Kumbhaghonam Edition in Punjabi/Gurumukhi Script
4. ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 001
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.1. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 001
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਮ੍ਰੁʼਗਾਪਹ੍ਰੁʼਤਾਰਣਿਭਾਣ੍ਡਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਪਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਧ੍ਯੇ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਪਨਯਾਦਿਕਥਨੇਨ ਸ਼ੋਚਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਦੁਃਖਾਨੁਭਵਵਿਸ਼਼ਯੇ ਦੇਵਾਦਿਨਿਦਰ੍ਸ਼ਨਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਸ੍ਵਸਹਚਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਨਸੰਪਾਦਨੇਨ ਤਦ੍ਵਿਤਰ੍ਜਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਧੌਮ੍ਯੇਨਸਹ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਯ ਕ੍ਵਚਿਦੁਪਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-1-0 (28115)
॥ ਸ਼੍ਰੀਵੇਦਵ੍ਯਾਸਾਯ ਨਮਃ ॥ 4-1-0x (2967)
ਨਾਰਾਯਣੰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਨਰੰ ਚੈਵ ਨਰੋਤ੍ਤਮਮ੍।
ਦੇਵੀਂ ਸਰਸ੍ਵਤੀਂ ਵ੍ਯਾਸੰ ਤਤੋ ਜਯਮੁਦੀਰਯੇਤ੍ ॥ 4-1-1 (28116)
॥ ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ ।
ਕਥੰ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਮਮ ਪੂਰ੍ਵਪਿਤਾਮਹਾਃ ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸਮੁਸ਼਼ਿਤਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਭਯਾਰ੍ਦਿਤਾਃ ॥ 4-1-2x (2968)
ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ ਮਹਾਭਾਗਾ ਸਤਤੰ ਸੁਖਭਾਗਿਨੀ ।
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਸਾ ਕਥੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮੰਨਜ੍ਞਾਤਾ ਦੁਃਖਿਤਾ(ਅ)ਵਸਤ੍ ॥ 4-1-2 (28117)
ਤੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮੁਖ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸੂਤਪੌਰੋਗਵੈਃ ਸਹ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸਮੁਸ਼਼ਿਤਾਃ ਕਥੰ ਚ ਪਰਿਚਾਰਕਾਃ ॥ 4-1-3 (28118)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-1-4x (2969)
ਯਥਾ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਤਵ ਪੂਰ੍ਵਪਿਤਾਮਹਾਃ ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸਮੁਸ਼਼ਿਤਾਸ੍ਤਾਵਦ੍ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ ॥ 4-1-4 (28119)
ਤਥਾ ਸ ਤਾਨ੍ਵਰਾਁਲ੍ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਗਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਸ਼੍ਰਮੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯ ਆਚਖ੍ਯੌ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-1-5 (28120)
ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਅਰਣੀਸਹਿਤੰ ਭਾਣ੍ਡੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਯ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍ ॥ 4-1-6 (28121)
ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਦ੍ਰੁʼਢਵ੍ਰਤਃ।
ਸਮਾਹੂਯਾਨੁਜਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨਿਤਿ ਹੋਵਾਚ ਭਾਰਤ ॥ 4-1-7 (28122)
ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੇਮਾਨਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤਾ ਵਯਮ੍।
ਛਦ੍ਮਨਾ ਹ੍ਰੁʼਤਰਾਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਨਿਸ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਬਹੁਸ਼ਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 4-1-8 (28123)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਸ਼੍ਚ ਵਨੇ ਵਾਸੰ ਯਥਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ਵਤ੍ਸਰਾਨ੍।
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਂ ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਸ਼੍ਛੰਨਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍ ॥ 4-1-9 (28124)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-1-10x (2970)
ਧਰ੍ਮੇਣ ਤੇ(ਅ)ਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਾਃ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸੰ ਵਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਸ਼੍ਛੰਨਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍ ॥ 4-1-10 (28125)
ਉਪੋਪਵਿਸ਼੍ਯ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਃ ਸ੍ਨਾਤਕਾਃ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਾਃ ।
ਯੇ ਤਤ੍ਰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਆਸਨ੍ਵਨਵਾਸਸਹਾਯਿਨਃ ।
ਯੇ ਚ ਭਕ੍ਤਾ ਵਸਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਵਨਵਾਸੇ ਤਪਸ੍ਵਿਨਃ ॥ 4-1-11 (28126)
ਤਾਨਬ੍ਰੁਵਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯਃ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਅਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਪਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਸ੍ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਵਾਸੇ ਧ੍ਰੁʼਤਵ੍ਰਤਾਃ ॥ 4-1-12 (28127)
ਵਿਦਿਤੰ ਭਵਤਾਂ ਸਰ੍ਵੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੈਰ੍ਯਥਾ ਵਯਮ੍ ।
ਛਦ੍ਮਨਾ ਹ੍ਰੁʼਤਰਾਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਨਿਸ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਬਹੁਸ਼ਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 4-1-13 (28128)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਸ਼੍ਚ ਵਨੇ ਵਾਸੰ ਯਥਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਤ੍ਸਰਾਨ੍ ।
ਭਵਦ੍ਭਿਰੇਵ ਸਹਿਤਾ ਵਨ੍ਯਾਹਾਰਾ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਃ ॥ 4-1-14 (28129)
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸਸਮਯੰ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍।
ਤਦ੍ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮੋ ਵਯੰ ਛੰਨਾਸ੍ਤਦਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮਰ੍ਹਥ ॥ 4-1-15 (28130)
ਸੁਯੋਧਨਸ਼੍ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸਹਸੌਬਲਃ ।
ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਵਿਸ਼਼ਮੰ ਕੁਰ੍ਯੁਰਸ੍ਮਾਸ੍ਵਤ੍ਯਨ੍ਤਵੈਰਿਣਃ ॥ 4-1-16 (28131)
ਯੁਕ੍ਤਚਾਰਾਸ਼੍ਚ ਯਤ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਦਾਯੇ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਜਨਸ੍ਯ ਚ ।
ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾਂ ਹਿ ਕਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਸ਼੍ਵਾਸੰ ਗਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ॥ 4-1-17 (28132)
ਅਪਿ ਨਸ੍ਤਦ੍ਭਵੇਦ੍ਭੂਯੋ ਯਦ੍ਵਯੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਸਹ।
ਸਮਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਚ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯਸ੍ਥਾ ਭਵੇਮ ਹਿ ॥ 4-1-18 (28133)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਾਰ੍ਤਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤਸ੍ਤਦਾ।
ਸੰਮੂਰ੍ਚ੍ਛਿਤੋ(ਅ)ਭਵਦ੍ਰਾਜਾ ਸਾਸ੍ਰਕਣ੍ਠੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 4-1-19 (28134)
ਤਮਥਾਸ਼੍ਵਾਸਯਨ੍ਸਰ੍ਵੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ॥ 4-1-20 (28135)
ਪ੍ਰਬੁਧ੍ਯ ਦੁਃਖਮੋਹਾਰ੍ਤੋ ਧੌਮ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਮ੍ ।
ਪ੍ਰਾਵੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਸਾਸ਼੍ਰੁਕਣ੍ਠੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 4-1-21 (28136)
ਅਥ ਧੌਮ੍ਯੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਮਹਾਰ੍ਥੰ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿੰ ਤਦਾ।
ਆਸ਼੍ਵਾਸਯੰਸ੍ਤੰ ਸ ਨ੍ਰੁʼਪੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਂਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਸਹ ॥ 4-1-22 (28137)
ਰਾਜਨ੍ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਭਵਾਨ੍ਦਾਨ੍ਤਃ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ।
ਨੈਵੰਵਿਧਾਃ ਪ੍ਰਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤਿ ਧੀਰਾਃ ਕਸ੍ਯਾਂਚਿਦਾਪਦਿ ॥ 4-1-23 (28138)
ਦੇਵੈਰਪ੍ਯਾਪਦਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਸ਼੍ਛੰਨੈਸ਼੍ਚ ਬਹੁਭਿਸ੍ਤਦਾ।
ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਸਪਤ੍ਨਾਨਾਂ ਨਿਗ੍ਰਹਾਰ੍ਥੰ ਮਹਾਤ੍ਮਭਿਃ ॥ 4-1-24 (28139)
ਦਿਤਿਪੁਤ੍ਰੈਰ੍ਹ੍ਰੁʼਤੇ ਰਾਜ੍ਯੇ ਦੇਵਰਾਜਃ ਸੁਦੁਃਖਿਤਃ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣੰ ਤੋਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯੰਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰੂਪੰ ਵਿਧਾਯ ਚ ॥ 4-1-25 (28140)
ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਨਿਸ਼਼ਧੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਗਿਰਿਪ੍ਰਸ੍ਥਾਹ੍ਵਯੇ ਪੁਰੇ।
ਛੰਨੇਨੋਸ਼਼੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਬਲਨਿਗ੍ਰਹੇ ॥ 4-1-26 (28141)
ਪ੍ਰਸਾਦਾਦ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੋ ਰਾਜਨ੍ਦਿਤੇਃ ਪੁਤ੍ਰਾਨ੍ਮਹਾਬਲਾਨ੍ ।
ਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਤਰਸਾ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਪੁਨਰ੍ਲੋਕਾਞ੍ਜੁਗੋਪ ਚ ॥ 4-1-27 (28142)
ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ(ਅ)ਸ਼੍ਮਗਿਰਿੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਤਦਾ ਦਿਤ੍ਯਾਂ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਤਾ।
ਗਰ੍ਭੇ ਵਧਾਰ੍ਥੰ ਦੈਤ੍ਯਾਨਾਮਜ੍ਞਾਤੇਨੋਸ਼਼ਿਤੰ ਚਿਰਮ੍ ॥ 4-1-28 (28143)
ਪ੍ਰੋਸ਼਼੍ਯ ਵਾਮਨਰੂਪੇਣ ਚ੍ਛੰਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣਾ।
ਬਲੇਰ੍ਯਥਾ ਹ੍ਰੁʼਤੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਵਿਕ੍ਰਮੈਸ੍ਤਚ੍ਚ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-1-29 (28144)
ਔਰ੍ਵੇਣ ਵਸਤਾ ਛੰਨਮੂਰੌ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਤਦਾ।
ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤਾਤ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਤਚ੍ਚ ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਤ੍ਵਯਾ ॥ 4-1-30 (28145)
ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨੇਨਾਪਿ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਹਰਿਣਾ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਨਿਗ੍ਰਹੇ।
ਵਜ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਯ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤਚ੍ਚ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-1-31 (28146)
ਹੁਤਾਸ਼ਨੇਨ ਯਚ੍ਚਾਪਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਚ੍ਛੰਨਮੂਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਵਿਬੁਧਾਨਾਂ ਹਿ ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤਚ੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-1-32 (28147)
ਯਥਾ ਵਿਵਸ੍ਵਤਾ ਤਾਤ ਛੰਨੇਨੋਤ੍ਤਮਤੇਜਸਾ।
ਨਿਰ੍ਦਗ੍ਧਾਃ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵਸਤਾ ਗਵਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸ਼ਃ ॥ 4-1-33 (28148)
ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ ਵਸਤਾ ਚਾਤ੍ਰ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਯ ਵੈ।
ਦਸ਼ਗ੍ਰੀਵੋ ਹਤਸ਼੍ਛੰਨੰ ਸੰਯੁਗੇ ਭੀਮਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-1-34 (28149)
ਏਵਮੇਤੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਾਸ੍ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਹਿ।
ਅਜਯਞ੍ਛਾਤ੍ਰਵਾਨ੍ਮੁਖ੍ਯਾਂਸ੍ਤਥਾ ਤ੍ਵਮਪਿ ਜੇਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 4-1-35 (28150)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-1-36x (2971)
ਇਤਿ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਵਾਕ੍ਯੈਃ ਸ ਪਰਿਹਰ੍ਸ਼਼ਿਤਃ।
ਸ਼ਾਨ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪੁਨਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯਸ਼਼੍ਟਮ੍ਭਤ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 4-1-36 (28151)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਲਃ।
ਰਾਜਾਨੰ ਬਲਿਨਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਗਿਰਾ ਸੰਪਰਿਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ ॥ 4-1-37 (28152)
ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼ਯ ਮਹਾਰਾਜ ਤਵ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਾ।
ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਪਰਯਾ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਨ ਕਿੰਚਿਤ੍ਸਾਹਸੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-1-38 (28153)
ਸਹਦੇਵੋ ਮਯਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਨਕੁਲਸ਼੍ਚ ਨਿਵਾਰਿਤੌ ।
ਸ਼ਕ੍ਤੌ ਵਿਧ੍ਵੰਸਨੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੌ ਭੀਮਵਿਕ੍ਰਮੌ ॥ 4-1-39 (28154)
ਨ ਵਯੰ ਵਰ੍ਤ੍ਮ ਹਾਸ੍ਯਾਮੋ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਯੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨੋ ਭਵਾਨ੍ ।
ਤਦ੍ਵਿਧਤ੍ਤਾਂ ਭਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਜੇਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਪਰਾਨ੍ ॥ 4-1-40 (28155)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਸੁਖੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੋ ਵਿਦ੍ਵਦ੍ਭਿਸ੍ਤਾਪਸੈਃ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤੈਃ ॥ 4-1-41 (28156)
ਯੇ ਤਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ(ਅ)ਭਵੰਸ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਨਵਾਸੇ ਤਪਸ੍ਵਿਨਃ ।
ਤਾਨਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਰਾਜਾ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ।
ਅਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਪਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਵੈ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਾਸੇ ਧ੍ਰੁʼਤਵ੍ਰਤਃ ॥ 4-1-42 (28157)
ਵਿਦਿਤੰ ਭਵਤਾਂ ਸਰ੍ਵੇ ਰ੍ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੈਰ੍ਯਥਾ ਵਯਮ੍।
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰਾਹ੍ਰੁʼਤਰਾਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਨਿਸ੍ਸ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਬਹੁਸ਼ਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ।
ਉਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ੍ਮੋ ਵਨੇ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੰ ਤਥਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ॥ 4-1-43 (28158)
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਸਮਯੰ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍।
ਤਦ੍ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਃ ਕ੍ਵਚਿਚ੍ਛੰਨਾਸ੍ਤਦਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮਰ੍ਹਥ ॥ 4-1-44 (28159)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਧਰ੍ਮਰਾਜੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਪਰਮਾਸ਼ਿਸ਼਼ਃ ।
ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯਾਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਯ ਭਰਤਾਨ੍ਯਥਾਸ੍ਵੰ ਪ੍ਰਯਯੁਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹਾਨ੍ ॥ 4-1-45 (28160)
ਸਰ੍ਵੇ ਵੇਦਵਿਦੋ ਮੁਖ੍ਯਾ ਯਤਯੋ ਮੁਨਯਸ੍ਤਦਾ।
ਆਸ਼ੀਰੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਪੁਨਰ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ ॥ 4-1-46 (28161)
ਤੇ ਤੁ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਦੂਤਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਲ੍ਪਿਨਃ ਪਰਿਚਾਰਕਾਃ।
ਅਨੁਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਪੁਨਰ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ ॥ 4-1-47 (28162)
ਸਹ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਸ੍ਤਥਾ ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਉਤ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਯਯੁਰ੍ਵੀਰਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮਾਦਾਯ ਭਾਰਤ ॥ 4-1-48 (28163)
ਕ੍ਰੋਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਾਸਾੰਨਿਮਿਤ੍ਤਤਃ ।
ਸ਼੍ਵੋਭੂਤੇ ਮਨੁਜਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾਸ਼੍ਛੰਨਵਾਸਾਰ੍ਥਮੁਦ੍ਯਤਾਃ ॥ 4-1-49 (28164)
ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਰ੍ਵੇ ਮਨ੍ਤ੍ਰਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ।
ਸਨ੍ਧਿਵਿਗ੍ਰਹਤਤ੍ਵਜ੍ਞਾ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਯ ਸਮੁਪਾਵਿਸ਼ਨ੍ ॥ ॥ 4-1-50 (28165)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਪ੍ਰਥਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-1-1ਅਯਮਧ੍ਯਾਯੋ ਝo ਪੁਸ੍ਤਕੇ ਵਨਪਰ੍ਵਾਨ੍ਤਿਮਾਧ੍ਯਾਯਤਯਾ ਵਰ੍ਤਤੇ। ਵਿਰਾਟo।ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 002
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.2. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 002
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ਮਨ੍ਤ੍ਰਣੇਨ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਨਿਵਾਸਨਿਰ੍ਧਾਰਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਯਤਿਵੇਪਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਵਿਰਾਟਸਭਾਸ੍ਤਾਰੀਭਵਨਕਥਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-2-0 (28166)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-2-0x (2972)
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਵਨਵਾਸਾਸ੍ਤੇ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧਾ ਮਨਸ੍ਵਿਨਃ।
ਅਕੁਰ੍ਵਤ ਪੁਨਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰੰ ਸਹ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 1 ॥ 4-2-1 (28167)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚ ਸੰਗ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਧੌਮ੍ਯੰ ਚ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਃ ॥ 2 ॥ 4-2-2 (28168)
ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੇਮਾਨਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰਾਜ੍ਯਾਦ੍ਵਿਪ੍ਰੋਸ਼਼ਿਤਾ ਵਯਮ੍।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ(ਅ)ਯੰ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਾਤ੍ਪਰਮਦੁਰ੍ਵਸਃ।
ਸ ਸਾਧੁ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਇਤੋ ਵਾਸਮਰ੍ਜੁਨ ਰੋਚਯ ॥ 3 ॥ 4-2-3 (28169)
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮਿਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਕ੍ਵਨੁ ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ।
ਅਬੁਦ੍ਧਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਸਮਗ੍ਰਾਃ ਸਹ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਾ ॥ 4 ॥ 4-2-4 (28170)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-2-5x (2973)
ਤਸ੍ਯੈਵ ਵਰਦਾਨੇਨ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਮਨੁਜਾਧਿਪ।
ਅਜ੍ਞਾਤਾ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਨਰਾਣਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 5 ॥ 4-2-5 (28171)
ਯਾਨਿ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਵਾਸਾਯ ਕੀਰ੍ਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਾਨਿਚਿਤ੍ ।
ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਗੁਪ੍ਤਾਨਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਿੰਚਿਤ੍ਤੁ ਰੋਚਯ ॥ 6 ॥ 4-2-6 (28172)
ਰਮ੍ਯਾ ਜਨਪਦਾਃ ਸਨ੍ਤਿ ਬਹਵਸ੍ਤ੍ਵਭਿਤਃ ਕੁਰੂਨ੍ ।
ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਸ਼੍ਚੈਵ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸਾਲ੍ਵਵੈਦੇਹਬਾਹ੍ਲਿਕਾਃ ।
ਦਸ਼ਾਰ੍ਣਾਃ ਸ਼ੂਰਸੇਨਾਸ਼੍ਚ ਕਲਿਙ੍ਗਾ ਮਾਗਧਾ ਅਪਿ ॥ 7 ॥ 4-2-7 (28173)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਚਾਪਿ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੂਦਨ ।
ਰਮਣੀਯੰ ਜਨਾਕੀਰ੍ਣੰ ਸੁਭਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸ੍ਫੀਤਮੇਵ ਚ ॥ 8 ॥ 4-2-8 (28174)
ਨਾਨਾਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਚਾਨ੍ਯਾਨਿ ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤੇ ਸੁਬਹੂਨਿ ਚ ।
ਯਤ੍ਰ ਤੇ ਰੋਚਤੇ ਰਾਜੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਾਮਹੇ ਵਯਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-2-9 (28175)
ਕਤਮਸ੍ਮਿਞ੍ਜਨਪਦੇ ਮਹਾਰਾਜ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਸਿ ।
ਮਾ ਵਿਸ਼਼ਾਦੇ ਮਨਃ ਕਾਰ੍ਯੰ ਰਾਜ੍ਯਭ੍ਰੰਸ਼ ਇਤਿ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 10 ॥ 4-2-10 (28176)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-2-11x (2974)
ਏਵਮੇਤਨ੍ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਥਾ ਸ ਭਗਵਾਨ੍ਪ੍ਰਭੁਃ।
ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ਸ੍ਤਥੈਤੰਨ ਤਦਨ੍ਯਥਾ ॥ 11 ॥ 4-2-11 (28177)
ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਤ੍ਵੇਵ ਵਾਸਾਰ੍ਥੰ ਰਮਣੀਯੰ ਸ਼ਿਵੰ ਸੁਖਮ੍।
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਸਹਿਤੈਃ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਕੁਤੋ(ਅ)ਭਯਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-2-12 (28178)
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਵਿਰਾਟੋ ਬਲਵਾਨਭਿਰਕ੍ਤੋਥ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍।
ਧਰ੍ਮਸ਼ੀਲੋ ਵਦਾਨ੍ਯਸ਼੍ਚ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਃ ਸਤ੍ਸ੍ਵਪਿ ਸੰਮਤਃ ॥ 13 ॥ 4-2-13 (28179)
ਗੁਣਵਾਁਲ੍ਲੋਕਵਿਖ੍ਯਾਤੋ ਦ੍ਰੁʼਢਭਕ੍ਤਿਰ੍ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਰੋਚਤੇ ਪਾਰ੍ਥ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਾਨ੍ਤਿਕੇ(ਅ)ਨਘ ॥ 14 ॥ 4-2-14 (28180)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਤਾਤ ਮਾਸਾਨ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਸੰਮਿਤਾਨ੍।
ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਸਾਮੋ ਯਦਿ ਰੋਚਤੇ ॥ 15 ॥ 4-2-15 (28181)
ਯਾਨਿਯਾਨਿ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍।
ਕਰ੍ਤੁਂ ਯੋ ਯਤ੍ਸ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਬ੍ਰਵੀਤੁ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ ॥ 16 ॥ 4-2-16 (28182)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ ॥ 4-2-16x (2975)
ਨਰਦੇਵ ਕਥੰ ਕਰ੍ਮ ਤਸ੍ਯ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ।
ਮਨੁਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਰੰਸ੍ਯਸੇ ਕੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 17 ॥ 4-2-17 (28183)
ਅਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਵੇਸ਼਼ਧਾਰੀ ਚ ਧਾਰ੍ਮਿਕੋ ਹ੍ਯਨਸੂਯਕਃ ।
ਨ ਤਵਾਭ੍ਯੁਚਿਤੰ ਕਰ੍ਮ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸੰ ਨਾਪਿ ਕੈਤਵਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-2-18 (28184)
ਸਤ੍ਯਵਾਗਸਿ ਯਾਜ੍ਞੀਕੋ ਲੋਭਕ੍ਰੋਧਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
ਮ੍ਰੁʼਦੁਰ੍ਵਦਾਨ੍ਯੋ ਹ੍ਰੀਮਾਂਸ਼੍ਚ ਧਾਰ੍ਮਿਕਃ ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 19 ॥ 4-2-19 (28185)
ਸ ਰਾਜੰਸ੍ਤਪਸਾ ਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕਥੰ ਤਸ੍ਯ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ।
ਨ ਦੁਃਖਮੁਚਿਤੰ ਕਿੰਚਿਦ੍ਰਾਜਨ੍ਪਾਪਮਤੇਰ੍ਯਥਾ।
ਸ ਇਮਾਮਾਪਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਕਥੰ ਘੋਰਾਂ ਤਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 20 ॥ 4-2-20 (28186)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-2-21x (2976)
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤ੍ਵੰ ਯਤ੍ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਰ੍ਮ ਵੈ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ ॥ 21 ॥ 4-2-21 (28187)
ਵਿਰਾਟੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਨਨ੍ਦਨਮ੍ ।
ਸਭਾਸ੍ਤਾਰੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯੇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 22 ॥ 4-2-22 (28188)
ਕਙ੍ਕੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰੁਵਾਣੋ(ਅ)ਹੰ ਮਤਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸਾਧੁਦੇਵਿਤਾ।
ਵੈਡੂਰ੍ਯਾਨ੍ਕਾਞ੍ਚਨਾਨ੍ਦਾਨਾਨ੍ਸ੍ਫਾਟਿਕਾਨ੍ਰਾਜਤਾਨਪਿ ॥ 23 ॥ 4-2-23 (28189)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਕ੍ਸ਼਼ਾਁਲ੍ਲੋਹਿਤਾਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਨਿਵਪ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਮਨੋਰਮਾਨ੍।
ਅਰਿਸ਼਼੍ਟਾਨ੍ਰਾਜਗੋਲਿਙ੍ਗਾਨ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾਨ੍ਸੁਵਰ੍ਚਸਃ ॥ 24 ॥ 4-2-24 (28190)
ਲੋਹਿਤਾਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਮਗਰ੍ਭਾਸ਼੍ਚ ਸਨ੍ਤਿ ਤਾਤ ਧਨਾਨਿ ਮੇ।
ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾਃ ਸਭਾਨਨ੍ਦਾਃ ਕੁਸ਼ਲੈਃ ਸਾਧੁਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ ॥ 25 ॥ 4-2-25 (28191)
ਅਪ੍ਯੇਤਾਨ੍ਪਾਣਿਨਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ ॥ 26 ॥ 4-2-26 (28192)
ਤਾਨ੍ਵਿਕੀਰ੍ਯ ਸਮੇ ਦੇਸ਼ੇ ਰਮਣੀਯੇ ਵਿਪਾਂਸੁਲੇ।
ਦੇਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾਕਾਮੰ ਸ ਵਿਹਾਰੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 27 ॥ 4-2-27 (28193)
ਕਙ੍ਕੋ ਨਾਮ੍ਨਾ ਪਰਿਵ੍ਰਾਟ੍ ਚ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਭਾਸਦਃ।
ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ੇ ਸ਼ਕੁਨਜ੍ਞਾਨੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ਕੌਸ਼ਲੇ ।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੇ ਵੇਦੇ ਮਯਾ(ਅ)ਧੀਤੇ ਵੇਦਾਙ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 28 ॥ 4-2-28 (28194)
ਧਰ੍ਮਕਾਮਾਰ੍ਥਮੋਕ੍ਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਨੀਤਿਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਪਾਰਗਃ।
ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਕਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਿਯਤਮੰ ਵਚਃ ॥ 29 ॥ 4-2-29 (28195)
ਆਸੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਹੰ ਪੁਰਾ ਪ੍ਰਾਣਸਮਃ ਸਖਾ।
ਇਤਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜਾਨੰ ਯਦਿ ਮਾਮਨੁਯੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ॥ 30 ॥ 4-2-30 (28196)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਛੰਨ ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਦਾ ਵਸੇ।
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਮੇ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 31 ॥ 4-2-31 (28197)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਤੀਯੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 2 ॥
------------
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 003
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.3. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 003
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭੀਮੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਸੂਦਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਵਿਰਾਟਭਵਨੇ ਨਿਵਾਸਕਥਨਮ੍ ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵੇਨ ਨਪੁਂਸਕਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਰਾਜਕਨ੍ਯਾਨਾਟਨਾਦਿਕਥਨਮ੍ ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-3-0 (28198)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-3-0x (2977)
ਏਵੰ ਨਿਰ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਚਾਤ੍ਮਾਨੰ ਨਿਸ਼੍ਵਸੰਨੁਸ਼਼੍ਣਮਾਰ੍ਤਿਜਮ੍ ।
ਵਿਮੁਞ੍ਚੰਨਸ਼੍ਰੁ ਨੇਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਭੀਮਸੇਨਮੁਵਾਚ ਹ ॥ 4-3-1 (28199)
ਭੀਮਸੇਨ ਕਥੰ ਕਰ੍ਮ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ।
ਹਤ੍ਵਾ ਕ੍ਰੋਧਵਸ਼ਾਂਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪਰ੍ਵਤੇ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੇ ॥ 4-3-2 (28200)
ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਕ੍ਰੋਧਾਭਿਤਾਮ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪੌਰੁਸ਼਼ਾਤ੍।
ਪ੍ਰਾਦਾਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲਕਨ੍ਯਾਯੈ ਪਦ੍ਮਾਨਿ ਸੁਬਹੂਨ੍ਯਪਿ ॥ 4-3-3 (28201)
ਬਕੰ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਰਾਜਾਨੰ ਭੀਸ਼਼ਣੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਦਕਮ੍ ।
ਜਘ੍ਨਿਵਾਨਸਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਰ੍ਥਮਰਿਨ੍ਦਮ।
ਕ੍ਸ਼਼ੇਮਾ ਚਾਭਯਸੰਵੀਤਾ ਸੈਕਚਕ੍ਰਾ ਤ੍ਵਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ॥ 4-3-4 (28202)
ਹਿਡਿਮ੍ਬੰ ਚ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੰ ਕਿਰ੍ਮੀਰੰ ਚੈਵ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਮ੍।
ਤ੍ਵਯਾ ਹਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੋ ਵਨੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਣ੍ਟਕੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-3-5 (28203)
ਆਪਦੰ ਚਾਪਿ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨੀ ।
ਜਟਾਸੁਰਵਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਯੰ ਚ ਪਰਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ ॥ 4-3-6 (28204)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਾਂਨ੍ਤਿਕੇ ਤਾਤ ਵੀਰ੍ਯਪੂਰ੍ਣੋ(ਅ)ਤ੍ਯਮਰ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਬਲੀਯਾਨ੍ਦੁਰ੍ਬਲੀਯਸਃ।
ਸਮੀਪੇ ਨਗਰੇ ਤਸ੍ਯ ਵਤ੍ਸ੍ਯਸੇ ਕੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-3-7 (28205)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-3-8x (2978)
ਸੂਦੋ(ਅ)ਹੰ ਵਲਲੋ ਨਾਮ੍ਨਾ ਸੂਪਕਾਰੋ ਨਰਾਧਿਪ।
ਉਪਸ੍ਥਾਸ੍ਯਾਮਿ ਰਾਜਾਨੰ ਵਿਰਾਟਮਿਤਿ ਰੋਚਯੇ ॥ 4-3-8 (28206)
ਰਸਾੰਨਾਨਾਵਿਧਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ੍ਵਾਦੂਂਸ਼੍ਚ ਮਧੁਰਾਂਸ੍ਤਥਾ ।
ਸੂਪਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੁਸ਼ਲੋਸ੍ਮਿ ਮਹਾਨਸੇ ॥ 4-3-9 (28207)
ਕ੍ਰੁʼਤਪੂਰ੍ਵਾਣਿ ਯਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸੁਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੈਃ ।
ਤਾਨ੍ਯਪ੍ਯਭਿਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰੀਤਿੰ ਸੰਜਨਯੰਨਹਮ੍ ॥ 4-3-10 (28208)
ਪੂਰ੍ਵਮਪ੍ਰਾਸ਼ਿਤਾਂਸ੍ਤੇਨ ਕਰ੍ਤਾ ਰਸਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਾਨ੍ ।
ਸ੍ਵਾਦੁ ਵ੍ਯਞ੍ਜਨਮਾਸ੍ਵਾਦ੍ਯ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ਪ੍ਰੀਤੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-3-11 (28209)
ਆਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਦਾਰੂਣਾਂ ਪਾਟਿਤਾਨਾਂ ਸ਼ਤੰਸ਼ਤਮ੍।
ਰਾਜਾ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਮੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨ ਮਾਂ ਪਰਿਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-3-12 (28210)
ਯੇ ਚ ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਮਲ੍ਲਾਃ ਸਮਰੇਸ਼਼੍ਵਪਰਾਜਿਤਾਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਤਪ੍ਰਤਾਪਾ ਬਹੁਸ਼ੋ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਯਿਤਾ ਬਲੇ ॥ 4-3-13 (28211)
ਰਙ੍ਗੋਪਜੀਵਿਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਰੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਭਯਾਵਹਾਃ ।
ਤਾਨਹੰ ਨਿਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਤਿੰ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਯਨ੍ ॥ 4-3-14 (28212)
ਨ ਚ ਤਾਨ੍ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੋ(ਅ)ਹੰ ਨਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਯਮਸਾਦਨਮ੍।
ਤਥਾ ਤਾੰਨਿਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਜੀਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਤੁਰਾਃ ॥ 4-3-15 (28213)
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੋ ਵਾ ਮਹਿਸ਼਼ੋ ਵਾਪਿ ਨਾਗੋ ਵਾ ਸ਼਼ਾਸ਼਼੍ਟਿਹਾਯਨਃ ।
ਸਿੰਹੋ ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਗ੍ਰਹੀਤਵ੍ਯੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-3-16 (28214)
ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਦੁਰ੍ਗ੍ਰਹਾਨਨ੍ਯੈਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਨ੍।
ਬਲਾਦਹੰ ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਃ ॥ 4-3-17 (28215)
ਆਰਾਲਿਕਾ ਵਾ ਸੂਦਾ ਵਾ ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਯੁਕ੍ਤਾ ਮਹਾਨਸੇ।
ਤਾਨਹੰ ਪ੍ਰੀਣਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਨ੍ਸ੍ਤੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-3-18 (28216)
ਆਰਾਲਿਕੋ ਗੋਵਿਕਰ੍ਤਾ ਸੂਪਕਰ੍ਤਾ ਨਿਯੋਧਕਃ।
ਆਸੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਹਮਿਤਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਾਨਵਾਨ੍ ॥ 4-3-19 (28217)
ਆਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ੰਸ਼੍ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ।
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਚ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਚ੍ਛੰਨੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਮੀਪਤਃ ॥ 4-3-20 (28218)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-3-21x (2979)
ਅਗ੍ਨਿਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨੋ(ਅ)ੰਨਮਯਾਚਤ।
ਮਹਾਸ਼ਨੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਮਾਂ ਪ੍ਰਮੁਞ੍ਚਾਰ੍ਜੁਨ ਖਾਣ੍ਡਵੇ ॥ 4-3-21 (28219)
ਸੰਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਵੇ ਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਯਸ੍ਤਮਰ੍ਥੰ ਚਕਾਰ ਹ।
ਤਸ੍ਮੈ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰੂਪਾਯ ਹੁਤਾਸ਼ਾਯ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ ।
ਵਿਜਿਤ੍ਯੈਕਰਥੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਹਤ੍ਵਾ ਪੰਨਗਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨ੍ ॥ 4-3-22 (28220)
ਯਸ੍ਤੁ ਦੇਵਾਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨੇਕਰਥੋ(ਅ)ਜਯਤ੍।
ਸ ਭੀਮਧਨ੍ਵਾ ਸ਼੍ਵੇਤਾਸ਼੍ਵਃ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਕਿੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-3-23 (28221)
ਆਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਸਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੋ ਨਾਗਾਨਾਮਿਵ ਵਾਸੁਕਿਃ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੀਵਿਸ਼਼ ਇਵਾਹੀਨਾਮਗ੍ਨਿਸ੍ਤੇਜਸ੍ਵਿਨਾਮਿਵ ॥ 4-3-24 (28222)
ਸਮੁਦ੍ਰ ਇਵ ਸਿਨ੍ਧੂਨਾਂ ਸ਼ੈਲਾਨਾਂ ਹਿਮਵਾਨਿਵ।
ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰ ਇਵ ਦੇਵਾਨਾਂ ਦਾਨਵਾਨਾਂ ਬਲਿਰ੍ਯਥਾ ॥ 4-3-25 (28223)
ਸੁਪ੍ਰਤੀਕੋ ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਯੁਗ੍ਯਾਨਾਂ ਤੁਰਗੋ ਯਥਾ।
ਕੁਬੇਰ ਇਵ ਯਕ੍ਸ਼਼ਾਣਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗਾਣਾਂ ਕੇਸਰੀ ਯਥਾ ॥ 4-3-26 (28224)
ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨਾਂ ਦਸ਼ਗ੍ਰੀਵੋ ਦੈਤ੍ਯਾਨਾਮਿਵ ਸ਼ਮ੍ਬਰਃ ।
ਰੁਦ੍ਰਾਣਾਮਿਵ ਕਾਪਾਲੀ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬਲਵਤਾਮਿਵ ॥ 4-3-27 (28225)
ਰੋਸ਼਼ਾਮਰ੍ਸ਼਼ਸਮਾਯੁਕ੍ਤੋ ਭੁਜਙ੍ਗਾਨਾਂ ਚ ਤਕ੍ਸ਼਼ਕਃ ।
ਵਾਯੁਵੇਗਬਲੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤੋ ਗਰੁਡਃ ਪਤਤਾਮਿਵ ॥ 4-3-28 (28226)
ਤਪਤਾਮਿਵ ਚਾਦਿਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯਥਾ।
ਹ੍ਰਦਾਨਾਮਿਵ ਪਾਤਾਲੰ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯੋ ਨਰ੍ਦਤਾਮਿਵ ॥ 4-3-29 (28227)
ਆਯੁਧਾਨਾਂ ਵਰੋ ਵਜ੍ਰਃ ਕਕੁਦ੍ਮਾਂਸ਼੍ਚ ਗਵਾਂ ਵਰਃ।
ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ਼੍ਚ ਨਾਗਾਨਾਂ ਹਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਵੈਰਾਵਤੋ ਯਥਾ ॥ 4-3-30 (28228)
ਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਿਯਾਣਾਮਧਿਕੋ ਭਾਰ੍ਯਾ ਚ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਾਂ ਵਰਾ।
ਗਿਰੀਣਾਂ ਪ੍ਰਵਰੋ ਮੇਰੁਰ੍ਦੇਵਾਨਾਂ ਮਧੁਸੂਦਨਃ।
ਗ੍ਰਹਾਣਾਂ ਪ੍ਰਵਰਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸਰਸਾਂ ਮਾਨਸੋ ਯਥਾ ॥ 4-3-31 (28229)
ਯਥੈਤਾਨਿ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਸ੍ਵਸ੍ਯਾਂ ਜਾਤ੍ਯਾਂ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰ ।
ਏਵੰ ਯੁਵਾ ਗੁਡਾਕੇਸ਼ਃ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਰ੍ਵਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍ ॥ 4-3-32 (28230)
ਸੋਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਦਨਵਮੋ ਵਾਸੁਦੇਵਾਚ੍ਚ ਭਾਰਤ ।
ਉਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਸਹਸ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਵ੍ਰਤੇ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ॥ 4-3-33 (28231)
ਅਵਾਪ ਚਾਸ੍ਤ੍ਰਮਸ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਃ ਸਰ੍ਵਸੰਮਤਃ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਚਾਣੁ ਵਿਚਿਤ੍ਰੰ ਚ ਧ੍ਰੁਵੰ ਚ ਵਦਤਾਂ ਵਰਃ ॥ 4-3-34 (28232)
ਅਨੁਜ੍ਞਾਤਃ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਤੋ ਮਹੀਮ੍।
ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਿਨਾਸ਼ਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਜਯਾਯ ਚ ॥ 4-3-35 (28233)
ਯੰ ਮਨ੍ਯੇ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੰ ਰੁਦ੍ਰਮਾਦਿਤ੍ਯਾਨਾਂ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍ ।
ਵਸੂਨਾਂ ਨਵਮੰ ਮਨ੍ਯੇ ਗਿਰੀਣਾਮਸ਼਼੍ਟਮਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-3-36 (28234)
ਯਸ੍ਯ ਦੀਰ੍ਘੌ ਸਮੌ ਬਾਹੂ ਜ੍ਯਾਘਾਤੇਨ ਕਿਣੀਕ੍ਰੁʼਤੌ ।
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਸ਼੍ਚੈਵ ਸਵ੍ਯਸ਼੍ਚ ਬਾਹੂ ਅਨਡੁਹੋ ਯਥਾ। 4-3-37 (28235)
ਤਲਾਙ੍ਗੁਲਿਤ੍ਰਾਭ੍ਯੁਚਿਤੌ ਨਾਗਰਾਜਕਰੋਪਮੌ ।
ਪੀਨੌ ਪਰਿਘਸਙ੍ਕਾਸ਼ੌ ਮ੍ਰੁʼਦੁਤਾਮ੍ਰਤਲੌ ਸ਼ੁਭੌ ॥ 4-3-38 (28236)
ਸ਼੍ਯਾਮੋ ਯੁਵਾ ਗੁਡਾਕੇਸ਼ੋ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਸ਼੍ਵੇਤਾਸ਼੍ਵਃ ਕਿਰੀਟੀ ਵਾਨਰਧ੍ਵਜਃ ॥ 4-3-39 (28237)
ਕਿੰਰੂਪਧਾਰੀ ਕਿੰਕਰ੍ਮਾ ਕਿੰਚੇਸ਼਼੍ਟਃ ਕਿੰਪਰਾਯਣਃ।
ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਭੀਮਧਨ੍ਵਾ ਚ ਕਿੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਚਾਰ੍ਜੁਨਃ ।
ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਰਮਤੇ ਕੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-3-40 (28238)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-3-41x (2980)
ਇਮੌ ਕਿਣੀਕ੍ਰੁʼਤੌ ਬਾਹੂ ਜ੍ਯਾਘਾਤਤਲਪੀਡਨਾਤ੍।
ਨਿਤ੍ਯੰ ਕਞ੍ਚੁਕਸੰਛੰਨੌ ਨਾਨ੍ਯਥਾ ਗੋਪ੍ਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 4-3-41 (28239)
ਕਿੰ ਤੁ ਕਾਰ੍ਯਵਸ਼ਾਦੇਤਦਾਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੁਤ੍ਸਿਤਮ੍ ॥ 4-3-42 (28240)
ਬਾਹੂ ਮੇ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਮਹਾਲਾਞ੍ਛਨਲਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ।
ਜ੍ਯਾਘਾਤੇਨ ਮਹਾਨ੍ਤੌ ਮੇ ਗੂਹਿਤੁਂ ਨਾਨ੍ਯਥੋਤ੍ਸਹੇ ॥ 4-3-43 (28241)
ਉਭੌ ਕਮ੍ਬੂ ਪ੍ਰਤੀਮੁਚ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਪਰਿਪਾਤੁਕੇ ।
ਵੇਣੀਕ੍ਰੁʼਤਸ਼ਿਰਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ॥ 4-3-44 (28242)
ਪਠੰਨਾਖ੍ਯਾਯਿਕਾਂ ਨਾਮ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਾਵੇਨ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ।
ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਸਮੁਦਾਚਾਰੰ ਬਹੁਨਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਦਨ੍ ।
ਰਮਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜਾਨਮਨ੍ਯੰ ਚਾਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਜਨਮ੍ ॥ 4-3-45 (28243)
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਗੀਤੰ ਚ ਵਾਦਿਤ੍ਰੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਚ ਵਿਵਿਧੰ ਤਥਾ ।
ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਰਾਜਨ੍ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 4-3-46 (28244)
ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਾਵਸਮੁਦਾਚਾਰਾੰਨ੍ਰੁʼਤ੍ਤਗੀਤਕਥਾਸ਼੍ਰਯੈਃ।
ਛਾਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮਾਯਯਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਾ ॥ 4-3-47 (28245)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਗੇਹੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ।
ਉਸ਼਼ਿਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮੀਤਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਸੰਮਤਾ ॥ 4-3-48 (28246)
ਉਰ੍ਵਸ਼੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ਾਪੇਨ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਨ੍ਰੁʼਪ ਸ਼਼ਣ੍ਡਤਾਮ੍।
ਸ਼ਕ੍ਰਪ੍ਰਸਾਦਾਨ੍ਮੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਹੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਦੂਰ੍ਧ੍ਵੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਾਤ੍।
ਇਤ੍ਯੇਤਨ੍ਮੇ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 4-3-49 (28247)
ਏਤੇਨ ਵਿਧਿਨਾ ਛੰਨਃ ਕ੍ਰੁʼਤਕੇਨ ਯਥਾ ਨਲਃ।
ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਪੁਰੇ ਸੁਖਮ੍ ॥ 4-3-50 (28248)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-3-51x (2981)
ਵਾਸੁਦੇਵਸਮੋ ਲੋਕੇ ਯਸ਼ਸਾ ਵਿਕ੍ਰਮੇਣ ਚ।
ਸੋਯੰ ਰਾਜ੍ਯੇ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਭਵਨੇ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 4-3-51 (28249)
ਮੇਰੁਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਿਤ ਇਵ ਵਸਨ੍ਵਜ੍ਰੋਣ ਮੁਸ਼਼੍ਟਿਨਾ।
ਆਖ੍ਯਾਤਾ ਸ਼਼ਣ੍ਡਕੋਸ੍ਮੀਤਿ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਹਿ ਪਾਤਕੰ ॥ ॥ 4-3-52 (28250)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 004
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.4. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 004
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਨਕੁਲੇਨ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਅਸ਼੍ਵਪਾਲਕਤਯਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਵਾਸਕਥਨਮ੍ ॥1 ॥ ਸਹਦੇਵੇਨ ਗੋਪਾਲਕਤਯਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਵਾਸਕਥਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਭਾਵੇਨ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਨਿਵਾਸਕਥਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-4-0 (28251)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-4-0x (2982)
ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰਸ੍ਤਥਾਰ੍ਜੁਨੋ ਧਰ੍ਮਾਮ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਃ।
ਵਾਕ੍ਯੰ ਤਥਾਸੌ .... ਭੂਯੋ ਨ੍ਰੁʼਪੋ(ਅ)ਪਰੰ ਭ੍ਰਾਤਰ...ਬਭਾਸ਼਼ੇ 4-4-1 (28252)
ਕਿੰਕਰ੍ਮਾ ਕਿੰਸਮਾਚਾਰੋ ਨਕੁਲੋਯੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਸੁਕੁਮਾਰਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਃ ਸੁਖੋਚਿਤਃ ॥ 4-4-2 (28253)
ਅਦੁਃਖਾਰ੍ਹਸ਼੍ਚ ਬਾਲਸ਼੍ਚ ਲਾਲਿਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ ।
ਸੋਯਮਾਰ੍ਤਸ਼੍ਚ ਸ਼ਾਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਕਿੰ ਨੁ ਰੋਚਯਤਾਤ੍ਤ੍ਵਿਹ ॥ 4-4-3 (28254)
ਕਿੰ ਤ੍ਵੰ ਨਕੁਲ ਕੁਰ੍ਵਾਣਸ੍ਤਸ੍ਯ ਤਾਤ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ।
ਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜ੍ਯੇ ਤਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇਃ ॥ 4-4-4 (28255)
ਨਕੁਲ ਉਵਾਚ। 4-4-5x (2983)
ਅਸ਼੍ਵਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯੇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ।
ਦਾਮਗ੍ਰਨ੍ਥੀਤਿ ਨਾਮ੍ਨਾ(ਅ)ਹੰ ਕਰ੍ਮੈਤਤ੍ਸੁਪ੍ਰਿਯੰ ਮਮ ॥ 4-4-5 (28256)
ਦਾਮਗ੍ਨਨ੍ਥੀ ਪਰਿਜ੍ਞਾਤਃ ਕੁਸ਼ਲੋ ਦਾਮਕਰ੍ਮਣਿ ।
ਨ ਮਾਂ ਪਰਿਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਜਾਤ੍ਵਿਹ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍ ॥ 4-4-6 (28257)
ਕੁਸ਼ਲੋਤ੍ਸ੍ਮ੍ਯਸ਼੍ਵਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਯਾਂ ਤਥੈਵਾਸ਼੍ਵਚਿਕਿਤ੍ਸਨੇ।
ਪ੍ਰਿਯਾਸ਼੍ਚ ਸਤਤੰ ਮੇ(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਃ ਕੁਰੁਰਾਜਾ ਯਥਾ ਤਵ॥ 4-4-7 (28258)
ਨ ਮਾਂ ਪਰਿਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਿਸ਼ੋਰਾ ਵਡਵਾਸ੍ਤਥਾ ।
ਨ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਧੁਰਿ ਚ ਮਦ੍ਗਤਾਃ ॥ 4-4-8 (28259)
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ ਚ ਮਾਂ ਕੇਚਿਦ੍ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਜਨਾਃ ।
ਤੇਭ੍ਯ ਏਵੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 4-4-9 (28260)
ਪਾਣ੍ਡਵੇਨ ਹ੍ਯਹੰ ਤਾਤ ਅਸ਼੍ਵੇਸ਼਼੍ਵਧਿਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੁਰਾ।
ਇਤਿ ਤਸ੍ਯ ਪੁਰੇ ਛੰਨਸ਼੍ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਹੀਪਤੇ ।
ਇਤ੍ਯੇਤਦ੍ਵਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 4-4-10 (28261)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-4-11x (2984)
ਨਕੁਲੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਚਃ।
ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਸਮੋ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਨਯੇਨੋਸ਼ਨਸਾ ਸਮਃ ॥ 4-4-11 (28262)
ਮਨ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਨਾਨਾਵਿਧੈਰ੍ਨੀਤਃ ਪਥ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪਰਿਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ ।
ਸੁਪ੍ਰਣੀਤਃ ਸੁਮਾਰ੍ਗਸ੍ਥੋ ਰਾਜਤਨ੍ਤ੍ਰਮਵਾਪ ਯਃ ॥ 4-4-12 (28263)
ਨ ਚਾਸ੍ਯ ਸ੍ਖਲਿਤੰ ਕਿੰਚਿਦ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ੍ਤਦ੍ਵਿਦੋ ਜਨਾਃ।
ਸੁਨੀਤਿਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਮਨ੍ਤ੍ਰਵਿਸ਼ਾਰਦਃ ॥ 4-4-13 (28264)
ਅਧਿਕੋ ਮਾਤੁਰਸ੍ਮਾਕੰ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਿਯਤਮਃ ਸਦਾ।
ਸਹਦੇਵ ਕਥੰ ਕਰ੍ਮ ਤਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞਃ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ।
ਕਿੰ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਤਾਤ ਕੁਰ੍ਵਾਣਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨੋ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 4-4-14 (28265)
ਸਹਦੇਵ ਉਵਾਚ। 4-4-15x (2985)
ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯਾਤਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯੇਤਿ ਰੋਚਯੇ।
ਪ੍ਰਤਿਭੋਕ੍ਤਾ ਚ ਦੋਗ੍ਧਾ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨਕੁਸ਼ਲੋ ਗਵਾਮ੍।
ਤਨ੍ਤ੍ਰੀਪਾਲੇਤਿ ਮੇ ਨਾਮ ਸ੍ਵਯੰ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 4-4-15 (28266)
ਅਯੋਗਾ ਬਹੁਲਾਃ ਪੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰਵਤ੍ਯੋ ਬਹੁਪ੍ਰਜਾਃ ।
ਨਿਸ਼਼੍ਪੰਨਸਤ੍ਤ੍ਵਾਃ ਸੁਭ੍ਰੁʼਤਾ ਹ੍ਯਪੇਤਜ੍ਵਰਕਿਲ੍ਵਿਸ਼਼ਾਃ ॥ 4-4-16 (28267)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਚੋਰਭਯਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵ੍ਯਾਧਿਵ੍ਯਾਘ੍ਰਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ ।
ਗਾਵਃ ਸੁਸਹਿਤਾ ਰਾਜੰਨਿਰੁਦ੍ਵਿਗ੍ਨਾ ਨਿਰਾਮਯਃ ॥ 4-4-17 (28268)
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਯਾ ਗੁਪ੍ਤਾ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਤਦਾ।
ਨਿਪੁਣਤ੍ਵੰ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰੀਤਿਰਤ੍ਰ ਪਰਾ ਹਿ ਮੇ ॥ 4-4-18 (28269)
ਅਹੰ ਹਿ ਭਵਤਾ ਗੋਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਹਿਤਃ ਸਤਤ ਪੁਰਾ।
ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਕੌਸ਼ਲੰ ਸਰ੍ਵਮਨੁਬਦ੍ਧੰ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ॥ 4-4-19 (28270)
ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਚਰਿਤੰ ਚੈਵ ਗਵਾਂ ਯਚ੍ਚਾਪਿ ਮਙ੍ਗਲਮ੍ ।
ਸਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਮੇ ਸੁਵਿਦਿਤਮਨ੍ਯਚ੍ਚਾਪਿ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ॥ 4-4-20 (28271)
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਨਪਿ ਜਾਨਾਮਿ ਰਾਜਨ੍ਪੂਜਿਤਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਨ੍।
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਮੂਤ੍ਰਮੁਪਾਘ੍ਰਾਯ ਅਪਿ ਵਨ੍ਧ੍ਯਾ ਪ੍ਰਸੂਯਤੇ ॥ 4-4-21 (28272)
ਸੋ(ਅ)ਹਮੇਵੰ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰੀਤਿਰਤ੍ਰ ਪਰਾ ਹਿ ਮੇ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਗੂਢੋ ਰੰਸ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਤੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-4-22 (28273)
ਤੋਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਚ ਰਾਜਾਨਾਂ ਮਾ ਭੂਚ੍ਚਿਨ੍ਤਾ ਤਵਾਨਘ ।
ਨ ਚ ਮਾਂ ਵੇਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ਪਰਸ੍ਤਤ੍ਤੇ ਰੋਚਤੁ ਪਾਰ੍ਥਿਵ।
ਇਤ੍ਯੇਤਦ੍ਵਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 4-4-23 (28274)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-4-24x (2986)
ਕੇਨਾਤ੍ਰ ਕਰ੍ਮਣਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਨ ਹਿ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਕਰ੍ਮ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯਥਾ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 4-4-24 (28275)
ਮਾਲ੍ਯਾਗਨ੍ਧਾਨਲਙ੍ਕਾਰਾਨ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਏਤਾਨ੍ਯੇਵਾਭਿਜਾਨਾਤਿ ਯਥਾਜਾਤਾ ਚ ਭਾਮਿਨੀ ॥ 4-4-25 (28276)
ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ ਮਹਾਭਾਗਾ ਕਥੰ ਨੁ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਇਯੰ ਤੁ ਨਃ ਪ੍ਰਿਯਾ ਭਾਰ੍ਯਾ ਪ੍ਰਾਣੇਭ੍ਯੋਪਿ ਗਰੀਯਸੀ ॥ 4-4-26 (28277)
ਮਾਤੇਵ ਪਰਿਪਾਲ੍ਯਾ ਚ ਪੂਜ੍ਯਾ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਾ ਸ੍ਵਸੇਵ ਚ ।
ਸੁਕੁਮਾਰੀ ਸੁਸ਼ੀਲਾ ਚ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀ ।
ਕਥੰ ਵਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣੀ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਸਤੀ ॥ 4-4-27 (28278)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-4-28x (2987)
ਅਹੰ ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ।
ਯਥਾ ਤੇ ਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸ਼ੋਕੋ ਨ ਭਵੇੰਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ।
ਯਥਾ ਤੁ ਮਾਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 4-4-28 (28279)
ਛੰਨਾ ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਨ੍ਮਾਂ ਨ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕੇਚਨ।
ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਤਚ੍ਚ ਸਮਾਖ੍ਯਾਸ੍ਯੇ ਸ਼ਰ੍ਮ ਤੇਸ੍ਤੁ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ॥ 4-4-29 (28280)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਜਾਤਿਸੰਪੰਨਾ ਨਾਮ੍ਨਾ(ਅ)ਹੰ ਵ੍ਰਤਚਾਰਿਣੀ ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਹਾਰਾਜ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯੇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 4-4-30 (28281)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਭੁਜਿਸ਼਼੍ਯਾਃ ਸਨ੍ਤਿ ਭਾਰਤ ।
ਏਕਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚੈਤਾ ਇਤਿ ਲੋਕਸ੍ਯ ਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ 4-4-31 (28282)
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਬ੍ਰੁਵਾਣਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਕੁਸ਼ਲਾ ਕੇਸ਼ਕਰ੍ਮਣਿ।
ਪ੍ਰਮਦਾਹਰਿਕਾ ਲੋਕੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਪ੍ਰਵਾਸਿਨਾਮ੍ ॥ 4-4-32 (28283)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਵੈ ਗੇਹੇ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ।
ਉਸ਼਼ਿਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮੀਤਿ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਰਾਜ੍ਞਾ ਚ ਭਾਰਤ।
ਆਤ੍ਮਗੁਪ੍ਤਾ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਨ੍ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-4-33 (28284)
ਨਾਹੰ ਤਤ੍ਰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰ੍ਭਰਾ ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚੈਵ ਸਦਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਵ੍ਰਤੇਨੈਵ ਨਰਾਧਿਪ ॥ 4-4-34 (28285)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਾਸ੍ਯੇ ਰਾਜਭਾਰ੍ਯਾਂ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍ ।
ਸਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਂ ਮਾ ਤੇ ਭੂਦ੍ਦੁਃਖਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 4-4-35 (28286)
ਅਥ ਗੁਪ੍ਤਾ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਭਿਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤਸ੍ਥੁਸ਼਼ੀ।
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਵਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਵਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਯਥਾ ॥ 4-4-36 (28287)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-4-37x (2988)
ਯਥਾ ਨੋ ਦੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਦਃ ਪਾਪਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸੁਖਿਨਃ ਪੁਨਃ।
ਕੁਰ੍ਯਾਸ੍ਤਥਾ ਤ੍ਵੰ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇਯੁਰ੍ਨ ਤੇ ਜਨਾਃ ॥ 4-4-37 (28288)
4-4-38 (28289)
ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਭਾਸ਼਼ਸੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਯਥਾ ਕੌਲੇਯਕੀ ਤਥਾ।
ਨ ਪਾਪਮਭਿਜਾਨਾਸਿ ਸਾਧ੍ਵੀ ਸਾਧੁਵ੍ਰਤੇ ਸ੍ਥਿਤਾ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 005
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.5. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 005
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪਾਣ੍ਡਵੈਰਿਨ੍ਦ੍ਰਸੇਨਾਦੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਵਾਰਕਾਦਿਗਮਨਚੋਦਨਾ ॥ 1 ॥ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਰਾਜਗ੍ਰੁʼਹਵਾਸਪ੍ਰਕਾਰਾਨੁਸ਼ਾਸਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-5-0 (28290)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-5-0x (2989)
ਕਰ੍ਮਾਣ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਭਿਰ੍ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਥ।
ਮਮ ਚਾਪਿ ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰੁਚਿਤਾ ਹਿ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਾਤ੍ ॥ 4-5-1 (28291)
ਪੁਰੋਹਿਤੋ(ਅ)ਯਮਸ੍ਮਾਕਮਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਾਣਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤੁ।
ਸੂਤਪੌਰੋਗਵੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਦ੍ਰੁਪਦਸ੍ਯ ਨਿਵੇਸ਼ਨੇ ॥ 4-5-2 (28292)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਸੇਨਮੁਖਾਸ਼੍ਚੇਮੇ ਰਥਾਨਾਦਾਯ ਕੇਵਲਾਨ੍ ।
ਯਾਨ੍ਤੁ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਿਤਿ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਮਤਿਃ ॥ 4-5-3 (28293)
ਇਮਾਸ਼੍ਚ ਨਾਰ੍ਯੋ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ।
ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਨੇਵ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਸੂਤਪੌਰੋਗਵੈਃ ਸਹ ॥ 4-5-4 (28294)
ਸਰ੍ਵੈਰਪਿ ਚ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਨ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਯਨ੍ਤ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ।
ਅਰ੍ਧਰਾਤ੍ਰੇ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਦਾਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਪਿ।
ਗਤਾ ਹ੍ਯਸ੍ਮਾਨਪਾਹਾਯ ਸਰ੍ਵੇ ਦ੍ਵੈਤਵਨਾਦਿਤਿ ॥ 4-5-5 (28295)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-5-6x (2990)
ਏਵੰ ਤੇ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਾਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍।
ਧੌਮ੍ਯਮਾਮਨ੍ਤ੍ਰਯਾਮਾਸੁਃ ਸ ਚ ਤਾਨ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-5-6 (28296)
ਤਾਨਨ੍ਵਸ਼ਾਤ੍ਸ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਵਿਤ੍ ।
ਧੌਮ੍ਯਃ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਾਨ੍ ॥ 4-5-7 (28297)
ਧੌਮ੍ਯ ਉਵਾਚ। 4-5-8x (2991)
ਵਿਦਿਤੰ ਵੈ ਯਥਾ ਸਰ੍ਵੰ ਲੋਕੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਿਦੰ ਨ੍ਰੁʼਪ।
ਵਿਦਿਤੇ ਚਾਪਿ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਭਿਰਨੁਰਾਗਤਃ ॥ 4-5-8 (28298)
ਅਤੋ(ਅ)ਹਮਭਿਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਹੇਤੁਮਾਤ੍ਰੰ ਨਿਬੋਧਤ।
ਹਨ੍ਤੇਮਾਂ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਵਃ।
ਯਥਾ ਰਾਜਕੁਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਚਰਨ੍ਪ੍ਰੋਸ਼਼੍ਯ ਨ ਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-5-9 (28299)
ਦੁਰ੍ਵਾਸਮੇਵ ਕੌਰਵ੍ਯ ਜਾਤੇਨ ਕੁਰੁਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ।
ਅਮਾਨਿਤੇਨ ਮਾਨਾਰ੍ਹ ਗੂਢੇਨ ਪਰਿਵਤ੍ਸਰਮ੍ ॥ 4-5-10 (28300)
ਦਿਸ਼਼੍ਟਦ੍ਵਾਰੋ ਲਭੇਦ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਰਾਜਸ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਨ ਵਿਸ਼੍ਵਸੇਤ੍।
ਨ ਚਾਨੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਦ੍ਰਾਜਾਨਮਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਤੰ ਕਦਾਚਨ ॥ 4-5-11 (28301)
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਤ੍ਵੇਨਮੁਪਾਸੀਤ ਕਾਲੇ ਸਮਭਿਪੂਜਯੇਤ੍ ॥ 4-5-12 (28302)
ਅਸੂਯਨ੍ਤਿ ਹਿ ਰਾਜਾਨੋ ਜਨਾਨਨ੍ਰੁʼਤਵਾਦਿਨਃ।
ਤਥੈਵ ਚਾਵਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਣੰ ਵਾਦਿਨੰ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾ ॥ 4-5-13 (28303)
ਵਿਦਿਤੇ ਚਾਸ੍ਯ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਸੁਲਘੂਨ੍ਯਪਿ।
ਏਵੰ ਵਿਚਰਤੋ ਰਾਜ੍ਞਿ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ਤਿਰ੍ਜਾਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 4-5-14 (28304)
ਪਾਣ੍ਡਵਾਗ੍ਨਿਰਯੰ ਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਮਯੋ ਮਹਾਨ ।
ਭਰ੍ਤਾ ਗੋਪ੍ਤਾ ਚ ਭੂਤਾਨਾਂ ਰਾਜਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵਿਗ੍ਰਹਃ ॥ 4-5-15 (28305)
ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਨਾ ਵਰ੍ਤਮਾਨੰ ਯਥਾ ਦੋਸ਼਼ੋ ਨ ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍ ।
ਰਾਜਾਨਮੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੰ ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਨਿਬੋਧਤ ॥ 4-5-16 (28306)
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੰ ਚੈਵ ਸਰ੍ਪੰ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਚ ਬਹੁਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ।
ਨਾਵਮਨ੍ਯੇਤ ਮੇਧਾਵੀ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਪਿ ਕਦਾਚਨ ॥ 4-5-17 (28307)
ਏਤਤ੍ਰਯੰ ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਨਿਰ੍ਦਹੇਦਵਮਾਨਿਤਮ੍।
ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਬੁਧੈਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਪੂਜਨੀਯਃ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ ॥ 4-5-18 (28308)
ਨਾਤਿਵਰ੍ਤੇਤ ਮਰ੍ਯਾਦਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਰਾਜਸੰਮਤਃ।
ਵ੍ਯਵਹਾਰੰ ਪੁਨਰ੍ਲੋਕੇ ਮਰ੍ਯਾਦਾਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-5-19 (28309)
ਨ ਹਿ ਪੁਤ੍ਰੰ ਨ ਨਪ੍ਤਾਰੰ ਨ ਭ੍ਰਾਤਰਮਰਿਨ੍ਦਮ।
ਸਮਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਮਰ੍ਯਾਦੰ ਪੂਜਯਨ੍ਤਿ ਪਰਾਧਿਪਾਃ ॥ 4-5-20 (28310)
ਗਚ੍ਛੰਨਪਿ ਪਰਾਂ ਭੂਤਿੰ ਭੂਮਿਪਾਲਨਿਯੋਜਿਤਃ।
ਜਾਤ੍ਯਨ੍ਧ ਇਵ ਮਨ੍ਯੇਤ ਮਰ੍ਯਾਦਾਮਨੁਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ॥ 4-5-21 (28311)
ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਦ੍ਵਾਰੰ ਸਦਾ ਪਸ਼੍ਯੰਨ ਚ ਰਾਜਸੁ ਵਿਸ਼੍ਵਸੇਤ੍ ।
ਤਦੇਵਾਸਨਮਨ੍ਵਿਚ੍ਛੇਦ੍ਯਤ੍ਰ ਨਾਭਿਲਸ਼਼ੇਤ੍ਪਰਃ ॥ 4-5-22 (28312)
ਯਤ੍ਰੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਸੰਕਲ੍ਪੰ ਨੋਪਹਨ੍ਯਾਦ੍ਬਲੀਯਸਃ ।
ਤਦਾਸਨੰ ਰਾਜਕੁਲੇ ਈਪ੍ਸੇਤ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਵਸਨ੍ ॥ 4-5-23 (28313)
ਯਥੈਨੰ ਯਤ੍ਰ ਚਾਸੀਨੰ ਸ਼ਙ੍ਕਯੇਦ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟਚਰਿਣਮ੍ ।
ਨ ਤਤ੍ਰੋਪਵਿਸ਼ੇਜ੍ਜਾਤੁ ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-24 (28314)
ਸ੍ਵਭੂਮੌ ਕਾਮਮਾਸੀਤ ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਦ੍ਵਾ ਰਾਜਸੰਨਿਧੌ।
ਨ ਤ੍ਵੇਵਾਸਨਮਨ੍ਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯੇਤ ਕਦਾਚਨ ॥ 4-5-25 (28315)
ਪਰਾਸਨਗਤੰ ਹ੍ਯੇਨੰ ਪਰਸ੍ਯ ਪਰਿਚਾਰਕਾਃ ।
ਪਰਿਸ਼਼ਦ੍ਯਪਕਰ੍ਸ਼਼ੇਯੁਃ ਪਰਿਹਾਸ੍ਯੇਤ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ॥ 4-5-26 (28316)
ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਿਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ਿਦ੍ਧੰ ਤਤ੍ਪੁਰਸ੍ਤਾਦਾਸਨੰ ਮਤਮ੍ ।
ਅਰ੍ਥਾਰ੍ਥੰ ਹਿ ਯਦਾ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋ ਰਾਜਾਨਮੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤੇ ॥ 4-5-27 (28317)
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਵਾ(ਅ)ਥ ਵਾਮੰ ਵਾ ਭਾਗਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤਃ।
ਤਿਸ਼਼੍ਠੇਦ੍ਵਿਨੀਤਵਦ੍ਰਾਜੰਨ ਪੁਰਸ੍ਤਾੰਨ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ।
ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮਾਤ੍ਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸ੍ਥਾਨੰ ਵਿਧੀਯਤੇ ॥ 4-5-28 (28318)
ਮਾਤ੍ਰੁʼਗੋਤ੍ਰੇ ਸ੍ਵਗੋਤ੍ਰੇ ਵਾ ਨਾਮ੍ਨਾ ਸ਼ੀਲੇਨ ਵਾ ਪੁਨਃ ।
ਸੰਗ੍ਰਹਾਰ੍ਥੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮਾਭਾਸ਼਼ਿਤਾ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-5-29 (28319)
ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋਪਿ ਯੋ ਰਾਜ੍ਞਾ ਨਰੋ ਨ ਪ੍ਰਤਿਪੂਜਯੇਤ੍।
ਨੈਨਮਾਰਾਧਯੇਜ੍ਜਾਤੁ ਸ਼ਾਸ੍ਤਾ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਾਨਿਵਾਲਸਾਨ੍ ॥ 4-5-30 (28320)
ਨਾਸ੍ਯ ਯੁਗ੍ਯੰ ਨ ਪਰ੍ਯਙ੍ਕੰ ਨਾਸਨੰ ਨ ਰਥੰ ਤਥਾ।
ਆਰੋਹੇਤ੍ਸੰਮਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮੀਤਿ ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-31 (28321)
ਯੋ ਵੈ ਗ੍ਰੁʼਹੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਵਸਨ੍ਕ੍ਰਿਯਮਾਣਮਨੁਸ੍ਮਰਨ੍ ।
ਉਤ੍ਥਾਨੇ ਨਿਤ੍ਯਸੰਕਲ੍ਪੋ ਨਿਸ੍ਤਨ੍ਦ੍ਰੀਃ ਸੰਘਤਾਤ੍ਮਵਾਨ੍ ॥ 4-5-32 (28322)
ਪਰੀਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਪਾਸਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਹਾਯ ਪਰਿਦੇਵਨਮ੍ ।
ਦੁਃਖੇਨ ਸੁਖਮਨ੍ਵਿਚ੍ਛੇਦ੍ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-33 (28323)
ਅਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਪੁਰਸ੍ਤਾਦ੍ਧੀਰ ਉਤ੍ਪਤੇਤ੍ ।
ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹਮਿਤ੍ਯੇਵ ਯਃ ਸ ਰਾਜਸੁ ਸਿਧ੍ਯਤਿ ॥ 4-5-34 (28324)
ਉਸ਼਼੍ਣੇ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਸ਼ੀਤੇ ਰਾਤ੍ਰੌ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦਿਵਾ ।
ਆਦਿਸ਼਼੍ਟੋ ਨ ਵਿਕਲ੍ਪੇਤ ਯਃ ਸ ਰਾਜਸੁ ਸਿਦ੍ਧ੍ਯਤਿ ॥ 4-5-35 (28325)
ਨੈਵ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ(ਅ)ਵਮਨ੍ਯੇਤ ਸਦਾ(ਅ)ਮਾਤ੍ਯੋ ਵਿਸ਼ਾਰਦਃ ।
ਮਾਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਨ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੇਤ ਨ ਵ੍ਯਥੇਚ੍ਚ ਵਿਮਾਨਿਤਃ ।
ਰੁʼਦੁਰ੍ਮ੍ਰੁʼਦੁਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੋ ਯਃ ਸ ਰਾਜਸੁ ਸਿਦ੍ਧ੍ਯਤਿ ॥ 4-5-36 (28326)
ਨੈਵ ਲਾਭਾਦ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਮਿਯਾੰਨ ਵ੍ਯਥੇਚ੍ਚ ਵਿਮਾਨਿਤਃ।
ਸਮਃ ਪੂਰ੍ਣਤੁਲੇਵ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-37 (28327)
ਅਲ੍ਪੇਚ੍ਛੋ ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਰਾਜਞ੍ਛਾਯੇਵਾਨੁਗਤਃ ਸਦਾ।
ਦਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੋ ਧੀਰਃ ਸ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-38 (28328)
ਇਤਿਹਾਸਪੁਰਾਣਜ੍ਞਃ ਕੁਸ਼ਲਃ ਸਤ੍ਕਥਾਸੁ ਚ।
ਵਦਾਨ੍ਯਃ ਸਤ੍ਯਵਾਕ੍ਵਾਪਿ ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-39 (28329)
ਨ ਮਿਥੋ ਭਾਸ਼਼ਿਤੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਯੇਤ੍ ।
ਯੰ ਚਾਸੂਯਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਨੋ ਵਦੇਚ੍ਚ ਤਮ੍ ॥ 4-5-40 (28330)
ਨੈਸ਼਼ਾਂ ਕਰ੍ਮਸੁ ਸੰਯੁਕ੍ਤੋ ਧਨੰ ਕਿੰਚਿਦੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਤ੍।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਦਾਦਦਾਨੋ ਵਾ ਬਨ੍ਧੰ ਵਾ ਵਧਮੇਵ ਵਾ ॥ 4-5-41 (28331)
ਹੁਲ੍ਯੋਪਸ੍ਥਿਤਯੋਃ ਪਸ਼੍ਯ ਮਮ ਚਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਚੋਭਯੋਃ ।
ਅਨ੍ਯੰ ਪੁਸ਼਼੍ਣਾਤਿ ਮਦ੍ਧੀਨਮਿਤਿ ਧੀਰੋ ਨ ਮੁਹ੍ਯਤਿ ॥ 4-5-42 (28332)
ਸ਼੍ਰੇਯਾਂਸੰ ਹਿ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਵੈਦ੍ਯੰ ਕਰ੍ਮਣਿਕਰ੍ਮਣਿ ।
ਪਾਪੀਯਾਂਸੰ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵੀਰਞ੍ਸ਼ੀਲਮੇਸ਼਼ਾਂ ਤਥਾਵਿਧਮ੍ ॥ 4-5-43 (28333)
ਨੈਸ਼਼ਾਂ ਦਾਰੇਸ਼਼ੁ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੋ ਮੈਤ੍ਰੀਂ ਕਥੰਚਨ ।
ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਤੁ ਨ ਸੇਵੇਤ ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-44 (28334)
ਯਦਾ ਹ੍ਯਭਿਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯੰ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਸਮਾਗਤਮ੍ ।
ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪਰਿਭਵੇਤ੍ਤਸ੍ਯ ਰਾਜਾ ਸ਼ਙ੍ਕੇਤ ਵਾ ਪੁਨਃ ॥ 4-5-45 (28335)
ਸ਼ਙ੍ਕਿਤਸ੍ਯ ਪੁਨਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼਼ੁ ਕਸ੍ਯ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਸ੍ਯ ਭੂਮਿਪਃ।
ਜੀਵਿਤੰ ਸਾਧੁ ਮਨ੍ਯੇਤ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿਸ੍ਥੋ ਬਲਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-5-46 (28336)
ਹਰ੍ਸ਼਼ਵਸ੍ਤੁਸ਼਼ੁ ਚਾਪ੍ਯਤ੍ਰ ਵਰ੍ਤਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਕੇਸ਼਼ੁ ਚਿਤ੍।
ਨਾਤਿਗਾਢੰ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੇਤ ਤਾਨ੍ਯੇਵਾਸ੍ਯਾਨੁਪੂਜਯੇਤ੍ ॥ 47 ॥ 4-5-47 (28337)
ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਧਿ ਮਨ੍ਦਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸ੍ਵੈਰੰ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਵੈਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਤਦਸ੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੀਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਭੂਮਿਪਃ ॥ 4-5-48 (28338)
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਗਤੰ ਹ੍ਯੇਨੰ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਕ੍ਲੀਬਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਤਃ ।
ਵਰ੍ਤਮਾਨੰ ਯਥਾਵਚ੍ਚ ਕੁਤ੍ਸਯੇਯੁਰਸੰਸ਼ਯਮ੍ ॥ 4-5-49 (28339)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗਮ੍ਭੀਰਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਹਰ੍ਸ਼਼ੰ ਨਿਯਮ੍ਯ ਚ।
ਨਿਤ੍ਯਮਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਰਾਜ੍ਞੋ ਨ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਕੀਰ੍ਤਯੇਦ੍ਬਹਿਃ ॥ 4-5-50 (28340)
ਯਥਾ ਹਿ ਸੁਮਹਾਮਨ੍ਤ੍ਰੋ ਭਿਦ੍ਯਮਾਨੋ ਹਰੇਤ੍ਸੁਖਮ੍।
ਏਵਮਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਸ਼੍ਰੂਯਮਾਣੰ ਬਹਿਰ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-5-51 (28341)
ਯਾ ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰਬਾਹ੍ਯਾਨਾਂ ਬਾਹ੍ਯਾਨਾਮਪਿ ਕੇਵਲਮ੍।
ਉਭਯੇਸ਼਼ਾਂ ਸਮਸ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜੋਪਜੀਵਿਨਾਮ੍ ॥ 4-5-52 (28342)
ਨ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਜਾਤੁ ਮਨ੍ਯੇਤ ਬਾਹ੍ਯੇ ਵਾਭ੍ਯਨ੍ਤਰੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ ।
ਅਨੁਜੀਵਿਨਾਂ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਤੁ ਸ੍ਰੁʼਜੇਦ੍ਧਿ ਸੁਮਹਦ੍ਭਯਮ੍ ॥ 4-5-53 (28343)
ਮਤ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਪ੍ਰਿਯਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਰਾਜਰਤ੍ਨਾਨਿ ਰਾਜਵਤ੍।
ਅਰਾਜਾ ਰਾਜਯੋਗ੍ਯਾਨਿ ਨੋਪਯੁਞ੍ਜੀਤ ਪਣ੍ਡਿਤਃ ॥ 4-5-54 (28344)
ਅਰਾਜਾਨੰ ਹਿ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਰਾਜਕਾਨ੍ਤਾਨਿ ਰਾਜਵਤ੍।
ਭੁਞ੍ਜਾਨੰ ਤੰ ਨਰੰ ਰਾਜਾ ਨ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਜੀਵਿਤਮ੍ ॥ 4-5-55 (28345)
ਤਸ੍ਮਾਦਵ੍ਯਕ੍ਤਭੋਗੇਨ ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਭੂਤਿਮਿਚ੍ਛਤਾ ।
ਤੁਲ੍ਯਭੋਗੰ ਹਿ ਰਾਜਾ ਤੁ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਕੋਪੇਨ ਯੋਜਯੇਤ੍ ॥ 4-5-56 (28346)
ਨ ਚਾਪਤ੍ਯੇਨ ਸੰਪ੍ਰੀਤਿੰ ਰਾਜ੍ਞਃ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਕੇਨਚਿਤ੍ ।
ਅਧਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਮਨਰ੍ਥੰ ਚ ਦ੍ਵੇਸ਼਼੍ਯੰ ਚ ਪਰਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍ ॥ 4-5-57 (28347)
ਏਤਾਂ ਹਿ ਸੇਵਮਾਨਸ੍ਯ ਨਰਸੀਮਾਂ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਾਮ੍।
ਦ੍ਵਿਧਾ ਵਿਚ੍ਛਿਦ੍ਯਤੇ ਮੂਲੰ ਰਾਜਮੂਲੋਪਸੇਵਿਨਃ ॥ 4-5-58 (28348)
ਏਤੈਸ੍ਤੁ ਵਿਪਰੀਤਾ ਯਾ ਨਰਸੀਮਾ ਨਰਾਧਮੈਃ ।
ਤਥਾ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਸੰਸਰ੍ਗੰ ਨ ਵਿਰੋਧੰ ਕਥੰਚਨ ॥ 4-5-59 (28349)
ਬਨ੍ਧੁਭਿਸ਼੍ਚ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਬਲਵਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਮਾਨਵੈਃ ।
ਸਾਧੁ ਮਨ੍ਯੇਤ ਸੰਸਰ੍ਗੰ ਨ ਵਿਰੋਧੰ ਕਥੰਚਨ ॥ 4-5-60 (28350)
ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਨਰਸੀਮਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਯਾਲ੍ਪਤੇਜਸਃ ।
ਪ੍ਰਥਮੰ ਛਿਦ੍ਯਤੇ ਮੂਲੰ ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਜਾਯਤੇ ਭਯਮ੍ ॥ 4-5-61 (28351)
ਉਦ੍ਧਤਾਨਾਂ ਚ ਯੋ ਵੇਸ਼਼ਃ ਕੁਹਕਾਨਾਂ ਚ ਯੋ ਭਵੇਤ੍ ।
ਰਾਜਵੇਸ਼਼ੰ ਚ ਵਿਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟੰ ਸੇਵਮਾਨੋ ਨ ਵਰ੍ਧਤੇ।
ਇਤਰਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਵੇਸ਼਼ਾਭ੍ਯਾਂ ਪਰਿਹਾਸ੍ਯੇਤ ਬਾਨ੍ਧਵੈਃ ॥ 4-5-62 (28352)
ਅਪੁਂਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਪੁਂਭਿਸ਼੍ਚ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਦਰ੍ਸ਼ਿਭਿਰ੍ਨਰੈਃ ।
ਸ਼ਕ੍ਯੇ ਸਤਿ ਨ ਸੰਭਾਸ਼਼ਾਂ ਜਾਤੁ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍ ॥ 4-5-63 (28353)
ਪ੍ਰਤਿਸੰਭਾਸ਼਼ਮਾਣੋ ਹਿ ਤ੍ਰਿਭਿਰੇਤੈਰਚੇਤਨਃ।
ਸ਼੍ਯੇਨਃ ਪੇਸ਼ੀਮਿਵਾਦਤ੍ਤੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਭੂਤਿਮਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-5-64 (28354)
ਯੇ ਚ ਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਭਿਸਤ੍ਕਾਰੰ ਲਭੇਰਨ੍ਕਾਰਣਾਦਿਵ।
ਤੈਸ਼੍ਚ ਸਾਮਨ੍ਤਦੂਤੈਸ਼੍ਚ ਨ ਸੰਸਜ੍ਯੇਤ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍ ॥ 4-5-65 (28355)
ਨ ਚਾਨ੍ਯਾਚਰਿਤਾਂ ਭੂਮਿਮਸੰਦਿਸ਼਼੍ਟੋ ਮਹੀਪਤੇਃ।
ਉਪਸੇਵੇਤ ਮੇਧਾਵੀ ਯੋ ਰਾਜਵਸਤਿੰ ਵਸੇਤ੍ ॥ 4-5-66 (28356)
ਨ ਚ ਸੰਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਪ੍ਰਬਨ੍ਧਮਭਿਸੰਜਪੇਤ੍ ।
ਅਪਿ ਚੈਤਦ੍ਦਰਿਦ੍ਰਾਣਾਂ ਵ੍ਯਲੀਕਸ੍ਥਾਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-5-67 (28357)
ਅਰ੍ਥਕਾਮਾ ਚ ਯਾ ਨਾਰੀ ਰਾਜਾਨੰ ਸ੍ਯਾਦੁਪਸ੍ਥਿਤਾ।
ਅਨੁਜੀਵੀ ਤਥਾਯੁਕ੍ਤਾਂ ਨਿਧ੍ਯਾਯਨ੍ਦੁਸ਼਼੍ਯਤੇ ਚ ਸਃ ॥ 4-5-68 (28358)
ਤਸ੍ਮਾੰਨਾਰੀਂ ਨ ਨਿਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ਤਥਾਯੁਕ੍ਤਾਂ ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਤਥਾ ਕ੍ਸ਼਼ੁਤੰ ਚ ਵਾਤੰ ਚ ਨਿਸ਼਼੍ਠੀਵੰ ਚਾਚਰੇਚ੍ਛਨੈਃ ॥ 4-5-69 (28359)
ਨ ਨਰ੍ਮਸੁ ਹਸੇਜ੍ਜਾਤੁ ਮੂਢਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਹਿ ਸਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ ।
ਸ੍ਮਿਤੰ ਤੁ ਮ੍ਰੁʼਦੁਪੂਰ੍ਵੇਣ ਦਰ੍ਸ਼ਯੀਤ ਪ੍ਰਸਾਦਜਮ੍ ॥ 4-5-70 (28360)
ਨ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ੌ ਨ ਭੁਜੌ ਜਾਤੁ ਨ ਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪੇਤ੍।
ਨ ਚ ਤਿਰ੍ਯਗਵੇਕ੍ਸ਼਼ੇਤ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਭ੍ਯਾਂ ਸਮ੍ਯਗਾਚਰੇਤ੍ ॥ 4-5-71 (28361)
ਭ੍ਰੁਕੁਟਿੰ ਚ ਨ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਨ ਚਾਙ੍ਗੁਸ਼਼੍ਠੈਰ੍ਲਿਖੇਨ੍ਮਹੀਮ੍।
ਨ ਚ ਗਾਢੰ ਵਿਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭੇਤ ਜਾਤੁ ਰਾਜ੍ਞਃ ਸਮੀਪਤਃ ॥ 4-5-72 (28362)
ਨ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸੇੰਨਾ ਚਾਸੂਯੇਤ੍ਪ੍ਰਿਯੇਸ਼਼ੁ ਚ ਹਿਤੇਸ਼਼ੁ ਚ ।
ਸ੍ਤੂਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਦੂਸ਼਼੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਵਾ ਪੁਨਃ ॥ 4-5-73 (28363)
ਅਥ ਸੰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਿਯੇਸ਼਼ੁ ਚ ਹਿਤੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਸ਼੍ਰੂਯਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਵਾਕ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਣਯੇਦਮ੍ਰੁʼਤੰ ਯਥਾ ॥ 4-5-74 (28364)
ਨ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਤਿਕੂਲਾਨਿ ਸੇਵਮਾਨਃ ਸੁਖੀ ਭਵੇਤ੍।
ਪੁਤ੍ਰੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਭ੍ਰਾਤਾ ਯਦ੍ਯਪ੍ਯਾਤ੍ਮਸਮੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-5-75 (28365)
ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤੋ ਹਿ ਰਾਜਾਨੰ ਰਞ੍ਜਯੇਚ੍ਛੀਲਸੰਪਦਾ।
ਉਤ੍ਥਾਨੇਨ ਤੁ ਮੇਧਾਵੀ ਸ਼ੌਚੇਨ ਵਿਵਿਧੇਨ ਚ ॥ 4-5-76 (28366)
ਸ੍ਨਾਨੰ ਹਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਸ਼ੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਸ਼ਾਰੀਰੰ ਸ਼ੌਚਮੁਚ੍ਯਤੇ।
ਅਸਕ੍ਤਿਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਸ਼ੌਚਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 4-5-77 (28367)
ਰਾਜਾ ਭੋਜੋ ਵਿਰਾਟ੍ ਸਮ੍ਰਾਟ੍ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਭੂਪਤਿਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪਃ ।
ਯ ਏਤੈਃ ਸ੍ਤੂਯਤੇ ਸ਼ਬ੍ਦੈਃ ਕਸ੍ਤੰ ਨਾਰ੍ਚਿਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ॥ 4-5-78 (28368)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਚ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਨ੍ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਮੇਧਾਵੀ ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਃ ਸੰਸ਼੍ਰਯੀਤ ਮਹੀਪਤਿਮ੍ ॥ 4-5-79 (28369)
ਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞੰ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਮਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰੰ ਦ੍ਰੁʼਢਭਕ੍ਤਿੰ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍ ।
ਵਰ੍ਧਮਾਨੰ ਸ੍ਥਿਤੰ ਸ੍ਥਾਨੇ ਸੰਸ਼੍ਰਯੀਤ ਮਹੀਪਤਿਮ੍ ॥ 4-5-80 (28370)
ਏਸ਼਼ ਵਃ ਸਮੁਦਾਚਾਰਃ ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੋ ਯਥਾਵਿਧਿ ।
ਯਥਾਰ੍ਥਾਨ੍ਸੰਪ੍ਰਪਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤੇ ਪਾਰ੍ਥ ਰਾਜੋਪਜੀਵਿਨਃ ॥ 4-5-81 (28371)
ਸੰਵਤ੍ਸਰਮਿਮੰ ਤਾਵਦੇਵੰਸ਼ੀਲਾ ਬੁਭੂਸ਼਼ਥਃ ।
ਤਤਃ ਸ੍ਵਵਿਸ਼਼ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਯਥਾਕਾਮੰ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਥ ॥ 4-5-82 (28372)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-5-83x (2992)
ਤੰ ਤਥੇਤ੍ਯਬ੍ਰੁਵਨ੍ਪਾਰ੍ਥਾਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਕਲ੍ਪੰ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਮ੍।
ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚਾਭਿਵਾਦ੍ਯੈਨਮੁਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਪਰੰਤਪਾਃ ॥ 4-5-83 (28373)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਮਾਨਾਨਾਂ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ(ਅ)ਜਪਤ੍।
ਭਵਾਯ ਰਾਜ੍ਯਲਾਭਾਯ ਵੀਰ੍ਯਾਯ ਵਿਜਯਾਯ ਚ ॥ 4-5-84 (28374)
ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਸੌ ਵਿਪ੍ਰੋ ਵਾਚਮਾਸ਼ੀਃ ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯ ਚ।
ਸ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਤਿਲਾਭਾਯ ਸ਼ਤ੍ਰੂਣਾਂ ਮਰ੍ਦਨਾਯ ਚ ॥ 4-5-84 (28375)
ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਵੋਸ੍ਤੁ ਸ਼ਿਵਃ ਪਨ੍ਥਾ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੁਨਰਾਗਤਾਨ੍।
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਗੁਰੁਣਾ ਤੇਨ ਧੀਮਤਾ। 4-5-85 (28376)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮੁਖਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮੁਪਚਕ੍ਰਮੁਃ ॥ ॥ 4-5-86 (28377)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 5 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-5-15 ਪਾਣ੍ਡਵਾਗ੍ਨਿਰਿਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇਤਿ ਛੇਦਃ। ਰਾਜਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵਿਗ੍ਰਹੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਤ੍ਯਨ੍ਵਯਃ ॥ 15 ॥ 4-5-61 ਪ੍ਰਥਮੰ ਛਿਦ੍ਯਤੇ ਨਿਦ੍ਰਾ ਇਤਿ ਥo ਧo ਪਾਠਃ ॥ 61 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 006
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.6. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 006
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪਾਣ੍ਡਵੈਰ੍ਧੌਮ੍ਯਵਿਸਰ੍ਜਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਵਿਰਾਟਨਗਰਸਮੀਪਗਮਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-6-0 (28378)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-6-0x (2993)
ਤੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਚ ਪੁਰੋਹਿਤਮ੍।
ਅਭਿਵਾਦ੍ਯ ਤਤਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਤੁਮੁਪਚਕ੍ਰਮੁਃ ॥ 1 ॥ 4-6-1 (28379)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-6-2x (2994)
ਅਨੁਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੋਸ੍ਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਨੈਤਦ੍ਵਕ੍ਤਾ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨ।
ਕੁਨ੍ਤੀਮ੍ਰੁʼਤੇ ਮਾਤਰੰ ਨਃ ਪਿਤਰੰ ਚ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-6-2 (28380)
ਯਦੇਵਾਨਨ੍ਤਰੰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ।
ਤਾਰਣਾਯ ਤੁ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਾਯ ਭਵਾਯ ਚ ॥ 3 ॥ 4-6-3 (28381)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-6-4x (2995)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਮਾਨਾਨਾਂ ਧੌਮ੍ਯੋ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਨਥਾਜਪਤ੍।
ਸਰ੍ਵਵਿਘ੍ਨਪ੍ਰਸ਼ਮਨਾਨਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਕਰਾਂਸ੍ਤਥਾ।
ਤਤਃ ਪਾਵਕਮੁਞ੍ਜ੍ਵਾਲ੍ਯ ਮਨ੍ਤ੍ਰਹਵ੍ਯਪੁਰੁਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-6-4 (28382)
ਯਾਜ੍ਞਸੇਨੀਂ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਮਹਾਰਥਾਃ।
ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਸਹ ਧੌਮ੍ਯੇਨ ਬਦ੍ਧਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾ ਵਨਾਦ੍ਵਨਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-6-5 (28383)
ਤੇ ਵੀਰਾ ਬਦ੍ਧਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਾ ਧਨੁਰ੍ਬਾਣਕਲਾਪਿਨਃ ।
ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨਃ ਕਾਮ੍ਯਕਾਦ੍ਯਮੁਨਾਂ ਨਦੀਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-6-6 (28384)
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਦਸ਼ਾਰ੍ਣਾਨਾਂ ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਨ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨ ਤੁ।
ਅਨ੍ਤਰੇਣ ਯਕ੍ਰੁʼਲ੍ਲੋਮ੍ਨਃ ਸ਼ੂਰਸੇਨਾਂਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 7 ॥ 4-6-7 (28385)
ਤੇ ਤਸ੍ਯਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਤੀਰਮਨ੍ਵਗਚ੍ਛਨ੍ਪਦਾਤਯਃ ।
ਤਤਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਯਾਤਾਸ੍ਤੇ ਸੰਕ੍ਰਾਮਨ੍ਤੋ ਵਨਾਦ੍ਵਨਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-6-8 (28386)
ਵਸਾਨਾ ਵਨਦੁਰ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਰਮਣੀਯੇਸ਼਼ੁ ਧਨ੍ਵਿਨਃ ।
ਪਲ੍ਵਲੇਸ਼਼ੁ ਚ ਰਮ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਨਦੀਨਾਂ ਸੰਗਮੇਸ਼਼ੁ ਚ॥ 9 ॥ 4-6-9 (28387)
ਦ੍ਰੁਮਾੰਨਾਨਾਵਿਧਾਕਾਰਾੰਨਾਨਾਵਿਧਲਤਾਕੁਲਾਨ੍ ।
ਕੁਸੁਮਾਢ੍ਯਾਨ੍ਮਨਃਕਾਨ੍ਤਾਞ੍ਸ਼ੁਭਗਨ੍ਧਾਨ੍ਮਨੋਰਮਾਨ੍ ॥ 10 ॥ 4-6-10 (28388)
ਪਾਰ੍ਥਾ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਸ਼੍ਚ ਤਾਨ੍ਦ੍ਰੁਮਾਨ੍ਪੁਸ਼਼੍ਪਸ਼ਾਲਿਨਃ।
ਜਿਘ੍ਰਨ੍ਤਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪਗਨ੍ਧਾਂਸ਼੍ਚ ਫਲਗਨ੍ਧਾਨ੍ਮਨੋਰਮਾਨ੍ ॥ 11 ॥ 4-6-11 (28389)
ਵਿਧ੍ਯਨ੍ਤੋ ਮ੍ਰੁʼਗਜਾਤਾਨਿ ਮਹੇਪ੍ਵਾਸਾ ਮਹਾਬਲਾਃ ।
ਉਪਿਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਸਮਾ ਵਨੇ ਪਰਪੁਰੰਜਯਾਃ ।
ਲੁਬ੍ਧਾਨ੍ਬ੍ਰੁਵਾਣਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਵਿਪਯੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ੰਸ੍ਤਦਾ ॥ 12 ॥ 4-6-12 (28390)
ਤਤ੍ਰ ਧੌਮ੍ਯੰ ਮਹੇਪ੍ਵਾਸਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯਾ ਵ੍ਯਸਰ੍ਜਯਨ੍ ।
ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਪਰਿਚਰਨ੍ਸੋ(ਅ)ਬੁਦ੍ਧੋ(ਅ)ਵਸਦਾਸ਼੍ਰਮੇ ॥ 13 ॥ 4-6-13 (28391)
ਤਤਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਯਾਤੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵੇਸ਼਼ੁ ਮਹਾਤ੍ਮਸੁ।
ਇਨ੍ਦ੍ਰਸੇਨਮੁਖਾਸ਼੍ਚੈਵ ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਰਥਾਨਸ਼੍ਵਾਂਸ਼੍ਚ ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਃ ਸੁਖਮੂਸ਼਼ੁਃ ਸੁਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 14 ॥ 4-6-14 (28392)
ਤਤੋ ਜਨਪਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 15 ॥ 4-6-15 (28393)
ਪਸ਼੍ਯੈਕਪਦ੍ਯੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੇ ਗੋਸ਼਼੍ਠੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ ।
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚੋਪਵਨੋਪੇਤਾਨ੍ਗ੍ਰਾਮਾਣਾਂ ਨਗਰਸ੍ਯ ਚ ॥ 16 ॥ 4-6-16 (28394)
ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਦੂਰੇ ਵਿਰਾਟਮ...ਰਾਜਧਾਨੀ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਵਸਾਮੇਹਾਪਰਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਬਲਵਾਨ੍ਮੇ ਪਰਿਸ਼੍ਰਮਃ ॥ 17 ॥ 4-6-17 (28395)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-6-18x (2996)
ਇਮਾਂ ਕਮਲਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ੀਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਮਾਦ੍ਰਿਨਨ੍ਦਨ।
ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੈਨਾਂ ਘਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਨਕੁਲ ਵ੍ਰਜ ॥ 18 ॥ 4-6-18 (28396)
ਤਤੋ(ਅ)ਦੂਰੇ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਨਗਰੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ।
ਰਾਜਧਾਨ੍ਯਾਂ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਃ ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਮਿਵ ਨੋ ਵਨਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-6-19 (28397)
ਨਕੁਲ ਉਵਾਚ। 4-6-20x (2997)
ਪੂਰ੍ਵਾਹ੍ਣੇ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮਯਾ ਵਿਦ੍ਧਾ ਮ੍ਰੁʼਗਾ ਵਨੇ।
ਅਟਵੀ ਚ ਮਯਾ ਦੂਰੰ ਧ੍ਰੁʼਤਾ ਮ੍ਰੁʼਗਵਧੇਪ੍ਸੁਨਾ ॥ 20 ॥ 4-6-20 (28398)
ਵਿਸ਼਼ਮਾ ਹ੍ਯਤਿਦੁਰ੍ਗਾ ਚ ਵੇਗਵਤ੍ਪਰਿਧਾਵਤਾ।
ਸੋਹੰ ਧਰ੍ਮਾਭਿਤਪ੍ਤੋ ਵੈ ਨੈਨਾਮਾਦਾਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 21 ॥ 4-6-21 (28399)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-6-22x (2998)
ਸਹਦੇਵ ਤ੍ਵਮਾਦਾਯ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਨਯ।
ਰਾਜਧਾਨ੍ਯਾਂ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਃ ਸੁਮੁਕ੍ਤਮਿਵ ਨੋ ਵਨਮ੍ ॥ 22 ॥ 4-6-22 (28400)
ਸਹਦੇਵ ਉਵਾਚ । 4-6-23x (2999)
ਅਹਮਪ੍ਯਸ੍ਮਿ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਯਾ ਪਰਿਪੀਡਿਤਃ।
ਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਨੈਨਾਮਾਦਾਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 23 ॥ 4-6-23 (28401)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ । 4-6-24x (3000)
ਏਹਿ ਵੀਰ ਵਿਸ਼ਾਲਾਸ਼੍ਚ ਵੀਰਸਿੰਹ ਇਵਾਰ੍ਜੁਨ ।
ਇਮਾਂ ਕਮਲਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ੀਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-6-24 (28402)
ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਤ੍ਵੰ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਕੁਸ਼ਲੰ ਵ੍ਰਜ ।
ਰਾਜਧਾਨ੍ਯਾਂ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਃ ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਮਿਵ ਨੋ ਵਨਮ੍ ॥ 25 ॥ 4-6-25 (28403)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-6-26x (3001)
ਗੁਰੋਰ੍ਵਚਨਮਾਜ੍ਞਾਯ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ।
ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਥ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀਮਨਿਨ੍ਦਿਤਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਵਵ੍ਰਾਜ ਮਹਾਬਾਹੁਰਰ੍ਜੁਨਃ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਾਮ੍ ॥ 26 ॥ 4-6-26 (28404)
ਜਟਿਲੋ ਵਲ੍ਕਲਧਰਃ ਸ਼ਤਤੂਣੀਧਨੁਰ੍ਧਰਃ।
ਸ੍ਕਨ੍ਧੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਰਾਰੋਹਾਂ ਬਾਲਾਮਾਯਤਲੋਚਨਾਮ੍ । 4-6-27 (28405)
ਆਨੀਯ ਨਗਰਾਭ੍ਯਾਸ਼ਮਵਾਤਾਰਯਦਰ੍ਜੁਨਃ ॥ 27 ॥ ॥ 4-6-28 (28406)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 6 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 007
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.7. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 007
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪਾਣ੍ਡਵੈਰ੍ਵਨਮਧ੍ਯੇ ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਸੰਨਿਹਿਤੇ ਸ਼ਮੀਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੇ ਸ੍ਵਾਯੁਧਨਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਃ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਸਾਙ੍ਕੇਤਿਕਨਾਮਕਲ੍ਪਨੇਨ ਵਿਰਾਟਨਗਰਪਰਿਸਰਗਮਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-7-0 (28407)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-0x (3002)
ਸ ਰਾਜਧਾਨੀਂ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਇਮਾਨਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਆਯੁਧਾਨਿ ਪਰੰਤਪ।
ਕਸ੍ਮਿੰਨ੍ਯਾਸਯਿਤਵ੍ਯਾਨਿ ਗੁਪ੍ਤਿਸ਼੍ਚੈਸ਼਼ਾਂ ਕਥੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 1 ॥ 4-7-1 (28408)
ਸਾਯੁਧਾ ਹਿ ਵਯੰ ਤਾਤ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਪੁਰੰ ਯਦਿ।
ਸਮੁਦ੍ਵੇਗੰ ਜਨਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 2 ॥ 4-7-2 (28409)
ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਹਿ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍।
ਕਥੰ ਨਾਵਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਸ੍ਯਾਮੋ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਮਾਰਿਸ਼਼ ॥ 3 ॥ 4-7-3 (28410)
ਯਦੀਦ.. ਧਨੁਰਾਦਾਯ ਚਰੇਮ ਸਜਨੇ ਪੁਰੇ।
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰ ਨਃ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨੀਯੁਰ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4 ॥ 4-7-4 (28411)
ਏਕਸ੍ਮਿੰਨਪਿ ਵਿਜ੍ਞਾਤੇ ਸਮਯੰ ਨੋ ਵ੍ਯਤੀਤ੍ਯ ਚ ।
ਭੂਯੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਮ ਵਨੰ ਵਯਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-7-5 (28412)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦ੍ਯਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਵਾ ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਮ ਪੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਤਥਾ ਸਮ੍ਯਕ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 6 ॥ 4-7-6 (28413)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-7x (3003)
ਅਜਾਤਸ਼ਤ੍ਰੋਰ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚੈਵ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ।
ਉਵਾਚ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੰ ਤਮਰ੍ਜੁਨਃ ਪਰਵੀਰਹਾ ॥ 7 ॥ 4-7-7 (28414)
ਇਯੰ ਵਨੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮਹਤੀ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਸ਼ਮੀ।
ਭੀਮਸ਼ਾਖਾ ਦੁਰਾਰੋਹਾ ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਸ੍ਯ ਸਮੀਪਤਃ ॥ 8 ॥ 4-7-8 (28415)
ਉਤ੍ਪਥੇ ਚਾਪਿ ਜਾਤੇਯੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੈਰ੍ਨ ਨਿਸ਼਼ੇਵ੍ਯਤੇ ।
ਵਿਪੁਲਾ(ਅ)(ਅ)ਕੀਰ੍ਣਸ਼ਾਖਾ ਚ ਵਾਯਸੈਰੁਪਸੇਵਿਤਾ ॥ 9 ॥ 4-7-9 (28416)
ਸ੍ਨੇਹਾਨੁਬਦ੍ਧਾਂ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰਾਰੋਹਾਮਿਮਾਂ ਸ਼ਮੀਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-7-10 (28417)
ਸਮੀਪੇ ਚ ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਨਾਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ।
ਸਮਾਸਜ੍ਯਾਯੁਧਾਨ੍ਯਸ੍ਯਾਂ ਗਚ੍ਛਾਮੋ ਨਗਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪ ॥ 11 ॥ 4-7-11 (28418)
ਨ ਚਾਸ੍ਯਾਂ ਚਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਃ ਪਾਰ੍ਥ ਕੇਚਨ ॥ 12 ॥ 4-7-12 (28419)
ਧਨੁਰ੍ਭਿਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚਰ੍ਮਕੇਸ਼ਾਸ੍ਥਿਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਉਦ੍ਬਨ੍ਧਮਿਵ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚ ਧਨੁਰ੍ਜ੍ਯਾਪਾਸ਼ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਅਸ੍ਯਾਮਾਯੁਧਮਾਸਜ੍ਯ ਗਚ੍ਛਾਮ ਨਗਰੰ ਵਯਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-7-13 (28420)
ਏਵੰ ਪਰਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਵਨਚਾਰਿਣਃ ।
ਅਤ੍ਰੈਵੰ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਃ ਕੇਚਿਦਾਯੁਧਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-7-14 (28421)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-7-15x (3004)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਰਾਜਾਨੰ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ ਨਿਧਾਨਾਯ ਸ਼ਸ਼੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 15 ॥ 4-7-15 (28422)
ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸੰਨਹ੍ਯ ਪਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਾਚਲੋਪਮਾਃ ।
ਆਯੁਧਾਨਿ ਕਲਾਪਾਂਸ਼੍ਚ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਾਨਤੁਲਪ੍ਰਭਾਨ੍ ॥ 16 ॥ 4-7-16 (28423)
ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਸਹਦੇਵਮੁਵਾਚ ਹ।
ਆਰੁਹ੍ਯੇਮਾਂ ਸ਼ਮੀਂ ਵੀਰ ਨਿਧਤ੍ਸ੍ਵੇਹਾਯੁਧਾਨਿ ਨਃ ॥ 17 ॥ 4-7-17 (28424)
ਇਤਿ ਸੰਦਿਸ਼੍ਯ ਤੰ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪੁਨਰੇਵ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ।
ਅਬ੍ਰਵੀਦਾਯੁਧਾਨੀਹ ਨਿਧਾਤੁਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 18 ॥ 4-7-18 (28425)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-19x (3005)
ਯੇਨ ਦੇਵਾਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਪਿਸ਼ਾਚੋਰਗਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨ੍ ।
ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪੌਲੋਮਾਂਸ਼੍ਚ ਪਰੰਤਪਃ ।
ਕਾਲਕੇਯਾਂਸ਼੍ਚ ਦੁਰ੍ਧਾਸ਼਼ਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚੈਕਰਥੋ(ਅ)ਜਯਤ੍ ॥ 19 ॥ 4-7-19 (28426)
ਸ੍ਫੀਤਾਞ੍ਜਨਪਦਾਂਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਾਨਜਯਤ੍ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਃ।
ਤਦੁਦਗ੍ਰੰ ਮਹਾਘੋਰੰ ਸਪਤ੍ਨਗਣਮੂਦਨਮ੍।
ਅਪਜ੍ਯਮਕਰੋਤ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਚ ਭਯੰਕਰਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-7-20 (28427)
ਯੇਨ ਵੀਰਃ ਕੁਰੁਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰਮਭ੍ਯਰਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਪਰੰਤਪਃ ।
ਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭਿਤੇ ਚ ਧਨੁਃਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇ ਨ੍ਯਾਸਾਰ੍ਥੰ ਨ੍ਰੁʼਪਸਤ੍ਤਮਃ ॥ 21 ॥ 4-7-21 (28428)
ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕਵਸ਼ੰਕਰਮ੍।
ਭੁਜਙ੍ਗਭੋਗਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਮਣਿਕਾਞ੍ਚਨਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍ ॥ 22 ॥ 4-7-22 (28429)
ਵਿਤ੍ਰਾਸਨੰ ਦਾਨਵਾਨਾਂ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨਾਂ ਚ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ ।
ਧਨੂਰਤ੍ਨੰ ਮਹਾਤੇਜਾ ਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 23 ॥ 4-7-23 (28430)
ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਨ੍ਯੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਭੀਮਸੇਨੋ(ਅ)ਜਯਤ੍ਪੁਰਾ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼਼ੇਧਦ੍ਬਹੂਨੇਕਃ ਸਪਤ੍ਨਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਦਿਗ੍ਜਯੇ ॥ 24 ॥ 4-7-24 (28431)
ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਯਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼੍ਕਾਰੰ ਵਿਦ੍ਰਵਨ੍ਤਿ ਰਣੇ ਪਰੇ ।
ਪਰ੍ਵਤਸ੍ਯੇਵ ਦੀਰ੍ਣਸ੍ਯ ਵਿਸ੍ਫੋਟਮਸ਼ਨੇਰਿਵ ॥ 25 ॥ 4-7-25 (28432)
ਸੈਨ੍ਧਵੰ ਯੇਨ ਰਾਜਾਨੰ ਜਿਤ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍ ।
ਯੇਨ ਕ੍ਰੋਧਵਸ਼ਾਞ੍ਜਘ੍ਨੇ ਪਰ੍ਵਤੇ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੇ ॥ 26 ॥ 4-7-26 (28433)
ਦਿਵ੍ਯੰ ਸੌਗਨ੍ਧਿਕੰ ਪੁਸ਼਼੍ਪੰ ਯੇਨਾਜੈਸ਼਼ੀਤ੍ਸ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨ੍ਯੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਜਿਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਮਾਨਯਤ੍ ॥ 27 ॥ 4-7-27 (28434)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੰ ਵਜ੍ਰਹਾਟਕਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਜ੍ਯਾਪਾਸ਼ੰ ਧਨੁਸ਼਼ਸ੍ਤਸ੍ਯ ਭੀਮਸੇਨੋ(ਅ)ਵਤਾਰਯਤ੍ ॥ 28 ॥ 4-7-28 (28435)
ਨਕੁਲੰ ਪੁਨਰਾਹੂਯ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਉਵਾਚ ਯੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਤ੍ਰੂਞ੍ਜਿਘਾਂਸਸਿ ॥ 29 ॥ 4-7-29 (28436)
ਸੁਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਞ੍ਜਿਤਵਾਨ੍ਯੇਨ ਸ਼ਾਰ੍ਙ੍ਗਗਾਣ੍ਡੀਵਸੰਨਿਭਮ੍ ।
ਸੁਵਰ੍ਣਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਾਰਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਯੁਧਨਿਭੰ ਵਰਮ੍ ॥ 30 ॥ 4-7-30 (28437)
ਤਵਾਨੁਰੂਪੰ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਚਾਪਮੇਤਦਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਤਦ੍ਵ੍ਯੰਸਯਿਤ੍ਵਾ ਜ੍ਯਾਪਾਸ਼ੰ ਨਿਧਾਤੁਂ ਧਨੁਰਾਹਰ ॥ 31 ॥ 4-7-31 (28438)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-32x (3006)
ਅਜਯਤ੍ਪਸ਼੍ਚਿਮਾਮਾਸ਼ਾਂ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਯੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰੋ ਮਹਾਬਾਹੁਸ੍ਤਾਮ੍ਰਾਸ੍ਯੋ ਮਿਤਭਾਸ਼਼ਿਤਾ ॥ 32 ॥ 4-7-32 (28439)
ਤਸ੍ਯ ਮੌਰ੍ਵੀਮਪਾਕਰ੍ਸ਼਼ਚ੍ਛੂਰਃ ਸੰਕ੍ਰਨ੍ਦਨੋ ਯੁਧਿ ।
ਕੁਲੇ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸਮੋ ਰੂਪੇ ਯਸ੍ਯੇਤਿ ਨਕੁਲਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 33 ॥ 4-7-33 (28440)
ਸਹਦੇਵੰ ਚ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪੁਨਰ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਕਲਿਙ੍ਗਾਨ੍ਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਤ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਮਾਗਧਾਂਸ਼੍ਚਾਜਿਸ਼ੋਭਨਃ ॥ 34 ॥ 4-7-34 (28441)
ਯੇਨੈਵ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਮਰੇ ਅਧਾਕ੍ਸ਼਼ੀਰਰਿਮਰ੍ਦਨ।
ਤਤ੍ਸ੍ਰੰਸਯਿਤ੍ਵਾ ਜ੍ਯਾਪਾਸ਼ੰ ਨਿਧਾਤੁਂ ਧਨੁਰਾਹਰ ॥ 35 ॥ 4-7-35 (28442)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-36x (3007)
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਚਾਰੋ ਦਿਸ਼ੰ ਯੇਨਾਜਯਤ੍ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਅਪਜ੍ਯਮਕਰੋਦ੍ਵੀਰਃ ਸਹਦੇਵਸ੍ਤਦਾਯੁਧਮ੍ ॥ 36 ॥ 4-7-36 (28443)
ਦੀਪ੍ਤਾਨ੍ਖਣ੍ਡਾਂਸ਼੍ਚ ਸੁਦ੍ਰੁʼਢਾਨ੍ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਕਨਕਤ੍ਸਰੂਨ੍ ।
ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ੁਰਨਾਰਾਚਾੰਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਰਾਨਪਿ ।
ਆਯੁਧਾਨਿ ਕਲਾਪਾਂਸ਼੍ਚ ਗਦਾਸ਼੍ਚ ਨਿਦਧੁਃ ਸਹ ॥ 37 ॥ 4-7-37 (28444)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਸਹਦੇਵੰ ਪਰਨ੍ਤਪਃ।
ਆਰੁਹ੍ਯੇਮਾਂ ਸ਼ਮੀਂ ਵੀਰ ਨਿਧਤ੍ਸ੍ਵੇਹਾਯੁਧਾਨਿ ਨਃ ॥ 38 ॥ 4-7-38 (28445)
ਇਦੰ ਗੋਮ੍ਰੁʼਗਮਭ੍ਯਾਸ਼ੇ ਗਤਸਤ੍ਵਮਚੇਤਨਮ੍ ।
ਏਤਦੁਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਵੈ ਵੀਰ ਧਨੂਂਪਿ ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਯ ॥ 39 ॥ 4-7-39 (28446)
ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸਹਦੇਵੋ ਯਥੋਕ੍ਤਵਤ੍ ।
ਸ਼ਮੀਮਾਰੁਹ੍ਯ ਤ੍ਵਰਿਤੋ ਧਨੂਂਪਿ ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਯਤ੍ ॥ 40 ॥ 4-7-40 (28447)
ਸ਼ੀਤਵਾਤਾਤਪਭਯਾਦ੍ਵਰ੍ਪਤ੍ਰਾਣਾਯ ਦੁਰ੍ਜਯਃ।
ਤਾਨਿ ਵੀਰੋ ਯਥਾ ਜਾਨੰਨਿਰਾਵਾਧਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਸੁਸੰਵੇਸ਼਼੍ਟ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤਮਾਵਰਮ੍ ॥ 41 ॥ 4-7-41 (28448)
ਯਤ੍ਰ ਚਾਪਸ਼੍ਯਤ ਸ ਵੈ ਤਿਰੋਵਰ੍ਪਾਣਿ ਵਰ੍ਪਤਿ।
ਤਤ੍ਰ ਤਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਢੈਃ ਪਾਸ਼ੈਃ ਸੁਗਾਢੰ ਪਰ੍ਯਵਨ੍ਧਤ ॥ 42 ॥ 4-7-42 (28449)
ਤਤਃ ਪਰਮਦੂਰਸ੍ਥਮੁਞ੍ਛਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਕਲੇਵਰਮ੍।
ਪ੍ਰਾਯੋਪਵੇਸ਼ਨਾਚ੍ਛੁਸ਼਼੍ਕੰ ਸ੍ਨਾਯੁਚਰ੍ਮਾਸ੍ਥਿਸੰਯੁਤਮ੍ ॥ 43 ॥ 4-7-43 (28450)
ਤਚ੍ਚਾਨੀਯ ਧਨੁਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਨਿਬਬਨ੍ਧੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ।
ਉਪਾਯਕੁਸ਼ਲਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਣਦਨ੍ਤਃ ਸਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 44 ॥ 4-7-44 (28451)
ਅਸ੍ਯ ਬਦ੍ਧਸ੍ਯ ਦੌਰ੍ਗਨ੍ਧ੍ਯਾਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਵਨਚਾਰਿਣਃ।
ਦੂਰਾਤ੍ਪਰਿਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਸ਼ਵੇਯੰ ਸ਼ਮੀ ਇਤਿ ॥ 45 ॥ 4-7-45 (28452)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਹਾਰਾਜੋ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਰਞ੍ਜੁਭਿਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਵਿਨਿਰ੍ਵਧ੍ਨੀਹਿ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 46 ॥ 4-7-46 (28453)
ਯਾਨਿ ਚਾਤ੍ਰ ਵਿਸ਼ਾਲਾਨਿ ਰੂਢਮੂਲਾਨਿ ਮਨ੍ਯਸੇ।
ਤੇਪਾਮੁਪਰਿ ਬਧ੍ਨੀਹਿ ਇਦੰ ਵਿਪ੍ਰਕਲਵਰਮ੍ ॥ 47 ॥ 4-7-47 (28454)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-48x (3008)
ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸਹਦੇਵਸ੍ਤੁ ਪਰ੍ਯਬਧ੍ਨਤ ਤਚ੍ਛਵਮ੍ ॥ 48 ॥ 4-7-48 (28455)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਭੂਤ੍ਵਾ ਮਨਸਾ(ਅ)ਭਿਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਚ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣਾਮਿਨ੍ਦ੍ਰੰ ਵਰਦੰ ਕੁਬੇਰੰ ਵਰੁਣਾਨਿਲੌ ॥ 49 ॥ 4-7-49 (28456)
ਰੁਦ੍ਰੰ ਯਮੰ ਚ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਚ ਸੋਮਾਰ੍ਕੌ ਧਰ੍ਮਮੇਵ ਚ ।
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚੋਪਦਿਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ।
ਵਸੂਸ਼੍ਚੰ ਮਰੁਤਸ਼੍ਚੈਵ ਜ੍ਵਲਨੰ ਚਾਤਿਤੇਜਸਮ੍ ॥ 50 ॥ 4-7-50 (28457)
ਦਿਵਾਚਰਾ ਰਾਤ੍ਰਿਚਰਾਣਿ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਾਨੀਹ ਭੂਤਾਨ੍ਯਨੁਕੀਰ੍ਤਿਤਾਨਿ ।
ਤੇਭ੍ਯੋ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚ ਸੁਵ੍ਰਤੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਤੇਪਾਂ ਸ਼ਰਣੰ ਗਤੋ(ਅ)ਹਮ੍ ॥ 51 ॥ 4-7-51 (28458)
ਸਰ੍ਵਾਯੁਧਾਨੀਹ ਮਹਾਬਲਾਨਿ ਨ੍ਯਾਸੰ ਮਹਾਦੇਵਸਮੀਪਤੋ ਵੈ।
ਨ੍ਯਸ੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਵਾਯੁਸਮੀਪਤਸ਼੍ਚ ਵਨਸ੍ਪਤੀਨਾਂ ਚ ਸਪਰ੍ਵਤਾਨਾਮ੍ ॥ 52 ॥ 4-7-52 (28459)
ਏਸ਼਼ ਨ੍ਯਾਸੋ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਃ ਸੋਮਮੂਰ੍ਯਾਨਿਲਾਨ੍ਤਿਕੇ।
ਮਮ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵਾ ਦੇਯੰ ਪੂਰ੍ਣੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ॥ 53 ॥ 4-7-53 (28460)
ਨੇਦੰ ਭੀਮੇ ਪ੍ਰਦਾਤਵ੍ਯਮਯੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਆਮਰ੍ਸ਼਼ਾੰਨਿਤ੍ਯਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸੁਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ।
ਅਪੂਰ੍ਣਕਾਲੇ ਪ੍ਰਹਰੇਤ੍ਕ੍ਰੋਧਸੰਜਾਤਮਤ੍ਸਰਃ ॥ 54 ॥ 4-7-54 (28461)
ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੋ ਨਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਤੁ ਵਨਵਾਸਾਯ ਸਰ੍ਵਦਾ ।
ਸਮਯੇ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣੇ ਤੁ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾੰਨਿਹਨ੍ਮਹੇ ॥ 55 ॥ 4-7-55 (28462)
ਏਸ਼਼ ਚਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਕਾਮਃ ਕੀਰ੍ਤਿਰਲੰ ਯਸ਼ਃ।
ਮਦਾਯਤ੍ਤਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵੰ ਜੀਵਿਤੰ ਚ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 56 ॥ 4-7-56 (28463)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-7-57 (28464)
ਦੈਵਤੇਭ੍ਯੋ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ਮੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍।
ਨਗਰੰ ਗਨ੍ਤੁਮਾਯਾਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਸਹ ॥ 57 ॥ 4-7-57 (28465)
ਆਗੋਪਾਲਾਵਿਪਾਲੇਭ੍ਯਃ ਕਰ੍ਸ਼਼ਕੇਭ੍ਯਃ ਪਰੰਤਪ।
ਆਜਗ੍ਮੁਰ੍ਨਗਰਾਭ੍ਯਾਸ਼ੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਤਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 58 ॥ 4-7-58 (28466)
ਅਸ਼ੀਤਿਸ਼ਤਵਰ੍ਪੇਯੰ ਮਾਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕਮਿਹਾਨ੍ਤਿਕੇ ।
ਬਹੁਕਾਲਪਰੀਣਾਮਾ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋਸ੍ਤੁ ਵਸ਼ਮੇਯੁਪੀ ।
ਨ ਚਾਗ੍ਨਿਸੰਸ੍ਕਾਰਮਿਯੰ ਪ੍ਰਾਪਿਤਾ ਕੁਲਧਰ੍ਮਤਃ ॥ 59 ॥ 4-7-59 (28467)
ਯਃ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯਤੇ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦੇਸ਼ੇ ਯਦ੍ਰੁʼਚ੍ਛਯਾ।
ਤਮੇਵਮ੍ਰੁʼਚੁਰ੍ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾਃ ਕੁਲਧਰ੍ਮੋ ਨ ਈਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ॥ 60 ॥ 4-7-60 (28468)
ਵਿਸ਼੍ਰਾਵਯਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਵ੍ਯਨਾਦਯਨ੍ ।
ਸ੍ਵਰ੍ਗਤੇਯਮਿਹਾਸ੍ਮਾਕੰ ਜਨਨੀ ਸ਼ੋਕਵਿਹ੍ਵਲਾ ॥ 61 ॥ 4-7-61 (28469)
ਵਨੇ ਵਿਚਰਮਾਣਾਨਾਂ ਲੁਬ੍ਧਾਨਾਂ ਵਨਚਾਰਿਣਾਮ੍।
ਕੁਲਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯਮਸ੍ਮਾਕੰ ਪੂਰ੍ਵੈਰਾਚਰਿਤਃ ਪੁਰਾ ॥ 62 ॥ 4-7-62 (28470)
ਏਵੰ ਤੇ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸਮਨ੍ਤਾਦਵਘੁਸ਼਼੍ਯ ਚ।
ਭੀਮਸੇਨੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਚੈਵ ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰਾਵੁਭਾਵਪਿ ॥ 63 ॥ 4-7-63 (28471)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਚ ਰਾਜਪਤ੍ਨੀ ਸੁਮਧ੍ਯਮਾ।
ਤਤੋ ਯਥਾਸਮਾਜ੍ਞਪ੍ਤੰ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ੰਸ੍ਤਦਾ ॥ 64 ॥ 4-7-64 (28472)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਮੀਪੰ ਵਸ੍ਤੁਮਞ੍ਜਸਾ।
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਂ ਚਰਿਤੁਂ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍ ॥ 65 ॥ 4-7-65 (28473)
ਅਤਸ਼੍ਛੰਨਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਚਕਾਰੈਸ਼਼ਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਜਯੋ ਜਯੇਸ਼ੋ ਵਿਜਯੋ ਜਯਤ੍ਸੇਨੋ ਜਯਦ੍ਬਲਃ। 4-7-66 (28474)
ਆਪਤ੍ਸੁ ਨਾਮਭਿਸ੍ਤ੍ਵੇਤੈਃ ਸਮਾਹ੍ਵਾਮਃ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍ ॥ 66 ॥
ਤਤੋ ਯਥਾਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਭਿਃ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ੰਨਗਰੰ ਮਹਤ੍। 4-7-67 (28475)
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਂ ਵਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤੋ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਮ੍ ॥ 67 ॥ ॥ 4-7-68 (28476)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 7 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 008
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.8. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 008
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਗਚ੍ਛਤਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਦੁਰ੍ਗਾਯਾਃ ਸ੍ਤਵਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-8-0 (28477)
[ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-8-0x (3009)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਗਚ੍ਛਮਾਨੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਅਸ੍ਤੁਵਨ੍ਮਨਸਾ ਦੇਵੀਂ ਦੁਰ੍ਗਾਂ ਤ੍ਰਿਭੁਵਨੇਸ਼੍ਵਰੀਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-8-1 (28478)
ਯਸ਼ੋਦਾਗਰ੍ਭਸੰਭੂਤਾਂ ਨਾਰਾਯਣਵਰਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ।
ਨਨ੍ਦਗੋਪਕੁਲੇ ਜਾਤਾਂ ਮਙ੍ਗਲ੍ਯਾਂ ਕੁਲਵਰ੍ਧਨੀਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-8-2 (28479)
ਕੰਸਵਿਦ੍ਰਾਵਣਕਰੀਮਸੁਰਾਣਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਯੰਕਰੀਮ੍।
ਸ਼ਿਲਾਤਟਵਿਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਾਮਾਕਾਸ਼ੰ ਪ੍ਰਤਿ ਗਾਮਿਨੀਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-8-3 (28480)
ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਭਗਿਨੀਂ ਦਿਵ੍ਯਮਾਲ੍ਯਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਾਮ੍।
ਦਿਵ੍ਯਾਮ੍ਬਰਧਰਾਂ ਦੇਵੀਂ ਖਙ੍ਗਖੇਟਕਧਾਰਿਣੀਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-8-4 (28481)
ਭਾਰਾਵਤਰਣੇ ਪੁਣ੍ਯੇ ਯੇ ਸ੍ਮਰਨ੍ਤਿ ਸਦਾ ਸ਼ਿਵਾਮ੍ ।
ਤਾਨ੍ਵੈ ਤਾਰਯਤੇ ਪਾਪਾਤ੍ਪਙ੍ਕੇ ਗਾਮਿਵ ਦੁਰ੍ਬਲਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-8-5 (28482)
ਸ੍ਤੋਤੁਂ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ ਭੂਯੋ ਵਿਵਿਧੈਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਸੰਭਵੈਃ ।
ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ੀ ਰਾਜਾ ਦੇਵੀਂ ਸਹਾਨੁਜਃ ॥ 6 ॥ 4-8-6 (28483)
ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਵਰਦੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਕੁਮਾਰਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣਿ ।
ਬਾਲਾਰ੍ਕਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਕਾਰੇ ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਨਿਭਾਨਨੇ ॥ 7 ॥ 4-8-7 (28484)
ਚਤੁਰ੍ਭੁਜੇ ਚਤੁਰ੍ਵਕ੍ਰੇ ਪੀਨਸ਼੍ਰੋਣਿਪਯੋਧਰੇ।
ਮਯੂਰਪਿਚ੍ਛਵਲਯੇ ਕੇਯੂਰਾਙ੍ਗਦਧਾਰਿਣਿ ॥ 8 ॥ 4-8-8 (28485)
ਭਾਸਿ ਦੇਵਿ ਯਥਾ ਪਦ੍ਮਾ ਨਾਰਾਯਣਪਰਿਗ੍ਰਹਃ ।
ਸ੍ਵਰੂਪੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਚ ਵਿਸ਼ਦੰ ਤਵ ਖੇਚਰਿ ॥ 9 ॥ 4-8-9 (28486)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਚ੍ਛਵਿਸਮਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸੰਕਰ੍ਸ਼਼ਣਸਮਾਨਨਾ ।
ਬਿਭ੍ਰਤੀ ਵਿਪੁਲੌ ਬਾਹੁ ਸ਼ਕ੍ਰਧ੍ਵਜਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਯੌ ॥ 10 ॥ 4-8-10 (28487)
ਪਾਤ੍ਰੀ ਚ ਪਙ੍ਕਜੀ ਘਣ੍ਟੀ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾ ਚ ਯਾ ਭੁਵਿ ।
ਪਾਸ਼ੰ ਧਨੁਰ੍ਮਹਾਚਕ੍ਰੰ ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਯਾਯੁਧਾਨਿ ਚ ॥ 11 ॥ 4-8-11 (28488)
ਕੁਣ੍ਡਲਾਭ੍ਯਾਂ ਸੁਪੂਰ੍ਣਾਭ੍ਯਾਂ ਕਰ੍ਣਾਭ੍ਯਾਂ ਚ ਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਾ ।
ਚਨ੍ਦ੍ਰਵਿਸ੍ਪਰ੍ਧਿਨਾ ਦੇਵਿ ਮੁਖੇਨ ਤ੍ਵੰ ਵਿਰਾਜਸੇ ॥ 12 ॥ 4-8-12 (28489)
ਮੁਕੁਟੇਨ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਣ ਕੇਸ਼ਬਨ੍ਧੇਨ ਸ਼ੋਭਿਨਾ।
ਭੁਜਙ੍ਗਾਭੋਗਵਾਸੇਨ ਸ਼੍ਰੋਣਿਸੂਤ੍ਰੇਣ ਰਾਜਤਾ ॥ 13 ॥ 4-8-13 (28490)
ਵਿਭ੍ਰਾਜਸੇ ਚਾ(ਅ)(ਅ)ਬਦ੍ਧੇਨ ਭੋਗੇਨੇਵੇਹ ਮਨ੍ਦਰਃ।
ਧ੍ਵਜੇਨ ਸ਼ਿਖਿਪਿਚ੍ਛਾਨਾਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤੇਨ ਵਿਰਾਜਸੇ ॥ 14 ॥ 4-8-14 (28491)
ਕੌਮਾਰੰ ਵ੍ਰਤਮਾਸ੍ਥਾਯ ਤ੍ਰਿਦਿਵੰ ਪਾਵਿਤੰ ਤ੍ਵਯਾ।
ਤੇਨ ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਤੂਯਸੇ ਦੇਵਿ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ੈਃ ਪੂਜ੍ਯਸੇ(ਅ)ਪਿ ਚ ॥ 15 ॥ 4-8-15 (28492)
ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਰ੍ਥਾਯ ਮਹਿਸ਼਼ਾਸੁਰਨਾਸ਼ਿਨਿ ।
ਪ੍ਰਸੰਨਾ ਮੇ ਸੁਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇ ਦਯਾਂ ਕੁਰੁ ਸ਼ਿਵਾ ਭਵ ॥ 16 ॥ 4-8-16 (28493)
ਜਯਾ ਤ੍ਵੰ ਵਿਜਯਾ ਚੈਵ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਚ ਜਯਪ੍ਰਦਾ।
ਮਮਾਪਿ ਵਿਜਯੰ ਦੇਹਿ ਵਰਦਾ ਤ੍ਵੰ ਚ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-8-17 (28494)
ਵਿਨ੍ਧ੍ਯੇ ਚੈਵ ਨਗਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇ ਤਵ ਸ੍ਥਾਨੰ ਹਿ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤਮ੍।
ਕਾਲਿ ਕਾਲਿ ਮਹਾਕਾਲਿ ਸ਼ੀਧੁਮਾਂਸਪਸ਼ੁਪ੍ਰਿਯੇ ॥ 18 ॥ 4-8-18 (28495)
ਕ੍ਰੁʼਤਾਨੁਯਾਤ੍ਰਾ ਭੂਤੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਵਰਦਾ ਕਾਮਚਾਰਿਣੀ।
ਭਾਰਾਵਤਾਰੇ ਯੇ ਚ ਤ੍ਵਾਂ ਸੰਸ੍ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ ॥ 19 ॥ 4-8-19 (28496)
ਪ੍ਰਣਮਨ੍ਤਿ ਚ ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਹਿ ਪ੍ਰਭਾਤੇ ਤੁ ਨਰਾ ਭੁਵਿ ।
ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਰ੍ਲਭੰ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪੁਤ੍ਰਤੋ ਧਨਤੋਪਿ ਵਾ ॥ 20 ॥ 4-8-20 (28497)
ਦੁਰ੍ਗਾਤ੍ਤਾਰਯਸੇ ਦੁਰ੍ਗੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਦੁਰ੍ਗਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ ਜਨੈਃ ।
ਕਾਨ੍ਤਾਰੇਸ਼਼੍ਵਵਸੰਨਾਨਾਂ ਮਗ੍ਰਾਨਾਂ ਚ ਮਹਾਰ੍ਣਵੇ।
ਦਸ੍ਯੁਭਿਰ੍ਵਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਾਂ ਤ੍ਵੰ ਗਤਿਃ ਪਰਮਾ ਨ੍ਰੁʼਣਾਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-8-21 (28498)
ਜਲਪ੍ਰਤਰਣੇ ਚੈਵ ਕਾਨ੍ਤਾਰੇਸ਼਼੍ਵਟਵੀਸ਼਼ੁ ਚ।
ਯੇ ਸ੍ਮਰਨ੍ਤਿ ਮਹਾਦੇਵਿ ਨ ਚ ਸੀਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਨਰਾਃ ॥ 22 ॥ 4-8-22 (28499)
ਤ੍ਵੰ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਃ ਸਿਦ੍ਧਿਰ੍ਹ੍ਰੀਰ੍ਵਿਦ੍ਯਾ ਸੰਤਤਿਰ੍ਮਤਿਃ।
ਸੰਧ੍ਯਾ ਰਾਤ੍ਰਿਃ ਪ੍ਰਭਾ ਨਿਦ੍ਰਾ ਜ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਨਾ ਕਾਂਤਿਃਕ੍ਸ਼਼ਮਾਦਯਾ ॥ 23 ॥ 4-8-23 (28500)
ਨ੍ਰੁʼਣਾਂ ਚ ਬਨ੍ਧਨੰ ਮੋਹੰ ਪੁਤ੍ਰਨਾਸ਼ੰ ਧਨਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍।
ਵ੍ਯਾਧਿੰ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਭਯੰ ਚੈਵ ਪੂਜਿਤਾ ਨਾਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 24 ॥ 4-8-24 (28501)
ਸੋਹੰ ਰਾਜ੍ਯਾਤ੍ਪਰਿਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼ਰਣੰ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਪੰਨਵਾਨ੍ ।
ਪ੍ਰਣਤਸ਼੍ਚ ਯਥਾ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਾ ਤਵ ਦੇਵਿ ਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰਿ ॥ 25 ॥ 4-8-25 (28502)
ਤ੍ਰਾਹਿ ਮਾਂ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਸਤ੍ਯੇ ਸਤ੍ਯਾ ਭਵਸ੍ਵ ਨਃ।
ਸ਼ਰਣੰ ਭਵ ਮੇ ਦੁਰ੍ਗੇ ਸ਼ਰਣ੍ਯੇ ਭਕ੍ਤਵਤ੍ਸਲੇ ॥ 26 ॥ 4-8-26 (28503)
ਏਵੰ ਸ੍ਤੁਤਾ ਹਿ ਸਾ ਦੇਵੀ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ।
ਉਪਗਮ੍ਯ ਤੁ ਰਾਜਾਨਮਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 27 ॥ 4-8-27 (28504)
ਦੇਵ੍ਯੁਵਾਚ । 4-8-28x (3010)
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਰਾਜਨ੍ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਦੀਯੰ ਵਚਨੰ ਪ੍ਰਭੋ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤ੍ਯਚਿਰਾਦੇਵ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਿਜਯਸ੍ਤਵ ॥ 28 ॥ 4-8-28 (28505)
ਮਮ ਪ੍ਰਸਾਦਾੰਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਹਤ੍ਵਾ ਕੌਰਵਵਾਹਿਨੀਮ੍ ।
ਰਾਜ੍ਯੰ ਨਿਸ਼਼੍ਕਣ੍ਟਕੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਮੇਦਿਨੀਂ ਪੁਨਃ ॥ 29 ॥ 4-8-29 (28506)
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰੀਤਿੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ਪੁਸ਼਼੍ਕਲਾਮ੍ ।
ਮਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਚ੍ਚ ਤੇ ਸੌਖ੍ਯਮਾਰੋਗ੍ਯੰ ਚ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 30 ॥ 4-8-30 (28507)
ਯੇ ਚ ਸੰਕੀਰ੍ਤਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਵਿਗਤਕਲ੍ਮਸ਼਼ਾਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁਸ਼਼੍ਟਾ ਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਰਾਜ੍ਯਮਾਯੁਰ੍ਵਪੁਃ ਸੁਤਮ੍ ॥ 31 ॥ 4-8-31 (28508)
ਪ੍ਰਵਾਸੇ ਨਗਰੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੰਕਟੇ ।
ਅਟਵ੍ਯਾਂ ਦੁਰ੍ਗਕਾਨ੍ਤਾਰੇ ਸਾਗਰੇ ਗਹਨੇ ਗਿਰੌ ॥ 32 ॥ 4-8-32 (28509)
ਯੇ ਸ੍ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਂ ਰਾਜਨ੍ਯਥਾ(ਅ)ਹੰ ਭਵਤਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤਾ ।
ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਰ੍ਲਭੰ ਕਿੰਚਿਤਸ੍ਮਿਁਲ੍ਲੋਕੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 33 ॥ 4-8-33 (28510)
ਇਦੰ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਵਰੰ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਯਾਦ੍ਵਾ ਪਠੇਤ ਵਾ।
ਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਸਿਦ੍ਧਿੰ ਯਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 34 ॥ 4-8-34 (28511)
ਮਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਾਚ੍ਚ ਵਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ ।
ਨ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕੁਰਕੋ ਨਰਾ ਵਾ ਤੰਨਿਵਾਸਿਨਃ ॥ 35 ॥ 4-8-35 (28512)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਰਦਾ ਦੇਵੀ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮਰਿੰਦਮਮ੍।
ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚ ਪਾਣ੍ਡੂਨਾਂ ਤਤ੍ਰੈਵਾਨ੍ਤਰਧੀਯਤ ॥] 36 ॥ ॥ 4-8-36 (28513)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 8 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-8-3 ਸ਼ਿਲਾਤਟੇ ਕੰਸੇਨੈਵ ਵਿਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਾ ਸਤੀ ਆਕਾਸ਼ੰ ਗਤਾ ਤਾਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-8-6 ਸ੍ਤੋਤ੍ਰਾਰ੍ਥਮੇਵ ਸੰਭਵ ਉਦ੍ਭਵੋ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਮ੍ਨਾਂ ਵਰਦੇ ਇਤ੍ਯਾਦੀਨਾਂਤੈਃ। ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਸੰਬੋਧ੍ਯ ॥ 6 ॥ 4-8-9 ਪਦ੍ਮਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਂ ਅਤ ਏਵ ਨਾਰਾਯਣਪਰਿਗ੍ਰਹੋ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਕਾਨ੍ਤਾ ॥ 9 ॥ 4-8-10 ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਚ੍ਛਵਿਰ੍ਨੀਲਮੇਘਸ੍ਤੇਨ ਸਮਾ ਅਤ ਏਵ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ । ਅਸ਼਼੍ਟਭੁਜਾਮਾਹ ਬਿਭ੍ਰਤੀਤਿ। ਵਿਪੁਲੌ ਵਰਾਭਯਪ੍ਰਦਤ੍ਵੇਨ ਊਰ੍ਜਿਤੌ ਦ੍ਵੌ ਬਾਹੂ ॥ 10 ॥ 4-8-11 ਤਤ ਏਕਃ ਪਾਤ੍ਰੀ ਪਾਤ੍ਰਵਾਨ੍ਪਙ੍ਕਜੀ ਪਙ੍ਕਜਵਾਨ੍ ਘਣ੍ਟੀ ਘਣ੍ਟਾਵਾਨ੍ ਪਞ੍ਚਮਃ ਪਾਸ਼ੰ ਧਨੁਰ੍ਮਹਾਚਕ੍ਰੰ ਚ ਬਿਭ੍ਰਤੀਤਿ ਪੂਰ੍ਵੇਣਾਨ੍ਵਯਃ ॥ 11 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 009
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.9. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 009
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਯਤਿਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਵਿਰਾਟਸਭਾਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ ॥ 1 ॥ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਥਾਨਾਦਿਨਾ ਸਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਵਿਰਾਟਭਵਨੇ ਨਿਵਾਸਃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-9-0 (28514)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-9-0x (3011)
ਤਤਸ੍ਤੁ ਤੇ ਪੁਣ੍ਯਜਲਾਂ ਸ਼ਿਵਾਂ ਸ਼ੁਭਾਂ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਗਨ੍ਧਰ੍ਵਨਿਸ਼਼ੇਵਿਤੋਦਕਾਮ੍।
ਤ੍ਰਿਲੋਕਕਾਨ੍ਤਾਮਵਤੀਰ੍ਯ ਜਾਹ੍ਨਵੀਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਂਸ਼੍ਚ ਦੇਵਾਂਸ਼੍ਚ ਪਿਤ੍ਰੁʼਨਤਪਰ੍ਯਨ੍ ॥ 1 ॥ 4-9-1 (28515)
ਵਰਪ੍ਰਦਾਨੰ ਹ੍ਯਨੁਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵੇ ਹੁਤ੍ਵਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤਜਪ੍ਯਮਙ੍ਗਲਃ ।
ਦਿਸ਼ੰ ਤਥੈਨ੍ਦ੍ਰੀਮਭਿਤਃ ਪ੍ਰਪੇਦਿਵਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਰ੍ਧਰ੍ਮਮੁਪਾਹ੍ਵਯਚ੍ਛਨੈਃ ॥ 2 ॥ 4-9-2 (28516)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-9-3x (3012)
ਵਰਪ੍ਰਦਾਨੰ ਮਮ ਦਤ੍ਤਵਾਨ੍ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਸੰਨਚੇਤਾ ਵਰਦਃ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ ।
ਜਲਾਰ੍ਥਿਨੋ ਮੇ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਸ੍ਯ ਸੋਦਰਾ ਮਯਾ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਾ ਵਿਵਿਸ਼ੁਰ੍ਜਲਾਸ਼ਯਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-9-3 (28517)
ਨਿਪਾਤਿਤਾ ਯਕ੍ਸ਼਼ਵਰੇਣ ਤੇ ਵਨੇ ਮਹਾਹਵੇ ਵਜ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤੇਵ ਦਾਨਵਾਃ ।
ਮਯਾ ਚ ਗਤ੍ਵਾ ਵਰਦੋ ਹਿ ਤੋਸ਼਼ਿਤੋ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ਤਾ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਸਮੁਚ੍ਚਯੰ ਗੁਰੁਃ ॥ 4 ॥ 4-9-4 (28518)
ਸ ਮੇ ਪ੍ਰਸੰਨੋ ਭਗਵਾਨ੍ਵਰੰ ਦਦੌ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜੰਸ਼੍ਚਾਹ ਤਥੈਵ ਸੌਹ੍ਰੁʼਦਾਤ੍।
ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵ ਯਦ੍ਵਾਞ੍ਛਸਿ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨ ਸ੍ਥਿਤੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਵਰਦੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-9-5 (28519)
ਸ ਵੈ ਮਯੋਕ੍ਤੋ ਵਰਦਃ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਭੁਃ ਸਦੈਵ ਮੇ ਧਰ੍ਮਰਤਾ ਮਤਿਰ੍ਭਵੇਤ੍।
ਇਮੇ ਚ ਜੀਵਨ੍ਤੁ ਮਮਾਨੁਜਾਃ ਪ੍ਰਭੋ ਵਯੰ ਸ੍ਵਰੂਪੰ ਚ ਜਯੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਪ੍ਨੁਮਃ ॥ 6 ॥ 4-9-6 (28520)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਚ ਕੀਰ੍ਤਿਸ਼੍ਚ ਯਥੇਪ੍ਸਿਤੰ ਭਵੇਦ੍ਵ੍ਰਤੰ ਤੁ ਸਤ੍ਯੰ ਚ ਸਮਾਪ੍ਤਿਰੇਵ ਚ।
ਵਰੋ ਮਮੈਸ਼਼ੋਸ੍ਤੁ ਯਥਾ(ਅ)ਨੁਕੀਰ੍ਤਿਤੋ ਨ ਤਨ੍ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾ ਦੇਵਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੋ ਯਥਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 7 ॥ 4-9-7 (28521)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-9-8x (3013)
ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਧਰ੍ਮਮੇਵਾਨੁਚਿਨ੍ਤਯਨ੍।
ਤਦੈਵ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦੇਨ ਰੂਪਮੇਵਾਭਵਤ੍ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-9-8 (28522)
ਸ ਵੈ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਸ੍ਤਰੁਣਸ੍ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡਭ੍ਰੁʼਤ੍ਕਮਣ੍ਡਲੂਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼ਧਰੋ ਵ੍ਯਜਾਯਤ।
ਸੁਰਕ੍ਤਮਾਞ੍ਜਿਸ਼਼੍ਠਵਰਾਮ੍ਬਰਃ ਸ਼ਿਖੀ ਪਵਿਤ੍ਰਪਾਣਿਰ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਤਦਾ(ਅ)ਦ੍ਭੁਤਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-9-9 (28523)
ਤਥੈਵ ਤੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਾਂ ਯਥੋਚਿਤਾਰ੍ਹਾਭਰਣਾਮ੍ਬਰਸ੍ਰਜਃ।
ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ ਰਾਜੰਨਭਵਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਧਰ੍ਮਾਗ੍ਰ੍ਯਫਲਾਭਿਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-9-10 (28524)
ਨਵੇਨ ਰੂਪੇਣ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤਿਰ੍ਯੁਤਸ੍ਤ੍ਵਥਰ੍ਵਰੂਪੇਣ ਬਭੌ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍।
ਨਿਬਦ੍ਧਵੈਡੂਰ੍ਯਸਿਤਾਨ੍ਸਕਾਞ੍ਚਨਾੰਨ੍ਰੁʼਪਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟ੍ਯ ਵਾਸਸਃ ॥ 11 ॥ 4-9-11 (28525)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟੰ ਪ੍ਰਥਮੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਦੂਰਾਤ੍ਸੁਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਤੇਜਸਮ੍।
ਅਨਨ੍ਤਤੇਜੋਜ੍ਵਲਿਤੰ ਹੁਤਾਸ਼ਨੰ ਦੁਰਾਸਦੰ ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਵਿਸ਼਼ੰ ਯਥੋਰਗਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-9-12 (28526)
ਸਭਾਸਦੰ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਭਿਰ੍ਜਨੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤੰ ਵਿਚਿਤ੍ਰਨਾਨਾਵਿਧਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਪਾਣਿਭਿਃ ।
ਉਪਾਯਨੌਘੈਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਦ੍ਭਿਰਾਚਿਤੰ ਦ੍ਵਿਜੈਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਕ੍ਸ਼਼ਰਮਨ੍ਤ੍ਰਧਾਰਿਭਿਃ ॥ 13 ॥ 4-9-13 (28527)
ਗਜੈਰੁਦੀਰ੍ਮੰ ਤੁਰਗੈਸ਼੍ਚ ਸਙ੍ਕੁਲੰ ਮ੍ਰੁʼਗਦ੍ਵਿਪੈਃ ਕੁਬ੍ਜਗਣੈਃ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਸਿਤੋਚ੍ਛ੍ਰਿਤੋਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼ਨਿਰੁਦ੍ਧਮੂਰ੍ਧਜੰ ਵਿਚਿਤ੍ਰਵੈਡੂਰ੍ਯਵਿਕਾਰਕੁਣ੍ਡਲਮ੍ ।
ਵਿਰਾਟਮਾਯਾਚ੍ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤਦਾ ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ ਸ਼ਕ੍ਰਮਿਵ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪੇ ॥ 14 ॥ 4-9-14 (28528)
ਤਮਾਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਵਿਰਾਟਰਾਜੋ ਮੁਦਿਤੇਨ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ।
ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਚੈਨੰ ਸ ਨਰਾਧਿਪੋ ਮੁਹੁਰ੍ਦ੍ਵਿਜਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਚਾਸ੍ਯ ਸਭਾਸਦਸ੍ਤਦਾ ॥ 15 ॥ 4-9-15 (28529)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ । 4-9-16x (3014)
ਕੋ ਵਾ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਪੁਰਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਯੁਵਾ ਸਭਾਂ ਯੋ(ਅ)ਯਮੁਪੈਤਿ ਮਾਮਿਕਾਮ੍।
ਰੂਪੇਣ ਸਾਰੇਣ ਵਿਰਾਜਯਨ੍ਮਹੀਂ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਹ੍ਯਯੰ ਵੈਸ਼੍ਰਵਣੋ ਦ੍ਵਿਜੋ ਯਥਾ ॥ 16 ॥ 4-9-16 (28530)
ਮ੍ਰੁʼਗੇਨ੍ਦ੍ਰਰਾਡ੍ਵਾਰਣਯੂਥਪੋਪਮਃ ਪ੍ਰਭਾਤ੍ਯਯੰ ਕਾਞ੍ਚਨਪਰ੍ਵਤੋ ਯਥਾ।
ਵਿਰਾਜਤੇ ਪਾਵਕਸੂਰ੍ਯਸੰਨਿਭੰ ਸਚਨ੍ਦ੍ਰਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰ ਇਵਾਂਸ਼ੁਮਾਨ੍ਗ੍ਰਹਃ ॥ 17 ॥ 4-9-17 (28531)
ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਸ੍ਯਾਨੁਚਰੋ ਨ ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਨ ਚੋਸ਼਼੍ਣਰਸ਼੍ਮ੍ਯਾਵਰਣੰ ਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤਮ੍ ।
ਨ ਕੁਣ੍ਡਲੰ ਨਾਙ੍ਗਦਮਸ੍ਯ ਨ ਸ੍ਰਜੋ ਵਿਚਿਤ੍ਰਿਤਾਙ੍ਗਸ਼੍ਚ ਰਥਸ਼੍ਰਤੁਰ੍ਯੁਜਃ ॥ 38 ॥ 4-9-18 (28532)
ਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰੰ ਚ ਰੂਪੰ ਹਿ ਬਿਭਰ੍ਤ੍ਯਯੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਮਹਰ੍ਸ਼਼ਭੋਪਮਃ ।
ਅਭ੍ਯਾਗਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਨਨਲੰਕ੍ਰੁʼਤੋਪਿ ਸਨ੍ ਵਿਰੋਚਤੇ ਭਾਨੁਰਿਵਾਚਿਰੋਦਿਤਃ ॥ 19 ॥ 4-9-19 (28533)
ਵਿਭਾਤ੍ਯਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯ ਏਵ ਸਰ੍ਵਥਾ ਵਿਰਾਟ ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਵਾਚ ਤੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਸਸਾਗਰਾਨ੍ਤਾਮਯਮਦ੍ਯ ਮੇਦਿਨੀਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤੁਂ ਚਾਰ੍ਹਤਿ ਵਾਸਵੋਪਮਃ ॥ 20 ॥ 4-9-20 (28534)
ਨਾਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਨੂਨਮਯੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮੂਰ੍ਧਾਭਿਸ਼਼ਿਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ ਮਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ।
ਤੁਲ੍ਯੰ ਹਿ ਰੂਪੰ ਪ੍ਰਤਿਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਗਜਸ੍ਯ ਸਿੰਹਸ੍ਯ ਤਥਰ੍ਸ਼਼ਭਸ੍ਯ ॥ 21 ॥ 4-9-21 (28535)
ਯਮੇਸ਼਼ ਕਾਮੰ ਪਰਿਮਾਰ੍ਗਤੇ ਦ੍ਵਿਜਃ ਸ ਚਾਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਃ ਕ੍ਰਿਯਤਾਮਸੰਸ਼ਯਮ੍ ।
ਪ੍ਰਿਯੰ ਚ ਮੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਜਨੇ ਦ੍ਵਿਜੇਸ਼਼ੁ ਮੁਖ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਤਥਾ(ਅ)ਤਿਥਿਸ਼਼੍ਵਪਿ ॥ 22 ॥ 4-9-22 (28536)
ਧਨੇਸ਼਼ੁ ਰਤ੍ਨੇਸ਼਼੍ਵਥ ਗੋਸ਼਼ੁ ਵੇਸ਼੍ਮਸੁ ਪ੍ਰਕਾਮਤੋ ਮੇ ਵਿਚਰਤ੍ਵਵਾਰਿਤਃ ॥ 23 ॥ 4-9-23 (28537)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-9-24x (3015)
ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਾਣਸ੍ਤਮਨਨ੍ਤਤੇਜਸੰ ਵਿਰਾਜਮਾਨੰ ਸਹਸੋਤ੍ਥਿਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ।
ਅਨ੍ਯੇਨ ਰੂਪੇਣ ਸਮੀਪਮਾਗਤੰ ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡਕੁਣ੍ਡ੍ਯਙ੍ਕੁਸ਼ਸ਼ਿਕ੍ਯਪਾਣਿਨਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-9-24 (28538)
ਸਮੁਤ੍ਥਿਤਾ ਸਾ ਹਿ ਸਭਾ ਸਪਾਰ੍ਥਿਵਾ ਸਵਿਪ੍ਰਰਾਜਨ੍ਯਵਿਸ਼ਾ ਸਸ਼ੂਦ੍ਰਕਾ ।
ਸਭਾਗਤ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਪਨ੍ਤਮਰ੍ਚਿਸ਼਼ਾਂ ਵਿਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤੰ ਰਾਹੁਮੁਖਾਦ੍ਯਥਾ ਰਵਿਮ੍ ॥ 25 ॥ 4-9-25 (28539)
ਸ ਤੇਨ ਪੂਰ੍ਵੰ ਜਯਤਾਂ ਭਵਾਨਿਹ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਨੋਕ੍ਤੋ(ਅ)ਭਿਮੁਖਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ।
ਜਯੰ ਜਯਾਰ੍ਹੇਣ ਸਮੇਤ੍ਯ ਵਰ੍ਧਿਤੋ ਵਿਰਾਟਰਾਜੋ ਹ੍ਯਭਿਵਾਦਯਚ੍ਚ ਤਮ੍ ॥ 26 ॥ 4-9-26 (28540)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਰੇਸ਼਼ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਵਿਰਾਟਰਾਜੋ ਮਧੁਰਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਵਚਃ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਕੁਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਭਗਵਨ੍ਕਿਮਿਚ੍ਛਸਿ ਕ੍ਵ ਯਾਸ੍ਯਸੇ ਕਿੰ ਕਰਵਾਣਿ ਤੇ ਦ੍ਵਿਜ ॥ 27 ॥ 4-9-27 (28541)
ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਚ ਸ਼ੀਲੰ ਚ ਕੁਲੰ ਚ ਸ਼ੰਸ ਮੇ ਗੋਤ੍ਰੰ ਤਥਾ ਨਾਮ ਚ ਦੇਸ਼ਮੇਵ ਤੇ।
ਸਤ੍ਯਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਹਿ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸਾਧਵੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਤਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ ॥ 28 ॥ 4-9-28 (28542)
ਯਥਾ(ਅ)ਨੁਰੂਪੰ ਪ੍ਰਚਰਾਮਿ ਤੇ ਤ੍ਵਹੰ ਨ ਚਾਵਮਨ੍ਤਾ ਨ ਤਵਾਭਿਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਅਪੂਜਿਤਾ ਹ੍ਯਗ੍ਨਿਸਮਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ ਕੁਲੰ ਦਹੇਯੁਃ ਸਵਿਸ਼਼ਾ ਇਵੋਰਗਾਃ ॥ 29 ॥ 4-9-29 (28543)
ਸਰ੍ਵਾਂ ਚ ਭੂਮਿੰ ਤਵ ਦਾਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ਸਦਣ੍ਡਕੋਸ਼ਾਂ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਾਮਿ ਤੇ ਪੁਰਮ੍ ।
ਕਸ੍ਯਾਸਿ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਸ਼਼ਯਾਦਿਹਾਗਤਃ ਕਿੰ ਕਰ੍ਮ ਚਾਤ੍ਰਾਚਰਸਿ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ ॥ 30 ॥ 4-9-30 (28544)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-9-31x (3016)
ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਾਣੰ ਤਮੁਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਧਰ੍ਮਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚਾਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ ।
ਸਤ੍ਯੰ ਵਚਃ ਕੋ ਨ੍ਵਿਹ ਵਕ੍ਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇਦ੍ਯਥਾਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞੰ ਤੁ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ॥ 31 ॥ 4-9-31 (28545)
ਸ਼੍ਰੁਤੰ ਚ ਸ਼ੀਲੰ ਚ ਕੁਲੰ ਚ ਕਰ੍ਮ ਚ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਜਨ੍ਮ ਚ ਦੇਸ਼ਮੇਵ ਚ ।
ਗੁਰੂਪਦੇਸ਼ਾੰਨਿਯਮਾਚ੍ਚ ਮੇ ਵ੍ਰਤੰ ਕੁਲਕ੍ਰਮਾਰ੍ਥੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਰ੍ਨਿਯੋਜਿਤਮ੍ ॥ 32 ॥ 4-9-32 (28546)
ਦ੍ਵਿਜੋ ਵ੍ਰਤੇਨਾਸ੍ਮਿ ਨ ਚ ਸ੍ਵਤਃ ਪ੍ਰਭੋ ਸੰਮੁਣ੍ਡਿਤਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਤਸ੍ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡਭ੍ਰੁʼਤ੍ ।
ਇਦੰ ਸ਼ਰੀਰੰ ਮਮ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤੰ ਪਞ੍ਚਭਿਰੇਵ ਧਾਤੁਭਿਃ ॥ 33 ॥ 4-9-33 (28547)
ਮਮੇਹ ਪਞ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗਾਤ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਿਨੋ ਵਦਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚੈਵ ਪਿਤ੍ਰੂʼਨ੍ਯਥਾ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ ।
ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਜਾਤਿਤ੍ਵਮਚਿਨ੍ਤਯੰਨਹੰ ਨ ਚਾਸ੍ਮਿ ਤੁਲ੍ਯਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸ੍ਵਭਾਵਤਃ ॥ 34 ॥ 4-9-34 (28548)
ਕਙ੍ਕੋ ਹਿ ਨਾਮ੍ਨਾ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਤਵਾਗਤੋ ਵ੍ਰਤੀ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਃ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ।
ਦ੍ਯੂਤਪ੍ਰਸਙ੍ਗਾਦਧਨੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਰਾਜਨ੍ਸਤ੍ਯਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਵ੍ਰਤਿਨਸ਼੍ਚਰਾਮਃ ॥ 35 ॥ 4-9-35 (28549)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਪਿ ਸਖਾ(ਅ)ਭਵੰ ਪੁਰਾ ਗ੍ਰੁʼਹਪ੍ਰਵੇਸ਼ੀ ਚ ਸ਼ਰੀਰਮੇਵ ਚ।
ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਚ ਤਸ੍ਯੋਪਿਤਵਾਨਹੰ ਸੁਖੰ ਰਾਜਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵਪੁਰੇ(ਅ)ਭਵੰ ਪੁਰਾ ॥ 36 ॥ 4-9-36 (28550)
ਮਮਾਜ੍ਞਯਾ ਤਤ੍ਰ ਵਿਚੇਰੁਰਙ੍ਗਨਾ ਮਮ ਪ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੰ ਦਮਯਨ੍ਤਿ ਵਾਜਿਨਃ ।
ਮਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤਸ੍ਯ ਪੁਰੇ ਤੁ ਯਤ੍ਪੁਰਾ ਨ ਤਤ੍ਕਦਾਚਿਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਞ੍ਜਨੋ(ਅ)ਨ੍ਯਥਾ ॥ 37 ॥ 4-9-37 (28551)
ਸੋਹੰ ਪੁਰਾ ਤਸ੍ਯ ਵਯਸ੍ਸਮਃ ਸਖਾ ਚਰਾਮਿ ਸਰ੍ਵਾਂ ਵਸੁਧਾਂ ਸੁਦੁਃਖਿਤਃ ।
ਨ ਤੁ ਪ੍ਰਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਕ੍ਵਚਿਦਾਪ੍ਤਵਾਨਹੰ ਵ੍ਰਤੋਪਦੇਸ਼ਾੰਨਿਯਮੇਨ ਭਾਰਿਕਃ ॥ 38 ॥ 4-9-38 (28552)
ਵੈਯਾਘ੍ਰਪਦ੍ਯੋਸ੍ਮਿ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਗੋਤ੍ਰਤਸ੍ਤਦੇਵ ਸੌਖ੍ਯੰ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍।
ਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਭਾਵੇਨ ਮਯਾ(ਅ)ਨੁਕੀਰ੍ਤਿਤੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਤ੍ਮਸਮਸ੍ਯ ਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍ ॥ 39 ॥ 4-9-39 (28553)
ਇਮੰ ਹਿ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਰਮਮਾਸ੍ਥਿਤਸ੍ਯ ਮੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤੁਲ੍ਯਗੁਣੋ ਭਵਾਨਪਿ ।
ਨ ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਮਾਤਾ ਨ ਪਿਤਾ ਨ ਬਾਨ੍ਧਵਾ ਨ ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਰੂਪੰ ਨ ਰਤਿਰ੍ਨ ਸਨ੍ਤਤਿਃ ॥ 40 ॥ 4-9-40 (28554)
ਸੁਖੰ ਚ ਦੁਃਖੰ ਚ ਹਿ ਤੁਲ੍ਯਮਦ੍ਯ ਮੇ ਪ੍ਰਿਯਾਪ੍ਰਿਯੇ ਤੁਲ੍ਯਗਤੇ ਗਤਾਗਤੇ।
ਮੁਕ੍ਤੋਸ੍ਮਿ ਕਾਮਾਚ੍ਚ ਧਨਾਚ੍ਚ ਸਾਂਪ੍ਰਤੰ ਤ੍ਵਦਾਸ਼੍ਰਯੇ ਵਸ੍ਤੁਮਿਹਾਭ੍ਯੁਪਾਗਤਃ ॥ 41 ॥ 4-9-41 (28555)
ਸੰਵਤ੍ਸਰੇਣੇਹ ਸਮਾਪ੍ਯਤੇ ਤ੍ਵਿਦੰ ਮਮ ਵ੍ਰਤੰ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰਕਰ੍ਮਕਾਰਿਣਃ।
ਤਤੋ ਭਵਨ੍ਤੰ ਪਰਿਤੋਸ਼਼੍ਯ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਪੁਨਰ੍ਵ੍ਰਜਿਸ਼਼੍ਯੇ ਚ ਕੁਤੂਹਲੰ ਯਤਃ ॥ 42 ॥ 4-9-42 (28556)
ਅਕ੍ਸ਼਼ਾੰਨਿਵਪ੍ਤੁਂ ਕੁਸ਼ਲੋਸ੍ਮ੍ਵਹੰ ਸਦਾ ਪਰਾਜਿਤਃ ਸ਼ਕੁਨਿਰੁਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ।
ਮ੍ਰੁʼਗਦ੍ਵਿਜਾਨਾਂ ਚ ਰੁਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯੰਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਤੋਸ੍ਮਿ ਭਿਕ੍ਸ਼਼ੁਕਃ ॥ 43 ॥ 4-9-43 (28557)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-9-44x (3017)
ਤੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤੇ ਵਚਨੇ ਨਰਾਧਿਪਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਤੰ ਵਿਲੋਕ੍ਯ ਚ ।
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਾਃ ਸ਼ੁਭਾਕ੍ਸ਼਼ਰੰ ਮਨੋਨੁਗੰ ਸਰ੍ਵਸਭਾਗਤੰ ਵਚਃ ॥ 44 ॥ 4-9-44 (28558)
ਦਦਾਮਿ ਤੇ ਹਨ੍ਤ ਵਰੰ ਯਦੀਪ੍ਸਿਤੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨ੍ਯਦਿ ਮਨ੍ਯਤੇ ਭਵਾਨ੍।
ਪ੍ਰਿਯਾ ਹਿ ਧੂਰ੍ਤਾ ਮਮ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ਕੋਵਿਦਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਚਾਪਿ ਦੇਵੋ ਮਮ ਰਾਜ੍ਯਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 45 ॥ 4-9-45 (28559)
ਸਮਾਨਯਾਨਾਸਨਵਸ੍ਤ੍ਰਭੋਜਨੰ ਪ੍ਰਭ੍ਰੂਤਮਾਲ੍ਯਾਭਰਣਾਨੁਲੇਪਨਮ੍।
ਸ ਸਾਰ੍ਵਭੌਮੋਪਮ ਸਰ੍ਵਦਾ(ਅ)ਰ੍ਹਸਿ ਪ੍ਰਿਯੰ ਹਿ ਮਨ੍ਯੇ ਤਵ ਨਿਤ੍ਯਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 46 ॥ 4-9-46 (28560)
ਯੇ ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਭਿਧਾਵੇਯੁਰਨਰ੍ਥਪੀਡਿਤਾ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਮੁਖ੍ਯਾ ਯਦਿ ਵੇਤਰੇ ਜਨਾਃ।
ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕਾਰ੍ਯਾਣ੍ਯਹਮਰ੍ਥਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 47 ॥ 4-9-47 (28561)
ਮਮਾਨ੍ਤਿਕੇ ਯਸ਼੍ਚ ਤਵਾਪ੍ਰਿਯੰ ਚਰੇਤ੍ਪ੍ਰਵਾਸਯੇ ਤੰ ਪਰਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਮਾਨਵਮ੍ ।
ਯਚ੍ਚਾਪਿ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਸੁ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮਮ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਭਵਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵਸ਼ੀ ਵਸੇਹ ਚ ॥ 48 ॥ 4-9-48 (28562)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-9-49x (3018)
ਅਤੋ(ਅ)ਭਿਲਾਸ਼਼ਃ ਪਰਮੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਨ ਮੇ ਜਿਤੰ ਕਿੰਚਨ ਧਾਰਯੇ ਧਨਮ੍।
ਨ ਭੋਜਨੰ ਕਿੰਚਨ ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਯੰ ਹਵਿਸ਼਼੍ਯਭੋਜੀ ਨਿਸ਼ਿ ਚ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੀਸ਼ਯਃ ॥ 49 ॥ 4-9-49 (28563)
ਵ੍ਰਤੋਪਦੇਸ਼ਾਤ੍ਸਮਯੋ ਹਿ ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕੋ ਨ ਕ੍ਰੋਧਿਤਵ੍ਯੰ ਨਰਦੇਵ ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍।
ਏਵੰਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਸ੍ਯ ਮਮੇਹ ਭੂਪਤੇ ਨਿਵਾਸਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਭਵਿਤਾ ਤੁ ਨਾਨ੍ਯਥਾ ॥ 50 ॥ 4-9-50 (28564)
ਏਵੰ ਵਰੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਣੇ ਪ੍ਰਦਾਪਿਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਿ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਰੇਣ ਤੇ(ਅ)ਨਘ ॥ 51 ॥ 4-9-51 (28565)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-9-52x (3019)
ਏਵੰ ਤੁ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪ੍ਰਥਮਃ ਸਮਾਗਮੋ ਬਭੂਵ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਚ।
ਵਿਰਾਟਰਾਜਸ੍ਯ ਹਿ ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ ਬਭੂਵ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰਿਵ ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਨਾ ॥ 52 ॥ 4-9-52 (28566)
ਤਮਾਸਨਸ੍ਥੰ ਪ੍ਰਿਯਰੂਪਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਨ ਤਤਰ੍ਪ ਭੂਮਿਪਃ।
ਸਭਾਂ ਚ ਤਾਂ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲਯਨ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਯਥਾ ਸ਼ਕ੍ਰਇਵ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪਮ੍ ॥ 53 ॥ 4-9-53 (28567)
ਏਵੰ ਸ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਃ ਸਮਾਗਮੰ ਵਿਰਾਟਰਾਜੇਨ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭਸ੍ਤਦਾ।
ਉਵਾਸ ਵੀਰਃ ਪਰਮਾਰ੍ਚਿਤਃ ਸੁਖੀ ਨ ਚਾਸ੍ਯ ਕਸ਼੍ਚਿਚ੍ਚਰਿਤੰ ਬੁਬੋਧ ਤਤ੍ ॥ 54 ॥ ॥ 4-9-54 (28568)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਨਵਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 9 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-9-6 ਵਯਸ਼੍ਚ ਰੂਪੰ ਚ ਬਲੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਪ੍ਨੁਯੁਰਿਤਿ ਥo ਧo ਪਾਠਃ ॥ 6 ॥ 4-9-24 ਅਨ੍ਯੇਨ ਰੂਪੇਣ ਯਤਿਵੇਸ਼਼ੇਣ ਆਗਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ ॥ 24 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 010
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.10. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 010
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭੀਮੇਨ ਸੂਦਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਵਿਰਾਟਸਭਾਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟੇਨ ਭੀਮਸ੍ਯ ਪਾਕਾਧਿਕਾਰੇ ਨਿਯੋਜਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-10-0 (28569)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-10-0x (3020)
ਅਥਾਪਰਸ੍ਯਾਂ ਦਿਸ਼ਿ ਭੀਮਦਰ੍ਸ਼ਨੋ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰੋ(ਅ)ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਸਿੰਹਵਿਕ੍ਰਮਃ।
ਅਸਿਪ੍ਰਵੇਕੇ ਪ੍ਰਤਿਮੁਚ੍ਯ ਸ਼ਾਣਿਤੇ ਖਜਾਂ ਚ ਦਰ੍ਵੀ ਚ ਕਰੇਣ ਧਾਰਯਨ੍ ॥ 1 ॥ 4-10-1 (28570)
ਤ੍ਵਚੰ ਚ ਗੋਚਰ੍ਮਮਯੀਂ ਸੁਮਰ੍ਦਿਤਾਂ ਸਮੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਂ ਪਾਨਕਰਾਗਸ਼਼ਾਡਵੈਃ ।
ਕਿਲਾਸਮਾਲਮ੍ਬ੍ਯ ਕਰੇਣ ਚਾਯਸੰ ਸਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਿਬੇਰਾਰ੍ਦ੍ਰਕਭੂਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣਾਙ੍ਕੁਰਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-10-2 (28571)
ਗਮ੍ਭੀਰਰੂਪਃ ਪਰਮੇਣ ਤੇਜਸਾ ਰਵਿਰ੍ਯਥਾ ਲੋਕਮਿਮੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਯਨ੍।
ਸ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਵਾਸਾ ਗਿਰਿਰਾਜਸਾਰਵਾਨ੍ ਸ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੰ ਸਮੁਪੇਤ੍ਯ ਤਸ੍ਥਿਵਾਨ੍ ॥ 3 ॥ 4-10-3 (28572)
ਸਭਾਗਤੋ ਵਾਰਣਯੂਥਪੋਪਮਸ੍ਤਮਿਸ੍ਰਹਾ ਰਾਤ੍ਰਿਮਿਵਾਵਭਾਸਯਨ੍।
ਸਹਸ੍ਰਨੇਤ੍ਰਾਵਰਜਾਨ੍ਤਕੋਪਮਸ੍ਤ੍ਰਿਲੋਕਪਾਲਾਧਿਪਤਿਰ੍ਯਥਾ ਹਰਿਃ ॥ 4 ॥ 4-10-4 (28573)
ਤਮਾਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਗਜਯੂਥਪੋਪਮੰ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਨਵਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਚਸਮ੍।
ਭਯਾਤ੍ਸਮੁਦ੍ਵਿਗ੍ਨਵਿਪਣ੍ਣਚੇਤਨੋ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚਾਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 5 ॥ 4-10-5 (28574)
ਤਮੇਕਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪਰਸੈਨ੍ਯਵਾਰਣੰ ਸਭਾ(ਅ)ਵਿਦੂਰਾੰਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਮ੍।
ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵੈਕ੍ਲਬ੍ਯਮੁਪੇਯਿਵਾਞ੍ਸ਼ਨੈਰ੍ਜਨਾਸ਼੍ਚ ਭੀਤਾਃ ਪਰਿਸਰ੍ਪਿਰੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-10-6 (28575)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪਤਿਃ ਸਭਾਗਤਾਨ੍ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਾਤੁਰੋਸ਼਼੍ਣੰ ਪਰਿਨਿਸ਼੍ਵਸੰਨਿਵ ।
ਕੋ(ਅ)ਯੰ ਯੁਵਾ ਵਾਰਣਰਾਜਸੰਨਿਭਃ ਸਭਾਮਭਿਪ੍ਰੈਤਿ ਹਿ ਮਾਮਿਕਾਮਿਮਾਮ੍ ॥ 7 ॥ 4-10-7 (28576)
ਕੋ ਵਾ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਪੁਰਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਮ੍ਰੁʼਗੇਨ੍ਦ੍ਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਗਤਿੰ ਹਿ ਮਾਮਕਃ।
ਵ੍ਯੂਢਾਨ੍ਤਰਾਂਸੋ ਮ੍ਰੁʼਗਰਾਡਿਵੋਤ੍ਕਟੋ ਯ ਏਸ਼਼ ਦਿਵ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ॥ 8 ॥ 4-10-8 (28577)
ਰਾਜਸ਼੍ਰਿਯਾ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਵਿਭਾਤਿ ਰਾਜਵਦ੍ਵਿਰੋਚਤੇ ਰੁਕ੍ਮਗਿਰਿਪ੍ਰਭੋਪਮਃ।
ਨਾਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਨੂਨਮਯੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸਹਸ੍ਰਨੇਤ੍ਰਪ੍ਰਤਿਮਸ੍ਤਥਾ ਹ੍ਯਸੌ ॥ 9 ॥ 4-10-9 (28578)
ਰੂਪੇਣ ਯਸ਼੍ਚਾਪ੍ਰਤਿਮੋ ਹ੍ਯਯੰ ਮਹਾਨ੍ਮਹੀਮਿਮਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰਃ ਇਵਾਭਿਪਾਲਯੇਤ੍।
ਨਾਭੂਮਿਪੋ(ਅ)ਯੰ ਹਿ ਰਤਿਰ੍ਮਮੇਤਿ ਚ ਚ੍ਯੁਤਃ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧ੍ਯਾ ਨਭਸੀਵ ਨਾਹੁਸ਼਼ਃ ॥ 10 ॥ 4-10-10 (28579)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-10-11x (3021)
ਵਿਤਰ੍ਕਮਾਣਸ੍ਯ ਚ ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਸਭਾਮਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਜਯੇਤਿ ਰਾਜਾਨਮਭਿਪ੍ਰਮੋਦਯਨ੍ਸੁਖੇਨ ਸਭ੍ਯੰ ਚ ਸਭਾਗਤੰ ਜਨਮ੍ ॥ 11 ॥ 4-10-11 (28580)
ਤਤੋ ਨ੍ਰੁʼਪੰ ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਯਥਾ(ਅ)ਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਪਯਾਨ੍ਵਿਤੋਤ੍ਤਰਮ੍।
ਤ੍ਵਾਂ ਜੀਵਿਤੁਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਹੰਨਾਗਤੋ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵਮੇਵ ਲੋਕੇ ਪਰਮੋ ਹਿ ਸੰਸ਼੍ਰਯਃ ॥ 12 ॥ 4-10-12 (28581)
ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋਸ੍ਮਿ ਚਤੁਰ੍ਥਵਰ੍ਣਭਾਗ੍ਗੁਰੂਪਦੇਸ਼ਾਤ੍ਪਰਿਚਾਰਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤ੍।
ਜਾਨਾਮਿ ਸੂਪਾਂਸ਼੍ਚ ਰਸਾਂਸ਼੍ਚ ਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਮਾਂਸਾਨ੍ਯਪੂਪਾਂਸ਼੍ਚ ਪਚਾਮਿ ਸ਼ੋਭਨਾਨ੍ ।
ਰਾਗਪ੍ਰਕਾਰਾਸ਼੍ਚ ਬਹੂਨ੍ਫਲਾਸ਼੍ਰਯਾਨ੍ਮਹਾਨਸੇ ਮੇ ਨ ਸਮੋਸ੍ਤਿ ਸੂਪਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 13 ॥ 4-10-13 (28582)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-10-14x (3022)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਤ੍ਸ੍ਯਪਤਿਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯੰ ਪ੍ਰਗਲ੍ਭੰ ਮਧੁਰੰ ਵਿਨੀਤਵਤ੍।
ਨ ਸ਼ੂਦ੍ਰਤਾਂ ਕਾਂਚਨ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਿ ਤੇ ਕੁਬੇਰਚਨ੍ਦ੍ਰੇਨ੍ਦ੍ਰਦਿਵਾਕਰਪ੍ਰਭ ॥ 14 ॥ 4-10-14 (28583)
ਹੁਤਾਸ਼ਨਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਤੁਲ੍ਯਤੇਜਸੋ ਨ ਕਰ੍ਮ ਤੇ ਯੋਗ੍ਯਮਿਦੰ ਮਹਾਨਸੇ ।
ਨ ਸੂਪਕਾਰੋ ਭਵਿਤੁਂ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ ਸੁਪਰ੍ਣਗਨ੍ਧਰ੍ਵਮਹੋਰਗੋਪਮ ॥ 15 ॥ 4-10-15 (28584)
ਅਨੀਕਕਰ੍ਣਾਗ੍ਰਧਰੋ ਧ੍ਵਜੀ ਰਥੀ ਭਵਾਦ੍ਯ ਮੇ ਵਾਰਣਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ।
ਨ ਨੀਚਕਰ੍ਮਾ ਭਵਿਤੁਂ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤੁਂ ਭੂਮਿਮਿਮਾਂ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 16 ॥ 4-10-16 (28585)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ । 4-10-17x (3023)
ਚਤੁਰ੍ਥਵਰ੍ਣੋਸ੍ਮ੍ਯਹਮੁਗ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨ ਵੈ ਵ੍ਰੁʼਣੇ ਤ੍ਵਾਮਹਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਪਦਮ੍।
ਜਾਤ੍ਯਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋ ਬਲਲੇਤਿ ਨਾਮ੍ਨਾ ਜਿਜੀਵਿਸ਼਼ੁਸ੍ਤ੍ਵਦ੍ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਸਮਾਗਤਃ ॥ 17 ॥ 4-10-17 (28586)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਸ੍ਮਿ ਮਹਾਨਸੇ ਪੁਰਾ ਬਭੂਵ ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਭੁਰੰਨਪਾਨਦਃ।
ਅਥਾਪਿ ਮਾਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜਸੇ ਮਹੀਪਤੇ ਵ੍ਰਜਾਮ੍ਯਹੰ ਯਾਵਦਿਤੋ ਯਥਾਗਤਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-10-18 (28587)
ਤ੍ਵਮੰਨਸੰਸ੍ਕਾਰਵਿਧੌ ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਾਂ ਭਵਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਨਰਦੇਵ ਸੂਪਕ੍ਰੁʼਤ੍ ।
ਬਲੇਨ ਤੁਲ੍ਯਸ਼੍ਚ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮਯਾ ਨਿਯੁਦ੍ਧਸ਼ੀਲੋਸ੍ਮਿ ਸਦਾ ਹਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ॥ 19 ॥ 4-10-19 (28588)
ਗਜਾਂਸ਼੍ਚ ਸਿੰਹਾਂਸ਼੍ਚ ਸਮੇਯਿਵਾਨਹੰ ਸਦਾ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਵਾਨਘ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਨ ਨੀਚਕਰ੍ਮਾ ਤਵ ਮਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਪ੍ਰਭੋ ਬਲਸ੍ਯ ਨੇਤਾ(ਅ)ਪ੍ਯਬਲੋ ਭਵੇਦਿਤਿ ॥ 20 ॥ 4-10-20 (28589)
ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਤੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਵਯੰ ਨਰਾਧਿਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਾਂ ਸੂਦਪਦੇ ਯਦੀਚ੍ਛਸਿ।
ਯੇ ਸਨ੍ਤਿ ਮਲ੍ਲਾ ਬਲਵੀਰ੍ਯਸੰਮਤਾਸ੍ਤਾਨੇਵ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਤਵਾਭਿਹਰ੍ਪਯਨ੍ ॥ 21 ॥ 4-10-21 (28590)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-10-22x (3024)
ਤਮੇਵਮੁਕ੍ਤੇ ਵਚਨੇ ਨਰਾਧਿਪਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਤ੍ਸ੍ਯਪਤਿਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਤ੍।
ਸੋਹੰ ਨ ਮਨ੍ਯੇ ਤਵ ਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ਸਮੰ ਸਮੁਦ੍ਰਨੇਮਿੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 22 ॥ 4-10-22 (28591)
ਤ੍ਰਿਲੋਕਪਾਲੋ ਹਿ ਯਥਾ ਵਿਰਾਜਸੇ ਤਥਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮੇ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਰਿਵਾਤਿਰੋਚਸੇ।
ਯਥਾ ਤੁ ਕਾਮਸ੍ਤਵ ਤਤ੍ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਹਾਨਸੇ ਮੇ ਭਵ ਮੇ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ।
ਨਰਾਸ਼੍ਚ ਮੇ ਤਤ੍ਰ ਮਯਾ ਸਦਾ(ਅ)ਰ੍ਚਿਤਾ ਭਵਾਦ੍ਯ ਤੇਸ਼਼ਾਮਧਿਪੋ ਮਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 23 ॥ 4-10-23 (28592)
ਤਥਾ ਸ ਭੀਮੋ ਵਿਹਿਤੋ ਮਹਾਨਸੇ ਵਿਰਾਟਰਾਜਸ੍ਯ ਬਭੂਵ ਵੈ ਪ੍ਰਿਯਃ।
ਉਵਾਸ ਰਾਜੰਨ ਚ ਤੰ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਜਨੋ ਬੁਬੋਧ ਤਸ੍ਯਾਨੁਚਰਸ਼੍ਚ ਕਸ਼੍ਚਨ ॥ 24 ॥ ॥ 4-10-24 (28593)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਦਸ਼ਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 10 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 011
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.11. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 011
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸ਼਼ਣ੍ਡਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਵਿਰਾਟਸਭਾਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟੇਨਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਕਨ੍ਯਾਨਾਟਨੇ ਨਿਯੋਜਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-11-0 (28594)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-11-0x (3025)
ਅਥਾਪਰੋ(ਅ)ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਵਰ੍ਣਵਾਨ੍ਯੁਵਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਧਾਰੀ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਪ੍ਰਵਾਲਚਿਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਵਿਮੁਚ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਉਭੇ ਚ ਕਮ੍ਬੂ ਪਰਿਪਾਤੁਕੇ ਤਥਾ ॥ 1 ॥ 4-11-1 (28595)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਚ ਰਕ੍ਤੇ ਚ ਨਿਬਧ੍ਯ ਵਾਸਸੀ ਸ਼ਰੀਰਵਾਞ੍ਸ਼ੁਕ੍ਰਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਪ੍ਰਭਃ।
ਬਹੂਂਸ਼੍ਚ ਦੀਰ੍ਘਾਂਸ਼੍ਚ ਵਿਕੀਰ੍ਯ ਮੂਰ੍ਧਜਾਨ੍ਮਹਾਭੁਜੋ ਮਤ੍ਤਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 2 ॥ 4-11-2 (28596)
ਕ੍ਲੈਬ੍ਯੇਨ ਵੇਸ਼਼ੇਣ ਨ ਭਤਿ ਭਾਤਿ ਚ ਗ੍ਰਹਾਭਿਪੰਨੋ ਨਭਸੀਵ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਾਃ ।
ਗਤੇਨ ਚੋਰ੍ਵੀ ਪਰਿਕਮ੍ਪਯੰਸ੍ਤਦਾ ਵਿਰਾਟਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸਭਾਸਮੀਪਤਃ ॥ 3 ॥ 4-11-3 (28597)
ਤੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਜੋਪਗਤੰ ਸਭਾਤਲੇ ਵ੍ਯਾਜਾਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛੰਨਮਮਿਤ੍ਰਮਰ੍ਦਨਮ੍ ।
ਵਿਰਾਜਮਾਨੰ ਸੁਰਰਾਜਵਰ੍ਚਸੰ ਸੁਤੰ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਵਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-11-4 (28598)
ਸਰ੍ਵਾਨਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਚ੍ਚ ਸਮੀਪਚਾਰਿਣਃ ਕੁਤੋ(ਅ)ਯਮਾਯਾਤਿ ਨ ਮੇ ਪੁਰਾ ਸ਼੍ਰੁਤਃ।
ਨ ਚੈਨਮੂਚੁਰ੍ਵਿਦਿਤੰ ਨਰਾਸ੍ਤਦਾ ਸਵਿਸ੍ਮਯੰ ਵਾਕ੍ਯਮਿਦੰ ਨ੍ਰੁʼਪੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 5 ॥ 4-11-5 (28599)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-11-6x (3026)
ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਲੀਲੋ ਮ੍ਰੁʼਗਰਾਜਗਾਮੀ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੇਕ੍ਸ਼਼ਣੋ ਦੇਵਸੁਤੋਗ੍ਰਤੇਜਾਃ।
ਪੀਨਾਂਸਬਾਹੁਃ ਕਨਕਾਵਦਾਤਃ ਕੋ(ਅ)ਯੰ ਨਰੋ ਮੇ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ॥ 6 ॥ 4-11-6 (28600)
ਕਿਮੇਸ਼਼ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਸੁਤਃ ਕਿਮੇਸ਼਼ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤ੍ਮਜੋ ਵਾ ਕਿਮਯੰ ਸ੍ਵਯੰਭੂਃ।
ਉਮਾਸੁਤੋ ਵੈਸ਼੍ਰਵਣਾਤ੍ਮਜੋ ਵਾ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਨਮਾਸੀਦਿਤਿ ਮੇ ਵਿਤਰ੍ਕਃ ॥ 7 ॥ 4-11-7 (28601)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-11-8x (3027)
ਸਭਾਮਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਸ ਵਾਸਵੋਪਮੋ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਬਹੁਭਿਃ ਸਭਾਗਤੈਃ।
ਸ ਤਤ੍ਰ ਰਾਜਨਮਮਿਤ੍ਰਹਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਹੰ ਨਰਦੇਵ ਨਰ੍ਤਕੀ ॥ 8 ॥ 4-11-8 (28602)
ਵੇਣੀਂ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਯਾਂ ਰੁਚਿਰੇ ਚ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਗ੍ਰਥੇ ਸ੍ਰਜਃ ਪ੍ਰਾਵਰਣਾਨਿ ਸੰਹਰੇ।
ਸ੍ਨਾਨੰ ਚਰੇਯੰ ਵਿਮ੍ਰੁʼਜੇ ਚ ਦਰ੍ਪਣੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਕੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਚ ਕੌਸ਼ਲੰ ਮਮ ॥ 9 । 4-11-9 (28603)
ਕ੍ਲੀਬੇਸ਼਼ੁ ਬਾਲੇਸ਼਼ੁ ਜਨੇਸ਼਼ੁ ਨਰ੍ਤਨੇ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਪ੍ਰਦਾਨੇਸ਼਼ੁ ਚ ਯੋਗ੍ਯਤਾ ਮਮ।
ਕਰੋਮਿ ਵੇਣੀਸ਼਼ੁ ਚ ਪੁਸ਼਼੍ਪਪੂਰਕੰ ਨ ਮੇ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਕਰ੍ਮਣਿ ਕੌਸ਼ਲਾਧਿਕਾਃ ॥ 10 ॥ 4-11-10 (28604)
ਇਤ੍ਯਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੰ ਨਰਦੇਵਮੋਜਸਾ ਵਿਜ੍ਞਾਪ੍ਯ ਤਸ੍ਥੌ ਵਿਧਿਨਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਨਃ ਕ੍ਰਿਯਾਮ੍।
ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪ੍ਰਾਂਸ਼ੁਮੁਦੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵਿਸ੍ਮਿਤੋ ਵਿਰਾਟਰਾਜੋਪਸ੍ਰੁʼਤੰ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ ॥ 11 ॥ 4-11-11 (28605)
ਨਾਰ੍ਹਸ੍ਤੁ ਵੇਸ਼਼ੋ(ਅ)ਯਮਨੂਰ੍ਜਿਤਸ੍ਤੇ ਨਾਪੁਂਸ੍ਤ੍ਵਮਰ੍ਹੰ ਨਰਦੇਵਸਿੰਹ ।
ਤਵੈਵ ਵੇਸ਼਼ਃ ਸ਼ੁਭਵੇਸ਼਼ਭੂਸ਼਼ਣੈਰ੍ਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤੋ ਭੂਤਪਤੇਰਿਵ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 12 ॥ 4-11-12 (28606)
ਵਿਭਾਤਿ ਭਾਨੋਰਿਵ ਰਸ਼੍ਮਿਮਾਲਿਨੋ ਘਨਾਵਰੁਦ੍ਧੇ ਗਗਨੇ ਘਨੈਰਿਵ।
ਧਨੁਰ੍ਹਿ ਮਨ੍ਯੇ ਤਵ ਸ਼ੋਭਯੇਦ੍ਭੁਜੌ ਤਥਾਹਿ ਪੀਨਾਵਤਿਮਾਤ੍ਰਮਾਯਤੌ ॥ 13 ॥ 4-11-13 (28607)
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਚਾਪੰ ਤ੍ਵਨੁਰੂਪਮਾਤ੍ਮਨੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਦੇਸ਼ੰ ਪੁਰਮਦ੍ਯ ਸੁਸ੍ਥਿਰਃ।
ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਤੁਲ੍ਯੋ ਭਵ ਮੇ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋਸ੍ਮਿ ਵਿਤ੍ਤੰ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਯਾਮਿ ਤੇ ॥ 14 ॥ 4-11-14 (28608)
ਤ੍ਵੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਮੇ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਪੁਰੰ ਪ੍ਰਭੋ ਨ ਸ਼਼ਣ੍ਡਤਾਂ ਕਾਂਚਨ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਿ ਤੇ।
ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਂਸ੍ਤਰਸਾ ਵਿਵਰ੍ਧਯਨ੍ਦਦਾਮਿ ਰਾਜ੍ਯੰ ਤਵ ਸਤ੍ਯਵਾਗਹਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-11-15 (28609)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-11-16x (3028)
ਤਸ੍ਯਾਗ੍ਰਤਃ ਸ੍ਵਾਨਿ ਧਨੂਂਸ਼਼ਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਬਹੂਨਿ ਦੀਰ੍ਘਾਣਿ ਚ ਵਰ੍ਣਵਨ੍ਤਿ ਚ।
ਦਦੌ ਸ ਸਜ੍ਯਾਨਿ ਬਲਾਨ੍ਵਿਤਾਨਿ ਜਿਜ੍ਞਾਸਮਾਨਃ ਕਿਮਯੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 16 ॥ 4-11-16 (28610)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ਕ੍ਲੀਬਤਰੰ ਵਚੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀੰਨ ਮੇ ਧਨੁਰ੍ਧਾਰਿਤਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਵਿਭੋ।
ਨ ਚਾਪਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਧਨੁਰੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕ੍ਵਚਿੰਨ ਮਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਃ ਸਨ੍ਤਿ ਧਨੁਰ੍ਧਰਾ ਭੁਵਿ ॥ 17 ॥ 4-11-17 (28611)
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਮ ਗਾਯਾਮਿ ਚ ਵਾਦਯਾਮ੍ਯਹੰ ਪ੍ਰਾਨਰ੍ਤਨੇ ਕੌਸ਼ਲਨੈਪੁਣੰ ਮਮ।
ਤਦੁਤ੍ਤਰਾਯਾਃ ਪਰਿਧਤ੍ਸ੍ਵ ਨਰ੍ਤਨੇ ਭਵਾਮਿ ਦੇਵ੍ਯਾ ਨਰਦੇਵ ਨਰ੍ਤਕੀ ॥ 18 ॥ 4-11-18 (28612)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-11-19x (3029)
ਦਦਾਮਿ ਤੇ ਤੰ ਹਿ ਵਰੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਸੁਤਾਂ ਹਿ ਮੇ ਨਰ੍ਤਯ ਯਾਸ਼੍ਚ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀਃ ।
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਸ੍ਵਯਮਾਹ੍ਵਯਤ੍ਸੁਤਾਂ ਨਰਾਧਿਪਸ੍ਤਾਂ ਚ ਸੁਮਧ੍ਯਸੁਨ੍ਦਰੀਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-11-19 (28613)
ਉਵਾਚ ਚੈਨਾਂ ਮੁਦਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ਨਾਮ ਸਖੀ ਭਵਤ੍ਵਿਯਮ੍।
ਸੁਗਾਤ੍ਰਿ ਸੰਪ੍ਰੀਤਿਸੁਬਦ੍ਧਸੌਹ੍ਰੁʼਦਾ ਤਵਾਙ੍ਗਨੇ ਪ੍ਰਾਣਸਮਾ ਚ ਨਿਤ੍ਯਦਾ ॥ 20 ॥ 4-11-20 (28614)
ਪ੍ਰਕਾਮਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਭਰਣਾਮ੍ਬਰਾ ਸ਼ੁਭਾ ਚਰਤ੍ਵਿਯੰ ਸਰ੍ਵਜਨੇਸ਼਼੍ਵਵਾਰਿਤਾ।
ਨ ਦੁਸ਼਼੍ਕੁਲਾਨਾਮਿਯਮਾਕ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਭਵੇੰਨ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਭੇਦੀ ਭਵਤੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਜਨਃ ॥ 21 ॥ 4-11-21 (28615)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-11-22x (3030)
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਰਾਜਾ ਵਿਵਿਧੈਃ ਸ੍ਵਮਨ੍ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚੈਨੰ ਪ੍ਰਮਦਾਭਿਰਾਸ਼ੁ ਵੈ।
ਅਪੁਂਸ੍ਤ੍ਵਮਪ੍ਯਸ੍ਯ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਚ ਸ੍ਥਿਰੰ ਤਤਃ ਕੁਮਾਰੀਪੁਰਮੁਤ੍ਸਸਰ੍ਜ ਤਮ੍ ॥ 22 ॥ 4-11-22 (28616)
ਸ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਚ ਗੀਤਵਦਨੰ ਸੁਤਾਂ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਧਨੰਜਯਃ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਸਖੀਸ਼੍ਚ ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾਸ੍ਤਥਾ ਪ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਤਸ੍ਯਾਃ ਸ ਬਭੂਵ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 23 ॥ 4-11-23 (28617)
ਤਥਾ ਸ ਤਤ੍ਰੈਵ ਧਨੰਜਯੋ(ਅ)ਵਸਤ੍ਪ੍ਰਿਯਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤ੍ਸਹ ਤਾਭਿਰਾਤ੍ਮਵਾਨ੍।
ਤਥਾ ਗਤੰ ਤਤ੍ਰ ਨ ਜਝਿਰੇ ਜਨਾ ਬਹਿਸ਼੍ਚਰਾ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਵੇਤਰੇ ਜਨਾਃ ॥ 24 ॥ ॥ 4-11-24 (28618)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 11 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 012
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.12. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 012
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਨਕੁਲੇਨ ਵਿਰਾਟਮੇਤ੍ਯ ਸ੍ਵਸ੍ਯਾਸ਼੍ਵਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਕੌਸ਼ਲਾਭਿਧਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟੇਨ ਨਕੁਲਸ੍ਯਾਸ਼੍ਵਪਾਲਨੇ ਨਿਯੋਜਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-12-0 (28619)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-12-0x (3031)
ਅਥਾਪਰੋ(ਅ)ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਵਿਰਾਟਰਾਜੇ ਤੁਰਗਾਨ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਤਿ।
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਃ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਜਨਾਃ ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਮਭ੍ਰਾਦਿਵ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-12-1 (28620)
ਸ ਵੈ ਹਯਾਨੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ਤਾਨਿਤਸ੍ਤਤਃ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੰ ਚ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਟ੍।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥੈਨੰ ਸ ਕੁਰੂਤ੍ਤਮੰ ਤਮਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਬਸਭਾਸਦਸ੍ਤਦਾ ॥ 2 ॥ 4-12-2 (28621)
ਕੋ ਵਾ ਵਿਜਾਨਾਤਿ ਪੁਰਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਯੁਵਾ(ਅ)ਭ੍ਯੇਤਿ ਹਿ ਮਾਸਿਕਾਂ ਸਭਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਿਯੋ ਹਿ ਮੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨਤੋਪਿ ਸੰਮਤੋ ਬ੍ਰਵੀਤੁ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਯਦਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾਨਿਮਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-12-3 (28622)
ਅਯੰ ਹਯਾਨ੍ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਮਾਮਕਾਨ੍ਮੁਹੁਰ੍ਧ੍ਰੁਵੰ ਹਯਜ੍ਞੋ ਭਵਿਤਾ ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਪ੍ਰਵੇਸ਼੍ਯਤਾਮੇਸ਼਼ ਸਮੀਪਮਾਸ਼ੁ ਵੈ ਵਿਭਾਤਿ ਵੀਰੋ ਹਿ ਯਥਾ(ਅ)ਮਰਸ੍ਤਥਾ ॥ 4 ॥ 4-12-4 (28623)
ਵਿਤਰ੍ਕਯਤ੍ਯੇਵ ਹਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਨਿ ਤ੍ਵਰਨ੍ਕੁਰੂਣਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਃ ਸਭਾਮਗਾਤ੍।
ਤਤਃ ਪ੍ਰਣਮ੍ਯੋਪਨਤਃ ਕੁਰੂਤ੍ਤਮੋ ਵਿਰਾਟਰਾਜਾਨਮੁਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-12-5 (28624)
ਤਵਾਗਤੋ(ਅ)ਹੰ ਪੁਰਮਦ੍ਯ ਭੂਪਤੇ ਜਿਜੀਵਿਸ਼਼ੁਰ੍ਵੇਤਨਭੋਜਨਾਰ੍ਥਿਕਃ।
ਤਵਾਸ਼੍ਵਬਨ੍ਧਃ ਸੁਭ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵਾਮ੍ਯਹੰ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਮਾਮਸ਼੍ਵਪਤਿੰ ਯਦੀਚ੍ਛਸਿ ॥ 6 ॥ 4-12-6 (28625)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-12-7x (3032)
ਦਦਾਨਿ ਯਾਨਾਨਿ ਧਨਾਨਿ ਵੇਤਨੰ ਨ ਚਾਸ਼੍ਵਸੂਤੋ ਭਵਿਤੁਂ ਤ੍ਵਮਰ੍ਹਸਿ।
ਕੁਤੋਸਿ ਕਸ੍ਯਾਮਿ ਕਥੰ ਤ੍ਵਮਾਗਤੋ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਸ਼ਿਲ੍ਪੰ ਤਵ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਚ ਯਤ੍ ॥ 7 ॥ 4-12-7 (28626)
ਨਕੁਲ ਉਵਾਚ। 4-12-8x (3033)
ਪਞ੍ਚਾਨਾਂ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਤੇਨਾਹਮਸ਼੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਪੁਰਾ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਕਰ੍ਸ਼ਨ ॥ 8 ॥ 4-12-8 (28627)
ਅਸ਼੍ਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਵੇਦ੍ਮਿ ਵਿਨਯੰ ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਚੈਵ ਚਿਕਿਤ੍ਸਿਤਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-12-9 (28628)
ਨ ਕਾਤਰੰ ਸ੍ਯਾਨ੍ਮਮ ਵਾਜਿਵਾਹਨੰ ਨ ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾ ਬਡਵਾ ਕੁਤੋ ਹਯਃ।
ਜਾਨੰਸ੍ਤੁ ਮਾਮਾਹ ਸ ਚਾਪਿ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਗ੍ਰਨ੍ਥਿਕਮੇਵ ਨਾਮਤਃ ॥ 10 ॥ 4-12-10 (28629)
ਮਾਤਲਿਰਿਵ ਦੇਵਪਤੇਰ੍ਦਸ਼ਰਥਨ੍ਰੁʼਪਤੇਃ ਸੁਮਤ੍ਰ ਇਵ ਯਨ੍ਤਾ।
ਸੁਮਹ ਇਵ ਜਾਮਦਗ੍ਰੇਸ੍ਤਥੈਵ ਤਵ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮ੍ਯਸ਼੍ਵਾਨ੍ ॥ 11 ॥ 4-12-11 (28630)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਰਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍।
ਸ਼ਤਸਾਹਸ੍ਰਕੋਟੀਨਾਮਸ਼੍ਵਾਨਾਮਸ੍ਮਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ॥ 12 ॥ 4-12-12 (28631)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-12-13x (3034)
ਯਦਸ੍ਤਿ ਕਿੰਚਿਨ੍ਮਮ ਵਾਜਿਵਾਹਨੰ ਤਦਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਵਦਧੀਨਮਦ੍ਯ ਵੈ।
ਯੇ ਚਾਪਿ ਕੇਚਿਨ੍ਮਮ ਵਾਜਿਯੋਧਾਸ੍ਤ੍ਵਦਾਸ਼੍ਰਯਾਃ ਸਾਰਥਯਸ਼੍ਚ ਸਨ੍ਤੁ ਮੇ ॥ 13 ॥ 4-12-13 (28632)
ਇਦੰ ਤਵੇਸ਼਼੍ਟੰ ਵਿਹਿਤੰ ਸੁਰੋਪਮ ...ਹਿ ਯਤ੍ਤੇ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਵਰਮ੍।
...(ਅ)ਨੁਰੂਪੰ ਹਯਕਰ੍ਮ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਵਿਭਾਤਿ ਰਾਜੇਵ ਨ ਕਰ੍ਮ ਵਾਜਿਨਾਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-12-14 (28633)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯੈਵ ਹਿ ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ਮੇ ਸਮੰ ਤਵੇਦੰ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਕਥੰ ਨੁ ਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯੈਃ ਸ ਵਿਨਾਕ੍ਰੁʼਤੋ ਵਨੇ ਚਰਤ੍ਯਨਿਨ੍ਦ੍ਯੋ ਰਮਤੇ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 15 ॥ 4-12-15 (28634)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-12-16x (3035)
ਤਥਾ ਸ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵਰੋਪਮੋ ਯੁਵਾ ਵਿਰਾਟਰਾਜ੍ਞਾ ਮੁਦਿਤੇਨ ਪੂਜਿਤਃ।
ਨ ਚੈਵਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਪਿ ਵਿਦੁਃ ਕਥੰਚਨ ਪ੍ਰਿਯਾਭਿਰਾਮੰ ਵਿਚਰਨ੍ਤਮਨ੍ਤਰਾ ॥ 16 ॥ ॥ 4-12-16 (28635)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 12 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 013
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.13. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 013
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਸਹਦੇਵੇਨ ਗੋਪਾਲਵੇਸ਼਼ਧਾਰਣੇਨ ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟੇਨ ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਗੋਪਾਲਨੇ ਨਿਯੋਜਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-13-0 (28636)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-13-0x (3036)
ਅਥਾਪਰੋ(ਅ)ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਵੈ ਸ਼ਸ਼ੀ ਯਥਾ ਹੁਤੋ ਹਵਿਰ੍ਭਿਰ੍ਹਿ ਯਥਾ(ਅ)ਧ੍ਵਰੇ ਸ਼ਿਖੀ।
ਤਥਾ ਸਮਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤ ਚਾਰੁਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਯਨ੍ਸੂਰ੍ਯ ਇਵਾਚਿਰੋਦਿਤਃ ॥ 1 ॥ 4-13-1 (28637)
ਤਮਾਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਸਹਦੇਵਮਗ੍ਰਣੀਰ੍ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਵਿਰਾਟੋ ਨਚਿਰਾਤ੍ਸਮੈਕ੍ਸ਼਼ਤ।
ਪ੍ਰੈਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤ ਤੰ ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਸਮਾਗਤਾਃ ਸਭਾਗਤਾਃ ਸਰ੍ਵਮਨੋਹਰਪ੍ਰਭਮ੍।
ਯੁਵਾਨਮਾਯਾਨ੍ਤਮਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨੰ ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਮਭ੍ਰਾਦਿਵ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-13-2 (28638)
ਯਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਪ੍ਰਮਾਣਾਨ੍ਵਿਤਯਾ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਦਾਮਾਨਿ ਪਾਸ਼ੰ ਚ ਨਿਬਦ੍ਧ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ।
ਮੌਰ੍ਵੀ ਚ ਤਨ੍ਤ੍ਰੀਂ ਮਹਤੀਂ ਸੁਸੰਹਿਤਾਂ ਬਾਲੈਸ਼੍ਚ ਤਾਰੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤਾਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-13-3 (28639)
ਸ ਚਾਪਿ ਰਾਜਾਨਮੁਵਾਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਮਾਂ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ਗੋਸ਼਼੍ਵਵਸ੍ਥਿਤਮ੍।
ਮਯਾ ਹਿ ਗੁਪ੍ਤਾਃ ਪਸ਼ਵੋ ਭਵਨ੍ਤੁ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨਨਿਦ੍ਰਾਃ ਪ੍ਰਭਵੋਸ੍ਮਿ ਵਲ੍ਲਵਃ ॥ 4 ॥ 4-13-4 (28640)
ਨ ਸ਼੍ਵਾਪਦੇਭ੍ਯੋ ਨ ਚ ਰੋਗਤੋ ਭਯੰ ਨ ਚਾਪਿ ਦਾਵਾੰਨ ਚ ਤਸ੍ਕਰਾਦ੍ਭਯਮ੍।
ਪਯਃਪ੍ਰਭੂਤਾ ਬਹੁਲਾ ਨਿਰਾਮਯਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਗਾਵਃ ਸੁਭ੍ਰੁʼਤਾ ਨਰਾਧਿਪ ॥ 5 ॥ 4-13-5 (28641)
ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਰਾਜਾ ਸਹਦੇਵਭਾਸ਼਼ਿਤੰ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮਾਦ੍ਰੀਸੁਤਮਭ੍ਯਨਨ੍ਦਤ੍।
ਉਵਾਚ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮੁਦਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਨ ਬਲ੍ਲਵਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਯਿ ਵੀਰ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ॥ 6 । 4-13-6 (28642)
ਧੈਰ੍ਯਾਦ੍ਵਪੁਃ ਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰਮਿਵੇਹ ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ਕੌਰਵਵੰਸ਼ਜਸ੍ਯ ਵਾ।
ਨਾਪਣ੍ਡਿਤੇਯੰ ਤਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਤਨੁਰ੍ਭਵੇਹ ਰਾਜ੍ਯੇ ਮਮ ਮਨ੍ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 7 ॥ 4-13-7 (28643)
ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨ੍ਸਹਰਾਜਕਾਨਿਮਾਨ੍ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਯੁਤਾਨਿਵਾਮਰਾਨ੍।
ਬਲੰ ਚ ਮੇ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਸੁਵੇਸ਼਼ ਸਰ੍ਵਸ਼ੋ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ ਖਙ੍ਗੰ ਪ੍ਰਤਿਰੂਪਮਾਤ੍ਮਃ ॥ 8 ॥ 4-13-8 (28644)
ਅਨੀਕਕਰ੍ਣਾਗ੍ਰਧਰੋ ਬਲਸ੍ਯ ਮੇ ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਭਵਾਨਸ੍ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍ ॥ 9 । 4-13-9 (28645)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-13-10x (3037)
ਵਿਰਾਟਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਭਿਹਿਤਃ ਕੁਰੂਤ੍ਤਮਃ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯ ਰਾਜਾਨਮਭਿਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਚ।
ਉਵਾਚ ਮਤ੍ਸ੍ਯਪ੍ਰਵਰੰ ਮਹਾਪਤਿਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜਨ੍ਮਮ ਵਾਕ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-13-10 (28646)
ਬਾਲੋ ਹ੍ਯਹੰ ਜਾਤਿਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਦੂਸ਼਼ਿਤਃ ਕੁਤੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮੇ ਨੀਤਿਸ਼਼ੁ ਯੁਕ੍ਤਮਨ੍ਤ੍ਰਤਾ ।
ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਤੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਵਯੰ ਨਰਾਧਿਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਧਿ ਮਾਂ ਗੋਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਣੇ(ਅ)ਨਘ ॥ 11 ॥ 4-13-11 (28647)
ਵੈਸ਼੍ਯੋਸ੍ਮਿ ਨਾਮ੍ਨਾ(ਅ)ਹਮਰਿਸ਼਼੍ਟਨੇਮਿਰ੍ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯ ਆਸੰ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵਾਨਾਮ੍ ।
ਵਸ੍ਤੁਂ ਤ੍ਵਯੀਚ੍ਛਾਮਿ ਵਿਸ਼ਾਂਵਰਿਸ਼਼੍ਠ ਤਾਨ੍ਰਾਜਸਿੰਹਾੰਨ ਹਿ ਵੇਦ੍ਮਿ ਪਾਰ੍ਥਾਨ੍ ॥ 12 ॥ 4-13-12 (28648)
ਨ ਜੀਵਿਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯਮਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਕਰ੍ਮਣਾ ਨ ਚ ਤ੍ਵਦਨ੍ਯੋ ਮਮ ਰੋਚਤੇ ਵਿਭੋ ॥ 13 ॥ 4-13-13 (28649)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-13-14x (3038)
ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਭੂਮਿਪਃ ਸਮੁਦ੍ਰਨੇਮੀਸ਼੍ਵਰਰੂਪਵਾਨਸਿ।
ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਤਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਮਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨ ਨ ਬਲ੍ਲਵਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਯਿ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਸਮਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-13-14 (28650)
ਕਸ੍ਯਾਮਿ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਸ਼਼ਯਾਦਿਹਾਗਤਃ ਕਿੰ ਚਾਪਿ ਸ਼ਿਲ੍ਪੰ ਤਵ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਕਥੰ ਤ੍ਵਮਸ੍ਮਾਸੁ ਨਿਵਤ੍ਸ੍ਯਸੇ ਸਦਾ ਵਦਸ੍ਵ ਕਿੰ ਚਾਪਿ ਤਵੇਹ ਵੇਤਨਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-13-15 (28651)
ਸਹਦੇਵ ਉਵਾਚ। 4-13-16x (3039)
ਪਞ੍ਚਾਨਾਂ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਤਸ੍ਯਾਸ਼਼੍ਟੌ ਸ਼ਤਸਾਹਸ੍ਰੰ ਗਵਾਂ ਵਰ੍ਗਾਃ ਸ਼ਤੰਸ਼ਤਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-13-16 (28652)
ਅਪਰੇ ਦਸ਼ਸਾਹਸ੍ਰਾ ਦ੍ਵਿਸ੍ਤਾਵਨ੍ਤਸ੍ਤਥਾ ਪਰੇ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯ ਆਸੰ ਵੈ ਤਨ੍ਤ੍ਰੀਪਾਲੇਤਿ ਮਾਂ ਵਿਦੁਃ ॥ 17 ॥ 4-13-17 (28653)
ਭੂਤੰ ਭਵ੍ਯੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਚ੍ਚ ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਦ੍ਗੋਗਤੰ ਕ੍ਵਚਿਤ੍।
ਨ ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਯਵਿਦਿਤੰ ਕਿੰਚਿਤ੍ਸਮਨ੍ਤਾਦ੍ਦਸ਼ਯੋਜਨਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-13-18 (28654)
ਗੁਣਾਃ ਸੁਵਿਦਿਤਾ ਹ੍ਯਾਸਨ੍ਮਯਾ ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਆਸੀਚ੍ਚ ਸ ਮਯਾ ਤੁਸ਼਼੍ਟਃ ਕੁਰੁਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 19 ॥ 4-13-19 (28655)
ਅਨੇਨ ਗਣਿਤਾ ਗਾਵੋ ਦੁਰ੍ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਮਹਤ੍ਤਰਾਃ।
ਬਹੁਕ੍ਸ਼਼ੀਰਤਰਾਸ੍ਤਾ ਵੈ ਬਹ੍ਵ੍ਯਃ ਸਤ੍ਯਃ ਸਪੁਤ੍ਰਿਕਾਃ ॥ 20 ॥ 4-13-20 (28656)
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਚ ਗਾਵੋ ਬਹੁਲਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਨ ਤਾਸੁ ਰੋਗੋ ਭਵਤੀਹ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍।
ਤੈਸ੍ਤੈਰੁਪਯੈਰ੍ਵਿਦਿਤੰ ਮਯੈਤਦੇਤਾਨਿ ਸ਼ਿਲ੍ਪਾਨਿ ਮਯਿ ਸ੍ਥਿਤਾਨਿ ॥ 21 ॥ 4-13-21 (28657)
ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਨਪਿ ਜਾਨਾਮਿ ਰਾਜਨ੍ਪੂਜਿਤਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਨ੍।
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਮੂਤ੍ਰਮੁਪਾਘ੍ਰਾਯ ਵਨ੍ਧ੍ਯਾ ਅਪਿ ਪ੍ਰਸੂਯਤੇ ॥ 22 ॥ 4-13-22 (28658)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-13-23x (3040)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਧਿਪੋ ਹਰ੍ਸ਼਼ਕਲੇਨ ਚੇਤਸਾ ਮਾਦ੍ਰੀਸੁਤੰ ਪਾਣ੍ਡਵਮਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਨੈਵਾਨੁਮਨ੍ਯੇ ਤਵ ਕਰ੍ਮ ਕੁਤ੍ਸਿਤੰ ਮਹੀਂ ਸਮਗ੍ਰਾਮਭਿਪਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 23 ॥ 4-13-23 (28659)
