ॥ 7-137-7 ಕುಂಡಾಶೀ ಭಗಭಕ್ಷಃ। ತೈಲಿಕಸ್ತತ್ಕರ್ಮಕೃತ್। ಕೂಟಸಾಕ್ಷಿಕ ಇತಿ ಟ.ಪಾಠಃ॥ 7-137-8 ಪಿತ್ರಾ ವಿವದಮಾನಶ್ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-137-9 ಪರ್ವಕಾರೋ ವೇಷಾಂತರಧಾರೀ। ಸೂಚೀ ಪಿಶುನಃ। ಅವ್ರತಾನಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ। ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಃ ಶಸ್ತ್ರಾಜೀವೀ॥ 7-137-10 ಶ್ವಭಿಃ ಪರಿಕ್ರಾಮೇನ್ಮೃಗಯಾಂ ಕುರ್ವನ್॥ 7-137-18 ಷಷ್ಟಿಂಶತಂ ಪುರುಷಾನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-137-20 ಅಸುರೇಂದ್ರಾಯ ಬಲಯೇ॥ 7-137-21 ಪರಿಸೃತೇ ಆವೃತದೇಶೇ॥ 7-137-22 ತಿಲದಾನೇಪ್ಯದಾಯಾದಾ ಯೇ ಚ ಕ್ರೋಧವಶಾ ಗಣಾಃ। ಯಾತುಧಾನಾಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ನ ಪ್ರಲುಪಂತಿ ತದ್ಧವಿರಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-137-26 ತ್ರಿಸುಪರ್ಣಂ ಚತುಷ್ಕಪರ್ದಾ ಯುವತಿಃ ಸುಪೇಶಾ ಇತಿ ಬಹ್ವೃಚಾನಾಂ ಮಂತ್ರತ್ರಯಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಮೇತುಮಾಂ ಇತ್ಯಾದಿತೈತ್ತಿರೀಯಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ವಾ। ಷಡಂಗಾನಿ ಶಿಕ್ಷಾದೀನಿ॥ 7-137-27 ಬ್ರಹ್ಮ ದೇವಃ ಪರವಿದ್ಯಾ ವಾ ತದೇವ ದೇಯಂ ಯೇಷಾಂ ತೇಷಾಮನುಸಂತಾನಃ ಪರಂಪರಾಯಾಮುತ್ಪನ್ನಃ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯಾನುಸಂತಾನಃ॥ 7-137-30 ಮುಖೇಷು ಚ ಸಹಸ್ರೇಷ್ವಿತಿ ಥ.ಪಾಠ॥ 7-137-42 ಮಿತ್ರಮೇವ ಪ್ರಧಾನಂ ನ ಯೋಗ್ಯತ್ವಾದಿಕಂ ಯೇಷು ತಾನಿ॥ 7-137-43 ಶ್ರಾದ್ಧೇನ ನಿಮಿತ್ತೇನ ಸಂಗತಾನಿ ಸಖ್ಯಾನಿ॥ 7-137-47 ಸಂಭೋಜನೀ ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ದೀಯಮಾನಾ॥ 7-137-48 ಯಾಂ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾಮನೃತೇ ಅಪಾತ್ರೇ ಆವೃಣೋತಿ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 7-137-49 ನ ಭುನಕ್ತಿ ನ ಪಾಲಯತಿ। ಆಘಾತಿನೀ ಹಂತ್ರೀ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 138
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.138. ಅಧ್ಯಾಯಃ 138
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ವರ್ಜನೀಯಧಾನ್ಯಶಾಕಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಾತ್ರಿನಿಮಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೇನ ಸಂಕಲ್ಪಿತಂ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಕಿಮಾತ್ಮಕಂ।
ಭೃಗ್ವಂಗಿರಸಿಕೇ ಕಾಲೇ ಮುನಿನಾ ಕತರೇಣ ವಾ॥ 13-138-1 (86737)
`ಯೇನ ಸಂಕಲ್ಪಿತಂ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ।'
ಕಾನಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ವರ್ಜ್ಯಾನಿ ಕಾನಿ ಮೂಲಫಲಾನಿ ಚ।
ಧಾನ್ಯಜಾತ್ಯಶ್ಚ ಕಾ ವರ್ಜ್ಯಾಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-138-2 (86738)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-138-3x (7188)
ಯಥಾ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಸದಾತ್ಮಕಂ।
ಯೇನ ಸಂಕಲ್ಪಿತಂ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಜನಾಧಿಪ॥ 13-138-3 (86739)
ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽತ್ರಿಃ ಕೌರವ್ಯ ಪರಮರ್ಷಿಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ತಸ್ಯ ವಂಶೇ ಮಹಾರಾಜ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-138-4 (86740)
ದತ್ತಾತ್ರೇಯಸ್ಯ ಪುತ್ರೋಽಭೂನ್ನಿಮಿರ್ನಾಮ ತಪೋಧನಃ।
ನಿಮೇಶ್ಚಾಪ್ಯಭವತ್ಪುತ್ರಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಾಮ ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಃ॥ 13-138-5 (86741)
ಪೂರ್ಣೋ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಂತೇ ಸ ಕೃತ್ವಾ ದುಷ್ಕರಂ ತಪಃ।
ಕಾಲಧರ್ಮಪರೀತಾತ್ಮಾ ನಿಧನಂ ಸಮುಪಾಗತಃ॥ 13-138-6 (86742)
ನಿಮಿಸ್ತು ಕೃತ್ವಾ ಶೌಚಾನಿ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಸಂತಾಪಮಗಮತ್ತೀಪ್ರಂ ಪುತ್ರಶೋಕಪರಾಯಣಃ॥ 13-138-7 (86743)
ಅಥ ಕೃತ್ವೋಪಕಾರ್ಯಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಂ ಮಹಾಮತಿಃ।
ತಮೇವ ಗಣಯಞ್ಶೋಕಂ ವಿರಾತ್ರೇ ಪ್ರತ್ಯಬುಧ್ಯತ॥ 13-138-8 (86744)
ತಸ್ಯಾಸೀತ್ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಸ್ಯ ಶೋಕೇನ ವ್ಯಥಿತಾತ್ಮನಃ।
ಮನಃ ಸಂಹೃತ್ಯ ವಿಷಯೇ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಸ್ತಾರಗಾಮಿನೀ॥ 13-138-9 (86745)
ತತಃ ಸಂಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಶ್ರಾದ್ಧಕಲ್ಪಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಯಾನಿ ತಸ್ಯೈವ ಭೋಜ್ಯಾನಿ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ॥ 13-138-10 (86746)
ಉಕ್ತಾನಿ ಯಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಯಾನಿ ಚೇಷ್ಟಾನಿ ತಸ್ಯ ಹ।
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಮನಸಾ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ತಪೋಧನಃ॥ 13-138-11 (86747)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿಪ್ರಾನಾನಾಯ್ಯ ಪೂಜಿತಾನ್।
ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಿಕಾಃ ಸರ್ವಾ ಬೃಸೀಃ ಸ್ವಯಮಥಾಕರೋತ್॥ 13-138-12 (86748)
ಸಪ್ತ ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತತೋ ಭೋಜ್ಯೇ ಯುಗಪತ್ಸಮುಪಾನಯತ್।
ಋತೇ ಚ ಲವಣಂ ಭೋಜ್ಯಂ ಶ್ಯಾಮಾಕಾನ್ನಂ ದದೌ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-138-13 (86749)
ದಕ್ಷಿಣಾಗ್ರಾಸ್ತತೋ ದರ್ಭಾ ವಿಷ್ಟರೇಷು ನಿವೇಶಿತಾಃ।
ಪಾದಯೋಶ್ಚೈವ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಯೇ ತ್ವನ್ನಮುಪಭುಂಜತೇ॥ 13-138-14 (86750)
ಕೃತ್ವಾ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾಗ್ನಾನ್ವೈ ದರ್ಭಾನ್ಸ ಪ್ರಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಪ್ರದದೌ ಶ್ರೀಮತೇ ಪಿಂಡಾನ್ನಾಮಗೋತ್ರಮುದಾಹರನ್॥ 13-138-15 (86751)
ತತ್ಕೃತ್ವಾ ಸ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಧರ್ಮಸಂಕರಮಾತ್ಮನಃ।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪೇನ ಮಹತಾ ತಪ್ಯಮಾನೋಽಭ್ಯಚಿಂತಯತ್॥ 13-138-16 (86752)
ಅಕೃತಂ ಮುನಿಭಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಕಿಂ ಮಯೇದಮನುಷ್ಠಿತಂ।
ಕಥಂ ನು ಶಾಪೇನ ನ ಮಾಂ ದಹೇಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಇತಿ॥ 13-138-17 (86753)
ತತಃ ಸಂಚಿಂತಯಾಮಾಸ ವಂಶಕರ್ತಾರಮಾತ್ಮನಃ।
`ಬುದ್ಧ್ವಾಽತ್ರಿಂ ಮನಸಾ ದಧ್ಯೌ ಭಗವಂತಂ ಸಮಾಹಿತಃ।'
ಧ್ಯಾತಮಾತ್ರಸ್ತಥಾ ಚಾತ್ರಿರಾಜಗಾಮ ತಪೋಧನಃ॥ 13-138-18 (86754)
ಅಥಾತ್ರಿಸ್ತಂ ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರಶೋಕೇನ ಕರ್ಶಿತಂ।
ಭೃಶಮಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ವಾಗ್ಭಿರಿಷ್ಟಾಭಿರವ್ಯಯಃ॥ 13-138-19 (86755)
ನಿಮೇ ಸಂಕಲ್ಪಿತಸ್ತೇಽಯಂ ಪಿತೃಯಜ್ಞಸ್ತಪೋಧನ।
ಮತೋ ಮೇ ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟೋಽತ್ರ ಧರ್ಮೋಽಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸ್ವಯಂ॥ 13-138-20 (86756)
ಸೋಯಂ ಸ್ವಯಭುವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸಂಕಲ್ಪಿತಸ್ತ್ವಯಾ।
ಋತೇ ಸ್ವಯಂಭುವಃ ಕೋಽನ್ಯಃ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಸಂವಿಧಿಮಾಹರೇತ್॥ 13-138-21 (86757)
ಅಥಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪುತ್ರ ಶ್ರಾದ್ದೇ ಯಂ ವಿಧಿಮುತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಯಂಭುವಿಹಿತಂ ಪುತ್ರ ತತ್ಕುರುಷ್ವ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-138-22 (86758)
ಕೃತ್ವಾಽಗ್ನಿಶರಣಂ ಪೂರ್ವಂ ಮಂತ್ರಪೂರ್ವಂ ತಪೋಧನ।
ತತೋಽಗ್ನಯೇಽಥ ಸೋಮಾಯ ವರುಣಾಯ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-138-23 (86759)
ವಿಶ್ವೇದವಾಶ್ಚ ಯಿ ನಿತ್ಯಂ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ ಗೋಚರಾಃ।
ತೇಭ್ಯಃ ಸಂಕಲ್ಪಿತಾ ಭಾಗಾಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-138-24 (86760)
ಸ್ತೋತವ್ಯಾ ಚೇಹ ಪೃಥಿವೀ ಲೋಕಸ್ಯೈವ ತು ಧಾರಿಣೀ।
ವೈಷ್ಣವೀ ಕಾಶ್ಯಪಿ ಚೇತಿ ತಥೈವೇಹಾಕ್ಷಯೇತಿ ಚ॥ 13-138-25 (86761)
ಉದಕಾನಯನೇ ಚೈವ ಸ್ತೋತವ್ಯೋ ವರುಣೋ ವಿಭುಃ।
ತತೋಽಗ್ನಿಶ್ಚೈವ ಸೋಮಶ್ಚ ಆರಾಧ್ಯಾವಿಹ ತೇಽನಘ॥ 13-138-26 (86762)
ದೇವಾಸ್ತು ಪಿತರೋ ನಾಮ ನಿರ್ಮಿತಾ ಯೇ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಊಷ್ಮಪಾ ಯೇ ಮಹಾಭಾಗಾಸ್ತೇಷಾಂ ಭಾಗಃ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಃ॥ 13-138-27 (86763)
ತೇ ಶ್ರಾದ್ಧೇನಾರ್ಚ್ಯಮಾನಾ ವೈ ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಹ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್।
ಸಪ್ತಕಾಃ ಪಿತೃವಂಶಾಸ್ತು ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-138-28 (86764)
ವಿಶ್ವೇ ಚಾಗ್ನಿಮುಖಾ ದೇವಾಃ ಸಂಖ್ಯಾತಾಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ತೇ।
ತೇಷಾಂ ನಾಮಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾಗಾರ್ಹಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-138-29 (86765)
ಸಹಃ ಕೃತಿರ್ವಿಪಾಪ್ಮಾ ಚ ಪುಣ್ಯಕೃತ್ಪಾವನಸ್ತಥಾ।
ಗ್ರಾಂಯಃ ಕ್ಷೇಂಯಃ ಸಮೂಹಶ್ಚ ದಿವ್ಯಸಾನುಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-138-30 (86766)
ವಿವಸ್ವಾನ್ವೀರ್ಯವಾಞ್ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೀರ್ತಿಮಾನ್ಕೃತ ಏವ ಚ।
ಜಿತಾತ್ಮಾ ಮುನಿವೀರ್ಯಶ್ಚ ದೀಪ್ತರೋಮಾ ಭಯಂಕರಃ॥ 13-138-31 (86767)
ಅನುಕರ್ಮಾ ಪ್ರತೀತಶ್ಚ ಪ್ರದಾತಾಽಪ್ಯಂಶುಮಾಂಸ್ತಥಾ।
ಶೈಲಾಭಃ ಪರಮಕ್ರೋಧೀ ಧೀರೋಷ್ಣೀ ಭೂಪತಿಸ್ತಥಾ॥ 13-138-32 (86768)
ಸ್ರಜೋ ವಜ್ರೀವರೀ ಚೈವ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ವಿದ್ಯುದ್ವರ್ಚಾಃ ಸೋಮವರ್ಚಾಃ ಸೂರ್ಯಶ್ರೀಶ್ಚೇತಿ ನಾಮತಃ॥ 13-138-33 (86769)
ಸೋಮಪಃ ಸೂರ್ಯಸಾವಿತ್ರೋ ದತ್ತಾತ್ಮಾ ಪುಂಡರೀಯಕಃ।
ಉಷ್ಣೀನಾಭೋ ನಭೋದಶ್ಚ ವಿಶ್ವಾಯುರ್ದೀಪ್ತಿರೇವ ಚ॥ 13-138-34 (86770)
ಚಮೂಹರಃ ಸುರೇಶಶ್ಚ ವ್ಯೋಮಾರಿಃ ಶಂಕರೋ ಭವಃ।
ಈಶಃ ಕರ್ತಾ ಕೃತಿರ್ದಕ್ಷೋ ಭುವನೋ ದಿವ್ಯಕರ್ಮಕೃತ್॥ 13-138-35 (86771)
ಗಣಿತಃ ಪಂಚವೀರ್ಯಶ್ಚ ಆದಿತ್ಯೋ ರಶ್ಮಿವಾಂಸ್ತಥಾ।
ಸಪ್ತಕೃತ್ಸೋಮವರ್ಚಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವಕೃತ್ಕವಿರೇವ ಚ॥ 13-138-36 (86772)
ಅನುಗೋಪ್ತಾ ಸುಗೋಪ್ತಾ ಚ ನಪ್ತಾ ಚೇಶ್ವರ ಏವ ಚ।
ಕೀರ್ತಿತಾಸ್ತೇ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಕಾಲಸ್ಯ ಗತಿಗೋಚರಾಃ॥ 13-138-37 (86773)
ಅಶ್ರಾದ್ಧೇಯಾನಿ ಧಾನ್ಯಾನಿ ಕೋದ್ರವಾಃ ಪುಲಕಾಸ್ತಥಾ।
ಹಿಂಗುದ್ರವೇಷು ಶಾಕೇಷು ಮೂಲಾನಾಂ ಲಶುನಂ ತಥಾ॥ 13-138-38 (86774)
ಪಲಾಂಡುಃ ಸೌಭಾಂಜನಕಸ್ತಥಾ ಗೃಂಜನಕಾದಯಃ।
ಕೂಶ್ಮಾಂಡಜಾತ್ಯಲಾಬುಂ ಚ ಕೃಷ್ಣಂ ಲವಣಮೇವ ಚ॥ 13-138-39 (86775)
ಗ್ರಾಂಯವಾರಾಹಮಾಂಸಂ ಚ ಯಚ್ಚೈವಾಪ್ರೋಕ್ಷಿತಂ ಭವೇತ್।
ಕೃಷ್ಣಾಜಂ ಜೀರಕಂ ಚೈವ ಶೀತಪಾಕೀ ತಥೈವ ಚ।
ಅಂಕುರಾದ್ಯಾಸ್ತಥಾ ವರ್ಜ್ಯಾ ಇಹ ಶೃಂಗಾಟಕಾನಿ ಚ॥ 13-138-40 (86776)
ವರ್ಜಯೇಲ್ಲವಣಂ ಸರ್ವಂ ತಥಾ ಜಂಬೂಫಲಾನಿ ಚ।
ಅವಕ್ಷುತಾವರುದಿತಂ ತಥಾ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್। 13-138-41 (86777)
ನಿವಾಪೇ ಹವ್ಯಕವ್ಯೇ ವಾ ಗರ್ಹಿತಂ ಚ ಸುದರ್ಶನಂ।
ಪಿತರಶ್ಚ ಹಿ ದೇವಾಶ್ಚ ನಾಭಿನಂದಂತಿ ತದ್ಧವಿಃ॥ 13-138-42 (86778)
ಚಂಡಾಲಶ್ವಪಚೌ ವರ್ಜ್ಯೌ ನಿವಾಪೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಕಾಷಾಯವಾಸಾಃ ಕುಷ್ಠೀ ವಾ ಪತಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಹಾಽಪಿ ವಾ॥ 13-138-43 (86779)
ಸಂಕೀರ್ಣಯೋನಿರ್ವಿಪ್ರಶ್ಚ ಸಂಬಂಧೀ ಪತಿತಶ್ಚ ಯಃ।
ವರ್ಜನೀಯ ಬುಧೈರೇತೇ ನಿವಾಪೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 13-138-44 (86780)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ಸ್ವವಂಶ್ಯಂ ತಮೃಷಿಂ ಪುರಾ।
ಪಿತಾಮಹಸಭಾಂ ದಿವ್ಯಾ ಜಗಾಮಾತ್ರಿಸ್ತಪೋಧನಃ॥ ॥ 13-138-45 (86781)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 138 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-138-1 ಭೃಗ್ವಂಗಿರಸಕೇ ಯದಾ ಭೃಗವೋಽಂಗಿರಸಶ್ಚ ವರ್ತಂತೇ ನಾನ್ಯೇ॥ 7-138-2 ಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ವರ್ಜ್ಯಾನಿ॥ 7-138-8 ಕೃತ್ವಾ ಉಪಕಲ್ಪ್ಯ। ಉಪಕಾರ್ಯಾಣಿ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನಕಶಿಪೂಪಬರ್ಹಣಾದೀನಿ। ವಿರಾತ್ರೇ ಪ್ರಭಾತೇ॥ 7-138-9 ವಿಷಯೇ ಮನಃಸಂಹೃತ್ಯ ಶೋಕಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-138-12 ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಿಕಾಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಿತಾಃ। ಬೃಸೀಃ ಆಸನಾನಿ॥ 7-138-16 ಶ್ರೌತೇ ಪಿತ್ರಾದ್ಯುದ್ದೇಶೇನ ದೃಷ್ಟೋ ಧರ್ಮೋ ಲೋಕೇ ಪುತ್ರೋದ್ದೇಶೇನಾಪಿ ಸ್ವೇಚ್ಛಯಾ ಕಲ್ಪಿತ ಇತಿ ಸಂಕರಃ॥ 7-138-23 ತತ್ರಾರ್ಥಂಣೇ ಚ ಸೋಮಾಯೇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-138-28 ತೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ ಪಿತ್ರಾದಯಃ। ವಿಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್ ನರಕಾದಿರೂಪಾತ್॥ 7-138-38 ಪುಲಕಾಃ ಅಸಂಪೂರ್ಣತಂಡುಲಯುಕ್ತಧಾನ್ಯಾನಿ। ಹಿಂಗುದ್ರವೇಷು ಶಾಕಾದಿಸಂಸ್ಕಾರಕದ್ರವ್ಯೇಷು॥ 7-138-39 ಸೌಭಾಂಜನಕಃ ಶಿಗ್ರುಃ॥ 7-138-40 ಶೀತಪಾಕೀ ಶಾಕವಿಶೇಷಃ॥ 7-138-42 ಸುದರ್ಶನಂ ಶಾಕವಿಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 139
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.139. ಅಧ್ಯಾಯಃ 139
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ನಿಮಿಕೃತಶ್ರಾದ್ಧಪ್ರಕಾರಾನುವಾದೇನ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತಥಾ ವಿಧೌ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸರ್ವ ಏವ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪಿತೃಯಜ್ಞಾನಕುರ್ವಂತ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-139-1 (86782)
ಋಷಯೋ ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾಸ್ತು ಕೃತ್ವಾ ನಿವಪನಾನ್ಯುತ।
ತರ್ಪಣಂ ಚಾಪಿ ಕುರ್ವಂತ ತೀರ್ಥಾಂಭೋಭಿರ್ಯತವ್ರತಾಃ॥ 13-139-2 (86783)
ನಿವಾಪೈರ್ದೀಯಮಾನೈಶ್ಚ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇನ ಭಾರತ।
ತರ್ಪಿತಾಃ ಪಿತರೋ ದೇವಾಸ್ತತ್ರಾನ್ನಂ ಜರಯಂತಿ ವೈ॥ 13-139-3 (86784)
ಅಜೀರ್ಣೈಸ್ತ್ವಭಿಹನ್ಯಂತೇ ತೇ ದೇವಾಃ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ॥
ಸೋಮಮೇವಾಭ್ಯಪದ್ಯಂತ ತದಾ ಹ್ಯನ್ನಾಭಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-139-4 (86785)
ತೇಽಬ್ರುವನ್ಸೋಮಮಾಸಾದ್ಯ ಪಿತರೋಽಜೀರ್ಣಪೀಡಿತಾಃ।
ನಿವಾಪಾನ್ನೇನ ಪೀಡ್ಯಾಮಃ ಶ್ರೇಯೋ ನೋತ್ರ ವಿಧೀಯತಾಂ॥ 13-139-5 (86786)
ತಾನ್ಸೋಮಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾಥ ಶ್ರೇಯಶ್ಚೇದೀಪ್ಸಿತಂ ಸುರಾಃ।
ಸ್ವಯಂಭೂಸದನಂ ಯಾತ ಸ ವಃ ಶ್ರೇಯೋಽಭಿಧಾಸ್ಯತಿ॥ 13-139-6 (86787)
ತೇ ಸೋಮವಚನಾದ್ದೇವಾಃ ಪಿತೃಭಿಃ ಸಹ ಭಾರತ।
ಮೇರುಶೃಂಗೇ ಸಮಾಸೀನಂ ಪಿತಾಮಹಮುಪಾಗಮನ್॥ 13-139-7 (86788)
ಪಿತರ ಊಚುಃ। 13-139-8x (7189)
ನಿವಾಪಾನ್ನೇನ ಭಗವನ್ಭೃಶಂ ಪೀಡ್ಯಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ನೋ ದೇವ ಶ್ರೇಯೋ ನಃ ಸಂವಿಧೀಯತಾಂ॥ 13-139-8 (86789)
ಇತಿ ತೇಷಾಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ವಯಂಭೂರಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಏಷ ಮೇ ಪಾರ್ಶ್ವತೋ ವಹ್ನಿರ್ಯುಷ್ಮಚ್ಛ್ರೇಯೋ ವಿಧಾಸ್ಯತಿ। 13-139-9 (86790)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-139-10x (7190)
ಸಹಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ಭೋಕ್ಷ್ಯಾಮೋ ನಿವಾಪೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ।
ಜರಯಿಷ್ಯಥ ಚಾಪ್ಯನ್ನಂ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-139-10 (86791)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ಪಿತರಸ್ತತಸ್ತೇ ವಿಜ್ವರಾಽಭವನ್।
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾಚ್ಚಾಗ್ನೇಃ ಪ್ರಾಗ್ಭಾಗೋ ದೀಯತೇ ನೃಪ॥ 13-139-11 (86792)
ನಿವಾಪೇ ಚಾಗ್ನಿಪೂರ್ವಂ ವೈ ನಿವೃತ್ತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ನ ಬ್ರಹ್ಮರಾಕ್ಷಸಾಸ್ತಂ ವೈ ನಿವಾಪಂ ಧರ್ಷಯಂತ್ಯುತ॥ 13-139-12 (86793)
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ನಾಭಿವರ್ಧಂತೇ ಸ್ಥಿತೇ ದೇವೇ ಹುತಾಶನೇ।
ಪೂರ್ವಂ ಪಿಂಡಂ ಪಿತುರ್ದದ್ಯಾತ್ತತೋ ದದ್ಯಾತ್ಪಿತಾಮಹೇ॥ 13-139-13 (86794)
ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾಯ ಚ ತತ ಏಷ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಬ್ರೂಯಾಚ್ಛ್ರಾದ್ಧೇ ಚ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಪಿಂಡೇ ಪಿಂಡೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸೋಮಾಯೇತಿ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ತಥಾ ಪಿತೃಮತೇತಿ ಚ॥ 13-139-14 (86795)
ರಜಸ್ವಲಾ ಚ ಯಾ ನಾರೀ ವ್ಯಂಗಿತಾ ಕರ್ಣಯೋಶ್ಚ ಯಾ।
ನಿವಾಪೇ ನೋಪತಿಷ್ಠೇತ ಸಂಗ್ರಾಹ್ಯಾ ನಾನ್ಯವಂಶಜಾ॥ 13-139-15 (86796)
ಜಲಂ ಪ್ರತರಮಾಣಸ್ಚ ಕೀರ್ತಯೇತ ಪಿತಾಮಹಾನ್।
ನದೀಮಾಸಾದ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಪಿತೄಣಾಂ ಪಿತೃತರ್ಪಣಂ॥ 13-139-16 (86797)
ಪೂರ್ವಂ ಸ್ವವಂಶಜಾನಾಂ ತು ಕೃತ್ವಾಽದ್ಭಿಸ್ತರ್ಪಣಂ ಪುನಃ।
ಸುಹೃತ್ಸಂಬಂಧಿವರ್ಗಾಣಾಂ ತತೋ ದದ್ಯಾಜ್ಜಲಾಂಜಲಿಂ॥ 13-139-17 (86798)
ಕಲ್ಮಾಷಗೋಯುಗೇನಾಥ ಯುಕ್ತೇನ ತರತೋ ಜಲಂ।
ಪಿತರೋಽಭಿಲಷಂತೇ ವೈ ನಾವಂ ಚಾಪ್ಯಧಿರೋಹಿತಾಃ॥ 13-139-18 (86799)
ಸದಾ ನಾವಿ ಜಲಂ ತಜ್ಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಮಾಸಾರ್ಧೇ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷಸ್ಯ ಕುರ್ಯಾನ್ನಿರ್ವಪಣಾನಿ ವೈ॥ 13-139-19 (86800)
ಪುಷ್ಟಿರಾಯುಸ್ತಥಾ ವೀರ್ಯಂ ಶ್ರೀಶ್ಚೈವ ಪಿತೃಭಕ್ತಿತಃ॥ 13-139-20 (86801)
ಪಿತಾಮಹಃ ಪುಲಸ್ತ್ಯಶ್ಚ ವಸಿಷ್ಠಃ ಪುಲಹಸ್ತಥಾ।
ಅಂಗಿರಾಶ್ಚ ಕ್ರತುಶ್ಚೈವ ಕಶ್ಯಪಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ। 13-139-21 (86802)
ಏತೇ ಕುರುಕುಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥
ಏತೇ ಚ ಪಿತರೋ ರಾಜನ್ನೇಷ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಃ ಪರಃ। 13-139-22 (86803)
ಪ್ರೇತಾಸ್ತು ಪಿಂಡಸಂಬಂಧಾನ್ಮುಚ್ಯಂತೇ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥
ಇತ್ಯೇಷಾ ಪುರುಷಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರಾದ್ಧೋತ್ಪತ್ತಿರ್ಯಥಾಗಮಂ। 13-139-23 (86804)
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾ ಪೂರ್ವನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಕಿಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯತಃ ಪರಂ॥ ॥ 13-139-24 (86805)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 139 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-139-1 ತಥಾನಿಮೌ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ತಥಾ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-139-15 ಅನ್ಯವಂಶಜಾಪಿ ಪಾಕಾರ್ಥಂ ನ ಸಂಗ್ರಾಹ್ಯ। ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯವಂಶಜಾ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠ॥ 7-139-18 ಯುಕ್ತೇನ ಶಕಟೇನ॥ 7-139-19 ಮಾಸಾರ್ಧೇ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಯಾಂ। ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷಸ್ಯೇತ್ಯುಕ್ತೇರ್ನಾತ್ರ ಶುಕ್ಲಾದಿಮಾಸೋ ವಿವಕ್ಷಿತಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 140
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.140. ಅಧ್ಯಾಯಃ 140
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯುಪವಾಸಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾದೀನಾಂ ಲಕ್ಷಣಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದ್ವಿಜಾತಯೋ ವ್ರತೋಪೇತಾ ಹವಿಸ್ತೇ ಯದಿ ಭುಂಜತೇ।
ಅನ್ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾಮಾಯ ಕಥಮೇತತ್ಪಿತಾಮಹ॥ 13-140-1 (86806)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-140-2x (7191)
ಅವೇದೋಕ್ತವ್ರತಾಶ್ಚೈವ ಭುಂಜಾನಾಃ ಕಾಮಕಾರಣೇ।
ವೇದೋಕ್ತೇಷು ತು ಭುಂಜಾನಾ ವ್ರತಲುಪ್ತಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-140-2 (86807)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-140-3x (7192)
ಯದಿದಂ ತಪ ಇತ್ಯಾಹುರುಪವಾಸಂ ಪೃಥಗ್ಜನಾಃ।
ತಪಃ ಸ್ಯಾದೇತದೇವೇಹ ತಪೋಽನ್ಯದ್ವಾಽಪಿ ಕಿಂ ಭವೇತ್॥ 13-140-3 (86808)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-140-4x (7193)
ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸೋಪವಾಸಾದ್ಯತ್ತಪೋ ಮನ್ಯತೇ ಜನಃ।
ಆತ್ಮತಂತ್ರೋಪಘಾತೀ ಯೋ ನ ತಪಸ್ವೀ ನ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 13-140-4 (86809)
ತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಚಾಪಿ ಸಂಪತ್ತಿಃ ಶಿಷ್ಯತೇ ತಪ ಉತ್ತಮಂ।
ಸದೋಪವಾಸೀ ಚ ಭವೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ತಥೈವ ಚ॥ 13-140-5 (86810)
ಮುನಿಶ್ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ವಿಪ್ರೋ ದೇವಾಂಶ್ಚೈವ ಸದಾ ಯಜೇತ್।
ಕುಟುಂಬಿಕೋ ಧರ್ಮಕಾಮಃ ಸದಾಽಸ್ವಪ್ನಶ್ಚ ಮಾನವಃ॥ 13-140-6 (86811)
ಅಮೃತಾಶೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಸದಾ ಪಠೇತ್।
ಋತವಾದೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾನ್ನಿಯತಶ್ಚ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-140-7 (86812)
ವಿಘಸಾಶೀ ಕಥಂ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಸದಾ ಚೈವಾತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ।
ಅಮೃತಾಶೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಪವಿತ್ರೀ ಚ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-140-8 (86813)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-140-9x (7194)
ಕಥಂ ಸದೋಪವಾಸೀ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ವಿಘಸಾಶೀ ಕಥಂ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಕಥಂ ಚೈವಾತಿಥಿಪ್ರಿಯಃ॥ 13-140-9 (86814)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-140-10x (7195)
ಅಂತರಾ ಸಾಯಮಾಶಂ ಚ ಪ್ರಾತರಾಶಂ ಚ ಯೋ ನರಃ।
ಸದೋಪವಾಸೀ ಭವತಿ ಯೋ ನ ಭುಂಕ್ತೇಽಂತರಾ ಪುನಃ॥ 13-140-10 (86815)
ಭಾರ್ಯಾ ಗಚ್ಛನ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಋತೌ ಭವತಿ ಚೈವ ಹ।
ಋತವಾದೀ ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾದ್ದಾನಶೀಲಸ್ತು ಮಾನವಃ॥ 13-140-11 (86816)
ಅಭಕ್ಷಯನ್ವೃಥಾ ಮಾಂಸಮಮಾಂಸಾಶೀ ಭವತ್ಯುತ।
ದಾನಂ ದದತ್ಪವಿತ್ರೀ ಸ್ಯಾದಸ್ವಪ್ನಶ್ಚ ದಿವಾಽಸ್ವಪನ್॥ 13-140-12 (86817)
ಭೃತ್ಯಾತಿಥಿಷು ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಭುಕ್ತವತ್ಸು ನರಃ ಸದಾ।
ಅಮೃತಂ ಕೇವಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಇತಿ ವಿದ್ಧಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-140-13 (86818)
ಅಭುಕ್ತವತ್ಸು ನಾಶ್ನಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತು ಯೋ ನರಃ।
ಅಭೋಜನೇನ ತೇನಾಸ್ಯ ಜಿತಃ ಸ್ವರ್ಗೋ ಭವತ್ಯುತ॥ 13-140-14 (86819)
ದೇವೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪಿತೃಭ್ಯಶ್ಚ ಸಂಶ್ರಿತೇಭ್ಯಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅವಶಿಷ್ಟಾನಿ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ತಮಾಹುರ್ವಿಘಸಾಶಿನಂ॥ 13-140-15 (86820)
ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಹ್ಯಪರ್ಯಂತಾಃ ಸದನೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಉಪಸ್ಥಿತಾ ಹ್ಯಪ್ಸರಸೋ ಗಂಧರ್ವೈಶ್ಚ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-140-16 (86821)
ದೇವತಾತಿಥಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪಿತೃಭಿಶ್ಚೋಪಭುಂಜತೇ।
ರಮಂತೇ ಪುತ್ರಪೌತ್ರೈಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಗತಿರನುತ್ತಮಾ॥ ॥ 13-140-17 (86822)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 140 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-140-2 ಕಾಮಕಾರಣೇ ಇಚ್ಛಯಾ ಹೇತುನಾ ಭುಂಜನಾ ಭೋಜನಂ ಕುರ್ವಂತು ನಾಮ॥ 7-140-4 ಆತ್ಮತಂತ್ರಂ ಶರೀರರೂಪಂ ಕುಟುಂಬರೂಪಂ ವಾ ತದುಪಘಾತೀ॥ 7-140-6 ಅಸ್ವಪ್ನಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಜಾಗರೂಕಃ। ವೇದಾಂಶ್ಚೈವ ಸದಾ ಜಪೇದಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-140-8 ಸದಾ ಚ ಸ್ಯಾದಸ್ವಪ್ನಶ್ಚ ತಥೈವ ಚೇತಿ ಡ.ಪಾಠಃ॥ 7-140-12 ವೃಥಾ ಯಜ್ಞಾದಿನಿಮಿತ್ತಂ ವಿನಾ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 141
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.141. ಅಧ್ಯಾಯಃ 141
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಸಾಧುಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಸ್ಯ ನಿಂದ್ಯತ್ವೇ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ಸಪ್ತರ್ಷಿವೃಷಾದರ್ಭಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥ ವೃಷಾದರ್ಭಿಣಾ ರಾಜ್ಞಾ ಕಶ್ಯಪಾದಿಸಪ್ತರ್ಷಿಭಿ- ಸ್ವಸ್ಮಾತ್ಪ್ರತಿಗ್ರಹನಿರಾಕರಣೇ ತಜ್ಜಿಘಾಂಸಯಾ ಕೃತ್ಯೋತ್ಪಾದನಂ॥ 2 ॥ ತನ್ನಾಮಾರ್ಥಪರಿಜ್ಞಾನೇನ ತದ್ವಧಂ ಚೋದಿತಯಾ ಕೃತ್ಯಯಾ ವನೇ ತತ್ಸಮೀಪಂಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ದಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ದಾತೃಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತ್ರೋರ್ವೈ ಕೋ ವಿಶೇಷಃ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-141-1 (86823)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-141-2x (7196)
ಸಾಧೋರ್ಯಃ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಯಾತ್ತಥೈವಾಸಾಧುತೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಗುಣವತ್ಯಲ್ಪದೋಷಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿರ್ಗುಣೇ ತು ನಿಮಜ್ಜತಿ॥ 13-141-2 (86824)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ವೃಷಾದರ್ಭೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಭಾರತ॥ 13-141-3 (86825)
ಕಶ್ಯಪೋಽತ್ರಿರ್ವಸಿಷ್ಠಶ್ಚ ಭರದ್ವಾಜೋಽಥ ಗೌತಮಃ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಜಮದಗ್ನಿಃ ಸಾಧ್ವೀ ಚೈವಾಪ್ಯರುಂಧತೀ॥ 13-141-4 (86826)
ಸರ್ವೇಷಾಮಥ ತೇಷಾಂ ತು ಗಂಡಾಭೂತ್ಪರಿಚಾರಿಕಾ।
ಶೂದ್ರಃ ಪಶುಸಖಶ್ಚೈವ ಭರ್ತಾ ಚಾಸ್ಯಾ ಬಭೂವ ಹ॥ 13-141-5 (86827)
ತೇ ಚ ಸರ್ವೇ ತಪಸ್ಯಂತಃ ಪುರಾ ಚೇರುರ್ಮಹೀಮಿಮಾಂ।
ಸಮಾಧಿನಾ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-141-6 (86828)
ಅಥಾಭವದನಾವೃಷ್ಟಿರ್ಮಹತೀ ಕುರುನಂದನ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಪ್ರಾಣೋಽಭವದ್ಯತ್ರ ಲೋಕೋಽಯಂ ವೈ ಕ್ಷುಧಾನ್ವಿತಃ॥ 13-141-7 (86829)
ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿಚ್ಚ ಪುರಾ ಯಜ್ಞೇ ಯಾಜ್ಯೇನ ಶಿಬಿಸೂನುನಾ।
ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಥೇಽಥ ಋತ್ವಿಗ್ಭ್ಯೋ ದತ್ತಃ ಪುತ್ರೋಽನಿಲಃ ಕಿಲ 13-141-8 (86830)
ಅಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇಽಥ ಸೋಽಲ್ಪಾಯುರ್ದಿಷ್ಟಾಂತಮಗಮತ್ಪ್ರಭುಃ।
ತೇ ತಂ ಕ್ಷುಧಾಭಿಸಂತಪ್ತಾಃ ಪರಿವಾರ್ಯೋಪತಸ್ಥಿರೇ॥ 13-141-9 (86831)
ಯಾಜ್ಯಾತ್ಮಜಮಥೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗತಾಸುಮೃಷಿಸತ್ತಮಾಃ।
ಅಪಚಂತ ತದಾ ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಂ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಃ ಕಿಲ ಭಾರತ 13-141-10 (86832)
ನಾಜೀವ್ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಾತ್ಮಾನಂ ತೇ ಪರೀಪ್ಸವಃ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಮಾಪೇದಿರೇ ವೃತ್ತಿಮನ್ನಹೇತೋಸ್ತಪಸ್ವಿನಃ॥ 13-141-11 (86833)
ಅಟಮಾನೋಽಥ ತಾನ್ಮಾರ್ಗೇ ಪಚಮಾನಾನ್ಮಹೀಪತಿಃ।
ರಾಜಾ ಶೈಬ್ಯೋ ವೃಷಾದರ್ಭಿಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಂದದರ್ಶ ಹ॥ 13-141-12 (86834)
ವೃಷಾದರ್ಭಿರುವಾಚ। 13-141-13x (7197)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹಸ್ತಾರಯತಿ ಪುಷ್ಟಿರ್ವೈ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣತಾಂ।
ಮಯಿ ಯದ್ವಿದ್ಯತೇ ವಿತ್ತಂ ತದ್ವೃಣುಧ್ವಂ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-141-13 (86835)
`ಪ್ರತಿಗ್ರಹೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸೃಷ್ಟಾ ವೃತ್ತಿರನಿಂದಿತಾ।
ತಸ್ಮಾದ್ದದಾಮಿ ವೋ ವಿತ್ತಂ ತದ್ವೃಣುಧ್ವಂ ತಪೋಧನಾಃ॥' 13-141-14 (86836)
ಪ್ರಿಯೋ ಹಿ ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಾಚಮಾನೋ
ದದ್ಯಾಮಹಂ ವೋಽಶ್ವತರೀಸಹಸ್ರಂ।
ಧೇನೂನಾಂ ದದ್ಯಾಮಯುತಂ ಸಮಗ್ರ-
ಮೇಕೈಕಶಃ ಸವೃಷಾಃ ಸಂಪ್ರಸೂತಾಃ॥ 13-141-15 (86837)
ಅಶ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಶೀಘ್ರಗಾಞ್ಶ್ವೇತರೂಪಾಂ-
ನ್ಮನೋಜವಾನ್ಪ್ರದದಾಂಯರ್ಬುದಾನಿ।
ಕುಲಂಭರಾನನಡುಹಃ ಶತಂ ಶತಾ-
ಂಧುರ್ಯಾಞ್ಶ್ವೇತಾನ್ಸರ್ವಶೋಽಹಂ ದದಾಮಿ।
ಪ್ರಷ್ಠೌಹೀನಾಂ ಪೀವರಾಣಾಂ ಚ ತಾವ-
ದಗ್ರ್ಯಾ ಗೃಷ್ಟೀರ್ಧೇನವಃ ಸುವ್ರತಾಶ್ಚ॥ 13-141-16 (86838)
ವರಾನ್ಗ್ರಮಾನ್ವ್ರೀಹಿರಸಂ ಯವಾಂಶ್ಚ
ರತ್ನಂ ಚಾನ್ಯದ್ದುರ್ಲಭಂ ಕಿಂ ದದಾನಿ।
ನಾಸ್ಮಿನ್ನಭಕ್ಷ್ಯೇ ಭಾವಮೇವಂ ಕುರುಧ್ವಂ
ಪುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಂ ವಃ ಕಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಂಯಹಂ ವೈ॥ 13-141-17 (86839)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-141-18x (7198)
ರಾಜನ್ಪ್ರತಿಗ್ರಹೋ ರಾಜ್ಞಂ ಮಧ್ವಾಸ್ವಾದೋ ವಿಷೋಪಮಃ।
ತಜ್ಜಾನಮಾನಃ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಕುರುಷೇ ನಃ ಪ್ರಲೋಭನಂ॥ 13-141-18 (86840)
`ದಶಸೂನಾಸಮಶ್ಚಕ್ರೀ ದಶಚಕ್ರಿಸಮೋ ಧ್ವಜೀ।
ದಶಧ್ವಜಿಸಮಾ ವೇಶ್ಯಾ ದಶವೇಶ್ಯಾಸಮೋ ನೃಪಃ॥ 13-141-19 (86841)
ದಶಸೂನಾಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋ ವಾಹಯತಿ ಸೌನಿಕಃ।
ತೇನ ತುಲ್ಯೋ ಭವೇದ್ರಾಜಾ ಘೋರಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಃ॥' 13-141-20 (86842)
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಹಿ ದೈವತಮಿವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಂ।
ಅಮಲೋ ಹ್ಯೇಷ ತಪಸಾ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರೀಣಾತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-141-21 (86843)
ಅಹ್ನಾಯೇಹ ತಪೋ ಜಾತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ।
ತದ್ದಾವ ಇವ ನಿರ್ದಹ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಪ್ತೋ ರಾಜಪ್ರತಿಗ್ರಹಃ॥ 13-141-22 (86844)
ಕುಶಲಂ ಸಹ ದಾನೇನ ರಾಜನ್ನಸ್ತು ಸದಾ ತವ।
ಅರ್ಥಿಭ್ಯೋ ದೀಯತಾಂ ಸರ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತೇನ್ಯತೋ ಯಯುಃ॥ 13-141-23 (86845)
ಅಪಕ್ವಮೇವ ತನ್ಮಾಂಸಮಭೂತ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಅಥ ಹಿತ್ವಾ ಯಯು ಸರ್ವೇ ವನಮಾಹಾರಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-141-24 (86846)
ತತಃ ಪ್ರಚೋದಿತಾ ರಾಜ್ಞಾ ವನಂ ಗತ್ವಾಽಸ್ಯ ಮಂತ್ರಿಣಃ।
ಪ್ರಚೀಯೋದುಂಬರಾಣಿ ಸ್ಮ ದಾತುಂ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ॥ 13-141-25 (86847)
`ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಫಲಾನಿ ಮುನಯಸ್ತೇ ಗ್ರಹೀತುಮುಪಾದ್ರವನ್॥' 13-141-26 (86848)
ಉದುಂಬರಾಣ್ಯಥಾನ್ಯಾನಿ ಹೇಮಗರ್ಭಾಣ್ಯುಪಾಹರನ್।
ಭೃತ್ಯಾಸ್ತೇಷಾಂ ತತಸ್ತಾನಿ ಪ್ರಗ್ರಾಹಿತುಮುಪಾದ್ರವನ್॥ 13-141-27 (86849)
ಗುರೂಣೀತಿ ವಿದಿತ್ವಾಽಥ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಾಣ್ಯತ್ರಿರಬ್ರವೀತ್।
ನಾಸ್ಮೇಹ ಮಂದವಿಜ್ಞಾನಾ ನಾಸ್ಮ ಮಾನುಷಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-141-28 (86850)
ಹೈಮಾನೀಮಾನಿ ಜಾನೀಮಃ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಾಃ ಸ್ಮ ಜಾಗೃಮ।
ಇಹ ಹ್ಯೇತದುಪಾವೃತ್ತಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ಯಾತ್ಕಟುಕೋದಯಂ।
ಅಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯಮೇವೈತತ್ಪ್ರೇತ್ಯೇಹ ಚ ಸುಖೇಪ್ಸುನಾ॥ 13-141-29 (86851)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-141-30x (7199)
ಶತೇನ ನಿಷ್ಕಗುಣಿತಂ ಸಹಸ್ರೇಣ ಚ ಸಂಮಿತಂ।
ತಥಾ ಬಹು ಪ್ರತೀಚ್ಛನ್ವೈ ಪಾಪಿಷ್ಠಾಂ ಲಭತೇ ಗತಿಂ॥ 13-141-30 (86852)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-141-31x (7200)
ಯತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವ್ರೀಹಿಯವಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಪಶವಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಸರ್ವಂ ತನ್ನಾಲಮೇಕಸ್ಯ ತಸ್ಮಾದ್ವಿದ್ವಾಞ್ಶಮಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-141-31 (86853)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 13-141-32x (7201)
ಉತ್ಪನ್ನಸ್ಯ ರುರೋಃ ಶೃಂಗಂ ವರ್ದಮಾನಸ್ಯ ವರ್ಧತೇ।
ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಪುರುಷಸ್ಯೇವ ತಸ್ಯ ಮಾತ್ರಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-141-32 (86854)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-141-33x (7202)
ನ ತಲ್ಲೋಕೇ ದ್ರವ್ಯಮಸ್ತಿ ಯಲ್ಲೋಭಂ ಪ್ರತಿಪೂರಯೇತ್।
ಸಮುದ್ರಕಲ್ಪಃ ಪುರುಷೋ ನ ಕದಾಚನ ಪೂರ್ಯತೇ॥ 13-141-33 (86855)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-141-34x (7203)
ಕಾಮಂ ಕಾಮಯಮಾನಸ್ಯ ಯದಾ ಕಾಮಃ ಸಮೃಧ್ಯತೇ।
ಅಥೈನಮಪರಃ ಕಾಮ ಇಷ್ಟೋ ವಿಧ್ಯತಿ ಬಾಣವತ್॥ 13-141-34 (86856)
`ಅತ್ರಿರುವಾಚ। 13-141-35x (7204)
ನ ಜಾತು ಕಾಮಃ ಕಾಮಾನಾಮುಪಭೋಗೇನ ಶಾಂಯತಿ।
ಹವಿಷಾ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇವ ಭೂಯ ಏವಾಭಿವರ್ಧತೇ॥' 13-141-35 (86857)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-141-36x (7205)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಸಂಯಮೋ ವೈ ತಪೋ ಧಾರಯತೇ ಧ್ರುವಂ।
ತದ್ಧನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಲುಭ್ಯಮಾನಸ್ಯ ವಿಸ್ರವೇತ್॥ 13-141-36 (86858)
ಅರುಂಧತ್ಯುವಾಚ। 13-141-37x (7206)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಸಂಚಯೋ ಯೋ ವಾ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಪಕ್ಷಸಂಮತಃ।
ತಪಃಸಂಚಯ ಏವೇಹ ವಿಶಿಷ್ಟೋ ದ್ರವ್ಯಸಂಚಯಾತ್॥ 13-141-37 (86859)
ಚಂಡೋವಾಚ। 13-141-38x (7207)
ಉಗ್ರಾದಿತೋ ಭಯಾದ್ಯಸ್ಮಾದ್ಬಿಭ್ಯತೀಮೇ ಮಮೇಶ್ವರಾಃ।
ಬಲೀಯಸೋ ದುರ್ಬಲವದ್ಬಿಭೇಂಯಹಮತಃ ಪರಂ॥ 13-141-38 (86860)
ಪಶುಸಸ್ವ ಉವಾಚ। 13-141-39x (7208)
ಯದ್ವೈ ಧರ್ಮಾತ್ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ತಾದೃಶಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿದುಃ।
ವಿನಯಾತ್ಸಾಧು ವಿದ್ವಾಂಸಮುಪಾಸೇಯಂ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-141-39 (86861)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-141-40x (7209)
ಕುಶಲಂ ಸಹ ದಾನೇನ ತಸ್ಮೈ ಯಸ್ಯ ಪ್ರಜಾ ಇಮಾಃ।
ಫಲಾನ್ಯುಪಧಿಯುಕ್ತಾನಿ ಯ ಏವಂ ನಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-141-40 (86862)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-141-41x (7210)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಹೇಮಗರ್ಭಾಣಿ ಹಿತ್ವಾ ತಾನಿ ಫಲಾನಿ ತೇ।
ಋಷಯೋ ಜಗ್ಮುರನ್ಯತ್ರ ಸರ್ವ ಏವ ದೃಢವ್ರತಾಃ॥ 13-141-41 (86863)
ಅಥ ತೇ ಮಂತ್ರಿಣಃ ಸರ್ವೇ ರಾಜಾನಮಿದಮಬ್ರುವನ್।
ಉಪಧಿಂ ಶಂಕಮಾನಾಸ್ತೇ ಹಿತ್ವಾ ತಾನಿ ಫಲಾನಿ ವೈ।
ತತೋಽನ್ಯತ್ರೈವ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿದಿತಂ ತೇಽಸ್ತು ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-141-42 (86864)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತು ಭೃತ್ಯೈಸ್ತೈರ್ವೃಷಾದರ್ಭಿಶ್ಚುಕೋಪ ಹ।
ತೇಷಾಂ ವೈ ಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಗಮದ್ಗೃಹಂ॥ 13-141-43 (86865)
ಸ ಗತ್ವಾಽಽಹವನೀಯೇಽಗ್ನೌ ತೀವ್ರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಜುಹಾವ ಸಂಸ್ಕೃತೈರ್ಮಂತ್ರೈರೇಕೈಕಾಮಾಹುತಿಂ ನೃಪಃ॥ 13-141-44 (86866)
ತಸ್ಮಾದಗ್ನೇಃ ಸಮುತ್ತಸ್ಥೌ ಕೃತ್ಯಾ ಲೋಕಭಯಂಕರೀ।
ತಸ್ಯಾ ನಾಮ ವೃಷಾದರ್ಭಿರ್ಯಾತುಧಾನೀತ್ಯಥಾಕರೋತ್॥ 13-141-45 (86867)
ಸಾ ಕೃತ್ಯಾ ಕಾಲರಾತ್ರೀವ ಕೃತಾಂಜಲಿರುಪಸ್ಥಿತಾ।
ವೃಷಾದರ್ಭಿ ನರಪತಿಂ ಕಿಂ ಕರೋಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-141-46 (86868)
ವೃಷಾದರ್ಭಿರುವಾಚ। 13-141-47x (7211)
ಋಷೀಣಾಂ ಗಚ್ಛ ಸಪ್ತಾನಾಮರುಂಧತ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ದಾಸೀಭರ್ತುಶ್ಚ ದಾಸ್ಯಾಶ್ಚ ಮನಸಾ ನಾಮ ಧಾರಯ॥ 13-141-47 (86869)
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾಮಾನಿ ಚೈವೈಷಾಂ ಸರ್ವಾನೇತಾನ್ವಿನಾಶಯ।
ವಿನಷ್ಟೇಷು ತಥಾ ಸ್ವೈರಂ ಗಚ್ಛ ಯತ್ರೇಪ್ಸಿತಂ ತವ॥ 13-141-48 (86870)
ಸಾ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಯಾತುಧಾನೀ ಸ್ವರೂಪಿಣೀ।
ಜಗಾಮ ತದ್ವನಂ ಯತ್ರ ವಿಚೇರುಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ ॥ 13-141-49 (86871)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 141 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-141-3 ವೃಷಾ ದರ್ವೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-141-5 ಗಂಡಾಭೂತ್ಕರ್ಮಕಾರಿಕೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಗಂಡಾ ನಾಮತಃ॥ 7-141-9 ದಿಷ್ಟಾಂತಂ ಮರಣಂ॥ 7-141-11 ಆತ್ಮಾನಂ ಶರೀರಂ ಪರೀಪ್ಸವಃ ರಕ್ಷಿತುಕಾಮಾಃ। ನಿರನ್ನೇ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-141-13 ಪುಷ್ಟಿಃ ಪುಷ್ಟಿಹೇತುಃ। ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ತಪೋಧನಾ ಇತಿ ಟ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-141-30 ಪ್ರತೀಚ್ಛನ್ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣನ್॥ 7-141-32 ತಸ್ಯ ಲಾಭಸುಖಸ್ಯ ಮಾತ್ರಾ ಇಯತ್ತಾ॥ 7-141-36 ತದ್ಧನಂ ತಪೋಧನಂ॥ 7-141-37 ಪಕ್ಷಸಂಮತಃ ಪಾಕ್ಷಿಕತ್ವೇನ ಮತಃ॥ 7-141-39 ಯದ್ವೈ ಧರ್ಮೇ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತದ್ಧನಂ ವಿದುರಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಯತ್ ಯತೋ ಹೇತೋಃ। ವೈಧರ್ಮೇ ವಿಧರ್ಮ ಏವ ವೈಧರ್ಮಃ ತಸ್ಮಿಂʼಲೋಭಾದಿದೋಷೇ ಸತಿ ಪರಂ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಂ ಪದಂ ನಾಸ್ತಿ ನ ಲಭ್ಯತೇಽತಸ್ತದಲೋಭಾಖ್ಯಮೇವ ಧನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿದುಃ॥ 7-141-40 ಉಪಧಿಶ್ಛಲಂ। ಕಶ್ಮಲಾಧಮದಾನಾಯ ಪ್ರತಿಯತ್ನಃ ಪ್ರಜಾಧಮಾಃ। ಫಲಾನ್ಯುಪಧಿಯುಕ್ತಾನಿ ಯತ್ರ ಯಃ ಸಂಪ್ರಚ್ಛತೀತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-141-47 ನಾಮ ನಾಂನೋರ್ಥಂ॥ 7-141-48 ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾಮಾನುರೂಪಂ ತೇಷಾಂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ತಾನ್ ವಿನಾಶಯ। ಅನ್ಯಥಾ ತ್ವಾಮೇವ ತೇ ವಿನಾಶಯಿಷ್ಯಂತೀತಿ ಭಾವಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 142
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.142. ಅಧ್ಯಾಯಃ 142
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವನೇ ವಿಚರತಾಂ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಪರಿವ್ರಾಡ್ರೂಪಧಾರಿಣೇಂದ್ರೇಣ ಸಮಾಗಮಃ॥ 1 ॥ ಅರುಂಧತ್ಯಾ ತಸ್ಯಾತಿಪೀನಾಂಗತ್ವೇ ಕಾರಣಂ ಪೃಷ್ಟೈಸ್ತೈಸ್ತತ್ಕಥನಃ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಕಾಮಪಿ ಪದ್ಮಿನೀಮವಲೋಕಿತವದ್ಭಿಸ್ತೈರ್ಬಿಸಗ್ರಹಣಾಯ ತತ್ಸಮೀಪಗಮನಂ॥ 3 ॥ ತತ್ರ ತದ್ರಕ್ಷಿಣ್ಯಾ ವೃಷಾದರ್ಭಿನಿರ್ಮಿತಕತ್ಯಯಾ ಸ್ವಸ್ವನಾಮನಿರ್ವಚನೇನ ಸರಃಪ್ರವೇಶಂ ಚೋದಿಸೈಸ್ತಾಂಪ್ರತಿ ತನ್ನಿರ್ವಚನಂ॥ 4 ॥ ಭಿಕ್ಷುರೂಪಿಣೇಂದ್ರೇಣ ಸಕೃತ್ಸ್ವನಾಮನಿರ್ವಚನೇಽಪಿ ಪುನ ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯಾಃ ಕೃತ್ಯಾಯಾ ದಂಡೇನ ಮಾರಣಪೂರ್ವಕಮೃಷೀನ್ಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಪ್ರಕಟನಂ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅಥಾತ್ರಿಪ್ರಮುಖಾ ರಾಜನ್ವನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹರ್ಷಯಃ।
ವ್ಯಚರನ್ಭಕ್ಷಯಂತೋ ವೈ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ॥ 13-142-1 (86872)
ಅಥಾಪಶ್ಯನ್ಸುಪೀನಾಂಸಪಾಣಿಪಾದಮುಖೋದರಂ।
ಪರಿವ್ರಜಂತಂ ಸ್ಥೂಲಾಂಗಂ ಪರಿವ್ರಾಜಂ ಶುನಸ್ಸಖಂ॥ 13-142-2 (86873)
ಅರುಂಧತೀ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಾಂಗೋಪಚಿತಂ ಶುಭಂ।
ಭವಿತಾರೋ ಭವಂತೋ ವೈ ನೈವಮಿತ್ಯಬ್ರವೀದೃಷೀನ್॥ 13-142-3 (86874)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-142-4x (7212)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಮನಿರ್ಹುತಂ।
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಹೋತವ್ಯಂ ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-4 (86875)
ಅತ್ರಿರುವಾಚ। 13-142-5x (7213)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಕ್ಷುಧಯಾ ವೀರ್ಯಮಾಹತಂ।
ಕೃಚ್ಛ್ರಾಧೀತಂ ಪ್ರನಷ್ಟಂ ಚ ತೇನ ಪೀವಾಂಛುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-5 (86876)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-142-6x (7214)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಶಶ್ವಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಕೃತೋ ಜ್ವರಃ।
ಅಲಸಃ ಕ್ಷುತ್ಪರೋ ಮೂರ್ಖಸ್ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-6 (86877)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-142-7x (7215)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಭಕ್ತಮಿಂಧನಮೇವ ಚ।
ಸಂಚಿತ್ಯಂ ವಾರ್ಷಿಕಂ ಚಿತ್ತೇ ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-7 (86878)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-142-8x (7216)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಚತ್ವಾರಶ್ಚ ಸಹೋದರಾಃ।
ದೇಹಿದೇಹೀತಿ ಭಿಕ್ಷಂತಿ ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-8 (86879)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 13-142-9x (7217)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಬಂಧೋರಚೇತಸಃ।
ಶೋಕೋ ಭಾರ್ಯಾಪವಾದೇನ ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-9 (86880)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-142-10x (7218)
ನೈತಸ್ಯೇಹ ಯಥಾಽಸ್ಮಾಕಂ ತ್ರಿಕೌಶೇಯಂ ಚ ರಾಂಕವಂ।
ಏಕೈಕಂ ವೈ ತ್ರಿವರ್ಷೀಯಂ ತೇನ ಪೀವಾಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ॥ 13-142-10 (86881)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-142-11x (7219)
ಅಥ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಿವ್ರಾಟ್ ಸ ತಾನ್ಮಹರ್ಷೀಞ್ಶುನಸ್ಸಖಃ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪಾಣಿಸ್ಪರ್ಶಮಥಾಚರತ್॥ 13-142-11 (86882)
ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ವನೇ ತಾಂ ತು ಕ್ಷುತ್ಪ್ರತೀಕಾರಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯೇನ ನಿವೇದ್ಯಾಥ ಪ್ರಾತಿಷ್ಠಂತ ಸಹೈವ ತೇ॥ 13-142-12 (86883)
ಏಕನಿಶ್ಚಯಕಾರ್ಯಾಶ್ಚ ವ್ಯಚರಂತ ವನಾನಿ ತೇ।
ಆದದಾನಾಃ ಸಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಮೂಲಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ॥ 13-142-13 (86884)
ಕದಾಚಿದ್ವಿಚರಂತಸ್ತೇ ವೃಕ್ಷೈರವಿರಲೈರ್ವೃತಾಂ।
ಶುಚಿಪೂರ್ಣಪ್ರಸನ್ನೋದಾಂ ದದೃಶುಃ ಪದ್ಮಿನೀಂ ಶುಭಾಂ॥ 13-142-14 (86885)
ಬಾಲಾದಿತ್ಯವಪುಃಪ್ರಖ್ಯೈಃ ಪುಷ್ಕರೈರುಪಶೋಭಿತಾಂ।
ವೈಡೂರ್ಯವರ್ಣಸದೃಶೈಃ ಪದ್ಮಪತ್ರೈರಥಾವೃತಾಂ॥ 13-142-15 (86886)
ನಾನಾವಿಧೈಶ್ಚ ವಿಹಗೈರ್ಜಲಪ್ರವರಸೇವಿಭಿಃ।
ಏಕದ್ವಾರಾಮನಾದೇಯಾಂ ಸೂಪತೀರ್ಥಾಮಕರ್ದಮಾಂ॥ 13-142-16 (86887)
ವೃಷಾದರ್ಭಿಪ್ರಯುಕ್ತಾ ತು ಕೃತ್ಯಾ ವಿಕೃತದರ್ಶನಾ।
ಯಾತುಧಾನೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಪದ್ಮಿನೀಂ ತಾಮರಕ್ಷತ॥ 13-142-17 (86888)
ಶುನಸ್ಸಖಸಹಾಯಾಸ್ತು ಬಿಸಾರ್ಥಂ ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಪದ್ಮಿನೀಮಭಿಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಕೃತ್ಯಾಭಿರಕ್ಷಿತಾಂ॥ 13-142-18 (86889)
ತತಸ್ತೇ ಯಾತುಧಾನೀಂ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಕೃತದರ್ಶನಾಂ।
ಸ್ಥಿತಾಂ ಕಮಲಿನೀತೀರೇ ಕೃತ್ಯಾಮೂಚುರ್ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-142-19 (86890)
ಏಕಾ ತಿಷ್ಠಸಿ ಕಾ ಚ ತ್ವಂ ಕಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ।
ಪದ್ಮಿನೀತೀರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಕಿಂ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ॥ 13-142-20 (86891)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-21x (7220)
ಯಾಽಸ್ಮಿ ಕಾಽಸ್ಂಯನುಯೋಗೋ ಮೇ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ಆರಕ್ಷಿಣೀಂ ಮಾ ಪದ್ಮಿನ್ಯಾ ವಿತ್ತ ಸರ್ವೇ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-142-21 (86892)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-142-22x (7221)
ಸರ್ವ ಏವ ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಃ ಸ್ಮ ನ ಚಾನ್ಯತ್ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ನಃ।
ಭವತ್ಯಾಃ ಸಂಮತೇ ಸರ್ವೇ ಗೃಹ್ಣೀಯಾಮ ಬಿಸಾನ್ಯುತ॥ 13-142-22 (86893)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-23x (7222)
ಸಮಯೇನ ಬಿಸಾನೀತೋ ಗೃಹ್ಣೀಧ್ವಂ ಕಾಮಕಾರತಃ।
ಏಕೈಕೋ ನಾಮ ಮೇ ಪ್ರೋಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಗೃಹ್ಣೀತ ಮಾಚಿರಂ॥ 13-142-23 (86894)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-142-24x (7223)
ವಿಜ್ಞಾಯ ಯಾತುಧಾನೀಂ ತಾಂ ಕೃತ್ಯಮೃಷಿವಧೈಷಿಣೀಂ।
ಅತ್ರಿಃ ಕ್ಷುಧಾ ಪರೀತಾತ್ಮಾ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-142-24 (86895)
ಅತ್ತ್ರಿರುವಾಚ। 13-142-25x (7224)
ಅರಾತ್ತ್ರಿರತ್ತ್ರಿಃ ಸಾ ರಾತ್ರಿರ್ಯಾಂ ನಾಧೀತೇ ತ್ರಿರದ್ಯ ವೈ।
ಅರಾತ್ರಿರತ್ರಿರಿತ್ಯೇವ ನಾಮ ಮೇ ವಿದ್ಧಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-142-25 (86896)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-26x (7225)
ಯಥೋದಾಹೃತಮೇತತ್ತೇ ತ್ವಯಾ ನಾಮ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ದುರ್ಧಾರ್ಯಮೇತನ್ಮನಸಾ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-26 (86897)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-142-27x (7226)
ವಸಿಷ್ಠೋಽಸ್ಮಿ ವರಿಷ್ಠೋಽಸ್ಮಿ ವಸೇ ವಾಸಗೃಹೇಷ್ವಪಿ।
ವರಿಷ್ಠತ್ವಾಚ್ಚ ವಾಸಾಚ್ಚ ವಸಿಷ್ಠ ಇತಿ ವಿದ್ದಿ ಮಾಂ॥ 13-142-27 (86898)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-28x (7227)
ನಾಮ ನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-28 (86899)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-142-29x (7228)
ಕುಲಂಕುಲಂ ಚ ಕುವಮಃ ಕುವಮಃ ಕಶ್ಯಪೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಕಾಶ್ಯಃ ಕಾಶನಿಕಾಶತ್ವಾದೇತನ್ಮೇ ನಾಮ ಧಾರಯ॥ 13-142-29 (86900)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-30x (7229)
ಯಥೋದಾಹೃತಮೇತತ್ತೇ ಮಯಿ ನಾಮ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ದುರ್ಧಾರ್ಯಮೇತನ್ಮನಸಾ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-30 (86901)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 13-142-31x (7230)
ಭರೇಽಸುತಾನ್ಭರೇ ಪೋಷ್ಯಾನ್ಭರೇ ದೇವಾನ್ಭರೇ ದ್ವಿಜಾನ್।
ಭರೇ ಭಾರ್ಯಾಮಹಂ ವ್ಯಾಜಾದ್ಭರದ್ವಾಜೋಽಸ್ಮಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-142-31 (86902)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-32x (7231)
ನಾಮ ನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-32 (86903)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-142-33x (7232)
ಗೋದಮೋ ದಮತೋಽಧೂಮೋಽದಮಸ್ತೇ ಸಮದರ್ಶನಾತ್।
ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಗೋತಮಂ ಕೃತ್ಯೇ ಯಾತುಧಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮಾಂ 13-142-33 (86904)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-34x (7233)
ಯಥೋದಾಹೃತಮೇತತ್ತೇ ಮಯಿ ನಾಮ ಮಹಾಮುನೇ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-34 (86905)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-142-35x (7234)
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಶ್ಚ ಮೇ ಮಿತ್ರಂ ಮಿತ್ರಮಸ್ಮಿ ಗವಾಂ ತಥಾ।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಯಾತುಧಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮಾಂ 13-142-35 (86906)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-36x (7235)
ನಾಮ ನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-36 (86907)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-142-37x (7236)
ಜಾಜಮದ್ಯಜಜಾನೇಽಹಂ ಜಿಜಾಹೀಹ ಜಿಜಾಯಿಷಿ।
ಜಮದಗ್ನಿರಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ತತೋ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-142-37 (86908)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-38x (7237)
ಯಥೋದಾಹೃತಮೇತತ್ತೇ ಮಯಿ ನಾಮ ಮಹಾಮುನೇ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-38 (86909)
ಅರುಂಧತ್ಯುವಾಚ। 13-142-38x (7238)
ಧರಾಂಧರಿತ್ರೀಂ ವಸುಧಾಂ ಭರ್ತುಸ್ತಿಷ್ಠಾಂಯನಂತರಂ।
ಮನೋಽನುರುಂಧತೀ ಭರ್ತುರಿತಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧ್ಯರುಂಧತೀಂ॥ 13-142-39 (86910)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-40x (7239)
ನಾಮನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-40 (86911)
ಗಂಡೋವಾಚ। 13-142-41x (7240)
ವಕ್ತ್ರೈಕದೇಶೇ ಗಂಡೇತಿ ಧಾತುಮೇತಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ।
ತೇನೋನ್ನತೇನ ಗಂಡೇತಿ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಽನಲಸಂಭವೇ॥ 13-142-41 (86912)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-42x (7241)
ನಾಮನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-42 (86913)
ಪಶುಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-43x (7242)
ಪಶೂನ್ಯಂಜಾಮಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಹಂ ಪಶೂನಾಂ ಚ ಸದಾ ಸಖಾ।
ಗೌಣಂ ಪಶುಸಖೇತ್ಯೇವಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಗ್ನಿಸಂಭವೇ॥ 13-142-43 (86914)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-44x (7243)
ನಾಮನೈರುಕ್ತಮೇತತ್ತೇ ದುಃಖವ್ಯಾಭಾಷಿತಾಕ್ಷರಂ।
ನೈತದ್ಧಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಂ ಗಚ್ಛಾಽವತರ ಪದ್ಮಿನೀಂ॥ 13-142-44 (86915)
ಶುನಃಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-45x (7244)
ಏಭಿರುಕ್ತಂ ಯಥಾ ನಾಮ ನಾಹಂ ವಕ್ತುಮಿಹೋತ್ಸಹೇ।
ಶುನಃಸಖಸಖಾಯಂ ಮಾಂ ಯಾತುಧಾನ್ಯುಪಧಾರಯ॥ 13-142-45 (86916)
ಯಾತುಧಾನ್ಯುವಾಚ। 13-142-46x (7245)
ನಾಮ ನ ವ್ಯಕ್ತಮುಕ್ತಂ ವೈ ವಾಕ್ಯಂ ಸಂದಿಗ್ಧಯಾ ಗಿರಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸಕೃದಿದಾನೀಂ ತ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಯನ್ನಾಮ ತೇ ದ್ವಿಜ॥ 13-142-46 (86917)
ಶುನಃಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-47x (7246)
ಸಕೃದುಕ್ತಂ ಮಯಾ ನಾಮ ನ ಗೃಹೀತಂ ತ್ವಯಾ ಯದಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ರಿದಂಡಾಭಿಹತಾ ಗಚ್ಛ ಭಸ್ಮೇತಿ ಮಾಚಿರಂ॥ 13-142-47 (86918)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-142-48x (7247)
ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮದಂಡಕಲ್ಪೇನ ತೇನ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಹತಾ ತದಾ।
ಕೃತ್ಯಾ ಪಪಾತ ಮೇದಿನ್ಯಾಂ ಭಸ್ಮ ಸಾಚ ಜಗಾಮ ಹ॥ 13-142-48 (86919)
ಶುನಃಸಖಶ್ಚ ಹತ್ವಾ ತಾಂ ಯಾತುಧಾನೀಂ ಮಹಾಬಲಾಂ।
ಭುವಿ ತ್ರಿದಂಡಂ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಶಾದ್ವಲೇ ಸಮುಪಾವಿಶತ್॥ 13-142-49 (86920)
ತತಸ್ತೇ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇಃ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಬಿಸಾನಿ ಚ।
ಯಥಾಕಾಮಮುಪಾದಾಯ ಸಮುತ್ತಸ್ಥುರ್ಮುದಾಽನ್ವಿತಾಃ॥ 13-142-50 (86921)
ಶ್ರಮೇಣ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಬಿಸಾನಿ ಕಲಾಪಶಃ।
ತೀರೇ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಪದ್ಮಿನ್ಯಾಸ್ತರ್ಪಣಂ ಚಕ್ರುರಂಭಸಾ॥ 13-142-51 (86922)
ಅಥೋತ್ಥಾಯ ಜಲಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇ ತೇ ಸಮುಪಾಗಮನ್।
ನಾಪಶ್ಯಂಶ್ಚಾಪಿ ತೇ ತಾನಿ ಬಿಸಾನಿ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ॥ 13-142-52 (86923)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-142-53x (7248)
ಕೇನ ಕ್ಷುಧಾಭಿಭೂತಾನಾಮಸ್ಮಾಕಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ।
ನೃಶಂಸೇನಾಪನೀತಾನಿ ಬಿಸಾನ್ಯಾಹಾರಕಾಂಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 13-142-53 (86924)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-142-54x (7249)
ತೇ ಶಂಕಮಾನಾಸ್ತ್ವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪಪ್ರಚ್ಛುರ್ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ತ ಊಚುಃ ಶಪಥಂ ಸರ್ವೇ ಕುರ್ಮ ಇತ್ಯರಿಕರ್ಶನ॥ 13-142-54 (86925)
ತ ಉಕ್ತ್ವಾ ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವ ಸರ್ವ ಏವ ತದಾ ಸಮಂ।
ಕ್ಷುಧಾರ್ತಾಃ ಸುಪರಿಶ್ರಾಂತಾಃ ಶಪಥಾಯೋಪಚಕ್ರಮುಃ॥ 13-142-55 (86926)
ಅತ್ರಿರುವಾಚ। 13-142-56x (7250)
ಸ ಗಾಂ ಸ್ಪೃಶತು ಪಾದೇನ ಸೂರ್ಯಂ ಚ ಪ್ರತಿಮೇಹತು।
ಅಧ್ಯಾಯೇಷ್ವಧೀಯೀತ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-56 (86927)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-142-57x (7251)
ಅನಧ್ಯಾಯೇ ಪಠೇಲ್ಲೋಕೇ ಶುನಃ ಸ ಪರಿಕರ್ಷತು।
ಪರಿವ್ರಾಟ್ ಕಾಮವೃತ್ತಿಸ್ತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-57 (86928)
ಶರಣಾಗತಂ ಹಂತು ಮಿತ್ರಂ ಸ್ವಸುತಾಂ ಚೋಪಜೀವತು।
ಅರ್ಥಾನ್ಕಾಂಕ್ಷತು ಕೀನಾಶಾದ್ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-58 (86929)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-142-59x (7252)
`ವಿಷ್ಣುಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದೇವೇಶಂ ದೇವದೇವಂ ಜಗದ್ಗುರುಂ।
ಆಧಾತಾರಂ ವಿಧಾತಾರಂ ಸಂಧಾತಾರಂ ಜಗದ್ಗುರುಂ।
ವಿಹಾಯ ಸ ಭಜತ್ವನ್ಯಂ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥' 13-142-59 (86930)
ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಂ ಲಪತು ನ್ಯಾಸಲೋಪಂ ಕರೋತು ಚ।
ಕೂಟಸಾಕ್ಷಿತ್ವಮಭ್ಯೇತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-60 (86931)
ವೃಥಾ ಮಾಂಸಾಶನಶ್ಚಾಸ್ತು ವೃಥಾ ದಾನಂ ಕರೋತು ಚ।
ಯಾತು ಸ್ತ್ರಿಯಂ ದಿವಾ ಚೈವ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-61 (86932)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 13-142-62x (7253)
ನೃಶಂಸಸ್ತ್ಯಕ್ತಧರ್ಮಾಽಸ್ತು ಸ್ತ್ರೀಷು ಜ್ಞಾತಿಷು ಗೋಷು ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪಿ ಜಯತಾಂ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-62 (86933)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಮಧಃ ಕೃತ್ವಾ ಋಚೋಽಧ್ಯೇತು ಯಜೂಂಷಿ ಚ।
ಜುಹೋತು ಚ ಸ ಕಕ್ಷಾಗ್ನೌ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-63 (86934)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-142-64x (7254)
ಪುರೀಷಮುತ್ಸೃಜತ್ವಪ್ಸು ಹಂತು ಗಾಂ ಚೈವ ದ್ರುಹ್ಯತ್।
ಅನೃತೌ ಮೈಥುನಂ ಯಾತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-64 (86935)
ದ್ವೇಷ್ಯೋ ಭಾರ್ಯೋಪಜೀವೀ ಸ್ಯಾದ್ದುರಬಂಧುಶ್ಚ ವೈರವಾನ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾತಿಥಿಶ್ಚಾಸ್ತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-65 (86936)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-142-66x (7255)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಾಂಸ್ತ್ಯಜತು ತ್ರೀನಗ್ನೀನಪವಿಧ್ಯತು।
ವಿಕ್ರೀಣಾತು ತಥಾ ಸೋಮಂ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-66 (86937)
ಉದಪಾನೋದಕೇ ಗ್ರಾಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೃಷಲೀಪತಿಃ।
ತಸ್ಯ ಸಾಲೋಕ್ಯತಾಂ ಯಾತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-67 (86938)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-142-68x (7256)
ಜೀವತೋ ವೈ ಗುರೂನ್ಭೃತ್ಯಾನ್ಭರಂತ್ವಸ್ಯ ಪರೇ ಜನಾಃ।
ದರಿದ್ರೋ ಬಹುಪುತ್ರಃ ಸ್ಯಾದ್ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-68 (86939)
ಅಶುಚಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಕೂಟೋಽಸ್ತು ಮಿಥ್ಯಾ ಚೈವಾಪ್ಯಹಂಕೃತಃ।
ಕರ್ಷಕೋ ಮತ್ಸರೀ ಚಾಸ್ತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-69 (86940)
ಹರ್ಷಂ ಕರೋತು ಭೃತಕೋ ರಾಜ್ಞಶ್ವಾಸ್ತು ಪುರೋಹಿತಃ।
ಅಯಾಜ್ಯಸ್ಯ ಭವೇದೃತ್ವಿಕ್ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ 13-142-70 (86941)
ಅರುಂಧತ್ಯುವಾಚ। 13-142-71x (7257)
ನಿತ್ಯಂ ಪರಿಭವೇಚ್ಛ್ವಶ್ರೂಂ ಭರ್ತುರ್ಭವತು ದುರ್ಮನಾಃ।
ಏಕಾ ಸ್ವಾದು ಸಮಶ್ನಾತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಾ॥ 13-142-71 (86942)
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಗೃಹಮಧ್ಯಸ್ಥಾ ಸಕ್ತೂನತ್ತು ದಿನಕ್ಷಯೇ।
ಅಭೋಗ್ಯಾ ವೀರಸೂರಸ್ತು ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಾ॥ 13-142-72 (86943)
ಗಂಡೋವಾಚ। 13-142-73x (7258)
ಅನೃತಂ ಭಾಷತು ಸದಾ ಬಂಧುಭಿಶ್ಚ ವಿರುಧ್ಯತು।
ದದಾತು ಕನ್ಯಾಂ ಶುಲ್ಕೇನ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಾ॥ 13-142-73 (86944)
ಸಾಧಯಿತ್ವಾ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಾಶೇದ್ದಾಸ್ಯೇ ಜೀರ್ಯತು ಚೈವ ಹ।
ವಿಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರಮೀಯೇತ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಾ॥ 13-142-74 (86945)
ಪಶುಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-75x (7259)
ದಾಸ ಏವ ಪ್ರಜಾಯೇತಾಮಪ್ರಸೂತಿರಕಿಂಚನ।
ದೈವತೇಷ್ವನಮಸ್ಕಾರೋ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕರೋತಿ ಯಃ॥ 13-142-75 (86946)
ಶುನಃಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-76x (7260)
ಅಧ್ವರ್ಯವೇ ದುಹಿತರಂ ವಾ ದದಾತು
ಚ್ಛಂದೋಗೇ ವಾಽಽಚರಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ।
ಆಥರ್ವಣಂ ವೇದಮಧೀತ್ಯ ವಿಪ್ರಃ
ಸ್ನಾಯೀತ ವಾ ಯೋ ಹರತೇ ಬಿಸಾನಿ॥ 13-142-76 (86947)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-142-77x (7261)
ಇಷ್ಟಮೇತದ್ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ಯೋಽಯಂ ತೇ ಶಪಥಃ ಕೃತಃ।
ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಶುನಃಸಖ॥ 13-142-77 (86948)
ಶುನಃಸಖ ಉವಾಚ। 13-142-78x (7262)
ನ್ಯಸ್ತಮದ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯದ್ಭಿರ್ಯದುಕ್ತಂ ಕೃತಕರ್ಮಭಿಃ।
ಸತ್ಯಮೇತನ್ನ ಮಿಥ್ಯೈತದ್ಬಿಸಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕೃತಂ ಮಯಾ॥ 13-142-78 (86949)
ಮಯಾ ಹ್ಯಂತರ್ಹಿತಾನೀಹ ಬಿಸಾನೀಮಾನಿ ಪಶ್ಯತ।
ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಭಗವತಾಂ ಕೃತಮೇವಂ ಮಯಾಽನಘಾಃ॥ 13-142-79 (86950)
ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭವತಾಮಹಮಾಗತಃ।
ಯಾತುಧಾನೀ ಹ್ಯತಿಕ್ರೂರಾ ಕೃತ್ಯೈಷಾ ವೋ ವಧೈಷಿಣೀ॥ 13-142-80 (86951)
ವೃಷಾದರ್ಭಿಪ್ರಯುಕ್ತೈಷಾ ನಿಹತಾ ಮೇ ತಪೋಧನಾಃ।
ದುಷ್ಟಾ ಹಿಂಸ್ಯಾದಿಯಂ ಪಾಪಾ ಯುಷ್ಮಾನ್ಪ್ರತ್ಯಗ್ನಿಸಂಭವಾ॥ 13-142-81 (86952)
ತಸ್ಮಾದಸ್ಂಯಾಗತೋ ವಿಪ್ರಾ ವಾಸವಂ ಮಾಂ ನಿಬೋಧತ।
ಅಲೋಭಾದಕ್ಷಯಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ವಃ ಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಾಃ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠಧ್ವಮಿತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತಾನವಾಪ್ನುತ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-142-82 (86953)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-142-83x (7263)
ತತೋ ಮಹರ್ಷಯಃ ಪ್ರೀತಾಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪುರಂದರಂ।
ಸಹೈವ ತ್ರಿದಶೇಂದ್ರೇಣ ಸರ್ವೇ ಜಗ್ಮುಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ॥ 13-142-83 (86954)
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಯೋಗೈರ್ಬಹುವಿಧೈರಪಿ।
ಕ್ಷುಧಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಾಶ್ಛಂದ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ನೈವ ಲೋಭಂ ತದಾ ಯಕ್ರುಸ್ತತಃ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ನುವನ್॥ 13-142-84 (86955)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಸ್ವವಸ್ಥಾಸು ನರೋ ಲೋಭಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಪರೋ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಭಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-142-85 (86956)
ಇದಂ ನರಃ ಸುಚರಿತಂ ಸಮವಾಯೇಷು ಕೀರ್ತಯನ್।
ಅರ್ಥಭಾಗೀ ಚ ಭವತಿ ನ ಚ ದುರ್ಗಾಣ್ಯವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-142-86 (86957)
ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಋಷಯೋ ದೇವತಾಸ್ತಥಾ।
ಯಶೋಧರ್ಮಾರ್ಥಭಾಗೀ ಚ ಭವತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮಾನವಃ॥ ॥ 13-142-87 (86958)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 142 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-142-2 ಪರಿವ್ರಾಜಂ ಶುನಾ ಸಹೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-4 ತೇನ ಪೀವಾನ್ಶುನಾ ಸಹೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-9 ಭಾರ್ಯಾಪವಾದಃ ಕೃತ್ತಿಕಾಸ್ವಭಿಶಾಪಾತ್॥ 7-142-10 ತ್ರಿಕೌಶೇಯಂ ಕುಶಾ ರಜ್ಜುಸ್ತಯಾ ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ಕಾಶೇಯಂ ಪಾಟಿತಸಂಧಾನಂ। ತ್ರೀಣಿ ಕೌಶೇಯಾನಿ ಯಸ್ಮಿನ್। ರಾಂಕವಂ ರಂಕೋರ್ಮೃಗಾವೇಶೇಷಸ್ಯ ಚರ್ಮ ತದಪಿ ತ್ರಿವರ್ಷೀಯಮತಿಜೀರ್ಣಂ॥ 7-142-12 ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಕುರ್ವಿತ್ಯನ್ಯೋನ್ಯಮುಕ್ತ್ವೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-142-13 ಏಕರೂಪ ಏವ ನಿಶ್ಚಯಃ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಯೇಷಾಂ ತೇ॥ 7-142-16 ಉಪತೀರ್ಥಮವತರಣಮಾರ್ಗಃ॥ 7-142-24 ನಾಮಾರ್ಥದ್ವಾರಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅಸ್ಮಾಕಂ ವಧೈಷಿಣೀಯಮಿತಿ ವಿಜ್ಞಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-142-25 ಅರಾತ್ತ್ರಿಃ ಅರಯಃ ಕಾಮಾದಯಃ ಸಂತ್ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯರಂ ಪಾಪಂ ಅರ್ಶಆದಿಭ್ಯೋಽಜಿತ್ಯಚ್। ತಸ್ಮಾತ್ತ್ರಾಯತ ಇತ್ಯರಾತ್ತ್ರಿಃ। ಅರಶಬ್ದಾದಲುಪ್ತಪಂಚಮೀಕಾತ್ ಪರಸ್ಯ ತ್ರಾಯತೇರುಪರಿ ಕ್ವಿಪ್ಪ್ರತ್ಯಯಃ। ಯಸ್ಮಾದರಾತ್ರಿಸ್ತಸ್ಮಾದತ್ರಿಃ। ಅತ್ತೀತ್ಯದ್ ಮೃತ್ಯುಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತ್ರಾಯತ ಇತ್ಯತ್ರಿಃ। ಮೃತ್ಯುಶಬ್ದಸ್ಯ ಪಾಪ್ಮನಿ ಪ್ರಯೋಗದರ್ಶನಾತ್॥ 7-142-26 ಮಯಿ ನಾಮ ಮಹಾಮುನೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-27 ವಾಯುಶ್ಚ ಪೃಥಿವೀ ಚೇತಿ ಶ್ರುತಿಪ್ರಸಿದ್ಧಾ ವಾಯ್ವಾದಯೋ ವಸವಸ್ತೇ ಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಧೀನಾ ಭವಂತಿ ಸ ವಸುಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ತಾಣಿಮಾದ್ಯೈಶ್ವರ್ಯೋ ಮಹಾಯೋಗೀ। ಅತಿಶಯೇನ ವಸುಮಾನಿತಿ ವಸಿಷ್ಠಸ್ತಾದೃಶೋಽಹಮಸ್ತಿ। ವಸುಮಚ್ಛಬ್ದಾದಿಷ್ಠನ್ಪ್ರತ್ಯಯೇ ಪರೇ ಮತುಬ್ಲೋಪೇ ಟಿಲೋಪೇ ಚ ವಸಿಷ್ಠಃ। ವಾಸಗೃಹೇಷು ವಾಸಯೋಗ್ಯೇಷು ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮೇಷು ಸರ್ವೇಷಾಮುಪಜೀವ್ಯೇಷು ವಸೇ ವಸಾಮಿ ಅತೋಽಹಂ ವಸ್ತೄಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತಿ ವಸಿಷ್ಠೋಽಸ್ಮಿ॥ 7-142-29 ಕಶಾ ಅಶ್ವತಾಡನರಜ್ಜುಸ್ತಾಮರ್ಹಂತಿ ತೇ ಕಶ್ಯಾ ಅಶ್ವಾಃ। ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವಾಶ್ವಾಃ ಕಶ್ಯಾಸ್ತದಾಶ್ರಯತ್ವಾಚ್ಛರೀರಾಣ್ಯಪಿ ಕಶ್ಯಾನಿ। ಕುಲಂಕುಲಮಿತಿ ವೀಪ್ಸಾಯಾಂ ದ್ವಿರ್ವಚನಂ। ಸರ್ವಶರೀರೇಷ್ವಹಮೇವೈಕಃ ಕಶ್ಯಪೋ ನಾಮ ದ್ವಿಜೋಽಸ್ಮಿ। ಕಶ್ಯಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಪಾತಿ ರಕ್ಷತಿ ಪಿಬತಿ ಭುಂಕ್ತೇ ಪಾಯಯತಿ ಯೋಷಯತಿ ವಾ ಕಶ್ಯಪ ಇತಿ ಯೋಗಾತ್। ಕುವಮಃ ಕುವಮ ಇತಿ। ಕುಃ ಪೃಥವೀಂ ತಸ್ಯಾಂ ವಮತಿ ವರ್ಷತೀತಿ ಕುವಮ ಆದಿತ್ಯಃ ಪೂರ್ವವದ್ದ್ವಿವಚನಂ। ಸರ್ವೋಪ್ಯಾದಿತ್ಯೋಽಹಮೇವ। ಮತ್ಪುತ್ರತ್ವಾತ್ಸರ್ವೇಷಾಮಾದಿತ್ಯಾನಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕಾಶ್ಯೋ ದೀಪ್ತಿಮಾನ್। ತತ್ರ ಹೇತುಃ। ಕಾಶನಿಕಾಶತ್ವಾತ್ ಬಹುಕಾಲೀನತ್ವೇನ ಕಾಶಪುಷ್ಪಸದೃಶಃ ಸರ್ವತಃ ಪಲಿತಶ್ಚಿರಂತನಸ್ತಪಸಾ ದೀಪ್ತೋಽಸ್ಮೀಸ್ತರ್ಥಃ। ಕುಲಂ ಕುಲಂ ಚ ಕುಶಲಃ ಕುಪಯಃ ಕಾಶ್ಯಪೋ ದ್ವಿಜಃ। ಕಾಶ್ಯಪಃ ಕಾಶನೀಕಾಶ ಏತನ್ಮೇ ನಾಮ ಧಾರಯೇತಿ ಕ.ಡ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-31 ಪ್ರಜಾ ವೈ ವಾಜಸ್ತಾ ಏಷ ಬಿಭರ್ತೀತಿ ಶ್ರುತ್ಯನುಸಾರೇಣ ಸ್ವನಾಮಾಹ ಭರೇ ಇತಿ। ಅಸುತಾನ್ ಅಪುತ್ರಾನುದಾಸೀನಾನಪಿ ದೀನಾನದೀನಾನ್ಪಾಲಯಾಮಿ। ಭರೇ ಸುತಾನ್ಭರೇ ಶಿಷ್ಯಾನಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-33 ಗೋಪದಾರ್ಥಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಭೂಮಿಂ ಚ ದಮಯತಿ ವಶೀಕರೋತೀತಿ ಗೋದಮಃ। ತತ್ರ ಹೇತುಃ ದಮತ ಇತಿ। ದಮೇನ ಇಂದ್ರಿಯಜಯೇನ ದಮಯತೀತಿ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯತ್ವಾತ್ ಗಾಂ ದ್ಯಾಂ ಚ ದಮಿತುಂ ಶಕ್ತೋಸ್ಮೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಧೂಮಃ ನಿರ್ಧೂಮಾಗ್ನಿತುಲ್ಯಃ। ಅತ ಏವಾದಮಃ ಅನ್ಯೇನ ದಮಿತುಮಯೋಗ್ಯಃ ತತ್ರ ಹೇತುಃ। ತೇ ತ್ವಯಿ। ಸಮದರ್ಶನಾತ್ಸಮಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ದರ್ಶನಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಅತ್ರ ದಕಾರಸ್ಥಾನೇ ತಕಾರಃ। ಗೌತಮೋ ದಮಗೋಧೂಮೋ ಧೂಮೋ ದುರ್ದರ್ಶನಶ್ಚ ತೇ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-35 ಮಿತ್ರೇ ಚರ್ಷೌ ಇತಿ ವಿಶ್ವಪದಾಂತಸ್ಯ ದೀರ್ಘಃ। ಗವಾಂ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ॥ 7-142-37 ಜಜಾಮಾದ್ಯಂ ಜಜಾಮಾಯಂ ಜಜಾಮಾಹಂ ಜಜಾಯುಷೀತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ। ಭೂಯೋಭೂಯೋಽತಿಶಯೇನ ಜಮಂತಿ ಯುಗಪದನೇಕೇಷು ಯಜ್ಞಾದಿಷ್ವನೇಕವಾರಂ ಪುನಃಪುನರ್ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಹವೀಂಷಿ ತೇ ಜಾಜಮಂತೋ ದೇವಾಃ। `ಜಮು ಭಕ್ಷಣೇ' ಯಙ್ಲುಕಿ ಶತ್ರಂತಸ್ಯ ರೂಪಂ। ಇಜ್ಯಂತೇ ದೇವತಾ ಅಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ಯಜೋಽಗ್ನಿಃ ತೇಷಾಂ ಜಾನ ಆವಿರ್ಭಾವಸ್ತಸ್ಮಿನ ಜಿಜಾಯಿಷಿ ಜಾತೋಽಸ್ಮಿ ಇಹಲೋಕೇ ಅತೋ ಮಾಂ ಜಿಜಾಹಿ ಜಾನೀಹಿ। ತತೋ ಯೋಗಾತ್ ಮಾಂ ಜಮದಗ್ನಿರಿತಿ ನಾಮತೋ ವಿದ್ಧಿ। ಜಾಜಮದಿತ್ಯತ್ರಾದ್ಯಪದೇ ಪ್ರಥಮಾಕ್ಷರಲೋಪೇ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯಾಗ್ನಿತ್ವೇ ಜಮದಗ್ನಿರಿತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ತತೋ ಜಾಜಮಂತೋಽಗ್ನಿಶ್ಚಾಸ್ಮಿನ್ ಸಂತೀತಿ ಜಮದಗ್ನಿಮಾನ್। ತತೋ ಮತುಬ್ಲೋಪೇನ ಜಮದಗ್ನಿರಿತಿ ಪದಂ। ಏತೇನಾಪಿ ಸ್ವಸ್ಯಾಧರ್ಷಣೀಯತ್ವಮುಕ್ತಂ॥ 7-142-39 ಧರಾನ್ಪರ್ವತಾನ್। ಧರಿತ್ರೀಂ ಭುವಂ। ವಸೂಂದೇವಾಂಧತ್ತೇ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ವಸುಧಾಂ ದಿವಂ ಚ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಅಧಿತಿಷ್ಠಾಮಿ। ಭರ್ತುರ್ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯಾನಂತರಂ ಅವ್ಯವಧಾನೇನ ಅನುರುಂಧತೀತ್ಯಾ ನುಕಾರಲೋಪಃ। ಸಾರಂ ಧರಿತ್ರೀವಸುಧಾಂ ನೇಚ್ಛೇ ಭರ್ತುರನಂತರಂ। ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। ವಸುಧಾಮಿಚ್ಛೇ ಭರ್ತುರಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-41 ಗಡಿ ವದನೈಕದೇಶ ಇತಿ ಧಾತೋಃ ಗಂಡೇತಿ ನುಮಾ ಸಹಿತಸ್ಯಾನುಕರಣಂ। ಮಾ ಮಾಂ। ವೃಷಾದರ್ಭಿಣಾಽಗ್ನೌ ಹುತ್ವಾಽಸ್ಯಾ ಉತ್ಪಾದಿತತ್ವಾದನಲಸಂಭವತ್ವಂ। ಗಂಡಂ ಗತವತೀ ಗಂಡಂ ಗಣ಼್ಡಾ ಗಂಡೇತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಾ। ಗಂಡಂ ಗಂಡೇತಿ ಗಂಡೇತೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ। ಚಂಡಂ ಗತವತ್ಪ್ರಚಂಡಾ ಚಂಡಾಚಂಡೇತಿ ಸಂಜ್ಞಿತಾ। ಚಂಡಾಚಂಡೇತಿ ಚಂಡೇತೀತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-43 ಪಶೂನ್ ಜೀವಾನ್ ರಂಜಾಮಿ ರಂಜಯಾಮಿ। ಮಾಂ ಮಮ ನಾಮೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಖೇ ಸಖಾಯೌ ಸಖ್ಯೇಯ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ। ಸಹೇಽಪರಾಧಂ ಸಖ್ಯೇಯ ಇತಿ ಙ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-45 ಶ್ವಾ ಧರ್ಮಃ ತತ್ಸಖಾಯೋ ಮುನಯಃ ತೇಷಾಂ ಸಖಾ ಶುನಃಸಖಸಖಃ ತಂ। ಶುನಾಂ ಸದಾ ಸಖಾಯಂ ಮಾಮಿತಿ ಙ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-142-47 ಭಸ್ಮ ಭಸ್ಮತಾಂ॥ 7-142-51 ಕಲಾಪಶಃ ಸಂಘಶಃ॥ 7-142-55 ಸರ್ವ ಏವ ಶುನಸ್ಸಖಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-57 ಶುನಃ ಸಾರಮೇಯಾನ್ಪರಿಕರ್ಷತು ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ಮೃಗಯಾರ್ಥಂ ವಾ। ಪರಿವ್ರಾಟ್ ಕರ್ಮವೃತ್ತಿಸ್ತ್ವಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-58 ಸ್ವಸುತಾಂ ಶುಲ್ಕಗ್ರಹಣೇನ। ಕೀನಾಶಾತ್ ಕರ್ಷಕಾತ್॥ 7-142-60 ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಂ ಪಣತು ನ್ಯಾಸಲೋಭಂ ಕರೋತು ಚೇತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-61 ವೃಥಾ ಯಾಗಾದಿನಿಮಿತ್ತಂ ವಿನಾ। ವೃಥಾ ನಟನರ್ತಕಾದೌ॥ 7-142-62 ಜಯತಾಂ ಯುದ್ಧೇ ವಾದೇ ವಾ। ಮಾತರಂ ಚಾಪಿ ಜಹತ್ವಿತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-63 ಕಕ್ಷಾಪ್ತೌ ತತ್ರ ಹಿ ಹುತಂ ಭಸ್ಮೀಭಾವಮಪ್ರಾಪ್ಯ ಹೋತುರ್ದೋಷಕರಮಿತ್ಯಾಶಯಃ॥ 7-142-67 ನಿರ್ಗುಣಾನ್ಬಿಭೃಯಾದ್ಭೃತ್ಯಾನಿತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-69 ಋದ್ಧ್ಯಾ ಚೈವಾಪ್ಯಹಂಕೃತ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-70 ವರ್ಷಾಚರೋಸ್ತು ಭೃತಕ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-72 ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಅನಾದರೇ ಷಷ್ಠೀ। ಜ್ಞಾತೀನನಾದೃತ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಅಭೋಗ್ಯಾ ಯೋನಿದೂಷಿತಾ॥ 7-142-73 ಸಾಧುಭಿಶ್ಚ ವಿರುಧ್ಯತ್ವಿತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-142-74 ಸಾಧಯಿತ್ವಾ ಅನ್ನಂ ಪಕ್ತ್ವಾ॥ 7-142-78 ಅದ್ಯಂ ಭಕ್ಷ್ಯಂ॥ 7-142-79 ಅಂತರ್ಹಿತಾನಿ ಅಂತರ್ಧಾನಂ ಪ್ರಾಪಿತಾನಿ॥ 7-142-85 ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತ ಇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 143
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.143. ಅಧ್ಯಾಯಃ 143
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸಂಭೂಯ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ಕುರ್ವದ್ಭಿರ್ದ್ವಿಜರ್ಷಿಭೀ ರಾಜರ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ಕ್ರಮೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಸರಃಪ್ರತಿ ಗಮನಂ॥ 1 ॥ ತತ್ರಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ಹ್ರದಾತ್ಸಮುದ್ಧೃತಪದ್ಮಸ್ಯ ಧರ್ಮಶುಶ್ರೂಷುಣೇಂದ್ರೇಣ ಗೂಢಮಪಹಾರೇ ಋಷಿಭೀ ರಾಜಭಿಶ್ಚ ಸ್ವೇಷು ಪುಷ್ಕರಸ್ತೇಯಂ ಶಂಕಮಾನಮಗಸ್ತ್ಯಂಪ್ರತಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಶೋ ನಾನಾಶಪಥಕರಣಂ॥ 2 ॥ ಪಶ್ಚಾದಿಂದ್ರೇಣ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಪ್ರಕಾಶನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವೇನ ಪುಷ್ಕರಾಪಹಾರಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನನಿವೇದನೇನ ತತ್ಪ್ರಸಾದನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಯದ್ವೃತ್ತಂ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಯಾಂ ಶಪಥಂ ಪ್ರತಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-143-1 (86959)
ಪುಷ್ಕರಾರ್ಥಂ ಕೃತಂ ಸ್ತೈನ್ಯಂ ಪುರಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ರಾಜರ್ಷಿಭಿರ್ಮಹಾರಾಜ ತಥೈವ ಚ ದ್ವಿಜರ್ಷಿಭಿಃ॥ 13-143-2 (86960)
ಪುರಾ ಪ್ರಭಾಸೇ ಋಷಯಃ ಸಮಗ್ರಾಃ
ಸಮೇತಾ ವೈ ಮಂತ್ರಮಮಂತ್ರಯಂತ।
ಚರಾಮ ಸರ್ವಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾಂ
ತನ್ನಃ ಕಾಮಂ ಹಂತ ಗಚ್ಛಾಮ ಸರ್ವೇ॥ 13-143-3 (86961)
ಶುಕ್ರೋಽಂಗಿರಾಶ್ಚೈವ ಕವಿಶ್ಚ ವಿದ್ವಾಂ-
ಸ್ತಥಾ ಹ್ಯಗಸ್ತ್ಯೋ ನಾರದಪರ್ವತೌ ಚ।
ಭೃಗುರ್ವಸಿಷ್ಠಃ ಕಶ್ಯಪೋ ಗೌತಮಶ್ಚ
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ರಾಜನ್॥ 13-143-4 (86962)
ಋಷಿಸ್ತಥಾ ಗಾಲವೋಽಥಾಷ್ಟಕಶ್ಚ
ಭರದ್ವಾಜೋಽರುಂಧತೀ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಃ।
ಶಿಬಿರ್ದಿಲೀಪೋ ನಹುಷೋಽಂಬರೀಷೋ
ರಾಜಾ ಯಯಾತಿರ್ಧುಂಧುಮಾರೋಽಥ ಪೂರುಃ॥ 13-143-5 (86963)
ಜಗ್ಮುಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾನುಭಾವಂ
ಶತಕ್ರತುಂ ವೃತ್ರಹಣಂ ನರೇಂದ್ರಾಃ।
ತೀರ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪರಿಭ್ರಮಂತೋ
ಮಾಘ್ಯಾಂ ಯಯುಃ ಕೌಶಿಕೀಂ ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾಂ॥ 13-143-6 (86964)
ಸರ್ವೇಷು ತೀರ್ಥೇಷ್ವವಧೂತಪಾಪಾ
ಜಗ್ಮುಸ್ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಸರಃ ಸುಪುಣ್ಯಂ।
ದೇವಸ್ಯ ತೀರ್ಥೇ ಜಲಮಗ್ನಿಕಲ್ಪಾ
ವಿಗಾಹ್ಯ ತೇ ಭುಕ್ತಬಿಸಪ್ರಸೂನಾಃ॥ 13-143-7 (86965)
ಕೇಚಿದ್ಬಿಸಾನ್ಯಖನಂಸ್ತತ್ರ ರಾಜನ್ನ-
ನ್ಯೇ ಮೃಣಾಲಾನ್ಯಖನಂಸ್ತತ್ರ ವಿಪ್ರಾಃ।
ಅಥಾಪಶ್ಯನ್ಪುಷ್ಕರಂ ತೇ ಹ್ರಿಯಂತಂ
ಹ್ರದಾದಗಸ್ತ್ಯೇನ ಸಮುದ್ಧೃತಂ ತತ್॥ 13-143-8 (86966)
ನಾನಾಹ ಸರ್ವಾನೃಷಿಮುಖ್ಯಾನಗಸ್ತ್ಯಃ
ಕೇನಾಹೃತಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಮೇ ಸುಜಾತಂ।
ಯುಷ್ಮಾಞ್ಶಂಕೇ ಪುಷ್ಕರಂ ದೀಯತಾಂ ಮೇ
ನ ವೈ ಭವಂತೋ ಹರ್ತುಮರ್ಹಂತಿ ಪದ್ಮಂ॥ 13-143-9 (86967)
ಶೃಣೋಮಿ ಕಾಲೋ ಹಿಂಸತೇ ಧರ್ಮವೀರ್ಯಂ
ಸೇಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ವರ್ತತೇ ಧರ್ಮಪೀಡಾ।
ಪುರಾಽಧರ್ಮೋ ವರ್ತತೇ ನೇಹ ಯಾವ-
ತ್ತಾವದ್ಗಚ್ಛಾಮಃ ಸುರಲೋಕಂ ಚಿರಾಯ॥ 13-143-10 (86968)
ಪುರಾ ವೇದಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗ್ರಾಮಮಧ್ಯೇ
ಘುಷ್ಟಸ್ವರಾ ವೃಷಲಾನ್ಶ್ರಾವಯಂತಿ।
ಪುರಾ ರಾಜಾ ವ್ಯವಹಾರಾನಧರ್ಮಾ-
ನ್ಪಶ್ಯತ್ಯಹಂ ಪರಲೋಕಂ ವ್ರಜಾಮಿ॥ 13-143-11 (86969)
ಪುರಾ ರಾಜಾ ಪ್ರತ್ಯವರಾನ್ಗರೀಯಸೋ
ಮಂಸ್ಯತ್ಯಥೈನಮನುಯಾಸ್ಯಂತಿ ಸರ್ವೇ।
ಧರ್ಮೋತ್ತರಂ ಯಾವದಿದಂ ನ ವರ್ತತೇ
ತಾವದ್ವ್ರಜಾಮಿ ಪರಲೋಕಂ ಚಿರಾಯ॥ 13-143-12 (86970)
ಪುರಾ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಪರೇಣ ಮರ್ತ್ಯಾ-
ನ್ಬಲೀಯಸಾ ದುರ್ಬಲಾನ್ಭುಜ್ಯಮಾನಾನ್।
ತಸ್ಮಾದ್ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಪರಲೋಕಂ ಚಿರಾಯ
ನ ಹ್ಯುತ್ಸಹೇ ದ್ರಷ್ಟುಮೀದೃಙ್ನೃಲೋಕೇ॥ 13-143-13 (86971)
ತಮಾಹುರಾರ್ತಾ ಋಷಯೋ ಮಹರ್ಷಿಂ
ನ ತೇ ವಯಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಚೋರಯಾಮಃ।
ಮಿಥ್ಯಾಭಿಶಂಸಾ ಭವತಾ ನ ಕಾರ್ಯಾ
ಶಪಾಮ ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಶಪಥೈರ್ಮಹರ್ಷೇ॥ 13-143-14 (86972)
ತೇ ನಿಶ್ಚಿತಾಸ್ತತ್ರ ಮಹರ್ಷಯಸ್ತು
ಸಂಪಶ್ಯಂತೋ ಧರ್ಮಮೇತಂ ನರೇಂದ್ರಾಃ।
ತತೋಽಶಪಂತ ಶಪಥಾನ್ಪರ್ಯಯೇಣ
ಸಹೈವ ತೇ ಪಾರ್ಥಿವ ಪುತ್ರಪೌತ್ರೈಃ॥ 13-143-15 (86973)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 13-143-16x (7264)
ಪ್ರತ್ಯಾಕ್ರೋಶೇದಿಹಾಕ್ರುಷ್ಟಸ್ತಾಡಿತಃ ಪ್ರತಿತಾಡಯೇತ್।
ಖಾದೇಚ್ಚ ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಾನಿ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-16 (86974)
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ। 13-143-17x (7265)
ಅಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಪರೋ ಲೋಕೇ ಶ್ವಾನಂ ಚ ಪರಿಕರ್ಷತು।
ಪುರೇ ಚ ಭಿಕ್ಷುರ್ಭವತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-17 (86975)
ಕಶ್ಯಪ ಉವಾಚ। 13-143-18x (7266)
ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಂ ಪಣತು ನ್ಯಾಸೇ ಲೋಭಂ ಕರೋತು ಚ।
ಕೂಟಸಾಕ್ಷಿತ್ವಮಭ್ಯೇತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-18 (86976)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-143-19x (7267)
ಜೀವತ್ವಹಂಕೃತೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಷಮೇಣಾಸಮೇನ ಸಃ।
ಕರ್ಷಕೋ ಮತ್ಸರೀ ಚಾಸ್ತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-19 (86977)
ಅಂಗಿರಾ ಉವಾಚ। 13-143-20x (7268)
ಅಶುಚಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಕೂಟೋಸ್ತು ಶ್ವಾನಂ ಚ ಪರಿಕರ್ಷತು।
ಬ್ರಹ್ಮಹಾಽನಿಕೃತಿಶ್ಚಾಸ್ತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-20 (86978)
ಧುಂಧುಮಾರ ಉವಾಚ। 13-143-21x (7269)
ಅಕೃತಜ್ಞಸ್ತು ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ಶೂದ್ರಾಯಾಂ ಚ ಪ್ರಜಾಯತು।
ಏಕಃ ಸಂಪನ್ನಮಶ್ನಾತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-21 (86979)
ಪುರೂರವಾ ಉವಾಚ। 13-132-22x (7270)
ಚಿಕಿತ್ಸಾಯಾಂ ಪ್ರಚರತು ಭಾರ್ಯಯಾ ಚೈವ ಪುಷ್ಯತು।
ಶ್ವಶುರಾತ್ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-22 (86980)
ದಿಲೀಪ ಉವಾಚ। 13-143-23x (7271)
ಉದಪಾನಪ್ಲವೇ ಗ್ರಾಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೃಷಲೀಪತಿಃ।
ತಸ್ಯ ಲೋಕಾನ್ಸ ವ್ರಜತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-23 (86981)
ಶುಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-143-24x (7272)
ವೃಥಾ ಮಾಂಸಂ ಸಮಶ್ನಾತು ದಿವಾ ಗಚ್ಛತು ಮೈಥುನಂ।
ಪ್ರೇಷ್ಯೋ ಭವತು ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-24 (86982)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-143-25x (7273)
ಅನಧ್ಯಾಯೇಷ್ವಧೀಯೀತ ಮಿತ್ರಂ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಚ ಭೋಜಯೇತ್।
ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಚಾಶ್ನೀಯಾದ್ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-25 (86983)
ಶಿಬಿರುವಾಚ। 13-143-26x (7274)
ಅನಾಹಿತಾಗ್ನಿರ್ಮಿಯತಾಂ ಯಜ್ಞೇ ವಿಘ್ನಂ ಕರೋತು ಚ।
ತಪಸ್ವಿಭಿರ್ವಿರುಧ್ಯೇಚ್ಚ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-26 (86984)
ಯಯಾತಿರುವಾಚ। 13-143-27x (7275)
ಅನೃತೌ ವ್ರತನಿಯತಾಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಂ ಸ ಪ್ರಜಾಯತು।
ನಿರಾಕರೋತು ವೇದಾಂಶ್ಚ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-27 (86985)
ನಹುಷ ಉವಾಚ। 13-143-28x (7276)
ಅತಿಥಿರ್ಗೃಹಸಂಸ್ಥೋಽಸ್ತು ಕಾಮವೃತ್ತಸ್ತು ದೀಕ್ಷಿತಃ।
ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತು ಭೃತೋ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-28 (86986)
ಅಂಬರೀಷ ಉವಾಚ। 13-143-29x (7277)
ನೃಶಂಸಸ್ತ್ಯಕ್ತಧರ್ಮೋಽಸ್ತು ಸ್ತ್ರೀಷು ಜ್ಞಾತಿಷು ಗೋಷು ಚ।
ನಿಹಂತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪಿ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-29 (86987)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-143-30x (7278)
ಗೃಹಜ್ಞಾನೀ ಬಹಿಃಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪಠತಾಂ ವಿಸ್ವರಂ ಪದಂ।
ಗರೀಯಸೋಽವಜಾನಾತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-30 (86988)
ನಾಭಾಗ ಉವಾಚ। 13-143-31x (7279)
ಅನೃತಂ ಭಾಷತು ಸದಾ ಸದ್ಭಿಶ್ಚೈವ ವಿರುಧ್ಯತು।
ಶುಲ್ಕೇನ ದದತು ಕನ್ಯಾಂ ಯಸ್ತೇ ಹರಪಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-31 (86989)
ಕವಿರುವಾಚ। 13-143-32x (7280)
ಪದಾ ಚ ಗಾಂ ಸಂಸ್ಪೃಶತು ಸೂರ್ಯಂ ಚ ಪ್ರತಿ ಮೇಹತು।
ಶರಣಾಗತಂ ಸಂತ್ಯಜತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-32 (86990)
ವಿಶ್ವಾಮಿಇತ್ರ ಉವಾಚ। 13-143-33x (7281)
ಕರೋತು ಭೃತಕೋಽವರ್ಷಾಂ ರಾಜ್ಞಶ್ಚಾಸ್ತು ಪುರೋಹಿತಃ।
ಋತ್ವಿಗಸ್ತು ಹ್ಯಯಾಜ್ಯಸ್ಯ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-33 (86991)
ಪರ್ವತ ಉವಾಚ। 13-143-34x (7282)
ಗ್ರಾಮೇ ಚಾಧಿಕೃತಃ ಸೋಽಸ್ತು ಖರಯಾನೇನ ಗಚ್ಛತು।
ಶುನಃ ಕರ್ಷತು ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥೇ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-34 (86992)
ಭರದ್ವಾಜ ಉವಾಚ। 13-143-35x (7283)
ಸರ್ವಪಾಪಸಮಾದಾನಂ ನೃಶಂಸೇ ಚಾನೃತೇ ಚ ಯತ್।
ತತ್ತಸ್ಯಾಸ್ತು ಸದಾ ಪಾಪಂ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-35 (86993)
ಅಷ್ಟಕ ಉವಾಚ। 13-143-36x (7284)
ಸ ರಾಜಾಸ್ತ್ವಕೃತಪ್ರಜ್ಞಃ ಕಾಮವೃತ್ತಶ್ಚ ಪಾಪಕೃತ್।
ಅಧರ್ಮೇಣಾಭಿಶಾಸ್ತೂರ್ವೀಂ ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-36 (86994)
ಗಾಲವ ಉವಾಚ। 13-143-37x (7285)
ಪಾಪಿಷ್ಠೇಭ್ಯೋ ಹ್ಯನರ್ಘಾರ್ಹಃ ಸ ನರೋಽಸ್ತು ಸ್ವಪಾಪಕೃತ್।
ದತ್ತ್ವಾ ದಾನಂ ಕೀರ್ತಯತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-37 (86995)
ಅರುಂಧತ್ಯುವಾಚ। 13-143-38x (7286)
ಶ್ವಶ್ರ್ವಾಽಪವಾದಂ ವದತು ಭರ್ತುರ್ಭವತು ದುರ್ಮನಾಃ।
ಏಕಾ ಸ್ವಾದು ಸಮಶ್ನಾತು ಯಾ ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-38 (86996)
ವಾಲಖಿಲ್ಯಾ ಊಚುಃ। 13-143-39x (7287)
ಏಕಪಾದೇನ ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಗ್ರಾಮದ್ವಾರೇ ಸ ತಿಷ್ಠತು।
ಧರ್ಮಜ್ಞಸ್ತ್ಯಕ್ತಧರ್ಮಾಸ್ತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-39 (86997)
ಪಶುಸಖ ಉವಾಚ। 13-143-40x (7288)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಮನಾದೃತ್ಯ ಸ ಸುಖಂ ಸ್ವಪತು ದ್ವಿಜಃ।
ಪರಿವ್ರಾಟ್ ಕಾಮವೃತ್ತೋಸ್ತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-40 (86998)
ಸುರಭ್ಯುವಾಚ। 13-143-41x (7289)
ವಾಲಜೇನ ನಿದಾನೇನ ಕಾಂಸ್ಯಂ ಭವತು ದೋಹನಂ।
ದುಹ್ಯೇತ ಪರವತ್ಸೇನ ಯಾ ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-41 (86999)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-143-42x (7290)
ತತಸ್ತು ತೈಃ ಶಪಥೈಃ ಶಪ್ಯಮಾನೈ-
ರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಕೌರವೇಂದ್ರ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ದೇವರಾಟ್ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತಂ ಕೋಪನಂ ವಿಪ್ರಮುಖ್ಯಂ॥ 13-143-42 (87000)
ಯಥಾಬ್ರವೀನ್ಮಘವಾ ಪ್ರತ್ಯಯಂ ಸ್ವಂ
ಸ್ವಯಂ ಸಮಾಗತ್ಯ ತಮೃಷಿಂ ಜಾತರೋಷಂ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿದೇವರ್ಷಿನೃಪರ್ಷಿಮಧ್ಯೇ
ಯಂ ತಂ ನಿಬೋಧೇಹ ಮಮಾದ್ಯ ರಾಜನ್॥ 13-143-43 (87001)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-143-44x (7291)
ಅಧ್ವರ್ಯವೇ ದುಹಿತರಂ ದದಾತು
ಛಂದೋಗೇ ವಾಽಽಚರಿತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ।
ಅಥರ್ವಣಂ ವೇದಮಧೀತ್ಯ ವಿಪ್ರಃ
ಸ್ನಾಯೀತ ಯಃ ಪುಷ್ಕರಮಾದದಾತಿ॥ 13-143-44 (87002)
ಸರ್ವಾನ್ವೇದಾನಧೀಯೀತ ಪುಣ್ಯಶೀಲೋಽಸ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸದನಂ ಯಾತು ಯಸ್ತೇ ಹರತಿ ಪುಷ್ಕರಂ॥ 13-143-45 (87003)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 13-143-46x (7292)
ಆಶೀರ್ವಾದಸ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಶಪಥೋ ಬಲಸೂದನ।
ದೀಯತಾಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಮಹ್ಯಮೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-143-46 (87004)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-143-47x (7293)
ನ ಮಯಾ ಭಗವಂʼಲ್ಲೋಭಾದ್ಧೃತಂ ಪುಷ್ಕರಮದ್ಯ ವೈ।
ಧರ್ಮಾಂಸ್ತು ಶ್ರೋತುಕಾಮೇನ ಹೃತಂ ನ ಕ್ರೋದ್ಧುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-143-47 (87005)
ಧರ್ಮಶ್ರುತಿಸಮುತ್ಕರ್ಷೋ ಧರ್ಮಸೇತುರನಾಮಯಃ।
ಆರ್ಷೋ ವೈ ಶಾಶ್ವತೋ ನಿತ್ಯಮವ್ಯಯೋಽಯಂ ಮಯಾ ಶ್ರುತಃ॥ 13-143-48 (87006)
ತದಿದಂ ಗೃಹ್ಯತಾಂ ವಿದ್ವನ್ಪುಷ್ಕರಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ।
ಅತಿಕ್ರಮಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸ್ಯನಿಂದಿತ॥ 13-143-49 (87007)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ಮಹೇಂದ್ರೇಣ ತಪಸ್ವೀ ಕೋಪನೋ ಭೃಶಂ।
ಜಗ್ರಾಹ ಪುಷ್ಕರಂ ಧೀಮಾನ್ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚಾಭವನ್ಮುನಿಃ॥ 13-143-50 (87008)
ಪ್ರಯಯುಸ್ತೇ ತತೋ ಭೂಯಸ್ತೀರ್ಥಾನಿ ವನಗೋಚರಾಃ।
ಪುಣ್ಯೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ತಥಾ ಗಾತ್ರಾಣ್ಯಾಪ್ಲಾವಯಂತ ತೇ॥ 13-143-51 (87009)
ಆಖ್ಯಾನಂ ಯ ಇದಂ ಯುಕ್ತಃ ಪಠೇತ್ವರ್ವಣಿಪರ್ವಣಿ।
ನ ಮೂರ್ಖಂ ಜನಯೇತ್ಪುತ್ರಂ ನ ಭವೇಚ್ಚ ನಿರಾಕೃತಿಃ॥ 13-143-52 (87010)
ನ ತಮಾಪತ್ಸ್ಪೃಶೇತ್ಕಾಚಿದ್ವಿಜ್ವರೋ ನ ಜರಾವಹಃ।
ವಿರಜಾಃ ಶ್ರೇಯಸಾ ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-143-53 (87011)
ಯಶ್ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಮಧೀಯೀತ ಋಷಿಭಿಃ ಪರಿಪಾಲಿತಂ।
ಸ ಗಚ್ಛೇದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಲೋಕಮವ್ಯಯಂ ಚ ನರೋತ್ತಮ॥ ॥ 13-143-54 (87012)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 143 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-143-1 ಅತ್ರ ಶಪಥೇನೈವ ನಿಷಿದ್ಧಾರ್ಥಪ್ರಕಾಶನೇ॥ 7-143-2 ಪುಷ್ಕರಾರ್ಥಂ ಇಂದ್ರೇಣ ಸ್ತೈನ್ಯಂ ಕೃತಂ। ಮುನಿಭಿಃ ಶಪಥಾಃ ಕೃತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-143-8 ಬಿಸಮೃಣಾಲಯೋಃ ಕಮಲಕುಮುದವದವಾಂತರಭೇದೋ ಜ್ಞೇಯಃ। ಹ್ರಿಯಂತಂ ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ॥ 7-143-12 ಪ್ರತ್ಯವರಾನ್ಮಧ್ಯಮಾನ್। ತಮೋತ್ತರಂ ಯಾವದಿದಂ ನ ವರ್ತತ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-16 ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಾನಿ ಪೃಷ್ಠವಾಹಾನಾಂ ಹಯವೃಷಭೋಷ್ಟ್ರಾದೀನಾಂ ಮಾಂಸಾನಿ। ಖಾದೇಚ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಮಾಂಸಾನೀತಿ ಡ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-17 ಭಿಕ್ಷುಃ ಸಂಂಯಾಸೀ॥ 7-143-18 ಪಣತು ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯಂ ಕರೋತು। ಸರ್ವಂ ಅಪಣ್ಯಮಪಿ॥ 7-143-19 ವಿಗತಃ ಸಮಭಾವೋ ಯಸ್ಮಾತ್ತೇನಾಸಮೇನ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿನಾ। ಕೃಪಣತ್ವಂ ಸಮೇತು ಸ ಇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-20 ಅನಿಕೃತಿಃ ಅಕೃತಪ್ರಾಯಾಶ್ಚೇತಃ॥ ಮಾನಂ ಚ ಪರಿಕರ್ಷತ್ವಿತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-22 ಚೋರಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಚರತು ಇತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ। ಭಾರ್ಯಾಂ ಸ್ವಾಂ ಚೈವ ದೂಷ್ಯತು ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ। ಭಾರ್ಯಾ ವಾಚೈವ ತುಷ್ಯತ್ವಿತಿ ಧ. ಪಾಠಃ॥ 7-143-23 ಉದಪಾನೇ ಪ್ಲವ ಆಪ್ಲವಃ ಸ್ನಾನಂ ಯಸ್ಮಿನ್॥ 7-143-24 ಯತಿರ್ಗಚ್ಛತು ಮೈಥುನಮಿತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-28 ಅತಿಥಿರ್ಯತಿಃ। ಗೃಹಸಂಸ್ಥೋ ಗೃಹವಾಸೀ। ಅತಿಥಿಂ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ತ್ಯಜತ್ವಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ। ಭೃತೋ ವಿತ್ತೇನ ಕ್ರೀತಃ॥ 7-143-30 ಗೂಢೋ ಜ್ಞಾತುಂ ಬಹಿಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಮಿತಿ ಥ. ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-143-33 ಭೃತಕೌ ಧಾನ್ಯವಿಕ್ರೀತಃ ಸನ್ ಅವರ್ಷಾಂ ವೃಷ್ಟಿನಿರ್ಬಂಧಂ ಕರೋತು॥ 7-143-37 ಪಾಪಿಷ್ಠಾ ಏವ ಅನರ್ಘಾರ್ಹಾಃ ಅಪೂಜ್ಯಾಃ। ಅಯಂ ತು ತತೋಪ್ಯಪೂಜ್ಯೋಸ್ತು। ಸ್ವಪಾಪಕೃತ್ ಸ್ವೇಷು ಜ್ಞಾತಿಷು ಪಾಪಕೃತ್॥ 7-143-41 ನಿದಾನಂ ದೋಹನಕಾಲೇ ಗವಾಂ ಪಾದಬಂಧನೀ ರಜ್ಜುಸ್ತೇನ॥ 7-143-43 ಪ್ರತ್ಯಯಮಭಿಪ್ರಾಯಂ॥ 7-143-48 ಧರ್ಮಶ್ರುತೀನಾಂ ಸಂಯಗುತ್ಕರ್ಷಃ। ಧರ್ಮ ಏವ ಸೇತುಸ್ತರಣೋಪಾಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 144
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.144. ಅಧ್ಯಾಯಃ 144
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಛತ್ರೋಪಾನತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಪ್ರದಾನನಿದಾನಕಥನಾಯ ಸೂರ್ಯಜಮದಗ್ನಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥ ಜಮದಗ್ನಿನಾ ರೇಣುಕಾಯಾಃ ಸ್ವಧನುರ್ನಿಸ್ಸೃತಶರಾಣಾಂ ಪುನಃಪುನರಾದಾನೇ ನಿಯೋಜನೇನ ಬಾಣಕ್ರೀಡಾರಂಭಃ॥ 2 ॥ ರೇಣುಕಯಾ ಸೂರ್ಯತೇಜಃ ಪ್ರತಪ್ತಶಿರಃ ಪಾದತಯಾ ತರುಚ್ಛಾಯಾಶ್ರಯಣೇನ ಶರಾನಯನವಿಲಂಬನೇ ರುಷ್ಟೇನ ಮುನಿನಾ ತತ್ಕಾರಣಪ್ರಶ್ನಃ॥ 3 ॥ ರೇಣುಕಯಾ ತನ್ನಿವೇದನೇ ಮುನಿನಾ ಕೋಪಾಚ್ಛಸ್ತ್ರೇಣ ಭೂಮೌ ಸೂರ್ಯನಿಪಾತನೋದ್ಯಮನಂ॥ 4 ॥ ಭಯಾತ್ಸೂರ್ಯೇಣ ವಿಪ್ರರೂಪಧಾರಣೇನ ಭುವಮೇತ್ಯ ತತ್ಪ್ರಸಾದನಂ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯದಿದಂ ಶ್ರಾದ್ಧಕೃತ್ಯೇಷು ದೀಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಛತ್ರಂ ಚೋಪಾನಹೌ ಚೈವ ಕೇನೈತತ್ಸಂಪ್ರವರ್ತಿತಂ॥ 13-144-1 (87013)
ಕಥಂ ಚೈತತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಕಿಮರ್ಥಂ ಚೈವ ದೀಯತೇ।
ನ ಕೇವಲಂ ಶ್ರಾದ್ಧಕೃತ್ಯೇ ಪುಣ್ಯಕೇಷ್ವಪಿ ದೀಯತೇ॥ 13-144-2 (87014)
ಬಹುಷ್ವಪಿ ನಿಮಿತ್ತೇಷು ಪುಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದೀಯತೇ।
ಏತದ್ವಿಸ್ತರತೋ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-144-3 (87015)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-144-4x (7294)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತಶ್ಛತ್ರೋಪಾನಹವಿಸ್ತರಂ।
ಯಥೈತತ್ಪ್ರಥಿತಂ ಲೋಕೇ ಯಥಾ ಚೈತತ್ಪ್ರವರ್ತಿತಂ॥ 13-144-4 (87016)
ಯಥಾ ಚಾಕ್ಷಯ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪುಣ್ಯತಾಂ ಚ ಯಥಾಗತಂ।
ಸರ್ವಮೇತದಶೇಷೇಣ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ನರಾಧಿಪ॥ 13-144-5 (87017)
`ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾವೃತ್ತಮಿದಂ ಶೃಣು ನರಾಧಿಪ।'
ಜಮದಗ್ನೇಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-144-6 (87018)
ಪುರಾ ಸ ಭಗವಾನ್ಸಾಕ್ಷಾದ್ಧನುಷಾ ಕ್ರೀಡತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸಂಧಾಯಸಂಧಾಯ ಶರಾಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಕಿಲ ಭಾರ್ಗವಃ॥ 13-144-7 (87019)
ತಾನ್ಕ್ಷಿಪ್ತಾನ್ರೇಣುಕಾ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಸ್ಯೇಷೂಂದೀಪ್ತತೇಜಸಃ।
ಆನೀಯ ಸಾ ತದಾ ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಾದಾದಸಕೃದಚ್ಯುತ॥ 13-144-8 (87020)
ಅಥ ತೇನ ಸ ಶಬ್ದೇನಿ ಜ್ಯಾಯಾಶ್ಚೈವ ಶರಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಸಂಪ್ರಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಾ ಚ ಪ್ರತ್ಯಾಜಹಾರ ತಾನ್॥ 13-144-9 (87021)
ತತೋ ಮಧ್ಯಾಹ್ನಮಾರೂಢೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಲೇ ದಿವಾಕರೇ।
ಸ ಸಾಯಕಾಂದ್ವಿಜೋ ಮುಕ್ತ್ವಾ ರೇಣುಕಾಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-144-10 (87022)
ಗಚ್ಛಾನಯ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ ಶರಾನೇತಾಂಧನುಶ್ಚ್ಯುತಾನ್।
ಯಾವದೇತಾನ್ಪುನಃ ಸುಭ್ರು ಕ್ಷಿಪಾಮೀತಿ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-144-11 (87023)
ಸಾ ಗಚ್ಛಂತ್ಯಂತರಾ ಛಾಯಾಂ ವೃಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಭಾಮಿನೀ।
ತಸ್ಥೌ ತಸ್ಯಾ ಹಿ ಸಂತಪ್ತಂ ಶಿರಃ ಪಾದೌ ತಥೈವ ಚ॥ 13-144-12 (87024)
ಸ್ಥಿತಾ ಸಾ ತು ಮೂಹೂರ್ತಂ ವೈ ಭರ್ತುಃ ಶಾಪಭಯಾಚ್ಛುಭಾ।
ಯಯಾವಾನಯಿತುಂ ಭೂಯಃ ಸಾಯಕಾನಸಿತೇಕ್ಷಣಾ।
ಪ್ರತ್ಯಾಜಗಾಮ ಚ ಶರಾಂಸ್ತಾನಾದಾಯ ಯಶಸ್ವಿನೀ॥ 13-144-13 (87025)
ಸಾ ವೈ ಪ್ರಸ್ವಿನ್ನಸರ್ವಾಂಗೀ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ದುಃಖಂ ನಿಯಚ್ಛತೀ।
ಉಪಾಜಗಾಮ ಭರ್ತಾರಂ ಭಯಾದ್ಭರ್ತುಃ ಪ್ರವೇಪತೀ॥ 13-144-14 (87026)
ಸ ತಾಮೃಷಿಸ್ತದಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ಶುಭಾನನಾಂ।
ರೇಣುಕೇ ಕಿಂ ಚಿರೇಣ ತ್ವಮಾಗತೇತಿ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-144-15 (87027)
ರೇಣುಕೋವಾಚ। 13-144-16x (7295)
ಶಿರಸ್ತಪ್ತಂ ಪ್ರದೀಪ್ತೌ ಮೇ ಪಾದೌ ಚೈವ ತಪೋಧನ।
ಸೂರ್ಯತೇಜೋನಿರುದ್ಧಾಽಹಂ ವೃಕ್ಷಚ್ಛಾಯಾಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾ॥ 13-144-16 (87028)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಂಶ್ಚಿರಾಯೈತತ್ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಮ ವಿಭೋ ಮಾ ಕ್ರುಧಸ್ತ್ವಂ ಪತೋಧನ॥ 13-144-17 (87029)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-144-18x (7296)
ಅದ್ಯೈನಂ ದೀಪ್ತಕಿರಣಂ ರೇಣುಕೇ ತವ ದುಃಖದಂ।
ಶರೈರ್ನಿಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸೂರ್ಯಮಸ್ತ್ರಾಗ್ನಿತೇಜಸಾ॥ 13-144-18 (87030)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-144-19x (7297)
ಸ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಧನುರ್ದಿವ್ಯಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚ ಶರಾನ್ಬಹೂಂನ್।
ಅತಿಷ್ಠತ್ಸೂರ್ಯಮಭಿತೋ ಯತೋ ಯಾತಿ ತತೋಮುಖಃ॥ 13-144-19 (87031)
ಅಥ ತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸನ್ನದ್ಧಂ ಸೂರ್ಯೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ವಚೋಽಬ್ರವೀತ್।
ದ್ವಿಜರೂಪೇಣ ಕೌಂತೇಯ ಕಿಂ ತೇ ಸೂರ್ಯೋಽಪರಾಧ್ಯತಿ॥ 13-144-20 (87032)
ಆದತ್ತೇ ರಶ್ಮಿಭಿಃ ಸೂರ್ಯೋ ದಿವಿ ತಿಷ್ಠಂಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ರಸಂ ಹೃತಂ ವೈ ವರ್ಷಾಸು ಪ್ರವರ್ಷತಿ ದಿವಾಕರಃ॥ 13-144-21 (87033)
ತತೋಽನ್ನಂ ಜಾಯತೇ ವಿಪ್ರ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಂ।
ಅನ್ನಂ ಪ್ರಾಣಾ ಇತಿ ಯಥಾ ವೇದೇಷು ಪರಿಪಠ್ಯತೇ॥ 13-144-22 (87034)
ಅಥಾಽಭ್ರೇಷು ನಿಗೂಢಶ್ಚ ರಶ್ಮಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಸಪ್ತದ್ವೀಪಾನಿಮಾನ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ವರ್ಷೇಣಾಭಿಪ್ರವರ್ಷತಿ॥ 13-144-23 (87035)
ತತಸ್ತದೌಷಧೀನಾಂ ಚ ವೀರುಧಾಂ ಪುಷ್ಪಪತ್ರಜಂ।
ಸರ್ವಂ ವರ್ಷಾಭಿನಿರ್ವೃತ್ತಮನ್ನಂ ಸಂಭವತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-144-24 (87036)
ಜಾತಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವ್ರತೋಪನಯನಾನಿ ಚ।
ಗೋದಾನಾನಿ ವಿವಾಹಾಶ್ಚ ತಥಾ ಯಜ್ಞಸಮೃದ್ಧಯಃ॥ 13-144-25 (87037)
ಸತ್ರಾಣಿ ದಾನಾನಿ ತಥಾ ಸಂಯೋಗಾ ವಿತ್ತಸಂಚಯಾಃ।
ಅನ್ನತಃ ಸಂಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಥಾ ತ್ವಂ ವೇತ್ಥ ಭಾರ್ಗವ॥ 13-144-26 (87038)
ರಮಣೀಯಾನಿ ಯಾವಂತಿ ಯಾವದಾರಂಭಿಕಾಣಿ ಚ।
ಸರ್ವಮನ್ನಾತ್ಪ್ರಭವತಿ ವಿದಿತಂ ಕೀರ್ತಯಾಮಿ ತೇ॥ 13-144-27 (87039)
ಸರ್ವಂ ಹಿ ವೇತ್ಥ ವಿಪ್ರ ತ್ವಂ ಯದೇತತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಮಯಾ।
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಂ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಕಿಂ ತೇ ಸೂರ್ಯೋ ನಿಪಾತ್ಯತೇ॥ ॥ 13-144-28 (87040)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 144 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-144-2 ಪುಣ್ಯಕೇಷು ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವ್ರತೋತ್ಸವೇಷು॥ 7-144-4 ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಲೇ ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತೇ ಭ್ರಮಂಮಣೇ ಭಚಕ್ರೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನಾಂ ಸಮಸೂತ್ರೇ ಪತಿತಂ ರೋಹಿಣೀನಕ್ಷತ್ರಂ ತದೇವ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನಾಂ ಮೂಲಂ। ಯಥಾಶ್ರುತಾರ್ಥಗ್ರಹಣಂ ತು ನ। ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಲಸ್ಥೇರ್ಕೇ ಹೇಮಂತೇ ಶಿರಃಪಾದದಾಹಸ್ಯಾನವಸರಾತ್। ಲೋಕೇ ಯೇನ ಚೈವ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತದಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-144-10 ದ್ವಿಜೋ ವಿದ್ಧ್ವತಿಟ. ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-144-28 ಕಿಂ ತೇ ಸೂರ್ಯಂ ನಿಪಾತ್ಯ ವೈ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 145
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.145. ಅಧ್ಯಾಯಃ 145
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಜಮದಗ್ನಿನಾ ಸೌರಾತಪತಾಪನಿವಾರಣೋಪಾಯಕಲ್ಪನಂ ಚೋದಿತೇನ ಸೂರ್ಯೇಣ ತಸ್ಮೈ ಛತ್ರೋಪಾನತ್ಪ್ರದಾನಂ॥ 1 ॥ ಏವಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ವಾನಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಏವಂ ಪ್ರಯಾಚತಿ ತದಾ ಭಾಸ್ಕರೇ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಜಮದಗ್ನಿರ್ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕಿಂ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ॥ 13-145-1 (87041)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-145-2x (7298)
ಸ ತಥಾ ಯಾಚಮಾನಸ್ಯ ಮುನಿರಗ್ನಿಸಮಪ್ರಭಃ।
ಜಮದಗ್ನಿಃ ಶಮಂ ನೈವ ಜಗಾಮ ಕುರುನಂದನ॥ 13-145-2 (87042)
ತತಃ ಸೂರ್ಯೋ ಮಧುರಯಾ ವಾಚಾ ತಮಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ವಿಪ್ರರೂಪೀ ಪ್ರಣಂಯೈನಂ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-145-3 (87043)
ಚಲಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಸದಾ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಗಚ್ಛತಃ।
ಕತಂ ಚಲಂ ಭೇತ್ಸ್ಯಸಿ ತ್ವಂ ಸದಾ ಯಾಂತಂ ದಿವಾಕರಂ॥ 13-145-4 (87044)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-145-5x (7299)
ಸ್ಥಿರಂ ಚಾಪಿ ಚಲಂ ಚಾಪಿ ಜಾನೇ ತ್ವಾಂ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಅವಸ್ಯಂ ವಿನಯಾಧಾನಂ ಕಾರ್ಯಮದ್ಯ ಮಯಾ ತವ॥ 13-145-5 (87045)
ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ವೈ ನಿಮೇಷಾರ್ಧಂ ತಿಷ್ಟಸಿ ತ್ವಂ ದಿವಾಕರ।
ತತ್ರ ಭೇತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸೂರ್ಯ ತ್ವಾಂ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-145-6 (87046)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 13-145-7x (7300)
ಅಸಂಶಯಂ ಮಾಂ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಭೇತ್ಸ್ಯಸೇ ಧನ್ವಿನಾಂವರ।
ಅಪಕಾರಿಣಂ ಮಾಂ ವಿದ್ದಿ ಭಗವಞ್ಶರಣಾಗತಂ॥ 13-145-7 (87047)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-145-8x (7301)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವಾಂಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ ತಂ।
ನ ಭೀಃ ಸೂರ್ಯ ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಪ್ರಣಿಪಾತಗತೋ ಹ್ಯಸಿ॥ 13-145-8 (87048)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಾರ್ಜವಂ ಯಚ್ಚ ಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಚ ಧರಣೀತಲೇ।
ಸೌಂಯತಾಂ ಚೈವ ಸೋಮಸ್ಯ ಗಾಂಭೀರ್ಯಂ ವರುಣಸ್ಯ ಚ॥ 13-145-9 (87049)
ದೀಪ್ತಿಮಗ್ನೇಃ ಪ್ರಭಾಂ ಮೇರೋಃ ಪ್ರತಾಪಂ ಧನದಸ್ಯ ಚ।
ಏತಾನ್ಯತಿಕ್ರಮೇದ್ಯೋ ವೈ ಸ ಹನ್ಯಾಚ್ಛರಣಾಗತಂ॥ 13-145-10 (87050)
ಭವೇತ್ಸ ಗುರುತಲ್ಪೀ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಿಹಾ ಚ ಸ ವೈ ಭವೇತ್।
ಸುರಾಪಾನಂ ಸ ಕುರ್ಯಾಚ್ಚ ಯೋ ಹನ್ಯಾಚ್ಛರಣಾಗತಂ॥ 13-145-11 (87051)
ಏತಸ್ಯ ತ್ವಪನೀತಸ್ಯ ಸಮಾಧಿಂ ತಾತ ಚಿಂತಯ।
ಯಥಾ ಸುಖಗಮಃ ಪಂಥಾ ಭವೇತ್ತ್ವದ್ರಶ್ಮಿತಾಪಿತಃ॥ 13-145-12 (87052)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-145-13x (7302)
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಸ ತದಾ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀದ್ಭೃಗೂತ್ತಮಃ।
ಅಥ ಸೂರ್ಯೋಽದದತ್ತಸ್ಮೈ ಛತ್ರೋಪಾನಹಮಾಶು ವೈ॥ 13-145-13 (87053)
ಸೂರ್ಯ ಉವಾಚ। 13-145-14x (7303)
ಮಹರ್ಷೇ ಶಿರಸಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಛತ್ರಂ ಮದ್ರಶ್ಮಿವಾರಣಂ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣೀಷ್ವ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಚ ತ್ರಾಣಾರ್ಥಂ ಚರ್ಮಪಾದುಕೇ। 13-145-14 (87054)
ಅದ್ಯಪ್ರಭೃತಿ ಚೈವೇಹ ಲೋಕೇ ಸಂಪ್ರಚರಿಷ್ಯತಿ।
ಪುಣ್ಯಕೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಪರಮಕ್ಷಯ್ಯಮೇವ ಚ॥ 13-145-15 (87055)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-145-16x (7304)
ಉಪಾನಹೌ ಚ ಚ್ಛತ್ರಂ ಚ ಸೂರ್ಯೇಣೈತತ್ಪ್ರವರ್ತಿತಂ।
ಪುಣ್ಯಮೇತದಭಿಖ್ಯಾತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಭಾರತ॥ 13-145-16 (87056)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಯಚ್ಛ ವಿಪ್ರೇಷು ಛತ್ರೋಪಾನಹಮುತ್ತಮಂ।
ಧರ್ಮಸ್ತೇ ಸುಮಹಾನ್ಭಾವೀ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-145-17 (87057)
ಛತ್ರಂ ಹಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಯಃ ಪ್ರದದ್ಯಾದ್ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ಶುಭ್ರಂ ಶತಶಲಾಕಂ ವೈ ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 13-145-18 (87058)
ಸ ಶಕ್ರಲೋಕೇ ವಸತಿ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ।
ಅಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಸತತಂ ದೇವೈಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-145-19 (87059)
ಉಪಾನಹೌ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾಚ್ಛ್ಲಕ್ಷ್ಣೌ ಸ್ನೇಹಸಮನ್ವಿತೌ।
ಸ್ನಾತಕಾಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಂಶಿತಾಯ ದ್ವಿಜಾತಯೇ॥ 13-145-20 (87060)
ಸೋಪಿ ಲೋಕಾನವಾಪ್ನೋತಿ ದೇವತೈರಭಿಪೂಜಿತಾನ್।
ಗೋಲೋಕೇ ಸ ಮುದಾ ಯುಕ್ತೋ ವಸತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-145-21 (87061)
ಏತತ್ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಯಾ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಛತ್ರೋಪಾನಹದಾನಸ್ಯ ಫಲಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ ॥ 13-145-22 (87062)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 145 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-145-4 ನಿಮಿತ್ತಂ ಲಕ್ಷ್ಯಂ॥ 7-145-9 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಪಿ ಯಜ್ಝಾನಮಿತಿ ಟ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-145-12 ಅಪನೀತಸ್ಯಾಪನಯಸ್ಯ ಸಂತಾಪನರೂಪಸ್ಯ ಸಮಾಧಿಂ ಸಮಾಧಾನಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 146
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.146. ಅಧ್ಯಾಯಃ 146
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶೂದ್ರಧರ್ಮಾಣಾಂ ಮೃತ್ತಿಕಾಶೌಚಾದೀನಾಂ ಚ ನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
*ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶೂದ್ರಾಣಾಮಿಹ ಶುಶ್ರೂಷಾ ನಿತ್ಯಮೇವಾನುವರ್ಣಿತಾ।
ಕೈಃ ಕಾರಣೈಃ ಕತಿವಿಧಾ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಸಮುದಾಹೃತಾ॥ 13-146-1 (87063)
ಕೇ ಚ ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ಲೋಕಾ ವಿಹಿತಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶುದ್ರಾಣಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-146-2 (87064)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-146-3x (7305)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶೂದ್ರಾಣಾಮನುಕಂಪಾರ್ಥಂ ಯದುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾ॥ 13-146-3 (87065)
ವೃದ್ಧಃ ಪರಾಶರಃ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮಂ ಶುಭ್ರಮನಾಮಯಂ।
ಅನುಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ಶೌಚಾಚಾರಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-146-4 (87066)
ಧರ್ಮೋಪದೇಶಮಕಿಲಂ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಶಿಷ್ಯಾನಧ್ಯಾಪಯಾಮಾಸ ಶಾಸ್ತ್ರಮರ್ಥವದರ್ಥವಿತ್॥ 13-146-5 (87067)
ಕ್ಷಾಂತೇಂದ್ರಿಯೇಣ ಮಾನೇನ ಶುಚಿನಾಽಚಾಪಲೇನ ವೈ।
ಅದುರ್ಬಲೇನ ಧೀರೇಣ ಶಾಂತೇನೋತ್ತರವಾದಿನಾ॥ 13-146-6 (87068)
ಅಲುಬ್ಧೇನಾನೃಶಂಸೇನ ಋಜುನಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾ।
ಚಾರಿತ್ರತತ್ಪರೇಣೈವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾತ್ಮನಾ॥ 13-146-7 (87069)
ಅರಯಃ ಷಡ್ವಿಜೇತವ್ಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಂ ದೇಹಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ಲೋಭಶ್ಚ ಮಾನಮೋಹೌ ಮದಸ್ತಥಾ॥ 13-146-8 (87070)
ವಿಧಿನಾ ಧೃತಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಶುಶ್ರೂಷುರನಹಂಕೃತಃ।
ವರ್ಣತ್ರಯಸ್ಯಾನುಮತೋ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥಾಬಲಂ॥ 13-146-9 (87071)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಚಕ್ಷುಷಾ ಚ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಆಸ್ಥಾಯ ನಿಯಮಂ ಧೀಮಾಞ್ಶಾಂತೋ ದಾಂತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-146-10 (87072)
ರಕ್ಷೋಯಕ್ಷಜನದ್ವೇಷೀ ಶೇಷಾನ್ನಕೃತಭೋಜನಃ।
ವರ್ಣತ್ರಯಾನ್ಮಧು ಯಥಾ ಭ್ರಮರೋ ಧರ್ಮಮಾಚರೇತ್॥ 13-146-11 (87073)
ಯದಿ ಶೂದ್ರಸ್ತಪಃ ಕುರ್ಯಾದ್ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥
ಇಹ ಚಾಸ್ಯ ಪರಿಕ್ಲೇಶಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾಸ್ಯಾಸುಭಾಗತಿಃ॥ 13-146-12 (87074)
ಅಧರ್ಂಯಮಯಶಸ್ಯಂ ಚ ತಪಃ ಶೂದ್ರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಅಮಾರ್ಗೇಣ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಂಲೇಚ್ಛೇಷು ಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-146-13 (87075)
ಅನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನೋ ಹಿ ನ ಶೂದ್ರೋ ಧರ್ಮಮರ್ಹತಿ।
ಅಮಾರ್ಗೇಣಿ ಪ್ರಯಾತಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದುಪಲಭ್ಯತೇ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯವ್ಯಪೇತಾನಾಂ ಜಾತಿಮೂರ್ತಿಪರಿಗ್ರಹಃ॥ 13-146-14 (87076)
ತಥಾ ತೇ ಹಿ ಶಕಾಶ್ಚೀನಾಃ ಕಾಂಭೋಜಾಃ ಪಾರದಾಸ್ತಥಾ।
ಶಬರಾಃ ಪಪ್ಲವಾಶ್ಚೈವ ತುಷಾರಯವನಾಸ್ತಥಾ॥ 13-146-15 (87077)
ದಾರ್ವಾಶ್ಚ ದರದಾಶ್ಚೈವ ಉಜ್ಜಿಹಾನಾಸ್ತಥೇತರಾಃ।
ವೇಣಾಶ್ಚ ಕಂಕಣಾಶ್ಚೈವ ಸಿಂಹಲಾ ಮದ್ರಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-146-16 (87078)
ಕಿಷ್ಕಿಂಧಕಾಃ ಪುಲಿಂದಾಶ್ಚ ಕಹ್ವಾಶ್ಚಾಂಧ್ರಾಃ ಸನೀರಗಾಃ।
ಗಂಧಿಕಾ ದ್ರಮಿಡಾಶ್ಚೈವ ಬರ್ಬರಾಶ್ಚೂಚುಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-146-17 (87079)
ಕಿರಾತಾಃ ಪಾರ್ವತೇಯಾಶ್ಚ ಕೋಲಾಶ್ಚೋಲಾಃ ಸಕಾಷಕಾಃ।
ಆರೂಕಾಶ್ಚೈವ ದೋಹಾಶ್ಚ ಯಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಂಲೇಚ್ಛಜಾತಯಃ॥ 13-146-18 (87080)
ವಿಕೃತಾ ವಿಕೃತಾಚಾರಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕ್ರೂರಬುದ್ಧಯಃ।
ಅಮಾರ್ಗೇಣಾಶ್ರಿತಾ ಧರ್ಮಂ ತತೋ ಜಾತ್ಯಂತರಂ ಗತಾಃ॥ 13-146-19 (87081)
ಅಮಾರ್ಗೋಪಾರ್ಜಿತಸ್ಯೈತತ್ತಪಸೋ ವಿದಿತಂ ಫಲಂ।
ನ ನಶ್ಯತಿ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ॥ 13-146-20 (87082)
ಅತ್ರಾಪ್ಯೇತೇ ವಸು ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಕರ್ಮ ತಪಸಾರ್ಜಿತಂ।
ಪಾಷಂಡಾನರ್ಚಯಿಷ್ಯಂತಿ ಧರ್ಮಕಾಮಾ ವೃಥಾ ಶ್ರಮಾಃ॥ 13-146-21 (87083)
ಏವಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಮಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ವಿಪರೀತಂ ವರ್ತಮಾನಾ ಂಲೇಚ್ಛಾ ಜಾಯಂತ್ಯಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-146-22 (87084)
ಅಧ್ಯಾಯಧನಿನೋ ವಿಪ್ರಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಬಲಂ ಧನಂ।
ವಣಿಕ್ಕೃಷಿಶ್ಚ ವೈಶ್ಯಾನಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಪರಿಚಾರಿಕಾ॥ 13-146-23 (87085)
ವ್ಯುಚ್ಛೇದಾತ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿರಯಾಯೋಪಪದ್ಯತೇ।
ತತೋ ಂಲೇಚ್ಛಾ ಭವಂತ್ಯೇತೇ ನಿರ್ಘೃಣಾ ಧರ್ಮವರ್ಜಿತಾಃ।
ಪುನಶ್ಚ ನಿರಯಂ ತೇಷಾಂ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತೀ॥ 13-146-24 (87086)
ಯೇ ತು ಸತ್ಯಥಮಾಸ್ಥಾಯ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಕೃತಂ ಪುರಾ।
ಸರ್ವಾನ್ವಿಮಾರ್ಗಾನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸ್ವಧರ್ಮವಿಧಿಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-146-25 (87087)
ಸರ್ವಭೂತದಯಾವಂತೋ ದೈವತದ್ವಿಜಪೂಜಕಾಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ವಿಧಿನಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಜಿತಮನ್ಯವಃ॥ 13-146-26 (87088)
ತೇಷಾಂ ವಿಧಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಉಪಾದಾನವಿಧಇಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಧಿಗಮಂ ತಥಾ॥ 13-146-27 (87089)
ಶಿಷ್ಟೋಪನಯನಂ ಚೈವ ಮಂತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ತಥಾ ಶಿಷ್ಯಪರೀಕ್ಷಾಂ ಚ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 13-146-28 (87090)
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾತತ್ವಂ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಶೌಚಕೃತ್ಯಸ್ಯ ಶೌಚಾರ್ಥಾನ್ಸರ್ವಾನೇವ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-146-29 (87091)
ಮಹಾಶೌಚಪ್ರಭೃತಯೋ ದೃಷ್ಟಾಸ್ತತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿಭಿಃ।
ತತ್ರಾಪಿ ಶೂದ್ರೋ ಭಿಕ್ಷೂಣಾಮಿದಂ ಶೇಷ ಚ ಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 13-146-30 (87092)
ಭಿಕ್ಷುಭಿಃ ಸುಕೃತಪ್ರಜ್ಞೈಃ ಕೇವಲಂ ದರ್ಮಮಾಶ್ರಿತೈಃ।
ಸಂಯದ್ಗರ್ಶನಸಂಪನ್ನೈರ್ಗತಾಧ್ವನಿ ಹಿತಾರ್ಥಿಭಿಃ।
ಅವಕಾಶಮಿಮಂ ಮೇಧ್ಯಂ ನಿರ್ಮಿತಂ ತಾಮವೀರುಧಂ॥ 13-146-31 (87093)
ನಿರ್ಜನಂ ಸಂವೃತಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ನಿಯತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸಜಲಂ ಭಾಜನಂ ಸ್ಥಾಪ್ಯ ಮೃತ್ತಿಕಾಂ ಚ ಪರೀಕ್ಷಿತಾಂ॥ 13-146-32 (87094)
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಭೂಮಿಂ ಮೂತ್ರಾರ್ಥೀ ತತ ಆಸೀತ ವಾಗ್ಯತಃ।
ಉದಙ್ಮುಖೋ ದಿವಾ ಕುರ್ಯಾದ್ರಾತ್ರೌ ಚೇದ್ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ॥ 13-146-33 (87095)
ಅಂತರ್ಹಿತಾಯಾಂ ಭೂಮೌ ತು ಅಂತರ್ಹಿತಶಿರಾಸ್ತಥಾ।
ಅಸಮಾಪ್ತೇ ತಥಾ ಶೌಚೇ ನ ವಾಚಂ ಕಿಂಚಿದೀರಯೇತ್॥ 13-146-34 (87096)
ಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ತಥಾಽಽಚಂಯ ಗಚ್ಛನ್ನೋದೀರಯೇದ್ವಚಃ।
ಶೌಚಾರ್ಥಮುಪವಿಷ್ಟಸ್ತು ಮೃದ್ಗಾಜನಪುರಸ್ಕೃತಃ॥ 13-146-35 (87097)
ಸ್ಥಾಪ್ಯಂ ಕಮಂಡಲುಂ ಗೃಹ್ಯಿ ಪಾರ್ಶ್ವೋರುಭ್ಯಾಮಥಾಂತರೇ।
ಶೌಚಂ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛನೈರ್ವೀರೋ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಮಸಂಕರಂ॥ 13-146-36 (87098)
ಪಾಣಿನಾ ಶುದ್ಧಮುದಕಂ ಸಂಗೃಹ್ಯ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ವಿಪ್ರುಷಶ್ಚ ಯತಾ ನ ಸ್ಯುರ್ಯಥಾ ಚೋರೂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 13-146-37 (87099)
ಅಪಾನೇ ಮೃತ್ತಿಕಾಸ್ತಿಸ್ರಃ ಪ್ರದೇಯಾಸ್ತ್ವನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಚ ತಥಾ ವಿಪ್ರೋ ಹಸ್ತಂ ಹಸ್ತೇನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್ 13-146-38 (87100)
ಅಪಾನೇ ನವ ದೇಯಾಃ ಸ್ಯುರಿತಿ ವೃದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ।
ಮೃತ್ತಿಕಾ ದೀಯಮಾನಾ ಹಿ ಶೋಧಯೇದ್ದೇಶಮಂಜಸಾ॥ 13-146-39 (87101)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಣಿತಲೇ ದೇಯಾ ಮೃತ್ತಿಕಾಸ್ತು ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಬೃದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಯಥಾ ನೈವ ಸ್ಪೃಶೇತ್ಸ್ಫಿಜೌ॥ 13-146-40 (87102)
ಯಥಾ ಘಾತೋ ಹಿ ನ ಭವೇತ್ಕ್ಲೇದಜಃ ಪರಿಧಾನಕೇ।
ತಥಾ ಗುದಂ ಪ್ರಮಾರ್ಜೇತ ಶೌಚಾರ್ಥಂ ತು ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-146-41 (87103)
ಪ್ರತಿಪಾದಂ ತತಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶೌಚಮುತ್ಥಾಯ ಕಾರಯೇತ್।
ಸವ್ಯೇ ದ್ವಾದಶ ದೇಯಾಃ ಸ್ಯುಸ್ತಿಸ್ರಸ್ತಿಸ್ರಃ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ದೇಯಾ ಕೂರ್ಪರಕೇ ಹಸ್ತೇ ಪೃಷ್ಠೇ ಬಂಧೇ ಪುನಃ ಪನಃ। 13-146-42 (87104)
ತಥೈವಾದರ್ಶಕೇ ದದ್ಯಾಚ್ಚತಸ್ರಸ್ತೂಭಯೋರಪಿ।
ಉಭಯೋರ್ಹಸ್ತಯೋರೇವಂ ಸಪ್ತಸಪ್ತ ಪ್ರದಾಪಯೇತ್॥ 13-146-43 (87105)
ತತೋಽನ್ಯಾಂ ಮೃತ್ತಿಕಾಂ ಗೃಹ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ಶೌಚಂ ಪುನಸ್ತಯೋಃ।
ಹಸ್ತಯೋರೇವಮೇತದ್ಧಿ ಮಹಾಶೌಚ ವಿಧೀಯತೇ।
ತತೋಽನ್ಯಥಾ ನ ಕುರ್ವೀತ ವಿಧಿರೇಷ ಸನಾತನಃ॥ 13-146-44 (87106)
ಉಪಸ್ಥೇ ಮೂತ್ರಶೌಚಂ ಸ್ಯಾದತ ಊರ್ಧ್ವಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ತು ಯಃ ಸುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀಯತೇ ತು ಸಃ॥ 13-146-45 (87107)
ಮಲೋಪಹತಚೇಲಸ್ಯ ದ್ವಿಗುಣಂ ತು ವಿಧೀಯತೇ।
ಸಹಪಾದಮಥೋರುಭ್ಯಾಂ ಹಸ್ತಶೌಚಮಸಂಶಯಂ॥ 13-146-46 (87108)
ಅವಧೀರಯಮಾಣಸ್ಯ ಸಂದೇಹ ಉಪಜಾಯತೇ।
ಯಥಾಯಥಾ ವಿಶುದ್ಧ್ಯೇತ ತತ್ತಥಾ ತದುಪಕ್ರಮೇ॥ 13-146-47 (87109)
ಸಕರ್ದಮಂ ತು ವರ್ಷಾಸು ಗೃಹಮಾವಿಶ್ಯ ಸಂಕಟಂ।
ಹಸ್ತಯೋರ್ಮೃತ್ತಿಕಾಸ್ತಿಸ್ರಃ ಪಾದಯೋಃ ಷಟ್ ಪ್ರದಾಪಯೇತ್॥ 13-146-48 (87110)
ಕಾಮಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗುದೇ ದದ್ಯಾತ್ತಿಸ್ರಃ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಹಸ್ತಶೌಚಂ ಪ್ರಕರ್ತವ್ಯಂ ಮೂತ್ರಶೌಚವಿಧೇಸ್ತಥಾ॥ 13-146-49 (87111)
ಮೂತ್ರಶೌಚೇ ತಥಾ ಹಸ್ತೌ ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ಚಾನುಪೂರ್ವಶಃ।
ನೈಷ್ಠಿಕೇ ಸ್ಥಾನಶೌಚೇ ತು ಮಹಾಶೌಚಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-146-50 (87112)
ಕ್ಷಾರೌಷರಾಭ್ಯಾಂ ವಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಕುರ್ಯಾಚ್ಛೌಚಂ ಮೃದಾ ಸಹ।
ಲೇಪಗಂಧಾಪನಯನಮಮೇಧ್ಯಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-146-51 (87113)
ಸ್ನಾನಶಾಟ್ಯಾಂ ಮೃದಸ್ತಿಸ್ರೋ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಚಾನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಶೌಚಂ ಪ್ರಯತ್ನತಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಂಪಮಾನಃ ಸಮುದ್ಧರೇತ್॥ 13-146-52 (87114)
ದೇಯಾಶ್ಚತಸ್ರಸ್ತಿಸ್ರೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾಽಪ್ಯೇಕಾಂ ತಥಾಽಽಪದಿ।
ಕಾಲಮಾಸಾದ್ಯ ದೇಶಂ ಚ ಶೌಚಸ್ಯ ಗುರುಲಾಘವಂ॥ 13-146-53 (87115)
ವಿಧಿನಾಽನೇನ ಶೌಚಂ ತು ನಿತ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾದತಂದ್ರಿತಃ।
ಅವಿಪ್ರೇಕ್ಷನ್ನಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಪಾದೌ ಪ್ರಕ್ಷಾಲ್ಯ ತತ್ಪರಃ॥ 13-146-54 (87116)
ಅಪ್ರಕ್ಷಾಲಿತಪಾದಸ್ತು ಪಾಣಿಮಾಮಣಿಬಂಧನಾತ್।
ಅಧಸ್ತಾದುಪರಿಷ್ಟಾಚ್ಚ ತತಃ ಪಾಣಿಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 13-146-55 (87117)
ಮನೋಗತಾಸ್ತು ನಿಶ್ಶಬ್ದಾ ನಿಶ್ಶಬ್ದಂ ತ್ರಿರಪಃ ಪಿಬೇತ್।
ದ್ವಿರ್ಮುಖಂ ಪರಿಮೃಜ್ಯಾಚ್ಚ ಖಾನಿ ಚೋಪಸ್ಪೃಶೇದ್ಬುಧಃ॥ 13-146-56 (87118)
ಋಗ್ವೇದಂ ತೇನ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಪ್ರಥಮಂ ಯಃ ಪಿಬೇದಪಃ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ತು ಯಜುರ್ವೇದಂ ತೃತೀಯಂ ಸಾಮ ಏವ ಚ॥ 13-146-57 (87119)
ಮೃಜ್ಯತೇ ಪ್ರಥಮಂ ತೇನ ಅಥರ್ವಾ ಪ್ರೀತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ದ್ವಿತೀಯೇನೇತಿಹಾಸಂ ಚ ಪುರಾಣಸ್ಮೃತಿದೇವತಾಃ॥ 13-146-58 (87120)
ಯಚ್ಚಕ್ಷುಷಿ ಸಮಾಧತ್ತೇ ತೇನಾದಿತ್ಯಂ ತು ಪ್ರೀಣಯೇತ್।
ಪ್ರೀಣಾತಿ ವಾಯುಂ ಘ್ರಾಣಂ ಚ ದಿಶಶ್ಚಾಪ್ಯಥ ಶ್ರೋತ್ರಯೋಃ॥ 13-146-59 (87121)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ತೇನ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಯನ್ಮೂರ್ಧನಿ ಸಮಾಪಯೇತ್।
ಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪತಿ ಚಾಪೋರ್ಧ್ವಮಾಕಾಶಂ ತೇನ ಪ್ರೀಣಯೇತ್॥ 13-146-60 (87122)
ಪ್ರೀಣಾತಿ ವಿಷ್ಣುಃ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ತು ಸಲಿಲಂ ವೈ ಸಮಾದಧತ್॥
ಪ್ರಾಙ್ಮುಖೋದಙ್ಮುಖೋ ವಾಽಪಿ ಅಂತರ್ಜಾನುರುಪಸ್ಪೃಶೇತ್। 13-146-61 (87123)
ಸರ್ವತ್ರ ವಿಧಿರಿತ್ಯೇಷ ಭೋಜನಾದಿಷು ನಿತ್ಯಶಃ॥
ಅನ್ನೇಷು ದಂತಲಗ್ನೇಷು ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಃ ಪುನರಾಚಮೇತ್। 13-146-62 (87124)
ವಿಧಿರೇಷ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಃ ಶೌಚೇ ಚಾಭ್ಯುಕ್ಷಣಂ ಸ್ಮೃತಂ॥
ಶೂದ್ರಸ್ಯೈವ ವಿಧಿರ್ದೃಷ್ಟೋ ಗೃಹಾನ್ನಿಷ್ಕ್ರಮತಸ್ತತಃ। 13-146-63 (87125)
ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಲುಪ್ತಶೌಚೇನ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಕೃತಾತ್ಮನಾ।
ಯಶಸ್ಕಾಮೇನ ಭಿಕ್ಷುಭ್ಯಃ ಶುದ್ರೇಣಾತ್ಮಹಿತಾರ್ಥಿನಾ'॥ ॥ 13-146-64 (87126)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ಏತದಾದ್ಯಷ್ಟಾಧ್ಯಾಯಾ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯತ್ಯಕೋಶೇಷ್ವೇನ ದೃಶ್ಯಂತೇ। 7-146-2 ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠತಿ ಟ.ಪಾಠಃ॥ 7-146-11 ನಿತ್ಯಂ ರಕ್ಷ ಜನಾದ್ವೇಷೀತಿ ಕ. ಪಾಠಃ॥ 7-146-12 ವಿಕೃತಾಕಾರಾ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-146-25 ಸ್ವಧರ್ಮಪಥಮಾಶ್ರಿತಾಃ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-146-48 ಪದಮಾವಿಶ್ಯ ಸಂಕಟಂ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 147
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.147. ಅಧ್ಯಾಯಃ 147
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಧರ್ಮನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಯತಿಶುಶ್ರೂಷಾಪ್ರಕಾರನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪುರಾಶರ ಉವಾಚ।
ಕ್ಷತ್ರಾ ಆರಂಭಯಜ್ಞಾಸ್ತು ವೀರ್ಯಯಜ್ಞಾ ವಿಶಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಶೂದ್ರಾ ಪರಿಚರಾಯಜ್ಞಾ ಜಪಯಜ್ಞಾಸ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ॥ 13-147-1 (87127)
ಶುಶ್ರೂಷಾಜೀವಿನಃ ಶೂದ್ರಾ ವೈಶ್ಯಾ ವಿಪಣಿಜೀವಿನಃ।
ಅನಿಷ್ಟನಿಗ್ರಹಃ ಕ್ಷತ್ರಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಜೀವಿನಃ॥ 13-147-2 (87128)
ತಪಸಾ ಶೋಭತೇ ವಿಪ್ರೋ ರಾಜನ್ಯಃ ಪಾಲನಾದಿಭಿಃ।
ಆತಿಥ್ಯೇನ ತಥಾ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋ ದಾಸ್ಯೇನ ಶೋಭತೇ॥ 13-147-3 (87129)
ಯತಾತ್ಮನಾ ತು ಶೂದ್ರೇಣ ಶುಶ್ರೂಷಾ ನಿತ್ಯಮೇವ ಚ।
ಕರ್ತವ್ಯಾ ತ್ರಿಷು ವರ್ಣೇಷು ಪ್ರಾಯೇಣಾಶ್ರಮವಾಸಿಷು॥ 13-147-4 (87130)
ಅಶಕ್ತೇನ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಸೇವ್ಯಾ ಹ್ಯಾಶ್ರಮವಾಸಿನಃ।
ಯಥಾಶಕ್ಯಂ ಯಥಾಪ್ರಜ್ಞಂ ಯಥಾಧರ್ಮಂ ಯಥಾಶ್ರುತಂ॥ 13-147-5 (87131)
ವಿಶೇಷೇಣೈವ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಭಿಕ್ಷುಕಾಶ್ರಮೇ॥ 13-147-6 (87132)
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ಭಿಕ್ಷುಕಾಶ್ರಮಂ।
ಪ್ರಧಾನಮಿತಿ ವರ್ಣ್ಯಂತೇ ಶಿಷ್ಟಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿನಿಶ್ಚಯೇ॥ 13-147-7 (87133)
ಯಚ್ಚೋಪದಿಶ್ಯತೇ ಶಿಷ್ಟೈಃ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿವಿಧಾನತಃ।
ತಥಾಽಽಸ್ಥೇಯಮಶಕ್ತೇನ ಸ ಧರ್ಮ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಃ॥ 13-147-8 (87134)
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ತು ಕುರ್ವಾಣಃ ಶ್ರೇಯೋ ನಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಭಿಕ್ಷುಷು ಶೂದ್ರೇಣ ಕಾರ್ಯಮಾತ್ಮಹಿತಂ ಸದಾ॥ 13-147-9 (87135)
ಇಹ ಯತ್ಕುರುತೇ ಶ್ರೇಯಸ್ತತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ತಚ್ಚಾನಸೂಯತಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಯದ್ಧಿ ಮನ್ಯತೇ॥ 13-147-10 (87136)
ಅಸೂಯತಾ ತು ತಸ್ಯೇಹ ಫಲಂ ದುಃಖಾದವಾಪ್ಯತೇ।
ಪ್ರಿಯವಾದೀ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ವೀತತಂದ್ರೀರಮತ್ಸರಃ॥ 13-147-11 (87137)
ಕ್ಷಮಾವಾಞ್ಶೀಲಸಂಪನ್ನಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಆಪದ್ಭಾವೇನ ಕುರ್ಯಾದ್ಧಿ ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ಭಿಕ್ಷುಕಾಶ್ರಮೇ॥ 13-147-12 (87138)
ಅಯಂ ಮೇ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವನೇನೇದಂ ಸುದುಷ್ಕರಂ।
ಸಂಸಾರಸಾಗರಂ ಘೋರಂ ತರಿಷ್ಯಾಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-147-13 (87139)
ವಿಭಯೋ ದೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ನಾತಃ ಪರಂ ಮಮಾಪ್ಯನ್ಯ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-147-14 (87140)
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮನಸಾ ಶೂದ್ರೋ ಬುದ್ಧಿಸಮಾಧಿನಾ।
ಕುರ್ಯಾದವಿಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-147-15 (87141)
ಶುಶ್ರೂಷಾನಿಯಮೇನೇಹ ಭಾವ್ಯಂ ಶಿಷ್ಟಾಶಿನಾ ಸದಾ।
ಶಮಾನ್ವಿತೇನ ದಾಂತೇನ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿದಾ ಸದಾ॥ 13-147-16 (87142)
ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಕೃತ್ಯಾನಿ ಕೃತಾನ್ಯೇವ ತು ದುರ್ಶಯೇತ್।
ಯಥಾ ಪ್ರಿಯೋ ಭವೇದ್ಭಿಕ್ಷುಸ್ತಥಾ ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಸಾಧಯೇತ್॥ 13-147-17 (87143)
ಯದಕಲ್ಪ್ಯಂ ಭವೇದ್ಭಿಕ್ಷೋರ್ನ ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಯಥಾಽಽಶ್ರಮಸ್ಯಾವಿರುದ್ಧಂ ಧರ್ಮಮಾತ್ರಾಭಿಸಂಹಿತಂ॥ 13-147-18 (87144)
ತತ್ಕಾರ್ಯಮವಿಚಾರೇಣ ನಿತ್ಯಮೇವ ಶುಭಾರ್ಥಿನಾ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಮಾ ವಾಚಾ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರಸಾದಯೇತ್॥ 13-147-19 (87145)
ಸ್ಥಾತವ್ಯಂ ತಿಷ್ಠಮಾನೇಷು ಗಚ್ಛಮಾನಾನನುವ್ರಜೇತ್।
ಆಸೀನೇಷ್ವಾಸಿತವ್ಯಂ ಚ ನಿತ್ಯಮೇವಾನುವರ್ತತಾ॥ 13-147-20 (87146)
ಧರ್ಮಲಬ್ಧೇನ ಸ್ನೇಹೇನ ಪಾದೌ ಸಂಪೀಡಯೇತ್ಸದಾ।
ಉದ್ವರ್ತನಾದೀಂಶ್ಚ ತಥಾ ಕುರ್ಯಾದಪ್ರತಿಚೋದಿತಃ॥ 13-147-21 (87147)
ನೈಜಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ತು ನಿತ್ಯಂ ಚೈವಾನುಚೋದಿತಃ।
ಯಥಾವಿಧಿರುಪಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಜಲಭಾಜನಂ॥ 13-147-22 (87148)
ಭಿಕ್ಷೂಣಾಂ ನಿಲಯಂ ಗತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಪೂರ್ವಾನ್ಗುರೂಂಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಣಂಯಿ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-147-23 (87149)
ತಥಾಽಽಚಾರ್ಯಪುರೋಗಾಣಾಮನುಕುರ್ಯಾನ್ನಮಸ್ಕ್ರಿಯಾಂ।
ಸ್ವಧರ್ಮಚಾರಿಣಾಂ ಚಾಪಿ ಸುಖಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽಭಿವಾದ್ಯ ಚ॥ 13-147-24 (87150)
ಯೋ ಭವೇತ್ಪೂರ್ವಸಂಸಿದ್ಧಸ್ತುಲ್ಯಕರ್ಮಾ ಭವೇತ್ಸದಾ।
ತಸ್ಮೈ ಪ್ರಣಾಮಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ನೇತರೇಷು ಕದಾಚನ॥ 13-147-25 (87151)
ಅನುಕ್ತ್ವಾ ತೇಷು ಚೋತ್ಥಾಯ ನಿತ್ಯಮೇವ ಯತವ್ರತಃ।
ಸಂಮಾರ್ಜನಮಥೋ ಗತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪ್ಯುಪಲೇಪನಂ॥ 13-147-26 (87152)
ತತಃ ಪುಷ್ಪಬಲಿಂ ದದ್ಯಾಪುಷ್ಪಾಣ್ಯಾದಾಯ ಧರ್ಮತಃ।
ನಿಷ್ಕ್ರಂಯಾವಸಥಾತ್ತೂರ್ಣಮನ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-147-27 (87153)
ಯಥೋಪಘಾತೋ ನ ಭವೇತ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇಽಽಶ್ರಮಿಣಾಂ ತಥಾ।
ಉಪಘಾತಂ ತು ಕುರ್ವಾಣ ಏನಸಾ ಸಂಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ।
ತಥಾಽಽತ್ಮಾ ಪ್ರಣಿಧಾತವ್ಯೋ ಯಥಾ ತೇ ಪ್ರೀತಿಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-147-28 (87154)
ಪರಿಚಾರಕೋಽಹಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಧರ್ಮತಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಕಿಮುತಾಶ್ರಮವೃದ್ಧಾನಾಂ ಯಥಾಲಬ್ಧೋಪಜೀವಿನಾಂ॥ 13-147-29 (87155)
ಭಿಕ್ಷೂಣಾಂ ಗತರಾಗಾಣಾಂ ಕೇವಲಂ ಜ್ಞಾನದರ್ಶಿನಂ।
ವಿಶೇಷೇಣ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಶುಶ್ರೂಷಾ ನಿಯತಾತ್ಮನಾ॥ 13-147-30 (87156)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮೀಷ್ಟಾಂ ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ।
ಏವಮೇತದ್ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಯದಿ ಸೇವೇತ ಭಿಕ್ಷುಕಾನ್।
ವಿಧಿನಾ ಸ್ವೋಪದಿಷ್ಟೇನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥' ॥ 13-147-31 (87157)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 147 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-147-1 ಹವಿರ್ಯಜ್ಞಾ ವಿಶಃ ಸ್ಮೃತಾ ಇತಿ ಙ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 148
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.148. ಅಧ್ಯಾಯಃ 148
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯತಿಶುಶ್ರೂಷಾಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪರಾಶರ ಉವಾಚ।
ನ ತಥಾ ಸಂಪ್ರದಾನೇನ ನೋಪವಾಸಾದಿಭಿಸ್ತಥಾ।
ಇಷ್ಟಾಂ ಗತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಯಥಾ ಶುಶ್ರೂಷಕರ್ಮಣಾ॥ 13-148-1 (87158)
ಯಾದೃಶೇನ ತು ತೋಯೇನ ಶುದ್ಧಿಂ ಪ್ರಕುರುತೇ ನರಃ।
ತಾದೃಗ್ಭವತಿ ತದ್ಧೌತಮುದಕಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವತಃ॥ 13-148-2 (87159)
ಶೂದ್ರೋಪ್ಯೇತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ಯಾದೃಶಂ ಸೇವತೇ ಜನಂ।
ತಾದೃಗ್ಭವತಿ ಸಂಸರ್ಗಾದಚಿರೇಣ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-148-3 (87160)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಯತ್ನತಃ ಸೇವ್ಯಾ ಭಿಕ್ಷವೋ ನಿಯತಾತ್ಮನಾ।
ಉದಕಗ್ರಾಹಣಾದ್ಯೇನ ಸ್ನಪನೋದ್ವರ್ತನೈಸ್ತಥಾ॥ 13-148-4 (87161)
ಅಧ್ವನಾ ಕರ್ಶಿತಾನಾಂ ಚ ವ್ಯಾಧಿತಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಂ ನಿಯತಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತೇಷಾಮಾಪದಿ ಯತ್ನತಃ॥ 13-148-5 (87162)
ದರ್ಭಾಜಿನಾನ್ಯವೇಕ್ಷೇತ ಭೈಕ್ಷಭಾಜನಮೇವ ಚ।
ಯಥಾಕಾಮಂ ಚ ಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವೋಪಸಾಧಯೇತ್।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಯತಾ ನ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-148-6 (87163)
ವ್ಯಾಧಿತಾನಾಂ ತು ಭಿಕ್ಷೂಣಾಂ ಚೇಲಪ್ರಕ್ಷಾಲನಾದಿಭಿಃ।
ಪ್ರತಿಕರ್ಮಕ್ರಿಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಭೇಷಜಾನಯನೈಸ್ತಥಾ॥ 13-148-7 (87164)
ಪಿಂಷಣಾಲೇಪನಂ ಚೂರ್ಣಂ ಕಷಾಯಮಥ ಸಾಧನಂ।
ನಾನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರತಿಚಾರೇಷು ಸುಖಾರ್ಥಮುಪಪಾದಯೇತ್॥ 13-148-8 (87165)
ಭಿಕ್ಷಾಟನೋಽಭಿಗಚ್ಛೇತ ಭಿಷಜಶ್ಚ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ತತೋ ವಿನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾರ್ಥಾನಿ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಸಮುಪಾರ್ಜಯೇತ್॥ 13-148-9 (87166)
ಯಶ್ಚ ಪ್ರೀತಮನಾ ದದ್ಯಾದಾದದ್ಯಾದ್ಭೇಷಜಂ ನರಃ।
ಅಶ್ರದ್ಧಯಾ ಹಿ ದತ್ತಾನಿ ತಾನ್ಯಭೋಕ್ಷ್ಯಾಣಿ ಭಿಕ್ಷುಭಿಃ॥ 13-148-10 (87167)
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಯದುಪಾದತ್ತಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಚೋಪಪಾದಿತಂ।
ತಸ್ಯೋಪಭೋಗಾದ್ಧರ್ಮಃ ಸ್ಯಾದ್ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚ ನಿವರ್ತ್ಯತೇ॥ 13-148-11 (87168)
ಆದೇಹಪತನಾದೇವಂ ಶುಶ್ರೂಷೇದ್ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ನ ತ್ವೇವಂ ಧರ್ಮಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕುರ್ಯಾತ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಂ॥ 13-148-12 (87169)
ಸ್ವಭಾವತೋ ಹಿ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ವಿಪ್ರಯಾಂತ್ಯುಪಯಾಂತಿ ಚ।
ಸ್ವಭಾವತಃ ಸರ್ವಭಾವಾ ಭವಂತಿ ನಭವಂತಿ ಚ।
ಸಾಗರಸ್ಯೋರ್ಮಿಸದೃಶಾ ವಿಜ್ಞಾತವ್ಯಾ ಗುಣಾತ್ಮಕಾಃ॥ 13-148-13 (87170)
ವಿದ್ಯಾದೇವಂ ಹಿ ಯೋ ಧೀಮಾಂಸ್ತತ್ವವಿತ್ತತ್ವದರ್ಶನಃ।
ನ ಸ ಲಿಪ್ಯೇತ ಪಾಪೇನ ಪದ್ಮಪತ್ರಮಿವಾಂಭಸಾ॥' ॥ 13-148-14 (87171)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 148 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 149
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.149. ಅಧ್ಯಾಯಃ 149
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಯತಿಶುಶ್ರೂಷಾದಿನಾನಾಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪರಾಶರ ಉವಾಚ।
ಏವಂ ಪ್ರಯತಿತವ್ಯಂ ಹಿ ಶುಶ್ರೂಷಾರ್ಥಮತಂದ್ರಿತೈಃ।
ಸರ್ವಾಭಿರೂಪಸೇವಾಭಿಸ್ತುಷ್ಯಂತಿ ಯತಯೋ ಯಥಾ॥ 13-149-1 (87172)
ನಾಪರಾಧ್ಯೇತ ಭಿಕ್ಷೋಸ್ತು ನ ಚೈನಮವಧೀರಯೇತ್।
ಉತ್ತರಂ ಚ ನ ಸಂದದ್ಯಾತ್ಕ್ರುದ್ಧಂ ಚೈವ ಪ್ರಸಾದಯೇತ್॥ 13-149-2 (87173)
ಶ್ರೇಯ ಏವಾಭಿಧಾತವ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವತ್।
ತೂಷ್ಣೀಂಭಾವೇನ ವೈ ತತ್ರ ನ ಕ್ರುದ್ಧಮಭಿಸಂವದೇತ್॥ 13-149-3 (87174)
ನಾದದೀತ ಪರಸ್ವಾನಿ ನ ಗೃಹ್ಣೀಯಾದಯಾಚಿತಂ।
ಲಬ್ಧಾಲಬ್ಧೇನ ಜೀವೇತ ತಥೈವ ಪರಿತೋಷಯೇತ್॥ 13-149-4 (87175)
ಕೋಪಿನಂ ತು ನ ಯಾಚೇತ ಜ್ಞಾನವಿದ್ವೇಷಕಾರಿತಃ।
ಸ್ಥಾವರೇಷು ದಯಾಂ ಕುರ್ಯಾಜ್ಜಂಗಮೇಷು ಚು ಪ್ರಾಣಿಷು॥ 13-149-5 (87176)
ಯಥಾಽಽತ್ಮನಿ ತಥಾಽನ್ಯೇಷು ಸಮಾಂ ದೃಷ್ಟಿಂ ನಿಪಾತಯೇತ್।
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಸಂಪಶ್ಯಮಾನೋ ವಿಚರನ್ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-149-6 (87177)
ಹಿಂಸಾ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಹಿಂಸಾಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಾತ್ಮಕಾರಣಾತ್।
ಯತ್ರೇತರೋ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ದೋಷಂ ತತ್ರ ನ ಕಾರಯೇತ್॥ 13-149-7 (87178)
ಏವಂ ಸ ಮುಚ್ಯತೇ ದೋಷಾತ್ಪರಾನಾಶ್ರಿತ್ಯ ವರ್ತಯನ್।
ಆತ್ಮಾಶ್ರಯೇಣ ದೋಷೇಣ ಲಿಪ್ಯತೇ ಹ್ಯಲ್ಪಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-149-8 (87179)
ಜರಾಯುಜಾಂಡಜಾಶ್ಚೈವ ಉದ್ಭಿಜ್ಜಾಃ ಸ್ವೇದಜಾಶ್ವ ಯೇ।
ಅವಧ್ಯಾಃ ಸರ್ವ ಏತೈತೇ ಬುಧೈಃ ಸಮನುವರ್ಣಿತಾಃ॥ 13-149-9 (87180)
ನಿಶ್ಚಯಾರ್ಥಂ ವಿಬುದ್ಧಾನಾಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಹಿಂಸಾ ಯಥಾಽನ್ಯಾ ವಿಹಿತಾ ತಥಾ ದೋಷ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್।
ತಥೋಪದಿಷ್ಟಂ ಗುರುಣಾ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಚರತೋ ವಿಧಿಂ॥ 13-149-10 (87181)
ನ ಹಿ ಲೋಭಃ ಪ್ರಭವತಿ ಹಿಂಸಾ ವಾಽಪಿ ತದಾತ್ಮಿಕಾ।
ಶಾಸ್ತ್ರದರ್ಶನಮೇತದ್ಧಿ ವಿಹಿತಂ ವಿಶ್ವಯೋನಿನಾ॥ 13-149-11 (87182)
ಯದ್ಯೇತದೇವಂ ಮನ್ಯೇತ ಶೂದ್ರೋ ಹ್ಯಪಿ ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಕೃತಂ ಕೃತವತಾಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಕಿಂ ಪುನರ್ಯೋ ನಿಷೇವತೇ॥ 13-149-12 (87183)
ನ ಶೂದ್ರಃ ಪತತೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಚ ಸಂಸ್ಕಾರಮರ್ಹತಿ।
ನಾಸ್ಯಾಧಿಕಾರೋ ಧರ್ಮೇಽಸ್ತಿ ನ ಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ॥ 13-149-13 (87184)
ಅನುಗ್ರಹಾರ್ತಂ ಮನುನಾ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ವರ್ಣಿತಂ। 13-149-14 (87185)
ಯದಾಪವಾದಸ್ತು ಭವೇತ್ಸ್ತ್ರೀಕೃತಃ ಪರಿಚಾರಕೇ।
ಅಭ್ರಾವಕಾಶಶಯನಂ ತಸ್ಯ ಸಂವತ್ಸರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತೇನ ತಸ್ಯ ಭವೇಚ್ಛಾಂತಿಸ್ತತೋ ಭೂಯೋಪ್ಯುಪಾವ್ರಜೇತ್॥ 13-149-15 (87186)
ಸವರ್ಣಾಯಾ ಭವೇದೇತದ್ಧೀನಾಯಾಸ್ತ್ವರ್ಧಮರ್ಹತಿ।
ವರ್ಷತ್ರಯಂ ತು ವೈಶ್ಯಾಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಯಾಸ್ತು ಷಟ್ ಸಮಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾ ತು ಸಮೇತಸ್ಯ ಸಮಾ ದ್ವಾದಶ ಕೀರ್ತಿತಾಃ। 13-149-16 (87187)
ಕಟಾಗ್ನಿನಾ ವಾ ದಗ್ಧವ್ಯಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕ್ಷಣೇ ಭವೇತ್।
ಶಿಶ್ನಾವಪಾತನಾದ್ವಾಽಪಿ ವಿಶುದ್ಧಿಂ ಸಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-149-17 (87188)
ಅನಸ್ಥಿಬಂಧಮೇಕಂ ತು ಯದಿ ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯೋಜಯೇತ್।
ಉಪೋಷ್ಯೈಕಾಹಮಾದದ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಾಂಸ್ತು ದ್ವಾದಶ॥ 13-149-18 (87189)
ತ್ರಿಃ ಸ್ನಾನಮುದಕೇ ಕೃತ್ವಾ ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಅಸ್ಥಿಬಂಧೇಷು ದ್ವಿಗುಣಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-149-19 (87190)
ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ವಾಽಪಿ ಸ್ಥಾವರೇಷು ನ ಸಂಶಯಃ।
ಕಾಯೇನ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಮಪರಾಧಾತ್ತು ಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-149-20 (87191)
ಅದುಷ್ಟಂ ಕ್ಷಪಯೇದ್ಯಸ್ತು ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಯಶ್ಚರೇತ್।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯಷ್ಟಗುಣಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತದೇವ ತು॥ 13-149-21 (87192)
ಚತುರ್ಗುಣಂ ಕರ್ಮಕೃತೇ ದ್ವಿಗುಣಂ ವಾಕ್ಪ್ರದೂಷಿತೇ।
ಕೃತ್ವಾ ತು ಮಾನಸಂ ಪಾಪಂ ತಥೈವೈಕಗುಣಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-149-22 (87193)
ತಸ್ಮಾದೇತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವಿದಿತ್ವಾ ನ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಾರ್ಥಂ ಹಿ ಕುಶಲಾನಿ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-149-23 (87194)
ಏವಂ ಸಮಾಹಿತಮನಾಃ ಸೇವತೇ ಯದಿ ಯತ್ತಮಾನ್।
ತದ್ಗತಿಸ್ತತ್ಸಮಾಚಾರಸ್ತನ್ಮನಾಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ॥ 13-149-24 (87195)
ನಾಭಿನಂದೇತ ಮರಣಂ ನಾಭಿನಂದೇತ ಜೀವಿತಂ।
ಕಾಲಮೇವ ಪ್ರತೀಕ್ಷೇತ ನಿರ್ವೇಶಂ ಭೃತಕೋ ಯಥಾ॥ 13-149-25 (87196)
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ತು ವಿನೀತಃ ಪ್ರಯತಾತ್ಮವಾನ್।
ನಿರ್ಣಯಂ ಪುಣ್ಯಪಾಪಾಭ್ಯಾಮಚಿರೇಣೋಪಗಚ್ಛತಿ'॥ ॥ 13-149-26 (87197)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 149 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 150
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.150. ಅಧ್ಯಾಯಃ 150
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುರುಷಸ್ಯ ಮೃತಿಸೂಚಕಲಿಂಗೈಃ ಸ್ವಮರಣನಿಶ್ಚಯೇನ ಭಗವತ್ಸ್ಮರಣಾದಿಪೂರ್ವಕಂ ದೇಹತ್ಯಾಗೇ ಸ್ವರ್ಗಭೋಗಪ್ರಕಾರಸ್ಯ ಸುಕೃತಶೇಷೇಣ ಪುನರ್ಭೂಲೋಕೇ ಜನನಾದಿಪ್ರಕಾರಾದೇಶ್ಚ ಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪರಾಶರ ಉವಾಚ।
ಶುಶ್ರೂಷಾನಿರತೋ ನಿತ್ಯಮರಿಷ್ಟಾನ್ಯುಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕಂ ದ್ವಿವಾರ್ಷಿಕಂ ವಾ ವಾರ್ಷಿಕಂ ವಾ ಸಮುತ್ಥಿತಂ॥ 13-150-1 (87198)
ಷಾಣ್ಮಾಸಿಕಂ ಮಾಸಿಕಂ ವಾ ಸಾಪ್ತರಾತ್ರಿಕಮೇವ ವಾ।
ಸರ್ವಾಂಸ್ತದರ್ಥಾನ್ವಾ ವಿದ್ಯಾತ್ತೇಷಾಂ ಚಿಹ್ನಾನಿ ಲಭಯೇತ್॥ 13-150-2 (87199)
ಪುರುಷಂ ಹಿರಣ್ಮಯಂ ಯಸ್ತು ತಿಷ್ಠಂತಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಂ।
ಲಕ್ಷಯೇದುತ್ತರೇಣೈವ ಮೃತ್ಯುಸ್ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕೋ ಭವೇತ್॥ 13-150-3 (87200)
ಶುದ್ಧಮಂಡಲಮಾದಿತ್ಯಮರಶ್ಮಿಂ ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯತಃ।
ಸಂವತ್ಸರದ್ವಯೇನೈವ ತಸ್ಯ ಮತ್ಯುಂ ಸಮಾದಿಶೇತ್॥ 13-150-4 (87201)
ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಯಾಮಾತ್ಮನಶ್ಛಾಯಾಂ ಸಚ್ಛಿದ್ರಾಂ ಯಃ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ।
ಮೃತ್ಯುಂ ಸಂವತ್ಸರೇಣೈವ ಜಾನೀಯಾತ್ಸುವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-150-5 (87202)
ವಿಶಿರಸ್ಕಾಂ ಯದಾ ಛಾಯಾಂ ಪಶ್ಯೇತ್ಪುರುಷ ಆತ್ಮನಃ।
ಜಾನೀಯಾದಾತ್ಮನೋ ಮೃತ್ಯುಂ ಷಾಣ್ಮಾಸೇನೇಹ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-150-6 (87203)
ಕರ್ಣೌ ಪಿಧಾಯ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಶಬ್ದಂ ನ ಶೃಣುತೇ ಯದಿ।
ಜಾನೀಯಾದಾತ್ಮನೋ ಮೃತ್ಯುಂ ಮಾಸೇನೈವ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-150-7 (87204)
ಶವಗಂಧಮುಪಾಘ್ರಾತಿ ಅನ್ಯದ್ವಾ ಸುರಭಿಂ ನರಃ।
ದೇವತಾಯತನಸ್ಥೋ ವೈ ಸಪ್ತರಾತ್ರೇಣ ಮೃತ್ಯುಭಾಕ್॥ 13-150-8 (87205)
ಕರ್ಣನಾಸಾಪನಯನಂ ದನ್ಯದೃಷ್ಟಿವಿರಾಗತಾ।
ಲುಪ್ತಸಂಜ್ಞಂ ಹಿ ಕರಣಂ ಸದ್ಯೋ ಮೃತ್ಯುಂ ಸಮಾದಿಶೇತ್॥ 13-150-9 (87206)
ಏವಮೇಷಾಮರಿಷ್ಟಾನಾಂ ಪಶ್ಯೇದನ್ಯತಮಂ ಯದಿ।
ನ ತಂ ಕಾಲಂ ಪರೀಕ್ಷೇತ ಯಥಾಽರಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಂ॥ 13-150-10 (87207)
ಅಭ್ಯಾಸೇನ ತು ಕಾಲಸ್ಯ ಗಚ್ಛೇತ ಪುಲಿನಂ ಶುಚಿ।
ತತ್ರ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಮುಂಚೇತ ತಮೀಶಾನಮನುಸ್ಮರನ್॥ 13-150-11 (87208)
ತತೋಽನ್ಯದೇಹಮಾಸಾದ್ಯ ಗಾಂಧರ್ವಂ ಸ್ಥಾನಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ತತ್ರಸ್ಥೋ ವಸತೇ ವಿಂಶತ್ಪದ್ಮಾನಿ ಸುಹಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-150-12 (87209)
ಗಂಧರ್ವೈಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಾದ್ಯೈಃ ಸಹಿತಃ ಸತ್ಕೃತಸ್ತಥಾ।
ನೀಲವೈಡೂರ್ಯವರ್ಣೇನ ವಿಮಾನೇನಾವಭಾಸಯನ್॥ 13-150-13 (87210)
ನಭಸ್ಥಲಮದೀನಾತ್ಮಾ ಸಾರ್ಧಮಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ।
ಛಂದಕಾಮಾನುಸಾರೀ ಚ ತತ್ರತತ್ರ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-150-14 (87211)
ಮೋದತೇಽಮರತುಲ್ಯಾತ್ಮಾ ಸದಾಽಮರಗಣೈಃ ಸಹ।
ಪತಿತಶ್ಚ ಕ್ಷಯೇ ಕಾಲೇ ಕ್ಷಣೇನ ವಿಮಲದ್ಯುತಿಃ॥ 13-150-15 (87212)
ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಬಹುವಿತ್ತಸ್ಯ ಕುಲೇಽಗ್ರ್ಯೇ ಬಹುಗೋಧನೇ।
ಅವಾಪ್ಯ ತತ್ರ ವೈ ಜನ್ಮ ಸ ಪೂತೋ ದೇವಕರ್ಮಣಾ॥ 13-150-16 (87213)
ಛಂದಸಾ ಜಾಗತೇನೈವ ಪ್ರಾಪ್ತೋಪನಯನಂ ತತಃ।
ಕ್ಷೌಮವಸ್ತ್ರೋಪಕರಣಂ ದ್ವಿಜತ್ವಂ ಸಮವಾಪ್ಯ ತು॥ 13-150-17 (87214)
ಅಧೀಯಮಾನೋ ವೇದಾರ್ಥಾನ್ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತಕ್ರೋಧಸ್ತಪಸ್ವೀ ಜಾಯತೇ ತತಃ॥ 13-150-18 (87215)
ಅಧೀತ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗುರವೇ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಕೃತದಾರಃ ಸಮುಪೈತಿ ಗೃಹಸ್ಥವ್ರತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-150-19 (87216)
ದದಾತಿ ಯಜತೇ ಚೈವ ಚಜ್ಞೈರ್ವಿಪುಲದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಮುಪಾಸನ್ವೈ ಜುಹ್ವಚ್ಚೈವ ಯಥಾವಿಧಿಃ॥ 13-150-20 (87217)
ಧರ್ಮಂ ಸಂಚಿನುತೇ ನಿತ್ಯಂ ಮೃದುಗಾಮೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸ ಕಾಲಪರಿಣಾಮಾತ್ತು ಮೃತ್ಯುನಾ ಸಂಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-150-21 (87218)
ಸಂಸ್ಕೃತಶ್ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರೇಣ ಕೃತಪಾತ್ರೋಪಧಾನವಾನ್।
ಸಂಸ್ಕೃತೋ ದೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮರುದ್ಭಿರುಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-150-22 (87219)
ಮರುದ್ಭಿಃ ಸಹಿತಶ್ಚಾಪಿ ತುಲ್ಯತೇಜಾ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಬಾಲಾರ್ಕಸಮವರ್ಣೇನ ವಿಮಾನೇನ ವಿರಾಜತಾ॥ 13-150-23 (87220)
ಸುಖಂ ಚರತಿ ತತ್ರಸ್ತೋ ಗಂಥರ್ವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ।
ವಿರಜೋಂಬರಸಂವೀತಸ್ತಪ್ತಕಾಂಚನಭೂಷಣಃ॥ 13-150-24 (87221)
ಛಂದಕಾಮಾನುಸಾರೀ ಚ ದ್ವಿಗುಣಂ ಕಾಲಮಾವಸೇತ್।
ಸನ್ನಿವರ್ತೇತ ಕಾಲೇನ ಸ್ಥಾನಾದಸ್ಮಾತ್ಪರಿಚ್ಯುತಃ॥ 13-150-25 (87222)
ಅವಿತೃಪ್ತವಿಹಾರಾರ್ಥೋ ದಿವ್ಯಭೋಗಾನ್ವಿಹಾಯ ತು।
ಸಂಜಾಯತೇ ನೃಪಕುಲೇ ಗಜಾಶ್ವರಥಸಂಕುಲೇ॥ 13-150-26 (87223)
ಪಾರ್ಥಿವೀಂ ಶ್ರಿಯಮಾಪನ್ನಃ ಶ್ರೀಮಾಂಧರ್ಮಪತಿರ್ಯಥಾ।
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಸಂಸ್ಕಾರಂ ಚೌಲೋಪನಯನಾನಿ ಚ॥ 13-150-27 (87224)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜಕುಲೇ ತತ್ರ ಯಥಾವದ್ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಛ್ದಸಾ ತ್ರೈಷ್ಟುಭೇನೇಹ ದ್ವಿಜತ್ವಮುಪನೀಯತೇ॥ 13-150-28 (87225)
ಅಧೀತ್ಯ ವೇದಮಖಿಲಂ ಧನುರ್ವೇದಂ ಚ ಮುಖ್ಯಶಃ।
ಸಮಾವೃತ್ತಸ್ತತಃ ಪಿತ್ರಾ ಯೌವರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಚ್ಯತೇ॥ 13-150-29 (87226)
ಕೃತದಾರಕ್ರಿಯಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ರಾಜ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಧರ್ಮತಃ।
ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯತೇ ಸಂಯಕ್ ಷಡ್ಭಾಗಕೃತಸಂವಿಧಿಃ॥ 13-150-30 (87227)
ಯಜ್ಞೈರ್ಬಹುಭಿರೀಜಾನಃ ಸಂಯಗಾಪ್ತಾರ್ಥದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಪ್ರಶಾಸತಿ ಮಹೀಂ ಶ್ರೀಮಾನ್ರಾಜ್ಯಮಿಂದ್ರಸಮುದ್ಯುತಿಃ॥ 13-150-31 (87228)
ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಸಹಾಯವಾನ್।
ಕಾಲಸ್ಯ ವಶಮಾಪನ್ನಃ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಜತಿ ಸಂಯುಗೇ॥ 13-150-32 (87229)
ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಭವನಮಿಂದ್ರಲೋಕಮವಾಪ್ನುತೇ।
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಿವೈರ್ವಿಚಚಾರ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 13-150-33 (87230)
ರಾಜರ್ಷಿಭಿಃ ಪುಣ್ಯಕೃದ್ಭಿರ್ಯಥಾ ದೇವಪತಿಸ್ತಥಾ।
ತೈಃ ಸ್ತೂಯತೇ ಬಂದಿಭಿಸ್ತು ನಾನಾವಾದ್ಯೈಃ ಪ್ರಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-150-34 (87231)
ದಿವ್ಯಜಾಂಬೂನದಮಯಂ ಭ್ರಾಜಮಾನಂ ಸಮಂತತಃ।
ವರಾಪ್ಸರೋಭಿಃ ಸಂಪೂರ್ಣಂ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಂ॥ 13-150-35 (87232)
ಯಾನಮಾರುಹ್ಯ ವಿಚರೇದ್ಯಥಾ ಶಕ್ರಃ ಶಚೀಪತಿಃ।
ಸ ತತ್ರ ವಸತೇ ಷಷ್ಟಿಂ ಪದ್ಮಾನೀಹ ಮುದಾನ್ವಿತಃ॥ 13-150-36 (87233)
ಸರ್ವಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನನುಚರನ್ಮಹರ್ದ್ಧಿರವಭಾಸಯನ್।
ಅಥ ಪುಣ್ಯಕ್ಷಯಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾಪ್ಯತೇ ಭುವಿ ಭಾರತ।
ಜಾಯತೇ ಚ ದ್ವಿಜಕುಲೇ ವೇದವೇದಾಂಗಪಾರಗೇ॥' ॥ 13-150-37 (87234)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 150 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 151
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.151. ಅಧ್ಯಾಯಃ 151
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುರುಷಸ್ಯ ಪುಣ್ಯವಿಶೇಷೇಣಿ ಪುನಃಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗಭೂಂಯಾದಿಷು ಪರಿವರ್ತತೇನ ಜಾತವೈರಾಗ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನೇನಾಪುನರಾವೃತ್ತಿಶಾಶ್ವತಪದಾಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾದಿಪ್ರಕಾರಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪರಾಶರ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಶ್ರುತಿಸಮಾಪನ್ನಃ ಸಂಸ್ಕೃಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಚೌಲೋಪನಯನಂ ತಸ್ಯ ಯಥಾವತ್ಕ್ರಿಯತೇ ದ್ವಿಜೈಃ॥ 13-151-1 (87235)
ತತೋಽಷ್ಟಮೇ ಸ ವರ್ಷೇ ತು ವ್ರತೋಪನಯನಾದಿಭಿಃ।
ಕ್ರಿಯಾಭಿರ್ವಿಧಿದೃಷ್ಟಾಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮುಪನೀಯತೇ॥ 13-151-2 (87236)
ಗಾಯತ್ರೇಣ ಛಂದಸಾ ತು ಸಂಸ್ಕೃತಶ್ಚರಿತವ್ರತಃ।
ಅಧೀಯಮಾನೋ ಮೇಧಾವೀ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಿಯತವ್ರತಃ॥ 13-151-3 (87237)
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಸಾಂಗಾನ್ವೇದಾನವಾಪ್ನುತೇ।
ಸಮಾವೃತ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಮಾವೃತ್ತಿಕ್ರಿಯಸ್ತಥಾ॥ 13-151-4 (87238)
ಯಾಜನಾಧ್ಯಾಪನರತಃ ಕುಶಲೇ ಕರ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅಗ್ನಿಹೋಇತ್ರಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ದೇವತಾತಿಥಿಪೂಜಕಃ॥ 13-151-5 (87239)
ಯಜತೇ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಜಪಯಜ್ಞೈಸ್ತಥೈವ ಚ।
ನ್ಯಾಯಾಗತಧನಾನ್ವೇಷೀ ನ್ಯಾಯವೃತ್ತಸ್ತಪೋಧನಃ॥ 13-151-6 (87240)
ಸರ್ವಭೂತಹಿತಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಸ್ವದಾರಪರಿತುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಕ್ರತುಗಾಮೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-151-7 (87241)
ಪರಾಪವಾದವಿರತಃ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಃ ಸದಾ।
ಸ ಕಾಲಪರಿಣಾಮಾತ್ತು ಸಂಯುತಃ ಕಾಲಧರ್ಮಣಾ॥ 13-151-8 (87242)
ಸಂಸ್ಕೃತಶ್ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರೇಣ ಯಥಾವದ್ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಸೋಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ದೇಹನ್ಯಾಸಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-151-9 (87243)
ತತ್ರ ಸೋಮಪ್ರಭೈರ್ದೇವೈರಗ್ನಿಷ್ವಾತ್ತೈಶ್ಚ ಭಾಸ್ವರೈಃ।
ತಥಾ ಬರ್ಹಿಷದೈಶ್ಚೈವ ದೇವೈರಾಂಗಿರಸೈರಪಿ॥ 13-151-10 (87244)
ವಿಶ್ವೇಭಿಶ್ಚೈವ ದೇವೈಶ್ಚ ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಭಿಃ ಪುನಃ।
ದೇವರ್ಷಿಭಿಶ್ಚಾಪ್ರತಿಮೈಸ್ತಥೈವಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ।
ಸಾಧ್ಯೈಃ ಸಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಸತತಂ ಸತ್ಕೃತಸ್ತತ್ರ ಮೋದತೇ॥ 13-151-11 (87245)
ಜಾತರೂಪಮಯಂ ದಿವ್ಯಮರ್ಕತುಲ್ಯಂ ಮನೋಜವಂ।
ದೇವಗಂಧರ್ವಸಂಕೀರ್ಣಂ ವಿಮಾನಮಧಿರೋಹತಿ॥ 13-151-12 (87246)
ಸೌಂಯರೂಪಾ ಮನಃಕಾಂತಾಸ್ತಪ್ತಕಾಂಚನಭೂಷಣಾಃ।
ಸೋಮಕನ್ಯಾ ವಿಮಾನಸ್ಥಂ ರಮಯಂತಿ ಮುದಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-151-13 (87247)
ಸ ತತ್ರ ರಮತೇ ಪ್ರೀತಃ ಸಹ ದೇವೈಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಲೋಕಾನ್ಸರ್ವಾನನುಚರಂದೀಪ್ತತೇಜಾ ಮನೋಜವಃ॥ 13-151-14 (87248)
ಸಭಾಂ ಕಾಮಜವೀಂ ಚಾಪಿ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿಗಚ್ಛತಿ।
ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಮೃಷಿಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ॥ 13-151-15 (87249)
ಪರಮೇಷ್ಠಿರನಂತಶ್ರೀರ್ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಃ।
ಯತಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯವಿಕ್ರಿಯಾಃ।
ಸ ತತ್ರ ವರ್ತತೇ ಶ್ರೀಮಾಂದ್ವಿಶತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 13-151-16 (87250)
ಅಥ ಕಾಲಕ್ಷಯಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾನಾದಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ।
ಜಾತಿಧರ್ಮಾಂಸ್ತಥಾ ಸರ್ವಾನ್ಸರ್ಗಾದಾವರ್ತನಾನಿ ಚ॥ 13-151-17 (87251)
ಅಶಾಶ್ವತಮಿದಂ ಸವೇಮಿತಿ ಚಿಂತ್ಯೋಪಲಭ್ಯ ಚ।
ಶಾಶ್ವತಂ ದಿವ್ಯಮಚಲಮದೀನಮಪನರ್ಭವಂ॥ 13-151-18 (87252)
ಆಸ್ಥಾಸ್ಯತ್ಯಭಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಯತ್ರಾವೃತ್ತಿರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಯತ್ರಿ ಗತ್ವಾ ನ ಂರಿಯತೇ ಜನ್ಮ ಚಾಪಿ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-151-19 (87253)
ಗರ್ಭಕ್ಲೇಶಾಮಯಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಜಾಯತಾ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಕಾಯಕ್ಲೇಶಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-151-20 (87254)
ಶೀತೋಷ್ಣಸುಖದುಃಖಾನಿ ಈರ್ಷ್ಯಾದ್ವೇಷಕೃತಾನಿ ಚ।
ತತ್ರತತ್ರೋಪಭುಕ್ತಾನಿ ನ ಕ್ವಚಿಚ್ಛಾಶ್ವತೀ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-151-21 (87255)
ಏವಂ ಸ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿರ್ಮುಚ್ಯಿ ಗ್ರಹಬಂಧನಾತ್।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಭಾರ್ಯಾಮಯಂ ಪಾಶಂ ತಥೈವಾಪತ್ಯಸಂಭವಂ॥ 13-151-22 (87256)
ಯತಿಧರ್ಮಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯಿ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಃ।
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಶ್ರೇಯಃ ಸಮಭಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-151-23 (87257)
ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ವಿದಿತ್ವಾ ಸೋಽರ್ಥತತ್ವತಃ।
ಅನುಜ್ಞಾತಶ್ಚ ಗುರುಣಾ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಮವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-151-24 (87258)
ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಾನುಸೇವೀ ಚ ನದೀನಾಂ ಪುಲಿನಾಶ್ರಯಃ।
ಶೂನ್ಯಾಗಾರನಿಕೇತಶ್ಚ ವನವೃಕ್ಷಗುಹಾಶಯಃ॥ 13-151-25 (87259)
ಅರಣ್ಯಾನುಚರೋ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಾರಣ್ಯನಿಕೇತನಃ।
ಏಕರಾತ್ರಂ ದ್ವಿರಾತ್ರಂ ವಾ ನ ಕ್ವಚಿತ್ಸಜ್ಜತೇ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-151-26 (87260)
ಶೀರ್ಣಪರ್ಣಭುಗೇವಾಪಿ ವನೇ ಚರತಿ ಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ನ ಭೋಗಾರ್ಥಮನುಪ್ರೇತ್ಯ ಯಾತ್ರಾಮಾತ್ರಂ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-151-27 (87261)
ಧರ್ಮಲಬ್ಧಂ ಸಮಶ್ನಾತಿ ನ ಕಾಮಾತ್ಕಿಂಚಿದಶ್ನುತೇ।
ಯುಗಮಾತ್ರದೃಗಧ್ವಾನಂ ಕ್ರೋಶಾದೂರ್ಧ್ವಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-151-28 (87262)
ಸಮೋ ಮಾನಾವಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾಭಯಕರಸ್ತಥೈವಾಭಯದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-151-29 (87263)
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿರ್ನಮಸ್ಕಾರೋ ನಿರಾನಂದಪರಿಗ್ರಹಃ।
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರಃ ಸರ್ವಭೂತನಿರಾಶ್ರಯಃ॥ 13-151-30 (87264)
ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನತತ್ವಜ್ಞಸ್ತದಾ ಸತ್ಯರತಃ ಸದಾ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ನಾಧೋ ನ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ನ ಕಿಂಚಿದಭಿಕಾಮಯೇತ್॥ 13-151-31 (87265)
ಏವಂ ಹಿ ರಮಮಾಣಸ್ತು ಯತಿಧರ್ಮಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಕಾಲಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮಾತ್ತು ಯಥಾ ಪಕ್ವಫಲಂ ತಥಾ॥ 13-151-32 (87266)
ಸ ವಿಸೃಜ್ಯ ಸ್ವಕಂ ದೇಹಂ ಪ್ರವಿಶೇದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ।
ನಿರಾಮಯಮನಾದ್ಯಂತಂ ಗುಣಸೌಂಯಮಚೇತನಂ॥ 13-151-33 (87267)
ನಿರಕ್ಷರಮಬೀಜಂ ಚ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಮಜಂ ತಥಾ।
ಅಜಯ್ಯಮಕ್ಷಯಂ ಯತ್ತದಭೇದ್ಯಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮೇವ ಚ॥ 13-151-34 (87268)
ನಿರ್ಗುಣಂ ಚ ಪ್ರಕೃತಿಮನ್ನಿರ್ವಿಕಾರಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರಂ। 13-151-35 (87269)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪುರುಷಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಾನಂತ್ಯಾಯ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥'॥ ॥ 13-151-36 (87270)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 151 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-151-33 ಗುಣಸಾಂಯಮಚೇತನಮಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-151-35 ನಿರ್ಗುಣಂ ಚಾಪ್ರಕೃತಿಮದಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 152
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.152. ಅಧ್ಯಾಯಃ 152
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಸ್ಸಾಧನೋಪಾಯಪ್ರತಿಪಾದಕಪರಾಶರವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಪರಾಶರ ಉವಾಚ।
ಏವಂ ಸ ಭಿಕ್ಷುರ್ನಿರ್ವಾಣಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ದಗ್ಧಕಿಲ್ಬಿಷಃ।
ಇಹಸ್ಥೋ ದೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ನೀಡಂ ಶಕುನಿವದ್ಯಥಾ॥ 13-152-1 (87271)
ಸತ್ಪಥಾಲಂಬನಾದೇವ ಶೂದ್ರಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸದ್ಗತಿಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ಥಾನಮಚಲಂ ಸ್ಥಾನಾತ್ಸ್ಥಾನಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-152-2 (87272)
ಯಥಾ ಖನನ್ಖನಿತ್ರೇಣ ಜಾಂಗಲೇ ವಾರಿ ವಿಂದತಿ।
ಅನಿರ್ವೇದಾತ್ತತಃ ಸ್ಥಾನಮೀಪ್ಸಿತಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-152-3 (87273)
ಸೈಷಾ ಗತಿರನಾದ್ಯಂತಾ ಸರ್ವೈರಪ್ಯುಪಧಾರಿತಾ।
ತಸ್ಮಾಚ್ಛೂದ್ರೈರನಿರ್ವೇದಾಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾನೈಸ್ತು ನಿತ್ಯದಾ।
ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಯಥಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಮನೀಷಿಭಿಃ। 13-152-4 (87274)
ಯತ್ಕರೋತಿ ತದಶ್ನಾತಿ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ।
ನಾಕೃತಂ ಭುಜ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ನ ಕೃತಂ ನಶ್ಯತೇ ಫಲಂ॥ 13-152-5 (87275)
ತಥಾ ಶುಭಸಮಾಚಾರಃ ಶುಭಮೇವಾಪ್ನುತೇ ಫಲಂ।
ತಥಾಽಶುಭಸಮಾಚಾರೋ ಹ್ಯಶುಭಂ ಸಮವಾಪ್ನುತೇ।
ಶುಭಾನ್ಯೇವ ಸಮಾದದ್ಯಾದ್ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-152-6 (87276)
ಭೂತಿಶ್ಚ ನಾನ್ಯತಃ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಶೂದ್ರಾಣಾಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಕ್ರತೇ ಯತೀನಾಂ ಶುಶ್ರೂಷಾಮಿತಿ ಸಂತೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-152-7 (87277)
ತಸ್ಮಾದಾಗಮಸಂಪನ್ನೋ ಭವೇತ್ಸುನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಶಕ್ಯತೇ ಹ್ಯಾಗಮಾದೇವ ಗತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಮನಾಮಯಾಂ॥ 13-152-8 (87278)
ವರಾ ಚೈಷಾ ಗತಿರ್ದೃಷ್ಟಾ ಯಾಮನ್ವೇಪಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ಯತ್ರಾಮೃತತ್ವಂ ಲಭತೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದುಃಖಮನಂತರಂ॥ 13-152-9 (87279)
ಇಮಂ ಹಿ ಧರ್ಮಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಯೇಽಪಿ ಸ್ಯುಃ ಪಾಪಯೋನಯಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಕಿಂ ಪುನರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿದ್ವಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಾ ಬಹುಶ್ರುತಃ॥ 13-152-10 (87280)
ನ ಚಾಪ್ಯಕ್ಷೀಣಪಾಪಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ಭವತಿ ದೇಹಿನಃ।
ಜ್ಞಾನೋಪಲಬ್ಧಿರ್ಭವತಿ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಯದಾ ಭವೇತ್॥ 13-152-11 (87281)
ಉಪಲಭ್ಯ ತು ವಿಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಾಽಪ್ಯನಸೂಯಕಃ।
ತಥೈವ ವರ್ತೇದ್ಗುರುಷು ಭೂಯಾಂಸಂ ವಾ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-152-12 (87282)
ಅಥಾವಮನ್ಯೇತ ಗುರುಂ ತಥಾ ತೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ವ್ಯರ್ಥಮಸ್ಯ ಶ್ರುತಂ ಭವತಿ ಜ್ಞಾನಮಜ್ಞಾನತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-152-13 (87283)
ಗತಿಂ ಚಾಪ್ಯಶುಭಾಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನಿರಯಾಯ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಪ್ರಕ್ಷೀಯತೇ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಮಸ್ಯ ವಿರುಧ್ಯತೇ॥ 13-152-14 (87284)
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಕಲ್ಯಾಣೋ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಧಿಂ ನರಃ।
ಉತ್ಸೇಕಾನ್ಮೋಹಮಾಪದ್ಯ ತತ್ವಜ್ಞಾನಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 13-152-15 (87285)
ಏವಮೇವಿ ಹಿ ನೋತ್ಸೇಕಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಜ್ಞಾನಸಂಭವಃ।
ಫಲಂ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಹಿ ಶಮಃ ಪ್ರಶಾಮಾಯ ಯತೇತ್ಸದಾ॥ 13-152-16 (87286)
ಉಪಶಾಂತೇನ ದಾಂತೇನ ಕ್ಷಮಾಯುಕ್ತೇನ ಸರ್ವದಾ।
ಶುಶ್ರೂಷಾ ಪ್ರತಿಪತ್ತವ್ಯಾ ನಿತ್ಯಮೇವಾನಸೂಯತಾ॥ 13-152-17 (87287)
ಧೃತ್ಯಾ ಶಿಶ್ನೋದರಂ ರಕ್ಷೇತ್ಪಾಣಿಪಾದಂ ಚ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಮನಸಾ ಮನೋ ಬುದ್ಧೌ ಸಮಾದಧೇತ್॥ 13-152-18 (87288)
ಧೃತ್ಯಾಽಽಸೀತ ತತೋ ಗತ್ವಾ ಶುದ್ಧದೇಶಂ ಸುಸಂವೃತಂ।
ಲಬ್ಧಾಸನಂ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಂ ವಿಧಿಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-152-19 (87289)
ಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಸ್ತಥಾ ದೇವಂ ಹೃದಿಸ್ಥಮುಪಲಕ್ಷಯೇತ್।
ಆದೀಪ್ಯಮಾನಂ ವಪುಷಾ ವಿಧೂಮಮನಲಂ ಯಥಾ॥ 13-152-20 (87290)
ರಶ್ಮಿಮಂತಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ವೈದ್ಯುತಾಗ್ನಿಮಿವಾಂಬರೇ।
ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಹೃದಯೇ ಪಶ್ಯೇದೀಶಂ ಶಾಶ್ವತಮವ್ಯಯಂ॥ 13-152-21 (87291)
ನ ಚಾಯುಕ್ತೇನ ಶಕ್ಯೇತ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೇಹೇ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಯುಕ್ತಸ್ತು ಪಶ್ಯತೇ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸನ್ನಿವೇಶ್ಯ ಮನೋ ಹೃದಿ॥ 13-152-22 (87292)
ಅಥ ತ್ವೇವಂ ನ ಶಕ್ನೋತಿ ಕರ್ತುಂ ಹೃದಯಧಾರಣಂ।
ಯಥಾಸಾಂಖ್ಯಮುಪಾಸೀತ ಯಥಾವದ್ಯೋಗಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-152-23 (87293)
ಪಂಚ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣೀಹ ಪಂಚ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವೈ।
ಪಂಚ ಭೂತವಿಶೇಷಾಶ್ಚ ಮನಶ್ಚೈವ ತು ಷೋಡಶ॥ 13-152-24 (87294)
ತನ್ಮಾತ್ರಾಣ್ಯಪಬಿ ಪಂಚೈವ ಮನೋಽಹಂಕಾರ ಏವ ಚ।
ಅಷ್ಟಮಂ ಚಾಪ್ಯಥಾವ್ಯಕ್ತಮೇತಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ಏತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಶ್ಚಾಷ್ಟೌ ವಿಕಾರಾಶ್ಚಾಪಿ ಷೋಡಶ॥ 13-152-25 (87295)
ಏವಮೇತದಿಹಸ್ಥೇನ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ತತ್ವಬುದ್ಧಿನಾ।
ಏವಂ ವರ್ಷ್ಮ ಸಮುತ್ತೀರ್ಯ ತೀರ್ಣೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 13-152-26 (87296)
ಪರಿಸಂಖ್ಯಾನಮೇವೈತನ್ಮಂತವ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಬುದ್ಧಿನಾ॥ 13-152-27 (87297)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ಪಾವನಾಯ ಹಿತಾಯ ಚ।
ಏವಮೇವ ಪ್ರಸಂಖ್ಯಾಯ ತತ್ವಬುದ್ಧಿರ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ನಿಷ್ಪಲಂ ಕೇವಲಂ ಭವತಿ ಶುದ್ಧತತ್ವಾರ್ಥತತ್ವವಿತ್॥ 13-152-28 (87298)
ಭಿಕ್ಷುಕಾಶ್ರಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಶುಶ್ರೂಷಾನಿರತೋ ಬುಧಃ।
ಶೂದ್ರೋ ನಿರ್ಮುಚ್ಯತೇ ಸತ್ವಸಂಸರ್ಗಾದೇವ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 13-152-29 (87299)
ಸತ್ಸಂನಿಕ್ರಷೇ ಪರಿವರ್ತಿತವ್ಯಂ
ವಿದ್ಯಾಧಿಕಾಶ್ಚಾಪಿ ನಿಷೇವಿತವ್ಯಾಃ।
ಸವರ್ಣತಾಂ ಗಚ್ಛತಿ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಾ-
ನ್ನೀಲಃ ಖಗೋ ಮೇರುಮಿವಾಶ್ರಯನ್ವೈ॥ 13-152-30 (87300)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-152-31x (7306)
ಇತ್ಯೇವಮಾಖ್ಯಾಯ ಮಹಾಮುನಿಸ್ತದಾ
ಚತುರ್ಷು ವರ್ಣೇಷು ವಿಧಾನಮರ್ಥವಿತ್।
ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ವೃತ್ತಗತಿಂ ಸಮಾಧಿನಾ
ಸಮಾಧಿಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಯಯೌ ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಂ॥' ॥ 13-152-31 (87301)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 152 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 153
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.153. ಅಧ್ಯಾಯಃ 153
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಕಲಸೇವ್ಯತಾಪ್ರಯೋಜಕಗುಣಪ್ರತಿಪಾದಕೇಂದ್ರಮಾತಲಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೇಷಾಂ ದೇವಾ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸನ್ನಮಂತೇ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂಸ್ತನೃಷೀನ್ಸರ್ವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸತ್ತಮ॥ 13-153-1 (87302)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-153-2x (7307)
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಾಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-153-2 (87303)
ವೃತ್ರಂ ಹತ್ವಾಽಪ್ಯುಪಾವೃತ್ತಂ ತ್ರಿದಶಾನಾಂ ಪುರಸ್ಕೃತಂ।
ಮಹೇಂದ್ರಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸ್ತೂಯಮಾನಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ॥ 13-153-3 (87304)
ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಂ ರಥಸ್ಥಂ ಹರಿವಾಹನಂ।
ಮಾತಲಿಃ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೂತ್ವಾ ದೇವಮಿಂದ್ರಮುಘಾಚ ಹ॥ 13-153-4 (87305)
ನಮಸ್ಕೃತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭಗವಂಸ್ತ್ವಂ ಪುರಸ್ಕೃತಃ।
ಯೇಷಾಂ ಲೋಕೇ ನಮಸ್ಕುರ್ಯಾತ್ತಾನ್ಬ್ರವೀತು ಭವಾನ್ಮಮ॥ 13-153-5 (87306)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೇವರಾಜಃ ಶಚೀಪತಿಃ।
ಯಂತಾರಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಂತಂ ತಮಿಂದ್ರಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸಃ॥ 13-153-6 (87307)
ಧರ್ಮಂ ಚಾರ್ಥಂ ಚ ಕಾಮಂ ಚ ಯೇಷಾಂ ಚಿಂತಯತಾಂ ಮತಿಃ।
ನಾಧರ್ಮೇ ವರ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಮಾತಲೇ॥ 13-153-7 (87308)
ಯೇ ರೂಪಗುಣಸಂಪನ್ನಾಃ ಪ್ರಮದಾಹೃದಯಂಗಮಾಃ।
ನಿವೃತ್ತಾಃ ಕಾಮಭೋಗೇಷು ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಮಾತಲೇ॥ 13-153-8 (87309)
ಸ್ವೇಷು ಭೋಗೇಷು ಸಂತುಷ್ಟಾಃ ಸುವಾಚೋ ವಚನಕ್ಷಮಾಃ।
ಅಮಾನಕಾಮಾಶ್ಚಾರ್ಘಾರ್ಹಾಸ್ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಮಾತಲೇ॥ 13-153-9 (87310)
ಧನಂ ವಿದ್ಯಾಸ್ತಥೈಶ್ವರ್ಯಂ ಯೇಷಾಂ ನ ಚಲಯೇನ್ಮತಿಂ।
ಚಲಿತಾಂ ಯೇ ನಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಪೂಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-153-10 (87311)
ಇಷ್ಟೈರ್ದಾರೈರುಪೇತಾನಾಂ ಶುಚೀನಾಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣಾಂ।
ಚತುಷ್ಪಾದಕುಟುಂಬಾನಾಂ ಮಾತಿಲೇ ಪ್ರಣಮಾಂಯಹಂ॥ 13-153-11 (87312)
ಮಹತಸ್ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ಧನಸ್ಯ ವಿಪುಲಸ್ಯ ಚ।
ಕತ್ಯಾಗಸ್ತಸ್ಯ ನ ವೈ ಕಾರ್ಯೋ ಯೋಽಽತ್ಮಾನಂ ನಾವಬುಧ್ಯತೇ॥ 13-153-12 (87313)
ಯೇಷಾಮರ್ಥಸ್ತಥಾ ಕಾಮೋ ಧರ್ಮಮೂಲವಿವರ್ಧಿತಃ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ತಸ್ಯ ನಿಯತೌ ತಾನ್ನಮಸ್ಯಾಮಿ ಮಾತಲೇ॥ 13-153-13 (87314)
ಧರ್ಮಮೂಲಾರ್ಥಕಾಮಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಗವಾಮಪಿ॥
ಪತಿವ್ರತಾನಾಂ ನಾರೀಣಾಂ ಪ್ರಣಾಮಂ ಪ್ರಕರೋಂಯಹಂ॥ 13-153-14 (87315)
ಯೇ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಮಾನುಷಾನ್ಭೋಗಾನ್ಪೂರ್ವೇ ವಯಸಿ ಮಾತಲೇ।
ತಪಸಾ ಸ್ವರ್ಗಮಾಯಾಂತಿ ಶಶ್ವತ್ತಾನ್ಪೂಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-153-15 (87316)
ಅಸಂಭೋಗಾನ್ನಚಾಸಕ್ತಾಂಧರ್ಮನಿತ್ಯಾಂಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾನ್।
ಸಂನ್ಯಸ್ತಾನಚಲಪ್ರಖ್ಯಾನ್ಮನಸಾ ಪೂಜಯಾಮಿ ತಾನ್॥ 13-153-16 (87317)
ಜ್ಞಾನಪ್ರಸನ್ನವಿದ್ಯಾನಾಂ ನಿರೂಢಂ ಧರ್ಮಮೀಪ್ಸಿತಂ।
ಪರೈಃ ಕೀರ್ತಿತಶೌಚಾನಾಂ ಮಾತಲೇ ತಾನ್ನಮಾಂಯಹಂ'॥ ॥ 13-153-17 (87318)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 153 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 154
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.154. ಅಧ್ಯಾಯಃ 154
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕಪೃಥಿವೀವಾಸುದೇವಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಖಿಲಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಋದ್ಧಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಮನುಷ್ಯ ಇಹ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-154-1 (87319)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-154-2x (7308)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾವೃತ್ತಂ ಜನಾಧಿಪ।
ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಭಾರತ॥ 13-154-2 (87320)
ಸಂಸ್ತುತ್ಯ ಪೃಥಿವೀಂ ದೇವೀಂ ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾಂ ತ್ವಂ ಯತ್ಪೃಚ್ಛಸೇಽದ್ಯ ವೈ॥ 13-154-3 (87321)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-154-4x (7309)
ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಯಾ ವಾ ಮದ್ವಿಧೇನ ವಾ।
ಕಿಮವಶ್ಯಂ ಧರೇ ಕಾರ್ಯಂ ಕಿಂ ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಸುಖಂ ಭವೇತ್॥ 13-154-4 (87322)
ಪೃಥಿವ್ಯುವಾಚ। 13-154-5x (7310)
ಋಷಯಃ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಮನುಷ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಮಾಧವ।
ಪೂಜ್ಯಾಶ್ಚೈವಾರ್ಚನೀಯಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಚೈವ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-154-5 (87323)
ಸದಾ ಯಜ್ಞೇನ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಸದಾಽಽತಿಥ್ಯೇನ ಮಾನುಷಾನ್।
ಛಂದತಸ್ತರ್ಪಣೇನಾಪಿ ಪಿತೄನ್ಯುಂಜಂತಿ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-154-6 (87324)
ತೇನ ಹ್ಯೃಷಿಗಣಾಃ ಪ್ರೀತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಯೇಣಿ ಚಾನಘ।
ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿಂ ಪರಿಚರೇದಭುಕ್ತ್ವಾ ಬಲಿಕರ್ಮ ಚ॥ 13-154-7 (87325)
ಕುರ್ಯಾತ್ತಥೈವ ದೇವಾನ್ವೈ ಪ್ರಿಯಂ ಮೇ ಮಧುಸೂದನ।
ಕುರ್ಯಾದಹರಹಃ ಶ್ರಾದ್ಧಮನ್ನಾದ್ಯೇನೋದಕೇನ ಚ॥ 13-154-8 (87326)
ಪಯೋಮೂಲಫಲೈರ್ವಾಽಪಿ ಪಿತೄಣಾಂ ಪ್ರೀತಿಮಾವಹೇತ್।
ಸಿದ್ಧಾನ್ನಾದ್ವೈಶ್ವದೇವಂ ವೈ ಕುರ್ಯಾದಗ್ನೌ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-154-9 (87327)
ಆಗ್ನೀಷೋಮಂ ವೈಶ್ವದೇವಂ ಧಾನ್ವಂತರ್ಯಮನಂತರಂ।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯೇ ಚೈವ ಪೃಥಗ್ಘೋಮೋ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-154-10 (87328)
ತಥೈವ ಚಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಬಲಿಕರ್ಮ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್।
ದಕ್ಷಿಣಾಯಾಂ ಯಮಾಯೇತಿ ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಂ ವರುಣಾಯ ಚ॥ 13-154-11 (87329)
ಸೋಮಾಯ ಚಾಪ್ಯುದೀಚ್ಯಾಂ ವೈ ವಾಸ್ತುಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ಧನ್ವಂತರೇಃ ಪ್ರಾಗುದೀಚ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂ ಶಕ್ರಾಯ ಮಾಧವ॥ 13-154-12 (87330)
ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯ ಇತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಬಲಿಂ ದ್ವಾರಿ ಗೃಹಸ್ಯ ವೈ।
ಮರುದ್ಭ್ಯೋ ದೈವತೇಭ್ಯಶ್ಚ ಬಲಿಮಂತರ್ಗೃಹೇ ಹರೇತ್॥ 13-154-13 (87331)
ತಥೈವ ವಿಶ್ವೇದೇವೇಭ್ಯೋ ಬಲಿಮಾಕಾಶತೋ ಹರೇತ್।
ನಿಶಾಚರೇಭ್ಯೋ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಬಲಿಂ ನಕ್ತಂ ಯಥಾ ಹರೇತ್॥ 13-154-14 (87332)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಬಲಿಂ ಸಂಯಗ್ದದ್ಯಾದ್ಭಿಕ್ಷಾಂ ದ್ವಿಜಾಯ ವೈ।
ಅಲಾಭೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಗ್ನಾವಗ್ರಮುದ್ಧೃತ್ಯ ನಿಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 13-154-15 (87333)
ಯದಾ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಪಿತೃಭ್ಯೋಪಿ ದಾತುಮಿಚ್ಛೇತ ಮಾನವಃ।
ತದಾ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಕುರ್ವೀತ ನಿವೃತ್ತೇ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ॥ 13-154-16 (87334)
ಪಿತೄನ್ಸಂತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ತು ಬಲಿಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಧಾನತಃ।
ವೇಶ್ವದೈವಂ ತತಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಪಶ್ಚಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಂಣಭೋಜನಂ॥ 13-154-17 (87335)
ತತೋಽನ್ನೇನಾವಶೇಷೇಣ ಭೋಜಯೇದತಿಥೀನಪಿ।
ಅರ್ಘ್ಯಪೂರ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ತತಃ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಮಾನವಾನ್।
ಅನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಸ್ಥಿತೋ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾದತಿಥಿರುಚ್ಯತೇ॥ 13-154-18 (87336)
ಆಚಾರ್ಯಸ್ಯ ಪಿತುಶ್ಚೈವ ಸಖ್ಯುರಾಪ್ತಸ್ಯ ಚಾತಿಥೇಃ।
ಇದಮಸ್ತಿ ಗೃಹೇ ಮಹ್ಯಮಿತಿ ನಿತ್ಯಂ ನಿವೇದಯೇತ್॥ 13-154-19 (87337)
ತೇ ಯದ್ವದೇಯುಸ್ತತ್ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ಧರ್ಮೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ಗೃಹಸ್ಥಃ ಪುರುಷಃ ಕೃಷ್ಣ ಶಿಷ್ಟಾಶೀ ಚ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-154-20 (87338)
ರಾಜರ್ತ್ವಿಜಂ ಸ್ನಾತಕಂ ಚ ಗುರುಂ ಶ್ವಶುರಮೇವ ಚ।
ಅರ್ಚಯೇನ್ಮಧುಪರ್ಕೇಣ ಪರಿಸಂವತ್ಸರೋಷಿತಾನ್॥ 13-154-21 (87339)
ಶ್ವಭ್ಯಶ್ಚ ಶ್ವಪಚೇಭ್ಯಶ್ಚ ವಯೋಭ್ಯಶ್ಚಾವಪೇದ್ಭುವಿ॥ 13-154-22 (87340)
ವೈಶ್ವದೇವಂ ಹಿ ನಾಮೈತತ್ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತರ್ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-154-23 (87341)
ಏತಾಂಸ್ತು ಧರ್ಮಾನ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾನ್ಯಃ ಕುರ್ಯಾದನಸೂಯಕಃ।
ಸ ಇಹರ್ದ್ಧಿಂ ಪರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-154-24 (87342)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-154-25x (7311)
ಇತಿ ಭೂಮೇರ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ತಥಾ ಚಕಾರ ಸತತಂ ತ್ವಮಪ್ಯೇವಂ ಸದಾಽಽಚರ॥ 13-154-25 (87343)
ಏತದ್ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮಂ ತ್ವಂ ಚೇಷ್ಟಮಾನೋ ಜನಾಧಿಪ।
ಇಹ ಲೋಕೇ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ ॥ 13-154-26 (87344)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಪಂಚಾಶದದಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 154 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-154-1 ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಗೃಹಸ್ಥಯೋಗ್ಯಂ॥ 7-154-7 ಬಲಿಕರ್ಮ ವೈಶ್ವದೇವಃ ತತ್ರ ಪ್ರಾಗನ್ನಮೇವ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ॥ 7-154-15 ಭಿಕ್ಷಾದ್ವಯಂ ತಥೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 155
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.155. ಅಧ್ಯಾಯಃ 155
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುಷ್ಪಧೂಪದೀಪದಾನಾದಿಪ್ರಶಂಸಾಪರಬಲಿಶುಕ್ರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಆಲೋಕದಾನಂ ನಾಮೈತತ್ಕೀದೃಶಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕಥಮೇತತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಫಲಂ ವಾ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-155-1 (87345)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-155-2x (7312)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮನೋಃ ಪ್ರಜಾಪತೇರ್ವಾದಂ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-155-2 (87346)
ತಪಸ್ವೀ ಕಶ್ಚಿದಭವತ್ಸುವರ್ಣೋ ನಾಮ ಭಾರತ।
ವರ್ಣತೋ ಹೇಮವರ್ಣಃ ಸ ಸುವರ್ಣ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ॥ 13-155-3 (87347)
ಕುಲಶೀಲಗುಣೋಪೇತಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋಪರಮಂ ಗತಃ।
ಬಹೂನ್ಸುವಂಶಪ್ರಭವಾನ್ಸಮತೀತಃ ಸ್ವಕೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 13-155-4 (87348)
ಸ ಕದಾಚಿನ್ಮನುಂ ವಿಪ್ರೋ ದದರ್ಶೋಪಸಸರ್ಪ ಚ।
ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ತೌ ಚೋಭೌ ತತ್ರ ಚಕ್ರತುಃ॥ 13-155-5 (87349)
ತತಸ್ತೌ ಸತ್ಯಸಂಕಲ್ಪೌ ಮೇರೌ ಕಾಂಚನಪರ್ವತೇ।
ದೇವರ್ಷಿಭಿಃ ಸದಾ ಜುಷ್ಟೇ ಸಹಿತೌ ಸಂನ್ಯಷೀದತಾಂ॥ 13-155-6 (87350)
ತತ್ರ ತೌ ಕಥಯಂತೌ ಸ್ತಾಂ ಕಥಾ ನಾನಾವಿಧಾಶ್ರಯಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿದೇವದೈತ್ಯಾನಾಂ ಪುರಾಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-155-7 (87351)
ಸುವರ್ಣಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ಮನುಂ ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಪ್ರತಿ।
ಹಿತಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಮೇ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-155-8 (87352)
ಸುಮನೋಗಂಧಧೂಪಾದ್ಯೈರಿಜ್ಯಂತೇ ದೈವತಾನಿ ಚ।
ಕಿಮೇತತ್ಕಥಮುತ್ಪನ್ನಂ ಫಲಂ ಯೋಗಂ ಚ ಶಂಸ ಮೇ॥ 13-155-9 (87353)
ಮನುರುವಾಚ। 13-155-10x (7313)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಚ ಬಲೇಶ್ಚೈವ ಸಂವಾದಂ ವೈ ಮಹಾತ್ಮನೋಃ॥ 13-155-10 (87354)
ಬಲೇರ್ವೈರೋಚನಸ್ಯೇಹ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮನುಶಾಸತಃ।
ಸಮೀಪಮಾಜಗಾಮಾಶು ಶುಕ್ರೋ ಭೃಗುಕುಲೋದ್ವಹಃ॥ 13-155-11 (87355)
ತಮರ್ಘ್ಯಾದಿಭಿರಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಭಾರ್ಗವಂ ಸೋಽಸುರಾಧಿಪಃ।
ನಿಷಸಾದಾಸನೇ ಪಶ್ಚಾದ್ವಿಧಿವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-155-12 (87356)
ಕಥೇಯಮಭವತ್ತತ್ರ ತ್ವಯಾ ಯಾ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾ।
ಸುಮನೋಧೂಪದೀಪಾನಾಂ ಸಂಪ್ರದಾನೇ ಫಲಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-155-13 (87357)
ತತಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಃ ಕವೀಂದ್ರಂ ಪ್ರಶ್ನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-155-14 (87358)
ಸುಮನೋಧೂಪದೀಪಾನಾಂ ಕಿಂ ಫಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಿವಿತ್ತಮ।
ಪ್ರದಾನಸ್ಯ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-155-15 (87359)
ಶುಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-155-16x (7314)
ಅಗ್ನೀಷೋಮಾದಿಸೃಷ್ಟೌ ತು ವಿಷ್ಣೋಃ ಸರ್ವಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಭೋಃ।
ತಪಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಧರ್ಮಸ್ತಸ್ಮಾದನಂತರಂ॥ 13-155-16 (87360)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ಚೈವ ವೀರುದೋಷಧ್ಯ ಏವ ಚ।
ಸೋಮಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಚ ಬಹುಧಾ ಸಂಭೂತಃ ಪೃಥಿವೀತಲೇ।
ಅಮೃತಂ ಚ ವಿಷಂ ಚೈವ ಯಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಸ್ತೃಣಜಾತಯಃ॥ 13-155-17 (87361)
ಅಮೃತಂ ಮನಸಃ ಪ್ರೀತಿಂ ಸದ್ಯಸ್ತೃಪ್ತಿಂ ದದಾತಿ ಚ।
ಮನೋ ಗ್ಲಪಯತೇ ತೀವ್ರಂ ವಿಷಂ ಗಂಧೇನ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-155-18 (87362)
ಅಮೃತಂ ಮಂಗಲಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಹದ್ವಿಷಮಮಂಗಲಂ।
ಓಷಧ್ಯೋ ಹ್ಯಮೃತಂ ಸರ್ವಾ ವಿಷಂ ತೇಜೋಗ್ನಿಸಂಭವಂ॥ 13-155-19 (87363)
ಅಮೃತಂ ಮನೋ ಹ್ಲಾದಯತೇ ಶ್ರಿಯಂ ಚಾಪಿ ದದಾತಿ ಚ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುಮನಸಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ನರೈಃ ಸುಕೃತಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-155-20 (87364)
ದೇವತಾಭ್ಯಃ ಸುಮನಸೋ ಯೋ ದದಾತಿ ನರಃ ಶುಚಿಃ।