ਅਥ ਤ੍ਵਿਦਾਨੀਂ ਤਵ ਰੋਚਤੇ ਵਿਭੋ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਤੋ ਗਵ੍ਯਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ ਮਾਮਕਮ੍।
ਤ੍ਵਦਰ੍ਪਣਾ ਮੇ ਪਸ਼ਵੋ ਭਵਨ੍ਤੁ ਵੈ ਪਸ਼ੂਨ੍ਸਪਾਲਾਨ੍ਭਵਤੇ ਦਦਾਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-13-24 (28660)
ਸ਼ਤੰ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਗਵਾਂ ਹਿ ਸਨ੍ਤਿ ਵਰ੍ਣਸ੍ਯਵਰ੍ਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਗਣਾਨਾਮ੍।
ਦਦਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਵਰਮੀਪ੍ਸਿਤੰ ਚ ਯਤ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਪਣਾ ਮੇ ਪਸ਼ਵੋ ਭਵਨ੍ਤ੍ਵਿਤਿ ॥ 25 ॥ 4-13-25 (28661)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-13-26x (3041)
ਏਵੰ ਵਿਰਾਟੇਨ ਸਮੇਤ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਚ ਗੋਬਲ੍ਲਵਤਾਂ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਤਃ।
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਮਵਸਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਯਥਾ ਰਵਿਸ਼੍ਚਾਸ੍ਤਗਿਰਿੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ॥ 26 ॥ 4-13-26 (28662)
ਏਵੰ ਵਿਰਾਟੇ ਨ੍ਯਵਸੰਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਯਥਾ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਭਿਰਮੋਘਵਿਕ੍ਰਮਾਃ ।
ਅਬੁਦ੍ਧਚਰ੍ਯਾਂ ਚਰਿਤੁਂ ਯਥਾਤਥੰ ਸਮੁਦ੍ਰਨੇਮੀਮਭਿਸ਼ਾਸ੍ਤੁਮੁਦ੍ਯਤਾਃ ॥ 27 ॥ ॥ 4-13-27 (28663)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 13 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 014
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.14. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 014
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਧਾਰਣੇਨ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰੁʼਹੇ ਨਿਵਾਸਃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-14-0 (28664)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-14-0x (3042)
ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸੁਕੇਸ਼ੀ ਸਾ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤਾ।
ਵੇਣੀਕੇਸ਼ਾਨ੍ਸਮੁਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਪੀਨਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਕੁਚਾ ਸ਼ੁਭਾ ।
ਜੁਗੂਹੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਮ੍ਰੁʼਦੂਨਸਿਤਲੋਚਨਾ ॥ 1 ॥ 4-14-1 (28665)
ਵਾਸਸ਼੍ਚ ਪਰਿਧਾਯੈਕੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸੁਮਲਿਨੰ ਮਹਤ੍।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵੇਸ਼਼ੰ ਚ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਵ੍ਯਚਰਦਾਰ੍ਤਵਤ੍ ॥ 2 ॥ 4-14-2 (28666)
ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਨਗਰੰ ਭੀਰੂਃ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਸੰਯੁਤਾ।
ਤਾਂ ਨਰਾਃ ਪਰਿਧਾਵਨ੍ਤਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਸਮੁਪਾਦ੍ਰਵਨ੍ ॥ 3 ॥ 4-14-3 (28667)
ਅਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛੰਸ੍ਤੇ ਚ ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਾ ਤ੍ਵੰ ਕਿੰ ਚ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਸਿ।
ਸਾ ਤਾਨੁਵਾਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਹਮੁਪਾਗਤਾ।
ਕਰ੍ਮ ਚੇਚ੍ਛਾਮਿ ਵੈ ਕਰ੍ਤੁਂ ਤਸ੍ਯ ਯਾ ਮਾਂ ਭਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4 ॥ 4-14-4 (28668)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-14-5x (3043)
ਤਸ੍ਯਾ ਰੂਪੇਣ ਵੇਸ਼਼ੇਣ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਚ ਗਿਰਾ ਤਥਾ।
ਨ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਾਸ੍ਤਾਂ ਦੇਵੀਮੰਨਹੇਤੋਰੁਪਸ੍ਥਿਤਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-14-5 (28669)
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਤੁ ਕੈਕੇਯੀ ਭਾਰ੍ਯਾ ਪਰਮਸੰਮਤਾ।
ਆਲੋਕਯਨ੍ਤੀ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਪ੍ਰਾਸਾਦਾਦ੍ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-14-6 (28670)
ਸਾ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਥਾਰੂਪਾਮਨਾਥਾਮੇਕਵਾਸਸਮ੍।
ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਸ਼੍ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਤਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਾਮ੍ ॥ 7 ॥ 4-14-7 (28671)
ਵਿਰਾਟਭਾਰ੍ਯਾ ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਕਾਰੁਣ੍ਯਾਜ੍ਜਾਤਸੰਭ੍ਰਮਾ।
ਅਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਤ੍ਸਮੀਪਸ੍ਥਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਪਰਾਃ ॥ 8 ॥ 4-14-8 (28672)
ਅਪਨੀਯ ਤਤਃ ਸਰ੍ਵਾ ਆਨਯਧ੍ਵਮਿਹੈਵ ਤਾਮ੍।
ਯਦਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਮਯਾ ਸਾਧ੍ਵੀ ਕਮ੍ਪਤੇ ਮੇ ਮਨਸ੍ਤਦਾ।
ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛੀਘ੍ਰਮਿਹਾਨਾਯ ਦਰ੍ਸ਼ਯਧ੍ਵੰ ਯਦੀਚ੍ਛਥ ॥ 9 ॥ 4-14-9 (28673)
ਤਾਸ੍ਤਥੋਕ੍ਤਾ ਉਪਾਗਮ੍ਯ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪਰਿਸੰਗਤਾਃ।
ਆਨੀਯ ਸਰ੍ਵਥਾ ਤ੍ਵੇਨਾਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ਮਧੁਰਾਕ੍ਸ਼਼ਰਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-14-10 (28674)
ਭਦ੍ਰੇ ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਹਰ੍ਮ੍ਯਭੂਤਲੇ।
ਤ੍ਵਦਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰੈਸ਼਼ਯਚ੍ਚਾਸ੍ਮਾਨ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਤਾਂ ਤ੍ਵੰ ਯਦੀਚ੍ਛਸਿ।
ਆਯਾਹ੍ਯਸ੍ਮਾਭਿਰੇਵਾਦ੍ਯ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਤਃ ॥ 11 ॥ 4-14-11 (28675)
ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਤਾਸਾਂ ਵਚਨੰ ਵਾਕ੍ਯਕੋਵਿਦਾ।
ਈਪ੍ਸਿਤਰ੍ਥਾਤਿਲਾਭੇਨ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ(ਅ)(ਅ)ਯਾਤਾ ਗ੍ਰੁʼਹੋਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-14-12 (28676)
ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮ ਹ੍ਯੁਪਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਯਤ੍ਰਾਗ੍ਰ੍ਯਮਹਿਸ਼਼ੀ ਸ੍ਥਿਤਾ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਮਗਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਰਾਜਭਾਰ੍ਯਾਂ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-14-13 (28677)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਦੂਨ੍ਦੀਰ੍ਘਾਨ੍ਸਮੁਦ੍ਗ੍ਰਥ੍ਯਾਸਿਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ।
ਕੁਞ੍ਚਿਤਾਗ੍ਰਾਂਸ੍ਤੁ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਗ੍ਰਾਨ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾੰਨਿਬਧ੍ਯ ਚ।
ਜੁਗੂਹੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਮ੍ਰੁʼਦੂਨਾਯਤਲੋਚਨਾ ॥ 14 ॥ 4-14-14 (28678)
ਸਾ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਸ਼ੁਭਾ।
ਹ੍ਰੀਨਿਸ਼਼ੇਵਾਨ੍ਵਿਤਾ ਬਾਲਾ ਕਮ੍ਪਮਾਨਾ ਲਤੇਵ ਸਾ ॥ 15 ॥ 4-14-15 (28679)
ਅਭਿਗਮ੍ਯ ਚ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਸਰ੍ਵਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਯੁਤਾ।
ਦਦਰ੍ਸ਼ਾਵਸ੍ਥਿਤਾਂ ਹੈਮੇ ਪੀਠੇ ਰਤ੍ਨਪਰਿਚ੍ਛਦੇ ॥ 16 ॥ 4-14-16 (28680)
ਰਕ੍ਤਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਮ੍ਬਰਧਰਾਂ ਮੇਘੇ ਸੌਦਾਮਿਨੀਮਿਵ ।
ਨਾਨਾਵਰ੍ਣਵਿਚਿਤ੍ਰਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਾਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-14-17 (28681)
ਸੁਭ੍ਰੂਂ ਸੁਕੇਸ਼ੀਂ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀਂ ਕੁਬ੍ਜਵਾਮਨਮਧ੍ਯਗਾਮ੍।
ਬਹੁਪੁਸ਼਼੍ਪੋਪਕੀਰ੍ਣਾਯਾਂ ਭੂਮ੍ਯਾਂ ਵੇਦਿਮਿਵਾਧ੍ਵਰੇ ॥ 18 ॥ 4-14-18 (28682)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਰਾਜਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਸਰ੍ਵਾਲੰਕਾਰਭੂਸ਼਼ਿਤਾਮ੍।
ਸ਼੍ਰੀਮਤੀਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸ਼ਤੇਨ ਪਰਿਵਾਰਿਤਾਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-14-19 (28683)
ਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾਃ ਪਰਮਾਙ੍ਗਨਾਃ ।
ਪਰਿਤਸ਼੍ਚੋਪਤਸ੍ਥੁਸ੍ਤਾਃ ਸਹਸੋਤ੍ਥਾਯ ਚਾਸਨਾਤ੍ ॥ 20 ॥ 4-14-20 (28684)
ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਃ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤਾਃ ਸ਼ਚੀਂ ਦੇਵੀਮਿਵਾਗਤਾਮ੍।
ਗੂਢਗੁਲ੍ਫਾਂ ਵਰਾਰੋਹਾਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤਾਮ੍ਰਾਯਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾਮ੍।
ਅਤਿਸਰ੍ਵਾਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀਂ ਨਤਗਾਤ੍ਰੀਂ ਸੁਮਧ੍ਯਮਾਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-14-21 (28685)
ਨ ਹ੍ਰਸ੍ਵਾਂ ਨਾਤਿਮਹਤੀਂ ਜਾਤਾਂ ਬਹੁਤ੍ਰੁʼਣੇ ਵਨੇ।
ਰੁʼਸ਼੍ਯਰੋਹੀਮਿਵਾਨਿਨ੍ਦ੍ਯਾਂ ਸੁਕੇਸ਼ੀਂ ਮ੍ਰੁʼਗਲੋਚਨਾਮ੍ ॥ 22 ॥ 4-14-22 (28686)
ਤਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗੀਮਿਵ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਾਂ ਯੂਥਭ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾਮਿਵ ਦ੍ਵਿਪਾਮ੍।
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਮਿਵ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ੀਂ ਵਿਦ੍ਯਾਮਿਵ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍ ॥ 23 ॥ 4-14-23 (28687)
ਰੋਹਿਣੀਮਿਵ ਤਾਰਾਣਾਂ ਦੀਪ੍ਤਾਮਗ੍ਨਿਸ਼ਿਖਾਮਿਵ।
ਪਾਰ੍ਵਤੀਮਿਵ ਰੁਦ੍ਰਾਣੀਂ ਵੇਲਾਮਿਵ ਮਹੋਦਧੇਃ ॥ 24 ॥ 4-14-24 (28688)
ਸੁਲਭਾਮਿਵ ਨਾਗੀਨਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗੀਣਾਮਿਵ ਕਿੰਨਰੀਮ੍।
ਗਙ੍ਗਾਮਿਵ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਾਙ੍ਗੀਂ ਸ਼ਾਰਦੀਮਿਵ ਸ਼ਰ੍ਵਰੀਮ੍ ॥ 25 ॥ 4-14-25 (28689)
ਤਾਮਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਮਾਂ ਲੋਕੇ ਇਲਾਮਿਵ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍ ।
ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਮਿਵ ਦੁਰ੍ਧਸ਼਼ਾਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮ੍ਯਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ ਸਮਨ੍ਵਿਤਾਂ ॥ 26 ॥ 4-14-26 (28690)
ਸੀਤਾਮਿਵ ਸਤੀਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਮਰੁਨ੍ਧਤੀਮਿਵ ਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਪਰ੍ਯਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤ੍ਤਾਂ ਵਿਸ੍ਮਯੋਤ੍ਫੁਲ੍ਲਲੋਚਨਾ ॥ 27 ॥ 4-14-27 (28691)
ਕਾ ਤ੍ਵੰ ਸਰ੍ਵਾਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗਿ ਕੁਤੋਸਿ ਤ੍ਵਮਿਹਾਗਤਾ।
ਕਸ੍ਯ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਕਿੰ ਵਾ ਤੇ ਕਰਵਾਣ੍ਯਹਮ੍ ॥ 28 ॥ 4-14-28 (28692)
ਗੂਢਗੁਲ੍ਫਾ ਸਮਾਨੋਰੂਸ੍ਤ੍ਰਿਗਮ੍ਭੀਰਾ ਸ਼਼ਡੁੰਨਤਾ।
ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਰਕ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਹੰਸਗਦ੍ਗਦਭਾਸ਼਼ਿਣੀ ॥ 29 ॥ 4-14-29 (28693)
ਸ਼ੁਕੇਸ਼ੀ ਸੁਸ੍ਵਰਾ ਸ਼੍ਯਾਮਾ ਪੀਨਸ਼੍ਰੋਣੀਪਯੋਧਰਾ।
ਅਰਾਲਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਨਯਨਾ ਬਿਮ੍ਬੋਸ਼਼੍ਠੀ ਤਨੁਮਧ੍ਯਮਾ ॥ 30 ॥ 4-14-30 (28694)
ਕਮ੍ਬੁਗ੍ਰੀਵਾ ਗੂਢਸਿਰਾ ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਨਿਭਾਨਨਾ ।
ਦਾਨਵੀ ਕਿੰਨਰੀ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੀ ਵਨਦੇਵਤਾ ॥ 31 ॥ 4-14-31 (28695)
ਅਪ੍ਸਰਾ ਵਾ(ਅ)ਸਿ ਨਾਗੀ ਵਾ ਤਾਰਾ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਵਿਲਾਸਿਨੀ ।
ਅਲਮ੍ਬੁਸਾ ਮਿਸ਼੍ਰਕੇਸ਼ੀ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾ(ਅ)ਥ ਮਾਲਿਨੀ ॥ 32 ॥ 4-14-32 (28696)
ਤੇਨਤੇਨੈਵ ਸੰਪੰਨਾ ਕਾਸ਼੍ਮੀਰੀਵ ਤੁਰੰਗਮਾ।
ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਣੀ ਤ੍ਵਥ ਰੁਦ੍ਰਾਣੀ ਸ੍ਵਧਾ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਵਾ ਰਤਿਃ ॥ 33 ॥ 4-14-33 (28697)
ਦੇਵਿ ਦੇਵੇਸ਼਼ੁ ਵਿਖ੍ਯਾਤਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਾ ਤ੍ਵਮਿਹਾਗਤਾ।
ਤਵ ਹ੍ਯਨੁਪਮੰ ਰੂਪੰ ਭੂਸ਼਼ਣੈਰਪਿ ਵਰ੍ਜਿਤਮ੍ ॥ 34 ॥ 4-14-34 (28698)
ਤ੍ਵਾਂ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੋਪਰਤੰ ਮਨ੍ਯੇ ਲੋਕਕਰ੍ਤਾਰਮੀਸ਼੍ਵਰਮ੍।
ਨ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਾ ਨ ਪੁਂਸਾਂ ਰਤਿਰ੍ਭਵੇਤ੍ ॥ 35 ॥ 4-14-35 (28699)
ਪ੍ਰਵਾਲਪੁਸ਼਼੍ਪਸ੍ਤਬਕੈਰਾਚਿਤਾ ਵਨਦੇਵਤਾਃ।
ਤ੍ਵਾਮੇਵ ਹਿ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਵਿਸ੍ਮਿਤਾ ਰੂਪਸੰਪਦਾ ॥ 36 ॥ 4-14-36 (28700)
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਗਤਾ ਨਾਰ੍ਯੋ ਮ੍ਰੁʼਗਾਃ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਗਣਾ ਨਰਾਃ।
ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਵਾਮੇਵ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਸੁਵਿਸ੍ਮਿਤਾਃ ॥ 37 ॥ 4-14-37 (28701)
ਨ ਤ੍ਵਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਕਾਚਨ ਮੇ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਸੁਨ੍ਦਰੀ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਪਾ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਸ਼ੁਭਾ ॥ 38 ॥ 4-14-38 (28702)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-14-39x (3044)
ਨਾਸ੍ਤਿ ਦੇਵੀ ਨ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੀ ਨ ਯਕ੍ਸ਼਼ੀ ਨ ਚ ਕਿੰਨਰੀ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਨਾਮ ਮੇ ਜਾਤਿਰ੍ਵਨ੍ਯਮੂਲਫਲਾਸ਼ਨਾ ॥ 39 ॥ 4-14-39 (28703)
ਪਤੀਨਾਂ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਨਾਂ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕਾਰਣਾਨ੍ਤਰੇ।
ਕੇਸ਼ਪਾਸ਼ੇ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਰਸ੍ਤਾ ਵਨੰ ਗਤਾ ॥ 40 ॥ 4-14-40 (28704)
ਤਤ੍ਰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਵਨ੍ਯਮੂਲਫਲਾਸ਼ਨਾ।
ਚਰਾਮ੍ਯਨਿਲਯਾ ਸੁਭ੍ਰੂਃ ਸਾ ਤਵਾਨ੍ਤਿਕਮਾਗਤਾ ॥ 41 ॥ 4-14-41 (28705)
ਜਾਨਾਮਿ ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਗ੍ਰਥਿਤੁਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਨ੍ਗ੍ਰਥਿਤੁਂ ਮਣੀਨ੍।
ਮਲ੍ਲਿਕੋਤ੍ਪਲਪਦ੍ਮਾਨਾਂ ਜਾਨਾਮਿ ਗ੍ਰਥਿਤੁਂ ਸ੍ਰਜਃ ॥ 42 ॥ 4-14-42 (28706)
ਸਿਨ੍ਧੁਵਾਰਕਜਾਤੀਨਾਂ ਰਚਯਾਮ੍ਯਵਤੰਸਕਾਨ੍।
ਪਤ੍ਰੰ ਮ੍ਰੁʼਗਾਙ੍ਗਮਗਰੁਂ ਪਿਸ਼਼ੇ ਚ ਹਰਿਚਨ੍ਦਨਮ੍ ।
ਗ੍ਰਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਚਿਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਰਜਃ ਪਰਮਸ਼ੋਭਨਾਃ ॥ 43 ॥ 4-14-43 (28707)
ਆਰਾਧਨੰ ਸਤ੍ਯਭਾਮਾਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਯ ਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਪ੍ਰਿਯਾਮ੍।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਪਾਰ੍ਥਾਨਾਂ ਨਾਰੀਣਾਮੁਤ੍ਤਮਾਂ ਤਥਾ ॥ 44 ॥ 4-14-44 (28708)
ਤਥਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸੁਭ੍ਰੁਵਾ ਚਾਹਮਿਸ਼਼੍ਟਲਾਭੇਨ ਤੋਸ਼਼ਿਤਾ।
ਮਾਲਿਨੀ ਚੇਤਿ ਮੇ ਨਾਮ ਸ੍ਵਯੰ ਦੇਵੀ ਚਕਾਰ ਹ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਕਮਲਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਸਾ ਮੇ ਪ੍ਰਾਣਸਮਾ ਸਖੀ ॥ 45 ॥ 4-14-45 (28709)
ਨ ਚਾਹੰ ਚਿਰਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਕ੍ਵਚਿਦ੍ਵਸ੍ਤੁਂ ਸ਼ੁਭਾਨਨੇ।
ਵ੍ਰਤੰ ਕਿਲੈਤਦਸ੍ਮਾਕੰ ਕੁਲਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ॥ 46 ॥ 4-14-46 (28710)
ਯੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਤੁ ਹਰੇਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਦੇਸ਼ੰ ਵਸਨਮੇਵ ਵਾ।
ਨ ਕ੍ਰੋਦ੍ਧਵ੍ਯੰ ਕਿਲਾਸ੍ਮਾਭਿਰਸ੍ਮਦ੍ਗੁਰੁਰਮਰ੍ਸ਼਼ਣਃ ॥ 47 ॥ 4-14-47 (28711)
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਵਨਾਨਿ ਦੁਰ੍ਗਾਣਿ ਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਚ ਸਰਾਂਸਿ ਚ।
ਸ਼ੈਲਾਂਸ਼੍ਚ ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਰਮ੍ਯਾਨ੍ਸਰਿਤਸ਼੍ਚ ਸਮੁਦ੍ਰਗਾਃ ॥ 48 ॥ 4-14-48 (28712)
ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਸ਼ੋਕਪਰੀਤਾਙ੍ਗੀ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣੀ ।
ਵਿਚਰਾਮਿ ਮਹੀਂ ਦੁਰ੍ਗਾਂ ਯਤ੍ਰ ਸਾਯੰਨਿਵੇਸ਼ਨਾ ॥ 49 ॥ 4-14-49 (28713)
ਵੀਰਪਤ੍ਨੀ ਯਦਾ ਦੇਵੀ ਚਰਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ੁ।
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਵਿਵਤ੍ਸਾ ਵਿਧਿਨਾ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਪਰ੍ਵਤਾਤ੍।
ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਮਿ ਤਵ ਸੌਸ਼ੀਲ੍ਯੰ ਭਰ੍ਤੁਰ੍ਮਧੁਰਭਾਸ਼਼ਿਣਿ ॥ 50 ॥ 4-14-50 (28714)
ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯੰ ਚ ਤਤਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਸਮੀਪਤਃ।
ਤ੍ਵਾਮੁਪਸ੍ਥਾਤੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਤਤਸ਼੍ਚਾਹਮਿਹਾਗਤਾ ॥ 51 ॥ 4-14-51 (28715)
ਗੁਰਵੋ ਮਮ ਧਰ੍ਮਸ਼੍ਚ ਵਾਯੁਃ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਸ਼੍ਵਿਨੌ ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਸਾਦਾਚ੍ਚ ਨ ਮਾਂ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਯਤੇ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 52 ॥ 4-14-52 (28716)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-14-53x (3045)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਪੁਟਾ ਸ੍ਥਿਤਾ।
ਸਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਿਸ੍ਮਯਾਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਯੋਸ਼਼ਿਤਾਂ ਵਰਾਮ੍ ॥ 53 ॥ 4-14-53 (28717)
ਨ ਭਰੇਯਮਹੰ ਭਦ੍ਰੇ ਸੰਸ਼ਯੋ ਮਮ ਵਿਦ੍ਯਤੇ।
ਰਾਜਾ ਤ੍ਵਯੰ ਹਿ ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਤਿੰ ਪਾਪਾਂ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 54 ॥ 4-14-54 (28718)
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਤ੍ਵਾਂ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਂ ਮਨ੍ਯੇ ਵਸਨ੍ਤੀਮਿਹ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਏਸ਼਼ ਦੋਸ਼਼ੋਸ੍ਤਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਕਥੰ ਵਾਭੀਰੁ ਮਨ੍ਯਸੇ ॥ 55 ॥ 4-14-55 (28719)
ਸ੍ਥਿਤਾ ਰਾਜਕੁਲੇ ਨਾਰ੍ਯੋ ਯਾਸ਼੍ਚੇਮਾ ਮਮ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਤ੍ਵਾਮੇਵੈਕਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਵਿਸ੍ਮਯਾਦ੍ਵਰਵਰ੍ਣਿਨਿ ॥ 56 ॥ 4-14-56 (28720)
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚੋਪਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ਪਸ਼੍ਯ ਯ ਇਮੇ ਮਮ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਵਿਨਮਨ੍ਤੇ ਹਿ ਤ੍ਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪੁਮਾਂਸੰ ਕੰ ਨ ਲੋਭਯੇਃ ॥ 57 ॥ 4-14-57 (28721)
ਬਿਭਰ੍ਸ਼਼ਿ ਪਰਮੰ ਰੂਪਮਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਮਦ੍ਭੁਤਮ੍।
ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਯੋਨਿਗਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਸਵਿਸ੍ਮਯਾਃ ।
ਤਵ ਰੂਪਮਨਿਨ੍ਦ੍ਯਾਙ੍ਗਿ ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਮਾਨਵਾ ਭੁਵਿ ॥ 58 ॥ 4-14-58 (28722)
ਰਾਜਾ ਵਿਰਾਟਃ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੇ ਪਰਮੰ ਵਪੁਃ।
ਮਾਂ ਵਿਹਾਯ ਵਰਾਰੋਹੇ ਤ੍ਵਾਂ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਸਰ੍ਵਚੇਤਸਾ ॥ 59 ॥ 4-14-59 (28723)
ਯੰ ਹਿ ਤ੍ਵਮਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀ ਨਰਮਾਯਤਲੋਚਨੇ।
ਸੁਪ੍ਰਸੰਨਾ ਹਿ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ੇਥਾਃ ਸ ਕਾਮਵਰਾਗੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 60 ॥ 4-14-60 (28724)
ਸੁਸ੍ਨਾਤਾ(ਅ)ਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾ ਹਿ ਤ੍ਵੰ ਯਮੀਕ੍ਸ਼਼ੇਥਾ ਹਿ ਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍।
ਗ੍ਲਾਨਿਰ੍ਨ ਤਸ੍ਯ ਦੁਃਖੰ ਵਾ ਨ ਤਨ੍ਦ੍ਰਿਰ੍ਨ ਪਰਾਜਯਃ ॥ 61 ॥ 4-14-61 (28725)
ਨ ਸ਼ੋਕੋ ਨ ਚ ਸਨ੍ਤਾਪੋ ਨ ਕ੍ਰੋਧੋ ਨਾਨ੍ਰੁʼਤੰ ਵਦੇ।
ਯੰ ਤ੍ਵੰ ਸਰ੍ਵਾਤਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗਿ ਭਜੇਥਾਃ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾ ॥ 62 ॥ 4-14-62 (28726)
ਨ ਵ੍ਯਾਧਿਰ੍ਨ ਜਰਾ ਤਸ੍ਯ ਨ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ੁਧਾ ਭਵੇਤ੍।
ਯਸ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਵਸ਼ਗਾ ਸੁਭ੍ਰੁ ਭਵੇਰਙ੍ਕਗਤਾ ਸਤੀ ॥ 63 । 4-14-63 (28727)
ਪਞ੍ਚਤ੍ਵਮਪਿ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਯੰ ਚ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪਸ੍ਵਜੇਃ।
ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਮਨੁਰੂਪਾਭ੍ਯਾਂ ਸ ਜੀਵੇਦਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 64 ॥ 4-14-64 (28728)
ਯਸ੍ਯ ਹਿ ਤ੍ਵੰ ਭਵੇਰ੍ਭਾਰ੍ਯਾ ਯੰ ਚ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜੇਃ ।
ਅਤਿਜੀਵੇਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਦੇਵੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਪੁਰਨ੍ਦਰਃ ॥ 65 ॥ 4-14-65 (28729)
ਅਧ੍ਯਾਰੋਹੇਦ੍ਯਥਾ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਯਥਾ ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਰੁਹ੍ਯ ਤਕ੍ਸ਼਼ਤਿ।
ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ਵਾਮੋਰੁ ਨਨੁ ਸ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਤਥਾ ਮਮ ॥ 66 ॥ 4-14-66 (28730)
ਯਥਾ ਕਰ੍ਕਟਕੀ ਗਰ੍ਭਮਾਧਤ੍ਤੇ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਮਾਤ੍ਮਨਃ।
ਤਥਾਵਿਧਮਹੰ ਮਨ੍ਯੇ ਤਵ ਸੁਭ੍ਰੁ ਸਮਾਗਮਮ੍ ॥ 67 ॥ 4-14-67 (28731)
ਅਨੁਮਾਨਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਨਾਵਮਨ੍ਯੇ ਕਥੰਚਨ।
ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਸ਼ੀਲਭਯਾਦ੍ਭਦ੍ਰੇ ਤਵ ਵਾਸੰ ਨ ਰੋਚਯੇ ॥ 68 ॥ 4-14-68 (28732)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯੁਵਾਚ। 4-14-69x (3046)
ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਵਿਰਾਟੇਨ ਯਦ੍ਵਾ ਚਾਨ੍ਯੇਨ ਕੇਨਚਿਤ੍।
ਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਯਕ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਵਾ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਦੁਸ਼਼੍ਟੇਨ ਚੇਤਸਾ ॥ 69 ॥ 4-14-69 (28733)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਪਾਲਯਨ੍ਤੇ ਮਾਂ ਸੁਕੁਲਾਃ ਪਞ੍ਚ ਸੁਵ੍ਰਤਾਃ ।
ਪੁਤ੍ਰਾ ਦੇਵਾਦਿਦੇਵਾਨਾਂ ਸੂਰ੍ਯਪਾਵਕਵਰ੍ਚਸਃ ॥ 70 ॥ 4-14-70 (28734)
ਯਸ਼੍ਚ ਦੁਃਸ਼ੀਲਵਾਨ੍ਮਰ੍ਤ੍ਯੋ ਮਾਂ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਦ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟਚੇਤਸਾ।
ਸ ਤਾਮੇਵ ਨਿਸ਼ਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਸ਼ਯੀਤ ਮੁਸਲੈਰ੍ਹਤਃ ॥ 71 ॥ 4-14-71 (28735)
ਯਸ੍ਯਾਪਿ ਹਿ ਸ਼ਤੰ ਪੂਰ੍ਣੰ ਬਾਨ੍ਧਵਾਨਾਂ ਭਵੇਦਪਿ।
ਸਹਸ੍ਰੰ ਵਾ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਕੋਟਿਰ੍ਵਾਪਿ ਸਹਸ੍ਰਿਕਾ ।
ਦੁਸ਼਼੍ਟਚਿਤ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮਾਂ ਬ੍ਰੂਯਾੰਨ ਸ ਜੀਵੇਤ੍ਤਵਾਗ੍ਰਤਃ ॥ 72 ॥ 4-14-72 (28736)
ਨ ਤਸ੍ਯ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾ ਦੇਵਾ ਨਾਸੁਰਾ ਨ ਚ ਪੰਨਗਾਃ।
ਤੇਭ੍ਯੋ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜੇਭ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਾਣੰ ਕੁਰ੍ਯੁਰਸੰਸ਼ਯਮ੍ ॥ 73 ॥ 4-14-73 (28737)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣੇ ਵਿਸ਼੍ਵਸ ਤ੍ਵੰ ਮਾਂ ਸ੍ਵਜਨੇ ਬਾਨ੍ਧਵੇ(ਅ)ਪਿ ਵਾ ।
ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਨਰੈਰ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਨ ਚ ਮੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 74 ॥ 4-14-74 (28738)
ਯੋ ਮੇ ਨ ਦਦ੍ਯਾਦੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਨ ਚ ਪਾਦੌ ਪ੍ਰਧਾਵਯੇਤ੍।
ਪ੍ਰੀਯੇਰੰਸ੍ਤੇਨ ਵਾਸੇਨ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਪਤਯੋ ਮਮ ॥ 75 ॥ 4-14-75 (28739)
ਯੋ ਹਿ ਮਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧ੍ਯੇਦ੍ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ।
ਤਾਮੇਵ ਸ ਇਮਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਦਪਰਾਂ ਤਨੁਮ੍ ॥ 76 ॥ 4-14-76 (28740)
ਨ ਚਾਪ੍ਯਹੰ ਚਾਲਯਿਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਕੇਨਚਿਦਙ੍ਗਨੇ।
ਦੁਃਖਸ਼ੀਲਾਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ੍ਤ ਇਮੇ ਬਲਿਨਃ ਪ੍ਰਿਯਾਃ ।
ਏਵੰ ਨਿਵਸਮਾਨਾਯਾਂ ਮਯਿ ਮਾ ਤੇ ਭਯੰ ਹਿ ਭੂਤ੍ ॥ 77 ॥ 4-14-77 (28741)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-14-78x (3047)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ ਤੁ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਵਸੇਹ ਮਯਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਯਦਿ ਤੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 78 ॥ 4-14-78 (28742)
ਕਸ਼੍ਚ ਤੇ ਦਾਤੁਮੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟੰ ਪੁਮਾਨਰ੍ਹਤਿ ਭਾਮਿਨਿ ।
ਪ੍ਰਸਾਰਯੇਚ੍ਚ ਕਃ ਪਾਦੌ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ ॥ 79 ॥ 4-14-79 (28743)
ਏਵਮਾਚਾਰਸੰਪੰਨਾ ਏਵੰ ਦੇਵਪਰਾਯਣਾ।
ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਤ੍ਵਮਸਿ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਵਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਾਮ੍ ॥ 80 ॥ 4-14-80 (28744)
ਦੇਵਤਾ ਇਵ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਪੂਜਿਤਾ ਵਰਵਰ੍ਣਿਨੀ।
ਵਸ ਭਦ੍ਰੇ ਮਯਿ ਪ੍ਰੀਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਹਿ ਮਯਿ ਵਰ੍ਤਤੇ।
ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਃ ਪ੍ਰਮੁਦਿਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਵਿਗ੍ਨਮਨਾਃ ਸੁਖਮ੍ ॥ 81 ॥ 4-14-81 (28745)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-14-82x (3048)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯੈਵਮੁਕ੍ਤਾ ਸਾ ਸੰਪ੍ਰੀਤਾ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨੀ।
ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼ਙ੍ਕਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਵਿਵੇਸ਼ਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਸੁਖਮ੍ ॥ 82 ॥ 4-14-82 (28746)
ਯਾਜ੍ਞਸੇਨੀ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤੁ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਪਨ੍ਤੀ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਅਵਸਤ੍ਪਰਿਚਾਰਾਰ੍ਹਾ ਸੁਦੁਃਖੰ ਜਨਮੇਜਯ ॥ 83 ॥ 4-14-83 (28747)
ਏਵੰ ਵਿਰਾਟੇ ਨ੍ਯਵਸੰਸ੍ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤਥਾ(ਅ)ਨ੍ਤਃਪੁਰਮੇਤ੍ਯ ਸ਼ੋਭਨਾ।
ਅਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਤਿਰੁਦ੍ਧਮਾਨਸਾ ਯਥਾ(ਅ)ਗ੍ਰਥੋ ਭਸ੍ਮਨਿ ਗੂਢਤੇਜਸਃ ॥ 84 ॥ ॥ 4-14-84 (28748)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਪਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਵੇਸ਼ਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 14 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-14-1 ਸਮੁਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਵਲ੍ਗਿਤਾਗ੍ਰਾਨਨਿਨ੍ਦਿਤਾਨਿਤਿ ਖo ਥo ਧo ਪਾਠਃ ॥ 1 ॥ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 14 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 015
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.15. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 015
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਥ ਸਮਯਪਲਨਪਰ੍ਵ ॥ 2 ॥ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਸ੍ਵਸ੍ਵਵ੍ਯਾਪਾਰੈਰ੍ਵਿਰਾਟਪਰਿਤੋਪਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਮੇਨ ਸ਼ਙ੍ਕਰੋਤ੍ਸਵੇ ਮਹਾਮਲ੍ਲਮਾਰਣਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-15-0 (28749)
ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। 4-15-0x (3049)
ਏਵੰ ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਵਸਨ੍ਤਃ ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਾਃ।
ਅਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾਃ ਕਿਮਕੁਰ੍ਵਤ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 1 ॥ 4-15-1 (28750)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-15-2x (3050)
ਏਵੰ ਤੇ ਨ੍ਯਵਸੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਾਃ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਾਃ ।
ਆਰਾਧਯਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਾਂ ਯਦਕੁਰ੍ਵਤ ਤਚ੍ਛ੍ਰੁʼਣੁ ॥ 2 ॥ 4-15-2 (28751)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ਸਭਾਸ੍ਤਾਰਃ ਸਭ੍ਯਾਨਾਮਭਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯਃ ।
ਤਥੈਵ ਚ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ॥ 3 ॥ 4-15-3 (28752)
ਸ ਹ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਹ੍ਰੁʼਦਯਜ੍ਞਸ੍ਤਾਨ੍ਕ੍ਰੀਡਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਅਕ੍ਸ਼਼ਬਦ੍ਧਾਨ੍ਯਥਾਕਾਮੰ ਸੂਤ੍ਰਬਦ੍ਧਾਨਿਵ ਦ੍ਵਿਜਾਨ੍ ॥ 4 ॥ 4-15-4 (28753)
ਅਜ੍ਞਾਤੰ ਚ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਵਸੁ ਧਰ੍ਮਰਾਟ੍।
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਸੰਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ॥ 5 ॥ 4-15-5 (28754)
ਭੀਮਸੇਨੋਪਿ ਮਾਂਸਾਨਿ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ ।
ਅਤਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਵਿਕ੍ਰੀਣੰਨਿਵ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ੁ ॥ 6 ॥ 4-15-6 (28755)
ਵਾਸਾਂਸਿ ਪਰਿਜੀਰ੍ਣਾਨਿ ਲਬ੍ਧਾਨ੍ਯਨ੍ਤਃਪੁਰੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ।
ਵਿਕ੍ਰੀਣੰਨਿਵ ਸਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ॥ 7 ॥ 4-15-7 (28756)
ਨਕੁਲੋਪਿ ਧਨੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕਰ੍ਮਣਿ ਵਾਜਿਨਾਮ੍।
ਤੁਸ਼਼੍ਟੇ ਤਸ੍ਮਿੰਨਰਪਤੌ ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ॥ 8 ॥ 4-15-8 (28757)
ਸਹਦੇਵੋਪਿ ਗੋਪਾਨਾਂ ਵੇਸ਼਼ਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਦਧਿ ਕ੍ਸ਼਼ੀਰੰ ਘ੍ਰੁʼਤੰ ਚੈਵ ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਤਿ ॥ 9 ॥ 4-15-9 (28758)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤੁ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਂਸ੍ਤਾੰਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੀ ਤਪਸ੍ਵਿਨੀ ।
ਯਥਾ ਪੁਨਰਵਿਜ੍ਞਾਤਾ ਤਥਾ ਚਰਤਿ ਭਾਮਿਨੀ ॥ 10 ॥ 4-15-10 (28759)
ਏਵੰ ਸੰਭਾਵਯਨ੍ਤਸ੍ਤੇ ਤਦਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਮਹਾਰਥਾਃ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਚੇਰੁਃ ਪੁਨਰ੍ਗਰ੍ਭਧ੍ਰੁʼਤਾ ਇਵ ॥ 11 ॥ 4-15-11 (28760)
ਸਾਸ਼ਙ੍ਕਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਭਯਾਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤਾਸ੍ਤਦਾ ।
ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਸ੍ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮੂਪੁਸ਼੍ਛੰਨਾ ਨਰਾਧਿਪ ॥ 12 ॥ 4-15-12 (28761)
ਅਥ ਮਾਸੇ ਚਤੁਰ੍ਥੇ ਤੁ ਸ਼ਙ੍ਕਰਸ੍ਯ ਮਹੋਤ੍ਸਵਃ।
ਆਸੀਤ੍ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ ਮਤ੍ਸ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਸੁਸੰਮਤਃ ॥ 13 ॥ 4-15-13 (28762)
ਤਤ੍ਰ ਮਲ੍ਲਾਃ ਸਮਾਪੇਤੁਰ੍ਦਿਗ੍ਭ੍ਯੋ ਰਾਜਨ੍ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ॥ 14 ॥ 4-15-14 (28763)
ਮਹਾਕਾਯਾ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾਃ ਕਾਲਕੇਯਾ ਇਵਾਸੁਰਾਃ।
ਵੀਰ੍ਯੋਨ੍ਮਤ੍ਤਾ ਬਲੋਦਗ੍ਰਾ ਰਾਜ੍ਞਾ ਸਮਭਿਪੂਜਿਤਾਃ ॥ 15 ॥ 4-15-15 (28764)
ਸਿੰਹਸ੍ਕਨ੍ਧਕਟਿਗ੍ਰੀਵਾਃ ਸ੍ਵਵਦਾਤਾ ਮਨਸ੍ਵਿਨਃ।
ਅਸਕ੍ਰੁʼਲ੍ਲਬ੍ਧਲਕ੍ਸ਼਼ਾਸ੍ਤੇ ਰਙ੍ਗੇ ਪਾਰ੍ਥਿਵਸੰਨਿਧੌ ॥ 16 ॥ 4-15-16 (28765)
ਤੇਸ਼਼ਾਮੇਕੋ ਮਹਾਨਾਸੀਤ੍ਸਰ੍ਵਮਲ੍ਲਾਨਥਾਹ੍ਵਯਤ੍।
ਵ੍ਯਾਵਲ੍ਗਮਾਨੋ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਗਰ੍ਜਿਤੋਦ੍ਗਤਿਭਿਃ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 17 ॥ 4-15-17 (28766)
ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਮਨਸਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮਲ੍ਲਾਸ੍ਤੇ ਹਤਚੇਤਸਃ ।
ਅਵਾਙ੍ਭੁਖਾਸ਼੍ਚ ਭੀਤਾਸ਼੍ਚ ਮਲ੍ਲਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੇ ਵਿਚੇਤਸਃ ॥ 18 ॥ 4-15-18 (28767)
ਵ੍ਯਸੁਤ੍ਵਮਪਰੇ ਚੈਵ ਵਾਞ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਤਿਵਿਹ੍ਵਲਾਃ।
ਗਾਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼਼੍ਟੁਮਥੇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਖੰ ਗਨ੍ਤੁਮਿਵ ਚੋਤ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 19 ॥ 4-15-19 (28768)
ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਾ ਵਿਸ਼਼ਣਾਙ੍ਗਾ ਨਿਃਸ਼ਬ੍ਦੰ ਵਿਹ੍ਵਲੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ।
ਵਿਰਾਟਰਾਜਮਲ੍ਲਾਸ੍ਤੇ ਭਗ੍ਨਦਰ੍ਪਾ ਹਤਪ੍ਰਭਾਃ ॥ 20 ॥ 4-15-20 (28769)
ਮਲ੍ਲੇਨ੍ਦ੍ਰਨਿਹਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪ੍ਰਵਦਨ੍ਤਿ ਤੇ।
ਮਲ੍ਲ ਉਦ੍ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਨ੍ਮਲ੍ਲਾਂਸ੍ਰਸ੍ਤਾਨ੍ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚਹ ॥ 21 ॥ 4-15-21 (28770)
ਆਗਤੰ ਮਲ੍ਲਰਾਜੰ ਮਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵਿਮਣ੍ਡਲੇ ।
ਸਿੰਹਵ੍ਯਾਘ੍ਰਗਣੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਕ੍ਰੀਡਨ੍ਤੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਭੂਪਤੇ ॥ 22 ॥ 4-15-22 (28771)
ਮਲ੍ਲੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਬਲਦਰ੍ਪਸਮਨ੍ਵਿਤਮ੍ ।
ਵਿਰਾਟੋ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਨ੍ਮਲ੍ਲਾਂਸ੍ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਨ੍ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚ ਹ ॥ 23 ॥ 4-15-23 (28772)
ਅਨੇਨ ਸਹ ਮਲ੍ਲੇਨ ਕੋ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿਮਾੰਨਰਃ ॥ 24 ॥ 4-15-24 (28773)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਵਿਰਾਟੇਨ ਸਰ੍ਵੇ ਮਲ੍ਲਾ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ।
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੰਸ੍ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਕ੍ਰੋਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟ ਉਵਾਚ ਹ ॥ 25 ॥ 4-15-25 (28774)
ਗ੍ਰਾਮਾਂਸ਼੍ਚ ਵੇਤਨਾਨ੍ਯੇਪਾਂ ਮਲ੍ਲਾਨਾਂ ਹਾਰਯਾਮ੍ਯਹਮ੍।
ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ(ਅ)ਵਾਦੀਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪਤੇਰ੍ਵਚਃ ॥ 26 ॥ 4-15-26 (28775)
ਅਸ੍ਤਿ ਮਲ੍ਲੋ ਮਹਾਰਾਜ ਮਯਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ।
ਅਨੇਨ ਸਹ ਮਲ੍ਲੇਨ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸ਼ਕ੍ਨੋਤਿ ਭੂਪਤੇ ॥ 27 ॥ 4-15-27 (28776)
ਯੋਸੌ ਮਲ੍ਲੋ ਮਯਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਯੌਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ਪੁਰੇ।
ਸੋਯੰ ਮਲ੍ਲੋ ਵਸਤ੍ਯੇਪ ਰਾਜੰਸ੍ਤਵ ਮਹਾਨਸੇ ॥ 28 ॥ 4-15-28 (28777)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-15-29x (3051)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤਮਾਹੇਤਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ।
ਸੋਪ੍ਯਥਾਹੂਯਤਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਮਲ੍ਲੇਨ ਸੰਪ੍ਰਤਿ ॥ 29 ॥ 4-15-29 (28778)
ਭੀਮਸੇਨੋ ਵਿਰਾਟੇਨ ਆਹੂਤਸ਼੍ਚੋਦਿਤਸ੍ਤਥਾ।
ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮਿ ਭੂਪਤੇ ॥ 30 ॥ 4-15-30 (28779)
ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੇਨ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਚ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍।
ਅਨੇਨ ਸਹ ਮਲ੍ਲੇਨ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯਾਮ੍ ॥ 31 ॥ 4-15-31 (28780)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਕ੍ਰੁʼਤੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਤਵ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਮਹਾਦੇਵਸ੍ਯ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਚ ਤੰ ਮਲ੍ਲੰ ਪਾਤਯਾਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 32 ॥ 4-15-32 (28781)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-15-33x (3052)
ਚੋਦਿਤੋ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਤੁ ਮਲ੍ਲਮਾਹੂਯ ਮਣ੍ਡਲੇ।
ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੋ ਵੀਰੋ ਰੇਣੁਂ ਸੰਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਹਸ੍ਤਯੋਃ।
ਮਤ੍ਤੋ ਗਜ ਇਵਾਨ੍ਯੰ ਤੁ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸਮੁਪਚਕ੍ਰਮੇ ॥ 33 ॥ 4-15-33 (28782)
ਅਥ ਸੂਦੇਨ ਤੰ ਮਲ੍ਲੰ ਯੋਧਯਾਮਾਸ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਟ੍ਰ ॥ 34 ॥ 4-15-34 (28783)
ਨੋਦ੍ਯਮਾਨਸ੍ਤਦਾ ਭੀਮੋ ਦੁਃਖੇਨੇਵਾਕਰੋਨ੍ਮਤਿਮ੍।
ਨ ਹਿ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮ੍ਯਸ਼ਕ੍ਤੋਪਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਨਰਾਧਿਪੰ ॥ 35 ॥ 4-15-35 (28784)
ਤਤਃ ਸ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰਃ ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਸ਼ਿਥਿਲੰ ਚਰਨ੍।
ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਮਹਾਰਙ੍ਗੰ ਵਿਰਾਟਮਭਿਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ ॥ 36 ॥ 4-15-36 (28785)
ਬਵਨ੍ਧ ਕਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਤਤਃ ਸੰਹਰ੍ਸ਼਼ਯਞ੍ਜਨਮ੍ ।
ਤਤਸ੍ਤੁ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਸਙ੍ਕਾਸ਼ੰ ਭੀਮੋ ਮਲ੍ਲੰ ਸਮਾਹ੍ਵਯਤ੍ ॥ 37 ॥ 4-15-37 (28786)
ਜੀਮੂਤੰ ਨਾਮ ਤੰ ਤਤ੍ਰ ਮਲ੍ਲਪ੍ਰਖ੍ਯਾਤਵਿਕ੍ਰਮਮ੍ ।
ਕਕ੍ਸ਼਼ੇ ਮਲ੍ਲੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ(ਅ)ਥ ਨਨਾਦ ਬਹੁ ਸਿੰਹਵਤ੍ ॥ 38 ॥ 4-15-38 (28787)
ਤਾਵੁਭੌ ਸੁਮਹੋਤ੍ਸਾਹਾਵੁਭੌ ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮੌ ।
ਮਤ੍ਤਾਵਿਵ ਮਹਾਕਾਯੌ ਵਾਰਣੌ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠਿਹਾਯਨੌ ॥ 39 ॥ 4-15-39 (28788)
ਤਤਸ੍ਤੌ ਨਰਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੌ ਬਾਹੁਯੁਦ੍ਧੰ ਸਮੀਯਤੁ।
ਵੀਰੌ ਪਰਮਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਵਨ੍ਯੋਨ੍ਯਜਯਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਣੌ ॥ 40 ॥ 4-15-40 (28789)
ਉਭੌ ਪਰਮਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੌ ਬਲੇਨਾਤਿਬਲਾਵੁਭੌ ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸ੍ਯਾਨ੍ਤਰੰ ਪ੍ਰੇਪ੍ਸੂ ਪਰਸ੍ਪਰਜਯੈਸ਼਼ਿਣੌ ॥ 41 ॥ 4-15-41 (28790)
ਕ੍ਰੁʼਤਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤੈਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰੈਰ੍ਬਾਹੁਭਿਸ਼੍ਚ ਸੁਸਙ੍ਕਟੈਃ।
ਸੰਨਿਪਾਤਾਵਧੂਤੈਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਮਾਥੋਨ੍ਮਥਨੈਸ੍ਤਥਾ ॥ 42 ॥ 4-15-42 (28791)
ਕ੍ਸ਼਼ੇਪਣੈਰ੍ਮੁਸ਼਼੍ਟਿਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਵਰਾਹੋਦ੍ਧੂਤਨਿਸ੍ਸ੍ਵਨੈਃ।
ਤਲੈਰ੍ਵਜ੍ਰਨਿਪਾਤੈਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਭਿਸ੍ਤਥੈਵ ਚ ॥ 43 ॥ 4-15-43 (28792)
ਸ਼ਲਾਕਾਨਖਪਾਤੈਸ਼੍ਚ ਪਾਦੋਦ੍ਧੂਤੈਸ਼੍ਚ ਦਾਰੁਣੈਃ ।
ਜਾਨੁਭਿਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਮਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੈਃ ਸ਼ਿਰੋਭਿਸ਼੍ਚਾਵਘਟ੍ਟਨੈਃ ॥ 44 ॥ 4-15-44 (28793)
ਤਦ੍ਯੁਦ੍ਧਮਭਵਦ੍ਧੋਰਮਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੰ ਬਾਹੁਤੇਜਸਾ।
ਬਲਪ੍ਰਾਣੇਨ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਸਮਾਜੋਤ੍ਸਵਸੰਨਿਧੌ ॥ 45 ॥ 4-15-45 (28794)
ਅਰਜ੍ਯਤ ਜਨਃ ਸਰ੍ਵਃ ਸੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟਨਿਨਦੋਤ੍ਥਿਤਃ।
ਬਲਿਨੋਃ ਸੰਯੁਗੇ ਰਾਜਨ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 46 ॥ 4-15-46 (28795)
ਪ੍ਰਕਰ੍ਸ਼਼ਣਾਕਰ੍ਸ਼਼ਣਯੋਰਭ੍ਯਾਕਰ੍ਸ਼਼ਵਿਕਰ੍ਸ਼਼ਣੈਃ।
ਆਕਰ੍ਸ਼਼ਤੁਰਥਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਜਾਨੁਭਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਜਨ੍ਘਤੁਃ ॥ 47 ॥ 4-15-47 (28796)
ਤਤਃ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਮਹਤਾ ਭਰ੍ਤ੍ਸਯਨ੍ਤੌ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍।
ਵ੍ਯੂਢੋਰਸ੍ਕੌ ਦੀਰ੍ਘਭੁਜੌ ਨਿਯੁਦ੍ਧਕੁਸ਼ਲਾਵੁਭੌ।
ਬਾਹੁਭਿਃ ਸਮਸਜ੍ਜੇਤਾਮਾਯਸੈਃ ਪਰਿਘੈਰਿਵ ॥ 48 ॥ 4-15-48 (28797)
ਉਤ੍ਪਪਾਤਾਥ ਵੇਗੇਨ ਮਲ੍ਲੰ ਕਕ੍ਸ਼਼ੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਵਾਨ੍।
ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੰ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਹਸ੍ਤੇਨ ਪਾਤਯਾਮਾਸ ਮਲ੍ਲਕਮ੍ ॥ 49 ॥ 4-15-49 (28798)
ਚਕਰ੍ਸ਼਼ ਦੋਰ੍ਭ੍ਯਾਮੁਤ੍ਪਾਤ੍ਯ ਭੀਮੋ ਮਲ੍ਲਮਮਿਤ੍ਰਹਾ।
ਨਿਨਦੰ ਤਮਭਿਕ੍ਰੋਸ਼ਞ੍ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਇਵ ਵਾਰਣਮ੍ ॥ 50 ॥ 4-15-50 (28799)
ਸਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਭ੍ਰਾਮਯਾਮਾਸ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਤਤੋ ਮਲ੍ਲਾਸ਼੍ਚ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ੍ਮਯੰ ਚਕ੍ਰਿਰੇ ਪਰਮ੍ ॥ 51 ॥ 4-15-51 (28800)
ਭ੍ਰਾਮਯਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਤਗੁਣੰ ਗਤਸਤ੍ਵਮਚੇਤਨਮ੍ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯਪਿੰਸ਼਼ਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਮਲ੍ਲੰ ਭੁਵਿ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ॥ 52 ॥ 4-15-52 (28801)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਿਨਿਹਤੇ ਵੀਰੇ ਜੀਮੂਤੇ ਲੋਕਵਿਸ਼੍ਰੁਤੇ ।
ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਮੰ ਹਰ੍ਸ਼਼ਮਗਚ੍ਛਦ੍ਵਾਨ੍ਧਵੈਃ ਸਹ ॥ 53 ॥ 4-15-53 (28802)
ਪ੍ਰਹਰ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਪ੍ਰਦਦੌ ਵਿਤ੍ਤੰ ਬਹੁ ਰਾਜ ਮਹਾਮਨਾਃ।
ਵਲਲਾਯ ਮਹਾਰਙ੍ਗੇ ਯਥਾ ਵੈਸ਼੍ਰਵਣਸ੍ਤਥਾ ॥ 54 ॥ 4-15-54 (28803)
ਏਵੰ ਸ ਸੁਬਹੂਨ੍ਮਲ੍ਲਾਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਾਨ੍ ।
ਵਿਨਿਘ੍ਨਨ੍ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਹਰਦੁਤ੍ਤਮਾਮ੍ ॥ 55 ॥ 4-15-55 (28804)
ਯਦਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਤੁਲ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਤਤ੍ਰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ।
ਤਤੋ ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਸਿੰਹੈਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਿਰਦੈਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਯੋਧਯਤ੍ ॥ 56 ॥ 4-15-56 (28805)
ਵਿਰਾਟੇਨ ਪ੍ਰਦਤ੍ਤਾਨਿ ਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਸ੍ਥਿਤੇਭ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਭ੍ਯਸ਼੍ਚ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਿ ਜਗ੍ਮਿਵਾਨ੍ ॥ 57 ॥ 4-15-57 (28806)
ਪੁਨਰਨ੍ਤਃਪੁਰਗਤਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਯੋਧ੍ਯਤੇ ਸ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਗਜੈਃ ਸਿੰਹੈਰ੍ਮਹਾਬਲੈਃ ॥ 58 ॥ 4-15-58 (28807)
ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਪਿ ਗੀਤੇਨ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਵਿਰਾਟੰ ਤੋਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚਾਨ੍ਤਃਪੁਰਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 59 ॥ 4-15-59 (28808)
ਅਸ਼੍ਵੈਰ੍ਵਿਨੀਤੈਰ੍ਜਵਨੈਸ੍ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਸਮਾਗਤਃ।
ਤੋਪਯਾਮਾਸ ਰਾਜਾਨੰ ਨਕੁਲੋ ਨ੍ਰੁʼਪਸਤ੍ਤਮਮ੍।
ਤਸ੍ਮੈ ਪ੍ਰਦੇਯੰ ਪ੍ਰਾਯਚ੍ਛਤ੍ਪ੍ਰੀਤੋ ਰਾਜਾ ਧਨੰ ਬਹੁ ॥ 60 ॥ 4-15-60 (28809)
ਵਿਨੀਤਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਪਭਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਚਾਭਿਤਃ।
ਧਨੰ ਦਦੌ ਬਹੁਵਿਧੰ ਵਿਰਾਟਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 61 ॥ 4-15-61 (28810)
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਾਨ੍ਮਹਾਰਥਾਨ੍ ।
ਨਾਤਿਪ੍ਰੀਤਮਨਾ ਰਾਜੰਨਿਸ਼੍ਵਾਸਪਰਮਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 62 ॥ 4-15-62 (28811)
ਏਵੰ ਤੇ ਨ੍ਯਵਸੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਾਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ ।
ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਤਸ੍ਯ ਕੁਰ੍ਵਾਣਾ ਵਿਰਾਟਨ੍ਰੁʼਪਤੇਸ੍ਤਦਾ ॥ 63 ॥ ॥ 4-15-63 (28812)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਸਮਯਪਾਲਨਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 15 ॥ ॥ ਸਮਾਪ੍ਤੰ ਚੇਦੰ ਸਮਯਪਾਲਨਪਰ੍ਵ ॥ 2 ॥
------------
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-15-42 ਕ੍ਰੁʼਤਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤਾਦਯੋ ਮਲ੍ਲਯੁਦ੍ਧਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਾਃ ॥ 42 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 016
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.16. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 016
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਾਨੰ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਪਰੁਸ਼਼ਭਾਸ਼਼ਣੈਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-16-0 (28813)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-16-0x (3053)
ਵਸਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਪਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਮਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਨਗਰੇ ਤਦਾ।
ਮਹਾਰਥੇਸ਼਼ੁ ਚ੍ਛੰਨੇਸ਼਼ੁ ਮਾਸਾ ਦਸ਼ ਸਮਾਯਯੁਃ ॥ 1 ॥ 4-16-1 (28814)
ਯਾਜ੍ਞਸੇਨੀ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤੁ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਨ੍ਤੀ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ।
ਆਵਸਤ੍ਪਰਿਚਾਰਾਰ੍ਹਾ ਸੁਦੁਃਖੰ ਜਨਮੇਜਯ ॥ 2 ॥ 4-16-2 (28815)
ਤਥਾ ਚਰਨ੍ਤੀ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਨਿਵੇਸ਼ਨੇ।
ਤਾ ਦੇਵੀਂ ਤੋਪਯਾਮਾਸ ਤਥਾ ਚਾਨ੍ਤਃਪੁਰਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 3 ॥ 4-16-3 (28816)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਗਤਪ੍ਰਾਯੇ ਕੀਚਕਸ੍ਤੁ ਮਹਾਬਲਃ।
ਸੇਨਾਪਤਿਰ੍ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-16-4 (28817)
ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੇਵਗਰ੍ਭਾਯਾਂ ਚਰਨ੍ਤੀਂ ਦੇਵਤਾਮਿਵ ।
ਕੀਚਕਃ ਕਾਮਯਾਮਾਸ ਕਾਮਬਾਣਪ੍ਰਪੀਡਿਤਃ ॥ 5 ॥ 4-16-5 (28818)
ਸ ਤੁ ਕਾਮਾਗ੍ਨਿਸੰਤਪ੍ਤਃ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਮਭਿਗਮ੍ਯ ਵੈ।
ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ਸੇਨਾਨੀਰਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 6 ॥ 4-16-6 (28819)
ਨੇਯੰ ਮਯਾ ਜਾਤੁ ਪੁਰੇਹ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਰਾਜ੍ਞੀ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਨਿਵੇਸ਼ਨੇ ਸ਼ੁਭਾ।
ਰੂਪੇਣ ਚੋਨ੍ਮਾਦਯਤੀਵ ਮਾਂ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਗਨ੍ਧੇਨ ਜਾਤਾ ਮਦਿਰੇਵ ਭਾਮਿਨੀ ॥ 7 ॥ 4-16-7 (28820)
ਕਾ ਦੇਵਰੂਪਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰਗਮਾ ਸ਼ੁਭੇ ਹ੍ਯਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਕਸ੍ਯ ਕੁਤੋਤ੍ਰ ਸ਼ੋਭਨੇ।
ਚਿਤ੍ਤੰ ਹਿ ਨਿਰ੍ਮਥ੍ਯ ਕਰੋਤਿ ਮਾਂ ਵਸ਼ੇ ਨ ਚਾਨ੍ਯਦਤ੍ਰੌਪਧਮਸ੍ਤਿ ਮੇ ਮਤਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-16-8 (28821)
ਅਹੋ ਤਵੇਯੰ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਸ਼ੁਭਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰਰੂਪਾ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ ਮਾਮਿਯਮ੍।
ਅਯੁਕ੍ਤਰੂਪੰ ਹਿ ਕਰੋਤਿ ਕਰ੍ਮ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ੍ਤੁ ਮਾਂ ਯਚ੍ਚ ਮਮਾਸ੍ਤਿ ਕਿੰਚਨ ॥ 9 ॥ 4-16-9 (28822)
ਪ੍ਰਭੂਤਨਾਗਾਸ਼੍ਵਰਥੰ ਮਹਾਜਨੰ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਯੁਕ੍ਤੰ ਬਹੁਪਾਨਯੋਜਨਮ੍।
ਮਨੋਹਰੰ ਕਾਞ੍ਚਨਚਿਤ੍ਰਭੂਸ਼਼ਣੰ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਮਹਚ੍ਛੋਭਯਤਾਮਿਯੰ ਮਮ ॥ 10 ॥ 4-16-10 (28823)
ਤਤਃ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਮਨੁਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਕੀਚਕਸ੍ਤਤਃ ਸਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਨਰਾਧਿਪਾਤ੍ਮਜਾਮ੍।
ਉਵਾਚ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮਭਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੰਸ੍ਤਦਾ ਮ੍ਰੁʼਗੇਨ੍ਦ੍ਰਕਨ੍ਯਾਮਿਵ ਜਮ੍ਬੁਕੋ ਵਨੇ ॥ 11 ॥ 4-16-11 (28824)
ਕਾ ਤ੍ਵੰ ਕਸ੍ਯਾਸਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਕੁਤੋ ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਵਰਾਨਨੇ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਤਤ੍ਤ੍ਵਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸ਼ੋਭਨੇ ॥ 12 ॥ 4-16-12 (28825)
ਰੂਪਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਤਥਾ ਕਾਨ੍ਤਿਃ ਸੌਕੁਮਾਰ੍ਯਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਕਾਨ੍ਤ੍ਯਾ ਵਿਭਾਤਿ ਵਕ੍ਰੰ ਤੇ ਸ਼ਸ਼ਾਙ੍ਕ ਇਵ ਨਿਰ੍ਮਲੰ ॥ 13 ॥ 4-16-13 (28826)
ਨੇਤ੍ਰੇ ਸੁਵਿਪੁਲੇ ਸੁਭ੍ਰੁ ਪਦ੍ਮਪਤ੍ਰਨਿਭੇਸ਼ੁਭੇ।
ਵਾਕ੍ਯੰ ਤੇ ਚਾਰੁਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗਿ ਪਰਪੁਸ਼਼੍ਟਰੁਤੋਪਮਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-16-14 (28827)
ਏਵੰਰੂਪਾ ਮਯਾ ਨਾਰੀ ਕਾਚਿਦਨ੍ਯਾ ਮਹੀਤਲੇ।
ਨ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵਾ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ਤ੍ਵਮਨਿਨ੍ਦਿਤੇ ॥ 15 ॥ 4-16-15 (28828)
ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਃ ਪਦ੍ਮਾਲਯਾ ਕਾ ਤ੍ਵਮਥ ਭੂਤਿਃ ਸੁਮਧ੍ਯਮੇ।
ਹ੍ਰੀਃ ਸ਼੍ਰੀਃ ਕੀਰ੍ਤਿਰਥੋ ਕਾਨ੍ਤਿਰਾਸਾਂ ਕਾ ਤ੍ਵੰ ਵਰਾਨਨੇ ॥ 16 ॥ 4-16-16 (28829)
ਅਤੀਵ ਰੂਪਿਣੀ ਕਿੰ ਤ੍ਵਮਨਙ੍ਗਵਿਹਾਰਿਣੀ।
ਅਤੀਵ ਭ੍ਰਾਜਸੇ ਸੁਭ੍ਰੁ ਪ੍ਰਭੇਵੇਨ੍ਦੋਰਨੁਤ੍ਤਮਾ ॥ 17 ॥ 4-16-17 (28830)
ਅਪਿ ਚੇਕ੍ਸ਼਼ਣਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਣਾਂ ਸ੍ਥਿਤਜ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਨੋਪਮੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਦਿਵ੍ਯਾਂਸ਼ੁਰਸ਼੍ਮਿਭਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਦਿਵ੍ਯਕਾਨ੍ਤਿਮਨੋਰਮਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-16-18 (28831)
ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵਕ੍ਰਚਨ੍ਦ੍ਰੰ ਤੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ(ਅ)ਨੁਪਮਯਾ ਯੁਤਮ੍।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੇ ਜਗਤਿ ਕੋ ਨੇਹ ਕਾਮਸ੍ਯ ਵਸ਼ਗੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 19 ॥ 4-16-19 (28832)
ਹਾਰਾਲੰਕਾਰਯੋਗ੍ਯੌ ਤੁ ਸ੍ਤਨੌ ਚੋਭੌ ਸ਼ੁਭੋਭਨੌ ।
ਸੁਜਾਤੌ ਸਹਿਤੌ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ ਪੀਨੌ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੌ ਨਿਰਨ੍ਤਰੌ ॥ 20 ॥ 4-16-20 (28833)
ਕੁਡ੍ਮਲਾਮ੍ਬੁਰੁਹਾਕਾਰੌ ਤਵ ਸੁਭ੍ਰੁ ਪਯੋਧਰੌ।
ਕਾਮਪ੍ਰਤੋਦਾਵਿਵ ਮਾਂ ਤੁਦਤਸ਼੍ਚਾਰੁਹਾਸਿਨਿ ॥ 21 ॥ 4-16-21 (28834)
ਵਲੀਵਿਭਙ੍ਗਚਤੁਰੰ ਸ੍ਤਨਭਾਰਵਿਨਾਮਿਤਮ੍।
ਕਰਾਗ੍ਰਸੰਮਿਤੰ ਮਧ੍ਯੰ ਤਵੇਦੰ ਤਨੁਮਧ੍ਯਮੇ ॥ 22 ॥ 4-16-22 (28835)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਚਾਰੁਜਘਨੰ ਸਰਿਤ੍ਪੁਲਿਨਸੰਨਿਭਮ੍।
ਕਾਮਵ੍ਯਾਧਿਰਸਾਧ੍ਯੋ ਮਾਮਪ੍ਯਾਕ੍ਰਾਮਤਿ ਭਾਮਿਨਿ ॥ 23 ॥ 4-16-23 (28836)
ਜਜ੍ਵਾਲ ਚਾਗ੍ਨਿਮਦਨੋ ਦਾਵਾਗ੍ਨਿਰਿਵ ਨਿਰ੍ਦਯਃ ।
ਤ੍ਵਤ੍ਸਙ੍ਗਮਾਭਿਸੰਕਲ੍ਪਵਿਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ ਮਾਂ ਦਹਤ੍ਯਯਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-16-24 (28837)
ਆਤ੍ਮਪ੍ਰਦਾਨਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਸੰਗਮਾਮ੍ਭੋਧਰੇਣ ਚ।
ਸ਼ਮਯਸ੍ਵ ਵਰਾਰੋਹੇ ਜ੍ਵਲਨ੍ਤੰ ਮਨ੍ਮਥਾਨਲਮ੍ ॥ 25 ॥ 4-16-25 (28838)
ਮਚ੍ਚਿਤ੍ਤੋਨ੍ਮਾਦਨਕਰਾ ਮਨ੍ਮਥਸ੍ਯ ਸ਼ਰੋਤ੍ਕਰਾਃ।
ਤ੍ਵਤ੍ਸਙ੍ਗਮਾਸ਼ਾਨਿਸ਼ਿਤਾਸ੍ਤੀਵ੍ਰਾਃ ਸ਼ਸ਼ਿਨਿਭਾਨਨੇ ।
ਮਹ੍ਯੰ ਵਿਦਾਰ੍ਯ ਹ੍ਰੁʼਦਯਮਿਦੰ ਨਿਰ੍ਦਯਵੇਗਿਤਾਃ ॥ 26 ॥ 4-16-26 (28839)
ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਹ੍ਯਸਿਤਾਪਾਙ੍ਗਿ ਪ੍ਰਚਣ੍ਡਾਸ਼੍ਚਣ੍ਡਦਾਰੁਣਾਃ।
ਅਤ੍ਯੁਨ੍ਮਾਦਸਮਾਰਮ੍ਭਾਃ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯੁਨ੍ਮਾਦਕਰਾ ਮਮ।
ਆਤ੍ਮਪ੍ਰਦਾਨਸੰਭੋਗੈਰ੍ਮਾਮੁਦ੍ਧਰ੍ਤੁਮਿਹਾਰ੍ਹਸਿ ॥ 27 ॥ 4-16-27 (28840)
ਚਿਤ੍ਰਮਾਲ੍ਯਾਮ੍ਬਰਧਰਾ ਸਰ੍ਵਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਾ।
ਕਾਮੰ ਪ੍ਰਕਾਮੰ ਸੇਵ ਤ੍ਵੰ ਮਯਾ ਸਹ ਵਿਲਾਸਿਨਿ ॥ 28 ॥ 4-16-28 (28841)
ਨਾਰ੍ਹਸੀਹਾਸੁਖੰ ਵਸ੍ਤੁਂ ਸੁਖਾਰ੍ਹਾ ਸੁਖਵਰ੍ਜਿਤਾ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਹ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮੰ ਸੌਖ੍ਯੰ ਮਤ੍ਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਤ੍ਤਗਾਮਿਨਿ ॥ 29 ॥ 4-16-29 (28842)
ਸ੍ਵਾਦੂਨ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤਕਲ੍ਪਾਨਿ ਪੇਯਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਪਿਬਮਾਨਾ ਮਨੋਜ੍ਞਾਨਿ ਰਮਮਾਣਾ ਯਥਾਸੁਖਮ੍ ॥ 30 ॥ 4-16-30 (28843)
ਭੋਗੋਪਚਾਰਾਨ੍ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਸੌਭਾਗ੍ਯੰ ਚਾਪ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਪਾਨੰ ਪਿਬ ਮਹਾਭਾਗੇ ਭੋਗੈਸ਼੍ਚਾਨੁਤ੍ਤਮੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ ॥ 31 ॥ 4-16-31 (28844)
ਇਦੰ ਹਿ ਰੂਪੰ ਪ੍ਰਥਮੰ ਤਵਾਨਘੇ ਨਿਰਰ੍ਥਕੰ ਕੇਵਲਮਦ੍ਯ ਭਾਮਿਨਿ ।
ਅਧਾਰ੍ਯਮਾਣਾ ਸ੍ਨਗਿਵੋਤ੍ਤਮਾ ਸ਼ੁਭਾ ਨ ਸ਼ੋਭਸੇ ਸੁਨ੍ਦਰਿ ਸ਼ੋਭਨਾ ਸਤੀ ॥ 32 ॥ 4-16-32 (28845)
ਤ੍ਯਜਾਮਿ ਦਾਰਾਨ੍ਮਮ ਯੇ ਪੁਰਾਤਨਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਦਾਸ੍ਯਸ੍ਤਵ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨਿ ।
ਅਹੰ ਚ ਤੇ ਸੁਨ੍ਦਰਿ ਦਾਸਵਤ੍ਸ੍ਥਿਤਃ ਸਦਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯੇ ਵਸ਼ਗੋ ਵਰਾਨਨੇ ॥ 33 ॥ ॥ 4-16-33 (28846)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ੋਡਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 16 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 017
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.17. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 017
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਾਨੰ ਕਾਮਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਪਰੁਸ਼਼ਭਾਸ਼਼ਣੈਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-17-0 (28847)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-17-0x (3054)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀ ਕੀਚਕੇਨ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਤਮੁਵਾਚੇਦੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਧਾਰਿਣੀ ॥ 1 ॥ 4-17-1 (28848)
ਅਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨੀਯਾਮਿਹੰ ਮਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾਭਿਮਨ੍ਯਸੇ।
ਨਿਹੀਨਵਰ੍ਣਾਂ ਸੈਰੇਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਬੀਭਤ੍ਸਾਂ ਕੇਸ਼ਕਾਰਿਣੀਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-17-2 (28849)
ਪਰਦਾਰਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਨ ਯੁਕ੍ਤੰ ਤਵ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍।
ਦਯਿਤਾਃ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਦਾਰਾ ਧਰ੍ਮੰ ਸਮਨੁਚਿਨ੍ਤਯ ॥ 3 ॥ 4-17-3 (28850)
ਪਰਦਾਰੇ ਨ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਜਾਤੁ ਕਾਰ੍ਯਾ ਕਥੰਚਨ ।
ਵਿਵਰ੍ਜਨੰ ਹ੍ਯਕਾਰ੍ਯਾਣਾਮੇਤਤ੍ਸੁਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਰਤਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-17-4 (28851)
ਮਿਥ੍ਯਾਭਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਨੋ ਹਿ ਨਰਃ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਮੋਹਮਾਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਅਯਸ਼ਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਦ੍ਧੋਰੰ ਮਹਦ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਦ੍ਭਯਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-17-5 (28852)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-17-6x (3055)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਕੀਚਕਃ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ।
ਜਾਨੰਨਪਿ ਸੁਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪਰਦਾਰਾਭਿਮਰ੍ਸ਼ਨੇ ॥ 6 ॥ 4-17-6 (28853)
ਦੋਸ਼਼ਾਨ੍ਬਹੂਨ੍ਪ੍ਰਾਣਹਰਾਨ੍ਸਰ੍ਵਲੋਕਵਿਗਰ੍ਹਿਤਾਨ੍ ।
ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਦੰ ਸੁਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਦ੍ਰੌਪਦੀਮਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ ॥ 7 ॥ 4-17-7 (28854)
ਨਾਰ੍ਹਸ੍ਯੇਵੰ ਵਰਾਰੋਹੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਵਰਾਨਨੇ ।
ਮਾਂ ਮਨ੍ਮਥਸਮਾਵਿਸ਼਼੍ਟੰ ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨਿ ॥ 8 ॥ 4-17-8 (28855)
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਯ ਚ ਮਾਂ ਭੀਰੁ ਵਸ਼ਗੰ ਪ੍ਰਿਯਵਾਦਿਨਮ੍ ।
ਨੂਨੰ ਤ੍ਵਮਸਿਤਾਪਾਙ੍ਗਿ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤਾਪੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 9 ॥ 4-17-9 (28856)
ਅਹੰ ਹਿ ਸੁਭ੍ਰੁ ਰਾਜ੍ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਸੁਮਧ੍ਯਮੇ ।
ਪ੍ਰਭੁਰ੍ਵਾਸਯਿਤਾ ਚੈਵ ਵੀਰ੍ਯੇ ਚਾਪ੍ਰਤਿਮਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ॥ 10 ॥ 4-17-10 (28857)
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਮਤ੍ਸਮੋ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦਨ੍ਯਃ ਪੁਮਾਨਿਹ ।
ਰੂਪਯੌਵਨਸੌਭਾਗ੍ਯੈਰ੍ਭੋਗੈਸ਼੍ਚਾਨੁਤ੍ਤਮੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ ॥ 11 ॥ 4-17-11 (28858)
ਸਰ੍ਵਕਾਮਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧੇਸ਼਼ੁ ਭੋਗੇਸ਼਼੍ਵਨੁਪਮੇਸ਼਼੍ਵਿਹ।
ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਚ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਦਾਸ੍ਯੇ ਰਤਾ ਹ੍ਯਸਿ ॥ 12 ॥ 4-17-12 (28859)
ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਮਿਦੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਸ੍ਵਾਮਿਨ੍ਯਸਿ ਸ਼ੁਭਾਨਨੇ।
ਭਜਸ੍ਵ ਮਾਂ ਵਰਾਰੋਹੇ ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵੰ ਭੋਗਾਨਨੁਤ੍ਤਮਾਨ੍ ॥ 13 ॥ 4-17-13 (28860)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ ਤੁ ਸਾ ਸਾਧ੍ਵੀ ਕੀਚਕੇਨਾਸ਼ੁਭੰ ਵਚਃ।
ਕੀਚਕੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੇਦੰ ਗਰ੍ਹਯਨ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਃ ॥ 14 ॥ 4-17-14 (28861)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯੁਵਾਚ। 4-17-15x (3056)
ਮਾ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰ ਮੁਹ੍ਯਸ੍ਵ ਮਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਤ੍ਯਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸ੍ਵ ਜੀਵਿਤਮ੍।
ਜਾਨੀਹਿ ਪਞ੍ਚਭਿਰ੍ਘੋਰੈਰ੍ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਾਮਭਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-17-15 (28862)
ਨ ਚਾਪ੍ਯਹੰ ਤ੍ਵਯਾ ਲਭ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਪਤਯੋ ਮਮ।
ਤੇ ਤ੍ਵਾਂ ਨਿਹਨ੍ਯੁਃ ਕੁਪਿਤਾਃ ਸਾਧ੍ਵਲੰ ਮਾ ਵ੍ਯਨੀਨਸ਼ਃ ॥ 16 ॥ 4-17-16 (28863)
ਅਸ਼ਕ੍ਯਰੂਪੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੈਰਧ੍ਵਾਨੰ ਗਨ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 17 ॥ 4-17-17 (28864)
ਯਥਾ ਨਿਸ਼੍ਚੇਤਨੋ ਬਾਲਃ ਕੂਲਸ੍ਥਃ ਕੂਲਮੁਤ੍ਤਰਮ੍।
ਤਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਤਿ ਮਨ੍ਦਾਤ੍ਮਾ ਤਥਾ ਤ੍ਵੰ ਕਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 18 ॥ 4-17-18 (28865)
ਅਨ੍ਤਰ੍ਮਹੀਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵੋਰ੍ਧ੍ਵਮੁਤ੍ਪਤੇਃ ਸਮੁਦ੍ਰਪਾਰੰ ਯਦਿ ਵਾ ਪ੍ਰਧਾਵਸਿ।
ਤਥਾਪਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਮਰ੍ਹਸਿ ਪ੍ਰਮਾਥਿਨੋ ਦੇਵਸੁਤਾ ਹਿ ਖੇਚਰਾਃ ॥ 19 ॥ 4-17-19 (28866)
ਤ੍ਵੰ ਕਾਲਰਾਤ੍ਰੀਮਿਵ ਕਸ਼੍ਚਿਦਾਤੁਰਃ ਕਿੰ ਮਾਂ ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਪਾਰ੍ਥਯਸੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਕੀਚਕ।
ਕਿੰ ਮਾਤੁਰਙ੍ਕੇ ਸ਼ਯਿਤੋ ਯਥਾ ਸ਼ਿਸ਼ੁਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰੰ ਜਿਘ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੁਰਿਵ ਮਨ੍ਯਸੇ ਹਿ ਮਾਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-17-20 (28867)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤੋ ਨ ਤੇ ਭੁਵਿ ਗਤ੍ਵਾ ਦਿਵੰ ਵਾ ਸ਼ਰਣੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਨ ਵਰ੍ਤਤੇ ਕੀਚਕ ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਸ਼ੁਭੰ ਯਾ ਤੇਨ ਸੰਜੀਵਨਮਰ੍ਥਯੇਤ ਸਾ ॥ 21 ॥ ॥ 4-17-21 (28868)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 17 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-17-16 ਭੂਤਿਃ ਈਸ਼੍ਵਰੀ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਾਭਿਮਾਨਿਨੀ ਦੇਵਤਾ ॥ 16 ॥ 4-17-17 ਅਨਙ੍ਗਾਙ੍ਗਵਿਹਾਰਿਣੀ ਰਤਿਰਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ 17 ॥ 4-17-18 ਈਕ੍ਸ਼਼ਣਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਣਾਂ ਨੇਤ੍ਰਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣਾਂ ਸ੍ਮਿਤੰ ਈਸ਼਼ਦੁਨ੍ਮੀਲੰ ਤਦੇਵ ਜ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਨੋਪਮ ਮਨਸ ਆਹ੍ਲਾਦਕਰਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-17-20 ਸੁਜਾਤੌ ਉੰਨਤੌ। ਨਿਰਨ੍ਤਰੌ ਪ੍ਰੁʼਥਤ੍ਵਾਤ੍ਸਾਂਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਟੌ ॥ 20 ॥ 4-17-21 ਕੁਡ੍ਭਲੇਤਿ ਮੁਕੁਲੀਭੂਤਪਦ੍ਮਾਕਾਰੌ ॥ 21 ॥ 4-17-24 ਅਗ੍ਨਿਮਦਨੋ ਮਦਨਾਗ੍ਨਿਃ ॥ 24 ॥ 4-17-28 ਕਾਮੰ ਸ੍ਮਰਮ੍। ਪ੍ਰਕਾਮਮਤਿਸ਼ਯਿਤਮ੍ ॥ 28 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 018
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.18. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 018
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕੀਚਕੇਨ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਸ੍ਵਵਸ਼ੀਕਰਣਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ॥ 1 ॥ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯਾ ਕੀਚਕੇ ਸੁਰਾਹਰਣਵ੍ਯਾਜੇਨ ਤਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹੰਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਰੌਪਦੀਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਬਲਾਤ੍ਕਾਰੇਣ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਸੁਰਾਨਯਨਾਯ ਕੀਚਕਗ੍ਰੁʼਹੰਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਚੋਦਨਾ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-18-0 (28869)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-0x (3057)
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਸ਼੍ਚ ਪਾਞ੍ਚਾਲ੍ਯਾ ਕੀਚਕਃ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਰਾਜਭਵਨੰ ਭਗਿਨ੍ਯਾ ਅਗ੍ਰਤਃ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 1 ॥ 4-18-1 (28870)
ਸੋਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤਾਂ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਭਗਿਨੀਂ ਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ।
ਅਮਰ੍ਯਾਦੇਨ ਕਾਮੇਨ ਘੋਰੇਣਾਭਿਪਰਿਪ੍ਲੁਤਃ ॥ 2 ॥ 4-18-2 (28871)
ਸ ਤੁ ਮੂਰ੍ਧ੍ਰ੍ਯਞ੍ਜਲਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭਗਿਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚਰਣਾਵੁਭੌ ।
ਸੰਮੋਹਾਭਿਹਤਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਵਾਤੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ ਇਵਾਰ੍ਣਵਃ ॥ 3 ॥ 4-18-3 (28872)
ਸ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਸੁਦੁਃਖਾਰ੍ਤੋ ਭਗਿਨੀਂ ਨਿਸ਼੍ਵਸਨ੍ਮੁਹੁਃ ।
ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਮ੍ਰੁʼਦੁਨਾ ਸਾਮ੍ਨਾ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਯਤਾ ਚ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ॥ 4 ॥ 4-18-4 (28873)
ਯਥਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣੇ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਸੰਗਚ੍ਛੇਯੰ ਸਕਾਮਯਾ ।
ਤਥਾ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵਾਦ੍ਯ ਮਾ(ਅ)ਹੰ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਪ੍ਰਹਾਸਿਸ਼਼ਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-18-5 (28874)
ਯਦੀਯਮਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀ ਨ ਮਾਮਦ੍ਯਾਪਿ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ।
ਚੇਤਸਾ(ਅ)ਭਿਪ੍ਰਸੰਨੇਨ ਗਤੋਸ੍ਮਿ ਯਮਸਾਦਨਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-18-6 (28875)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-7x (3058)
ਤਮੁਵਾਚ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਜੀਵਿਤਰਕ੍ਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯਾਸਿਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ ॥ 7 ॥ 4-18-7 (28876)
ਸ਼ਰਣਾਗਤੇਯੰ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਾਭਯਾ ਚ ਸਾ।
ਸ਼ੁਭਾਚਾਰਾ ਚ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਨੈਨਾਂ ਵਕ੍ਤੁਮਿਹੋਤ੍ਸਹੇ ॥ 8 ॥ 4-18-8 (28877)
ਏਸ਼਼ਾ ਹਿ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਨਾਨ੍ਯੇਨ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਪਾਪੇਨ ਚੇਤਸਾ।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਕਿਲ ਪਞ੍ਚੇਮਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਰਮਯਨ੍ਤਿ ਚ ॥ 9 ॥ 4-18-9 (28878)
ਏਵਮੇਸ਼਼ਾ ਮਮਾਚਸ਼਼੍ਟੇ ਤਥਾ ਪ੍ਰਥਮਸੰਗਮੇ।
ਤਥੈਵ ਗਜਨਾਸੋਰੂਃ ਸਤ੍ਯਮਾਹ ਮਮਾਨ੍ਤਿਕੇ।
ਤੇ ਹਿ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਨਾਸ਼ਯੇਯੁਰ੍ਹਿ ਜੀਵਿਤਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-18-10 (28879)
ਰਾਜਾ ਚੈਵ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਨਾਂ ਸੰਮੋਹੰ ਗਤਵਾਨਿਹ ।
ਮਯਾ ਚ ਸਤ੍ਯਵਚਨੈਰਨੁਨੀਤੋ ਮਹੀਪਤਿਃ ॥ 11 ॥ 4-18-11 (28880)
ਸੋਪ੍ਯੇਨਾਮਨਿਸ਼ੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਨਸੈਵਾਭ੍ਯਨਨ੍ਦਤ।
ਭਯਾਦ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਮੁਖ੍ਯਾਨਾਂ ਜੀਵਿਤਸ੍ਯੋਪਘਾਤਿਨਾਮ੍।
ਮਨਸਾ(ਅ)ਪਿ ਤਤਸ੍ਤ੍ਵੇਨਾਂ ਨ ਚਿਨ੍ਤਯਤਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ ॥ 12 ॥ 4-18-12 (28881)
ਤੇ ਹਿ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਗਰੁਡਾਨਿਲਤੇਜਸਃ।
ਦਹੇਯੁਰਪਿ ਲੋਕਾਂਸ੍ਤ੍ਰੀਨ੍ਯੁਗਾਨ੍ਤੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਭਾਸ੍ਕਰਃ ॥ 13 ॥ 4-18-13 (28882)
ਸੈਨਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਹ੍ਯੇਤਦਾਖ੍ਯਾਤੰ ਮਮ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਦ੍ਬਲਮ੍।
ਤਵ ਚਾਹਮਿਦੰ ਗੁਹ੍ਯੰ ਸ੍ਨੇਹਾਦ੍ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਬਨ੍ਧੁਵਤ੍ ॥ 14 ॥ 4-18-14 (28883)
ਮਾ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ਵੈ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਾਂ ਗਤਿੰ ਪਰਮਦੁਰ੍ਗਮਾਮ੍।
ਬਲਿਨਸ੍ਤੇ ਰੁਜੰ ਕੁਰ੍ਯੁਃ ਕੁਲਸ੍ਯ ਚ ਧਨਸ੍ਯ ਚ ॥ 15 ॥ 4-18-15 (28884)
ਤਸ੍ਮਾੰਨਾਸ੍ਯਾਂ ਮਨਃ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯਦਿ ਪ੍ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਿਯਾਸ੍ਤਵ।
ਨ ਚਿਨ੍ਤਯੇਥਾ ਮਾਗਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਤ੍ਪ੍ਰਿਯੰ ਚ ਯਦੀਚ੍ਛਸਿ ॥ 16 ॥ 4-18-16 (28885)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-17x (3059)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਭਗਿਨੀਂ ਕੀਚਕੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਸ਼ਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸਹਸ੍ਰਮਯੁਤਾਨਿ ਵਾ ।
ਅਹਮੇਕੋ ਵਧਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਨ੍ਪਞ੍ਚ ਕਿੰ ਪੁਨਃ ॥ 17 ॥ 4-18-17 (28886)
ਨ ਚ ਤ੍ਵਮਭਿਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਗੁਹ੍ਯਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਪੁਤ੍ਰੰ ਵਾ ਕਿਲ ਪੌਤ੍ਰੰ ਵਾ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਵਾ ਮਨਸ੍ਵਿਨਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-18-18 (28887)
ਰਹਸੀਹ ਨਰੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਾਨਾਗਨ੍ਧਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਯੋਨਿਰੁਤ੍ਸ੍ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸਤੀਨਾਮਪਿ ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-18-19 (28888)
ਮਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਨੁਲਿਪ੍ਤਾਙ੍ਗੰ ਸਰ੍ਵਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਵਸ਼ਮੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਮਨ੍ਮਥੇਨਾਭਿਪੀਡਿਤਾ।
ਸਾ ਤ੍ਵੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਚੈਨਾਂ ਮਮ ਚੇਞ੍ਜੀਵਿਤੰ ਪ੍ਰਿਯੰ ॥ 20 ॥ 4-18-20 (28889)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-21x (3060)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਤੁ ਸ਼ੋਕੇਨਾਭਿਪ੍ਰਪੀਡਿਤਾ।
ਅਹੋ ਦੁਃਖਮਹੋ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਮਹੋ ਪਾਪਮਿਤਿ ਸ੍ਮਹ ॥ 21 ॥ 4-18-21 (28890)
ਪ੍ਰਾਰੁਦਦ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾ ਵਿਪਾਕੰ ਤਸ੍ਯ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸਾ।
ਪਾਤਾਲੇਸ਼਼ੁ ਪਤਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਵਿਲਪਨ੍ਬਡਵਾਮੁਖੇ ॥ 22 ॥ 4-18-22 (28891)
ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਵਿਨਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਸ਼੍ਚ ਮੇ।
ਕਿੰਨੁ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਮਯਾ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯਤ੍ਤ੍ਵਮੇਵਮਭਿਪ੍ਲੁਤਃ ॥ 23 ॥ 4-18-23 (28892)
ਨ ਚ ਸ਼੍ਰੇਯੋ(ਅ)ਭਿਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਕਾਮਮੇਵਾਨੁਵਰ੍ਤਸੇ।
ਧ੍ਰੁਵੰ ਗਤਾਯੁਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪਾਪ ਯਦੇਵੰ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ ।
ਅਕਰ੍ਤਵ੍ਯੇ ਹਿ ਮਾਂ ਪਾਪੇ ਨਿਯੁਨਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿ ਨਰਾਧਮ ॥ 24 ॥ 4-18-24 (28893)
ਅਪਿ ਚੈਤਤ੍ਪੁਰਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਨਿਪੁਣੈਰ੍ਮਨੁਜੋਤ੍ਤਮੈਃ ।
ਏਕਸ੍ਤੁ ਕੁਰੁਤੇ ਪਾਪੰ ਸ੍ਵਜਾਤਿਸ੍ਤੇਨ ਹਨ੍ਯਤੇ ॥ 25 ॥ 4-18-25 (28894)
ਗਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ।
ਅਦੂਸ਼਼ਿਤਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵੰ ਸ੍ਵਜਨੰ ਘਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 26 ॥ 4-18-26 (28895)
ਏਤਤ੍ਤੁ ਮੇ ਦੁਃਖਤਰੰ ਯੇਨਾਹੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਸੌਹ੍ਰੁʼਦਾਤ੍।
ਵਿਦਿਤਾਰ੍ਥਾ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੁਸ਼਼੍ਟੋ ਭਵ ਕੁਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ॥ 27 ॥ 4-18-27 (28896)
ਗਚ੍ਛ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਿਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਸ੍ਵਮੇਵ ਭਵਨੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਕਿੰਚਿਤ੍ਕਾਰ੍ਯੰ ਸਮੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਸੁਰਾਮੰਨੰ ਚ ਕਾਰਯ ॥ 28 ॥ 4-18-28 (28897)
ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਚਾੰਨੇ ਸੁਰਾਯਾਂ ਚ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ਮੇ ਪੁਨਃ ।
ਤਾਮਹੰ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਧ੍ਵੰਨਾਰ੍ਥੰ ਤਵਾਨ੍ਤਿਕਮ੍ ॥ 29 ॥ 4-18-29 (28898)
ਤਤਃ ਸੰਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤਾਮੇਨਾਂ ਵਿਜਨੇ ਨਿਰਵਗ੍ਰਹਾਮ੍।
ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯੇਥਾ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਯਦਿ ਸਾਮ ਸਹਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 30 ॥ 4-18-30 (28899)
ਸਦ੍ਯਃ ਕ੍ਰੁʼਤਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵੰ ਸ਼ੇਸ਼਼ਮਤ੍ਰਾਨੁਚਿਨ੍ਤਯ ॥ 31 ॥ 4-18-31 (28900)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-32x (3061)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯੈਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਕੀਚਕਃ ਕਾਲਚੋਦਿਤਃ।
ਤ੍ਵਰਮਾਣਃ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਾਮ ਸ੍ਵਗ੍ਰੁʼਹੰ ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮਨਃ ॥ 32 ॥ 4-18-32 (28901)
ਆਗਮ੍ਯ ਚ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਰਮ੍ਯੰ ਸੁਰਾਮੰਨੰ ਚਕਾਰ ਹ।
ਅਜੈਡਕੰ ਚ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਬਹੁ ਚੋਚ੍ਚਾਵਚਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਗਾਨ੍ ॥ 33 ॥ 4-18-33 (28902)
ਭਕ੍ਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਵਿਵਿਧਾਕਾਰਾਨ੍ਬਹੂਂਸ਼੍ਚੋਚ੍ਚਾਵਚਾਂਸ੍ਤਦਾ।
ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਕੁਸ਼ਲੈਰੰਨਪਾਨੈਃ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 34 ॥ 4-18-34 (28903)
ਤ੍ਵਰਾਵਾਨ੍ਕਾਲਪਾਸ਼ੇਨ ਕਣ੍ਠੇ ਬਦ੍ਧਃ ਪਸ਼ੁਰ੍ਯਥਾ ।
ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਤ ਮੂਢਾਤ੍ਮਾ ਮਰਣੰ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 35 ॥ 4-18-35 (28904)
ਆਨੀਤਾਯਾਂ ਸੁਰਾਯਾਂ ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਚਾੰਨੇ ਸੁਸੰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ।
ਕੀਚਕਃ ਪੁਨਰਾਗਮ੍ਯ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 36 ॥ 4-18-36 (28905)
ਮਧੁ ਮਾਂਸੰ ਚ ਬਹੁਧਾ ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਬਹੁਧਾ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਯਥਾ ਸਾ ਮੇ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 37 ॥ 4-18-37 (28906)
ਕੇਨਚਿਤ੍ਤ੍ਵਦ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯੇਣ ਤ੍ਵਰ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਮਮ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਅਹੰ ਹਿ ਸ਼ਰਣੰ ਦੇਵੰ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯੇ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਧ੍ਵਜਮ੍।
ਸਮਾਗਮੰ ਮੇ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਮਰਣੰ ਵਾ ਦਿਸ਼ੇਤਿ ਵੈ ॥ 38 । 4-18-38 (28907)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-39x (3062)
ਸਾ ਤਮਾਹ ਵਿਨਿਃਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਗਚ੍ਛ ਸ੍ਵਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹਮ੍।
ਏਸ਼਼ਾ(ਅ)ਹਮਪਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਸੁਰਾਰ੍ਥੇ ਤੂਰ੍ਣਮਾਦਿਸ਼ੇ ॥ 39 ॥ 4-18-39 (28908)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਕੀਚਕਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਃ ਪੁਨਃ ।
ਸ੍ਵਗ੍ਰੁʼਹੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਗਤਮਾਨਸਃ ॥ 40 ॥ 4-18-40 (28909)
ਕੀਚਕੰ ਤੁ ਗਤੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵਰਮਾਣੰ ਸ੍ਵਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹਮ੍।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਤਤ ਆਹੂਯ ਸਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 41 ॥ 4-18-41 (28910)
ਗਚ੍ਛ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰੀਤ੍ਯੈ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ।
ਸੁਰਾਮਾਨਯ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਾ(ਅ)ਹੰ ਵਿਲਾਸਿਨਿ ॥ 42 ॥ 4-18-42 (28911)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-18-43x (3063)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯੈਵਮੁਕ੍ਤਾ ਸਾ ਨਿਃਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤੀ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਾ।
ਅਬ੍ਰਵੀਚ੍ਛੋਕਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾ ਨਾਹੰ ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਰਜਾਮਿ ਵੈਃ ॥ 43 ॥ 4-18-43 (28912)
ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੋ ਹਿ ਮਾਂ ਭਦ੍ਰੇ ਕਾਮਾਤ੍ਮਾ ਚਾਭਿਮਨ੍ਯਤੇ ।
ਨ ਗਚ੍ਛੇਯਮਹੰ ਤਸ੍ਯ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਿ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ।
ਤ੍ਵਮੇਵ ਭਦ੍ਰੇ ਜਾਨਾਸਿ ਯਥਾ ਸ ਨਿਰਪਤ੍ਰਪਃ ॥ 44 ॥ 4-18-44 (28913)
ਸਮਯਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਭਦ੍ਰੇ ਯਥਾ ਪ੍ਰਥਮਸੰਗਮੇ।
ਤਥਾ ਨਿਵਸਮਾਨਾਯਾਂ ਯਥਾ(ਅ)ਹੰ ਨਾਨ੍ਯਚਾਰਿਣੀ ॥ 45 ॥ 4-18-45 (28914)
ਕੀਚਕਸ਼੍ਚ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਮੂਢੋ ਮਦਨਗਰ੍ਵਿਤਃ ।
ਸ ਮਾਮਿਹ ਗਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਤਿ ਨਿਰਾਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍।
ਕਥੰ ਨੁ ਵੈ ਤਤ੍ਰ ਗਤਾਂ ਮਰ੍ਸ਼਼ਯੇਨ੍ਮਾਮਬਾਨ੍ਧਵਾਮ੍ ॥ 46 ॥ 4-18-46 (28915)
ਬਹ੍ਵ੍ਯਃ ਸਨ੍ਤਿ ਤਵ ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਿ ਵਸ਼ਾਨੁਗਾਃ।
ਅਨ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯ ਕੈਕੇਯਿ ਸੰਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ(ਅ)ਹਮਿਹ ਤ੍ਵਯਾ ॥ 47 ॥ 4-18-47 (28916)
ਕੀਚਕਸ੍ਯਾਲਯੰ ਦੇਵਿ ਨ ਯਾਮਿ ਭਯਕਮ੍ਪਿਤਾ।
ਯਦ੍ਯਦਨ੍ਯਚ੍ਚ ਮੇ ਕਰ੍ਮ ਕਰੋਮਿ ਚ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍ ॥ 48 ॥ 4-18-48 (28917)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ ਤੁ ਪਾਞ੍ਚਾਲ੍ਯਾ ਦੈਵਯੋਗੇਨ ਕੈਕਯੀ ।
ਤਾਂ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਾਹਿਸ਼਼ੀ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਭੂਯੋ(ਅ)ਨ੍ਵਸ਼ਾਸਤ ॥ 49 ॥ 4-18-49 (28918)
ਕੀਚਕੰ ਚੈਵ ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵੰ ਬਲਾਤ੍ਕਾਰੇ ਚੋਦਿਤਾ।
ਨਾਸ੍ਤਿ ਮੇ(ਅ)ਨ੍ਯਾ ਤ੍ਵਯਾ ਤੁਲ੍ਯਾ ਸਾ ਤ੍ਵੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰਤਰੰ ਵ੍ਰਜ ॥ 50 ॥ 4-18-50 (28919)
ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਤ੍ਵੇਵ ਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਮਾਂ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ਸਿ।
ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਰਸ੍ਵੇਤਿ ਮਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਵਸ਼ਮਾਚਰ ॥ 51 ॥ 4-18-51 (28920)
ਨ ਹੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਮਮ ਭ੍ਰਾਤਾ ਕਿੰ ਤ੍ਵੰ ਸਮਭਿਸ਼ਙ੍ਕਸੇ।
ਉਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚੈਨਾਂ ਬਲਾਚ੍ਚੈਵ ਵਿਨਿਯੁਜ੍ਯ ਪ੍ਰਭੁਤ੍ਵਤਃ ॥ 52 ॥ 4-18-52 (28921)
ਭਾਜਨੰ ਪ੍ਰਦਦੌ ਚਾਸ੍ਯੈ ਸਪਿਧਾਨੰ ਹਿਰਣ੍ਮਯਮ੍।
ਯਾ ਸੁਜਾਤਾ ਸੁਗਨ੍ਧਾ ਚ ਤਾਮਾਨਯ ਸੁਰਾਮਿਤਿ ॥ 53 ॥ 4-18-53 (28922)
ਸਾ ਸ਼ਙ੍ਕਮਾਨਾ ਰੁਦਤੀ ਵੇਪਨ੍ਤੀ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾ।
ਦੈਵਤੇਭ੍ਯੋ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰੇਭ੍ਯਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 54 ॥ 4-18-54 (28923)
ਯਥਾ(ਅ)ਹਮਨ੍ਯੰ ਪਾਰ੍ਥੇਭ੍ਯੋ ਨਾਭਿਜਾਨਾਪਿ ਮਾਨਵਮ੍।
ਤੇਨ ਸਤ੍ਯੇਨ ਮਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕੀਚਕੋ ਮਾ ਵਸ਼ੰ ਨਯੇਤ੍ ॥ 55 ॥ 4-18-55 (28924)
ਯਥਾ(ਅ)ਹੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਪਞ੍ਚਭ੍ਯੋ ਨਾਨ੍ਯਗਾਮਿਨੀ।
ਤੇਨ ਸਤ੍ਯੇਨ ਮਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕੀਚਕੋ ਮਾ ਵਸ਼ੰ ਨਯੇਤ੍ ॥ 56 ॥ ॥ 4-18-56 (28925)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 18 ॥ ---------
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-18-2 ਅਭਿਮਨ੍ਯਸੇ ਕਾਮਯਸੇ ॥ 2 ॥ 4-18-5 ਮਿਥ੍ਯਾਭਿਗ੍ਰੁʼਧ੍ਨਃ ਵਿਤਥਾਭਿਨਿਵੇਸ਼ੀ । ਮਹਦ੍ਭਯੰ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-18-20 ਮਨ੍ਯਸੇ ਲਿਪ੍ਸਸੇ ਸ਼ਿਸ਼ੋਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਵਦਹੰ ਤਵ ਦੁਰ੍ਲਭਾਸ੍ਮੀਤਿ ਭਾਵਃ ॥ 20 ॥ 4-18-21 ਯਾ ਸ੍ਵੀਯੰ ਅਰ੍ਥਯੇਤ ਕਾਮਯੇਤ ਸ਼ੁਭੇਚ੍ਛਾਰੂਪਾ ਤਵ ਨਾਸ੍ਤੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ। ਤੇਨ ਚ ਸ਼ੁਭੇਨ ਪਰਦਾਰਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰੂਪੇਣ ਕਾਮਿਤੇਨ ਸੰਜੀਵਨੰ ਭਵਤੀਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ। ਅਨ੍ਯਥਾ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ 21 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 019
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.19. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 019
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕੀਚਕਗ੍ਰੁʼਹੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਯਾ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਤੇਨ ਸ੍ਵਸ੍ਯਾਦੂਸ਼਼ਣਾਯ ਸੂਰ੍ਯਾਦਿਦੇਵਤਾਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ॥ 1 ॥ ਸੂਰ੍ਯੇਣ ਤਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਨਿਗੂਢਸ੍ਯ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਕੀਚਕੇਨ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਵਸ਼ੀਭਵਨਯਾਚਨਮ੍ ॥ 3 ॥ ਤਥਾ ਤਦਨਙ੍ਗੀਕਾਰਰੋਸ਼਼ਾਤ੍ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਾਦੇਨ ਤਾਡਨਮ੍ ॥ 4 ॥ ਸੂਰ੍ਯਦੂਤੇਨ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਭੂਮੌ ਨਿਪਾਤਨਮ੍ ॥ 5 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਨ ਕੀਚਕਜਿਘਾਂਸੋਰ੍ਭੀਮਸ੍ਯ ਸੰਕੇਤੇਨ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ੇਧਨਮ੍ ॥ 6 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-19-0 (28926)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-19-0x (3064)
ਅਕੀਰ੍ਤਯਤ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਧਰ੍ਮੰ ਸ਼ਕ੍ਰੰ ਦਿਵਾਕਰਮ੍।
ਮਾਰੁਤੰ ਚਾਸ਼੍ਵਿਨੌ ਦੇਵੌ ਕੁਬੇਰੰ ਵਰੁਣੰ ਯਮਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-19-1 (28927)
ਰੁਦ੍ਰਮਗ੍ਨਿੰ ਭਗੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਂ ਸ੍ਕਨ੍ਦੰ ਪੂਸ਼਼ਣਮੇਵ ਚ।
ਸਾਵਿਤ੍ਰੀਸਹਿਤੰ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣੰ ਪਰ੍ਯਕੀਰ੍ਤਯਤ੍ ॥ 2 ॥ 4-19-2 (28928)
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਮ੍ਰੁʼਗਸ਼ਵਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣੀ ।
ਉਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ਸਾ ਸੂਰ੍ਯੰ ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਬਲਾ ਤਦਾ ॥ 3 ॥ 4-19-3 (28929)
ਤਦਸ੍ਯਾਸ੍ਤਨੁਮਧ੍ਯਾਯਾਃ ਸਰ੍ਵੰ ਸੂਰ੍ਯੋ(ਅ)ਵਬੁਦ੍ਧਵਾਨ੍।
ਅਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤੰ ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋ ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਰ੍ਥਮਾਦਿਸ਼ਤ੍ ॥ 4 ॥ 4-19-4 (28930)
ਤਚ੍ਚੈਨਾਂ ਨਾਜਹਾਤ੍ਤਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵਾਵਸ੍ਥਾਸ੍ਵਨਿਨ੍ਦਿਤਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-19-5 (28931)
ਪ੍ਰਤਸ੍ਥੇ ਸਾ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤਾ ਤ੍ਵਰਮਾਣਾ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ।
ਵਿਲਮ੍ਬਮਾਨਾ ਵਿਵਸ਼ਾ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-19-6 (28932)
ਤਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗੀਮਿਵ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਸਮਾਗਤਾਮ੍।
ਉਤ੍ਪਪਾਤਾਸਨਾਤ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਨਾਵੰ ਲਬ੍ਧ੍ਵੇਵ ਪਾਰਗਃ ॥ 7 ॥ 4-19-7 (28933)
ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣੰ ਚੋਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ ਕੀਚਕਃ ਕਾਮਮੂਰ੍ਚ੍ਛਿਤਃ।
ਸ੍ਵਾਗਤੰ ਤੇ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਸੁਵ੍ਯੁਸ਼਼੍ਟਾ ਰਜਨੀ ਮਮ ॥ 8 ॥ 4-19-8 (28934)
ਸ੍ਵਾਮਿਨੀ ਤ੍ਵਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਚਿਰਸ੍ਯ ਭਵਨੰ ਸ਼ੁਭੇ।
ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਚ ਮਯਿ ਪ੍ਰੀਤਿੰ ਵਸ਼ੰ ਚੋਪਾਨਯਸ੍ਵ ਮਾਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-19-9 (28935)
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਮੇ ਭੋਗਾਂਸ੍ਤ੍ਵਦਰ੍ਥਮੁਪਕਲ੍ਪਿਤਾਨ੍।
ਸਰ੍ਵਰਤ੍ਨਮਯੀਂ ਮਾਲਾਂ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ਚ ਹਿਰਣ੍ਮਯੇ ॥ 10 । 4-19-10 (28936)
ਵਾਸਾਂਸਿ ਚਨ੍ਦਨੰ ਮਾਲ੍ਯੰ ਧੂਪਸ਼ੁਦ੍ਧਾਂ ਚ ਵਾਰੁਣੀਮ੍।
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਵਿਹਰ ਤ੍ਵੰ ਯਥੇਚ੍ਛਸਿ।
ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਮੇ ਕੁਰੁ ਮਦ੍ਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ॥ 11 ॥ 4-19-11 (28937)
ਸ੍ਵਾਸ੍ਤੀਰ੍ਣਮਸ੍ਤਿ ਸ਼ਯਨੰ ਸਿਤਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੋਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਮ੍।
ਅਤ੍ਰਾਰੁਹ੍ਯ ਮਯਾ ਸਾਰ੍ਧੰ ਪਿਬੇਮਾਂ ਵਰਵਾਰੁਣੀਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-19-12 (28938)
ਭਜਸ੍ਵ ਮਾਂ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਭਰ੍ਤਾ ਤੇ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋਸ੍ਮ੍ਯਹਮ੍।
ਉਪਸਰ੍ਪ ਵਰਾਰੋਹੇ ਮੇਰੁਮਰ੍ਕਪ੍ਰਭਾ ਯਥਾ ॥ 13 ॥ 4-19-13 (28939)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-19-14x (3065)
ਸ ਮੂਢਃ ਕੀਚਕਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਂ ਰਾਜੀਵਲੋਚਨਾਮ੍।
ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾ ਹ੍ਯਾਤ੍ਮਸੰਮਤਃ ॥ 14 ॥ 4-19-14 (28940)
ਕੀਚਕੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤਾ ਸਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਵਰਵਰ੍ਣਿਨੀ।
ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤਮਨਾਚਾਰੰ ਨੇਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 15 ॥ 4-19-15 (28941)
ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਯਾ ਤ੍ਵਯਾ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਸ਼੍ਵਪਚੇਨੇਵ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ।
ਗਨ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਗਤਿੰ ਦੁਰ੍ਗਤਰਾਨ੍ਤਰਾਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-19-16 (28942)
ਯਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਬਹਵਃ ਪਰਦਾਰਾਭਿਮਰ੍ਸ਼ਕਾਃ।
ਨਰਾਃ ਸੰਭਿੰਨਮਰ੍ਯਾਦਾਃ ਕੀਟਵਚ੍ਚਾਸ਼ੁਭਾਸ਼੍ਰਯਾਃ ॥ 17 ॥ 4-19-17 (28943)
ਅਪ੍ਰੈਸ਼਼ੀਨ੍ਮਾਂ ਸੁਰਾਹਾਰੀਂ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਤ੍ਵੰਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ।
ਤਸ੍ਯੈ ਨਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਮਦਿਰਾਂ ਭਗਿਨੀ ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਾ ਤਵ ॥ 18 ॥ 4-19-18 (28944)
ਪਿਪਾਸਿਤਾ ਚ ਕੈਕੇਯੀ ਤੂਰ੍ਣੰ ਮਾਮਾਦਿਸ਼ਤ੍ਤਤਃ।
ਦੀਯਤਾਂ ਮੇ ਸੁਰਾ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰ ਵ੍ਰਜਾਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-19-19 (28945)
ਕੀਚਕ ਉਵਾਚ। 4-19-20x (3066)
ਅਨ੍ਯਾ ਭਦ੍ਰੇ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ੍ਯਾਃ ਸੁਰਾਮਿਮਾਮ੍।
ਕਿੰ ਤ੍ਵੰ ਯਾਸ੍ਯਸਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਮਦਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵਮਿਹਾਗਤਾ ॥ 20 ॥ 4-19-20 (28946)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-19-21x (3067)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇ ਪਾਣੌ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍।
ਸਾ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਾ ਵਿਧੂਨ੍ਵਨ੍ਤੀ ਭੂਮੌ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਭਾਜਨਮ੍ ।
ਸਭਾਂ ਸ਼ਰਣਮਾਧਾਵਦ੍ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 21 ॥ 4-19-21 (28947)
ਤਾਂ ਕੀਚਕਃ ਪ੍ਰਧਾਵਨ੍ਤੀਂ ਕੇਸ਼ਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍।
ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਾਂ ਭੂਮੌ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 22 ॥ 4-19-22 (28948)
ਸਭਾਯਾਂ ਪਸ਼੍ਯਤੋ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਚ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ॥ 23 ॥ 4-19-23 (28949)
ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਾਦਾਭਿਤਪ੍ਤਾਯਾ ਮੁਖਾਦ੍ਰੁਧਿਰਮਾਸ੍ਰਵਤ੍ ॥ 24 ॥ 4-19-24 (28950)
ਤਤੋ ਦਿਵਾਕਰੇਣਾਸ਼ੁ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਃ ਸੰਨਿਯੋਜਿਤਃ।
ਸ ਕੀਚਕਮਪੋਵਾਹ ਵਾਤਵੇਗੇਨ ਭਾਰਤ ॥ 25 ॥ 4-19-25 (28951)
ਸ ਪਪਾਤ ਤਦਾ ਭੂਮੌ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋਬਲਸਮੀਰਿਤਃ ।
ਵਿਘੂਰ੍ਣਮਾਨੋ ਨਿਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਛਿੰਨਮੂਲ ਇਵ ਦ੍ਰੁਮਃ ॥ 26 ॥ 4-19-26 (28952)
ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਸਭ੍ਯਾ ਹਾਹਾਭੂਤਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ।
ਨ ਯੁਕ੍ਤੰ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਤਿ ਕੀਚਕੇਤਿ ਚ ਤੇ(ਅ)ਵਦਨ੍।
ਕਿਮਿਯੰ ਵਧ੍ਯਤੇ ਬਾਲਾ ਕ੍ਰੁʼਪਣਾ ਚਾਪ੍ਯਬਾਨ੍ਧਵਾ ॥ 27 ॥ 4-19-27 (28953)
ਤਸ੍ਯਾਮਾਸਨ੍ਹਿ ਤੇ ਪਾਰ੍ਥਾਃ ਸਭਾਯਾਂ ਭ੍ਰਾਤਰਸ੍ਤਥਾ ।
ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਕੀਚਕੇਨ ਪਦਾ ਵਧੰ ॥ 28 ॥ 4-19-28 (28954)
ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਕ੍ਰੋਧਾਦਾਸ੍ਰਮਵਰ੍ਤਤ।
ਧੂਮੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸਃ ਸਮਭਵੰਨੇਤ੍ਰੇ ਚੋਚ੍ਛ੍ਰਿਤਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਣੀ ।
ਸਸ੍ਵੇਦਾ ਭ੍ਰੁਕੁਟੀ ਚੋਗ੍ਰਾ ਲਲਾਟੇ ਸਮਵਰ੍ਤਤ ॥ 29 ॥ 4-19-29 (28955)
ਤਸ੍ਯ ਭੀਮੋ ਵਧਪ੍ਰੇਪ੍ਸੁਃ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਃ।
ਦਨ੍ਤੈਰ੍ਦਨ੍ਤਾਂਸ੍ਤਦਾ ਰੋਪਾੰਨਿਸ਼਼੍ਪਿਪੇਸ਼਼ ਮਹਾਮਨਾਃ ॥ 30 ॥ 4-19-30 (28956)
ਭੂਯਃ ਸੰਚਰਿਤਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸਹਸੋਤ੍ਥਾਯ ਚਾਸਨਾਤ੍।
ਨਿਰੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ਦ੍ਰੁਮੰ ਦੀਰ੍ਘੰ ਰਾਜਾਨੰ ਚਾਪ੍ਯਵੈਕ੍ਸ਼਼ਤ॥ 31 ॥ 4-19-31 (28957)
ਵਧਮਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੰ ਤੰ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਃ।
ਆਕਾਰੇਣੈਵ ਭੀਮੰ ਸ ਪ੍ਰਤ੍ਯਪੇਧਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 32 ॥ 4-19-32 (28958)
ਤਸ੍ਯ ਰਾਜਾ ਸ਼ਨੈਃ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਚਕਾਰ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਰੋਸ਼਼ਾਵਿਸ਼਼੍ਟਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ ॥ 33 ॥ 4-19-33 (28959)
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੰ ਤਦਾ ਚਾਹ ਕਙ੍ਕੋ ਨਾਮ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 34 ॥ 4-19-34 (28960)
ਸੂਦ ਮਾ ਸਾਹਸੰ ਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਃ ਫਲਿਤੋ(ਅ)ਯੰ ਵਨਸ੍ਪਤਿਃ।
ਨਾਤ੍ਰ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕਾਣਿ ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਨਿ ਸਨ੍ਤਿ ਯਾਨਿ ਚ ਕਾਨਿ ਚ॥ 35 ॥ 4-19-35 (28961)
ਯਦਿ ਤੇ ਦਾਰੁਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਸ੍ਯਾੰਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਨਗਰਾਦ੍ਬਹਿਃ।
ਸਮੂਲੰ ਸ਼ਾਤਯੇਰ੍ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸ਼੍ਰਮਸ੍ਤੇ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 36 ॥ 4-19-36 (28962)
ਯਸ੍ਯ ਚਾਰ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਸ਼ੀਤਚ੍ਛਾਯਾਂ ਸਮਾਸ਼੍ਰਯੇਤ੍।
ਨ ਤਸ੍ਯ ਪਰ੍ਣੇ ਦ੍ਰੁਹ੍ਯੇਤ ਪੂਰ੍ਵਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਮਰਨ੍ ॥ 37 ॥ 4-19-37 (28963)
ਨ ਕ੍ਰੋਧਕਾਲਸਮਯਃ ਸੂਦ ਮਾ ਚਾਪਲੰ ਕ੍ਰੁʼਥਾਃ।
ਅਪੂਰ੍ਣੋ(ਅ)ਯੰ ਦ੍ਵਿਪਕ੍ਸ਼਼ੋਨੋ ਨੇਦੰ ਬਲਵਤਾਂ ਬਹੁ ॥ 38 ॥ 4-19-38 (28964)
ਅਥਾਙ੍ਗੁਸ਼਼੍ਠੇਨਾਵਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗਾਦਙ੍ਗੁਸ਼਼੍ਠੰ ਤਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮਰਾਟ੍।
ਪ੍ਰਬੋਧਨਭਯਾਦ੍ਰਾਜ੍ਞੋ ਭੀਮੰ ਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼਼ੇਧਯਤ੍ ॥ 39 ॥ 4-19-39 (28965)
ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਤੁ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਰਪੁਰਞ੍ਜਯਃ।
ਸਹਸੋਤ੍ਪਤਿਤੰ ਕ੍ਰੋਧੰ ਨ੍ਯਯਚ੍ਛਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਬਲਾਤ੍ ।
ਇਙ੍ਗਿਤਜ੍ਞਃ ਸ ਤੁ ਭ੍ਰਾਤੁਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੀਦ੍ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ॥ 40 ॥ 4-19-40 (28966)
ਭੀਮਸ੍ਯ ਚ ਸਮਾਰਮ੍ਭੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਾਜ੍ਞੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍।
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚਾਧਿਕੰ ਕ੍ਰੋਧਾਤ੍ਪ੍ਰਾਰੁਦਤ੍ਸਾ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ॥ 41 ॥ 4-19-41 (28967)
ਕੀਚਕੇਨਾਨੁਗਮਨਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤਾਮ੍ਰਾਯਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ ।
ਸਭਾਦ੍ਵਾਰਮੁਪਗਮ੍ਯ ਰੁਦਨ੍ਤੀ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 42 ॥ 4-19-42 (28968)
ਅਵੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਪਤੀਂਸ੍ਤਾਨ੍ਦੀਨਚੇਤਸਃ।
ਆਕਾਰੰ ਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੀ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਂ ਧਰ੍ਮਸੰਯੁਤਾਮ੍।
ਦਹ੍ਯਮਾਨੇਵ ਰੌਦ੍ਰੇਣ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾ ॥ 43 ॥ 4-19-43 (28969)
ਪ੍ਰਜਾਰਕ੍ਸ਼਼ਣਸ਼ੀਲਾਨਾਂ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਹ੍ਯਮਿਤਤੇਜਸਾਮ੍।
ਕਾਰ੍ਯਾ(ਅ)ਨੁਪਾਲਨੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮੇ ਸਤ੍ਯੇ ਚ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਾਮ੍ ॥ 44 ॥ 4-19-44 (28970)
ਸ੍ਵਪ੍ਰਜਾਯਾਂ ਪ੍ਰਜਾਯਾਂ ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤਾਮ੍।
ਪ੍ਰਿਯੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ਚ ਵਧ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਸਮਤ੍ਵੰ ਯੇ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ ॥ 45 ॥ 4-19-45 (28971)
ਵਿਵਾਦੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਸਮੰ ਕਾਰ੍ਯਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਿਨਾ।
ਰਾਜ੍ਞਾ ਧਰ੍ਮਾਸਨਸ੍ਥੇਨ ਜਿਤੌ ਲੋਕਾਵੁਭਾਵਪਿ ॥ 46 ॥ 4-19-46 (28972)
ਰਾਜਨ੍ਧਰ੍ਮਾਸਨਸ੍ਥੋ ਹਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਮਾਂ ਤ੍ਵਮਨਾਗਸਮ੍ ॥ 47 ॥ 4-19-47 (28973)
ਅਹੰ ਤ੍ਵਨਪਰਾਧ੍ਯਨ੍ਤੀ ਕੀਚਕੇਨ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਪਸ਼੍ਯਤਸ੍ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ ਹਤਾ ਪਾਦੇਨ ਦਾਸਿਵਾਤ੍ ॥ 48 ॥ 4-19-48 (28974)
ਤ੍ਵਤ੍ਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਨ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਨਿਸ਼਼੍ਪਿਸ਼਼੍ਟਾ ਵਸੁਧਾਤਲੇ ।
ਅਨਾਗਸੰ ਕ੍ਰੁʼਪਾਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਤ੍ਵੰ ਪਰਿਪਾਲਯ ॥ 49 ॥ 4-19-49 (28975)
ਰਕ੍ਸ਼਼ ਮਾਂ ਕੀਚਕਾਦ੍ਭੀਤਾਂ ਧਰ੍ਮੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ ।
ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਧਿਪ ਪ੍ਰਜਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਰਾਨਿਵੌਰਸਾਨ੍ ॥ 50 ॥ 4-19-50 (28976)
ਯਸ੍ਤ੍ਵਧਰ੍ਮੇਣ ਕਾਰ੍ਯਾਣਿ ਮੋਹਾਤ੍ਮਾ ਕੁਰੁਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪਃ।
ਅਚਿਰਾਤ੍ਤੰ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾਨੰ ਵਸ਼ੇ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ ॥ 51 ॥ 4-19-51 (28977)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਕੁਲਜਸ੍ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਤ੍ਯੰ ਪਰਾਯਣਮ੍।
ਤ੍ਵੰ ਕਿਲੈਵੰਵਿਧੋ ਜਾਤਃ ਕੁਲੇ ਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣੇ ॥ 52 ॥ 4-19-52 (28978)
ਅਤਸ੍ਤ੍ਵਾਹਮਭਿਕ੍ਰਨ੍ਦੇ ਸ਼ਰਣਾਰ੍ਥੰ ਨਰਾਧਿਪ।
ਤ੍ਰਾਹਿ ਮਾਮਦ੍ਯ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕੀਚਕਾਤ੍ਪਾਪਪੂਰੁਸ਼਼ਾਤ੍ ॥ 53 ॥ 4-19-53 (28979)
ਅਨਾਥਾਮਿਹ ਮਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਕੀਚਕਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਧਮਃ।
ਪ੍ਰਹਰਤ੍ਯੇਵ ਨੀਚਾਤ੍ਮਾ ਨ ਤੁ ਧਰ੍ਮਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ॥ 54 ॥ 4-19-54 (28980)
ਅਕਾਰ੍ਯਾਣਾਮਨਾਰਮ੍ਭਾਤ੍ਕਾਰ੍ਯਾਣਾਮਨੁਪਾਲਨਾਤ੍।
ਪ੍ਰਜਾਸੁ ਯੇ ਸੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਯਾਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਪਾਃ ॥ 55 ॥ 4-19-55 (28981)
ਕਾਰ੍ਯਾਕਾਰ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਜ੍ਞਾਃ ਕਾਮਕਾਰੇਣ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ।
ਪ੍ਰਜਾਸੁ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਰਕੰ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯਧੋਮੁਖਾਃ ॥ 56 ॥ 4-19-56 (28982)
ਨੈਵ ਯਜ੍ਞੈਰ੍ਨ ਵਾ ਦਾਨੈਰ੍ਨ ਗੁਰੋਰੁਪਸੇਵਨਾਤ੍।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਧਰ੍ਮੰ ਯਥਾ ਕਾਰ੍ਯਾਨੁਪਾਲਨਾਤ੍ ॥ 57 ॥ 4-19-57 (28983)
ਅਪਿ ਚੇਦੰ ਪੁਰਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਪ੍ਰੋਵਾਚੇਨ੍ਦ੍ਰਾਯ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਤੇ।
ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਕਾਰ੍ਯਮਕਾਰ੍ਯੰ ਚ ਲੋਕੇ ਚਾਸੀਤ੍ਪਰੰ ਯਥਾ ॥ 58 ॥ 4-19-58 (28984)
ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮੌ ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੰ ਵਿਨਿਯੁਕ੍ਤਮਥਾਪਿ ਵਾ।
ਕ੍ਰਿਯਾਣਾਮਕ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਪ੍ਰਾਪਣੇ ਪੁਣ੍ਯਪਾਪਯੋਃ ॥ 59 ॥ 4-19-59 (28985)
ਪ੍ਰਜਾਯਾਂ ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਮਾਨਾਯਾਂ ਪੁਰਾ ਹ੍ਯੇਤਦੁਦਾਹ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਏਤਦ੍ਵੋ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ਕਾਰ੍ਯੰ ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਤ੍ਰਯੰ ਭੁਵਿ ॥ 60 ॥ 4-19-60 (28986)
ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਸੁਨੀਤੇ ਦੁਰ੍ਨੀਤੇ ਲਭਤੇ ਕਰ੍ਮਜੰ ਫਲਮ੍।
ਕਲ੍ਯਾਣਕਾਰੀ ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਪਾਪਕਾਰੀ ਚ ਪਾਪਕਮ੍ ॥ 61 ॥ 4-19-61 (28987)
ਤੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੰਸਰ੍ਗੰ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਯ ਨਰਕਾਯ ਵਾ।
ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੰ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮੋਹੇਨ ਮਾਨਵਃ ।
ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤਾਪੇਨ ਤਪ੍ਯੇਤ ਸ੍ਵਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਮਰਣੰ ਗਤਃ ॥ 62 ॥ 4-19-62 (28988)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਵਿਸਸਰ੍ਜ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਮ੍।
ਸ਼ਕ੍ਰੋਪ੍ਯਾਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣੰ ਦੇਵਰਾਜ੍ਯਮਪਾਲਯਤ੍ ॥ 63 ॥ 4-19-63 (28989)
ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਦੇਵਰਾਜੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਪਰਮੇਸ਼਼੍ਠਿਨਾ।
ਤਥਾ ਤ੍ਵਮਪਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾਕਾਰ੍ਯੇ ਸ੍ਥਿਰੋ ਭਵ ॥ 64 ॥ ॥ 4-19-64 (28990)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 19 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-19-17 ਕੀਟਵਚ੍ਚ ਗੁਹਾਸ਼੍ਰਯਾ ਇਤਿ ਕo ਥo ਪਾਠਃ ॥ 17 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 020
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.20. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 020
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵਿਰਾਟੇਨ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਦਣ੍ਡਾਪ੍ਰਯੋਗਾਦ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਤੰਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਾਲਮ੍ਭਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ(ਅ)ਜ੍ਞਾਨਾਦਿਵ ਸ੍ਵਸ਼ੋਕਹੇਤੁਂ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਨ੍ਤੀਂ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂਪ੍ਰਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਕੀਚਕਵਧਸ੍ਯ ਭਾਵਿਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-20-0 (28991)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-20-0x (3068)
ਏਵੰ ਵਿਲਪਮਾਨਾਯਾਂ ਪਾਞ੍ਚਾਲ੍ਯਾਂ ਮਤ੍ਸ੍ਯਪੁਙ੍ਗਵਃ।
ਅਸ਼ਕ੍ਤਃ ਕੀਚਕੰ ਤਤ੍ਰ ਸ਼ਾਸਿਤੁਂ ਬਲਦਰ੍ਪਿਤਮ੍ ।
ਵਿਰਾਟਰਾਜਃ ਮੂਤੰ ਤੁ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵੇਨੈਵ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍ ॥ 1 ॥ 4-20-1 (28992)
ਕੀਚਕੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤਾਗਸਮਨਿਨ੍ਦਿਤਾ।
ਨਾਪਰਾਧਾਨੁਰੂਪੇਣ ਦਣ੍ਡੇਨ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-20-2 (28993)
ਪਾਞ੍ਚਾਲਰਾਜਸ੍ਯ ਸੁਤਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੁਰਸੁਤੋਪਮਾ।
ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰਾਣਾਂ ਕੀਚਕੇ ਕ੍ਰੁʼਤਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੇ ।
ਪੁਨਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਰਾਜਾਨੰ ਸ੍ਮਰਨ੍ਤੀ ਧਰ੍ਮਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-20-3 (28994)
ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚ ਵਰਾਰੋਹਾ ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸਭਾਸਦਃ।
ਰਾਜਾਨੁਵਰ੍ਤਨਪਰਾਨ੍ਕੀਚਕੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤਾਗਸਮ੍।
ਵਿਰਾਟੰ ਚਾਹ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਦੁਃਖੇਨਾਵਿਸ਼਼੍ਟਚੇਤਨਾ ॥ 4 ॥ 4-20-4 (28995)
ਨ ਰਾਜਨ੍ਰਾਜਵਤ੍ਕਿੰਚਿਤ੍ਸਮਾਚਰਸਿ ਕੀਚਕੇ।
ਦਸ੍ਯੂਨਾਮਿਵ ਤੇ ਧਰ੍ਮੋ ਨ ਸਤ੍ਸੁ ਪਰਿਵਰ੍ਤਤੇ॥ 5 ॥ 4-20-5 (28996)
ਨ ਕੀਚਕਃ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸ੍ਥੋ ਨ ਚ ਮਤ੍ਸ੍ਯਃ ਕਥੰਚਨ।
ਸਭਾਸਦੋ(ਅ)ਪ੍ਯਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਯ ਇਮੰ ਪਰ੍ਯੁਪਾਸਤੇ॥ 6 ॥ 4-20-6 (28997)
ਨ ਧਰ੍ਮੰ ਕੀਚਕੋ ਵੇਤ੍ਤਿ ਰਾਜਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ।
ਨ ਰਾਜਾ ਵਿਨਯੰ ਬ੍ਰੂਤੇ ਅਮਾਤ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਨ ਜਾਨਤੇ ॥ 7 ॥ 4-20-7 (28998)
ਨੋਪਾਲਭੇ ਤ੍ਵਾਂ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਵਿਰਾਟੰ ਨ੍ਰੁʼਪਸੰਸਦਿ।
ਨਾਹਮੇਤੇਨ ਯੁਕ੍ਤਾ ਵੈ ਹਨ੍ਤੁਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯ ਤਵਾਨ੍ਤਿਕੇ ॥ 8 ॥ 4-20-8 (28999)
ਸਭਾਸਦਸ੍ਤੁ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਕੀਚਕੰ ਧਰ੍ਮਲਙ੍ਘਿਨਮ੍।
ਵਿਰਾਟਨ੍ਰੁʼਪਤੇ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਮਨਾਥਾਮਨਾਗਸਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-20-9 (29000)
ਨ ਸਾਮ ਫਲਤੇ ਦੁਸ਼਼੍ਟੇ ਦੁਸ਼਼੍ਟੇ ਦਣ੍ਡਃ ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯਤੇ ॥ 10 ॥ 4-20-10 (29001)
ਅਦਣ੍ਡ੍ਯਾਨ੍ਦਣ੍ਡਯਨ੍ਰਾਜਾ ਦਣ੍ਡ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚੈਵਾਪ੍ਯਦਣ੍ਡਯਨ੍।
ਸ ਰਾਜਾ ਨ ਭਵੇਲ੍ਲੋਕੇ ਰਾਜਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਯ ਭਾਜਨਮ੍ ॥ 11 ॥ 4-20-11 (29002)
ਦੀਨਾਨ੍ਧਕ੍ਰੁʼਪਣਾਸ਼ਕ੍ਤਪਙ੍ਗੁਕੁਬ੍ਜਜਡਾਦਿਕਾਨ੍।
ਅਨਾਥਬਾਲਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਂਸ਼੍ਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਨ੍ਵਾ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ(ਅ)ਪਿ ਵਾ ।
ਦੁਸ਼਼੍ਟਚੋਰਾਭਿਭੂਤਾਂਸ਼੍ਚ ਪਾਲਯੇਦਵਨੀਪਤਿਃ ॥ 12 ॥ 4-20-12 (29003)
ਅਨਾਥਾਨਾਂ ਚ ਨਾਥਃ ਸ੍ਯਾਦਪਿਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਪਿਤਾ ਨ੍ਰੁʼਪਃ ।
ਮਾਤਾ ਭਵੇਦਮਾਤ੍ਰੂʼਣਾਮਗੁਰੂਣਾਂ ਗੁਰੁਰ੍ਭਵੇਤ੍।
ਅਗਤੀਨਾਂ ਗਤੀ ਰਾਜਾ ਨ੍ਰੁʼਣਾਂ ਰਾਜਾ ਪਰਾਯਣਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-20-13 (29004)
ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ ਪਰੈਰ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟੈਃ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਨਰੋਤ੍ਤਮਃ।
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਸਾਧ੍ਵੀਮਨਾਥਾਂ ਚ ਪਾਲਯੇਤ੍ਸ੍ਵਸੁਤਾਮਿਵ ॥ 14 ॥ 4-20-14 (29005)
ਤ੍ਵਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹਾਵਸਤਿੰ ਰਾਜੰਨੇਤਾਵਤ੍ਕਾਲਪਰ੍ਯਯਮ੍।
ਅਧਿਕਾਂ ਤ੍ਵਤ੍ਸੁਤਾਯਾਸ਼੍ਚ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਂ ਕੀਚਕਾਹਤਾਂ ॥ 15 ॥ 4-20-15 (29006)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-20-16x (3069)
ਪਰੋਕ੍ਸ਼਼ੰ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ ਵਿਗ੍ਰਹੰ ਯੁਵਯੋਰਹਮ੍।
ਅਰ੍ਥਤਤ੍ਤ੍ਵਮਵਿਜ੍ਞਾਯ ਕਿੰ ਸ੍ਯਾਦਕੁਸ਼ਲੰ ਮਮ ॥ 16 ॥ 4-20-16 (29007)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-20-17x (3070)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਵੈਰੀ ਸ੍ਵਪਿਤਿ ਪਦਾ ਭੂਮਿਮੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਮਾਨਿਨੀਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 17 ॥ 4-20-17 (29008)
ਯੇ ਚ ਦਦ੍ਯੁਰ੍ਨ ਯਾਚੇਯੁਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਾਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਨਃ।
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਜ੍ਯਾਘੋਸ਼਼ਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਦਯਿਤਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 18 ॥ 4-20-18 (29009)
ਤੇਜਸ੍ਵਿਨਸ੍ਤਥਾ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਾ ਬਲਵਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮਾਨਿਨਃ।
ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾ ਰਣੇ ਸ਼ੂਰਾ ਗਰ੍ਵਿਤਾ ਮਾਨਤਤ੍ਪਰਾਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਮਾਨਿਨੀਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 19 ॥ 4-20-19 (29010)
ਸਰ੍ਵਲੋਕਮਿਮੰ ਹਨ੍ਯੁਰ੍ਯਦਿ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਮਹਾਬਲਾਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਦਯਿਤਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 20 ॥ 4-20-20 (29011)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸਮਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਵੀਰ੍ਯੇ ਸਤ੍ਯੇ ਬਲੇ ਦਮੇ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਦਯਿਤਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 21 ॥ 4-20-21 (29012)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਧਨਾਦ੍ਯੈਰ੍ਭੁਵਿ ਮਾਨਵਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਾਂ ਦਯਿਤਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ਪਦਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ ॥ 22 ॥ 4-20-22 (29013)
ਤਵਾਗ੍ਰਤੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਚ ਹਿਤੈਸ਼਼ਿਣਃ।
ਪਸ਼੍ਯਤੋ ਨਿਹਤਾ ਰਾਜੰਸ੍ਤੇਨੇਹ ਜਗਤੀਪਤੇ ॥ 23 ॥ 4-20-23 (29014)
ਸ਼ਰਣੰ ਯੇ ਪ੍ਰਪੰਨਾਨਾਂ ਭਵਨ੍ਤਿ ਸ਼ਰਣਾਰ੍ਥਿਨਾਮ੍।
ਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਾਃ ਕ੍ਵਨੁ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 24 ॥ 4-20-24 (29015)
ਕਥੰ ਤੇ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਣ ਵਧ੍ਯਮਾਨਾਂ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਸਤੀਮ੍।
ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਕ੍ਲੀਬਾ ਬਲਵਨ੍ਤੋ(ਅ)ਤਿਤੇਜਸਃ ॥ 25 ॥ 4-20-25 (29016)
ਕ੍ਵਨੁ ਤੇਸ਼਼ਾਮਮਰ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਤਦ੍ਬਲਮ੍।
ਨ ਪਰੀਪ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਵਧ੍ਯਮਾਨਾਂ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾਨਾ ॥ 26 ॥ 4-20-26 (29017)
ਮਯਾ(ਅ)ਪਿ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਕਿੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਵਿਰਾਟੇ ਧਰ੍ਮਦੂਸ਼਼ਣੇ।
ਮਾਂ ਮਰ੍ਸ਼਼ੰਯਤਿ ਯਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਵਧ੍ਯਮਾਨਾਮਨਾਗਸਮ੍ ॥ 27 ॥ 4-20-27 (29018)
ਧਰ੍ਮੋ ਵਿਦ੍ਧੋ ਹ੍ਯਧਰ੍ਮੇਣ ਸਭਾਂ ਯਤ੍ਰੋਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ।
ਨ ਚੇਦ੍ਵਿਸ਼ਲ੍ਯਃ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਦ੍ਧਾਃ ਸਭਾਸਦਃ ॥ 28 ॥ 4-20-28 (29019)
ਯਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮੋ ਹ੍ਯਧਰ੍ਮੇਮ ਸਤ੍ਯੰ ਯਤ੍ਰਾਨ੍ਰੁʼਤੇਨ ਚ।
ਹਨ੍ਯਤੇ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਨਾਂ ਹਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸਭਾਸਦਃ ॥ 29 ॥ 4-20-29 (29020)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-20-30x (3071)
ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਪਣੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾਃ ਪਰਿਦੇਵਿਤਮ੍।
ਤਤਃ ਸਭ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਭੂਯਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮਪੂਜਯਨ੍।
ਸਾਧੁਸਾਧ੍ਵਿਤਿ ਚਾਪ੍ਯਾਹੁਃ ਕੀਚਕੰ ਚਾਪ੍ਯਗਰ੍ਹਯਨ੍ ॥ 30 ॥ 4-20-30 (29021)
ਕੇਚਿਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿੰਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਕੀਚਕਮ੍।
ਕੇਚਿੰਨਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨੰ ਕੇਚਿਦ੍ਦੇਵੀਂ ਚ ਤਾਂ ਨਰਾਃ ॥ 31 ॥ 4-20-31 (29022)
ਸਭ੍ਯਾ ਊਚੁਃ । 4-20-32x (3072)
ਯਸ੍ਯੇਯੰ ਚਾਰੁਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੀ ਭਾਰ੍ਯਾ ਸ੍ਯਾਦਾਯਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ।
ਪਰੋ ਲਾਭਸ਼੍ਚ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਯਾੰਨ ਸ ਸ਼ੋਚੇਤ੍ਕਦਾਚਨ ॥ 32 ॥ 4-20-32 (29023)
ਯਸ੍ਯਾ ਗਾਤ੍ਰੰ ਸ਼ੁਭੰ ਪੀਨੰ ਮੁਖੰ ਜਯਤਿ ਪਙ੍ਕਜਮ੍।
ਗਤਿਰ੍ਹੰਸੰ ਸ੍ਮਿਤੰ ਕੁਨ੍ਦੰ ਸੌਸ਼਼ਾ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਪਦ੍ਵਧਮ੍ ॥ 33 ॥ 4-20-33 (29024)
ਦ੍ਵਾਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਦਸ਼ਨਾ ਯਸ੍ਯਾਃ ਸ਼੍ਵੇਤਾ ਮਾਂਸਨਿਬਨ੍ਧਨਾਃ।
ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਮ੍ਰੁʼਦਵਃ ਕੇਸ਼ਾਃ ਸੈਸ਼਼ਾ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਪਦ੍ਵਧਮ੍ ॥ 34 ॥ 4-20-34 (29025)
ਪਦ੍ਮੰ ਚਕ੍ਰੰ ਧ੍ਵਜੰ ਸ਼ਙ੍ਖੰ ਪ੍ਰਾਸਾਦੋ ਮਕਰਸ੍ਤਥਾ।
ਯਸ੍ਯਾਃ ਪਾਣਿਤਲੇ ਸਨ੍ਤਿ ਸੈਸ਼਼ਾ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਪਦ੍ਵਧਮ੍ ॥ 35 ॥ 4-20-35 (29026)
ਆਵਰ੍ਤਾਃ ਖਲੁ ਚਤ੍ਵਾਰਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚੈਵ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਃ ।
ਸਮੰ ਗਾਤ੍ਰੰ ਸ਼ੁਭੰ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੰ ਯਸ੍ਯਾ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਪਦ੍ਵਧਮ੍ ॥ 36 ॥ 4-20-36 (29027)
ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਰਹਸ੍ਤਪਾਦਾ ਚ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਰਦਸ਼ਨਾ ਚ ਯਾ।
ਕਨ੍ਯਾ ਕਮਲਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਕਥਮਰ੍ਹਤਿ ਪਦ੍ਵਧਮ੍ ॥ 37 ॥ 4-20-37 (29028)
ਸੇਯੰ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਪੰਨਾ ਪੂਰ੍ਣਚਨ੍ਦ੍ਰਨਿਭਾਨਨਾ।
ਸੁਰੂਪਿਣੀ ਸੁਵਦਨਾ ਨੇਯੰ ਯੋਗ੍ਯਾ ਪਦਾ ਵਧਮ੍ ॥ 38 ॥ 4-20-38 (29029)
ਦੇਵਦੇਵੀਵ ਸੁਭਗਾ ਸ਼ਕ੍ਰਦੇਵੀਵ ਸ਼ੋਭਨਾ।
ਅਪ੍ਸਰਾ ਇਵ ਸਾਰੂਪ੍ਯਾੰਨੇਯੰ ਯੋਗ੍ਯਾ ਪਦਾ ਵਧਮ੍ ॥ 39 ॥ 4-20-39 (29030)
ਇਤਿ ਸ੍ਮਾਪੂਜਸੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸਭਾਸਦਃ ॥ 40 ॥ 4-20-40 (29031)
ਸਾ ਵਿਨਿਃਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਭੂਮਾਵਨ੍ਤਰ੍ਮੁਖੀ ਸ੍ਥਿਤਾ।
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੀਤ੍ਤਦਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ॥ 41 ॥ 4-20-41 (29032)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਕੋਪਾਤ੍ਤੁ ਲਲਾਟੇ ਸ੍ਵੇਦ ਆਸ੍ਰਵਤ੍।
ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਥ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤਤ੍ਰ ਨ੍ਰੁʼਪਾਭ੍ਯਾਸ਼ੇ ਪਰਿਵ੍ਰਾਜਕਰੂਪਧ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 42 ॥ 4-20-42 (29033)
ਗਚ੍ਛ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ।
ਰਾਜਾ ਹ੍ਯਯੰ ਧਰ੍ਮਸ਼ੀਲੋ ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਲੋਕਭੀਃ ।
ਯਤਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਨ ਪਰਿਤ੍ਰਾਤਿ ਸਤ੍ਯੇ ਧਰ੍ਮਪਥੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 43 ॥ 4-20-43 (29034)
ਭਰ੍ਤਾਰਮਨੁਰੁਨ੍ਧਨ੍ਤ੍ਯਃ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਵੀਰਪਤ੍ਨਯਃ।
ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਯਾ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਾਃ ਪਤਿਲੋਕੰ ਜਯਨ੍ਤ੍ਯੁਤ ॥ 44 ॥ 4-20-44 (29035)
ਮਨ੍ਯੇ ਨ ਕਾਲਃ ਕ੍ਰੋਧਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਤਯਸ੍ਤਵ।
ਤੇਨ ਤ੍ਵਾਂ ਨਾਭਿਧਾਵਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਚਸਃ ॥ 45 ॥ 4-20-45 (29036)
ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤਾਂ ਤੇ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਰਯਾਃ ਕਥਾਃ।
ਯਥਾ ਧਰ੍ਮਃ ਕੁਲਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਧਰ੍ਮਾਨੁਰੋਧਨਾਤ੍ ॥ 46 ॥ 4-20-46 (29037)
ਨਾਸ੍ਤਿ ਯਜ੍ਞਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਕਸ਼੍ਚਿੰਨ ਸ਼੍ਰਾਦ੍ਧੰ ਨਾਪ੍ਯੁਪੋਸ਼਼ਣਮ੍।
ਯਾ ਤੁ ਭਰ੍ਤਾਰਿ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਾ ਸਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਯਾਭਿਜਾਯਤੇ ॥ 47 ॥ 4-20-47 (29038)
ਪਿਤਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਕੌਮਾਰੇ ਭਰ੍ਤਾ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਯੌਵਨੇ।
ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਸ੍ਥਾਵਿਰੇ ਭਾਵੇ ਨ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਸ੍ਵਾਤਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯਮਰ੍ਹਤਿ ॥ 48 ॥ 4-20-48 (29039)
ਭੀਰੁ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਭਯਾਤ੍ਪਤ੍ਨ੍ਯੋ ਨ ਕ੍ਰੁਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਦਾਚਨ।
ਬਹੁਭਿਸ਼੍ਚ ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ੈਰਵਜ੍ਞਾਤਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ।
ਅਨਨ੍ਯਭਾਵਾਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਪੁਣ੍ਯਲੋਕੰ ਜਯਨ੍ਤ੍ਯੁਤ ॥ 49 ॥ 4-20-49 (29040)
ਨ ਕ੍ਰੋਧਕਾਲੰ ਨਿਯਤੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਤਯਸ੍ਤਵ।
ਨ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਯਾਯਾਦ੍ਵੈ ਪਤੀਂਸ੍ਤੇ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਹਾ ਅਪਿ।
ਤੇਨ ਤ੍ਵਾਂ ਨਾਭਿਧਾਵਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਕਾਮਰੂਪਿਣਃ ॥ 50 ॥ 4-20-50 (29041)
ਯਦਿ ਤੇ ਸਮਯਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਹ੍ਯਾਯਤਲੋਚਨੇ।
ਤੰ ਸ੍ਮਰਸ੍ਵ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਸ਼ੀਲੇ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧਰ੍ਮੋ ਹ੍ਯਨੁਤ੍ਤਮਃ ॥ 51 ॥ 4-20-51 (29042)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸਤ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਾਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਤਪਃ।
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਮਯੰ ਲੋਕਃ ਪਰਲੋਕਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਂਮ੍ ॥ 52 ॥ 4-20-52 (29043)
ਦ੍ਵ੍ਯੰਸ਼ਿਨੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਙ੍ਗਸ੍ਯ ਚਤੁਰ੍ਵਿੰਸ਼ਤਿਪਰ੍ਵਣਃ।
ਕਸ੍ਤ੍ਰਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠਿਸ਼ਤਾਰਸ੍ਯ ਮਾਸੋਨਸ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਮੀ ਭਵੇਤ੍॥ 53 ॥ 4-20-53 (29044)
ਗਚ੍ਛ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਵ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਵ੍ਯਪਨੇਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਦੁਃਖੰ ਯੇਨ ਤੇ ਵਿਪ੍ਰਿਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 54 ॥ 4-20-54 (29045)
ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੀਂ ਪੁਨਰੇਵਾਹ ਧਰ੍ਮਰਾਟ੍।
ਵਿਘ੍ਨੰ ਕਰੋਸ਼਼ਿ ਵੈ ਭਦ੍ਰੇ ਦੀਵ੍ਯਤਾਂ ਰਾਜਸੰਸਦਿ ॥ 55 ॥ 4-20-55 (29046)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਮਪਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਸ਼ੈਲੂਸ਼਼ੀਵ ਵਿਭਾਸਿ ਨਃ।
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾ ਤੁ ਸਾ ਭਰ੍ਤ੍ਰਾ ਸਮੁਦ੍ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਬ੍ਰਵੀਦਿਦਮ੍ ॥ 56 ॥ 4-20-56 (29047)
ਸਤ੍ਯਮੁਕ੍ਤੰ ਤ੍ਵਯਾ ਵਿਦ੍ਵਞ੍ਸ਼ੈਲੂਸ਼਼ੀਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਪੁਨਃ।
ਸ਼ੈਲੂਸ਼਼ਕਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯਾਹੰ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ਕੋਵਿਦਃ ॥ 57 ॥ 4-20-57 (29048)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਰਾਰੋਹਾ ਪਰਿਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯਾਨਨੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਵਿਮੁਕ੍ਤਾਨ੍ਸੰਯਮ੍ਯ ਰੁਧਿਰੇਣ ਸਮੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਨ੍ ॥ 58 । 4-20-58 (29049)
ਪਾਂਸੁਕੁਣ੍ਠਿਤਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੀ ਗਜਰਾਜਵਧੂਰਿਵ।
ਪ੍ਰਤਸ੍ਥੇ ਨਾਗਨਾਸੋਰੂਰ੍ਭਰ੍ਤੁਰਾਜ੍ਞਾਯ ਸ਼ਾਸਨਮ੍ ॥ 59 ॥ 4-20-59 (29050)
ਵਿਮੁਕ੍ਤਾ ਮ੍ਰੁʼਗਸ਼ਾਵਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਨਿਰਨ੍ਤਰਪਯੋਧਰਾ।
ਪ੍ਰਭਾ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਰਾਜਸ੍ਯ ਕਾਲਮੇਘੈਰਿਵਾਵ੍ਰੁʼਤਾ ॥ 60 ॥ 4-20-60 (29051)
ਯਸ੍ਯਾਰ੍ਥੇ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯਾਸ੍ਤੁ ਤ੍ਯਜੇਯੁਰਪਿ ਜੀਵਿਤਮ੍।
ਤਾਂ ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਮਿਣੋ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਃ।
ਸਮਯੰ ਨਾਤਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਵੇਲਾਮਿਵ ਮਹੋਦਧਿਃ ॥ 61 ॥ 4-20-61 (29052)
ਸਾ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਪ੍ਰਵੇਪਨ੍ਤੀ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍।
ਰੁਦਨ੍ਤੀ ਚਾਰੁਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੀ ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤਸ੍ਥਾਵਥਾਗ੍ਰਤਃ ॥ 62 ॥ 4-20-62 (29053)
ਤਾਮੁਵਾਚ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹਿਸ਼਼ੀ ਸ਼ਾਠ੍ਯਮਾਸ੍ਥਿਤਾ।
ਕਿਮਿਦੰ ਪਦ੍ਮਸੰਕਾਸ਼ੰ ਸੁਦਨ੍ਤੋਸ਼਼੍ਠਾਕ੍ਸ਼਼ਿਨਾਸਿਕਮ੍ ॥ 63 ॥ 4-20-63 (29054)
ਰੁਦਨ੍ਤ੍ਯਾ ਅਵਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਰੰ ਪੂਰ੍ਣੇਨ੍ਦੁਸਮਵਰ੍ਚਸਮ੍।
ਬਿਮ੍ਬੋਸ਼਼੍ਠੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਤਾਰਾਭ੍ਯਾਮਤ੍ਯਨ੍ਤਰੁਚਿਰਪ੍ਰਭਮ੍।
ਨਯਨਾਭ੍ਯਾਮਜਿਹ੍ਯਾਭ੍ਯਾਂ ਮੁਖੰ ਤੇ ਮੁਞ੍ਚਤੇ ਜਲਮ੍ ॥ 64 ॥ 4-20-64 (29055)
ਕਸ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਵਧੀਦ੍ਵਰਾਰੋਹੇ ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਰੋਦਿਸ਼਼ਿ ਸ਼ੋਭਨੇ।
ਕੋ ਵਿਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯਤੇ ਦਾਰੈਃ ਸਪੁਤ੍ਰੈਃ ਸਹਬਾਨ੍ਧਵੈਃ ॥ 65 ॥ 4-20-65 (29056)
ਕਸ੍ਯਾਦ੍ਯ ਰਾਜਾ ਕੁਪਿਤੋ ਵਧਮਾਜ੍ਞਾਪਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਿੰ ਤੇ ਪ੍ਰਿਯੰ ਕਰ੍ਮ ਕੰ ਤ੍ਯਜੇ ਘਾਤਯਾਮਿ ਵਾ ॥ 66 ॥ 4-20-66 (29057)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-20-67x (3073)
ਤਾਂ ਨਿਃਸ਼੍ਵਸ੍ਯਾਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਜਾਨਨ੍ਤੀ ਨਾਮ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ।
ਭ੍ਰਾਤੁਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਾਮਨੁਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯ ਕਿਮੇਵੰ ਹਿ ਵਿਕਤ੍ਥਸੇ ॥ 67 ॥ 4-20-67 (29058)
ਕੀਚਕੋ ਮਾ(ਅ)ਵਧੀਤ੍ਤਤ੍ਰ ਸੁਰਾਹਾਰੀਮਿਤੋਗਤਾਮ੍।
ਸਭਾਯਾਂ ਪਸ਼੍ਯਤੋ ਰਾਜ੍ਞੋ ਯਥਾ ਵੈ ਨਿਰ੍ਜਨੇ ਵਨੇ ॥ 68 ॥ 4-20-68 (29059)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣੋਵਾਚ। 4-20-69x (3074)
ਘਾਤਯਾਮਿ ਸੁਦਨ੍ਤੋਸ਼਼੍ਠਿ ਕੀਚਕੰ ਯਦਿ ਮਨ੍ਯਸੇ।
ਭ੍ਰਾਤਾ ਯਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਮੇ ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਯੋ(ਅ)ਤੀਤੋ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣੀਮ੍।
ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਕਾਮਾਭਿਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਦੁਰ੍ਲਭਾਮਵਮਨ੍ਯਤੇ ॥ 69 ॥ 4-20-69 (29060)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-20-70x (3075)
ਅਦ੍ਯੈਵ ਤੰ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇਸ਼਼ਾਮਾਗਸ੍ਕਰੋ ਹਿ ਸਃ।
ਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਹਮਦ੍ਯ ਵਾ ਸ਼੍ਵੋ ਵਾ ਪਰਲੋਕੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 70 ॥ 4-20-70 (29061)
ਭ੍ਰਾਤੁਃ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛ ਤ੍ਵਰਿਤਾ ਜੀਵਚ੍ਛ੍ਰਾਦ੍ਧੰ ਤ੍ਵਮਦ੍ਯ ਵੈ।
ਸੁਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਕੁਰੁ ਵੈ ਚੈਨੰ ਨਾਸੂਨ੍ਮਨ੍ਯੇ ਧਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 71 ॥ 4-20-71 (29062)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਹਿ ਮਮ ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਪਞ੍ਚਾਨਾਂ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਾਮ੍।
ਏਕੋ ਦੁਰ੍ਧਸ਼਼ਣੋ(ਅ)ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਬਲੇ ਚਾਪ੍ਰਤਿਮੋ ਭੁਵਿ ॥ 72 ॥ 4-20-72 (29063)
ਨਿਰ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਮਿਮੰ ਲੋਕੰ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਨਿਸ਼ਾਮਿਮਾਮ੍।
ਨ ਸ ਸੰਕ੍ਰੁਧ੍ਯਤੇ ਤਾਵਦ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਃ ਕਾਮਰੂਪਧ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 73 ॥ 4-20-73 (29064)
ਨੂਨੰ ਜ੍ਞਾਸ੍ਯਤਿ ਯਾਵਦ੍ਵੈ ਮਮੈਤਤ੍ਪਾਦਘਾਤਨਮ੍।
ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਤ੍ਕੀਚਕਃ ਪਾਪਃ ਸਪੁਤ੍ਰਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਬਾਨ੍ਧਵਃ।
ਵਿਨਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਯਥਾ ਦੁਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 74 ॥ 4-20-74 (29065)
ਅਪਿ ਚੈਤਤ੍ਪੁਰਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੰ ਨਿਪੁਣੈਰ੍ਮਨੁਜੋਤ੍ਤਮੈਃ।
ਏਕਸ੍ਤੁ ਕੁਰੁਤੇ ਪਾਪੰ ਕਾਲਪਾਸ਼ਵਸ਼ੰ ਗਤਃ।
ਨੀਚੇਨਾਤ੍ਮਾਪਰਾਧੇਨ ਕੁਲੰ ਤੇਨ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 75 ॥ 4-20-75 (29066)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-20-76x (3076)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਮੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਦੁਃਖਮੋਹਿਤਾ।
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧਾਰ੍ਥਾਯ ਵ੍ਰਤਦੀਕ੍ਸ਼਼ਾਮੁਪਾਗਮਤ੍ ॥ 76 ॥ 4-20-76 (29067)
ਅਭ੍ਯਰ੍ਥਿਤਾ ਚ ਨਾਰੀਭਿਰ੍ਮਾਨਿਤਾ ਚ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯਾ।
ਨ ਚ ਸ੍ਨਾਤਿ ਨ ਚਾਸ਼੍ਨਾਤਿ ਨ ਪਾਂਸੂਨ੍ਪਰਿਮਾਰ੍ਜਤਿ।
ਰੁਧਿਰਕ੍ਲਿੰਨਵਦਨਾ ਬਭੂਵ ਮ੍ਰੁʼਦਿਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾ ॥ 77 ॥ 4-20-77 (29068)
ਤਾਂ ਤਥਾ ਸ਼ੋਕਸਨ੍ਤਪ੍ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪ੍ਰਰੁਦਿਤਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ।
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧੰ ਸਰ੍ਵਾ ਮਨੋਭਿਸ਼੍ਚ ਸ਼ਸ਼ੰਸਿਰੇ ॥ 78 ॥ ॥ 4-20-78 (29069)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 20 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 021
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.21. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 021
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨੇਨ ਜਨਮੇਜਯੰਪ੍ਰਤਿ ਕੀਚਕੋਤ੍ਪਤ੍ਤਿਪ੍ਰਕਾਰਾਦਿਕਥਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-21-0 (29070)
ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। 4-21-0x (3077)
ਅਹੋ ਦੁਃਖਤਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਕੀਚਕੇਨ ਪਦਾ ਹਤਾ।
ਪਤਿਵ੍ਰਤਾ ਮਹਾਭਾਗਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਯੋਸ਼਼ਿਤਾਂਵਰਾ ॥ 1 ॥ 4-21-1 (29071)
ਦੁਃਸ਼ਲਾਂ ਸ੍ਮਾਰਯਨ੍ਤੀ ਸਾ ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਭਗਿਨੀਂ ਸ਼ੁਭਾਮ੍।
ਨਾਸ਼ਪਤ੍ਸਿਨ੍ਧੁਰਾਜੰ ਸਾ ਬਲਾਤ੍ਕਾਰੇਣ ਵਾਹਿਤਾ ॥ 2 ॥ 4-21-2 (29072)
ਕਿਮਰ੍ਥਮਿਹ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਕੀਚਕੇਨ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਨਾਸ਼ਪਤ੍ਤੰ ਮਹਾਭਾਗਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਪਾਦੇਨ ਤਾਡਿਤਾ ॥ 3 ॥ 4-21-3 (29073)
ਤੇਜੋਰਾਸ਼ਿਰਿਯੰ ਦੇਵੀ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਸਤ੍ਯਵਾਦਿਨੀ ।
ਕੇਸ਼ਪਾਂਸ਼ੇ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਮਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤੀ ਹ੍ਯਸ਼ਕ੍ਤਵਤ੍ ॥ 4 ॥ 4-21-4 (29074)
ਨੈਤਤ੍ਕਾਰਣਮਲ੍ਪੰ ਹਿ ਸ਼੍ਰੋਤੁਕਾਮੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸਤ੍ਤਮ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਯਾਸ੍ਤੁ ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਾਨ੍ਮਨੋ ਮੇ ਦੂਯਤੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-21-5 (29075)
ਕਸ੍ਯ ਵੰਸ਼ੇ ਸਮੁਦ੍ਭੂਤਃ ਸ ਚ ਦੁਰ੍ਲਲਿਤੋ ਮੁਨੇ ।
ਬਲੋਨ੍ਮਤ੍ਤਃ ਕਥੰ ਚਾਸੀਤ੍ਸ੍ਯਾਲੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਕੀਚਕਃ ॥ 6 ॥ 4-21-6 (29076)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾਪਿ ਤਾਂ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਣ ਤਾਡਿਤਾਮ੍ ।
ਨੈਵ ਚੁਕ੍ਸ਼਼ੁਭਿਰੇ ਵੀਰਾਃ ਕਿਮਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤ ਤੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 7 ॥ 4-21-7 (29077)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-21-8x (3078)
ਤ੍ਵਦੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਯਮਨੁਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਕੀਰ੍ਤਿਵਰ੍ਧਨਃ।
ਏਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਯਥਾ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਵਿਸ੍ਤਰੇਣੇਹ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ॥ 8 ॥ 4-21-8 (29078)
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਞ੍ਜਾਤਃ ਸੂਤੋ ਭਵਤਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ।
ਪ੍ਰਾਤਿਲੋਮ੍ਯੇਨ ਜਾਤਾਨਾਂ ਸ ਹ੍ਯੇਕੋ ਦ੍ਵਿਜ ਏਵ ਤੁ ॥ 9 ॥ 4-21-9 (29079)
ਰਥਕਾਰਮਿਤੀਮੰ ਹਿ ਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤੰ ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਾਮ੍।
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਦਵਰੋ ਵੈਸ਼੍ਯਾਦ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟ ਇਤਿ ਚਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ॥ 10 ॥ 4-21-10 (29080)
ਸਹ ਸੂਤੇਨ ਸੰਬਨ੍ਧਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਨਰਾਧਿਪੈਃ।
ਤੇਨ ਤੁ ਪ੍ਰਾਤਿਲੋਮ੍ਯੇਨ ਰਾਜਸ਼ਬ੍ਦੋ ਨ ਲਭ੍ਯਤੇ ॥ 11 ॥ 4-21-11 (29081)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਸੂਤਵਿਸ਼਼ਯਃ ਸੂਤਾਨਾਂ ਨਾਮਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ।
ਉਪਜੀਵ੍ਯੰ ਚ ਯਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਰੰ ਰਾਜਨ੍ਸੂਤੇਨ ਵੈ ਪੁਰਾ ॥ 12 ॥ 4-21-12 (29082)
ਸੂਤਾਨਾਮਧਿਪੋ ਰਾਜਾ ਕੇਕਯੋ ਨਾਮ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ।
ਰਾਜਕਨ੍ਯਾਸਮੁਦ੍ਭੂਤਃ ਸਾਰਥ੍ਯੇ(ਅ)ਨੁਪਮੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 13 ॥ 4-21-13 (29083)
ਪੁਤ੍ਰਾਸ੍ਤਸ੍ਯ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਮਾਲਵ੍ਯਾਂ ਜਝਿਰੇ ਤਦਾ।
ਕੀਚਕਾ ਇਤਿ ਵਿਖ੍ਯਾਤਾਃ ਸ਼ਤੰ ਸ਼਼ਟ੍ ਚੈਵ ਭਾਰਤ ॥ 14 ॥ 4-21-14 (29084)
ਤੇਸ਼਼ਾਮਾਸੀਦ੍ਬਲਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਕੀਚਕਃ ਸਰ੍ਵਜਿਤ੍ਪ੍ਰਭੋ।
ਅਗ੍ਰਜੋ ਬਲਸੰਮਤ੍ਤਸ੍ਤੇਨਾਸੀਤ੍ਸੂਤਸ਼਼ਟ੍ਸ਼ਤਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-21-15 (29085)
ਮਾਲਵ੍ਯਾ ਏਵ ਕੌਰਵ੍ਯ ਤਤ੍ਰ ਹ੍ਯਵਰਜਾ(ਅ)ਭਵਤ੍।
ਤਸ੍ਯਾਂ ਕੇਕਯਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤੁ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਦੁਹਿਤਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 16 ॥ 4-21-16 (29086)
ਤਾਂ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਕੇਕਯਃ ਪ੍ਰਦਦੌ ਮੁਦਾ।
ਸੁਰਥਾਯਾਂ ਮ੍ਰੁʼਤਾਯਾਂ ਤੁ ਕੌਸਲ੍ਯਾਂ ਸ਼੍ਵੇਤਮਾਤਰਿ ॥ 17 ॥ 4-21-17 (29087)
ਸ਼੍ਵੇਤੇ ਵਿਨਸ਼਼੍ਟੇ ਸ਼ਙ੍ਖੇ ਚ ਗਤੇ ਮਾਤੁਲਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਰਾਜ ਦੁਃਖਮਪਾਨੁਦਤ੍ ॥ 18 ॥ 4-21-18 (29088)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਚੋਤ੍ਤਰਾਂ ਚੈਵ ਵਿਰਾਟਾਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤੇ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾ ਸੁਸ਼਼ੁਵੇ ਦੇਵੀ ਕੈਕੇਯੀ ਕੁਲਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਯੇ ॥ 19 ॥ 4-21-19 (29089)
ਮਾਤ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਵਸ੍ਰੁʼਸੁਤਾਂ ਰਾਜਨ੍ਕੀਚਕਸ੍ਤਾਮਨਿਨ੍ਦਿਤਾਮ੍।
ਸਦਾ ਪਰਿਚਰਨ੍ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਵਿਰਾਟੇ ਨ੍ਯਵਸਤ੍ਸੁਖੀ ॥ 20 ॥ 4-21-20 (29090)
ਭ੍ਰਾਤਰਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚ ਤਮਨੁਵ੍ਰਤਾਃ ।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯੈਵ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਬਲੰ ਕੋਸ਼ੰ ਤ੍ਵਵਰ੍ਧਯਨ੍ ॥ 21 ॥ 4-21-21 (29091)
ਕਾਲੇਯਾ ਨਾਮ ਤੇ ਦੈਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼ੋ ਭੁਵਿ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਾਃ।
ਜਝਿਰੇ ਕੀਚਕਾ ਰਾਜਨ੍ਬਾਣੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 22 ॥ 4-21-22 (29092)
ਸ ਹਿ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਰਸੰਪੰਨੋ ਬਲਵਾਨ੍ਭੀਮਵਿਕ੍ਰਮਃ ।
ਕੀਚਕੋ ਨਸ਼਼੍ਟਮਰ੍ਯਾਦੋ ਬਭੂਵ ਭਯਦੋ ਨ੍ਰੁʼਣਾਮ੍ ॥ 23 ॥ 4-21-23 (29093)
ਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਬਲਸੰਮਤ੍ਤੰ ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ ।
ਜਿਗਾਯ ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚ ਰਿਪੂਨ੍ਯਥੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਦਾਨਵਾਨ੍ਪੁਰਾ ॥ 24 ॥ 4-21-24 (29094)
ਮੇਖਲਾਂਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਦਸ਼ਾਰ੍ਣਾਂਸ਼੍ਚ ਕਸ਼ੇਰੁਕਾਨ੍।
ਮਾਲਵਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਯਵਨਾਨ੍ਸਿਲਿਨ੍ਦਾਨ੍ਕਾਸ਼ਿਕੋਸਲਾਨ੍ ॥ 25 ॥ 4-21-25 (29095)
ਕਰਦਾਂਸ਼੍ਚ ਨਿਸ਼਼ਿਦ੍ਧਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਵਾਨ੍ਮਚੁਲਕਾਂਸ੍ਤਥਾ।
ਪੁਲਿਨ੍ਦਾਂਸ਼੍ਚ ਕਲਿਙ੍ਗਾਂਸ਼੍ਚ ਤਙ੍ਕਣਾਨ੍ਪਰਤਙ੍ਕਣਾਨ੍ ॥ 26 ॥ 4-21-26 (29096)
ਅਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵਃ ਸ਼ੂਰਾ ਨਾਨਾਜਨਪਦੇਸ਼੍ਵਰਾਃ।
ਕੀਚਕੇਨ ਰਣੇ ਭਗ੍ਨਾ ਵਿਦ੍ਰਵਨ੍ਤਿ ਦਿਸ਼ੋ ਦਸ਼ ॥ 27 ॥ 4-21-27 (29097)
ਤਮੇਵੰਵੀਰ੍ਯਸੰਪੰਨੰ ਨਾਗਾਯੁਤਸਮੰ ਬਲੇ।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੇਨਾਯਾਸ਼੍ਚਕਾਰ ਪਤਿਮਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 28 ॥ 4-21-28 (29098)
ਵਿਰਾਟਭ੍ਰਾਤਰਸ਼੍ਚੈਵ ਦਸ਼ ਦਾਸ਼ਰਥੇਃ ਸਮਾਃ।
ਤੇ ਚੈਨਾਨਨ੍ਵਵਰ੍ਤਨ੍ਤ ਕੀਚਕਾਨ੍ਬਲਵਤ੍ਤਰਾਨ੍ ॥ 29 ॥ 4-21-29 (29099)
ਏਵੰਵਿਧਬਲੋ ਭੀਮਃ ਕੀਚਕਸ੍ਤੇ ਚ ਤਦ੍ਵਿਧਾਃ।
ਰਾਜ੍ਞਃ ਸ੍ਯਾਲਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਹਿਤੈਸ਼਼ਿਣਃ ॥ 30 ॥ 4-21-30 (29100)
ਏਤਤ੍ਤੇ ਕਥਿਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍।
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਪੈਨੰ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਤਦ੍ਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ॥ 31 ॥ 4-21-31 (29101)
ਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਤਪਃ ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋ ਨ ਸ਼ਪਨ੍ਤਿ ਚ।
ਜਾਨਨ੍ਤੀ ਤਦ੍ਯਥਾਤਤ੍ਤ੍ਵੰ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਨ ਸ਼ਸ਼ਾਪ ਤਮ੍ ॥ 32 ॥ 4-21-32 (29102)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਾਨੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਯਜ੍ਞਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਤਪਃ।
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸਤ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸ਼ੀਲੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਸਰ੍ਵਮਿਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ ॥ 33 ॥ 4-21-33 (29103)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਮਯੰ ਲੋਕਃ ਪਰਸ਼੍ਚੈਵ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਵਤਾਮ੍।
ਏਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੀ ਸਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਮਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ ॥ 34 ॥ 4-21-34 (29104)
ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਮਤਮਾਜ੍ਞਾਯ ਕ੍ਸ਼਼ਮਿਣਾਂ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਾਮ੍।
ਨਾਸ਼ਪਤ੍ਤੰ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਸਤੀ ਸ਼ਕ੍ਤਾ(ਅ)ਪਿ ਭਾਰਤ ॥ 35 ॥ 4-21-35 (29105)
ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਦੁਃਖਿਤਾਮ੍।
ਕ੍ਰੋਧਾਗ੍ਨਿਨਾ(ਅ)ਪ੍ਯਦਹ੍ਯਨ੍ਤ ਤਦਾ ਲਞ੍ਜਾਵ੍ਯਪੇਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ॥ 36 ॥ 4-21-36 (29106)
ਅਥ ਭੀਮੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਮੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯੰਸ੍ਤੁ ਕੀਚਕਮ੍।
ਵਾਰਿਤੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੇਣ ਵੇਲਯੇਵ ਮਹੋਦਧਿਃ ॥ 37 ॥ 4-21-37 (29107)
ਸੰਧਾਰ੍ਯ ਮਨਸਾ ਰੋਸ਼਼ੰ ਦਿਵਾਰਾਤ੍ਰੰ ਵਿਨਿਸ਼੍ਵਸਨ੍।
ਮਹਾਨਸੇ ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਾਤ੍ਸੁਸ਼਼੍ਵਾਪ ਰਜਨੀਂ ਚ ਤਾਮ੍ ॥ 38 ॥ ॥ 4-21-38 (29108)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 21 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 022
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.22. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 022
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕੀਚਕੰ ਜਿਘਾਂਸਨ੍ਤ੍ਯਾ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਰਾਤ੍ਰੌ ਮਹਾਨਸਮੇਤ੍ਯ ਸ੍ਵਪਤੋ ਭੀਮਸ੍ਯ ਪ੍ਰਬੋਧਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਕੀਚਕਮਾਰਣਾਭਾਵੇ ਸ੍ਵਪ੍ਰਾਣਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਣਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦੀਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕੰ ਨਾਮਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ਪੂਰ੍ਵਕਮਨੁਸ਼ੋਚਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-22-0 (29109)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-22-0x (3079)
ਸਾ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾਭਿਹਤਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀ ਸੁਦੁਃਖਿਤਾ।
ਵਧੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਪਰੀਪ੍ਸਨ੍ਤੀ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਭਾਮਿਨੀ ॥ 1 ॥ 4-22-1 (29110)
ਜਗਾਮਾਵਾਸਮੇਵਾਥ ਤਦਾ ਸਾ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾ।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼ੌਚੰ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸਾ ਤਨੁਮਧ੍ਯਮਾ ॥ 2 ॥ 4-22-2 (29111)
ਗਾਤ੍ਰਾਣਿ ਵਾਸਸੀ ਚੈਵ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਸਲਿਲੇਨ ਸਾ।
ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਰੁਦਤੀ ਤਸ੍ਯ ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਣਯਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-22-3 (29112)
ਕਿੰ ਕਰੋਮਿ ਕ੍ਵ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਕਥੰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਭਵੇਨ੍ਮਮ।
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਸਾ ਭੀਮੰ ਤੰ ਮਨਸਾ(ਅ)ਗਮਤ੍।
ਅਨ੍ਯਃ ਕਰ੍ਤਾ ਵਿਨਾ ਭੀਮਾੰਨ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮਨਸੇਪ੍ਸਿਤਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-22-4 (29113)
ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਤੇ ਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਰਾਤ੍ਰੌ ਵਿਹਾਯ ਸ਼ਯਨੰ ਸ੍ਵਕਮ੍।
ਦੁਃਖੇਨ ਮਹਤਾ ਯੁਕ੍ਤਾ ਮਾਨਸੇਨ ਮਨਸ੍ਵਿਨੀ ।
ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵੰਨਾਥਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਤਥਾ ਨਾਥਵਤੀ ਸਤੀ ॥ 5 ॥ 4-22-5 (29114)
ਸਾ ਵੈ ਮਹਾਨਸੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਭੀਮਸੇਨੰ ਸੁਚਿਸ੍ਮਿਤਾ।
ਉਪਾਸਰ੍ਪਤ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਵਾਸਿਤੇਵ ਮਹਾਗਜਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-22-6 (29115)
ਸਰ੍ਵਸ਼੍ਵੇਤੇਵ ਮਾਹੇਯੀ ਵਨੇ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਤ੍ਰਿਹਾਯਣੀ।
ਮਹਰ੍ਪਭੰ ਯਥਾ ਸੁਪ੍ਤਮਰ੍ਥਿਨੀ ਵਨਨਿਰ੍ਝਰੇ ।
ਸੰਪ੍ਰਸੁਪ੍ਤੰ ਤਥਾ ਸਿੰਹਿੰ ਮ੍ਰੁʼਗਰਾਜਵਧੂਰਿਵ ॥ 7 ॥ 4-22-7 (29116)
ਅਭਿਪ੍ਰਸਾਰ੍ਯ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਪਤਿੰ ਸੁਪ੍ਤੰ ਸਮਾਸ਼੍ਲਿਸ਼਼ਤ੍ ।
ਸੁਜਾਤੰ ਗੋਮਤੀਤੀਰੇ ਸਾਲੰ ਵਲ੍ਲੀਵ ਪੁਸ਼਼੍ਪਿਤਾ ॥ 8 ॥ 4-22-8 (29117)
ਪਰਿਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ੍ਯ ਚ ਪਾਣਿਭ੍ਯਾਂ ਪਤਿੰ ਸੁਪ੍ਤਮਬੋਧਯਤ੍।
ਸ਼੍ਰੀਰਿਵਾਨ੍ਯਾ ਮਹੋਤ੍ਸਾਹੰ ਸੁਪ੍ਤੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਮਿਵਾਰ੍ਣਵੇ ।
ਕ੍ਸ਼਼ੌਮਾਵਦਾਤੇ ਸ਼ਯਨੇ ਸ਼ਯਾਨੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭੇਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-22-9 (29118)
ਯਥਾ ਸ਼ਚੀ ਦੇਵਰਾਜੰ ਰੁਦ੍ਰਾਣੀ ਸ਼ੰਕਰੰ ਯਥਾ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣਮਿਵ ਸਾਵਿਤ੍ਰੀ ਦੇਵਸੇਨਾ ਗੁਹੰ ਯਥਾ ॥ 10 ॥ 4-22-10 (29119)
ਦਿਸ਼ਾਗਜਸਮਾਕਾਰੰ ਗਜੰ ਗਜਵਧੂਰਿਵ ।
ਭੀਮੰ ਪ੍ਰਾਬੋਧਯਤ੍ਕਾਨ੍ਤਾ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਰ੍ਦਾਮੋਦਰੰ ਯਥਾ ॥ 11 ॥ 4-22-11 (29120)
ਵੀਣੇਵ ਮਧੁਰਾਲਾਪਾ ਸ੍ਵਰੰ ਗਾਨ੍ਧਾਰਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾ।
ਅਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਕੌਰਵੰ ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-22-12 (29121)
ਉਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠੋਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਕਿੰ ਸ਼ੇਸ਼਼ੇ ਭੀਮਸੇਨ ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਯਥਾ।
ਨ ਮ੍ਰੁʼਤਃ ਸ ਹਿ ਪਾਪੀਯਾਨ੍ਭਾਰ੍ਯਾਮਾਲਮ੍ਬ੍ਯ ਜੀਵਤਿ ॥ 13 ॥ 4-22-13 (29122)
ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਜੀਵਤਿ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੇ ਸੇਨਾਵਾਹੇ ਮਮ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਿ ।
ਤਤ੍ਕਰ੍ਮੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਤ੍ਯਦ੍ਯ ਕਥੰ ਨਿਦ੍ਰਾਂ ਨਿਸ਼਼ੇਵਸੇ ॥ 14 ॥ 4-22-14 (29123)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-22-15x (3080)
ਸੁਖਸੁਪ੍ਤਸ਼੍ਚ ਤੰ ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਸ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਸੰਵੇਦਿਤਃ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਤੋਤ੍ਰੈਰਿਵ ਮਹਾਗਜਃ ॥ 15 ॥ 4-22-15 (29124)
ਸ ਵੈ ਵਿਹਾਯ ਸ਼ਯਨੰ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸੁਪ੍ਤਃ ਪ੍ਰਬੋਧਿਤਃ।
ਉਦਤਿਸ਼਼੍ਠਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਪਰ੍ਯਙ੍ਕੇ ਸੋਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦੇ ॥ 16 ॥ 4-22-16 (29125)
ਉਪਵੇਸ਼੍ਯ ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਪਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲਕੁਲਵਰ੍ਧਨੀਮ੍।
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀਂ ਕੌਰਵ੍ਯੋ ਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-22-17 (29126)
ਕੇਨਾਰ੍ਥੇਨ ਚ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਤ੍ਵਰਿਤੇਵ ਮਮਾਨ੍ਤਿਕਮ੍।
ਨ ਤੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਵਰ੍ਣਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਤ੍ਵਮਭਿਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ॥ 18 ॥ 4-22-18 (29127)
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਯਦਿ ਵਾ ਗੁਹ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਮਾਖ੍ਯਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ।
ਆਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਤ੍ਵਮਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਦ੍ਯਾਮਹੰ ਯਥਾ ॥ 19 ॥ 4-22-19 (29128)
ਸੁਖੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦੁਃਖੰ ਸ਼ੁਭੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਯਦ੍ਯਪ੍ਯਸੁਕਰੰ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤਮਿਤ੍ਯਵਧਾਰਯ ॥ 20 ॥ 4-22-20 (29129)
ਅਹਮੇਵ ਹਿ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਵਿਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਸੁ।
ਅਹਮਾਪਤ੍ਸੁ ਚਾਪਿ ਤ੍ਵਾਂ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਿ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 21 ॥ 4-22-21 (29130)
ਸ਼ੀਘ੍ਰਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਯਥਾਕਾਮੰ ਯਤ੍ਤੇ ਕਾਰ੍ਯੰ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਗਚ੍ਛ ਵੈ ਸ਼ਯਨਾਯੈਵ ਯਾਵਦਨ੍ਯੋ ਨ ਬੁਧ੍ਯਤੇ ॥ 22 ॥ 4-22-22 (29131)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-22-23x (3081)
ਸਾ ਲਞ੍ਜਮਾਨਾ ਭੀਤਾ ਚ ਅਧੋਮੁਖਮੁਖੀ ਤਤਃ।
ਨੋਵਾਚ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਚਨੰ ਬਾਸ਼਼੍ਪਦੂਸ਼਼ਿਤਲੋਚਨਾ ॥ 23 ॥ 4-22-23 (29132)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮੋ ਬਲੀ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ਪਾਣ੍ਡਵਮੁਖ੍ਯਸੰਮਤਃ।
ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਹਿ ਕਿੰ ਤੇ ਕਰਵਾਣਿ ਸੁਨ੍ਦਰਿ ਪ੍ਰਿਯੰ ਪ੍ਰਿਯੇ ਵਾਰਣਮਤ੍ਤਗਾਮਿਨਿ ॥ 24 ॥ 4-22-24 (29133)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-22-25x (3082)
ਅਸ਼ੋਚ੍ਯਤਾ ਕੁਤਸ੍ਤਸ੍ਯਾ ਯਸ੍ਯਾ ਭਰ੍ਤਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਜਾਨਨ੍ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਦੁਃਖਾਨਿ ਕਿੰ ਮਾਂ ਭੀਮਾਨੁਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ ॥ 25 ॥ 4-22-25 (29134)
ਯਨ੍ਮਾਂ ਦਾਸੀਪ੍ਰਵਾਦੇਨ ਪ੍ਰਾਤਿਕਾਮੀ ਤਦਾ(ਅ)ਨਯਤ੍।
ਸਭਾਯਾਂ ਪਰਿਸ਼਼ਨ੍ਮਧ੍ਯੇ ਤਨ੍ਮੇ ਮਰ੍ਮਾਣਿ ਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਤਿ ॥ 26 ॥ 4-22-26 (29135)
ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੇ ਸਭਾਯਾਂ ਰਾਜਸੰਸਦਿ।
ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੇਨ ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਰਜਸ੍ਵਲਾ ॥ 27 ॥ 4-22-27 (29136)
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੈਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕਰ੍ਣਾਦ੍ਯੈਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਚ।
ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰਾਭ੍ਯਾਂ ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਵਿਦੁਰੇਣ ਚ ਧੀਮਤਾ।
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਚ ਮਹਾਬਾਹੋ ਕ੍ਰੁʼਪੇਣ ਚ ਪਰੰਤਪ ॥ 28 ॥ 4-22-28 (29137)
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰਯੋਰ੍ਮਧ੍ਯੇ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਮਧ੍ਯੇ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ।
ਕੇਸ਼ੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਚ ਸਭਾਂ ਨੀਤਾ ਜੀਵਤਿ ਵੈ ਤ੍ਵਯਿ ॥ 29 ॥ 4-22-29 (29138)
ਵਿਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਾ ਤਤਸ਼੍ਚਾਹੰ ਵਨੇ ਰਾਜ੍ਯਾਦ੍ਵਨੰ ਗਤਾ।
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਵਨੇ ਦੁਰ੍ਵਸਤਿੰ ਵਸਤੀ ਤ੍ਵਧ੍ਵਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾ ।
ਜਟਾਸੁਰਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਾਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਪਿ ਸੁਮਹਦ੍ਭਯਮ੍ ॥ 30 ॥ 4-22-30 (29139)
ਪਾਰ੍ਥਿਵਸ੍ਯ ਸੁਤਾ ਨਾਮ ਕਾਨੁ ਜੀਵੇਨ ਮਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ।
ਅਨੁਭੂਯ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦੁਃਖਮਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪ੍ਰਭੋ॥ 31 ॥ 4-22-31 (29140)
ਵਨਵਾਸਗਤਾ ਚਾਹੰ ਸੈਨ੍ਧਵੇਨ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾ।
ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦ੍ਵਿਤੀਯੰ ਚ ਸੋਦ੍ਰੁਮੁਤ੍ਸਹਤੇ ਤੁ ਕਾ ॥ 32 ॥ 4-22-32 (29141)
ਪਦ੍ਭ੍ਯਾਂ ਪਰ੍ਯਚਰੰ ਚਾਹੰ ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਵਿਸ਼਼ਮਸੰਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ ।
ਦੁਰ੍ਗਾਞ੍ਸ਼੍ਵਾਪਦਸੰਕੀਰ੍ਣਾਂਸ੍ਤ੍ਵਯਿ ਜੀਵਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇ ॥ 33 ॥ 4-22-33 (29142)
ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਵਨ੍ਯਮੂਲਫਲਾਸ਼ਨਾ।
ਇਦੰ ਪੁਰਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਪਰਿਚਾਰਿਕਾ।
ਪਰਸ੍ਤ੍ਰਿਯਮੁਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠੇ ਸਤ੍ਯਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਾ ॥ 34 ॥ 4-22-34 (29143)
ਗੋਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਕੰ ਪਦ੍ਮਕੰ ਚ ਹਰਿਸ਼੍ਯਾਮੰ ਚ ਚਨ੍ਦਨਮ੍।
ਨਿਤ੍ਯੰ ਪਿਸ਼਼ੇ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਤ੍ਵਯਿ ਜੀਵਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 35 ॥ 4-22-35 (29144)
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਬਹੂਨਿਃ ਦੁਃਖਾਨਿ ਗਣਯਾਮਿ ਨ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ॥ 36 ॥ 4-22-36 (29145)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਧੂਰ੍ਤਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਃ।
ਕੀਚਕੇਨ ਪਦਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਕਾ ਨੁ ਜੀਵੇਤ ਮਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀ ॥ 37 ॥ 4-22-37 (29146)
ਏਵੰ ਬਹੁਵਿਧੈਰ੍ਦੁਃਖੈਃ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਾ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ ।
ਨ ਮਾਂ ਜਾਨਾਸਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਕਿੰ ਫਲੰ ਜੀਵਿਤੇਨ ਮੇ ॥ 38 ॥ 4-22-38 (29147)
ਦ੍ਰੁਪਦਸ੍ਯ ਸੁਤਾ ਚਾਹੰ ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਦ੍ਯੁਮ੍ਨਸ੍ਯ ਚਾਨੁਜਾ।
ਅਗ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡਾਤ੍ਸਮੁਦ੍ਭੂਤਾ ਨੋਰ੍ਵ੍ਯਾਂ ਜਾਤੁ ਚਰਾਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 39 ॥ 4-22-39 (29148)
ਕੀਚਕੰ ਚੇੰਨ ਹਨ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਗ੍ਰੀਵਾਂ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਜਲੇ ਮ੍ਰਿਯੇ।
ਵਿਸ਼਼ਮਾਲੇਡ੍ਯ ਪਾਸ੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਥਵਾ(ਅ)ਨਲੰ ॥ 40 ॥ 4-22-40 (29149)
ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਨਾਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮਾਰੁਹ੍ਯ ਵਾ ਪਤੇ ।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੇਣਾਙ੍ਗੰ ਚ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਕਿੰ ਫਲੰ ਜੀਵਿਤੇਨ ਮੇ ॥ 41 ॥ 4-22-41 (29150)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਕੀਚਕੋ ਨਾਮ ਭਾਰਤ।
ਸੇਨਾਨੀਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਸ੍ਯਾਲਃ ਪਰਮਦੁਰ੍ਮਤਿਃ ॥ 42 ॥ 4-22-42 (29151)
ਸ ਮਾਂ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿਵੇਸ਼਼ੇਣ ਵਸਨ੍ਤੀਂ ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਨਿਤ੍ਯਮੇਵਾਹ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਭਾਰ੍ਯਾ ਮਮ ਭਵੇਤਿ ਵੈ ॥ 43 ॥ 4-22-43 (29152)
ਤੇਨੈਵਮੁਚ੍ਯਮਾਨਾਯਾ ਵਧਾਰ੍ਹੇਣਾਰਿਸੂਦਨ।
ਕਾਲੇਨੇਵ ਫਲੰ ਪਕ੍ਵੰ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਮੇ ਵਿਦੀਰ੍ਯਤੇ ॥ 44 ॥ 4-22-44 (29153)
ਸ਼ਰਣੰ ਭਵ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਮਾ ਸ੍ਮ ਗਚ੍ਛੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਨਿਰੁਦ੍ਯੋਗੰ ਨਿਰਾਮਰ੍ਸ਼਼ੰ ਨਿਰ੍ਵੀਰ੍ਯਮਰਿਮਰ੍ਦਨ ॥ 45 ॥ 4-22-45 (29154)
ਮਾ ਸ੍ਮ ਸੀਮਨ੍ਤਿਨੀ ਕਾਚਿਞ੍ਜਨਯੇਤ੍ਪੁਤ੍ਰਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 46 ॥ 4-22-46 (29155)
ਵਿਜਾਨਾਮਿ ਤਵਾਮਰ੍ਸ਼਼ੰ ਬਲੰ ਵੀਰ੍ਯੰ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵ।
ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ ਪਰਿਦੇਵਾਮਿ ਚਾਗ੍ਰਤਸ੍ਤੇ ਮਹਾਬਲ ॥ 47 ॥ 4-22-47 (29156)
ਯਥਾ ਯੂਥਪਤਿਰ੍ਮਤ੍ਤਃ ਕੁਞ੍ਜਰਃ ਸ਼਼ਾਸ਼਼੍ਟਿਹਾਯਨਃ।
ਭੂਮੌ ਨਿਪਤਿਤੰ ਬਿਲ੍ਵੰ ਪਦ੍ਭ੍ਯਮਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਪੀਡਯੇਤ੍ ॥ 48 ॥ 4-22-48 (29157)
ਤਥੈਵ ਚ ਸ਼ਿਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਨਿਪਾਤ੍ਯ ਧਰਣੀਤਲੇ।
ਵਾਮੇਨ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਮਰ੍ਦ ਮਾਦੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 49 ॥ 4-22-49 (29158)
ਸ ਚੇਦੁਦ੍ਯਨ੍ਤਮਾਦਿਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਤਰੁਤ੍ਥਾਯ ਪਸ਼੍ਯਤਿ।
ਕੀਚਕਃ ਸ਼ਰ੍ਵਰੀਂ ਵ੍ਯੁਸ਼਼੍ਟਾਂ ਨਾਹੰ ਜੀਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 50 ॥ 4-22-50 (29159)
ਸ਼ਾਪਿਤੋਸਿ ਮਮ ਪ੍ਰਾਣੈਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੇਨਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਚ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਪਾਦਾਭ੍ਯਾਂ ਯਮਯੋਰ੍ਜੀਵਿਤੇਨ ਚ।
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧੰ ਨਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨਾਸਿ ਭਾਰਤ ॥ 51 ॥ 4-22-51 (29160)
ਭ੍ਰਾਤ ਚ ਵਿਗਰ੍ਹਸ੍ਵ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਦੁਰ੍ਦ੍ਯੂਤਦੇਵਿਨਮ੍।
ਯਸ੍ਮਾਸ੍ਮਿ ਕਰ੍ਮਣਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਦੁਃਖਮੇਤਦਨਨ੍ਤਕਮ੍ ॥ 52 ॥ 4-22-52 (29161)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਮੁਖ੍ਯਤਮੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭਵੇਤ੍ਤੁ ਕੁਲਪਾਂਸਨਃ।
ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਪਰਮਨ੍ਵੀਯੁਸ੍ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਸ਼ਾਲੀਨਬੁਦ੍ਧਯਃ ॥ 53 ॥ 4-22-53 (29162)
ਕੋ ਹਿ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪਰਿਤ੍ਯਜ੍ਯ ਸਪੁਤ੍ਰਪਸ਼ੁਬਾਨ੍ਧਵਮ੍ ।
ਪ੍ਰਵ੍ਰਜੇਤ ਮਹਾਰਣ੍ਯਮਜਿਨੈਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ ॥ 54 ॥ 4-22-54 (29163)
ਯਦਿ ਨਿਸ਼਼੍ਕਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਯਦ੍ਵਾ(ਅ)ਨ੍ਯਤ੍ਸਾਰਵਦ੍ਧਨਮ੍ ।
ਸਾਯੰ ਪ੍ਰਾਤਰਦੇਵਿਸ਼਼੍ਯਦਪਿ ਸੰਵਤ੍ਸਰਾਯੁਤਮ੍ ॥ 55 ॥ 4-22-55 (29164)
ਰੁਕ੍ਮੰ ਹਿਰਣ੍ਯੰ ਵਾਸਾਂਸਿ ਯਾਨੰ ਯੁਗ੍ਯਮਜਾਵਿਕਮ੍ ।
ਅਸ਼੍ਵਾਸ਼੍ਵਤਰਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਨ ਜਾਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਯਮਾਵ੍ਰਜੇਤ੍॥ 56 ॥ 4-22-56 (29165)
ਸੋਯੰ ਦ੍ਯੂਤਪ੍ਰਵਾਦੇਨ ਸ਼੍ਰਿਯਸ਼੍ਚੈਵਾਵਰੋਪਿਤਃ।
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸ੍ਤੇ ਯਥਾ ਮੂਢਃ ਸ੍ਵਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ॥ 57 ॥ 4-22-57 (29166)
ਪੁਰਾ ਦਸ਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦਨ੍ਤਿਨਾਂ ਵਾਜਿਨਾਮਪਿ।
ਯੰ ਯਾਨ੍ਤਮਨੁਯਾਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਸੋਯੰ ਦ੍ਯੂਤੇਨ ਜੀਵਤਿ ॥ 58 ॥ 4-22-58 (29167)
ਤਥਾ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮਮਿਤਤੇਜਸਾਮ੍।
ਉਪਾਸਤੇ ਸ੍ਮ ਰਾਜਾਨਮਿਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ॥ 59 ॥ 4-22-59 (29168)
ਸ਼ਤੰ ਦਾਸੀਸਹਸ੍ਰਾਣਾਂ ਯਸ੍ਯ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਹਾਨਸੇ।
ਪਾਤ੍ਰਹਸ੍ਤਾ ਦਿਵਾਰਾਤ੍ਰਮਤਿਥੀਨ੍ਭੋਜਯਨ੍ਤ੍ਯੁਤ ॥ 60 ॥ 4-22-60 (29169)
ਏਸ਼਼ ਨਿਸ਼਼੍ਕਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਤਰ੍ਦਿਨੇਦਿਨੇ ।
ਦ੍ਯੂਤਜੇਨ ਹ੍ਯਨਰ੍ਥੇਨ ਮਹਤਾ ਸਮੁਪਾਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 61 ॥ 4-22-61 (29170)
ਏਨੰ ਸੁਸ੍ਵਰਸੰਪੰਨਾ ਬਹਵਃ ਸੂਤਮਾਗਧਾਃ।
ਸੁਪ੍ਤੰ ਪ੍ਰਾਤਰੁਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਸੁਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾਃ ॥ 62 ॥ 4-22-62 (29171)
[ਸਹਸ੍ਰੰ ਵਾਲਖਿਲ੍ਯਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰਮੁਦਵਾਸਿਨਾਮ੍।
ਸਹਸ੍ਰਮਸ਼੍ਮਕੁਟ੍ਟਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੰ ਵਾਯੁਭੋਜਿਨਾਮ੍ ॥ 63 ॥ 4-22-63 (29172)
ਸਹਸ੍ਰੰ ਮੁਨਿਪਤ੍ਨੀਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣਾਮ੍।
ਸਹਸ੍ਰੰ ਮੌਨਸ਼ੀਲਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹਮੇਧਿਨਾਮ੍ ॥ 64 ॥ 4-22-64 (29173)
ਹੰਸਾਃ ਪਰਮਹੰਸਾਸ਼੍ਚ ਯੋਗਿਨਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਤਯਃ।
ਕੁਟੀਰਕਾਃ ਪਰਿਵ੍ਰਾਜੋ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਵਨਚਾਰਿਣਃ ॥ 65 ॥ 4-22-65 (29174)
ਸੰਵਿਭਕ੍ਤਾਤ੍ਮਕਾਸ਼੍ਚੈਵ ਬਹਵਸ਼੍ਚੋਰ੍ਧ੍ਵਰੇਤਸਃ ।
ਚਤੁਰ੍ਵੇਦਵਿਦੋ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਮੀਮਾਂਸਪਾਰਗਾਃ ।
ਕ੍ਰਮਪਾਠਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਸਾਮਾਧ੍ਯਾਯਨਿਕਾਸ਼੍ਚ ਯੇ ॥ 66 ॥] 4-22-66 (29175)
ਸਹਸ੍ਰਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਯੋ ਯਸ੍ਯ ਨਿਤ੍ਯਮਾਸਨ੍ਸਭਾਸਦਃ।
ਤਪਃਸ਼੍ਰੁਤੋਪਸੰਪੰਨਾਃ ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਰੁਪਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 67 ॥ 4-22-67 (29176)
ਅਨ੍ਧਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨਨਾਥਾਂਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਦੁਃਖਿਤਾਨ੍।
ਬਿਭਰ੍ਤ੍ਯੰਨਾਰ੍ਥਿਨੋ ਨਿਤ੍ਯਮਾਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਾਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 68 ॥ 4-22-68 (29177)
ਸ ਏਸ਼਼ ਨਿਲਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਮਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਪਰਿਚਾਰਕਃ।
ਸਭਾਯਾਂ ਵਿਨਤੋ ਰਾਜ੍ਞਃ ਕਙ੍ਕੋ ਨਾਮ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 69 ॥ 4-22-69 (29178)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥੇ ਨਿਵਸਤਃ ਸਮਯੇ ਯਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ।
ਆਸਨ੍ਬਲਿਕਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸੋਨ੍ਯੇਭ੍ਯੋ ਭ੍ਰੁʼਤਿਮਿਚ੍ਛਤਿ ॥ 70 ॥ 4-22-70 (29179)
ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਾਲਾ ਯਸ੍ਯਾਸਨ੍ਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨਃ।
ਸ ਵਸ਼ੇ ਵਿਵਸ਼ੋ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਪਰੇਸ਼਼ਾਮਦ੍ਯ ਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 71 ॥ 4-22-71 (29180)
ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਰਸ਼੍ਮਿਵਾਨਿਵ ਤੇਜਸਾ।
ਸੋਦ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਭਾਸ੍ਤਾਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 72 ॥ 4-22-72 (29181)
ਯਮੁਪਾਸਤ ਰਾਜਾਨੰ ਸਭਾਯਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਾਃ।
ਤਮੁਪਾਸੀਨਮਦ੍ਯਾਨ੍ਯੰ ਪਸ਼੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 73 ॥ 4-22-73 (29182)
ਅਨਵਦ੍ਯੰ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞੰ ਜੀਵਿਤਾਰ੍ਥੇਨ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਸ੍ਯ ਨ ਦੁਃਖੰ ਸ੍ਯਾਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ॥ 74 ॥ 4-22-74 (29183)
ਉਪਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਮ ਸਭਾਯਾਂ ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ(ਅ)ਪਿ ਚ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ।
ਤਮੁਪਾਸੀਨਮਦ੍ਯਾਨ੍ਯੰ ਪਸ਼੍ਯ ਭਾਰਤ ਭਾਰਤਮ੍ ॥ 75 ॥ 4-22-75 (29184)
ਏਵੰ ਬਹੁਵਿਦੈਰ੍ਦੁਃਖੈਃ ਪੀਡ੍ਯਮਾਨਾਮਨਾਥਵਤ੍।
ਸ਼ੋਕਸਾਗਰਮਧ੍ਯਸ੍ਥਾਂ ਕਿੰ ਮਾਂ ਭੀਮ ਨ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ॥ 76 ॥ 4-22-76 (29185)
ਇਦੰ ਤੁ ਮੇ ਦੁਃਖਤਰੰ ਯਤ੍ਤ੍ਵਾਂ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭਾਰਤ।
ਨ ਮੇ(ਅ)ਭ੍ਯਸੂਯਾ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਾ ਦੁਃਖਾਦੇਤਦ੍ਬ੍ਰਵੀਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 77 ॥ 4-22-77 (29186)
ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੈਰ੍ਮਹਿਸ਼਼ੈਰ੍ਨਾਗੌਰਗਾਰੇ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਸੇ ਸਦਾ।
ਕੈਕੇਯ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਯਾਸ੍ਤਦਾ ਮੇ ਕਸ਼੍ਮਲੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 78 ॥ 4-22-78 (29187)
ਹਸਨ੍ਤ੍ਯਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਨਾਰ੍ਯੋ ਮਮ ਚੇਸ਼਼੍ਟਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚ ॥ 79 ॥ 4-22-79 (29188)
ਤਤ ਉਤ੍ਥਾਯ ਕੈਕੇਯੀ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮਾਮਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀਂ ਕਸ਼੍ਮਲਾਭਿਹਤਾਮਿਵ ॥ 80 ॥ 4-22-80 (29189)
ਸ੍ਨੇਹਾਤ੍ਸੰਵਾਸਜਾਦੇਵ ਤਦਾ ਵੈ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨੀ ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਮਿਮੰ ਸਮਨੁਸ਼ੋਚਤਿ ॥ 81 ॥ 4-22-81 (29190)
ਕਲ੍ਯਾਣਰੂਪਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਵਲਲਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੁਨ੍ਦਰਃ।
ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਚਿਤ੍ਤੰ ਹਿ ਦੁਰ੍ਜ੍ਞੇਯੰ ਯੁਕ੍ਤਰੂਪੌ ਹਿ ਮੇ ਮਤੌ ॥ 82 ॥ 4-22-82 (29191)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਪ੍ਰਿਯਸੰਵਾਸਾੰਨਿਤ੍ਯੰ ਕਰੁਣਵਾਦਿਨੀ।
ਅਸ੍ਮਿਨ੍ਰਾਜਕੁਲੇ ਚੈਤੌ ਤੁਲ੍ਯਕਾਲਨਿਵਾਸਿਨੌ ॥ 83 ॥ 4-22-83 (29192)
ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਾਣਾ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਸਾ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯਮਜੀਜਪਤ੍ ।
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯਨ੍ਤੀਂ ਮਾਂ ਚ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਰ੍ਯਸ਼ਙ੍ਕਤ ਮਾਂ ਤ੍ਵਯਿ ॥ 84 ॥ 4-22-84 (29193)
ਤਸ੍ਯਾਂ ਤਥਾ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤ੍ਯਾਂ ਤੁ ਭੀਮੋ ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮਃ।
ਨੋਵਾਚ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਚਨੰ ਸੰਰਮ੍ਭਾਦ੍ਰਕ੍ਤਲੋਚਨਃ ॥ 85 ॥ 4-22-85 (29194)
ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ-ਤੁ ਰੁਸ਼਼ਿਤੰ ਭੀਮੰ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਸ਼ੋਕੇ ਯੌਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ਮਗ੍ਨਾ ਨਾਹੰ ਜੀਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 86 ॥ 4-22-86 (29195)
ਯੰਸ੍ਤੁ ਦੇਵਾਨ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨੇਕਰਥੋ(ਅ)ਜਯਤ੍।
ਸੋਯੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਕਨ੍ਯਾਨਾਂ ਨਰ੍ਤਕੋ ਯੁਵਾ।
ਆਸ੍ਤੇ ਵੇਸ਼਼ਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛੰਨਃ ਕਨ੍ਯਾਨਾਂ ਪਰਿਚਾਰਕਃ ॥ 87 ॥ 4-22-87 (29196)
ਯੋ(ਅ)ਤਰ੍ਪਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਖਾਣ੍ਡਵੇ ਜਾਤਵੇਦਸਮ੍।
ਸੋ(ਅ)ਨ੍ਤਃਪੁਰਗਤਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕੂਪੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਵ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 88 ॥ 4-22-88 (29197)
ਯਸ੍ਮਾਦ੍ਭਯਮਮਿਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸਦੈਵ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਾਤ੍।
ਸ ਲੋਕਪਰਿਭੂਤੇਨ ਵੇਸ਼਼ੇਣਾਸ੍ਤੇ ਧਨੰਜਯਃ ॥ 89 ॥ 4-22-89 (29198)
ਯਸ੍ਯੰ ਜ੍ਯਾਤਲਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਾਤ੍ਸਮਕਮ੍ਪਨ੍ਤ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ।
ਸ਼਼ਣ੍ਡਰੂਪੰ ਵਹਨ੍ਤੰ ਤੰ ਗੀਤੰ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਵਲਮ੍ਬਨਮ੍ ।
ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਮਰ੍ਜੁਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨ ਮੇ ਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯੰ ਮਨੋ ਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 90 ॥ 4-22-90 (29199)
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਗੀਤਸ੍ਵਰਾਤ੍ਤਸ੍ਯ ਮੁਦਿਤਾਃ ਪਰ੍ਯੁਪਾਸਤੇ ॥ 91 ॥ 4-22-91 (29200)
ਕਿਰੀਟੰ ਸੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੰ ਯਸ੍ਯ ਮੂਰ੍ਧਨ੍ਯਸ਼ੋਭਤ।
ਵੇਣੀਵਿਕ੍ਰੁʼਤਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤਃ ਸੋ(ਅ)ਯਮਦ੍ਯ ਧਨੰਜਯਃ ॥ 92 ॥ 4-22-92 (29201)
ਯਸ੍ਮਿੰਨਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਸਮਸ੍ਤਾਨਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਿ ।
ਆਧਾਰਃ ਸਰ੍ਵਵਿਦ੍ਯਾਨਾਂ ਯੋ ਧਾਰਯਤਿ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ॥ 93 ॥ 4-22-93 (29202)
ਯੰ ਵੈ ਰਾਜਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤੇਜਸਾ(ਅ)ਪ੍ਰਤਿਮੰ ਭੁਵਿ ।
ਸਮਰੇ ਨਾਤਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਵੇਲਾਮਿਵ ਮਹੋਰ੍ਮਯਃ ॥ 94 ॥ 4-22-94 (29203)
ਸੋਯੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਕਨ੍ਯਾਨਾਂ ਨਰ੍ਤਕੋ ਯੁਵਾ।
ਆਸ੍ਤੇ ਵੇਸ਼਼ਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛੰਨਃ ਕਨ੍ਯਾਨਾਂ ਪਰਿਚਾਰਕਃ ॥ 95 ॥ 4-22-95 (29204)
ਯਸ੍ਯ ਸ੍ਮ ਰਥਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਾਤ੍ਸਮਕਮ੍ਪਤ ਮੇਦਿਨੀ।
ਸਪਰ੍ਵਤਵਨਾਕਾਸ਼ਾ ਸਹਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਾ ॥ 96 ॥ 4-22-96 (29205)
ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਜਾਤੇ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੇ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰੀਤਿਰਵਰ੍ਧਤ।
ਨ ਸ ਸ਼ੋਚਤਿ ਮਾਮਦ੍ਯ ਭੀਮਸੇਨ ਤਵਾਨੁਜਃ ॥ 97 ॥ 4-22-97 (29206)
ਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮਲੰਕਾਰੈਃ ਕੁਣ੍ਡਲੈਃ ਪਰਿਪਾਤੁਕੈਃ।
ਕਮ੍ਬੁਪਾਣਿਮਥਾਯਾਨ੍ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੀਦਤਿ ਮੇ ਮਨਃ ॥ 98 ॥ 4-22-98 (29207)
ਵੇਣੀਵਿਕ੍ਰੁʼਤਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੰ ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨਮਰ੍ਜੁਨਮ੍।
ਕਨ੍ਯਾਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼ੋਕੰ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮੇ ਮਨਃ ॥ 99 ॥ 4-22-99 (29208)
ਯਦਾ ਹ੍ਯੇਨੰ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੰ ਕਨ੍ਯਾਭਿਰ੍ਦੇਵਰੂਪਿਣਮ੍।
ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਮਿਵ ਮਾਤਙ੍ਗੰ ਪਰਿਪੂਰ੍ਣੰ ਕਰੇਣੁਭਿਃ ॥ 100 ॥ 4-22-100 (29209)
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਚ ਗਾਯਨ੍ਤੰ ਵਿਰਾਟੰ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍।
ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤੂਰ੍ਯਮਧ੍ਯਸ੍ਥੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮੁਹ੍ਯਤਿ ਮੇ ਮਨਃ ॥ 101 ॥ 4-22-101 (29210)
ਨੂਨਮਾਰ੍ਯਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਧਨੰਜਯਮ੍।
ਅਜਾਤਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਮਗ੍ਨੰ ਦ੍ਯੁਰ੍ਦ੍ਯੂਤਦੇਵਿਨਮ੍ ॥ 102 ॥ 4-22-102 (29211)
ਐਨ੍ਦ੍ਰਵਾਰੁਣਵਾਯਵ੍ਯਬ੍ਰਹ੍ਮਾਗ੍ਨੇਯੈਃ ਸਵੈਸ਼਼੍ਣਵੈਃ ।
ਅਗ੍ਨੀਨ੍ਸੰਤਰ੍ਪਯਨ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣਃ।
ਦਿਵ੍ਯੈਰਸ੍ਤ੍ਰੈਰਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚੈਕਰਥੋ(ਅ)ਜਯਤ੍ ॥ 103 ॥ 4-22-103 (29212)
ਕੌਬੇਰੰ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵੰ ਸ਼ੈਵਮਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਨ੍ਯਾਨਿ ਭਾਰਤ।
ਦਰ੍ਸ਼ਯੰਨਸ੍ਤ੍ਰਵੀਰ੍ਯੰ ਚ ਵਾਸੁਦੇਵਸਹਾਯਵਾਨ੍ ॥ 104 ॥ 4-22-104 (29213)
ਦਿਵ੍ਯੰ ਗਾਨ੍ਧਰ੍ਵਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਚ ਵਾਯਵ੍ਯਮਥ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਮ੍।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੰ ਪਾਸ਼ੁਪਤੰ ਚੈਵ ਸ੍ਥੂਣਾਕਰ੍ਣੰ ਚ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ॥ 105 ॥ 4-22-105 (29214)
ਪੌਲੋਮਾਨ੍ਕਾਲਕੇਯਾਂਸ਼੍ਚ ਇਨ੍ਦ੍ਰਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਮਹਾਬਲਾਨ੍।
ਨਿਵਾਤਕਵਚੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਘੋਰਾਨੇਕਰਥੋ(ਅ)ਜਯਤ੍।
ਸੋਨ੍ਤਃਪੁਰਗਤਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕੂਪੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਵ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 106 ॥ 4-22-106 (29215)
ਯੋ ਵੈ ਮਹਾਤਪਃ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਮਹਾਬਲਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ।
ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਤੋਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਸ਼ੰਕਰੰ ਸ਼ੂਲਪਾਣਿਨਮ੍ ॥ 107 ॥ 4-22-107 (29216)
ਕਨ੍ਯਾਪੁਰਗਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗੋਸ਼਼੍ਠੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਮਹਾਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਮ੍।
ਸ੍ਤ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਕੁਨ੍ਤੀਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮੇ ਮਨਃ ॥ 108 ॥ 4-22-108 (29217)
ਯਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਨਿਤ੍ਯਸੰਪੰਨੋ ਰੂਪੇਣਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਮੇਧਯਾ ।
ਸੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਬਨ੍ਧੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯ ਕਾਲਸ੍ਯ ਪਰ੍ਯਯਮ੍ ॥ 109 ॥ 4-22-109 (29218)
ਰਾਜਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵੇਸ਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ਾਂ ਦੁਹਿਤਰਸ਼੍ਚ ਯਾਃ।
ਸਰ੍ਵਾਃ ਸਾਰਯੁਤਾ ਨਾਰ੍ਯੋ ਦਾਮਗ੍ਰਨ੍ਥਿਵਸ਼ੰ ਗਤਾਃ ।
ਪ੍ਰੇਸ਼਼੍ਯਕਰ੍ਮਣਿ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼ੋਚਾਮਿ ਵਿਲਪਾਮਿ ਚ ॥ 120 ॥ 4-22-110 (29219)
ਵਿਰਾਟਮੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਤੰ ਚ ਵਾਜਿਨਮ੍।
ਅਭ੍ਯਕੀਰ੍ਯਨ੍ਤ ਬ੍ਰੁʼਨ੍ਦਾਨਿ ਦਾਮਗ੍ਰਨ੍ਥਿਮੁਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮ੍ ।
ਵਿਨਯਨ੍ਤੰ ਜਵੇਨਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਃ ॥ 111 ॥ 4-22-111 (29220)
ਕਿੰਨੁ ਮਾਂ ਮਨ੍ਯਸੇ ਪਾਰ੍ਥ ਸੁਖਿਤੇਤਿ ਪਰਨ੍ਤਪ।
ਤਥਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਯਵੀਯਾਂਸੰ ਸਹਦੇਵੰ ਯੁਧਾਂਪਤਿਮ੍ ॥ 112 ॥ 4-22-112 (29221)
ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗੋਸ਼਼ੁ ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯੰ ਵਤ੍ਸਚਰ੍ਮਕ੍ਸ਼਼ਿਤੀਸ਼ਯਮ੍।
ਦੁਃਖਸ਼ੋਕਪਰੀਤਾਙ੍ਗੀ ਪਾਣ੍ਡੁਭੂਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 113 ॥ 4-22-113 (29222)
ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਨਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ਤੀ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ।
ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਮਹਾਭਾਗ ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਦੁਃਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਯਸ੍ਮਾਦੇਵੰਵਿਧੰ ਕ੍ਲੇਸ਼ੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 114 ॥ 4-22-114 (29223)
ਦੂਯਾਮਿ ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੇ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਗੋਸ਼਼ੁ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੰਕਾਸ਼ੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨਾਪਿ ਨਿਵੇਸ਼ਿਤਮ੍ ॥ 115 ॥ 4-22-115 (29224)
ਸੰਰਬ੍ਧਤਰਰਕ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ੰ ਗੋਪਾਲਾਨਾਂ ਪੁਰੋਗਮਮ੍।
ਵਿਰਾਟਮਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤੰ ਵਿਤ੍ਤੇ ਮੇ ਭਵਤਿ ਜ੍ਵਰਃ ॥ 116 ॥ 4-22-116 (29225)
ਸਹਦੇਵੰ ਹਿ ਮੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵੀਰਮਾਰ੍ਯਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਤਿ।
ਮਹਾਭਿਜਨਸੰਪੰਨੋ ਨੀਤਿਮਾਨ੍ਕੁਲਵਾਨਪਿ ॥ 117 ॥ 4-22-117 (29226)
ਹੀਨਿਸ਼਼ੇਵੋ ਹ੍ਯਨਵਮੋ ਧਾਰ੍ਮਿਕਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਮੇ।
ਸ ਤੇ(ਅ)ਰਣ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵੋਢਵ੍ਯਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਰਜਨੀਸ਼਼੍ਵਪਿ ॥ 118 ॥ 4-22-118 (29227)
ਸੁਕੁਮਾਰਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾਨੰ ਚਾਪ੍ਯਨੁਵ੍ਰਤਃ।
ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੰ ਵੀਰੰ ਸ੍ਵਯੰ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਭੋਜਯੇਃ ॥ 119 ॥ 4-22-119 (29228)
ਇਤ੍ਯੁਵਾਚ ਹਿ ਮਾਂ ਕੁਨ੍ਤੀ ਰੁਦਤੀ ਪੁਤ੍ਰਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਨੀ।
ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਮਹਾਰਣ੍ਯੰ ਤੰ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੀ ॥ 120 ॥ 4-22-120 (29229)
ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗੋਸ਼਼ੁ ਗੋਪਾਲਵੇਸ਼਼ਮਾਸ੍ਥਾਯ ਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍।
ਸਹਦੇਵੰ ਯੁਧਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਕਿੰਨੁ ਜੀਵਾਮਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 121 ॥ 4-22-121 (29230)
ਏਵੰ ਦੁਃਖਸ਼ਤਾਵਿਸ਼਼੍ਟਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਨਿਮਿਤ੍ਤਤਃ ॥ 122 ॥ 4-22-122 (29231)
ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਤਿਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਦੁਃਖਾਨਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਭਾਰਤ।
ਵਰ੍ਧਨ੍ਤੇ ਮਯਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਨ੍ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਵੈ ॥ 123 ॥ 4-22-123 (29232)
ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਸੁ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਦੁਃਖਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਯੁਤ।
ਸ਼ੋਸ਼਼ਯਨ੍ਤਿ ਸ਼ਰੀਰੰ ਮੇ ਕਿੰਨੁ ਦੁਃਖਤਰੰ ਤਤਃ ॥ 124 ॥ 4-22-124 (29233)
4-22-125 (29234)
ਏਕਭਰ੍ਤਾ ਤੁ ਯਾ ਨਾਰੀ ਸਾ ਸੁਖੇਨੈਵ ਵਰ੍ਤਤੇ।
ਪਞ੍ਚ ਮੇ ਪਤਯਃ ਸਨ੍ਤਿ ਮਮ ਦੁਃਖਮਨਨ੍ਤਕਮ੍ ॥ 125 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-22-7 ਸਰ੍ਵਸ਼੍ਵੇਤਾ ਬਕੀ ਇਤਿ ਨੀਲਕਣ੍ਠਃ ॥ 7 ॥ 4-22-10 ਤਥਾ ਇਤਿ ਖo ਪਾਠਃ ॥ 10 ॥ 4-22-13 ਨਾਭ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯ ਹਿ ਪਾਪੀਯਾਨ੍ਭਾਰ੍ਯਾਮਾਲਭ੍ਯ ਜੀਵਤੀਤਿ ਝo ਪਾਠਃ ॥ 13 ॥ 4-22-54 ਮਹਾਰਣ੍ਯਮਨੁਜੈਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ ਇਤਿ ਖo ਪਾਠਃ ॥ 54 ॥( ਇਮੇ ਚਤ੍ਵਾਰਃ ਸ਼੍ਲੋਕਾਃ ਧo ਪੁਸ੍ਤਕ ਏਵ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ॥)ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 023
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.23. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 023
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਭੀਮੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਵੈਭਵਾਨੁਸ੍ਮਾਰਣੇਨ ਪਰਿਸ਼ੋਚਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕੀਚਕਹਨਨਚੋਦਨਾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-23-0 (29235)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-23-0x (3083)
ਅਹੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿਵੇਸ਼਼ੇਣ ਵਸਨ੍ਤੀ ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਵਸ਼ਗਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਅਕ੍ਸ਼਼ਧੂਰ੍ਤਸ੍ਯ ਕਾਰਣਾਤ੍ ॥ 1 ॥ 4-23-1 (29236)
ਵਿਕ੍ਰਿਯਾਂ ਪਸ਼੍ਯ ਮੇ ਤੀਵ੍ਰਾਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ੍ਯਾਃ ਪਰਨ੍ਤਪ।
ਆਸੇ ਕਾਲਮੁਪਾਸੀਨਾ ਸਰ੍ਵਦੁਃਖਸਹਾ ਪੁਨਃ ॥ 2 ॥ 4-23-2 (29237)
ਅਨਿਤ੍ਯਾਃ ਖਲੁ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾਨਾਮਰ੍ਥਾਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਸਨਾਨਿ ਚ।
ਇਤਿ ਮਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਮੁਦਯੰ ਪੁਨਃ ॥ 3 ॥ 4-23-3 (29238)
ਚਕ੍ਰਵਤ੍ਪਰਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਹ੍ਯਰ੍ਥਾਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਸਨਾਨਿ ਚ ।
ਇਤਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਾਮਿ ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਣਾਮੁਦਯੰ ਪੁਨਃ ॥ 4 ॥ 4-23-4 (29239)
ਯ ਏਵ ਹੇਤੁਰ੍ਭਵਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਯ ਜਯਾਵਹਃ।
ਪਰਾਜਯੇ ਚ ਹੇਤੁਃ ਸ ਇਤਿ ਚ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਯੇ ॥ 5 ॥ 4-23-5 (29240)
ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਹਤ੍ਵਾ ਹਨ੍ਯਨ੍ਤ ਏਵ ਤੇ।
ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਾਤ੍ਯਨ੍ਤੇ ਪਰੈਰਿਤਿ ਚ ਮੇ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-23-6 (29241)
ਨ ਦੈਵਸ੍ਯਾਤਿਭਾਰੋਸ੍ਤਿ ਨ ਚੈਵਾਸ੍ਯਾਤਿਵਰ੍ਤਨਮ੍।
ਇਤਿ ਚਾਪ੍ਯਾਗਮੰ ਭੂਯੋ ਦੈਵਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਯੇ ॥ 7 ॥ 4-23-7 (29242)
ਸ੍ਥਿਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਜਲੰ ਯਤ੍ਰ ਨ ਪੁਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ।
ਇਤਿ ਪਰ੍ਯਾਯਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਾਮ੍ਯੁਦਯੰ ਪੁਨਃ ॥ 8 ॥ 4-23-8 (29243)
ਦੈਵੇਨ ਕਿਲ ਯਸ੍ਯਾਰ੍ਥਃ ਸੁਨੀਤੋਪਿ ਵਿਪਦ੍ਯਤੇ।
ਸਦਾ ਦੈਵਾਗਮੇ ਯਤ੍ਨਸ੍ਤੇਨ ਕਾਰ੍ਯੋ ਵਿਜਾਨਤਾ ॥ 9 ॥ 4-23-9 (29244)
ਕਿੰਨੁ ਮੇ ਵਚਨਸ੍ਯਾਦ੍ਯ ਕਥਿਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨਮ੍ ।
ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ ਮਾਂ ਦੁਃਖਿਤਾਮੇਨਾਮਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ(ਅ)ਪਿ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ ॥ 10 ॥ 4-23-10 (29245)
ਮਹਿਸ਼਼ੀ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਦੁਹਿਤਾ ਦ੍ਰੁਪਦਸ੍ਯ ਚ ।
ਇਮਾਮਵਸ੍ਥਾਂ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਮਦਨ੍ਯਾ ਕਾ ਜਿਜੀਵਿਸ਼਼ੇਤ੍ ॥ 11 ॥ 4-23-11 (29246)
ਕੁਰੂਨ੍ਪਰਿਹਰਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਨਪਿ ਭਾਰਤ।
ਪਾਣ੍ਡਵੇਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਮਮ ਸ਼ੋਕੋ ਹ੍ਯਰਿਨ੍ਦਮ ॥ 12 ॥ 4-23-12 (29247)
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸ਼੍ਵਸ਼ੁਰੈਃ ਪੁਤ੍ਰੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਾ।
ਏਵੰ ਸਮੁਦਿਤਾ ਨਾਰੀ ਕਾਨ੍ਵੇਯੰ ਦੁਃਖਭਾਗਿਨੀ ॥ 13 ॥ 4-23-13 (29248)
ਨੂਨੰ ਬਾਲਤਯਾ ਧਾਤੁਰ੍ਮਯਾ ਵੈ ਵਿਪ੍ਰਿਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਭਾਵਾਦ੍ਦੁਰ੍ਨੀਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 14 ॥ 4-23-14 (29249)
ਵਰ੍ਣੰ ਵਿਕਾਰਮਪਿ ਮੇ ਪਸ਼੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ।
ਈਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਮੇ ਨ ਤਤ੍ਰਾਸੀਦ੍ਦੁਃਖੇ ਪਰਮਕੇ ਪੁਰਾ ॥ 15 ॥ 4-23-15 (29250)
ਤ੍ਵਮੇਵ ਭੀਮ ਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਯਨ੍ਮੇ ਪਾਰ੍ਥ ਸੁਖੰ ਪੁਰਾ।
ਸਾ(ਅ)ਹੰ ਦਾਸੀਤ੍ਵਮਾਪੰਨਾ ਨ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਮਨਸਾ ਲਭੇ॥ 16 ॥ 4-23-16 (29251)
ਤਦ੍ਦੈਵਿਕਮਿਦੰ ਮਨ੍ਯੇ ਯਤ੍ਰ ਪਾਰ੍ਥੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਭੀਮਧਨ੍ਵਾ ਮਹਾਰਙ੍ਗੇ ਚਾਸ੍ਤੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤ ਇਵਾਨਲਃ ॥ 17 ॥ 4-23-17 (29252)
ਅਸ਼ਕ੍ਯਾ ਵੇਦਿਤੁਂ ਪਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਵੈ ਗਤਿਰ੍ਨਰੈਃ ।
ਵਿਨਿਪਾਤਮਿਮੰ ਪਸ਼੍ਯ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕਮਵਿਚਿਨ੍ਤਿਤਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-23-18 (29253)
ਯਸ੍ਯਾ ਮਮ ਮੁਖਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਾ ਯੂਯਮਿਨ੍ਦ੍ਰਸਮਾਃ ਸਦਾ।
ਸਾ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਮੁਖਮਨ੍ਯਾਸਾਮਵਰਾਣਾਂ ਵਰਾ ਸਤੀ ॥ 19 ॥ 4-23-19 (29254)
ਪਸ਼੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵ ਮੇ(ਅ)ਵਸ੍ਥਾਂ ਯਥਾ ਨਾਰ੍ਹਾਮਿ ਵੈ ਤਥਾ ।
ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਸੁ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਪਾਞ੍ਚਾਲੇਸ਼਼ੁ ਚ ਮਾਨਦ ॥ 20 ॥ 4-23-20 (29255)
ਯਸ੍ਯਾਃ ਸਾਗਰਪਰ੍ਯਨ੍ਤਾ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨੀ।
ਆਸੀਤ੍ਸਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨੀ ॥ 21 ॥ 4-23-21 (29256)
ਯਸ੍ਯਾਃ ਪੁਰਸ਼੍ਚਰਾ ਹ੍ਯਾਸਨ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਸ਼੍ਚਾਨੁਗਾਮਿਨਃ।
ਸਾਹਮਦ੍ਯ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਪੁਰਃ ਪਸ਼੍ਚਾਚ੍ਚ ਗਾਮਿਨੀ ॥ 22 ॥ 4-23-22 (29257)
ਇਦੰ ਤੁ ਦੁਃਖੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਮਮਾਸਹ੍ਯੰ ਨਿਬੋਧ ਤਤ੍।
ਯਾ ਨ ਜਾਤੁ ਸ੍ਵਯੰ ਪਿੰਸ਼਼ੇ ਗਾਤ੍ਰੋਦ੍ਵਰ੍ਤਨਮਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਸਾ ਪਿਨਸ਼਼੍ਮ੍ਯਦ੍ਯ ਚਨ੍ਦਨੰ ॥ 23 ॥ 4-23-23 (29258)
ਪਸ਼੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਪਾਣੀ ਮੇ ਨੈਵੰ ਵੈ ਭਵਤਃ ਪੁਰਾ।
ਇਤ੍ਯਸ੍ਮੈ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਕਿਣਵਨ੍ਤੌ ਕਰਾਵੁਭੌ ॥ 24 ॥ 4-23-24 (29259)
ਬਿਭੇਮਿ ਕੁਨ੍ਤ੍ਯਾ ਯਾ ਨਾ(ਅ)ਹੰ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕੰ ਵਾ ਕਦਾਚਨ।
ਸਾ(ਅ)ਦ੍ਯਾਗ੍ਰਤੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਭੀਤਾ ਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮਿ ਕਿੰਕਰੀ ॥ 25 ॥ 4-23-25 (29260)
ਕਿੰਨੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸਮ੍ਰਾਣ੍ਮਾਂ ਵਰ੍ਣਕਃ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੋ ਨ ਵਾ।
ਨਾਨ੍ਯਪਿਸ਼਼੍ਟੰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਚਨ੍ਦਨੰ ਕਿਲ ਰੋਚਤੇ ॥ 26 ॥ 4-23-26 (29261)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-23-27x (3084)
ਸਾ ਕੀਰ੍ਤਯਨ੍ਤੀ ਦੁਃਖਾਨਿ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਭਾਮਿਨੀ।
ਰੁਰੋਦ ਸ਼ਨਕੈਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਭੀਮਸ੍ਯੋਰਸ੍ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾ ॥ 27 ॥ 4-23-27 (29262)
ਸਾ ਬਾਸ਼਼੍ਪਕਲਯਾ ਵਾਚਾ ਨਿਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤੀ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ।
ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਘਟਯਨ੍ਤੀਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 28 ॥ 4-23-28 (29263)
ਨਾਲ੍ਪੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਯਾ ਭੀਮ ਦੇਵਾਨਾਂ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼਼ੰ ਪੁਰਾ।
ਅਭਾਗ੍ਯਾ ਯਾ ਤੁ ਜੀਵਾਮਿ ਮਰ੍ਤਵ੍ਯੇ ਸਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 29 ॥ 4-23-29 (29264)
ਕੀਚਕੰ ਚੇੰਨ ਹਨ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਾਨੰ ਨਾਸ਼ਯਾਮ੍ਯਹਮ੍।
ਵਿਸ਼਼ਮਾਲੋਡ੍ਯ ਪਾਸ੍ਯਾਮਿ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਥਵਾ(ਅ)ਨਲਮ੍।
ਅਭਾਗ੍ਯਾ(ਅ)ਹਮਪੁਣ੍ਯਾ(ਅ)ਹੰ ਨਿਤ੍ਯਦੁਃਖਾ ਚ ਵਿਕ੍ਲਵਾ ॥ 30 ॥ 4-23-30 (29265)
ਪਾਪੇ ਨਿਪਤਿਤਾਯਾਸ਼੍ਚ ਕਿੰ ਫਲੰ ਜੀਵਿਤੇਨ ਮੇ।
ਇਤ੍ਯਸ੍ਮੈ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਕਿਣਬਦ੍ਧੌ ਕਰਾਵੁਭੌ ॥ 31 ॥ 4-23-31 (29266)
ਤਤਸ੍ਤਸ੍ਯਾਃ ਕਰੌ ਪੀਨੌ ਕਿਣਬਦ੍ਧੌ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਮੁਖਮਾਨੀਯ ਵੇਪਨ੍ਤ੍ਯਾ ਰੁਰੋਦ ਪਰਵੀਰਹਾ ॥ 32 ॥ 4-23-32 (29267)
ਤੌ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਚ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਬਾਸ਼਼੍ਪਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਤਤਃ ਪਰਮਦੁਃਖਾਰ੍ਤ ਇਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 32 ॥ ॥ 4-23-33 (29268)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯੋਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 23 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-23-6 ਮਾਨਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਮਾਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਨਰਾ ਦੈਵਵਿਪਰ੍ਯਯੇ ਇਤਿ ਥo ਪਾਠਃ ॥ 6 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 024
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.24. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 024
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦੀਭੀਮਸੰਵਾਦਃ ॥ 1 ॥ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਭੀਮੰਪ੍ਰਤਿ ਹਟਾਤ੍ਕੀਚਕਸੰਹਾਰਚੋਦਨਾ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-24-0 (29269)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-24-0x (3085)
ਆਸ਼੍ਵਾਸਯੰਸ੍ਤਾਂ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀਂ ਭੀਮਸੇਨ ਉਵਾਚ ਹ।
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਭਦ੍ਰੇ ਵਰਾਰੋਹੇ ਕ੍ਰੋਧਾਤ੍ਤਤ੍ਰ ਤੁ ਚਿਨ੍ਤਿਤਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-24-1 (29270)
ਤ੍ਵੰ ਵੈ ਸਭਾਗਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਕਦਨੰ ਮਹਤ੍ ।
ਕਰ੍ਤੁਕਾਮੇਨ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚਾਵੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਮਯਾ ॥ 2 ॥ 4-24-2 (29271)
ਤਤ੍ਰ ਮਾਂ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਤੁ ਕਟਾਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍।
ਤਜ੍ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ(ਅ)ਵਾਙ੍ਭੁਖਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸ੍ਥਿਤੋਸ੍ਮਿ ਮਹਾਨਸੰ ॥ 3 ॥ 4-24-3 (29272)
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਨ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੰ ਯਦ੍ਵਦਾਮੀਹ ਭਾਮਿਨਿ ।
ਧਿਗਸ੍ਤੁ ਮੇ ਬਾਹੁਬਲੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯ ਚ।
ਯਤ੍ਤੇ ਰਕ੍ਤੌ ਪੁਰਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਪਾਣੀ ਕ੍ਰੁʼਤਕਿਣਾਵਿਮੌ ॥ 4 ॥ 4-24-4 (29273)
ਤਦਦ੍ਯ ਮਾਂ ਤੁ ਤਪਤਿ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨ ਮਯਾ ਪੁਰਾ।
ਸਭਾਯਾਂ ਸ੍ਮ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਕਰੋਮਿ ਕਦਨੰ ਮਹਤ੍ ॥ 5 ॥ 4-24-5 (29274)
ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਕਾਰਣੰ ਭਾਤਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਯਤ੍ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ।
ਤਦਹੰ ਤਸ੍ਯ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਸ੍ਥਿਤੋ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨੇ ॥ 6 ॥ 4-24-6 (29275)
ਯਚ੍ਚ ਰਾਜ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਚ੍ਯਵਨੰ ਕੁਰੂਣਾਮਵਧਸ਼੍ਚ ਯਃ।
ਸੁਯੋਧਨਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਸ਼ਕੁਨੇਃ ਸੌਬਲਸ੍ਯ ਚ ॥ 7 ॥ 4-24-7 (29276)
ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਸ੍ਯ ਪਾਪਸ੍ਯ ਯਨ੍ਮਯਾ ਨ ਹ੍ਰੁʼਤੰ ਸ਼ਿਰਃ ।
ਤਨ੍ਮਾਂ ਦਹਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਸ਼ਲ੍ਯਮਿਵਾਰ੍ਪਿਤਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-24-8 (29277)
ਅਪਿ ਚਾਨ੍ਯਦ੍ਵਰਾਰੋਹੇ ਸ੍ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ਵਚੋ ਮਮ।
ਪੁਣ੍ਯੇ ਤੀਰੇ ਸਰਸ੍ਵਤ੍ਯਾ ਯਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮ ਸੰਗਤਾਃ ।
ਤਤ੍ਰਾਹਮਬ੍ਰਵੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਸਰ੍ਵਕ੍ਲੇਸ਼ਾਨਨੁਸ੍ਮਰਨ੍ ॥ 9 ॥ 4-24-9 (29278)
ਨ ਚਾਹਮਨੁਗਚ੍ਛੇਯੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਚ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਮਾਦ੍ਰਿਪੁਤ੍ਰੌ ਚ ਭ੍ਰਾਤਰੌ।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵੈਤਾਂ ਚ ਮਤਿੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮਗਰ੍ਹਯਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-24-10 (29279)
ਪਰੁਸ਼਼ੰ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਮ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜਸ੍ਤਦਾ।
ਹੀਮਾਨ੍ਵਾਕ੍ਯਮਹੀਨਾਰ੍ਥੰ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਸਰ੍ਵਾਨਨ੍ਵਨਯਦ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਨ੍ਮੁਨੇਰ੍ਧੌਮ੍ਯਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਃ ॥ 11 ॥ 4-24-11 (29280)
ਮਾ ਰੋਦੀ ਰਾਜ੍ਞਿ ਲੋਕਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵਾਗਮਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਾ।
ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਵ੍ਯੰ ਸਹਾਸ੍ਮਾਭਿਃ ਸਤ੍ਯਮਪ੍ਰਤਿਮੰ ਭੁਵਿ ॥ 12 ॥ 4-24-12 (29281)
ਅਨੁਨੀਤੇਸ਼਼ੁ ਚਾਸ੍ਮਾਸੁ ਅਨੁਨੀਤਾ ਤ੍ਵਮਪ੍ਯਸਿ।
ਮਾ ਧਰ੍ਮੰ ਜਹਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਕ੍ਰੋਧੰ ਜਹਿ ਮਹਾਮਤੇ ॥ 13 ॥ 4-24-13 (29282)
ਇਮੰ ਤੁ ਸਮੁਪਾਲਮ੍ਭੰ ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਯਾਦ੍ਯਦਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਜਹ੍ਯਾਤ੍ਸ ਜੀਵਿਤੰ ॥ 14 ॥ 4-24-14 (29283)
ਧਨਞ੍ਜਯੋ ਵਾ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਯਮੌ ਚਾਪਿ ਸੁਮਧ੍ਯਮੇ।
ਲੋਕਾਨ੍ਤਰਗਤੇਸ਼਼੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਜੀਵਿਤੁਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-24-15 (29284)
ਧਰ੍ਮੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਯਤ੍ਤੇ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਾਨਿਨਿ ॥ 16 ॥ 4-24-16 (29285)
ਦੁਹਿਤਾ ਜਨਕਸ੍ਯਾਸੀਦ੍ਵੈਦੇਹੀ ਯਦਿ ਤੇ ਸ਼੍ਰੁਤਾ।
ਪਤਿਮਨ੍ਵਚਰਤ੍ਸੀਤਾ ਮਹਾਰਣ੍ਯਨਿਵਾਸਿਨਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-24-17 (29286)
ਵਸਨ੍ਤੀ ਚ ਮਹਾਰਣ੍ਯੇ ਰਾਮਸ੍ਯ ਮਹਿਸ਼਼ੀ ਪ੍ਰਿਯਾ।
ਰਾਵਣੇਨ ਹ੍ਰੁʼਤਾ ਸੀਤਾ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੀਭਿਸ਼੍ਚ ਤਰ੍ਜਿਤਾ।
ਸਾ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਾ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਰਾਮਮੇਵਾਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ ॥ 18 ॥ 4-24-18 (29287)
ਲੋਪਾਮੁਦ੍ਰਾ ਤਥਾ ਭੀਰੁ ਭਰ੍ਤਾਰਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਮ੍।
ਭਗਵਨ੍ਤਮਗਸ੍ਤ੍ਯੰ ਸਾ ਵਨਾਯੈਵਾਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ ॥ 19 ॥ 4-24-19 (29288)
ਸੁਕਨ੍ਯਾ ਨਾਮ ਸ਼ਰ੍ਯਾਤੇਰ੍ਭਾਰ੍ਗਵਚ੍ਯਵਨੰ ਵਨੇ।
ਵਲ੍ਮੀਕਭੂਤੰ ਸਾਧ੍ਵੀ ਤਮਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ ਭਾਮਿਨੀ ॥ 20 ॥ 4-24-20 (29289)
ਨਾਲਾਯਨੀ ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਸੇਨਾ ਰੂਪੇਣਾਪ੍ਰਤਿਮਾ ਭੁਵਿ।
ਪਤਿਮਨ੍ਵਚਰਦ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਪੁਰਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰਿਣਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-24-21 (29290)
ਨਲੰ ਰਾਜਾਨਮੇਵਾਥ ਦਮਯਨ੍ਤੀ ਵਨਾਨ੍ਤਰੇ।
ਅਨ੍ਵਗਚ੍ਛਤ੍ਪੁਰਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਤਥਾ ਭਰ੍ਤ੍ਰੂʼਂਸ੍ਤ੍ਵਮਨ੍ਵਗਾਃ ॥ 22 ॥ 4-24-22 (29291)
ਯਥੈਤਾਃ ਕੀਰ੍ਤਿਤਾ ਨਾਰ੍ਯੋ ਰੂਪਵਤ੍ਯਃ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾਃ।
ਤਥਾ ਤ੍ਵਮਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਸਰ੍ਵੈਃ ਸਮੁਦਿਤਾ ਗੁਣੈਃ ॥ 23 ॥ 4-24-23 (29292)
ਮਾ ਦੀਰ੍ਘੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮ ਕਾਲੰ ਤ੍ਵੰ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਰਾਤ੍ਰਮਨਿਨ੍ਦਿਤੇ।
ਪੂਰ੍ਣੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਰਾਜ੍ਞੀ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 24 ॥ 4-24-24 (29293)
ਸਤ੍ਯੇਨ ਤੇ ਸ਼ਪੇ ਚਾਹੰ ਭਵਿਤਾ ਨਾਨ੍ਯਥੇਤਿ ਚ ॥ 25 ॥ 4-24-25 (29294)
ਸਰ੍ਵਾਸਾਂ ਪਰਮਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪ੍ਰਾਮਾਣ੍ਯੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ।
ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਸ੍ਥਾਸ੍ਯਸਿ ਭਾਮਿਨਿ ॥ 26 ॥ 4-24-26 (29295)
ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਚ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇਨ ਭੋਗਾਨਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ਦੁਰ੍ਲਭਾਨ੍ ।
ਯਾਤਾਯਾਂ ਤੁ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਯਾਂ ਮਹਾਨ੍ਤੰ ਭੋਗਮਾਪ੍ਨੁਯਾਃ ॥ 27 ॥ 4-24-27 (29296)
ਗੁਰੁਭਕ੍ਤਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਸ੍ਥਿਤਾ ਭਵੇਃ ॥ 28 ॥ 4-24-28 (29297)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-24-29x (3086)
ਆਰ੍ਤਪ੍ਰਲਾਪਾ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਨ ਰਾਜਾਨਮੁਪਾਲਭੇ।
ਅਪਾਰਯਨ੍ਤ੍ਯਾ ਦੁਃਖਾਨਿ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਬਾਸ਼਼੍ਪਪ੍ਰਮੋਚਨਮ੍ ॥ 29 ॥ 4-24-29 (29298)
ਇਦੰ ਤੁ ਦੁਃਖੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਮਮਾਸਦ੍ਯੰ ਨਿਬੋਧ ਤਤ੍ ॥ 30 ॥ 4-24-30 (29299)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਕੀਚਕਃ।
ਸ੍ਯਾਲੋ ਨਾਮ ਪ੍ਰਵਾਦੇਨ ਭੋਜਸ੍ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਦੇਸ਼ਜਃ ॥ 31 ॥ 4-24-31 (29300)
ਤ੍ਯਕ੍ਤਧਰ੍ਮੋ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਚ ਵਲ੍ਲਭਃ ।
ਨਿਤ੍ਯਮੇਵਾਹ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਭਾਰ੍ਯਾ ਮੇ ਭਵ ਸ਼ੋਭਨੇ ।
ਅਵਿਨੀਤਃ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਮਾਮਨਾਥੇਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯਨ੍ ॥ 32 ॥ 4-24-32 (29301)
ਕਿਮੁਕ੍ਤੇਨ ਵ੍ਯਤੀਤੇਨ ਭੀਮਸੇਨ ਮਹਾਬਲ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤਕਾਲਸ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯਸ੍ਯਾਨਨ੍ਤਰੋ ਭਵ ॥ 33 ॥ 4-24-33 (29302)
ਮਮੇਹ ਭੀਮ ਕੈਕੇਯੀ ਰੂਪਾਦ੍ਧਿ ਭਯਸ਼ਙ੍ਕਿਤਾ।
ਨਿਤ੍ਯਮੁਦ੍ਵਿਜਤੇ ਰਾਜਾ ਕਥੰ ਨੇਯਾਦਿਮਾਮਿਤਿ ॥ 34 ॥ 4-24-34 (29303)
ਤਸ੍ਯਾ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਤੰ ਭਾਵੰ ਸ੍ਵਯੰ ਚਾਨ੍ਰੁʼਤਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ।
ਕੀਚਕੋਪਿ ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਤੇ ਚ ਮਾਂ ॥ 35 ॥ 4-24-35 (29304)
ਤਮਹੰ ਕੁਪਿਤਾ ਭੀਮ ਪੁਨਃ ਕੋਪੰ ਨਿਯਮ੍ਯ ਚ।
ਅਬ੍ਰਵੰ ਕਾਮਸੰਮੂਢਮਾਤ੍ਮਾਨੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ ਕੀਚਕ ॥ 36 ॥ 4-24-36 (29305)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਮਹੰ ਭਾਰ੍ਯਾ ਪਞ੍ਚਾਨਾਂ ਮਹਿਸ਼਼ੀ ਪ੍ਰਿਯਾ ।
ਤੇ ਤ੍ਵਾਂ ਨਿਹਨ੍ਯੁਰ੍ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਾਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਸਾਹਸਕਾਰਿਣਃ ॥ 37 ॥ 4-24-37 (29306)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਕੀਚਕਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਹ।
ਨਾਹੰ ਬਿਭੇਮਿ ਭੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ ॥ 38 ॥ 4-24-38 (29307)
ਸ਼ਤੰ ਸਹਸ੍ਰਮਪਿ ਵਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਮਹੰ ਰਣੇ।
ਸਮਾਗਤੰ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵੰ ਭੀਰੁ ਕੁਰੁ ਮੇ ਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 39 ॥ 4-24-39 (29308)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਾ ਚਾਬ੍ਰਵੰ ਸੂਤੰ ਕਾਮਾਤੁਰਮਹੰ ਪੁਨਃ।
ਨ ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਤਿਬਲਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾਮ੍ ॥ 40 ॥ 4-24-40 (29309)
ਧਰ੍ਮੇ ਸ੍ਥਿਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸਤਤੰ ਕੁਲਸ਼ੀਲਸਮਨ੍ਵਿਤਾ।
ਨੇਚ੍ਛਾਮਿ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਧ੍ਯੰ ਤ੍ਵਾਂ ਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜੀਵਸਿ ਕੀਚਕ ॥ 41 ॥ 4-24-41 (29310)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਸ੍ਵਨਵਤ੍ਤਤਃ।
ਨ ਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਿ ਸ ਸਨ੍ਮਾਰ੍ਗੇ ਨ ਚ ਧਰ੍ਮੰ ਬੁਭੂਸ਼਼ਤਿ ॥ 42 ॥ 4-24-42 (29311)
ਪਾਪਾਤ੍ਮਾ ਪਾਪਕਾਰੀ ਚ ਕਾਮਰਾਜਵਸ਼ਾਨੁਗਃ ।
ਅਵਿਨੀਤਸ਼੍ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 43 ॥ 4-24-43 (29312)
ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਹਨ੍ਯਾਦ੍ਯਦਿ ਜਹ੍ਯਾਂ ਚ ਜੀਵਿਤਮ੍।
ਧਰ੍ਮੇ ਪ੍ਰਯਤਮਾਨਾਨਾਂ ਮਹਾਨ੍ਧਰ੍ਮੋ ਨਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 44 ॥ 4-24-44 (29313)
ਸਮਯੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਨਾਂ ਦਾਰਾ ਵੋ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ਚ ।
ਭਾਰ੍ਯਾਜਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਯਾਂ ਪ੍ਰਜਾ ਭਵਤਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ।
ਪ੍ਰਜਾਯਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਾਣਾਯਾਮਾਤ੍ਮਾ ਭਵਤਿ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ॥ 45 ॥ 4-24-45 (29314)
ਵੰਦਤਾਂ ਵਰ੍ਣਧਰ੍ਮਾਂਸ਼੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਚ ਮੇ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਸਦਾ ਧਰ੍ਮੋ ਨਾਨ੍ਯੋ ਦਸ੍ਯੁਨਿਬਰ੍ਹਣਾਤ੍ ॥ 46 ॥ 4-24-46 (29315)
ਪਸ਼੍ਯਤੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸ੍ਯ ਕੀਚਕੋ ਮਾ(ਅ)ਨ੍ਵਧਾਵਤ ।
ਤਵੇਵ ਚ ਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਵੈ ਭੀਮਸੇਨ ਮਹਾਬਲ ॥ 47 ॥ 4-24-47 (29316)
ਤ੍ਵਯਾ ਚਾਹੰ ਪਰਿਤ੍ਰਾਤਾ ਭੀਮ ਤਸ੍ਮਾਞ੍ਜਟਾਸੁਰਾਤ੍ ॥ 48 ॥ 4-24-48 (29317)
ਜਯਦ੍ਰਥੰ ਤਥੈਵ ਤ੍ਵਮਜੈਸ਼਼ੀਰ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ।
ਜਹੀਮਮਪਿ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੰ ਯੋਯੰ ਮਾਮਵਮਨ੍ਯਤੇ ।
ਕੀਚਕੋ ਰਾਜਵਾਲ੍ਲਭ੍ਯਾਚ੍ਛੋਕਕ੍ਰੁʼਨ੍ਮਮ ਭਾਰਤ ॥ 49 ॥ 4-24-49 (29318)
ਕੀਚਕੰ ਕਾਮਸਨ੍ਤਪ੍ਤੰ ਭਿਨ੍ਧਿ ਕੁਮ੍ਭਮਿਵਾਸ਼੍ਮਨਿ ।
ਯੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਨਰ੍ਥਾਨਾਂ ਬਹੂਨਾਂ ਮਮ ਭਾਰਤ ॥ 50 ॥ 4-24-50 (29319)
ਤੰ ਚੇਞ੍ਜੀਵਨ੍ਤਮਾਦਿਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਾਤਰਭ੍ਯੁਦਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ।
ਵਿਸ਼਼ਮਾਲੋਡ੍ਯ ਪਾਸ੍ਯਾਮਿ ਮਾ ਕੀਚਕਵਸ਼ੰਗਮਮ੍ ॥ 51 ॥ 4-24-51 (29320)
ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਹਿ ਮਰਣੰ ਮਹ੍ਯੰ ਭੀਮਸੇਨ ਤਵਾਗ੍ਰਤਃ ।
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਰੁਦਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਭੀਮਸ੍ਯੋਰਸਿ ਸੰਸ਼੍ਰਿਤਾ ॥ 52 ॥ 4-24-52 (29321)
ਭੀਮਸ਼੍ਚ ਤਾਂ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਮਹਤ੍ਸਾਨ੍ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਯੁਜ੍ਯ ਚ।
ਕੀਚਕੰ ਮਨਸਾ(ਅ)ਗਚ੍ਛਤ੍ਸ੍ਰੁʼਕ੍ਕਿਣੀ ਪਰਿਲੇਲਿਹਨ੍ ॥ 53 ॥ 4-24-53 (29322)
ਆਸ਼੍ਵਾਸਯਿਤ੍ਵਾ ਬਹੁਸ਼ੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮਾਰ੍ਤਾਂ ਸੁਮਧ੍ਯਮਾਮ੍।
ਹੇਤੁਤਤ੍ਵਾਰ੍ਥਸੰਯੁਕ੍ਤੈਰ੍ਵਚੋਭਿਰ੍ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾਮ੍ ॥ 54 ॥ 4-24-54 (29323)
ਪ੍ਰਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਵਦਨੰ ਤਸ੍ਯਾਃ ਪਾਣਿਨਾ(ਅ)ਸ਼੍ਰੁਸਮਾਕੁਲਮ੍।
ਉਵਾਚ ਚੈਨਾਂ ਦੁਃਖਾਰ੍ਤਾਂ ਭੀਮਃ ਕ੍ਰੋਧਸਮਨ੍ਵਿਤਃ ॥ 55 ॥ ॥ 4-24-55 (29324)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਰ੍ਵਿਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 24 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-24-24 ਮਾ ਦੀਰ੍ਘੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮ ਕਾਲੰ ਤ੍ਵੰ ਮਾਸਮਰ੍ਧੰ ਚ ਸੰਮਿਤਮਿਤਿ ਝo ਪਾਠਃ ॥ 24 ॥ 4-24-26 ਪ੍ਰਾਧਾਨ੍ਯੰ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਇਤਿ ਖo ਪਾਠਃ ॥ 26 ॥ 4-24-33 ਦੁਃਖਸ੍ਯਾਨ੍ਤਕਰੋ ਭਵੇਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 33 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 025
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.25. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 025
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਭੀਮਵਚਨਾਤ੍ਕੀਚਕੰਪ੍ਰਤਿ ਨਰ੍ਤਨਸ਼ਾਲਾਯਾ ਉਭਯੋਃ ਸਮਾਗਮੇ ਸੰਕੇਤਸ੍ਥਾਨਤ੍ਵਨਿਰ੍ਧਾਰਣੇਨ ਰਾਤ੍ਰੌ ਤਤ੍ਰਾਗਮਨਚਾਦਨਾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-25-0 (29325)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-25-0x (3087)
ਤਥਾ ਭਦ੍ਰੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵੰ ਭੀਰੁ ਭਾਸ਼਼ਸੇ।
ਅਦ੍ਯੈਨੰ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੀਚਕੰ ਸਹ ਬਾਨ੍ਧਵੈਃ ॥ 1 ॥ 4-25-1 (29326)
ਅਸ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਦੋਸ਼਼ੇ ਸ਼ਰ੍ਵਰ੍ਯਾਃ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵਾਨੇਨ ਸੰਵਿਦਮ੍ ।
ਦੁਃਖੰ ਸ਼ੋਕੰ ਚ ਨਿਰ੍ਧੂਯ ਯਾਜ੍ਞਸੇਨਿ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ ॥ 2 ॥ 4-25-2 (29327)
ਯੈਸ਼਼ਾ ਨਰ੍ਤਨਸ਼ਾਲੇਹ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੇਨ ਕਾਰਿਤਾ।
ਦਿਵਾਤ੍ਰ ਕਨ੍ਯਾ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਨ੍ਤਿ ਰਾਤ੍ਰੌ ਯਾਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ॥ 3 ॥ 4-25-3 (29328)
ਤਤ੍ਰਾਸ੍ਤਿ ਸ਼ਯਨੰ ਭੀਰੁ ਦ੍ਰੁʼਢਾਙ੍ਗੰ ਸੁਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍।
ਤਤ੍ਰੈਨੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੂਰ੍ਵਪ੍ਰੇਤਾਨ੍ਪਿਤਾਮਹਾਨ੍ ।
ਤ੍ਵਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਸਮੁਤ੍ਥੇਨ ਕਾਮੇਨਾਕੁਲਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-25-4 (29329)
ਸੰਕੇਤੰ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਕਾਰਯਸ੍ਵ ਸ਼ੁਭਾਨਨੇ।
ਯਥਾ ਪਰੇ ਨ ਪਸ਼੍ਯੇਯੁਃ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤੀਂ ਤੇਨ ਸੰਵਿਦਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-25-5 (29330)
ਤਥਾ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਯਥਾ ਸੰਨਿਹਿਤੋ ਭਵੇਤ੍।
ਤਥਾ ਕੁਰ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸੰਕੇਤੰ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-25-6 (29331)
ਆਵਯੋਃ ਸੰਗਮੰ ਭੀਰੁ ਯਥਾ ਮਾਰ੍ਤ੍ਯੋ ਨ ਬੁਧ੍ਯਤਿ ।
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਿਨਾਸ਼ਾਯ ਤਥਾ ਕੁਰੁ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜੇ ॥ 7 ॥ 4-25-7 (29332)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-25-8x (3088)
ਤਤ੍ਰ ਤੌ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਬਾਸ਼਼੍ਪਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਦੁਃਖਿਤੌ।
ਰਾਤ੍ਰਿਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਤਮਤ੍ਯੁਗ੍ਰੰ ਧਾਰਯਾਮਾਸਤੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਦਿ ॥ 8 ॥ 4-25-8 (29333)
ਭੀਮੇਨ ਚ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੇ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧੇ ਤਦਾ।
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਪੁਨਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-25-9 (29334)
ਤਸ੍ਯਾਂ ਰਜਨ੍ਯਾਂ ਵ੍ਯੁਸ਼਼੍ਟਾਯਾਂ ਪ੍ਰਾਤਰੁਤ੍ਥਾਯ ਕੀਚਕਃ।
ਗਤ੍ਵਾ ਰਾਜਕੁਲਾਯੈਵ ਦ੍ਰੌਪਦੀਮਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 10 ॥ 4-25-10 (29335)
ਯਤ੍ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਹੰ ਪਸ਼੍ਯਤੋ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਪਦਾ(ਅ)ਹਨਮ੍ ।
ਨ ਕੰਚਿਲ੍ਲਭਸੇ ਨਾਥਮਭਿਪੰਨਾ ਬਲੀਯਸਾ ॥ 11 ॥ 4-25-11 (29336)
ਪ੍ਰਵਾਦੇਨ ਤੁ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਯੰ ਰਾਜੇਤਿ ਚੋਚ੍ਯਤੇ।
ਅਹਮੇਵ ਹਿ ਰਾਜਾ ਵੈ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ ॥ 12 ॥ 4-25-12 (29337)
ਸਾ ਸੁਖੰ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਸ੍ਵ ਦਾਸੋ ਭੀਰੁ ਭਵਾਮਿ ਤੇ।
ਨ ਹ੍ਯਹੰ ਤ੍ਵਾਮ੍ਰੁʼਤੇ ਭੀਰੁ ਚਿਰੰ ਜੀਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 13 ॥ 4-25-13 (29338)
ਅਹਨ੍ਯਹਨਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਸ਼ਤਨਿਸ਼਼੍ਕੰ ਦਦਾਮਿ ਤੇ।
ਦਾਸੀਸ਼ਤੰ ਚ ਤੇ ਦਦ੍ਯਾਂ ਦਾਸਾਨਾਮਪਿ ਚਾਪਰਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-25-14 (29339)
ਰਥਾਂਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਵਤਰੀਯੁਕ੍ਤਾਨਸ੍ਤੁ ਨੌ ਭੀਰੁ ਸੰਗਮਃ ।
ਸੁਦਾਸਾਨਾਂ ਸਹਸ੍ਰੰ ਚ ਮਹਿਸ਼਼ਾਣਾਂ ਸਹਸ੍ਰਕਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-25-15 (29340)
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਸਹਸ੍ਰੰ ਚ ਹੇਮਕੂਟਸਹਸ੍ਰਕਮ੍।
ਤੁਭ੍ਯੰ ਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਰਾਜਾਰ੍ਹਾਣ੍ਯਮ੍ਬਰਾਣਿ ਚ ॥ 16 ॥ 4-25-16 (29341)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-25-17x (3089)
ਏਤਨ੍ਮੇ ਵਚਨੰ ਸਤ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਸ੍ਵ ਕੀਚਕ।
ਨ ਤੇ ਸਖਾ ਵਾ ਭ੍ਰਾਤਾ ਵਾ ਜਾਨੀਯਾਤ੍ਸੰਗਮੰ ਮਯਾ ॥ 17 ॥ 4-25-17 (29342)
ਅਨੁਪ੍ਰਵਾਦਾਦ੍ਭੀਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾਮ੍ ।
ਅਨੁਬੋਧਾਦ੍ਗਨਰ੍ਥਃ ਸ੍ਯਾਦਯਸ਼ਸ਼੍ਚ ਮਹਦ੍ਭਵੇਤ।
ਏਤਨ੍ਮੇ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨੀਹਿ ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ ਵਸ਼ਗਾ ਤਵ ॥ 18 ॥ 4-25-18 (29343)
ਕੀਚਕ ਉਵਾਚ। 4-25-19x (3090)
ਏਵਮੇਤਤ੍ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਭਾਸ਼਼ਸੇ।
ਏਕੋ(ਅ)ਹਮਾਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ੂਨ੍ਯਮਾਵਸਥੰ ਤਵ ॥ 19 ॥ 4-25-19 (29344)
ਸਮਾਗਮਾਰ੍ਥੰ ਰਮ੍ਭੋਰੁ ਤ੍ਵਯਾ ਮਦਨਦਰ੍ਪਿਤਃ।
ਯਥਾ ਤ੍ਵਾਂ ਨੈਵ ਪਸ਼੍ਯੇਯੁਰ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਚਸਃ ॥ 20 ॥ 4-25-20 (29345)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-25-21x (3091)
ਯਦੇਤੰਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੇਨ ਕਾਰਿਤਮ੍।
ਦਿਵਾਤ੍ਰ ਕਨ੍ਯਾ ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਨ੍ਤਿ ਰਾਤ੍ਰੌ ਯਾਨ੍ਤਿ ਸ੍ਵਕੰ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ॥ 21 ॥ 4-25-21 (29346)
ਨਿਸ਼ਾਯਾਂ ਤਤ੍ਰ ਗਚ੍ਛੇਥਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ੍ਤੰਨ ਜਾਨਤੇ।
ਤਤ੍ਰ ਦੋਸ਼਼ਃ ਪਰਿਹ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 22 ॥ 4-25-22 (29347)
ਏਕਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੰ ਰਾਤ੍ਰੌ ਸੰਕੇਤਮਾਵ੍ਰਜ ।
ਤਤ੍ਰਾਹੰ ਭਵਿਤਾ ਤੁਭ੍ਯੰ ਵਸ਼ਗਾ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 23 ॥ 4-25-23 (29348)
ਕੀਚਕ ਉਵਾਚ। 4-25-24x (3092)
ਤਥਾ ਭਦ੍ਰੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵੰ ਭੀਰੁ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ।
ਏਕਃ ਸੰਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਮਾਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭਾਮਿਨਿ।
ਸਮਾਗਮਾਰ੍ਥੰ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਸ਼ਪੇ ਚ ਸੁਕ੍ਰੁʼਤੇਨ ਮੇ ॥ 24 ॥ 4-25-24 (29349)
ਯਥਾ ਤ੍ਵਾਂ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾ ਵਰਵਰ੍ਣਿਨਿ।
ਸਤ੍ਯੰ ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਜਾਨਾਮਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਭ੍ਯੋ ਨ ਤੇ ਭਯਮ੍।
ਅਲੰਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਦ੍ਯਾਹੰ ਤ੍ਵਤ੍ਸਮਾਗਮਨਾਯ ਵੈ ॥ 25 ॥ 4-25-25 (29350)
ਵਾਸਾਂਸਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਮਨੋਜ੍ਞਾਨਿ ਤਵਾਪਿ ਚ।
ਯਥਾ ਮਾਂ ਨ ਤ੍ਯਜੇਥਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਤਥ ਰੰਸ੍ਯੇ ਤ੍ਵਯਾ ਸਹ ॥ 26 ॥ 4-25-26 (29351)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-25-27x (3093)
ਤਥਾ ਚੇਦਪ੍ਯਹੰ ਸੂਤ ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਸੁਖਮ੍।
ਯੰਨਾਨੁਭੂਤੰ ਭਵਤਾ ਜਨ੍ਮਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਕੀਚਕ ॥ 27 ॥ 4-25-27 (29352)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-25-28x (3094)
ਤਮਰ੍ਥਮਪਿ ਜਲ੍ਪਨ੍ਤ੍ਯਾ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਹ।
ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਤ੍ਰੰ ਤਦਭਵਨ੍ਮਾਸੇਨੈਵ ਸਮੰ ਨ੍ਰੁʼਪ ॥ 28 ॥ 4-25-28 (29353)
ਕੀਚਕੋ(ਅ)ਥ ਗ੍ਰੁʼਹੰ ਗਤ੍ਵਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਹਰ੍ਸ਼਼ਪਰਿਪ੍ਲੁਤਃ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਰੂਪਿਣੀਂ ਮੂਢੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਤਾਂ ਨਾਵਬੁਦ੍ਧਵਾਨ੍ ॥ 29 ॥ 4-25-29 (29354)
ਗਨ੍ਧਾਭਰਣਮਾਲ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵ੍ਯਾਸਕ੍ਤਃ ਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ।
ਅਲੰਚਕ੍ਰੇ ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਸਤ੍ਵਰਃ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ ॥ 30 ॥ 4-25-30 (29355)
ਤਸ੍ਯ ਤਤ੍ਕੁਰ੍ਵਤਃ ਕਰ੍ਮ ਕਾਲੋ ਦੀਰ੍ਘ ਇਵਾਭਵਤ੍।
ਅਨੁਚਿਨ੍ਤਯਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਾਮੇਵਾਯਤਲੋਚਨਾਮ੍ ॥ 31 ॥ 4-25-31 (29356)
ਆਸੀਦਭ੍ਯਧਿਕਾ ਚਾਪਿ ਸ਼੍ਰੀਃ ਸ਼੍ਰਿਯੰ ਪ੍ਰਮੁਮੁਕ੍ਸ਼਼ਤਃ ।
ਨਿਰ੍ਵਾਣਕਾਲੇ ਦੀਪਸ੍ਯ ਵਰ੍ਤੀਮਿਵ ਦਿਧਕ੍ਸ਼਼ਤਃ ॥ 32 ॥ 4-25-32 (29357)
ਕ੍ਰੁʼਤਸੰਪ੍ਰਤ੍ਯਯਸ੍ਤਸ੍ਯਾਃ ਕੀਚਕਃ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ।
ਨਾਜਾਨਾਤ੍ਪਤਨੰ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਚਿਨ੍ਤਯੰਸ੍ਤਾਂ ਸ਼ੁਭਾਨਨਾਮ੍ ॥ 33 ॥ 4-25-33 (29358)
ਤਤਸ੍ਤੁ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਗਤ੍ਵਾ ਭੀਮਸੇਨੰ ਮਹਾਨਸੇ।
ਉਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ਕਲ੍ਯਾਣੀ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਪਤਿਮਨ੍ਤਿਕਾਤ੍ ॥ 34 ॥ 4-25-34 (29359)
ਤਮੁਵਾਚ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤਾ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਮਯਾ।
ਸਙ੍ਗਮੋ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੇ ਯਥਾ(ਅ)ਵੋਚਃ ਪਰਨ੍ਤਪ ॥ 35 ॥ 4-25-35 (29360)
ਕਾਲੇਨ ਨਿਯਤੰ ਬਦ੍ਧਃ ਕਾਮੇਨ ਚ ਬਲਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ।
ਸ਼ੂਨ੍ਯੰ ਸ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਮਾਗਮਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕੀਚਕਃ।
ਏਕੋ ਨਿਸ਼ਿ ਮਹਾਬਾਹੋ ਕੀਚਕੰ ਤੰ ਨਿਸ਼਼ੂਦਯ ॥ 36 ॥ 4-25-36 (29361)
ਤੰ ਮੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਕੀਚਕੰ ਮਦਦਰ੍ਪਿਤਮ੍।
ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੰ ਨਿਰ੍ਜੀਵੰ ਕੁਰੁ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 37 ॥ 4-25-37 (29362)
ਗਰ੍ਵਿਤਃ ਮੂਤਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਸੌ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਨਵਮਨ੍ਯਤੇ।
ਸ ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਹਰਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਨਾਲੰ ਨਾਗ ਇਵੋਦ੍ਧਰ ॥ 38 ॥ 4-25-38 (29363)
ਅਸ੍ਰੰ ਦੁਃਖਾਭਿਭੂਤਾਯਾ ਮਮ ਮਾਰ੍ਜਸ੍ਵ ਭਾਰਤ।
ਬਾਹੁਵੀਰ੍ਯਾਨੁਰੂਪੰ ਚ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਦ੍ਯ ਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍।
ਆਤ੍ਮਨਸ਼੍ਚੈਵ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਕੁਰੁ ਮਾਨੰ ਕੁਲਸ੍ਯ ਚ ॥ 39 ॥ 4-25-39 (29364)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-25-40x (3095)
ਸ੍ਵਾਗਤੰ ਤੇ ਵਰਾਰੋਹੇ ਯਨ੍ਮਾਂ ਵੇਦਯਸੇ ਪ੍ਰਿਯਮ੍।
ਨਹ੍ਯਸ੍ਯ ਕੰਚਿਦਿਚ੍ਛਾਮਿ ਸਹਾਯੰ ਵਰਵਰ੍ਣਿਨਿ ॥ 40 ॥ 4-25-40 (29365)
ਸਾ ਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿਸ੍ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)(ਅ)ਖ੍ਯਾਤਾ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਸਮਾਗਮੇ।
ਹਤ੍ਵਾ ਹਿਡਿਮ੍ਬੰ ਯਾ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਮਮਾਸੀਤ੍ਸਾ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ ॥ 41 ॥ 4-25-41 (29366)
ਸਤ੍ਯੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਂਸ਼੍ਚ ਪੁਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ਪਾਮਿ ਤੇ।
ਕੀਚਕੰ ਨਿਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰੰ ਦੇਵਪਤਿਰ੍ਯਥਾ ॥ 42 ॥ 4-25-42 (29367)
ਪ੍ਰਸਹ੍ਯ ਨਿਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੇਸ਼ਵਃ ਕੇਸ਼ਿਨੰ ਯਥਾ।
ਰਹਸ੍ਯੰ ਵਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਵਾ ਸੂਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੀਚਕਮ੍ ॥ 43 ॥ 4-25-43 (29368)
ਅਹੰ ਭਦ੍ਰੇ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੀਚਕੰ ਮਦਨਾਨ੍ਵਿਤਮ੍।
ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਕਾਮਾਭਿਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਦੁਰ੍ਲਭਾਮਭਿਮਨ੍ਯਤੇ ॥ 44 ॥ 4-25-44 (29369)
ਅਥ ਚੇਦਵਬੁਧ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਮਯਾ ਹਤਮ੍।
ਨਿਰ੍ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਿਦਮਾਲਯਮ੍ ॥ 45 ॥ 4-25-45 (29370)
ਮਯਾ ਹਤਾਂਸ਼੍ਚੇਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਂਸ੍ਤੁ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋ ਵਿਬੁਧ੍ਯਤਿ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਤਤੋ ਹਤ੍ਵਾ ਸਾਨੁਬਨ੍ਧੰ ਸਬਾਨ੍ਧਵਮ੍।
ਕੁਰੁਣਾਮਖਿਲੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਭਾਮਿਨਿ ॥ 46 ॥ 4-25-46 (29371)
ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਤੋ(ਅ)ਨੁਨਯਿਤੁਂ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਕਾਮੰ ਸਤ੍ਯਮੁਪਾਸੀਤ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਕਾਮਮਨ੍ਯੇ ਹ੍ਯੁਪਾਸਨ੍ਤੁ ਵਿਨੀਤਾ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਃ ॥ 47 ॥ 4-25-47 (29372)
ਤ੍ਵਾਂ ਤੁ ਦੁਃਖਮਿਦੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਂ ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮ੍ਯੁਪੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮ੍।
ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਾ ਭਵ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧਾਤ੍ਪੁਨਃ ॥ 48 ॥ 4-25-48 (29373)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-25-49x (3096)
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧੰ ਭੀਮ ਯਦਿ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਨਾਗਰਾਃ।
ਤ੍ਵਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਹਾਬਾਹੋ ਨਾਹੰ ਜੀਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ॥ 49 ॥ 4-25-49 (29374)
ਕਥੰ ਸਤ੍ਯਾਚ੍ਚ ਨਾਪੇਯਾਦ੍ਰਾਜਾ(ਅ)ਯੰ ਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਪ੍ਰਭੋ।
ਨਿਸ਼ਿ ਗੂਢੰ ਤਥਾ ਭੀਮ ਕੀਚਕੰ ਤੰ ਨਿਪਾਤਯ ॥ 50 ॥ 4-25-50 (29375)
ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੇ ਹਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਪੁਨਰ੍ਵਨੰ ਵ੍ਰਜੇਦ੍ਧੀਮਾਨਨੁਜੈਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ ॥ 51 ॥ 4-25-51 (29376)
ਕਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਪਰੰ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਮਤਿਵਰ੍ਤੇਤ ਭਾਰਤ।
ਭੀਮ ਭੀਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਸੰਬੋਧਾਤ੍ਸਾਧੁ ਮਾ ਚਾਪਲੰ ਕ੍ਰੁʼਥਾਃ ॥ 52 ॥ 4-25-52 (29377)
ਯਥਾ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਞ੍ਜਾਨੀਤੇ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਤ੍ਵਯਾ ਹਤਮ੍।
ਤਥਾ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਕੌਰਵ੍ਯ ਬਲਵੰਨਰਿਮਰ੍ਦਨ ।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨਸ੍ਤ੍ਵੰਤਸ੍ਯ ਭਿਨ੍ਧਿ ਪ੍ਰਾਣਾਨਰਿਨ੍ਦਮ ॥ 53 ॥ ॥ 4-25-53 (29378)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 25 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 026
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.26. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 026
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭੀਮੇਨ ਕੀਚਕਾਗਮਨਾਤ੍ਪੂਰ੍ਵਮੇਵ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਮੇਤ੍ਯ ਸ਼ਯ੍ਯਾਯਾਂ ਸ਼ਯਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸਮਾਗਤੇਨ ਕੀਚਕੇਨ ਭੀਮੰਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਸੰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸੰਭਾਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਭੀਮੇਨ ਨਿਯੁਦ੍ਧੇਨ ਕੀਚਕਮਾਰਣਮ੍ ॥ 3 ॥ ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਸਮਾਹ੍ਵਾਨਾਦੁਪਕੀਚਕਾਨਾਂ ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਗਮਨਮ੍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-26-0 (29379)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-26-0x (3097)
ਤਥਾ ਭਦ੍ਰੇ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾ ਤ੍ਵੰ ਭੀਰੁ ਭਾਸ਼਼ਸੇ।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਮਾਨਸ੍ਤਸ੍ਯਾਹੰ ਤਮਿਸ੍ਰਾਯਾਂ ਸਕੁਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-26-1 (29380)
ਨਾਗੋ ਬਿਲ੍ਵਮਿਵਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਪੋਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਚ੍ਛਿਰਃ।
ਅਲਭ੍ਯਾਮਿਚ੍ਛਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 2 ॥ 4-26-2 (29381)
ਮਯਾ ਯਦੁਕ੍ਤੰ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਧਰ੍ਮਰਾਜਸੁਤੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਕੋਪਾਦ੍ਰੁʼਤੇ ਕਿਮਨ੍ਯਤ੍ਤੁ ਨਾਨੁਵਰ੍ਤੇਤ ਕੋ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-26-3 (29382)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-26-4x (3098)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਵਾ ਮਹਾਬਾਹੁਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਨਨ੍ਦਨਃ।
ਅਰ੍ਧਰਾਤ੍ਰੇ ਤਦੋਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਵਵਾਨ੍ਭੀਮਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 4 ॥ 4-26-4 (29383)
ਅਵਦਾਤੇਨ ਮ੍ਰੁʼਦੁਨਾ ਪਟੇਨਾਚ੍ਛਾਦਿਤਸ੍ਤਥਾ ।
ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਯਤ੍ਰਾਸੀੰਨਰ੍ਤਨਾਲਯਃ ॥ 5 ॥ 4-26-5 (29384)
ਸ ਭੀਮਃ ਪ੍ਰਥਮੰ ਗਤ੍ਵਾ ਤਮਿਸ੍ਰਾਯਾਮੁਪਾਵਿਸ਼ਤ੍ ।
ਮ੍ਰੁʼਗੰ ਸਿੰਹ ਇਵਾਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਸ ਕੀਚਕਮ੍ ॥ 6 ॥ 4-26-6 (29385)
ਕੀਚਕਸ੍ਤੁ ਸ਼ਿਰਃਸ੍ਨਾਤੋ ਨਿਸ਼ਾਯਾਂ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਃ।
ਸਙ੍ਕੇਤਮਗਮਤ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਸ਼ੂਨ੍ਯਾਗਾਰਮਪਾਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 7 ॥ 4-26-7 (29386)
ਤਦੇਵ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੰ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਯਦਭਾਸ਼਼ਤ।
ਤਾਂ ਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ਸੰਕੇਤੇ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਕਾਮਮੋਹਿਤਃ ॥ 8 ॥ 4-26-8 (29387)
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੰ ਤਤਸ੍ਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍।
ਪੂਰ੍ਵਾਗਤੰ ਭੀਮਸੇਨੰ ਦ੍ਰੁʼਪ੍ਤਮਪ੍ਰਤਿਮਜਸਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-26-9 (29388)
ਸ਼ਯਾਨੰ ਸ਼ਯਨੇ ਤਤ੍ਰ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਮੂਢਃ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍।
ਜਾਜ੍ਵਲ੍ਯਮਾਨੰ ਕੋਪੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਧਰ੍ਸ਼਼ਣਜੇਨ ਚ ॥ 10 ॥ 4-26-10 (29389)
ਏਕਾਨ੍ਤੇ ਭੀਮਮਾਸਾਦ੍ਯ ਕੀਚਕਃ ਕਾਲਚੋਦਿਤਃ।
ਹਰ੍ਸ਼਼ੋਨ੍ਮਥਿਤਚਿਤ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਸ੍ਮਯਮਾਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 11 ॥ 4-26-11 (29390)
ਪ੍ਰਹਿਤੰ ਤੇ ਮਯਾ ਭਦ੍ਰੇ ਬਹੁਵਿਤ੍ਤੰ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ।
ਤ੍ਵਯਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੁ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਯਥਾ(ਅ)ਸਿ ਸ੍ਵਯਮਾਗਤਾ ॥ 12 ॥ 4-26-12 (29391)
ਅਕਸ੍ਮਾਨ੍ਮਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਸਦਾ ਗ੍ਰੁʼਹਗਤਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ।
ਬਲਵਾਨ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਸ਼੍ਚ ਨਾਨ੍ਯਸ੍ਤੇ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 13 ॥ 4-26-13 (29392)
ਅਹੰ ਰੂਪੇਣ ਸੰਪੰਨਃ ਸ੍ਨਾਤੋ ਗੁਰੁਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਃ।
ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਪ੍ਰਿਯਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸੌਭਾਗ੍ਯਾਤ੍ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ।
ਰੂਪਸ੍ਯ ਤਨ੍ਮਯਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਫਲੰ ਕਮਲਲੋਚਨੇ ॥ 14 ॥ 4-26-14 (29393)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-26-15x (3099)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤ੍ਵੰ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯੋਸਿ ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਸਿ॥ 15 ॥ 4-26-15 (29394)
ਤ੍ਵਯਾ(ਅ)ਪੀਦ੍ਰੁʼਗ੍ਗੁਣਾ ਨਾਰੀ ਰੂਪਸ਼ੀਲਸਮਨ੍ਵਿਤਾ।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵਾ ਪਸ਼੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਯਤੋ ਜਾਨਾਸਿ ਸੂਤਜ।
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ ਤ੍ਵੰ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇਨ ਯਥੇਯੰ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਾ ॥ 16 ॥ 4-26-16 (29395)
ਉਪਰੰਸ੍ਯਸਿ ਕਾਮਾਚ੍ਚ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਤ੍ਵੰ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਰ੍ਹਸਿ ।
ਈਦ੍ਰੁʼਸ਼ਸ੍ਤੁ ਤ੍ਵਯਾ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵੋ ਨ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍ ॥ 17 ॥ 4-26-17 (29396)
ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੰ ਵੇਤ੍ਸਿ ਵਿਦਗ੍ਧਸ੍ਤ੍ਵੰ ਕਾਮਧਰ੍ਮਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿਕਰੋ ਨਾਨ੍ਯਸ੍ਤ੍ਵਤ੍ਸਮਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ੍ਤ੍ਵਿਹ ॥ 18 ॥ 4-26-18 (29397)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-26-19x (3100)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੰ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਭੀਮੋ ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮਃ।
ਸਹਸੋਤ੍ਪਤ੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯੇਦਮੁਵਾਚ ਹ ॥ 19 ॥ 4-26-19 (29398)
ਅਦ੍ਯ ਤ੍ਵਾਂ ਭਗਿਨੀ ਪਾਪੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣੰ ਮਯਾ ਭੁਵਿ ।
ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਦ੍ਰਿਪ੍ਰਤੀਕਾਸ਼ੰ ਸਿੰਹੇਨੇਵ ਮਹਾਗਜਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-26-20 (29399)
ਨਿਰਾਬਾਧਾ ਤ੍ਵਯਿ ਹਤੇ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਸੁਖਮੇਵ ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾਃ ਪਤਯਃ ਸਦਾ ॥ 21 ॥ 4-26-21 (29400)
ਤਤੋ ਜਗ੍ਰਾਹ ਕੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਮਾਲ੍ਯਵਤ੍ਸੁ ਸੁਗਨ੍ਧਿਸ਼਼ੁ ॥ 22 ॥ 4-26-22 (29401)
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਕੀਚਕੰ ਭੀਮੋ ਵਿਰਰਾਜ ਮਹਾਬਲਃ।
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਗ੍ਰਾਸਕਾਮਸ੍ਤੁ ਸਿੰਹਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮ੍ਰੁʼਗੰ ਯਥਾ ॥ 23 ॥ 4-26-23 (29402)
ਸ ਕੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਬਲੇਨ ਬਲਿਨਾਂ ਵਰਃ।
ਆਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਵੇਗੇਨ ਬਾਹ੍ਵੋਰ੍ਜਗ੍ਰਾਹ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-26-24 (29403)
ਬਾਹੁਯੁਦ੍ਧੰ ਤਯੋਰਾਸੀਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਯੋਰ੍ਨਰਸਿੰਹਯੋਃ।
ਵਸਨ੍ਤੇ ਵਾਸਿਤਾਹੇਤੋਰ੍ਬਲਿਨੋਰ੍ਨਾਗਯੋਰਿਵ ॥ 25 ॥ 4-26-25 (29404)
ਕੀਚਕਾਨਾਂ ਤੁ ਮੁਖ੍ਯਸ੍ਯ ਨਰਾਣਾਮੁਤ੍ਤਮਸ੍ਯ ਚ।
ਵਾਲਿਸੁਗ੍ਰੀਵਯੋਰ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੋਃ ਪੁਰੇਵ ਕਪਿਸਿੰਹਯੋਃ ॥ 26 ॥ 4-26-26 (29405)
ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਾਵਿਵ ਗਰ੍ਜਨ੍ਤੌ ਤਾਰ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨਾਗਾਵਿਵੋਦ੍ਯਤੌ।
ਸਮਯਤ੍ਨੌ ਸਮਕ੍ਰੋਧੌ ਪਤਿਤੌ ਭੀਮਕੀਚਕੌ ॥ 27 ॥ 4-26-27 (29406)
ਗਜਾਵਿਵ ਮਦੋਨ੍ਮਤ੍ਤੌ ਨਦਨ੍ਤੌ ਪਤਿਤੌ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ।
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਵਿਵ ਵਲ੍ਮੀਕੰ ਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗਨ੍ਤੌ ਸਮਵਿਕ੍ਰਮੌ ॥28 ॥ 4-26-28 (29407)
ਈਸ਼਼ਦਾਗਲਿਤੰ ਚਾਪਿ ਕ੍ਰੋਧਾਚ੍ਚਾਵਾਙ੍ਮੁਖੰ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਕੀਚਕੋ ਬਲਵਾਨ੍ਭੀਮੰ ਜਾਨੁਭ੍ਯਾਂ ਪਾਤਯਦ੍ਭੁਵਿ ॥ 29 ॥ 4-26-29 (29408)
ਪਾਤਿਤੋ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਤੁ ਕੀਚਕੇਨ ਬਲੀਯਸਾ।
ਉਤ੍ਪਪਾਤਾਥ ਵੇਗੇਨ ਦਣ੍ਡਾਹਤ ਇਵੋਰਗਃ ॥ 30 ॥ 4-26-30 (29409)
ਸ੍ਪਰ੍ਧਯਾ ਚ ਬਲੋਨ੍ਮਤ੍ਤੌ ਤਾਵੁਭੌ ਭੀਮਕੀਚਕੌ।
ਨਿਸ਼੍ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਪਰ੍ਯਕਰ੍ਸ਼਼ੇਤਾਮਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵਿਨਿਰ੍ਜਯੇ ॥ 31 ॥ 4-26-31 (29410)
ਤਤਸ੍ਤਦ੍ਭਵਨਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪ੍ਰਾਕਮ੍ਪਤ ਤਦਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਤੌ ਕ੍ਰੋਧਵਸ਼ਮਾਪੰਨਾਵਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਜਘ੍ਨਤੁਃ ॥ 32 ॥ 4-26-32 (29411)
ਤਲਾਭ੍ਯਾਂ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਵਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯਭਿਹਤੋ ਬਲੀ।
ਕੀਚਕੋ ਰੋਸ਼਼ਰਕ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ੋ ਨ ਚਚਾਲ ਪਦਾਤ੍ਪਦਮ੍ ॥ 33 ॥ 4-26-33 (29412)
ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਸ਼ਕਤ੍ਸੋਢੁਂ ਵੇਗੰ ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਕੀਚਕੋ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਦਹੀਯਤ ॥ 34 ॥ 4-26-34 (29413)
ਤੰ ਹੀਯਮਾਨੰ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਵਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯਾਨੀਯ ਵੇਗੇਨ ਪ੍ਰਮਮਾਥ ਵਿਚੇਤਸਮ੍ ॥ 35 ॥ 4-26-35 (29414)
ਕ੍ਰੋਧਾਵਿਸ਼਼੍ਟੋ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਸ੍ਯ ਪੁਨਸ਼੍ਚੈਨੰ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ।
ਜਗ੍ਰਾਹ ਜਯਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਕੇਸ਼ੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਤਦਾ ॥ 36 ॥ 4-26-36 (29415)
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਕੀਚਕੰ ਭੀਮੋ ਵਿਰਰਾਜ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਆਮਿਸ਼਼ਾਰ੍ਥੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵੈਵ ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੋ ਮ੍ਰੁʼਗਯੂਥਪਮ੍ ॥ 37 ॥ 4-26-37 (29416)
ਪੁਨਸ਼੍ਚਾਤਿਬਲਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕੀਚਕੋ ਬਲਦਰ੍ਪਿਤਃ ।
ਵ੍ਯਾਯਚ੍ਛੰਨੇਵ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਃ ਪਾਣ੍ਡਵੇਨ ਤਰਸ੍ਵਿਨਾ ॥ 38 ॥ 4-26-38 (29417)
ਮੁਸ਼਼੍ਟਿਨਾ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਸ਼ਿਰਸ੍ਯਭਿਹਤੋ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਕੀਚਕੋ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਰਕ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ੋ ਗਤਾਸੁਰਪਤਦ੍ਭੁਵਿ ॥ 39 ॥ 4-26-39 (29418)
ਆਸ੍ਯੇ ਪਾਣੀ ਚ ਪਾਦੌ ਚ ਸ਼ਿਰੋਗ੍ਰੀਵਾਂ ਸਕੁਣ੍ਡਲਾਮ੍ ।
ਕਾਯੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਯਾਮਾਸ ਮ੍ਰੁʼਦਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਙ੍ਗਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 40 ॥ 4-26-40 (29419)
ਸ ਤੰ ਮਥਿਤਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੰ ਮਾਂਸਪਿਣ੍ਡਮਥਾਕਰੋਤ੍ ॥ 41 ॥ 4-26-41 (29420)
ਤਤ੍ਰਾਗ੍ਨਿੰ ਸ੍ਵਯਮੁਜ੍ਜ੍ਵਾਲ੍ਯ ਪਾਣਿਸੰਘਰ੍ਸ਼਼ਜੰ ਬਲੀ।
ਕਸ਼਼੍ਣਾਯੈ ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਲਃ ॥ 42 ॥ 4-26-42 (29421)
ਉਵਾਚ ਚ ਮਹਾਤੇਜਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਯੋਸ਼਼ਿਤਾਂ ਵਰਾਮ੍।
ਤ੍ਵਯਿ ਕਾਮੁਕਮਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਪਾਪਿਨੰ ਪਾਰਦਾਰਿਕਮ੍।
ਪਸ਼੍ਯੈਨਮੇਹਿ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਕਾਮੁਕੋ(ਅ)ਯੰ ਮਯਾ ਹਤਃ ॥ 43 ॥ 4-26-43 (29422)
ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਨ੍ਤੇ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤੇ ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਸ਼ੀਲਸਮਨ੍ਵਿਤਾਮ੍ ।
ਏਵੰ ਸ੍ਵਪਨ੍ਤਿ ਤੇ ਭੀਰੁ ਸ਼ੇਤੇ(ਅ)ਯੰ ਕੀਚਕੋ ਯਥਾ।
ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਮਭ੍ਯਹਨਦ੍ਭਦ੍ਰੇ ਪਦਾ ਭੂਮੌ ਨਿਪਾਤ੍ਯ ਚ ॥ 44 ॥ 4-26-44 (29423)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਣ ਹਤੰ ਤਦਾ।
ਵਿਜ੍ਞਾਪਨਾਰ੍ਥਮਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਰਰਾਮ ਮਹਾਹਵਮ੍ ॥ 45 ॥ 4-26-45 (29424)
ਤਥਾ ਸ ਕੀਚਕੰ ਹਤ੍ਵਾ ਗਤ੍ਵਾ ਰੋਸ਼਼ਸ੍ਯ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਮ੍।
ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਯਾਨ੍ਮਹਾਨਸਮ੍ ॥ 46 ॥ 4-26-46 (29425)
ਸ੍ਨਾਤ੍ਵਾ(ਅ)ਨੁਲੇਪਨੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯਾਪੂਰ੍ਯ ਚ ਮਨੋਰਥਮ੍।
ਸੁਖੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼ਯਨੇ ਭੀਮੋ ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ॥ 47 ॥ 4-26-47 (29426)
ਤਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਯਦਾ ਮੇਨੇ ਗਤੰ ਭੀਮੰ ਮਹਾਨਸਮ੍ ।
ਕੀਚਕੰ ਘਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਯੋਸ਼਼ਿਤਾਂ ਵਰਾ।
ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਗਤਸੰਤ੍ਰਾਸਾ ਸਭਾਪਾਲਾਨੁਵਾਚ ਹ ॥ 48 ॥ 4-26-48 (29427)
ਕੀਚਕੋ ਨਿਹਤਃ ਸ਼ੇਤੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਪਤਿਭਿਰ੍ਮਮ।
ਪਰਸ੍ਤ੍ਰੀਕਾਮਸੰਤਪ੍ਤੰ ਸਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤ ਪਸ਼੍ਯਤ ॥ 49 ॥ 4-26-49 (29428)
ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਭਾਸ਼਼ਿਤੰ ਤਸ੍ਯਾ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਰਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ ।
ਸਹਸੈਵ ਸਮੁਤ੍ਤਸ੍ਥੁਰੁਲ੍ਕਾਮਾਦਾਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 50 ॥ 4-26-50 (29429)
ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤੰ ਨਿਹਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਸਹੋਦਰਾਃ।
ਤਤੋ ਗਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਦ੍ਵੇਸ਼੍ਮ ਕੀਚਕੰ ਵਿਨਿਪਾਤਿਤਮ੍।
ਗਤਾਸੁਂ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰ੍ਭੂਮੌ ਰੁਧਿਰੇਣ ਸਮੁਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ ॥ 51 ॥ 4-26-51 (29430)
ਪਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣਿਪਾਮਿਸ਼ਿਰੋਹੀਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੇ ਵਿਸ੍ਮਿਤਾ(ਅ)ਭਵਨ੍ ॥ 52 ॥ 4-26-52 (29431)
ਕ੍ਵਾਸ੍ਯ ਗ੍ਰੀਵਾ ਕ੍ਵ ਚਰਮੌ ਕ੍ਵ ਪਾਮੀ ਕ੍ਵ ਸ਼ਿਰਃ ਕ੍ਵ ਦ੍ਰੁʼਕ੍ ।
ਇਤਿ ਸ੍ਮ ਤੇ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਣ ਹਤੰ ਤਦਾ ॥ 53 ॥ 4-26-53 (29432)
ਅਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਨਿਪਾਤਿਤਮ੍ ।
ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਤਤਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਰੰ ਵਿਸ੍ਮਯਮਾਗਤਾਃ ॥ 54 ॥ ॥ 4-26-54 (29433)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਡ੍ਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 26 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 027
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.27. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 027
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਵਧਾਮਰ੍ਪਿਤੈਰੁਪਕੀਚਕੈਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲ੍ਯਾਃ ਕੀਚਕੇਨ ਸਹ ਚਰਮਵਿਮਾਨਸਮਾਰੋਪਣੇਨ ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਪ੍ਰਾਪਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਦ੍ਰੌਪਦੀਸਮਾਕ੍ਰਨ੍ਦਨਿਨਦਸ਼੍ਰਵਣਾਤ੍ਪਿਤ੍ਰੁʼਵਨਮੁਪਾਗਤਵਤਾ ਭੀਮੇਨੋਪਕੀਚਕਾਨਾਂ ਪਞ੍ਚਾਧਿਕਸ਼ਤਸ੍ਯ ਪਞ੍ਚਤਾਪ੍ਰਾਪਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਭੀਮੇਨ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਪਤਿਵ੍ਰਤੋਪਾਖ੍ਯਾਨਕਥਨਾਤ੍ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨੇਨ ਸ੍ਵਾਵਾਸਪ੍ਰੇਪਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਮਹਾਨਸਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-27-0 (29434)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-27-0x (3101)
ਤਤ੍ਕਾਲੇ ਤੁ ਸਮਾਗਮ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਤਤ੍ਰਾਸ੍ਯ ਬਾਨ੍ਧਵਾਃ ।
ਰੁਰੁਦੁਃ ਕੀਚਕੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯੋਪਤਸ੍ਥਿਰੇ ॥ 1 । 4-27-1 (29435)
ਸਰ੍ਵੇ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੋਮਾਣਃ ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕੀਚਕਮ੍।
ਤਥਾ ਸੰਭੁਗ੍ਨਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗੰ ਕੂਰ੍ਮੰ ਸ੍ਥਲ ਇਵੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-27-2 (29436)
ਪੋਥਿਤੰ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣੇਵ ਦਾਨਵਮ੍।
ਕੀਚਕੰ ਬਲਸੰਮਤ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਯੇਨ ਕੇਨ ਚਿਤ੍ ॥ 3 ॥ 4-27-3 (29437)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਣ ਹਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕੀਚਕੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਮ੍।
ਸੰਸ੍ਕਾਰਯਿਤੁਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਬਹਿਰ੍ਨੇਤੁਂ ਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੁਃ ॥ 4 ॥ 4-27-4 (29438)
ਅਪਸ਼੍ਯੰਨਥ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਮੂਤਪੁਤ੍ਰਾਃ ਸਮਾਗਤਾਃ।
ਅਦੂਰਾਦਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੀਂ ਸ੍ਤਮ੍ਭਮਾਲਿਙ੍ਗ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੀਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-27-5 (29439)
ਸਮਾਗਤੇਸ਼਼ੁ ਸੂਤੇਸ਼਼ੁ ਤਾਨੁਵਾਚੋਪਕੀਚਕਃ।
ਹਸੰਨਿਵ ਪਦਾ(ਅ)ਮਰ੍ਸ਼਼ਾੰਨਿਰ੍ਦਹੰਨਿਵ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ॥ 6 ॥ 4-27-6 (29440)
ਹਨ੍ਯਤਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਸਤੀ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕੀਚਕੋ ਹਤਃ।
ਅਥਵਾ ਨੈਵ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯਾ ਦਹ੍ਯਤਾਂ ਕਾਮਿਨਾ ਸਹ ॥ 7 ॥ 4-27-7 (29441)
ਮ੍ਰੁʼਤਸ੍ਯਾਪਿ ਪ੍ਰਿਯੰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਥਾ ।
ਇਯੰ ਹਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟਚਰਿਤਾ ਮਮ ਭ੍ਰਾਤੁਰਮਿਤ੍ਰਿਣੀ ॥ 8 ॥ 4-27-8 (29442)
ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਮਰਣੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਨੇਯੰ ਜੀਵਿਤੁਮਰ੍ਹਤਿ।
ਸਹੇਯੰ ਦਹ੍ਯਤਾਂ ਸੂਤਾ ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਚ ਜਨਾਧਿਪਮ੍ ।
ਹਤਸ੍ਯਾਪਿ ਹਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਪ੍ਰਿਯੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 9 ॥ 4-27-9 (29443)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ ॥ 4-27-10x (3102)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸੂਤਾਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯੋ(ਅ)ਬ੍ਰੁਵਨ੍।
ਕੀਚਕੋ(ਅ)ਯੰ ਹਤਃ ਸ਼ੇਤੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਕਾਮਰੂਪਿਭਿਃ ॥ 10 ॥ 4-27-10 (29444)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਘਾਤਿਤੋ ਰਾਤ੍ਰੌ ਤੰ ਦਹੇਮ ਸਹਾਨਯਾ ।
ਮਾਨਿਤਾਃ ਸ੍ਮਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਵੀਰ ਤਦਨੁਜ੍ਞਾਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 11 ॥ 4-27-11 (29445)
ਪਰਾਕ੍ਰਮੰ ਤੁ ਸੂਤਾਨਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ(ਅ)ਨ੍ਵਮਨ੍ਯਤ ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾਃ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸਹ ਦਾਹੰ ਨਰਾਧਿਪਃ ॥ 12 ॥ 4-27-12 (29446)
ਤਤਸ੍ਤੇ ਸਮਨੁਜ੍ਞਾਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਤ੍ਰਾਸ੍ਯ ਬਾਨ੍ਧਵਾਃ।
ਰੁਰੁਦੁਃ ਕੀਚਕੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯਾਭਿਤਃ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 13 ॥ 4-27-13 (29447)
ਆਰੋਪ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਸਹ ਕੀਚਕੇਨ ਨਿਬਧ੍ਯ ਕੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਚ ਪਾਦਯੋਸ਼੍ਚ।
ਤੇ ਚਾਪਿ ਸੂਤਾ ਵਚਨੈਰਵੋਚੰਨੁਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਚੈਨਾਮਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-27-14 (29448)
ਯਸ੍ਯਾਃ ਕ੍ਰੁʼਤੇ(ਅ)ਯੰ ਨਿਹਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਧਿ ਸਾ ਕੀਚਕਮਾਰ੍ਗਮੇਤੁ ।
ਅਵਾਰ੍ਯਸਤ੍ਵੇਨ ਚ ਕੀਚਕੇਨ ਗਤਾਸੁਨਾ ਸੁਨ੍ਦਰੀ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-27-15 (29449)
ਸਾ ਤੇਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸ਼ਯਨੇ ਨਿਬਦ੍ਧਾ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀ ਚੈਵ ਮਨਸ੍ਵਿਨੀ ਚ।
ਅਨਾਰ੍ਯਸਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਮਹਾਰ੍ਯਸਤ੍ਤ੍ਵਾ ਗਤਾਸੁਨਾ ਸਾ ਪ੍ਰਰੁਰੋਦ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ।
ਵਿਲਮ੍ਬਮਾਨਾ ਵਿਵਸ਼ਾ ਹਿ ਦੁਸ਼਼੍ਟੈਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵ ਪਰ੍ਯਙ੍ਕਵਰੇ ਸ਼ੁਭਾਙ੍ਗੀ ॥ 16 ॥ 4-27-16 (29450)
ਹ੍ਰਿਯਮਾਣਾ(ਅ)ਥ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੈਰਨਿਨ੍ਦਿਤਾ।
ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੋਸ਼ੰਨਾਥਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਨਾਥਵਤੀ ਸਤੀ ॥ 17 ॥ 4-27-17 (29451)
ਮ੍ਰੁʼਤੇਨ ਸਹ ਬਦ੍ਧਾਙ੍ਗੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜੀਵਿਤੇ ਤਦਾ।
ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਾਭਿਮੁਖੰ ਨੀਤਾ ਕਰੇਣੁਰਿਵ ਰੌਤਿ ਸਾ ॥ 18 ॥ 4-27-18 (29452)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯੁਵਾਚ। 4-27-19x (3103)
ਜਯੋ ਜਯੇਸ਼ੋ ਵਿਜਯੋ ਜਯਤ੍ਸੇਨੋ ਜਯਦ੍ਬਲਃ।
ਤ ਮੇ ਵਾਚੰ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੁ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾ ਨਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-27-19 (29453)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਜ੍ਯਾਘੋਸ਼਼ਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਮਹਾਨ੍।
ਤੇ ਮੇ ਵਾਚੰ ਵਿਜਾਨਨ੍ਤੁ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾ ਨਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-27-20 (29454)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਜ੍ਯਾਤਲਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਵਿਸ੍ਫੂਰ੍ਜਿਤਮਿਵਾਸ਼ਨੇਃ।
ਅਸ਼੍ਰੂਯਤ ਮਹਾਨ੍ਯੁਦ੍ਧੇ ਭੀਮਘੋਪਸ੍ਤਰਸ੍ਵਿਨਾਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-27-21 (29455)
ਰਥਘੋਪਸ਼੍ਚ ਬਲਵਾਨ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਤਰਸ੍ਵਿਨਾਮ੍ ।
ਤੇ ਮੇ ਵਾਚੰ ਬਿਜਾਨਨ੍ਤੁ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾ ਨਯਨ੍ਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 22 ॥ 4-27-22 (29456)
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਵੀਰ੍ਯਮਤੁਲ੍ਯੰ ਤੁ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਬਲੰ ਯਸ਼ਃ।
ਰਾਜਸਿੰਹਾ ਇਵਾਗ੍ਰ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਮਾਂ ਜਾਨਨ੍ਤੁ ਸੁਦੁਃਖਿਤਾਂ ॥ 23 ॥ 4-27-23 (29457)
ਇਤ੍ਯਸ੍ਯਾਃ ਕ੍ਰੁʼਪਣਾ ਵਾਚਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਪਰਿਦੇਵਿਤਾਃ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਵਾਭ੍ਯੁਤ੍ਥਿਤੋ ਭੀਮਃ ਸ਼ਯਨਾਦਵਿਚਾਰਯਨ੍ ॥ 24 ॥ 4-27-24 (29458)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-27-25x (3104)
ਅਹੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਤੇ ਵਾਚਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੋਮਿ ਤਵ ਭਾਸ਼਼ਿਤਾਃ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਭ੍ਯੋ ਨ ਭਯੰ ਜਾਤੁ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 25 ॥ 4-27-25 (29459)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-27-26x (3105)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਵਿਜਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭੇ ਜਿਘਾਂਸਯਾ ॥ 26 ॥ 4-27-26 (29460)
ਤਤਃ ਸ ਵ੍ਯਾਯਤੰ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟ੍ਯ ਚ।
ਅਦ੍ਵਾਰੇਣਾਭ੍ਯਵਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਨਿਰ੍ਜਗਾਮ ਬਹਿਸ੍ਤਦਾ ॥ 27 ॥ 4-27-27 (29461)
ਸ ਲਙ੍ਘਯਿਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਕਾਰਮਾਰੁਹ੍ਯ ਤਰਸਾ ਦ੍ਰੁਮਮ੍ ।
ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਾਭਿਮੁਖਃ ਪ੍ਰਾਯਾਦ੍ਯਤ੍ਰ ਤੇ ਕੀਚਕਾ ਗਤਾਃ ॥ 28 ॥ 4-27-28 (29462)
ਸ ਲਙ੍ਘਯਿਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਕਾਰੰ ਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚ ਪੁਰੋਤ੍ਤਮਾਤ੍ ।
ਜਵੇਨੋਤ੍ਪਤਿਤੋ ਭੀਮਃ ਸੂਤਾਨਾਮਗ੍ਰਤਸ੍ਤਦਾ ॥ 29 ॥ 4-27-29 (29463)
ਚਿਤਾਸਮੀਪੰ ਗਤ੍ਵਾ ਸ ਤਤ੍ਰਾਪਸ਼੍ਯਨ੍ਮਹਾਬਲਃ ।
ਤਾਲਮਾਤ੍ਰੰ ਮਹਾਸ੍ਕਨ੍ਧਮੂਰ੍ਧ੍ਵਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕੰ ਵਨਸ੍ਪਤਿਮ੍ ॥ 30 ॥ 4-27-30 (29464)
ਤੰ ਨਾਗਵਦੁਪਕ੍ਰਮ੍ਯ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਪਰਿਰਭ੍ਯ ਚ।
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮੁਤ੍ਪਾਟਯਾਮਾਸ ਭੀਮੋ ਭੀਮਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ॥ 31 ॥ 4-27-31 (29465)
ਤਤੋ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਦਸ਼ਵ੍ਯਾਮੰ ਨਿਸ਼਼੍ਪਤ੍ਰਮਕਰੋਤ੍ਤਦਾ ॥ 32 ॥ 4-27-32 (29466)
ਤੰ ਮਹਾਕਾਯਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਭ੍ਰਾਮਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਵੇਗਿਤਃ।
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਭ੍ਯਪਤਤ੍ਸੂਤਾਨ੍ਦਣ੍ਡਪਾਣਿਰਿਵਾਨ੍ਤਕਃ॥ 33 ॥ 4-27-33 (29467)
ਊਰੁਵੇਗੇਨ ਤਸ੍ਯਾਥ ਨ੍ਯਗ੍ਰੋਧਾਸ਼੍ਵਤ੍ਥਕਿੰਸ਼ੁਕਾਃ।
ਭੂਮੌ ਨਿਪਤਿਤਾ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਸੰਭਗ੍ਨਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ਼ੇਰਤੇ ॥ 34 ॥ 4-27-34 (29468)
ਤੰ ਸਿੰਹਮਿਵ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਮਾਗਤਮ੍।
ਵਿਤ੍ਰੇਸੁਸ਼੍ਚ ਤਦਾ ਸੂਤਾ ਵਿਪਾਦਭਯਪੀਡਿਤਾਃ ॥ 35 ॥ 4-27-35 (29469)
ਤਮਨ੍ਤਕਮਿਵ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਭਯਸ਼ਙ੍ਕਿਤਾਃ।
ਦਿਧਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਸ੍ਤਥਾ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਚੋਪਕੀਚਕਾਃ।
ਪਰਸ੍ਪਰਮਥੋਚੁਸ੍ਤੇ ਵਿਸ਼਼ਾਦਭਯਮੋਹਿਤਾਃ ॥ 36 ॥ 4-27-36 (29470)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੋ ਬਲਵਾਨੇਤਿ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧ ਉਦ੍ਯਮ੍ਯ ਪਾਦਪਮ੍।
ਪ੍ਰਬੁਦ੍ਧਾਃ ਸੁਮਹਾਭਾਗਾ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਸੂਰ੍ਯਵਰ੍ਚਸਃ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਮੁਚ੍ਯਤਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਭਯੰ ਨੋ ਮਹਦਾਗਤਮ੍ ॥ 37 ॥ 4-27-37 (29471)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-27-38x (3106)
ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਥ ਸਮਾਵਿਦ੍ਧੰ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਪਾਦਪਮ੍ ।
ਵਿਮੁਚ੍ਯ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵੰਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 38 ॥ 4-27-38 (29472)
ਦ੍ਰਵਤਸ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸ ਵਜ੍ਰੀ ਦਾਨਵਾਨਿਵ ।
ਅਥ ਭੀਮਃ ਸਮੁਤ੍ਪਤ੍ਯ ਦ੍ਰਵਤਾਂ ਪੁਰਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 39 ॥ 4-27-39 (29473)
ਤੇ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭਯੋਦ੍ਵਿਗ੍ਨਾ ਨਿਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸਮਵਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 40 ॥ 4-27-40 (29474)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਾਞ੍ਸ਼ਤਸਙ੍ਖ੍ਯਕਾਨ੍ਸ ਵਜ੍ਰੀ ਦਾਨਵਾਨਿਵ।
ਏਕੇਨੈਵ ਪ੍ਰਹਾਰੇਣ ਦਸ਼ ਸਪ੍ਤ ਚ ਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍।
ਅਸ਼਼੍ਟਾਦਸ਼ ਚ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ਞ੍ਜਘਾਨ ਸ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ॥ 41 ॥ 4-27-41 (29475)
ਸ਼ਤੰ ਪਞ੍ਚਾਧਿਕੰ ਭੀਮਃ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਦ੍ਯਮਸਾਦਨਮ੍।
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੇਣੈਕੇਨ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਞ੍ਜਨਸੁਤੋ ਬਲੀ।
ਵਾਯੁਵੇਗਸਮਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸੂਤਾਨਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ ॥ 42 ॥ 4-27-42 (29476)
ਤਾੰਨਿਹਤ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਲਃ।
ਆਸ਼੍ਵਾਸਯਤ੍ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਪ੍ਰਤਿਮੁਚ੍ਯ ਚ ਬਨ੍ਧਨਾਤ੍ ॥ 43 ॥ 4-27-43 (29477)
ਉਵਾਚ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਯਾ ਵਾਚਾ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ।
ਅਸ਼੍ਰੁਪੂਰ੍ਣਮੁਖੀਂ ਭੀਤਾਮੁਦ੍ਧਰਨ੍ਸ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ॥ 44 ॥ 4-27-45a[ ਮਾ ਖਿਦਸ੍ਤ੍ਵੰ(*) ਯਾਜ੍ਞਸੇਨਿ ਪਾਤਿਵ੍ਰਤ੍ਯਵ੍ਰਤੇ ਸ੍ਥਿਤਾ।
ਪਾਤਿਵ੍ਰਤ੍ਯੇ ਸ੍ਥਿਤਾ ਨਾਰੀ ਵ੍ਰਤੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ੇਤ੍ਸਦਾ(ਅ)ਤ੍ਮਨਃ॥ 45 ॥ 4-27-44 (29478)
ਪੁਰਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਦੇਵਰਾਤਸ੍ਯ ਪਤਿਪ੍ਰੀਤਾ ਸ਼ਿਰੋਮਣਿਃ।
ਕਦਾਚਿਦ੍ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਰੂਪੇਣ ਰਕ੍ਸ਼਼ਸਾ(ਅ)ਪਹ੍ਰੁʼਤਾ ਸਤੀ ॥ 46 ॥ 4-27-46 (29479)
ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍ਸਰਸਸ੍ਤੀਰੇ ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼੍ਯ ਸ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਃ।
ਤਦ੍ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਰੂਪੰ ਸੰਤ੍ਯਜ੍ਯ ਰਕ੍ਸ਼਼ੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸੁਦਾਰੁਣਮ੍ ॥ 47 ॥ 4-27-47 (29480)
ਸਾਮ੍ਨਾ ਦਾਨੇਨ ਭੇਦੇਨ ਸਾ ਯਦਾ ਨਾਨ੍ਵਮਨ੍ਯਤ।
ਤਦਾ ਤਾਂ ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਸ ਮੈਥੁਨਾਯੋਪਚਕ੍ਰਮੇ ॥ 48 ॥ 4-27-48 (29481)
ਤਤਃ ਸਾ ਧੈਰ੍ਯਮਾਸ੍ਥਾਯ ਵਿਵਰੰ ਤ ਦਦੌ ਤਦਾ।
ਤਤਃ ਸ ਖਙ੍ਗਮੁਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਭੀਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਤਾਂ ਸਤੀਮ੍ ॥ 49 ॥ 4-27-49 (29482)
ਸਾ(ਅ)ਪਿ ਤ੍ਯਕ੍ਤਭਯਾ ਸਾਧ੍ਵੀ ਪ੍ਰਾਣਤ੍ਯਾਗੇ ਸੁਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾ।
ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਮਕਰੋਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਪਾਤਿਵ੍ਰਤ੍ਯਪਰਾਯਣਾ ॥ 50 ॥ 4-27-50 (29483)
ਆਰਾਧਿਤੋ ਯਦਿ ਮਯਾ ਭਰ੍ਤਾ ਮੇ ਦੈਵਤੰ ਮਹਤ੍।
ਕਰ੍ਮਣਾ ਮਨਸਾ ਵਾਚਾ ਗੁਰਵਸ੍ਤੋਸ਼਼ਿਤਾ ਮਯਾ।
ਤੇਨ ਸਤ੍ਯੇਨ ਯੋਨਿਰ੍ਮੇ ਭਵਤ੍ਵਦ੍ਯ ਸ਼ਿਲਾ ਦ੍ਰੁʼਢਾ ॥ 51 ॥ 4-27-51 (29484)
ਏਵੰ ਤਯਾ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤੇ ਤਦ੍ਯੋਨਿਃ ਸਾ ਸ਼ਿਲਾ(ਅ)ਭਵਤ੍।
ਅਨ੍ਤਰਾ ਨਾਭਿਜਾਨ੍ਵੋਰ੍ਯਤ੍ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਚ ਸ਼ਿਲਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 52 ॥ 4-27-52 (29485)
ਤਤਃ ਸ ਖਙ੍ਗਮੁਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਵੇਗੇਨਾਸ੍ਯਾਃ ਸ਼ਿਰੋ(ਅ)ਹਰਤ੍ ॥ 53 ॥ 4-27-53 (29486)
ਜਯਾ ਨਾਮ ਸਖੀ ਸਾ(ਅ)ਭੂਤ੍ਪਾਰ੍ਵਤ੍ਯਾ ਨਖਮਾਂਸਵਤ੍।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਤਿਵ੍ਰਤਾਯਾਸ਼੍ਚ ਦੁਃਖਮਲ੍ਪੰ ਸੁਖੰ ਬਹੁ ॥ ] ॥ 54 ॥ 4-27-54 (29487)
ਏਵੰ ਤੇ ਭੀਰੁ ਵਧ੍ਯਨ੍ਤੇ ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਹਿੰਸਨ੍ਤਿ ਮਾਨਵਾਃ।
ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵੰ ਨਗਰੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇ ਨ ਭਯੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਤਵ ॥ 55 ॥ 4-27-55 (29488)
ਅਨ੍ਯੇਨ ਤ੍ਵੰ ਪਥਾ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍।
ਅਨ੍ਯੇਨਾਹੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹਾਨਸਮ੍ ।
ਯਥਾ ਨੌ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯੇਰਨ੍ਰਾਤ੍ਰਾਵੇਵੰ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੌ ॥ 56 ॥ 4-27-56 (29489)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-27-57x (3107)
ਸਾ(ਅ)ਗਚ੍ਛੰਨਗਰੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਭੀਮੇਨਾਸ਼੍ਵਾਸਿਤਾ ਸਤੀ ॥ 57 ॥
ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਭਵਨੰ ਸ਼ੁਭਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾ । 4-27-57 (29490)
ਸ਼ਚੀਵ ਨਹੁਸ਼਼ੇ ਸ਼ਪ੍ਤੇ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪਮ੍ ॥ 58 ॥
ਭੀਮੋ(ਅ)ਪ੍ਯਮਿਤਵੀਰ੍ਯਸ੍ਤੁ ਬਲਵਾਨਰਿਮਰ੍ਦਨਃ। 4-27-58 (29491)
ਸਰ੍ਵਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਕੀਚਕਾਂਸ੍ਤਤ੍ਰ ਹਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਜਾਨੁਜਃ ॥ 59 ॥
ਨਿਃਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਕੀਚਕਾਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਰਾਮੋ ਰਾਤ੍ਰਿਚਰਾਨਿਵ। 4-27-59 (29492)
ਜਿਤਸ਼ਤ੍ਰੁਰਦੀਨਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਪੁਰੰ ਤਤਃ ॥ 60 ॥
ਪਞ੍ਚਾਧਿਕੰ ਸ਼ਤੰ ਤਤ੍ਰ ਨਿਹਤੰ ਤੇਨ ਭਾਰਤ। 4-27-60 (29493)
ਮਹਾਵਨਮਿਵ ਛਿੰਨੰ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯੇ ਵਿਗਲਿਤਦ੍ਰੁਮਮ੍ ॥ 61 ॥
ਏਵੰ ਤੇ ਨਿਹਤਾ ਰਾਜਞ੍ਸ਼ਤੰ ਪਞ੍ਚੋਪਕੀਚਕਾਃ। 4-27-61 (29494)
ਸ ਚ ਸੇਨਾਪਤਿਃ ਸੂਤ ਇਤ੍ਯੇਤਤ੍ਸੂਤਸ਼਼ਟ੍ਸ਼ਤਮ੍ ॥ 62 ॥
ਨ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਭਯਾਕਿੰਚਿਦ੍ਵਕ੍ਤੁਂ ਕੀਚਕਬਾਨ੍ਧਵਾਃ । 4-27-62 (29495)
ਅਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਸ੍ਤਾਂ ਤਤ੍ਰ ਭਯਾਦਪ੍ਯਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮ੍ ॥ 63 ॥
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵੇ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਃ ਸਮਾਗਤਾਃ । 4-27-63 (29496)
ਕਾਲ੍ਯੰ ਪਞ੍ਚਸ਼ਤੰ ਚੈਤਾਨਪਸ਼੍ਯਨ੍ਸਾਰਥੀਨ੍ਹਤਾਨ੍ ॥ 64 ॥
ਤਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਹਦਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯੰ ਨਰਾ ਨਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਨਾਗਰਾਃ। 4-27-64 (29497)
ਵਿਸ੍ਮਯੰ ਪਰਮੰ ਗਤ੍ਵਾ ਨੋਚੁਃ ਕਿੰਚਨ ਭਾਰਤ ॥ 65 ॥ ॥ 4-27-65 (29498)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਾਃ ॥ 27 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-27-45 *ਇਮੇ 10 ਸ਼੍ਲੋਕਾਃ ਘo ਪੁਸ੍ਤਕ ਏਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ॥ 4-27-63 ਤਾਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਮਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮਪਿ ਅਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਃ ਕੀਚਕਬਾਨ੍ਧਵਾਃ ਤਾਂਪ੍ਰਤਿ ਕਿੰਚਿਦ੍ਵਕ੍ਤੁਂ ਨਾਸ਼ਕ੍ਨੁਵੰਨਿਤ੍ਯਧ੍ਯਾਹਾਰੇਣ ਯੋਜਨਾ ॥ 63 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 028
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.28. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 028
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪੌਰੌਰ੍ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਸਾਨੁਜਕੀਚਕਨਿਧਨਨਿਵੇਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਨਗਰਾਦ੍ਦ੍ਰੌਪਦੀਨਿਸ਼਼੍ਕਾਸਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ॥ 1 ॥ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਯਾ ਵਿਰਾਟਨਿਯੋਗਾਦ੍ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਪੁਰਾੰਨਿਰ੍ਗਮਨਚੋਦਨਾ ॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਮਾਸਾਵਧਿਸ੍ਵਵਾਸਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਨਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾਯਾਂ ਤਦਙ੍ਗੀਕਰਣਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-28-0 (29499)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-0x (3108)
ਤੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਿਹਤਾਨ੍ਸੂਤਾਨ੍ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਭਾਰਤ।
ਪੌਰਾਸ਼੍ਚ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਰਾਜ੍ਞੇ ਗਤ੍ਵਾ ਨ੍ਯਵੇਦਯਨ੍ ।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਣ ਹਤਾ ਰਾਜਨ੍ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾਃ ਪਰਸ਼੍ਸ਼ਤਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-28-1 (29500)
ਯਥਾ ਵਜ੍ਰੇਣ ਦੀਰ੍ਣੰ ਵੈ ਪਰ੍ਵਤਸ੍ਯ ਮਹਚ੍ਛਿਰਃ।
ਵਿਨਿਕਾਰ੍ਣਾਃ ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਥਾ ਸੂਤਾ ਮਹੀਤਲੇ ॥ 2 ॥ 4-28-2 (29501)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਚਾਪਿ ਮੁਕ੍ਤਾ ਸਾ ਪੁਨਰਾਯਾਤਿ ਤੇ ਗ੍ਰੁʼਹਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵੰ ਸੰਸ਼ਯਿਤੰ ਰਾਜੰਨਗਰੰ ਤੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 3 ॥ 4-28-3 (29502)
ਤਥਾਰੂਪਾ ਹਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਾਃ ।
ਪੁਂਸਾਮਿਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼਼ਯੋ ਮੈਥੁਨਾਯ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4 ॥ 4-28-4 (29503)
ਯਥਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿਦੋਸ਼਼ੇਣ ਨੇਦੰ ਰਾਜਨ੍ਪੁਰੰ ਤਵ।
ਵਿਨਾਸ਼ਮੇਤਿ ਵੈ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਤਥਾ ਸਾਧੁ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-28-5 (29504)
ਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗਸੌਸ਼਼੍ਠਵਯੁਤਾਂ ਰੂਪਲਾਵਣ੍ਯਸ਼ਾਲਿਨੀਮ੍ ।
ਪਸ਼੍ਯਤਾਮਨਿਮੇਸ਼਼ੇਣ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ਵਨਿਤਾਂ ਸ਼ੁਭਾਮ੍।
ਮਨਸਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਤਿਬਨ੍ਧੋ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 6 ॥ 4-28-6 (29505)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਾਂ ਯਃ ਪੁਮਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰੂਪੇਣਾਪ੍ਰਤਿਮਾਂ ਭੁਵਿ।
ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਕਾਮਵਸ਼ੰ ਮੂਢੋ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਸ ਨਿਹਨ੍ਯਤੇ ॥ 7 ॥ 4-28-7 (29506)
ਨਿਸ਼਼੍ਕਾਸਯੈਨਾਂ ਭਵਨਾਤ੍ਪੁਰਾਚ੍ਚੈਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ।
ਕਾਲਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਪੁਰੰ ਨਾਸ਼ਯਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-28-8 (29507)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-9x (3109)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟੋ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ।
ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕ੍ਰਿਯਤਾਮੇਸ਼਼ਾਂ ਸੂਤਾਨਾਮਪਰਕ੍ਰਿਯਾ ॥ 9 ॥ 4-28-9 (29508)
ਏਕਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਸੁਸਮਿਦ੍ਧੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨੇ।
ਦਹ੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਕੀਚਕਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਰ੍ਵਗਨ੍ਧੈਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 10 ॥ 4-28-10 (29509)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਮੋਦ੍ਵਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਰਾਜਾ ਮਹਿਸ਼਼ੀਂ ਜਾਤਸਾਧ੍ਵਸਃ ॥ 11 ॥ 4-28-11 (29510)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਮਾਗਤਾਂ ਬ੍ਰੂਯਾ ਮਮੈਵ ਵਚਨਾਦਿਹ ।
ਗਚ੍ਛ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਯਥਾਕਾਮੰ ਚਰਾਧੁਨਾ ।
ਬਿਭੇਤਿ ਰਾਜਾ ਸੈਰਨ੍ਧਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਪਰਾਭਵਾਤ੍ ॥ 12 ॥ 4-28-12 (29511)
ਨ ਹਿ ਤਾਮੁਤ੍ਸਹੇ ਵਕ੍ਤੁਂ ਸ੍ਵਯੰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਮ੍ ।
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਾਸ੍ਤ੍ਵਦੋਸ਼਼ਸ੍ਤਾਂ ਵਕ੍ਤੁਮਤਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਬ੍ਰਵੀਮ੍ਯਹਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-28-13 (29512)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-14x (3110)
ਏਕਸ੍ਮਿੰਨੇਵ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਸੁਸਮਿਦ੍ਧੇ ਹੁਤਾਸ਼ਨੇ।
ਅਦਹਨ੍ਕੀਚਕਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸੰਸ੍ਕਾਰੈਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 14 ॥ 4-28-14 (29513)
ਅਥ ਮੁਕ੍ਤਾ ਭਯਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਾੰਨਿਰਸ੍ਯ ਚ।
ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਜਗਾਮ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 15 ॥ 4-28-15 (29514)
ਤ੍ਰਾਸਿਤੇਵ ਮ੍ਰੁʼਗੀ ਬਾਲਾ ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੇਨ ਮਨਸ੍ਵਿਨੀ।
ਸਾ ਤੁ ਗਾਤ੍ਰਾਣਿ ਵਾਸਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਾਲ੍ਯ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਹ ॥ 16 ॥ 4-28-16 (29515)
ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਤ ਦਿਸ਼ੋ ਦਸ਼।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਭਯਤ੍ਰਸ੍ਤਾਃ ਕੇਚਿਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿੰ ਨ੍ਯਮੀਲਯਨ੍ ॥ 17 ॥ 4-28-17 (29516)
ਪ੍ਰਦੁਦ੍ਰੁਵੁਸ਼੍ਚਾਪ੍ਯਪਰੇ ਤਥਾ ਜਨਾ ਹਸ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੂਂਸ਼਼ਿ ਪਿਧਾਯ ਮੋਹਿਤਾਃ।
ਮਾ ਪਸ਼੍ਯਤ ਸ੍ਮੇਤਿ ਚ ਤਾਂ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਸ੍ਤਥਾ ਜਨਾਸ਼੍ਚੁਕ੍ਰੁਸ਼ੁਰਾਰ੍ਤਰੂਪਾਃ ॥ 18 ॥ 4-28-18 (29517)
ਤਾਮਦ੍ਯ ਯਃ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਰੂਪਸ਼ਾਲਿਨੀਂ ਸ਼ਯੀਤ ਭਗ੍ਨੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਯਥੈਵ ਕੀਚਕਾਃ।
ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੋ ਭਯਵਿਗ੍ਨਚੇਤਸੋ ਭਯੇਨ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਗਤੇਨ ਮੋਹਿਤਾਃ ॥ 19 ॥ 4-28-19 (29518)
ਤਤੋ ਮਹਾਨਸਦ੍ਵਾਰੇ ਭੀਮਸੇਨਮਵਸ੍ਥਿਤਮ੍।
ਦਦਰ੍ਸ਼ ਰਾਜਨ੍ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਯਥਾ ਮਤ੍ਤੰ ਮਹਾਦ੍ਵਿਪਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-28-20 (29519)
ਸੋਪਹਾਸੰ ਤੁ ਸ਼ਨਕੈਃ ਸੰਜ੍ਞਾਭਿਰਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਨਮੋ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜਾਯ ਯੇਨਾਸ੍ਮਿ ਪਰਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ॥ 21 ॥ 4-28-21 (29520)
ਕੀਚਕੇਭ੍ਯੋ ਵਿਨਿਰ੍ਦੋਸ਼਼ਾਮਨਾਥਾਂ ਵਸਤੀਂ ਗ੍ਰੁʼਹੇ।
ਯੋ ਮਾਂ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਸਨ੍ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਂ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਯ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ ॥ 22 ॥ 4-28-22 (29521)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-28-23x (3111)
ਯੇ ਯਸ੍ਯਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਹ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਵਸ਼ਗਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਿਚਰ ਤ੍ਵੰ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟਤਃ ॥ 23 ॥ 4-28-23 (29522)
ਯੇ ਪੁਰਾ ਵਿਚਰਨ੍ਤੀਹ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਵਸ਼ਵਰ੍ਤਿਨਃ।
ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਹ੍ਯਨ੍ਰੁʼਣਾ ਵਿਹਰਨ੍ਤ੍ਵਿਤਃ ॥ 24 ॥ 4-28-24 (29523)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-25x (3112)
ਤਯੋਸ੍ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਜਝਿਰੇ ਨੇਤਰੇ ਜਨਾਃ।
ਤਤਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲਰਾਜਸ੍ਯ ਸੁਤਾ ਚਾਪਿ ਜਗਾਮ ਹ ॥ 25 ॥ 4-28-25 (29524)
ਤਤਃ ਸਾ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰੇ ਧਨੰਜਯਮਪਸ਼੍ਯਤ।
ਰਾਜ੍ਞਃ ਕਨ੍ਯਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਨਰ੍ਤਯਨ੍ਤੰ ਮਹਾਭੁਜਮ੍ ॥ 26 ॥ 4-28-26 (29525)