ತಸ್ಮೈ ಸುಮನಸೋ ದೇವಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸುಮನಸಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-155-21 (87365)
ಯಂಯಮುದ್ದಿಶ್ಯ ದೀಯೇರಂದೇವಂ ಸುಮನಸಃ ಪ್ರಭೋ।
ಮಂಗಲಾರ್ತಂ ಸ ತೇನಾಸ್ಯ ಪ್ರೀತೋ ಭವತಿ ದೈತ್ಯಪ॥ 13-155-22 (87366)
ಜ್ಞೇಯಾಸ್ತೂಗ್ರಾಶ್ಚ ಸೌಂಯಾಶ್ಚ ತೇಜಸ್ವಿನ್ಯಶ್ಚ ತಾಃ ಪೃಥಕ್।
ಓಷಧ್ಯೋ ಬಹುವೀರ್ಯಾ ಹಿ ಬಹುರೂಪಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-155-23 (87367)
ಯಜ್ಞಿಯಾನಾಂ ಚ ವೃಕ್ಷಾಣಾಮಯಜ್ಞೀಯಾನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಆಸುರಾಣಿ ಚ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ದೈವತೇಭ್ಯೋ ಹಿತಾನಿ ಚ॥ 13-155-24 (87368)
ರಕ್ಷಸಾಮುರಗಾಣಾಂ ಚ ಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಚ ತಥಾ ಪ್ರಿಯಾಃ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಕಾಂತಾ ಯಾಸ್ತ್ವನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-155-25 (87369)
ವನ್ಯಾ ಗ್ರಾಂಯಾಶ್ಚೇಹ ತಥಾ ಕೃಷ್ಟೋಪ್ತಾಃ ಪರ್ವತಾಶ್ರಯಾಃ।
ಅಕಂಟಕಾಃ ಕಂಟಕಿನೋ ಗಂಧರೂಪರಸಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-155-26 (87370)
ದ್ವಿವಿಧೋ ಹಿ ಸ್ಮೃತೋ ಗಂಧ ಇಷ್ಟೋಽನಿಷ್ಟಶ್ಚ ಪುಷ್ಪಜಃ।
ಇಷ್ಟಗಂಧಾನಿ ದೇವಾನಾಂ ಪುಷ್ಪಾಣೀತಿ ವಿಭಾವಯ॥ 13-155-27 (87371)
ಅಕಂಟಕಾನಾಂ ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಶ್ವೇತಪ್ರಾಯಾಶ್ಚ ವರ್ಣತಃ।
ತೇಷಾಂ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ದೇವಾನಾಮಿಷ್ಟಾನಿ ಸತತಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-155-28 (87372)
`ಪದ್ಮಂ ಚ ತುಲಸೀ ಜಾತಿರಾಪಃ ಸರ್ವೇಷು ಪೂಜಿತಾ।'
ಜಲಜಾನಿ ಚ ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಪದ್ಮಾದೀನಿ ಚ ಯಾನಿ ವೈ।
ಗಂಧರ್ವನಾಗಯಕ್ಷೇಭ್ಯಸ್ತಾನಿ ದದ್ಯಾದ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-155-29 (87373)
ಓಪಧ್ಯೋ ರಕ್ತಪುಷ್ಪಾಶ್ಚ ಕಟುಕಾಃ ಕಂಟಕಾನ್ವಿತಾಃ।
ಶತ್ರೂಣಾಮಭಿಚಾರಾರ್ಥಮಥರ್ವಸು ನಿದರ್ಶಿತಾಃ॥ 13-155-30 (87374)
ತೀಕ್ಷ್ಣವೀರ್ಯಾಸ್ತು ಭೂತಾನಾಂ ದುರಾಲಂಭಾಃ ಸಕಂಟಕಾಃ।
ರಕ್ತಭೂಯಿಷ್ಠವರ್ಣಾಶ್ಚ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ಚೈವೋಪಹಾರಯೇತ್॥ 13-155-31 (87375)
ಮನೋಹೃದಯನಂದಿನ್ಯೋ ವಿಮರ್ದೇ ಮಧುರಾಶ್ಚ ಯಾಃ।
ಚಾರುರರೂಪಾಃ ಸುಮನಸೋ ಮಾನುಪಾಣಾಂ ಸ್ಮೃತಾ ವಿಭೋ॥ 13-155-32 (87376)
ನ ತು ಶ್ಮಶಾನಸಂಭೂತಾ ನ ದೇವಾಯತನೋದ್ಭವಾಃ।
ಸನ್ನಯೇತ್ಪುಷ್ಟಿಯುಕ್ತೇಷು ವಿವಾಹೇಷು ರಹಃಸು ಚ॥ 13-155-33 (87377)
ಗಿರಿಸಾನುರುಹಾಃ ಸೌಂಯಾ ದೇವಾನಾಮುಪಧಾರಯೇತ್।
ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾಭ್ಯುಕ್ಷಿತಾಃ ಸೌಂಯಾ ಯಥಾಯೋಗಂ ಯಥಾಸ್ಮೃತಿ॥ 13-155-34 (87378)
ಗಂಧೇನ ದೇವಾಸ್ತುಷ್ಯಂತಿ ದರ್ಶನಾದ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ನಾಗಾಃ ಸಮುಪಭೋಗೇನ ತ್ರಿಭಿರೇತೈಸ್ತು ಮಾನುಷಾಃ॥ 13-155-35 (87379)
ಸದ್ಯಃ ಪ್ರೀಣಾತಿ ದೇವಾನ್ವೈ ತೇ ಪ್ರೀತಾ ಭಾವಯಂತ್ಯುತ।
ಸಂಕಲ್ಪಸಿದ್ಧಾ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಮೀಪ್ಸಿತಾಶ್ಚ ಮನೋರಥಾಃ॥ 13-155-36 (87380)
ದೇವಾಃ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಸತತಂ ಮಾನಿತಾ ಮಾನಯಂತಿ ಚ।
ಅವಜ್ಞಾತಾವಧೂತಾಶ್ಚ ನಿರ್ದಹಂತ್ಯಧಮಾನ್ನರಾನ್॥ 13-155-37 (87381)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧೂಪದಾನವಿಧೇಃ ಫಲಂ।
ಧೂಪಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ಸಾಧೂನಸಾಧೂಂಶ್ಚ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-155-38 (87382)
ನಿರ್ಯಾಸಾಃ ಸರಲಾಶ್ಚೈವ ಕೃತ್ರಿಮಾಶ್ಚೈವ ತೇ ತ್ರಯಃ।
ಇಷ್ಟೋಽನಿಷ್ಟೋ ಭವೇದ್ಗಂಧಸ್ತನ್ಮೇ ವಿಸ್ತರಶಃ ಶೃಣು॥ 13-155-39 (87383)
ನಿರ್ಯಾಸಾಃ ಸಲ್ಲಕೀವರ್ಜ್ಯಾ ದೇವಾನಾಂ ದಯಿತಾಸ್ತು ತೇ।
ಗುಗ್ಗುಲುಃ ಪ್ರವರಸ್ತೇಷಾಂ ಸರ್ವೇಪಾಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-155-40 (87384)
ಅಗುರುಃ ಸಾರಿಣಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಭೋಗಿನಾಂ।
ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಸಲ್ಲಕೀಜಶ್ಚ ಕಾಂಕ್ಷಿತೋ ಯಶ್ಚ ತದ್ವಿಧಃ॥ 13-155-41 (87385)
ಅಥ ಸರ್ಜರಸಾದೀನಾಂ ಗಂಧೈಃ ಪಾರ್ಥಿವದಾರವೈಃ।
ಫಾಣಿತಾಸವಸಂಯುಕ್ತೈರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-155-42 (87386)
ದೇವದಾನವಭೂತಾನಾಂ ಸದ್ಯಸ್ತುಷ್ಠಿಕರಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಯೇಽನ್ಯೇ ವೈಹಾರಿಕಾಸ್ತತ್ರ ಮಾನುಷಾಣಾಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-155-43 (87387)
ಯ ಏವೋಕ್ತಾಃ ಸುಮನಸಾಂ ಪ್ರದಾನೇ ಗುಣಹೇತವಃ।
ಧೂಪೇಷ್ವಪಿ ಪರಿಜ್ಞೇಯಾಸ್ತ ಏವ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಾಃ॥ 13-155-44 (87388)
ದೀಪದಾನೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಫಲಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ।
ಯಥಾ ಯೇನ ಯದಾ ಚೈವ ಪ್ರದೇಯಾ ಯಾದೃಶಾಶ್ಚ ತೇ॥ 13-155-45 (87389)
ಜ್ಯೋತಿಸ್ತೇಜಃ ಪ್ರಕಾಶಂ ವಾಽಪ್ಯೂಧ್ವಗಂ ಚಾಪಿ ವರ್ಧತೇ।
ಪ್ರದಾನಂ ತೇಜಸಾಂ ತಸ್ಮಾತ್ತೇಜೋ ವರ್ಧಯತೇ ನೃಣಾಂ॥ 13-155-46 (87390)
ಅಂಧತಮಸ್ತಮಿಸ್ರಂ ಚ ದಕ್ಷಿಣಾಯನಮೇವ ಚ।
ಉತ್ತರಾಯಣಮೇತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ದಾನಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-155-47 (87391)
ಯಸ್ಮಾದೂರ್ಧ್ವಗಮೇ ತತ್ತು ತಮಸಶ್ಚೈವ ಭೇಷಜಂ।
ತಸ್ಮಾದೂರ್ಧ್ವಗತೇರ್ದಾತಾ ಭವೇದತ್ರೇತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-155-48 (87392)
ದೇವಾಸ್ತೇಜಸ್ವಿನೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಭಾವಂತಃ ಪ್ರಕಾಶಕಾಃ।
ತಾಮಸಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚೈವ ತಸ್ಮಾದ್ದೀಪಃ ಪ್ರದೀಯತೇ॥ 13-155-49 (87393)
ಆಲೋಕದಾನಾಚ್ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ಪ್ರಭಾಯುಕ್ತೋ ಭವೇನ್ನರಃ।
ತಾಂದತ್ತ್ವಾ ನೋಪಹಿಂಸೇನ ನ ಹರೇನ್ನೋಪನಾಶಯೇತ್॥ 13-155-50 (87394)
ದೀಪಹಾರ್ತಾ ಭವೇದಂಧಸ್ತಮೋಗತಿರಸುಪ್ರಭಃ।
ದೀಪಪ್ರದಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ದೀಪಮಾಲೀ ವಿರಾಜತೇ॥ 13-155-51 (87395)
ಹವಿಪಾ ಪ್ರಥಮಃ ಕಲ್ಪೋ ದ್ವಿತೀಯಶ್ಚೌಷಧೀರಸೈಃ।
ವಸಾಮೇದೋಸ್ಥಿನಿರ್ಯಾಸೈರ್ನ ಕಾರ್ಯಃ ಪುಷ್ಟಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-155-52 (87396)
ದೇವಾಲಯೇ ಸಭಾಯಾಂ ಚ ಗಿರೌ ಚೈತ್ಯಚತುಷ್ಪಥೇ।
ದೀಪದಾತಾ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-155-53 (87397)
ಕುಲೋದ್ಯೋತೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಪ್ರಕಾಶತ್ವಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಚೈವ ಸಾಲೋಕ್ಯಂ ದೀಪದಾತಾ ಭವೇನ್ನರಃ॥ 13-155-54 (87398)
ಬಲಿಕರ್ಮಸು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಗುಣಾನ್ಕರ್ಮಫಲೋದಯಾನ್।
ದೇವಯಕ್ಷೋರಗನೃಣಾಂ ಭೂತಾನಾಮಥ ರಕ್ಷಸಾಂ॥ 13-155-55 (87399)
ಯೇಷಾಂ ನಾಗ್ರಭುಜೋ ವಿಪ್ರಾ ದೇವತಾತಿಥಿಬಾಲಕಾಃ।
ರಾಕ್ಷಸಾನೇವ ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ನಿರ್ವಷಟ್ಕಾರಮಂಗಲಾನ್॥ 13-155-56 (87400)
ತಸ್ಮಾದಗ್ರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ದೇವಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತಂ।
ಶಿರಸಾ ಪ್ರಣತಶ್ಚಾಪಿ ಹರೇದ್ಬಲಿಮತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-155-57 (87401)
ಗೃಹ್ಣಂತಿ ದೇವತಾ ನಿತ್ಯಮಾಶಂಸಂತಿ ಸದಾ ಗೃಹಾನ್।
ಬಾಹ್ಯಾಶ್ಚಾಗಂತವೋ ಯೇಽನ್ಯೇ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ॥ 13-155-58 (87402)
ಇತೋ ದತ್ತೇನ ಜೀವಂತಿ ದೇವತಾಃ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ತೇ ಪ್ರೀತಾಃ ಪ್ರೀಣಯಂತ್ಯೇನಮಾಯುಷಾ ಯಶಸಾ ಧನೈಃ॥ 13-155-59 (87403)
ಬಲಯಃ ಸಹ ಪುಷ್ಪೈಸ್ತು ದೇವಾನಾಮುಪಹಾರಯೇತ್।
ದಧಿದುಗ್ಧಮಯಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಸುಗಂಧಾಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ॥ 13-155-60 (87404)
ಕಾರ್ಯಾ ರುಧಿರಮಾಂಸಾಢ್ಯಾ ಬಲಯೋ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ।
ಸುರಾಸವಪುರಸ್ಕಾರಾ ಲಾಜೋಲ್ಲಾಪಿಕಭೂಷಿತಾಃ॥ 13-155-61 (87405)
ನಾಗಾನಾಂ ದಯಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲವಿಮಿಶ್ರಿತಾಃ।
ತಿಲಾನ್ಗುಡಸುಸಂಪನ್ನಾನ್ಭೂತಾನಾಮುಪಹಾರಯೇತ್॥ 13-155-62 (87406)
ಅಗ್ರದಾತಾಽಗ್ರಭೋಗೀ ಸ್ಯಾದ್ಬಲವೀರ್ಯಸಮನ್ವಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದಗ್ರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ದೇವಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಿತಂ॥ 13-155-63 (87407)
ಜ್ವಲಂತ್ಯಹರಹೋ ವೇಶ್ಮ ಯಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಗೃಹದೇವತಾಃ।
ತಾಃ ಪೂಜ್ಯಾ ಭೂತಿಕಾಮೇನ ಪ್ರಸೃತಾಗ್ರಪ್ರದಾಯಿನಾ॥ 13-155-64 (87408)
ಇತ್ಯೇತದಸುರೇಂದ್ರಾಯ ಕಾವ್ಯಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಾರ್ಗವಃ।
ಸುವರ್ಣಾಯ ಮನುಃ ಪ್ರಾಹ ಸುವರ್ಣೋ ನಾರದಾಯ ಚ॥ 13-155-65 (87409)
ನಾರದೋಽಪಿ ಮಯಿ ಪ್ರಾಹ ಗುಣಾನೇತಾನ್ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ತ್ವಮಪ್ಯೇತದ್ವಿದಿತ್ವೇಹ ಸರ್ವಮಾಚರ ಪುತ್ರಕ॥ ॥ 13-155-66 (87410)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 155 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-155-6 ರಮಣೀಯೇ ಶಿಲಾಪೃಷ್ಠ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-155-7 ಸ್ತಾಂ ಅಭವತಾಂ॥ 7-155-16 ತಪಃ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಧರ್ಮಃ। ಧರ್ಮೋ ದಯಾದಿಃ॥ 7-155-17 ಲತಾಃ ಓಷಧ್ಯೋ ವ್ರೀಹ್ಯಾದಯಃ॥ 7-155-40 ಪ್ರವರಸ್ತೇಷಾಂ ಘೃತಮಿಶ್ರೋಽಥ ಕುಂಜರ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-155-46 ಜ್ಯೋತಿರ್ದೀಪಾದಿ। ತೇಜಃ ಕಾಂತಿಃ। ಪ್ರಕಾಶಃ ಕೀರ್ತಿಃ॥ 7-155-47 ತಮಿಸ್ರಂ ಅಂಧಕಾರಃ। ಅಂಧಂ ತಮೋ ನಾಮ ನರಕರೂಪಂ। ತಥಾ ದಕ್ಷಿಣಾಯನಮಪ್ಯಂಧಂ ತಮ ಏವ। ಅತ ಉತ್ತರಾಯಣೇ ರಾತ್ರೌ ತಮೋನಾಶಕಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ದೇಯಂ ನರಕನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ॥ 7-155-52 ಹವಿಷಾ ಘೃತೇನ ಓಷಧೀರಸೈಃ ತಿಲಸರ್ಷಪಾದಿಸ್ನೇಹೈಃ। ವಸಾಮೇದೋಸ್ಥೀನಿ ಪ್ರಾಣ್ಯವಯವಾಸ್ತೇಷಾಂ ನಿರ್ಯಾಸಾಃ ಸ್ನೇಹಾಃ। ವಸಾದಯಃ ಪೃಥಗ್ವಾ ನಿರ್ಯಾಸಾತ್॥ 7-155-60 ದಧಿದ್ರಪ್ಸಯುತಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-155-61 ಲಾಜೋಲ್ಲಾಪಿಕಭೂಷಿತಾಃ। ಉಲ್ಲಾಪಿಕ ಉಪರಿಲಾಪನಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 156
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.156. ಅಧ್ಯಾಯಃ 156
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬಲಿದೀಪಪ್ರದಾನಕಥನೋಪಯೋಗಿತಯಾ ನಹುಷಚರಿತಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ದೇವೈರ್ವರದಾನಪೂರ್ವಕಮಿಂದ್ರಪದಂ ಪ್ರಾಪಿತೇನ ನಹುಷೇಣ ಪರ್ಪಾತ್ಸಪ್ತರ್ಷ್ಯಾದಿಭಿಃ ಪರ್ಯಾಯೇಣ ಸ್ವಯಾನವಾಹನಂ॥ 2 ॥ ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ತದ್ಯಾನವಹನಪರ್ಯಾಯೇ ಭೃಗುಣಾಽಗಸ್ತ್ಯಂಪ್ರತಿ ಸ್ವೇನ ನಹುಷಸ್ಯಾಧಃಪಾತನಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುಷ್ಪಧೂಪಪ್ರದಾಯಿನಾಂ।
ಫಲಂ ಬಲಿವಿಧಾನೇ ಚ ತದ್ಭೂಯೋ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-156-1 (87411)
ಧೂಪಪ್ರದಾನಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರದೀಪಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ।
ಬಲಯಶ್ಚ ಕಿಮರ್ಥಂ ವೈ ಕ್ಷಿಪ್ಯಂತೇ ಗೃಹಮೇಧಿಭಿಃ॥ 13-156-2 (87412)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-156-3x (7315)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ನಹುಷಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಮಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಭೃಗೋಸ್ತತಾ॥ 13-156-3 (87413)
ನಹುಷೋ ಹಿ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ದೇವರಾಜ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸುಕೃತೇನೇಹ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-156-4 (87414)
ತತ್ರಾಪಿ ಪ್ರಯತೋ ರಾಜನ್ನಹುಷಸ್ತ್ರಿದಿವೇ ವಸನ್।
ಮಾನುಷೀಶ್ಚೈವ ದಿವ್ಯಾಶ್ಚ ಕುರ್ವಾಣೋ ವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 13-156-5 (87415)
ಮಾನುಷ್ಯಸ್ತತ್ರ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ಮ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಪ್ರವೃತ್ತಾಸ್ತ್ರಿದಿವೇ ರಾಜಂದಿವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸನಾತನಾಃ॥ 13-156-6 (87416)
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಾಣಿ ಸಮಿಧಃ ಕುಶಾಃ ಸುಮನಸಸ್ತಥಾ।
ಬಲಯಶ್ಚಾನ್ನಲಾಜಾಭಿರ್ಧೂಪನಂ ದೀಪಕರ್ಮ ಚ॥ 13-156-7 (87417)
ಸರ್ವಂ ತಸ್ಯ ಗೃಹೇ ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಜಪಯಜ್ಞಾನ್ಮನೋಯಜ್ಞಾಂಸ್ತ್ರಿದಿವೇಽಪಿ ಚಕಾರ ಸಃ॥ 13-156-8 (87418)
ದೇವಾನಭ್ಯರ್ಚಯಚ್ಚಾಪಿ ವಿಧಿವತ್ಸ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಸರ್ವಾನೇವ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಮರಿಂದಮ॥ 13-156-9 (87419)
ಅಥೇನದ್ರೋಽಹಮಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅಹಂಕಾರಂ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಸರ್ವಾಶ್ಚೈವ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಪರ್ಯಹೀಯಂತ ಭೂಪತೇಃ॥ 13-156-10 (87420)
ಸಪ್ತರ್ಷೀನ್ವಾಹಯಾಮಾಸ ವರದಾನದಮಾನ್ವಿತಃ।
ಪರಿಹೀನಕ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ದುರ್ಬಲತ್ವಮುಪೇಯಿವಾನ್॥ 13-156-11 (87421)
ತಸ್ಯ ವಾಹಯತಃ ಕಾಲೋ ಮುನಿಮುಖ್ಯಾಂಸ್ತಪೋಧನಾನ್।
ಅಹಂಕಾರಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ಸುಮಹಾನತ್ಯವರ್ತತ॥ 13-156-12 (87422)
ಅಥ ಪರ್ಯಾಯಶಃ ಸರ್ವಾನ್ವಾಹನಾಯೋಪಚಕ್ರಮೇ।
ಪರ್ಯಾಯಶ್ಚಾಪ್ಯಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಸಮಪದ್ಯತ ಭಾರತ॥ 13-156-13 (87423)
ಅಥಾಗತ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೃಗುರ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂವರಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಮಾಶ್ರಮಸ್ಥಂ ವೈ ಸಮುಪೇತ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-156-14 (87424)
ಏವಂ ವಯಮಸತ್ಕಾರಂ ದೇವೇಂದ್ರಸ್ಯಾಸ್ಯ ದುರ್ಮತೇಃ।
ನಹುಷಸ್ಯ ಕಿಮರ್ಥಂ ವೈ ಮರ್ಷಯಾಮ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-156-15 (87425)
ಅಗಸ್ತ್ಯ ಉವಾಚ। 13-156-16x (7316)
ಕಥಮೇಷ ಮಯಾ ಶಕ್ಯಃ ಶಪ್ತುಂ ಯಸ್ಯ ಮಹಾಮುನೇ।
ವರದೇನ ವರೋ ದತ್ತೋ ಭವತೋ ವಿದಿತಶ್ಚ ಸಃ॥ 13-156-16 (87426)
ಯೋ ಮೇ ದೃಷ್ಟಿಪಥಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ ಮೇ ವಶ್ಯೋ ಭವೇದಿತಿ।
ಇತ್ಯನೇನ ವರಂ ದೇವೋ ಯಾಚಿತೋ ಗಚ್ಛತಾ ದಿವಂ॥ 13-156-17 (87427)
ಏವಂ ನ ದಗ್ಧಃ ಸ ಮಯಾ ಭವತಾ ಚ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅನ್ಯೇನಾಪ್ಯೃಷಿಮುಖ್ಯೇನ ನ ದಗ್ಧೋ ನ ಚ ಪಾತಿತಃ॥ 13-156-18 (87428)
ಅಮೃತಂ ಚೈವ ಪಾನಾಯ ದತ್ತಮಸ್ಮೈ ಪುರಾ ವಿಭೋ।
ಮಹಾತ್ಮನಾ ತದರ್ತಂ ಚ ನಾಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿನಿಪಾತ್ಯತೇ॥ 13-156-19 (87429)
ಪ್ರಾಯಚ್ಛತ ವರಂ ದೇವಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ದುಃಖಕಾರಣಂ।
ದ್ವಿಜೇಷ್ವಧರ್ಮಯುಕ್ತಾನಿ ಸ ಕರೋತಿ ನರಾಧಮಃ॥ 13-156-20 (87430)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ನಸ್ತದ್ಬ್ರೂ ವದತಾಂವರ।
ಭವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಯಥಾ ಬ್ರೂಯಾತ್ತತ್ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-156-21 (87431)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 13-156-22x (7317)
ಪಿತಾಮಹನಿಯೋಗೇನ ಭವಂತಂ ಸೋಽಹಮಾಗತಃ।
ಪ್ರತಿಕರ್ತುಂ ಬಲವತಿ ನಹುಷೇ ದರ್ಪಮೋಹಿತೇ॥ 13-156-22 (87432)
ಅದ್ಯ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧೀ ರಥೇ ಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ದೇವರಾಟ್।
ಅದ್ಯೈನಮಹಮುದ್ವೃತ್ತಂ ಕರಿಷ್ಯೇಽನಿಂದ್ರಮೋಜಸಾ॥ 13-156-23 (87433)
ಅದ್ಯೇಂದ್ರಂ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಶತಕ್ರತುಂ।
ಸಂಚಾಲ್ಯ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಮೈಂದ್ರಾತ್ಸ್ಥಾನಾತ್ಸುದುರ್ಮತಿಂ। 13-156-24 (87434)
ಅದ್ಯ ಚಾಸೌ ಕುದೇವೇಂದ್ರಸ್ತ್ವಾಂ ಪದಾ ಧರ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ।
ದೈವೋಪಹತಚಿತ್ತತ್ವಾದಾತ್ಮನಾಶಾಯ ಮಂದಧೀಃ॥ 13-156-25 (87435)
ವ್ಯುತ್ಕ್ರಾಂತಧರ್ಮಂ ತಮಹಂ ಧರ್ಷಣಾಮರ್ಷಿತೋ ಭೃಶಂ।
ಅಹಿರ್ಭವಸ್ವೇತಿ ರುಷಾ ಶಪ್ಸ್ಯೇ ಪಾಪಂ ದ್ವಿಜದ್ರುಹಂ॥ 13-156-26 (87436)
ತತ ಏನಂ ಸುದುರ್ಬುದ್ಧಿಂ ಧಿಕ್ಶಬ್ದಾಭಿಹತತ್ವಿಷಂ।
ಧರಣ್ಯಾಂ ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-156-27 (87437)
ನಹುಷಂ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಮೈಶ್ವರ್ಯಬಲಮೋಹಿತಂ।
ಯಥಾ ಚ ರೋಚತೇ ತುಭ್ಯಂ ತಥಾ ಕರ್ತಾಸ್ಂಯಹಂ ಮುನೇ॥ 13-156-28 (87438)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭೃಗುಣಾ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿರವ್ಯಯಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಃ ಪರಮಪ್ರೀತೋ ಬಭೂವ ವಿಗತಜ್ವರಃ॥ ॥ 13-156-29 (87439)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 156 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-156-7 ಲಾಜಾಭಿಃ। ಆರ್ಷಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ॥ 7-156-10 ಅಥೇಂದ್ರಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತ್ವಾದಹಂಕಾರಃ ಸಮಾವಿಶತ್ ಇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-156-18 ನ ಶಪ್ತೋ ವಿನಿಪಾತಿನ ಇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-156-26 ಶಪಿಷ್ಯೇ ಪಾಪಮೋಹಿತಮಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 157
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.157. ಅಧ್ಯಾಯಃ 157
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ನಹುಷೇಣಾಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಯಾನೇ ಯೋಜನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ತೇನ ಸಹ ಶ್ರುತಿಪ್ರಾಮಾಣ್ಯವಿವಾದೇ ಸ್ವವಿರುದ್ಧಭಾಷಿಣೋಽಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಮಸ್ತಕೇ ಸ್ವಪಾದೇನ ತಾಡನಂ॥ 2 ॥ ತದಾ ತಜ್ಜಟಾಂತರ್ನಿಗೂಢೇನ ಭೃಗುಣಾ ಶಾಪದಾನೇನ ತಸ್ಯಾಧಃಪಾತನಂ॥ 3 ॥ ತತೋ ದೇವೈರಿಂದ್ರಸ್ಯ ಸ್ವಪದೇಽಭಿಷೇಚನಂ॥ 4 । ನಹುಷಸ್ಯ ಸ್ವಕೃತಪೂರ್ವಬಲಿದೀಪದಾನಾದಿಜಸುಕೃತಮಹಿಂನಾ ಪುನಃ ಸ್ವರ್ಗಪ್ರಾಪ್ತಿಃ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಥಂ ವೈ ಸ ವಿಪನ್ನಶ್ಚ ಕಥಂ ವೈ ಪಾತಿತೋ ಭುವಿ।
ಕಥಂ ದೇವೇಂದ್ರತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-157-1 (87440)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-157-2x (7318)
ಏವಂ ತಯೋಃ ಸಂವದತೋಃ ಕ್ರಿಯಾಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸರ್ವಾ ಏವ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಯಾ ದಿವ್ಯಾ ಯಾಶ್ಚ ಮಾನುಷಾಃ॥ 13-157-2 (87441)
ತಥೈವ ದೀಪದಾನಾನಿ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನಿ ವೈ।
ಬಲಿಕರ್ಮ ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ವತ್ಸಕಾಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ॥ 13-157-3 (87442)
ಸರ್ವಾಸ್ತಸ್ಯ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ದೇವೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ದೇವಲೋಕೇ ನೃಲೋಕೇ ಚ ಸದಾಚಾರಪುರಸ್ಕೃತಾಃ॥ 13-157-4 (87443)
ತಾಶ್ಚೋದ್ಭವಂತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಮೃದ್ಧ್ಯೈ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ।
ಧೂಪಪ್ರದಾನೈರ್ದೀಪೈಶ್ಚ ನಮಸ್ಕಾರೈಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-157-5 (87444)
ಯಥಾ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಚಾನ್ನಸ್ಯ ಗೃಹ್ಯ ಚಾಗ್ರಂ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಬಲಯಶ್ಚ ಗೃಹೋದ್ದೇಶೇ ತತಃ ಪ್ರೀಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-157-6 (87445)
ಯಥಾ ಚ ಗೃಹಿಣಸ್ತೋಷೋ ಭವೇದ್ವೈ ಬಲಿಕರ್ಮಣಿ।
ತಥಾ ಶತಗುಣಾ ಪ್ರೀತಿರ್ದೇವತಾನಾಂ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-157-7 (87446)
ಏವಂ ಧೂಪಪ್ರದಾನಂ ಚ ದೀಪದಾನಂ ಚ ಸಾಧವಃ।
ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ನಮಸ್ಕಾರೈರ್ಯುಕ್ತಮಾತ್ಮಗುಣಾವಹಂ॥ 13-157-8 (87447)
ಸ್ನಾನೇನಾದ್ಭಿಶ್ಚ ಯತ್ಕರ್ಮ ಕ್ರಿಯತೇ ವೈ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ।
ನಮಸ್ಕಾರಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ತೇನ ಪ್ರೀಣಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-157-9 (87448)
ಪಿತರಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಗೃಹ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರೀಯಂತೇ ವಿಧಿನಾಽರ್ಚಿತಾಃ॥ 13-157-10 (87449)
ಇತ್ಯೇತಾಂ ಬುದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ನಹುಷಃ ಸ ನರೇಶ್ವರಃ।
ಸುರೇಂದ್ರತ್ವಂ ಮಹತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೃತವಾನೇತದದ್ಭುತಂ॥ 13-157-11 (87450)
ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ಭಾಗ್ಯಕ್ಷಯ ಉಪಸ್ಥಿತೇ।
ಸರ್ವಮೇತದವಜ್ಞಾಯ ನ ಚಕಾರ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-157-12 (87451)
ತತಃ ಸ ಪರಿಹೀಣೋಽಭೂತ್ಸುರೇಂದ್ರೋ ಬಲದರ್ಪತಃ।
ಧೂಪದೀಪಾದಿಕವಿಧಿಂ ನ ಯಥಾವಚ್ಚಕಾರ ಹ।
ತತೋಽಸ್ಯ ಯಜ್ಞವಿಷಯೋ ರಕ್ಷೋಭಿಃ ಪರಿಬಾಧ್ಯತೇ॥ 13-157-13 (87452)
ಅಥಾಗಸ್ತ್ಯಮೃಷಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಾಹನಾಯಾಜುಹಾವ ಹ।
ದ್ರುತಂ ಸರಸ್ವತೀಕೂಲಾತ್ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-157-14 (87453)
ತತೋ ಭೃಗುರ್ಮಹಾತೇಜಾ ಮೈತ್ರಾವರುಣಿಮಬ್ರವೀತ್।
ನಿಮೀಲಯಸ್ವ ನಯನೇ ಜಟಾಂ ಯಾವದ್ವಿಶಾಮಿ ತೇ।
`ಸುರೇಂದ್ರಪತನಾಯೇತಿ ಸ ಚ ನೇತ್ರ ನ್ಯಮೀಲಯತ್॥' 13-157-15 (87454)
ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯಾಥ ಜಟಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾವಿಶದಚ್ಯುತಃ।
ಭೃಗುಃ ಸ ಸುಮಹಾತೇಜಾಃ ಪಾತನಾಯ ನೃಪಸ್ಯ ಚ॥ 13-157-16 (87455)
ತತಃ ಸ ದೇವರಾಟ್ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತಮೃಷಿಂ ವಾಹನಾಯ ವೈ।
ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಸುರಪತಿಂ ವಾಕ್ಯಮಾಹ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯೋಜಯಸ್ವೇತಿ ಮಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಕಂ ಚ ದೇಶಂ ವಹಾಮಿ ತೇ॥ 13-157-17 (87456)
ಯತ್ರ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ತತ್ರ ತ್ವಾಂ ನಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುರಾಧಿಪ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ನರಹುಷಸ್ತೇನ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ತಂ ಮುನಿಂ॥ 13-157-18 (87457)
ಭೃಗುಸ್ತಸ್ಯ ಜಟಾಂತಸ್ಥೋ ಬಭೂವ ಹೃಷಿತೋ ಭೃಶಂ।
ನ ಚಾಪಿ ದರ್ಶನಂ ತಸ್ಯ ಚಕಾರ ಸ ಭೃಗುಸ್ತದಾ।
ವರದಾನಪ್ರಭಾವಜ್ಞೋ ನಹುಷಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-157-19 (87458)
ನ ಚುಕೋಪ ತದಾಽಗಸ್ತ್ಯೋ ಯುಕ್ತೋಽಪಿ ನಹುಷೇಣ ವೈ।
ತಂ ತು ರಾಜಾ ಪದೈಕೇನ ಚೋದಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
`ಶ್ರುತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಾ ನೇತಿವಾದೇನ ದೇವರಾಟ್॥' 13-157-20 (87459)
ನ ಚುಕೋಪ ಸ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತತಃ ಪಾದೇನ ದೇವರಾಟ್।
ಅಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ತದಾ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾಮೇನಾಭ್ಯಹನಚ್ಛಿರಃ॥ 13-157-21 (87460)
ತಸ್ಮಿಞ್ಶಿರಸ್ಯಭಿಹತೇ ಸ ಜಟಾಂತರ್ಗತೋ ಭೃಗುಃ।
ಶಶಾಪ ಬಲವತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಹುಷಂ ಪಾಪಚೇತಸಂ॥ 13-157-22 (87461)
ಯಸ್ಮಾತ್ಪದಾಽವಧೀಃ ಕ್ರೋಧಾಚ್ಛಿರಸೀಮಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ತಸ್ಮಾದಾಶು ಮಹೀಂ ಗಚ್ಛ ಸರ್ಪೋ ಭೂತ್ವಾ ಸುದುರ್ಮತೇ॥ 13-157-23 (87462)
ಶಪ್ತೋಽಥ ಸ ತದಾ ತೇನ ಸರ್ಪೋ ಭೂತ್ವಾ ಪಪಾತ ಹ।
ಅದೃಷ್ಟೇನಾಥ ಭೃಗುಣಾ ಭೂತಲೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-157-24 (87463)
ಭೃಗುಂ ಹಿ ಯದಿ ಸೋಽದ್ರಾಕ್ಷೀನ್ನಹುಷಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಸ ಶಕ್ತೋನಾಽಭವಿಷ್ಯದ್ವೈ ಪಾತನೇ ತಸ್ಯ ತೇಜಸಾ॥ 13-157-25 (87464)
ಸ ತು ತೈಸ್ತೈಃ ಪ್ರದಾನೈಶ್ಚ ತಪೋಭಿರ್ನಿಯಮೈಸ್ತಥಾ।
ಪತಿತೋಽಪಿ ಮಹಾರಾಜ ಭೂತಲೇ ಸ್ಮೃತಿಮಾನಭೂತ್॥ 13-157-26 (87465)
ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸ ಭೃಗುಂ ಶಾಪಾಂತೋ ಮೇ ಭವೇದಿತಿ।
ತತೋಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಕೃಪಾವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರಾಸಾದಯತ ತಂ ಭೃಗುಂ।
ಶಾಪಾಂತಾರ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಸ ಚ ಪ್ರಾದಾತ್ಕೃಪಾನ್ವಿತಃ॥ 13-157-27 (87466)
ಭೃಗುರುವಾಚ। 13-157-28x (7319)
ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ನಾಮ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕುರೂದ್ವಹಃ।
ಸ ತ್ವಾಂ ಮೋಕ್ಷಯಿತಾ ಶಾಪಾದಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾಽಂತರಧೀಯತ॥ 13-157-28 (87467)
ಅಗಸ್ತ್ಯೋಽಪಿ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಕೃತ್ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ಶತಕ್ರತೋಃ।
ಸ್ವಮಾಶ್ರಮಪದಂ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪೂಜ್ಯಮಾನೋ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ॥ 13-157-29 (87468)
ನಹುಷೋಽಪಿ ತ್ವಯಾ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾಪಾತ್ಸಮುದ್ಧೃತಃ।
ಜಗಾಮ ಬ್ರಹ್ಮಭವನಂ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-157-30 (87469)
ತದಾ ಸ ಪಾತಯಿತ್ವಾ ತಂ ನಹುಷಂ ಭೂತಲೇ ಭೃಗುಃ।
ಜಗಾಮ ಬ್ರಹ್ಮಭವನಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೇ ಚ ನ್ಯವೇದಯತ್॥ 13-157-31 (87470)
ತತಃ ಶಕ್ರಂ ಸಮಾನಾಯ್ಯ ದೇವಾನಾಹ ಪಿತಾಮಹಃ।
ವರದಾನಾನ್ಮಮ ಸುರಾ ನಹುಷೋ ರಾಜ್ಯಮಾಪ್ತವಾನ್।
ಸ ಚಾಗಸ್ತ್ಯೇನ ಕ್ರುದ್ಧೇನ ಭ್ರಂಶಿತೋ ಭೂತಲಂ ಗತಃ॥ 13-157-32 (87471)
ನ ಚ ಶಕ್ಯಂ ವಿನಾ ರಾಜ್ಞಾ ಸುಖಂ ವರ್ತಯಿತುಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ತಸ್ಮಾದಯಂ ಪುನಃ ಶಕ್ರೋ ದೇವರಾಜ್ಯೇಽಭಿಷಿಚ್ಯತಾಂ॥ 13-157-33 (87472)
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಮಾಣಂ ತು ದೇವಾಃ ಪಾರ್ಥ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಏವಮಸ್ತ್ವಿತಿ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರತ್ಯೂಚುಸ್ತಂ ನರಾಧಿಪ॥ 13-157-34 (87473)
ಸೋಽಭಿಷಿಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ದೇವರಾಜ್ಯೇ ಚ ವಾಸವಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ವ್ಯರೋಚತ॥ 13-157-35 (87474)
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾವೃತ್ತಂ ನಹುಷಸ್ಯ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಾತ್।
ಸ ಚ ತೈರೇವ ಸಂಸಿದ್ಧೋ ನಹುಷಃ ಕರ್ಮಭಿಃ ಪುನಃ॥ 13-157-36 (87475)
ತಸ್ಮಾದ್ದೀಪಾಃ ಪ್ರದಾತವ್ಯಾಃ ಸಾಯಂ ವೈ ಗೃಹಮೇಧಿಭಿಃ।
ದಿವ್ಯಂ ಚಕ್ಷುರವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ದೀಪಸ್ಯ ದಾಯಕಃ।
ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರಪ್ರತೀಕಾಶಾ ದೀಪದಾಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-157-37 (87476)
ಯಾವದಕ್ಷಿನಿಮೇಷಾಣಿ ಜ್ವಲಂತೇ ತಾವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ರೂಪವಾನ್ಬಲವಾಂಶ್ಚಾಪಿ ನರೋ ಭವತಿ ದೀಪದಃ॥ 13-157-38 (87477)
ಯ ಇದಂ ಶೃಣುಯಾದ್ವಾಪಿ ಪಠತೇ ಯೋ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸ ಚ ವೈ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ ॥ 13-157-39 (87478)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 157 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-157-3 ವತ್ಸಕಾಃ ಪುತ್ರಾದೇರ್ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವಾಃ। ಯಚ್ಚಾನ್ಯದುತ್ಸೇಕಾಶ್ಚೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-157-20 ತಂ ತು ರಾಜಾ ಪ್ರತೋದೇನೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-157-30 ಭವನಂ ತೇನ ಪುಣ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣೇತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-157-38 ರೂಪವಾಂಧರ್ಮವಾಂಶ್ಚಾಪೀತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 158
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.158. ಅಧ್ಯಾಯಃ 158
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಾಪಹಾರಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತುತಾಯಾ ಪ್ರಮಾಣತಯಾ ನೃಪಚಂಡಲಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾನಿ ಯೇ ಮಂದಾ ಹರಂತಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ನೃಶಂಸಕಾರಿಣೋ ಯೋನಿಂ ಕಾಂ ತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-158-1 (87479)
ಭೀಷ್ಯ ಉವಾಚ। 13-158-2x (7320)
ಪಾತಕಾನಾಂ ಪರಂ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಹರಣಂ ಬಲಾತ್।
ಸಾನ್ವಯಾಸ್ತೇ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಚಂಡಾಲಾಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ॥ 13-158-2 (87480)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಮಂ।
ಚಂಡಾಲಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಕ್ಷತ್ರಬಂಧೋಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-158-3 (87481)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-158-4x (7321)
ವೃದ್ಧರೂಪೋಽಸಿ ಚಂಡಾಲ ಬಾಲವಚ್ಚ ವಿಚೇಷ್ಟಸೇ।
ಶ್ವಖರಾಣಾಂ ರಜಃಸೇವೀ ಕಸ್ಮಾದುದ್ವಿಜಸೇ ಗವಾಂ॥ 13-158-4 (87482)
ಸಾಧುಭಿರ್ಗರ್ಹಿತಂ ಕರ್ಮ ಚಂಡಾಲಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಕಸ್ಮಾದ್ಗೋರಜಸಾ ಧ್ವಸ್ತಮಂಗಂ ತೋಯೇನ ಸಿಂಚಸಿ॥ 13-158-5 (87483)
ಚಂಡಾಲ ಉವಾಚ। 13-158-6x (7322)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಗವಾಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಯಾಂತೀನಾಂ ರಜಃ ಪುರಾ।
ಸೋಮಮುದ್ಧ್ವಂಸಯಾಮಾಸ ತಂ ಸೋಮಮಪಿಬಂದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-158-6 (87484)
ಭೃತ್ಯಾನಾಮಪಿ ರಾಜ್ಞಸ್ತು ರಜಸಾ ಧ್ವಂಸಿತಂ ಮಖೇ।
ತತ್ಪಾನಾಚ್ಚ ದ್ವಿಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನರಕಮಾವಿಶನ್॥ 13-158-7 (87485)
ದೀಕ್ಷಿತಶ್ಚ ಸ ರಾಜಾಽಪಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನರಕಮಾವಿಶತ್।
ಸಹ ತೈರ್ಯಾಜಕೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಮುಪಜೀವ್ಯ ತತ್॥ 13-158-8 (87486)
ಯೇಽಪಿ ತತ್ರಾಪಿಬನ್ಕ್ಷೀರಂ ಘೃತಂ ದಧಿ ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಹರಾಜನ್ಯಾಃ ಸರ್ವೇ ನರಕಮಾವಿಶನ್॥ 13-158-9 (87487)
ಜಘ್ನುಸ್ತಾಃ ಪಯಸಾ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತಥಾ ಪೌತ್ರಾನ್ವಿಧೂಯ ತಾನ್।
ಪಶೂನವೇಕ್ಷಮಾಣಶ್ಚ ಸಾಧುವೃತ್ತೇನ ದಂಪತೀ॥ 13-158-10 (87488)
ಅಹಂ ತತ್ರಾವಸಂ ರಾಜನ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ತಾಸಾಂ ಮೇ ರಜಸಾ ಧ್ವಸ್ತಂ ಭೈಕ್ಷಮಾಸೀನ್ನರಾಧಿಪ 13-158-11 (87489)
ಚಂಡಾಲೋಽಹಂ ತತೋ ರಾಜನ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ತದಭವಂ ನೃಪ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಹಾರೀ ನ ನೃಪಃ ಸೋಽಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಗತಿಂ ಯಯೌ॥ 13-158-12 (87490)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರೇನ್ನ ವಿಪ್ರಸ್ವಂ ಕದಾಚಿದಪಿ ಕಿಂಚನ।
ನ ಪಶ್ಯೇನ್ನಾನುಮೋದೇಚ್ಚ ನ ಹರ್ತುಂ ಕಿಂಚಿದಾಹರೇತ್॥ 13-158-13 (87491)
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ರಜಸಾ ಧ್ವಸ್ತಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಮಾಂ ಪಶ್ಯ ಯಾದೃಶಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸೋಮೋಽಪ್ಯವಿಕ್ರೇಯಃ ಪುರುಷೇಣ ವಿಪಶ್ಚಿತಾ॥ 13-158-14 (87492)
ಏತದ್ಧಿ ಧನಮುತ್ಕೃಷ್ಟಂ ದ್ವಿಜಾನಾಮವಿಶೇಷತಃ।
ವಿಕ್ರಯಂ ತ್ವಿಹ ಸೋಮಸ್ಯ ಗರ್ಹಯಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-158-15 (87493)
ಯೇ ಚೈನಂ ಕ್ರೀಣತೇ ತಾತ ಯೇ ಚ ವಿಕ್ರೀಣತೇ ಜನಾಃ।
ತೇ ತು ವೈವಸ್ವತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರೌರವಂ ಯಾಂತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-158-16 (87494)
ಸೋಮಂ ತು ರಜಸಾ ಧ್ವಸ್ತಂ ವಿಕ್ರೀಣನ್ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ವಾರ್ಧುಷೀ ಭೂತ್ವಾ ನಚಿರಂ ಸ ವಿನಶ್ಯತಿ॥ 13-158-17 (87495)
ನರಕಂ ತ್ರಿಂಶತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ವವಿಷ್ಠಾಮುಪಜೀವತಿ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಹಾರೀ ನರಕಾನ್ಯಾತನಾಶ್ಚಾನುಭೂಯ ತು।
ಮಲೇಷು ಚ ಕೃಮಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಶ್ವವಿಷ್ಠಾಮುಪಜೀವತೀ॥ 13-158-18 (87496)
ಶ್ವಚರ್ಯಾಮತಿಮಾನಂ ಚ ಸಖಿದಾರೇಷು ವಿಪ್ಲವಂ।
ತುಲಯಾಧಾರಯದ್ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯತಿಮಾನೋಽತಿರಿಚ್ಯತೇ॥ 13-158-19 (87497)
ಂಲಾನಂ ಮಾಂ ವಿಕಲಂ ಪಶ್ಯ ವಿವರ್ಣಂ ಹರಿಣಂ ಕೃಶಂ।
ಅತಿಮಾನೇನಿ ಮಾಂ ಪಶ್ಯ ಪಾಪಾಂ ಗತಿಮುಪಾಗತಂ॥ 13-158-20 (87498)
ಅಹಂ ವೈ ವಿಪುಲೇ ತಾತ ಕುಲೇ ದನಸಮನ್ವಿತೇ।
ಪೌರಾಣೇ ಜನ್ಮನಿ ವಿಭೋ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಪಾರಗಃ॥ 13-158-21 (87499)
ಅಭವಂ ತತ್ರ ಜಾನಾನೋ ಹ್ಯೇತಾಂದೋಷಾನ್ಮದಾತ್ಸದಾ।
ಸಂರಬ್ಧ ಏವ ಭೂತಾನಾಂ ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಮಭಕ್ಷಯಂ॥ 13-158-22 (87500)
ಸೋಽಹಂ ವೈ ವಿದಿತಃ ಸರ್ವೈರ್ದೂರಗೋ ವನಿನೋ ವನೇ।
ಸಾಧೂನಾಂ ಪರಿಭಾವೇಪ್ಸುರ್ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಗರ್ವಿತೋ ಧನೈಃ।
ಇಮಾಮವಸ್ಥಾಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಶ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಪರ್ಯಯಂ॥ 13-158-23 (87501)
ಆದೀಪ್ತಮಿವ ಚೈಲಾಂತಂ ಭ್ರಮರೈರಿವ ಚಾರ್ದಿತಂ।
ಧಾವಮಾನಂ ಸುಸಂರಬ್ದಂ ಫಶ್ಯ ಮಾಂ ರಜಸಾಽನ್ವಿತಂ॥ 13-158-24 (87502)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೈಸ್ತು ಮಹಾತ್ಪಾಪಂ ಹರಂತಿ ಗೃಹಮೇಧಿನಃ।
ದಾನೈಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಶ್ಚಾಪಿ ವಿಪ್ರಜಾತ್ಯಾಂ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-158-25 (87503)
ತಥಾ ಪಾಪಕೃತಂ ವಿಪ್ರಮಾಶ್ರಮಸ್ತಂ ಮಹೀಪತೇ।
ಸರ್ವಸಂಗವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಛಂದಾಂಸ್ಯುತ್ತಾರಯಂತ್ಯುತ॥ 13-158-26 (87504)
ಅಹಂ ಹಿ ಪಾಪಯೋನ್ಯಾಂ ವೈ ಪ್ರಸೂತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭ।
ನಿಶ್ಚಯಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಂ ಮುಚ್ಯೇಯಮಿತ್ಯುತ॥ 13-158-27 (87505)
ಜಾತಿಸ್ಮರತ್ವಂ ಚ ಮಮ ಕೇನಚಿತ್ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ಶುಭನೇ ಯೇನ ಮೋಕ್ಷಂ ವೈ ಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ನೃಪ॥ 13-158-28 (87506)
ತ್ವಮಿಮಂ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಾಯ ಸಂಶಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಪೃಚ್ಛತೇ।
ಚಂಡಾಲತ್ವಾತ್ಕಥಮಹಂ ಮುಚ್ಯೇಯಮಿತಿ ಸತ್ತಮ॥ 13-158-29 (87507)
ರಾಜೋವಾಚ। 13-158-30x (7323)
ಚಂಡಾಲ ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ಯೇನ ಮೋಕ್ಷಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ತ್ಯಜನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ॥ 13-158-30 (87508)
ದತ್ತ್ವಾ ಶರೀರಂ ಕ್ರವ್ಯಾದ್ಭ್ಯೋ ರಣಾಗ್ನೌ ದ್ವಿಜಹೇತುಕಂ।
ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಮೋಕ್ಷಸ್ತೇ ನಾನ್ಯಥಾ ಮೋಕ್ಷಮರ್ಹಸಿ॥ 13-158-31 (87509)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-158-32x (7324)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಾರ್ಥೇ ಪರಂತಪ।
ಹಿತ್ವಾ ರಣಮುಖೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಗತಿಮಿಷ್ಟಾಮವಾಪ ಹ॥ 13-158-32 (87510)
ತಸ್ಮಾದ್ರಕ್ಷ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ಪುತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯದೀಚ್ಛಸಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶಾಶ್ವತೀಂ ಗತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ ॥ 13-158-33 (87511)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 158 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-158-4 ರಜಃಸೇವೀ ರಜೋಗುಂಠಿತಃ॥ 7-158-5 ಗೋರಜಸಾ ಗೋಪರಾಗೇಣ ಪ್ರಚಲತ್ಯಾ ಧೇನೋರೂಧಸಃ ಸಕಾಶಾತ್ಪ್ರಸರಂತ್ಯಃ ಕ್ಷೀರವಿಪ್ರುಷೋಽತ್ರ ಪರಾಗಪರ್ಯಾಯೇಣ ರಜಃಪದೇನೋಚ್ಯಂತೇ। ಧ್ವಸ್ತಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ವಿಪ್ರುಣ್ಮಾತ್ರೇಣಾಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವೇನ ದೇಹಸ್ನಿಗ್ಧತ್ವಂ ಮಾಭೂದಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-158-6 ರಜಃ ಕ್ಷೀರಂ ಕರ್ತೃ ಮಾರ್ಗಸ್ಥವಲ್ಲೀರೂಪಂ ಸೋಮಮುದ್ಧ್ವಂಸಯಾಮಾಸ ನಾಶಿತವತ್॥ 7-158-10 ತಾ ಗಾವಃ ಪರೈಃ ಪೀತೇನ ಸ್ವಪಯಸಾ ತೇಷಾಂ ಪುತ್ರಪೌತ್ರಾನ್ ಪಶೂನ್ ದಂಪತೀ ಚ ಜಘ್ನುಃ ಸದ್ಯೋಽಲ್ಪಾಯುಷಶ್ಚಕ್ರುಃ॥ 7-158-16 ಏನಂ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಸೃಷ್ಟಂ॥ 7-158-19 ಶ್ವಚರ್ಯಾಂ ನೀಚಸೇವಾಂ। ಅತಿಮಾನೀ ಇತರದ್ವಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಅತ್ಯಂತಂ ಪಾಪೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಸ್ವಸ್ವದಾರೇಷು ವಿಪ್ಲವಮಿತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-158-22 ಭೂತಾನಾಮುಪರಿ ಸದಾ ಸಂರಬ್ದ ಏವ ಕುಪಿತ ಏವೇತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 7-158-24 ಭ್ರಮರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣತುಂಡೈರರ್ದ್ಯಮಾನಮಿವ ಚೇಲಾಂತವದ್ದಹ್ಯಮಾನಮಿವ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತಂ ಮಾಂ ಪಶ್ಯ। ಆದೀಪ್ತಮಿವ ಚಾಲಾತಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 159
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.159. ಅಧ್ಯಾಯಃ 159
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪುಣ್ಯಪಾಪಕರ್ಮಫಲಭೇದಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ಚ ತರತಮಭಾವಸ್ಯ ಚ ಬೋಧನಾಯ ತಾದೃಶ ಕರ್ಮವಿಶೇಷಸಾಧ್ಯಫಲವಿಶೇಷಪ್ರತಿಪಾದಕಶಕ್ರಗೌತಮಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಏಕೋ ಲೋಕಸ್ತು ಕೃತಿನಾಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಲೋಕೇ ಪಿತಾಮಹ।
ಉತ ತತ್ರಾಪಿ ನಾನಾತ್ವಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-159-1 (87512)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-159-2x (7325)
ಕರ್ಮಭಿಃ ಪಾರ್ಥ ನಾನಾತ್ವಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಯಾಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಪುಣ್ಯಾನ್ಪುಣ್ಯಕೃತೋ ಯಾಂತಿ ಪಾಪಾನ್ಪಾಪಕೃತೋ ನರಾಃ॥ 13-159-2 (87513)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೌತಮಸ್ಯ ಮುನೇಸ್ತಾತ ಸಂವಾದಂ ವಾಸವಸ್ಯ ಚ॥ 13-159-3 (87514)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗೌತಮಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮೃದುರ್ದಾಂತೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಮಹಾವನೇ ಹಸ್ತಿಶಿಶುಂ ಪರಿದ್ಯೂನಮಮಾತೃಕಂ॥ 13-159-4 (87515)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜೀವಯಾಮಾಸ ಸಾನುಕ್ರೋಶೋ ಧೃತವ್ರತಃ।
ಸ ತು ದೀರ್ಘೇಣ ಕಾಲೇನಿ ಬಭೂವಾತಿಬಲೋ ಮಹಾನ್॥ 13-159-5 (87516)
ತಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ಮಹಾದೀರ್ಘಂ ಪ್ರಭೂತಂ ಸರ್ವತೋಮದಂ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ವರೂಪೇಣ ಶಕ್ರೋ ಜಗ್ರಾಹ ಹಸ್ತಿನಂ॥ 13-159-6 (87517)
ಹ್ರಿಯಮಾಣಂ ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೌತಮಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ರಾಜಾನಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-159-7 (87518)
ಮಾಮಾಹಾರ್ಷೀರ್ಹಸ್ತಿನಂ ಪುತ್ರಮೇನಂ
ದುಃಖಾತ್ಪುಷ್ಟಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ಕೃತಜ್ಞ।
ಮೈತ್ರಂ ಸತಾಂ ಸಪ್ತಪದಂ ವದಂತಿ
ಮಿತ್ರದ್ರೋಹೋ ನೇಹ ರಾಜನ್ಸ್ಪೃಸೇತ್ತ್ವಾಂ॥ 13-159-8 (87519)
ಇಧ್ಮೋದಕಪ್ರದಾತಾರಂ ಶೂನ್ಯಪಾಲಂ ಮಮಾಶ್ರಮೇ।
ವಿನೀತಮಾಚಾರ್ಯಕುಲೇ ಸುಯುಕ್ತಂ ಗುರುಕರ್ಮಣಿ॥ 13-159-9 (87520)
ಶಿಷ್ಟಂ ದಾಂತಂ ಕೃತಜ್ಞಂ ಚ ಪ್ರಿಯಂ ಚ ಸತತಂ ಮಮ।
ನ ಮೇ ವಿಕ್ರೋಶತೋ ರಾಜನ್ಹರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಕುಂಜರಂ॥ 13-159-10 (87521)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-11x (7326)
ಗವಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಭವತೇ ದದಾನಿ
ಶತಾನಿ ನಿಷ್ಕಸ್ಯ ದದಾನಿ ಪಂಚ।
ಅನ್ಯಚ್ಚ ವಿತ್ತಂ ವಿವಿಧಂ ಮಹರ್ಷೇ
ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಗಜೇನ ಕೃತ್ಯಂ॥ 13-159-11 (87522)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-12x (7327)
ತವೈವ ಗಾವೋ ಹಿ ಭವಂತು ರಾಜ-
ಂದಾಸ್ಯಃ ಸನಿಷ್ಕಾ ವಿವಿಧಂ ಚ ರತ್ನಂ।
ಅನ್ಯಚ್ಚ ವಿತ್ತಂ ವಿವಿಧಂ ನರೇಂದ್ರ
ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಧನೇನ ಕೃತ್ಯಂ॥ 13-159-12 (87523)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-13x (7328)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಹಸ್ತಿಭಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಕೃತ್ಯಂ
ರಾಜನ್ಯಾನಾಂ ನಾಗಕುಲಾನಿ ವಿಪ್ರ।
ಸ್ವಂ ವಾಹನಂ ನಯತೋ ನಾಸ್ತ್ಯಧರ್ಮೋ
ನಾಗಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಗೌತಮಾಸ್ಮಾನ್ನಿವರ್ತ॥ 13-159-13 (87524)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-14x (7329)
ಯತ್ರ ಪ್ರೇತೋ ನಂದತಿ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಾ
ಯತ್ರ ಪ್ರೇತಃ ಶೋಚತೇ ಪಾಪಕರ್ಮಾ।
ವೈವಸ್ವತಸ್ಯ ಸದನೇ ಮಹಾತ್ಮನ-
ಸ್ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-14 (87525)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-15x (7330)
ಯೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ ಶ್ರದ್ಧಧಾನಾಃ
ಪಾಪಾತ್ಮಾನ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇ ನಿಸೃಷ್ಟಾಃ।
ಯಮಸ್ಯ ತೇ ಯಾತನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-15 (87526)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-16x (7331)
ವೈವಸ್ವತೀ ಸಂಯಮನೀ ಜನಾನಾಂ
ಯತ್ರಾನೃತಂ ನೋಚ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಸತ್ಯಂ।
ಯತ್ರಾಂಬಲಾನ್ಬಲಿನೋ ಘಾತಯಂತಿ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-16 (87527)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-17x (7332)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಂ ಸ್ವಸಾರಂ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ
ಗುರೂನ್ಯಥಾಽಮಾನಯಂತಶ್ಚರಂತಿ।
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-17 (87528)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-18x (7333)
ಮಂದಾಕಿನೀ ವೈಶ್ರವಣಸ್ ರಾಜ್ಞೋ
ಮಹಾಭಾಗಾ ಭೋಗಿಜನಪ್ರವೇಶ್ಯಾ।
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಜುಷ್ಟಾ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-18 (87529)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-19x (7334)
ಅತಿಥಿವ್ರತಾಃ ಸುವ್ರತಾ ಯೇ ಜನಾ ವೈ
ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ದದತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ।
ಶಿಷ್ಟಾಶಿನಃ ಸಂವಿಭಜ್ಯಾಶ್ರಿತೇಭ್ಯೋ
ಮಂದಾಕಿನೀಂ ತೇಽಪಿ ಹಿ ಭೂಷಯಂತಿ॥ 13-159-19 (87530)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-20x (7335)
ಮೇರೋರಗ್ರೇ ಯದ್ವನಂ ಭಾತಿ ರಂಯಂ
ಸುಪುಷ್ಪಿತಂ ಕಿನ್ನರೀಗೀತಜುಷ್ಟಂ।
ಸುದರ್ಶನಾ ಯತ್ರ ಜಂಬೂರ್ವಿಶಾಲಾ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-20 (87531)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-21x (7336)
ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮೃದವಃ ಸತ್ಯಶೀಲಾ
ಬಹುಶ್ರುತಾಃ ಸರ್ವಭೂತಾಭಿರಾಮಾಃ।
ಯೇಽಧೀಯತೇ ಸೇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾಣಂ
ಮಧ್ವಾಹುತ್ಯಾ ಜುಹ್ವತಿ ವೈ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ॥ 13-159-21 (87532)
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ।
ಯದನ್ಯತ್ತೇ ವಿದಿತಂ ಸ್ಥಾನಮಸ್ತಿ
ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ತ್ವರಿತೋ ಹ್ಯೇಷ ಯಾಮಿ॥ 13-159-22 (87533)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-23x (7337)
ಸುಪುಷ್ಪಿತಂ ಕಿಂನರರಾಜಜುಷ್ಟಂ
ಪ್ರಿಯಂ ವನಂ ನಂದನಂ ನಾರದಸ್ಯ।
ಗಂಧರ್ವಾಣಾಮಪ್ಸರಸಾಂ ಚ ಸದ್ಮ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-23 (87534)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-154-24x (7338)
ಯೇ ನೃತ್ಯಗೀತೇ ಕುಶಲಾ ಜನಾಃ ಸದಾ
ದೇವಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರಿಯಕಾಮಾಶ್ಚರಂತಿ।
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-24 (87535)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-25x (7339)
ಯತ್ರೋತ್ತರಾಃ ಕುರವೋ ಭಾಂತಿ ರಂಯಾ
ದೇವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಮೋದಮಾನಾ ನರೇಂದ್ರಃ।
ಯತ್ರಾಗ್ನಿಯೌನಾಶ್ಚ ವಸಂತಿ ವಿಪ್ರಾ
ಅಬ್ಯೋನಯಃ ಪರ್ವತಯೋನಯಶ್ಚ॥ 13-159-25 (87536)
ಯತ್ರ ಶಕ್ರೋ ವರ್ಷತಿ ಸರ್ವಕಾಮಾ-
ನ್ಯತ್ರ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕಾಮಚಾರಾ ಭವಂತಿ।
ಯತ್ರ ಚೇರ್ಷ್ಯಾ ನಾಸ್ತಿ ನಾರೀನರಾಣಾಂ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-26 (87537)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-27x (7340)
ಯೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ನಿವೃತ್ತಕಾಮಾ
ಅಮಾಂಸಾದಾ ನ್ಯಸ್ತದಂಡಾಶ್ಚರಂತಿ।
ನ ಹಿಂಸಂತಿ ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಾನಿ
ಭೂತಾನಾಂ ಯೇ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಾಃ॥ 13-159-27 (87538)
ನಿರಾಶಿಷೋ ನಿರ್ಮಮಾ ವೀತರಾಗಾ
ಲಾಭಾಲಾಭೇ ತುಲ್ಯನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸಾಃ।
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-28 (87539)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-29x (7341)
ತತೋಽಪರೇ ಭಾಂತಿ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ
ಸುಪುಣ್ಯಗಂಧಾ ವಿರಜಾ ವೀತಶೋಕಾಃ।
ಸೋಮಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸದನೇ ಮಹಾತ್ಮನ-
ಸ್ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-29 (87540)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-30x (7342)
ಯೇ ದಾನಶೀಲಾ ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣತೇ ಸದಾ
ನ ಚಾಪ್ಯರ್ಥಾಂಶ್ಚಾದದತೇ ಪರೇಭ್ಯಃ।
ಯೇಷಾಮದೇಯಮರ್ಹತೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿ-
ತ್ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಾಃ ಸುಪ್ರಜನಾ ಜನಾಶ್ಚ॥ 13-159-30 (87541)
ಯೇ ಕ್ಷಂತಾರೋ ನಾಭಿಜಲ್ಪಂತಿ ಚಾನ್ಯಾ-
ಞ್ಶಕ್ತಾ ಭೂತ್ವಾ ಸತತಂ ಪುಣ್ಯಶೀಲಾಃ।
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-31 (87542)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-32x (7343)
ತತೋಽಪರೇ ಭಾಂತಿ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾ
ವಿರಾಜಸಾ ವಿತಮಸ್ಕಾ ವಿಶೋಕಾಃ।
ಆದಿತ್ಯದೇವಸ್ಯ ಪದಂ ಮಹಾತ್ಮನ-
ಸ್ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-32 (87543)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-33x (7344)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶೀಲಾ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಕಾಶ್ಚ
ತಪಸ್ವಿನಃ ಸುವ್ರತಾಃ ಸತ್ಯಸಂಧಾಃ।
ಆಚಾರ್ಯಾಣಾಮಪ್ರತಿಕೂಲಭಾಷಿಣೋ
ನಿತ್ಯೋತ್ಥಿತಾ ಗುರುಕರ್ಮಸ್ವಚೋದ್ಯಾಃ॥ 13-159-33 (87544)
ತಥಾವಿಧಾನಾಮೇಷ ಲೋಕೋ ಮಹರ್ಷೇ
ವಿಶುದ್ಧಾನಾಂ ಭಾವಿತೋ ವಾಗ್ಯತಾನಾಂ।
ಸತ್ಯೇ ಸ್ಥಿತಾನಾಂ ವೇದವಿದಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-34 (87545)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-35x (7345)
ತತೋಽಪರೇ ಭಾಂತಿ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ
ಸುಪುಣ್ಯಗಂಧಾ ವಿರಜಾ ವಿಶೋಕಾಃ।
ವರುಣಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸದನೇ ಮಹಾತ್ಮನ-
ಸ್ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-35 (87546)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-36x (7346)
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯೈರ್ಯೇ ಯಜಂತೇ ಜನಾಃ ಸದಾ
ತಥೇಷ್ಟೀನಾಂ ದಶಶತಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ।
ಯೇ ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಜುಹ್ವತಿ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ
ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ವಿಪ್ರಾಃ॥ 13-159-36 (87547)
ಸ್ವದಾರಗಾಣಾಂ ಧರ್ಮಕೃತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ
ಯಥೋದಿತೇ ವರ್ತ್ಮನಿ ಸುಸ್ಥಿತಾನಾಂ।
ಧರ್ಮಾನ್ಮನಾಮುದ್ವಹತಾಂ ಗತಿಂ ತಾಂ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-37 (87548)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-38x (7347)
ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಲೋಕಾ ವಿರಜಾ ವಿಶೋಕಾ
ದುರನ್ವಯಾಃ ಕಾಂಕ್ಷಿತಾ ಮಾನವಾನಾಂ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ತೇ ಭವನೇ ಭೂರಿತೇಜಸೋ
ರಾಜನ್ನಿಮಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-38 (87549)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-39x (7348)
ಶತವರ್ಷಜೀವೀ ಯಶ್ಚ ಶೂರೋ ಮನುಷ್ಯೋ
ವೇದಾಧ್ಯಾಯೀ ಯಶ್ಚ ಯಜ್ವಾಽಪ್ರಮತ್ತಃ।
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ವ್ರಜಂತಿ
ಪರಂ ಗಂತಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-39 (87550)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-40x (7349)
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಾಃ ಸಂತಿ ಲೋಕಾ ಮಹಾಂತೋ
ನಾಕಸ್ಯ ಪೃಷ್ಠೇ ಪುಷ್ಕಲಾ ವೀತಶೋಕಾಃ।
ಮನೀಷಿಣಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಾಭಯಾನಾಂ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-40 (87551)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-41x (7350)
ಯೇ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಸೂಯಾಭಿಷಿಕ್ತಾ
ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನೋ ರಕ್ಷಿತಾರಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ।
ಯೇ ಚಾಶ್ವಮೇಧಾವಭೃಥೇ ಪ್ಲುತಾಂಗಾ-
ಸ್ತೇಷಾಂ ಲೋಕಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ॥ 13-159-41 (87552)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-42x (7351)
ತತಃಪರಂ ಭಾಂತಿ ಲೋಕಾಃ ಸನಾತನಾಃ
ಸುಪುಣ್ಯಗಂಧಾ ವಿರಜಾ ವೀತಶೋಕಾಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಹಂ ದುರ್ಲಭೇ ಚಾಪ್ಯಧೃಷ್ಯೇ
ಗವಾಂ ಲೋಕೇ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-42 (87553)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-43x (7352)
ಯೋ ಗೋಸಹಸ್ರೀ ಶತದೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯೋ ಗೋಶತೀ ದಶ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಶಕ್ತ್ಯಾ।
ತಥಾ ದಶಭ್ಯೋ ಯಶ್ಚ ದದ್ಯಾದಿಹೈಕಾಂ
ಪಂಚಭ್ಯೋ ವಾ ದಾನಶೀಲಸ್ತಥೈಕಾಂ॥ 13-159-43 (87554)
ಯೇ ಜೀರ್ಯಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣಿ ವಿಪ್ರಾ
ಬ್ರಾಹ್ಮೀಂ ವಾಚಂ ಪರಿರಕ್ಷಂತಿ ಚೈವ।
ಮನಸ್ವಿನಸ್ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಪರಾ ಯೇ
ತೇ ತತ್ರ ಮೋದಂತಿ ತತೋ ವಿಮಾನೈಃ॥ 13-159-44 (87555)
ಪ್ರಭಾಸಂ ಮಾನಸಂ ತೀರ್ಥ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಮಹತ್ಸರಃ।
ಪುಣ್ಯಂ ಚ ನೈಮಿಷಂ ತೀರ್ಥಂ ಬಾಹುದಾಂ ಕರತೋಯಿನೀಂ॥ 13-159-45 (87556)
ಗಾಂ ಹಯಶಿರಶ್ಚೈವ ವಿಪಾಶಾಂ ಸ್ಥೂಲವಾಲುಕಾಂ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಗಂಗಾಂ ಶನೈರ್ಗಂಗಾಂ ಮಹಾಹ್ರದಮಥಾಪಿ ಚ॥ 13-159-46 (87557)
ಗೋಮತೀಂ ಕೌಶಿಕೀಂ ಪಂಪಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಧೃತವ್ರತಾಃ।
ಸರಸ್ವತೀದೃಷದ್ವತ್ಯೌ ಯಮುನಾಂ ಯೇ ತು ಯಾಂತಿ ಚ॥ 13-159-47 (87558)
ತತ ತೇ ದಿವ್ಯಸಂಸ್ಥಾನಾ ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಧರಾಃ ಶಿವಾಃ।
ಪ್ರಯಾಂತಿ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾಢ್ಯಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ನ ತತ್ರ ವೈ॥ 13-159-48 (87559)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-49x (7353)
ಯತ್ರ ಶೀತಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ನ ಚೋಷ್ಣಭಯಮಣ್ವಪಿ।
ನ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸೇ ನ ಗ್ಲಾನಿರ್ನ ದುಃಖಂ ನ ಸುಖಂ ತಥಾ॥ 13-159-49 (87560)
ನ ದ್ವೇಷ್ಯೋ ನ ಪ್ರಿಯಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಬಂಧುರ್ನ ರಿಪುಸ್ತಥಾ।
ನ ಜರಾಮರಣೇ ತತ್ರ ನ ಪುಣ್ಯಂ ನ ಚ ಪಾತಕಂ। 13-159-50 (87561)
ತಸ್ಮಿನ್ವಿರಜಸಿ ಸ್ಫೀತೇ ಪ್ರಜ್ಞಾಸತ್ವವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ।
ಸ್ವಯಂಭುಭವನೇ ಪುಣ್ಯೇ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-159-51 (87562)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 13-159-52x (7354)
ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಸಂಗೈರ್ಯೇ ಕೃತಾತ್ಮಾನೋ ಯತವ್ರತಾಃ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಯೋಗಸಂಸ್ತಾನೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗತಿಂ ಗತಾಃ॥ 13-159-52 (87563)
ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಭವನಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀಹ ಸಾತ್ವಿಕಾಃ।
ನ ತತ್ರ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ತೇ ಶಕ್ಯೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-159-53 (87564)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-54x (7355)
ರಥಂತರಂ ಯತ್ರ ಬೃಹಚ್ಚ ಗೀಯತೇ
ಯತ್ರ ವೇದಿಃ ಪುಣ್ಯಜನೈರ್ವೃತಾ ಚ।
ಯತ್ರೋಪಯಾತಿ ಹರಿಭಿಃ ಸೋಮಪೀಥೀ
ತತ್ರ ತ್ವಾಽಹಂ ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ॥ 13-159-54 (87565)
ಬುಧ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ವೃತ್ರಹಣಂ ಶತಕ್ರತುಂ
ವ್ಯತಿಕ್ರಮಂತಂ ಭುವನಾನಿ ವಿಶ್ವಾ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ವಾಚಾ ವೃಜಿನಂ ಕದಾಚಿ-
ದಕಾರ್ಷಂ ತೇ ಮನಸೋಽಭಿಷಂಕಾತ್॥ 13-159-55 (87566)
ಶತಕ್ರತುರುವಾಚ। 13-159-56x (7356)
ಮಘವಾಽಹಂ ಲೋಕಪಥಂ ಪ್ರಜಾನಾ-
ಮನ್ವಾಗಮಂ ಪರಿವಾದೇ ಗಜಸ್ಯ।
ತಸ್ಮಾದ್ಭವಾನ್ಪ್ರಣತಂ ಮಾಽನುಶಾಸ್ತು
ಬ್ರವೀಷಿ ಯತ್ತತ್ಕರವಾಣಿ ಸರ್ವಂ॥ 13-159-56 (87567)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-57x (7357)
ಶ್ವೇತಂ ಕರೇಣುಂ ಮಮ ಪುತ್ರಂ ಹಿ ನಾಗಂ
ಪ್ರಿಯಂ ತು ಮೇ ಷಷ್ಟಿವರ್ಷಂ ತು ಬಾಲಂ।
ಯೋ ಮೇ ವನೇ ವಸತೋಽಭೂದ್ದ್ವಿತೀಯ-
ಸ್ತಮೇವ ಮೇ ದೇಹಿ ಸುರೇಂದ್ರ ನಾಗಂ॥ 13-159-57 (87568)
ಶತಕ್ರತುರುವಾಚ। 13-159-58x (7358)
ಅಯಂ ಸುತಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯನಾಗ
ಆಘ್ರಾಯತೇ ತ್ವಾಮಭಿವೀಕ್ಷಮಾಣಃ।
ಪಾದೌ ಚ ತೇ ನಾಸಿಕಯೋಪಜಿಘ್ರತೇ
ಶ್ರೇಯೋ ಮಮಾಧ್ಯಾಹಿ ನಮಶ್ಚ ತೇಽಸ್ತು॥ 13-159-58 (87569)
ಗೌತಮ ಉವಾಚ। 13-159-59x (7359)
ಶಿವಂ ಸದೈವೇಹ ಸುರೇಂದ್ರ ತುಭ್ಯಂ
ಧ್ಯಾಯಾಮಿ ಪೂಜಾಂ ಚ ಸದಾ ಪ್ರಯುಂಜೇ।
ಮಮಾಪಿ ತ್ವಂ ಶಕ್ರ ಶಿವಂ ದದಸ್ವ
ತ್ವಯಾ ದತ್ತಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ನಾಗಂ॥ 13-159-59 (87570)
ಶತಕ್ರತುರುವಾಚ। 13-159-60x (7360)
ಯೇಷಾಂ ವೇದಾ ನಿಹಿತಾ ವೈ ಗುಹಾಯಾಂ
ಮನೀಷಿಣಾಂ ಸತ್ಯವತಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ತೇಷಾಂ ತ್ವಯೈಕೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾಽಸ್ಮಿ
ಬುದ್ಧಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರೀತಿಮಾಂಸ್ತೇಽಹತದ್ಯ॥ 13-159-60 (87571)
ಹಂತೈಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ಹಸ್ತಿನಾ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಶುಭಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನಹ್ನಾಯ ಚ ಚಿರಾಯ ಚ॥ 13-159-61 (87572)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-159-62x (7361)
ಸ ಗೌತಮಂ ಪುರುಸ್ಕೃತ್ಯ ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ಹಸ್ತಿನಾ।
ದಿವಮಾಚಕ್ರಮೇ ವಜ್ರೀ ಸದ್ಭಿಃ ಸಹ ದುರಾಸದಂ॥ 13-159-62 (87573)
ಇದಂ ಯಃ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಃ ಪಠೇದ್ವಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸ ಯಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಲೋಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗೌತಮೋ ಯಥಾ॥ ॥ 13-159-63 (87574)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 159 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-159-2 ಪುಣ್ಯಪಾಪಯೋರಿವ ಪುಣ್ಯಾನಾಮವಾಂತರಭೇದೋಽಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-159-11 ದಾಸೀಶತಂ ನಿಷ್ಕಶತಾನಿ ಪಂಚ। ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-159-12 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಬಂಧಿನಾ ಧನೇನ॥ 7-159-14 ಯಾತಯಿಷ್ಯೇ ಹಸ್ತಿನಂ। ಸ್ವೀಯಂ ಫಲಂ ತ್ವತ್ತೋ ಗ್ರಹೀಷ್ಯೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಹಸ್ತಿನಂ ಯಾಚಯಿಷ್ಯೇ ಇತಿ ಕ.ಙ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-159-18 ಯಥಾ ಶತ್ರುಂ ಮದಮತ್ತಾಶ್ಚರಂತಿ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-159-25 ಅಗ್ನಿಯೌನಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವದಗ್ನಿರೇವ ಯೌನಂ ಯೋನಿರ್ಯೇಷಾಂ ತೇ॥ 7-159-31 ಕ್ಷಂತಾರಃ ಕ್ಷಮಿಣಃ॥ 7-159-51 ಹಸ್ತಿನಂ ಮೇ ಪ್ರದಾಸ್ಯಸಿ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 160
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.160. ಅಧ್ಯಾಯಃ 160
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿಪ್ರವಚನಸ್ಯೈಹಿಕಪಾರತ್ರಿಕಶ್ರೇಯಸ್ಸಾಧನತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾಽನಶನಸ್ಯ ಮಹಾತಪಸ್ತ್ವಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದಾನಂ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಂ ಶಾಂತಿಃ ಸತ್ಯಮಹಿಂಸಿತಂ।
ಸ್ವದಾರತುಷ್ಟಿಶ್ಚೋಕ್ತಾ ತೇ ಫಲಂ ದಾನಸ್ಯ ವಾಽಪಿ ಯತ್॥ 13-160-1 (87575)
ಪಿತಾಮಹಸ್ಯ ವಿದಿತಂ ಕಿಮನ್ಯತ್ತಪಸೋ ಬಲಾತ್।
ತಪಸೋ ಯತ್ಪರಂ ತೇಽದ್ಯ ತನ್ನೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-160-2 (87576)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-160-3x (7362)
ತಪಸಃ ಪ್ರಕ್ಷಯೋ ಯಾವತ್ತಾಲ್ಲೋಕೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮತಂ ಮಮಾತ್ರ ಕೌಂತೇಯ ತಪೋ ನಾನಶನಾತ್ಪರಂ॥ 13-160-3 (87577)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಭಗೀರಥಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-160-4 (87578)
ಅತೀತ್ಯ ಸುರಲೋಕಂ ಚ ಗವಾಂ ಲೋಕಂ ಚ ಭಾರತ।
ಋಷಿಲೋಕಂ ಚ ಸೋಽಗಚ್ಛದ್ಭಗೀರಥ ಇತಿ ಶ್ರುತಂ॥ 13-160-5 (87579)
ತಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಚಃ ಪ್ರಾಹ ಬ್ರಹ್ಮಾ ರಾಜನ್ಭಗೀರಥಂ।
ಕಥಂ ಭಗೀರಥಾಽಽಗಾಸ್ತ್ವಮಿಮಂ ಲೋಕಂ ದುರಾಸದಂ॥ 13-160-6 (87580)
ನ ಹಿ ದೇವಾ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನ ಮನುಷ್ಯಾ ಭಗೀರಥ।
ಆಯಾಂತ್ಯತಪ್ತತಪಸಃ ಕಥಂ ವೈ ತ್ವಮಿಹಾಗತಃ॥ 13-160-7 (87581)
ಭಗೀರಥ ಉವಾಚ। 13-160-8x (7363)
ನಿಶ್ಶಂಕಮನ್ನಮದದಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಭ್ಯಃ
ಶತಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸದೈವತಾನಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ವ್ರತಂ ನಿತ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿದ್ವ-
ನ್ನ ತ್ವೇವಾಹಂ ತಸ್ಯ ಫಲಾದಿಹಾಗಾಂ॥ 13-160-8 (87582)
ದಶೈಕರಾತ್ರಾಂದಶಪಂಚರಾತ್ರಾ-
ನೇಕಾದಶೈಕಾದಶಕಾನ್ಕ್ರತೂಂಶ್ಚ।
ಜ್ಯೋತಿಷ್ಟೋಮಾನಾಂ ಚ ಶತಂ ಯದಿಷ್ಟಂ
ಫಲೇನ ತೇನಾಪಿ ಚ ನಾಗತೋಽಹಂ॥ 13-160-9 (87583)
ಯಚ್ಚಾವಸಂ ಜಾಹ್ನವೀತೀರನಿತ್ಯಃ
ಶತಂ ಸಮಾಸ್ತಪ್ಯಮಾನಸ್ತಪೋಽಹಂ।
ಅದಾಂ ಚ ತತ್ರಾಶ್ವತರೀಸಹಸ್ರಂ
ನಾರೀಪುರಂ ನ ಚ ತೇನಾಹಮಾಗಾಂ॥ 13-160-10 (87584)
ದಶಾಯುತಾನಿ ಚಾಶ್ವಾನಾಂ ಗೋಽಯುತಾನಿ ಚ ವಿಂಶತಿಂ।
ಪುಷ್ಕರೇಷು ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಪ್ರಾದಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-160-11 (87585)
ಸುವರ್ಣಚಂದ್ರೋತ್ತಮಧಾರಿಣೀನಾಂ
ಕನ್ಯೋತ್ತಮಾನಾಮದದಂ ಸಹಸ್ರಂ।
ಷಷ್ಟಿಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿಭೂಷಿತಾನಾಂ
ಜಾಂಬೂನದೈರಾಭರಣೈರ್ನ ತೇನ॥ 13-160-12 (87586)
ದಶಾರ್ಬುದಾನ್ಯದದಂ ಗೋಸವೇಜ್ಯಾ-
ಸ್ವೇಕೈಕಶೋ ದಶ ಗಾ ಓಕನಾಥ।
ಸಮಾನವತ್ಸಾಃ ಪಯಸಾ ಸಮನ್ವಿತಾಃ
ಸುವರ್ಣಕಾಂಸ್ಯೋಪದುಹಾ ನ ತೇನ॥ 13-160-13 (87587)
ಆಪ್ತೋರ್ಯಾಮೇಷು ನಿಯತಮೇಕೈಕಸ್ಮಿಂದಶಾದದಂ।
ಗೃಷ್ಟೀನಾಂ ಕ್ಷೀರದೋಗ್ಧ್ರೀಣಾಂ ರೋಹಿಣೀನಾಂ ಶತಾನಿ ಚ॥ 13-160-14 (87588)
ದೋಗ್ಧ್ರೀಣಾಂ ವೈ ಗವಾಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಯುತಾನಿ ದಶೈವ ಹ।
ಪ್ರಾದಾಂ ದಶಗುಣಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ ತೇನಾಹಮಿಹಾಗತಃ॥ 13-160-15 (87589)
ವಾಜಿನಾಂ ಬಾಹ್ಲಿಜಾತಾನಾಮಯುತಾನ್ಯದದಂ ದಶ।
ಕರ್ಕಾಣಾಂ ಹೇಮಮಾಲಾನಾಂ ನ ಚ ತೇನಾಹಮಾಗತಃ॥ 13-160-16 (87590)
ಕೋಟೀಶ್ಚ ಕಾಂಚನಸ್ಯಾಷ್ಟೌ ಪ್ರಾದಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಂದಶಾನ್ವಹಂ।
ಏಕೈಕಸ್ಮಿನ್ಕ್ರತೌ ತೇನ ಫಲೇನಾಹಂ ನ ಚಾಗತಃ॥ 13-160-17 (87591)
ವಾಜಿನಾಂ ಶ್ಯಾಮಕರ್ಣಾನಾಂ ಹರಿತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಪ್ರಾದಾಂ ಹೇಮಸ್ರಜಾಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕೋಟೀರ್ದಶ ಚ ಸಪ್ತ ಚ॥ 13-160-18 (87592)
ಈಷಾದಂತಾನ್ಮಹಾಕಾಯಾನ್ಕಾಂಚತಸ್ರಗ್ವಿಭೂಷಿತಾನ್।
ಪದ್ಮಿನೋ ವೈ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾದಾಂ ದಶ ಚ ಸಪ್ತ ಚ॥ 13-160-19 (87593)
ಅಲಂಕೃತಾನಾಂ ದೇವೇಶ ದಿವ್ಯೈಃ ಕನಕಭೂಷಣೈಃ।
ರಥಾನಾಂ ಕಾಂಚನಾಂಗಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣ್ಯದದಂ ದಶ॥ 13-160-20 (87594)
ಸಪ್ತ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಯುಕ್ತಾನಿ ವಾಜಿಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತೈಃ।
ದಕ್ಷಿಣಾವಯವಾಃ ಕೇಚಿದ್ವೇದೈರ್ಯೇ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 13-160-21 (87595)
ವಾಜಪೇಯೇಷು ದಶಸು ಪ್ರಾದಾಂ ತೇಷ್ವಪಿ ಚಾಪ್ಯಹಂ।
ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪ್ರಭಾವಾಣಾಮಿಜ್ಯಯಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಹ॥ 13-160-22 (87596)
ಸಹಸ್ರಂ ನಿಷ್ಕಕಂಠಾನಾಮದದಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮಹಂ।
ವಿಜಿತ್ಯ ಭೂಪತೀನ್ಸರ್ವಾನರ್ಥೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತಾಮಹ।
ಅಷ್ಟಭ್ಯೋ ರಾಜಸೂಯೇಭ್ಯೋ ನ ಚ ತೇನಾಹಮಾಗತಃ॥ 13-160-23 (87597)
ಸ್ರೋತಶ್ಚ ಯಾವದ್ಗಂಗಾಯಾಶ್ಛನ್ನಮಾಸೀಜ್ಜಗತ್ಪತೇ।
ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಃ ಪ್ರವೃತ್ತಾಭಿರ್ಮಮ ನಾಗಾಂ ಚ ತತ್ಕೃತೇ॥ 13-160-24 (87598)
ವಾಜಿನಾಂ ಚ ಸಹಸ್ರೇ ದ್ವೇ ಸುವರ್ಣಶತಭೂಷಿತೇ।
ವರಂ ಗ್ರಾಮಶತಂ ಚಾಹಮೇಕೈಕಸ್ಯಾಂ ತಿಥಾವದಾಂ॥ 13-160-25 (87599)
ತಪಸ್ವೀ ನಿಯತಾಹಾರಃ ಶಮಮಾಸ್ಥಾಯ ವಾಗ್ಯತಃ।
ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಹಿಮವತಿ ಗಂಗಾರ್ಥಮಚರಂ ತಪಃ॥ 13-160-26 (87600)
ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಹರಂ ಮಹಾದೇವಂ ಪ್ರಣಂಯಾಭ್ಯರ್ಚಯನ್ನೃಪಃ।
ನ ತೇನಾಪ್ಯಹಮಾಗಚ್ಛಂ ಫಲೇನೇಹ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-160-27 (87601)
ಶಂಯಾಕ್ಷೇಪೈರಯಜಂ ಯಚ್ಚ ದೇವಾ-
ಞ್ಶತೈಃ ಕ್ರತೂನಾಮಯುತೈಶ್ಚಾಪಿ ಯಚ್ಚ।
ತ್ರಯೋದಶದ್ವಾದಶಾಹೈಶ್ಚ ದೇವ
ಸಪೌಂಡರೀಕೈರ್ನ ಚ ತೇಷಾಂ ಫಲೇನ॥ 13-160-28 (87602)
ಅಷ್ಟೌ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಕಕುದ್ಮಿನಾಮಹಂ
ಶುಕ್ಲರ್ಷಭಾಣಾಮದದಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯಃ।
ಏಕೈಕಂ ವೈ ಕಾಂಚನಂ ಶೃಂಗಮೇಭ್ಯಃ
ಪತ್ನೀಶ್ಚೈಷಾಮದದಂ ನಿಷ್ಕಕಂಠೀಃ॥ 13-160-29 (87603)
ಹಿರಣ್ಯರತ್ನನಿಚಯಾನದದಂ ರತ್ನಪರ್ವತಾನ್।
ಧನಧಾನ್ಯೈಃ ಸಮೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ಗ್ರಾಮಾಞ್ಶತಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-160-30 (87604)
ಶತಂ ಶತಾನಾಂ ಗೃಷ್ಟೀನಾಮದದಂ ಚಾಪ್ಯತಂದ್ರಿತಃ।
ಇಷ್ಟ್ವಾಽನೇಕೈರ್ಮಹಾಯಜ್ಞೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನ ತೇನ ಚ॥ 13-160-31 (87605)
ಏಕಾದಶಾಹೈರಯಜಂ ಸದಕ್ಷಿಣೈ-
ರ್ದ್ವಿರ್ದ್ವಾದಶಾಹೈರಶ್ವಮೇಧೈಶ್ಚ ದೇವ।
ಗವಾಂ ಧನೈಃ ಷೋಡಶಭಿಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಂ-
ಸ್ತೇಷಾಂ ಫಲೇನೇಹ ನ ಚಾಗತೋಽಸ್ಮಿ॥ 13-160-32 (87606)
ನಿಷ್ಕೈಕಕಂಠಮದದಂ ಯೋಜನಾಯತಂ
ತದ್ವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ಕಾಂಚನಪಾದಪಾನಾಂ।
ವನಂ ಚೂತಾನಾಂ ರತ್ನವಿಭೂಷಿತಾನಾಂ
ನಚೈವ ತೇಷಾಮಾಗತೋಽಹಂ ಫಲೇನ॥ 13-160-33 (87607)
ತುರಾಯಣಂ ಹಿ ವ್ರತಮಪ್ಯಧೃಷ್ಯ-
ಮಕ್ರೋಧನೋಽಕರವಂ ತ್ರಿಂಶದಬ್ದಾನ್।
ಶತಂ ಗವಾಮಷ್ಟಶತಾನಿ ಚೈವ
ದಿನೇದಿನೇ ಹ್ಯದದಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ॥ 13-160-34 (87608)
ಪಯಸ್ವಿನೀನಾಮಥ ರೋಹಿಣೀನಾಂ
ತಥೈವಾನ್ಯಾನನಡುಹೋ ಲೋಕನಾಥ।
ಪ್ರಾದಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸುರೇಶ
ನೇಹಾಗತಸ್ತೇನ ಫಲೇನ ಚಾಹಂ॥ 13-160-35 (87609)
`ಶಂಯಾಕ್ಷೇಪೇಣ ಪೃಥಿವೀಂ ತ್ರಿಧಾ ಪರ್ಯಚರಂ ಯಜನ್।'
ತ್ರಿಂಶದಗ್ನೀನಹಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಯಜಂ ಯಚ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ಅಷ್ಟಾಭಿಃ ಸರ್ವಮೇಧೈಶ್ಚ ನರಮೇಧೈಶ್ಚ ಸಪ್ತಭಿಃ॥ 13-160-36 (87610)
ದಶಭಿರ್ವಿಶ್ವಜಿದ್ಭಿಶ್ಚ ಶತೈರಷ್ಟಾದಶೋತ್ತರೈಃ।
ನ ಚೈವ ತೇಷಾಂ ದೇವೇಶ ಫಲೇನಾಹಮಿಹಾಗಮಂ॥ 13-160-37 (87611)
ಸರಯ್ವಾಂ ಬಾಹುದಾಯಾಂ ಚ ಗಂಗಾಯಾಮಥ ನೈಮಿಷೇ।
ಗವಾಂ ಶತಾನಾಮಯುತಮದದಂ ನ ಚ ತೇನ ವೈ॥ 13-160-38 (87612)
ಇಂದ್ರೇಣ ಗುಹ್ಯಂ ನಿಹಿತಂ ವೈ ಗುಹಾಯಾಂ
ಯದ್ಭಾರ್ಗವಸ್ತಪಸೇಹಾಭ್ಯವಿಂದತ್।
ಜಾಜ್ವಲ್ಯಮಾನಮುಶನಸ್ತೇಜಸೇಹ
ತತ್ಸಾಧಯಾಮಾಸಮಹಂ ವರೇಣ್ಯ॥ 13-160-39 (87613)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಾಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ರಣಂ ಚೈವ ಕರೋಮಿ ಯತ್।'
ತತೋ ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತುಷ್ಟಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕರ್ಮಣಿ ಸಾಧಿತೇ।
`ಪೂಜಿತೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ನಿತ್ಯಂ ನ ಚ ತೇನಾಹಮಾಗತಃ॥' 13-160-40 (87614)
ಸಹಸ್ರಮೃಷಯಶ್ಚಾಸನ್ಯೇ ವೈ ತತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಉಕ್ತಸ್ತೈರಸ್ಮಿ ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-160-41 (87615)
ಪ್ರೀತೇನೋಕ್ತಃ ಸಹಸ್ರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಹಂ ಪ್ರಭೋ।
ಇಮಂ ಲೋಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಾ ಭೂತ್ತೇಽತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-160-42 (87616)
ಕಾಮಂ ಯಥಾವದ್ವಿಹಿತಂ ವಿಧಾತ್ರಾ
ಪೃಷ್ಟೇನ ವಾಚ್ಯಂ ತು ಮಯಾ ಯಥಾವತ್।
ತಪೋ ಹಿ ನಾನ್ಯಚ್ಚಾನಶನಾನ್ಮತಂ ಮೇ
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ದೇವವರ ಪ್ರಸೀದ॥ 13-160-43 (87617)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-160-44x (7364)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಂತಂ ಬ್ರಹ್ಮಿ ತು ರಾಜಾನಂ ಸ ಭಗೀರಥಂ।
ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಪೂಜಾರ್ಹಂ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-160-44 (87618)
ತಸ್ಮಾದನಶನೈರ್ಯುಕ್ತೋ ವಿಪ್ರಾನ್ಪೂಜ್ಯ ನಿತ್ಯದಾ।
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ವಚನಾತ್ಸರ್ವಂ ಪರತ್ರೇಹಂ ಚ ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 13-160-45 (87619)
ವಾಸೋಭಿರನ್ನೈರ್ಗೋಭಿಸ್ಚ ಶುಭೈರ್ನೈವೇಶಿಕೈರಪಿ।
ಶುಭೈಃ ಸುರಕ್ಷಣೈಶ್ಚಾಪಿ ಸ್ತೋಷ್ಯಾ ಏವ ದ್ವಿಜಾಸ್ತಥಾ।
ಏತದೇವ ಪರಂ ಗುಹ್ಯಮಲೋಭೇನ ಸಮಾಚರ॥ ॥ 13-160-46 (87620)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 160 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-160-1 ಅಹಿಂಸಿತಮಹಿಂಸಾ॥ 7-160-2 ತಪಸಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಚಾಂದ್ರಾಯಣಾದೇರ್ಬಲಾದನ್ಯತ್ಕಿಂ ಬಲವತ್ತರಂ ವಿದಿತಂ ನ ಕಿಮಪ್ಯಪಿತು ತಪಸಸ್ತಪಸಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಯತ್ಪರಂ॥ 7-160-3 ಲೋಕೋ ಭೋಗ್ಯಪ್ರದೇಶಃ॥ 7-160-5 ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಸೋಗಚ್ಛತ್ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-160-9 ಏಕರಾತ್ರಾದಯಃ ಕ್ರತುವಿಶೇಷಾಃ॥ 7-160-10 ನಾರೀಪುರಂ ಕನ್ಯಾಸಮೂಹಮದಾಂ॥ 7-160-12 ಚಂದ್ರೋ ಭೂಷಣವಿಶೇಷಃ। ನ ತೇನಾಹಮಾಗಾಮಿತ್ಯನುವರ್ತತೇ॥ 7-160-13 ಏಕೈಕಶೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ದಶ ಗಾಃ॥ 7-160-14 ಆಪ್ತೋರ್ಯಾಮಃ ಸೋಮಯಾಗಃ॥ 7-160-16 ಕರ್ಕಾಣಾಂ ಶುಕ್ಲಾಶ್ವಾನಾಂ॥ 7-160-19 ಪದ್ಮಿನಃ ಪದ್ಮಚಿಹ್ನಾನ್॥ 7-160-21 ದಕ್ಷಿಣಾರೂಪಾ ಯಜ್ಞಾಂಗಭೂತಾ ದಕ್ಷಿಣಾವಯವಾಃ॥ 7-160-23 ನಿಷ್ಕಕಂಠಾನಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಜಿತಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ವಿಪ್ರವಚನಾದ್ದಿಕ್ಷಿಣಾ ಅದದಂ ಉತ್ಸೃಷ್ಟವಾನ್॥ 7-160-28 ಶಂಯಾ ಪೃಥುಬುಧ್ನಃ ಕಾಷ್ಠದಂಡಃ। ಸ ಬಲೇನಾಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಯಾವದ್ದೂರಂ ಪತತಿ ತಾವದ್ದೇಶೋ ಯಸ್ಯ ವೇದಿಕಾಯಾ ಭವತಿ ಸ ಶಂಯಾಕ್ಷೋಪೋಯಾಗಃ। ದೇವಾನ್ ಸಾದ್ಯಸ್ಕಾನಾಮಯುತೈಶ್ಚಾಪಿ ಯತ್ತತ್ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-160-32 ಆರ್ಕಾಯಣೈಃ ಷೋಡಶಭಿಶ್ಚ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-160-33 ಕಾಂಚನಮಯಾನಾಂ ವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ಚೂತಾನಾಂ ನಾನಾವರ್ಣರತ್ನಖಚಿತಾನಾಂ ವನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-160-36 ಅಗ್ನೀನಗ್ನಿಚಯನಾನಿ ॥ 7-160-39 ಗುಹಾಯಾಂ ನಿಹಿತಂ ಗೋಪಿತಂ ಗುಹ್ಯಂ ಯದನಶನಂ ತಪಸಾ ಅಭ್ಯವಿಂದತ್ ಆಜ್ಞಾಸೀತ್। ಉಶನಸ್ತೇಜಸಾ ಶುಕ್ರಸ್ಯ ಬಲೇನ ಜಾಜ್ವಲ್ಯಮಾನಂ। ತಚ್ಚ ವಾಕ್ಯಶೇಷಾತ್ಸರ್ವಬೋಗತ್ಯಾಗಾತ್ಮಕಮನಶನಂ ಸರ್ವಭೋಗೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಂತರ್ಪಣಂ ಚ। ಸಾಧಯಾಮಾಸಮಿತ್ಯಾರ್ಷಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 161
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.161. ಅಧ್ಯಾಯಃ 161
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಾಯುಷ್ಯಾನಾಯುಷ್ಯಕಾರಣಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶತಾಯುರುಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಶತವೀರ್ಯಶ್ಚಿ ವೈದಿಕೇ।
ಕಸ್ಮಾನ್ಂರಿಯಂತೇ ಪುರುಷಾ ಬಾಲಾ ಅಪಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-161-1 (87621)
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ಕೇನ ಭವತಿ ಅಲ್ಪಾಯುರ್ವಾಽಪಿ ಮಾನವಃ।
ಕೇನ ವಾ ಲಭತೇ ಕೀರ್ತಿಂ ಕೇನ ವಾ ಲಭತೇ ಶ್ರಿಯಂ॥ 13-161-2 (87622)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಜಪೈರ್ಹೋಮೈಸ್ತಥಾ ಪರೈಃ।
ಜನ್ಮನಾ ಯದಿ ವಾಽಚಾರಾತ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-161-3 (87623)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-161-4x (7365)
ಅತ್ರ ತೇಽಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಮನುಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಅಲ್ಪಾಯುರ್ಯೇನ ಭವತಿ ದೀರ್ಘಾಯುರ್ಯೇನಿ ಮಾನವಃ॥ 13-161-4 (87624)
ಯೇನ ವಾ ಲಭತೇ ಕೀರ್ತಿಂ ಯೇನ ವಾ ಲಭತೇ ಶ್ರಿಯಂ।
ಯಥಾ ಚ ವರ್ತಯನ್ಪುರುಷಃ ಶ್ರೇಯಸಾ ಸಂಪ್ರಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-161-5 (87625)
ಆಚಾರಾಲ್ಲಭತೇ ಹ್ಯಾಯುರಾಚಾರಾಲ್ಲಭತೇ ಶ್ರಿಯಂ।
ಆಚಾರಾತ್ಕೀರ್ತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುರುಷಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ॥ 13-161-6 (87626)
ದುರಾಚಾರೋ ಹಿ ಪುರುಷೋ ನೇಹಾಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್।
ತ್ರಸಂತಿ ಚಾಸ್ಯ ಭೂತಾನಿ ತಥಾ ಪರಿಭವಂತಿ ಚ॥ 13-161-7 (87627)
ತಸ್ಮಾತ್ಕುರ್ಯಾದಿಹಾಚಾರಂ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ।
ಅಪಿ ಪಾಪಶರೀರಸ್ಯ ಆಚಾರೋ ಹಂತ್ಯಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-161-8 (87628)
ಆಚಾರಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮಃ ಸಂತಶ್ಚಾರಿತ್ರಲಕ್ಷಣಾಃ।
ಸಾಧೂನಾಂ ಚ ಯಥಾವೃತ್ತಮೇತದಾಚಾರಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-161-9 (87629)
ಅಪ್ಯದೃಷ್ಟಂ ಶ್ರವಾದೇವ ಪುರುಷಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಂ।
ಸ್ವಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಾಣಂ ತಂ ಜನಾಃ ಕುರ್ವತೇ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-161-10 (87630)
ಯೇ ನಾಸ್ತಿಕಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಗುರುಶಾಸ್ತ್ರಾತಿಲಂಘಿನಃ।
ಅಧರ್ಮಜ್ಞಾ ದುರಾಚಾರಾಸ್ತೇ ಭವಂತಿ ಗತಾಯುಷಃ॥ 13-161-11 (87631)
ವಿಶೀಲಾ ಭಿನ್ನಮರ್ಯಾದಾ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಕೀರ್ಣಮೈಥುನಾಃ।
ಅಲ್ಪಾಯುಷೋ ಭವಂತೀಹ ನರಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ॥ 13-161-12 (87632)
ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಹೀನೋಽಪಿ ಸಮುದಾಚಾರವಾನ್ನರಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೋಽನಸೂಯುಶ್ಚ ಶತಂ ವರ್ಷಾಣಿ ಜೀವತಿ॥ 13-161-13 (87633)
ಅಕ್ರೋಧನಃ ಸತ್ಯವಾದೀ ಭೂತಾನಾಮವಿಹಿಂಸಕಃ।
ಅನಸೂಯುರಜಿಹ್ಮಶ್ಚ ಶತಂ ವರ್ಷಾಣಿ ಜೀವತಿ॥ 13-161-14 (87634)
ಲೋಷ್ಠಮರ್ದೀ ತೃಣಚ್ಛೇದೀ ನಖಖಾದೀ ಚ ಯೋ ನರಃ।
ನಿತ್ಯೋಚ್ಛಿಷ್ಟಃ ಸಂಕುಸುಕೋ ನೇಹಾಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-15 (87635)
ಬ್ರಾಹ್ಮೇ ಮುಹೂರ್ತೇ ಬುಧ್ಯೇತ ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಚಾನುಚಿಂತಯೇತ್।
ಉತ್ಥಾಯ ಚೋಪತಿಷ್ಠೇತ ಪೂರ್ವಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ಏವಮೇವಾಪರಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಸಮುಪಾಸೀತ ವಾಗ್ಯತಃ॥ 13-161-16 (87636)
ನೇಕ್ಷೇತಾದಿತ್ಯಮುದ್ಯಂತಂ ನಾಸ್ತಂ ಯಂತಂ ಕದಾಚನ।
ನೋಪಸೃಷ್ಟಂ ನ ವಾರಿಸ್ಥಂ ನ ಮಧ್ಯಂ ನಭಸೋ ಗತಂ॥ 13-161-17 (87637)
ಋಷಯೋ ನಿತ್ಯಸಂಧ್ಯತ್ವಾದ್ದೀರ್ಘಮಾಯುರವಾಪ್ನುವನ್॥ 13-161-18 (87638)
`ಸದರ್ಭಪಾಣಿಸ್ತತ್ಕುರ್ವನ್ವಾಗ್ಯತಸ್ತನ್ಮನಾಃ ಶುಚಿಃ।'
ತಸ್ಮಾತ್ತಿಷ್ಠೇತ್ಸದಾ ಪೂರ್ವಾಂ ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ಚೈವ ವಾಗ್ಯತಃ॥ 13-161-19 (87639)
ಯೇ ನ ಪೂರ್ವಾಮುಪಾಸಂತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಸಂಧ್ಯಾಂ ನ ಪಶ್ಚಿಮಾಂ।
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾಂಧಾರ್ಮಿಕೋ ರಾಜಾ ಶೂದ್ರಕರ್ಮಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 13-161-20 (87640)
ಪರದಾರಾ ನ ಗಂತವ್ಯಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ನಹೀದೃಶಮನಾಯುಷ್ಯಂ ಲೋಕೇ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-161-21 (87641)
ಯಾದೃಶಂ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಪರದಾರೋಪಸೇವನಂ।
ತಾದೃಶಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕಿಂಚಿದನಾಯುಷ್ಯಂ ನೃಣಾಮಿಹ॥ 13-161-22 (87642)
ಯಾವಂತೋ ರೋಮಕೂಪಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಗಾತ್ರೇಷು ನಿರ್ಮಿತಾಃ।
ತಾವದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ನರಕಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 13-161-23 (87643)
ಮೈತ್ರಂ ಪ್ರಸಾಧನಂ ಸ್ನಾನಮಂಜನಂ ದಂತಧಾವನಂ।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣ ಏವ ಕುರ್ವೀತ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಪೂಜನಂ॥ 13-161-24 (87644)
ಪುರೀಷಮೂತ್ರೇ ನೋದೀಕ್ಷೇನ್ನಾಧಿತಿಷ್ಠೇತ್ಕದಾಚನ।
ನಾತಿಕಲ್ಯಂ ನಾತಿಸಾಯಂ ನ ಚ ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಸ್ಥಿತೇ।
ನಾಜ್ಞಾತೈಃ ಸಹ ಗಚ್ಛೇತ ನೈಕೋ ನ ವೃಷಲೈಃ ಸಹ॥ 13-161-25 (87645)
ಪಂಥಾ ದೇಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಗೋಭ್ಯೋ ರಾಜಭ್ಯ ಏವ ಚ।
ವೃದ್ಧಾಯ ಭಾರತಪ್ತಾಯ ಗರ್ಭಿಣ್ಯೈ ದುರ್ಬಲಾಯ ಚ॥ 13-161-26 (87646)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಚ ಕುರ್ವೀತ ಪರಿಜ್ಞಾತಾನ್ವನಸ್ಪತೀನ್।
ಚತುಷ್ಪದಾನ್ಮಂಗಲಾಂಶ್ಚ ಮಾನ್ಯಾನ್ವೃದ್ಧಾಂದ್ವಿಜಾನಪಿ॥ 13-161-27 (87647)
ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಅರ್ಧರಾತ್ರೇ ಚ ಸರ್ವದಾ।
ಚತುಷ್ಪಥಂ ನ ಸೇವೇತ ಉಭೇ ಸಂಧ್ಯೇ ತಥೈವ ಚ॥ 13-161-28 (87648)
ಉಪಾನಹೌ ನ ವಸ್ತ್ರಂ ಚ ಧೃತಮನ್ಯೈರ್ನ ಧಾರಯೇತ್।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಪಾದಂ ಪಾದೇನ ನಾಕ್ರಮೇತ್॥ 13-161-29 (87649)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಂ ಚ ಜನ್ಮನಿ।
ಅಷ್ಟಂಯಾಮಥ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-161-30 (87650)
ವೃಥಾ ಮಾಂಸಂ ನ ಖಾದೇನಿ ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಂ ತಥೈವ ಚ।
ಆಕ್ರೋಶಂ ಪರಿವಾದಂ ಚ ಪೈಶುನ್ಯಂ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-31 (87651)
ನಾರುಂತುದಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ನೃಶಂಸವಾದೀ
ನ ಹೀನತೋ ವರಮಭ್ಯಾದದೀತ।
ಯಯಾಽಸ್ಯ ವಾಚಾ ಪರ ಉದ್ವಿಜೇತ
ನ ತಾಂ ವದೇದ್ರುಶತೀಂ ಪಾಪಲೋಕ್ಯಾಂ॥ 13-161-32 (87652)
ಅತಿವಾದಬಾಣಾ ಮುಖತೋ ನಿಃಸರಂತಿ
ಯೈರಾಹತಃ ಶೋಚತಿ ರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ।
ಪರಸ್ಯ ವಾ ಮರ್ಮಸು ಯೇ ಪತಂತಿ
ತಾನ್ಪಂಡಿತೋ ನಾವಸೃಜೇತ್ಪರೇಷು॥ 13-161-33 (87653)
ಸಂರೋಹತ್ಯಗ್ನಿನಾ ದಗ್ಧಂ ವನಂ ಪರಶುನಾ ಹತಂ।
ವಾಚಾ ದುರುಕ್ತಂ ಬೀಭತ್ಸಂ ನ ಸಂರೋಹತಿ ವಾಕ್ಕ್ಷತಂ॥ 13-161-34 (87654)
ಕರ್ಣಿನಾಲೀಕನಾರಾಚಾನ್ನಿರ್ಹರಂತಿ ಶರೀರತಃ।
ವಾಕ್ಶಲ್ಯಸ್ತು ನ ನಿರ್ಹರ್ತುಂ ಶಕ್ಯೋ ಹೃದಿಶಯೋ ಹಿ ಸಃ॥ 13-161-35 (87655)
ಹೀನಾಂಗಾನತಿರಿಕ್ತಾಂಗಾನ್ವಿದ್ಯಾಹೀನಾನ್ವಯೋಧಿಕಾನ್।
ರೂಪದ್ರವಿಣಹೀನಾಂಶ್ಚ ಸತ್ಯಹೀನಾಂಶ್ಚ ನಾಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 13-161-36 (87656)
ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ವೇದನಿಂದಾಂ ಚ ಪರನಿಂದಾಂ ಚ ಕುತ್ಸನಂ।
ದ್ವೇಷಸ್ತಂಭಾಭಿಮಾನಂ ಚ ತೈಕ್ಷ್ಣ್ಯಂ ಚ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-37 (87657)
ಪರಸ್ಯ ದಂಡಂ ನೋದ್ಯಚ್ಛೇತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ನೈನಂ ನಿಪಾತಯೇತ್।
ಅನ್ಯತ್ರಿ ಪುತ್ರಾಚ್ಛಿಷ್ಯಾಚ್ಚ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ತಾಡನಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-161-38 (87658)
ನ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಾನ್ಪರಿವದೇನ್ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ನ ನಿರ್ದಿಶೇತ್।
ತಿಥಿಂ ಪಕ್ಷಸ್ಯ ನ ಬ್ರೂಯಾತ್ತಥಾಽಸ್ಯಾಯುರ್ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-161-39 (87659)
`ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಮೃತೇ ನಿತ್ಯಂ ದಂತಧಾವನಮಾಚರೇತ್।
ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಾನಿ ದಾನಂ ವೇದಂ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಗಾಯತ್ರೀಮನನಂ ನಿತ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಂಧ್ಯಾಂ ಸಮಾಹಿತಃ॥' 13-161-40 (87660)
ಕೃತ್ವಾ ಮೂತ್ರಪುರೀಷೇ ತು ರಥ್ಯಾಮಾಕ್ರಂಯ ವಾ ಪುನಃ।
ಪಾದಪ್ರಕ್ಷಾಲನಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಭೋಜನೇ ತಥಾ॥ 13-161-41 (87661)
ತ್ರೀಣಿ ದೇವಾಃ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮಕಲ್ಪಯನ್।
ಅದೃಷ್ಟಮದ್ಭಿರ್ನಿರ್ಣಿಕ್ತಂ ಯಚ್ಚ ವಾಚಾ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-161-42 (87662)
ಯಾವಕಂ ಕೃಸರಂ ಮಾಂಸಂ ಶಷ್ಕುಲೀಂ ಪಾಯಸಂ ತಥಾ।
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂತಂ ನ ಪ್ರಕರ್ತವ್ಯಂ ದೇವಾರ್ಥಂ ತು ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇತ್॥ 13-161-43 (87663)
ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿಂ ಪರಿಚರೇದ್ಭಿಕ್ಷಾಂ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ದಂತಕಾಷ್ಠೇ ಚ ಸಂಧ್ಯಾಯಾಂ ಮಲೋತ್ಸರ್ಗೇ ಚ ಮೌನಗಃ॥ 13-161-44 (87664)
ನ ಚಾಭ್ಯುದಿತಸಾಯೀ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತೀ ತಥಾ ಭವೇತ್।
ಮಾತಾಪಿತರಮುತ್ಥಾಯ ಪೂರ್ವಮೇವಾಭಿವಾದಯೇತ್।
ಆಚಾರ್ಯಮಥವಾಽಪ್ಯಂತಂ ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿದಂತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-45 (87665)
ವರ್ಜಯೇದ್ದಂತಕಾಷ್ಠಾನಿ ವರ್ಜನೀಯಾನಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಭಕ್ಷಯೇಚ್ಛಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟಾನಿ ಪರ್ವಸ್ವಪಿ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಉದಙ್ಮುಖಶ್ಚ ಸತತಂ ಶೌಚಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-161-46 (87666)
ಅಕೃತ್ವಾ ದೇವಪೂಜಾಂ ಚ ನಾಚರೇದ್ದಂತಧಾವನಂ।
ಅಕೃತ್ವಾ ದೇವಪೂಜಾಂ ಚ ನಾನ್ಯಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಕದಾಚನ।
ಅನ್ಯತ್ರ ತು ಗುರುಂ ವೃದ್ಧಂ ಧಾರ್ಮಿಕಂ ವಾ ವಿಚಕ್ಷಣಂ॥ 13-161-47 (87667)
ಅವಲೋಕ್ಯೋ ನ ಚಾದರ್ಶೋ ಮಲಿನೋ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತರೈಃ।
ನ ಚಾಜ್ಞಾತಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಗಚ್ಛೇದ್ಗರ್ಭಿಣೀಂ ವಾ ಕದಾಚನ॥ 13-161-48 (87668)
ದಾರಸಂಗ್ರಹಣಾತ್ಪೂರ್ವಂ ನಾಚರೇನ್ಮೈಥುನಂ ಬುಧಃ।
ಅನ್ಯಥಾ ತ್ವವಕೀರ್ಣಃ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಸದಾಽಽಚರೇತ್॥ 13-161-49 (87669)
ನೀದೀಕ್ಷೇತ್ಪರದಾರಾಂಶ್ಚ ರಹಸ್ಯೇಕಾಸನೋ ಭವೇತ್।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸದಾ ಯಚ್ಛೇತ್ಸ್ವಗ್ನೇ ಶುದ್ಧಮನಾ ಭವೇತ್॥ 13-161-50 (87670)
ಉದಕ್ಶಿರಾ ನ ಸ್ವಪೇತ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಶಿರಾ ನ ಚ।
ಪ್ರಾಕ್ಶಿರಾಸ್ತು ಸ್ವಪೇದ್ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ವೈ ದಕ್ಷಿಣಾಶಿರಾಃ॥ 13-161-51 (87671)
ನ ಭಗ್ನೇ ನಾವಶೀರ್ಣೋ ಚ ಶಯನೇ ಪ್ರಸ್ವಪೀತ ಚ।
ನಾಂತರ್ಧಾನೇನ ಸಂಯುಕ್ತೇ ನ ಚ ತಿರ್ಯಕ್ಕದಾಚನ॥ 13-161-52 (87672)
ನ ಚಾಪಿ ಗಚ್ಛೇತ್ಕಾರ್ಯೇಣ ಸಮಯಾದ್ವಾಽಪಿ ನಾಸ್ತಿಕೈಃ।
ಆಸನಂ ತು ಪದಾಽಽಕೃಷ್ಯ ನ ಪ್ರಸಜ್ಜೇತ್ತಥಾ ನರಃ॥ 13-161-53 (87673)
ನ ನಗ್ನಃ ಕರ್ಹಿಚಿತ್ಸ್ನಾಯಾನ್ನ ನಿಶಾಯಾಂ ಕದಾಚನ।
ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚ ನಾವಮೃಜ್ಯೇತ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಸುವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ನ ನಿಶಾಯಾಂ ಪುನಃ ಸ್ನಾಯಾದಾಪದ್ಯಗ್ನಿದ್ವಿಜಾಂತಿಕೇ॥ 13-161-54 (87674)
ನ ಚಾನುಲಿಂಪೇದಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಸಶ್ಚಾಪಿ ನ ನಿರ್ಧುನೇತ್।
ಆರ್ದ್ರ ಏವ ತು ವಾಸಾಂಸಿ ನಿತ್ಯಂ ಸೇವೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-161-55 (87675)
ಸ್ರಜಶ್ಚ ನಾವಕೃಷ್ಯೇತ ನ ಬಹಿರ್ಧಾರಯೀತ ಚ।
ಉದಕ್ಯಯಾ ಚ ಸಂಭಾಷಾಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ಕದಾಚನ॥ 13-161-56 (87676)
ನೋತ್ಸೃಜೇತ ಪುರಿಷಂ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಮಾರ್ಗಸ್ಯ ಚಾಂತಿಕೇ।
ಉಭೇ ಮೂತ್ರಪುರೀಷೇ ತು ನಾಪ್ಸು ಕುರ್ಯಾತ್ಕದಾಚನ॥ 13-161-57 (87677)
ದೇವಾಲಯೇಽಥ ಗೋವೃಂದೇ ಚೈತ್ಯೇ ಸಸ್ಯೇಷು ವಿಶ್ರಮೇ।
ಭೋಕ್ಷ್ಯಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಕ್ಷುತೇಽಧ್ವಾನಂ ಗತ್ವಾ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಯೋಃ।
ದ್ವಿರಾಚಾಮೇದ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಹೃದ್ಗತಂ ತು ಪಿಬನ್ನಪಃ॥ 13-161-58 (87678)
ಅನ್ನಂ ಬುಭುಕ್ಷಮಾಣಸ್ತು ತ್ರಿಮುಖೇನ ಸ್ಪೃಶೇದಪಃ।
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚಾನ್ನಂ ತಥೈವ ತ್ರಿರ್ದ್ವಿಃ ಪುನಃ ಪರಿಮಾರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-59 (87679)
ಪ್ರಾಙ್ಮುಖೋ ನಿತ್ಯಮಶ್ನೀಯಾದ್ವಾಗ್ಯತೋಽನ್ನಮಕುತ್ಸಯನ್।
ಪ್ರಸ್ಕಂದಯೇಚ್ಚ ಮನಸಾ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚಾಗ್ನಿಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 13-161-60 (87680)
ಆಯುಷ್ಯಂ ಪ್ರಾಙ್ಮುಖೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಯಶಸ್ಯಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ।
ಧನ್ಯಂ ಪಶ್ಚಾನ್ಮುಖೋ ಭುಂಕ್ತ ಋತಂ ಭುಂಕ್ತ ಉದಙ್ಮುಖಃ॥ 13-161-61 (87681)
`ಅಗ್ರಾಸನೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ಬಾಲಪೂರ್ವಸ್ತ್ವಲಂಕೃತಃ।
ಘೃತಾಹುತಿವಿಶುದ್ಧಾನ್ನಂ ಹುತಾಗ್ನಿಶ್ಚ ಕ್ಷಿಪನ್ಗ್ರಸೇತ್॥' 13-161-62 (87682)
ಅಗ್ನಿಮಾಲಭ್ಯ ತೋಯೇನ ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಾಣಾನುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ಗಾತ್ರಾಣಿ ಚೈವ ಸರ್ವಾಣಿ ನಾಭಿಂ ಪಾಣಿತಲೇ ತಥಾ॥ 13-161-63 (87683)
ನಾಧಿತಿಷ್ಠೇತ್ತುಷಂ ಜಾತು ಕೇಶಭಸ್ಮಕಪಾಲಿಕಾಃ।
ಅನ್ಯಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯವಸ್ನಾತಂ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-64 (87684)
ಶಾಂತಿಹೋಮಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ವೀತ ಸಾವಿತ್ರಾಣಿ ಚ ಧಾರಯೇತ್।
ನಿಷಷ್ಣಶ್ಚಾಪಿ ಖಾದೇನ ನ ತು ಗಚ್ಛನ್ಕದಾಚನ॥ 13-161-65 (87685)
ಮೂತ್ರಂ ನೋತ್ತಿಷ್ಠತಾ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಭಸ್ಮನಿ ನ ಗೋವ್ರಜೇ।
ಆರ್ದ್ರಪಾದಸ್ತು ಭುಂಜೀತ ನಾರ್ದ್ರಪಾದಸ್ತು ಸಂವಿಶೇತ್॥ 13-161-66 (87686)
ಆರ್ದ್ರಪಾದಸ್ತು ಭುಂಜಾನೋ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಜೀವತೇ ಶತಂ।
ತ್ರೀಣಿ ತೇಜಾಂಸಿ ನೋಚ್ಛಿಷ್ಟ ಆಲಭೇತ ಕದಾಚನ।
ಅಗ್ನಿಂ ಗಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚೈವ ತತಾ ಹ್ಯಾಯುರ್ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-161-67 (87687)
ತ್ರೀಣಿ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ನೋಚ್ಛಿಷ್ಟ ಉದೀಕ್ಷೇತ ಕದಾಚನ।
ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ಚೈವ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-161-68 (87688)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರಾಣಾ ಹ್ಯುತ್ಕ್ರಮಂತಿ ಯೂನಃ ಸ್ಥವಿರ ಆಗತೇ।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾನಾಭಿವಾದಾಭ್ಯಾಂ ಪುನಸ್ತಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-161-69 (87689)
ಅಭಿವಾದಯೀತ ವೃದ್ಧಾಂಶ್ಚ ದದ್ಯಾಚ್ಚೈವಾಸನಂ ಸ್ವಯಂ।
ಕೃತಾಂಜಲಿರುಪಾಸೀತ ಗಚ್ಛಂತಂ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಿಯಾತ್॥ 13-161-70 (87690)
ನ ಚಾಸೀತಾಸನೇ ಭಿನ್ನೇ ಭಿನ್ನಕಾಂಸ್ಯಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್।
ನೈಕವಸ್ತ್ರೇಣ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ನ ನಗ್ನಃ ಸ್ನಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-161-71 (87691)
ಸ್ಪಪ್ತವ್ಯಂ ನೈವ ನಗ್ನೇನ ನ ಚೋಚ್ಛಿಷ್ಟೋಪಿ ಸಂವಿಶೇತ್।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟೋ ನ ಸ್ಪೃಶೇಚ್ಛೀರ್ಷಂ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಣಾಸ್ತದಾಶ್ರಯಾಃ॥ 13-161-72 (87692)
ಕೇಶಗ್ರಹಂ ಪ್ರಹಾರಾಂಶ್ಚ ಸಿರಸ್ಯೇತಾನ್ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ನ ಸಂಹಾತಾಭ್ಯಾಂ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಕಂಡೂಯೇದಾತ್ಮನಃ ಶಿರಃ।
ನ ಚಾಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಶಿರಃಸ್ನಾಯಾತ್ತಥಾ ಸ್ಯಾಯುರ್ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-161-73 (87693)
ಶಿರಃಸ್ನಾತಸ್ತು ತೈಲೈಶ್ಚ ನಾಂಗಂ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಸ್ಪೃಶೇತ್।
ತಿಲಪಿಷ್ಟಂ ನ ಚಾಶ್ನೀಯಾದ್ಗತಸರ್ವರಸಂ ತಥಾ॥ 13-161-74 (87694)
ನಾಧ್ಯಾಪಯೇತ್ತಥೋಚ್ಛಿಷ್ಟೋ ನಾಧೀಯೀತ ಕದಾಚನ।
ವಾತೇ ಚ ಪೂತಿಗಂಧೇ ಚ ಮನಸಾಽಪಿ ನ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 13-161-75 (87695)
ಅತ್ರ ಗಾಥಾ ಯಮೋದ್ಗೀತಾಃ ಕೀರ್ತಯಂತಿ ಪುರಾವಿದಃ।
ಆಯುರಸ್ಯ ನಿಕೃಂತಾಮಿ ಪ್ರಜ್ಞಾಮಸ್ಯಾದದೇ ತಥಾ॥ 13-161-76 (87696)
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟೋ ಯಃ ಪ್ರಾದ್ರವತಿ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ಚಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಯಶ್ಚಾನಧ್ಯಾಯಕಾಲೇಽಪಿ ಮೋಹಾದಭ್ಯಸ್ಯತಿ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-161-77 (87697)
ತಸ್ಯ ವೇದಃ ಪ್ರಣಶ್ಯೇತ ಆಯುಶ್ಚಿ ಪರಿಹೀಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯುಕ್ತೋ ಹ್ಯನಧ್ಯಾಯೇ ನಾಧೀಯೀತ ಕದಾಚನ॥ 13-161-78 (87698)
ಪ್ರತ್ಯಾದಿತ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯನಲಂ ಪ್ರತಿಗಾಂ ಚ ಪ್ರತಿದ್ವಿಜಾನ್।
ಯೇ ಮೇಹಂತಿ ಚ ಪಂಥಾನಂ ತೇ ಭವಂತಿ ಗತಾಯುಷಃ॥ 13-161-79 (87699)
ಉಭೇ ಮೂತ್ರಪುರೀಷೇ ತು ದಿವಾ ಕುರ್ಯಾದುದಙ್ಮುಖಃ।
ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖೋ ರಾತ್ರೌ ತಥಾ ಹನ್ಯುರ್ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-161-80 (87700)
ತ್ರೀನ್ಕೃಶಾನ್ನಾವಜಾನೀಯಾದ್ದೀರ್ಘಮಾಯುರ್ಜಿಜೀವಿಷು।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಸರ್ಪಂ ಸರ್ವೇ ಹ್ಯಾಶೀವಿಷಾಸ್ತ್ರಯಃ॥ 13-161-81 (87701)
ದಹತ್ಯಾಶೀವಿಷಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯಾವತ್ಪಶ್ಯತಿ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯೋಪಿ ದಹೇತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯಾವತ್ಸ್ಪೃಶತಿ ತೇಜಸಾ॥ 13-161-82 (87702)
ಬ್ರಾಹ್ಂಣಿಸ್ತು ಕುಲಂ ಹನ್ಯಾದ್ಧ್ಯಾನೇನಾವೇಕ್ಷಿತೇನ ಚ।
ತಸ್ಮಾದೇತತ್ತ್ರಯಂ ಯತ್ನಾದುಪಸೇವೇತ ಪಂಡಿತಃ॥ 13-161-83 (87703)
ಗುರುಣಾ ವೈರನಿರ್ಬಂಧೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕದಾಚನ।
ಅನುಮಾನ್ಯಃ ಪ್ರಸಾದ್ಯಶ್ಚ ಗುರುಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯುದಿಷ್ಠಿರ॥ 13-161-84 (87704)
ಸಂಯಙ್ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರವೃತ್ತೇಽಪಿ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಗುರಾವಿಹ।
ಗುರುನಿಂದಾ ದಹತ್ಯಾಯುರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-161-85 (87705)
ದೂರಾದಾವಸಥಾನ್ಮೂತ್ರಂ ದೂರಾತ್ಪಾದಾವಸೇಚನಂ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟೋತ್ಸರ್ಜನಂ ಚೈವ ದೂರೇ ಕಾರ್ಯಂ ಹಿತೈಷಿಣಾ॥ 13-161-86 (87706)
ರಕ್ತಮಾಲ್ಯಂ ನ ಧಾರ್ಯಂ ಸ್ಯಾಚ್ಛುಕ್ಲಂ ಧಾರ್ಯಂ ತು ಪಂಡಿತೈಃ।
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ತು ಕಮಲಂ ತಥಾ ಕುವಲಯಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-161-87 (87707)
ರಕ್ತಂ ಶಿರಸಿ ಧಾರ್ಯಂ ತು ತಥಾ ವಾನೇಯಮಿತ್ಯಪಿ।
ಕಾಂಚನೀಯಾಽಪಿ ಮಾಲಾ ಯಾ ನ ಸಾ ದುಷ್ಯತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 13-161-88 (87708)
ಸ್ನಾತಸ್ಯ ವರ್ಣಕಂ ನಿತ್ಯಮಾರ್ದ್ರಂ ದದ್ಯಾದ್ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-161-89 (87709)
ವಿಪರ್ಯಯಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ವಾಸಸೋ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ನರಃ।
ತಥಾ ನಾನ್ಯಧೃತಂ ಧಾರ್ಯಂ ನ ಚಾತಿವಿಕೃತಂ ತಥಾ॥ 13-161-90 (87710)
ಅನ್ಯದೇವ ಭವೇದ್ವಾಸಃ ಶಯನೀಯೇ ನರೋತ್ತಮ।
ಅನ್ಯದ್ರಥ್ಯಾಸು ದೇವಾನಾಮರ್ಚಾಯಾಮನ್ಯದೇವ ಹಿ॥ 13-161-91 (87711)
ಪ್ರಿಯಂಗುಚಂದನಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಬಿಲ್ವೇನ ಸ್ಥಗರೇಣ ಚ।
ಪೃಥಗೇವಾನುಲಿಂಪೇತ ಕೇಸರೇಣ ಚ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-161-92 (87712)
ಉಪವಾಸಂ ಚ ಕುರ್ವೀತ ಸ್ನಾತಃ ಶುಚಿರಲಂಕೃತಃ।
`ನೋಪವಾಸಂ ವೃಥಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಧನಂ ನಾಪಹರೇದಿಹ॥' 13-161-93 (87713)
ಪರ್ವಕಾಲೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಸಮಾನಮೇಕಪಾತ್ರೇ ತು ಭುಂಜೇನ್ನಾನ್ನಂ ಜನೇಶ್ವರ॥ 13-161-94 (87714)
ನಾವಲೀಢಮವಜ್ಞಾತಮಾಘ್ರಾತುಂ ಭಕ್ಷಯೇದಪಿ।
ತಥಾ ನೋದ್ಧೃತಸಾರಾಣಿ ಪ್ರೇಕ್ಷತಾಮಪ್ರದಾಯ ಚ॥ 13-161-95 (87715)
ನಾಸಂನಿವಿಷ್ಟೋ ಮೇಧಾವೀ ನಾಶುಚಿರ್ನಿ ಚ ಸತ್ಯು ಚ।
ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಾನ್ನಂ ಧರ್ಮೇಷು ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ಭುಂಜೀತ ಪೃಷ್ಠತಃ॥ 13-161-96 (87716)
ಪಿಪ್ಪಲಂ ಚ ವಟಂ ಚೈವ ಶಣಶಾಕಂ ತಥೈವ ಚ।
ಉದುಂಬರಂ ನ ಖಾದೇಶ್ಚ ಭವಾರ್ಥೀ ಪುರುಷೋ ನೃಪ॥ 13-161-97 (87717)
ಆಜಂ ಗವ್ಯಂ ಚ ಯನ್ಮಾಂಸಂ ಮಾಯೂರಂ ಚೈವ ವರ್ಜಯೇತ್।
ವರ್ಜಯೇಚ್ಛುಷ್ಕಮಾಂಸಂ ಚ ತಥಾ ಪರ್ಯುಷಿತಂ ಚ ಯತ್॥ 13-161-98 (87718)
ನ ಪಾಣೌ ಲವಣಂ ವಿದ್ವಾನ್ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾನ್ನ ಚ ರಾತ್ರಿಷು।
ದಧಿಸಕ್ತೂನ್ನ ದೋಷಾಯಾಂ ಪಿಬೇನ್ಮಧು ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-161-99 (87719)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ಭುಂಜೀತ ನಾಂತರಾಲೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ವಾಲೇನ ತು ನ ಭುಂಜೀತ ಪರಶ್ರಾದ್ಧಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-161-100 (87720)
ವಾಗ್ಯತೋ ನೈಕವಸ್ತ್ರಶ್ಚ ನಾಸಂವಿಷ್ಟಃ ಕದಾಚನ।
ಭೂಮೌ ಸದೈವ ನಾಶ್ನೀಯಾನ್ನಾಶೌಚಂ ನ ಚ ಶಬ್ದವತ್॥ 13-161-101 (87721)
ತೋಯಪೂರ್ವಂ ಪ್ರದಾಯಾನ್ನಮತಿಥಿಭ್ಯೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪಶ್ಚಾದ್ಭುಂಜೀತ ಮೇಧಾವೀ ನ ಚಾಪ್ಯನ್ಯಮನಾ ನರಃ॥ 13-161-102 (87722)
ಸಮಾನಮೇಕಪಂಕ್ತ್ಯಾಂ ತು ಭೋಜ್ಯಮನ್ನಂ ನರೇಶ್ವರ।
ವಿಷಂ ಹಾಲಾಹಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಯೋಽಪ್ರದಾಯ ಸುಹೃಜ್ಜನೇ॥ 13-161-103 (87723)
ಪಾನೀಯಂ ಪಾಯಸಂ ಸಕ್ತೂಂದಧಿ ಸರ್ಪಿರ್ಮಧೂನ್ಯಪಿ।
ನಿರಸ್ಯ ಶೇಷಮನ್ಯೇಷಾಂ ನ ಪ್ರದೇಯಂ ತು ಕಸ್ಯಚಿತ್॥ 13-161-104 (87724)
ಭುಂಜಾನೋ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರ ನೈವ ಶಂಕಾಂ ಸಮಾಚರೇತ್।
ದಧಿ ಚಾಪ್ಯನು ಪಾನಂ ವೈ ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಭವಾರ್ಥಿನಾ॥ 13-161-105 (87725)
ಆಚಂಯ ಚೈವ ಹಸ್ತೇನಿ ಪರಿಸ್ರಾವ್ಯ ತಥೋದಕಂ।
ಅಂಗುಷ್ಠಂ ಚರಣಸ್ಯಾಥ ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾವಸೇಚಯೇತ್॥ 13-161-106 (87726)
ಪಾಣಿಂ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಸಮಾಧಾಯ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಾಗ್ನಿಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಜ್ಞಾತಿಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಯೋಗಕುಶಲೋ ನರಃ॥ 13-161-107 (87727)
ಅದ್ಭಿಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಮಾಲಭ್ಯ ನಾಭಿಂ ಪಾಣಿತಲೇ ತಥಾ।
ಸ್ಪೃಶಂಶ್ಚೈವ ಪ್ರತಿಷ್ಠೇತ ನ ಚಾಪ್ಯಾರ್ದ್ರೇಣ ಪಾಣಿನಾ॥ 13-161-108 (87728)
ಅಂಗುಷ್ಠಮೂಲಸ್ಯ ತಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ತೀರ್ತಮುದಾಹೃತಂ।
ಕನಿಷ್ಠಿಕಾಯಾಃ ಪಶ್ಚಾತ್ತು ದೇವತೀರ್ಥಮಿಹೋಚ್ಯತೇ॥ 13-161-109 (87729)
ಅಂಗುಷ್ಠಸ್ಯ ಚ ಯನ್ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರದೇಶಿನ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ತೇನ ಪಿತ್ರ್ಯಾಣಿ ಕುರ್ವೀತ ಸ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾಽಽಪೋ ನ್ಯಾಯತಃ ಸದಾ॥ 13-161-110 (87730)
ಪರಾಪವಾದಂ ನ ಬ್ರೂಯಾನ್ನಾಪ್ರಿಯಂ ಚ ಕದಾಚನ।
ನ ಮನ್ಯುಃ ಕಶ್ಚಿದುತ್ಪಾದ್ಯಃ ಪುರುಷೇಣಿ ಭವಾರ್ಥಿನಾ॥ 13-161-111 (87731)
ಏತಿತೈಸ್ತು ಕಥಾಂ ನೇಚ್ಛೇದ್ದರ್ಶನಂ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಸಂಸರ್ಗಂ ಚ ನ ಗಚ್ಛೇತ ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-112 (87732)
ನ ದಿವಾ ಮೈಥುನಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನ ಕನ್ಯಾಂ ನ ಚ ಬಂಧಕೀಂ।
ನ ಚಾಸ್ನಾತಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಗಚ್ಛೇತ್ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-113 (87733)
ಸ್ವೇಸ್ವೇ ತೀರ್ಥೇ ಸಮಾಚಂಯ ಕಾರ್ಯೇ ಸಮುಪಕಲ್ಪಿತೇ।
ತ್ರಿಃ ಪೀತ್ವಾಽಽಪೋ ದ್ವಿಃ ಪ್ರಮೃಜ್ಯ ಕೃತಶೌಚೋ ಭವೇನ್ನರಃ॥ 13-161-114 (87734)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಕೃತ್ಸ್ಪೃಶ್ಯ ತ್ರಿರಭ್ಯುಕ್ಷ್ಯ ಚ ಮಾನವಃ।
ಕುರ್ವೀತ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ದೈವಂ ಚ ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-161-115 (87735)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಚ ಯಚ್ಛೌಚಂ ತಚ್ಚ ಮೇ ಶೃಣು ಕೌರವ।
ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಚಾಹಿತಂ ಚೋಕ್ತ್ವಾ ಬಹುಭೋಜನವತ್ತದಾ॥ 13-161-116 (87736)
ಸರ್ವಶೌಚೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮೇಣ ತೀರ್ಥೇನ ಸಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್।
ನಿಷ್ಠೀವ್ಯ ತು ತಥಾ ಕ್ಷುತ್ವಾ ಸ್ಪೃಶ್ಯಾಪೋ ಹಿ ಶುಚಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-161-117 (87737)
ನಿಷ್ಠಿವನೇ ಮೈಥುನೇ ಚ ಕ್ಷುತೇ ಅಕ್ಷ್ಯಾವಿಮೇಚನೇ।
ಉದಕ್ಯಾ ದರ್ಶನೇ ತದ್ವನ್ನಗ್ನಸ್ಯಾಚಮನಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಸ್ಪೃಶೇತ್ಕರ್ಣಂ ಸಪ್ರಣವಂ ಸೂರ್ಯಮೀಕ್ಷೇತ್ಸದಾ ತದಾ॥ 13-161-118 (87738)
ವೃದ್ಧೋ ಜ್ಞಾತಿಸ್ತಥಾ ಮಿತ್ರಮನಾಥಾ ಚ ಸ್ವಸಾ ಗುರುಃ।
ಕುಲೀನಃ ಪಂಡಿತ ಇತಿ ರಕ್ಷ್ಯಾ ನಿಃಸ್ವಃ ಸ್ವಶಕ್ತಿತಃ।
ಗೃಹೇ ವಾಸಯಿತವ್ಯಾಸ್ತೇ ಧನ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಮೇವ ಚ॥ 13-161-119 (87739)
ಗೃಹೇ ಪಾರಾವತಾ ಧಾರ್ಯಾಃ ಶುಕಾಶ್ಚ ಸಹಶಾರಿಕಾಃ।
`ದೇವತಾಪ್ರತಿಮಾಽಽದರ್ಶಶ್ಚಂದನಾಃ ಪುಷ್ಪವಲ್ಲಿಕಾಃ॥ 13-161-120 (87740)
ಶುದ್ಧಂ ಜಲಂ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ರಜತಂ ಗೃಹಮಂಗಲಂ।'
ಗೃಹೇಷ್ವೇತೇ ನ ಪಾಪಾಯ ಯಥಾ ವೈ ತೈಲಪಾಯಿಕಾಃ॥ 13-161-121 (87741)
ಉದ್ದೀಪಕಾಶ್ಚ ಗೃಧ್ರಾಸ್ಚ ಕಪೋತಾ ಭ್ರಮರಾಸ್ತಥಾ।
ನಿವಿಶೇಯುರ್ಯದಾ ತತ್ರ ಶಾಂತಿಮೇವ ತದಾಽಽಚರೇತ್॥ 13-161-122 (87742)
ಅಮಂಗಲ್ಯಃ ಸತಾಂ ಶಾಪಸ್ತಥಾಽಽಕ್ರೋಶೋ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಮಹಾತ್ಮನೋತಿಗುಹ್ಯಾನಿ ನ ವಕ್ತವ್ಯಾನಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್। 13-161-123 (87743)
ಅಗಂಯಾಶ್ಚ ನ ಗಚ್ಛೇತ ರಾಜ್ಞಃ ಪತ್ನೀಂ ಸಖೀಸ್ತಥಾ।
ವೈದ್ಯಾನಾಂ ಬಾಲವೃದ್ಧಾನಾಂ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ 13-161-124 (87744)
ಬಂಧೂನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ತಥಾ ಶಾರಣಿಕಸ್ಯ ಚ।
ಸಂಬಂಧಿನಾಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-125 (87745)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತಪತಿಭ್ಯಾಂ ಚ ನಿರ್ಮಿತಂ ಯನ್ನಿವೇಶನಂ।
ತದಾ ವಸೇತ್ಸದಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಭವಾರ್ಥೀ ಮನುಜೇಶ್ವರ॥ 13-161-126 (87746)
ಸಂಧ್ಯಾಯಾಂ ನ ಸ್ವಪೇದ್ರಾಜನ್ವಿದ್ಯಾಂ ನ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್।
ನ ಭುಂಜೀತ ಚ ಮೇಧಾವೀ ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-127 (87747)
ನಕ್ತಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಪಿತ್ರ್ಯಾಣಿ ನಕ್ತಂ ಚೈವ ಪ್ರಸಾಧನಂ।
ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾ ನಕ್ತಂ ನ ಕಾರ್ಯಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-161-128 (87748)
ವರ್ಜನೀಯಾಶ್ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಸಕ್ತವೋ ನಿಶಿ ಭಾರತ।
ಶೇಷಾಣಿ ಚಾವದಾತಾನಿ ಪಾನೀಯಂ ಚಾಪಿ ಭೋಜನೇ॥ 13-161-129 (87749)
ಸೌಹಿತ್ಯಂ ನ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ರಾತ್ರೌ ನ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್।
`ನ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಮೈಥುನಂ ಗಚ್ಛೇನ್ನ ಧಾವೇನ್ನಾತಿಹಾಸಕಂ।'
ದ್ವಿಜಚ್ಛೇದಂ ನ ಕುರ್ವೀತ ಭುಕ್ತ್ವಾ ನ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-161-130 (87750)
ಮಹಾಕುಲೇ ಪ್ರಸೂತಾಂ ಚ ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ ಲಕ್ಷಣೈಸ್ತಥಾ।
ವಯಸಾಽವರಾಂ ಸುನಕ್ಷತ್ರಾಂ ಕನ್ಯಾಮಾವೋಢುಮರ್ಹತಿ॥ 13-161-131 (87751)
ಅಪತ್ಯಮುತ್ಪಾದ್ಯ ತತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಕುಲಂ ತಥಾ।
ಪುತ್ರಾಃ ಪ್ರದೇಯಾ ಜಾತೇಷು ಕುಲಧರ್ಮೇಷು ಭಾರತ॥ 13-161-132 (87752)
ಕನ್ಯಾ ಚೋತ್ಪಾದ್ಯ ದಾತವ್ಯಾ ಕುಲಪುತ್ರಾಯ ಧೀಮತೇ।
ಪುತ್ರಾ ನಿವೇಶ್ಯಾಶ್ಚ ಕುಲಾದ್ಭೃತ್ಯಾ ಲಭ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-161-133 (87753)
ಶಿರಃಸ್ನಾತೋಥ ಕುರ್ವೀತ ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಮಥಾಪಿ ಚ॥ 13-161-134 (87754)
`ತೈಲಂ ಜನ್ಮದಿನೇಽಷ್ಟಂಯಾಂ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಂ ಚ ಪರ್ವಸು।'
ನಕ್ಷತ್ರೇ ನ ಚ ಕುರ್ವೀತ ಯಸ್ಮಿಂಜಾತೋ ಭವೇನ್ನರಃ।
ನ ಪ್ರೋಷ್ಠಪದಯೋಃ ಕಾರ್ಯಂ ತಥಾಽಽಗ್ನೇಯೇ ಚ ಭಾರತ॥ 13-161-135 (87755)
ದಾರುಣೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಪ್ರತ್ಯರಿಂ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಜ್ಯೋತಿಷೇ ಯಾನಿ ಚೋಕ್ತಾನಿ ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-136 (87756)
ಪ್ರಾಙ್ಮುಖಃ ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಉದಙ್ಮುಖೋ ವಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ತಥಾಽಽಯುರ್ವಿಂದತೇ ಮಹತ್॥ 13-161-137 (87757)
`ಸಾಮುದ್ರೇಣಾಂಯಸಾ ಸ್ನಾನಂ ಕ್ಷೌರಂ ಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ಭೋಜನಂ।
ಅಂತರ್ವತ್ನೀಪತಿಃ ಕುರ್ವನ್ನ ಪುತ್ರಫಲಮಶ್ನುತೇ॥ 13-161-138 (87758)
ಸತಾಂ ಗುರೂಣಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಕುಲಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।'
ಪರಿವಾದಂ ನ ಚ ಬ್ರೂಯಾತ್ಪರೇಷಾಮಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ।
ಪರಿವಾದೋ ಹ್ಯಧರ್ಮಾಯ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-161-139 (87759)
ವರ್ಜಯೇದ್ವ್ಯಂಗಿನೀಂ ನಾರೀಂ ತಥಾ ಕನ್ಯಾಂ ನರೋತ್ತಮ।
ಸಮಾರ್ಷಾಂ ವ್ಯಂಗಿಕಾಂ ಶ್ಚೈವ ಮಾತುಃ ಸಕುಲಜಾಂ ತಥಾ॥ 13-161-140 (87760)
ವೃದ್ಧಾಂ ಪ್ರವ್ರಜಿತಾಂ ಚೈವ ತಥೈವ ಚ ಪತಿವ್ರತಾಂ।
ತಥಾ ನಿಕೃಷ್ಟವರ್ಣಾ ಚ ವರ್ಣೋತ್ಕೃಷ್ಟಾಂ ಚ ವರ್ಜಯೇತ್। 13-161-141 (87761)
ಅಯೋನಿಂ ಚ ವಿಯೋನಿಂ ಚ ನ ಗಚ್ಛೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಪಿಂಗಲಾಂ ಕುಷ್ಠಿನೀಂ ನಾರೀಂ ನ ತ್ವಮುದ್ವೋಢುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-161-142 (87762)
ಅಪಸ್ಮಾರಿಕುಲೇ ಜಾತಾಂ ನಿಹೀನಾಂ ಚಾಪಿ ವರ್ಜಯೇತ್।
ಶ್ವಿತ್ರಿಣಾಂ ಚ ಕುಲೇ ಜಾತಾಂ ಕ್ಷಯಿಣಾಂ ಮನುಜೇಶ್ವರ॥ 13-161-143 (87763)
`ಸುರೋಮಶಾಮತಿಸ್ಥೂಲಾಂ ಕನ್ಯಾಂ ಮಾತೃಪಿತೃಸ್ಥಿತಾಂ।
ಅಲಜ್ಜಾಂ ಭ್ರಾತೃಜಾಂ ತುಷ್ಟಾಂ ವರ್ಜಯೇದ್ರಕ್ತಕೇಶಿನೀಂ॥' 13-161-144 (87764)
ಲಕ್ಷಣೈರನ್ವಿತಾ ಯಾ ಚ ಪ್ರಶಸ್ತಾ ಯಾ ಚ ಲಕ್ಷಣೈಃ।
ಮನೋಜ್ಞಾಂ ದರ್ಶನೀಯಾಂ ಚ ತಾಂ ಭವಾನ್ವೋಢುಮರ್ಹತಿ॥ 13-161-145 (87765)
ಮಹಾಕುಲೇ ನಿವೇಷ್ಟವ್ಯಂ ಸದೃಶೇ ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅವರಾ ಪತಿತಾ ಚೈವ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-161-146 (87766)
ಅಗ್ನೀನುತ್ಪಾದ್ಯ ಯತ್ನೇನ ಕ್ರಿಯಾಃ ಸುವಿಹಿತಾಶ್ಚ ಯಾಃ।
ವೇದೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-161-147 (87767)
ನ ಚೇರ್ಷ್ಯಾ ಸ್ತ್ರೀಷು ಕರ್ತವ್ಯಾ ರಕ್ಷ್ಯಾ ದಾರಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅನಾಯುಷ್ಯಾ ಭವೇದೀರ್ಷ್ಯಾ ತಸ್ಮಾದೀರ್ಷ್ಯಾಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-161-148 (87768)
ಅನಾಯುಷ್ಯಂ ದಿವಾ ಸ್ವಪ್ನಂ ತಥಾಽಭ್ಯುದಿತಶಾಯಿತಾ।
ಪ್ರಾತರ್ನಿಶಾಯಾಂ ಚ ತಥಾ ಯೇ ಚೋಚ್ಛಿಷ್ಟಾ ಭವಂತಿ ಚ॥ 13-161-149 (87769)
ಪಾರದಾರ್ಯಮನಾಯುಷ್ಯಂ ನಾಪಿತೋಚ್ಛಿಷ್ಟತಾ ತಥಾ।
ಯತ್ನತೋ ವೈ ನ ಕರ್ತವ್ಯಮತ್ಯಾಶಶ್ಚೈವ ಭಾರತ॥ 13-161-150 (87770)
ಸಂಧ್ಯಾಂ ನ ಭುಂಜ್ಯಾನ್ನ ಸ್ನಾಯೇನ್ನ ಪುರೀಷಂ ಸಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಪ್ರಯತಶ್ಚ ಭವೇತ್ತಸ್ಯಾಂ ನ ಚ ಕಿಂಚಿತ್ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-161-151 (87771)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪೂಜಯೇಚ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ಸ್ನಾತ್ವಾ ನರಾಧಿಪ।
ದೇವಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಣಮೇತ್ಸ್ನಾತೋ ಗುರೂಂಶ್ಚಾಪ್ಯಭಿವಾದಯೇತ್॥ 13-161-152 (87772)
ಅನಿಮಂತ್ರಿತೋ ನ ಗಚ್ಛೇತ ಯಜ್ಞಂ ಗಚ್ಛೇತ ದರ್ಶಕಃ।
ಅನರ್ಚಿತೇ ಹ್ಯನಾಯುಷ್ಯಂ ಗಮನಂ ತತ್ರ ಭಾರತ॥ 13-161-153 (87773)
ನ ಚೈಕೇನ ಪರಿವ್ರಜ್ಯಂ ನ ಗಂತವ್ಯಂ ತಥಾ ನಿಶಿ।
`ನಾನಾಪದಿ ಪರಸ್ಯಾನ್ನಮನಿಮಂತ್ರಿತಮಾಹರೇತ್॥ 13-161-154 (87774)
ಏಕೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ನ ಭುಂಜೀತ ಪ್ರಥಮಂ ತು ವಿಶೇಷತಃ।
ಸಪಿಂಡೀಕರಣಂ ವರ್ಜ್ಯಂ ಸವಿಧಾನಂ ಚ ಮಾಸಿಕಂ॥ 13-161-155 (87775)
ಅನಾಗತಾಯಾಂ ಸಂಧ್ಯಾಯಾಂ ಪಶ್ಚಿಮಾಯಾಂ ಗೃಹೇ ವಸೇತ್॥ 13-161-156 (87776)
ಮಾತುಃ ಪಿತುರ್ಗುರೂಣಾಂ ಚ ಕಾರ್ಯಮೇವಾನುಶಾಸನಂ।
ಹಿತಂ ಚಾಪ್ಯಹಿತಂ ಚಾಪಿ ನ ವಿಚಾರ್ಯಂ ನರರ್ಷಭ॥ 13-161-157 (87777)
`ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತು ವಿಶೇಷೇಣ ಧನುರ್ವೇದಂ ಸಮಭ್ಯಸೇತ್।'
ಧನುರ್ವೇದೇ ಚ ವೇದೇ ಚ ಯತ್ನಃ ಕಾರ್ಯೋ ನಾರಾಧಿಪ॥ 13-161-158 (87778)
ಹಸ್ತಿಪೃಷ್ಠೇಽಶ್ವಪೃಷ್ಠೇ ಚ ರಥಚರ್ಯಾಸು ಚೈವ ಹ।
ಯತ್ನವಾನ್ಭವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯತ್ನವಾನ್ಸುವಮೇಧತೇ॥ 13-161-159 (87779)
ಅಪ್ರಧೃಷ್ಯಶ್ಚ ಶತ್ರೂಮಾಂ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನಯುಕ್ತಶ್ಚ ನಾರತಿಂ ಲಭತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-161-160 (87780)
ಯುಕ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ತೇ ಜ್ಞೇಯಂ ಶಬ್ದಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಭಾರತ।
ಗಾಂಧರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಕಲಾಃ ಪರಿಜ್ಞೇಯಾ ನರಾಧಿಪ॥ 13-161-161 (87781)
ಪುರಾಣಮಿತಿಹಾಸಾಶ್ಚ ತಥಾಽಽಖ್ಯಾನಾನಿ ಯಾನಿ ಚ।
ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ಚ ಚರಿತಂ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ತೇ॥ 13-161-162 (87782)
`ಮಾನ್ಯಾನಾಂ ಮಾನನಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನಿಂದ್ಯಾನಾಂ ನಿಂದನಂ ತಥಾ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಯುಧ್ಯೇತ ಪ್ರಾಣಾನಪಿ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್॥ 13-161-163 (87783)
ನ ಸ್ತ್ರೀಷು ಸಜ್ಜೇದ್ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ದಾನರುಚಿರ್ಭವೇತ್।
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪರಿಭವೇತ್ಕಾರ್ಪಣ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ವೃತಂ।
ಪತಿತಾನ್ನಾಭಿಭಾಷೇತ ನಾಹ್ವಯೇತ ರಜಸ್ವಲಾಂ॥' 13-161-164 (87784)
ಪತ್ನೀಂ ರಜಸ್ವಲಾಂ ಚೈವ ನಾಭಿಗಚ್ಛೇನ್ನ ಚಾಹ್ವಯೇತ್।
ಸ್ನಾತಾಂ ಚತುರ್ಥೇ ದಿವಸೇ ರಾತ್ರೌ ಗಚ್ಛೇದ್ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-161-165 (87785)
ಪಂಚಮೇ ದಿವಸೇ ನಾರೀ ಷಷ್ಠೇಽಹನಿ ಪುಮಾನ್ಭವೇತ್।
`ಆಷೋಡಶಾದೃತುರ್ಮುಖ್ಯಃ ಪುತ್ರಜನ್ಮನಿ ಶಬ್ದಿತಃ' 13-161-166 (87786)
ಏತೇನ ವಿಧಿನಾ ಪತ್ನೀಮುಪಗಚ್ಛೇತ ಪಂಡಿತಃ।
ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿಮಿತ್ರಾಣಿ ಪೂಜನೀಯಾನಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-161-167 (87787)
ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಚ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಜ್ಞೈರ್ವಿವಿಧದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಮರಣ್ಯಂ ಚ ಸೇವಿತವ್ಯಂ ನರಾಧಿಪ॥ 13-161-168 (87788)
ಏಷ ತೇ ಲಕ್ಷಣೋದ್ದೇಶ ಆಯುಷ್ಯಾಣಾಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಶೇಷಸ್ತ್ರೈವಿದ್ಯವೃದ್ಧೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-161-169 (87789)
ಆಚಾರೋ ಭೂತಿಜನನ ಆಚಾರಃ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಃ।
ಆಚಾರಾದ್ವರ್ಧತೇ ಹ್ಯಾಯುರಾಚಾರೋ ಹಂತ್ಯಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-161-170 (87790)
ಆಗಮಾನಾಂ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಮಾಚಾರಃ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉಚ್ಯತೇ।
ಆಚಾರಪ್ರಭವೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಾದಾಯುರ್ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-161-171 (87791)
ಏತದ್ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್।
ಅನುಕಂಪ್ಯ ಸರ್ವವರ್ಣಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಸಮುದಾಹೃತಂ॥ 13-161-172 (87792)
ಯ ಇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಪರಿಕೀರ್ತಯೇತ್।
ಸ ಶುಭಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಲ್ಲೋಕಾನ್ಸದಾಚಾರಪರೋ ನೃಪ॥ ॥ 13-161-173 (87793)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 161 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-161-3 ಜಪೈರ್ಹೋಮೈಸ್ತಥೌಷಧೈರಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-5 ವರ್ತಯನ್ ಅನುತಿಷ್ಠನ್॥ 7-161-8 ಅಲಕ್ಷಣಂ ಕುಷ್ಠಾಪಸ್ಮಾರಾದಿವಿರುದ್ಧಂ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 7-161-10 ಶ್ರವಾತ್ ಶ್ರವಣಾತ್। ತಂ ಪುರುಷಂ। ಜನಾಃ ಸಾಧವಃ॥ 7-161-15 ಸಂಕುಸುಕೋ ದುರ್ಜನಃ ಅಸ್ಥಿರಶ್ಚ। ನಿತ್ಯೋಚ್ಛಿಷ್ಟಃ ಸೂಚಕಶ್ಚೇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-17 ಉಪಸೃಷ್ಟಂ ರಾಹುಗ್ರಸ್ತಂ॥ 7-161-29 ಉಪಾನಹೌ ಚ ಛತ್ರಂ ಚ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-39 ನ ರಿಷ್ಯತೇ ನ ಹಿಂಸ್ಯತೇ॥ 7-161-48 ತ್ರೀಣಿ ಭೋಜ್ಯಾನಿ। ಅದೃಷ್ಟಂ ಶೂದ್ರೋದಕ್ಯಾದಿಭಿಃ॥ 7-161-52 ಅಜ್ಞಾತಾಮೃತುಮತೀತ್ವೇನ ಕಾಮುಕತ್ವೇನ ವಾ॥ 7-161-52 ಅಂತರ್ಧಾನೇ ಅತ್ಯಂತಮಂಧಕಾರೇ। ಸಂಯುಕ್ತೇ ಇತರೇಣ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿನಾ॥ 7-161-52 ಸ್ನಾತ್ವಾ ವಾಸೋ ನ ನಿರ್ಧುನೇತ್ ಇತಿ। ನ ಚೈವಾರ್ದ್ರಾಣಿ ವಾಸಾಂಸಿ ಇತಿ ಚ.ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-60 ಪ್ರಸ್ಕಂದಯೇದನ್ನಶೇಷಂ ಕಿಂಚಿತ್ತ್ಯಜೇತ್। ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಮನಸಾಗ್ನಿಮುಪಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 7-161-61 ಋತಂ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಮಿಚ್ಛನ್ನಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-161-63 ಪ್ರಾಣಾನ್ನಾಸಾದೀನ್ ಊರ್ಧ್ವಚ್ಛಿದ್ರಾಣಿ॥ 7-161-64 ಅವಸ್ನಾತಂ ಸ್ನಾನಜಲಂ। ಅನ್ಯಸ್ಯ ಚಾಪ್ಯುಪಸ್ಥಾನಂ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್ ಇತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-65 ಸಾವಿತ್ರಾಣಿ ಮಂತ್ರವಿಶೇಷಾನ್। ಶಾಂತಿಹೋಮಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ವೀತ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ಚ ಕಾರಯೇತ್ ಇತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-73 ನರಿಷ್ಯತೇ ಹಿಂಸ್ಯತೇ॥ 7-161-74 ಶಿರೋಭ್ಯಕ್ತೇನ ತೈಲೇನೇತಿ ಕ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-75 ನ ಚಿಂತಯೇತ್ ವೇದಂ॥ 7-161-76 ಪ್ರಜಾಸ್ತಸ್ಯಾದದೇ ತಥಾ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-85 ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರವೃತ್ತೇಪಿ ಸಂಯಗ್ವರ್ತಿತವ್ಯಂ॥ 7-161-90 ವಿಪರ್ಯಯಮೌತ್ತರಾಧರ್ಯಂ। ಅಪದಶಂ ದಶಾಹೀನಂ। ನ ಚಾಪದಶಮೇವ ಚೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-93 ಉಪವಾಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ॥ 7-161-96 ಧರ್ಮೇಷು ಶ್ರಾದ್ಧಾದಿಷು॥ 7-161-100 ವಾಲೇನ ಕೇಶೇನ ಉಪಲಕ್ಷಿತಂ। ಪರಶ್ರಾದ್ಧಂ ಶತ್ರುಶ್ರಾದ್ಧಂ॥ 7-161-104 ನಿರಸ್ಯ ಪಾನೀಯಾದೀನ್ವಿಹಾಯ। ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಭಕ್ಷಾಣಾಂ ಶೇಷಮನ್ಯಸ್ಮೈ ನ ದೇಯಂ॥ 7-161-105 ಅಧಿಕಂ ತೋಯಪಾನಂ ತು ನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಇತಿ ಙ.ಪಾಠಃ। ಶಂಕಾಂ ಜೀರ್ಯತಿ ನ ವೇತಿ। ದಧೀತಿ ತಕ್ರಂ ತ್ವನುಪಾನಂ ಕರ್ತವ್ಯಮೇವ। ಯಥೇಷ್ಟಂ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಮಾಭೈಷೀಸ್ತಕ್ರಂ ಸಲವಣಂ ಪಿಬೇತಿ ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಾರ್ಥತ್ವೋಕ್ತೇಃ॥ 7-161-108 ಪ್ರಾಣಾನ್ನಾಸಾದೀನ್॥ 7-161-113 ನಚ ವರ್ಧಕೀಂ ಇತಿ ಡ.ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ। ನಚ ನರ್ತಕೀಂ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-121 ಏತೇ ತೈಲಪಾಯಿಕಾದಿವನ್ನ ಪಾಪಾಯ। ಅಭ್ಯುದಯಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ। ಪಾರಾವತಾದಯಃ ಸರ್ವೇ ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷಾ ಏವ॥ 7-161-125 ಶಾರಣಿಕಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಿನಃ। ತಥಾ ನಾಗರಿಕಸ್ಯ ಚೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-128 ಪ್ರಸಾಧನಂ ಕೇಶಾನಾಂ ಸಂಸ್ಕಾರಾದಿಕಂ। ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾ ಸ್ನಾನಂ ನ ನಕ್ತಂ ಸ್ರಾಯಾದಿತಿ ಗೃಹೇ ರಾತ್ರೌ ಶಿರಃಸ್ನಾನನಿಷೇಧಃ॥ 7-161-132 ಪುತ್ರಾಃ ಪ್ರದೇಯಾ ಜ್ಞಾನೇಷ್ವಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಜ್ಞಾನೇಷು ಬಹುಜ್ಞಾನನಿಮಿತ್ತಂ ಪುತ್ರಾ ದೇಯಾ ವಿದ್ವತ್ಸು ಸಮರ್ಪಣೀಯಾಃ॥ 7-161-133 ಕುಲಾತ್ಸತ್ಕುಲಸಂಬಂಧೇನ। ನಿವೇಶ್ಯಾ ವಿವಾಹ್ಯಾಃ। ಲಭ್ಯಾ ಲಂಭನೀಯಾಃ॥ 7-161-135 ತೈಲಾಭ್ಯಂಜನಮಷ್ಟಂಯಾಮಿತಿ ಙ.ಥ.ಪಾಠಃ। ಆಗ್ನೇಯೇ ಕೃತ್ತಿಕಾಯಾಂ॥ 7-161-136 ಸ್ವನಕ್ಷತ್ರಾದ್ದಿನನಕ್ಷತ್ರಂ ಯಾವದ್ಗಣಯಿತ್ವಾ ನವಭಿರ್ಭಾಗೇ ಹೃತೇ ಪಂಚಮೀ ತಾರಾ ಪ್ರತ್ಯರಿಃ॥ 7-161-140 ವ್ಯಂಗಿನೀಂ ನ್ಯೂನಾಂಗೀಂ। ವ್ಯಂಗಿಕಾಂ ವಿರುದ್ಧಾಂಗೇನಾಧಿಕೇನ ಯುಕ್ತಾಂ। ಸಮಾರ್ಷಾ ಸಮಾನಪ್ರವರಾಂ॥ 7-161-142 ಅಯೋನಿ ಅಜ್ಞಾತಕುಲಾಂ। ವಿಯೋನಿಂ ಹೀನಕುಲಾಂ॥ 7-161-150 ನಾಪಿತೋಚ್ಛಿಷ್ಟತಾ ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮೋತ್ತರಮಸ್ನಾತತಾ॥ 7-161-153 ದರ್ಶಕೋ ದ್ರಷ್ಟಾ॥ 7-161-154 ಪರಿವ್ರಜ್ಯಂ ದೇಶಾಂತರೇ ಗಂತವ್ಯಂ॥ 7-161-157 ಮಾತುಃ ಪಿತುಶ್ಚ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-161-169 ಆಯುಷ್ಯಾಣಾಮಾ**ಷ್ಕರಾಣಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ। ಉದ್ದೇಶಃ ಸಂಕ್ಷೇಪಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 162
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.162. ಅಧ್ಯಾಯಃ 162
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠಕನಿಷ್ಠಯೋಃ ಪರಸ್ಪರಸ್ಮಿನ್ವರ್ತನಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಥಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಕನಿಷ್ಠೇಷು ವರ್ತೇತ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕನಿಷ್ಠಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ವರ್ತೇರಂಸ್ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-162-1 (87794)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-162-2x (7366)
ಜ್ಯೇಷ್ಠವತ್ತಾತ ವರ್ತಸ್ವ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋಸಿ ಹಿ ತಥಾ ಭವಾನ್।
ಗುರೋರ್ಗರೀಯಸೀ ವೃತ್ತಿರ್ಯಾ ಚ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-162-2 (87795)
ನ ಗುರಾವಕೃತಪ್ರಜ್ಞೇ ಶಕ್ಯಂ ಶಿಷ್ಯೇಣ ವರ್ತಿತುಂ।
ಗುರೌ ಹಿ ಸದೃಶೀ ವೃತ್ತಿರ್ಯಥಾ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ॥ 13-162-3 (87796)
ಅಂಧಃ ಸ್ಯಾದಂಧವೇಲಾಯಾಂ ಜಡಃ ಸ್ಯಾದಪಿ ವಾ ಬುಧಃ।
ಪರಿಹಾರೇಣ ತದ್ಬ್ರೂಯಾದ್ಯಸ್ತೇಷಾಂ ಸ್ಯಾದ್ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 13-162-4 (87797)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಭಿನ್ನಹೃದಯಾ ಭೇದಯೇಯುರ್ಯಥಾಽಹಿತಾಃ।
`ಶ್ರಿಯಾಽಭಿತಪ್ತಾಸ್ತದ್ಭೇದಾನ್ನಭಿನ್ನಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸಮಾಹಿತಾಃ'
ಶ್ರಿಯಾಽಭಿತಪ್ತಾಃ ಕೌಂತೇಯ ಭೇದಕಾಮಾಸ್ತಥಾಽರಯಃ॥ 13-162-5 (87798)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಕುಲಂ ವರ್ಧಯತಿ ವಿನಾಶಯತಿ ವಾ ಪುನಃ।
ಹಂತಿ ಸರ್ವಮಪಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಾಯೋ ದುರ್ವಿನಯಾದಿಹ॥ 13-162-6 (87799)
ಅಥ ಯೋ ವಿನಿಕುರ್ವೀತ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ಯವೀಯಸಃ।
ಅಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಸ್ಯಾದಭಾಗಶ್ಚ ನಿಯಂಯೋ ರಾಜಭಿಶ್ಚ ಸಃ॥ 13-162-7 (87800)
ನಿಕೃತೀ ಹಿ ನರೋ ಲೋಕಾನ್ಪಾಪಾನ್ಗಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ವಿಫಲಂ ತಸ್ಯ ಪುತ್ರತ್ವಂ ಮೋಘಂ ಜನಯಿತುಃ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-162-8 (87801)
ಪಿತ್ರೋರನರ್ಥಾಯಕ ಕುಲೇ ಜಾಯತೇ ಪಾಪಪೂರುಷಃ।
ಅಕೀರ್ತಿಂ ಜನಯತ್ಯೇವ ಕೀರ್ತಿಮಂತರ್ದಧಾತಿ ಚ॥ 13-162-9 (87802)
ಸರ್ವೇ ಚಾಪಿ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಾ ಭಾಗಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಸೋದರಾಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠೋಽಪಿ ದುರ್ವಿನೀತಸ್ತು ಕನಿಷ್ಠಸ್ತು ವಿಶೇಷತಃ।
ನಾಪ್ರದಾಯ ಕನಿಷ್ಠೇಭ್ಯೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಕುರ್ವೀತ ವೇತನಂ॥ 13-162-10 (87803)
ಅನುಜಸ್ಯ ಪಿತುರ್ದಾಯೋ ಜಂಘಾಶ್ರಮಫಲೋಽಧ್ವಗಃ।
ಸ್ವಯಮೀಹೇತ ಲಬ್ಧಂ ತು ನಾಕಾಮೋ ದಾತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-162-11 (87804)
ಭ್ರಾತೄಣಾಮವಿಭಕ್ತಾನಾಮುತ್ಥಾನಮಪಿ ಚೇತ್ಸಹ।
ನ ಪುತ್ರಭಾಗಂ ವಿಷಮಂ ಪಿತಾ ದದ್ಯಾತ್ಕದಾಚನ। 13-162-12 (87805)
ನ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ವಾಽವಮನ್ಯೇತ ದುಷ್ಕೃತಃ ಸುಕೃತೋಽಪಿ ವಾ।
ಗುರೂಣಾಮಪರಾಧೋ ಹಿ ಶಕ್ಯಃ ಕ್ಷಂತವ್ಯ ಏವ ಚ॥ 13-162-13 (87806)
ಯದಿ ಸ್ತ್ರೀ ಯದ್ಯವರಜ ಶ್ರೇಯಃ ಪಶ್ಯೇತ್ತದಾಚರೇತ್।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಃ ಶ್ರೇಯ ಇತ್ಯಾಹುಸ್ತ್ರಯೋ ಜ್ಞಾತಾ ವಿಧಾಯಕಾಃ॥ 13-162-14 (87807)
ದಶಾಚಾರ್ಯಾನುಪಾಧ್ಯಾಯ ಉಪಾಧ್ಯಾಯಾನ್ಪಿತಾ ದಶ।
ದಶ ಚೈವ ಪಿತೄನ್ಮಾತಾ ಸರ್ವಾಂ ವಾ ಪೃಥಿವೀಮಪಿ।
ಗೌರವೇಣಾಭಿಭವತಿ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮೋ ಗುರುಃ॥ 13-162-15 (87808)
ಮಾತಾ ಗರೀಯಸೀ ಯಚ್ಚ ತೇನೈತಾಂ ಮನ್ಯತೇ ಗುರುಂ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ಪಿತೃಸಮೋ ಮೃತೇ ಪಿತರಿ ಭಾರತ॥ 13-162-16 (87809)
ಸ ಹ್ಯೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿದಾತಾ ಸ್ಯಾತ್ಸ ಚೈತಾನ್ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್।
ಕನಿಷ್ಠಾಸ್ತಂ ನಮಸ್ಯೇರನ್ಸರ್ವೇ ಛಂದಾನುವರ್ತಿನಃ॥ 13-162-17 (87810)
ತಮೇವ ಚೋಪಜೀವೇರನ್ಯಥೈವ ಪಿತರಂ ತಥಾ।
ಶರೀರಮೇತೌ ಸೃಜತಃ ಪಿತಾ ಮತಾ ಚ ಭಾರತ॥ 13-162-18 (87811)
ಆಚಾರ್ಯಶಿಷ್ಟಾ ಯಾ ಜಾತಿಃ ಸಾ ಸತ್ಯಾ ಸಾಽಜರಾಮರಾ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಮಾತೃಸಮಾ ಚಾಪಿ ಭಗಿನೀ ಭರತರ್ಷಭ। 13-162-19 (87812)
ಭ್ರಾತುರ್ಭಾರ್ಯಾ ಚ ತದ್ವತ್ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ಯಾ ಬಾಲ್ಯೇ ಸ್ತನಂ ಪಿಬೇತ್॥ ॥ 13-162-20 (87813)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-162-2 ಯಾ ಚ ಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಗುರೌ ವೃತ್ತಿಸ್ತಾಂ ವರ್ತಸ್ವ॥ 7-162-4 ತೇಷಾಂ ಗುರೂಣಾಂ॥ 7-162-7 ಯವೀಯಸಃ ಕನಿಷ್ಠಾನ್॥ 7-162-8 ವಿದುಲಸ್ಯೇವ ತತ್ಪುಷ್ಪಂ ಮೋಘಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-162-10 ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಕುರ್ವೀತ ಯೌತಕಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-162-11 ಜಂಘಾಶ್ರಮ ಏವ ಫಲಂ ಧನಂ ಯಸ್ಯ। ಅಧ್ವಗಃ ಪ್ರವಾಸೀ। ಅನುಪಘ್ನನ್ಪಿತುರ್ದಾಯಂ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-162-12 ಉತ್ಥಾನಂ ಭೋಜನಾದೌ ವಿಭಾಗೇ ವಾ॥ 7-162-14 ಯದಿ ಸ್ತ್ರೀ ಯದಿ ವಾ ಕನಿಷ್ಠೋ ದುಷ್ಕೃತಸ್ತಥಾಪಿ ತಸ್ಯ ಶ್ರೇಯ ಆಚರೇತ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 163
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.163. ಅಧ್ಯಾಯಃ 163
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಕ್ಷಮಾಸೋಪವಾಸಫಲಪ್ರತಿಪಾದಕಾಂಗಿರೋವಚನಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವರ್ಣಾನಾಂ ಂಲೇಚ್ಛಾನಾಂ ಚ ಪಿತಾಮಹ।
ಉಪವಾಸೇ ಮತಿರಿಯಂ ಕಾರಣಂ ಚ ನ ವಿದ್ಮಹೇ॥ 13-163-1 (87814)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರೇಣ ನಿಯಮಾಃ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ಉಪವಾಸೇ ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ಕೃತಮಸ್ತಿ ಪಿತಾಮಹ। 13-163-2 (87815)
ನಿಯಮಾಂಶ್ಚೋಪವಾಸಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬ್ರೂಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಆಪ್ನೋತಿ ಕಾಂ ಗತಿಂ ತಾತ ಉಪವಾಸಪರಾಯಣಃ॥ 13-163-3 (87816)
ಉಪವಾಸಃ ಪರಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಮಪಿ ಚೋತ್ತಮಂ॥
ಉಪೋಷ್ಯೇಹ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಿಂ ಫಲಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-4 (87817)
ಅಧರ್ಮಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಕೇನ ಧರ್ಮಮಾಪ್ನೋತಿ ವಾ ಕಥಂ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಲಭತೇ ಕಥಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-163-5 (87818)
ಉಪೋಷ್ಯ ಚಾಪಿ ಕಿಂ ತೇನ ಪ್ರಯೋಜ್ಯಂ ಸ್ಯಾನ್ನರಾಧಿಪ।
ಧರ್ಮೇಣ ಚ ಸುಖಾನರ್ಥಾಂʼಲ್ಲಭೇದ್ಯೇನ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-163-6 (87819)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-163-7x (7367)
ಏವಂ ಬ್ರುವಾಣಂ ಕೌಂತೇಯಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವವಿತ್।
ಧರ್ಮಪುತ್ರಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-163-7 (87820)
ಇದಂ ಖಲು ಮಹಾರಾಜ ಶ್ರುತಮಾಸೀತ್ಪುರಾತನಂ।
ಉಪಾವಾಸವಿಧೌ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಗುಣಾ ಯೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-163-8 (87821)
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯಮಾಂಗಿರಸಂ ಪೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಭಾರತ।
ಯಥಾ ಮಾಂ ತ್ವಂ ತಥೈವಾಹಂ ಪೃಷ್ಟವಾಂಸ್ತಂ ತಪೋಧನಂ॥ 13-163-9 (87822)
ಪ್ರಶ್ನಮೇತಂ ಮಯಾ ಪೃಷ್ಟೋ ಭಗವಾನಗ್ನಿಸಂಭವಃ।
ಉಪವಾಸವಿಧಿಂ ಪುಣ್ಯಮಾಚಷ್ಟ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-163-10 (87823)
ಅಂಗಿರಾ ಉವಾಚ। 13-163-11x (7368)
ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರೇ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ತು ವಿಹಿತಂ ಕುರುನಂದನ।
ದ್ವಿಸ್ತ್ರಿರಾತ್ರಮಥೈಕಾಹಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 13-163-11 (87824)
ವೈಶ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಯನ್ಮೋಹಾದುಪವಾಸಂ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ವಾ ದ್ವಿರಾಇತ್ರಂ ವಾ ತಯೋರ್ವ್ಯುಷ್ಟಿರ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-163-12 (87825)
ಚತುರ್ಥಭಕ್ತಕ್ಷಪಣಂ ವೈಶ್ಯೇ ಶೂದ್ರೇ ವಿಧೀಯತೇ।
ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ನ ತು ಧರ್ಮಜ್ಞೈರ್ವಿಹಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ॥ 13-163-13 (87826)
ಪಂಚಂಯಾಂ ವಾಽಪಿ ಷಷ್ಠ್ಯಾಂ ಚ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಉಪೋಷ್ಯ ಏಕಭಕ್ತೇನ ನಿಯತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-163-14 (87827)
ಕ್ಷಮಾವಾನ್ರೂಪಸಂಪನ್ನಃ ಸುರಭಿಶ್ಚೈವ ಜಾಯತೇ।
ನಾನಪತ್ಯೋ ಭವೇತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ದರಿದ್ರೋ ವಾ ಕದಾಚನ॥ 13-163-15 (87828)
ಯಜಿಷ್ಣುಃ ಪಂಚಮೀಂ ಷಷ್ಠೀಂ ಕುಲೇ ಭೋಜಯತೇ ದ್ವಿಜಾನ್।
ಅಷ್ಟಮೀಮಥ ಕೌರವ್ಯ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೇ ಚತುರ್ದಶೀಂ।
ಉಪೋಷ್ಯ ವ್ಯಾಧಿರಹಿತೋ ವೀರ್ಯವಾನಭಿಜಾಯತೇ॥ 13-163-16 (87829)
ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಂ ತು ವೈ ಮಾಸಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ಭೋಜಯೇಚ್ಚ ದ್ವಿಜಾಞ್ಶಕ್ತ್ಯಾ ಸ ಮುಚ್ಯೇದ್ವ್ಯಾಧಿಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ॥ 13-163-17 (87830)
ಸರ್ವಕಲ್ಯಾಣಸಂಪೂರ್ಣಃ ಸರ್ವೌಷಧಿಸಮನ್ವಿತಃ।
ಕೃಷಿಭಾಗೀ ಬಹುಧನೋ ಬಹುಧಾನ್ಯಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-18 (87831)
ಪೌಷಮಾಸಂ ತು ಕೌಂತೇಯ ಭಕ್ತೇನೈಕೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ಸುಭಗೋ ದರ್ಶನೀಯಶ್ಚ ಯಶೋಭಾಗೀ ಚ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-19 (87832)
ಪಿತೃಭಕ್ತೋ ಮಾಘಮಾಸಂ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇದೇಕಭೋಜನಃ।
ಶ್ರೀಮತ್ಕುಲೇ ಜ್ಞಾತಿಮಧ್ಯೇ ಸುಭಗತ್ವಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-20 (87833)
ಭಗದೈವತಮಾಸಂ ತು ಏಕಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
`ಸುಭಗೋ ದರ್ಶನೀಯಶ್ಚ ಯಶೋಭಾಗೀ ಚ ಜಾಯತೇ।'
ಸ್ತ್ರೀಷು ವಲ್ಲಭತಾಂ ಯಾತಿ ವಶ್ಯಾಶ್ಚಾಸ್ಯ ಭವಂತಿ ತಾಃ॥ 13-163-21 (87834)
ಚೈತ್ರಂ ತು ನಿಯತೋ ಮಾಸಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ಸುವರ್ಣಮಣಿಮುಕ್ತಾಢ್ಯೇ ಕುಲೇ ಮಹತಿ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-22 (87835)
ನಿಸ್ತರೇದೇಕಭಕ್ತೇನ ವೈಶಾಖಂ ಯೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ನರೋ ವಾ ಯದಿ ವಾ ನರೀ ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-163-23 (87836)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಲಂ ತು ಯೋ ಮಾಸಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಸಂಕ್ಷಿಪೇತ್।
ಐಶ್ವರ್ಯಮತುಲಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪುಮಾನ್ಸ್ತ್ರೀ ವಾ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-24 (87837)
ಆಷಾಢಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಮಾಸಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಬಹುಧಾನ್ಯೋ ಬಹುಧನೋ ಬಹುಪುತ್ರಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-25 (87838)
ಶ್ರಾವಣಂ ನಿಯತೋ ಮಾಸಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ರೂಪದ್ರವಿಣಸಂಪನ್ನಃ ಸುಖೀ ಭವತಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಬಹುಭಾರ್ಯೋ ಬಹುಧನೋ ಬಹುಪುತ್ರಶ್ಚಿ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-26 (87839)
ಪ್ರೌಷ್ಠಪಾದಂ ತು ಯೋ ಮಾಸಮೇಕಾಹಾರೋ ಭವೇನ್ನರಃ।
ಗವಾಢ್ಯಂ ಸ್ಫೀತಮಚಲಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-27 (87840)
ತಥೈವಾಶ್ವಯುಜಂ ಮಾಸಮೇಕಭಕ್ತೇನ ಯಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ಪ್ರಜ್ಞಾವಾನ್ವಾಹನಾಢ್ಯಶ್ಚ ಬಹುಪುತ್ರಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-28 (87841)
ಕಾರ್ತಿಕಂ ತು ನರೋ ಮಾಸಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಶೂರಶ್ಚ ಬಹುಭಾರ್ಯಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿಮಾಂಶ್ಚೈವ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-29 (87842)
ಇತಿ ಮಾಸಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಕ್ಷಿಪತಾಂ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ತಿಥೀನಾಂ ನಿಯಮಾ ಯೇ ತು ಶೃಣು ತಾನಪಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-163-30 (87843)
ಪಕ್ಷೇಪಕ್ಷೇ ಗತೇ ಯಸ್ತು ಭಕ್ತಮಶ್ನಾತಿ ಭಾರತ।
ಗವಾಢ್ಯೋ ಬಹುಪುತ್ರಶ್ಚ ದೀರ್ಘಾಯುಶ್ಚ ಸ ಜಾಯತೇ॥ 13-163-31 (87844)
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ತ್ರಿರಾತ್ರಾಣಿ ಕೃತ್ವಾ ವರ್ಷಾಣಿ ದ್ವಾದಶ।
ಗಣಾಧಿಪತ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನಿಃಸಪತ್ನಮನಾವಿಲಂ॥ 13-163-32 (87845)
ಏತೇ ತು ನಿಯಮಾಃ ಸರ್ವೇ ಕರ್ತವ್ಯಾಃ ಶರದೋ ದಶ।
ದ್ವೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರವೃತ್ತಿರನುಕೀರ್ತಿತಾ॥ 13-163-33 (87846)
ಯಸ್ತು ಪ್ರಾತಸ್ತಥಾ ಸಾಯಂ ಭುಂಜಾನೋ ನಾಂತರಾ ಪಿಬೇತ್।
ಅಹಿಂಸಾನಿರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-163-34 (87847)
ಷಡ್ಭಿಃ ಸ ವರ್ಷೈರ್ನೃಪತೇ ಸಿಧ್ಯತೇ ನಾಇತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-163-35 (87848)
ಅಧಿವಾಸೇ ಸೋಪ್ಸರಸಾಂ ನೃತ್ಯಗೀತವಿನಾದಿತೇ।
ರಮತೇ ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರಾಢ್ಯೇ ಸುಕುತೀ ವಿರಜಾ ನರಃ॥ 13-163-36 (87849)
ತಪ್ತಕಾಂಚನವರ್ಣಾಭಂ ವಿಮಾನಮಧಿರೋಹತಿ।
ಪೂರ್ಣಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಿಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ।
ತತ್ಕ್ಷಯಾದಿಹ ಚಾಗಂಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-37 (87850)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಪೂರ್ಣಮೇಕಾಹಾರೋ ಭವೇನ್ನರಃ।
ಅತಿರಾತ್ರಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಸ ಫಲಂ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-163-38 (87851)
ತ್ರಿಂಶದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಚ ಸ ಮಹೀಯತೇ।
ತತ್ಕ್ಷಯಾದಿಹ ಚಾಗಂಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-163-39 (87852)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಪೂರ್ಣಂ ಚತುರ್ಥಂ ಭಕ್ತಮಶ್ನುತೇ।
ಅಹಿಂಸಾನಿರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯವಾಗ್ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-163-40 (87853)
ವಾಜಪೇಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಸ ಫಲಂ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ತ್ರಿಂಶದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-163-41 (87854)
ಷಷ್ಠೇ ಕಾಲೇ ತು ಕೌಂತೇಯ ನರಃ ಸಂವತ್ಸರಂ ಕ್ಷಿಪನ್।
ಅಶ್ವಮೇಧಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-163-42 (87855)
ಚಕ್ರವಾಕಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ವಿಮಾನೇನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಿವಿ ಮೋದತೇ॥ 13-163-43 (87856)
ಅಷ್ಟಮೇನ ತು ಭಕ್ತೇನ ಜೀವನ್ಸಂವತ್ಸರಂ ನೃಪ।
ಗವಾಮಯನಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-163-44 (87857)
ಹಂಸಸಾರಸಯುಕ್ತೇನ ವಿಮಾನೇನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ಪಂಚಾಶತಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ದಿವಿ ಮೋದತೇ॥ 13-163-45 (87858)
ಪಕ್ಷೇಪಕ್ಷೇ ಗತೇ ರಾಜನ್ಯೋಽಶ್ನೀಯಾದ್ವರ್ಷಮೇವ ತು।
ಷಣ್ಮಾಸಾನಶನಂ ತಸ್ಯ ಭಗವಾನಂಗಿರಾಽಬ್ರವೀತ್।
ಷಷ್ಟಿಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಿವಮಾವಸತೇ ಚ ಸಃ॥ 13-163-46 (87859)
ವಿಣಾನಾಂ ವಲ್ಲಕೀನಾಂ ಚ ವೇಣೂನಾಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸುಘೋಷೈರ್ಮಧುರೈಃ ಶಬ್ದೈಃ ಸುಪ್ತಃ ಸ ಪ್ರತಿಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-163-47 (87860)
ಸಂವತ್ಸರಮಿಹೈಕಂ ತು ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಪಿಬೇದಪಃ।
ಫಲಂ ವಿಶ್ವಜಿತಸ್ತಾತ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸ ನರೋ ನೃಪ॥ 13-163-48 (87861)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ವಿಮಾನೇನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ಸಪ್ತತಿಂ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ದಿವಿ ಮೋದತೇ॥ 13-163-49 (87862)
ಮಾಸಾದೂರ್ಧ್ವಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನೋಪವಾಸೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ವಿಧಿಂ ತ್ವನಶನಸ್ಯಾಹುಃ ಪಾರ್ಥ ಧರ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 13-163-50 (87863)
ಅನಾರ್ತೋ ವ್ಯಾಧಿರಹಿತೋ ಗಚ್ಛೇದನಶನಂ ತು ಯಃ।
ಪದೇಪದೇ ಯಜ್ಞಫಲಂ ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-163-51 (87864)
ದಿವಂ ಹಂಸಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ವಿಮಾನೇನ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಮೋದತೇ ಸ ದಿವಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-163-52 (87865)
ಶತಂ ಚಾಪ್ಸರಸಃ ಕನ್ಯಾ ರಮಯಂತ್ಯಪಿ ತಂ ನರಂ।
ಆರ್ತೋ ವಾ ವ್ಯಾಧಿತೋ ವಾಽಪಿ ಗಚ್ಛೇದನಶನಂ ತು ಯಃ॥ 13-163-53 (87866)
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಮೋದತೇ ಸ ದಿವಿ ಪ್ರಭೋ।
ಕಾಂಚೀನೂಪುರಶಬ್ದೇನ ಸುಪ್ತಶ್ಚೈವ ಪ್ರಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-163-54 (87867)
ಸಹಸ್ರಹಂಸಯುಕ್ತೇನ ವಿಮಾನೇನ ತು ಗಚ್ಛತಿ।
ಸ ಗತ್ವಾ ಸ್ತ್ರೀಶತಾಕೀರ್ಣೇ ರಮತೇ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-163-55 (87868)
ಕ್ಷೀಣಸ್ಯಾಪ್ಯಾಯನಂ ದೃಷ್ಟಂ ಕ್ಷತಸ್ಯ ಕ್ಷತರೋಹಣಂ।
ವ್ಯಾಧಿತಸ್ಯೌಷಧಗ್ರಾಮಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಚ ಪ್ರಸಾದನಂ॥ 13-163-56 (87869)
ದುಃಖಿತಸ್ಯಾರ್ತಪೂರ್ವಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಪಾದನಂ।
ನ ಚೈತದ್ರೋಚತೇ ತೇಷಾಂ ಯೇ ಧನೈಃ ಸುಖಮೇಧಿತಾಃ॥ 13-163-57 (87870)
ಅತಃ ಸ ಕಾಮಸಂಯುಕ್ತೇ ವಿಮಾನೇ ಹೇಮಸನ್ನಿಭೇ।
ರಮತೇ ಸ್ತ್ರೀಶತಾಕೀರ್ಣೇ ಪುರುಷೋಽಲಂಕೃತಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-163-58 (87871)
ಸ್ವಸ್ಥಃ ಸಫಲಸಂಕಲ್ಪಃ ಸುಖೀ ವಿಗತಕಲ್ಮಷಃ।
ಅನಶ್ನಂದೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-163-59 (87872)
ಬಾಲಸೂರ್ಯಪ್ರತೀಕಾಶೇ ವಿಮಾನೇ ಸೋಮವರ್ಚಸಿ।
ವೈದೂರ್ಯಮುಕ್ತಾಖಚಿತೇ ವೀಣಾಮುರಜನಾದಿತೇ॥ 13-163-60 (87873)
ಪತಾಕಾದೀಪಿಕಾಕೀರ್ಣೇ ದಿವ್ಯಘಂಟಾನಿನಾದಿತೇ।
ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರಾನುಚರಿತೇ ಸ ನರಃ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 13-163-61 (87874)
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಕೂಪಾಣಿ ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರೇಷು ಪಾಂಡವ।
ತಾವಂತ್ಯೇವ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ದಿವಿ ಮೋದತೇ॥ 13-163-62 (87875)
ನಾಸ್ತಿ ವೇದಾತ್ಪರಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ನಾಸ್ತಿ ಮಾತೃಸಮೋ ಗುರುಃ।
ನ ಧರ್ಮಾತ್ಪರಮೋ ಲಾಭಸ್ತಪೋ ನಾನಶನಾತ್ಪರಂ॥ 13-163-63 (87876)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಪಾವನಂ ದಿವಿ ಚೇಹ ಚ।
ಉಪವಾಸೈಸ್ತಥಾ ತುಲ್ಯಂ ತಪಃಕರ್ಮ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-163-64 (87877)
ಉಪೋಷ್ಯ ವಿಧಿವದ್ದೇವಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಪ್ರತಿಪೇದಿರೇ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮುಪವಾಸೈರವಾಪ್ನುವನ್॥ 13-163-65 (87878)
ದಿವ್ಯವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ಕ್ಷಾಂತಮೇಕೇನ ಭಕ್ತೇನ ತೇನ ವಿಪ್ರತ್ವಮಾಗತಂ॥ 13-163-66 (87879)
ಚ್ಯವನೋ ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ವಸಿಷ್ಠೋ ಗೌತಮೋ ಭೃಗುಃ।
ಸರ್ವ ಏವ ದಿವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕ್ಷಮಾವಂತೋ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-163-67 (87880)
ಇದಮಂಗೀರಸಾ ಪೂರ್ವಂ ಮಹರ್ಷಿಭ್ಯಃ ಪ್ರದರ್ಶಿತಂ।
ಯಃ ಪ್ರದರ್ಶಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ನ ಸ ದುಃಖಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-163-68 (87881)
ಇಮಂ ತು ಕೌಂತೇಯ ಯಥಾಕ್ರಮಂ ವಿಧಿಂ
ಪ್ರವರ್ತಿತಂ ಹ್ಯಂಗಿರಸಾ ಮಹರ್ಷಿಣಾ।
ಪಠೇಚ್ಚ ಯೋ ವೈ ಶೃಣುಯಾಚ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ
ನ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ನರಸ್ಯ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ॥ 13-163-69 (87882)
ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಸ ಸರ್ವಸಂಕರೈ-
ರ್ನ ಚಾಸ್ಯ ದೋಷೈರಭಿಭೂಯತೇ ಮನಃ।
ವಿಯೋನಿಜಾನಾಂ ಚ ವಿಜಾನತೇ ರುತಂ
ಧ್ರುವಾಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ ಲಭತೇ ನರೋತ್ತಮಃ॥ ॥ 13-163-70 (87883)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 163 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-163-12 ವ್ಯುಷ್ಟಿಃ ಫಲಂ॥ 7-163-13 ದಿನಸ್ಯ ದ್ವೇ ಭಕ್ತೇ ತತ್ರ ಚತುರ್ಥಸ್ಯ ಭಕ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷಪಣಂ। ದ್ವಿರಾತ್ರಮಭೋಜನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-163-16 ಯಜಿಷ್ಣುಃ ದೇವತಾಪೂಜನಶೀಲಃ ಕುಲೇ ಸ ಏವ ಮಹಾನನ್ನದಾತಾ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-163-24 ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮೂಲಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಮಾಸಂ॥ 7-163-28 ಮೃಜಾವಾನ್ ವಾಹನಾಢ್ಯಶ್ಚ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-163-31 ಸರ್ವೇಷು ಮಾಸೇಷ್ವೇಕೈಕಸ್ಮಿನ್ಪಕ್ಷೇ ಗತೇ ದ್ವಿತೀಯಪಕ್ಷೇ ಭಕ್ತಮೇಕಭಕ್ತಮಶ್ನಾತಿ॥ 7-163-57 ದುಃಖಿತಸ್ಯಾರ್ಥಮಾನಾಭ್ಯಾಂ ದುಃಖಾನಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-163-70 ವಿಯೋನಿಜಾನಾಂ ಪಕ್ಷ್ಯಾದೀನಾಂ ರುತಂ ಶಬ್ದಂ ವಿಜಾನತೇ ವಿಜಾನೀತೇ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 164
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.164. ಅಧ್ಯಾಯಃ 164
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣಿ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ದರಿದ್ರಾಣಾಂ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಬಹುದ್ರವ್ಯಸಾಧ್ಯತ್ವೇನ ದುಷ್ಕರತಯಾ ತತ್ಫಲಪ್ರಾಪ್ತ್ಯೈ ತತ್ಪ್ರತಿನಿಧಿಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಏಕೈಕದಿನವೃದ್ಧ್ಯಾ ಮಾಸಾವಧ್ಯುಪವಾಸಸ್ಯ ಯಜ್ಞಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹೇನ ವಿಧಿವದ್ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಗುಣಾಶ್ಚೈಷಾಂ ಯಥಾತಥ್ಯಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-164-1 (87884)
ನ ತೈ ಶಕ್ಯಾ ದರಿದ್ರೇಣ ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಬಹೂಪಕರಣಾ ಯಜ್ಞಾ ನಾನಾಸಂಭಾರವಿಸ್ತರಾಃ॥ 13-164-2 (87885)
ಪಾರ್ಥಿವೈ ರಾಜಪುತ್ರೈರ್ವಾ ಶಕ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಪಿತಾಮಹ।
ನಾರ್ಥನ್ಯೂನೈರವಗುಣೈರೇಕಾತ್ಮಭಿರಸಂಹತೈಃ॥ 13-164-3 (87886)
ಯೋ ದರಿದ್ರೈರಪಿ ವಿಧಿಃ ಶಕ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಸದಾ ಭವೇತ್।
ಅರ್ಥನ್ಯೂನೈರವಗುಣೈರೇಕಾತ್ಮಭಿರಸಂಹತೈಃ।
ತುಲ್ಯೋ ಯಜ್ಞಫಲೈರೇತೈಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-164-4 (87887)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-164-5x (7369)
ಇದಮಂಗಿರಸಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮುಪವಾಸಫಲಾತ್ಮಕಂ।
ವಿಧಿಂ ಯಜ್ಞಫಲೈಸ್ತುಲ್ಯಂ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-164-5 (87888)
ಯಸ್ತು ಕಲ್ಯಂ ತಥಾ ಸಾಯಂ ಭುಂಜಾನೋ ನಾಂತರಾ ಪಿಬೇತ್।
ಅಹಿಂಸಾನಿರತೋ ನಿತ್ಯಂ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ।
ಷಡ್ಭಿರೇವ ಸ ವರ್ಷೈಸ್ತು ಸಿಧ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-164-6 (87889)
ತಪ್ತಕಾಂಚನವರ್ಣಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ಲಭತೇ ನರಃ।
ದೇವಸ್ತ್ರೀಣಾಮಧೀವಾಸೇ ನೃತ್ತಗೀತನಿನಾದಿತೇ।
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇ ವಸೇತ್ಪದ್ಮಂ ವರ್ಷಾಣಾಮಗ್ನಿಸನ್ನಿಭೇ॥ 13-164-7 (87890)
ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಯಃ ಪ್ರಾಶೇತ್ಸತತಂ ತ್ವೇಕಭೋಜನಂ।
ಧರ್ಮತ್ನೀರತೋ ನಿತ್ಯಮಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ಯಜ್ಞಂ ಬಹುಸುವರ್ಣಂ ವಾ ವಾಸವಪ್ರಿಯಮಾಚರೇತ್॥ 13-164-8 (87891)
ಸತ್ಯವಾಂದಾನಶೀಲಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚಾನಸೂಯಕಃ।
ಕ್ಷಾಂತೋ ದಾಂತೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸ ಗಚ್ಛತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-164-9 (87892)
ಪಾಂಡುರಾಭ್ರಪತೀಕಾಶೇ ವಿಮಾನೇ ಹಂಸಲಕ್ಷಣೇ।
ದ್ವೇ ಸಮಾಪ್ತೇ ತತಃ ಪದ್ಮೇ ಸೋಪ್ಸರೋಭಿರ್ವಸೇತ್ಸಹ॥ 13-164-10 (87893)
ದ್ವಿತೀಯೇ ದಿವಸೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-11 (87894)
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಕಲ್ಯಪ್ರಬೋಧನಃ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-164-12 (87895)
ಹಂಸಸಾರಸಯುಕ್ತಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಇಂದ್ರಲೋಕೇ ಚ ವಸತೇ ವರಸ್ತ್ರೀಭಿಃ ಸಮಾವೃತಃ॥ 13-164-13 (87896)
ತೃತೀಯೇ ದಿವಸೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-14 (87897)
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಕಲ್ಯಪ್ರಬೋಧನಃ।
ಅತಿರಾತ್ರಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 13-164-15 (87898)
ಮಯೂರಹಂಸಯುಕ್ತಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಸದಾ ಲೋಕೇ ಸೋಪ್ಸರೋಭಿರ್ವಸೇತ್ಸಹ।
ನಿವರ್ತನಂ ಚ ತತ್ರಾಸ್ಯ ತ್ರೀಣಿ ಪದ್ಮಾನಿ ವೈ ವಿದುಃ॥ 13-164-16 (87899)
ದಿವಸೇ ಯಶ್ಚತುರ್ಥೇ ತು ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ।
ವಾಜಪೇಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೀತ್ಯನುತ್ತಮಂ। 13-164-17 (87900)
ಇಂದ್ರಿಕನ್ಯಾಭಿರೂಢಂ ಚ ವಿಮಾನ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಸಾಗರಸ್ಯ ಚ ಪರ್ಯಂತೇ ವಾಸವಂ ಲೋಕಮಾವಸೇತ್।
ದೇವರಾಜಸ್ಯ ಚ ಕ್ರೀಡಾಂ ನಿತ್ಯಕಾಲಮವೇಕ್ಷತೇ॥ 13-164-18 (87901)
ದಿವಸೇ ಪಂಚಮೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೈಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-19 (87902)
ಅಲುಬ್ಧಃ। ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಶ್ಚಾವಿಹಿಂಸಕಃ।
ಅನಸೂಯುರಪಾಪಸ್ಥೋ ದ್ವಾದಶಾಹಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-164-20 (87903)
ಜಾಂಬೂನದಮಯಂ ದಿವ್ಯಂ ವಿಮಾನಂ ಹಂಸಲಕ್ಷಣಂ।
ಸೂರ್ಯಮಾಲಾಸಮಾಭಾಸಮಾರೋಹೇತ್ಪಾಂಡುರಂ ಗುಹಂ॥ 13-164-21 (87904)
ಆವರ್ತನಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ತಥಾ ಪದ್ಮಾನಿ ದ್ವಾದಶ।
ಶರಾಗ್ನಿಪರಿಮಾಣಂ ಚ ತತ್ರಾಸೌ ವಸತೇ ಸುಖಂ॥ 13-164-22 (87905)
ದಿವಸೇ ಯಸ್ತು ಷಷ್ಠೇ ವೈ ಮುನಿಃ ಪ್ರಾಶೇತ ಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-23 (87906)
ಸದಾ ತ್ರಿಷವಣಸ್ನಾಯೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯನಸೂಯಕಃ।
ಗವಾಮಯನಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 13-164-24 (87907)
ಅಗ್ನಿಜ್ವಾಲಾಸಮಾಭಾಸಂ ಹಂಸಬರ್ಹಿಣಸೇವಿತಂ।
ಶಾತಕುಂಭಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಸಾಧಯೇದ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-164-25 (87908)
ತಥೈವಾಪ್ಸರಸಾಮಂಕೇ ಪ್ರತಿಸುಪ್ತಃ ಪ್ರಬೋಧ್ಯತೇ।
ನೂಪುರಾಣಾಂ ನಿನಾದೇನ ಮೇಖಲಾನಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನೈಃ॥ 13-164-26 (87909)
ಕೋಟೀಸಹಸ್ರಂ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತ್ರೀಣಿ ಕೋಟಿಶತಾನಿ ಚ।
ಪದ್ಮಾನ್ಯಷ್ಟಾದಶ ತಥಾ ಪತಾಕೇ ದ್ವೇ ತಥೈವ ಚ॥ 13-164-27 (87910)
ಅಯುತಾನಿ ಚ ಪಂಚಶದೃಕ್ಷಚರ್ಮಶತಸ್ಯ ಚ।
ಲೋಂನಾಂ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಸಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-164-28 (87911)
ದಿವಸೇ ಸಪ್ತಮೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-29 (87912)
ಸರಸ್ವತೀಂ ಗೋಪಯಾನೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಸಮಾಚರನ್।
ಸುಮನೋವರ್ಣಕಂ ಚೈವ ಮಧು ಮಾಂಸಂ ಚ ವರ್ಜಯನ್॥ 13-164-30 (87913)
ಪುರುಷೋ ಮರುತಾಂ ಲೋಕಮಿಂದ್ರಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ತತ್ರತತ್ರ ಹಿ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥೋ ದೇವಕನ್ಯಾಭಿರುಹ್ಯತೇ॥ 13-164-31 (87914)
ಫಲಂ ಬಹುಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಸಂಖ್ಯಾಮತಿಗುಣಾಂ ಚಾಪಿ ತೇಷು ಲೋಕೇಷು ಮೋದತೇ॥ 13-164-32 (87915)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಕ್ಷಾಂತೋ ಭುಂಕ್ತೇಽಹನ್ಯಷ್ಟಮೇ ನರಃ।
ದೇವಕಾರ್ಯಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-33 (87916)
ಪೌಂಡರೀಕಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ಪದ್ಮವರ್ಣನಿಭಂ ಚೈವ ವಿಮಾನಮಧಿರೋಹತಿ॥ 13-164-34 (87917)
ಮೃಷ್ಟಾಃ ಕನಕಗೌರ್ಯಶ್ಚ ನಾರ್ಯಃ ಶ್ಯಾಮಾಸ್ತಥಾ ಪರಾಃ।
ವಯೋರೂಪವಿಲಾಸಿನ್ಯೋ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-164-35 (87918)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನವಮೇನವಮೇಽಹನಿ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-36 (87919)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ಪುಂಡರೀಕಪ್ರಕಾಶಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ಲಭತೇ ನರಃ॥ 13-164-37 (87920)
ದೀಪ್ತಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿತೇಜೋಭಿರ್ದಿವ್ಯಮಾಲಾಭಿರೇವ ಚ।
ನೀಯತೇ ರುದ್ರಕನ್ಯಾಭಿಃ ಸೋಂತರಿಕ್ಷಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-164-38 (87921)
ಅಷ್ಟಾದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಕಲ್ಪಮೇವ ಚ।
ಕೋಟೀಶತಸಹಸ್ರಂ ಚ ತೇಷು ಲೋಕೇಷು ಮೋದತೇ॥ 13-164-39 (87922)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಭುಂಕ್ತೇ ದಶಾಹೇ ವೈ ಗತೇಗತೇ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶ ಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-40 (87923)
ಬ್ರಹ್ಮಕನ್ಯಾನಿವಾಸೇ ಸ ಸರ್ವಭೂತಮನೋಹರೇ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 13-164-41 (87924)
ರೂಪವತ್ಯಶ್ಚ ತಂ ಕನ್ಯಾ ರಮಯಂತಿ ಸದಾ ನರಂ।
ನೀಲೋತ್ಪಲನಿಭೈರ್ವರ್ಣೈ ರಕ್ತೋತ್ಪಲನಿಭೈಸ್ತಥಾ॥ 13-164-42 (87925)
ವಿಮಾನಂ ಮಂಡಲಾವರ್ತಮಾವರ್ತಗಹನಾಕುಲಂ।
ಸಾಗರೋರ್ಮಿಪ್ರತೀಕಾಶಂ ಸ ಲಭೇದ್ಯಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-164-43 (87926)
ವಿಚಿತ್ರಮಣಿಮಾಲಾಭಿರ್ನಾದಿತಂ ಶಂಖನಿಃಸ್ವನೈಃ।
ಸ್ಫಾಟಿಕೈರ್ವಜ್ರಸಾರೈಶ್ಚ ಸ್ತಂಭೈಃ ಸುಕೃತವೇದಿಕಂ।
ಆರೋಹತಿ ಮಹದ್ಯಾನಂ ಹಂಸಸಾರಸವಾಹನಂ॥ 13-164-44 (87927)
ಏಕಾದಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-45 (87928)
ಪರಿಸ್ತ್ರಿಯಂ ನಾಭಿಲಷೇದ್ವಾಚಾಥ ಮನಸಾಽಪಿ ವಾ।
ಅನೃತಂ ಚ ನ ಭಾಷೇತ ಮಾತಾಪಿತ್ರೋಃಕ ಕೃತೇಽಪಿ ವಾ।
ಅಭಿಗಚ್ಛೇನ್ಮಹಾದೇವಂ ವಿಮಾನಸ್ಥಂ ಮಹಾಬಲಂ॥ 13-164-46 (87929)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಾಯಂಭುವಂ ಚ ಪಶ್ಯೇತ ವಿಮಾನಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 13-164-47 (87930)
ಕುಮಾರ್ಯಃ ಕಾಂಚನಾಭಾಸಾ ರೂಪವತ್ಯೋ ನಯಂತಿ ತಂ।
ರುದ್ರಾಣಾಂ ತಮಧೀವಾಸಂ ದಿವಿ ದಿವ್ಯಂ ಮನೋಹರಂ॥ 13-164-48 (87931)
ವರ್ಷಾಣ್ಯಪರಿಮೇಯಾನಿ ಯುಗಾಂತಮಪಿ ಚಾವಸೇತ್।
ಕೋಟೀಶತಸಹಸ್ರಂ ಚ ದಶಕೋಟಿಶತಾನಿ ಚ॥ 13-164-49 (87932)
ರುದ್ರಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಣಮತೇ ದೇವದಾನವಸಂಮತಂ।
ಸ ತಸ್ಮೈ ದರ್ಶನಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಭವೇತ್॥ 13-164-50 (87933)
ದಿವಸೇ ದ್ವಾದಶೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಪ್ತೋ ವೈ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶ ಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-51 (87934)
ನಿಯಮೇನ ಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ।
ಆದಿತ್ಯೈರ್ದ್ವಾದಶೈಸ್ತಸ್ಯ ವಿಮಾನಂ ಸಂವಿಧೀಯತೇ॥ 13-164-52 (87935)
ಮಣಿಮುಕ್ತಾಪ್ರವಾಲೈಶ್ಚ ಮಹಾರ್ಹೈರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಹಂಸಭಾಸಾ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ನಾಗವೀಥೀಸಮಾಕುಲಂ॥ 13-164-53 (87936)
ಮಯೂರೈಶ್ಚಕ್ರವಾಕೈಶ್ಚ ಕೂಜದ್ಭಿರುಪಶೋಭಿತಂ।
ಅಟ್ಟೈರ್ಮಹದ್ಭಿಃ ಸಂಯುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-164-54 (87937)
ನಿತ್ಯಮಾವಸಥಂ ರಾಜನ್ನರನಾರೀಸಮಾವೃತಂ।
ಋಷಿರೇವಂ ಮಹಾಭಾಗಸ್ತ್ವಂಗಿರಾಃ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮಿವಿತ್॥ 13-164-55 (87938)
ತ್ರಯೋದಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯಃ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶ ಮಾಸಾನ್ವೈ ದೇವಸತ್ರಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-164-56 (87939)
ರಕ್ತಪದ್ಮೋದಯಂ ನಾಮ ವಿಮಾನಂ ಸಾಧಯೇನ್ನರಃ।
ಜಾತರೂಪಪ್ರಯುಕ್ತಂ ಚ ರತ್ನಸಂಚಯಭೂಷಿತಂ॥ 13-164-57 (87940)
ದೇವಕನ್ಯಾಭಿರಾಕೀರ್ಣಂ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಂ।
ಪುಣ್ಯಗಂಧೋದಯಂ ದಿವ್ಯಂ ವಾದಿತ್ರೈರುಪಶೋಭಿತಂ॥ 13-164-58 (87941)
ತತ್ರ ಶಂಕುಪತಾಕೇ ದ್ವೇ ಯುಗಾಂತಂ ಕಲ್ಪಮೇವ ಚ।
ಅಯುತಾಯುತಂ ತಥಾ ಪದ್ಮಂ ಸಮುದ್ರಂ ಚ ತಥಾ ವಸೇತ್॥ 13-164-59 (87942)
ಗೀತಗಂಧರ್ವಘೋಷೈಶ್ಚ ಭೇರೀಪಣವನಿಃಸ್ವನೈಃ।
ಸದಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದಿತಸ್ತಾಭಿರ್ದೇವಕನ್ಯಾಭಿರೀಡ್ಯತೇ॥ 13-164-60 (87943)
ಚತುರ್ದಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಯಃ ಪೂರ್ಣೇ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಮಹಾಮೇಧಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-164-61 (87944)
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯವಯೋರೂಪಾ ದೇವಕನ್ಯಾಃ ಸ್ವಲಂಕೃತಾಃ।
ಮೃಷ್ಟತಪ್ತಾಂಗದಧರಾ ವಿಮಾನೈರುಪಯಾಂತಿ ತಂ॥ 13-164-62 (87945)
ಕಲಹಂಸವಿನಿರ್ಘೋಷೈರ್ನೂಪುರಾಣಾಂ ಚ ನಿಃಖನೈಃ।
ಕಾಂಚೀನಾಂ ಚ ಸಮುತ್ಕರ್ಷೈಸ್ತತ್ರತತ್ರ ನಿಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-164-63 (87946)
ದೇವಕನ್ಯಾನಿವಾಸೇ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ವಸತಿ ಮಾನವಃ।
ಜಾಹ್ನವೀವಾಲುಕಾಕೀರ್ಣಂ ಪೂರ್ಣಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ನರಃ॥ 13-164-64 (87947)
ಯಸ್ತು ಪಕ್ಷೇ ಗತೇ ಭುಂಕ್ತೇ ಏಕಭಕ್ತಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-65 (87948)
ರಾಜಸೂಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ಯಾನಮಾರೋಹತೇ ದಿವ್ಯಂ ಹಂಸಬರ್ಹಿಣಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-164-66 (87949)
ಮಣಿಮಂಡಲಕೈಶ್ಚಿತ್ರಂ ಜಾತರೂಪಸಮಾವೃತಂ।
ದಿವ್ಯಾಭರಣಶೋಭಾಭಿರ್ವರಸ್ತ್ರೀಭಿರಲಂಕೃತಂ॥ 13-164-67 (87950)
ಏಕಸ್ತಂಭಂ ಚತುರ್ದ್ವಾರಂ ಸಪ್ತಭೌಮಂ ಸುಮಂಗಲಂ।
ವೈಜಯಂತೀಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಶೋಭಿತಂ ಗೀತನಿಃಸ್ವನೈ।
ದಿವ್ಯಂ ದಿವ್ಯಗುಣೋಪೇತಂ ವಿಮಾನಮಧಿರೋಹತಿ॥ 13-164-68 (87951)
ಮಣಿಮುಕ್ತಾಪ್ರವಾಲೈಶ್ಚ ಭೂಷಿತಂ ವೈದ್ಯುತಪ್ರಭಂ।
ವಸೇದ್ಯುಗಸಹಸ್ರಂ ಚ ಖಡ್ಗಕುಂಜರವಾಹನಃ॥ 13-164-69 (87952)
ಷೋಡಶೇ ದಿವಸೇ ಯಸ್ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಸೋಮಯಜ್ಞಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-164-70 (87953)
ಸೋಮಕನ್ಯಾನಿವಾಸೇಷು ಸೋಽಧ್ಯಾವಸತಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಸೌಂಯಗಂಧಾನುಲಿಪ್ತಶ್ಚ ಕಾಮಚಾರಗತಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-164-71 (87954)
ಸುದರ್ಶನಾಭಿರ್ನಾರೀಭಿರ್ಮಧುರಾಭಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅರ್ಚ್ಯತೇ ವೈ ವಿಮಾನಸ್ಥಃ ಕಾಮಭೋಗೈಶ್ಚ ಸೇವ್ಯತೇ॥ 13-164-72 (87955)
ಫಲಂ ಪದ್ಮಶತಪ್ರಖ್ಯಂ ಮಹಾಕಲ್ಪಂ ದಶಾಧಿಕಂ।
ಆವರ್ತನಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ಸಾಧಯೇಚ್ಚಾಪ್ಯಸೌ ನರಃ॥ 13-164-73 (87956)
ದಿವಸೇ ಸಪ್ತದಶಮೇ ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-74 (87957)
ಸ್ಥಾನಂ ವಾರುಣಮೈಂದ್ರಂ ಚ ರೌದ್ರಂ ವಾಽಪ್ಯಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-164-75 (87958)
ಮಾರುತಂ ಶಯನಂ ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ।
ತತ್ರ ದೈವತಕನ್ಯಾಭಿರಾಸನೇನೋಪಚರ್ಯತೇ॥ 13-164-76 (87959)
ಭೂರ್ಭುವಃಸ್ವಶ್ಚ ದೇವರ್ಷಿರ್ವಿಶ್ವರೂಪಮವೇಕ್ಷತೇ।
ತತ್ರ ದೇವಾಧಿದೇವಸ್ಯ ಕುಮಾರ್ಯೋ ರಮಯಂತಿ ತಂ।
ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದ್ರೂಪದಾರಿಣ್ಯೋ ಮಧುರಾಃ ಸಮಲಂಕೃತಾಃ॥ 13-164-77 (87960)
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಾವುಭೌ ಯಾವದ್ಗಗತೇ ಚರತಃ ಪ್ರಭೋ।
ತಾವಚ್ಚರತ್ಯಸೌ ಧೀರಃ ಸುಧಾತುಲ್ಯರಸಾಶನಃ॥ 13-164-78 (87961)
ಅಷ್ಟಾದಶೇ ಯೋ ದಿವಸೇ ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಸಪ್ತಲೋಕಾನ್ಸ ಪಶ್ಯತಿ॥ 13-164-79 (87962)
ರಥೈಃ ಸ ನಂದಿಘೋಷೈಶ್ಚ ಪೃಷ್ಠತಃ ಸೋಽನುಗಂಯತೇ।
ದೇವಕನ್ಯಾಧಿರೂಢೈಸ್ತು ಭ್ರಾಜಮಾನೈಃ ಸ್ವಲಂಕೃತೈಃ॥ 13-164-80 (87963)
ವ್ಯಾಘ್ರಸಿಂಹಪ್ರಯುಕ್ತಂ ಚ ಮೇಘಸ್ವನನಿನಾದಿತಂ।
ವಿಮಾನಮುತ್ತಮಂ ದಿವ್ಯಂ ಸುಸುಖಿ ಹ್ಯಧಿರೋಹತಿ॥ 13-164-81 (87964)
ತತ್ರ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಂ ಸ ಕನ್ಯಾಭಿಃ ಸಹ ಮೋದತೇ।
ಸುಧಾರಸಂ ಚ ಭುಂಜೀತ ಅಮೃತೋಪಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-164-82 (87965)
ಏಕೋನವಿಂಶದಿವಸೇ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಏಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಸಪ್ತ ಲೋಕಾನ್ಸ ಪಶ್ಯತಿ॥ 13-164-83 (87966)
ಉತ್ತಮಂ ಲಭತೇ ಸ್ಥಾನಮಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಂ।
ಗಂಧರ್ವೈರುಪಗೀತಂ ಚ ವಿಮಾನಂ ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಂ॥ 13-164-84 (87967)
ತತ್ರಾಮರವರಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಮೋದತೇ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ದಿವ್ಯಾಂಬರಧರಃ ಶ್ರೀಮಾನಯುತಾನಾಂ ಶತಂಶತಂ॥ 13-164-85 (87968)
ಪೂರ್ಣೇಽಥ ವಿಂಶೇ ದಿವಸೇ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಹ್ಯೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಸತ್ಯವಾದೀ ಧೃತವ್ರತಃ॥ 13-164-86 (87969)
ಅಮಾಂಸಾಶೀ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಃ।
ಸ ಲೋಕಾನ್ವಿಪುಲಾನ್ರಂಯಾನಾದಿತ್ಯಾನಾಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-164-87 (87970)
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನೈಃ।
ವಿಮಾನೈಃ ಕಾಂಚನೈರ್ಹೃದ್ಯೈಃ ಪೃಷ್ಠತಶ್ಚಾನುಗಂಯತೇ॥ 13-164-88 (87971)
ಏಕವಿಂಶೋ ತು ದಿವಸೇ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಹ್ಯೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ।
ಲೋಕಮೌಶನಸಂ ದಿವ್ಯಂ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-164-89 (87972)
ಅಶ್ವಿನೋರ್ಮರುತಾಂ ಚೈವ ಸುಖೇಷ್ವಭಿರತಃ ಸದಾ।
ಅನಭಿಜ್ಞಶ್ಚ ದುಃಖಾನಾಂ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಸೇವ್ಯಮಾನೋ ವರಸ್ತ್ರೀಭಿಃ ಕ್ರೀಡತ್ಯಮರವತ್ಪ್ರಭುಃ॥ 13-164-90 (87973)
ದ್ವಾವಿಂಶೇ ದಿವಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಹ್ಯೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶ ಮಾಸಾನ್ವೈ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-91 (87974)
ಅಹಿಂಸಾನಿರತೋ ಧೀಮಾನ್ಸತ್ಯವಾಗನಸೂಯಕಃ।
ಲೋಕಾನ್ವಸೂನಾಮಾಪ್ನೋತಿ ದಿವಾಕರಸಮಪ್ರಭಃ॥ 13-164-92 (87975)
ಕಾಮಚಾರೀ ಸುಧಾಹಾರೋ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ರಮತೇ ದೇವಕನ್ಯಾಭಿರ್ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಃ॥ 13-164-93 (87976)
ತ್ರಯೋವಿಂಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಪ್ರಾಶೇದ್ಯಸ್ತ್ವೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಮಿತಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ವಾಯೋರುಶನಸಸ್ಚೈವ ರುದ್ರಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-164-94 (87977)
ಕಾಮಚಾರೀ ಕಾಮಗಮಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋಽಪ್ಸರೋಗಣೈಃ।
ಅನೇಕಯುಗಪರ್ಯಂತಂ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ರಮತೇ ದೇವಕನ್ಯಾಭಿರ್ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಃ॥ 13-164-95 (87978)
ಚತುರ್ವಿಂಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಶತೇ ಹವಿಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಶ್ಚ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ।
ಆದಿತ್ಯಾನಾಮಧೀವಾಸೇ ಮೋದಮಾನೋ ವಸೇಚ್ಚಿರಂ॥ 13-164-96 (87979)
ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾಂಬರಧರೋ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನುಲೇಪನಃ।
ವಿಮಾನೇ ಕಾಂಚನೇ ದಿವ್ಯೇ ಹಂಸಯುಕ್ತೇ ಮನೋರಮೇ।
ರಮತೇ ದೇವಕನ್ಯಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೈರಯುತೈಸ್ತಥಾ॥ 13-164-97 (87980)
ಪಂಚವಿಂಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಯಃ ಪ್ರಾಶೇದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಪುಷ್ಕಲಂ ಯಾನಮಾರುಹೇತ್॥ 13-164-98 (87981)
ಸಿಂಹವ್ಯಾಗ್ರಪ್ರಯುಕ್ತೈಸ್ತು ಮೇಘನಿಃಸ್ವನನಾದಿತೈಃ।
ಸ ರಥೈರ್ನಂದಿಘೋಷೈಶ್ಚ ಪೃಷ್ಠತೋ ಹ್ಯನುಗಂಯತೇ।
ದೇವಕನ್ಯಾಸಮಾರೂಢೈಃ ಕಾಂಚನೈರ್ವಿಮಲೈಃ ಶುಭೈಃ॥ 13-164-99 (87982)
ವಿಮಾನಮುತ್ತಮಂ ದಿವ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಸುಮನೋಹರಂ।
ತತ್ರ ಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಂ ವೈ ವಸತೇ ಸ್ತ್ರೀಶತಾವೃತೇ।
ಸುಧಾರಸಂ ಚೋಪಜೀವನ್ನಮೃತೋಪಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-164-100 (87983)
ಷಡ್ವಿಂಶೇ ದಿವಸೇ ಯಸ್ತು ಪ್ರಕುರ್ಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ನಿಯತೋ ನಿಯತಾಶನಃ।
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯೋ ವೀತರಾಗೋ ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-101 (87984)
ಸ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಹಾಭಾಗಃ ಪೂಜ್ಯಮಾನೋಽಪ್ಸರೋಗಣೈಃ।
ಸಪ್ತಾನಾಂ ಮರುತಾಂ ಲೋಕಾನ್ವಸೂನಾಂ ಚಾಪಿ ಸೋಶ್ನುತೇ॥ 13-164-102 (87985)
ವಿಮಾನೈಃ ಸ್ಫಾಟಿಕೈರ್ದಿವ್ಯೈಃಇ ಸರ್ವರತ್ನೈರಲಂಕೃತೈಃ।
ಗಂಧರ್ವೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚಿ ಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಮೋದತೇ।
ದ್ವೇಽರ್ಬುದಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೇ ತು ದಿವ್ಯೇ ದಿವ್ಯೇನ ತೇಜಸಾ॥ 13-164-103 (87986)
ಸಪ್ತವಿಂಶೇಽಥ ದಿವಸೇ ಯಃ ಕುರ್ಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜುಹ್ವಾನೋ ಜಾತವೇದಸಂ॥ 13-164-104 (87987)
ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಪುಲಂ ದೇವಲೋಕೇ ಚ ಪೂಜ್ಯತೇ।
ಅಮೃತಾಶೀ ವಸಂಸ್ತತ್ರ ಸ ವಿತೃಪಃ ಪ್ರಮೋದತೇ॥ 13-164-105 (87988)
ದೇವರ್ಷಿಚರಿತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ರಾಜರ್ಷಿಭಿರನುಷ್ಠಿತಾನ್।
ಅಧ್ಯಾವಸತಿ ದಿವ್ಯಾತ್ಮಾ ವಿಮಾನವರಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-164-106 (87989)
ಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಮಿನೋಭಿರಾಮಾಭೀ ರಮಮಾಣೋ ಮದೋತ್ಕಟಃ।
ಯುಗಕಲ್ಪಸಹಸ್ರಾಣಿ ತ್ರೀಣ್ಯಾವಸತಿ ವೈ ಸುಖಂ॥ 13-164-107 (87990)
ಯೋಽಷ್ಟಾವಿಂಶೇ ತು ದಿವಸೇ ಪ್ರಾಶ್ನೀಯಾದೇಕಭೋಜನಂ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶಮಾಸಾಂಸ್ತು ಜಿತಾತ್ಮಾ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-164-108 (87991)
ಫಲಂ ದೇವರ್ಷಿಚರಿತಂ ವಿಪುಲಂ ಸಮುಪಾಶ್ನುತೇ।
ಭೋಗವಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಭಾತಿ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರಿವಾಮಲಃ॥ 13-164-109 (87992)
ಸುಕುಮಾರ್ಯಶ್ಚ ನಾರ್ಯಸ್ತಂ ರಮಮಾಣಾಃ ಸುವರ್ಚಸಃ।
ಪೀನಸ್ತನೋರುಜಘನಾ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾಃ॥ 13-164-110 (87993)
ರಮಯಂತಿ ಮನಃಕಾಂತಾ ವಿಮಾನೇ ಸೂರ್ಯಸನ್ನಿಬೇ।
ಸರ್ವಕಾಮಗಮೇ ದಿವ್ಯೇ ಕಲ್ಪಾಯುತಶತಂ ಸಮಾಃ॥ 13-164-111 (87994)
ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಿವಸೇ ಯಃ ಪ್ರಾಶೇದೇಕಭೋಜನಂ।
ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಶುಭಾ ದಿವ್ಯಾ ದೇವರಾಜರ್ಷಿಪೂಜಿತಾಃ॥
ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಃ ಶುಭಾ ದಿವ್ಯಾ ದೇವರಾಜರ್ಷಿಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-164-112 (87995)
ವಿಮಾನಂ ಸೂರ್ಯಚಂದ್ರಾಭಂ ದಿವ್ಯಂ ಸಮಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಜಾತರೂಪಮಯಂ ಯುಕ್ತಂ ಸರ್ವರತ್ನಸಮನ್ವಿತಂ।
ಅಪ್ಸರೋಗಣಸಂಕೀರ್ಣಂ ಗಂಧರ್ವೈರಭಿನಾದಿತಂ॥ 13-164-113 (87996)
ತತ್ರ ಚೈನಂ ಶುಭಾ ನಾರ್ಯೋ ದಿವ್ಯಾಭರಣಭೂಷಿತಾಃ।
ಮನೋಭಿರಾಮಾ ಮಧುರಾ ರಮಯಂತಿ ಮದೋತ್ಕಟಾಃ॥ 13-164-114 (87997)
ಭೋಗವಾಂಸ್ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತೋ ವೈಶ್ವಾನರಸಮಪ್ರಭಃ।
ದಿವ್ಯೋ ದಿವ್ಯೇನ ವಪುಷಾ ಭ್ರಾಜಮಾನ ಇವಾಮರಃ॥ 13-164-115 (87998)
ವಸೂನಾಂ ಮರುತಾಂ ಚೈವ ಸಾಧ್ಯಾನಾಮಶ್ವಿನೋಸ್ತಥಾ।
ರುದ್ರಾಣಾಂ ಚ ತಥಾ ಲೋಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-164-116 (87999)
ಯಸ್ತು ಮಾಸೇ ಗತೇ ಭುಂಕ್ತೇ ಏಕಭಕ್ತಂ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸದಾ ದ್ವಾದಶ ಮಾಸಾನ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಂಲೋಕಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-164-117 (88000)
ಸುಧಾರಸಕೃತಾಹಾರ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸರ್ವಮನೋಹರಃ।
ತೇಜಸಾ ವಪುಷಾ ಲಕ್ಷ್ಂಯಾ ಭ್ರಾಜತೇ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ॥ 13-164-118 (88001)
ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾಂಬರಧರೋ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನುಲೇಪನಃ।
ಸುಖೇಷ್ವಭಿರತೋ ಭೋಗೀ ದುಃಖಾನಾಮವಿಜಾನಕಃ॥ 13-164-119 (88002)
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾಭಿರ್ನಾರೀಭಿರ್ವಿಮಾನಸ್ಥೋ ಮಹೀಯತೇ।
ರುದ್ರದೇವರ್ಷಿಕನ್ಯಾಭಿಃ ಸತತಂ ಚಾಭಿಪೂಜ್ಯತೇ॥ 13-164-120 (88003)
ನಾನಾರಮಣರೂಪಾಭಿರ್ನಾನಾರಾಗಾಭಿರೇವ ಚ।
ನಾನಾಮಧುರಭಾಷಾಭಿರ್ನಾನಾರತಿಭಿರೇವ ಚ॥ 13-164-121 (88004)
ವಿಮಾನೇ ಗಗನಾಕಾರೇ ಸೂರ್ಯವೈಡೂರ್ಯಸನ್ನಿಭೇ।
ಪೃಷ್ಠತಃ ಸೋಮಸಂಕರೋ ಉದರ್ಕೇ ಚಾಭ್ರಸನ್ನಿಭೇ॥ 13-164-122 (88005)
ದಕ್ಷಿಣಾಯಾಂ ತು ರಕ್ತಾಭೇ ಅಧಸ್ತಾನ್ನೀಲಮಂಡಲೇ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ವಿಚಿತ್ರಸಂಕಾಶೇ ನೈಕೋ ವಸತಿ ಪೂಜಿತಃ॥ 13-164-123 (88006)
ಯಾವದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಂ ವೈ ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇ ಪ್ರವರ್ಷತಿ।
ತಾವತ್ಸಂವತ್ಸರಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇಽಸ್ಯ ಧೀಮತಃ॥ 13-164-124 (88007)
ವಿಪ್ರುಷಶ್ಚೈವ ಯಾವಂತ್ಯೋ ನಿಪತಂತಿ ನಭಸ್ತಲಾತ್।
ವರ್ಷಾಸು ವರ್ಷತಸ್ತಾವನ್ನಿವಸತ್ಯಮರಪ್ರಭಃ॥ 13-164-125 (88008)
ಮಾಸೋಪವಾಸೀ ವರ್ಷೈಸ್ತು ದಶಭಿಃ ಸ್ವರ್ಗಮುತ್ತಮಂ।
ಮಹರ್ಷಿತ್ವಮಥಾಸಾದ್ಯ ಸಶರೀರಗತಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-164-126 (88009)
ಮುನಿರ್ದಾಂತೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ಜಿತಶಿಶ್ನೋದರಃ ಸದಾ।
ಜುಹ್ವನ್ನಗ್ನೀಂಶ್ಚ ನಿಯತಃ ಸಂಧ್ಯೋಪಾಸನಸೇವಿತಾ॥ 13-164-127 (88010)
ಬಹುಭಿರ್ನಿಯಮೈರೇವಂ ಶುಚಿರಶ್ನಾತಿ ಯೋ ನರಃ।
ಅಭ್ರಾವಕಾಶಶೀಲಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಭಾನೋರಿವ ತ್ವಿಷಃ॥ 13-164-128 (88011)
ದಿವಂ ಗತ್ವಾ ಶರೀರೇಣ ಸ್ವೇನ ರಾಜನ್ಯಥಾಽಮರಃ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪುಣ್ಯಂ ಯಥಾಕಾಮಮುಪಭುಂಕ್ತೇ ತಥಾವಿಧಃ॥ 13-164-129 (88012)
ಏಥ ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ವಿಧಿರುತ್ತಮಃ।
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತೋ ಹ್ಯಾನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಉಪವಾಸಫಲಾತ್ಮಕಃ। 13-164-130 (88013)
ದರಿದ್ರೈರ್ಮನುಜೈಃ ಪಾರ್ಥ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ಯಜ್ಞಫಲಂ ಯಥಾ॥
ದೇವದ್ವಿಜಾತಿಪೂಜಾಯಾಂ ರತೋ ಭರತಸತ್ತಮಂ॥ 13-164-131 (88014)
ಉಪವಾಸವಿಧಿಸ್ತ್ವೇಷ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ನಿಯತೇಷ್ವಪ್ರಮತ್ತೇಷು ಶೌಚವತ್ಸು ಮಹಾತ್ಮಸು॥ 13-164-132 (88015)
ದಂಭದ್ರೋಹನಿವೃತ್ತೇಷು ಕೃತಬುದ್ಧಿಷು ಭಾರತ।
ಅಚಲೇಷ್ವಪ್ರಕಂಪೇಷು ಮಾ ತೇ ಭೂದತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ ॥ 13-164-133 (88016)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 164 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-164-3 ಅವಗುಣೈರ್ನಿರ್ಗುಣೈಃ। ಏಕಾತ್ಮಭಿರೇಕಾಕಿಭಿಃ। ಅತ ಏವಾಸಂಹತೈರಸಹಾಯೈಃ॥ 7-164-6 ಕಲ್ಯಂ ಪ್ರಾತಃ॥ 7-164-10 ಸಗಾಪ್ತೇ ಸಂಪೂರ್ಣೇ ದ್ವೇ ಪದ್ಮೇ ವರ್ಷಾಣೀತಿ ಶೇಷಃ। ಶತಕೋಟಯ ಏಕಂ ಪದ್ಮಂ॥ 7-164-16 ನಿವರ್ತನಂ ನಿಯಮೇನ ವರ್ತನಂ॥ 7-164-22 ಆವರ್ತನಾನಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಚತ್ವಾರಿ ದ್ವಾದಶಚೇತಿ ಷೋಡಶ ಪದ್ಮಾನಿ। ತಥಾ ಶರಾಗ್ನಿರಿತಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶತ್। ಏವಮೇಕಪಂಚಾಶತ್ಪದ್ಮಾನಿ॥ 7-164-27 ಪತಾಕಾ ಮಹಾಪದ್ಮಾಖ್ಯಸಂಖ್ಯಾವಿಶೇಷಃ॥ 7-164-30 ಸುಮನೋವರ್ಣಕಂ ಸ್ರಕ್ಚ್ಂದನಾದಿ॥ 7-164-59 ಶಂಕುಪತಾಕೇ ಸಂಖ್ಯಾವಿಶೇಷೌ॥ 7-164-82 ಸುಧಾ ಅಮೃತಂ। ಅಮೃತಂ ದೇವಭೋಗ್ಯಂ ತದುಪಮಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 165
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.165. ಅಧ್ಯಾಯಃ 165
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತತ್ವಸೃಷ್ಟಿಪ್ರತಿಪಾದಕರುದ್ರಸನತ್ಕುಮಾರಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹೇನ ಕಥಿತಾ ದಾನಧರ್ಮಾಶ್ರಿತಾಃ ಕಥಾಃ।
ಮಯಾ ಶ್ರುತಾ ಋಷೀಣಾಂ ತು ಸಂನಿಧೌ ಕೇಶವಸ್ಯ ಚ॥ 13-165-1 (88017)
ಪುನಃ ಕೌತೂಹಲಮಭೂತ್ತಾಮೇವಾಧ್ಯಾತ್ಮಿಕೀಂ ಪ್ರತಿ।
ಕಥಾಃ ಕಥಯ ರಾಜೇಂದ್ರ ತ್ವದನ್ಯಃ ಕ ಉದಾಹರೇತ್॥ 13-165-2 (88018)
ಏಷ ಯಾದವದಾಯಾದಸ್ತಥಾನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹತಿ।
ಜ್ಞಾತೇ ತು ಯಸ್ಮಿಂಜ್ಞಾತವ್ಯಂ ಜ್ಞಾತಂ ಭವತಿ ಭಾರತ॥ 13-165-3 (88019)
ಪಶ್ಚಾಚ್ಛ್ರೋಷ್ಯಾಮಹೇ ರಾಜ್ಞಾಂ ಶ್ರಾವ್ಯಾಂಧರ್ಮಾನ್ಪಿತಾಮಹ।
ಕೌತೂಹಲಮೃಷೀಣಾಂ ತು ಚ್ಛೇತುಮರ್ಹಸಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ॥ 13-165-4 (88020)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-165-5x (7370)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಮಹಾರಾಜ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೋಭಯಶಾಸ್ತ್ರಾಧಿ-
ಗತಯಾಥಾತ್ಂಯದರ್ಶನಸಂಪನ್ನಯೋರಾಚಾರ್ಯಯೋಃ ಸಂವಾದಮನುವ್ಯಾಖ್ಯಾಸ್ಯಾಮಃ॥ 13-165-5 (88021)
ತದ್ಯಥಾ ಭಗವಂತಂ ಸನತ್ಕುಮಾರಮಾಸೀನಮಂಗುಷ್ಠಪರ್ವ-
ಮಾತ್ರಂ ಮಹತಿ ವಿಮಾನವರೇ ಯೋಜನಸಹಸ್ರಮಂಡಲೇ ತರುಣ-
ಭಾಸ್ಕರಪ್ರತೀಕಾಶೇ ಶಯನೀಯೇ ಮಹತಿ ಬದ್ಧಾಸನಮನು-
ಧ್ಯಾಯಂತಮಮೃತಮನಾವರ್ತಕರಮಮೂರ್ತಮಕ್ಷಯಜಮಥೋಪದಿ-
ಷ್ಟಮುಪಸಸರ್ಪ ಭಗವಂತಮಾಚಾರ್ಯಂ ಭಗವಾನಾಚಾರ್ಯೋ ರುದ್ರಃ॥ 13-165-6 (88022)
ತಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಸ್ವಾಗತಂ ಮಹೇಶ್ವರ ಬ್ರಹ್ಮಸುತ ಏತದಾಸ-
ನಮಾಸ್ತಾಂ ಭಗವಾನ್॥ 13-165-7 (88023)
ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ಚಾಸೀನೋ ಭಗವಾನನಂತರೂಪೋ ರುದ್ರಸ್ತಂ
ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾನಪಿ ಧ್ಯಾನಮಾವರ್ತಯತಿ। ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ಚಾಹ
ಭಗವಾನ್ಸನತ್ಕುಮಾರಸ್ತಥೇತಿ॥ 13-165-8 (88024)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತಶ್ಚ ಪ್ರೋವಾಚ ಭಗವಾಞ್ಶಂಕರಸ್ತದಾ।
ಪರಾವರಜ್ಞಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾಮುನಿಂ॥ 13-165-9 (88025)
ಕಿಂ ವಾ ಧ್ಯಾನೇನ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ಯದ್ಭವಾನನುಪಶ್ಯತಿ।
ಯಚ್ಚ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ನ ಶೋಚಂತಿ ಯತಯಸ್ತತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 13-165-10 (88026)
ಕಥಯ ತ್ವಮಿಮಂ ದೇವಂ ದೇಹಿನಾಂ ಯತಿಸತ್ತಮ।
ಯಚ್ಚ ತತ್ಪುರುಷಂ ಶುದ್ಧಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ಯೋಗಸಾಂಖ್ಯಯೋಃ॥ 13-165-11 (88027)
ಕಿಮಧ್ಯಾತ್ಮಾಧಿಭೂತಂ ಚ ತಥಾ ಚಾಪ್ಯಧಿದೈವತಂ।
ಕಾಲಸಂಖ್ಯಾ ಚ ಕಾ ದೇವ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ॥ 13-165-12 (88028)
ಸಂಖ್ಯಾ ಸಂಖ್ಯಾದನಸ್ಯೈವ ಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ।
ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ಯಥಾವದ್ಯತಿಸತ್ತಮ॥ 13-165-13 (88029)
ಯಚ್ಚ ತತ್ಪುರುಷಂ ಶುದ್ಧಂ ಪ್ರಬುದ್ಧಮಜರಂ ಧ್ರುವಂ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಾಭ್ಯಾಂ ವಿದ್ಯಾವೇದ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-165-14 (88030)
ವಿಮೋಕ್ಷಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಚೈವ ಬ್ರೂಹಿ ಮೋಕ್ಷವಿದಾಂವರ।
ಪರಿಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಧ್ಯಾನಂ ಯೋಗೇಷು ಚಾರ್ಥವತ್॥ 13-165-15 (88031)
ಏಕತ್ವದರ್ಶನಂ ಚೈವ ತಥಾ ನಾನಾತ್ವದರ್ಶನಂ।
ಅರಿಷ್ಟಾನಿ ಚ ತತ್ವೇನ ತಥೈವೋತ್ಕ್ರಮಣಾನಿ ಚ॥ 13-165-16 (88032)
ದೈವತಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ನಿಖಿಲೇನಾನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಯಾನ್ಯಾಶ್ರಿತಾನಿ ದೇಹೇಷು ದೇಹಿನಾಂ ಯತಿಸತ್ತಮ।
ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತತ್ವಮಾಖ್ಯಾಹಿ ಮುನಿಸತ್ತಮ॥ 13-165-17 (88033)
ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭವಾನ್ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಾಮನಿಂದಿತಃ।
ಚತುರ್ಥಸ್ತ್ವಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ತು ಯೇ ಗತಾಃಇ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಜ್ಞಾನೇನ ಚ ಪ್ರಾಕೃತೇನ ನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಮೃತ್ಯುಬಂಧನಾತ್॥ 13-165-18 (88034)
ವಯಂ ತು ವೈಕೃತಂ ಮಾರ್ಗಮಾಶ್ರಿತಾ ವೈ ಕ್ಷರಂ ಸದಾ।
ಪರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಂಥಾನಮಮೃತಾಕ್ಷರಮೇವ ತು॥ 13-165-19 (88035)
ನ್ಯೂನೇ ಪಥಿ ನಿಮಗ್ನಾಸ್ತು ಐಶ್ವರ್ಯೇಽಷ್ಟಗುಣೇ ತಥಾ।
ಮಹಿಮಾನಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯೇಮಂ ವಿಚರಾಮೋ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 13-165-20 (88036)
ನ ಚೈತತ್ಸುಖಮತ್ಯಂತಂ ನ್ಯೂನಮೇತದನಂತರಂ।
ಮೂರ್ತಿಮತ್ಪರಮೇತತ್ಸ್ಯಾದಿದಮೇವಂ ಸುಸತ್ತಮ॥ 13-165-21 (88037)
ಪುನಃ ಪುನಶ್ಚ ಪತನಂ ಮೂರ್ತಿಮತ್ಯುಪದಿಶ್ಯತೇ।
ನ ಪುನರ್ಮೃತ್ಯುಮಿತ್ಯನ್ಯಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತಾನಾಂ ತು ಮೂರ್ತಿತಃ॥ 13-165-22 (88038)
ಮೃತ್ಯುದೋಷಾಸ್ತ್ವನಂತಾ ವೈ ಉತ್ಪದ್ಯಂತೇ ಕೃತಾತ್ಮನಾಂ।
ಮರ್ತ್ಯೇಷು ನಾಕಪೃಷ್ಠೇಷು ನಿರಯೇಷು ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-165-23 (88039)
ತತ್ರ ಮಂಜಂತಿ ಪುರುಷಾಃ ಸುಖದುಃಖೇನ ವೇಷ್ಟಿತಾಃ॥ 13-165-24 (88040)
ಸುಖದುಃಖವ್ಯಪೇತಂ ಚ ಯದಾಹುರಮೃತಂ ಪದಂ।
ತದಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಯಥಾವಚ್ಛ್ರುತಿದರ್ಶನಾತ್॥ 13-165-25 (88041)
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ। 13-165-26x (7371)
ಯದುಕ್ತಂ ಭವತಾ ವಾಕ್ಯಂ ತತ್ವಸಂಜ್ಞೇತಿ ದೇಹಿನಾಂ।
ಚತುರ್ವಿಂಶತಿಮೇವಾತ್ರ ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-165-26 (88042)
ಕೇಚಿದಾಹುಸ್ತ್ರಯೋವಿಂಶಂ ಯಥಾಶ್ರುತಿನಿದರ್ಶನಾತ್।
ವಯಂ ತು ಪಂಚವಿಂಶಂ ವೈ ತದಧಿಷ್ಠಾನಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ತತ್ವಂ ಸಮಧಿಮನ್ಯಾಮಃ ಸರ್ವತಂತ್ರಪ್ರಲಾಪನಾತ್॥ 13-165-27 (88043)
ಅವ್ಯಯಶ್ಚೈವ ವೈ ವ್ಯಕ್ತಾವುಭಾವಪಿ ಪಿನಾಕಧೃಕ್।
ಸಹ ಚೈವ ವಿನಾ ಚೈವ ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೌ॥ 13-165-28 (88044)
ಹಿರಣ್ಮಯೀಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯೈಷ ಮೂರ್ತಿಂ ಮೂರ್ತಿಮತಾಂವರ।
ಚಕಾರ ಪುರುಷಸ್ತಾತ ವಿಕಾರಪುರುಷಾವುಭೌ॥ 13-165-29 (88045)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದೇಕ ಏವೈಷ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸೂಯತೇ।
ಅಹಂಕಾರೇಣ ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ವ್ಯಾಪ್ಯ ಚಾಹಂಕೃತೇನ ವೈ॥ 13-165-30 (88046)
ಪಿನಾ ಸರ್ವಂ ತದವ್ಯಕ್ತಾದಭಫಿಮನ್ಯಸ್ವ ಶೂಲಧೃಕ್।
ಭೂತಸರ್ಗಮಹಂಕಾರಾತ್ತೃತೀಯಂ ವಿದ್ಧಿ ವೈ ಕ್ರಮಾತ್॥ 13-165-31 (88047)
ಅಹಂಕಾರಾಚ್ಚ ಭೂತೇಷು ಚತುರ್ಥಂ ವಿದ್ದಿ ವೈಕೃತಂ।
ಅಹಂಕಾರಾಚ್ಚ ಜಾತಾನಿ ಯುಗಪದ್ವಿಬುಧೇಶ್ವರ॥ 13-165-32 (88048)
ಸವಿಶೇಷಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಪಂಚ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಚತುರ್ವಿಂಶಾತ್ತು ವೈ ಪ್ರೋಕ್ತಾತ್ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-165-33 (88049)
ಏತೇ ಸರ್ಗಾ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಪ್ರಾಕೃತಾಸ್ತ್ವಿಹ।
ಅಹಂಕಾರಾಚ್ಚ ಜಾತಾನಿ ಯುಗಪದ್ವಿಬುಧೇಶ್ವರ॥ 13-165-34 (88050)
ಅಂಕಾರಾಚ್ಚ ಭೂತೇಷು ವಿವಿಧಾರ್ಥಂ ವ್ಯಜಾಯತ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರ್ಯುಗಪತ್ಸರ್ವೈಃ ಸೋ ನಿತ್ಯಶ್ಚ ಸಮೀಕ್ಷತೇ॥ 13-165-35 (88051)
ಮರುತ್ತ್ವಂ ಸತ್ವಸರ್ಗಶ್ಚ ತುಷ್ಟಿಃ ಸಿದ್ಧಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ವೈಕೃತಾನಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತಾನಿ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-165-36 (88052)
ಏಷಾ ತತ್ವಚತುರ್ವಿಂಶನ್ಮಯಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾನುಮಾನತಃ।
ವರ್ಣಿತಾ ತವ ದೇವೇಶ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಸಮನ್ವಿತಾ॥ 13-165-37 (88053)
ಪಂಚಮೋಽನುಗ್ರಹಶ್ಚೈವ ನವೈತೇ ಪ್ರಾಕೃತೈಃ ಸಹ।
ಐಂದ್ರೇಪ್ಯಹಮಧೋಪ್ಯನ್ಯನ್ಮಮಾತ್ಮನಿ ಚ ಭಾಸ್ವರಃ॥ 13-165-38 (88054)
ಯಚ್ಚ ದೇಹಮಯಂ ಕಿಂಚಿತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ।
ಸರ್ವತ್ರೈವಾಭಿಮಂತವ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ತ್ರಿಪುರಸೂದನ॥ 13-165-39 (88055)
ಅನ್ಯಥಾ ಯೇಽನುಪಶ್ಯಂತಿ ತೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಜ।
ಏತದವ್ಯಕ್ತವಿಷಯಂ ಪಂಚವಿಂಶಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-165-40 (88056)
ಅನೇನ ಕಾರಣೇನೈವ ತತ್ವಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ವಿಕಾರಮಾತ್ರಮೇತಂ ತು ತತ್ವಮಾಚಕ್ಷತೇ ಪರಂ॥ 13-165-41 (88057)
ನಿಸ್ತತ್ವಶ್ಚೈಷ ದೇವೇಶ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ತು ನ ಬುದ್ಧ್ಯತೇ।
ಯದಿ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ್ಪರಂ ಬುದ್ಧಂ ಬುದ್ಧ್ಯಮಾನಃ ಸುರರ್ಷಭಃ।
ಪ್ರಬುದ್ಧೋ ಹ್ಯಭಿಮನ್ಯೇತ ಯೋಯಂ ನಾಹಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ ॥ 13-165-42 (88058)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 165 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-165-1x ಏತದಾದಿಪಂಚಾಧ್ಯಾಯಾ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ॥ 7-165-13 ಯಥಾವದ್ವದ ಸತ್ತಮೇತಿ ಙ.ಪಾಠಃ॥ 7-165-36 ಮಮ ತ್ವಂ ಸತ್ತ್ವಸರ್ಗಶ್ಚೇತಿ ಧ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 166
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.166. ಅಧ್ಯಾಯಃ 166
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ರುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ತತ್ವಲಯಕ್ರಮಾಧ್ಯಾತ್ಮಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ।
ತತ್ವಸಂಖ್ಯಾ ಶ್ರುತಾ ಚೈಷಾ ಯೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಸರ್ಗಸಂಖ್ಯಾ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ನವಾನಾಮಾನುಪೂರ್ವ್ಯಶಃ।
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತು ತೇಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಾಧಿದೈವತಂ॥ 13-166-1 (88059)
ನೈತದ್ಯುಕ್ತೈರ್ವೇದವಿದ್ಭಿರ್ಗೃಹಸ್ಥೈ-
ರ್ಮಾನ್ಯೈರೇಭಿಸ್ತಪಸಾ ವಾಭಿಪನ್ನೈಃ।
ಯತ್ನೇನ ದೃಷ್ಟಂ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ವಂ
ತತ್ವೇನ ಪ್ರಾಪ್ಯಂ ತು ಯಥೋಕ್ತಮೇತತ್।
ಪರಂ ಪರೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಮೃತಾರ್ಥತತ್ವಂ
ಸ್ವಭಾವಸತ್ವಸ್ಥಮನೀಶಮೀಶಂ॥ 13-166-2 (88060)
ಕೈವಲ್ಯತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಹಾಸುರೋತ್ತಮ
ತವೈತದಾಖ್ಯಾಮಿ ಮುನೀಂದ್ರವೃತ್ತ್ಯಾ।
ರಹಸ್ಯಮೇವಾನ್ಯದವಾಪ್ಯ ದಿವ್ಯಂ
ಪವಿತ್ರಪೂತಸ್ತವ ಮೃತ್ಯುಜಾಲಂ॥ 13-166-3 (88061)
ಪೃಥ್ವೀಮಿಮಾಂ ಯದ್ಯಪಿ ರತ್ನಪೂರ್ಣಾಂ
ದದ್ಯಾನ್ನ ದೇಯಂ ತ್ವಪರೀಕ್ಷಿತಾಯ।
ನಾಶ್ರದ್ದಧಾನಾಯ ನ ಚಾನ್ಯಬುದ್ಧೇ-
ರ್ನಾಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಾಯ ನ ವಿಸ್ಮಿತಾಯ॥ 13-166-4 (88062)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯುಕ್ತಾಯ ಗುಣಾನ್ವಿತಾಯ
ಪ್ರದೇಯಮೇತನ್ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯಾಯ॥ 13-166-5 (88063)
ಸಂಕ್ಷೇಪಂ ಚಾಪ್ಯಥೈತೇಷಾಂ ತತ್ವಾನಾಂ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಅನುಲೋಮಾನುಜಾತಾನಾಂ ಪ್ರತಿಲೋಮಪ್ರಮೀಯತಂ॥ 13-166-6 (88064)
ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಸಾಧಿಭೂತಾಧಿದೈವತಂ।
ಯಥಾಂಶುಜಾಲಮರ್ಕಸ್ಯ ತಥೈತತ್ಪ್ರವದಂತಿ ವೈ॥ 13-166-7 (88065)
ಸಂಕ್ಷೀಣೇ ಬ್ರಹ್ಮದಿವಸೇ ಜಗಜ್ಜಲಧಿಮಾವಿಶೇತ್।
ಪ್ರಲೀಯತೇ ಜಲೇ ಭೂಮಿರ್ಜಲಮಗ್ನೌ ಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 13-166-8 (88066)
ಲೀಯತೇಽಗ್ನಿಸ್ತಥಾ ವಾಯೌ ವಾಯುರಾಕಾಶ ಏವ ತು।
ಮನಸಿ ಪ್ರಲೀಯತೇ ಖಂ ತು ಮನೋಽಹಂಕಾರ ಏವ ಚ॥ 13-166-9 (88067)
ಅಹಂಕಾರಸ್ತಥಾ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹತಿ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ।
ಮಹಾನವ್ಯಕ್ತ ಇತ್ಯಾಹುಸ್ತದೇಕತ್ವಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ॥ 13-166-10 (88068)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಮಹಾದೇವ ಪ್ರಲಯಂ ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಂಣಿ।
ಏವಮಸ್ಯಾಸಕೃತ್ಕ್ರೀಡಾಮಾಹುಸ್ತತ್ವವಿದೋ ಜನಾಃ॥ 13-166-11 (88069)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮಧಿಭೂತಂ ಚ ತಥೈವಾಪ್ಯಧಿದೈವತಂ।
ಯಥಾವದುದಿತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯೋಗೇ ತು ಸುಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-166-12 (88070)
ತಥೈವ ಚೇಹ ಸಾಂಖ್ಯೇ ತು ಪರಿಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕೈಃ।
ಪ್ರಪಂಚಿತಾರ್ಥಮೇತಾವನ್ಮಹಾದೇವ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-166-13 (88071)
ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ವಿದ್ಯಾದಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಪುರುಷಂ ಚಾಧಿದೈವತಂ।
ಪ್ರಭವಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ತತ್ರ ಕರ್ಮ ಚ॥ 13-166-14 (88072)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಪ್ರಾಣಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಕ್ರತುಮಪ್ಯಧಿದೈವತಂ।
ರಥಂ ಚ ಯಜ್ಞವಾಹೋಽತ್ರ ಕರ್ಮಾಹಂಕಾರಮೇವ ಚ॥ 13-166-15 (88073)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ತು ಮನೋ ವಿದ್ಯಾಚ್ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚಾಧಿದೈವತಂ।
ದೈವಂ ಚ ಪ್ರಭವಶ್ಚೈವ ಕರ್ಮ ವ್ಯಾಹೃತಯಸ್ತಥಾ॥ 13-166-16 (88074)
ವಿದ್ಯಾತ್ತು ಶ್ರೋತ್ರಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಾಕಾಶಮಧಿದೈವತಂ।
ಸರ್ವಭಾವಾಭಿಧಾನಾರ್ಥಂ ಶಬ್ದಃ ಕರ್ಮ ಸದಾ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-166-17 (88075)
ತ್ವಗಧ್ಯಾತ್ಮಮಥೋ ವಿದ್ಯಾದ್ವಾಯುರತ್ರಾಧಿದೈವತಂ।
ಸನ್ನಿಪಾತಯ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವಕರ್ಮ ಚ ತತ್ರ ಹ॥ 13-166-18 (88076)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಚಕ್ಷುರಿತ್ಯಾಹುರ್ಭಾಸ್ಕರೋಽತ್ರಾಧಿದೈವತಂ।
ಜ್ಞಾಪತಂ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ರೂಪಂ ಕರ್ಮ ಸದಾ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-166-19 (88077)
ಜಿಹ್ವೇತಿ ವಿದ್ಯಾದಧ್ಯಾತ್ಮಮಾಪಶ್ಚಾತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 13-166-20 (88078)
ಪಾಯುರಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಯಥಾವದ್ಯತಿಸತ್ತಮಾಃ।
ವಿಸರ್ಗಮಧಿಭೂತಂ ಚ ಮಿತ್ರಂ ಚಾಪ್ಯಧಿದೈವತಂ॥ 13-166-21 (88079)
ಉಪಸ್ಥೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ದೇವದೇವ ಪಿನಾಕಧೃಕ್।
ಅನುಭಾವೋಽಧಿಭೂತಂ ತು ದೈವತಂ ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-166-22 (88080)
ಪಾದಾವಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುಸ್ತ್ರಿಶೂಲಾಂಕ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಗಂತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ವಿಷ್ಣುಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 13-166-23 (88081)
ವಾಗಧ್ಯಾತ್ಮಂ ತಥೈವಾಹುಃ ಪಿನಾಕಿಂಸ್ತತ್ವದರ್ಶಿನಃ।
ವಕ್ತವ್ಯಮಧಿಭೂತಂ ತು ವಹ್ನಿಸ್ತತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 13-166-24 (88082)
ಏತದಧ್ಯಾತ್ಮಮತುಲಂ ಸಾಧಿಭೂತಾಧಿದೈವತಂ।
ಮಯಾ ತು ವರ್ಣಿತಂ ಸಂಯಗ್ದೇಹಿನಾಮಮರರ್ಷಭ॥ 13-166-25 (88083)
ಏತತ್ಕೀಟಪತಂಗೇ ಚ ಶ್ವಪಾಕೇ ಶುನಿ ಹಸ್ತಿನಿ।
ಪುತ್ರಿಕಾದಂಶಮಶಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗವಿ ಪಾರ್ಥಿವೇ॥ 13-166-26 (88084)
ಸರ್ವಮೇವ ಹಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮನ್ಯಥಾ ಮಾ ವಿಚಿಂತಯ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ಯೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ಸಂಯಕ್ತೇಷು ದರ್ಶನಂ॥ 13-166-27 (88085)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಕಿನ್ನರಾಃ।
ಯನ್ನ ಜಾನಂತಿ ಕೋ ಹ್ಯೇಷ ಕುತೋ ವಾ ಭಗವಾನಿತಿ॥ 13-166-28 (88086)
ಓಮಿತ್ಯೇಕಾಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ತತ್ಸದಸತಃ ಪರಂ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಪರ್ಯಂತಂ ಕೂಟಸ್ಥಮಚಲಂ ಧ್ರುವಂ॥ 13-166-29 (88087)
ಯೋಗೇಶ್ವರಂ ಪದ್ಮನಾಭಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಜಿಷ್ಣುಂ ಜಗತ್ಪತಿಂ।
ಅನಾದಿನಿಧಂ ದೇವಂ ದೇವದೇವಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-166-30 (88088)
ಅಪಮೇಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ಹರಿಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಣಂಯ ಪ್ರಯತೋಽರ್ಚಯೇತ್॥ 13-166-31 (88089)
ಅನಾದ್ಯಂತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ದೇವಾ ಋಷಯೋ ವಿದುಃ।
ಏಕೋಯಂ ವೇದ ಭಗವಾಂಸ್ತ್ರಾತಾ ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿಃ॥ 13-166-32 (88090)
ನಾರಾಯಣಾದೃಷಿಗಣಾಸ್ತತಃ ಸಿದ್ಧಾ ಮಹೋರಗಾಃ।
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಯಂ ವಿದುರ್ದುಃಖಭೇಷಜಂ॥ 13-166-33 (88091)
ಯಮಾಹುರ್ವಿಜಿತಕ್ಲೇಶಂ ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ವಿಹಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ।
ಯಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕಾಃ ಸ್ಫುರಂತೀಮೇ ಜಾಲೇ ಶಕುನಯೋ ಯಥಾ॥ 13-166-34 (88092)
ಸಪ್ತರ್ಷಯೋ ಮನಃ ಸಪ್ತ ಸಾಂಖ್ಯಾಸ್ತು ಮುನಿದರ್ಶನಾತ್।
ಸಪ್ತರ್ಷಯಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪಂಚ ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ॥ 13-166-35 (88093)
ಶ್ರೋತ್ರಯೋಶ್ಚ ದಿಶಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನಸಿ ತ್ವಥ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥ 13-166-36 (88094)
ಮನಃ ಷಷ್ಠಂ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಪ್ತಮೀ ಹ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಾಪಿತಾನಿ
ಶರೀರೇಷು ನಾತ್ಮನಿ ತಸ್ಯ ಹಿ ಕಾರಣಾನಿ ಭಂತಿ ಸರ್ವಾ-
ಣ್ಯಪಿ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ವಾ ವಿಷಯೇಷುವಾ ಯುಂಜಂತಿ ಯಥಾತ್ಮ-
ನಿ ಸ್ವಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ಸಪ್ತಸ್ವಪಿ॥ 13-166-37 (88095)
ವಿಷಯಾಣಾಂ ವ್ಯಾಪಕತ್ವಾನಿ ತಾನ್ಯೇವ ಸ್ವಪತೋ ಭೂತ-
ಗ್ರಾಮಸ್ಯಾಜಮಾತ್ಮಾನಂ ದೇವಲೋಕಸ್ಥಾನಸಂಮಿತಂ ದೇಹಾಂತರ-
ಗಾಮಿನಂ ಮುಮುಕ್ಷುಂ ವಾನುಪ್ರತಿಶಂತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ॥ 13-166-38 (88096)
ಮೋಕ್ಷಕಾಲೇ ತಮೇಕಂ ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವೇತ್ತಿ ಸ್ವಪರಂ।
ಏವಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇಷು ಭೂತೇಷು ಕೋ ಜಾಗರ್ತೀತ್ಯುಚ್ಯತೇ॥ 13-166-39 (88097)
ನಿದ್ರಾಪ್ರಸುಪ್ತೇಷು ವಾಽತ್ರ ಜಾಗ್ರತ್ಸ್ವಪ್ನಶೀಲೋತ್ರಸದನೌ
ಚ ದೇವದ್ಯೋತನೋ ಭಗವಾಂಶ್ಚಾತ್ರ ಕ್ಷತ್ರೇಜ್ಞೋ ಬುದ್ಧಿರ್ವಾಽಭಿಸುಪ್ತ-
ಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ವಪ್ನದರ್ಶನಾನಿ ಪಶ್ಯಂತಿ॥ 13-166-40 (88098)
ಅಪ್ರತಿಬುದ್ಧೇಷು ಲೋಕೇಷು ಸ ಏವ ಪ್ರತಿಬುಧ್ಯತೇ। ಸ
ಏಷ ಪ್ರಾಜ್ಞಃ। ಅಥ ತೈಜಸಃ ಕಾಯಾಗ್ನಿಃ ಸ ಹಿ ಸುಪ್ತಸ್ಯಾತ್ಮಾ ವಾ॥ 13-166-41 (88099)
ಅವಿದುಷೋ ವಾಽಪ್ರತಿಬುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯಾನ್ನಂ ಪಚತೀತ್ಯಂತೇ
ವೈ ತಿಷ್ಠತಿ ಏತದಾತ್ಮಾನಮಧಿಕೃತ್ಯಾನುಜ್ಞಾತಮಿತಿ॥ ॥ 13-166-42 (88100)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 166 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-166-2 ಗೃಹಸ್ಯೈರ್ಮಾನ್ಯೇಜ್ಯಾಭಿರಿತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 167
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.167. ಅಧ್ಯಾಯಃ 167
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ರುದ್ರಂಪ್ರತಿ ದೇಹಿದೇಹಾವಯವಾಶ್ರಿತದೇವತಾಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಯೋಗನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ।
ಪ್ರಭವಶ್ಚಾಪ್ಯಯಸ್ತಾತ ವರ್ಣಿತಸ್ತೇಽನುಪೂರ್ವಶಃ।
ತಥಾಽಧ್ಯಾತ್ಮಾಧೇಭೂತಂ ಚ ತಥೈವಾತ್ರಾಧಿದೈವತಂ॥ 13-167-1 (88101)
ನಿಖಿಲೇನ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೈವತಾನಿ ಹ ದೇಹಿನಾಂ।
ಯಾನ್ಯಾಶ್ರಿತೇಷು ದೇಹೇಷು ಯಾನಿ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಶಂಕರ॥ 13-167-2 (88102)
ವಾಚ್ಯಗ್ನಿಸ್ತ್ವಥ ಜಿಹ್ವಾಯಾಂ ಸೋಮಃ ಪ್ರಾಣೇ ತು ಮಾರುತಃ।
ರೂಪೇ ಚಾಪ್ಯಥ ನಕ್ಷತ್ರಂ ಜಿಹ್ವಾಯಾಂ ಚಾಪ ಏವ ತು॥ 13-167-3 (88103)
ನಾಭ್ಯಾಂ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ವಿಭುರ್ನಖರೋಮ ತಥೈವ ಚ।
ವನಸ್ಪತಿವನೌಷಧ್ಯಸ್ತ್ವಂಗೇಷು ಮರುತಸ್ತಥಾ॥ 13-167-4 (88104)
ಸಂವತ್ಸರಾಃ ಪರ್ವಸು ಚ ಆಕಾಶೇ ದೈವಮಾನುಷೇ।
ಉದಾನೇ ವಿದ್ಯುದಭವದ್ವ್ಯಾನೇ ಪರ್ಜನ್ಯ ಏವ ಚ॥ 13-167-5 (88105)
ಸ್ತನಯೋರೇವ ಚಾಕಾಶಂ ಬಲೇ ಚೇಂದ್ರಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಮನಸೋಽಪ್ಯಥ ಚೇಶಾನಸ್ತ್ವಪಾನೇ ರುದ್ರ ಏವ ಚ॥ 13-167-6 (88106)
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸೋ ವ್ಯಾನೇ ಸತ್ಯೇ ಮಿತ್ರಶ್ಚ ಶಂಕರ।
ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾಂ ವರುಣಶ್ಚೈವ ಚಕ್ಷುಷ್ಯಾದಿತ್ಯ ಏವ ಚ॥ 13-167-7 (88107)
ಶರೀರೇ ಪೃಥಿವೀ ಚೈವ ಪಾದಯೋರ್ವಿಷ್ಣುರೇವ ಚ।
ಪಾಯೌ ಮಿತ್ರಸ್ತಥೋಪಸ್ಥೇ ಪ್ರಜಾಪತಿರರಿಂದಮ॥ 13-167-8 (88108)
ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಚೈವ ದಿಶಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಬುದ್ಧೌ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋಽಽತ್ಮನಿಷ್ಠಃ ಸ್ಯಾದಧಿಷ್ಠಾತಾ ತು ಶಂಕರಃ॥ 13-167-9 (88109)
ಅಬುದ್ಧಶ್ಚಾಭವತ್ತಸ್ಮಾದ್ಬುಧ್ಯಮಾನಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಆಭ್ಯಾಮನ್ಯಃ ಪರೋ ಬುದ್ಧೋ ವೇದವಾದೇಷು ಶಂಕರ॥ 13-167-10 (88110)
ಯದಾಶ್ರಿತಾನಿ ದೇಹೇಷು ದೈವತಾನಿ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ಯೋಽಗ್ನಯೇ ಜಾಯತೇ ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮಯಾಜೀ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-167-11 (88111)
ಯ ಏವಮನುಪಶ್ಯೇತ ದೈವತಾನಿ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸೋತ್ರ ಯೋಗೀ ಭವತ್ಯೇವ ಯ ಏವಮನುಪಶ್ಯತಿ।
ಸ ಸರ್ವಜ್ಞಯಾಜಿಭ್ಯೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಯಾಜೀ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-167-12 (88112)
ಮುಖೇ ಜುಹೋತಿ ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್।
ಸೋತ್ಮವಿತ್ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತಜ್ಜ್ಞೈರ್ಮಹಾದೇವ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-167-13 (88113)
ಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಪರಮೇಭ್ಯೋ ವೈ ದೈವತೇಭ್ಯೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಯಾಜಿನಾ।
ಗಂತವ್ಯಂ ಪರಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ಪರಮೇವ ಚ ಚಿಂತಯನ್॥ 13-167-14 (88114)
ಯಥಾ ಸಂಕ್ರಮತೇ ದೇಹಾದ್ದೇಹೀ ತ್ರಿಪುರಸೂದನ।
ತಥಾಸ್ಯ ಸ್ಥಾನಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನೇಹ ಶಂಕರ॥ 13-167-15 (88115)
ಪಾದಾಭ್ಯಾಂ ವೈಷ್ಣವಂ ಸ್ಥಾನಮಾಪ್ನೋತಿ ವಿನಿಯೋಜನಾತ್।
ಪಾಯುನಾ ಮಿತ್ರಮಾಪ್ನೋತಿ ಉಪಸ್ಥೇನ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ॥ 13-167-16 (88116)
ನಾಭ್ಯಾ ಚ ವಾರುಣಂ ಸ್ಥಾನಂ ಸ್ತನಾಭ್ಯಾಂ ತು ಭವೋ ಲಭೇತ್
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ವಾಸವಂ ಸ್ಥಾನಂ ಶ್ರೋತ್ರಾಭ್ಯಾಮಾಪ್ನುಯಾದ್ದಿಶಃ।
ಆದಿತ್ಯಂ ಚಕ್ಷುಷಾ ಸ್ಥಾನಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ ಏವ ಚ॥ 13-167-17 (88117)
ಅಥ ಮೂರ್ಧಸು ಯಃ ಪ್ರಾಣಾಂಧಾರಯೇತ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಮಾನಮವಾಪ್ನೋತಿ ದ್ರವ್ಯಾವಸ್ಥಂ ಚ ಸಂಶಯಃ॥ 13-167-18 (88118)
ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪರಮಂ ಶುದ್ಧಮಪ್ರಮೇಯಮನಾಮಯಂ।
ತಮಾಹುಃ ಪರಮಂ ನಿತ್ಯಂ ಯದ್ಯದಾಪ್ನೋತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-167-19 (88119)
ಬುಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಾಭ್ಯಾಂ ಸ ಬುದ್ಧ ಇತಿ ಪಠ್ಯತೇ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಮಬುದ್ಧಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮೇವಾನುಪಶ್ಯತಿ॥ 13-167-20 (88120)
ವಿಕಾರಪುರುಷಸ್ತ್ವೇಷ ಬುಧ್ಯಮಾನ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿತತ್ವಂ ತತ್ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-167-21 (88121)
ಸ ಏಷ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥತ್ವಾತ್ತಸ್ಥುರಿತ್ಯುಪದಿಶ್ಯತೇ।
ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಮಹಾದೇವ ಮಹಾನತ್ರಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-167-22 (88122)
ಅಧಿಷ್ಠಾನಾದಧಿಷ್ಠಾತಾ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಶಾಸ್ತ್ರದರ್ಶನಾತ್।
ಏಷ ಚೇತಯತೇ ದೇವ ಮೋಹಜಾಲಮಬುದ್ಧಿಮಾನ್॥ 13-167-23 (88123)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯೈವ ಸಾಧರ್ಂಯಮೇತದಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಸೋಹಂ ಸೋಹಮತೋ ನಿತ್ಯಾದಜ್ಞಾನಾದಿತಿ ಮನ್ಯತೇ॥ 13-167-24 (88124)
ಯದಿ ಬುಧ್ಯತಿ ಚೈವಾಯಂ ಮನ್ಯೇಯಮಿತಿ ಭಾಸ್ವರಃ।
ನ ಪ್ರಬುದ್ಧೋ ನ ವರ್ತೇತ ಪಾನೀಯಂ ಮತ್ಸ್ಯಕೋ ಯಥಾ॥ 13-167-25 (88125)
ದೇವತಾ ನಿಖಿಲೇನೈತಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರ।
ಯೋಗಕೃತ್ಯಂ ತು ತಾವನ್ಮೇ ತ್ವಂ ನಿಬೋಧಾನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-167-26 (88126)
ಶೂನ್ಯಾಗಾರೇಷ್ವರಣ್ಯೇಷು ಸಾಗರೇ ವಾ ಗುಹಾಸು ವಾ।
ವಿಷ್ಟಂಭಯಿತ್ವಾ ತ್ರೀಂದಂಡಾನವಾಪ್ತೋ ಹ್ಯದ್ವಯೋ ಭವೇತ್॥ 13-167-27 (88127)
ಪ್ರಾಙ್ಮುಖೋದಙ್ಮುಖೋ ವಾಪಿ ತಥಾ ಪಶ್ಚಾನ್ಮುಖೋಪಿ ವಾ।
ದಕ್ಷಿಣಾವದನೋ ವಾಪಿ ಬದ್ಧ್ವಾ ವಿಧಿವದಾಸನಂ॥ 13-167-28 (88128)
ಸ್ವಸ್ತಿಕೇನೋಪಸಂವಿಷ್ಟಃ ಕಾಯಮುನ್ನಾಂಯ ಭಾಸ್ವರಂ।
ಯಥೋಪದಿಷ್ಟಂ ಗುರುಣಾ ತಥಾ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಧಾರಯೇತ್॥ 13-167-29 (88129)
ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಯತೋ ದಾಂತಸ್ತ್ರಿಕಾಲಪರಿವರ್ಜಕಃ।
ಮೂತ್ರೋತ್ಸರ್ಗಪುರೀಷಾಭ್ಯಾಮಾಹಾರೇ ಚ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-167-30 (88130)
ಶೇಷಕಾಲಂ ತು ಯುಂಜೀತ ಮನಸಾ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯೋ ಮನಸಾ ವಿನಿವರ್ತಯೇತ್॥ 13-167-31 (88131)
ಮನಸ್ತಥೈವ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರ।
ವಿಧಾವಮಾನಂ ಧೈರ್ಯೇಣ ವಿಸ್ಫುರಂತಮಿತಸ್ತತಃ॥ 13-167-32 (88132)
ನಿರುಧ್ಯ ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಾಂಸ್ತತೋ ವೈ ಸ್ಥಿರತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಏಕಾಗ್ರಸ್ತದ್ವಿಜಾನೀಯಾತ್ಸರ್ವಂ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಪರಂ॥ 13-167-33 (88133)
ನಿವಾತಸ್ಥ ಇವಾಲೋಲೋ ಯಥಾ ದೀಪೋಽತಿದೀಪ್ಯತೇ।
ಊರ್ಧ್ವಮೇವ ನ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ತಥೈವಾಭ್ರಾಂತಿ ತೇ ಮನಃ॥ 13-167-34 (88134)
ಹೃದಿಸ್ಥಸ್ತಿಷ್ಠತೇ ಯೋಸೌ ತಸ್ಯೈವಾಭಿಮುಖೋ ಯದಾ।
ಮನೋ ಭವತಿ ದೇವೇಶ ಪಾಷಾಣಮಿವ ನಿಶ್ಚಲಂ॥ 13-167-35 (88135)
ಸ ನಿರ್ಜನೇ ವಿನಿರ್ಘೋಷೇ ಸಘೋಷೇ ಚಾಽಽವಸಂಜನೇ।
ಯುಕ್ತೋ ಯೋ ನ ವಿಕಂಪೇತ ಯೋಗೀ ಯೋಗವಿಧಿಃ ಶ್ರುತಃ॥ 13-167-36 (88136)
ತತಃ ಪಶ್ಯತಿ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಜ್ವಲದಾತ್ಮನಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ವಿದ್ಯುದಂಬುಧರೇ ಯದ್ವತ್ತದ್ವದೇಕಮನಾಶ್ರಯಂ॥ 13-167-37 (88137)
ತಮಸ್ಯಗಾಧೇ ತಿಷ್ಠಂತಂ ನಿಸ್ತಮಸ್ಕಮಚೇತನಂ।
ಚೇತಯಾನಮಚೇತಂ ಚ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ॥ 13-167-38 (88138)
ಅಂಗಷ್ಠಪರ್ವಮಾತ್ರಂ ತನ್ನೈಶ್ರೇಯಸಮನಿಂದಿತಂ।
ಮಹದ್ಭೂತಮನಂತಂ ಚ ಸ್ವತಂತ್ರಂ ವಿಗತಜ್ವರಂ॥ 13-167-39 (88139)
ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಜ್ಯೋತಿಷಂ ದೇವಂ ವಿಷ್ಣುಮತ್ಯಂತನಿರ್ಮಲಂ।
ನಾರಾಯಣಮಣೀಯಾಂಸಮೀಶ್ವರಾಣಾಮಧೀಶ್ವರಂ॥ 13-167-40 (88140)
ವಿಶ್ವತಃ ಪರಮಂ ನಿತ್ಯಂ ವಿಶ್ವಂ ನಾರಾಯಣಂ ಪ್ರಭುಂ।
ಅವಿಜ್ಞಾಯ ನಿಮಜ್ಜಂತಿ ಲೋಕಾಃ ಸಂಸಾರಸಾಗರೇ॥ 13-167-41 (88141)
ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯತಯಸ್ತಾತ ನ ಶೋಚಂತಿ ಗತಜ್ವರಾಃ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಭಯಾನ್ಮುಕ್ತಾಸ್ತೀರ್ಣಾಃ ಸಂಸಾರಸಾಗರಂ॥ 13-167-42 (88142)
ಅಣಿಮಾ ಲಘಿಮಾ ಭೂಮಾ ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಪ್ರಾಕಂಯಮೇವ ಚ।
ಈಶಿತ್ವಂ ಚ ವಶಿತ್ವಂ ಚ ಯತ್ರ ಕಾಮಾವಸಾಯಿತಾ।
ಏತದಷ್ಟುಗುಣಂ ಯೋಗಂ ಯೋಗಾನಾಮಮಿತಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-167-43 (88143)
ದೃಷ್ಟ್ವಾತ್ಮಾನಂ ನಿರಾತ್ಮಾನಮಪ್ರಮೇಯಂ ಸನಾತನಂ।
ತೇ ವಿಶಂತಿ ಶರೀರಾಣಿ ಯೋಗೇನಾನೇನ ಭಾಸ್ವರಂ।
ದೈತ್ಯದೇವಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಬಲೇನ ಬಲವತ್ತಮಾಃ॥ 13-167-44 (88144)
ಏತತ್ತತ್ವಮನಾದ್ಯಂತಂ ಯದ್ಭವಾನನುಪೃಚ್ಛತಿ।
ನಿತ್ಯಂ ವಯಮುಪಾಸ್ಯಾಮೋ ಯೋಗಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-167-45 (88145)
ಯೋಗಧರ್ಮಾನ್ನ ಧರ್ಮೋಸ್ತಿ ಗರೀಯಾನ್ಸುರಸತ್ತಮ।
ಏತದ್ಧರ್ಮ ಹಿ ಧರ್ಮಾಣಾಮಪುನರ್ಭವಸಂಸ್ಕೃತಂ॥ 13-167-46 (88146)
ತತ್ವತಃ ಪರಮಸ್ತೀಸ್ತಿ ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಕೇಚಿದಾಹುಃ ಪರಂ ನಾಸ್ತಿ ಯೇ ಜ್ಞಾನಫಲಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-167-47 (88147)
ಜ್ಞಾನಸ್ಥಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವೇಷ ವಿಕೃತಃ ಸ್ವೇನ ವರ್ಣಿತಃ।
ಯೇ ಧ್ಯಾನೇನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ನಿತ್ಯಂ ಯೋಗಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-167-48 (88148)
ತಮೇವ ಪುರುಷಂ ದೇವಂ ಕೇಚಿದೇವ ಮಹೇಶ್ವರ।
ನಿತ್ಯಮನ್ಯತಮಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಜ್ಞಾನಂ ಪರಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-167-49 (88149)
ಜ್ಞಾನಮೇವ ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕೇವಲಂ।
ಚಿಂತಾಧ್ಯಾತ್ಮನಿ ಚಾನ್ಯತ್ರ ಯೋಗಾಃ ಪರಮಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-167-50 (88150)
ಉಕ್ತಮೇತಾವದೇತತ್ತೇ ಯೋಗದರ್ಶನಮುತ್ತಮಂ।
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾವಿದರ್ಶನಂ॥' ॥ 13-167-51 (88151)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 167 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-167-11 ಯೋಽಗ್ನಿಂ ಯಾಜಯತೇ ನಿತ್ಯಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-167-21 ಪಂಚವಿಂಶತಿಕಂ ತತ್ವಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-167-27 ತ್ರೀಂದಂಡಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಚ ಯೋಗವಿದಿತಿ ಟ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 168
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.168. ಅಧ್ಯಾಯಃ 168
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ರುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಅವ್ಯಕ್ತಾದಿತತ್ವಾನಾಂ ತಾರತಂಯಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಸೃಷ್ಟಿಲಯಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಏತಜ್ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸಂಸಾರತಾರಕತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ।
ಇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯೋ ಮನಃ ಪೂರ್ವಮಹಂಕಾರಸ್ತತಃ ಪರಂ।
ಅಹಂಕಾರಾತ್ಪರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧೇಃ ಪರತರಂ ಮಹತ್॥ 13-168-1 (88152)
ಮಹತಃ ಪರಮವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪುರುಷಃ ಪರಃ।
ಏತಾವದೇತತ್ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ದರ್ಶನಂ ದೇವಸತ್ತಮ॥ 13-168-2 (88153)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಬುದ್ಧ್ಯಹಂಕಾರೌ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಪಂಚ ಚ।
ಮನಸ್ತಥಾ ವಿಶೇಷಾಶ್ಚ ದಶ ಚೈವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ಏತಾಸ್ತತ್ವಚತುರ್ವಿಂಶನ್ಮಹಾಪುರುಷಸಂಮಿತಾಃ॥ 13-168-3 (88154)
ಬುದ್ಧ್ಯಾಮಾನೇನ ದೇವೇಶ ಚೇತನೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸಂಯೋಗಮೇತಯೋರ್ನಿತ್ಯಮಾಹುರವ್ಯಕ್ತಪುಂಸಯೋಃ॥ 13-168-4 (88155)
ಏಕತ್ವಂ ಚ ಬಹುತ್ವಂ ಚ ಸರ್ಗಪ್ರಲಯಕೋಟಿಶಃ।
ತಮಃಸಂಜ್ಞಿತಮೇತದ್ಧಿ ಪ್ರವದಂತಿ ತ್ರಿಶೂಲಧೃಕ್॥ 13-168-5 (88156)
ಸಮುತ್ಪಾಟ್ಯ ಯಥಾವ್ಯಕ್ತಾಜ್ಜೀವಾ ಯಾಂತಿ ಪುನಃಪುನಃ।
ಆದಿರೇಷ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಗುಣಾನಾಮಿತಿ ನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-168-6 (88157)
ಗುಣಸ್ಥತ್ವಾದ್ಗುಣಂ ಚೈನಮಾಹುರವ್ಯಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ।
ಏತೇನಾಧ್ಯುಷಿತೋ ವ್ಯಕ್ತಸ್ತ್ರಿಗುಣಂ ಚೇತಯತ್ಯುತ॥ 13-168-7 (88158)
ಅಚೇತನಃ ಪ್ರಕೃತ್ಯೇಷು ನ ಚಾನ್ಯಮನುಬುಧ್ಯತೇ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಹ್ಯಹಂಕಾರೋ ನಿತ್ಯಂ ಮಾನಾಪ್ರಬೋಧನಾತ್॥ 13-168-8 (88159)
ವಿಮಲಸ್ವ ವಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ನೀರುಜಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವಿಮಲೋದರಶೀಲಃ ಸ್ಯಾದ್ಬುಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಯೋಃ॥ 13-168-9 (88160)
ದ್ರಷ್ಟಾ ಭವತ್ಯಭೋಕ್ತಾ ಚ ಸತ್ವಮೂರ್ತಿಶ್ಚ ನಿರ್ಗುಣಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಾಭ್ಯಾಮನ್ಯ ಏವ ತು ನಿರ್ಗುಣಃ॥ 13-168-10 (88161)
ಉಪೇಕ್ಷಕಃ ಶುಚಿಸ್ತಾಭ್ಯಾಮುಭಾಭ್ಯಾಮಯುತಸ್ತಥಾ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ನ ಬುಧ್ಯೇತ ಬುದ್ಧಮೇವಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-168-11 (88162)
ಸ ಏವ ಬುದ್ಧೇರವ್ಯಕ್ತಸ್ವಭಾವತ್ವಾದಚೇತನಃ।
ಸೋಹಮೇವ ನ ಮೇಽನ್ಯೋಸ್ತಿ ಯ ಏವಮಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 13-168-12 (88163)
ನ ಮನ್ಯತೇ ಮಮಾನ್ಯೋಸ್ತಿ ಯೇನ ಚೇತೋಸ್ಂಯಚೇತನಃ।
ಏವಮೇವಾಭಿಮನ್ಯೇತ ಬುಧ್ಯಮಾನೋಪ್ಯನಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-168-13 (88164)
ಅಹಮೇವ ನ ಮೇಽನ್ಯೋಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಬುದ್ಧವಶಾನುಗಃ।
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಥೋ ಗುಣಾನೇಷ ನಿತ್ಯಮೇವಾಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 13-168-14 (88165)
ತೇನಾಧಿಷ್ಠಿತತತ್ವಜ್ಞೈರ್ಮಹದ್ಭಿರಭಿಧೀಯತೇ।
ಅಹಂಕಾರೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಸ್ತತಸ್ದದಭಿಮನ್ಯತೇ॥ 13-168-15 (88166)
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧ್ಯಮಾನೋ ಹ್ಯನಾತ್ಮವಾನ್।
ಅಹಮೇವ ಸೃಜತ್ಯನ್ಯದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ಲೋಕಸಾರಥಿಃ॥ 13-168-16 (88167)
ಸರ್ವಾಭಾವೈರಹಂಕಾರೈಸ್ತೃತೀಯಂ ಸರ್ಗಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ತತೋ ಭೂತಾನ್ಯಹಂಕಾರಮಹಂಕಾರೋ ಮನೋಽಸೃಜತ್॥ 13-168-17 (88168)
ಸರ್ವಸ್ನೋತಸ್ಯಭಿಮುಖಂ ಸಂಪ್ರಾವರ್ತತ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ತಥೈವ ಯಜ್ಞೇ ಭೂತೇಷು ವಿಷಯಾರ್ಥೀ ಪುನಃಪುನಃ।
ಇಂದ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಶೂಲಾಂಕ ಪಂಚ ಪಂಚಭಿರೇವ ಚ॥ 13-168-18 (88169)
ಮನೋ ವೇದ ನ ಚಾತ್ಮಾನಮಂಕಾರಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ನ ವೇದ ವಾಪ್ಯಹಂಕಾರೋ ಬುದ್ಧಿಂ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂವರ॥ 13-168-19 (88170)
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾಭಾಗ ನೇತರೇ ನಯವಾದಿನಃ।
ಅಹಂಕಾರೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಸ್ರೋತಸ್ಯಭಿಮುಖಃ ಸದಾ॥ 13-168-20 (88171)
ಏವಮೇಷ ವಿಕಾರಾತ್ಮಾ ಮಹಾಪುರುಷಸಂಜ್ಞಕಃ।
ಪ್ರತನೋತಿ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪುನರಾದದತೇ ಸಕೃತ್॥ 13-168-21 (88172)
ಸಸಂಜ್ಞತ್ವಾಜ್ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಮವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ।
ಸಂವಿಶದ್ರಜನೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ನಿಶಾಂತೇ ದಿವಸಾಗಮೇ॥ 13-168-22 (88173)
ಪುನರಾತ್ಮಾ ವಿಜಯತೇ ಬಹವೋ ನಿರ್ಗುಣಾಸ್ತಥಾ।
ಅಜ್ಞಾನೇನ ಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಸೋವ್ಯಕ್ತೇನ ತಮೋತ್ಮನಾ॥ 13-168-23 (88174)
ಯದಿ ಹ್ಯೇಷೋ ನು ಮನ್ಯೇತ ಮಮಾಸ್ತಿ ಪರತೋ ವರಃ।
ಸ ಪುನಃ ಪುನರಾತ್ಮಾನಂ ನ ಕುರ್ಯಾದಾಕ್ಷಿಪೇತ ಚ॥ 13-168-24 (88175)
ಏತಮವ್ಯಕ್ತವಿಷಯಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಮನ್ಯೇತ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಪಂಚವಿಂಶಂ ಮಹಾದೇವ ಮಹಾಪುರುಷವೈಕೃತಂ॥ 13-168-25 (88176)
ಪ್ರಬುದ್ಧೌ ಬುದ್ಧವಾನೇತತ್ಸೃಜಮಾನಮಬುದ್ಧವಾನ್।
ಗುಣಾನ್ಪುನಶ್ಚ ತಾನೇವ ಸೋತ್ಮನಾತ್ಮನಿ ನಿಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 13-168-26 (88177)
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ವಶೀಭೂತೋ ಯೋಽಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತಮೋತ್ಮನಃ।
ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಹ್ಯಬುದ್ಧಸ್ಯ ಬುದ್ಧಸ್ತದನುಭುಜ್ಯತೇ॥ 13-168-27 (88178)
ಉಪೇಕ್ಷಕಃ ಶುಚಿರ್ವ್ಯಗ್ರಃ ಸೋಲಿಂಗಃ ಸೋವ್ರಣೋಽಮಲಃ।
ಷಡ್ವಿಂಶೋ ಭಗವಾನಾಸ್ತೇ ಬುದ್ಧಃ ಶುದ್ಧೋ ನಿರಾಮಯಃ॥ 13-168-28 (88179)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದಿವಿಶೇಷಾಂತಮೇತದ್ವೈದ್ಯಾ ವದಂತ್ಯುತ।
ಏತೈರೇವ ವಿಹೀನಂ ತು ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-168-29 (88180)
ನಿಸ್ತತ್ವಂ ಬುಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮಹಾಮತೇ।
ಕೇಚಿದಾಹುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತತ್ವಸಂಜ್ಞಿತಮೇವ ತು॥ 13-168-30 (88181)
ತತ್ವಸ್ಯ ಶ್ರವಣಾದೇನಂ ತತ್ವಮೇವಂ ವದಂತಿ ವೈ।
ಸತ್ವಸಂಶ್ರಯಣಾಚ್ಚೈವ ಸತ್ವವಂತಂ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-168-31 (88182)
ಏವಮೇಷ ವಿಕಾರಾತ್ಮಾ ಬುಧ್ಯಮಾನೋ ಮಹಾಭುಜ।
ಅವ್ಯಕ್ತೋ ಭವತೇ ವ್ಯಕ್ತೌ ಸತ್ವಂಸತ್ವಂ ತಥಾ ಗುಣೌ।
ವಿದ್ಯಾ ಚ ಭವತೇ ವಿದ್ಯಾ ಭವೇತ್ತು ಗ್ರಹಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 13-168-32 (88183)
ಯ ಏವಮನುಬುದ್ಧ್ಯಂತೇ ಯೋಗಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚ ತತ್ವತಃ।
ತೇಽವ್ಯಕ್ತಂ ಶಂಕರಾಗಾಢಂ ಮುಂಚಂತೇ ಶಾಸ್ತ್ರಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-168-33 (88184)
ತೇಷಾಮೇತತ್ತು ವದತಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಾಂ।
ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಸ್ತೀರ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ತೈಲಬಿಂದುರಿವಾಂಭಸಿ॥ 13-168-34 (88185)
ವಿದ್ಯಾ ತು ಸರ್ವವಿದ್ಯಾನಾಮವಬೋಧ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಯೇನ ವಿದ್ಯಾಮವಿದ್ಯಾಂ ಚ ವಿಂದಂತಿ ಯತಿಸತ್ತಮಾಃ॥ 13-168-35 (88186)
ಸೈಷಾ ತ್ರಯೀ ಪರಾ ವಿದ್ಯಾ ಚತುರ್ಥ್ಯಾನ್ವೀಕ್ಷಿಕೀ ಸ್ಮೃತಾ।
ಯಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯಮಾನೋ ಬುದ್ಧ್ಯೇತ ಬುದ್ಧ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸಮಂ ಗತಃ॥ 13-168-36 (88187)
ಅಪ್ರಬುದ್ಧಮಥಾವ್ಯಕ್ತಮವಿದ್ಯಾಸಂಜ್ಞಿಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ವಿಮೋಹಿತಂ ತು ಶೋಕೇನ ಕೇವಲೇನ ಸಮನ್ವಿತಂ।
ಏತದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಃ ಕಿಮನ್ಯದ್ಬುದ್ಧಿಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-168-37 (88188)
ಯೇ ತ್ವೇತನ್ನಾವಬುದ್ಧ್ಯಂತೇ ತೇ ಪ್ರಬುದ್ಧವಶಾನುಗಾಃ।
ತೇ ಪುನಃಪುನರವ್ಯಕ್ತಾಜ್ಜನಿಷ್ಯಂತ್ಯಬುಧಾಂತ್ಮನಃ॥ 13-168-38 (88189)
ತಮೇವ ತುಲಯಿಷ್ಯಂತಿ ಅಬುದ್ಧಿವಶವರ್ತಿನಃ।
ಯೇ ಚಾಪ್ಯನ್ಯೇ ತನ್ಮನಸಸ್ತೇಪ್ಯೇತತ್ಫಲಭಾಗಿನಃ॥ 13-168-39 (88190)
ವಿದಿತ್ವೈನಂ ನ ಶೋಚಂತಿ ಯೋಗೋಪೇತಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ।
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಂ ಪ್ರತಿಲಪ್ಸ್ಯಂತೇ ಕೇವಲತ್ವಂ ಚ ಭಾಸ್ವರಂ॥ 13-168-40 (88191)
ಅಜ್ಞಾನಬಂಧನಾನ್ಮುಕ್ತಾಸ್ತೀರ್ಣಾಃ ಸಂಸಾರಬಂಧನಾತ್।
ಅಜ್ಞಾನಸಾಗರಂ ಘೋರಮಗಾಧಂ ತಮಸಂಜ್ಞಕಂ।
ಯತ್ರ ಮಜ್ಜಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಪುನಃಪುನರರಿಂದಂ॥ 13-168-41 (88192)
ಏಷಾ ವಿದ್ಯಾ ತಥಾಽವಿದ್ಯಾ ಕಥಿತಾ ತೇ ಮಯಾಽರ್ಥತಃ।
ಯಸ್ಮಿಂದೇಯಂ ಚ ನೋ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸಾಂಖ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-168-42 (88193)
ತಥಾ ಚೈಕತ್ವನಾನಾತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಕ್ಷರಮೇವ ಚ।
ನಿಗದಿಷ್ಯಾಮಿ ದೇವೇಶ ವಿಮೋಕ್ಷಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಚ ತೇ॥ 13-168-43 (88194)
ಬುದ್ಧ್ಯಮಾನಾಪ್ರಬುದ್ಧಾಭ್ಯಾಮಬುದ್ಧಸ್ಯ ಪ್ರಪಂಚನಂ।
ಭೂಯ ಏವ ನಿಬೋಧ ತ್ವಂ ದೇವಾನಾಂ ದೇವಸತ್ತಮ॥ 13-168-44 (88195)
ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚ ಶ್ರುತಂ ನ ಸ್ಯಾದ್ದೃಷ್ಟಂ ಚೈವ ನ ಕಿಂಚನ।
ತಚ್ಚ ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಏಕಾಗ್ರಃ ಶೃಣು ತತ್ಪರಃ॥' ॥ 13-168-45 (88196)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 168 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 169
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.169. ಅಧ್ಯಾಯಃ 169
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸನತ್ಕುಮಾರೇಣ ರುದ್ರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಮರಣಸೂಚಕದುರ್ನಿಮಿತ್ತಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಜಿಜೀವಿಷೋಸ್ತತ್ಪಹಿಹಾರೋಪಾಯಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾಽನಿಚ್ಛೋರ್ಭಗವದ್ಧ್ಯಾನೇನ ಶರೀರತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಪಾರತ್ರಿಕಸುಖಸಾಧನತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಭಗವಜ್ಜ್ಞಾನಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತದುಪದೇಶಪರಂಪರಾಕಥನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ।
ಅರಿಷ್ಟಾನಿ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ವೇನ ಶೃಣು ತದ್ಭವಾನ್।
ಮಧ್ಯ ಉತ್ತರತಸ್ತಾತ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖನಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-169-1 (88197)
ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಸ್ಥಾನಪುರುಷಂ ಯದಿ ಪಶ್ಯೇತ ಮಾನವಃ।
ವರ್ಷತ್ರಯೇಣ ಜಾನೀಯಾದ್ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಏತತ್ಫಲಮಂರಿಷ್ಟಸ್ಯ ಶಂಕರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ। 13-169-2 (88198)
ಶುದ್ಧಮಂಡಮಾದಿತ್ಯಮರಶ್ಮಿಮಥ ಪಶ್ಯತಃ।
ವರ್ಷಾರ್ಧಕೇನ ಜಾನೀಯಾದ್ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 13-169-3 (88199)
ಛಿದ್ರಾಂ ಚಂದ್ರಮಸಶ್ಛಾಯಾಂ ಪಾದಾವಪ್ಯನಪಶ್ಯತಃ।
ಸಂವತ್ಸರೇಣ ಜಾನೀಯಾದ್ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 13-169-4 (88200)
ಕನೀನಿಕಾಯಾಮಶಿರಃಪುರುಷಂ ಯದಿ ಪಶ್ಯತಿ।
ಜಾನೀಯಾತ್ಷಟ್ಸು ಮಾಸೇಷು ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 13-169-5 (88201)
ಕರ್ಣೌ ಪಿಧಾಯ ಹಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಶಬ್ದಂ ನ ಶೃಣುಯಾದ್ಯದಿ।
ವಿಜಾನೀಯಾತ್ತು ಮಾಸೇನ ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ॥ 13-169-6 (88202)
ಆಮಗಂಧಮುಪಾಘ್ರಾತಿ ಸುರಭಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾಸ್ವರಂ।
ದೇವತಾಯತನಸ್ಥೋಪಿ ಸಪ್ತರಾತ್ರೇಣ ಮೃತ್ಯುಭಾಕ್॥ 13-169-7 (88203)
ಸರ್ವಾಂಗಧಾರಣಾವಸ್ಥಾಂ ಧಾರಯೇತ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಯಥಾ ಸ ಮೃತ್ಯುಂ ಜಯತಿ ನಾನ್ಯಥೇಹ ಮಹೇಶ್ವರ।
ಯದಿ ಜೀವಿತುಮಿಚ್ಛೇತ ಚಿರಕಾಲಂ ಮಹಾಮುನೇ॥ 13-169-8 (88204)
ಅಥ ನೇಚ್ಛೇಚ್ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತ್ಯಜೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಕೇವಲಂ ಚಿಂತಯಾನಸ್ತು ನಿಷ್ಕಲಂ ಸ ನಿರಾಮಯಂ॥ 13-169-9 (88205)
ಅಥ ತಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಂ ತು ಪ್ರಕೃತೇ ಪರಮಂ ಶುಚಿಃ।
ಪುರುಷಂ ದೇಹಸಾಧರ್ಂಯಂ ದೇಹನ್ಯಾಸಮುಪಾಶ್ನುಯಾತ್॥ 13-169-10 (88206)
ಜಾಗ್ರತೋ ಹಿ ಮಯೋಕ್ತಾನಿ ತವಾರಿಷ್ಟಾನಿ ತತ್ವತಃ।
ಧಾರಣಾಚ್ಚೈವ ಸರ್ವಾಂಗೇ ಮೃತ್ಯು ಜೀಯಾತ್ಸುರರ್ಷಭ॥ 13-169-11 (88207)
ಏಕತ್ವದರ್ಶನಂ ಭೂಯೋ ನಾನಾತ್ವಂ ಚ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಅಕ್ಷರಂ ಚ ಕ್ಷರಂ ಚೈವ ಚತುಷ್ಟಯವಿಧಾನತಃ॥ 13-169-12 (88208)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದೀನಿ ತತ್ವಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಆಹುಶ್ಚತುರ್ವಿಂಶತಿತಮಂ ವಿಕಾರಪುರುಷಾನ್ವಿತಂ॥ 13-169-13 (88209)
ಏಕತ್ವದರ್ಶನಂ ಚೈವ ನಾನಾತ್ವೇನ ವರಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿವರ್ಗಃ ಸ್ಯಾದಪವರ್ಗೋಽಜರಾಮರಃ॥ 13-169-14 (88210)
ಸ ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಪುರುಷಸ್ತತ್ವೇನೈವೋಪದಿಶ್ಯತೇ।
ಸ ಏವ ಪಂಚವಿಂಶಸ್ತು ವಿಕಾರಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-169-15 (88211)
ಯದ್ಯೇಷ ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಸ್ಯಾತ್ತತ್ವಂ ನ ತು ಭವೇದ್ಭವ।
ವಿಕಾರೋ ವಿದ್ಯಮಾನಸ್ತು ತತ್ವಸಂಜ್ಞಕಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-169-16 (88212)
ಯದ್ಯೋಷೋಽವ್ಯಕ್ತತಾಂ ನೈತಿ ವ್ಯತಿರೇಕಾನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ತಥಾ ಭವತಿ ನಿಸ್ತತ್ವಸ್ತಥಾ ಸತ್ವಸ್ತಥಾಗುಣಃ॥ 13-169-17 (88213)
ವಿಕಾರಗುಣಸಂತ್ಯಾಗಾತ್ಪ್ರಕೃತ್ಯನ್ಯತ್ವತಾ ಶುಚಿಃ।
ತದಾ ನಾನಾತ್ವತಾಮೇತಿ ಸರ್ಗಹೀನೋಽಪವರ್ಗಭಾಕ್॥ 13-169-18 (88214)
ಬೋಧ್ಯಮಾನಃ ಪ್ರಬುಧ್ಯೇತ ಸಮೋ ಭವತಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಅಕ್ಷರಶ್ಚ ಭವತ್ಯೇಷ ಯಥಾವಾ ಚ್ಯುತವಾನ್ಕ್ಷಣಾತ್॥ 13-169-19 (88215)
ಅವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಿರುಕ್ತಾ ಸ್ಯಾನ್ನಿರ್ಗುಣಸ್ಯ ಗುಣಾಕರಾತ್।
ಏತದೇಕತ್ವನಾನಾತ್ವಮಕ್ಷರಃ ಕ್ಷರ ಏವ ಚ॥ 13-169-20 (88216)
ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಂ ತವ ಶೂಲಾಂಕ ತಥಾರಿಷ್ಟಾನಿ ಚೈವ ಹಿ।
ವಿಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಂ ಶೇಷಂ ತದಪೀಹ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ।
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯತಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕೇವಲತ್ವಮನಾಮಯಂ॥ 13-169-21 (88217)
ಸಾಂಖ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಯಥ ಯೋಗಾಶ್ಚ ದಗ್ಧಪಂಕಾ ಗತಜ್ವರಾಃ।
ಅಮೂರ್ತಿತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ನಿರ್ಗುಣಾ ನಿರ್ಭಯಾ ಭವ॥ 13-169-22 (88218)
ವಿಪಾಪ್ಮಾನೋ ಮಹಾದೇವ ಮುಕ್ತಾಃ ಸಂಸಾರಸಾಗರಾತ್।
ಸರಣೇ ಪ್ರಜನಾದಾನೇ ಗುಣಾನಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸದಾ।
ಪರಾ ಪ್ರಮತ್ತಾ ಸತತಮೇತಾವತ್ಕಾರ್ಯಕಾರಣಂ॥ 13-169-23 (88219)
ಅಸಚ್ಚೈವ ಚ ಸಚ್ಚೈವ ಕುರುತೇ ಸ ಪುನಃ ಪುನಃ।
ಚೈತನ್ಯೇನ ಪುರಾಣೇನ ಚೇತನಾಚೇತನಾತ್ಪರಃ॥ 13-169-24 (88220)
ಯಸ್ತು ಚೇತಯತೇ ಚೇತೋ ಮನಸಾ ಚೈಕಬುದ್ಧಿಕಂ।
ಸ ನೈವ ಸನ್ನ ಚೈವಾಸನ್ಸದಸನ್ನ ಚ ಸಂಸ್ಮೃತಃ॥ 13-169-25 (88221)
ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಶ್ಚ ಶುದ್ಧಶ್ಚ ಸೋಽನ್ಯಶ್ಚಾಪ್ರಕೃತಿಸ್ತಥಾ।
ಉಪೇಕ್ಷಕಶ್ಚ ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಿಕಾರಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-169-26 (88222)
ವಿಕಾರಪುರುಷೇಣೈಷಾ ಸಂಯುಕ್ತಾ ಸೃಜತೇ ಜಗತ್।
ಪುನರಾದದತೇ ಚೈವ ಗುಣಾನಾಮನ್ಯಥಾತ್ಮನಿ॥ 13-169-27 (88223)
ಮತ್ಸ್ಯೋದಕಾತ್ಸಸಂಜ್ಞಾತಃ ಪ್ರಕೃತೇರೇವ ಕರ್ಮಣಃ।
ತದ್ವತ್ಕ್ಷೇತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸ ಏವ ಪ್ರಕರಿಷ್ಯತಿ॥ 13-169-28 (88224)
ಕ್ಷೇತ್ರಪ್ರಲಯತಜ್ಜ್ಞಸ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ।
ಸಯೋಗೋ ನಿತ್ಯ ಇತ್ಯಾಹುರ್ಯೇ ಜನಾಸ್ತತ್ವದರ್ಶಿನಃ॥ 13-169-29 (88225)
ಏವಮೇಷ ಹ್ಯಸತ್ಸಚ್ಚ ವಿಕಾರಪುರುಷಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ವಿಕಾರಾಪದ್ಯಮಾನಂ ತು ವಿಕೃತಿಂ ಪ್ರವದಂತಿ ನಃ॥ 13-169-30 (88226)
ಯದಾ ತ್ವೇಷ ವಿಕಾರಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಾನಿತಿ ಮನ್ಯತೇ।
ತದಾ ವಿಕಾರತಾಮೇತಿ ವಿಕಾರಾನ್ಯತ್ವತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-169-31 (88227)
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಚ ವಿಕಾರೈಶ್ಚ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತೋ ಯದಾ ಭವೇತ್।
ಶುಚಿ ಯತ್ಪರಮಂ ಶುದ್ಧಂ ಪ್ರತಿಬುದ್ಧಂ ಸನಾತನಂ।
ಅಯುಕ್ತಂ ನಿಷ್ಕಲಂ ಶುದ್ಧಮವ್ಯಯಂ ಚಾಜರಾಮರಂ॥ 13-169-32 (88228)
ಸಮೇತ್ಯ ತೇನ ಶುದ್ಧೇನ ಬುಧ್ಯಮಾನಃ ಸ ಭಾಸ್ವರಃ।
ವಿಮೋಕ್ಷಂ ಭಜತೇ ವ್ಯಕ್ತಾದಪ್ರಬುದ್ಧಾದಚೇತನಾತ್॥ 13-169-33 (88229)
ಉದುಂಬರಾದ್ವಾ ಮಶಕಃ ಪ್ರಲಯಾನ್ನಿರ್ಗತೋ ಯಥಾ।
ತಥಾಽವ್ಯಕ್ತಸ್ಯ ಸಂತ್ಯಾಗಾನ್ನಿರ್ಮಮಃ ಪಂಚ ವಿಂಶಕಃ॥ 13-169-34 (88230)
ಯಥಾ ಪುಷ್ಕರಪರ್ಣಸ್ಥೋ ಜಲಬಿಂದುರ್ನ ಸಂಶ್ಲಿಷೇತ್।
ತಥೈವಾವ್ಯಕ್ತವಿಷಯೇ ನ ಲಿಪ್ಯೇತ್ಪಂಚವಿಂಶಕಃ॥ 13-169-35 (88231)
ಆಕಾಶ ಇವ ನಿಃಸಂಗಸ್ತಥಾ ಸಂಗಸ್ತ್ಥಾ ವರಃ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿಮೋ ಬುದ್ಧೋ ಬುದ್ಧೇನಿ ಸಮತಾಂ ಗತಃ॥ 13-169-36 (88232)
ಏತದ್ಧಿ ಪ್ರಕೃತಂ ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ವತಶ್ಚ ಸಮುತ್ಥಿತಂ।
ಪೂರ್ವಜೇಭ್ಯಸ್ತಥೋತ್ಪನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮಜೇಭ್ಯಸ್ತಥಾನಘ॥ 13-169-37 (88233)
ಆದಿಸರ್ಗೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ತಾಮಸೇನಾವೃತಂ ಪರಂ।
ಪ್ರತಿಷ್ಟಾವಯವಂದೇವಮಭೇದ್ಯಮಜರಾಮರಂ॥ 13-169-38 (88234)
ಸನಕಃ ಸನಂದನಶ್ಚೈವಿ ತೃತೀಯಶ್ಚ ಸನಾತನಃ।
ತೇ ವಿದುಃ ಪರಮಂ ಧರ್ಮಮವ್ಯಯಂ ವ್ಯಯಧರ್ಷಣಂ॥ 13-169-39 (88235)
ಅವ್ಯಕ್ತಾತ್ಪರಮಾತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮಾದವ್ರಣಾನ್ಮೂರ್ತಿಸಂಜ್ಞಕಾತ್।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋ ಭಗವಾನಾಸ್ತೇ ನರಾಯಣಪರಾಯಣಃ॥ 13-169-40 (88236)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಸಹಜಾತಾನಾಮುತ್ಪನ್ನಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಏತೇ ಹಿ ಮೂರ್ತಿಮಂತೋ ವೈ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರವಿಚರಾಮಹೇ॥ 13-169-41 (88237)
ಪುನಃಪುನಃ ಪ್ರಜಾತಾ ವೈ ತತ್ರತತ್ರ ಪಿನಾಕಧೃಕ್।
ದ್ವಂದ್ವೈರ್ವಿರಜ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಮುತ್ಪನ್ನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-169-42 (88238)
ಕಪಿಲಾನ್ಮೂಲಆಚಾರ್ಯಾತ್ತತ್ವಬುದ್ಧಿವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ಯೋಗಸಾಂಖ್ಯಮವಾಪ್ತಂ ಮೇ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಮುನಿಸತ್ತಮಾತ್॥ 13-169-43 (88239)
ತೇನ ಸಂಬೋಧಿತಾಃ ಶಿಷ್ಯಾ ಬಹವಸ್ತತ್ವದರ್ಶಿನಃ।
ತದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬಹವಃ ಶಿಷ್ಯಾ ಮಯಾಪ್ಯೇತನ್ನಿದರ್ಶಿತಾಃ॥ 13-169-44 (88240)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಹರಂ ತಥ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಸನಾತನಂ।
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಾನುಶೋಚಂತಿ ತತ್ವಜ್ಞಾನಾ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 13-169-45 (88241)
ಶುದ್ಧಬೀಜಮಲಾಶ್ಚೈವ ವಿಪಂಕಾ ವೈ ನಿರಕ್ಷರಾಃ।
ಸ್ವತಂತ್ರಾಸ್ತೇ ಸ್ವತಂತ್ರೇಣ ಸಂಮಿತಾ ನಿಷ್ಕಲಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-169-46 (88242)
ಶಾಶ್ವತಾಶ್ಚಾವ್ಯಯಾಶ್ಚೈವ ತಮೋಗ್ರಾಹ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾಸ್ವರ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾನಸ್ತಥಾ ಸರ್ವೇ ಸತ್ವಸ್ಥಾಶ್ಚಾಪಿ ನಿರ್ವ್ರಣಾಃ॥ 13-169-47 (88243)
ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಕೇವಲಾಶ್ಚೈವ ವೀತಮೋಹಭಯಾಸ್ತಥಾ।
ಅಮೂರ್ತಾಸ್ತೇ ಮಹಾಭಾಗ ಸರ್ವೇ ಚ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ॥ 13-169-48 (88244)
ಹಿರಣ್ಯನಾಭಸ್ತ್ರಿಶಿರಾಸ್ತಥಾ ಪ್ರಹ್ಲಾದಭಾಸ್ಕರೌ।
ವಸುರ್ವಿಶ್ವಾವಸುಶ್ಚೈವ ಸಾರ್ಧಂ ಪಂಚಶಿಖಸ್ತಥಾ॥ 13-169-49 (88245)
ಗಾರ್ಗ್ಯೋಽಥಾಸುರಿರಾವಂತ್ಯೋ ಗೌತಮೋ ವೃತ ಏವ ಚ।
ಕಾತ್ಯಾಯನೋಽಥ ನಮುಚಿರ್ಹರಿಶ್ಚ ದಮನಶ್ಚಿ ಹ॥ 13-169-50 (88246)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಸ್ತತ್ವಮೇವೋಪದರ್ಶಿತಾಃ।
ಕೇಚಿನ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ ಕೇಚಿಚ್ಛಂದತಶ್ಚಾಪರೇ ಮೃತಾಃ॥ 13-169-51 (88247)
ದರ್ಶಿತಾಸ್ತ್ರಿವಿಧಂ ಬಂಧಂ ವಿಮೋಕ್ಷಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ತಥಾ।
ಅಜ್ಞಾನಂ ಚೈವ ರಾಗಶ್ಚ ಸಂಯೋಗಂ ಪ್ರಾಕೃತಂ ತಥಾ॥ 13-169-52 (88248)
ಏತೇಭ್ಯೋ ಬಂಧನಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ವಿಮೋಕ್ಷಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ಪರಿತಸ್ತಾವತಾ ಸಂಯಕ್ಸಂಬಂಧೋ ಯಾವತಾ ಕೃತಃ॥ 13-169-53 (88249)
ಕೃತ್ಸ್ನಕ್ಷಯಪರಿತ್ಯಾಗಾದ್ವಿಮೋಕ್ಷ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಿಃ।
ನಿವೃತ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಗೇಭ್ಯಃ ಕೇವಲಃ ಪುರುಷೋಽಮಲಃ॥ 13-169-54 (88250)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-169-55x (7372)
13-169-55 (88251)
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನೀಶ್ವರಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಪ್ರಯಯಾವಾಕಾಶಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥'
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 170
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.170. ಅಧ್ಯಾಯಃ 170
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ತೀರ್ಥಶೌಚನಿರೂಪಣಂ॥ 1॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯದ್ವರಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾನಾಂ ತದ್ಬ್ರವೀಹಿ ಪಿತಾಮಹ।
ಯತ್ರ ಚೈವ ಪರಂ ಶೌಚಂ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-170-1 (88252)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-170-2x (7373)
ಸರ್ವಾಣಿ ಖಲು ತೀರ್ಥಾನಿ ಗುಣವಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ಯತ್ತು ತೀರ್ಥಂ ಚ ಶೌಚಂ ಚ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-170-2 (88253)
ಅಗಾಧೇ ವಿಮಲೇ ಶುದ್ಧೇ ಸತ್ಯತೀರ್ಥೇ ಧೃತಿಹ್ರದೇ।
ಸ್ನಾತವ್ಯಂ ಮಾನಸೇ ತೀರ್ಥೇ ಸತ್ವಮಾಲಂಬ್ಯ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-170-3 (88254)
ತೀರ್ಥಶೌಚಂ ತಪೋ ಜ್ಞಾನಂ ಮಾರ್ದವಂ ಸತ್ಯಮಾರ್ಜವಂ।
ಅಹಿಂಸಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾನೃಶಂಸ್ಯಂ ದಮಃ ಶಮಃ॥ 13-170-4 (88255)
ನಿರ್ಮಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಾಃ।
ಯೋಗಿನಸ್ತೀರ್ಥಭೂತಾಸ್ತೇ ತೀರ್ಥಂ ಪರಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-170-5 (88256)
ನಾರಾಯಣೇಽಥ ರುದ್ರೇ ವಾ ಭಕ್ತಿಸ್ತೀರ್ಥಂ ಪರಂ ಮತಂ।
ಶೌಚಲಕ್ಷಣಮೇತತ್ತೇ ಸರ್ವತ್ರೈವಾನ್ವವೇಕ್ಷತಃ॥ 13-170-6 (88257)
ರಜಸ್ತಮಃಸತ್ವಮಥೋ ಯೇಷಾಂ ನಿರ್ಧೂತಮಾತ್ಮನಾ।
ತೀರ್ಥಮಾಚಾರಶುದ್ಧಿಶ್ಚ ಸ್ವಮಾರ್ಗಪರಿಮಾರ್ಗಣಂ। 13-170-7 (88258)
ಸರ್ವತ್ಯಾಗೇಷ್ವಭಿರತಾಃ ಸರ್ವಜ್ಞಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ।
ಶೌಚಷ್ವೇತೇಷ್ವಭಿರತಾಸ್ತೇ ತೀರ್ಥಶುಚಯೋಽಪಿ ಚ॥ 13-170-8 (88259)
ನೋದಕಕ್ಲಿನ್ನಗಾತ್ರಸ್ತು ಸ್ನಾತ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಸ ಸ್ನಾತೋ ಯೋ ದಮಸ್ನಾತಃ ಸ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯಂತರಃ ಶುಚಿಃ॥ 13-170-9 (88260)
ಅದೃಷ್ಟೇಷ್ವನಪೇಕ್ಷಾ ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇಷ್ವರ್ಥೇಷು ನಿರ್ಮಮಾಃ।
ಶೌಚಮೇವ ಪರಂ ತೇಷಾಂ ಯೇಷಾಂ ನೋತ್ಪದ್ಯತೇ ಸ್ಪೃಹಾ॥ 13-170-10 (88261)
ಪ್ರಜ್ಞಾನಂ ಶೌಚಮೇವೇಹ ಶರೀರಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ತಥಾ ನಿಷ್ಕಿಂಚನತ್ವಂ ಚ ಮನಸಶ್ಚ ಪ್ರಸನ್ನತಾ॥ 13-170-11 (88262)
ವೃತ್ತಂ ಶೌಚಂ ಮಹಾಶೌಚಂ ತೀರ್ಥಶೌಚಮತಃ ಪರಂ।
ಜ್ಞಾನೋತ್ಪನ್ನಂ ಚ ಯಚ್ಛೌಚಂ ತಚ್ಛೌಚಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-170-12 (88263)
ಮನಸಾ ಚ ಪ್ರದೀಪ್ತೇನ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಜಲೇನ ಚ।
ಸ್ನಾತಾ ಯೇ ಮಾನಸೇ ತೀರ್ಥೇ ತಜ್ಜ್ಞಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞದರ್ಶನಾಃ॥ 13-170-13 (88264)
ಸಮಾರೋಪಿತಶೌಚಸ್ತು ನಿತ್ಯಂ ಭವಸಮನ್ವಿತಃ।
ಕೇವಲಂ ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ ಶುಚಿರೇವ ನರಃ ಸದಾ॥ 13-170-14 (88265)
ಶರೀರಸ್ಥಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪ್ರೋಕ್ತಾನ್ಯೇತಾನಿ ಭಾರತ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಶೃಣು ತಾನ್ಯಪಿ॥ 13-170-15 (88266)
ಶರೀರಸ್ಯ ಯಥೋದ್ದೇಶಃ ಶರೀರೋಪರಿ ನಿರ್ಮಿತಾಃ।
ತಥಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಭಾಗಾಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಸಲಿಲಾನಿ ಚ॥ 13-170-16 (88267)
ಕೀರ್ತನಾಚ್ಚೈವ ತೀರ್ಥಸ್ಯ ಸ್ನಾನಾಚ್ಚ ಪಿತೃತರ್ಪಣಾತ್।
ಶೋಧ್ಯಂ ಹಿ ಪಾತಕಂ ತೀರ್ಥೇ ಪೂತಾ ಯಾಂತಿ ಸುಖಂ ದಿವಂ। 13-170-17 (88268)
ಪರಿಗ್ರಹಾಚ್ಚ ಸಾಧೂನಾಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ತೇಜಸಾ।
ಅತೀವ ಪುಣ್ಯಭಾಗಾಸ್ತೇ ಸಲಿಲಸ್ಯ ಚ ತೇಜಸಾ॥ 13-170-18 (88269)
ಮನಸಶ್ಚ ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಾಸ್ತೀರ್ಥಾಸ್ತಥಾಪರೇ।
ಉಭಯೋರೇವ ಯಃ ಸ್ನಾಯಾತ್ಸ ಸಿದ್ಧಿಂ ಶೀಘ್ರಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-170-19 (88270)
ಯಥಾ ಫಲಂ ಕ್ರಿಯಾಹೀನಂ ಕ್ರಿಯಾ ವಾ ಫಲವರ್ಜಿತಾ।
ನೇಹ ಸಾಧಯತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಸಮಾಯುಕ್ತಾ ತು ಸಿಧ್ಯತಿ॥ 13-170-20 (88271)
ಏವಂ ಶರೀರಶೌಚೇನ ತೀರ್ಥಶೌಚೇನ ಚಾನ್ವಿತಃ।
ಶುಚಿಃ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ದ್ವಿವಿಧಂ ಶೌಚಮುತ್ತಮಂ॥ ॥ 13-170-21 (88272)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 170 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-170-7 ತತ್ತ್ವವಿತ್ತ್ವನಹಂಬುದ್ಧಿಸ್ತೀರ್ಥಪ್ರವರಮುಚ್ಯತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 171
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.171. ಅಧ್ಯಾಯಃ 171
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಾದಿ ಕಾರ್ತಿಕಾಂತೇಷು ದ್ವಾದಶಮಾಸೇಷು ದ್ವಾದಶದ್ವಾದಶೀಷು ಕೇಶವಾದಿದಾಮೋದರಾಂತಭಗವದ್ರೂಪವಿಶೇಷಪೂಜಾಫಲವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[*ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸರ್ವೇಷಾಮುಪವಾಸಾನಾಂ ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಸುಮಹತ್ಫಲಂ।
ಯಚ್ಚಾಪ್ಯಸಂಶಯಂ ಲೋಕೇ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-171-1 (88273)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-171-2x (7374)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಯಥಾ ಗೀತಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಯತ್ಕೃತ್ವಾ ನಿರ್ವೃತೋ ಭೂಯಾತ್ಪುರುಷೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-171-2 (88274)
ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷೇ ತು ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ಕೇಶವಂ।
ಅರ್ಚ್ಯಾಶ್ವಮೇಧಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಸ್ಯ ನಶ್ಯತಿ॥ 13-171-3 (88275)
ತಥೈವ ಪೌಷಮಾಸೇ ತು ಪೂಜ್ಯೋ ನಾರಾಯಣೇತಿ ಚ।
ವಾಜಪೇಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಪರಮಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-171-4 (88276)
ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಮಾಘಮಾಸೇ ತು ಮಾಘವಂ।
ರಾಜಸೂಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕುಲಂ ಚೈವ ಸಮುದ್ಧರೇತ್॥ 13-171-5 (88277)
ತಥೈವ ಫಾಲ್ಗುನೇ ಮಾಸಿ ಗೋವಿಂದೇತಿ ಚ ಪೂಜಯನ್।
ಅತಿರಾತ್ರಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-171-6 (88278)
ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಚೈತ್ರೇ ವಿಷ್ಣುರಿತಿ ಸ್ಮರನ್।
ಪೌಂಡರೀಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ದೇವಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-171-7 (88279)
ವೈಶಾಖಮಾಸೇ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಪೂಜಯನ್ಮಧುಸೂದನಂ।
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಮಲೋಕಂ ಚ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-171-8 (88280)
ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ಮಾಸಿ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಂ।
ಗವಾಂ ಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಅಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-171-9 (88281)
ಆಷಾಢೇ ಮಾಸಿ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ವಾಮನೇತಿ ಚ ಪೂಜಯನ್।
ನರಮೇಧಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಲಭತೇ ಮಹತ್॥ 13-171-10 (88282)
ಅಹೋರಾತ್ರೇಣ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಶ್ರಾವಣೇ ಮಾಸಿ ಶ್ರೀಧರಂ।
ಪಂಚಯಜ್ಞಾನವಾಪ್ನೋತಿ ವಿಮಾನಸ್ಥಶ್ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-171-11 (88283)
ತಥಾ ಭಾದ್ರಪದೇ ಮಾಸಿ ಹೃಷೀಕೇಶೇತಿ ಪೂಜಯನ್।
ಸೌತ್ರಾಮಣಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪೂತಾತ್ಮಾ ಭವತೇ ಚ ಹಿ॥ 13-171-12 (88284)
ದ್ವಾದಶ್ಯಾಮಾಶ್ವಿನೇ ಮಾಸಿ ಪದ್ಮನಾಭೇತಿ ಚಾರ್ಚಯನ್।
ಗೋಸಹಸ್ರಫಲಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-171-13 (88285)
ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಕಾರ್ತಿಕೇ ಮಾಸಿ ಪೂಜ್ಯೋ ದಾಮೋದರೇತಿ ಚ।
ಗವಾಂ ಯಜ್ಞಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪುಮಾನ್ಸ್ತ್ರೀ ವಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-171-14 (88286)
ಅರ್ಚಯೇತ್ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಮೇವಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ತು ಯಃ।
ಜಾತಿಸ್ಮರತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಂದ್ಯಾದ್ಬಹು ಸುವರ್ಣಕಂ॥ 13-171-15 (88287)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ತದ್ಭಾವಮುಪೇಂದ್ರಂ ಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ಸಮಾಪ್ತೇ ಭೋಜಯೇದ್ವಿಪ್ರಾನಥವಾ ದಾಪಯೇದ್ಧೃತಂ॥ 13-171-16 (88288)
ಅತಃ ಪರಂ ನೋಪವಾಸೋ ಭವತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥
ಉವಾಚ ಭಗವಾನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಪುರಾತನಂ॥] ॥ 13-171-17 (88289)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 171 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
* ಏತದಾದ್ಯಧ್ಯಾಯದ್ವಯಂ ಝ.ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ। 7-171-3 ಅರ್ಚ್ಯ ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 172
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.172. ಅಧ್ಯಾಯಃ 172
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶರೀರಸೌಂದರ್ಯಾದಿಫಲಕಚಾಂದ್ರವ್ರತಾಚರಣಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಶರತಲ್ಪಗತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ವೃದ್ಧಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ।
ಉಪಗಂಯ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-172-1 (88290)
ಅಂಗಾನಾಂ ರೂಪಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ಚೈವ ಕಥಂ ಭವೇತ್।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಸಂಯುಕ್ತಃ ಸುಖಭಾಗೀ ಕಥಂ ಭವೇತ್॥ 13-172-2 (88291)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-172-3x (7375)
ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಸ್ಯ ಮಾಸಸ್ಯ ಚಂದ್ರೇ ಮೂಲೇನ ಸಂಯುತೇ।
ಪಾದೌ ಮೂಲೇನ ರಾಜೇಂದ್ರಿ ಜಂಘಾಯಾಮಥ ರೋಹಿಣೀಂ॥ 13-172-3 (88292)
ಅಶ್ವಿನ್ಯಾಂ ಸಕ್ಥಿನೀ ಚೈವ ಊರೂ ಚಾಷಾಢಯೋಸ್ತಥಾ।
ಗುಹ್ಯಂ ತು ಫಾಲ್ಗುನೀ ವಿದ್ಯಾತ್ಕೃತ್ತಿಕಾ ಕಟಿಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-172-4 (88293)
ನಾಭಿಂ ಭಾದ್ರಪದೇ ವಿದ್ಯಾದ್ರೇವತ್ಯಾಮಕ್ಷಿಮಂಡಲಂ।
ಪೃಷ್ಠಮೇವ ಧನಿಷ್ಠಾಸು ಅನುರಾಧೋತ್ತರಾಸ್ತಥಾ॥ 13-172-5 (88294)
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ತು ವಿಶಾಖಾಸು ಹಸ್ತೌ ಹಸ್ತೇನ ನಿರ್ದಿಶೇತ್।
ಪುನರ್ವಸ್ವಂಗುಲೀ ರಾಜನ್ನಾಶ್ಲೇಷಾಸು ನಖಾಸ್ತಥಾ॥ 13-172-6 (88295)
ಗ್ರೀವಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶ್ರವಣೇನ ತು ಕರ್ಣಯೋಃ।
ಮುಖಂ ಪುಷ್ಯೇಣ ದಾನೇನ ದಂತೋಷ್ಠೌ ಸ್ವಾತಿರುಚ್ಯತೇ॥ 13-172-7 (88296)
ಹಾಸಂ ಶತಭಿಷಾಂ ಚೈವ ಮಘಾಂ ಚೈವಾಥ ನಾಸಿಕಾಂ।
ನೇತ್ರೇ ಮೃಗಶಿರೋ ವಿದ್ಯಾಲ್ಲಲಾಟೇ ಮಿತ್ರಮೇವ ತು॥ 13-172-8 (88297)
ಭರಣ್ಯಾಂ ತು ಶಿರೋ ವಿದ್ಯಾತ್ಕೇಶಾನಾರ್ದ್ರಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ಸಮಾಪ್ತೇ ತು ಘೃತಂ ದದ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವೇದಪಾರಗೇ॥ 13-172-9 (88298)
ಸುಭಗೋ ದರ್ಶನೀಯಶ್ಚ ಜ್ಞಾನಭಾಗ್ಯಥ ಜಾನತೇ।
ಜಾಯತೇ ಪರಿಪೂರ್ಣಾಂಗಃ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯೇವ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥] ॥ 13-172-10 (88299)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 172 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-172-3 ಇಷ್ಟಕಾಮನಾಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಚಾಂದ್ರವ್ರತಮಾಹ ಮಾರ್ಗೇತಿ। ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಶುಕ್ಲಪ್ರತಿಪದಿ ಮೂಲನಕ್ಷತ್ರಯೋಗೇ ಸ್ತೀದಂ ಚಾಂದ್ರಂ ವ್ರತಮಾರಭೇತ। ತತ್ರ ಚಂದ್ರಾವಯವೇಷು ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ನ್ಯಸೇತ್ ಪಾದೌ ಮೂಲೇನೇತ್ಯಾದಿನಾ। ಸ್ವದೇವತಾಸಹಿತೇನ ಮೂಲೇನ ಚಂದ್ರಸ್ಯ ಪಾದೌ ಕಲ್ಪಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಏವಂ ರೋಹಿಣ್ಯಾದಿಭಿಃ ಸದೇವತಾಭಿರ್ಜಂಘಾದಯಃ ಕಲ್ಪನೀಯಾಃ। ಸರ್ವತ್ರ ವಿಭಕ್ತಿವ್ಯತ್ಯಯ ಆರ್ಷಃ॥ 7-172-4 ಆಷಾಢಾದ್ವಯಂ ಫಾಲ್ಗುನೀದ್ವಯಂ ಭಾದ್ರಪದಾದ್ವಯಂ ಚ ಜ್ಞೇಯಂ॥ 7-172-10 ಏವಂ ಕುರ್ವನ್ವಿಕಲಾಂಗೋಽಪಿ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಸಕಲಾಂಗೋ ಭವತಿ ಏತತ್ಸದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ ಪರಿಪೂರ್ಣಾಂಗ ಇತಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 173
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.173. ಅಧ್ಯಾಯಃ 173
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬೃಹಸ್ಪತಿನಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೇಹಿನಾಂ ಜನನಾದಿಪ್ರಕಾರನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದುಷ್ಕರ್ಮವಿಶೇಷಫಲತಯಾ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿವಿಶೇಷೇಷು ಜನನಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಸಂಸಾರವಿಧಿಮುತ್ತಮಂ॥ 13-173-1 (88300)
ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ರಾಜೇಂದ್ರ ವರ್ತಮಾನಾ ನರಾ ಭುವಿ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತಮಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಕಥಂ ಚ ನರಕಂ ನೃಪ॥ 13-173-2 (88301)
ಮೃತಂ ಶರೀರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಾಷ್ಠಲೋಷ್ಟಸಮಂ ಜನಾಃ।
ಪ್ರಯಾಂತ್ಯಮುಂ ಲೋಕಮಿತಃ ಕೋ ವೈ ತಾನನುಗಚ್ಛತಿ॥ ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-173-3 (88302)
ದೂರಾದಾಯಾತಿ ಭಗವಾನ್ಬೃಹಸ್ಪತಿರುದಾರಧೀಃ।
ಪೃಚ್ಛೈನಂ ಸುಮಹಾಭಾಗಮೇತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-173-4 (88303)
ನೈತದನ್ಯೇನ ಶಕ್ಯಂ ಹಿ ವಕ್ತುಂ ಕೇನಚಿದದ್ಯ ವೈ।
ವಕ್ತಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಮೋ ನ ಹ್ಯನ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್॥ ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-173-5 (88304)
ತಯೋಃ ಸಂವದತೋರೇವಂ ಪಾರ್ಥಗಾಂಗೇಯಯೋಸ್ತದಾ।
ಆಜಗಾಮ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಭಗವಾನ್ಸ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 13-173-6 (88305)
ತತೋ ರಾಜಾ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪುರೋಗಮಃ।
ಪೂಜಾಮನುಷಮಾಂ ಚಕ್ರೇ ಸರ್ವೇ ತೇ ಚ ಸಭಾಸದಃ॥ 13-173-7 (88306)
ತತೋ ಧರ್ಮಸುತೋ ರಾಜಾ ಭಗವಂತಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ।
ಉಪಗಂಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-173-8 (88307)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಮರ್ತ್ಯಸ್ಯ ಕಃ ಸಹಾಯೋ ವೈ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಸುತೋ ಗುರುಃ। ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿವರ್ಗಶ್ಚ ಮಿತ್ರವರ್ಗಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-173-9 (88308)
ಮೃತಂ ಶರೀರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಾಷ್ಠಲೋಷ್ಟಸಮಂ ಜನಾಃ।
ಗಚ್ಛಂತ್ಯಮುಂ ಚ ಲೋಕಂ ವೈ ಕ ಏತಾನನುಗಚ್ಛತಿ॥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-173-10 (88309)
ಏಕಃ ಪ್ರಸೂಯತೇ ರಾಜನ್ನೇಕ ಏವ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಏಕಸ್ತರತಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ಗಚ್ಛತ್ಯೇಕಸ್ತು ದುರ್ಗತಿಂ॥ 13-173-11 (88310)
ನ ಸಹಾಯಃ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ತಥಾ ಭ್ರಾತಾ ಸುತೋ ಗುರುಃ।
ಜ್ಞಾತಿಸಂಬಂಧಿವರ್ಗಶ್ಚ ಮಿತ್ರವರ್ಗಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-173-12 (88311)
ಮೃತಂ ಶರೀರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಾಷ್ಠಲೋಷ್ಟಸಮಂ ಜನಾಃ।
ಮುಹೂರ್ತಮುಪಯುಂಜ್ಯಾಥ ತತೋ ಯಾಂತಿ ಪರಾಙ್ಮುಖಾಃ॥ 13-173-13 (88312)
ತೈಸ್ತಚ್ಛರೀರಮುತ್ಸೃಷ್ಟಂ ಧರ್ಮಿ ಏಕೋಽನುಗಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಃ ಸಹಾಯಾರ್ಥೇ ಸೇವಿತವ್ಯಃ ಸದಾ ನೃಪಃ॥ 13-173-14 (88313)
ಪ್ರಾಣೀ ಧರ್ಮಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ವರ್ಗಗತಿಂ ಪರಾಂ।
ತಥೈವಾಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತೋ ನರಕಂ ಚೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-173-15 (88314)
ತಸ್ಮಾನ್ನ್ಯಾಯಾಗತೈರರ್ಥೈರ್ಧರ್ಮಂ ಸೇವೇತ ಪಂಡಿತಃ।
ಧರ್ಮ ಏಕೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸಹಾಯಃ ಪಾರಲೌಕಿಕಃ॥ 13-173-16 (88315)
ಲೋಭಾನ್ಮೋಹಾದನುಕ್ರೋಶಾದ್ಭಯಾದ್ವಾಽಪ್ಯಬಹುಶ್ರುತಃ।
ನರಃ ಕರೋತ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪರಾರ್ಥೇ ಲೋಭಮೋಹಿತಃ॥ 13-173-17 (88316)
ಧರ್ಮಶ್ಚಾರ್ಥಶ್ಚ ಕಾಮಶ್ಚ ತ್ರಿತಯಂ ಜೀವಿತೇ ಫಲಂ।
ಏತತ್ತ್ರಯಮವಾಪ್ತವ್ಯಮಧರ್ಮಪರಿವರ್ಜಿತಂ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-173-18 (88317)
ಶ್ರುತಂ ಭಗವತೋ ವಾಕ್ಯಂ ಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಪರಂ ಹಿತಂ।
ಶರೀರನಿಶ್ಚಯಂ ಜ್ಞಾತುಂ ಬುದ್ಧಿಸ್ತು ಮಮ ಜಾಯತೇ॥ 13-173-19 (88318)
ಮೃತಂ ಶರೀರಂ ಹಿ ನೃಣಾಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮವ್ಯಕ್ತತಾಂ ಗತಂ।
ಅಚಕ್ಷುರ್ವಿಷಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಥಂ ಧರ್ಮೋಽನುಗಚ್ಛತಿ॥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-173-20 (88319)
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿರನಂತರಂ।
ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮಾ ಚ ಸಹಿತಾ ಧರ್ಮಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ನಿತ್ಯದಾ॥ 13-173-21 (88320)
ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಾಕ್ಷಿಭೂತಂ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಏತೈಶ್ಚ ಸಹ ಧರ್ಮೋಽಪಿ ತಂ ಜೀವಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 13-173-22 (88321)
ತ್ವಗಸ್ಥಿ ಮಾಂಸಂ ಶುಕ್ರಂ ಚ ಶೋಣಿತಂ ಚ ಮಹಾಮತೇ।
ಶರೀರಂ ವರ್ಜಯಂತ್ಯೇತೇ ಜೀವಿತೇನ ವಿವರ್ಜಿತಂ॥ 13-173-23 (88322)
ತತೋ ಧರ್ಮಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಸ ಜೀವಃ ಸುಖಮೇಧತೇ।
ಇಹ ಲೋಕೇ ಪರೇ ಚೈವ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಕಥಯಾಮಿ ತೇ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-173-24 (88323)
ತದ್ದರ್ಶಿತಂ ಭಗವತಾ ಯಥಾ ಧರ್ಮೋಽನುಗಚ್ಛತಿ।
ಏತತ್ತು ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಥಂ ರೇತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-173-25 (88324)
ಅನ್ನಮಶ್ನಂತಿ ಯದ್ದೇವಾಃ ಶರೀರಸ್ಥಾ ನರೇಶ್ವರ।
ಪೃಥಿವೀ ವಾಯುರಾಕಾಶಮಾಪೋ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮನಸ್ತಥಾ॥ 13-173-26 (88325)
ತತಸ್ತೃಪ್ತೇಷು ರಾಜೇಂದ್ರ ತೇಷು ಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು।
ಮನಃಷಷ್ಠೇಷು ಶುದ್ಧಾತ್ಮನ್ರೇತಃ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಮಹತ್॥ 13-173-27 (88326)
ತತೋ ಗರ್ಭಃ ಸಂಭವತಿ ಶ್ಲೇಷಾತ್ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋರ್ನೃಪ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಭೂಯಃ ಕಿಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-173-28 (88327)
ಆಖ್ಯಾತಂ ಮೇ ಭಗವತಾ ಗರ್ಭಃ ಸಂಜಾಯತೇ ಯಥಾ।
ಯಥಾ ಜಾತಸ್ತು ಪುರುಷಃ ಪ್ರಪದ್ಯತಿ ತದುಚ್ಯತಾಂ॥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-173-29 (88328)
ಆಸನ್ನಮಾತ್ರಃ ಪುರುಷಸ್ತೈರ್ಭೂತೈರಭಿಭೂಯತೇ।
ವಿಪ್ರಯುಕ್ತಶ್ಚ ತೈರ್ಭೂತೈಃ ಪುನರ್ಯಾತ್ಯಪರಾಂ ಗತಿಂ।
ಸ ಚ ಭೂತಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಪ್ನುತೇ ಜೀವ ಏವ ಹಿ॥ 13-173-30 (88329)
ತತೋಽಸ್ಯ ಕರ್ಮ ಪಶ್ಯಂತಿ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಶುಭಂ।
ದೇವತಾಃ ಪಂಚಭೂತಸ್ಥಾಃ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-173-31 (88330)
ತ್ವಗಸ್ಥಿಮಾಂಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತೈಶ್ಚ ಭೂತೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ।
ಜೀವಃ ಸಹ ವಸನ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸುಖದುಃಖಸಹಃ ಪ್ರಭೋ॥ ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-173-32 (88331)
`ಭೋಗವಶ್ಯಂ ಕರ್ಮವಶ್ಯಂ ಯಾತನಾವಶ್ಯಮಿತ್ಯಪಿ।
ಏತತ್ತ್ರಯಾಣಾಮಾಸಾದ್ಯ ಕರ್ಮತಃ ಸೋಽಶ್ನುತೇ ಫಲಂ॥' 13-173-33 (88332)
ಜೀವಃ ಕರ್ಮಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಶೀಘ್ರಂ ರೇತಸ್ತ್ವಮಾಗತಃ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪುಷ್ಪಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸೂತಿಕಾಲೇ ಲಭೇತ ತತ್॥ 13-173-34 (88333)
ಯಮಸ್ಯ ಪುರುಷೈಃ ಕ್ಲೇಸಂ ಯಮಸ್ಯ ಪುರುಷೈರ್ವಧಂ।
ದುಃಖಂ ಸಂಸಾರಚಕ್ರಂ ಚ ನರಃ ಕ್ಲೇಶಂ ಸ ವಿಂದತಿ॥ 13-173-35 (88334)
ಇಹ ಲೋಕೇ ಸ ಚ ಪ್ರಾಣೀ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸುಕೃತಂ ಕರ್ಮ ವೈ ಭುಂಕ್ತೇ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಫಲಮಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-173-36 (88335)
ಯದಿ ಧರ್ಮಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಸೇವತೇ।
ತತಃ ಸ ಪುರುಷೋ ಭೂತ್ವಾ ಸೇವತೇ ನಿಯತಂ ಸುಖಂ॥ 13-173-37 (88336)
ಅಥಾಂತರಾ ತು ಧರ್ಮಸ್ಯಾಪ್ಯಧರ್ಮಮುಪಸೇವತೇ।
ಸುಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ದುಃಖಂ ಸ ಜೀವೋಽಪ್ಯಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-173-38 (88337)
ಅಧರ್ಮೇಣ ಸಮಾಯುಕ್ತೋ ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಗತಃ।
ಮಹದ್ದುಃಖಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-39 (88338)
ಕರ್ಮಣಾ ಯೇನ ಯೇನೇಹ ಯಸ್ಯಾಂ ಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಜೀವೋ ಮೋಹಸಮಾಯುಕ್ತಸ್ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 13-173-40 (88339)
ಯದೇತದುಚ್ಯತೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಸೇತಿಹಾಸೇ ಚ ಚ್ಛಂದಸಿ।
ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಘೋರಂ ಮರ್ತ್ಯೋ ಲೋಕಃ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-173-41 (88340)
ಇಹ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ದೇವತುಲ್ಯಾನಿ ಭೂಪತೇ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನ್ಯತಿರಿಕ್ತಾನಿ ಗತಿಮಂತಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-173-42 (88341)
ಯಮಸ್ಯ ಭವನೇ ದಿವ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಸಮೇ ಗುಣೈಃ।
ಕರ್ಮಭಿರ್ನಿಯತೈರ್ಬದ್ಧೋ ಜಂತುರ್ದುಃಖಾನ್ಯುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-173-43 (88342)
ಯೇನಯೇನ ತು ಭಾವೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಪುರುಷೋ ಗತಿಂ।
ಪ್ರಯಾತಿ ಪರುಷಾಂ ಘೋರಾಂ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯತಃ ಪರಂ॥ 13-173-44 (88343)
ಅಧೀತ್ಯ ಚತುರೋ ವೇದಾಂದ್ವಿಜೋ ಮೋಹಸಮನ್ವಿತಃ।
ಪತಿತಾತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಥ ಖರಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-45 (88344)
ಖರೋ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ ಭಾರತ।
ಖರೋ ಮೃತೋ ಬಲೀವರ್ದಃ ಸಪ್ತವರ್ಷಾಣಿ ಜೀವತಿ॥ 13-173-46 (88345)
ಬಲೀವರ್ದೋ ಮೃತಶ್ಚಾಪಿ ಜಾಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮರಾಕ್ಷಸಃ।
ಬ್ರಹ್ಮರಕ್ಷಶ್ಚ ಮಾಸಾಂಸ್ತ್ರೀಂಸ್ತತೋ ಜಾಯೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-173-47 (88346)
ಪತಿತಂ ಯಾಜಯಿತ್ವಾ ತು ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ತತ್ರ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ ಭಾರತ॥ 13-173-48 (88347)
ಕೃಮಿಭಾವಾದ್ವಿಮುಕ್ತಸ್ತು ತತೋ ಜಾಯೇತ ಗರ್ದಭಃ।
ಗರ್ದಭಃ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಸೂಕರಃ॥ 13-173-49 (88348)
ಕುಕ್ಕುಟಃ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಜಂಬುಕಃ।
ಶ್ವಾ ವರ್ಷಮೇಕಂ ಭವತಿ ತತೋ ಜಾಯೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-173-50 (88349)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಾಪಂ ಶಿಷ್ಯಃ ಕುರ್ಯಾದಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಸ ಜೀವ ಇಹ ಸಂಸಾರಾಂಸ್ತ್ರೀನಾಪ್ನೋತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-173-51 (88350)
ವೃಕೋ ಭವತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತತಃ ಕ್ರವ್ಯಾತ್ತತಃ ಖರಃ।
ತತಃ ಪ್ರೇತಃ ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಃ ಪಶ್ಚಾಜ್ಜಾಯೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-173-52 (88351)
ಮನಸಾಽಪಿ ಗುರೋರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ಯಃ ಶಿಷ್ಯೋ ಯಾತಿ ಪಾಪಕೃತ್।
ಸ ಉಗ್ರಾನ್ಪ್ರೈತಿ ಸಂಸಾರಾನಧರ್ಮೇಣೇಹ ಚೇತಸಾ॥ 13-173-53 (88352)
ಶ್ವಯೋನೌ ತು ಸ ಸಂಭೂತಸ್ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಜೀವತಿ।
ತತ್ರಾಪಿ ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-54 (88353)
ಕೃಮಿಭಾವಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ವರ್ಷಮೇಕಂ ತು ಜೀವತಿ।
ತತಸ್ತು ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-55 (88354)
ಯದಿ ಪುತ್ರಸಮಂ ಶಿಷ್ಯಂ ಗುರುರ್ಹನ್ಯಾದಕಾರಣೇ।
ಆತ್ಮನಃ ಕಾಮಕಾರೇಣ ಸೋಪಿ ಹಿಂಸ್ರಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-56 (88355)
ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚೈವ ಯಸ್ತು ಪುತ್ರೋಽವಮನ್ಯತೇ।
ಸೋಽಪಿ ರಾಜನ್ಮೃತೋ ಜಂತುಃ ಪೂರ್ವಂ ಜಾಯೇತ ಗರ್ದಭಃ॥ 13-173-57 (88356)
ಗರ್ದಭತ್ವಂ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ಜೀವತಿ।
ಸಂವತ್ಸರಂ ತು ಕುಂಭೀರಸ್ತತೋ ಜಾಯೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-173-58 (88357)
ಪುತ್ರಸ್ಯ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಯಸ್ಯ ರುಷ್ಟಾವುಭಾವಪಿ।
ಗುರ್ವಪಧ್ಯಾನತಃ ಸೋಪಿ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಗರ್ದಭಃ॥ 13-173-59 (88358)
ಖರೋ ಜೀವತಿ ಮಾಸಾಂಸ್ತು ದಶ ಶ್ವಾ ಚ ಚತುರ್ದಶಃ।
ಬಿಡಾಲಃ ಸಪ್ತಮಾಸಾಂಸ್ತು ತತೋ ಜಾಯೇತ ಮಾನವಃ॥ 13-173-60 (88359)
ಮಾತಾಪಿತರಾವಾಕ್ರುಶ್ಯ ಶಾರಿಕಾ ಸಂಪ್ರಜಾಯತೇ।
ತಾಡಯಿತ್ವಾ ತು ತಾವೇವ ಜಾಯತೇ ಕಚ್ಛಪೋ ನೃಪ॥ 13-173-61 (88360)
ಕಚ್ಛಪೋ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ತ್ರೀಣಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಶಲ್ಯಕಃ।
ವ್ಯಾಲೋ ಭೂತ್ವಾ ಚ ಷಣ್ಮಾಸಾಂಸ್ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 13-173-62 (88361)
ಭರ್ತೃಪಿಂಡಮುಪಾಶ್ನನ್ಯೋ ರಾಜದ್ವಿಷ್ಟಾನಿ ಸೇವತೇ।
ಸೋಪಿ ಮೋಹಸಮಾಪನ್ನೋ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ವಾನರಃ॥ 13-173-63 (88362)
ವಾನರೋ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಸೂಕರಃ।
ಶ್ವಾಽಥ ಭೂತ್ವಾ ತು ಷಣ್ಮಾಸಾಂಸ್ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 13-173-64 (88363)
ನ್ಯಾಸಾಪಹರ್ತಾ ತು ನರೋ ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಗತಃ।
ಯಾತನಾನಾಂ ಶತಂ ಗತ್ವಾ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-65 (88364)
ತತ್ರ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಶಪಂಚ ಚ ಭಾರತ।
ದುಷ್ಕೃತಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 13-173-66 (88365)
ಅಸೂಯಕಃ ಕುತ್ಸಿತಶ್ಚ ಚಂಡಾಲೋ ದುಃಖಮಶ್ನುತೇ।
ವಿಶ್ವಾಸಹರ್ತಾ ತು ನರೋ ಮೀನೋ ಜಾಯತಿ ದುರ್ಮತಿಃ॥ 13-173-67 (88366)
ಭೂತ್ವಾ ಮೀನೋಽಷ್ಟಮಾಸಾಂಸ್ತು ಮೃಗೋ ಜಾಯತಿ ಭಾರತ।
ಮೃಗಸ್ತು ಚತುರೋ ಮಾಸಾಂಸ್ತತಶ್ಛಾಗಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-68 (88367)
ಛಾಗಸ್ತು ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪೂರ್ಣೇ ಸಂವತ್ಸರೇ ತತಃ।
ಗೌಃ ಸ ಸಂಜಾಯತೇ ಜಂತುಸ್ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 13-173-69 (88368)
ಧಾನ್ಯಾನ್ಯವಾಂಸ್ತಿಲಾನ್ಮಾಷಾನ್ಕುಲತ್ಥಾನ್ಸರ್ಷಪಾಂಶ್ಚಣಾನ್।
ಕಲಾಯಾನಥ ಮುದ್ಗಾಂಶ್ಚ ಗೋಧೂಮಾನತಸೀಸ್ತಥಾ॥ 13-173-70 (88369)
ಯಸ್ತು ಧಾನ್ಯಾಪಹರ್ತಾ ಚ ಮೋಹಾಜ್ಜಂತುರಚೇತನಃ।
ಸ ಜಾಯತೇ ಮಹಾರಾಜ ಮೂಷಿಕೋ ನಿರಪತ್ರಪಃ॥ 13-173-71 (88370)
ತತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಸೂಕರಃ।
ಸೂಕರೋ ಜಾತಮಾತ್ರಸ್ತು ರೋಗೇಣಿ ಂರಿಯತೇ ನೃಪ॥ 13-173-72 (88371)
ಶ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತೇ ಮೂಢಃ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಭೂತ್ವಾ ಶ್ವಾ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-173-73 (88372)
ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶಂ ತು ಕೃತ್ವಾ ಜಾಯತಿ ವೈ ವೃಕಃ।
ಶ್ವಾ ಶೃಗಾಲಸ್ತತೋ ಗೃಧ್ರೋ ವ್ಯಾಲಃ ಕಂಕೋ ಬಕಸ್ತಥಾ॥ 13-173-74 (88373)
ಭ್ರಾತುರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ತು ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಯೋ ಧರ್ಮಯತಿ ಮೋಹಿತಃ।
ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲತ್ವಮಾಪ್ನೋತಿ ಸೋಽಪಿ ಸಂವತ್ಸರಂ ನೃಪ॥ 13-173-75 (88374)
ಸಖಿಭಾರ್ಯಾಂ ಗುರೋರ್ಭಾರ್ಯಾಂ ರಾಜಭಾರ್ಯಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಪ್ರಧರ್ಷಯಿತ್ವಾ ಕಾಮಾದ್ಯೋ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಸೂಕರಃ॥ 13-173-76 (88375)
ಸೂಕರಃ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ಶ್ವಾವಿಧಃ।
ಬಿಡಾಲಃ ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ಕುಕ್ಕುಟಃ॥ 13-173-77 (88376)
ಪಿಪೀಲಿಕಾ ತು ಮಾಸಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ವಾನರೋ ಮಾಸಮೇವ ತು।
ಏತಾನಾಸಾದ್ಯ ಸಂಸಾರಾನ್ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-78 (88377)
ತತ್ರ ಜೀವತಿ ಮಾಸಾಂಸ್ತು ಕೃಮಿಯೋನೌ ಚತುರ್ದಶ।
ತತೋಽಧರ್ಮಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಪುನರ್ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-173-79 (88378)
ಉಪಸ್ಥಿತೇ ವಿವಾಹೇ ತು ಯಜ್ಞೇ ದಾನೇಽಪಿ ವಾ ವಿಭೋ।
ಮೋಹಾತ್ಕರೋತಿ ಯೋ ವಿಘ್ನಂ ಸ ಮೃತೋ ಜಾಯತೇ ಕೃಮಿಃ॥ 13-173-80 (88379)
ಕೃಮಿರ್ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ ಭಾರತ।
ಅಧರ್ಮಿಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-173-81 (88380)
ಪೂರ್ವಂ ದತ್ತ್ವಾ ತು ಯಃ ಕನ್ಯಾಂ ದ್ವಿತೀಯೇ ದಾತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಸೋಪಿ ರಾಜನ್ಮೃತೋ ಜಂತುಃ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-82 (88381)
ತತ್ರ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ತ್ರಯೋದಶ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಅಧರ್ಮಸಂಕ್ಷಯೇ ಯುಕ್ತಸ್ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-173-83 (88382)
ದೇವಕಾರ್ಯಮಕೃತ್ವಾ ತು ಪಿತೃಕಾರ್ಯಮಥಾಪಿ ವಾ।
ಅನಿರ್ವಾಪ್ಯ ಸಮಶ್ನನ್ವೈ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ವಾಯಸಃ॥ 13-173-84 (88383)
ವಾಯಸಃ ಶತವರ್ಷಾಣಿ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಕುಕ್ಕುಟಃ।
ಜಾಯತೇ ವ್ಯಾಲಕಶ್ಚಾಪಿ ಮಾಸಂ ತಸ್ಮಾತ್ತು ಮಾನುಷಃ॥ 13-173-85 (88384)
ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಪಿತೃಸಮಂ ಚಾಪಿ ಭ್ರಾತರಂ ಯೋಽವಮನ್ಯತೇ।
ಸೋಽಪಿ ಮೃತ್ಯುಮುಪಾಗಂಯ ಕ್ರೌಂಚಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-86 (88385)
ಕ್ರೌಂಚೋ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಂ ತು ತತೋ ಜಾಯತಿ ಚೀರಕಃ।
ತತೋ ನಿಧನಮಾಪನ್ನೋ ಮಾನುಷತ್ವಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-173-87 (88386)
ವೃಷಲೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ ಗತ್ವಾ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
[ತತಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿಧನಂ ಜಾಯತೇ ಸೂಕರಃ ಪುನಃ॥ 13-173-88 (88387)
ಸೂಕರೋ ಜಾತಮಾತ್ರಸ್ತು ರೋಗೇಣ ಂರಿಯತೇ ನೃಪ।
ಶ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತೇ ಮೂಢಃ ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-173-89 (88388)
ಶ್ವಾ ಭೂತ್ವಾ ಕೃತಕರ್ಮಾಽಸೌ ಜಾಯತೇ ಮಾನುಷಸ್ತತಃ।
ತತ್ರಾಪತ್ಯಂ ಸಮುತ್ಪಾದ್ಯ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಮೂಷಿಕಃ॥ 13-173-90 (88389)
ಕೃತಘ್ನಸ್ತು ಮೃತೋ ರಾಜನ್ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಗತಃ।
ಯಮಸ್ಯ ಪುರುಷೈಃ ಕ್ರುದ್ಧೈರ್ವಧಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ದಾರಣಂ॥ 13-173-91 (88390)
ದಣ಼್ಡಂ ಸಮುದ್ಗರಂ ಶೂಲಮಗ್ನಿಕುಂಭಂ ಚ ದಾರುಣಂ।
ಅಸಿಪತ್ರವನಂ ಘೋರವಾಲುಕಂ ಕೂಟಶಾಲ್ಮಲೀಂ॥ 13-173-92 (88391)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ಬಹ್ವೀಶ್ಚ ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಗತಃ।
ಯಾತನಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತ್ರೋಗ್ರಾಸ್ತತೋ ವಧ್ಯತಿ ಭಾರತ॥ 13-173-93 (88392)
ತತೋ ಹತಃ ಕೃತಘ್ನಃ ಸ ತತ್ರೋಗ್ರೈರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಸಂಸಾರಚಕ್ರಮಾಸಾದ್ಯ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-94 (88393)
ಕೃಮಿರ್ಭವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ದಶಪಂಚ ಚ ಭಾರತ।
ತತೋ ಗರ್ಭಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತತ್ರೈವ ಂರಿಯತೇ ಶಿಶುಃ॥ 13-173-95 (88394)
ತತೋ ಗರ್ಭಶತೈರ್ಜಂತುರ್ಬಹುಭಿ ಸಂಪ್ರಪದ್ಯತೇ।
ಸಂಸಾರಾಂಶ್ಚ ಬಹೂನ್ಗತ್ವಾ ತತಸ್ಮಿರ್ಯಕ್ಷು ಜಾಯತೇ॥ 13-173-96 (88395)
ತತೋ ದುಃಖಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಬಹುವರ್ಷಗಣಾನಿಹ।
ಸ ಪುನರ್ಭವಸಂಯುಕ್ತಸ್ತತಃ ಕೂರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-97 (88396)
ದಧಿ ಹೃತ್ವಾ ಬಕಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ಲವೋ ಮತ್ಸ್ಯಾನಸಂಸ್ಕೃತಾನ್।
ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಮಧುದಂಶಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-98 (88397)
ಫಲಂ ವಾ ಮೂಲಕಂ ಹೃತ್ವಾ ಅಪೂಪಂ ವಾ ಪಿಪೀಲಿಕಾಃ।
ಚೋರಯಿತ್ವಾ ಚ ನಿಷ್ಪಾವಂ ಜಾಯತೇ ಹಲಗೋಲಕಃ॥ 13-173-99 (88398)
ಪಾಯಸಂ ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ತಿತ್ತಿರಿತ್ವಮವಾಪ್ನುತೇ।
ಹೃತ್ವಾ ಪಿಷ್ಟಮಯಂ ಪೂಪಂ ಕುಂಭೋಲೂಕಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-100 (88399)
ಅಯೋ ಹೃತ್ವಾ ತು ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ವಾಯಸೋ ಜಾಯತೇ ನರಃ।
ಕಾಂಸ್ಯಂ ಹೃತ್ವಾ ತು ದುರ್ಬದ್ಧಿರ್ಹಾರಿತೋ ಜಾಯತೇ ನರಃ॥ 13-173-101 (88400)
ರಾಜತಂ ಭಾಜನಂ ಹೃತ್ವಾ ಕಪೋತಃ ಸಂಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಹೃತ್ವಾ ತು ಕಾಂಚನಂ ಭಾಂಡಂ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-102 (88401)
ಪತ್ರೋರ್ಣಂ ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ಕೃಕಲತ್ವಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ।
ಕೌಶಿಕಂ ತು ತತೋ ಹೃತ್ವಾ ನರೋ ಜಾಯತಿ ವರ್ತಕಃ॥ 13-173-103 (88402)
ಅಂಶುಕಂ ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ಶುಕ್ರೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ।
ಚೋರಯಿತ್ವಾ ದುಕೂಲಂ ತು ಮೃತೋ ಹಂಸಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-104 (88403)
ಕ್ರೌಂಚಃ ಕಾರ್ಪಾಸಿಕಂ ಹೃತ್ವಾ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನವಃ।
ಚೋರಯಿತ್ವಾ ನರಃ ಪಟ್ಟಂ ತ್ವಾವಿಕಂ ಚೈವ ಭಾರತ। ಕ್ಷೌಮಂ ಚ ವಸ್ತ್ರಮಾದಾಯ ಶಶೋ ಜಂತುಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-173-105 (88404)
ವರ್ಣಾನ್ಹೃತ್ವಾ ತು ಪುರುಷೋ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಬರ್ಹಿಣಃ।
ಹೃತ್ವಾ ರಕ್ತಾನಿ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಜಾಯತೇ ಜೀವಜೀವಕಃ॥ 13-173-106 (88405)
ವರ್ಣಕಾದೀಂಸ್ತಥಾ ಗಂಧಾಂಶ್ಚೋರಯಿತ್ವೇಹ ಮಾನವಃ।
ಛುಂದುಂದರಿತ್ವಮಾಪ್ನೋತಿ ರಾಜಂʼಲ್ಲೋಭಪರಾಯಣಃ॥ 13-173-107 (88406)
ತತ್ರ ಜೀವತಿ ವರ್ಷಾಣಿ ತತೋ ದಶ ಚ ಪಂಚ ಚ।
ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಗತ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 109a ಚೋರಯಿತ್ವಾ ಪಯಶ್ಚಾಪಿ ಬಲಾಕಾ ಸಂಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 110a ಯಸ್ತು ಚೋರಯತೇ ತೈಲಂ ನರೋ ಮೋಹಸಮನ್ವಿತಃ। 110b ಸೋಪಿ ರಾಜನ್ಮೃತೋ ಜಂತುಸ್ತೈಲಪಾಯೀ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 111a ಅಶಸ್ತ್ರಂ ಪುರುಷಂ ಹತ್ವಾ ಸಶಸ್ತ್ರಃ ಪುರುಷಾಧಮಃ। 111b ಅರ್ಥಾರ್ಥೀ ಯದಿ ವಾ ವೈರೀ ಸ ಮೃತೋ ಜಾಯತೇ ಸ್ವರಃ॥ 112a ಖರೋ ಜೀವತಿ ವರ್ಷೇ ದ್ವೇ ತತಃ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ವಧ್ಯತೇ। 112b ಸ ಮೃತೋ ಮೃಗಯೋನೌ ತು ನಿತ್ಯೋದ್ವಿಗ್ನೋಽಭಿಜಾಯತೇ॥ 113a ಮೃಗೋ ವಧ್ಯತಿ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಗತೇ ಸಂವತ್ಸರೇ ತು ಸಃ। 113b ಹತೋ ಮೃಗಸ್ತತೋ ಮೀನಃ ಸೋಪಿ ಜಾಲೇನ ಬಧ್ಯತೇ॥ 114a ಮಾಸೇ ಚತುರ್ಥೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಶ್ವಾಪದಃ ಸಂಪ್ರಜಾಯತೇ। 114b ಶ್ವಾಪದೋ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ದ್ವೀಪೀ ವರ್ಷಾಣಿ ಪಂಚ ಚ॥ 115a ತತಸ್ತು ನಿಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಚೋದಿತಃ। 115b ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ತತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 116a ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಹತ್ವಾ ತು ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಯಮಸ್ಯ ವಿಷಯಂ ಗತಃ। 116b ಬಹೂನ್ಕ್ಲೇಶಾನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರಕಾನೇಕವಿಂಶತಿಂ॥ 117a ತತಃ ಪಶ್ಚಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಕೃಮಿಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ। 117b ಕೃಮಿರ್ವಿಂಶತಿವರ್ಷಾಣಿ ಭೂತ್ವಾ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ॥ 118a ಭೋಜನಂ ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ಮಕ್ಷಿಕಾ ಜಾಯತೇ ನರಃ। 118b ಮಕ್ಷಿಕಾಸಂಘವಶಗೋ ಬಹೂನ್ಮಾಸಾನ್ಭವತ್ಯುತ॥ 119a ತತಃ ಪಾಪಕ್ಷಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾನುಷತ್ವಮವಾಪ್ನುತೇ। 119b `ಭಕ್ಷ್ಯಂ ಹೃತ್ವಾ ತು ಪುರುಷೋ ಜಾಲಪಾಶಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 120a ಸ್ವಾದ್ಯಂ ಹೃತ್ವಾ ತು ಪುರುಷಶ್ಚೀರಪಾಶಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ।' 120b ಧಾನ್ಯಂ ಹೃತ್ವಾ ತು ಪುರುಷೋ ಲೋಮಶಃ ಸಂಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 121a ತಥಾ ಪಿಣ್ಯಾಕಸಂಮಿಶ್ರಮಶನಂ ಚೋರಯೇನ್ನರಃ। 121b ಸ ಜಾಯತೇ ಭೃತಿಧನೋ ದಾರುಣೋ ಮೂಷಿಕೋ ನರಃ॥ 122a ದಶನ್ವೈ ಮಾನುಷಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಸ ವಿಶಾಂಪತೇ। 122b ಘೃತಂ ಹೃತ್ವಾ ತು ದುರ್ಬುದ್ಧಿಃ ಕಾಕಮದ್ಗುಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 123a ಮತ್ಸ್ಯಮಾಂಸಮಥೋ ಹೃತ್ವಾ ಕಾಕೋ ಜಾಯತಿ ದುರ್ಮತಿಃ। 123b ಲವಣಂ ಚೋರಯಿತ್ವಾ ತು ಚಿರಿಕಾಕಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ। 124a ವಿಶ್ವಾಸೇನ ತು ನಿಕ್ಷಿಪ್ತಂ ಯೋ ವಿನಿಹ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ। 124b ಸ ಗತಾಯುರ್ನರಸ್ತಾತ ಮತ್ಸ್ಯಯೋನೌ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 125a ಮತ್ಸ್ಯಯೋನಿಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಮೃತೋ ಜಾಯತಿ ಮಾನುಷಃ। 125b ಮಾನುಷತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ಕ್ಷೀಣಾಯುರುಪಪದ್ಯತೇ॥ 126a ಪಾಪಾನಿ ತು ನರಾಃ ಕೃತ್ವಾ ತಿರ್ಯಗ್ಜಾಯಂತಿ ಭಾರತ। 126b ನ ಚಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಯಾಣಾಂತೇ ಧರ್ಮಂ ಜಾನಂತಿ ಕಂಚನ॥ 127a ಯೇ ಪಾಪಾನಿ ನರಾಃ ಕೃತ್ವಾ ನಿರಸ್ಯಂತಿ ವ್ರತೈಃ ಸದಾ। 127b ಸುಖದುಃಖಸಮಾಯುಕ್ತಾ ವ್ಯಥಿತಾಸ್ತೇ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 128a ಅಪುಮಾಂಸಃ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಂಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚಾಪಿ ನ ಸಂಶಯಃ। 128b ನರಾಃ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ ಲೋಭಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 129a ವರ್ಜಯಂತಿ ಚ ಪಾಪಾನಿ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಯೇ ನರಾಃ। 129b ಅರೋಗಾ ರೂಪವಂತಸ್ತೇ ಧನಿನಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 130a ಸ್ತ್ರಿಯೋಽಪ್ಯೇತೇನ ಕಲ್ಪೇನ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಮವಾಪ್ನುಯುಃ। 130b ಏತೇಷಾಮೇವ ಜಂತೂನಾಂ ಭಾರ್ಯಾತ್ವಮುಪಯಾಂತಿ ತಾಃ॥ 131a ಪರಸ್ವಹರಣೇ ದೋಷಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ। 131b ಏತದ್ಧಿ ಲೇಶಮಾತ್ರೇಣ ಕಥಿತಂ ತೇ ಮಯಾಽನಘ॥ 132a ಅಪರಸ್ಮಿನ್ಕಥಾಯೋಗೇ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋಷ್ಯಸಿ ಭಾರತ। 132b ಏತನ್ಮಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಗದತಃ ಪುರಾ॥ 133a ಸುರರ್ಷೀಣಾಂ ಶ್ರುತಂ ಮಧ್ಯೇ ಪೃಷ್ಟಶ್ಚಾಪಿ ಯಥಾತಥಂ। 133b ಮಯಾಽಪಿ ತಚ್ಚ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಯಥಾವದನುವರ್ಣಿತಂ। 133c ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮೇ ಕುರು ಮನಃ ಸದಾ॥ ॥ 13-173-108 (88407)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 173 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-173-13 ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ರೋದಿತ್ವೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-32 ಜೀವಃ ಸ ಭಗವನ್ಕ್ವಸ್ಥಃ ಸುಖದುಃಖೇ ಸಮಶ್ನುತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-51 ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಯಃ ಪಾಪಂ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-52 ಪ್ರಾಕ್ ಶ್ವಾ ಭವತಿ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-58 ಕುಂಭೀರೋ ನಕ್ರಃ॥ 7-173-64 ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ಮೂಷಿಕಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-65 ಸಂಸಾರಾಣಾಂ ಶತಂ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-173-99 ನಿಷ್ಪಾವಂ ರಾಜಮಾಷಂ। ಹಲಗೋಲಕಃ ದೀರ್ಘಪುಚ್ಛೋ ಗೋಲರೂಪೀ ಕೀಟವಿಶೇಷಃ॥ 7-173-100 ಕುಂಭೋಲೂಕ ಉಲೂಕಜಾತಿಭೇದಃ॥ 7-173-101 ಹಾರಿತಃ ಪಕ್ಷಿವಿಶೇಷಃ॥ 7-173-103 ಪತ್ರೋರ್ಮಂ ಧೌತಕೌಶೇಯಂ॥ 7-173-106 ವರ್ಣಾನ್ ಹರಿತಾಲಾದೀನ್॥ 7-173-122 ಕಾಕಮದ್ಗುಃ ಶೃಂಗವಾನ್ ಜಲಪಕ್ಷೀ॥ 7-173-128 ಅಸಂವಾಸಾಃ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 174
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.174. ಅಧ್ಯಾಯಃ 174
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬೃಹಸ್ಪತಿನಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಾದೇರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋಽನ್ನದಾನಸ್ಯ ಚ ಪಾಪಪರಿಹಾರೋಪಾಯತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅಧರ್ಮಸ್ಯ ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮನ್ಕಥಿತಾ ಮೇ ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಧರ್ಮಸ್ಯ ತು ಗತಿಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವದತಾಂವರ॥ 13-174-1 (88408)
ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಾಣಿ ಪಾಪಾನಿ ಕಥಂ ಯಾಂತಿ ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಚ ಕೃತೇನೇಹ ಕೇನ ಯಾಂತಿ ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-174-2 (88409)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-174-3x (7376)
ಕೃತ್ವಾ ಪಾಪಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಅಧರ್ಮವಶಮಾಗತಃ।
ಮನಸಾ ವಿಪರೀತೇನ ನಿರಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-174-3 (88410)
ಮೋಹಾದಧರ್ಮಂ ಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಪುನಃ ಸಮನುತಪ್ಯತೇ।
ಮನಃಸಮಾಧಿಸಂಯುಕ್ತೋ ನ ಸ ಸೇವೇತ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-174-4 (88411)
[ಯಥಾಯಥಾ ಮನಸ್ತಸ್ಯ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಗರ್ಹತೇ।
ತಥಾತಥಾ ಶರೀರಂ ತು ತೇನಾಧರ್ಮೇಣ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-174-5 (88412)
ಯದಿ ವ್ಯಾಹರತೇ ರಾಜನ್ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಧರ್ಮವಾದಿನಾಂ।
ತತೋಽಧರ್ಮಕೃತಾತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಮಪವಾದಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥] 13-174-6 (88413)
ಯಥಾಯಥಾ ನರಃ ಸಂಯಗಧ್ರಮಮನುಭಾಷತೇ।
ಸಮಾಹಿತೇನ ಮನಸಾ ವಿಮುಚ್ಯೇತ ತಥಾತಥಾ।
ಭುಜಂಗ ಇವ ನಿರ್ಮೋಕಾತ್ಪೂರ್ವಭುಕ್ತಾಜ್ಜರಾನ್ವಿತಾತ್॥ 13-174-7 (88414)
ದತ್ತ್ವಾ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ದಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಮನಃಸಮಾಧಿಸಂಯುಕ್ತಃ ಸುಗತಿಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-174-8 (88415)
ಪ್ರದಾನಾನಿ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಾನಿ ದತ್ತ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ನರಃ ಕೃತ್ವಾಽಪ್ಯಕಾರ್ಯಾಣಿ ತತೋ ಧರ್ಮೇಣ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-174-9 (88416)
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ದಾನಾನಾಮನ್ನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮುದಾಹೃತಂ।
ಪೂರ್ವಮನ್ನಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಮೃಜುನಾ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-174-10 (88417)
ಪ್ರಾಣಾ ಹ್ಯನ್ನಂ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಸ್ಮಾಜ್ಜಂತುಶ್ಚ ಜಾಯತೇ।
ಅನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತೋ ಲೋಕಸ್ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-174-11 (88418)
ಅನ್ನಮೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ದೇವರ್ಷಿಪಿತೃಮಾನವಾಃ।
ಅನ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರದಾನೇನ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನೋತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-174-12 (88419)
ನ್ಯಾಯಲಬ್ಧಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋಽನ್ನಮುತ್ತಮಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸಮುಪೇತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ॥ 13-174-13 (88420)
ಯಸ್ಯ ಹ್ಯನ್ನಮುಪಾಶ್ನಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಶತಂ ದಶ।
ಹೃಷ್ಟೇನ ಮನಸಾ ದತ್ತಂ ನ ಸ ತಿರ್ಯಗ್ಗತಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-174-14 (88421)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶ ಭೋಜ್ಯ ನರರ್ಷಭ।
ನರೋಽಧರ್ಮಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯೇತ ಯೋಗೇಷ್ವಭಿರತಃ ಸದಾ॥ 13-174-15 (88422)
ಭೈಕ್ಷ್ಯೇಣಾನ್ನಂ ಸಮಾಹೃತ್ಯ ದದ್ಯಾದನ್ನಂ ದ್ವಿಜೇಷು ವೈ।
ಸುವರ್ಣದಾನಾತ್ಪಾಪಾನಿ ನಶ್ಯಂತಿ ಸುಬಹೂನ್ಯಪಿ॥ 13-174-16 (88423)
ದತ್ತ್ವಾ ವೃತ್ತಿಕರೀಂ ಭೂಮಿಂ ಪಾತಕೇನಾಪಿ ಮುಚ್ಯತೇ।
ಪಾರಾಯಣೈಶ್ಚ ವೇದಾನಾಂ ಮುಚ್ಯತೇ ಪಾತಕೈರ್ದ್ವಿಜಃ॥ 13-174-17 (88424)
ಗಾಯತ್ರ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಲಕ್ಷೇಣ ಗೋಸಹಸ್ರಸ್ಯ ತರ್ಪಣಾತ್।
ವೇದಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾಪಯಿತ್ವಾ ತು ಶುದ್ಧಾನ್ವಿಪ್ರಾನ್ಯಥಾರ್ಥತಃ॥ 13-174-18 (88425)
ಸರ್ವತ್ಯಾಗಾದಿಭಿಶ್ಚೈವ ಮುಚ್ಯತೇ ಪಾತಕೈರ್ದ್ವಿಜಃ।
ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಂ ಪರಂ ಹ್ಯೇಷಾಂ ತಸ್ಮಾದ್ದಾನಂ ಪರಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-174-19 (88426)
ಅಹಿಂಸನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ವಾನಿ ನ್ಯಾಯೇನ ಪರಿಪಾಲ್ಯ ಚ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ತರಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮನ್ನಂ ಯೋ ವೈ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-174-20 (88427)
ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ವೇದವೃದ್ಧೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯತಃ ಸುಸಮಾಹಿತಃ।
ತೇನಾಪೋಹತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಂದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಪಾಂಡವ॥ 13-174-21 (88428)
ಷಡ್ಭಾಗಪರಿಶುದ್ಧಂ ಚ ಕೃಷೇರ್ಭಾಗಮುಪಾರ್ಜಿತಂ।
ವೈಶ್ಯೋಽದದದ್ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಪರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-174-22 (88429)
ಅವಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಣಸಂದೇಹಂ ಕಾರ್ಕಶ್ಯೇನ ಸಮಾರ್ಜಿತಂ।
ಅನ್ನಂ ದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಶೂದ್ರಃ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-174-23 (88430)
ಔರಸೇನ ಬಲೇನಾನ್ನಮರ್ಜಯಿತ್ವಾಽವಿಹಿಂಸಕಃ।
ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ವಿಪ್ರೇಭ್ಯೋ ನ ಸ ದುರ್ಗಾಣಿ ಪಶ್ಯತಿ॥ 13-174-24 (88431)
ನ್ಯಾಯೇನೈವಾಪ್ತಮನ್ನಂ ತು ನರೋ ಹರ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ।
ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ವೇದವೃದ್ಧೇಭ್ಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-174-25 (88432)
ಅನ್ನಮೂರ್ಜಸ್ಕರಂ ಲೋಕೇ ದತ್ತ್ವೋರ್ಜಸ್ವೀ ಭವೇನ್ನರಃ।
ಸತಾಂ ಪಂಥಾನಮಾವೃತ್ಯ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-174-26 (88433)
`ಶೂದ್ರಾನ್ನಂ ನೈವ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ವಿಪ್ರೈರ್ಧರ್ಮಪರಾಯಣೈಃ।
ಆಪದ್ಯೇವ ಸ್ವದಾಸಾನಾಂ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಸ್ವಯಮುದ್ಯತೈಃ॥ 13-174-27 (88434)
ದಾನವದ್ಭಿಃ ಕೃತಃ ಪಂಥಾ ಯೇನ ಯಾಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತೇ ಹಿ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ದಾತಾರಸ್ತೇಭ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-174-28 (88435)
ಸರ್ವಾವಸ್ಥಂ ಮನುಷ್ಯೇಣ ನ್ಯಾಯೇನಾನ್ನಮುಪಾರ್ಜಿತಂ।
ಕಾರ್ಯಂ ಪಾತ್ರಾಗತಂ ನಿತ್ಯಮನ್ನಂ ಹಿ ಪರಮಾ ಗತಿಃ॥ 13-174-29 (88436)
ಅನ್ನಸ್ಯ ಹಿ ಪ್ರದಾನೇನ ನರೋ ರೌದ್ರಂ ನ ಸೇವತೇ।
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಮನ್ಯಾಯಪರಿವರ್ಜಿತಂ॥ 13-174-30 (88437)
ಯತೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂರ್ವಂ ಹಿ ಭೋಕ್ತುಮನ್ನಂ ಗೃಹೀ ಸದಾ।
ಅವಂಧ್ಯಂ ದಿವಸಂ ಕುರ್ಯಾದನ್ನಪಾನೀಯದಾನತಃ॥ 13-174-31 (88438)
ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ದಶಶತಂ ನರೋ ವೇದವಿದಾಂ ನೃಪ।
ನ್ಯಾಯವಿದ್ಧರ್ಮವಿದುಷಾಮಿತಿಹಾಸವಿದಾಂ ತಥಾ॥ 13-174-32 (88439)
ನ ಯಾತಿ ನರಕಂ ಘೋರಂ ಸಂಸಾರಾಂಶ್ಚ ನ ಸೇವತೇ।
ಸರ್ವಕಾಮಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾಪ್ಯಶ್ನುತೇ ಸುಖಂ॥ 13-174-33 (88440)
ಏವಂ ಸುಖಸಮಾಯುಕ್ತೋ ರಮತೇ ವಿಗತಜ್ವರಃ।
ರೂಪವಾನ್ಕೀರ್ತಿಮಾಂಶ್ಚೈವ ಧನವಾಂಶ್ಚೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-174-34 (88441)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಮನ್ನದಾನಫಲಂ ಮಹೂತ್।
ಮೂಲಮೇತತ್ತು ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪ್ರದಾನಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ॥ ॥ 13-174-35 (88442)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 117 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-174-12 ಪ್ರದಾನೇನ ರಂತಿದೇವೋ ದಿವಂ ಗತಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 175
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.175. ಅಧ್ಯಾಯಃ 175
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಬೃಹಸ್ಪತೀನಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯಹಿಂಸಾಪ್ರಶಂಸನಂ। 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅಹಿಂಸಾ ವೈದಿಕಂ ಕರ್ಮ ಧ್ಯಾನಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಃ।
ತಪೋಽಥ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-175-1 (88443)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-175-2x (7377)
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪೃಥಗ್ದ್ವಾರಾಣಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಶೃಣು ಸಂಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಾನಿ ಷಡೇವ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-175-2 (88444)
ಹಂತ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಜಂತೋರಹಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನುತ್ತಮಂ।
ಅಹಿಂಸಾಪಾಶ್ರಯಂ ಧರ್ಮಂ ದಾಂತೋ ವಿದ್ವಾನ್ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-175-3 (88445)
ತ್ರಿದಂಡಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ನಿಧಾಯ ಪುರುಷಃ ಶುಚಿಃ।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಚ ಸಂಯಂಯ ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುತೇ॥ 13-175-4 (88446)
ಅಹಿಂಸಕಾನಿ ಭೂತಾನಿ ದಂಡೇನ ವಿನಿಹಂತಿ ಯಃ।
ಆತ್ಮನಃ ಸುಖಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ನ ಸುಖೀ ಭವೇತ್॥ 13-175-5 (88447)
ಆತ್ಮೋಪಮಸ್ತು ಭೂತೇಷು ಯೋ ವೈ ಭವತಿ ಪೂರುಷಃ।
ತ್ಯಕ್ತದಂಡೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಃ ಸ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸುಖಮೇಧತೇ॥ 13-175-6 (88448)
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯತಃ।
ದೇವಾಽಪಿ ಮಾರ್ಗೇ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಪದಸ್ಯ ಪದೇಷಿಣಃ॥ 13-175-7 (88449)
ನ ತತ್ಪರಸ್ಯ ಸಂದಧ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ಯದಾತ್ಮನಃ।
ಏಷ ಸಾಂಗ್ರಾಹಿಕೋ ಧರ್ಮಃ ಕಾಮಾದನ್ಯಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-175-8 (88450)
ಪ್ರಖ್ಯಾಪನೇ ಚ ದಾನೇ ಚ ಸುಖದುಃಖೇ ಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೇ।
ಆತ್ಮೌಪಂಯೇನ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಮಾಣಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-175-9 (88451)
ಯಥಾ ಪರಃ ಪ್ರಕ್ರಮತೇ ಪರೇಷು
ತಥಾ ಪರೇ ಪ್ರಕ್ರಮಂತೇ ಪರಸ್ಮಿನ್।
ನಿಷೇವತೇ ಸ್ವಸಮಾಂ ಜೀವಲೋಕೇ
ಯಥಾ ಧರ್ಮೋ ನೈಪುಣೇನೋಪದಿಷ್ಟಃ। 13-175-10 (88452)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-175-11x (7378)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಂ ಸುರಗುರುಧರ್ಮರಾಜಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ದಿವಾಮಚಕ್ರಮೇ ಧೀಮಾನ್ಪಶ್ಯತಾಮೇವ ನಸ್ತದಾ॥ ॥ 13-175-11 (88453)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 175 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-175-7 ಸರ್ವೇಷಾಂ ಭೂತಾನಾಮಾತ್ಮಭೂತಸ್ಯಾಽಽದುಃಖೇನೇವ ಪರದುಃಖೇನಾಪ್ಯುದ್ವಿಜತಃ॥ 7-175-10 ಹಿಂಸಿತೋ ಹಿನಸ್ತಿ ಪಾಲಿತಃ ಪಾಲಯತಿ ತಸ್ಮಃತ್ಪಾಲಯೇದೇವ ನೋ ಹಿಂಸಯೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 176
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.176. ಅಧ್ಯಾಯಃ 176
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುದಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಹಿಂಸಾಯಾ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಸ್ಯ ಚ ಗರ್ಹಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಶರತಲ್ಪೇ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾರಾಜ ಪಪ್ರಚ್ಛ ವದತಾಂವರಃ॥ 13-176-1 (88454)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-176-2x (7379)
ಋಷಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ದೇವಾಃ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮಹಾಮತೇ।
ಅಹಿಂಸಾಲಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಂ ವೇದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯದರ್ಶನಾತ್॥ 13-176-2 (88455)
ಕರ್ಮಣಾ ನ ನರಃ ಕುರ್ವನ್ಹಿಂಸಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ।
ವಾಚಾ ಚ ಮನಸಾ ಚೈವಂ ತತೋ ದುಃಖಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-176-3 (88456)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-176-4x (7380)
ಚತುರ್ವಿಧೇಯಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಹ್ಯಹಿಂಸಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ।
ಏಕೈಕತೋಽಪಿ ವಿಭ್ರಷ್ಟಾ ನ ಭವತ್ಯರಿಸೂದನ॥ 13-176-4 (88457)
ಯಥಾ ಸರ್ವಶ್ಚತುಷ್ಪಾದ್ವೈ ತ್ರಿಭಿಃ ಪಾದೈರ್ನ ತಿಷ್ಠತಿ।
ತಥೈವೇಯಂ ಮಹೀಪಾಲ ಕಾರಣೈಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತ್ರಿಭಿಃ॥ 13-176-5 (88458)
ಯಥಾ ನಾಗಪದೇಽನ್ಯಾನಿ ಪದಾನಿ ಪದಗಾಮಿನಾಂ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಪಿಧೀಯಂತೇ ಪದಜಾತಾನಿ ಕೌಂಜರೇ॥ 13-176-6 (88459)
ಏವಂ ಲೋಕೇಷ್ವಹಿಂಸಾ ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಧರ್ಮತಃ ಪುರಾ।
ಕರ್ಂಣಾ ಲಿಪ್ಯತೇ ಜಂತುರ್ವಾಚಾ ಚ ಮನಸಾಽಪಿ ಚ॥ 13-176-7 (88460)
ಪೂರ್ವಂ ತು ಮನಸಾ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತ್ಯಜೇದ್ವಾಚಾಽಥ ಕರ್ಮಣಾ।
`ಹಿಂಸಾಂ ತು ನೋಪಯುಂಜೀತ ತಥಾ ಹಿಂಸಾ ಚತುರ್ವಿಧಾ॥ 13-176-8 (88461)
ಕಾಯೇ ಮನಸಿ ವಾಕ್ಯೇಽಪಿ ದೋಷಾ ಹ್ಯೇತೇ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ'।
[ನ ಭಕ್ಷಯತಿ ಯೋ ಮಾಂಸಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಸ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-176-9 (88462)
ತ್ರಿಕಾರಣಂ ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ।
ಮನೋ ವಾಚಿ ತಥಾಽಽಸ್ವಾದೇ ದೋಷಾ ಹ್ಯೇಷು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥] 13-176-10 (88463)
ನ ಭಕ್ಷಯಂತ್ಯತೋ ಮಾಂಸಂ ತಪೋಯುಕ್ತಾ ಮನೀಷಿಣಃ।
ದೋಷಾಂಸ್ತು ಭಕ್ಷಣೇ ರಾಜನ್ಮಾಂಸಸ್ಯೇಹ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-176-11 (88464)
ಪುತ್ರ ಮಾಂಸೋಪಮಂ ಜಾನನ್ಖಾದತೇ ಯೋ ವಿಚೇತನಃ।
ಮಾಂಸಂ ಮೋಹಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಸೋಽಧಮಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-176-12 (88465)
ಪಿತೃಮಾತೃಸಮಾಯೋಗೇ ಪುತ್ರತ್ವಂ ಜಾಯತೇ ಯಥಾ।
ಹಿಂಸಾಂ ಕೃತ್ವಾಽವಶಃ ಪಾಪೋ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಜಾಯತೇ ತಥಾ॥ 13-176-13 (88466)
ರಸಶ್ಚ ಹೃದಿ ಜಿಹ್ವಾಯಾ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಯತೇ ಯಥಾ।
ತಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ನಿಯತಂ ರಾಗೋ ಹ್ಯಾಸ್ವಾದಿತಾದ್ಭವೇತ್॥ 13-176-14 (88467)
ಸಂಸ್ಕೃತಾಸಂಸ್ಕೃತಾಃ ಪಕ್ವಾ ಲವಣಾಲವಣಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಯಥಾ ಭಾವಾಸ್ತಥಾ ಚಿತ್ತಂ ನಿರುಧ್ಯತೇ॥ 13-176-15 (88468)
ಭೇರೀಮೃದಂಗಶಬ್ದಾಂಶ್ಚ ತಂತ್ರೀಶಬ್ದಾಂಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಾನ್।
ನಿಷೇವಿಷ್ಯಂತಿ ವೈ ಮಂದಾ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಾಃ ಕಥಂ ನರಾಃ॥ 13-176-16 (88469)
`ಪರೇಷಾಂ ಧನಧಾನ್ಯಾನಾಂ ಹಿಸಕಾಃ ಸ್ತಾವಕಾಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಶಂಸಕಾಶ್ಚ ಮಾಂಸಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ॥' 13-176-17 (88470)
ಅಚಿಂತಿತಮನಿರ್ದಿಷ್ಟಮಸಂಕಲ್ಪಿತಮೇವ ಚ।
ರಸಗೃದ್ಧ್ಯಾಽಭಿಭೂತಾ ಯೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಫಲಾರ್ಥಿನಃ॥ 13-176-18 (88471)
ಪ್ರಶಂಸಾ ಹ್ಯೇವ ಮಾಂಸಸ್ಯ ದೋಷಕಲ್ಪಫಲಾನ್ವಿತಾ॥ 13-176-19 (88472)
`ಭಸ್ಮ ವಿಷ್ಠಾ ಕೃಮಿರ್ವಾಽಪಿ ನಿಷ್ಠಾ ಯಸ್ಯೇದೃಶೀ ಧ್ರುವಾ।
ಸ ಕಾಯಃ ಪರಪೀಡಾಭಿಃ ಕಥಂ ಧಾರ್ಯೋವಿಪಶ್ಚಿತಾ॥' 13-176-20 (88473)
ಜೀವಿತಂ ಹಿ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಬಹವಃ ಸಾಧವೋ ಜನಾಃ।
ಸ್ವಮಾಂಸೈಃ ಪರಮಾಂಸಾನಿ ಪರಿಪಾಲ್ಯ ದಿವಂ ಗತಾಃ॥ 13-176-21 (88474)
ಏವಮೇಷಾ ಮಹಾರಾಜ ಚತುರ್ಭಿಃ ಕಾರಣೈಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ಅಹಿಂಸಾ ತವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಸರ್ವಧರ್ಮಾನುಸಂಹಿತಾ॥ ॥ 13-176-22 (88475)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 176 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-176-4 ಮನಸಾ ವಚಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ಭಕ್ಷಣೇನೇತಿ ಚತುರ್ವಿಧಾ ಹಿಂಸಾ। ತತ್ರ ಏಕೇನ ತ್ಯಕ್ತಾ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ತ್ಯಕ್ತಾ ನ ಭವತಿ॥ 7-176-6 ನಾಗಪದೇ ಗಜಪದೇ ಕ್ಷುದ್ರಪದಾನಾಮಿವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸಮಾವೇಶೋ ಭವತಿ ಅಹಿಂಸಾಯಾಂ। ಕೌಂಜರೇ ಪದೇ ದತ್ತೇ ಸತಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪದಾನಿ ಯಥಾ ಪಿಧೀಯಂತೇ ಏವಂ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಾಃ ಪಿಧೀಯಂತೇ॥ 7-176-13 ಯಥಾ ತ್ರೀಪುಂಯೋಗೇ ನಾಂತರೀಯಕಂ ಪುತ್ರಜನ್ಮ ಏವಂ ಹಿಂಸಕಸ್ಯ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಪಾಪಯೋನೌ ಜನ್ಮೇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 177
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.177. ಅಧ್ಯಾಯಃ 177
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಾಭಕ್ಷಣಯೋಃ ಕ್ರಮೇಣ ನಿಂದಾಪ್ರಶಂಸನೇ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ ಬಹುಶಸ್ತ್ವಯಾ।
ಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ಚ ಭವಾನಾಹ ಪಿತೄಣಾಂ ಮಾಂಸಮೀಪ್ಸಿತಂ॥ 13-177-1 (88476)
ಮಾಂಸೈರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಃ ಪುರಾ।
ಅಹತ್ವಾ ಚ ಕುತೋ ಮಾಂಸಮೇವಮೇತದ್ವಿರುಧ್ಯತೇ॥ 13-177-2 (88477)
ಜಾತೋ ನಃ ಸಂಶಯೋ ಧರ್ಮೇ ಮಾಂಸಸ್ಯ ಪರಿವರ್ಜನೇ।
ದೋಷೋ ಭಕ್ಷಯತ ಕಃ ಸ್ಯಾತ್ಕಶ್ಚಾಭಕ್ಷಯತೋ ಗುಣಃ॥ 13-177-3 (88478)
ಹತ್ವಾ ಭಕ್ಷಯತೋ ವಾಽಪಿ ಪರೇಣೋಪಹೃತಸ್ಯ ವಾ।
ಹನ್ಯಾದ್ವಾ ಯಃ ಪರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಕ್ರೀತ್ವಾ ವಾ ಭಕ್ಷಯೇನ್ನರಃ॥ 13-177-4 (88479)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾಽನಘ।
ನಿಶ್ಚಯೇನ ಚಿಕೀರ್ಷಾಮಿ ಧರ್ಮಮೇತಂ ಸನಾತನಂ॥ 13-177-5 (88480)
ಕಥಮಾಯುರವಾಪ್ನೋತಿ ಕಥಂ ಭವತಿ ಸತ್ವವಾನ್।
ಕಥಮವ್ಯಂಗತಾಮೇತಿ ಲಕ್ಷಣ್ಯೋ ಜಾಯತೇ ಕಥಂ॥ 13-177-6 (88481)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-177-7x (7381)
ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣಾದ್ರಾಜನ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಕುರುನಂದನ।
ತಂ ಮೇ ಶೃಣು ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ವಿಧಿರುತ್ತಮಃ॥ 13-177-7 (88482)
ರೂಪಮವ್ಯಂಗತಾಮಾಯುರ್ಬುದ್ಧಿಂ ಸತ್ವಂ ಬಲಂ ಸ್ಮೃತಿಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತುಕಾಮೈರ್ನರೈರ್ಹಿಂಸಾ ವರ್ಜನೀಯಾ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-177-8 (88483)
ಋಷೀಣಾಮತ್ರ ಸಂವಾದೋ ಬಹುಶಃ ಕುರುನಂದನ।
ಬಭೂವ ತೇಷಾಂ ತು ಮತಂ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-177-9 (88484)
ಯೋ ಯಜೇತಾಶ್ವಮೇಧೇನ ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಯತವ್ರತಃ।
ವರ್ಜಯೇನ್ಮಧು ಮಾಂಸಂ ಚ ಸಮಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-177-10 (88485)
ಸಪ್ತರ್ಷಯೋ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಮರೀಚಿಪಾಃ।
ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣಂ ರಾಜನ್ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-177-11 (88486)
ನ ಭಕ್ಷಯತಿ ಯೋ ಮಾಂಸಂ ನ ಚ ಹನ್ಯಾನ್ನ ಘಾತಯೇತ್।
ತನ್ಮಿತ್ರಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-177-12 (88487)
ಅಧೃಷ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವಾಸ್ಯಃ ಸರ್ವಜಂತುಷು।
ಸಾಧೂನಾಂ ಸಂಮತೋ ನಿತ್ಯಂ ಭವೇನ್ಮಾಂಸಂ ವಿವರ್ಜಯನ್॥ 13-177-13 (88488)
ಸ್ವಮಾಂಸಂ ಪರಮಾಂಸೇನ ಯೋ ವರ್ಧಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಅವಿಶ್ವಾಸ್ಯೋಽವಸೀದೇತ್ಸ ಇತಿ ಹೋವಾಚ ನಾರದಃ॥ 13-177-14 (88489)
ದದಾತಿ ಯಜತೇ ಚಾಪಿ ತಪಸ್ವೀ ಚ ಭವತ್ಯಪಿ।
ಮಧುಮಾಂಸನಿವೃತ್ತ್ಯೇತಿ ಪ್ರಾಹ ಚೈವಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ॥ 13-177-15 (88490)
ಮಾಸಿಮಾಸ್ಯಶ್ವಮೇಧೇನ ಯೋ ಯಜೇತ ಶತಂ ಸಮಾಃ।
ನ ಖಾದತಿ ಚ ಯೋ ಮಾಂಸಂ ಸಮಮೇತನ್ಮತಂ ಮಮ॥ 13-177-16 (88491)
ಸದಾ ಯಜತಿ ಸತ್ರೇಣ ಸದಾ ದಾನಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಸದಾ ತಪಸ್ವೀ ಭವತಿ ಮದ್ಯಮಾಂಸವಿವರ್ಜನಾತ್॥ 13-177-17 (88492)
ಸರ್ವೇ ವೇದಾ ನ ತತ್ಕುರ್ಯುಃ ಸರ್ವೇ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಯೋ ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಮಾಂಸಾನಿ ಪಶ್ಚಾದಪಿ ನಿವರ್ತತೇ॥ 13-177-18 (88493)
`ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇಽಪಿ ದುಷ್ಕರಂ ಕುರುತೇ ತಪಃ।'
ದುಷ್ಕರಂ ಚ ರಸಜ್ಞೇನ ಮಾಂಸಸ್ಯ ಪರಿವರ್ಜನಂ।
ಚರ್ತುಂ ವ್ರತಮಿದಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವಪ್ರಾಣ್ಯಭಯಪ್ರದಂ॥ 13-177-19 (88494)
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯೋ ವಿದ್ವಾಂದದಾತ್ಯಭಯದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ದಾತಾ ಭವತಿ ಲೋಕೇ ಸ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಏವಂ ವೈ ಪರಮಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-177-20 (88495)
ಪ್ರಾಣಾ ಯಥಾಽಽತ್ಮನೋಽಭೀಷ್ಟಾ ಭೂತಾನಾಮಪಿ ವೈ ತಥಾ।
ಆತ್ಮೌಪಂಯೇನ ಗಂತವ್ಯಂ ಬುದ್ಧಿಮದ್ಭಿಃ ಕೃತಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-177-21 (88496)
ವಿಕೀರ್ಣಕರ್ಣಕೇನಾಪಿ ತೃಣಮಸ್ಪಂದನೇ ಭಯಂ।
ಕಿಂ ಪುನರ್ಹನ್ಯಮಾನಾನಾಂ ತರಸಾ ಜೀವಿತಾರ್ಥಿನಾಂ।
ಅರೋಗಾಣಾಮಪಾಪಾನಾಂ ಪಾಪೈರ್ಮಾಂಸೋಪಜೀವಿಭಿಃ॥ 13-177-22 (88497)
ಮೃತ್ಯುತೋ ಭಯಮಸ್ತೀತಿ ಶಂಕಾಯಾಂ ದುಃಖಮುತ್ತರಂ।
ಧರ್ಮಸ್ಯಾಯತನಂ ತಸ್ಮಾನ್ಮಾಂಸಸ್ಯ ಪರಿವರ್ಜನಂ॥ 13-177-23 (88498)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾಽಹಿಂಸಾ ಪರಂ ತಪಃ।
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ಸತ್ಯಂ ತತೋ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-177-24 (88499)
ನ ಹಿ ಮಾಂಸಂ ತೃಣಾತ್ಕಾಷ್ಠಾದುಪಲಾದ್ವಾಽಪಿ ಜಾಯತೇ।
ಹತ್ವಾ ಜಂತುಂ ತತೋ ಮಾಂಸಂ ತಸ್ಮಾದ್ದೋಷಸ್ತು ಭಕ್ಷಣೇ॥ 13-177-25 (88500)
ಸ್ವಾಹಾಸ್ವಾಧಾಮೃತಭುಜೋ ದೇವಾಃ ಸತ್ಯಾರ್ಜವಪ್ರಿಯಾಃ।
ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಭಯಾನ್ಮುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಭೂತಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-177-26 (88501)
ಕಾಂತಾರೇಷ್ವಥ ಘೋರೇಷು ದುರ್ಗೇಷು ಗಹನೇಷು ಚ।
ರಾತ್ರಾವಹನಿ ಸಂಧ್ಯಾಸು ಚತ್ವರೇಷು ಸಭಾಸು ಚ॥ 13-177-27 (88502)
ಉದ್ಯತೇಷು ಚ ಶಸ್ತ್ರೇಷು ಮೃಗವ್ಯಾಲಹತೇಷು ಚ।
ಅಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಾದ್ರಾಜನ್ನ ಭಯಂ ತೇಷು ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-177-28 (88503)
ಶರಣ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಶ್ವಾಸ್ಯಃ ಸರ್ವಜಂತುಷು।
ಅನುದ್ವೇಗಕರೋ ಲೋಕೇ ನ ಚಾಪ್ಯುದ್ವಿಜತೇ ಸದಾ॥ 13-177-29 (88504)
ಯದಿ ಚೇತ್ಸ್ವಾದಕೋ ನ ಸ್ಯಾನ್ನ ತದಾ ಘಾತಕೋ ಭವೇತ್।
ಘಾತಕಃ ಖಾದಕಾರ್ಥಾಯ ತದ್ಧಾತಯತಿ ವೈ ನರಃ॥ 13-177-30 (88505)
ಅಭಕ್ಷ್ಯಮೇತದಿತಿ ವೈ ಇತಿ ಹಿಂಸಾ ನಿವರ್ತತೇ।
ಖಾದಕಕ್ರಮತೋ ಹಿಂಸಾ ಮೃಗಾದೀನಾಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-177-31 (88506)
ಯಸ್ಮಾದ್ಗ್ರಸತಿ ಚೈವಾಯುರ್ಹಿಂಸಕಾನಾಂ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿವರ್ಜಯೇನ್ಮಾಂಸಂ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-177-32 (88507)
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ರೌದ್ರಾಃ ಪ್ರಾಣಿವಿಹಿಂಸಕಾಃ।
ಉದ್ವೇಜಕಾಸ್ತು ಭೂತಾನಾಂ ಯಥಾ ವ್ಯಾಲಮೃಗಾಸ್ತಥಾ॥ 13-177-33 (88508)
ಲೋಭಾದ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಾದ್ವಾ ಬಲವೀರ್ಯಾರ್ಥಮೇವ ಚ।
ಸಂಸರ್ಗಾದಥ ಪಾಪಾನಾಮಧರ್ಮೋ ರುಚಿತೋ ನೃಣಾಂ॥ 13-177-34 (88509)
ಸ್ವಮಾಂಸಂ ಪರಮಾಂಸೇನ ಯೋ ವರ್ಧಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಉದ್ವಿಗ್ನರಾಷ್ಟ್ರೇ ವಸತಿ ಯತ್ರ ಯತ್ರಾಭಿಜಾಯತೇ॥ 13-177-35 (88510)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಾಮಾಯುಷ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್।
ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣಂ ಪ್ರಾಹುರ್ನಿಯತಾಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ॥ 13-177-36 (88511)
ಇದಂ ತು ಖಲು ಕೌಂತೇಯ ಶ್ರುತಮಾಸೀತ್ಪುರಾ ಮಯಾ।
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ವದತೋ ಯೇ ದೋಷಾ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣೇ॥ 13-177-37 (88512)
ಯೋ ಹಿ ಖಾದತಿ ಸಾಂಸಾನಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಜೀವಿತೈಷಿಣಾಂ।
ಸದಾ ಭವತಿ ವೈ ಪಾಪಃ ಪ್ರಾಣಿಹಂತಾ ತಥೈವ ಸಃ॥ 13-177-38 (88513)
ಧನೇನ ಕ್ರಯಿಕೋ ಹಂತಿ ಖಾದಕಶ್ಚೋಪಭೋಗತಃ।
ಘಾತಕೋ ವಧಬಂಧಾಭ್ಯಾಮಿತ್ಯೇಷ ತ್ರಿವಿಧೋ ವಧಃ॥ 13-177-39 (88514)
ಅಖಾದನ್ನನುಮೋದಂಶ್ಚ ಭಾವದೋಷೇಣ ಮಾನವಃ।
ಯೋಽನುಮೋದತಿ ಹನ್ಯಂತಂ ಸೋಽಪಿ ದೋಷೇಣ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-177-40 (88515)
ಅಧೃಷ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾಯುಷ್ಮಾನ್ನಿರುಜಃ ಸದಾ।
ಭವತ್ಯಭಕ್ಷಯನ್ಮಾಸಂ ದಯಾವಾನ್ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ॥ 13-177-41 (88516)
ಹಿರಣ್ಯದಾನೈರ್ಗೋದಾನೈರ್ಭೂಮಿದಾನೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣೇ ಧರ್ಮೋ ವಿಶಿಷ್ಟ ಇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-177-42 (88517)
ಅಪ್ರೋಕ್ಷಿತಂ ವೃಥಾಮಾಸಂ ವಿಧಿಹೀನಂ ನ ಭಕ್ಷಯೇತ್।
ಭಕ್ಷಯನ್ನಿರಯಂ ಯಾತಿ ನರೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-177-43 (88518)
ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾಭ್ಯುಕ್ಷಿತಂ ಮಾಂಸಂ ತಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಕಾಂಯಯಾ।
ಅಲ್ಪದೋಷಮಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ವಿಪರಿತೇ ತು ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-177-44 (88519)
ಖಾದಕಸ್ಯ ಕೃತೇ ಜಂತೂನ್ಯೋ ಹನ್ಯಾತ್ಪುರುಷಾಧಮಃ।
ಮಹಾದೋಷಕರಸ್ತತ್ರ ಘಾತಕೋ ನ ತು ಖಾದಕಃ॥ 13-177-45 (88520)
ಇಜ್ಯಾಯಜ್ಞಶ್ರುತಿಕೃತೈರ್ಯಾ ಮಾರ್ಗೈರಬುಧೋಽಧಮಃ।
ಹನ್ಯಾಜ್ಜಂತೂನ್ಮಾಂಸಗೃಧ್ನುಃ ಸ ವೈ ನರಕಭಾಙ್ನರಃ॥ 13-177-46 (88521)
ಭಕ್ಷಯಿತ್ವಾಽಪಿ ಯೋ ಮಾಂಸಂ ಪಶ್ಚಾದಪಿ ನಿವರ್ತತೇ।
ತಸ್ಯಾಪಿ ಸುಮಹಾಂಧರ್ಮೋ ಯಃ ಪಾಪಾದ್ವಿನಿವರ್ತತೇ॥ 13-177-47 (88522)
ಆಹರ್ತಾ ಚಾನುಮಂತಾ ಚ ವಿಶಸ್ತಾ ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯೀ।
ಸಂಸ್ಕರ್ತಾ ಚೋಪಭೋಕ್ತಾ ಚ ಘಾತಕಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ॥ 13-177-48 (88523)
ಇದಮನ್ಯತ್ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಿಧಿನಿರ್ಮಿತಂ।
ಪುರಾಣಮುಷಿಭಿರ್ಜುಷ್ಟಂ ವೇದೇಷು ಪರಿನಿಶ್ಚಿತಂ॥ 13-177-49 (88524)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೇ ಧರ್ಮೇ ಫಲಾರ್ಥಿಭಿರಭಿದ್ರುತೇ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನ ತು ತನ್ಮೋಕ್ಷಕಾರಣಂ॥ 13-177-50 (88525)
ಹವಿರ್ಯತ್ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಮಂತ್ರೈಃ ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾಭ್ಯುಕ್ಷಿತಂ ಶುಚಿ।
ವೇದೋಕ್ತೇನ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಪಿತೄಣಾಂ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾಸು ಚ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿಧರ್ಮಿಣಾ ಭಕ್ಷ್ಯಂ ನಾನ್ಯಥಾ ಮನುರಬ್ರವೀತ್॥ 13-177-51 (88526)
ಅಸ್ವರ್ಗ್ಯಮಯಶಸ್ಯಂ ಚ ರಕ್ಷೋವದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ವಿಧಿಹೀನಂ ನರಃ ಪೂರ್ವಂ ಮಾಂಸಂ ರಾಜನ್ನ ಭಕ್ಷಯೇತ್॥ 13-177-52 (88527)
ಯ ಇಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷೋಽತ್ಯಂತಮಾತ್ಮಾನಂ ನಿರುಪದ್ರವಂ।
ಸ ವರ್ಜಯೇತ ಮಾಂಸಾನಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-177-53 (88528)
ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ಪುರಾಕಲ್ಪೇ ನೃಣಾಂ ವ್ರೀಹಿಮಯಃ ಪಶುಃ।
ಯೇನಾಯಜಂತ ವಿದ್ವಾಂಸಃ ಪುಣ್ಯಲೋಕಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-177-54 (88529)
ಋಷಿಭಿಃ ಸಂಶಯಂ ಪೃಷ್ಟೋ ವಸುಶ್ಚೇದಿಪತಿಃ ಪುರಾ।
ಅಭಕ್ಷ್ಯಮಪಿ ಮಾಂಸಂ ಯಃ ಪ್ರಾಹ ಭಕ್ಷ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-177-55 (88530)
ಆಕಾಶಾದವನಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ತತಃ ಸ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಯಸ್ತದೇವ ಪುನಶ್ಚೋಕ್ತ್ವಾ ವಿವೇಶ ಧರಣೀತಲಂ॥ 13-177-56 (88531)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಮೇನ ತ್ವಗಸ್ತ್ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆರಣ್ಯಾಃ ಸರ್ವದೈವತ್ಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾಸ್ತಾಪಸೈರ್ಮೃಗಾಃ॥ 13-177-57 (88532)
ಕ್ರಿಯಾ ಹ್ಯೇವಂ ನ ಹೀಯಂತೇ ಪಿತೃದೈವತಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ನ್ಯಾಯತೋ ಮಾಂಸತರ್ಪಿತಾಃ॥ 13-177-58 (88533)
ಇದಂ ತು ಶೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣೇ ಗುಣಾಃ।
[ಅಭಕ್ಷಣೇ ಸರ್ವಸುಖಂ ಮಾಂಸಸ್ಯ ಮನುಜಾಧಿಪ॥] 13-177-59 (88534)
ಯಸ್ತು ವರ್ಷಶತಂ ಪೂರ್ಣಂ ತಪಸ್ತಪ್ಯೇತ್ಸುದಾರುಣಂ।
ಯಶ್ಚೈವ ವರ್ಜಯೇನ್ಮಾಂಸಂ ಸಮಮೇತನ್ಮತಂ ಮಮ॥ 13-177-60 (88535)
ಕೌಮುದ್ಯಾಸ್ತು ವಿಶೇಷೇಣ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ನರಾಧಿಪ।
ವರ್ಜಯೇತ್ಸರ್ವಮಾಂಸಾನಿ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯತ್ರ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-177-61 (88536)
[ಚತುರೋ ವಾರ್ಷಿಕಾನ್ಮಾಸಾನ್ಯೋ ಮಾಂಸಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಚತ್ವಾರಿ ಭದ್ರಾಣ್ಯಾಪ್ನೋತಿ ಕೀರ್ತಿಮಾಯುರ್ಯಶೋ ಬಲಂ॥ 13-177-62 (88537)
ಅಥವಾ ಮಾಸಮೇಕಂ ವೈ ಸರ್ವಮಾಂಸಾನ್ಯಭಕ್ಷಯನ್।
ಅತೀತ್ಯ ಸರ್ವದುಃಖಾನಿ ಸುಖಂ ಜೀವೇನ್ನಿರಾಮಯಃ॥ 13-177-63 (88538)
ವರ್ಜಯಂತಿ ಹಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಮಾಸಶಃ ಪಕ್ಷಶೋಪಿ ವಾ।
ತೇಷಾಂ ಹಿಂಸಾನಿವೃತ್ತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೋ ವಿಧೀಯತೇ॥] 13-177-64 (88539)
ಮಾಂಸಂ ತು ಕೌಮುದಂ ಪಕ್ಷಂ ವರ್ಜಿತಂ ಪಾರ್ಥ ರಾಜಭಿಃ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಥೈರ್ವಿದಿತಾರ್ಥಪರಾವರೈಃ॥ 13-177-65 (88540)
ನಾಭಾಗೇನಾಂಬರೀಷೇಣ ಗಯೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಆಯುಷಾಽಥಾನರಣ್ಯೇನ ದಿಲೀಪರಘುಸೂನುಭಿಃ॥ 13-177-66 (88541)
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾನಿರುದ್ಧಾಭ್ಯಾಂ ನಹುಷೇಣ ಯಯಾತಿನಾ।
ನೃಗೇಣ ವಿಷ್ವಗಶ್ವೇನ ತಥೈವ ಶಶಬಿಂದುನಾ॥ 13-177-67 (88542)
ಯುವನಾಶ್ವೇನ ಚ ತಥಾ ಶಿಬಿನೌಶೀನರೇಣ ಚ।
ಮುಚುಕುಂದೇನ ಮಾಂಧಾತ್ರಾ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರೇಣ ವಾ ವಿಭೋ॥ 13-177-68 (88543)
ಸತ್ಯಂ ವದತ ಮಾಽಸತ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಶ್ಚರತಿ ವೈ ದಿವಿ ಸತ್ಯೇನ ಚಂದ್ರವತ್॥ 13-177-69 (88544)
ಶ್ಯೇನಚಿತ್ರೇಣ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸೋಮಕೇನ ವೃಕೇಣ ಚ।
ರೈವತೇ ರಂತಿದೇವೇನ ವಸುನಾ ಸೃಂಜಯೇನ ಚ॥ 13-177-70 (88545)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕೃಪೇಣ ಭರತೇನ ಚ।
ದುಷ್ಯಂತೇನ ಕರೂಶೇನ ರಾಮಾಲರ್ಕನಲೈಸ್ತಥಾ।
ವಿಚಕಾಶ್ವೇನ ನಿಮಿನಾ ಜನಕೇನ ಚ ಧೀಮತಾ॥ 13-177-71 (88546)
ಐಲೇನ ಪೃಥುನಾ ಚೈಂವ ವೀರಸೇನೇನ ಚೈವ ಹ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಣಾ ಶಂಭುನಾ ಚ ಶ್ವೇತೇನ ಸಗರೇಣ ಚ॥ 13-177-72 (88547)
ಅಜೇನ ಧುಂಧುನಾ ಚೈವ ತಥೈವ ಚ ಸುಬಾಹುನಾ।
ಹರ್ಯಶ್ವೇನ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕ್ಷುಪೇಣ ಭರತೇನ ಚ॥ 13-177-73 (88548)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರಿ ಪುರಾ ಮಾಂಸಂ ನ ಭಕ್ಷಿತಂ।
ಶಾರದಂ ಕೌಮುದಂ ಮಾಸಂ ತತಸ್ತೇ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುವನ್॥ 13-177-74 (88549)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಚ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಜ್ವಲಮಾನಾಃ ಶ್ರಿಯಾಽನ್ವಿತಾಃ।
ಉಪಾಸ್ಯಮಾನಾ ಗಂಧರ್ವೈಃ ಸ್ತ್ರೀಸಹಸ್ರಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-177-75 (88550)
ತದೇತದುತ್ತಮಂ ಧರ್ಮಮಹಿಂಸಾಧರ್ಮಲಕ್ಷಣಂ।
ಯೇ ಚರಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ವಸಂತಿ ತೇ॥ 13-177-76 (88551)
ಮಧು ಮಾಂಸಂ ಚ ಯೇ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ಜಯಂತೀಹ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ।
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಮದ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವ ತೇ ಮುನಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-177-77 (88552)
ಇಮಂ ಧರ್ಮಮಮಾಂಸಾದಂ ಯಶ್ಚರೇನಚ್ಛ್ರಾವಯೀತ ವಾ।
ಅಪಿ ಚೇತ್ಸುದುರಾಚಾರೋ ನ ಜಾತು ನಿರಯಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-177-78 (88553)
ಪಠೇದ್ವಾ ಚ ಇದಂ ರಾಜಞ್ಶೃಣುಯಾದ್ವಾಽಪ್ಯಭೀಕ್ಷ್ಣಶಃ।
ಅಮಾಂಸಭಕ್ಷಣವಿಧಿಂ ಪವಿತ್ರಮೃಷಿಪೂಜಿತಂ॥ 13-177-79 (88554)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವಕಾಮೈರ್ಮಹೀಯತೇ।
ವಿಶಿಷ್ಟತಾಂ ಜ್ಞಾತಿಷು ಚ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
`ಅಹಿಂಸ್ರೋ ದಾನಶೀಲಶ್ಚ ಮಧುಮಾಂಸವಿವರ್ಜಿತಃ॥' 13-177-80 (88555)
ಆಪನ್ನಶ್ಚಾಪದೋ ಮುಚ್ಯೇದ್ಬದ್ಧೋ ಮುಚ್ಯೇತ ಬಂಧನಾತ್।
ಮುಚ್ಯೇತ್ತಥಾಽಽತುರೋ ರೋಗಾದ್ದುಃಖಾನ್ಮುಚ್ಯೇತ ದುಃಖಿತಃ॥ 13-177-81 (88556)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ನ ಗಚ್ಛೇತ ರೂಪವಾಂಶ್ಚ ಭವೇನ್ನರಃ।
ಋದ್ಧಿಮಾನ್ವೈ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಚ್ಚ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 13-177-82 (88557)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ರಾಜನ್ಮಾಂಸಸ್ಯ ಪರಿವರ್ಜನೇ।
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಚ ನಿವೃತ್ತೌ ಚ ವಿಧಾನಮೃಷಿನಿರ್ಮಿತಂ॥ ॥ 13-177-83 (88558)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 177 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-177-18 ನಹಿ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ವೇದಸ್ತಥಾ ತದ್ಬೋಧಿತಾ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಪುರುಷಂ ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಪವರ್ತಯಂತಿ। ಕಿಂತು ಪರಿಸಂಖ್ಯಾವಿಧಯಾ ನಿವೃತ್ತಿಮೇವ ಬೋಧಯಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-177-33 ವ್ಯಾಲಮೃಗಾಃ ಮಾಂಸಾದಪಶವಃ॥ 7-177-40 ಹನ್ಯಂತಂ ಹನ್ಯಮಾನಂ॥ 7-177-46 ಇಜ್ಯಾ ದೇವಪೂಜಾ ಯಜ್ಞೋಽಶ್ವಮೇಧಾದಿಸ್ತದರ್ಥಂ ಶ್ರುತಿಕೃತೈರ್ಮಾರ್ಗೈರುಪಾಯೈರಬುಧೋ ಯಜ್ಞೋಪನಿಷದಮಜಾನನ್ಮಾಂಸಗೃಧ್ನುಃ। ಕೇವಲಂ ಯಜ್ಞವ್ಯಾಜೇನ ಮಾಂಸಂ ಭೋಕ್ತುಕಾಮಃ॥ 7-177-50 ಪ್ರವತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾರ್ಥಿಭಿರುದಾಹೃತಃ। ಯಥೋಕ್ತಂ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನತು ತನ್ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಣಾಂ। ಇತಿ ಝ. ಪಾಠಃ ॥ 7-177-57 ಆರಣ್ಯಾಃ ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾ ಇತಿ ಪರ್ಯಗ್ನಿಕೃತಾನಾರಣ್ಯಾನುತ್ಸೃಜಂತೀತಿ ಶ್ರುತೇರಾರಣ್ಯೈರ್ಯಜ್ಞಂ ಕೃತ್ವಾಪಿ ತೇಷಾಂ ವಧೋ ನ ಕೃತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 178
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.178. ಅಧ್ಯಾಯಃ 178
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಾಂಸಗತಗುಣಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ಭಕ್ಷಣಗರ್ಹಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ದಯಾಯಾ ಅಹಿಂಸಾಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಇಮೇ ವೈ ಮಾನವಾ ಲೋಕೇ ಭೃಶಂ ಮಾಂಸೇಷು ಗೃದ್ಧಿನಃ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ವಿವಿಧಾನ್ಭಕ್ಷ್ಯಾನ್ಮಹಾರಕ್ಷೋಗಣಾ ಇವ॥ 13-178-1 (88559)
ಅಪೂಪಾನ್ವಿವಿಧಾಕಾರಾಞ್ಶಾಕಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಪಾದಪಾನ್ರಸಸಂಯುಕ್ತಾನ್ನ ಚೇಚ್ಛಂತಿ ಯಥಾಽಽಮಿಷಂ॥ 13-178-2 (88560)
ತತ್ರ ಮೇ ಬುದ್ಧಿರತ್ರೇವ ವಿಷಯೇ ಪರಿಮುಹ್ಯತೇ।
ನ ಮನ್ಯೇ ರಸತಃ ಕಿಂಚಿನ್ಮಾಂಸತೋಽಸ್ತೀತಿ ಕಿಂಚನ॥ 13-178-3 (88561)
ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಗುಣಾಞ್ಶ್ರೋತುಂ ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣೇ ಪ್ರಭೋ।
ಭಕ್ಷಣೇ ಚೈವ ಯೇ ದೋಷಾಸ್ತಾಂಶ್ಚೈವ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 13-178-4 (88562)
ಸರ್ವಸತ್ತ್ವೇನ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಯಥಾವದಿಹ ಧರ್ಮತಃ।
ಕಿಂ ವಾ ಭಕ್ಷ್ಯಮಭಕ್ಷ್ಯಂ ವಾ ಸರ್ವಮೇತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 13-178-5 (88563)
ಯಥೈತದ್ಯಾದೃಶಂ ಚೈವ ಗುಣಾ ಯೇ ಚಾಸ್ಯ ವರ್ಜನೇ।
ದೋಷಾ ಭಕ್ಷಯತೋ ಯೇಽಪಿ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-178-6 (88564)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-178-7x (7382)
ಸರ್ವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಭಾರತ।
ನ ಮಾಂಸಾತ್ಪರಮಂ ಕಿಂಚಿದ್ರಸತೋ ವಿದ್ಯತೇ ಭುವಿ॥ 13-178-7 (88565)
ಕ್ಷತಕ್ಷೀಣಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ಗ್ರಾಂಯಧರ್ಮರತಾತ್ಮನಾಂ।
ಅಧ್ವನಾ ಕರ್ಶಿತಾನಾಂ ಚ ನ ಮಾಂಸಾದ್ವಿದ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 13-178-8 (88566)
ಸದ್ಯೋ ವರ್ಧಯತಿ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪುಷ್ಟಿಮಗ್ರ್ಯಾಂ ದಧಾತಿ ಚ।
`ನಾಶೋ ಭಕ್ಷಣದೋಷಃ ಸ್ಯಾದ್ದಾನಮೇವ ಸದಾ ಮತಂ॥ 13-178-9 (88567)
ಕ್ಷುಧಿತಾನಾಂ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚಾಪಿ ಜೀವಿತಂ।
ದತ್ತ್ವಾ ಭವತಿ ಪೂತಾತ್ಮಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಲೋಭವರ್ಜಿತಃ॥ 13-178-10 (88568)
ಶಿಕ್ಷಯಂತಿ ನ ಯಾಚಂತೇ ದರ್ಶಯಂತಿ ಸ್ವಮೂರ್ತಿಭಿಃ।
ಅವಸ್ಥೇಯಮದಾನಸ್ಯ ಮಾ ಭೂದೇವಂ ಭವಾನಿತಿ।
ದಾನಾದ್ಯಃ ಸುಶುಚಿರ್ಮಾಂಸಂ ಪುನರ್ನೈವ ಚ ಭಕ್ಷಯೇತ್॥' 13-178-11 (88569)
ನ ಭಕ್ಷ್ಯೋಽಭ್ಯಾಧಿಕಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಾಂಸಾದಸ್ತಿ ಪರಂತಪ।
ವಿವರ್ಜನೇ ತು ಬಹವೋ ಗುಣಾಃ ಕೌರವನಂದನ।
ಯೇ ಭವಂತಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಾನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 13-178-12 (88570)
ಸ್ವಮಾಂಸಂ ಪರಮಾಂಸೇನ ಯೋ ವರ್ಧಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ನಾಸ್ತಿ ಕ್ಷುದ್ರತರಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ ನೃಶಂಸತರೋ ನರಃ॥ 13-178-13 (88571)
ನ ಹಿ ಪ್ರಾಣಾತ್ಪ್ರಿಯತರಂ ಲೋಕೇ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ದಯಾಂ ನರಃ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾಽಽತ್ಮನಿ ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-178-14 (88572)
ಶುಕ್ರಾಚ್ಚ ತಾತ ಸಂಭೂತಿರ್ಮಾಂಸಸ್ಯೇಹ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಭಕ್ಷಣೇ ತು ಮಹಾಂದೋಷೋ ಮಲೇನ ಸ ಹಿ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ॥ 13-178-15 (88573)
`ಅಹಿಂಸಾಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ।
ಯದಹಿಂಸ್ರಂ ಭವೇತ್ಕರ್ಮ ತತ್ಕುರ್ಯಾದಾತ್ಮವಿನ್ನರಃ॥ 13-178-16 (88574)
ಪಿತೃದೈವತಯಜ್ಞೇಷು ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಂ ಹವಿರುಚ್ಯತೇ।'
ವಿಧಿನಾ ವೇದದೃಷ್ಟೇನ ತದ್ಭುಕ್ತ್ವೇಹ ನ ದುಷ್ಯತಿ॥ 13-178-17 (88575)
ಯಜ್ಞಾರ್ಥೇ ಪಶವಃ ಸೃಷ್ಟಾ ಇತ್ಯಪಿ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ರಾಕ್ಷಸೋ ವಿಧಿರುಚ್ಯತೇ॥ 13-178-18 (88576)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಯೋ ದೃಷ್ಟೋ ವಿಧಿಸ್ತಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು।
ವೀರ್ಯೇಣೋಪಾರ್ಜಿತಂ ಮಾಂಸಂ ಯಥಾ ಭುಂಜನ್ನ ದುಷ್ಯತಿ॥ 13-178-19 (88577)
ಆರಣ್ಯಾಃ ಸರ್ವದೈವತ್ಯಾಃ ಸರ್ವಶಃ ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಾ ಮೃಗಾಃ।
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ಪುರಾ ರಾಜನ್ಮೃಗಯಾ ಯೇನ ಪೂಜ್ಯತೇ॥ 13-178-20 (88578)
`ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಭೂತಾನಾಂ ಹಿಂಸ್ರಾನ್ಹನ್ಯಾನ್ಮೃಗಾನ್ಪುನಃ।'
ನಾತ್ಮಾನಮಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮೃಗಯಾ ನಾಮ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-178-21 (88579)
ಸಮತಾಮುಪಸಂಗಂಯ ರೂಪಂ ಹನ್ಯಾನ್ನ ವಾ ನೃಪ।
ಅತೋ ರಾಜರ್ಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಮೃಗಯಾಂ ಯಾಂತಿ ಭಾರತ।
ನ ಹಿ ಲಿಪ್ಯಂತಿ ಪಾಪೇನ ನ ಚೈತತ್ಪಾತಕಂ ಭುವಿ॥ 13-178-22 (88580)
ನ ಹ್ಯತಃ ಸದೃಶಂ ಕಿಂಚಿದಿಹ ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ಯತ್ಸರ್ವೇಷ್ವಿಹ ಭೂತೇಷು ದಯಾ ಕೌರವಂದನ॥ 13-178-23 (88581)
ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಜಾತು ನರಸ್ಯೇಹ ದಯಾವತಃ।
ದಯಾವತಾಮಿಮೇ ಲೋಕಾಃ ಪರೇ ಚಾಪಿ ತಪಸ್ವಿನಾಂ॥ 13-178-24 (88582)
ಅಭಯಂ ಸರ್ವಭೂತೇಭ್ಯೋ ಯೋ ದದಾತಿ ದಯಾಪರಃ।
ಅಭಯಂ ತಸ್ಯ ಭೂತಾನಿ ದದತೀತ್ಯನುಶುಶ್ರುಮ॥ 13-178-25 (88583)
ಕ್ಷತಂ ಚ ಸ್ಖಲಿತಂ ಚೈವ ಪತಿತಂ ಕ್ಲಿನ್ನಮಾಹತಂ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ರಕ್ಷಂತಿ ಸಮೇಷು ವಿಷಮೇಷು ಚ। 13-178-26 (88584)
ನೈನಂ ವ್ಯಾಲಮೃಗಾ ಘ್ನಂತಿ ನ ಪಿಶಾಚಾ ನ ರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಭಯಕಾಲೇಷು ಮೋಕ್ಷಯೇದ್ಯೋ ಭಯೇ ಪರಾನ್॥ 13-178-27 (88585)
ಪ್ರಾಣದಾನಾತ್ಪರಂ ದಾನಂ ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ನ ಹ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಿಯತರಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತೀಹ ನಿಶ್ಚಿತಂ॥ 13-178-28 (88586)
ಅನಿಷ್ಟಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮರಣಂ ನಾಮ ಭಾರತ।
ಮೃತ್ಯುಕಾಲೇ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸದ್ಯೋ ಜಾಯತಿ ವೇಪಥುಃ॥ 13-178-29 (88587)
ವ್ಯಾಧಿಜನ್ಮಜರಾದುಃಖೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂಸಾರಸಾಗರೇ।
ಜಂತವಃ ಪರಿವರ್ತಂತೇ ಮರಣಾದುದ್ವಿಜಂತಿ ಚ॥ 13-178-30 (88588)
ಗರ್ಭವಾಸೇಷು ಪಚ್ಯಂತೇ ಕ್ಷಾರಾಂಲಕಟುಕೈ ರಸೈಃ।
ಮೂತ್ರಸ್ವೇದಪುರೀಷಾಣಾಂ ಪರುಷೈರ್ಭೃಶದಾರುಣೈಃ॥ 13-178-31 (88589)
ಜಾತಾಶ್ಚಾಪ್ಯವಶಾಸ್ತತ್ರ ಚ್ಛಿದ್ಯಮಾನಾಃ ಪುನಃಪುನಃ।
ಹನ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವಿವಶಾ ಮಾಂಸಗೃದ್ಧಿನಃ॥ 13-178-32 (88590)
ಕುಂಭೀಪಾಕೇ ಚ ಪಚ್ಯಂತೇ ತಾಂ ತಾಂ ಯೋನಿಮುಪಾಗತಾಃ।
ಆಕ್ರಂಯ ಮಾರ್ಯಮಾಣಾಶ್ಚ ತ್ರಾಸ್ಯಂತ್ಯನ್ಯೇ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-178-33 (88591)
ನಾತ್ಮನೋಽಸ್ತಿ ಪ್ರಿಯತರಃ ಪೃಥಿವೀಮನುಸೃತ್ಯ ಹ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣಿಷು ಸರ್ವೇಷು ದಯಾವಾನಾತ್ಮವಾನ್ಭವೇತ್॥ 13-178-34 (88592)
ಸರ್ವಮಾಂಸಾನಿ ಯೋ ರಾಜನ್ಯಾವಜ್ಜೀವಂ ನ ಭಕ್ಷಯೇತ್।
ಆಶ್ವಾಸಂ ವಿಪುಲಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-178-35 (88593)
ಯೇ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಜೀವಿತೈಷಿಣಾಂ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂತೇ ತೇಽಪಿ ಭೂತೈಸ್ತೈರಿತಿ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಶಯಃ॥ 13-178-36 (88594)
ಮಾಂ ಸ ಭಕ್ಷಯತೇ ಯಸ್ಮಾದ್ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯೇ ತಮಪ್ಯಹಂ।
ಏತನ್ಮಾಂಸಸ್ಯ ಮಾಂಸತ್ವಮನುಬುದ್ಧ್ಯಸ್ವ ಭಾರತ॥ 13-178-37 (88595)
ಘಾತಕೋ ವಧ್ಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ತಥಾ ಬಧ್ಯೇತ ಬಂಧಕಃ।
ಆಕ್ರೋಷ್ಟಾ ಕ್ರುಧ್ಯತೇ ರಾಜಂದ್ವೇಷ್ಟಾ ದ್ವೇಷ್ಯತ್ವಮಾಪ್ನುತೇ॥ 13-178-38 (88596)
ಯೇನಯೇನ ಶರೀರೇಣ ಯದ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ತೇನತೇನ ಶರೀರೇಣ ತತ್ತತ್ಫಲಮುಪಾಶ್ನುತೇ॥ 13-178-39 (88597)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾಽಹಿಂಸಾ ಪರೋ ದಮಃ।
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ದಾನಮಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ತಪಃ॥ 13-178-40 (88598)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ಮಿಮಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥
ಸರ್ವಯಜ್ಞೇಷು ವಾ ದಾನಂ ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ವಾ ಪ್ಲುತಂ। 13-178-41 (88599)
ಸರ್ವದಾನಫಲಂ ವಾಽಪಿ ನೈತತ್ತುಲ್ಯಮಹಿಂಸಯಾ॥
ಅಹಿಂಸಸ್ಯ ತಪೋಽಕ್ಷಯ್ಯಮಹಿಂಸ್ರೋ ಜಯತೇ ಸದಾ। 13-178-42 (88600)
ಅಹಿಂಸ್ರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಯಥಾ ಮಾತಾ ಯಥಾ ಪಿತಾ॥
ಏತತ್ಫಲಮಹಿಂಸಾಯಾಂ ಭೂಯಶ್ಚ ಕುರುಪುಂಗವ। 13-178-43 (88601)
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಾ ಗುಣಾ ವಕ್ತುಮಪಿ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ॥ ॥ 13-178-44 (88602)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 178 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-178-15 ದೋಷೋ ನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ಪುಣ್ಯಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 15 ॥ 7-178-21 ಕಿಂಚ ಹನ್ಯಮಾನಾತ್ಪಶೋಃ ಸ್ವವಧಸ್ಯಾಪಿ ಸಂಭವಾತ್ ಪ್ರಾಣಪಣೇನೇಯಂ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾ ಮೃಗಯಾ ನ ದೋಷಾಯೇತ್ಯಾಹ ನಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ॥ 21 ॥ 7-178-37 ಮಾಂ ಸಃ ಪೂರ್ವಜನ್ಮನಿ ಭಕ್ಷಿತವಾನತ ಏವ ತಸ್ಯ ಮಾಂಸಮಹಂ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ವ್ಯವಹಾರಾನ್ಮಾಂಸಪದನಿರುಕ್ತಿಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 179
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.179. ಅಧ್ಯಾಯಃ 179
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಕೀಟೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ॥ 1 ॥ ಕೀಟೇನ ವ್ಯಾಸಂಪ್ರತತಿ ಸ್ವಪೂರ್ವಜನ್ಮವೃತ್ತಾಂತಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಅಕಾಮಾಶ್ಚ ಸಕಾಮಾಶ್ಚ ಯೇ ಹತಾಃ ಸ್ಮ ಮಹಾಮೃಧೇ।
ಕಾಂ ಯೋನಿಂ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾಸ್ತೇ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-179-1 (88603)
ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಣಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಮಹಾಮೃಧೇ।
ಜಾನಾಮಿ ಚಾಹಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗಂ ಸುದುಷ್ಕರಂ॥ 13-179-2 (88604)
ಸಮೃದ್ದೇ ವಾಽಸಮೃದ್ಧೇ ವಾ ಶುಭೇ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭೇ।
`ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ಸದಾಜಾತಾಃ ಪ್ರಾಣಿನೋಽಭಿರತಾಃಕಥಂ '
ಕಾರಣಂ ತತ್ರ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಹ್ಯಸಿ ಮೇ ಮತಃ॥ 13-179-3 (88605)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-179-4x (7383)
ಸಮೃದ್ಧೇ ವಾಽಸಮೃದ್ಧೇ ವಾ ಶುಭೇ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭೇ।
ಸಂಸಾರೇಽಸ್ಮಿನ್ಸಮೇ ಜಾತಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ॥ 13-179-4 (88606)
ನಿರತಾ ಯೇನ ಭಾವೇನ ತತ್ರ ಮೇ ಶೃಣು ಕಾರಣಂ।
ಸಂಯಕ್ಚಾಯಮನುಪ್ರಶ್ನಸ್ತ್ವಯೋಕ್ತಸ್ತು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-179-5 (88607)
ಅತ್ರ ತೇ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪುರಾವೃತ್ತಮಿದಂ ನೃಪ।
ದ್ವೈಪಾಯನಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಕೀಟಸ್ಯ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-179-6 (88608)
ಬ್ರಹ್ಮಿಭೂತಶ್ಚರನ್ವಿಪ್ರಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಃ ಪುರಾ।
ದದರ್ಶ ಕೀಟಂ ಧಾವಂತಂ ಶೀಘ್ರಂ ಶಕಟವರ್ತ್ಮನಿ॥ 13-179-7 (88609)
ಗತಿಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ರುತಜ್ಞಶ್ಚ ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಸರ್ವಜ್ಞಸ್ತ್ವರಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೀಟಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-179-8 (88610)
ಕೀಟ ಸಂತ್ರಸ್ತರೂಪೋಽಸಿ ತ್ವರಿತಶ್ಚೈವ ಲಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ಕ್ವ ಚ ವಾಸಸ್ತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಕುತಸ್ತೇ ಭಯಮಾಗತಂ॥ 13-179-9 (88611)
ಕೀಟ ಉವಾಚ। 13-179-10x (7384)
ಶಕಟವ್ರಜಸ್ಯ ಮಹತೋ ಘೋಷಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭಯಂ ಮಮ।
ಆಗತಂ ವೈ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಸ್ವನ ಏಷ ಹಿ ದಾರುಣಃ॥ 13-179-10 (88612)
ಶ್ರೂಯತೇ ತು ಸ ಮಾ ಹನ್ಯಾದಿತಿ ಹ್ಯಸ್ಮಾದಪಕ್ರಮೇ।
ಶ್ವಸತಾಂ ಚ ಶೃಣೋಂಯೇನಂ ಗೋವೃಷಾಣಾಂ ಪ್ರತೋದ್ಯತಾಂ॥ 13-179-11 (88613)
ವಹತಾಂ ಸುಮಹಾಭಾರಂ ಸನ್ನಿಕರ್ಷೇ ಸ್ವನಂ ಪ್ರಭೋ।
ನೃಣಾಂ ಚ ಸಂವಾಹಯತಾಂ ಶ್ರೂಯಂತೇ ವಿವಿಧಾಃ ಸ್ವನಾಃ॥ 13-179-12 (88614)
ವೋಢುಮಸ್ಮದ್ವಿಧೇನೈವ ನ ಶಕ್ಯಃ ಕೀಟಯೋನಿನಾ।
ತಸ್ಮಾದತಿಕ್ರಮಾಂಯೇಷ ಭಯಾದಸ್ಮಾತ್ಸುದಾರುಣಾತ್॥ 13-179-13 (88615)
ದುಃಖಂ ಹಿ ಮೃತ್ಯುರ್ಭೂತಾನಾಂ ಜೀವಿತಂ ಚ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಅತೋ ಭೀತಃ ಪಲಾಯಾಮಿ ಗಚ್ಛೇಯಂ ನಾಪದಂ ಯಥಾ॥ 13-179-14 (88616)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-179-15x (7385)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತು ಸಂ ಪ್ರಾಹ ಕುತಃ ಕೀಟ ಸುಖಂ ತವ।
ಮರಣಂ ತೇ ಸುಖಂ ಮನ್ಯೇ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಹಿ ವರ್ತಸೇ॥ 13-179-15 (88617)
ಶಬ್ದಂ ಸ್ಪರ್ಶಂ ರಸಂ ಗಂಧಂ ಭೋಗಾಂಶ್ಚೋಚ್ಚಾವಚಾನ್ಬಹೂನ್।
ನಾಭಿಜಾನಾಸಿ ಕೀಟ ತ್ವಂ ಶ್ರೇಯೋ ಮರಣಮೇವ ತೇ॥ 13-179-16 (88618)
ಕೀಟ ಉವಾಚ। 13-179-17x (7386)
ಸರ್ವತ್ರ ನಿರತೋ ಜೀವ ಇಹಾಪಿ ಚ ಸುಖಂ ಮಮ।
ಚೇತಯಾಮಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ತಸ್ಮಾದಿಚ್ಛಾಮಿ ಜೀವಿತುಂ॥ 13-179-17 (88619)
ಇಹಾಪಿ ವಿಷಯಃ ಸರ್ವೋ ಯಥಾದೇಹಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಃ।
ಮನುಷ್ಯಾಸ್ತಿರ್ಯಗಾಶ್ಚೈವ ಪೃಥಗ್ಭೋಗಾ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-179-18 (88620)
ಅಹಮಾಸಂ ಮನುಷ್ಯೋ ವೈ ಶೂದ್ರೋ ಬಹುಧನಃ ಪ್ರಭೋ।
ಅಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ನೃಶಂಸಶ್ಚ ಕದರ್ಯೋ ಬುದ್ಧಿಜೀವನಃ॥ 13-179-19 (88621)
ವಾಕ್ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣೋ ಹ್ಯಕೃತಪ್ರಜ್ಞೋ ದ್ವೇಷ್ಟಾ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಮಿಥೋಗುಪ್ತನಿಧಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಪರಸ್ವಹರಣೇ ರತಃ॥ 13-179-20 (88622)
ಭೃತ್ಯಾತಿಥಿಜನಶ್ಚಾಪಿ ಗೃಹೇಽಪರ್ಯಶಿತೋ ಮಯಾ।
ಮಾತ್ಸರ್ಯಾತ್ಸ್ವಾದುಕಾಮೇನ ನೃಶಂಸೇನ ಬುಭುಕ್ಷತಾ॥ 13-179-21 (88623)
ದೇವಾರ್ಥಂ ಪಿತೃಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ನ ಚ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ನ ದತ್ತಮನ್ನಕಾಮೇಷು ದತ್ತಮನ್ನಂ ಲುನಾಮಿ ಚ॥ 13-179-22 (88624)
ಗುಪ್ತಂ ಶರಣಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಭಯೇಷು ಶರಣಾಗತಾನ್।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽಕಸ್ಮಾನ್ನಿಶಾಯಾಂ ಚ ನ ದತ್ತಮಭಯಂ ಮಯಾ॥ 13-179-23 (88625)
ಧನಂ ಧಾನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಾಂದಾರಾನ್ಯಾನಂ ವಾಸಸ್ತಥಾಽದ್ಭುತಂ।
ಶ್ರಿಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಸೂಯಾಮಿ ನಿರರ್ಥಕಂ॥ 13-179-24 (88626)
ಈರ್ಷ್ಯುಃ ಪರಸುಖಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಅನ್ಯಸ್ಯ ನ ಬುಭೂಷಕಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗಹಂತಾ ಚಾನ್ಯೇಷಾಮಾತ್ಮಕಾಮಾನುವರ್ತಕಃ॥ 13-179-25 (88627)
ನೃಶಂಸಗುಣಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಪುರಾ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಮಯಾ।
ಸ್ಮೃತ್ವಾ ತದನುತಪ್ಯೇಽಹಂ ಹಿತ್ವಾ ಪ್ರಿಯಮಿವಾತ್ಮಜಂ॥ 13-179-26 (88628)
ಶುಭಾನಾಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಕೃತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಂ।
ಮಾತಾ ಚ ಪೂಜಿತಾ ವೃದ್ಧಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚಾರ್ಚಿತೋ ಮಯಾ॥ 13-179-27 (88629)
ಸಕೃಜ್ಜಾತಿಗುಣೋಪೇತಃ ಸಂಗತ್ಯಾ ಗೃಹಮಾಗತಃ।
ಅತಿಥಿಃ ಪೂಜಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತೇನ ಮಾಂ ನಾಜಹಾತ್ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-179-28 (88630)
ಕರ್ಮಣಾಮೇವ ಚೈವಾಹಂ ಸುಖಾಶಾಮಿವ ಲಕ್ಷಯೇ।
ತಚ್ಛ್ರೋತುಮಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವತ್ತಃ ಶ್ರೇಯಸ್ತಪೋಧನ॥ ॥ 13-179-29 (88631)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 179 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-179-19 ಕದರ್ಯೋ ವೃದ್ಧಿಜೀವನಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-179-25 ನ ಬುಭೂಷಕಃ ಅನೈಶ್ವರ್ಯಮಿಚ್ಛನ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 180
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.180. ಅಧ್ಯಾಯಃ 180
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಕೀಟಾಯ ರಾಜ್ಯದಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ।
ಶುಭೇನ ಕರ್ಮಣಾ ಯದ್ವೈ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ನ ಮುಹ್ಯಸೇ।
ಮಮೈವ ಕೀಟ ತತ್ಕರ್ಮ ಯೇನ ತ್ವಂ ನ ಪ್ರಮುಹ್ಯಸೇ॥ 13-180-1 (88632)
ಅಹಂ ತ್ವಾಂ ದರ್ಶನಾದೇವ ತಾರಯಾಮಿ ತಪೋಬಲಾತ್।
ತಪೋಬಲಾದ್ಧಿ ಬಲವದ್ಬಲಮನ್ಯನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-180-2 (88633)
ಜಾನಾಮಿ ಪಾಪೈಃ ಸ್ವಕೃತೈರ್ಗತಂ ತ್ವಾಂ ಕೀಟ ಕೀಟತಾಂ।
ಅವಾಪ್ಸ್ಯ್ಸಿ ಪರಂ ರ್ಧರ್ಮಂ ಮಾನುಷ್ಯೇ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ॥ 13-180-3 (88634)
ಕರ್ಮಭೂಮಿಕೃತಂ ದೇವಾ ಭುಂಜತೇ ತಿರ್ಯಗಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಧನ್ಯಾ ಅಪಿ ಮನುಷ್ಯೇಷು ಕಾಮಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಗುಣಾಃ॥ 13-180-4 (88635)
ವಾಗ್ಬುದ್ಧಿಪಾಣಿಪಾದೈಶ್ಚ ಸಮುಪೇತಾ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ಕಿಮಾಯಾತಿ ಮನುಷ್ಯಸ್ಯ ಮಂದಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಜೀವತಃ॥ 13-180-5 (88636)
ದೈವೇ ಯಃ ಕುರುತೇ ಪೂಜಾಂ ವಿಪ್ರಾಗ್ನಿಶಶಿಸೂರ್ಯಯೋಃ।
ಬ್ರುವನ್ನಪಿ ಕಥಾಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ತತ್ರ ಕೀಟ ತ್ವಮೇಷ್ಯಸಿ॥ 13-180-6 (88637)
ಗುಣಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ತತ್ರ ತ್ವಮುಪಭೋಕ್ಷ್ಯಸೇ।
ಕ್ರಮಾತ್ತೇಽಹಂ ವಿನೇಷ್ಯಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಂ ಯದಿ ಚೇಚ್ಛಸಿ। 13-180-7 (88638)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಸ ತಥೇತಿ ಪ್ರತಿಶ್ರುತ್ಯ ಕೀಟಃ ಸಮವತಿಷ್ಠತ॥ 13-180-7x (7387)
*ತಮೃಷಿಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಗಮತ್ಸರ್ವಾಸ್ವನ್ಯಾಸು ಯೋನಿಷು॥ 13-180-8 (88639)
ಶ್ವಾವಿದ್ಗೋಧಾವರಾಹಾಣಾಂ ತಥೈವ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಶ್ವಪಾಕಶೂದ್ರವೈಶ್ಯಾನಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಯೋನಿಷು॥ 13-180-9 (88640)
ಸ ಕೀಟೇ ಏವಮಾಖ್ಯಾತಮೃಷಿಣಾ ಸತ್ಯವಾದಿನಾ।
ಪ್ರತಿಸ್ಮೃತ್ಯಾಥ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾದೌ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ 13-180-10 (88641)
ಕೀಟ ಉವಾಚ। 13-180-11x (7388)
ಇದಂ ತದತುಲಂ ಸ್ಥಾನಮೀಪ್ಸಿತಂ ದಶಭಿರ್ಗುಣೈಃ।
ಯದಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೀಟತ್ವಮಾಗತೋ ರಾಜಪುತ್ರತಾಂ॥ 13-180-11 (88642)
ವಹಂತಿ ಮಾಮತಿಬಲಾಃ ಕುಂಜರಾ ಹೇಮಮಾಲಿನಃ।
ಸ್ಯಂದನೇಷು ಚ ಕಾಂಭೋಜಾ ಯುಕ್ತಾಃಸಮರವಾಜಿನಃ॥ 13-180-12 (88643)
ಉಷ್ಟ್ರಾಶ್ವತರಯುಕ್ತಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಚ ವಹಂತಿ ಮಾಂ।
ಸಬಾಂಧವಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯಶ್ಚಾಶ್ನಾಮಿ ಪಿಶಿತಾಶನಂ॥ 13-180-13 (88644)
ಗೃಹೇಷು ಸ್ವನಿವಾಸೇಷು ಸುಖೇಷು ಶಯನೇಷು ಚ।
ವರಾರ್ಹೇಷು ಮಹಾಭಾಗ ಸ್ವಪಾಮಿ ಚ ಸುಪೂಜಿತಃ॥ 13-180-14 (88645)
ಸರ್ವೇಷ್ವಪರರಾತ್ರೇಷು ಸೂತಮಾಗಧಬಂದಿನಃ।
ಸ್ತುವಂತಿ ಮಾಂ ಯಥಾ ದೇವಾ ಮಹೇಂದ್ರಂ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಃ॥ 13-180-15 (88646)
ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸತ್ಯಸಂಧಸ್ಯ ಭವತೋಽಮಿತತೇಜಸಃ।
ಯದಹಂ ಕೀಟತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಮೃತಿಜಾತಾ ಜುಗುಪ್ಸಿತಾಂ।
ನನು ನಾಶೋಸ್ತಿ ಪಾಪಸ್ಯ ಯನ್ಮಯೋಪಚಿತಂ ಪುರಾ॥ 13-180-16 (88647)
[ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಕಿಂ ಕರೋಮಿ ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ।
ತ್ವತ್ತಪೋಬಲನಿರ್ದಿಷ್ಟಮಿದಂ ಹ್ಯಧಿಗತಂ ಮಯಾ॥] 13-180-17 (88648)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-180-18x (7389)
[ಅರ್ಚಿತೋಽಹಂ ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ವಾಗ್ಭಿರದ್ಯ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಅದ್ಯ ತೇ ಕೀಟತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಮೃತಿರ್ಜಾತಾಜುಗುಪ್ಸಿತಾಂ]॥ 13-180-18 (88649)
ಶೂದ್ರೇಣಾರ್ಥಪ್ರಧಾನೇನ ನೃಶಂಸೇನಾತತಾಯಿನಾ।
ಮಮೈತದ್ದರ್ಶನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತಚ್ಚ ವೈ ಸುಕೃತಂ ಪುರಾ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಸ್ಮ ಜಾತೇನ ಮಮ ಚಾಭ್ಯರ್ಚನಾತ್ತಥಾ॥ 13-180-19 (88650)
ಇತಸ್ತ್ವಂ ರಾಜಪುತ್ರತ್ವಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ।
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಕೃತೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಹಿತ್ವಾಽಽತ್ಮೀಯಾನ್ರಣಾಜಿರೇ॥ 13-180-20 (88651)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-180-21x (7390)
ರಾಜಪುತ್ರಃ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಈಜೇ ಚೈವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಅಥ ಚೋದ್ದೀಪ್ಯತ ಸ್ವರ್ಗೇ ಪ್ರಭೂತೋಪ್ಯವ್ಯಯಃ ಸುಖೀ॥ 13-180-21 (88652)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರತಾಮಭ್ಯಪೈತಿ
ಶೂದ್ರೋ ವೈಶ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯತ್ವಂ ಚ ವೈಶ್ಯಃ।
ವೃತ್ತಶ್ಲಾಘೀ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಂ
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪುಣ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸಾಧುವೃತ್ತಃ॥ ॥ 13-180-22 (88653)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 180 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-180-1 ತದೈವ ಕೀಟ ತತ್ಕರ್ಮೇತಿ ಕ.ಡ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-180-6 ಜೀವನ್ಹಿ ಕುರುತೇ ಪೂಜಾಂ ವಿಪ್ರಾಗ್ರ್ಯಃ ಶಶಿಸೂರ್ಯಯೋಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-180-8 * ಅತ್ರ ಸಪ್ತಮಶ್ಲೋಕಾದನಂತರಂ ಸಾರ್ಧಶ್ಲೋಕೋ ಝ. ಪುಸ್ತಕೇಽಧಿಕೋ ದೃಸ್ಯತೇ ಸಚ ವ್ರಜಂಶ್ಚ ಸುಮಹಾನಾಗತಶ್ಚ ಯದೃಚ್ಛಯಾ। ಚಕ್ರಾಕ್ರಮೇಣ ಭಿನ್ನಶ್ಚ ಕೀಟಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಮುಮೋಚ ಹ॥ ಸಂಭೂತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಕುಲೇ ಪ್ರಸಾದಾದಮಿತೌಜಸಃ। ಇತಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 181
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.181. ಅಧ್ಯಾಯಃ 181
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೀಟೇನ ವ್ಯಾಸಚೋದನಯಾ ರಾಜ್ಯಪಾಲನಪೂರ್ವಕಂ ಜನ್ಮಾಂತರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಲಾಭೇನ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾದಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮಸಾಲೋಕ್ಯಾಧಿಗಮಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸ್ಮರನ್ನೇವ ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಹಿ ಕೀಟತಾಂ ರಾಜಂಶ್ಚಚಾರ ವಿಪುಲಂ ತಪಃ॥ 13-181-1 (88654)
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿದುಷೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದ್ವಿಪುಲಂ ತಪಃ।
ಆಜಗಾಮ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತದಾ॥ 13-181-2 (88655)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-181-3x (7391)
ಕ್ಷಾತ್ರಾದೇವ ವ್ರತಾತ್ಕೀಟ ಭೂತಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲಯ।
ಕ್ಷಾತ್ರಂ ದೇವವ್ರತಂ ಧ್ಯಾಸಂಸ್ತತೋ ವಿಪ್ರತ್ವಮೇಷ್ಯಸಿ॥ 13-181-3 (88656)
ಪಾಹಿ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸಂಯಕ್ ಶುಭಾಶುಭವಿದಾತ್ಮವಾನ್।
ಶುಭೈಃ ಸಂವಿಭಜನ್ಕಾಮೈರಶುಭಾನಾಂ ಚ ಭಾವನೈಃ॥ 13-181-4 (88657)
ಆತ್ಮವಾನ್ಭವ ಸುಪ್ರೀತಃ ಸ್ವಧರ್ಮಾಚರಣೇ ರತಃ।
ಕ್ಷಾತ್ರೀಂ ತನುಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತತೋ ವಿಪ್ರತ್ವಮೇಷ್ಯಸಿ॥ 13-181-5 (88658)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-181-6x (7392)
ಸೋಽಪ್ಯರಣ್ಯಾದಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಪುನರೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಜಾ ಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯನ್॥ 13-181-6 (88659)
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಕೀಟಃ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನಧರ್ಮೇಣಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಿಪ್ರತ್ವಮಾಗತಃ॥ 13-181-7 (88660)
ತತಸ್ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಪುನರೇವ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತದಾ॥ 13-181-8 (88661)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-181-9x (7393)
ಭೋಭೋ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಭ ಶ್ರೀಮನ್ಮಾ ವ್ಯಥಿಷ್ಠಾಃ ಕಥಂಚನ।
ಶುಭಕೃಚ್ಛುಭಯೋನೀಷು ಪಾಪಕೃತ್ಪಾಪಯೋನಿಷು॥ 13-181-9 (88662)
ಉಪಪದ್ಯತಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಯಥಾಧರ್ಮಂ ಯಥಾವ್ರತಂ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಭಯಾತ್ಕೀಟ ಮಾ ವ್ಯಥಿಷ್ಠಾಃ ಕಥಂಚನ।
ಧರ್ಮಲಾಭಾತ್ಪರಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ಚರೋತ್ತಮಂ॥ 13-181-10 (88663)
ಕೀಟ ಉವಾಚ। 13-181-11x (7394)
ಸುಖಾತ್ಸುಖತರಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭಗವಂಸ್ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಹ್ಯಹಂ।
ಧರ್ಮಮೂಲಂ ಶುಭಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪಾಪ್ಮಾ ನಷ್ಟ ಇಹಾದ್ಯ ಮೇ॥ 13-181-11 (88664)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-181-12x (7395)
ಭಗವದ್ವಚನಾತ್ಕೀಟೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ।
ಅಕರೋತ್ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಯಜ್ಞಯೂಪಶತಾಂಕಿತಾಂ।
ತತಃ ಸಾಲೋಕ್ಯಮಗಮದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ॥ 13-181-12 (88665)
ಅಥ ಪಾಪಹರಂ ಕೀಟಃ ಪಾರ್ತ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಸ್ವಕರ್ಮಫಲನಿರ್ವೃತ್ತಂ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ವಚನಾತ್ತದಾ॥ 13-181-13 (88666)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಯುದ್ಧಹತಾಃ ಪುಣ್ಯೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಪುಂಗವಾಃ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತೇ ಗತಿಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ತನ್ಮಾ ತ್ವಂ ಶೋಚ ಪುತ್ರಕ॥ ॥ 13-181-14 (88667)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 181 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 182
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.182. ಅಧ್ಯಾಯಃ 182
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿದ್ಯಾತಪೋದಾನಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ದಾನಪ್ರಶಂಸನಪರವ್ಯಾಸಮೈತ್ರೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ವಿದ್ಯಾ ತಪಶ್ಚ ದಾನಂ ಚ ಕಿಮೇತೇಷಾಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-182-1 (88668)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-182-2x (7396)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಮೈತ್ರೇಯಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ಯ ಚ॥ 13-182-2 (88669)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋ ರಾಜನ್ನಜ್ಞಾತಚರಿತಂ ಚರನ್।
ವಾರಾಣಸ್ಯಾಮುಪಾತಿಷ್ಠನ್ಮೈತ್ರೇಯಂ ಸ್ವೈರಿಣೀಕುಲೇ॥ 13-182-3 (88670)
ತಮುಪಚ್ಛನ್ನಮಾಸೀನಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ ಮುನಿಸತ್ತಮಃ।
ಅರ್ಚಿತ್ವಾ ಭೋಜಯಾಮಾಸ ಮೈತ್ರೇಯೋಽಶನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-182-4 (88671)
ತದನ್ನಮುತ್ತಮಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಗುಣವತ್ಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಂ।
ಉತ್ತಿಷ್ಠಮಾನೋಽಸ್ಮಯತ ಪ್ರೀತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಮಹಾಮನಾಃ॥ 13-182-5 (88672)
ತಮುತ್ಸ್ಮಯಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮೈತ್ರೇಯಃ ಕೃಷ್ಣಮಬ್ರವೀತ್।
ಕಾರಣಂ ಬ್ರೂಹಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮನ್ವ್ಯಸ್ಮಯಿಷ್ಠಾಃ ಕುತಶ್ಚ ತೇ।
ತಪಸ್ವಿನೋ ಧೃತಿಮತಃ ಪ್ರಮೋದಃ ಸಮುಪಾಗತಃ॥ 13-182-6 (88673)
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ವಿದ್ವನ್ನಭಿವಾದ್ಯ ಪ್ರಣಂಯ ಚ।
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ತಪೋಭಾಗ್ಯಂ ಸುಖಭಾಗ್ಯಂ ಮಮೇಹ ಚ॥ 13-182-7 (88674)
`ತಪೋಭಾಗ್ಯಾನ್ಮಹಾಭಾಗ ಸುಖಭಾಗ್ಯಾತ್ತಥೈವ ಚ।'
ಪೃಥಗಾಚರಿತಂ ತಾತ ಪೃಥಗಾಚರಿತಾತ್ಮನಃ।
ಅಲ್ಪಾಂತರಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ವಿಶಿಷ್ಟಮಪಿ ಚಾನ್ವಯಾತ್॥ 13-182-8 (88675)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-182-9x (7397)
ಅತಿಚ್ಛೇದಾತಿವಾದಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ಮಯೋಽಯಂ ಸಮುಪಾಗತಃ।
ಅಸತ್ಯಂ ವೇದವಚನಂ ಕಸ್ಮಾದ್ವೇದೋಽನೃತಂ ವದೇತ್॥ 13-182-9 (88676)
ತ್ರೀಣ್ಯೇವ ತು ಪದಾನ್ಯಾಹುಃ ಪುರುಷಸ್ಯೋತ್ತಮಂ ಪ್ರತಿ।
ನ ದ್ರುಹ್ಯೇಚ್ಚೈವ ದದ್ಯಾಚ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚೈವ ಪರಾನ್ವದೇತ್॥ 13-182-10 (88677)
ಇತಿ ವೇದೋಕ್ತಮೃಷಿಭಿಃ ಪುರಸ್ತಾತ್ಪರಿಕಲ್ಪಿತಂ।
ಇದಾನೀಂ ಚೈವ ನಃ ಕೃತ್ಯಂ ಪುರಸ್ತಾಚ್ಚ ಪರಿಶ್ರುತಂ॥ 13-182-11 (88678)
ಅಲ್ಪೋಽಪಿ ತಾದೃಶೋ ನ್ಯಾಸೋ ಭವತ್ಯುತ ಮಹಾಫಲಃ।
ತೃಷಿತಾಯ ಚ ಯದ್ದತ್ತಂ ಹೃದಯೇನಾನಸೂಯತಾ॥ 13-182-12 (88679)
ತೋಷಿತಾಸ್ತ್ರಿದಶಾ ಯತ್ತೇ ದತ್ತ್ವೈತದ್ದರ್ಶನಂ ಮಮ।
ಅಜೈಷೀರ್ಮಹತೋ ಲೋಕಾನ್ಮಹಾಯಜ್ಞೈರಿವ ಪ್ರಭೋ॥ 13-182-13 (88680)
ತತೋ ದಾನಪವಿತ್ರೇಣ ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ತಪಸೈವ ಚ।
ದೂರಾತ್ಪುಣ್ಯವತೋ ಗಂಧಃ ಪುಣ್ಯಸ್ಯೈವ ಚ ದರ್ಶನಾತ್॥ 13-182-14 (88681)
ಪುಣ್ಯಶ್ಚ ವಾತಿಗಂಧಸ್ತೇ ಮನ್ಯೇ ಕರ್ಮ ವಿಧಾನಜಂ।
ಅಥ ಕರ್ಮಾರ್ಜಿತಸ್ತಾತ ಯಥಾಚೈವಾನುಲೇಪನಾತ್॥ 13-182-15 (88682)
ಶುಭಂ ಸರ್ವಪವಿತ್ರೇಬ್ಯೋ ದಾನಮೇವ ಪರಂ ದ್ವಿಜ।
[ನೋಚೇತ್ಸರ್ವಪವಿತ್ರೇಭ್ಯೋ ದಾನಮೇವ ಪರಂ ಭವೇತ್॥] 13-182-16 (88683)
ಯಾನೀಮಾನ್ಯುತ್ತಮಾನೀಹ ವೇದೋಕ್ತಾನಿ ಪ್ರಶಂಸತಿ।
ತೇಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತರಂ ದಾನಮಿತಿ ಮೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-182-17 (88684)
ದಾನವದ್ಭಿಃ ಕೃತಃ ಪಂಥಾ ಯೇನ ಯಾಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ।
ತೇ ಹಿ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ದಾತಾರಸ್ತೇಷು ಧರ್ಮಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-182-18 (88685)
ಯಥಾ ವೇದಾಃ ಸ್ವಧೀತಾಶ್ಚ ಯಥಾ ಚೇಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಃ।
ಸರ್ವತ್ಯಾಗೋ ಯತಾ ಚೇಹ ತತಾ ದಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-182-19 (88686)
ತ್ವಂ ಹಿ ತಾತ ಸುಖಾದೇವ ಶುಭಮೇಷ್ಯಸಿ ಶೋಭನಂ।
ಸುಖಾತ್ಸುಖತರಪ್ರಾಪ್ತಿಮಾಪ್ನುತೇ ಮತಿಮಾನ್ನರಃ॥ 13-182-20 (88687)
ತನ್ನಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮೇವೇದಮುಪಲಕ್ಷ್ಯಮಸಂಶಯಂ।
ಶ್ರೀಮಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯರ್ಥಾಂದಾನಂ ಯಜ್ಞಂ ತಥಾ ಸುಖಂ॥ 13-182-21 (88688)
ಸುಖಾದೇವ ಪರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಾದನ್ಯತ್ಪರಂ ಸುಖಂ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಹಿ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ನಿಯತಂ ವೈ ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 13-182-22 (88689)
ವಿವಿಧಾನೀಹ ವೃತ್ತಾನಿ ನರಸ್ಯಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಪುಣ್ಯಮನ್ಯತ್ಪಾಪಮನ್ಯನ್ನ ಪುಣ್ಯಂ ನ ಚ ಪಾಪಕಂ॥ 13-182-23 (88690)
ನ ವೃತ್ತಂ ಮನ್ಯತೇಽನ್ಯಸ್ಯ ಮನ್ಯತೇಽನ್ಯಸ್ಯ ಪಾತಕಂ।
ಯಥಾ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರ್ವೃತ್ತಂ ನ ಪುಣ್ಯಂ ನ ಚ ಪಾಪಕಂ॥ 13-182-24 (88691)
ಯಜ್ಞದಾನತಪಃಶೀಲಾ ನರಾ ವೈ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಿಣಃ।
ಯೇಽಭಿದ್ರುಹ್ಯಂತಿ ಭೂತಾನಿ ತೇ ವೈ ಪಾಪಕೃತೋ ಜನಾಃ॥ 13-182-25 (88692)
ದ್ರವ್ಯಾಣ್ಯಾದದತೇ ಚೈವ ದುಃಖಂ ಯಾಂತಿ ಪತಂತಿ ಚ।
ತತೋಽನ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ನ ಪುಣ್ಯಂ ನ ಚ ಪಾತಕಂ॥ 13-182-26 (88693)
`ನಿತ್ಯಂ ಚಾಕೃಪಣೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ್ವಜನೈರ್ದೇಹಿ ಯಾಚತಃ।
ಭಾಗ್ಯಕ್ಷಯೇಣ ಕ್ಷೀಯಂತೇ ನೋಪಭೋಗೇನ ಸಂಚಯಾಃ॥' 13-182-27 (88694)
ರಮಸ್ವೈಧಸ್ವ ಮೋದಸ್ವ ದೇಹಿ ದಾನೇ ರಮಸ್ವ ಚ।
ನ ತ್ವಾಮತಿಭವಿಷ್ಯಂತಿ ವೈದ್ಯಾ ನ ಚ ತಪಸ್ವಿನಃ॥ ॥ 13-182-28 (88695)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 182 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-182-3 ಮೈತ್ರೇಯಮಪಿ ಅಜ್ಞಾತಚರಿತಂ ಚರಂತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಸ್ವಂ ಈರಯತಿ ಧರ್ಮಾಯ ಪ್ರೇರಯತಿ ಸ್ವೈರಿಣೀ ಮುನಿಶ್ರೇಣೀ ತಸ್ಯಾಃ ಕುಲೇ ಗೃಹೇ। ಸ್ವೈರಿಣಂ ಕುಲ ಇತಿ ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-182-5 ಅಸ್ಮಯತ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನ್॥ 7-182-6 ಕುತಶ್ಚ ತೇ ಪ್ರಮೋದ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-182-7 ಇಚ್ಛಾಮಿ ಜ್ಞಾತುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-182-9 ಅತಿಚ್ಛೇದೋಽತ್ಯಂತಮಂತರಂ ಮಶಕೇನ ಸಮುದ್ರಶೋಷಣಮಿವ ಅತಿವಾದಸ್ತಸ್ಯೈವಾರ್ಥಸ್ಯ ಕಥನಂ ಲೋಕೇ ತಾಭ್ಯಾಂ ವಿಸ್ಮಯೋ ಮೇ ಭವೇತ್। ಇದಂ ಸ್ಥಾನಂ ಕ್ರತುಶತಂ ವಿನಾ ನ ಪ್ರಾಪ್ಯತ ಇತಿ ವೇದವಚನಮಸತ್ಯಂ। ಜಲಮಾತ್ರದಾನೇನ ತವ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿದರ್ಶನಾತ್। ದೇಶಕಾಲಪಾತ್ರಶ್ರದ್ಧಾವಿಶೇಷಾದಲ್ಪಮಪಿ ಮಹತ್ತಮತ್ವಂ ಜಲಮೌಕ್ತಿಕನ್ಯಾಯೇನ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತಿ ದರ್ಶನಾತ್। ಕಸ್ಮಾದ್ವೇದೋಽನೃತಂ ವದೇದಿತಿ ಉಕ್ತಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 183
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.183. ಅಧ್ಯಾಯಃ 183
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾನಾದಿಪ್ರಶಂಸಾಪರವ್ಯಾಸಮೈತ್ರೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಮೈತ್ರೇಯಃ ಕರ್ಮಪೂರ್ವಕಃ।
ಅತ್ಯಂತಂ ಶ್ರೀಮತಿ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಬಹುಶ್ರುತಃ॥ 13-183-1 (88696)
ಅಸಂಶಯಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಯಥೈವಾತ್ಥ ತಥೈವ ತತ್।
ಅನುಜ್ಞಾತಶ್ಚ ಭವತಾ ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರೂಯಾಮಹಂ ವಿಭೋ॥ 13-183-2 (88697)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 13-183-3x (7398)
ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಸಿ ಮೈತ್ರೇಯ ಯಾವದ್ಯಾವದ್ಯಥಾಯಥಾ।
ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ವಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶುಶ್ರುಷೇ ವಚನಂ ತವ॥ 13-183-3 (88698)
ಮೈತ್ರೇಯ ಉವಾಚ। 13-183-4x (7399)
ನಿರ್ದೋಷಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಚೈವ ವಚನಂ ಸತ್ಯಸಂಹಿತಂ।
ವಿದ್ಯಾತಪೋಭ್ಯಾಂ ಹಿ ಭವಾನ್ಭಾವಿತಾತ್ಮಾ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-183-4 (88699)
ಭವತೋ ಭಾವಿತಾತ್ಮತ್ವಾಲ್ಲಾಭೋಽಯಂ ಸುಮಹಾನ್ಮಮ।
ಭೂಯೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾಽನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಸುಸಮೃದ್ಧತಪಾ ಇವ॥ 13-183-5 (88700)
ಅಪಿ ಮೇ ದರ್ಶನಾದೇವ ಭವತೋಽಭ್ಯುದಯೋ ಮಹಾನ್।
ಮನ್ಯೇ ಭವತ್ಪ್ರಸಾದೋಽಯಂ ಬುದ್ಧಿಕರ್ಮಸ್ವಭಾವತಃ॥ 13-183-6 (88701)
ತಪಃ ಶ್ರುತಂ ಚ ಯೋನಿಶ್ಚಾಪ್ಯೇತದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಕಾರಣಂ।
ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ ಸಮುದಿತಃ ಸ್ನಾತೋ ಭವತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-183-7 (88702)
ಅಸ್ಮಿಂಸ್ತೃಪ್ತೇ ಚ ತೃಪ್ಯಂತಿ ಪಿತರೋ ದೈವತಾನಿ ಚ।
ನ ಹಿ ಶ್ರುತವತಾಂ ಕಿಂಚಿದಧಿಕಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೃತೇ॥ 13-183-8 (88703)
`ಅಸಂಸ್ಕಾರಾತ್ಕ್ಷತ್ರವೈಶ್ಯೌ ನಶ್ಯೇತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೃತೇ।
ಶೂದ್ರೋ ನಶ್ಯತ್ಯಶುಶ್ರೂಷುರಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಯಥಾರ್ಹತಃ॥' 13-183-9 (88704)
[ಅಂಧಂ ಸ್ಯಾತ್ತಮ ಏವೇದಂ ನ ಪ್ರಜ್ಞಾಯೇತ ಕಿಂಚನ।
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ನ ವರ್ತೇತ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವೃತಾನೃತೇ॥] 13-183-10 (88705)
ಯಥಾಹಿ ಸುಕೃತೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಫಲಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃ।
ಏವಂ ದತ್ತ್ವಾ ಶ್ರುತವತೇ ಫಲಂ ದಾತಾ ಸಮಶ್ನುತೇ॥ 13-183-11 (88706)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚೇನ್ನ ವಿಂದೇತ ಶ್ರುತವೃತ್ತೋಪಸಂಹಿತಃ।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾ ದಾನಸ್ಯ ಮೋಘಂ ಸ್ಯಾದ್ಧನಿನಾಂ ಧನಂ॥ 13-183-12 (88707)
ಅನ್ನಂ ಹ್ಯವಿದ್ವಾನ್ಹಂತ್ಯೇವಮವಿದ್ವಾಂಸಂ ಚ ಹಂತಿ ತತ್।
ತಚ್ಚಾನ್ಯಂ ಹಂತಿ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಸ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಹನ್ಯತೇಽಬುಧಃ॥ 13-183-13 (88708)
ಪ್ರಾಹುರ್ಹ್ಯನ್ನಮದನ್ವಿದ್ವಾನ್ಪುನರ್ಜನಯತೀಶ್ವರಃ।
ಸ ಚಾನ್ನಾಜ್ಜಾಯತೇ ತಸ್ಮಾತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಏಷ ವ್ಯತಿಕ್ರಮಃ॥ 13-183-14 (88709)
`ಬ್ರಾಹ್ಮಂ ಹ್ಯನುಪಯೋಗೀ ಯೋ ದದಂಶ್ಚಾನ್ನಮಸಂಶಯಂ।
ಯಸ್ತಾರಯತಿ ವೈ ವಿದ್ವಾನ್ಪಿತೄಂದೇವಾನ್ಸದಾಽಮೃತಾನ್' 13-183-15 (88710)
ಯದೇವ ದದತಃ ಪುಣ್ಯಂ ತದೇವ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣತಃ।
ನ ಹ್ಯೇಕಚಕ್ರಂ ವರ್ತೇತ ಇತ್ಯೇವಮೃಷಯೋ ವಿದುಃ॥ 13-183-16 (88711)
ಯತ್ರ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂತಿ ಶ್ರುತವೃತ್ತೋಪಸಂಹಿತಾಃ।
ತತ್ರ ದಾನಫಲಂ ಪುಣ್ಯಮಿಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾಶ್ನುತೇ॥ 13-183-17 (88712)
ಯೇ ಯೋನಿಶುದ್ಧಾಃ ಸತತಂ ತಪಸ್ಯಭಿರತಾ ಭೃಶಂ।
ದಾನಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಾಸ್ತೇ ವೈ ಪೂಜ್ಯತಮಾಃ ಸದಾ॥ 13-183-18 (88713)
ತೈರ್ಹಿ ಸದ್ಭಿಃ ಕೃತಃ ಪಂಥಾ ದೇವಯಾನೋ ನ ಮುಹ್ಯತೇ।
ತೇ ಹಿ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ನೇತಾರೋ ಯಜ್ಞವಾಹಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ ॥ 13-183-19 (88714)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 183 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-183-7 ಶ್ರುತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾನಂ। 7-183-8 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದೃತೇ ಇದಮಂಧಂತಮ ಏವ ಸ್ಯಾದ್ಯತೋ ವರ್ಣಧರ್ಮಾದಿಕಂ ತೇನ ವಿನಾ ನ ಪ್ರಜ್ಞಾಯೇತೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-183-14 ಈಶ್ವರತ್ವಾಚ್ಚ ಕ್ಷೇತ್ರಭೂತಃ ಸನ್ ಪುನರ್ಜನಯತಿ ದಾತ್ರೇ ಅನೇಕಗುಣಿತಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ಸಚ ದಾತುರನ್ನಾಜ್ಜಾಯತೇ ಪ್ರಜಾರೂಪೇಣ। ಗೃಹಸ್ಥಶ್ಚೇತ್ತತ್ರ ಯಸ್ಯಾನ್ನಂ ತಸ್ಯ ಸಂತತಿರಿತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋ ವ್ಯತಿಕ್ರಮೋಽಸ್ತಿ। ತೇನ ಗೃಹಸ್ಥಃ ಪರಪಾಕಂ ನಾಶ್ನೀಯಾದಿತಿ ಗಂಯತೇ॥ 7-183-15 ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತ್ರಭಾವೇ ಅನ್ನಸ್ಯ ವೃದ್ಧಿರ್ನ ಸ್ಯಾತ್। ವದ್ಧ್ಯಭಾವೇ ದಾತುರ್ದಾನೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ನ ಸ್ಯಾದಿತಿ ದಾತೃಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾರೌ ಚಕ್ರವಲ್ಲೋಕತಂತ್ರಂ ವಹತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 184
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.184. ಅಧ್ಯಾಯಃ 184
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ವಿದ್ಯಾತಪೋದಾನಪ್ರಶಂಸಾಪರಖ್ಯಾಸಮೈತ್ರೇಯಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಮೈತ್ರೇಯಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ।
ದಿಷ್ಟ್ಯೈತತ್ತ್ವಂ ವಿಜಾನಾಸಿ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ತೇ ಬುದ್ಧಿರೀದೃಶೀ? 13-184-1 (88715)
ಲೋಕೋ ಹ್ಯಯಂ ಗುಣಾನೇವ ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಸಂಪ್ರಶಂಸತಿ।
ರೂಪಮಾನೋ ವಯೋಮಾನೋ ಧನವಿದ್ಯಾಮದಸ್ತಥಾ॥ 13-184-2 (88716)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ನಾಭಿಭವಂತಿ ತ್ವಾಂ ದೈವಸ್ತೇಽಯಮನುಗ್ರಹಃ।
ತತ್ತೇ ಬಹುಗುಣಂ ದಾನಂ ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-184-3 (88717)
ಯಾನೀಹಾಗಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಯಾಶ್ಚ ಕಾಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಿವೃತ್ತಯಃ।
ತಾನಿ ವೇದಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ಯಥಾಕ್ರಮಂ। 13-184-4 (88718)
ಅಹಂ ದಾನಂ ಪ್ರಶಂಸಾಮಿ ಭವಾನಪಿ ತಪಃಶ್ರುತೇಃ।
ತಪಃ ಪವಿತ್ರಂ ವೇದಸ್ಯ ತಪಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಸಾಧನಂ॥ 13-184-5 (88719)
ತಪಸಾ ಮಹದಾಪ್ನೋತಿ ವಿದ್ಯಯಾ ಚೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಂ।
ತಪಸೈವ ಚಾಪನುದೇದ್ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ದುಷ್ಕೃತಂ॥ 13-184-6 (88720)
ಯದ್ಯದ್ಧಿ ಕಿಂಚಿತ್ಸಂಧಾಯ ಪುರುಷಸ್ತಪ್ಯತೇ ತಪಃ।
ಸರ್ವಮೇತದವಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೇದಪಾರಗಃ॥ 13-184-7 (88721)
ದುರನ್ವಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಂ ದುರಾಪಂ ದುರತಿಕ್ರಮಂ।
ಸರ್ವಂ ವೈ ತಪಸಾಽಭ್ಯೋತಿ ತಪೋ ಹಿ ಬಲವತ್ತರಂ॥ 13-184-8 (88722)
ಸುರಾಪಃ ಸ್ವರ್ಣಹಾರೀ ಚ ಭ್ರೂಣಹಾ ಗುರುತಲ್ಪಗಃ।
ತಪಸಾ ತರತೇ ಸರ್ವಮೇನಸಶ್ಚ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-184-9 (88723)
ಸರ್ವೋ ವೈದ್ಯಸ್ತು ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನಪಿ ಯಾದೃಶತಾದೃಶಃ।
ತಪಸ್ವಿನಂ ತಥೈವಾಹುಸ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸತಾಂ ಮತಂ॥ 13-184-10 (88724)
ಸರ್ವೇ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಶ್ರುತಧನಾಸ್ತಥೈವ ಚ ತಪಸ್ವಿನಃ।
ದಾನಪ್ರದಾಃ ಸುಖಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀಹ ಚ ಶ್ರಿಯಂ॥ 13-184-11 (88725)
ಇಮಂ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಚ ಲೋಕಂ ಚ ಬಲವತ್ತರಂ।
ಅನ್ನದಾನೈಃ ಸುಕೃತಿನಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತಿ ಲೌಕಿಕಂ॥ 13-184-12 (88726)
ಪೂಜಿತಾಃ ಪೂಜಯಂತ್ಯೇತೇ ಮಾನಿತಾ ಮಾನಯಂತಿ ಚ।
ಸ ದಾತಾ ಯತ್ರ ಯತ್ರೈತಿ ಸರ್ವತಃ ಸಂಪ್ರಣೂಯತೇ॥ 13-184-13 (88727)
ಅಕರ್ತಾ ಚೈವ ಕರ್ತಾ ಚ ಲಭತೇ ಯಸ್ಯ ಯಾದೃಶಂ।
ಯದಿ ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಯದ್ಯಧೋ ವಾ ಸ್ವಾನ್ಲೋಕಾನಭಿಯಾಸ್ಯತಿ॥ 13-184-14 (88728)
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ತ್ವನ್ನಪಾನಾನಿ ಯಾನಿ ದಾಸ್ಯಸಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।
ಮೇಧಾವ್ಯಸಿ ಕುಲೇ ಜಾತಃ ಶ್ರುತವಾನನೃಶಂಸವಾನ್॥ 13-184-15 (88729)
ಕೌಮಾರದಾರೋ ವ್ರತವಾನ್ಮೈತ್ರೇಯ ನಿರತೋ ಭವ।
[ಏತದ್ಗೃಹಾಣ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ॥ 13-184-16 (88730)
ಯೋ ಭರ್ತಾ ವಾಸಿತಾತುಷ್ಟೋ ಭರ್ತುಸ್ತುಷ್ಟಾ ಚ ವಾಸಿತಾ।
ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವಂ ಕುಲೇ ಸರ್ವಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ತತ್ರ ವರ್ತತೇ॥ 13-184-17 (88731)
ಅದ್ಭಿರ್ಗಾತ್ರಾನ್ಮಲಮಿವ ತಮೋಽಗ್ನಿಪ್ರಭಯಾ ಯಥಾ।]
ದಾನೇನ ತಪಸಾ ಚೈವ ವಿಷ್ಣೋರಭ್ಯರ್ಚನೇನ ಚ।
`ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ ಮಹಾಭಾಗ ತರೇತ್ಸಂಸಾರಸಾಗರಾತ್॥ 13-184-18 (88732)
ಸ್ವಕರ್ಮಶುದ್ಧಸತ್ತ್ವಾನಾಂ ತಪೋಭಿರ್ನಿರ್ಮಲಾತ್ಮನಾಂ।
ವಿದ್ಯಯಾ ಗತಮೋಹಾನಾಂ ತಾರಣಾಯ ಹರಿಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-184-19 (88733)
ತದರ್ಚನಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ತದ್ಭಕ್ತಸ್ತಂ ನಮಸ್ಕುರು।
ತದ್ಭಕ್ತಾ ನ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಹ್ಯಷ್ಟಾಕ್ಷರಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-184-20 (88734)
ಪ್ರಣವೋಪಾಸನಪರಾಃ ಪರಮಾರ್ಥಿಪರಾಸ್ತ್ವಿಹ।
ಏತೈಃ ಪಾವಯ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಪಾಪಮಪೋಹ್ಯ ಚ॥' 13-184-21 (88735)
ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಮೈತ್ರೇಯ ಗೃಹಾನ್ಸಾಧು ವ್ರಜಾಂಯಹಂ।
ಏತನ್ಮನಸಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಶ್ರೇಯ ಏವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-184-22 (88736)