ਤਤਸ੍ਤਾ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਾਦ੍ਵਿਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਸਹਾਰ੍ਜੁਨਾਃ।
ਕਨ੍ਯਾ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰਾਯਾਨ੍ਤੀਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਾਮਨਾਗਸਮ੍ ॥ 27 ॥ 4-28-27 (29526)
ਕਾਨ੍ਯਾ ਊਚੁਃ। 4-28-28x (3113)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਸਿ ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ(ਅ)ਸਿ ਪੁਨਰਾਗਤਾ।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਚ ਨਿਹਤਾਃ ਸੂਤਾ ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਨਾਗਸਮ੍ ॥ 28 ॥ 4-28-28 (29527)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੋਵਾਚ। 4-28-29x (3114)
ਕਥੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਮੁਕ੍ਤਾ(ਅ)ਸਿ ਕਥੰ ਪਾਪਾਸ਼੍ਚ ਤੇ ਹਤਾਃ।
ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤੇ ਕਥਾਂ ਸ਼੍ਰੋਤੁਂ ਕਥਯਸ੍ਵ ਯਥਾਤਥਮ੍ ॥ 29 ॥ 4-28-29 (29528)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਯੁਵਾਚ। 4-28-30x (3115)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਕਿੰਨੁ ਤਵ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਕਾਰ੍ਯਮਦ੍ਯ ਵੈ।
ਯਾ ਤ੍ਵੰ ਰੰਸ੍ਯਸਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਸਦਾ ਕਨ੍ਯਾਪੁਰੇ ਸੁਖੰ ॥ 30 ॥ 4-28-30 (29529)
ਨ ਹਿ ਦੁਃਖ ਸਮਾਪ੍ਨੋਸ਼਼ਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਯਦੁਪਾਸ਼੍ਰੁਤੇ।
ਸੁਖੇਨ ਵਰ੍ਤਸੇ ਯੇਹ ਨ ਤਦ੍ਦੁਃਖਮਵਾਪ੍ਯਤੇ।
ਤੇਨ ਮਾਂ ਦੁਃਖਿਤਾਮੇਵੰ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸਿ ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਤ੍ਯਪਿ ॥ 31 ॥ 4-28-31 (29530)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੋਵਾਚ। 4-28-32x (3116)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ(ਅ)ਪਿ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਦੁਃਖਮਾਪ੍ਨੋਤ੍ਯਨਨ੍ਤਕਮ੍।
ਤਿਰ੍ਯਗ੍ਯੋਨਿਗਤੇਵੇਯੰ ਨ ਚੈਨਾਮਵਬੁਧ੍ਯਸੇ ॥ 32 ॥ 4-28-32 (29531)
ਤ੍ਵਯਾ ਸਹੋਸ਼਼ਿਤਾ ਚਾਸ੍ਮਿ ਤ੍ਵੰ ਚ ਸਰ੍ਵੈਃ ਸਹੋਸ਼਼ਿਤਾ।
ਤ੍ਵਤ੍ਤਃ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਤਰੰ ਵਾਸੰ ਵਸੇਯਮਹਮਙ੍ਗਨੇ ।
ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਨ੍ਤ੍ਯਾਂ ਤ੍ਵਯਿ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣਿ ਕੋਨੁ ਦੁਃਖੰ ਨ ਚਿਨ੍ਤਯੇਤ੍। ॥ 33 ॥ 4-28-33 (29532)
ਨ ਤੁ ਕੇਨਚਿਦਨ੍ਯਨ੍ਤੰ ਕਸ੍ਯਚਿਦ੍ਧ੍ਰੁʼਦਯੰ ਕ੍ਵਚਿਤ੍।
ਵੇਦਿਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ਨੂਨੰ ਤੇਨ ਮਾਂ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਸੇ ॥ 34 ॥ 4-28-34 (29533)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-35x (3117)
ਤਤਃ ਸਹੈਵ ਕਨ੍ਯਾਭਿਰ੍ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਰਾਜਵੇਸ਼੍ਮ ਤਤ੍।
ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾਃ ਸਮੀਪਮਨਸੂਯਿਨੀ ॥ 35 ॥ 4-28-35 (29534)
ਤਾਮਬ੍ਰਵੀਦ੍ਰਾਜਪਤ੍ਨੀ ਵਿਰਾਟਵਚਨਾਦਿਦਮ੍ ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਗਮ੍ਯਤਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਯਤ੍ਰ ਕਾਮਯਸੇ ਗਤਿਮ੍ ।
ਰਾਜਾ ਬਿਭੇਤਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਪਰਾਭਵਾਤ੍ ॥ 36 ॥ 4-28-36 (29535)
ਤ੍ਵੰ ਚਾਪਿ ਤਰੁਣੀ ਸੁਭ੍ਰੂ ਰੂਪੇਣਾਪ੍ਰਤਿਮਾ ਭੁਵਿ ।
ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਨ੍ਰੁʼਣਾਂ ਭਦ੍ਰੇ ਰਕ੍ਤਾਨਿ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਜੇ ਸੁਖੇ ॥ 37 ॥ 4-28-37 (29536)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ ਭਯੰ ਮਹ੍ਯੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਨਗਰਸ੍ਯ ਚ।
ਗਚ੍ਛਾਦ੍ਯੈਵ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਤ੍ਵੰ ਨਗਰਾਦ੍ਯਤ੍ਰ ਰੰਸ੍ਯਸੇ ॥ 38 ॥ 4-28-38 (29537)
ਤ੍ਵੰਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਸ਼ੁਭੇ ਮਹ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵੋ ਬਨ੍ਧੁਜਨੋ ਹਤਃ।
ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਾ ਖਲੁ ਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਣਾਂ ਮੇ ਕ੍ਰੁʼਤੋ ਵਧਃ ॥ 39 ॥ 4-28-39 (29538)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜੇਭ੍ਯੋ ਭਯਮਦ੍ਯ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ।
ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਗਚ੍ਛ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਚੇਹ ਯਥਾ ਭਵੇਤ੍ ॥ 40 ॥ 4-28-40 (29539)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-41x (3118)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਚੇਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਾਹਮਾਤ੍ਰੰ ਤੁ ਰਾਜਾ ਕ੍ਸ਼਼ਾਮ੍ਯਤੁ ਭਾਮਿਨਿ ॥ 41 ॥ 4-28-41 (29540)
ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਅਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ੍ਤੇ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ।
ਤਤੋ ਮਾਮੁਪਨੇਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 42 ॥ 4-28-42 (29541)
ਧ੍ਰੁਵੰ ਚ ਸ਼੍ਰੇਯਸਾ ਰਾਜਾ ਯੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਸਹ ਬਾਨ੍ਧਵੈਃ ।
ਰਾਜ੍ਞਃ ਕ੍ਰੁʼਤੋਪਕਾਰਾਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਤਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਸਦਾ ਸ਼ੁਭੇ।
ਸਾਧਵਸ਼੍ਚ ਬਲੋਤ੍ਸਿਕ੍ਤਾਃ ਕ੍ਰੁʼਤਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰੁʼਤੇਪ੍ਸਵਃ ॥ 43 ॥ 4-28-43 (29542)
ਅਰ੍ਥਿਨੀ ਮਾ ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾ ਯਦ੍ਵਾਤਦ੍ਵੇਤਿ ਚਿਨ੍ਤਯ।
ਭਰਸ੍ਵ ਤਦਹਰ੍ਮਾਤ੍ਰੰ ਤਤ੍ਤੇ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 44 ॥ 4-28-44 (29543)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-45x (3119)
ਤਸ੍ਯਾਸ੍ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕੈਕੇਯੀ ਦੁਃਖਮੋਹਿਤਾ।
ਉਵਾਚ ਦ੍ਰੌਪਦੀਮਾਰ੍ਤਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਵ੍ਯਸਨਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾ ॥ 45 ॥ 4-28-45 (29544)
ਵਸ ਭਦ੍ਰੇ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਾਮਹੰ ਸ਼ਰਣੰ ਗਤਾ।
ਤ੍ਰਾਯਸ੍ਵ ਮਮ ਭਰ੍ਤਾਰੰ ਪੁਤ੍ਰਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ ॥ 46 ॥ 4-28-46 (29545)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਵਾ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਰਾਜ੍ਞੇ ਸਰ੍ਵੰ ਨ੍ਯਵੇਦਯਤ੍ ।
ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਦ੍ਰਾਤ੍ਰਿਮਿਮਾਂ ਭੀਰੁਃ ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਨਿਵਾਸਯੇ ॥ 47 ॥ 4-28-47 (29546)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਕੀਚਕਵਧਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਾਵਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 28 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-28-1 ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਨਿਹਤਾ ਰਾਜੰਨਿਤਿ ਖo ਥo ਧo ਪਾਠo ॥ 1 ॥ 4-28-5 ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮਿਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 5 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 029
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.29. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 029
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਾਯ ਕ੍ਰਮੇਣ ਵਿਰਾਟਪੁਰਮਾਗਤੈਸ਼੍ਚਾਰੈਰ੍ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰਮੇਤ੍ਯ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਵਗਤਿਨਿਵੇਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕੀਚਕਵਧਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-29-0 (29547)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-29-0x (3120)
ਕੀਚਕੇ ਤੁ ਹਤੇ ਰਾਜਾ ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਵੀਰਹਾ।
ਸ਼ੋਕਮਾਹਾਰਯਤ੍ਤੀਵ੍ਰੰ ਸਾਮਾਤ੍ਯਃ ਸਪੁਰੋਹਿਤਃ ॥ 1 ॥ 4-29-1 (29548)
ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਧੰ ਘੋਰੰ ਸਾਨੁਜਸ੍ਯ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ।
ਅਤ੍ਯਾਹਿਤੰ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਵਾ ਵ੍ਯਸ੍ਮਯਨ੍ਤ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਜਨਾਃ ॥ 2 ॥ 4-29-2 (29549)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਪੁਰੇ ਜਨਪਦੇ ਜਜਲ੍ਪੁਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ਦਯਿਤੋ ਰਾਜ੍ਞੋ ਦਰ੍ਪੋਤ੍ਸਿਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਕੀਚਕਃ ॥ 3 ॥ 4-29-3 (29550)
ਸਾਂਪਰਾਯੇ ਪਰਿਕ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟੋ ਬਲਵਾਨ੍ਦੁਰ੍ਜਯੋ ਰਣੇ।
ਆਸੀਤ੍ਪ੍ਰਹਰ੍ਤਾ ਸ਼ਤ੍ਰੂਣਾਂ ਦਾਰਦਰ੍ਸ਼ੀ ਚ ਦੁਰ੍ਮਤਿਃ ।
ਸ ਹਤਃ ਕਿਲ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਕਾਰਣਾੰਨਿਸ਼ਿ ॥ 4 ॥ 4-29-4 (29551)
ਇਤ੍ਯਜਲ੍ਪਨ੍ਮਹਾਰਾਜ ਕੀਚਕਸ੍ਯ ਵਿਨਾਸ਼ਨਮ੍ ।
ਦੇਸ਼ੇਦੇਸ਼ੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ੍ਮਿਤਃ ਕੀਚਕੇ ਹਤੇ ॥ 5 ॥ 4-29-5 (29552)
ਅਥ ਵੈਃ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਾ ਯੇ ਬਹਿਸ਼੍ਚਰਾਃ ।
ਮ੍ਰੁʼਗਯਿਤ੍ਵਾ ਬਹੂਨ੍ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਗ੍ਰਾਮਾਂਸ਼੍ਚ ਨਗਰਾਣਿ ਚ ॥ 6 ॥ 4-29-6 (29553)
ਸੰਵਿਧਾਯ ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਯਥਾਦੇਸ਼ੰ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਕਾਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਤਸੰਕੇਤਨਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਨ੍ਤ ਪੁਰੰ ਤਤਃ ॥ 7 ॥ 4-29-7 (29554)
ਆਗਮ੍ਯ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍।
ਤਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-29-8 (29555)
ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਕ੍ਰੁʼਪੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ।
ਸੰਗਤੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਮਹਾਰਥੈਃ ॥ 9 ॥ 4-29-9 (29556)
ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਸ਼ਿਰਸਾ ਭੂਮੌ ਵਰ੍ਧਯਿਤ੍ਵਾ ਜਯਾਸ਼ਿਸ਼਼ਾ।
ਆਸੀਨੰ ਸੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੇ ਕਾਞ੍ਚਨੇ ਪਰਮਾਸਨੇ ॥ 10 ॥ 4-29-10 (29557)
ਉਪਾਸ੍ਯਮਾਨੰ ਸਚਿਵੈਰ੍ਮਰੁਦ੍ਭਿਰਿਵ ਵਾਸਵਮ੍ ।
ਵਿਦ੍ਵਦ੍ਭਿਰ੍ਗਾਯਕੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਕਵਿਭਿਃ ਸ੍ਤੁਤਿਪਾਠਕੈਃ ॥ 11 ॥ 4-29-11 (29558)
ਅਨੇਕੈਰਪਿ ਰਾਜਨ੍ਯੈਃ ਸੇਵਿਤੰ ਸਪਰਿਚ੍ਛਦੈਃ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਆਸੀਨਮਿਦਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 12 ॥ 4-29-12 (29559)
ਕ੍ਰੁʼਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪਰੋ ਯਤ੍ਨਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਮਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣੇ ਸਦਾ ।
ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮਹਤਿ ਕਾਨਨੇ ॥ 13 ॥ 4-29-13 (29560)
ਨਿਰ੍ਜਨੇ ਵ੍ਯਾਲਸੰਕੀਰ੍ਣੇ ਨਾਨਾਭ੍ਰਮਰਸੰਕੁਲੇ ।
ਲਤਾਪ੍ਰਤਾਨਗਹਨੇ ਨਾਨਾਗੁਲ੍ਮਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤੇ ॥ 14 ॥ 4-29-14 (29561)
ਨ ਚ ਵਿਦ੍ਮੋ ਗਤਾ ਯੇਨ ਪਾਰ੍ਥਾਃ ਸੁਦ੍ਰੁʼਢਵਿਕ੍ਰਮਾਃ ।
ਮਾਰ੍ਗਮਾਣਾਃ ਪਦਨ੍ਯਾਸਮਾਸ਼੍ਰਮੇਸ਼਼ੁ ਵਨੇਸ਼਼ੁ ਚ ॥ 15 ॥ 4-29-15 (29562)
ਗਿਰਿਕੂਟੇਸ਼਼ੁ ਤੁਙ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਨਾਨਾਜਨਪਦੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਜਨਾਕੀਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਦੇਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਚਤ੍ਵਰੇਸ਼਼ੁ ਪੁਰੇਸ਼਼ੁ ਚ ॥ 16 ॥ 4-29-16 (29563)
ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਹਸਾ ਨਸ਼਼੍ਟਾੰਨੈਵ ਵਿਦ੍ਮ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍।
ਅਤ੍ਯਨ੍ਤਾਦਰ੍ਸ਼ਨਾੰਨਸ਼਼੍ਟਾ ਭਦ੍ਰੰ ਤੁਭ੍ਯੰ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 17 ॥ 4-29-17 (29564)
ਗਿਰੀਣਾਂ ਕੂਟਕੁਞ੍ਜੇਸ਼਼ੁ ਕਨ੍ਦਰੋਦਰਸਾਨੁਸ਼਼ੁ।
ਨਦੀਪ੍ਰਸ੍ਰਵਣੇਸ਼਼੍ਵੇਵ ਹ੍ਰਦੇਸ਼਼ੁ ਚ ਸਰਸ੍ਸੁ ਚ॥ 18 ॥ 4-29-18 (29565)
ਗਹ੍ਵਰੇਸ਼਼ੁ ਚ ਦੁਰ੍ਗੇਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰਾਮੇਸ਼਼ੂ ਪਵਨੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਦੁਰ੍ਵਿਜ੍ਞੇਯਾ ਗਤਿਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮ੍ਰੁʼਗ੍ਯਤੇ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਰੇਵ ਚ ॥
ਗਜਵ੍ਯਾਘ੍ਰਸਮੀਪੇਸ਼਼ੁ ਸਿੰਹਾਨ੍ਤੇ ਸ਼ਰਭਾਨ੍ਤਰੇ ॥ 19 ॥ 4-29-19 (29566)
ਵਤ੍ਮਨ੍ਯਨ੍ਵਿਚ੍ਛਮਾਨਾਸ੍ਤੁ ਰਥਾਨਾਂ ਰਥਿਸਤ੍ਤਮ।
ਕੰਚਿਤ੍ਕਾਲੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੂਤਾਨਨੁਗਤਾ ਵਯਮ੍ ॥ 20 ॥ 4-29-20 (29567)
ਮ੍ਰੁʼਗਯਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯੰ ਵਿਦਿਤਾਰ੍ਥਾਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਵਤਃ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਂ ਸੂਤਾ ਵਿਨਾ ਪਾਰ੍ਥੈਃ ਪਰੰਤਪ ॥ 21 ॥ 4-29-21 (29568)
ਨ ਤਤ੍ਰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਚ ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਃ।
ਨਰਦੇਵ ਯਥੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਨ ਚ ਵਿਦ੍ਮਾਤ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ ॥ 22 ॥ 4-29-22 (29569)
ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤੋ ਭਵ ਨਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਸ੍ਥੋ ਭਵ ਪਰੰਤਪ ।
ਸਰ੍ਵਥੈਵ ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਤੇ ਨਮਸ੍ਤੇ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 23 ॥ 4-29-23 (29570)
ਸਰ੍ਵਾ ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ ਸਸ਼ੈਲਵਨਕਾਨਨਾ ।
ਸਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਨਗਰਗ੍ਰਾਮਾ ਪਤ੍ਤਨੈਸ਼੍ਚ ਸਮਨ੍ਵਿਤਾ ।
ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼ਿਤਾ ਚ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਨ ਚ ਪਸ਼੍ਯਾਮਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ ॥ 24 ॥ 4-29-24 (29571)
ਪੁਨਃ ਸ਼ਾਧਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਅਤ ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਭੂਯਃ ਕਿੰ ਕਰਵਾਮਹੇ ॥ 25 ॥ 4-29-25 (29572)
ਇਮਾਂ ਚ ਨਃ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਵੀਰ ਵਾਚੰ ਭਦ੍ਰਵਤੀਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ॥ 26 ॥ 4-29-26 (29573)
ਯੇਨ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾ ਨਿਹਤਾ ਬਲੇਨ ਬਹੁਸ਼ੋ ਨ੍ਰੁʼਪ।
ਸੂਤੇਨ ਰਾਜ੍ਞੋ ਮਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਕੀਚਕੇਨ ਬਲੀਯਸਾ।
ਸ ਹਤਃ ਪਤਿਤਃ ਸ਼ੇਤੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਨਿਸ਼ਿ ਭਾਰਤ ॥ 27 ॥ 4-29-27 (29574)
ਸ੍ਯਾਲੋ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸੇਨਾਪਤਿਰੁਦਾਰਧੀਃ।
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਯਾਨੁਜਃ ਕ੍ਰੂਰਃ ਸ਼ੂਰੋ ਵੀਰੋ ਗਤਵ੍ਯਥਃ ॥ 28 ॥ 4-29-28 (29575)
ਉਤ੍ਸਾਹਵਾਨ੍ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੋ ਨੀਤਿਮਾਨ੍ਬਲਵਾਨਪਿ ।
ਯੁਦ੍ਧਜ੍ਞੋ ਰਿਪੁਵੀਰ੍ਯਘ੍ਨਃਕ ਸਿੰਹਤੁਲ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ॥ 29 ॥ 4-29-29 (29576)
ਪ੍ਰਜਾਰਕ੍ਸ਼਼ਣਦਕ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗ੍ਰਹਣਸ਼ਕ੍ਤਿਮਾਨ੍।
ਵਿਜਿਤਾਰਿਰ੍ਮਹਾਯੁਦ੍ਧੇ ਪ੍ਰਚਣ੍ਡੋ ਮਾਨਤਤ੍ਪਰਃ ॥ 30 ॥ 4-29-30 (29577)
ਨਰਨਾਰੀਮਨੋਹ੍ਲਾਦੀ ਧੀਰੋ ਵਾਗ੍ਮੀ ਰਣਪ੍ਰਿਯਃ।
ਪੁਣ੍ਯਕਰ੍ਮਾ(ਅ)ਰ੍ਥਕਾਮਾਨਾਂ ਭਾਜਨੰ ਮਨੁਜੋਤ੍ਤਮਃ ॥ 31 ॥ 4-29-31 (29578)
ਸ ਹਤੋ ਨਿਸ਼ਿ ਗਨ੍ਧੈਰ੍ਵਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਨਰਾਧਿਪ।
ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਨਿਸ਼ੀਥੇ ਸਹ ਸੋਦਰੈਃ ।
ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਨਿਹਤਾ ਯੋਧਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਹਰੈਰ੍ਹਤਾਃ ॥ 32 ॥ 4-29-32 (29579)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਣਾਂ ਚ ਮਹਿਸ਼਼ੀ ਕਾਚਿਦਸ੍ਤਿ ਨਿਤਮ੍ਬਿਨੀ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਨਾਮ ਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਪ੍ਤੋ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ(ਅ)ਕਾਮਯਦ੍ਬਲੀ ॥ 33 ॥ 4-29-33 (29580)
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਨਿਹਤੋ ਨਿਸ਼ਿ ॥ 34 ॥ 4-29-34 (29581)
ਬਾਨ੍ਧਵੈਰ੍ਬਹੁਭਿਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਕੀਚਕੋ ਨਿਹਤੋ ਯਤਃ।
ਅਦ੍ਯਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਚਾਰਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਤਸ਼੍ਚਰ੍ਤੁਂ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯੇਤਿ ਮਤਿਰ੍ਹਿ ਨਃ ॥ 35 ॥ 4-29-35 (29582)
ਨਿਹਤੋ ਨਿਸ਼ਿ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਰ੍ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ।
ਏਤਾਵਚ੍ਛ੍ਰੁਤਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਨਰਾਧਿਪ ॥ 36 ॥ 4-29-36 (29583)
ਪ੍ਰਿਯਮੇਤਦੁਪਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਸ਼ਤ੍ਰੂਣਾਂ ਚ ਪਰਾਭਵਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁʼਤਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕੌਰਵ੍ਯ ਵਿਧਤ੍ਸ੍ਵ ਯਦਨਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 37 ॥ ॥ 4-29-37 (29584)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗ੍ਰੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋ(ਅ)ਨਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 29 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 030
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.30. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 030
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਦਿਭਿਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਾਯ ਸਮਾਲੋਚਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-30-0 (29585)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-30-0x (3121)
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਰਾਜਾ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਚਸ੍ਤਦਾ।
ਚਿਰਮਨ੍ਤਰ੍ਮਨਾ ਭੂਤ੍ਵਾ ਇਦਮਾਹ ਸਭਾਸਦਃ ॥ 1 ॥ 4-30-1 (29586)
ਅਸ਼ਕ੍ਯੰ ਖਲੁ ਕਾਰ੍ਯਸ੍ਯ ਗਤਿੰ ਜ੍ਞਾਤੁਂ ਹਿ ਤਤ੍ਵਤਃ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵੇ ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਕ੍ਵਨੁ ਸ੍ਯੁਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਗਤਾਃ ॥ 2 ॥ 4-30-2 (29587)
ਅਲ੍ਪਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਃ ਕਾਲਸ੍ਤੁ ਗਤੋ ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠ ਏਵ ਚ।
ਤੇਸ਼਼ਾਮਜ੍ਞਾਤਚਰ੍ਯਾਯਾਮਸ੍ਮਿਨ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ॥ 3 ॥ 4-30-3 (29588)
ਅਪਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਤੇ ਹ੍ਯਤੀਯੁਰਿਹ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸਮਯਾਸ੍ਤੇ ਹਿ ਸਤ੍ਯਵ੍ਰਤਪਰਾਯਣਾਃ ॥ 4 ॥ 4-30-4 (29589)
ਕ੍ਸ਼਼ਰਨ੍ਤ ਇਵ ਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਹ੍ਯਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਃ ।
ਦੁਃਖਾਦ੍ਭਵੇਯੁਃ ਸੰਰਬ੍ਧਾਃ ਕੌਰਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-30-5 (29590)
ਵਿਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਾਸ੍ਤਰ੍ਕਯਾ ਸੁਪ੍ਰਣੀਤਯਾ।
ਨਿਪੁਣੈਸ਼੍ਚਾਰਪੁਰੁਸ਼਼ੈਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞੈਰ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ੈਃ ਸੁਸੰਵ੍ਰੁʼਤੈਃ ॥ 6 ॥ 4-30-6 (29591)
ਅਜ੍ਞਾਤਸਮਯੇ ਜ੍ਞਾਤਾਃ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਰੂਪਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੇਯੁਰ੍ਜਿਤਕ੍ਰੋਧਾਸ੍ਤਾਵਦੇਵ ਪੁਨਰ੍ਵਨਮ੍ ॥ 7 ॥ 4-30-7 (29592)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਵਿਚਿਨ੍ਵਧ੍ਵੰ ਯਥਾ ਚਾਤ੍ਯਨ੍ਤਮਵ੍ਯਯਮ੍।
ਰਾਜ੍ਯੰ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵਮਵ੍ਯਗ੍ਰੰ ਨਿਃਸਪਤ੍ਨੰ ਚਿਰੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 8 ॥ 4-30-8 (29593)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤੇ ਵਚਨੇ(ਅ)ਤੀਵ ਦੁਃਖਿਨਾ।
ਤਤਃ ਕਰ੍ਣੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਸਤ੍ਯਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਸੰਯੁਤਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-30-9 (29594)
ਏਤੇ ਪੁਨਰ੍ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਅਨ੍ਯੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਭਾਰਤ ।
ਸ਼ੀਘ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਨਰਾ ਯੋਗ੍ਯਾ ਨਿਪੁਣਾਸ਼੍ਛੰਨਚਾਰਿਣਃ ॥ 10 ॥ 4-30-10 (29595)
ਚਰਨ੍ਤੁ ਦੇਸ਼ਾਨ੍ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਸ੍ਫੀਤਾਞ੍ਜਨਪਦਾਕੁਲਾਨ੍ ।
ਤਤ੍ਰ ਗੋਸ਼਼੍ਠੀਸ਼਼ੁ ਰਮ੍ਯਾਸੁ ਸਿਦ੍ਧਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਰੂਪਿਣਃ ॥ 11 ॥ 4-30-11 (29596)
ਪਰਿਵਾਹੇਸ਼਼ੁ ਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਵਿਵਿਧੇਸ਼਼੍ਵਾਕਰੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਛੰਨਚਾਰਿਣਃ ॥ 12 ॥ 4-30-12 (29597)
ਨਦੀਕੁਞ੍ਜੇਸ਼਼ੁ ਤੀਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰਾਮੇਸ਼਼ੁ ਨਗਰੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਆਸ਼੍ਰਮੇਸ਼਼ੁ ਚ ਰਮ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪਰ੍ਵਤੇਸ਼਼ੁ ਗੁਹਾਸੁ ਚ ॥ 13 ॥ 4-30-13 (29598)
ਵਿਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਤਰ੍ਕਯਾ ਸੁਵਿਨੂਤਯਾ ।
ਵਿਵਿਧੈਸ੍ਤਤ੍ਪਰੈਃ ਸਮ੍ਯਙ੍ਵਿਪੁਣੈਸ੍ਤਜ੍ਜ੍ਞਸੰਮਤੈਃ ॥ 14 ॥ 4-30-14 (29599)
ਅਥਾਗ੍ਰਜਾਨਨ੍ਤਰਜੋ ਭ੍ਰਾਤੁਃ ਪ੍ਰਿਯਹਿਤੇ ਰਤਃ।
ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਭ੍ਰਾਤਾ ਭ੍ਰਾਤਰਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 15 ॥ 4-30-15 (29600)
ਯੇਸ਼਼ੁ ਨਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋ ਰਾਜੰਸ਼੍ਚਾਰੇਸ਼਼ੁ ਮਨੁਜਾਧਿਪ।
ਤੇ ਯਾਨ੍ਤੁ ਦਤ੍ਤਦੇਯਾ ਵੈ ਭੂਯਸ੍ਤਾਨ੍ਪਰਿਮਾਰ੍ਗਿਤੁਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-30-16 (29601)
ਯਦਾਹ ਕਰ੍ਣੋ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਰ੍ਵਮੇਤਦਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਾਮ੍ ।
ਯਥੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਚਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮ੍ਰੁʼਗਯਨ੍ਤੁ ਯਤਸ੍ਤਤਃ ॥ 17 ॥ 4-30-17 (29602)
ਘ੍ਰਾਣੈਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਸ਼ਵੋ ਵੇਦੈਰੇਵ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਾਃ।
ਚਾਰੈਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨਸ਼੍ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਭ੍ਯਾਮਿਤਰੇ ਜਨਾਃ ॥ 18 ॥ 4-30-18 (29603)
ਯਥੋਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚਾਰਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਮ੍ਰੁʼਗਯਨ੍ਤੁ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ।
ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵੋ ਦੇਸ਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਨਗਰਾਣਿ ਚ ॥ 19 ॥ 4-30-19 (29604)
ਨ ਹਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਤਿਰ੍ਵਾਸਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਵੋਪਲਭ੍ਯਤੇ।
ਅਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਵਾ ਨਿਗੂਢਾਸ੍ਤੇ ਪਾਰੰ ਵੋਰ੍ਮਿਮਤੋ ਗਤਾਃ ॥ 20 ॥ 4-30-20 (29605)
ਵ੍ਯਾਲੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਮਹਾਰਣ੍ਯੇ ਭਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ਼ੂਰਮਾਨਿਨਃ।
ਦ੍ਵੀਪੰ ਵਾ ਪਰਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਗਿਰਿਦੁਰ੍ਗਵਨੇਸ਼਼੍ਵਪਿ ॥ 21 ॥ 4-30-21 (29606)
ਹੀਨਦਰ੍ਪਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾਸ੍ਤੇ ਭਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੈਃ ।
ਅਥਵਾ ਵਿਸ਼਼ਮੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਵਿਨਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀਃ ਸਮਾਃ ॥ 22 ॥ 4-30-22 (29607)
ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਮਾਨਸਮਵ੍ਯਗ੍ਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਨਿਯਮ੍ਯ ਚ।
ਕੁਰੁ ਕਾਰ੍ਯੰ ਮਹੋਤ੍ਸਾਹੰ ਮਨ੍ਯਸੇ ਯੰਨਰਾਧਿਪ ॥ 23 ॥ ॥ 4-30-23 (29608)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 30 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 031
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.31. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 031
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰਪ੍ਰਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਧਾਰ੍ਮਿਕਤ੍ਵਾਦਿਗੁਣਸ਼ਾਲਿਤਯਾ ਵਿਨਾਸ਼ਾਭਾਵਨਿਰ੍ਧਾਰਣੇਨ ਤਦਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣਵਿਧਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵਾਵਾਸਦੇਸ਼ਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਭਿਧਾਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਰ੍ਜ੍ਞੇਯਤ੍ਵਸ੍ਯਾਪਿ ਕਥਨੇਨ ਤੈਃ ਸਹ ਸਨ੍ਧਿਵਿਧਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-31-0 (29609)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-31-0x (3122)
ਅਥਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਦ੍ਰੋਣਃ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਰ੍ਥਦਰ੍ਸ਼ਿਵਾਨ੍।
ਨ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾ ਵਿਨਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਾਪਿ ਯਾਨ੍ਤਿ ਪਰਾਭਵਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-31-1 (29610)
ਸ਼ੂਰਾਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਤਵਿਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਃ।
ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾਃ ਸਤ੍ਯਸਨ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮਨੁਵ੍ਰਤਾਃ ॥ 2 ॥ 4-31-2 (29611)
ਨੀਤਿਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਤਤ੍ਵਜ੍ਞੰ ਪਿਤ੍ਰੁʼਵਚ੍ਚ ਸਮਾਹਿਤਮ੍।
ਧਰ੍ਮੇ ਸ੍ਥਿਤੰ ਸਤ੍ਯਧ੍ਰੁʼਤਿੰ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਪਚਾਯਿਨਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-31-3 (29612)
ਅਨੁਵ੍ਰਤਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਭ੍ਰਾਤਰੋ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ।
ਅਜਾਤਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਨਨੁਵ੍ਰਤਮ੍ ॥ 4 ॥ 4-31-4 (29613)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤਥਾਵਿਧੇਯਾਨਾਂ ਨਿਭ੍ਰੁʼਤਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਨੀਤਿਮਾਨ੍ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਃ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਨੈਸ਼਼ਾਂ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 5 ॥ 4-31-5 (29614)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਤ੍ਨਾਤ੍ਪਰੀਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਨ ਤਾਵਤ੍ਸਮਯੋ ਗਤਃ।
ਨ ਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਮ੍ਰੁʼਚ੍ਛੇਯੁਰਿਤਿ ਮੇ ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕੀ ਮਤਿਃ ॥ 6 ॥ 4-31-6 (29615)
ਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਾਂ ਚੈਵ ਯਤ੍ਕਾਰ੍ਯੰ ਤਚ੍ਚ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਕਾਲਿਕਮ੍ ।
ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਸਾਧੁ ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਵਾਸਸ਼੍ਚੈਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਾਂ ॥ 7 ॥ 4-31-7 (29616)
ਯਥਾ ਚ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁ ਧ੍ਰੁʼਤਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰੁਪਲਭ੍ਯੇਤ ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 8 ॥ 4-31-8 (29617)
ਸਰ੍ਵੋਪਾਯੈਰ੍ਯਤਸ੍ਵ ਤ੍ਵੰ ਯਥਾ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ ।
ਦੁਰ੍ਜ੍ਞੇਯਾਃ ਖਲੁ ਸ਼ੂਰਾਸ੍ਤੇ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਚ ਦੈਵਤੈਃ ॥ 9 ॥ 4-31-9 (29618)
ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ ਮਾਨਵਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਤ੍ਯਵਾੰਨੀਤਿਮਾਞ੍ਸ਼ੁਚਿਃ ।
ਤੇਜੋਰਾਸ਼ਿਭਿਰਾਪੂਰ੍ਣੋ ਦਹੇਦਪਿ ਚ ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ॥ 10 ॥ 4-31-10 (29619)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਤ੍ਨਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਭੂਯਸ਼੍ਚ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਮਹੇ।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਸ਼੍ਚਾਰਕੈਃ ਸਿਦ੍ਧੈਸ੍ਤਾਪਸੈਰ੍ਨਿਪੁਣੈਰਪਿ ॥ 11 ॥ 4-31-11 (29620)
ਵਿਵਿਧੈਸ੍ਤਤ੍ਪਰੈਃ ਸਮ੍ਯਙ੍ਵਿਰ੍ਭੀਕੈਸ੍ਤਜ੍ਜ੍ਞਸੰਮਤੈਃ ।
ਅਨ੍ਵੇਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਛੰਨਚਾਰਿਣਃ ॥ 12 ॥ 4-31-12 (29621)
ਤਤਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਧੀਮਾਨ੍ਭਾਰਤਾਨਾਂ ਪਿਤਾਮਹਃ ।
ਸ਼੍ਰੁਤਵਾਨ੍ਦੇਸ਼ਕਾਲਜ੍ਞੋ ਨੀਤਿਮਾਂਸ਼੍ਚ ਮਹਾਮਤਿਃ ॥ 13 ॥ 4-31-13 (29622)
ਤਸ੍ਮਿੰਨੁਪਰਤੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਆਚਾਰ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਅਨਨ੍ਤਰਮੁਵਾਚੇਦੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਹੇਤ੍ਵਰ੍ਥਸੰਮਿਤਮ੍ ॥ 14 ॥ 4-31-14 (29623)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ਸਮਾਯੁਕ੍ਤਾਂ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੇ ਧਰ੍ਮਸੰਹਿਤਾਮ੍।
ਪਾਣ੍ਡਵੇ ਨਿਤ੍ਯਮਵ੍ਯਗ੍ਰਾਂ ਗਿਰੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸਮਾਦਦੇ ॥ 15 ॥ 4-31-15 (29624)
ਅਸਤ੍ਸੁ ਦੁਰ੍ਲਭਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸਤਾਂ ਚਾਭਿਮਤਾਂ ਸਦ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਤ੍ਵਭ੍ਯਵਦਤ੍ਤਤ੍ਰ ਗਿਰੰ ਸਾਧੁਭਿਰਰ੍ਚਿਤਾਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-31-16 (29625)
ਯਥਾ ਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ(ਅ)ਵਾਦੀਦਾਚਾਰ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਵਿਤ੍।
ਸ਼੍ਰੁਤਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋਪਸੰਪੰਨਾ ਨਾਸ਼ੰ ਨਾਯਾਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 17 ॥ 4-31-17 (29626)
ਸਰ੍ਵਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਪੰਨਾਃ ਸਾਧੁਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸਮਨ੍ਵਿਤਾਃ।
ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨੁਸ਼ਾਸਨੇ ਯਤ੍ਤਾਃ ਸਤ੍ਯਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਾਃ ॥ 18 ॥ 4-31-18 (29627)
ਸਮਯੰ ਸਮਯਜ੍ਞਾਸ੍ਤੇ ਪਾਲਯਨ੍ਤਃ ਸ਼ੁਭਵ੍ਰਤਾਃ।
ਨ ਵਿਸ਼਼ੀਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਪਾਰ੍ਥਾ ਉਦ੍ਵਹਨ੍ਤਃ ਸਤਾਂ ਧੁਰਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-31-19 (29628)
ਤਪਸਾ ਚੈਵ ਗੁਪ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਸ੍ਵਵੀਰ੍ਯੇਣ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਨ ਨਾਸ਼ਮਭਿਗਚ੍ਛੇਯੁਰਿਤਿ ਮੇ ਨੈਸ਼਼੍ਠਿਕੀ ਮਤਿਃ ॥ 20 ॥ 4-31-20 (29629)
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਰਤਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਕੇਸ਼ਵਾਨੁਗਤਾਃ ਸਦਾ।
ਪ੍ਰਵੀਰਪੁਰੁਸ਼਼ਾਸ੍ਤੇ ਵੈ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 21 ॥ 4-31-21 (29630)
ਤਤ੍ਰ ਬੁਦ੍ਧਿੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਵੇਸ਼਼ਣੇ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ।
ਨ ਤੁ ਨੀਤਿਃ ਸੁਨੀਤਸ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ਵੇਦਿਤੁਂ ਪਰੈਃ ॥ 22 ॥ 4-31-22 (29631)
ਯਤ੍ਤੁ ਸ਼ਕ੍ਯਮਿਹਾਸ੍ਮਾਭਿਸ੍ਤਾਨ੍ਵੈ ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍।
ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਪ੍ਰਣੇਤੁਂ ਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਬੋਧ ਤਤ੍ ॥ 23 ॥ 4-31-23 (29632)
ਨ ਤ੍ਵਿਯੰ ਸਾਧੁ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਨੀਤਿਃ ਕਥੰਚਨ ।
ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨੁਸ਼ਾਸਨੇ ਤਾਤ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਃ ਸਤ੍ਯਸ਼ੀਲਿਨਃ ॥ 24 ॥ 4-31-24 (29633)
ਅਯੁਕ੍ਤੰ ਤੁ ਮਯਾ ਵਕ੍ਤੁਂ ਤੁਲ੍ਯਾ ਮੇ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਨਿਵਾਸੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਚ ਵਦਾਮ੍ਯਹਮ੍।
ਬਹੁਨਾ ਕਿੰ ਪ੍ਰਲਾਪੇਨ ਯਤੋ ਧਰ੍ਮਸ੍ਤਤੋ ਜਯਃ ॥ 25 ॥ 4-31-25 (29634)
ਅਵਸ਼੍ਯੰ ਤੁ ਨਿਯੁਕ੍ਤੇਨ ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਵਿਵਕ੍ਸ਼਼ਤਾ।
ਯਥਾਰ੍ਹਮਿਹ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਥਾ ਧਰ੍ਮਲਿਪ੍ਸਯਾ ॥ 26 ॥ 4-31-26 (29635)
ਯਤ੍ਰ ਨਾਹੰ ਤਥਾ ਮਨ੍ਯੇ ਯਥਾ(ਅ)ਨ੍ਯੇ ਮੇਨਿਰੇ ਜਨਾਃ।
ਨਿਵਾਸੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵੰ ਮਨੁਜਾਧਿਪ ॥ 27 ॥ 4-31-27 (29636)
[ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਵੀਰੈਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਯਾ ਚ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ।
ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਸ ਮਹਾਰਾਜੋ ਨਾਤ੍ਮਸ਼੍ਰੇਯੋ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 28 ॥ 4-31-28 (29637)
ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਯਥਾਵਦ੍ਵਿਦਿਤੰ ਤਵ।
ਕ੍ਲੇਸ਼ਿਤਸ਼੍ਚ ਪੁਰੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਰਾਜ੍ਯਕਾਮੈਸ਼੍ਚ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍।
ਛੰਨਸ਼੍ਚਰਤਿ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਨੀਤਿਮਾੰਨ੍ਰੁʼਪਃ ॥ 29 ॥ 4-31-29 (29638)
ਵਰ੍ਸ਼਼ਮੇਕੰ ਸੁਸੰਚ੍ਛੰਨਮੁਸ਼਼੍ਯ ਵਾਸਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਆਯਾਤਿ ਚੋਦਯੇ ਕਾਲੇ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਦਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ॥ 30 ॥ 4-31-30 (29639)
ਸੋਦਰੈਃ ਸਹਿਤੰ ਵੀਰੰ ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾ ਚ ਪਰੰਤਪ।
ਸੰਵਿਧਤ੍ਸ੍ਵ ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਥਾ ਨਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸੁਖੋਦਯਃ ॥ 31 ॥ 4-31-31 (29640)
ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸ ਰਾਜਾ ਵਸਤਿ ਚ੍ਛੰਨਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਨਰਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਰਾਗਮੋਹਵਿਵਰ੍ਜਿਤਾਃ ॥ 32 ॥ 4-31-32 (29641)
ਨਾਧਯੋ ਹਿ ਮਹਾਰਾਜ ਨ ਵ੍ਯਾਧਿਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਰ੍ਸ਼਼ਭ]।
ਪੁਰੇ ਜਨਪਦੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 33 ॥ 4-31-33 (29642)
ਦਾਨਸ਼ੀਲੋ ਵਦਾਨ੍ਯਸ਼੍ਚ ਨਿਭ੍ਰੁʼਤੋ ਹ੍ਰੀਨਿਸ਼਼ੇਵਕਃ।
ਪ੍ਰਿਯਵਾਕ੍ਸਤ੍ਯਵਾਕ੍ਸ਼ੂਰੋ ਧਰ੍ਮਸ਼ੀਲੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ।
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪੁਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ੋ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 34 ॥ 4-31-34 (29643)
ਨਾਸੂਯਕੋ ਨ ਚਾਪੀਰ੍ਸ਼਼੍ਯੁਰ੍ਨਾਭਿਮਾਨੀ ਨ ਮਤ੍ਸਰੀ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਜਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਵਯੰ ਧਰ੍ਮਮਨੁਵ੍ਰਤਃ ॥ 35 ॥ 4-31-35 (29644)
ਬ੍ਰਹ੍ਮਘੋਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਭੂਯਾਂਸਃ ਪੁਣ੍ਯਸ਼ਬ੍ਦਾਸ੍ਤਥੈਵ ਚ।
ਕ੍ਰਤਵਸ਼੍ਚ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਭੂਯਾਂਸੋ ਭੂਰਿਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਃ ॥ 36 ॥ 4-31-36 (29645)
ਸਦਾ ਚ ਤਤ੍ਰ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ੀ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ।
ਸੰਪੰਨਸਸ੍ਯਾ ਚ ਮਹੀ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨਿਰਾਮਯਾ ॥ 37 ॥ 4-31-37 (29646)
ਰਸਵਨ੍ਤਿ ਚ ਧਾਨ੍ਯਾਨਿ ਗੁਣਵਨ੍ਤਿ ਫਲਾਨਿ ਚ।
ਗਨ੍ਧਵਨ੍ਤਿ ਚ ਮਾਲ੍ਯਾਨਿ ਸ਼ੁਭਸ਼ਬ੍ਦਾ ਚ ਭਾਰਤੀ ॥ 38 ॥ 4-31-38 (29647)
ਵਾਯੁਸ਼੍ਚ ਸੁਖਸੰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੋ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਨੀਰੋਗਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਿਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਵਧਬਨ੍ਧਾ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਚ ॥ 39 ॥ 4-31-39 (29648)
ਨ ਚੋਰਾ ਨ ਚ ਦਣ੍ਡਾਸ਼੍ਚ ਨ ਚ ਬਾਧਾ ਭਵਨ੍ਤ੍ਯੁਤ।
ਨਾਸ਼ਕ੍ਤਾ ਨ ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 40 ॥ 4-31-40 (29649)
ਭਯੰ ਚ ਨਾਵਿਸ਼ੇਤ੍ਤਤ੍ਰ ਨਿਸ਼਼੍ਪ੍ਰਤੀਪੰ ਚ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍।
ਬਹੁਕ੍ਸ਼਼ੀਰਾਸ੍ਤਥਾ ਗਾਵਃ ਸੁਪੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਸੁਦੋਹਨਾਃ ॥ 41 ॥ 4-31-41 (29650)
ਪਯਾਂਸਿ ਦਧਿਸਰ੍ਪੀਸ਼਼ਿ ਰਸਵਨ੍ਤਿ ਹਿਤਾਨਿ ਚ ।
ਸਲਿਲਾਨਿ ਪ੍ਰਸੰਨਾਨਿ ਸਰ੍ਵੇ ਭਾਵਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ੋਭਨਾਃ ॥ 42 ॥ 4-31-42 (29651)
ਗੁਣਵਨ੍ਤਿ ਚ ਪਾਨਾਨਿ ਭੋਜ੍ਯਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਤਤ੍ਰ ਦੇਸ਼ੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 43 ॥ 4-31-43 (29652)
ਰਸਾਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਧਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਾਃ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਾਨਿ ਚ ਪ੍ਰਸੰਨਾਨਿ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 44 ॥ 4-31-44 (29653)
ਧਰ੍ਮਾਸ਼੍ਚ ਤਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵੈਸ੍ਤੁ ਸੇਵਿਤਾਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ।
ਸ੍ਵੈਃਸ੍ਵੈਰ੍ਗੁਣੈਸ਼੍ਚ ਸੰਯੁਕ੍ਤਾ ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ।
ਦੇਸ਼ੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਤ ਪਾਣ੍ਡਵਸੰਸ਼੍ਰਿਤੇ ॥ 45 ॥ 4-31-45 (29654)
ਸੰਪ੍ਰੀਤਿਮਾਞ੍ਜਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਤੁਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼ੁਚਿਰਵ੍ਯਯਃ।
ਦੇਵਤਾਤਿਥਿਭੂਯਾਂਸ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨੁਰਾਗਵਾਨ੍ ॥ 46 ॥ 4-31-46 (29655)
ਇਸ਼਼੍ਟਦਾਨਮਹੋਤ੍ਸਾਹਾ ਨਿਤ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਾਃ ।
ਵ੍ਯਕ੍ਤਵਾਕ੍ਯਾਸ੍ਤਤਸ੍ਤਾਤ ਸ਼ੁਭਕਲ੍ਯਾਣਮਙ੍ਗਲਾਃ ॥ 47 ॥ 4-31-47 (29656)
ਸ਼ੁਭਤ੍ਵਿਸ਼਼ਃ ਸ਼ੁਭੇਚ੍ਛਾਸ਼੍ਚ ਨਿਤ੍ਯਤੁਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ਼੍ਰਿਯਾ(ਅ)ਨ੍ਵਿਤਾਃ ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਨਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 48 ॥ 4-31-48 (29657)
ਨਿਤ੍ਯੋਤ੍ਸਵਪ੍ਰਮੁਦਿਤੋ ਨਿਤ੍ਯਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨਿਵਾਸੋ(ਅ)ਯੰ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 49 ॥ 4-31-49 (29658)
ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਸ ਤੁ ਦੁਰ੍ਜ੍ਞੇਯਃ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੈਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਤਿਭਿਃ।
ਕਿੰਪੁਨਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੈਸ੍ਤਾਤ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵਿਜ੍ਞਾਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 50 ॥ 4-31-50 (29659)
ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸਤ੍ਯੰ ਧ੍ਰੁʼਤਿਰ੍ਦਾਨੰ ਪਰਾ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰ੍ਧ੍ਰੁਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ।
ਹ੍ਰੀਃ ਸ਼੍ਰੀਃ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਪਰੰ ਤੇਜ ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਮਥਾਰ੍ਜਵਮ੍ ॥ 51 ॥ 4-31-51 (29660)
ਤਸ੍ਮਾੰਨਿਵਾਸਃ ਪਾਰ੍ਥਾਨਾਂ ਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਾਂ ਯਦ੍ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਵਃ ।
ਗਤਿਰ੍ਵਾ ਪਰਮਾ ਤਤ੍ਰ ਨੋਤ੍ਸਹੇ ਵਕ੍ਤੁਮਨ੍ਯਥਾ ॥ 52 ॥ 4-31-52 (29661)
ਏਵਮੇਤਤ੍ਤੁ ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਸਾਧੁ ਮਨ੍ਯਸੇ।
ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਕੁਰੁ ਕੌਰਵ੍ਯ ਯਦ੍ਯੇਤਚ੍ਛ੍ਰਦ੍ਦਧਾਸਿ ਮੇ।
ਕੁਲਸ੍ਯ ਹਿ ਕ੍ਸ਼਼ਮੰ ਤਾਤ ਯਦਹੰ ਪ੍ਰਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ ॥ 53 ॥ ॥ 4-31-53 (29662)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 31 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 032
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.32. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 032
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਕੀਚਕਵਧਸ੍ਯ ਭੀਮਸੇਨਕ੍ਰੁʼਤਤ੍ਵਸੰਭਾਵਨਯਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤਿਸੰਭਾਵਨਾ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦ੍ਯਨੁਮਤ੍ਯਾ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣੋ ਵਿਰਾਟਨਗਰੰਪ੍ਰਤਿ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਵਿਰਾਟਨਗਰਮੇਤ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਭਾਗੇ ਗੋਗ੍ਰਹਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-32-0 (29663)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-32-0x (3123)
ਤਤਃ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੋ ਵਾਕ੍ਯਮਿਤ੍ਯੁਵਾਚ ਕ੍ਰੁʼਤਸ੍ਤਦਾ।
ਯੁਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਚ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਭਾਪਿਤਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-32-1 (29664)
ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਸਹਿਤੰ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣੰ ਸਰ੍ਵੰ ਸਤ੍ਯੰ ਸਹੇਤੁਕਮ੍।
ਤਤ੍ਰਾਨੁਰੂਪੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਮਮਾਪਿ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ॥ 2 ॥ 4-32-2 (29665)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਚੈਵ ਗਤਿਸ੍ਤਤ੍ਰ ਰ੍ਨਿਵਾਸਸ਼੍ਚਾਨੁਚਿਨ੍ਤ੍ਯਤਾਮ੍ ।
ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਂ ਤਤ੍ਰ ਸਾਂਪ੍ਰਤੰ ਯਾ ਹਿਤਾ ਭਵੇਤ੍ ॥ 3 ॥ 4-32-3 (29666)
ਨਾਵਜ੍ਞੇਯੋ ਰਿਪੁਸ੍ਤਾਤ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੋ(ਅ)ਪਿ ਬੁਭੂਸ਼਼ਤਾ।
ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸ਼ੂਰਾ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸੋ ਬਲਿਨਸ੍ਤਥਾ ॥ 4 ॥ 4-32-4 (29667)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵੇਸ਼਼ੁ ਮਹਾਤ੍ਮਸੁ ।
ਗੂਢਭਾਵੇਸ਼਼ੁ ਛੰਨੇਸ਼਼ੁ ਕਾਲੇ ਚੋਦਯਮਾਗਤੇ ॥ 5 ॥ 4-32-5 (29668)
ਸ੍ਵਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਪਰਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਚ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯੰ ਬਲਮਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਉਦਯਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਚ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲੋ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 6 ॥ 4-32-6 (29669)
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸਮਯਾਃ ਪਾਰ੍ਥਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੋ ਮਹਾਬਲਾਃ ।
ਮਹੋਤ੍ਸਾਹਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਹ੍ਯਮਿਤੌਜਸਃ ॥ 7 ॥ 4-32-7 (29670)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਬਲੰ ਚ ਕੋਸ਼ੰ ਚ ਨਾਤਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍।
ਯਥਾ ਕਾਲੋਦਯੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਤੈਃ ਸੰਦਧਾਮਹੇ ॥ 8 ॥ 4-32-8 (29671)
ਯਤ੍ਰ ਯਨ੍ਮਨ੍ਯਸੇ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਬੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਬਲਮਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਨਿਯਤੰ ਸਰ੍ਵਮਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਬਲਵਤ੍ਸ੍ਵਬਲੇਸ਼਼ੁ ਚ ॥ 9 ॥ 4-32-9 (29672)
ਸਾਰੰ ਫਲ੍ਗੁ ਬਲੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਮਧ੍ਯਸ੍ਥੰ ਚਾਪਿ ਭਾਰਤ ।
ਸ੍ਵਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਪਰਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯੰ ਬਲਮਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 10 ॥ 4-32-10 (29673)
ਅਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼ਸ਼਼੍ਟੰ ਪ੍ਰਾਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਵਾ ਸੰਦਧਾਮ ਤਥਾ ਪਰੈਃ ।
ਸਾਮ੍ਨਾ ਦਾਨੇਨ ਭੇਦੇਨ ਦਣ੍ਡੇਨ ਬਲਿਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 11 ॥ 4-32-11 (29674)
ਨ੍ਯਾਯੇਨਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਚ ਪਰਾਨ੍ਬਲਾਚ੍ਚਾਨਮ੍ਯ ਦੁਰ੍ਬਲਾਨ੍ ।
ਸਾਨ੍ਤ੍ਵਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਮਿਤ੍ਰਾਣਿ ਬਲੰ ਚਾਭਾਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਸੁਖਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-32-12 (29675)
ਸ੍ਵਕੋਸ਼ਬਲਸੰਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ਸਿਦ੍ਧਿਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ।
ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਸੇ ਚਾਪਿ ਬਲਿਭਿਰਰਿਭਿਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੈਃ।
ਅਨ੍ਯੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪਾਣ੍ਡਵੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਹੀਨੈਃ ਸ੍ਵਬਲਵਾਹਨੈਃ ॥ 13 ॥ 4-32-13 (29676)
ਏਵੰ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ਵ੍ਯਵਹਰ੍ਤਾਸਿ ਨ੍ਯਾਯਤਃ।
ਯਥਾਕਾਲੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਚਿਰੰ ਸੁਖਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ॥ 14 ॥ 4-32-14 (29677)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪੈਰੁਕ੍ਤੇ ਕਰ੍ਣਦੁਃਸ਼ਾਸਨਾਦਿਭਿਃ।
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਮੁਹੂਰ੍ਤਮਨੁਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਸਚਿਵਾਨਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 15 ॥ 4-32-15 (29678)
ਸ਼੍ਰੁਤਮੇਤਨ੍ਮਯਾ ਪੂਰ੍ਵੰ ਕਥਾਸੁ ਜਨਸੰਸਦਿ।
ਧੀਰਾਣਾਂ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਨਾਂ ਮਤਿਨਿਸ਼੍ਚਯੇ ।
ਕ੍ਰੁʼਤਿਨਾਂ ਸਾਰਫਲ੍ਗੁਤ੍ਵੇ ਜਾਨਾਮਿ ਨਯਚਕ੍ਸ਼਼ੁਸ਼਼ਾ ॥ 16 ॥ 4-32-16 (29679)
ਸਤ੍ਵੇ ਬਾਹੁਬਲੇ ਧੈਰ੍ਯੇ ਪ੍ਰਾਣੇ ਸ਼ਾਰੀਰਸੰਭਵੇ।
ਸਾਂਪ੍ਰਤੰ ਮਾਨੁਸ਼਼ੇ ਲੋਕੇ ਸਦੈਤ੍ਯਨਰਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸੇ ॥ 17 ॥ 4-32-17 (29680)
ਚਤ੍ਵਾਰਸ੍ਤੁ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾ ਬਲੇ ਸ਼ਕ੍ਰੋਪਮਾ ਭੁਵਿ।
ਉਤ੍ਤਮਾਃ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਬਲੇ ਮਮਃ ॥ 18 ॥ 4-32-18 (29681)
ਬਲਦੇਵਸ਼੍ਚ ਭੀਮਸ਼੍ਚ ਮਦ੍ਰਰਾਜਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਚਤੁਰ੍ਥਃ ਕੀਚਕਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਞ੍ਚਮੰ ਨਾਨੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮਃ ॥ 19 ॥ 4-32-19 (29682)
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਨਨ੍ਤਰਬਲਾਃ ਪਰਸ੍ਪਰਜਯੈਪਿਣਃ।
ਬਾਹੂਯੁਦ੍ਧਮਭੀਪ੍ਸਨ੍ਤੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸੰਰਬ੍ਧਮਾਨਸਾਃ ॥ 20 ॥ 4-32-20 (29683)
ਤੇਨਾਹਮਵਗਚ੍ਛਾਮਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੇਨ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਮ੍।
ਮਨਸ੍ਯਭਿਨਿਵਿਸ਼਼੍ਟੰ ਮੇ ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਜੀਵਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 21 ॥ 4-32-21 (29684)
ਤਤ੍ਰਾਹੰ ਕੀਚਕੰ ਮਨ੍ਯੇ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਮਾਰਿਤਮ੍।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਮਨ੍ਯੇ ਨਾਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯਾ ਵਿਚਾਰਣਾ ॥ 22 ॥ 4-32-22 (29685)
ਸ਼ਙ੍ਕੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਤੁ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਕੀਚਕਃ।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵ੍ਯਪਦੇਸ਼ੇਨ ਹਤੋ ਨਿਸ਼ਿ ਮਹਾਬਲਃ ॥ 23 ॥ 4-32-23 (29686)
ਕੋ ਹਿ ਸ਼ਕ੍ਤਃ ਪਰੋ ਭੀਮਾਤ੍ਕੀਚਕੰ ਹਨ੍ਤੁਮੋਜਸਾ ।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਨਾ ਬਾਹੁਬਲਾਤ੍ਤਥਾ ਸਰ੍ਵਾਙ੍ਗਚੂਰ੍ਣਨੇ ॥ 24 ॥ 4-32-24 (29687)
ਮਰ੍ਦਿਤੁਂ ਵਾ ਤਥਾ ਤੀਵ੍ਰੰ ਚਰ੍ਮਮਾਂਸਾਸ੍ਥਿਚੂਰ੍ਣਨਮ੍ ।
ਰੂਪਮਨ੍ਯਤ੍ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਭੀਮਸ੍ਯੈਤਦ੍ਵਿਚੇਸ਼਼੍ਟਿਤਮ੍ ॥ 25 ॥ 4-32-25 (29688)
ਧ੍ਰੁਵੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਤੁ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਸੂਤਜਾਃ ।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਵ੍ਯਪਦੇਸ਼ੇਨ ਹਤਾ ਨਿਸ਼ਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 26 ॥ 4-32-26 (29689)
ਪਿਤਾਮਹੇਨ ਯੇ ਚੋਕ੍ਤਾ ਦੇਸ਼ਸ੍ਯ ਚ ਜਨਸ੍ਯ ਚ।
ਗੁਣਾਸ੍ਤੇ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਬਹੁਸ਼ੋ(ਅ)ਪਿ ਮਯਾ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ ॥ 27 ॥ 4-32-27 (29690)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਮਨ੍ਯੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ਼੍ਛੰਨਚਾਰਿਣਃ।
ਨਿਵਸਨ੍ਤਿ ਪੁਰੇ ਰਮ੍ਯੇ ਤਤ੍ਰ ਯਾਤ੍ਰਾ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 28 ॥ 4-32-28 (29691)
ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਸ਼੍ਚ ਗੋਧਨਮ੍।
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇ ਗੋਧਨੇ ਨੂਨੰ ਤੇ(ਅ)ਪਿ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ॥ 29 ॥ 4-32-29 (29692)
ਅਪੂਰ੍ਣੇ ਸਮਯੇ ਚਾਪਿ ਯਦਿ ਪਸ਼੍ਯੇਮ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍।
ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਨ੍ਯਾਨਿ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪੁਨਰ੍ਵਨਮ੍ ॥ 30 ॥ 4-32-30 (29693)
ਤਸ੍ਮਾਦਨ੍ਯਤਰੇਣਾਪਿ ਲਾਭੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਕੋਸ਼ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਰਿਹਾਸ੍ਮਾਕੰ ਸ਼ਤ੍ਰੂਣਾਂ ਨਿਧਨੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 31 ॥ 4-32-31 (29694)
ਕਥੰ ਸੁਯੋਧਨੰ ਗਚ੍ਛੇਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਭ੍ਰੁʼਤਃ ਪੁਰਾ।
ਏਤਚ੍ਚਾਪਿ ਵਦਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ਪਰਿਭਵਾਨ੍ਮਯਿ ॥ 32 ॥ 4-32-32 (29695)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮੇਤਦ੍ਵੈ ਤਤ੍ਰ ਯਾਤ੍ਰਾ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍।
ਏਤਤ੍ਸੁਨੀਤੰ ਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਯਦਿ ਰੋਚਤੇ ॥ 33 ॥ 4-32-33 (29696)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-32-34x (3124)
ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਰਥਯੂਥਪਃ।
ਪੂਰ੍ਵਮਾਭਾਸ਼਼੍ਯ ਕਰ੍ਣੇਨ ਤਥਾ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੇਨ ਚ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲਮਿਦੰ ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚ ਤ੍ਵਰਿਤੋ ਬਲੀ ॥ 34 ॥ 4-32-34 (29697)
ਅਸਕ੍ਰੁʼੰਨਿਕ੍ਰੁʼਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸਾਲ੍ਵੇਯਕੇਕਯੈਃ ।
ਸੂਤੇਨੈਵ ਚ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਕੀਚਕੇਨ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 35 ॥ 4-32-35 (29698)
ਬਾਧਿਤੋ ਬਨ੍ਧੁਭਿਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਬਲਾਦ੍ਬਲਵਤਾ ਵਿਭੋ।
ਸ ਕਰ੍ਣਮਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਥ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 36 ॥ 4-32-36 (29699)
ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਮਮਾਸਕ੍ਰੁʼਦ੍ਰਾਜਨ੍ਰਾਜ੍ਞਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਬਾਧਿਤਮ੍ ॥ 37 ॥ 4-32-37 (29700)
ਪ੍ਰਣੇਤਾ ਕੀਚਕਸ੍ਤਸ੍ਯ ਬਲੋਤ੍ਸਿਕ੍ਤੋ(ਅ)ਭਵਨ੍ਪੁਰਾ।
ਅਮਰ੍ਸ਼਼ੀ ਦੁਰ੍ਜਯੋ ਜੇਤਾ ਪ੍ਰਖ੍ਯਾਤਬਲਪੌਰੁਸ਼਼ਃ ।
ਸ ਹਤਸ੍ਤਤ੍ਰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਪਾਪਕਰ੍ਮਾ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 38 ॥ 4-32-38 (29701)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਿਨਿਹਤੇ ਰਾਜਨ੍ਹੀਨਦਰ੍ਪੋ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਃ।
ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਸਾਹੋ ਵਿਰਾਟ ਇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 39 ॥ 4-32-39 (29702)
ਤਤ੍ਰ ਯਾਤ੍ਰਾ ਮਮ ਮਤਾ ਯਦਿ ਤੇ ਰੋਚਤੇ(ਅ)ਨਘ।
ਕੌਰਵਾਣਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 40 ॥ 4-32-40 (29703)
ਏਤਤ੍ਕਾਰ੍ਯਮਹੰ ਮਨ੍ਯੇ ਪਰਮਾਤ੍ਯਯਿਕੰ ਮਹਤ੍।
ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਤਸ੍ਯਾਭਿਯਾਸ੍ਯਾਮੋ ਧਨਧਾਨ੍ਯਸਮਾਕੁਲਮ੍ ॥ 41 ॥ 4-32-41 (29704)
ਆਦਦਾਮੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਵਸੂਨਿ ਚ।
ਗ੍ਰਾਮਾਨ੍ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਵਾ ਤਸ੍ਯ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਵਿਭਾਗਸ਼ਃ ॥ 42 ॥ 4-32-42 (29705)
ਅਥਵਾ ਗੋਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਬਹੂਨਿ ਸ਼ੁਭਦਰ੍ਸ਼ਨ।
ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਪ੍ਰਤੀਪੀਡ੍ਯ ਪੁਰੰ ਬਲਾਤ੍ ॥ 43 ॥ 4-32-43 (29706)
ਕੌਰਵੈਃ ਸਹ ਸੰਗਮਯ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਗਾਸ੍ਤਸ੍ਯਾਪਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਸਹ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਮਹਾਰਥੈਃ ॥ 44 ॥ 4-32-44 (29707)
ਸਨ੍ਧਿੰ ਵਾ ਤੇਨ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੁ ਨਿਬਧ੍ਨੀਮੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍।
ਹਤ੍ਵਾ ਚਾਸ੍ਯ ਚਮੂਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਵਸ਼ਮੇਵਾਨਯਾਮਹੇ ॥ 45 ॥ 4-32-45 (29708)
ਤੰ ਵਸ਼ੇ ਨ੍ਯਾਯਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਖੰ ਵਤ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍।
ਭਵਤਾਂ ਬਲਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 46 ॥ 4-32-46 (29709)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-32-47x (3125)
ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਚਨੰ ਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣੋ ਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 47 ॥ 4-32-47 (29710)
ਸੂਕ੍ਤੰ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਵਾਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲਮਿਦੰ ਵਚਃ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਵਿਨਿਰ੍ਯਾਮੋ ਯੋਜਯਿਤ੍ਵਾ ਵਰੂਥਿਨੀਂ ॥ 48 ॥ 4-32-48 (29711)
ਯਦੇਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਭਿਰੁਚਿਤੰ ਮਮ ਚੈਤਦ੍ਧਿ ਰੋਚਤੇ।
ਪ੍ਰਵਿਭਜ੍ਯ ਚ ਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਯਥਾ ਵਾ ਮਨ੍ਯਤੇ ਭਵਾਨ੍ ॥ 49 । 4-32-49 (29712)
ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਵਾਨ੍ਕੁਲਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਃ ਪਿਤਾਮਹਃ।
ਆਚਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਪੋ ਵਿਦ੍ਵਾਞ੍ਸ਼ਕੁਨਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੌਬਲਃ ॥ 50 ॥ 4-32-50 (29713)
ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤੇ ਯਥਾ ਸਰ੍ਵੇ ਤਥਾ ਯਾਤ੍ਰਾ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍।
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਚਾਸ਼ੁ ਗਚ੍ਛਾਮਃ ਸਾਧਨਾਰ੍ਥੰ ਮਹੀਪਤੇ ॥ 51 ॥ 4-32-51 (29714)
ਕਿੰਨੁ ਨਃ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਕਾਰ੍ਯੰ ਹੀਨਾਰ੍ਥਬਲਪੌਰੁਸ਼਼ੈਃ।
ਅਤ੍ਯਨ੍ਤੰ ਹਿ ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟਾਸ੍ਤੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਯਮਕ੍ਸ਼਼ਯਮ੍ ॥ 52 ॥ 4-32-52 (29715)
ਤਦ੍ਭਵਾਂਸ਼੍ਚਤੁਰਙ੍ਗੇਣ ਬਲੇਨ ਮਹਤਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਯਾਤੁ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯੇਨ ਭਾਰਤ।
ਆਦਾਸ੍ਯਾਮੋ(ਅ)ਥ ਗਾਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਵਸੂਨਿ ਚ ॥ 53 ॥ 4-32-53 (29716)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-32-54x (3126)
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਰਾਜਾ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਸ੍ਯ ਤਤ੍।
ਵੈਕਰ੍ਤਨਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ਸ੍ਵਯਮ੍।
ਸ਼ਾਸਨੇ ਨਿਤ੍ਯਯੁਕ੍ਤੰ ਤੁ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਮਨਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 54 ॥ 4-32-54 (29717)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨ ਉਵਾਚ। 4-32-55x (3127)
ਸਹ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੈਸ੍ਤੁ ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਯੋਜਯ ਵਾਹਿਨੀਮ੍।
ਯਥੋਦ੍ਦੇਸ਼ੰ ਤੁ ਗਚ੍ਛਾਮਃ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵਕੌਰਵੈਃ ॥ 55 ॥ 4-32-55 (29718)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਤੁ ਯਥੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦੇਸ਼ੰ ਯਾਤੁ ਮਹਾਰਥਃ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਃ ਸਹਿਤਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਪ੍ਰਖ੍ਯਾਤਬਲਪੌਰੁਸ਼਼ੈਃ।
ਪ੍ਰਾਗੇਵ ਹਿ ਸੁਸੰਯਤ੍ਤੋ ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 56 ॥ 4-32-56 (29719)
ਜਘਨ੍ਯਤੋ ਵਯੰ ਤਤ੍ਰ ਯਾਸ੍ਯਾਮੋ ਦਿਵਸਾਨ੍ਤਰੇ।
ਵਿਸ਼਼ਯੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਸੁਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਸੁਸੰਹਿਤਮ੍ ॥ 57 ॥ 4-32-57 (29720)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇ ਤੁ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਗੋਧਨੇ।
ਵਿਰਾਟਃ ਸੈਨ੍ਯਮਾਦਾਯ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਃ ਸਹ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ॥ 58 ॥ 4-32-58 (29721)
ਅਪਰੰ ਦਿਵਸੰ ਗਾਸ੍ਤੁ ਤਤ੍ਰ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੁ ਕੌਰਵਾਃ।
ਗਵਾਰ੍ਥੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕੁਰੁਭਿਃ ਸਹ ॥ 59 ॥ 4-32-59 (29722)
ਤਥਾ ਗਤ੍ਵਾ ਯਥੋਦ੍ਦੇਸ਼ੰ ਵਿਰਾਟਨਗਰਾਨ੍ਤਿਕੇ।
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਗੋਸ਼਼੍ਠੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੁ ਵਿਪੁਲੰ ਧਨਮ੍ ॥ 60 ॥ 4-32-60 (29723)
ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਤਿ ਗੁਣਵਨ੍ਤਿ ਚ।
ਵਯਮਸ੍ਯ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਮੋ ਦ੍ਵਿਧਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਚ ਵਾਹਿਨੀਮ੍ ॥ 61 ॥ 4-32-61 (29724)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-32-62x (3128)
ਤੇ ਸ੍ਮ ਗਤ੍ਵਾ ਯਥੋਦ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟੰ ਦੇਸ਼ੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਮਹੀਪਤੇਃ।
ਸੰਨਦ੍ਧਾ ਰਥਿਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਪਤਾਕਾ ਬਲੋਤ੍ਕਟਾਃ।
ਪ੍ਰਤਿਵੈਰੰ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੋ ਗੋਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 62 ॥ 4-32-62 (29725)
ਆਦਤ੍ਤ ਗਾਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ(ਅ)ਥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਚਾਸ਼਼੍ਟਮੀਮ੍ ॥ 63 ॥ 4-32-63 (29726)
ਅਪਰੇ ਦਿਵਸੇ ਸਰ੍ਵੇ ਰਾਜਨ੍ਸੰਭੂਯ ਕੌਰਵਾਃ।
ਨਵਮ੍ਯਾਂ ਤੇ ਨ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤ ਗੋਕੁਲਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ।
ਕੌਰਵਾਸ੍ਤੁ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤਰੇ ॥ 64 ॥ ॥ 4-32-64 (29727)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਾਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 32 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-32-31 ਤਸ੍ਮਾਦਨਨ੍ਤਰੇਣਾਪਿ ਲਾਭੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕਮਿਤਿ ਧo ਪਾਠਃ। ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਗੋਗ੍ਰਹਣਾਤ ਅਨਨ੍ਤਰੇਣ ਯੁਦ੍ਧਾਯਾਗਤਪਾਣ੍ਡਵਦਰ੍ਸ਼ਨੇਨ ॥ 31 ॥ 4-32-32 ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਭ੍ਰੁʼਤਃ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਭ੍ਰੁʼਤੋ ਯੇਨ ਵਿਰਾਟੇਨੇਤਿ ਬਹੁਵ੍ਰੀਹਿਃ ॥ 32 ॥ 4-32-63 ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਪਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਸਪ੍ਤਮੀਮਿਤਿ ਅਸ਼਼੍ਟਭ੍ਯਾਂ ਤੇ(ਅ)ਨ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਤੇਤਿ ਚo ਥo ਪਾਠਃ ॥ 63 ॥ 4-32- 64 ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤਰੇ ਉਤ੍ਤਰਭਾਗੇ ॥ 64 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 033
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.33. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 033
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਗੋਪੈਰ੍ਦੁਤ੍ਰੂʼਤਰਮਾਦ੍ਰੁਤ੍ਯ ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਗੋਗਹਣਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟਾਦਿਭਿਰ੍ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਨਿਰ੍ਗਮੋਦ੍ਯਮਃ ॥ 2 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਯੁਦ੍ਧਕੌਸ਼ਲਨਿਵੇਦਨੇਨ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ਸਮਰਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-33-0 (29728)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-33-0x (3129)
ਤਤਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਾਰਾਜ ਤਤ੍ਰੈਵਾਮਿਤਤੇਜਸਾਮ੍।
ਛਦ੍ਮਲਿਙ੍ਗਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-33-1 (29729)
ਵ੍ਯਤੀਤਃ ਸਮਯਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਸਤਾਮ੍।
ਕੁਰ੍ਵਤਾਂ ਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵੀਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇਃ ॥ 2 ॥ 4-33-2 (29730)
ਕੀਚਕੇ ਤੁ ਹਤੇ ਰਾਜਾ ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਵੀਰਹਾ।
ਪਰਾਂ ਸੰਭਾਵਨਾਂ ਚਕ੍ਰੇ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ॥ 3 ॥ 4-33-3 (29731)
ਤਤਸ੍ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਸ੍ਵਾਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਯ ਵਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਯ ਭਾਰਤ।
ਸ਼ੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੰ ਤੁ ਗੋਧਨੰ ਤਰਸਾ ਬਹੁ ॥ 4 ॥ 4-33-4 (29732)
ਤਤਃ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਮਹਾਨਾਸੀਦ੍ਰੇਣੁਸ਼੍ਚ ਦਿਵਮਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍।
ਸ਼ਙ੍ਖਦੁਨ੍ਦੁਭਿਘੋਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਭੇਰੀਣਾਂ ਚ ਮਹਾਸ੍ਵਨਃ।
ਗਵਾਸ਼੍ਵਰਥਨਾਗਾਨਾਂ ਨਿਸ਼੍ਵਨਸ਼੍ਚ ਪਦਾਤਿਨਾਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-33-5 (29733)
ਏਵੰ ਤੈਸ੍ਤ੍ਵਭਿਨਿਰ੍ਯਾਯ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਗੋਧਨੇ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਮਾਣੇ ਤੁ ਗੋਪਾਲਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਸ਼਼ੇਧਯਨ੍ ॥ 6 ॥ 4-33-6 (29734)
ਅਥ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾ ਬਹਵਃ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਧਨੰ ਬਹੁ ।
ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਹਯੈਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੈ ਰਥਵ੍ਰਾਤੈਸ਼੍ਚ ਭਾਰਤ।
ਗੋਪਾਲਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੁਧ੍ਯਨ੍ਤ ਰਣੇ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਜਯੇ ਧ੍ਰੁʼਤਿਮ੍ ॥ 7 ॥ 4-33-7 (29735)
ਤੇ ਹਨ੍ਯਮਾਨਾ ਬਹੁਭਿਃ ਪ੍ਰਾਸਤੋਮਰਪਾਣਿਭਿਃ ।
ਗੋਪਾਲਾ ਗੋਕੁਲੇ ਭਕ੍ਤਾ ਵਾਰਯਾਮਾਸੁਰੋਜਸਾ ॥ 8 ॥ 4-33-8 (29736)
ਪਰਸ਼੍ਵਥੈਸ਼੍ਚ ਮੁਸਲੈਰ੍ਭਿਣ੍ਡਿਪਾਲੈਸ਼੍ਚ ਮੁਦ੍ਗਰੈਃ।
ਗੋਪਾਲਾਃ ਕਰ੍ਸ਼਼ਣੈਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰੈਰ੍ਜਘ੍ਨੁਰਸ਼੍ਵਾਨ੍ਸਮਨ੍ਤਤਃ ॥ 9 ॥ 4-33-9 (29737)
ਤੇ ਹਨ੍ਯਮਾਨਾਃ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਸ੍ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾ ਰਥਯੋਧਿਨਃ ।
ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਣਿ ਗੋਪਾਨਦ੍ਰਾਵਯਨ੍ਬਲਾਤ੍ ॥ 10 ॥ 4-33-10 (29738)
ਹਨ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਗੋਪੇਸ਼਼ੁ ਵਿਮੁਖੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਤਤੋ ਯੁਵਾਨਃ ਸੰਭੀਤਾਃ ਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤੋ ਰੇਣੁਗੁਣ੍ਠਿਤਾਃ ॥ 11 ॥ 4-33-11 (29739)
ਜਵੇਨ ਮਹਤਾ ਚੈਵ ਗੋਪਾਲਾਃ ਪੁਰਮਾਵ੍ਰਜਨ੍।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਨਰਾ ਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 12 ॥ 4-33-12 (29740)
ਸਭਾਯਾਂ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਮਾਸੀਨੰ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਸਹ।
ਸ਼ੂਰੈਃ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੰ ਯੋਧੈਃ ਕੁਣ੍ਡਲਾਙ੍ਗਦਧਾਰਿਭਿਃ ॥ 13 ॥ 4-33-13 (29741)
ਸਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਭਿਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਤੁ ਗੋਪਾਲਾ ਵਿਰਾਟਮਿਦਮਬ੍ਰਵਨ੍ ॥ 14 ॥ 4-33-14 (29742)
ਅਸ੍ਮਾਨ੍ਯੁਧਿ ਵਿਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਪਰਿਭੂਯ ਸਬਾਨ੍ਧਵਾਨ੍।
ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਗਵਾਂ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਃ ਕਾਲਯਨ੍ਤਿ ।
ਤਾ ਨਿਵਰ੍ਤਯ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਮਾ ਨੇਸ਼ੁਃ ਪਸ਼ਵਸ੍ਤਵ ॥ 15 ॥ 4-33-15 (29743)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-33-16x (3130)
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਚਨੰ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗੋਪਾਲਾਨਾਮਰਿੰਦਮਃ।
ਸ ਰਾਜਾ ਮਹਤੀਂ ਸੇਨਾਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਸਮਵਾਹਯਤ੍।
ਰਥਨਾਗਾਸ਼੍ਵਕਲਿਲਾਂ ਪਤ੍ਤਿਧ੍ਵਜਸਮਾਕੁਲਾਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-33-16 (29744)
ਰਾਜਾਨੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਤਨੁਤ੍ਰਾਣ੍ਯਥ ਭੇਜਿਰੇ।
ਭਾਨੁਮਨ੍ਤਿ ਵਿਵਾਤਾਨਿ ਸੂਪਸੇਵ੍ਯਾਨਿ ਭਾਗਸ਼ਃ ॥ 17 ॥ 4-33-17 (29745)
ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਕਾਞ੍ਚਨਸੰਨਾਹਾਨ੍ਰਥੇਸ਼਼੍ਵਸ਼੍ਵਾਨਯੋਜਯਨ੍ ।
ਉਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਪਾਸ਼ਾਨ੍ਮੌਰ੍ਵੀਣਾਂ ਸ਼ੂਰਾਸ਼੍ਚਾਪੇਸ਼਼੍ਵਯੋਜਯਨ੍ ॥ 18 ॥ 4-33-18 (29746)
ਦ੍ਰੁʼਢਮਾਯਸਗਰ੍ਭੰ ਤੁ ਕਵਚੰ ਤਪ੍ਤਕਾਞ੍ਚਨਮ੍ ।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਪ੍ਰਿਯੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਸ਼ਤਾਨੀਕੋ(ਅ)ਭ੍ਯਹਾਰਯਤ੍ ॥ 19 ॥ 4-33-19 (29747)
ਸਰ੍ਵਭਾਰਸਹੰ ਵਰ੍ਮ ਕਲ੍ਯਾਣਪਟਲੰ ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍।
ਸ਼ਤਾਨੀਕਾਦਵਰਜੋ ਮਦਿਰਾਕ੍ਸ਼਼ੋ(ਅ)ਭ੍ਯਹਾਰਯਤ੍ ॥ 20 ॥ 4-33-20 (29748)
ਉਤ੍ਸੇਧੇ ਯਸ੍ਯ ਪਦ੍ਮਾਨਿ ਸ਼ਤੰ ਸੌਗਨ੍ਧਿਕਾਨਿ ਚ।
ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਹਾਟਕਪਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਸੂਰ੍ਯਦਤ੍ਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯਹਾਰਯਤ੍ ॥ 21 ॥ 4-33-21 (29749)
ਦ੍ਰੁʼਢਮਾਯਸਗਰ੍ਭੰ ਚ ਸ਼੍ਵੇਤੰ ਰੁਕ੍ਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸੁਤੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ ਵੀਰਃ ਸ਼ਙ੍ਖੋ(ਅ)ਭ੍ਯਹਾਰਯਤ੍ ॥ 22 ॥ 4-33-22 (29750)
ਸ਼ਤਸੂਰ੍ਯੰ ਸ਼ਤਾਵਰ੍ਤੰ ਸ਼ਤਬਿਨ੍ਦੁ ਸ਼ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਿਮਤ੍।
ਅਭੇਦ੍ਯਕਲ੍ਪੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਰਾਜਾ ਕਵਚਮਾਹਰਤ੍ ॥ 23 ॥ 4-33-23 (29751)
ਤਤੋ ਨਾਨਾਤਨੁਤ੍ਰਾਣਿ ਸ੍ਵਾਨਿਸ੍ਵਾਨਿ ਮਹਾਬਲਾਃ।
ਯੁਯੁਤ੍ਸਵੋ(ਅ)ਭ੍ਯਨਹ੍ਯਨ੍ਤ ਦੇਵਕਲ੍ਪਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ ॥ 24 ॥ 4-33-24 (29752)
ਸੋਪਸ੍ਕਰੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ੁਭ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਮਹਤ੍ਸੁ ਚ ਮਹਾਰਥਾਃ ।
ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਕਾਞ੍ਚਨਸੰਨਾਹਾਨ੍ਰਥੇਸ਼਼੍ਵਸ਼੍ਵਾਨਯੋਜਯਨ੍ ॥ 25 ॥ 4-33-25 (29753)
ਸੂਰ੍ਯਚਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਤੀਕਾਸ਼ੇ ਮਣਿਹੇਮਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤੇ।
ਮਹਾਪ੍ਰਮਾਣੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਧ੍ਵਜਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਯਤੇ ਰਥੇ ॥ 26 ॥ 4-33-26 (29754)
ਧ੍ਵਜਾਨ੍ਬਹੁਵਿਧਾਕਾਰਾਨ੍ਸੌਵਰ੍ਣਾਨ੍ਹੇਮਮਾਲਿਨਃ।
ਯਥਾਸ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਃ ਸ਼ੂਰਾ ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਸਮਯੋਜਯਨ੍ ॥ 27 ॥ 4-33-27 (29755)
ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਯੁਜ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਕਙ੍ਕੋ ਰਾਜਾਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਮਯਾ ਹ੍ਯਸ੍ਰੰ ਚਤੁਰ੍ਵਰ੍ਗਮਵਾਪ੍ਤਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਾਤ੍ ॥ 28 ॥ 4-33-28 (29756)
ਦੰਸ਼ਿਤੋ ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪਦੰ ਨਿਰ੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਗਵਾਮ੍।
ਅਯੰ ਚ ਬਲਵਾਞ੍ਛਰੋ ਵਲਲੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਨਘ ॥ 29 ॥ 4-33-29 (29757)
ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯਮਸ਼੍ਵਬਨ੍ਧੰ ਚ ਸੰਯੋਜਯ ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਵੈਃ।
ਨੈਤੇਨ ਜਾਤੁ ਯੁਧ੍ਦ੍ਯੇਯੁਰ੍ਗਵਾਰ੍ਥਮਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 30 ॥ 4-33-30 (29758)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-33-31x (3131)
ਅਥ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਰਾਜਾ ਸ਼ਤਾਨੀਕੰ ਜਘਨ੍ਯਜਮ੍।
ਕਙ੍ਕਸ਼੍ਚ ਵਲਲਃ ਸੂਦੋ ਦਾਮਗ੍ਰਨ੍ਥਿਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ॥ 31 ॥ 4-33-31 (29759)
ਤਨ੍ਤ੍ਰਿਪਾਲਸ਼੍ਚ ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯੋ ਯਥਾ ਤੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ ।
ਸ਼ੂਰਾਃ ਸੁਵੀਰਾਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾ ਨਾਗਰਾਜਵਰੋਪਮਾਃ ।
ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਯੁਰਿਤਿ ਮੇ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਰ੍ਤਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 32 ॥ 4-33-32 (29760)
ਏਤੇਪਾਮਪਿ ਦੀਯਨ੍ਤਾਂ ਰਥਾ ਧ੍ਵਜਪਤਾਕਿਨਃ।
ਕਵਚਾਨਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਦ੍ਰੁʼਢਾਨਿ ਚ ਲਘੂਨਿ ਚ ॥ 33 ॥ 4-33-33 (29761)
ਪ੍ਰਤਿਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੁ ਗਾਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਦੀਯਨ੍ਤਾਮਾਯੁਧਾਨਿ ਚ ।
ਨੇਮੇ ਜਾਤੁ ਨ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯ੍ਰੇਯੁਰਿਤਿ ਮੇ ਧੀਯਤੇ ਮਤਿਃ ॥ 34 ॥ 4-33-34 (29762)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-33-35x (3132)
ਤਚ੍ਛ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਤੇਰ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਤ੍ਵਰਿਤਮਾਨਸਃ।
ਸ਼ਤਾਨੀਕਃ ਸ ਪਾਰ੍ਥਭ੍ਯੋ ਰਥਾਨ੍ਰਾਜਨ੍ਸਮਾਦਿਸ਼ਤ੍ ॥ 35 ॥ 4-33-35 (29763)
ਸਹਦੇਵਾਯ ਰਾਜ੍ਞੇ ਚ ਭੀਮਾਯ ਨਕੁਲਾਯ ਚ।
ਤਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਹਸਾ ਸੂਤਾ ਰਾਜਭਕ੍ਤਿਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 36 ॥ 4-33-36 (29764)
ਨਿਰ੍ਦਿਸ਼਼੍ਟਾ ਨਰਦੇਵੇਨ ਰਥਾਞ੍ਛੀਘ੍ਰਮਯੋਜਯਨ੍।
ਕਵਚਾਨਿ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਨਵਾਨਿ ਚ ਦ੍ਰੁʼਢਾਨਿ ਚ॥ 37 ॥ 4-33-37 (29765)
ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰਦਦੌ ਯਾਨਿ ਤੇਸ਼਼ਾਮਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਕਰ੍ਮਣਾਮ੍।
ਤਾਨ੍ਯਾਮੁਚ੍ਯ ਸ਼ਰੀਰੇਸ਼਼ੁ ਦੰਸ਼ਿਤਾਸ੍ਤੇ ਮਹਾਰਥਾਃ ॥ 38 ॥ 4-33-38 (29766)
ਤਰਸ੍ਵਿਨਸ਼੍ਛੰਨਰੂਪਾਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ।
ਰਥਾਨ੍ਹੇਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕਾਰਾਨ੍ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਮਹਾਰਥਾਃ।
ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਨਿਰ੍ਯਯੁਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦੰਸ਼ਿਤਾ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮ ॥ 39 ॥ 4-33-39 (29767)
ਵਿਰਾਟਮਨ੍ਵਯੁਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸਹਿਤਾਃ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵਾਃ।
ਚਤ੍ਵਾਰੋ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮਾਃ ॥ 40 ॥ 4-33-40 (29768)
ਦੀਰ੍ਘਾਨਾਂ ਚ ਦ੍ਰੁʼਢਾਨਾਂ ਚ ਧਨੁਸ਼਼ਾਂ ਤੇ ਯਥਾਬਲਮ੍।
ਉਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਪਾਸ਼ਾਨ੍ਮੌਰ੍ਵੀਣਾਂ ਵੀਰਾਸ਼੍ਚਾਪੇਸ਼਼੍ਵਯੋਜਯਨ੍ ॥ 41 ॥ 4-33-41 (29769)
ਤਤਃ ਸੁਵਾਸਸਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵੀਰਾਸ਼੍ਚਨ੍ਦਨਰੂਸ਼਼ਿਤਾਃ ।
ਚੋਦਿਤਾ ਨਰਦੇਵੇਨ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਸ਼੍ਵਾਨਚੋਦਯਨ੍ ॥ 42 ॥ 4-33-42 (29770)
ਤੇ ਹਯਾ ਹੇਮਸੰਚ੍ਛੰਨਾ ਬ੍ਰੁʼਹਨ੍ਤਃ ਸਾਧੁਵਾਹਿਨਃ ।
ਚੋਦਿਤਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤ ਪਤ੍ਰਿਣਾਮਿਵ ਪਙ੍ਕ੍ਤਯਃ ॥ 43 ॥ 4-33-43 (29771)
ਭੀਮਰੂਪਾਸ਼੍ਚ ਮਾਤਙ੍ਗਾਃ ਪ੍ਰਭਿੰਨਕਰਟਾਮੁਖਾਃ।
ਸ੍ਵਾਰੂਢਾ ਯੁਦ੍ਧਕੁਸ਼ਲੈਰ੍ਮਹਾਮਾਤ੍ਰਾਧਿਰੋਹਿਤਾਃ ॥ 44 ॥ 4-33-44 (29772)
ਕ੍ਸ਼਼ਰਨ੍ਤ ਇਵ ਜੀਮੂਤਾਃ ਸੁਦਨ੍ਤਾਃ ਸ਼਼ਾਸ਼਼੍ਟਿਹਾਯਨਾਃ ।
ਰਾਜਾਨਮਨ੍ਵਯੁਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਕ੍ਰਾਮਨ੍ਤ ਇਵ ਪਰ੍ਵਤਾਃ ॥ 45 ॥ 4-33-45 (29773)
ਦ੍ਰੁʼਢਾਯੁਧਜਨਾਕੀਰ੍ਣੰ ਰਥਾਸ਼੍ਵਗਜਸੰਕੁਲਮ੍ ।
ਤਦ੍ਬਲਾਗ੍ਰੰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਤਦਾ ਬਭੌ ॥ 46 ॥ 4-33-46 (29774)
ਤੰ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤੰ ਮਹਾਰਾਜ ਨਿਨੀਸ਼਼ਨ੍ਤੰ ਗਵਾਂ ਪਦਮ੍।
ਵਿਸ਼ਾਰਦਾਨਾਂ ਵੈਸ਼੍ਯਾਨਾਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਾਂ ਤਦਾ ਨ੍ਰੁʼਪ ॥ 47 ॥ 4-33-47 (29775)
ਵਿੰਸ਼ਤਿਸ੍ਤੁ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਨਰਾਣਾਮਨੁਯਾਯਿਨਾਮ੍।
ਅਸ਼਼੍ਟੌ ਰਥਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦਸ਼ ਨਾਗਸ਼ਤਾਨਿ ਚ ।
ਵਿੰਸ਼ਚ੍ਚਾਸ਼੍ਵਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਤ੍ਵਰਿਤੰ ਯਯੁਃ ॥ 48 ॥ 4-33-48 (29776)
ਤਦਨੀਕੰ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ(ਅ)ਤੀਵ ਭਾਰਤ।
ਵਸਨ੍ਤੇ ਬਹੁਪੁਸ਼਼੍ਪਾਢ੍ਯੰ ਕਾਨਨੰ ਚਿਤ੍ਰਿਤੰ ਯਥਾ ॥ 49 ॥ ॥ 4-33-49 (29777)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਾਣਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਯਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 33 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 034
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.34. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 034
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵਿਰਾਟਸੁਸ਼ਰ੍ਮਸੈਨ੍ਯਯੌਰ੍ਯੁਦ੍ਧਮ੍ ॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਨਿਹਤਾਨਾਂ ਪਰਿਸਹ੍ਖ੍ਯਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਵਿਰਾਟਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣੋਰ੍ਯੁਦ੍ਧਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-34-0 (29778)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-34-0x (3133)
ਨਿਰ੍ਯਾਯ ਨਗਰਾਚ੍ਛੂਰਾ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਃ ਮੂਰ੍ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਤੰਗਮਿਤੇ ਸਤਿ ॥ 1 ॥ 4-34-1 (29779)
ਤੇ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗੋਸ਼਼ੁ ਗ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 2 ॥ 4-34-2 (29780)
ਭੀਮਾਸ਼੍ਚ ਮਤ੍ਤਮਾਤਙ੍ਗਾਸ੍ਤੋਮਰਾਙ੍ਕੁਸ਼ਚੋਦਿਤਾਃ।
ਗ੍ਰਾਮਣੀਯੈਃ ਸਮਾਰੂਢਾਃ ਕੁਸ਼ਲੈਰ੍ਹਸ੍ਤਿਸਾਦਿਭਿਃ ॥ 3 ॥ 4-34-3 (29781)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਮਾਗਮੋ ਘੋਰਸ੍ਤੁਮੁਲੋ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਘ੍ਨਤਾਂ ਪਰਸ੍ਪਰੰ ਰਾਜਨ੍ਯਮਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਿਵਰ੍ਧਨਃ ॥ 4 ॥ 4-34-4 (29782)
ਦੇਵਾਸੁਰਸਮੋ ਰਾਜੰਨਾਸੀਤ੍ਸੂਰ੍ਯੇ(ਅ)ਬਲਮ੍ਬਤਿ ।
ਪਦਾਤਿਰਥਨਾਗੇਨ੍ਦ੍ਰਹਯਾਰੋਹਬਲੌਘਵਾਨ੍ ॥ 5 ॥ 4-34-5 (29783)
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭ੍ਯਾਪਤਤਾਂ ਨਿਘ੍ਨਤਾਂ ਚੇਤਰੇਤਰਮ੍ ।
ਉਦਤਿਸ਼਼੍ਠਦ੍ਰਜੋ ਭੌਮੰ ਨ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਯਤ ਕਿੰਚਨ ॥ 6 ॥ 4-34-6 (29784)
ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਸ਼੍ਚਾਪਤਨ੍ਭੂਮੌ ਸੈਨ੍ਯੇਨ ਰਜਸਾ ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ ।
ਇਸ਼਼ੁਭਿਰ੍ਵ੍ਯਤਿਸਰ੍ਪਦ੍ਭਿਰਾਦਿਤ੍ਯੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰਧੀਯਤ ॥ 7 ॥ 4-34-7 (29785)
ਖਦ੍ਯੋਤੈਰਿਵ ਸੰਯੁਕ੍ਤਮਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਮਜਾਯਤ॥ 8 ॥ 4-34-8 (29786)
ਰੁਕ੍ਮਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਾਨਿ ਚਾਪਾਨਿ ਵਿਚੇਰੁਰ੍ਵਿਦ੍ਯੁਤੋ ਯਥਾ ।
ਨਰ੍ਦਤਾਂ ਲੋਕਵੀਰਾਣਾਂ ਸਵ੍ਯੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮਸ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-34-9 (29787)
ਰਥਾ ਰਥੈਃ ਸਮਾਜਗ੍ਮੁਃ ਪਤ੍ਤਯਸ਼੍ਚ ਪਦਾਤਿਭਿਃ ।
ਸਾਦਿਨਃ ਸਾਦਿਭਿਰ੍ਜਗ੍ਮੁਰ੍ਗਜੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਮਹਾਗਜਾਃ ॥ 10 ॥ 4-34-10 (29788)
ਅਸਿਭਿਃ ਪਟ੍ਟਸੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ਕ੍ਤਿਭਿਸ੍ਤੋਮਰੈਰਪਿ ।
ਸੰਰਬ੍ਧਾਃ ਸਮਰੇ ਯੋਧਾ ਨਿਜਘ੍ਨੁਰਿਤਰੇਤਰਮ੍ ॥ 11 ॥ 4-34-11 (29789)
ਨਿਘ੍ਨਨ੍ਤਃ ਸਮਰੇ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪਰਿਘਪਾਣਯਃ ।
ਨ ਸ਼ੇਕੁਰਤਿਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਕਰ੍ਤੁਂ ਪਰਾਙ੍ਭੁਖਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-34-12 (29790)
ਰਕ੍ਤਾਧਰੋਸ਼਼੍ਠੰ ਸੁਨਸੰ ਕ੍ਲ੍ਰੁʼਪ੍ਤਸ਼੍ਮਸ਼੍ਰੁ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਸ਼ਿਰਸ਼੍ਛਿੰਨੰ ਰਜੋਵਿਧ੍ਵਸ੍ਤਕੁਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-34-13 (29791)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਰ ਗਾਤ੍ਰਾਣਿ ਵੀਰੈਸ਼੍ਛਿੰਨਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਸਾਲਸ੍ਕਨ੍ਧਨਿਕਾਸ਼ਾਨਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾ ਮਹਾਮ੍ਰੁʼਧੇ ॥ 14 ॥ 4-34-14 (29792)
ਨਾਗਭੋਗਨਿਕਾਸ਼ੈਸ਼੍ਚ ਬਾਹੁਭਿਸ਼੍ਚਨ੍ਦਨੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤੈਃ।
ਆਕੀਰ੍ਣਾ ਵਸੁਧਾ ਤਤ੍ਰ ਸ਼ਿਰੋਭਿਸ਼੍ਚ ਸਕੁਣ੍ਡਲੈਃ ॥ 15 ॥ 4-34-15 (29793)
ਯਥਾ ਵਾ ਵਾਸਸੀ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣੇ ਮਹਾਰਜਤਰਞ੍ਜਿਤੇ।
ਬਿਭ੍ਰਤੀ ਯੁਵਤੀ ਸ਼੍ਯਾਮਾ ਤਦ੍ਵਦ੍ਭਾਤਿ ਵਸੁਨ੍ਧਰਾ ॥ 16 ॥ 4-34-16 (29794)
ਉਪਾਸ਼ਾਮ੍ਯਦ੍ਰਜੋ ਭੌਮੰ ਰੁਧਿਰੇਣ ਪ੍ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਤਾ।
ਕਸ਼੍ਮਲੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਦ੍ਧੋਰੰ ਨਿਰ੍ਮਰ੍ਯਾਦਮਵਰ੍ਤਤ ॥ 17 ॥ 4-34-17 (29795)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ(ਅ)ਪਿ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤਸ੍ਤਦਾ।
ਵ੍ਯੂਹੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਅਨ੍ਵਯੁਧ੍ਯਤ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 18 ॥ 4-34-18 (29796)
ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਸ਼੍ਯੇਨਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤੁਣ੍ਡਮਾਸੀਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਪਕ੍ਸ਼਼ੌਂ ਯਮੌ ਚ ਭਵਤਃ ਪੁਚ੍ਛਮਾਸੀਦ੍ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ॥ 19 ॥ 4-34-19 (29797)
ਸਹਸ੍ਰੰ ਨ੍ਯਹਨਤ੍ਤਤ੍ਰ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਤੁ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਦ੍ਵਿਸਹਸ੍ਰੰ ਰਥਾਨ੍ਵੀਰਃ ਪਰਲੋਕੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਯਤ੍ ॥ 20 ॥ 4-34-20 (29798)
ਨਕੁਲਸ੍ਤ੍ਰਿਸ਼ਤੰ ਜਘ੍ਨੇ ਸਹਦੇਵਸ਼੍ਚਤੁਃਸ਼ਤਮ੍ ।
ਸ਼ਤਾਨੀਕਃ ਸ਼ਤੰ ਜਘ੍ਨੇ ਮਦਿਰਾਸ਼੍ਵਸ਼੍ਚਤੁਃਸ਼ਤਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-34-21 (29799)
ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਂ ਮਹਤੀਂ ਸੇਨਾਂ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਮਹਾਬਲੌ ।
ਆਰ੍ਚ੍ਛਤਾਂ ਬਹੁਸੰਰਬ੍ਧੌ ਕੇਸ਼ਾਕੇਸ਼ਿ ਰਥਾਰਥਿ ॥ 22 ॥ 4-34-22 (29800)
ਲਕ੍ਸ਼਼ਯਿਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਤੌ ਪ੍ਰਵਿਸ਼਼੍ਟੌ ਮਹਾਚਮੂਮ੍।
ਜਗ੍ਮਤੁਃ ਸੂਰ੍ਯਦਤ੍ਤਸ਼੍ਚ ਵਲਲਸ਼੍ਚਾਪਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ॥ 23 ॥ 4-34-23 (29801)
ਸ਼ਙ੍ਖੋ ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੋ ਮਹਾਬਲਃ।
ਵਿਨਿਘ੍ਨਨ੍ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰਾਨ੍ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਮਹਾਚਮੂਮ੍ ॥ 24 ॥ 4-34-24 (29802)
ਵਿਰਾਟਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਹਤ੍ਵਾ ਪਞ੍ਚਸ਼ਤੰ ਰਥਾਨ੍।
ਕੁਞ੍ਜਰਾਣਾਂ ਸ਼ਤੰ ਚੈਵ ਸਹਸ੍ਰੰ ਵਾਜਿਨਾਂ ਤਥਾ ॥ 25 ॥ 4-34-25 (29803)
ਚਰਨ੍ਸ ਵਿਵਿਧਾਨ੍ਮਾਰ੍ਗਾਨ੍ਰਥੇਨ ਰਥਿਨਾਂਵਰਃ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣਮਾਰ੍ਚ੍ਛਦ੍ਰੁਕ੍ਮਰਥੰ ਰਣੇ ॥ 26 ॥ 4-34-26 (29804)
ਤੌ ਤੁ ਪ੍ਰਾਹਰਤਾਂ ਤਤ੍ਰ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੌ ਮਹਾਬਲੌ ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਨਿਘ੍ਨਨ੍ਤੌ ਗੋਸ਼਼ੁ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਵਿਵ ॥ 27 ॥ 4-34-27 (29805)
ਰਾਜਸਿੰਹੌ ਸੁਸੰਰਬ੍ਧੌ ਵਿਰੇਜਤੁਰਮਰ੍ਸ਼਼ਣੌ।
ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਰੌ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰਸਿਸ਼ਕ੍ਤਿਪਰਸ਼੍ਵਥੈਃ ॥ 28 ॥ 4-34-28 (29806)
ਤਤੋ ਰਥਾਭ੍ਯਾਂ ਰਥਿਨੌ ਵ੍ਯਤੀਯਾਤਾਂ ਸਮਨ੍ਤਤਃ ।
ਸ਼ਰਾਨ੍ਸਸ੍ਰੁʼਜਤੁਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਤੋਯਧਾਰਾ ਘਨਾਵਿਵ ॥ 29 ॥ 4-34-29 (29807)
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਸੰਰਬ੍ਧੌ ਦਨ੍ਤਾਭ੍ਯਾਮਿਵ ਕੁਞ੍ਜਰੌ।
ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰੌ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰ੍ਦਾਰਯਾਮਾਸਤੂ ਰਣੇ ॥ 30 ॥ 4-34-30 (29808)
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਰਾਜਾ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ ।
ਪਞ੍ਚਭਿਃ ਪਞ੍ਚਭਿਰ੍ਬਾਣੈਰ੍ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਚਤੁਰੋ ਹਯਾਨ੍ ॥ 31 ॥ 4-34-31 (29809)
ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂ ਸੂਤੰ ਚ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਕੇਤੁਂ ਚ ਤ੍ਰਿਭਿਰਾਸ਼ੁਗੈਃ ।
ਤਥੈਵ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੰ ਤੁ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਃ ।
ਪਞ੍ਚਾਸ਼ਦ੍ਭਿਃ ਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਵਿਵ੍ਯਾਧ ਪਰਮਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਤ੍ ॥ 32 ॥ 4-34-32 (29810)
ਤਯੋਰ੍ਬਲਾਨਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਮਸ੍ਤਾਨਿ ਮਹਾਰਣੇ।
ਨਾਜਾਨਨ੍ਤ ਤਦਾ(ਅ)ਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਪ੍ਰਦੋਸ਼਼ੇ ਰਜਸਾ ਵ੍ਰੁʼਤੇ ॥ 33 ॥ ॥ 4-34-33 (29811)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 34 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 035
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.35. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 035
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ ਯੁਦ੍ਧੇ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਗ੍ਰਹਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਮੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਚੋਦਨਯਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮੋਚਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣੋ ਬਨ੍ਧਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਕਰੁਣਯਾ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣੋ ਵਿਮੋਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-35-0 (29812)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-35-0x (3134)
ਤਮਸਾ(ਅ)ਭਿਪ੍ਲੁਤੇ ਲੋਕੇ ਰਜਸਾ ਚੈਵ ਭਾਰਤ।
ਵ੍ਯਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਤੇ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਮ੍ ॥ 1 ॥ 4-35-1 (29813)
ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਧਕਾਰੰ ਪ੍ਰਣੁਦੰਨੁਦਤਿਸ਼਼੍ਠੰਨਿਸ਼ਾਕਰਃ।
ਕੁਰ੍ਵਾਣੋ ਵਿਮਲਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਨ੍ਰਣੇ ॥ 2 ॥ 4-35-2 (29814)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪੁਨਰ੍ਯੁਦ੍ਧਮਵਰ੍ਤਤ।