ತಂ ಪ್ರಣಂಯಾಥ ಮೈತ್ರೇಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಸ್ವಸ್ತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತು ಭಗವಾನಿತ್ಯುವಾಚ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ॥ ॥ 13-184-23 (88737)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 184 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-184-3 ವರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ॥ 7-184-10 ಯಃ ಸರ್ವವಿತ್ಸ ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ ಯಾದೃಶತಾದೃಶಮಪಿ ತಪಸ್ವಿನಂ ತಥೈವ ಚಕ್ಷುಷ್ಮಂತಮೇವಾಹುಃ। ತಾಭ್ಯಾಂ ಸರ್ವವಿತ್ತಪಸ್ವಿಭ್ಯಾಂ॥ 7-184-17 ವಾಸಿತಾ ಸ್ವಸ್ತ್ರೀ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 185
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.185. ಅಧ್ಯಾಯಃ 185
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಪತಿವ್ರತಾಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕಶಾಂಡಿಲೀಸುಮನಾಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಹಿ ಸಮುದಾಚಾರಂ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ತ್ವತ್ತಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-185-1 (88738)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-185-2x (7400)
ಸರ್ವಜ್ಞಾಂ ಸರ್ವತತ್ತ್ವಜ್ಞಾಂ ದೇವಲೋಕೇ ಮನಸ್ವಿನೀಂ।
ಕೈಕೇಯೀ ಸುಮನಾ ನಾಮ ಶಾಂಡಿಲೀಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛತ॥ 13-185-2 (88739)
ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಸಮಾಚಾರೇಣ ಕೇನ ವಾ।
ವಿಧೂಯ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ದೇವಲೋಕಂ ತ್ವಮಾಗತಾ॥ 13-185-3 (88740)
ಹುತಾಶನಶಿಖೇವ ತ್ವಂ ಜ್ವಲಮಾನಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಸುತಾ ತಾರಾಧಿಪಸ್ಯೇವ ಪ್ರಭಯಾ ದಿವಮಾಗತಾ॥ 13-185-4 (88741)
ಅರಜಾಂಸಿ ಚ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಧಾರಯಂತೀ ಗತಕ್ಲಮಾ।
ವಿಮಾನಸ್ಥಾ ಶುಭಾ ಭಾಸಿ ಸಹಸ್ರಗುಣಮೋಜಸಾ॥ 13-185-5 (88742)
ನ ತ್ವಮಲ್ಪೇನ ತಪಸಾ ದಾನೇನ ನಿಯಮೇನ ವಾ।
ಇಮಂ ಲೋಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ತ್ವಂ ಹಿ ತತ್ತ್ವಂ ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 13-185-6 (88743)
ಇತಿ ಪೃಷ್ಟಾ ಸುಮನಯಾ ಮಧುರಂ ಚಾರುಹಾಸಿನೀ।
ಶಾಂಡಿಲೀ ನಿಭೃತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸುಮನಾಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-185-7 (88744)
ನಾಹಂ ಕಾಷಾಯವಸನಾ ನಾಪಿ ವಲ್ಕಲಧಾರಿಣೀ।
ನ ಚ ಮುಂಡಾ ಚ ಜಟಿಲಾ ಭೂತ್ವಾ ದೇವತ್ವಮಾಗತಾ॥ 13-185-8 (88745)
ಅಹಿತಾನಿ ಚ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಪರುಷಾಣಿ ಚ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಾ ಚ ಭರ್ತಾರಂ ಕದಾಚಿನ್ನಾಹಮಬ್ರವಂ॥ 13-185-9 (88746)
ದೇವತಾನಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ಪೂಜನೇ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಾ ಸದಾ ಯುಕ್ತಾ ಶ್ವಶ್ರೂಶ್ವಶುರವರ್ತಿನೀ॥ 13-185-10 (88747)
ಪೈಶುನ್ಯೇ ನ ಪ್ರವರ್ತಾಮಿ ನ ಮಮೈತನ್ಮನೋ ಗತಂ।
ಅದ್ವಾರಿ ನ ಚ ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಚಿರಂ ನ ಕಥಯಾಮಿ ಚ॥ 13-185-11 (88748)
ಅಸದ್ವಾ ಹಸಿತಂ ಕಿಂಚಿದಹಿತಂ ವಾಽಪಿ ಕರ್ಮಣಾ।
ರಹಸ್ಯಮರಹಸ್ಯಂ ವಾ ನ ಪ್ರವರ್ತಾಮಿ ಸರ್ವಥಾ॥ 13-185-12 (88749)
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ನಿರ್ಗತಂ ಚಾಪಿ ಭರ್ತಾರಂ ಗೃಹಮಾಗತಂ।
ಆಸನೇನೋಪಸಂಯೋಜ್ಯ ಪೂಜಯಾಮಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-185-13 (88750)
ಯದನ್ನಂ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಯದ್ಭೋಜ್ಯಂ ನಾಭಿನಂದತಿ।
ಭಕ್ಷ್ಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಲೇಹ್ಯಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ವರ್ಜಯಾಂಯಹಂ॥ 13-185-14 (88751)
ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇ ಸಮಾನೀತಂ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕಾರ್ಯಮೇವ ತು।
ಪುನರುತ್ಥಾಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕಾರಯಾಮಿ ಕರೋಮಿ ಚ॥ 13-185-15 (88752)
ಅಗ್ನಿಸಂರಕ್ಷಣಪರಾ ಗೃಹಶುದ್ಧಿಂ ಚ ಕಾರಯೇ।
ಕುಮಾರಾನ್ಪಾಲಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಕುಮಾರೀಂ ಪರಿಶಿಕ್ಷಯೇ॥ 13-185-16 (88753)
ಆತ್ಮಪ್ರಿಯಾಣಿ ಹಿತ್ವಾಽಪಿ ಗರ್ಭಸಂರಕ್ಷಣೇ ರತಾ।
ಬಾಲಾನಾಂ ವರ್ಜಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಶಾಪಂ ಕೋಪಂ ಪ್ರತಾಪನಂ॥ 13-185-17 (88754)
ಅವಿಕ್ಷಿಪ್ತಾನಿ ಧಾನ್ಯಾನಿ ನಾನ್ನವಿಕ್ಷೇಪಣಂ ಗೃಹೇ।
ರಕ್ತವತ್ಸ್ಪೃಹಯೇ ಗೇಹೇ ಗಾವಃ ಸಯವಸೋದಕಾಃ।
ಸಮುದ್ಗಂಯ ಚ ಶುದ್ಧಾಽಹಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ದದ್ಯಾಂ ದ್ವಿಜಾತಿಷು॥ 13-185-18 (88755)
ಪ್ರವಾಸಂ ಯದಿ ಮೇ ಯಾತಿ ಭರ್ತಾ ಕಾರ್ಯೇಣ ಕೇನಚಿತ್।
ಮಂಗಲೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಯುಕ್ತಾ ಭವಾಮಿ ನಿಯತಾ ತದಾ॥ 13-185-19 (88756)
ಅಂಜನಂ ರೋಚನಾಂ ಚೈವ ಸ್ನಾನಂ ಮಾಲ್ಯಾನುಲೇಪನಂ।
ಪ್ರಸಾಧನಂ ಚ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ನಾಮಿನಂದಾಮಿ ಭರ್ತರಿ॥ 13-185-20 (88757)
ನೋತ್ಥಾಪಯಾಮಿ ಭರ್ತಾರಂ ಸುಖಂ ಸುಪ್ತಮಹಂ ಸದಾ।
ಆತುರೇಷ್ವಪಿ ಕಾರ್ಯೇಷು ತೇನ ತುಷ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ।
ನೋತ್ಥಾಪಯೇ ಸುಖಂ ಸುಪ್ತಂ ಹ್ಯಾತುರಂ ಪಾಲಯೇ ಪತಿಂ॥ 13-185-21 (88758)
ನಾಯಾಸಯಾಮಿ ಭರ್ತಾರಂ ಕುಟುಂಬಾರ್ಥೇಽಪಿ ಸರ್ವದಾ।
ಗುಪ್ತಗುಹ್ಯಾ ಸದಾ ಚಾಸ್ಮಿ ಸುಸಂಮೃಷ್ಟನಿವೇಶನಾ॥ 13-185-22 (88759)
ಇಮಂ ಧರ್ಮಪಥಂ ನಾರೀ ಪಾಲಯಂತೀ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಅರುಂಧತೀವ ನಾರೀಣೀಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-185-23 (88760)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-185-24x (7401)
ಏತದಾಖ್ಯಾಯ ಸಾ ದೇವೀ ಸುಮನಾಯೈ ತಪಸ್ವಿನೀ।
ಪತಿಧರ್ಮಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಜಗಾಮಾದರ್ಶನಂ ತದಾ॥ 13-185-24 (88761)
ಯಶ್ಚೇದಂ ಪಾಂಡವಾಖ್ಯಾನಂ ಪಠೇತ್ಪರ್ವಣಿ ಪರ್ವಣಿ।
ಸ ದೇವಲೋಕಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ನಂದನೇ ಸ ಸುಖೀ ವಸೇತ್॥ ॥ 13-185-25 (88762)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 185 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-185-19 ಮಂಗಲೈರ್ನಿಯತೇತಿ ಮಂಗಲಸೂತ್ರಮಾತ್ರಂ ಧಾರಯಾಮಿ ನತು ತಾಂಬೂಲಾದೀನಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-185-25 ಪಾಂಡವಾಖ್ಯಾನಂ ಪಾಂಡವೇತಿ ಚ್ಛೇದಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 186
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.186. ಅಧ್ಯಾಯಃ 186
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣಾವಶ್ಚವೇದ್ಯೋಪಾಸ್ಯೇಷು ಪರಾವಧಿಂ ಪೃಷ್ಟೇನಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದಕನಾರದಪುಂಡಿರೀಕಸಂವಾದಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ನಾರಾಯಣಸ್ಯ ಸರ್ವೋತ್ಕೃಷ್ಟತ್ವೇನ ವೇದ್ಯತ್ವೋಪಾಸ್ಯತ್ವವಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
`*ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯಜ್ಜ್ಞೇಯಂ ಪರಮಂ ಕೃತ್ಯಮನುಷ್ಠೇಯಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಸಾರಂ ಮೇ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸ್ಯನುಗ್ರಹಾತ್॥ 13-186-1 (88763)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-186-2x (7402)
ಶ್ರೂಯತಾಮಿದಮತ್ಯಂತಂ ಗೂಢಂ ಸಂಸಾರಮೋಚನಂ।
ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಸಂಯಗ್ಜ್ಞಾತವ್ಯಂ ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ॥ 13-186-2 (88764)
ಪುಂಡರೀಕಃ ಪುರಾ ವಿಪ್ರಃ ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥೇ ಜಪಾನ್ವಿತಃ।
ನಾರದಂ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಶ್ರೇಯೋ ಯೋಗಪರಂ ಮುನಿಂ॥ 13-186-3 (88765)
ನಾರದಶ್ಚಾಬ್ರವೀದೇನಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಕ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 13-186-4 (88766)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತಸ್ತಾತ ಜ್ಞಾನಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ।
ಅಪ್ರಭೂತಂ ಪ್ರಭೂತಾರ್ಥಂ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಸಂಯುತಂ। 13-186-5 (88767)
ಯಃ ಪರಃ ಪ್ರಕೃತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ।
ಸ ಏವ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ನರ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 13-186-6 (88768)
ನರಾಜ್ಜಾತಾನಿ ತತ್ವಾನಿ ನಾರಾಣೀತಿ ತತೋ ವಿದುಃ।
ತಾನ್ಯೇವ ಚಾಯನಂ ತಸ್ಯ ತೇನ ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-186-7 (88769)
ನಾರಾಯಣಾಜ್ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಸರ್ಗಕಾಲೇ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪುನಸ್ತಚ್ಚ ಪ್ರಲಯೇ ಸಂಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 13-186-8 (88770)
ನಾರಾಯಣಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವಂ ನಾರಾಯಣಃ ಪರಃ।
ಪರಾದಪಿ ಪರಶ್ಚಾಸೌ ತಸ್ಮಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಪರಾತ್ಪರಃ॥ 13-186-9 (88771)
ವಾಸುದೇವಂ ತಥಾ ವಿಷ್ಣುಮಾತ್ಮಾನಂ ಚ ತಥಾ ವಿದುಃ।
ಸಂಜ್ಞಾಭೇದೈಃ ಸ ಏವೈಕಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಭಿಸಂಸ್ಕೃತಃ॥ 13-186-10 (88772)
ಆಲೋಡ್ಯ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಚಾರ್ಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಇದಮೇಕಂ ಸುನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಧ್ಯೇಯೋ ನಾರಾಯಣಃ ಸದಾ॥ 13-186-11 (88773)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಗಹನಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥವಿಸ್ತರಾನ್।
ಅನನ್ಯಚೇತಾ ಧ್ಯಾಯಸ್ವ ನಾರಾಯಣಮಜಂ ವಿಭುಂ॥ 13-186-12 (88774)
ಮುಹೂರ್ತಿಮಪಿ ಯೋ ಧ್ಯಾಯೇನ್ನಾರಾಯಣಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಸೋಽಪಿ ತದ್ಗತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಂ ಪುನಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ॥ 13-186-13 (88775)
ನಮೋ ನಾರಾಯಣಾಯೇತಿ ಯೋ ವೇದ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಅಂತ್ಯಕಾಲೇ ಜಪನ್ನೇತಿ ತದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 13-186-14 (88776)
ಶ್ರವಣಾನ್ಮನನಾಚ್ಚೈವ ಗೀತಿಸ್ತುತ್ಯರ್ಚನಾದಿಭಿಃ।
ಆರಾಧ್ಯಂ ಸರ್ವದಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಪುರುಷೇಣ ಹಿತೈಷಿಣಾ॥ 13-186-15 (88777)
ಲಿಪ್ಯತೇ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ನಾರಾಯಣಪರಾಯಣಃ।
ಪುನಾತಿ ಸಕಲಂ ಲೋಕಂ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರಿವೋದಿತಃ॥ 13-186-16 (88778)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಗೃಹಸ್ಥೋಽಪಿ ವಾನಪ್ರಸ್ಥೋಽಥ ಭಿಕ್ಷುಕಃ।
ಕೇಶವಾರಾಧನಂ ಹಿತ್ವಾ ನೈವ ಯಾತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-186-17 (88779)
ಜನ್ಮಾಂತರಸಹಸ್ರೇಷು ದುರ್ಲಭಾ ತದ್ಗತಾ ಮತಿಃ।
ತದ್ಭಕ್ತವತ್ಸಲಂ ದೇವಂ ಸಮರಾಧಯ ಸುವ್ರತ॥ 13-186-18 (88780)
ನಾರದೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ಸ ವಿಪ್ರೋಽಭ್ಯರ್ಚಯದ್ಧರಿಂ।
ಸ್ವಪ್ನೋಽಪಿ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಂ॥ 13-186-19 (88781)
ಕಿರೀಟಕುಂಡಲಧರಂ ಲಸಚ್ಛ್ರೀವತ್ಸಕೌಸ್ತುಭಂ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವದೇವೇಶಂ ಪ್ರಾಣಮತ್ಸಂಭ್ರಮಾನ್ವಿತಃ॥ 13-186-20 (88782)
ಅಥ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಾಂ ಗತಃ।
ಸಂಸ್ತುತಃ ಸ್ತುತಿಭಿರ್ವೇದೈರ್ದೇವಗಂಧರ್ವಕಿನ್ನರೈಃ॥ 13-186-21 (88783)
ಅಥ ತೇನೈವ ಭಗವಾನಾತ್ಮಲೋಕಮಧೋಕ್ಷಜಃ।
ಗತಃ ಸಂಪ್ರಜಿತಃ ಸರ್ವೈಃ ಸ ಯೋಗಿನಿಲಯೋ ಹರಿಃ॥ 13-186-22 (88784)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ತದ್ಭಕ್ತಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಃ।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯಥಾಯೋಗಂ ಭಜಸ್ವ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ॥ 13-186-23 (88785)
ಅಜರಮಮರಮೇಕಂ ಧ್ಯೇಯಮಾದ್ಯಂತಶೂನ್ಯಂ
ಸಗುಣಮಗುಣಮಾದ್ಯಂ ಸ್ಥೂಲಮತ್ಯಂತಸೂಕ್ಷ್ಮಂ।
ನಿರುಪಮಮುಪಮೇಯಂ ಯೋಗಿವಿಜ್ಞಾನಗಂಯಂ
ತ್ರಿಭುವನಗುರುಮೀಶಂ ಸಂಪ್ರಪದ್ಯಸ್ವ ವಿಷ್ಣುಂ॥ 13-186-24 (88786)
॥ ಇತೀ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷ಼ಡಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 186 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-186-1x ಅಯಮಧ್ಯಾಯೋ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯತೇ।ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 187
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.187. ಅಧ್ಯಾಯಃ 187
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸಾಂನಃ ಸಕಲವಶೀಕರಣೋಪಾಯತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ರಕ್ಷೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಸಾಂನಿ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಾನೇನ ಚ ಜ್ಯಾಯಃ ಕಿಂ ಭವತೋ ಮತಂ।
ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯದತ್ರ ವ್ಯತಿರಿಚ್ಯತೇ॥ 13-187-1 (88787)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-187-2x (7403)
ಸಾಂನಾ ಪ್ರಸಾದ್ಯತೇ ಕಶ್ಚಿದ್ದಾನೇನ ಚ ತಥಾಽಪರಃ।
ಪೌರುಷೀಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತಯೋರೇಕತರಂ ಭಜೇತ್॥ 13-187-2 (88788)
ಗುಣಾಂಸ್ತು ಶೃಣು ವೈರಾಜಂತ್ಸಾಂತ್ವಸ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ದಾರುಣಾನ್ಯಪಿ ಭೂತಾನಿ ಸಾಂತ್ವೇನಾರಾಧಯೇದ್ಯಥಾ॥ 13-187-3 (88789)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿದಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ರಕ್ಷಸಾ ಮುಕ್ತೋ ದ್ವಿಜಾತಿಃ ಕಾನನೇ ಯಥಾ॥ 13-187-4 (88790)
ಕಶ್ಚಿತ್ತು ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಿಜನೇ ವನೇ।
ಗೃಹೀತಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಮಾಪನ್ನೋ ರಕ್ಷಸಾ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಾ॥ 13-187-5 (88791)
ಸುಬುದ್ಧಿಃ ಶ್ರುತಿಸಂಪನ್ನೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಮತಿಭೀಷಣಂ।
ಸಾಮೈವಾಸ್ಮೈ ಪ್ರಯುಂಜಾನೋ ನ ಮುಮೋಹ ನ ವಿವ್ಯಧೇ॥ 13-187-6 (88792)
ರಕ್ಷಸ್ತು ವಾಚಾ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪಪ್ರಚ್ಛ ತಂ ದ್ವಿಜಂ।
ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ಪ್ರಶ್ನಂ ಕೇನಾಸ್ಮಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-7 (88793)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-187-8x (7404)
ಮುಹೂರ್ತಮಥ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಸ್ತಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಸಃ।
ಅಭೀತವದಥಾವ್ಯಗ್ರಃ ಪ್ರಶ್ನಂ ಪ್ರತಿಜಗಾದ ಹ॥ 13-187-8 (88794)
ವಿದೇಶಸ್ಥೋ ವಿಲೋಕಸ್ಥೋ ವಿನಾ ನೂನಂ ಸುಹೃಜ್ಜನೈಃ।
ವಿಷಯಾನತುಲಾನ್ಭುಂಕ್ಷೇ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-9 (88795)
ನೂನಂ ಮಿತ್ರಾಣಿ ತೇ ರಕ್ಷಃ ಸಾಧೂಪಚರಿತಾನ್ಯಪಿ।
ಸ್ವದೋಷಾತ್ತು ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-10 (88796)
ಅವೃತ್ತ್ಯಾ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ವೃತ್ತ್ಯುಪಾಯಾನ್ವಿಗರ್ಹಯನ್।
ಮಹಾರ್ಥಾಂಧ್ಯಾಯಸೇ ನೂನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-11 (88797)
ಪರಕಾರ್ಯಾಧಿಕಾರಸ್ಥಾಃ ಸದ್ಗುಣೈರಧಮಾ ನರಾಃ।
ಅವಜಾನಂತಿ ನೂನಂ ತ್ವಾಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-12 (88798)
ಗುಣವಾನ್ನಿರ್ಗುಣಾನನ್ಯಾನ್ನೂನಂ ಪಶ್ಯಸಿ ತತ್ಕೃತಾನ್।
ಪ್ರಾಜ್ಞೈರಪಿ ವಿನೀತಾತ್ಮಾ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-13 (88799)
ಸಂಪೀಡ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾರ್ಯತ್ವಾತ್ತ್ವಯಾ ಕಶ್ಚಿದುಪಸ್ಕೃತಃ।
ಜಿತಂ ತ್ವಾಂ ಮನ್ಯತೇ ಸಾಧೋ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-14 (88800)
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾನ್ವಿಮಾರ್ಗೇಷು ಕಾಮಕ್ರೋಧಾವೃತಾತ್ಮನಃ।
ಮನ್ಯೇಽನುಧ್ಯಾಯಸಿ ಜನಾಂಸ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-15 (88801)
ಪ್ರಾಜ್ಞೈರಪುಜಿತೋ ನೂನಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೈರಪ್ಯಭಿನಿಂದಿತಃ।
ಹ್ರೀಮಾನಮರ್ಷೀ ದುರ್ವೃತ್ತಸ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-16 (88802)
ನೂನಂ ಮಿತ್ರಮುಖಃ ಶತ್ರುಃ ಕಶ್ಚಿದಾರ್ಯವದಾಚರನ್।
ವಂಚಯಿತ್ವಾ ಗತಸ್ತ್ವಾಂ ವೈ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-17 (88803)
ನೂನಮದ್ಯ ಸತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ತವ ವಾಕ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ನ ಭಾತಿ ಕಾಲೇಽಭಿಹಿತಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-18 (88804)
ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಞ್ಶ್ರುತಪೂರ್ವಾನ್ಕುಪಿತಾನ್ಹೃದಯಪ್ರಿಯಾನ್।
ಅನುನೇತುಂ ನ ಶಕ್ರೋಷಿ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-19 (88805)
ನೂನಮಾಸಂಜಯಿತ್ವಾ ತ್ವಾ ಕೃತ್ಯೇ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದೀಪ್ಸಿತೇ।
ಕಚ್ಚಿದರ್ಥಯತೇ ನಿತ್ಯಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-20 (88806)
ಪರೋಕ್ಷವಾದಿಭಿರ್ಮಿಥ್ಯಾದೋಷಸ್ತೇ ಸಂಪ್ರದರ್ಶಿತಃ।
ತಜ್ಜ್ಞೈರ್ನ ಪೂಜ್ಯಸೇ ವ್ಯಕ್ತಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-21 (88807)
ನೂನಂ ತ್ವಾಂ ಸದ್ಗುಣಾಪೇಕ್ಷಂ ಪೂಜಯಾನಂ ಸುಹೃತ್ಪ್ರಜಾಃ।
ಮಾಯಾವೀತಿ ಚ ಜಾನಂತಿ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-22 (88808)
ಅಂತರ್ಗತಮಭಿಪ್ರಾಯಂನ ನ ನೂನಂ ಲಜ್ಜಯೇಚ್ಛಸಿ।
ವಿವಕ್ತುಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶೈಥಿಲ್ಯಾತ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-23 (88809)
ನಾನಾಬುದ್ಧಿರುಚೀಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಮಾನುಷಾನ್ನೂನಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಗ್ರಹೀತುಂ ಸ್ವೈರ್ಗುಣೈಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-24 (88810)
ಅಸತ್ಸು ವಿನಿವಿಷ್ಟೇಷು ನ ಗುಣಾನ್ವದತಃ ಸ್ವಯಂ।
ಗುಣಾಸ್ತೇ ನ ವಿರಾಜಂತೇ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-25 (88811)
ಧರ್ಮವೃತ್ತಃ ಶ್ರುತೈರ್ಹೀನಃ ಪದಂ ತ್ವಂ ರಜಸಾನ್ವಿತಃ।
ಮಹತ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ನೂನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-26 (88812)
ತಪಃಪ್ರಣಿಹಿತಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯೇ ತ್ವಾರಣ್ಯಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ।
ಬಂಧುವರ್ಗೋ ನಿಗೃಹ್ಣಾತಿ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-27 (88813)
ಇಷ್ಟಭಾರ್ಯಸ್ಯ ತೇ ನೂನಂ ಪ್ರಾತಿವೇಶ್ಯೋ ಮಹಾಧನಃ।
ಯುವಾ ಸುಲಲಿತಃ ಕಾಮೀ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-28 (88814)
ದುರ್ವಿನೀತಹತಃ ಪುತ್ರೋ ಜಾಮಾತಾ ವಾಽಪ್ರಮಾರ್ಜಕಃ।
ದಾರಾ ವಾ ಪ್ರತಿಕೂಲಾಸ್ತೇ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-29 (88815)
ಭ್ರಾತರೋಽತೀವ ವಿಷಮಾಃ ಪಿತಾ ವಾ ಕ್ಷುತ್ಕ್ಷತೋ ಮೃತಃ।
ಮಾತಾ ಜ್ಯೋಷ್ಠೋ ಗುರುರ್ವಾಽಪಿ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-30 (88816)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಹತೋ ಗೌರ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ವಾಪಹೃತಂ ಪುರಾ।
ದೇವಸ್ಯಂ ವಾ ಹೃತಂ ಕಾಲೇ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-31 (88817)
ಹೃತದಾರೋಽಥ ವೃದ್ಧೋ ವಾ ಲೋಕೇ ದ್ವಿಷ್ಟೋಽಥವಾ ನರೈಃ।
ಅವಿಜ್ಞಾನೇನ ವಾ ವೃದ್ಧಸ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-32 (88818)
ವಾರ್ಧಕಾರ್ಥಂ ಧನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಾ ಶ್ರೀರ್ವಾಽಪಿ ಪರೈರ್ಹೃತಾ।
ವೃತ್ತಿರ್ವಾ ದುರ್ಜನಾಪೇಕ್ಷಾ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-33 (88819)
ಸಂಪತ್ಕಾಲೇನ ತೇ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷೀಣಸ್ತಾತ ಸುಹೃದ್ಬುವೈಃ।
ಅಸಂನ್ಯಾಸಮತಿಸ್ತತ್ರ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-34 (88820)
ಅವಿದ್ವಾನ್ಭೀರುರಲ್ಪಾರ್ಥೇ ವಿದ್ಯಾವಿಕ್ರಮದಾನಜಂ।
ಯಶಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಸೇ ನಿತ್ಯಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-35 (88821)
ಚಿರಹಾಭಿಲಷಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ಫಲಮಪ್ರಾಪ್ತಮೇವ ತೇ।
ಕೃತಮನ್ಯೈರಪಹೃತಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-36 (88822)
ನೂನಮಾತ್ಮಗತಂ ದೋಷಮಪಶ್ಯನ್ಕಿಂಚಿದಾತ್ಮನಿ।
ಅಕಾರಣೇಽಭಿಶಸ್ತೋ ಹಿ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-37 (88823)
ಸುಹೃದಾಂ ದುಃಖಮಾರ್ತಾನಾಂ ನ ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸಿ ಹಾನಿಜಂ।
ಅಲಮರ್ಥಗುಣೈರ್ಹೀನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-38 (88824)
ಸಾಧೂನ್ಗೃಹಸ್ಥಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ತಥಾ ಸಾಧೂನ್ವನೇಚರಾನ್।
ಮುಕ್ತಾಂಶ್ಚಾವಸಥೇ ಸಕ್ತಾಂಸ್ತೇನಾಸಿ ಹರಿಮಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-39 (88825)
ಧರ್ಂಯಮರ್ಥ್ಯಂ ಚ ಕಾಂಯಂ ಚ ದೇಶೇ ಚ ರಹಿತಂ ವಚಃ।
ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ತೇ ನೂನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-40 (88826)
ದತ್ತಾನಕುಶಲೈರರ್ಥಾನ್ಮನೀಷೀ ಸಂಜಿಜೀವಿಷುಃ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರ್ತಯಸೇ ನೂನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-41 (88827)
ಪರಸ್ಪರವಿರುದ್ಧಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಂ ನೂನಂ ಚಿಕೀರ್ಷಸಿ।
ಸುಹೃದಾಮುಪರೋಧೇನ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-42 (88828)
ಪಾಪಾನ್ವಿವರ್ಧಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಂಶ್ಚಾವಸೀದತಃ।
ಧ್ರುವಂ ಗರ್ಹಯಸೇ ನೂನಂ ತೇನಾಸಿ ಹರಿಣಃ ಕೃಶಃ॥ 13-187-43 (88829)
ಏವಂ ಸಂಪೂಜಿತಂ ರಕ್ಷೋ ವಿಪ್ರಂ ತಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್।
ಸಹಾಯಮಕರೋಚ್ಚೈನಂ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಮುಂ ಮುಮೋಚ ಹ॥ ॥ 13-187-44 (88830)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 187 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-187-8 ಆಭಿರ್ಗಾಧಾಭಿರವ್ಯಗ್ರ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-187-10 ಸ್ವದೋಷಾದಪರಜ್ಯಂತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-187-16 ಪ್ರಜ್ಞಾಸಂಭಾವಿತೋ ನೂನಮಪ್ರದೈರುಪಸಂಹಿತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 188
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.188. ಅಧ್ಯಾಯಃ 188
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧವಿದ್ಯಾದಿಪ್ರತಿಪಾದಕಪಿತೃದೇವದೂತಾದಿಸಂವಾದಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[*ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಜನ್ಮ ಮಾನುಷ್ಯಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸುದುರ್ಲಭಂ।
ಶ್ರೇಯೋರ್ಥಿನಾ ದರಿದ್ರೇಣ ಕಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-188-1 (88831)
ದಾನಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಯಚ್ಚ ದೇಯಂ ಯಚ್ಚ ಯಥಾಯಥಾ।
ಮಾನ್ಯಾನ್ಪೂಜ್ಯಾಂಶ್ಚ ಗಾಂಗೇಯ ರಹಸ್ಯಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-188-2 (88832)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-188-3x (7405)
ಏವಂ ಪೃಷ್ಟೋ ನರೇಂದ್ರೇಣ ಪಾಂಡವೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಪಾರ್ಥಿವಂ॥ 13-188-3 (88833)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-188-4x (7406)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜಂಧರ್ಮಗುಹ್ಯಾನಿ ಭಾರತ।
ಯಥಾಹಿ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಪುರಾ ಕಥಿತವಾನ್ಮಯಿ॥ 13-188-4 (88834)
ದೇವಗುಹ್ಯಮಿದಂ ರಾಜನ್ಯಮೇನಾಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾ।
ನಿಯಮಸ್ಥೇನ ಯುಕ್ತೇನ ತಪಸೋ ಮಹತಃ ಫಲಂ॥ 13-188-5 (88835)
ಯೇನ ಯಃ ಪ್ರೀಯತೇ ದೇವಃ ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಋಷಯಃ ಪ್ರಮಥಾಃ ಶ್ರೀಶ್ಚ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತೋ ದಿಶಾಂ ಗಜಾಃ॥ 13-188-6 (88836)
ಋಷಿಧರ್ಮಃ ಸ್ಮೃತೋ ಯತ್ರ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ।
ಮಹಾದಾನಫಲಂ ಚೈವ ಸರ್ವಯಜ್ಞಫಲಂ ತಥಾ॥ 13-188-7 (88837)
ಯಶ್ಚೈತದೇವಂ ಜಾನೀಯಾಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಾ ಕುರುತೇಽನಘ।
ಸದೋಷೋಽದೋಷವಾಂಶ್ಚೇಹ ತೈರ್ಗುಣೈಃ ಸಹ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-188-8 (88838)
ದಶಸೂನಾಸಮಂ ಚಕ್ರಂ ದಶಚಕ್ರಸಮೋ ಧ್ವಜಃ।
ದಶಧ್ವಜಸಮಾ ವೇಶ್ಯಾ ದಶವೇಶ್ಯಾಸಮೋ ನೃಪಃ 13-188-9 (88839)
ಅರ್ಘೇನೈತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ನೃಪತಿಃ ಕಥ್ಯತೇಽಧಿಕಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗಸಹಿತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪುಣ್ಯಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-188-10 (88840)
ಧರ್ಮಿವ್ಯಾಕರಣಂ ಪುಣ್ಯಂ ರಹಸ್ಯಶ್ರವಣಂ ಮಹತ್।
ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಂ ವಿಹಿತಂ ತ್ರಿದಶೈಃ ಸ್ವಯಂ॥ 13-188-11 (88841)
ಪಿತೄಣಾಂ ಯತ್ರ ಗುಹ್ಯಾನಿ ಪ್ರೋಚ್ಯಂತೇ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ।
ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ರಹಸ್ಯಂ ಕಥ್ಯತೇಽಖಿಲಂ॥ 13-188-12 (88842)
ಋಷಿಧರ್ಮಃ ಸ್ಮೃತೋ ಯತ್ರ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ।
ಮಹಾಯಜ್ಞಫಲಂ ಚೈವ ಸರ್ವದಾನಫಲಂ ತಥಾ॥ 13-188-13 (88843)
ಯೇ ಪಠಂತಿ ಸದಾ ಮರ್ತ್ಯಾ ಯೇಷಾಂ ಚೈವೋಪತಿಷ್ಠತಿ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ಫಲಮಾಚಷ್ಟೇ ಸ್ವಯಂ ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-188-14 (88844)
ಗವಾಂ ಫಲಂ ತೀರ್ಥಫಲಂ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಚೈವ ಯತ್ಫಲಂ।
ಏತತ್ಫಲಮವಾಪ್ನೋತಿ ಯೋ ನರೋಽತಿಥಿಪೂಜಕಃ॥ 13-188-15 (88845)
ಶ್ರೋತಾರಃ ಶ್ರದ್ಧಧಾನಾಶ್ಚ ಯೇಷಾಂ ಶುದ್ಧಂ ಚ ಮಾನಸಂ।
ತೇಷಾಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಜಿತಾ ಲೋಕಾಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಸಾಧುನಾ॥ 13-188-16 (88846)
ಮುಚ್ಯತೇ ಕಿಲ್ಬಿಷಾಚ್ಚೈವ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಧರ್ಮಂ ಚ ಲಭತೇ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲೋಕಗತೋ ನರಃ॥ 13-188-17 (88847)
ಕಸ್ಯಚಿತ್ತ್ವಥ ಕಾಲಸ್ಯ ದೇವದೂತೋ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಸ್ಥಿತೋ ಹ್ಯಂತರ್ಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಪರ್ಯಭಾಷತ ವಾಸವಂ॥ 13-188-18 (88848)
ಯೋ ತೌ ಕಾಮಗುಣೋಪೇತಾವಶ್ವಿನೌ ಭಿಷಜಾಂ ವರೌ।
ಆಜ್ಞಯಾಽಹಂ ತಯೋಃ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸನರಾನ್ಪಿತೃದೈವತಾನ್॥ 13-188-19 (88849)
ಕಸ್ಮಾದ್ಧಿ ಮೈಥುನಂ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ದಾತುರ್ಭೋಕ್ತುಶ್ಚ ವರ್ಜಿತಂ।
ಕೇಮರ್ಥಂ ಚ ತ್ರಯಃ ಪಿಂಡಾಃ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್॥ 13-188-20 (88850)
ಪ್ರಥಮಃ ಕಸ್ಯ ದಾತವ್ಯೋ ಮಧ್ಯಮಃ ಕ್ವ ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
ಉತ್ತರಶ್ಚ ಸ್ಮೃತಃ ಕಸ್ಯ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ॥ 13-188-21 (88851)
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ದೂತೇನ ಭಾಷಿತಂ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಂ।
ಪೂರ್ವಸ್ಥಾಸ್ತ್ರಿದಶಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತರಃ ಪೂಜ್ಯ ಖೇಚರಂ॥ 13-188-22 (88852)
ಪಿತರ ಊಚುಃ। 13-188-23x (7407)
ಸ್ವಾಗತಂ ತೇಽಸ್ತು ಭದ್ರಂ ತೇ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಖೇಚರೋತ್ತಮ।
ಗೂಢಾರ್ಥಃ ಪರಮಃ ಪ್ರಶ್ನೋ ಭವತಾ ಸಮುದೀರಿತಃ॥ 13-188-23 (88853)
ಶ್ರಾದ್ಧಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಪುರುಷೋ ಯಃ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ತಂ ಮಾಸಂ ತಸ್ಮಿನ್ರೇತಸಿ ಶೇರತೇ॥ 13-188-24 (88854)
ಪ್ರವಿಭಾಗಂ ತು ಪಿಂಡಾನಾಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನುಪೂರ್ವಶಃ।
ಪಿಂಡೋ ಹ್ಯಧಸ್ತಾದ್ಗಚ್ಛಂಸ್ತು ಅಪ ಆವಿಶ್ಯ ಭಾವಯೇತ್॥ 13-188-25 (88855)
ಪಿಂಡಂ ತು ಮಧ್ಯಮಂ ತತ್ರ ಪತ್ನೀತ್ವೇಕಾ ಸಮಶ್ನುತೇ।
ಪಿಂಡಸ್ತೃತೀಯೋ ಯಸ್ತೇಷಾಂ ತಂ ದದ್ಯಾಜ್ಜಾತವೇದಸಿ।
ಏಷ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಯಥಾ ಧರ್ಮೋ ನ ಲುಪ್ಯತೇ॥ 13-188-26 (88856)
ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ತುಷ್ಯಂತಿ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸದಾ।
ಪ್ರಜಾ ವಿವರ್ಧತೇ ಚಾಸ್ಯ ಅಕ್ಷಯಂ ಚೋಪತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-188-27 (88857)
ದೇವದೂತ ಉವಾಚ। 13-188-28x (7408)
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯೇಣ ಪಿಂಡಾನಾಂ ಪ್ರವಿಭಾಗಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್।
ಪಿತೄಣಾಂ ತ್ರಿಷು ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಿರುಕ್ತಂ ಕಥಿತಂ ತ್ವಯಾ॥ 13-188-28 (88858)
ಏಕಃ ಸಮುದ್ಧೃತಃ ಪಿಂಡೋ ಹ್ಯಧಸ್ತಾತ್ಕಸ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ।
ಕಂ ವಾ ಪ್ರೀಣಯತೇ ದೇವಂ ಕಥಂ ತಾರಯತೇ ಪಿತೄನ್॥ 13-188-29 (88859)
ಮಧ್ಯಮಂ ತು ತದಾ ಪತ್ನೀ ಭುಂಕ್ತೇಽನುಜ್ಞಾತಮೇವ ಹಿ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ಕವ್ಯಮೇವ ಚ ಭುಂಜತೇ॥ 13-188-30 (88860)
ಅತ್ರ ಯಸ್ತ್ವಂತಿಮಃ ಪಿಂಡೋ ಗಚ್ಛತೇ ಜಾತವೇದಸಂ।
ಭವತೇ ಕಾ ಗತಿಸ್ತಸ್ಯ ಕಂ ವಾ ಸಮನುಗಚ್ಛತಿ॥ 13-188-31 (88861)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ಪಿಂಡೇಷು ತ್ರಿಷು ಯಾ ಗತಿಃ।
ಫಲಂ ವೃತ್ತಿಂ ಚ ಮಾರ್ಗಂ ಚ ಯಶ್ಚೈನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-188-32 (88862)
ಪಿತರ ಊಚುಃ। 13-188-33x (7409)
ಸುಮಹಾನೇಷ ಪ್ರಶ್ನೋ ವೈ ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಸಮುದೀರಿತಃ।
ರಹಸ್ಯಮದ್ಭುತಂ ಚಾಪಿ ಪೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ಮ ಗಗನೇಚರ॥ 13-188-33 (88863)
ಏತದೇವ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಮುನಯಸ್ತಥಾ।
ತೇಽಪ್ಯೇವಂ ನಾಭಿಜಾನಂತಿ ಪಿತೃಕಾರ್ಯವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಚಿರಜೀವಿನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-188-34 (88864)
ಪಿತೃಭಕ್ತಸ್ತು ಯೋ ವಿಪ್ರೋ ವಲಬ್ಧೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಪಿಂಡಾನಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಗತಿಂ॥ 13-188-35 (88865)
ದೇವದೂತೇನ ಯಃ ಪೃಷ್ಟಃ ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ವಿದಿನಿಶ್ಚಯಃ।
ಗತಿಂ ತ್ರಯಾಣಾಂ ಪಿಂಡಾನಾಂ ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ಮಮ॥ 13-188-36 (88866)
ಅಪೋ ಗಚ್ಛತಿ ಯೋ ಹ್ಯತ್ರ ಶಶಿನಂ ಹ್ಯೇಷ ಪ್ರೀಣಯೇತ್।
ಶಶೀ ಪ್ರೀಣಯತೇ ದೇವಾನ್ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-188-37 (88867)
ಭುಂಕ್ತೇ ತು ಪತ್ನೀಂ ಯಂ ಚೈಷಾಮನುಜ್ಞಾತಾ ತು ಮಧ್ಯಮಂ।
ಪುತ್ರಕಾಮಾಯ ಪುತ್ರಂ ತು ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಪಿತಾಮಹಾಃ॥ 13-188-38 (88868)
ಹವ್ಯವಾಹೇ ತು ಯಃ ಪಿಂಡೋ ದೀಯತೇ ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಪಿತರಸ್ತೇನ ತೃಪ್ಯಂತಿ ಪ್ರೀತಾಃ ಕಾಮಾಂದಿಶಂತಿ ಚ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ರಿಷು ಪಿಂಡೇಷು ಯಾ ಗತಿಃ॥ 13-188-39 (88869)
ಋತ್ವಿಗ್ಯೋ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಪಿತೃತ್ವಮನುಗಚ್ಛತಿ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಹನಿ ಮನ್ಯಂತೇ ಪರಿಹಾರ್ಯಂ ಹಿ ಮೈಥುನಂ॥ 13-188-40 (88870)
ಶುಚಿನಾ ತು ಸದಾ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಖೇಚರೋತ್ತಮ।
ಯೇ ಮಯಾ ಕಥಿತಾ ದೋಷಾಸ್ತೇ ತಥಾ ಸ್ಯುರ್ನ ಚಾನ್ಯಥಾ॥ 13-188-41 (88871)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ನಾತಃ ಶುಚಿಃ ಕ್ಷಾಂತಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಭುಂಜೀತ ವೈ ದ್ವಿಜಃ।
ಪ್ರಜಾ ವಿವರ್ದತೇ ಚಾಸ್ಯ ಚಶ್ಚೈವಂ ಸಂಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-188-42 (88872)
ತತೋ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭೋ ನಾಮ ಋಷಿರಾಹ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಆದಿತ್ಯತೇಜಸಾ ತಸ್ಯ ತುಲ್ಯಂ ರೂಪಂ ಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 13-188-43 (88873)
ಸ ಚ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಾನಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಕ್ರಮಥಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-188-44 (88874)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಗತಾನ್ಸತ್ವಾನ್ಮರ್ತ್ಯಾ ಹಿಂಸಂತಿ ಮೋಹಿತಾಃ।
ಕೀಟಾನ್ಪಿಪೀಲಿಕಾನ್ಸರ್ಪಾನ್ಮೇಷಾನ್ಸಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಃ।
ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ಸುಬಹು ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕಿಂಸ್ವಿದೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ॥ 13-188-45 (88875)
ತತೋ ದೇವಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಋಷಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ಪಿತರಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪೂಜಯಂತಿ ಸ್ಮ ತಂ ಮುನಿಂ॥ 13-188-46 (88876)
ಶಕ್ರ ಉವಾಚ। 13-188-47x (7410)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗಯಾಂ ಗಂಗಾಂ ಪ್ರಭಾಸಂ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಚ।
ಏತಾನಿ ಮನಸಾ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಅವಗಾಹೇತ್ತತೋ ಜಲಂ।
ತಥಾ ಮುಚ್ಯತಿ ಪಾಪೇನಿ ರಾಹುಣಾ ಚಂದ್ರಮಾ ಯಥಾ॥ 13-188-47 (88877)
ತ್ರ್ಯಹಂ ಸ್ನಾತಃ ಸ ಭವತಿ ನಿರಾಹಾರಶ್ಚ ವರ್ತತೇ।
ಸ್ಪೃಶತೇ ಯೋ ಗವಾಂ ಪೃಷ್ಠಂ ವಾಲಧಿಂ ಚ ನಮಸ್ಯತಿ॥ 13-188-48 (88878)
ತತೋ ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭೋ ವಾಕ್ಯಮಭ್ಯಭಾಷತ ವಾಸವಂ।
ಅಯಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮತರೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ನಿಬೋಧ ಶತಕ್ರತೋ॥ 13-188-49 (88879)
ಘೃಷ್ಟೋ ವಟಕಷಾಯೇಣಿ ಅನುಲಿಪ್ತಃ ಪ್ರಿಯಂಗುಣಾ।
ಕ್ಷೀರೇಣ ಷಷ್ಟಿಕಾನ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-188-50 (88880)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಪರಂ ಗುಹ್ಯಂ ರಹಸ್ಯಮೃಷಿಚಿಂತಿತಂ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭಾಷಮಾಣಸ್ಯ ಸ್ಥಾಣೋಃ ಸ್ಥಾನೇ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ।
ರುದ್ರೇಣ ಸಹ ದೇವೇಶ ತನ್ನಿಬೋಧ ಶಚೀಪತೇ॥ 13-188-51 (88881)
ಪರ್ವತಾರೋಹಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಏಕಪಾದೋ ವಿಭಾವಸುಂ।
ನಿರೀಕ್ಷೇತ ನಿರಾಹಾರ ಊರ್ಧ್ವಬಾಹುಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ।
ತಪಸಾ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತ ಉಪವಾಸಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-188-52 (88882)
ರಶ್ಮಿಭಿಸ್ತಾಪಿತೋಽರ್ಕಸ್ಯ ಸರ್ವಪಾಪಮಪೋಹತಿ।
ಗ್ರೀಷ್ಮಕಾಲೇಽಥವಾ ಶೀತೇ ಏವಂ ಪಾಪಮಪೋಹತಿ॥ 13-188-53 (88883)
ತತಃ ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಕ್ತಸ್ಯ ದ್ಯುತಿರ್ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತೀ।
ತೇಜಸಾ ಸೂರ್ಯವದ್ದೀಪ್ತೋ ಭ್ರಾಜತೇ ಸೋಮವತ್ಪನಃ॥ 13-188-54 (88884)
ಮಧ್ಯೇ ತ್ರಿದಶವರ್ಗಸ್ಯ ದೇವರಾಜಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಉವಾಚ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-188-54 (88885)
ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಂ ತು ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಂ।
ಸರಹಸ್ಯಾಶ್ಚ ಯೇ ದೋಷಾಸ್ತಾನ್ಯಥಾವದುದೀರಥ॥ 13-188-56 (88886)
ಬೃಹಸ್ಪತಿರುವಾಚ। 13-188-57x (7411)
ಪ್ರತಿಮೇಹಂತಿ ಯೇ ಸೂರ್ಯಮನಿಲಂ ದ್ವಿಷತೇ ಚ ಯೇ।
ಹವ್ಯವಾಹೇ ಪ್ರದೀಪ್ತೇ ಚ ಸಮಿಧಂ ಯೇ ನ ಜುಹ್ವತಿ॥ 13-188-57 (88887)
ಬಾಲವತ್ಸಾಂ ಚ ಯೇ ಧೇನುಂ ದುಹಂತಿ ಕ್ಷೀರಕಾರಣಾತ್।
ತೇಷಾಂ ದೋಷಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾನ್ನಿಬೋಧ ಶಚೀಪತೇ॥ 13-188-58 (88888)
ಭಾನುಮಾನನಿಲಶ್ಚೈವ ಹವ್ಯವಾಹಶ್ಚ ವಾಸವ।
ಲೋಕಾನಾಂ ಮಾತರಶ್ಚೈವ ಗಾವಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-188-59 (88889)
ಲೋಕಾಂಸ್ತಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ತಾ ಮರ್ತ್ಯೇಷ್ವೇತೇಷು ದೇವತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಭವಂತಃ ಶೃಣಿವಂತು ಏಕೈಕಂ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಂ॥ 13-188-60 (88890)
ವರ್ಷಾಣಿ ಷಡಶೀತಿಂ ತು ದುರ್ವೃತ್ತಾಃ ಕುಲಪಾಂಸನಾಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ದುರ್ವೃತ್ತಾಃ ಪ್ರತಿಮೇಹಂತಿ ಯಾ ರವಿಂ॥ 13-188-61 (88891)
ಅನಿಲದ್ವೇಷಿಣಃ ಶಕ್ರ ಗರ್ಭಸ್ಥಾ ಚ್ಯವತೇ ಪ್ರಜಾ।
ಹವ್ಯವಾಹಸ್ಯ ದೀಪ್ತಸ್ಯ ಸಮಿಧಂ ಯೇ ನ ಜುಹ್ವತಿ।
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯೇಷು ವೈ ತೇಷಾಂ ಹವ್ಯಂ ನಾಶ್ನಾತಿ ಪಾವಕಃ॥ 13-188-62 (88892)
ಕ್ಷೀರಂ ತು ಬಾಲವತ್ಸಾನಾಂ ಯೇ ಪಿಬಂತೀಹ ಮಾನವಾಃ।
ನ ತೇಷಾಂ ಕ್ಷೀರಪಾಃ ಕೇಚಿಜ್ಜಾಯಂತೇ ಕುಲವರ್ಧನಾಃ॥ 13-188-63 (88893)
ಪ್ರಜಾಕ್ಷಯೇಣ ಯುಜ್ಯಂತೇ ಕುಲವಂಶಕ್ಷಯೇಣ ಚ।
ಏವಮೇತತ್ಪುರಾ ದೃಷ್ಟಂ ಕುಲವೃದ್ಧೈರ್ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ॥ 13-188-64 (88894)
ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಜ್ಯಾನಿ ವರ್ಜ್ಯಾನಿ ಕಾರ್ಯಂ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಭೂತಿಕಾಮೇನಿ ಮರ್ತ್ಯೇನ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-188-65 (88895)
ತತಃ ಸರ್ವಾ ಮಹಾಭಾಗ ದೇವತಾಃ ಸಮರುದ್ಗಣಾಃ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪೃಚ್ಛಂತಿ ಸ್ಮ ಪಿತೄಂಸ್ತತಃ॥ 13-188-66 (88896)
ಪಿತರಃ ಕೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಮಲ್ಪಚೇತಸಾಂ।
ಅಕ್ಷಯಂ ಚ ಕಥಂ ದಾನಂ ಭವೇಚ್ಚೈವೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕಂ॥ 13-188-67 (88897)
ಆನೃಣ್ಯಂ ವಾ ಕಥಂ ಮರ್ತ್ಯಾ ಗಚ್ಛೇಯುಃ ಕೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಮಹೇ ಶ್ರೋತುಂ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ನಃ॥ 13-188-68 (88898)
ಪಿತರ ಊಚುಃ। 13-188-69x (7412)
ನ್ಯಾಯತೋ ವೈ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸಂಶಯಃ ಸಮುದಾಹೃತಃ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಯೇನ ತುಷ್ಯಾಮೋ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಸಾಧುಕರ್ಮಣಾಂ॥ 13-188-69 (88899)
ನೀಲಷಂಡಪ್ರಮೋಕ್ಷೇಣ ಅಣಾವಾಸ್ಯಾಂ ತಿಲೋದಕೈಃ।
ವರ್ಷಾಸು ದೀಪಕೈಶ್ಚೈವ ಪಿತೄಣಾಮನೃಣೋ ಭವೇತ್॥ 13-188-70 (88900)
ಅಕ್ಷಯಂ ನಿರ್ವ್ಯಲೀಕಂ ಚ ದಾನಮೇತನ್ಮಹಾಫಲಂ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪರಿತೋಷಶ್ಚ ಅಕ್ಷಯಃ ಪರಿಕೀರ್ತ್ಯತೇ॥ 13-188-71 (88901)
ಶ್ರದ್ಧಧಾನಾಶ್ಚ ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ಆಹರಿಷ್ಯಂತಿ ಸಂತತಿಂ।
ದುರ್ಗಾತ್ತೇ ತಾರಯಿಷ್ಯಂತಿ ನರಕಾತ್ಪ್ರಪಿತಾಮಹಾನ್॥ 13-188-72 (88902)
ಪಿತೄಣಾಂ ಭಾಷಿತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ತಪೋಧನಃ।
ವೃದ್ಧಗಾರ್ಗ್ಯೋ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತಾನೇವಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-188-73 (88903)
ಕೇ ಗುಣಾ ನೀಲಷಂಡಸ್ಯ ಪ್ರಮುಕ್ತಸ್ಯ ತಪೋಧನಾಃ।
ವರ್ಷಾಸು ದೀಪದಾನೇನ ತಥೈವ ಚ ತಿಲೋದಕೈಃ॥ 13-188-74 (88904)
ಪಿತರ ಊಚುಃ। 13-188-75x (7413)
ನೀಲಷಂಡಸ್ಯ ಲಾಂಗೂಲಂ ತೋಯಮಭ್ಯುದ್ದರೇದ್ಯದಿ।
ಷಷ್ಟಿಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪಿತರಸ್ತೇನ ತರ್ಪಿತಾಃ॥ 13-188-75 (88905)
ಯಸ್ತು ಶೃಂಗಗತಂ ಪಂಕ್ತಂ ಕೂಲಾದುದ್ಧೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಪಿತರಸ್ತೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸೋಮಲೋಕಮಸಂಶಯಂ॥ 13-188-76 (88906)
ವರ್ಷಾಸು ದೀಪದಾನೇನ ಶಶೀವಚ್ಛೋಭತೇ ನರಃ।
ತಮೋರೂಪಂ ನ ತಸ್ಯಾಸ್ತಿ ದೀಪಕಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-188-77 (88907)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತು ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ತಿಲೋದಕಂ।
ಪಾತ್ರಮೌದುಂಬರಂ ಗೃಹ್ಯ ಮಧುಮಿಶ್ರಂ ತಪೋಧನ।
ಕೃತಂ ಭವತಿ ತೈಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಸರಹಸ್ಯಂ ಯಥಾರ್ಥವತ್॥ 13-188-78 (88908)
ಹೃಷ್ಟಪುಷ್ಟಮನಾಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರಜಾ ಭವತಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ಕುಲವಂಶಸ್ಯ ವೃದ್ಧಿಸ್ತು ಪಿಂಡದಸ್ಯ ಫಲಂ ಭವೇತ್।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಸ್ತು ಯಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಪಿತೄಣಾಮನೃಣೋ ಭವೇತ್॥ 13-188-79 (88909)
ಏವಮೇವ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಃ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲಕ್ರಮಸ್ತಥಾ।
ವಿಧಿಃ ಪಾತ್ರಂ ಫಲಂ ಚೈವ ಯಥಾವದನುಕೀರ್ತಿತಂ॥] ॥ 13-188-80 (88910)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾಶೀತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 188 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-188-5 ಯಮೇನಪ್ರಾಪ್ತಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-188-9 ದಶಾನಾಂ ಪಶೂನಾಂ ಸೂನಾ ವಧೋ ಯತ್ರ ಸಾ ಪಶುಘ್ನಜಾತಿರ್ದಶಸೂನಾ। ಚಕ್ರಂ ಚಕ್ರವಾನ್ ತೈಲಿಕಃ। ಧ್ವಜಃ ಸುರಾಪಾಯೀ। ನೃಪಃ ಕ್ಷುದ್ರೋ ರಾಜಾ॥ 7-188-10 ಏವಂ ದುಷ್ಪ್ರತಿಗ್ರಹಪರಾಙ್ಮುಖೇನ ತ್ರಿವರ್ಗಶಾಸ್ತ್ರಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಜ್ಞೇಯಾನಿ॥ 7-188-14 ಪಠಂತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಂ। ಉಪತಿಷ್ಠತಿ ಸಂಯಕ್ ಸ್ಫುರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಚ ಯಃ ಸ ಸ್ವಯಂ ನಾರಾಯಣ ಏವೇತಿ ಜ್ಞಾತವ್ಯಃ॥ 7-188-19 ಸನರಾನ್ ಸಹರ್ಷೀನ್ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-188-22 ಪೂಜ್ಯ ಸಂಪೂಜ್ಯ॥ 7-188-34 ಚಿರಜೀವಿನಂ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಂ॥ 7-188-40 ಯತಃ ಋತ್ವಿಕ್ ಶ್ರಾದ್ಧಭೋಕ್ತಾ ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಪಿತೃತ್ವಂ ಗಚ್ಛತಿ ತಸ್ಮಾದನ್ಯಾತ್ಮತಾಂ ಗತಃ ಸ್ವಸ್ತ್ರಿಯಂ ನ ಗಚ್ಛೇತ್। ಪಾರದಾರ್ಯದೋಷತುಲ್ಯಂ ಹ್ಯೇತದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-188-41 ಏತಚ್ಚ ವರಣಮಾರಭ್ಯ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ ಶುಚಿನೇತಿ॥ 7-188-50 ವಟಕಷಾಯೇಣ ವಟಜಟಾಕಷಾಯೇಣ। ಪ್ರಿಯಂಗುಃ ರಾಜಸರ್ಷಪಃ ಷಷ್ಟಿಕಾನ್ ಷಷ್ಟಿರಾತ್ರೇಣ ಪಕ್ವಧಾನ್ಯಂ॥ 7-188-52 ವಿಭಾವಸುಂ ಸೂರ್ಯಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 189
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.189. ಅಧ್ಯಾಯಃ 189
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಿಷ್ಣುನೇಂದ್ರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಪ್ರೀತಿಕರಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತತಾ ಬಲದೇವದೇವಾಗ್ನಿವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾದಿಭಿಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಕೇನ ತೇ ಚ ಭವೇತ್ಪ್ರೀತಿಃ ಕಥಂ ತುಷ್ಟಿಂ ತು ಗಚ್ಛಸಿ।
ಇತಿ ಪೃಷ್ಟಃ ಸುರೇಂದ್ರೇಣ ಪ್ರೋವಾಚ ಹರಿರೀಶ್ವರಃ॥ 13-189-1 (88911)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರೀವಾದೋ ಮಮ ವಿದ್ವೇಷಣಂ ಮಹತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪೂಜಿತೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಪೂಜಿತೋಽಹಂ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-189-2 (88912)
ನಿತ್ಯಾಭಿವಾದ್ಯಾ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಪಾದೌ ತಥಾಽಽತ್ಮನಃ।
ತೇಷಾಂ ತುಷ್ಯಾಮಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಯಶ್ಚಕ್ರೇ ಚ ಬಲಿಂ ಹರೇತ್॥ 13-189-3 (88913)
ವಾಮನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವರಾಹಂ ಚ ಜಲೋತ್ಥಿತಂ।
ಉದ್ಧೃತಾಂ ಧರಣೀಂ ಚೈವ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಧಾರಯತೇ ತು ಯಃ।
ನ ತೇಷಾಮಶುಭಂ ಕಿಂಚಿತ್ಕಲ್ಮಷಂ ಚೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-189-4 (88914)
ಅಶ್ವತ್ಥಂ ರೋಚನಾಂ ಗಾಂ ಚ ಪೂಜಯೇದ್ಯೋ ನರಃ ಸದಾ।
ಪೂಜಿತಂ ಚ ಜಗತ್ತೇನ ಸದೇವಾಸುರಮಾನುಷಂ॥ 13-189-5 (88915)
ತೇನ ರೂಪೇಣ ತೇಷಾಂ ಚ ಪೂಜಾಂ ಗೃಹ್ಣಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಪೂಜಾ ಮಮೈಷಾ ನಾಸ್ತ್ಯನ್ಯಾ ಯಾವಲ್ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-189-6 (88916)
ಅನ್ಯಥಾ ಹಿ ವೃಥಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪೂಜಯಂತ್ಯಲ್ಪಬುದ್ಧ್ಯಃ।
ನಾಹಂ ತತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಾಮಿ ನ ಸಾ ತುಷ್ಟಿಕರೀ ಮಮ॥ 13-189-7 (88917)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-189-8x (7414)
ಚಕ್ರಂ ಪಾದೌ ವರಾಹಂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಚಾಪಿ ವಾಮನಂ।
ಉದ್ಧೃತಾಂ ಧರಣೀಂ ಚೈವ ಕಿಮರ್ಥಂ ತ್ವಂ ಪ್ರಶಂಸಸಿ॥ 13-189-8 (88918)
ಭವಾನ್ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಭಾವನ್ಸಂಹರತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಸನಾತನೀ॥ 13-189-9 (88919)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-189-10x (7415)
ಸಂಪ್ರಹಸ್ಯ ತತೋ ವಿಷ್ಣುರಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಚಕ್ರೇಣ ನಿಹತಾ ದೈತ್ಯಾಃ ಪದ್ಂಯಾಂ ಕ್ರಾಂತಾ ವಸುಂಧರಾ॥ 13-189-10 (88920)
ವಾರಾಹಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷೋ ನಿಪಾತಿತಃ।
ವಾಮನಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಜಿತೋ ರಾಜಾ ಮಯಾ ಬಲಿಃ। 13-189-11 (88921)
ಪರಿತುಷ್ಟೋ ಭವಾಂಯೇವಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ತನ್ಮಾಂ ಯೇ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ನಾಸ್ತಿ ತೇಷಾಂ ಪರಾಭವಃ॥ 13-189-12 (88922)
ಅಪಿ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಚಾರಿಣಮಾಗತಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಗ್ರ್ಯಾಹುತಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ಅಮೃತಂ ತಸ್ಯ ಭೋಜನಂ॥ 13-189-13 (88923)
ಐಂದ್ರೀಂ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸಿತ್ವಾ ಆದಿತ್ಯಾಭಿಮುಖಃ ಸ್ಥಿತಃ।
ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ಸ ಸ್ನಾತೋ ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ॥ 13-189-14 (88924)
ಏತದ್ವಃ ಕಥಿತಂ ಗುಹ್ಯಮಖಿಲೇನಿ ತಪೋಧನಾಃ।
ಸಂಶಯಂ ಪೃಚ್ಛಮಾನಾನಾಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಕಥಯಾಂಯಹಂ॥ 13-189-15 (88925)
ಬಲದೇವ ಉವಾಚ। 13-189-16x (7416)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಂ।
ಅಜಾನಂತೋ ಯದಬುಧಾಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ಭೂತಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-189-16 (88926)
ಕಲ್ಯ ಉತ್ಥಾಯ ಯೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ಪೃಶೇದ್ಗಾಂ ವೈ ಘೃತಂ ದಧಿ।
ಸರ್ಷಪಂ ಚ ಪ್ರಿಯಂಗಂ ಚ ಕಲ್ಮಷಾತ್ಪ್ರತಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-189-17 (88927)
ಭೂತಾನಿ ಚೈವ ಸರ್ವಾಣಿ ಅಗ್ರತಃ ಪೃಷ್ಠತೋಪಿ ವಾ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ವಾಽಪಿ ಚ್ಛಿದ್ರೇಷು ವರ್ಜಯಂತಿ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-189-18 (88928)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-189-19x (7417)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯೌದುಂಬರಂ ಪಾತ್ರಂ ತೋಯಪೂರ್ಣಮುದಙ್ಭುಖಃ।
ಉಪವಾಸಂ ತು ಗೃಹ್ಣೀಯಾದ್ಯದ್ವಾ ಸಂಕಲ್ಪಯೇದ್ವ್ರತಂ॥ 13-189-19 (88929)
ದೇವತಾಸ್ತಸ್ಯ ತುಷ್ಯಂತಿ ಕಾಮಿಕಂ ಚಾಪಿ ಸಿಧ್ಯತಿ।
ಅನ್ಯಥಾ ಹಿ ವೃಥಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಕುರ್ವತೇ ಸ್ವಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-189-20 (88930)
ಉಪವಾಸೇ ಬಲೌ ಚಾಪಿ ತಾಂರಪಾತ್ರಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಬಲಿರ್ಭಿಕ್ಷಾ ತಥಾಽರ್ಧ್ಯಂ ಚ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ತಿಲೋದಕಂ 13-189-21 (88931)
ತಾಂರಪಾತ್ರೇಣ ದಾತವ್ಯಮನ್ಯಥಾಽಲ್ಪಫಲಂ ಭವೇತ್।
ಗುಹ್ಯಮೇತತ್ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಂ ಯಥಾ ತುಷ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-189-22 (88932)
ಧರ್ಮ ಉವಾಚ। 13-189-23x (7418)
ರಾಜಪೌರುಷಿಕೇ ವಿಪ್ರೇ ಘಾಂಟಿಕೇ ಪರಿಚಾರಿಕೇ।
ಗೋರಕ್ಷಕೇ ವಾಣಿಜಕೇ ತಥಾ ಕಾರುಕುಶೀಲವೇ॥ 13-189-23 (88933)
ಮಿತ್ರದ್ರುಹ್ಯನಧೀಯಾನೇ ಯಶ್ಚ ಸ್ಯಾದ್ವೃಷಲೀಪತಿಃ।
ಏತೇಷು ದೈವಂ ಪಿತ್ರ್ಯಂ ವಾ ನ ದೇಯಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಥಂಚನ।
ಪಿಂಡದಾಸ್ತಸ್ಯ ಹೀಯಂತೇ ನ ಚ ಪ್ರೀಣಾತಿ ವೈ ಪಿತೄನ್॥ 13-189-24 (88934)
ಅತಿಥಿರ್ಯಸ್ಯ ಭಗ್ನಾಶೋ ಗೃಹಾತ್ಪ್ರತಿನಿವರ್ತತೇ।
ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ದೇವಾಶ್ಚ ಅಗ್ನಯಶ್ಚ ತಥೈವ ಹಿ।
ನಿರಾಶಾಃ ಪ್ರತಿಗಚ್ಛಂತಿ ಅತಿಥೇರಪ್ರತಿಗ್ರಹಾತ್॥ 13-189-25 (88935)
ಸ್ತ್ರೀಘ್ನೈರ್ಗೋಘ್ನೈಃ ಕೃತಘ್ನೈಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಘ್ನೈರ್ಗುರುತಲ್ಪಗೈಃ।
ತುಲ್ಯದೋಷೋ ಭವತ್ಯೇಭಿರ್ಯಸ್ಯಾತಿಥಿತರನರ್ಚಿತಃ॥ 13-189-26 (88936)
ಅಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-189-27x (7419)
ಪಾದಮುದ್ಯಂಯ ಯೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ಪೃಶೇದ್ಗಾಶ್ಚ ಸುದುರ್ಮತಿಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಮಹಾಭಾಗಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಂ ತಥಾಽನಲಂ।
ತಸ್ಯ ದೋಷಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 13-189-27 (88937)
ದಿವಂ ಸ್ಪೃಶತ್ಯಶಬ್ದೋಽಸ್ಯ ತ್ರಸ್ಯಂತಿ ಪಿತರಶ್ಚ ವೈ।
ವೈಮನಸ್ಯಂ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಕೃತಂ ಭವತಿ ಪುಷ್ಕಲಂ।
ಪಾವಕಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾ ಹವ್ಯಂ ನ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣತಿ॥ 13-189-28 (88938)
ಆಜನ್ಮನಾಂ ಶತಂ ಚೈವ ನರಕೇ ಪಚ್ಯತೇ ತು ಸಃ।
ನಿಷ್ಕೃತಿಂ ಚ ನ ತಸ್ಯಾಪಿ ಅನುಮನ್ಯಂತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥ 13-189-29 (88939)
ತಸ್ಮಾದ್ಗಾವೋ ನ ಪಾದೇನ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ವೈ ಕದಾಚನ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ಮಹಾತೇಜಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಸ್ತಥಾಽನಲಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಮರ್ತ್ಯೇನ ಆತ್ಮನೋ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-189-30 (88940)
ಏತೇ ದೋಷಾ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತ್ರಿಷು ಯಃ ಪಾದಮುತ್ಸೃಜೇತ್। 13-189-31 (88941)
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಉವಾಚ। 13-189-32x (7420)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ರಹಸ್ಯಂ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಂ।
ಪರಮಾನ್ನೇನ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಪಿತೄಣಾಮೌಪಹಾರಿಕಂ॥ 13-189-32 (88942)
ಗಜಚ್ಛಾಯಾಯಾಂ ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ಕುತಪೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ।
ಯದಾ ಭಾದ್ರಪದೇ ಮಾಸಿ ಭವತೇ ಬಹುಲೇ ಮಘಾ॥ 13-189-33 (88943)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಸ್ಯ ದಾನಸ್ಯ ಯಾದೃಶೋ ಗುಣವಿಸ್ತರಃ।
ಕೃತಂ ತೇನ ಮಹಚ್ಛ್ರಾದ್ಧಂ ವರ್ಷಾಣೀಹ ತ್ರಯೋದಶ॥ 13-189-34 (88944)
ಬಹಪಲ್ ಸಮಂಗೇ ಹ್ಯಕುತೋಭಯೇ ಚ
ಕ್ಷೇಮೇ ಚ ಸಂಖ್ಯೇವ ಹಿ ಭೂಯಸೀ ಚ।
ಯಥಾ ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮಪುರೇ ಸವತ್ಸಾ
ಶತಕ್ರತೋರ್ವಜ್ರಧರಸ್ಯ ಯಜ್ಞೇ॥ 13-189-35 (88945)
ಭೂಯಶ್ಚ ಯಾ ವಿಷ್ಣುಪದೇ ಸ್ಥಿತಾಯಾ
ವಿಭಾವಸೋಶ್ಚಾಪಿ ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾ ಯಾ।
ದೇವಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಹ ನಾರದೇನ
ಪ್ರಕುರ್ವತೇ ಸರ್ವಸಹೇತಿ ನಾಮ॥ 13-189-36 (88946)
ಮಂತ್ರೇಣೈತೇನಾಭಿವಂದೇತ ಯೋ ವೈ
ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಪಾಪಕೃತೇನ ಕರ್ಮಣಾ।
ಲೋಕಾನವಾಪ್ನೋತಿ ಪುರಂದರಸ್ಯ
ಗವಾಂ ಫಲಂ ಚಂದ್ರಮಸೋ ದ್ಯುತಿಂ ಚ॥ 13-189-37 (88947)
ಏವಂ ಹಿ ಮಂತ್ರಂ ತ್ರಿದಶಾಭಿಜುಷ್ಟಂ
ಪಠೇತ ಯಃ ಪರ್ವಸು ಗೋಷ್ಠಮಧ್ಯೇ।
ನ ತಸ್ಯಿ ಪಾಪಂ ನ ಭಯಂ ನ ಶೋಕಃ
ಸಹಸ್ರನೇತ್ರಸ್ಯ ಚ ಯಾತಿ ಲೋಕಂ॥ 13-189-38 (88948)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-189-39x (7421)
ಅಥ ಸಪ್ತ ಮಹಾಭಾಗ ಋಷಯೋ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಾಃ।
ವಸಿಷ್ಠಪ್ರಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಂ ಪದ್ಮಸಂಭವಂ। 13-189-39 (88949)
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮಭಿಕ್ರಂಯ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥
ಉವಾಚ ವಚನಂ ತೇಷಾಂ ವಸಿಷ್ಠೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ। 13-189-40 (88950)
ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಹಿತಂ ಪ್ರಶ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮಿಕ್ಷತ್ರೇ ವಿಶೇಷತಃ॥
ದ್ರವ್ಯಹೀನಾಃ ಕಥಂ ಮರ್ತ್ಯಾ ದರಿದ್ರಾಃ ಸಾಧುವರ್ತಿನಃ। 13-189-41 (88951)
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತೀಹ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಂ ಕೇನ ಚ ಕರ್ಮಣಾ॥
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-189-42 (88952)
ಅಹೋ ಪ್ರಶ್ನೋ ಮಹಾಭಾಗ ಗೂಢಾರ್ಥಃ ಪರಮಃ ಶುಭಃ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಶ್ರೇಯಾಂಶ್ಚ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಸಮುದಾಹೃತಃ॥ 13-189-43 (88953)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯೇ ನಿಖಿಲೇನ ತಪೋಧನಾಃ।
ಯಥಾ ಯಜ್ಞಫಲಂ ಮರ್ತ್ಯೋ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-189-44 (88954)
ಪೌಷಮಾಸಸ್ಯ ಶುಕ್ಲೇ ವೈ ಯದಾ ಯುಜ್ಯೇತ ರೋಹಿಣೀ।
ತೇನ ನಕ್ಷತ್ರಯೋಗೇನ ಆಕಾಶಶಯನೋ ಭವೇತ್॥ 13-189-45 (88955)
ಏಕವಸ್ತ್ರಃ ಶುಚಿಃ ಸ್ನಾತಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಸೋಮಸ್ಯ ರಶ್ಮಯಃ ಪೀತ್ವಾ ಮಹಾಯಜ್ಞಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-189-46 (88956)
ಏತದ್ವಃ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಕಥಿತಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ।
ಯನ್ಮಾಂ ಭವಂತಃ ಪೃಚ್ಛಂತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮತತ್ತ್ವಾರ್ಥದರ್ಶಿನಃ]॥ 13-189-47 (88957)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 189 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-189-3 ಚಕ್ರೇ ಗೋಮಯೋಪಲಿಪ್ತೇ ಮಂಡಲೇ ಸುದರ್ಶನಮಂತ್ರೇಣ ಪೂಜಿತೇ॥ 7-189-28 ಅಶಬ್ದಃ ಅಪಶಬ್ದಃ ನಿಂದಾರೂಪಃ॥ 7-189-46 ರಶ್ಮಯಃ ರಶ್ಮೀನ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 190
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.190. ಅಧ್ಯಾಯಃ 190
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸೂರ್ಯಗಾರ್ಗ್ಯಾದಿಭಿಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಗ್ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ವಿಭಾವಸುರುವಾಚ।
ಸಲಿಲಸ್ಯಾಂಜಲಿಂ ಪೂರ್ಣಮಕ್ಷತಾಶ್ಚ ಧೃತೋತ್ತರಾಃ।
ಸೋಮಸ್ಯೋತ್ತಿಷ್ಠಮಾನಸ್ಯ ತಜ್ಜಲಂ ಚಾಕ್ಷತಾಂಶ್ಚ ತಾನ್॥ 13-190-1 (88958)
ಸ್ಥಿತೋ ಹ್ಯಭಿಮುಖೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಬಲಿಂ ಹರೇತ್।
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಂ ಕೃತಂ ತೇನ ಹುತಾಶ್ಚಾಸ್ಯಾಗ್ನಯಸ್ತ್ರಯಃ॥ 13-190-2 (88959)
ವನಸ್ಪತಿಂ ಚ ಯೋ ಹನ್ಯಾದಮಾವಾಸ್ಯಾಮಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಅಪಿ ಹ್ಯೇಕೇನ ಪತ್ರೇಣ ಲಿಪ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 13-190-3 (88960)
ದಂತಕಾಷ್ಠಂ ತು ಯಃ ಖಾದೇದಮಾವಾಸ್ಯಾಮಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ಹಿಂಸಿತಶ್ಚಂದ್ರಮಾ**** ಪಿತರಶ್ಚೋದ್ವಿಜಂತಿ ಚ॥ 13-190-4 (88961)
ಹವ್ಯಂ ನ ತಸ್ಯ ದೇವಾಶ್ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಪರ್ವಸು।
ಕುಪ್ಯಂತೇ ಪಿತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಕುಲೇ ವಂಶೋಽಸ್ಯ ಹೀಯತೇ॥ 13-190-5 (88962)
ಶ್ರೀರುವಾಚ। 13-190-6x (7422)
ಪ್ರಕೀರ್ಣಂ ಭಾಜನಂ ಯತ್ರ ಭಿನ್ನಭಾಂಡಮಥಾಸನಂ।
ಯೋಷಿತಶ್ಚೈವ ಹನ್ಯಂತೇ ಕಶ್ಮಲೋಪಹತೇ ಗೃಹೇ॥ 13-190-6 (88963)
ದೇವತಾಃ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ಉತ್ಸವೇ ಪರ್ವಣೀಷು ವಾ।
ನಿರಾಶಾಃ ಪ್ರತಿಗಚ್ಛಂತಿ ಕಶ್ಮಲೋಪಹತಾದ್ಗೃಹಾತ್॥ 13-190-7 (88964)
ಅಂಗಿರಾ ಉವಾಚ। 13-190-8x (7423)
ಯಸ್ತು ಸಂವತ್ಸರಂ ಪೂರ್ಣಂ ದದ್ಯಾದ್ದೀಪಂ ಕರಂಜಕೇ।
ಸುವರ್ಚಲಾಮೂಲಹಸ್ತಃ ಪ್ರಜಾ ತಸ್ಯ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-190-8 (88965)
ಗಾರ್ಗ್ಯ ಉವಾಚ। 13-190-9x (7424)
ಆತೀಥ್ಯಂ ಸತತಂ ಕುರ್ಯಾದ್ದೀಪಂ ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಶ್ರಯೇ।
ವರ್ಜಯಾನೋ ದಿವಾಸ್ವಾಪಂ ನ ಚ ಮಾಂಸಾನಿ ಭಕ್ಷಯೇತ್॥ 13-190-9 (88966)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನ ಹಿಂಸ್ಯಾಚ್ಚ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಚ ಕೀರ್ತಯೇತ್।
ಏತ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮೋ ಧರ್ಮಃ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ॥ 13-190-10 (88967)
ಅಪಿ ಕ್ರತುಶತೈರಿಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷಯಂ ಗಚ್ಛತಿ ತದ್ಧವಿಃ।
ನ ತು ಕ್ಷೀಯಂತಿ ತೇ ಧರ್ಮಾಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನೈಃ ಪ್ರಯೋಜಿತಾಃ॥ 13-190-11 (88968)
ಇದಂ ಚ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಸರಹಸ್ಯಂ ನಿಬೋಧತ।
ಶ್ರಾದ್ಧಕಲ್ಪೇ ಚ ದೈವೇ ಚ ತೈರ್ಥಿಕೇ ಪರ್ವಣೀಷು ಚ॥ 13-190-12 (88969)
ರಜಸ್ವಲಾ ಚ ಯಾ ನಾರೀ ಶ್ವಿತ್ರಿಕಾಽಪುತ್ರಿಕಾ ಚ ಯಾ।
ಏತಾಭಿಶ್ಚಕ್ಷುಷಾ ದೃಷ್ಟಂ ಹವಿರ್ನಾಶ್ನಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಪಿತರಶ್ಚ ನ ತುಷ್ಯಂತಿ ವರ್ಷಾಣ್ಯಪಿ ತ್ರಯೋದಶ॥ 13-190-13 (88970)
ಶುಕ್ಲವಾಸಾಃ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸ್ವಸ್ತಿ ವಾಚಯೇತ್।
ಕೀರ್ತಯೇದ್ಭಾರತಂ ಚೈವ ತಥಾ ಸ್ಯಾದಕ್ಷಯಂ ಹವಿಃ॥ 13-190-14 (88971)
ಧೌಂಯ ಉವಾಚ। 13-190-15x (7425)
ಭಿನ್ನಭಾಂಡಂ ಚ ಖಟ್ವಾಂ ಚ ಕುಕ್ಕುಟಂ ಶುನಕಂ ತಥಾ।
ಅಪ್ರಶಸ್ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಯಶ್ಚ ವೃಕ್ಷೋ ಗೃಹೇರುಹಃ॥ 13-190-15 (88972)
ಭಿನ್ನಭಾಂಡೇ ಕಲಿಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಖಟ್ವಾಯಾಂ ತು ಧನಕ್ಷಯಃ।
ಕುಕ್ಕುಟೇ ಶುನಕೇ ಚೈವ ಹವಿರ್ನಾಶ್ನಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ವೃಕ್ಷಮೂಲೇ ಧ್ರುವಂ ಸತ್ವಂ ತಸ್ಮಾದ್ವೃಕ್ಷಂ ನ ರೋಪಯೇತ್॥ 13-190-16 (88973)
ಜಮದಗ್ನಿರುವಾಚ। 13-190-17x (7426)
ಯೋ ಯಜೇದಶ್ವಮೇಧೇನ ವಾಜಪೇಯಶತೇನ ಹ।
ಅವಾಕ್ಶಿರಾ ವಾ ಲಂಬೇತ ಸತ್ರಂ ವಾ ಸ್ಫೀತಮಾಹರೇತ್॥ 13-190-17 (88974)
ನ ಯಸ್ಯ ಹೃದಯಂ ಶುದ್ಧಂ ನರಕಂ ಸ ಧ್ರುವಂ ವ್ರಜೇತ್।
ತುಲ್ಯಂ ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಹೃದಯಸ್ಯ ಚ ಶುದ್ಧತಾ॥ 13-190-18 (88975)
ಶುದ್ಧೇನ ಮನಸಾ ದತ್ತ್ವಾ ಸಕ್ತುಪ್ರಸ್ಥಂ ದ್ವಿಜಾತಯೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ॥] ॥ 13-190-19 (88976)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 190 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-190-8 ಕರಂಜಸುವರ್ಚಲೇ ವೃಕ್ಷವಲ್ಲಿವಿಶೇಷೌ॥ 7-190-16 ಸತ್ವಂ ವೃಶ್ಚಿಕಸರ್ಪಾದಿ। ನ ರೋಪಯೇತ್ ಗೃಹೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 191
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.191. ಅಧ್ಯಾಯಃ 191
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಾಯುನಾ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ವಾಯುರುವಾಚ।
ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಂ।
ಸರಹಸ್ಯಾಶ್ಚ ಯೇ ದೋಷಾಸ್ತಾಞ್ಶೃಣುಧ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 13-191-1 (88977)
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಂ ಚ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪರಮಾನ್ನೇನ ಭೋಜನಂ।
ದೀಪಕಶ್ಚಾಪಿ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಸತಿಲೋದಕಃ॥ 13-191-2 (88978)
ಏತೇನ ವಿಧಿನಾ ಮರ್ತ್ಯಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಚತುರೋ ವಾರ್ಷಿಕಾನ್ಮಾಸಾನ್ಯೋ ದದಾತಿ ತಿಲೋದಕಾಂ॥ 13-191-3 (88979)
ಭೋಜನಂ ಚ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವೇದಪಾರಗೇ।
ಪಶುಬಂಧಶತಸ್ಯೇಹ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪುಷ್ಕಲಂ॥ 13-191-4 (88980)
ಇದಂ ಚೈವಾಪರಂ ಗುಹ್ಯಮಪ್ರಶಸ್ತಂ ನಿಬೋಧತ।
ಅಗ್ನೇಸ್ತು ವೃಷಲೋ ನೇತಾ ಹವಿರ್ಮೂಢಾಶ್ಚ ಯೋಷಿತಃ॥ 13-191-5 (88981)
ಮನ್ಯತೇ ಧರ್ಮ ಏವೇತಿ ಚ ಚಾಧರ್ಮೇಣಿ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಅಗ್ನಯಸ್ತಸ್ಯ ಕುಪ್ಯಂತಿ ಶೂದ್ರಯೋನಿಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-191-6 (88982)
ಪಿತರಶ್ಚ ನ ತುಷ್ಯಂತಿ ಸಹದೇವೈರ್ವಿಶೇಷತಃ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತು ಯತ್ತತ್ರ ಬ್ರುವತಸ್ತನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಯತ್ಕೃತ್ವಾ ತು ನರಃ ಸಂಯಕ್ಸುಖೀ ಭವತಿ ವಿಜ್ವರಃ॥ 13-191-7 (88983)
ಗವಾಂ ಮೂತ್ರಪುರೀಷೇಣಿ ಪಯಸಾ ಚ ಘೃತೇನ ಚ।
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಂ ತ್ರ್ಯಹಂ ಕುರ್ಯಾನ್ನಿರಾಹಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-191-8 (88984)
ತತಃ ಸಂವತ್ಸರೇ ಪೂರ್ಣೇ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ದೇವತಾಃ।
ಹೃಷ್ಯಂತಿ ಪಿತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ॥ 13-191-9 (88985)
ಏಷ ಹ್ಯಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಸರಹಸ್ಯಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಸ್ವರ್ಗಕಾಮಾನಾಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಸುಖಾವಹ॥] ॥ 13-191-10 (88986)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 191 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-191-5 ನೇತಾ ದೇಶಾಂತರಪ್ರಾಪಕೋ ಯದಿ ಶೂದ್ರಃ ಸ್ಯಾತ್ ತರ್ಹಿ ತಸ್ಯ ದೋಷಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 192
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.192. ಅಧ್ಯಾಯಃ 192
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಲೋಮಶೇನ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಲೋಮಶ ಉವಾಚ।
ಪರದಾರೇಷು ಯೇ ಸಕ್ತಾ ಅಕೃತ್ವಾ ದಾರಸಂಗ್ರಹಂ।
ನಿರಾಶಾಃ ಪಿತರಸ್ತೇಷಾಂ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ಭವಂತಿ ವೈ॥ 13-192-1 (88987)
ಪರದಾರರತಿರ್ಯಶ್ಚ ಯಶ್ಚ ವಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ಹರತೇ ಯಶ್ಚ ಸಮದೋಷಾ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-192-2 (88988)
ಅಸಂಭಾಷ್ಯಾ ಭವಂತ್ಯೇತೇ ಪಿತೄಣಾಂ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ದೇವತಾಃ ಪಿತರಶ್ಚೈಷಾಂ ನಾಭಿನಂದಂತಿ ತದ್ಧವಿಃ॥ 13-192-3 (88989)
ತಸ್ಮಾತ್ಪರಸ್ಯ ವೈ ದಾರಾಂಸ್ತ್ಯಜೇದ್ವಂಧ್ಯಾಂ ಚ ಯೋಷಿತಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಂ ಹಿ ನ ಹರ್ತವ್ಯಮಾತ್ಮನೋ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-192-4 (88990)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಪರಂ ಗುಹ್ಯಂ ರಹಸ್ಯಂ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಂ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಗುರುಣಾಂ ವಚನಂ ಸದಾ॥ 13-192-5 (88991)
ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಚ ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಘೃತಾಕ್ಷತಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಂ ನಿಬೋಧತ॥ 13-192-6 (88992)
ಸೋಮಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ ತೇನ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಮಹೋದಧಿಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಚತುರ್ಭಾಗಂ ಫಲಂ ಸೃಜತಿ ವಾಸವಃ॥ 13-192-7 (88993)
ದಾನೇನೈತೇನ ತೇಜಸ್ವೀ ವೀರ್ಯವಾಂಶ್ಚ ಭವೇನ್ನರಃ।
ಪ್ರೀತಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಸೋಮ ಇಷ್ಟಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ॥ 13-192-8 (88994)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ।
ಇದಂ ಕಲಿಯುಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಃ॥ 13-192-9 (88995)
ಕಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ಯೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ನಾತಃ ಶುಕ್ಲೇನ ವಾಸಸಾ।
ತಿಲಪಾತ್ರಂ ಪ್ರಯಚ್ಛೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-192-10 (88996)
ತಿಲೋದಕಂ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಪಿತೄಣಾಂ ಮಧುನಾ ಸಹ।
ದೀಪಕಂ ಕೃಸಂರ ಚೈವ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ॥ 13-192-11 (88997)
ತಿಲಪಾತ್ರೇ ಫಲಂ ಪ್ರಾಹ ಭಗವಾನ್ಪಾಕಶಾಂಸನಃ।
ಗೋಪ್ರದಾನಂ ಚ ಯಃ ಕುರ್ಯಾದ್ಭೂಮಿದಾನಂ ಚ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-192-12 (88998)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಂ ಚ ಯೋ ಯಜ್ಞಂ ಯಜೇತ ಬಹುದಕ್ಷಿಣಂ।
ತಿಲಪಾತ್ರಂ ಸಹೈತೇನ ಸಮಂ ಮನ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-192-13 (88999)
ತಿಲೋದಕಂ ಸದಾ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಮನ್ಯಂತೇ ಪಿತರೋಽಕ್ಷಯಂ।
ದೀಪೇ ಚ ಕೃಸರೇ ಚೈವ ತುಷ್ಯಂತೇಽಸ್ಯ ಪಿತಾಮಹಾಃ॥ 13-192-14 (89000)
ಸ್ವರ್ಗೇ ಚ ಪಿತೃಲೋಕೇ ಚ ಪಿತೃದೇವಾಭಿಪೂಜಿತಂ।
ಏವಮೇತನ್ಮಯೋದ್ದಿಷ್ಟಪಿದೃಷ್ಟಂ ಪುರಾತನಂ॥] ॥ 13-192-15 (89001)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 192 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-192-7 ಮಹಾಂತ್ಯುದಕಾನಿ ಧೀಯಂತೇಽಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ। ಯದ್ವಾ ಮಹಾನಾಮುತ್ಸವಾನಾಮುದಧಿರಿವ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 193
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.193. ಅಧ್ಯಾಯಃ 193
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯರುಂಧತೀಚಿತ್ರಗುಪ್ತೋದಿತಧರ್ಮರಹಸ್ಯಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಸ್ತ್ವೃಷಿಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತರಶ್ಚ ಸದೇವತಾಃ।
ಅರುಂಧತೀಂ ತಪೋವೃದ್ಧಾಮಪೃಚ್ಛಂತ ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 13-193-1 (89002)
ಸಮಾನಶೀಲಾಂ ವೀರ್ಯೇಣ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತ್ವತ್ತೋ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಾನಿ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಯತ್ತೇ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಭದ್ರೇ ತತ್ಪ್ರಭಾಷಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-193-2 (89003)
ಅರುಂಧತ್ಯುವಾಚ। 13-193-3x (7427)
ತಪೋವೃದ್ಧಿರ್ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಭವತಾಂ ಸ್ಮರಣೇನ ವೈ।
ಭವತಾಂ ಚ ಪ್ರಸಾದೇನ ಧರ್ಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶಾಶ್ವತಾನ್॥ 13-193-3 (89004)
ಸಗುಹ್ಯಾನ್ಸರಹಸ್ಯಾಂಶ್ಚ ತಾಞ್ಶೃಣುದ್ವಮಶೇಷತಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇ ಪ್ರಯೋಕ್ತವ್ಯಾ ಯಸ್ಯ ಶುದ್ಧಂ ತಥಾ ಮನಃ॥ 13-193-4 (89005)
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನೋ ಮಾನೀ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಗುರುತಲ್ಪಗ।
ಅಸಂಭಾಷ್ಯಾ ಹಿ ಚತ್ವಾರೋ ನೈಷಾಂ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಕಾಶಯೇತ್॥ 13-193-5 (89006)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಕಪಿಲಾಂ ದ್ವಾದಶೀಃ ಸಮಾಃ।
ಮಾಸಿಮಾಸಿ ಚ ಸತ್ರೇಣ ಯೋ ಯಜೇತ ಸದಾ ನರಃ॥ 13-193-6 (89007)
ಗವಾಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾಜ್ಜ್ಯೇಷ್ಠಪುಷ್ಕರೇ।
ನ ತದ್ಧರ್ಮಫಲಂ ತುಲ್ಯಮತಿಥಿರ್ಯಸ್ಯ ತುಷ್ಯತಿ॥ 13-193-7 (89008)
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಾಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ॥ 13-193-8 (89009)
ಕಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ಗೋಮಧ್ಯೇ ಗೃಹ್ಯ ದರ್ಭಾನ್ಸಹೋದಕಾನ್।
ನಿಷಿಂಚೇತ ಗವಾಂ ಶೃಂಗೇ ಮಸ್ತಕೇನ ಚ ತಜ್ಜಲಂ।
ಪ್ರತೀಚ್ಛೇತ ನಿರಾಹಾರಸ್ತಸ್ಯಿ ಧರ್ಮಫಲಂ ಶೃಣು॥ 13-193-9 (89010)
ಶ್ರೂಯಂತೇ ಯಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಾನಿಚಿತ್।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಜುಷ್ಟಾನಿ ಸೇವಿತಾನಿ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಅಭಿಷೇಕಃ ಸಮಸ್ತೇಷಾಂ ಗವಾಂ ಶೃಂಗೋದಕಸ್ಯ ಚ॥ 13-193-10 (89011)
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಚೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ದೈವತೈಃ ಪಿತೃಭಿಸ್ತಥಾ।
ಭೂತೈಶ್ಚೈವ ಸುಸಂಹೃಷ್ಟೈಃ ಪೂಜಿತಾ ಸಾಽಪ್ಯರುಂಧತೀ॥ 13-193-11 (89012)
ಪಿತಾಮಹ ಉವಾಚ। 13-193-12x (7428)
ಅಹೋ ಧರ್ಮೋ ಮಹಾಭಾಗೇ ಸರಹಸ್ಯ ಉದಾಹೃತಃ।
ವರಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಧನ್ಯೇ ತಪಸ್ತೇ ವರ್ದತಾಂ ಸದಾ॥ 13-193-12 (89013)
ಯಮ ಉವಾಚ। 13-193-13x (7429)
ರಮಣೀಯಾ ಕಥಾ ದಿವ್ಯಾ ಯುಷ್ಮತ್ತೋ ಯಾ ಮಯಾ ಶ್ರುತಾ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ಮಮ ಚ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-193-13 (89014)
ರಹಸ್ಯಂ ಧರ್ಮಸಂಯುಕ್ತಂ ಶಕ್ಯಂ ಶ್ರೋತುಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೇನ ಮರ್ತ್ಯೇನ ಆತ್ಮನೋ ಹಿತಮಿಚ್ಛಾತಾ॥ 13-193-14 (89015)
ನ ಹಿ ಪುಣ್ಯಂ ತಥಾ ಪಾಪಂ ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿದ್ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಪರ್ವಕಾಲೇ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿದಾದಿತ್ಯಂ ಚಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-193-15 (89016)
ಪ್ರೇತಲೋಕಂ ಗತೇ ಮರ್ತ್ಯೇ ತತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ವಿಭಾವಸುಃ।
ಪ್ರತಿಜಾನಾತಿ ಪುಣ್ಯಾತ್ಮಾ ತಚ್ಚಿ ತತ್ರೋಪಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-193-16 (89017)
ಕಿಂಚಿದ್ಧರ್ಮ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತಮತಂ ಶುಭಂ।
ಪಾನೀಯಂ ಚೈವ ದೀಪಂ ಚ ದಾತವ್ಯಂ ಸತತಂ ತಥಾ॥ 13-193-17 (89018)
ಉಪಾನಹೌ ಚ ಚ್ಛತ್ರಂ ಚ ಕಪಿಲಾ ಚ ಯಥಾತಥಂ।
ಪುಷ್ಕರೇ ಕಪಿಲಾ ದೇಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವೇದಪಾರಗೇ॥ 13-193-18 (89019)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಚ ಯತ್ನೇನ ಸರ್ವಶಃ ಪ್ರತಿಪಾಲಯೇತ್।
ಅಯಂ ಚೈವಾಪರೋ ಧರ್ಮಶ್ಚಿತ್ರಗುಪ್ತೇನ ಭಾಷಿತಃ॥ 13-193-19 (89020)
ಫಲಮಸ್ಯ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ಶ್ರೋತುಮರ್ಹಂತಿ ಸತ್ತಮಾಃ।
ಪ್ರಲಯಂ ಸರ್ವಭೂತೈಸ್ತು ಗಂತವ್ಯಂ ಕಾಲಪರ್ಯಯಾತ್॥ 13-193-20 (89021)
ತತ್ರ ದುರ್ಗಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕ್ಷುತ್ತೃಷ್ಣಾಪರಿಪೀಡಿತಾಃ।
ದಹ್ಯಮಾನಾ ವಿಪಚ್ಯಂತೇ ನ ತತ್ರಾಸ್ತಿ ಪಲಾಯನಂ॥ 13-193-21 (89022)
ಅಂಧಕಾರಂ ತಮೋ ಘೋರಂ ಪ್ರವಿಶಂತ್ಯಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ।
ತತ್ರ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯೇನ ದುರ್ಗಾಣಿ ಸಂತರೇತ್॥ 13-193-22 (89023)
ಅಲ್ಪವ್ಯಯಂ ಮಹಾರ್ಥಂ ಚ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೈವ ಸುಖೋದಯಂ।
ಪಾನೀಯಸ್ಯ ಗುಣಾ ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರೇತಲೋಕೇ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-193-23 (89024)
ತತ್ರ ಪುಣ್ಯೋದಕಾ ನಾಮ ನದೀ ತೇಷಾಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ಅಕ್ಷಯಂ ಸಲಿಲಂ ತತ್ರ ಶೀತಲಂ ಹ್ಯಮೃತೋಪಮಂ॥ 13-193-24 (89025)
ಸ ತತ್ರ ತೋಯಂ ಪಿಬತಿ ಪೀನೀಯಂ ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಪ್ರದೀಪಸ್ಯ ಪ್ರದಾನೇನ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಗುಣವಿಸ್ತರಃ॥ 13-193-25 (89026)
ತಮೋಂಧಕಾರಂ ನಿಯತಂ ದೀಪದೋ ನ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ।
ಪ್ರಭಾಂ ಚಾಸ್ಯ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಸೋಮಭಾಸ್ಕರಪಾವಕಾಃ।
ದೇವತಾಶ್ಚಾನುಮನ್ಯಂತೇ ವಿಮಲಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ॥ 13-193-26 (89027)
ದ್ಯೋತತೇಂ ಚ ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಃ ಪ್ರೇತಲೋಕಗತೋ ನರಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದೀಪಃ ಪ್ರದಾತವ್ಯಃ ಪಾನೀಯಂ ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-193-27 (89028)
ಕಪಿಲಾಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವೇದಪಾರಗೇ।
ಪುಷ್ಕರೇ ಚ ವಿಶೇಷೇಣ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ॥ 13-193-28 (89029)
ಗೋಶತಂ ಸವೃಷಂ ತೇನ ದತ್ತಂ ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಪಾಪಂ ಕರ್ಮ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಸಮಂ ಭವೇತ್।
ಶೋಧಯೇತ್ಕಪಿಲಾ ಹ್ಯೇಕಾ ಪ್ರದತ್ತಂ ಗೋಶತಂ ಯಥಾ॥ 13-193-29 (89030)
ತಸ್ಮಾತ್ತು ಕಪಿಲಾ ದೇಯಾ ಕೌಮುದ್ಯಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಪುಷ್ಕರೇ।
ನ ತೇಷಾಂ ವಿಷಮಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ದುಃಖಂ ನ ಚ ಕಂಟಕಾಃ॥ 13-193-30 (89031)
ಉಪಾನಹೌ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಪಾತ್ರಭೂತೇ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮೇ।
ಛತ್ರದಾನೇ ಸುಖಾಂ ಛಾಯಾಂ ಲಭತೇ ಪರಲೋಕಗಃ॥ 13-193-31 (89032)
ನ ಹಿ ದತ್ತಸ್ಯ ದಾನಸ್ಯ ನಾಶೋಽಸ್ತೀಹ ಕದಾಚನ।
ಚಿತ್ರಗುಪ್ತಮತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ವಿಭಾವಸುಃ॥ 13-193-32 (89033)
ಉವಾಚ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪಿತೄಂಶ್ಚೈವ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಶ್ರುತಂ ಹಿ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-193-33 (89034)
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಶ್ಚ ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು।
ದಾನಮೇತತ್ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ನ ತೇಷಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ಭಯಂ॥ 13-193-34 (89035)
ಧರ್ಮದೋಷಾಸ್ತ್ವಿಮೇ ಪಂಚ ಯೇಷಾಂ ನಾಸ್ತೀಹ ನಿಷ್ಕೃತಿಃ।
ಅಸಂಭಾಷ್ಯಾ ಅನಾಚಾರಾ ವರ್ಜನೀಯಾ ನರಾಧಮಾಃ॥ 13-193-35 (89036)
ಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಚೈವ ಗೋಘ್ನಶ್ಚ ಪರದಾರರತಶ್ಚ ಯಃ।
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಶ್ಚ ನರಃ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಯಶ್ಚೋಪಜೀವತಿ॥ 13-193-36 (89037)
ಪ್ರೇತಲೋಕಗತಾ ಹ್ಯೇತೇ ನರಕೇ ಪಾಪಕರ್ಮಿಣಃ।
ಪಚ್ಯಂತೇ ವೈ ಯಥಾ ಮೀನಾಃ ಪೂಯಶೋಣಿತಭೋಜನಾಃ॥ 13-193-37 (89038)
ಅಸಂಭಾಷ್ಯಾಃ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ದೇವಾನಾಂ ಚೈವ ಪಂಚ ತೇ।
ಸ್ನಾತಕಾನಾಂ ಚ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ತಪೋಧನಾಃ॥ ॥ 13-193-38 (89039)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 193 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-193-4 ಪ್ರಯೋಕ್ತವ್ಯಾ ಧರ್ಮಾ ವಾಚ್ಯಾಃ॥ 7-193-16 ಪ್ರತೀಜಾನಾತ್ಯರ್ಪಯತಿ। ಉಪಯುಜ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಪಾಪಕರ್ತಾ॥ 7-193-20 ಪ್ರಕೃಷ್ಟೋ ಲಯೋಽದರ್ಶನಂ ಯಸ್ಮಾತ್ತತ್ಪ್ರಲಯಂ ಮರಣಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 194
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.194. ಅಧ್ಯಾಯಃ 194
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪ್ರಮಥೈರ್ಋಷಿಗಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸ್ವಹಿಂಸಾತದಭಾವಕಾರಣಾಭಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಸರ್ವೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ದೇವಾಶ್ಚ ಪಿತರಶ್ಚ ಹ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪ್ರಮಥಾನ್ವಾಕ್ಯಮಬ್ರುವನ್॥ 13-194-1 (89040)
ಭವಂತೋ ವೈ ಮಹಾಭಾಗಾ ಅಪರೋಕ್ಷನಿಶಾಚರಾಃ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಾನಶುಚೀನ್ಕ್ಷುದ್ರಾನ್ಕಥಂ ಹಿಸಥ ಮಾನವಾನ್॥ 13-194-2 (89041)
ಕೇ ಚ ಸ್ಮೃತಾಃ ಪ್ರತೀಘಾತಾ ಯೇನ ಮರ್ತ್ಯಾನ್ನ ಹಿಂಸಥ।
ರಕ್ಷೋಘ್ನಾನಿ ಚ ಕಾನಿ ಸ್ಯುರ್ಯೈರ್ಗೃಹೇಷು ಪ್ರಣಶ್ಯಥ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಸರ್ವಮೇತನ್ನಿಶಾಚರಾಃ॥ 13-194-3 (89042)
ಪ್ರಮಥಾ ಊಚುಃ। 13-194-4x (7430)
ಮೈಥುನೇನ ಸದೋಚ್ಛಿಷ್ಟಾಃ ಕೃತೇ ಚೈವಾಧರೋತ್ತರೇ।
ಮೋಹಾನ್ಮಾಂಸಾನಿ ಖಾದೇತ ವೃಕ್ಷಮೂಲೇ ಚ ಯಃ ಸ್ವಪೇತ್॥ 13-194-4 (89043)
ಆಮಿಷಂ ಶೀರ್ಷತೋ ಯಸ್ಯ ಪಾದತೋ ಯಶ್ಚ ಸಂವಿಶೇತ್।
ತತ ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಬಹುಚ್ಛಿದ್ರಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ॥ 13-194-5 (89044)
ಉದಕೇ ಚಾಪ್ಯಮೇಧ್ಯಾನಿ ಶ್ಲೇಷ್ಮಾಣಂ ಚ ಪ್ರಮುಂಚತಿ।
ಏತೇ ಭಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ವಧ್ಯಾಶ್ಚ ಮಾನುಷಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-194-6 (89045)
ಏವಂ ಶೀಲಸಮಾಚಾರಾಂಧರ್ಷಯಾಮೋ ಹಿ ಮಾನವಾನ್।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಚ ಪ್ರತೀಘಾತಾನ್ಯೈರ್ನ ಶಕ್ನುಮ ಹಿಂಸಿತುಂ। 13-194-7 (89046)
ಗೋರೋಚನಾಸಮಾಲಂಭೋ ವಚಾಹಸ್ತಶ್ಚ ಯೋ ಭವೇತ್।
ಘೃತಾಕ್ಷತಂ ಚ ಯೋ ದದ್ಯಾನ್ಮಸ್ತಕೇ ತತ್ಪರಾಯಣಃ॥ 13-194-8 (89047)
ಯೇ ಚ ಮಾಂಸಂ ನ ಖಾದಂತಿ ತಾನ್ನ ಶಕ್ನುಮ ಹಿಂಸಿತುಂ।
ಯಸ್ಯ ಚಾಗ್ನಿರ್ಗೃಹೇ ನಿತ್ಯಂ ದಿವಾರಾತ್ರೌ ಚ ದೀಪ್ಯತೇ॥ 13-194-9 (89048)
ತರಕ್ಷೋಶ್ಚರ್ಮದಂಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಗಿರಿಕಚ್ಛಪಃ।
ಆಜ್ಯಧೂಮೋ ಬಿಡಾಲಶ್ಚ ಚ್ಛಾಗಃ ಕೃಷ್ಣೋಽತ ಪಿಂಗಲಃ॥ 13-194-10 (89049)
ಯೇಷಾಮೇತಾನಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಗೃಹೇಷು ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ।
ತಾನ್ಯಧೃಷ್ಯಾಣ್ಯಗಾರಾಣಿ ಪಿಶಿತಾಶೈಃ ಸುದಾರುಣೈಃ॥ 13-194-11 (89050)
ಲೋಕಾನಸ್ಮದ್ವಿಧಾ ಯೇ ಚ ವಿಚರಂತಿ ಯಥಾಸುಖಂ।
ತಸ್ಮಾದೇತಾನಿ ಗೇಹೇಷು ರಕ್ಷೋಘ್ನಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಏತದ್ವಃ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಯತ್ರ ವಃ ಸಂಶಯೋ ಮಹಾನ್॥] ॥ 13-194-12 (89051)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 194 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-194-4 ಅಧರೋತ್ತರೇ ಅಧರ ಉತ್ತರಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಯತ್ರ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ಯಾವಮಾನೇ ಕೃತೇ ಸತಿ॥ 7-194-5 ಆಮಿಷಂ ಮಾಂಸಂ ಶಿರಸಿ ದಧಾನಃ। ಪಾದತಃ ಶಯ್ಯಾಯಾಂ ಪಾದಸ್ಥಾನೇ ಶಿರಃ ಕೃತ್ವಾ ಯಃ ಸಂವಿಶೇತ್॥ 7-194-10 ತರಕ್ಷೋರ್ವ್ಯಾಘ್ರಸ್ಯ। ಗಿರಿಕಚ್ಛಪಃಕ ಪರ್ವತದರೀಶಾಯೀ ಸ್ಥಲಕೂರ್ಮಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 195
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.195. ಅಧ್ಯಾಯಃ 195
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ರೇಣುಕನಾಮಕೇನ ಕರೇಣುನಾ ದೇವಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ದಿಗ್ಗಜಗದಿತಧರ್ಮನಿವೇದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಪದ್ಮಪ್ರತೀಕಾಶಃ ಪದ್ಮೋದ್ಭೂತಃ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಉವಾಚ ವಚನಂ ದೇವಾನ್ವಾಸವಂ ಚ ಶಚೀಪತಿಂ॥ 13-195-1 (89052)
ಅಯಂ ಮಹಾಬಲೋ ನಾಗೋ ರಸಾತಲಚರೋ ಬಲೀ।
ತೇಜಸ್ವೀ ರೇಣುಕೋ ನಾಮ ಮಹಾಸತ್ವಪರಾಕ್ರಮಃ॥ 13-195-2 (89053)
ಅತಿತೇಜಸ್ವಿನಃ ಸರ್ವೇ ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಮಹಾಗಜಾಃ।
ಧಾರಯಂತಿ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾಂ॥ 13-195-3 (89054)
ಭವದ್ಭಿಃ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ರೇಣುಕಸ್ತಾನ್ಮಹಾಗಜಾನ್।
ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಗತ್ವಾ ಪೃಚ್ಛತು ತತ್ರ ವೈ॥ 13-195-4 (89055)
ಪಿತಾಮಹವಚಃಕ ಶ್ರುತ್ವಾ ತೇ ದೇವಾ ರೇಣುಕಂ ತದಾ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸುರವ್ಯಗ್ರಾ ಯತ್ರ ತೇ ಧರಣೀಧರಾಃ॥ 13-195-5 (89056)
ರೇಣುಕ ಉವಾಚ। 13-195-6x (7431)
ಅನುಜ್ಞಾತೋಽಸ್ಮಿ ದೇವೈಶ್ಚ ಪಿತೃಭಿಸ್ಚಕ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಾನಿ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ಕಥಯಧ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯದ್ವಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಮನೀಷಿತಂ॥ 13-195-6 (89057)
ದಿಗ್ಗಜಾ ಊಚುಃ। 13-195-7x (7432)
ಕಾರ್ತಿಕೇ ಮಾಸಿ ಚಾಶ್ಲೇಷಾ ಬಹುಲಸ್ಯಾಷ್ಟಮೀ ಶಿವಾ।
ತೇನ ನಕ್ಷತ್ರಯೋಗೇನ ಯೋ ದದಾತಿ ಗುಡೌದನಂ।
ಇಮಂ ಮಂತ್ರಂ ಜಪಚ್ಛ್ರಾದ್ಧೇ ಯತಾಹಾರೋ ಹ್ಯಕೋಪನಃ॥ 13-195-7 (89058)
ಬಲದೇವಪ್ರಭೃತಯೋ ಯೇ ನಾಗಾ ಬಲವತ್ತರಾಃ।
ಅನಂತಾ ಹ್ಯಕ್ಷಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಭೋಗಿನಃ ಸುಮಹಾಬಲಾಃ॥ 13-195-8 (89059)
ತೇಷಾಂ ಕುಲೋದ್ಭವಾ ಯೇ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಭುಜಂಗಮಾಃ।
ತೇ ಮೇ ಬಲಿಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತು ಬಲತೇಜೋಭಿವೃದ್ಧಯೇ॥ 13-195-9 (89060)
ಯದಾ ನಾರಾಯಣಃ ಶ್ರೀಮಾನುಜ್ಜಹಾರ ವಸುಂಧರಾಂ।
ತದ್ಬಲಂ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಧರಾಮುದ್ಧರತಸ್ತಥಾ॥ 13-195-10 (89061)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಬಲಿಂ ತತ್ರ ವಲ್ಮೀಕೇ ತು ನಿವೇದಯೇತ್॥ 13-195-11 (89062)
ಗಜೇಂದ್ರಕುಸುಮಾಕೀರ್ಣಂ ನೀಲವಸ್ತ್ರಾನುಲೇಪನಂ।
ನಿರ್ವಪೇತ್ತಂ ತು ವಲ್ಮೀಕೇ ಅಸ್ತಂ ಯಾತೇ ದಿವಾಕರೇ॥ 13-195-12 (89063)
ಏವಂ ತುಷ್ಟಾಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ಅಧಸ್ತಾದ್ಭಾರಪೀಡಿತಾಃ।
ಶ್ರಮಂ ತಂ ನಾವಬುಧ್ಯಾಮೋ ಧಾರಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-195-13 (89064)
ಏವಂ ಮನ್ಯಾಮಹೇ ಸರ್ವೇ ಭಾರಾರ್ತಾ ನಿರಪೇಕ್ಷಿಣಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯಃ ಶೂದ್ರೋ ವಾ ಯದ್ಯುಪೋಷಿತಃ॥ 13-195-14 (89065)
ಏವಂ ಸಂವತ್ಸರಂ ಕೃತ್ವಾ ದಾನಂ ಬಹುಫಲಂ ಲಭೇತ್।
ವಲ್ಮೀಕೇ ಬಲಿಮಾದಾಯ ತನ್ನೋ ಬಹುಫಲಂ ಮತಂ॥ 13-195-15 (89066)
ಯೇ ಚ ನಾಗಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ।
ಕೃತಾತಿಥ್ಯಾ ಭವೇಯುಸ್ತೇ ಶತಂ ವರ್ಷಾಣಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-195-16 (89067)
ದಿಗ್ಗಜಾನಾಂ ಚ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ದೇವತಾಃ ಪಿತರಸ್ತಥಾ।
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪೂಜಯಂತಿ ಸ್ಮ ರೇಣುಕಂ॥] ॥ 13-195-17 (89068)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 195 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-195-2 ನಾಗೋ ಗಜಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 196
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.196. ಅಧ್ಯಾಯಃ 196
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ದೇವಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಗೋಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಸಾರಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಸಾಧುಧರ್ಮ ಉದಾಹೃತಃ।
ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಮಿದಂ ಮತ್ತಃ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಸರ್ವ ಏವ ಹ॥ 13-196-1 (89069)
ಯೇಷಾಂ ಧರ್ಮಾಶ್ರಿತಾ ಬುದ್ಧಿಃಕ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಶ್ಚ ಯೇ ನರಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಸ್ಯಾದುಪದೇಷ್ಟವ್ಯಃ ಸರಹಸ್ಯೋ ಮಹಾಫಲಃ॥ 13-196-2 (89070)
ನಿರುದ್ವಿಗ್ನಸ್ತು ಯೋ ದದ್ಯಾನ್ಮಾಸಮೇಕಂ ಗವಾಹ್ನಿಕಂ।
ಏಕಭಕ್ತಂ ತಥಾಽಶ್ನೀಯಾಚ್ಛ್ರೂಯತಾಂ ತಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ॥ 13-196-3 (89071)
ಇಮಾ ಗಾವೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತ್ರೀನ್ಲೋಕಾಂಧಾನಯಂತಿ ಸ್ಮ ಸದೇವಾಸುರಮಾನುಪಾನ್॥ 13-196-4 (89072)
ತಾಸು ಚೈವ ಮಹಾಪುಣ್ಯಂ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಚ ಮಹಾಫಲಂ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಧರ್ಮೇಣ ಯುಜ್ಯತೇ ವೈ ಗವಾಹ್ನಿಕಃ॥ 13-196-5 (89073)
ಮಯಾ ಹ್ಯೇತಾ ಹ್ಯನುಜ್ಞಾತಾಃ ಪೂರ್ವಮಾಸನ್ಕೃತೇ ಯುಗೇ।
ತತೋಽಹಮನುನೀತೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪದ್ಮಯೋನಿನಾ॥ 13-196-6 (89074)
ತಸ್ಮಾದ್ವ್ರಜಸ್ಥಾನಗತಸ್ತಿಷ್ಠತ್ಯುಪರಿ ಮೇ ವೃಷಃ।
ರಮೇಽಹಂ ಸಹ ಗೋಭಿಶ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸದೈವ ತಾಃ॥ 13-196-7 (89075)
ಮಹಾಪ್ರಭಾವಾ ವರದಾ ವರಂ ದದ್ಯುರುಪಾಸಿತಾಃ।
ತಾ ಗಾವೋಽಸ್ಯಾನುಮನ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು ಯುತ್ಫಲಂ॥ 13-196-8 (89076)
ತಸ್ಯ ತತ್ರ ಚತುರ್ಭಾಗೋ ಯೋ ದದಾತಿ ಗವಾಹ್ನಿಕಂ॥] ॥ 13-196-9 (89077)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಣ್ಣವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 196 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 197
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.197. ಅಧ್ಯಾಯಃ 197
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಸ್ಕಂದೇನ ದೇವಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯವಿಶೇಷಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಸ್ಕಂದ ಉವಾಚ।
ಮಮಾಪ್ಯನುಮತೋ ಧರ್ಮಸ್ತಂ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ನೀಲಷಂಡಸ್ಯ ಶೃಂಗಾಭ್ಯಾಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಮೃತ್ತಿಕಾಂ ತು ಯಃ॥ 13-197-1 (89078)
ಅಭಿಷೇಕಂ ತ್ರ್ಯಹಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಂ ನಿಬೋಧತ।
ಶೋಧಯೇದಶುಭಂ ಸರ್ವಮಾಧಿಪತ್ಯಂ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-197-2 (89079)
ಯಾವಚ್ಚ ಜಾಯತೇ ಮರ್ತ್ಯಸ್ತಾವಚ್ಛೂರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಇದಂ ಚಾಪ್ಯಪರಂ ಗುಹ್ಯಂ ಸರಹಸ್ಯಂ ನಿಬೋಧತ॥ 13-197-3 (89080)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯೌದುಂಬರಂ ಪಾತ್ರಂ ಪಕ್ವಾನ್ನಂ ಮಧುನಾ ಸಹ।
ಸೋಮಸ್ಯೋತ್ತಿಷ್ಠಮಾನಸ್ಯಿ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಬಲಿಂ ಹರೇತ್॥ 13-197-4 (89081)
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಫಲಂ ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ನಿಬೋಧತ।
ಸಾಧ್ಯಾ ರುದ್ರಾಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಾಸ್ತಥಾಽಶ್ವಿನೌ 13-197-5 (89082)
ಮರುತೋ ವಸವಶ್ಚೈವ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತಂ ಬಲಿಂ।
ಸೋಮಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ ತೇನ ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಮಹೋದಧಿಃ॥ 13-197-6 (89083)
ಏಷ ಧರ್ಮೋ ಮಯೋದ್ದಿಷ್ಟಃ ಸರಹಸ್ಯಃ ಸುಖಾವಹಃ॥ 13-197-7 (89084)
ವಿಷ್ಣುರುವಾಚ। 13-197-8x (7433)
ಧರ್ಮಗುಹ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ದೇವತಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಋಷೀಣಾಂ ಚೈವ ಗುಹ್ಯಾನಿ ಯಃ ಪಠೇದಾಹ್ನಿಕಂ ಸದಾ॥ 13-197-8 (89085)
ಶೃಣುಯಾದ್ವಾಽನಸೂಯುರ್ಯಃ ಶ್ರದ್ದಧಾನಃ ಸಮಾಹಿತಃ।
ನಾಸ್ಯ ವಿಘ್ನಃ ಪ್ರಭವತಿ ಭಯಂ ಚಾಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-197-9 (89086)
ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಾಃ ಶುಭಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಸರಹಸ್ಯಾ ಉದಾಹೃತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಫಲಂ ತಸ್ಯ ಯಃ ಪಠೇತ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-197-10 (89087)
ನಾಸ್ಯ ಪಾಪಂ ಪ್ರಭವತಿ ನ ಚ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಪಠೇದ್ವಾ ಶ್ರಾವಯೇದ್ವಾಽಪಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾ ಲಭತೇ ಫಲಂ॥ 13-197-11 (89088)
ಭುಂಜತೇ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಮಥಾಕ್ಷಯಂ।
ಶ್ರಾವಯಂಶ್ಚಾಪಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾನ್ಪರ್ವಸು ಪ್ರಯತೋ ನರಃ॥ 13-197-12 (89089)
ಋಷೀಣಾಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಪಿತೄಣಾಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯದಾ।
ಭವತ್ಯಭಿಮತಃ ಶ್ರೀಮಾಂಧರ್ಮೇಷು ಪ್ರಯತಃ ಸದಾ॥ 13-197-13 (89090)
ಕೃತ್ವಾಽಪಿ ಪಾಪಕಂ ಕರ್ಮ ಮಹಾಪಾತಕವರ್ಜಿತಂ।
ರಹಸ್ಯಧರ್ಮಂ ಶ್ರುತ್ವೇಮಂ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-197-14 (89091)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-197-15x (7434)
ಏತದ್ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಂ ವೈ ದೇವತಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ।
ವ್ಯಾಸೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತಂ॥ 13-197-15 (89092)
ಪೃಥಿವೀ ರತ್ನಸಂಪೂರ್ಣಾ ಜ್ಞಾನಂ ಚೇದಮನುತ್ತಮಂ।
ಇದಮೇವ ತತಃ ಶ್ರಾವ್ಯಮಿತಿ ಮನ್ಯೇತ ಧರ್ಮವಿತ್॥ 13-197-16 (89093)
ನಾಶ್ರದ್ದಧಾನಾಯ ನ ನಾಸ್ತಿಕಾಯ
ನ ನಷ್ಟಧರ್ಮಾಯಿ ನ ನಿರ್ಘೃಣಾಯ।
ನ ಹೇತುದುಷ್ಟಾಯ ಗುರುದ್ವಿಷೇ ವಾ
ನಾನಾತ್ಮಭೂತಾಯ ನಿವೇದ್ಯಮೇತತ್॥ ॥ 13-197-17 (89094)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 197 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 198
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.198. ಅಧ್ಯಾಯಃ 198
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭಾಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಭೋಜ್ಯಾಭೋಜ್ಯಾನ್ನಕಾನಾಂ ಭೋಜನೀಯಾನಾಂ ಜನಾನಾಂ ಚ ವಿವೇಚನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೇ ಭೋಜ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಕೇ ಭೋಜ್ಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಹ।
ತಥಾ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಕೇ ಭೋಜ್ಯಾಃ ಕೇ ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-198-1 (89095)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-198-2x (7435)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯೇಹ ಭೋಜ್ಯಾ ಯೇ ಚೈವ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ।
ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚಾಪಿ ತಥಾ ಭೋಜ್ಯಾಃ ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಪರಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-198-2 (89096)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಭೋಜ್ಯಾ ವೈ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಹ।
ವರ್ಜನೀಯಾಸ್ತು ವೈ ಶೂದ್ರಾಃ ಸರ್ವಭಕ್ಷಾ ವಿಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-198-3 (89097)
ವೈಶ್ಯಾಸ್ತು ಭೋಜ್ಯಾ ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ನಿತ್ಯಾಗ್ನಯೋ ವಿವಿಕ್ತಾಶ್ಚ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯರತಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-198-4 (89098)
ಶೂದ್ರಾಣಾಮಥ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ಪೃಥಿವೀಮಲಂ।
ಮಲಂ ನೃಣಾಂ ಸ ಪಿಬತಿ ಮಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಜನಸ್ಯ ಚ॥ 13-198-5 (89099)
ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಯಸ್ತಥಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ ಭುಂಕ್ತೇ ಪೃಥಿವೀಮಲಂ।
ಪೃಥಿವೀಮಲಮಶ್ನಂತಿ ಯೇ ದ್ವಿಜಾಃ ಶೂದ್ರಭೋಜಿನಃ॥ 13-198-6 (89100)
ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥೋಪಿ ಪಚ್ಯತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯೋ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥಶ್ಚ ಪಚ್ಯತೇ॥ 13-198-7 (89101)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಾ ವಿಪ್ರಾಸ್ತಥಾ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನೇ ನೃಣಾಂ।
ರಕ್ಷಣೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವೈಶ್ಯಂ ಪುಷ್ಟ್ಯರ್ಥಮೇವ ಚ॥ 13-198-8 (89102)
ಕರೋತಿ ಕರ್ಮ ಯದ್ವೈಶ್ಯಸ್ತದ್ಗತ್ವಾ ಹ್ಯುಪಜೀವತಿ।
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯವಾಣಿಜ್ಯಮಕುತ್ಸಾ ವೈಶ್ಯಕರ್ಮಣಿ॥ 13-198-9 (89103)
ಶೂದ್ರಕರ್ಮ ತು ಯಃ ಕುರ್ಯಾದವಹಾಯ ಸ್ವಕರ್ಮ ಚ।
ಸ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಯಥಾ ಶೂದ್ರೋ ನ ಚ ಭೋಜ್ಯಃ ಕದಾಚನ॥ 13-198-10 (89104)
ಚಿಕಿತ್ಸಕಃ ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠಃ ಪುರಾಽಧ್ಯಕ್ಷಃ ಪುರೋಹಿತಃ।
ಸಾಂವತ್ಸರೋ ವೃಥಾಧ್ಯಾಯೀ ಸರ್ವೇ ತೇ ಶೂದ್ರಸಂಮಿತಾಃ॥ 13-198-11 (89105)
ಶೂದ್ರಕರ್ಮಸ್ವಥೈತೇಷು ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ನಿರಪತ್ರಪಃ।
ಅಭೋಜ್ಯಭೋಜನಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಭಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ದಾರುಣಂ॥ 13-198-12 (89106)
ಕುಲಂ ವೀರ್ಯಂ ಚ ತೇಜಶ್ಚ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿತ್ವಮೇವ ಚ।
ಸ ಪ್ರಯಾತಿ ಯಥಾ ಶ್ವಾ ವೈ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೋ ಧರ್ಮವರ್ಜಿತಃ॥ 13-198-13 (89107)
ಭುಂಕ್ತೇ ಚಿಕಿತ್ಸಕಸ್ಯಾನ್ನಂ ತದನ್ನಂ ಚ ಪುರೀಷವತ್।
ಪುಂಶ್ಚಲ್ಯನ್ನಂ ಚ ಮೂತ್ರಂ ಸ್ಯಾತ್ಕಾರುಕಾನ್ನಂ ಚ ಶೋಣಿತಂ॥ 13-198-14 (89108)
ವಿದ್ಯೋಪಜೀವಿನೋಽನ್ನಂ ಚ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸಾಧುಸಂಮತಃ।
ತದಪ್ಯನ್ನಂ ಯಥಾ ಶೌದ್ರಂ ತತ್ಸಾಧುಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-198-15 (89109)
ವಚನೀಯಸ್ಯ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ತಮಾಹುಃ ಶೋಣಿತಂ ಹ್ರದಂ।
ಪಿಶುನಂ ಭೋಜನಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಾಸಮಂ ವಿದುಃ॥ 13-198-16 (89110)
ಅಸತ್ಕೃತಮವಜ್ಞಾತಂ ನ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಕದಾಚನ॥ 13-198-17 (89111)
ವ್ಯಾಧಿಂ ಕುಲಕ್ಷಯಂ ಚೈವ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ।
ನಗರೀರಕ್ಷಿಣೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಶ್ವಪಚಪ್ರವಣೋ ಭವೇತ್॥ 13-198-18 (89112)
ಗೋಘ್ನೇ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಘ್ನೇ ಚ ಸುರಾಪೇ ಗುರುತಲ್ಪಗೇ।
ಭುಕ್ತ್ವಾಽನ್ನಂ ಜಾಯತೇ ವಿಪ್ರೋ ರಕ್ಷಸಾಂ ಕುಲವರ್ಧನಃ॥ 13-198-19 (89113)
ನ್ಯಾಸಾಪಹಾರಿಣೋ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಕೃತಘ್ನೇ ಕ್ಲೀಬವರ್ತಿನಿ।
ಜಾಯತೇ ಶಬರಾವಾಸೇ ಮಧ್ಯದೇಶಬಹಿಷ್ಕೃತೇ॥ 13-198-20 (89114)
ಅಭೋಜ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಭೋಜ್ಯಾಶ್ಚ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಕಿಮನ್ಯದದ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಮತ್ತಸ್ತ್ವಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥] ॥ 13-198-21 (89115)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟನವತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 198 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-198-1 ಕೇ ಭೋಜ್ಯಾ ಭೋಜ್ಯಾನ್ನಾಃ॥ 7-198-4 ವೈಶ್ಯಾ ಭೋಜ್ಯಾ ಭೋಜನೀಯಾಃ॥ 7-198-7 ಶೂದ್ರಸ್ಯ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ಸೇವಾಯಾಂ ವರ್ತಮಾನೋ ವಿಕರ್ಮಸ್ಥೋ ವಿಶಿಷ್ಟಕರ್ಮಸ್ಥಃ ಸಂಧ್ಯಾವಂದನಾದಿಯುಕ್ತೋಽಪಿ ಪಚ್ಯತೇ ನರಕೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-198-11 ಕಾಂಡಪೃಷ್ಠೋಽಧಮಃ॥ 7-198-16 ಪಿಶುನಂ ತತ್ಸಂಬಂಧಿ॥ 7-198-18 ನಗರೀಂ ರಕ್ಷತಿ ತಸ್ಯ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 199
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.199. ಅಧ್ಯಾಯಃ 199
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಅಪ್ರತಿಗ್ರಾಹ್ಯಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಅಭೋಜ್ಯಭೋಜನೇ ಚ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಉಕ್ತಾಸ್ತು ಭವತಾ ಭೋಜ್ಯಾಸ್ತಥಾಽಭೋಜ್ಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಅತ್ರ ಮೇ ಪ್ರಶ್ನಸಂದೇಹಸ್ತನ್ಮೇ ವದ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-199-1 (89116)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಹವ್ಯಕವ್ಯಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ।
ನಾನಾವಿಧೇಷು ಭೋಜ್ಯೇಷು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ಶಂಸ ಮೇ॥ 13-199-2 (89117)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-199-3x (7436)
ಹಂತ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇಷು ಭೋಜ್ಯೇ ಚ ಮುಚ್ಯತೇ ಯೇನ ಪಾಪ್ಮನಃ॥ 13-199-3 (89118)
ಘೃತಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ ಸಾವಿತ್ರೀ ಸಮಿದಾಹುತಿಃ।
ತಿಲಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ ಸಮಮೇತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-199-4 (89119)
ಮಾಂಸಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ ಮಧುನೋ ಲವಣಸ್ಯ ಚ।
ಆದಿತ್ಯೋದಯನಂ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಪೂತೋ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-199-5 (89120)
ಕಾಂಚನಂ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಥ ಜಪಮಾನೋ ಗುರುಶ್ರುತಿಂ।
ಕೃಷ್ಣಾಯಸಂ ಚ ವಿವೃತಂ ಧಾರಯನ್ಮುಚ್ಯತೇ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-199-6 (89121)
ಏವಂ ಪ್ರತಿಗೃಹೀತೇಽಥ ಧನೇ ವಸ್ತ್ರೇ ತಥಾ ಸ್ತ್ರಿಯಾಂ।
ಏವಮೇವ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸುವರ್ಣಸ್ಯ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ। 13-199-7 (89122)
ಅನ್ನಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ ಪಾಯಸೇಕ್ಷುರಸೇ ತಥಾ।
ಇಕ್ಷುತೈಲಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ತ್ರಿಸಂಧ್ಯೇಽಪ್ಸು ನಿಮಜ್ಜನಂ॥ 13-199-8 (89123)
ವ್ರೀಹೌ ಪುಷ್ಪೇ ಫಲೇ ಚೈವ ಜಲೇ ಪಿಷ್ಟಮಯೇ ತಥಾ।
ಯಾವಕೇ ದಧಿದುಗ್ಧೇ ಚ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಶತಶೋಽನ್ವಿತಾಂ॥ 13-199-9 (89124)
ಉಪಾನಹೌ ಚ ಚ್ಛತ್ರಂ ಚ ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯೌರ್ಧ್ವದೇಹಿಕೇ।
ಜಪೇಚ್ಛತಂ ಸಮಾಯುಕ್ತಸ್ತೇನ ಮುಚ್ಯತೇ ಪಾಪ್ಮನಾ॥ 13-199-10 (89125)
ಕ್ಷೇತ್ರಪ್ರತಿಗ್ರಹೇ ಚೈವ ಗ್ರಹಸೂತಕಯೋಸ್ತಥಾ।
ತ್ರೀಣಿ ರಾತ್ರಾಣ್ಯುಪೋಷಿತ್ವಾ ತೇನ ಪಾಪಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-199-11 (89126)
ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೇ ತು ಯಃ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ಪಿತೄಣಾಮಶ್ನುತೇ ದ್ವಿಜಃ।
ಅನ್ನಮೇತದಹೋರಾತ್ರಾತ್ಪೂತೋ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-199-12 (89127)
ನ ಚ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸೀತ ನ ಚ ಜಾಪ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ತಯೇತ್।
ನ ಸಂಕಿರೇತ್ತದನ್ನಂ ಚ ತತಃ ಪೂಯೇತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-199-13 (89128)
ಇತ್ಯರ್ಥಮಪರಾಙ್ಣೇ ತು ಪಿತೄಣಾಂ ಶ್ರಾದ್ಧಮುಚ್ಯತೇ।
ಯಥೋಕ್ತಾನಾಂ ಯದಶ್ನೀಯುರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪೂರ್ವಕೇತಿತಾಃ॥ 13-199-14 (89129)
ಮೃತಕಸ್ಯ ತೃತೀಯಾಹೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೋಽನ್ನಮಶ್ನುತೇ।
ಸ ತ್ರಿವೇಲಂ ಸಮುನ್ಮಜ್ಜ್ಯ ದ್ವಾದಶಾಹೇನ ಶುಧ್ಯತಿ॥ 13-199-15 (89130)
ದ್ವಾದಶಾಹೇ ವ್ಯತೀತೇ ತು ಕೃತಶೌಚೋ ವಿಶೇಷತಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಹವಿರ್ದತ್ತ್ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ತೇನ ಪಾಪ್ಮನಾ॥ 13-199-16 (89131)
ಮೃತಸ್ಯ ದಶರಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ದಾಪಯೇತ್।
ಸಾವಿತ್ರೀಂ ರೈವತೀಮಿಷ್ಟಿಂ ಕೂಶ್ಮಾಂಡಮಘಮರ್ಷಣಂ॥ 13-199-17 (89132)
ಮೃತಕಸ್ಯ ತ್ರಿರಾತ್ರೇ ಯಃ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟೇ ಸಮಶ್ನುತೇ।
ಸಪ್ತತ್ರಿಷವಣಂ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಪೂತೋ ಭವತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ॥ 13-199-18 (89133)
ಸಿದ್ಧಿಮಾಪ್ನೋತಿ ವಿಪುಲಾಮಾಪದಂ ಚೈವ ನಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-199-19 (89134)
ಯಸ್ತು ಶೂದ್ರೈಃ ಸಮಶ್ನೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯೇಕಭೋಜನೇ।
ಅಶೌಚಂ ವಿಧಿವತ್ತಸ್ಯ ಶೌಚಮತ್ರ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-199-20 (89135)
ಯಸ್ತು ವೈಶ್ಯೈಃ ಸಹಾಶ್ನೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯೇಕಭೋಜನೇ।
ಸ ವೈ ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ದೀಕ್ಷಿತ್ವಾ ಮುಚ್ಯತೇ ತೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-199-21 (89136)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೈಃ ಸಹ ಯೋಽಶ್ನೀಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯೇಕಭೋಜನೇ।
ಆಪ್ಲುತಃ ಸಹ ವಾಸೋಭಿಸ್ತೇನ ಮುಚ್ಯೇತ ಪಾಪ್ಮನಾ॥ 13-199-22 (89137)
ಶೂದ್ರಾಸ್ಯ ತು ಕುಲಂ ಹಂತಿ ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಪಶುಬಾಂಧವಾನ್।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ಶ್ರಿಯಂ ಹಂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸುವರ್ಚಸಂ॥ 13-199-23 (89138)
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಚ ಶಾಂತಿಂ ಚ ಜುಹುಯಾತ್ತೇನ ಮುಚ್ಯತೇ।
ಸಾವಿತ್ರೀಂ ರೈವತೀಮಿಷ್ಟಿಂ ಕೂಶ್ಮಾಂಡಮಘಮರ್ಷಣಂ। 13-199-24 (89139)
ತಥೋಚ್ಛಿಷ್ಟಮಥಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಾಶೇನ್ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ರೋಚನಾ ವಿರಜಾ ರಾತ್ರಿರ್ಮಂಗಲಾಲಂಭನಾನಿ ಚ॥ ॥ 13-199-25 (89140)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನದ್ವಿಶತತಮೋಧ್ಯಾಯಃ॥ 199 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-199-5 ಆದಿತ್ಯೋದಯನಂ ತತ್ಪರ್ಯಂತಂ ಸ್ಥಿತ್ವಾ॥ 7-199-6 ವಿವೃತಂ ಲೋಕಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಧಾರಯನ್॥ 7-199-11 ಗ್ರಹಸೂತಕಯೋಃ ಕಾರಾಗಾರಸ್ತಾಶೌಚವತೋಃ॥ 7-199-13 ನಚ ಸಂಧ್ಯಾಮುಪಾಸೀತೇತ್ಯತ್ರ ಅಸ್ನಾತ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ನ ಸಂಕಿರೇದಿತಿ ಪುನರ್ಭೋಜನ ನ ಕುರ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-199-14 ಅಶ್ನೀಯುರಿತ್ಯರ್ಥಮಿತಿ ಸಂಬಂಧೇ ಅಪರಾಹ್ಣೇ ಕ್ಷುದ್ಬೋಧಾತ್ಸಂಯಗನ್ನಮಶ್ನಂತ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಕೇತಿತಾಃ ನಿಮಂತ್ರಿತಾಃ॥ 7-199-16 ಹವಿರನ್ನಂ। 7-199-17 ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಜಪನ್। ರೈವತೀಂ ರೈವತಂ ಸಾಮ। ಇಷ್ಟಿಂ ಪವಿತ್ರೇಷ್ಟಿಂ। ಕೂಶ್ಮಾಂಡಂ ಯದ್ದೇವಾದೇವಹೇಡನಮಿತ್ಯನುವಾಕಪಂಚಕಂ। ಅಘಮರ್ಷಣಂ ಜಲೇ ನಿಮಜ್ಜ್ಯ ದಶ ಪ್ರಣವಸಂಯುಕ್ತಗಾಯತ್ರ್ಯಾಃ ಋತಂಚೇತಿ ತೃಚಸ್ಯ ವಾ ತ್ರಿರ್ಜಪಃ॥ 7-199-20 ಅಶೌಚಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾಭಾವ ಏವ॥ 7-199-25 ವಿರಜಾ ದೂರ್ವಾ ರಾತ್ರಿರ್ಹರಿದ್ರೇತಿ ವಿಶ್ವಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 200
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.200. ಅಧ್ಯಾಯಃ 200
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ದಾನಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದಾನೇನ ವರ್ತತೇತ್ಯಾಹ ತಪಸಾ ಚೈವ ಭಾರತ।
ತದೇತನ್ಮೇ ಮನೋದುಃಶಂ ವ್ಯಪೋಹ ತ್ವಂ ಪಿತಾಮಹ।
ಕಿಂಸ್ವಿತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಹ್ಯೇತನ್ಮೇ ಭವಾಞ್ಶಂಸಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-200-1 (89141)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-200-2x (7437)
ಶೃಣು ಯೈರ್ಧರ್ಮನಿರತೈಸ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಲೋಕಾ ಹ್ಯಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ದಾನಪುಣ್ಯರತೈರ್ನೃಪೈಃ॥ 13-200-2 (89142)
ಸತ್ಕೃತಶ್ಚ ತಥಾಽಽತ್ರೇಯಃ ಶಿಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ಗುಣಂ।
ಉಪದಿಶ್ಯ ತದಾ ರಾಜನ್ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-3 (89143)
ಶಿಬಿರೋಶೀನರಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ತನಯಸ್ಯ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಮುಪಾಕೃತ್ಯ ನಾಕಪೃಷ್ಠಮಿತೋ ಗತಃ॥ 13-200-4 (89144)
ಪ್ರತರ್ದನಃ ಕಾಶಿಪತಿಃ ಪ್ರದಾಯ ತನಯಂ ಸ್ವಕಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾತುಲಾಂ ಕೀರ್ತಿಮಿಹ ಚಾಮುತ್ರ ಚಾಶ್ನುತೇ॥ 13-200-5 (89145)
ರಂತಿದೇವಶ್ಚ ಸಾಂಕೃತ್ಯೋ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಅರ್ಘ್ಯಂ ಪ್ರದಾಯ ವಿಧಿವಲ್ಲೇಭೇ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-6 (89146)
ದಿವ್ಯಂ ಶತಶಲಾಕಂ ಚ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಕಾಂಚನಂ ಶುಭಂ।
ಛತ್ರಂ ದೇವಾವೃಧೋ ದತ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾಸ್ಥಿತೋ ದಿವಂ॥ 13-200-7 (89147)
ಭಗವಾನಂಬರೀಷಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾಮಿತೌಜಸೇ।
ಪ್ರದಾಯ ಸಕಲಂ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸುರೋಲಕಮವಾಪ್ತವಾನ್॥ 13-200-8 (89148)
ಸಾವಿತ್ರಃ ಕುಂಡಲಂ ದಿವ್ಯಂ ಯಾನಂ ಚ ಜನಮೇಜಯಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಚ ಗಾ ದತ್ತ್ವಾ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-9 (89149)
ವೃಷಾದರ್ಭಿಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷೀ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ರಂಯಾಂಶ್ಚಾವಸಥಾಂದತ್ತ್ವಾ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ದಿವಮಾಗತಃ॥ 13-200-10 (89150)
ನಿಮೀ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ವೈದರ್ಭಿಃ ಕನ್ಯಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಅಗಸ್ತ್ಯಾಯ ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಸಪುತ್ರಪಶುಬಾಂಧವಃ॥ 13-200-11 (89151)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಶ್ಚ ವಿಪ್ರಾಯ ಭೂಮಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ರಾಮೋಽಕ್ಷಯಾಂಸ್ತಥಾ ಲೋಕಾಂಜಗಾಮ ಮನಸೋಽಧಿಕಾನ್॥ 13-200-12 (89152)
ಅವರ್ಷತಿ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೇ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ದೇವರಾಟ್।
ವಸಿಷ್ಠೋ ಜೀವಯಾಮಾಸ ಯೇನ ಯಾತೋಽಕ್ಷಯಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-200-13 (89153)
ರಾಮೋ ದಾಶರಥಿಶ್ಚೈವ ಹುತ್ವಾ ಯಜ್ಞೇಷು ವೈ ವಸು।
ಸಗತೋ ಹ್ಯಕ್ಷಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕೇ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 13-200-14 (89154)
ಕಕ್ಷಸೇನಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ನ್ಯಾಸಂ ಯಥಾವತ್ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಜಗಾಮಿ ಸುಮಹಾಯಶಃ॥ 13-200-15 (89155)
ಕರಂಧಮಸ್ಯ ಪೌತ್ರಸ್ತು ಮರುತ್ತೋಽವಿಕ್ಷಿತಃ ಸುತಃ।
ಕನ್ಯಾಮಾಂಗಿರಸೇ ದತ್ತ್ವಾ ದಿವಾಮಾಶು ಜಗಾಮ ಸಃ॥ 13-200-16 (89156)
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಶ್ಚ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ರಾಜಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ।
ನಿಧಿಂ ಶಂಖಮನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಜಗಾಮ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-200-17 (89157)
ರಾಜಾ ಮಿತ್ರಸಹಶ್ಚೈವ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ಮದಯಂತೀಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಃ॥ 13-200-18 (89158)
ಮನೋಃ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಸುದ್ಯುಂನೋ ಲಿಖಿತಾಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ।
ದಂಡಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಧರ್ಮೇಣ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-19 (89159)
ಸಹಸ್ರಚಿತ್ಯೋ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಪ್ರಾಣಾನಿಷ್ಟಾನ್ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥೇ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-20 (89160)
ಸರ್ವಕಾಮೈಶ್ಚ ಸಂಪೂರ್ಣಂ ದತ್ತ್ವಾ ವೇಶ್ಮ ಹಿರಣ್ಮಯಂ।
ಮೌದ್ಗಲ್ಯಾಯ ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಶತದ್ಯುಂನೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 13-200-21 (89161)
ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಸ್ಯ ಚ ಕೃತಾನ್ರಾಶಯಃ ಪರ್ವತೋಪಮಾನ್।
ಶಾಂಡಿಲ್ಯಾಯ ಪುರಾ ದತ್ತ್ವಾ ಸುಮನ್ಯುರ್ದಿವಮಾಸ್ಥಿತಃ॥ 13-200-22 (89162)
ನಾಂನಾ ಚ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ನಾಮ ಸಾಲ್ವರಾಜೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ದತ್ತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಮೃಚೀಕಾಯ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-23 (89163)
ಮದಿರಾಶ್ವಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ದತ್ತ್ವಾ ಕನ್ಯಾಂ ಸುಮಧ್ಯಮಾಂ।
ಹಿರಣ್ಯಹಸ್ತಾಯ ಗತೋ ಲೋಕಾಂದೇವೈರಧಿಷ್ಠಿತಾನ್॥ 13-200-24 (89164)
ಲೋಮಪಾದಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಶಾಂತಾಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸುತಾಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಋಶ್ಯಶೃಂಗಾಯ ವಿಪುಲೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಕಾಮೈರಯುಜ್ಯತ॥ 13-200-25 (89165)
ಕೌತ್ಸಾಯ ದತ್ತ್ವಾ ಕನ್ಯಾಂ ತು ಹಂಸೀಂ ನಾಮ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಗತೋಽಕ್ಷಯಾನತೋ ಲೋಕಾನ್ರಾಜರ್ಷಿಶ್ಚ ಭಗೀರಥಃ॥ 13-200-26 (89166)
ದತ್ತ್ವಾ ಶತಸಹಸ್ರಂ ತು ಗವಾಂ ರಾಜಾ ಭಗೀರಥಃ।
ಸ ವತ್ಸಾನಾಂ ಕೋಹಲಾಯ ಗತೋ ಲೋಕಾನನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-200-27 (89167)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ದಾನೇನ ತಪಸಾ ಚ ಹ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಗತಾಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ನಿವರ್ತಂತೇ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-200-28 (89168)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಯಾವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಮೇದಿನೀ।
ಗೃಹಸ್ಥೈರ್ದಾನತಪಸಾ ಯೈರ್ಲೋಕಾ ವೈ ವಿನಿರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-200-29 (89169)
ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಚರಿತಂ ಹ್ಯೇತತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಮೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ದಾನಯಜ್ಞಪ್ರಜಾಸರ್ಗೈರೇತೇ ಹಿ ದಿವಮಾಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-200-30 (89170)
ದತ್ತ್ವಾ ತು ಸತತಂ ತೇಽಸ್ತು ಕೌರವಾಣಾಂ ಧುರಂಧರ।
ದಾನಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಧರ್ಮೋಪಚಾಯಿನೀ॥ 13-200-31 (89171)
ಯತ್ರ ತೇ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ಸಂದೇಹೋ ವೈ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಶ್ವಃ ಪ್ರಭಾತೇ ಹಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಂಧ್ಯಾ ಹಿ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಾ॥ ॥ 13-200-32 (89172)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 200 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-200-1 ದಾನತಪಸೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಕಿಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ। ವರ್ತತೇ ಸ್ವರ್ಗೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ॥ 7-200-9 ಸಾವಿತ್ರಃ ಕರ್ಣಃ॥ 7-200-12 ಮನಸೋ ಮನಃಸಂಕಲ್ಪಾದಪ್ಯಧಿಕಾನ್॥ 7-200-13 ದೇವರಾಟ್ ಭೂದೇವಾರಾಟ್ ವಸಿಷ್ಠಃ॥ 7-200-15 ನ್ಯಾಸಂ ದಾನರೂಪೇಣ ಸ್ಥಾಪನಂ॥ 7-200-17 ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ದತ್ತ್ವಾ॥ 7-200-19 ದಂಡಂ ಚೋರಯೋಗ್ಯಂ ಹಸ್ತಚ್ಛೇದರೂಪಂ॥ 7-200-22 ರಾಶಯಃ ರಾಶೀನ್॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 201
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.201. ಅಧ್ಯಾಯಃ 201
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಾನಸ್ಯ ಪಂಚವಿಧತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ತಲ್ಲಕ್ಷ್ಯಪ್ರದರ್ಶನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
[ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭವತಸ್ತಾತ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಕ್ರಮ।
ದಾನಧರ್ಮೇಣ ಮಹತಾ ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ನೃಪಾಃ॥ 13-201-1 (89173)
ಇಮಾಂಸ್ತು ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಧ್ರಮಾಂಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ದಾನಂ ಕತಿವಿಧಂ ದೇಯಂ ಕಿಂ ತಸ್ಯ ಚ ಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-201-2 (89174)
ಕಥಂ ಕೇಭ್ಯಸ್ಚ ಧರ್ಂಯಂ ಚ ದಾನಂ ದಾತವ್ಯಮಿಷ್ಯತೇ।
ಕೈಃ ಕಾರಣೈಃ ಕತಿವಿಧಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ॥ 13-201-3 (89175)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-201-4x (7438)
ಶೃಣು ತತ್ತ್ವೇನ ಕೌಂತೇಯ ದಾನಂ ಪ್ರತಿ ಮಮಾನಘ।
ಯಥಾ ದಾನಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ಸರ್ವವರ್ಣೇಷು ಭಾರತ॥ 13-201-4 (89176)
ಧರ್ಮಾದರ್ಥಾದ್ಭಯಾತ್ಕಾಮಾತ್ಕಾರುಣ್ಯಾದಿತಿ ಭಾರತ।
ದಾನಂ ಪಂಚವಿಧಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಕಾರಣೈರ್ಯೈರ್ನಿಬೋಧ ತತ್॥ 13-201-5 (89177)
ಇಹ ಕೀರ್ತಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚಾನುತ್ತಮಂ ಸುಖಂ।
ಇತಿ ದಾನಂ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋಽನಸೂಯತಾ॥ 13-201-6 (89178)
ದದಾತಿ ವಾ ದಾಸ್ಯತಿ ವಾ ಮಹ್ಯಂ ದತ್ತಮನೇನ ವಾ।
ಇತ್ಯರ್ತಿಭ್ಯೋ ನಿಶಂಯೈವ ಸರ್ವಂ ದಾತವ್ಯಮರ್ಥಿನೇ॥ 13-201-7 (89179)
ನಾಸ್ಯಾಹಂ ನ ಮದೀಯೋಽಯಂ ಪಾಪಂ ಕುರ್ಯಾದ್ವಿಮಾನಿತಃ।
ಇತಿ ದದ್ಯಾದ್ಭಯಾದೇವ ದೃಢಂ ಮೂಢಾಯ ಪಂಡಿತಃ॥ 13-201-8 (89180)
ಪ್ರಿಯೋ ಮೇ ಯಂ ಪ್ರಿಯೋಽಸ್ಯಾಹಮಿತಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ವಯಸ್ಯಾಯೈವಮಕ್ಲಿಷ್ಟಂ ದಾನಂ ದದ್ಯಾದತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-201-9 (89181)
ದೀನಶ್ಚ ಯಾಚತೇ ಚಾಯಮಲ್ಪೇನಾಪಿ ಹಿ ತುಷ್ಯತಿ।
ಇತಿ ದದ್ಯಾದ್ದರಿದ್ರಾಯ ಕಾರುಣ್ಯಾದಿತಿ ಸರ್ವಥಾ॥ 13-201-10 (89182)
ಇತಿ ಪಂಚವಿಧಂ ದಾನಂ ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತಿವಿವರ್ಧನಂ।
ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರದಾತವ್ಯಮೇವಮಾಹ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥] ॥ 13-201-11 (89183)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 201 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-201-6 ಧರ್ಮದ್ದಾನಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ಇಹೇತಿ॥ 7-201-7 ಅರ್ಥಾದಿತ್ಯಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಮಾಹ ದದಾತೀತಿ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 202
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.202. ಅಧ್ಯಾಯಃ 202
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಸಪ್ರಶಂಸನಂ ಪುನರ್ಧರ್ಮಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ* ಉವಾಚ।
ಅನುಶಾಸ್ಯ ಶುಭೈರ್ವಾಕ್ಯೈರ್ಭೀಷ್ಮಮಾಹ ಮಹಾಮತಿಃ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಪುನಃ ಸ ಶುಶ್ರೂಷುರ್ವಚನಂ ಯದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-202-1 (89184)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ। 13-202-2x (7439)
ಪಿತಾಮಹೋ ಮೇ ವಿಪ್ರರ್ಷೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಕಾಲವಶಂ ಗತಂ।
ಕಿಮಪೃಚ್ಛತ್ತದಾ ರಾಜಾ ಸರ್ವಸಾಮಾಜಿಕಂ ಹಿತಂ॥ 13-202-2 (89185)
ಉಭಯೋರ್ಲೋಕಯೋರ್ಯುಕ್ತಂ ಪುರುಷಾರ್ಥಮನುತ್ತಮಂ।
ತನ್ಮೇ ವದ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಶ್ರೋತುಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-202-3 (89186)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-202-4x (7440)
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾರಾಜ ಶೃಣು ಧರ್ಮಸಮುಚ್ಚಯಂ।
ಯದಪೃಚ್ಛತ್ತದಾ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-202-4 (89187)
ಶರತಲ್ಪಗತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಸನ್ನಿಧೌ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-202-5 (89188)
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಃ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಮೇ ಹಿ ವಚನಮರ್ಥಿತ್ವಾತ್ಪ್ರಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 13-202-6 (89189)
ಪರಾವರಜ್ಞೋ ಭೂತಾನಾಂ ದಯಾವಾನ್ಸರ್ವಜಂತುಷು।
ಆಗಮೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಪ್ರೀತೋ ಭವಾನ್ನಃ ಪರಮಂ ಕುಲೇ॥ 13-202-7 (89190)
ತ್ವಾದೃಶೋ ದುರ್ಲಭೋ ಲೋಕೇ ಸಾಂಪ್ರತಂ ಜ್ಞಾನಸಂಯುತಃ।
ಭವತಾ ಗುರುಣಾ ಚೈವ ಧನ್ಯಾಶ್ಚೈವ ವಯಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-202-8 (89191)
ಅಯಂ ಸ ಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ದುರ್ಲಭೈರ್ಜ್ಞಾತಿಬಾಂಧವೈಃ।
ಶಾಸ್ತಾ ತು ನಾಸ್ತಿ ನಃ ಕಶ್ಚಿತ್ತ್ವದೃತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 13-202-9 (89192)
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಮಾಯತ್ಯಾಂ ಚ ಹಿತೋದಯಂ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಪರಮಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭಾರತ॥ 13-202-10 (89193)
ಅಯಂ ನಾರಾಯಣಃ ಶ್ರೀಮನ್ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಸನ್ನಿಧೌ।
ಭವಂತಂ ಬಹುಮಾನಾಚ್ಚ ಪ್ರಣಯಾಚ್ಚೈವ ಸೇವತೇ॥ 13-202-11 (89194)
ಅಸ್ಯೈವ ತು ಸಮಕ್ಷಂ ನಃ ಪಾರ್ತಿವಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಇತಿವೃತ್ತಂ ಪುರಾಣಂ ಚ ಶ್ರೋತೄಣಾಂ ಪರಮಂ ಹಿತಂ॥ 13-202-12 (89195)
ಯದಿ ತೇಽಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋಽನಘ।
ಮತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಹಿ ಕೌರವ್ಯ ಸ್ನೇಹಾದ್ಭಾಷಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-202-13 (89196)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-202-14x (7441)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ್ನೇಹಾದಾಗತವಿಕ್ಲವಃ।
ಪ್ರವಿಬನ್ನಿವ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-202-14 (89197)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಪುರಾವೃತ್ತಿಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಹರಿಂ।
ಧರ್ಮರಾಜಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯೇದಂ ಪುನರ್ವಕ್ತುಂ ಸಮಾರಭತ್॥ ॥ 13-202-15 (89198)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 202 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-202-1x * ಏಕೋತ್ತರದ್ವಿಶತತಮಾಧ್ಯಾಯಾತ್ಪರಂ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮಾದ್ಯಾಯಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಮಧ್ಯೇ ಪರಿದೃಶ್ಯಮಾನೈಕೋನಪಂಚಾಶದಧ್ಯಾಯಪ್ರತಿನಿಧಿತಯಾ ಔತ್ತರಾಹಕೋಶೇ ಅಷ್ಟಾವೇವಾಧ್ಯಾಯಾಃ ಪರಿದೃಶ್ಯಂತೇ। ತೇಚಾನುಪೂರ್ವೀಭೇದೇನ ತದರ್ಥೈಕದೇಶಪ್ರತಿಪಾದಕಾಏವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ನತು ತದನುಕ್ತಾರ್ಥಪ್ರತಿಪಾದಕಾಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 203
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.203. ಅಧ್ಯಾಯಃ 203
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಪುತ್ರಾರ್ಥಂ ಕೈಲಾಸೇ ತಪಶ್ಚರಣಂ॥ 1 ॥ ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣದರ್ಶನಾಯ ನಾರದಾದೀನಾಮಾಗಮನಂ॥ 2 ॥ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸ್ವಮುಖನಿಃಸೃತಾಗ್ನಿನಾ ತತ್ಪರ್ವತಸ್ಯ ಭಸ್ಮೀಕರಣಂ॥ 3 ॥ ತಥಾ ಪುನಃ ಪ್ರಸನ್ನದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಗಿರೇರುಜ್ಜೀವನಂ॥ 4 ॥ ತಥಾ ನಾರದಾದೀನ್ಪ್ರತಿ ತತ್ಕಾರಣಕಥನಂ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಅಯಂ ನಾರಾಯಣಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪುತ್ರಾರ್ಥೇ ವ್ರತಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ದೀಕ್ಷಿತೋಽಭೂನ್ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪುರಾ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ॥ 13-203-1 (89199)
ದೀಕ್ಷಿತಂ ಕೇಶವಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಭಿಜಗ್ಮುರ್ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಸೇವಿತ್ವಾ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣಂ ಜನಾರ್ದನಂ॥ 13-203-2 (89200)
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತಥಾ।
ದೇವಲಃ ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಚೈವ ಹಸ್ತಿಕಾಶ್ಯಪ ಏವ ಚ।
ಜಮದಗ್ನಿಶ್ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಧೌಂಯೋ ವಾಲ್ಮೀಕಿರೇವ ಚ॥ 13-203-3 (89201)
ಅಪರೇಽಪಿ ತಪಃಸಿದ್ಧಾಃ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಯಣಾಃ।
ಶಿಷ್ಯೈರನುಗತಾಃ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಭಿರಕಲ್ಮಷೈಃ॥ 13-203-4 (89202)
ಕೇಶವಸ್ತಾನಭಿಗತಾನ್ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಸಂಪರಿಗೃಹ್ಯ ಚ।
ತೇಷಾಮತಿಥಿಸತ್ಕಾರಂ ಪೂಜನಾರ್ಥಂ ಕುಲೋಚಿತಂ।
ದೇವಕೀತನಯೋ ಹೃಷ್ಟೋ ದೇವತುಲ್ಯಮಕಲ್ಪಯತ್॥ 13-203-5 (89203)
ಉಪವಿಷ್ಟೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವಿಷ್ಟರೇಷು ತದಾಽನಘ।
ವಿಶ್ವಸ್ತೇಷ್ವ್ನಭಿತುಷ್ಟೇಷು ಕೇಶವಾರ್ಚನಯಾ ಪುನಃ॥ 13-203-6 (89204)
ಪರಸ್ಪರಂ ಕಥಾ ದಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರಾವರ್ತಂತ ಮನೋರಮಾಃ।
ವಿಷ್ಣೋರ್ನಾರಾಯಣಸ್ಯೈವ ಪ್ರಸಾದಾತ್ಕಥಯಾಮಿ ತಾಃ॥ 13-203-7 (89205)
ತಸ್ಯೈವ ವ್ರತಚರ್ಯಾಯಾಂ ಮುನಿಭಿರ್ವಿಸ್ಮಿತಂ ಪುರಾ।
ಯತ್ರ ಗೋವೃಷಭಾಂಕಸ್ಯ ಪ್ರಭಾವೋಽಭೂನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-203-8 (89206)
ಯತ್ರ ದೇವೀ ಮಹಾದೇವಮಪೃಚ್ಛತ್ಸಂಶಯಾನ್ಪುರಾ।
ಕಥಯಾಮಾಸ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾಂದೇವ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ॥ 13-203-9 (89207)
ಉಮಾಪತ್ಯೋಶ್ಚ ಸಂವಾದಂ ಶೃಣು ತಾತ ಮನೋರಮಂ।
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚ ತತ್ರ ತಾತ ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-203-10 (89208)
ಋಷಿಧರ್ಮಶ್ಚ ನಿಖಿಲೋ ರಾಜಧರ್ಮಸ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಃ।
ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮಶ್ಚ ಶುಭಃ ಕರ್ಮಪಾಕಫಲಾನಿ ಚ॥ 13-203-11 (89209)
ದೇವಗುಹ್ಯಂ ಚ ವಿವಿಧಂ ದಾನಧರ್ಮವಿಧಿಸ್ತಥಾ।
ವಿಧಾನಮತ್ರ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಯದ್ಯಮಸ್ಯ ನಿಯಮಸ್ಯ ಚ॥ 13-203-12 (89210)
ಯಮಲೋಕವಿಧಾನಂ ಚ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಗತಿಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಣಮೋಕ್ಷವಿಧಿಶ್ಚೈವ ತೀರ್ಥಚರ್ಯಾ ಚ ಪುಷ್ಕಲಾ॥ 13-203-13 (89211)
ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮವಿಧಾನಂ ಚ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಸಮನ್ವಿತಂ।
ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಶ್ಚ ಸ್ವಯಂ ದೇವ್ಯಾ ದೇವದೇವಾಯ ಭಾಷಿತಃ॥ 13-203-14 (89212)
ಏವಮಾದಿ ಶುಭಂ ಸರ್ವಂ ತತ್ರ ತಾತ ಸಮಾಹಿತಂ।
ರುದ್ರಾಣ್ಯಾಃ ಸಂಶಯಪ್ರಶ್ನೋ ಯತ್ರ ತಾತ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-203-15 (89213)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಧರ್ಂಯಂ ಚ ಪರಮಂ ಹಿತಂ।
ಪುಷ್ಟಿಯೋಗಮಿಮಂ ದಿವ್ಯಂ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾ ಶೃಣು॥ 13-203-16 (89214)
ಇತಿಹಾಸಮಿಮಂ ದಿವ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಶುಭಂ।
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಃ ಸದಾ ಸಂಯಕ್ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಚ ಬುಭೂಷತಾ॥ 13-203-17 (89215)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-203-18x (7442)
ತತೋ ನಾರಾಯಣೋ ದೇವಃ ಸಂಕ್ಲಿಷ್ಟೋ ವ್ರತಚರ್ಯಯಾ।
ವಹ್ನಿರ್ವಿನಿಃಸೃತೋ ವಕ್ತ್ರಾತ್ಕೃಷ್ಣಸ್ಯಾದ್ಭುತದರ್ಶನಃ॥ 13-203-18 (89216)
ಅಗ್ನಿನಾ ತೇನ ಮಹತಾ ನಿಃಸೃತೇನ ಮುಖಾದ್ವಿಭೋಃ।
ಪಶ್ಯತಾಮೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದಗ್ಧ ಏವ ನಗೋತ್ತಮಃ॥ 13-203-19 (89217)
ಮೃಗಪಕ್ಷಿಗಣಾಕೀರ್ಣಃ ಶ್ವಾಪದೈರಪಿ ಸಂಕುಲಃ।
ವೃಕ್ಷಗುಲ್ಮಲತಾಕೀರ್ಣೋ ಮಥಿತೋ ದೀನದರ್ಶನಃ॥ 13-203-20 (89218)
ಪುನಃ ಸ ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರೇಣ ಹರಿಣಾ ಸೌಂಯಚೇತಸಾ।
ಸ ಬಭೂವ ಗಿರಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಫುಲ್ಲದ್ರುಮಕಾನನಃ॥ 13-203-21 (89219)
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘೈಶ್ಚ ಪ್ರಸನ್ನೈರುಪಶೋಭಿತಃ।
ಮತ್ತವಾರಣಸಂಯುಕ್ತೋ ನಾನಾಪಕ್ಷಿಗಣೈರ್ಯುತಃ।
ತದದ್ಭುತಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಭವದ್ಭೃಶಂ॥ 13-203-22 (89220)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾಣಃ ಸರ್ವೇ ಮುನಿಗಣಾಸ್ತದಾ।
ವಿಸ್ತಿತಾಃ ಪರಮಾಯತ್ತಾಃ ಸಾಧ್ಯಸಾಕುಲಲೋಚನಾಃ।
ನ ಕಿಂಚಿದಬ್ರುವಂಸ್ತತ್ರ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವೇತರತ್॥ 13-203-23 (89221)
ತತೋ ನಾರಾಯಣೋ ದೇವೋ ಮುನಿಸಂಘೇ ತು ವಿಸ್ಮಿತೇ।
ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯೈವ ಮಧುರಂ ಬಭಾಷೇ ಪುಷ್ಕರೇಕ್ಷಣಃ॥ 13-203-24 (89222)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಮುನಿಸಂಘೇಽಸ್ಮಿನ್ವಿಸ್ಮಯೋಽಯಮನುತ್ತಮಃ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಸರ್ವೇ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ನಂದಿತಾಃ।
ಋಷಯೋ ವಕ್ತುಮರ್ಹಂತಿ ನಿಶ್ಚಯೇನಾರ್ಥಕೋವಿದಾಃ॥ 13-203-25 (89223)
ಕೇಶವಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತುಷ್ಟುವುರ್ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ।
ಭವಾನ್ಸೃಜತಿ ವೈ ಲೋಕಾನ್ಭವಾನ್ಸಂಹರತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಭವಾಞ್ಶೀತಂ ಭವಾನುಷ್ಣಂ ಭವಾನ್ಸತ್ಯಂ ಭವಾನ್ಕ್ರತುಃ॥ 13-203-26 (89224)
ಭವಾನಾದಿರ್ಭವಾನಂತೋ ಭವತೋಽನ್ಯನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಸರ್ವಂ ತ್ವಮೇವ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 13-203-27 (89225)
ತ್ವತ್ತಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ತಾತ ಲೋಕಚಕ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ತ್ವಮೇವಾರ್ಹಸಿ ತದ್ವಕ್ತುಂ ಮುಖಾದಗ್ನಿವಿನಿರ್ಗಮಂ॥ 13-203-28 (89226)
ಏತನ್ನೋ ವಿಸ್ಮಯಕರಂ ಬಭೂವ ಮಧುಸೂದನ।
ತತೋ ವಿಗತಸಂತ್ರಾಸಾ ಭವಾಮ ಪುರುಷೋತ್ತಮ।
ಯದಿಚ್ಛೇತ್ತತ್ರ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕುತೋಽಸ್ಮಾಕಂ ನಿಯೋಗತಃ॥ 13-203-29 (89227)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 13-203-30x (7443)
ನಿತ್ಯಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಕ್ರಿಯತೇ ತಪಃ।
ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಹಿತಂ ಗುಹ್ಯಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಕಥಯಾಮಿ ವಃ॥ 13-203-30 (89228)
ಅಸುರಃ ಸಾಂಪ್ರತಂ ಕಶ್ಚಿದಹಿತೋ ಲೋಕನಾಶನಃ।
ಮಾಯಾಸ್ತ್ರಕುಶಲಶ್ಚೈವ ಬಲದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-203-31 (89229)
ಬಭೂವ ಸ ಮಯಾ ಬದ್ಧೋ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಪುತ್ರೇಣ ಮೇ ವಧೋ ದೃಷ್ಟಸ್ತಸ್ಯ ವೈ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ॥ 13-203-32 (89230)
ತದರ್ಥಂ ಪುತ್ರಮೇವಾಹಂ ಸಿಸೃಕ್ಷುರ್ವನಮಾಗತಃ।
ಆತ್ಮನಃ ಸದೃಶಂ ಪುತ್ರಮಹಂ ಜನಯಿತುಂ ವ್ರತೈಃ॥ 13-203-33 (89231)
ಏವಂ ವ್ರತಪರೀತಸ್ಯ ತಪಸ್ತೀವ್ರತಯಾ ಮಮ।
ಅಥಾತ್ಮಾ ಮಮ ದೇಹಸ್ಥಃ ಸೋಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ವಿನಿಃಸೃತಃ॥ 13-203-34 (89232)
ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಗತೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಕ್ಷಣೇನ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಮನ್ಮಥೋಽನಂಗಃ ಪುತ್ರತ್ವೇನ ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಃ।
ಅನುಜ್ಞಾತಶ್ಚ ತೇನೈವ ಪುನರಾಯಾನ್ಮಮಾಂತಿಕಂ॥ 13-203-35 (89233)
ಏವಂ ಮೇ ವೈಷ್ಣವಂ ತೇಜೋ ಮಮ ವಕ್ತ್ರಾದ್ವಿನಿಃಸೃತಂ।
ತತ್ತೇಜಸಾ ನಿರ್ಮಥಿತಃ ಪುರತೋಽಯಂ ಗಿರಿಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 13-203-36 (89234)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದಾಹಂ ಗಿರೇಸ್ತಸ್ಯ ಸೌಂಯಭಾವತಯಾ ಮಮ।
ಪುನಃ ಸ ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರೇಣ ಗಿರಿರಾಸೀದ್ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 13-203-37 (89235)
ಏತದ್ಗುಹ್ಯಂ ಯಥಾತಥ್ಯಂ ಕಥಿತಂ ವಃ ಸಮಾಸತಃ।
ಭವಂತೋ ವ್ಯಥಿತಾ ಯೇನ ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-203-38 (89236)
ಋಷೀಣಾಮೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಾನ್ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ॥ ॥ 13-203-39 (89237)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 203 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 204
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.204. ಅಧ್ಯಾಯಃ 204
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನಾಶ್ಚರ್ಯಕಥನಂ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೈರ್ಮುನಿಗಣೈರ್ನಾರದಂಪ್ರತಿ ತಚ್ಚೋದನಾ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ।
ಭವತಾಂ ದರ್ಶನಾದೇವ ಪ್ರೀತಿರಭ್ಯಧಿಕಾ ಮಮ।
ಭವಂತಸ್ತು ತಪಃಸಿದ್ಧಾ ಭವಂತೋ ದಿವ್ಯದರ್ಶನಾಃ॥ 13-204-1 (89238)
ಸರ್ವತ್ರ ಗತಿಮಂತಶ್ಚ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಭಾವಿತಾಃ।
ಗತ್ಯಾಗತಿಜ್ಞಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಸರ್ವೇ ನಿರ್ದೂತಕಲ್ಮಷಾಃ॥ 13-204-2 (89239)
ತಸ್ಮಾದ್ಭವದ್ಭಿರ್ಯತ್ಕಿಂಚಿದೃಷ್ಟಂ ವಾಽಪ್ಯಥವಾ ಶ್ರುತಂ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಲೋಕೇಷು ತದ್ಭವಂತೋ ಬ್ರುವಂತು ಮೇ॥ 13-204-3 (89240)
ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಕಥಿತಂ ಯತ್ಸ್ಯಾತ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮಭಿಃ
ತಸ್ಯಾದಮೃತಸಂಕಾಶಂ ವಾಙ್ಮಧುಶ್ರವಣೇ ಸ್ಪೃಹಾ॥ 13-204-4 (89241)
ರಾಗದ್ವೇಷವಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಸತತಂ ಸತ್ಯವಾದಿನಾಂ।
ಶ್ರದ್ಧೇಯಂ ಶ್ರವಣೀಯಂ ಚ ವಚನಂ ಹಿ ಸತಾಂ ಭವೇತ್॥ 13-204-5 (89242)
ತತ್ಸಂಯೋಗಂ ಹಿತಂ ಮೇಽಸ್ತು ನ ವೃಥಾ ಕರ್ತುಮರ್ಹಥ।
ಭವತಾಂ ದರ್ಶನಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸಫಲಂ ತು ಭವೇನ್ಮಮ॥ 13-204-6 (89243)
ತದಹಂ ಸಜ್ಜನಮುಖಾನ್ನಿಃಸೃತಂ ಜನಸಂಸದಿ।
ಕಥಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿದೀಪಕರಂ ನೃಣಾಂ॥ 13-204-7 (89244)
ತದನ್ಯೇ ವರ್ಧಯಿಷ್ಯಂತಿ ಪೂಜಯಿಷ್ಯಂತಿ ಚಾಪರೇ।
ವಾತ್ಸಲ್ಯವಿಗತಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಪುರಾತನಾಃ॥ 13-204-8 (89245)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ಗೋವಿಂದೇ ಶ್ರವಣಾರ್ಥಂ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ವಾಗ್ಭಿಃ ಸಾಂಜಲಿಮಾಲಾಭಿರಿದಮೂಚುರ್ಜನಾರ್ದನಂ॥ 13-204-9 (89246)
ಅಯುಕ್ತಮಸ್ಮಾನೇವಂ ತ್ವಂ ವಾಚಾ ವರದ ಭಾಷಿತುಂ।
ತ್ವಚ್ಛಾಸನಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ತ್ವದಧೀನಪರಿಶ್ರಮಾಃ॥ 13-204-10 (89247)
ಏವಂ ಪೂಜಯಿತುಂ ಚಾಸ್ಮಾನ್ನ ಚೈವಾರ್ಹಸಿ ಕೇಶವ।
ತ್ವತ್ತಸ್ತ್ವನ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮೋ ಯಲ್ಲೋಕೇ ತೇ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದಿವಿ ವಾ ಭುವಿ ವಾ ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ಹಿ ತ್ವಯಾ ತತಂ॥ 13-204-11 (89248)
ನ ವಿದ್ಮಹೇ ವಯಂ ದೇವ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತವಾಂತಿಕೇ।
ಏವಮುಕ್ತೋ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸಸ್ಮಿತಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-204-12 (89249)
ಅಹಂ ಮಾನುಷಯೋನಿಸ್ಥಃ ಸಾಂಪ್ರತಂ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಾನುಷವದ್ವೀರ್ಯಂ ಮಮ ಜಾನೀತ ಸುವ್ರತಾಃ।
ಭವದ್ಭಿಃ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ಚ ಅಪೂರ್ವಮಿವ ತದ್ಭವೇತ್॥ 13-204-13 (89250)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-204-14x (7444)
ಏವಂ ಸಂಚೋದಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕೇಶವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಋಷಯಶ್ಚಾನುವರ್ತಂತೇ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಶಾಸನಂ॥ 13-204-14 (89251)
ತತಸ್ತ್ವೃಷಿಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ನಾರದಂ ದೇವದರ್ಶನಂ।
ಅಮನ್ಯಂತ ಬುಧಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಮರ್ಥಂ ತನ್ನಿಬೋಧನೇ॥ 13-204-15 (89252)
ಋಷಿರುಗ್ರತಪಾಶ್ಚಾಯಂ ಕೇಶವಸ್ಯ ಪ್ರಿಯೋಽಧಿಕಂ।
ಪುರಾಣಜ್ಞಶ್ಚ ವಾಗ್ಮೀ ಚ ಕಾರಣೈಸ್ತಂ ಚ ಮೇನಿರೇ॥ 13-204-16 (89253)
ಸರ್ವೇ ತದರ್ಹಣಂ ಕೃತ್ವಾ ನಾರದಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರುವನ್॥ 13-204-17 (89254)
ಭವತಾ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ಚರತಾ ಹಿಮವದ್ಗಿರೌ।
ದೃಷ್ಟಂ ವೈ ಯತ್ತದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಶ್ರೋತೄಣಾಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-204-18 (89255)
ಅತಸ್ತ್ವಮವಿಶೇಷೇಣ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಮಾದಿತಃ।
ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಕೇಶವಸ್ಯಾಸ್ಯ ಸ ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-204-19 (89256)
ತದಾ ಸಂಯೋಜಿತಃ ಸರ್ವೈರ್ಋಷಿಭಿರ್ನಾರದಸ್ತದಾ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಸರ್ವಲೋಕಹಿತೇ ರತಂ।
ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ವಕ್ತುಮೇವೋಪಚಕ್ರಮೇ॥ 13-204-20 (89257)
ತತೋ ನಾರಾಯಣಸುಹೃನ್ನಾರದೋ ವದತಾಂವರಃ।
ಶಂಕರಸ್ಯೋಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಂವಾದಮನುಭಾಷತ॥ ॥ 13-204-21 (89258)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 204 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 205
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.205. ಅಧ್ಯಾಯಃ 205
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ನಾರದೇನ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರಸಂವದಾನುವಾದಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ನಾನಾಮುನಿಗಣಾಕೀರ್ಣಹಿಮವತ್ತಟಮುಪವಿಷ್ಟೇ ಮಹಾದೇವೇ ತತ್ಪೃಷ್ಠಭಾಗಮುಪಾಗತಯಾ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ಸ್ವಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ತದೀಯನಯನದ್ವಯಪಿಧಾನಂ॥ 2 ॥ ತದಾ ಜಗತ ಆಂಧ್ಯಪ್ರಾಪ್ತೌ ದೇವೇನ ಸ್ವಲಲಾಟೇ ತೃತೀಯನೇತ್ರಸರ್ಜನಂ॥ 3 ॥ ತತ್ತೇಜಸಾ ನಿರ್ದಗ್ಧೇ ಗಿರೌ ದೇವೀಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ದೇವೇನ ಪುನರ್ಗಿರೇರುಜ್ಜೀವನಂ॥ 4 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ನಾರದ ಉವಾಚ।
ಭಗವಂಸ್ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾರ್ಥಂ ತಥೈವ ಚರತಾ ಮಯಾ।
ದಿವ್ಯಮದ್ಭುತಸಂಕಾಶಂ ದೃಷ್ಟಂ ಹೈಮವತಂ ವನಂ॥ 13-205-1 (89259)
ನಾನಾವೃಕ್ಷಸಮಾಯುಕ್ತಂ ನಾನಾಪಕ್ಷಿಗಣೈರ್ವೃತಂ।
ನಾನರತ್ನಗಣಾಕೀರ್ಣಂ ನಾನಾಭಾವಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-205-2 (89260)
ದಿವ್ಯಚಂದನಸಂಯುಕ್ತಂ ದಿವ್ಯಧೂಪೇನ ಧೂಪಿತಂ।
ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ದಿವ್ಯಗಂಧೇನ ವಾಸಿತಂ॥ 13-205-3 (89261)
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘಾತೈರ್ಭೂತಸಂಘೈರ್ನಿಷೇವಿತಂ।
ವರಿಷ್ಠಾಪ್ಸರಸಾಕೀರ್ಣಂ ನಾಗಗಂಧರ್ವಸಂಕುಲಂ॥ 13-205-4 (89262)
ಮೃದಂಗಮುರಜೋದ್ಧುಷ್ಟಂ ಶಂಖವೀಣಾಭಿನಾದಿತಂ।
ನೃತ್ಯದ್ಭಿರ್ಭೂತಸಂಘೈಶ್ಚ ಸರ್ವತಸ್ತ್ವಭಿಶೋಭಿತಂ॥ 13-205-5 (89263)
ನಾನಾರೂಪೈರ್ವಿರೂಪೈಶ್ಚ ಭೀಮರೂಪೈರ್ಭಯಾನಕೈಃ।
ಸಿಂಹವ್ಯಾಘ್ರೋರಗಮೃಗೈರ್ಬಿಡಾಲವದನೈಸ್ತಥಾ॥ 13-205-6 (89264)
ಸ್ವರೋಷ್ಟ್ರದ್ವೀಪಿವದನೈರ್ಗಜವಕ್ತ್ರೈಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಉಲೂಕಶ್ಯೇನವದನೈಃ ಕಾಕಗೃಧ್ರಮುಖೈಸ್ತಥಾ॥ 13-205-7 (89265)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾಕಾರೈರ್ಭೂತಸಂಘೈರ್ಭೃಶಾಕುಲಂ।
ನಾನದ್ಯಮಾನಂ ಬಹುಧಾ ಹರಪಾರಿಷದೈರ್ಭೃಶಂ॥ 13-205-8 (89266)
ಘೋರರೂಪಂ ಸುದುರ್ದರ್ಶಂ ರಕ್ಷೋಗಣಶತೈರ್ವೃತಂ।
ಸಮಾಜಂ ತದ್ವನೇ ದೃಷ್ಟಂ ಮಯಾ ಭೂತಪತೇಃ ಪುರಾ॥ 13-205-9 (89267)
ಪ್ರನೃತ್ತಾಪ್ಸರಸಂ ದಿವ್ಯಂ ದೇವಗಂಧರ್ವನಾದಿತಂ।
ಪ್ರಥಮೇ ವರ್ಷರಾತ್ರೇ ತು ಮೇಘಸಂಘನಿನಾದಿತಂ॥ 13-205-10 (89268)
ನಾನಾಬರ್ಹಿಣಸಂಘುಷ್ಟಂ ಗಜಯೂಥಸಮಾಕುಲಂ।
ಷಟ್ಪದೈರುಪಗೀತಂ ಚ ಪ್ರಥಮೇ ಮಾಸಿ ಮಾಧವೇ॥ 13-205-11 (89269)
ಉತ್ಕ್ರೋಶತ್ಕ್ರೌಂಚಕುರರೈಃ ಸಾರಸೈರ್ಜೀವಜೀವಕೈಃ।
ಮತ್ತಾಭಿಃ ಪರಪುಷ್ಟಾಭಿಃ ಕೂಜಂತೀಭಿಃ ಸಮಾಕುಲಂ॥ 13-205-12 (89270)
ಉತ್ತಮಾವಾಸಸಂಕಾಶಂ ಭೀಮರೂಪತರಂ ತತಃ।
ದ್ರಷ್ಟುಂ ಭವತಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಧರ್ಮಭಾಗಿಜನಸ್ಯ ಚ॥ 13-205-13 (89271)
ಯೇ ಚೋಧ್ವರೇತಸಃ ಸಿದ್ಧಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಮಾರ್ತಾಂಡರಶ್ಮಿಸಂಚಾರಾ ವಿಶ್ವೇದೇವಗಣಾಸ್ತಥಾ॥ 13-205-14 (89272)
ತಥಾ ನಾಗಾಸ್ತಥಾ ದಿವ್ಯಾ ಲೋಕಪಾಲಾ ಹುತಾಶನಾಃ।
ವಾತಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಚಾಯಾಂತಿ ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಸಮಾಕುಲಾಃ॥ 13-205-15 (89273)
ಕಿರಂತಃ ಸರ್ವಪುಷ್ಪಾಣಿ ಕಿರಂತೋಽದ್ಭುತದರ್ಶನಾಃ।
ಓಷಧ್ಯಃ ಪ್ರಜ್ವಲಂತ್ಯಶ್ಚ ದ್ಯೋತಯಂತ್ಯೋ ದಿಶೋ ದಶ॥ 13-205-16 (89274)
ವಿಹಗಾಶ್ಚ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾ ನೃತ್ಯಂತಿ ಚ ನದಂತಿ ಚ।
ತತಃ ಸಮಂತತಸ್ತತ್ರ ದಿವ್ಯಾ ದಿವ್ಯಜನಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-205-17 (89275)
ತತ್ರ ದೇವೋ ಗಿರಿತಟೇ ಹೇಮಧಾತುವಿಭೂಷಿತೇ।
ಪರ್ಯಂಕ ಇವ ಬಭ್ರಾಜ ಉಪವಿಷ್ಟೋ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ॥ 13-205-18 (89276)
ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮಪರೀಧಾನೋ ಗಜಚರ್ಮೋತ್ತರಚ್ಛದಃ।
ವ್ಯಾಲಯಜ್ಞೋಪವೀತಶ್ಚ ಲೋಹಿತಾಂತ್ರವಿಭೂಷಿತಃ॥ 13-205-19 (89277)
ಹರಿಶ್ಮಶ್ರುಜಟೋ ಭೀಮೋ ಭಯಕರ್ತಾಽಮರದ್ವಿಷಾಂ।
ಭಯಹೇತುರಭಕ್ತಾನಾಂ ಭಕ್ತಾನಾಮಭಯಂಕರಃ॥ 13-205-20 (89278)
ಕಿನ್ನರೈರ್ದೇವಗಂಧರ್ವೈಃ ಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಋಷಿಭಿಶ್ಚಾಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವತಶ್ಚೈವ ಶೋಭಿತಃ॥ 13-205-21 (89279)
ತತ್ರ ಭೂತಪತೇಃ ಸ್ಥಾನಂ ದೇವದಾನವಸಂಕುಲಂ।
ಸರ್ವತೇಜೋಮಯಂ ಭೂಂನಾ ಲೋಕಪಾಲನಿಷೇವಿತಂ॥ 13-205-22 (89280)
ಮಹೋರಗಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಭೀಮರೂಪಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಮಪ್ರಧೃಷ್ಯತಮಂ ವಿಭೋಃ॥ 13-205-23 (89281)
ತತ್ರ ಭೂತಪತಿಂ ದೇವಮಾಸೀನಂ ಶಿಖರೋತ್ತಮೇ।
ಋಷಯೋ ಭೂತಸಂಘಾಶ್ಚ ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಹರಂ।
ಗೀರ್ಭಿಃ ಪರಮಶುದ್ಧಾಭಿಸ್ತುಷ್ಟುವುಸ್ಚ ಮನೋಹರಂ॥ 13-205-24 (89282)
ವಿಮುಕ್ತಾಶ್ಚೈವ ಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಬಭೂವುರ್ವಿಗತಜ್ವರಾಃ।
ಋಷಯೋ ಬಾಲಕಿಲ್ಯಾಶ್ಚ ತಥಾ ವಿಪ್ರರ್ಷಯಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-205-25 (89283)
ಅಯೋನಿಜಾ ಯೋನಿಜಾಶ್ಚ ತಪಃಸಿದ್ಧಾ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ತತಸ್ತಂ ದೇವದೇವೇಶಂ ಭಗವಂತಮುಪಾಸತೇ। 13-205-26 (89284)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇ ದೇವೀ ಭೂತಸ್ತ್ರೀಗಣಸಂವೃತಾ।
ಹರತುಲ್ಯಾಂಬರಧರಾ ಸಮಾನವ್ರತಚಾರಿಣೀ॥ 13-205-27 (89285)
ಕಾಂಚನಂ ಕಲಶಂ ಗೃಹ್ಯ ಸರ್ವತೀರ್ಥಾಂಬುಪೂರಿತಂ।
ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟ್ಯಾಽಭಿವರ್ಷಂತೀ ದಿವ್ಯಗಂಧಸಮಾವೃತಾ॥ 13-205-28 (89286)
ಸರಿದ್ವರಾಭಿಃ ಸರ್ವಾಭಿಃ ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಗತಾ ವರಾ।
ಸೇವಿತುಂ ಭಗವತ್ಪಾರ್ಶ್ವಮಾಜಗಾಮ ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾ॥ 13-205-29 (89287)
ಆಗಂಯ ತು ಗಿರೇಃ ಪುತ್ರೀ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಚಾಂತಿಕಂ।
ಮನಃಪ್ರಿಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷಂತೀ ಕ್ರೀಡಾರ್ಥಂ ಶಂಕರಾಂತಿಕೇ॥ 13-205-30 (89288)
ಮನೋಹರಾಭ್ಯಾಂ ಪಾಣಿಭ್ಯಾಂ ಹರನೇತ್ರೇ ಪಿಧಾಯ ತು।
ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ಹೃಷ್ಟಾ ಸ್ವಗಣಾನ್ಸ್ಮಯಂತೀ ಪೃಷ್ಠತಃ ಸ್ಥಿತಾ॥ 13-205-31 (89289)
ದೇವ್ಯಾ ಚಾಂಧೀಕೃತೇ ದೇವೇ ಕಶ್ಮಲಂ ಸಮಪದ್ಯತ।
ನಿಮೀಲಿತೇ ಭೂತಪತೌ ನಷ್ಟಚಂದ್ರಾರ್ಕತಾರಕಂ॥ 13-205-32 (89290)
ನಿಃಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವಷಟ್ಕಾರಂ ತಮಸಾ ಚಾಭಿಸಂವೃತಂ।
ವಿಷಣ್ಣಂ ಭಯವಿತ್ರಸ್ತಂ ಜಗದಾಸೀದ್ಭಯಾಕುಲಂ॥ 13-205-33 (89291)
ಹಾಹಾಕಾರಮೃಷೀಣಾಂ ಚ ಲೋಕಾನಾಮಭವತ್ತದಾ।
ತಮೋಭಿಭೂತೇ ಸಂಭ್ರಾಂತೇ ಲೋಕೇ ಜೀವನಸಂಕ್ಷಯೇ॥ 13-205-34 (89292)
ತೃತೀಯಂ ಚಾಸ್ಯ ಸಂಭೂತಂ ಲಲಾಟೇ ನೇತ್ರಮಾಯತಂ।
ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯಸಂಕಾಶಂ ಲೋಕಾನ್ಭಾಸಾಽವಭಾಸಯತ್॥ 13-205-35 (89293)
ತತ್ರಕ ತೇನಾಗ್ನಿನಾ ತೇನ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿನಿಭೇನ ವೈ।
ಅದಹ್ಯತ ಗಿರಿಃ ಸರ್ವೋ ಹಿಮವಾನಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಃ॥ 13-205-36 (89294)
ದಹ್ಯಮಾನೇ ಗಿರೌ ತಸ್ಮಿನ್ಮೃಗಪಕ್ಷಿಸಮಾಕುಲೇ।
ಸವಿದ್ಯಾಧರಗಂಧರ್ವೇ ದಿವ್ಯೌಷಧಸಮಾಕುಲೇ॥ 13-205-37 (89295)
ತತೋ ಗಿರಿಸುತಾ ಚಾಪಿ ವಿಸ್ಮಯೋತ್ಫುಲ್ಲಲೋಚನಾ।
ಬಭೂವ ಚ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ತಥಾ ವಿಸ್ಮಯಸಂಯುತಂ॥ 13-205-38 (89296)
ಪಶ್ಯತಾಮೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ದೇವದಾನವರಕ್ಷಸಾಂ।
ನೇತ್ರಜೇನಾಗ್ನಿನಾ ತೇನ ದಗ್ಧ ಏವ ನಗೋತ್ತಮಃ॥ 13-205-39 (89297)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಥಿತಂ ಶೈಲಂ ಶೈಲಪುತ್ರೀ ಸವಿಕ್ಲವಾ।
ಪಿತುಃ ಸಂಮಾನಮಿಚ್ಛಂತೀ ಪಪಾತ ಭುವಿ ಪಾದೂಯೋಃ॥ 13-205-40 (89298)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವದೇವೇಶೋ ದೇವ್ಯಾ ದುಃಖಮನುತ್ತಮಂ।
ಹೈಮವತ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಚ ಗಿರಿಂ ಪುನರವೈಕ್ಷತ॥ 13-205-41 (89299)
ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರೇ ಭಗವತಾ ಸೌಂಯಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾ।
ಕ್ಷಣೇನ ಹಿಮವಾಞ್ಶೈಲಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋಽಭವತ್ಪುನಃ॥ 13-205-42 (89300)
ಹೃಷ್ಟಪುಷ್ಟವಿಹಂಗೈಶ್ಚ ಪ್ರಫುಲ್ಲದ್ರುಮಕಾನನಃ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘೈಶ್ಚ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೈಃ ಸಮಾಕುಲಃ॥ 13-205-43 (89301)
ಪಿತರಂ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹೈಮವತೀ ಭೃಶಂ।
ಅಭವತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಾ ಮುದಿತಾತ್ರ ಪಿನಾಕಿನಂ॥ 13-205-44 (89302)
ದೇವೀ ವಿಸ್ಮಯಸಂಯುಕ್ತಾ ಪ್ರಷ್ಟುಕಾಮಾ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಹಿತಾರ್ತಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ದೇವದೇವಂ ಮಹಾದೇವೀ ಬಭಾಷೇದಂ ವಚೋಽರ್ಥವತ್॥ 13-205-45 (89303)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ವಿಸ್ಮಯೋ ಮೇ ಮಹಾಂಜಾತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೇತ್ರಾಗ್ನಿಸಂಭವೇ॥ 13-205-46 (89304)
ಕಿಮರ್ಥಂ ದೇವದೇವೇಶ ಲಲಾಟೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಕಾಶತೇ।
ಅತಿಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಸಂಕಾಶಂ ತೃತೀಯಂ ನೇತ್ರಮಾಯತಂ॥ 13-205-47 (89305)
ನೇತ್ರಾಗ್ನಿನಾ ತು ಮಹತಾ ನಿರ್ದಗ್ಧೋ ಹಿಮವಾನಸೌ।
ಪುನಃ ಸಂದೃಷ್ಟಮಾತ್ರಸ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಃ ಪಿತಾ ಮಮ॥ 13-205-48 (89306)
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ಹೃದಿ ಮೇ ಸಂಪ್ರವರ್ತತೇ।
ದೇವದೇವ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ಸಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-205-49 (89307)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-205-50x (7445)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತಯಾ ದೇವ್ಯಾ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋಽಬ್ರವೀದ್ಭವಃ।
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತುಂ ದೇವಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೇ ಪ್ರಿಯಭಾಷಿಣಿ॥ 13-205-50 (89308)
ತ್ವದೃತೇ ಮಾಂ ಹಿ ವೈ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ನ ಶಕ್ಯಂ ಕೇನ ಚೇತ್ಪ್ರಿಯೇ।
ಪ್ರಕಾಶಂ ಯದಿ ವಾ ಗುಹ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 13-205-51 (89309)
ಶೃಣು ತತ್ಸರ್ವಮಕಿಲಮಸ್ಯಾಂ ಸಂಸದಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಲೋಕಾನಾಂ ಕೂಟಸ್ಥಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-205-52 (89310)
ಮದಧೀನಾಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾ ಯಥಾ ವಿಷ್ಣೌ ತಥಾ ಮಯಿ।
ಸ್ರಷ್ಟಾ ವಿಷ್ಣುರಹಂ ಗೋಪ್ತಾ ಇತ್ಯೇತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-205-53 (89311)
ತಸ್ಮಾದ್ಯದಾ ಮಾಂ ಸ್ಪೃಶತಿ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವೇತರತ್।
ತಥೈವೇದಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ತದ್ಭವತಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-205-54 (89312)
ಏತದ್ಗುಹ್ಯಮಜಾನಂತ್ಯಾ ತ್ವಯಾ ಬಾಲ್ಯಾದನಿಂದಿತೇ।
ಮನ್ನೇತ್ರೇ ಪಿಹಿತೇ ದೇವಿ ಕ್ರೀಡನಾರ್ಥಂ ದೃಢವ್ರತೇ॥ 13-205-55 (89313)
ತತ್ಕೃತೇ ನಷ್ಟಚಂದ್ರಾರ್ಕಂ ಜಗದಾಸೀದ್ಭಯಾಕುಲಂ।
ನಷ್ಟಾದಿತ್ಯೇ ತಮೋಭೂತೇ ಲೋಕೇ ಗಿರಿಸುತೇ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-205-56 (89314)
ತೃತೀಯಂ ಲೋಚನಂ ಸೃಷ್ಟಂ ಲೋಕಂ ಸಂರಕ್ಷಿತುಂ ಮಯಾ।
ಕಥಿತಂ ಸಂಶಯಸ್ಥಾನಂ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ ಭವ ಪ್ರಿಯೇ॥ ॥ 13-205-57 (89315)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 205 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 206
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.206. ಅಧ್ಯಾಯಃ 206
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಚತುರ್ಮುಖತ್ವಸ್ಯ ನೀಲಕಂಠತಾಯಾಃ ಪಿನಾಕಕಾರ್ಮುಕತಾಯಾ ವೃಷಭವಾಹನತ್ವಸ್ಯ ಚ ಕಾರಣಾಭಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ನಾರದ ಉವಾಚ।
ಕ್ಷಣಜ್ಞಾ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾ ಪ್ರಿಯಂ ಹಿತಂ।
ಉಮಾದೇವೀ ಮಹಾದೇವಮಪೃಚ್ಛತ್ಪುನರೇವ ತು॥ 13-206-1 (89316)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತ।
ಚತುರ್ಮುಖೋ ವೈ ಭಗವಾನಭವತ್ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 13-206-2 (89317)
ಭಗವನ್ಕೇನ ತೇ ವಕ್ತ್ರಮೈಂದ್ರಮದ್ಭುತದರ್ಶನಂ।
ಉತ್ತರಂ ಚಾಪಿ ಭಗವನ್ಪಶ್ಚಿಮಂ ಶುಭದರ್ಶನಂ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಚ ಮುಖಂ ರೌದ್ರಂ ಕೇನೋರ್ಧ್ವಂ ಜಟಿಲಾವೃತಂ॥ 13-206-3 (89318)
ಯಥಾದೃಶಂ ಮಹಾಭಾಗ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಾರಣಂ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-206-4 (89319)
ಮಹಾದೇವ ಉವಾಚ। 13-206-5x (7446)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಪುರಾಽಸುರೋ ಮಹಾಘೋರೌ ಲೋಕೋದ್ವೇಗಕರೌ ಭೃಶಂ॥ 13-206-5 (89320)
ಸುಂದೋಪಸುಂದನಾಮಾನಾವಾಸತುರ್ಬಲಗರ್ವಿತೌ।
ಅಶಸ್ತ್ರವಧ್ಯೌ ಬಲಿನೌ ಪರಸ್ಪರಹಿತೈಷಿಣೌ॥ 13-206-6 (89321)
ತಯೋರೇವ ವಿನಾಶಾಯ ನಿರ್ಮಿತಾ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ।
ಸರ್ವತಃ ಸಾರಮುದ್ಧೃತ್ಯ ತಿಲಶೋ ಲೋಕಪೂಜಿತಾ।
ತಿಲೋತ್ತಮೇತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಅಪ್ಸರಾಃ ಸಾ ಬಭೂವ ಹ॥ 13-206-7 (89322)
ದೇವಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯಂತೀ ಹಾಸಭಾವಸಮನ್ವಿತಾ।
ಸಾ ತಪಸ್ಯಂತಮಾಗಂಯ ರೂಪೇಣಾಪ್ರತಿಮಾ ಭುವಿ॥ 13-206-8 (89323)
ಮಯಾ ಬಹುಮತಾ ಚೇಯಂ ದೇವಕಾರ್ಯಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ।
ಇತಿ ಮತ್ವಾ ತದಾ ಚಾಹಂ ಕುರ್ವಂತೀಂ ಮಾಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ತಥೈವ ತಾಂ ದಿದೃಕ್ಷುಶ್ಚ ಚತುರ್ವಕ್ತ್ರೋಽಭವಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-206-9 (89324)
ಐಂದ್ರಂ ಮುಖಮಿದಂ ಪೂರ್ವಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾಪರಂ ಸದಾ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಮೇ ಮುಖಂ ದಿವ್ಯಂ ರೌದ್ರಂ ಸಂಹರತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-206-10 (89325)
ಲೋಕಕಾರ್ಯಪರಂ ನಿತ್ಯಂ ಪಶ್ಚಿಮಂ ಮೇ ಮುಖಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ವೇದಾನಧೀತೇ ಸತತಮದ್ಭುತಂ ಚೋತ್ತರಂ ಮುಖಂ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-206-11 (89326)
ಉಮೋವಾಚ। 13-206-12x (7447)
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶೂಲಪಾಣೇ ವರಪ್ರದ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ನೀಲತಾ ಕಂಠೇ ಭಾತಿ ಬರ್ಹಿನಿಭಾ ತವ॥ 13-206-12 (89327)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾತ। 13-206-13x (7448)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-206-13 (89328)
ಪುರಾ ಯುಗಾಂತರೇ ಯತ್ನಾದಮೃತಾರ್ಥಂ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ಬಲವದ್ಭಿರ್ವಿಮಥಿತಶ್ಚಿರಕಾಲಂ ಮಹೋದಧಿಃ॥ 13-206-14 (89329)
ರಜ್ಜುನಾ ನಾಗರಾಜೇನ ಮಥ್ಯಮಾನೇ ಮಹೋದಧೌ।
ವಿಷಂ ತತ್ರ ಸಮುದ್ಭೂತಂ ಸರ್ವಲೋಕವಿನಾಶನಂ॥ 13-206-15 (89330)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಬುಧಾಃ ಸರ್ವೇ ತದಾ ವಿಮನಸೋಽಭವನ್।
ಗ್ರಸ್ತಂ ಹಿ ತನ್ಮಯಾ ದೇವಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾರಣಾತ್॥ 13-206-16 (89331)
ತತ್ಕೃತಾ ನೀಲತಾ ಚಾಸೀತ್ಕಂಠೇ ಬರ್ಹಿನಿಭಾ ಶುಭೇ।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚೈವಾಹಂ ನೀಲಕಂಠ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-206-17 (89332)
ಉಮೋವಾಚ। 13-206-18x (7449)
ನೀಲಕಂಠ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಸರ್ವಲೋಕಸುಖಾವಹ।
ಬಹೂನಾಮಾಯುಧಾನಾಂ ತ್ವಂ ಪಿನಾಕಂ ಧರ್ಮುಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ದೇವದೇವೇಶ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-206-18 (89333)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-206-19x (7450)
ಶಸ್ತ್ರಾಗಮಂ ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಧರ್ಂಯಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಯುಗಾಂತರೇ ಮಹಾದೇವಿ ಕಣ್ವೋ ನಾಮ ಮಹಾಮುನಿಃ॥ 13-206-19 (89334)
ಸ ಹಿ ದಿವ್ಯಾಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾಂ ಕರ್ತುಮೇವೋಪಚಕ್ರಮೇ।
ತಥಾ ತಸ್ಯ ತಪೋ ಘೋರಂ ಚರತಃ ಕಾಲಪರ್ಯಯಾತ್।
ವಲ್ಮೀಕಂ ಪುನರುದ್ಭೂತಂ ತಸ್ಯೈವ ಶಿರಸಿ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-206-20 (89335)
ವೇಣುರ್ವಲ್ಮೀಕಸಂಯೋಗಾನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ತಸ್ಯ ಬಭೂವ ಹ।
ಧರಮಾಣಶ್ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾಂ ತಥಾಽಕರೋತ್॥ 13-206-21 (89336)
ತಸ್ಮೈ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವರಂ ದಾತುಂ ಜಗಾಮ ತಪಸಾರ್ಚಿತಃ।
ದತ್ತ್ವಾ ತಸ್ಮೈ ವರಂ ದೇವೋ ವೇಣುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವಚಿಂತಯತ್॥ 13-206-22 (89337)
ಲೋಕಕಾರ್ಯಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ವೇಣುನಾಽನೇನ ಭಾಮಿನಿ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತಮಾದಾಯ ಕಾರ್ಮುಕಾರ್ಥೇ ನ್ಯಯೋಜಯತ್॥ 13-206-23 (89338)
ವಿಷ್ಣೋರ್ಮಮ ಚ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ।
ಧನುಷೀ ದ್ವೇ ತದಾ ಪ್ರಾದಾದ್ವಿಷ್ಣವೇ ಚ ಮಮೈವ ಚ॥ 13-206-24 (89339)
ಪಿನಾಕಂ ನಾಮ ಮೇ ಚಾಪಂ ಶಾರ್ಂಗಂ ನಾಮ ಹರೇರ್ಧನುಃ।
ತೃತೀಯಮವಶೇಷೇಣ ಗಾಂಡೀವಮಭವದ್ಧನುಃ॥ 13-206-25 (89340)
ತಚ್ಚ ಸೋಮಾಯ ನಿರ್ದಿಶ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಂ ಗತಃ ಪುನಃ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಶಸ್ತ್ರಾಗಮಮನಿಂದಿತೇ॥ 13-206-26 (89341)
ಉಮೋವಾಚ। 13-206-27x (7451)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಪಿನಾಕಪರಮಪ್ರಿಯ।
ವಾಹನೇಷು ತಥಾಽನ್ಯೇಷು ಸತ್ಸು ಭೂತಪತೇ ತವ॥ 13-206-27 (89342)
ಅಯಂ ತು ವೃಷಭಃ ಕಸ್ಮಾದ್ವಾಹನಂ ಸ ಯಥಾಽಭವತ್।
ಏಷ ಮೇ ಸಶಯೋ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-206-28 (89343)
ಮಹಾದೇವ ಉವಾಚ। 13-206-29x (7452)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ವಾಹನಂ ಸ ಯಥಾಽಭವತ್॥ 13-206-29 (89344)
ಆದಿಸರ್ಗೇ ಪುರಾ ಗಾವಃ ಶ್ವೇತವರ್ಣಾಃ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಬಲಸಂಹನನಾ ಗಾವೋ ದರ್ಪಯುಕ್ತಾಶ್ಚರಂತಿ ತಾಃ॥ 13-206-30 (89345)
ಅಹಂ ತು ತಪ ಆತಿಷ್ಠಂ ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಶುಭಾನನೇ।
ಏಕಪಾದಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ಲೋಕಾರ್ಥಂ ಹಿಮವದ್ಗಿರೌ॥ 13-206-31 (89346)
ಗಾವೋ ಮೇ ಪಾರ್ಶ್ವಮಾಗಂಯ ದರ್ಪೋತ್ಸಿಕ್ತಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಸ್ಥಾನಭ್ರಂಶಂ ತದಾ ದೇವಿ ಚಕ್ರಿರೇ ಬಹುಶಸ್ತದಾ॥ 13-206-32 (89347)
ಅಪಚಾರೇಣ ವೈ ತಾಸಾಂ ಮನಃಕ್ಷೋಭೋಽಭವನ್ಮಮ।
ತಸ್ಮಾದ್ದಗ್ಧಾ ಯದಾ ಗಾವೋ ರೋಷಾವಿಷ್ಟೇನ ಚೇತಸಾ॥ 13-206-33 (89348)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ವ್ಯಸನೇ ಘೋರೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಪಶೂನ್ಪ್ರತಿ।
ಅನೇನ ವೃಷಭೇಣಾಹಂ ಶಮಿತಃ ಸಂಪ್ರಸಾದನೈಃ॥ 13-206-34 (89349)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಶಾಂತಾಶ್ಚ ವರ್ಣಭೇದತ್ವಮಾಗತಾಃ।
ಶ್ವೇತೋಽಯಂ ವೃಷಭೋ ದೇವಿ ಪೂರ್ವಸಂಸ್ಕಾರಸಂಯುತಃ।
ವಾಹನತ್ವೇ ಧ್ವಜತ್ವೇ ಮೇ ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಯೋಜಿತಃ॥ 13-206-35 (89350)
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಗೋಪತಿತ್ವಂ ಚ ದೇವೈರ್ಗೋಭಿಶ್ಚ ಕಲ್ಪಿತಂ।
ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚಾಭವಂ ದೇವಿ ತದಾ ಗೋಪತಿತಾಂ ಗತಃ॥ ॥ 13-206-36 (89351)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 206 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 207
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.207. ಅಧ್ಯಾಯಃ 207
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಶ್ಮಶಾನವಾಸಚಂದ್ರಕಲಾಧಾರಣಾದೇಃ ಕಾರಣಾಭಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಆವಾಸೇಷು ವಿಚಿತ್ರೇಷು ರಂಯೇಷು ಚ ಶುಭೇಶು ಚ॥ 13-207-1 (89352)
ಸತ್ಸು ಚಾನ್ಯೇಷು ಭೂತೇಷು ಶ್ಮಶಾನೇ ರಮಸೇ ಕಥಂ।
ಕೇಶಾಸ್ಥಿಕಲಿಲೇ ಭೀಮೇ ಕಪಾಲಶತಸಂಕುಲೇ॥ 13-207-2 (89353)
ಸೃಗಾಲಗೃಧ್ರಂಪೂರ್ಣೇ ಶವಧೂಮಸಮಾಕುಲೇ।
ಚಿತಾಗ್ನಿವಿಷಮೇ ಘೋರೇ ಗಹನೇ ಚ ಭಯಾನಕೇ॥ 13-207-3 (89354)
ಏವಂ ಕಲೇವರಕ್ಷೇತ್ರೇ ದುರ್ದರ್ಶೇ ರಮಸೇ ಕಥಂ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-207-4 (89355)
ಮಹಾದೇವ ಉವಾಚ। 13-207-5x (7453)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಆವಾಸಾರ್ಥಂ ಪುರಾ ದೇವಿ ಶುದ್ಧಾನ್ವೇಷೀ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-207-5 (89356)
ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ದೇಶಂ ಶುಚಿತಮಂ ಶುಭೇ।
ಏಷ ಮೇಽಭಿನಿವೇಶೋಽಭೂತ್ತಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-207-6 (89357)
ಆಕುಲಃ ಸುಮಹಾಘೋರಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ಸಮಂತತಃ।
ಸಂಭೂತಾ ಭೂತಸೃಷ್ಟಿಶ್ಚ ಘೋರಾ ಲೋಕಭಯಾವಹಾ॥ 13-207-7 (89358)
ನಾನಾವರ್ಣಾ ವಿರೂಪಾಶ್ಚ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ।
ಪಿಶಾಚರಕ್ಷೋವದನಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣಹಾರಿಣಃ।
ಇತಶ್ಚರಂತಿ ನಿಘ್ನಂತಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಭೃಶಮೇವ ಚ॥ 13-207-8 (89359)
ಏವಂ ಲೋಕೇ ಪ್ರಾಣಿಹೀನೇ ಕ್ಷಯಂ ಯಾತೇ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಚಿಂತಯಂಸ್ತತ್ಪ್ರತೀಕಾರಂ ಮಾಂ ಚ ಶಕ್ತಂ ಹಿ ನಿಗ್ರಹೇ॥ 13-207-9 (89360)
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಸ್ಮಿನ್ಕರ್ಮಣ್ಯೋಜಯತ್।
ತಚ್ಚ ಪ್ರಾಣಿಹಿತಾರ್ಥಂ ತು ಮಯಾಽಪ್ಯನುಮತಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-207-10 (89361)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂರಕ್ಷಿತಾ ದೇವಿ ಭೂತೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಭಯಾತ್।
ಅಸ್ಮಾಚ್ಛ್ಮಶಾನಾನ್ಮೇಧ್ಯಂ ತು ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿದನಿಂದಿತೇ।
ನಿಃಸಂಪಾತಾನ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛುಚಿತಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-207-11 (89362)
ಭೂತಸೃಷ್ಟಿಂ ಚ ತಾಂ ಚಾಹಂ ಶ್ಮಶಾನೇ ಸಂನ್ಯವೇಶಯಂ।
ತತ್ರಸ್ಥಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿನಿಹನ್ಮಿ ಪ್ರಿಯೇ ಭಯಂ॥ 13-207-12 (89363)
ನ ಚ ಭೂತಗಣೇನಾಹಂ ವಿನಾ ವಸಿತುಮುತ್ಸಹೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸನ್ನಿವಾಸಾಯ ಶ್ಮಶಾನೇ ರೋಚತೇ ಮನಃ॥ 13-207-13 (89364)
ಮೇಧ್ಯಕಾಮೈರ್ದ್ವಿಜೈನಿತ್ಯಂ ಮೇಧ್ಯಮಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಆಚರದ್ಭಿರ್ವ್ರತಂ ನಿತ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಕಾಮೈಶ್ಚ ಸೇವ್ಯತೇ॥ 13-207-14 (89365)
ಸ್ಥಾನಂ ಮೇ ತತ್ರ ವಿಹಿತಂ ವೀರಸ್ಥಾನಮಿತಿ ಪ್ರಿಯೇ।
ಕಪಾಲಶತಸಂಪೂರ್ಣಮಭಿರೂಪಂ ಭಯಾನಕಂ॥ 13-207-15 (89366)
ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ಸಂಧ್ಯಯೋಸ್ತತ್ರ ನಕ್ಷತ್ರೇ ರುದ್ರದೇವತೇ।
ಆಯುಷ್ಕಾಮೈರಶುದ್ಧೈರ್ವಾ ನ ಗಂತವ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-207-16 (89367)
ಮದನ್ಯೇನ ನ ಶಕ್ಯಂ ಹಿ ನಿಹಂತುಂ ಭೂತಜಂ ಭಯಂ।
ತತ್ರಸ್ಥೋಽಹಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪಾಲಯಾಮಿ ದಿನೇದಿನೇ॥ 13-207-17 (89368)
ಮನ್ನಿಯೋಗಾದ್ಭೂತಸಂಘಾ ನ ಚ ಘ್ನಂತೀಹ ಕಂಚನ।
ತಾಂಸ್ತು ಲೋಕಹಿತಾರ್ತಾಯ ಶ್ಮಶಾನೇ ರಮಯಾನ್ಮಹಂ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-207-18 (89369)
ಉಮೋವಾಚ। 13-207-19x (7454)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ತ್ರಿನೇತ್ರ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಪಿಂಗಲಂ ವಿಕೃತಂ ಭಾತಿ ರೂಪಂ ತೇ ತು ಭಯಾನಕಂ॥ 13-207-19 (89370)
ಭಸ್ಮದಿಗ್ಧಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಂ ಜಟಾಕುಲಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರೋದರತ್ವಕ್ಸಂವೀತಂ ಕಪಿಲಶ್ಮಶ್ರುಸಂತತಂ॥ 13-207-20 (89371)
ರೌದ್ರಂ ಭಯಾನಕಂ ಘೋರಂ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಸಂಯುತಂ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ತ್ವೀದೃಶಂ ರೂಪಂ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-207-21 (89372)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-207-22x (7455)
ತದಹಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ದ್ವಿವಿಧೋ ಲೌಕಿಕೋ ಭಾವಃ ಶೀತಮುಷ್ಣಮಿತಿ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-207-22 (89373)
ತಯೋರ್ಹಿ ಗ್ರಸಿತಂ ಸರ್ವಂ ಸೌಂಯಾಗ್ನೇಯಮಿದಂ ಜಗತ್॥ 13-207-23 (89374)
ಸೌಂಯತ್ವಂ ಸತತಂ ವಿಷ್ಣೌ ಮಯ್ಯಾಗ್ನೇಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಅನೇನ ವಪುಷಾ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಲೋಕಾನ್ಬಿಭರ್ಂಯಹಂ॥ 13-207-24 (89375)
ರೌದ್ರಾಕೃತಿಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಸಂಯುತಂ।
ಆಗ್ನೇಯಮಿತಿ ಮೇ ರೂಪಂ ದೇವಿ ಲೋಕಹಿತೇ ರತಂ॥ 13-207-25 (89376)
ಯದ್ಯಹಂ ವಿಪರೀತಃ ಸ್ಯಾಮೇತತ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶುಭಾನನೇ।
ತದೈವ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ವಿಪರೀತಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-207-26 (89377)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಯೇದಂ ಧ್ರಿಯತೇ ರೂಪಂ ಲೋಕಹಿತೈಷಿಣಾ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-207-27 (89378)
ಉಮೋವಾಚ। 13-207-28x (7456)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಕಿಮರ್ಥಂ ಚಂದ್ರರೇಖಾ ತೇ ಶಿರೋಭಾಗೇ ವಿರೋಚತೇ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-207-28 (89379)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-207-29x (7457)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ।
ಪುರಾಽಹಂ ಕಾರಣಾದ್ದೇವಿ ಕೋಪಯುಕ್ತಃ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ದಕ್ಷಯಜ್ಞವಧಾರ್ಯಾಯ ಭೂತಸಂಘೈಃ ಸಮಾವೃತಃ॥ 13-207-29 (89380)
ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ರತುವರೇ ಘೋರೇ ಯಜ್ಞಭಾಗನಿಮಿತ್ತತಃ।
ದೇವಾ ವಿಭ್ರಂಶಿತಾಸ್ತೇ ವೈ ಯೇಷಾಂ ಭಾಗಃ ಕ್ರತೌ ಕೃತಃ॥ 13-207-30 (89381)
ಸೋಮಸ್ತತ್ರ ಮಯಾ ದೇವಿ ಕುಪಿತೇನ ಭೃಶಾರ್ದಿತಃ।
ಪಶ್ಯಂಶ್ಚಾನಪರಾಧೀ ಸನ್ಪಾದಂಗುಷ್ಠೇನ ತಾಡಿತಃ॥ 13-207-31 (89382)
ತಥಾಪಿ ವಿಕೃತೇನಾಹಂ ಸಾಮಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಸಾದಿತಃ।
ತನ್ಮೇ ಚಿಂತಯತಶ್ಚಾಸೀತ್ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಃ ಪುರಾ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-207-32 (89383)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಸೋಮಂ ವೈ ಶಿರಸಾ ಧಾರಯಾಂಯಂ।
ಏವಂ ಮೇ ಪಾಪಹಾನಿಸ್ತು ಭವೇದಿತಿ ಮತಿರ್ಮಮ।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ವೈ ಸೋಮೋ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಸಂದೃಶ್ಯತೇ ಸದಾ॥ 13-207-33 (89384)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-207-34x (7458)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ದೇವೇಶೇ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಪರಮರ್ಷಯಃ।
ವಾಗ್ಭಿಃ ಸಾಂಜಲಿಮಾಲಾಭಿರಭಿತುಷ್ಟುವುರೀಶ್ವರಂ॥ 13-207-34 (89385)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-207-35x (7459)
ನಮಃ ಶಂಕರ ಸರ್ವೇಶ ನಮಃ ಸರ್ವಜಗದ್ಭುರೋ।
ನಮೋ ದೇವಾದಿದೇವಾಯ ನಮಃ ಶಶಿಕಲಾಧರ॥ 13-207-35 (89386)
ನಮೋ ಘೋರತರಾದ್ಧೋರ ನಮೋ ರುದ್ರಾಯ ಶಂಕರ।
ನಮಃ ಶಾಂತತರಾಚ್ಛಾಂತ ನಮಶ್ಚಂದ್ರಸ್ಯ ಪಾಲಕ॥ 13-207-36 (89387)
ನಮಃ ಸೋಮಾಯ ದೇವಾಯ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಚತುರ್ಮುಖ।
ನಮೋ ಭೂತಪತೇ ಶಂಭೋ ಜಹ್ನುಕನ್ಯಾಂಬುಶೇಖರ॥ 13-207-37 (89388)
ನಮಸ್ತ್ರಿಶೂಲಹಸ್ತಾಯ ಪನ್ನಗಾಭರಣಾಯ ಚ।
ನಮೋಸ್ತು ವಿಷಮಾಕ್ಷಾಯ ದಕ್ಷಯಜ್ಞಪ್ರದಾಹಕ॥ 13-207-38 (89389)
ನಮೋಸ್ತು ಬಹುನೇತ್ರಾಯ ಲೋಕರಕ್ಷಣತತ್ಪರ।
ಅಹೋ ದೇವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಂಯಮಹೋ ದೇವಸ್ಯ ವೈ ಕೃಪಾ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಪರತ್ವಂ ಚ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಚಾರ್ಹತಿ॥ 13-207-39 (89390)
ಏವಂ ಬ್ರುವತ್ಸು ಮುನಿಷು ವಚೋ ದೇವ್ಯಬ್ರವೀದ್ಧರಂ।
ಸಂಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ಮುನೀನಾಂ ಸಾ ಕ್ಷಣಜ್ಞಾ ಪರಮಂ ಹಿತಂ॥ 13-207-40 (89391)
ಉಮೋವಾಚ। 13-207-41x (7460)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತ।
ಅಸ್ಯೈವ ಋಷಿಸಂಘಸ್ಯ ಮಮ ಚ ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ॥ 13-207-41 (89392)
ವರ್ಣಾಶ್ರಮಕೃತಂ ಧರ್ಮಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸ್ಯಶೇಷತಃ।
ನ ತೃಪ್ತಿರಸ್ತಿ ದೇವೇಶ ಶ್ರವಣೀಯಂ ಹಿ ತೇ ವಚಃ॥ 13-207-42 (89393)
ಸಧರ್ಮಚಾರಿಣೀ ಚೇಯಂ ಭಕ್ತಾ ಚೇಯಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ದೇವೇಶ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ತತ್ಸರ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಶಂಕರ॥ ॥ 13-207-43 (89394)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 207 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 208
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.208. ಅಧ್ಯಾಯಃ 208
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ತೇ ದೇವಿ ಮನಃಪ್ರಿಯಂ।
ಶೃಣು ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲಂ ಧರ್ಮಂ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾಶ್ರಿತಂ॥ 13-208-1 (89395)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾಃ ಶುದ್ರಾಶ್ಚೇತಿ ಚತುರ್ವಿಧಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿಹಿತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಲೋಕತಂತ್ರಮಭೀಪ್ಸತಾ।
ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ತದರ್ಹಾಣಿ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ವಿಹಿತಾನಿ ವೈ॥ 13-208-2 (89396)
ಯದೀದಮೇಕವರ್ಣಂ ಸ್ಯಾಜ್ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ಸಹೈವ ದೇವಿ ವರ್ಣಾನಿ ಚತ್ವಾರಿ ವಿಹಿತಾನ್ಯತಃ॥ 13-208-3 (89397)
ಮುಖತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸೃಷ್ಟಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ವಾಗ್ವಿಶಾರದಾಃ।
ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಬಾಹುಗರ್ವಿತಾಃ॥ 13-208-4 (89398)
ಊರುಭ್ಯಾಮುದ್ಗತಾ ವೈಶ್ಯಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ವಾರ್ತೋಪಜೀವಿನಃ।
ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಪಾದತಃ ಸೃಷ್ಟಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಪರಿಚಾಕಾಃ॥ 13-208-5 (89399)
ತೇಷಾಂ ಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ವಿಪ್ರಾಃ ಕೃತಾ ಭೂಮಿದೇವಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಧಾರಣೇ ಕೃತಾಃ।
ತೇ ಕೈಶ್ಚಿನ್ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿತಮಿಚ್ಛುಭಿಃ॥ 13-208-6 (89400)
ಯದಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನ ಸ್ಯುರ್ದಾನಯೋಗವಹಾಃ ಸದಾ।
ಉಭಯೋರ್ಲೋಕಯೋರ್ದೇವಿ ಸ್ಥಿತಿರ್ನ ಸ್ಯಾತ್ಸಮಾಸತಃ॥ 13-208-7 (89401)
ಲೋಕೇಷು ದುರ್ಲಭಂ ಕಿಂತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣತ್ವಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಅಬುಧೋ ವಾ ದರಿದ್ರೋ ವಾ ಪೂಜನೀಯಃ ಸದೈವ ಸಃ॥ 13-208-8 (89402)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಯೋಽವಮನ್ಯೇತ ನಿಂದೇಚ್ಚ ಕ್ರೋಧಯೇಚ್ಚ ವಾ।
ಪ್ರಹರೇತ ಹರೇದ್ವಾಽಪಿ ಧನಂ ತೇಷಾಂ ನರಾಧಮಃ॥ 13-208-9 (89403)
ಕಾರಯೇದ್ಧೀನಕರ್ಮಣಿ ಕಾಮಲೋಭವಿಮೋಹನಾತ್।
ಸ ಚ ಮಾಮವಮನ್ಯೇತ ಮಾಂ ಕ್ರೋಧಯತಿ ನಿಂದತಿ॥ 13-208-10 (89404)
ಮಾಮೇವ ಪ್ರಹರೇನ್ಮೂಢೋ ಮದ್ಧನಸ್ಯಾಪಹಾರಕಃ।
ಮಾಮೇವ ಪ್ರೇಷಣಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿದಂತೇ ಮೂಢಚೇತನಃ॥ 13-208-11 (89405)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋ ಯಜನಂ ದಾನಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಕರ್ಮಣ್ಯಧ್ಯಾಪನಂ ಚೈವ ಯಾಜನಂ ಚ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಃ।
ಸತ್ಯಂ ಶಾಂತಿಸ್ತಪಃ ಶೌಚಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-208-12 (89406)
ವಿಕ್ರಯೋ ರಸಧಾನ್ಯಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಗರ್ಹಿತಃ।
ಅನಾಪದಿ ಚ ಶೂದ್ರಾನ್ನಂ ವೃಷಲೀಸಂಗ್ರಹಸ್ತಥಾ॥ 13-208-13 (89407)
ತಪ ಏವ ಸದಾ ಧರ್ಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸ ತು ಧರ್ಮಾರ್ಥಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪೂರ್ವಂ ಧಾತ್ರಾ ತಪೋಬಲಾತ್॥ 13-208-14 (89408)
ತಸ್ಯೋಪನಯನಂ ಧರ್ಮೋ ನಿತ್ಯಂ ಚೋದಕಧಾರಣಂ।
ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಶ್ರವಣಂ ಧರ್ಮೋ ದೇವವ್ರತನಿಷೇವಣಂ॥ 13-208-15 (89409)
ಅಗ್ನಿಕಾರ್ಯಂ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ನಿತ್ಯಯಜ್ಞೋಪವೀತಿತಾ।
ಶೂದ್ರಾನ್ನವರ್ಜನಂ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಃ ಸತ್ಪಥಸೇವನಂ।
ಧರ್ಮೋ ನಿತ್ಯೋಪವಾಸಿತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಪರಂ ತಥಾ॥ 13-208-16 (89410)
ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಿಣಸ್ತಥಾ।
ಗೃಹಸಂಮಾರ್ಜನಂ ಧರ್ಮ ಆಲೇಪನವಿಧಿಸ್ತಥಾ॥ 13-208-17 (89411)
ಅತಿಥಿಪ್ರಿಯತಾ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ರೇತಾಗ್ನಿಧಾರಣಂ।
ಇಷ್ಟಿರ್ವಾ ಪಶುಬಂಧಾಶ್ಚ ವಿಧಿಪೂರ್ವಂ ಪರಂತಪ॥ 13-208-18 (89412)
ದಂಪತ್ಯೋಃ ಸಮಶೀಲತ್ವಂ ಧರ್ಮೋ ವೈ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ।
ಏವಂ ದ್ವಿಜನ್ಮನೋ ಧರ್ಮೋ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯೇ ಧರ್ಮಧಾರಣಂ॥ 13-208-19 (89413)
ಯಸ್ತು ಕ್ಷತ್ರಗತೋ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಯಾ ದೇವಿ ಪ್ರಯೋದಿತಃ।
ತಮಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-208-20 (89414)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸ್ತು ತತೋ ದೇವಿ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಯದಿ ನಿಃಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ಲೋಕೋ ಜಗತ್ಸ್ಯಾದಧರೋತ್ತರಂ॥ 13-208-21 (89415)
ರಕ್ಷಣಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರೇವ ಜಗದ್ಭವತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ತಸ್ಯಾಪ್ಯಧ್ಯಯನಂ ದಾನಂ ಯಜನಂ ಧರ್ಮತಃ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-208-22 (89416)
ದೀನಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಚೈವ ಪಾಪನಾಮನುಶಾಸನಂ।
ಸತಾಂ ಸಂಪೋಷಣಂ ಚೈವ ಕರ್ಮಷಣ್ಮಾರ್ಗಜೀವನಂ॥ 13-208-23 (89417)
ಉತ್ಸಾಹಃ ಶಸ್ತ್ರಜೀವಿತ್ವಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಭರಣಂ ಧರ್ಮಃ ಕೃತೇ ಕರ್ಮಣ್ಯಮೋಘತಾ॥ 13-208-24 (89418)
ಸಂಯಗ್ಗುಣಯುತೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಃ ಪೌರಹಿತಕ್ರಿಯಾ।
ವ್ಯವಹಾರಸ್ಥಿತಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಗುಣಯುಕ್ತೋ ಮಹೀಪತಿಃ॥ 13-208-25 (89419)
ಆರ್ತವಿತ್ತಪ್ರದೋ ರಾಜಾ ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ।
ಏವಂ ತೈರ್ವಿಹಿತಃ ಪೂರ್ವೈರ್ಧರ್ಮಃ ಕರ್ಮವಿಧಾನತಃ॥ 13-208-26 (89420)
ತಥೈವ ದೇವಿ ವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ಲೋಕಯಾತ್ರಾಹಿತಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಅನ್ಯೇ ತಾನುಪಜೀವಂತಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಫಲದಾ ಹಿ ತೇ॥ 13-208-27 (89421)
ಯದಿ ನ ಸ್ಯುಸ್ತಥಾ ವೈಶ್ಯಾ ನ ಭವೇಯುಸ್ತಥಾ ಪರೇ।
ತೇಷಾಮಧ್ಯಯನಂ ದಾನಂ ಗಜನಂ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-208-28 (89422)
ವೈಶ್ಯಸ್ಯ ಸತತಂ ಧರ್ಮಃ ಪಾಶುಪಾಲ್ಯಂ ಕೃಷಿಸ್ತಥಾ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಪರಿಸ್ಪಂದಾಸ್ತ್ರಯೋ ವರ್ಣಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-208-29 (89423)
ವಾಣಿಜ್ಯಂ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಾನಮಾತಿಥೇಯತ್ವಮೇವ ಚ।
ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಸ್ವಾಗತನ್ಯಾಯೋ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-208-30 (89424)
ತಿಲಗಂಧರಸಾಶ್ಚೈವ ನ ವಿಕ್ರೇಯಾಃ ಕಥಂಚನ।
ವಣಿಕ್ಪಥಮುಪಾಸದ್ಭಿರ್ವೈಶ್ಯೈರ್ವೈಶ್ಯಪಥಿ ಸ್ಥಿತೈಃ॥ 13-208-31 (89425)
ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ದಿವಾನಿಶಂ।
ಏವಂ ತೇ ವಿಹಿತಾ ದೇವಿ ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಸ್ವಯಂಭುವಾ॥ 13-208-32 (89426)
ತಥೈವ ಶೂದ್ರಾ ವಿಹಿತಾಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಪ್ರಸಾಧಕಾಃ।
ಶೂದ್ರಾಶ್ಚ ಯದಿ ತೇ ನ ಸ್ಯುಃ ಕರ್ಮಕರ್ತಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-208-33 (89427)
ತ್ರಯಃ ಪೂರ್ವೇ ಶೂದ್ರಮೂಲಾಃ ಸರ್ವೇ ಕರ್ಮಕರಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಷು ಶುಶ್ರೂಷಾ ದಾಸಧರ್ಮ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-208-34 (89428)
ವಾರ್ತಾ ಚ ಕಾರುಕರ್ಮಾಣಿ ಶಿಲ್ಯಂ ನಾಟ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ಅಹಿಂಸಕಃ ಶುಭಾಚಾರೋ ದೇವತದ್ವಿಜವಂದಕಃ॥ 13-208-35 (89429)
ಶೂದ್ರೋ ಧರ್ಮಫಲೈರಿಷ್ಟೈಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣೋಪಪದ್ಯತೇ।
ಏವಮಾದಿ ತಥಾಽನ್ಯಚ್ಚ ಶೂದ್ರಧರ್ಮ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-208-36 (89430)
ತೇಽಪ್ಯೇವಂ ವಿಹಿತಾ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಯೋಗ್ಯಾಃ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-208-37 (89431)
ಏವಂ ಚತುರ್ಣಾಂ ವರ್ಣಾನಾಂ ವರ್ಣಲೋಕಾಃ ಪರತ್ರ ಚ।
ವಿಹಿತಾಶ್ಚ ತಥಾ ದೃಷ್ಟಾ ಯಥಾವದ್ಧರ್ಮಚಾರಿಣಿ॥ 13-208-38 (89432)
ಏಷ ವರ್ಣಾಶ್ರಯೋ ಧರ್ಮಃ ಕರ್ಮ ಚೈವ ತದರ್ಪಣಂ।
ಕಥಿತಂ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಯಾಃ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-208-39 (89433)
ಉಮೋವಾಚ। 13-208-40x (7461)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ನಮಸ್ತೇ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದೇವ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಮಿಣಾಂ ವಿಭೋ॥ 13-208-40 (89434)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-208-41x (7462)
ತಥಾಽಽಶ್ರಮಗತಂ ಧರ್ಮಂ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ತು ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ರಿಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ॥ 13-208-41 (89435)
ಗೃಹಸ್ಥಃ ಪ್ರವರಸ್ತೇಷಾಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಪಂಚಯಜ್ಞಕ್ರಿಯಾಶೌಚಂ ದಾರತುಷ್ಟಿರತಂದ್ರಿತಾ॥ 13-208-42 (89436)
ಋತುಕಾಲಾಭಿಗಮನಂ ದಾನಯಜ್ಞತಪಾಂಸಿ ಚ।
ಅವಿಪ್ರವಾಸಸ್ತಸ್ಯೇಷ್ಟಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಶ್ವಾಗ್ನಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 13-208-43 (89437)
ಅತಿಥೀನಾಮಾಭಿಮುಖ್ಯಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಚೇಷ್ಟನಿಮಂತ್ರಣಂ।
ಅನುಗ್ರಹಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ॥ 13-208-44 (89438)
ಏವಮಾದಿ ಶುಭಂ ಚಾನ್ಯತ್ಕುರ್ಯಾತ್ತದ್ವೃತ್ತಿಮಾನ್ಗೃಹೀ।
ಏವಂ ಸಂಚರತಸ್ತಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಲೋಕಾ ನ ಸಂಶಯಃ। 13-208-45 (89439)
ತಥೈವ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸನಾತನಾಃ॥ 13-208-46 (89440)
ಗೃಹವಾಸಂ ಸಮುತ್ಸೃಕಜ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯೈಕಮನಾಃ ಶುಭೈಃ।
ವನ್ಯೈರೇವ ತದಾಹಾರೈಃ ವರ್ತಯೇದಿತಿ ಚ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-208-47 (89441)
ಭೂಮಿಶಯ್ಯಾ ಜಟಾಶ್ಮಶ್ರುಚರ್ಮವಲ್ಕಲಧಾರಣಂ।
ದೇವತಾತಿಥಿಸತ್ಕಾರೋ ಮಹಾಕೃಚ್ಛ್ರಾಭಿಪೂಜನಂ॥ 13-208-48 (89442)
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ತ್ರಿಷವಣಂ ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾ ಶೌಚಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಏವಂ ಸ ವಿಗತೇ ಪ್ರಾಣೇ ದೇವಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-208-49 (89443)
ಯತಿಧರ್ಮಾಸ್ತಥಾ ದೇವಿ ಗೃಹಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯತಸ್ತತಃ।
ಆಕಿಂಚನ್ಯಮನಾರಂಭಃ ಸರ್ವತಃ ಶೌಚಮಾರ್ಜವಂ॥ 13-208-50 (89444)
ಸರ್ವತ್ರ ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾ ಚ ಸರ್ವತ್ರೈವ ವಿವಾಸನಂ।
ಸದಾ ಧ್ಯಾನಪರತ್ವಂ ಚ ದೇಹಶುದ್ಧಿಃ ಕ್ಷಮಾ ದಯಾ।
ತತ್ವಾನುಗತಬುದ್ಧಿತ್ವಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮವಿಧಿರ್ಭವೇತ್॥ 13-208-51 (89445)
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಚ ಯೋ ದೇವಿ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಭಿಕ್ಷಿತಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ಸಾಧಯೇದ್ಗುರುಮಾತ್ಮನಃ।
ಸರ್ವಕಾಲೇಷು ಸರ್ವತ್ರ ಗುರುಪೂಜಾಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-208-52 (89446)
ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಾಗ್ನಿಕಾರ್ಯಂ ಚ ಸದಾ ಜಲನಿಷೇವಣಂ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಃ ಸತತಂ ತಸ್ಯ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-208-53 (89447)
ತಸ್ಯ ಚೇಷ್ಟಾ ತು ಗುರ್ವರ್ಥಮಾಪ್ರಾಣಾಂತಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಗುರೋರಭಾವೇ ತತ್ಪುತ್ರೇ ಗುರುವದ್ವೃತ್ತಿಮಾಚರೇತ್॥ 13-208-54 (89448)
ಏವಂ ಸೋಪ್ಯಮಲಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಏಷ ತೇ ಕಥಿತೋ ದೇವಿ ಧರ್ಮಶ್ಚಾಶ್ರಮವಾಸಿನಾಂ॥ 13-208-55 (89449)
ಚತುರ್ಣಾಮಾಶ್ರಮೋ ಯುಕ್ತೋ ಲೋಕ ಇತ್ಯೇವ ವಿದ್ಯತೇ।
ಕಥಿತಂ ತೇ ಸಮಾಸೇನ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-208-56 (89450)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟೋತ್ತರದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 208 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-208-9 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಭಿಹಿತಾ ಶುಚಿಃ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-208-55 ಆಯುಷ್ಕಾಮೋ ದ್ವಿಜೋ ದೇವಿ ಧಾರಯೇದ್ಭಸ್ಯ ನಿತ್ಪಶಃ। ಮೋಕ್ಷಕಾಮೀ ಚ ಯೋ ವಿಪ್ರೋ ಭೂತಿಕಾಮೋಥವಾ ಪುನಃ। ಪುನರಾವೃತ್ತಿರಹಿತಂ ಲೋಕಂ ಸಂಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ। ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 209
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.209. ಅಧ್ಯಾಯಃ 209
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಋಷಿಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ತ್ರಿಪುರಾಂತಕ ಶಂಕರ।
ಅಯಂ ತ್ವೃಷಿಗಣೋ ದೇವ ತಪಸ್ತಪ ಇತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-209-1 (89451)
ತಪಸಾ ಕರ್ಶಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ತಪೋಽರ್ಜನಪರಾಯಣಃ।
ಅಸ್ಯ ಕಿಂಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮಃ ಕೀದೃಶಶ್ಚಾಗಮಸ್ತಥಾ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತನ್ಮೇ ವದ ವರಪ್ರದ॥ 13-209-2 (89452)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-209-3x (7463)
ಏವಂ ಬ್ರುವಂತ್ಯಾಂ ರುದ್ರಾಣ್ಯಾಮೃಷಯಃ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ।
ಅಬ್ರುವನ್ಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಸರ್ವೇ ತದ್ಗತಮಾನಸಾಃ॥ 13-209-3 (89453)
ಶೃಣ್ವಂತೀಮೃಷಿಧರ್ಮಾಂಸ್ತು ಋಷಯಶ್ಚಾಭ್ಯಪೂಜಯನ್॥ 13-209-4 (89454)
ಋಷಯ ಊಚುಃ। 13-209-5x (7464)
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದದ್ವಯಂ ದೇವಿ ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಃ ಪರಮಂ ಹಿತಂ।
ಧನ್ಯಾಃ ಖಲು ವಯಂ ಸರ್ವೇ ಪಾದಮೂಲಂ ತವಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಇತಿ ಸರ್ವೇ ತದಾ ದೇವೀಂ ವಾಚಾ ಸಮಭಿಪೂಜಯನ್॥ 13-209-5 (89455)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-209-6x (7465)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾ ಮನಸ್ವಿನಿ।
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮುನಿಧರ್ಮಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-209-6 (89456)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕ್ರಿಯತೇ ಬಹುಧಾ ನರೈಃ।
ಬಹುಶಾಖೋ ಬಹುವಿಧೋ ಋಷಿಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-209-7 (89457)
ಪ್ರಾಯಶಃ ಸರ್ವಭೋಗಾರ್ಥಮೃಷಿಭಿಃ ಕ್ರಿಯತೇ ತಪಃ।
ತಥಾ ಸಂಚರತಾಂ ತೇಷಾಂ ದೇವಿ ಧರ್ಮವಿಧಿಂ ಶೃಣು॥ 13-209-8 (89458)
ಭೂತ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ತು ಪುತ್ರಾನೃಣ್ಯಮವಾಪ್ಯ ಚ।
ಕಲತ್ರಕಾರ್ಯಂ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಕಾರಣಾತ್ಸಂತ್ಯಜೇದ್ಗೃಹಂ॥ 13-209-9 (89459)
ಅವಸ್ಥಾಪ್ಯ ಮನೋ ಧೃತ್ಯಾ ವ್ಯವಸಾಯಪುರಃಸರಃ।
ನಿರ್ದಾರೋ ವಾ ಸದಾರೋ ವಾ ವನವಾಸಾಯ ಸಂವ್ರಜೇತ್॥ 13-209-10 (89460)
ದೇಶಾಃ ಪರಮಪುಣ್ಯಾ ಯೇ ನದೀವನಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಅಬೋಧಮುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಾಯೇಣ ತೀರ್ಥಾಯತನಸಂಯುತಾಃ॥ 13-209-11 (89461)
ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ವಿಧಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೀಕ್ಷಾಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾಗಮಂ।
ದೀಕ್ಷಿತ್ವೈಕಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಪರಿಚರ್ಯಾಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-209-12 (89462)
ಕಾಲ್ಯೋತ್ಥಾನಂ ಚ ಶೌಚಂ ಚ ಸರ್ವದೇವಪ್ರಣಾಮನಂ।
ಸಕೃದಾಲೇಪನಂ ಕಾಯೇ ತ್ಯಕ್ತದೋಷೋಽಪ್ರಮಾದಿತಾ॥ 13-209-13 (89463)
ಸಾಯಂಪ್ರಾತಶ್ಚಾಭಿಷೇಕಂ ಚಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಕಾಲೇ ಶೌಚಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಜಟಾವಲ್ಕಲಧಾರಣಂ॥ 13-209-14 (89464)
ಸತತಂ ವನಚರ್ಯಾ ಚ ಸಮಿತ್ಕುಸುಮಕಾರಣಾತ್।
ನೀವಾರಾಗ್ರಯಣಂ ಕಾಲೇ ಶಾಕಮೂಲೋಪಚಾಯನಂ॥ 13-209-15 (89465)
ಸದಾಯತನಶೌಚಂ ಚ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಯ ಚೇಷ್ಯತೇ।
ಅತಿಥೀನಾಮಾಭಿಮುಖ್ಯಂ ತತ್ಪರತ್ವಂ ಚ ಸರ್ವದಾ॥ 13-209-16 (89466)
ಪಾದ್ಯಾಸನಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ ತಥಾಽಽಹಾರನಿಮಂತ್ರಣಂ।
ಅಗ್ರಾಂಯಪಚನಂ ಕಾಲೇ ಪಿತೃದೇವಾರ್ಚನಂ ತಥಾ॥ 13-209-17 (89467)
ಪಶ್ಚಾದತಿಥಿಸತ್ಕಾರಸ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಶಿಷ್ಟೈರ್ಧರ್ಮಾಸನೇ ಚೈವ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಾಃ ಕಥಾಃ॥ 13-209-18 (89468)
ಪ್ರತಿಶ್ರಯವಿಭಾಗಶ್ಚ ಭೂಮಿಶಯ್ಯಾ ಶಿಲಾಸು ವಾ।
ವ್ರತೋಪವಾಸಯೋಗಶ್ಚ ಕ್ಷಮಾ ಚೇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ॥ 13-209-19 (89469)
ದಿವಾರಾತ್ರಂ ಯಥಾಯೋಗಂ ಶೌಚಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚಿಂತನಂ।
ಏವಂ ಧರ್ಮಾಃ ಪುರಾ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸಾಮಾನ್ಯಾ ವನವಾಸಿನಾಂ॥ 13-209-20 (89470)
ಏವಂ ವೈ ಯತಮಾನಸ್ಯ ಕಾಲಧರ್ಮೋ ಯಥಾ ಭವೇತ್।
ತಥೈವ ಸೋಽಭಿಜಯತಿ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-209-21 (89471)
ತತ್ರ ಸಂವಿದಿತಾ ಭೋಗಾಃ ಸ್ವರ್ಗಸ್ತ್ರೀಭಿರನಿಂದಿತೇ।
ಪರಿಭ್ರಷ್ಟೋ ಯಥಾ ಸ್ವರ್ಗಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ತು ಭವೇನ್ನೃಷು॥ 13-209-22 (89472)
ಏವಂ ಧರ್ಮಸ್ತಥಾ ದೇವಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವನವಾಸಿನಾಂ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-209-23 (89473)
ಉಮೋವಾಚ। 13-209-24x (7466)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಋಷೀಣಾಂ ಚರಿತಂ ಶುಭಂ।
ವಿಶೇಷಧರ್ಮಾನಿಚ್ಛಾಮಿ ಶ್ರೋತುಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-209-24 (89474)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-209-25x (7467)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-209-25 (89475)
ವನನಿತ್ಯೈರ್ವನರತೈರ್ವಾನಪ್ರಸ್ಥೈರ್ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ವನಂ ಗುರುಮಿವಾಲಂಬ್ಯ ವಸ್ತುವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-209-26 (89476)
ವೀರಶಯ್ಯಾಮುಪಾಸದ್ಭಿರ್ವಾರಸ್ಥಾನೋಪಸೇವಿಭಿಃ।
ವ್ರತೋಪವಾಸೈರ್ಬಹುಲೈರ್ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಪಂಚತಪೈಸ್ತಥಾ॥ 13-209-27 (89477)
ಪಂಚಯಜ್ಞಪರೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಪರಾಯಣೈಃ।
ಮಂಡೂಕಶಾಯೈರ್ಹೇಮಂತೇ ಶೈವಾಲಾಂಕುರಭೋಜನೈಃ॥ 13-209-28 (89478)
ಚೀರವಲ್ಕಲಸಂವೀತೈರ್ಮೃಗಾಜಿನಧರೈಸ್ತಥಾ।
ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯಪರೈಃ ಕೈಶ್ಚಿದ್ದೇವಧರ್ಮಪರಾಯಣೈಃ॥ 13-209-29 (89479)
ಏವಂವಿಧೈರ್ವನೇವಾಸೈಸ್ತಪ್ಯತೇ ಸುಮಹತ್ತಪಃ।
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಪಶ್ಚಾದ್ಯಾತಿ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ॥ 13-209-30 (89480)
ತತ್ರಾಪಿ ಸುಮಹತ್ಕಾಲಂ ಸಂವಿಹೃತ್ಯಿ ಯಥಾಸುಖಂ।
ಜಾಯತೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ದಾನಭೋಗಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-209-31 (89481)
ತಪೋವಿಶೇಷಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಥಿತಾಸ್ತೇ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-209-32 (89482)
ಉಮೋವಾಚ। 13-209-33x (7468)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ತೇಷು ಯೇ ದಾರಸಂಯುತಾಃ।
ಕೀದೃಶಂ ಚರಿತಂ ತೇಷಾಂ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-209-33 (89483)
ಮಹೇಶ್ವ ಉವಾಚ। 13-209-34x (7469)
ಯ ಏಕಪತ್ನೀಧರ್ಮಾಣಶ್ಚರಂತಿ ವಿಪುಲಂ ತಪಃ।
ವಿಂಧ್ಯಪಾದೇಷು ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಯೇ ಚ ನೈಮಿಶವಾಸಿನಃ॥ 13-209-34 (89484)
ಪುಷ್ಕರೇಷು ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ನದೀವನಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಚರಂತಿ ವಿಪುಲಂ ತಪಃ॥ 13-209-35 (89485)
ಹಿಂಸಾದ್ರೋಹವಿಮುಕ್ತಾಶ್ಚ ಸರ್ವಭೂತಾನುಕಂಪಿನಃ।
ಶಾಂತಾ ದಾಂತಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾಃ ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-209-36 (89486)
ಪ್ರಾಣಿಷ್ವಾತ್ಮೋಪಮಾ ನಿತ್ಯಮೃತುಕಾಲಾಭಿಗಾಮಿನಃ।
ಸ್ವದಾರಸಹಿತಾ ದೇವಿ ಚರಂತಿ ವ್ರತಮುತ್ತಮಂ॥ 13-209-37 (89487)
ವಸಂತಿ ಸುಖಮವ್ಯಗ್ರಾಃ ಪುತ್ರದಾರಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಪರಿಚ್ಛದಾರಂಭಾಃ ಕೃತೋಪಕರಣಾನಿ ಚ॥ 13-209-38 (89488)
ಗೃಹಸ್ಥವದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ತೇ ಯಥಾಯೋಗಂ ಪ್ರಮಾಣತಃ।
ಪೋಷಣಾರ್ಥಂ ಸ್ವದಾರಾಣಾಮಗ್ನಿಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮೇವ ಚ।
ಗಾವಶ್ಚ ಕರ್ಷಣಂ ಚೈವ ಸರ್ವಮೇತದ್ವಿಧೀಯತೇ। 13-209-39 (89489)
ಏವಂ ವನಗತೈರ್ದೇವಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ದಾರಸಂಗ್ರಹೈಃ।
ತೇ ಸ್ವದಾರೈಃ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಪುಣ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾಂದ್ದಢವ್ರತಾಃ॥ 13-209-40 (89490)
ಪತಿಭಿಃ ಸಹ ಯೇ ದಾರಾಶ್ಚರಂತಿ ವಿಪುಲಂ ತಪಃ।
ಅವ್ಯಗ್ರಭಾವಾದೈಕಾತ್ಂಯಾತ್ತಾಶ್ಚ ಗಚ್ಛಂತಿ ವೈ ದಿವಂ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-209-41 (89491)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ನವಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 209 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 210
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.210. ಅಧ್ಯಾಯಃ 210
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಋಷೀಣಾಂ ಕರ್ಮಫಲವಿಶೇಷಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ತೇಷಾಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ಪ್ರಭೋ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದೇವ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ವರಪ್ರದ॥ 13-210-1 (89492)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-210-2x (7470)
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಗತಂ ಸರ್ವಂ ಫಲಪಾಕಂ ಶೃಣು ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-210-2 (89493)
ಅಗ್ನಿಯೋಗಂ ವ್ರಜನ್ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ತತೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ರುದ್ರಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-210-3 (89494)
ಉಪವಾಸವ್ರತಂ ಕುರ್ವನ್ವರ್ಷಾಕಾಲೇ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಸೋಮಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ನರೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ॥ 13-210-4 (89495)
ಕಾಷ್ಠವನ್ಮೌನಮಾಸ್ಥಾಯ ನರೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ಮರುತಾಂ ಲೋಕಮಾಸ್ಥಾಯ ತತ್ರ ಭೋಗೈಶ್ಚ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-210-5 (89496)
ಕುಶಶರ್ಕರಸಂಯುಕ್ತೇ ಸ್ಥಂಡಿಲೇ ಸಂವಿಶನ್ಮುನಿಃ।
ಯಕ್ಷಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ॥ 13-210-6 (89497)
ವರ್ಷಾಣಾಂ ಭೋಗಸಂಯುಕ್ತೋ ನರೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ವೀರಾಸನಗತೋ ಯಸ್ತು ಕಂಟಕಾಫಲಕಾಶ್ರಿತಃ।
ಗಂಧರ್ವೇಷ್ವಭಿಜಾಯೇತ ನರೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ॥ 13-210-7 (89498)
ವೀರಸ್ಥಾಯೀ ಚೋರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ನರೋ ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ದೇವಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ದಿವ್ಯಭೋಗಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-210-8 (89499)
ಪಾದಾಂಗುಷ್ಠೇನ ಯಸ್ತಿಷ್ಠೇದೂರ್ಧ್ವಬಾಹುರ್ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಇಂದ್ರಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ। 13-210-9 (89500)
ಆಹಾರನಿಯಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಮುನಿರ್ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕಂ।
ನಾಗಲೋಕೇಽಭಿಜಾಯೇತ ಸಂವತ್ಸರಗಣಾನ್ಬಹೂನ್॥ 13-210-10 (89501)
ಏವಂ ದೃಢವ್ರತಾ ದೇವಿ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಶ್ಚ ಕರ್ಮಭಿಃ।
ಸ್ಥಾನೇಷು ತತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತಿ ತತ್ತದ್ಭೋಗಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-210-11 (89502)
ತೇಭ್ಯೋ ಭ್ರಷ್ಟಾಃ ಪುನರ್ದೇವಿ ಜಾಯಂತೇ ನೃಷು ಭೋಗಿನಃ।
ವರ್ಣೋತ್ತಮಕುಲೇಷ್ವೇವ ಧನಧಾನ್ಯಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-210-12 (89503)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-210-13 (89504)
ಉಮೋವಾಚ। 13-210-14x (7471)
ಏಷಾಂ ಯಥಾ ವರಾಣಾಂ ತು ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಾನದ।
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾಽಽವಿಷ್ಟಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-210-14 (89505)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-210-15x (7472)
ಧರ್ಮಂ ಯಥಾ ವರಾಣಾಂ ತ್ವಂ ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ ತತ್ಪರಾ॥ 13-210-15 (89506)
ವ್ರತೋಪವಾಸಶುದ್ಧಾಂಗಾಸ್ತೀರ್ಥಸ್ನಾನಪರಾಯಣಾಃ।
ಧೃತಿಮಂತಃಕ ಕ್ಷಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-210-16 (89507)
ಪಕ್ಷಮಾಸೋಪವಾಸೈಶ್ಚ ಕರ್ಶಿತಾ ಧರ್ಮದರ್ಶಿನಃ।
ವರ್ಷೈಃ ಶೀತಾತಪೈಶ್ಚೈವ ಕುರ್ವಂತಃ ಪರಮಂ ತಪಃ॥ 13-210-17 (89508)
ಕಾಲಯೋಗೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಶಕ್ರಲೋಕಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ತತ್ರ ತೇ ಭೋಗಸಂಯುಕ್ತಾ ದಿವ್ಯಗಂಧಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-210-18 (89509)
ದಿವ್ಯಭೂಷಣಸಂಯುಕ್ತಾ ವಿಮಾನವರಸಂಯುತಾಃ।
ವಿಚರಂತಿ ಯಥಾಕಾಮಂ ದಿವ್ಯಸ್ತ್ರೀಗಣಸಂಯುತಾಃ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-210-19 (89510)
ಉಮೋವಾಚ। 13-210-20x (7473)
ತೇಷಾಂ ಚಕ್ರಚರಾಣಾಂ ಚ ಧರ್ಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೈ ಪ್ರಭೋ॥ 13-210-20 (89511)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-210-21x (7474)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಶಾಕಟಿಕಂ ಶುಭೇ॥ 13-210-21 (89512)
ಸಂವಹಂತೋ ಧುರಂ ದಾನೈಃ ಶಕಟಾನಾಂ ತು ಸರ್ವದಾ।
ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೇ ಯಥಾಕಾಲಂ ಶಕಟೈರ್ಭೈಕ್ಷಚರ್ಯಯಾ॥ 13-210-22 (89513)
ತಪೋರ್ಜನಪರಾ ಧೀರಾಸ್ತಪಸಾ ಕ್ಷೀಣಕಲ್ಮಷಾಃ।
ಪರ್ಯಟಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-210-23 (89514)
ತೇನೈವ ಕಾಲಯೋಗೇನ ತ್ರಿದಿವಂ ಯಾಂತಿ ಶೋಭನೇ।
ತತ್ರ ಪ್ರಮುದಿತಾ ಭೋಗೈರ್ವಿಚರಂತಿ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 13-210-24 (89515)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-210-25 (89516)
ಉಮೋವಾಚ। 13-210-26x (7475)
ವೈಖಾನಸಾನಾಂ ವೈ ಧರ್ಮಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-210-26 (89517)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-210-27x (7476)
ತೇ ವೈ ವೈಖಾನಸಾ ನಾಮ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಾಃ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ।
ತೀವ್ರೇಣ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಾ ದೀಪ್ತಿಮಂತಃ ಸ್ವತೇಜಸಾ।
ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾ ಧೀರಾಸ್ತೇಷಾಂ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಂ ತಪಃ॥ 13-210-27 (89518)
ಅಶ್ಮಕುಟ್ಟಾಸ್ತಥಾಽನ್ಯೇ ಚ ದಂತೋಲೂಖಲಿನಸ್ತಥಾ।
ಶೀರ್ಣಪರ್ಣಾಶಿನಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಉಂಛವೃತ್ತಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-210-28 (89519)
ಕಪೋತವೃತ್ತಯಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಕಾಪೋತೀಂ ವೃತ್ತಿಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಪಶುಪ್ರಚಾರನಿರತಾಃ ಫೇನಪಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-210-29 (89520)
ಮೃಗವನ್ಮೃಗಚರ್ಯಾಯಾಂ ಸಂಚರಂತಿ ತಥಾ ಪರೇ।
ಅಬ್ಭಕ್ಷಾ ವಾಯುಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ನಿರಾಹಾರಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-210-30 (89521)
ಕೇಚಿಚ್ಚರಂತಿ ಸದ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪಾದಪೂಜನಮುತ್ತಮಂ।
ಸಂಚರಂತಿ ತಪೋ ಘೋರಂ ವ್ಯಾಧಿಮೃತ್ಯುವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಸ್ವವಶಾದೇವ ತೇ ಮೃತ್ಯುಂ ಭೀಷಯಂತಿ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-210-31 (89522)
ಇಂದ್ರಲೋಕೇ ತಥಾ ತೇಷಾಂ ನಿರ್ಮಿತಾ ಭೋಗಸಂಚಯಾಃ।
ಅಮರೈಃ ಸಮತಾಂ ಯಾಂತಿ ದೇವವದ್ಭೋಗಸಂಯುತಾಃ॥ 13-210-32 (89523)
ವರಾಪ್ಸರೋಭಿಃ ಸಂಯುಕ್ತಾಶ್ಚಿರಕಾಲಮನಿಂದಿತೇ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-210-33 (89524)
ಉಮೋವಾಚ। 13-210-34x (7477)
ಭಗವಞ್ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಂಸ್ತಪೋಧನಾನ್॥ 13-210-34 (89525)
ಮಹೇಸ್ವರ ಉವಾಚ। 13-210-35x (7478)
ಧರ್ಮಚರ್ಯಾಂ ತಥಾ ದೇವಿ ವಾಲಖಿಲ್ಯಗತಾಂ ಶೃಣು॥ 13-210-35 (89526)
ಮೃಗನಿರ್ಮೋಕವಸನಾ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾಸ್ತೇ ತಪೋಧನಾಃ।
ಅಂಗುಷ್ಠಮಾತ್ರಾಃ ಸುಶ್ರೋಣಿ ತೇಷ್ವೇವಾಂಗೇಷು ಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-210-36 (89527)
ಉದ್ಯಂತಂ ಸತತಂ ಸೂರ್ಯಂ ಸ್ತುವಂತೋ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತವೈಃ।
ಭಾಸ್ಕರಸ್ಯೇವ ಕಿರಣೈಃ ಸಹಸಾ ಯಾಂತಿ ನಿತ್ಯದಾ।
ದ್ಯೋತಯಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ॥ 13-210-37 (89528)
ತೇಷ್ವೇವ ನಿರ್ಮಲಂ ಸತ್ಯಂ ಲೋಕಾರ್ಥಂ ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ।
ಲೋಕೋಽಯಂ ಧಾರ್ಯತೇ ದೇವಿ ತೇಷಾಮೇವ ತಪೋಬಲಾತ್॥ 13-210-38 (89529)
ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ತು ತಪಸಾ ಸತ್ಯೇನ ಚ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಕ್ಷಮಯಾ ಚ ಮಹಾಭಾಗೇ ಭೂತಾನಾಂ ಸಂಸ್ಥಿತಿಂ ವಿದುಃ॥ 13-210-39 (89530)
ಪ್ರಜಾರ್ಥಮಪಿ ಲೋಕಾರ್ಥಂ ಮಹದ್ಭಿಃ ಕ್ರಿಯತೇ ತಪಃ।
ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಫಲಂ।
ದುಷ್ಪ್ರಾಪಮಪಿ ಯಲ್ಲೋಕೇ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಹಿ ತತ್॥ 13-210-40 (89531)
ಪಂಚಭೂತಾರ್ಥತತ್ವೇ ಚ ಲೋಕಸೃಷ್ಟಿವಿರ್ಧನಂ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸೇನ ತಪೋಯೋಗಾದ್ವಿನಿರ್ಮಿತಂ॥ 13-210-41 (89532)
ತಸ್ಮಾದಯಂ ತ್ವೃಷಿಗಣಸ್ತಪಸ್ತಪ ಇತಿ ಪ್ರಿಯೇ।
ಧರ್ಮಾನ್ವೇಷೀ ತಪಃ ಕರ್ತುಂ ಯತತೇ ಸತತಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-210-42 (89533)
ಅಮರತ್ವಂ ಶಿವತ್ವಂ ಚ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪಯೇತ್ಸದಾ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಶೃಣ್ವಂತ್ಯಾಸ್ತೇ ಶ್ರುತಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಮೃಷಿಸಂಘಸ್ಯ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 13-210-43 (89534)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-210-44x (7479)
ಏವಂ ಬ್ರುವಂತಂ ದೇವೇಶಮೃಷಯಶ್ಚಾಪಿ ತುಷ್ಟುವುಃ।
ಭೂಯಃ ಪರತರಂ ಯತ್ತು ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಚಕ್ರಿರೇ॥ ॥ 13-210-44 (89535)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 210 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 211
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.211. ಅಧ್ಯಾಯಃ 211
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಪ್ರತಿ ನಿವೃತ್ತಿಧರ್ಮಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತದ್ಧರ್ಮಫಲಾದಿಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಉಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಪರಮಃ ಶುಭಃ।
ಸರ್ವವ್ಯಾಪೀ ತು ಯೋ ಧರ್ಮೋ ಭಗವಂಸ್ತಂ ಬ್ರವೀತು ಮೇ। 13-211-1 (89536)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-211-2x (7480)
ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಲೋಕಸಂಸಾರೇ ಸೃಷ್ಟಾ ಧಾತ್ರಾ ಗುಣಾರ್ಥಿನಾ।
ಲೋಕಾಂಸ್ತಾರಯಿತುಂ ಯುಕ್ತಾ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಕ್ಷಿತಿದೇವತಾಃ॥ 13-211-2 (89537)
ತೇಷು ತಾವತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಧರ್ಮಂ ಶುಭಫಲೋದಯಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಭಯೋ ಧರ್ಮಃ ಪರಮಃ ಶುಭಲಕ್ಷಣಃ॥ 13-211-3 (89538)
ಇಮೇ ಚ ಧರ್ಮಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಪೂರ್ವಂ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸದ್ದ್ವಿಜೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಂ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-211-4 (89539)
ಸ್ವದಾರನಿರತಿರ್ಧರ್ಮೋ ನಿತ್ಯಂ ಜಪ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ।
ಸರ್ವಾತಿಥ್ಯಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ದಿವಾನಿಶಂ॥ 13-211-5 (89540)
ಶೂದ್ರೋ ಧರ್ಮಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ಶುಶ್ರೂಷಾನಿರತೋ ಭವೇತ್॥ 13-211-6 (89541)
ತ್ರೈವಿದ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವೃದ್ಧೋ ನ ಚಾಧ್ಯಯನಜೀವಕಃ।
ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ವ್ಯತಿಕ್ರಾಂತಂ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-211-7 (89542)
ಷಟ್ ಕರ್ಮಾಣಿ ಚ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಸೃಷ್ಟಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಪುರಾ।
ಧರ್ಮಿಷ್ಠಾನಿ ವರಿಷ್ಠಾನಿ ತಾನಿತಾನಿ ಶೃಣೂತ್ತಮೇ॥ 13-211-8 (89543)
ಯಜನಂ ಯಾಜನಂ ಚೈವ ದಾನಂ ಪಾತ್ರೇ ಪ್ರತಿಗ್ರಹಃ।
ಅಧ್ಯಾಪನಮಧ್ಯಯನಂ ಷಟ್ಕರ್ಮಾ ಧರ್ಮಭಾಗೃಜುಃ॥ 13-211-9 (89544)
ನಿತ್ಯಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತೋ ಧರ್ಮಃ ನಿತ್ಯಯಜ್ಞಃ ಸನಾತನಃ।
ದಾನಂ ಪ್ರಶಂಸತೇ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ತ್ರಿಕರ್ಮಸು॥ 13-211-10 (89545)
ಅಯಮೇವ ಪರೋ ಧರ್ಮಃ ಸಂವೃತಃ ಸತ್ಸು ವಿದ್ಯತೇ।
ಗರ್ಭಸ್ಥಾನೇ ವಿಶುದ್ಧಾನಾಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಯಮೋ ಮಹಾನ್॥ 13-211-11 (89546)
ಪಂಚಯಜ್ಞವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಋತುನಿತ್ಯೋಽನಸೂಯಕಃ।
ದಾಂತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ಕರ್ತಾ ಸುಸಂಮೃಷ್ಟನಿವೇಶನಃ॥ 13-211-12 (89547)
ಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರಮನೋಜಿಹ್ವಾಸ್ನಿಗ್ಧವರ್ಣಪ್ರದಃ ಸದಾ।
ಅತಿಥ್ಯಭ್ಯಾಗತರತಃ ಶೇಷಾನ್ನಕೃತಭೋಜನಃ॥ 13-211-13 (89548)
ಪಾದ್ಯಮರ್ಘ್ಯಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಾಸನಂ ಶಯನಂ ತಥಾ।
ದೀಪಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ಚೈವ ಯೋ ದದಾತಿ ಸ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 13-211-14 (89549)
ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ವೈ ಪಶ್ಚಾದ್ಭೋಜನೇ ತು ನಿಮಂತ್ರಯೇತ್।
ಸತ್ಕೃತ್ಯಾಽನುವ್ರಜೇದ್ಯಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-211-15 (89550)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೋ ಧರ್ಮೋ ಗೃಹಸ್ಥೇಷು ವಿಧೀಯತೇ।
ತದಹಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತ್ರಿವರ್ಗೇಷು ಚ ಯದ್ಯಥಾ॥ 13-211-16 (89551)
ಏಕೇನಾಂಶೇನ ಧರ್ಮಾರ್ಥಃ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ।
ಏಕೇನಾಂಶೇನ ಕಾಮಾರ್ಥಮೇಕಮಂಶಂ ವಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 13-211-17 (89552)
ನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಃ ಪುಣ್ಯೋ ಧರ್ಮೋ ಮೋಕ್ಷೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಾಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-211-18 (89553)
ಸರ್ವಭೂತದಯಾ ಧರ್ಮೋ ನಿವೃತ್ತೇಃ ಪರಮ ಸದಾ।
ಬುಭುಕ್ಷಿತಂ ಪಿಪಾಸಾರ್ತಮತಿಥಿಂ ಶ್ರಾಂತಮಾಗತಂ।
ಅರ್ಚಯಂತಿ ವರಾರೋಹೇ ತೇಷಾಮಪಿ ಫಲಂ ಮಹತ್॥ 13-211-19 (89554)
ಪಾತ್ರಮಿತ್ಯೇವ ದಾತವ್ಯಂ ಸರ್ವಸ್ಮೈ ಧರ್ಮಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ ಯತ್ಪಾತ್ರಂ ತತ್ಪಾತ್ರಂ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-211-20 (89555)
ಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಮತಿಥಿಂ ಭೋಕ್ತುಕಾಮಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಯಸ್ತಂ ಸಂಭಾವಯೇತ್ತತ್ರ ವ್ಯಾಸೋಽಯಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ॥ 13-211-21 (89556)
ತಸ್ಯ ಪೂಜಾಂ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ಸೌಂಯಚಿತ್ತಃ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್।
ಚಿತ್ತಮೂಲೋ ಭವೇದ್ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಮೂಲಂ ಭವೇದ್ಯಶಃ॥ 13-211-22 (89557)
ತಸ್ಮಾತ್ಸೌಂಯೇನ ಚಿತ್ತೇನ ದಾತವ್ಯಂ ದೇವಿ ಸರ್ವಥಾ।
ಸೌಂಯಚಿತ್ತಸ್ತು ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ತದ್ಧಿ ದಾನಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-211-23 (89558)
ಯಥಾಂಬುಬಿಂದುಭಿಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೈಃ ಪತದ್ಭಿರ್ಮೇದಿನೀತಲೇ।
ಕೇದಾರಾಶ್ಚ ತಟಾಕಾನಿ ಸರಾಂಸಿ ಸರಿತಸ್ತಥಾ॥ 13-211-24 (89559)
ತೋಯಪೂರ್ಣಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯೋಽತಿಶೋಭನೇ।
ಅಲ್ಪಮಲ್ಪಮಪಿ ಹ್ಯೇಕಂ ದೀಯಮಾನಂ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-211-25 (89560)
ಪೀಡಯಾಽಪಿ ಚ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ದಾನಮೇವ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಪುತ್ರದಾರಧನಂ ಧಾನ್ಯಂ ನ ಮೃತಾನನುಗಚ್ಛತಿ॥ 13-211-26 (89561)
ಶ್ರೇಯೋ ದಾನಂ ಚ ಭೋಗಶ್ಚ ಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಿ।
ದಾನೇನ ಹಿ ಮಹಾಭಾಗಾ ಭವಂತಿ ಮನುಜಾಧಿಪಾಃ॥ 13-211-27 (89562)
ನಾಸ್ತಿ ಭೂಮೌ ದಾನಸಮಂ ನಾಸ್ತಿ ದಾನಸಮೋ ನಿಧಿಃ।
ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ನಾನೃತಾತ್ಪಾತಕಂ ಪರಂ॥ 13-211-28 (89563)
ಆಶ್ರಮೇ ಯಸ್ತು ತಪ್ಯೇತ ತಪೋ ಮೂಲಫಲಾಶನಃ।
ಆದಿತ್ಯಾಭಿಮುಖೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಟಾವಲ್ಕಲಸಂವೃತಃ।
ಮಂಡೂಕಶಾಯೀ ಹೇಮಂತೇ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಪಂಚತಪಾ ಭವೇತ್॥ 13-211-29 (89564)
ಸಂಯಕ್ತಪಶ್ಚರಂತೀಹ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ವನಾಶ್ರಮೇ।
ಗೃಹಾಶ್ರಮಸ್ಯ ತೇ ದೇವಿ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ॥ 13-211-30 (89565)
ಉಮೋವಾಚ। 13-211-31x (7481)
ಗೃಹಾಶ್ರಮಸ್ಯ ಯಾ ಚರ್ಯಾ ವ್ರತಾನಿ ನಿಯಮಾಶ್ಚ ಯೇ।
ತಥಾ ಚ ದೇವತಾಃ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸತತಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾ॥ 13-211-31 (89566)
ಯದ್ಯಚ್ಚ ಪರಿಹರ್ತವ್ಯಂ ಗೃಹೀಣಾತಿಥಿಪರ್ವಸು।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಕಥ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ವಿಭೋ॥ 13-211-32 (89567)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-211-33x (7482)
ಗೃಹಾಶ್ರಮಸ್ಯ ಯನ್ಮೂಲಂ ಫಲಂ ಧರ್ಮೋಽಯಮುತ್ತಮಂ।
ಪಾದೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸತತಂ ಧರ್ಮೋ ಯತ್ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-211-33 (89568)
ಸಾರಭೂತಂ ವರಾರೋಹೇ ದಧ್ನೋ ಘೃತಮಿವೋದ್ಧೃತಂ।
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಿ॥ 13-211-34 (89569)
`ದಂಪತ್ಯಲಂಕರಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಗೃಹದಾನರತಿರ್ನರಃ।
ಕಲತ್ರಸೌಖ್ಯಂ ವಿಂದೇತ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-211-35 (89570)
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವಾ ಪುರುಷೋ ವಾಽಪಿ ದಂಪತೀನ್ಪೂಜಯಂತಿ ತೇ।
ಮನೋಭಿಲಷಿತಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥' 13-211-36 (89571)
ಶುಶ್ರೂಷಂತೇ ಯೇ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ ಗೃಹಾಶ್ರಮೇ।
ಭರ್ತಾರಂ ಚೈವ ಯಾ ನಾರೀ ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಂ ಚ ಯೇ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-211-37 (89572)
ತೇಷುತೇಷು ಚ ಪ್ರೀಣಂತಿ ದೇವಾ ಇಂದ್ರಪುರೋಗಮಾಃ।
ಪಿತರಃ ಪಿತೃಲೋಕಸ್ಥಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮೇಣ ಸ ರಜ್ಯತೇ॥ 13-211-38 (89573)
ಉಮೋವಾಚ। 13-211-39x (7483)
ಮಾತಾಪಿತೃವಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಕಾ ಚರ್ಯಾ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ।
ವಿಧವಾನಾಂ ಚ ನಾರೀಣಾಂ ಭವಾನೇವ ಬ್ರವೀತು ಮೇ॥ 13-211-39 (89574)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-211-40x (7484)
ದೇವತಾತಿಥಿಶುಶ್ರೂಷಾ ಗುರುವೃದ್ಧಾಭಿವಾದನಂ।
ಅಹಿಂಸಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಲೋಭಃ ಸತ್ಯಸಂಧತಾ॥ 13-211-40 (89575)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಶರಣ್ಯತ್ವಾಶೌಚಂ ಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷಣಂ।
ಕೃತಜ್ಞತ್ವಮಪೈಶುನ್ಯಂ ಸತತಂ ಧರ್ಮಶೀಲತಾ॥ 13-211-41 (89576)
ದಿನೇ ದ್ವಿರಭಿಷೇಕಂ ಚ ಪಿತೃದೈವತಪೂಜನಂ।
ಗವಾಹ್ನಿಕಪ್ರದಾನಂ ಚ ಸಂವಿಭಾಗೋಽತಿಥಿಷ್ವಪಿ॥ 13-211-42 (89577)
ದೀಪಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ಚೈವ ದದ್ಯಾತ್ಪಾದ್ಯಾಸನಂ ತಥಾ।
ಪಂಚಮೇಽಹನಿ ಷಷ್ಠೇ ವಾ ದ್ವಾದಶೇಽಪ್ಯಷ್ಟಮೇಽಥವಾ।
ತದುರ್ದಶೇ ಪಂಚದಶೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-211-43 (89578)
ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮ ಶಿರೋಭ್ಯಂಗಮಂಜನಂ ದಂತಧಾವನಂ।
ನೈತೇಷ್ವಹಸ್ತು ಕುರ್ವೀತ ತೇಷು ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ॥ 13-211-44 (89579)
ವ್ರತೋಪವಾಸನಿಯಮಸ್ತಪೋ ದಾನಂ ಚ ಶಕ್ತಿತಃ।
ಭರಣಂ ಭೃತ್ಯವರ್ಗಸ್ಯ ದೀನಾನಾಮನುಕಂಪನಂ॥ 13-211-45 (89580)
ಪರದಾರಾನ್ನಿವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಸ್ವದಾರೇಷು ರತಿಃ ಸದಾ।
ಶರೀರಮೇಕಂ ದಂಪತ್ಯೋರ್ವಿಧಾತ್ರಾ ಪೂರ್ವನಿರ್ಮಿತಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವದಾರನಿರತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-211-46 (89581)
ಶೀಲವೃತ್ತವಿನೀತಸ್ಯ ನಿಗೃಹೀತೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ಆರ್ಜವೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೈಷಿಣಃ॥ 13-211-47 (89582)
ಪ್ರಿಯಾತಿಥೇಶ್ಚ ಕ್ಷಾಂತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಜಿತಧನಸ್ಯ ಚ।
ಗೃಹಾಶ್ರಮಪದಸ್ಥಸ್ಯ ಕಿಮನ್ಯೈಃ ಕೃತ್ಯಮಾಶ್ರಮೈಃ॥ 13-211-48 (89583)
ಯಥಾ ಮಾತರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸರ್ವೇ ಜೀವಂತಿ ಜಂತವಃ।
ತಥಾ ಗೃಹಾಶ್ರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸರ್ವೇ ಜೀವಂತಿ ಚಾಶ್ರಮಾಃ॥ 13-211-49 (89584)
ರಾಜಾನಃ ಸರ್ವಪಾಷಂಡಾಃ ಸರ್ವೇ ರಂಗೋಪಜೀವಿನಃ।
ವ್ಯಾಲಗ್ರಹಾಶ್ಚ ಡಂಯಾಶ್ಚ ಚೋರಾ ರಾಜಭಟಾಸ್ತಥಾ॥ 13-211-50 (89585)
ಸವಿದ್ಯಾಃ ಸರ್ವಜೀವಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವೇ ವೈ ವಿಚಿಕಿತ್ಸಕಾಃ।
ದೂರಾಧ್ವಾನಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಶ್ಚ ಕ್ಷೀಣಪಥ್ಯೋದನಾ ನರಾಃ।
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಸ್ತರ್ಕಯಂತಿ ಗೃಹಾಶ್ರಮಂ॥ 13-211-51 (89586)
ಮಾರ್ಜಾರಾ ಮೂಷಿಕಾಃ ಶ್ವಾನಃ ಸೂಕರಾಶ್ಚ ಶುಕಾಸ್ತಥಾ।
ಕಪೋತಕಾ ಕಾವಟಕಾಃ ಸರೀಸೃಪನಿಷೇವಣಾಃ।
ಅರಣ್ಯವಾಸಿನಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಸಂಘಾ ಯೇ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 13-211-52 (89587)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ದೇವಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಸಚರಾಚರಾಃ।
ಗೃಹೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಬಿಲೇ ಚೈವ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-211-53 (89588)
ಗೃಹಸ್ಥೇನ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಸರ್ವೈಸ್ತೈರಿಹ ಭುಜ್ಯತೇ।
ಉಪಯುಕ್ತಂ ಚ ಯತ್ತೇಷಾಂ ಮತಿಮಾನ್ನಾನುಶೋಚತಿ॥ 13-211-54 (89589)
ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ಸಹ್ಕಲ್ಪ್ಯ ಯಸ್ತು ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಶೃಣು।
ಸರ್ವಯಜ್ಞಪ್ರಣೀತಸ್ಯ ಹಯಮೇಧೇನ ಯತ್ಫಲಂ।
ವರ್ಷೇ ಸ ದ್ವಾದಶೇ ದೇವಿ ಫಲೇನೈತೇನ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-211-55 (89590)
ಆಶಾಪಾಶವಿಮೋಕ್ಷಂ ಚ ವಿಧಿಧರ್ಮಮನುತ್ತಮಂ।
ವೃಕ್ಷಮೂಲಚರೋ ನಿತ್ಯಂ ಶೂನ್ಯಾಗಾರಿನಿವೇಶನಮಂ॥ 13-211-56 (89591)
ನದೀಪುಲಿನಶಾಯೀ ಚ ನದೀತೀರಮನುವ್ರಜನ್।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಸಂಗೇಭ್ಯಃ ಸ್ನೇಹಬಂಧೇನ ವೈ ದ್ವಿಜಃ। 13-211-57 (89592)
ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನಾ ಭಾವಂ ಸಮಾಯೋಜ್ಯೇಹ ತೇನ ವೈ।
ಆತ್ಮಭೂತೋ ಯತಾಹಾರೋ ಮೋಕ್ಷದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-211-58 (89593)
ಪವಿತ್ರನಿತ್ಯೋ ಯುಕ್ತಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃಕ ಸನಾತನಃ।
ನೈಕತ್ರ ರಮತೇ ಸಕ್ತೋ ನ ಚೈಕಗ್ರಾಮಗೋಚರಃ।
ಯುಕ್ತೋಽಪ್ಯಟತಿ ಯೋ ಯುಕ್ತೋ ನ ಚೈಕಪುಲಿನಾಶ್ರಯಃ॥ 13-211-59 (89594)
ಏಷ ಮೋಕ್ಷವಿದಾಂ ಧರ್ಮೋ ವೇದೋಕ್ತಃ ಸತ್ಪಥೇ ಸ್ಥಿತಃ॥ ॥ 13-211-60 (89595)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 211 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 212
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.212. ಅಧ್ಯಾಯಃ 212
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ವಿಸ್ತರೇಣ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ದೇವದೇವ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ತ್ರ್ಯಕ್ಷ ಭೋ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಸರ್ವಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-212-1 (89596)
ಸಂಗೃಹೀತಂ ಮಯಾ ತಚ್ಚ ತವ ವಾಕ್ಯಮನುತ್ತಮಂ।
ಇದಾನೀಮಸ್ತಿ ಸಂದೇಹೋ ಮಾನುಷೇಷ್ವಿಹ ಕಶ್ಚನ॥ 13-212-2 (89597)
ತುಲ್ಯಪ್ರಾಣಶಿರಃಕಾಯೋ ರಾಜಾಽಯಮಿತಿ ಮೃಶ್ಯತೇ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ಸರ್ವಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮರ್ಹತಿ॥ 13-212-3 (89598)
ಸ ಚಾಪಿ ದಂಡಯನ್ಮರ್ತ್ಯಾನ್ಭರ್ತ್ಸಯನ್ವಿಧಮನ್ನಪಿ।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಕಥಂ ಲೋಕಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾ।
ರಾಜವೃತ್ತಮಹಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಾನದ॥ 13-212-4 (89599)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-212-5x (7485)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ರಾಜಧರ್ಮಂ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-212-5 (89600)
ರಾಜಾಯತ್ತಂ ಹಿ ಯತ್ಸರ್ವಂ ಲೋಕವೃತ್ತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಮಹತಸ್ತಪಸೋ ದೇವಿ ಫಲಂ ರಾಜ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-212-6 (89601)
ತಪೋದಾನಮಯಂ ರಾಜ್ಯಂ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜ್ಞಃ ಸದಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪ್ರಣಮಂತಿ ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-212-7 (89602)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಽಸಿ ಭಾಮಿನಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯೈವ ಚರಿತಂ ಜಗತ್ಪಥ್ಯಂ ಶೃಣು ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-212-8 (89603)
ಅರಾಜಕೇ ಪುರಾ ತ್ವಾಸೀತ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸಂಕುಲಂ ಮಹತ್।
ತದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಕುಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮನುಂ ರಾಜ್ಯೇ ನ್ಯವೇದಯತ್।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಸಂದೃಷ್ಟಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ವೃತ್ತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-212-9 (89604)
ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ವರಾರೋಹೇ ತಸ್ಯ ಪಥ್ಯಂ ಜಗದ್ಧಿತಂ।
ಯಥಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭೇತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಥಾ ವೀರ್ಯಂ ಯಶಸ್ತಥಾ॥ 13-212-10 (89605)
ಪಿತ್ರ್ಯಂ ವಾ ಭೂತಪೂರ್ವಂ ವಾ ಸ್ವಯಮುತ್ಪಾದ್ಯ ವಾ ಪುನಃ।
ರಾಜ್ಯಧರ್ಮಮನುಷ್ಠಾಯ ವಿಧಿವದ್ಭೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-212-11 (89606)
ಆತ್ಮಾನಮೇವ ಪ್ರಥಮಂ ವಿನಯೈರುಪಪಾದಯೇತ್।
ಅನು ಭೃತ್ಯಾನ್ಪ್ರಜಾಃ ಪಶ್ಚಾದಿತ್ಯೇಷ ವಿನಯಕ್ರಮಃ॥ 13-212-12 (89607)
ಸ್ವಾಮಿನಂ ಚೋಷಮಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಸ್ತದ್ವೃತ್ತಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಸ್ವಯಂ ವಿನಯಸಂಪನ್ನಾ ಭವಂತೀಹ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-212-13 (89608)
ಸ್ವಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವತರಾ ರಾಜಾ ವಿನಯತ್ಯೇವ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ।
ಅಪಹಾಸ್ಯೋ ಭವೇತ್ತಾದೃಕ್ಸ್ವದೋಷಸ್ಯಾನವೇಕ್ಷಣಾತ್॥ 13-212-14 (89609)
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸೈರ್ವೃದ್ಧಯೋಗೈರಾತ್ಮಾನಂ ವಿನಯಂ ನಯೇತ್।
ವಿದ್ಯಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಫಲಿನೀ ತದ್ವಿದೋ ವೃದ್ಧಸಂಜ್ಞಿತಾಃ॥ 13-212-15 (89610)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಜಯೋ ದೇವಿ ಅತ ಊರ್ಧ್ವಮುದಾಹೃತಃ।
ಅಜಯೇ ಸುಮಹಾಂದೋಷೋ ರಾಜಾನಂ ವಿನಿಪಾತಯೇತ್॥ 13-212-16 (89611)
ಪಂಚೈವ ಸ್ವವಶೇ ಕೃತ್ವಾ ತದರ್ಥಾನ್ಪಂಚ ಶೋಷಯೇತ್।
ಷಡುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯಥಾಯೋಗಂ ಜ್ಞಾನೇನ ವಿನಯೇನ ಚ।
ಸಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುರ್ನಯಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ಭೃತ್ಯಾನ್ಸಮಾಹರೇತ್॥ 13-212-17 (89612)
ವೃತ್ತಶ್ರುತಕುಲೋಪೇತಾನುಪಧಾಬಿಃ ಪರೀಕ್ಷಿತಾನ್।
ಅಮಾತ್ಯಾನುಪಧಾತೀತಾನ್ಸೋಪಸರ್ಪಾಂಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾನ್।
ಯೋಜಯೇತ ಯಥಾಯೋಗಂ ಯಥಾರ್ಹಂ ಸ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು॥ 13-212-18 (89613)
ಅಮಾತ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಸಂಪನ್ನಾ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಬಹುಜನಪ್ರಿಯಂ।
ದುರಾಧರ್ಷಂ ಪುರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕೋಶಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಸಹಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-212-19 (89614)
ಅನುರಕ್ತಂ ಬಲಂ ಸಾಂನಾಮದ್ವೈಧಂ ಮಂತ್ರಮೇವ ಚ।
ಏತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಃ ಸ್ವೇಷು ಸ್ವಾಮೀ ವಿನಯತತ್ವವಿತ್। 13-212-20 (89615)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಸರ್ವಮೇತದ್ವಿನಿರ್ಮಿತಂ।
ಆಭಿಃ ಕರಣಭೂತಾಭಿಃ ಕುರ್ಯಾಲ್ಲೋಕಹಿತಂ ನೃಪಃ॥ 13-212-21 (89616)
ಆತ್ಮರಕ್ಷಾ ನರೇಂದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಜಾರಕ್ಷಾರ್ಥಮಿಷ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸತತಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಂರಕ್ಷೇದಪ್ರಮಾದವಾನ್॥ 13-212-22 (89617)
ಭೋಜನಾಚ್ಛಾದನಸ್ನಾನಾದ್ಬಹಿರ್ನಿಷ್ಕ್ರಮಣಾದಪಿ।
ನಿತ್ಯಂ ಸ್ತ್ರೀಗಣಸಂಯೋಗಾದ್ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-212-23 (89618)
ಸ್ವೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ಪರೇಭ್ಯಶ್ಚ ಶಶ್ತ್ರಾದಪಿ ವಿಷಾದಪಿ।
ಸತತಂ ಪುತ್ರದಾರೇಭ್ಯೋ ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-212-24 (89619)
ಸರ್ವೇಭ್ಯ ಏವ ಸ್ಥಾನೇಭ್ಯೋ ರಕ್ಷೇದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮವಾನ್।
ಪ್ರಜಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಪ್ರಜಾಹಿತಕರೋ ಭವೇತ್॥ 13-212-25 (89620)
ಪ್ರಜಾಕಾರ್ಯಂ ತು ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಸೌಖ್ಯಂ ತು ತತ್ಸುಖಂ।
ಪ್ರಜಾಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ತಸ್ಯ ಸ್ವಹಿತಂ ತು ಪ್ರಜಾಹಿತಂ।
ಪ್ರಜಾರ್ತಂ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ವಮಾತ್ಮಾರ್ಥಂ ನ ವಿಧೀಯತೇ। 13-212-26 (89621)
ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಹಿ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ಚ।
ಉಭಯೋಃ ಪಕ್ಷಯೋರ್ವಾದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚೈವ ಯಥಾತಥಂ।
ತಮರ್ಥಂ ವಿಮೃಶೇದ್ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸ್ವಯಮಾತತ್ವದರ್ಶನಾತ್॥ 13-212-27 (89622)
ತತ್ವವಿದ್ಭಿಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ವೃದ್ಧೈಃ ಸಹ ನರೋತ್ತಮೈಃ।
ಕರ್ತಾರಮಪರಾಧಂ ಚ ದೇಶಕಾಲೌ ನಯಾನಯೌ॥ 13-212-28 (89623)
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸಂಯಗ್ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ತತೋ ದಂಡಂ ನಯೇನ್ನೃಷು।
ಏವಂ ಕುರ್ವಂಲ್ಲಭೇದ್ಧರ್ಮಂ ಪಕ್ಷಪಾತವಿವರ್ಜನಾತ್॥ 13-212-29 (89624)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಪ್ತೋಪದೇಶಾಭ್ಯಾಮನುಮಾನೇನ ವಾ ಪುನಃ।
ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಸತತಂ ರಾಜ್ಞಾ ದೇಶವೃತ್ತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-212-30 (89625)
ಚಾರೈಃ ಕರ್ಮಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಾ ಚ ತದ್ವಿಜ್ಞಾಯ ವಿಚಾರಯೇತ್।
ಅಶುಭಂ ನಿರ್ಹರೇತ್ಸದ್ಯೋ ಜೋಷಯೇಚ್ಛುಭಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-212-31 (89626)
ಗರ್ಹ್ಯಾನ್ವಿಗರ್ಹಯೇದೇವ ಪೂಜ್ಯಾನ್ಸಂಪೂಜಯೇತ್ತಥಾ।
ದಂಡ್ಯಾಂಶ್ಚ ದಂಡಯೇದ್ದೇವಿ ನಾತ್ರ ಕಾರ್ಯಾ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-212-32 (89627)
ಪಂಚಾವೇಕ್ಷನ್ಸದಾ ಮಂತ್ರಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಬುದ್ಧಿಯುತೈರ್ನರೈಃ।
ಕುಲವೃತ್ತಶ್ರುತೋಪೇತೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಮಂತ್ರಪರೋ ಭವೇತ್॥ 13-212-33 (89628)
ಕಾಮಕಾರೇಣ ವೈ ಮುಖ್ಯೈರ್ನ ಚ ಮಂತ್ರಮನಾ ಭವೇತ್।
ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರಹಿತಾಪೇಕ್ಷಂ ಸತ್ಯಧರ್ಮಾಣಿ ಕಾರಯೇತ್॥ 13-212-34 (89629)
ಸರ್ವೋದ್ಯೋಗಂ ಸ್ವಯಂ ಕುರ್ಯಾದ್ದುರ್ಗಾದಿಷು ಸದಾ ನೃಷು।
ದೇಶವೃದ್ಧಿಕರಾನ್ಭೃತ್ಯಾನಪ್ರಮಾದೇನ ಕಾರಯೇತ್॥ 13-212-35 (89630)
ದೇಶಕ್ಷಯಕರಾನ್ಸರ್ವಾನಪ್ರಿಯಾಂಶ್ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಸಂಪಶ್ಯೇದನುಜೀವಿಗಣಂ ಸ್ವಯಂ॥ 13-212-36 (89631)
ಸುಮುಖಃ ಸುಪ್ರಿಯೋ ದತ್ತ್ವಾ ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಂ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಅಧರ್ಂಯಂ ಪರುಷಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಕ್ತುಂ ನ ಚಾರ್ಹತಿ॥ 13-212-37 (89632)
ಅಸಂವಿಶ್ವಾಸ್ಯ ವಚನಂ ವಕ್ತುಂ ಸತ್ಸು ನ ಚಾರ್ಹತಿ।
ನರೇನರೇ ಗುಣಾಂದೋಷಾನ್ಸಂಯಗ್ವೇದಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-212-38 (89633)
ಸ್ವೇಂಗಿತಂ ವೃಣುಯಾದ್ಧೈರ್ಯಂ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಕ್ಷುದ್ರಸಂವಿದಂ।
ಪರೇಂಗಿತಜ್ಞೋ ಲೋಕೇಷು ಭೂತ್ವಾ ಸಂಸರ್ಗಮಾಚರೇತ್॥ 13-212-39 (89634)
ಸ್ವತಶ್ಚ ಪರತಶ್ಚೈವ ಪರಸ್ಪರಭಯಾದಪಿ।
ಅಮಾನುಷಭಯೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯೇನ್ನೃಪಃ॥ 13-212-40 (89635)
ಲುಬ್ಧಾಃ ಕಠೋರಾಶ್ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ಮಾನವಾ ದಸ್ಯುವೃತ್ತಯಃ।
ನಿಗ್ರಾಹ್ಯಾ ಏವ ತೇ ರಾಜ್ಞಾ ಸಂಗೃಹೀತ್ವಾ ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-212-41 (89636)
ಕುಮಾರಾನ್ವಿನಯೋದ್ಬೋಧೈರ್ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಯೋಜಯೇತ್।
ತೇಷಾಮಾತ್ಮಗುಣೋಪೇತಂ ಯೌವರಾಜ್ಯೇನ ಯೋಜಯೇತ್॥ 13-212-42 (89637)
ಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಯಥಾ ನ ಸ್ಯಾದ್ರಾಜ್ಯಭ್ರಂಶೋ ಭವೇದ್ಭಯಂ।
ಏತತ್ಸಂಚಿಂತಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ತದ್ವಿಧಾನಂ ತಥಾರ್ಹತಿ॥ 13-212-43 (89638)
ಅರಾಜಕಂ ಕ್ಷಣಮಪಿ ರಾಜ್ಯಂ ನ ಸ್ಯಾದ್ಧಿ ಶೋಭನೇ।
ಆತ್ಮನೋಽನುವಿಧಾನಾಯ ಯೌವರಾಜ್ಯಂ ಸದೇಷ್ಯತೇ॥ 13-212-44 (89639)
ಕುಲಜಾನಾಂ ಚ ವೈದ್ಯಾನಾಂ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಣಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ವಿಶೇಷಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-212-45 (89640)
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ರಾಜ್ಯತಂತ್ರಾರ್ಥಂ ಕೋಶಾರ್ಥಂ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್।
ದುರ್ಗಾದ್ರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ಸಮುದ್ರಾಚ್ಚ ವಣಿಗ್ಭ್ಯಃ ಪುರುಷಾತ್ಯಯಾತ್॥ 13-212-46 (89641)
ಪರಾತ್ಮಗುಣಸಾರಾಭ್ಯಾಂ ಭೃತ್ಯಪೋಷಣಮಾಚರೇತ್।
ವಾಹನಾನಾಂ ಪ್ರಕುರ್ವೀತ ಪೋಷಣಂ ಯೋಧಕರ್ಮಸು॥ 13-212-47 (89642)
ಸಾದರಃ ಸತತಂ ಭೂತ್ವಾ ಅವೇಕ್ಷಾವ್ರತಮಾಚರೇತ್।
ಚತುರ್ದಾ ವಿಭಜೇತ್ಕೋಶಂ ಧರ್ಮಭೃತ್ಯಾತ್ಮಕಾರಣಾತ್॥ 13-212-48 (89643)
ಆಪದರ್ಥಂ ಚ ನೀತಿಜ್ಞೋ ದೇಶಕಾಲವಶೇನ ತು।
ಅನಾಥಾನ್ವ್ಯಥಿತಾನ್ವೃದ್ಧಾನ್ಸ್ವೇ ದೇಶೇ ಪೋಷಯೇನ್ನೃಪಃ॥ 13-212-49 (89644)
ಸಂಧಿಂ ಚ ವಿಗ್ರಹಂ ಚೈವ ತದ್ವಿಶೇಷಾಂಸ್ತಥಾ ಪಾರನ್।
ಯಥಾವತ್ಸಂವಿಮೃಶ್ಯೈವ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-212-50 (89645)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಂಪ್ರಿಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಂಡಲಂ ಸತತಂ ಚರೇತ್।
ಶುಭೇಷ್ವಪಿ ಚ ಕಾರ್ಯೇಷು ಚ ಚೈಕಾಂತಃ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-212-51 (89646)
ಸ್ವತಶ್ಚ ಪರತಶ್ಚೈವ ವ್ಯಸನಾನಿ ವಿಮೃಶ್ಯ ಸಃ।
ಪರೇಣಿ ಧಾರ್ಮಿಕಾನ್ಯೋಗಾನ್ನಾತೀಯಾದ್ದ್ವೇಷಲೋಭತಃ॥ 13-212-52 (89647)
ರಕ್ಷ್ಯತ್ವಂ ವೈ ಪ್ರಜಾಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸ್ತು ರಕ್ಷಣಂ।
ಕುನೃಪೈಃ ಪೀಡಿತಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ಪಾಲಯೇತ್॥ 13-212-53 (89648)
ಯಾತ್ರಾಕಾಲೇಽನವೇಕ್ಷ್ಯೈವ ಪಶ್ಚಾತ್ಕೋಪಫಲೋದಯಃ।
ತದ್ಯುಕ್ತಾಶ್ಚಾಪದಶ್ಚೈವ ಶಾಸನಾದಿತಿ ಚಿಂತಯೇತ್॥ 13-212-54 (89649)
ವ್ಯಸನೇಭ್ಯೋ ಬಲಂ ರಕ್ಷೇನ್ನಯತೋ ವ್ಯಯತೋಪಿ ವಾ।
ಪ್ರಾಯಶೋ ವರ್ಜಯೇದ್ಯುದ್ಧಂ ಪ್ರಾಣರಕ್ಷಣಕಾರಣಾತ್॥ 13-212-55 (89650)
ಕಾರಣಾದೇವಿ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ನಾತ್ಮನಃ ಪರದೋಷತಃ।
ಸುಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಾಣಮೋಕ್ಷಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾಯ ಇಷ್ಯತೇ॥ 13-212-56 (89651)
ಅಭಿಯುಕ್ತೋ ಬಲವತಾ ಕುರ್ಯಾದಾಪದ್ವಿಧಿಂ ನೃಪಃ।
ಅನುನೀಯ ತಥಾ ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾರಣಾತ್॥ 13-212-57 (89652)
ಅನ್ಯಪ್ರಕೃತಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ವೃತ್ತಿವಿಚಾರಿಣಾಂ।
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚಾಪತ್ಪ್ರಪನ್ನಾನಾಂ ನ ತಾನ್ಸಂಯೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-212-58 (89653)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಯದಾ ದೇವಿ ವ್ರತಂ ತೂಭಯಸಾಧನಂ।
ಆತ್ಮೈವ ತಚ್ಛುಭಂ ಕುರ್ಯಾದಶುಭಂ ಯೋಜಯೇತ್ಪರಾನ್। 13-212-59 (89654)
ಏವಮುದ್ದೇಶತಃ ಪ್ರೋಕ್ತಮಲೇಪತ್ವಂ ಯಥಾ ಭವೇತ್।
ಏಷ ದೇವಿ ಸಮಾಸೇನ ರಾಜಧರ್ಮಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-212-60 (89655)
ಏವಂ ಸಂವರ್ತಮಾನಸ್ತು ದಂಡಯನ್ಭರ್ತ್ಸಯನ್ಪ್ರಜಾಃ।
ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷಮವಾಪ್ನೋತಿ ಪದ್ಮಪತ್ರಮಿವಾಂಭಸಾ॥ 13-212-61 (89656)
ಏವಂ ಸಂವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಕಾಲಧರ್ಮೋ ಯದಾ ಭವೇತ್।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ತದಾ ರಾಜಾ ತ್ರಿದಶೈಃ ಸಹ ತೋಷ್ಯತೇ॥ 13-212-62 (89657)
ದ್ವಿವಿಧಂ ರಾಜ್ಯವೃತ್ತಂ ಚ ನ್ಯಾಯಭಾಗ್ಯಸಮನ್ವಿತಂ।
ಏವಂ ನ್ಯಾಯಾನುಗಂ ವೃತ್ತಂ ಕಥಿತಂ ತೇ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-212-63 (89658)
ರಾಜ್ಯಂ ನ್ಯಾಯಾನುಗಂ ತಾತ ಬುದ್ಧಿಶಾಸ್ತ್ರಾನುಗಂ ಭವೇತ್।
ಧರ್ಂಯಂ ಪಥ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಂ ಚ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಚೈವ ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 13-212-64 (89659)
ರಾಜ್ಯಂ ಭಾಗ್ಯಾನುಗಂ ನಾಮ ಅಯಥಾವತ್ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ತತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಸತಾಂ ಕೋಪಕರಂ ಭವೇತ್।
ಅಧರ್ಂಯಮಯಶಸ್ಯಂ ಚ ದುರಂತಂ ಚ ಭವೇದ್ಧ್ರುವಂ॥ 13-212-65 (89660)
ಯತ್ರ ಸ್ವಚ್ಛಂದತಃ ಸರ್ವಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ರಾಜಭಿಃ।
ತತ್ರ ಭಾಗ್ಯವಶಾದ್ಭೃತ್ಯಾ ಲಭಂತೇ ನ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-212-66 (89661)
ಯತ್ರ ದಂಡ್ಯಾ ನ ದಂಡ್ಯಂತೇ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ವಾ ನರಾಧಮಾಃ।
ಯತ್ರ ಸಂತೋಪಿ ಹನ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ಭಾಗ್ಯಾನುಗಂ ಭವೇತ್॥ 13-212-67 (89662)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಯಥಾ ಯತ್ರ ವಿಪರೀತಂ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ।
ರಾಜ್ಞಿ ಚಾಸುರಪಕ್ಷೇ ತು ತತ್ರ ಭಾಗ್ಯಾನುಗಂ ಭವೇತ್॥ 13-212-68 (89663)
ಭಾಗ್ಯಾನುಗೇ ತು ರಾಜಾನೋ ವರ್ತಮಾನಾ ಯಥಾತಥಾ।
ಪ್ರಾಪ್ಯಾಕೀರ್ತಿಮನರ್ಥಂ ಚ ಇಹ ಲೋಕೇ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-212-69 (89664)
ಪರತ್ರ ಸುಮಹಾಘೋರಂ ತಮಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದುರತ್ಯಯಂ।
ತಿಷ್ಠಂತಿ ನರಕೇ ದೇವಿ ಪ್ರಲಯಾಂತಾದಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-212-70 (89665)
ಮೋಕ್ಷಂ ದುಷ್ಕೃತಿನಾಂ ಚಾಪಿ ವಿದ್ಯತೇ ಕಾಲಪರ್ಯಯಾತ್।
ನಾಸ್ತ್ಯೇವ ಮೋಕ್ಷಣಂ ದೇವಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ದುಷ್ಕೃತಿಕಾರಿಣಾಂ॥ 13-212-71 (89666)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸೇನ ರಾಜವೃತ್ತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಕಥಿತಂ ತೇ ಮಹಾಭಾಗೇ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-212-72 (89667)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 212 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 213
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.213. ಅಧ್ಯಾಯಃ 213
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಹಿಂಸಾಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜತ್ವನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಮರ್ಹಿಂಸಾಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ದೇವದೇವ ಮಹಾದೇವ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತ।
ಯಾನಿ ಧರ್ಮರಹಸ್ಯಾನಿ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಾನ್ಯಹಂ॥ 13-213-1 (89668)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-213-2x (7486)
ರಹಸ್ಯಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ದೇವಿ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಸುಖಾವಹಂ।
ನಪುಂಸಕೇಷು ವಂಧ್ಯಾಸು ವಿಯೋನೌ ಪೃಥಿವೀತಲೇ॥ 13-213-2 (89669)
ಉತ್ಸರ್ಗೋ ರೇತಸಸ್ತೇಷು ನ ಕಾರ್ಯೋ ಧರ್ಮಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಏತೇಷು ಬೀಜಂ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಂ ನ ಚ ರೋಹತಿ ವೈ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-213-3 (89670)
ಯತ್ರ ವಾ ತತ್ರ ವಾ ಬೀಜಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥೀಂ ನೋತ್ಸೃಜೇತ್ಪುನಃ।
ನರೋ ಬೀಜವಿನಾಶೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯಯಾ॥ 13-213-4 (89671)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ಅಹಿಂಸಾ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 13-213-5 (89672)
ದೇವತಾತಿಥಿಶುಶ್ರೂಷಾ ಸತತಂ ಧರ್ಮಶೀಲತಾ।
ವೇದಾಧ್ಯಯನಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ತಪೋ ದಾನಂ ದಮಸ್ತಥಾ॥ 13-213-6 (89673)
ಆಚಾರ್ಯಗುರುಶುಶ್ರೂಷಾ ತೀರ್ಥಾಭಿಗಮನಂ ತಥಾ।
ಅಹಿಂಸಾಯಾ ವರಾರೋಹೇ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ॥ 13-213-7 (89674)
ಏತತ್ತೇ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಾಖ್ಯಾತಂ ಪರಮಾರ್ಚಿತಂ॥ 13-213-8 (89675)
ಉಮೋವಾಚ। 13-213-9x (7487)
ಯದ್ಯಧರ್ಮಸ್ತು ಹಿಂಸಾಯಾಂ ಕಿಮರ್ಥಮಮರೋತ್ತಮ।
ಯಜ್ಞೇಷು ಪಶುಬಂಧೇಷು ಹನ್ಯಂತೇ ಪಶವೋ ದ್ವಿಜೈಃ॥ 13-213-9 (89676)
ಕಥಂ ಚ ಭಗವನ್ಭೂಯೋ ಹಿಂಸಮಾನಾ ನರಾಧಿಪಾಃ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಸುದುರ್ಗಮಂ ಯಾಂತಿ ತದಾ ಸ್ಮ ರಿಪುಸೂದನ॥ 13-213-10 (89677)
ಯಸ್ಯೈವ ಗೋಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿಂಶತಿಃ ಸ್ವಾದಿಕಾನಿ ತು।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಹನ್ಯಂತೇ ದ್ವಿಜಾನಾಂ ಮಾಂಸಕಾರಣಾತ್॥ 13-213-11 (89678)
ಸಮಾಂಸಂ ತು ಸ ದತ್ತ್ವಾಽನ್ನಂ ರಂತಿದೇವೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಕಥಂ ಸ್ವರ್ಗಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪರಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-213-12 (89679)
ಕಿಂತು ಧರ್ಮಂ ನ ಶೃಣ್ವಂತಿ ನ ಶ್ರದ್ದಧತಿ ವಾ ಶ್ರುತಂ।
ಮೃಯಾಂ ವೈ ವಿನಿರ್ಗತ್ಯ ಮೃಗಾನ್ಹಂತಿ ನರಾಧಿಪಾಃ॥ 13-213-13 (89680)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ವಿಶೇಷೇಣ ವಿಸ್ತರೇಣ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ತತ್ತ್ವಮದ್ಯ ಮಮೋಚ್ಯತಾಂ॥ 13-213-14 (89681)
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-213-15x (7488)
ಬಹುಮಾನ್ಯಮಿದಂ ದೇವಿ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದಹಿಂಸಕಃ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಕಾರಣಂ ಚಾತ್ರ ಯಥಾಽನೇಕವಿಧಂ ಭವೇತ್॥ 13-213-15 (89682)
ದೃಶ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನ ಹಿ ಕಶ್ಚಿದಹಿಂಸಕಃ।
ಧರಣೀಸಂಶ್ರಿತಾ ದೇವಿ ಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಾಂಶ್ಚೈವ ಮಧ್ಯಮಾನ್॥ 13-213-16 (89683)
ಸಂಚರಂಶ್ಚರಣಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಹಂತಿ ಜೀವಾನನೇಕಶಃ।
ಅಜ್ಞಾನಾಜ್ಜ್ಞಾನತೋ ವಾಽಪಿ ಯೋ ಜೀವಃ ಶಯನಾಸನಾತ್।
ಉಪಾವಿಶಞ್ಶಯಾನಶ್ಚ ಹಂತಿ ಜೀವಾನನೇಕಶಃ॥ 13-213-17 (89684)
ಶಿರೋವಸ್ತ್ರೇಷು ಯೇ ಜೀವಾ ನರಣಾಂ ಸ್ವೇದಸಂಭವಾಃ।
ತಾಂಶ್ಚ ಹಿಂಸಂತಿ ಸತತಂ ದಂಶಾಂಶ್ಚ ಮಶಕಾನಪಿ॥ 13-213-18 (89685)
ಜಲೇ ಜೀವಾಸ್ತಥಾಽಽಕಾಶೇ ಪೃಥಿವೀ ಜೀವಮಾಲಿನೀ।
ಏವಂ ಜೀವಾಕುಲೇ ಲೋಕೇ ಕೋಸೌ ಸ್ಯಾದ್ಯಸ್ತ್ವಹಿಂಸಕಃ॥ 13-213-19 (89686)
ಸ್ಥೂಲಮಧ್ಯಮಸೂಕ್ಷ್ಮೈಶ್ಚ ಸ್ವೇದವಾರಿಮಹೀರುಹೈಃ।
ದೃಶ್ಯರೂಪೈರದೃಶ್ಯೈಶ್ಚ ನಾನಾರೂಪೈಶ್ಚ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-213-20 (89687)
ಜೀವೈಸ್ತತಮಿದಂ ಸರ್ವಮಾಕಾಶಂ ಪೃಥಿವೀ ತಥಾ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ತೇ ಚ ಹಿಂಸಂತಿ ದುರ್ಬಲಾನ್ಬಲವತ್ತರಾಃ॥ 13-213-21 (89688)
ಮತ್ಸ್ಯಾ ಮತ್ಸ್ಯಾನ್ಗ್ರಸಂತೀಹ ಖಗಾಶ್ಚೈವ ಖಗಾಂಸ್ತಥಾ।
ಸರೀಸೃಪೈಶ್ಚ ಜೀವಂತಿ ಕಪೋತಾದ್ಯಾ ವಿಹಂಗಮಾಃ॥ 13-213-22 (89689)
ಭೂಚರಾಃ ಖೇಚರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಮಾಂಸಗೃದ್ಧಿನಃ।
ಸಮೃದ್ಧಾಃ ಪರಮಾಂಸೈಸ್ತು ಭಕ್ಷೇರಂಸ್ತೇಽಪಿ ಚಾಪರೈಃ॥ 13-213-23 (89690)
ಸತ್ವೈಃ ಸತ್ವಾನಿ ಜೀವಂತಿ ಶತಶೋಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಅಪೀಡಯಿತ್ವಾ ನೈವಾನ್ಯಂ ಜೀವಾ ಜೀವಂತಿ ಸುಂದರಿ॥ 13-213-24 (89691)
ಸ್ಥೂಲಕಾಯಸ್ಯ ಸತ್ವಸ್ಯ ಖರಸ್ಯ ಮಹಿಷಸ್ಯ ಚ।
ಜೀವಸ್ಯೈಕಸ್ಯ ಮಾಂಸೇನ ಪಯಸಾ ರುಧಿರೇಣ ವಾ।
ತೃಪ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ಜೀವಾಃ ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಮಾಂಸಜೀವಿನಃ॥ 13-213-25 (89692)
ಏಕೋ ಜೀವಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸದಾ ಖಾದತಿ ಮಾನವಃ।
ಅನ್ನಾದ್ಯಸ್ಯ ಚ ಭೋಗೇನ ದಾನ್ಯಸಂಜ್ಞಾನಿ ಯಾನಿ ತು॥ 13-213-26 (89693)
ಮಾಂಸಧಾನ್ಯೈಃ ಸಬೀಜೈಶ್ಚ ಭೋಜನಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-213-27 (89694)
ತ್ರಿರಾತ್ರಂ ಪಂಚರಾತ್ರಂ ವಾ ಸಪ್ತರಾತ್ರಂ ತಥಾಽಪಿ ವಾ।
ಧಾನ್ಯಾನಿ ಯೋ ನ ಹಿಂಸೇತಾಹಿಂಸಕಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-213-28 (89695)
ನಾಶ್ನಾತಿ ಯಾವತೋ ಜೀವಸ್ತಾವತ್ಪುಣ್ಯೇನ ಯುಜ್ಯತೇ।
ಆಹಾರಸ್ಯ ವಿಯೋಗೇನ ಶರೀರಂ ಪರಿತಪ್ಯತೇ॥ 13-213-29 (89696)
ತಪ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ತು ಶರೀರೇ ಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ತು।
ವಶೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸುಶ್ರೋಣಿ ನೃಪಾಣಾಮಿವ ಕಿಂಕರಾಃ॥ 13-213-30 (89697)
ನಿರುಣದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಸ ಸುಖೀ ಸ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ನಿರೋಧೇನ ದಾನೇನ ಚ ದಮೇನ ಚ।
ನರಃ ಸರ್ವಮವಾಪ್ನೋತಿ ಮನಸಾ ಯದ್ಯಧಿಚ್ಛತಿ॥ 13-213-31 (89698)
ಏವಂ ಮೂಲಮರ್ಹಿಸಾಯಾ ಉಪವಾಸಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ॥ 13-213-32 (89699)
ಆಹಾರಂ ಕುರುತೇ ಯಸ್ತು ಭೂಮಿಮಾಕ್ರಮತೇ ಚ ಯಃ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ಹಿಂಸಕಾ ದೇವಿ ಯಥಾ ಧರ್ಮೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-213-33 (89700)
ಯಥೈವಾಹಿಂಸಕೋ ದೇವಿ ತತ್ವತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ನರಃ।
ತಥಾ ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಧರ್ಮಚಾರಿಣಿ॥ 13-213-34 (89701)
ಫಲಾನಿ ಮೂಲಪರ್ಣಾನಿ ಭಸ್ಮ ವಾ ಯೋಪಿ ಭಕ್ಷಯೇತ್।
ಅಲೇಖ್ಯಮಿವ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟಂ ತಂ ಮನ್ಯೇಽಹಮಹಿಂಸಕಂ॥ 13-213-35 (89702)
ಆರಂಭಾ ಹಿಂಸಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಧೂಮೇನಾಗ್ನಿರಿವಾವೃತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯಸ್ತು ನಿರಾಹಾರಸ್ತಂ ಮನ್ಯೇಽಹಮಹಿಂಸಕಂ॥ 13-213-36 (89703)
ಯಸ್ತು ಸರ್ವಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ದೀಕ್ಷಿತ್ವಾ ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಕೃತ್ವಾ ಮಂಡಲಮರ್ಯಾದಾಂ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಕುರುತೇ ನರಃ॥ 13-213-37 (89704)
ಯಾವಜ್ಜೀವಮನಾಶಿತ್ವಾ ಕಾಲಕಾಂಕ್ಷೀ ದೃಢವ್ರತಃ।
ಧ್ಯಾನೇನ ತಪಸಾ ಯುಕ್ತಸ್ತಂ ಮನ್ಯೇಽಹಮಹಿಂಸಕಂ॥ 13-213-38 (89705)
ಅನ್ಯಥಾ ಹಿ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ನರೋ ಯಃ ಸ್ಯಾದಹಿಂಸಕಃ।
ಬಹು ಚಿಂತ್ಯಮಿದಂ ದೇವಿ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದಹಿಂಸಕಃ॥ 13-213-39 (89706)
ಯತೋ ಯತೋ ಮಹಾಭಾಗೇ ಹಿಂಸಾ ಸ್ಯಾನ್ಮಹತೀ ತತಃ।
ನಿವೃತ್ತೋ ಮಧುಮಾಂಸಾಭ್ಯಾಂ ಹಿಂಸಾ ತ್ವಲ್ಪತರಾ ಭವೇತ್॥ 13-213-40 (89707)
ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪರಮೋ ಧರ್ಮೋ ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ।
ಮನಸಾ ವಿನಿವೃತ್ತಾನಾಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿಚಯೋ ಮಹಾನ್॥ 13-213-41 (89708)
ಮನಃಪೂರ್ವಾಗಮಾ ಧರ್ಮಾ ಅಧರ್ಮಾಶ್ಚ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಮನಸಾ ಬಧ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಮುಚ್ಯತೇ ಚಾಪಿ ಮಾನವಃ॥ 13-213-42 (89709)
ನಿಗೃಹೀತೇ ಭವೇತ್ಸ್ವರ್ಗೋ ವಿಸೃಷ್ಟೇ ನರಕೋ ಧ್ರುವಃ।
ಘಾತಕಃ ಶಸ್ತ್ರಮುದ್ಯಂಯ ಮನಸಾ ಚಿಂತಯೇದ್ಯದಿ॥ 13-213-43 (89710)
ಆಯುಃಕ್ಷಯಂ ಗತೇಽನ್ಯೇಷಾಂ ಮೃತೇ ತು ಪ್ರಹರಾಂಯಹಂ।
ಇತಿ ಯೋ ಘಾತಕೋ ಹನ್ಯಾನ್ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-213-44 (89711)
ವಿಧಿನಾ ನಿಹತಾಃ ಪೂರ್ವಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಸ ತು ಘಾತಕಃ।
ವಿಧಿರ್ಹಿ ಬಲವಾಂದೇವಿ ದುಸ್ತ್ಯಜಂ ವೈ ಪುರಾಕೃತಂ॥ 13-213-45 (89712)
ಜೀವಾಃ ಪುರಾಕೃತೇನೈವ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸರೀಸೃಪಾಃ।
ನಾನಾಯೋನಿಷು ಜಾಯಂತೇ ಸ್ವಕರ್ಮಪರಿವೇಷ್ಟಿತಾಃ॥ 13-213-46 (89713)
ನಾನಾವಿಧವಿಚಿತ್ರಾಂಗಾ ನಾನಾಶೌರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ನಾನಾಭೂಮಿಪ್ರದೇಶೇಷು ನಾನಾಹಾರಶ್ಚ ಜಂತವಃ॥ 13-213-47 (89714)
ಜಾಯಮಾನಸ್ಯ ಜೀವಸ್ಯ ಮೃತ್ಯುಃ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಸುಖಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಕೃತಂ ತು ವಾ॥ 13-213-48 (89715)
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾ ಮೃತ್ಯುಂ ಯದಾ ಯತ್ರ ಚ ಯೇನ ಚ।
ನಾತಿಕ್ರಾಂತುಂ ಹಿ ಶಕ್ಯಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿದೇಶಃ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣಃ॥ 13-213-49 (89716)
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮತ್ತೇಷು ವಿಧಿರ್ಜಾಗರ್ತಿ ಜಂತುಷು।
ನ ಹಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಃ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ದ್ವೇಷ್ಯೋ ನ ಚ ಮಧ್ಯಮಃ॥ 13-213-50 (89717)
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಕಾಲಃ ಕಾಲಂ ನಿರೀಕ್ಷತೇ।
ಗತಾಯುಷೋ ಹ್ಯಾಕ್ಷಿಪತೇ ಜೀವಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ॥ 13-213-51 (89718)
ಯಥಾ ಯೇನ ಚ ಮರ್ತವ್ಯಂ ನಾನ್ಯಥಾ ಂರಿಯತೇ ಹಿ ಸಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ನ ಚ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭೂತೋ ಭವ್ಯೋ ದ್ವಿಧಾ ಪುನಃ॥ 13-213-52 (89719)
ವಿಜ್ಞಾನೈರ್ವಿಕ್ರಮೈರ್ವಾಽಪಿ ನಾನಾಮಂತ್ರೌಷಧೈರಪಿ।
ಯೋ ಹಿ ವಂಚಯಿತುಂ ಶಕ್ತೋ ವಿಧೇಸ್ತು ನಿಯತಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-213-53 (89720)
ಏಷ ತೇಽಭಿಹಿತೋ ದೇವಿ ಜೀವಹಿಂಸಾವಿಧಿಕ್ರಮಃ॥ ॥ 13-213-54 (89721)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಸಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 213 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 214
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.214. ಅಧ್ಯಾಯಃ 214
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಂ ಸರ್ವೈರ್ವಿಧೇರ್ದುರತಿಕ್ರಮತ್ವನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥ ತತಾ ಯೋಧಧರ್ಮಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಯೋಧಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಾಣಯಜ್ಞಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಶ್ರೂಯತಾಂ ಕಾರಣಂ ದೇವಿ ಯಥಾ ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ।
ವಿಧಿಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಮರ್ತವ್ಯೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 13-214-1 (89722)
ಆಯುಃಕ್ಷಯೇಣೋಪಹಿತಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ವರಾನನೇ।
ಕೀಟಾಃ ಪತಂಗಾ ಬಹವಃ ಸ್ಥೂಲಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಶ್ಚ ಮಧ್ಯಮಾಃ। 7-214-2dc ಪ್ರಜ್ವಲತ್ಸು ಪ್ರದೀಪೇಷು ಸ್ವಯಮೇವ ಪತಂತಿ ತೇ॥ 13-214-2 (89723)
ಬಹೂನಾಂ ಮೃಗಯೂಥಾನಾಂ ನಾನಾವನನಿಷೇವಿಣಾಂ।
ಯಸ್ತು ಕಾಲಂ ಗತಸ್ತೇಷಾಂ ಸ ವೈ ಪಾಶೇನ ಬಧ್ಯತೇ॥ 13-214-3 (89724)
ಸೂನಾರ್ಥಂ ದೇವಿ ಬದ್ಧಾನಾಂ ಕ್ಷೀಣಾಯುರ್ಯೋ ನಿಬಧ್ಯತೇ।
ಅವಶೋ ಘಾತಕಸ್ಯಾಥ ಹಸ್ತಂ ತದಹರೇತಿ ಸಃ॥ 13-214-4 (89725)
ಯಥಾ ಪಕ್ಷಿಗಣಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಕಾಶಗಾಮಿನಃ।
ಕ್ಷೀಣಾಯುಷೋ ನಿಬಧ್ಯಂತೇ ಶಕ್ತಾ ಅಪಿ ಪಲಾಯಿತುಂ॥ 13-214-5 (89726)
ಯಥಾ ವಾರಿಚರಾ ಮೀನಾ ಬಹವೋಽಂಬುಜಜಾತಯಃ।
ಜಾಲಂ ಸಮಧಿರೋಹಂತಿ ಸ್ವಯಮೇವ ವಿಧೇರ್ವಶಾತ್॥ 13-214-6 (89727)
ಶಲ್ಯಕಸ್ಯ ಚ ಜಿಹ್ವಾಗ್ರಂ ಸ್ವಯಮಾರುಹ್ಯ ಶೋಭನೇ।
ಆಯುಃಕ್ಷಯೇಣೋಪಹತಾ ನಿಬಧ್ಯಂತೇ ಸರೀಸೃಪಾಃ॥ 13-214-7 (89728)
ಕೃಷತಾಂ ಕರ್ಷಕಾಣಾಂ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಬುದ್ಧಿರ್ವಿಹಿಂಸನೇ।
ಅಥೈಷಾಂ ಲಾಂಗಲಾಗ್ರಾದ್ಯೈರ್ಹನ್ಯಂತೇ ಜಂತವೋಽಕ್ಷಯಾಃ॥ 13-214-8 (89729)
ಪಾದಾಗ್ರೇಣೈವ ಚೈಕೇನ ಯಾಂ ಹಿಂಸಾಂ ಕುರುತೇ ನರಃ।
ಮಾತಂಗೋಪಿ ನ ತಾಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಕೂರೋ ಜನ್ಮಶತೈರಪಿ॥ 13-214-9 (89730)
ಂರಿಯಂತೇ ಯೈರ್ಹಿ ಮರ್ತವ್ಯಂ ನ ತಾನ್ಘ್ನಂತಿ ಕೃಷೀವಲಾಃ।
ಕೃಷಾಮೀತಿ ಮನಸ್ತಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಚಿಂತಾ ವಿಹಿಂಸನೇ॥ 13-214-10 (89731)
ತಸ್ಮಾಜ್ಜೀವಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹತ್ವಾಽಪಿ ನ ಸ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ವಿಧಿನಾ ಸ ಹತಃ ಪೂರ್ವಂ ಪಶ್ಚಾತ್ಪ್ರಾಣಿ ವಿಪದ್ಯತೇ।
ಏವಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ವಿಧಿರ್ಹಿ ದುರತಿಕ್ರಮಃ॥ 13-214-11 (89732)
ಗತಾಯುಷಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ತು ನ ಶಕ್ಯಮುಪಜೀವಿತುಂ।
ಜೀವಿತವ್ಯೇ ನ ಮರ್ತವ್ಯಂ ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-214-12 (89733)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ನ ಶಕ್ಯಮತಿವರ್ತಿತುಂ।
ತಥಾ ತಾಭಿಶ್ಚ ಮರ್ತವ್ಯಂ ಮೋಕ್ತವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ತಾಸ್ತಥಾ॥ 13-214-13 (89734)
ರಂತಿದೇವಸ್ಯ ಗಾವೋ ವೈ ವಿಧೇರ್ಹಿ ವಶಮಾಗತಾಃ।
ಸ್ವಯಮಾಯಾಂತಿ ಗಾವೋ ವೈ ಹನ್ಯಂತೇ ಯತ್ರ ಸುಂದರಿ॥ 13-214-14 (89735)
ಗವಾಂ ವೈ ಹನ್ಯಮಾನಾನಾಂ ರುಧಿರಪ್ರಭವಾ ನದೀ।
ಚರ್ಮಣ್ವತೀತಿ ವಿಖ್ಯಾತಾ ಖುರಶೃಂಗಾಸ್ಥಿದುರ್ಗಮಾ॥ 13-214-15 (89736)
ರುಧಿರಂ ತಾಂ ನದೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತೋಯಂ ಭವತಿ ಶೋಭನೇ।
ಮೇಧ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಗಂಧವರ್ಣರಸೈರ್ಯುತಂ॥ 13-214-16 (89737)
ತತ್ರಾಽಭಿಷೇಕಂ ಕುರ್ವಂತಿ ಕೃತಜಪ್ಯಾಃ ಕೃತಾಹ್ನಿಕಾಃ।
ದ್ವಿಜಾ ದೇವಗಣಾಶ್ಚಾಪಿ ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೇಶ್ವರಾಃ॥ 13-214-17 (89738)
ತಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸದಾ ಸತ್ರೇ ಸ್ವಯಮಾಗಂಯ ಸುಂದರಿ।
ವಿಧಿನಾ ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟೇನ ತನ್ಮಾಂಸಮುಪಕಲ್ಪಿತಂ।
ಮಂತ್ರವತ್ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ಯತಾನ್ಯಾಯಂ ಯತಾವಿಧಿ॥ 13-214-18 (89739)
ಸಮಾಂಸಂ ಚ ಸದಾ ಹ್ಯನ್ನಂ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಭುಂಜಾನಾನಾಂ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಮಸ್ತಮೇತಿ ದಿವಾಕರಃ॥ 13-214-19 (89740)
ಗಾವೋ ಯಾಸ್ತತ್ರ ಹನ್ಯಂತೇ ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ಕ್ರತೂತ್ತಮೇ।
ಪಠ್ಯಮಾನೇಷು ಮಂತ್ರೇಷು ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-214-20 (89741)
ತಾಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗತಾ ಗಾವೋ ರಂತಿದೇವಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಸದಾ ಸತ್ರವಿಧಾನೇನ ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನರೋತ್ತಮಃ॥ 13-214-21 (89742)
ಅಥ ಯಸ್ತು ಸಹಾಯಾರ್ಥಮುಕ್ತಃ ಸ್ಯಾತ್ಪಾರ್ಥಿವೈರ್ನರೈಃ।
ಭೋಗಾನಾಂ ಸಂವಿಭಾಗೇನ ವಸ್ತ್ರಾಭರಣಭೂಷಣೈಃ॥ 13-214-22 (89743)
ಸಹಭೋಜನಸಂಬದ್ಧೈಃ ಸತ್ಕಾರೈರ್ವಿವಿಧೈರಪಿ।
ಸಹಾಯಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಶಸ್ತ್ರಮುದ್ಧರೇತ್॥ 13-214-23 (89744)
ವ್ಯೂಢಾನೀಕೇ ಯಥಾ ಸಾಸ್ತ್ರಂ ಸೇನಯೋರುಭಯೋರಪಿ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಪೂರ್ಣೇ ಪದಾತಿಬಲಸಂಕುಲೇ।
ಚಾಮರಚ್ಛತ್ರಶಬಲೇ ಧ್ವಜಚರ್ಮಾಯುಧೋಜ್ಜ್ವಲೇ॥ 13-214-24 (89745)
ಶಕ್ತಿತೋಮರಕುಂತಾಸಿಶೂಲಮುದ್ಗರಪಾಣಿಭಿಃ।
ಕೂಟಮುದ್ಗರಚಾಪೇಷು ಮುಸುಂಠೀಜುಷ್ಟಮುಷ್ಟಿಭಿಃ॥ 13-214-25 (89746)
ಭಿಂಡಿಪಾಲಗದಾಚಕ್ರಪ್ರಾಸಕರ್ಪಟಧಾರಿಭಿಃ।
ನಾನಾಪ್ರಹರಣೈರ್ಯೋಧೈಃ ಸೇನಯೋರುಭಯೋರಪಿ।
ಯುದ್ಧಶೌಂಡೈಃ ಪ್ರಗರ್ಜದ್ಭಿರ್ವೃಷೇಷು ವೃಷಭೈರಿವ॥ 13-214-26 (89747)
ಶಂಖದುಂದುಭಿನಾದೇನ ನಾನಾತೂರ್ಯರವೇಣ ಚ।
ಹಯಹೇಷಿತಶಬ್ದೇನ ಕುಂಜರಾಣಾಂ ತು ಬೃಂಹಿತೈಃ॥ 13-214-27 (89748)
ಯೋಧಾನಾಂ ಸಿಂಹನಾದೈಶ್ಚ ಘಂಟಾನಾಂ ಶಿಂಜಿತಸ್ವನೈಃ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿದಿಶಶ್ಚೈವ ಸಮಂತಾದ್ಬಧಿರೀಕೃತಾಃ॥ 13-214-28 (89749)
ಗ್ರೀಷ್ಮಾಂತೇಷ್ವಿವ ಗರ್ಜದ್ಭಿರ್ನಭಶೀವ ಬಲಾಹಕೈಃ।
ರಥನೇಮಿಖುರೋದ್ಧೂತೈರರುಣೈ ರಣರೇಣುಭಿಃ।
ಕಪಿಲಾಭಿರಿವಾಕಾಶೇ ಛಾದ್ಯಮಾನೇ ಸಮಂತತಃ॥ 13-214-29 (89750)
ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಶಸ್ತ್ರಸಂಪಾತೇ ಯೋಧಾನಾಂ ತತ್ರ ಸೇನಯೋಃ।
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಹಾರಕ್ಷತಜಂ ರಕ್ತಚಂದನಸನ್ನಿಭಂ॥ 13-214-30 (89751)
ತೇಷಾಮಸ್ರಾಣಿ ಗಾತ್ರೇಭ್ಯ ಸ್ರವಂತೇ ರಣಮೂರ್ಧನಿ।
ಪಲಾಶಾಶೋಕಪುಷ್ಪಾಣಾಂ ಜಂಗಮಾ ಇವ ರಾಶಯಃ॥ 13-214-31 (89752)
ರಣೇ ಸಮಭಿವರ್ತಂತ ಉದ್ಯತಾಯುಧಪಾಣಯಃ।
ಶೋಭಮಾನಾ ರಣೇ ಶೂರಾ ಆಹ್ವಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-214-32 (89753)
ಹನ್ಯಮಾನೇಷ್ವಭಿಘ್ನತ್ಸು ಶೂರೇಷು ರಣಸಂಕಟೇ।
ಪೃಷ್ಠಂ ದತ್ತ್ವಾ ಚ ಯೇ ತತ್ರ ನಾಯಕಸ್ಯ ನರಾಧಮಾಃ॥ 13-214-33 (89754)
ಅನಾಹತಾ ನಿವರ್ತಂತೇ ನಾಯಕೇ ಚಾಪ್ಯನೀಪ್ಸತಿ।
ತೇ ದುಷ್ಕೃತಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ನಾಯಕಸ್ಯಾಖಿಲಂ ನರಾಃ।
ಯಚ್ಚಾಸ್ತಿ ಸುಕೃತಂ ತೇಷಾಂ ಯುಜ್ಯತೇ ತೇನ ನಾಯಕಃ॥ 13-214-34 (89755)
ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ಯೇಽಪಿ ನರಾ ವಿದುಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇಷು ನ ಯುಧ್ಯಂತೇ ಭೃತ್ಯಾಶ್ಚೈವಾನುರೂಪತಃ।
ನರಕಂ ಯಾಂತಿ ತೇ ಘೋರಂ ಭರ್ತೃಪಿಂಡಾಪಹಾರಿಣಇಃ॥ 13-214-35 (89756)
ಯಸ್ತು ಪ್ರಾಣಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರವಿಶೇದುದ್ಯತಾಯುಧಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮಮಗ್ನಿಪ್ರತಿಮಂ ಪತಹ್ಗ ಇವ ನಿರ್ಭಯಃ।
ಸ್ವರ್ಗಮಾವಿಶತೇ ಪ್ರೇತ್ಯ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋಧಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಂ॥ 13-214-36 (89757)
ಆವಿಷ್ಟಶ್ಚೈವ ಸತ್ತ್ವೇನ ಸಘೃಣೋ ಜಾಯತೇ ನರಃ।
ಪ್ರಹಾರೈರ್ನಂದಯೇದ್ದೇವಿ ಸತ್ವೇನಾಧಿಷ್ಠಿತೋ ಹಿ ಸಃ।
ಪ್ರಹಾರವ್ಯಥಿತಶ್ಚೈವ ನ ವೈಕ್ಲಬ್ಯಮುಪೈತಿ ಸಃ॥ 13-214-37 (89758)
ಯಸ್ತು ಸ್ವಂ ನಾಯಕಂ ರಕ್ಷೇದತಿಘೋರೇ ರಣಾಂಕಣೇ।
ತಾಪಯನ್ನರಿಸೈನ್ಯಾನಿ ಸಿಂಹೋ ಮೃಗಗಣಾನಿವ।
ಆದಿತ್ಯ ಇವ ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯೋ ರಣಾಜಿರೇ॥ 13-214-38 (89759)
ನಿರ್ದಯೋ ಯಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪ್ರಹರನ್ನುದ್ಯತಾಯುಧಃ।
ಯಜತೇ ಸ ತು ಪೂತಾತ್ಮಾ ಸಂಗ್ರಾಮೇಣ ಮಹಾಕ್ರತುಂ॥ 13-214-39 (89760)
ಚರ್ಮ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನಂ ತಸ್ಯ ದಂತಕಾಷ್ಠಂ ಧನುಃ ಸ್ಮೃತಂ।
ರಥೋ ವೇದಿರ್ಧ್ವಜೋ ಯೂಪಃ ಕುಶಾಶ್ಚ ರಥರಶ್ಮಯಃ॥ 13-214-40 (89761)
ಮಾನೋ ದರ್ಪಸ್ತ್ವಹಂಕಾರಸ್ತ್ರಯಸ್ತ್ರೇತಾಗ್ನಯಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಪ್ರಮೋದಸ್ಚ ಸ್ರುವಸ್ತಸ್ಯ ಉಪಾಧ್ಯಾಯೋ ಹಿ ಸಾರಥಿಃ॥ 13-214-41 (89762)
ಸ್ರುಗ್ಭಾಂಡಂ ಚಾಪಿ ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಯಜ್ಞೋಪಕರಣಾನಿ ಚ।
ಆಯುಧಾನ್ಯಸ್ಯ ತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಿಧಃ ಸಾಯಕಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-214-42 (89763)
ಸ್ವೇದಸ್ರವಶ್ಚ ಗಾತ್ರೇಭ್ಯಃ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ತಸ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಃ।
ಪುರೋಡಾಶಾ ನೃಶೀರ್ಷಾಣಿ ರುಧಿರಂ ಚಾಹುತಿಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ತೂಣಾಶ್ಚೈವ ಚರುರ್ಜ್ಞೇಯಾ ವಸೋರ್ಧಾರಾ ವಸಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-214-43 (89764)
ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಭೂತಸಂಘಾಶ್ಚ ತಸ್ಮಿನ್ಯಜ್ಞೇ ದ್ವಿಜತಯಃ।
ತೇಷಾಂ ಭಕ್ಷಾನ್ನಪಾನಾನಿ ಹತಾ ನೃಗಜವಾಜಿನಃ।
ಭುಂಜತೇ ತೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ಯತಾ ಯಜ್ಞೇ ಕಿಮಿಚ್ಛತಿ॥ 13-214-44 (89765)
ನಿಹತಾನಾಂ ತು ಯೋಧಾನಾಂ ವಸ್ತ್ರಾಭರಣಭೂಷಣಂ।
ಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ಸುವರ್ಣಂ ಚ ಯದ್ವೈ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾ॥ 13-214-45 (89766)
ಯಸ್ತತ್ರ ಹನ್ಯತೇ ದೇವಿ ಗಜಸ್ಕಂಧಗತೋ ನರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮವಾಪ್ನೋತಿ ರಣೇಷ್ವಭಿಮುಖೋ ಹತಃ॥ 13-214-46 (89767)
ರಥಮಧ್ಯಗತೋ ವಾಽಪಿ ಹಯಪೃಷ್ಠಗತೋಪಿ ವಾ।
ಹನ್ಯತೇ ಯಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಶಕ್ರಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-214-47 (89768)
ಸ್ವರ್ಗೇ ಹತಾಃ ಪ್ರಪೂಜ್ಯತೇ ಹಂತಾ ತ್ವತ್ರೈವ ಪೂಜ್ಯತೇ।
ದ್ವಾವೇತೌ ಸುಖಮೇಧೇತೇ ಹಂತಾ ಯಶ್ಚೈವ ಹನ್ಯತೇ॥ 13-214-48 (89769)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಗ್ರಾಮಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಮಭೀತವತ್॥ 13-214-49 (89770)
ನಿರ್ಭಯೋ ಯಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪ್ರಹರೇದುದ್ಯತಾಯುಧಃ।
ಯಥಾ ನದೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾನಿ ಮಹೋದಧಿಂ॥ 13-214-50 (89771)
ತಥಾ ಸರ್ವೇ ನ ಸಂದೇಹೋ ಧರ್ಮಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಂ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ರಾಜಧರ್ಮೇಣ ಆಚಾರವಿನಯಸ್ತಥಾ॥ 13-214-51 (89772)
ವೇದೋಕ್ತಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಧರ್ಮಾಃ ಪಾಷಂಡೇಷು ಚ ಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ತಥೈವ ಮಾನುಷಾ ಧರ್ಮಾ ಧರ್ಮಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ತಥೇತರೇ॥ 13-214-52 (89773)
ದೇಶಜಾತಿಕುಲಾನಾಂ ಚ ಗ್ರಾಮಧರ್ಮಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಯೇ ಧರ್ಮಾಃ ಪಾರ್ವತೀಯೇಷು ಯೇ ಧರ್ಮಾಃ ಪತ್ತನಾದಿಷು।
ತೇಷಾಂ ಪೂರ್ವಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಪರಿರಕ್ಷಣಂ॥ 13-214-53 (89774)
ಧರ್ಮ ಏವ ಹತೋ ಹಂತಿ ಧರ್ಮೋ ರಕ್ಷತಿ ರಕ್ಷಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮೋ ನ ಹಂತವ್ಯಃ ಪಾರ್ಥಿವೇನ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-214-54 (89775)
ಪ್ರಜಾಃ ಪಾಲಯತೇ ಯತ್ರ ಧರ್ಮೇಣ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಷಟ್ಕರ್ಮನಿರತಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಪಿತೃದೇವತಾಃ॥ 13-214-55 (89776)
ನೈವ ತಸ್ಮಿನ್ನನಾವೃಷ್ಟಿರ್ನ ರೋಗಾ ನಾಪ್ಯುಪದ್ರವಾಃ।
ಧರ್ಮಶೀಲಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತೇ ನೃಪೇ॥ 13-214-56 (89777)
ಏಷ್ಟವ್ಯಃ ಸತತಂ ದೇವಿ ಯುಕ್ತಾಚಾರೋ ನರಾಧಿಪಃ।
ಛಿದ್ರಜ್ಞಶ್ಚೈವ ಶತ್ರೂಣಾಮಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್॥ 13-214-57 (89778)
ಶೂದ್ರಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಬಹವೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ಬಹುವಿನಾಶಕಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಮಾದಂ ಸುಶ್ರೋಣಿ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಪಂಡಿತೋ ನೃಪಃ॥ 13-214-58 (89779)
ತೇಷು ಮಿತ್ರೇಷು ತ್ಯಕ್ತೇಷು ತಥಾ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಹಸ್ತಿಷು।
ವಿಸ್ರಂಭೋ ನೋಪಗಂತವ್ಯಃ ಸ್ನಾನಪಾನೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-214-59 (89780)
ರಾಜ್ಞೋ ವಲ್ಲಭತಾಮೇತಿ ಕುಲಂ ಭಾವಯತೇ ಸ್ವಕಂ।
ಯಸ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಕೃತೇ ತಥಾ।
ಬಂದೀಗ್ರಹಾಯ ಮಿತ್ರಾರ್ಥೇ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಜತಿ ದುಸ್ತ್ಯಜಾನ್॥ 13-214-60 (89781)
ಸರ್ವಕಾಮದುಘಾಂ ಧೇನುಂ ಧರಣೀಂ ಲೋಕಧಾರಿಣೀಂ।
ಸಮುದ್ರಾಂತಾಂ ವರಾರೋಹೇ ಸಶೈಲವನಕಾನನಾಂ॥ 13-214-61 (89782)
ದದ್ಯಾದ್ದೇವಿ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ವಸುಪೂರ್ಣಾಂ ವಸುಂಧರಾಂ।
ನ ತತ್ಸಮಂ ವರಾರೋಹೇ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗೀ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-214-62 (89783)
ಸಹಸ್ರಮಪಿ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಯಜತೇ ಚ ಯತರ್ದ್ಧಿಮಾನ್।
ಯಜ್ಞೈಸ್ತಸ್ಯ ಕಿಮಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗಃ ಸುದುಷ್ಕರಃ॥ 13-214-63 (89784)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಪ್ರಾಣಯಜ್ಞೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಏವಂ ಸಂಗ್ರಾಮಯಜ್ಞಾಸ್ತೇ ಯಥಾರ್ಥಂ ಸಮುದಾಹೃತಾಃ॥ ॥ 13-214-64 (89785)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 214 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 215
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.215. ಅಧ್ಯಾಯಃ 215
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಞಾಂ ಮೃಗಯಾಯಾಂ ಮೃಗಹಿಂಸಾಯಾ ಧರ್ಮತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಪ್ರಶೋ ಸನಪೂರ್ವಕಂ ತೇಷಾಭದಂಡ್ಯತ್ವಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಸಾಮಾನ್ಯೇನ ರಾಜಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಮೃಗಯಾತ್ರಾಂ ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತಾಂ ಧರ್ಮಿಚಾರಿಣಿ।
ಮೃಗಾನ್ಹತ್ವಾ ಮಹೀಪಾಲೋ ಯಥಾ ಪಾಪೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-215-1 (89786)
ನಿರ್ಮಾನುಷಾಮಿಮಾಂ ಸರ್ವೇ ಮೃಗಾ ಇಚ್ಛಂತಿ ಮೇದಿನೀಂ।
ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಚ ಸಸ್ಯಾನಿ ಶಾಸಿತವ್ಯಾ ನೃಪೇಣ ತೇ॥ 13-215-2 (89787)
ದುಷ್ಟಾನಾಂ ಶಾಸನಂ ಧರ್ಮಃ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಕರ್ತವ್ಯಂ ಭೂಮಿಪಾಲೇನ ನಿತ್ಯಂ ಕಾರ್ಯೇಷು ಚಾರ್ಜವಂ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಮೃಗಾಶ್ಚ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸ್ವಯಂ ನೃಪತಿನಾ ಹತಾಃ॥ 13-215-3 (89788)
ಯಥಾ ಗಾವೋ ಹ್ಯಗೋಪಾಲಾಸ್ತಥಾ ರಾಷ್ಟ್ರಮನಾಯಕಂ।
ತಸ್ಮಾದಂಶಾಸ್ತು ದೇವಾನಾಂ ಗಂಧರ್ವೋರಗರಕ್ಷಸಾಂ।
ರಾಜ್ಯೇ ನಿಯುಕ್ತಾ ರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ಪ್ರಜಾಪಾಲನಕಾರಣಾತ್॥ 13-215-4 (89789)
ಅಶಿಷ್ಟಶಾಸನೇ ಚೈವ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನೇ।
ತೇಷಾಂ ಚರ್ಯಾಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶ್ರೂಯತಾಮನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-215-5 (89790)
ಯಥಾ ಪ್ರಚರತಾಂ ತೇಷಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಯಶಸ್ವಿನಾಂ।
ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಧರ್ಮೋ ಧನಂ ಚೈವ ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ॥ 13-215-6 (89791)
ನೃಪಾಣಾಂ ಪೂರ್ವಮೇವಾಯಂ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರ।
ಸಭಾಪ್ರಪಾತಟಾಕಾನಿ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾವಸಥಾಶ್ಚೈವ ಕರ್ತವ್ಯಾ ನೃಪಸತ್ತಮೈಃ॥ 13-215-7 (89792)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನಾ ಇವಾಗ್ನಯಃ।
ಕುಲಮುತ್ಸಾದಯೇಯುಸ್ತೇ ಕ್ರೋಧಾವಿಷ್ಟಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-215-8 (89793)
ಧ್ಮಾಯಮಾನೋ ಯತಾ ಹ್ಯಗ್ನಿರ್ನಿರ್ದಹೇತ್ಸರ್ವಮಿಂಧನಂ।
ತಥಾ ಕ್ರೋಧಾಗ್ನಿನಾ ವಿಪ್ರಾ ದಹೇಯುಃ ಪೃಥಿವೀಮಿಮಾಂ।
ನ ಹಿ ವಿಪ್ರೇಷು ಕ್ರುದ್ಧೇಷು ರಾಜ್ಯಂ ಭುಂಜಂತಿ ಭೂಮಿಪಾಃ॥ 13-215-9 (89794)
ಪರಿಭೂಯ ದ್ವಿಜಾನ್ಮೋಹಾದ್ವಾತಾಪಿನಹುಷಾದಯಃ।
ಸಬಂಧುಮಿತ್ರಾ ನಷ್ಟಾಸ್ತೇ ದಗ್ಧಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮನ್ಯುಭಿಃ।
ಶರೀರಂ ಚಾಪಿ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಕೃತಂ ಭಗನಿರಂತರಂ॥ 13-215-10 (89795)
ತತೋ ದೇವಗಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಇಂದ್ರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮಹಾಮುನಿಂ।
ಪ್ರಸಾದಂ ಕಾರಯಾಮಾಸುಃ ಪ್ರಣಾಸಸ್ತುತಿವಂದನೈಃ॥ 13-215-11 (89796)
ತೇನ ಪ್ರೀತೇನ ಸುಶ್ರೋಣಿ ಗೌತಮೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತಚ್ಛರೀರಂ ತು ಶಕ್ರಸ್ಯ ಸಹಸ್ರಭಗಚಿಹ್ನಿತಂ।
ಕೃತಂ ನೇತ್ರಸಹಸ್ರೇಣ ಕ್ಷಣೇನೈವ ನಿರಂತರಂ॥ 13-215-12 (89797)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಮೇಷಸ್ಯ ವೃಷಣೌ ಗೌತಮೇನಾಭಿಮಂತ್ರಿತೌ।
ಇಂದ್ರಸ್ಯ ವೃಷಣೌ ಭೂತ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವೈ ಶ್ಲೇಷಮಾಗತೌ॥ 13-215-13 (89798)
ಏವಂ ವಿಪ್ರೇಷು ಕ್ರುದ್ಧೇಷು ದೇವರಾಜಃ ಶತಕ್ರತುಃ।
ಅಶಕ್ತಃ ಶಾಸಿತುಂ ರಾಜ್ಯಂ ಕಿಂಪುನರ್ಮಾನುಷಾ ಭುವಿ॥ 13-215-14 (89799)
ಕ್ರೋಧಾವಿಷ್ಟೋ ದಹೇದ್ವಿಪ್ರಃ ಶುಷ್ಕೇಂಧನಮಿವಾನಲಃ।
ಭಸ್ಮೀಕೃತ್ಯ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಸೃಜೇದನ್ಯಜ್ಜಗತ್ಪುನಃ॥ 13-215-15 (89800)
ಅದೇವಾನಪಿ ದೇವಾನ್ಸ ಕುರ್ಯಾದ್ದೇವಾನದೇವತಾಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನೋತ್ಪಾದಯೇನ್ಮನ್ಯುಂ ಮನ್ಯುಪ್ರಹರಣಾ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-215-16 (89801)
ಮಹತ್ಸ್ವಪ್ಯಪರಾಧೇಷು ಶಾಸನಂ ನಾರ್ಹತಿ ದ್ವಿಜಃ।
ನ ಚ ಶಸ್ತ್ರನಿಪಾತಾನಿ ನ ಚ ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯೋಜನಂ।
ದೃಶ್ಯತೇ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಮಾನಾಮನಿಂದಿತೇ॥ 13-215-17 (89802)
ಕ್ರೋಧಾಶ್ಚ ವಿಪುಲಾ ಘೋರಾಃ ಪ್ರಸಾದಾಶ್ಚಾಪ್ಯನುತ್ತಮಾಃ।
ತಸ್ಮಾನ್ನೋತ್ಪಾದಯೇತ್ಕ್ರೋಧಂ ನಿತ್ಯಂ ಪೂಜ್ಯಾ ದ್ವಿಜಾತಯಃ॥ 13-215-18 (89803)
ದೃಶ್ಯತೇ ನ ಸ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ಭೂತೇ ವಾಽಥ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಕ್ರುದ್ಧೇಷು ಯೋ ವೈ ವಿಪ್ರೇಷು ರಾಜ್ಯಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನರಾಧಿಪಃ॥ 13-215-19 (89804)
ನ ಚೈವಾಪಹಸೇದ್ವಿಪ್ರಾನ್ನಿ ಚೈವೋಪಾಲಭೇಚ್ಚ ತಾನ್।
ಕಾಲಮಾಸಾದ್ಯ ಕುಪ್ಯೇಚ್ಚ ಕಾಲೇ ಕುರ್ಯಾದನುಗ್ರಹಂ॥ 13-215-20 (89805)
ಸಂಪ್ರಹಾಸಶ್ಚ ಭೃತ್ಯೇಷು ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ನರಾಧಿಪೈಃ।
ಲಘುತ್ವಂ ಚೈವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಆಜ್ಞಾ ಚಾಸ್ಯ ನಿವರ್ತತೇ॥ 13-215-21 (89806)
ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ಸಂಪ್ರಹಾಸೇನ ಪಾರ್ಥಿವಃ ಪರಿಭೂಯತೇ।
ಅಯಾಚ್ಯಾನಿ ಚ ಯಾಚಂತಿ ಅವಕ್ತವ್ಯಂ ಬ್ರುವಂತಿ ಚ॥ 13-215-22 (89807)
ಪೂರ್ವಮಪ್ಯರ್ಪಿತೈರ್ಲೋಭೈಃ ಪರಿತೋಷಂ ನ ಯಾಂತಿ ತೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ಭೃತ್ಯೇಷು ನೃಪತಿಃ ಸಂಪ್ರಹಾಸಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-215-23 (89808)
ನ ವಿಶ್ವಸೇದವಿಶ್ವಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನಾತಿವಿಶ್ವಸೇತ್।
ಸಗೋತ್ರೇಷು ವಿಶೇಷೇಣ ಸರ್ವೋಪಾಯೈರ್ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 13-215-24 (89809)
ವಿಶ್ವಾಸಾದ್ಭಯಮುತ್ಪನ್ನಂ ಹನ್ಯಾದ್ವೃಕ್ಷಮಿವಾಶನಿಃ।
ಪ್ರಮಾದಾದ್ಧನ್ಯತೇ ರಾಜಾ ಲೋಭೇನ ಚ ವಶೀಕೃತಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಮಾದಂ ಲೋಭಂ ಚ ನ ಚ ಕುರ್ಯಾನ್ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 13-215-25 (89810)
ಭಯಾರ್ತಾನಾಂ ಭಯತ್ರಾತಾ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್।
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿಶೇಷಜ್ಞೋ ನಿತ್ಯಂ ರಾಷ್ಟ್ರಹಿತೇ ರತಃ॥ 13-215-26 (89811)
ಸತ್ಯಸಂಧಃ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜ್ಯೇ ಪ್ರಜಾಪಾಲನತತ್ಪರಃ।
ಅಲುಬ್ಧೋ ನ್ಯಾಯವಾದೀ ಚ ಷಡ್ಭಾಗಮುಪಜೀವತಿ॥ 13-215-27 (89812)
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಸರ್ವಂ ಧರ್ಮೇಣ ಪಶ್ಯತಿ।
ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರೇಷು ದಯಾಂ ಕುರ್ಯಾದಕಾರ್ಯೇ ನ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-215-28 (89813)
ಯೇ ಚೈವೈನಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಯೇ ಚ ನಿಂದಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ಶತ್ರುಂ ಚ ಮಿತ್ರವತ್ಪಶ್ಯೇದಪರಾಧವಿವರ್ಜಿತಂ। 13-215-29 (89814)
ಅಪರಾಧಾನುರೂಪೇಣ ದುಷ್ಟಂ ದಂಡೇನ ಶಾಸಯೇತ್।
ಧರ್ಮಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತತ್ರ ಯತ್ರ ದಂಡರುಚಿರ್ನೃಪಃ।
ನ ಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯತೇ ತತ್ರ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಕ್ಷಮಾನ್ವಿತಃ॥ 13-215-30 (89815)
ಅಶಿಷ್ಟಶಾಸನಂ ಧರ್ಮಃ ಶಿಷ್ಟಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ವಧ್ಯಾಂಶ್ಚ ಘಾತಯೇದ್ಯಸ್ತು ಅವಧ್ಯಾನಪರಿರಕ್ಷತಿ॥ 13-215-31 (89816)
ಅವಧ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗಾವೋ ದೂತಾಶ್ಚೈವ ಪಿತಾ ತಥಾ।
ವಿದ್ಯಾಂ ಗ್ರಾಹಯತೇ ಯಶ್ಚ ಯೇ ಚ ಪೂರ್ವೋಪಕಾರಿಣಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ನ ಹಂತವ್ಯಾ ಯಚ್ಚ ಸರ್ವಾತಿಥಿರ್ನರಃ॥ 13-215-32 (89817)
ಧರಣೀಂ ಗಾಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಚ ಸಿದ್ಧಾನ್ನಂ ಚ ತಿಲಾನ್ಘೃತಂ।
ದದನ್ನಿತ್ಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ಮುಚ್ಯತೇ ರಾಜಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್॥ 13-215-33 (89818)
ಏವಂ ಚರತಿ ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ರಾಜಾ ರಾಷ್ಟ್ರಹಿತೇ ರತಃ।
ತಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಧನಂ ಧರ್ಮೋ ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ।
ನ ಚ ಪಾಪೈರ್ನ ಚಾನರ್ಥೈರ್ಯುಜ್ಯತೇ ಸ ನರಾಧಿಪಃ॥ 13-215-34 (89819)
ಷಡ್ಭಾಗಮುಪಭುಂಜಾನಃ ಪ್ರಜಾ ರಾಜಾ ನ ರಕ್ಷತಿ।
ಸ್ವಚಕ್ರಪರಚಕ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಧರ್ಮೈರ್ವಾ ವಿಕ್ರಮೇಣ ವಾ॥ 13-215-35 (89820)
ನಿರುದ್ಯೋಗೋ ನೃಪೋ ಯಶ್ಚ ಪರರಾಷ್ಟ್ರನಿಘಾತನೇ।
ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಂ ನಿಷ್ಪ್ರತಾಪಸ್ಯ ಪರಚಕ್ರೇಣ ಹನ್ಯತೇ॥ 13-215-36 (89821)
ಯತ್ಪಾಪಂ ಸಕಲಂ ರಾಜಾ ಹತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥
ಮಾತುಲಂ ಭಾಗಿನೇಯಂ ವಾ ಮಾತರಂ ಶ್ವಶುರಂ ಗುರುಂ। 13-215-37 (89822)
ಪಿತರಂ ವರ್ಜಯಿತ್ವೈಕಂ ಹನ್ಯಾದ್ಧಾತಕಮಾಗತಂ॥ 13-215-38 (89823)
ಸ್ವಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಯುದ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಯೋ ಹತಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪರಚಕ್ರೇಣ ಶ್ರೂಯತಾಂ ತಸ್ಯ ಯಾ ಗತಿಃ॥ 13-215-39 (89824)
ವಿಮಾನೇನ ವರಾರೋಹೇ ಅಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಃ।
ಶಕ್ರಲೋಕಮಿತೋ ಯಾತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನಿಹತೋ ನೃಪಃ॥ 13-215-40 (89825)
ಯಾವಂತೋ ರೋಮಕೂಪಾಃ ಸ್ಯುಸ್ತಸ್ಯ ಗಾತ್ರೇಷು ಸುಂದರಿ।
ತಾವದ್ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶಕ್ರಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-215-41 (89826)
ಯದಿ ವೈ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಕದಾಚಿದುಪಪದ್ಯತೇ।
ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಮಾತ್ರೋ ವಾ ಭೂಯೋ ಭವತಿ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-215-42 (89827)
ತಸ್ಮಾದ್ಯತ್ನೇನ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಪರಿಪಾಲನಂ।
ವ್ಯವಹಾರಾಶ್ಚ ಚಾರಶ್ಚ ಸತತಂ ಸತ್ಯಸಂಧತಾ॥ 13-215-43 (89828)
ಅಪ್ರಮಾದಃ ಪ್ರಮೋದಶ್ಚ ವ್ಯವಸಾಯೇಽಪ್ಯಚಂಡತಾ।
ಭರಣಂ ಚೈವ ಭೃತ್ಯಾನಾಂ ವಾಹನಾನಾಂ ಚ ಪೋಷಣಂ॥ 13-215-44 (89829)
ಯೋಧಾನಾಂ ಚೈವ ಸತ್ಕಾರಃ ಕೃತೇ ಕರ್ಮಣ್ಯಮೋಘತಾ।
ಶ್ರೇಯ ಏವ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಮಿಹ ಚೈವ ಪರತ್ರ ಚ॥ ॥ 13-215-45 (89830)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 215 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-215-23 ಪೂರ್ವಮಪ್ಯುಚಿತೈರ್ಲಾಭೈರಿತಿ ಠ.ಪಾಠಃ॥ 7-215-30 ನಾಧರ್ಮೋ ವಿದ್ಯತೇ ತತ್ರೇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-215-31 ಯೋ ಘಾತಯೇತ್ ತಸ್ಯಾಶಿಷ್ಟಶಾಸನಂ ಧರ್ಮಂ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 216
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.216. ಅಧ್ಯಾಯಃ 216
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ತ್ರಿವರ್ಗನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಪಶವಃ ಪಶುಬಂಧೇಷು ಯೇ ಹನ್ಯಂತೇಽಧ್ವರೇಷು ಚ।
ಯೂಪೇ ನಿಬಧ್ಯ ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಮಂತ್ರಾಹುತಿವಿಪೂತಾಸ್ತೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಯಾಂತಿ ಯಶಸ್ವಿನಿ॥ 13-216-1 (89831)
ತರ್ಪಿತಾ ಯಜ್ಞಭಾಗೇಷು ತೇಷಾಂ ಮಾಂಸೈರ್ವರಾನನೇ।
ಅಗ್ನಯಸ್ತ್ರಿದಶಾಶ್ಚೈವ ಲೋಕಪಾಲಾ ಮಹೇಶ್ವರಾಃ। 13-216-2 (89832)
ತೇಷು ತುಷ್ಟೇಷು ಜಾಯೇತ ಯಸ್ಯ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ।
ತೇನ ಸಂಯುಜ್ಯತೇ ದೇವಿ ಯಜಮಾನೋ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-216-3 (89833)
ಸಪತ್ನೀಕಃ ಸಪುತ್ರಶ್ಚಿ ಪಿತ್ರಾ ಚ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಯೇ ತತ್ರ ದೀಕ್ಷಿತಾ ದೇವಿ ಸರ್ವೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪ್ರಯಾಂತಿ ತೇ॥ 13-216-4 (89834)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-216-5 (89835)
ಉಮೋವಾಚ। 13-216-6x (7489)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ಮಹಾದ್ಯುತೇ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ವೃತ್ತಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗೃಹಮೇಧಿನಾಂ॥ 13-216-6 (89836)
ಕೀದೃಶಂ ಚರಿತಂ ತೇಷಾಂ ತ್ರಿವರ್ಗಸಹಿತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಪ್ರತ್ಯಾಯತಿಃ ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ಜೀವನಾರ್ಥಮುದಾಹೃತಂ॥ 13-216-7 (89837)
ವರ್ತಮಾನಾಃ ಕಥಂ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸೇನ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ಮಾನದಃ॥ 13-216-8 (89838)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-216-9x (7490)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಽಸಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಪ್ರಾಯಶೋ ಲೋಕಸದ್ವೃತ್ತಮಿಷ್ಯತೇ ಗೃಹವಾಸಿನಾಂ॥ 13-216-9 (89839)
ತೇಷಾಂ ಸಂರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ರಾಜಾನಃ ಸಂಸ್ಕೃತಾ ಭುವಿ।
ಸರ್ವೇಷಾಮಥ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ಸಾಮಾನ್ಯತಃ ಶೃಣುಃ॥ 13-216-10 (89840)
ವಿದ್ಯಾ ವಾರ್ತಾ ಚ ಸೇವಾ ಚ ಕಾರುತ್ವಂ ನಾಟ್ಯತಾ ತಥಾ।
ಇತ್ಯತೇ ಜೀವನಾರ್ಥಾಯ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ವಿಹಿತಾಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-216-11 (89841)
ಅಪಿ ಜನ್ಮಫಲಂ ತಾವನ್ಮಾನುಷಾಣಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ವಿಹಿತಂ ತತ್ಸ್ವವೃತ್ತೇನ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಸಮಾಹಿತಾಃ॥ 13-216-12 (89842)
ಕರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರಂ ಹಿ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಸುಖದುಃಖಯುತಾಃ ಪರೇ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ತಸ್ಮಾನ್ಮಾನುಷ್ಯೇ ವೃತ್ತಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-216-13 (89843)
ವಿದ್ಯಾಯೋಗಸ್ತು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪೂರ್ವಮೇವ ವಿಧೀಯತೇ।
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಂ ವಿಜಾನಂತಿ ವಿದ್ಯಯಾ ದೇವಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 13-216-14 (89844)
ವಿದ್ಯಯಾ ಸ್ಫೀಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಾತ್ತತ್ವನಿದರ್ಶನಂ।
ದೃಷ್ಟತತ್ವೋ ವಿನೀತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಾರ್ಥಸ್ಯ ಚ ಭಾಜನಂ॥ 13-216-15 (89845)
ಶಕ್ಯಂ ವಿದ್ಯಾವಿನೀತೇನ ಲೋಕೇ ಸಂಜೀವನಂ ಶುಭಂ॥ 13-216-16 (89846)
ಆತ್ಮಾನಂ ವಿದ್ಯಯಾ ತಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವಂ ವೃತ್ವಾ ತು ಭಾಜನಂ।
ವಶ್ಯೇಂದ್ರಿಯೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ಭೂತಾತ್ಮಾನಂ ತು ಭಾವಯೇತ್।
ಭಾವಯಿತ್ವಾ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪೂಜನೀಯಃ ಸತಾಮಪಿ॥ 13-216-17 (89847)
ಕುಲಾನುವೃತ್ತಂ ವೃತ್ತಂ ವಾ ಪೂರ್ವಮಾತ್ಮಾ ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್।
ಇತ್ಯೇತತ್ಕುಲವಾಸಾಯ ದಾನಕರ್ಮ ಯಥಾ ಪುರಾ॥ 13-216-18 (89848)
ಯದಿ ಚೇದ್ವಿದ್ಯಯಾ ಚೈವ ವೃತ್ತಿಂ ಕಾಂಕ್ಷೇದಥಾತ್ಮನಃ।
ರಾಜವಿದ್ಯಾನುವಾದೇಽಪಿ ಲೋಕವಿದ್ಯಾಮಥಾಪಿ ವಾ।
ತೀರ್ಥತಶ್ಚಾಪಿ ಗೃಹ್ಣೀಯಾಚ್ಛುಶ್ರೂಷಾದಿಗುಣೈರ್ಯುತಃ॥ 13-216-19 (89849)
ಗ್ರಂಥತಶ್ಚಾರ್ಥತಶ್ಚೈವ ದೃಢಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಪ್ರಯತ್ನತಃ।
ಏವಂ ವಿದ್ಯಾಫಲಂ ದೇವಿ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನಾನ್ಯಥಾ ನರಃ।
ನ್ಯಾಯಾದ್ವಿದ್ಯಾಫಲಾನೀಚ್ಛೇದಧರ್ಮಂ ತತ್ರ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-216-20 (89850)
ಯದಿಚ್ಛೇದ್ವಾರ್ತಯಾ ವೃತ್ತಿಂ ಕಾಂಕ್ಷೇತ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಜಲೋಪಪನ್ನೇ ಚ ತದ್ಯೋಗ್ಯಾಂ ಕೃಷಿಮಾಚರೇತ್॥ 13-216-21 (89851)
ವಾಣಿಜ್ಯಂ ವಾ ಯಥಾಕಾಲಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತದ್ದೇಶಯೋಗತಃ।
ಮೂಲ್ಯಮರ್ಥಂ ಪ್ರಯಾಸಂ ಚ ವಿಚಾರ್ಯೈವ ವ್ಯಯೋದಯೌ॥ 13-216-22 (89852)
ಪಶುಸಂಜೀವನಂ ಚೈವ ದಶ ಗಾಃ ಪೋಷಯೇದ್ಧ್ರುವಂ।
ಬಹುಪ್ರಕಾರಾ ಬಹವಃ ಪಶವಸ್ತಸ್ಯ ಸಾಧಕಾಃ॥ 13-216-23 (89853)
ಯಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸೇವಯಾ ವೃತ್ತಿಂ ಕಾಂಕ್ಷೇತ ಮತಿಮಾನ್ನರಃ।
ಯತಾತ್ಮಾ ಶ್ರವಣೀಯಾನಾಂ ಭವೇದ್ವೈ ಸಂಪ್ರಯೋಜಕಃ॥ 13-216-24 (89854)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ಕರ್ಮಯೋಗಾದ್ವಾ ಬೋಧನಾದ್ವಾ ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್।
ಮಾರ್ಗತಸ್ತು ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತದಾ ತತ್ಸಂಪ್ರಯೋಜಯೇತ್॥ 13-216-25 (89855)
ಯಥಾಯಥಾ ಸು ತುಷ್ಯೇತ ತಥಾ ಸಂತೋಷಯೇತ್ತು ತಂ।
ಅನುಜೀವಿಗುಣೋಪೇತಃ ಕುರ್ಯಾದಾತ್ಮಾರ್ಥಮಾಶ್ರಿತಂ॥ 13-216-26 (89856)
ವಿಪ್ರಿಯಂ ನಾಚರೇತ್ತಸ್ಯ ಏಷಾ ಸೇವಾ ಸಮಾಸತಃ।
ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ಪುರಾ ತೇನ ಗತಿಮನ್ಯಾಂ ನ ಲಕ್ಷಯೇತ್॥ 13-216-27 (89857)
ಕಾರುಕರ್ಮ ಚ ನಾಟ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಾಯಶೋ ನೀಚಯೋನಿಷು।
ತಯೋರಪಿ ಯಥಾಯೋಗಂ ನ್ಯಾಯತಃ ಕರ್ಮವೇತನಂ॥ 13-216-28 (89858)
ಆಜೀವೇಭ್ಯೋಽಪಿ ಸರ್ವಭ್ಯಃ ಸ್ವಾರ್ಜವಾದ್ವೇತನಂ ಹರೇತ್।
ಅನಾರ್ಜವಾದಾಹರತಸ್ತತ್ತು ಪಾಪಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-216-29 (89859)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪೂರ್ವಮಾರಂಭಾಂಶ್ಚಿಂತಯೇನ್ನಯಪೂರ್ವಕಂ।
ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಮುಪಾಯಾಂಶ್ಚ ದೇಶಕಾಲೌ ಚ ಯುಕ್ತಿತಃ।
ಕಾರಣಾನಿ ಪ್ರಯಾಸಂ ಚ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಂ ಚ ಫಲೋದಯಂ॥ 13-216-30 (89860)
ಏವಮಾದೀನಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೈವಾನುಕೂಲತಾಂ।
ಅತಃ ಪರಂ ಸಮಾರಂಭೇದ್ಯತ್ರಾತ್ಮಹಿತಮಾಹಿತಂ॥ 13-216-31 (89861)
ವೃತ್ತಿಮೇವ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತಾಂ ಸದಾ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್।
ದೇವಮಾನುಷವಿಘ್ನೇಭ್ಯೋ ನ ಪುನರ್ಮನ್ಯತೇ ಯಥಾ॥ 13-216-32 (89862)
ಪಾಲಯನ್ವರ್ಧಯನ್ಭುಂಜಂಸ್ತಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ವಿನಾಶಯೇತ್।
ಕ್ಷೀಯತೇ ಗಿರಿಸಂಕಾಶಮಶ್ನತೋ ಹ್ಯನಪೇಕ್ಷಯಾ॥ 13-216-33 (89863)
ಆಜೀವೇಭ್ಯೋ ಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚತುರ್ಧಾ ವಿಭಜೇದ್ಬುಧಃ।
ಧರ್ಮಾಯಾರ್ಥಾಯ ಕಾಮಾಯ ಆಪತ್ಪ್ರಶಮನಾಯ ಚ॥ 13-216-34 (89864)
ಚತುರ್ಷ್ವಪಿ ವಿಭಾಗೇಷು ವಿಧಾನಂ ಶೃಣು ಶೋಭನೇ॥ 13-216-35 (89865)
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಚಾನ್ನದಾನಾರ್ಥಂ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್।
ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾರ್ಥಂ ಪಿತೃಪೂಜಾರ್ಥಮೇವ ಚ॥ 13-216-36 (89866)
ಮೂಲಾರ್ಥಂ ಸನ್ನಿವಾಸಾರ್ಥಂ ಕ್ರಿಯಾನಿತ್ಯೈಶ್ಚಿ ಧಾರ್ಮಿಕೈಃ।
ಏವಮಾದಿಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಸಂತ್ಯಜೇದ್ಧನಂ॥ 13-216-37 (89867)
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇ ಧನಂ ದದ್ಯಾದನವೇಕ್ಷ್ಯ ಫಲೋದಯಂ।
ಐಶ್ವರ್ಯಸ್ಥಾನಲಾಭಾರ್ಥಂ ರಾಜವಾಲ್ಲಭ್ಯಕಾರಣಾತ್॥ 13-216-38 (89868)
ವಾರ್ತಾಯಾಂ ಚ ಸಮಾರಂಭೇಽಮಾತ್ಯಮಿತ್ರಪರಿಗ್ರಹೇ।
ಆವಾಹೇ ಚ ವಿವಾಹೇ ಚ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ವೃತ್ತಿಕಾರಣಾತ್॥ 13-216-39 (89869)
ಅರ್ಥೋದಯಸಮಾವಾಪ್ತಾವನರ್ಥಸ್ಯ ವಿಘಾತನೇ।
ಏವಮಾದಿಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ಅರ್ಥಾರ್ಥಂ ವಿಸೃಜೇದ್ಧನಂ॥ 13-216-40 (89870)
ಅನುಬಂಧಂ ಹೇತುಯುಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿತ್ತಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್।
ಅನರ್ಥಂ ಬಾಧತೇ ಹ್ಯರ್ಥೋ ಅರ್ತಂ ಚೈವ ಫಲಾನ್ಯುತ॥ 13-216-41 (89871)
ನಾಧನಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಂತ್ಯರ್ಥಂ ನರಾ ಯತ್ನಶತೈರಪಿ।
ತಸ್ಮಾದ್ಧನಂ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಂ ಚ ವಿಧಾನತಃ॥ 13-216-42 (89872)
ಶರೀರಪೋಷಣಾರ್ಥಾಯ ಆಹಾರಸ್ಯ ವಿಶೋಷಣೇ।
ನಟ*****ಧರ್ವಸಂಯೋಗೇ ಕಾಮಯಾತ್ರಾವಿಹಾರಯೋಃ॥ 13-216-43 (89873)
ಮನಃಪ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸಂಯೋಗೇ ಪ್ರೀತಿದಾನೇ ತಥೈವ ಚ।
ಏವಮಾದಿಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ಕಾಮಾರ್ತಂ ವಿಸೃಜೇದ್ಧನಂ॥ 13-216-44 (89874)
ವಿಚಾರ್ಯ ಗುಣದೋಷಾಂಸ್ತು ತ್ರಯಾಣಾಂ ತತ್ರ ಸಂತ್ಯಜೇತ್।
ಚತುರ್ಥಂ ಸನ್ನಿದಧ್ಯಾಚ್ಚ ಆಪದರ್ಥಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-216-45 (89875)
ರಾಜ್ಯಭ್ರಂಶವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಚ ಶೋಭನೇ।
ಮಹಾವ್ಯಾಧಿವಿಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ವಾರ್ಧಕಸ್ಯೈವ ಕಾರಣಾತ್॥ 13-216-46 (89876)
ಶತ್ರೂಣಾಂ ಪ್ರತಿಕಾರಾಯ ಸಾಹಸೈಶ್ಚಾಪ್ಯಮರ್ಷಣಾತ್।
ಪ್ರಸ್ಥಾನೇ ಚಾನ್ಯದೇಶಾರ್ಥಮಾಪದಾಂ ವಿಪ್ರಮೋಕ್ಷಣೇ।
ಏವಮಾದಿ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸನ್ನಿದಧ್ಯಾತ್ಸ್ವಕಂ ಧನಂ॥ 13-216-47 (89877)
ಸುಖಮರ್ಥವತಾಂ ಲೋಕೇ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಾಂ ವಿಪ್ರಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಧನಂ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಯ ಲೋಕದ್ವಯಂ ನ ಚ॥ 13-216-48 (89878)
ಅಶನಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣೀವ ಸರ್ವಮರ್ಥಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ನಿಧಾನಮಾತ್ರಂ ಯಸ್ತೇಷಾಮನ್ಯಥಾ ವಿಲಯಂ ವ್ರಜೇತ್।
ಏವಂ ದೇವಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಜೀವನಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-216-49 (89879)
ಏವಂ ಲೋಕಸ್ಯ ವೃತ್ತಸ್ಯ ಲೋಕವೃತ್ತಂ ಪುನಃ ಶೃಣು।
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಚ ಪರಮಂ ಯಶಃ॥ 13-216-50 (89880)
ತ್ರಿವರ್ಗೋ ಹಿ ವಶೇ ಯುಕ್ತಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಂವಿಧೀಯತೇ।
ತಥಾ ಸಂವರ್ತಮಾನಾಸ್ತು ಲೋಕಯೋರ್ಹಿತಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-216-51 (89881)
ಕಾಲ್ಯೋತ್ಥಾನಂ ಚ ಶೌಚಂ ಚ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಭಕ್ತಿತಃ।
ಗುರುಣಾಮೇವ ಶುಶ್ರೂಷಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಭಿವಾದನಂ॥ 13-216-52 (89882)
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಥಾನಂ ಚ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ದೇವಸ್ಥಾನಪ್ರಣಾಮನಂ।
ಆಭಿಮುಖ್ಯಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಅತಿಥೀನಾಂ ಚ ಪೂಜನಂ॥ 13-216-53 (89883)
ವೃದ್ಧೋಪದೇಶಕರಣಂ ಶ್ರವಣಂ ಹಿತಪಥ್ಯಯೋಃ।
ಪೋಷಣಂ ಭೂತ್ಯವರ್ಗಸ್ಯ ಸಾಂತ್ವದಾನಪರಿಗ್ರಹೇ॥ 13-216-54 (89884)
ನ್ಯಾಯತಃ ಕರ್ಮಕರಣಮನ್ಯಾಯಾಹಿತವರ್ಜಿತಂ।
ಸಂಯಗ್ವೃತ್ತಂ ಸ್ವದಾರೇಷು ದೋಷಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧನಂ॥ 13-216-55 (89885)
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ವಿನಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತತ್ತತ್ಕಾರ್ಯನಿಯೋಜನಂ।
ವರ್ಜನಂ ಚಾಶುಭಾರ್ಥಾನಾಂ ಶುಭಾನಾಂ ಜೋಷಣಂ ತಥಾ॥ 13-216-56 (89886)
ಕುಲೋಚಿತಾನಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಯತಾವತ್ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಕುಲಸಂಧಾರಣಂ ಚೈವ ಪೌರುಷೇಣೈವ ಸರ್ವಶಃ।
ಏವಮಾದಿ ಶುಭಂ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಯ ವೃತ್ತಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಂ॥ 13-216-57 (89887)
ವೃದ್ಧಸೇವೀ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾನಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಪರಾರ್ಥಂ ನಾಹರೇದ್ದ್ರವ್ಯಮನಾಮಂತ್ರ್ಯ ತು ಸರ್ವಥಾ।
ನ ಯಾಚೇತ ಪರಾಂಧೀರಃ ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 13-216-58 (89888)
ಸ್ವಶರೀರಂ ಸದಾ ರಕ್ಷೇದಾಹಾರಾಚಾರಯೋರಪಿ।
ಹಿತಂ ಪಥ್ಯಂ ಸದಾಹಾರಂ ಜೀರ್ಣಂ ಭುಂಜೀತ ಮಾತ್ರಯಾ॥ 13-216-59 (89889)
ದೇವತಾತಿಥಿಸತ್ಕಾರಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಶೇಷಂ ಭುಂಜೇಚ್ಛುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನ ಚ ಭಾಷೇತ ವಿಪ್ರಿಯಂ॥ 13-216-60 (89890)
ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ ಚ ಪಾನೀಯಂ ಬಲಿಂ ಭಿಕ್ಷಾಂ ಚ ಸರ್ವತಃ।
ಗೃಹಸ್ಥವಾಸೀ ಸತತಂ ತದ್ಯಾದ್ಗಾಶ್ಚೈವ ಪೋಷಯೇತ್॥ 13-216-61 (89891)
ಬಹಿರ್ನಿಷ್ಕ್ರಮಣಂ ಚೈವ ಕುರ್ಯಾತ್ಕಾರಣತೋಪಿ ವಾ।
ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ವಾಽರ್ಧರಾತ್ರೇ ವಾ ಗಮನಾಯ ನ ರೋಚಯೇತ್॥ 13-216-62 (89892)
ವಿಷಯಾನ್ನಾವಗಾಹೇತ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ತು ಸಮಾಚರೇತ್।
ಯಥಾಽಽಯವ್ಯಯತಾ ಲೋಕೇ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರಪೂಜಿತಂ॥ 13-216-63 (89893)
ಅಯಶಸ್ಕರಮರ್ಥಘ್ನಂ ಕರ್ಮ ಯತ್ಪರಪೀಡನಂ।
ಭಯಾದ್ವಾ ಯದಿ ಲೋಭಾದ್ವಾ ನ ಕುರ್ವೀತ ಕದಾಚನ॥ 13-216-64 (89894)
ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ದೂರತೋ ಗುಣದೋಷತಃ।
ಆರಭೇತ ತದಾ ಕರ್ಭ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವೇತರತ್॥ 13-216-65 (89895)
ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷೀ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮನಸ್ತು ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ನ ಚ ಕಾಂಕ್ಷೇತ ಪಾತಕಂ॥ ॥ 13-216-66 (89896)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 216 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 217
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.217. ಅಧ್ಯಾಯಃ 217
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಾದಿಕಂ ಕಿಂ ಸ್ವಾಭಾವಿಕಂ ಉತ ಕರ್ಮಾಧೀನಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನೇ ಈಶ್ವರೇಣ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಾಧೀನತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಭೋಗಾಭೋಗಾದೇಃ ಸ್ವಸ್ವಕರ್ಮಾಯತ್ತತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಭಗನೇತ್ರಘ್ನ ಕಾಲಸೂದನ ಶಂಕರ।
ಇಮೇ ವರ್ಣಾಶ್ಚ ಚತ್ವಾರೋ ವಿಹಿತಾಃ ಸ್ವಸ್ವಭಾವತಃ।
ಉತಾಹೋ ಕ್ರಿಯಯಾ ವರ್ಣಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-217-1 (89897)
ಏವಂ ಮೇ ಸಂಶಯಪ್ರಶ್ನಸ್ತಂ ಮೇ ಛೇತ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ॥ 13-217-2 (89898)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-217-3x (7491)
ಸ್ವಭಾವಾದೇವ ವಿದ್ಯಂತೇ ಚತ್ವಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಯಃ।
ಏಕಜಾತ್ಯಾ ಸುದುಷ್ಪ್ರಾಪಮನ್ಯವರ್ಣತ್ವಮಾಗತಂ॥ 13-217-3 (89899)
ತಚ್ಚ ಕರ್ಮವಿಶೇಷೇಣ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಜಾಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಕರ್ಮಪಾಕಜಂ 13-217-4 (89900)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ತು ನರೋ ಭೂತ್ವಾ ಸ್ವಜಾತಿಮನುಪಾಲಯನ್।
ದೃಢಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕರ್ಮಾಣಿ ವೇದೋಕ್ತಾನಿ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-217-5 (89901)
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ದಾನಯಜ್ಞಪರಸ್ತಥಾ।
ಸತ್ಯಾಂ ಜಾತ್ಯಾಂ ಸಮುದಿತೋ ಜಾತಿಧರ್ಮಾನ್ನ ಹಾಪಯೇತ್॥ 13-217-6 (89902)
ಏವಂ ಸಂವರ್ತಮಾನಸ್ತು ಕಾಲಧರ್ಮಂ ಗತಃ ಪುನಃ।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಹಿ ಜಾಯೇತ ಸ್ವರ್ಗಭೋಗಾಯ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-217-7 (89903)
ತತ್ಕ್ಷಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭೂತ್ವಾ ತಥೈವ ನೃಷು ಜಾಯತೇ।
ಏವಂಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ವಜಾತಿಂ ಲಭತೇ ಪುನಃ॥ 13-217-8 (89904)
ಅಪರಸ್ತು ತಥಾ ಕಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಸಮುದ್ಭವಃ।
ಅವಮತ್ಯೈವ ತಾಂ ಜಾತಿಮಜ್ಞಾನತಮಸಾ ವೃತಃ॥ 13-217-9 (89905)
ಅನ್ಯಥಾ ವರ್ತಮಾನಸ್ತು ಜಾತಿಕರ್ಮಾಣಿ ವರ್ಜಯೇತ್।
ಶೂದ್ರವದ್ವಿಚರೇಲ್ಲೋಕೇ ಶೂದ್ರಕರ್ಮಾಭಿಲಾಷವಾನ್।
ಶೂದ್ರೈಃ ಸಹ ಚರನ್ನಿತ್ಯಂ ಶೌಚಮಂಗಲವರ್ಜಿತಃ। 13-217-10 (89906)
ಸ ಚಾಪಿ ಕಾಲಧರ್ಮಸ್ಥೋ ಯಮಲೋಕೇ ಸುದಂಡಿತಃ।
ಯದಿ ಜಾಯೇತ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಶೂದ್ರ ಏವಾಭಿಜಾಯತೇ॥ 13-217-11 (89907)
ಶೂದ್ರ ಏವ ಭವೇದ್ದೇವಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಪಿ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 13-217-12 (89908)
ತಥೈವ ಶೂದ್ರಸ್ತ್ವಪರಃ ಶೂದ್ರಕರ್ಮಾಣಿ ವರ್ಜಯೇತ್।
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಪರೋ ಭೂತ್ವಾ ದಾನಧರ್ಮಪರಸ್ತಥಾ।
ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ಕರ್ತಾ ಮನಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಿಯಃ॥ 13-217-13 (89909)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಃ ಶೂದ್ರೋಪಿ ಮರಣಂ ಗತಃ।
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಹಿ ಜಾಯೇತ ತತ್ಕ್ಷಯೇ ನೃಷು ಜಾಯತೇ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಕುಲೇ ಮುಖ್ಯೇ ವೇದಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸಂಯುತೇ॥ 13-217-14 (89910)
ಏವಮೇವ ಸದಾ ಲೋಕೇ ಶೂದ್ರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-217-15 (89911)
ಏವಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯವೈಶ್ಯಾಶ್ಚ ಜಾತಿಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯುತಾಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮಣೈವ ಜಾಯಂತೇ ವಿಶಿಷ್ಟೇಷ್ವಧಮೇಷು ಚ॥ 13-217-16 (89912)
ಏವಂ ಜಾತಿವಿಪರ್ಯಾಸಃ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಭವೇನ್ನೃಣಾಂ।
ಅನ್ಯಥಾ ತು ನ ಶಕ್ಯಂ ತಲ್ಲೋಕಸಂಸ್ಥಿತಿಕಾರಣಾತ್॥ 13-217-17 (89913)
ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಿಂ ವಿಶಿಷ್ಟಾಂ ತು ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪಂಡಿತಃ।
ಸರ್ವಥಾ ತಾಂ ತಥಾ ರಕ್ಷೇನ್ನ ಪುನರ್ಭ್ರಶ್ಯತೇ ಯಥಾ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-217-18 (89914)
ಉಮೋವಾಚ। 13-217-19x (7492)
ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಕಃ ಶುದ್ಧೋ ಲಭೇಜ್ಜನ್ಮಫಲಂ ನರಃ।
ಶೋಭನಾಶೋಭನಂ ಸರ್ವಮಧಇಕಾರವಶಾತ್ಸ್ವಕಂ॥ 13-217-19 (89915)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-217-20x (7493)
ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನ ಲಿಪ್ಯೇತ ಆರ್ಜವೇನ ಸಮಾಚರೇತ್।
ಆತ್ಮೈವ ತಚ್ಛುಭಂ ಕುರ್ಯಾದಶುಭೇ ಯೋಜಯೇತ್ಪರಾನ್॥ 13-217-20 (89916)
ಶಠೇಷು ಶಠವತ್ಕುರ್ಯೋದಾರ್ಯಷ್ವಾರ್ಯವದಾಚರೇತ್।
ಆಪತ್ಸು ನಾವಸೀದೇಚ್ಚ ಘೋರಾನ್ಸಂಗ್ರಾಮಯೇತ್ಪರಾತ್।
ಸಾಂನೈವ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕರ್ತುಂ ಪೂರ್ವಂ ಸಮಾರಭೇತ್॥ 13-217-21 (89917)
ಅನರ್ಥಾಧರ್ಮಶೋಕಾನಾಂ ಯಥಾ ನ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಸ್ವಯಂ।
ಪ್ರೀಯತೇ ತತ್ತಥಾ ಕರ್ತುಮೇತದ್ವೃತ್ತಂ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-217-22 (89918)
ಏವಂ ವೃತ್ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಗೃಹಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಾನವಾಃ।
ನಿರಾಹಾರಾ ನಿರುದ್ವೇಗಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-217-23 (89919)
ಏತಜ್ಜನ್ಮಫಲಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗೃಹವಾಸಿನಾಂ।
ಏವಂ ಗೃಹಸ್ಥಿತೈರ್ನಿತ್ಯಂ ವರ್ತಿತವ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-217-24 (89920)
ಉಮೋವಾಚ। 13-217-25x (7494)
ಸುರಾಸುರಪತೇ ದೇವ ವರದ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನ।
ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಯೇ ಕೇ ಚಿದಾಢ್ಯಾಃ ಕ್ಲೇಶವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಭುಂಜಾನಾ ವಿವಿಧಾನ್ಭೋಗಾಂದೃಶ್ಯಂತೇ ನಿರುಪದ್ರವಾಃ॥ 13-217-25 (89921)
ಅಪರೇ ಕ್ಲೇಶಸಂಯುಕ್ತಾ ದರಿದ್ರಾ ಭೋಗವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-217-26 (89922)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ನ ಸಮತ್ವೇನ ಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಏತಚ್ಛ್ರೋತುಂ ಮಹಾದೇವ ಕೌತೂಹಲಮತೀವ ಮೇ॥ 13-217-27 (89923)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-217-28x (7495)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಸಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಶೃಣು ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಹಿತಂ ವಚಃ॥ 13-217-28 (89924)
ಆದಿಸರ್ಗೇ ಪುರಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಮತ್ವೇನಾಸೃಜತ್ಪ್ರಜಾಃ।
ನಿತ್ಯಂ ನ ಭವತೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ತದಾ ತಸ್ಮಾತ್ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಬಭೂವುಃ ಸಮತೋ ನರಾಃ॥ 13-217-29 (89925)
ಏವಂ ಸಂವರ್ತಮಾನೇ ತು ಯುಗೇ ಕಾಲವಿಪರ್ಯಯಾತ್।
ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಪೇದಿರೇ ತತ್ರ ವಿಷಮಂ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-217-30 (89926)
ತೇಷಾಂ ಹಾನಿಂ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತುಲ್ಯಾನಾಮೇವ ಭಾಮಿನಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇ ಸಮಾಜಗ್ಮುಸ್ತತ್ತತ್ಕಾರಣವೇದಕಾಃ॥ 13-217-31 (89927)
ಕರ್ತುಂ ನಾರ್ಹಸಿ ದೇವೇಶ ಪಕ್ಷಪಾತಂ ತ್ವಮೀದೃಶಂ।
ಪುತ್ರಭಾವೇ ಸಮೇ ದೇವ ಕಿಮರ್ಥಂ ನೋ ಭವೇತ್ಕಲಿಃ॥ 13-217-32 (89928)
ಏವಮೇತೈರುಪಾಲಬ್ಧೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಯೂಯಂ ಮಾ ಬ್ರೂತ ಮೇ ದೋಷಂ ಸ್ವಕೃತಂ ಸ್ಮರಥ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-217-33 (89929)
ಯುಷ್ಮಾಭಿರೇವ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಗ್ರಥಿತಂ ಹಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಯಾದೃಶಂ ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ತಾದೃಶಂ ಫಲಮಶ್ನುತೇ।
ಸ್ವಕೃತಸ್ಯ ಫಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನಾನ್ಯಸ್ತದ್ಬೋಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-217-34 (89930)
ಏವಂ ಸಂಬೋಧಿತಾಸ್ತೇನ ಕಾಲಕರ್ತ್ರಾ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ಪುನರ್ವಿವೃತ್ಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಶುಭಾನ್ಯೇವ ಪ್ರಪೇದಿರೇ॥ 13-217-35 (89931)
ಏವಂ ವಿಜ್ಞಾತತತ್ವಾಸ್ತೇ ದಾನಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಶುಭಾನಿ ವಿಧಿವತ್ಕೃತ್ವಾ ಕಾಲಧರ್ಮಗತಾಃ ಪುನಃ।
ತಾನಿ ದಾನಫಲಾನ್ಯೇವ ಭುಂಜತೇ ಸುಖಭೋಗಿನಃ॥ 13-217-36 (89932)
ಸ್ವಕೃತಂ ತು ನರಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವಯಮೇವ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ॥ 13-217-37 (89933)
ಅಪರೇ ಧರ್ಮಕಾಮೇಭ್ಯೋ ನಿವೃತ್ತಾಶ್ಚ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ।
ಕದರ್ಯಾ ನಿರನುಕ್ರೋಶಾಃ ಪ್ರಾಯೇಣಾತ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-217-38 (89934)
ತಾದೃಶಾ ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ದರಿದ್ರಾಃ ಕ್ಲೇಶಭೂಯಿಷ್ಠಾ ಭವಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-217-39 (89935)
ಉಮೋವಾಚ। 13-217-40x (7496)
ಮಾನುಷೇಷ್ವಥ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಧನಧಾನ್ಯಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಭೋಗಹೀನಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಭೋಗೇಷು ಸತ್ಸ್ವಪಿ।
ನ ಭುಂಜತೇ ಕಿಮರ್ಥಂ ತೇ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-217-40 (89936)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-217-41x (7497)
ಪರೈಃ ಸಂಚೋದಿತಾ ಧರ್ಮಂ ಕುರ್ವತೇ ನ ಸ್ವಕಾಮತಃ।
ಸ್ವಯಂ ಶ್ರದ್ಧಾಂ ಬಹಿಷ್ಕೃತ್ಯ ಕುರ್ವಂತಿ ಚ ರುದಂತಿ ಚ॥ 13-217-41 (89937)
ತಾದೃಶಾ ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಫಲಾನಿ ತಾನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಭುಂಜತೇ ನ ಕದಾಚನ।
ರಕ್ಷಂತೋ ವರ್ಧಯಂತಶ್ಚ ಆಸತೇ ನಿಧಿಪಾಲವತ್॥ 13-217-42 (89938)
ಉಮೋವಾಚ। 13-217-43x (7498)
ಕೇಚಿದ್ಧನವಿಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಭೋಗಯುಕ್ತಾ ಮಹೇಶ್ವರ।
ಮಾನುಷಾಃ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-217-43 (89939)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-217-44x (7499)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರಾ ಯೇ ತು ಧರ್ಮಕಾಮಾಶ್ಚಿ ದುರ್ಗತಾಃ।
ಪರೋಪಕಾರಂ ಕುರ್ವಂತಿ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 13-217-44 (89940)
ಪ್ರತಿಪದ್ಯುಃ ಪರಧನಂ ನಷ್ಟಂ ವಾಽನ್ಯೈರ್ನರೈರ್ಹೃತಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಯೇ ದಾತುಮನಸೋ ನರಾ ವಿತ್ತೇಷ್ವಸತ್ಸ್ವಪಿ॥ 13-217-45 (89941)
ಕಾಲಧರ್ಮವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ತೇ ನರಾಃ।
ಏತೇ ಧನವಿಹೀನಾಶ್ಚ ಭೋಗಯುಕ್ತಾ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-217-46 (89942)
ಧರ್ಮದಾನೋಪದೇಶಂ ವಾ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-217-47 (89943)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 217 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 218
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.218. ಅಧ್ಯಾಯಃ 218
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಾನುಸಾರೇಣ ಶುಭಾಶುಭಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ತ್ರ್ಯಕ್ಷ ಭೋ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಮಾನುಷಾಸ್ತ್ರಿವಿಧಾ ದೇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ವಿಭೋ॥ 13-218-1 (89944)
ಆಸೀನಾ ಏವ ಭುಂಜಂತೇ ಸ್ಥಾನೈಶ್ವರ್ಯಪರಿಗ್ರಹೈಃ।
ಅಪರೇ ಯತ್ನಪೂರ್ವಂ ತು ಲಭಂತೇ ಭೋಗಸಂಗ್ರಹಂ॥ 13-218-2 (89945)
ಅಪರೇ ಯತಮಾನಾಶ್ಚ ನ ಲಭಂತೇ ತು ಕಿಂಚನ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-3 (89946)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-4x (7500)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಽಸಿ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-218-4 (89947)
ಯೇ ಲೋಕೇ ಮಾನುಷಾ ದೇವಿ ದಾನಧರ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಪಾತ್ರಾಣಿ ವಿಧಿವಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದೂರತೋಪ್ಯನುಮಾನತಃ॥ 13-218-5 (89948)
ಅಭಿಗಂಯ ಸ್ವಯಂ ತತ್ರ ಗ್ರಾಹಯಂತಿ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ।
ದಾನಾದಿ ಚೇಂಗಿತೈರೇವ ತೈರವಿಜ್ಞಾತಮೇವ ವಾ॥ 13-218-6 (89949)
ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ತೇ ದೇವಿ ತಾದೃಶಾಃ ಶೋಭನಾ ನರಾಃ।
ಅಯತ್ನತಸ್ತು ತಾನ್ಯೇವ ಫಲಾನಿ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ॥ 13-218-7 (89950)
ಆಸೀನಾ ಏವ ಭುಂಜಂತೇ ಭೋಗಾನ್ಸುಕೃತಭೋಗಿನಃ॥ 13-218-8 (89951)
ಅಪರೇ ಯೇ ಚ ದಾನಾನಿ ದದತ್ಯೇವ ಪ್ರಯಾಚಿತಾಃ।
ಯದಾಯದಾಽರ್ಥಿನೇ ದತ್ತ್ವಾ ಪುನರ್ದಾನಂ ಚ ಯಾಚಿತಾಃ॥ 13-218-9 (89952)
ತಾವತ್ಕಾಲಂ ತತೋ ದೇವಿ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ತೇ ನರಾಃ।
ಯತ್ನತಃ ಶ್ರಮಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಪುನಸ್ತಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಚ॥ 13-218-10 (89953)
ಯಾಚಿತಾ ಅಪಿ ಕೇಚಿತ್ತು ಅದತ್ತ್ವೈವ ಕಥಂಚನ।
ಅಭ್ಯಸೂಯಾಪರಾ ಮರ್ತ್ಯಾ ಲೋಭೋಪಹತಚೇತಸಃ॥ 13-218-11 (89954)
ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶುಭೇ ಯತಂತೋ ಬಹುಧಾ ನರಾಃ।
ನ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮನುಜಾ ಮಾರ್ಗಂತಸ್ತೇಽಪಿ ಕಿಂಚನ॥ 13-218-12 (89955)
ನಾನುಪ್ತಂ ರೋಹತೇ ಸಸ್ಯಂ ತದ್ವದ್ದಾನಫಲಂ ವಿದುಃ।
ಯದ್ಯದ್ದದಾತಿ ಪುರುಷಸ್ತತ್ತತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕೇವಲಂ॥ 13-218-13 (89956)
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-218-14 (89957)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-15x (7501)
ಭಗವನ್ಭಗನೇತ್ರಘ್ನ ಕೇಚಿದ್ವಾರ್ಧಕಸಂಯುತಾಃ।
ಅಭೋಗಯೋಗ್ಯಕಾಲೇ ತು ಭೋಗಾಂಶ್ಚೈವ ಧನಾನಿ ಚ॥ 13-218-15 (89958)
ಲಭಂತೇ ಸ್ಥವಿರಾ ಭೂತಾ ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಂ ಯತಸ್ತತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-16 (89959)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-17x (7502)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-218-17 (89960)
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಂ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ವಿಸ್ಮೃತ್ಯ ಧನಸಂಯುತಾಃ।
ಪ್ರಾಣಾಂತಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚ ನಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-218-18 (89961)
ಆರಭಂತೇ ಪುನರ್ಧರ್ಮಂ ದಾತುಂ ದಾನಾನಿ ವಾ ನರಾಃ।
ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶುಭೇ ಭೂತ್ವಾ ದುಃಖಪರಿಪ್ಲುತಾಃ॥ 13-218-19 (89962)
ಅತೀತಯೌವನೇ ಕಾಲೇ ಸ್ಥವಿರತ್ವಮುಪಾಗತಾಃ।
ಲಭಂತೇ ಪೂರ್ವದತ್ತಾನಾಂ ಫಲಾನಿ ಶುಭಲಕ್ಷಣೇ॥ 13-218-20 (89963)
ಏತತ್ಕರ್ಮಫಲಂ ದೇವಿ ಕಾಲಯೋಗಾದ್ಭವತ್ಯುತ॥ 13-218-21 (89964)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-22x (7503)
ಭೋಗಯುಕ್ತಾ ಮಹಾದೇವ ಕೇಚಿದ್ವ್ಯಾಧಿಪರಿಪ್ಲುತಾಃ।
ಅಸಮರ್ಥಾಶ್ಚ ತಾನ್ಭೋಕ್ತಂ ಭವಂತಿ ಕಿಮು ಕಾರಣಂ॥ 13-218-22 (89965)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-23x (7504)
ವ್ಯಾಧಿಯೋಗಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾ ಯೇ ನಿರಾಶಾಃ ಸ್ವಜವಿತೇ।
ಆರಭಂತೇ ತದಾ ಕರ್ತುಂ ದಾನಾನಿ ಶುಭಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-218-23 (89966)
ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶುಭೇ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಾನಿ ಫಲಾನ್ಯುತ।
ಅಸಮರ್ಥಾಶ್ಚ ತಾನ್ಭೋಕ್ತುಂ ವ್ಯಾಧಿತಾಸ್ತೇ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-218-24 (89967)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-25x (7505)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ರೂಪಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಶುಭಾಂಗಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-25 (89968)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-26x (7506)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-218-26 (89969)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಲಜ್ಜಾಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಿಯಂವದಾಃ।
ಶಕ್ತಾಃ ಸುಮಧುರಾ ನಿತ್ಯಂ ಭೂತ್ವಾ ಚೈವ ಸ್ವಭಾವತಃ॥ 13-218-27 (89970)
ಅಮಾಂಸಭೋಜಿನಶ್ಚೈವ ಸದಾ ಪ್ರಾಣಿದಯಾಯುತಾಃ।
ಪ್ರತಿಕರ್ಮಪ್ರದಾ ವಾಽಪಿ ವಸ್ತ್ರದಾ ಧರ್ಮಕಾರಣಾತ್।
ಭೂಮಿಶುದ್ಧಿಕರಾ ವಾಽಪಿ ಕಾರಣಾದಗ್ನಿಪೂಜಕಾಃ॥ 13-218-28 (89971)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ತೇ ನರಾಃ।
ರೂಪೇಣ ಸ್ಪೃಹಣೀಯಾಸ್ತು ಭವಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-218-29 (89972)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-30x (7507)
ವಿರೂಪಾಶ್ಚ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-30 (89973)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-31x (7508)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-218-31 (89974)
ರೂಪಯೋಗಾತ್ಪುರಾ ಮರ್ತ್ಯಾ ದರ್ಪಾಹಂಕಾರಸಂಯುತಾಃ।
ವಿರೂಪಹಾಸಕಾಸ್ಚೈವ ಸ್ತುತಿನಿಂದಾದಿಭಿರ್ಭೃಶಂ॥ 13-218-32 (89975)
ಪರೋಪತಾಪನಾಶ್ಚೈವ ಮಾಂಸಾದಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ।
ಅಭ್ಯಸೂಯಾಪರಾಶ್ಚೈವ ಅಶುದ್ಧಾಶ್ಚ ತಥಾ ನರಾಃ॥ 13-218-33 (89976)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಯಮಲೋಕೇ ಸುದಂಡಿತಾಃ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತತ್ರ ತೇ ರೂಪವರ್ಜಿತಾಃ।
ವಿರೂಪಾಃ ಸಂಭವಂತ್ಯೇವ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-218-34 (89977)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-35x (7509)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಕೇಚಿತ್ಸೌಭಾಗ್ಯಸಂಯುತಾಃ।
ರೂಪಭೋಗ್ಯವಿಹೀನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪ್ರಮದಾಪ್ರಿಯಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-35 (89978)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-36x (7510)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಸೌಂಯಶೀಲಾಃ ಪ್ರಿಯಂವದಾಃ।
ಸ್ವದಾರೈರೇವ ಸಂತುಷ್ಟಾ ದಾರೇಷು ಸಮವೃತ್ತಯಃ॥ 13-218-36 (89979)
ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯೇನೈವ ವರ್ತಂತೇ ಪ್ರಮದಾಸ್ವಪ್ರಿಯಾಸ್ವಪಿ।
ನ ತು ಪ್ರತ್ಯಾದಿಶಂತ್ಯೇವ ಸ್ತ್ರೀದೋಷಾನ್ಗುಣಸಂಶ್ರಿತಾನ್। 13-218-37 (89980)
ಅನ್ನಪಾನೀಯದಾಃ ಕಾಲೇ ನೃಣಾಂ ಸ್ವಾದುಪ್ರದಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಸ್ವದಾರವರ್ತಿನಶ್ಚೈವ ಧೃತಿಮಂತೋ ನಿರತ್ಯಯಾಃ॥ 13-218-38 (89981)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಮಾನುಷಾಸ್ತೇ ಭವಂತ್ಯೇವ ಸತತಂ ಸುಭಗಾ ಭೃಶಂ।
ಅರ್ಥಾದೃತೇಽಪಿ ತೇ ದೇವಿ ಭವಂತಿ ಪ್ರಮದಾಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-218-39 (89982)
ಉಮೋವಾಚ। 13-218-40x (7511)
ದುರ್ಭಗಾಃ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಆಢ್ಯಾ ಭೋಗಯುತಾ ಅಪಿ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-218-40 (89983)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-218-41x (7512)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಸರ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-218-41 (89984)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಸ್ವದಾರೇಷ್ವನಪೇಕ್ಷಯಾ।
ಯಥೇಷ್ಟವೃತ್ತಯಶ್ಚೈವ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ವೀತಸಂಭ್ರಮಾಃ॥ 13-218-42 (89985)
ಪರೇಷಾಂ ವಿಪ್ರಿಯಕರಾ ವಾಙ್ಮನಃಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ।
ನಿರಾಶ್ರಯಾ ನಿರಾನಂದಾಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಹೃದಯಕೋಪನಾಃ॥ 13-218-43 (89986)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪನರ್ಜನ್ಮನಿ ತೇ ನರಾಃ।
ದುರ್ಭಗಾಸ್ತು ಭವಂತ್ಯೇವ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಹೃದಯವಿಪ್ರಿಯಾಃ। 13-218-44 (89987)
ನಾಸ್ತಿ ತೇಷಾಂ ರತಿಸುಖಂ ಸ್ವದಾರೇಷ್ವಪಿ ಕಿಂಚನ॥ ॥ 13-218-45 (89988)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 219
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.219. ಅಧ್ಯಾಯಃ 219
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಣೋಃ ಸುಖದುಃಖಹೇತುತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಾ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-219-1 (89989)
ದುರ್ಗತಾಸ್ತು ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಯತಮಾನಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-2 (89990)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-3x (7513)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-219-3 (89991)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಶ್ರುತವಂತೋಪಿ ಕೇವಲಂ।
ನಿರಾ**** ನಿರನ್ನಾದ್ಯಾ ಭೃಶಮಾತ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-219-4 (89992)
ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶುಭೇ ಜ್ಞಾನಬುದ್ಧಿಯುತಾ ಅಪಿ।
ನಿಷ್ಕಿಂಚನಾ ಭವಂತ್ಯೇವ ಅನುಪ್ತಂ ಹಿ ನ ರೋಹತಿ॥ 13-219-5 (89993)
ಉಮೋವಾಚ। 13-219-6x (7514)
ಮೂರ್ಖಾ ಲೋಕೇ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ವೃಥಾ ಮೂಢಾ ವಿಚೇತಸಃ।
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನರಹಿತಾಃ ಸಮೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-6 (89994)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-7x (7515)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಬಾಲಿಶಾ ಅಪಿ ಸರ್ವತಃ।
ಸಮಾಚರಂತಿ ದಾನಾನಿ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 13-219-7 (89995)
ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಂ ವಾ ದಾನಂ ದದತ್ಯೇವ ಯತಸ್ತತಃ।
ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶುಭೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯೇವ ತತ್ತಥಾ॥ 13-219-8 (89996)
ಪಂಡಿತೋಽಪಂಡಿತೋ ವಾಽಪಿ ಭುಂಕ್ತೇ ದಾನಫಲಂ ನರಃ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾಽನಪೇಕ್ಷಿತಂ ದಾನಂ ಸರ್ವಥಾ ತತ್ಫಲತ್ಯುತ॥ 13-219-9 (89997)
ಉಮೋವಾಚ। 13-219-10x (7516)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ಮೇಧಾವಿನಃ ಶ್ರುತಧರಾ ಭವಂತಿ ವಿಶದಾಕ್ಷರಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-10 (89998)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-11x (7517)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಕಾ ಭೃಶಂ।
ಜ್ಞಾನಾರ್ಥಂ ತೇ ತು ಸಂಗೃಹ್ಯ ತೀರ್ಥತೋ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 13-219-11 (89999)
ವಿಧಿನೈವ ಪರಾಂಶ್ಚೈವ ಗ್ರಾಹಯಂತಿ ಚ ನಾನ್ಯಥಾ।
ಅಶ್ಲಾಘಮಾನಾ ಜ್ಞಾನೇನ ಪ್ರಶಾಂತಾ ಯತವಾಚಕಾಃ।
ವಿದ್ಯಾಸ್ಥಾನಾನಿ ಯೇ ಲೋಕೇ ಸ್ಥಾಪಯಂತಿ ಚ ಯತ್ನತಃ॥ 13-219-12 (90000)
ತಾದೃಶ ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಮೇಧಾವಿನಃ ಶ್ರುತಧರಾ ಭವಂತಿ ವಿಶದಾಕ್ಷರಾಃ॥ 13-219-13 (90001)
ಉಮೋವಾಚ। 13-219-14x (7518)
ಅಪರೇ ಮಾನುಷಾ ದೇವ ಯತಂತೋಪಿ ಯತಸ್ತತಃ।
ಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಶ್ರುತವಿಜ್ಞಾನಬುದ್ಧಿತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-14 (90002)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-15x (7519)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಜ್ಞಾನದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಶ್ಲಾಘಮಾನಾಶ್ಚ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜ್ಞಾನಾಹಂಕಾರಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-219-15 (90003)
ವದಂತಿ ಯೇ ಪರಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಾಧಿಕ್ಯೇನ ದರ್ಪಿತಾಃ।
ಜ್ಞಾನಾದಸೂಯಾಂ ಕುರ್ವಂತಿ ನ ಸಹಂತೇ ಚ ಚಾಪರಾನ್॥ 13-219-16 (90004)
ತಾದೃಶಾ ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಮಾನುಷ್ಯಂ ಸುಚಿರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತ್ರ ಬೋಧವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಭವಂತಿ ಸತತಂ ದೇವಿ ಯತಂತೋ ಹೀನಮೇಧಸಃ॥ 13-219-17 (90005)
ಉಮೋವಾಚ। 13-219-18x (7520)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಸರ್ವಕಲ್ಯಾಣಸಂಯುತಾಃ।
ಪುತ್ರೈರ್ದಾರೈರ್ಗುಣಯುತೈರ್ದಾಸೀದಾಸಪರಿಚ್ಛದೈಃ॥ 13-219-18 (90006)
ಪರಮಂ ಬುದ್ಧಿಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ಥಾನೈಶ್ವರ್ಯಪರಿಗ್ರಹೈಃ।
ವ್ಯಾಧಿಹೀನಾ ನಬಾಧಾಶ್ಚ ರೂಪಾರೋಗ್ಯಬಲೈರ್ಯುತಾಃ॥ 13-219-19 (90007)
ಧನಧಾನ್ಯೇನ ಸಂಪನ್ನಾಃ ಪ್ರಾಸಾದೈರ್ಯಾನವಾಹನೈಃ।
ಸರ್ವೋಪಭೋಗಸಂಯುಕ್ತಾ ನಾನಾಚಿತ್ರೈರ್ಮನೋಹರೈಃ॥ 13-219-20 (90008)
ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಸಹ ಮೋದಂತೇ ಅವಿಘ್ನಂ ತು ದಿನೇದಿನೇ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-21 (90009)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-22x (7521)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಸರ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-219-22 (90010)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಆಢ್ಯಾ ವಾ ಇತರೇಽಪಿ ವಾ।
ಶ್ರುತವೃತ್ತಸಮಾಯುಕ್ತಾ ದಾನಕಾಮಾಃ ಶ್ರುತಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-219-23 (90011)
ಪರೇಂಗಿತಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಾಃ।
ಸತ್ಯಸಂಧಾಃ ಕ್ಷಮಾಶೀಲಾ ಲೋಭಮೋಹವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-219-24 (90012)
ದಾತಾರಃ ಪಾತ್ರತೋ ದಾನಂ ವ್ರತೈರ್ನಿಯಮಸಂಯುತಾಃ।
ಸ್ವದುಃಖಮಿವ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಪರದುಃಖವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಸೌಂಯಶೀಲಾಃ ಶುಭಾಚಾರಾ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಕಾಃ॥ 13-219-25 (90013)
ಏವಂಶೀಲಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ದಿವಿ ವಾ ಭುವಿ ವಾ ದೇವಿ ಜಾಯಂತೇ ಕರ್ಮಭೋಗಿನಃ॥ 13-219-26 (90014)
ಮಾನುಷೇಷ್ವಪಿ ಯೇ ಜಾತಾಸ್ತಾದೃಶಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ತೇ।
ಯಾದೃಶಾಸ್ತು ತಥಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಕಲ್ಯಾಣಸಂಯುತಾಃ॥ 13-219-27 (90015)
ರೂಪಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಬಲಂ ಚಾಯುರ್ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಂ ಬಲಂ ಶ್ರುತಂ।
ಇತ್ಯೇತತ್ಸರ್ವಸಾದ್ಗುಣ್ಯಂ ದಾನಾದ್ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ।
ತಪೋದಾನಮಯಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-219-28 (90016)
ಉಮೋವಾಚ। 13-219-29x (7522)
ಅಥ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಮಾನುಷಾಃ।
ದುರ್ಗತಾಃ ಕ್ಲೇಶಭೂಯಿಷ್ಠಾ ದಾನಭೋಗವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-219-29 (90017)
ಭಯೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಸಮಾಜುಷ್ಟಾ ವ್ಯಾಧಿಕ್ಷುದ್ಭಯಸಂಯುತಾಃ।
ದುಷ್ಕಲತ್ರಾಭಿಭೂತಾಶ್ಚ ಸತತಂ ವಿಘ್ನದರ್ಶಕಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-219-30 (90018)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-219-31x (7523)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಆಸುರಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಕ್ರೋಧಲೋಭಸಮಾಯುಕ್ತಾ ನಿರನ್ನಾದ್ಯಾಶ್ಚ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 13-219-31 (90019)
ನಾಸ್ತಿಕಾಶ್ಚೈವ ಧೂರ್ತಾಶ್ಚ ಮೂರ್ಖಾಶ್ಚಾತ್ಮಪರಾಯಣಾಃ।
ಪರೋಪತಾಪಿನೋ ದೇವಿ ಪ್ರಾಯಶಃ ಪ್ರಾಣಿನಿರ್ದಯಾಃ॥ 13-219-32 (90020)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತತ್ರ ತೇ ದುಃಖಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-219-33 (90021)
ಸರ್ವತಃ ಸಂಭವಂತ್ಯೇವ ಪೂರ್ವಮಾತ್ಮಪ್ರಮಾದತಃ।
ಯಥಾ ತೇ ಪೂರ್ವಕಥಿತಾಸ್ತಥಾ ತೇ ಸಂಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-219-34 (90022)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಸುಖದುಃಖಫಲೋದಯಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-219-35 (90023)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 219 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 220
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.220. ಅಧ್ಯಾಯಃ 220
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣೋಮಾಂಪ್ರತಿ ಅಂಧತ್ವಪಂಗುತ್ವಾದಿನಾನಾದೋಷಕಾರಣೀಭೂತಾನಾಂ ದುಷ್ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಶಿಷ್ಯ ಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಮ ಪ್ರೀತಿವಿವರ್ಧನ।
`ಜಾತ್ಯಂಧಾಶ್ಚೈವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಜಾತಾ ವಾ ನಷ್ಟಚಕ್ಷುಷಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-1 (90024)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-2x (7524)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-220-2 (90025)
ಯೇ ಪುರಾ ಕಾಮಕಾರೇಣಿ ಪರವೇಶ್ಮಸು ಲೋಲುಪಾಃ।
ಪರಸ್ತ್ರಿಯೋಽಭಿವೀಕ್ಷಂತೇ ದುಷ್ಟೇನೈವ ಸ್ವಚಕ್ಷುಷಾಃ॥ 13-220-3 (90026)
ಅಂಧೀಕುರ್ವಂತಿ ಯನ್ಮರ್ತ್ಯಾನ್ಕ್ರೋಧಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಲಕ್ಷಣಜ್ಞಾಶ್ಚ ರೂಪೇಷು ಅಯಥಾವತ್ಪ್ರದರ್ಶಕಾಃ॥ 13-220-4 (90027)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಕಾಲಧರ್ಮವಶಾಸ್ತು ತೇ।
ದಂಡಿತಾ ಯಮದಂಡೇನ ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-220-5 (90028)
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾಪಿ ವಾ।
ಸ್ವಭಾವತೋ ವಾ ಜಾತಾ ವಾ ಅಂಧಾ ಏವ ಭವಂತಿ ತೇ।
ಅಕ್ಷಿರೋಗಯುತಾ ವಾಽಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-220-6 (90029)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-7x (7525)
ಮುಖರೋಗಯುತಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ನರಾಃ।
ದಂತಕಂಠಕಪೋಲಸ್ಥೈರ್ವ್ಯಾಧಿಭಿರ್ಬಹುಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-220-7 (90030)
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ವೈ ಮರ್ತ್ಯಾ ಜಾತಾ ವಾಽಪ್ಯಥ ಕಾರಣಾತ್।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-8 (90031)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-9x (7526)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-220-9 (90032)
ಕುವಕ್ತಾರಸ್ತು ಯೇ ದೇವಿ ಜಿಹ್ವಯಾ ಕಟುಕಂ ಭೃಶಂ।
ಅಸತ್ಯಂ ಪರುಷಂ ಘೋರಂ ಗುರೂನ್ಪ್ರತಿ ಪರಾನ್ಪ್ರತಿ॥ 13-220-10 (90033)
ಜಿಹ್ವಾಬಾಧಾಂ ತದಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ಕುರ್ವತೇ ಕೋಪಕಾರಣಾತ್।
ಪ್ರಾಯಶೋಽನೃತಭೂಯಿಷ್ಠಾ ನರಾಃ ಕಾರ್ಯವಶೇನ ವಾ।
ತೇಷಾಂ ಜಿಹ್ವಾಪ್ರದೇಶಸ್ಥಾ ವ್ಯಾಧಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-220-11 (90034)
ಕುಶ್ರೋತಾರಸ್ತು ಯೇ ಚಾರ್ಯಂ ಪರೇಷಾಂ ಕರ್ಣನಾಶಕಾಃ।
ಕರ್ಣರೋಗಾನ್ಬಹುವಿಧಾಂʼಲ್ಲಭಂತೇ ತೇ ಪುನರ್ಭವೇ॥ 13-220-12 (90035)
ದಂತರೋಗಶಿರೋರೋಗಕರ್ಣರೋಗಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಅನ್ಯೇ ದುಃಖಾಶ್ರಿತಾ ದೋಷಾಃ ಸರ್ವೇ ಚಾತ್ಮಕೃತಂ ಫಲಂ॥ 13-220-13 (90036)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-14x (7527)
ಪೀಡ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ದೇವ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ಕುಕ್ಷಿಪಕ್ಷಾಶ್ರಿತೈರ್ದೋಷೈರ್ವ್ಯಾಧಿಭಿಶ್ಚೋದರಾಶ್ರಿತೈಃ॥ 13-220-14 (90037)
ತೀಕ್ಷ್ಣಿಶೂಲೈಶ್ಚ ಪೀಡ್ಯಂತೇ ನರಾ ದುಃಖಪರಿಪ್ಲುತಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-15 (90038)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-16x (7528)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಕಾಮಕ್ರೋಧವಶಾ ಭೃಶಂ।
ಆತ್ಮಾರ್ಥಮೇವ ಚಾಹಾರಂ ಭುಂಜಂತೇ ನಿರಪೇಕ್ಷಕಾಃ॥ 13-220-16 (90039)
ಅಭಕ್ಷ್ಯಾಹಾರದಾನೈಶ್ಚ ವಿಶ್ವಸ್ತಾನಾಂ ವಿಷಪ್ರದಾಃ।
ಅಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷದಾಶ್ಚೈವ ಶೌಚಮಂಗಲವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-220-17 (90040)
ಮಾಂಸಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತತ್ರ ತೇ ವ್ಯಾಧಿಪೀಡಿತಾಃ॥ 13-220-18 (90041)
ತೈಸ್ತೈರ್ಬಹುವಿಧಾಕಾರೈರ್ವ್ಯಾಧಿಭಿರ್ದುಃಖಸಂಶ್ರಿತಾಃ।
ಭವಂತ್ಯೇವಂ ತಥಾ ದೇವಿ ಯಥಾ ಚೈವಂ ತಥಾ ಕೃತಂ॥ 13-220-19 (90042)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-20x (7529)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ದೇವ ವ್ಯಾಧಿಭಿರ್ಮೇಹನಾಶ್ರಿತೈಃ।
ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸ್ತಥಾ ಮರ್ತ್ಯಾ ಅಶ್ಮರೀಶರ್ಕರಾದಿಭಿಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-20 (90043)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-21x (7530)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಪರದಾರಪ್ರಧರ್ಷಕಾಃ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಷು ಧೂರ್ತಾ ವೈ ಮೈಥುನಾರ್ಥಂ ಚರಂತಿ ಚ॥ 13-220-21 (90044)
ಕಾಮದೋಷೇಣಿ ಯೇ ಧೂರ್ತಾಃ ಕನ್ಯಾಸು ವಿಧವಾಸು ಚ।
ಬಲಾತ್ಕಾರೇಣ ಗಚ್ಛಂತಿ ರೂಪದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-220-22 (90045)
ತಾದೃಶಾ ಮರಣಂ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ಮೇಹನಸ್ಥೈಸ್ತಥಾ ಘೋರೈಃ ಪೀಡ್ಯಂತೇ ವ್ಯಧಿಭಿಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-220-23 (90046)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-24x (7531)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶೋಷಿಣಃ ಕೃಶಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-24 (90047)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-25x (7532)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಮಾಂಸಲುಬ್ಧಾಃ ಸುಲೋಲುಪಾಃ।
ಆತ್ಮಾರ್ಥೇ ಸ್ವಾದುಗೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಪರಭೋಗೋಪತಾಪಿನಃ॥ 13-220-25 (90048)
ಅಭ್ಯಸೂಯಾಶ್ಚೋಪತಾಪಾಃ ಪರಭೋಗೇಷು ಯೇ ನರಾಃ।
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-220-26 (90049)
ಶೇಷವ್ಯಾಧಿಯುತಾಸ್ತತ್ರ ನರಾ ಧಮನಿಸಂತತಾಃ।
ಭವಂತ್ಯೇವ ನರಾ ದೇವಿ ಪಾಪಕರ್ಮೋಪಭೋಗಿನಃ॥ 13-220-27 (90050)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-28x (7533)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ಕಂಠರೋಗಿಣಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-28 (90051)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-29x (7534)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಪರೇಷಾಂ ರೂಪನಾಶನಾಃ।
ಆಘಾತವಧಬಂಧೈಶ್ಚ ವೃಥಾ ದಂಡೇನ ಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-220-29 (90052)
ಇಷ್ಟನಾಶಕರಾ ಯೇ ತು ಅಪಥ್ಯಾಹಾರದಾ ನರಾಃ।
ಚಿಕಿತ್ಸಕಾ ವಾ ದುಷ್ಟಾಸ್ಚ ದ್ವೇಷಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-220-30 (90053)
ನಿರ್ದಯಾಃ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಯಾಂ ಮಲದಾಶ್ಚಿತ್ತನಾಶನಾಃ।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-220-31 (90054)
ಯದಿ ವೈ ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇಷು ದುಃಖಿತಾಃ।
ಅತ್ರ ತೇ ಕ್ಲೇಶಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಂಠರೋಗಶತೈರ್ವೃತಾಃ॥ 13-220-32 (90055)
ಕೇಚಿತ್ತ್ವಗ್ದೋಷಸಂಯುಕ್ತಾ ವ್ರಣಕುಷ್ಠೈಶ್ಚ ಸಂಯುತಾಃ।
ಶ್ವಿತ್ರಕುಷ್ಠಯುತಾ ವಾಽಪಿ ಬಹುಧಾ ಕೃಚ್ಛ್ರಸಂಯುತಾಃ।
ಭವಂತ್ಯೇವ ನರಾ ದೇವಿ ಯಥಾ ತೇನ ಕೃತಂ ಫಲಂ॥ 13-220-33 (90056)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-34x (7535)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದಂಗಹೀನಾಶ್ಚ ಪಂಗವ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-34 (90057)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-35x (7536)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಲೋಭಮೋಹಸಮಾವೃತಾಃ।
ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪ್ರಾಣಹಿಂಸಾರ್ಥಮಂಗವಿಘ್ನಂ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ।
ಶಸ್ತ್ರೇಣೋತ್ಕೃತ್ಯ ವಾ ದೇವಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಚೇಷ್ಟನಾಶಕಾಃ॥ 13-220-35 (90058)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ತದಂಗಹೀನಾ ವೈ ಪ್ರೇತ್ಯ ಭವಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸ್ವಭಾವತೋ ವಾ ಜಾತಾ ವಾ ಪಂಗವಶ್ಚ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-220-36 (90059)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-37x (7537)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ಗ್ರಂಥಿಭಿಃ ಪಿಲಕೈಸ್ತಥಾ।
ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-37 (90060)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-38x (7538)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಗ್ರಂಥಿಭೇದಕರಾ ನೃಣಾಂ।
ಮುಷ್ಟಿಪ್ರಹಾರಪರುಷಾ ನೃಶಂಸಾಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ।
ಪಾಟಕಾಸ್ತೋಟಕಾಶ್ಚೈವ ಶೂಲತುನ್ನಾಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-220-38 (90061)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಗ್ರಂಥಿಭಿಃ ಪಿಲಕೈಶ್ಚೈವ ಕ್ಲಿಶ್ಯಂತೇ ಭೃಶದುಃಖಿತಾಃ॥ 13-220-39 (90062)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-40x (7539)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪಾದರೋಗಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸತತಂ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-40 (90063)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-41x (7540)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಕ್ರೋಧಲೋಭಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಮನುಜಾ ದೇವತಾಸ್ಥಾನಂ ಸ್ವಪಾದೈರ್ಭ್ರಂಶಯಂತ್ಯುತ।
ಜಾನುಭಿಃ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಭಿಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಂ ಪ್ರಕುರ್ವತೇ॥ 13-220-41 (90064)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಪಾದರೋಗೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ಬಾಧ್ಯಂತೇ ವಿಪದಾದಿಭಿಃ॥ 13-220-42 (90065)
ಉಮೋವಾಚ। 13-220-43x (7541)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ಭುವಿ।
ವಾತಜೈಃ ಪಿತ್ತಜೈ ರೋಗೈರ್ಯುಗಪತ್ಸಾನ್ನಿಪಾತಕೈಃ॥ 13-220-43 (90066)
ರೋಗೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ದೇವ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ।
ಅಸಮಸ್ತೈಃ ಸಮಸ್ತೈಶ್ಚ ಆಢ್ಯಾ ವಾ ದುರ್ಗತಾಸ್ತಥಾ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-220-44 (90067)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-220-45x (7542)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-220-45 (90068)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ತ್ವಾಸುರಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಸ್ವವಶಾಃ ಕೋಪನಪರಾ ಗುರುವಿದ್ವೇಷಿಣಸ್ತಥಾ॥ 13-220-46 (90069)
ಪರೇಷಾಂ ದುಃಖಜನಕಾ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ।
ಛಿಂದನ್ಭಿಂದನ್ಸ್ತುದನ್ನೇವ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಿಷು ನಿರ್ದಯಾಃ॥ 13-220-47 (90070)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಯದಿ ವೈ ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ತತ್ರ ತೇ ಬಹುಭಿರ್ಘೋರೈಸ್ತಪ್ಯಂತೇ ವ್ಯಾಧಿಭಿಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-220-48 (90071)
ಕೇಚಿದ್ವಾತಾದಿಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕಾಸಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಜ್ವರಾತಿಸಾರತೃಷ್ಣಾಭಿಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-220-49 (90072)
ಪಾದಗುಲ್ಮೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿಃ ಶ್ಲೇಷ್ಮದೋಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಪಾದರೋಗೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ವ್ರಣಕುಷ್ಠಭಗಂದರೈಃ।
ಆಢ್ಯಾ ವಾ ದುರ್ಗತಾ ವಾಽಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವ್ಯಾಧಿಪೀಡಿತಾಃ। 13-220-50 (90073)
ಏವಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಭುಂಜಂತೇ ತತ್ರತತ್ರ ತೇ।
ಅಭಿಭೂತುಂ ನ ಶಕ್ಯಂ ಹಿ ಕೇನಚಿತ್ಸ್ವಕೃತಂ ಫಲಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-220-51 (90074)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 221
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.221. ಅಧ್ಯಾಯಃ 221
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಂಗವಿಕೃತ್ಯನಪತ್ಯತಾದಿದೋಷಹೇತುಭೂತದುಷ್ಕರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಭೂತಪಾಲ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ಹ್ರಸ್ವಾಂಗಾಶ್ಚೈವ ವಕ್ರಾಂಗಾಃ ಕುಬ್ಜಾ ವಾಮನಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-221-1 (90075)
ಅಪರೇ ಮಾನುಷಾ ದೇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕುಣಿಬಾಹವಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-2 (90076)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-3x (7543)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಲೋಭಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಧಾನ್ಯಮಾನಾನ್ವಿಕುರ್ವಂತಿ ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯಕಾರಣಾತ್॥ 13-221-3 (90077)
ಕುಲದೋಷಂ ತದಾ ದೇವಿ ಧೃತಮಾನೇಷು ನಿತ್ಯಶಃ।
ಅರ್ಧಾಪಕರ್ಷಣಂ ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಕ್ರಯವಿಕ್ರಯೇ॥ 13-221-4 (90078)
ಅಂಗದೋಷಕರಾ ಯೇ ತು ಪರೇಷಾಂ ಕೋಪಕಾರಣಾತ್।
ಮಾಂಸಾದಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಮೂರ್ಖಾ ಅಯಥಾವತ್ಪ್ರಥಾಃ ಸದಾ॥ 13-221-5 (90079)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಹ್ರಸ್ವಾಂಗಾ ವಾಮನಾಶ್ಚೈವ ಕುಬ್ಜಾಶ್ಚೈವ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-221-6 (90080)
ಉಮೋವಾಚ। 13-221-7x (7544)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇಷು ವೈ।
ಉನ್ಮತ್ತಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಪರ್ಯಟಂತೋ ಯತಸ್ತತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-7 (90081)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-8x (7545)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ದರ್ಪಾಹಂಕಾರಸಂಯುತಾಃ।
ಬಹುಧಾ ಪ್ರಲಪಂತ್ಯೇವ ಹಸಂತಿ ಚ ಪರಾನ್ಭೃಶಂ॥ 13-221-8 (90082)
ಮೋಹಯಂತಿ ಪರಾನ್ಭೋಗೈರ್ಮದನೈರ್ಲೋಭಕಾರಣಾತ್।
ವೃದ್ಧಾನ್ಗುರೂಂಶ್ಚ ಯೇ ಮೂರ್ಖಾ ವೃಥೈವಾಪಹಸಂತಿ ಚ।
ಶೌಂಡಾ ವಿದಗ್ಧಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಸದೈವಾನೃತವಾದಿನಃ॥ 13-221-9 (90083)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಉನ್ಮತ್ತಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-221-10 (90084)
ಉಮೋವಾಚ। 13-221-11x (7546)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿನ್ನಿರಪತ್ಯಾಃ ಸುದುಃಖಿತಾಃ।
ಯತಂತೋ ನ ಲಭಂತ್ಯೇವ ಅಪತ್ಯಾನಿ ಯತಸ್ತತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-11 (90085)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-12x (7547)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಿಷು ನಿರ್ದಯಾಃ।
ಘ್ನಂತಿ ಬಾಲಾಂಶ್ಚ ಭುಂಜಂತೇ ಮೃಗಾಣಾಂ ಪಕ್ಷಿಣಾಮಪಿ॥ 13-221-12 (90086)
ಗುರುವಿದ್ವೇಷಿಣಶ್ಚೈವ ಪರಪುತ್ರಾಭ್ಯಸೂಯಕಾಃ।
ಪಿತೃಪೂಜಾಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಯಥೋಕ್ತಾಂ ಚಾಷ್ಟಕಾದಿಭಿಃ॥ 13-221-13 (90087)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಮಾನುಷ್ಯಂ ವಾ ಚಿರಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿರಪತ್ಯಾ ಭವಂತಿ ತೇ।
ಪುತ್ರಶೋಕಯುತಾಶ್ಚಾಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-221-14 (90088)
ಉಮೋವಾಚ। 13-221-15x (7548)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಸುದುಃಖಿತಾಃ।
ಉದ್ವೇಗವಾಸನಿರತಾಃ ಸೋದ್ವೇಗಾಶ್ಚ ಯತವ್ರತಾಃ॥ 13-221-15 (90089)
ನಿತ್ಯಂ ಶೋಕಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ದುರ್ಗತಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-16 (90090)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-17x (7549)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ನಿತ್ಯಮುತ್ಕ್ರೋಶನಪರಾಯಣಾಃ।
ಭೀಷಯಂತಿ ಪರಾನಿತ್ಯಂ ವಿಕುರ್ವಂತಿ ತಥೈವ ಚ॥ 13-221-17 (90091)
ಋಣವೃದ್ಧಿಕರಾಶ್ಚೈವ ದರಿದ್ರೇಭ್ಯೋ ಯಥೇಷ್ಟತಃ।
ಋಣಾರ್ಥಮಭಿಗಚ್ಛಂತಿ ಸತತಂ ವೃದ್ಧಿರೂಪಕಾಃ॥ 13-221-18 (90092)
ಉದ್ವಿಜಂತೇ ಹಿ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧಾರಕಾಃ ಸ್ವಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ಅತಿವೃದ್ಧಿರ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಾ ದರಿದ್ರೇಭ್ಯೋ ಯಥೇಷ್ಟತಃ॥ 13-221-19 (90093)
ಯೇ ಶ್ವಭಿಃ ಕ್ರೀಡಮಾನಾಶ್ಚ ತ್ರಾಸಯಂತಿ ವನೇ ಮೃಗಾನ್।
ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಂ ತಥಾ ದೇವಿ ಕುರ್ವಂತಿ ಚ ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-221-20 (90094)
ಯೇಷಾಂ ಗೃಹೇಷು ವೈ ಶ್ವಾನಸ್ತ್ರಾಸಯಂತಿ ವೃಥಾ ನರಾನ್।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಕಾಲಧರ್ಮಗತಾಃ ಪುನಃ॥ 13-221-21 (90095)
ಪೀಡಿತಾ ಯಮದಂಡೇನ ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತತ್ರ ತೇ ದುಃಖಸಂಯುತಾಃ॥ 13-221-22 (90096)
ಕುದೇಶೇ ದುಃಖಭೂಯಿಷ್ಠೇ ವ್ಯಾಘಾತಶತಸಂಕುಲೇ।
ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಶೋಚಂತಃ ಸೋದ್ವೇಗಾಶ್ಚ ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-221-23 (90097)
ಉಮೋವಾಚ। 13-221-24x (7550)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದೈಶ್ವರ್ಯಜ್ಞಾನಸಂಯುತಾಃ।
ಂಲೇಚ್ಛಭೂಮಿಷು ದೃಶ್ಯಂತೇ ಂಲೇಚ್ಛೈಶ್ವರ್ಯಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-24 (90098)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-25x (7551)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಧನಧಾನ್ಯಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಅಯಥಾವತ್ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶ್ರದ್ಧಾವರ್ಜಿತಮೇವ ವಾ॥ 13-221-25 (90099)
ಅಪಾತ್ರೇಭ್ಯಶ್ಚ ಯೇ ದಾನಂ ಶೌಚಮಂಗಲವರ್ಜಿತಾಃ।
ದದತ್ಯೇವ ಚ ಯೇ ಮೂರ್ಖಾಃ ಶ್ಲಾಘಯಾಽವಜ್ಞಯಾಽಪಿ ವಾ॥ 13-221-26 (90100)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಕುದೇಶೇ ಂಲೇಚ್ಛಭೂಯಿಷ್ಠೇ ದುರ್ಗಮೇ ವನಸಂಕಟೇ।
ಂಲೇಚ್ಛಾಧಿಪತ್ಯಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರತತ್ರ ವೈ॥ 13-221-27 (90101)
ಉಮೋವಾಚ। 13-221-28x (7552)
ಭಗವನ್ಭಗನೇತ್ರಘ್ನ ಮಾನುಷೇಷು ಚ ಕೇಚನ।
ಕ್ಲೀಬಾ ನಪುಂಸಕಾಶ್ಚೈವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಷಂಡಕಾಸ್ತಥಾ॥ 13-221-28 (90102)
ನೀಚಕರ್ಮರತಾ ನೀಚಾ ನೀಚಸಕ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಭುವಿ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-221-29 (90103)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-221-30x (7553)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-221-30 (90104)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ಭೂತ್ವಾ ಘೋರಕರ್ಮರತಾಸ್ತಥಾ।
ಪಶುಪಂಸ್ತ್ವೋಪಗಾತೇನ ಜೀವಂತಿ ಚ ರಮಂತಿ ಚ॥ 13-221-31 (90105)
ಪುಂಸ್ತ್ವೋಪಘಾತಿನಶ್ಚೈವ ನರಾಣಾಂ ಕೋಪಕಾರಣಾತ್।
ಯೇ ಧೂರ್ತಾಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ಗಚ್ಛಂತಿ ಅಯಥಾವದ್ಯಥೇಷ್ಟತಃ॥ 13-221-32 (90106)
ಕಾಮವಿಘ್ನಕರಾ ಯೇ ತು ದ್ವೇಷಪೈಶುನ್ಯಕಾರಣಾತ್।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಕಾಲಧರ್ಮಂ ಗತಾಸ್ತು ತೇ।
ದಂಡಿತಾ ಯಮದಂಡೇನ ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-221-33 (90107)
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ಕ್ಲೀಬಾ ವರ್ಷವರಾಶ್ಚೈವ ಷಂಡಕಾಶ್ಚ ಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-221-34 (90108)
ನೀಚಕರ್ಮಪರಾ ಲೋಕೇ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ವೀತಸಂಭ್ರಮಾಃ।
ಪರಾಂದೀನಾನ್ಬಹಿಷ್ಕೃತ್ಯ ತೇ ಭವಂತಿ ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ॥ 13-221-35 (90109)
ಯದಿ ಚೇತ್ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯೇರಂಸ್ತೇ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಹಿ ಕಲ್ಮಷಾತ್।
ಅತ್ರಾಪಿ ತೇ ಪ್ರಮಾದ್ಯೇಯುಃ ಪತಂತಿ ನರಕಾಲಯೇ॥ 13-221-36 (90110)
ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಪಿ ತಥಾ ದೇವಿ ಯಥಾ ಪುಂಸಾಂ ತು ಕರ್ಮಜಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-221-37 (90111)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 221 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 222
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.222. ಅಧ್ಯಾಯಃ 222
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣೋಮಾಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪುಂಶ್ಚಲೀತ್ವಾದಿದೋಷಹೇತುಭೂತದುಷ್ಕರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿಸಾಧಾರಣ್ಯೇನ ದಾಸ್ಯಾದಿಪ್ರಯೋಜಕದುಷ್ಕರ್ಮಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಪುಂಶ್ಚಲ್ಯ ಇವ ಯಾ ಸ್ತ್ರೀಷು ನೀಚವೃತ್ತಿರತಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-222-1 (90112)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-222-2x (7554)
ಯಾಃ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಕಾಮರಾಗಸಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಪತೀನತಿಚರಂತಿ ವೈ॥ 13-222-2 (90113)
ಪ್ರತಿಕೂಲಪರಾ ಯಾಸ್ತು ಪತೀನ್ಪ್ರತಿ ಯಥಾ ತಥಾ।
ಶೌಚಂ ಲಜ್ಜಾಂ ತು ವಿಸ್ಮೃತ್ಯ ಯಥೇಷ್ಟಪರಿಚಾರಣಾಃ॥ 13-222-3 (90114)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಯಮಲೋಕೇ ಸುದಂಡಿತಾಃ।
ಯದಿ ವೈ ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತಾಸ್ತಥಾವಿಧಾಃ।
ಬಹುಸಾಧಾರಣಾ ಏವ ಪುಂಶ್ಚಲ್ಯಶ್ಚ ಭವಂತಿ ತಾಃ॥ 13-222-4 (90115)
ಪೌಶ್ಚಲ್ಯಂ ಯತ್ತು ತದ್ವೃತ್ತಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಕಷ್ಟತಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತತಃಪ್ರಭೃತಿ ತಾ ದೇವಿ ಪತಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-222-5 (90116)
ಶೋಚಂತಿ ಚೇತ್ತು ತದ್ವೃತ್ತಂ ಮನಸಾ ಹಿತಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-222-6 (90117)
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಪ್ರಮದಾ ವಿಧವಾ ಭೃಶಂ। 13-222-6x (7555)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷಾ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಕಲ್ಯಾಣವರ್ಜಿತಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-222-7 (90118)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-222-8x (7556)
ಯಾಃ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಕುಟುಂಬಂ ತತ್ರ ವೇ ಪತ್ಯುರ್ನಾಶಯಂತಿ ವೃಥಾ ತಥಾ॥ 13-222-8 (90119)
ವಿಷದಾಶ್ಚಾಗ್ನಿದಾಶ್ಚೈವ ಪತೀನ್ಪ್ರತಿ ಸುನಿರ್ದಯಾಃ।
ಅನ್ಯಾಸಾಂ ಹಿ ಪತೀನ್ಯಾಂತಿ ಸ್ವಪತಿದ್ವೇಷಕಾರಣಾತ್॥ 13-222-9 (90120)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಯಮಲೋಕೇ ಸುದಂಡಿತಾಃ।
ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷಂ।
ತತ್ರ ತಾ ಭೋಗರಹಿತಾ ವಿಧವಾಸ್ತು ಭವಂತಿ ವೈ॥ 13-222-10 (90121)
ಉಮೋವಾಚ। 13-222-11x (7557)
ಭಗವನ್ಪ್ರಮದಾ ಲೋಕೇ ಪತ್ಯೌ ಜ್ಞಾತಿಷು ಸತ್ಸುಚ।
ಲಿಂಗಿನ್ಯಃ ಸಂಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಪಾಷಂಡಂ ಮತಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-222-11 (90122)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-222-12x (7558)
ಯಾಃ ಪುರಾ ಭಾವದೋಷೇಣಿ ಲೋಭಮೋಹಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಪರದ್ರವ್ಯಪರಾ ಲೋಭಾತ್ಪರೇಷಾಂ ದ್ರವ್ಯಹಾರಕಾಃ॥ 13-222-12 (90123)
ಅಭ್ಯಸೂಯಾಪರಾ ಯಾಸ್ತು ಸಪತ್ನೀನಾಂ ಪ್ರದೂಷಕಾಃ।
ಈರ್ಷ್ಯಾಪರಾಃ ಕೋಪನಾಶ್ಚ ಬಂಧೂನಾಂ ವಿಫಲಾಃ ಸದಾ॥ 13-222-13 (90124)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ಅಲಕ್ಷಣಸಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಪಾಷಂಡಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪ್ರವ್ರಾಜಶೀಲಾಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯೇವ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-222-14 (90125)
ಉಮೋವಾಚ। 13-222-15x (7559)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕಾರುವೃತ್ತಿಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಮನುಷ್ಯೇಷು ನೀಚಕರ್ಮರತಾಸ್ತಥಾ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-222-15 (90126)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-222-16x (7560)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಸ್ತಬ್ಧಮಾನಯುತಾ ಭೃಶಂ।
ದರ್ಪಾಹಂಕಾರಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕೇವಲಾತ್ಮಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-222-16 (90127)
ತಾದೃಶಾ ಮಾನುಷಾ ದೇವಿ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ।
ಕಾತ್ವೋ ನಟಗಂಧರ್ವಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ಯಥಾ ತಥಾ॥ 13-222-17 (90128)
ನಾಪಿತಾ ಬಂದಿನಶ್ಚೈವ ತಥಾ ವೈತಾಲಿಕಾಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಏವಂಭೂತಾಸ್ತ್ವಧೋವೃತ್ತಿಂ ಜೀವಂತ್ಯಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಾನವಾಃ॥ 13-222-18 (90129)
ಪರಪ್ರಸಾಧನಕರಾಸ್ತೇ ಪರೈಃ ಕೃತವೇತನಾಃ।
ಪರಾವಮಾನಸ್ಯ ಫಲಂ ಭುಂಜತೇ ಪೌರ್ವದೈಹಿಕಂ॥ 13-222-19 (90130)
ಉಮೋವಾಚ। 13-222-20x (7561)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಕೇಚನ।
ದಾಸಭೂತಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕರ್ಮಪರಾ ಭೃಶಂ॥ 13-222-20 (90131)
ಆಘಾತಭರ್ತ್ಸನಸಹಾಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-222-21 (90132)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-222-22x (7562)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ॥ 13-222-22 (90133)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಪರೇಷಾಂ ವಿತ್ತಹಾರಕಾಃ।
ಋಣವೃದ್ಧಿಕರಂ ಕೃಷ್ಯಾ ನ್ಯಾಸದತ್ತಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-222-23 (90134)
ನಿಕ್ಷೇಪಕಾರಣಾದ್ದತ್ತಪರದ್ರವ್ಯಾಪಹಾರಿಣಃ।
ಪ್ರಮಾದಾದ್ವಿಸ್ಮೃತಂ ನಷ್ಟಂ ಪರೇಷಾಂ ಧನಹಾರಕಾಃ॥ 13-222-24 (90135)
ವಧಬಂಧಪರಿಕ್ಲೇಶೈರ್ದಾಸತ್ವಂ ಕುರ್ವತೇ ಪರಾನ್।
ತಾದೃಶಾ ಮರಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ದಂಡಿತಾ ಯಮಶಾಸನೈಃ॥ 13-222-25 (90136)
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತತ್ರ ತೇ ದೇವಿ ಸರ್ವಥಾ।
ದಾಸಭೂತಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಜನ್ಮಪ್ರಭೃತಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-222-26 (90137)
ತೇಷಾಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವಂತಿ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಧನಹಾರಕಾಃ।
ಆಸಮಾಪ್ತೇಃ ಸ್ವಪಾಪಸ್ಯ ಕುರ್ವಂತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-222-27 (90138)
ಪಶುಭೂತಾಸ್ತಥಾ ಚಾನ್ಯೇ ಭವಂತಿ ಧನಹಾರಕಾಃ।
ತತ್ತಥಾ ಕ್ಷೀಯತೇ ಕರ್ಮ ತೇಷಾಂ ಪೂರ್ವಾಪರಾಧಜಂ।
ಅತೋಽನ್ಯಥಾ ನ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಭೋಕ್ತುಂ ಸುರಾಸುರೈಃ॥ 13-222-28 (90139)
ಕಿಂತು ಮೋಕ್ಷವಿಧಿಸ್ತೇಷಾಂ ಸರ್ವತಾ ತತ್ಪ್ರಸಾದನಂ।
ಅಯಥಾವನ್ಮೋಕ್ಷಕಾಮಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಚೇಷ್ಯತೇ॥ 13-222-29 (90140)
ಮೋಕ್ಷಕಾಮೀ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಕುರ್ವನ್ಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಭರ್ತುಃ ಪ್ರಸಾದಮಾಕಾಂಕ್ಷೇದಾಯಾಸಾನ್ಸರ್ವಥಾ ಸಹನ್॥ 13-222-30 (90141)
ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಂ ತು ಯೋ ಭರ್ತ್ರಾ ಮುಕ್ತೋ ಮುಕ್ತಃ ಸ್ವಪಾಪತಃ।
ತಥಾಭೂತಾನ್ಕರ್ಮಕರಾನ್ಸದಾ ಸಂತೋಷಯೇತ್ಪತಿಃ॥ 13-222-31 (90142)
ಯಥಾರ್ಹಂ ಕಾರಯೇತ್ಕರ್ಮ ದಂಡಕಾರಣತಃ ಕ್ಷಿಪೇತ್।
ವೃದ್ಧಾನ್ಬಾಲಾಂಸ್ತಥಾ ಕ್ಷೀಣಾನ್ಪಾಲಯಂಧರ್ಮಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-222-32 (90143)
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-222-33 (90144)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 222 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 223
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.223. ಅಧ್ಯಾಯಃ 223
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಚಂಡಾಲತ್ವದರಿದ್ರತ್ವಾದಿಪ್ರಾಪಕದುಷ್ಕರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಮಾನುಷಾಃ ಸಮದರ್ಶನಾಃ।
ಚಂಡಾಲಾ ಇವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ್ಪರ್ಶಮಾತ್ರವಿದೂಷಿತಾಇಃ॥ 13-223-1 (90145)
ನೀಚಕರ್ಮರತಾ ದೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಲಹಾರಕಾಃ।
ದುರ್ಗತಾಃ ಕ್ಲೇಶಭೂಯಿಷ್ಠಾ ವಿರೂಪಾ ದುಷ್ಟಚೇತಸಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-2 (90146)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-3x (7563)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತದೇಕಾಗ್ರಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 13-223-3 (90147)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಅತಿಮಾನಯುತಾ ಭೃಶಂ।
ಆತ್ಮಸಂಭಾವನಾಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ತಬ್ಧಾ ದರ್ಪಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-223-4 (90148)
ಪ್ರಣಾಮಂ ತು ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಗುರೂಣಾಮಪಿ ಪಾಮರಾಃ।
ಯೇ ಸ್ವಧರ್ಮಾರ್ಪಣಂ ಕಾರ್ಯಮತಿಮಾನಾನ್ನ ಕುರ್ವತೇ॥ 13-223-5 (90149)
ಪರಾನ್ಸಂನಾಮಯಂತ್ಯೇವ ಆಜ್ಞಯಾತ್ಮನಿ ಯೇ ಬಲಾತ್।
ಋದ್ಧಿಯೋಗಾತ್ಪರಾನ್ನಿತ್ಯಮವಮನ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾನ್।
ಪಾನಪಾಃ ಸರ್ವಭಕ್ಷಾಶ್ಚ ಪರುಷಾಃ ಕಟುಕಾ ನರಾಃ॥ 13-223-6 (90150)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಕ ದಂಡಿತಾ ಯಮಶಾಸನೈಃ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಚಂಡಾಲಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-223-7 (90151)
ನೀಚಕರ್ಮರತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಲಹಾರಕಾಃ।
ಪರೇಷಾಂ ವಂದನಪರಾಸ್ತೇ ಭವಂತ್ಯೇವ ಮಾನಿನಃ॥ 13-223-8 (90152)
ವಿರೂಪಾಃ ಪಾಪಯೋನಿಸ್ಥಾಃ ಸ್ಪರ್ಶನಾದಿವಿವರ್ಜಿತಾಃ।
ಕುವೃತ್ತಿಮುಪಜೀವಂತಿ ಭುತ್ವಾ ತೇ ರಜಕಾದಯಃ।
ಪುರಾಽತಿಮಾನದೋಷಾತ್ತು ಭುಂಜತೇ ಸ್ವಕೃತಂ ಫಲಂ॥ 13-223-9 (90153)
ತಾನಪ್ಯವಸ್ತಾಕೃಪಣಾಂಶ್ಚಂಡಾಲಾನಪಿ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್।
ನ ಚ ನಿಂದೇನ್ನಾಪಿ ಕುಪ್ಯೇದ್ಭುಂಜತೇ ಸ್ವಕೃತಂ ಫಲಂ।
ಚಂಡಾಲಾ ಅಪಿ ತಾಂ ಜಾತಿಂ ಶೋಚಂತಃ ಶುದ್ಧಿಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-223-10 (90154)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-11x (7564)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದಾಶಾಪಾಶಶತೈರ್ವೃತಾಃ।
ಪರೇಷಾಂ ದ್ವಾರಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಾಃ ಪ್ರವೇಶನೇ॥ 13-223-11 (90155)
ದ್ರಷ್ಟುಂ ಜ್ಞಾಪಯಿತುಂ ಚೈವ ನ ಲಭಂತೇ ಚ ಯತ್ನತಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-12 (90156)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-13x (7565)
ಯೇ ಪುರಾ ಮಾನುಷಾ ದೇವಿ ಐಶ್ವರ್ಯಸ್ಥಾನಸಂಯುತಾಃ।
ಸಂವಾದಂ ತು ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಪರೈರೈಶ್ವರ್ಯಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-223-13 (90157)
ದ್ವಾರಾಣಿ ನ ದದತ್ಯೇವ ಲೋಭಮೋಹಾದಿಭಿರ್ವೃತಾಃ।
ಅವಸ್ಥಾಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವಾರ್ಥಮಾತ್ರಪರಾಯಣಾಃ॥ 13-223-14 (90158)
ಸರ್ವಭೋಗಯುತಾ ವಾಽಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಿಷ್ಫಲಾ ಭೃಶಂ।
ಅಪಿ ಶಕ್ತಾ ನ ಕುರ್ಯುಸ್ತೇ ಪರಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್॥ 13-223-15 (90159)
ನಿರ್ದಯಾಶ್ಚೈವ ನಿರ್ದ್ವಾರಾ ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಗತಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಪುನರ್ಜನ್ಮನಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-223-16 (90160)
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ದುರ್ಗತಾ ದುರವಸ್ಥಾಶ್ಚ ಕರ್ಮವ್ಯಾಕ್ಷೇಪಸಂಯುತಾಃ॥ 13-223-17 (90161)
ಅಭಿಧಾವಂತಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ತಮರ್ಥಮಭಿವೇದಿನಃ।
ರಾಜ್ಞಾಂ ವಾ ರಾಜಮಾತ್ರಾಣಾಂ ದ್ವಾರಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ವಾರಿತಾಃ॥ 13-223-18 (90162)
ಕರ್ಮ ವಿಜ್ಞಾಪಿತುಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ನ ಲಭಂತೇ ಕಥಂಚನ।
ಪ್ರವೇಷ್ಟುಮಪಿ ತೇ ದ್ವಾರಂ ಬಹಿಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಕಾಂಕ್ಷಯಾ॥ 13-223-19 (90163)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-20x (7566)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ಬಹುಷ್ವಪಿ।
ಸಹಸಾ ನಷ್ಟಸರ್ವಸ್ವಾ ಭ್ರಷ್ಟಕೋಶಪರಿಗ್ರಹಾಃ॥ 13-223-20 (90164)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ರಾಜಚೋರೋದಕಾದಿಭಿಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-21 (90165)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-22x (7567)
ಯೇ ಪುರಾ ಮಾನುಷಾ ದೇವಿ ಆಸುರಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಪರೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿನಾಶಂ ತು ಕುರ್ವತೇ ದ್ವೇಷಲೋಭತಃ॥ 13-223-22 (90166)
ಉತ್ಕೋಚನಪರಾಶ್ಚೈವ ಪಿಶುನಾಶ್ಚ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ಪರದ್ರವ್ಯಹರಾ ಘೋರಾಶ್ಚೌರ್ಯಾದ್ವಾಽನ್ಯೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-223-23 (90167)
ನಿರ್ದಯಾ ನಿರನುಕ್ರೋಶಾಃ ಪರೇಷಾಂ ವೃತ್ತಿನಾಶಕಾಃ।
ನಾಸ್ತಿಕಾಽನೃತಭೂಯಿಷ್ಠಾಃ ಪರದ್ರವ್ಯಾಪಹಾರಿಣಃ॥ 13-223-24 (90168)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ದಂಡಿತಾ ಯಮಶಾಸನೈಃ।
ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ತತ್ರ ದುಃಖಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-223-25 (90169)
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಷಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ತತ್ರಸ್ಥಾಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯೇವ ಸಹಸಾ ದ್ರವ್ಯವಾಶನಂ॥ 13-223-26 (90170)
ಕಷ್ಟಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯೇವ ಕಾರಣಾಕಾರಣಾದಪಿ।
ನಾಶಂ ವಿನಾಶಂ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಮುಪಘಾತಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-223-27 (90171)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-28x (7568)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ಬಾಂಧವೈಃ ಸಹಸಾ ಪೃಥಕ್।
ಕಾರಣಾದೇವ ಸಹಸಾ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣನಾಶನಂ॥ 13-223-28 (90172)
ಶಸ್ತ್ರೇಣ ವಾಽನ್ಯಥಾ ವಾಽಪಿ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ವಧಂ ನರಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-29 (90173)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-30x (7569)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಘೋರಕರ್ಮರತಾನೃತಾಃ।
ಆಸುರಾಃ ಪ್ರಾಯಶೋ ಮೂರ್ಖಾಃ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಪ್ರಿಯಾ ಭೃಶಂ॥ 13-223-30 (90174)
ನಿರ್ದಯಾಃ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸಾಯಾಂ ತಥಾ ಪ್ರಾಣಿವಿಘಾತಕಾಃ।
ವಿಶ್ವಸ್ತಘಾತಕಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಸುಪ್ತವಿಘಾತಕಾಃ।
ಪ್ರಾಯಶೋಽನೃತಭೂಯಿಷ್ಠಾ ನಾಸ್ತಿಕಾ ಮಾಂಸಭೋಜನಾಃ॥ 13-223-31 (90175)
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಕಾಲಧರ್ಮಂ ಗತಾಃ ಪುನಃ।
ದಂಡಿತಾ ಯಮದಂಡೇನ ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-223-32 (90176)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತ್ರ ದುಃಖಪರಿಕ್ಷಯಾತ್।
ಯದಿ ಚೇನ್ಮಾನುಪಂ ಜನ್ಮ ಲಭೇರಂಸ್ತೇ ತಥಾವಿಧಾಃ।
ತತ್ರ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯೇವ ವಧಬಂಧಾನ್ಯಥಾ ತಥಾ॥ 13-223-33 (90177)
ಆಢ್ಯಾ ವಾ ದುರ್ಗತಾ ವಾಽಪಿ ಭುಂಜತೇ ಸ್ವಕೃತಂ ಫಲಂ।
ಸುಪ್ತಾ ಮತ್ತಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವಸ್ತಾಸ್ತಥಾ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ॥ 13-223-34 (90178)
ಪ್ರಾಣವಾಧಕೃತಂ ದುಃಖಂ ಬಾಂಧವೈಃ ಸಹಸಾ ಪೃಥಕ್।
ಪುತ್ರದಾರವಿನಾಶಂ ವಾ ಶಸ್ತ್ರೇಣಾನ್ಯೇನ ವಾ ವಧಂ॥ 13-223-35 (90179)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-36x (7570)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿದ್ರಾಜನೀತಿವಿಶಾರ ದೈಃ।
ದಂಡ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಮಾನುಷಾಃ ಸರ್ವತೋಭಯಾಃ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-36 (90180)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-37x (7571)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಮಾನುಷಾಂಶ್ಚೇತರಾಣಿ ವಾ।
ಕ್ಲಿಷ್ಟಘಾತೇನ ನಿಘ್ನಂತಿ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಾಣಿಷು ನಿರ್ದಯಾಃ।
ಆಸುರ ಘೋರಕರ್ಮಾಣಃ ಕ್ರೂರದಂಡವಧಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-223-37 (90181)
ಯೇ ದಂಡಯಂತ್ಯದಂಡ್ಯಾಂಶ್ಚ ರಾಜಾನಃ ಕೋಪಮೋಹಿತಾಃ।
ಹಿಂಸಾಹಂಕಾರಪರುಷಾ ಮಾಂಸಾದಾ ನಾಸ್ತಿಕಾಶುಭಾಃ॥ 13-223-38 (90182)
ಕೇಚಿತ್ಸ್ತ್ರೀಪುರುಷಘ್ನಾಶ್ಚ ಗುರುಘ್ನಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪ್ರಿಯೇ।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಪ್ರಾಣಿಧರ್ಮಂ ಗತಾಃ ಪುನಃ॥ 13-223-39 (90183)
ದಂಡಿತಾ ಯಮದಂಡೇನ ನಿರಯಸ್ಥಾಶ್ಚಿರಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಪೂರ್ವಜನ್ಮಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಭುಂಜತೇ ತದಿಹ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-223-40 (90184)
ಇಹೈವ ಯತ್ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ತತ್ಪರತ್ರ ಫಲತ್ಯುತ।
ಏಷಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಿರ್ದೇವಿ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-223-41 (90185)
ನ ಚರ್ಷೀಣಾಂ ನ ದೇವಾನಾಮಮೃತತ್ವಾತ್ತಪೋಬಲಾತ್।
ತೈರೇಕೇನ ಶರೀರೇಣ ಭುಜ್ಯತೇ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ॥ 13-223-42 (90186)
ನ ತಥಾ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಸ್ಯಾದಂತರ್ಧಾಯ ಭವೇದ್ಧಿ ತತ್॥ 13-223-43 (90187)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-44x (7572)
ಕಿಮರ್ಥಂ ಮಾನುಷಾ ಲೋಕೇ ದಂಡ್ಯಂತೇ ಪೃಥಿವೀಶ್ವರೈಃ।
ಕೃತಾಪರಾಧಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಹಂತಾ ಹರ್ತಾಽಯಮಿತ್ಯುತ॥ 13-223-44 (90188)
ಪುತ್ರಾರ್ಥೀ ಪುತ್ರಕಾಮೇಷ್ಟ್ಯಾ ಇಹೈವ ಲಭತೇ ಸುತಾನ್।
ತೈರೇವ ಹಿ ಶರೀರೇಣ ಭುಂಜಂತೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಂ॥ 13-223-45 (90189)
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ತದ್ಭವಾನ್ನಾನುಮನ್ಯತೇ।
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಸ್ಥಾನಂ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-46 (90190)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-47x (7573)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ತತ್ತ್ವಂ ಶೃಣು ಸಮಾಹಿತಾ।
ಕರ್ಮ ಕರ್ಮಫಲಂ ಚೇತಿ ಯುಗಪದ್ಭುವಿ ನೇಷ್ಯತೇ॥ 13-223-47 (90191)
ಯೇ ತ್ವಯಾಽಭಿಹಿತಾ ದೇವಿ ಹಂತಾ ಹರ್ತಾಽಯಮಿತ್ಯಪಿ।
ತೇಷಾಂ ತತ್ಪೂರ್ವಕಂ ಕರ್ಮ ದಂಡ್ಯತೇ ಯತ್ರ ರಾಜಭಿಃ॥ 13-223-48 (90192)
ದೇವಿ ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ಚೈಷಾಂ ಹೇತುರ್ಭವತಿ ಶಾಸನೇ।
ಅಪರಾಧಾಪರೇಶೇನ ರಾಜಾ ದಂಡಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-223-49 (90193)
ಇಹ ಲೋಕೇ ವ್ಯವಸ್ಥಾರ್ಥಂ ರಾಜಭಿರ್ದಂಡನಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಉದ್ವೇಜನಾರ್ಥಂ ಶೇಷಾಣಾಮಪರಾಧಂ ತಮುದ್ದಿಶನ್॥ 13-223-50 (90194)
ಪುರಾಕೃತಫಲಂ ದಂಡೋ ದಂಡ್ಯಮಾನಸ್ಯ ತದ್ಧ್ರುವಂ।
ಪ್ರಾಗೇವ ಚ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ತತ್ರ ನಿಃಸಂಶಯಾ ಭವ॥ 13-223-51 (90195)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-52x (7574)
ಭಗವನ್ಭುವಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ದಂಡಿತಾನಾಂ ನರೇಶ್ವರೈಃ।
ದಂಡೇನೈವ ತು ತೇನೇಹ ಪಾಪನಾಶೋ ಭವೇನ್ನ ವಾ। 13-223-52 (90196)
ಏತನ್ಮಯಾ ಸಂಶಯಿತಂ ತದ್ಭವಾಂಶ್ಛೇತ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-223-53 (90197)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-223-53x (7575)
ಯೇ ನೃಪೈರ್ದಂಡಿತಾ ಭೂಮಾವಪರಾಧಾಪದೇಶತಃ।
ಯಮಲೋಕೇ ನ ದಂಡ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ತೇ ಯಮದಂಡನೈಃ॥ 13-223-54 (90198)
ಅದಂಡಿತಾ ವಾ ಯೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಮಿಥ್ಯಾ ವಾ ದಂಡಿತಾ ಭುವಿ।
ತಾನ್ಯಮೋ ದಂಡಯತ್ಯೇವ ಸ ಹಿ ವೇದ ಕೃತಾಕೃತಂ।
ನಾತಿಕ್ರಮೇದ್ಯಮಂ ಕಶ್ಚಿತ್ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವೇಹ ಮಾನುಷಃ॥ 13-223-55 (90199)
ರಾಜಾ ಯಮಶ್ಚ ಕುರ್ವಾತೇ ದಂಡಮಾತ್ರಂ ತು ಶೋಭನೇ।
ಉಭಾಭ್ಯಾಂ ಯಮರಾಜಭ್ಯಾಂ ದಂಡಿತೋಽದಂಡಿತೋಪಿ ವಾ।
ಪಶ್ಚಾತ್ಕರ್ಮಫಲಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನರಕೇ ಮಾನುಷೇಷು ವಾ॥ 13-223-56 (90200)
ನಾಸ್ತಿ ಕರ್ಮಫಲಚ್ಛೇತ್ತಾ ಕಶ್ಚಿಲ್ಲೋಕತ್ರಯೇಽಪಿ ಚ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ ಭವ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-223-57 (90201)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-58x (7576)
ಕಿಮರ್ಥಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾನುಷಾ ಭುವಿ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಪುನಸ್ತತ್ಕರ್ಮನಾಶಾಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ಕುರ್ವತೇ॥ 13-223-58 (90202)
ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ಚೇತಿ ಹಯಮೇಧಂ ವದಂತಿ ಚ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಪಾಪನಾಶಾಯ ಕುರ್ವತೇ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮಯಾ ಸಂಶಯಿತಂ ತ್ವಂ ತಚ್ಛೇತ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ॥ 13-223-59 (90203)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-60x (7577)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಸಂಶಯೋ ಹಿ ಮಹಾನೇವ ಪೂರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಮನೀಷಿಣಾಂ॥ 13-223-60 (90204)
ದ್ವಿಧಾ ತು ಕ್ರಿಯತೇ ಪಾಪಂ ಸದ್ಭಿಶ್ಚಾಸದ್ಭಿರೇವ ಚ।
ಅಭಿಸಂಧಾಯ ವಾ ನಿತ್ಯಮನ್ಯಥಾ ವಾ ಯದೃಚ್ಛಯಾ॥ 13-223-61 (90205)
ಕೇವಲಂ ಚಾಭಿಸಂಧಾಯ ಸಂರಂಭಾಚ್ಚ ಕರೋತಿ ಯತ್।
ಕರ್ಮಣಸ್ತಸ್ಯ ನಾಶಸ್ತು ನ ಕಥಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-223-62 (90206)
ಅಭಿಸಂಧಿಕೃತಸ್ಯೈವ ನೈವ ನಾಶೋಸ್ತಿ ಕರ್ಮಣಃ।
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಶತೈರಪಿ॥ 13-223-63 (90207)
ಅನ್ಯಥಾ ಯತ್ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಪ್ರಮಾದಾದ್ವಾ ಯದೃಚ್ಛಯಾ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾಶ್ವಮೇಧಾಬ್ಯಾಂ ಶ್ರೇಯಸಾ ತತ್ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 13-223-64 (90208)
ಲೋಕಸಂವ್ಯವಹಾರಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಾದಿರಿಷ್ಯತೇ।
ವಿದ್ಧ್ಯೇವಂ ಪಾಪಕೇ ಕಾರ್ಯೇ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ ಭವ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-223-65 (90209)
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-223-66 (90210)
ಉಮೋವಾಚ। 13-223-67x (7578)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮಾನುಷಾಶ್ಚೇತರಾ ಅಪಿ।
ಂರಿಯಂತೇ ಮಾನುಷಾ ಲೋಕೇ ಕಾರಣಾಕಾರಣಾದಪಿ।
ಕೇನ ಕರ್ಮವಿಪಾಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-223-67 (90211)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-223-68x (7579)
ಯೇ ಪುರಾ ಮನುಜಾ ದೇವಿ ಕಾರಣಾಕಾರಣಾದಪಿ।
ಯಥಾಽಸುಭಿರ್ವಿಯುಜ್ಯಂತೇ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪ್ರಾಣಿನಿರ್ದರ್ಯಃ॥ 13-223-68 (90212)
ತಥೈವ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಯಥೈವಾತ್ಮಕೃತಂ ಫಲಂ।
ವಿಷದಾಸ್ತು ವಿಷೇಣೈವ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಘಾತಕಾಃ॥ 13-223-69 (90213)
ಏವಮೇವ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಮಾನುಷಾನ್ಘ್ನಂತಿ ಮಾನುಷಾಃ।
ಕಾರಣೇನೈವ ತೇನಾಥ ತತಾ ಸ್ವಪ್ರಾಣನಾಶನಂ।
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಪುನರ್ದೇವಿ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-223-70 (90214)
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಕರ್ಮಪಾಕಫಲಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಭೂಯಸ್ತವ ಸಮಾಸೇನ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-223-71 (90215)
ಸತ್ಯಪ್ರಮಾಣಕರಣಾನ್ನಿತ್ಯಮವ್ಯಭಿಚಾರಿ ಚ।
ಯೈಃ ಪುರಾ ಮನುಜೈರ್ದೇವಿ ಯಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಯಥಾ ಕೃತಂ॥ 13-223-72 (90216)
ಯೇನೈವ ಕಾರಣೇನಾಪಿ ಕರ್ಮ ಯತ್ತು ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತಸ್ಮನ್ಕಾಲೇ ತಥಾ ದೇವಿ ಕಾರಣೇನೈವ ತೇನ ತು॥ 13-223-73 (90217)
ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ನರಾಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ನಿಃಸಂದೇಹಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಜಾನೀಹಿ ಲೋಕೇ ತತ್ರ ವಿಧಿಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-223-74 (90218)
ಕರ್ಮಕರ್ತಾ ನರೋ ಭೋಕ್ತಾ ಸ ನಾಸ್ತಿ ದಿವಿ ವಾ ಭುವಿ।
ನ ಶಕ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಚಾಭೋಕ್ತುಂ ಸದೇವಾಸುರಮಾನುಷೈಃ॥ 13-223-75 (90219)
ಕರ್ಮಣಾ ಗ್ರಥಿತೋ ಲೋಕ ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ವರ್ತತೇ।
ಏತದುದ್ದೇಶತಃ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕರ್ಮಪಾಕಫಲಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-223-76 (90220)
ಯದನ್ಯಚ್ಚ ಮಯಾ ನೋಕ್ತಂ ಯಸ್ಮಿಂಸ್ತೇ ಕರ್ಮಸಂಗ್ರಹೇ।
ಬುದ್ಧಿತರ್ಕೇಣ ತತ್ಸರ್ವಂ ತಥಾ ವೇದಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕಥಿತಂ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಯಾ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-223-77 (90221)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 223 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 224
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.224. ಅಧ್ಯಾಯಃ 224
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಮರ್ತ್ಯಾಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಶರೀರಭೇದಾಭೇದೇನ ಕರ್ಮಫಲಭೋಗೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಲೋಕಪಾಲನಮಸ್ಕೃತ।
ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ಮಹಾದೇವ ಶ್ರುತಾ ಮೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ಗತಿಃ॥ 13-224-1 (90222)
ಸಂಗೃಹೀತಂ ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ವತೋಽಮೃತಸಂನಿಭಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಗ್ರಥಿತಂ ಸರ್ವಮಿತಿ ವೇದ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-224-2 (90223)
ಗೋವತ್ಸವಚ್ಚ ಜನನೀಂ ನಿಂನಂ ಸಲಿಲವತ್ತಥಾ।
ಕರ್ತಾರಂ ಸ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ತದನುಧಾವತಿ॥ 13-224-3 (90224)
ಕೃತಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಶ್ಚೇಹ ನಾಶೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಅಶುಭಸ್ಯ ಶುಭಸ್ಯಾಪಿ ತದಪ್ಯುಪಗತಂ ಮಯಾ॥ 13-224-4 (90225)
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾದೇವ ವರದ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನ।
ಕರ್ಮಣಾಂ ಗತಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಶಯಾನ್ಮೋಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-224-5 (90226)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-224-6x (7580)
ಯತ್ತೇ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ದೇವಿ ಗುಹ್ಯಮಪ್ಯಸಿತೇಕ್ಷಣೇ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ ತ್ವಂ ಪೃಚ್ಛ ಮಾಂ ಶುಭಲಕ್ಷಣೇ॥ 13-224-6 (90227)
ಉಮೋವಾಚ। 13-224-7x (7581)
ಏವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಮಾಂ ವೃಷಭಧ್ವಜ।
ಕೃತ್ವಾ ತತ್ಪುರುಷಃ ಕರ್ಮ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವೇತರತ್॥ 13-224-7 (90228)
ಕರ್ಮಣಃ ಸುಕೃತಸ್ಯೇಹ ಕದಾ ಭುಂಕ್ತೇ ಫಲಂ ಪುನಃ।
ಇಹ ವಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಾ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-224-8 (90229)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-224-9x (7582)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ತದ್ಧಿ ಗುಹ್ಯತಮಂ ನೃಷು।
ತ್ವತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೇವಿ ಗುಹ್ಯಂ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-224-9 (90230)
ಪೂರ್ವದೇಹಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಭುಂಜತೇ ತದಿಹ ಪ್ರಜಾಃ।
ಇಹೈವ ಯತ್ಕೃತಂ ಪುಂಸಾಂ ತತ್ಪರತ್ರ ಫಲಿಷ್ಯತೈ।
ಏಷಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಿರ್ದೇವಿ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-224-10 (90231)
ದೇವಾನಾಮಸುರಾಣಾಂ ಚ ಅಮರತ್ವಾತ್ತಪೋಬಲಾತ್।
ಏಕೇನೈವ ಶರೀರೇಣ ಭುಜ್ಯತೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲಂ।
ಮಾನುಷೈರ್ನ ತಥಾ ದೇವಿ ಅಂತರಂ ತ್ವೇತದಿಷ್ಯತೇ॥ ॥ 13-224-11 (90232)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಂಸತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 224 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 225
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.225. ಅಧ್ಯಾಯಃ 225
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಪರಮೇಶ್ವರಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಶುಭಾಶುಭಫಲಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಕಸ್ಯ ಪೂರ್ವೋಪಭೋಗ ಇತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 1 ॥ ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ತಾಂಪ್ರತಿ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಂ ತಯೋರ್ಯೌಗಪದ್ಯೇನೋಪಭೋಗಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಣಾಮಲ್ಪಾಯುಷ್ಟ್ವಾದಿಕಾರಣತ್ವಾಭಿಧಾನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಭಗನೇತ್ರಘ್ನ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ವಿಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಸರ್ವಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಚೇತಿ ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭಗವನ್ಮತಂ॥ 13-225-1 (90233)
ಲೋಕೇ ಗ್ರಹಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಮತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತದೇವ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಂ ಪ್ರಾಯಶಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತಂ ಮೇ ತ್ವಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-225-2 (90234)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-225-3x (7583)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ಶೃಣು ತತ್ವವಿನಿಶ್ಚಯಂ॥ 13-225-3 (90235)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಶ್ಚೈವ ಶುಭಾಶುಭನಿವೇದಕಾಃ।
ಮಾನವಾನಾಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ನ ತು ಕರ್ಮಕರಾಃ ಸ್ವಯಂ॥ 13-225-4 (90236)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ತು ಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಶುಭಾಶುಭವಿಧಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಅನಾಗತಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚಕ್ರೇಣ ಬೋಧ್ಯತೇ॥ 13-225-5 (90237)
ಕಿಂತು ತತ್ರ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಸುಗ್ರಹೈಸ್ತು ನಿವೇದ್ಯತೇ।
ದುಷ್ಕೃತಸ್ಯಾಶುಭೈರೇವ ಸಮಾವಾಯೋ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-225-6 (90238)
ತಸ್ಮಾತ್ತು ಗ್ರಹವೈಷಂಯೇ ವಿಷಮಂ ಕುರುತೇ ಜನಃ।
ಗ್ರಹಸಾಂಯೇ ಶುಭಂ ಕುರ್ಯಾಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಽತ್ಮಾನಂ ತಥಾ ಕೃತಂ॥ 13-225-7 (90239)
ಕೇವಲಂ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಂ ನ ಕರೋತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಸರ್ವಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಲೋಕವಾದೋ ಗ್ರಹಾ ಇತಿ॥ 13-225-8 (90240)
ಪೃಥಗ್ಗ್ರಹಾಃ ಪೃಥಕ್ಕರ್ತಾ ಕರ್ತಾ ಸ್ವಂ ಭುಂಜತೇ ಫಲಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ವಿಶಂಕಾಂ ಜಹಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-225-9 (90241)
ಉಮೋವಾಚ। 13-225-10x (7584)
ಭಗವನ್ವಿವಿಧಂ ಕರ್ಮ ಕೃತ್ವಾ ಜಂತುಃ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಕಿಂ ತಯೋಃ ಪೂರ್ವಕತರಂ ಭುಂಕ್ತೇ ಜನ್ಮಾಂತರೇ ಪುನಃ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತಂ ಮೇ ತ್ವಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-225-10 (90242)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-225-11x (7585)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ವತಃ॥
ಅಶುಭಂ ಪೂರ್ವಮಿತ್ಯಾಹುರಪರೇ ಶುಭಮಿತ್ಯಪಿ। 13-225-11 (90243)
ಮಿಥ್ಯಾ ತದುಭಯಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕೇವಲಂ ತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-225-12 (90244)
ಮಾನುಷೇ ತು ಪದೇ ಕರ್ಮ ಯುಗಪದ್ಭುಜ್ಯತೇ ಸದಾ।
ಯಥಾಕೃತಂ ಯಥಾಯೋಗಮುಭಯಂ ಭುಜ್ಯತೇ ಕ್ರಮಾತ್॥ 13-225-13 (90245)
ಭುಂಜಾನಾಶ್ಚಾಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕ್ರಮಶೋ ಭುವಿ ಮಾನವಾಃ।
ಋದ್ಧಿಂ ಹಾನಿಂ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ತತ್ಸರ್ವಮುಭಯಂ ಭಯಂ॥ 13-225-14 (90246)
ದುಃಖಾನ್ಯನುಭವಂತ್ಯಾಢ್ಯಾ ದರಿದ್ರಾಶ್ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ।
ಯೌಗಪದ್ಯಾದ್ಧಿ ಭುಂಜಾನಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಲೋಕಸಾಕ್ಷಿಕಂ॥ 13-225-15 (90247)
ನರಕೇ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಚ ನ ತಥಾ ಸಂಸ್ಥಿತಿಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ನಿತ್ಯಂ ದುಃಖಂ ಹಿ ನರಕೇ ಸ್ವರ್ಗೇ ನಿತ್ಯಂ ಸುಖಂ ತಥಾ॥ 13-225-16 (90248)
ಶುಭಾಶುಭಾನಾಮಾಧಿಕ್ಯಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ತತ್ರ ಸೇವ್ಯತೇ।
ನಿರಂತರಂ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಸ್ವರ್ಗೇ ಚ ನರಕೇ ಭವೇತ್॥ 13-225-17 (90249)
ತತ್ರಾಪಿ ಸುಮಹದ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಪೂರ್ವಮಲ್ಪಂ ಪುನಃ ಶುಭೇ।
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-225-18 (90250)
ಉಮೋವಾಚ। 13-225-19x (7586)
ಭಗವನ್ಪ್ರಾಣಿನೋ ಲೋಕೇ ಂರಿಯಂತೇ ಕೇನ ಹೇತುನಾ।
ಜಾತಾಜಾತಾ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-225-19 (90251)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-225-20x (7587)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಸತ್ಯಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಆತ್ಮಾ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಾದ್ದೇಹಂ ಯಥಾ ಮುಂಚತಿ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-225-20 (90252)
ಶರೀರಾತ್ಮಸಮಾಹಾರೋ ಜಂತುರಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ತತ್ರಾತ್ಮಾನಂ ನಿತ್ಯಮಾಹುರನಿತ್ಯಂ ಕ್ಷೇತ್ರಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-225-21 (90253)
ಏವಂ ಕಾಲೇನ ಸಂಕ್ರಾಂತಂ ಶರೀರಂ ಜರ್ಝರೀಕೃತಂ।
ಅಕರ್ಮಯೋಗ್ಯಂ ಸಂಶೀರ್ಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹೀ ತತೋ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-225-22 (90254)
ನಿತ್ಯಸ್ಯಾನಿತ್ಯಸಂತ್ಯಾಗಾಲ್ಲೋಕೇ ತನ್ಮರಣಂ ವಿದುಃ।
ಕಾಲಂ ನಾತಿಕ್ರಮೇರನ್ಹಿ ಸದೇವಾಸುರಮಾನವಾಃ॥ 13-225-23 (90255)
ಯಥಾಽಽಕಾಶೇ ನ ತಿಷ್ಠೇತ ದ್ರವ್ಯಂ ಕಿಂಚಿದಚೇತನಂ।
ತಥಾ ಧಾವತಿ ಕಾಲೋಽಯಂ ಕ್ಷಣಂ ಕಿಂಚಿನ್ನ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-225-24 (90256)
ಸ ಪುನರ್ಜಾಯತೇಽನ್ಯತ್ರ ಶರೀರಂ ನವಮಾವಿಶನ್।
ಏವಂಲೋಕಗತಿರ್ನಿತ್ಯಮಾದಿಪ್ರಭೃತಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-225-25 (90257)
ಉಮೋವಾಚ। 13-225-26x (7588)
ಭಗವನ್ಪ್ರಾಣಿನೋ ಬಾಲಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮರಣಂ ಗತಾಃ।
ಅತಿವೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಜೀವಂತೋ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಚಿರಜೀವಿನಃ॥ 13-225-26 (90258)
ಕೇವಲಂ ಕಾಲಮರಣಂ ನ ಪ್ರಮಾಣಂ ಮಹೇಶ್ವರ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸಂಶಯ ಬ್ರೂಹಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಜೀವಕಾರಣಂ॥ 13-225-27 (90259)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-225-28x (7589)
ಶೃಣು ತತ್ಕಾರಣಂ ದೇವಿ ನಿರ್ಣಯಸ್ತ್ವೇಕ ಏವ ಸಃ।
ಜೀರ್ಣತ್ವಮಾತ್ರಂ ಕುರುತೇ ಕಾಲೋ ದೇಹಂ ನ ಪಾತಯೇತ್॥ 13-225-28 (90260)
ಜೀರ್ಣೇ ಕರ್ಮಣಿ ಸಂಘಾತಃ ಸ್ವಯಮೇವ ವಿಶೀರ್ಯತೇ।
ಪೂರ್ವಕರ್ಮಪ್ರಮಾಣೇನ ಜೀವಿತಂ ಮೃತ್ಯುರೇವ ವಾ॥ 13-225-29 (90261)
ಯಾವತ್ಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ತಾವಜ್ಜೀವತಿ ಮಾನವಃ।
ತತ್ರ ಕರ್ಮವಶಾದ್ಬಾಲಾ ಂರಿಯಂತೇ ಕಾಲಸಂಕ್ಷಯಾತ್॥ 13-225-30 (90262)
ಚಿರಂ ಜೀವಂತಿ ವೃದ್ಧಾಶ್ಚ ತಥಾ ಕರ್ಮಪ್ರಮಾಣತಃ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ನಿರ್ವಿಶಂಕಾ ಭವ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-225-31 (90263)
ಉಮೋವಾಚ। 13-225-32x (7590)
ಭಗವನ್ಕೇನ ವೃತ್ತೇನ ಭವಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ಅಲ್ಪಾಯುಷೋ ನರಾಃ ಕೇನ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-225-32 (90264)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-225-33x (7591)
ಶೃಣು ತತ್ಸರ್ವಮಖಿಲಂ ಗುಹ್ಯಂ ಪಥ್ಯತರಂ ನೃಣಾಂ।
ಯೇನ ವೃತ್ತೇನ ಸಂಪನ್ನಾ ಭವಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ॥ 13-225-33 (90265)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯವಚನಮಕ್ರೋಧಃ ಕ್ಷೀಂತಿರಾರ್ಜವಂ।
ಗುರೂಣಾಂ ನಿತ್ಯಶುಶ್ರೂಷಾ ವೃದ್ಧಾನಾಮಪಿ ಪೂಜನಂ॥ 13-225-34 (90266)
ಶೌಚಾದಕಾರ್ಯಸಂತ್ಯಾಗಾತ್ಸದಾ ಪಥ್ಯಸ್ಯ ಭೋಜನಂ।
ಏವಮಾದಿಗುಣಂ ವೃತ್ತಂ ನರಾಣಾಂ ದೀರ್ಘಜೀವಿನಾಂ॥ 13-225-35 (90267)
ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ರಸಾಯನನಿಷೇವಣಾತ್।
ಉದಗ್ರಸತ್ತ್ವಾ ಬಲಿನೋ ಭವಂತಿ ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ಸ್ವರ್ಗೇ ವಾ ಮಾನುಷೇ ವಾಽಪಿ ಚಿರಂ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ 13-225-36 (90268)
ಅಪರೇ ಪಾಪಕರ್ಮಾಣಃ ಪ್ರಾಯಶೋಽನೃತವಾದಿನಃ।
ಹಿಂಸಾಪ್ರಿಯಾ ಗುರುದ್ವಿಷ್ಟಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾಃ ಶೌಚವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-225-37 (90269)
ನಾಸ್ತಿಕಾ ಘೋರಕರ್ಮಾಣಃ ಸತತಂ ಮಾಂಸಪಾನಪಾಃ।
ಪಾಪಾಚಾರಾ ಗುರುದ್ವಿಷ್ಟಾಃ ಕೋಪನಾಃ ಕಲಹಪ್ರಿಯಾಃ॥ 13-225-38 (90270)
ಏವಮೇವಾಶುಭಾಚಾರಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ನರಕೇ ಚಿರಂ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ತಥಾಽತ್ಯಂತಮಲ್ಪಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಾನವಾಃ।
ತಸ್ಮಾದಲ್ಪಾಯುಷೋ ಮರ್ತ್ಯಾಸ್ತಾದೃಶಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-225-39 (90271)
ಅಗಂಯದೇಶಗಮನಾದಪಥ್ಯಾನಾಂ ಚ ಭೋಜನಾತ್।
ಆಯುಃಕ್ಷಯೋ ಭವೇನ್ನೄಣಾಮಾಯುಃಕ್ಷಯಕರಾ ಹಿ ತೇ॥ 13-225-40 (90272)
ಭವಂತ್ಯಲ್ಪಾಯುಷಸ್ತೈಸ್ತೈರನ್ಯಥಾ ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-225-41 (90273)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂʼಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 225 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 226
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.226. ಅಧ್ಯಾಯಃ 226
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಪುಂಸ್ತ್ವಯೋಃ ಸ್ವಾಭಾವಿಕತ್ವನಿಷೇಧೇನ ಕರ್ಮಾಯತ್ತತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸಾತ್ವಿಕಾದಿಧರ್ಮಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ದೇವದೇವ ಮಹಾದೇವ ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಭಗವನ್ನಿದಂ।
ಆತ್ಮನೋ ಜಾತಿಸಂಬಂಧಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸ್ತ್ರೀಪುರುಷಾಂತರಂ॥ 13-226-1 (90274)
ಸ್ತ್ರೀಪ್ರಾಣಾಃ ಪುರುಷಪ್ರಾಣಾ ಏಕತಃ ಪೃಥಗೇವ ವಾ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತಂ ಮೇ ಛೇತ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ॥ 13-226-2 (90275)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-226-3x (7592)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಸರ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ಪುಂಸ್ತ್ವಮಿತಿ ಪ್ರಾಣೇ ಸ್ಥಿತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-226-3 (90276)
ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಸದೈವಾತ್ಮಾ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ಪುಂಸ್ತ್ವಂ ನ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಕರ್ಮಪ್ರಕಾರೇಣ ತಥಾ ಜಾತ್ಯಾಂ ಜಾತ್ಯಾಂ ಪ್ರಜಾಯತೇ॥ 13-226-4 (90277)
ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಪುಮಾನ್ಸ್ತ್ರೀ ವಾ ಸ್ತ್ರೀ ಪುಮಾನಪಿ ಜಾಯತೇ।
ಸ್ತ್ರೀಭಾವಂ ಯತ್ಪುಮಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರಮದಾ ಭವೇತ್॥ 13-226-5 (90278)
ಉಮೋವಾಚ। 13-226-6x (7593)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ ಕರ್ಮಾತ್ಮಾ ನ ಕರೋತಿ ಚೇತ್।
ಕೋಽನ್ಯಃ ಕರ್ಮಕರೋ ದೇಹೇ ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-226-6 (90279)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-226-7x (7594)
ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ ಕರ್ತಾರಮಾತ್ಮಾ ಹಿ ನ ಚ ಕರ್ಮಕೃತ್।
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಗುಣಯುಕ್ತೇನ ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-226-7 (90280)
ಶರೀರಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಲೋಕೇ ಯಥಾ ಪಿತ್ತಕಫಾನಿಲೈಃ।
ವ್ಯಾಪ್ತಮೇಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ದೋಷೈಸ್ತಥಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ॥ 13-226-8 (90281)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೈವ ಗುಣಾಸ್ತ್ವೇತೇ ಶರೀರಿಣಃ।
ಪ್ರಕಾಶಾತ್ಮಕಮೇತೇಷಾಂ ಸತ್ವಂ ಸತತಮಿಷ್ಯತೇ॥ 13-226-9 (90282)
ರಜೋ ದುಃಖತ್ಮಕಂ ತತ್ರ ತಮೋ ಮೋಹಾತ್ಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ತ್ರಿಭಿರೇತೈರ್ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-226-10 (90283)
ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಿದಯಾ ಶೌಚಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರೀತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ದಮಃ।
ಏವಮಾದಿ ತಥಾಽನ್ಯಶ್ಚ ಕರ್ಮ ಸಾತ್ವಿಕಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-226-11 (90284)
ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಕರ್ಮಪರತ್ವಂ ಚ ಲೋಭೋ ಮೋಹೋ ವಿಧಿಂ ಪ್ರತಿ।
ಕಲತ್ರಸಂಗೋ ಮಾಧುರ್ಯಂ ನಿತ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯಲುಬ್ಧತಾ।
ರಜಸಶ್ಚೋದ್ಭವಂ ಚೈತತ್ಕರ್ಮ ನಾನಾವಿಧಂ ಸದಾ॥ 13-226-12 (90285)
ಅನೃತಂ ಚೈವ ಪಾರುಷ್ಯಂ ಧೃತಿರ್ವಿದ್ವೇಷಿತಾ ಭೃಶಂ।
ಹಿಂಸಾಽಸತ್ಯಂ ಚ ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ನಿದ್ರಾಲಸ್ಯಭಯಾನಿ ಚ।
ತಮಸಶ್ಚೋದ್ಭವಂ ಚೈತತ್ಕರ್ಮ ಪಾಪಯುತಂ ತಥಾ॥ 13-226-13 (90286)
ತಸ್ಮಾದ್ಗುಣಮಯಃ ಸರ್ವಃ ಕಾರ್ಯಾರಂಭಃ ಶುಭಾಶುಭಃ।
ತಸ್ಮಾದಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಗ್ರಂ ವಿದ್ಧ್ಯಕರ್ತಾರಮವ್ಯಯಂ॥ 13-226-14 (90287)
ಸಾತ್ವಿಕಾಃ ಪುಣ್ಯಲೋಕೇಷು ರಾಜಸಾ ಮಾನುಷೇ ಪದೇ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನೌ ಚ ನರಕೇ ತಿಷ್ಠೇಯುಸ್ತಾಮಸಾ ನರಾಃ॥ 13-226-15 (90288)
ಉಮೋವಾಚ। 13-226-16x (7595)
ಕಿಮರ್ಥಮಾತ್ಮಾ ಭಿನ್ನೇಽಸ್ಮಿಂದೇಹೇ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ವಾ ಹತೇ।
ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಯಾಸ್ಯತಿ ತದಾ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-226-16 (90289)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-226-17x (7596)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಾರಣಂ।
ಏತನ್ನಿರ್ಣಾಯಕೈಶ್ಚಾಪಿ ಮುಹ್ಯಂತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಬುದ್ಧಿಭಿಃ॥ 13-226-17 (90290)
ಕರ್ಮಕ್ಷಯೇ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಜನ್ಮಧಾರಿಣಾಂ।
ಉಪದ್ರವೋ ಭವೇದ್ದೇಹೇ ಯೇನ ಕೇನಾಪಿ ಹೇತುನಾ॥ 13-226-18 (90291)
ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಶರೀರೀ ತು ಶರೀರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಕ್ಷಯಂ।
ಅಪಯಾತಿ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತತಃ ಕರ್ಮವಶೇನ ಸಃ॥ 13-226-19 (90292)
ದೇಹಕ್ಷಯೇಪಿ ನೈವಾತ್ಮಾ ವೇದನಾಭಿರ್ನ ಚಾಲ್ಯತೇ।
ತಿಷ್ಠೇತ್ಕರ್ಮಫಲಂ ಯಾವದ್ವ್ರಜೇತ್ಕರ್ಮಕ್ಷಯೇ ಪುನಃ॥ 13-226-20 (90293)
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನೇವಮಾತ್ಮಗತಿಃ ಸ್ಮೃತಾ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಕಿಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-226-21 (90294)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 226 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 227
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.227. ಅಧ್ಯಾಯಃ 227
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಈಶ್ವರೇಣೋಮಾಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಮುದ್ಭಿದಾದಿಭೇದೇನ ಚಾತುರ್ವಿಧ್ಯಾದಿನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಶಾಸ್ತ್ರಜನ್ಯಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಶ್ರೇಯಃ ಸಾಧನತ್ವಾದ್ಯುಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಕರ್ಮಣೈವ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಯಥಾಯೋಗಂ ಫಲಂ ಜಂತುಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-227-1 (90295)
ಪರೇಷಾಂ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಕುರ್ವನ್ಯಥಾ ಸಂಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಚ್ಛುಭಂ।
ಯದ್ಯೇತದಸ್ಮಿಂಶ್ಚೇದ್ದೇಹೇ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-227-2 (90296)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-227-3x (7597)
ತದಪ್ಯಸ್ತಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಅಭಿಸಂಧಿಬಲಾನ್ನೃಣಂ।
ಹಿತಾರ್ಥಂ ದುಃಖಮನ್ಯೇಷಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-227-3 (90297)
ದಂಡಯನ್ಭರ್ತ್ಸಯನ್ರಾಜಾ ಜನಾನ್ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಗುರುಃ ಸಂತರ್ಜಯಞ್ಶಿಷ್ಯಾನ್ಭರ್ತಾ ಭೃತ್ಯಜನಾನ್ಸ್ವಕಾನ್।
ಉನ್ಮಾರ್ಗಪ್ರತಿಪನ್ನಾಂಶ್ಚ ಶಾಸ್ತಾ ಧರ್ಮಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-227-4 (90298)
ಚಿಕಿತ್ಸಕಶ್ಚ ದುಃಖಾನಿ ಜನಯನ್ಹಿತಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಪಶುಹಿಂಸಾಂ ಚ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಏವಮನ್ಯೇ ಸುಮನಸೋ ಹಿಂಸಕಾಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-227-5 (90299)
ಏಕಸ್ಮಿನ್ನಿಹತೇ ಭದ್ರೇ ಬಹವಃ ಸುಖಮಾಪ್ನುಯುಃ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಃ ಕುತ ಏವ ತು ಪಾತಕಂ॥ 13-227-6 (90300)
ಅಹಿಂಸತೇತಿ ಹತ್ವಾ ತು ಶುದ್ಧೇ ಕರ್ಮಣಿ ಗೌರವಾತ್।
ಅಭಿಸಂಧೇರಜಿಹ್ಮತ್ವಾಚ್ಛುದ್ಧೇ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗೌರವಾತ್।
ಏತತ್ಕೃತ್ವಾ ತು ಪಾಪೇಭ್ಯೋ ನ ದೋಷಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುಃ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-227-7 (90301)
ಉಮೋವಾಚ। 13-227-8x (7598)
ಚತುರ್ವಿಧಾನಾಂ ಜಂತೂನಾಂ ಕಥಂ ಜ್ಞಾನಮಿಹ ಸ್ಮೃತಂ।
ಕೃತ್ರಿಮಂ ತತ್ಸ್ವಭಾವಂ ವಾ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-227-8 (90302)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-227-9x (7599)
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ಜಗದ್ದ್ವಿವಿಧಮುಚ್ಯತೇ।
ಚತಸ್ರೋ ಯೋನಯಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಕ್ರಮಶೋ ಯಥಾ॥ 13-227-9 (90303)
ತೇಷಾಮುದ್ಭಿದಜಾ ವೃಕ್ಷಾ ಲತಾವಲ್ಲ್ಯಶ್ಚ ವೀರುಧಃ।
ದಂಶಯೂಕಾದಯಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಸ್ವೇದಜಾಃ ಕ್ರಿಮಿಜಾತಯಃ॥ 13-227-10 (90304)
ಪಕ್ಷಿಣಶ್ಛಿದ್ಕರ್ಣಾಶ್ಚ ಪ್ರಾಣಿನಸ್ತ್ವಂಡಜಾ ಮತಾಃ।
ಮೃಗವ್ಯಾಲಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿದ್ಧಿ ತೇಷಾಂ ಜರಾಯುಜಾನ್॥ 13-227-11 (90305)
ಏವಂ ಚತುರ್ವಿಧಾಂ ಜಾತಿಮಾತ್ಮಾ ಸಂಸೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-227-12 (90306)
ಸ್ಪರ್ಶೇನೈಕೇಂದ್ರಿಯೇಣಾತ್ಮಾ ತಿಷ್ಠತ್ಯುದ್ಭಿದಜೇಷು ವೈ।
ಶರೀರಸ್ಪರ್ಶರೂಪಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ವೇದಜೇಷ್ವಪಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-227-13 (90307)
ಪಂಚಭಿಶ್ಚೇಂದ್ರಿಯದ್ವಾರೈರ್ಜೀವಂತ್ಯಂಡಜರಾಯುಜಾಃ॥ 13-227-14 (90308)
ತಥಾ ಭೂಂಯಂಬುಸಂಯೋಗಾದ್ಭವಂತ್ಯುದ್ಭಿದಜಾಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಶೀಕತೋಷ್ಣಯೋಸ್ತು ಸಂಯೋಗಾಜ್ಜಾಯಂತೇ ಸ್ವೇದಜಾಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಅಂಡಜಾಶ್ಚಾಪಿ ಜಾಯಂತೇ ಸಂಯೋಗಾತ್ಕ್ಲೇದಬೀಜಯೋಃ॥ 13-227-15 (90309)
ಶುಕ್ಲಶೋಣಿತಸಂಯೋಗಾತ್ಸಂಭವಂತಿ ಜರಾಯುಜಾಃ।
ಜರಾಯುಜಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮಾನುಷಂ ಪದಮುತ್ತಮಂ॥ 13-227-16 (90310)
ಅತಃಪರಂ ತಮೋತ್ಪತ್ತಿಂ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ದ್ವಿವಿಧಂ ಹಿ ತಮೋ ಲೋಕೇ ಶಾರ್ವರಂ ದೇಹಜಂ ತಥಾ॥ 13-227-17 (90311)
ಜೋತಿರ್ಭಿಶ್ಚ ತಮೋ ಲೋಕೇ ನಾಶಂ ಗಚ್ಛತಿ ಶಾರ್ವರಂ।
ದೇಹಜಂ ತು ತಮೋ ಲೋಕೇ ತೈಃ ಸಮಸ್ತೈರ್ನ ಶಾಂಯತೇ॥ 13-227-18 (90312)
ತಮಸಸ್ತಸ್ಯ ನಾಶಾರ್ಥಂ ನೋಪಾಯಮಧಿಜಗ್ಮಿವಾನ್।
ತಪಶ್ಚಚಾರ ವಲಿಪುಲಂ ಲೋಕಕರ್ತಾ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-227-19 (90313)
ಚರತಸ್ತು ಸಮುದ್ಭೂತಾ ವೇದಾಃ ಸಾಂಗಾಃ ಸಹೋತ್ತರಾಃ।
ತಾಂʼಲ್ಲಬ್ಧ್ವಾ ಮುಮುದೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ।
ದೇಹಜಂ ತು ತಮೋ ಘೋರಮಭೂತ್ತೈರೇವ ನಾಶಿತಂ॥ 13-227-20 (90314)
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಮಿದಂ ಚೇತಿ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಮಿದಂ ತ್ವಿತಿ।
ಯದಿ ಚೇನ್ನ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ಶ್ರುತಂ ಚಾರಿತ್ರದೈಶಿಕಂ।
ಪಸುಭಿರ್ನಿರ್ವಿಶೇಷಂ ತು ಚೇಷ್ಟಂತೇ ಮಾನುಷಾ ಅಪಿ॥ 13-227-21 (90315)
ಯಜ್ಞಾದೀನಾಂ ಸಮಾರಂಭಃ ಶ್ರುತೇನೈವ ವಿಧೀಯತೇ।
ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಫಲಯೋಗೇನ ದೇವಲೋಕಃ ಸಮೃದ್ಧ್ಯತೇ॥ 13-227-22 (90316)
ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಾಃ ಪುನರ್ದೇವಾ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಭವಂತ್ಯುತ।
ಏವಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ಧೇತೇ ರೋದಸೀ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-227-23 (90317)
ಲೋಕಸಂಧಾರಣಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ರುತಮಿತ್ಯವಧಾರಯ।
ಜ್ಞಾನಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಜಂತೂನಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕತ್ರಯೇಽಪಿ ಚ॥ 13-227-24 (90318)
ಸಹಜಂ ತತ್ಪ್ರಧಾನಂ ಸ್ಯಾದಪರಂ ಕೃತ್ರಿಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಉಭಯಂ ಯತ್ರ ಸಂಪನ್ನಂ ಭವೇತ್ತತ್ರ ತು ಶೋಭನಂ॥ 13-227-25 (90319)
ಸಂಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಶ್ರುತಂ ಸರ್ವಂ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವತ್ಯುತ।
ಉಪರ್ಯುಪರಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ದೇವವತ್ಸಂಪ್ರಕಾಶತೇ॥ 13-227-26 (90320)
ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಭಯಂ ದರ್ಪಮಜ್ಞಾನಂ ಚೈವ ಬುದ್ಧಿಜಂ।
ತಚ್ಛ್ರುತಂ ನುದತಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಯಥಾ ವಾಯುರ್ಬಲಾಹಕಾನ್॥ 13-227-27 (90321)
ಅಲ್ಪಮಾತ್ರಂ ಕೃತೋ ಧರ್ಮೋ ಭವೇಜ್ಝಾನವತಾಂ ಮಹಾನ್।
ಮಹಾನಪಿ ಕೃತೋ ಧರ್ಮೋ ಹ್ಯಜ್ಞಾನಾನ್ನಿಷ್ಫಲೋ ಭವೇತ್॥ 13-227-28 (90322)
ಪರಾವರಝೋ ಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಞಾನವಾಂಸ್ತತ್ವವಿದ್ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಶ್ರುತಫಲಂ ಸರ್ವಂ ಕಥಿತಂ ತೇ ಶುಭಕ್ಷಣೇ॥ 13-227-29 (90323)
ಉಮೋವಾಚ। 13-227-30x (7600)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿಜ್ಜಾತಿಸ್ಮರಣಸಂಯುತಾಃ।
ಕಿಮರ್ಥಮಭಿಜಾಯಂತೇ ಜಾನಂತಃ ಪೌರ್ವದೈಹಿಕಂ।
ಏತನ್ಮೇ ತತ್ವತೋ ದೇವ ಮಾನುಷೇಷು ವದಸ್ವ ಭೋ॥ 13-227-30 (90324)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-227-31x (7601)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-227-31 (90325)
ಯೇ ಮೃತಾಃ ಸಹಸಾ ಮರ್ತ್ಯಾ ಜಾಯಂತೇ ಸಹಸಾ ಪುನಃ।
ತೇಷಾಂ ಪೌರಾಣಿಕೋ ಬೋಧಃ ಕಂಚಿತ್ಕಾಲಂ ಹಿ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-227-32 (90326)
ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಿಸ್ಮರಾ ಲೋಕೇ ಜಾಯಂತೇ ಬೋಧಸಂಯುತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ವಿವರ್ಧತಾಂ ಸಂಜ್ಞಾ ಸ್ವಪ್ನವತ್ಸಾ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ।
ಪರಲೋಕಸ್ಯ ಚಾಸ್ತಿತ್ವೇ ಮೂಢಾನಾಂ ಕಾರಣಂ ಚ ತತ್॥ 13-227-33 (90327)
ಉಮೋವಾಚ। 13-227-34x (7602)
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿನ್ಮೃತಾ ಭೂತ್ವಾಽಪಿ ಸಂಪ್ರತಿ।
ನಿವರ್ತಮಾನಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ದೇಹೇಷ್ವೇವ ಪುನರ್ನರಾಃ॥ 13-227-34 (90328)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-227-35x (7603)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕಾರಣಂ ಶೃಣು ಶೋಭನೇ॥ 13-227-35 (90329)
ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯುಜ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಬಹುತ್ವಾತ್ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ವಧೇ।
ತಥೈವ ನಾಮಸಾಮಾನ್ಯಾದ್ಯಮದೂತಾ ನೃಣಾಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-227-36 (90330)
ವಹಂತಿ ತೇ ಕ್ವಚಿನ್ಮೋಹಾದನ್ಯಂ ಮರ್ತ್ಯಂ ತು ಯಾಮಿಕಾಃ।
ನಿರ್ವಿಕಾರಂ ಹಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಮೋ ವೇದ ಕೃತಾಕೃತಂ॥ 13-227-37 (90331)
ತಸ್ಮಾತ್ಸಂಯಮನೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಮೇನೈಕೇನ ಮೋಕ್ಷಿತಾಃ।
ಪುನರೇವ ನಿವರ್ತಂತೇ ಶೇಷಂ ಭೋಕ್ತುಂ ಸ್ವಕರ್ಮಣಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮಣ್ಯಸಮಾಪ್ತೇ ತು ನಿವರ್ತಂತೇ ಹಿ ಮಾನವಾಃ॥ 13-227-38 (90332)
ಉಮೋವಾಚ। 13-227-39x (7604)
ಭಗವನ್ಸುಪ್ತಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸ್ವಪ್ನದರ್ಶನಂ।
ಕಿಂ ತತ್ಸ್ವಭಾವಮನ್ಯದ್ವಾ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-227-39 (90333)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-227-40x (7605)
ಸುಪ್ತಾನಾಂ ತು ಮನಶ್ಚೇಷ್ಟಾ ಸ್ವಪ್ನ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಅನಾಗತಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ಪಶ್ಯತೇ ಸಂಚರನ್ಮನಃ॥ 13-227-40 (90334)
ನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಭವೇತ್ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಸ್ವಪ್ನದರ್ಶನಂ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತು ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-227-41 (90335)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 227 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 228
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.228. ಅಧ್ಯಾಯಃ 228
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಫಲನಿತ್ಪತ್ತೌ ದೈವಪುರುಷಕಾರಯೋಃ ಪರಸ್ಪರಸಾಪೇಕ್ಷತ್ವೇನ ಸಾಧನತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥ ತಥಾಽಂಡಜರಾಯುಜಾನಾಂ ಗರ್ಭಪ್ರವೇಶಾದಿಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಲೋಕೇ ಕರ್ಮಕ್ರಿಯಾಪಥೇ।
ದೈವಾತ್ಪ್ರವರ್ತತೇ ಸರ್ವಮಿತಿ ಕೇಚಿದ್ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-228-1 (90336)
ಅಪರೇ ಚೇಷ್ಟಯಾ ಚೇತಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಃ ಕ್ರಿಯಾಂ।
ಪಕ್ಷಭೇದೇ ದ್ವಿಧಾ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಸಂಶಯಸ್ಥಂ ಮನೋ ಮಮ।
ತತ್ತ್ವಂ ವದ ಮಹಾದೇವ ಶ್ರೋತುಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-228-2 (90337)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-228-3x (7606)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ।
ತದೇವಂ ಕುರುತೇ ಕರ್ಮ ಲೋಕೇ ದೇವಿ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-228-3 (90338)
ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ದ್ವಿವಿಧಂ ಕರ್ಮ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ತಚ್ಛೃಣು।
ಪುರಾಕೃತಂ ತಯೋರೇಕಮೈಹಿಕಂ ತ್ವಿತರಸ್ತಥಾ॥ 13-228-4 (90339)
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಯತ್ಕರ್ಮ ತದ್ದೈವಮಿತಿ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ವಿಹೀನಂ ದೃಷ್ಟಕರಣಂ ತನ್ಮಾನುಷಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-228-5 (90340)
ಮಾನುಷಂ ತು ಕ್ರಿಯಾಮಾತ್ರಂ ದೈವಾತ್ಸಂಭವತೇ ಫಲಂ।
ಏವಂ ತದುಭಯಂ ಕರ್ಮ ಮಾನುಷಂ ವಿದ್ಧಿ ತನ್ನೃಷು॥ 13-228-6 (90341)
ಲೌಕಿಕಂ ತು ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೈವಮಾನುಷನಿರ್ಮಿತಂ।
ಕೃಷೌ ತು ದೃಶ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ಕರ್ಷಣಂ ವಪನಂ ತಥಾ॥ 13-228-7 (90342)
ರೋಪಣಂ ಚೈವ ಲವನಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಪೌರುಷಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ದೈವಾದಸಿದ್ಧಿಶ್ಚ ಭವೇದ್ದುಷ್ಕೃತಂ ಚಾಸ್ತಿ ಪೌರುಷೇ॥ 13-228-8 (90343)
ಸುಯತ್ನಾಲ್ಲಭ್ಯತೇ ಕೀರ್ತಿರ್ದುರ್ಯತ್ನಾದಯಶಸ್ತಥಾ।
ಏವಂ ಲೋಕಗತಿರ್ದೇವಿ ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-228-9 (90344)
ಉಮೋವಾಚ। 13-228-10x (7607)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ ಸುರಾಸುರನಮಸ್ಕೃತ।
ಕಥಮಾತ್ಮಾ ಸದಾ ಗರ್ಭಂ ಸಂವಿಶೇಷ್ಕರ್ಮಕಾರಣಾತ್।
ತನ್ಮೇ ವದ ಮಹಾದೇವ ತದ್ಧಿ ಗುಹ್ಯಂ ಪರಂ ಮತಂ॥ 13-228-10 (90345)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-228-11x (7608)
ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಗುಹ್ಯಾನಾಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ದೇವಗುಹ್ಯಾದಪಿ ಪರಮಾತ್ಮಗುಹ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-228-11 (90346)
ದೇವಾಸುರಾಸ್ತನ್ನ ವಿದುರಾತ್ಮನೋ ಹಿ ಗತಾಗತಂ।
ಅದೃಶ್ಯೋ ಹಿ ಸದೈವಾತ್ಮಾ ಜನೈಃ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾನ್ನಿರಾಶ್ರಯಾತ್॥ 13-228-12 (90347)
ಅತಿಮಾಯೇತಿ ಮಾಯಾನಾಮಾತ್ಮಮಾಯಾ ಸೇದಷ್ಯತೇ।
ಸೋಯಂ ಚತುರ್ವಿಧಾಂ ಜಾತಿಂ ಸಂವಿಶತ್ಯಾತ್ಮಮಾಯಯಾ।
ಮೈಥುನಂ ಶೋಣಿತಂ ಬೀಜಂ ದೈವಮೇವಾತ್ರ ಕಾರಣಂ॥ 13-228-13 (90348)
ಬೀಜಶೋಣಿತಸಂಯೋಗೇ ಯದಾ ಸಂಭವತೇ ಶುಭೇ।
ತದಾಽಽತ್ಮಾ ವಿಶತೇ ಗರ್ಭಮೇವಮಂಡಜರಾಯುಜೇ॥ 13-228-14 (90349)
ಏವಂ ಸಂಯೋಗಕಾಲೇ ತು ಆತ್ಮಾ ಗರ್ಭತ್ವಮೇಯಿವಾನ್॥ 13-228-15 (90350)
ಕಲಿಲಾಜ್ಜಾಯತೇ ಪಿಂಡಂ ಪಿಂಡಾತ್ಪೇಶ್ಯರ್ಬುದಂ ಭವೇತ್।
ವ್ಯಕ್ತಿಭಾವಗತಂ ಚೈವ ಕರ್ಮ ತ್ವಾಶ್ರಯತೇ ಕ್ರಮಾತ್॥ 13-228-16 (90351)
ಏವಂ ವಿವರ್ಧಮಾನೇನ ಕರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸಹ ವರ್ಧತೇ।
ಏವಮಾತ್ಮಗತಿಂ ವಿದ್ಧಿ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಸುಪ್ರಭೇ॥ 13-228-17 (90352)
ರೋಪಣಂ ಚೈವ ಲವನಂ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಪೌರುಷಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-228-18 (90353)
ಕಾಲೇ ವೃಷ್ಟಿಃ ಸುವಾಪಂ ಚ ಪ್ರರೋಹಃ ಪಕ್ತಿರೇವ ಚ।
ಏವಮಾದಿ ತು ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ತದ್ದೈವತಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-228-19 (90354)
ಪಂಚಭೂತಸ್ಥಿತಿಶ್ಚೈವ ಜ್ಯೋತಿಷಾಮಯನಂ ತಥಾ।
ಅಬುದ್ಧಿಗಂಯಂ ಯನ್ಮರ್ತ್ಯೈರ್ಹೇತುಭಿರ್ವಾ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-228-20 (90355)
ತಾದೃಶಂ ಕಾರಣಂ ದೈವಂ ಶುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವೇತರತ್।
ಯಾದೃಶಂ ಚಾತ್ಮನಾ ಶಕ್ಯಂ ತತ್ಪೌರುಷಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-228-21 (90356)
ಕೇವಲಂ ಫಲನಿಷ್ಪತ್ತಿರೇಕೇನ ತು ನ ಶಕ್ಯತೇ।
ಪೌರುಷೇಣೈವ ದೈವೇನಿ ಯುಗಪದ್ಗ್ರಥಿತಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ತಯೋಃ ಸಮಾಹಿತಂ ಕರ್ಮ ಶೀತೋಷ್ಣಂ ಯುಗಪತ್ತಥಾ॥ 13-228-22 (90357)
ಪೌರುಷಂ ತು ತಯೋಃ ಪೂರ್ವಮಾರಬ್ಧವ್ಯಂ ವಿಜಾನತಾ।
ಆತ್ಮನಾ ತು ನ ಶಕ್ಯಂ ಹಿ ನ ತಥಾ ಕೀರ್ತಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-228-23 (90358)
ಖನನಾನ್ಮಥನಾಲ್ಲೋಕೇ ಜಲಾಗ್ನಿಪ್ರಾಪಣಂ ಯಥಾ।
ತಥಾ ಪುರುಷಕಾರೇ ತು ದೈವಸಂಪತ್ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-228-24 (90359)
ನರಸ್ಯಾಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ದೈವಸಂಪನ್ನ ಲಭ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಸಮಾರಂಭೋ ದೈವಮಾನುಷನಿರ್ಮಿತಃ॥ 13-228-25 (90360)
ಅಸುರಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚೈವ ಮನ್ಯಂತೇ ಲೋಕನಾಶನಾಃ।
ಪಶ್ಯಂತೇ ನ ಚ ತೇ ಪಾಪಾಃ ಕೇವಲಂ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಾಃ॥ 13-228-26 (90361)
ಪ್ರಚ್ಛಾದಿತಂ ಹಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಗೂಢಮಾಯಾ ಹಿ ದೇವತಾಃ।
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದೇವಿ ಗುಹ್ಯಂ ಪುರಸ್ಸರಂ॥ 13-228-27 (90362)
ಆದಿಕಾಲೇ ನರಾಃ ಸರ್ವೇ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಭುಂಜತೇ ಪಶ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ವೃತ್ತಾಂತಂ ಲೋಕಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ॥ 13-228-28 (90363)
ಯಥೈವಾತ್ಮಕೃತಂ ವಿದ್ಯುರ್ದೇಶಾಂತರಗತಾ ನರಾಃ।
ವಿದ್ಯುಸ್ತಥೈವಾಂತಕಾಲೇ ಸುಕೃತಂ ಪೌರ್ವದೈಹಿಕಂ॥ 13-228-29 (90364)
ಏವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮರತಾಽಭವನ್।
ಅಚಿರೇಣೈವ ಕಾಲೇನ ಸ್ವರ್ಗಃ ಸಂಪೂರಿತಸ್ತದಾ॥ 13-228-30 (90365)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಸಂಬಾಧಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಽಪ್ಯಚಿಂತಯತ್।
ಸಂಚರಂತೇ ಕಥಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಮಾನುಷಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಹಿ॥ 13-228-31 (90366)
ಇತ್ಯೇವಮನುಚಿಂತ್ಯೈವ ಮಾನುಷಾನ್ಸಮಮೋಹಯತ್।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ತೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ನ ವಿದುಸ್ತೇ ಪುರಾಕೃತಂ॥ 13-228-32 (90367)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ತು ತತ್ಕಾಲೇ ಮಾನುಷೇಷ್ವವಪಾತಯತ್।
ತಾಭ್ಯಾಮಭಿಹತಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ನ ಪೇದಿರೇ॥ 13-228-33 (90368)
ಪುರಾಕೃತಸ್ಯಾವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಕಾಮಕ್ರೋಧಾಭಿಪೀಡಿತಾಃ।
ನೈತದಸ್ತೀತಿ ಮನ್ವಾನಾ ವಿಕಾರಂಶ್ಚಕ್ರಿರೇ ಪುನಃ॥ 13-228-34 (90369)
ಅಕಾರ್ಯಾದಿಮಹಾದೋಷಾನಾಹರಂತ್ಯಾತ್ಮಕಾರಣಾತ್।
ವಿಸ್ಮೃತ್ಯ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾಣಿ ಪರಲೋಕಭಯಂ ತದಾ॥ 13-228-35 (90370)
ಏವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೇ ಲೋಕೇ ಕಶ್ಮಲಂ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಲೋಕಾನಾಂ ಚೈವ ದೇವಾನಾಂ ಕ್ಷಯಾಯೈವ ತಥಾ ಪ್ರಿಯೇ।
ನರಕಾಃ ಪೂರಿತಾಶ್ಚಾಸನ್ಪ್ರಾಣಿಭಿಃ ಪಾಪಕಾರಿಭಿಃ॥ 13-228-36 (90371)
ಪುನರೇವ ತು ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಕರ್ತಾ ಪಿತಾಮಹಃ।
ಅಚಿಂತಯತ್ತಮೇವಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾರಣಾತ್।
ಸಮತ್ವೇನ ಕಥಂ ಲೋಕೇ ವರ್ತೇತೇತಿ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ॥ 13-228-37 (90372)
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಜ್ಞಾನೇನ ತಪಸಾ ಪ್ರಿಯೇ।
ಅಕರೋಜ್ಜ್ಞಾನದೃಶ್ಯಂ ತತ್ಪರಲೋಕಂ ನ ಚಕ್ಷುಷಾ॥ 13-228-38 (90373)
ಉಮೋವಾಚ। 13-228-39x (7609)
ಭಗವನ್ಮೃತಮಾತ್ರಸ್ತು ಯೋಯಂ ಜಾತ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ।
ತಥೈವ ದೃಶ್ಯತೇ ಜಾತಸ್ತತ್ರಾತ್ಮಾ ತು ಕಥಂ ಭವೇತ್॥ 13-228-39 (90374)
ಗರ್ಭಾದಾವೇವ ಸಂವಿಷ್ಟ ಆತ್ಮಾ ತು ಭಗವನ್ಮಮ।
ಏಷ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಛೇತ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ॥ 13-228-40 (90375)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-228-41x (7610)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ತತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಾ। 13-228-41 (90376)
ಅನ್ಯೋ ಗರ್ಭಗತೋ ಭೂತ್ವಾ ತತ್ರೈವ ನಿಧನಂ ಗತಃ।
ಪುನರನ್ಯಚ್ಛರೀರಂ ತತ್ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭುವಿ ಜಾಯತೇ।
ತತ್ವವಿನ್ನೈವ ಸರ್ವಸ್ತು ದೈವಯೋಗಸ್ತು ಸಂಭವೇತ್॥ 13-228-42 (90377)
ಸೂತಿಕಾಯಾ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಚ ಮೋಹನಾರ್ಥಂ ಚ ದೇಹಿನಾಂ।
ಸಮಕರ್ಮವಿಧಾನತ್ವಾದಿತ್ಯೇವಂ ವಿದ್ಧಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-228-43 (90378)
ಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಾಸ್ತು ನರಕಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಕೇಚಿತ್ಪ್ರಯಾಂತಿ ಹಿ।
ಮಾಯಾಸಂಯಾಮಿಕಾ ನಾಮ ಯಜ್ಜನ್ಮಮರಣಾಂತರೇ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ 13-228-44 (90379)
ಉಮೋವಾಚ। 13-228-45x (7611)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ ಲೋಕನಾಥ ವೃಷಧ್ವಜ।
ನಾಸ್ತ್ಯಾತ್ಮಾ ಕರ್ಮಭೋಕ್ತೇತಿ ಮೃತೋ ಜಂತುರ್ನ ಜಾಯತೇ॥ 13-228-45 (90380)
ಸ್ವಭಾವಾಜ್ಜಾಯತೇ ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ವೃಕ್ಷಫಲಂ ತಥಾ।
ಯಥೋರ್ಮಯಃ ಸಂಭವಂತಿ ತಥೈವ ಜಗದಾಕೃತಿಃ॥ 13-228-46 (90381)
ತಪೋದಾನಾನಿ ಯತ್ಕರ್ಮ ತತ್ರ ತದ್ದೃಶ್ಯತೇ ವೃಥಾ।
ನಾಸ್ತಿ ಪೌನರ್ಭವಂ ಜನ್ಮ ಇತಿ ಕೇಚಿದ್ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-228-47 (90382)
ಪರೋಕ್ಷವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸ್ಯ ದರ್ಶನಾತ್।
ತತ್ಸರ್ವಂ ನಾಸ್ತಿನಾಸ್ತೀತಿ ಸಂಶಯಸ್ಥಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-228-48 (90383)
ಪಕ್ಷಭೇದಾಂತರೇ ಚಾಸ್ಮಿಂಸ್ತತ್ವಂ ಮೇ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ।
ಉಕ್ತಂ ಭಗವತಾ ಯತ್ತು ತತ್ತು ಲೋಕಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-228-49 (90384)
ಪ್ರಶ್ನಮೇತತ್ತು ಪೃಚ್ಛತ್ಯಾ ರುದ್ರಾಣ್ಯಾ ಪರಿಷತ್ತದಾ।
ಕೌತೂಹಲಯುತಾ ಶ್ರೋತುಂ ಸಮಾಹಿತಮನಾಽಭವತ್॥ 13-228-50 (90385)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-228-51x (7612)
ನೈತದಸ್ತಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಯದ್ವದಂತೀಹ ನಾಸ್ತಿಕಾಃ।
ಏತದೇವಾಭಿಶಸ್ತಾನಾಂ ಶ್ರುತವಿದ್ವೇಷಿಣಾಂ ಮತಂ॥ 13-228-51 (90386)
ಸರ್ವಮರ್ಥಂ ಶ್ರುತಂ ದೃಷ್ಟಂ ಯತ್ಪ್ರಾಗುಕ್ತಂ ಮಯಾ ತವ।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಶ್ರುತಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಂಡಿತಾಃ॥ 13-228-52 (90387)
ಕಾಮಾನ್ಸಂಛಿದ್ಯ ಪರಿಗಾಂಧೃತ್ಯಾ ವೈ ಪರಮಾಸಿನಾ।
ಅಭಿಯಾಂತ್ಯೇವ ತೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪಶ್ಯಂತಃ ಕರ್ಮಣಃ ಪಲಂ॥ 13-228-53 (90388)
ಏವಂ ಶ್ರದ್ಧಾಫಲಂ ಲೋಕೇ ಪರತಃ ಸುಮಹತ್ಫಲಂ।
ಬುದ್ಧಿಃ ಶ್ರದ್ಧಾ ಚ ವಿನಯಃ ಕಾರಣಾನಿ ಹಿತೈಷಿಣಾಂ॥ 13-228-54 (90389)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವರ್ಗಾಭಿಗಂತಾರಃ ಕತಿಚಿತ್ತ್ವಭವನ್ನರಾಃ।
ಅನ್ಯೇ ಕರಣಹೀನತ್ವಾನ್ನಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-228-55 (90390)
ಶ್ರುತವಿದ್ವೇಷಿಣೋ ಮೂರ್ಖಾ ನಾಸ್ತಿಕಾ ದೃಢನಿಶ್ಚಯಾಃ।
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಾಸ್ತು ನಿರನ್ನಾದಾಃ ಪತಂತ್ಯೇವಾಧಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-228-56 (90391)
ನಾಸ್ತ್ಯಸ್ತೀತಿ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಕವಯೋಽಪ್ಯತ್ರ ಮೋಹಿತಾಃ।
ನಾಧಿಗಚ್ಛಂತಿ ತನ್ನಿತ್ಯಂ ಹೇತುವಾದಶತೈರಪಿ॥ 13-228-57 (90392)
ಏಷಾ ಬ್ರಹ್ಮಕೃತಾ ಮಾಯಾ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ಕಿಂಪುನರ್ಮಾನವೈರ್ಲೋಕೇ ಜ್ಞಾತುಕಾಮೈಃ ಕುಬುದ್ಧಿಭಿಃ॥ 13-228-58 (90393)
ಕೇವಲಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ದೇವಿ ಶ್ರುತಮಾತ್ಮನಿವಿಷ್ಟಯಾ।
ತತೋಸ್ತೀಽತ್ಯೇವ ಮಂತವ್ಯಂ ತಥಾ ಹಿತಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-228-59 (90394)
ದೈವಗುಹ್ಯೇಷು ಚಾನ್ಯೇಷು ಹೇತುರ್ದೇವಿ ನಿರರ್ಥಕಃ।
ಬಧಿರಾಂಧವದೇವಾತ್ರ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಹಿತೈಷಿಣಾ।
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಋಷಿಗುಹ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಹಿತಂ॥ ॥ 13-228-60 (90395)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 228 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 229
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.229. ಅಧ್ಯಾಯಃ 229
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹಾದೇವೇನ ದೇವೀಂಪ್ರತಿ ಯಮನಗರತನ್ಮಾರ್ಗಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಪಿನಾಂ ಯಾತನಾನುಭವಪ್ರಕಾರಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ ತ್ರಿಪುರಾರ್ದನ ಶಂಕರ।
ಕೀದೃಶಾ ಯಮದಂಡಾಸ್ತೇ ಕೀದೃಶಾಃ ಪರಿಚಾರಕಾಃ॥ 13-229-1 (90396)
ಕಥಂ ಮೃತಾಸ್ತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಯಮಸಾದನಂ।
ಕೀದೃಶಂ ಭವನಂ ತಸ್ಯ ಕಥಂ ದಂಡಯತಿ ಪ್ರಜಾಃ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಹಾದೇವ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-229-2 (90397)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-229-3x (7613)
ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯತ್ತೇ ದೇವಿ ಮನಃಪ್ರಿಯಂ।
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಶುಭೇ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಮಹತ್॥ 13-229-3 (90398)
ವಿಚಿತ್ರಂ ರಮಣೀಯಂ ಚ ನಾನಾಭಾವಸಮನ್ವಿತಂ।
ಪಿತೃಭಿಃ ಪ್ರೇತಸಂಘೈಶ್ಚ ಯಮದೂತೈಶ್ಚ ಸಂತತಂ॥ 13-229-4 (90399)
ಪ್ರಾಣಿಸಂಘೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿಃ ಕರ್ಮವಶ್ಯೈಶ್ಚ ಪೂರಿತಂ।
ತತ್ರಾಸ್ತೇ ದಂಡಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಮೋ ಲೋಕಹಿತೇ ರತಃ॥ 13-229-5 (90400)
ಮಾಯಯಾ ಸತತಂ ವೇತ್ತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಯಚ್ಛುಭಾಶುಭಂ।
ಮಾಯಯಾ ಸಂಹರಂಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಾಣಿಸಂಘಾನ್ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-229-6 (90401)
ತಸ್ಯ ಮಾಯಾಮಯಾಃ ಪಾಶಾ ನ ವೇದ್ಯಂತೇ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ಕೋ ಹಿ ಮಾನುಷಮಾತ್ರಸ್ತು ದೇವಸ್ಯ ಚರಿತಂ ಮಹತ್॥ 13-229-7 (90402)
ಏವಂ ಸಂವಸತಸ್ತಸ್ಯ ಯಮಸ್ಯ ಪರಿಚಾರಕಾಃ।
ಗೃಹೀತ್ವಾ ಸನ್ನಯಂತ್ಯೇವ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಕ್ಷೀಣಕರ್ಮಣಃ।
ಯನ ಕೇನಾಪದೇಶೇನ ತ್ವಪದೇಶಸಮುದ್ಭವಾಃ॥ 13-229-8 (90403)
ಕರ್ಮಣಾ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಲೋಕೇ ಉತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಮಾಃ।
ಯಥಾರ್ಹಂ ತಾನ್ಸಮಾದಾಯ ನಯಂತಿ ಯಮಸಾದನಂ॥ 13-229-9 (90404)
ಧಾರ್ಮಿಕಾನುತ್ತಮಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಸ್ವರ್ಗಿಣಸ್ತೇ ಯಥಾಽಮರಾಃ।
ತ್ರಿಷು ಜನ್ಮ ಲಭಂತೇ ಯೇ ಕರ್ಮಣಾ ಮಧ್ಯಮಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತಿರ್ಯಙನರಕಗಂತಾರೋ ಹ್ಯಧಮಾಸ್ತೇ ನರಾಧಮಾಃ॥ 13-229-10 (90405)
ಪಂಥಾನಸ್ತ್ರಿವಿಧಾ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗತಜೀವಿನಾಂ।
ರಮಣೀಯಂ ನಿರಾಬಾಧಂ ದುರ್ದರ್ಶಮಿತಿ ನಾಮತಃ॥ 13-229-11 (90406)
ರಮಣೀಯಂ ತು ಯನ್ಮಾರ್ಗಂ ಪತಾಕಾಧ್ವಜಸಂಕುಲಂ।
ಧೂಪಿತಂ ಸಿಕ್ತಸಂಮೃಷ್ಟಂ ಪುಷ್ಪಮಾಲಾಭಿಸಂಕುಲಂ॥ 13-229-12 (90407)
ಮನೋಹರಂ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಂ ಗಚ್ಛತಾಮೇವ ತದ್ಭವೇತ್।
ನಿರಾಬಾಧಂ ಯಥಾಲೋಕಂ ಸುಪ್ರಶಸ್ತಂ ಕೃತಂ ಭವೇತ್॥ 13-229-13 (90408)
ತೃತೀಯಂ ಯತ್ತು ದುರ್ದರ್ಶಂ ದುರ್ಗಂಧಿ ತಮಸಾ ವೃತಂ।
ಪರುಷಂ ಶರ್ಕರಾಕೀರ್ಣಂ ಶ್ವದಂಷ್ಟ್ರಾಬಹುಲಂ ಭೃಶಂ।
ಕಿಮಿಕೀಟಸಮಾಕೀರ್ಣಂ ಭಜತಾಮತಿದುರ್ಗಮಂ॥ 13-229-14 (90409)
ಮಾರ್ಗೈರೇವಂ ತ್ರಿಭಿರ್ನಿತ್ಯಮುತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯಮಾನ್।
ಸನ್ನಯಂತಿ ಯಥಾ ಕಾಲೇ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-229-15 (90410)
ಉತ್ತಮಾನಂತಕಾಲೇ ತು ಯಮದೂತಾಃ ಸುಸಂವೃತಾಃ।
ನಯಂತಿ ಸುಖಮಾದಾಯ ರಮಣೀಯಪಥೇನ ವೈ॥ 13-229-16 (90411)
ಉಮೋವಾಚ। 13-229-17x (7614)
ಭಗವಂಸ್ತತ್ರ ಚಾತ್ಮಾನಂ ತ್ಯಕ್ತದೇಹಂ ನಿರಾಶ್ರಯಂ।
ಅದೃಶ್ಯಂ ಕಥಮಾದಾಯ ಸನ್ನಯಂತಿ ಯಮಾಂತಿಕಂ॥ 13-229-17 (90412)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-229-18x (7615)
ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ ತತ್ಸ್ರವಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ದೇಹಕಾರಣಂ।
ಕರ್ಮವಶ್ಯಂ ಭೋಗವಶ್ಯಂ ದುಃಖವಶ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-229-18 (90413)
ಮಾನುಷಂ ಕರ್ಮವಶ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ಭೋಗಸಾಧನಂ।
ತೃತೀಯಂ ಯಾತನಾವಶ್ಯಂ ಶರೀರಂ ಮಾಯಯಾ ಕೃತಂ।
ಯಮಲೋಕೇ ನ ಚಾನ್ಯತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ ಯಾತನಾಯುತಂ॥ 13-229-19 (90414)
ಶರೀರೈರ್ಯಾತನಾವಶ್ಯೈರ್ಜೀವಾನಾಮುಚ್ಯ ಭಾಮಿನಿ।
ನಯಂತಿ ಯಾಮಿಕಾಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಮಾಯಯಾ ಮೃತಾನ್॥ 13-229-20 (90415)
ಮಧ್ಯಮಾನ್ಯೋಧವೇಷೇಣ ಮಧ್ಯಮೇನ ಪಥಾ ತಥಾ॥ 13-229-21 (90416)
ಚಂಡಾಲವೇಷಾಸ್ತ್ವಧಮಾನ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಭರ್ತ್ಸತರ್ಜನೈಃ।
ಆಕರ್ಷಂತಸ್ತಥಾ ಪಾಶೈರ್ದುರ್ದರ್ಶೇನ ನಯಂತಿ ತಾನ್॥ 13-229-22 (90417)
ತ್ರಿವಿಧಾನೇವಮಾದಾಯ ನಯಂತಿ ಯಮಸಾದನಂ।
ಧರ್ಮಾಸನಗತಂ ದಕ್ಷಂ ಭ್ರಾಜಮಾನಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ॥ 13-229-23 (90418)
ಲೋಕಪಾಲಂ ಸಹಾಧ್ಯಕ್ಷಂ ತಥೈವ ಪರಿಷದ್ಗತಂ।
ದರ್ಶಯಂತಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಯಾಮಿಕಾಸ್ತಂ ನಿವೇದ್ಯ ತೇ॥
ಪೂಜಯಂದಂಡಯನ್ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ತೇಷಾಂ ಶೃಣ್ವಞ್ಶುಭಾಶುಭಂ।
ವ್ಯಾಹೃತೋ ಬಹುಸಾಹಸ್ರೈಸ್ತತ್ರಾಸ್ತೇ ಸತತಂ ಯಮಃ॥ 13-229-24 (90419)
ಗತಾನಾಂ ತು ಯಮಸ್ತೇಷಾಮುತ್ತಮಾನಭಿಪೂಜಯಾ।
ಅಭಿಸಂಗೃಹ್ಯ ವಿಧಿವತ್ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಾಗತಕೌಶಲಂ।
ಪ್ರಸ್ತುತ್ಯ ತತ್ಕೃತಂ ತೇಷಾಂ ಲೋಕಂ ಸಂದಿಶತೇ ಯಮಃ॥ 13-229-26 (90420)
ಯಮೇನೈವಮನುಜ್ಞಾತಾ ಯಾಂತಿ ಪಶ್ಚಾತ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಂ॥ 13-229-27 (90421)
ಮಧ್ಯಮಾನಾಂ ಯಮಸ್ತೇಷಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಯಥಾತಥಂ।
ಜಾಯಂತಾಂ ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಇತಿ ಸಂದಿಶತೇ ಚ ತಾನ್॥ 13-229-28 (90422)
ಅಧಮಾನ್ಪಾಶಸಂಯುಕ್ತಾನ್ಯಮೋ ನಾವೇಕ್ಷತೇ ಗತಾನ್।
ಯಮಸ್ಯ ಪುರುಷಾ ಘೋರಾಶ್ಚಂಡಾಲಸಮದರ್ಶನಾಃ।
ಯಾತನಾಃ ಪ್ರಾಪಯಂತ್ಯೇತಾಂʼಲ್ಲೋಕಪಾಲಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್॥ 13-229-29 (90423)
ಭಿಂದಂತಶ್ಚ ತುದಂತಶ್ಚ ಪ್ರಕರ್ಷಂತೋ ಯತಸ್ತತಃ।
ಕ್ರೋಶಂತಃ ಪಾತಯಂತ್ಯೇತಾನ್ಮಿಥೋ ಗರ್ತೇಷ್ವವಾಙ್ಮುಖಾನ್॥ 13-229-30 (90424)
ಸಂಯಾಮಿನ್ಯಃ ಶಿಲಾಸ್ತೇಷಾಂ ಪತಂತಿ ಶಿರಸಿ ಪ್ರಿಯೇ।
ಅಯೋಮುಖಾಃ ಕಂಕವಲಾ ಭಕ್ಷಯಂತಿ ಸುದಾರುಣಾಃ॥ 13-229-31 (90425)
ಅಸಿಪತ್ರವನೇ ಘೋರೇ ಚಾರಯಂತಿ ತಥಾ ಪರಾನ್।
ತೀಕ್ಷ್ಣದಂಷ್ಟ್ರಾಸ್ತಥಾ ಶ್ವಾನಃ ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ತತ್ರ ಹ್ಯದಂತಿ ವೈ॥ 13-229-32 (90426)
ತತ್ರ ವೈತರಣೀ ನಾಮ ನದೀ ಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲಾ।
ದುಷ್ಪ್ರವೇಶಾ ಚ ಘೋರಾ ಚ ಮೂತ್ರಶೋಣಿತವಾಹಿನೀ।
ತಸ್ಯಾಂ ಸಂಮಜ್ಜಯಂತ್ಯೇತೇ ತೃಷಿತಾನ್ಪಾಯಯಂತಿ ತಾನ್॥ 13-229-33 (90427)
ಆರೋಪಯಂತಿ ವೈ ಕಾಂಶ್ಚಿತ್ತತ್ರ ಕಂಟಕಶಲ್ಮಲೀಂ।
ಯಂತ್ರಚಕ್ರೇಷು ತಿಲವತ್ಪೀಡ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ಕೇಚನ॥ 13-229-34 (90428)
ಅಂಗರೇಷು ಚ ದಹ್ಯಂತೇ ತಥಾ ದುಷ್ಕೃತಕಾರಿಣಃ।
ಕುಂಭೀಪಾಕೇಷು ಪಚ್ಯಂತೇ ಪಚ್ಯಂತೇ ಸಿಕತಾಸು ವೈ॥ 13-229-35 (90429)
ಪಾಟ್ಯಂತೇ ತರುವಚ್ಛಸ್ತ್ರೈಃ ಪಾಪಿನಃ ಕ್ರಕಚಾದಿಭಿಃ।
ಭಿದ್ಯಂತೇ ಭಾಗಶಃ ಶೂಲೈಸ್ತುದ್ಯಂತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸೂಚಿಭಿಃ॥ 13-229-36 (90430)
ಏವಂ ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ ದೋಷಂ ತದರ್ಥಂ ದಂಡನಂ ತ್ವಿತಿ।
ವಾಚೈವ ಘೋಷಯಂತಿ ಸ್ಮ ದಂಡಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ॥ 13-229-37 (90431)
ಏವಂ ತೇ ಯಾತನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶರೀರೈರ್ಯಾತನಾಶಯೈಃ।
ಪ್ರಸಹಂತಶ್ಚ ತದ್ದುಃಖಂ ಸ್ಮರಂತಃ ಸ್ವಾಪರಾಧಜಂ॥ 13-229-38 (90432)
ಕ್ರೋಶಂತಶ್ಚ ರುದ್ರಂತಶ್ಚ ನ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಥಂಚನ।
ಸ್ಮರಂತಸ್ತತ್ರ ತಪ್ಯಂತೇ ಪಾಪಮಾತ್ಮಕೃತಂ ಭೃಶಂ॥ 13-229-39 (90433)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ದಂಡಾ ಭುಜ್ಯಂತೇ ಪಾಪಕಾರಿಭಿಃ।
ಯಾತನಾಭಿಶ್ಚ ಪಚ್ಯಂತೇ ನರಕೇಷು ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 13-229-40 (90434)
ಅಪರೇ ಯಾತನಾಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಮುಚ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್।
ಪಾಪದೋಷಕ್ಷಯಕರಾ ಯಾತನಾಃ ಸಂಸ್ಮೃತಾ ನೃಣಾಂ।
ಬಹುತಪ್ತಂ ಯಥಾ ಲೋಹಮಮಲಂ ತತ್ತಥಾ ಭವೇತ್॥ ॥ 13-229-41 (90435)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 229 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 230
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.230. ಅಧ್ಯಾಯಃ 230
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ರೌರವಾದಿನರಕವಿಭಜನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದುಷ್ಕೃತತಾರತಂಯೇನ ತೇಷು ಯಾತನಾನುಭವಪ್ರಕಾರಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಯಾತನಾನುಭವಾನಂತರಂ ಕರ್ಮಶೇಷಫಲತಯಾ ನಾನಾನೀಚಯೋನಿಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾದಿಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂಸ್ತೇ ಕಥಂ ತತ್ರ ದಂಡ್ಯಂತೇ ನರಕೇಷು ವೈ।
ಕತಿ ತೇ ನರಕಾ ಘೋರಾಃ ಕೀದೃಶಾಸ್ತೇ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-230-1 (90436)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-230-2x (7616)
ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪಂಚೈತೇ ನರಕಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಭೂಮೇರಧಸ್ತಾದ್ವಿಹಿತಾ ಘೋರಾ ದುಷ್ಕೃತಕರ್ಮಣಾಂ॥ 13-230-2 (90437)
ಪ್ರಥಮಂ ರೌರವಂ ನಾಮ ಶತಯೋಜನಮಾಯತಂ।
ತಾವತ್ಪ್ರಮಾಣವಿಸ್ತೀರ್ಣಂ ತಾಮಸಂ ಪಾಪಪೀಡಿತಂ॥ 13-230-3 (90438)
ಭೃಶಂ ದುರ್ಗಂಧಿ ಪರುಷಂ ಕ್ರಿಮಿಭಿರ್ದಾರುಣೈರ್ವೃತಂ।
ಅತಿಘೋರಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ತತಸ್ತತಃ॥ 13-230-4 (90439)
ತೇ ಚಿರಂ ತತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತಿ ನ ತತ್ರ ಶಯನಾಸನೇ।
ಕ್ರಿಮಿಭಿರ್ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಶ್ಚ ವಿಷ್ಠಾಗಂಧಸಮಾಯುತಾಃ॥ 13-230-5 (90440)
ಏವಂಪ್ರಮಾಣಮುದ್ವಿಗ್ನಾ ಯಾವತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ತತ್ರ ತೇ।
ಯಾತನಾಭ್ಯೋ ದಶಗುಣಂ ನರಕೇ ದುಃಖಮಿಷ್ಯತೇ॥ 13-230-6 (90441)
ತತ್ರ ಚಾತ್ಯಂತಿಕಂ ದುಃಖಮಿಷ್ಯತೇ ಚ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ
ಕ್ರೋಶಂತಶ್ಚ ರುದ್ರಂತಶ್ಚ ವೇದನಾಸ್ತತ್ರಿ ಭುಂಜತೇ॥ 13-230-7 (90442)
ಭ್ರಮಂತಿ ದುಃಖಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಜ್ಞಾತಾ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ದುಃಖಸ್ಯಾಂತರಮಾತ್ರಂ ತು ಜ್ಞಾನಂ ವಾ ನ ಚ ಲಭ್ಯತೇ॥ 13-230-8 (90443)
ಮಹಾರೌರವಸಂಜ್ಞಂ ತು ದ್ವಿತೀಯಂ ನರಕಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವಿಗುಣಿತಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾನೇ ದುಃಖೇ ಚ ರೌರವಾತ್॥ 13-230-9 (90444)
ತೃತೀಯಂ ನರಕಂ ತತ್ರ ಕಂಟಿಕಾವನಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ತತೋ ದ್ವಿಗುಣಿತಂ ತಚ್ಚ ಪೂರ್ವಾಭ್ಯಾಂ ದುಃಖಮಾನಯೋಃ।
ಮಹಾಪಾತಕಸಂಯುಕ್ತಾ ಘೋರಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವಿಶಂತಿ ಹಿ॥ 13-230-10 (90445)
ಅಗ್ನಿಕುಂಡಮಿತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಚತುರ್ಥಂ ನರಕಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಏತದ್ದ್ವಿಗುಣಿತಂ ತಸ್ಮಾದ್ಯಥಾನಿಷ್ಟಸುಖಂ ತಥಾ॥ 13-230-11 (90446)
ತತೋ ದುಃಖಂ ಹಿ ಸುಮಹದಮಾನುಷಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಭುಂಜತೇ ತತ್ರತತ್ರೈವ ದುಃಖಂ ದುಷ್ಕೃತಕಾರಿಣಃ॥ 13-230-12 (90447)
ತತ್ರ ದುಃಖಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ವಹದ್ಧೋರಂ ಯಥಾ ತಥಾ।
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯೈರಸಂಬಾಧಾತ್ಪಂಚಕಷ್ಟಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಭುಂಜತೇ ತತ್ರತತ್ರೈವ ದುಃಖಂ ದುಷ್ಕೃತಕಾರಿಣಃ॥ 13-230-13 (90448)
ಅಮಾನುಷಾರ್ಹಜಂ ದುಃಖಂ ಮಹಾಭೂತೈಶ್ಚ ಭುಂಜತೇ।
ಅತಿಘೋರಂ ಚಿರಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಯಾಂತಿ ತಂ॥ 13-230-14 (90449)
ಪಂಚ್ ಕಷ್ಟೇನ ಹಿ ಸಮಂ ನಾಸ್ತಿ ದುಃಖಂ ತಥಾ ಪರಂ।
ದುಃಖಸ್ಥಾನಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುಃ ಪಂಚಕಷ್ಟಮಿತಿ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-230-15 (90450)
ಏವಂ ತ್ವೇತೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪ್ರಾಣಿನೋಃ ದುಃಖಭಾಗಿನಃ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ನರಕಾಃ ಸಂತಿ ಅವೀಚಿಪ್ರಮುಖಾಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-230-16 (90451)
ಕ್ರೋಶಂತಶ್ಚ ರುದಂತಶ್ಚ ವೇದನರ್ತಾ ಭೃಶಾತುರಾಃ।
ಕೇಚಿದ್ಭಮಂತಶ್ಚೇಷ್ಟಂತೇ ಕೇಚಿದ್ಧಾವಂತಿ ಚಾತುರಾಃ॥ 13-230-17 (90452)
ಆಧಾವಂತೋ ನಿವಾರ್ಯಂತೇ ಶೂಲಹಸ್ತೈರ್ಯತಸ್ತತಃ।
ರುಜಾರ್ದಿತಾಸ್ತೃಷಾಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ॥ 13-230-18 (90453)
ಯಾವತ್ಪೂರ್ವಕೃತಂ ತಾವನ್ನ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಥಂಚನ।
ಕ್ರಿಮಿಭಿರ್ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಶ್ಚ ವೇದನಾರ್ತಾಸ್ತೃಷಾನ್ವಿತಾಃ॥ 13-230-19 (90454)
ಸಂಸ್ಮರಂತಃ ಸ್ವಕಂ ಪಾಪಂ ಕೃತಮಾತ್ಮಾಪರಾಧಜಂ।
ಶೋಚಂತಸ್ತತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಯಾವತ್ಪಾಪಕ್ಷಯಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಏವಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ತು ನರಕಂ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಪಾಪಸಂಕ್ಷಯಾತ್॥ 13-230-20 (90455)
ಉಮೋವಾಚ। 13-230-21x (7617)
ಭಗವನ್ಕತಿಕಾಲಂ ತೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ನರಕೇಷು ವೈ॥ 13-230-21 (90456)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-230-22x (7618)
ಶತವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಮಾದಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಹಿ ಜಂತವಃ। 13-230-22 (90457)
ತಿಷ್ಠಂತಿ ನರಕಾವಾಸಾಃ ಪ್ರಲಯಾಂತಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ॥ 13-230-22 (90458)
ಉಮೋವಾಚ। 13-230-23x (7619)
ಭಗವಂಸ್ತೇಷು ಕೇ ತತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತೀತಿ ವದ ಪ್ರಭೋ॥ 13-230-23 (90459)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-230-24x (7620)
ರೌರವೇ ಶತಸಾಹಸ್ರಂ ವರ್ಷಾಣಾಮಿತಿ ಸಂಸ್ಥಿತಿಃ। 13-230-24 (90460)
ಮಾನುಷಘ್ನಾಃ ಕೃತಘ್ನಾಶ್ಚ ತಥೈವಾನೃತವಾದಿನಃ॥ 13-230-24 (90461)
ದ್ವಿತೀಯೇ ದ್ವಿಗುಣಂ ಕಾಲಂ ಪಚ್ಯಂತೇ ತಾದೃಶಾ ನರಾಃ।
ಮಹಾಪಾತಕಯುಕ್ತಾಸ್ತು ತೃತೀಯೇ ದುಃಖಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-230-25 (90462)
ಏತಾವನ್ಮಾನುಷಸಹಂ ಪರಮನ್ಯೇಷು ಲಕ್ಷ್ಯತೇ॥ 13-230-26 (90463)
ಯಕ್ಷಾ ವಿದ್ಯಾಧರಾಶ್ಚೈವ ಕಾದ್ರವೇಯಾಶ್ಚ ಕಿಂನರಾಃ।
ಗಂಧರ್ವಭೂತಸಂಘಾಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಪಾಪಯುತಾ ಭೃಶಂ।
ಚತುರ್ಥೇ ಪರಿಪಚ್ಯಂತೇ ತಾದೃಶಾ ನರಕಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥
ಚತುರ್ಥೇ ಪರಿತಪ್ಯಂತೇ ಯಾವದ್ಯುಗವಿಪರ್ಯಯಃ। 13-230-27 (90464)
ಸಹಂತಸ್ತಾದೃಶಂ ಘೋರಂ ಪಂಚಕಷ್ಟೇ ತು ಯಾದೃಶಂ।
ತತ್ರಾಸ್ಯ ಚಿರದುಃಖಸ್ಯ ಹ್ಯಧೋನ್ಯಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಮಾನುಷಾನ್॥ 13-230-28 (90465)
ಏವಂ ತೇ ನರಕಾನ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ತತ್ರ ಕ್ಷಪಿತಕಲ್ಮಷಾಃ।
ನರಕೇಭ್ಯೋ ವಿಮುಕ್ತಾಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ಕೃಮಿಜಾತಿಷು॥ 13-230-29 (90466)
ಉದ್ಭೇದಜೇಷು ವಾ ಕೇಚಿದತ್ರಾಪಿ ಕ್ಷೀಣಕಲ್ಮಷಾಃ।
ಪುನರೇವ ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಷು ಶೋಭನೇ।
ಮೃಗಪಕ್ಷಿಷು ತದ್ಭುಕ್ತ್ವಾ ಲಭಂತೇ ಮಾನುಷಂ ಪದಂ॥ 13-230-30 (90467)
ಉಮೋವಾಚ। 13-230-31x (7621)
ನಾನಾಜಾತಿಷು ಕೇನೈವ ಜಾಯಂತೇ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ॥ 13-230-31 (90468)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-230-32x (7622)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಶೋಭನೇ।
ಸರ್ವದಾಽಽತ್ಮಾ ಕರ್ಮವಶೋ ನಾನಾಜಾತಿಷು ಜಾಯತೇ॥ 13-230-32 (90469)
ಯಶ್ಚ ಮಾಂಸಪ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಕಾಕಗೃಧ್ನಾನ್ಸ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್।
ಸುರಾಪಃ ಸತತಂ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸೂಕರತ್ವಂ ವ್ರಜೇದ್ಭುವಂ॥ 13-230-33 (90470)
ಅಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷಣೋ ಮರ್ತ್ಯಃ ಕಾಕಜಾತಿಷು ಜಾಯತೇ।
ಆತ್ಮಘ್ನೋ ಯೋ ನರಃ ಕೋಪಾತ್ಪ್ರೇತಜಾತಿಸು ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-230-34 (90471)
ಪೈಶುನ್ಯಾತ್ಪರಿವಾದಾಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಟತ್ವಮವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ನಾಸ್ತಿಕಶ್ಚೈವ ಯೋ ಮೂರ್ಖೋ ಮೃಗಜಾತಿಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-230-35 (90472)
ಹಿಂಸಾವಿಹಾರಸ್ತು ನರಃ ಕ್ರಿಮಿಕೀಟೇಷು ಜಾಯತೇ।
ಅತಿಮಾನಯುತೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಗರ್ದಭತಾಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-230-36 (90473)
ಅಗಂಯಾಗಮನಾಚ್ಚೈವ ಪರದಾರನಿಷೇವಣಾತ್।
ಮೂಷಿಕತ್ವಂ ವ್ರಜೇನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-230-37 (90474)
ಕೃತಘ್ನೋ ಮಿತ್ರಘಾತೀ ಚ ಸೃಗಾಲವೃಕಜಾತಿಷು।
ಕೃತಘ್ನಃ ಪುತ್ರಘಾತೀ ಚ ಸ್ಥಾವರೇಷ್ವಥ ತಿಷ್ಠತಿ॥ 13-230-38 (90475)
ಏವಮಾದ್ಯಶುಭಂ ಕೃತ್ವಾ ನರಾ ನಿರಯಗಾಮಿನಃ।
ತಾಂಸ್ತಾನ್ಭಾವಾನ್ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ಸ್ವಕೃತಸ್ಯೈವ ಕಾರಣಾತ್॥ 13-230-39 (90476)
ಏವಂಜಾತಿಷು ನಿರ್ದೇಶ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಪಾಪಕಾರಿಣಃ।
ಕಥಂಚಿತ್ಪುನರುತ್ಪದ್ಯಿ ಲಭಂತೇ ಮಾನುಷಂ ಪದಂ॥ 13-230-40 (90477)
ಬಹುಶಶ್ಚಾಗ್ನಿಸಂಕ್ರಾಂತಂ ಲೋಹಂ ಶುಚಿಮಯಂ ತಥಾ।
ಬಹುದುಃಖಾಭಿಸಂತಪ್ತಸ್ತಥಾಽಽತ್ಮಾ ಶೋಧ್ಯತೇ ಬಲಾತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುದುರ್ಲಭಂ ಚೇತಿ ವಿದ್ಧಿ ಜನ್ಮಸು ಮಾನುಷಂ॥ ॥ 13-230-41 (90478)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 230 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 231
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.231. ಅಧ್ಯಾಯಃ 231
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಣಾಂ ಮಾನಸಿಕತ್ವಾದಿಭೇದೇನ ತ್ರೈವಿಧ್ಯಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ತತ್ಫಲನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಮದ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಾದಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಪಾನಜದೋಷಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಶೂಲಪಾಣೇ ವೃಷಧ್ವಜ।
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ವರಪ್ರದ॥ 13-231-1 (90479)
ಶ್ರೋತುಂ ಭೂಯೋಽಹಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾರಣಾತ್।
ಶುಭಾಶುಭಮಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕರ್ಮ ಸ್ವಸ್ವಂ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-231-2 (90480)
ತನ್ಮೇ ವಿಸ್ತರತೋ ಬ್ರೂಹಿ ಶುಭಾಶುಭವಿಧಇಂ ಪ್ರತಿ।
ಅಶುಭಂ ಕೀದೃಶಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಯನ್ನಿಪಾತಯೇತ್॥ 13-231-3 (90481)
ಶುಭಂ ವಾಪಿ ಕಥಂ ದೇವ ಪ್ರಜಾನಾಮೂರ್ಧ್ವದಂ ಭವೇತ್।
ಏತನ್ಮೇ ವದ ದೇವೇಶ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಽಸ್ಮಿ ಕೀರ್ತಯ॥ 13-231-4 (90482)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-231-5x (7623)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶೃಣು ಶೋಭನೇ।
ಸುಕೃತಂ ದುಷ್ಕೃತಂ ಚೇತಿ ದ್ವಿವಿಧಂ ಕರ್ಮವಿಸ್ತರಂ॥ 13-231-5 (90483)
ತಯೋರ್ಯದ್ದುಷ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ತಚ್ಚ ಸಂಜಾಯತೇ ತ್ರಿಧಾ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ಬುದ್ಧಿಮೋಹಸಮುದ್ಭವಾತ್॥ 13-231-6 (90484)
ಮನಃಪೂರ್ವಂ ತು ವಾ ಕರ್ಮ ವರ್ತತೇ ವಾಙ್ಮಯಂ ತತಃ।
ಜಾಯತೇ ವೈ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗಮನು ಚೇಷ್ಟಾಕ್ರಮಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-231-7 (90485)
ಅಭಿದ್ರೋಹೋಽಭ್ಯಸೂಯಾ ಚ ಪರಾರ್ಥೇಷು ಚ ವೈ ಸ್ಪೃಹಾ।
ಶುಭಾಶುಭಾನಾಂ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ವರ್ತನಂ ಪರಿವಾರಿತಂ॥ 13-231-8 (90486)
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇ ಯದಾಽಶ್ರದ್ಧಾ ಪಾಪಕರ್ಮಣಿ ಹರ್ಷಣಂ।
ಏವಮಾದ್ಯಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಮನಸಾ ಪಾಪಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-231-9 (90487)
ಅನೃತಂ ಯಚ್ಚ ಪರುಷಮಬದ್ಧವಚನಂ ಕಟು।
ಅಸತ್ಯಂ ಪರಿವಾದಶ್ಚ ಪಾಪಮೇತತ್ತು ವಾಙ್ಮಯಂ॥ 13-231-10 (90488)
ಅಗಂಯಾಗಮನಂ ಚೈವ ಪರದಾರನಿಷೇವಣಂ।
ವಧಬಂಧಪರಿಕ್ಲೇಶೈಃ ಪರಪ್ರಾಣೋಪತಾಪನಂ॥ 13-231-11 (90489)
ಚೌರ್ಯಂ ಪರೇಷಾಂ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಹರಣಂ ನಾಶನಂ ತಥಾ।
ಅಭಕ್ಷ್ಯಭಕ್ಷಣಂ ಚೈವ ವ್ಯಸನೇಷ್ವವಿಷಂಗತಾ॥ 13-231-12 (90490)
ದರ್ಪಾತ್ಸ್ತಂಭಾಭಿಮಾನಾಚ್ಚ ಪರೇಷಾಮುಪತಾಪನಂ।
ಅಕಾರ್ಯಾಣಾಂ ಚ ಕರಣಮಶೌಚಂ ಪಾನಸೇವನಂ॥ 13-231-13 (90491)
ದೌಃಶೀಲ್ಯಂ ಪಾಪಸಂಪರ್ಕೇ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಿ।
ಅಧರ್ಂಯಮಯಶಸ್ಯಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ತಸ್ಯ ನಿಷೇವಣಂ।
ಏವಮಾದ್ಯಶುಭಂ ಚಾನ್ಯಚ್ಛಾರೀರಂ ಪಾಪಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-231-14 (90492)
ಮಾನಸಾದ್ವಾಙ್ಮಯಂ ಪಾಪಂ ವಿಶಿಷ್ಟಮಿತಿ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ।
ವಾಙ್ಮಯಾದಪಿ ವೈ ಪಾಪಾಚ್ಛಾರೀರಂ ಗಣ್ಯತೇ ಬಹು॥ 13-231-15 (90493)
ಏವಂ ಪಾಪಯುತಂ ಕರ್ಮ ತ್ರಿವಿಧಂ ಪಾತಯೇನ್ನರಂ।
ಪರಾಪಕಾರಜನನಮತ್ಯಂತಂ ಪಾತಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-231-16 (90494)
ತ್ರಿವಿಧಂ ತತ್ಕೃತಂ ಪಾಪಂ ಕರ್ತಾರಂ ಪಾಪಕಂ ನಯೇತ್।
ಪಾತಕಂ ಚಾಪಿ ಯತ್ಕರ್ಮ ಕರ್ಮಣಾ ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಂ॥ 13-231-17 (90495)
ಸಾಪದೇಶಮವಶ್ಯಂ ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ತತ್ಕೃತಂ।
ಕಥಂಚಿತ್ತತ್ಕೃತಮಪಿ ಕರ್ತಾ ತೇನ ಸ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-231-18 (90496)
ಅವಶ್ಯಂ ಪಾಪದೇಶೇನ ಪ್ರತಿಹೃನ್ಯೇತ ಕಾರಣಂ॥ 13-231-19 (90497)
ಉಮೋವಾಚ। 13-231-20x (7624)
ಭಗವನ್ಪಾಪಕಂ ಕರ್ಮ ಯಥಾ ಕೃತ್ವಾ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-231-20 (90498)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-231-21x (7625)
ಯೋ ನರೋಽನಪರಾಧೀ ಚ ಸ್ವಾತ್ಮಪ್ರಾಣಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾತ್।
ಶತ್ರುಮುದ್ಯತಶಸ್ತ್ರಂ ವಾ ಪೂರ್ವಂ ತೇನ ಹತೋಪಿ ವಾ।
ಪ್ರತಿಹನ್ಯಾನ್ನರೋ ಹಿಂಸ್ಯಾನ್ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-231-21 (90499)
ಚೋರಾದಧಿಕಸಂತ್ರಸ್ತಸ್ತತ್ಪ್ರತೀಕಾರಚೇಷ್ಟಯಾ।
ಯಃ ಪ್ರಜಘ್ನನ್ನರೋ ಹನ್ಯಾನ್ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-231-22 (90500)
ಗ್ರಾಮಾರ್ಥಂ ಭರ್ತೃಪಿಂಡಾರ್ಥಂ ದೀನಾನುಗ್ರಹಕಾರಣಾತ್।
ವಧಬಂಧಪರಿಕ್ಲೇಶಾನ್ಕುರ್ವನ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-231-23 (90501)
ದುರ್ಭಿಕ್ಷೇ ಚಾತ್ಮವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮೇಕಾಯತನಗಸ್ತಥಾ।
ಅಕಾರ್ಯಂ ವಾಽಪ್ಯಭಕ್ಷ್ಯಂ ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಪಪಾನ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ 13-231-24 (90502)
ವಿಧಿರೇಷ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರಾಯೇಣೈವೋಪದಿಶ್ಯತೇ।
ಅವಾಚ್ಯಂ ವಾಽಪ್ಯಕಾರ್ಯಂ ವಾ ದೇಶಕಾಲವಶೇನ ತು॥ 13-231-25 (90503)
ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವ ನರಃ ಕುರ್ವಸ್ತತ್ಪ್ರಯೋಜನಮಾತ್ರಯಾ।
ಕಿಂಚಿದ್ವಾ ಲಿಪ್ಯತೇ ಪಾಪೈರಥವಾ ನ ಚ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-231-26 (90504)
ಏವಂ ದೇವಿ ವಿಜಾನೀಹಿ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-231-27 (90505)
ಉಮೋವಾಚ। 13-231-28x (7626)
ಭಗವನ್ಪಾನದೋಷಾಂಶ್ಚ ಪೇಯಾಪೇಯತ್ವಕಾರಣಂ।
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತನ್ಮೇ ವದ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-231-28 (90506)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-231-29x (7627)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಾನೋತ್ಪತ್ತಿಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-231-29 (90507)
ಪುರಾ ಸರ್ವೇಽಭವನ್ಮರ್ತ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ನಯಾನುಗಾಃ।
ಶುಚಯಶ್ಚ ಶುಭಾಚಾರಾಃ ಸರ್ವೇ ಚೋನ್ಮನಸಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-231-30 (90508)
ಏವಂಭೂತೇ ತದಾ ಲೋಕೇ ಪ್ರೇಷ್ಯಕೃನ್ನ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಪ್ರೇಷ್ಯಾಬಾವಾನ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಕರ್ಮಾರಂಭೋ ನನಾಶ ಹ॥ 13-231-31 (90509)
ಉಭಯೋರ್ಲೋಕಯೋರ್ನಾಶಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಾತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಯಜ್ಞಕರ್ಮ ಕಥಂ ಲೋಕೇ ವರ್ತೇತೇತಿ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-231-32 (90510)
ಆಜ್ಞಾಪಯತ್ಸುರಾಂದೇವಿ ಮೋಹಯಸ್ವೇತಿ ಮಾನುಷಾನ್।
ತಮಸಃ ಸಾರಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಪಾನಂ ಬುದ್ಧಿಪ್ರಣಾಶನಂಇ।
ನ್ಯಪಾತಯನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ಪಾಪದೋಷಾವಹಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-231-33 (90511)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ತತ್ಪಾನಾನ್ಮುಮುಹುರ್ಮಾನವಾ ಭುವಿ।
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಮಜಾನಂತೋ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ಗುಣಾಗುಣಂ॥ 13-231-34 (90512)
ಕೇಚಿದ್ಧಸಂತಿ ತತ್ಪೀತ್ವಾ ಪ್ರವದಂತಿ ತಥಾ ಪರೇ।
ನೃತ್ಯಂತಿ ಮುದಿತಾಃ ಕೇಚಿದ್ಗಾಯಂತಿ ಶುಭಾಶುಭಾನ್। 13-231-35 (90513)
ಕಲಿಂ ತೇ ಕುರ್ವತೇಽಭೀಷ್ಟಂ ಪ್ರಹರಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಕ್ವಚಿದ್ಧಾವಂತಿ ಸಹಸಾ ಪ್ರಸ್ಖಲಂತಿ ಪತಂತಿ ಚ॥ 13-231-36 (90514)
ಅಯುಕ್ತಂ ಬಹು ಭಾಷಂತೇ ಯತ್ರ ಕ್ವಚನ ಶೋಭನೇ।
ನಗ್ನಾ ವಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ನಷ್ಟಜ್ಞಾನಾ ಇವಾಸತೇ॥ 13-231-37 (90515)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾನ್ಭಾವಾನ್ಕುರ್ವಂತಿ ಭ್ರಾಂತಚೇತನಾಃ।
ಯೇ ಪಿಬಂತಿ ಮಹಾಮೋಹಂ ಪಾನಂ ಪಾಪಯುತಾ ನರಾಃ॥ 13-231-38 (90516)
ಧೃತಿಂ ಲಜ್ಜಾಂ ಚ ಬುದ್ಧಿಂ ಚ ಪಾನಂ ಪೀತಂ ಪ್ರಣಾಶಯೇತ್।
ತಸ್ಮಾನ್ನರಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ನಿರಪತ್ರಪಾಃ॥ 13-231-39 (90517)
ಬುದ್ಧಿಸತ್ವೈಃ ಪರಿಕ್ಷೀಣಾಸ್ತೇಜೋಹೀನಾ ಮಲಾನ್ವಿತಾಃ।
ಪೀತ್ವಾಪೀತ್ವಾ ತೃಷಾಯುಕ್ತಾಃ ಪಾನಪಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ಚ॥ 13-231-40 (90518)
ಪಾನಕಾಮಾಃ ಪಾನಕಥಾಃ ಪಾನಕಾಲಾಭಿಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ।
ಪಾನಾರ್ಥಂ ಕರ್ಮವಶ್ಯಾಸ್ತೇ ಸಂಭವಂತಿ ನರಾಧಮಾಃ॥ 13-231-41 (90519)
ಪಾನಕಾಮಾಸ್ತೃಷಾಯೋಗಾದ್ಬುದ್ಧಿಸತ್ವಪರಿಕ್ಷಯಾತ್।
ಪಾನದಾನಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯಕಾರಾಃ ಪಾನಪಾಃ ಸಹಸಾಽಭವನ್॥ 13-231-42 (90520)
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ವೈ ಲೋಕೇ ದೀನೈಃ ಪಾನವಶೈರ್ನರೈಃ।
ಕಾರಯಂತಿ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಬುದ್ಧಿಮಂತಸ್ತು ಪಾನಪಾಃ॥ 13-231-43 (90521)
ಕಾರುತ್ವಮಥ ದಾಸತ್ವಂ ಪ್ರೇಷ್ಯತಾಮೇತ್ಯ ಪಾನಪಾಃ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಕರಾಶ್ಚಾಸನ್ಪಶುವದ್ರಜ್ಜುಬಂಧಿತಾಃ॥ 13-231-44 (90522)
ಪಾನಪಸ್ತು ಸುರಾಂ ಪೀತ್ವಾ ತದಾ ಬುದ್ಧಿಪ್ರಣಾಶನಾತ್।
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನಾದ್ಯಥೇಷ್ಟಕರಣಾತ್ಸ್ವಯಂ।
ವಿದುಷಾಮವಿಧೇಯತ್ವಾತ್ಪಾಪಮೇವಾಭಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-231-45 (90523)
ಪರಿಭೂತೋ ಭವೇಲ್ಲೋಕೇ ಮದ್ಯಪೋ ಮಿತ್ರಭೇದಕಃ।
ಸರ್ವಕಾಲಮಶುದ್ಧಿಂ ಚ ಸರ್ವಭಕ್ಷಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್॥ 13-231-46 (90524)
ವಿನಷ್ಟೋ ಜ್ಞಾತಿವಿದ್ವದ್ಭ್ಯಃ ಸತತಂ ಕಲಿಭಾವಗಃ।
ಪರುಷಂ ಕಟುಕಂ ಘೋರಂ ವಾಕ್ಯಂ ವದತಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-231-47 (90525)
ಗುರೂನತಿವದೇನ್ಮತ್ತಃ ಪರದಾರಾನ್ಪ್ರಧರ್ಷಯೇತ್।
ಸಂವಿದಂ ಕುರುತೇ ಶೌಂಡೇರ್ನ ಶೃಣೋತಿ ಹಿತಂ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-231-48 (90526)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ದೋಷಾಃ ಪಾನಪೇ ಸಂತಿ ಶೋಭನೇ।
ಕೇವಲಂ ನರಕಂ ಯಾಂತಿ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ।
ತಸ್ಮಾತ್ತದ್ವರ್ಜಿತಂ ಸದ್ಭಿಃ ಪಾನಮಾತ್ಮಹಿತೈಷಿಭಿಃ॥ 13-231-49 (90527)
ಯದಿ ಪಾನಂ ನ ವರ್ಜೇರನ್ಸಂತಶ್ಚಾರಿತ್ರಕಾರಣಾತ್।
ಭವೇದೇತಜ್ಜಗತ್ಸರ್ವಮಮರ್ಯಾದಂ ಚ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ॥ 13-231-50 (90528)
ತಸ್ಮಾದ್ಬುದ್ಧೇರ್ಹಿ ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸದ್ಭಿಃ ಪಾನಂ ವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಇತಿ ತೇ ದುಷ್ಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ಕಥಿತಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ ॥ 13-231-51 (90529)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽದ್ಯಾಯಃ॥ 231 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-231-47 ವಿನಷ್ಟೋ ಜ್ಞಾನವಿದ್ವದ್ಭ್ಯ ಇತಿ ಙ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 232
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.232. ಅಧ್ಯಾಯಃ 232
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣಿ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸುಕೃತಸ್ಯ ತ್ರೇಧಾ ವಿಭಜನೇನ ತಲ್ಲಕ್ಷಣಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ವಿಧಾನಂ ಸುಕೃತಸ್ಯಾಪಿ ಭೂಯಃ ಶೃಣು ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ತತ್ತ್ರಿಧಾ ದೇವಿ ಸುಕೃತಂ ಚ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-232-1 (90530)
ಯದೌಪರಮಿಕಂ ಚೈವ ಸುಕೃತಂ ನಿರುಪದ್ರವಂ।
ತಥೈವ ಸೋಪಕರಣಂ ತಾವತಾ ಸುಕೃತಂ ವಿದುಃ॥ 13-232-2 (90531)
ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪಾಪಕರ್ಮಭ್ಯಸ್ತದೌಪರಮಿಕಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಜಾ ದೋಷಾಃ ಶೃಣು ಮೇ ವರ್ಜನಾಚ್ಛುಭಂ॥ 13-232-3 (90532)
ತ್ರೈವಿಧ್ಯದೋಷೋಪರಮೇ ಯಸ್ತು ದೋಷವ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ।
ಸ ಹಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಸಕಲಂ ಸರ್ವದುಷ್ಕೃತವರ್ಜನಾತ್॥ 13-232-4 (90533)
ಪ್ರಥಮಂ ವರ್ಜಯೇದ್ದೋಷಾನ್ಯುಗಪತ್ಪೃಥಗೇವ ವಾ।
ತಥಾ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನೋತಿ ದೋಷತ್ಯಾಗೋ ಹಿ ದುಷ್ಕರಃ।
ದೋಷಸಾಕಲ್ಯಸಂತ್ಯಾಗಾನ್ಮುನಿರ್ಭವತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-232-5 (90534)
ಸೌಕರ್ಯಂ ಪಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾರಂಭಾದೃತೇಽಪಿ ಚ।
ಆತ್ಮಾ ಚ ಲಬ್ಧೋಪರಮೋ ಲಭಂತೇ ಸುಕೃತಂ ಪರಂ॥ 13-232-6 (90535)
ಅಹೋ ನೃಶಂಸಾಃ ಪಚ್ಯಂತೇ ಮಾನುಷಾಃ ಸ್ವಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ।
ಏತಾದೃಶಂ ನ ಬುಧ್ಯಂತೇ ಆತ್ಮಾಧೀನಂ ನ ನಿರ್ವ್ಯಥಾಃ॥ 13-232-7 (90536)
ದುಷ್ಕೃತತ್ಯಾಗಮಾತ್ರೇಣ ಪದಮೂರ್ಧ್ವಂ ಹಿ ಲಭ್ಯತೇ॥ 13-232-8 (90537)
ಪಾಪಭೀರುತ್ವಮಾತ್ರೇಣ ದೋಷಾಣಾಂ ಪರಿವರ್ಜನಾತ್।
ಸುಶೋಭನೋ ಭವೇದ್ದೇವಿ ಕ್ರಜುರ್ಧರ್ಮವ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ।
ಇತ್ಯೌಪರಮಿಕಂ ದೇವಿ ಕಥಿತಂ ಸುಕೃತಂ ತವ॥ 13-232-9 (90538)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ವೃದ್ಧಸಂಯೋಗಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ನಿಗ್ರಹಾತ್।
ಸಂತೋಷಾಚ್ಚ ಧೃತೇಶ್ಚೈವ ಶಕ್ಯತೇ ದೋಷವರ್ಜನಂ॥ 13-232-10 (90539)
ತದೇವ ಧರ್ಮಮಿತ್ಯಾಹುರ್ದೋಷಸಂಯಮನಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಯಮಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮೋಸ್ತಿ ನಾನ್ಯಃ ಶುಭತರಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಯಮಧರ್ಮೇಣ ಯತಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-232-11 (90540)
ಈಶ್ವರಾಣಾಂ ಪ್ರಭವತಾಂ ದರಿದ್ರಾಣಾಂ ಚ ವೈ ನೃಣಾಂ।
ಸಫಲೋ ದೋಷಸಂತ್ಯಾಗೋ ದಾನಾದಪಿ ಶುಭಾದಪಿ॥ 13-232-12 (90541)
ತಪೋ ದಾನಂ ಮಹಾದೇವಿ ದೋಷಮಲ್ಪಂ ಹಿ ನಿರ್ಭರೇತ್।
ಸುಕೃತಂ ಯಾಮಿಕಂ ಚೋಕ್ತಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ನಿರುಪಸಾಧನಂ॥ 13-232-13 (90542)
ಸುಖಾಭಿಸಂಧಿರ್ಲೋಕಾನಾಂ ಸತ್ಯಂ ಶೌಚಮಥಾರ್ಜವಂ।
ವ್ರತೋಪವಾಸಃ ಪ್ರೀತಿಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ದಮಃ ಶಮಃ॥ 13-232-14 (90543)
ಏವಮಾದಿ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಸುಕೃತಂ ನಿಯಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಶೃಣು ತೇಷಾಂ ವಿಶೇಷಾಂಶ್ಚ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-232-15 (90544)
ಸತ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಸ್ಯ ಸೋಪಾನಂ ಪಾರಾವಾರಸ್ಯ ನೌರಿವ।
ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರಂ ದಾನಂ ನಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಾತ್ಪರಂ ತಪಃ॥ 13-232-16 (90545)
ಯಥಾ ಶ್ರುತಂ ಯಥಾ ದೃಷ್ಟಮಾತ್ಮನಾ ಯದ್ಯಥಾ ಕೃತಂ।
ತಥಾ ತಸ್ಯಾವಿಕಾರೇಣ ವಚನಂ ಸತ್ಯಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-232-17 (90546)
ಯಚ್ಛಲೇನಾಭಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಸತ್ಯರೂಪಂ ಮೃಷೈವ ತತ್।
ಸತ್ಯಮೇವ ಪ್ರವಕ್ತವ್ಯಂ ಪಾರಾವರ್ಯಂ ವಿಜಾನತಾ॥ 13-232-18 (90547)
ದೀರ್ಘಾಯುಶ್ಚ ಭವೇತ್ಸತ್ಯಾತ್ಕುಲಸಂತಾನಪಾಲಕಃ।
ಲೋಕಸಂಸ್ಥಿತಿಪಾಲಶ್ಚ ಭವೇತ್ಸತ್ಯೇನ ಮಾನವಃ॥ 13-232-19 (90548)
ಉಮೋವಾಚ। 13-232-20x (7628)
ಕಥಂ ಸಂಧಾರಯನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ವ್ರತಂ ಶುಭಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-232-20 (90549)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-232-21x (7629)
ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಂ ತು ಯತ್ಪಾಪಂ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ।
ವ್ರತವತ್ತಸ್ಯ ಸಂತ್ಯಾಗಸ್ತಪೋವ್ರತಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-232-21 (90550)
ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಜೋಷ್ಯಮವ್ರತೇನಿ ವೃಥಾ ಚರನ್।
ತಥಾ ಫಲಂ ನ ಲಭತೇ ತಸ್ಮಾದ್ಧರ್ಮಂ ವೃಥಾ ಚರೇತ್॥ 13-232-22 (90551)
ಶುದ್ಧಕಾಯೋ ನರೋ ಭೂತ್ವಾ ಸ್ನಾತ್ವಾ ತೀರ್ಥ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಪಂಚಭೂತಾನಿ ಚಂದ್ರಾರ್ಕೌ ಸಂಧ್ಯೇ ಧರ್ಮಯಮೌ ಪಿತೄನ್॥ 13-232-23 (90552)
ಆತ್ಮನೈವ ತಥಾಽಽತ್ಮಾನಂ ನಿವೇದ್ಯ ವ್ರತವಚ್ಚರೇತ್।
ವ್ರತಮಾಮರಣಾದ್ವಾಽಪಿ ಕಾಲಚ್ಛೇದೇನ ವಾ ಹರೇತ್॥ 13-232-24 (90553)
ಶಾಕಾದಿಷು ವ್ರತಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಥಾ ಪುಷ್ಪಫಲಾದಿಷು।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತಂ ಕುರ್ಯಾದುಪವಾಸವ್ರತಂ ತಥಾ॥ 13-232-25 (90554)
ಏವಮನ್ಯೇಷು ಬಹುಷು ವ್ರತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಹಿತೈಷಿಣಾ।
ವ್ರತಭಂಗೋ ಯಥಾ ನ ಸ್ಯಾದ್ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ತಥಾ ಬುಧೈಃ।
ವ್ರತಭಂಗೇ ಮಹತ್ಪಾಪಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-232-26 (90555)
ಔಷಧಾರ್ಥಂ ಯದಜ್ಞಾನಾದ್ಗುರೂಣಾಂ ವಚನಾದಪಿ।
ಅನುಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ಬಂಧೂನಾಂ ವ್ರತಭಂಗೋ ನ ದುಷ್ಯತೇ॥ 13-232-27 (90556)
ವ್ರತಾಪವರ್ಗಕಾಲೇ ತು ದೈವಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜನಂ।
ನರೇಣ ತು ಯಥಾ ವಿದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಸಿದ್ಧಿಂ ಯಥಾಽಽಪ್ತುಯಾತ್॥ 13-232-28 (90557)
ಉಮೋವಾಚ। 13-232-29x (7630)
ಕಥಂ ಶೌಚವಿಧಿಸ್ತತ್ರ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-232-29 (90558)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-232-30x (7631)
ಬಾಹ್ಮಮಾಭ್ಯಂತರಂ ಚೇತಿ ದ್ವಿವಿಧಂ ಶೌಚಮಿಷ್ಯತೇ।
ಮಾನಸಂ ಸುಕೃತಂ ಯತ್ತಚ್ಛೌಚಮಾಭ್ಯಂತರಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-232-30 (90559)
ಸದಾಽಽಹಾರವಿಶುದ್ಧಿಶ್ಚ ಕಾಯಪ್ರಕ್ಷಾಲನಂ ಚ ಯತ್।
ಬಾಹ್ಯಶೌಚಂ ಭವೇದೇತತ್ತಥೈವಾಚಮನಾದಿನಾ॥ 13-232-31 (90560)
ಮೃಚ್ಚೈವ ಶುದ್ಧದೇಶಸ್ಥಾ ಗೋಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಮೇವ ಚ।
ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಗಂಧಯುಕ್ತಾನಿ ಯಾನಿ ಪುಷ್ಟಿಕರಾಣಿ ಚ।
ಏತೈಃ ಸಂಮಾರ್ಜಯೇತ್ಕಾಯಮಂಭಸಾ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ॥ 13-232-32 (90561)
ಅಕ್ಷೋಭ್ಯಂ ಯತ್ಪ್ರಕೀರ್ಣಂ ಚ ನಿತ್ಯಸ್ರೋತಂ ಚ ಯಜ್ಜಲಂ।
ಪ್ರಾಯಶಸ್ತಾದೃಶೇ ಮಜ್ಜೇದನ್ಯಥಾ ಚ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-232-33 (90562)
ತ್ರಿಸ್ತ್ರಿರಾಚಮನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ನಿಷ್ಫೇನೈರ್ನಿರ್ಮಲೈರ್ಜಲೈಃ।
ತಥಾ ವಿಣ್ಮೂತ್ರಯೋಃ ಶುದ್ಧಿರದ್ಭಿರ್ಬಹುಮೃದಾ ಭವೇತ್।
ತಥೈವ ಜಲಸಂಶುದ್ಧಿರ್ಯತ್ಸಂಶುದ್ಧಂ ತು ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್॥ 13-232-34 (90563)
ಶಕೃತಾ ಭೂಮಿಶುದ್ಧಿಃ ಸ್ಯಾಲ್ಲೌಹಾನಾಂ ಭಸ್ಮನಾ ಸ್ಮೃತಂ।
ತಕ್ಷಣಂ ಘರ್ಷಣಂ ಚೈವ ದಾರವಾಣಾಂ ವಿಶೋಧನಂ॥ 13-232-35 (90564)
ದಹನಂ ಮೃಣ್ಮಯಾನಾಂ ಚ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಧಾರಣಂ।
ಶೇಷಾಣಾಂ ದೇವಿ ಸರ್ವೇಷಾಮಾತಪೇನ ಜಲೇನ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಚ ವಾಕ್ಯೇನ ಸದಾ ಸಂಶೋಧನಂ ಭವೇತ್॥ 13-232-36 (90565)
ಅದೃಷ್ಟಮದ್ಭಿರ್ನಿರ್ಣಿಕ್ತಂ ಯಚ್ಚ ವಾಚಾ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ।
ಏವಮಾಪದಿ ಸಂಶುದ್ಧಿರೇವಂ ಶೌಚಂ ವಿಧೀಯತೇ। 13-232-37 (90566)
ಉಮೋವಾಚ। 13-232-38x (7632)
ಆಹಾರಶುದ್ಧಿಸ್ತು ಕಥಂ ದೇವದೇವ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-232-38 (90567)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-232-39x (7633)
ಅಮಾಂಸಮದ್ಯಮಕ್ಲೇದ್ಯಮಪರ್ಯುಷಿತಮೇವ ಚ।
ಅತಿಕಟ್ವಂಲಲವಣಹನಂ ಚ ಶುಭಗಂಧಿ ಚ॥ 13-232-39 (90568)
ಕ್ರಿಮಿಕೇಶಮಲೈರ್ಹೀನಂ ಸಂವೃತಂ ಶುದ್ಧದರ್ಶಂ।
ಏವಂವಿಧಂ ಸದಾಹಾರ್ಯಂ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಾತ್ಕೃತಂ॥ 13-232-40 (90569)
ಶ್ರುತಮಿತ್ಯೇವ ತಜ್ಜ್ಞೇಯಮನ್ಯಥಾ ಮನ್ಯಸೇಽಶುಭಂ।
ಗ್ರಾಂಯಾದಾರಣ್ಯಕೈಃ ಸಿದ್ಧಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿತ್ಯವಧಾರಯ॥ 13-232-41 (90570)
ಅತಿಮಾತ್ರಗೃಹೀತಾತ್ತು ಅಲ್ಪದತ್ತಂ ಭವೇಚ್ಛುಚಿ।
ಯಜ್ಞಶೇಷಂ ಹವಿಃಶೇಷಂ ಪಿತೃಶೇಷಂ ಚ ನಿರ್ಮಲಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಕಿಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-232-42 (90571)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 232 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 233
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.233. ಅಧ್ಯಾಯಃ 233
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣೋಮಾಂಪ್ರತಿ ಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಾಭಕ್ಷಣಯೋರ್ದೋಷಗುಣಕಥನಂ॥ 1 ॥ ಗುರುಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಪೂಜಾದಿಫಲಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ತೀರ್ಥಸ್ನಾನೋಪವಾಸಾದಿಫಲಕಥನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಕ್ಷಯಂತ್ಯಪರೇ ಮಾಂಸಂ ವರ್ಜಯಂತ್ಯಪರೇ ವಿಭೋ।
ತನ್ಮೇ ವದ ಮಹಾದೇವ ಭಕ್ಷ್ಯಾಭಕ್ಷ್ಯವಿನಿರ್ಣಯಂ॥ 13-233-1 (90572)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-233-2x (7634)
ಮಾಂಸಸ್ಯ ಭಕ್ಷಣೇ ದೋಷೋ ಯಶ್ಚಾಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣೇ ಗುಣಃ।
ತದಹಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ನಿಬೋಧ ಯಥಾತಥಂ॥ 13-233-2 (90573)
ಇಷ್ಟಂ ದತ್ತಮಧೀತಂ ಚ ಕ್ರತವಶ್ಚ ಸದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಅಮಾಂಸಭಕ್ಷಣಸ್ಯೈವ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ॥ 13-233-3 (90574)
ಆತ್ಮಾರ್ಥಂ ಯಃ ಪರಪ್ರಾಣಾನ್ಹಿಸ್ಯಾತ್ಸ್ವಾದುಫಲೇಪ್ಸಯಾ।
ವ್ಯಾಲಗೃಧ್ರಸೃಗಾಲೈಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸೈಶ್ಚ ಸಮಸ್ತು ಸಃ॥ 13-233-4 (90575)
ಯೋ ವೃಥಾ ನಿತ್ಯಮಾಂಸಾಶೀ ಸ ಪುಮಾನಧಮೋ ಭವೇತ್।
ತತಃ ಕಷ್ಟತರಂ ನಾಸ್ತಿ ಸ್ವಯಮಾಹೃತ್ಯ ಭಕ್ಷಣಾತ್॥ 13-233-5 (90576)
ಸ್ವಮಾಂಸಂ ಪರಮಾಂಸೇನ ಯೋ ವರ್ಧಯಿತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ಉದ್ವಿಗ್ನವಾಸಂ ಲಭತೇ ಯತ್ರಯತ್ರತ್ರೋಪಜಾಯತೇ॥ 13-233-6 (90577)
ಸಂಛೇದನಂ ಸ್ವಮಾಂಸಸ್ಯ ಯಥಾ ಸಂಜನಯೇದ್ರುಜಂ।
ತಥೈವ ಪರಮಾಂಸೇಽಪಿ ವೇದಿತವ್ಯಂ ವಿಜಾನತಾ॥ 13-233-7 (90578)
ಯಸ್ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಯಾವಜ್ಜೀವಂ ನ ಭಕ್ಷಯೇತ್।
ಸ ಸ್ವರ್ಗೇ ವಿಪುಲಂ ಸ್ಥಾನಂ ಲಭತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-233-8 (90579)
ಯತ್ತು ವರ್ಷಶತಂ ಪೂರ್ಣಂ ತಪ್ಯತೇ ಪರಮಂ ತಪಃ।
ಯಚ್ಚಾಪಿ ವರ್ಜಯೇನ್ಮಾಂಸಂ ಸಮಮೇತನ್ನ ವಾ ಸಮಂ॥ 13-233-9 (90580)
ನ ಹಿ ಪ್ರಾಣೈಃ ಪ್ರಿಯತಮಂ ಲೋಕೇ ಕಿಂಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣಿದಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಯಥಾತ್ಮನಿ ತಥಾ ಪರೇ॥ 13-233-10 (90581)
ಸರ್ವೇ ಯಜ್ಞಾ ನ ತತ್ಕುರ್ಯುಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಶ್ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಯೋ ಮಾಂಸರಸಮಾಸ್ವಾದ್ಯ ಪುನರ್ಮಾಸಂ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-233-11 (90582)
ಇತ್ಯೇವಂ ಮುನಯಃ ಪ್ರಾಹುರ್ಮಾಂಸಸ್ಯಾಭಕ್ಷಣೇ ಗುಣಾಃ।
ಏವಂ ಬಹುಗುಣಂ ದೇವಿ ನೃಣಾಂ ಮಾಂಸವಿವರ್ಜನಂ॥ 13-233-12 (90583)
ನ ಶಕ್ನುಯಾದ್ಯದಾಽತೀಯ ತ್ಯಕ್ತಂ ಮಾಂಸಂ ಕಥಂಚನ।
ಪುಣ್ಯಂ ತನ್ಮಾಸಮಾತ್ರಂ ವಾ ವರ್ಜನೀಯಂ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-233-13 (90584)
ನ ಶಕ್ನುಯಾದಪಿ ತಥಾ ಕೌಮುದೀಮಾಸಮೇವ ಚ।
ಜನ್ಮನಕ್ಷತ್ರತಿಥಿಷು ಸದಾ ಪರ್ವಸು ರಾತ್ರಿಷು।
ವರ್ಜನೀಯಂ ತಥಾ ಮಾಂಸಂ ಪರತ್ರಿ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ। 13-233-14 (90585)
ಅಶಕ್ತಃ ಕಾರಣಾನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಭೋಕ್ತುಮಿಚ್ಛೇದ್ವಿಧಿಂ ಶೃಣು।
ಅನೇನಿ ಖಾದನ್ವಿಧಿನಾ ಕಲುಷೇಣ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ॥ 13-233-15 (90586)
ಸೂನಾಯಾಂ ಚ ಗತಪ್ರಾಣಾನ್ಕ್ರೀತ್ವಾ ನ್ಯಾಯೇನ ಭಾಮಿನಿ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾತಿಥಿಪೂಜಾರ್ಥಂ ಭೋಕ್ತವ್ಯಂ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-233-16 (90587)
ಭೈಷಜ್ಯಕಾರಣಾದ್ವ್ಯಾಧೌ ಖಾದನ್ಪಾಪೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ಪಿತೃಶೇಷಂ ತಥೈವಾಶ್ನನ್ಮಾಂಸಂ ನಾಶುಭಮೃಚ್ಛತಿ॥ 13-233-17 (90588)
ಉಮೋವಾಚ। 13-233-18x (7635)
ಗುರುಪೂಜಾ ಕಥಂ ದೇವ ಕ್ರಿಯತೇ ಧರ್ಮಚಾರಿಭಿಃ॥ 13-233-18 (90589)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-233-19x (7636)
ಗುರುಪೂಜಾಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವತ್ತವ ಶೋಭನೇ।
ಕೃತಜ್ಞಾನಾಂ ಪರೋ ಧರ್ಮ ಇತಿ ವೇದಾನುಶಾಸನಂ॥ 13-233-19 (90590)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವಗುರವಃ ಪೂಜ್ಯಾಸ್ತೇ ಹಿ ಪೂರ್ವೋಪಕಾರಿಣಃ।
ಗುರೂಣಾಂ ಚ ಗರೀಯಾಂಸಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕೇಷು ಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-233-20 (90591)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಃ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಸಂಪೂಜ್ಯಾಸ್ತೇ ವಿಶೇಷತಃ।
ಯೇ ಪಿತುರ್ಭ್ರಾತರೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಯೇ ಚ ತಸ್ಯಾನುಜಾಸ್ತಥಾ।
ಪಿತುಃ ಪಿತಾ ಚ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪೂಜನೀಯಾಃ ಪಿತಾ ತಥಾ॥ 13-233-21 (90592)
ಮಾತುರ್ಯಾ ಭಗಿನೀ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಮಾತುರ್ಯಾ ಚ ಯವೀಯಸೀ।
ಮಾತಾಮಹೀ ಚ ಧಾತ್ರೀ ಚ ಸರ್ವಾಸ್ತಾ ಮಾತರಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-233-22 (90593)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಯಃ ಪುತ್ರೋ ಯಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಭವೇದ್ಗುರುಃ।
ಋತ್ವಿಗ್ಗುರುಃ ಪಿತಾ ಚೇತಿ ಗುರವಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 13-233-23 (90594)
ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಭ್ರಾತಾ ನರೇಂದ್ರಶ್ಚ ಮಾತುಲಃ ಶ್ವಳಶುರಸ್ತಥಾ।
ಭಯತ್ರಾತಾ ಚ ಭರ್ತಾ ಚ ಗುರವಸ್ತೇ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 13-233-24 (90595)
ಇತ್ಯೇಷ ಕಥಿತಃ ಸಾಧ್ವಿ ಗುರೂಣಾಂ ಸರ್ವಸಂಗ್ರಹಃ।
ಅನುವೃತ್ತಿಂ ಚ ಪೂಜಾಂ ಚ ತೇಷಾಮಪಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-233-25 (90596)
ಆರಾಧ್ಯಾ ಮಾತಾಪಿತರಾವುಪಾಧ್ಯಾಯಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಕಥಂಚಿನ್ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ನರೇಣ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-233-26 (90597)
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತರಸ್ತೇನ ಪ್ರೀತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಯೇನ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಚೇನ್ಮಾತಾ ಪ್ರೀತಾಃ ಸ್ಯುರ್ದೇವಮಾತರಃ॥ 13-233-27 (90598)
ಯೇ ಪ್ರೀಣಾತ್ಯುಪಾಧ್ಯಾಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ತೇನಾಭಿಪೂಜಿತಃ।
ಅಪ್ರೀತೇಷು ಪುನಸ್ತೇಷು ನರೋ ನರಕಮೇತಿ ಹಿ॥ 13-233-28 (90599)
ಗುರೂಣಾಂ ವೈರನಿರ್ಬಂಧೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕಥಂಚನ।
ನರಃ ಸ್ವಗುರುಮಪ್ರೀತ್ಯಾ ಮನಸಾಽಪಿ ನ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-233-29 (90600)
ನ ಬ್ರೂಯಾದ್ವಿಪ್ರಿಯಂ ತೇಷಾಮನಿಷ್ಟಂ ನ ಪ್ರವರ್ತಯೇತ್।
ವಿಗೃಹ್ಯ ನ ವದೇತ್ತೇಷಾಂ ಸಮೀಪೇ ಸ್ಪರ್ಧಯಾ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-233-30 (90601)
ಯದ್ಯದಿಚ್ಛಂತಿ ತೇ ಕರ್ತುಮಸ್ವತಂತ್ರಸ್ತದಾಚರೇತ್।
ವೇದಾನುಶಾಸನಸಮಂ ಗುರುಶಾಸನಮಿಷ್ಯತೇ॥ 13-233-31 (90602)
ಕಲಹಾಂಶ್ಚ ವಿವಾದಾಂಶ್ಚ ಗುರುಭಿಃ ಸಹ ವರ್ಜಯೇತ್।
ಕೈತವಂ ಪರಿಹಾಸಾಂಶ್ಚ ಮನ್ಯುಕಾಮಾಶ್ರಯಾಃ ಕಥಾಃ॥ 13-233-32 (90603)
ಗುರೂಣಾಂ ಯೋಽನಹಂವಾದೀ ಕರೋತ್ಯಾಜ್ಞಾಮತಂದ್ರಿತಃ।
ನ ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಮರ್ತ್ಯೇಷು ವಿದ್ಯತೇ ಪುಣ್ಯಕೃತ್ತಮಃ॥ 13-233-33 (90604)
ಅಸೂಯಾಮಪವಾದಂ ಚ ಗುರೂಣಾಂ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ತೇಷಾಂ ಪ್ರಿಯಹಿತಾನ್ವೇಷೀ ಭೂತ್ವಾ ಪರಿಚರೇತ್ಸದಾ॥ 13-233-34 (90605)
ನ ತದ್ಯಜ್ಞಫಲಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಪೋ ವಾಽಽಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಯತ್ಕುರ್ಯಾತ್ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಗುರುಪೂಜಾ ಸದಾ ಕೃತಾ॥ 13-233-35 (90606)
ಅನುವೃತ್ತೇರ್ವಿನಾ ಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತಿ ಸರ್ವಾಶ್ರಮೇಷ್ವಪಿ।
ತಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷಮಾವೃತಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ಗುರುವೃತ್ತಿಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-233-36 (90607)
ಸ್ವಮರ್ಥಂ ಸ್ವಶರೀರಂ ಚ ಗುರ್ವರ್ಥೇ ಸಂತ್ಯಜೇದ್ಬುಧಃ।
ವಿವಾದಂ ಧನಹೇತೋರ್ವಾ ಮೋಹಾದ್ವಾ ತೈರ್ನ ರೋಚಯೇತ್॥ 13-233-37 (90608)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಹಿಂಸಾ ಚ ದಾನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಗುರುಭಿಃ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಸ್ಯ ಸರ್ವಮೇತಪಾರ್ಥಕಂ॥ 13-233-38 (90609)
ಉಪಾಧ್ಯಾಯಂ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಚ।
ಯೇಽಭಿದ್ರುಹ್ಯುರ್ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ।
ತೇಷಾಂ ಪಾಪಂ ಭ್ರೂಣಹತ್ಯಾವಿಶಿಷ್ಟಂ
ತೇಭ್ಯೋ ನಾನ್ಯಃ ಪಾಪಕೃದಸ್ತಿ ಲೋಕೇ॥ 13-233-39 (90610)
ಉಮೋವಾಚ। 13-233-40x (7637)
ಉಪವಾಸವಿಧಿಂ ತತ್ರ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-233-40 (90611)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-233-41x (7638)
ಶರೀರಮಲಶಾಂತ್ಯರ್ಥಮಿಂದ್ರಿಯೋಚ್ಛೋಷಣಾಯ ಚ।
ಏಕಭುಕ್ತೋಪವಾಸೈಸ್ತು ಧಾರಯಂತೇ ವ್ರತಂ ನರಾಃ॥ 13-233-41 (90612)
ಲಭಂತೇ ವಿಪುಲಂ ಧರ್ಮಂ ತಥಾಽಽಹಾರಪರಿಕ್ಷಯಾತ್।
ಬಹೂನಾಮುಪರೋಧಂ ತು ನ ಕುರ್ಯಾದಾತ್ಮಕಾರಣಾತ್॥ 13-233-42 (90613)
ಜೀವೋಪಘಾತಂ ಚ ತಥಾ ಸ ಜೀವಂಧನ್ಯ ಇಷ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪುಣ್ಯಂ ಲಭೇನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ವಯಮಾಹಾರಕರ್ಶನಾತ್।
ತದ್ಗೃಹಸ್ಥೈರ್ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-233-43 (90614)
ಉಪವಾಸಾರ್ದಿತೇ ಕಾಯೇ ಆಪದರ್ಶಂ ಪಯೋ ಜಲಂ।
ಭುಂಜನ್ನ ಪ್ರತಿಘಾತೀ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಂಣಾನನುಮಾನ್ಯ ಚ॥ 13-233-44 (90615)
ಉಮೋವಾಚ। 13-233-45x (7639)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಕಥಂ ದೇವ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ವಿಜಾನತಾ॥ 13-233-45 (90616)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-233-46x (7640)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-233-46 (90617)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಪರಂ ಶೌಚಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಪರಂ ತಪಃ।
ಕೇವಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣಿ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 13-233-47 (90618)
ಸಂಕಲ್ಪಾದ್ದರ್ಶನಾಚ್ಚೈವ ತದ್ಯುಕ್ತವಚನಾದಪಿ।
ಸಂಸ್ಪರ್ಶಾದಥ ಸಂಯೋಗಾತ್ಪಂಚಧಾ ರಕ್ಷಿತಂ ವ್ರತಂ॥ 13-233-48 (90619)
ವ್ರತವದ್ಧಾರಿತಂ ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಕಲ್ಮಷಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಸಂರಕ್ಷಿತಂ ತಸ್ಯ ನೈಷ್ಠಿಕಾನಾಂ ವಿಧಿಯತೇ।
ತದಿಷ್ಯತೇ ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಂ ಕಾಲಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಕಾರಣಂ॥ 13-233-49 (90620)
ಜನ್ಮನಕ್ಷತ್ರಯೋಗೇಷು ಪುಣ್ಯವಾಸೇಷು ಪರ್ವಸು।
ದೇವತಾಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತಂ ಚರೇತ್॥ 13-233-50 (90621)
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತಫಲಂ ಲಭೇದ್ದಾರವ್ರತೀ ಸದಾ।
ಶೌಚಮಾಯುಸ್ತಥಾಽಽರೋಗ್ಯಂ ಲಭ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಭಿಃ॥ 13-233-51 (90622)
ಉಮೋವಾಚ। 13-233-52x (7641)
ತೀರ್ಥಚರ್ಯಾವ್ರತಂ ದೇವ ಕ್ರಿಯತೇ ಧರ್ಮಕಾಂಕ್ಷಿಭಿ।
ಕಾನಿ ತೀರ್ಥಾನಿ ಲೋಕೇಷು ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-233-52 (90623)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-233-53x (7642)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೀರ್ಥಸ್ನಾನವಿಧಿಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಪಾವನಾರ್ಥಂ ಚ ಶೌಚಾರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ನಿರ್ಮಿತಂ ಪುರಾ॥ 13-233-53 (90624)
ಯಾಸ್ತು ಲೋಕೇ ಮಹಾನದ್ಯಸ್ತಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತೀರ್ಥಸಂಜ್ಞಿತಾಃ।
ತಾಸಾಂ ಪ್ರಾಕ್ಸ್ರೋತಸಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸಂಗಮಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತಾಸಾಂ ಸಾಗರಸಂಯೋಗೋ ವರಿಷ್ಠಶ್ಚೇತಿ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-233-54 (90625)
ತಾಸಾಮುಭಯತಃ ಕೂಲಂ ತತ್ರತತ್ರ ಮನೀಷಿಭಿಃ।
ದೇವೈರ್ವಾ ಸೇವಿತಂ ದೇವಿ ತತ್ತೀರ್ಥಂ ಪರಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-233-55 (90626)
ಸಮುದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾತೀರ್ಥಂ ಪಾವನಂ ಪರಮಂ ಶುಭಂ।
ತಸ್ಯ ಕೂಲಗತಾಸ್ತೀರ್ಥಾ ಮಹದ್ಭಿಶ್ಚ ಸಮಾಪ್ಲುತಾಃ॥ 13-233-56 (90627)
ಸ್ರೋತಸಕಾಂ ಪರ್ವತಾನಾ ಚ ಜೋಷಿತಾನಾಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಅಪಿ ಕೂಪಂ ನಟಾಕಂ ವಾ ಸೇವಿತುಂ ಮುನಿಭಿಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-233-57 (90628)
ತತ್ತು ತೀರ್ಥಮಿತಿ ಜ್ಞೇಯಂ ಪ್ರಭಾವಾತ್ತು ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ತದಾ ಪ್ರಭೃತಿ ತೀರ್ಥತ್ವಂ ಲೇಭೇ ಲೋಕಹಿತಾಯ ವೈ॥ 13-233-58 (90629)
ಏವಂ ತೀರ್ಥಂ ಭವೇದ್ದೇವಿ ತಸ್ಯ ಸ್ನಾನವಿಧಿಂ ಶೃಣು॥ 13-233-59 (90630)
ಜನ್ಮನಾ ವ್ರತಭೂಯಿಷ್ಠೋ ಗತ್ವಾ ತೀರ್ಥಾನಿ ಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಉಪವಾಸತ್ರಯಂ ಕುರ್ಯಾದೇಕಂ ವಾ ನಿಯಮಾನ್ವಿತಃ॥ 13-233-60 (90631)
ಪುಣ್ಯಮಾಸೇವತೇ ಕಾಲೇ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಬಹಿರೇವ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ತತ್ತೀರ್ಥಂ ಮನ್ಮನಾ ವಿಶೇತ್॥ 13-233-61 (90632)
ತ್ರಿರಾಪ್ಲುತ್ಯ ಜಲಾಭ್ಯಾಸೇ ದತ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಅಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ದೇವಾಯತನಂ ತತಃ ಪ್ರಾಯಾದ್ಯಥಾಗತಂ॥ 13-233-62 (90633)
ಏತದ್ವಿಧಾನಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತೀರ್ಥಂತೀರ್ಥಮಿತಿ ಪ್ರಿಯೇ।
ಸಮೀಪತೀರ್ಥಸ್ನಾನಾತ್ತು ದೂರತೀರ್ಥಂ ಸುಪೂಜಿತಂ॥ 13-233-63 (90634)
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ತೀರ್ಥಸ್ನಾನಂ ಶುಭಂ ಭವೇತ್।
ತಪೋರ್ಥಂ ಪಾಪನಾಶಾರ್ಥಂ ಶೌಚಾರ್ಥಂ ತೀರ್ಥಗಾಹನಂ॥ 13-233-64 (90635)
ಏವಂ ಪುಣ್ಯೇಷು ತೀರ್ಥೇಷು ತೀರ್ಥಸ್ನಾನಂ ಶುಭಂ ಭವೇತ್।
ಏತನ್ನೈಯಮಿಕಂ ಸರ್ವಂ ಸುಕೃತಂ ಕಥಿತಂ ತವ॥ ॥ 13-233-65 (90636)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಿಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 233 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 234
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.234. ಅಧ್ಯಾಯಃ 234
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ದಾನಸ್ಯ ಷಾಂಗುಣ್ಯಪ್ತಿಪಾದನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಏತದರ್ಥಮವಾಪ್ನೋತಿ ನರಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ ಉಮೋವಾಚ। 13-234-1 (90637)
ಲೋಕಸಿದ್ಧಂ ತು ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಸರ್ವಸಾಧಾರಣಂ ಭವೇತ್।
ತದದತ್ಸರ್ವಿಸಾಮಾನ್ಯಂ ಕಥಂ ಧರ್ಮಂ ಲಭೇನ್ನರಃ।
ಏವಂ ಸಾಧಾರಣೇ ದ್ರವ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸ್ವತ್ವಂ ಕಥಂ ಭವೇತ್॥ ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-234-2 (90638)
ಲೋಕೇ ಭೂತಮಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಸರ್ವಸಾಧಾರಣಂ ತಥಾ।
ತಥೈವ ತದ್ದದನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಲಭೇತ್ಪುಣ್ಯಂ ಸ ತಚ್ಛೃಣು॥ 13-234-3 (90639)
ದಾತಾ ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತಾ ಚ ದೇಯಂ ಸೋಪಕ್ರಮಂ ತಥಾ।
ದೇಶಕಾಲೌ ಚ ಯತ್ತ್ವೇತದ್ದಾನಂ ಷಂಗುಣಮುಚ್ಯತೇ।
ತೇಷಾಂ ಸಂಪದ್ವಿಶೇಷಾಂಶ್ಚ ಕೀರ್ತ್ಯಮಾನಾನ್ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-234-4 (90640)
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ಯಃ ಶುದ್ಧೋ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ। ಸತ್ಯವಾದೀ ಜಿತಕ್ರೋಧಸ್ತ್ವಲುಬ್ಧೋ ನಾಭ್ಯಸೂಯಕಃ। ಶ್ರುದ್ಧಾವಾನಾಸ್ತಿಕಶ್ಚೈವಕ ಏವಂ ದಾತಾ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-234-5 (90641)
ಶುದ್ರೋ ದಾಂತೋ ಜಿತಕ್ರೋಧಸ್ತಥಾ ದೀನಕುಲೋದ್ಭವಃ।
ಶ್ರುತಚಾರಿತ್ರಸಂಪನ್ನಸ್ತಥಾ ಬಹುಕಲತ್ರವಾನ್॥ 13-234-6 (90642)
ಪಂಚಯಜ್ಞಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಶರೀರವಾನ್।
ಏತಾನ್ಪಾತ್ರಗುಣಾನ್ವಿದ್ಧಿ ತಾದೃಕ್ಪಾತ್ರಂ ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-234-7 (90643)
ಪಿತೃದೇವಾಗ್ನಿಕಾರ್ಯೇಷು ತಸ್ಯ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ।
ಯದ್ಯದರ್ಹತಿ ಯೋ ಲೋಕೇ ಪಾತ್ರಂ ತಸ್ಯ ಭವೇಚ್ಚ ಸಃ। ಮುಚ್ಯೇದಾಪದ ಆಪನ್ನೋ ಯೇನ ಪಾತ್ರಂ ತದಸ್ಯ ತು॥ 13-234-8 (90644)
ಅನ್ನಸ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತಂ ಪಾತ್ರಂ ತೃಷಿತಸ್ತು ಜಲಸ್ಯ ವೈ।
ಏವಂ ಪಾತ್ರೇಷು ನಾನಾತ್ವಮಿಷ್ಯತೇ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-234-9 (90645)
ಜಾರಶ್ಚೋರಶ್ಚ ಷಂಡಶ್ಚ ಹಿಂಸ್ರಃ ಸಮಯಭೇದಕಃ।
ಲೋಕವಿಘ್ನಕರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ವರ್ಜಿತವ್ಯಾಃ ಸರ್ವಶಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-234-10 (90646)
ಪರೋಪಘಾತಾದ್ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಚೌರ್ಯಾದ್ವಾ ಲಭ್ಯತೇ ನೃಭಿಃ।
ನಿರ್ದಯಾಲ್ಲಭ್ಯತೇ ಯಚ್ಚ ಧೂರ್ತಭಾವೇನ ವೈ ತಥಾ॥ 13-234-11 (90647)
ಅಧರ್ಮಾದರ್ಥಮೋಹಾದ್ವಾ ಬಹೂನಾಮುಪರೋಧನಾತ್।
ಯಲ್ಲಭ್ಯತೇ ಧನಂ ದೇವಿ ತದತ್ಯಂತವಿಗರ್ಹಿತಂ॥ 13-234-12 (90648)
ತಾದೃಶೇನ ಕೃತಂ ಧರ್ಮಂ ನಿಷ್ಫಲಂ ವಿದ್ಧಿ ಭಾಮಿನಿ।
ತಸ್ಮಾನ್ನ್ಯಾಯಾಗತೇನೈವ ದಾತವ್ಯಂ ಶುಭಮಿಚ್ಛತಾ॥ 13-234-13 (90649)
ಯದ್ಯದಾತ್ಮಪ್ರಿಯಂ ನಿತ್ಯಂ ತತ್ತದ್ದೇಯಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ।
ಉಪಕ್ರಮಮಿಮಂ ವಿದ್ಧಿ ದಾತೄಣಾಂ ಪರಮಂ ಹಿತಂ॥ 13-234-14 (90650)
ಪಾತ್ರಭೂತಂ ತು ದೂರಸ್ಥಮಭಿಗಂಯ ಪ್ರಸಾದ್ಯ ಚ।
ದಾತಾ ದಾನಂ ತಥಾ ದದ್ಯಾದ್ಯಥಾ ತುಷ್ಯೇತ ತೇನ ಸಃ। ಏಷ ದಾನವಿಧಇಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಮಾಹೂಯ ತು ಮಧ್ಯಮಃ॥ 13-234-15 (90651)
ಪೂರ್ವಂ ಚ ಪಾತ್ರತಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸಮಾಹೂಯ ನಿವೇದ್ಯ ಚ।
ಶೌಚಾಚಮನಸಂಯುಕ್ತಂ ದಾತವ್ಯಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-234-16 (90652)
ಯಾಚಿತೄಣಾಂ ತು ಪರಮಮಾಭಿಮುಖ್ಯಂ ಪುರಸ್ಕೃತಂ।
ಸಂಮಾನಪೂರ್ವಂ ಸಂಗ್ರಾಹ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಂ ದೇಶಕಾಲಯೋ॥ 13-234-17 (90653)
ಅಪಾತ್ರೇಭ್ಯೋಪಿ ಚಾನ್ಯೇಭ್ಯೋ ದಾತವ್ಯಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ॥
ಪಾತ್ರಾಣಿ ಸಂಪರೀಕ್ಷ್ಯೈವ ದಾತ್ರಾ ವೈ ನಾಮಮಾತ್ರಯಾ। 13-234-18 (90654)
ಅತಿಶಕ್ತಯಾ ಪರಂ ದಾನಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ತು ಮಧ್ಯಮಂ।
ತೃತೀಯಂ ಚಾಪರಂ ದಾನಂ ನಾನುರೂಪಮಿವಾತ್ಮನಃ॥ 13-234-19 (90655)
ಯಥಾ ಸಂಭಾಷಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ದಾತವ್ಯಂ ತತ್ತಥೈವ ಚ।
ಪುಣ್ಯಿಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಯದ್ದತ್ತಂ ಪುಣ್ಯಕಾಲೇಷು ವಾ ಯಥಾ। ತಚ್ಛೋಭನತರಂ ವಿದ್ಧಿ ಗೌರವಾದ್ದೇಶಕಾಲಯೋಃ॥ ಉಮೋವಾಚ। 13-234-20 (90656)
ಯಶ್ಚ ಪುಣ್ಯತಮೋ ದೇಶಸ್ತಥಾ ಕಾಲಶ್ಚ ಶಂಸ ಮೇ॥ ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-234-21 (90657)
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಮಹಾನನ್ಯೋ ಯಶ್ಚ ದೇವರ್ಷಿಸೇವಿತಃ।
ಗಿರಿರ್ವರಶ್ಚ ತೀರ್ಥಾನಿ ದೇಶಭಾಗೇಷು ಪೂಜಿತಃ।
ಗ್ರಹೀತುಮೀಪ್ಸಿತೋ ಯತ್ರ ತತ್ರ ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಮಲ್॥ 13-234-22 (90658)
ಶರದ್ವಸಂತಕಾಲಶ್ಚ ಪುಣ್ಯಮಾಸಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷಶ್ಚ ಪಕ್ಷಾಣಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸೀ ಚ ಪರ್ವಸು॥ 13-234-23 (90659)
ಪಿತೃದೈವತನಕ್ಷತ್ರನಿರ್ಮಲೋ ದಿವಸಸ್ತಥಾ।
ತಚ್ಛೋಭನತರಂ ವಿದ್ಧಿ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಗ್ರಹೇ ತಥಾ॥ 13-234-24 (90660)
ಪ್ರತಿಗ್ರಹೀತುರ್ಯಃ ಕಾಲೋ ಮನಸಾ ಕೀರ್ತಿತಃ ಶುಭೇ।
ಏವಮಾದಿಷ್ಟಕಾಲೇಷು ದತ್ತಂ ದಾನಂ ಮಹದ್ಭವೇತ್॥ 13-234-25 (90661)
ದಾತಾ ದೇಯಂ ಚ ಪಾತ್ರಂ ಚ ಉಪಕ್ರಮಯುತಾ ಕ್ರಿಯಾ।
ದೇಶಕಾಲಂ ತಥಾ ತೇಷಾಂ ಸಂಪಚ್ಛುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾ॥ 13-234-26 (90662)
ಯಥೈವ ಯುಗಪತ್ಸಂಪತ್ತತ್ರ ದಾನಂ ಮಹದ್ಭವೇತ್॥ 13-234-27 (90663)
ಅತ್ಯಲ್ಪಮಪಿ ಯದ್ದಾನಮೇಭಿಃ ಷಡ್ಭಿರ್ಗುಣೈರ್ಯುತಂ।
ಭೂತ್ವಾಽನಂತಂ ನಯೇತ್ಸ್ವರ್ಗಂ ದಾತಾರಂ ದೋಷವರ್ಜಿತಂ॥ 13-234-28 (90664)
ಸುಮಹದ್ವಾಽಪಿ ಯದ್ದಾನಂ ಗುಣೈರೇಭಿರ್ವಿನಾಕೃತಂ।
ಅತ್ಯಲ್ಪಫಲನಿರ್ಯೋಗಮಫಲಂ ವಾ ಫಲೋದ್ಧತಂ॥ ಉಮೋವಾಚ। 13-234-29 (90665)
ಏವಂಗುಣಯುತಂ ದಾನಂ ದತ್ತಂ ಚ ಫಲತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ತದಸ್ತಿ ಚೇನ್ಮಹದ್ದೇಯಂ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-234-30 (90666)
ತದಪ್ಯಸ್ತಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ನರಾಣಾಂ ಭಾವದೋಷತಃ॥ 13-234-31 (90667)
ಕೃತ್ವಾ ಧರ್ಮಂ ತು ವಿಧಿವತ್ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಂ ಕರೋತಿ ಚೇತ್।
ಶ್ಲಾಘಯಾ ವಾ ಯದಿ ಬ್ರೂಯಾದ್ವೃಥಾ ಸಂಸದಿಂ ಯತ್ಕೃತಂ॥ 13-234-32 (90668)
ಪ್ರಕಲ್ಪಯೇಚ್ಚ ಮನಸಾ ತತ್ಫಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವತಃ।
ಕರ್ಮ ಧರ್ಮಕೃತಂ ಯಚ್ಚ ಸತತಂ ಫಲಕಾಂಕ್ಷಯಾ। ಏತತ್ಕೃತಂ ವಾ ದತ್ತಂ ವಾ ಪರತ್ರ ವಿಫಲಂ ಭವೇತ್॥ 13-234-33 (90669)
ಏತೇ ದೋಷಾ ವಿವರ್ಜ್ಯಾಶ್ಚ ದಾತೃಭಿಃ ಪುಣ್ಯಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ।
ಸನಾತನಮಿದಂ ವೃತ್ತಂ ಸದ್ಭಿರಾಚರಿತಂ ತಥಾ॥ 13-234-34 (90670)
ಅನುಗ್ರಹಾತ್ಪರೇಷಾಂ ತು ಗೃಹಸ್ಥಾನಾಮೃಣಂ ಹಿ ತತ್।
ಇತ್ಯೇವಂ ಮನ ಆವಿಶ್ಯ ದಾತವ್ಯಂ ಸತತಂ ಬುಧೈಃ॥ 13-234-35 (90671)
ಏವಮೇವ ಕೃತಂ ನಿತ್ಯಂ ಸುಕೃತಂ ತದ್ಭವೇನ್ಮಹತ್।
ಸರ್ವಸಾಧಾರಣಂ ದ್ರವ್ಯಮೇವಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹತ್ಫಲಂ॥ ॥ 13-234-36 (90672)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 234 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 235
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.235. ಅಧ್ಯಾಯಃ 235
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಅನ್ನಸ್ವರ್ಣಗೋಭೂಕನ್ಯಾವಿದ್ಯಾದಾನಾನಾಂ ಮಹಿಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಕಾನಿ ದೇಯಾನಿ ಧರ್ಮಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಮಾನವೈಃ।
ತಾನ್ಯಹಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-235-1 (90673)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-235-2x (7643)
ಅಜಸ್ರಂ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಂ ಚ ತಥಾ ನೈಮಿತ್ತಿಕಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಅನ್ನಂ ಪ್ರತಿಶ್ರಯೋ ದೀಪಃ ಪಾನೀಯಂ ತೃಣಮಿಂಧನಂ॥ 13-235-2 (90674)
ಸ್ನೇಹೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಭೈಷಜ್ಯಂ ತಿಲಾಶ್ಚ ಲವಣಂ ತಥಾ।
ಏವಮಾದಿ ತಥಾಽನ್ಯಶ್ಚ ದಾನಮಾಜಸ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-235-3 (90675)
ಅಜಸ್ರದಾನಾತ್ಸತತಮಾಜಸ್ರಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ।
ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಸರ್ವವರ್ಣಾನಾಂ ದಾನಂ ಶೃಣು ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-235-4 (90676)
ಅನ್ನಂ ಪ್ರಾಣೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮನ್ನದಃ ಪ್ರಾಣದೋ ಭವೇತ್।
ತಸ್ಮಾಕದನ್ನಂ ವಿಶೇಷೇಣ ದಾತುಮಿಚ್ಛತಿ ಮಾನವಃ॥ 13-235-5 (90677)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯಾಭಿರೂಪಾಯ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಮೀಪ್ಸಿತಂ।
ನಿದಧಾತಿ ನಿಧಿಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸೋಽನಂತಂ ಪಾರಲೌಕಿಕಂ॥ 13-235-6 (90678)
ಶ್ರಾಂತಮಧ್ವಪರಿಶ್ರಾಂತಮತಿಥಿಂ ಗೃಹಮಾಗತಂ।
ಅರ್ಚಯೀತ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಸ ಹಿ ಯಜ್ಞೋ ವರಪ್ರದಃ॥ 13-235-7 (90679)
ಕೃತ್ವಾ ತು ಪಾತಕಂ ಕರ್ಮ ಯೋ ದದ್ಯಾದನ್ನಮರ್ಥಿನಾಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಸೋಪಹಂತಿ ಸ್ವಕಂ ತಮಃ॥ 13-235-8 (90680)
ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ನಂದಂತಿ ಸುವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಕರ್ಷಕಾ ಇವ।
ಪುತ್ರೋ ಯಸ್ಯ ತು ಪೌತ್ರೋ ವಾ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ಭೋಜಯಿಷ್ಯತಿ॥ 13-235-9 (90681)
ಅಪಿ ಚಂಡಾಲಶೂದ್ರಾಣಾಮನ್ನದಾನಂ ನ ಗರ್ಹತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ದದ್ಯಾದನ್ನಮಮತ್ಸರಃ॥ 13-235-10 (90682)
ಕಲತ್ರಂ ಪೀಡಯಿತ್ವಾಽಪಿ ಪೋಷಯೇದತಿಥೀನ್ಸದಾ।
ಜನ್ಮಾಪಿ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ತದರ್ಥಂ ಹಿ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-235-11 (90683)
ಅನ್ನದಾನಾಚ್ಚ ಲೋಕಾಂಸ್ತಾನ್ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಿಂದಿತೇ।
ಭವನಾನಿ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ದಿವಿ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-235-12 (90684)
ಅನೇಕಶತಭೌಮಾನಿ ಸಾಂತರ್ಜಲವನಾನಿ ಚ।
ವೈಡೂರ್ಯಾರ್ಚಿಃಪ್ರಕಾಶಪನಿ ಹೇಮರೂಪ್ಯಮಯಾನಿ ಚ॥ 13-235-13 (90685)
ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಸಂಸ್ಥಾನಾಂ ನಾನಾರತ್ನಮಯಾನಿ ಚ।
ಚಂದ್ರಮಂಡಲಶುಭ್ರಾಣಿ ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲವಂತಿ ಚ॥ 13-235-14 (90686)
ತರುಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ।
ಯಥೇಷ್ಟಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಾನಿ ಶಯನಾಸನವಂತಿ ಚ॥ 13-235-15 (90687)
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾಶ್ಚಾತ್ರ ವೃಕ್ಷಾ ಭವನಸಂಸ್ಥಿತಾಃ।
ವಾಪ್ಯೋ ಬಹ್ವ್ಯಶ್ಚ ಕೂಪಾಶ್ಚ ದೀರ್ಘಿಕಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-235-16 (90688)
ಅರುಜಾನಿ ವಿಶೋಕಾನಿ ನಿತ್ಯಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ಭವನಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಣದಾನಾಂ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ॥ 13-235-17 (90689)
ವಿವಸ್ವತಶ್ಚ ಸೋಮಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ವಿಶಂತಿ ಲೋಕಾಂಸ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಜಗತ್ಯನ್ನೋದಕಪ್ರದಾಃ॥ 13-235-18 (90690)
ತತ್ರ ತೇ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ವಿಹೃತ್ಯಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣೈಃ।
ಜಾಯಂತೇ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಕಲ್ಯಾಣಸಂಯುತಾಃ॥ 13-235-19 (90691)
ಬಲಸಂಹನನೋಪೇತಾ ನೀರೋಗಾಶ್ಚಿರಜೀವಿನಃ।
ಕುಲೀನಾ ಮತಿಮಂತಶ್ಚ ಭವಂತ್ಯನ್ನಪ್ರದಾ ನರಾಃ॥ 13-235-20 (90692)
ತಸ್ಮಾದನ್ನಂ ವಿಶೇಷೇಣ ದಾತವ್ಯಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ಸರ್ವಕಾಲಂ ಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸರ್ವತ್ರ ಚ ಸದೈವ ಚ॥ 13-235-21 (90693)
ಸುವರ್ಣದಾನಂ ಪರಮಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ವರ್ಣಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವದನುಪೂರ್ವಶಃ॥ 13-235-22 (90694)
ಅಪಿ ಪಾಪಕೃತಂ ಕ್ರೂರಂ ದತ್ತಂ ರುಕ್ಮಂ ಪ್ರಕಾಶಯೇತ್॥ 13-235-23 (90695)
ಸುವರ್ಣಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಭೇಭ್ಯಃ ಸುಚೇತಸಃ।
ದೇವತಾಸ್ತೇ ತರ್ಪಯಂತಿ ಸಮಸ್ತಾ ಇತಿ ವೈದಿಕಂ॥ 13-235-24 (90696)
ಅಗ್ನಿರ್ಹಿ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸುವರ್ಣಂ ಚಾಗ್ನಿರುಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣದಾನೇನ ತೃಪ್ತಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸರ್ವದೇವತಾಃ॥ 13-235-25 (90697)
ಅಗ್ನ್ಯಭಾವೇ ತು ಕುರ್ವಂತಿ ವಹ್ನಿಸ್ಥಾನೇಷು ಕಾಂಚನಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸುವರ್ಣದಾತಾರಃ ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-235-26 (90698)
ಆದಿತ್ಯಸ್ಯ ಹುತಾಶಸ್ಯ ಲೋಕಾನ್ನಾನಾವಿಧಾಞ್ಶುಭಾನ್।
ಕಾಂಚನಂ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಶು ಪ್ರವಿಶಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-235-27 (90699)
ಅಲಂಕಾರಂ ಕೃತಂ ಚಾಪಿ ಕೇವಲಾನ್ಪ್ರವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಸೌವರ್ಣೈರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕಾಲೇ ತೈರಲಂಕೃತ್ಯ ಭೋಜಯೇತ್॥ 13-235-28 (90700)
ಯ ಏತತ್ಪರಮಂ ದಾನಂ ದತ್ತ್ವಾ ಸೌವರ್ಣಮದ್ಭುತಂ।
ದ್ಯುತಿಂ ಮೇಧಾಂ ವಪುಃ ಕೀರ್ತಿಂ ಪುನರ್ಜಾತೇ ಲಬೇದ್ಧ್ರುವಂ॥ 13-235-29 (90701)
ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ದಾತವ್ಯಂ ಕಾಂಚನಂ ಭುವಿ ಮಾನವೈಃ।
ನ ಹ್ಯೇತಸ್ಮಾತ್ಪರಂ ಲೋಕೇಷ್ವನ್ಯತ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-235-30 (90702)
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಗವಾಂ ದಾನಮನಿಂದಿತೇ।
ನಹಿ ಗೋಭ್ಯಃ ಪರಂ ದಾನಂ ವಿದ್ಯತೇ ಜಗತಿ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-235-31 (90703)
ಲೋಕಾನ್ಸಿಸೃಕ್ಷುಣಾ ಪೂರ್ವಂ ಗಾವಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಾ।
ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಮಾತ್ತಾ ಮಾತರಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-235-32 (90704)
ಲೋಕಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಲೋಕವೃತ್ತ್ಯಾ ಪ್ರವೃತ್ತಾ
ಮಯ್ಯಾಯತ್ತಾಃ ಸೋಮನಿಷ್ಯಂದಭೂತಾಃ।
ಸೌಂಯಾಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಣದಾಃ ಕಾಮದಾಶ್ಚ
ತಸ್ಮಾತ್ಪೂಜ್ಯಾಃ ಪುಣ್ಯಕಾಮೈರ್ಮನುಷ್ಯೈಃ॥ 13-235-33 (90705)
ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ನಿಭೃತಾಂ ಸುಶೀಲಾಂ
ಕಲ್ಯಾಣವತ್ಸಾಂ ಚ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ ಚ।
ಯಾವಂತಿ ರೋಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ತಸ್ಯಾ-
ಸ್ತಾವತ್ಸಮಾಃ ಸ್ವರ್ಗಫಲಾನಿ ಭುಂಕ್ತೇ॥ 13-235-34 (90706)
ಪ್ರಯಚ್ಛತೇ ಯಃ ಕಪಿಲಾಂ ಸಚೇಲಾಂ
ಸಕಾಂಸ್ಯದೋಹಾಂ ಕನಕಾಗ್ರ್ಯಶೃಂಗೀಂ।
ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಪೌತ್ರಾಂಶ್ಚ ಕುಲಂ ಚ ಸರ್ವ-
ಮಾಸಪ್ತಮಂ ತಾರಯತೇ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-235-35 (90707)
ಅಂತರ್ಜಾತಾಃ ಕ್ರೀತಕಾ ದ್ಯೂತಲಬ್ಧಾಃ।
ಪ್ರಾಣಕ್ರೀತಾಃ ಸೋದಕಾಶ್ಚೌಜಸಾ ವಾ।
ಕೃಚ್ಛ್ರೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಪೋಷಣಾರ್ಥಾಗತಾಶ್ಚ
ದ್ವಾರೈರೇತೈಸ್ತಾಃ ಪ್ರಲಬ್ಧಾಃ ಪ್ರದದ್ಯಾತ್॥ 13-235-36 (90708)
ಕೃಸಾಯ ಬಹುಪುತ್ರಾಯ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಯಾಹಿತಾಗ್ನಯೇ।
ಪ್ರದಾಯ ನೀರುಜಾಂ ಧೇನುಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾನ್॥ 13-235-37 (90709)
ನೃಶಂಸಸ್ಯ ಕೃತಘ್ನಸ್ಯ ಲುಬ್ಧಸ್ಯಾನೃತವಾದಿನಃ।
ಹವ್ಯಕವ್ಯವ್ಯಪೇತಸ್ಯ ನ ದದ್ಯಾದ್ಗಾಃ ಕಥಂಚನ॥ 13-235-38 (90710)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ಧೇರ್ನುಂ ವಿಪ್ರೇ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವೃತ್ತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂಛನ್ನಾಂ ಸೋಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-235-39 (90711)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಯೋ ದದ್ಯಾತ್ಕೃಷ್ಣಾಂ ಧೇನುಂ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವೃತ್ತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂಛನ್ನಾಂ ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಪಾಂಪತೇಃ॥ 13-235-40 (90712)
ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಾಂ ಪಿಂಗಾಕ್ಷೀಂ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂಪನ್ನಾಂ ಯಾಂತಿ ಕೌಕಬೇರಸದ್ಮನಃ॥ 13-235-41 (90713)
ವಾಯುರೇಣುಸವರ್ಮಾಂ ಚ ಸವತ್ಸಾಂ ಕಾಂಸ್ಯದೋಹನಾಂ।
ಪ್ರದಾಯ ವಸ್ತ್ರಸಂಪನ್ನಾಂ ವಾಯುಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-235-42 (90714)
ಸಮಾನವತ್ಸಾಂ ಯೋ ಧೇನುಂ ದತ್ತ್ವಾ ಗೌರೀಂ ಪಯಸ್ವಿನೀಂ।
ಸುವೃತ್ತಾಂ ವಸ್ತ್ರಸಂಛನ್ನಾಮಗ್ನಿಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-235-43 (90715)
ಯುವಾನಂ ಬಲಿನಂ ಶ್ಯಾಮಂ ಶತೇನ ಸಹ ಯೂಥಪಂ।
ಗವೇಂದ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಂದ್ರಾಯ ಭೂರಿಶೃಂಗಮಲಂಕೃತಂ॥ 13-235-44 (90716)
ಋಷಭಂ ಯೇ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಐಶ್ವರ್ಯಮಭಿಜಾಯಂತೇ ಜಾಯಮಾನಾಃ ಪುನಃಪುನಃ॥ 13-235-45 (90717)
ಗವಾಂ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಾಣಿ ನೋದ್ವಿಜೇನ ಕದಾಚನ।
ನ ಚಾಸಾಂ ಮಾಂಸಮಶ್ನೀಯಾದ್ಗೋಷು ಭಕ್ತಃ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-235-46 (90718)
ಗ್ರಾಸಮುಷ್ಟಿಂ ಪರಗವೇ ದದ್ಯಾತ್ಸಂವತ್ಸರಂ ಶುಚಿ।
ಅಕೃತ್ವಾ ಸ್ವಯಮಾಹಾರಂ ವ್ರತಂ ತತ್ಸಾರ್ವಕಾಮಿಕಂ॥ 13-235-47 (90719)
ಗವಾಮುಭಯತಃ ಕಾಲೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ವದೇತ್।
ನ ಚಾಸಾಂ ಚಿಂತಯೇತ್ಪಾಪಮಿತಿ ಧರ್ಮವಿದೋ ವಿದುಃ॥ 13-235-48 (90720)
ಗಾವಃ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಗೋಷು ಲೋಕಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಕಥಂಚಿನ್ನಾವಮಂತವ್ಯಾ ಗಾವೋ ಲೋಕಸ್ಯ ಮಾತರಃ॥ 13-235-49 (90721)
ತಸ್ಮಾದೇವ ಗವಾಂ ದಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಟಮಿತಿ ಕಥ್ಯತೇ।
ಗೋಷು ಪೂಜಾ ಚ ಭಕ್ತಿಶ್ಚ ನರಸ್ಯಾಯುಷ್ಯತಾಂ ವಹೇತ್॥ 13-235-50 (90722)
ಅತಃಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಮಿದಾನಂ ಮಹಾಫಲಂ।
ಭೂಮಿದಾನಸಮಂ ದಾನಂ ಲೋಕೇ ನಾಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-235-51 (90723)
ಗೃಹಯುಕ್ಕ್ಷೇತ್ರಯುಗ್ವಾಽಪಿ ಭೂಮಿಭಾಗಃ ಪ್ರದೀಯತೇ।
ಸುಖಭೋಗಂ ನಿರಾಕ್ರೋಶಂ ವಾಸ್ತುಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯ ಚ॥ 13-235-52 (90724)
ಗ್ರಹೀತಾರಮಲಂಕೃತ್ಯ ವಸ್ತ್ರಪುಷ್ಪಾನುಲೋಪನೈಃ।
ಸಭೃತ್ಯಂ ಸಪರೀವಾರಂ ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಯಥೇಷ್ಟತಃ।
ಯೋ ದದ್ಯಾದ್ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಕಾಲೇ ತ್ರಿರದ್ಭಿರ್ಗೃಹ್ಯತಾಮಿತಿ॥ 13-235-53 (90725)
ಏವಂ ಭೂಂಯಾಂ ಪ್ರದತ್ತಾಯಾಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ವೀತಮತ್ಸರೈಃ।
ಯಾವತ್ತಿಷ್ಠತಿ ಸಾ ಭೂಮಿಸ್ತಾವದ್ದತ್ತಫಲಂ ವಿದುಃ॥ 13-235-54 (90726)
ಭೂಮಿದಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರುಹ್ಯ ರಮತೇ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ।
ಅಚಲಾ ಹ್ಯಕ್ಷಯಾ ಭೂಮಿಃ ಸರ್ವಕಾಮಾಂದುಧುಕ್ಷತಿ॥ 13-235-55 (90727)
ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಕುರುತೇ ಪಾಪಂ ಪುರುಷೋ ವೃತ್ತಿಕರ್ಶಿತಃ।
ಅಪಿ ಗೋಕರ್ಣಮಾತ್ರೇಣ ಭೂಮಿದಾನನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-235-56 (90728)
ಸುವರ್ಣಂ ರಜತಂ ವಸ್ತ್ರಂ ಮಣಿಮುಕ್ತಾವಸೂನಿ ಚ।
ಸರ್ವಮೇತನ್ಮಹಾಭಾಗೇ ಭೂಮಿದಾನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-235-57 (90729)
ಭರ್ತುರ್ನಿಃ ಶ್ರೇಯಸೇ ಯುಕ್ತಾಸ್ತ್ಯಕ್ತಾತ್ಮಾನೋ ರಣೇ ಹತಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಯ ಸಂಸಿದ್ಧಾ ನಾತಿಕ್ರಾಮಂತಿ ಭೂಮಿದಂ॥ 13-235-58 (90730)
ಹಲಕೃಷ್ಟಾಂ ಮಹೀಂ ದದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಬೀಜಫಲಾನ್ವಿತಾಂ।
ಸುಕೂಪಶರಣಾಂ ವಾಽಪಿ ಸಾ ಭವೇತ್ಸರ್ವಕಾಮದಾ॥ 13-235-59 (90731)
ನಿಷ್ಪನ್ನಸಸ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ಯೋ ದದಾತಿ ದ್ವಿಜನ್ಮನಾಂ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಕಲುಷೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಶಕಲೋಕಂ ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-235-60 (90732)
ಯಥಾ ಜನಿತ್ರೀ ಕ್ಷೀರೇಣಿ ಸ್ವಪುತ್ರಮಭಿವರ್ಧಯೇತ್।
ಏವಂ ಸರ್ವಫಲೈರ್ಭೂಮಿರ್ದಾತಾರಮಭಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 13-235-61 (90733)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವೃತ್ತಸಂಪನ್ನಮಾಹಿತಾಗ್ನಿಂ ಶುಚಿವ್ರತಂ।
ಗ್ರಾಹಯಿತ್ವಾ ನಿಜಾಂ ಭೂಮಿಂ ನ ಯಾಂತಿ ಯಮಸಾದನಂ॥ 13-235-62 (90734)
ಯಥಾ ಚಂದ್ರಮಸೋ ವೃದ್ಧಿರಹನ್ಯಹನಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ತಥಾ ಭೂಮೇಃ ಕೃತಂ ದಾನಂ ಸಸ್ಯೇಸಸ್ಯೇ ವಿವರ್ಧತೇ॥ 13-235-63 (90735)
ಯಥಾ ಬೀಜಾನಿ ರೋಹಂತಿ ಪ್ರಕೀರ್ಣಾನಿ ಮಹೀತಲೇ।
ತಥಾ ಕಾಮಾಃ ಪ್ರರೋಹಂತಿ ಭೂಮಿದಾನಗುಣಾರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-235-64 (90736)
ಪಿತರಃ ಪಿತೃಲೋಕಸ್ಥಾ ದೇವತಾಶ್ಚ ದಿವಿ ಸ್ಥಿತಾಃ।
ಸಂತರ್ಪಯಂತಿ ಭೋಗೈಸ್ತಂ ಯೋ ದದಾತಿ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-235-65 (90737)
ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಂ ವರಾಂಗತ್ವಂ ಸ್ಫೀತಾಂ ಚ ಶ್ರಿಯಮುತ್ತಮಾಂ।
ಪರತ್ರ ಲಭತೇ ಮರ್ತ್ಯಃ ಸಂಪ್ರದಾಯ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-235-66 (90738)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ಭೂಮಿದಾನಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನೈರ್ನರೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರಾವ್ಯಮೇತತ್ಸನಾತನಂ॥ 13-235-67 (90739)
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕನ್ಯಾದಾನಂ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಕನ್ಯಾ ದೇಯಾ ಮಹಾದೇವಿ ಪರೇಷಾಮಾತ್ಮನೋಪಿ ವಾ॥ 13-235-68 (90740)
ಕನ್ಯಾಂ ಶುದ್ಧವ್ರತಾಚಾರಾಂ ಕುಲರೂಪಸಮನ್ವಿತಾಂ।
ಯಸ್ಮೈ ದಿತ್ಸತಿ ಪಾತ್ರಾಯ ತೇನಾಪಿ ಭೃಶಕಾಮಿತಾಂ॥ 13-235-69 (90741)
ಪ್ರಥಮಂ ತತ್ಸಮಾಕಲ್ಪ್ಯ ಬಂಧುಭಿಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಕಾರಯಿತ್ವಾ ಗೃಹಂ ಪೂರ್ವಂ ದಾಸೀದಾಸಪರಿಚ್ಛದೈಃ॥ 13-235-70 (90742)
ಗೃಹೋಪಕರಣೈಶ್ಚೈವ ಪಶುಧಾನ್ಯೇನ ಸಂಯುತಾಂ।
ತದರ್ಥಿನೇ ತದರ್ಹಾಯ ಕನ್ಯಾಂ ತಾಂ ಸಮಲಂಕೃತಾಂ॥ 13-235-71 (90743)
ಸವಿವಾಹಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಚಚ್ಛೇದಗ್ನಿಸಾಕ್ಷಿಕಂ।
ವೃತ್ತ್ಯಾತೀಂ ಯಥಾ ಕೃತ್ವಾ ಸದ್ಗೃಹೇ ತೌ ನಿವೇಶಯೇತ್॥ 13-235-72 (90744)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ವಧೂದಾನಂ ತಸ್ಯ ದಾನಸ್ಯ ಗೌರವಾತ್।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಮಹೀಯೇತ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಯಥಾಸುಖಂ॥ 13-235-73 (90745)
ಪುನರ್ಜಾತಸ್ಯ ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಕುಲವೃದ್ಧಿಂ ತಥಾಽಽಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-235-74 (90746)
ವಿದ್ಯಾದಾನಂ ತಥಾ ದೇವಿ ಪಾತ್ರಭೂತಾಯ ವೈ ದದತ್।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಲಭೇನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಮೇಧಾಂ ವೃದ್ಧಿಂ ಧೃತಿಂ ಸ್ಮೃತಿಂ॥ 13-235-75 (90747)
ಅನುರೂಪಾಯ ಶಿಷ್ಯಾಯ ಯಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ಯಥೋಕ್ತಸ್ಯ ಪ್ರದಾನಸ್ಯ ಫಲಮಾನಂತ್ಯಮಶ್ನುತೇ॥ 13-235-76 (90748)
ದಾಪನಂ ತ್ವಥ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ದರಿದ್ರೇಭ್ಯೋಽರ್ಥವೇದನೈಃ।
ಸ್ವಯಂ ದತ್ತೇನ ತುಲ್ಯಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-235-77 (90749)
ಏವಂ ತೇ ಕಥಿತಾನ್ಯೇವ ಮಹಾದಾನಾನಿ ಮಾನಿನಿ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಮಯಾ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-235-78 (90750)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 235 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 236
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.236. ಅಧ್ಯಾಯಃ 236
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣೋಮಾಂಪ್ರತಿ ತಿಲದಾನಪ್ರಕಾರತತ್ಫಲಯೋಃ ಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಜಲಾನ್ನಾದಿನಾನಾದಾನಫಲಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಸೇತುಕೂಪತಟಾಕನಿರ್ಮಾಪಣಾದಿಧರ್ಮಫಲಕಥನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಕಥಂ ದೇಯಂ ತಿಲಾನ್ವಿತಂ।
ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಬ್ರೂಹಿ ದತ್ತಸ್ಯ ಚ ಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 13-236-1 (90751)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-236-2x (7644)
ತಿಲಕಲ್ಪವಿಧಿಂ ದೇವಿ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-236-2 (90752)
ಸಮೃದ್ಧೈರಸಮೃದ್ಧೈರ್ವಾ ತಿಲಾ ದೇಯಾ ವಿಶೇಷತಃ।
ತಿಲಾಃ ಪವಿತ್ರಾಃ ಪಾಪಘ್ನಾಃ ಸುಪುಣ್ಯಾ ಇತಿ ಸಂಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-236-3 (90753)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತು ತಿಲಾಞ್ಶುದ್ಧಾನ್ಸಂಹೃತ್ಯಾಥ ಸ್ವಶಕ್ತಿನಃ।
ತಿಲರಾಶಿಂ ಪುನಃ ಕುರ್ಯಾತ್ಪರ್ವಾತಾಭಂ ಸುರಸ್ನಕಂ।
ಮಹಾಂತಂ ಯದಿ ವಾ ಸ್ತೋಕಂ ನಾನಾದ್ರವ್ಯಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-236-4 (90754)
ಸುವರ್ಣರಜತಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಮಣಿಮುಕ್ತಾಪ್ರವಾಲಕೈಃ।
ಅಲಂಕೃತ್ಯ ಯಥಾಯೋಗಂ ಸಪತಾಕಂ ಸವೇದಿಕಂ।
ಸಭೂಷಣಂ ಸವಸ್ತ್ರಂ ಚ ಶಯನಾಸನಸಂಮಿತಂ॥ 13-236-5 (90755)
ಪ್ರಾಯಶಃ ಕೌಮುದೀಮಾಸೇ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ವಿಶೇಷತಃ।
ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಚ ವಿಧಿವದ್ಬ್ರಾಹ್ಂಣಾನರ್ಹತೋ ಬಹೂನ್॥ 13-236-6 (90756)
ಸ್ವಯಂ ಕೃತೋಪವಾಸಶ್ಚ ವೃತ್ತಶೌಚಸಮನ್ವಿತಃ।
ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ತಿಲರಾಶಿಂ ಸದಕ್ಷಿಣಂ॥ 13-236-7 (90757)
ಏಕಸ್ಯಾಪಿ ಬಹೂನಾಂ ವಾ ದಾತವ್ಯಂ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛತಾ।
ತಸ್ಯ ದಾನಫಲಂ ದೇವಿ ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮೇನ ಸಂಯುತಂ॥ 13-236-8 (90758)
ಕೇವಲಂ ವಾ ತಿಲೈರೇವ ಭೂಮೌ ಕೃತ್ವಾ ಗವಾಕೃತಿಂ।
ಸವಸ್ತ್ರಕಂ ಸರತ್ನಂ ಚ ಪುಂಸಾ ಗೋದಾನಕಾಂಕ್ಷಿಣಾ।
ತದರ್ಹಾಯ ಪ್ರದಾತವ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಗೋದಾನತಃ ಫಲಂ॥ 13-236-9 (90759)
ಶರಾವಾಂಸ್ತಿಲಸಂಪೂರ್ಣಾನ್ಸಹಿರಣ್ಯಾನ್ಸಚಂಪಕಾನ್।
ನೃಪೋಽದದದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ಸು ಪುಣ್ಯಫಲಭಾಗ್ಭವೇತ್॥ 13-236-10 (90760)
ಏವಂ ತಿಲಮಯಂ ದೇಯಂ ನರೇಣ ಹಿತಮಿಚ್ಛತಾ।
ನಾನಾದಾನಫಲಂ ಭೂಯಃ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-236-11 (90761)
ಬಲಮಾಯುಷ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಮನ್ನದಾನಾಲ್ಲಭೇನ್ನರಃ।
ಪಾನೀಯದಸ್ತು ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ರಸಜ್ಞಾನಂ ಲಭೇನ್ನರಃ॥ 13-236-12 (90762)
ವಸ್ತ್ರದಾನಾದ್ವಪುಃಶೋಭಾಮಲಂಕಾರಂ ಲಭೇನ್ನರಃ।
ದೀಪದೋ ಬುದ್ಧಿವೈಶದ್ಯಂ ದ್ಯುತಿಶೋಭಾಂ ಲಭೇನ್ನರಃ॥ 13-236-13 (90763)
ರಾಜಪೀಡಾವಿಮೋಕ್ಷಂ ತು ಛತ್ರದೋ ಲಭತೇ ಫಲಂ।
ದಾಸೀದಾಸಪ್ರದಾನಾತ್ತು ಭವೇತ್ಕರ್ಮಾಂತಭಾಙ್ನರಃ।
ದಾಸೀದಾಸಂ ಚ ವಿವಿಧಂ ಲಭೇತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ಗುಣಾನ್ವಿತಂ॥ 13-236-14 (90764)
ಯಾನಾನಿ ವಾಹನಂ ಚೈವ ತದರ್ಹಾಯ ದದನ್ನರಃ।
ಪಾದರೋಗಪರಿಕ್ಲೇಶಾನ್ಮುಕ್ತಃ ಶ್ವಸನವಾಹವಾನ್।
ವಿಚಿತ್ರ ರಮಣೀಯಂ ಚ ಲಭತೇ ಯಾನವಾಹನಂ॥ 13-236-15 (90765)
ಪ್ರತಿಶ್ರಯಪ್ರದಾನಂ ಚ ತದರ್ಹಾಯ ತದಿಚ್ಛತೇ।
ವರ್ಷಾಕಾಲೇ ತು ರಾತ್ರೌ ವಾ ಲಭೇತ್ಪಕ್ಷಬಲಂ ಶುಭಂ॥ 13-236-16 (90766)
ಸೇತುಕೂಪತಟಾಕಾನಾಂ ಕರ್ತಾ ತು ಲಭತೇ ನರಃ।
ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಂ ಚ ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ತತಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ಗತಿಂ ಶುಭಾಂ॥ 13-236-17 (90767)
ವೃಕ್ಷಸಂರೋಪಕೋ ಯಸ್ತು ಛಾಯಾಪುಷ್ಪಫಲಪ್ರದಃ।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಲಭೇತ್ಪುಣ್ಯಮಭಿಗಂಯೋ ಭವೇನ್ನರಃ॥ 13-236-18 (90768)
ಯಸ್ತು ಸಂಕ್ರಮಕೃಲ್ಲೋಕೇ ನದೀಷು ಜಲಹಾರಿಣಾಂ।
ಲಭೇತ್ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ವ್ಯಸನೇಭ್ಯೋ ವಿಮೋಕ್ಷಣಂ॥ 13-236-19 (90769)
ಮಾರ್ಗಕೃತ್ಸತತಂ ಮರ್ತ್ಯೋ ಭವೇತ್ಸಂತಾನವಾನ್ನರಃ।
ಕಾಯದೋಷವಿಮುಕ್ತಸ್ತು ತೀರ್ಥಕೃತ್ಸತತಂ ಭವೇತ್॥ 13-236-20 (90770)
ಔಷಧಾನಾಂ ಪ್ರದಾನಾತ್ತು ಸತತಂ ಕೃಪಯಾಽನ್ವಿತಃ।
ಭವೇದ್ವ್ಯಾಧಿವಿಹೀನಶ್ಚ ದೀರ್ಘಾಯುಶ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-236-21 (90771)
ಅನಾಥಾನ್ಪೋಷಯೇದ್ಯಸ್ತು ಕೃಪಣಾಂಧಕಪಂಗುಕಾನ್।
ಸ ಚ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲಭತೇ ಕೃಚ್ಛ್ರಮೋಕ್ಷಣಂ॥ 13-236-22 (90772)
ವೇದಗೋಷ್ಠಾಃ ಶುಭಾಃ ಶಾಲಾ ಭಿಕ್ಷೂಣಾಂ ಚ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ।
ಯಃ ಕುರ್ಯಾಲ್ಲಭತೇ ನಿತ್ಯಂ ನರಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಫಲಂ ಶುಭಂ॥ 13-236-23 (90773)
ಪ್ರಾಸಾದವಾಸಂ ವಿವಿಧಂ ಯಕ್ಷಶೋಭಾಂ ಲಭೇತ್ಪುನಃ।
ವಿವಿಧಂ ವಿವಿಧಾಕಾರಂ ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಗುಣಾನ್ವಿತಂ॥ 13-236-24 (90774)
ರಂಯಂ ತಂ ದೈವಗೋವಾಟಂ ಯಃ ಕುರ್ಯಾಲ್ಲಭತೇ ನರಃ।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಭಾವೇ ಶುಭಾಂ ಜಾತಿಂ ವ್ಯಾಧಿಮೋಕ್ಷಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-236-25 (90775)
ಏವಂ ನಾನಾವಿಧಂ ದ್ರವ್ಯಂ ದಾನಕರ್ತಾ ಲಭೇತ್ಫಲಂ॥ 13-236-26 (90776)
ಉಮೋವಾಚ। 13-236-27x (7645)
ಕೃತಂ ದತ್ತಂ ಯಥಾ ಯಾವತ್ತಸ್ಯ ತಲ್ಲಭತೇ ಫಲಂ।
ಏತನ್ಮೇ ದೇವದೇವೇಶ ತತ್ರ ಕೌತೂಹಲಂ ಮಹತ್॥ 13-236-27 (90777)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-236-28x (7646)
ಪ್ರೇತ್ಯಿಭಾವೇ ಶೃಣು ಫಲಂ ದತ್ತಸ್ಯ ಚ ಕೃತಸ್ಯ ಚ।
ದಾನಂ ಷಂಗುಣಯುಕ್ತಂ ತು ತದರ್ಹಾಯ ಯಥಾವಿಧಿಃ।
ಯಥಾವಿಭವತೋ ದಾನಂ ದಾತವ್ಯಮಿತಿ ಮಾನವೈಃ॥ 13-236-28 (90778)
ಬುದ್ಧಿಮಾಯುಷ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಂ ಬಲಂ ಭಾಗ್ಯಂ ತಥಾಽಽಗಮಂ।
ರೂಪೇಣ ಸಪ್ತಧಾ ಭೂತ್ವಾ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಫಲತಿ ಧ್ರುವಂ॥ 13-236-29 (90779)
ಇದಂ ದತ್ತಮಿದಂ ದೇಯಮಿತ್ಯೇವಂ ಫಲಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಯದ್ದತ್ತಂ ತತ್ತದೇವ ಸ್ಯಾನ್ನ ತು ಕಿಂಚನ ಲಭ್ಯತೇ॥ 13-236-30 (90780)
ಧ್ರುವಂ ದೇವ್ಯತ್ತಮೇ ದಾನಂ ಮಧ್ಯಮೇ ತ್ವಧಮಂ ಫಲಂ॥ ॥ 13-236-31 (90781)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 236 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-236-10 ಸಹಿರಣ್ಯಾನ್ಸವಸ್ತ್ರಕಾನಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 237
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.237. ಅಧ್ಯಾಯಃ 237
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಯಜ್ಞಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ದೇವಾನಾಂ ಪೂಜಾದಿಫಲಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ದೇವಾನಾಂ ಮನುಷ್ಯಚಿಂತಿತವಿಜ್ಞಾನಸಾಮರ್ಥ್ಯಕಥನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಯಜ್ಞಮುಚ್ಯತೇ।
ಲೌಕಿಕಂ ವೈದಿಕಂ ಚೈವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-237-1 (90782)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-237-2x (7647)
ದೇವತಾನಾಂ ತು ಪೂಜಾ ಯಾ ಯಜ್ಞೇಷ್ವೇವ ಸಮಾಹಿತಾ।
ಯಜ್ಞಾ ವೇದೇಷ್ವಧೀತಾಶ್ಚ ವೇದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಯುತಾಃ॥ 13-237-2 (90783)
ಇದಂ ತು ಸಕಲಂ ದಿವ್ಯಂ ದಿವಿ ವಾ ಭುವಿ ವಾ ಪ್ರಿಯೇ।
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ವಿದ್ಧಿ ತತ್ಸೃಷ್ಟಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ॥ 13-237-3 (90784)
ಏವಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ಕರ್ತಾ ಸದಾರಃ ಸತತಂ ದ್ವಿಜಃ।
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಲಭೇಲ್ಲೋಕಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಕರ್ಮಸಮಾಧಿನಾ॥ 13-237-4 (90785)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಂ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಪ್ರೈರ್ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೇನ ಕರ್ಮಣಾ॥ 13-237-5 (90786)
ಯಜ್ಞಕರ್ಮಿ ಕೃತಂ ಸರ್ವಂ ದೇವತಾ ಅಭಿತರ್ಪಯೇತ್।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ಯಜ್ಞಾರ್ಥಂ ಪ್ರಾಯಶಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-237-6 (90787)
ಅಗ್ನಿಷ್ಟೋಮಾದಿಭಿರ್ಯಜ್ಞೈರ್ವೇದೇಷು ಪರಿಕಲ್ಪಿತೈಃ।
ಸುಶುದ್ಧೈರ್ಯಜಮಾನೈಸ್ಚ ಋತ್ವಿಗ್ಭಿಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿಃ।
ಶುದ್ಧೈರ್ದ್ರವ್ಯೋಪಕರಣೈರ್ಯಷ್ಟವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-237-7 (90788)
ತಥಾ ಕೃತೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ದೇವಾನಾಂ ತೋಷಣಂ ಭವೇತ್।
ತುಷ್ಟೇಷು ಸರ್ವದೇವೇಷು ಯಜ್ವಾ ಯಜ್ಞಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-237-8 (90789)
ದೇವಾಃ ಸಂತೋಷಿತಾ ಯಜ್ಞೈರ್ಲೋಕಾನ್ಸಂವರ್ಧಯಂತ್ಯುತ।
ಉಭಯೋರ್ಲೋಕಯೋರ್ಭೂತಿರ್ದೇವಿ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-237-9 (90790)
ತಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ವಾ ದಿವಂ ಗತ್ವಾ ಅಮರೈಃ ಸಹ ಮೋದತೇ।
ನಾಸ್ತಿ ಯಜ್ಞಸಮಂ ದಾನಂ ನಾಸ್ತಿ ಯಜ್ಞಸಮೋ ನಿಧಿಃ॥ 13-237-10 (90791)
ಸರ್ವಧರ್ಮಸಮುದ್ದೇಶೋ ದೇವಿ ಯಜ್ಞೇ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಏಷಾ ಯಜ್ಞಕೃತಾ ಪೂಜಾ ಲೌಕಿಕೀಮಪರಾಂ ಶೃಣು॥ 13-237-11 (90792)
ದೇವಸತ್ಕಾರಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಕ್ರಿಯತೇ ಲೌಕಿಕೋತ್ಸವಃ॥ 13-237-12 (90793)
ದೇವಗೋಷ್ಠೇಽಧಿಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ಚೋತ್ಸವಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ವೈ।
ಯಾಗಾಂದೇವೋಪಹಾರಾಂಶ್ಚ ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಯಥಾವಿಧಿ।
ದೇವಾನ್ಸಂತೋಷಯಿತ್ವಾ ಸ ದೇವಿ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-237-13 (90794)
ಗಂಧಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈಃ ಪರಮಾನ್ನೇನ ಧೂಪನೈಃ।
ಬಹ್ವೀಭಿಃ ಸ್ತುತಿಭಿಶ್ಚೈವ ಸ್ತುವದ್ಭಿಃ ಪ್ರಯತೈರ್ನರೈಃ॥ 13-237-14 (90795)
ನೃತ್ತೈರ್ವಾದ್ಯೈಶ್ಚ ಗಾಂಧರ್ವೈರನ್ಯೈರ್ದೃಷ್ಟಿವಿಲೋಭನೈಃ।
ದೇವಸತ್ಕಾರಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಕುರ್ವತೇ ಯೇ ನರಾ ಭುವಿ॥ 13-237-15 (90796)
ತೇಷಾಂ ಭಕ್ತಿಕೃತೇನೈವ ಸತ್ಕಾರೇಣೈವ ಪೂಜಿತಾಃ।
ತೇನೈವ ತೋಷಂ ಸಂಯಾಂತಿ ದೇವಿ ದೇವಾಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ॥ 13-237-16 (90797)
ಮಾನುಷೈಶ್ಚೋಪಕಾರೈರ್ವಾ ಶುಚಿಭಿಃ ಸತ್ಪರಾಯಣೈಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಪರೈರೇತತ್ಕೃತಂ ಧರ್ಮಫಲಂ ಲಭೇತ್॥ 13-237-17 (90798)
ಕೇವಲೈಃ ಸ್ತುತಿಭಿರ್ದೇವಿ ಗಂಧಮಾಲ್ಯಸಮಾಹಿತೈಃ।
ಪ್ರಯತೈಃ ಶುದ್ಧಗಾತ್ರೈಸ್ತು ಶುದ್ಧದೇಶೇ ಸುಪೂಜಿತಾಃ।
ಸಂತೋಷಂ ಯಾಂತಿ ತೇ ದೇವಾ ಭಕ್ತೈಃ ಸಂಪೂಜಿತಾಸ್ತಥಾ॥ 13-237-18 (90799)
ದೇವಾನ್ಸಂತೋಷಯಿತ್ವೈವ ದೇವಿ ಧರ್ಮಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-237-19 (90800)
ಉಮೋವಾಚ। 13-237-20x (7648)
ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪಸ್ಥಾ ವೈ ಭೂಮೌ ದೇವಾ ಮಾನುಷಚೇಷ್ಟಿತಂ।
ಕಥಂ ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತಿ ವಿಧಿವತ್ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-237-20 (90801)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-237-21x (7649)
ತದಹಂ ತೇಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ತೈರ್ವಿದ್ಯತೇ ಪ್ರಿಯೇ।
ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ತು ಶರೀರೇಷು ಅಂತರಾತ್ಮಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-237-21 (90802)
ಆತ್ಮಾನಂ ಪರಮಂ ದೇವಮಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ।
ಆತ್ಮಾ ಮನೋವ್ಯವಸ್ಥಾನಾತ್ಸರ್ವಂ ವೇತ್ತಿ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-237-22 (90803)
ಆತ್ಮೈವ ದೇವಾಸ್ತದ್ವಿದ್ಯುರವ್ಯಗ್ರಮನಸಾ ಕೃತಂ।
ಸತಾಂ ಮನೋವ್ಯವಸ್ಥಾನಾಚ್ಛುಭಂ ಭವತಿ ವೈ ನೃಣಾಂ॥ 13-237-23 (90804)
ತಸ್ಮಾದ್ದೇವಾಽಭಿಸಂಪೂಜ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾಣಿ ಗುರುಪೂಜಾ ಚ ಶೋಭನೇ॥ 13-237-24 (90805)
ಶುದ್ಧಗಾತ್ರೈರ್ವ್ರತಯುತೈಸ್ತನ್ಮಯೈಸ್ತತ್ಪರಾಯಣೈಃ।
ಏವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ॥ 13-237-25 (90806)
ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಪರತ್ರೇಹ ಚ ಮೋದತೇ।
ಅನ್ಯಥಾ ಮನ ಆವಿಶ್ಯ ಕೃತಂ ನ ಫಲತಿ ಪ್ರಿಯೇ।
ಋತೇಽಪಿ ತು ಮನೋ ದೇವಿ ಅಶುಭಂ ಫಲತಿ ಧ್ರುವಂ॥ ॥ 13-237-26 (90807)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 237 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 238
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.238. ಅಧ್ಯಾಯಃ 238
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಶ್ರಾದ್ಧವಿಧಾನಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಪಿತೃಮೇಧಃ ಕಥಂ ದೇವ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಿತರಃ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಸರ್ವಸಂಪತ್ಪ್ರದಾಯಿನಃ॥ 13-238-1 (90808)
ಮಹೇಶ್ವ ಉವಾಚ। 13-238-2x (7650)
ಪಿತೃಮೇಧಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವತ್ತನ್ಮನಾ ಶೃಣು।
ದೇಶಕಾಲೌ ವಿಧಾನಂ ಚ ತತ್ಕ್ರಿಯಾಯಾಃ ಶುಭಾಶುಭಂ॥ 13-238-2 (90809)
ಲೋಕೇಷು ಪಿತರಃ ಪೂಜ್ಯಾ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ದೇವತಾಃ।
ಶುಚಯೋ ನಿರ್ಮಲಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-238-3 (90810)
ಯಥಾ ವೃಷ್ಟಿಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ ಭೂಮಿಷ್ಠಾಃ ಸರ್ವಜಂತವಃ।
ಪಿತರಶ್ಚ ತಥಾ ಲೋಕೇ ಪಿತೃಮೇಧಂ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-238-4 (90811)
ತಸ್ಯ ದೇಶಾಃ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಗಯಾ ಗಂಗಾ ಸರಸ್ವತೀ।
ಪ್ರಭಾಸಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಚೇತಿ ತೇಷು ದತ್ತಂ ಮಹಾಫಲಂ॥ 13-238-5 (90812)
ತೀರ್ಥಾನಿ ಸರಿತಃ ಪುಣ್ಯಾ ವಿವಿಕ್ತಾನಿ ವನಾನಿ ಚ।
ನದೀನಾಂ ಪುಲಿನಾನೀತಿ ದೇಶಾಃ ಶ್ರಾದ್ಧಸ್ಯ ಪೂಜಿತಾಃ॥ 13-238-6 (90813)
ಮಾಘಪ್ರೋಷ್ಠಪದೌ ಮಾಸೌ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ ಪೂಜಿತೌ।
ಪಕ್ಷಯೋಃ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷಶ್ಚ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಾತ್ಪ್ರಶಸ್ಯತೇ॥ 13-238-7 (90814)
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತ್ರಯೋದಶ್ಯಾಂ ನವಂಯಾಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸು ಚ।
ತಿಥಿಷ್ವೇತಾಸು ತುಷ್ಯಂತಿ ದತ್ತೇನೇಹ ಪಿತಾಮಹಾಃ॥ 13-238-8 (90815)
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ಚ ರಾತ್ರೌ ಜನ್ಮದಿನೇಷು ವಾ।
ಯುಗ್ಮೇಷ್ವಹಸ್ಸು ಚ ಶ್ರಾದ್ಧಂ ನ ಚ ಕುರ್ವೀತ ಪಂಡಿತಃ॥ 13-238-9 (90816)
ಏಷ ಕಾಲೋ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪಿತೃಮೇಧಸ್ಯ ಪೂಜಿತಃ।
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಂ ಪಾತ್ರಂ ಪಶ್ಯೇತ್ಕಾಲಃ ಸ ಚ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-238-10 (90817)
ಅಪಾಂಕ್ತೇಯಾ ದ್ವಿಜಾ ವರ್ಜ್ಯಾ ಗ್ರಾಹ್ಯಾಸ್ತೇ ಪಂಕ್ತಿಪಾವನಾಃ।
ಭೋಜಯೇದ್ಯದಿ ಪಾಪಿಷ್ಠಾಞ್ಶ್ರಾದ್ಧೇಷು ನರಕಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-238-11 (90818)
ವೃತ್ತಶ್ರುತಕುಲೋಪೇತಾನ್ಸಕಲತ್ರಾನ್ಗುಣಾನ್ವಿತಾನ್।
ತದರ್ಹಾಞ್ಶ್ರೋತ್ರಿಯಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಯುಜಃ ಶುಭೇ॥ 13-238-12 (90819)
ಏತಾನ್ನಿಮಂತ್ರಯೋದ್ವಿದ್ವಾನ್ಪೂರ್ವೇದ್ಯುಃ ಪ್ರಾತರೇವ ವಾ।
ತತ್ರ ಶ್ರಾದ್ಧಕ್ರಿಯಾಂ ಪಶ್ಚಾದಾರಭೇತ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-238-13 (90820)
ತ್ರೀಣಿ ಶ್ರಾದ್ಧೇ ಪವಿತ್ರಾಣಿ ದೌಹಿತ್ರಃ ಕುತಪಸ್ತಿಲಾಃ।
ತ್ರೀಣಿ ಚಾತ್ರ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಶೌಚಮಕ್ರೋಧಮತ್ವರಾ॥ 13-238-14 (90821)
ಕುತಪಃ ಖಂಗಪಾತ್ರಂ ಚ ಕುಶಾ ದರ್ಭಾಸ್ತಿಲಾ ಮಧು।
ಕಾಲಶಾಕಂ ಗಜಚ್ಛಾಯಾ ಪವಿತ್ರಂ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಸು॥ 13-238-15 (90822)
ತಿಲಾನವಕಿರೇತ್ತತ್ರ ನಾನಾವರ್ಣಾನ್ಸಮಂತತಃ।
ಅಶುದ್ಧಂ ಪಿತೃಯಜ್ಞಶ್ಚ ತಿಲೈಃ ಶುಧ್ಯತಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-238-16 (90823)
ನೀಲಕಾಷಾಯವಸ್ತ್ರಂ ಚ ಭಿನ್ನವರ್ಣಂ ನವವ್ರಣಂ।
ಹೀನಾಂಗಮಶುಚಿಂ ವಾಽಪಿ ವರ್ಜಯೇತ್ತತ್ರ ದೂರತಃ॥ 13-238-17 (90824)
ಕುಕ್ಕುಟಾಂಶ್ಚ ವರಾಹಾಂಶ್ಚ ನಗ್ನಂ ಕ್ಲೀಬಂ ರಜಸ್ವಲಾಂ।
ಆಯಸಂ ತ್ರಪುಸೀಸಂ ಚ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮಣಿ ವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-238-18 (90825)
ಮಾಂಸೈಃ ಪ್ರೀಣಂತಿ ಪಿತರೋ ಮುದ್ಗಮಾಷಯವೈರಿಹ।
ಶಶರೌರವಮಾಂಸೇನ ಷಣ್ಮಾಸಂ ತೃಪ್ತಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-238-19 (90826)
ಸಂವತ್ಸರಂ ಚ ಗವ್ಯೇನ ಹವಿಷಾ ಪಾಯಸೇನ ಚ।
ವಾರ್ಧ್ರೀಣಸಸ್ಯ ಮಾಂಸೇನ ತೃಪ್ತಿರ್ದ್ವಾದಶವಾರ್ಷಿಕೀ॥ 13-238-20 (90827)
ಆನಂತ್ಯಾಯ ಭವೇದ್ದತ್ತಂ ಖಂಗಮಾಂಸಂ ಪಿತೃಕ್ಷಯೇ।
ಪಾಯಸಂ ಸತಿಲಂ ಕ್ಷೌದ್ರಂ ಖಂಗಮಾಂಸೇನ ಸಂಮಿತಂ॥ 13-238-21 (90828)
ಮಹಾಶಕಲಿನೋ ಮಸ್ಯಾಶ್ಛಾಗೋ ವಾ ಸರ್ವಲೋಹಿತಃ।
ಕಾಲಶಾಕಮಿತೀತ್ಯೇವ ತದಾನಂತ್ಯಾಯ ಕಲ್ಪಿತಂ॥ 13-238-22 (90829)
ಸಾಪೂಪಂ ಸಾಮಿಷಂ ಸ್ನಿಗ್ಧಮಾಹಾರಮುಪಕಲ್ಪಯೇತ್।
ಉಪಕಲ್ಪ್ಯ ತದಾಹಾರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನರ್ಚಯೇತ್ತತಃ॥ 13-238-23 (90830)
ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮಶಿರಃ ಸ್ನಾತಾನ್ಸಮಾರೋಪ್ಯಾಸನಂ ಕ್ರಮಾತ್।
ಸುಗಂಧಮಾಲ್ಯಾಭರಣೈಃ ಸ್ನಗ್ಭಿರೇತಾನ್ವಿಭೂಷಯೇತ್॥ 13-238-24 (90831)
ಅಲಂಕೃತ್ಯೋಪವಿಷ್ಟಾಂಸ್ತಾನ್ಪಿಂಡಾವಾಪಂ ನಿವೇದಯೇತ್॥ 13-238-25 (90832)
ತತಃ ಪ್ರಸ್ತೀರ್ಯ ದರ್ಭಾಣಾಂ ಪ್ರಸ್ತರಂ ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಂ।
ತತ್ಸಮೀಪೇಽಗ್ನಿಮಿದ್ಧ್ವಾ ಚ ಸ್ವಧಾಂ ಚ ಜುಹುಯಾತ್ತತಃ।
ಸಮೀಪೇ ತ್ವಗ್ನೀಷೋಮಾಭ್ಯಾಂ ಪಿತೃಭ್ಯೋ ಜುಹುಯಾತ್ತದಾ॥ 13-238-26 (90833)
ತಥಾ ದರ್ಭೇಷು ಪಿಂಡಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ನಿರ್ವಪೇದ್ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ।
ಅಪಸವ್ಯಮಪಾಂಗುಷ್ಠಂ ನಾಮಧೇಯಪುರಸ್ಕೃತಂ॥ 13-238-27 (90834)
ಏತೇನ ವಿಧಿನಾ ದತ್ತಂ ಪಿತೄಣಾಮಕ್ಷಯಂ ಭವೇತ್।
ತತೋ ವಿಪ್ರಾನ್ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಪೂಜಯೇನ್ನಿಯತಃ ಶುಚಿಃ।
ಸದಕ್ಷಿಣಂ ಸಸಂಭಾರಂ ಯಥಾ ತುಷ್ಯಂತಿ ತೇ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-238-28 (90835)
ಯತ್ರ ತತ್ಕ್ರಿಯತೇ ತತ್ರ ನ ಜಲ್ಪನ್ನ ಜಪೇನ್ಮಿಥಃ।
ನಿಯಂಯ ವಾಚ್ಯಂ ದೇಹಂ ಚ ಶ್ರಾದ್ಧಕರ್ಮ ಸಮಾರಭೇತ್॥ 13-238-29 (90836)
ತತೋ ನಿರ್ವಪನೇ ವೃತ್ತೇ ತಾನ್ಪಿಂಡಾಂಸ್ತದನಂತರಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಽಗ್ನಿರಜೋ ಗೌರ್ವಾ ಭಕ್ಷಯೇದಪ್ಸು ವಾ ಕ್ಷಿಪೇತ್॥ 13-238-30 (90837)
ಪತ್ನೀಂ ವಾ ಮಧ್ಯಮಂ ಪಿಂಡಂ ಪುತ್ರಕಾಮೋ ಹಿ ಪ್ರಾಶಯೇತ್।
ಆಧತ್ತ ಪಿತರೋ ಗರ್ಭಂ ಕುಮಾರಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ರಜಂ॥ 13-238-31 (90838)
ತೃಪ್ತಾನುತ್ಥಾಪ್ಯ ತಾನ್ವಿಪ್ರಾನನ್ನಶೇಷಂ ನಿವೇದಯೇತ್।
ತಚ್ಛೇಷಂ ಬಹುಭಿಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಸಭೃತ್ಯೋ ಭಕ್ಷಯೇನ್ನರಃ॥ 13-238-32 (90839)
ಏಷ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸಮಾಸೇನ ಪಿತೃಯಜ್ಞಃ ಸನಾತನಃ।
ಪಿತರಸ್ತೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ ಕರ್ತಾ ಚ ಫಲಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-238-33 (90840)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ವಾ ಕುರ್ಯಾನ್ಮಾಸೇಮಾಸೇಽಥವಾ ಪುನಃ।
ಸಂವತ್ಸರಂ ದ್ವಿಃ ಕುರ್ಯಾಚ್ಚ ಚತುರ್ವಾಽಪಿ ಸ್ವಶಕ್ತಿತಃ॥ 13-238-34 (90841)
ದೀರ್ಘಾಯುಶ್ಚ ಭವೇತ್ಸ್ವಸ್ಥಃ ಪಿತೃಮೇಧೇನ ವಾ ಪುನಃ।
ಸಪುತ್ರೋ ಬಹುಭೃತ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಭೂತಧನಧಾನ್ಯವಾನ್॥ 13-238-35 (90842)
ಶ್ರಾದ್ಧದಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ನೋತಿ ನಿರ್ಮಲಂ ವಿವಿಧಾತ್ಮಕಂ।
ಅಪ್ಸರೋಗಣಸಂಘುಷ್ಟಂ ವಿರಜಸ್ಕಮನಂತರಂ॥ 13-238-36 (90843)
ಶ್ರಾದ್ಧಾನಿ ಪುಷ್ಟಿಕಾಮಾ ವೈ ಯೇ ಪ್ರಕುರ್ವಂತಿ ಪಂಡಿತಾಃ।
ತೇಷಾಂ ಪುಷ್ಟಿಂ ಪ್ರಜಾಂ ಚೈವ ದಾಸ್ಯಂತಿ ಪಿತರಃ ಸದಾ॥ 13-238-37 (90844)
ಧನ್ಯಂ ಯಶಸ್ಯಮಾಯುಷ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಶತ್ರುವಿನಾಶನಂ।
ಕುಲಸಂಧಾರಕಂ ಚೇತಿ ಶ್ರಾದ್ಧಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-238-38 (90845)
ಉಮೋವಾಚ। 13-238-39x (7651)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಮೃತಾಸ್ತೇ ಭುವಿ ಜಂತವಃ।
ನಾನಾಜಾತಿಷು ಜಾಯಂತೇ ಶೀಘ್ರಂ ಕರ್ಮವಶಾತ್ಪುನಃ॥ 13-238-39 (90846)
ಪಿತರಃ ಸ್ವಸ್ತಿ ತೇ ತತ್ರ ಕಥಂ ತಿಷ್ಠಂತಿ ದೇವವತ್।
ಪಿತೄಣಾಂ ಕತಮೋ ದೇಶಃ ಪಿಂಡಾನಶ್ನಂತಿ ವೈ ಕಥಂ॥ 13-238-40 (90847)
ಅನ್ನೇ ದತ್ತೇ ಮೃತಾನಾಂ ತು ಕಥಮಾಪ್ಯಾಯನಂ ಭವೇತ್।
ಏವಂ ಮಯಾ ಸಂಶಯಿತಂ ಭಗವನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-238-41 (90848)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-238-42x (7652)
ಏತದ್ವಿರುದ್ಧಂ ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯಾಂ ರುದ್ರಾಣ್ಯಾಂ ಪರಿಷದ್ಭೃಶಂ।
ಬಭೂವ ಸರ್ವಾ ಮುದಿತಾ ಶ್ರೋತುಂ ಹಿ ಪರಮಂ ಹಿತಂ॥ 13-238-42 (90849)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-238-43x (7653)
ಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಿತಂ ದೇವಿ ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ತತ್ವತಃ।
ಗುಹ್ಯಾನಾಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಹಿತಾನಾಂ ಪರಮಂ ಹಿತಂ॥ 13-238-43 (90850)
ಯಥಾ ದೇವಗಣಾ ದೇವಿ ತಥಾ ಪಿತೃಗಣಾಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಶುಭೇ ಸರ್ವೇ ಪಿತೃಗಣಾಃ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-238-44 (90851)
ಪ್ರೇತಾನುದ್ದಿಶ್ಯ ಯಾ ಪೂಜಾ ಕ್ರಿಯತೇ ಮಾನುಷೈರಿಹ।
ತೇನ ತುಷ್ಯಂತಿ ಪಿತರೋ ನ ಪ್ರೇತಾಃ ಪಿತರಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-238-45 (90852)
ಉತ್ತರಸ್ಯಾಂ ಯಥಾ ದೇವಾ ರಮಂತೇ ಯಜ್ಞಕರ್ಮಭಿಃ।
ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ತಥಾ ದೇವಿ ತುಷ್ಯಂತಿ ವಿವಿಧೈರ್ಮಖೈಃ॥ 13-238-46 (90853)
ದ್ವಿವಿಧಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ಹವ್ಯಕವ್ಯಸಮಾಶ್ರಿತಂ।
ತಯೋರ್ಹವ್ಯಕ್ರಿಯಾ ದೇವಾನ್ಕವ್ಯಮಾಪ್ಯಾಯತೇ ಪಿತೄನ್। 13-238-47 (90854)
ಪ್ರಸವ್ಯಂ ಮಂಗಲೈರ್ದ್ರವ್ಯೈರ್ಹವ್ಯಕರ್ಮ ವಿಧೀಯತೇ।
ಅಪಸವ್ಯಮಮಂಗಲ್ಯೈಃ ಕವ್ಯಂ ಚಾಪಿ ವಿಧೀಯತೇ॥ 13-238-48 (90855)
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿತೄನಭ್ಯರ್ಚಯಂತಿ ಚ।
ಆಪ್ಯಾಯಂತೇ ಚ ತೇ ಶ್ರಾದ್ಧೈಃ ಪುನರಾಪ್ಯಾಯಯಂತಿ ತಾನ್॥ 13-238-49 (90856)
ಅನಿಷ್ಟಾ ಚ ಪಿತೄನ್ಪೂರ್ವಂ ಯಃ ಕ್ರಿಯಾಂ ಪ್ರಕರೋತಿ ಚೇತ್।
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಫಲಂ ಭೋಕ್ಷ್ಯಂತಿ ತಸ್ಯ ತತ್॥ 13-238-50 (90857)
ಹವ್ಯಕವ್ಯಕ್ರಿಯಾಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಕರ್ತವ್ಯಾ ಭುವಿ ಮಾನುಷೈಃ।
ಕರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರಂ ಹಿ ಮಾನುಷ್ಯಂ ತದನ್ಯತ್ರ ನ ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-238-51 (90858)
ಕವ್ಯೇನ ಸಂತತಿರ್ದೃಷ್ಟಾ ಹವ್ಯೇ ಭೂತಿಃ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ದೇವಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ॥ ॥ 13-238-52 (90859)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 238 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 239
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.239. ಅಧ್ಯಾಯಃ 239
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ದಾನತ್ರೈವಿಧ್ಯಾತ್ತತ್ಫಲತ್ರೈವಿಧ್ಯಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ದಾನಫಲಸ್ಯ ಪಂಚವಿಧತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ನಾನಾಧರ್ಮತತ್ಫಲಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಏವಂ ಕೃತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಪ್ರಭೋ।
ಪ್ರಮಾಣಂ ಫಲಮಾನಾನಾಂ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-239-1 (90860)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-239-2x (7654)
ಪ್ರಮಾಣಕಲ್ಪನಾಂ ದೇವಿ ದಾನಸ್ಯ ಶೃಣು ಭಾಮಿನಿ॥ 13-239-2 (90861)
ಯತ್ಸಾರಸ್ತು ನರೋ ಲೋಕೇ ತದ್ದಾನಂ ಚೋತ್ತಮಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಸರ್ವದಾನವಿಧಿಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತದೇವ ಭುವಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-239-3 (90862)
ಪ್ರಸ್ಥಂ ಸಾರಂ ದರಿದ್ರಸ್ಯ ಶತಂ ಕೋಟಿಧನಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಸ್ಥಸಾರಸ್ತು ತತ್ಪ್ರಸ್ಥಂ ದದನ್ಮಹದಷಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-239-4 (90863)
ಕೋಟಿಸಾರಸ್ತು ತಾಂ ಕೋಟಿಂ ದದಾನ್ಮಹದವಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಉಭಯಂ ತನ್ಮಹತ್ತಚ್ಚ ಫಲೇನೈವ ಸಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-239-5 (90864)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಭೋಗೇಷು ಶಕ್ತ್ಯಭಾವಸ್ತು ಮಧ್ಯಮಂ।
ಸ್ವದ್ರವ್ಯಾದತಿಹೀನಂ ತು ತದ್ದಾನಮಧಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-239-6 (90865)
ಶೃಣು ದತ್ತಸ್ಯ ವೈ ದೇವಿ ಪಂಚಧಾ ಫಲಕಲ್ಪನಾಂ।
ಆನಂತ್ಯಂ ಚ ಮಹಚ್ಚೈವ ಸಮಂ ಹೀನಂ ಹಿ ಪಾತಕಂ॥ 13-239-7 (90866)
ತೇಷಾಂ ವಿಶೇಷಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ದುಸ್ತ್ಯಜಸ್ಯ ಚ ವೈ ದಾನಂ ಪಾತ್ರ ಆನಂತ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-239-8 (90867)
ದಾನಂ ಷಂಗುಣಯುಕ್ತಂ ತು ಮಹದಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಯಥಾಶ್ರದ್ಧಂ ತು ವೈ ದಾನಂ ಯಥಾರ್ಹಂ ಸಮಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-239-9 (90868)
ಗುಣತಸ್ತು ತಥಾ ಹೀನಂ ದಾನಂ ಹೀನಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ದಾನಂ ಪಾತಕಮಿತ್ಯಾಹುಃ ಷಡ್ಗುಣಾನಾಂ ವಿಪರ್ಯಯೇ॥ 13-239-10 (90869)
ದೇವಲೋಕೇ ಮಹತ್ಕಾಲಮಾಂತ್ಯಸ್ಯ ಫಲಂ ವಿದುಃ।
ಮಹತಸ್ತು ತಥಾ ಕಾಲಂ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ತು ಪೂಜ್ಯತೇ॥ 13-239-11 (90870)
ಸಮಸ್ಯ ತು ತದಾ ದಾನಂ ಮಾನುಷ್ಯಂ ಭೋಗಮಾವಹೇತ್।
ದಾನಂ ನಿಷ್ಫಲಮಿತ್ಯಾಹುರ್ವಿಹೀನಂ ಕ್ರಿಯಯಾ ಶುಭೇ॥ 13-239-12 (90871)
ಅಥವಾ ಂಲೇಚ್ಛದೇಶೇಷು ತತ್ರ ತತ್ಫಲತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।
ನರಕಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ತಿರ್ಯಕ್ಷು ಗಚ್ಛೇದಶುಭದಾನತಃ॥ 13-239-13 (90872)
ಉಮೋವಾಚ। 13-239-14x (7655)
ಅಶುಭಸ್ಯಾಪಿ ದಾನಸ್ಯ ಶುಭಂ ಸ್ಯಾಚ್ಚ ಫಲಂ ಕಥಂ॥ 13-239-14 (90873)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-239-15x (7656)
ಮನಸಾ ತತ್ವತಃ ಶುದ್ಧಮಾನೃಶಂಸ್ಯಪುರಃಸರಂ।
ಪ್ರೀತ್ಯಾ ತು ಸರ್ವದಾನಾನಿ ದತ್ತ್ವಾ ಫಲಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-239-15 (90874)
ರಹಸ್ಯಂ ಸರ್ವದಾನಾನಾಮೇತದ್ವಿದ್ಧಿ ಶುಭೇಕ್ಷಣೇ।
ಅನ್ಯಾನಿ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಾಣಿ ಶೃಣು ಸದ್ಭಿಃ ಕೃತಾನಿ ಚ॥ 13-239-16 (90875)
ಆರಾಮದೇವಗೋಷ್ಠಾನಿ ಸಂಕ್ರಮಾಃ ಕೂಪ ಏವ ಚ।
ಗೋವಾಟಶ್ಚ ತಟಾಕಶ್ಚ ಸಭಾ ಶಾಲಾ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-239-17 (90876)
ಪಾಷಂಡಾವಸಥಶ್ಚೈವ ಪಾನೀಯಂ ಗೋತೃಣಾನಿ ಚ।
ವ್ಯಾಧಿತಾನಾಂ ಚ ಭೈಷಜ್ಯಮನಾಥಾನಾಂ ಚ ಪೋಷಣಂ॥ 13-239-18 (90877)
ಅನಾಥಶವಸಂಸ್ಕಾರಸ್ತೀರ್ಥಮಾರ್ಗವಿಶೋಧನಂ।
ವ್ಯಸನಾಭ್ಯವಪತ್ತಿಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಸ್ವಶಕ್ತಿತಃ॥ 13-239-19 (90878)
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾಸೇನ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ಮನುಷ್ಯೇಣ ಸ್ವಶಕ್ತ್ಯಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಶುಭೇ॥ 13-239-20 (90879)
ಪ್ರೇತ್ಯಭಾವೇ ಲಭೇತ್ಪುಣ್ಯಂ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ।
ರೂಪಂ ಸೌಭಾಗ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಂ ಬಲಂ ಸೌಖ್ಯಂ ಲಭೇನ್ನರಃ।
ಸ್ವರ್ಗೋ ವಾ ಮಾನುಷೇ ವಾಽಪಿ ತೈಸ್ತೈರಾಪ್ಯಾಯತೇ ಹಿ ಸಃ॥ 13-239-21 (90880)
ಉಮೋವಾಚ। 13-239-22x (7657)
ಭಗವನ್ಲೋಕಪಾಲೇಶ ಧರ್ಮಸ್ತು ಕತಿಭೇದಕಃ।
ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಿತಃ ಸದ್ಭಿಸ್ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-239-22 (90881)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-239-23x (7658)
ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮುದ್ದೇಶಾನ್ನಾನಾತ್ವಂ ಧರ್ಮಸಂಕಟೇ।
ಧರ್ಮಾ ಬಹುವಿಧಾ ಲೋಕೇ ಶ್ರುತಿಭೇದಮುಖೋದ್ಭವಾಃ॥ 13-239-23 (90882)
ಸ್ಮೃತಿಧರ್ಮಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಸದ್ಭಿರಾಚಾರ ಇಷ್ಯತೇ॥ 13-239-24 (90883)
ದೇಶಧರ್ಮಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಕುಲಧರ್ಮಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಜಾತಿಧರ್ಮಾಶ್ಚ ವೈ ಧರ್ಮಾ ಗಣಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಶೋಭನೇ॥ 13-239-25 (90884)
ಶರೀರಕಾಲವೈಷಂಯಾದಾಪದ್ಧರ್ಮಶ್ಚ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಏತದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಾನಾತ್ವಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಲೋಕವಾಸಿಭಿಃ॥ 13-239-26 (90885)
ಕಾರಣಾತ್ತತ್ರತತ್ರೈವ ಫಲಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚೇಷ್ಯತೇ।
ತತ್ಕಾರಣಸಮಾಯೋಗೇ ಲಭೇತ್ಕುರ್ವನ್ಫಲಂ ನರಃ॥ 13-239-27 (90886)
ಅನ್ಯಥಾ ನ ಲಭೇತ್ಪುಣ್ಯಮತದರ್ಹಃ ಸಮಾವಿಶೇತ್।
ಏವಂ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಾನಾತ್ವಂ ಫಲಂ ಕುರ್ವಲ್ಲಂʼಭೇನ್ನರಃ॥ 13-239-28 (90887)
ಶ್ರೌತಸ್ಮಾರ್ತಸ್ತು ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಪ್ರಾಕೃತೋ ಧರ್ಮ ಉಚ್ಯತೇ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ಭೂಯಃ ಶ್ರೋತುಂ ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-239-29 (90888)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 239 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 240
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.240. ಅಧ್ಯಾಯಃ 240
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಭದ್ರಾಶ್ವಕೇತುಮಾಲಾದಿಖಂಡಾನಾಂ ಸುಕೃತಿನಾಂ ಭೋಗಸ್ಥಾನತ್ವಾದಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಪುರಮರ್ದನ ಶಂಕರ।
ಶ್ರುತಂ ಪಾಪಕೃತಾಂ ದುಃಖಂ ಯಮಲೋಕೇ ವರಪ್ರದ॥ 13-240-1 (90889)
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ದೇವ ನೃಣಾಂ ಸುಕೃತಕರ್ಮಣಾಂ।
ಕಥಂ ತೇ ಭುಂಜತೇ ಭೋಗಾನ್ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-240-2 (90890)
ಕಥಿತಾಃ ಕೀದೃಶಾ ಲೋಕಾ ನೃಣಾಂ ಸುಕೃತಕಾರಿಣಾಂ।
ಏತನ್ಮೇ ವದ ದೇವಶ ಶ್ರೋತುಂ ಕೌತೂಹಲಂ ಹಿ ಮೇ॥ 13-240-3 (90891)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-240-4x (7659)
ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ತತ್ಸರ್ವಂ ಯತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ಶೋಭನೇ।
ವಿವಿಧಾಃ ಪುಣ್ಯಲೋಕಾಸ್ತೇ ಕರ್ಮಕರ್ಮಣ್ಯತಾಂ ಗತಾಃ॥ 13-240-4 (90892)
ಮೇರುಂ ಹಿ ಕನಕಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿತಃ ಸರ್ವತೋದಿಶಂ।
ಭದ್ರಾಶ್ಚಃ ಕೇತುಮಾಲಶ್ಚ ಉತ್ತರಾಃ ಕುರವಸ್ತಥಾ॥ 13-240-5 (90893)
ಜಂಬೂವನಾದಯಃ ಸ್ವರ್ಗಾ ಇತ್ಯೇತೇ ಕರ್ಮವರ್ಜಿತಾಃ।
ತೇಷು ಭೂತ್ವಾ ಸ್ವಯಂಭೂತಾಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ಯತಸ್ತತಃ॥ 13-240-6 (90894)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಚ ಏಕೈಕಂ ಮಾನಮಾತ್ರಯಾ।
ನಿತ್ಯಂ ಪುಷ್ಪಫಲೋಪೇತಾಸ್ತತ್ರ ವೃಕ್ಷಾಃ ಸಮಂತತಃ॥ 13-240-7 (90895)
ಆಸಕ್ತವಸ್ತ್ರಾಭರಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಕನಕಸನ್ನಿಭಾಃ।
ದ್ವಿರೇಫಾಶ್ಚಾಂಡಜಾಸ್ತತ್ರ ಪ್ರವಾಲಮಣಿಸನ್ನಿಭಾಃ।
ವಿಚಿತ್ರಾಶ್ಚ ಮನೋಜ್ಞಾಶ್ಚ ಕೂಜಿತೈಃ ಶೋಭಯಂತಿ ತಾನ್॥ 13-240-8 (90896)
ಕುಶೇಶಯವನಚ್ಛನ್ನಾ ನಲಿನ್ಯಶ್ಚ ಮನೋರಮಾಃ।
ತತ್ರ ವಾಂತ್ಯನಿಲಾ ನಿತ್ಯಂ ದಿವ್ಯಗಂಧಸುಖಾವಹಾಃ॥ 13-240-9 (90897)
ಸರ್ವೇ ಚಾಂಲಾನಮಾಲ್ಯಾಶ್ಚ ವಿರಜೋಂಬರಸಂವೃತಾಃ।
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ದೇವಿ ದಿವ್ಯಭೋಗಾಃ ಸುಖಾವಹಾಃ॥ 13-240-10 (90898)
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ಪುರುಷಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ಸುಕೃತಕಾರಿಣಃ।
ರಮಂತೇ ತತ್ರ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕಾಮರಾಗಸಮನ್ವಿತಾಃ॥ 13-240-11 (90899)
ಮನೋಹರಾ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸರ್ವೇ ಲಲಿತಕುಂಡಲಾಃ।
ಏವಂ ತತ್ರ ಸ್ಥಿತಾ ಮರ್ತ್ಯಾಃ ಪ್ರಮದಾಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ॥ 13-240-12 (90900)
ನಾನಾಭಾವಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಯೌವನಸ್ಥಾಃ ಸದೈವ ತು।
ಯುವತ್ಯಃ ಕಲ್ಪಿತಾಸ್ತತ್ರ ಕಾಮಜಾ ಲಲಿತಾಸ್ತಥಾ॥ 13-240-13 (90901)
ಮನೋನುಕೂಲಾ ಮಧುರಾ ಭೋಗಿನಾಮುಪಕಲ್ಪಿತಾಃ।
ಪ್ರಮದಾಶ್ಚೋದ್ಭವಂತ್ಯೇವ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಯಥಾ ತಥಾ॥ 13-240-14 (90902)
ಏವಂವಿಧಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾತ್ರ ಪುರುಷಾಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ।
ರಮಂತೇ ಚೇಂದ್ರಿಯೈಃ ಸ್ವಸ್ಥೈ ಶರೀರೈರ್ಭೋಗಸಂಸ್ಕೃತೈಃ॥ 13-240-15 (90903)
ಕಾಮಹರ್ಷಗುಣಾಭ್ಯಸ್ತಾ ನಾನ್ಯೇ ಕ್ರೋಧಾದಯಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾ ನ ಚಾಸ್ತ್ಯತ್ರಿ ಗಾತ್ರಕ್ಲೇಶಾಶ್ಚ ಶೋಭನೇ॥ 13-240-16 (90904)
ಸರ್ವತೋ ರಮಣೀಯಂ ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಕುಸುಮಾನ್ವಿಂ।
ಯಾವತ್ಪುಣ್ಯಫಲಂ ತಾವದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹುಸಂಗತಾಃ।
ನಿರಂತರಂ ಭೋಗಯುತಾ ರಮಂತೇ ಸ್ವರ್ಗವಾಸಿನಃ॥ 13-240-17 (90905)
ತತ್ರ ಭೋಗಾನ್ಯಥಾಯೋಗಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಪುಣ್ಯಕ್ಷಯಾತ್ಪುನಃ।
ನಶ್ಯಂತಿ ಜಾಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಶರೀರೈಃ ಸಹಸಾ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-240-18 (90906)
ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಾತ್ಪರಿಭ್ರಷ್ಟಾಃ ಜಾಯಂತೇ ಮಾನುಷೇ ಪುನಃ।
ಪೂರ್ವಪುಣ್ಯಾವಶೇಷೇಣ ವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ತೇ॥ 13-240-19 (90907)
ಏಷಾ ಸ್ವರ್ಗಗತಿಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಪೃಚ್ಛಂತ್ಯಾಸ್ತವ ಭಾಮಿನಿ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪದಾನ್ಯಷ್ಟೌ ಸುಕರ್ಮಾಣಿ ಶೃಣು ಪ್ರಿಯೇ।
ಭೋಗಯುಕ್ತಾನಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಉಚ್ಛ್ರಿತಾನಿ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-240-20 (90908)
ವಿದ್ಯಾಧರಾಃ ಕಿಂಪುರುಷಾ ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ವಕಿನ್ನರಾಃ।
ಅಪ್ಸರೋದಾನವಾ ದೇವಾ ಯಥಾಕ್ರಮಮುದಾಹೃತಾಃ॥ 13-240-21 (90909)
ತೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ಜಾಯಂತೇ ಪ್ರಾಣಿನಾಃ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಃ।
ತೇಷಾಮಪಿ ಚ ಯೇ ಲೋಕಾಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೋಪಮಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-240-22 (90910)
ಸ್ವರ್ಗವತ್ತತ್ರ ತೇ ಭೋಗಾನ್ಭುಂಜತೇ ಚ ರಮಂತಿ ಚ।
ರೂಪಸತ್ವಬಲೋಪೇತಾಃ ಸರ್ವೇ ದೀರ್ಘಾಯುಷಸ್ತಥಾ॥ 13-240-23 (90911)
ತೇಷಾಂ ಸರ್ವಕ್ರಿಯಾರಂಭೋ ಮಾನುಷೇಷ್ವಿವ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅತಿಮಾನುಷಮೈಶ್ವರ್ಯಮತ್ರ ಮಾಯಾಬಲಾತ್ಕೃತಂ॥ 13-240-24 (90912)
ಜರಾಪ್ರಸೂತಿಮರಣಂ ತೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ದೃಶ್ಯತೇ।
ಗುಣಾ ದೋಷಾಶ್ಚ ಸಂತ್ಯತ್ರ ಆಕಾಶಗಮನಂ ತಥಾ॥ 13-240-25 (90913)
ಅಂತರ್ಧಾನಂ ಬಲಂ ಸತ್ತ್ವಮಾಯುಶ್ಚ ಚಿರಜೀವಿತಂ।
ತಪೋವಿಶೇಷಜ್ಜಾಯಂತೇ ಯಥಾ ಕರ್ಂಣಿ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-240-26 (90914)
ದೇವಲೋಕೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಸ್ತು ತೇಷಾಮೇವ ವಿಧೀಯತೇ।
ನ ತಥಾ ದೇವಲೋಕೋ ಹಿ ತದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಸುರಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥i 13-240-27 (90915)
ತತ್ರ ಭೋಗಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಮಮೃತತ್ವಂ ಚ ವಿದ್ಯತೇ।
ವಿಮಾನಗಮನಂ ನಿತ್ಯಮಪ್ಸರೋಗಣಸೇವಿತಂ॥ 13-240-28 (90916)
ಏವಮನ್ಯಚ್ಚ ತತ್ಕರ್ಮ ದೇವತಾಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ತವ ತತ್ಸರ್ವಂ ದೇವಲೋಕೇ ಪ್ರವರ್ತನಂ॥ 13-240-29 (90917)
ತಸ್ಮಾನ್ನ ವರ್ಣಯೇ ದೇವಿ ವಿದಿತಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಶುಭೇ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಸುಕೃತೈರೇವ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಚೋತ್ತಮಂ ಪದಂ॥ ॥ 13-240-30 (90918)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 240 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 241
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.241. ಅಧ್ಯಾಯಃ 241
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಶುಭಾಶುಭತ್ವನಿಶ್ಚಾಯಕಲಿಂಗಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಮಾನುಷೇಷ್ವೇವ ಜೀವತ್ಸು ಗತಿರ್ವಿಜ್ಞಾಯತೇ ನ ವಾ।
ಯಥಾ ಶುಭಗತಿರ್ಜೀವೋ ನಾಸೌ ತ್ವಶುಭಭಾಗಿತಿ॥ 13-241-1 (90919)
ಏತದಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಶ್ರೋತುಂ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-241-2 (90920)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-241-3x (7660)
ತದಹಂ ತೇ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜೀವಿತಂ ವಿದ್ಯತೇ ಯಥಾ।
ದ್ವಿವಿಧಾಃ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಲೋಕೇ ದೈವಮಾಸುರಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-241-3 (90921)
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ಪ್ರತಿಕಲಾ ಭವಂತಿ ಯೇ।
ತಾದೃಶಾನಾಸುರಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಮರ್ತ್ಯಾಸ್ತೇ ನರಕಾಲಯಾಃ॥ 13-241-4 (90922)
ಹಿಂಸ್ರಾಶ್ಚೋರಾಶ್ಚ ಧೂರ್ತಾಶ್ಚ ಪರದಾರಾಭಿಮರ್ಶಕಾಃ।
ನೀಚಕರ್ಮರತಾ ಯೇ ಚ ಶೌಚಮಂಗಲವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-241-5 (90923)
ಶುಚಿವಿದ್ವೇಷಿಣಃ ಪಾಪಾ ಲೋಕಚಾರಿತ್ರದೂಷಕಾಃ।
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಜೀವಂತೋ ನರಕಾಲಯಾಃ॥ 13-241-6 (90924)
ಲೋಕೋದ್ವೇಗಕರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಪಶವಶ್ಚ ಸರೀಸೃಪಾಃ।
ವೃಕ್ಷಾಃ ಕಂಟಕಿನೋ ರೂಕ್ಷಾಸ್ತಾದೃಶಾನ್ವಿದ್ಧಿ ಚಾಸುರಾನ್॥ 13-241-7 (90925)
ಅಪರಾಂದೇವಪಕ್ಷಾಂಸ್ತು ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ॥ 13-241-8 (90926)
ಮನೋವಾಕ್ಕರ್ಮಭಿರ್ನಿತ್ಯಮನುಕೂಲಾ ಭವಂತಿ ಯೇ।
ತಾದೃಶಾನಮರಾನ್ವಿದ್ಧಿ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-9 (90927)
ಶೌಚಾರ್ಜವಪರಾ ಧೀರಾಃ ಪರಾರ್ಥಂ ನಾಹರಂತಿ ಯೇ।
ಯೇ ಸಮಾಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-10 (90928)
ಭಯಾದ್ವಾ ವೃತ್ತಿಹೇತೋರ್ವಾ ಅನೃತಂ ನ ವದಂತಿ ಯೇ।
ಸತ್ಯಂ ವದಂತಿ ಸತತಂ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-11 (90929)
ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ ಶೌಚಸಂಪನ್ನಾಃ ಶುಕ್ಲಾ ಮಧುರವಾದಿನಃ।
ನಾಕಾರ್ಯಂ ಮನಸೇಚ್ಛಂತಿ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-12 (90930)
ಸ್ವದುಃಖಮಿವ ಮನ್ಯಂತೇ ಪರೇಷಾಂ ದುಃಖವೇದನಂ।
ದರಿದ್ರಾ ಅಪಿ ಯೇ ಕೇಚಿದ್ಯಾಚಿತಾಃ ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಕಂ।
ದದತ್ಯೇವ ಚ ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-13 (90931)
ಆಸ್ತಿಕಾ ಮಂಗಲಪರಾಃ ಸತತಂ ವೃದ್ಧಸೇವಿನಃ।
ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-14 (90932)
ವ್ರತಿನೋ ದಾನಶೀಲಾಶ್ಚ ಧರ್ಮಶೀಲಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ॥
ಋಜವೋ ಮೃದವೋ ನಿತ್ಯಂ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-15 (90933)
ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣಪರಾ ದೇವಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಕಾಃ।
ಕೃಜಜ್ಞಾಃ ಕೃತವಿದ್ಯಾಶ್ಚ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-16 (90934)
ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾ ಜಿತಕ್ರೋಧಾ ಜಿತಮಾನಮದಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ಲೋಭಮಾತ್ಸರ್ಯಹೀನಾ ಯೇ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-17 (90935)
ನಿರ್ಮಾ ನಿರಹಂಕಾರಃ ಸಾನುಕ್ರೋಶಾಃ ಸ್ವಬಂಧುಷು।
ದೀನಾನುಕಂಪಿನೋ ನಿತ್ಯಂ ತೇ ನರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-18 (90936)
ಐಹಿಕೇನ ತು ವೃತ್ತೇನ ಪಾರತ್ರಮನುಮೀಯತೇ।
ಏವಂವಿಧಾ ನರಾ ಲೋಕೇ ಜೀವಂತಃ ಸ್ವರ್ಗಗಾಮಿನಃ॥ 13-241-19 (90937)
ಯದನ್ಯಚ್ಚ ಶುಭಂ ಲೋಕೇ ಪ್ರಜಾನುಗ್ರಹಕಾರಿ ಚ।
ಪಶವಶ್ಚೈವ ವೃಕ್ಷಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿತಕಾರಿಣಃ।
ತಾದೃಶಾಂದೇವಪಕ್ಷಸ್ಥಾನಿತಿ ವಿದ್ಧಿ ಶುಭಾನನೇ॥ 13-241-20 (90938)
ಶುಭಾಶುಭಪ್ರಯಂ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ।
ದೈವಂ ಶುಭಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರಾಸುರಂ ಚಾಶುಭಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ ॥ 13-241-21 (90939)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಯಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 241 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 242
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.242. ಅಧ್ಯಾಯಃ 242
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಮರಣಸ್ಯ ಸ್ವಾಭಾವಿಕತ್ವಯತ್ನಸಾಧ್ಯತ್ವಭೇದೇನ ದ್ವೈವಿಧ್ಯಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ಯೋಗಾದಿನಾ ಶರೀರತ್ಯಾಗಾದಿಭೇದೇನ ಚಾತುರ್ವಿಧ್ಯಕಥನೇನ ತಸ್ಯ ಮಹಾಫಲಹೇತುತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿನಾ ಶರೀರತ್ಯಾಗಸ್ಯ ನಕರಭೋಗಹೇತುತ್ವಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಭಗವನ್ಮಾನುಷಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕಾಲಧರ್ಮಮುಪಸ್ಥಿತಾಃ।
ಪ್ರಾಣಮೋಕ್ಷಂ ಕಥಂ ಕೃತ್ವಾ ಪರತ್ರಿ ಹಿತಮಾಪ್ನುಯುಃ॥ 13-242-1 (90940)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-242-2x (7661)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಹಿತಾ।
ದ್ವಿವಿಧಂ ಮರಣಂ ಲೋಕೇ ಸ್ವಭಾವಾದ್ಯತ್ನತಸ್ತಥಾ॥ 13-242-2 (90941)
ತಯೋಃ ಸ್ವಭಾವಂ ನಾಪಾಯಂ ಯತ್ನತಃ ಕರಣೋದ್ಭವಂ।
ಏತಯೋರುಭಯೋರ್ದೇವಿ ವಿಧಾನಂ ಶೃಣು ಶೋಭನೇ॥ 13-242-3 (90942)
ಕಲ್ಯಾಕಲ್ಯಶರೀರಸ್ಯ ಯತ್ನಜಂ ದ್ವಿವಿಧಂ ಸ್ಮೃತಂ।
ಯತ್ನಜಂ ನಾಮ ಮರಣಮಾತ್ಮತ್ಯಾಗೋ ಮುಮೂರ್ಷಯಾ॥ 13-242-4 (90943)
ತತ್ರಾಕಲ್ಯಶರೀರಸ್ಯ ಜರಾ ವ್ಯಾಧಿಶ್ಚ ಕಾರಣಂ।
ಮಹಾಪ್ರಸ್ಥಾನಗಮನಂ ತಥಾ ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನಂ।
ಜಲಾವಗಾಹನಂ ಚೈವ ಅಗ್ನಿಚಿತ್ಯಾಂ ಪ್ರವೇಶನಂ॥ 13-242-5 (90944)
ಏವಂ ಚತುರ್ವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತ ಆತ್ಮತ್ಯಾಗೋ ಮುಮೂರ್ಷತಾಂ।
ಏತೇಷಾಂ ಕ್ರಮಯೋಗೇನ ವಿಧಾನಂ ಶೃಣು ಶೋಭನೇ॥ 13-242-6 (90945)
ಸ್ವಧರ್ಮಯುಕ್ತಂ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಚಿರಮೂಢ್ವಾ ವಿಧಾನತಃ।
ತತ್ರಾನೃಣ್ಯಂ ಚ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ವೃದ್ಧೋ ವಾ ವ್ಯಾಧಿತೋಽಪಿ ವಾ॥ 13-242-7 (90946)
ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಸ್ವದೌರ್ಬಲ್ಯಂ ಸರ್ವಾನೇವಾನುಮಾನ್ಯ ಚ।
ಸರ್ವಂ ವಿಹಾಯ ಬಂಧೂಂಶ್ಚ ಕ್ರಮಾಣಾಂ ಭರಣಂ ತಥಾ॥ 13-242-8 (90947)
ದಾನಾನಿ ವಿಧಿವತ್ಕೃತ್ವಾ ಧರ್ಮಿಕಾರ್ಯರ್ಥಮಾತ್ಮನಃ।
ಅನುಜ್ಞಾಪ್ಯ ಜನಂ ಸರ್ವಂ ವಾಚಾ ಮಧುರಯಾ ಬ್ರುವನ್॥ 13-242-9 (90948)
ಅಹತಂ ವಸ್ತ್ರಮಾಚ್ಛಾದ್ಯ ಬದ್ಧ್ವಾ ತತ್ಕುಶರಜ್ಜುನಾ।
ಉಪಸ್ಪೃಶ್ಚ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ವ್ಯವಸಾಯಪುರಸರಂ॥ 13-242-10 (90949)
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ತತೋ ಗ್ರಾಂಯಂ ಧರ್ಮಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಮಹಾಪ್ರಸ್ತಾನಮಿಚ್ಛೇಚ್ಚೇತ್ಪ್ರತಿಷ್ಠೇತೋತ್ತರಾಂ ದಿಶಂ॥ 13-242-11 (90950)
ಭೂತ್ವಾ ತಾವನ್ನಿರಾಹಾರೋ ಯಾವತ್ಪ್ರಾಣವಿಮೋಕ್ಷಣಂ।
ಚೇಷ್ಟಾಹಾನೌ ಶಯಿತ್ವಾಽಪಿ ತನ್ಮನಾಃ ಪ್ರಾಣಮುತ್ಸೃಜೇತ್।
ಏವಂ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಲೋಕಾನಮಲಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-242-12 (90951)
ಪ್ರಾಯೋಪವೇಶನಂ ಚೇಚ್ಛೇತ್ತೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ನರಃ।
ದೇಶೇ ಪುಣ್ಯತಮೇ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ನಿರಾಹಾರಸ್ತು ಸಂವಿಶೇತ್॥ 13-242-13 (90952)
ಅಪ್ರಾಣಂ ತು ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಕುರ್ವಂದಾನಂ ಸ್ವಶಕ್ತಿತಃ।
ಪುಣ್ಯಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್ಪ್ರಾಣಾನೇಷ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಏವಂ ಕಲೇವರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-242-14 (90953)
ಅಗ್ನಿಪ್ರವೇಶನಂ ಚೇಚ್ಛೇತ್ತೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ಶುಭೇ।
ಕೃತ್ವಾ ಕಾಷ್ಠಮಯಂ ಚಿತ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರೇ ನದೀಷು ವಾ॥ 13-242-15 (90954)
ದೈವತೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಭೂತ್ವಾ ಶುಚಿರ್ವ್ಯವಸಿತಃ ಪ್ರವಿಶೇದಗ್ನಿಸಂಸ್ತರಂ।
ಸೋಪಿ ಲೋಕಾನ್ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ॥ 13-242-16 (90955)
ಜಲಾವಗಾಹನಂ ಚೇಚ್ಛೇತ್ತೇನೈವ ವಿಧಿನಾ ಶುಭೇ।
ಖ್ಯಾತೇ ಪುಣ್ಯತಮೇ ತೀರ್ಥೇ ನಿಮಜ್ಜೇತ್ಸುಕೃತಂ ಸ್ಮರನ್॥ 13-242-17 (90956)
ಸೋಪಿ ಪುಣ್ಯತಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ನಿಃಸಂಗಾತ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ತತಃ ಕಲ್ಯಶರೀರಸ್ಯ ಸಂತ್ಯಾಗಂ ಶೃಣು ತತ್ವತಃ॥ 13-242-18 (90957)
ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಜಾಪಾಲನಕಾರಣಾತ್।
ಯೋಧಾನಾಂ ಭರ್ತೃಪಿಂಡಾರ್ಥಂ ಗುರ್ವರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾಂ॥ 13-242-19 (90958)
ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗೋ ವಿಧೀಯತೇ।
ಸ್ವರಾಜ್ಯರಕ್ಷಣಾರ್ತಂ ವಾ ಕುಜನೈಃ ಪೀಡಿತಾಃ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-242-20 (90959)
ಮೋಕ್ತುಕಾಮಸ್ತ್ಯಜೇತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಯುದ್ಧಮಾರ್ಗೇ ಯಥಾವಿಧಿ।
ಸುಸನ್ನದ್ಧೋ ವ್ಯವಸಿತಃ ಸಂಪ್ರವಿಶ್ಯಾಪರಾಙ್ಮುಖಃ।
ಏವಂ ರಾಜಾ ಮೃತಃ ಸದ್ಯಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-242-21 (90960)
ತಾದೃಶೀ ಸುಗತಿರ್ನಾಸ್ತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಭೃತ್ಯೋ ವಾ ಭರ್ತೃಪಿಂಡಾರ್ಥಂ ಭರ್ತೃಕರ್ಮಣ್ಯುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 13-242-22 (90961)
ಕುರ್ವಂಸ್ತತ್ರ ತು ಸಾಹಾಯ್ಯಮಾತ್ಮಪ್ರಾಣಾನಪೇಕ್ಷಯಾ।
ಸ್ವಾಂಯರ್ಥಂ ಸಂತ್ಯಜೇತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪುಣ್ಯಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಸ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-242-23 (90962)
ಸ್ಪೃಹಣೀಯಃ ಸುರಗಣೈಸ್ತತ್ರ ನಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ।
ಏವಂ ಗೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಂ ವಾ ದೀನಾರ್ಥಂ ವಾ ತ್ಯಜೇತ್ತನುಂ॥ 13-242-24 (90963)
ಸೋಪಿ ಪುಣ್ಯಮವಾಪ್ನೋತಿ ಆನೃಶಂಸ್ಯವ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ।
ಇತ್ಯೇತೇ ಜೀವಿತತ್ಯಾಗೇ ಮಾರ್ಗಾಸ್ತೇ ಸಮುದಾಹೃತಾಃ॥ 13-242-25 (90964)
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದ್ಭಯಾದ್ವಾಽಪಿ ಯದಿ ಚೇತ್ಸಂತ್ಯಜೇತ್ತನುಂ।
ಸೋಽನಂತಂ ನರಕಂ ಯಾತಿ ಆತ್ಮಹಂತೃತ್ವಕಾರಣಾತ್॥ 13-242-26 (90965)
ಸ್ವಭಾವಂ ಮರಣಂ ನಾಮ ನ ತು ಚಾತ್ಮೇಚ್ಛಯಾ ಭವೇತ್।
ಯಥಾ ಮೃತಾನಾಂ ಯತ್ಕಾರ್ಯಂ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-242-27 (90966)
ತತ್ರಾಪಿ ಮರಣಂ ತ್ಯಾಗೋ ಮೂಢತ್ಯಾಗಾದ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಭೂಮೌ ಸಂವೇಶಯೇದ್ದೇಹಂ ನರಸ್ಯ ವಿನಶಿಷ್ಯತಃ॥ 13-242-28 (90967)
ನಿರ್ಜೀವಂ ವೃಣುಯಾತ್ಸದ್ಯೋ ವಾಸಸಾ ತು ಕಲೇವರಂ।
ಮಾಲ್ಯಗಂಧೈರಲಂಕೃತ್ಯ ಸುವರ್ಣೇನ ಚ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-242-29 (90968)
ಶ್ಮಶಾನೇ ದಕ್ಷಿಣೇ ದೇಶೇ ಚಿತಾಗ್ನೌ ಪ್ರದಹೇನ್ಮೃತಂ।
ಅಥವಾ ನಿಕ್ಷಿಪೇದ್ಭೂಮೌ ಶರೀರಂ ಜೀವವರ್ಜಿತಂ॥ 13-242-30 (90969)
ದಿವಾ ಚ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷಶ್ಚ ಉತ್ತರಾಯಣಮೇವ ಚ।
ಮುಮೂರ್ಷೂಣಾಂ ಪ್ರಶಸ್ತಾನಿ ವಿಪರೀತಂ ತು ಗರ್ಹಿತಂ॥ 13-242-31 (90970)
ಔದಕಂ ಚಾಷ್ಟಕಾಶ್ರಾದ್ಧಂ ಬಹುಭಿರ್ಬಹುಭಿಃ ಕೃತಂ।
ಆಪ್ಯಾಯನಂ ಮೃತಾನಾಂ ತತ್ಪರಲೋಕೇ ಭವೇಚ್ಛುಭಂ।
ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಹಿತಂ ವಚಃ॥ ॥ 13-242-32 (90971)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 242 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 243
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.243. ಅಧ್ಯಾಯಃ 243
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ನಾನಾಧರ್ಮಾಮಾಮಪಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಸಾಫಲ್ಯಕಥನೇನ ತೇಷು ಮೋಕ್ಷಧರ್ಮಸ್ಯೈವ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸಾಧನತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯುಪಾಯಕಥನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ದೇವದೇವ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಕಾಲಸೂದನ ಶಂಕರ।
ಲೋಕೇಷು ವಿವಿಧಾ ಧರ್ಮಾಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಯಾ ಶ್ರುತಾಃ॥ 13-243-1 (90972)
ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಸರ್ವಧರ್ಮೇಭ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಯಂ।
ಶ್ರುತುಮಿಚ್ಛಾಂಯಹಂ ಸರ್ವಮತ್ರ ಮುಹ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ॥ 13-243-2 (90973)
ಕೇಚಿನ್ಮೋಕ್ಷಂ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಕೇಚಿದ್ಯಜ್ಞಫಲಂ ದ್ವಿಜಾಃ।
ವಾನಪ್ರಸ್ಥಂ ಪುನಃ ಕೇಚಿದ್ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ಕೇಚಿದಾಶ್ರಮಂ॥ 13-243-3 (90974)
ರಾಜಧರ್ಮಾಶ್ರಯಂ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿತ್ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮೇವ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಶ್ರಮಂ ಕೇಚಿತ್ಕೇಚಿದ್ವಾಕ್ಸಂಯಮಾಶ್ರಯಂ॥ 13-243-4 (90975)
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಕೇಚಿತ್ಸೇವಮಾನಾ ದಿವಂ ಗತಾಃ।
ಅಹಿಂಸಯಾ ಪರಃ ಸ್ವರ್ಗೇ ಸತ್ಯೇನ ಚ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-243-5 (90976)
ಆಹವೇಽಭಿಮುಖಾಃ ಕೇಚಿನ್ನಿಹತಾಸ್ತ್ರಿದಿವಂ ಗತಾಃ।
ಕೇಚಿದುಂಛವೃತ್ತೇ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-243-6 (90977)
ಆರ್ಜವೇನಾಪರೇ ಯುಕ್ತಾ ಮಹತಾಂ ಪೂಜತೇ ರತಾಃ।
ಋಜವೋ ನಾಕಪೃಷ್ಠೇ ತು ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ॥ 13-243-7 (90978)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧೈರ್ಲೋಕೇ ಧರ್ಮದ್ವಾರೈಃ ಸುಸಂವೃತೈಃ।
ಮಮಾಪಿ ಮತಿರಾವಿದ್ಧಾ ಮೇಘಲೇಖೇವ ವಾಯುನಾ॥ 13-243-8 (90979)
ಏತಸ್ಮಿನ್ಸಂಶಯಸ್ಥಾನೇ ಸಂಶಯಚ್ಛೇದಕಾರಿ ಯತ್।
ವಚನಂ ಬ್ರೂಹಿ ದೇವೇಶ ನಿಶ್ಚಯಜ್ಞಾನಸಂಜ್ಞಿತಂ॥ 13-243-9 (90980)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-243-10x (7662)
ಏವಂ ಪೃಷ್ಟಃ ಸ್ವಯಾ ದೇವ್ಯಾ ಮಹಾದೇವಃ ಪಿನಾಕಧೃಕ್।
ಪ್ರೋವಾಚ ಮಧುರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಧ್ಯಾತ್ಮಸಂಶ್ರಿತಂ॥ 13-243-10 (90981)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-243-11x (7663)
ನ್ಯಾಯತಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಭಾಗೇ ಶ್ರೋತುಕಾಮಾಽಸಿ ನಿಶ್ಚಯಂ।
ಏತದೇವ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ತೇ ಯತ್ತ್ವಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಮಾಂ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-243-11 (90982)
ಸರ್ವತ್ರ ವಿಹಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಫಲಾಶ್ರಿತಃ।
ಬಹುದ್ವಾರಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ನೇಹಾಸ್ತಿ ವಿಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 13-243-12 (90983)
ಯಸ್ಮಿನ್ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ವಿಷಯೇ ಯೋಯೋ ಯಾತಿ ವಿನಿಶ್ಚಯಂ।
ತಂ ತಮೇವಾಭಿಜಾನಾತಿ ನಾನ್ಯಂ ಧರ್ಮಂ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ॥ 13-243-13 (90984)
ಶೃಣು ದೇವಿ ಸಮಾಸೇನ ಮೋಕ್ಷದ್ವಾರಸಮನುತ್ತಮಂ।
ಏತದ್ಧಿ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಶುಭಮವ್ಯಯಂ॥ 13-243-14 (90985)
ನಾಸ್ತಿ ಮೋಕ್ಷಾತ್ಪರಂ ದೇವಿ ಮೋಕ್ಷ ಏವ ಪರಾ ಗತಿಃ।
ಸುಖಮಾತ್ಯಂತಿಕಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮನಿವೃತ್ತಂ ಚ ತದ್ವಿದುಃ॥ 13-243-15 (90986)
ನಾತ್ರ ದೇವಿ ಜರಾ ಮೃತ್ಯುಃ ಶೋಕೋ ವಾ ದುಃಖಮೇವ ವಾ।
ಅನುತ್ತಮಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ತದ್ದೇವಿ ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥ 13-243-16 (90987)
ಜ್ಞಾನಾನಾಮುತ್ತಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ಮೋಕ್ಷಜ್ಞಾನಂ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ।
ಋಷಿಭಿರ್ದೇವಸಂಘೈಶ್ಚ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಪರಮಂ ಪದಂ॥ 13-243-17 (90988)
ನಿತ್ಯಮಕ್ಷರಮಕ್ಷೋಭ್ಯಮಜೇಯಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಶಿವಂ।
ವಿಶಂತಿ ತತ್ಪದಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಸ್ಪೃಹಣೀಯಂ ಸುರೋತ್ತಮೈಃ॥ 13-243-18 (90989)
ದುಃಖಾದಿಶ್ಚ ದುರಂತಶ್ಚ ಸಂಸಾರೋಯಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಶೋಕವ್ಯಾಧಿಜರಾದೋಷೈರ್ಮರಣೇನ ಚ ಸಂಯುತಃ॥ 13-243-19 (90990)
ಯಥಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಣಾ ವ್ಯೋಂನಿ ವಿವರ್ತಂತೇ ಪುನಃಪುನಃ।
ತಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೋಽಯಂ ಶ್ರುಯತಾಂ ಶುಭಲಕ್ಷಣೇ॥ 13-243-20 (90991)
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ಥಾವರಾಂತಶ್ಚ ಸಂಸಾರೋ ಯಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ।
ಸಂಸಾರೇ ಪ್ರಾಣಿನಃ ಸರ್ವೇ ನಿವರ್ತಂತೇ ಯಥಾ ಪುನಃ॥ 13-243-21 (90992)
ತತ್ರ ಸಂಸಾರಚಕ್ರಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷೋ ಜ್ಞಾನೇನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮತತ್ವವಿಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಮಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 13-243-22 (90993)
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಗ್ರಹಣೋಪಾಯಮಾಚಾರಂ ಜ್ಞಾನಿನಸ್ತಥಾ।
ಯಥಾವತ್ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತತ್ತ್ವಮೇಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 13-243-23 (90994)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಾಽಪಿ ಭೂತ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ ಗೃಹೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಆನೃಣ್ಯಂ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತಸ್ತಾನ್ಸಂತ್ಯಜೇದ್ಗೃಹಾನ್॥ 13-243-24 (90995)
ತತಃ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಂ ನಿಶ್ಚಿತೋ ವನಮಾಶ್ರಯೇತ್॥ 13-243-25 (90996)
ವನೇ ಗುರುಂ ಸಮಾಜ್ಞಾಯ ದೀಕ್ಷಿತೋ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ।
ದೀಕ್ಷಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಸ್ವವೃತ್ತಂ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್॥ 13-243-26 (90997)
ಗೃಹ್ಣೀಯಾದಪ್ಯುಪಾಧ್ಯಾಯಾನ್ಮೋಕ್ಷಜ್ಞಾನಮನಿಂದಿತಃ।
ದ್ವಿವಿಧಂ ಚ ಪುನರ್ಮೋಕ್ಷಂ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಿಃ॥ 13-243-27 (90998)
ಪಂಚವಿಂಶತಿವಿಜ್ಞಾನಂ ಸಾಂಖ್ಯಮಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ದೇವಸಾರೂಪ್ಯಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ನಿರ್ಣಯಃ।
ತಯೋರನ್ಯತರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಶೃಣುಯಾಚ್ಛಿಷ್ಯತಾಂ ಗತಃ॥ 13-243-28 (90999)
ನಾಕಾಲೋ ನಾಪ್ಯಕಾಷಾಯೀ ನಾಪ್ಯಸಂವತ್ಸರೋಷಿತಃ।
ನಾಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೋ ನಾಶ್ರಾದ್ಧಂ ಗುರುಣಾ ಸ್ನೇಹಪೂರ್ವಕಂ।
ಸಮಃ ಶೀತೋಷ್ಣಹರ್ಷಾದೀನ್ವಿಷಹೇತ ಸ ವೈ ಮುನಿಃ॥ 13-243-29 (91000)
ಅಮೃಷ್ಯಃ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾಭ್ಯಾಮುಚಿತೇಭ್ಯೋ ನಿವರ್ತಯೇತ್।
ತ್ಯಜೇತ್ಸಂಕಲ್ಪಜಾನ್ಗ್ರಂಥೀನ್ಸದಾ ಧ್ಯಾನಪರೋ ಭವೇತ್॥ 13-243-30 (91001)
ಕುಂಡಿಕಾಚಮಸಂ ಶಿಕ್ಯಂ ಛತ್ರಂ ಯಷ್ಟಿಮುಪಾನಹೌ।
ಚೇಲಮಿತ್ಯೇವ ನೈತೇಷು ಸ್ಥಾಪಯೇತ್ಸಾಂಯಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-243-31 (91002)
ಗುರೋಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠೇಜ್ಜಘನ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಸಂವಿಶೇತ್।
ನೈವಾವಿಜ್ಞಾಪ್ಯ ಭರ್ತಾರಮಾವಶ್ಯಕಮಪಿ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-243-32 (91003)
ದ್ವಿರಹ್ನಿ ಸ್ನಾನಶಾಟೇನ ಸಂಧ್ಯಯೋರಭಿಷೇಚನಂ।
ಏಕಕಾಲಾಶನಂ ಚಾಸ್ ವಿಹಿತಂ ಯತಿಭಿಃ ಪುರಾ॥ 13-243-33 (91004)
ಭೈಕ್ಷಂ ಸರ್ವತ್ರ ಗೃಹ್ಣೀಯಾಚ್ಚಿಂತಯೇತ್ಸತತಂ ನಿಶಿ।
ಕಾರಣೇ ಚಾಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ನ ಜ್ಞಾಪ್ಯೇತ ಕದಾಚನ॥ 13-243-34 (91005)
ಬ್ರಹ್ಮಿಚರ್ಯಂ ವನೇ ವಾಸಂ ಶೌಚಮಿಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಃ।
ದಯಾ ಚ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-243-35 (91006)
ವಿಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಆತ್ಮಯುಕ್ತಃ ಪರಾಂ ಬುದ್ಧಿಂ ಲಭತೇ ಪಾಪನಾಶಿನೀಂ॥ 13-243-36 (91007)
ಯದಾ ಭಾವಂ ನ ಕುರುತೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಾಪಕಂ।
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಬ್ರ್ಹಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ॥ 13-243-37 (91008)
ಅನಿಷ್ಠುರೋಽನಹಂಕಾರೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ವೀತಮತ್ಸರಃ।
ವೀತಶೋಕಭಯಾಬಾಧಂ ಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 13-243-38 (91009)
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿರ್ಮೌನೀ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ।
ಸಮಃ ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ನಿರ್ವಾಣಮಧಿಗಚ್ಛತಿ॥ 13-243-39 (91010)
ಏವಂ ಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಸ್ತತ್ಪರೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಚಿಂತಕಃ।
ಜ್ಞಾನಾಭ್ಯಾಸೇನ ತೇನೈವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ ॥ 13-243-40 (91011)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 243 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 244
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.244. ಅಧ್ಯಾಯಃ 244
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಜರಾಮರಣತಾರಣಸ್ಯ ನಿರ್ವಾಣೈಕಸಾಧ್ಯತ್ವೋಕ್ತ್ಯಾ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನೈಕಸಾಧ್ಯತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನೇನೇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಾದಿನಾ ವೈರಾಗ್ಯಸ್ಯ ತತ್ಕಾರಣತ್ವೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಅನುದ್ವಿಗ್ನಮತೇರ್ಜಂತೋರಸ್ಮಿನ್ಸಂಸಾರಮಂಡಲೇ।
ಶೋಕವ್ಯಾಧಿಜರಾದುಃಖೈರ್ನಿರ್ವಾಣಂ ನೋಪಪದ್ಯತೇ॥
ತಸ್ಮಾದುದ್ವೇಗಜನನಂ ಮನೋಽವಸ್ಥಾನಪಂ ತಥಾ।
ಜ್ಞಾನಂ ತೇ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೂಲಮಮೃತಂ ಹಿ ವೈ॥ 13-244-1 (91012)
ಶೋಕಸ್ಥಾನಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭಯಸ್ಥಾನಶತಾನಿ ಚ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಮೂಢಮಾವಿಶಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಂ॥ 13-244-3 (91013)
ನಷ್ಟೇ ಧನೇ ವಾ ದಾರೇ ವಾ ಪುತ್ರೇ ಪಿತರಿ ವಾ ಮೃತೇ।
ಅಹೋ ದುಃಖಮಿತಿ ಧ್ಯಾಯಞ್ಶೋಕಸ್ಯ ಪದಮಾವ್ರಜೇತ್॥ 13-244-4 (91014)
ದ್ರವ್ಯೇಷು ಸಮತೀತೇಷು ಯೇ ಶುಭಾಸ್ತಾನ್ನ ಚಿಂತಯೇತ್।
ತಾನನಾದ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಶೋಕಬಂಧಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 13-244-5 (91015)
ಸಂಪ್ರಯೋಗಾದನಿಷ್ಟಸ್ಯ ವಿಪ್ರಯೋಗಾತ್ಪ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ।
ಮಾನುಷಾ ಮಾನಸೈರ್ದುಃಖೈಃ ಸಂಯುಜ್ಯಂತೇಽಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ॥ 13-244-6 (91016)
ಮೃತಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ನಷ್ಟಂ ಯೋಽತೀತಮನುಶೋಚತಿ।
ಸಂತಾಪೇನ ಚ ಯುಜ್ಯೇತ ತಚ್ಚಾಸ್ಯ ನ ನಿವರ್ತತೇ॥ 13-244-7 (91017)
ಉತ್ಪನ್ನಮಿಹ ಮಾನುಷ್ಯೇ ಗರ್ಭಪ್ರಭೃತಿ ಮಾನವಂ।
ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪವರ್ತಂತೇ ದುಃಖಾನಿ ಚ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 13-244-8 (91018)
ತಯೋರೇಕತರೋ ಮಾರ್ಗೋ ಯದ್ಯೇನಮಭಿಸಂನಮೇತ್।
ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ಸಂಹೃಷ್ಯೇನ್ನ ದುಃಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಜ್ವರೇತ್॥ 13-244-9 (91019)
ದೋಷದರ್ಶೀ ಭವೇತ್ತತ್ರ ಯತ್ರ ಸ್ನೇಹಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಅನಿಷ್ಟೇನಾನ್ವಿತಂ ಪಶ್ಯೇದ್ಯಥಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿರಜ್ಯತೇ॥ 13-244-10 (91020)
ಯಥಾ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಕಾಷ್ಠಂ ಚ ಸಮೇಯಾತಾಂ ಮಹೋದಧೌ।
ಸಮೇತ್ಯ ಚ ವ್ಯಪೇಯಾತಾಂ ತದ್ವಜ್ಜ್ಞಾತಿಸಮಾಗಮಃ॥ 13-244-11 (91021)
ಅದರ್ಶನಾದಾಪತಿತಾಃ ಪುನಶ್ಚಾದರ್ಶನಂ ಗತಾಃ।
ಸ್ನೇಹಸ್ತತ್ರ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ವಿಪ್ರಯೋಗೋ ಹಿ ತೈರ್ಧ್ರುವಂ॥ 13-244-12 (91022)
ಕುಟುಂಬಪುತ್ರದಾರಾಂಶ್ಚ ಶರೀರಂ ಧನಸಂಚಯಂ।
ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಸ್ವಸ್ತಿತಾ ಚೇತಿ ನ ಮುಹ್ಯೇತ್ತತ್ರ ಪಂಡಿತಃ॥ 13-244-13 (91023)
ಸುಖಮೇಕಾಂತತೋ ನಾಸ್ತಿ ಶಕ್ರಸ್ಯಾಪಿ ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ।
ತತ್ರಾಪಿ ಸುಮಹದ್ದುಃಖಂ ನ ನಿತ್ಯಂ ಲಭತೇ ಸುಖಂ॥ 13-244-14 (91024)
ಸುಖಸ್ಯಾಂತರಂ ದುಃಖಂ ದುಃಖಸ್ಯಾನಂತರಂ ಸುಖಂ।
ಕ್ಷಯಾ ನಿಚಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಪತನಾಂತಾಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಾಃ॥ 13-244-15 (91025)
ಸಂಯೋಗಾ *********** ಮರಣಾಂತಂ ಚ ಜೀವಿತಂ।
ಉಚ್ಛ್ರಯಾಂಶ್ಚ ನಿಪಾತಾಶ್ಚ ದೃಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತಸ್ತ್ರಯಂ।
ಅನಿತ್ಯಮಸುಖಂ ಚೇತಿ ವ್ಯವಸ್ಯೇತ್ಸರ್ವಮೇವ ಚ॥ 13-244-16 (91026)
ಅರ್ಥಾನಾಮಾರ್ಜನೇ ದುಃಖಮಾರ್ಜಿತಾನಾಂ ತು ರಕ್ಷಣೇ।
ನಾಶೇ ದುಃಖಂ ವ್ಯಯೇ ದುಃಖಂ ಧಿಗರ್ಥಂ ದುಃಖಭಾಜನಂ॥ 13-244-17 (91027)
ಅರ್ಥವಂತಂ ನರಂ ನಿತ್ಯಂ ಪಂಚಾಭಿಘ್ನಂತಿ ಶತ್ರವಃ।
ರಾಜಾ ಚೋರಶ್ಚ ದಾಯಾದಾ ಭೂತಾನಿ ಕ್ಷಯ ಏವ ಚ॥ 13-244-18 (91028)
ಅರ್ಥಮೇವ ಹ್ಯನರ್ಥಸ್ಯ ಮೂಲಮಿತ್ಯವಧಾರಯ।
ನ ಹ್ಯನರ್ಥಾಃ ಪ್ರಬಾಧಂತೇ ನರಮರ್ತವಿವರ್ಜಿತಂ॥ 13-244-19 (91029)
ಅರ್ಥಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಮಹದ್ದುಃಖಮಾಕಿಂಚಿನ್ಯಂ ಪರಂ ಸುಖಂ।
ಉಪದ್ರವೇಷು ಚಾರ್ಥಾನಾಂ ದುಃಖಂ ಹಿ ನಿಯತಂ ಭವೇತ್॥ 13-244-20 (91030)
ಧನಲೋಭೇನ ತೃಷ್ಣಾಯಾ ನ ತೃಪ್ತಿರುಪಲಭ್ಯತೇ।
ಲಬ್ಧಾಶ್ರಯೋ ವಿವರ್ಧೇತ ಸಮಿದ್ಧ ಇವ ಪಾವಕಃ॥ 13-244-21 (91031)
ಜಿತ್ವಾಽಪಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಚತುಃಸಾಗರಮೇಖಲಾಂ।
ಸಾಗರಾಣಾಂ ಪುನಃ ಪಾರಂ ಜೇತುಮಿಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ॥ 13-244-22 (91032)
ಅಲಂ ಪರಿಗ್ರಹೇಣೇಹ ದೋಷವಾನ್ಹಿ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಕೋಶಕಾರಃ ಕ್ರಿಮಿರ್ದೇವಿ ಬಧ್ಯತೇ ಹಿ ಪರಿಗ್ರಹಾತ್॥ 13-244-23 (91033)
ಏಕೋಽಪಿ ಪೃಥಿವೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಮೇಕಚ್ಛತ್ರಾಂ ಪ್ರಶಾಸ್ತಿ ಚ।
ಏಕಸ್ಮಿನ್ನೇವ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ತು ಸ ಚಾಪಿ ನಿವಸೇನ್ನೃಪಃ॥ 13-244-24 (91034)
ತಸ್ಮಿನ್ರಾಷ್ಟ್ರೇಽಪಿ ನಗರಮೇಕಮೇವಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ।
ನಗರೇಽಪಿ ಗೃಹಂ ಚೈಕಂ ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ನಿವೇಶನಂ॥ 13-244-25 (91035)
ಏಕ ಏವ ಪ್ರತಿಷ್ಠಃ ಸ್ಯಾದಾವಾಸಸ್ತದ್ಗೃಹೇಽಪಿ ಚ।
ಆವಾಸೇ ಶಯನಂ ಚೈಕಂ ನಿಶಿ ಯತ್ರ ಪ್ರಲೀಯತೇ॥ 13-244-26 (91036)
ಶಯನಸ್ಯಾರ್ಧಮೇವಾಸ್ಯ ಸ್ತ್ರಿಯಾಶ್ಚಾರ್ಧಂ ವಿಧೀಯತೇ।
ತದನೇನ ಪ್ರಸಂಗೇನ ಸ್ವಲ್ಪೇನೈವ ಹಿ ಯುಜ್ಯತೇ॥ 13-244-27 (91037)
ಸರ್ವಂ ಮಮೇತಿ ಸಂಮೂಢೋ ಬಲಂ ಪಶ್ಯತಿ ಬಾಲಿಶಃ।
ಏವಂ ಸರ್ವೋಪಯೋಗೇಷು ಸ್ವಲ್ಪಮಸ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಂ॥ 13-244-28 (91038)
ತಂಡುಲಪ್ರಸ್ಥಮಾತ್ರೇಣ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಯಾತ್ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ।
ತತೋ ಭೂಯಸ್ತರೋ ಯೋಗೋ ದುಃಖಾಯ ತಪನಾಯ ಚ॥ 13-244-29 (91039)
ನಾಸ್ತಿ ತೃಷ್ಣಾಸಮಂ ದುಃಖಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ಯಾಗಸಮಂ ಸುಖಂ।
ಸರ್ವಾನ್ಕಾಮಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ॥ 13-244-30 (91040)
ಯಾ ದುಸ್ತ್ಯಜಾ ದುರ್ಮತಿಭಿರ್ಯಾ ನ ಜೀರ್ಯತಿ ಜೀರ್ಯತಃ।
ಯೋಽಸೌ ಪ್ರಾಣಾಂತಿಕೋ ರೋಗಸ್ತಾಂ ತೃಷ್ಣಾಂ ತ್ಯಜತಃ ಸುಖಂ॥ 13-244-31 (91041)
ನ ಜಾತು ಕಾಮಃ ಕಾಮಾನಾಮುಪಭೋಗೇನ ಶಾಂಯತಿ।
ಹವಿಷಾ ಕುಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇವ ಭೂಯ ಏವಾಭಿವರ್ಧತೇ॥ 13-244-32 (91042)
ಅಲಾಭೇನೈವ ಕಾಮಾನಾಂ ಶೋಕಂ ತ್ಯಜತಿ ಪಂಡಿತಃ।
ಆಯಾಸವಿಟಪಸ್ತೀವ್ರಃ ಕಾಮಾಗ್ನಿಃ ಕರ್ಷಣಾರಣಿಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೈಶ್ಚ ಸಂಮೋಹ್ಯ ದಹತ್ಯಕುಶಲಂ ಜನಂ॥ 13-244-33 (91043)
ಯತ್ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವ್ರೀಹಿಯವಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ಪಶವಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ।
ನಾಲಮೇಕಸ್ಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮಿತಿ ಪಶ್ಯನ್ನ ಮುಹ್ಯತಿ॥ 13-244-34 (91044)
ಯಚ್ಚ ಕಾಮಸುಖಂ ಲೋಕೇ ಯಚ್ಚ ದಿವ್ಯಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ।
ತೃಷ್ಣಾಕ್ಷಯಸುಖಸ್ಯೈತೇ ನಾರ್ಹತಃ ಷೋಡಶೀಂ ಕಲಾಂ॥ 13-244-35 (91045)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ನೈವ ಧೀರೋ ನಿಯೋಜಯೇತ್।
ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಸಂಯಂಯ ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮನಿ ಯೋಜಯೇತ॥ 13-244-36 (91046)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಸರ್ಗೇಣ ದೋಷಮೃಚ್ಛತ್ಯಸಂಶಯಂ।
ಸಂನಿಯಂಯ ನು ತಾನ್ಯೇವ ತತಃ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-244-37 (91047)
ಷಣ್ಣಾಮಾತ್ಮನಿ ಯುಕ್ತಾನಾಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಯೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ।
ನ ಚ ಪಾಪೈರ್ನ ಚಾನರ್ಥೈಃ ಸಂಯುಜ್ಯೇತ ವಿಚಕ್ಷಣಃ॥ 13-244-38 (91048)
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಸದಾ ರಕ್ಷೇದಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಚಕ್ಷಣಃ।
ಅರಕ್ಷಿತೇಷು ತೇಷ್ವಾಶು ನರೋ ನರಕಮೇತಿ ಹಿ॥ 13-244-39 (91049)
ಹೃದಿ ಕಾಮಮಯಶ್ಚಿತ್ರೋ ಮೋಹಸಂಚಯಸಂಭವಃ।
ಅಜ್ಞಾನರೂಢಮೂಲಸ್ತು ವಿವಿತ್ಸಾಪರಿಷೇಚನಃ॥ 13-244-40 (91050)
ರೋಷಲೋಭಮಹಾಸ್ಕಂಧಃ ಪುರಾ ದುಷ್ಕೃತಸಾರವಾನ್।
ಆಯಾಸವಿಟಪಸ್ತೀವ್ರಶೋಕಪುಷ್ಪೋ ಭಯಾಂಕುರಃ॥ 13-244-41 (91051)
ನಾನಾಸಂಕಲ್ಪಪತ್ರಾಢ್ಯಃ ಪ್ರಮಾದಾತ್ಪರಿವರ್ಧಿತಃ।
ಮಹತೀಭಿಃ ಪಿಪಾಸಾಭಿಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವೇಷ್ಟಿತಃ॥ 13-244-42 (91052)
ಸಂರೋಹತ್ಯಕೃತಪ್ರಜ್ಞೇ ಪಾದಪಃ ಕಾಮಸಂಭವಃ।
ನೈವ ರೋಹತಿ ತತ್ವಜ್ಞೇ ರೂಢೋ ವಾ ಛಿದ್ಯತೇ ಪುನಃ॥ 13-244-43 (91053)
ಕೃಚ್ಛ್ರೋಪಾಯೇಷ್ವನಿತ್ಯೇಷು ನಿಃಸಾರೇಷು ಫಲೇಷು ಚ।
ದುಃಖಾದಿಷು ದುರಂತೇಷು ಕಾಮಯೋಗೇಷು ಕಾ ರತಿಃ॥ 13-244-44 (91054)
ಇಂದ್ರಿಯೇಷು ಚ ಜೀರ್ಯತ್ಸು ಚ್ಛಿದ್ಯಮಾನೇ ತತಾಽಽಯುಷಿ।
ಪುರಸ್ತಾಚ್ಚ ಸ್ಥಿತೇ ಮೃತ್ಯೌ ಕಿಂ ಸುಖಂ ಪಶ್ಯತಾಸುಖೇ॥ 13-244-45 (91055)
ವ್ಯಾಧಿಭಿಃ ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಶಾರೀರಮಾನಸೈಃ।
ನರಸ್ಯಾಕೃತಕೃತ್ಯಸ್ಯ ಕಿಂ ಸುಖಂ ಮರಣೇ ಸತಿ॥ 13-244-46 (91056)
ಸಂಚಿನ್ವಾನಂ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ಕಾಮಾನಾಮವಿತೃಪ್ತಕಂ।
ವ್ಯಾಘ್ರಃ ಪಶುಮಿವಾರಣ್ಯೇ ಮೃತ್ಯುರಾದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥ 13-244-47 (91057)
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾದುಃಖೈಃ ಸತತಂ ಸಮಭಿದ್ರುತಃ।
ಸಂಸಾರೇ ಪಚ್ಯಮಾನಸ್ತು ಪಾಪಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಜನಃ॥ 13-244-48 (91058)
ಉಮೋವಾಚ। 13-244-49x (7664)
ಕೇನೋಪಾಯೇನ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಂ ನಿವರ್ತ್ಯೇತೇ ಜರಾಂತಕೌ।
ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಭಗವನ್ಮಹ್ಯಮೇತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮಾಚಿರಂ॥ 13-244-49 (91059)
ತಪಸಾ ವಾ ಸುಮಹತಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾ ಶ್ರುತೇನ ವಾ।
ರಸಾಯನಪ್ರಯೋಗೈರ್ವಾ ಕೇನಾತ್ಯೇತಿ ಜರಾಂತಕೌ॥ 13-244-50 (91060)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-244-51x (7665)
ನೈತದಸ್ತಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಜರಾಮೃತ್ಯುನಿವರ್ತನಂ।
ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಜಾನೀಹಿ ಮೋಕ್ಷಾದನ್ಯತ್ರ ಭಾಮಿನಿ॥ 13-244-51 (91061)
ನ ಧನೇನ ನ ರಾಜ್ಯೇನ ನೋಗ್ರೇಣ ತಪಸಾಽಪಿ ವಾ।
ಮರಣಂ ನಾತಿತರತೇ ವಿನಾ ಮುಕ್ತ್ಯಾ ಶರೀರಿಣಃ॥ 13-244-52 (91062)
ಅಶ್ವಮೇಧಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಾಜಪೇಯಶತಾನಿ ಚ।
ನ ತರಂತಿ ಜರಾಮೃತ್ಯೂ ನಿರ್ವಾಣಾಧಿಗಮಾದ್ವಿನಾ॥ 13-244-53 (91063)
ಐಸ್ವರ್ಯಂ ಧನಧಾನ್ಯಂ ಚ ವಿದ್ಯಾಲಾಭಸ್ತಪಸ್ತಥಾ।
ರಸಾಯನಪ್ರಯೋಗಾದ್ವೈ ನ ತರಂತಿ ಜರಾಂತಕೌ॥ 13-244-54 (91064)
ದಾನಯಜ್ಞತಪಃಶೀಲರಸಾಯನವಿದೋಽಪಿ ವಾ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯನಿರತಾ ವಾಽಪಿ ನ ತರಂತಿ ಜರಾಂತಕೌ॥ 13-244-55 (91065)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಕಿನ್ನರೋರಗರಾಕ್ಷಸಾನ್।
ಸ್ವವಶೇ ಕುರುತೇ ಕಾಲೋ ನ ಕಾಲಸ್ಯಾಸ್ತ್ಯಗೋಚರಃ॥ 13-244-56 (91066)
ನ ಹ್ಯಹಾನಿ ನಿವರ್ತಂತೇ ನ ಮಾಸಾ ನ ಪುನಃ ಕ್ಷಪಾಃ।
ಸ್ರೇಯಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ಧ್ಯಾನಮಜಸ್ರಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಯಂ॥ 13-244-57 (91067)
ಸ್ರವಂತಿ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಸ್ರೋತಾಂಸಿ ಸರಿತಾಮಿವ।
ಆಯುರಾದಾಯ ಮರ್ತ್ಯಾನಾಮಹೋರಾತ್ರೇಷು ಸಂತತಂ॥ 13-244-58 (91068)
ಜೀವಿತಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಕ್ಷಯಃ ಕ್ಷಪಯನ್ನಸೌ।
ಆದಿತ್ಯೋ ಹ್ಯಸ್ತಮಭ್ಯೇತಿ ಪುನಃ ಪುನರುದೇತಿ ಚ॥ 13-244-59 (91069)
ಯಸ್ಯಾಂ ರಾತ್ರ್ಯಾಂ ವ್ಯತೀತಾಯಾಮಾಯುರಲ್ಪತರಂ ಭವೇತ್।
ಗಾಧೋದಕೇ ಮತ್ಸ್ಯ ಇವ ಕಿನ್ನು ತಸ್ಯ ಕುಮಾರತಾ॥ 13-244-60 (91070)
ಮರಣಂ ಹಿ ಶರೀರಸ್ಯ ನಿಯತಂ ಧ್ರುವಮೇವ ಚ।
ತಿಷ್ಠನ್ನಪಿ ಕ್ಷಣಂ ಸರ್ವಃ ಕಾಲಸ್ಯೈತಿ ವಶಂ ಪುನಃ॥ 13-244-61 (91071)
ನ ಂರಿಯೇರನ್ನ ಜೀರ್ಯೇರನ್ಯದಿ ಸ್ಯುಃ ಸರ್ವದೇಹಿನಃ।
ನ ಚಾನಿಷ್ಟಂ ಪ್ರವರ್ತೇತ ಶೋಕೋ ವಾ ಪ್ರಾಣಿನಂ ಕ್ವಚಿತ್॥ 13-244-62 (91072)
ಅಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮತ್ತೇಷು ಕಾಲೋ ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠತಿ।
ಅಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ಕಾಲಸ್ಯ ಕ್ಷಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-244-63 (91073)
ಶ್ವಃಕಾರ್ಯಮದ್ಯ ಕುರ್ವೀತ ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಚಾಪರಾಹ್ಣಿಕಂ।
ಕೋಪಿ ತದ್ವೇದ ಯತ್ರಾಸೌ ಮೃತ್ಯುನಾ ನಾಭಿವೀಕ್ಷಿತಃ॥ 13-244-64 (91074)
ವರ್ಷಾಸ್ವಿದಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಇದಂ ಗ್ರೀಷ್ಮವಸಂತಯೋಃ।
ಇತಿ ಬಾಲಶ್ಚಿಂತಯತಿ ಅಂತರಾಯಂ ನ ಬುಧ್ಯತಿ॥ 13-244-65 (91075)
ಇದಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿದಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯೇವಂ ಮನಸಾ ನರಾಃ।
ಅನವಾಪ್ತೇಷು ಕಾಮೇಷು ಹ್ರಿಯಂತೇ ಮರಣಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-244-66 (91076)
ಕಾಲಪಾಶೇನ ಬದ್ಧಾನಾಮಹನ್ಯಹನಿ ಜೀರ್ಯತಾಂ।
ಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಮಾರ್ಗೇ ವಿಷಮೇ ಭ್ರಮತಾಂ ಸದಾ॥ 13-244-67 (91077)
ಯುವೈವ ಧರ್ಮಶೀಲಃ ಸ್ಯಾದನಿಮಿತ್ತಂ ಹಿ ಜೀವಿತಂ।
ಫಲಾನಾಮಿವ ಪಕ್ವಾನಾಂ ಸದಾ ಹಿ ಪತನಾದ್ಭಯಂ॥ 13-244-68 (91078)
ಮರ್ತ್ಯಸ್ಯ ಕಿಂ ಧನೈರ್ದಾರೈಃ ಪುತ್ರೈರ್ಭೋಗೈಃ ಪ್ರಿಯೈರಪಿ।
ಏಕಾಹ್ನಾ ಸರ್ವಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮೃತ್ಯೋಸ್ತು ವಶಮನ್ವಿಯಾತ್। 13-244-69 (91079)
ಜಾಯಾಮಾನಾಂಶ್ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಂರಿಯಮಾಣಾಂಸ್ತಥೈವ ಚ।
ನ ಸಂವೇಗೋಸ್ತಿ ಚೇತ್ಪುಂಸಃ ಕಾಷ್ಠಲೋಸಮೋ ಹಿ ಸಃ॥ 13-244-70 (91080)
ವಿನಾಶಿನೋ ಹ್ಯಧ್ರುವಜೀವಿತಸ್ಯ
ಕಿಂ ಬಂಧುಭಿರ್ಮಿತ್ರಪರಿಗ್ರಹೈಶ್ಚ।
ವಿಹಾಯ ಯದ್ಗಚ್ಛತಿ ಸರ್ವಮೇವಂ
ಕ್ಷಣೇನ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತತೇ ಚ॥ 13-244-71 (91081)
ಏವಂ ಚಿಂತಯತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಾರ್ಥಾನಾಮನಿತ್ಯತಾಂ।
ಉದ್ವೇಗೋ ಜಾಯತೇ ಶೀಘ್ರಂ ನಿರ್ವಾಣಸ್ಯ ಪುರಸ್ಸರಃ॥ 13-244-72 (91082)
ತೇನೋದ್ವೇಗೇನ ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ವಿಮರ್ಶೋ ಜಾಯತೇ ಪುನಃ।
ವಿಮರ್ಶೋ ನಾಮ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ಜಾಯತೇ॥ 13-244-73 (91083)
ವೈರಾಗ್ಯೇಣ ಪರಾಂ ಶಾಂತಿಂ ಲಭಂತೇ ಮಾನವಾಃ ಶುಭೇ।
ಮೋಕ್ಷಸ್ಯೋಪನಿಷದ್ದಿವ್ಯಂ ವೈರಾಗ್ಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ॥ 13-244-74 (91084)
ಏತತ್ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವಿ ವೈರಾಗ್ಯೋತ್ಪಾದನಂ ವಚಃ।
ಏವಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಹಿ ಮುಮುಕ್ಷವಃ॥ ॥ 13-244-75 (91085)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 244 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-244-18 ದಾರಾಶ್ಚೋರಾಶ್ಚೇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 245
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.245. ಅಧ್ಯಾಯಃ 245
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಪ್ರತಿಪಾದನಪೂರ್ವಕಮವ್ಯಕ್ತಾದಿಚತುರ್ವಿಂಶತಿತತ್ವಾನಾಮುತ್ಪತ್ತಿಪ್ರಕಾರಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸತ್ತ್ವಾದಿಗುಣಾನಾಂ ಕಾರ್ಯವಿಶೇಷನಿರೂಪಣಂ॥ 2 ॥ ತಥಾ ಭೂತಪಂಚಕಾದಿಗುಣಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವತ್ತೇ ಶುಚಿಸ್ಮಿತೇ।
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಪುನರ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಸಂಸಾರೇಷು ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-245-1 (91086)
ಜ್ಞಾನೇನೈವ ವಿಮುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಸಂನ್ಯಾಸಕೋವಿದಾಃ।
ಶರೀರಂ ತು ತಪೋ ಘೋರಂ ಸಾಂಖ್ಯಾಃ ಪ್ರಾಹುರ್ನಿರರ್ಥಕಂ। 13-245-2 (91087)
ಪಂಚವಿಂಶತಿಕಂ ಜ್ಞಾನಂ ತೇಷಾಂ ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಸ್ಮೃತಂ।
ಮೂಲಪ್ರಕೃತಿರವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾಜ್ಜಾಯತೇ ಮಹಾನ್॥ 13-245-3 (91088)
ಮಹತೋಽಭೂದಹಂಕಾರಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತನ್ಮಾತ್ರಪಂಚಕಂ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ದಶೈಕಂ ಚ ತನ್ಮಾತ್ರೇಭ್ಯೋ ಭವಂತ್ಯುತ॥ 13-245-4 (91089)
ತೇಭ್ಯೋ ಭೂತಾನಿ ಪಂಚಾಸ್ಯ ಶರೀರಂ ಯೈಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಇತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಯ ಸಂಕ್ಷೇಪಂ ಚತುರ್ವಿಂಶತಿರಿಷ್ಯತೇ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿತ್ಯಾಹುಃ ಪುರುಷೇಣೇಹ ಸಂಖ್ಯಯಾ॥ 13-245-5 (91090)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೇತಿ ಗುಣಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಭವಾಃ।
ತೈಃ ಸೃಜತ್ಯಖಿಲಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸ್ವಾತ್ಮಕೈರ್ಗುಣೈಃ॥ 13-245-6 (91091)
ಇಚ್ಛಾ ದ್ವೇಷಃ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಸಂಘಾತಶ್ಚೇತನಾ ಧೃತಿಃ।
ವಿಕಾರಾಃ ಪ್ರಕೃತೇಶ್ಚೈತೇ ವೇದಿತವ್ಯಾ ಮನೀಷಿಭಿಃ॥ 13-245-7 (91092)
ಲಕ್ಷಣಂ ಚಾಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿಕಲ್ಪಂ ಚಾದಿತಃ ಪೃಥಕ್।
ವಿಸ್ತರೇಣೈವ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಮಹಂ ಶೃಣು॥ 13-245-8 (91093)
ನಿತ್ಯಮೇಕಮಣು ವ್ಯಾಪಿ ಕ್ರಿಯಾಹೀನಮಹೇತುಕಂ।
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಮಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಸರ್ವೈರೇತದವ್ಯಕ್ತಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-245-9 (91094)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತಿರ್ಮೂಲಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಯೋನಿರವ್ಯಯಂ।
ಅವ್ಯಕ್ತಸ್ಯೈವ ನಾಮಾನಿ ಶಬ್ದೈಃ ಪರ್ಯಾಯವಾಚಕೈಃ॥ 13-245-10 (91095)
ತತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾದನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ತತ್ಸದಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ತನ್ಮೂಲಂ ಚ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ತನ್ಮೂಲಾ ಸೃಷ್ಟಿರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-245-11 (91096)
ಸತ್ವಾದಯಃ ಪ್ರಕೃತಿಜಾ ಗುಣಾಸ್ತಾನ್ಪ್ರಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 13-245-12 (91097)
ಸುಖಂ ತುಷ್ಟಿಃ ಪ್ರಕಾಶಶ್ಚ ತ್ರಯಸ್ತೇ ಸಾತ್ವಿಕಾ ಗುಣಾಃ।
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಸ್ತಂಭಶ್ಚ ರಜಸೋ ಗುಣಾಃ।
ಅಪ್ರಕಾಶೋ ಭಯಂ ಮೋಹಸ್ತಂದ್ರೀ ಚ ತಮಸೋ ಗುಣಾಃ॥ 13-245-13 (91098)
ಶ್ರದ್ಧಾ ಪ್ರಹರ್ಷೋ ವಿಜ್ಞಾನಮಸಂಮೋಹೋ ದಯಾ ಧೃತಿಃ।
ಸತ್ವೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ವರ್ಧಂತೇ ವಿಪರೀತೇ ವಿಪರ್ಯಯಃ॥ 13-245-14 (91099)
ಕಾಮಕ್ರೋಧೌ ಮನಸ್ತಾಪೋ ಲೋಭೋ ಮೋಹಸ್ತಥಾಮೃಷಾ।
ಪ್ರವೃದ್ಧೇ ಪರಿವರ್ಧಂತೇ ರಜಸ್ಯೇತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-245-15 (91100)
ವಿಷಾದಃ ಸಂಶಯೋ ಮೋಹಸ್ತಂದ್ರೀ ನಿದ್ರಾ ಭಯಂ ತಥಾ।
ತಮಸ್ಯೇತಾನಿ ವರ್ಧಂತೇ ಪ್ರವೃದ್ಧೇ ಹೇತ್ವಹೇತುಕಂ॥ 13-245-16 (91101)
ಏವಮನ್ಯೋನ್ಯಮೇತಾನಿ ವರ್ಧಂತೇ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ಹೀಯಂತೇ ಚ ತಥಾ ನಿತ್ಯಮಭಿಭೂತಾನಿ ಭೂರಿಶಃ॥ 13-245-17 (91102)
ತತ್ರ ಯತ್ಪ್ರೀತಿಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಯೇನ ಮನಸಾಽಪಿ ವಾ।
ವರ್ತತೇ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಭಾವ ಇತ್ಯುಪೇಕ್ಷೇತ ತತ್ತಥಾ॥ 13-245-18 (91103)
ಯದಾ ಸಂತಾಪಸಂಯುಕ್ತಂ ಚಿತ್ತಕ್ಷೋಭಕರಂ ಭವೇತ್।
ವರ್ತತೇ ರಜ ಇತ್ಯೇವ ತದಾ ತದಭಿಚಿಂತಯೇತ್॥ 13-245-19 (91104)
ಯದಾ ಸಂಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಂ ಯದ್ವಿಷಾದಕರಂ ಭವೇತ್।
ಅಪ್ರತಾರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ತಮಸ್ತದುಪಧಾರಯೇತ್॥ 13-245-20 (91105)
ಸಮಾಸಾತ್ಸಾತ್ವಿಕೋ ಧರ್ಮಃ ಸಮಾಸಾದ್ರಾಜಸಂ ಧನಂ।
ಸಮಾಸಾತ್ತಾಮಸಃ ಕಾಮಸ್ತ್ರಿವರ್ಗೇ ತ್ರಿಗುಣಾಃ ಕ್ರಮಾತ್॥ 13-245-21 (91106)
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿದೇವಸೃಷ್ಟಿರ್ಯಾ ಸಾತ್ವಿಕೀತಿ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯತೇ।
ರಾಜಸೀ ಮಾನವೀ ಸೃಷ್ಟಿಸ್ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಸ್ತು ತಾಮಿಸೀ॥ 13-245-22 (91107)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸತ್ವಸ್ಥಾ ಮಧ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ರಾಜಸಾಃ।
ಜಘನ್ಯಗುಣವೃತಚ್ತಿಸ್ಥಾ ಅಧೋ ಗಚ್ಛಂತಿ ತಾಮಸಾಃ॥ 13-245-23 (91108)
ದೇವಮಾನುಷತಿರ್ಯಕ್ಷು ಯದ್ಭೂತಂ ಸಚರಾಚರಂ।
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ಸಂಯುಕ್ತಂ ವ್ಯಾಪ್ತಮೇಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ॥ 13-245-24 (91109)
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಹದಾದೀನಿ ಲಿಂಗತಃ।
ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ವಿವೇಕಶ್ಚ ಮಹತೋ ಲಕ್ಷಣಂ ಭವೇತ್॥ 13-245-25 (91110)
ಮಹಾನ್ಬುದ್ಧಿರ್ಮತಿಃ ಪ್ರಜ್ಞಾ ನಾಮಾನಿ ಮಹತೋ ವಿದುಃ।
ಅಹಂಕಾರಃ ಸ ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಲಕ್ಷಣೇನ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-245-26 (91111)
ಅಹಂಕಾರೇಣ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ಗೋ ನಾನಾವಿಧೋ ಭವೇತ್।
ಅಹಂಕಾರನಿವೃತ್ತಿರ್ಹಿ ನಿರ್ವಾಣಾಯೋಪಪದ್ಯತೇ॥ 13-245-27 (91112)
ಖಂ ವಾಯುರಗ್ನಿಃ ಸಲಿಲಂ ಪೃಥಿವೀ ಚೇತಿ ಪಂಚಮೀ।
ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ॥ 13-245-28 (91113)
ಶಬ್ದಃ ಶ್ರೋತ್ರಂ ತಥಾ ಖಾನಿ ತ್ರಯಮಾಕಾಶಸಂಭವಂ।
ಸ್ಪರ್ಶವತ್ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಚೇಷ್ಟಾ ಪವನಸ್ಯ ಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-245-29 (91114)
ರೂಪಂ ಪಾಕೋಕ್ಷಿಣೀ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚತ್ವಾರಸ್ತೇಜಸೋ ಗುಣಾಃ।
ರಸಃ ಸ್ನೇಹಸ್ತಥಾ ಜಿಹ್ವಾ ಶೈತ್ಯಂ ಚ ಜಲಜಾ ಗುಣಾಃ॥ 13-245-30 (91115)
ಗಂಧೋ ಘ್ರಾಣಂ ಶರೀರಂ ಚ ಪೃಥಿವ್ಯಾಸ್ತೇ ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ।
ಇತಿ ಸರ್ವಗುಣಾ ದೇವಿ ವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಾಃ॥ 13-245-31 (91116)
ಗುಣಾನ್ಪೂರ್ವಸ್ಯಪೂರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯುತ್ತರಾಣಿ ತು।
ತಸ್ಮಾನ್ನೈಕಗುಣಾಶ್ಚೇಹ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬೂತಸೃಷ್ಟಯಃ॥ 13-245-32 (91117)
ಉಪಲಭ್ಯಾಪ್ಸು ಯೇ ಗಂಧಂ ಕೇಚಿದ್ಬ್ರೂಯುರನೈಪುಣಾಃ।
ಅಪಾಂ ಗಂಧಗುಣಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾ ನೇಚ್ಛಂತಿ ಕಮಲೇಕ್ಷಣೇ॥ 13-245-33 (91118)
ತದ್ಗಂಧತ್ವಮಪಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಏವ ತದ್ಗುಣಃ।
ಭೂಮಿರ್ಗಂಧೇ ರಸೇ ಸ್ನೇಹೋ ಜ್ಯೋತಿಶ್ಚಕ್ಷುಷಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಾಶ್ರಯೋಃ ವಾಯುಃ ಖೇಷ್ವಾಕಾಶಃ ಶರೀರಿಣಾಂ 13-245-34 (91119)
ಕೇಶಾಸ್ಥಿನಖದಂತತ್ವಕ್ಪಾಣಿಪಾದಶಿರಾಂಸಿ ಚ।
ಪೃಷ್ಠೋದರಕಟಿಗ್ರೀವಾಃ ಸರ್ವಂ ಭೂಂಯಾತ್ಮಕಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-245-35 (91120)
ಯತ್ಕಿಂಚಿದಪಿ ಕಾಯೇಽಸ್ಮಿಂಧಾತುದೋಷಮಲಾಶ್ರಿತಂ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಭೌತಿಕಂ ವಿದ್ಧಿ ದೇಹೈರೇವಾಸ್ಯ ಸ್ವಾಮಿಕಂ॥ 13-245-36 (91121)
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಕರ್ಣತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುರ್ಜಿಹ್ವಾಽಥ ನಾಸಿಕಾ।
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಾಕ್ಪಾಣಿಪಾದೌ ಮೇಢ್ರಂ ಗುದಸ್ತಥಾ॥ 13-245-37 (91122)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಜಾನೀಯಾದ್ಭೂತೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಭಿನಿಃಸೃತಾನ್॥ 13-245-38 (91123)
ವಾಕ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಾ ಗತಿಃ ಪ್ರೀತಿರುತ್ಸರ್ಗಶ್ಚೇತಿ ಪಂಚಧಾ।
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಂಜಾನೀಯಾತ್ತೇ ಚ ಭೂತೋದ್ಭವಾ ಮತಾಃ॥ 13-245-39 (91124)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸರ್ವೇಷಾಮೀಶ್ವರಂ ಮನ ಉಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಾರ್ಥನಾಲಕ್ಷಣಂ ತಚ್ಚ ಇಂದ್ರಿಯಂ ತು ಮನಃ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-245-40 (91125)
ನಿಯುಂಕ್ತೇ ಚ ಸದಾ ತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಮನಸಾ ಸಹ।
ನಿಯಮೇ ಚ ವಿಸರ್ಗೇ ಚ ಮನಸಃ ಕಾರಣಂ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-245-41 (91126)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚೇತನಾ ಧೃತಿಃ।
ಭೂತಾಭೂತವಿಕಾರಶ್ಚ ಶರೀರಮಿತಿ ಸಂಸ್ಮೃತಂ॥ 13-245-42 (91127)
ಶರೀರಾಚ್ಚ ಪರೋ ದೇಹೀ ಶರೀರಂ ಚ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತಃ।
ಶರೀರಿಣಃ ಶರೀರಸ್ಯ ಸೋಽಂತರಂ ವೇತ್ತಿ ವೈ ಮುನಿಃ॥ 13-245-43 (91128)
ರಸಃ ಸ್ಪರ್ಶಸ್ಚ ಗಂಧಶ್ಚ ರೂಪಂ ಶಬ್ದವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಅಶರೀರಂ ಶರೀರೇಷು ದಿದೃಕ್ಷೇತ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಂ। 13-245-44 (91129)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಸರ್ವದೇಹೇಷು ಮರ್ತ್ಯೇಷ್ವಮರಮಾಶ್ರಿತಂ।
ಯಃ ಪಶ್ಯೇತ್ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಬಂಧನೈಃ ಸ ವಿಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-245-45 (91130)
ನೈವಾಯಂ ಚಕ್ಷುಷಾಂ ಗ್ರಾಹ್ಯೋ ನಾಪರೈರಿಂದ್ರಿಯೈರಪಿ।
ಮನಸೈವ ಪ್ರದೀಪ್ತೇನ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-245-46 (91131)
ಸ ಹಿ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಸ್ಥಾವರೇಷು ಚರೇಷು ಚ।
ವಸತ್ಯೇಕೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ನಾನಾಭಾವಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-245-47 (91132)
ನೈವ ಚೋರ್ಧ್ವಂ ನ ತಿರ್ಯಕ್ಚ ನಾಧಸ್ತಾನ್ನ ಕದಾಚನ।
ಇಂದ್ರಿಯೈರಿವ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಾ ನ ದೃಶ್ಯೇತ ಕದಾಚನ॥ 13-245-48 (91133)
ನವದ್ವಾರಂ ಪುರಂ ಗತ್ವಾ ಸ್ಥಿತೋಽಸೌ ನಿಯತೋ ವಶೀ।
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ॥ 13-245-49 (91134)
ತಮೇವಾಹುರಣುಭ್ಯೋಽಣುಂ ತು ಮಹದ್ಭ್ಯೋ ಮಹತ್ತರಂ।
ಬಹುಧಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ವ್ಯಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-245-50 (91135)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮೇಕತಃ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಮಥೈಕತಃ।
ಏವಂ ಸ ವಿಮೃಶೇಜ್ಜ್ಞಾನೀ ಸಂಯತಃ ಸತತಂ ಹೃದಿ॥ 13-245-51 (91136)
ಪುರುಷಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋ ಹಿ ಭುಂಕ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಜಾನ್ಗುಣಾನ್।
ಅಕರ್ತಾ ಲೇಪಕೋ ನಿತ್ಯೋ ಮಧ್ಯಸ್ಥಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ॥ 13-245-52 (91137)
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಕರ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುಃ ಪ್ರಕೃತಿರುಚ್ಯತೇ।
ಪುರುಷಃ ಸುಖದುಃಖಾನಾಂ ಭೋಕ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುರುಚ್ಯತೇ॥ 13-245-53 (91138)
ಅಜಯ್ಯೋಽಯಮಚಿಂತ್ಯೋಽಯಮವ್ಯಕ್ತೋಽಯಂ ಸನಾತನಃ।
ದೇಹೀ ತೇಜೋಮಯೋ ದೇಹಿ ತಿಷ್ಠತೀತ್ಯಪರೇ ವಿದುಃ॥ 13-245-54 (91139)
ಜ್ಞಾನಮೂಷ್ಮಾ ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ಶರೀರೇ ಜೀವಸಂಜ್ಞಕಃ।
ಇತ್ಯೇತೇ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ತತ್ರೈತೇ ಬುದ್ಧಿಚಿಂತಕಾಃ॥ 13-245-55 (91140)
ಅಪರೇ ಸರ್ವಲೋಕಾಂಶ್ಚ ವ್ಯಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಮೀಶ್ವರಂ।
ಬ್ರುವತೇ ಕೇಚಿದತ್ರೈವ ತಿಲತೈಲವದಾಸ್ಥಿತಂ॥ 13-245-56 (91141)
ಅಪರೇ ನಾಸ್ತಿಕಾ ಮೂಢಾ ಹೀನತ್ವಾತ್ಸ್ಥೂಲಲಕ್ಷಣೈಃ।
ನಾಸ್ತ್ಯಾತ್ಮೇತಿ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯಾಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ತೇ ನಿರಯಾಲಯಾಃ॥ 13-245-57 (91142)
ಏವಂ ನಾನಾವಿಧಾ ನೈವ ವಿಮೃಶಂತಿ ಮಹೇಶ್ವರಂ॥ 13-245-58 (91143)
ಉಮೋವಾಚ। 13-245-59x (7666)
ಭಗವನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಲೋಕೇ ನಿತ್ಯಮಕ್ಷರಮವ್ಯಯಂ।
ಅಸ್ತ್ಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಹೇತುಸ್ತತ್ರ ಸುದುರ್ಗಮಃ॥ 13-245-59 (91144)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-245-60x (7667)
ಋಷಿಭಿಶ್ಚಾಪಿ ದೇವೈಶ್ಚ ವ್ಯಕ್ತಮೇಷ ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪುನಸ್ತು ನ ನಿವರ್ತತೇ॥ 13-245-60 (91145)
ತಸ್ಮಾತ್ತದ್ದರ್ಶನಾದೇವ ವಿಂದತೇ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತೋ ದೇವಿ ಸಾಂಖ್ಯಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ಕಪಿಲಾದಿಭಿರಾಚಾರ್ಯೈಃ ಸೇವಿತಃ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ॥ ॥ 13-245-61 (91146)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 245 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-245-59 ಅಸ್ತ್ಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವದೇಹೇಷ್ವಿತಿ ಙ. ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 246
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.246. ಅಧ್ಯಾಯಃ 246
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಯೋಗನಿರೂಪಣಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ಫಲಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ।
ಸಾಂಖ್ಯಜ್ಞಾನೇ ನಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಯಥಾವತ್ಕೀರ್ತಿತಂ ಮಯಾ।
ಯೋಗಧರ್ಮಂ ಪುನಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಶೃಣು॥ 13-246-1 (91147)
ಸ ಚ ಯೋಗೋ ದ್ವಿಧಾ ಭಿನ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮಿದೇವರ್ಷಿಸಂಮತಃ।
ಸಮಾನಮುಭಯತ್ರಾಪಿ ವೃತ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಚೋದಿತಂ॥ 13-246-2 (91148)
ಚ ಚಾಷ್ಟಗುಣಮೈಶ್ವರ್ಯಮಧಿಕೃತ್ಯ ವಿಧೀಯತೇ।
ಸಾಯುಜ್ಯಂ ಸರ್ವದೇವಾನಾಂ ಯೋಗಧರ್ಮಂ ಪರಂ ಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-246-3 (91149)
ಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯೋಗಸ್ಯ ಮೂಲಮಿತ್ಯವಧಾರಯ।
ವ್ರತೋಪವಾಸನಿಯಮೈಸ್ತತ್ಸರ್ವಂ ಚಾಪಿ ಬೃಂಹಯೇತ್॥ 13-246-4 (91150)
ಐಕಾತ್ಂಯಂ ಬುದ್ಧಿಮನಸೋರಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಆತ್ಮನೋ ವೇದಿತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೇ ಜ್ಞಾನಮೇತತ್ತು ಯೋಗಿನಾಂ॥ 13-246-5 (91151)
ಅರ್ಚಯೇದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಗ್ನಿಂ ದೇವತಾಯತನಾನಿ ಚ।
ವರ್ಜಯೇದಶಿವಂ ಭಾವಂ ಸರ್ವಸತ್ತ್ವಮುಪಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-246-6 (91152)
ದಾನಮಧ್ಯಯನಂ ಶ್ರುದ್ಧಾ ವ್ರತಾನಿ ನಿಯಮಾಸ್ತಥಾ।
ಸತ್ಯಮಾಹಾರಶುದ್ಧಿಶ್ಚ ಶೌಚಮಿಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹಃ।
ಏತೈಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ ತೇಜಃ ಪಾಪಂ ಚಾಪ್ಯವಧೂಯತೇ॥ 13-246-7 (91153)
ನಿರ್ಧೂತಪಾಪಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ಲಘ್ವಾಹಾರೋ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ।
ಅಮೋಧೋ ನಿರ್ಮಲೋ ದಾಂತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಯೋಗಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-246-8 (91154)
ಅವರುಧ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪೂರ್ವಂ ಮತ್ಸ್ಯಘಾತ ಇವಾಮಿಷಂ।
ಏಕಾಂತೇ ವಿಜನೇ ದೇಶೇ ಸರ್ವತಃ ಸಂವೃತೇ ಶುಚೌ।
ಕಲ್ಪಯೇದಾಸನಂ ತತ್ರ ಸ್ವಾಸ್ತೀರ್ಣಂ ಮೃದುಭಿಃ ಕುಶೈಃ॥ 13-246-9 (91155)
ಉಪವಿಶ್ಯಾಸನೇ ತಸ್ಮಿನ್ನೃಜುಕಾಯಶಿರೋಧರಃ।
ಅವ್ಯಗ್ರಃ ಸುಖಮಾಸೀನಃ ಸ್ವಾಂಗಾನಿ ನ ವಿಕಂಪಯೇತ್।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಾಸಿಕಾಗ್ರಂ ಸ್ವಂ ದಿಶಶ್ಚಾನವಲೋಕಯನ್॥ 13-246-10 (91156)
ಮನೋಽವಸ್ಥಾಪನಂ ದೇವಿ ಯೋಗಸ್ಯೋಪನಿಷದ್ಭವೇತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ಮನೋಽವಸ್ಥಾಪಯೇತ್ಸದಾ॥ 13-246-11 (91157)
ತ್ವಕ್ಛ್ರೋತ್ರಂ ಚ ತತೋ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಚಕ್ಷುಶ್ಚ ಸಂಹರೇತ್।
ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಧಾಯ ಮನಸಿ ಸ್ಥಾಪಯೇದ್ಬುಧಃ॥ 13-246-12 (91158)
ಸರ್ವಂ ಚಾಪೋಹ್ಯ ಸಂಕಲ್ಪಮಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಾಪಯೇನ್ಮನಃ।
ಯದೈತಾನ್ಯವತಿಷ್ಠಂತೇ ಮನಃಷಷ್ಠಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ॥ 13-246-13 (91159)
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ತದಾ ತಸ್ಯ ಯುಗಪತ್ತಿಷ್ಠತೋ ವಶೇ।
ಪ್ರಾಣೇ ಹಿ ವಶಮಾಪನ್ನೇ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿರ್ಧ್ರುವಾ ಭವೇತ್॥ 13-246-14 (91160)
ಶರೀರಂ ಚಿಂತಯೇತ್ಸರ್ವಂ ವಿಪಾಟ್ಯ ಚ ಸಮೀಪತಃ।
ಅಂತರ್ದೇಹಗತಿಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಪರಿಚಿಂತಯೇತ್॥ 13-246-15 (91161)
ತತೋ ಮೂರ್ಧಾನಮಗ್ನಿಂ ಚ ಶರೀರಂ ಪರಿಪಾಲಯೇತ್।
ಪ್ರಾಣೋ ಮೂರ್ಧನಿ ಚ ಶ್ವಾಸೋ ವರ್ತಮಾನೇ ವಿಚೇಷ್ಟತೇ॥ 13-246-16 (91162)
ಸಜ್ಜಸ್ತು ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ ಸ ಸನಾತನಃ।
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರೋ ಭೂತಾನಿ ವಿಷಯಾಂಶ್ಚ ಸಃ॥ 13-246-17 (91163)
ಬಸ್ತಿರ್ಮೂಲಂ ಗುದಂ ಚೈವ ಪಾವಕಂ ಚ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ।
ವಹನ್ಮೂತ್ರಂ ಪುರೀಷಂ ಚ ಸದಾಽಪಾನಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-246-18 (91164)
ಅತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ದೇಹಷು ಕರ್ಮ ಚಾಪಾನಸಂಯುತಂ।
ಉದೀರಯನ್ಸರ್ವಧಾತೂನಂತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಉದಾನ ಇತಿ ತಂ ವಿದ್ಯುರಧ್ಯಾತ್ಮಕುಶಲಾ ಜನಾಃ॥ 13-246-19 (91165)
ಸಂಧೌಸಂಧೌ ಸ ನಿರ್ವಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವಚೇಷ್ಟಾಪ್ರವರ್ತಕಃ।
ಶರೀರೇಷು ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ವ್ಯಾನ ಇತ್ಯುಪದಿಶ್ಯತೇ॥ 13-246-20 (91166)
ಧಾತುಷ್ವಗ್ನೌ ಚ ವಿತತಃ ಸಮಾನೋಽಗ್ನಿಃ ಸಮೀರಣಃ।
ಸ ಏವ ಸರ್ವಚೇಷ್ಟಾನಾಮಂತಕಾಲೇ ನಿವರ್ತಕಃ॥ 13-246-21 (91167)
ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಸನ್ನಿಪಾತೇಷು ಸಂಸರ್ಗಾದ್ಯಃ ಪ್ರಜಾಯತೇ।
ಊಷ್ಮಾ ಸೋಗ್ನಿರಿತಿ ಜ್ಞೇಯಃ ಸೋನ್ನಂ ಪಚತಿ ದೇಹಿನಾಂ॥ 13-246-22 (91168)
ಅಪಾನಪ್ರಾಣಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ವ್ಯಾನೋದಾನಾವುಪಾಶ್ರಿತೌ।
ಸಮನ್ವಿತಃ ಸಮಾನೇನ ಸಂಯಕ್ಪಚತಿ ಪಾವಕಃ॥ 13-246-23 (91169)
ಶರೀರಮಧ್ಯೇ ನಾಭಿಃ ಸ್ಯಾನ್ನಾಭ್ಯಾಮಗ್ನಿಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ।
ಅಗ್ನೌ ಪ್ರಾಣಾಶ್ಚ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಾಣೇಷ್ವಾತ್ಮಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-246-24 (91170)
ಪಕ್ವಾಶಯಸ್ತ್ವಧೋ ನಾಭೇರೂರ್ಧ್ವಮಾಮಾಶಯಸ್ತಥಾ।
ನಾಭಿರ್ಮಧ್ಯೇ ಶರೀರಸ್ಯ ಸರ್ವಪ್ರಾಣಾಶ್ಚ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-246-25 (91171)
ಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರಾಣಾದಯಃ ಸರ್ವೇ ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಶ್ವರಾಃ।
ವಹಂತ್ಯನ್ನರಸಾನ್ನಾಡ್ಯೋ ದಶಪ್ರಾಣಾಗ್ನಿಚೋದಿತಾಃ॥ 13-246-26 (91172)
ಯೋಗಿನಾಮೇಷ ಮಾರ್ಗಸ್ತು ಪಂಚಸ್ವೇತೇಷು ತಿಷ್ಠತಿ।
ಜಿತಶ್ರಮಃ ಸಮಾಸೀನೋ ಮೂರ್ಧನ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾದಧೇತ್॥ 13-246-27 (91173)
ಮೂರ್ಧನ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾಧಾಯ ಭ್ರುವೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಮನಸ್ತಥಾ।
ಸನ್ನಿರುಧ್ಯ ತತಃ ಪ್ರಾಣಾನಾತ್ಮಾನಂ ಚಿಂತಯೇತ್ಪರಂ॥ 13-246-28 (91174)
ಪ್ರಾಣೇ ತ್ವಪಾನಂ ಯುಂಜೀತ ಪ್ರಾಣಾಂಶ್ಚಾಪಾನಕರ್ಮಣಿ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಗತೀ ರುದ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಪರೋ ಭವೇತ್॥ 13-246-29 (91175)
ಏವಮಂತಃ ಪ್ರಯುಂಜೀತ ಪಂಚ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪರಸ್ಪರಂ।
ವಿಜನೇ ಸಂಮಿತಾಹಾರೋ ಮುನಸ್ತೂಷ್ಣೀಂ ನಿರುಚ್ಛ್ವಸನ್॥ 13-246-30 (91176)
ಅಶ್ರಾಂತಶ್ಚಿಂತಯೇದ್ಯೋಗೀ ಉತ್ಥಾಯ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ತಿಷ್ಠನ್ಗಚ್ಛನ್ಸ್ವಪಂಸ್ಚಾಪಿ ಯುಂಜೀತೈವಮತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-246-31 (91177)
ಏವಂ ನಿಯುಂಜತಸ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನೋ ಯುಕ್ತಚೇತಸಃ।
ಪ್ರಸೀದತಿ ಮನಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಸನ್ನೇ ದೃಶ್ಯತೇ ಪರಂ॥ 13-246-32 (91178)
ವಿಧೂಮ ಇವ ದೀಪ್ತೋಽಗ್ನಿರಾದಿತ್ಯ ಇವ ರಶ್ಮಿವಾನ್।
ವೈದ್ಯುತೋಽಗ್ನಿರಿವಾಕಾಶೇ ಪುರುಷೋ ದೃಶ್ಯತೇಽವ್ಯಯಃ॥ 13-246-33 (91179)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದಾತ್ಮನೋ ಜ್ಯೋತಿರೈಶ್ವರ್ಯಾಷ್ಟಗುಣೈರ್ಯುತಃ।
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಸ್ಪೃಹಣೀಯಂ ಸುರೈರಪಿ॥ 13-246-34 (91180)
ಇಮಾನ್ಯೋಗಸ್ಯ ದೋಷಾಂಶ್ಚ ದಶೈವ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ದೋಷೈರ್ವಿಘ್ನೇ ವರಾರೋಹೇ ಯೋಗಿನಾಂ ಕವಿಭಿಃ ಸ್ಮೃತಾಃ॥ 13-246-35 (91181)
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧೋ ಭಯಂ ಸ್ವಪ್ನಃ ಸ್ನೇಹಮತ್ಯಶನಂ ತಥಾ।
ವೈಚಿತ್ಯಂ ವ್ಯಾಧಿರಾಲಸ್ಯಂ ಲೋಭಂ ಚ ದಶಮಂ ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-246-36 (91182)
ಏತೈಸ್ತೇಷಾಂ ಭವೇದ್ವಿಘ್ನೋ ದಶಭಿರ್ದೇವಕಾರಿತೈಃ।
ತಸ್ಮಾದೇತಾನಪಾಸ್ಯಾದೌ ಯುಂಜೀತ ಚ ಪರಂ ಮನಃ॥ 13-246-37 (91183)
ಇಮಾನಪಿ ಗುಣಾನಷ್ಟೌ ಯೋಗಸ್ಯ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ।
ಗುಣೈಸ್ತೈರಷ್ಟಭಿರ್ದ್ರವ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯಮಧಿಗಂಯತೇ॥ 13-246-38 (91184)
ಅಣಿಮಾ ಮಹಿಮಾ ಚೈವ ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಪ್ರಾಕಾಂಯಮೇವ ಹಿ।
ಈಶಿತ್ವಂ ಚ ವಶಿತ್ವಂ ಚ ಯತ್ರ ಕಾಮಾವಸಾಯಿತಾ॥ 13-246-39 (91185)
ಏತಾನಷ್ಟೌ ಗುಣಾನ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕಥಂಚಿದ್ಯೋಗಿನಾಂ ವರಾಃ।
ಈಶಾಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ದೇವಾನಪ್ಯತಿಶೇರತೇ॥ 13-246-40 (91186)
ಯೋಗೋಸ್ತಿ ನೈವಾತ್ಯಶಿನೋ ನ ಚೈಕಾಂತಮನಶ್ನತಃ।
ನ ಚಾತಿಸ್ವಪ್ನಶೀಲಸ್ಯ ನಾತಿಜಾಗತರಸ್ತಥಾ॥ 13-246-41 (91187)
ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಸ್ಯ ಯುಕ್ತಚೇಷ್ಟಸ್ಯ ಕರ್ಮಸು।
ಯುಕ್ತಸ್ವಪ್ನಾವಬೋಧಸ್ಯ ಯೋಗೋ ಭವತಿ ದುಃಖಹಾ॥ 13-246-42 (91188)
ಅನೇನೈವ ವಿಧಾನೇನ ಸಾಯುಜ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯತೇ।
ಸಾಯುಜ್ಯಂ ದೇವಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಯುಂಜೀತಾತ್ಮಭಕ್ತಿತಃ॥ 13-246-43 (91189)
ಅನನ್ಯಮನಸಾ ದೇವಿ ನಿತ್ಯಂ ತದ್ಗತಚೇತಸಾ।
ಸಾಯುಜ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ದೇವೈರ್ಯತ್ನೇನ ಮಹತಾ ಚಿರಾತ್॥ 13-246-44 (91190)
ಹವಿರ್ಭಿರರ್ಚನೈರ್ಹೋಮೈಃ ಪ್ರಣಾಮೈರ್ನಿತ್ಯಚಿಂತಯಾ।
ಅರ್ಚಯಿತ್ವಾ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಸ್ವಕಂ ದೇಶಂ ವಿಶಂತಿ ತೇ॥ 13-246-45 (91191)
ಸಾಯುಜ್ಯಾನಾಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಚ ಮಾಮಕಂ ವೈಷ್ಣವಂ ತಥಾ।
ಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ವಿಷ್ಣು ವಾ ಶುಭಲೋಚನೇ॥ 13-246-46 (91192)
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತೋ ದೇವಿ ಯೋಗಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ನ ಶಕ್ಯಃ ಪ್ರಷ್ಟುಮನ್ಯೇನ ಯೋಗಧರ್ಮಸ್ತ್ವಯಾ ವಿನಾ॥ ॥ 13-246-47 (91193)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 246 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-246-15 ನಿಪಾತ್ಯ ಚೇತಿ ಙ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 247
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.247. ಅಧ್ಯಾಯಃ 247
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ದೀಕ್ಷಯಾ ಶಿವಲಿಂಗಾರ್ಚನಾಫಲಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ತ್ರಿಯಕ್ಷ ತ್ರಿದಶಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ರ್ಯಂಬಕ ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ।
ತ್ರಿಪುರಾಂತಕ ಕಾಮಾಂಗಹರ ತ್ರಿಪಥಗಾಧರ॥ 13-247-1 (91194)
ದಕ್ಷಯಜ್ಞಪ್ರಶಮನ ಸೂಲಪಾಣೇಽರಿಸೂದನ।
ನಮಸ್ತೇ ಲೋಕಪಾಲೇಶ ಲೋಕಪಾಲವರಪ್ರದ॥ 13-247-2 (91195)
ನೈಕಶಾಖಮಪರ್ಯಂತಮಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ।
ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮವಿಜ್ಞೇಯಂ ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗಸಮನ್ವಿತಂ॥ 13-247-3 (91196)
ಭವತಾ ಪರಿಪೃಷ್ಟೇನ ಶೃಣ್ವಂತ್ಯಾ ಮಮ ಭಾಷಿತಂ।
ಇದಾನೀಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸಾಯುಜ್ಯಂ ತ್ವದ್ಗತಂ ವಿಭೋ॥ 13-247-4 (91197)
ಕಥಂ ಪರಿಚರಂತ್ಯೇತೇ ಭಕ್ತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ।
ಆಚಾರಃ ಕೀದೃಶಸ್ತೇಷಾಂ ಕೇನ ತುಷ್ಟೋ ಭವೇದ್ಭವಾನ್।
ವರ್ಣ್ಯಮಾನಂ ತ್ವಯಾ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರೀಣಯತ್ಯಧಿಕಂ ಹಿ ಮಾ॥ 13-247-5 (91198)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-247-6x (7668)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಮದ್ಭುತಂ।
ಯೇನ ತೇ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ಯುಕ್ತಾಃ ಪರಮಯೋಗಿನಃ॥ 13-247-6 (91199)
ಅವ್ಯಕ್ತೋಽಹಮಚಿಂತ್ಯೋಽಹಂ ಪೂರ್ವೈರಪಿ ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ।
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೌ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟೌ ಸರ್ವಂ ಚಾಪಿ ಚರಾಚರಂ॥ 13-247-7 (91200)
ಅರ್ಚನೀಯೋಽಹಮೀಶೋಽಹಮವ್ಯಯೋಽಹಂ ಸನಾತನಃ।
ಅಹಂ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಭಕ್ತಾನಾಂ ದದಾಂಯಮರತಾಮಪಿ॥ 13-247-8 (91201)
ನ ಮಾಂ ವಿದುಃ ಸುರಗಣಾ ಮುನಯಶ್ಚ ತಪೋಧನಾಃ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಮಹಂ ದೇವಿ ಮದ್ವಿಭೂತಿಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ॥ 13-247-9 (91202)
ಆಶ್ರಮೇಭ್ಯಶ್ಚತುರ್ಭ್ಯೋಽಹಂ ಚತುರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಞ್ಶುಭೇ।
ಮದ್ಭಕ್ತಾನ್ನಿರ್ಮಲಾನ್ಪುಣ್ಯಾನ್ಸಮಾನೀಯ ತಪಸ್ವಿನಃ॥ 13-247-10 (91203)
ವ್ಯಾಚಖ್ಯೇಽಹಂ ತಥಾ ದೇವಿ ಯೋಗಂ ಪಾಶುಪತಂ ಮಹತ್।
ಗೃಹೀತಂ ತಚ್ಚ ತೈಃ ಸರ್ವಂ ಮುಖಾಚ್ಚ ಮಮ ದಕ್ಷಿಣಾತ್॥ 13-247-11 (91204)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಸ್ಥಾಪಿತಂ ಚಾಪಿ ತೈಃ ಪುನಃ।
ಇದಾನೀಂ ಚ ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟೋ ವದಾಂಯೇಕಮನಾಃ ಶೃಣು॥ 13-247-12 (91205)
ಅಹಂ ಪಸುಪತಿರ್ನಾಮ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ಯೇ ಚ ಮಾನವಾಃ।
ಸರ್ವೇ ಪಾಶುಪತಾ ಜ್ಞೇಯಾ ಭಸ್ಮದಿಗ್ಧತನೂರುಹಾಃ॥ 13-247-13 (91206)
ರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಮಂಗಲಾರ್ಥಂ ನ ಪವಿತ್ರಾರ್ಥಂ ಚ ಭಾಮಿನಿ।
ಲಿಂಗಾರ್ಥಂ ಚೈವ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಭಸ್ಮ ದತ್ತಂ ಮಯಾ ಪುರಾ॥ 13-247-14 (91207)
ತೇನ ಸಂದಿಗ್ಧಸರ್ವಾಂಗಾ ಭಸ್ಮನಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಃ।
ಜಟಿಲಾ ಮುಂಡಿತಾ ವಾಽಪಿ ನಾನಾಕಾರಶಿಖಂಡಿನಃ॥ 13-247-15 (91208)
ವಿಕೃತಾಃ ಪಿಂಗಲಾಭಿಸ್ಚ ನಗ್ನಾ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಿಣಃ।
ಭೈಕ್ಷಂ ಚರಂತಃ ಸರ್ವತ್ರ ನಿಃಸ್ಪೃಹಾ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಾಃ॥ 13-247-16 (91209)
ಮೃತ್ಪಾತ್ರಹಸ್ತಾ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ಮನ್ನಿವೇಶಿತಬುದ್ಧ್ಯಃ।
ಚರಂತೋ ನಿಖಿಲಂ ಲೋಕಂ ಮಮ ಹರ್ಷವಿವರ್ಧನಾಃ॥ 13-247-17 (91210)
ಮಮ ಪಾಶುಪತಂ ದಿವ್ಯಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರಮನುತ್ತಮಂ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಸರ್ವೇಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಮೃಶಂತಶ್ಚರಂತಿ ತೇ॥ 13-247-18 (91211)
ಏವಂ ನಿತ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಮದ್ಭಕ್ತಾನಾಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ।
ಉಪಾಯಂ ಚಿಂತಯಾಂಯಾಶು ಯೇನ ಮಾಮುಪಯಾಂತಿ ತೇ॥ 13-247-19 (91212)
ಸ್ಥಾಪಿತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಶಿವಲಿಂಗಂ ಮಯಾ ಮಮ।
ನಮಸ್ಕಾರೇಣ ವಾ ತಸ್ಯ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ॥ 13-247-20 (91213)
ಇಷ್ಟಂ ದತ್ತಮಧೀತಂ ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಬಹುದಕ್ಷಿಣಾಃ।
ಶಿವಲಿಂಗಪ್ರಣಾಮಸ್ಯ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ॥ 13-247-21 (91214)
ಅರ್ಚಯಾ ಶಿವಲಿಂಗಸ್ಯ ಪರಿತುಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪ್ರಿಯೇ।
ಶಿವಲಿಂಗಾರ್ಚನಾಯಾಂ ತು ವಿದಾನಮಪಿ ಮೇ ಶೃಣು॥ 13-247-22 (91215)
ಗೋಕ್ಷೀರನವನೀತಾಭ್ಯಾಮರ್ಚಯೇದ್ಯಃ ಶಿವಂ ಮಮ।
ಇಷ್ಟಸ್ಯ ಹಯಮೇಧಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ ತತ್ಫಲಂ ಭವೇತ್॥ 13-247-23 (91216)
ಘೃತಮಂಡೇನ ಯೋ ನಿತ್ಯಮರ್ಚಯೇದ್ಯಃ ಶಿವಂ ಮಮ।
ಸ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಿಣಃ॥ 13-247-24 (91217)
ಕೇವಲೇನಾಪಿ ತೋಯೇನ ಸ್ನಾಪಯೇದ್ಯಃ ಶಿವಂ ಮಮ।
ಸ ಚಾಪಿ ಲಭತೇ ಪುಣ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಂ ಚ ಲಭತೇ ನರಃ॥ 13-247-25 (91218)
ಸಘೃತಂ ಗುಗ್ಗುಲು ಸಂಯಗ್ಧೂಪಯೇದ್ಯಃ ಶಿವಾಂತಿಕೇ।
ಗೋಸವಸ್ಯ ತು ಯಜ್ಞಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ ತಸ್ಯ ತದ್ಭವೇತ್॥ 13-247-26 (91219)
ಯಸ್ತು ಗುಗ್ಗುಲಪಿಂಡೇನ ಕೇವಲೇನಾಪಿ ಧೂಪಯೇತ್।
ತಸ್ಯ ರುಕ್ಮಪ್ರಧಾನಸ್ಯ ಯತ್ಫಲಂ ತಸ್ಯ ತದ್ಭವೇತ್॥ 13-247-27 (91220)
ಯಸ್ತು ನಾನಾವಿಧೈಃ ಪುಷ್ಪೈರ್ಮಮ ಲಿಂಗಂ ಸಮರ್ಚಯೇತ್।
ಸ ಹಿ ಧೇನುಸಹಸ್ರಸ್ಯ ದತ್ತಸ್ಯ ಫಲಮಾಪ್ನುಯಾತ್। 13-247-28 (91221)
ಯಸ್ತು ದೇಶಾಂತರಂ ಗತ್ವಾ ಶಿವಲಿಂಗಂ ಸಮರ್ಚಯೇತ್।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಮನುಷ್ಯೇಷು ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ತಮಃ॥ 13-247-29 (91222)
ಏವಂ ನಾನಾವಿಧೈರ್ದ್ರವ್ಯೈಃ ಶಿವಲಿಂಗಂ ಸಮರ್ಚಯೇತ್।
ಮತ್ಸಮಾನೋ ಮನುಷ್ಯೇಷು ನ ಪುನರ್ಜಾಯತೇ ನರಃ॥ 13-247-30 (91223)
ಅರ್ಚನಾಭಿರ್ನಮಸ್ಕಾರೈರುಪಹಾರೈಃ ಸ್ತವೈರಪಿ।
ಭಕ್ತೋ ಮಾಮರ್ಚಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಶಿವಲಿಂಗೇಷ್ವತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-247-31 (91224)
ಪಲಾಶಬಿಲ್ವಪತ್ರಾಣಿ ರಾಜವೃಕ್ಷಸ್ರಜಂ ತಥಾ।
ಅರ್ಕಪುಷ್ಪಾಣಿ ಮೇಧ್ಯಾನಿ ಮತ್ಪ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-247-32 (91225)
ಫಲಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಶಾಕಂ ಪುಷ್ಪಂ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಜಲಂ।
ದತ್ತಂ ಸಂಪ್ರೀಣಯೇದ್ದೇವಿ ಭಕ್ತೈರ್ಮದ್ಗತಮಾನಸೈಃ॥ 13-247-33 (91226)
ಮಮಾಭಿಪರಿತುಷ್ಟಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕೇಷು ದುರ್ಲಭಂ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಸತತಂ ಭಕ್ತಾ ಮಾಮೇವಾಭ್ಯರ್ಚಯಂತ್ಯುತ॥ 13-247-34 (91227)
ಮದ್ಭಕ್ತಾ ನ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ವೀತಕಲ್ಮಷಾಃ।
ಮದ್ಭಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಪೂಜನೀಯಾ ವಿಶೇಷತಃ॥ 13-247-35 (91228)
ಮದ್ದ್ವೇಷಿಣಶ್ಚಿ ಯೇ ಮರ್ತ್ಯಾ ಮದ್ಭಕ್ತದ್ವೇಷಿಣಶ್ಚ ವಾ।
ಯಾಂತಿ ತೇ ನರಕಂ ಘೋರಮಿಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ರತುಶತೈರಪಿ॥ 13-247-36 (91229)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಯೋಗಂ ಪಾಶುಪತಂ ಮಹತ್।
ಮದ್ಭಕ್ತೈರ್ಮನುಜೈರ್ದೇವಿ ಶ್ರಾವ್ಯಮೇತದ್ದಿನೇದಿನೇ॥ 13-247-37 (91230)
ಶೃಣುಯಾದ್ಯಃ ಪಠೇದ್ವಾಽಪಿ ಮಮೇದಂ ಧರ್ಮನಿಶ್ಚಯಂ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಧನಂ ಧಾನ್ಯಂ ಸ ಲಭೇತ ನರೋತ್ತಮಃ॥ ॥ 13-247-38 (91231)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 247 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 248
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.248. ಅಧ್ಯಾಯಃ 248
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಪಾರ್ವತೀಂಪ್ರತಿ ಸಶ್ಲಾಘಂ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಕಥನಚೋದನಾ॥ 1 ॥ ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಗಂಗಾದಿಮಹಾನದೀಷು ತನ್ನಿವೇದನಂ॥ 2 ॥ ಗಂಗಯಾ ತದನುಮೋದನಪೂರ್ವಕಂ ಭಗವತಿ ತತ್ಕಥನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ನಾರದ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾದೇವಃ ಶ್ರೋತುಕಾಮಃ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭುಃ।
ಅನುಕೂಲಾಂ ಪ್ರಿಯಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ತಾಮಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-248-1 (91232)
ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-248-2x (7669)
ಪರಾವರಜ್ಞೇ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ತಪೋವನನಿವಾಸಿನಾಂ।
ದೀಕ್ಷಾವಿಧಿದಮೋಪೇತೇ ಸತತಂ ವ್ರತಚಾರಿಣಿ।
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ವರಾರೋಹೇ ಪೃಷ್ಟಾ ವದ ಮಮೇಪ್ಸಿತಂ॥ 13-248-2 (91233)
ಸಾವಿತ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪತ್ನೀ ಕೌಶಿಕಸ್ಯ ಶಚೀ ಶುಭಾ।
ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ವಿಷ್ಣೋಃ ಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ಧೃತಿರ್ಭಾರ್ಯಾ ಯಮಸ್ಯ ತು॥ 13-248-3 (91234)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ಧೂಮೋರ್ಣಾ ಋದ್ಧಿರ್ವೈಶ್ರವಣಸ್ಯ ತು।
ವರುಣಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಾ ಗೌರೀ ಸವಿತುಶ್ಚ ಸುವರ್ಚಲಾ॥ 13-248-4 (91235)
ರೋಹಿಣೀ ಶಶಿನೋ ಭಾರ್ಯಾ ಸ್ವಾಹಾ ಚಾಗ್ನೇರನಿಂದಿತಾ।
ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯಾದಿತಿಶ್ಚೈವ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯಾಪ್ಯರುಂಧತೀ॥ 13-248-5 (91236)
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವ್ಯಸ್ತು ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಪತಿದೇವತಾಃ।
ಶ್ರೂಯಂತೇ ಲೋಕವಿಖ್ಯಾತಾಸ್ತ್ವಯಾ ಚೈವ ಸಹೋಷಿತಾಃ॥ 13-248-6 (91237)
ತಾಭಿಶ್ಚ ಪೂಜಿತಾಽಪಿ ತ್ವಮನುವೃತ್ತ್ಯನುಭಾಷಣೈಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತು ಪರಿಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೇ ಲೋಕಸಂಮತೇ॥ 13-248-7 (91238)
ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಯೈವ ಸಮುದಾಹೃತಂ।
ಸಧ್ರಮಚಾರಿಣೀ ಮೇ ತ್ವಂ ಲೋಕಸಂಧಾರಿಣೀ ತಥಾ॥ 13-248-8 (91239)
ಅಯಂ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀಗಣಸ್ತ್ವಾಂ ತು ಅನುಯಾತಿ ನ ಮುಂಚತಿ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿತಂ ಶ್ರೋತುಂ ಸ್ತ್ರೀವೃತ್ತಂ ಶುಭಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-248-9 (91240)
ತ್ವಯಾ ಚೋಕ್ತಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಗುಣಭೂತಂ ಹಿ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಸ್ತ್ರಿಯ ಏವ ಸದಾ ಲೋಕೇ ಸ್ತ್ರೀಗಣಸ್ಯ ಗತಿಃ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-248-10 (91241)
ಶಶ್ವದ್ಗೌರ್ಗೋಷು ಗಚ್ಛೇತ ನಾನ್ಯತ್ರ ರಮತೇ ನರಃ।
ಏವಂ ಲೋಕಗತಿರ್ದೇವಿ ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ವರ್ತತೇ॥ 13-248-11 (91242)
ಪ್ರಮದೋಕ್ತಂ ತು ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ತತ್ಸ್ತ್ರೀಷು ಬಹುಮನ್ಯತೇ।
ನ ತಥಾ ಮನ್ಯತೇ ಸ್ತ್ರೀಷು ಪುರುಷೋಕ್ತಮನಿಂದಿತೇ॥ 13-248-12 (91243)
ತ್ವಯೈಷ ವಿದಿತೋ ಹ್ಯರ್ಥಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರತಿ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಪೃಷ್ಟಾ ವದ ಮಮೇಪ್ಸಿತಂ॥ 13-248-13 (91244)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-248-14x (7670)
ಏವಮುಕ್ತಾ ತದಾ ದೇವೀ ಮಹಾದೇವೇನ ಶೋಭನಾ।
ಸೋದ್ವೇಗಾ ಚ ಸಲಜ್ಜಾ ಚ ನಾವದತ್ತತ್ರ ಕಿಂಚನ।
ಪುನಃ ಪುನಸ್ತದಾ ದೇವೀ ದೇವಃ ಕಿಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್॥ 13-248-14 (91245)
ಉಮೋವಾಚ। 13-248-15x (7671)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಸುರಾಸುರನಮಸ್ಕೃತ।
ತ್ವದಂತಿಕೇ ಮಯಾ ವಕ್ತುಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಃ ಕಥಂ ಭವೇತ್॥ ಮಹೇಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-248-15 (91246)
ಮನ್ನಿಯೋಗಾದವಶ್ಯಂ ತು ವಕ್ತವ್ಯಂ ತು ಮಮ ಪ್ರಿಯೇ॥ 13-248-16 (91247)
ಉಮೋವಾಚ। 13-248-17x (7672)
ಇಮಾ ನದ್ಯೋ ಮಹಾದೇವ ಸರ್ವತೀರ್ಥೋದಕಾನ್ವಿತಾಃ।
ಉಪಸ್ಪರ್ಶನಹೇತೋಸ್ತ್ವಾಂ ನ ತ್ಯಜಂತಿ ಸಮೀಪತಃ॥ 13-248-17 (91248)
ಏತಾಭಿಃ ಸಹ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತವೇಪ್ಸಿತಂ।
ಅಯುಕ್ತಂ ಸತ್ಸು ತಂತ್ರೇಷು ತಾನತಿಕ್ರಂಯ ಭಾಷಿತುಂ॥ 13-248-18 (91249)
ಮಯಾ ಸಂಮಾನಿತಾಶ್ಚೈವ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸರಿದ್ವರಾಃ॥ 13-248-19 (91250)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-248-20x (7673)
ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಮಹಾದೇವೀ ನದೀರ್ದೇವೀಃ ಸಮಾಹ್ವಯತ್।
ವಿಪಾಶಾಂ ಚ ವಿತಸ್ತ್ಯಾಂ ಚ ಚಂದ್ರಭಾಗಾಂ ಸರಸ್ವತೀಂ॥ 13-248-20 (91251)
ಶತದ್ರುಂ ದೇವಿಕ್ತಾಂ ಸಿಂಧುಂ ಗೌತಮೀಂ ಕೌಶಿಕೀಂ ತಥಾ।
ಯಮುನಾಂ ನರ್ಮದಾಂ ಚೈವ ಕಾವೇರೀಮಥ ನಿಂನಗಾಂ॥ 13-248-21 (91252)
ತಥಾ ದೇವನದೀಂ ಗಂಗಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ ತ್ರಿಪಥಗಾಂ ಶುಭಾಂ।
ಸರ್ವತೀರ್ಥೋದಕವಹಾಂ ಸರ್ವಪಾಪವಿನಾಶಿನೀಂ।
ಏತಾ ನದೀಃ ಸಮಾಹೂಯ ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯೇದಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-248-22 (91253)
ಉಮೋವಾಚ। 13-248-23x (7674)
ಹೇ ಪುಣ್ಯಾಃ ಸರಿತಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸರ್ವಪಾಪವಿನಾಶಿಕಾಃ।
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಸಂಪನ್ನಾಃ ಶೃಣುಧ್ವಂ ವಚನಂ ಮಮ॥ 13-248-23 (91254)
ಅಯಂ ಭಗವತಾ ಪ್ರಶ್ನ ಉಕ್ತಃ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಃ।
ನ ಚೈಕಯಾ ಮಯಾ ಸಾದ್ಯಂ ತಸ್ಮಾದ್ವಸ್ತ್ವಾನಯಾಂಯಹಂ॥ 13-248-24 (91255)
ಯುಷ್ಮಾಭಿಸ್ತದ್ವಿಚಾರ್ಯೈವಂ ವಕ್ತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಶೋಭನಾಃ।
ತತ್ಕಥಂ ದೇವದೇವಾಯ ವಾಚ್ಯಃ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮ ಉತ್ತಮಃ॥ 13-248-25 (91256)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-248-26x (7675)
ಇತಿ ಪೃಷ್ಟಾಸ್ತಥಾ ದೇವ್ಯಾ ಮಹಾನದ್ಯಶ್ಚಕಂಪಿರೇ।
ತಾಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠತಮಾ ಗಂಗಾ ವಚನಂ ತ್ವವೇಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-248-26 (91257)
ಧನ್ಯಾಶ್ಚಾನುಗೃಹೀತಾಃ ಸ್ಮ ಅನೇನ ವಚನೇನ ತೇ।
ಯಾ ತ್ವಂ ಸುರಾಸುರೈರ್ಮಾನ್ಯಾ ನದೀರಾದ್ರಿಯಸೇಽನಘೇ॥ 13-248-27 (91258)
ತವೈವಾರ್ಹತಿ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಏವಂ ಸಾಂತ್ವಪ್ರಸಾದನಂ।
ಅಶಕ್ಯಮಪಿ ಯೇ ಮೂರ್ಖಾಃ ಸ್ವಾತ್ಮಸಂಭಾವನಾಯುತಾಃ।
ವಾಕ್ಯಂ ವದಂತಿ ಸಂಸತ್ಸು ಸ್ವಯಮೇವ ಯಥೇಷ್ಟತಃ॥ 13-248-28 (91259)
ಶಕ್ತೋ ಯಶ್ಚಾನಹಂವಾದೀ ಸುದುರ್ಲಭತಮೋ ಮತಃ॥ 13-248-29 (91260)
ತ್ವಂ ಹಿ ಶಕ್ತಾ ಸತೀ ದೇವೀ ವಕ್ತುಂ ಪ್ರಶ್ನಮಶೇಷತಃ।
ವ್ಯಾಹರ್ತುಂ ನೇಚ್ಛಸಿ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಾತ್ಸಂಪೂಜಯತಿ ನಸ್ತಥಾ॥ 13-248-30 (91261)
ತ್ವಂ ಹಿ ದೇವಿ ಮಹಾದೇವೀ ಊಹಾಪೋಹವಿಶಾರದಾ।
ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನಯುತಾ ದೇವಿ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನೇಂಧನೈಧಿತಾ॥ 13-248-31 (91262)
ತ್ವಮೇವಾರ್ಹಸಿ ತದ್ವಕ್ತುಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವೃತ್ತಂ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ಯಾಚಾಮಹೇ ವಯಂ ಶ್ರೋತುಮಮೃತಂ ತ್ವನ್ಮುಖೋದ್ಗತಂ।
ಕುರು ದೇವಪ್ರಿಯಂ ದೇವಿ ವದ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ॥ 13-248-32 (91263)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-248-33x (7676)
ಏವಂ ಪ್ರಸಾದಿತಾ ದೇವೀ ಗಂಗಯಾ ಲೋಕಪೂಜ್ಯಯಾ।
ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮಮಶೇಷೇಣ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಂ ಸುರಸುಂದರೀ॥ 13-248-33 (91264)
ಉಮೋವಾಚ। 13-248-34x (7677)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಸುರೇಶ್ವರ ಮಹೇಶ್ವರ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸುರಶ್ರೇಷ್ಠ ತವೈವ ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ।
ತಮಹಂ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವಚ್ಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಸಿ॥ ॥ 13-248-34 (91265)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 248 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 249
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.249. ಅಧ್ಯಾಯಃ 249
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಪರಮೇಶ್ವರಂಪ್ರತಿ ದೇವಗಂಧರ್ವಾದಿಯೋಷಿತಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ನಾರದ ಉವಾಚ।
ಏವಂ ಬ್ರುವಂತ್ಯಾಂ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಂ ದೇವ್ಯಾಂ ದೇವಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಋಷಿಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಯೋಷಿತಶ್ಚಾಪ್ಸರೋಗಣಾಃ॥ 13-249-1 (91266)
ನಾಗಭೂತಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚೈವ ನದ್ಯಶ್ಚೈವ ಸಮಾಗತಾಃ।
ಶ್ರುತುಕಾಮಾಃ ಪರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸರ್ವಾಃ ಪರ್ಯವತಸ್ಥಿರೇ॥ 13-249-2 (91267)
ಉಮಾದೇವೀ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾ ಪುಜ್ಯಮಾನಾಽಂಗನಾಗಣೈಃ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರಾ ದೇವೀ ಸತತಂ ಸ್ತ್ರೀಗಣಂ ಪ್ರತಿ॥ 13-249-3 (91268)
ಸ್ತ್ರೀಗಣಸ್ಯ ಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಭವಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ವಕ್ತುಂ ವಚನಮಾರೇಭೇ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಾಶ್ರಯಾನ್ವಿತಂ॥ 13-249-4 (91269)
ಉಮೋವಾಚ। 13-249-5x (7678)
ಭಗವನ್ಸರ್ವಭೂತೇಶ ಶ್ರೂಯತಾಂ ವಚನಂ ಮಮ।
ಋತುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಸುಶುದ್ದಾ ಯಾ ಕನ್ಯಾ ಸೇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ॥ 13-249-5 (91270)
ತಾಂ ತು ಕನ್ಯಾಂ ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಭ್ರಾತಾ ಮಾತುಲ ಏವ ವಾ।
ಪಿತೃವ್ಯಶ್ಚೈವ ಪಂಚತೇ ದಾತುಂ ಪ್ರಭವತಾಂ ಗತಾಃ॥ 13-249-6 (91271)
ವಿವಾಹಾಶ್ಚ ತಥಾ ಪಂಚ ತಾಸಾಂ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ಕಾಮತಶ್ಚ ಮಿಥೋ ದಾನಮಿತರೇತರಕಾಂಯಯಾ॥ 13-249-7 (91272)
ದತ್ತಾ ಯಸ್ಯ ಭವೇದ್ಭಾರ್ಯಾ ಏತೇಷಾಂ ಯೇನ ಕೇನ ಚಿತ್।
ದಾತಾರಃ ಸುವಿಮೃಶ್ಯೈವ ದಾತುಮರ್ಹಂತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥ 13-249-8 (91273)
ಉತ್ತಮಾನಾಂ ತು ವರ್ಣಾನಾಂ ಮಂತ್ರವತ್ಪಾಣಿಸಂಗ್ರಹಃ।
ವಿವಾಹಕಾರಣಂ ಚಾಹುಃ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಸಂಪ್ರಯೋಗತಃ॥ 13-249-9 (91274)
ಯದಾ ದತ್ತಾ ಭವೇತ್ಕನ್ಯಾ ತಸ್ಮಾದ್ಭಾರ್ಯಾರ್ಥಿನೇ ಸ್ವಕೈಃ।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಸಾ ನಾರೀ ದಶರಾತ್ರಂ ವಿಲಜ್ಜಯಾ।
ಮನಸಾ ಕರ್ಮಣಾ ವಾಚಾ ಅನುಕೂಲಾ ಚ ಸಾ ಭವೇತ್॥ 13-249-10 (91275)
ಇತಿ ಭರ್ತೃವ್ರತಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಪತಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಶೋಭನಾ।
ತದಾಪ್ರಭೃತಿ ಸಾ ನಾರೀ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ಪತ್ಯುರಪ್ರಿಯಂ॥ 13-249-11 (91276)
ಯದ್ಯದಿಚ್ಛತಿ ವೈ ಭರ್ತಾ ಧ್ರಮಕಾಮಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್।
ತಥೈವಾನುಪ್ರಿಯಾ ಭೂತ್ವಾ ತಥೈವೋಪಚರೇತ್ಪತಿಂ।
ಪತಿವ್ರತಾತ್ವಂ ನಾರೀಣಾಮೇತದೇವ ಸನಾತನಂ॥ 13-249-12 (91277)
ತಾದೃಶೀ ಸಾ ಭವೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಾದೃಶಸ್ತು ಭವೇತ್ಪತಿಃ।
ಶುಭಾಶುಭಸಮಾಚಾರ ಏತದ್ವೃತ್ತಂ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-249-13 (91278)
ದೈವತಂ ಸತತಂ ಸಾಧ್ವೀ ಭರ್ತಾರಂ ಯಾ ತು ಪಶ್ಯತಿ।
ದೈವಮೇವ ಭವೇತ್ತಸ್ಯಾಃ ಪತಿರಿತ್ಯವಗಂಯತೇ॥ 13-249-14 (91279)
ಏತಸ್ಮಿನ್ಕಾರಣಂ ದೇವ ಪೌರಾಣೀ ಶ್ರೂಯತೇ ಶ್ರುತಿಃ।
ಕಥಯಾಮಿ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ಶೃಣು ದೇವ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-249-15 (91280)
ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ತ್ವಥ ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಭಾರ್ಯೇ ದ್ವೇ ಹಿ ಬಭೂವತುಃ।
ತಯೋರೇಕಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾ ದೇವಾನುದ್ದಿಶ್ಯ ಭಕ್ತಿತಃ॥ 13-249-16 (91281)
ಭರ್ತಾರಮವಮತ್ಯೈವ ದೇವತಾಸು ಸಮಾಹಿತಾ।
ಚಕಾರ ವಿಪುಲಂ ಧರ್ಮಂ ಪೂಜಯಾನಾಽರ್ಚಯಾಽನ್ವಿತಂ॥ 13-249-17 (91282)
ಅಪರಾ ಧರ್ಮಕಾಮಾ ಚ ಪತಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಶೋಭನಾ।
ಭರ್ತಾರಂ ದೈವತಂ ಕೃತ್ವಾ ಚಕಾರ ಕಿಲ ತತ್ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-249-18 (91283)
ಏವಂ ವಿವರ್ತಮಾನೇ ತು ಯುಗಪನ್ಮರಣೇಽಧ್ವನಿ।
ಗತೇ ಕಿಲ ಮಹಾದೇವ ತತ್ರೈಕಾ ಯಾ ಪತಿವ್ರತಾ।
ದೇವಪ್ರಿಯಾಯಾಂ ತಿಷ್ಠಂತ್ಯಾಂ ಪುಣ್ಯಲೋಕಂ ಜಗಾಮ ಸಾ॥ 13-249-19 (91284)
ದೇವಪ್ರಿಯಾ ಚ ತಿಷ್ಠಂತೀ ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಿತಾ।
ತಾಂ ಯಮೋ ಲೋಕಪಾಲಸ್ತು ಬಭಾಷೇ ಪುಷ್ಕಲಂ ವಚಃ॥ 13-249-20 (91285)
ಮಾ ಶುಚಸ್ತ್ವಂ ನಿವರ್ತಸ್ವ ನ ಲೋಕಾಃ ಸಂತಿ ತೇಽನಘೇ।
ಸ್ವಧರ್ಮವಿಮುಖಾ ಸಾ ತ್ವಂ ತಸ್ಮಾಲ್ಲೋಕಾ ನ ಸಂತಿ ತೇ॥ 13-249-21 (91286)
ದೇವತಾ ಹಿ ಪತಿರ್ನಾರ್ಯಾಃ ಸ್ಥಾಪಿತಾ ಸರ್ವದೈವತೈಃ।
ಅವಮತ್ಯ ಶುಭೇ ತತ್ತ್ವಂ ಕಥಂ ಲೋಕಾನ್ಗಮಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-249-22 (91287)
ಮೋಹೇನಿ ತ್ವಂ ವರಾರೋಹೇ ನ ಜಾನೀಷೇ ಸ್ವದೈವತಂ।
ಪತಿಮತ್ಯಾ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಕಾರ್ಯೋ ಧರ್ಮಃ ಪತ್ಯರ್ಪಣಸ್ತ್ವಿತಿ॥ 13-249-23 (91288)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಹಿ ನಿವರ್ತಸ್ವ ಕುರು ಪತ್ಯಾಶ್ರಿತಂ ಹಿತಂ।
ತದಾ ಗಂತಾಸಿ ಲೋಕಾಂಸ್ತಾನ್ಯಾನ್ಗಚ್ಛಂತಿ ಪತಿವ್ರತಾಃ।
ನಾನ್ಯಥಾ ಶಕ್ಯತೇ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಪತೀನಾಂ ಲೋಕಮುತ್ತಮಂ॥ 13-249-24 (91289)
ಯಮೇನೈವಂವಿಧಂ ಚೋಕ್ತಾ ನಿವೃತ್ತಾ ಪುನರೇವ ಸಾ।
ಬಭೂವ ಪತಿಮಾಲಂಬ್ಯ ಪತಿಪ್ರಿಯಪರಾಯಣಾ॥ 13-249-25 (91290)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಗಾದೇವ ದೈವತಂ ಹಿ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ ಪತಿಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಪತಿಪರಾ ಭೂತ್ವಾ ಪತೀನುಪಚರೇದಿತಿ॥ ॥ 13-249-26 (91291)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 249 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 250
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.250. ಅಧ್ಯಾಯಃ 250
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಪಾರ್ವತ್ಯಾ ಮಹೇಶ್ವರಂಪ್ರತಿ ಸ್ತ್ರೀಧರ್ಮಕಥನಂ॥ 1 ॥ ನಾರದೇನ ಕೃಷ್ಣಂಪ್ರತಿ ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರಸಂವಾದಾನುವಾದೋಪಸಂಹಾರಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಉಮೋವಾಚ।
ಪತಿಮತ್ಯಾ ದಿವಾರಾತ್ರಂ ವೃತ್ತಾಂತಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಶುಭಂ।
ಪತ್ಯುಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಮುತ್ಥಾಯ ಪ್ರಾತಃಕ್ರಮ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-250-1 (91292)
ಪತ್ಯುರ್ಭಾವಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತು ಪಶ್ಚಾತ್ಸಂಬೋಧಯೇತ್ತು ತಂ।
ನಿತ್ಯಂ ಪೌರ್ವಾಹ್ಣಿಕಂ ಕಾರ್ಯಂ ಸ್ವಯಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-250-2 (91293)
ನಿವೇದ್ಯ ಚ ತಥಾಽಽಹಾರಂ ಯಥಾ ಸಂಪದ್ಯತಾಮಿತಿ।
ತಥೈವ ಕುರ್ಯಾತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಪತ್ಯುಃ ಪ್ರಿಯಂ ಭವೇತ್॥ 13-250-3 (91294)
ಯಥಾ ಭರ್ತಾ ತಥಾ ನಾರೀ ಗುರೂಣಾಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-250-4 (91295)
ಶುಶ್ರೂಷಾಪೋಷಣವಿಧೌ ಪತಿಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ।
ಭರ್ತುರ್ನಿಷ್ಕ್ರಮಣೇ ಕಾರ್ಯಂ ಸಂಸ್ಮರೇದಪ್ರಮಾದತಃ॥ 13-250-5 (91296)
ಆಗತಂ ತು ಪತಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಹಸಾ ಪರಿಚಾರಣಂ।
ಸ್ವಯಂ ಕುರ್ವೀತ ಸಂಪ್ರೀತ್ಯಾ ಕಾಯಶ್ರಮಹರಂ ಪರಂ॥ 13-250-6 (91297)
ಪಾದ್ಯಸನಾಭ್ಯಾಂ ಶಯನೈರ್ವಾಕ್ಯೈಶ್ಚ ಹೃದಯಪ್ರಿಯೈಃ।
ಅತಿಥೀನಾಮಾಗಮೇನ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಾ ಸದಾ ಭವೇತ್॥ 13-250-7 (91298)
ಕರ್ಮಣಾ ವಚನೇನಾಪಿ ತೋಷಯೇದತಿಥೀನ್ಸದಾ।
ಮಂಗಲಂ ಗೃಹಶೌಚಂ ಚ ಸರ್ವೋಪಕರಣಾನಿ ಚ॥ 13-250-8 (91299)
ಸರ್ವಕಾಲಮವೇಕ್ಷೇತ ಕಾರಯಂತೀ ಚ ಕುರ್ವತೀ।
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯೇ ತು ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತದ್ವದ್ಧರ್ಮಪರಾ ಭವೇತ್॥ 13-250-9 (91300)
ಅರ್ಥಕಾರ್ಯೇ ಪುನರ್ಭರ್ತುಃ ಪ್ರಮಾದಾಲಸ್ಯವರ್ಜಿತಾ।
ಸಾ ಯತ್ನಂ ಪರಮಂ ಕುರ್ಯಾತ್ತಸ್ಯಿ ಸಾಹಾಯ್ಯಕಾರಣಾತ್॥ 13-250-10 (91301)
ಧುರಂಧರಾ ಭವೇದ್ಭರ್ತುಃ ಸಾಧ್ವೀ ಧರ್ಮಾರ್ಥಯೋಃ ಸದಾ।
ವಿಹಾರಕಾಲೇ ವೈ ಭರ್ತುರ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭಾವಂ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಂ॥ 13-250-11 (91302)
ಅಲಂಕೃತ್ಯ ಯಥಾಯೋಗಂ ಮಂದಹಾಸಸಮನ್ವಿತಂ।
ವಾಕ್ಯೈರ್ಮಧುರಸಂಯುಕ್ತೈಃ ಸ್ಮಯಂತೀ ತೋಷಯೇತ್ಪತಿಂ॥ 13-250-12 (91303)
ಕಠೋರಾಣಿ ನ ವಾಚ್ಯಾನಿ ಅನ್ಯಥಾ ಪ್ರಮದಾಂತರೇ।
ಯಸ್ಯಾಂ ಕಾಮೀ ಭವೇದ್ಭರ್ತಾ ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರೀತಿಕರೀ ಭವೇತ್॥ 13-250-13 (91304)
ಅಪ್ರಮಾದಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮನಸಾ ತೋಷಯೇತ್ಪತಿಂ।
ಅನಂತರಮಥಾನ್ಯೇಷಾಂ ಭೋಜನಾವೇಕ್ಷಣಂ ಚರೇತ್॥ 13-250-14 (91305)
ದಾಸೀದಾಸಬಲೀವರ್ದಾಂಶ್ಚಂಡಾಲಂ ಚ ಶುನಸ್ತಥಾ।
ಅನಾಥಾನ್ಕೃಪಣಾಂಶ್ಚೈವ ಭಿಕ್ಷುಕಾಂಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ।
ಪೂಜಯೇದ್ಬಲಿಭೈಕ್ಷೇಣ ಪತ್ಯುರ್ಧರ್ಮಂ ವಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 13-250-15 (91306)
ಕುಪಿತಂ ವಾಽರ್ಥಹೀನಂ ವಾ ಶ್ರಾಂತಂ ವೋಪಚರೇತ್ಪತಿಂ।
ಯತಾ ಸ ತುಷ್ಟಃ ಸ್ವಸ್ಥಶ್ಚ ತಥಾ ಸಂತೋಷಯೇತ್ಪತಿಂ॥ 13-250-16 (91307)
ಯಥಾ ಕುಟುಂಬಚಿಂತಾಯಾಂ ವಿವಾದೇ ವಾಽರ್ಥಸಂಚಯೇ।
ಆಹೂತಾ ತತ್ಸಹಾಯಾರ್ಥಂ ತಥಾ ಪ್ರಿಯಹಿತಂ ವದೇತ್॥ 13-250-17 (91308)
ಅಪ್ರಿಯಂ ಚ ಹಿತಂ ಬ್ರೂಯಾತ್ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಏಕಾಂತಚರ್ಯಾಕಥನಂ ಕಲಹಂ ವರ್ಜಯೇತ್ಪರೈಃ॥ 13-250-18 (91309)
ಬಹಿರಾಲೋಕನಂ ಚೈವ ಮೋಹಂ ವ್ರೀಡಾಂ ಚ ಪೈಶುನಂ।
ಬಹ್ವಾಶಿತ್ವಂ ದಿವಾಸ್ವಪ್ನಮೇವಮಾದಿ ವಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-250-19 (91310)
ರಹಸ್ಯೇಕಾಸನಂ ಸಾಧ್ವೀ ನ ಕುರ್ಯಾದಾತ್ಮಜೈರಪಿ।
ಯದ್ಯದ್ದದ್ಯಾನ್ನಿಯತ್ಸ್ವೇತಿ ನ್ಯಾಸವತ್ಪರಿಪಾಲಯೇತ್॥ 13-250-20 (91311)
ವಿಸ್ಮೃತಂ ವಾಽಪಿ ಯದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಾತ್ಸ್ವಶೌಚತಃ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿತ್ಪತಿನಾ ದತ್ತಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ತತ್ಸಾ ಸುಕೀ ಭವೇತ್॥ 13-250-21 (91312)
ಅತೀವಾಜ್ಞಾಮತೀರ್ಷ್ಯಾಂ ಚ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತ್।
ಬಾಲವದ್ವೃದ್ಧವದ್ಭಾರ್ಯಾ ಸದೈವಾನುಚರೇತ್ಪತಿಂ॥ 13-250-22 (91313)
ಭಾರ್ಯಾಯಾ ವ್ರತಮಿತ್ಯೇವ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಸತತಂ ವಿಭೋ।
ಏತತ್ಪತಿವ್ರತಾವೃತ್ತಮುಕ್ತಂ ದೇವ ಸಮಾಸತಃ॥ 13-250-23 (91314)
ನ ಚ ಭೋಗೇ ನ ಚೈಶ್ವರ್ಯೇ ನ ಸುಖೇ ನ ಧನೇ ತಥಾ।
ಸ್ಪೃಹಾ ಯಸ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಭರ್ತುಃ ಸಾ ನಾರೀಣಾಂ ಪತಿವ್ರತಾ॥ 13-250-24 (91315)
ಪತಿರ್ಹಿ ದೈವತಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪತಿರ್ಬಂಧುಃ ಪತಿರ್ಗತಿಃ।
ನಾನ್ಯಂ ಗತಿಮಹಂ ಪಶ್ಯೇ ಪ್ರಮದಾಯಾ ಯಥಾ ಪತಿಃ॥ 13-250-25 (91316)
ಜಾತಿಷ್ವಪಿ ಚ ವೈ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಮೇ ಮತಿಃ ಪ್ರಭೋ।
ಕಾಯಕ್ಲೇಶೇನ ಮಹತಾ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಫಲಂ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಲಭತೇ ನಾರೀ ಸುಖೇನ ಪತಿಪೂಜಯಾ॥ 13-250-26 (91317)
ಯಥಾಸುಖಂ ಪತಿಮತೀ ಸರ್ವಂ ಪತ್ಯನುಕೂಲತಃ।
ಈದೃಶಂ ಧರ್ಮಸಾಕಲ್ಯಂ ಪಶ್ಯ ತ್ವಂ ಪ್ರಮದಾಂ ಪ್ರತಿ।
ಏತದ್ವಿಸೃಜ್ಯ ಪಚ್ಯಂತೇ ಕುಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪಾಪಮೋಹಿತಾಃ॥ 13-250-27 (91318)
ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ಚ ದಾನಂ ಚ ಪತೌ ತಸ್ಯಾಃ ಸಮರ್ಪಿತಂ।
ರೂಪಂ ಕುಲಂ ಯಶಸ್ತೇಜಃ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ॥ 13-250-28 (91319)
ಏವಂ ವ್ರತಸಮಾಚಾರಾಃ ಸ್ವವೃತ್ತೇನೈವ ಶೋಭನಾಃ।
ಸ್ವಭರ್ತ್ರಾ ಚ ಸಮ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುಣ್ಯಲೋಕಾನ್ಸುಕರ್ಮಣಾ॥ 13-250-29 (91320)
ವೃದ್ಧೋ ವಿರುಪೋ ಬೀಭತ್ಸೋ ಧನವಾನ್ನಿರ್ಧನೋಽಪಿ ವಾ।
ಏವಂಭೂತೋಪಿ ವೈ ಭರ್ತಾ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭೂಷಣಮುತ್ತಮಂ॥ 13-250-30 (91321)
ಆಢ್ಯಂ ವಾ ರೂಪಯುಕ್ತಂ ವಾ ವಿರೂಪಂ ಧನವರ್ಜಿತಂ।
ಯಾ ಪತಿಂ ತೋಷಯೇತ್ಸಾಧ್ವೀ ಸಾ ಪತ್ನೀನಾಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ॥ 13-250-31 (91322)
ದರಿದ್ರಾಂಶ್ಚ ವಿರೂಪಾಶ್ಚ ಪ್ರಮೂಢಾನ್ಕುಷ್ಟಸಂಯುತಾನ್।
ಪತೀನುಪಚರೇಲ್ಲೋಕಾನಕ್ಷಯಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 13-250-32 (91323)
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಾಯಾಃ ಪತಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಂರಿಯೇತ ಚೇತ್।
ತದಾಽನುಮರಣಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಪುನರ್ಧರ್ಮಂ ಚರೇತ ವಾ॥ 13-250-33 (91324)
ಏತದೇವಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸ್ತ್ರಿಯಸ್ತು ಬಹುಧಾ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾ ಮನುಷ್ಯಾ ಇತಿ ನೈಕಧಾ॥ 13-250-34 (91325)
ಸೌಂಯಶೀಲಾಃ ಶುಭಾಚಾರಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಃ ಸಂಭವಂತಿ ಚ।
ಯಥಾ ಶುಭಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಂ ಮಹೇಶ್ವರ॥ 13-250-35 (91326)
ಆಸುರ್ಯಶ್ಚೈವ ಪೈಶಾಚ್ಯೋ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಶ್ಚ ಭಂತಿ ಹಿ।
ತಾಸಾಂ ವೃತ್ತಮಶೇಷೇಣ ಶ್ರೂಯತಾಂ ಲೋಕಕಾರಣಾತ್॥ 13-250-36 (91327)
ನ್ಯಾಯತೋ ವಾಽನ್ಯಥಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಭಾವದೋಷಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಭರ್ತೄನುಪಚರಂತ್ಯೇವ ರಾಗದ್ವೇಷಬಲಾತ್ಕೃತಾಃ॥ 13-250-37 (91328)
ಸ್ವಧರ್ಮವಿಮುಖಾ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರದೂಷ್ಯಂತಿ ಯತಸ್ತತಃ।
ಪ್ರವೃದ್ದವಿಷಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಕೂಲಂ ವದಂತಿ ಚ॥ 13-250-38 (91329)
ಅರ್ಥಾನ್ವಿನಾಶಯಂತ್ಯೇವಂ ನ ಗೃಹ್ಣಂತಿ ಹಿತಂ ಕ್ವಚಿತ್।
ಸ್ವಬುದ್ಧಿನಿರತಾ ಭೂತ್ವಾ ಜೀವಂತಿ ಚ ಯಥಾ ತಥಾ॥ 13-250-39 (91330)
ಗುಣವತ್ಯಃ ಕ್ವಚಿದ್ಭೂತ್ವಾ ಪತಿಧರ್ಮಪರಾ ಇವ।
ಪುನರ್ಭವಂತಿ ಪಾಪಿಷ್ಠಾ ವಿಷಮಂ ವೃತ್ತಮಾಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-250-40 (91331)
ಅನವಸ್ಥಿತಮರ್ಯಾದಾ ಬಹುವೇಷಾ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಅಸಂತುಷ್ಟಾಶ್ಚ ಲುಬ್ಧಾಶ್ಚ ಈರ್ಷ್ಯಾಕ್ರೋಧಯುತಾ ಭೃಶಂ॥ 13-250-41 (91332)
ಭೋಗಪ್ರಿಯಾ ಹಿತದ್ವೇಷ್ಯಾಃ ಕಾಮಭೋಗಪರಾಯಣಾಃ।
ಪ್ರಾಯಶೋಽನೃತಭೂಯಿಷ್ಠಾ ಗುರೂಣಾಂ ಪ್ರತಿಲೋಮಕಾಃ॥ 13-250-42 (91333)
ಏವಂವೃತ್ತಸಮಾಚಾರಾ ಆಸುರಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಅಪಕಾರಪರಾ ನಿತ್ಯಂ ಸತತಂ ಕಲಹಪ್ರಿಯಾ॥ 13-250-43 (91334)
ಪರುಷಾ ರುಕ್ಷವಚನಾ ನಿರ್ಘೃಣಾ ನಿರಪತ್ರಪಾಃ।
ನಿಃಸ್ನೇಹಾಃ ಕ್ರೋಧನಾಶ್ಚೈವ ಭರ್ತೃಪುತ್ರಸ್ವಬಂಧುಷು॥ 13-250-44 (91335)
ಘೋರಾ ಮಾಂಸಪ್ರಿಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಹಸಂತಿ ಚ ರುದಂತಿ ಚ।
ಪತೀನ್ವ್ಯಭಿಚರಂತ್ಯೇವ ದುರ್ಮಾರ್ಗೇಣ ಯಥಾ ತಥಾ।
ಬಂಧುಭಿರ್ಭರ್ತ್ಸಿತಾ ಭೂತ್ವಾ ಗೃಹಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕುರ್ವತೇ॥ 13-250-45 (91336)
ಅಥವಾ ಭರ್ತ್ಸಿತಾ ದೇವ ನಿವೃತ್ತಾಃ ಸ್ವೇಷು ಕರ್ಮಸು।
ತಥೈವಾತ್ಮವಧಂ ಘೋರಂ ವ್ಯವಸ್ಯೇಯುರ್ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-250-46 (91337)
ನಿರ್ದಯಾ ನಿರನುಕ್ರೋಶಾಃ ಕುಟುಂಬಾರ್ಥವಿಲೋಪಕಾಃ।
ಧರ್ಮರ್ಥರಹಿತಾ ಘೋರಾಃ ಸತತಂ ಕುರ್ವತೇ ಕ್ರಿಯಾಃ॥ 13-250-47 (91338)
ಅನರ್ಥೇ ನಿಪುಣಾಃ ಪಾಪಾಃ ಪರಪ್ರಾಣೇಷು ನಿರ್ದಯಾಃ।
ಏವಂಯುಕ್ತಸಮಾಚಾರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪೈಶಾಚಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-250-48 (91339)
ಅಪರಾ ಮೋಹಸಂಯುಕ್ತಾ ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ರೋದನಪ್ರಿಯಾಃ।
ಅಶುದ್ಧಾ ಮಲದಿಗ್ಧಾಂಗ್ಯ ಪಾನಮಾಂಸರತಾ ಭೃಶಂ।
ವದಂತ್ಯನೃತವಾಕ್ಯಾನಿ ಹಸಂತಿ ವಿಲಪಂತಿ ಚ। 13-250-49 (91340)
ದುಷ್ಪಸಾದಾ ಮಹಾಕ್ರೋಧಾಃ ಸ್ವಪ್ನಶೀಲಾ ನಿರಂತರಂ।
ತಾಮಸ್ಯೋ ನಷ್ಟತತ್ವಾರ್ಥಾ ಮಂದಶೀಲಾ ಮಹೋದರಾಃ।
ಭುಂಜತೇ ವಿವಿಧಂ ಸಿದ್ಧಂ ಭೋಜನಂ ತೀವ್ರಸಂಭ್ರಮಾಃ॥ 13-250-50 (91341)
ಗುಣರೂಪವಯೋಯುಕ್ತಂ ಪತಿಂ ಕಾಮಿನಮುತ್ತಮಂ।
ಹಿತ್ವಾಽನ್ಯೇನೈವ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸರ್ವಧಾ ಭೃಶತಾಪಿತಾಃ॥ 13-250-51 (91342)
ನಿರ್ಲಜ್ಜಾ ಧರ್ಮಸಂದಿಗ್ಧಾಃ ಪ್ರತಿಕೂಲಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಏವಂರೂಪಸಮಾಚಾರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ರಾಕ್ಷಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-250-52 (91343)
ಏವಂವಿಧಾನಾಂ ಸರ್ವಾಸಾಂ ನ ಪರತ್ರ ಮಹಾಸುಖಂ।
ನರಕಾದ್ವಿಪ್ರಮುಕ್ತಾನಾಂ ಮಾನುಷ್ಯಂ ದುರ್ಲಭಂ ಭವೇತ್॥ 13-250-53 (91344)
ಕಷ್ಟಂ ತತ್ರಾಪಿ ಭುಂಜಂತೇ ಸ್ವಕೃತಂ ದುಃಖಜಂ ಬಹು।
ದರಿದ್ರಾಃ ಕ್ಲೇಶಭೂಯಿಷ್ಠಾ ವಿರೂಪಾಃ ಕುತ್ಸಿತಾಃ ಪರೈಃ।
ವಿಧವಾ ದುರ್ಭಗಾ ವಾಽಪಿ ಲಭಂತೇ ದುಃಖಮೀದೃಶಂ॥ 13-250-54 (91345)
ಶತವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ನಿರಯಂ ವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ।
ವ್ರಜೇತ್ಪತಿಂ ಚ ಪಾಪೇನ ಸಂಯೋಜ್ಯ ಸ್ವಕುಲಂ ತಥಾ॥ 13-250-55 (91346)
ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಪತಿತಂ ಪುನಶ್ಚೇದ್ಧಿತಮಾತ್ಮನಃ।
ಕುರ್ಯಾದ್ಭರ್ತಾರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಥಾ ಧರ್ಮವಮಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-250-56 (91347)
ಅತಿಸಂಯಾಂತಿ ತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪುಣ್ಯಾನ್ಪರಮಶೋಭನಾನ್।
ಅವಮತ್ಯ ಚ ಯಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಪತಿಂ ದುಷ್ಟೇನ ಚೇತಸಾ॥ 13-250-57 (91348)
ವರ್ತಮಾನಾಸ್ಚ ಸತತಂ ಭರ್ತೄಣಾಂ ಪ್ರತಿಕೂಲತಃ।
ಭರ್ತ್ರಾನುಮರಣಂ ಕಾಲೇ ಯಾಃ ಕುರ್ವಂತಿ ತಥಾವಿಧಾಃ॥ 13-250-58 (91349)
ಕಾಮಾತ್ಕ್ರೋಧಾದ್ಭಯಾಲ್ಲೋಭಾದಪಹಾಸ್ಯಾ ಭವಂತಿ ತಾಃ।
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ಕುಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತಥಾಽನುಮರಣಂ ವೃಥಾ॥ 13-250-59 (91350)
ಆದಿಪ್ರಭೃತಿ ಯಾ ಸಾಧ್ವೀ ಪತ್ಯುಃ ಪ್ರಿಯಪರಾಯಣಾ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ಗಚ್ಛತಿ ಸಾ ಪೂತಾ ಭರ್ತ್ರಾಽನುಮರಣಂ ಗತಾ॥ 13-250-60 (91351)
ಏವಂ ಮೃತಾಯಾ ವೈ ಲೋಕಾನಹಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚಕ್ಷುಷಾ।
ಸ್ಪೃಹಣೀಯಾನ್ಸುರಗಣೈರ್ಯಾನ್ಗಚ್ಛಂತಿ ಪತಿವ್ರತಾಃ॥ 13-250-61 (91352)
ಅಥವಾ ಭರ್ತರಿ ಮೃತೇ ವೈಧವ್ಯಂ ಧರ್ಮಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಭೌಮಂ ಜಲೇ ನಿತ್ಯಮಂಜಲಿಸ್ನಾನಮುತ್ತಮಂ।
ವ್ರತಂ ಚ ಪತಿಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಕುರ್ಯಶ್ಚೈವ ವಿಧಿಂ ತತಃ॥ 13-250-62 (91353)
ಏವಂ ಗಚ್ಛತಿ ಸಾ ನಾರೀ ಪತಿಲೋಕಮನುತ್ತಮಂ।
ರಮಣೀಯಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಂ ದುಷ್ಪ್ರಾಪಂ ದೇವಮಾನುಷೈಃ॥ 13-250-63 (91354)
ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ತಾದೃಶಂ ಲೋಕಂ ಕೇವಲಂ ಯಾ ಪತಿವ್ರತಾ।
ಇತಿ ತೇ ಕಥಿತಂ ದೇವ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಧರ್ಮಿಮನುತ್ತಮಂ॥ 13-250-64 (91355)
ಭವತಃ ಪ್ರಿಯಕಾಮಿನ್ಯಾ ಯನ್ಮಯೋಕ್ತಂ ತವಾಗ್ರತಃ।
ಚಾಪಲ್ಯಾನ್ಮಮ ದೇವೇಶ ತದ್ಭವಾನ್ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-250-65 (91356)
ನಾರದ ಉವಾಚ। 13-250-66x (7679)
ಏವಂ ವದಂತೀಂ ರುದ್ರಾಣೀಂ ಲಜ್ಜಾಭಾವಸಮನ್ವಿತಾಂ।
ಪ್ರಶಶಂಸ ಚ ದೇವೇಶೋ ವಾಚಾ ಸಂಜನಯನ್ಪ್ರಿಯಂ॥ 13-250-66 (91357)
ಋಷಯೋ ದೇವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪ್ರಮದಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ದೇವೀಂ ಸ್ತುತಿಭಿಶ್ಚಾಭಿತುಷ್ಟುವುಃ॥ 13-250-67 (91358)
ಪೂಜಯಾಮಾಸುರಪರೇ ದೇವದೇವ ಮುದಾ ಯುತಾಃ।
ಸಂವಾದಂ ಚಿಂತಯಂತ್ಯಂತೇ ಶ್ರದ್ದಧಾನಾಃ ಸುಚೇತಸಃ॥ 13-250-68 (91359)
ತತಸ್ತು ದೇವದೇವೇಶೋ ದೇವೀಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸಂವಾದೋಽಯಂ ಮಯಾ ತವ।
ಪುಣ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ಖ್ಯಾತಂ ಚ ಭವಿತಾ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-250-69 (91360)
ಯ ಇಮಂ ಶ್ರಾವಯೇದ್ವಿದ್ವಾನ್ಸಂವಾದಂ ಚಾವಯೋಃ ಪ್ರಿಯೇ।
ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ನರಾನ್ಯುಕ್ತಾನ್ಸ ತೈಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ವ್ರಜೇತ್ಸುಖಂ॥ 13-250-70 (91361)
ಯಸ್ತ್ವೇನಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಸಂವಾದಂ ಚಾವಯೋಃ ಶುಭಂ।
ಕೀರ್ತಿಮಾಯುಷ್ಯಮಾರೋಗ್ಯಂ ಲಭತೇ ಸ ಗತಿಂ ಪರಾಂ॥ ॥ 13-250-71 (91362)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 250 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-250-59 ಸರ್ವಾಃ ಪೂತಾ ಭವಂತಿ ತಾ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 251
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.251. ಅಧ್ಯಾಯಃ 251
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಮಹೇಶ್ವರೇಣ ಮುನಿಗಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ವಂಶಾನುಕ್ರಮವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಗುಣಗಣಾನುವರ್ಣನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
name="anuzAsana-13-251-1x">ಋಷಯ ಊಚುಃ।
ಪಿನಾಕಿನ್ಭಗನೇತ್ರಘ್ನ ಸರ್ವಲೋಕನಮಸ್ಕೃತ।
ಮಹಾತ್ಂಯಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮ ಶಂಕರ॥ 13-251-1 (91363)
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ। 13-251-2x (7680)
ಪಿತಾಮಹಾದಪಿ ವರಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪುರುಷೋ ಹರಿಃ।
ಕೃಷ್ಣೋ ಜಾಂಬೂನದಾಭಾಸೋ ವ್ಯಭ್ರೇ ಸೂರ್ಯ ಇವೋದಿತಃ॥ 13-251-2 (91364)
ದಶಬಾಹುರ್ಮಹಾತೇಜಾ ದೇವತಾರಿನಿಷೂದನಃ।
ಶ್ರೀವತ್ಸಾಂಕೋ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸರ್ವದೈವತಪೂಜಿತಃ॥ 13-251-3 (91365)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಸ್ಯೋದರಭವಸ್ತಸ್ಯಾಹಂ ಚ ಶಿರೋಭವಃ।
ಶಿರೋರುಹೇಭ್ಯೋ ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ರೋಮಭ್ಯಶ್ಚ ಸುರಾಽಸುರಾಃ॥ 13-251-4 (91366)
ಋಷಯೋ ದೇಹಸಂಭೂತಾಸ್ತಸ್ಯ ಲೋಕಾಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾಃ।
ಪಿತಾಮಹಗೃಹಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸರ್ವದೇವಗೃಹಂ ಚ ಸಃ॥ 13-251-5 (91367)
ಸೋಸ್ಯಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾಯಾಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಃ।
ಸಂಹರ್ತಾ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಸ್ಥಾವರಸ್ಯ ಚರಸ್ಯ ಚ॥ 13-251-6 (91368)
ಸ ಹಿ ದೇವವರಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವನಾಥಃ ಪರಂತಪಃ।
ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಃ ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ॥ 13-251-7 (91369)
ಪರಮಾತ್ಮಾ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಸರ್ವವ್ಯಾಪೀ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ನ ತಸ್ಮಾತ್ಪರಮಂ ಭೂತಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚನ॥ 13-251-8 (91370)
ಸನಾತನೋ ವೈ ಮಧುಹಾ ಗೋವಿಂದ ಇತಿ ವಿಶ್ರುತಃ।
ಸ ಸರ್ವಾನ್ಪಾರ್ತಿವಾನ್ಸಂಖ್ಯೇ ಘಾತಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾನದಃ॥ 13-251-9 (91371)
ಸುರಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮುತ್ಪನ್ನೋ ಮಾನುಷಂ ವಪುರಾಸ್ಥಿತಃ।
ನ ಹಿ ದೇವಗಣಾಃ ಶಕ್ತಾಸ್ತ್ರಿವಿಕ್ರಮವಿನಾಕೃತಾಃ॥ 13-251-10 (91372)
ಭುವನೇ ದೇವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಕರ್ತುಂ ನಾಯಕವರ್ಜಿತಾಃ।
ನಾಯಕಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವದೇವನಮಸ್ಕೃತಃ॥ 13-251-11 (91373)
ಏತಸ್ಯ ದೇವನಾಥಸ್ಯ ದೇವಕಾರ್ಯಪರಸ್ಯ ಚ।
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಸ್ಯ ಸತತಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಶರಣಸ್ಯ ಚ॥ 13-251-12 (91374)
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಸತಿ ಗರ್ಭಸ್ಥಃ ಶರೀರೇ ಸುಖಸಂಸ್ಥಿತಃ।
ಶರ್ವಃ ಸುಖಂ ಸಂಶ್ರಿತಶ್ಚ್ ಶರೀರೇ ಸುಖಸಂಸ್ಥಿತಃ॥ 13-251-13 (91375)
ಸರ್ವಾಃ ಸುಖಂ ಸಂಶ್ರಿತಾಶ್ಚ ಶರೀರೇ ತಸ್ಯ ದೇವತಾಃ।
ಸ ದೇವಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಶ್ರೀಗರ್ಭಃ ಶ್ರೀಸಹೋಷಿತಃ॥ 13-251-14 (91376)
ಶಾರ್ಂಗಚಕ್ರಾಯುಧಃ ಖಡ್ಗೀ ಸರ್ವನಾಗರಿಪುಧ್ವಜ।
ಉತ್ತಮೇನ ಸ ಶೀಲೇನ ದಮೇನ ಚ ಶಮೇನ ಚ॥ 13-251-15 (91377)
ಪರಾಕ್ರಮೇಣ ವೀರ್ಯೇಣ ವಪುಷಾ ದರ್ಶನೇನ ಚ।
ಆರೋಹೇಣಿ ಪ್ರಮಾಣೇನ ಧೈರ್ಯೇಣಾರ್ಜವಸಂಪದಾ॥ 13-251-16 (91378)
ಆನೃಶಂಸ್ಯೇನ ರೂಪೇಣ ಬಲೇನ ನ ಸಮನ್ವಿತಃ।
ಅಸ್ತ್ರೈಃ ಸಮುದಿತಃ ಸರ್ವೈರ್ದಿವ್ಯೈರದ್ಭುತದರ್ಶನೈಃ॥ 13-251-17 (91379)
ಯೋಗಮಾಯಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ನಿರಪಾಯೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ವೀರೋ ಮಿತ್ರಜನಶ್ಲಾಘೀ ಜ್ಞಾತಿಬಂಧುಜನಪ್ರಿಯಃ॥ 13-251-18 (91380)
ಕ್ಷಮಾವಾಂಶ್ಚಾನಹಂವಾದೀ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನಾಯಕಃ।
ಭಯಹರ್ತಾ ಭಯಾರ್ತಾನಾಂ ಮಿತ್ರಾಣಾಂ ನಂದಿವರ್ಧನಃ॥ 13-251-19 (91381)
ಶರಣ್ಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದೀನಾನಾಂ ಪಾಲನೇ ರತಃ।
ಶ್ರುತವಾನರ್ಥಸಂಪನ್ನಃ ಸರ್ವಭೂತನಮಸ್ಕೃತಃ॥ 13-251-20 (91382)
ಸಮಾಶ್ರಿತಾನಾಂ ವರದಃ ಶತ್ರೂಣಾಮಪಿ ಧರ್ಮವಿತ್।
ನೀತಿಜ್ಞೋ ನೀತಿಸಂಪನ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮವಾದೀ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ॥ 13-251-21 (91383)
ಭವಾರ್ಥಮಿಹ ದೇವಾನಾಂ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ।
ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೇ ಶುಭೇ ಮಾರ್ಗೇ ಮಾನವೇ ಧರ್ಮಸಂಸ್ಕೃತೇ॥ 13-251-22 (91384)
ಸಮುತ್ಪತ್ಸ್ಯತಿ ಗೋವಿಂದೋ ಮನೋರ್ವಂಶೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಅಂಗೋ ನಾಮ ಮನೋಃ ಪುತ್ರೋ ಅಂತರ್ಧಾಮಾ ತತಃ ಪರಃ॥ 13-251-23 (91385)
ಅಂತರ್ಧಾಂನೋ ಹವಿರ್ಧಾಮಾ ಪ್ರಜಾಪತಿರನಿಂದಿತಃ।
ಪ್ರಾಚೀನಬರ್ಹಿರ್ಭವಿತಾ ಹವಿರ್ಧಾಂನಃ ಸುತೋ ಮಹಾನ್॥ 13-251-24 (91386)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಚೇತಃಪ್ರಮುಖಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ದಶಾತ್ಮಜಾಃ।
ಪ್ರಾಚೇತಸಸ್ತಥಾ ದಕ್ಷೋ ಭವಿತೇಹ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-251-25 (91387)
ದಾಕ್ಷಾಯಣ್ಯಾಸ್ತಥಾಽಽದಿತ್ಯೋ ಮನುರಾದಿತ್ಯತಸ್ತಥಾ।
ಮನೋಶ್ಚ ವಂಶಜ ಇಲಾ ಸುದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-251-26 (91388)
ಬುಧಾತ್ಪುರೂರವಾಶ್ಚಾಪಿ ತಸ್ಮಾದಾಯುರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ನಹುಷೋ ಭವಿತಾ ತಸ್ಮಾದ್ಯಯಾತಿಸ್ತಸ್ಯ ಚಾತ್ಮಜಃ॥ 13-251-27 (91389)
ಯದುಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮಹಾಸತ್ವಃ ಕ್ರೋಷ್ಟಾ ತಸ್ಮಾದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಕ್ರೋಷ್ಟುಶ್ಚೈವ ಮಹಾನ್ಪುತ್ರೋ ವೃಜಿನೀವಾನ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-251-28 (91390)
ವೃಜಿನೀವತಶ್ಚ ಭವಿತಾ ಉಷಂಗುರಪರಾಜಿತಃ।
ಉಷಂಗೋರ್ಭವಿತಾ ಪುತ್ರಃ ಶೂರಶ್ಚಿತ್ರರಥಸ್ತಥಾ।
ತಸ್ಯ ತ್ವವರಜಃ ಪುತ್ರಃ ಶೂರೋ ನಾಮ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-251-29 (91391)
ತೇಷಾಂ ವಿಖ್ಯಾತವೀರ್ಯಾಣಾಂ ಚರಿತ್ರಗುಣಶಾಲಿನಾಂ।
ಯಜ್ವನಾಂ ಸುವಿಶುದ್ಧಾನಾಂ ವಂಶೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಂಮತೇ॥ 13-251-30 (91392)
ಸ ಶೂರಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸ್ವವಂಶವಿಸ್ತರಕರಂ ಜನಯಿಷ್ಯತಿ ಮಾನದಃ।
ವಸುದೇವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತಂ ಪುತ್ರಮಾನಕದುಂದುಭಿಂ॥ 13-251-31 (91393)
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಶ್ಚತುರ್ಬಾಹುರ್ವಾಸುದೇವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥
ದಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತ್ಕರ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋ ದ್ವಿಜಪ್ರಿಯಃ। 13-251-32 (91394)
ರಾಜ್ಞೋ ಮಾಗಧಸಂರುದ್ಧಾನ್ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯತಿ ಯಾದವಃ॥ 13-251-33 (91395)
ಜರಾಸಂಧಂ ತು ರಾಜಾನಂ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಗಿರಿಗಹ್ವರೇ।
ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವರತ್ನಾಢ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-251-34 (91396)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಪ್ರತಿಹತೋ ವೀರ್ಯೇಣ ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ವಿಕ್ರಮೇಣ ಚ ಸಂಪನ್ನಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಪಾರ್ಥಿವಃ॥ 13-251-35 (91397)
ಶೂರಸೇನೇಷು ಭೂತ್ವಾ ಸ ದ್ವಾರಕಾಯಾಂ ವಸನ್ಪ್ರಭುಃ।
ಪಾಲಯಿಷ್ಯತಿ ಗಾಂ ದೇವೀಂ ವಿಜಿತ್ಯ ನಯವಿತ್ಸದಾ॥ 13-251-36 (91398)
ತಂ ಭವಂತಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಾಙ್ಭಾಲ್ಯೈರರ್ಹಣೈರ್ವರೈಃ।
ಅರ್ಚಯಂತು ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮಿವ ಶಾಶ್ವತಂ॥ 13-251-37 (91399)
ಯೋ ಹಿ ಮಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛೇತ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ।
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಸ್ತೇನ ಭಗವಾನ್ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್॥ 13-251-38 (91400)
ದೃಷ್ಟೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಹಂ ದೃಷ್ಟೋ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ।
ಪಿತಾಮಹೋ ವಾ ದೇವೇಶ ಇತಿ ವಿತ್ತ ತಪೋಧನಾಃ॥ 13-251-39 (91401)
ಸ ಯಸ್ಯ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಃ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತಸ್ಯ ದೇವಗಣಃ ಪ್ರೀತೋ ಬ್ರಹ್ಮಪೂರ್ವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-251-40 (91402)
ಯಶ್ಚ ತಂ ಮಾನವೇ ಲೋಕೇ ಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯತಿ ಕೇಶವಂ।
ತಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿರ್ಜಯಶ್ಚೈವ ಸ್ವರ್ಗಶ್ಚೈವ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-251-41 (91403)
ಧರ್ಮಾಣಾಂ ದೇಶಿಕಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಧಱ್ಮಿಭಾಕ್।
ಧರ್ಮವದ್ಭಿಃ ಸ ದೇವೇಶೋ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಃ ಸದೋದ್ಯತೈಃ॥ 13-251-42 (91404)
ಧರ್ಮ ಏವ ಪರೋ ಹಿ ಸ್ಯಾತ್ತಸ್ಮಿನ್ನಭ್ಯರ್ಚಿತೇ ವಿಭೌ।
ಸಹಿ ದೇವೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪ್ರಜಾಹಿತಚಿಕೀರ್ಷಯಾ॥ 13-251-43 (91405)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಋಷಿಕೋಟೀಃ ಸಸರ್ಜ ಹ।
ತಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಸ್ತೇನ ವಿಭುನಾ ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ॥ 13-251-44 (91406)
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖಾಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ತಪಸಾಽನ್ವಿತಾಃ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸ ವಾಗ್ಮೀ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ನಮಸ್ಯೋ ದ್ವಿಜಪುಂಗವಾಃ॥ 13-251-45 (91407)
ದಿವಿ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಹಿ ಭಗವಾನ್ಹರಿರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ।
ವಂದಿತೋ ಹಿ ಸ ವಂದೇತ ಮಾನಿತೋ ಮಾನಯೀತ ಚ।
ಅರ್ಹಿತಶ್ಚಾರ್ಹಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಪೂಜಿತಃ ಪ್ರತಿಪೂಜಯೇತ್॥ 13-251-46 (91408)
ದೃಷ್ಟಃ ಪಶ್ಯೇದಹರಹಃ ಸಂಶ್ರಿತಃ ಪ್ರತಿಸಂಶ್ರಯೇತ್।
ಅರ್ಚಿತಶ್ಚಾರ್ಚಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಸ ದೇವೋ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮಾಃ॥ 13-251-47 (91409)
ಏತತ್ತಸ್ಯಾನವದ್ಯಸ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರ್ವೈ ಪರಮಂ ವ್ರತಂ।
ಆದಿದೇವಸ್ಯ ಮಹತಃ ಸಜ್ಜನಾಚರಿತಂ ಸದಾ॥ 13-251-48 (91410)
ಭುವನೇಽಭ್ಯರ್ಚಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ದೇವೈರಪಿ ಸನಾತನಃ।
ಅಭಯೇನಾನುರೂಪೇಣಿ ಯುಜ್ಯಂತೇ ತಮನುವ್ರತಾಃ॥ 13-251-49 (91411)
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಸ ನಮಸ್ಯೋ ದ್ವಿಜೈಃ ಸದಾ।
ಯತ್ನವದ್ಭಿರುಪಸ್ಥಾಯ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೋ ದೇವಕೀಸುತಃ॥ 13-251-50 (91412)
ಏಷ ವೋಽಭಿಹಿತೋ ಮಾರ್ಗೋ ಮಯಾ ವೈ ಮುನಿಸತ್ತಮಾಃ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಶೋ ದೇವಂ ದೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸುರಸತ್ತಮಾಃ॥ 13-251-51 (91413)
ಮಹಾವರಾಹಂ ತಂ ದೇವಂ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಂ।
ಅಹಂ ಚೈವ ನಮಸ್ಯಾಮಿ ನಿತ್ಯಮೇವ ಜಗತ್ಪತಿಂ॥ 13-251-52 (91414)
ತತ್ರ ಚ ತ್ರಿತಯಂ ದೃಷ್ಟಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸಮಸ್ತಾ ಹಿ ವಯಂ ದೇವಾಸ್ತಸ್ಯ ದೇಹೇ ವಸಾಮಹೇ॥ 13-251-53 (91415)
ತಸ್ಯ ಚೈವಾಗ್ರಜೋ ಭ್ರಾತಾ ಸಿತಾದ್ರಿನಿಚಯಪ್ರಭಃ।
ಹಲೀ ಬಲ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಧರಾಧರಃ॥ 13-251-54 (91416)
ತ್ರಿಶಿರಾಸ್ತಸ್ಯ ದಿವ್ಯಶ್ಚ ಸಾತಕುಂಭಮಯೋ ದ್ರುಮಃ।
ಧ್ವಜಸ್ತೃಣೇಂದ್ರೋ ದೇವಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ ರಥಾಶ್ರಿತಃ॥ 13-251-55 (91417)
ಶಿರೋ ನಾಗೈರ್ಮಹಾಭೋಗೈಃ ಪರಿಕೀರ್ಣಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಬಾಹೋಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಸ್ಯ ಚ॥ 13-251-56 (91418)
ಚಿಂತಿತಾನಿ ಸಮೇಷ್ಯಂತಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚೈವ ಹ।
ಅನಂತಶ್ಚ ಸ ಅವೋಕ್ತೋ ಭಗವಾನ್ಹರಿರವ್ಯಯಃ॥ 13-251-57 (91419)
ಸಮಾದಿಷ್ಟಶ್ಚ ವಿಬುಧೈರ್ದರ್ಶಯ ತ್ವಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸುಪರ್ಣೋ ಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯೇಣ ಕಶ್ಯಪಸ್ಯಾತ್ಮಜೋ ಬಲೀ।
ಅಂತಂ ನೈವಾಶಕದ್ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೇವಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-251-58 (91420)
ಸ ಚ ಶೇಷೋ ವಿಚರತೇ ಪರಯಾ ವೈ ಮುದಾ ಯುತಃ।
ಅಂತರ್ವಸತಿ ಭೋಗೇನ ಪರಿರಭ್ಯ ವಸುಂಧರಾಂ॥ 13-251-59 (91421)
ಯ ಏವ ವಿಷ್ಣುಃ ಸೋಽನಂತೋ ಭಗವಾನ್ವಸುಧಾಧರಃ।
ಯೋ ರಾಮಃ ಸ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ಯೋಚ್ಯುತಃ ಸ ಧರಾಧರಃ॥ 13-251-60 (91422)
ತಾವುಭೌ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೌ ದಿವ್ಯೌ ದಿವ್ಯಪರಾಕ್ರಮೌ।
ದ್ರಷ್ಟವ್ಯೌ ಮಾನನೀಯೌ ಚ ಚಕ್ರಲಾಂಗಲಧಾರಿಣೌ॥ 13-251-61 (91423)
ಏಷ ವೋಽನುಗ್ರಹಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಮಯಾ ಪುಣ್ಯಸ್ತಪೋಧನಾಃ।
ಯದ್ಭವಂತೋ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪೂಜಯೇಯುಃ ಪ್ರಯತ್ನತಃ॥ ॥ 13-251-62 (91424)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 251 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-251-43 ಅರ್ಹಿತಃ ಪುಷ್ಪಧೂಪಾದಿನಾರ್ಚಿತಃ। ಪೂಜಿತಃ ವಾಚಾ ಚ ಮಹೀಕೃತಃ 7-251-47 ಅರ್ಚಿತಃ ಮನಸಾ ಧ್ಯಾತಃ॥ 7-251-55 ತೃಣೇಂದ್ರಃ ತಾಲದ್ರುಮಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 252
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.252. ಅಧ್ಯಾಯಃ 252
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಹಿಮವದ್ಗಿರೌ ನಾರದೋದಿತಕೃಷ್ಣಮಹಿಮಾನುವಾದಃ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಪಾರ್ಥಕೃಷ್ಣಯೋರ್ನರನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕತ್ವಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ಕೃಷ್ಣಮಹಿಮಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ನಾರದ ಉವಾಚ।
ಅಥ ವ್ಯೋಂನಿ ಮಹಾಞ್ಶಬ್ದಃ ಸವಿದ್ಯುತ್ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್।
ಮೇಘೈಶ್ಚ ಗಗನಂ ನೀಲಂ ಸಂರುದ್ಧಮಭವದ್ಧನೈಃ॥ 13-252-1 (91425)
ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಚ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ವವೃಷೇ ನಿರ್ಮಲಂ ಪಯಃ।
ತಮಶ್ವೈವಾಭವದ್ಧೋರಂ ದಿಶಶ್ಚ ನ ಚಕಾಶಿರೇ॥ 13-252-2 (91426)
ತತೋ ದೇವಗಿರೌ ತಸ್ಮಿನ್ರಂಯೇ ಪುಣ್ಯೇ ಸನಾತನೇ।
ನ ಶರ್ವಂ ಭೂತಸಂಘಂ ವಾ ದದೃಶುರ್ಮನಯಸ್ತದಾ॥ 13-252-3 (91427)
ವ್ಯಭ್ರಂ ಚ ಗಗನಂ ಸದ್ಯಃ ಕ್ಷಣೇನ ಸಮಪದ್ಯತ।
ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾಂ ತತೋ ವಿಪ್ರಾ ಜಗ್ಮುಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಯಥಾಗತಂ॥ 13-252-4 (91428)
ತದದ್ಭುತಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ವಿಸ್ಮಿತಾಽಭವನ್।
ಶಂಕರಸ್ಯೋಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಂವಾದಂ ತ್ವತ್ಕಥಾಶ್ರಯಂ॥ 13-252-5 (91429)
ಸ ಭವಾನ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಃ ಸನಾತನಃ।
ಯದರ್ಥಮನುಶಿಷ್ಟಾ ಸ್ಮೋ ಗಿರಿಪೃಷ್ಠೇ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 13-252-6 (91430)
ದ್ವಿತೀಯಂ ತ್ವದ್ಭುತಮಿದಂ ತ್ವತ್ತೇಜಃಕೃತಮದ್ಯ ವೈ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಕೃಷ್ಣ ಸಾ ಚ ನಃ ಸ್ಮೃತಿರಾಗತಾ॥ 13-252-7 (91431)
ಏತತ್ತೇ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ಕಥಿತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಕಪರ್ದಿನೋ ಗಿರೀಶಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಜನಾರ್ದನ॥ 13-252-8 (91432)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಃ ಸ ತದಾ ಕೃಷ್ಣಸ್ತಪೋವನನಿವಾಸಿಭಿಃ।
ಮಾನಯಾಮಾಸ ತಾನ್ಸರ್ವಾನೃಷೀಂದೇವಕಿನಂದನಃ॥ 13-252-9 (91433)
ಅಥರ್ಷಯಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಪುನಸ್ತೇ ಕೃಷ್ಮಮಬ್ರುವನ್।
ಪುನಃಪುನರ್ದರ್ಶಯಾಸ್ಮಾನ್ಸದೈವ ಮಧುಸೂದನ॥ 13-252-10 (91434)
ನ ಹಿ ನಃ ಸಾ ರತಿ ಸ್ವರ್ಗೇ ಯಾ ಚ ತ್ವದ್ದರ್ಶನೇ ವಿಭೋ।
ತದೃತಂ ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯದಾಹ ಭಗವಾನ್ಭವಃ॥ 13-252-11 (91435)
ಏತತ್ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ರಹಸ್ಯಮರಿಕರ್ಶನ।
ತ್ವಮೇವ ಹ್ಯರ್ತತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಪೃಷ್ಟೋಽಸ್ಮಾನ್ಪೃಚ್ಛಸೇ ಯದಾ॥ 13-252-12 (91436)
ತದಸ್ಮಾಭಿರಿದಂ ಗುಹ್ಯಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಮುದಾಹೃತಂ।
ನ ಚ ತೇಽವಿದಿತಂ ಕಿಂಚಿತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-252-13 (91437)
ಜನ್ಮ ಚೈವ ಪ್ರಸೂತಿಶ್ಚ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ಕಾರಣಂ ವಿಭೋ।
ವಯಂ ತು ಬಹುಚಾಪಲ್ಯಾದಶಕ್ತಾ ಗುಹ್ಯಧಾರಣೇ॥ 13-252-14 (91438)
ತತಃ ಸ್ಥಿತೇ ತ್ವಯಿ ವಿಭೋ ಲಘುತ್ವಾತ್ಪ್ರಲಪಾಮಹೇ।
ನ ಹಿ ಕಿಂಚಿತ್ತದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಯನ್ನ ವೇತ್ತಿ ಭವಾನಿಹ॥ 13-252-15 (91439)
ದಿವಿ ವಾ ಭುವಿ ವಾ ದೇವ ಸರ್ವಂ ಹಿ ವಿದಿತಂ ತವ।
ಸಾಧಯಾಮ ವಯಂ ಕೃಷ್ಣ ಬುದ್ಧಿಂ ಪುಷ್ಟಿಮವಾಪ್ನುಹಿ॥ 13-252-16 (91440)
ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಸದೃಶಸ್ತಾತ ವಿಶಿಷ್ಟೋ ವಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮಹಾಪ್ರಭಾವಸಂಯುಕ್ತೋ ದೀಪ್ತಿಕೀರ್ತಿಕರಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-252-17 (91441)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-252-18x (7681)
ತತಃ ಪ್ರಣಂಯ ದೇವೇಶಂ ಯಾದವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮುಪಾವೃತ್ಯ ಪ್ರಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಮಹರ್ಷಯಃ॥ 13-252-18 (91442)
ಸೋಯಂ ನಾರಾಯಣಃ ಶ್ರೀಮಂದೀಪ್ತ್ಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಃ।
ವ್ರತಂ ಯಥಾವತ್ತಚ್ಚೀರ್ತ್ವಾ ದ್ವಾರಕಾಂ ಪುನರಾಗಮತ್॥ 13-252-19 (91443)
ಪೂರ್ಣೇ ಚ ದಶಮೇ ಮಾಸಿ ಪುತ್ರೋಽಸ್ಯ ಪರಮಾದ್ಭುತಃ।
ರುಕ್ಮಿಣ್ಯಾಂ ಸಂಮತೋ ಜಜ್ಞೇ ಶೂರೋ ವಂಶಧರಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-252-20 (91444)
ಸ ಕಾಮಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಭಾವಗತೋ ನೃಪ।
ಅಸುರಾಣಾಂ ಸುರಾಣಾಂ ಚ ಚರತ್ಯಂತರ್ಗತಃ ಸದಾ॥ 13-252-21 (91445)
ಸೋಯಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲೋ ಮೇಘವರ್ಣಶ್ಚತುರ್ಭುಜಃ।
ಸಂಶ್ರಿತಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರೇಂಣಾ ಭವಂತಶ್ಚೈನಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-252-22 (91446)
ಕೀರ್ತಿರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಧೃತಿಶ್ಚೈವಕ ಸ್ವರ್ಗಮಾರ್ಗಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಯತ್ರೈಷ ಸಂಸ್ಥಿತಸ್ತತ್ರ ದೇವೋ ವಿಷ್ಣುಸ್ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-252-23 (91447)
ಸೇಂದ್ರಾ ದೇವಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶದೇಷ ನಾತ್ರ ವಿಚಾರಣಾ।
ಆದಿದೇವೋ ಮಹಾದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತಪ್ರತಿಶ್ರಯಃ॥ 13-252-24 (91448)
ಅನಾದಿನಿಧನೋಽವ್ಯಕ್ತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಅಯಂ ಜಾತೋ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸುರಾಣಾಮರ್ಥಸಿದ್ಧಯೇ॥ 13-252-25 (91449)
ಸುದುಸ್ತರಾರ್ಥತತ್ತ್ವಸ್ಯ ವಕ್ತಾ ಕರ್ತಾ ಚ ಮಾಧವಃ।
ತವ ಪಾರ್ಥ ಜಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ತವ ಕೀರ್ತಿಸ್ತಥಾಽತುಲಾ॥ 13-252-26 (91450)
ತವೇಯಂ ಪೃಥಿವೀ ದೇವೀ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ನಾರಾಯಣಾಶ್ರಯಾತ್।
ಅಯಂ ನಾಥಸ್ತವಾಚಿಂತ್ಯೋ ಯಸ್ಯ ನಾರಾಯಣೋ ಗತಿಃ॥ 13-252-27 (91451)
ಸ ಭವಾಂಸ್ತ್ವಮುಪಾಧ್ವರ್ಯೂ ರಣಾಗ್ನೌ ಹುತವಾನ್ನೃಪಾನ್।
ಕೃಷ್ಣಸ್ರುವೇಣ ಮಹತಾ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿಸಮೇನ ವೈ॥ 13-252-28 (91452)
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚ ಶೋಚ್ಯೋಸೌ ಸಪುತ್ರಭ್ರಾತೃಬಾಂಧವಃ।
ಕೃತವಾನ್ಯೋಽಬುಧಃ ಕ್ರೋಧಾದ್ಧರಿಗಾಂಡೀವಿವಿಗ್ರಹಂ॥ 13-252-29 (91453)
ದೈತೇಯಾ ದಾನವೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ಮಹಾಕಾಯಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಚಕ್ರಾಗ್ನೌ ಕ್ಷಯಮಾಪನ್ನಾ ದಾವಾಗ್ನೌ ಶಲಭಾ ಇವ॥ 13-252-30 (91454)
ಪ್ರತಿಯೋದ್ಧುಂ ನ ಶಕ್ಯೋ ಹಿ ಮಾನುಷೈರೇವ ಸಂಯುಗೇ।
ವಿಹೀನೈಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸತ್ತ್ವಶಕ್ತಿಬಲಾದಿಭಿಃ॥ 13-252-31 (91455)
ಜಯೋ ಯೋಗೀ ಯುಗಾಂತಾಭಃ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ರಣಾಗ್ರಗಃ।
ತೇಜಸಾ ಹತವಾನ್ಸರ್ವಂ ಸುಯೋಧನವಲಂ ನೃಪ॥ 13-252-32 (91456)
ಯತ್ತು ಗೋವೃಷಭಾಂಕೇನ ಮುನಿಭ್ಯಃ ಸಮುದಾಹೃತಂ।
ಪುರಾಣಂ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು॥ 13-252-33 (91457)
ಯಾವತ್ತಸ್ಯ ಭವೇತ್ಪುಷ್ಟಿಸ್ತೇಜೋ ಜೀಪ್ತಿಃ ಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಪ್ರಭಾವಃ ಸನ್ನತಿರ್ಜನ್ಮ ಕೃಷ್ಣೇ ತತ್ತ್ರಿಗುಣಂ ವಿಭೋ॥ 13-252-34 (91458)
ಕಃ ಶಕ್ನೋತ್ಯನ್ಯಥಾ ಕರ್ತುಂ ತದ್ಯದಿ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಶೃಣು।
ಯತ್ರಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಹಿ ಭಗವಾಂಸ್ತತ್ರ ಪುಷ್ಟಿರನುತ್ತಮಾ॥ 13-252-35 (91459)
ವಯಂ ತ್ವಿಹಾಲ್ಪಮತಯಃ ಪರತಂತ್ರಾಃ ಸುವಿಕ್ಲಬಾಃ।
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಸ್ಮೋ ಮೃತ್ಯೋಃ ಪಂಥಾನಮವ್ಯಯಂ॥ 13-252-36 (91460)
ಭವಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯಾರ್ಜವಪರಃ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ।
ರಾಜವೃತ್ತಂ ನ ಲಭತೇ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಪಾಲನೇ ರತಃ॥ 13-252-37 (91461)
ಅತ್ಯೇವಾತ್ಮವಧಂ ಲೋಕೇ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಂ ಬಹು ಮನ್ಯಸೇ।
ನ ಹಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಯಾ ದತ್ತಾ ತಾಂ ಪ್ರಹಾತುಮರಿಂದಮ॥ 13-252-38 (91462)
ಕಾಲೇನಾಯಂ ಜನಃ ಸರ್ವೋ ನಿಹತೋ ರಣಮೂರ್ಧನಿ।
ವಯಂ ಚ ಕಾಲೇನ ಹತಾಃ ಕಾಲೋ ಹಿ ಪರಮೇಶ್ವರಃ॥ 13-252-39 (91463)
ನ ಹಿ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಜ್ಞಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಃ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಕಾಲೋ ಲೋಹಿತರಕ್ತಾಕ್ಷಃ ಕೃಷ್ಣೋ ದಂಡೀ ಸನಾತನಃ॥ 13-252-40 (91464)
ತಸ್ಮಾತ್ಕುಂತೀಸುತ ಜ್ಞಾತೀನ್ನೇಹ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ವ್ಯಪೇತಮನ್ಯುರ್ನಿತ್ಯಂ ತ್ವಂ ಭವ ಕೌರವನಂದನ॥ 13-252-41 (91465)
ಮಾಧವಸ್ಯಾಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ಶ್ರುತಂ ಯತ್ಕಥಿತಂ ಮಯಾ।
ತದೇವ ತಾವತ್ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ಸಜ್ಜನಸ್ಯ ನಿದರ್ಶನಂ॥ 13-252-42 (91466)
ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಸ್ಯ ಚ ಧೀಮತಃ।
ಸ್ವಯಂ ಚೈವ ಮಹಾರಾಜ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯಾರ್ಹತಮಸ್ಯ ವೈ॥ 13-252-43 (91467)
ಪ್ರಭಾವಶ್ಚರ್ಷಿಪೂಗಸ್ಯ ಕಥಿತಃ ಸುಮಹಾನ್ಮಯಾ।
ಮಹೇಶ್ವರಸ್ಯ ಸಂವಾದಂ ಶೈಲಪುತ್ರ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 13-252-44 (91468)
ಧಾರಯಿಷ್ಯತಿ ಯಶ್ಚೈನಂ ಮಹಾಪುರುಷಸಂಭವಂ।
ಶೃಣುಯಾತ್ಕಥಯೇದ್ವಾ ಯಃ ಸ ಶ್ರೇಯೋ ಲಭತೇ ಪರಂ॥ 13-252-45 (91469)
ಭವಿತಾರಶ್ಚ ತಸ್ಯಾಥ ಸರ್ವೇ ಕಾಮಾ ಯಥೇಪ್ಸಿತಾಃ।
ಪ್ರೇತ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಂ ಚ ಲಭತೇ ನರೋ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ॥ 13-252-46 (91470)
ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ಶ್ರೇಯೋಭಿಕಾಮೇನ ಪ್ರತಿಪತ್ತುಂ ಜನಾರ್ದನಃ।
ಏಷ ಏವಾಕ್ಷಯೋ ವಿಪ್ರೈಃ ಸ್ತುತೋ ರಾಜಂಜನಾರ್ದನಃ॥ 13-252-47 (91471)
ಮಹೇಶ್ವರಮುಖೋತ್ಸೃಷ್ಟಾ ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಗುಣಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತೇ ತ್ವಯಾ ಮನಸಾ ಧಾರ್ಯಾಃ ಕುರುರಾಜ ದಿವಾನಿಶಂ॥ 13-252-48 (91472)
ಏವಂ ತೇ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಸಂಯಗ್ದಂಡಧರಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನದಕ್ಷಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-252-49 (91473)
ಧರ್ಮೋಣಾಪಿ ಸದಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಜಾ ರಕ್ಷಿತುಮರ್ಹಸಿ।
ಯಸ್ತಸ್ಯ ವಿಪುಲೋ ದಂಡಃ ಸಂಯಗ್ಧರ್ಮಃ ಸ ಕೀರ್ತ್ಯತೇ॥ 13-252-50 (91474)
ಯ ಏಷ ಕಥಿತೋ ರಾಜನ್ಮಯಾ ಸಜ್ಜನಸನ್ನಿಧೌ।
ಶಂಕರಸ್ಯೋಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸಂವಾದೋ ಧರ್ಮಸಂಹಿತಃ॥ 13-252-51 (91475)
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾ ಶ್ರೋತುಕಾಮೋ ವಾಽಪ್ಯರ್ಚಯೇದ್ವೃಷಭಧ್ವಜಂ।
ವಿಶುದ್ಧೇನೇಹ ಭಾವೇನ ಯ ಇಚ್ಛೇದ್ಭೂತಿಮಾತ್ಮನಃ॥ 13-252-52 (91476)
ಏಷ ತಸ್ಯಾನವದ್ಯಸ್ಯ ನಾರದಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸಂದೇಶೋ ದೇವಪೂಜಾರ್ಥಂ ತಂ ತಥಾ ಕುರು ಪಾಂಡವ॥ 13-252-53 (91477)
ಏತದತ್ಯದ್ಭುತಂ ವೃತ್ತಂ ಪುಣ್ಯೇ ಹಿ ಭವತಿ ಪ್ರಭೋ।
ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಸ್ಥಾಣೋಶ್ಚೈವ ಸ್ವಭಾವಜಂ॥ 13-252-54 (91478)
ದಶವರ್ಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬದರ್ಯಾಮೇಷ ಶಾಶ್ವತಃ।
ತಪಶ್ಚಚಾರ ವಿಪುಲಂ ಸಹ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ॥ 13-252-55 (91479)
ತ್ರಿಯುಗೌ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೌ ವಾಸುದೇವಧನಂಜಯೌ।
ವಿದಿತೌ ನಾರದಾದೇತೌ ಮಮ ವ್ಯಾಸಾಚ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-252-56 (91480)
ಬಾಲ ಏವ ಮಹಾಬಾಹುಶ್ಚಕಾರ ಕದನಂ ಮಹತ್।
ಕಂಸಸ್ಯ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೋ ಜ್ಞಾತಿತ್ರಾಮಾರ್ಥಕಾರಣಾತ್॥ 13-252-57 (91481)
ಕರ್ಮಣಾಮಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ನಾಂತಂ ಸಂಖ್ಯಾತುಮುತ್ಸಹೇ।
ಶಾಶ್ವತಸ್ಯ ಪುರಾಣಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-252-58 (91482)
ಧ್ರುವಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಂ ತಾತ ಭವಿಷ್ಯತಿ ತವೋತ್ತಮಂ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸಖಾ ಚಾಯಂ ಜನಾರ್ದನಃ॥ 13-252-59 (91483)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ತು ಶೋಚಾಮಿ ಪ್ರೇತ್ಯ ಲೋಕೇಽಪಿ ದುರ್ಮತಿಂ।
ಯತ್ಕೃತೇ ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಾ ವಿನಷ್ಟಾ ಸಹಯದ್ವಿಪಾ॥ 13-252-60 (91484)
ದುರ್ಯೋಧನಾಪರಾಧೇನ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಶಕುನೇಸ್ತಥಾ।
ದುಃಶಾಸನವತುರ್ಥಾನಾಂ ಕುರವೋ ನಿಧನಂ ಗತಾಃ॥ 13-252-61 (91485)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-252-62x (7682)
ಏವಂ ಸಂಭಾಷಮಾಣೇ ತು ಗಾಂಗೇಯೇ ಪುರುಷರ್ಷಭೇ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವ ಕೌರವ್ಯೋ ಮಧ್ಯೇ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-252-62 (91486)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಿಸ್ಮಯಂ ಜಗ್ಮುರ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾದಯೋ ನೃಪಾಃ।
ಸಂಪೂಜ್ಯ ಮನಸಾ ಕೃಷ್ಣಂ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಂಜಲಯಽಭವನ್॥ 13-252-63 (91487)
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ತೇ ಸರ್ವೇ ನಾರದಪ್ರಮುಖಾಸ್ತದಾ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಭ್ಯನಂದಂತ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಚ॥ 13-252-64 (91488)
ಇತ್ಯೇತದಖಿಲಂ ಸರ್ವೈಃ ಪಾಂಡವೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ।
ಶ್ರುತವಾನ್ಸುಮಹಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಪುಣ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮಾನುಶಾಸನಂ॥ 13-252-65 (91489)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-252-66x (7683)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಗಾಂಗೇಯಂ ವಿಶ್ರಾಂತಂ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಂ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛನ್ಮಹೀಪತಿಃ॥ ॥ 13-252-66 (91490)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 252 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 253
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.253. ಅಧ್ಯಾಯಃ 253
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ವಿಪ್ರಕನ್ಯೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ವಿದ್ವತ್ಸಂರಕ್ಷಣಸ್ಯ ಮಹಾಫಲಹೇತುತ್ವಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ।
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಚ ಪರಸ್ಯೇಹ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ॥ 13-253-1 (91491)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-253-2x (7684)
ಉಪಾಯೋಽಯಂ ಪರಪ್ರಾಪ್ತೌ ಪರಮಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ।
ನಾರಾಯಣಾಸ್ಯಾನುಧ್ಯಾನಮರ್ಚನಂ ಯಜನಂ ಸ್ತುತಿಃ॥ 13-253-2 (91492)
ಶ್ರವಣಂ ತತ್ಕಥಾನಾಂ ಚ ವಿದ್ವತ್ಸಂರಕ್ಷಣಂ ತಥಾ।
ವಿದ್ವಚ್ಛುಶ್ರೂಷಣಪ್ರೀತಿರುಪದೇಶಾನುಪಾಲನಂ।
ಸ ಧ್ಯಾನೇನ ಜಪೇನನಾಶು ಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರಾಕೃತೋಪಿ ವಾ॥ 13-253-3 (91493)
ಜಪಶ್ಚತುರ್ವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವೈದಿಕಸ್ತಾಂತ್ರಿಕೋಪಿ ಚ।
ಪೌರಾಣಿಕೋಥ ವಿದ್ವದ್ಭಿಃ ಕಥಿತಃ ಸ್ಮಾರ್ತ ಏವ ಚ॥ 13-253-4 (91494)
ವಿದ್ವಚ್ಛುಶ್ರೂಷಯಾ ಜ್ಞಾನಂ ವಿದ್ವತ್ಸಂರಕ್ಷಣೇನ ಚ।
ನಾಸಾಧ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಿನಾಂ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಮಾದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಸ್ತ್ವಯಾ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-253-5 (91495)
ಸುವ್ರತಾ ಬಂಧುಹೀನೈಕಾ ವನೇ ಪೂರ್ವಂ ಯಮೇನ ತು।
ಆಸೀದಾಶ್ವಾಸಿತಾ ವಿದ್ವತ್ಸಂರಕ್ಷಣಫಲಾತ್ಕಿಲ॥ 13-253-6 (91496)
ವಿಪ್ರಸ್ಯ ಮರಣೇ ಹೇತುಸ್ತತ್ಪತ್ನೀ ಪಿತೃಶೋಕದಾ।
ವೈಶ್ಯಾ ತ್ವಮತಿಲಾಭೋಽಯಂ ವಿಪ್ರಕನ್ಯೇತಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ। 13-253-7 (91497)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಽಽಶ್ವಾಸಿತಾಽಪೃಚ್ಛತ್ಕೇನೈವಂ ಪಾಪಸಂಯುತಾ।
ಜಾತಾ ವಿಪ್ರಕುಲೇ ಸಂಯಕ್ ಶ್ರೇಯಶ್ಚಾಪಿ ಬ್ರವೀಹಿ ಮೇ॥ 13-253-8 (91498)
ಯಮ ಉವಾಚ। 13-253-9x (7685)
ಅನ್ಯಜನ್ಮನಿ ವಿದ್ವಾಂಸಂ ಪ್ರಹಾರೈರಭಿಪೀಡಿತಂ।
ಚೋರಶಂಕಾವಿಮೋಕ್ಷೇಣ ಮೋಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಸುಜನ್ಮಿಕಾ॥ 13-253-9 (91499)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಽಷ್ಟಾಕ್ಷರಧ್ಯಾನಜಪಾದಿಶ್ರೇಯಸಂಯುತಾ।
ಯಮೇನಾನುಗೃಹೀತಾಽಭೂತ್ಪುಣ್ಯಲೋಕನಿವಾಸಿನೀ॥ 13-253-10 (91500)
ತನ್ನಿತ್ಯಂ ವಿದುಷಾಂ ರಕ್ಷಾ ತತ್ಪರೋಽಭೂರ್ಮಹೀಪತೇ।
ತೇಷಾಂ ಸಂರಕ್ಷಣಾತ್ಸದ್ಯಃ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ ॥ 13-253-11 (91501)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಪಂಚಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 253 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 254
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.254. ಅಧ್ಯಾಯಃ 254
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಶ್ರೀವಿಷ್ಣುಸಹಸ್ರನಾಮಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮಾನಶೇಷೇಣ ಪಾವನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಶಾಂತನವಂ ಪುನರೇವಾಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-254-1 (91502)
ಕಿಮೇಕಂ ದೈವತಂ ಲೋಕೇ ಕಿಂ ವಾಽಪ್ಯೇಕಂ ಪರಾಯಣಂ।
ಸ್ತುವಂತಃ ಕಂ ಕರ್ಮರ್ಚಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುರ್ಮಾನವಾಃ ಶುಭಂ॥ 13-254-2 (91503)
ಕೋ ಧರ್ಮಃ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಭವತಃ ಪರಮೋ ಮತಃ।
ಕಿಂ ಜಪನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಜಂತುರ್ಜನ್ಮಸಂಸಾರಬಂಧನಾತ್॥ 13-254-3 (91504)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-254-4x (7686)
ಜಗತ್ಪ್ರಭುಂ ದೇವದೇವಮನಂತಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಸ್ತುವನ್ನಾಮಸಹಸ್ರೇಣ ಪುರುಷಃ ಸತತೋತ್ಥಿತಃ॥ 13-254-4 (91505)
ತಮೇವ ಚಾರ್ಚಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪುರುಷಮವ್ಯಯಂ।
ಧ್ಯಾಯನ್ಸ್ತುವನ್ನಮಸ್ಯಂಶ್ಚ ಯಜಮಾನಸ್ತಮೇವ ಚ॥ 13-254-5 (91506)
ಅನಾದಿನಿಧನಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಲೋಕಾಧ್ಯಕ್ಷಂ ಸ್ತುವನ್ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವದುಃಕಾತಿಗೋ ಭವೇತ್॥ 13-254-6 (91507)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ ಸರ್ವಧರ್ಮಜ್ಞಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಂ।
ಲೋಕನಾಥಂ ಮಹದ್ಭೂತಂ ಸರ್ವಬೂತಭವೋದ್ಭವಂ॥ 13-254-7 (91508)
ಏಷ ಮೇ ಸರ್ವಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮೋಽಧಿಕತಮೋ ಮತಃ।
ಯದ್ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಸ್ತವೈರರ್ಚೇನ್ನರಃ ಸದಾ॥ 13-254-8 (91509)
ಪರಮಂ ಯೋ ಮಹತ್ತೇಜಃ ಪರಮಂ ಯೋ ಮಹತ್ತಪಃ।
ಪರಮಂ ಯೋ ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಂ ಯಃ ಪರಾಯಣಂ॥ 13-254-9 (91510)
ಪವಿತ್ರಾಣಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಯೋ ಮಂಗಲಾನಾಂ ಚ ಮಂಗಲಂ।
ದೈವತಂ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಯೋಽವ್ಯಯಃ ಪಿತಾ॥ 13-254-10 (91511)
ಯತಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಭವಂತ್ಯಾದಿಯುಗಾಗಮೇ।
ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಪ್ರಲಯಂ ಯಾಂತಿ ಪುನರೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ॥ 13-254-11 (91512)
ತಸ್ಯ ಲೋಕಪ್ರಧಾನಸ್ಯ ಜಗನ್ನಾಥಸ್ಯ ಭೂಪತೇ।
ವಿಷ್ಣೋರ್ನಾಮಸಹಸ್ರಂ ಮೇ ಶೃಣು ಪಾಪಭಯಾಪಹಂ॥ 13-254-12 (91513)
ಯಾನಿ ನಾಮಾನಿ ಗೌಣಾನಿ ವಿಖ್ಯಾತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಋಷಿಭಿಃ ಪರಿಗೀತಾನಿ ತಾನಿ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭೂತಯೇ॥ 13-254-13 (91514)
`ಋಷಿರ್ನಾಂನಾಂ ಸಹಸ್ರಸ್ಯ ದೇವವ್ಯಾಸೋ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ಛಂದೋನುಷ್ಟುಪ್ತಥಾ ದೇವೋ ಭಗವಾಂದೇವಕೀಸುತಃ॥ 13-254-14 (91515)
ಅಮುತಾಂಶೂದ್ಭವೋ ಬೀಜಂ ಶಕ್ತಿರ್ದೇವಕಿನಂದನಃ।
ತ್ರಿಸಾಮ ಹೃದಯಂ ತಸ್ಯ ಶಾಂತ್ಯರ್ಥೇ ವಿನಿಯುಜ್ಯತೇ॥' 13-254-15 (91516)
ಓಂ ವಿಶ್ವಂ ವಿಷ್ಣುರ್ವಷಟ್ಕಾರೋ ಭೂತಭವ್ಯಭವತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಭೂತಕೃದ್ಭೂತಭೃದ್ಭಾವೋ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭೂತಭಾವನಃ॥ 13-254-16 (91517)
ಪೂತಾತ್ಮಾ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಮುಕ್ತಾನಾಂ ಪರಮಾ ಗತಿಃ।
ಅವ್ಯಯಃ ಪುರುಷಃ ಸಾಕ್ಷೀ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋಽಕ್ಷರ ಏವ ಚ॥ 13-254-17 (91518)
ಯೋಗೋ ಯೋಗವಿದಾಂನೇತಾ ಪ್ರಧಾನಪುರುಷೇಶ್ವರಃ।
ನರಸಿಂಹವಪುಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೇಶವಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ॥ 13-254-18 (91519)
ಸರ್ವಃ ಶರ್ವಃ ಶಿವಃ ಸ್ಥಾಣುರ್ಭೂತಾದಿರ್ನಿಧಿರವ್ಯಯಃ।
ಸಂಭವೋ ಭಾವನೋ ಭರ್ತಾ ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಭುರೀಶ್ವರಃ॥ 13-254-19 (91520)
ಸ್ವಯಂಭೂಃ ಶಂಭುರಾದಿತ್ಯಃ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷೋ ಮಹಾಸ್ವನಃ।
ಅನಾದಿನಿಧನೋ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಧಾತುರುತ್ತಮಃ॥ 13-254-20 (91521)
ಅಪ್ರಮೇಯೋ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಪದ್ಮನಾಭೋಽಮರಪ್ರಭುಃ।
ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ಮನುಸ್ತ್ವಷ್ಟಾ ಸ್ಥವಿಷ್ಠಃ ಸ್ಥವಿರೋ ಧ್ರುವಃ॥ 13-254-21 (91522)
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಲೋಹಿತಾಕ್ಷಃ ಪ್ರತರ್ದನಃ।
ಪ್ರಭೂತಸ್ತ್ರಿಕಕುದ್ಧಾಮ ಪವಿತ್ರಂ ಮಂಗಲಂ ಪರಂ॥ 13-254-22 (91523)
ಈಶಾನಃ ಪ್ರಾಣದಃ ಪ್ರಾಣೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಭೂಗರ್ಭೋ ಮಾಘವೋ ಮಧುಸೂದನಃ॥ 13-254-23 (91524)
ಈಶ್ವರೋ ವಿಕ್ರಮೀ ಧನ್ವೀ ಮೇಧಾವೀ ವಿಕ್ರಮಃ ಕ್ರಮಃ।
ಅನುತ್ತಮೋ ದುರಾಧರ್ಷಃ ಕೃತಜ್ಞಃ ಕೃತಿರಾತ್ಮವಾನ್॥ 13-254-24 (91525)
ಸುರೇಶಃ ಶರಣಂ ಶರ್ಮ ವಿಶ್ವರೇತಾಃ ಪ್ರಜಾಭವಃ।
ಅಹಃ ಸಂವತ್ಸರೋ ವ್ಯಾಲಃ ಪ್ರತ್ಯಯಃ ಸರ್ವದರ್ಶನಃ॥ 13-254-25 (91526)
ಅಜಃ ಸರ್ವೇಶ್ವರಃ ಸಿದ್ಧಃ ಸಿದ್ಧಿಃ ಸರ್ವಾದಿರಚ್ಯುತಃ।
ವೃಷಾಕಪಿರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಯೋಗವಿನಿಃಸೃತಃ॥ 13-254-26 (91527)
ವಸುರ್ವಸುಮನಾಃ ಸತ್ಯಃ ಸಮಾತ್ಮಾ ಸಂಮಿತಃ ಸಮಃ।
ಅಮೋಘಃ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷೋ ವೃಷಕರ್ಮಾ ವೃಷಾಕೃತಿಃ॥ 13-254-27 (91528)
ರುದ್ರೋ ಬಹುಶಿರಾ ಬಭ್ರುರ್ವಿಶ್ವಯೋನಿಃ ಶುಚಿಶ್ರವಾಃ।
ಅಮೃತಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಸ್ಥಾಪುರ್ವರಾರೋಹೋ ಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-254-28 (91529)
ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವವಿದ್ಭಾನುರ್ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನೋ ಜನಾರ್ದನಃ।
ವೇದೋ ವೇದವಿದವ್ಯಂಗೋ ವೇದಾಂಗೋ ವೇದವಿತ್ಕವಿಃ॥ 13-254-29 (91530)
ಲೋಕಾಧ್ಯಕ್ಷಃ ಸುರಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಧರ್ಮಾಧ್ಯಕ್ಷಃ ಕೃತಾಕೃತಃ।
ಚತುರಾತ್ಮಾ ಚತುರ್ವ್ಯೂಹಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರಶ್ಚತುರ್ಭುಜಃ॥ 13-254-30 (91531)
ಭ್ರಾಜಿಷ್ಣುರ್ಭೋಜನಂ ಭೋಕ್ತಾ ಸಹಿಷ್ಣುರ್ಜಗದಾದಿಜಃ।
ಅನಘೋ ವಿಜಯೋ ಜೇತಾ ವಿಶ್ವಯೋನಿಃ ಪುನರ್ವಸು॥ 13-254-31 (91532)
ಉಪೇಂದ್ರೋ ವಾಮನಃ ಪ್ರಾಂಶುರಮೋಘಃ ಶುಚಿರೂರ್ಜಿತಃ।
ಅತೀಂದ್ರಃ ಸಂಗ್ರಹಃ ಸರ್ಗೋ ಧೃತಾತ್ಮಾ ನಿಯಮೋಯಮಃ॥ 13-254-32 (91533)
ವೇದ್ಯೋ ವೈದ್ಯಃ ಸದಾಯೋಗೀ ವೀರಹಾ ಮಾಧವೋ ಮಧುಃ।
ಅತೀಂದ್ರಿಯೋ ಮಹಾಮಾಯೋ ಮಹೋತ್ಸಾಹೋ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-254-33 (91534)
ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಮಹಾಶಕ್ತಿರ್ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ।
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯವಪುಃ ಶ್ರೀಮಾನಮೇಯಾತ್ಮಾ ಮಹಾದ್ರಿಧೃಕ್॥ 13-254-34 (91535)
ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮಹೀಭರ್ತಾ ಶ್ರೀನಿವಾಸಃ ಸತಾಂಗತಿಃ।
ಅನಿರುದ್ಧಃ ಸುರಾನಂದೋ ಗೋವಿಂದೋ ಗೋವಿದಾಂಪತಿಃ॥ 13-254-35 (91536)
ಮರೀಚಿರ್ದಮನೋ ಹಂಸಃ ಸುಪರ್ಣೋ ಭುಜಗೋತ್ತಮಃ।
ಹಿರಣ್ಯನಾಭಃ ಸುತಪಾಃ ಪದ್ಮನಾಭಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-254-36 (91537)
ಅಮೃತ್ಯುಃ ಸರ್ವದೃಕ್ಸಿಂಹಃ ಸಂಧಾತಾ ಸಂಧಿಮಾನ್ಸ್ಥಿರಃ।
ಅಜೋ ದುರ್ಮರ್ಷಣಃ ಶಾಸ್ತಾ ವಿಶ್ರುತಾತ್ಮಾ ಸುರಾರಿಹಾ॥ 13-254-37 (91538)
ಗುರುರ್ಗರುತಮೋ ಧಾಮ ಸತ್ಯಃ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ನಿಮಿಷೋಽನಿಮಿಷಃ ಸ್ರಗ್ವೀ ವಾಚಸ್ಪತಿರುದಾರಧೀಃ॥ 13-254-38 (91539)
ಅಗ್ರಣೀರ್ಗ್ರಾಮಣೀಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನ್ಯಾಯೋ ನೇತಾ ಸಮೀರಣಃ।
ಸಹಸ್ರಮೂರ್ಧಾ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್॥ 13-254-39 (91540)
ಆವರ್ತನೋ ನಿವೃತ್ತಾತ್ಮಾ ಸಂವೃತಃ ಸಂಪ್ರಮರ್ದನಃ।
ಅಹಃ ಸಂವರ್ತಕೋ ವಹ್ನಿರನಿಲೋ ಧರಣೀಧರಃ॥ 13-254-40 (91541)
ಸುಪ್ರಸಾದಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ವಿಶ್ವದೃಗ್ವಿಶ್ವಭುಗ್ವಿಭುಃ।
ಸತ್ಕರ್ತಾ ಸತ್ಕೃತಿಃ ಸಾಧುರ್ಜಹ್ನುರ್ನಾರಾಯಣೋ ನರಃ॥ 13-254-41 (91542)
ಅಸಂಖ್ಯೇಯೋಪ್ರಮೇಯಾತ್ಮಾ ವಿಶಿಷ್ಟಃ ಶಿಷ್ಟಕೃಚ್ಛುಚಿಃ।
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಸಿದ್ಧಸಂಕಲ್ಪಃ ಸಿದ್ಧಿದಃ ಸಿದ್ಧಿಸಾಧನಃ॥ 13-254-42 (91543)
ವೃಷಾಹಿರ್ವೃಷಭೋ ವಿಷ್ಣುರ್ವೃಷಪರ್ವಾ ವೃಷೋದರಃ।
ವರ್ಧನೋ ವರ್ಧಮಾನಶ್ಚ ವಿವಿಕ್ತಃ ಶ್ರುತಿಸಾಗರಃ॥ 13-254-43 (91544)
ಸುಭುಜೋ ದುರ್ಧರೋ ವಾಗ್ಮೀ ಮಹೇಂದ್ರೋ ವಸುದೋ ವಸುಃ।
ನೈಕರೂಪೋ ಬೃಹದ್ರೂಪಃ ಶಿಪಿವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರಕಾಶನಃ॥ 13-254-44 (91545)
ಓಜಸ್ತೇಜೋದ್ಯುತಿಧರಃ ಪ್ರಕಾಶಾತ್ಮಾ ಪ್ರತಾಪನಃ।
ಋದ್ಧಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಾಕ್ಷರೋ ಮಂತ್ರಶ್ಚಂದ್ರಾಂಶುರ್ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತಿಃ॥ 13-254-45 (91546)
ಅಮೃತಾಂಶೂದ್ಭವೋ ಭಾನುಃ ಶಶಬಿಂದುಃ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಔಷಧಂ ಜಗತಃ ಸೇತುಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಕ್ರಮಃ॥ 13-254-46 (91547)
ಭೂತಭವ್ಯಭವನ್ನಾಥಃ ಪವನಃ ಪಾವನೋಽನಲಃ।
ಕಾಮಹಾ ಕಾಮಕೃತ್ಕಾಂತಃ ಕಾಮಃ ಕಾಮಪ್ರದಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-254-47 (91548)
ಯುಗಾದಿಕೃದ್ಯುಗಾವರ್ತೋ ನೈಕಮಾಯೋ ಮಹಾಶನಃ।
ಅದೃಶ್ಯೋ ವ್ಯಕ್ತರೂಪಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಜಿದನಂತಜಿತ್॥ 13-254-48 (91549)
ಇಷ್ಟೋ ವಿಶಿಷ್ಟಃ ಶಿಷ್ಟೇಷ್ಟ ಶಿಖಂಡೀ ನಹುಷೋ ವೃಷಃ।
ಕ್ರೋಧಹಾ ಕ್ರೋಧಕೃತ್ಕರ್ತಾ ವಿಶ್ವಬಾಹುರ್ಮಹೀಧರಃ॥ 13-254-49 (91550)
ಅಚ್ಯುತಃ ಪ್ರಥಿತಃ ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಾಣದೋ ವಾಸವಾನುಜಃ।
ಅಪಾಂನಿಧಿರಧಿಷ್ಠಾನಮಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ॥ 13-254-50 (91551)
ಸ್ಕಂದಃ ಸ್ಕಂದಧರೋ ಧುರ್ಯೋ ವರದೋ ವಾಯುವಾಹನಃ।
ವಾಸುದೇವೋ ಬೃಹದ್ಭಾನುರಾದಿದೇವಃ ಪುರಂದರಃ॥ 13-254-51 (91552)
ಅಶೋಕಸ್ತಾರಣಸ್ತಾರಃ ಶೂರಃ ಶೌರಿರ್ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಅನುಕೂಲಃ ಶತಾವರ್ತಃ ಪದ್ಮೀ ಪದ್ಮನಿಭೇಕ್ಷಣಃ॥ 13-254-52 (91553)
ಪದ್ಮನಾಬೋಽರವಿಂದಾಕ್ಷಃ ಪದ್ಮಗರ್ಭಃ ಶರೀರಭೃತ್।
ಮಹರ್ದ್ಧಿರ್ಋದ್ಧೋ ವೃದ್ಧಾತ್ಮಾ ಮಹಾಕ್ಷೋ ಗರುಡಧ್ವಕ್ಷಃ॥ 13-254-53 (91554)
ಅತುಲಃ ಶರಭೋ ಭೀಮಃ ಸಮಯಜ್ಞೋ ಹವಿರ್ಹರಿಃ।
ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಣ್ಯೋ ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾನ್ಸಮಿತಿಂಜಯಃ॥ 13-254-54 (91555)
ವಿಕ್ಷರೋ ರೋಹಿತೋ ಮಾರ್ಗೋ ಹೇತುರ್ದಾಮೋದರಃ ಸಹಃ।
ಮಹೀಧರೋ ಮಹಾಭಾಗೋ ವೇಗವಾನಮಿತಾಶನಃ॥ 13-254-55 (91556)
ಉದ್ಭವಃ ಕ್ಷೋಭಣೋ ದೇವಃ ಶ್ರೀಗರ್ಭಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ।
ಕರಣಂ ಕಾರಣಂ ಕರ್ತಾ ವಿಕರ್ತಾ ಗಹನೋ ಗುಹಃ॥ 13-254-56 (91557)
ವ್ಯವಸಾಯೋ ವ್ಯವಸ್ಥಾನಃ ಸಂಸ್ಥಾನಃ ಸ್ಥಾನದೋ ಧ್ರುವಃ।
ಪರರ್ದ್ಧಿಃ ಪರಮಸ್ಪಷ್ಟಸ್ತುಷ್ಟಃ ಪುಷ್ಟಃ ಶುಭೇಕ್ಷಣಃ॥ 13-254-57 (91558)
ರಾಮೋ ವಿರಾಮೋ ವಿರಜೋ ಮಾರ್ಗೋ ನೇಯೋ ನಯೋಽನಯಃ।
ವೀರಃ ಶಕ್ತಿಮತಾಂಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮವಿದುತ್ತಮಃ॥ 13-254-58 (91559)
ವೈಕುಂಠಃ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಾಣದಃ ಪ್ರಣವಃ ಪೃಥುಃ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಶತ್ರುಘ್ನೋ ವ್ಯಾಪ್ತೋ ವಾಯುರಧೋಕ್ಷಜಃ॥ 13-254-59 (91560)
ಋತುಃ ಸುದರ್ಶನಃ ಕಾಲಃ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ಪರಿಗ್ರಹಃ।
ಉಗ್ರಃ ಸಂವತ್ಸರೋ ದಕ್ಷೋ ವಿಶ್ರಾಮೋ ವಿಶ್ವದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-254-60 (91561)
ವಿಸ್ತಾರಃ ಸ್ಥಾವರಃ ಸ್ಥಾಣುಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ಬೀಜಮವ್ಯಯಂ।
ಅರ್ಥೋಽನರ್ಥೋ ಮಹಾಕೋಶೋ ಮಹಾಭೋಗೋ ಮಹಾಧನಃ॥ 13-254-61 (91562)
ಅನಿರ್ವಿಣ್ಣಃ ಸ್ಥವಿಷ್ಠೋ ಭೂರ್ಧರ್ಮಯೂಪೋ ಮಹಾಮಖಃ।
ನಕ್ಷತ್ರನೇಮಿರ್ನಕ್ಷತ್ರೀ ಕ್ಷಮಃ ಕ್ಷಾಮಃ ಸಮೀಹನಃ॥ 13-254-62 (91563)
ಯಜ್ಞ ಇಜ್ಯೋ ಮಹೇಜ್ಯಶ್ಚ ಕ್ರತುಃ ಸತ್ರಂ ಸತಾಂಗತಿಃ।
ಸರ್ವದರ್ಶೀ ವಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-254-63 (91564)
ಸುವ್ರತಃ ಸುಮುಖಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸುಘೋಷಃ ಸುಖದಃ ಸುಹೃತ್।
ಮನೋಹರೋ ಜಿತಕ್ರೋಧೋ ವೀರಬಾಹುರ್ವಿದಾರಣಃ॥ 13-254-64 (91565)
ಸ್ವಾಪನಃ ಸ್ವವಶೋ ವ್ಯಾಪೀ ನೈಕಾತ್ಮಾ ನೈಕಕರ್ಮಕೃತ್।
ವತ್ಸರೋ ವತ್ಸಲೋ ವತ್ಸೀ ರತ್ನಗರ್ಭೋ ಧನೇಶ್ವರಃ॥ 13-254-65 (91566)
ಧರ್ಮಗುಬ್ಧರ್ಮಕೃದ್ಧರ್ಮೀ ಸದಸತ್ಕ್ಷರಮಕ್ಷರಂ।
ಅವಿಜ್ಞಾತಾ ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ವಿಧಾತಾ ಕೃತಲಕ್ಷಣಃ॥ 13-254-66 (91567)
ಗಭಸ್ತಿನೇಮಿಃ ಸತ್ವಸ್ಥಃ ಸಿಂಹೋ ಭೂತಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಆದಿದೇವೋ ಮಹಾದೇವೋ ದೇವೇಶೋ ದೇವಭೃದ್ಗುರುಃ॥ 13-254-67 (91568)
ಉತ್ತರೋ ಗೋಪತಿರ್ಗೋಪ್ತಾ ಜ್ಞಾನಗಂಯಃ ಪುರಾತನಃ।
ಶರೀರೀ ಭೂತಭೃದ್ಭೋಕ್ತಾ ಕಪೀಂದ್ರೋ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-254-68 (91569)
ಸೋಮಪೋಽಮೃತಪಃ ಸೋಮಃ ಪುರುಜಿತ್ಪುರುಸತ್ತಮಃ।
ವಿನಯೋಜ್ಯಃ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ದಾಶಾರ್ಹಃ ಸಾತ್ವತಾಂಪತಿಃ॥ 13-254-69 (91570)
ಜೀವೋ ವಿನಯಿತಾ ಸಾಕ್ಷೀ ಮುಕುಂದೋಽಮಿತವಿಕ್ರಮಃ।
ಅಂಭೋನಿಧಿರನಂತಾತ್ಮಾ ಮಹೋದಧಿಶಯೋಽಂತಕಃ॥ 13-254-70 (91571)
ಅಜೋ ಮಹಾರ್ಹಃ ಸ್ವಾಭಾವ್ಯೋ ಜಿತಾಮಿತ್ರಃ ಪ್ರಮೋದನಃ।
ಆನಂದೋ ನಂದನೋ ನಂದಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಾ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-254-71 (91572)
ಮಹರ್ಷಿಃ ಕಪಿಲಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಜ್ಞೋ ಮೇದಿನೀಪತಿಃ।
ತ್ರಿಪದಸ್ತ್ರಿದಶಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಮಹಾಶೃಂಗಃ ಕೃತಾಂತಕೃತ್॥ 13-254-72 (91573)
ಮಹಾವರಾಹೋ ಗೋವಿಂದಃ ಸುಷೇಣಃ ಕನಕಾಂಗದೀ।
ಗುಹ್ಯೋ ಗಭೀರೋ ಗಹನೋ ಗುಪ್ತಶ್ಚಕ್ರಗದಾಧರಃ॥ 13-254-73 (91574)
ವೇಧಾಃ ಸ್ವಾಂಗೋಽಜಿತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ದೃಢಃ ಸಂಕರ್ಷಣೋಚ್ಯುತಃ।
ವರುಣೋ ವಾರುಣೋ ವೃಕ್ಷಃ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷೋ ಮಹಾಮನಾಃ॥ 13-254-74 (91575)
ಭಗವಾನ್ಭಗಹಾ ನಂದೀ ವನಮಾಲೀ ಹಲಾಯುಧಃ।
ಆದಿತ್ಯೋ ಜ್ಯೋತಿರಾದಿತ್ಯಃ ಸಹಿಷ್ಣುರ್ಗತಿಸತ್ತಮಃ॥ 13-254-75 (91576)
ಸುಧನ್ವಾ ಖಂಡಪರಶುರ್ದಾರುಣೋ ದ್ರವಿಣಪ್ರದಃ।
ದಿವಸ್ಪೃಕ್ಸರ್ವದೃಗ್ವ್ಯಾಸೋ ವಾಚಸ್ಪತಿರಯೋನಿಜಃ॥ 13-254-76 (91577)
ತ್ರಿಸಾಮಾ ಸಾಮಗಃ ಸಾಮ ನಿರ್ವಾಣಂ ಭೇಷಜಂ ಭಿಷಕ್।
ಸಂನ್ಯಾಸಕೃಚ್ಛಮಃ ಶಾಂತೋ ನಿಷ್ಠಾ ಶಾಂತಿಃ ಪರಾಯಣಂ॥ 13-254-77 (91578)
ಶುಭಾಂಗಃ ಶಾಂತಿದಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಕುಮುದಃ ಕುವಲೇಶಯಃ।
ಗೋಹಿತೋ ಗೋಪತಿರ್ಗೋಪ್ತಾ ವೃಷಭಾಕ್ಷೋ ವೃಷಪ್ರಿಯಃ॥ 13-254-78 (91579)
ಅನಿವರ್ತೀ ನಿವೃತ್ತಾತ್ಮಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ್ತಾ ಕ್ಷೇಮಕೃಚ್ಛಿವಃ।
ಶ್ರೀವತ್ಸವಕ್ಷಾಃ ಶ್ರೀವಾಸಃ ಶ್ರೀಪತಿಃ ಶ್ರೀಮತಾಂವರಃ॥ 13-254-79 (91580)
ಶ್ರೀದಃ ಶ್ರೀಶಃ ಶ್ರೀನಿವಾಸಃ ಶ್ರೀನಿಧಿಃ ಶ್ರೀವಿಭಾವನಃ।
ಶ್ರೀಧರಃ ಶ್ರೀಕರಃ ಶ್ರೇಯಃ ಶ್ರೀಮಾಂʼಲ್ಲೋಕತ್ರಯಾಶ್ರಯಃ॥ 13-254-80 (91581)
ಸ್ವಕ್ಷಃ ಸ್ವಂಗಃ ಶತಾನಂದೋ ನಂದಿರ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಣೇಶ್ವರಃ।
ವಿಜಿತಾತ್ಮಾ ವಿಧೇಯಾತ್ಮಾ ಸತ್ಕೀರ್ತಿಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ॥ 13-254-81 (91582)
ಉದೀರ್ಣಃ ಸರ್ವತಶ್ಚಕ್ಷುರನೀಶಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಸ್ಥಿರಃ।
ಭೂಶಯೋ ಭೂಷಣೋ ಭೂತಿರ್ವಿಶೋಕಃ ಶೋಕನಾಶನಃ॥ 13-254-82 (91583)
ಅರ್ಚಿಷ್ಮಾನರ್ಚಿತಃ ಕುಂಭೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಶೋಧನಃ।
ಅನಿರುದ್ಧೋಽಪ್ರತಿರಥಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನೋಽಮಿತವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-254-83 (91584)
ಕಾಲನೇಮಿನಿಹಾ ವೀರಃ ಶೌರಿಃ ಸೂರಜನೇಶ್ವರಃ।
ತ್ರಿಲೋಕಾತ್ಮಾ ತ್ರಿಲೋಕೇಶಃ ಕೇಶವಃ ಕೇಶಿಹಾ ಹರಿಃ॥ 13-254-84 (91585)
ಕಾಮದೇವಃ ಕಾಮಪಾಲಃ ಕಾಮೀ ಕಾಂತಃ ಕೃತಾಗಮಃ।
ಅನಿರ್ದೇಶ್ಯವಪುರ್ವಿಷ್ಣುರ್ವೀರೋಽನಂತೋ ಧನಂಜಯಃ॥ 13-254-85 (91586)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಕೃದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮವಿವರ್ಧನಃ।
ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರಹ್ಮೀ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಿಯಃ॥ 13-254-86 (91587)
ಮಹಾಕ್ರಮೋ ಮಹಾಕರ್ಮಾ ಮಹಾತೇಜಾ ಮಹೋರಗಃ।
ಮಹಾಕ್ರತುರ್ಮಹಾಯಜ್ವಾ ಮಹಾಯಜ್ಞೋ ಮಹಾಹವಿಃ॥ 13-254-87 (91588)
ಸ್ತವ್ಯಃ ಸ್ತವಪ್ರಿಯಃ ಸ್ತೋತ್ರಂ ಸ್ತುತಿಃಸ್ತೋತಾ ರಣಪ್ರಿಯಃ।
ಪೂರ್ಣಃ ಪೂರಯಿತಾ ಪುಣ್ಯಃ ಪುಣ್ಯಕೀರ್ತಿರನಾಮಯಃ॥ 13-254-88 (91589)
ಮನೋಜವಸ್ತೀರ್ಥಕರೋ ವಸುರೇತಾ ವಸುಪ್ರದಃ।
ವಸುಪ್ರದೋ ವಾಸುದೇವೋ ವಸುರ್ವಸುಮನಾ ಹವಿಃ॥ 13-254-89 (91590)
ಸದ್ಗತಿಃ ಸತ್ಕೃತಿಃ ಸತ್ತಾ ಸದ್ಭೂತಿಃ ಸತ್ಪರಾಯಣಃ।
ಶೂರಸೇನೋ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸನ್ನಿವಾಸಃ ಸುಯಾಮುನಃ॥ 13-254-90 (91591)
ಭೂತಾವಾಸೋ ವಾಸುದೇವಃ ಸರ್ವಾಸುನಿಲಯೋಽನಲಃ।
ದರ್ಪಹಾ ದರ್ಪಹೋ ದೃಪ್ತೋ ದುರ್ಧರೋಽದ್ಧಾಽಪರಾಜಿತಃ॥ 13-254-91 (91592)
ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿರ್ಮಹಮೂರ್ತಿರ್ದೀಪ್ತಮೂರ್ತಿರಮೂರ್ತಿಮಾನ್।
ಅನೇಕಮೂರ್ತಿರವ್ಯಕ್ತಃ ಶತಮೂರ್ತಿಃ ಶತಾನನಃ॥ 13-254-92 (91593)
ಏಕೋ ನೈಕಃ ಸವಃ ಕಃ ಕಿಂ ಯತ್ತತ್ಪದಮನುತ್ತಮಂ।
ಲೋಕಬಂಧುರ್ಲೋಕನಾಥೋ ಮಾಧವೋ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ॥ 13-254-93 (91594)
ಸುವರ್ಣವರ್ಣೋ ಹೇಮಾಂಗೋ ವರಾಂಗಶ್ಚಂದನಾಂಗದೀ।
ವೀರಹಾ ವಿಷಮಃ ಶೂನ್ಯೋ ಘೃತಾಶೀರಚಲಶ್ಚಲಃ॥ 13-254-94 (91595)
ಅಮಾನೀ ಮಾನದೋ ಮಾನ್ಯೋ ಲೋಕಸ್ವಾಮೀ ತ್ರಿಲೋಕಧೃತ್।
ಸುಮೇಧಾ ಮೇಘಜೋ ಧನ್ಯಃ ಸತ್ಯಮೇಧಾ ಧರಾಧರಃ॥ 13-254-95 (91596)
ತೇಜೋ ವೃಷೋ ದ್ಯುತಿಧರಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂವರಃ।
ಪ್ರಗ್ರಹೋ ನಿಗ್ರಹೋ ವ್ಯಗ್ರೋ ನೈಕಶೃಂಗೋ ಗದಾಗ್ರಜಃ॥ 13-254-96 (91597)
ಚತುರ್ಮೂರ್ತಿಶ್ಚತುರ್ಬಾಹುಶ್ಚತುರ್ವ್ಯೂಹಶ್ಚತುರ್ಗತಿಃ।
ಚತುರಾತ್ಮಾ ಚತುರ್ಭಾವಶ್ಚತುರ್ವದವಿದೇಕಪಾತ್॥ 13-254-97 (91598)
ಸಮಾವರ್ತೋ ನಿವೃತ್ತಾತ್ಮಾ ದುರ್ಜಯೋ ದುರತಿಕ್ರಮಃ।
ದುರ್ಲಭೋ ದುರ್ಗಮೋ ದುರ್ಗೋ ದುರಾವಾಸೋ ದುರಾರಿಹಾ॥ 13-254-98 (91599)
ಶುಭಾಂಗೋ ಲೋಕಸಾರಂಗಃ ಸುತಂತುಸ್ತಂತುವರ್ಧನಃ।
ಇಂದ್ರಕರ್ಮಾ ಮಹಾಕರ್ಮಾ ಕೃತಕರ್ಮಾ ಕೃತಾಗಮಃ॥ 13-254-99 (91600)
ಉದ್ಭವಃ ಸುಂದರಃ ಸುಂದೋ ರತ್ನನಾಭಃ ಸುಲೋಚನಃ।
ಅರ್ಕೋ ವಾಜಸನಃ ಶೃಂಗೀ ಜಯಂತಃ ಸರ್ವವಿಜ್ಜಯೀ॥ 13-254-100 (91601)
ಸುವರ್ಣಿಬಿಂದುರಕ್ಷೋಭ್ಯಃ ಸರ್ವವಾಗೀಶ್ವರೇಶ್ವರಃ।
ಮಹಾಹ್ರದೋ ಮಹಾಗರ್ತೋ ಮಹಾಭೂತೋ ಮಹಾನಿಧಿಃ॥ 13-254-101 (91602)
ಕುಮುದಃ ಕುಂದರಃ ಕುಂದಃ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಪವನೋಽನಿಲಃ।
ಅಮೃತಾಂಶೋಽಮೃತವಪುಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ॥ 13-254-102 (91603)
ಸುಲಭಃ ಸುವ್ರತಃ ಸಿದ್ಧಃ ಶತ್ರುಜಿಚ್ಛತ್ರುತಾಪನಃ।
ನ್ಯಗ್ರೋಧೋದುಂಬರೋಶ್ವತ್ಥಶ್ಚಾಪೂರಾಂಧ್ರನಿಷೂದನಃ॥ 13-254-103 (91604)
ಸಹಸ್ರಾರ್ಚಿಃ ಸಪ್ತಜಿಹ್ವಃ ಸಪ್ತೈಧಾಃ ಸಪ್ತವಾಹನಃ।
ಅಮೂರ್ತಿರನಘೋಽಚಿಂತ್ಯೋ ಭಯಕೃದ್ಭಯನಾಶನಃ॥ 13-254-104 (91605)
ಅಣುರ್ಬೃಹತ್ಕೃಶಃ ಸ್ಥೂಲೋ ಗುಣಭೃನ್ನರ್ಗುಣೋ ಮಹಾನ್।
ಅಧೃತಃ ಸ್ವಧೃತಃ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಃ ಪ್ರಾಗ್ವಂಶೋ ವಂಶವರ್ಧನಃ॥ 13-254-105 (91606)
ಭಾರಭೃತ್ಕಥಿತೋ ಯೋಗೀ ಯೋಗೀಶಃ ಸರ್ವಕಾಮದಃ।
ಆಶ್ರಮಃ ಶ್ರಮಣಃ ಕ್ಷಾಮಃ ಸುಪರ್ಣೋ ವಾಯುವಾಹನಃ॥ 13-254-106 (91607)
ಧನುರ್ಧರೋ ಧನುರ್ವೇದೋ ದಂಡೋ ದಮಯಿತಾ ದಮಃ।
ಅಪರಾಜಿತಃ ಸರ್ವಸಹೋ ನಿಯಂತಾ ನಿಯಮೋ ಯಮಃ॥ 13-254-107 (91608)
ಸತ್ವವಾನ್ಸಾತ್ವಿಕಃ ಸತ್ಯಃ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಅಭಿಪ್ರಾಯಃ ಪ್ರಿಯಾರ್ಹೋಽರ್ಹಃಋ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಃ॥ 13-254-108 (91609)
ವಿಹಾಯಸಗತಿರ್ಜ್ಯೋತಿಃ ಸುರುಚಿರ್ಹುತಭುಗ್ವಿಭುಃ।
ರವಿರ್ವಿರೋಚನಃ ಸೂರ್ಯಃ ಸವಿತಾ ರವಿಲೋಚನಃ॥ 13-254-109 (91610)
ಅಂತೋ ಹುತಭುಗ್ಭೋಕ್ತಾ ಸುಖದೋ ನೈಕದೋಽಗ್ರಜಃ।
ಅನಿರ್ವಿಣ್ಣಃ ಸದಾಮರ್ಷೀ ಲೋಕಾಧಿಷ್ಠಾನಮದ್ಭುತಃ॥ 13-254-110 (91611)
ಸನಾತ್ಸನಾತನತಮಃ ಕಪಿಲಃ ಕಪಿರಪ್ಯಯಃ।
ಸ್ವಸ್ತಿದಃ ಸ್ವಸ್ತಿಕೃತ್ಸ್ವಸ್ತಿ ಸ್ವಸ್ತಿಭುಕ್ ಸ್ವಸ್ತಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-254-111 (91612)
ಅರೌದ್ರಃ ಕುಂಡಲೀ ಚಕ್ರೀ ವಿಕ್ರಂಯೂರ್ಜಿತಶಾಸನಃ।
ಶಬ್ದಾತಿಗಃ ಶಬ್ದಸಹಃ ಶಿಶಿರಃ ಶರ್ವರೀಕರಃ॥ 13-254-112 (91613)
ಅಕ್ರೂರಃ ಪೇಶಲೋ ದಕ್ಷೋ ದಕ್ಷಿಣಃ ಕ್ಷಮಿಣಾಂವರಃ।
ವಿದ್ವತ್ತಮೋ ವೀತಭಯಃ ಪುಣ್ಯಶ್ರವಣಕೀರ್ತನಃ॥ 13-254-113 (91614)
ಉತ್ತಾರಣೋ ದುಷ್ಕೃತಿಹಾ ಪುಣ್ಯೋ ದುಃಖಪ್ನನಾಶನಃ।
ವೀರಹಾ ರಕ್ಷಣಃ ಸಂತೋ ಜೀವನಃ ಪರ್ಯವಸ್ಥಿತಃ॥ 13-254-114 (91615)
ಅನಂತರೂಪೋಽನಂತಶ್ರೀರ್ಜಿತಮನ್ಯುರ್ಭಯಾಪಹಃ।
ಚತುರಸ್ರೋ ಗಭೀರಾತ್ಮಾ ವಿದಿಶೋ ವ್ಯಾದಿಶೋ ದಿಶಃ॥ 13-254-115 (91616)
ಅನಾದಿರ್ಭೂರ್ಭುವೋ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸುವೀರೋ ರುಚಿರಾಂಗದಃ।
ಜನನೋ ಜನಜನ್ಮಾದಿರ್ಭೀಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ॥ 13-254-116 (91617)
ಆಧಾರನಿಲಯೋ ಧಾತಾ ಪುಷ್ಪಹಾಸಃ ಪ್ರಜಾಗರಃ।
ಊರ್ಧ್ವಗಃ ಸತ್ಪಥಾಚಾರಃ ಪ್ರಾಣದಃ ಪ್ರಣವಃ ಪಣಃ॥ 13-254-117 (91618)
ಪ್ರಮಾಣಂ ಪ್ರಾಣನಿಲಯಃ ಪ್ರಾಣಭೃತ್ಪ್ರಾಣಜೀವನಃ।
ತತ್ತ್ವಂ ತತ್ತ್ವವಿದೇಕಾತ್ಮಾ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾತಿಗಃ॥ 13-254-118 (91619)
ಭೂರ್ಭುವಃಸ್ವಸ್ತರುಸ್ತಾರಃ ಸವಿತಾ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ।
ಯಜ್ಞೋ ಯಜ್ಞಪತಿರ್ಯಜ್ವಾ ಯಜ್ಞಾಂಗೋ ಯಜ್ಞವಾಹನಃ॥ 13-254-119 (91620)
ಯಜ್ಞಭೃದ್ಯಜ್ಞಕೃದ್ಯಜ್ಞೀ ಯಜ್ಞಭುಗ್ಯಜ್ಞಸಾಧನಃ।
ಯಜ್ಞಾಂತಕೃದ್ಯಜ್ಞಗುಹ್ಯಮನ್ನಮನ್ನಾದ ಏವ ಚ॥ 13-254-120 (91621)
ಆತ್ಮಯೋನಿಃ ಸ್ವಯಂಜಾತೋ ವೈಖಾನಃ ಸಾಮಗಾಯನಃ।
ದೇವಕೀನಂದನಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಕ್ಷಿತೀಶಃ ಪಾಪನಾಶನಃ॥ 13-254-121 (91622)
ಶಂಖಭೃನ್ನಂದಕೀ ಚಕ್ರೀ ಶಾರ್ಂಗಧನ್ವಾ ಗದಾಧರಃ।
ರಥಾಂಗಪಾಣಿರಕ್ಷೋಭ್ಯಃ ಸರ್ವಪ್ರಹರಣಾಯುಧಃ।
ಸರ್ವಪ್ರಹಾರಣಾಯುಧ ಓಂನಮ ಇತಿ॥ 13-254-122 (91623)
ಇತೀದಂ ಕೀರ್ತನೀಯಸ್ಯಿ ಕೇಶವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನಾಂನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ದಿವ್ಯಾನಾಮಶೇಷೇಣ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ॥ 13-254-123 (91624)
ಯ ಇದಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಶ್ಚಾಪಿ ಪರಿಕೀರ್ತಯೇತ್।
ನಾಶುಭಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಿಂಚಿತ್ಸೋಮುತ್ರೇಹ ಚ ಮಾನವಃ॥ 13-254-124 (91625)
ವೇದಾಂತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಸ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯೋ ವಿಜಯೀ ಭವೇತ್।
ವೈಶ್ಯೋ ಧನಸಮೃದ್ಧಃ ಸ್ಯಾಚ್ಛೂದ್ರಃ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-254-125 (91626)
ಧರ್ಮಾರ್ಥೀ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾದ್ಧರ್ಮಮರ್ಥಾರ್ಥೀ ಚಾರ್ಥಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ಕಾಮಾನವಾಪ್ನುಯಾತ್ಕಾಮೀ ಪ್ರಜಾರ್ಥೀ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪ್ರಜಾಂ॥ 13-254-126 (91627)
ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಯಃ ಸದೋತ್ಥಾಯ ಶುಚಿಸ್ತದ್ಗತಮಾನಸಃ।
ಸಹಸ್ರಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ನಾಂನಾತೇಮತ್ಪ್ರಕೀರ್ತಯೇತ್॥ 13-254-127 (91628)
ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವಿಪುಲಂ ಜ್ಞಾತಿಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮೇವ ಚ।
ಅಚಲಾಂ ಶ್ರಿಯಮಾಪ್ನೋತಿ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಂ॥ 13-254-128 (91629)
ನ ಭಯಂ ಕ್ವಚಿದಾಪ್ನೋತಿ ವೀರ್ಯಂ ತೇಜಶ್ಚ ವಿಂದತಿ।
ಭವತ್ಯಯೋಗೋ ದ್ಯುತಿಮಾನ್ಬಲರೂಪಗುಣಾನ್ವಿತಃ॥ 13-254-129 (91630)
ರೋಗಾರ್ತೋ ಮುಚ್ಯತೇ ರೋಗಾದ್ಬದ್ಧೋ ಮುಚ್ಯೇತ ಬಂಧನಾತ್।
ಭಯಾನ್ಮುಚ್ಯೇತ ಭೀತಸ್ತು ಮುಚ್ಯೇದಾಪನ್ನ ಆಪದಃ॥ 13-254-130 (91631)
ದುರ್ಗಾಣ್ಯತಿತರತ್ಯಾಶು ಪುರುಷಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ।
ಸ್ತುವನ್ನಾಮಸಹಸ್ರೇಣ ನಿತ್ಯಂ ಭಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-254-131 (91632)
ವಾಸುದೇವಾಶ್ರಯೋ ಮರ್ತ್ಯೋ ವಾಸುದೇವಪರಾಯಣಃ।
ಸರ್ವಪಾಪವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಯಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ॥ 13-254-132 (91633)
ನ ವಾಸುದೇವಭಕ್ತಾನಾಮಶುಭಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾವ್ಯಾಧಿಭಯಂ ನೈವೋಪಜಾಯತೇ॥ 13-254-133 (91634)
ಇಮಂ ಸ್ತವಮಧೀಯಾನಃ ಶ್ರದ್ಧಾಭಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಃ।
ಯುಜ್ಯೇತಾತ್ಮಸುಖಕ್ಷಾಂತಿಶ್ರೀಧೃತಿಸ್ಮೃತಿಕೀರ್ತಿಭಿಃ॥ 13-254-134 (91635)
ನ ಕ್ರೋಧೋ ನ ಚ ಮಾತ್ಸರ್ಯಂ ನ ಲೋಭೋ ನಾಶುಭಾ ಮತಿಃ।
ಭಂತಿ ಕೃತಪುಣ್ಯಾನಾಂ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮೇ॥ 13-254-135 (91636)
ದ್ಯೌಃ ಸಚಂದ್ರಾರ್ಕನಕ್ಷತ್ರಾ ಖಂ ದಿಶೋ ಭೂರ್ಮಹೋದಧಿಃ।
ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ವೀರ್ಯೇಣ ವಿಧೃತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-254-136 (91637)
ಸಸುರಾಸುರಗಂಧರ್ವಂ ಸಯಕ್ಷೋರಗರಾಕ್ಷಸಂ।
ಜಗದ್ವಶೇ ವರ್ತತೇದಂ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಸಚರಾಚರಂ॥ 13-254-137 (91638)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿಃ ಸತ್ವಂ ತೇಜೋ ಬಲಂ ಧೃತಿಃ।
ವಾಸುದೇವಾತ್ಮಕಾನ್ಯಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಏವ ಚ॥ 13-254-138 (91639)
ಸರ್ವಾಗಮಾನಾಮಾಚಾರಃ ಪ್ರಥಮಂ ಪರಿಕಲ್ಪ್ಯತೇ।
ಆಚಾರಪ್ರಭವೋ ಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಭುರಚ್ಯುತಃ॥ 13-254-139 (91640)
ಋಷಯಃ ಪಿತರೋ ದೇವಾ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಧಾತವಃ।
ಜಂಗಮಾಜಂಗಮಂ ಚೇದಂ ಜಗನ್ನಾರಯಣೋದ್ಭವಂ॥ 13-254-140 (91641)
ಯೋಗೋ ಜ್ಞಾನಂ ತಥಾ ಸಾಂಖ್ಯಂ ವಿದ್ಯಾಃ ಶಿಲ್ಪಾದಿಕರ್ಮ ಚ।
ವೇದಾಃ ಸಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಜ್ಞಾನಮೇತತ್ಸರ್ವಂ ಜನಾರ್ದನಾತ್॥ 13-254-141 (91642)
ಏಕೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಮಹದ್ಭೂತಂ ಪೃಥಗ್ಭೂತಾನ್ಯನೇಕಶಃ।
ತ್ರೀಂಲ್ಲೋಕಾನ್ವ್ಯಾಪ್ಯ ಭೂತಾತ್ಮಾ ಭುಂಕ್ತೇ ವಿಶ್ವಭುಗವ್ಯಯಃ॥ 13-254-142 (91643)
ಇಮಂ ಸ್ತವಂ ಭಗವತೋ ವಿಷ್ಣೋರ್ವ್ಯಾಸೇನ ಕೀರ್ತಿತಂ।
ಪಠೇದ್ಯ ಇಚ್ಛೇತ್ಪುರುಷಃ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಸುಖಾನಿ ಚ॥ 13-254-143 (91644)
ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಮಜಂ ದೇವಂ ಜಗತಃ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯಂ।
ಭಜಂತಿ ಯೇ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷಂ ನ ತೇ ಯಾಂತಿ ಪರಾಭವಂ।
`ನ ತೇ ಯಾಂತಿ ಪರಾಭವಂ ಓಂ ನಮ ಇತಿ॥ 13-254-144 (91645)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 13-254-145x (7687)
ಪದ್ಮಪತ್ರವಿಶಾಲಕ್ಷ ಪದ್ಮನಾಭ ಸುರೋತ್ತಮ।
ಭಕ್ತಾನಾಮನುರಕ್ತಾನಾಂ ತ್ರಾತಾ ಭವ ಜನಾರ್ದನ॥ 13-254-145 (91646)
ಭಗವಾನುವಾಚ। 13-254-146x (7688)
ಯೋ ಮಾಂ ನಾಮಸಹಸ್ರೇಣ ಸ್ತೋತುಮಿಚ್ಛತಿ ಪಾಂಡವ।
ಸೋಹಮೇಕೇನ ಶ್ಲೋಕೇನ ಸ್ತುತ ಏವ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಸ್ತುತ ಏವ ನ ಸಂಶಯ ಓಂ ನಮ ಇತಿ॥ 13-254-146 (91647)
ವಾಸನಾದ್ವಾಸುದೇವಃ ಸ್ಯಾ ವಾಸಿತಂ ತೇ ಜಗತ್ತ್ರಯಂ।
ಸರ್ವಭೂತನಿವಾಸೋಸಿ ವಾಸುದೇವ್ ನಮೋಸ್ತು ತೇ॥ 13-254-147 (91648)
13-254-148 (91649)
ನಮೋಸ್ತ್ವನಂತಾಯ ಸಹಸ್ರಮೂರ್ತಯೇ
ಸಹಸ್ರಪಾದಾಕ್ಷಿಶಿರೋರುಬಾಹವೇ।
ಸಹಸ್ರನಾಂನೇ ಪುರುಷಾಯ ಶಾಶ್ವತೇ
ಸಹಸ್ರಕೋಟಿಯುಗಧಾರಿಣೇ ನಮಃ।
ಶ್ರೀಸಹಸ್ರಕೋಟಿಯುಗಧಾರಿಣೇ ನಮ ಇತಿ॥'
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-254-41 ವಿಶ್ವಧೃಗಿತಿ ಝ.ಪಾಠ. ಸತ್ಕೃತಃ ಸಾಧುರಿತಿ ಚ॥ 7-254-58 ವಿರಮೋ ವಿರಮಃ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ,ವಿರತಃ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-64 ಸುಘೋಷಃ ಸುಹೃದಃ ಸುಹೃದಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-68 ಶರೀರಭೂತಭೃದ್ಭೋಕ್ತೇತಿ ಕ.ಙ.ಝ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-69 ವಿನಯೋ ಜಯಃ ಸತ್ಯಸಂಧಃ ಇತಿ ಕ.ಙ.ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-74 ಕಾಲನೇಮಿನಿಹಾ ಶೌರಿರ್ವೀರಃ ಶೂರಜನೇಶ್ವರಃ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ। ಕಾಲನೇಮಿನಿಹಾ ವೀರಃ ಶೂರಃ ಶೌರಿರ್ಜನೇಶ್ವರಃ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-100 ಅರ್ಕೋ ವಾಜಸನಿಃ ಶೃಂಗೀ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-102 ಅಮೃತಾಶೋಽಮೃತವಪುರಿತಿ ಝ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-110 ಅನಂತಹುತಭುಗ್ಭೋಕ್ತೇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-254-119 ಸಪಿತಾ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಃ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠ॥ 7-254-128 ವಿಪುಲಂ ಯಾತಿ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮೇವ ಚೇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 255
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.255. ಅಧ್ಯಾಯಃ 255
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಏಕಾದಶರುದ್ರದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯಾದೀನಾಂ ವಸಿಷ್ಠಾದಿಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ರಾಜರ್ಷ್ಯಾದೀನಾಂ ಚ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಂಗಾಮನಿರ್ದೇಶಪೂರ್ವಕಂ ತತ್ತನ್ನಾಮಕೀರ್ತನಾದೇಃ ಸಾವಿತ್ರೀಜಪಾದೇಶ್ಚ ಮಹಾಫಲಹೇತುತ್ವಾಭಿಧಾನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ*।
ಪಿತಾಮಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ।
ಕಿಂ ಜಪ್ಯಂ ಜಪತೋ ನಿತ್ಯಂ ಭವೇದ್ಧರ್ಮಫಲಂ ಮಹತ್॥ 13-255-1 (91650)
ಪ್ರಸ್ಥಾನೇ ವಾ ಪ್ರವೇಶೇ ವಾ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ವಾಽಪಿ ಕರ್ಮಣಿ।
ದೈವೇ ವಾ ಶ್ರಾದ್ಧಕಾಲೇ ವಾ ಕಿಂ ಜಪ್ಯಂ ಕರ್ಮಸಾಧನಂ॥ 13-255-2 (91651)
ಶಾಂತಿಕಂ ಪೌಷ್ಟಿಕಂ ರಕ್ಷಾ ಶತ್ರುಘ್ನಂ ಭಯನಾಶನಂ।
ಜಪ್ಯಂ ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಿತಂ ತದ್ಭವಾನ್ವಕ್ತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-255-3 (91652)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-255-4x (7689)
ವ್ಯಾಸಪ್ರೋಕ್ತಮಿಮಂ ಮಂತ್ರಂ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ನೃಪ।
ಸಾವಿತ್ರ್ಯಾ ವಿಹಿತಂ ದಿವ್ಯಂ ಸದ್ಯಃ ಪಾವವಿಮೋಚನಂ॥ 13-255-4 (91653)
ಶೃಣು ಮಂತ್ರವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾಽನಘ।
ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡವಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-255-5 (91654)
ರಾತ್ರಾವಹನಿ ಧರ್ಮಜ್ಞ ಜಪನ್ಪಾಪೈರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಶೃಣುಷ್ವೈಕಮನಾ ನೃಪ॥ 13-255-6 (91655)
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ಭವತೇ ಚೈವ ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜ।
ಪುರುಷಸ್ತು ಸುಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಪ್ರೇತ್ಯ ಚೇಹ ಚ ಮೋದತೇ॥ 13-255-7 (91656)
ಸೇವಿತಂ ಸತತಂ ರಾಜನ್ಪುರಾ ರಾಜರ್ಷಿಸತ್ತಮೈಃ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಪೈರರ್ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯವ್ರತಪರಾಯಣೈಃ॥ 13-255-8 (91657)
ಇದಮಾಹ್ನಿಕಮವ್ಯಗ್ರಂ ಕುರ್ವದ್ಭಿರ್ನಿಯತೈಃ ಸದಾ।
ನೃಪೈರ್ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಶ್ರೀರನುತ್ತಮಾ॥ 13-255-9 (91658)
ನಮೋ ವಸಿಷ್ಠಾಯ ಮಹಾವ್ರತಾಯ
ಪರಾಶರಂ ವೇದನಿಧಇಂ ನಮಸ್ತೇ।
ನಮೋಸ್ತ್ವನಂತಾಯ ಮಹೋರಗಾಯ
ನಮೋಸ್ತು ಸಿದ್ಧೇಭ್ಯ ಇಹಾಕ್ಷಯೇಭ್ಯಃ॥ 13-255-10 (91659)
ನಮೋಸ್ತ್ವೃಷಿಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಪರೇಷಾಂ
ದೇವೇಷು ದೇವಂ ವರದಂ ವರಾಣಾಂ।
ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಾಯ ನಮಃ ಶಿವಾಯ
ಸಹಸ್ರನಾಮಾಯ ಜನಾರ್ದನಾಯ॥ 13-255-11 (91660)
ಅಜೈಕಪಾದಹಿರ್ಬುಧ್ನ್ಯಃ ಪಿನಾಕೀ ಚಾಪರಾಜಿತಃ।
ಋತಶ್ಚ ಪಿತೃರೂಪಶ್ಚ ತ್ರ್ಯಂಬಕಶ್ಚ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-255-12 (91661)
ವೃಷಾಕಪಿಶ್ಚ ಶಂಭುಶ್ಚ ಹವನೋಽಥೇಶ್ವರಸ್ತಥಾ।
ಏಕಾದಶೈತೇ ಪ್ರಥಿತಾ ರುದ್ರಾಸ್ತ್ರಿಭುವನೇಶ್ವರಾಃ॥ 13-255-13 (91662)
ಶತಮೇತತ್ಸಮಾಂನಾತಂ ಶತರುದ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-255-14 (91663)
ಅಂಶೋ ಭಗಶ್ಚ ಮಿತ್ರಶ್ಚ ವರುಣಶ್ಚ ಜಲೇಶ್ವರಃ।
ತಥಾ ಧಾತಾಽರ್ಯಮಾ ಚೈವ ಜಯಂತೋ ಭಾಸ್ಕರಸ್ತಥಾ॥ 13-255-15 (91664)
ತ್ವಷ್ಟಾ ಪೂಷಾ ತಥೈವೇಂದ್ರೋ ದ್ವಾದಶೋ ವಿಷ್ಣುರುಚ್ಯತೇ।
ಇತ್ಯೇತೇ ದ್ವಾದಶಾದಿತ್ಯಾಃ ಕಾಶ್ಯಪೇಯಾ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-255-16 (91665)
ಧರೋ ಧ್ರುವಶ್ಚ ಸೋಮಶ್ಚ ಸಾವಿತ್ರೋಽಥಾನಿಲೋಽನಲಃ।
ಪ್ರತ್ಯೂಷಶ್ಚ ಪ್ರಭಾಸಶ್ಚ ವಸವೋಷ್ಟೌ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 13-255-17 (91666)
ನಾಸತ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ದಸ್ರಶ್ಚ ಸ್ಮೃತೌ ದ್ವಾವಶ್ವಿನಾವಪಿ।
ಮಾರ್ತಂಡಸ್ಯಾತ್ಮಜಾವೇತೌ ಸಂಜ್ಞಾನಾಸಾವಿನಿರ್ಗತೌ॥ 13-255-18 (91667)
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಕರ್ಮಸಾಕ್ಷಿಣಃ।
ಅಪಿ ಯಜ್ಞಸ್ಯ ವೇತ್ತಾರೋ ದತ್ತಸ್ಯ ಸುಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 13-255-19 (91668)
ಅದೃಶ್ಯಾಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಪಶ್ಯಂತಿ ತ್ರಿದಶೇಶ್ವರಾಃ। 13-255-20 (91669)
ಶುಭಾಶುಭಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮೃತ್ಯುಃ ಕಾಲಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-255-20 (91670)
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಃ ಪಿತೃಗಣಾ ಮೂರ್ತಿಮಂತಸ್ತಪೋಧನಾಃ।
ಮುನಯಶ್ಚೈವ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ತಪೋಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಾಃ।
ಶುಚಿಸ್ಮಿತಾಃ ಕೀರ್ತಯತಾಂ ಪ್ರಯಚ್ಛಂತಿ ಶುಭಂ ನೃಣಾಂ॥ 13-255-21 (91671)
ಪ್ರಜಾಪತಿಕೃತಾನೇತಾನ್ಲೋಕಾಂದಿವ್ಯೇನ ತೇಜಸಾ।
ವಸಂತಿ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಪ್ರಯತಾಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು॥ 13-255-22 (91672)
ಪ್ರಾಣಾನಾಮೀಶ್ವರಾನೇತಾನ್ಕೀರ್ತಯನ್ಪ್ರಯತೋ ನರಃ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೈರ್ವಿಪುಲೈರ್ಯುಜ್ಯತೇ ಸಹ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-255-23 (91673)
ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಲಭತೇ ಪುಣ್ಯಾನ್ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಕೃತಾಞ್ಶುಭಾನ್।
ಏತೇ ದೇವಾಸ್ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ಸರ್ವಭೂತಗಣೇಶ್ವರಾಃ॥ 13-255-24 (91674)
ನಂದೀಶ್ವರೋ ಮಹಾಕಾಯೋ ಗ್ರಾಮಣೀರ್ವೃಷಭಧ್ವಜಃ।
ಈಶ್ವರಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಗಣೇಶ್ವರವಿನಾಯಕಾಃ॥ 13-255-25 (91675)
ಸೌಂಯಾ ರೌದ್ರಾ ಗಣಾಶ್ಚೈವ ಯೋಗಭೂತಗಣಾಸ್ತಥಾ।
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಸರಿತೋ ವ್ಯೋಮ ಸುಪರ್ಣಃ ಪತಗೇಶ್ವರಃ॥ 13-255-26 (91676)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ತಪಸಾ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸ್ಥಾವರಾಶ್ಚ ಚರಾಸ್ಚ ಹ।
ಹಿಮವಾನ್ಗಿರಯಃ ಸರ್ವೇ ಚತ್ವಾರಶ್ಚ ಮಹಾರ್ಣವಾಃ॥ 13-255-27 (91677)
ಭವಸ್ಯಾನುಚರಾಶ್ಚೈವ ಹರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ವಿಷ್ಣುರ್ದೇವೋಥ ಜಿಷ್ಣುಶ್ಚ ಸ್ಕಂದಶ್ಚಾಂಬಿಕಯಾ ಸಹ॥ 13-255-28 (91678)
ಕೀರ್ತಯನ್ಪ್ರಯತಃ ಸರ್ವಾನ್ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಾನವಾನೃಷಿಸತ್ತಮಾನ್॥ 13-255-29 (91679)
ಯವಕ್ರೀತಶ್ಚ ರೈಭ್ಯಶ್ಚ ಅರ್ವಾವಸುಪರಾವಸೂ।
ಔಶಿಜಶ್ಚೈವ ಕಕ್ಷೀವಾನ್ಬಲಶ್ಚಾಂಗಿರಸಃ ಸುತಃ॥ 13-255-30 (91680)
ಋಷಿರ್ಮೇಧಾತಿಥೇಃ ಪುತ್ರಃ ಕಣ್ವೋ ಬರ್ಹಿಷದಸ್ತಥಾ।
ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಕೀರ್ತಿತಾ ಲೋಕಭಾವನಾಃ॥ 13-255-31 (91681)
ಲಭಂತೇ ಹಿ ಶುಭಂ ಸರ್ವೇ ರುದ್ರಾನಲವಸುಪ್ರಭಾಃ।
ಭುವಿ ಕೃತ್ವಾ ಶುಭಂ ಕರ್ಮ ಮೋದಂತೇ ದಿವಿ ದೈವತೈಃ॥ 13-255-32 (91682)
ಮಹೇಂದ್ರಗುರವಃ ಸಪ್ತ ಪ್ರಾಚೀಂ ವೈ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಪ್ರಯತಃ ಕೀರ್ತಯೇದೇತಾಞ್ಶಕ್ರಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ॥ 13-255-33 (91683)
ಉನ್ಮುಚುಃ ಪ್ರಮುಚುಶ್ಚೈವ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾತ್ರೇಯಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ದೃಢವ್ಯಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಬಾಹುಶ್ಚ ತೃಣಸೋಮಾಂಗಿರಾಸ್ತಥಾ॥ 13-255-34 (91684)
ಮಿತ್ರಾವರುಣಯೋಃ ಪುತ್ರಸ್ತಥಾಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಧರ್ಮರಾಜರ್ತ್ವಿಜಃ ಸಪ್ತ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-255-35 (91685)
ದೃಢೇಯುಶ್ಚ ಋತೇಯುಶ್ಚ ಪರಿವ್ಯಾಧಶ್ಚ ಕೀರ್ತಿಮಾನ್।
ಏಕತಶ್ಚ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚಾದಿತ್ಯಸನ್ನಿಭಾಃ॥ 13-255-36 (91686)
ಅತ್ರೇಃ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಋಷಿಃ ಸಾರಸ್ವತಸ್ತಥಾ।
ವರುಣಸ್ಯರ್ತ್ವಿಜಃ ಸಪ್ತ ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-255-37 (91687)
ಅತ್ರಿರ್ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನ್ಕಶ್ಯಪಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಗೌತಮಶ್ಚ ಭರದ್ವಾಜೋ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋಥ ಕೌಶಿಕಃ॥ 13-255-38 (91688)
ಋಚೀಕತನಯಶ್ಚೋಗ್ರೋ ಜಮದಗ್ನಿಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಧನೇಶ್ವರಸ್ಯ ಗುರವಃ ಸಪ್ತೈತೇ ಉತ್ತರಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-255-39 (91689)
ಅಪರೇ ಮುನಯಃ ಸಪ್ತ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸ್ವಧಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಕೀರ್ತಿಸ್ವಸ್ತಿಕರಾ ನೄಣಾಂ ಕೀರ್ತಿತಾ ಲೋಕಭಾವನಾಃ॥ 13-255-40 (91690)
ಧರ್ಮಃ ಕಾಮಶ್ಚ ಕಾಲಶ್ಚ ವಸುರ್ವಾಸುಕಿರೇವ ಚ।
ಅನಂತಃ ಕಪಿಲಶ್ಚೈವ ಸಪ್ತೈತೇ ಧರಣೀಧರಾಃ॥ 13-255-41 (91691)
ರಾಮೋ ವ್ಯಾಸಸ್ತಥಾ ದ್ರೌಣಿರಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಚ ಲೋಮಶಃ।
ಇತ್ಯೇತೇ ಮುನಯೋ ದಿವ್ಯಾ ಏಕೈಕಃ ಸಪ್ತಸಪ್ತಧಾ॥ 13-255-42 (91692)
ಶಾಂತಿಸ್ವಸ್ತಿಕರಾ ಲೋಕೇ ದಿಶಾಂಪಾಲಾಃ ಪ್ರತೀರ್ತಿತಾಃ।
ಯಸ್ಯಾಂಯಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಹ್ಯೇತೇ ತನ್ಮುಖಃ ಶರಣಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-255-43 (91693)
ಸ್ರಷ್ಟಾರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಕೀರ್ತಿತಾ ಲೋಕಪಾವನಾಃ।
ಸಂವರ್ತೋ ಮೇರುಸಾವರ್ಣೋ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಶ್ಚ ಧಾರ್ಮಿಕಃ॥ 13-255-44 (91694)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೌ ನಾರದಶ್ಚ ದುರ್ವಾಸಾಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಅತ್ಯಂತತಪಸೋ ದಾಂತಾಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾಃ॥ 13-255-45 (91695)
ಅಪರೇ ರುದ್ರಸಂಕಾಶಾಃ ಕೀರ್ತಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೌಕಿಕಾಃ।
ಅಪುತ್ರೋ ಲಭತೇ ಪುತ್ರಂ ದರಿದ್ರೋ ಲಭತೇ ಧನಂ॥ 13-255-46 (91696)
ತಥಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮೇಷು ಸಿದ್ಧಿಂ ಚ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಪೃಥುಂ ವೈನ್ಯಂ ನೃಪವರಂ ಪೃಥ್ವೀ ಯಸ್ಯಾಭವತ್ಸುತಾ॥ 13-255-47 (91697)
ಪ್ರಜಾಪತಿಂ ಸಾರ್ವಭೌಮಂ ಕೀರ್ತಯೇದ್ವಸುಧಾಧಿಪಂ।
ಆದಿತ್ಯವಂಶಪ್ರಭವಂ ಮಹೇಂದ್ರಸಮವಿಕ್ರಮಂ॥ 13-255-48 (91698)
ಪುರೂರವಸಮೈಲಂ ಚ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಂ।
ಬುಧಸ್ಯ ದಯಿತಂ ಪುತ್ರಂ ಕೀರ್ತಯೇದ್ವಸುಧಾಧಿಪಂ॥ 13-255-49 (91699)
ತ್ರಿಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ವೀರಂ ಭರತಂ ಚ ಪ್ರಕೀರ್ತಯೇತ್।
ಗವಾಮಯೇನ ಯಜ್ಞೇನ ಯೇನೇಷ್ಟಂ ವೈ ಕೃತೇ ಯುಗೇ॥ 13-255-50 (91700)
ರಂತಿದೇವಂ ಮಹಾದೇವಂ ಕೀರ್ತಯೇತ್ಪರಮದ್ಯುತಿಂ।
ವಿಶ್ವಜಿತ್ತಪಸೋಪೇತಂ ಲಕ್ಷಣ್ಯಂ ಲೋಕಪೂಜಿತಂ॥ 13-255-51 (91701)
ತಥಾ ಶ್ವೇತಂ ಚ ರಾಜರ್ಷಿಂ ಕೀರ್ತಯೇತ್ಪರಮುದ್ಯತಿಂ।
ಸಗರಸ್ಯಾತ್ಮಜಾ ಯೇನ ಪ್ಲಾವಿತಾಸ್ತಾರಿತಾಸ್ತಥಾ॥ 13-255-52 (91702)
ಹುತಾಶನಸಮಾನೇತಾನ್ಮಹಾರೂಪಾನ್ಮಹೌಜಸಃ।
ಉಗ್ರಕಾಯಾನ್ಮಹಾಸತ್ವಾನ್ಕೀರ್ತಯೇತ್ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಾನ್॥ 13-255-53 (91703)
ದೇವಾನೃಷಿಗಣಾಂಶ್ಚೈವ ನೃಪಾಂಶ್ಚ ಜಗತೀಶ್ವರಾನ್।
ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಂ ಚ ಪರಮಂ ಹವ್ಯಂ ಕವ್ಯಂ ತಥೈವ ಚ॥ 13-255-54 (91704)
ಕೀರ್ತಿತಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವಶ್ರುತಿಪರಾಯಣಂ।
ಮಂಗಲ್ಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪವಿತ್ರಂ ಬಹು ಕೀರ್ತಿತಂ॥ 13-255-55 (91705)
ವ್ಯಾಧಿಪ್ರಶಮನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪೌಷ್ಟಿಕಂ ಸರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ।
ಪ್ರಯತಃ ಕೀರ್ತಯೇಚ್ಚೈತಾನ್ಕಲ್ಯಂ ಸಾಯಂ ಚ ಭಾರತ॥ 13-255-56 (91706)
ಏತೇ ವೈ ಯಾಂತಿ ವರ್ಷಂತಿ ಭಾಂತಿ ವಾಂತಿ ಸೃಜಂತಿ ಚ।
ಏತೇ ವಿನಾಯಕಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ದಕ್ಷಾಃ ಕ್ಷಾಂತಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 13-255-57 (91707)
ನರಾಣಾಮಶುಭಂ ಸರ್ವೇ ವ್ಯಪೋಹಂತಿ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಾಃ।
ಸಾಕ್ಷಿಭೂತಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪಾಪಸ್ಯ ಸುಕೃತಸ್ಯ ಚ॥ 13-255-58 (91708)
ಏತಾನ್ವೈ ಕಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ಕೀರ್ತಯಞ್ಶುಭಮಶ್ನುತೇ।
ನಾಗ್ನಿಚೋರಭಯಂ ತಸ್ಯ ನ ಮಾರ್ಗಪ್ರತಿರೋಧನಂ॥ 13-255-59 (91709)
ಏತಾನ್ಕೀರ್ತಯತಾಂ ನಿತ್ಯಂ ದುಃಸ್ವಪ್ನೋ ನಶ್ಯತೇ ನೃಣಾಂ।
ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಸ್ತಿಮಾಂಶ್ಚ ಗೃಹಾನ್ವ್ರಜೇತ್॥ 13-255-60 (91710)
ದೀಕ್ಷಾಕಾಲೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಯಃ ಪಠೇನ್ನಿಯತೋ ದ್ವಿಜಃ।
ನ್ಯಾಯವಾನಾತ್ಮನಿರತಃ ಕ್ಷಾಂತೋ ದಾಂತೋಽನಸೂಯಕಃ॥ 13-255-61 (91711)
ರೋಗಾರ್ತೋ ವ್ಯಾಧಿಯುಕ್ತೋ ವಾ ಪಠನ್ಪಾಪಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ।
ವಾಸ್ತುಮಧ್ಯೇ ತು ಪಠತಃ ಕುಲೇ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಭವೇತ್॥ 13-255-62 (91712)
ಕ್ಷೇತ್ರಮಧ್ಯೇ ತು ಪಠತಃ ಸರ್ವಂ ಸಸ್ಯಂ ಪ್ರರೋಹತಿ।
ಗಚ್ಛತಃ ಕ್ಷೇಮಮಧ್ವಾನಂ ಗ್ರಾಮಾಂತರಗತಃ ಪಠನ್॥ 13-255-63 (91713)
ಆತ್ಮನಶ್ಚ ಸುತಾನಾಂ ಚ ದಾರಾಣಾಂ ಚ ಧನಸ್ಯ ಚ।
ಬೀಜಾನಾಮೋಷಧೀನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಾಮೇತಾಂ ಪ್ರಯೋಜಯೇತ್॥ 13-255-64 (91714)
ಏತಾನ್ಸಂಗ್ರಾಮಕಾಲೇ ತು ಪಠತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ತು।
ವ್ರಜಂತಿ ರಿಪವೋ ನಾಶಂ ಕ್ಷೇಮಂ ಚ ಪರಿವರ್ತತೇ॥ 13-255-65 (91715)
ಏತಾಂದೈವೇ ಚ ಪಿತ್ರ್ಯೇ ಚ ಪಠತಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಹಿ।
ಭುಂಜತೇ ಪಿತರಃ ಕವ್ಯಂ ಹವ್ಯಂ ಚ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ॥ 13-255-66 (91716)
ನ ವ್ಯಾಧಿಶ್ವಾಪದಭಯಂ ನ ದ್ವಿಪಾನ್ನ ಹಿ ತಸ್ಕರಾತ್।
ಕಶ್ಮಲಂ ಲಘುತಾಂ ಯಾತಿ ಪಾಪ್ಮನಾ ಚ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-255-67 (91717)
ಯಾನಪಾತ್ರೇ ಚ ಯಾನೇ ಚ ಪ್ರವಾಸೇ ರಾಜವೇಶ್ಮನಿ।
ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಹ್ಯುತ್ತಮಾಂ ಪಠನ್॥ 13-255-68 (91718)
ನ ಚ ರಾಜಭಯಂ ತೇಷಾಂ ನ ಪಿಶಾಚಾನ್ನ ರಾಕ್ಷಸಾತ್।
ನಾಗ್ನ್ಯಂಬುಪವನವ್ಯಾಲಾದ್ಭಯಂ ತಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ॥ 13-255-69 (91719)
ಚತುರ್ಣಾಮಪಿ ವರ್ಣಾನಾಮಾಶ್ರಮಸ್ಯ ವಿಶೇಷತಃ।
ಕರೋತಿ ಸತತಂ ಶಾಂತಿಂ ಸಾವಿತ್ರೀಮುತ್ತಮಾಂ ಪಠನ್॥ 13-255-70 (91720)
ನಾಗ್ನಿರ್ದಹತಿ ಕಾಷ್ಠಾನಿ ಸಾವಿತ್ರೀ ಯತ್ರ ಪಠ್ಯತೇ।
ನ ತತ್ರ ಬಾಲೋ ಂರಿಯತೇ ನ ಚ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪನ್ನಗಾಃ॥ 13-255-71 (91721)
ನ ತೇಷಾಂ ವಿದ್ಯತೇ ದುಃಖಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಯೇ ಶೃಣ್ವಂತಿ ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸಾವಿತ್ರೀಗುಣಕೀರ್ತನಂ॥ 13-255-72 (91722)
ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ತು ಪಠತೋ ಗಾವೋಽಸ್ಯ ಬಹುವತ್ಸಲಾಃ।
ಪ್ರಸ್ಥಾನೇ ವಾ ಪ್ರವಾಸೇ ವಾ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಂ ಗತಃ ಪಠೇತ್॥ 13-255-73 (91723)
ಜಪತಾಂ ಜುಹ್ವತಾಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಯತಾತ್ಮನಾಂ।
ಋಷೀಣಾಂ ಪರಮಂ ಜಪ್ಯಂ ಗುಹ್ಯಮೇತನ್ನರಾಧಿಪ॥ 13-255-74 (91724)
ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಇತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪರಾಶರಮತಂ ದಿವ್ಯಂ ಶಕ್ರಾಯ ಕಥಿತಂ ಪುರಾ॥ 13-255-75 (91725)
ತದೇತತ್ತೇ ಸಮಾಖ್ಯಾತಂ ತಥ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ।
ಹೃದಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ಸನಾತನೀ॥ 13-255-76 (91726)
ಸೋಮಾದಿತ್ಯಾನ್ವಯಾಃ ಸರ್ವೇ ರಾಘವಾಃ ಕುರವಸ್ತಥಾ।
ಪಠಂತಿ ಶುಚಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಾವಿತ್ರೀಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-255-77 (91727)
ಅಭ್ಯಾಸೇ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಾನಾಂ ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಂ ಧ್ರುವಸ್ಯ ಚ।
ಮೋಕ್ಷಣಂ ಸರ್ವಕೃಚ್ಛ್ರಾಣಾಂ ಮೋಚಯತ್ಯಶುಭಾತ್ಸದಾ॥ 13-255-78 (91728)
ವೃದ್ಧೈಃ ಕಾಶ್ಯಪಗೌತಮಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ಭೃಗ್ವಂಗಿರೋತ್ರ್ಯಾದಿಭಿಃ
ಶುಕ್ರಾಗಸ್ತ್ಯಬೃಹಸ್ಪತಿಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಹ್ಮರ್ಷಿಭಿಃ ಸೇವಿತಂ।
ಭಾರದ್ವಾಜಮತಂ ಋಚೀಕತನಯೈಃ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಸಿಷ್ಠಾತ್ಪುನಃ
ಸಾವಿತ್ರೀಮಧಿಗಂಯ ಶಕ್ರವಸುಭಿಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಜಿತಾ ದಾನವಾಃ॥ 13-255-79 (91729)
ಯೋ ಗೋಶತಂ ಕನಕಶೃಂಗಮಯಂ ದದಾತಿ
ವಿಪ್ರಾಯ ವೇದವಿದುಷೇ ಚ ಬಹುಶ್ರುತಾಯ।
ದಿವ್ಯಾಂ ಚ ಭಾರತಕಥಾಂ ಕಥಯೇಚ್ಚ ನಿತ್ಯಂ
ತುಲ್ಯಂ ಫಲಂ ಭವತಿ ತಸ್ಯ ಚ ತಸ್ಯ ಚೈವ॥ 13-255-80 (91730)
ಧರ್ಮೋ ವಿವರ್ಧತಿ ಭೃಗೋಃ ಪರಿಕೀರ್ತನೇನ
ವೀರ್ಯಂ ವಿವರ್ಧತಿ ಪಸಿಷ್ಠನಮೋನತೇನ।
ಸಂಗ್ರಾಮಜಿದ್ಭವತಿ ಚೈವ ರಘುಂ ನಮಸ್ಯ-
ನ್ಸ್ಯಾದಶ್ವಿನೌ ಚ ಪರಿಕೀರ್ತಯತೋ ನ ರೋಗಃ॥ 13-255-81 (91731)
ಏಷಾ ತೇ ಕಥಿತಾ ರಾಜನ್ಸಾವಿತ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮಶಾಶ್ವತೀ।
ವಿವಕ್ಷುರಸಿ ಯಚ್ಚಾನ್ಯತ್ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ॥ ॥ 13-255-82 (91732)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 255 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-255-1x ಅಯಮಧ್ಯಾಯಃ ಔತ್ತರಾಹಪಾಠ ಏವ ವರ್ತತೇ। 7-255-4 ವಿಹಿತಂ ಇಷ್ಟಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ಜಪ್ತಂ॥ 7-255-9 ಆಹ್ನಿಕಂ ಅಹರಹಃ ಕರ್ತವ್ಯಂ॥ 7-255-11 ವರದಂ ನಮಸ್ಯೇ ಇತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-255-18 ಸಂಜ್ಞಾಯಾ ಅಶ್ವಾರೂಪಾಯಾ ನಾಸ್ತಾತಃ ನಾಸಿಕಾಯಾಃ ಸಕಾಶಾದ್ವಿನಿರ್ಗತೌ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 256
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.256. ಅಧ್ಯಾಯಃ 256
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ತೇಷಾಂ ಪೂಜ್ಯತ್ವಾದಿಕಥನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕೇ ಪೂಜ್ಯಾಃ ಕೇ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾ ಕಥಂ ವರ್ತೇತ ಕೇಷು ಚ।
ಕಿಮಾಚಾರಃ ಕೀದೃಶೇಷು ಪಿತಾಮಹ ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-256-1 (91733)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-256-2x (7690)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಪರಿಭವಃ ಸಾದಯೇದಪಿ ದೇವತಾಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಸ್ತು ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-256-2 (91734)
ತೇ ಪೂಜ್ಯಾಸ್ತೇ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಾ ವರ್ತೇಥಾಸ್ತೇಷು ಪುತ್ರವತ್।
ತೇ ಹಿ ಲೋಕಾನಿಮಾನ್ಸರ್ವಾಂಧಾರಯಂತಿ ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-256-3 (91735)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಮಹಾಂತೋ ಧರ್ಮಸೇತವಃ॥
ಧನತ್ಯಾಗಾಭಿರಾಮಾಸ್ಚಿ ವಾಕ್ಸಂಗಮಧುರಾಶ್ಚ ಯೇ॥ 13-256-4 (91736)
ರಮಣೀಯಾಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಂ ನಿಯಮೇನ ಧೃತವ್ರತಾಃ।
ಪ್ರಣೇತಾರಶ್ಚ ಕೋಶಾನಾಂ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 13-256-5 (91737)
ತಪೋ ಯೇಷಾಂ ಧನಂ ನಿತ್ಯಂ ವಾಕ್ಚೈವ ವಿಪುಲಂ ಬಲಂ।
ಪ್ರಸವಾಶ್ಚೈವ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ॥ 13-256-6 (91738)
ಧರ್ಮಕಾಮಾಃ ಸ್ಥಿತಾ ಧರ್ಮೇ ಸುಕೃತೈರ್ಧರ್ಮಸೇವತಃ।
ಯಾನ್ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚತುರ್ವಿಧಾಃ॥ 13-256-7 (91739)
ಪಂಥಾನಃ ಸರ್ವನೇತಾರೋ ಯಜ್ಞವಾಹಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೀಂ ಗುರ್ವೀಮುದ್ವಹಂತಿ ಧುರಂ ಸದಾ॥ 13-256-8 (91740)
ಧುರಿ ಯೇ ನಾವಸೀದಂತಿ ವಿಷಮೇ ಸದ್ಧಯಾ ಇವ।
ಪಿತೃದೇವಾತಿಥಿಮುಖಾ ಹವ್ಯಕವ್ಯಾಗ್ರಭೋಜಿನಃ॥ 13-256-9 (91741)
ಭೋಜನಾದೇವ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀಂಸ್ತ್ರಾಯಂತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್।
ದೀಪಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಚಕ್ಷುಶ್ಚಕ್ಷುಷ್ಮತಾಮಪಿ॥ 13-256-10 (91742)
ಸರ್ವಶಿಲ್ಪಾದಿನಿಧಯೋ ನಿಪುಣಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ।
ಗತಿಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಧ್ಯಾತ್ಮಗತಿಚಿಂತಕಾಃ॥ 13-256-11 (91743)
ಆದಿಮಧ್ಯಾವಸಾನಾನಾಂ ಜ್ಞಾತಾರಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಾಃ।
ಪರಾವರವಿಶೇಷಜ್ಞಾ ಗಂತಾರಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-256-12 (91744)
ವಿಮುಕ್ತಾ ಧೂತಪಾಪ್ಮಾನೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಾ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಾಃ।
ಮಾನಾರ್ಹಾ ಮಾನಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನವಿದ್ಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ॥ 13-256-13 (91745)
ಚಂದನೇ ಮಲಪಂಕೇ ಚ ಭೋಜನೇಽಭೋಜನೇ ಸಮಾಃ।
ಸಮಂ ಯೇಷಾಂ ದುಕೂಲಂ ಚ ಶಾಣಕ್ಷೌಮಾಜಿನಾನಿ ಚ॥ 13-256-14 (91746)
ತಿಷ್ಠೇಯುರಪ್ಯಭುಂಜಾನಾ ಬಹೂನಿ ದಿವಸಾನ್ಯಪಿ।
ಶೋಷಯೇಯುಶ್ಚ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೈಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಾಃ॥ 13-256-15 (91747)
ಅದೈವಂ ದೈವತಂ ಕುರ್ಯುರ್ದೈವತಂ ಚಾಪ್ಯದೈವತಂ।
ಲೋಕಾನನ್ಯಾನ್ಸೃಜೇಯುಸ್ತೇ ಲೋಕಪಾಲಾಂಶ್ಚ ಕೋಪಿತಾಃ॥ 13-256-16 (91748)
ಅಪೇಯಃ ಸಾಗರೋ ಯೇಷಾಮಪಿ ಸಾಪಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಯೇಷಾಂ ಕೋಪಾಗ್ನಿರದ್ಯಾಪಿ ದಂಡಕೇ ನೋಪಶಾಂಯತಿ॥ 13-256-17 (91749)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ಯೇ ದೇವಾಃ ಕಾರಣಂ ಕಾರಣಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಮಾಮಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ತಸ್ಮಾನ್ನಾಭಿಭವೇದ್ಬುಧಃ॥ 13-256-18 (91750)
ತೇಷಾಂ ವೃದ್ಧಾಶ್ಚ ಬಾಲಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸನ್ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿನಃ।
ತಪೋವಿದ್ಯಾವಿಶೇಷಾತ್ತು ಮಾನಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-256-19 (91751)
ಅವಿದ್ವಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೇವಃ ಪಾತ್ರಂ ವೈ ಪಾವನಂ ಮಹತ್।
ವಿದ್ವಾನ್ಭೂಯಸ್ತರೋ ದೇವಃ ಪೂರ್ಣಸಾಗರಸನ್ನಿಭಃ॥ 13-256-20 (91752)
ಅವಿದ್ವಾಂಶ್ಚೈವ ವಿದ್ವಾಂಶ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೈವತಂ ಮಹತ್।
ಪ್ರಣೀತಶ್ಚಾಪ್ರಣೀತಶ್ಚ ಯಥಾಽಗ್ನಿರ್ದೈವತಂ ಮಹತ್॥ 13-256-21 (91753)
ಶ್ಮಶಾನೇ ಹ್ಯಪಿ ತೇಜಸ್ವೀ ಪಾವಕೋ ನೈವ ದುಷ್ಯತಿ।
ಹವಿರ್ಯಜ್ಞೇ ಚ ವಿಧಿವದ್ಭೂಯ ಏವಾಭಿಶೋಭತೇ॥ 13-256-22 (91754)
ಏವಂ ಯದ್ಯಪ್ಯನಿಷ್ಟೇಷು ವರ್ತತೇ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು।
ಸರ್ವಥಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಾನ್ಯೋ ದೈವತಂ ವಿದ್ಧಿ ತತ್ಪರಂ॥ ॥ 13-256-23 (91755)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 256 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-256-1 ಕಿಮಾಚಾರಃ ಕಥಂ ಧರ್ಮಃ ಕೀದೃಶೇಷು ನ ರಿಷ್ಯತೇ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-256-16 ಅದೈವಂ ದೈವತಂ ಕುರ್ಯುರ್ಭಸ್ಮ ಕುರ್ಯುಶ್ಚ ತೇ ಜಗತ್ ಇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 257
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.257. ಅಧ್ಯಾಯಃ 257
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಪ್ರಕಾಶನಾಯ ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾರ್ಜುನಕಥಾಕಥನಾರಂಭಃ॥ 1 ॥ ದತ್ತಾತ್ರೇಯಾದ್ವರಲಾಭಗರ್ವಿತೇನ ತೇನ ದಿಗ್ಜಯಯಾತ್ರಾಯಾಂ ಕ್ವಾಪಿ ಪುರುಷೇ ಸ್ವಸಾಂಯಾಭಾವಕಥನೇ ಅಶರೀರವಾಣ್ಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮುತ್ಕರ್ಷಕಥನಂ॥ 2 ॥ ತೇನ ದರ್ಪಾತ್ತದವಜ್ಞಾನೇ ವಾಯುನಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮೇವೋತ್ಕರ್ಷೇ ಕಥತೇ ತೇನ ವಾಯುಂಪ್ರತಿ ತತ್ಪ್ರಕಾಶನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಕಾಂ ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜನಾಧಿಪ।
ಕಂ ವಾ ಧರ್ಮೋದಯಂ ಮತ್ವಾ ತಾನರ್ಚಸಿ ಮಹಾಮತೇ॥ 13-257-1 (91756)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-257-2x (7691)
ಅತ್ರಾಪ್ಯುದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಂ।
ಪವನಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಮರ್ಜುನಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ॥ 13-257-2 (91757)
ಸಹಸ್ರಭುಜಭೃಚ್ಛ್ರೀಮಾನ್ಕಾರ್ತವೀರ್ಯೋಽಭವತ್ಪ್ರಭುಃ।
ಅಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ಮಾಹಿಷ್ಮತ್ಯಾಂ ಮಹಾಬಲಃ॥ 13-257-3 (91758)
ಸ ತು ರತ್ನಾಕರವತೀಂ ಸಪ್ತದ್ವೀಪಾಂ ಸಸಾಗರಾಂ।
ಶಶಾಸ ಪೃಥಿವೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಹೈಹಯಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ॥ 13-257-4 (91759)
ಸ್ವವಿತ್ತಂ ತೇನ ದತ್ತಂ ತು ದತ್ತಾತ್ರೇಯಾಯ ಕರ್ಮಣೇ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ವಿನಯಂ ಶ್ರುತಮೇವ ಚ॥ 13-257-5 (91760)
ಆರಾಧಯಾಮಾಸ ಚ ತಂ ಕೃತವೀರ್ಯಾತ್ಮಜೋ ಮುನಿಂ।
ನ್ಯಮಂತ್ರಯತ ಸಂತುಷ್ಟೋ ದ್ವಿಜಶ್ಚೈನಂ ವರೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ॥ 13-257-6 (91761)
ಸ ವರೈಶ್ಛಂದಿತಸ್ತೇನ ನೃಪೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಸಹಸ್ರಬಾಹುತಾ ಮೇಽಸ್ತು ಯೂಪಮಧ್ಯೇ ಗ್ರಹೋ ಯಥಾ॥ 13-257-7 (91762)
ಮಮ ಬಾಹುಸಹಸ್ರಂ ತು ಪಶ್ಯಂತಾಂ ಸೈನಿಕಾ ರಣೇ।
ವಿಕ್ರಮೇಣಿ ಮಹೀಂ ಕೃತ್ಸ್ನಾಂ ಜಯೇಯಂ ಸಂಶಿತವ್ರತ॥ 13-257-8 (91763)
ತಾಂ ಚ ಧರ್ಮೇಣ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಪಾಲಯೇಯಮತಂದ್ರಿತಃ।
ಚತುರ್ಥಂ ತು ವರಂ ಯಾಚೇ ತ್ವಾಮಹಂ ದ್ವಿಜಸತ್ತಮ॥ 13-257-9 (91764)
ತಂ ಮಮಾನುಗ್ರಹಕೃತೇ ದಾತುಮರ್ಹಸ್ಯನಿಂದಿತ।
ಅನುಶಾಶಂತು ಮಾಂ ಸಂತೋ ಮಿಥ್ಯಾವೃತ್ತಂ ತ್ವದಾಶ್ರಯಂ॥ 13-257-10 (91765)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ದ್ವಿಜಃ ಪ್ರಾಹ ತಥಾಸ್ತ್ವಿತಿ ನರಾಧಿಪಂ।
ಏವಂ ಸಮಭವಂಸ್ತಸ್ಯ ವರಾಸ್ತೇ ದೀಪ್ತತೇಜಸಃ॥ 13-257-11 (91766)
ಗತಃ ಸ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಂ।
ಅಬ್ರವೀದ್ವೀರ್ಯಸಂಮೋಹಾತ್ಕೋ ವಾಽಸ್ತಿ ಸದೃಶೋ ಮಮ॥ 13-257-12 (91767)
ಧೈರ್ಯೈರ್ವೀರ್ಯೈರ್ಯಶಃಶೌರ್ಯೌರ್ವಿಕ್ರಮೇಣೌಜಸಾಽಪಿ ವಾ।
ತದ್ವಾಕ್ಯಾಂತೇ ಚಾಂತರಿಕ್ಷೇ ವಾಗುವಾಚಾಶರೀರಿಣೀ॥ 13-257-13 (91768)
ನ ತ್ವಂ ಮೂಢ ವಿಜಾನೀಷೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾದ್ವರಂ।
ಸಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನೇಹ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಶಾಸ್ತಿ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ॥ 13-257-14 (91769)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 13-257-15x (7692)
ಕುರ್ಯಾಂ ಭೂತಾನಿ ತುಷ್ಟೋಽಹಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಾಶಂ ತಥಾ ನಯೇ।
ಕರ್ಂಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ನ ಮತ್ತೋಸ್ತಿ ವರೋ ದ್ವಿಜಃ॥ 13-257-15 (91770)
ಪೂರ್ವೋ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ತರೋ ವಾದೋ ದ್ವಿತೀಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋತ್ತರಃ।
ತ್ವಯೋಕ್ತೌ ಹೇತುಯುಕ್ತೌ ತೌ ವಿಶೇಷಸ್ತತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ॥ 13-257-16 (91771)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ಕ್ಷತ್ರಂ ನ ಕ್ಷತ್ರಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ರಿತಂ।
ಶ್ರಿತಾ ಬ್ರಹ್ಮೋಪಧಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಖಾದಂತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಭುವಿ॥ 13-257-17 (91772)
ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಷ್ವಾಶ್ರಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪರಿಪಾಲನಂ।
ಕ್ಷತ್ರಾದ್ವೃತ್ತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ತೈಃ ಕಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವರಃ॥ 13-257-18 (91773)
ಸರ್ವಭೂತಪ್ರಧಾನಾಂಸ್ತಾನ್ಭೈಕ್ಷವೃತ್ತೀನಹಂ ಸದಾ।
ಆತ್ಮಸಂಭಾವಿತಾನ್ವಿಪ್ರಾನ್ಸ್ಥಾಪಯಾಂಯಾತ್ಮನೋ ವಶೇ॥ 13-257-19 (91774)
ಕಥಿತಂ ತ್ವನಯಾಽಸತ್ಯಂ ಗಾಯಂತ್ಯಾ ಕನ್ಯಯಾ ದಿವಿ।
ವಿಜೇಷ್ಯಾಂಯವಶಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚರ್ಮವಾಸಸಃ॥ 13-257-20 (91775)
ನ ಚ ಮಾಂ ಚ್ಯಾವಯೇದ್ರಾಷ್ಟ್ರಾತ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಶ್ಚನ।
ದೇವೋ ವಾ ಮಾನುಷೋ ವಾಽಪಿ ತಸ್ಮಾಜ್ಜ್ಯೇಷ್ಯೇ ದ್ವಿಜಾನಹಂ॥ 13-257-21 (91776)
ಅದ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ತರಂ ಲೋಕಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋತ್ತರಂ।
ನಹಿ ಮೇ ಸಂಯುಗೇ ಕಶ್ಚಿತ್ಸೋಢುಮುತ್ಸಹತೇ ಬಲಂ॥ 13-257-22 (91777)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿತ್ರಸ್ತಾಽಭೂನ್ನಿಶಾಚರೀ।
ಅಥೈನಮಂತರಿಕ್ಷಸ್ಥಸ್ತತೋ ವಾಯುರಭಾಷತ॥ 13-257-23 (91778)
ತ್ಯಜೈನಂ ಕಲುಷಂ ಭಾವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ನಮಸ್ಕುರು।
ಏತೇಷಾಂ ಕುರ್ವತಃ ಪಾಪಂ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಷೋಭೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-257-24 (91779)
ಅಥ ಚ ತ್ವಾಂ ಮಹೀಪಾಲ ಶಮಯಿಷ್ಯಂತಿ ವೈ ದ್ವಿಜಾಃ।
ನಿರಸಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಧತೋತ್ಸಾಹಾ ಮಹಾಬಲಾಃ॥ 13-257-25 (91780)
ತಂ ರಾಜಾ ಕಸ್ತ್ವಮಿತ್ಯಾಹ ತತಸ್ತಂ ಪ್ರಾಹ ಮಾರುತಃ।
ವಾಯುರ್ವೈ ದೇವದೂತೋಸ್ಮಿ ಹಿತಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಬ್ರವೀಂಯಹಂ॥ 13-257-26 (91781)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 13-257-27x (7693)
ಅಹೋ ತ್ವಯಾಽಯಂ ವಿಪ್ರೇಷು ಭಕ್ತಿರಾಗಃ ಪ್ರದರ್ಶಿತಃ।
ಯಾದೃಶಂ ಪೃಥಿವೀಭೂತಂ ತಾದೃಶಂ ಬ್ರೂಹಿ ಮೇ ದ್ವಿಜಂ॥ 13-257-27 (91782)
ವಾಯೋರ್ವಾ ಸದೃಶಂ ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮಂ।
ಅಪಾಂ ವೈ ಸದೃಶಂ ವಹ್ನೇಃ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ನಭಸೋಽಪಿ ವಾ॥ ॥ 13-257-28 (91783)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-257-1 ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಸಮೃದ್ಧಿಂ ಫಲಂ ವಾ। ಕಂ ವಾ ಕರ್ಮೋದಯಂ ಮತ್ವಾ ಇತಿ ಙ.ಝ. ಪಾಠಃ॥ 7-257-4 ಸ ಚ ರಕ್ಷಾರ್ಥಮವನಿಂ ಸಪ್ತದ್ವೀಪಾಂ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-257-5 ದತ್ತಾತ್ರೇಯಾಯ ಕಾರಣೇ ಇತಿ ಙ.ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-257-7 ಸಹಸ್ರಬಾಹುರ್ಭೂಯಾಂ ವೈ ಚಮೂಮಧ್ಯೇ ಗೃಹೇಽನ್ಯಥಾ ಇತಿ ಙ.ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-257-16 ಪೂರ್ವೋ ವಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ತರಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಧಿಕ್ಯವಚನಂ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಧಿಕ್ಯಂ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಹೇತುಯುಕ್ತೌ ಪ್ರಜಾಪಾಲನೇನ ಹೇತುನಾ ಯುಕ್ತೌ ಸಹಿತೌ ತೌ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯೌ ಪೂರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ತರೋ ವಾದಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೋತ್ತರಃ ಮಯೋಕ್ತೋ ಹೇತುಯುಕ್ತೌ ಚೇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-257-17 ಬ್ರಹ್ಮಾ ವೇದೋ ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಅಧ್ಯಾಪನಯಾಜನಾರ್ಥ ಏವ ಉಪಧಾ ಚ್ಛಲಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ತಥಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಖಾದಂತಿ ಉಪಜೀವಂತಿ॥ 7-257-20 ಚರ್ಮವಾಸಸಃ ಅಜಿನವಸ್ತ್ರಾನ್। ಗಾಯತ್ರ್ಯಾ ಕನ್ಯಯಾ ದಿವೀತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-257-22 ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ತರಂ ಸಂತಂ॥ 7-257-23 ನಿಶಾಚರೀ ಅಂತರ್ಹಿತಾ ಸರಸ್ವತೀ॥ 7-257-27 ಪೃಥಿವೀಭೂತಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾತ್ಮಕಂ ಭೂತಂ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 258
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.258. ಅಧ್ಯಾಯಃ 258
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ವಾಯುನಾ ಬ್ರಾಹ್ಂಣಮಹಿಮಪ್ರಶಂಸಕೇ ಸ್ವವಾಕ್ಯೇ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯನಶ್ಚಯಾಯ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾಽಂಗಿರಃ ಪ್ರಭೃತಿಬ್ರಾಹ್ಮಣಚರಿತ್ರವಿಶೇಷಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಾಯುರುವಾಚ।
ಶೃಣು ಮೂಢ ಗುಣಾನ್ಕಾಂಶ್ಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಯೇ ತ್ವಯಾ ಕೀರ್ತಿತಾ ರಾಜಂಸ್ತೇಭ್ಯೋಽಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವರಃ॥ 13-258-1 (91784)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹೀತ್ವಂ ಭೂಮಿಸ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಯಾ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ಹ।
ನಾಶಂ ಜಗಾಮ ತಾಂ ವಿಪ್ರೋ ವ್ಯಸ್ತಂಯಯತ ಕಶ್ಯಪಃ॥ 13-258-2 (91785)
ಅಕ್ಷಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ರಾಜಂದಿವಿ ಚೇಹ ಚ ನಿತ್ಯದಾ।
ಅಪಿಬತ್ತೇಜಸಾ ಹ್ಯಾಪಃ ಸ್ವಯಮೇವಾಂಗಿರಾಃ ಪುರಾ॥ 13-258-3 (91786)
ಸ ತಾಃ ಪಿಬಞ್ಶೀರಮಿವ ನಾತೃಪ್ಯತ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಅಪೂರಯನ್ಮಹೌಘೇನ ಮಹೀಂ ಸರ್ವಾಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-258-4 (91787)
ತಸ್ಮಿನ್ನಹಂ ಚ ಕ್ರುದ್ಧೇ ವೈ ಜಗತ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭಯಾತ್।
ವ್ಯತಿಷ್ಠಮಗ್ನಿಹೋತ್ರೇ ಚ ಚಿರಮಂಗಿರಸೋ ಭಯಾತ್॥ 13-258-5 (91788)
ಅಥ ಶಪ್ತಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಗೌತಮೇನ ಪುರಂದರಃ।
ಅಹಲ್ಯಾಂ ಕಾಮಯಾನೋ ವೈ ಧರ್ಮಾರ್ಥಂ ಚ ನ ಹಿಂಸಿತಃ॥ 13-258-6 (91789)
ತಥಾ ಸಮುದ್ರೋ ನೃಪತೇ ಪೂರ್ಣೋ ದೃಷ್ಟಶ್ಚ ವಾರಿಣಾ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರಭಿಶಪ್ತಶ್ಚ ಬಭೂವ ಲವಣೋದಕಃ॥ 13-258-7 (91790)
ಸುವರ್ಣವರ್ಣೋ ನಿರ್ಧೂಮಃ ಸಂಗತೋರ್ಧ್ವಶಿಖಃ ಕವಿಃ।
ಕ್ರುದ್ಧೇನಾಂಗಿರಸಾ ಶಪ್ತೋ ಗುಣೈರೇತೈರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ॥ 13-258-8 (91791)
ಮಹತಶ್ಚೂರ್ಣಿತಾನ್ಪಶ್ಯ ಯೇ ಹಾಸಂತ ಮಹೋದಧಿಂ।
ಸುವರ್ಣಿಧಾರಿಣಾ ನಿತ್ಯಮವಶಪ್ತಾ ದ್ವಿಜಾತಿನಾ॥ 13-258-9 (91792)
ಸಂಮತತ್ವಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಿದ್ಧಿ ನರಾಧಿಪ।
ಗರ್ಭಸ್ಥಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಞ್ಶಶ್ವನ್ನಮಸ್ಯತಿ ಕಿಲ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-258-10 (91793)
ದಂಡಕಾನಾಂ ಮಹದ್ರಾಜ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಿನಾಶಿತಂ।
ತಾಲಜಂಘಂ ಮಹಾಕ್ಷತ್ರಮೌರ್ವೇಣೈಕೇನ ನಾಶಿತಂ॥ 13-258-11 (91794)
ತ್ವಯಾ ಚ ವಿಪುಲಂ ರಾಜ್ಯಂ ಬಲಂ ಧರ್ಮಂ ಶ್ರುತಂ ತಥಾ।
ದತ್ತಾತ್ರೇಯಪ್ರಸಾದೇನ ಪ್ರಪ್ತಂ ಪರಮದುರ್ಲಭಂ॥ 13-258-12 (91795)
ಅಗ್ನಿಂ ತ್ವಂ ಯಜಸೇ ನಿತ್ಯಂ ಕಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮರ್ಜನ।
ಸ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಹವ್ಯವಾಟ್ ಕಿಂ ನ ವೇತ್ಸಿ ತಂ॥ 13-258-13 (91796)
ಅಥವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ರೇಷ್ಠಮನುಭೂತಾನುಪಾಲಕಂ।
ಕರ್ತಾರಂ ಜವಲೋಕಸ್ಯ ಕಸ್ಮಾಜ್ಜಾನನ್ವಿಮುಹ್ಯಸೇ॥ 13-258-14 (91797)
ತಥಾ ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಾ ಅವ್ಯಕ್ತಪ್ರಭವೋಽವ್ಯಯಃ।
ಯೇನೇದಂ ವಿಪುಲಂ ವಿಶ್ವಂ ಜನಿತಂ ಸ್ಥಾವರಂ ಚರಂ॥ 13-258-15 (91798)
ಅಂಡಜಾತಂ ತು ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಕೇಚಿದಿಚ್ಛಿಂತ್ಯಪಂಡಿತಾಃ।
ಅಂಡಾದ್ಭಿನ್ನಾದ್ಬಭುಃ ಶೈಲಾ ದಿಶೋಂಽಭಃ ಪೃಥಿವೀ ದಿವಂ॥ 13-258-16 (91799)
ದೃಷ್ಟವಾನೇತದೇವಂ ಹಿ ಕಥಂ ಜಾಯೇದಜೋ ಹಿ ಸಃ।
ಸ್ಥಾನಮಾಕಾಶಮಂಡಂ ತು ಯಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಃ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-258-17 (91800)
ತಿಷ್ಠೇತ್ಕಥಮಿತಿ ಬ್ರೂಯಾನ್ನ ಕಿಂಚಿದ್ಧಿ ತದಾ ಭವೇತ್।
ಅಹಂಕಾರ ಇತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸರ್ವತೇಜೋಗತಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-258-18 (91801)
ನಾಸ್ತ್ಯಂತಮಸ್ತಿ ತು ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ ರಾಜಾ ಲೋಕಭಾವನಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ತೂಷ್ಣೀಮಭೂದ್ವಾಯುಸ್ತಮಬ್ರವೀತ್॥ ॥ 13-258-19 (91802)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 258 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-258-4 ರಸಕಾಮಃ ವಿಬನ್ಕ್ಷೀರಂ ನಾಕುಪ್ಯತ ಮಹಾತಪಾಃ ಇತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-258-5 ಅಹಂ ವಾಯುಃ॥ 7-258-8 ಕವಿಃ ಅಗ್ನಿಃ॥ 7-258-9 ಮಹತಃ ಸಗರಪುತ್ರಾನ್ ಆಸಂತ ಉಪಾಸಂತ। ಸುವರ್ಣಧಾರಿಣಾ ಶೋಭನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣವರ್ಣಸ್ತಸ್ಯ ಧಾರಿಣಾ ಧರ್ತ್ರಾ ದ್ವಿಜಾತಿನಾ ಕಪಿಲೇನ ಮರುತಶ್ಚೂರ್ಣಿತಾನ್ಪಶ್ಯ। ಯೌರ್ಹಿ ಪೂರ್ಣೋ ಮಹೋದಧಿರಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-258-13 ಅಗ್ನಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ ॥ 7-258-14 ಅನುಭೂತಂ ಪ್ರತಿಭೂತಂ। ಅನುಪಾಲಕಂ ಪೋಷಕಂ॥ 7-258-16 ನನು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡೇ ಜಾತತ್ವಾತ್ಕಥಮಂಡಮಜನಯದಿತ್ಯತ್ರಾಹ ಅಂಡೇತಿ॥ 7-258-17 ಅಂಡಜತ್ವವಚನಂ ತ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಕಾರಾಂತರೇಣೇತ್ಯಾಹ ಸ್ಮೃತಮಿತಿ। ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಂ ನೈತದೇವಂ ಹೀತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 259
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.259. ಅಧ್ಯಾಯಃ 259
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಾಯುನಾ ಹೈಹಯಂಪ್ರತಿ ಕಶ್ಯಪಚರಿತ್ರಕಥನಂ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಉಚಥ್ಯೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಾರಂಭಃ॥ 2 ॥ ಸೋಮೇನ ಭದ್ರಾಭಿಧಾಯಾಃ ಸ್ವಕನ್ಯಾಯಾ ಉಚಥ್ಯಾಯ ಭಾರ್ಯಾತ್ವೇನ ಪ್ರದಾನಂ॥ 3 ॥ ಪೂರ್ವಮೇವ ತಾಂ ಕಾಮಿತವತಾ ವರುಣೇನ ವಿಜನೇ ತಸ್ಯಾ ಅಪಹರಣಂ॥ 4 ॥ ನಾರದಾತ್ತಚ್ಛ್ರುತವತೋಚಥ್ಯೇನ ಕೋಪಾತ್ಸಮುದ್ರೇ ಶೋಷಿತೇ ಭಯಾದ್ವರುಣೇನೋಚಥ್ಯಾಯ ಪುನರ್ಭದ್ರಾಪ್ರತ್ಯರ್ಪಣಂ॥ 5 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಾಯುರುವಾಚ।
ಇಮಾಂ ಭೂಮಿಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭ್ಯೋ ದಿತ್ಸುರ್ವೈ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ಪುರಾ।
ಅಂಗೋ ನಾಮ ನೃಪೋ ರಾಜಂಸ್ತತಶ್ಚಿಂತಾಂ ಮಹೀ ಯಯೌ॥ 13-259-1 (91803)
ಧಾರಿಣೀಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರೋ ನೃಪಃ।
ಕಥಮಿಚ್ಛತಿ ಮಾಂ ದಾತುಂ ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸುತಾಂ॥ 13-259-2 (91804)
ಸಾಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಭೂಮಿತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ।
ಅಯಂ ಸರಾಷ್ಟ್ರೋ ನೃಪತಿರ್ಮಾರ್ಭೂದಿತಿ ತತೋಽಗಮತ್॥ 13-259-3 (91805)
ತತಸ್ತಾಂ ಕಶ್ಯಪೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ರಜಂತೀಂ ಪೃಥಿವೀಂ ತದಾ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹೀಂ ಸದ್ಯೋ ಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸುಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-259-4 (91806)
ಋದ್ಧಾ ಸಾ ಸರ್ವತೋ ಜಜ್ಞೇ ತೃಣೌಷಧಿಸಮನ್ವಿತಾ।
ಧರ್ಮೋತ್ತರಾ ನಷ್ಟಭಯಾ ಭೂಮಿರಾಸೀತ್ತಮತೋ ನೃಪ॥ 13-259-5 (91807)
ಏವಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ವಿಪುಲವ್ರತಃ।
ತ್ರಿಂಶತಂ ಕಶ್ಯಪೋ ರಾಜನ್ಭೂಮಿರಾಸೀದತಂದ್ರಿತಃ॥ 13-259-6 (91808)
ಅಥಾಗಂಯ ಮಹಾರಾಜನ್ನಮಸ್ಕೃತ್ಯಿ ಚ ಕಶ್ಯಪಂ।
ಪೃಥವೀ ಕಾಶ್ಯಪೀ ಜಜ್ಞೇ ಸುತಾ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-259-7 (91809)
ಏಷ ರಾಜನ್ನೀದೃಶೋ ವೈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಕಶ್ಯಪೋಽಭವತ್।
ಅನ್ಯಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಂ ಚ ಕಶ್ಯಪಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಂ॥ 13-259-8 (91810)
ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವ ನೃಪತಿಃ ಪವನಸ್ತ್ವಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನುಚಕ್ಷ್ಯಸ್ಯ ಜಾತಸ್ಯಾಂಗಿರಸೇ ಕುಲೇ॥ 13-259-9 (91811)
ಭದ್ರಾ ಸೋಮಸ್ಯ ದುಹಿತಾ ರೂಪೇಣ ಪರಮಾ ಮತಾ।
ತಸ್ಯಾಸ್ತುಲ್ಯಂ ಪತಿಂ ಸೋಮ ಉಚಥ್ಯಂ ಸಮಪಶ್ಯತ॥ 13-259-10 (91812)
ಸಾ ಚ ತೀವ್ರಂ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಮಹಾಭಾಗಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ।
ಉಚಥ್ಯಂ ತು ಮಹಾಭಾಗಂ ತತ್ಕೃತೇ ವರಯತ್ತದಾ॥ 13-259-11 (91813)
ತತ ಆಹೂಯ ಚೋಚಥ್ಯಂ ದದಾಮೀತಿ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಭಾರ್ಯಾರ್ಥೇ ಸ ಚ ಜಗ್ರಾಹ ವಿಧಿವದ್ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಃ॥ 13-259-12 (91814)
ತಾಂ ತ್ವಕಾಮಯತ ಶ್ರೀಮಾನ್ವರುಣಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ಹ।
ಸ ಚಾಗಂಯ ವನಪ್ರಸ್ಥಂ ಯಮುನಾಯಾಂ ಜಹಾರ ತಾಂ॥ 13-259-13 (91815)
ಜಲೇಶ್ವರಸ್ತು ಹೃತ್ವಾ ತಾಮನಯಸ್ತ್ವಂ ಪುರಂ ಪ್ರತಿ।
ಪರಮಾದ್ಭುತಸಂಕಾಶಂ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಶತಹ್ರದಂ॥ 13-259-14 (91816)
ನ ಹಿ ರಂಯತರಂ ಕಿಂಚಿತ್ತಸ್ಮಾದನ್ಯತ್ಪುರೋತ್ತಮಂ।
ವಾಸಾದೈರಪ್ಸರೋಭಿಶ್ಚ ದಿವ್ಯೈಃ ಕಾಮೈಶ್ಚ ಶೋಭಿತಂ॥ 13-259-15 (91817)
ತತ್ರ ದೇವಸ್ತಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ರೇಮೇ ರಾಜಂಜಲೇಶ್ವರಃ।
ತದಾಖ್ಯಾತಮುಚಥ್ಯಾಯ ತತಃ ಪತ್ನ್ಯವಮರ್ದನಂ॥ 13-259-16 (91818)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ನಾರದಾತ್ಸರ್ವಮುಚಥ್ಯೋ ನಾರದಂ ತದಾ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಗಚ್ಛ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ವರುಣಂ ಪರುಷಂ ವಚಃ॥ 13-259-17 (91819)
ಮದ್ವಾಕ್ಯಾನ್ಮುಂಚ ಮೇ ಭಾರ್ಯಾಂ ಕಸ್ಮಾತ್ತಾಂ ಹೃತವಾನಸಿ।
ಲೋಕಪಾಲೋಸಿ ಲೋಕಾನಾಂ ನ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿಲೋಪಕಃ॥ 13-259-18 (91820)
ಸೋಮೇನ ದತ್ತಾ ಭಾರ್ಯಾ ಮೇ ತ್ವಯಾ ಚಾಪಹೃತಾಽದ್ಯ ವೈ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವಚನಾತ್ತಸ್ಯ ನಾರದೇನ ಜಲೇಶ್ವರಃ॥ 13-259-19 (91821)
ಮುಂಚ ಭಾರ್ಯಾಮುಚಥ್ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಹೃತವಾನಸಿ।
ಇತಿ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಸೋಽಥ ತಂ ವರುಣೋಽಬ್ರವೀತ್॥ 13-259-20 (91822)
ಮಮೈಷಾ ಸುಪ್ರಿಯಾ ಭಾರ್ಯಾ ನೈನಾಮುತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮುತ್ಸಹೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವರುಣೇನಾಥ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಂ ಮುನಿಂ।
ಉಚಥ್ಯಮಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ನಾತಿಹೃಷ್ಟಮನಾ ಇವ॥ 13-259-21 (91823)
ಗಲೇ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಕ್ಷಿಪ್ತೋಸ್ಮಿ ವರುಣೇನ ಮಹಾಮುನೇ।
ನ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ತೇ ಭಾರ್ಯಾಂ ಯತ್ತೇ ಕಾರ್ಯಂ ಕುರುಷ್ವ ತತ್॥ 13-259-22 (91824)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಾಜ್ವಲದಂಗಿರಾಃ।
ಅಪಿಬತ್ತೇಜಸಾ ವಾರಿ ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಸುಮಹಾತಪಾಃ॥ 13-259-23 (91825)
ಪೀಯಮಾನೇ ತು ಸರ್ವಸ್ಮಿಂಸ್ತೋಯೇಽಪಿ ಸಲಿಲೇಶ್ವರಃ।
ಸುಹೃದ್ಭಿರ್ಭಿಕ್ಷಮಾಣೋಽಪಿ ನೈವಾಮುಂಚತ ತಾಂ ತದಾ॥ 13-259-24 (91826)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋಽಬ್ರವೀದ್ಭೂಮಿಮುಚಥ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತ್ತಮಃ।
ದರ್ಶಯ ಸ್ವಸ್ಥಲಂ ಭದ್ರೇ ಷಟ್ಸಹಸ್ರಶತಹ್ರದಂ॥ 13-259-25 (91827)
ತತಸ್ತದೀರಣಂ ಜಾತಂ ಸಮುದ್ರಸ್ಯಾವಸರ್ಪತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ದೇಶಾನ್ನದೀಂ ಚೈವ ಪ್ರೋವಾಚಾಸೌ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಃ॥ 13-259-26 (91828)
ಅದೃಶ್ಯಾ ಗಚ್ಛ ಭೀರು ತ್ವಂ ಸರಸ್ವತಿ ಮರೂನ್ಪ್ರತಿ।
ಅಣುಣ್ಯಭೂಷೋ ಭವತು ದೇಶಸ್ತ್ಯಕ್ತಸ್ತಯಾ ಶುಭೇ॥ 13-259-27 (91829)
ತತಶ್ಚೂರ್ಣೀಕೃತೇ ದೇಶೇಕ ಭದ್ರಾಮಾದಾಯ ವಾರಿಪಃ।
ಅದದಾಚ್ಛರಣಂ ಗತ್ವಾ ಭಾರ್ಯಾಮಾಂಗಿರಸಾಯ ವೈ॥ 13-259-28 (91830)
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯ ತು ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಮುಚಥ್ಯಃ ಸುಮನಾಽಭವತ್।
ಮುಮೋಚ ಚ ಜಗದ್ದುಃಖಾನ್ಮರುತಶ್ಚೈವ ನಿರ್ಮಲಾಃ॥ 13-259-29 (91831)
ತತಃ ಸ ಲಬ್ಧ್ವಾ ತಾಂ ಭಾರ್ಯಾಂ ವರುಣಂ ಪ್ರಾಹ ಧರ್ಮವಿತ್।
ಉಚಥ್ಯಃ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ಯತ್ತುಚ್ಛೃಣು ನರಾಧಿಪ॥ 13-259-30 (91832)
ಮಯೈಷಾ ತಪಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ಕ್ರೋಶತಸ್ತೇ ಜಲಾಧಿಪ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಮುಪಾದಾಯ ಸ್ವಮೇವ ಭವನಂ ಯಯೌ॥ 13-259-31 (91833)
ಏಷ ರಾಜನ್ನೀದೃಶೋ ವೈ ಉಚಥ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ್ಷಭಃ।
ಬ್ರವೀಮಿ ಹಾನ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಮುಚಥ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಂ॥ ॥ 13-259-32 (91834)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 259 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-259-3 ಭೂಮಿತ್ವಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪದಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-259-11 ಉಚಥ್ಯಾರ್ಥೇ ತು ಚಾರ್ವಂಗೀ ಪರಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಿತಾ। ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-259-12 ಸೋಮಃ ದದಾಮೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ದದಾವಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ಯೋಜನಾ। ದದಾವತ್ರಿರ್ಯಶಸ್ವಿನೀಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಅತ್ರಿಃ ಸೋಮಪಿತಾ॥ 7-259-16 ದೇವೋ ವರುಣಃ। ತಯಾ ಭದ್ರಕಯಾ॥ 7-259-25 ದರ್ಶಯಸ್ವ ಬಿಲಂ ಭದ್ರೇ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-259-26 ಈರಿಣಂ ಊಷರಪ್ರವೇಶಃ। ಸಮುದ್ರಶ್ಚಾಪಸರ್ಪತೇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-259-27 ಅಪುಣ್ಯ ಏಷ ಭವಿತ್ವಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-259-29 ದುಃಖಾದ್ವರುಣಂ ಚೈವ ಹೈಹಯೇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಜಗದ್ವರುಣಂ ಚ ದುಃಖಾನ್ಮುಮೋಚ ಮೋಚಯಾಮಾಸ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 260
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.260. ಅಧ್ಯಾಯಃ 260
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಾಯುನಾ ಹೈಹಯಾರ್ಜುನಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ವತೇಜಸಾ ದೈತ್ಯದಾಹನರೂಪಾಗಸ್ತ್ಯವಸಿಷ್ಠಚರಿತ್ರಕೀರ್ತನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ನೃಪಸ್ತೂಷ್ಣೀಮಭೂದ್ವಾಯುಸ್ತತೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ನಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಂಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಮಸ್ಯ ಹ॥ 13-260-1 (91835)
ಅಸುರೈರ್ನಿರ್ಜಿತಾ ದೇವಾ ನಿರುತ್ಸಾಹಾಶ್ಚ ತೇ ಕೃತಾಃ।
ಯಜ್ಞಾಶ್ಚೈಷಾಂ ಹೃತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತೄಣಾಂ ಚ ಸ್ವಧಾಸ್ತಥಾ॥ 13-260-2 (91836)
ಕರ್ಮಜ್ಯಾ ಮಾನವಾನಾಂ ಚ ದಾನವೈರ್ಹೈಹಯರ್ಷಭ।
ಭ್ರಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯಾಸ್ತತೋ ದೇವಾಶ್ಚೇರುಃ ಪೃಥ್ವೀಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ॥ 13-260-3 (91837)
ತತಃ ಕದಾಚಿತ್ತೇ ರಾಜಂದೀಪ್ತಮಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಂ।
ದದೃಶುಸ್ತೇಜಸಾಃ ಯುಕ್ತಮಗಸ್ತ್ಯಂ ವಿಪುಲವ್ರತಂ॥ 13-260-4 (91838)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತು ತಂ ದೇವಾಃ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುಶಲಮೇವ ಚ।
ಇದಮೂಚುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕಾಲೇ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-260-5 (91839)
ದಾನವೈರ್ಯುಧಿ ಭಗ್ನಾಃ ಸ್ಮ ತಥೈಶ್ವರ್ಯಾಚ್ಚಿ ಭ್ರಂಶಿತಾಃ।
ತದಸ್ಮಾನ್ನೋ ಭಯಾತ್ತೀವ್ರಾತ್ತ್ರಾಹಿ ತ್ವಂ ಮುನಿಪುಂಗವಃ॥ 13-260-6 (91840)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ದೇವೈರಗಸ್ತ್ಯಃ ಕುಪಿತೋಽಭವತ್।
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಚ ತೇಜಸ್ವೀ ಕಾಲಾಗ್ನಿರಿವ ಸಂಕ್ಷಯೇ॥ 13-260-7 (91841)
ತೇನ ದೀಪ್ತಾಂಶುಜಾಲೇನ ನಿರ್ದಗ್ಧಾ ದಾನವಾಸ್ತದಾ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಾನ್ಮಹಾರಾಜ ನಿಪೇತುಸ್ತೇ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 13-260-8 (91842)
ದಹ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ತೇ ದೈತ್ಯಾಸ್ತಸ್ಯಾಗಸ್ತ್ಯಸ್ಯ ತೇಜಸಾ।
ಉಭೌ ಲೋಕೌ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಗತಾಃ ಕಾಷ್ಠಾಂ ತು ದಕ್ಷಿಣಾಂ॥ 13-260-9 (91843)
ಬಲಿಸ್ತು ಯಜತೇ ಯಜ್ಞಮಶ್ವಮೇಧಂ ಮಹೀಂ ಗತಃ।
ಯೇನ್ಯೇಽಧಸ್ತಾ ಮಹೀಸ್ಥಾಶ್ಚ ತೇನ ದಗ್ಧಾ ಮಹಾಸುರಾಃ॥ 13-260-10 (91844)
ತ್ಯಕ್ತಲೋಕಾಃ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸುರೈಃ ಶಾಂತಭಯೈರ್ನೃಪ।
ಅಥೈನಮಬ್ರುವಂದೇವಾ ಭೂಮಿಷ್ಠಾನಸು ರಾಂಜಹಿ॥ 13-260-11 (91845)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಹ ದೇವಾನ್ಸ ನ ಶಕ್ತೋಸ್ಮಿ ಮಹೀಗತಾನ್।
ದಗ್ಧುಂ ತಪೋ ಹಿ ಕ್ಷೀಯೇನ್ಮೇ ನ ಧಕ್ಷ್ಯಾಮೀತಿ ಪಾರ್ಥಿವ॥ 13-260-12 (91846)
ಏವಂ ದಗ್ಧಾ ಭಗವತಾ ದಾನವಾಃ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ।
ಅಗಸ್ತ್ಯೇನ ತದಾ ರಾಜಂಸ್ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾ॥ 13-260-13 (91847)
ಈದೃಶಶ್ಚಾಪ್ಯಗಸ್ತ್ಯೋ ಹಿ ಕಥಿತಸ್ತೇ ಮಯಾಽನಘ।
ಬ್ರವೀಂಯನ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಮಗಸ್ತ್ಯಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಂ॥ 13-260-14 (91848)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-260-15x (7694)
ಇತ್ಯುಕ್ತಃ ಸ ತದಾ ತೂಷ್ಣೀಮಭೂದ್ವಾಯುಸ್ತತೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 13-260-15 (91849)
`ವೈಖಾನಸವಿಧಾನೇನ ಗಂಗಾತೀರಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।'
ಆದಿತ್ಯಾಃ ಸತ್ರಮಾಸಂತ ಸರೋ ವೈಖಾನಸಂ ಪ್ರತಿ।
ವಸಿಷ್ಠಂ ಮನಸಾ ಗತ್ವಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತತ್ವಸ್ಯ ಗೋಚರಂ॥ 13-260-16 (91850)
ಯಜಮಾನಾಂಸ್ತು ತಾಂದೃಷ್ವಾ ಸರ್ವಾಂದೀಕ್ಷಾನುಕರ್ಶಿತಾನ್।
ಹಂತುಮೈಚ್ಛಂತ ಶೈಲಾಭಾ ಬಲಿನೋ ನಾಮ ದಾನವಾಃ॥ 13-260-17 (91851)
ಅದೂರಾತ್ತು ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತವರಂ ಸರಃ।
ಹತಾ ಹತಾ ವೈ ತತ್ರೈತೇ ಜೀವಂತ್ಯಾಪ್ಲುತ್ಯ ದಾನವಾಃ॥ 13-260-18 (91852)
ತೇ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹಾಘೋರಾನ್ಪರ್ವತಾನ್ಪರಿಘಾಂದ್ರುಮಾನ್।
ವಿಕ್ಷೋಭಯಂತಃ ಸಲಿಲಮುತ್ಥಿತಂ ಶತಯೋಜನಂ॥ 13-260-19 (91853)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ದೇವಾಂಸ್ತೇ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಶೈವ ಹಿ।
ತತಸ್ತೈರರ್ದಿತಾ ದೇವಾಃ ಶರಣಂ ವಾಸವಂ ಯಯುಃ॥ 13-260-20 (91854)
ಸ ಚ ತೈರ್ವ್ಯಥಿತಃ ಶಕ್ರೋ ವಸಿಷ್ಠಂ ಸರಣಂ ಯಯೌ।
ತತೋಽಭಯಂ ದದೌ ತೇಭ್ಯೋ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನೃಷಿಃ॥ 13-260-21 (91855)
ತದಾ ತಾಂದುಃಕಿತಾನ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೋ ಮುನಿಃ।
ಅಯತ್ನೇನಾದಹತ್ಸರ್ವಾಂಜ್ವಲತಾ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ॥ 13-260-22 (91856)
ಕೈಲಾಸಂ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾಂ ಚೈವ ನದೀಂ ಗಂಗಾಂ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಆನಯತ್ತತ್ಸರೋ ದಿವ್ಯಂ ತಯಾ ಭಿನ್ನಂ ಚ ತತ್ಸರಃ॥ 13-260-23 (91857)
ಸರೋ ಭಿನ್ನಂ ತಯಾ ನದ್ಯಾ ಸರಯೂಃ ಸಾ ತತೋಽಭವತ್।
ಹತಾಶ್ಚ ಬಲಿನೋ ಯತ್ರ ಸ ದೇಶೇ ಬಲಿನೋಽಭವತ್॥ 13-260-24 (91858)
ಏವಂ ಸೇಂದ್ರಾ ವಸಿಷ್ಠೇನ ರಕ್ಷಿತಾಸ್ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ।
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತವರಾಶ್ಚೈವ ಹತಾ ದೈತ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ॥ 13-260-25 (91859)
ಏತತ್ಕರ್ಮ ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಕಥಿತಂ ಹಿ ಮಯಾಽನಘ।
ಬ್ರವೀಂಯನ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಂ ವಸಿಷ್ಠಾತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಂ॥ 26 ॥ ॥ 13-260-26 (91860)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 260 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 261
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.261. ಅಧ್ಯಾಯಃ 261
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಾಯುನಾ ಹೈಹಯಾರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ದೇವಾಸುರಯುದ್ಧೇ ರಾಹುಣಾ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಪರಾಭವೇನಾಂಧಕಾರಪ್ರಾಪ್ತೌ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಚಂದ್ರೀಭೂಯ ತಮೋನಿರಸನರೂಪಾತ್ರಿಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಸವಜ್ರೇಂದ್ರಹಸ್ತಸ್ತಂಭನೇನಾಶ್ವಿನೋಃ ಸೋಮಪಾನದಾಪನರೂಪಚ್ಯವನಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತ್ವರ್ಜುನಸ್ತೂಷ್ಣೀಮಭೂದ್ವಾಯುಸ್ತಮಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣು ಮೇ ಹೈಹಯಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರ್ಮಾತ್ರೇಃ ಸುಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-261-1 (91861)
ಘೋರೇ ತಮಸ್ಯಯುಧ್ಯಂತ ಸಹಿತಾ ದೇವದಾನವಾಃ।
ಅವಿದ್ಯತ ಶರೈಸ್ತತ್ರ ಸ್ವರ್ಭಾನುಃ ಸೋಮಭಾಸ್ಕರೌ॥ 13-261-2 (91862)
ಅಥ ತೇ ತಮಸಾ ಗ್ರಸ್ತಾ ನಿಹನ್ಯಂತೇ ಸ್ಮ ದಾನವೈಃ।
ದೇವಾ ನೃಪತಿಶಾರ್ದೂಲ ಸಹೈವ ಬಲಿಭಿಸ್ತದಾ॥ 13-261-3 (91863)
ಅಸುರೇರ್ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಕ್ಷೀಣಪ್ರಾಣಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ಅಪಶ್ಯಂತ ತಪಸ್ಯಂತಮತ್ರಿಂ ವಿಪ್ರಂ ತಪೋಧನಂ॥ 13-261-4 (91864)
ಅಥೈನಮಬ್ರುವಂದೇವಾಃ ಶಾಂತಕ್ರೋಧಂ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಂ।
ಅಸುರೇರಿಷುಭಿರ್ವಿದ್ಧೌ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಾವಿಮಾವುಭೌ॥ 13-261-5 (91865)
ವಯಂ ವಧ್ಯಾಮಹೇ ಚಾಪಿ ಶತ್ರುಭಿಸ್ತಮಸಾ ವೃತೇ।
ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮ ಶಾಂತಿಂ ಚ ಭಯಾತ್ತ್ರಾಯಸ್ವ ನಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-261-6 (91866)
ಅತ್ರಿರುವಾಚ। 13-261-7x (7695)
ಕಥಂ ರಕ್ಷಾಮಿ ಭವತಸ್ತೇಽಬ್ರುವಂಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ಭವ।
ತಿಮಿರಘ್ನಶ್ಚ ಸವಿತಾ ದಸ್ಯುಹಂತಾ ಚ ನೋ ಭವ॥ 13-261-7 (91867)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತದಾತ್ರಿರ್ವೈ ತಮೋನುದಭವಚ್ಛಶೀ।
ಅಪಶ್ಯತ್ಸೌಂಯಭಾವಾಚ್ಚ ಸೋಮವತ್ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಃ॥ 13-261-8 (91868)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾತಿಪ್ರಭಂ ಸೋಮಂ ತಥಾ ಸೂರ್ಯಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರಕಾಶಮಕರೋದತ್ರಿಸ್ತಪಸಾ ಸ್ವೇನ ಸಂಯುಗೇ॥ 13-261-9 (91869)
ಜಗದ್ವಿತಿಮಿರಂ ಚಾಪಿ ಪ್ರದೀಪ್ತಮಕರೋತ್ತದಾ।
ವ್ಯಜಯಚ್ಛತ್ರುಸಂಘಾಂಶ್ಚ ದೇವಾನಾಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ॥ 13-261-10 (91870)
ಅತ್ರಿಣಾ ದಹ್ಯಮಾನಾಂಸ್ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಾ ಮಹಾಸುರಾನ್।
ಪರಾಕ್ರಮೈಸ್ತೇಽಪಿಂ ತದಾ ವ್ಯಘ್ನನ್ನತ್ರಿಸುರಕ್ಷಿತಾಃ।
ಉದ್ಭಾಸಿತಶ್ಚ ಸವಿತಾ ದೇವಾಸ್ತ್ರಾತಾ ಹತಾಸುರಾಃ॥ 13-261-11 (91871)
ಅತ್ರಿಣಾ ತ್ವಥ ಸೋಮತ್ವಂ ಕೃತಮುತ್ತಮತೇಜಸಾ।
ದ್ವಿಜೇನಾಗ್ನಿದ್ವಿತೀಯೇನಿ ಜಪತಾ ಚರ್ಮವಾಸಸಾ॥ 13-261-12 (91872)
ಫಲಭಕ್ಷೇಣ ರಾಜರ್ಷೇ ಪಶ್ಯ ಕರ್ಮಾತ್ರಿಣಾ ಕೃತಂ।
ತಸ್ಯಾಪಿ ವಿಸ್ತರೇಣೋಕ್ತಂ ಕರ್ಮಾತ್ರೇಃ ಸುಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಬ್ರವೀಂಯನ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಮತ್ರಿತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ವರಂ॥ 13-261-13 (91873)
ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತ್ವರ್ಜುನಸ್ತೂಷ್ಣೀಮಭೂದ್ವಾಯುಸ್ತತೋಽಬ್ರವೀತ್।
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-261-14 (91874)
ಅಶ್ವಿನೋಃ ಪ್ರತಿಸಂಶ್ರುತ್ಯ ಚ್ಯವನಃ ಪಾಕಶಾಸನಂ।
ಪ್ರೋವಾಚ ಸಹಿತೋ ದೇವೈಃ ಸೋಮಪಾವಶ್ವಿನೌ ಕುರು॥ 13-261-15 (91875)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-261-16x (7696)
ಅಸ್ಮಾಭಿರ್ನಿಂದಿತಾವೇತೌ ಭವೇತಾಂ ಸೋಮಪೌ ಕಥಂ।
ದೇವೈರ್ನ ಸಂಮಿತಾವೇತೌ ತಸ್ಮಾನ್ಮೈವಂ ವದಸ್ವ ನಃ॥ 13-261-16 (91876)
ಅಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸಹ ನೇಚ್ಛಾಮಃ ಸೋಮಂ ಪಾತುಂ ಮಹಾವ್ರತ।
ಯದನ್ಯದ್ವಕ್ಷ್ಯಸೇ ವಿಪ್ರ ತತ್ಕರಿಷ್ಯಾಮ ತೇ ವಚಃ॥ 13-261-17 (91877)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-261-18x (7697)
ಪಿಬೇತಾಮಶ್ವಿನೌ ಸೋಮಂ ಭವದ್ಭಿಃ ಸಹಿತಾವಿಮೌ।
ಉಭಾವೇತಾವಪಿ ಸುರೌ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರೌ ಸುರೇಶ್ವರ॥ 13-261-18 (91878)
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಮದ್ವಚೋ ದೇವಾ ಯಥಾ ವೈ ಸಮುದಾಹೃತಂ।
ಏತದ್ವಃ ಕುರ್ವತಾಂ ಶ್ರೇಯೋ ಭವೇನ್ನೈತದಕುರ್ವತಾಂ॥ 13-261-19 (91879)
ಇಂದ್ರ ಉವಾಚ। 13-261-20x (7698)
ಅಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸಹ ಸೋಮಂ ವೈ ನ ಪಾಸ್ಯಾಮಿ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ಪಿಬಂತ್ವನ್ಯೇ ಯಥಾಕಾಮಂ ನಾಹಂ ಪಾತುಮಿಹೋತ್ಸಹೇ॥ 13-261-20 (91880)
ಚ್ಯವನ ಉವಾಚ। 13-261-21x (7699)
ನ ಚೇತ್ಕರಿಷ್ಯಸಿ ವಚೋ ಮಯೋಕ್ತಂ ಬಲಸೂದನ।
ಮಯಾ ಪ್ರಮಥಿತಃ ಸದ್ಯಃ ಸೋಮಂ ಪಾಸ್ಯಸಿ ವೈ ಮಖೇ॥ 13-261-21 (91881)
ವಾಯುರುವಾಚ। 13-261-22x (7700)
ತತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಾರಬ್ಧಂ ಹಿತಾಯ ಸಹಸಾಽಶ್ವಿನೋಃ।
ಚ್ಯವನೇನಿ ತತೋ ಮಂತ್ರೈರಭಿಭೂತಾಃ ಸುರಾಽಭವನ್॥ 13-261-22 (91882)
ತತ್ತು ಕರ್ಮ ಸಮಾರಬ್ಧಂ ದೃಷ್ಟ್ವೇಂದ್ರಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಉದ್ಯಂಯ ವಿಪುಲಂ ಶೈಲಂ ಚ್ಯವನಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್॥ 13-261-23 (91883)
ತಥಾ ವಜ್ರೇಮ ಭಗವಾನಮರ್ಷಾಕುಲಲೋಚನಃ।
ತಮಾಪತಂತಂ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಚ್ಯವನಸ್ತಪಸಾಽನ್ವಿತಃ॥ 13-261-24 (91884)
ಅದ್ಭಿಃ ಸಿಕ್ತ್ವಾಽಸ್ತಂಯಯತಂ ಸವಜ್ರಂ ಸಹಪರ್ವತಂ।
ಅಥೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾಘೋರಂ ಸೋಽಸೃಜಚ್ಛತ್ರುಮೇವ ಹಿ॥ 13-261-25 (91885)
ಮದಂ ನಾಮಾಹುತಿಮಯಂ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಂ ಮಹಾಮುನಿಃ।
ತಸ್ಯ ದಂತಸಹಸ್ರಂ ತು ಬಭೂವ ಶತಯೋಜನಂ॥ 13-261-26 (91886)
ದ್ವಿಯೋಜನಶತಾಸ್ತಸ್ಯ ದಂಷ್ಟ್ರಾಃ ಪರಮದಾರುಣಾಃ।
ಹನುಸ್ತಸ್ಯಾಭವದ್ಭೂಮಾವಾಸ್ಯಂ ಚಾಸ್ಯಾಸ್ಪೃಶದ್ದಿವಂ॥ 13-261-27 (91887)
ಜಿಹ್ವಾಮೂಲೇ ಸ್ಥಿತಾಸ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಃ ಸವಾಸವಾಃ।
ತಿಮೇರಾಸ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಯಥಾ ಮತ್ಸ್ಯಾ ಮಹಾರ್ಣವೇ॥ 13-261-28 (91888)
ತೇ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ತತೋ ದೇವಾ ಮದಸ್ಯಾಸ್ಯ ಸಮೀಪಗಾಃ।
ಅಬ್ರುವನ್ಸಹಿತಾಃ ಶಕ್ರಂ ಪ್ರಣಮಾಸ್ಮೈ ದ್ವಿಜಾತಯೇ॥ 13-261-29 (91889)
ಅಶ್ವಿಭ್ಯಾಂ ಸಹ ಸೋಮಂ ಚ ಪಿಬಾಮ ವಿಗತಜ್ವರಾಃ।
ತತಃ ಸ ಪ್ರಣತಃ ಶಕ್ರಶ್ಚಕಾರ ಚ್ಯವನಸ್ಯ ತತ್॥ 13-261-30 (91890)
ಚ್ಯವನಃ ಕೃತವಾನೇತಾವಶ್ವಿನೌ ಸೋಮಪಾಯಿನೌ।
ತತಃ ಪ್ರತ್ಯಾಹರತ್ಕರ್ಮ ಮದಂ ಚ ವ್ಯಭಜನ್ಮುನಿಃ॥ 13-261-31 (91891)
ಅಕ್ಷೇಷು ಮೃಗಯಾಯಾಂ ಚ ಪಾನೇ ಸ್ತ್ರೀಷು ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಏತೈರ್ದೋಷೈರ್ನರಾ ರಾಜನ್ಕ್ಷಯಂ ಯಾಂತಿ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-261-32 (91892)
ತಸ್ಮಾದೇತಾನ್ನರೋ ನಿತ್ಯಂ ದೂರತಃ ಪರಿವರ್ಜಯೇತದ್॥ 13-261-33 (91893)
ಏತತ್ತೇ ಚ್ಯವನಸ್ಯಾಪಿ ಕರ್ಮಿ ರಾಜನ್ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಬ್ರವೀಂಯನ್ಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ವಾ ತ್ವಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದ್ವರಂ॥ ॥ 13-261-34 (91894)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 261 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 262
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.262. ಅಧ್ಯಾಯಃ 262
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ವಾಯುನಾ ಹೈಹಯಂಪ್ರತಿ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥನಯಾ ಅಗ್ನಿಸರ್ಜನೇನ ಕಪಹನನರೂಪಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀದರ್ಜುನಸ್ತು ಪವನಸ್ತ್ವಬ್ರವೀತ್ಪುನಃ।
ಶೃಣು ಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವೇವ ಮುಖ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-262-1 (91895)
ಮದಸ್ಯಾಸ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾ ಯದಾ ಸೇಂದ್ರಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ತದೈವ ಚ್ಯವನೇನ ದ್ಯೌರ್ಹೃತಾ ತೇಷಾಂ ವಸುಂಧರಾ॥ 13-262-2 (91896)
ಉಭೌ ಲೋಕೌ ಹೃತೌ ಮತ್ವಾ ತೇ ದೇವಾ ದುಃಖಿತಾಽಭವನ್।
ಶೋಕಾರ್ತಾಶ್ತ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಶರಣಂ ಯಯುಃ॥ 13-262-3 (91897)
ದೇವಾ ಊಚುಃ। 13-262-4x (7701)
ಮದಾಸ್ಯವ್ಯತಿಷಿಕ್ತಾನಾಮಸ್ಮಾಕಂ ಲೋಕಪೂಜಿತ।
ಚ್ಯವನೇನ ಹೃತಾ ಭೂಮಿಃ ಕಪೈಶ್ಚೈವ ದಿವಂ ಪ್ರಭೋ॥ 13-262-4 (91898)
ಬ್ರಹ್ಮೋವಾಚ। 13-262-5x (7702)
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಶರಣಂ ವಿಪ್ರಾನಾಶು ಸೇಂದ್ರಾ ದಿವೌಕಸಃ।
ಪ್ರಸಾದ್ಯ ತಾನುಭೌ ಲೋಕಾವವಾಪ್ಸ್ಯಥ ಯಥಾಪುರಂ॥ 13-262-5 (91899)
ತೇ ಯಯುಃ ಶರಣಂ ವಿಪ್ರಾನೂಚುಸ್ತೇ ಕಾಂಜಯಾಮಹೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ದ್ವಿಜಾನ್ಪ್ರಾಹುರ್ಜಯತೇಹ ಕಪಾನಿತಿ॥ 13-262-6 (91900)
ಭೂಗತಾನ್ಹಿ ವಿಜೇತಾರೋ ವಯಮಿತ್ಯಬ್ರುವಂದ್ವಿಜಾಃ।
ತತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಾರಬ್ಧಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಕಪನಾಶನಂ॥ 13-262-7 (91901)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೇಷಿತೋ ದೂತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯೋ ಧನೀ ಕಪೈಃ।
ಸ ಚ ತಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಹ ಧನೀ ಕಪವಚೋ ಯಥಾ॥ 13-262-8 (91902)
ಭವದ್ಭಿಃ ಸದೃಶಃ ಸರ್ವೇ ಕಪಾಃ ಕಿಮಿಹ ವರ್ತತೇ।
ಸರ್ವೇ ವೇದವಿದಃ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಕ್ರತುಯಾಜಿನಃ॥ 13-262-9 (91903)
ಸರ್ವೇ ಸತ್ಯವ್ರತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ತುಲ್ಯಾ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ಶ್ರೀಶ್ಚೈವ ರಮತೇ ತೇಷು ಧಾರಯಂತಿ ಶ್ರಿಯಂ ಚ ತೇ॥ 13-262-10 (91904)
ವೃಥಾ ದಾರಾನ್ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ವೃಥಾ ಮಾಂಸಂ ನ ಭುಂಜತೇ।
ದೀಪ್ತಮಗ್ನಿಂ ಜುಹ್ವತೇ ಚ ಗುರೂಣಾಂ ವಚನೇ ಸ್ಥಿತಾಃ॥ 13-262-11 (91905)
ಸರ್ವೇ ಚ ನಿಯತಾತ್ಮಾನೋ ಬಾಲಾನಾಂ ಸಂವಿಭಾಗಿನಃ।
ಉಪೇತ್ಯ ಶನಕೈರ್ಯಾಂತಿ ನ ಸೇವಂತಿ ರಜಸ್ವಲಾಂ।
ಸ್ವರ್ಗಾತಿಂ ಚೈವ ಗಚ್ಛಂತಿ ತಥೈವ ಶುಭಕರ್ಮಿಣಃ॥ 13-262-12 (91906)
ಅಭುಕ್ತವತ್ಸು ನಾಶ್ನಂತಿ ಗರ್ಭಿಣೀವೃದ್ಧಕಾದಿಷು।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇಷು ನ ದೀವ್ಯಂತಿ ದಿವಾ ಚೈವ ನ ಶೇರತೇ॥ 13-262-13 (91907)
ಏತೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿರ್ಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತಾನ್ಕಥಂ ಕಪಾನ್।
ವಿಜೇಷ್ಯಥ ನಿವರ್ತಧ್ವಂ ನಿವೃತ್ತಾನಾಂ ಸುಖಂ ಹಿ ವಃ॥ 13-262-14 (91908)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಊಚುಃ। 13-262-15x (7703)
ಕಪಾನ್ವಯಂ ವಿಜೇಷ್ಯಾಮೋ ಯೇ ದೇವಾಸ್ತೇ ವಯಂ ಸ್ಮೃತಾಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಧ್ಯಾಃ ಕಪಾಽಸ್ಮಾಕಂ ಧನಿನ್ಯಾಹಿ ಯಥಾಗತಂ॥ 13-262-15 (91909)
ಧನೀ ಗತ್ವಾ ಕಪಾನಾಹ ನ ವೋ ವಿಪ್ರಾಃ ಪ್ರಿಯಂಕರಾಃ।
ಗೃಹೀತ್ವಾಽಸ್ತ್ರಾಣ್ಯತೋ ವಿಪ್ರಾನ್ಕಪಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾದ್ರವನ್॥ 13-262-16 (91910)
ಸಮುದಗ್ರಧ್ವಜಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಪಾನ್ಸರ್ವೇ ದ್ವಿಜಾತಯಃ।
ವ್ಯಸೃಜಂಜ್ವಲಿತಾನಗ್ನೀನ್ಕಪಾನಾಂ ಪ್ರಾಣನಾಶನಾನ್॥ 13-262-17 (91911)
ಬ್ರಹ್ಮಸೃಷ್ಟಾ ಹವ್ಯಭುಜಃ ಕಪಾನ್ಹತ್ವಾ ಸನಾತನಾಃ।
ನಭಸೀವ ಯಥಾಽಭ್ರಾಣಿ ವ್ಯರಾಜಂತ ನರಾಧಿಪ॥ 13-262-18 (91912)
ಹತ್ವಾ ವೈ ದಾನವಾಂದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಭೂಯ ಸಂಯುಗೇ।
ತೇ ನಾಭ್ಯಜಾನನ್ಹಿ ತದಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈರ್ನಿಹತಾನ್ಕಪಾನ್॥ 13-262-19 (91913)
ಅಥಾಗಂಯ ಮಹಾತೇಜಾ ನಾರದೋಽಕಥಯದ್ವಿಭೋ।
ಯಥಾ ಹತಾ ಮಹಾಭಾಗೈಸ್ತೇಜಸಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಕಪಾಃ॥ 13-262-20 (91914)
ನಾರದಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೀತಾಃ ಸರ್ವೇ ದಿವೌಕಸಃ।
ಪ್ರಶಶಂಸುರ್ದ್ವಿಜಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚ ಯಶಸ್ವಿನಃ॥ 13-262-21 (91915)
ತೇಷಾಂ ತೇಜಸ್ತಥಾ ವೀರ್ಯಂ ದೇವಾನಾಂ ವವೃಧೇ ತತಃ।
ಅವಾಪ್ನುವಂಶ್ಚಾಮರತ್ವಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಪೂಜಿತಂ॥ 13-262-22 (91916)
ಇತ್ಯುಕ್ತವಚನಂ ವಾಯುಮರ್ಜುನಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಹ।
ಪ್ರತಿಪೂಜ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ನರಾಧಿಪ॥ 13-262-23 (91917)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 13-262-24x (7704)
ಜೀವಾಂಯಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಥಾ ಸತತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪ್ರಣಮಾಮಿ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ॥ 13-262-24 (91918)
ದತ್ತಾತ್ರೇಯಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಮಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿದಂ ಬಲಂ।
ಲೋಕೇ ಚ ಪರಮಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಧರ್ಮಶ್ಚಾಚರಿತೋ ಮಹಾನ್॥ 13-262-25 (91919)
ಅಹೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಮಾರುತ ತತ್ತ್ವತಃ।
ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಕಾರ್ತ್ಸ್ನ್ಯೇನ ಶ್ರುತಾನಿ ಪ್ರಯತೇನ ಚ॥ 13-262-26 (91920)
ವಾಯುರುವಾಚ। 13-262-27x (7705)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಕ್ಷಾತ್ರಾಧರ್ಮೇಣ ಪಾಲಯಸ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ।
ವಿಪ್ರೇಭ್ಯಸ್ತೇ ಭಯಂ ಘೋರಂ ತತ್ತು ಕಾಲಾದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ ॥ 13-262-27 (91921)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 262 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-262-4 ಕಪೈಃ ಸುರವಿಶೇಷೈಃ। ದಿವಂ ದ್ಯೌಃ॥ 7-262-8 ಧನೀನಾಮ ದೂತಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 263
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.263. ಅಧ್ಯಾಯಃ 263
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಿಮಾನಂ ಪೃಷ್ಟೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತಂಪ್ರತಿ ಸ್ವಸ್ಯ ಕುಷ್ಠಿತೇಂದ್ರಿಯಾದಿಶಕ್ತಿಕತಯಾ ಮುಮೂರ್ಷಾನಿವೇದನಪೂರ್ವಕಂ ಕೃಷ್ಣಾತ್ತದವಗಮನಚೋದನಾ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕತ್ವನಿವೇದನೇನ ತನ್ಮಹಿಮಾನುವರ್ಣನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನರ್ಚಸೇ ರಾಜನ್ಸತತಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಾನ್।
ಕಂ ತು ಧರ್ಮೋದಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾನರ್ಚಸಿ ಜನಾಧಿಪ॥ 13-263-1 (91922)
ಕಾಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾವ್ರತ।
ತಾನರ್ಚಸಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಮೇತದ್ವದಸ್ವ ಮೇ॥ 13-263-2 (91923)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-263-3x (7706)
ಏಷ ತೇ ಕೇಶವಃ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾಸ್ಯತಿ ಮಹಾಮತಿಃ।
ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಮಹಾವ್ರತ॥ 13-263-3 (91924)
ಬಲಂ ಶ್ರೋತ್ರೇ ವಾಙ್ಮನಶ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಚ
ಜ್ಞಾನಂ ತಥಾ ನವಿಶುದ್ಧಂ ಮಮಾದ್ಯ।
ದೇಹನ್ಯಾಸೋ ನಾತಿಚಿರಾನ್ಮತೋ ಮೇ
ನ ಚಾತಿತೂರ್ಣಂ ಸವಿತಾಽದ್ಯ ಯಾತಿ॥ 13-263-4 (91925)
ಉಕ್ತಾ ಧರ್ಮಾ ಯೇ ಪುರಾಣೇ ಮಹಾಂತೋ
ರಾಜನ್ವಿಪ್ರಾಣಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಶಾಂ ಚ।
ಯೇಯೇ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಧರ್ಮಮುಪಾಸತೇ ತೇ
ತಾನೇವ ಕೃಷ್ಣದುಪಶಿಕ್ಷಸ್ವ ಪಾರ್ಥಃ॥ 13-263-5 (91926)
ಅಹಂ ಹ್ಯೇನಂ ವೇದ್ಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಕೃಷ್ಣಂ
ಯೋಽಯಂ ಹಿ ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ಬಲಂ ಪುರಾಣಂ।
ಅಮೇಯಾತ್ಮಾ ಕೇಶವಃ ಕೌರವೇಂದ್ರ
ಸೋಯಂ ಧರ್ಮಂ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಸರ್ವಮೇತತ್॥ 13-263-6 (91927)
ಕೃಷ್ಣಃ ಪೃಥ್ವೀಮಸೃಜತ್ಸ್ವಂ ದಿವಂ ಚ
ಕೃಷ್ಣಸ್ಯಿ ದೇಹಾನ್ಮೇದಿನೀ ಸಂಬಭೂವ।
ವರಾಹೋಽಯಂ ಭೀಮಬಲಃ ಪುರಾಣಃ
ಸ ಪರ್ವತಾನ್ವ್ಯಸೃಜದ್ವೈ ದಿಶಶ್ಚ॥ 13-263-7 (91928)
ಅಸ್ಮಾದ್ವಾಯುಶ್ಚಾಂತರಿಕ್ಷಂ ದಿವಂ ಚ
ದಿಶಶ್ಚತಸ್ರೋ ವಿದಿಶಶ್ಚತಸ್ರಃ।
ಸೃಷ್ಟಿಸ್ತಥೈವೇಯಮನುಪ್ರಸೂತಾ
ಸ ನಿರ್ಮಮೇ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಪುರಾಣಃ॥ 13-263-8 (91929)
ಅಸ್ಯ ನಾಭ್ಯಾಂ ಪುಷ್ಕರಂ ಸಂಪ್ರಸೂತಂ
ಯತ್ರೋತ್ಪನ್ನಃ ಸ್ವಯಮೇವಾಮಿತೌಜಾಃ।
ಯೇನಾಚ್ಛಿನ್ನಂ ತತ್ತಮಃ ಪಾರ್ಥ ಘೋರಂ
ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತ್ಯರ್ಣವಾಸ್ತಚ್ಛಯಾನಾಃ॥ 13-263-9 (91930)
ಕೃತೇ ಯುಗೇ ಧರ್ಮ ಆಸೀತ್ಸಮಗ್ರ-
ಸ್ತ್ರೇತಾಕಾಲೇ ಯಜ್ಞಮನುಪ್ರಪನ್ನಃ।
ಬಲಂ ತ್ವಾಸೀದ್ದ್ವಾಪರೇ ಪಾರ್ಥ ಕೃಷ್ಣಃ
ಕಲೌ ತ್ವಧರ್ಮಃ ಕ್ಷಿತಿಮೇವಾಜಗಾಮ॥ 13-263-10 (91931)
ಸ ಏವ ಪೂರ್ವಂ ನಿಜಘಾನ ದೈತ್ಯಾ-
ನ್ಸ ಏವ ದೇವಶ್ಚ ಬಭೂವ ಸಂರಾಟ್।
ಸ ಭೂತಾನಾಂ ಭಾವನೋ ಭೂತಭವ್ಯಃ
ಸ ವಿಶ್ವಸ್ಯಾಸ್ಯ ಜಗತಶ್ಚಾಭಿಗೋಪ್ತಾಃ॥ 13-263-11 (91932)
ಯದಾ ಧರ್ಮೋ ಗ್ಲಾತಿ ವಂಶೇ ಸುರಾಣಾಂ
ತದಾ ಕೃಷ್ಣೋ ಜಾಯತೇ ಮಾನುಷೇಷು।
ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸ ತು ವೈ ಭಾವಿತಾತ್ಮಾ
ಪರಾಂಶ್ಚ ಲೋಕಾನಪರಾಶ್ಚ ಪಾತಿ॥ 13-263-12 (91933)
ತ್ಯಾಜ್ಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಚಾಸುರಾಣಾಂ ವಧೇನ
ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇ ಕಾರಣಂ ಚೈವ ಪಾತಿ।
ಕೃತಂ ಕರಿಷ್ಯತ್ಕ್ರಿಯತೇ ಚ ದೇವೋ
ರಾಹುಂ ಸೋಮಂ ವಿದ್ಧಿ ಚ ಶಕ್ರಮೇನಂ॥ 13-263-13 (91934)
ಸ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ಸ ಹಿ ವಿಶ್ವರೂಪಃ
ಸ ವಿಶ್ವಬುಗ್ವಿಶ್ವಸೃಗ್ವಿಶ್ವಜಿಚ್ಚ।
ಸ ಶೂಲಭೃಚ್ಛೋಣಿತಭೃತ್ಕರಾಲ-
ಸ್ತಂ ಕರ್ಮಭಿರ್ವಿದಿತಂ ವೈ ಸ್ತುವಂತಿ॥ 13-263-14 (91935)
ತಂ ಗಂಧರ್ವಾಣಾಮಪ್ಸರಸಾಂ ಚ ನಿತ್ಯ-
ಮುಪತಿಷ್ಠಂತೇ ವಿಬುಧಾನಾಂ ಶತಾನಿ।
ತಂ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಪರಿಸಂವದಂತಿ
ರಾಜನ್ಯಾನಾಂ ಸ ವಿಜಿಗೀಷುರೇಕಃ॥ 13-263-15 (91936)
ತಮಧ್ವರೇ ಶಂಸಿತಾರಃ ಸ್ತುವಂತಿ
ರಥಂತರೇ ಸಾಮಗಾಶ್ಚ ಸ್ತುವಂತಿ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಮಂತ್ರೈಃ ಸ್ತುವಂತಿ
ತಸ್ಮೈ ಹವಿರಧ್ವರ್ಯವಃ ಕಲ್ಪಯಂತಿ॥ 13-263-16 (91937)
ಸ ಪೌರಾಣೀಂ ಬ್ರಹ್ಮಗುಹಾಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ
ಮಹೀಸತ್ರಂ ಭಾರತಾಗ್ರೇ ದದರ್ಶ।
ಸ ಚೈವ ಗಾಮುದ್ದಧಾರಾಗ್ರ್ಯಕರ್ಮಾ
ವಿಕ್ಷೋಭ್ಯ ದೈತ್ಯಾನುರಗಾಂದಾನವಾಂಶ್ಚ॥ 13-263-17 (91938)
ತಂ ಘೋಷಾರ್ಥೇ ಗೀರ್ಭಿರಿಂದ್ರಾಃ ಸ್ತುವಂತಿ
ಸ ಚಾಪೀಶೋ ಭಾರತೈಕಃ ಪಶೂನಾಂ।
ತಸ್ಯ ಭಕ್ಷಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ವೇದಯಂತಿ
ತಮೇವಾಜೌ ವಾಹನಂ ವೇದಯಂತಿ॥ 13-263-18 (91939)
ತಸ್ಯಾಂತರಿಕ್ಷಂ ಪೃಥಿವೀ ದಿವಂ ಚ
ಸರ್ವಂ ವಶೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಶಾಶ್ವತಸ್ಯ।
ಸ ಕುಂಭೇ ರೇತಃ ಸಸೃಜೇ ಸುರಾಣಾಂ
ಯತ್ರೋತ್ಪನ್ನಮೃಷಿಮಾಹುರ್ವಸಿಷ್ಠಂ॥ 13-263-19 (91940)
ಸ ಮಾತರಿಶ್ವಾ ವಿಭುರಶ್ವವಾಜೀ
ಸ ರಶ್ಮಿವಾನ್ಸವಿತಾ ಚಾದಿದೇವಃ।
ತೇನಾಸುರಾ ವಿಜಿತಾಃ ಸರ್ವ ಏವ
ತದ್ವಿಕ್ರಾಂತೈರ್ವಿಜಿತಾನೀಹ ತ್ರೀಣಿ॥ 13-263-20 (91941)
ಸ ದೇವಾನಾಂ ಮಾನುಷಾಣಾಂ ಪಿತೄಣಾಂ
ತಮೇವಾಹುರ್ಯಜ್ಞವಿದಾಂ ವಿತಾನಂ।
ಸ ಏವ ಕಾಲಂ ವಿಭಜನ್ನುದೇತಿ
ತಸ್ಯೋತ್ತರಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ಚಾಯನೇ ದ್ವೇ॥ 13-263-21 (91942)
ತಸ್ಯೈವೋರ್ಧ್ವಂ ತಿರ್ಯಗಧಶ್ಚರಂತಿ
ಗಭಸ್ತಯೋ ಮೇದಿನೀಂ ಭಾಸಯಂತಃ।
ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದವಿದೋ ಜುಷಂತಿ
ತಸ್ಯಾದಿತ್ಯೋ ಗಾಮುಪಯುಜ್ಯ ಭಾತಿ॥ 13-263-22 (91943)
ಸ ಮಾಸಿಮಾಸ್ಯಧ್ವರಕೃದ್ವಿಧತ್ತೇ
ತಮಧ್ವರೇ ವೇದವಿದಃ ಪಠಂತಿ।
ಸ ಏವೋಕ್ತಶ್ಚಕ್ರಮಿದಂ ತ್ರಿನಾಭಿ
ಸಪ್ತಾಶ್ವಯುಕ್ತಂ ವಹತೇ ವೈ ತ್ರಿಧಾಮಾ॥ 13-263-23 (91944)
`ಹಿರಣ್ಮಯಃ ಸಪ್ತಗೂಢಃ ಸಸಂವಿ-
ಚ್ಚತುರ್ಬಾಹುಃ ಪನ್ನಗಃ ಪದ್ಮನಾಭಃ।'
ಮಹಾತೇಜಾಃ ಸರ್ವಗಃ ಸರ್ವಸಿಂಹಃ
ಕೃಷ್ಣೋ ಲೋಕಾಂಧಾರಯತೇ ಯಥೈಕಃ।
ಹಂಸಂ ತಮೋಘ್ನಂ ಚ ತಮೇವ ವೀರ
ಕೃಷ್ಣಂ ಸದಾ ಪಾರ್ಥ ಕರ್ತಾರಮೇಹಿ॥ 13-263-24 (91945)
ಸ ಏಕದಾ ಕಕ್ಷಗತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ತುಷ್ಟೋ ವಿಭುಃ ಖಾಂಡವೇ ಧೂಮಕೇತುಃ।
ಸ ರಾಕ್ಷಸಾನುರಗಾಂಶ್ಚಾವಜಿತ್ಯ
ಸರ್ವತ್ರಗಃ ಸರ್ವಮಗ್ನೌ ಜುಹೋತಿ॥ 13-263-25 (91946)
ಸ ಏವ ಪಾರ್ಥಾಯ ಶ್ವೇತಮಶ್ವಂ ಪ್ರಾಯಚ್ಛ-
ತ್ಸ ಏವಾಶ್ವಾನಥ ಸರ್ವಾಂಶ್ಚಕಾರ।
ಸಬಂಧುರಸ್ತಸ್ಯ ರಥಸ್ತ್ರಿಚಕ್ರ-
ಸ್ತ್ರಿವೃಚ್ಛಿರಾಶ್ಚತುರಶ್ವಸ್ತ್ರಿನಾಭಿಃ॥ 13-263-26 (91947)
ಸ ವಿಹಾಯೋ ವ್ಯದಧಾತ್ಪಂಚನಾಭಿಃ
ಸ ನಿರ್ಮಮೇ ಗಾಂ ದಿವಮಂತರಿಕ್ಷಂ।
ಸೋಽರಣ್ಯಾನಿ ವ್ಯಸೃಜತ್ಪರ್ವತಾಂಶ್ಚ
ಹೃಷೀಕೇಶೋಽಮಿತದೀಪ್ತಾಗ್ನಿತೇಜಾಃ॥ 13-263-27 (91948)
ಅಲಂಘಯದ್ವೈ ಸರಿತೋ ಜಿಘಾಂಸ-
ಞ್ಶಕ್ರಂ ವಜ್ರಂ ಪ್ರಹರಂತಂ ನಿರಾಸ।
ಸ ಮಹೇಂದ್ರಃ ಸ್ತೂಯತೇ ವೈ ಮಹಾಧ್ವರೇ
ವಿಪ್ರೈರೇಕೋ ಋಕ್ಸಹಸ್ರೈಃ ಪುರಾಣೈಃ॥ 13-263-28 (91949)
ದುರ್ವಾಸಾ ವೈ ತೇನ ನಾನ್ಯೇನ ಶಕ್ಯೋ
ಗೃಹೇ ರಾಜನ್ವಾಸಯಿತುಂ ಮಹೌಜಾಃ।
ತಮೇವಾಹುರ್ಋಷಿಮೇಕಂ ಪುರಾಣಂ
ಸ ವಿಶ್ವಕೃದ್ವಿದಧಾತ್ಯಾತ್ಮಭಾವಾನ್॥ 13-263-29 (91950)
ವೇದಾಂಶ್ಚ ಯೋ ವೇದಯತೇಽಧಿದೇವೋ
ವಿಧೀಂಶ್ಚ ಯಶ್ಚಾಶ್ರಯತೇ ಪುರಾಣಾನ್।
ಕಾಮೇ ವೇದೇ ಲೌಕಿಕೇ ಯತ್ಫಲಂ ಚ
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಃ ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-30 (91951)
ಜ್ಯೋತೀಂಷಿ ಶುಕ್ಲಾನಿ ಹಿ ಸರ್ವಲೋಕೇ
ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾ ಲೋಕಪಾಲಾಸ್ತ್ರಯಶ್ಚ।
ತ್ರಯೋಽಗ್ರಯೋ ವ್ಯಾಹೃತಯಶ್ಚ ತಿಸ್ರಃ
ಸರ್ವೇ ದೇವಾ ದೇವಕೀಪುತ್ರ ಏವ॥ 13-263-31 (91952)
ಸ ಕ್ತ್ಸರಃ ಸ ಋತುಃ ಸೋಽರ್ಧಮಾಸಃ
ಸೋಽಹೋರಾತ್ರಃ ಸ ಕಲಾ ವೈ ಸ ಕಾಷ್ಠಾಃ।
ಮಾತ್ರಾ ಮುಹೂರ್ತಾಶ್ಚ ಲವಾಃ ಕ್ಷಣಾಶ್ಚ
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಃ ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-32 (91953)
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರತಾರಾಃ
ಸರ್ವಾಣಿ ದರ್ಶಾನ್ಯಥ ಪೌರ್ಣಮಾಸಂ।
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರತಾರಾಃ
ಸರ್ವಾಣಿ ದರ್ಶಾನ್ಯಥ ಪೌರ್ಣಮಾಸಂ। 13-263-33 (91954)
ನಕ್ಷತ್ರಯೋಗಾ ಋತವಶ್ಚ ಪಾರ್ಥ
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಾತ್ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರಸೂತಂ॥
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾ ವಸವೋಽಥಾಶ್ವಿನೌ ಚ
ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ವಿಶ್ವೇ ಮರುತಾಂ ಗಣಾಶ್ಚ।
ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ದೇವಮಾತಾಽದಿತಿಶ್ಚ
ಸರ್ವ ಕೃಷ್ಣಾದೃಷಯಶ್ಚೈವ ಸಪ್ತ॥ 13-263-34 (91955)
ವಾಯುರ್ಭೂತ್ವಾ ವಿಕ್ಷಿಪತೇ ಚ ವಿಶ್ವ-
ಮಗ್ನಿರ್ಭೂತ್ವಾ ದಹತೇ ವಿಶ್ವರೂಪಃ।
ಆಪೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಜ್ಜಯತೇ ಚ ಸರ್ವಂ
ಬ್ರಹ್ಮ ಭೂತ್ವಾ ಸೃಜತೇ ವಿಶ್ವಸಂಘಾನ್॥ 13-263-35 (91956)
ವೇದ್ಯಂ ಚ ಯದ್ವೇದಯತೇ ಚ ವೇದ್ಯಂ
ವಿಧಿಶ್ಚ ಯಶ್ಚ ಶ್ರಯತೇ ವಿಧೇಯಂ।
ಧರ್ಮೇ ಚ ವೇದೇ ಚ ಬಲೇ ಚ ಸರ್ವಂ
ಚರಾಚರಂ ಕೇಶವಂ ತ್ವಂ ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-36 (91957)
ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತಃ ಪರಮೋಸೌ ಪುರಸ್ತಾ-
ತ್ಪ್ರಕಾಶತೇ ಯತ್ಪ್ರಭಯಾ ವಿಶ್ವರೂಪಃ।
ಅಪಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಯೋನಿಃ
ಪುರಾಽಕರೋತ್ಸರ್ವಮೇವಾಥ ವಿಶ್ವಂ॥ 13-263-37 (91958)
ಋತೂನುತ್ಪಾತಾನ್ವಿವಿಧಾನ್ಯದ್ಭುತಾನಿ
ಮೇಘಾನ್ವಿದ್ಯುತ್ಸರ್ವಮೈರಾವತಂ ಚ।
ಸರ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಾತ್ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಂ ಚ
ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾನಂ ವಿಷ್ಣುಮೇನಂ ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-38 (91959)
ವಿಶ್ವಾವಾಸಂ ನಿರ್ಗುಣಂ ವಾಸುದೇವಂ
ಸಂಕರ್ಷಣಂ ಜೀವಭೂತಂ ವದಂತಿ।
ತತಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಮನಿರುದ್ಧಂ ಚತುರ್ಥ-
ಮಾಜ್ಞಾಪಯತ್ಯಾತ್ಮಯೋನಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ॥ 13-263-39 (91960)
ಸ ಪಂಚಧಾ ಪಂಚಗುಣೋಪಪನ್ನಂ
ಸಂಚೋದಯನ್ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಸಿಸೃಕ್ಷುಃ।
ತತಶ್ಚಕಾರಾವನಿಮಾರುತೌ ಚ
ಖಂ ಜ್ಯೋತಿರಂಭಶ್ಚಿ ತಥೈವ ಪಾರ್ಥ॥ 13-263-40 (91961)
ಸ ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವಮೇತ-
ಚ್ಚತುರ್ವಿಧಂ ಲೋಕಮಿಮಂ ಚ ಕೃತ್ವಾ।
ತತೋ ಭೂಮಿಂ ವ್ಯದಧಾತ್ಪಂಚಬೀಜಾಂ
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯಗ್ನಿರಥಾಂಬುವಾಯೂ॥ 13-263-41 (91962)
ತೇನ ವಿಶ್ವಂ ಕೃತಮೇತದ್ಧಿ ರಾಜ-
ನ್ಸ ಜೀವಯತ್ಯಾತ್ಮನೈವಾತ್ಮಯೋನಿಃ।
ತತೋ ದೇವಾನಸುರಾನ್ಮಾನವಾಂಶ್ಚ
ಲೋಕಾನೃಷೀಂಶ್ಚಾಪಿ ಪಿತೄನ್ಪ್ರಜಾಶ್ಚ।
ಸಮಾಸೇನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಪಾತಿ ಲೋಕಾ-
ನ್ಸರ್ವಾನ್ಸದಾ ಭೂತಪತಿಃ ಸಿಸೃಕ್ಷುಃ॥ 13-263-42 (91963)
ಶುಭಾಶುಭಂ ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚ
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಾತ್ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರತೀಹಿ।
ಯದ್ವರ್ತತೇ ಯಚ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತೀಹ
ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇತತ್ಕೇಶವಂ ತ್ವಂ ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-43 (91964)
ಮೃತ್ಯುಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಂತಕಾಲೇ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕೃಷ್ಣಃ ಕೇಶವೋ ದೇಹಭಾಜಾಂ।
ಭೂತಂ ಚ ಯಚ್ಚೇಹ ನ ವಿದ್ಮ ಕಿಂಚಿ-
ದ್ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನಾತ್ಸರ್ವಮೇತತ್ಪ್ರತೀಹಿ॥ 13-263-44 (91965)
ಯತ್ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಚ ಲೋಕೇಷು ಪುಣ್ಯಂ ಯಚ್ಚ ಶುಭಾಶುಭಂ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಕೇಶವೋಽಚಿಂತ್ಯೋ ವಿಪರೀತಮತಃ ಪರಂ॥ 13-263-45 (91966)
ಏತಾದೃಶಃ ಕೇಶವೋಽತಶ್ಚ ಭೂಯೋ
ನಾರಾಯಣಃ ಪರಮಶ್ಚಾವ್ಯಯಶ್ಚ।
ಮಧ್ಯಾದ್ಯಂತಸ್ಯ ಜಗತಸ್ತಸ್ತುಷಶ್ಚ
ಬುಭೂಷತಾಂ ಪ್ರಭವಶ್ಚಾವ್ಯಯಶ್ಚ॥ ॥ 13-263-46 (91967)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 263 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-263-2 ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಫಲಂ॥ 7-263-3 ದೃಷ್ಟವ್ಯುಷ್ಟಿರಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-4 ನ ಚೇತಿ ದುಃಖಿತಸ್ಯ ದಿನಂ ಮಹದ್ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-263-10 ಕಲೌ ತ್ವಧರ್ಮ ಏವ ಬಲವಾನಿತಿ ಭಾವಃ॥ 7-263-12 ಗ್ಲಾತಿ ಗ್ಲಾಯತಿ॥ 7-263-13 ಏನಂ ರಾಹುಂ ಸೋಮಂ ಶಕ್ರಂ ಚ ವಿದ್ಧಿ॥ 7-263-14 ಶೋಣಿತಭೃಚ್ಛರೀರಿ॥ 7-263-17 ಮಹೀಸತ್ರಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಶ್ಛಾದನಂ ಮಜ್ಜನಮಿತಿ ಯಾವತ್॥ 7-263-18 ಘೋಷಾರ್ಥೇ ಗೋವರ್ದ್ಧನೋದ್ಧರಣಕಾಲೇ। ಪಶೂನಾಂ ಗವಾಂ ಜೀವಾನಾಂ ಚ। ವಾಹನಂ ಜಯಪ್ರಾಪಕಂ॥ 7-263-19 ಸುರಾಣಾಂ ಮಿತ್ರಾವರುಣಯೋ ರೇತಃ ಕುಂಭೇ ಸಸೃಜೇ॥ 7-263-20 ವಿಕ್ರಾಂತೈಃ ಪಾದವಿಕ್ಷೇಪೈಃ। ತ್ರೀಣಿ ಭುವನಾನಿ॥ 7-263-21 ದೇವಾನಾಂ ಆತ್ಮೇತಿ ಶೇಷಃ। ತಮೇವಾಹುರ್ಯಜ್ಞವಿದಃ ಪುರಾಣಮಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-22 ಜುಷಂತಿ ಸೇವಂತೇ॥ 7-263-23 ವಿಧತ್ತೇಽಧ್ವರಮಿತ್ಯರ್ಥಾತ್। ತ್ರಿನಾಭಿ ಶೀತೋಷ್ಣವೃಷ್ಟಿಕಾಲಗರ್ಭಂ। ಚಕ್ರಂ ಸಂವತ್ಸರಂ। ತ್ರಿಧಾಮೇತಿ ವರ್ಷವಾತೋಷ್ಣಪ್ರಕಾರಂ॥ 7-263-24 ಹಂಸಂ ಸೂರ್ಯಂ। ಪ್ರಾಶ್ನನ್ನನಶ್ನಂಶ್ಚ ಸ ಏವ ಧೀರಃ ಕೃಷ್ಣಂ ಸದಾ ಪಾರ್ಥೇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-26 ತ್ರಿಬಂಧುರಸ್ತಾಸ್ಯೇತಿ ಕ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-27 ಪಂಚನಾಭಿಃ ಪಂಚಭೂತಾನಾಂ ನಾಭಿರಾಶ್ರಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-263-28 ನಿರಾಸ ಪರಾಭೂತವಾನ್॥ 7-263-30 ವಿಧಿನಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದೀನ್॥ 7-263-36 ವೇದ್ಯಂ ವೇದಪ್ರತಿದ್ಯಂ। ವೇದ್ಯಂ ಜ್ಞೇಯಂ॥ 7-263-38 ನಕ್ಷತ್ರಮಾಸಾನ್ವಿವಿಧಂ ಕಾರ್ಯಜಾತಂ ವಿದ್ಯುತ್ಸಂಘೈರಾಪತಂತಶ್ಚ ಮೇಘಾಃ। ಸರ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಾದಿತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-40 ಪಂಚಧಾ ಪಂಚಪ್ರಕಾರಂ ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯಶ್ವಾಪದತಿರ್ಯಗ್ರೂಪೇಣ ವಿಶ್ವಂ ಸಿಸೃಕ್ಷುರಾಜ್ಞಾಪಯತೀತಿ ಪೂರ್ವೇಣಾನ್ವಯಃ। ಪಂಚಜನೋಪಪನ್ನಮಿತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-263-41 ಚತುರ್ವಿಧಂ ಜರಾಯುಜಾದಿ। ಪಂಚಬೀಜಾಂ ಚತುರ್ವಿಧಭೂತಗ್ರಾಮಃ ಕರ್ಮ ಚ ತೇಷಾಂ ಬೀಜಭೂತಾಂ॥ 7-263-45 ಅತಃ ಕೇಶವಾತ್ ಯತ್ಪರಂ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ ತದ್ವಿಪರೀತಂ। ಅಸನ್ಮಾರ್ಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-263-46 ತಾದೃಶಃ ಕೇಶವೋ ದೇವೋ ಭೂಯೋ ನಾರಾಯಣಃ ಪರಃ। ಆದಿರಂತಶ್ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚ ದೇಶತಃ ಕಾಲತೇ ಹರಿಃ। ಜಗತಾಂ ತಸ್ಥುಷಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯ ಇತಿ ಕ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 264
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.264. ಅಧ್ಯಾಯಃ 264
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಮಹತ್ತರತ್ವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತತಯಾ ಸ್ವೇನ ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ ಪ್ರತ್ಯುಕ್ತದುರ್ವಾಸಶ್ಚರಿತ್ರಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಬ್ರೂಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ತ್ವಂ ಮಧುಸೂದನ।
ವೇತ್ತಾ ತ್ವಮಸ್ಯ ಚಾರ್ಥಸ್ಯ ವೇದ ತ್ವಾಂ ಹಿ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-264-1 (91968)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-264-2x (7707)
ಶೃಣುಷ್ವಾವಹಿತೋ ರಾಜಂದ್ವಿಜಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಯಥಾತತ್ತ್ವೇನ ವದತೋ ಗುಣಾನ್ವೈ ಕುರುಸತ್ತಮ॥ 13-264-2 (91969)
ದ್ವಾರವತ್ಯಾಂ ಸಮಾಸೀನಂ ಪುರಾ ಮಾಂ ಕುರುನಂದನ।
ಪ್ರದ್ಯುಂನಃ ಪರಿಪಪ್ರಚ್ಛ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಪರಿಕೋಪಿತಃ॥ 13-264-3 (91970)
ಕಿಂ ಫಲಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷ್ವಸ್ತಿ ಪೂಜಾಯಾಂ ಮಧುಸೂದನ।
ಈಶ್ವರತ್ವಂ ಕುತಸ್ತೇಷಾಮಿಹೈವ ಚ ಪರತ್ರ ಚ॥ 13-264-4 (91971)
ಸದಾ ದ್ವಿಜಾತೀನ್ಸಂಪೂಜ್ಯ ಕಿಂ ಫಲಂ ತತ್ರ ಮಾನದ।
ಏತದ್ಬ್ರೂಹಿ ಸ್ಫುಟಂ ಸರ್ವಂ ಸುಮಹಾನ್ಸಂಶಯೋಽತ್ರ ಮೇ॥ 13-264-5 (91972)
ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ವಚನೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರದ್ಯುಂನೇನ ತಥಾ ತ್ವಹಂ।
ಪ್ರತ್ಯಬ್ರವಂ ಮಹಾರಾಜ ಯತ್ತಚ್ಛೃಣು ಸಮಾಹಿತಃ॥ 13-264-6 (91973)
ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಾಯಾಂ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಏತೇ ಹಿ ಸೋಮರಾಜಾನ ಈಶ್ವರಾಃ ಸುಖದುಃಖಯೋಃ॥ 13-264-7 (91974)
ಅಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯ ತಥಾಽಮುಷ್ಮಿಂಶ್ಚ ಪುತ್ರಕ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಮುಖಂ ಸೌಂಯಂ ನ ಮೇಽತ್ರಾಸ್ತಿ ವಿಚಾರಣಾ॥ 13-264-8 (91975)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರಭವಂ ಸೌಖ್ಯಮಾಯುಃ ಕೀರ್ತಿರ್ಯಶೋ ಬಲಂ।
ಲೋಕಾ ಲೋಕೇಶ್ವರಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪೂಜಕಾಃ॥ 13-264-9 (91976)
ತ್ರಿವರ್ಗೇ ಚಾಪವರ್ಗೇ ಚ ಯಶಃಶ್ರೀರೋಗಶಾಂತಿಷು।
ದೇವತಾಪಿತೃಪೂಜಾಸು ಸಂತೋಷ್ಯಾಶ್ಚೈವ ನೋ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-264-10 (91977)
ತಾನ್ಕಥಂ ವೈ ನಾದ್ರಿಯೇಯಮೀಶ್ವರೋಸ್ಮೀತಿ ಪುತ್ರಕ।
ಮಾ ತೇ ಮನ್ಯುರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಭವತ್ವತ್ರ ದ್ವಿಜಾನ್ಪ್ರತಿ॥ 13-264-11 (91978)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಹಿ ಮಹದ್ಭೂತಮಸ್ಮಿಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಪರತ್ರ ಚ।
ಭಸ್ಮ ಕುರ್ಯರ್ಜಗದಿದಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶಿನಃ॥ 13-264-12 (91979)
ಹನ್ಯುಸ್ತೇಽಪಿ ಸೃಜೇಯುಸ್ಚ ಲೋಕಾನ್ಲೋಕೇಶ್ವರಾಂಸ್ತಥಾ।
ಕಥಂ ತೇಷು ನ ವರ್ತೇರನ್ಸಂಯಗ್ಜ್ಞಾನಾತ್ಸುತೇಜಸಃ॥ 13-264-13 (91980)
ಅವಸನ್ಮದ್ಗೃಹೇ ತಾತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಹರಿಪಿಂಗಲಃ।
ಚೀರವಾಸಾ ಬಿಲ್ವದಂಡೀ ದೀರ್ಘಶ್ಮಶ್ರುಃ ಕೃಶೋ ಮಹಾನ್॥ 13-264-14 (91981)
ದೀರ್ಘಭ್ಯಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಮಾಣಾದಧಿಕೋ ಭುವಿ।
ಸ ಸ್ವೈರಂ ಚರತೇ ಲೋಕಾನ್ಯೇ ದಿವ್ಯಾ ಯೇ ಚ ಮಾನುಷಾಃ॥ 13-264-15 (91982)
ಇಮಾಂ ಗಾಥಾಂ ಗಾಯಮಾನಶ್ಚತ್ವರೇಷು ಸಭಾಸು ಚ।
ದುರ್ವಾಸಸಂ ವಾಸಯೇತ್ಕೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಸತ್ಕೃತಂ ಗೃಹೇ॥ 13-264-16 (91983)
ರೋಷಣಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮೇಽಪ್ಯಪಕೃತೇ ಕೃತೇ।
ಪರಿಭಾಷಾಂ ಚ ಮೇ ಶ್ರುತ್ವಾ ಕೋ ನು ದದ್ಯಾತ್ಪ್ರತಿಶ್ರಯಂ॥ 13-264-17 (91984)
ಯೋ ಮಾಂ ಕಶ್ಚಿದ್ವಾಸಯೀತ ನ ಸ ಮಾಂ ಕೋಪಯೇದಿತಿ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನಾದ್ರಿಯತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ತತೋಽಹಂ ಸಮವಾಸಯಂ॥ 13-264-18 (91985)
ಸ ಸಂಭುಂಕ್ತೇ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಬಹೂನಾಮನ್ನಮೇಕದಾ।
ಏಕದಾ ಸೋಲ್ಪಕಂ ಭುಂಕ್ತೇ ನಚೈವೈತಿ ಪುನರ್ಗೃಹಾನ್॥ 13-264-19 (91986)
ಅಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ಪ್ರಹಸತಿ ತಥಾಽಕಸ್ಮಾತ್ಪ್ರರೋದಿತಿ।
ನ ಚಾಸ್ಯ ವಯಸಾ ತುಲ್ಯಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಭವತ್ತದಾ॥ 13-264-20 (91987)
ಅಥ ಸ್ವಾವಸಥಂ ಗತ್ವಾ ಸಶಯ್ಯಾಸ್ತರಣಾನಿ ಚ।
ಅದಹತ್ಸ ಮಹಾತೇಜಾಸ್ತತಶ್ಚಾಭ್ಯಪತತ್ಸ್ವಯಂ॥ 13-264-21 (91988)
ಅಥ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಭೂಯಃ ಸ ಮುನಿಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಃ।
ಕೃಷ್ಣ ಪಾಯಸಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭೋಕ್ತುಮಿತ್ಯೇವ ಸತ್ವರಃ॥ 13-264-22 (91989)
ತದೈವ ತು ಮಯಾ ತಸ್ಯ ಚಿತ್ತಜ್ಞೇನ ಗೃಹೇ ಜನಃ।
ಸರ್ವಾಣ್ಯನ್ನಾನಿ ಪಾನಾನಿ ಭಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚೋಚ್ಚಾವಚಾಸ್ತಥಾ॥ 13-264-23 (91990)
ಭವಂತು ಸತ್ಕೃತಾನೀಹ ಪೂರ್ವಮೇವ ಪ್ರಯೋಚಿತಃ।
ತತೋಽಹಂ ಜ್ವಲಮಾನಂ ವೈ ಪಾಯಸಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯಂ॥ 13-264-24 (91991)
ತಂ ಭುಕ್ತ್ವೈವ ಸ ತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತತೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।
ಕ್ಷಿಪ್ರಮಂಗಾನಿ ಲಿಂಪಸ್ವ ಪಾಯಸೇನೇತಿ ಸ ಸ್ಮ ಹ॥ 13-264-25 (91992)
ಅವಿಮೃಶ್ಯೈವ ಚ ತತಃ ಕೃತವಾನಸ್ಮಿ ತತ್ತಥಾ।
ತೇನೋಚ್ಛಿಷ್ಟೇನ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಶರೀರಂ ಚ ಸಮಾಲಿಪಂ॥ 13-264-26 (91993)
ಸ ದದರ್ಶ ತದಾಽಭ್ಯಾಶೇ ಮಾತರಂ ತೇ ಶುಭಾನನಾಂ।
ತಾಮಪಿ ಸ್ಮಯಮಾನಾಂ ಸ ಪಾಯಸೇನಾಭ್ಯಲೇಪಯತ್॥ 13-264-27 (91994)
ಮುನಿಃ ಪಾಯಸದಿಗ್ಧಾಂಗೀಂ ರಥೇ ತೂರ್ಣಮಯೋಜಯತ್।
ತಮಾರುದ್ಯ ರಥಂ ಚೈವ ನಿರ್ಯಯೌ ಸ ಗೃಹಾನ್ಮಮ॥ 13-264-28 (91995)
ಅಗ್ನಿವರ್ಣೋ ಜ್ವಲಂಧೀಮಾನ್ಸ ದ್ವಿಜೋ ರಥಧುರ್ಯವತ್।
ಪ್ರತೋದೇನಾತುದದ್ಬಾಲಾಂ ರುಕ್ಮಿಣೀಂ ಮಮ ಪಶ್ಯತಃ॥ 13-264-29 (91996)
ನ ಚ ಮೇ ಸ್ತೋಕಮಪ್ಯಾಸೀದ್ದುಃ ಖಮೀರ್ಷ್ಯಾಕೃತಂ ತದಾ।
ತಥಾ ಸ ರಾಜಮಾರ್ಗೇಣಿ ಮಹತಾ ನಿರ್ಯಯೌ ಬಹಿಃ॥ 13-264-30 (91997)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹದಾಶ್ಚರ್ಯಂ ದಾಶಾರ್ಹಾ ಜಾತಮನ್ಯವಃ।
ತತ್ರಾಜಲ್ಪನ್ಮಿಥಃ ಕೇಚಿತ್ಸಮಾಭಾಷ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ॥ 13-264-31 (91998)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವ ಜಾಯೇರನ್ನಾನ್ಯೋ ವರ್ಣಃ ಕಥಂಚನ।
ಕೋ ಹ್ಯೇನಾಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಜೀವೇದನ್ಯ ಪುಮಾನಿಹ॥ 13-264-32 (91999)
ಆಶೀವಿಷವಿಷಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ತತಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣತರೋ ದ್ವಿಜಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಹಿವಿಷದಿಗ್ಧಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿಚ್ಚಿಕಿತ್ಸಕಃ॥ 13-264-33 (92000)
ತಸ್ಮಿನ್ವ್ರಜತಿ ದುರ್ಧರ್ಷೇ ಪ್ರಾಸ್ಖಲದ್ರುಕ್ಮಿಣೀ ಪಥಿ।
ಅಮರ್ಷಯಂಸ್ತಥಾ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಮಚೋದಯಂ॥ 13-264-34 (92001)
ತತಃ ಪರಮಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಥಾತ್ಪ್ರಸ್ಕಂದ್ಯ ಸ ದ್ವಿಜಃ।
ಪದಾತಿರುತ್ಪಥೇನೈವ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ದಕ್ಷಿಣಾಮುಖಃ॥ 13-264-35 (92002)
ತಮುತ್ಪಥೇನ ಧಾವಂತಮನ್ವಧಾವಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಂ।
ತಥೈವ ಪಾಯಸಾದಿಗ್ಧಃ ಪ್ರಸೀದ ಭಗವನ್ನಿತಿ॥ 13-264-36 (92003)
ತತೋ ವಿಲೋಕ್ಯ ತೇಜಸ್ವೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಾಮುವಾಚ ಹ।
ಜಿತಃ ಕ್ರೋಧಸ್ತ್ವಯಾ ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರಕೃತ್ಯೈವ ಮಹಾಭುಜ॥ 13-264-37 (92004)
ನ ತೇಽಪರಾಧಮಿಹ ವೈ ದೃಷ್ಟವಾನಸ್ಮಿ ಸುವ್ರತ।
ಪ್ರೀತೋಸ್ಮಿ ತವ ಗೋವಿಂದ ವೃಣು ಕಾಮಾನ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಾನ್॥ 13-264-38 (92005)
ಪ್ರಸನ್ನಸ್ಯ ಚ ಮೇ ತಾತ ಪಶ್ಯ ವ್ಯುಷ್ಟಿಂ ಯಥಾವಿಧಾಂ॥ 13-264-39 (92006)
ಯಾವದೇವ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮನ್ನೇ ಭಾವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯಥೈವಾನ್ನೇ ತಥಾ ತೇಷಾಂ ತ್ವಯಿ ಭಾವೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ॥ 13-264-40 (92007)
ಯಾವಚ್ಚ ಪುಣ್ಯಾ ಲೋಕೇಷು ತ್ವಯಿ ಕೀರ್ತಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ತಾವಚ್ಚ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಸೇ।
ಸುಪ್ರಿಯಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಜನಾರ್ದನ॥ 13-264-41 (92008)
ಯತ್ತೇ ಭಿನ್ನಂ ಚ ದಗ್ಧಂ ಚ ಯಚ್ಚ ಕಿಂಚಿದ್ವಿನಾಶಿತಂ।
ಸರ್ವಂ ತಥೈವ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಜನಾರ್ದನ॥ 13-264-42 (92009)
ಯಾವದೇತತ್ಪ್ರಲಿಪ್ತಂ ತೇ ಗಾತ್ರೇಷು ಮಧುಸೂದನ।
ಅತೋ ಮೃತ್ಯುಭಯಂ ನಾಸ್ತಿ ಯಾವದಿಚ್ಛಸಿ ಚಾಚ್ಯುತ॥ 13-264-43 (92010)
ನ ತು ಪಾದತಲೇ ಲಿಪ್ತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತೇ ಮೃತ್ಯುರತ್ರ ವೈ।
ನೈತನ್ಮೇ ಪ್ರಿಯಮಿತ್ಯೇವಂ ಸ ಮಾಂ ಪ್ರೀತೋಽಬ್ರವೀತ್ತದಾ॥ 13-264-44 (92011)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋಽಹಂ ಶರೀರಂ ಸ್ವಂ ದದರ್ಶ ಶ್ರೀಸಮಾಯುತಂ। 13-264-45 (92012)
ರುಕ್ಮಿಣೀಂ ಚಾಬ್ರವೀತ್ಪ್ರೀತಃ ಸರ್ವಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವರಂ ಯಶಃ।
ಕೀರ್ತಿಂ ಚಾನುತ್ತಮಾಂ ಲೋಕೇ ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಶೋಭನೇ॥ 13-264-46 (92013)
ನ ತ್ವಾಂ ಜರಾ ವಾ ರೋಗೋ ವಾ ವೈವರ್ಣ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಭಾಮಿನಿ।
ಸ್ಪ್ರಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಪುಣ್ಯಗಂಧಾ ಚ ಕೃಷ್ಣಮಾರಾಧಯಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-264-47 (92014)
ಷೋಡಶಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಬಧೂನಾಂ ಕೇಶವಸ್ಯ ಹ।
ವರಿಷ್ಠಾ ಚ ಸಲೋಕ್ಯಾ ಚ ಕೇಶವಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಸಿ॥ 13-264-48 (92015)
ತವ ಮಾತರಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಮಾಂ ಪುನರಬ್ರವೀತ್।
ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಸುಮಹಾತೇಜಾ ದುರ್ವಾಸಾಽಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್॥ 13-264-49 (92016)
ಏಷೈವ ತೇ ಬುದ್ಧಿರಸ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಪ್ರತಿ ಕೇಶವ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸ ತದಾ ಪುತ್ರ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-264-50 (92017)
ತಸ್ಮಿನ್ನಂತರ್ಹಿತೇ ಚಾಹಮುಪಾಂಶು ವ್ರತಮಾಚರಂ।
ಯತ್ಕಿಂಚಿದ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ಸರ್ವಂ ಕುರ್ಯಾಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ॥ 13-264-51 (92018)
ಏತದ್ವ್ರತಮಹಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾತ್ರಾ ತೇ ಸಹ ಪುತ್ರಕ।
ತತಃ ಪರಮಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾವಿಶಂ ಗೃಹಮೇವ ಚ॥ 13-264-52 (92019)
ಪ್ರವಿಷ್ಟಮಾತ್ರಶ್ಚ ಗೃಹೇ ಸರ್ವಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತನ್ನವಂ।
ಯದ್ಭಿನ್ನಂ ಯಚ್ಚ ವೈ ದಗ್ಧಂ ತೇನ ವಿಪ್ರೇಣ ಪುತ್ರಕ॥ 13-264-53 (92020)
ತತೋಽಹಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಸರ್ವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನವಂ ದೃಢಂ।
ಅಪೂಜಯಂ ಚ ಮನಸಾ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯ ಸದಾ ದ್ವಿಜಾನ್॥ 13-264-54 (92021)
ಇತ್ಯಹಂ ರೌಕ್ಮಿಣೇಯಸ್ಯ ಪೃಚ್ಛತೋ ಭರತರ್ಷಭ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ದ್ವಿಜಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತವಾಂಸ್ತದಾ॥ 13-264-55 (92022)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ಸತತಂ ಪ್ರಭೋ।
ಪೂಜಯಸ್ವ ಮಹಾಭಾಗಾನ್ವಾಗ್ಭಿರ್ದಾನೈಶ್ಚ ನಿತ್ಯದಾ॥ 13-264-56 (92023)
ಏವಂ ವ್ಯುಷ್ಟಿಮಹಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಜಾಂ।
ಯಚ್ಚ ಮಾಮಾಹ ಭೀಷ್ಮೋಽಯಂ ತತ್ಸತ್ಯಂ ಭರತರ್ಷಭ॥ ॥ 13-264-57 (92024)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 264 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-264-8 ಸೌಂಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ॥ 7-264-9 ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರತಿಪೂಜಾಯಾಮಾಯುರಿತಿ ಝ. ಪಾಠಃ॥ 7-264-14 ದೀರ್ಘಶ್ಮಶ್ರುನಖಾದಿಮಾನಿತಿ ಥ.ಧ.ಪಾಠಃ॥ 7-264-23 ಜನ ಇತಿ ಇತಿ ಶೇಷಪೂರ್ತ್ಯಾ ಸಂಬಂಧಃ॥ 7-264-44 ಲಿಪ್ತೇ ಕಸ್ಮಾತ್ತೇ ಪುತ್ರಕಾದ್ಯ ವೈ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 265
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.265. ಅಧ್ಯಾಯಃ 265
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದಕ್ಷಾಧ್ವರವಿಧ್ವಂಸನತ್ರಿಪುರದಹನಾದಿರೂಪರುದ್ರಚರಿತ್ರಪರಿಕೀರ್ತನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ದುರ್ವಾಸಸಃ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ಶಂಕರಾಂಶಸ್ಯ ಮಾಘವ।
ಅವಾಪ್ತಮಿಹ ವಿಜ್ಞಾನಂ ತನ್ಮೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-265-1 (92025)
ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಚ ಯತ್ತಸ್ಯ ನಾಮಾನಿ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ತತ್ತ್ವಮೋ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಸರ್ವಂ ಮತಿಮತಾಂವರ॥ 13-265-2 (92026)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-265-3x (7708)
ಹಂತಿ ತೇ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಕಪರ್ದಿನೇ।
ಯದವಾಪ್ತಂ ಮಯಾ ರಾಜಞ್ಶ್ರೇಯೋ ಯಚ್ಚಾರ್ಜಿತಂ ಯಶಃ॥ 13-265-3 (92027)
ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಯಸ್ತ್ವಧೀಯೇದ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಶತರುದ್ರೀಯಂ ನಾಸ್ಯ ಕಿಂಚನಿ ದುರ್ಲಭಂ॥ 13-265-4 (92028)
`ಶಿವಃ ಸರ್ವಕತೋ ರುದ್ರಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಯಸ್ತ್ವಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮೇ।'
ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಮಸೃಜತ್ತಮಸೋಽಂತೇ ಮಹಾತಪಾಃ।
ಶಂಕರಸ್ತ್ವಸೃಜತ್ತಾತ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಾಃ॥ 13-265-5 (92029)
ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿತ್ಪರಂ ಭೂತಂ ಮಹಾದೇವಾದ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಇಹ ತ್ರಿಷ್ವಪಿ ಲೋಕೇಷು ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಭವೋ ಹಿ ಸಃ॥ 13-265-6 (92030)
ನ ಚೈವೋತ್ಸಹತೇ ಸ್ಥಾತುಂ ಕಶ್ಚಿದಗ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ನ ಹಿ ಭೂತಂ ಸಮಂ ತೇನ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿದ್ಯತೇ॥ 13-265-7 (92031)
ಗಂಧೇನಾಪಿ ಹಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತಸ್ಯ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಶತ್ರವಃ।
ವಿಸಂಜ್ಞಾ ಹತಭೂಯಿಷ್ಠಾ ವೇಪನೇತೇ ಚ ಪತಂತಿ ಚ॥ 13-265-8 (92032)
ಘೋರಂ ಚ ನಿನದಂ ತಸ್ಯ ಪರ್ಜನ್ಯನಿನದೋಪಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಶೀರ್ಯೇದ್ಧೃದಯಂ ದೇವಾನಾಮಪಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಯಂ ಚಾಕ್ಷ್ಣಾ ಘೋರರೂಪೇಣ ಪಶ್ಯೇದ್ದಗ್ಧಃ ಪತೇದಧಃ॥ 13-265-9 (92033)
ನ ಸುರಾ ನಾಸುರಾ ಲೋಕೇ ನ ಗಂಧರ್ವಾ ನ ಪನ್ನಗಾಃ।
ಕುಪಿತೇ ಸುಖಮೇಧಂತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಗುಹಾಗತಾಃ॥ 13-265-10 (92034)
ಪ್ರಜಾಪತೇಶ್ಚ ದಕ್ಷಸ್ಯ ಯಜತೋ ವಿತತೇ ಕ್ರತೌ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಕುಪಿತೋ ಯಜ್ಞಂ ನಿರ್ಭಯಸ್ತು ಭವಸ್ತದಾ॥ 13-265-11 (92035)
ಧನುಷಾ ವಾಣಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಸುಘೋರಂ ವಿನನಾದ ಚ॥ 13-265-12 (92036)
ತೇ ನ ಶರ್ಮ ಕುತಃ ಶಾಂತಿ ವಿಷಾದಂ ಲೇಭಿರೇ ಸುರಾಃ।
ವಿದ್ಧೇ ಚ ಸಹಸಾ ಯಜ್ಞೇ ಕುಪಿತೇ ಚ ಮಹೇಶ್ವರೇ॥ 13-265-13 (92037)
ತೇನ ಜ್ಯಾತಲಘೋಷೇಣ ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾಃ ಸಮಾಕುಲಾಃ।
ಬಭೂವುರವಶಾಃ ಪಾರ್ಥ ವಿಷೇದುಶ್ಚ ಸುರಾಸುರಾಃ॥ 13-265-14 (92038)
ಆಪಶ್ಚುಕ್ಷುಭಿರೇ ಚೈವ ಚಕಂಪೇ ಚ ವಸುಂಧರಃ।
ವ್ಯದ್ರವಗ್ನಿರಯಶ್ಚಾಪಿ ದ್ಯೌಃ ಪಫಾಲ ಚ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-265-15 (92039)
ಅಂಧೇನ ತಮಸಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರಾವೃತಾ ನ ಚಕಾಶಿರೇ।
ಪ್ರನಷ್ಟಾ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಭಾಶ್ಚ ಸಹ ಸೂರ್ಯೇಣ ಭಾರತ॥ 13-265-16 (92040)
ಭೃಶಂ ಭೀತಾಸ್ತತಃ ಶಾಂತಿಂ ಚತ್ರುಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಾನಿ ಚ।
ಋಷಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾತ್ಮನಶ್ಚ ಹಿತೈಷಿಮಃ॥ 13-265-17 (92041)
ತತಃ ಸೋಽಭ್ಯದ್ರವದ್ದೇವಾನ್ರುದ್ರೋ ರೌದ್ರಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಭಗಸ್ಯ ನಯನೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಹಾರೇಣ ವ್ಯಶಾತಯತ್॥ 13-265-18 (92042)
ಪೂಷಣಂ ಚಾಭಿದುದ್ರಾವ ಘೋರೇಣ ವಪುಷಾಽನ್ವಿತಃ।
ಪುರೋಡಾಶಂ ಭಕ್ಷಯತೋ ದಶನಾನ್ವೈ ವ್ಯಶಾತಯತ್॥ 13-265-19 (92043)
ತತಃ ಪ್ರಣೇಮುರ್ದೇವಾಸ್ತೇ ವೇಪಮಾನಾಃ ಸ್ಮ ಶಂಕರಂ।
ಪುನಶ್ಚ ಸಂದಧೇ ರುದ್ರೋ ದೀಪ್ತಂ ಸುನಿಶಿತಂ ಶರಂ॥ 13-265-20 (92044)
ರುದ್ರಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀತಾ ದೇವಾಃ ಸಹರ್ಷಿಭಿಃ।
ತತಃ ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸುಃ ಶರ್ವಂ ತೇ ವಿಬುಧೋತ್ತಮಾಃ॥ 13-265-21 (92045)
ಜೇಷುಶ್ಚ ಶತರುದ್ರೀಯಂ ದೇವಾಃ ಕೃತ್ವಾಂಜಲಿಂ ತದಾ।
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನಸ್ತ್ರಿದಶೈಃ ಪ್ರಸಸಾದ ಮಹೇಶ್ವರಃ॥ 13-265-22 (92046)
ರುದ್ರಸ್ಯ ಭಾಗಂ ಯಜ್ಞೇ ಚ ವಿಶಿಷ್ಟಂ ತೇ ತ್ವಕಲ್ಪಯನ್।
ಭಯೇನ ತ್ರಿದಶಾ ರಾಜಞ್ಶರಣಂ ಚ ಪ್ರಪೇದಿರೇ॥ 13-265-23 (92047)
ತೇನ ಚೈವ ಹಿ ತುಷ್ಟೇನ ಸ ಯಜ್ಞಃ ಸಂಧಿತೋಽಭವತ್।
ಯದ್ಯಚ್ಚಾಪಹೃತಂ ತತ್ರ ತತ್ತಥೈವಾನ್ವಜೀವಯತ್॥ 13-265-24 (92048)
ಅಸುರಾಣಾಂ ಪುರಾಣ್ಯಾಸಂಸ್ತ್ರೀಣಿ ವೀರ್ಯವತಾಂ ದಿವಿ।
ಆಯಸಂ ರಾಜತಂ ಚೈವ ಸೌವರ್ಣಮಪಿ ಚಾಪರಂ॥ 13-265-25 (92049)
ನಾಶಕತ್ತಾನಿ ಮಘವಾ ಭೇತ್ತುಂ ಸರ್ವಾಯುಧೈರಪಿ।
ಅಥ ಸರ್ವೇಽಮರಾ ರುದ್ರಂ ಜಗ್ಮುಃ ಶರಣಮರ್ದಿತಾಃ॥ 13-265-26 (92050)
ತತ ಊಚುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾಗತಾಃ।
ರುದ್ರ ರೌದ್ರಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪಶವಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸು॥ 13-265-27 (92051)
ಜಹಿ ದೈತ್ಯಾನ್ಸಹ ಪುರೈರ್ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರಾಯಸ್ವ ಮಾನದ।
ಸ ತಥೋಕ್ತಸ್ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಕೃತ್ವಾ ವಿಷ್ಣುಂ ಶರೋತ್ತಮಂ॥ 13-265-28 (92052)
ಶಲ್ಯಮಗ್ನಿಂ ತಥಾ ಕೃತ್ವಾ ಪುಂಖಂ ವೈವಸ್ವತಂ ಯಮಂ।
ಓಂಕಾರಂ ಚ ಧನುಃ ಸರ್ವಾಂಜ್ಯಾಂ ಚ ಸಾವಿತ್ರಿಮುತ್ತಮಾಂ॥ 13-265-29 (92053)
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಸಾರಥಿಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿನಿಯುಜ್ಯ ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ತ್ರಿಪರ್ವಣಾ ತ್ರಿಶಲ್ಯೇನ ತೇನ ತಾನಿ ಬಿಭೇದ ಸಃ॥ 13-265-30 (92054)
ಶರೇಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣೇನ ಕಾಲಾಗ್ನಿಸಮತೇಜಸಾ।
ತೇಽಸುರಾಃ ಸಪುರಾಸ್ತತ್ರ ದಗ್ಧಾ ರುದ್ರೇಣ ಭಾರತ॥ 13-265-31 (92055)
ತಂ ಚೈವಾಂಕಗತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಲಂ ಪಂಚಶಿಖಂ ಪುನಃ।
ಉಮಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಮಾನಾ ವೈ ಕೋಽಯಮಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ತದಾ॥ 13-265-32 (92056)
ಅಸೂಯತಶ್ಚ ಶಕ್ರಸ್ಯ ವಜ್ರೇಣಿ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯತಃ।
ಸವಜ್ರಂ ಸ್ತಂಭಯಾಮಾಸ ತಂ ಬಾಹುಂ ಪರಿಘೋಪಮಂ॥ 13-265-33 (92057)
ನ ಸಂಯುಯುಧಿರೇ ಚೈವ ದೇವಾಸ್ತಂ ಭುವನೇಶ್ವರಂ।
ಸಪ್ರಜಾಪತಯಃ ಸರ್ವೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮುಮುಹುರೀಶ್ವರೇ॥ 13-265-34 (92058)
ತತೋ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಚ ಭಗವಾನ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ತಮಮಿತೌಜಸಂ।
ಅಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವವಂದೇ ತಮುಮಾಪತಿಂ॥ 13-265-35 (92059)
ತತಃ ಪ್ರಸಾದಯಾಮಾಸುರುಮಾಂ ರುದ್ರಂ ಚ ತೇ ಸುರಾಃ।
ಬಭೂವ ಸ ತದಾ ಬಾಲಃ ಪ್ರಯಯೌ ತು ಯಥಾಪುರಂ॥ 13-265-36 (92060)
ಸ ಚಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭೂತ್ವಾ ದುರ್ವಾಸಾ ನಾಮ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ದ್ವಾರವತ್ಯಾಂ ಮಮ ಗೃಹೇ ಚಿರಂ ಕಾಲಮುಪಾವಸನ್॥ 13-265-37 (92061)
ವಿಪ್ರಕಾರಾನ್ಪ್ರಯುಂಕ್ತೇ ಸ್ಮ ಸುಬಹೂನ್ಮಮ ವೇಶ್ಮನಿ।
ತಾನುದಾರತಯಾ ಚಾಹಂ ಚಕ್ಷಮೇ ಚಾತಿದುಃಸಹಾನ್॥ 13-265-38 (92062)
ಸ ವೈ ರುದ್ರಃ ಸ ಚ ಶಿವಃ ಸೋಗ್ನಿಃ ಸರ್ವಃ ಸ ಸರ್ವಜಿತ್।
ಸ ಚೈವೇಂದ್ರಶ್ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ಸೋಽಸ್ವಿನೌ ಸ ಚ ವಿದ್ಯುತಃ॥ 13-265-39 (92063)
ಸ ಚಂದ್ರಮಾಃ ಸ ಚೇಶಾನಃ ಸ ಸೂರ್ಯೋ ವರುಣಶ್ಚ ಸಃ।
ಸ ಕಾಲಃ ಸೋಂತಕೋ ಮೃತ್ಯುಃ ಸ ಯಮೋ ರಾತ್ರ್ಯಹಾನಿ ಚ॥ 13-265-40 (92064)
ಮಾಸಾರ್ಧಮಾಸಾ ಋತವಃ ಸಂಧ್ಯೇ ಸಂವತ್ಸರಶ್ಚ ಸಃ।
ಸಧಾತಾ ಸ ವಿಧಾತಾ ಚ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ಸ ಸರ್ವವಿತ್॥ 13-265-41 (92065)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಶ್ಚೈವ ದಿಶೋಽಥ ಪ್ರದಿಶಸ್ತಥಾ।
ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಭಗವಾನ್ಪರಮದ್ಯುತಿಃ॥ 13-265-42 (92066)
ಏಕಧಾ ಚ ದ್ವಿಧಾ ಚೈವ ಬಹುಧಾ ಚ ಸ ಏವ ಹಿ।
ಶತಧಾ ಸಹಸ್ರಧಾ ಚೈವ ತಥಾ ಶತಸಹಸ್ರಧಾ॥ 13-265-43 (92067)
ಈದೃಶಃ ಸ ಮಹಾದೇವೋ ಭೂಯಶ್ಚ ಭಗವಾನತಃ।
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯಾ ಗುಣಾ ವಕ್ತುಮಪಿ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ॥ ॥ 13-265-44 (92068)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟ್ಯದಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 265 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 266
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.266. ಅಧ್ಯಾಯಃ 266
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಕೃಷ್ಣೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಮಹೇಶ್ವರಾದಿನಾಮನಿರ್ವಚನಪೂರ್ವಕಂ ಶಿವಮಹಿಮೋಕ್ತಿಃ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಹಾಭಾಗ್ಯಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ರುದ್ರಾಯ ಬಹುರೂಪಾಯ ಬಹುನಾಂನೇ ನಿಬೋಧ ಮೇ॥ 13-266-1 (92069)
ವದಂತ್ಯುಗ್ರಂ ಮಹಾದೇವಂ ತಥಾ ಸ್ಥಾಣುಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ।
ಏಕಾಕ್ಷಂ ತ್ರ್ಯಂಬಕಂ ಚೈವ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಶಿವಂ ತಥಾ॥ 13-266-2 (92070)
ದ್ವೇ ತನೂ ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ವೇದಜ್ಞಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿದುಃ।
ಘೋರಾಮನ್ಯಾಂ ಶಿವಾಮನ್ಯಾಂ ತೇ ತನೂ ಬಹುಧಾ ಪುನಃ॥ 13-266-3 (92071)
ಉಗ್ರಾ ಘೋರಾ ತನುರ್ಯಾಽಸ್ಯ ಸೋಽಗ್ನಿರ್ವಿದ್ಯುತ್ಸ ಭಾಸ್ಕರಃ।
ಶಿವಾ ಸೌಂಯಾ ಚ ಯಾ ತ್ವಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ತ್ವಾಪೋಥ ಚಂದ್ರಮಾಃ॥ 13-266-4 (92072)
ಆತ್ಮನೋಽರ್ಧಂ ತು ತಸ್ಯಾಗ್ನಿಃ ಸೋಮೋಽರ್ಧಂ ಪುನರುಚ್ಯತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚರತ್ಯೇಕಾ ಶಿವಾ ಚಾಸ್ಯ ತನುಸ್ತಥಾ॥ 13-266-5 (92073)
ಯಾಽಸ್ಯ ಘೋರತಮಾ ಮೂರ್ತಿರ್ಜಗತ್ಸಂಹರತೇ ತಥಾ।
ಈಶ್ವರತ್ವಾನ್ಮಹತ್ತ್ವಾಚ್ಚ ಮಹೇಶ್ವರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-6 (92074)
ಯನ್ನಿರ್ದಹತಿ ಯತ್ತೀಕ್ಷ್ಣೋ ಯದುಗ್ರೋ ಯತ್ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಮಾಂಸಶೋಣಿತಮಜ್ಜಾದೋ ಯತ್ತತೋ ರುದ್ರ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-266-7 (92075)
ದೇವಾನಾಂ ಸುಮಹಾನ್ಯಚ್ಚ ಯಚ್ಚಾಸ್ಯ ವಿಷಯೋ ಮಹಾನ್।
ಯಚ್ಚ ವಿಶ್ವಂ ಜಗತ್ಪಾತಿ ಮಹಾದೇವಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-8 (92076)
ಧೂಂರರೂಪಾ ಜಟಾ ಯಸ್ಮಾದ್ಧೂರ್ಜಟೀತ್ಯತ ಉಚ್ಯತೇ॥ 13-266-9 (92077)
ಸ ಮೇಧಯತಿ ಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಾನ್ವೈ ಸರ್ವಕರ್ಮಭಿಃ।
ಶಿವಮಿಚ್ಛನ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತಸ್ಮಾದೇಷ ಶಿವಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-10 (92078)
ದಹತ್ಯೂಧ್ವಂ ಸ್ಥಿತೋ ಯಚ್ಚ ಪ್ರಾಣಾನ್ನೄಣಾಂ ಸ್ಥಿರಶ್ಚ ಯತ್।
ಸ್ಥಿರಲಿಂಗಶ್ಚ ಯನ್ನಿತ್ಯಂ ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾಣುರಿತಿ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-11 (92079)
ಯದಸ್ಯ ಬಹುಧಾ ರೂಪಂ ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವತ್ತಥಾ।
ಸ್ಥಾವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚೈವ ಬಹುರೂಪಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-12 (92080)
ವಿಶ್ವೇದೇವಾಶ್ಚ ಯತ್ತಸ್ಮಿನ್ವಿಶ್ವರೂಪಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಃ।
ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋಽಯುತಾಕ್ಷೋ ವಾ ಸರ್ವತೋಕ್ಷಿಮಯೋಪಿ ವಾ।
ಚಕ್ಷುಷಃ ಪ್ರಭವಂ ತೇಜಃ ಸರ್ವತಶ್ಚಕ್ಷುರೇವ ತತ್॥ 13-266-13 (92081)
ಸರ್ವಥಾ ಯತ್ಪಶೂನ್ಪಾತಿ ತೈಶ್ಚ ಯದ್ರಮತೇ ಸಹ।
ತೇಷಾಮಧಿಪತಿರ್ಯಚ್ಚ ತಸ್ಮಾತ್ಪಶುಪತಿಃ ಸ್ಮೃತಃ॥ 13-266-14 (92082)
ನಿತ್ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಲಿಂಗಮಸ್ಯ ಯದಾ ಸ್ಥಿತಂ।
`ಭಕ್ತಾನುಗ್ರಹಣಾರ್ಥಾಯ ಗೂಢಲಿಂಗಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಃ।'
ಮಹಯತ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕಶ್ಚ ಪ್ರಿಯಂ ಹ್ಯೇತನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-266-15 (92083)
ವಿಗ್ರಹಂ ಪೂಜಯೇದ್ಯೋ ವೈ ಲಿಂಗಂ ವಾಽಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಲಿಂಗಂ ಪೂಜಯಿತಾ ನಿತ್ಯಂ ಮಹತೀಂ ಶ್ರಿಯಮಶ್ನುತೇ॥ 13-266-16 (92084)
ಋಷಯಶ್ಚಾಪಿ ದೇವಾಶ್ಚ ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಸ್ತಥಾ।
ಲಿಂಗಮೇವಾರ್ಚಯಂತಿ ಸ್ಮ ಯತ್ತದೂರ್ಧ್ವಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಂ। 13-266-17 (92085)
ಪೂಜ್ಯಮಾನೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಮೋದತೇ ಸ ಮಹೇಶ್ವರಃ।
ಸುಖಂ ದದಾತಿ ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ॥ 13-266-18 (92086)
ಏಷ ಏವ ಶ್ಮಶಾನೇಷು ದೇವೋ ವಸತಿ ನಿರ್ದಹನ್।
ಯಜಂತೇ ಯೇ ಜನಾಸ್ತತ್ರ ವೀರಸ್ಥಾನನಿಷೇವಿಣಃ॥ 13-266-19 (92087)
ವಿಷಮಸ್ಥಃ ಶರೀರೇಷು ಸ ಮೃತ್ಯುಃ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಿಹ।
ಸ ಚ ವಾಯುಃ ಶರೀರೇಷು ಪ್ರಾಣಪಾಲಃ ಶರೀರಿಣಾಂ॥ 13-266-20 (92088)
ತಸ್ಯ ಘೋರಾಣಿ ರೂಪಾಣಿ ದೀಪ್ತಾನಿ ಚ ಬಹುನಿ ಚ।
ಲೋಕೇ ಯಾನ್ಯಸ್ಯ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ವಿಪ್ರಾಸ್ತಾನಿ ವಿದುರ್ಬುಧಾಃ॥ 13-266-21 (92089)
ನಾಮಧೇಯಾನಿ ದೇವೇಷು ಬಹೂನ್ಯಸ್ಯ ಯಥಾರ್ಥವತ್।
ನಿರುಚ್ಯಂತೇ ಮಹತ್ತ್ವಾಚ್ಚ ವಿಭುತ್ವಾತ್ಕರ್ಮಭಿಸ್ತಥಾ॥ 13-266-22 (92090)
ವೇದೇ ಚಾಸ್ಯ ವಿದುರ್ವಿಪ್ರಾಃ ಶತರುದ್ರೀಯಮುತ್ತಮಂ।
ವ್ಯಾಸೇನೋಕ್ತಂ ಚ ಯಚ್ಚಾಪಿ ಉಪಸ್ಥಾನಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-266-23 (92091)
ಪ್ರದಾತಾ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ವಿಶ್ವಸಾಕ್ಷೀ ನಿರಾಮಯಃ।
ಜ್ಯೇಷ್ಠಭೂತಂ ವದಂತ್ಯೇನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಋಷಯೋಽಪರೇ॥ 13-266-24 (92092)
ಪ್ರಥಮೋ ಹ್ಯೇಷ ದೇವಾನಾಂ ಮುಖಾದಗ್ನಿಮಜೀಜನತ್।
ಗ್ರಹೈರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸಂರುದ್ಧಾನುತ್ಸೃಜತ್ಯಪಿ॥ 13-266-25 (92093)
ವಿಮೋಕ್ಷಯತಿ ತುಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಶರಣ್ಯಃ ಶರಣಾಗತಾನ್।
ಆಯುರಾರೋಗ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಹಿತಂ ಕಾಮಾಂಶ್ಚ ಪುಷ್ಕಲಾನ್॥ 13-266-26 (92094)
ಸ ದದಾತಿ ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯಃ ಸ ಏವಾಕ್ಷಿಪತೇ ಪುನಃ।
ಶಕ್ರಾದಿಷು ಚ ದೇವೇಷು ತಸ್ಯ ಚೈಶ್ವರ್ಯಮುಚ್ಯತೇ॥ 13-266-27 (92095)
ಸ ಏವ ಸ್ಥಾಪಕೋ ನಿತ್ಯಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಸ್ಯ ಶುಭಾಶುಭೇ।
ಐಶ್ವರ್ಯಾಚ್ಚೈವ ಕಾಮಾನಾಮೀಶ್ವರಃ ಪುನರುಚ್ಯತೇ॥ 13-266-28 (92096)
ಮಹೇಶ್ವರಶ್ಚ ಲೋಕಾನಾಂ ಮಹಾತಾಮೀಶ್ವರಶ್ಚ ಸಃ।
ಬಹುಭಿರ್ವಿವಿಧೈ ರೂಪೈರ್ವಿಶ್ವಂ ವ್ಯಾಪ್ತಮಿದಂ ಜಗತ್।
ತಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಯದ್ವಕ್ತ್ರಂ ಸಮುದ್ರೇ ವಡಂವಾಮುಖಣ್॥ ॥ 13-266-29 (92097)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 266 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-266-4 ಸಾ ಅಗ್ನಿವಿದ್ಯುತ್ಸಮಪ್ರಭೇತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 267
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.267. ಅಧ್ಯಾಯಃ 267
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಪ್ರಮಾಣನಿರೂಪಣಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಇತ್ಯುಕ್ತವತಿ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಕೃಷ್ಣೇ ದೇವಕಿನಂದನೇ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಭೂಯಃ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ॥ 13-267-1 (92098)
ನಿರ್ಣಯೇ ವಾ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಸರ್ವಧರ್ಮವಿದಾಂವರ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಾಗಮೋ ವೇತಿ ಕಿಂ ತಯೋಃ ಕಾರಣಂ ಭವೇತ್॥ 13-267-2 (92099)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-267-3x (7709)
ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರಿ ಸಂಶಯಃ ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಮೇ ವರ್ತತೇ ಮತಿಃ।
ಶೃಣು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಪ್ರಾಜ್ಞ ಸಂಯಕ್ತ್ವಂ ಮೇಽನುಪೃಚ್ಛಸಿ॥ 13-267-3 (92100)
ಸಂಶಯಃ ಸುಗಮಸ್ತತ್ರ ದುರ್ಗಮಸ್ತಸ್ಯ ನಿರ್ಣಯಃ।
ದೃಷ್ಟಂ ಶ್ರುತಮನಂತಂ ಹಿ ಯತ್ರ ಸಂಶಯದರ್ಶನ್॥ 13-267-4 (92101)
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಕಾರಣಂ ದೃಷ್ಟಂ ಹೈತುಕಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಮಾನಿನಃ।
ನಾಸ್ತೀತ್ಯೇವಂ ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ಸತ್ಯಮಾಗಮಮೇವ ವಾ॥ 13-267-5 (92102)
ತದಯುಕ್ತಂ ವ್ಯವಸ್ಯಂತಿ ಬಾಲಾಃ ಪಂಡಿತಮಾನಿನಃ।
ಅಥ ಸಂಚಿಂತ್ಯಮೇವೈಕಂ ಕಾರಣಂ ಕಿಂ ಭವೇದಿತಿ॥ 13-267-6 (92103)
ಶಕ್ಯಂ ದೀರ್ಘೇಣ ಕಾಲೇನ ಯುಕ್ತೇನಾಮಂತ್ರಿತೇನ ಚ।
ಪ್ರಾಣಯಾತ್ರಾಮನೇಕಾಂ ಚ ಕಲ್ಪಯಾನೇನ ಭಾರತ॥ 13-267-7 (92104)
ತತ್ಪರೇಣೈವ ನಾನ್ಯೇನ ಶಕ್ಯತೇ ತತ್ತು ಕಾರಣಂ।
ಹೇತೂನಾಮಂತಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ॥ 13-267-8 (92105)
ಜ್ಯೋತಿಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ನ ತ್ವೇವ ಗಮನಂ ರಾಜನ್ಹೇತುತೋ ಗಮನಂ ತಥಾ।
ಅಗ್ರಾಹ್ಯಮನಿಬದ್ಧಂ ಚ ವಾಚಾ ಸಂಪರಿವರ್ಜಯೇತ್॥ 13-267-9 (92106)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-267-10x (7710)
ಪ್ರತ್ಯಿಕ್ಷಂ ಲೋಕತಃ ಸಿದ್ಧಿರ್ಲೋಕಶ್ಚಾಗಮಪೂರ್ವಕಃ।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರೋ ಬಹುವಿಧಸ್ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-267-10 (92107)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-267-11x (7711)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಹ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಬಲವದ್ಭಿರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಸಂಸ್ಥಾ ಯತ್ನೈರಪಿ ಕೃತಾ ಕಾಲೇನ ಪ್ರತಿಭಿದ್ಯತೇ॥ 13-267-11 (92108)
ಅಧರ್ಮೋ ಧರ್ಮರೂಪೇಣ ತೃಣೈಃ ಕೂಪ ಇವಾವೃತಃ।
ತತಸ್ತೈರ್ಭಿದ್ಯತೇ ವೃತ್ತಂ ಶೃಣು ಚೈವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ 13-267-12 (92109)
ಅವೃತ್ತ್ಯಾ ಯೇ ತು ನಿಂದನಿ ಶ್ರುತತ್ಯಾಗಪರಾಯಣಾಃ।
ಧರ್ಮವಿದ್ವೇಷಿಣೋ ಮಂದಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತೇಷು ಸಂಶಯಃ॥ 13-267-13 (92110)
ಅತೃಪ್ಯಂತಸ್ತು ಸಾಧೂನಾಂ ಯಾವದಾಗಮಬುದ್ಧಯಃ।
ಪರಮಿತ್ಯೇವ ಸಂತುಷ್ಟಾಸ್ತಾನುಪಾಸ್ಸ್ವ ಚ ಪೃಚ್ಛ ಚ॥ 13-267-14 (92111)
ಕಾಮಾರ್ಥೌ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತ್ವಾ ಲೋಭಮೋಹಾನುಸಾರಿಣೌ।
ಧರ್ಮ ಇತ್ಯೇವ ಸಂಬುದ್ಧಸ್ತಾನುಪಾಸ್ಸ್ವ ಚ ಪೃಚ್ಛ ಚ॥ 13-267-15 (92112)
ನ ತೇಷಾಂ ಭಿದ್ಯತೇ ವೃತ್ತಂ ಯಜ್ಞಾಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕರ್ಮ ಚ।
ಆಚಾರಃ ಕಾರಣಂ ಚೈವ ಧರ್ಮಶ್ಚೈಕಸ್ತ್ರಯಂ ಪುನಃ॥ 13-267-16 (92113)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-267-17x (7712)
ಪುನರೇವ ಹಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿ ಸಂಶಯೇ ಪರಿಮುಹ್ಯತಿ।
ಅಪರೋ ಮಜ್ಜಮಾನಸ್ಯ ಪರಂ ತೀರಮಪಶ್ಯತಃ॥ 13-267-17 (92114)
ವೇದಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಾಚಾರಃ ಪ್ರಮಾಣಂ ತತ್ತ್ರಯಂ ಯದಿ।
ಪೃಥಕ್ತ್ವಂ ಲಭ್ಯತೇ ಚೈಷಾಂ ಧರ್ಮಶ್ಚೈತತ್ತ್ರಯಂ ಕಥಂ॥ 13-267-18 (92115)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-267-19x (7713)
ಧರ್ಮಸ್ಯ ಹ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಬಲವದ್ಭಿರ್ದುರಾತ್ಮಭಿಃ।
ಯದ್ಯೇವಂ ಮನ್ಯಸೇ ರಾಜಂಸ್ತ್ರಿಧಾ ಧರ್ಮವಿಚಾರಣಾ॥ 13-267-19 (92116)
ಏಕ ಏವೇತಿ ಜಾನೀಹಿ ತ್ರಿಧಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ।
ಪೃಥಕ್ತ್ವೇ ಚ ನ ಮೇ ಬುದ್ಧಿಸ್ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ವೈ ತಥಾ॥ 13-267-20 (92117)
[ಉಕ್ತೋ ಮಾರ್ಗಸ್ತ್ರಯಾಣಾಂ ಚ ತತ್ತಥೈವ ಸಮಾಚರ।
ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ನ ತು ಕರ್ತವ್ಯಾ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪರಿತರ್ಕಣಾತ್॥ 13-267-21 (92118)
ಸದೈವ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾ ತೇ ಭೂದತ್ರ ಸಂಶಯಃ।
ಅಂಧೋ ಜಡ ಇವಾಶಂಕೀ ಯದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತದಾಚರ॥ 13-267-22 (92119)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧೋ ದಾನಮೇತಚ್ಚತುಷ್ಟಯಂ।
ಅಜಾತಶತ್ರೋ ಸೇವಸ್ಯ ಧರ್ಮ ಏಷ ಸನಾತನಃ॥] 13-267-23 (92120)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಷು ಚ ವೃತ್ತಿರ್ಯಾ ಪಿತೃಪೈತಾಮಹೋಚಿತಾ।
ತಾಮನ್ವೇಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಧರ್ಮಸ್ಯೈತೇ ಹಿ ದೇಶಿಕಾಃ॥ 13-267-24 (92121)
ಪ್ರಮಾಣಮಪ್ರಮಾಣಂ ವೈ ಯಃ ಕುರ್ಯಾದಬುಧೋ ಜನಃ।
ನ ಸ ಪ್ರಮಾಣತಾಮರ್ಹೋ ವಿಷಾದಜನನೋ ಹಿ ಸಃ॥ 13-267-25 (92122)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನೇವ ಸೇವಸ್ವ ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಬಹುಮಾನ್ಯ ಚ।
ಏತೇಷ್ವೇವ ತ್ವಿಮೇ ಲೋಕಾಃ ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಇತಿ ನಿಬೋಧ ತಾನ್॥ ॥ 13-267-26 (92123)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 267 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-267-2 ಶ್ರುತಿಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಯೋಃ ಕಿಂ ಬಲವದಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ॥ 7-267-4 ಶ್ರುತ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪ್ರಬಲಂ ಕ್ವಚಿತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಶ್ರುತಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-267-6 ಯದಿ ತ್ವಮಪಿ ಏಕಮಸಂಹತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಾರಣಂ ಕಥಂ ಭವೇದಿತಿ ಸಂಶಯವಾನಸಿ ತರ್ಹಿ ದೀರ್ಘಕಾಲಸೇವನಾದಿನಾಽಯಮರ್ಥೋ ಯುಕ್ತೇನ ಯೋಗೇನ ವೇದಿತುಂ ಶಕ್ಯಃ॥ 7-267-8 ಹೇತೂನಾಮಂತ್ರಿತೇ ವಾಪಿ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಚೋತ್ತಮಂ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-267-9 ಲೋಕಸ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತ ಇತಿ। ತತ್ವಾಗಮಸಮೇ ರಾಜನ್ಹೇತ್ವಂತಗಮನೇ ತಥೇತಿ ಚ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-267-10 ಲೋಕತಃ ಸಿದ್ಧಿರನುಮಾನಂ ಆಗಮಪೂರ್ವಃ ಶಿಷ್ಟಚಾರಶ್ಚೇತಿ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಏತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಕಿಂ ಪ್ರಬಲಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಃ॥ 7-267-11 ಧರ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರೀಯಮಾಣಸ್ಯ ಬಲವದ್ಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ಇತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಪರಿವಿದ್ಯತ ಇತಿ ಚ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-267-12 ವೃತ್ತಂ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಃ॥ 7-267-13 ನಿಂದಂತಿ ವೃತ್ತಂ। ತೇಷು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಮಾನಾಚಾರೇಷು॥ 7-267-14 ಅತೃಪ್ಯಂತೋ ನಿತ್ಯಂ ಸೋತ್ಕಂಠಾಃ। ಆಗಮಜನ್ಯಾ ಬುದ್ಧಯೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ। ಪರಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪ್ರಮಾಣಮಿತ್ಯನ್ವಯಃ॥ 7-267-16 ವೃತ್ತಂ ಶೀಲಂ। ಆಚಾರಃ ಶೌಚಾದಿಃ। ಕಾರಣಂ ವೇದಃ। ತ್ರಯಂ ಮಿಲಿತ್ವಾ ಏಕೋ ಧರ್ಮಃ। ಸ ಧರ್ಮಃ ಸಾಧಾನೀಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಯೇನೈಷಾಂ ಭಿದ್ಯತೇ ವೃತ್ತಂ ಯಜ್ಞಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕರ್ಮಭಿಃ। ಮೂಲಾವಾರಸ್ತು ಸಾಧೂನಾಂ ಯಜ್ಞಸ್ವಾಧ್ಯಾಯವೃತ್ತತ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-267-19 ಹೇ ರಾಜನ್, ಯದ್ಯೇವಂ ಧರ್ಮತ್ರಯಂ ಮನ್ಯಸೇ ತನ್ನೇತಿ ಶೇಷಃ। ಕಿಂತು ಹ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯೈಕಸ್ಯೈವ ಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ರಿಧಾ ತ್ರಿಪ್ರಕಾರಾ ವಿಚಾರಣಾ। ಏಕಏವ ಪ್ರಮಾಣತ್ರಯುಸಂವಾದೇನ ಪರೀಕ್ಷಣೀಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-267-20 ತ್ರಿಧೇತ್ಯಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಏಕಏವೇತಿ। ತ್ರಯಾಣಾಂ ಪ್ರಮಾಣಾನಾಂ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವೇ ಮಮ ಬುದ್ಧಿರ್ನ ಚ। ಏವಮೇವ ವಿಜಾನೀಹಿ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-267-22 ಅಶಂಕೀ ಶಂಕಾಶೂನ್ಯಃ ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 268
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.268. ಅಧ್ಯಾಯಃ 268
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧಾರ್ಮಿಕಾಧಾರ್ಮಿಕಾಣಾಂ ಸ್ವರ್ಗನರಕಪ್ರಾಪ್ತಿಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 1 ॥ ತತಾ ಸಾಧ್ವಸಾಧುಜನಕಕ್ಷಣಾಭಿಧಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸಾಮಾನ್ಯತೋ ನಾನಾಧರ್ಮಪ್ರತಿಪಾದನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಮಸೂಯಂತೇ ಯೇ ಚೈನಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಬ್ರವೀತು ಮೇ ಭವಾನೇತತ್ಕ್ವ ತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ತಾದೃಶಾಃ॥ 13-268-1 (92124)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-268-2x (7714)
ರಜಸಾ ತಮಸಾ ಚೈವ ಸಮವಸ್ತೀರ್ಣಚೇತಸಃ।
ನರಕಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ಧರ್ಮವಿದ್ವೇಷಿಮೋ ಜನಾಃ॥ 13-268-2 (92125)
ಯೇ ತು ಧರ್ಮಂ ಮಹಾರಾಜ ಸತತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಸತ್ಯಾರ್ಜವಪರಾಃ ಸಂತಸ್ತೇ ವೈ ಸ್ವರ್ಗಭೂಜೋ ನರಾಃ॥ 13-268-3 (92126)
ಧರ್ಮ ಏವ ರತಿಸ್ತೇಷಾಮಾಚಾರ್ಯೋಪಾಸನಾದ್ಭವೇತ್।
ದೇವಲೋಕಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ಯೇ ಧರ್ಮಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ॥ 13-268-4 (92127)
ಮನುಷ್ಯಾ ಯದಿ ವಾ ದೇವಾಃ ಶರೀರಮುಪತಾಪ್ಯ ವೈ।
ಧರ್ಮಿಣಃ ಸುಖಮೇಧಂತೇ ಲೋಭದ್ವೇಷವಿವರ್ಜಿತಾಃ॥ 13-268-5 (92128)
ಪ್ರಥಮಂ ಬ್ರಹ್ಂಣಃ ಪುತ್ರಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ।
ಧರ್ಮಿಣಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಂತೇ ಫಲಂ ಪಕ್ವಮಿವಾಶಿನಃ॥ 13-268-6 (92129)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-268-7x (7715)
ಅಸಾಧೋಃ ಕೀದೃಶಂ ಶೀಲಂ ಸಾಧೋಶ್ಚೈವ ತು ಕೀದೃಶಂ।
ಬ್ರವೀತು ಮೇ ಭವಾನೇತತ್ಸಂತೋಽಸಂತಶ್ಚ ಕೀದೃಶಾಃ॥ 13-268-7 (92130)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-268-8x (7716)
ದುರಾಧಾರಾಶ್ಚ ದುರ್ಧರ್ಷಾ ದುರ್ಮುಖಾಶ್ಚಾಪ್ಯಸಾಧವಃ।
ಸಾಧವಃ ಶೀಲಸಂಪನ್ನಾಃ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ॥ 13-268-8 (92131)
ರಾಜಮಾರ್ಗೇ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಜನಮಧ್ಯೇ ಚ ಧರ್ಮಿಣಃ।
ನೋಪಸೇಚಂತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ಗಂ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಯೋಃ॥ 13-268-9 (92132)
ಪಂಚಾನಾಂ ಯಜನಂ ಕೃತ್ವಾ ಶೇಷಮಶ್ನಂತಿ ಸಾಧವಃ।
ನ ಜಲ್ಪಂತಿ ಚ ಭುಂಜಾನಾ ನ ನಿದ್ರಾಂತ್ಯಾರ್ದ್ರಪಾಣಯಃ॥ 13-268-10 (92133)
ಚಿತ್ರಭಾನುಮಪಾಂ ದೇವಂ ಗೋಷ್ಠಂ ಚೈವ ಚತುಷ್ಪಥಂ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಧಾರ್ಮಿಕಂ ವೃದ್ಧಂ ಯೇ ಕುರ್ವಂತಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ॥ 13-268-11 (92134)
ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಭಾರತಪ್ರಾನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಬಾಲಾತುರಸ್ಯ ಚ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ ಗವಾಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಪಂಥಾನಂ ದದತೇ ಚ ಯೇ॥ 13-268-12 (92135)
ಅತಿಥೀನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರೇಷ್ಯಾಣಾಂ ಸ್ವಜನಸ್ಯ ಚ।
`ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಭೋಜನಂ ಕುರ್ಯಾತ್ಸ್ವಯಂ ನಾಗ್ರ್ಯಶನಂ ವ್ರಜೇತ್॥ 13-268-13 (92136)
ನ ಸತ್ಯಾರ್ಜವಧರ್ಮಸ್ಯ ತುಲ್ಯಮನ್ಯಚ್ಚ ವಿದ್ಯತೇ।
ಬಹುಲಾ ನಾಮ ಗೌಸ್ತೇನ ಗತಿಮಗ್ರ್ಯಾಂ ಗತಾ ಕಿಲ॥ 13-268-14 (92137)
ಮುನಿಶಾಪಾದ್ದ್ವಿಜಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವ್ಯಾಘ್ರತಾಂ ಸಮುಪಾಗತಃ।
ಬಹುಲಾಂ ಭಕ್ಷಣರುಚಿರಾಸ್ವಾದ್ಯ ಶಪಥೇನ ತು॥ 13-268-15 (92138)
ವಿಮುಚ್ಯ ಪೀತವತ್ಸಾಂ ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಪುರಾತನಂ।
ಜಗಾಮ ಲೋಕಾನಮಲಾನ್ಸಾ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಂ ತಥಾ ಪುನಃ॥ 13-268-16 (92139)
ತಸ್ಮಾತ್ಸತ್ಯಾರ್ಜವರತೋ ರಾಜನ್ರಾಷ್ಟ್ರಂ ಸಮಾನವಂ।
ತಾರಯಿತ್ವಾ ಸುಖಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ಗಂತಾಸಿ ಭರತರ್ಷಭ॥ 13-268-17 (92140)
ತಥಾ ಶರಣಕಾಮಾನಾಂ ಗೋಪ್ತಾ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ವಾಗತಪ್ರದಃ॥
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತರ್ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಶನಂ ದೇವನಿರ್ಮಿತಂ। 13-268-18 (92141)
ನಾಂತರಾ ಭೋಜನಂ ದೃಷ್ಟಮುಪವಾಸವಿಧಿರ್ಹಿ ಸಃ॥
ಹೋಮಕಾಲೇ ಯಥಾ ವಹ್ನಿಃ ಕಾಲೇ ಹೋಮಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ। 13-268-19 (92142)
ಋತುಕಾಲೇ ತಥಾಽಽಧಾನಂ ಪಿತರಶ್ಚ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ।
ನಾನ್ಯದಾ ಗಚ್ಛತೇ ಯಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚ ತತ್ಸ್ಮೃತಂ॥ 13-268-20 (92143)
ಅಮೃತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗಾವ ಇತ್ಯೇತತ್ತ್ರಯಮೇಕತಃ।
ತಸ್ಮಾದೋಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ನಿತ್ಯಮರ್ಚಯೇತ ಯಥಾವಿಧಿ॥ 13-268-21 (92144)
ಯಜುಷಾಂ ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಮಾಂಸಮುಪಭುಂಜತ ದುಷ್ಯತಿ।
ಪೃಷ್ಠಮಾಂಸಂ ವೃಥಾಮಾಂಸಂ ಪುತ್ರಮಾಂಸಂ ಚ ತತ್ಸಮಂ॥ 13-268-22 (92145)
ಸ್ವದೇಶೇ ಪರದೇಶೇ ವಾಽಪ್ಯತಿಥಿಂ ನೋಪವಾಸಯೇತ್।
ಕರ್ಮ ವೈ ಸಫಲಂ ಕೃತ್ವಾ ಗುರುಣಾಂ ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್॥ 13-268-23 (92146)
ಗುರುಭ್ಯಸ್ತ್ವಾಸನಂ ದೇಯಮಭಿವಾದ್ಯಾಭಿಪೂಜ್ಯ ಚ।
ಗುರುಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ವರ್ಧಂತೇ ಆಯುಷಾ ಯಶಸಾ ಶ್ರಿಯಾ॥ 13-268-24 (92147)
ವೃದ್ಧಾನ್ನಾಭಿಭವೇಜ್ಜಾತು ನ ಚೈತಾನ್ಪ್ರೇಷಯೇದಿತಿ।
ನಾಸೀನಃ ಸ್ಯಾತ್ಸ್ಥಿತೇಷ್ವೇವಮಾಯುರಸ್ಯ ನ ರಿಷ್ಯತೇ॥ 13-268-25 (92148)
ನ ನಗ್ರಾಮೀಕ್ಷತೇ ನಾರೀಂ ನ ನಗ್ರಾನ್ಪುರುಷಾನಪಿ।
ಮೈಥುನಂ ಸತತಂ ಗುಪ್ತಂ ತಪಶ್ಚೈವ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-268-26 (92149)
ತೀರ್ಥಾನಾಂ ಗುರವಸ್ತೀರ್ಥಂ ಶುಚೀನಾಂ ಹೃದಯಂ ಶುಚಿ।
ದರ್ಶನಾನಾಂ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸಂತೋಷಃ ಪರಮಂ ಸುಖಂ॥ 13-268-27 (92150)
ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಶ್ಚ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಶೃಣುಯಾತ್ಪುಷ್ಕಲಾ ಗಿರಃ।
ಶ್ರುತಮಾಪ್ನೋತಿ ಹಿ ನರಃ ಸತತಂ ವೃದ್ಧಸೇವಯಾ॥ 13-268-28 (92151)
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೇ ಭೋಜನೇ ಚೈವ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾಣಿಮುದ್ಧರೇತ್।
ಯಚ್ಛೇದ್ವಾಙ್ಮನಸೀ ನಿತ್ಯಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ತಥೈವ ಚ॥ 13-268-29 (92152)
ಸಂಸ್ಕೃತಂ ಪಾಯಸಂ ನಿತ್ಯಂ ಯಾವಕಂ ಕೃಸರಂ ಹವಿಃ।
ಅಷ್ಟಕಾಃ ಪಿತೃದೈವತ್ಯಾ ಗ್ರಹಾಣಾಮಭಿಪೂಜನಂ॥ 13-268-30 (92153)
ಶ್ಮಶ್ರುಕರ್ಮಣಿ ಮಂಗಲ್ಯಂ ಕ್ಷುತಾನಾಮಭಿನಂದನಂ।
ವ್ಯಾಧಿತಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮಾಯುಷಾಮಭಿನಂದನಂ॥ 13-268-31 (92154)
ನ ಜಾತು ತ್ವಮಿತಿ ಬ್ರೂಯಾದಾಪನ್ನೋಪಿ ಮಹೃತ್ತರಂ।
ತ್ವಂಕಾರೋ ವಾ ವಧೋ ವೇತಿ ವಿದ್ವತ್ಸು ನ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಅವರಾಣಾಂ ಸಮಾನಾನಾಂ ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ಚ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-268-32 (92155)
ಪಾಪಮಾಚರತೇ ನಿತ್ಯಂ ಹೃದಯಂ ಪಾಪಕರ್ಮಣಾಂ।
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಚ್ಛಾದಯಂತೇ ಹ್ಯಸಾಧವಃ॥ 13-268-33 (92156)
ಜ್ಞಾನಪೂರ್ವಂ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಗೂಹಮಾನಾ ಮಹಾಜನೇ।
ನ ಮಾಂ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ದೇವತಾಃ॥ 13-268-34 (92157)
ಪಾಪೇನಾಭಿಹಿತಃ ಪಾಪಃ ಪಾಪಮೇವಾಭಿಜಾಯತೇ॥ 13-268-35 (92158)
ಯಥಾ ವಾರ್ಧುಷಿಕೋ ವೃದ್ಧಿಂ ದಿನಭೇದೇ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ।
ಧರ್ಮೇಣ ಪಿಹಿತಂ ಪಾಪಂ ಧರ್ಮಮೇವಾಭಿವರ್ಧಯೇತ್॥ 13-268-36 (92159)
ಯಥಾ ಲವಣಮಂಭೋಭಿರಾಪ್ಲುತಂ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ।
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಹತಂ ಪಾಪಂ ತಥಾ ಸದ್ಯಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 13-268-37 (92160)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾಪಂ ನ ಗೂಹೇತ ಗೂಹಮಾನಂ ವಿವರ್ಧತೇ।
ಕೃತ್ವಾ ತು ಸಾದುಷ್ವಾಖ್ಯಾಯಾಧರ್ಮಂ ಪ್ರಶಮಯಂತ್ಯುತ॥ 13-268-38 (92161)
ಆಶಯಾ ಸಂಚಿತಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಸ್ವಕಾಲೇ ನೋಪಭುಜ್ಯತೇ।
ಅನ್ಯೇ ಚೈತತ್ಪ್ರದ್ಯಂತೇ ವಿಯೋಗೇ ತಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ॥ 13-268-39 (92162)
`ತದ್ಧರ್ಮಸಾಧನಂ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಕಲ್ಪಾದ್ಧನಮಾರ್ಜಯೇತ್।'
ಮನನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಮಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ। 13-268-40 (92163)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಧರ್ಮಮೇವ ಸಮಾಸತೇ॥
ಏಕ ಏವ ಚರೇದ್ಧರ್ಮಂ ನ ಧರ್ಮಧ್ವಜಿಕೋ ಭವೇತ್। 13-268-41 (92164)
ಧರ್ಮವಾಣಿಜಕಾ ಹ್ಯೇತೇ ಯೇ ಧರ್ಮಮುಪಭುಂಜತೇ॥
ಅರ್ಚೇದ್ದೇವಾನದಂಭೇನ ಸೇವೇತಾಽಮಾಯಯಾ ಗುರೂನ್। 13-268-42 (92165)
ಧನಂ ನಿದಧ್ಯಾತ್ಪಾತ್ರೇಷು ಪರತ್ರಾರ್ಥಂ ಸಮಾವೃತಂ॥ ॥ 13-268-43 (92166)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 268 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-268-7 ಕೀದೃಶಾಃ ಕಿಲಕ್ಷಣಾಃ॥ 7-268-9 ಸರ್ಗಂ ಉತ್ಸರ್ಗಂ॥ 7-268-10 ಪಂಚನಾಂ ದೇವಪಿತೃಭೂತಾತಿಥಿಕುಟುಂಬಾನಾಂ॥ 7-268-20 ಋತುಕಾಲೇ ತಥಾ ನಾರೀ ಋತುಮೇವ ಪ್ರತೀಕ್ಷತೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ನಚಾನ್ಯಾಂ ಗಚ್ಛತೇ ಯಸ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚ ತಸ್ಯ ತತ್ ಇತಿ ಕ.ಟ.ಥ. ಪಾಠಃ॥ 7-268-23 ಕರ್ಮ ಅಧ್ಯಯನಂ। ಪ್ರತಿಪಾದಯೇತ್ ದಕ್ಷಿಣಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-268-25 ವೃದ್ಧಾನ್ನಾತಿವದೇಜ್ವಾತ್ವಿತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-268-29 ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಾಣಿಂ ಉದ್ಧರೇತ್ ಯಜ್ಞೋಪವೀತೀ ಭವೇತ್॥ 7-268-31 ಮಂಗತ್ಯಂ ಮಂಗಲವಚನಂ। ಅಭಿನಂದನಂ ಶತಂ ಜೀವೇತಿ ವಚನೇನ ಸುಖೋತ್ಪಾದನಂ ಚ। ಕುರ್ಯಾದಿತಿ ಶೇಷಃ॥ 7-268-32 ತ್ವಂಕಾರೋ ವಾ ವದಸ್ವೇತೀತಿ ಕ.ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-268-41 ಧರ್ಮಧ್ವಜಿಕಸ್ತತ್ಪ್ರಕಾಶಕಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 269
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.269. ಅಧ್ಯಾಯಃ 269
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣಿ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತ್ಯನ್ವಯವ್ಯತಿರೇಕಾಭ್ಯಾಂ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತಯೋಃ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಪ್ರದರ್ಶನಂ ಸುಖದುಃಖಕಾರಣತ್ವೋಪಪಾದನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ।
ನಾಭಾಗಧೇಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಧನಂ ಸುಬಲವಾನಪಿ।
ಭಾಗಧೇಯಾನ್ವಿತಸ್ತ್ವರ್ಥಾನ್ಕೃಶೋ ಬಾಲಶ್ಚ ವಿಂದತಿ॥ 13-269-1 (92167)
ನಾಲಾಭಕಾಲೇ ಲಭತೇ ಪ್ರಯತ್ನೇಽಪಿ ಕೃತೇ ಸತಿ।
ಲಾಭಕಾಲೇಽಪ್ರಯತ್ನೇನ ಲಭತೇ ವಿಪುಲಂ ಧನಂ॥ 13-269-2 (92168)
ಕೃತಯತ್ನಾಫಲಾಶ್ಚೈವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶತಶೋ ನರಾಃ।
ಅಯತ್ನೇನೈಧಮಾನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ಜನಾಃ॥ 13-269-3 (92169)
ಯದಿ ಯತ್ನೋ ಭವೇನ್ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ ಸರ್ವಂ ಫಲಮಾಪ್ನುಯಾತ್।
ನಾಲಭ್ಯಂ ಚೋಪಲಭ್ಯೇತ ನೃಣಾಂ ಭರತಸತ್ತಮ॥ 13-269-4 (92170)
ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕೃತವಂತೋಪಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹ್ಯಫಲಾ ನರಾಃ।
ಮಾರ್ಗತ್ಯಾಗಶತೈರರ್ಥಾನಮಾರ್ಗಶ್ಚಾಪರಃ ಸುಖೀ॥ 13-269-5 (92171)
ಅಕಾರ್ಯಮಸಕೃತ್ಕೃತ್ವಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹ್ಯಧನಾ ನರಾಃ।
ಧನಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮಸ್ಥಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಚಾಪರೇಽಧನಾಃ॥ 13-269-6 (92172)
ಅಧೀತ್ಯ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ನೀತಿಯುಕ್ತೋ ನ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಅನಭಿಜ್ಞಶ್ಚ ಸಾಚಿವ್ಯಂ ಗಮಿತಃ ಕೇನ ಹೇತುನಾ॥ 13-269-7 (92173)
ವಿದ್ಯಾಯುಕ್ತೋ ಹ್ಯವಿದ್ಯಶ್ಚ ಧನವಾಂದುರ್ಮತಿಸ್ತಥಾ।
ಯದಿ ವಿದ್ಯಾಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ನರಃ ಸುಖಮವಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 13-269-8 (92174)
ನ ವಿದ್ವಾನ್ವಿದ್ಯಯಾ ಹೀನಂ ವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮುಪಸಂಶ್ರಯೇತ್।
ಯಥಾ ಪಿಪಾಸಾಂ ಜಯತಿ ಪುರುಷಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವೈ ಜಲಂ॥ 13-269-9 (92175)
ಇಷ್ಟಾರ್ಥೋ ವಿದ್ಯಯಾ ಹ್ಯೇವ ನ ವಿದ್ಯಾಂ ಪ್ರಜಹೇನ್ನರಃ॥ 13-269-10 (92176)
ನಾಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲೋ ಂರಿಯತೇ ವಿದ್ಧಃ ಶರಶತೈರಪಿ।
ತೃಣಾಗ್ರೇಣಾಪಿ ಸಂಸ್ಪೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲೋ ನ ಜೀವತಿ॥ 13-269-11 (92177)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-269-12x (7717)
ಈಹಮಾನಃ ಸಮಾರಂಭಾನ್ಯದಿ ನಾಸಾದಯೇದ್ಧನಂ।
ಉಗ್ರಂ ತಪಃ ಸಮಾರೋಹೇನ್ನ ಹ್ಯನುಪ್ತಂ ಪ್ರರೋಹತಿ॥ 13-269-12 (92178)
ದಾನೇನ ಭೋಗೀ ಭವತಿ ಮೇಧಾವೀ ವೃದ್ಧಸೇವಯಾ।
ಅಹಿಂಸಯಾ ಚ ದೀರ್ಘಾಯುರಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ॥ 13-269-13 (92179)
ತಸ್ಮಾದ್ದದ್ಯಾನ್ನ ಯಾಚೇತ ಪೂಜಯೇದ್ಧಾರ್ಮಿಕಾನಪಿ।
ಸುಭಾಷೀ ಪ್ರಿಯಕೃಚ್ಛಾಂತಃ ಸರ್ವಸತ್ವಾವಿಹಿಂಸಕಃ॥ 13-269-14 (92180)
ಯದಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ಪ್ರಸವಃ ಸ್ವಭಾವಶ್ಚ ಸುಖಾಸುಖೇ।
ದಂಶಕೀಟಪಿಪೀಲಾನಾಂ ಸ್ಥಿರೋ ಭವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ॥ ॥ 13-269-15 (92181)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 269 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-269-3 ಕೃತೋ ಯತ್ನೋಽಫಲೋ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಕೃತಯತ್ನಾಫಲಾಃ॥ 7-269-4 ಭವೇತ್ಸಮರ್ಥಃ ಸ್ಯಾತ್॥ 7-269-5 ಆಯಶತೈಃ ಉಪಾಯಶತೈಃ। ಸುಖೀ ಧನೇನ ॥ 7-269-13 ತಪಸೇಹ ಭೋಗೀ ಭವತೀತಿ ಟ.ಥ.ಪಾಠಃ॥ 7-269-15 ಪ್ರಸವಃ ಪ್ರಸವಕಾರಣಂ ಕರ್ಮೈವ। ದಶಾದೀನಾಂ ಸುಖಾದ್ಯಾಪ್ತೌ ಪ್ರಮಾಣಂ ನಿಯಾಮಕಂ। ಏವಂ ಸ್ವಸ್ಯಾಪಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ್ಥಿರೋಽಚಂಚಲೋ ಭವ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 270
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.270. ಅಧ್ಯಾಯಃ 270
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಧರ್ಮಪ್ರಶಂಸನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ।
ಕಾರ್ಯತೇ ಯಚ್ಚ ಕ್ರಿಯತೇ ಸಚ್ಚಾಸಚ್ಚ ಕೃತಾಕೃತಂ।
ತತ್ರಾಶ್ವಸೀತ ಸತ್ಕೃತ್ವಾ ಅಸತ್ಕೃತ್ವಾ ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 13-270-1 (92182)
ಕಾಲ ಏವಾಂತರಾಶಕ್ತಿರ್ನಿಗ್ರಹಾನುಗ್ರಹೌ ದದತ್।
ಬುದ್ಧಿಮಾವಿಶ್ಯ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಪ್ರವರ್ತತೇ॥ 13-270-2 (92183)
ಯದಾ ತ್ವಸ್ಯ ಭವೇದ್ಬುದ್ಧಿರ್ಧರ್ಮಾರ್ಥಸ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್।
ತದಾಶ್ವಸೀತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ದೃಢಬುದ್ಧಿರ್ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್॥ 13-270-3 (92184)
ಏತಾವನ್ಮಾತ್ರಮೇತದ್ಧಿ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಲಕ್ಷಣಂ।
ಕಾಲಯುಕ್ತೋಽಪ್ಯುಭಯವಿಚ್ಛೇಷಂ ಯುಕ್ತಂ ಸಮಾಚರೇತ್॥ 13-270-4 (92185)
ಯಥಾ ಹ್ಯುಪಸ್ಥಿತೈಶ್ವರ್ಯಾಃ ಪೂಜಯಂತಿ ನರಾ ಜನಾನ್।
ಏವಮೇವಾತ್ಮನಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಪೂಜಯಂತೀಹ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ॥ 13-270-5 (92186)
`ಭಾವಶುದ್ಧಿಸ್ತು ತಪಸಾ ದೇವತಾನಾಂ ಚ ಮೂಜಯಾ।
ಸನಾತನೇನ ಶುದ್ಧ್ಯಾ ಚ ಶ್ರುತದಾನಜಪೈರಪಿ।
ನ ಹ್ಯಶುದ್ಧಸ್ತು ತಾಂ ದದ್ಯಾದ್ಧರ್ಮಕಾಲೇ ಕಥಂಚನ॥' 13-270-6 (92187)
ನ ಹ್ಯಧರ್ಮತಯಾ ಧರ್ಮಂ ದದ್ಯಾತ್ಕಾಲಃ ಕಥಂಚನ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶುದ್ಧಮಾತ್ಮಾನಂ ಜಾನೀಯಾದ್ಧರ್ಮಚಾರಿಣಂ॥ 13-270-7 (92188)
ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಮಪ್ಯಸಮರ್ಥೋ ಹಿ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ಪಾವಕಂ।
ಅಧರ್ಮಃ ಸಂತತೋ ಧರ್ಮಂ ಕಾಲೇನ ಪರಿರಕ್ಷಿತಂ॥ 13-270-8 (92189)
ಕಾರ್ಯಾವೇತೌ ಹಿ ಧರ್ಮೋಣಿ ಧರ್ಮೋ ಹಿ ವಿಜಯಾವಹಃ।
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಮಾಲೋಕಃ ಕಾರಣಂ ಭವೇತ್॥ 13-270-9 (92190)
ನ ತು ಕಶ್ಚಿನ್ನಯೇತ್ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗೃಹೀತ್ವೈವ ಕರೇ ನರಂ।
ಊಹ್ಯಮಾನಸ್ತು ಧರ್ಮೇಣ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪರಮಚ್ಯುತಂ।
ವಿಶ್ವಾಸ ಏವ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಬಹುಧರ್ಮೇ ಶುಭಚ್ಛಲೇ॥ 13-270-10 (92191)
ಶೂದ್ರೋಽಹಂ ನಾಧಿಕಾರೋ ಮೇ ಚಾತುರಾಶ್ರಂಯಸೇವನೇ।
ಇತಿ ವಿಜ್ಞಾನಮಪರೇ ನಾತ್ಮನ್ಯುಪದಧತ್ಯುತ॥ 13-270-11 (92192)
ವಿಶೇಷೇಣ ಚ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಸ್ಯ ಲಿಂಗತಃ।
ಪಂಚಭೂತಶರೀರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸದೃಶಾತ್ಮನಾಂ॥ 13-270-12 (92193)
ಲೋಕಧರ್ಮೇ ಚ ಧರ್ಮೇ ಚ ವಿಶೇಷಕರಣಂ ಕೃತಂ।
ಯಥೈಕತ್ವಂ ಪುನರ್ಯಾಂತಿ ಪ್ರಾಣಿನಸ್ತತ್ರ ವಿಸ್ತರಃ॥ 13-270-13 (92194)
ಅಧ್ರುವೋ ಹಿ ಕಥಂ ಲೋಕಃ ಸ್ಮೃತೋ ಧರ್ಮಃ ಕಥಂ ಧ್ರುವಃ।
ಯತ್ರ ಕಾಲೋ ಧ್ರುವಸ್ತಾತ ತತ್ರ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ॥ 13-270-14 (92195)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ತುಲ್ಯದೇಹಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸದೃಶಾತ್ಮನಾಂ।
ಕಾಲೋ ಧರ್ಮೇಣ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಶೇಷ ಏವ ಸ್ವಯಂ ಗುರುಃ॥ 13-270-15 (92196)
ಏವಂ ಸತಿ ನ ದೋಷೋಽಸ್ತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಧರ್ಮಸೇವನೇ।
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಾವಪಿ ಸತಾಂ ಲೋಕ ಏವ ಮತೋ ಗುರುಃ॥ ॥ 13-270-16 (92197)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 270 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-270-2 ಪ್ರವರ್ತತೇ ಪ್ರವರ್ತಯತಿ॥ 7-270-3 ಧರ್ಮಾರ್ಥಸ್ಯ ಧರ್ಮಫಲಸ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್। ಯದಾ ಧರ್ಮ ಏವ ಶ್ರೇಯಸ್ಕರ ಇತಿ ಬುದ್ಧಿರ್ಭವೇತ್ತದಾಯಂ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮಚಿತ್ತಃ ಧರ್ಮೇ ಆಶ್ವಸೀತ ವಿಶ್ವಾಸಂ ಕುರ್ವೀತ। ಅದೃಢಬುದ್ಧಿಸ್ತು ನ ವಿಶ್ವಸೇತ್ ಧರ್ಮಫಲೇ॥ 7-270-4 ಏತಾವದ್ಧರ್ಮೇ ವಿಶ್ವಾಸವತ್ತ್ವಂ। ಉಭಯವಿತ್ಕರ್ತವ್ಯಾಕರ್ತವ್ಯವಿತ್॥ 7-270-7 ಧರ್ಮಃ ಕದಾಪ್ಯಧರ್ಮೋ ನ ಭವೇದಿತ್ಯಾಹ ನಹೀತಿ। ಅಧರ್ಮತಯಾ ದುಃಖಹೇತುತಯಾ॥ 7-270-8 ಅಧರ್ಮಸಂತತೌ ಧರ್ಮಂ ಕುರುತೇ ಪರಕಾರಣಾತ್ ಇತಿ ಕ.ಪಾಠಃ॥ 7-270-9 ಏತೌ ವಿಶುದ್ಧತಾಽಧರ್ಮಾಸ್ಪರ್ಶೌ॥ 7-270-11 ಉಚ್ಯಮಾನಸ್ತು ಧರ್ಮೇಣ ಧರ್ಮಲೋಕಭಯಚ್ಛಲೇ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ॥ 7-270-14 ವಿಶೇಷೇಣೇತಿ ಯುಗ್ಮಂ। ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಪಾಂಚಭೌತಿಕತ್ವೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಪಿ ವಿಶೇಷಕರಣಮಿದಂ ಪವಿತ್ರಮಿದಮಪವಿತ್ರಮಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಂ ಲೋಕಧರ್ಮೇ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯಧರ್ಮೇ ಚ ನಿಮಿತ್ತೇ ಸತಿ ಕೃತಂ॥ 7-270-15 ಅತ್ರ ಶಂಕತೇ ಅಧ್ರುವ ಇತಿ। ಲೋಕಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಚ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಬಾವಾತ್ಕಾರ್ಯಸ್ಯಾಧ್ರುವತ್ವಂ ಕಾರಣಸ್ಯ ಧ್ರುವತ್ವಂ ಚ ನ ಯುಕ್ತಂ ತಂತುನಾಶಮಂತರೇಣ ಪಟನಾಶಾಯೋಗಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಉತ್ತರಮಾಹ। ಕಾಲಃ ಸಂಕಲ್ಪಃ। ನಿಷ್ಕಾಮಧರ್ಮ ಏವ ಧ್ರುವಸ್ತತ್ಫಲಂ ನತು ಸಕಾಮಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ॥ 7-270-16 ಸ್ವಯಂ ಗುರುರಿತಿ। ಧರ್ಮಬಲಾತ್ಸ್ವಯಮೇವ ಚ ಸ ಉದೇತಿ ಶಿಕ್ಷಯೇದಿತ್ಯರ್ತಃ॥ 7-270-17 ಯದಿ ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಾಕ್ಕರ್ಮೈವ ತತ್ರತತ್ರ ಸುಖದುಃಖಸಾಧನೇ ಪ್ರವರ್ತಕಮತೋ ಧರ್ಮಸೇವನೇ ಕರ್ಮಫಲಭೋಗೇ ಅಸಮಂಜಸೇಪಿ ಭೂತಾನಾಂ ದೋಷೋ ನಾಸ್ತಿ। ಯತಃ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಾವಪಿ ಸತಾಂ ವಿದ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಸದಸ್ರತ್ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಪೂರ್ವಕರ್ಮಾನುಸಾರಾಲ್ಲೋಕ ಏವ ಗುರುರ್ದೃಷ್ಟಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 271
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.271. ಅಧ್ಯಾಯಃ 271
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ದೇವದೇವರ್ಷಿಗಿರಿನದೀತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಾದೀನಾಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪೃಥಙ್ನಾಮನಿರ್ದೇಶಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಾತಃಸಾಯಂ ತತ್ಕೀರ್ತನಸ್ಯ ದುರಿತನಿವೃತ್ತಿಸುಕೃತಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುತ್ವೋತ್ಕೀರ್ತನಂ॥ 1 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಶರತಲ್ಪಗತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಪಾಂಡವೋಽಥ ಕುರೂದ್ವಹಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಹಿತಂ ಪ್ರೇಪ್ಸುರಪೃಚ್ಛತ್ಕಲ್ಮಷಾಪಹಂ॥ 13-271-1 (92198)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 13-271-2x (7718)
ಕಿಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪುರುಷಸ್ಯೇಹ ಕಿಂ ಕುರ್ವನ್ಸುಖಮೇಧತೇ।
ವಿಪಾಪ್ಮಾ ಸ ಭವೇತ್ಕೇನ ಕಿಂ ವಾ ಕಲ್ಮಷನಾಶನಂ॥ 13-271-2 (92199)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-271-3x (7719)
ತಸ್ಮೈ ಶುಶ್ರೂಷಮಾಣಾಯ ಭೂಯಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ದೈವಂ ವಂಶಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮಾಚಷ್ಟ ಪುರುಷರ್ಷಭ॥ 13-271-3 (92200)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-271-4x (7720)
ಅಯಂ ದೈವತವಂಶೋ ವೈ ಋಷಿವಂಶಸಮನ್ವಿತಃ।
ತ್ರಿಸಂಧ್ಯಂ ಪಠಿತಃ ಪುತ್ರ ಕಲ್ಮಷಾಪಹರಃ ಪರಃ॥ 13-271-4 (92201)
ಯದಹ್ನಾ ಕುರುತೇ ಪಾಪಮಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಪುರುಷಶ್ಚರನ್।
ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಮಬುದ್ಧಿರ್ವಾ ರಾತ್ರೌ ಯಚ್ಚಾಪಿ ಸಂಧ್ಯಯೋಃ॥ 13-271-5 (92202)
ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಕೀರ್ತಯನ್ವೈ ಶುಚಿಃ ಸದಾ।
ನಾಂಧೋ ನ ಬಧಿರಃ ಕಾಲೇ ಕುರುತೇ ಸ್ವಸ್ತಿಮಾನ್ಸದಾ॥ 13-271-6 (92203)
ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಂ ನ ಗಚ್ಛೇಚ್ಚ ನರಕಂ ಸಂಕರಾಣಿ ಚ।
ನ ಚ ದುಃಖಮಯಂ ತಸ್ಯ ಮರಣೇ ಸ ನ ಮುಹ್ಯತಿ॥ 13-271-7 (92204)
ದೇವಾಸುರಗಕುರುರ್ದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತನಮಸ್ಕೃತಃ।
ಅಚಿಂತ್ಯೋಥಾಪ್ಯನಿರ್ದೇಶ್ಯಃ ಸರ್ವಪ್ರಾಣೋ ಹ್ಯಯೋನಿಜಃ॥ 13-271-8 (92205)
ಪಿತಾಮಹೋ ಜಗನ್ನಾಥಃ ಸಾವಿತ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸತೀ।
ವೇದಭೂರಥ ಕರ್ತಾ ಚ ವಿಷ್ಣುರ್ನಾರಾಯಣಃ ಪ್ರಭುಃ॥ 13-271-9 (92206)
ಉಮಾಪತಿರ್ವಿರೂಪಾಕ್ಷಃ ಸ್ಕಂದಃ ಸೇನಾಪತಿಸ್ತಥಾ।
ವಿಶಾಖೋ ಹುತಭುಗ್ವಾಯುಶ್ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯೌ ಪ್ರಭಾಕರೌ॥ 13-271-10 (92207)
ಶಕ್ರಃ ಶಚೀಪತಿರ್ದೇವೋ ಯಮೋ ಧೂಮೋರ್ಣಯಾ ಸಹ।
ವರುಣಃ ಸಹ ಗೌರ್ಯಾ ಚ ಸಹ ಋದ್ಧ್ಯಾ ಧನೇಶ್ವರಃ॥ 13-271-11 (92208)
ಸೌಂಯಾ ಗೌಃ ಸುರಭಿರ್ದೇವೀ ವಿಶ್ರವಾಶ್ಚ ಮಹಾನೃಷಿಃ।
ಸಂಕಲ್ಪಃ ಸಾಗರೋ ಗಂಗಾ ಸ್ರವಂತ್ಯೋಽಥ ಮರುದ್ಗಣಃ॥ 13-271-12 (92209)
ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಸ್ತಪಃಸಿದ್ಧಾಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ತಥಾ।
ನಾರದಃ ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ಹಹಾಹುಹೂಃ॥ 13-271-13 (92210)
ತುಂಬುರುಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ದೇವದೂತಶ್ಚ ವಿಶ್ರುತಃ।
ದೇವಕನ್ಯಾ ಮಹಾಭಾಗಾ ದಿವ್ಯಾಶ್ಚಾಪ್ಸರಸಾಂ ಗಣಾಃ॥ 13-271-14 (92211)
ಉರ್ವಶೀ ಮೇನಕಾ ರಂಭಾ ಮಿಶ್ರಕೇಶೀ ಹ್ಯಲಂಬುಷಾ।
ವಿಶ್ವಾಚೀ ಚ ಘೃತಾಚೀ ಚ ಪಂಚಚೂಡಾ ತಿಲೋತ್ತಮಾ॥ 13-271-15 (92212)
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾಃ ಸಾಶ್ವಿನಃ ಪಿತರೋಪಿ ಚ।
ಧರ್ಮಃ ಶ್ರುತಂ ತಪೋ ದೀಕ್ಷಾ ವ್ಯವಸಾಯಃ ಪಿತಾಮಹಃ॥ 13-271-16 (92213)
ಶರ್ವರ್ಯೋ ದಿವಸಾಶ್ಚೈವ ಮಾರೀಚಃ ಕಶ್ಯಪಸ್ತಥಾ।
ಶುಕ್ರೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಭೌಮೋ ಬುಧೋ ರಾಹುಃ ಶನೈಶ್ಚರಃ॥ 13-271-17 (92214)
ನಕ್ಷತ್ರಾಣ್ಯೃತವಶ್ಚೈವ ಮಾಸಾಃ ಪಕ್ಷಾಃ ಸವತ್ಸರಾಃ।
ವೈನತೇಯಾಃ ಸಮುದ್ರಾಶ್ಚ ಕದ್ರುಜಾಃ ಪನ್ನಗಾಸ್ತಥಾ॥ 13-271-18 (92215)
ಶತದ್ರುಶ್ಚ ವಿಪಾಶಾ ಚ ಚಂದ್ರಭಾಗಾ ಸರಸ್ವತೀ।
ಸಿಂಧುಶ್ಚ ದೇವಿಕಾ ಚೈವ ಪ್ರಭಾಸಂ ಪುಷ್ಕರಾಣಿ ಚ॥ 13-271-19 (92216)
ಗಂಗಾ ಮಹಾನದೀ ವೇಣಾ ಕಾವೇರೀ ನರ್ಮದಾ ತಥಾ।
ಕುಲಂಪುನಾ ವಿಶಲ್ಯಾ ಚ ಕರತೋಯಾಂಬುವಾಹಿನೀ॥ 13-271-20 (92217)
ಸರಯೂರ್ಗಂಡಕೀ ಚೈವ ಲೋಹಿತಶ್ಚ ಮಹಾನದಃ।
ತಾಂರಾರುಣಾ ವೇತ್ರವತೀ ಪರ್ಣಾಶಾ ಗೌತಮೀ ತಥಾ॥ 13-271-21 (92218)
ಗೋದಾವರೀ ಚ ವೇಣ್ಯಾ ಚ ಕೃಷ್ಣವೇಣಾ ತಥಾಽದ್ರಿಜಾ।
ದೃಷದ್ವತೀ ಚ ಕಾವೇರೀ ಚಕ್ಷುರ್ಮಂದಾಕಿನೀ ತಥಾ॥ 13-271-22 (92219)
ಪ್ರಯಾಗಂ ಚ ಪ್ರಭಾಸಂ ಚ ಪುಣ್ಯಂ ನೈಮಿಷಮೇವ ಚ।
ತಚ್ಚ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಸ್ಥಾನಂ ಯತ್ರ ತದ್ವಿಮಲಂ ಸರಃ॥ 13-271-23 (92220)
ಪುಣ್ಯತೀರ್ಥಂ ಸುಸಲಿಲಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಂ।
ಸಿಂಧೂತ್ತಮಂ ತಪೋ ದಾನಂ ಜಂಬೂಮಾರ್ಗಮಥಾಪಿ ಚ॥ 13-271-24 (92221)
ಹಿರಣ್ವತೀ ವಿತಸ್ತಾ ಚ ತಥಾ ಪ್ಲಕ್ಷವತೀ ನದೀ।
ವೇದಸ್ಮೃತಿರ್ವೇದವತೀ ಮಾಲವಾಽಥಾಶ್ವವತ್ಯಪಿ॥ 13-271-25 (92222)
ಭೂಮಿಭಾಗಾಸ್ತಥಾ ಪುಣ್ಯಾ ಗಂಗಾದ್ವಾರಮಥಾಪಿ ಚ।
ಋಷಿಕುಲ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಮೇಧ್ಯಾ ನದ್ಯಃ ಸಿಂಧುವಹಾಸ್ತಥಾ॥ 13-271-26 (92223)
ಚರ್ಮಣ್ವತೀ ನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ಕೌಶಿಕೀ ಯಮುನಾ ತಥಾ।
ನದೀ ಭೀಮರಥೀ ಚೈವ ಬಾಹುದಾ ಚ ಮಹಾನದೀ॥ 13-271-27 (92224)
ಮಾಹೇಂದ್ರವಾಣೀ ತ್ರಿದಿವಾ ನೀಲಿಕಾ ಚ ಸರಸ್ವತೀ।
ನಂದಾ ಚಾಪರನಂದಾ ಚ ತಥಾ ತೀರ್ಥಮಹಾಹ್ರದಃ॥ 13-271-28 (92225)
ಗಯಾಽಥ ಫಲ್ಗುತೀರ್ಥಂ ಚ ಧರ್ಮಾರಣ್ಯಂ ಸುರೈರ್ವೃತಂ।
ತಥಾ ದೇವನದೀ ಪುಣ್ಯಾ ಸರಶ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ಮಿತಂ॥ 13-271-29 (92226)
ಪುಣ್ಯಂ ತ್ರಿಲೋಕವಿಖ್ಯಾತಂ ಸರ್ವಪಾಪಹರಂ ಶಿವಂ।
ಹಿಮವಾನ್ಪರ್ವತಶ್ಚೈವ ದಿವ್ಯೌಷಧಿಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-271-30 (92227)
ವಿಂಧ್ಯೋ ಧಾತುವಿಚಿತ್ರಾಂಗಸ್ತೀರ್ಥವಾನೌಷಧಾನ್ವಿತಃ।
ಮೇರುರ್ಮಹೇಂದ್ರೋ ಮಲಯಃ ಶ್ವೇತಶ್ಚ ರಜತಾವೃತಃ॥ 13-271-31 (92228)
ಶೃಂಗವಾನ್ಮಂದರೋ ನೀಲೋ ನಿಷಧೋ ದರ್ದುರಸ್ತಥಾ।
ಚಿತ್ರಕೂಟೋಽಂಜನಾಭಶ್ಚ ಪರ್ವತೋ ಗಂಧಮಾದನಃ॥ 13-271-32 (92229)
ಪುಣ್ಯಃ ಸೋಮಗಿರಿಶ್ಚೈವ ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಮಹೀಧರಾಃ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿದಿಶಶ್ಚೈವ ಕ್ಷಿತಿಃ ಸರ್ವೇ ಮಹೀರುಹಾಃ॥ 13-271-33 (92230)
ವಿಶ್ವೇದೇವಾ ನಭಶ್ಚೈವ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಿ ಗ್ರಹಾಸ್ತಥಾ।
ಪಾಂತು ನಃ ಸತತಂ ದೇವಾಃ ಕೀರ್ತಿತಾಽಕೀರ್ತಿತಾ ಮಯಾ॥ 13-271-34 (92231)
ಕೀರ್ತಯಾನೋ ನರೋ ಹ್ಯೇತಾನ್ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ।
ಸ್ತುವಂಶ್ಚ ಪ್ರತಿನಂದಂಶ್ಚ ಮುಚ್ಯತೇ ಸರ್ವತೋ ಭಯಾತ್॥ 13-271-35 (92232)
ಸರ್ವಸಂಕರಪಾಪೇಭ್ಯೋ ದೇವತಾಸ್ತವನಂದಕಃ।
ದೇವತಾನಂತರಂ ವಿಪ್ರಾಂಸ್ತಪಃಸಿದ್ಧಾಂಸ್ತಪೋಧಿಕಾನ್॥ 13-271-36 (92233)
ಕೀರ್ತಿತಾನ್ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಾನ್।
ಯವಕ್ರೀತೋಽಥ ರೈಂಯಶ್ಚ ಕಕ್ಷೀವಾನೌಶಿಜಸ್ತಥಾ॥ 13-271-37 (92234)
ಭೃಗ್ವಂಗಿರಾಸ್ತಥಾ ಕಣ್ವೋ ಮೇಧಾತಿಥಿರಥ ಪ್ರಭುಃ।
ಬರ್ಹೀ ಚ ಗುಣಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಾಚೀಂ ದಿಶಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ॥ 13-271-38 (92235)
ಭದ್ರಾಂ ದಿಶಂ ಮಹಾಭಾಗಾ ಉಲ್ಮುಚುಃ ಪ್ರಮುಚುಸ್ತಥಾ। 13-271-39 (92236)
ಮುಮುಚುಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಾತ್ರೇಯಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-271-39 (92237)
ಮಿತ್ರಾವರುಣಯೋಃ ಪುತ್ರಸ್ತಥಾಽಗಸ್ತ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ದೃಢಾಯುಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಬಾಹುಶ್ಚ ವಿಶ್ರುತಾವೃಷಿಸತ್ತಮೌ॥ 13-271-40 (92238)
ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯ ಏಧಂತೇ ನಿಬೋಧ ತಾನ್।
ಉಷಂಗುಃ ಸಹ ಸೋದರ್ಯೈಃ ಪರಿವ್ಯಾಧಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-271-41 (92239)
ಋಷಿರ್ದೀರ್ಘತಮಾಶ್ಚೈವ ಗೌತಮಃ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ತಥಾ।
ಏಕತಶ್ಚ ದ್ವಿತಶ್ಚೈವ ತ್ರಿತಶ್ಚೈವ ಮಹಾನೃಷಿಃ॥ 13-271-42 (92240)
ಅತ್ರೇಃ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಸಾರಸ್ವತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಉತ್ತರಾಂ ದಿಶಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯ ಏಧಂತೇ ನಿಬೋಧ ತಾನ್। 13-271-43 (92241)
ಅತ್ರಿರ್ವಸಿಷ್ಠಃ ಶಕ್ತಿಶ್ಚ ಪಾರಾಶರ್ಯಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಭರದ್ವಾಜೋ ಜಮದಗ್ನಿಸ್ತಥೈವ ಚ॥ 13-271-44 (92242)
ಋಚೀಕಪುತ್ರೋ ರಾಮಶ್ಚ ಋಷಿರೌದ್ದಾಲಕಿಸ್ತಥಾ।
ಶ್ವೇತಕೇತುಃ ಕೋಹಲಶ್ಚ ವಿಪುಲೋ ದೇವಲಸ್ತಥಾ॥ 13-271-45 (92243)
ದೇವಶರ್ಮಾ ಚ ಧೌಂಯಶ್ಚ ಹಸ್ತಿಕಾಶ್ಯಪ ಏವ ಚ।
ಲೋಮಶೋ ನಾಚಿಕೇತಶ್ಚ ಲೋಮಹರ್ಷಣ ಏವ ಚ॥ 13-271-46 (92244)
ಋಷಿರುಗ್ರಶ್ರವಾಶ್ಚೈವ ಭಾರ್ಗವಶ್ಚ್ಯವನಸ್ತಥಾ।
ಏಷ ವೈ ಸಮವಾಯಶ್ಚ ಋಷಿದೇವಸಮನ್ವಿತಃ॥ 13-271-47 (92245)
ಆದ್ಯಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತೋ ರಾಜನ್ಸರ್ವಪಾಪಪ್ರಮೋಚನಃ।
ನೃಗೋ ಯಯಾತಿರ್ನಹುಷೋ ಯದುಃ ಪೂರುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-271-48 (92246)
ಧುಂಧುಮಾರೋ ದಿಲೀಪಶ್ಚ ಸಗರಶ್ಚ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಕೃಶಾಶ್ವೋ ಯೌವನಾಶ್ವಶ್ಚ ಚಿತ್ರಾಶ್ವಃ ಸತ್ಯವಾಂಸ್ತಥಾ॥ 13-271-49 (92247)
ದುಷ್ಯಂತೋ ಭರತಶ್ಚೈವ ಚಕ್ರವರ್ತೀ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪವನೋ ಜನಕಶ್ಚೈವ ತಥಾ ದೃಷ್ಟರಥೋ ನೃಪಃ॥ 13-271-50 (92248)
ರಘುರ್ನರವರಶ್ಚೈವ ತಥಾ ದಶರಥೋ ನೃಪಃ।
ರಾಮೋ ರಾಕ್ಷಸಹಾ ವೀರಃ ಶಶಬಿಂದುರ್ಭಗೀರಥಃ॥ 13-271-51 (92249)
ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರೋ ಮರುತ್ತಶ್ಚ ತಥಾ ದ಼ಢರಥೋ ನೃಪಃ।
ಮಹೋದರ್ಯೋ ಹ್ಯಲರ್ಕಶ್ಚ ಐಲಶ್ಚೈವ ನರಾಧಿಪಃ॥ 13-271-52 (92250)
ಕರಂಧಮೋ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕಧ್ಮೋರಶ್ಚ ನರಾಧಿಪಃ।
ದಕ್ಷೋಽಂಬರೀಷಃ ಕುಕುರೋ ರೈವತಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-271-53 (92251)
ಕುರು ಸಂವರಣಶ್ಚೈವ ಮಾಂಧಾತಾ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ।
ಮುಚುಕುಂದಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಜಹ್ನುರ್ಜಾಹ್ನವಿಸೇವಿತಃ॥ 13-271-54 (92252)
ಆದಿರಾಜಃ ಪೃಥುರ್ವೈನ್ಯೋ ಮಿತ್ರಭಾನುಃ ಪ್ರಿಯಂಕರಃ।
ತ್ರಸದ್ದಸ್ಯುಸ್ತಥಾ ರಾಜಾ ಶ್ವೇತೋ ರಾಜರ್ಷಿಸತ್ತಮಃ॥ 13-271-55 (92253)
ಮಹಾಭಿಷಶ್ಚ ವಿಖ್ಯಾತೋ ನಿಮೀ ರಾಜಾ ತಥಾಽಷ್ಟಕಃ।
ಆಯುಃ ಕ್ಷುಪಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿಃ ಕಕ್ಷೇಯುಸ್ಚ ನರಾಧಿಪಃ॥ 13-271-56 (92254)
ಪ್ರತರ್ದನೋ ದಿವೋದಾಸಃ ಸುದಾಸಃ ಕೋಸಲೇಶ್ವರಃ।
ಐಲೋ ನಲಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಮನುಶ್ಚೈವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ॥ 13-271-57 (92255)
ಹವಿಧ್ರಶ್ಚ ಪೃಷಧ್ರಶ್ಚ ಪ್ರತೀಪಃ ಶಾಂತನುಸ್ತಥಾ।
ಅಜಃ ಪ್ರಾಚೀನಬರ್ಹಿಶ್ಚ ತಥೈಕ್ಷ್ವಾಕುರ್ಮಹಾಯಶಾಃ॥ 13-271-58 (92256)
ಅನರಣ್ಯೋ ನರಪತಿರ್ಜಾನುಜಂಘಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಕಕ್ಷಸೇನಶ್ಚ ರಾಜರ್ಷಿರ್ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚಾನುಕೀರ್ತಿತಾಃ॥ 13-271-59 (92257)
ಕಲ್ಯಮುತ್ಥಾಯ ಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಧ್ಯೇ ದ್ವೇಽಸ್ತಮಯೋದಯೇ।
ಪಠೇಚ್ಛುಚಿರನಾವೃತ್ತಃ ಸ ಧರ್ಮಫಲಭಾಗ್ಭವೇತ್॥ 13-271-60 (92258)
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸ್ತುತಾ ರಾಜರ್ಷಯಸ್ತಥಾ।
ಪುಷ್ಟಿಮಾಯುರ್ಯಶಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ವಿಧಾಸ್ಯಂತಿ ಮಮೇಶ್ವರಾಃ॥ 13-271-61 (92259)
ಮಾ ವಿಘ್ನಂ ಮಾ ಚ ಮೇ ಪಾಪಂ ಮಾ ಚ ಮೇ ಪರಿಪಂಥಿನಃ।
ಧ್ರುವೋ ಜಯೋ ಮೇ ನಿತ್ಯಃ ಸ್ಯಾತ್ಪರತ್ರ ಚ ಶುಭಾ ಗತಿಃ॥ 13-271-62 (92260)
`ಪಾಲಯ ತ್ವಂ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಶಾಂತಾತ್ಮಾ ತ್ವನುಶಾಸಿತಾ।
ದ್ವೈಪಾಯನಃ ಸ್ವಯಂಚಕ್ಷುಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತೇಽಸ್ತು ಪರಾಯಣಂ॥ 13-271-63 (92261)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-271-64x (7721)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವೋಪಾಸನಾರ್ಥಾಯ ವಿರರಾಮ ಮಹಾಮತಿಃ॥' ॥ 13-271-64 (92262)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ಏಕಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 271 ॥
ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 272
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.272. ಅಧ್ಯಾಯಃ 272
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾಯ ನಿಖಿಲಧರ್ಮೋಪದೇಶಾನಂತರಂ ಸ್ವಾವಸಾನಕಾಲಾಽಽಸತ್ತ್ಯವಗಮೇನ ಭಗವದ್ಧ್ಯಾನಾಯ ವಾಕ್ಪ್ರಸಾರಣಾದುಪರತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ತಂಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಸೇನ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಥ ನಗರಗಮನಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಚೋದನಾ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಾಶ್ಯನುಜ್ಞಯಾ ಸಹಕೃಷ್ಣಾದಿಭಿರ್ಹಾಸ್ತಿನಪುರಪ್ರವೇಶನಂ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ।
ಶರತಲ್ಪಗತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಕೌರವಾಣಾಂ ಧುರಂಧರೇ।
ಶಯಾನೇ ವೀರಶಯನೇ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಮುಪಸ್ಥಿತೇ॥ 13-272-1 (92263)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಮಮ ಪೂರ್ವಪಿತಾಮಹಃ।
ಧರ್ಮಾಣಾಮಾಗಮಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿದಿತ್ವಾ ಸರ್ವಸಂಶಯಾನ್॥ 13-272-2 (92264)
ದಾನಾನಾಂ ಚ ವಿಧಿಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ್ಛಿನ್ನಧರ್ಮಾರ್ಥಸಂಶಯಃ।
ಯದನ್ಯದಕರೋದ್ವಿಪ್ರ ತನ್ಮೇ ಶಂಸಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-272-3 (92265)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-272-4x (7722)
ಅಭೂನ್ಮುಹೂರ್ತಂ ಸ್ತಿಮಿತಂ ಸರ್ವಂ ತದ್ರಾಜಮಂಡಲಂ।
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಪಟೇ ಚಿತ್ರಮಿವಾರ್ಪಿತಂ॥ 13-272-4 (92266)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಚ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ವ್ಯಾಸಃಕ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ।
ನೃಪಂ ಶಯಾನಂ ಗಾಂಗೇಯಮಿದಮಾಹ ವಚಸ್ತ್ವರನ್॥ 13-272-5 (92267)
ರಾಜನ್ಪ್ರಕೃತಿಮಾಪನ್ನಃ ಕುರುರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸರ್ವೈಃ ಪಾರ್ತಿವೈಶ್ಚಾನುಯಾಯಿಭಿಃ॥ 13-272-6 (92268)
ಉಪಾಸ್ತೇ ತ್ವಾಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಸಹ ಕೃಷ್ಣೇನ ಧೀಮತಾ।
ತಮಿಮಂ ಪುರಯಾನಾಯ ಸಮನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-272-7 (92269)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಭಗವತಾ ವ್ಯಾಸೇನ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸಹಾಮಾತ್ಯಮನುಜಜ್ಞೇ ನದೀಸುತಃ॥ 13-272-8 (92270)
ಉವಾಚ ಚೈನಂ ಮಧುರಂ ನೃಪಂ ಶಾಂತನವೋ ನೃಪಃ।
ಪ್ರವಿಶಸ್ವ ಪುರೀಂ ರಾಜಂಧರ್ಮೇ ಚ ಧ್ರಿಯತಾಂ ಮನಃ॥ 13-272-9 (92271)
ಯಜಸ್ವ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜೈರ್ಬಹ್ವನ್ನೈಃ ಸ್ವಾಪ್ತದಕ್ಷಿಣೈಃ।
ಯಯಾತಿರಿವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶ್ರಕದ್ಧಾದಮಪುರಃಸರಃ॥ 13-272-10 (92272)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮರತಃ ಪಾರ್ಥ ಪಿತೄಂದೇವಾಂಶ್ಚ ತರ್ಪಯ।
ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಚೈವ ವ್ಯೇತು ತೇ ಮಾನಸೋ ಜ್ವರಃ॥ 13-272-11 (92273)
ರಂಜಯಸ್ವ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಕೃತೀಃ ಪರಿಸಾಂತ್ವಯ।
ಸುಹೃದಃ ಫಲಸತ್ಕಾರೈರರ್ಚಯಸ್ವ ಯಥಾರ್ಹತಃ॥ 13-272-12 (92274)
ಅನುಂ ತ್ವಾಂ ತಾತ ಜೀವಂತು ಮಿತ್ರಾಣಿ ಸುಹೃಕದಸ್ತಥಾ।
ಚೈತ್ಯಸ್ಥಾನೇ ಸ್ಥಿತಂ ವೃಕ್ಷಂ ಫಲವಂತಮಿವ ದ್ವಿಜಾಃ॥ 13-272-13 (92275)
ಆಗಂತವ್ಯಂ ಚ ಭವತಾ ಸಮಯೇ ಮಮ ಪಾರ್ಥಿವ।
ವಿನಿವೃತ್ತೇ ದಿನಕರೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಚೋತ್ತರಾಯಣೇ॥ 13-272-14 (92276)
ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಚ ಕೌಂತೇಯಃ ಸೋಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸಪರೀವಾರೋ ನಗರಂ ನಾಗಸಾಹ್ವಯಂ॥ 13-272-15 (92277)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಗಾಂಧಾರೀಂ ಚ ಪತಿವ್ರತಾಂ।
ಸಹ ತೈರ್ಋಷಿಭಿಃ ಸರ್ವೈರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಕೇಶವೇನ ಚ॥ 13-272-16 (92278)
ಪೌರಜಾನಪದೈಶ್ಚೈವ ಮಂತ್ರಿವೃದ್ಧೈಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪುರಂ ವಾರಣಸಾಹ್ವಯಂ॥ ॥ 13-272-17 (92279)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 272 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-272-7 ತಮಿಮಂ ಪುನರಾಗಂತುಮಿತಿ ಥ.ಪಾಠಃ॥ ಅಥ ಭೀಷಸ್ವರ್ಗಾರೋಹಣಪರ್ವ ॥ 2 ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 273
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.273. ಅಧ್ಯಾಯಃ 273
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಭೀಷ್ಮಸಂಸ್ಕಾರೋಪಯೋಗಿಸಂಭಾರಪ್ರಸ್ಥಾಪನಪೂರ್ವಕಂ ಕೃಷ್ಣಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿಭಿಃಸಹ ಭೀಷ್ಮಸಮೀಪಂ ಪ್ರತ್ಯಾಗಮನಂ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣಾಭಿವಾದನಪೂರ್ವಕಂ ಕೃಷ್ಣಾದ್ಯಾಗಮನಂ ನಿವೇದಿತೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸ್ವಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಯಾಥಾತ್ಂಯಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶನೇನ ತತ್ಪ್ರಣಾಮಸ್ತುತಿಪೂರ್ವಕಂ ವ್ಯಾಸಕೃಷ್ಣಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾದಿಭ್ಯಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಣೋತ್ಸರ್ಗಾಭ್ಯನುಜ್ಞಾನಪ್ರಾರ್ಥನಾ॥ 2 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ತತಃ ಕುಂತೀಸುತೋ ರಾಜಾ ಪೌರಜಾನಪದಂ ಜನಂ।
ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮನುಜಜ್ಞೇ ಗೃಹಾನ್ಪ್ರತಿ॥ 13-273-1 (92280)
ಸಾಂತ್ವಯಾಮಾಸ ನಾರೀಶ್ಚ ಹತಪುತ್ರಾ ಹತೇಶ್ವರಾಃ।
ವಿಪುಲೈರರ್ಥದಾನೈಃ ಸ ತದಾ ಪಾಂಡುಸುತೋ ನೃಪಃ॥ 13-273-2 (92281)
ಸೋಭಿಷಿಕ್ತೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಾಜ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಅವಸ್ಥಾಪ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಾಃ ಸ್ವಪ್ರಕೃತೀಸ್ತಥಾ॥ 13-273-3 (92282)
ದ್ವಿಜೇಭ್ಯೋ ಬಲಮುಖ್ಯೇಭ್ಯೋ ನೈಗಮೇಭ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ಪ್ರತಿಗೃಹ್ಯಾಶಿಷೋ ಮುಖ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಧರ್ಮಭೃತಾಂವರಃ॥ 13-273-4 (92283)
ಉಷಿತ್ವಾ ಶರ್ವರೀಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪಂಚಾಶನ್ನಗರೋತ್ತಮೇ।
ಸಮಯಂ ಕೌರವಾಗ್ರ್ಯಸ್ಯ ಸಸ್ಮಾರ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ॥ 13-273-5 (92284)
ಸ ನಿರ್ಯಯೌ ಜಗಪುರಾದ್ಯಜಕೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿವೃತ್ತಮಾದಿತ್ಯಂ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಚೋತ್ತರಾಯಣಂ॥ 13-273-6 (92285)
ಘೃತಂ ಮಾಲ್ಯಂ ಚ ಗಂಧಾಂಶ್ಚ ಕ್ಷೌಮಾಣಿ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಚಂದನಾಗರುಮುಖ್ಯಾನಿ ತಥಾ ಕಾಲಗರೂಣಿ ಚ॥ 13-273-7 (92286)
ಪ್ರಸ್ಥಾಪ್ಯಚ ಪೂರ್ವಂ ಕೌಂತೇಯೋ ಭೀಷ್ಮಸಂಸ್ಕರಣಾಯ ವೈ।
ಮಾಲ್ಯಾನಿ ಚ ವರಾರ್ಹಾಣಿ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ॥ 13-273-8 (92287)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಪುರುಸ್ಕೃತ್ಯ ಗಾಂಧಾರೀಂ ಚ ಯಶಸ್ವಿನೀಂ।
ಮಾತರಂ ಚ ಪೃಥಾಂ ಧಾಮಾನ್ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ಪುರುಷರ್ಷಂಭಾನ್॥ 13-273-9 (92288)
ಜನಾರ್ದನೇನಾನುಗತೋ ವಿದುರೇಣ ಚ ಧೀಮತಾ।
ಯುಯುತ್ಸುನಾ ಚ ಕೌರವ್ಯೋ ಯುಯುಧಾನೇನ ಚಾಭಿಭೋ॥ 13-273-10 (92289)
ಮಹತಾ ರಾಜಭೋಗೇನ ಪಾರಿಬರ್ಹೇಣ ಸಂವೃತಃ।
ಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಮಹಾತೇಜಾ ಭೀಷ್ಮಿಸ್ಯಾಗ್ನೀನನುವ್ರಜನ್॥ 13-273-11 (92290)
ನಿಶ್ಚಕ್ರಾಮ ಪುರಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ಯಥಾ ದೇವಪತಿಸ್ತಥಾ।
ಆಸಸಾದ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ತತಃ ಶಾಂತನವಂ ನೃಪಃ॥ 13-273-12 (92291)
ಉಪಾಸ್ಯಮಾನಂ ವ್ಯಾಸೇನ ಪಾರಾಶರ್ಯೇಣ ಧೀಮತಾ।
ನಾರದೇನ ಚ ರಾಜರ್ಷೇ ದೇವಲೇನಾಸಿತೇನ ಚ॥ 13-273-13 (92292)
ಹತಶಿಷ್ಟೈರ್ನೃಪೈಸ್ಚಾನ್ಯೈರ್ನಾನಾದೇಶಸಮಾಗತೈಃ।
ರಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಸಮಂತತಃ॥ 13-273-14 (92293)
ಶಯಾನಂ ವೀರಶಯನೇ ದದರ್ಶ ನೃಪತಿಸ್ತತಃ।
ತತೋ ರಥಾದವಾರೋಹದ್ಧಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಧರ್ಮರಾಟ್॥ 13-273-15 (92294)
ಅಭಿವಾದ್ಯಾಥ ಕೌಂತೇಯಃ ಪಿತಾಮಹಮರಿಂದಮಂ।
ದ್ವೈಪಾಯನಾದೀನ್ವಿಪ್ರಾಂಶ್ಚ ತೈಶ್ಚ ಪ್ರತ್ಯಭಿನಂದಿತಃ॥ 13-273-16 (92295)
ಋತ್ವಿಗ್ಭಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಕಲ್ಪೈಶ್ಚ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಧರ್ಮಜಃ।
ಆಸಾದ್ಯ ಶರತಲ್ಪಸ್ಥಮೃಷಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಂ॥ 13-273-17 (92296)
ಅಬ್ರವೀದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಕೌರವ್ಯಃ ಶಯಾನಂ ನಿಂನಗಾಸುತಂ॥ 13-273-18 (92297)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಽಹಂ ನೃಪತೇ ನಮಸ್ತೇ ಜಾಹ್ನವೀಸುತ।
ಶೃಣೋಷಿ ಚೇನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಬ್ರೂಹಿ ಕಿಂ ಕರವಾಣಿ ತೇ॥ 13-273-19 (92298)
ಪ್ರಾಪ್ತೋಸ್ಮಿ ಸಮಯೇ ರಾಜನ್ನಗ್ನೀನಾದಾಯ ತೇ ವಿಭೋ।
ಆಚಾರ್ಯಾನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಶ್ಚೈವ ಋತ್ವಿಜೋ ಭ್ರಾತರಶ್ಚ ಮೇ॥ 13-273-20 (92299)
ಪುತ್ರಶ್ಚ ತೇ ಮಹಾತೇಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ।
ಉಪಸ್ಥಿತಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯೋ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್॥ 13-273-21 (92300)
ಹತಶಿಷ್ಟಾಶ್ಚ ರಾಜಾನಃ ಸರ್ವೇ ಚ ಕುರುಜಾಂಗಲಾಃ।
ತಾನ್ಪಶ್ಯ ನರಶಾರ್ದೂಲ ಸಮುನ್ಮೀಲಯ ಲೋಚನೇ॥ 13-273-22 (92301)
ಯಚ್ಚೇಹ ಕಿಂಚಿತ್ಕರ್ತವ್ಯಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರಾಪಿತಂ ಮಯಾ।
ಯಥೋಕ್ತಂ ಭವತಾ ಕಾಲೇ ಸರ್ವಮೇವ ಚ ತತ್ಕೃತಂ॥ 13-273-23 (92302)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-273-24x (7723)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಗಾಂಗೇಯಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ದದರ್ಶ ಭಾರತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸ್ಥಿತಾನ್ಸಂಪರಿವಾರ್ಯ ಹ॥ 13-273-24 (92303)
ತತಶ್ಚಲವಪುರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಭುಜಂ।
ಓಘಮೇಘಸ್ವರೋ ವಾಗ್ಮೀ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-273-25 (92304)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತೋಸಿ ಕೌಂತೇಯ ಸಹಾಮಾತ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ಪರಿವೃತ್ತೋ ಹಿ ಭಗವಾನ್ಸಹಸ್ರಾಂಶುರ್ದಿವಾಕರಃ॥ 13-273-26 (92305)
ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶತಂ ರಾತ್ರ್ಯಃ ಶಯಾನಸ್ಯಾದ್ಯ ಮೇ ಗತಾಃ।
ಶರೇಷು ನಿಶಿತಾಗ್ನೇಷು ಯಥಾ ವರ್ಷಶತಂ ತಥಾ॥ 13-273-27 (92306)
ಮಾಘೋಽಯಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಮಾಸಃ ಪುಣ್ಯೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರ।
ತ್ರಿಭಾಗಶೇಷಃ ಪಕ್ಷೋಽಯಂ ಶುಕ್ಲೋ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 13-273-28 (92307)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಗಾಂಗೇಯೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಮಥಾಮಂತ್ರ್ಯ ಕಾಲೇ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್॥ 13-273-29 (92308)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-273-30x (7724)
ರಾಜನ್ವಿದಿತಧರ್ಮೋಸಿ ಸುನಿರ್ಣೀತಾರ್ಥಸಂಶಯಃ।
ಬಹುಶ್ರುತಾ ಹಿ ತೇ ವಿಪ್ರಾ ಬಹವಃ ಪರ್ಯುಪಾಸಿತಾಃ॥ 13-273-30 (92309)
ವೇದ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಧರ್ಮಾಂಶ್ಚ ಮನುಜೇಶ್ವರ।
ವೇದಾಂಶ್ಚ ಚತುರಃ ಸರ್ವಾನ್ಷಡಂಗೈರುಪಬೃಂಹಿತಾನ್॥ 13-273-31 (92310)
ನ ಶೋಚಿತವ್ಯಂ ಕೌರವ್ಯ ಭವಿತವ್ಯಂ ಹಿ ತತ್ತಥಾ।
ಶ್ರುತಂ ದೇವರಹಸ್ಯಂ ತೇ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾದಪಿ॥ 13-273-32 (92311)
ಯಥಾ ಪಾಂಡೋಃ ಸುತಾ ರಾಜಂಸ್ತಥೈವ ತವ ಧರ್ಮತಃ।
ತಾನ್ಪಾಲಯ ಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮೇ ಗುರುಶುಶ್ರೂಷಣೇ ರತಾನ್॥ 13-273-33 (92312)
ಧರ್ಮರಾಜೋ ಹಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಿದೇಶೇ ಸ್ಥಾಸ್ಯತೇ ತವ।
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರಂ ಹ್ಯೇನ ಜಾನಾಮಿ ಗುರುವತ್ಸಲಂ॥ 13-273-34 (92313)
ತವ ಪುತ್ರಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಕ್ರೋಧಲೋಭಪರಾಯಣಾಃ।
ಈರ್ಷ್ಯಾಭಿಭೂತಾ ದುರ್ವೃತ್ತಾಸ್ತಾನ್ನ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-273-35 (92314)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-273-36x (7725)
ಏತಾವಧುಕ್ತ್ವಾ ವಚನಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮನೀಷಿಣಂ।
ವಾಸುದೇವಂ ಮಹಾಬಾಹುಮಭ್ಯಭಾಷಯ ಕೌರವಃ॥ 13-273-36 (92315)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 13-273-37x (7726)
ಭಗವಂದೇವದೇವೇಶ ಸುರಾಸುರನಮಸ್ಕೃತ।
ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರ॥ 13-273-37 (92316)
ವಾಸುದೇವೋ ಹಿರಣ್ಯಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ ಸವಿತಾ ವಿರಾದ್।
ಜೀವಭೂತೋಽನುರೂಪಸ್ತ್ವಂ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ॥ 13-273-38 (92317)
ತ್ವದ್ಭಕ್ತಂ ತ್ವದ್ಗತಿಂ ಶಾಂತಮುದಾರಮಪರಿಗ್ರಹಂ।
ತ್ರಾಯಸ್ವ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ಕೃಷ್ಣ ವೈಕುಂಠ ಪುರುಷೋತ್ತಮ॥ 13-273-39 (92318)
ರಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ತೇ ಪಾಂಡವೇಯಾ ಭವಾನ್ಯೇಷಾಂ ಪರಾಯಣಂ।
ಉಕ್ತವಾನಸ್ಮಿ ದುರ್ಬದ್ಧಿಂ ಮಂದಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ತದಾ॥ 13-273-40 (92319)
ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಧರ್ಮೋ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ।
ವಾಸುದೇವೇನ ತೀರ್ಥೇನ ಪುತ್ರ ಸಂಶಾಂಯ ಪಾಂಡವೈಃ॥ 13-273-41 (92320)
ಸಂಧಾನಸ್ಯ ಪರಃ ಕಾಲಸ್ತವೇತಿ ಚ ಪುನಃಪುನಃ।
ನ ಚ ಮೇ ತದ್ವಚೋ ಮೂಢಃ ಕೃತವಾನ್ಸ ಸುಮಂದಧೀಃ।
ಘಾತಯಿತ್ವೇಹ ಪೃಥಿವೀಂ ತತಃ ಸ ನಿಧನಂ ಗತಃ॥ 13-273-42 (92321)
ತ್ವಾಂ ತು ಜಾನಾಂಯಹಂ ದೇವಂ ಪುರಾಣಮೃಷಿಸತ್ತಮಂ।
ನರೇಣ ಸಹಿತಂ ದೇವ ಬದರ್ಯಾಂ ಸುಚಿರೋಷಿತಂ॥ 13-273-43 (92322)
ತಥಾ ಮೇ ನಾರದಃ ಪ್ರಾಹ ವ್ಯಾಸಶ್ಚ ಸುಮಹಾತಪಾಃ।
ನರನಾರಾಯಣಾವೇತೌ ಸಂಭೂತೌ ಮನುಜೇಷ್ವಿತಿ॥ 13-273-44 (92323)
ಸ ಮಾಂ ತ್ವಮನುಜಾನೀಹಿ ಕೃಷ್ಣ ಮೋಕ್ಷ್ಯೇ ಕಲೇವರಂ।
ತ್ವಯಾಽಹಂ ಸಮನುಜ್ಞಾತೋ ಗಚ್ಛೇಯಂ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ॥ 13-273-45 (92324)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 13-273-46x (7727)
ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭೀಷ್ಮ ತ್ವಾಂ ವಸೂನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ನ ತೇಽಸ್ತಿ ವೃಜಿನಂ ಕಿಂಚಿಚ್ಛುದ್ಧಾತ್ಮೈಶ್ವರ್ಯಸಂಯುತಃ॥ 13-273-46 (92325)
ಪಿತೃಭಕ್ತೋಸಿ ರಾಜರ್ಷೇ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಇವಾಪರಃ।
ತೇನ ಮೃತ್ಯುಸ್ತವ ವಶೇ ಸ್ಥಿತೋ ಭೃತ್ಯ ಇವಾನತಃ॥ 13-273-47 (92326)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-273-48x (7728)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಗಾಂಗೇಯಃ ಪಾಂಡವಾನಿದಮಬ್ರವೀತ್।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಮುಖಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ಸುಹೃದಸ್ತಥಾ॥ 13-273-48 (92327)
ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ರಾನುಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಥ।
ಸತ್ಯೇಷು ಯತಿತವ್ಯಂ ವಃ ಸತ್ಯಂ ಹಿ ಪರಮಂ ಬಲಂ॥ 13-273-49 (92328)
ಆನೃಶಂಸ್ಯಪರೈರ್ಭಾವ್ಯಂ ಸದೈವ ನಿಯತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೈರ್ಧರ್ಮಶೀಲೈಶ್ಚ ತಪೋನಿತ್ಯೈಶ್ಚ ಭಾರತಾಃ॥ 13-273-50 (92329)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಸುಹೃದಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಚೈವ ಹ।
`ಧನಂ ಬಹುವಿಧಂ ರಾಜಂದತ್ತ್ವಾ ನಿತ್ಯಂ ದ್ವಿಜಾತಿಷು।'
ಪುನರೇವಾಬ್ರವೀದ್ಧೀಮಾನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಿದಂ ವಚಃ॥ 13-273-51 (92330)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಶ್ಚೈವ ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಶ್ಚೈವ ವಿಶೇಷತಃ।
ಆಚಾರ್ಯಾ ಋತ್ವಿಜಶ್ಚೈವ ಪೂಜನೀಯಾ ಜನಾಧಿಪ॥ ॥ 13-273-52 (92331)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ವರ್ಗಾರೋಹಣಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 273 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Footnotes
7-273-28 ಮಾಸಃ ಸೌಂಯ ಇತಿ ಝ.ಪಾಠಃ। ಸೌಂಯಶ್ಚಾಂದ್ರಃ। ಮಾಸಸ್ಯ ಚತುರ್ಭಾಗಕರಣೇ ಸಾರ್ಧಸಪ್ತತಿಥೇರೇಕೈಕಭಾಗತ್ವಾತ್। ಅಷ್ಟಂಯರ್ಧಸ್ಯಾನತೀತತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಭಾಗಸ್ಯ ವಿದ್ಯಮಾನತ್ವಾತ್ ತ್ರಿಭಾಗಶೇಷೋ ಭವಿತುಮರ್ಹತೀತ್ಯರ್ಥಃ। ತೇನಾದ್ಯಾಷ್ಟಮೀತ್ಯರ್ಥಃ॥ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 274
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
13.274. ಅಧ್ಯಾಯಃ 274
ಅಥ ದಾನಧರ್ಮಪರ್ವ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಭಗವದ್ಧ್ಯಾನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಶರೀರಮೂರ್ಧಮಧ್ಯೋದ್ಭೇದನೇನ ತೇಜೋ ಜ್ವಾಲಾರೂಪೇಣ ಸರ್ವಾಪರೋಕ್ಷಮಾಕಾಶಪ್ರವೇಶನೇನ ಕ್ಷಣಾದಂತರ್ಧಾನಂ॥ 1 ॥ ತತೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಬೀ ರಾಜವೈಭವೇನ ಚಿತಾರೋಪಣೇನ ವಿಧಿವದಗ್ನಿನಾ ಸಮುದ್ದೀಪನಂ॥ 2 ॥ ತತೋ ಗಂಗಾಮವಗಾಹ್ಯ ಕೃತೋದಕೇಷು ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಷು ಮೂರ್ತೀಭೂಯ ಜಲಾದುದ್ಗತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂಪ್ರತಿ ಸಕರುಣಂ ವಿಲಾಪೇನ ಶೋಚಂತೀಂ ಗಂಗಾಂಪ್ರತಿ ಕೃಷ್ಣಾದಿಭಿರಾಶ್ವಾಸನಂ॥ 3 ॥Mahabharata - Anushaasana Parva - Chapter Text
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಕುರೂನ್ಸರ್ವಾನ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವ ಕೌರವ್ಯಃ ಸ ಮುಹೂರ್ತಮರಿಂದಮ॥ 13-274-1 (92332)
ಧಾರಯಾಮಾಸ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಧಾರಣಾಸು ಯಥಾಕ್ರಮಂ।
ತಸ್ಯೋರ್ಧ್ವಮಗಮನ್ಪ್ರಾಣಾಃ ಸನ್ನಿರುದ್ಧಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ॥ 13-274-2 (92333)
ಇದಮಾಶ್ಚರ್ಯಮಾಸೀಚ್ಚ ಮಧ್ಯೇ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ।
ಸಹಿತೈರ್ಋಷಿಭಿಃ ಸರ್ವೈಸ್ತದಾ ವ್ಯಾಸಾದಿಭಿಃ ಪ್ರಭೋ॥ 13-274-3 (92334)
ಯದ್ಯನ್ಮುಂಚತಿ ಗಾತ್ರಂ ಹಿ ಸ ಶಂತನುಸುತಸ್ತದಾ।
ತತ್ತದ್ವಿಶಲ್ಯಮಭವದ್ಯೋಗಯುಕ್ತಸ್ಯ ವೈ ಕ್ರಮಾತ್।
ಕ್ಷಣೇನ ಪ್ರೇಕ್ಷತಾಂ ತೇಷಾಂ ವಿಶಲ್ಯಃ ಸೋಽಭವತ್ತದಾ॥ 13-274-4 (92335)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವಾಸುದೇವಪುರೋಗಮಾಃ।
ಸಹ ತೈರ್ಮುನಿಭಿಃ ಸರ್ವೈಸ್ತದಾ ವ್ಯಾಸಾದಿಭಿರ್ನೃಪ॥ 13-274-5 (92336)
ಸನ್ನಿರುದ್ಧಸ್ತು ತೇನಾತ್ಮಾ ಸರ್ವೇಷ್ವಾಯತನೇಷು ಚ।
ಜಗಾಮ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಮೂರ್ಧಾನಂ ದಿವಮಭ್ಯುತ್ಪಪಾತ ಹ॥ 13-274-6 (92337)
ದೇವದುಂದುಭಿನಾದಶ್ಚ ಪುಷ್ಪವರ್ಷೈಃ ಸಹಾಭವತ್।
ಸಿದ್ಧಾ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಸಾದುಸಾಧ್ವಿತಿ ಹರ್ಷಿತಾಃ॥ 13-274-7 (92338)
ಮಹೋಲ್ಕೇವ ಚ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಮೂರ್ಧದೇಶಾಜ್ಜನಾಧಿಪ।
ನಿಃಸೃಕತ್ಯಾಕಾಶಮಾವಿಶ್ಯ ಕ್ಷಣೇನಾಂತರಧೀಯತ॥ 13-274-8 (92339)
ಏವಂ ಸ ರಾಜಶಾರ್ದೂಲ ನೃಪಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ಸಮಯುಜ್ಯತ ಲೋಕೈಃ ಸ್ವೈರ್ಭರತಾನಾಂ ಕುಲೋದ್ವಹಃ॥ 13-274-9 (92340)
ತತಸ್ತ್ವಾದಾಯ ದಾರೂಣಿ ಗಂಧಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ಬಹೂನ್।
ಚಿತಾಂ ಚಕ್ರುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪಾಂಡವಾ ವಿದುರಸ್ತಥಾ।
ಯುಯುತ್ಸುಶ್ಚಾಪಿ ಕೌರವ್ಯಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಸ್ತ್ವಿತರೇಽಭವನ್॥ 13-274-10 (92341)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಶ್ಚ ಗಾಂಗೇಯಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ದುಃಖಿತೌ।
ಛಾದಯಾಮಾಸತುರುಭೌ ಕ್ಷೌಮೇರ್ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಕೌರವಂ॥ 13-274-11 (92342)
ಧಾರಯಾಮಾಸ ತಸ್ಯಾಥ ಯುಯುತ್ಸುಶ್ಛತ್ರಮುತ್ತಮಂ।
ಚಾಮರೇ ವ್ಯಜನೇ ಶುಭ್ರೇ ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನಾವುಭೌ।
ಉಷ್ಣೀಷೇ ಪರಿಗೃಹ್ಣೀತಾಂ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವುಭೌ ತಥಾ॥ 13-274-12 (92343)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಸಹಿತೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಶ್ಚ ಪಾದತಃ।
ವೃದ್ಧಾ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕೌರವಾಣಾಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹಂ।
ತಾಲವೃಂತಾನ್ಯುಪಾದಾಯ ಪರ್ಯವೀಜಂತ ಸರ್ವಶಃ॥ 13-274-13 (92344)
ತತೋಸ್ಯ ವಿದಿವಚ್ಚಕ್ರುಃ ಪಿತೃಮೇಧಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಯಾಜಕಾ ಜುಹುವುಶ್ಚಾಗ್ನೌ ಜಗುಃ ಸಾಮಾನಿ ಸಮಾಗಾಃ॥ 13-274-14 (92345)
ತತಶ್ಚಂದನಕಾಷ್ಠೈಶ್ಚ ತಥಾ ಕಾಲೀಯಕೈರಪಿ।
ಕಾಲಾಗುರುಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ಗಂಧೈಶ್ಚೋಚ್ಚಾವಚ್ಚೈಸ್ತಥಾ॥ 13-274-15 (92346)
ಸಮವಚ್ಛಾದ್ಯ ಗಾಂಗೇಯಂ ಸಂಪ್ರಜ್ವಾಲ್ಯ ಹುತಾಶನಂ।
ಅಪಸವ್ಯಮಕುರ್ವಂತ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಮುಖಾಶ್ಚಿತಾಂ॥ 13-274-16 (92347)
ಸಂಸ್ಕೃತ್ಯ ಚ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಗಾಂಗೇಯಂ ಕುರುಸತ್ತಮಾಃ।
ಜಗ್ಮುರ್ಭಾಗೀರಥೀಂ ಪುಣ್ಯಾಮೃಷಿಜುಷ್ಟಾಂ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ॥ 13-274-17 (92348)
ಅನುಗಂಯಮಾನಾ ವ್ಯಾಸೇನ ನಾರದೇನಾಸಿತೇನ ಚ।
ಕೃಷ್ಣೇನ ಭರತಸ್ತ್ರೀಭಿರ್ಯೇ ಚ ಪೌರಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ॥ 13-274-18 (92349)
ಉದಕಂ ಚಕ್ರಿರೇ ಸರ್ವೇ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ವಿಧಿವತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸ ಚ ಸರ್ವೋ ಜನಸ್ತದಾ॥ 13-274-19 (92350)
ತತೋ ಭಾಗೀರಥೀ ದೇವೀ ತನಯಸ್ಯೋದಕೇ ಕೃತೇ।
ಉತ್ಥಾಯ ಸಲಿಲಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ರುದತೀ ಶೋಕವಿಹ್ವಲಾ।
ಪರಿದೇವಯತೀ ತತ್ರ ಕೌರಕವಾನಭ್ಯಭಾಷತ॥ 13-274-20 (92351)
ನಿಬೋಧತ ಯಥಾವೃತ್ತಮುಚ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾ ನೃಪಾಃ।
ರಾಜವೃತ್ತೇನ ಸಂಪನ್ನಃ ಪ್ರಜ್ಞಯಾಭಿಜನೇನ ಚ।
ಸತ್ಕರ್ತಾ ಕುರುವೃದ್ಧಾನಾಂ ಪಿತೃಭಕ್ತೋ ದೃಢವ್ರತಃ॥ 13-274-21 (92352)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ಯಃ ಪುರಾ ನ ಪರಾಜಿತಃ।
ದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಸ ಹತೋಽದ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಾ॥ 13-274-22 (92353)
ಅಶ್ಮಸಾರಮಯಂ ನೂನಂ ಹೃದಯಂ ಮಮ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ಅಪಶ್ಯಂತ್ಯಾಃ ಪ್ರಿಯಂ ಪುತ್ರಂ ಯನ್ನ ದೀರ್ಯತಿ ಮೇಽದ್ಯ ವೈ॥ 13-274-23 (92354)
ಸಮೇತಂ ಪಾರ್ಥಿವಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಕಾಶಿಪುರ್ಯಾಂ ಸ್ವಯಂಪರೇ।
ವಿಜಿತ್ಯೈಕರಥೇನಾಜೌ ಕನ್ಯಾಶ್ಚಾಯಂ ಜಹಾರಹ॥ 13-274-24 (92355)
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಬಲೇ ತುಲ್ಯಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಪಿ ಕಶ್ಚನ।
ಹತಂ ಶಿಖಂಡಿನಾ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯನ್ನ ದೀರ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ॥ 13-274-25 (92356)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಯುಧಿ ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಪೀಡಿತೋ ನಾತಿಯತ್ನೇನ ಸ ಹತೋಽದ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಾ॥ 13-274-26 (92357)
ಏವಂವಿಧಂ ಬಹು ತದಾ ವಿಲನ್ಪತೀಂ ನಹಾನದೀಂ।
ಆಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸಾಂನಾ ದಾಮೋದರೋ ವಿಭುಃ॥ 13-274-27 (92358)
ಸಮಾಶ್ವಸಿಹಿ ಭದ್ರೇ ತ್ವಂ ಮಾ ಶುಚಃ ಶುಭದರ್ಶನೇ।
ಗತಃ ಸ ಪರಮಂ ಲೋಕಂ ತವ ಪುತ್ರೋ ನ ಸಂಶಯಃ॥ 13-274-28 (92359)
ವಸುರೇಷ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಶಾಪದೋಷೇಣ ಶೋಭನೇ।
ಮಾನುಷತ್ವಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ನೈನಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ॥ 13-274-29 (92360)
ಸ ಏಷ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಯುಧ್ಯಮಾನೋ ರಣಾಜಿರೇ।
ಧನಂಜಯೇನ ನಿಹತೋ ನೈಷ ದೇವಿ ಶಿಖಂಡಿನಾ॥ 13-274-30 (92361)
ಭೀಷ್ಮಂ ಹಿ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲಮುದ್ಯತೇಷು ಮಹಾರಣೇ।
ನ ಶಕ್ತಃ ಸಂಯುಗೇ ಹಂತುಂ ಸಾಕ್ಷಾದಪಿ ಶತಕ್ರತುಃ॥ 13-274-31 (92362)
ಸ್ವಚ್ಛಂದತಸ್ತವ ಸುತೋ ಗತಃ ಸ್ವರ್ಗಂ ಶುಭಾನನೇ।
ನ ಶಕ್ತಾ ವಿನಿಹಂತುಂ ಹಿ ರಣೇ ತಂ ಸರ್ವದೇವತಾಃ॥ 13-274-32 (92363)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಾ ತ್ವಂ ಸರಿಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠೇ ಶೋಚಸ್ಯ ಕುರುನಂದನಂ।
ವಸೂನೇಷ ಗತೋ ದೇವಿ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ವಿಜ್ವರಾ ಭವ॥ 13-274-33 (92364)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 13-274-34x (7729)
ಇತ್ಯುಕ್ತಾ ಸಾ ತು ಕೃಷ್ಣೇನ ವ್ಯಾಸೇನ ತು ಸರಿದ್ವರಾ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶೋಕಂ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವಂ ವಾರ್ಯವತತಾರ ಹ॥ 13-274-34 (92365)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ತೇ ತಾಂ ಸರಿತಂ ತತಃ ಕೃಷ್ಣಮುಖಾ ನೃಪ।
ಅನುಜ್ಞಾತಾಸ್ತಯಾ ಸರ್ವೇ ನ್ಯವರ್ತಂತ ಜನಾಧಿಪಾಃ॥ ॥ 13-274-35 (92366)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶತಸಾಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಂ ವೈಯಾಸಿಕ್ಯಾಂ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ವರ್ಗಾರೋಹಣಪರ್ವಣಿ ಚತುಃಸಪ್ತತ್ಯಧಿಕದ್ವಿಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥ 274 ॥ ಇತಿ ಅನುಶಾಸನಪರ್ವ ಸಮಾಪ್ತಂ॥ 13 ॥