ਘੋਰਰੂਪੰ ਤਦਾ ਤੇਸ਼਼ਾਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤੁ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍ ॥ 3 ॥ 4-35-3 (29815)
ਤਥੈਵ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁਮੁਲਾਨਿ ਤਾਨਿ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਨਿ ਚਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਦ੍ਰਵਨ੍ਤਿ।
ਗਦਾਸਿਪਟ੍ਟੈਸ਼੍ਚ ਪਰਸ਼੍ਵਥੈਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਾਸੈਸ਼੍ਚ ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਸੁਧੌਤਧਾਰੈਃ ॥ 4 ॥ 4-35-4 (29816)
ਬਲੰ ਤੁ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਬਲੇਨ ਰਾਜਾ ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਧਿਪਤਿਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ।
ਪ੍ਰਮਥ੍ਯ ਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਨਿਪੀਡ੍ਯ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨ੍ਵਿਰਾਟਮੋਜਸ੍ਵਿਨਮਭ੍ਯਧਾਵਤ੍ ॥ 5 ॥ 4-35-5 (29817)
ਮਤ੍ਤਾਵਿਵ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੌ ਤੌ ਤੁ ਗਜਾਵਿਵ ਮਦੋਦ੍ਧਤੌ ।
ਸਿੰਹਾਵਿਵ ਗਜਗ੍ਰਾਹੌ ਸ਼ਕ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਾਵਿਵੋਦ੍ਧਤੌ ॥ 6 ॥ 4-35-6 (29818)
ਉਭੌ ਤੁਲ੍ਯਬਲੋਤ੍ਸਾਹਾਵੁਭੌ ਤੁਲ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮੌ।
ਉਭੌ ਤੁਲ੍ਯਾਸ੍ਰਵਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਾਵੁਭੌ ਯੁਦ੍ਧਵਿਸ਼ਾਰਦੌ ॥ 7 ॥ 4-35-7 (29819)
ਤੌ ਨਿਹਤ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਧੁਰ੍ਯਾਨੁਭਯੋਃ ਪਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣਿਸਾਰਥੀ ।
ਆਸ੍ਤਾਂ ਤੁਲ੍ਯਧਨੁਰ੍ਗ੍ਰਾਹੌ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਕੰਸਾਵਿਵੋਦ੍ਧਤੌ ॥ 8 ॥ 4-35-8 (29820)
ਤਤਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤਃ ਸਹ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾ ਸੁਵਰ੍ਮਣਾ।
ਅਭ੍ਯਦ੍ਰਵਨ੍ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੰ ਰਥਵ੍ਰਾਤੇਨ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 9 ॥ 4-35-9 (29821)
ਤਤੋ ਰਥਾਭ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਭ੍ਰਾਤਰੌ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਰ੍ਸ਼਼ਭੌ।
ਗਦਾਪਾਣੀ ਸੁਸੰਰਬ੍ਧੌ ਸਮਭ੍ਯਦ੍ਰਵਤਾਂ ਜਵਾਤ੍ ॥ 10 ॥ 4-35-10 (29822)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਪਰਵੀਰਘ੍ਨੋ ਬਲਵਾਨ੍ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ਗਦੀ।
ਵਿਰਥੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਾਨੰ ਜੀਵਗ੍ਰਾਹਮਥਾਗ੍ਰਹੀਤ੍ ॥ 11 ॥ 4-35-11 (29823)
ਤਮੁਨ੍ਮਥ੍ਯ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਤੁ ਯੁਵਤੀਮਿਵ ਕਾਮੁਕਃ।
ਸ੍ਯਨ੍ਦਨੰ ਸ੍ਵੰ ਸਮਾਰੋਪ੍ਯ ਪ੍ਰਯਯੌ ਭੀਮਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 12 ॥ 4-35-12 (29824)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇ ਵਿਰਥੇ ਵਿਰਾਟੇ ਬਲਵਤ੍ਤਰੇ।
ਬਲੰ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਭਗ੍ਨੰ ਤੰਨਿਰੁਤ੍ਸਾਹੰ ਨਿਰਾਸ਼ਕਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-35-13 (29825)
ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਤ ਭਯਾਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਰਰ੍ਦਿਤਾ ਰਣੇ ।
ਵਿਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁਃ ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਪਲਾਯਨ੍ਤਿ ਚ ਯਾਨ੍ਤਿ ਚ ॥ 14 ॥ 4-35-14 (29826)
ਤੇਸ਼਼ੁ ਵਿਦ੍ਰਾਂਵ੍ਯਮਾਣੇਸ਼਼ੁ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਅਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਭਿਮਸੇਨਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍ ॥ 15 ॥ 4-35-15 (29827)
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੇਨ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ।
ਤੰ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਯ ਮਹਾਬਾਹੀ ਮਾ ਗਮਦ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਵਸ਼ਮ੍ ॥ 16 ॥ 4-35-16 (29828)
ਭੀਮਸੇਨਃ ਮਹਾਬਾਹੋ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੰ ਤੁ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਾ।
ਤ੍ਰਾਯਸ੍ਵ ਮੋਚਯ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਸ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰੀਤਿਕਰੰ ਨ੍ਰੁʼਪਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-35-17 (29829)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ੍ਮ ਸੁਖੰ ਸਰ੍ਵੇ ਸਰ੍ਵਕਾਮੈਃ ਸੁਪੂਜਿਤਾਃ।
ਭੀਮਸੇਨ ਤ੍ਵਯਾ ਕਾਰ੍ਯਾ ਤਸ੍ਯ ਵਾਤਸ੍ਯ ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਿਃ ॥ 18 ॥ 4-35-18 (29830)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-35-19x (3135)
ਤੰ ਤਥਾਵਾਦਿਨੰ ਤਤ੍ਰ ਭੀਮਸੇਨੋ ਮਹਾਬਲਃ।
ਅਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੋ ਰਣਮਧ੍ਯੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-35-19 (29831)
ਅਹਮੇਨੰ ਪਰਿਤ੍ਰਾਸ੍ਯੇ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍ਤਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ।
ਪਸ਼੍ਯੇਦੰ ਸੁਮਹਤ੍ਕਰ੍ਮ ਯੁਧ੍ਯਤੋ ਮਮ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ॥ 20 ॥ 4-35-20 (29832)
ਸ੍ਵਬਾਹੁਬਲਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਪਰੇਸ਼਼ਾਮਸਮੰ ਰਣੇ।
ਏਕਾਨ੍ਤਮਾਸ਼੍ਰਿਤੋ ਰਾਜੰਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਤ੍ਵੰ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ॥ 21 ॥ 4-35-21 (29833)
ਅਯੰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੋ ਮਹਾਸ਼ਾਖੋ ਗਿਰਿਮਾਤ੍ਰੋ ਵਨਸ੍ਪਤਿਃ।
ਅਹਮੇਨੰ ਸਮਾਰੁਜ੍ਯ ਪੋਥਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਾਤ੍ਰਵਾਨ੍ ॥ 22 ॥ 4-35-22 (29834)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-35-23x (3136)
ਤੰ ਮਤ੍ਤਮਿਵ ਮਾਤਙ੍ਗੰ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੰ ਵਨਸ੍ਪਤਿਮ੍।
ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਵੀਰੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 23 ॥ 4-35-23 (29835)
ਭੀਮ ਮਾ ਸਾਹਸੰ ਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤ੍ਵੇਸ਼਼ ਵਨਸ੍ਪਤਿਃ ॥ 24 ॥ 4-35-24 (29836)
ਮਾ ਤ੍ਵਾਂ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਮਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍ ।
ਜਨਾਃ ਸਮਵਬੁਧ੍ਯੇਰਨ੍ਭੀਮੋ(ਅ)ਯਮਿਤਿ ਭਾਰਤ ॥ 25 ॥ 4-35-25 (29837)
ਮਾ ਗ੍ਰਹੀਸ੍ਤ੍ਵਮਿਮੰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸਿੰਹਨਾਦੰ ਚ ਮਾ ਨਦ।
ਕਰ੍ਮਣਾ ਸਿੰਹਨਾਦੇਨ ਵਿਜ੍ਞਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਜਨਾ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ ॥ 26 ॥ 4-35-26 (29838)
ਇਮੰ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਤ੍ਵੰ ਨੇਮਾਂ ਸੇਨਾਮਭਿਦ੍ਰਵ ।
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਤ੍ਵਾਂ ਰੁਜਨ੍ਤੰ ਵੈ ਵਿਜ੍ਞਾਸ੍ਯਤਿ ਜਨੋ ਧ੍ਰੁਵੰ ॥ 27 ॥ 4-35-27 (29839)
ਅਨ੍ਯਦੇਵਾਯੁਧੰ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਸ੍ਵ ਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍।
ਚਾਪੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੰ ਵਾ ਪਰਸ਼੍ਵਥਮ੍ ॥ 28 ॥ 4-35-28 (29840)
ਯਦੇਵ ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਭੀਮ ਭਵੇਦਨ੍ਯੈਰਲਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਤਦੇਵਾਯੁਧਮਾਦਾਯ ਮੋਚਯਾਸ਼ੁ ਮਹੀਤਿਮ੍ ॥ 29 ॥ 4-35-29 (29841)
ਯਮੌ ਚ ਚਕ੍ਰਰਕ੍ਸ਼਼ੌ ਤੇ ਭਵਿਤਾਰੌ ਮਹਾਬਲੌ।
ਵ੍ਯਾਯਚ੍ਛਤਸ੍ਤੇ ਸਮਰੇ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੰ ਪਰੀਪ੍ਸ੍ਰਤਃ ॥ 30 ॥ 4-35-30 (29842)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-35-31x (3137)
ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਵਚਨਮਾਦਾਯ ਭੀਮੋ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਚ।
ਚਾਪਮਾਦਾਯ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 31 ॥ 4-35-31 (29843)
ਵ੍ਯਮੁਞ੍ਚਚ੍ਛਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਸਤੋਯ ਇਵ ਤੋਯਦਃ ।
ਤੰ ਭੀਮੋ ਭੀਮਕਰ੍ਮਾਣੰ ਸ਼ੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣਮਥਾ(ਅ)(ਅ)ਦ੍ਰਵਤ੍ ॥ 32 ॥ 4-35-32 (29844)
ਵਿਰਾਟਮਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਨੰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਿਸ਼਼੍ਠੇਤਿ ਚਾਵਦਤ੍ ॥ 33 ॥ 4-35-33 (29845)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਕਾਲਾਨ੍ਤਕਯਮੋਪਮਮ੍ ।
ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿਸ਼਼੍ਠੇਤਿ ਭਾਸ਼਼ਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ ਰਥਪੁਙ੍ਗਵਃ ॥ 34 ॥ 4-35-34 (29846)
ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ਸੁਮਹਤ੍ਕਰ੍ਮ ਮਹਦ੍ਯੁਦ੍ਧਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਪਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਧਨੁਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹ ॥ 35 ॥ 4-35-35 (29847)
ਨਿਮੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤਰਮਾਤ੍ਰੇਣ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਤੇ ਰਥਾਃ ।
ਰਥਾਨਾਂ ਚ ਗਜਾਨਾਂ ਚ ਵਾਜਿਨਾਂ ਚ ਸਸਾਦਿਨਾਂ ॥ 36 ॥ 4-35-36 (29848)
ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਤਸੰਘਾਤਾਃ ਸ਼ੂਰਾਣਾਮੁਗ੍ਰਧਨ੍ਵਿਨਾਮ੍ ।
ਪਾਤਿਤਾ ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਮੀਪਤਃ ॥ 37 ॥ 4-35-37 (29849)
ਪਤ੍ਤਯੋ ਨਿਹਤਾਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਦਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ॥ 38 ॥ 4-35-38 (29850)
ਤਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਯੁਦ੍ਧੰ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਃ।
ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਮਨਸਾ ਕਿੰ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਹਿ ਬਲਸ੍ਯ ਮੇ ॥ 39 ॥ 4-35-39 (29851)
ਅਪਰੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਸੈਨ੍ਯੇ ਪੁਰਾ ਮਗ੍ਨੋ ਮਹਾਬਲੇ।
ਆਕਰ੍ਣਪੂਰ੍ਣੇਨ ਤਦਾ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ॥ 40 ॥ 4-35-40 (29852)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਸਾਯਕਾਂਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤੇ ਚ ਪੁਨਃਪੁਨਃ ॥ 41 ॥ 4-35-41 (29853)
ਤਤਃ ਸਮਸ੍ਤਾਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਤੁਰਗਾਨਭ੍ਯਚੋਦਯਨ੍।
ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣਾਸ੍ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਮਰ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ॥ 42 ॥ 4-35-42 (29854)
ਤਾੰਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਰਥਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ੍ਤਾਂ ਮਹਾਚਮੂਮ੍ ।
ਵੈਰਾਟਿਃ ਪਰਮਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਯੁਯੁਧੇ ਪਰਮਾਦ੍ਭੁਤਮ੍ ॥ 43 ॥ 4-35-43 (29855)
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਃ ਸਮਭਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਅਯੁਧ੍ਯਨ੍ਤ ਜਯੈਸ਼਼ਿਣਃ।
ਤਾਨ੍ਭੀਮਸੇਨਃ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਵੈਰਾਟਿਃ ਪਰਮਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਯੁਯੁਧੇ ਪਰਮਾਦ੍ਭੁਤਮ੍ ॥ 44 ॥ 4-35-44 (29856)
ਸਹਸ੍ਰੰ ਪ੍ਰਾਹਿਣੀਦ੍ਰਾਜਾ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਨਕੁਲਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਪ੍ਤੈਵ ਸ਼ਤਾਨਿ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਚ੍ਛਰੈਃ ॥ 45 ॥ 4-35-45 (29857)
ਸ਼ਤਾਨਿ ਤ੍ਰੀਣਿ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਸਹਦੇਵਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸਮਾਦਿਸ਼਼੍ਟੋ ਨਿਜਘ੍ਨੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 46 ॥ 4-35-46 (29858)
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਮਹਤੀਂ ਸੇਨਾਂ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਕ੍ਸ਼਼ੋਭਯਨ੍ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਸਿੰਹਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮ੍ਰੁʼਗਾਨਿਵ ॥ 47 ॥ 4-35-47 (29859)
ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਤ੍ਵਰਮਾਣੋ ਮਹਾਬਲਃ।
ਅਭਿਦ੍ਰੁਤ੍ਯ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਸ਼ਰੈਰਭ੍ਯਹਨਦ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 48 ॥ 4-35-48 (29860)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ(ਅ)ਪਿ ਸੁਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਤ੍ਵਰਾਣੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ।
ਅਵਿਧ੍ਯਦ੍ਦਸ਼ਭਿਰ੍ਬਾਣੈਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਸ਼੍ਚਤੁਰੋ ਹਯਾਨ੍ ॥ 49 ॥ 4-35-49 (29861)
ਤਤੋ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਕਾਰੀ ਕੁਨ੍ਤੀ(ਅ)ਪੁਤ੍ਰੋ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣਮਸ਼੍ਵਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯ ਨ੍ਯਪਾਤਯਤ੍ ॥ 50 ॥ 4-35-50 (29862)
ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਗੋਸ਼਼ੌ ਚ ਤਸ੍ਯਾਥ ਹਤ੍ਵਾ ਪਰਮਸਾਯਕੈਃ।
ਅਥਾਸ੍ਯ ਸਾਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਰਥੋਪਸ੍ਥਾਦਪਤਯਤ੍ ॥ 51 ॥ 4-35-51 (29863)
ਚਕ੍ਰਰਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੁ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚ ਸ਼ੋਣਾਸ਼੍ਵੋ ਨਾਮ ਨਾਮਤਃ।
ਸ ਭਯਾਦ੍ਵਿਰਥੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤ੍ਰੈਗਰ੍ਤੰ ਵ੍ਯਾਜਹਾਤ੍ਤਦਾ ॥ 52 ॥ 4-35-52 (29864)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਰਥਾਦਥ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਃ।
ਗਦਾਮਸ੍ਯ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਤਮੇਵਾਭ੍ਯਹਨਦ੍ਬਲੀ ॥ 53 ॥ 4-35-53 (29865)
ਸ ਚਚਾਰ ਗਦਾਪਾਣਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੋ(ਅ)ਪਿ ਤਰੁਣੋ ਯਥਾ ॥ 54 ॥ 4-35-54 (29866)
ਭੀਮਸ੍ਤੁ ਭੀਮਸੰਕਾਸ਼ੋ ਰਥਾਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਉਤ੍ਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਗਤ੍ਵਾ ਵੇਗੇਨ ਤਦ੍ਰਥੇ ਵਿਨਿਪਤ੍ਯ ਚ।
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਣਃ ਸ਼ਿਰੋ(ਅ)ਗੁਹ੍ਣਾਤ੍ਪੁਨਰਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਯੁਧ੍ਯਤਃ ॥ 55 ॥ 4-35-55 (29867)
ਅਗ੍ਰਾਦ੍ਗਿਰੇਰ੍ਵਿਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਸਿੰਹਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮ੍ਰੁʼਗੰ ਯਥਾ।
ਊਰ੍ਧ੍ਵਮੁਤ੍ਪ੍ਲ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਾਰ੍ਜਾਰ ਆਖੋਰ੍ਯਦ੍ਵਚ੍ਛਿਰੋ ਰੁਸ਼਼ਾ ॥ 56 ॥ 4-35-56 (29868)
ਸਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਤੁ ਰੋਸ਼਼ਾਤ੍ਤੰ ਨਿਸ਼਼੍ਪਿਪੇਸ਼਼ ਮਹੀਤਲੇ।
ਯਦਾ ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪ੍ਰਾਹਰਦ੍ਵਿਲਪਿਸ਼਼੍ਯਤਃ ॥ 57 ॥ 4-35-57 (29869)
ਤਸ੍ਯ ਜਾਨੁ ਦਦੌ ਭੀਮੋ ਜਘ੍ਨੇ ਚੈਨਮਰਤ੍ਨਿਨਾ ।
ਸ ਮੋਹਮਗਮਦ੍ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਹਾਰਵਰਪੀਡਿਤਃ॥ 58 ॥ 4-35-58 (29870)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵੀਰੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤੇ ਤੁ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਮਹਾਰਥੇ।
ਅਭਜ੍ਯਤ ਬਲੰ ਸਰ੍ਵੰ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਭਯਾਤੁਰਮ੍ ॥ 59 ॥ 4-35-59 (29871)
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਗਾਸ੍ਤਤਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾ ਮਹਾਰਥਾਃ।
ਅਵਜਿਤ੍ਯ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਧਨੰ ਚਾਦਾਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 60 ॥ 4-35-60 (29872)
ਸ੍ਵਬਾਹੁਬਲਸੰਪੰਨਾ ਹ੍ਰੀਨਿਸ਼਼ੇਵਾ ਯਤਵ੍ਰਤਾਃ।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਃ ਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ਵਿਨਾਸ਼ਨਾਃ।
ਸ੍ਥਿਤਾਃ ਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਵਥ ਭੀਮੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 61 ॥ 4-35-61 (29873)
ਨਾਯੰ ਪਾਪਸਮਾਚਾਰੋ ਮਤ੍ਤੋ ਜੀਵਿਤੁਮਰ੍ਹਤਿ।
ਕਿੰਨੁ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਮਯਾ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯਦ੍ਰਾਜਾ ਸਤਤੰ ਘ੍ਰੁʼਣੀ ।
ਗਲੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨਮਾਨੀਯ ਵਿਵਸ਼ੰ ਵਸ਼ਮ੍ ॥ 62 ॥ 4-35-62 (29874)
ਤਤ ਏਨੰ ਵਿਚੇਸ਼਼੍ਟਨ੍ਤੰ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ।
ਰਥਮਾਰੋਪਯਾਮਾਸ ਵਿਸੰਜ੍ਞੰ ਪਾਂਸੁਗੁਣ੍ਠਿਤਮ੍ ॥ 63 ॥ 4-35-63 (29875)
ਅਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਰਣਮਧ੍ਯਸ੍ਥਮਭ੍ਯਗਚ੍ਛਦ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ।
ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਭੀਮਸ੍ਤੁ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਨਰਾਧਿਪਮ੍ ॥ 64 ॥ 4-35-64 (29876)
ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਭੀਮਮਾਹਵਸ਼ੋਭਿਨਮ੍ ।
ਤੰ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਾਹਸਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਯਤਾਂ ਵੈ ਨਰਾਧਮਃ ॥ 65 ॥ 4-35-65 (29877)
ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭੀਮਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਮਹਾਬਲਮ੍ ।
ਜੀਵਿਤੁਂ ਚੇਚ੍ਛਸੇ ਮੂਢ ਹੇਤੁਂ ਮੇ ਗਦਤਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ॥ 66 ॥ 4-35-66 (29878)
ਦਾਸੋਸ੍ਮੀਤਿ ਤ੍ਵਯਾ ਵਾਚ੍ਯੰ ਸੰਸਤ੍ਸੁ ਚ ਸਭਾਸੁ ਚ ।
ਏਵੰ ਤੇ ਜੀਵਿਤੰ ਦਦ੍ਯਾਮੇਸ਼਼ ਯੁਦ੍ਧਜਿਤੋ ਵਿਧਿਃ ॥ 67 ॥ 4-35-67 (29879)
ਤਮੁਵਾਚ ਤਤੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਸਪ੍ਰਣਯੰ ਵਚਃ।
ਮੁਞ੍ਚਮੁਞ੍ਚਾਧਮਾਚਾਰੰ ਪ੍ਰਮਾਣੰ ਯਦਿ ਤੇ ਵਯਮ੍ ॥ 68 ॥ 4-35-68 (29880)
ਦਾਸਭਾਵੰ ਗਤੋ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇਃ।
ਅਦਾਸੋ ਗਚ੍ਛ ਮੁਕ੍ਤੋਸਿ ਮੈਵੰ ਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਃ ਕਦਾਚਨ ॥ 69 ॥ 4-35-69 (29881)
ਏਵਮੁਕ੍ਤੇ ਤੁ ਸਵ੍ਰੀਡਃ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ(ਅ)ਸੀਦਧੋਮੁਖਃ ।
ਸ ਮੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਰਾਜਾਨਮਭਿਵਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਤਸ੍ਥਿਵਾਨ੍ ॥ 70 ॥ 4-35-70 (29882)
ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਤੁ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਸ੍ਤੇ ਹਤਦ੍ਵਿਸ਼਼ਃ ।
ਸ੍ਵਬਾਹੁਬਲਸੰਪੰਨਾ ਹੀਨਿਸ਼਼ੇਵਾ ਯਤਵ੍ਰਤਾਃ ।
ਸੰਗ੍ਰਾਮਸ਼ਿਰਸੋ ਮਧ੍ਯੇ ਤਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਸੁਖਿਨੋ(ਅ)ਵਸਨ੍ ॥ 71 ॥ 4-35-71 (29883)
॥ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 35 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-35-2 ਨਨ੍ਦਯਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਨਿਤਿ ਥo ਪਾਠਃ ॥ 2 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 036
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.36. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 036
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਚੋਦਨਯਾ ਵਿਰਾਟਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤੈਰ੍ਦੂਤੈਰ੍ਨਗਰਮੇਤ੍ਯ ਜਯੋਦ੍ਧੋਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-36-0 (29884)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-36-0x (3138)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਾਨਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਵਿਕ੍ਰਮਾਨ੍।
ਅਰ੍ਚਯਾਮਾਸ ਵਿਤ੍ਤੇਨ ਮਾਨੇਨ ਚ ਮਹਾਰਥਾਨ੍।
ਵਚਸਾ ਚੈਵ ਸਾਨ੍ਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਨੇਹੇਨ ਚ ਮੁਦਾ(ਅ)ਨ੍ਵਿਤਃ ॥ 1 ॥ 4-36-1 (29885)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-36-2x (3139)
ਯਥੈਵ ਮਮ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕੰ ਤਾਨਿ ਵੈ ਤਥਾ।
ਕਾਰ੍ਯੰ ਕੁਰੁਤ ਤੈਃ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਯਥਾਕਾਮੰ ਯਥਾਸੁਖਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-36-2 (29886)
ਦਦਾਮ੍ਯਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਕਨ੍ਯਾ ਵਸੂਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਮਨਸਾ ਚਾਪ੍ਯਭਿਪ੍ਰੇਤੰ ਯਦ੍ਵਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣਾਃ ॥ 3 ॥ 4-36-3 (29887)
ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕੰ ਵਿਕ੍ਰਮਾਦਦ੍ਯ ਮੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਹੰ ਸ੍ਵਸ੍ਤਿਮਾਨਿਹ ।
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਭਵਨ੍ਤੋ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮੀਸ਼੍ਵਰਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਹਿ ॥ 4 ॥ 4-36-4 (29888)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-36-5x (3140)
ਤੰ ਤਥਾਵਾਦਿਨੰ ਤਤ੍ਰ ਕੌਰਵੇਯਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍।
ਊਚੁਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਪੁਰੋਗਮਾਃ ॥ 5 ॥ 4-36-5 (29889)
ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦਾਮਹੇ ਵਾਚੰ ਸਰ੍ਵਥੈਵ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਏਤਾਵਤਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪ੍ਰੀਤਾਃਸ੍ਮੋ ਯਤ੍ਤ੍ਵੰ ਮੁਕ੍ਤੋਸਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ॥ 6 ॥ 4-36-6 (29890)
ਯਤ੍ਤ੍ਵੰ ਮੁਕ੍ਤੋਸਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭ੍ਯੋ ਹ੍ਯੇਤਤ੍ਕਾਰ੍ਯੰ ਹਿਤੰ ਹਿ ਨਃ ।
ਨ ਕਿੰਚਿਤ੍ਕਾਰ੍ਯਮਸ੍ਮਾਕੰ ਨ ਧਨੰ ਮ੍ਰੁʼਗਯਾਮਹੇ ॥ 7 ॥ 4-36-7 (29891)
ਅਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪ੍ਰੀਤਮਨਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਨਿਰ੍ਭਰਃ ਪ੍ਰੀਤਿਪੂਰੇਣ ਹਰ੍ਸ਼਼ਗਦ੍ਗਦਯਾ ਗਿਰਾ ॥ 8 ॥ 4-36-8 (29892)
ਪੁਨਰੇਵ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਵਿਰਾਟੋ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮਃ ।
ਏਹਿ ਤ੍ਵਾਮਭਿਸ਼਼ੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਤੁ ਨੋ ਭਵਾਨ੍ ॥ 9 ॥ 4-36-9 (29893)
ਮਨਸਾ ਚਾਪ੍ਯਭਿਪ੍ਰੇਤੰ ਯਤ੍ਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣ।
ਤਤ੍ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਸੰਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਸਰ੍ਵਮਰ੍ਹਤਿ ਨੋ ਭਵਾਨ੍ ॥ 10 ॥ 4-36-10 (29894)
ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਗਾਃ ਸੁਵਰ੍ਣੰ ਚ ਮਣਿਮੁਕ੍ਤਮਥਾਪਿ ਵਾ।
ਵੈਯਾਘ੍ਰਪਦ੍ਯ ਵਿਪ੍ਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਰ੍ਵਥੈਵ ਨਮੋਸ੍ਤੁ ਤੇ ॥ 11 ॥ 4-36-11 (29895)
ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਹ੍ਯਦ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜ੍ਯਮਾਤ੍ਮਾਨਮੇਵ ਚ।
ਯਤਸ਼੍ਚ ਜਾਤਃ ਸੰਰਮ੍ਭਃ ਸ ਚ ਸ਼ਤ੍ਰੁਰ੍ਵਸ਼ੰ ਗਤਃ ॥ 12 ॥ 4-36-12 (29896)
ਤਤੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੰ ਪੁਨਰੇਵਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਚਃ।
ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਤੇ ਵਾਚੰ ਮਨੋਜ੍ਞਾਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯ ਭਾਸ਼਼ਿਤਾਂ ॥ 13 ॥ 4-36-13 (29897)
ਆਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸ੍ਯਪਰੋ ਨਿਤ੍ਯੰ ਸੁਮੁਖਃ ਸਤਤੰ ਭਵਾਨ੍ ।
ਪੁਨਰੇਵ ਵਿਰਾਟਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾ ਕਙ੍ਕਮਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 14 ॥ 4-36-14 (29898)
ਅਹੋ ਸ਼ੂਦ੍ਰਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਲਲਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ ।
ਸੋਹੰ ਸ਼ੂਦ੍ਰੇਣ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਲਲੇਨਾਭਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ॥ 15 ॥ 4-36-15 (29899)
ਤ੍ਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਸਰ੍ਵਮੇਵੈਤਦੁਪਪੰਨੰ ਮਮਾਨਘ।
ਵਰੰ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼੍ਵ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਕਿੰ ਕਰਵਾਣਿ ਤੇ ॥ 16 ॥ 4-36-16 (29900)
ਦਦਾਮਿ ਤੇ ਮਹਾਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਰਤ੍ਨਾਨ੍ਯੁਚ੍ਚਾਵਚਾਨ੍ਯਹਮ੍।
ਸ਼ਯਨਾਸਨਯਾਨਾਨਿ ਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸਮਲੰਕੁਤਾਃ ॥ 17 ॥ 4-36-17 (29901)
ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵਰਥਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਏਤਾਨਿ ਚ ਮਮ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣ ਮਮਾਨ੍ਤਿਕੇ ॥ 18 ॥ 4-36-18 (29902)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-36-19x (3141)
ਤੰ ਤਥਾਵਾਦਿਨੰ ਤਤ੍ਰ ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਏਸ਼਼ੈਵ ਤੁ ਮਮ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਯਤ੍ਤ੍ਵੰ ਮੁਕ੍ਤੋਸਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ॥ 19 ॥ 4-36-19 (29903)
ਪ੍ਰਤੀਤਸ਼੍ਚੇਤ੍ਪੁਰੰ ਤੁਸ਼਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਾਦ੍ਯ ਪਰੰਤਪ।
ਦਾਰੈਃ ਪੁਤ੍ਰੈਸ਼੍ਚ ਸੰਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਯ ਸਾ ਹਿ ਪ੍ਰੀਤਿਰ੍ਮਮਾਤੁਲਾ ॥ 20 ॥ 4-36-20 (29904)
ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਣੰ ਤੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸਭ੍ਰੁʼਤ੍ਯਬਲਵਾਹਨਮ੍ ।
ਵਿਸਰ੍ਜਯ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਵਰਮੇਤਦਹੰ ਵ੍ਰੁʼਣੇ ॥ 21 ॥ 4-36-21 (29905)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-36-22x (3142)
ਏਵਮੁਕ੍ਤੇ ਤੁ ਕਙ੍ਕੇਨ ਵਿਰਾਟੋ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮਃ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਤਤਃ ਕਙ੍ਕੰ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਯਾਤੁ ਚੇਸ਼਼੍ਟਤਃ ॥ 22 ॥ 4-36-22 (29906)
ਕਙ੍ਖ ਉਵਾਚ। 4-36-23x (3143)
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਦੂਤਾਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਾ ਨਗਰੰ ਤਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵ।
ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਾਂ ਪ੍ਰਿਯਮਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਘੋਸ਼਼ਯਨ੍ਤੁ ਚ ਤੇ ਜਯਮ੍ ॥ 23 ॥ 4-36-23 (29907)
ਤਤਸ੍ਤਦ੍ਵਚਨਾਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਦੂਤਾਨ੍ਰਾਜਾ ਸਮਾਦਿਸ਼ਤ੍।
ਆਚਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਪੁਰੰ ਸਤ੍ਵਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਿਜਯੰ ਮਮ ॥ 24 ॥ 4-36-24 (29908)
ਕੁਮਾਰ੍ਯਃ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪ੍ਰਯਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਮੇ ਪੁਰਾਤ੍ ।
ਵਾਦਿਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗਣਿਕਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਯਾਨ੍ਤੁ ਚ ਮੇ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਨਾਗਰਾਃ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਤੇ ॥ 25 ॥ 4-36-25 (29909)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਾਸ੍ਤਥਾ ਦੂਤਾ ਰਾਤ੍ਰੌ ਯਾਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੇਵਲਮ੍ ।
ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰੇ ਚਾਨੁਸ਼਼ਿਤਾ ਦੂਤਾਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰਾਨੁਯਾਯਿਨਃ ॥ 26 ॥ 4-36-26 (29910)
ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ੰਸ੍ਤੇ ਵੈ ਸੂਰ੍ਯੇ ਸਮ੍ਯਗਥੋਦਿਤੇ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਨਾਨ੍ਦੀਮਘੋਸ਼਼ਯਨ੍ ।
ਪਤਾਕੋਚ੍ਛ੍ਰਯਮਾਲ੍ਯਾਢ੍ਯੰ ਪੁਰਮਪ੍ਰਤਿਮੰ ਯਥਾ ॥ 27 ॥ ॥ 4-36-27 (29911)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 36 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 037
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.37. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 037
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਵਿਰਾਟਨਗਰਮੇਤ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰਭਾਗੇ ਗਵਾਂ ਗ੍ਰਹਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਗੋਪਾਲੇਨ ਕੇਨਚਿਤ੍ਪੁਰਮੇਤ੍ਯੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਗੋਗ੍ਰਹਣਸ੍ਯ ਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-37-0 (29912)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-37-0x (3144)
ਯਾਤੇ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇ ਤੁ ਪਸ਼ੂਂਸ੍ਤਾਨ੍ਵੈ ਪਰੀਪ੍ਸਤਿ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਸਹਾਮਾਤ੍ਯੈਰ੍ਵਿਰਾਟ ਪੁਰਮਭ੍ਯਗਾਤ੍ ॥ 1॥ 4-37-1 (29913)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣੌ ਚ ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਚ ਪਰਮਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਤ੍ ।
ਦ੍ਰੌਣਿਸ਼੍ਚ ਸੌਬਲਸ਼੍ਚੈਵ ਤਥਾ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਃ ਸ਼ਲਃ ॥ 2 ॥ 4-37-2 (29914)
ਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਰ੍ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਚਿਤ੍ਰਸੇਨਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਦੁਃਸਹੋ ਦੁਰ੍ਮੁਖਸ਼੍ਚੈਵ ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਮਹਾਰਥਾਃ ॥ 3 ॥ 4-37-3 (29915)
ਸਰ੍ਵੇ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨੁਪਾਗਮ੍ਯ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹੀਪਤੇਃ ।
ਗੋਪਾਨ੍ਵਿਦ੍ਰਾਵ੍ਯ ਤਰਸਾ ਗੋਧਨੰ ਜਹ੍ਰੁਰੋਜਸਾ ॥ 4 ॥ 4-37-4 (29916)
ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕੁਰਵਃ ਕਾਲਯਨ੍ਤਿ ਚ ।
ਮਹਤਾ ਰਥਵੰਸ਼ੇਨ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਸਮਨ੍ਤਤਃ ॥ 5 ॥ 4-37-5 (29917)
ਗੋਪਾਲਾਨਾਂ ਤੁ ਘੋਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਹਨ੍ਯਤਾਂ ਤੈਰ੍ਮਹਾਰਥੈਃ ।
ਆਰਾਵਃ ਸੁਮਹਾਨਾਸੀਤ੍ਸੰਪ੍ਰਹਾਰੇ ਭਯੰਕਰੇ ॥ 6 ॥ 4-37-6 (29918)
ਗਵਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤੁ ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤੋ ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਵਰਃ।
ਜਗਾਮ ਨਗਰਾਯੈਵ ਪਰਿਕ੍ਰੋਸ਼ੰਸ੍ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਰ੍ਤਵਤ੍ ॥ 7 ॥ 4-37-7 (29919)
ਸ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਪੁਰੰ ਰਾਜ੍ਞੋ ਨ੍ਰੁʼਪਵੇਸ਼੍ਮਾਭ੍ਯਯਾਤ੍ਤਤਃ।
ਅਵਤੀਰ੍ਯ ਰਥਾਤ੍ਤੂਰ੍ਣਮਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਹ ॥ 8 ॥ 4-37-8 (29920)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭੂਮਿੰਜਯੰ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਰੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਮਾਨਿਨਮ੍ ।
ਤਸ੍ਮੈ ਚ ਸਰ੍ਵਮਾਚਸ਼਼੍ਟ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਪਸ਼ੁਕਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 9 ॥ 4-37-9 (29921)
ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕੁਰਬਃ ਕਾਲਯਨ੍ਤਿ ਤੇ।
ਪ੍ਰਤਿਜੇਤੁਂ ਸਮੁਤ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਗੋਧਨੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨ ॥ 10 ॥ 4-37-10 (29922)
ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ ਹਿਤਪ੍ਰੇਪ੍ਸੁਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਨਿਰ੍ਯਾਹਿ ਵੈ ਸ੍ਵਯਮ੍ ।
ਤ੍ਵਾਂ ਹਿ ਮਤ੍ਸ੍ਯੋ ਮਹੀਪਾਲਃ ਸ਼ੂਨ੍ਯਪਾਲਮਿਹਾਕਰੋਤ੍ ॥ 11 ॥ 4-37-11 (29923)
ਤ੍ਵਾਂ ਵੈ ਪਰਿਸ਼਼ਦੋ ਮਧ੍ਯੇ ਸ਼੍ਲਾਘਤੇ ਸ ਨਰਾਧਿਪਃ ।
ਪੁਤ੍ਰੋ ਮਮਾਨੁਰੂਪਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚੇਤਿ ਕੁਲੋਦ੍ਵਹਃ ॥ 12 ॥ 4-37-12 (29924)
ਇਸ਼਼੍ਵਸ੍ਤ੍ਰਨਿਪੁਣੋ ਯੋਧਃ ਸਦਾ ਵੀਰਸ਼੍ਚ ਮੇ ਸੁਤਃ।
ਸਮਰ੍ਥਃ ਸਮਰੇ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਕੌਰਵੈਃ ਸਹ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੈ ॥ 13 ॥ 4-37-13 (29925)
ਤਸ੍ਯ ਤਤ੍ਸਤ੍ਯਮੇਵਾਸ੍ਤੁ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਜਯਸ਼੍ਚ ਨਿਯਤੋ ਯੁਦ੍ਧੇ ਕੌਰਵਾਸ਼੍ਚ ਧ੍ਰੁਵੰ ਹਤਾਃ ॥ 14 ॥ 4-37-14 (29926)
ਆਵਰ੍ਤਯ ਕੁਰੂਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪਸ਼ੂਨ੍ਪਸ਼ੁਪਤਿਰ੍ਯਥਾ।
ਨਿਰ੍ਦਰ੍ਹਸ਼਼ਾਮਨੀਕਾਨਿ ਭੀਮੇਨ ਸ਼ਰਤੇਜਸਾ ॥ 15 ॥ 4-37-15 (29927)
ਧਨੁਸ਼੍ਚ੍ਯੁਤੈ ਰੁਕ੍ਮਪੁਙ੍ਖੈਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ।
ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਭਿਨ੍ਧ੍ਯਨੀਕਾਨਿ ਗਜਾਨਾਮਿਵ ਯੂਥਪਃ ॥ 16 ॥ 4-37-16 (29928)
ਪਾਸ਼ੋਪਧਾਨਾਂ ਜ੍ਯਾਤਨ੍ਤ੍ਰੀਂ ਚਾਪਦਣ੍ਡਾਂ ਮਹਾਸ੍ਵਨਾਮ੍ ।
ਸ਼ਰਵਰ੍ਣਾਂ ਧਨੁਰ੍ਵੀਣਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਮਧ੍ਯੇ ਪ੍ਰਵਾਦਯ ॥ 17 ॥ 4-37-17 (29929)
ਨਿਰ੍ਯਾਹਿ ਨਗਰਾਚ੍ਛੀਘ੍ਰੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ ਕਿਮਾਸ੍ਯਤੇ ।
ਸ਼੍ਵੇਤਾਃ ਕਾਞ੍ਚਨਸੰਨਾਹਾ ਰਥੇ ਯੁਜ੍ਯਨ੍ਤੁ ਤੇ ਹਯਾਃ ।
ਧ੍ਵਜੰ ਚ ਸਿਹੰ ਸੌਵਰ੍ਣਮੁਚ੍ਛ੍ਰਯਸ੍ਵ ਤਥਾ ਵਿਭੋ ॥ 18 ॥ 4-37-18 (29930)
ਰੁਕ੍ਮਪੁਙ੍ਖਾਃ ਪ੍ਰਸੰਨਾਗ੍ਰਾ ਮੁਕ੍ਤਾ ਹਸ੍ਤਵਤਾ ਤ੍ਵਯਾ।
ਛਾਦਯਨ੍ਤੁ ਸ਼ਰਾਃ ਸੂਰ੍ਯੰ ਰਾਜ੍ਞਮਾਯੁਰ੍ਨਿਰੋਧਕਾਃ ॥ 19 ॥ 4-37-19 (29931)
ਰਣੇ ਜਿਤ੍ਵਾ ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਰਿਵਾਸੁਰਾਨ੍ ।
ਯਸ਼ੋ ਮਹਦਵਾਪ੍ਯ ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਵਿਰੋਦੰ ਪੁਰੰ ਪੁਨਃ ॥ 20 ॥ 4-37-20 (29932)
ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਪਰਮਾ ਗਤਿਰ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪਤੇਃ ਸੁਤਃ।
ਗਤਿਮਨ੍ਤੋ ਭਵਨ੍ਤ੍ਵਦ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਸ਼਼ਯਵਾਸਿਨਃ ॥ 21 ॥ 4-37-21 (29933)
ਯਥਾ ਹਿ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਮਰ੍ਜੁਨੋ ਜਯਤਾਂਵਰਃ ।
ਏਵਮੇਵ ਗਤਿਰ੍ਨੂਨੰ ਭਵਾਨ੍ਵਿਪਯਵਾਸਿਨਾਮ੍ ॥ 22 ॥ ॥ 4-37-22 (29934)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 37 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-37-17 ਪਾਸ਼ੋਪਧਾਨਾਂ ਪਾਸ਼ੌ ਮੌਰ੍ਵੀਪ੍ਰਾਨ੍ਤਦ੍ਵਯਗਤੌ ਤਾਵੇਵ ਉਪਾਧਾਨੇ ਵੀਣਾਯਾਂ ਤਨ੍ਤ੍ਰੀਸੰਧਾਨਾਰ੍ਥੰ ਕੀਲਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ੌ ਯਸ੍ਯਾਂ ਸਾ ਤਾਮ੍। ਸ਼ਰਵਰ੍ਣਾਂ ਸ਼ਰਾਸ੍ਤਤੋ ਨਿਃਸਰਨ੍ਤਸ੍ਤ ਏਵ ਵਰ੍ਣਾਃ ਸ਼ਬ੍ਦਵਤ੍ਤ੍ਵਸਾਮਾਨ੍ਯਾਤ੍ਸ੍ਵਰਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਦਯੋ ਯਸ੍ਯਾਮ੍ ॥ 17 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 038
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.38. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 038
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇ ਸਮੁਚਿਤਸਾਰਥੇਰਭਾਵੇਨ ਖਿਦ੍ਯਮਾਨੇ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂਪ੍ਰਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਯਾਃ ਸਾਰਥ੍ਯਕੌਸ਼ਲਨਿਵੇਦਨਚੋਦਨਾ ॥ 1 ॥ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਚੋਦਿਤਯਾ ਉਤ੍ਤਰਯਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਂਪ੍ਰਤਿ ਉਤ੍ਤਰਰਥਸਾਰਧ੍ਯਕਰਣਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨਾ ॥ 2 ॥ ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਸਾਰਥੀਭੂਤੇਨਾਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਹ ਕੁਰੂਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਰਣਾਯਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-38-0 (29935)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-0x (3145)
ਮਹਾਜਨਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਤੁ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਤਃ ।
ਗਵਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਸੰਪ੍ਰੋਕ੍ਤੋ ਵਿਰਾਟਤਨਯਸ੍ਤਦਾ ॥ 1 ॥ 4-38-1 (29936)
ਸ੍ਤ੍ਰੀਮਧ੍ਯ ਉਕ੍ਤਸ੍ਤੇਨਾਸੌ ਵਾਕ੍ਯੰ ਤੇਜਃਪ੍ਰਵਰ੍ਧਨਮ੍।
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਸ਼੍ਲਾਘਮਾਨ ਇਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 2 ॥ 4-38-2 (29937)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-38-3x (3146)
ਅਦ੍ਯਾਹਮਨੁਗਚ੍ਛੇਯੰ ਦ੍ਰੁʼਢਧਨ੍ਵਾ ਗਵਾਂ ਪਦਮ੍।
ਯਦਿ ਮੇ ਸਾਰਥਿਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਭਵੇਦਸ਼੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਕੋਵਿਦਃ ॥ 3 ॥ 4-38-3 (29938)
ਤਮੇਵ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਯੋ ਮੇ ਯਨ੍ਤਾ ਸਮੋ ਭਵੇਤ੍ ।
ਪਸ਼੍ਯਧ੍ਵੰ ਸਾਰਥਿੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਮਮ ਯੁਕ੍ਤੰ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਤਃ ॥ 4 ॥ 4-38-4 (29939)
ਅਸ਼਼੍ਟਾਵਿੰਸ਼ਤਿਰਾਤ੍ਰੰ ਵਾ ਮਾਸੰ ਵਾ ਨੂਨਮਨ੍ਤਤਃ ।
ਯਤ੍ਤਦਾਸੀਨ੍ਮਹਾਯੁਦ੍ਧੰ ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਸਾਰਥਿਰ੍ਹਤਃ ॥ 5 ॥ 4-38-5 (29940)
ਯਦ੍ਯਹੰ ਤ੍ਵਧਿਗਚ੍ਛੇਯੰ ਯੋ ਮੇ ਯਨ੍ਤਾ ਭਵੇਦ੍ਯੁਧਿ ।
ਤ੍ਵਰਾਵਾਨਦ੍ਯ ਯਾਸ੍ਯਾਮਿ ਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤਮਹਾਧ੍ਵਜਃ ॥ 6 ॥ 4-38-6 (29941)
ਵਿਗਾਹ੍ਯ ਤਤ੍ਪਰਾਨੀਕੰ ਗਜਵਾਜਿਰਥਾਕੁਲਮ੍ ।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਤਾਪਾੰਨਿਰ੍ਵੀਰ੍ਯਾਨ੍ਕੁਰੂਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਨਯੇ ਪਸ਼ੂਨ੍ ॥ 7 ॥ 4-38-7 (29942)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਵਿਕਰ੍ਣੰ ਚ ਕਰ੍ਣੰ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਕ੍ਰੁʼਪਮ੍।
ਦ੍ਰੋਣੰ ਚ ਸਹ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਨ੍ਸਮਾਗਤਾਨ੍ ॥ 8 ॥ 4-38-8 (29943)
ਵਿਦ੍ਰਾਵਯਿਤ੍ਵਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਦਾਨਵਾਨ੍ਮਘਵਾਨਿਵ ।
ਅਨੇਨੈਵ ਮੁਹੂਰ੍ਤੇਨ ਪੁਨਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨਯੇ ਪਸ਼ੂਨ੍ ॥ 9 ॥ 4-38-9 (29944)
ਸ਼ੂਨ੍ਯਮਾਜ੍ਞਾਯ ਕੁਰਵਃ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤ੍ਯਾਦਾਯ ਗੋਧਨਮ੍ ।
ਕਿੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਚ ਤੈਃ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯਦਹੰ ਤਤ੍ਰ ਨਾਭਵਮ੍ ॥ 10 ॥ 4-38-10 (29945)
ਪਸ਼੍ਯਯੁਰਦ੍ਯ ਮੇ ਵੀਰ੍ਯੰ ਕੁਰਵਸ੍ਤੇ ਸਮਾਗਤਾਃ ।
ਕਿੰਨੁ ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਿਤਿ ਮੰਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮਾਂ ਪਰੇ ॥ 11 ॥ 4-38-11 (29946)
ਵੈਸ਼ੰਪਯਾਨ ਉਵਾਚ। 4-38-12x (3147)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼਼ੁ ਚਾਤ੍ਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍ ।
ਨਾਮਰ੍ਸ਼਼ਯਤ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਬੀਭਤ੍ਸੋਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਨਮ੍ ॥ 12 ॥ 4-38-12 (29947)
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਦਰ੍ਜੁਨੋ ਵਾਕ੍ਯਮੁਤ੍ਤਰੇਣ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਅਤੀਤਸਮਯੇ ਕਾਲੇ ਪ੍ਰਿਯਾਂ ਭਾਰ੍ਯਾਮਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 13 ॥ 4-38-13 (29948)
ਦ੍ਰੁਪਦਸ੍ਯ ਸੁਤਾਂ ਰਾਜ੍ਞਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀਂ ਰੂਪਸੰਮਤਾਮ੍ ।
ਸਤ੍ਯਾਰ੍ਜਵਗੁਣੋਪੇਤਾਂ ਭਰ੍ਤੁਃ ਪ੍ਰਿਯਹਿਤੈਸ਼਼ਿਣੀਮ੍ ।
ਉਵਾਚ ਰਹਸਿ ਪ੍ਰੀਤਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥਕੋਵਿਦਃ ॥ 14 ॥ 4-38-14 (29949)
ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਪਾਞ੍ਚਾਲਿ ਗਤ੍ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤੇ ॥ 15 ॥ 4-38-15 (29950)
ਇਯੰ ਕਿਲ ਪੁਰਾ ਯੁਦ੍ਧੇ ਖਾਣ੍ਡਵੇ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ ।
ਸਾਰਥਿਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਤੁ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ।
ਮਹਾਞ੍ਜਯੋ ਭਵੇਦ੍ਯੁਦ੍ਧੇ ਸਾ ਚੇਦ੍ਯਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ॥ 16 ॥ 4-38-16 (29951)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-17x (3148)
ਸਾ ਚੋਦਿਤਾ ਤਦਾ ਹ੍ਯੇਨ ਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤਾ।
ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਚ ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਗਮ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰਾਯਾ ਨਿਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 17 ॥ 4-38-17 (29952)
ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤੁ ਸਮਯਾਨ੍ਮੁਕ੍ਤੰ ਚਨ੍ਦ੍ਰੰ ਰਾਹੁਮੁਖਾਦਿਵ ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਧਰ੍ਮਪਰੰ ਸਤ੍ਯਾਰ੍ਜਵਪਥੇ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 18 ॥ 4-38-18 (29953)
ਅਮਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਤੀ ਤਦ੍ਦੁਃਖੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਕਮਲਲੋਚਨਾ।
ਉਤ੍ਤਰਾਮਾਹ ਵਚਨੰ ਸਖੀਮਧ੍ਯੇ ਵਿਲਾਸਿਨੀਮ੍ ॥ 19 ॥ 4-38-19 (29954)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਯੁਵਾ ਵਾਰਣਯੂਥਪੋਪਮੋ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ(ਅ)ਸ੍ਮੀਤਿ ਜਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਪੁਰਾ(ਅ)ਪਿ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸ ਸਾਰਥਿਸ੍ਤਦਾ ਧਨੁਰ੍ਧਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਵਰਸ੍ਯ ਮਨ੍ਯੇ ॥ 20 ॥ 4-38-20 (29955)
ਏਤੇਨ ਵਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਤਦਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ਸਦੇਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਮਹਾਸੁਰੋਰਗਾਨ੍ ।
ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਭੂਤਾਨ੍ਯਜਯਸ੍ਤਸ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨਤਰ੍ਪਯਚ੍ਚਾਪਿ ਹਿਰਣ੍ਯਰੇਤਸਮ੍ ॥ 21 ॥ 4-38-21 (29956)
ਯਦਸ੍ਯ ਸੰਸ੍ਥਾਮਪਿ ਤਸ੍ਯ ਸੰਯੁਗੇ ਜਾਨਾਮਿ ਵੀਰ੍ਯੰ ਪਰਵੀਰਮਧ੍ਯਗਮ੍ ।
ਸੰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਰਸ਼੍ਮੀਨਪਿ ਚਾਸ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨਾਦਾਯ ਚਾਪੰ ਪ੍ਰਯਯੌ ਰਥੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 22 ॥ 4-38-22 (29957)
ਨ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਨ ਦੇਵਦਾਨਵਾ ਨ ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵੇ ਕੁਰਵਃ ਸਮਾਗਤਾਃ।
ਧਨੰ ਹਰੇਯੁਸ੍ਤਵ ਜਾਤੁ ਧਨ੍ਵਿਨੋ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ਤੂਤ੍ਤਰਸਾਰਥਿਰ੍ਯਦਿ ॥ 23 ॥ 4-38-23 (29958)
ਧਨੁਸ਼਼੍ਯਨਵਮਸ਼੍ਚਾਸੀਤ੍ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਸੁਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵੋ ਹਿ ਮਯਾ ਚਰਨ੍ਤ੍ਯਾ ਪਾਣ੍ਡਵਾਲਯੇ ॥ 24 ॥ 4-38-24 (29959)
ਸ ਚਾਨੇਨ ਸਹਾਯੇਨ ਖਾਣ੍ਡਵੰ ਚਾਦਹਤ੍ਪੁਰਾ ।
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਤਦਾ(ਅ)ਨੇਨ ਸੰਗ੍ਰੁʼਹੀਤਾ ਹਯੋਤ੍ਤਮਾਃ ॥ 25 ॥ 4-38-25 (29960)
ਤੇਨ ਸਾਰਥਿਨਾ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ।
ਅਜਯਤ੍ਖਾਣ੍ਡਵਪ੍ਰਸ੍ਥੇ ਨ ਹਿ ਯਨ੍ਤਾ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ॥ 26 ॥ 4-38-26 (29961)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-28-27x (3149)
ਤਤਃ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿਸਹਿਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਭ੍ਰਾਤੁਰਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਅਭ੍ਯਰ੍ਥਯੈਨਾਂ ਸਾਰਥ੍ਯੇ ਵੀਰ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਮ੍ ॥ 27 ॥ 4-38-27 (29962)
ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੈਸ਼਼ਾ ਹਿ ਸਾਰਥ੍ਯੇ ਨਰ੍ਤਨੇ ਗੀਤਵਾਦਿਤੇ ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਯ੍ਰਾਹ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾ ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤੀ ਵੈ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਮ੍ ॥ 28 ॥ 4-38-28 (29963)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-38-29x (3150)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਜਾਨਾਸਿ ਮਮ ਵ੍ਰਤੰ ਹਿ ਕ੍ਲੀਬੇਨ ਪੁਂਸਾ ਨ ਹਿ ਸੰਵਦਾਮ੍ਯਹਮ੍।
ਸੋਹੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਂ ਸ਼ੁਭੇ ਵਕ੍ਤੁਂ ਸ੍ਵਯੰ ਯਚ੍ਛ ਹਯਾਨ੍ਮਮੇਤਿ ॥ 29 ॥ 4-38-29 (29964)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯੁਵਾਚ। 4-38-30x (3151)
ਭਯਕਾਲੇ ਤੁ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਨ ਵ੍ਰਤੰ ਨਾਵ੍ਰਤੰ ਪੁਨਃ।
ਯਥਾ ਦੁਃਖੰ ਪ੍ਰਤਰਤਿ ਕਰ੍ਤੁਂ ਯੁਕ੍ਤੰ ਚਰੇਦ੍ਬੁਧਃ ।
ਇਤਿ ਧਰ੍ਮਵਿਦਃ ਪ੍ਰਾਹੁਸ੍ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਵਾਚ੍ਯਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ॥ 30 ॥ 4-38-30 (29965)
ਯੇਯੰ ਕੁਮਾਰੀ ਸੁਸ਼੍ਰੋਣੀ ਭਗਿਨੀ ਤੇ ਯਵੀਯਸੀ।
ਅਸ੍ਯਾਸ੍ਤੁ ਵਚਨੰ ਵੀਰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 31 ॥ 4-38-31 (29966)
ਯਦਿ ਤੇ ਸਾਰਥਿਃ ਸਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾੰਨ ਸੰਸ਼ਯਃ।
ਜਿਤ੍ਵਾ ਗਾਸ਼੍ਚ ਸਮਾਦਾਯ ਧ੍ਰੁਵਮਾਗਮਨੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 32 ॥ 4-38-32 (29967)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-33x (3152)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਭਗਿਨੀਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਗਚ੍ਛ ਤ੍ਵਮਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗਿ ਤਾਮਾਨਯ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਮ੍ ॥ 33 ॥ 4-38-33 (29968)
ਸਾ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਤ੍ਕਾਞ੍ਚਨਮਾਲ੍ਯਧਾਰਿਣੀ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠੇਨ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਾ ਪ੍ਰਹਿਤਾ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀ ।
ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਨਿਯੋਗੰ ਤੁ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਸੁਭ੍ਰੁਃ ਸ਼ੁਭਾਨਨਾ ਹਾਟਕਵਜ੍ਰਭੂਸ਼਼ਿਤਾ ॥ 34 ॥ 4-38-34 (29969)
ਸਾ ਵਜ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਮਣਿਹੇਮਕੁਣ੍ਡਲਾ ਮ੍ਰੁʼਦੁਕ੍ਰਮਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਨਿਯੋਗਚੋਦਿਤਾ।
ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਵਰ੍ਤਤਨੁਃ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡਿਨੀ ਪਦ੍ਮਾਨਨਾ ਪਦ੍ਮਦਲਾਯਤਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ॥ 35 ॥ 4-38-35 (29970)
ਤਨ੍ਵੀ ਸਮਾਙ੍ਗੀ ਮ੍ਰੁʼਦੁਮਨ੍ਦ੍ਰਲੋਚਨਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞੋ ਦੁਹਿਤਾ ਵਿਲਾਸਿਨੀ ।
ਸਾ ਨਰ੍ਤਨਾਗਾਰਮਰਾਲਪਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾ ਸ਼ਤਹ੍ਰਦਾ ਮੇਘਮਿਵਾਨ੍ਵਪਦ੍ਯਤ ॥ 36 ॥ 4-38-36 (29971)
ਸਾ ਨਾਗਨਾਸੋਪਮਸੰਹਿਤੋਰੂਰਨਿਨ੍ਦਿਤਾ ਵੇਦਿਵਿਲਗ੍ਨਮਧ੍ਯਾ।
ਆਸਾਦ੍ਯ ਤਸ੍ਥੌ ਵਰਮਾਲ੍ਯਧਾਰਿਣੀ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ਼ੁਭਾ ਨਾਗਵਧੂਰਿਵ ਦ੍ਵਿਪਮ੍ ॥ 37 ॥ 4-38-37 (29972)
ਤਾਮਾਗਤਾਮਾਯਤਤਾਮ੍ਰਲੋਚਨਾਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਮਯੇ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 38 ॥ 4-38-38 (29973)
ਕਿਮਾਗਤਾ ਕਾਞ੍ਚਨਮਾਲ੍ਯਧਾਰਿਣੀ ਸੁਗਾਤ੍ਰਿ ਕਿੰਚਿਤ੍ਤ੍ਵਰਿਤਾ(ਅ)ਸਿ ਸੁਭ੍ਰੁ ।
ਕਿੰ ਤੇ ਮੁਖੰ ਸੁਨ੍ਦਰਿ ਨ ਪ੍ਰਸੰਨਮਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਮਮ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨਿ ॥ 39 ॥ 4-38-39 (29974)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-40x (3153)
ਸਾ ਵਜ੍ਰਵੈਡੂਰ੍ਯਵਿਕਾਰਕੁਣ੍ਡਲਾ ਵਿਨਿਦ੍ਰਪਦ੍ਮੋਤ੍ਪਲਪੰਨਗਨ੍ਧਿਨੀ ।
ਪ੍ਰਸੰਨਤਾਰਾਧਿਪਸੰਨਿਭਾਨਨਾ ਪਾਰ੍ਥੇ ਕੁਮਾਰੀ ਵਚਨੰ ਬਭਾਸ਼਼ੇ ॥ 40 ॥ 4-38-40 (29975)
ਉਤ੍ਤਰੋਵਾਚ। 4-38-41x (3154)
ਹਰਨ੍ਤਿ ਵਿਤ੍ਤੰ ਕੁਰਵਾਃ ਪਿਤੁਰ੍ਮੇ ਸ਼ਤੰ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਗਵਾਂ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ।
ਸਾ ਭ੍ਰਾਤੁਰਸ਼੍ਵਾਨ੍ਮਮ ਸੰਯਮਸ੍ਵ ਪੁਰਾ ਪਰੇ ਦੂਰਤਰੰ ਹਰਨ੍ਤਿ ਗਾਃ ॥ 41 ॥ 4-38-41 (29976)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿਰਾਖ੍ਯਾਤਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਤ੍ਵਾਂ ਸੁਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਹਣੇ ਰਥਾਸ਼੍ਵਯੋਃ ।
ਅਹੰ ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯੋ ਮਯਾ ਵ੍ਰੁʼਤਾ ਤਤ੍ਰ ਨ ਚੇਦ੍ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 42 ॥ 4-38-42 (29977)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-43x (3155)
ਤਥਾ ਨਿਯੁਕ੍ਤੋ ਨਰਦੇਵਕਨ੍ਯਯਾ ਨਰੋਤ੍ਤਮਃ ਪ੍ਰੀਤਮਨਾ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਉਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ੁਭਮਨ੍ਦ੍ਰਯਾ ਗਿਰਾ ਸ਼ੁਭਾਨਨਾਂ ਸ਼ੁਕ੍ਲਦਤੀਂ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤਾਮ੍ ॥ 43 ॥ 4-38-43 (29978)
ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਯਤ੍ਰੇਚ੍ਛਸਿ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨਿ ਹੁਤਾਸ਼ਨੰ ਪ੍ਰਜ੍ਵਲਿਤੰ ਵਿਸ਼ਾਮਿ ਵਾ।
ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਹੰ ਵਰਗਾਤ੍ਰਿ ਜੀਵਿਤੰ ਕਰੋਮਿ ਕਿੰ ਤੇ ਪ੍ਰਿਯਮਦ੍ਯ ਸੁਨ੍ਦਰਿ।
ਨ ਮਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ ਤਤ੍ਪੁਰੰ ਪ੍ਰਿਯੇ ਵੈਵਸ੍ਵਤੰ ਪ੍ਰੇਤਪਤੇਰ੍ਮਹਾਭਯਮ੍ ॥ 44 ॥ 4-38-44 (29979)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-38-45x (3156)
ਏਤਾਵਦੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕੁਰੁਵੀਰਪੁਙ੍ਗਵੋ ਵਿਲਾਸਿਨੀਂ ਸ਼ੁਕ੍ਲਦਤੀਂ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤਾਮ੍।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਰੂਪਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਾਨਨੋ ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਸਮੀਪਮਾਵ੍ਰਜਤ੍ ॥ 45 ॥ 4-38-45 (29980)
ਤਥਾ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਵਰਭੂਸ਼਼ਣੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤੰ ਮਹਾਪ੍ਰਭੰ ਵਾਰਣਯੂਥਪੋਪਮਮ੍।
ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਬਾਹੁਂ ਕਮਲਾਯਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣੰ ਕਵਾਟਵਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਥਲਮੁੰਨਤਾਂਸਮ੍ ॥ 46 ॥ 4-38-46 (29981)
ਤਮਾਗਤੰ ਪਾਰ੍ਥਮਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨੰ ਮਹਾਬਲੰ ਨਾਗਮਿਵ ਪ੍ਰਮਾਥਿਨਮ੍।
ਵੈਰਾਟਿਰਾਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਤਤੋ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਂ ਗਵਾਂ ਨਿਨੀਸ਼਼ਨ੍ਪਦਮੁਤ੍ਤਰੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 47 ॥ 4-38-47 (29982)
ਤਮਾਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਤ੍ਵਰਿਤੰ ਪ੍ਰਭਿੰਨਮਿਵ ਕੁਞ੍ਜਰਮ੍।
ਅਨ੍ਵਗਚ੍ਛਦ੍ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਗਜੰ ਗਜਵਧੂਰਿਵ ॥ 48 ॥ 4-38-48 (29983)
ਦੂਰਾਦੇਵ ਤੁ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ।
ਤ੍ਵਯਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਪਾਰ੍ਥਃ ਖਾਣ੍ਡਵੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਮਤਰ੍ਪਯਤ੍ ॥ 49 ॥ 4-38-49 (29984)
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਚਾਜਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਤ੍ਵਾਂ ਮਮਾਚਸ਼਼੍ਟ ਸਾ ਹਿ ਜਾਨਾਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ ॥ 50 ॥ 4-38-50 (29985)
ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਸਾਰਥਿਰ੍ਵੀਰੋ ਮਾਤਲਿਃ ਖ੍ਯਾਤਵਿਕ੍ਰਮਃ ।
ਸੁਮਹੋ ਜਾਮਦਗ੍ਨੇਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਯਨ੍ਤਾ ਚ ਦਾਰੁਕਃ ॥ 51 ॥ 4-38-51 (29986)
ਸੁਮਨ੍ਤ੍ਰੋ ਵਾ ਦਾਸ਼ਰਥੇਃ ਸੂਰ੍ਯਯਨ੍ਤਾ ਤਥਾ(ਅ)ਰੁਣਃ।
ਸਰ੍ਵੇ ਸਾਰਥਯਃ ਖ੍ਯਾਤਾ ਨ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਯਾ ਸਮਾਃ ॥ 52 ॥ 4-38-52 (29987)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਹੰ ਚ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਤੇਨ ਤ੍ਵਾਮਾਹ੍ਵਯਾਮਿ ਵੈ ।
ਆਹੁਤਾ ਤ੍ਵੰ ਮਯਾ ਸਾਰ੍ਧੰ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਯਾਹਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 53 ॥ 4-38-53 (29988)
ਦੂਰਾਦ੍ਦੂਰਤਰੰ ਗਾਵੋ ਭਵਨ੍ਤਿ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਹ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਤਥੋਕ੍ਤਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੇਦੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ॥ 54 ॥ 4-38-54 (29989)
ਕਾ ਸ਼ਕ੍ਤਿਰ੍ਮਮ ਸਾਰਥ੍ਯੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਸੰਗ੍ਰਾਮਮੂਰ੍ਧਨਿ ।
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਗੀਤੰ ਵਾਦਿਤ੍ਰੰ ਵਾ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਵਿਧਮ੍ ।
ਤਤ੍ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਸਾਰਥ੍ਯੰ ਤੁ ਕੁਤੋ ਮਮ ॥ 55 ॥ 4-38-55 (29990)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-38-56x (3157)
ਤ੍ਵੰ ਨਰ੍ਤਕੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਗਾਯਕਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਤਨੁਤ੍ਰੰ ਪਰਿਧਤ੍ਸ੍ਵ ਭਾਨੁਮਤ੍।
ਅਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਮਾਹੁਸ੍ਤਵ ਕਰ੍ਮ ਪੌਰੁਸ਼਼ੰ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨ੍ਤਿ ਮਮਾਦ੍ਯ ਚਾਨ੍ਤਿਕੇ ॥ 56 ॥ 4-38-56 (29991)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-57x (3158)
ਇਤ੍ਯੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨ੍ਰੁʼਪਸੂਨੁਸਤ੍ਤਮਸ੍ਤਦਾ ਸ੍ਮਯਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮਭ੍ਯਨਨ੍ਦਯਤ੍।
ਅਥੋਤ੍ਤਰਃ ਪਾਰਸ਼ਵੰ ਸ਼ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਿਮਤ੍ਸੁਵਰ੍ਣਚਿਤ੍ਰੰ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਭਾਨੁਮਤ੍ ॥ 57 ॥ 4-38-57 (29992)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਯੈ ਪ੍ਰਦਦੌ ਸ੍ਵਯੰ ਤਦਾ ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰਃ ਪਰਵੀਰਘਾਤਿਨੇ।
ਤਦਾਜ੍ਞਯਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸੁਤਸ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨਕਰ੍ਤੁਕਾਮੇਵ ਸਮਾਦਦੇ ਤਦਾ ॥ 58 ॥ 4-38-58 (29993)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੋਵਾਚ। 4-38-59x (3159)
ਯਦ੍ਯਸ੍ਤਿ ਚ ਰਣੇ ਸ਼ੌਰ੍ਯੰ ਸ਼ਕ੍ਯਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਵਧਃ।
ਅਹੰ ਤ੍ਵਾਮਭਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਯਤ੍ਰ ਤ੍ਵੰ ਯਾਸਿ ਤਤ੍ਰ ਭੋ ॥ 59 ॥ 4-38-59 (29994)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-60x (3160)
ਤਤਃ ਸ ਨਰ੍ਮਸੰਯੁਕ੍ਤਮਕਰੋਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਬਹੁ।
ਉਤ੍ਤਰਾਯਾਃ ਪ੍ਰਮੁਖਤਃ ਸਰ੍ਵੰ ਜਾਨੰਨਰਿਨ੍ਦਮਃ ॥ 60 ॥ 4-38-60 (29995)
ਤਮਾਦਦਾਨੰ ਪ੍ਰਮਦਾ ਜਹਾਸਿਰੇ ਹ੍ਯਧੋਮੁਖੰ ਵੀਰਵਰੋ(ਅ)ਭ੍ਯਧਾਰਯਤ੍।
ਤਤਸ੍ਤਿਰਸ਼੍ਚੀਨਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਪਤ੍ਨਹਾ ਹ੍ਯਧੋਮੁਖੰ ਕਵਚਮਥਾਭ੍ਯਕਰ੍ਸ਼਼ਤ ॥ 61 ॥ 4-38-61 (29996)
ਸਮ੍ਯਕ੍ਪ੍ਰਜਾਨੰਨਪਿ ਸਤ੍ਯਵਿਕ੍ਰਮੋ ਹ੍ਯਜ੍ਞਾਤਵਤ੍ਸਰ੍ਵਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰਃ।
ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਵੀਰਤਰੋ(ਅ)ਭ੍ਯਧਾਰਯਤ੍ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਯਨ੍ਤਾ ਕਵਚੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 62 ॥ 4-38-62 (29997)
ਏਵੰਪ੍ਰਕਾਰਾਣਿ ਬਹੂਨਿ ਕੁਰ੍ਵਤਿ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਕੁਮਾਰ੍ਯਃ ਪ੍ਰਮਦਾ ਜਹਾਸਿਰੇ ।
ਤਥਾਪਿ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਮਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨੰ ਨੈਵੋਤ੍ਤਰਃ ਪਰ੍ਯਭਵਦ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 63 ॥ 4-38-63 (29998)
ਤੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਃ ਸਮਨਾਹਯਤ੍ਸ੍ਵਯੰ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਾਨ੍ਤੇਨ ਸ਼ੁਭੇਨ ਵਰ੍ਮਣਾ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨੁਤਪ੍ਤਪ੍ਰਤਿਮੇਨ ਭਾਸ੍ਵਤਾ ਜਾਜ੍ਵਲ੍ਯਮਾਨੇਨ ਸਹਸ੍ਰਰਸ਼੍ਮਿਨਾ ॥ 64 ॥ 4-38-64 (29999)
ਅਥਾਸ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਭੋਜਯਦ੍ਰਥੇ ਹਯਾਨ੍ਕਾਞ੍ਚਨਜਾਲਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾਨ੍।
ਸੁਵਰ੍ਣਜਾਲਾਨ੍ਤਰਯੋਕ੍ਤਭੂਸ਼਼ਣੰ ਸਿੰਹੰ ਚ ਸੌਵਰ੍ਣਮੁਪਾਸ਼੍ਰਯਦ੍ਰਥੇ ॥ 65 ॥ 4-38-65 (30000)
ਧਨੂਂਸ਼਼ਿ ਚ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਬਾਣਾਂਸ਼੍ਚ ਰੁਚਿਰਾਨ੍ਬਹੂਨ੍।
ਆਯੁਧਾਨਿ ਚ ਵੈ ਤਤ੍ਰ ਰਥੋਪਸ੍ਥੇ ਚ ਸ ਨ੍ਯਸਤ੍ ॥ 66 ॥ 4-38-66 (30001)
ਆਰੁਹ੍ਯ ਪ੍ਰਯਯੌ ਵੀਰਃ ਸਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਸਾਰਥਿਃ।
ਅਥੋਤ੍ਤਰਾ ਚ ਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸ ਖ੍ਯਸ਼੍ਚੈਵਾਬ੍ਰੁਵੰਸ੍ਤਦਾ ॥ 67 ॥ 4-38-67 (30002)
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਆਨਯੇਥਾ ਵਾਸਾਂਸਿ ਰੁਚਿਰਾਣਿ ਨਃ।
ਪਾਞ੍ਚਾਲਿਕਾਰ੍ਥੰ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਣਿ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ ।
ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮਗਤਾਨ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਮੁਖਾਨ੍ਕੁਰੂਨ੍ ॥ 68 ॥ 4-38-68 (30003)
ਅਥ ਤਾ ਬ੍ਰੁਵਤੀਃ ਕਨ੍ਯਾਃ ਸਹਿਤਾਃ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨਃ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਹਸਨ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਮੇਘਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਿਸ੍ਵਨਃ ॥ 69 ॥ 4-38-69 (30004)
ਯਦ੍ਯੁਤ੍ਤਰੋ(ਅ)ਯੰ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਿਜੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ਮਹਾਰਥਾਨ੍ ।
ਅਥਾਹਰਿਸ਼਼੍ਯੇ ਵਾਸਾਂਸਿ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਣ੍ਯਾਭਰਣਾਨਿ ਚ ॥ 70 ॥ 4-38-70 (30005)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-38-71x (3161)
ਅਥੋਤ੍ਤਰੋ ਵਰ੍ਮ ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਵੰ ਸੁਵਰ੍ਣਵੈਡੂਰ੍ਯਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਆਮੁਚ੍ਯ ਵੀਰਃ ਪ੍ਰਯਯੌ ਰਥੋਤ੍ਤਮੰ ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਸਾਰਥਿਨੰ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ॥ 71 ॥ 4-38-71 (30006)
ਤਮੁਤ੍ਤਰੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਥੋਤ੍ਤਮੇ ਸ੍ਥਿਤੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਂ ਚੈਵ ਮਹਾਜਨਸ੍ਤਦਾ।
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਿਜਾਸ਼੍ਚ ਸੁਵ੍ਰਤਾਃ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਮਙ੍ਗਲਿਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਪੂਜਯਨ੍ ॥ 72 ॥ 4-38-72 (30007)
ਯਦਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯਰ੍ਸ਼਼ਭਤੁਲ੍ਯਗਾਮਿਨਃ ਪੁਰਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ਖਾਣ੍ਡਵਦਾਹਮਙ੍ਗਲਮ੍ ।
ਕੁਰੂਨ੍ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਰਣੇ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ਸਹੋਤ੍ਤਰੇਣਾਸ੍ਤੁ ਤਵਾਦ੍ਯ ਮਙ੍ਗਲਮ੍ ॥ 73 ॥ ॥ 4-38-73 (30008)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗ੍ਰੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 38 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-38-35 ਸ਼ਿਖਣ੍ਡਿਨੀ ਮਯੂਰਪਿਚ੍ਛਾਲੰਕਾਰਵਤੀ ॥ 35 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 039
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.39. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 039
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਕੁਰੁਸੇਨਾਵਲੋਕਨਮਾਤ੍ਰੇਣ ਰਥਾਦਵਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਭਯਾਤ੍ਪਲਾਯਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਮਨੁਧਾਵਿਨਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤਸ੍ਯ ਕੇਸ਼ਪਾਸ਼ੇ ਗ੍ਰਹਣੇਨ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪੁਨਾ ਰਥਾਰੋਪਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਥਾ ਤੇਨ ਸਹ ਗਾਣ੍ਡੀਵਾਦ੍ਯਾਨਯਨਾਯ ਸ਼ਮੀਂਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-39-0 (30009)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-0x (3162)
ਸ ਰਾਜਧਾਨ੍ਯ ਨਿਰ੍ਯਾਯ ਵੈਰਾਟਿਰਕੁਤੋਭਯਃ।
ਪ੍ਰਯਾਹੀਤ੍ਯਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸੂਤੰ ਯਤ੍ਰ ਤੇ ਕੁਰਵੋ ਗਤਾਃ ॥ 1 ॥ 4-39-1 (30010)
ਸਮਵੇਤਾਨ੍ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਞ੍ਜਿਗੀਸ਼਼ੂਨਵਜਿਤ੍ਯ ਵੈ।
ਗਾਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਦਾਯ ਪੁਨਰੇਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਪੁਰਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-39-2 (30011)
ਤਤਸ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚੋਦਯਾਮਾਸ ਸਦਸ਼੍ਵਾਨ੍ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਃ ॥ 3 ॥ 4-39-3 (30012)
ਤੇ ਹਯਾ ਨਰਸਿੰਹੇਨ ਚੋਦਿਤਾ ਵਾਤਰੰਹਸਃ।
ਆਲਿਖਨ੍ਤ ਇਵਾਕਾਸ਼ਮੂਹੁਃ ਕਾਞ੍ਚਨਮਾਲਿਨਃ ॥ 4 ॥ 4-39-4 (30013)
ਨਾਤਿਦੂਰਮਥੋ ਗਤ੍ਵਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪੁਤ੍ਰਧਨਞ੍ਜਯੌ ।
ਅਵੈਕ੍ਸ਼਼ੇਤਾਮਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤੌ ਕੁਰੂਣਾਂ ਬਲਿਨਾਂ ਬਲਮ੍ ॥ 5 ॥ 4-39-5 (30014)
ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਮਭਿਤੋ ਗਤ੍ਵਾ ਸ਼ੂਰੌ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ਤੁਃਕੁਰੂਨ੍ ॥ 6 ॥
ਤਦਨੀਕੰ ਮਹਤ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਸ੍ਤ੍ਰੁʼਤੰ ਸਾਗਰੋਪਮਮ੍ । 4-39-6 (30015)
ਸਰ੍ਪਮਾਣਮਿਵਾਕਾਸ਼ੇ ਵਨੰ ਬਹੁਲਪਾਦਪਮ੍ ॥ 7 ॥
ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਰੇਣੁਰ੍ਜਨਿਤਸ੍ਤੇਨ ਸਰ੍ਪਤਾ। 4-39-7 (30016)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਪ੍ਰਣਾਸ਼ੋ ਭੂਤਾਨਾਂ ਦਿਵਸ੍ਪ੍ਰੁʼਕ੍ਕੁਰੁਸਤ੍ਤਮ ॥ 8 ॥
ਤਦਨੀਕਮਥੋ ਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਗਜਾਸ਼੍ਵਰਥਸੰਕੁਲਮ੍ । 4-39-8 (30017)
ਕਰ੍ਣਦੁਰ੍ਯੋਧਨਕ੍ਰੁʼਪੈਰ੍ਗੁਪ੍ਤੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੇਨ ਚ ।
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਸਹ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੇਨ ਧੀਮਤਾ ॥ 9 ॥ 4-39-9 (30018)
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੋਮਾ ਭਯੋਦ੍ਵਿਗ੍ਨੋ ਨਿਮੀਲ੍ਯ ਸ੍ਵਦ੍ਰੁʼਸ਼ੌ ਤਦਾ।
ਕਮ੍ਪਮਾਨਸ਼ਰੀਰਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥੰ ਵੈਰਾਟਿਰਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 10 ॥ 4-39-10 (30019)
ਨੋਤ੍ਸਹੇ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ੰ ਹਿ ਪਸ਼੍ਯ ਮੇ।
ਬਹੁਪ੍ਰਵੀਰਮਤ੍ਯੁਗ੍ਰੰ ਦੇਵੈਰਪਿ ਦੁਰਾਸਦਮ੍।
ਪ੍ਰਤਿਯੋਦ੍ਧੁਂ ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮਿ ਕੁਰੁਸੈਨ੍ਯੰ ਭਯਾਨਕਮ੍ ॥ 11 ॥ 4-39-11 (30020)
ਨਾਸ਼ੰਸੇ ਭਾਰਤੀਂ ਸੇਨਾਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼਼੍ਟੁਂ ਭੀਮਕਾਰ੍ਮੁਕਾਮ੍।
ਦੇਵੈਰਪਿ ਸਹੇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਨ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਕਿੰਪੁਨਰ੍ਨਰੈਃ ॥ 12 ॥ 4-39-12 (30021)
ਰਥਨਾਗਾਸ਼੍ਵਕਲਿਲੰ ਪਤ੍ਤਿਧ੍ਵਜਸਮਾਕੁਲਮ੍ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਹਿ ਪਰਾਨੀਕੰ ਮਨਃ ਪ੍ਰਵ੍ਯਥਤੀਵ ਮੇ ॥ 13 ॥ 4-39-13 (30022)
ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਰੋਣਸ਼੍ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਕਰ੍ਣੋ ਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਃ ।
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਮਦਤ੍ਤਸ਼੍ਚ ਬਾਹ੍ਲਿਕਃ ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤਥਾ ਰਾਜਾ ਵੀਰੋ ਦੁਰ੍ਮਰ੍ਸ਼਼ਣਃ ਪਰਃ ॥ 14 ॥ 4-39-14 (30023)
ਨੀਤਿਮਨ੍ਤੋ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਯੁਦ੍ਧਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ।
ਮਤ੍ਤਾ ਇਵ ਮਹਾਨਾਗਾ ਯੁਕ੍ਤਧ੍ਵਜਪਤਾਕਿਨਃ ॥ 15 ॥ 4-39-15 (30024)
ਨੀਤਿਮਨ੍ਤੋ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਃ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥਕ੍ਰੁʼਤਨਿਸ਼੍ਚਯਾਃ ।
ਤਾਞ੍ਜੇਤੁਂ ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰਾਨ੍ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਰਹਮਾਗਤਃ ॥ 16 ॥ 4-39-16 (30025)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਹਿ ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਨ੍ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ ।
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਤਾਨਿ ਚ ਰੋਮਾਣਿ ਕਸ਼੍ਮਲੇਨਾਹਤੰ ਮਨਃ ॥ 17 ॥ 4-39-17 (30026)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-17x (3163)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੁ ਮਹਤੀਂ ਸੇਨਾਂ ਕੁਰੂਣਾਂ ਦ੍ਰੁʼਢਧਨ੍ਵਿਨਾਮ੍।
ਪਰਿਦੇਵਯਤੇ ਮਨ੍ਦਃ ਸਕਾਸ਼ੇ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ ॥ 18 ॥ 4-39-18 (30027)
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨ੍ਮੇ ਪਿਤਾ ਯਾਤਃ ਸ਼ੂਨ੍ਯੇ ਵੈ ਪ੍ਰਣਿਧਾਯ ਮਾਮ੍।
ਸਰ੍ਵਾਂ ਸੇਨਾਮੁਪਾਦਾਯ ਨ ਮੇ ਸਨ੍ਤੀਹ ਸੈਨਿਕਾਃ ॥ 19 ॥ 4-39-19 (30028)
ਅਹਮੇਕੋ ਬਹੂਨ੍ਬਾਲਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰਾਨਕ੍ਰੁʼਤਸ਼੍ਰਮਃ।
ਪ੍ਰਤਿਯੋਦ੍ਧੁਂ ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੋਤਿ ਨਿਵਰ੍ਤਯ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 20 ॥ 4-39-20 (30029)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-21x (3164)
ਤੰ ਤਥਾ ਵਾਦਿਨੰ ਤਤ੍ਰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਸੰਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਪੁਨਸ੍ਤੰ ਵੈ ਸਰ੍ਵਲੋਕਮਹਾਰਥਃ ॥ 21 ॥ 4-39-21 (30030)
ਭਯੇਨ ਦੀਨਰੂਪੋ(ਅ)ਸਿ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਹਰ੍ਸ਼਼ਵਰ੍ਧਨਃ ।
ਨ ਚ ਤਾਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪਰੈਃ ਕਰ੍ਮ ਰਣਾਜਿਰੇ ॥ 22 ॥ 4-39-22 (30031)
ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਚ ਮਾਮਾਤ੍ਥ ਨਯ ਮਾਂ ਕੌਰਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ।
ਸੋਹੰ ਤ੍ਵਾਂ ਤਤ੍ਰ ਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਯਤ੍ਰੈਤੇ ਬਹੁਲਾ ਧ੍ਵਜਾਃ ॥ 23 ॥ 4-39-23 (30032)
ਮਧ੍ਯਮਾਮਿਸ਼਼ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰੂਨਾਂ ਕੁਰੂਣਾਮਾਤਤਾਯਿਨਾਮ੍ ।
ਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਾ ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਵਿਮਨਾ ਭਵ।
ਸਮੁਦ੍ਰਮਿਵ ਗਮ੍ਭੀਰੰ ਕੁਰੁਸੈਨ੍ਯਮਰਿਨ੍ਦਮ ॥ 24 ॥ 4-39-24 (30033)
ਸ੍ਤ੍ਰੀਸਕਾਸ਼ੇ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਯ ਪੁਰੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਹਿ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਾਮ੍।
ਵਿਕਤ੍ਥਮਾਨੋ ਨਿਰ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਸ਼਼ਿ ਕਿੰ ਨਾਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਸੇ ॥ 25 ॥ 4-39-25 (30034)
ਤਥਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤ੍ਯ ਪੌਰੁਸ਼਼ੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਰਥਮਾਰੁਹ੍ਯ ਨਿਰ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਨਾਵਬੁਧ੍ਯਸੇ ॥ 26 ॥ 4-39-26 (30035)
ਨ ਚੇਦ੍ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਗਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਹਿ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿਯਾਸ੍ਯਸਿ।
ਪ੍ਰਹਸਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵੀਰਾਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਨਰਾ ਨਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਸੰਗਤਾਃ ॥ 27 ॥ 4-39-27 (30036)
ਅਹਮਪ੍ਯਸ੍ਮਿ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਸ੍ਤੁਤਃ ਸਾਰਥ੍ਯਕਰ੍ਮਣਿ ।
ਨਾਹੰ ਸ਼ਕ੍ਨੋਮ੍ਯਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਗਾਃ ਪ੍ਰਯਾਤੁਂ ਪੁਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 28 ॥ 4-39-28 (30037)
ਸ੍ਤੋਤ੍ਰੇਣ ਚੈਵ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾਸ੍ਤਵ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਚੋਦਿਤਃ ।
ਕਥੰ ਨ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਯਮਹੰ ਕੁਰੂਨੇਤਾਨ੍ਸ੍ਥਿਰੋ ਭਵ ॥ 29 ॥ 4-39-29 (30038)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-39-30x (3165)
ਕਾਮੰ ਹਰਨ੍ਤੁ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਭੂਯਾਂਸਃ ਕੁਰਵੋ ਧਨਮ੍।
ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਤੁ ਚ ਮਾਂ ਨਾਰ੍ਯੋ ਨਰਾ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 30 ॥ 4-39-30 (30039)
ਸੰਗ੍ਰਾਮੇਣ ਨ ਮੇ ਕਾਰ੍ਯੰ ਗਾਵੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਚਾਪਿ ਮੇ ।
ਨਗਰੰ ਚ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਸ਼੍ਯਤਸ੍ਤੇ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 31 ॥ 4-39-31 (30040)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-32x (3166)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਦ੍ਭੀਤੋ ਰਥਾਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੀ।
ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਨੰ ਸੁਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤੋ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਸਸ਼ਰੰ ਧਨੁਃ ॥ 32 ॥ 4-39-32 (30041)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-39-33x (3167)
ਨੈਸ਼਼ ਸ਼ੂਰੈਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤੋ ਧਰ੍ਮਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਪਲਾਯਨਮ੍।
ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਹਿ ਮਰਣੰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਨ ਭੀਤਸ੍ਯ ਪਲਾਯਨਮ੍ ॥ 33 ॥ 4-39-33 (30042)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-34x (3168)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਸੋ(ਅ)ਵਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਰਥੋਤ੍ਤਮਾਤ੍।
ਤਮਨ੍ਵਧਾਵਦ੍ਧਾਵਨ੍ਤੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ।
ਦੀਰ੍ਘਾਂ ਵੇਣੀਂ ਵਿਧੂਨ੍ਵਾਨਃ ਸਾਧੁ ਰਕ੍ਤੇ ਚ ਵਾਸਸੀ ॥ 34 ॥ 4-39-34 (30043)
ਵਿਕ੍ਰਮਨ੍ਤੰ ਪਦਨ੍ਯਾਸੈਰ੍ਨਮਯਨ੍ਤੰ ਚ ਭੂਤਲਮ੍ ।
ਵਿਧੂਯ ਵੇਣੀਂ ਧਾਵਨ੍ਤਮਜਾਨਨ੍ਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੰ ਤਦਾ।
ਸੈਨਿਕਾਃ ਪ੍ਰਾਹਸਨ੍ਕੇਚਿਦ੍ਯੋਸ਼਼ਿਦ੍ਰੂਪਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਮ੍ ॥ 35 ॥ 4-39-35 (30044)
ਤੰ ਚ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਪ੍ਰਧਾਵਨ੍ਤੰ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਬ੍ਰੁਵਨ੍ ।
ਕੋ(ਅ)ਯੰ ਧਾਵਤ੍ਯਸਙ੍ਗੇਨ ਪੂਰ੍ਵੰ ਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਰਥੋਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 36 ॥ 4-39-36 (30045)
ਕ ਏਸ਼਼ ਵੇਸ਼਼ਸੰਚ੍ਛੰਨੋ ਭਸ੍ਮਨੇਵ ਹੁਤਾਸ਼ਨਃ।
ਕਿੰਚਿਦਸ੍ਯ ਯਥਾ ਪੁਂਸਃ ਕਿੰਚਿਦਸ੍ਯ ਯਥਾ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 37 ॥ 4-39-37 (30046)
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਸੈਨਿਕਾਃ ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਤਾਨਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਃ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡੂਨਾਂ ਮਤੌ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਙ੍ਗਿਰੋਪਮਃ ॥ 38 ॥ 4-39-38 (30047)
ਕਿੰ ਵਿਚਾਰੇਣ ਵਃ ਕਾਰ੍ਯਮੇਤੇਨਾਨੁਸ੍ਰੁʼਤੇਨ ਵਾ।
ਧਾਵਨ੍ਤਮਨੁਧਾਵੰਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਭਯੋ ਭਯਵਿਪ੍ਲੁਤਮ੍ ।
ਵੇਣੀਕਲਾਪੰ ਨਿਰ੍ਧੂਯ ਪ੍ਰਵਿਭਾਤਿ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 39 ॥ 4-39-39 (30048)
ਆਕਾਰਮਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯੇਵ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੰ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਚ।
ਰੂਪੇਣ ਪਾਰ੍ਥਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 40 ॥ 4-39-40 (30049)
ਤਦੇਵੈਤਚ੍ਛਿਰੋਗ੍ਰੀਵੰ ਤੌ ਬਾਹੂ ਪਰਿਘੋਪਮੌ ।
ਤਤ੍ਤਦੇਵਾਸ੍ਯ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਨਾਯਮਨ੍ਯੋ ਧਨਞ੍ਜਯਾਤ੍ ॥ 41 ॥ 4-39-41 (30050)
ਅਮਰੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਏਕਃ ਕੋਸ੍ਮਾਨੁਪਾਯਾਯਾਦਨ੍ਯੋ ਲੋਕੇ ਧਨਞ੍ਜਯਾਤ੍ ॥ 42 ॥ 4-39-42 (30051)
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਚੈਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਕਰ੍ਣਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍।
ਏਕਃ ਪੁਤ੍ਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸ਼ੂਨ੍ਯੇ ਸੰਨਿਹਿਤਃ ਪੁਰੇ ॥ 43 ॥ 4-39-43 (30052)
ਸ ਏਸ਼਼ ਕਿਲ ਨਿਰ੍ਯਾਤੋ ਬਾਲਭਾਵਾੰਨ ਪੌਰੁਸ਼਼ਾਤ੍।
ਕ੍ਲੀਬੰ ਵੈ ਸਾਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਰ੍ਯਾਤੋ ਨਗਰਾਦ੍ਬਹਿਃ ॥ 44 ॥ 4-39-44 (30053)
ਛੰਨੰ ਸਤ੍ਰੇਣ ਵੈ ਨੂਨੰ ਜਾਨੀਧ੍ਵੰ ਯਾਨ੍ਤਮਰ੍ਜੁਨਮ੍ ।
ਤੇ ਹਿ ਨਃ ਪ੍ਰਤਿਸੰਯਾਤੁਂ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਨ ਹਿ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯੁਃ ।
ਕਥਮੇਕਤਰਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਮਸ੍ਤਾਨ੍ਯੋਧਯੇਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ ॥ 45 ॥ 4-39-45 (30054)
ਉਤ੍ਤਰਃ ਸਾਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਰ੍ਯਾਤੋ ਨਗਰਾਦ੍ਬਹਿਃ।
ਸ ਨੋ ਮਨ੍ਯੇ ਧ੍ਵਜੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭੀਤ ਏਸ਼਼ ਪਲਾਯਤਿ ॥ 46 ॥ 4-39-46 (30055)
ਕ੍ਰੁʼਪ ਉਵਾਚ। 4-39-47x (3169)
ਨੂਨੰ ਤਮੇਵ ਧਾਵਨ੍ਤੰ ਜਿਘ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਸਾਰਥਿੰ ਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਯੰ ਯੋਦ੍ਧੁਮਿਹੇਚ੍ਛਤਿ ॥ 47 ॥ 4-39-47 (30056)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-48x (3170)
ਇਤਿ ਸ੍ਮ ਕੁਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਤਃ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍।
ਨ ਚ ਵ੍ਯਵਸਿਤੁਂ ਵੀਰਾ ਅਰ੍ਜੁਨੰ ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਤੇ ॥ 48 ॥ 4-39-48 (30057)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨ ਉਵਾਚੇਦੰ ਸੈਨਿਕਾਨ੍ਰਥਸਤ੍ਤਮਾਨ੍ ।
ਅਰ੍ਜੁਨੋ ਵਾਸੁਦੇਵੋ ਵਾ ਰਾਮਃ ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨ ਏਵ ਵਾ।
ਤੇ ਹਿ ਨਃ ਪ੍ਰਤਿਸੰਯਾਤੁਂ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਨ ਹਿ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯੁਃ ॥ 49 ॥ 4-39-49 (30058)
ਅਨ੍ਯੋ ਵੈ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੇਣ ਯਦ੍ਯਾਗਚ੍ਛੇਦ੍ਗਵਾਂ ਪਦਮ੍।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੈਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਰਰ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭੂਤਲੇ ।
ਕਥਮੇਕਤਰਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਮਸ੍ਤਾਨ੍ਯੋਧਯੇਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ ॥ 50 ॥ 4-39-50 (30059)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-51x (3171)
ਛੰਨੰ ਤਥਾ ਤੰ ਵੇਸ਼਼ੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸੈਨਿਕਾਃ।
ਅਰ੍ਜੁਨੇਤਿ ਚ ਨੇਤ੍ਯੇਵ ਨ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਤੇ ਪੁਨਃ।
ਇਤਿ ਸ੍ਮ ਕੁਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਤਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 51 ॥ 4-39-51 (30060)
ਦ੍ਰੁʼਢੇਵਧੀ ਮਹਾਸਤ੍ਤ੍ਵਃ ਸ਼ਕ੍ਰਤੁਲ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ।
ਅਦ੍ਯਾਗਚ੍ਛਤਿ ਚੇਦ੍ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸਰ੍ਵੰ ਸੰਸ਼ਯਿਤੰ ਬਲਮ੍ ॥ 52 ॥ 4-39-52 (30061)
ਨ ਚਾਪ੍ਯਨ੍ਯਤਰੰ ਤਤ੍ਰ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਧਨਞ੍ਜਯਾਤ੍ ॥ 53 ॥ 4-39-53 (30062)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਤੁ ਪ੍ਰਧਾਵਨ੍ਤਮਨੁਦ੍ਰੁਤ੍ਯ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਗਤ੍ਵਾ ਸ਼ਤਪਦੰ ਤੂਰ੍ਣੰ ਕੇਸ਼ਪਕ੍ਸ਼਼ੇ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼ਤ੍ ॥ 54 ॥ 4-39-54 (30063)
ਮਾ ਮਾ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਦਾਸੋ(ਅ)ਹੰ ਤੇ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ।
ਇਤਿ ਵਾਦਿਨਮੇਵਾਸ਼ੁ ਧਾਵਨ੍ਤੰ ਤਰਸਾ(ਅ)ਗ੍ਰਹੀਤ੍।
ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰੰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਬਲਵਾਨਰਿਮਰ੍ਦਨਃ ॥ 55 ॥ 4-39-55 (30064)
ਸੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪਰ੍ਯਦੇਵਯਦਾਰ੍ਤਵਤ੍ ।
ਬਹੁਲੰ ਕ੍ਰੁʼਪਣੰ ਚੈਵ ਵਿਤ੍ਤੰ ਪ੍ਰਾਵੇਦਯਦ੍ਬਹੁ ॥ 56 ॥ 4-39-56 (30065)
ਸੁਵਰ੍ਣਮਣਿਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਯਦ੍ਯਦਿਚ੍ਛਸਿ ਦਦ੍ਮਿ ਤੇ।
ਹਸ੍ਤਿਨੋਸ਼੍ਵਾਨ੍ਰਥਾਨ੍ਗਾਵਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਸਮਲਙ੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 57 ॥ 4-39-57 (30066)
ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਸ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯ ਰਜਤਸ੍ਯ ਚ।
ਦਦਾਮਿ ਸ਼ਤਨਿਸ਼਼੍ਕੰ ਤੇ ਮੁਞ੍ਚ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 58 ॥ 4-39-58 (30067)
ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ਕਨ੍ਯਾ ਗ੍ਰਾਮਮੇਕੰ ਦਦਾਮਿ ਤੇ।
ਮੁਞ੍ਚ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਦੀਨੰ ਵਿਹ੍ਵਲੰ ਭਯਕਮ੍ਪਿਤਮ੍ ॥ 59 ॥ 4-39-59 (30068)
ਮਣੀਨਸ਼਼੍ਟੌ ਚ ਵੈਡੂਰ੍ਯਾਨ੍ਹੇਮਬਦ੍ਧਾਨ੍ਮਹਾਪ੍ਰਭਾਨ੍।
ਹੇਮਦਣ੍ਡਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛੰਨੰ ਰਥੰ ਯੁਕ੍ਤੰ ਤੁ ਵਾਜਿਭਿਃ ॥ 60 ॥ 4-39-60 (30069)
ਮਤ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਦਸ਼ ਮਾਤਙ੍ਗਾਨ੍ਮੁਞ੍ਚ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ।
ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੁਰੰ ਸ਼਼ਣ੍ਡ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਂ ਮਾਤਰਮਦ੍ਯ ਤਾਮ੍ ॥ 61 ॥ 4-39-61 (30070)
ਏਕੋ(ਅ)ਹਮੇਵ ਮੇ ਮਾਤੁਃ ਕੁਮਾਰਃ ਕਿੰ ਬ੍ਰੁਵੇ ਤਤਃ।
ਵਿਧਿਰੇਵੰਵਿਧੇ ਕਾਲੇ ਤ੍ਵਦ੍ਵਸ਼ੰ ਕੁਰੁਤੇ ਹਿ ਮਾਮ੍ ॥ 62 ॥ 4-39-62 (30071)
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੋ ਬਾਲੋ(ਅ)ਹੰ ਤੇਨ ਚਾਸ੍ਮਿ ਸੁਪੋਸ਼਼ਿਤਃ।
ਮਾਤ੍ਰੁʼਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਸ਼ਯਾਨੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤਪਵਾਯੁਮਾਨ੍ ॥ 63 ॥ 4-39-63 (30072)
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਬਾਲਯੁਦ੍ਧੋ(ਅ)ਹੰ ਕੁਤਸ੍ਤੇ ਕੁਰਵਃ ਕੁਤਃ।
ਮਾਤ੍ਰੁʼਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੰ ਗਮਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਮੁਞ੍ਚ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 64 ॥ 4-39-64 (30073)
ਪ੍ਰਲਯਾਰ੍ਣਵਸੰਕਾਸ਼ੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਕੌਰਵੰ ਬਲਮ੍ ॥ 65 ॥ 4-39-65 (30074)
ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਮਧ੍ਯੇ(ਅ)ਹਮਜ੍ਞਾਨਾਦ੍ਵੀਰ੍ਯਸ਼ੌਰ੍ਯਾਙ੍ਕਿਤਾਂ ਗਿਰਮ੍।
ਉਕ੍ਤੋ ਯੌਵਨਗਰ੍ਵੇਣ ਕੋ ਜੇਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਨੁਯਾਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ ।
ਅਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਾਂ ਯਦਿ ਨਯੇਰ੍ਮਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਵਾਗ੍ਰਤਃ ॥ 66 ॥ 4-39-66 (30075)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-67x (3172)
ਏਵਮਾਦੀਨਿ ਵਾਕ੍ਯਾਨਿ ਵਿਲਪਨ੍ਤਮਚੇਤਸਮ੍।
ਪ੍ਰਸਭੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਰਥਸ੍ਯਾਨ੍ਤਿਕਮਾਨਯਤ੍ ॥ 67 ॥ 4-39-67 (30076)
ਅਥੈਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਭਯਾਰ੍ਤੰ ਨਸ਼਼੍ਟਚੇਤਸਮ੍ ॥ 68 ॥ 4-39-68 (30077)
ਅਹੰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਕੌਰਵ੍ਯੈਰ੍ਹਯਾਨ੍ਸੰਯਚ੍ਛ ਮੇਤਿ ਮਾਮ੍ ।
ਆਦਦਾਨਃ ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵੰ ਪਲਾਯਨਪਰੋ(ਅ)ਭਵਃ ॥ 69 ॥ 4-39-69 (30078)
ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਕੌਰਵੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਵਿਜਯਸ੍ਤੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਯਸ੍ਯ ਯਨ੍ਤਾਸ੍ਮ੍ਯਹੰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਸੰਯਚ੍ਛਾਮਿ ਹਯੋਤ੍ਤਮਾਨ੍।
ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯ ਯੁਦ੍ਧੇ ਜਯੋ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ ॥ 70 ॥ 4-39-70 (30079)
ਸਰ੍ਵਥੋਤ੍ਤਰ ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਯਨ੍ਤ੍ਰਾ ਸਹ ਮਯਾ ਕੁਰੂਨ੍ ।
ਜਿਤ੍ਵਾ ਮਹੀਂ ਯਸ਼ਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਸਕਲਾਮਿਮਾਮ੍ ॥ 71 ॥ 4-39-71 (30080)
ਹਤੋ ਵਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਸਸੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰ ਨ ਸ਼੍ਰੇਯਸ੍ਤੇ ਪਲਾਯਨਮ੍ ॥ 72 ॥ 4-39-72 (30081)
ਅਦ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕੁਰੂਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਯਥਾ ਜਯਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ।
ਤਥਾ(ਅ)ਹੰ ਪ੍ਰਯਤਿਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਸਹਾਯੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਮਤੋ ਹ੍ਯਹਮ੍ ॥ 73 ॥ 4-39-73 (30082)
ਯਦਿ ਨੋਤ੍ਸਹਸੇ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਕਰ੍ਸ਼ਨ।
ਏਹਿ ਮੇ ਤ੍ਵੰ ਹਯਾਨ੍ਯਚ੍ਛ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ॥ 74 ॥ 4-39-74 (30083)
ਪ੍ਰਯਾਹ੍ਯੇਤਦ੍ਰਥਾਨੀਕੰ ਮਦ੍ਬਾਹੁਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਅਪ੍ਰਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਮੰ ਘੋਰੰ ਗੁਪ੍ਤੰ ਘੋਰੈਰ੍ਮਹਾਰਥੈਃ ।
ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾਗ੍ਰ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋਸਿ ਪਰੰਤਪ ॥ 75 ॥ 4-39-75 (30084)
ਅਹੰ ਤੈਃ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਪਸ਼ੂਨ੍ ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼ੈਤਦ੍ਰਥਾਨੀਕਮਪ੍ਰਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੰ ਦੁਰਾਸਦਮ੍ ॥ 76 ॥ 4-39-76 (30085)
ਯਨ੍ਤਾ ਭਵ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਕੁਰੁਭਿਃ ਸਹ।
ਸ਼ੂਰਾਨ੍ਸਮਰਚਣ੍ਡਾਂਸ਼੍ਚ ਨਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਯਮਸਾਦਨਮ੍ ॥ 77 ॥ 4-39-77 (30086)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-39-78x (3173)
ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਾਣੋ ਵੈਰਾਟਿੰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਪਰਾਜਿਤਃ।
ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਭਯਾਰ੍ਤੰ ਤਮੁਤ੍ਤਰੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 78 ॥ 4-39-78 (30087)
ਇਤਸ੍ਤਤੋ ਵਿਵੇਸ਼਼੍ਟਨ੍ਤਮਕਾਮੰ ਭਯਪੀਡਿਤਮ੍ ।
ਰਥਮਾਰੋਪਮਾਯਾਸ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪਰਪੁਰੰਜਯਃ ॥ 79 ॥ 4-39-79 (30088)
ਤਮਾਰੋਪ੍ਯ ਰਥੋਪਸ੍ਥੇ ਵਿਲਪਨ੍ਤੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਧਨੁਰਾਦਾਤੁਮੁਪਾਯਾਤ੍ਤਾਂ ਸ਼ਮੀਂ ਪ੍ਰਤਿ। 4-39-80 (30089)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਤੰ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਯਨ੍ਤਾਰਮਰ੍ਜੁਨਃ ॥ 80 ॥ ॥ 4-39-81 (30090)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 39 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 040
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.40. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 040
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇਣਾਰ੍ਜਨਚੋਦਨਯਾ ਸ਼ਮੀਮਾਰੁਹ੍ਯ ਧਨੁਰਾਦਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-40-0 (30091)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-40-0x (3174)
ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੇਣ ਰਥਸ੍ਥੰ ਰਥਿਪੁਙ੍ਗਵਮ੍।
ਸ਼ਮੀਮਭਿਮੁਖੰ ਯਾਨ੍ਤੰ ਰਥਮਾਰੋਪ੍ਯ ਚੋਤ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-40-1 (30092)
ਦ੍ਰੋਣਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦਯਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਰਥਿਸਤ੍ਤਮਾਃ ।
ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਮਨਸਸ਼੍ਚਾਸਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਕ੍ਰੁʼਤਾਦ੍ਭਯਾਤ੍ ॥ 4-40-2 (30093)
ਤਾਨਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਹਤੋਤ੍ਸਾਹਾਨੁਤ੍ਪਾਤਾਨਪਿ ਚਾਦ੍ਭੁਤਾਨ੍।
ਗੁਰੁਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 4-40-3 (30094)
ਸ੍ਵਰਾਸ਼੍ਚ ਵਾਤਾਃ ਸੰਯਾਨ੍ਤਿ ਰੂਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਪਰੁਸ਼਼ਨਿਸ੍ਵਨਾਃ ।
ਭਸ੍ਮਵਰ੍ਸ਼਼ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਨ ਤਮਸਾ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤੰ ਨਭਃ ॥ 4-40-4 (30095)
ਰੂਕ੍ਸ਼਼ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਚ ਜਲਦਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਭੁਤਦਰ੍ਸ਼ਨਾਃ ।
ਨਿਃਸਰਨ੍ਤਿ ਚ ਕੋਸ਼ੇਭ੍ਯਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ ॥ 4-40-5 (30096)
ਸ਼ਿਵਾਸ਼੍ਚ ਵਿਨਦਨ੍ਤ੍ਯੇਤਾ ਦੀਪ੍ਤਾਯਾਂ ਦਿਸ਼ਿ ਦਾਰੁਣਾਃ ।
ਹਯਾਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਰੂਣਿ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਧ੍ਵਜਾਃ ਕਮ੍ਪਨ੍ਤ੍ਯਕਮ੍ਪਿਤਾਃ ॥ 4-40-6 (30097)
ਯਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਰੂਪਾਣਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਯਤ੍ਤਾ ਭਵਨ੍ਤਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੁ ਯੁਦ੍ਧੰ ਸ੍ਯਾਤ੍ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-40-7 (30098)
ਰਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵਮਪਿ ਰਾਜਾਨੰ ਵ੍ਯੂਹਧ੍ਵੰ ਵਾਹਿਨੀਮਪਿ ।
ਵੈਸ਼ਸੰ ਚ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਚਾਪਿ ਗੋਧਨਮ੍ ॥ 4-40-8 (30099)
ਏਸ਼਼ ਵੀਰੋ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ।
ਆਗਤਃ ਕ੍ਲੀਬਵੇਸ਼਼ੇਣ ਪਾਰ੍ਥੋ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-40-9 (30100)
ਏਤਾਵਦੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਵਚਨੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮਾਲੋਕ੍ਯ ਚਾਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-40-10 (30101)
ਨਦੀਜ ਲਙ੍ਕੇਸ਼ਵਨਾਰਿਕੇਤੁਰ੍ਨਗਾਹ੍ਵਯੋ ਨਾਮ ਨਗਾਰਿਸੂਨੁਃ ।
ਗਤ੍ਯਾ ਸੁਰੇਸ਼ਃ ਕ੍ਵਚਿਦਙ੍ਗਨੇਵ ਗੁਰੁਰ੍ਬਭਾਸ਼਼ੇ ਵਚਨੰ ਤਦਾਨੀਮ੍ ॥ 4-40-11 (30102)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-40-12x (3175)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸੰਜ੍ਞਯਾ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੀਦ੍ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਗਾਙ੍ਗੇਯਃ ਸੰਜ੍ਞਯਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-40-12 (30103)
ਅਤੀਤੰ ਚਕ੍ਰਮਸ੍ਮਾਕੰ ਵਿਸ਼਼ਯਾਨ੍ਤਰਮਾਗਤਾਃ ।
ਅਤੀਤਃ ਸਮਯਸ਼੍ਚੋਕ੍ਤ ਅਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਯਃ ਸਭਾਤਲੇ।
ਨ ਭਯੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਤਃ ਕਾਰ੍ਯੰ ਸ਼ਙ੍ਕਾਂ ਤ੍ਯਜ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-40-13 (30104)
ਦੇਵਵ੍ਰਤੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤੇ ਵਚਨੇ ਹਿਤਕਾਰਿਣਾ ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਥਾਲੋਕ੍ਯ ਸੰਜ੍ਞਯਾ ਦ੍ਰੋਣ ਅਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-40-14 (30105)
ਏਸ਼਼ ਵੀਰੋ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਆਗਤਃ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੇਣ ਪਾਰ੍ਥੋ ਨਾਸ੍ਤ੍ਯਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-40-15 (30106)
ਏਸ਼਼ ਪਾਰ੍ਥੋ ਹਿ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਪਰਨ੍ਤਪਃ।
ਯੇ ਜੇਤਾਰੋ ਮਹੀਪਾਨਾਮਮੁਨਾ ਕੁਰਵੋ ਹਤਾਃ ॥ 4-40-16 (30107)
ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਜਾਤੇ ਮਹੀ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾ ਨਿਰ੍ਭਰੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸਿਤਾ(ਅ)ਭਵਤ੍।
ਯੇਨ ਮੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾ ਦਤ੍ਤਾ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਦ੍ਰੁਪਦਮੋਜਸਾ ॥ 4-40-17 (30108)
ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਵਿਯਦ੍ਗਤੰ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਵਿਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨ੍ ।
ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਯੇਨ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਪੁਰਾ ਯੇਨ ਸ੍ਵਯੰਵਰੇ ॥ 4-40-18 (30109)
ਖਾਣ੍ਡਵੇ ਯੇਨ ਸੰਤ੍ਰੁʼਪ੍ਤੋ ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਸੁਰਾਸੁਰਾਨ੍ ।
ਪਰਿਣੀਤਾ ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਚ ਯੇਨ ਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਯਾਦਵਾਨ੍ ॥ 4-40-19 (30110)
ਨਿਰ੍ਜਿਤੋ ਯੇਨ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰਿਃ ਸ੍ਮਰਾਰ੍ਦਨਃ ॥ 4-40-20 (30111)
ਗਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪੰ ਯੇਨ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਾ ਦਾਨਵਾ ਯੁਧਿ ।
ਨਿਵਾਤਕਵਚਾ ਰਾਜਨ੍ਦਾਨਵਾਨਾਂ ਤ੍ਰਿਕੋਟਯਃ।
ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ ਕਾਲਕੇਯਾਸ਼੍ਚ ਹਿਰਣ੍ਯਪੁਰਵਾਸਿਨਃ ॥ 4-40-21 (30112)
ਯੇਨ ਤ੍ਵੰ ਮੋਚਿਤੋ ਬਦ੍ਧਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਸੇਨੇਨ ਤਦ੍ਵਨੇ ॥ 4-40-22 (30113)
ਯੇਨ ਗਤ੍ਵੋਤ੍ਤਰੰ ਮੇਰੋਰਾਨਿਨਾਯ ਮਹਦ੍ਧਨਮ੍ ।
ਯਾਜਿਤੋ ਧਰ੍ਮਸੂਨੁਸ਼੍ਚ ਨ੍ਰੁʼਪਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਚ ॥ 4-40-23 (30114)
ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਸ਼ੌਰ੍ਯੰ ਚ ਵੀਰ੍ਯੰ ਚ ਤੇਜੋ ਧੈਰ੍ਯੰ ਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ।
ਔਦਾਰ੍ਯੰ ਚੈਵ ਗਾਮ੍ਭੀਰ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੀਰ੍ਹ੍ਰੀਰ੍ਧਰ੍ਮੋ ਦਯਾ(ਅ)(ਅ)ਰ੍ਜਵਮ੍ ।
ਏਵਮਾਦਿਗੁਣੋਪੇਤਃ ਸੋਯੰ ਪਾਰ੍ਥੋ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-40-24 (30115)
ਨਾਜਿਤ੍ਵਾ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤੇਤ ਸਰ੍ਵਾਨਪਿ ਮਰੁਦ੍ਗਣਾਨ੍ ॥ 4-40-25 (30116)
ਕ੍ਲੇਸ਼ਿਤਸ਼੍ਚ ਵਨੇ ਸ਼ੂਰੋ ਵਾਸਵੇਨ ਚ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ।
ਅਮਰ੍ਸ਼਼ਵਸ਼ਮਾਪੰਨੋ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਤੇ ਨਾਤ੍ਰ ਸੰਸ਼ਯਃ ।
ਨ ਹ੍ਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਯੋਦ੍ਧਾਰਮਨ੍ਯੰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਕੌਰਵ ॥ 4-40-26 (30117)
ਮਹਾਦੇਵੋਪਿ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਯੁਦ੍ਧਤੋਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਕਿਰਾਤਵੇਸ਼਼ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨੋ ਗਿਰੌ ਹਿਮਵਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ ॥ 4-40-27 (30118)
ਇਤ੍ਯੇਵੰਵਾਦਿਨੰ ਦ੍ਰੋਣੰ ਕਰ੍ਣਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ(ਅ)ਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 4-40-28 (30119)
ਸਦਾ ਭਵਾਨ੍ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯ ਗੁਣਾਨਸ੍ਮਾਸੁ ਕਤ੍ਥਸੇ।
ਨ ਚਾਰ੍ਜੁਨਃ ਕਲਾਪੂਰ੍ਣੋ ਮਮ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯ ਵਾ ॥ 4-40-29 (30120)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨ ਉਵਾਚ। 4-40-30x (3176)
ਯਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰਾਧੇਯ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਭਵੇਨ੍ਮਮ ।
ਜ੍ਞਾਤਾਃ ਪੁਨਸ਼੍ਚਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਨ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਵਤ੍ਸਰਾਨ੍ ॥ 4-40-30 (30121)
ਅਥਵਾ ਕਸ਼੍ਚਿਦੇਵਾਨ੍ਯਃ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੇਣ ਦੇਵਰਾਟ੍ ।
ਸ਼ਰੈਰੇਨੰ ਸੁਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭੂਤਲੇ ॥ 4-40-31 (30122)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-40-32x (3177)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਦਤਿ ਤਾਂ ਵਾਚੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਪਰਨ੍ਤਪੇ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਦ੍ਰੋਣਃ ਕ੍ਰੁʼਪੋ ਦ੍ਰੌਣਿਃ ਪੌਰੁਸ਼਼ੰ ਤਦਪੂਜਯਨ੍ ॥ 4-40-32 (30123)
ਤਾਂ ਸ਼ਮੀਮਭਿਸੰਗਮ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਸੁਖਸੰਵਰ੍ਧਿਤੰ ਪਿਤ੍ਰਾ ਸਮਰਾਣਾਮਕੋਵਿਦਮ੍ ॥ 4-40-33 (30124)
ਏਹਿ ਭੂਮਿੰਜਯਾਰੁਹ੍ਯ ਵੈਰਾਟੇ ਮਹਤੀਂ ਸ਼ਮੀਮ੍।
ਸਮਾਦਿਸ਼਼੍ਟੋ ਮਯਾ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਧਨੁਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਾਨਯ ॥ 4-40-34 (30125)
ਨੇਮਾਨੀਸ਼਼੍ਵਾਸਨਾਨੀਹ ਸੋਢੁਂ ਸ਼ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੇ ਬਲਮ੍ ।
ਨਾਲੰ ਭਾਰੰ ਗੁਰੁਂ ਭੇਤ੍ਤੁਂ ਕੁਞ੍ਜਰੰ ਵਾ ਪ੍ਰਮਰ੍ਦਿਤੁਮ੍ ॥ 4-40-35 (30126)
ਮਮ ਵਾ ਬਾਹੁਵਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪੰ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨਿਹ ਵਿਜੇਸ਼਼੍ਯਤਃ।
ਨੇਚ੍ਛਾਮਿ ਤੈਰਹੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਕਰ੍ਮ ਵੈਜਯਿਕੰ ਤ੍ਵਿਹ ॥ 4-40-36 (30127)
ਅਤਿਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਾਣਿ ਹ੍ਰਸ੍ਵਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਚ ਮ੍ਰੁʼਦੂਨਿ ਚ।
ਆਯੁਧਾਨਿ ਮਹਾਬਾਹੋ ਤਵੈਤਾਨਿ ਮਹਾਬਲ ॥ 4-40-37 (30128)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਭੂਮਿੰਜਯਾਰੁਹ੍ਯ ਸ਼ਮੀਮੇਤਾਂ ਪਲਾਸ਼ਿਨੀਮ੍ ।
ਅਸ੍ਯਾਂ ਹਿ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਂ ਧਨੂਂਸ਼਼ਿ ਨਿਹਿਤਾਤ੍ਯੁਤ ॥ 4-40-38 (30129)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਭੀਮਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੋਰ੍ਯਮਯੋਸ੍ਤਥਾ ।
ਧ੍ਵਜਾ ਸ਼ਰਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਕਵਚਾਨਿ ਚ ॥ 4-40-39 (30130)
ਅਤ੍ਰੈਵ ਤੁ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੰ ਧਨੁਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡਿਵਮ੍ ।
ਏਕੰ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰੇਣ ਸੰਮਿਤੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨਮ੍ ॥ 4-40-40 (30131)
ਵ੍ਯਾਯਾਮਸਹਮਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਤ੍ਰੁʼਣਰਾਜਸਮੰ ਮਹਤ੍ ।
ਸਰ੍ਵਾਯੁਧਮਹਾਮਾਤ੍ਰੰ ਸਰ੍ਵਾਰਿਕ੍ਸ਼਼ਯਕਾਰਕਮ੍ ॥ 4-40-41 (30132)
ਸੁਵਰ੍ਣਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਮਾਯਤਮਵ੍ਰਣਮ੍।
ਅਲੰ ਭਾਰੰ ਗੁਰੁਂ ਸੋਢੁਂ ਵਾਰੁਣੰ ਚ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 4-40-42 (30133)
ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨ੍ਯੇਵ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਬਲਵਨ੍ਤਿ ਦ੍ਰੁʼਢਾਨਿ ਚ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਭੀਮਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੋਰ੍ਯਮਯੋਸ੍ਤਥਾ ।
ਪ੍ਰਥਿਤਾਨਿ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਦੁਰ੍ਦਸ਼ਾਨਿ ਭਵਨ੍ਤ੍ਯੁਤ ॥ 4-40-43 (30134)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-40-44x (3178)
ਸ਼ਰੀਰਮਿਹ ਚਾਸਕ੍ਤੰ ਸ਼ਮ੍ਯਾਂ ਸ਼ੁਸ਼਼੍ਕੰ ਪੁਰਾ ਕਿਲ।
ਤਦਹੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਃ ਸਨ੍ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਯੰ ਪਾਣਿਨਾ ਕਥਮ੍ ॥ 4-40-44 (30135)
ਨ ਮਾਮੇਵੰਵਿਧੰ ਕਰ੍ਮ ਕਾਰਯਸ੍ਵ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ।
ਕਥੰ ਵਾ ਸ਼ਕ੍ਯਤੇ ਕਰ੍ਤੁਂ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਤ੍ਵੰ ਮਨ੍ਯਸੇ ਕਥੰ ॥ 4-40-45 (30136)
ਨੈਵੰਵਿਧੰ ਮਯਾ ਯੁਕ੍ਤਮਾਲਬ੍ਧੁਂ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਯੋਨਿਨਾ ।
ਮਹਤਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਜ੍ਞਵਿਦਾ ਸਤਾ ॥ 4-40-46 (30137)
ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਨ੍ਤੰ ਸ਼ਰੀਰੰ ਮਾਂ ਸ਼ਵਵਾਹਮਿਵਾਸ਼ੁਚਿਮ੍।
ਕਥੰ ਵਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰ੍ਯੰ ਵੈ ਕੁਰ੍ਵੀਥਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 4-40-47 (30138)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-40-48x (3179)
ਤਮੁਵਾਚ ਤਤਃ ਸ਼ੂਰਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪਰਪੁਂਰਜਯਃ।
ਦਾਯਾਦੰ ਸਰ੍ਵਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਕੁਲੇ ਜਾਤੰ ਵਿਸ਼ਾਰਦਮ੍ ॥ 4-40-48 (30139)
ਜਾਨਾਮਿ ਤ੍ਵਾਂ ਮਹਾਪ੍ਰਾਜ੍ਞ ਸ਼ੁਭੰ ਜਾਤ੍ਯਾ ਕੁਲੇਨ ਚ ।
ਕਥੰ ਨੁ ਪਾਪਕੰ ਕਰ੍ਮ ਬ੍ਰੂਯਾਂ ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਹੰ ਪਰਨ੍ਤਪ ॥ 4-40-49 (30140)
ਵ੍ਯਵਹਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸ਼੍ਚੈਵ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ।
ਧਨੂਂਸ਼਼੍ਯੇਤਾਨਿ ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸ਼ਰੀਰੰ ਨਾਤ੍ਰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 4-40-50 (30141)
ਦਾਯਾਦੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਕੁਲੇ ਜਾਤੰ ਮਨਸ੍ਵਿਨਮ੍ ।
ਕਥੰ ਵਾ ਨਨ੍ਦਿਤੰ ਕਰ੍ਮ ਕਾਰਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜ ॥ 4-40-51 (30142)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-40-52x (3180)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਰਥਾਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੀ।
ਆਰੁਰੋਹ ਸ਼ਮੀਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਵੈਰਾਟਿਰਵਸ਼ਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-40-52 (30143)
ਤਮਨ੍ਵਸ਼ਾਸਚ੍ਛਤ੍ਰੁਘ੍ਨੋ ਰਥੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਃ ।
ਅਵਰੋਪਯ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਗ੍ਰਾਦ੍ਧਨੂਂਸ਼਼੍ਯੇਤਾਨਿ ਮਾਚਿਰਮ੍ ॥ 4-40-53 (30144)
ਸੋਪਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਹਾਰ੍ਹਾਣਿ ਧਨੂਂਸ਼਼ਿ ਪ੍ਰੁʼਥੁਵਕ੍ਸ਼਼ਸਾਮ੍ ।
ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਨਪਤ੍ਰਾਣਿ ਵਿਮੁਚ੍ਯ ਸਮੁਪਾਨਯਤ੍ ॥ 4-40-54 (30145)
ਪਰਿਵੇਸ਼਼੍ਟਨਮੇਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸਰ੍ਵੰ ਮੁਞ੍ਚਸ੍ਵ ਮਾਚਿਰਮ੍ ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸੰਨਹਨੀਯਾਨਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਯ ਪਰਨ੍ਤਪਃ।
ਅਪਸ਼੍ਯਤ੍ਤਤ੍ਰ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਚਤੁਰ੍ਭਿਰਪਰੈਃ ਸਹ ॥ 4-40-55 (30146)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਮੁਚ੍ਯਮਾਨਾਨਾਂ ਧਨੁਸ਼਼ਾਮਰ੍ਕਵਰ੍ਚਸਾਮ੍।
ਵਿਨਿਸ਼੍ਚੇਰੁਃ ਪ੍ਰਭਾ ਦਿਵ੍ਯਾ ਗ੍ਰਹਾਣਾਮੁਦਯੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ॥ 4-40-56 (30147)
ਸ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਰੂਪਮਾਲੇਕ੍ਯ ਭੋਗਿਨਾਮਿਵ ਦ੍ਰੁʼਮ੍ਭਤਾਮ੍ ।
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੋਮਾ ਭਯੋਦ੍ਵਿਗ੍ਰਃ ਪ੍ਰਵੇਪਿਤਤਨੁਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-40-57 (30148)
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਮਾਸ਼੍ਵਸ੍ਤਃ ਕਿੰਚਿਦ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਃ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਸੰਦਰ੍ਸ਼ਨਾਭ੍ਯਾਸੰ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਭ੍ਯਾਸੰ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 58 ॥ 4-40-58 (30149)
ਆਮੀਲ੍ਯ ਪੁਨਰੁਨ੍ਮੀਲ੍ਯ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚਕਾਰ ਸਃ।
ਸਮ੍ਯਗ੍ਘੁਣ੍ਟਸ੍ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਸ਼੍ਵਸ੍ਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ ਸਮਪਦ੍ਯਤ ॥ 59 ॥ 4-40-59 (30150)
ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਤਾਨਿ ਚਾਪਾਨਿ ਭਾਨੁਮਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੁʼਹਨ੍ਤਿ ਚ।
ਵੈਰਾਟਿਰਰ੍ਜੁਨੰ ਰਾਜੰਨਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 60 ॥ ॥ 4-40-60 (30151)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 40 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-40-11 ਨਗਾਰਿਸੂਨੁਃ। ਏਸ਼਼ੋ(ਅ)ਙ੍ਗਨਾਵੇਸ਼਼ਧਰਃ ਕਿਰੀਟੀ ਜਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਵ ਯੰ ਨੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ਚਾਦ੍ਯ ਗਾ ਵ ਇਤਿ ਝo ਪਾਠਃ। ਹੇ ਨਦੀਜ ਗਾਙ੍ਗੇਯ ਭੀਸ਼਼੍ਮ, ਲਙ੍ਕੇਸ਼ਸ੍ਯ ਰਾਵਣਸ੍ਯ ਵਨੰ ਤਸ੍ਯਾਰਿਰ੍ਨਾਸ਼ਕੋ ਹਨੂਮਾਨ੍ ਸ ਕੇਤੁਰ੍ਧ੍ਵਜੋ ਯਸ੍ਯ ਸਃ ਲਙ੍ਕੇਸ਼ਵਨਾਰਿਕੇਤੁਃ । ਨਗੋ `ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਦਾਹ੍ਲਯਃ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਨਾਮਾ। ਅਰ੍ਜੁਨ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ। ਸ਼ੈਲਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੌ ਨਗਾਵਗਾਵਿਤ੍ਯਮਰਃ। ਨਗਾਰਿਰਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਸੂਨੁਃ । ਕਿਰੀਟੀ ਤੰਨਾਮਾ ਯੰ ਜਿਤ੍ਵਾ ਵਃ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਕੰ ਗਾਃ ਧੇਨੂਃ ਨੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਅਵ ਪਾਲਯ ॥ 11 ॥ 4-40-46 ਆਲਬ੍ਧੁਂ ਸ੍ਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮ੍ ॥ 46 ॥ ॥ ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 041
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.41. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 041
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਪਾਣ੍ਡਵਕਾਰ੍ਮੁਕਾਦ੍ਯਵਲੋਕਨਵਿਸ੍ਮਿਤੇਨੋਤ੍ਤਰਕੁਮਾਰੇਣਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਤਦਾਯੁਧਵਰ੍ਣਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਤਤ੍ਸ੍ਵਾਮਿਨਾਂ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-41-0 (30152)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-41-0x (3181)
ਸਾਰਥੇ ਕਿਮਿਦੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਨਾਗੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਧਨੁਃ।
ਸੌਵਰ੍ਣਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਪਦ੍ਮਾਨਿ ਸ਼ਤਪਤ੍ਰਾਣਿ ਭਾਗਸ਼ਃ ।
ਕੁਸ਼ਾਗ੍ਨਿਪ੍ਰਤਿਤਪ੍ਤਾਨਿ ਭਾਨੁਮਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰੁʼਹਨ੍ਤਿ ਚ ॥ 4-41-1 (30153)
ਬਿਨ੍ਦਵਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਾ ਮਣਿਪ੍ਰੋਤਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ।
ਸ਼ਸ਼ਿਸੂਰ੍ਯਪ੍ਰਭਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਭਾਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 4-41-2 (30154)
ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣ੍ਯਤ੍ਰ ਸੁਵਰ੍ਣਾਨਿ ਸ਼ਤਪਤ੍ਰਾਣਿ ਭਾਗਸ਼ਃ ।
ਵਿਸ੍ਮਾਪਨੀਯਰੂਪੰ ਚ ਭੀਮੰ ਭੀਮਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 4-41-3 (30155)
ਨੀਲੋਤ੍ਪਲਨਿਭੰ ਕਸ੍ਯ ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਰੁʼਸ਼਼ਭਾ ਯਸ੍ਯ ਸੌਵਰ੍ਣਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਿਣਃ ॥ 4-41-4 (30156)
ਤਾਲਪ੍ਰਮਾਣੰ ਕਸ੍ਯੇਦੰ ਮਣਿਰੁਕ੍ਮਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍
ਹਾਟਕਸ੍ਯ ਸੁਵਰ੍ਣਸ੍ਯ ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਸ਼ਾਖਾਮ੍ਰੁʼਗਾ ਦਸ਼ ॥ 4-41-5 (30157)
ਦੁਰਾਨਮੰ ਮਹਾਦੀਰ੍ਘੰ ਸੁਰੂਪੰ ਦੁਸ਼਼੍ਪ੍ਰਧਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ।
ਕਸ੍ਯੇਦਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਚਿਤ੍ਰੰ ਧਨੁਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚ ਦੰਸ਼ਿਤਾਃ ॥ 4-41-6 (30158)
ਚਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਕਵਿਮਲਾਭਾਸਃ ਸੁਰੂਪਾਃ ਸੁਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਾਃ ।
ਹੰਸਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਸ਼੍ਰਿਤਾ ਯਸ੍ਯ ਕੁਸ਼ਾਗ੍ਨਿਪ੍ਰਤਿਮਾਰ੍ਚਿਸ਼਼ਃ ।
ਸ਼ਾਰ੍ਙ੍ਗਗਾਣ੍ਡੀਵਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਸ੍ਯੇਦੰ ਸਾਰਥੇ ਧਨੁਃ ॥ 4-41-7 (30159)
ਚਤੁਰ੍ਤੰ ਕਾਞ੍ਚਨਵਪੁਰ੍ਭਾਤਿ ਵਿਦ੍ਯੁਦ੍ਗਣੋਪਮਮ੍।
ਨੀਲੋਪਲਿਪ੍ਤਮਚ੍ਛਿਦੰ ਜਾਤਰੂਪਮਯੰ ਧਨੁਃ ।
ਮਤ੍ਸ੍ਯਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਦੰਸ਼ਿਤਾਃ ॥ 4-41-8 (30160)
ਸ਼ਕ੍ਰਚਾਪੋਪਮੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਕਸ੍ਯੇਦੰ ਸਾਰਥੇ ਧਨੁਃ।
ਉਚ੍ਛ੍ਰਿਤੰ ਫਣਿਵਦ੍ਦਿਵ੍ਯੰ ਸਾਰਵਤ੍ਤ੍ਵਾਦ੍ਦੁਰਾਨਮਮ੍ ॥ 4-41-9 (30161)
ਸਹਸ੍ਰਗੋਧਾਃ ਸੌਵਰ੍ਣਾ ਦ੍ਵੀਪਿਨਸ਼੍ਚ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ।
ਬਰ੍ਹਿਣਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਾਃ ਸ਼ਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਕਭੂਸ਼਼ਿਤਾਃ।
ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਵਿਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗੰ ਕਸ੍ਯੇਦੰ ਪਞ੍ਚਮੰ ਧਨੁਃ ॥ 4-41-10 (30162)
ਕਸ੍ਯੇਮੇ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰਨਾਰਾਚਾਃ ਸਹਸ੍ਰੰ ਲੋਮਵਾਪਿਨਃ।
ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤਾਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਤੁਣ੍ਡਾਗ੍ਰਾ ਉਪਾਸਙ੍ਗੇ ਹਿਰਣ੍ਮਯੇ ॥ 4-41-11 (30163)
ਹਾਰਿਦ੍ਰਵਰ੍ਣਾਃ ਕਸ੍ਯੇਮੇ ਸ਼ਿਤਾ ਪਞ੍ਚਸ਼ਤੰ ਸ਼ਰਾਃ।
ਆਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਸਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਃ ਸ਼ਿਤਾਸ਼੍ਚਾਜਿੰਹਗਾ ਦ੍ਰੁʼਢਾਃ ॥ 4-41-12 (30164)
ਵਿਪਾਠਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਵਃ ਕਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰਾਰ੍ਧਵਾਜਿਤਾਃ।
ਵਰਾਹਕਰ੍ਣਾਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਃ ਕਸ੍ਯੇਮੇ ਰੁਚਿਰਾਃ ਸ਼ਰਾਃ ॥ 4-41-13 (30165)
ਵਜ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾ ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਸ਼ਿਖਾਰ੍ਚਿਸ਼਼ਃ।
ਸੁਵਰ੍ਣਪੁਙ੍ਖਾਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਃ ਕਸ੍ਯ ਸਪ੍ਤਸ਼ਤੰ ਸ਼ਰਾਃ ॥ 4-41-14 (30166)
ਕਸ੍ਯਾਯੰ ਸਾਯਕੋ ਦੀਰ੍ਘੋ ਗਵ੍ਯੇ ਕੋਸ਼ੇ ਚ ਦੰਸ਼ਿਤਃ।
ਕਸ੍ਯ ਦਣ੍ਡੋ ਦ੍ਰੁʼਢਃ ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣੋ ਰੁਚਿਰੋ(ਅ)ਯੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ॥ 4-41-15 (30167)
ਵੈਯਾਘ੍ਰਕੋਸ਼ਃ ਕਸ੍ਯਾਯੰ ਦਿਵ੍ਯਃ ਸ਼ਙ੍ਖੋ ਮਹਾਪ੍ਰਭਃ ।
ਕਸ੍ਯਾਰ੍ਥਮਸਯਸ਼੍ਚੈਤੇ ਪਞ੍ਚ ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ॥ 4-41-16 (30168)
ਕਸ੍ਯਾਯੰ ਨਿਰ੍ਮਲਃ ਖਙ੍ਗੋ ਦ੍ਵੀਪਿਚਰ੍ਮਨਿਵਾਸਿਤਃ।
ਨੀਲੋਤ੍ਪਲਸਵਰ੍ਣੋ(ਅ)ਯੰ ਕਸ੍ਯ ਖਙ੍ਗਃ ਪ੍ਰੁʼਥੁਰ੍ਮਹਾਨ੍ ॥ 4-41-17 (30169)
ਮ੍ਰੁʼਗੇਨ੍ਦ੍ਰਚਰ੍ਮਾਵਸਿਤਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਧਾਰਃ ਸੁਨਿਰ੍ਮਲਃ।
ਰੁʼਸ਼਼ਭਾਜਿਨਕੋਸ਼ਸ੍ਤੁ ਕਸ੍ਯ ਖਙ੍ਗੋ ਮਹਾਨਯਮ੍ ॥ 4-41-18 (30170)
ਯਸ੍ਯਾਪਿਧਾਨੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਸੂਰ੍ਯਾਃ ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਕਸ੍ਯਾਯੰ ਵਿਪੁਲਃ ਖਙ੍ਗਃ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਤ੍ਸਰੁਮਨੋਹਰਃ ॥ 4-41-19 (30171)
ਨਿਹਿਤਃ ਪਾਰ੍ਸ਼਼ਤੇ ਕੋਸ਼ੇ ਤੈਲਧੌਤਃ ਸਮਾਹਿਤਃ।
ਪ੍ਰਮਾਣਵਰ੍ਣਯੁਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਕਸ੍ਯ ਖਙ੍ਗੋ ਮਹਾਨਯਮ੍।
ਏਤੇਨ ਪ੍ਰਤਿਵਿਦ੍ਧਃ ਸਞ੍ਜੀਵੇਤ੍ਕਸ਼੍ਚਿੰਨ ਕੁਞ੍ਜਰਃ ॥ 4-41-20 (30172)
ਨਿਰ੍ਦਿਸ਼ਸ੍ਵ ਯਥਾਮਾਰ੍ਗੰ ਮਯਾ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ।
ਵਿਸ੍ਮਯੋ ਮੇ ਪਰੋ ਜਾਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਮਿਦੰ ਮਹਤ੍ ॥ ॥ 4-41-21 (30173)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 41 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 042
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.42. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 042
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦ੍ਯਾਯੁਧਾਨਾਂ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਙ੍ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ੇਨ ਤਤ੍ਤਤ੍ਸ੍ਵਾਮਿਕਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-42-0 (30174)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-42-0x (3182)
ਅਤ੍ਤਰੇਣੈਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਮ੍ਰੁʼਦ੍ਵ੍ਯਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਯਯਨ੍ਵਾਚਾ ਭੀਤੰ ਸ਼ਙ੍ਕਾਵਸ਼ੰ ਗਤਮ੍ ॥ 4-42-1 (30175)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-42-2x (3183)
ਅਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਪ੍ਰਥਮੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੇਨਾਙ੍ਗਮਰ੍ਦਨਮ੍।
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯੇਦੰ ਧਨੁਰ੍ਦਿਵ੍ਯੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਿਤਿ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-42-2 (30176)
ਅਭੇਦ੍ਯਮਭਯੰ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਦਿਵ੍ਯਮਚ੍ਛੇਦ੍ਯਮਵ੍ਰਣਮ੍।
ਸਰ੍ਵਾਯੁਧਮਹਾਮਾਤ੍ਰੰ ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਮਯੰ ਧਨੁਃ ॥ 4-42-3 (30177)
ਏਤਚ੍ਛਤਸਹਸ੍ਰੇਣ ਸੰਮਿਤੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨਮ੍ ।
ਦੇਵਦਾਨਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਪੂਜਿਤੰ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀਃ ਸਮਾਃ ॥ 4-42-4 (30178)
ਯੇਨ ਦੇਵਾਸੁਰਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਸ਼਼ਹਤੇ ਰਣੇ।
ਏਤਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਸਹਸ੍ਰੰ ਤੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਪੂਰ੍ਵਮਧਾਰਯਤ੍ ॥ 4-42-5 (30179)
ਉਮਾਪਤਿਸ਼੍ਚਤੁਃਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸ਼ਕ੍ਰੋ(ਅ)ਸ਼ੀਤਿੰ ਚ ਪਞ੍ਚ ਚ ।
ਸੋਮਃ ਪਞ੍ਚਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਤਥਾ ਚ ਵਰੁਣਃ ਸ਼ਤਮ੍ ॥ 4-42-6 (30180)
ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਵਰੁਣਾਦਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰੇਮ੍ਣਾ ਪ੍ਰਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਚ੍ਛੁਭਮ੍।
ਅਗ੍ਨਿਨਾ ਪ੍ਰਾਤਿਭਾਵ੍ਯੇਨ ਦਤ੍ਤੰ ਪਾਰ੍ਥਾਯ ਗਾਣ੍ਡਿਵਮ੍ ।
ਪਞ੍ਚਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਧਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-42-7 (30181)
ਏਵੰਵੀਰ੍ਯੰ ਮਹਾਵੇਤੇਤਚ੍ਚ ਧਨੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਨੀਲੋਤ੍ਪਲਸਮੰ ਰਾਜ੍ਞਃ ਕੌਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-42-8 (30182)
ਬਿਨ੍ਦਵਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਸਾਧੁਨਿਯੋਜਿਤਾਃ ।
ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੰ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਜਾਤਰੂਪਗ੍ਰਹੰ ਦ੍ਰੁʼਢਮ੍ ॥ 4-42-9 (30183)
ਸਹਸ੍ਰਗੋਧਾਃ ਸੌਵਰ੍ਣਾ ਦ੍ਵੀਪਿਨਸ਼੍ਚ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ।
ਰੁʼਸ਼਼ਭਾ ਯਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਿਣਃ ॥ 4-42-10 (30184)
ਯੇਨ ਭੀਮੋ(ਅ)ਜਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਦਿਸ਼ੰ ਪ੍ਰਾਚੀਂ ਪਰੰਤਪਃ।
ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਵਿਭਕ੍ਤਾਃ ਸ਼ੋਭਨ੍ਤੇ ਕੁਸ਼ਾਗ੍ਨਿਪ੍ਰਤਿਦੀਪਿਤਾਃ ॥ 4-42-11 (30185)
ਪੂਜਿਤੰ ਸੁਰਮਰ੍ਤ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਥਿਤੰ ਧਨੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਤਾਲਪ੍ਰਮਾਣੰ ਭੀਮਸ੍ਯ ਰਤ੍ਨਰੁਕ੍ਮਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍ ॥ 4-42-12 (30186)
ਦੁਰਾਨਮੰ ਮਹਦ੍ਦੀਰ੍ਘੰ ਸੁਰੂਪੰ ਦੁਸ਼਼੍ਪ੍ਰਧਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ।
ਬਰ੍ਹਿਣਸ਼੍ਚਾਤ੍ਰ ਸੌਵਰ੍ਣਾਃ ਸ਼ਤਚਨ੍ਦ੍ਰਕਭੂਸ਼਼ਣਾਃ ॥ 4-42-13 (30187)
ਨਕੁਲਸ੍ਯ ਧਨੁਸ੍ਤ੍ਵੇਤਨ੍ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ।
ਏਤੇਨ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਚਿਤ੍ਰੰ ਧਨੁਰੇਤਦ੍ਯਵੀਯਸਃ।
ਹਾਰਿਦ੍ਰਵਰ੍ਣੰ ਰਾਜ੍ਞਸ੍ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-42-14 (30188)
ਵਿਪਾਠਾ ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਯ ਗਿਰੀਣਾਮਪਿ ਦਾਰਣਾਃ ।
ਸੁਪ੍ਰਭਾਃ ਸੁਮਹਾਕਾਯਾਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਃ ਸੁਤਰਾਂ ਦ੍ਰੁʼਢਾਃ ।
ਭੀਮੇਨ ਪ੍ਰਹਿਤਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਵਾਰਣਾਨਾਂ ਨਿਵਾਰਣਾਃ ॥ 4-42-15 (30189)
ਸੁਵਰ੍ਣਦਣ੍ਡਰੁਚਿਰਾਃ ਕਾਲਦਣ੍ਡੋਪਮਾਃ ਸ਼ੁਭਾਃ ।
ਨਕੁਲਸ੍ਯ ਸ਼ਰਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਵਜ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮਪ੍ਰਭਾਃ ॥ 4-42-16 (30190)
ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛਸੇ ਦੀਪ੍ਤਾਨ੍ਸਮਧਾਰਾਨ੍ਸਮਾਹਿਤਾਨ੍।
ਵਰਾਹਕਰ੍ਣਾਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਃ ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਤੇ ਸ਼ਰਾਃ ॥ 4-42-17 (30191)
ਯਸ੍ਤ੍ਵਯੰ ਸਾਯਕੋ ਦੀਰ੍ਘੋ ਗਵ੍ਯੇ ਕੋਸ਼ੇ ਚ ਦੰਸ਼ਿਤਃ।
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯਾਯੰ ਮਹਾਘੋਰਃ ਸਰ੍ਵਭਾਰਸਹੋ ਮਹਾਨ੍ ॥ 4-42-18 (30192)
ਯਸ੍ਤ੍ਵਯੰ ਨਿਰ੍ਮਲਃ ਖਙ੍ਗੋ ਦ੍ਵੀਪਿਚਰ੍ਮਣਿ ਦੰਸ਼ਿਤਃ।
ਰਾਜ੍ਞੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਯੰ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ । 4-42-19 (30193)
ਵੈਯਾਘਕੋਸ਼ੋ ਭੀਮਸ੍ਯ ਪਞ੍ਚਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਲਕ੍ਸ਼਼ਣਃ ।
ਵਾਰਣਾਨਾਂ ਸੁਦ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ਸ੍ਕਨ੍ਧਸ਼ਾਤਨੇ ॥ 4-42-20 (30194)
ਨੀਲੋਤ੍ਪਲਸਵਰ੍ਣਾਭਃ ਖਙ੍ਗਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ।
ਮ੍ਰੁʼਗੇਨ੍ਦ੍ਰਚਰ੍ਮਪਿਹਿਤਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਧਾਰਃ ਸੁਨਿਰ੍ਮਲਃ ॥ 4-42-21 (30195)
ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਃ ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ ।
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯੈਸ਼਼ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਃ ਪਰਸੈਨ੍ਯਾਗ੍ਰਦੂਸ਼਼ਣਃ ॥ 4-42-22 (30196)
ਯਸ੍ਤ੍ਵਯੰ ਪਾਰ੍ਸ਼਼ਤੇ ਕੋਸ਼ੇ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੋ ਰੁਚਿਰਤ੍ਸਰੁਃ ॥
ਨਕੁਲਸ੍ਯੈਸ਼਼ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੋ ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਸਮਪ੍ਰਭਃ ॥ 4-42-23 (30197)
ਯਸ੍ਤ੍ਵਯੰ ਪਿਙ੍ਗਲਃ ਖਙ੍ਗਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰੋ ਮਣਿਮਯਤ੍ਸਰੁਃ।
ਸਹਦੇਵਸ੍ਯ ਖਙ੍ਗੋ(ਅ)ਯੰ ਭਾਰਸਾਹੋ(ਅ)ਤਿਦੰਸ਼ਿਤਃਕ ।
ਭੀਮਸ੍ਯਾਯੰ ਮਹਾਦਣ੍ਡਃ ਸਰ੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਵਿਨਾਸ਼ਨਃ ॥ 4-42-24 (30198)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-42-24x (3184)
ਭੇਦਤੋ ਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਕਥਯਾਮਾਸ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ।
ਆਯੁਧਾਨਿ ਕਲਾਪਾਂਸ਼੍ਚ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਾਂਸ਼੍ਚਾਤੁਲਪ੍ਰਭਾਨ੍ ॥ ॥ 4-42-25 (30199)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 42 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 043
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.43. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 043
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਤ੍ਵਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕਙ੍ਕਾਦੀਨਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਰ੍ਥੰ ਸ੍ਵਨਾਮਦਸ਼ਕਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤੰਨਿਰ੍ਵਚਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-43-0 (30200)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-43-0x (3185)
ਏਤਸ੍ਮਿੰਨਨ੍ਤਰੇ ਪਾਰ੍ਥੰ ਨ ਮੂਢਾਤ੍ਮਾ ਵ੍ਯਜਾਨਤ।
ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਭੁਖੇ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਪੁਨਰੇਵ ਤਮ੍ ॥ 4-43-1 (30201)
ਸੁਵਰ੍ਣਰੁਚਿਰਾਣ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਾਯੁਧਾਨਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਰੁਚਿਰਾਣਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ੍ਤੇ ਪਾਰ੍ਥਾਨਾਮਾਸ਼ੁਕਾਰਿਣਾਮ੍ ॥ 4-43-2 (30202)
ਕ੍ਵਨੁ ਤੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇਸ਼਼੍ਵਪਰਾਜਿਤਾਃ।
ਯੇਸ਼਼ਾਮਿਮਾਨਿ ਦੀਪ੍ਤਾਨਿ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਦੀਪ੍ਯਨ੍ਤਿ ਭਾਨ੍ਤਿ ਚ। 4-43-3 (30203)
ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਵਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸ਼ੇ ਚ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਬਨ੍ਧੁਵਤ੍ਸਲਾਃ।
ਕ੍ਵ ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ॥ 4-43-4 (30204)
ਧਰ੍ਮਸ਼ੀਲਸ਼੍ਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਧਰ੍ਮਵਾਨ੍ਧਰ੍ਮਵਿਤ੍ਸੁਧੀਃ ।
ਧਰ੍ਮਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਮੂਰ੍ਤਿਮਾਨ੍ ॥ 4-43-5 (30205)
ਧਰ੍ਮਨਿਸ਼਼੍ਠੋ ਧਰ੍ਮਕਰ੍ਤਾ ਧਰ੍ਮਗੋਪ੍ਤਾ ਸੁਧਰ੍ਮਕ੍ਰੁʼਤ੍।
ਸਤ੍ਯਾਰ੍ਜਵਕ੍ਸ਼਼ਮਾਧਾਰੋ ਘ੍ਰੁʼਣੀ ਧਰ੍ਮਪਰਾਯਣਃ॥ 4-43-6 (30206)
ਭੀਮਸੇਨਾਰ੍ਜੁਨੌ ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਮਾਤੁਲਾ ਮਮ।
ਨਕੁਲਃ ਸਹਦੇਵੋ ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਕੁਸ਼ਲੌ ਰਣੇ॥ 4-43-7 (30207)
ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਃ ਸਰ੍ਵਾਮਿਤ੍ਰਵਿਨਾਸ਼ਨਾਃ।
ਰਾਜ੍ਯਮਕ੍ਸ਼਼ੈਃ ਪਰਾਜਿਤ੍ਯ ਨਃ ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤੇ ਵਨੰ ਗਤਾਃ ॥ 4-43-8 (30208)
ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਚਾਪਿ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਸ੍ਤ੍ਰੀਰਤ੍ਨਮਿਤਿ ਮੇ ਸ਼੍ਰੁਤਾ।
ਜਿਤਾ ਚਾਕ੍ਸ਼਼ੈਸ੍ਤਦਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਤਾਨੇਵਾਨ੍ਵਗਮਦ੍ਵਨੇ ॥ 4-43-9 (30209)
ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯੰ ਧਰ੍ਮ੍ਯੰ ਤੇ ਨਃ ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤੇ ਵਨੰ ਗਤਾਃ ॥ 4-43-10 (30210)
ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਯਦਿ ਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਕ੍ਵਨੁ ਤੇ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣਃ ।
ਕ੍ਵਨੁ ਵਾ ਨਿਵਸਨ੍ਤੀਤਿ ਸਤ੍ਯੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 4-43-11 (30211)
ਕਿਮਰ੍ਥਮਾਗਤਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍।
ਕਥੰ ਜ੍ਞਾਤਾਨਿ ਭਵਤਾ ਤਥਾ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸ਼ੋਭਨੇ ॥ 4-43-12 (30212)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-43-13x (3186)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਉਵਾਚ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੰ ਤਮੁਤ੍ਤਰੰ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਵਚਃ ॥ 4-43-13 (30213)
ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਰਾਜਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਸਰ੍ਵੰ ਤੇ ਵਰ੍ਣਯਾਮ੍ਯਹਮ੍ ।
ਨਾਤ੍ਰ ਭੇਤਵ੍ਯਮਦ੍ਯਾਪਿ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ ਯਥਾਤਥਾ ॥ 4-43-14 (30214)
ਵਯੰ ਤੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਨਾਮ ਵਨਵਾਸਸ੍ਯ ਪਾਰਗਾਃ।
ਅਤੀਤੇ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਚ੍ਛੰਨਵਾਸਮਿਹੋਸ਼਼ਿਤਾਃ।
ਤਸ੍ਮਾਦਸ਼ਙ੍ਕਿਤਮਨਾਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁਸ਼਼੍ਵਾਵਹਿਤੋਤ੍ਤਰ ॥ 4-43-15 (30215)
ਅਹਮਸ੍ਮ੍ਯਰ੍ਜੁਨੋ ਨਾਮ ਕਙ੍ਕੋ ਨਾਮ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਭੀਮਸੇਨਸ੍ਤੁ ਵਲਲਃ ਪਿਤੁਸ੍ਤੇ ਰਸਪਾਚਕਃ।
ਅਸ਼੍ਵਬਨ੍ਧਸ੍ਤੁ ਨਕੁਲਃ ਸਹਦੇਵਸ੍ਤੁ ਗੋਪਤਿਃ ॥ 4-43-16 (30216)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀਂ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਯਦਰ੍ਥੇ ਕੀਚਕੋ ਹਤਃ।
ਭੀਮਸੇਨੇਨ ਦੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਃ ਸਹਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਰਾਹਵੇ ॥ 4-43-17 (30217)
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵੈਤਦ੍ਵਚਨੰ ਜਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਵਿਸ੍ਮਯਸ੍ਫਾਰਿਤੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ ।
ਪਸ਼੍ਯੰਨਨਿਮਿਸ਼਼ਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ਼ਨੈਰ੍ਵਾਚਮੁਵਾਚ ਹ ॥ 4-43-18 (30218)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-43-19x (3187)
ਦਸ਼ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਨਾਮਾਨਿ ਸ਼੍ਰੂਯਨ੍ਤੇ ਮੇ ਕਥਾਸੁ ਚ।
ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਯਾਸ੍ਤਾਨਿ ਯਦਿ ਮੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧ੍ਯਾਂ ਸਰ੍ਵਮੇਵ ਤੇ ॥ 4-43-19 (30219)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-43-20x (3188)
ਅਹੰ ਤਰ੍ਹਿ ਤਵਾਚਕ੍ਸ਼਼ੇ ਦਸ਼ ਨਾਮਾਨਿ ਤਾਨਿ ਮੇ।
ਵੈਰਾਟੇ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਤਾਨਿ ਤ੍ਵੰ ਯਾਨਿ ਪੂਰ੍ਵੰ ਸ਼੍ਰੁਤਾਨਿ ਤੇ।
ਈਸ਼ਾਨੋ ਵਿਦਧੇ ਦੇਵਸ੍ਤ੍ਰਿਦਿਵਸ੍ਯੇਸ਼੍ਵਰੋ ਦਿਵਿ ॥ 4-43-20 (30220)
ਅਰ੍ਜੁਨਃ ਫਲ੍ਗੁਨੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਕਿਰੀਟੀ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਵਿਜਯਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਏਤਾਨਿ ਮਮ ਨਾਮਾਨਿ ਸ੍ਥਾਪਿਤਾਨਿ ਸੁਰੋਤ੍ਤਮੈਃ ॥ 4-43-21 (30221)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-43-22x (3189)
ਗੁਣਤੋ ਦਸ਼ ਨਾਮਾਨਿ ਸਮਵੇਤਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇ।
ਚਰਨ੍ਤਿ ਲੋਕੇ ਖ੍ਯਾਤਾਨਿ ਵਿਦਿਤਾਨਿ ਮਮਾਵਘ ॥ 4-43-22 (30222)
ਕੇਨਾਸਿ ਵਿਜਯੋ ਨਾਮ ਕੇਨਾਸਿ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਚ ਕੇਨਾਸਿ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਬੀਭਤ੍ਸੁਰੇਵ ਚ ॥ 4-43-23 (30223)
ਅਰ੍ਜੁਨਃ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕਿਰੀਟੀ ਕੇਨ ਸਾਰਥੇ।
ਧਨਞ੍ਜਯਸ਼੍ਚ ਕੇਨਾਸਿ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਵਦ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 4-43-24 (30224)
ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮੇ ਤਸ੍ਯ ਵੀਰਸ੍ਯ ਕੇਵਲਾ ਨਾਮਹੇਤਵਃ।
ਇਤਸ੍ਤਤਸ਼੍ਚਲਤ੍ਯੇਤਨ੍ਮਨੋ ਮੇ ਚਞ੍ਚਲੰ ਤ੍ਵਯਿ।
ਅਰ੍ਜੁਨੋ ਵਾ ਭਵਾੰਨੇਤਿ ਵਦ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇ ॥ 4-43-25 (30225)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-43-26x (3190)
ਸਰ੍ਵਾਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਜਨਪਦਾਨ੍ਧਨੰ ਚਾਚ੍ਛਿਦ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ।
ਮਧ੍ਯੇ ਧਨਸ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੰ ਤਨ੍ਮਾਮਾਹੁਰ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 4-43-26 (30226)
ਅਭਿਪ੍ਰਯਾਮਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਯਦਾ(ਅ)ਹੰ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਾਨ੍।
ਅਜਿਤ੍ਵਾ ਨ ਨਿਵਿਰ੍ਤੇਯੰ ਤੇਨ ਵੈ ਵਿਜਯੰ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-43-27 (30227)
ਸ਼੍ਵੇਤਾਃ ਕਾਞ੍ਚਨਸੰਨਾਹਾ ਰਥੇ ਯੁਜ੍ਯਨ੍ਤਿ ਮੇ ਹਯਾਃ।
ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਰ੍ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਤੇਨਾਹੰ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ ॥ 4-43-28 (30228)
ਕਿਰੀਟੰ ਸੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੰ ਭ੍ਰਾਜਤੇ ਮੇ ਸ਼ਿਰੋਗਤਮ੍।
ਰਣਮਧ੍ਯੇ ਰਥਸ੍ਥਸ੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਪਾਵਕਸੰਨਿਭਮ੍ ॥ 4-43-29 (30229)
ਅਚ੍ਛੇਦ੍ਯੰ ਰੁਚਿਰੰ ਚਿਤ੍ਰੰ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਇਨ੍ਦ੍ਰਦਤ੍ਤਮਨਾਹਾਰ੍ਯੰ ਤੇਨਾਹੁਰ੍ਮਾਂ ਕਿਰੀਟਿਨਮ੍ ॥ 4-43-30 (30230)
ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਕਰ੍ਮ ਬੀਭਤ੍ਸੰ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਃ ਕਦਾਚਨ।
ਤੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਿਤਿ ਮਾਂ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-43-31 (30231)
ਉਭੌ ਮੇ ਤੁਲ੍ਯਕਰ੍ਮਾਣੌ ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਵਿਕਰ੍ਸ਼਼ਣੇ।
ਭੁਜੌ ਮੇ ਭਵਤਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਪਰਸੈਨ੍ਯਵਿਨਾਸ਼ਿਨੌ।
ਤਯੋਃ ਸਵ੍ਯੋ(ਅ)ਧਿਕਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਵ੍ਯਸਾਚੀਤਿ ਮਾਂ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-43-32 (30232)
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਸਾਗਰਾਨ੍ਤਾਯਾਂ ਵਰ੍ਣੋ ਮੇ ਦੁਰ੍ਲਭਃ ਸਮਃ।
ਸ਼ੁਦ੍ਧਤ੍ਵਾਦ੍ਰੁਪਵਤ੍ਤ੍ਵਾਚ੍ਚ ਤੇਨ ਮਾਮਾਰ੍ਜੁਨੰ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-43-33 (30233)
ਉਤ੍ਤਰਾਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਪੂਰ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂ ਫਲ੍ਗੁਨੀਭ੍ਯਾਮਹੰ ਦਿਵਾ ।
ਜਾਤੋ ਹਿਮਵਤਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਤੇਨ ਮਾਂ ਫਲ੍ਗੁਨੰ ਵਿਦੁਃ ॥ 4-43-34 (30234)
ਯੋ ਮਮਾਙ੍ਗੇ ਵ੍ਰਣੰ ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਧਾਤੁਰ੍ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਤਃ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਰੁਧਿਰੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯੇਦ੍ਵਾ ਕਦਾਚਨ ।
ਪਰਾਭਵਮਹੰ ਤਸ੍ਯ ਕੁਲੇ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-43-35 (30235)
ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਤੈਰਹੰ ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਨ ਮੇ ਤੇਭ੍ਯਃ ਪਰਾਭਵਃ।
ਤੇਨ ਦੇਵਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਨਾਮਾਸ੍ਮਿ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ ॥ 4-43-36 (30236)
ਮਾਤਾ ਮਮ ਪ੍ਰੁʼਥਾ ਨਾਮ ਤੇਨ ਮਾਂ ਪਾਰ੍ਥਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 4-43-37 (30237)
ਦੇਵਦਾਨਵਗਨ੍ਧਰ੍ਵਪਿਸ਼ਾਚੋਰਗਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਨ੍ ।
ਅਹੰ ਪੁਰਾ ਰਣੇ ਜਿਤ੍ਵਾ ਖਾਣ੍ਡਵੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਮਤਰ੍ਪਯਮ੍ ॥ 4-43-38 (30238)
ਹੁਤਾਸ਼ਨੰ ਤਰ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ ਸਹਿਤਃ ਸ਼ਾਰ੍ਙ੍ਗਧਨ੍ਵਨਾ ।
[ ਤ੍ਰਿਵਿਸ਼਼੍ਟਪਗਤੌ* ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਿਤਾਮਹਮਹੇਸ਼੍ਵਰੌ॥ 4-43-39 (30239)
ਮੂਰ੍ਚ੍ਛਯਾ ਪਤਿਤੰ ਭੂਮਾਵਾਗਤੌ ਦੇਵਸਤ੍ਤਮੌ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੌ ਵਰਦੌ ਦੇਵੌ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਲਬ੍ਧ੍ਵੋਤ੍ਥਿਤਃ ਪੁਨਃ ॥ 4-43-40 (30240)
ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਾ ਹਿ ਪ੍ਰਣਤੰ ਭੂਮੌ ਤੌ ਦੇਵੌ ਵਰਦੌ ਵਰੌ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਤ੍ਯੇਕਾਦਸ਼ੰ ਨਾਮ ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਮੇ ਚਕ੍ਰਤੁਸ੍ਤਦਾ।
ਤੁਸ਼਼੍ਟੌ ਚ ਮਮ ਵੀਰ੍ਯੇਣ ਕਰ੍ਮਣਾ ਚਾਭਿਰਾਧਿਤੌ ॥ 4-43-41 (30241)
ਸਰ੍ਵਦੇਵੈਃ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੌ ਭੂਯੋ ਮਾਂ ਸ੍ਵਯਮੂਚਤੁਃ।
ਵਰੰ ਤਾਤ ਵ੍ਰੁʼਣੀਸ਼਼੍ਵੇਤਿ ਯੰ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਸਿ ਪਾਣ੍ਡਵ ॥ 4-43-42 (30242)
ਤਤੋ(ਅ)ਹਮਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਲਭੰ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਚ ਦ੍ਰੁʼਢਾਨਿ ਚ।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੰ ਪਾਸ਼ੁਪਤੰ ਚੈਵ ਸ੍ਥੂਣਾਕਰ੍ਣੰ ਚ ਦੁਰ੍ਜਯਮ੍ ।
ਐਨ੍ਦ੍ਰੰ ਵਾਰੁਣਮਾਗ੍ਨੇਯੰ ਵਾਯਵ੍ਯਮਥ ਵੈਸ਼਼੍ਣਵਮ੍ ॥ 4-43-43 (30243)
ਤਤੋ(ਅ)ਹਮਜਯੰ ਭੂਯੋ ਰਥੇਨੈਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਦੁਰ੍ਜਯਾਨ੍।
ਮਾਤਲਿੰ ਸਾਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨ੍ਰਣੇ ।
ਅਵਧ੍ਯਕਵਚਾਂਨ੍ਦੇਵੈਰ੍ਵਰਦ੍ਰੁʼਪ੍ਤਾਨ੍ਮਹਾਸੁਰਾਨ੍ ॥ 4-43-44 (30244)
ਤਿਸ੍ਰਃ ਕੋਟੀਰ੍ਦਾਨਵਾਨਾਂ ਸੰਯੁਗੇਸ਼਼੍ਵਨਿਵਰ੍ਤਿਨਾਮ੍।
ਏਕੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਭੂਯੋ ਦੇਵਾਨਤੋਸ਼਼ਯਮ੍ ॥ 4-43-45 (30245)
ਤਤੋ ਮੇ ਭਗਵਾਨਿਨ੍ਦ੍ਰਃ ਕਿਰੀਟਮਦਦਾਤ੍ਸ੍ਵਯਮ੍।
ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਙ੍ਖਮਦਦੁਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੈਨ੍ਯਨਿਵਾਰਣਮ੍ ॥ 4-43-46 (30246)
ਅਹੰ ਪਾਰੇ ਸਮੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਪੁਰਵਾਸਿਨਾਮ੍।
ਹਤ੍ਵਾ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਜਯੰ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨ੍ਰਣੇ ॥ 4-43-47 (30247)
ਅਸੰਭ੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਰਥੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਸਹਸ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਤੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਸ਼ਤ੍ਰੁਮਧ੍ਯੇ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੋ ਨ ਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚ ਮੇ ਦਿਸ਼ਃ ॥ 4-43-48 (30248)
ਅਹੰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜੇਨ ਹ੍ਰਿਯਮਾਣੰ ਸੁਯੋਧਨਮ੍।
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੰ ਤਾਤ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਸਮਰੇ ਜਿਤਮ੍।
ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਹਤ੍ਵਾ ਚੈਨਮਮੋਚਯਮ੍ ॥ 4-43-49 (30249)
ਏਤਾਨਿ ਮਮ ਨਾਮਾਨਿ ਯੋ(ਅ)ਹਨ੍ਯਹਨਿ ਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍।
ਤੰ ਨ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਨ ਤੰ ਨਿਘ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ ॥ 4-43-50 (30250)
ਅਦ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਮ ਵੀਰ੍ਯੰ ਸੁਦੁਃਸਹਮ੍।
ਮਾ ਭੈਰ੍ਵਿਗਤਸੰਤ੍ਰਾਸਃ ਕੁਰੂਨੇਤਾਨ੍ਸਮਾਗਤਾਨ੍ ॥ 4-43-51 (30251)
ਸੁਯੋਧਨਸ੍ਯ ਮਿਸ਼਼ਤਃ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਚ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਚ।
ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਯ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਦ੍ਰੌਣੇਰ੍ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਚ ਸ੍ਵਯਮ੍।
ਸਰ੍ਵਾਨੇਵ ਕੁਰੂਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਪਸ਼ੂਨ਼੍] ॥ ॥ 4-43-52 (30252)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 43 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-43-31 ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਿਤਿ ਭਦਿ ਕਲ੍ਯਾਣੇ ਸੁਖੇ ਚੇਤ੍ਯਸ੍ਯ ਸਨਿ ਰੂਪਮ੍ ॥ 4-43-32 ਸਵ੍ਯੇਨ ਵਾਮੇਨਾਪਿ ਹਸ੍ਤੇਨ ਸਚਿਤੁਂ ਜ੍ਯਾਕਰ੍ਸ਼਼ਣਾਦਿਕ੍ਰਿਯਾਯਾਂ ਸੰਬਦ੍ਧੁਂ ਸ਼ੀਲਮਸ੍ਯੇਤਿ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ॥ 4-43-33 ਅਰ੍ਜੁਨ ਇਤਿ ਰੁʼਜ ਗਤਿਸ੍ਥਾਨਾਰ੍ਜਨੋਪਾਰ੍ਜਨੇਸ਼਼੍ਵਿਤ੍ਯਤ ਉਨਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੇ ਭਵਤਿ। ਦੀਪ੍ਤਿਮਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ਸਮਤ੍ਵਾਤ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧਕਰ੍ਮਕਰਤ੍ਵਾਚ੍ਚਾਰ੍ਜੁਨ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ 4-43-34 ਉਤ੍ਤਰਾਭ੍ਯਾਂ ਫਲ੍ਗੁਨੀਭ੍ਯਾਂ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਮਿਤਿ ਝo ਪਾਠਃ । ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਾਨ੍ਯਾਂ ਤਾਰਾਭ੍ਯਾਂ ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਥਿਤੇ ਚਨ੍ਦ੍ਰ ਇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ ॥ ਤ੍ਰਿਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 43 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 044
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.44. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 044
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਯਾ ਅਰ੍ਜੁਨਤ੍ਵਵਿਜ੍ਞਾਨੇਨ ਤੰਪ੍ਰਤ੍ਯਜ੍ਞਾਨਮੂਲਕਭੂਤਪੂਰ੍ਵਸ੍ਵਾਪਰਾਧਕ੍ਸ਼਼ਮਾਪਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਕ੍ਲੈਬ੍ਯਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਹੇਤੁਕਥਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਥੋਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਸਾਰਥੀਕਰਣਾਪੂਰ੍ਵਕੰ ਰਥਾਰੋਹਣੇਨ ਰਣਾਯਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-44-0 (30253)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-44-0x (3191)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ ਵੈਰਾਟਿਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਸ੍ਤ੍ਵਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍।
ਅਹੰ ਭੂਮਿੰਜਯੋ ਨਾਮ ਪ੍ਰਣਤੋਸ੍ਮਿ ਧਨੰਜਯ ॥ 4-44-1 (30254)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤ੍ਵਾਂ ਪਾਰ੍ਥ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸ੍ਵਾਗਤੰ ਤੇ ਧਨੰਜਯ ।
ਲੋਹਿਤਾਕ੍ਸ਼਼ ਮਹਾਬਾਹੋ ਨਾਗਰਾਜਵਰੋਪਮ ॥ 4-44-2 (30255)
ਯਦਜ੍ਞਾਨਾਦਵੋਚੰ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਮਾਦੇਨ ਨਰੋਤ੍ਤਮ।
ਅਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਸਰ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਤਨ੍ਮਮ ॥ 4-44-3 (30256)
ਯਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਚਿਤ੍ਰੰ ਕਰ੍ਮ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍।
ਅਤੋ ਭਯੰ ਵ੍ਯਪੇਤੰ ਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿਸ਼੍ਚ ਪਰਮਾ ਤ੍ਵਯਿ ॥ 4-44-4 (30257)
ਦਾਸੋ(ਅ)ਹੰ ਤੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਮਨੁਕਮ੍ਪਯਾ ॥ 4-44-5 (30258)
ਯਾ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤਵ ਸਾਰਥ੍ਯਕਾਰਣਾਤ੍।
ਸੇਯੰ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਪੂਰ੍ਣਾ ਮੇ ਹਰ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚਾਰ੍ਜੁਨ ਜਾਯਤੇ ॥ 4-44-6 (30259)
ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਤਨਯਸ੍ਯੇਹ ਸਾਰਥਿਃ ਸ੍ਯਾਂ ਮਹਾਮ੍ਰੁʼਧੇ ।
ਇਤਿ ਪੂਰ੍ਵੰ ਕ੍ਰੁʼਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦ ॥ 4-44-7 (30260)
ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਮਮ ਸੰਪੂਰ੍ਣਾ ਤਵ ਸਾਰਥ੍ਯਕਾਰਣਾਤ੍ ।
ਮਨਸ੍ਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯੰ ਚ ਮੇ ਜਾਤੰ ਜਾਤੰ ਭਾਗ੍ਯੰ ਚ ਮੇ ਮਹਤ੍ ॥ 4-44-8 (30261)
ਆਸ੍ਥਾਯ ਵਿਪੁਲੰ ਵੀਰ ਰਥੰ ਸਾਰਥਿਨਾ ਮਯਾ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਚ ਜਿਤ੍ਵਾ(ਅ)(ਅ)ਜੌ ਨਿਵਰ੍ਤਯ ਪਸ਼ੂਨ੍ਮਮ ॥ 4-44-9 (30262)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-44-10x (3192)
ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾਦ੍ਯ ਨ ਭਯੰ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਤਵ।
ਸਰ੍ਵਾੰਨੁਦਾਮਿ ਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਰਣੇ ਰਣਵਿਸ਼ਾਰਦ ॥ 4-44-10 (30263)
ਸ੍ਵਸ੍ਥੋ ਭਵ ਮਹਾਨ੍ਯੁਦ੍ਧੇ ਪਸ਼੍ਯ ਮਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਃ ਸਹ ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਵਿਮਰ੍ਦੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਕੁਰ੍ਵਾਣੰ ਭੈਰਵੰ ਰਵਮ੍ ॥ 4-44-11 (30264)
ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਦੇਵਦਤ੍ਤੰ ਚ ਸ਼ਰਾਨ੍ਕਨਕਭੂਸ਼਼ਣਾਨ੍।
ਏਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨੁਪਾਸਙ੍ਗਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਬਧ੍ਨੀਹਿ ਮੇ ਰਥੇ ।
ਏਕੰ ਚਾਹਰ ਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ੰ ਜਾਤਰੂਪਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-44-12 (30265)
ਅਹੰ ਵੈ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਪਸ਼ੂਨ੍ ।
ਤੋਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਾਜਾਨੰ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪੁਰੰ ਪੁਨਃ ॥ 4-44-13 (30266)
ਸੰਕਲ੍ਪਾਗਾਧਪਰਿਧੰ ਬਾਹੁਪ੍ਰਾਕਾਰਤੋਰਣਮ੍।
ਤ੍ਰਿਦਣ੍ਡਤੂਣਸੰਬਾਧੰ ਨੈਕਧ੍ਵਜਸਮਾਕੁਲਮ੍ ॥ 4-44-14 (30267)
ਜ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ੇਪਨਿਨਦਾਰਾਵੰ ਨੇਮੀਨਿਨਦਦੁਨ੍ਦੁਭਿਃ ।
ਸ਼ਰਜਾਲਵਿਤਾਨਾਢ੍ਯਮਾਕ੍ਸ਼਼੍ਵੇਡਿਤਮਹਾਸ੍ਵਨਮ੍ ।
ਨਗਰੰ ਤੇ ਮਯਾ ਗੁਪ੍ਤੰ ਰਥੋਪਸ੍ਥੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-44-15 (30268)
ਅਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤੋ ਮਯਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਰਥੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਿਨਾ ।
ਅਜਯ੍ਯਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਵੈਰਾਟੇ ਵ੍ਯੇਤੁ ਤੇ ਭਯਮ੍ ॥ 4-44-16 (30269)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-44-17x (3193)
ਬਹੁਨਾ ਕਿੰ ਪ੍ਰਲਾਪੇਨ ਸ਼੍ਰੁʼਣੁ ਮੇ ਪਰਮੰ ਵਚਃ।
ਨਾਹੰ ਬਿਭੇਮਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਪਿ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੋਃ ॥ 4-44-17 (30270)
ਯਮਵਾਯੁਕੁਬੇਰੇਭ੍ਯੋ ਦ੍ਰੋਣਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼ਤਾਦਪਿ ।
ਬਿਭੇਮਿ ਨਾਹਮੇਤੇਭ੍ਯੋ ਜਾਨਾਮਿ ਤ੍ਵਾਂ ਸ੍ਥਿਰੰ ਯੁਧਿ ।
ਕੇਸ਼ਵੇਨਾਪਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਿਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਵਾ ਸਮਮ੍ ॥ 4-44-18 (30271)
ਇਦੰ ਤੁ ਚਿਨ੍ਤਯੰਨੇਵ ਪਰਿਮੁਹ੍ਯਾਮਿ ਕੇਵਲਮ੍।
ਨਿਸ਼੍ਚਯੰ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਨਾਵਗਚ੍ਛਾਮਿ ਕਿੰਚਨ ॥ 4-44-19 (30272)
ਏਵੰ ਵਰਾਙ੍ਗਰੂਪਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼਼ਣੈਃ ਸੂਚਿਤਸ੍ਯ ਚ।
ਕੇਨ ਕਰ੍ਮਵਿਪਾਕੇਨ ਕ੍ਲੀਬਤ੍ਵੰ ਤ੍ਵਾਮੁਪਾਗਤਮ੍ ॥ 4-44-20 (30273)
ਮਨ੍ਯੇ ਤ੍ਵਾਂ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪੇਣ ਚਰਨ੍ਤੰ ਸ਼ੂਲਪਾਣਿਨਮ੍।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜਪ੍ਰਤਿਮੰ ਦੇਵੰ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਮ੍ ॥ 4-44-21 (30274)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-44-22x (3194)
ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਨਿਯੋਗਾਞ੍ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯ ਸੰਵਤ੍ਸਰਮਿਦੰ ਵ੍ਰਤਮ੍।
ਚਰਾਮਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯੰ ਵੈ ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤੇ ॥ 4-44-22 (30275)
ਨਾਸ੍ਮਿ ਕ੍ਲੀਬੋ ਮਹਾਬਾਹੋ ਪਰਵਾਨ੍ਧਰ੍ਮਸੰਯੁਤਃ ।
ਉਰ੍ਵਸ਼ੀਸ਼ਾਪਸੰਭੂਤੰ ਕ੍ਲੈਬ੍ਯੰ ਸਮੁਪਸੰਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-44-23 (30276)
ਪੁਰਾ(ਅ)ਹਮਾਜ੍ਞਯਾ ਭ੍ਰਾਤੁਰ੍ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਸ੍ਯਾਸ੍ਮਿ ਸੁਰਾਲਯਮ੍।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਵਾਨੁਰ੍ਵਸ਼ੀ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਸੁਧਰ੍ਮਾਯਾਂ ਮਯਾ ਤਦਾ ॥ 4-44-24 (30277)
ਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯਨ੍ਤੀਂ ਪਰਮੰ ਰੂਪੰ ਬਿਭ੍ਰਤੀਂ ਵਜ੍ਰਿਸੰਨਿਧੌ ।
ਅਪਸ਼੍ਯੰ ਤਾਮਨਿਮਿਸ਼਼ੰ ਕੂਟਸ੍ਥਾਮਨ੍ਵਯਸ੍ਯ ਮੇ॥ 4-44-25 (30278)
ਰਾਤ੍ਰੌ ਸਮਾਗਤਾ ਮਹ੍ਯੰ ਸ਼ਯਨੰ ਰਨ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਯਾ।
ਅਹੰ ਤਾਮਭਿਵਾਦ੍ਯੈਵ ਮਾਤ੍ਰੁʼਸਤ੍ਕਾਰਮਾਚਰਮ੍ ॥ 4-44-26 (30279)
ਸਾ ਚ ਮਾਮਸ਼ਪਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਤ੍ਵੰ ਭਵੇਤਿ ਵੈ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤਮਿਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮਾਮਾਹ ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪਾਰ੍ਥ ਸ਼਼ਣ੍ਡਤਾ ॥ 4-44-27 (30280)
ਉਪਕਾਰੋ ਭਵੇਤ੍ਤੁਭ੍ਯਮਜ੍ਞਾਤਵਸਤੌ ਪੁਰਾ।
ਇਤੀਨ੍ਦ੍ਰੋ ਮਾਮਨੁਗ੍ਰਾਹ੍ਯ ਤਤਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤਵਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਾ ॥ 4-44-28 (30281)
ਤਦਿਦੰ ਸਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਵ੍ਰਤੰ ਚੀਰ੍ਣੰ ਮਯਾ(ਅ)ਨਘ ।
ਸਮਾਪ੍ਤਵ੍ਰਤਮੁਤ੍ਤੀਰ੍ਣੰ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜ ॥ 4-44-29 (30282)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-44-30x (3195)
ਪਰਮੋ(ਅ)ਨੁਗ੍ਰਹੋ ਮੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਯਤ੍ਪ੍ਰਤਰ੍ਕੋ ਨ ਮੇ ਵ੍ਰੁʼਥਾ।
ਨ ਹੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਃ ਕ੍ਲੀਬਰੂਪਾ ਭਵਨ੍ਤਿ ਤੁ ਨਰੋਤ੍ਤਮਾਃ ॥ 4-44-30 (30283)
ਸਹਾਯਵਾਨਸ੍ਮਿ ਰਣੇ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਯਮਮਰੈਰਪਿ ।
ਸਾਧ੍ਵਸੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟੰ ਮੇ ਕਿੰ ਕਰੋਮਿ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਮੇ ॥ 4-44-31 (30284)
ਅਹੰ ਤੇ ਸੰਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਹਯਾਞ੍ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਰ੍ਬਹਣ।
ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੋ ਹ੍ਯਸ੍ਮਿ ਸਾਰਥ੍ਯੇ ਨਿਸ਼਼੍ਠਿਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-44-32 (30285)
ਦਾਰੁਕੋ ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਯਥਾ ਸ਼ਕ੍ਰਸ੍ਯ ਮਾਤਲਿਃ।
ਤਥਾ ਮਾਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸਾਰਥ੍ਯੇ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਨਰਪੁਙ੍ਗਵ ॥ 4-44-33 (30286)
ਅਸ਼੍ਵਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਮਹਾਬਾਹੋ ਤਵੈਵਾਹਵਦੁਰ੍ਜਯਾਃ।
ਯੋਗ੍ਯਾ ਰਥਵਰੇ ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਾਣਵਨ੍ਤੋ ਜਿਤਸ਼੍ਰਮਾਃ ॥ 4-44-34 (30287)
ਯਸ੍ਯ ਯਾਤੇਨ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਭੂਮੌ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੰ ਪਦੰਪਦਮ੍।
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਯੋ ਧੁਰੰ ਵੋਢਾ ਸੁਗ੍ਰੀਵੋਣ ਸਮੋ ਹਯਃ ॥ 4-44-35 (30288)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਹਯੋ ਧੁਰ੍ਯਵਰੋ ਵਾਮਾਂ ਵਹਤਿ ਸ਼ੋਭਨਃ।
ਤੰ ਮਨ੍ਯੇ ਮੇਘਪੁਸ਼਼੍ਪਸ੍ਯ ਜਵੇਨ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਹਯਮ੍ ॥ 4-44-36 (30289)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਵਹਤਿ ਵੈ ਪਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣਿੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮਞ੍ਚਿਤੋਦ੍ਯਤਃ ।
ਵਲਾਹਕਾਦਭਿਮਤਸ੍ਤੇਜਸਾ ਵੀਰ੍ਯਵਤ੍ਤਰਃ ॥ 4-44-37 (30290)
ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਕਾਞ੍ਚਨਸੰਨਾਹੋ ਵਾਮੰ ਵਹਤਿ ਸ਼ੋਭਨਃ ।
ਧੁਰ੍ਯੰ ਸ਼ੈਬ੍ਯਸ੍ਯ ਤੰ ਮਨ੍ਯੇ ਜਵੇਨ ਬਲਵਤ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-44-38 (30291)
ਤ੍ਵਾਮੇਵਾਯੰ ਰਥੋ ਵੋਢੁਂ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ(ਅ)ਰ੍ਹਤਿ ਧਨ੍ਵਿਨਮ੍ ।
ਤ੍ਵੰ ਚੇ.. ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਯੋਦ੍ਧੁਮਰ੍ਹੋ ਮਤੋ ਮਮ।
ਸ਼ਰ੍ਵਸ਼ਤ੍ਰੁਭਿਰਾਯਾਤੋ ਦੇਵਰਾਜ ਇਵਾਸੁਰੈਃ ॥ 4-44-39 (30292)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-44-40x (3196)
ਤਤੋ ਰਥਾਦਵਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨਰਿਮਰ੍ਦਨਃ।
ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਦੇਵਾਨ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਾਦਾਯ ਰੁਰੁਚੇ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ॥ 4-44-40 (30293)
ਤਤੋ ਵਿਮੁਚ੍ਯ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਸਙ੍ਖਚੂਡਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ।
ਤੌ ਚ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸੰਨਾਦੌ ਪ੍ਰਤਿਬਦ੍ਧ੍ਯ ਤਲਾਵੁਭੌ ॥ 4-44-41 (30294)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਦਤ੍ਤੇ ਚ ਤੇ ਦਿਵ੍ਯੇ ਉਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਮੁਚ੍ਯ ਕੁਣ੍ਡਲੇ ।
ਸ਼੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਕੇਸ਼ਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਦੂਨ੍ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾਞ੍ਸ਼੍ਵੇਤੇਨੋਦ੍ਗ੍ਰਥ੍ਯ ਵਾਸਸਾ ॥ 4-44-42 (30295)
ਅਥਾਸੌ ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਸ਼ੁਚਿਃ ਪ੍ਰਯਤਮਾਨਸਃ।
ਅਭਿਦਧ੍ਯੌ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਰਥੋਤ੍ਤਮੇ ॥ 4-44-43 (30296)
ਊਚੁਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲੀਨਿ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਮ੍।
ਇਮਾਨਿ ਸ੍ਮੋ ਮਹੋਦਾਰ ਕਿਙ੍ਕਰਾਣੀਨ੍ਦ੍ਰਨਨ੍ਦਨ ॥ 4-44-44 (30297)
ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯ ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਮਾਲਭ੍ਯ ਚ ਪਾਣਿਨਾ।
ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਮਾਨਸਾਨੀਹ ਭਵਤੇਤ੍ਯਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ॥ 4-44-45 (30298)
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਪ੍ਰਹ੍ਲਸ਼਼੍ਟਵਦਨੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ।
ਅਧਿਜ੍ਯੰ ਤਰਸਾ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਦ੍ਧਨੁਃ ॥ 4-44-46 (30299)
ਤਸ੍ਯ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯਮਾਣਸ੍ਯ ਧਨੁਸ਼਼ੋ(ਅ)ਭੂਨ੍ਮਹਾਸ੍ਵਨਃ ।
ਯਥਾ ਸ਼ੈਲਸ੍ਯ ਮਹਤਃ ਸ਼ੈਲਾਨਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਜਘ੍ਰੁਸ਼਼ਃ ॥ 4-44-47 (30300)
ਸਨਿਰ੍ਘਾਤਾ(ਅ)ਭਵਦ੍ਭੂਮਿਰ੍ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਵਾਯੁਰ੍ਵਵੌ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਭ੍ਰਾਨ੍ਤਦ੍ਵਿਜੰ ਖਮਭਵਤ੍ਪ੍ਰਾਕਮ੍ਪਨ੍ਤ ਮਹਾਦ੍ਰੁਮਾਃ ॥ 4-44-48 (30301)
ਤੰ ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਕੁਰਵੋ ਰਾਜਨ੍ਵਿਸ੍ਫੋਟਮਸ਼ਨੇਰਿਵ।
ਤਾਰ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਸ਼ਬ੍ਦਮਿਵ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਤ੍ਰੇਸੁਰ੍ਦੀਨਮਾਨਸਾਃ ॥ 4-44-49 (30302)
ਯਥੇਨ੍ਦ੍ਰੋ ਵ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਦ੍ਭੀਮੰ ਵਿਸ੍ਫੋਟਮਸ਼ਨੇਰ੍ਭੁਵਿ ।
ਤਥਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੋ ਧਨੁਃਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਮਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਦ੍ਬਲੀ ॥ 4-44-50 (30303)
ਮਹਾਸ਼ਨਿਮਹਾਸ਼ਬ੍ਦਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਜ੍ਯਾਸ੍ਵਨੋ ਮਹਾਨ੍ ।
ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਵੀਰਾਂਸ਼੍ਚ ਸੰਤਰ੍ਜ੍ਯ ਨਿਗ੍ਰਹਸ੍ਥੋ ਰਥੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 4-44-51 (30304)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-44-52x (3197)
ਏਕਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਬਹੂਨੋਤਾਨ੍ਮਹਾਰਥਾਨ੍।
ਕਥੰ ਜੇਸ਼਼੍ਯਸਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰਪਾਰਗਾਨ੍ ॥ 4-44-52 (30305)
ਅਸਹਾਯੋ।ਸਿ ਕੋਨ੍ਤੇਯ ਸਸਹਾਯਾਸ਼੍ਚ ਕੌਰਵਾਃ ।
ਅਤ ਏਵ ਮਹਾਬਾਹੋ ਭੀਤਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮਿ ਤੇ(ਅ)ਗ੍ਰਤਃ ॥ 4-44-53 (30306)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-44-54x (3198)
ਉਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥੋ ਮਾ ਭੈਸ਼਼ੀਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਸ੍ਵਨਵਤ੍ਤਦਾ ॥ 4-44-54 (30307)
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਮੇ ਵੀਰ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵੈਃ ਸੁਮਹਾਬਲੈਃ ।
ਸਹਾਯੋ ਘੋਸ਼਼ਯਾਤ੍ਰਾਯਾਂ ਕਸ੍ਤਦਾਸੀਤ੍ਸਖਾ ਮਮ ॥ 4-44-55 (30308)
ਤਥਾ ਪ੍ਰਤਿਭਯੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦੇਵਦਾਨਵਸੰਕੁਲੇ।
ਖਾਣ੍ਡਵੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕਸ੍ਤਦਾਸੀਤ੍ਸਖਾ ਮਮ ॥ 4-44-56 (30309)
ਨਿਵਾਤਕਵਚੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਪੌਲੋਮੈਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲੈਃ ।
ਯੁਧ੍ਯਤੋ ਦੇਵਰਾਜਾਰ੍ਥੇ ਕਃ ਸਹਾਯਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 4-44-57 (30310)
ਸ੍ਵਯੰਵਰੇ ਤੁ ਪਾਞ੍ਚਾਲ੍ਯਾ ਰਾਜਭਿਃ ਸਹ ਸੰਯੁਗੇ।
ਯੁਧ੍ਯਤੋ ਬਹੁਭਿਸ੍ਤਾਤ ਕਃ ਸਹਾਯਸ੍ਤਦਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 4-44-58 (30311)
ਉਪਜੀਵ੍ਯ ਗੁਰੁਂ ਦ੍ਰੋਣੰ ਸ਼ੁਕ੍ਰੰ ਵੈਸ਼੍ਰਵਣੰ ਯਮਮ੍।
ਵਰੁਣੰ ਪਾਵਕੰ ਚੈਵ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੰ ਚ ਮਾਧਵਮ੍ ।
ਪਿਨਾਕਪਾਣਿਨੰ ਚੈਵ ਕਥਮੇਤਾੰਨ ਯੋਧਯੇ ॥ 4-44-59 (30312)
ਰਥੰ ਵਾਹਯ ਮੇ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਵ੍ਯੇਤੁ ਤੇ ਮਾਨਸੋ ਜ੍ਵਰਃ ॥ ॥ 4-44-60 (30313)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਸ਼੍ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਯਃ ॥ 44 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 045
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.45. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 045
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਯੁਦ੍ਧਪ੍ਰਸ੍ਥਾਨਸਮਯੇ ਉਤ੍ਤਰਰਥਾਤ੍ਸਿੰਹਧ੍ਵਜਸ੍ਯਾਵਰੋਪਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸ੍ਵਧ੍ਯਾਨਸੰਨਿਹਿਤਸ੍ਯ ਹਨੁਮਦ੍ਧ੍ਵਜਸ੍ਯ ਰਥੇ ਸ੍ਥਾਪਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸ੍ਵਸ਼ਙ੍ਖਾਦਿਸ਼ਬ੍ਦਸ਼੍ਰਵਣਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਸ੍ਯੋਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਰਣਾਯਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-45-0 (30314)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-45-0x (3199)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਸਾਂਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼ਮੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍।
ਆਯੁਧੰ ਸਰ੍ਵਮਾਦਾਯ ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਯਾਦ੍ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-45-1 (30315)
ਧ੍ਵਜੰ ਚ ਸਿੰਹੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਣਾਮਾਯੁਧਾਨਿ ਚ।
ਪ੍ਰਣਿਧਾਯ ਸ਼ਮੀਮਧ੍ਯੇ ਪ੍ਰਯਾਤੁਮੁਪਚਕ੍ਰਮੇ ॥ 4-45-2 (30316)
ਤਤਃ ਕਾਞ੍ਚਨਲਾਙ੍ਗੂਲੰ ਧ੍ਵਜੰ ਵਾਨਰਲਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ।
ਦਿਵ੍ਯੰ ਮਾਯਾਮਯੰ ਯੁਕ੍ਤੰ ਵਿਹਿਤੰ ਵਿਸ਼੍ਵਕਰ੍ਮਣਾ ।
ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤਯਾਮਾਸ ਪ੍ਰਸਾਦੰ ਪਾਵਕਸ੍ਯ ਚ ॥ 4-45-3 (30317)
ਸ ਚ ਤਚ੍ਚਿਨ੍ਤਿਤੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਧ੍ਵਜੇ ਭੂਤਾਨ੍ਯਯੋਜਯਤ੍।
ਰਥੇ ਵਾਨਰਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵ੍ਯਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਦ੍ਧਨੁਃ ॥ 4-45-4 (30318)
ਸਪਤਾਕੰ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗੰ ਸੋਪਾਸਙ੍ਗੰ ਮਹਾਬਲਮ੍।
ਖਾਤ੍ਪਪਾਤ ਰਥੇ ਤੂਰ੍ਣੰ ਦਿਵ੍ਯਰੂਪੰ ਮਨੋਰਮਮ੍ ॥ 4-45-5 (30319)
ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਬਦ੍ਧਾਸਿਃ ਸਤਲਤ੍ਰਾਣਃ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹੀਤਸ਼ਰਾਸਨਃ ।
ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਯਾਦੁਦੀਚੀਂ ਸ ਕਪਿਪ੍ਰਵਰਕੇਤਨਃ ॥ 4-45-6 (30320)
ਸੈਨ੍ਯਾਭ੍ਯਾਸ਼ੰ ਸ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਸ਼ਙ੍ਖਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਸ੍ਵਨਵਨ੍ਤੰ ਮਹਾਸ਼ਬ੍ਦੰ ਦੇਵਦਤ੍ਤੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ।
ਸ਼ਸ਼ਾਙ੍ਕਰੂਪੰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਪ੍ਰਾਧ੍ਮਾਪਯਦਰਿੰਦਮਃ ॥ 4-45-7 (30321)
[ ਸ਼ਸ਼ਾਙ੍ਕਕੁਨ੍ਦਧਵਲੰ ਮੁਖੇ ਨਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਵਾਸਵਿਃ ।
ਉਚ੍ਛ੍ਵਸਦ੍ਗਣ੍ਡਯੁਗਲੰ ਸਿਰਾਲ੍ਯਾਚਿਤਫਾਲਕਮ੍ ॥ 4-45-8 (30322)
ਆਰਕ੍ਤਨਿਮ੍ਨਨਯਨੰ ਹ੍ਰਸ੍ਵਸ੍ਥੂਲਸ਼ਿਰੋਧਰਮ੍।
ਅਤਿਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਟੋਦਰੋਰਸ੍ਕੰ ਤਿਰ੍ਯਗਾਨਨਸ਼ੋਭਿਤਮ੍ ॥ 4-45-9 (30323)
ਯਾਵਤ੍ਸ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਿਸਾਮਗ੍ਰ੍ਯੰ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ੋਭਯੰਨਿਵ ।
ਮਰੁਦ੍ਭਿਰ੍ਦਸ਼ਭਿਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਾਧ੍ਮਾਪਯਦਰਿੰਦਮਃ ]॥ 4-45-10 (30324)
ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦੋਸ੍ਯ ਸੋਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਕਾਲਮੇਘਵਤ੍ ॥ 4-45-11 (30325)
ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਧਨੁਪੋ ਨਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਵਾਨਰਸ੍ਯ ਨਿਨਾਦੇਨ ਰਥਨੇਮਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਜਙ੍ਗਮਸ੍ਯ ਭਯੰ ਘੋਰਮਕਰੋਤ੍ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ ॥ 4-45-12 (30326)
ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਮੁਖੇਨਾਸ਼੍ਵਾਃ ਪਤਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ।
ਉਤ੍ਤਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਥੋ ਰਥੋਪਸ੍ਥ ਉਪਾਵਿਸ਼ਤ੍ ॥ 4-45-13 (30327)
ਅਥਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਰਸ਼੍ਮਿਭਿਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਪਰੰਤਪਃ ।
ਅਭ੍ਰਾਜਤ ਰਥੋਪਸ੍ਥੇ ਭਾਨੁਰ੍ਮੇਰਾਵਿਵੋਤ੍ਤਰੇ ॥ 4-45-14 (30328)
ਸ਼ਙ੍ਖਘੋਸ਼਼ੇਣ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤੰ ਜ੍ਯਾਘਾਤੇਨ ਚ ਮੂਰ੍ਛਿਤਮ੍ ।
ਉਤ੍ਤਰੰ ਸੰਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਯਦਰ੍ਜੁਨਃ ॥ 4-45-15 (30329)
ਮਾ ਭੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾਗ੍ਰ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋਸਿ ਪਰਨ੍ਤਪ ।
ਕਥੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲ ਸ਼ਤ੍ਰੁਮਧ੍ਯੇ ਵਿਸ਼਼ੀਦਸਿ ॥ 4-45-16 (30330)
ਸ਼੍ਰੁਤਾਸ੍ਤੇ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਚ ਭੇਰੀਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਕੁਞ੍ਜਰਾਣਾਂ ਚ ਨਿਨਦਾ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ ॥ 4-45-17 (30331)
ਸ ਤ੍ਵੰ ਕਥਮਿਵਾਨੇਨ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਭੀਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਵਿਪਣ੍ਣਰੂਪੋ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੋ ਯਥਾ ॥ 4-45-18 (30332)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-45-19x (3200)
ਸ਼੍ਰੁਤਾ ਮੇ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਚ ਭੇਰੀਸ਼ਬ੍ਦਾਸ਼੍ਚ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ।
ਕੁਞ੍ਜਰਾਣਾਂ ਚ ਨਿਨਦਾ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕੇਸ਼਼ੁ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਃ ॥ 4-45-19 (30333)
ਨੈਵੰਵਿਧਾਃ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦਾਃ ਪੁਰਾ ਜਾਤੁ ਮਯਾ ਸ਼੍ਰੁਤਾਃ।
ਧ੍ਵਜਸ੍ਯ ਚਾਪਿ ਰੂਪੰ ਮੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵੰ ਨਹੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ।
ਧਨੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚਾਪਿ ਘੋਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਪੂਰ੍ਵੋ ਨ ਮੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 4-45-20 (30334)
ਅਸ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਧਨੁਸ਼਼ੋ ਨਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਅਮਾਨੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਭੂਤਾਨਾਂ ਨਿਸ੍ਵਸੇਨ ਚ।
ਰਥਨੇਮਿਪ੍ਰਣਾਦੇਨ ਮਨੋ ਕਮੇ ਮੁਹ੍ਯਤੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 4-45-21 (30335)
ਵ੍ਯਾਕੁਲਾਸ਼੍ਚ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਹ੍ਰੁʼਦਯੰ ਵ੍ਯਥਤੀਵ ਚ।
ਧ੍ਵਜੇਨ ਪਿਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾ ਦਿਸ਼ੋ ਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾਨ੍ਤਿ ਮੇ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਕਰ੍ਣੌ ਮੇ ਬਧਿਰੀਕ੍ਰੁʼਤੌ ॥ 4-45-22 (30336)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-45-23x (3201)
ਪੁਨਰ੍ਧ੍ਵਜੰ ਪੁਨਃ ਸ਼ਙ੍ਖੰ ਧਨੁਸ਼੍ਚੈਵ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ।
ਸ ਮੂਢਚੇਤਾ ਵੈਰਾਟਿਰਰ੍ਜੁਨੰ ਸਮੁਦੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ॥ 4-45-23 (30337)
ਸ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਪ੍ਰਯਾਤੰ ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-45-24 (30338)
ਸ੍ਥਿਰੋ ਭਵ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਚਾਤ੍ਮਾਨਮਾਨਯ।
ਏਕਾਨ੍ਤੇ ਰਥਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪਦ੍ਭ੍ਯਾਂ ਤ੍ਵਮਵਪੀਡ੍ਯ ਚ।
ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਚ ਰਸ਼੍ਮੀਨ੍ਸੰਯਚ੍ਛ ਸ਼ਙ੍ਖੰ ਧ੍ਮਾਸ੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਪੁਨਃ ॥ 4-45-25 (30339)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਪਰਨ੍ਤਪਃ।
ਤਤਃ ਸ਼ਙ੍ਖਮੁਪਾਧ੍ਮਾਸੀਦ੍ਦਾਰਯੰਨਿਵ ਪਰ੍ਵਤਾਨ੍।
ਗੁਹਾ ਗਿਰੀਣਾਂ ਚ ਤਦਾ ਦਿਸ਼ਃ ਸ਼ੈਲਾਂਸ੍ਤਥੈਵ ਚ ॥ 4-45-26 (30340)
ਜ੍ਯਾਘੋਸ਼਼ੰ ਤਲਘੋਸ਼਼ੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੂਤਾਨ੍ਯਮੋਹਯਤ੍।
ਉਤ੍ਤਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੰਲੀਨੋ ਰਥੋਪਸ੍ਥ ਉਪਾਵਿਸ਼ਤ੍।
ਤੰ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਯਾਮਾਸ ਪੁਨਰੇਵ ਧਨਞ੍ਜਯਃ । 4-45-27 (30341)
ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਰਥਨੇਮਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਚ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਸਮਕਮ੍ਪਤ ॥ ॥ 4-45-28 (30342)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 45 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 046
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.46. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 046
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੋਣੇਨਾਰ੍ਜੁਨਸ਼ਙ੍ਖਨਾਦਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਤ੍ਵਨਿਰ੍ਧਾਰਣੇਨ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰਪ੍ਰਤਿ ਤੰਨਿਵੇਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਦੁਰ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-46-0 (30343)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-46-0x (3202)
ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਤਤੋ ਦ੍ਰੋਣਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ।
ਰਾਜਾਨੰ ਚਾਹ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਰਿੰਦਮਃ ॥ 4-46-1 (30344)
ਯਥਾ ਰਥਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਯਥਾ ਸ਼ਙ੍ਖ ਉਦੀਰ੍ਯਤੇ।
ਕਮ੍ਪਤੇ ਚ ਯਥਾ ਭੂਮਿਰ੍ਨੈਸ਼਼ੋਨ੍ਯਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ ॥ 4-46-2 (30345)
ਔਤ੍ਪਾਤਿਕਮਿਦੰ ਰਾਜੰਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਭਵਤੀਹ ਨਃ।
ਨ ਹਿ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਜਯੰ ਸੈਨ੍ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਪਰਨ੍ਤਪ ॥ 4-46-3 (30346)
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ੍ਤੇ ਨ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਵਾਹਨਾਃ ।
ਅਗ੍ਨਯਸ਼੍ਚ ਨ ਭਾਸਨ੍ਤੇ ਸੁਸਮਿਦ੍ਧਾ ਨ ਸ਼ੋਭਨਾਃ ॥ 4-46-4 (30347)
ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਦਿਤ੍ਯੰ ਚ ਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮ੍ਰੁʼਗਾ ਘੋਰਾ ਨਦਨ੍ਤਿ ਚ।
ਸ਼ਕੁਨਾਸ਼੍ਚਾਪਸਵ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਮਹਾਭਯਮ੍ ॥ 4-46-5 (30348)
ਗੋਮਾਯੁਰੇਸ਼਼ ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਰੁਦਨ੍ਮਧ੍ਯੇਨ ਧਾਵਤਿ।
ਚਾਸ਼਼ਾ ਨਦਨ੍ਤਿ ਚਾਕਾਸ਼ੇ ਵੇਦਯਨ੍ਤੋ ਮਹਦ੍ਭਯਮ੍ ॥ 4-46-6 (30349)
ਭਵਤਾਂ ਚੈਵ ਰੋਮਾਣਿ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨੀਵ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ॥ 4-46-7 (30350)
ਅਨੁਸ਼਼੍ਣਾਙ੍ਗਾਸ਼੍ਚ ਸੰਸ੍ਵਿੰਨਾ ਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭਨ੍ਤੇ ਚਾਪ੍ਯਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਸ਼ਃ ।
ਵਿਸ਼਼੍ਕਮ੍ਭਨ੍ਤਿ ਚ ਮਾਤਙ੍ਗਾ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਰੂਣਿ ਵਾਜਿਨਃ ।
ਸਦਾ ਮੂਤ੍ਰੰ ਪੁਰੀਸ਼਼ੰ ਚ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤਿ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 4-46-8 (30351)
ਲੋਹਿਤਾਰ੍ਦ੍ਰਾ ਚ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਪ੍ਰਧੂਮਿਤਾਃ ।
ਨ ਚ ਸੂਰ੍ਯਃ ਪ੍ਰਤਪਤਿ ਮਹਦ੍ਵੇਦਯਤੇ ਭਯਮ੍ ॥ 4-46-9 (30352)
ਹਸ੍ਤਿਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਾ ਯੋਧਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਤਤ੍ਰਸੁਃ ।
ਪਰਾਭੂਤਾ ਚ ਵਃ ਸੇਨਾ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਯੋਦ੍ਭੁਮਿਚ੍ਛਤਿ ॥ 4-46-10 (30353)
ਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣਮੁਖਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਯੋਧਾ ਵਿਚੇਤਸਃ ।
ਦਿਸ਼ੰ ਤੇ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 4-46-11 (30354)
ਮ੍ਰੁʼਗਾਸ਼੍ਚ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਸ਼੍ਚੈਵ ਸਵ੍ਯਮੇਵ ਪਤਨ੍ਤਿ ਨਃ।
ਵਾਦਿਤ੍ਰੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਘੋਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਨ ਚ ਗਾਢੰ ਸ੍ਵਨਨ੍ਤਿ ਚ।
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਨਿਲੀਯਨ੍ਤੇ ਵਾਯਸਾਸ੍ਤੰਨ ਸ਼ੋਭਨਮ੍ ॥ 4-46-12 (30355)
ਯਥਾ ਮੇਘਸ੍ਯ ਨਿਨਦੋ ਗਮ੍ਭੀਰਸ੍ਤੂਰ੍ਣਮਾਯਤਃ।
ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਰਥਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਨਾਯਮਨ੍ਯੋ ਧਨਞ੍ਜਯਾਤ੍ ॥ 4-46-13 (30356)
ਅਸ਼੍ਵਾਨਾਂ ਸ੍ਵਨਤਾਂ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਵਹਤਾਂ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਮ੍ ।
ਵਾਨਰਸ੍ਯ ਰਥੇ ਦਿਵ੍ਯੋ ਨਿਸ੍ਵਨਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਮਹਾਨ੍ ॥ 4-46-14 (30357)
ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣੌ ਮੇ ਬਧਿਰੀਕ੍ਰੁʼਤੌ ।
ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯੰ ਚ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤੰ ਨਾਯਮਨ੍ਯੋ ਧਨਞ੍ਜਯਾਤ੍ ॥ 4-46-15 (30358)
ਰਾਜਾਨਮਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍।
ਗਾਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਚ ਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮੋ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ ।
ਪ੍ਰਵਿਭਜ੍ਯ ਤ੍ਰਿਧਾ ਸੇਨਾਂ ਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤ੍ਯ ਧ੍ਵਜਾਨਪਿ ॥ 4-46-16 (30359)
ਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਃ ਪ੍ਰਤਾਪ੍ਯੇਮਾਂ ਚਮੂਮੇਸ਼਼ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਮੂਰ੍ਧ੍ਨਿ ਸਰ੍ਵਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਾਣਾਂ ਵਾਮਪਾਦੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-46-17 (30360)
ਨ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਸ਼ਕ੍ਯੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਜੇਤੁਂ ਦੇਵਾਸੁਰੈਰਪਿ ।
ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਗੁਲ੍ਮਾ ਨਿਵੇਸ਼੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਯਤ੍ਤਾ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ ॥ ॥ 4-46-18 (30361)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 46 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 047
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.47. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 047
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੋਣਵਚਨਾਦਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਤ੍ਵਾਵਧਾਰਣੇਨ ਵਿਸ਼਼ਾਦਾਤ੍ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂਭੂਤੇਸ਼਼ੁ ਸ੍ਵੀਯੇਸ਼਼ੁ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਦ੍ਰੋਣਾਨਾਦਰਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ਸਮਰਪ੍ਰੋਤ੍ਸਾਹਨਮ੍ ॥ 1॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-47-0 (30362)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-47-0x (3203)
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਰਾਜਾ ਸਮਰੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਦ੍ਰੋਣੰ ਚ ਰਥਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੰ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚ ਸੁਮਹਾਬਲਮ੍ ॥ 4-47-1 (30363)
ਉਕ੍ਤੋ(ਅ)ਯਮਰ੍ਥ ਆਚਾਰ੍ਯ ਮਯਾ ਕਰ੍ਣੇਨ ਚਾਸਕ੍ਰੁʼਤ੍।
ਪੁਨਰੇਵ ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਹਿ ਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਾਮਿ ਤਦ੍ਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 4-47-2 (30364)
ਪਰਾਜਿਤੈਰ੍ਵਿਵਸ੍ਤਵ੍ਯੰ ਤੈਸ਼੍ਚ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਤ੍ਸਰਾਨ੍ ।
ਵਨੇ ਜਨਪਦੇ(ਅ)ਜ੍ਞਾਤੈਰੇਸ਼਼ ਏਵ ਪਣੋ ਹਿ ਨਃ ॥ 4-47-3 (30365)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਤਾਵੰਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਵਤ੍ਸਰਃ ਸ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਃ ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸੇ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਥਾਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪਰਿਸ਼੍ਰੁਤਃ॥ 4-47-4 (30366)
ਅਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਤੁ ਨਿਰ੍ਵਾਸੇ ਯਦਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਗਤਃ ।
ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਵਨੇ ਵਤ੍ਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 4-47-5 (30367)
ਲੋਭਾਦ੍ਵਾ ਤੇ ਨ ਜਾਨੀਯੁਰਸ੍ਮਾਨ੍ਵਾ ਮੋਹ ਆਵਿਸ਼ਤ੍।
ਹੀਨਾਤਿਰਿਕ੍ਤਮੇਤੇਸ਼਼ਾਂ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਵੇਦਿਤੁਮਰ੍ਹਤਿ॥ 4-47-6 (30368)
ਅਰ੍ਥਾਨਾਂ ਹਿ ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਵੈਧੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਭਵਤਿ ਸੰਸ਼ਯਃ ।
ਅਨ੍ਯਥਾ ਚਿਨ੍ਤਿਤੋ ਹ੍ਯਰ੍ਥਃ ਪੁਨਰ੍ਭਵਤਿ ਚਾਨ੍ਯਥਾ ॥ 4-47-7 (30369)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਮਾਰ੍ਗਮਾਣਾਨਾਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸੇਨਾਂ ਯੁਯੁਤ੍ਸਤਾਮ੍ ।
ਯਦਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਯਾਤਃ ਕਿੰਤੁ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਮਤਃ ਪਰਮ੍ ॥ 4-47-8 (30370)
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਚ ਮਾਰ੍ਗਣਮ੍ ।
ਵਿਪ੍ਰਕਾਰੈਰ੍ਹਿ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾ ਬਾਧਿਤ ਪੁਰਾ ॥ 4-47-9 (30371)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਭਯਾਭਿਪੰਨਾਨਾਂ ਵਸ੍ਤਾਨਾਂ ਤ੍ਰਾਣਭਿਚ੍ਛਤਾਮ੍ ।
ਅਭਯੰ ਯਾਚਮਾਨਾਨਾਂ ਤਦਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਃ ਪਰਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-47-10 (30372)
ਪ੍ਰਥਮੰ ਵੈਰ੍ਗ੍ਰਹੀਤਵ੍ਯੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਗੋਧਨੰ ਮਹਤ੍।
ਅਸ਼਼੍ਟਮ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪਰਾਹ੍ਣੇ ਤੁ ਇਤਿ ਨਸ੍ਤੈਃ ਸਮਾਹਿਤਮ੍ ॥ 4-47-11 (30373)
ਨਵਮ੍ਯਾਂ ਪੁਨਰਸ੍ਮਾਭਿਃ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯੋਦਯਨੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਇਮਾ ਗਾਵੋ ਗ੍ਰਹੀਤਵ੍ਯਾ ਯਾਤੇ ਮਤ੍ਸ੍ਯੇ ਗਵਾਂਪਦਮ੍ ॥ 4-47-12 (30374)
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਨਿਸ਼੍ਚਯੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਮਨ੍ਤ੍ਰੋ(ਅ)ਭੂੰਨਾਗਸਾਹ੍ਵਯੇ ।
ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਪਰਿਜ੍ਞਾਨੇ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਃ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍ ॥ 4-47-13 (30375)
ਤੇ ਵਾ ਗਾਸ਼੍ਚ ਨਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਯਦਿ ਵਾ ਸ੍ਯੁਃ ਪਰਾਜਿਤਾਃ।
ਅਸ੍ਮਾਨ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਤਿਸਨ੍ਧਾਯ ਕੁਰ੍ਯੁਰ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਸੰਗਤਿਮ੍ ॥ 4-47-14 (30376)
ਅਥਵਾ ਤਾਨੁਪਾਦਾਯ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਜਾਨਪਦੈਃ ਸਹ ।
ਸਰ੍ਵਥਾ ਸੇਨਯਾ ਸਾਰ੍ਧਮਸ੍ਮਾਨੇਸ਼਼ ਯੁਯੁਤ੍ਸਤਿ ॥ 4-47-15 (30377)
ਤੇਸ਼਼ਾਮੇਕੋ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਃ ਕਸ਼੍ਚਿਦੇਵ ਪੁਨਃਸਰਃ।
ਅਸ੍ਮਾਞ੍ਜੇਤੁਮਿਹਾਯਾਤੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸ੍ਵਯੰ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-47-16 (30378)
ਯਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਰਾਜਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਯਦਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਗਤਃ ।
ਸਰ੍ਵੈਰ੍ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯਮਸ੍ਮਾਭਿਰਿਤਿ ਨਃ ਸਮਯਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-47-17 (30379)
ਅਥ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ਥਿਤਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਰਥਿਸਤ੍ਤਮਾਃ ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪਾਃ ਕਰ੍ਣੋ ਵਿਕਰ੍ਣੋ ਦ੍ਰੌਣਿਰੇਵ ਚ।
ਸੰਭ੍ਰਾਨ੍ਤਮਨਸਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਹ੍ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯੇ ॥ 4-47-18 (30380)
ਨਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਯੁਦ੍ਧਾਚ੍ਛ੍ਰੇਯੋਸ੍ਤਿ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਣਿਧੀਯਤਾਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਨ ਵਾ ਯੁਦ੍ਧੰ ਦੇਵੈਰ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਤੁ ਸਵਾਸਵੈਃ ॥ 4-47-19 (30381)
ਅਨਾਚ੍ਛਿੰਨੇ ਧਨੇ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕਮਥ ਸ਼ਕ੍ਰੇਣ ਵਜ੍ਰਿਣਾ।
ਯਮੇਨ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕੋ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰ ਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 4-47-20 (30382)
ਸ਼ਰੈਰਭਿਪ੍ਰਣੁੰਨਾਨਾਂ ਭਗ੍ਨਾਨਾਂ ਗਹਨੇ ਵਨੇ ।
ਕੋ ਹਿ ਜੀਵੇਤ੍ਪਦਾਤੀਨਾਂ ਭਵੇਦਸ਼੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-47-21 (30383)
ਆਚਾਰ੍ਯੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ।
ਜਾਨਾਮਿ ਚ ਮਤੰ ਤੇਸ਼਼ਾਮਤਸ੍ਤ੍ਰਾਸਯਤੀਵ ਨਃ॥ 4-47-22 (30384)
ਅਰ੍ਜੁਨੇ ਚਾਪਿ ਸੰਪ੍ਰੀਤਿਮਧਿਕਾਮੁਪਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ ।
ਤਥਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਹਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਮੁਪਾਯਾਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਤਿ ।
ਯਥਾ ਸੇਨਾ ਨ ਭਜ੍ਯੇਤ ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-47-23 (30385)
ਅਦੇਸ਼ਿਕਾ ਹ੍ਯਰਣ੍ਯੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਸ਼ੰ ਗਤਾ।
ਯਥਾ ਨ ਵਿਭ੍ਰਮੇਤ੍ਸੇਨਾ ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-47-24 (30386)
ਅਸ਼੍ਵਾਨਾਂ ਹੇਸ਼਼ਿਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਭਵੇਤ੍ਪਰੇ ।
ਸ੍ਥਾਨੇ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤੋ ਵਾ ਸਦਾ ਹੇਸ਼਼ਨ੍ਤਿ ਵਾਜਿਨਃ ॥ 4-47-25 (30387)
ਸਦਾ ਚ ਵਾਯਵੋ ਵਾਨ੍ਤਿ ਨਿਤ੍ਯੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ਤਿ ਵਾਸਵਃ ।
ਸ੍ਤਨਯਿਤ੍ਨੋਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਬਹੁਸ਼ਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-47-26 (30388)
ਭੀਸ਼਼ਯਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵੇਯੇਭ੍ਯੋ ਭਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨਿਮਾਞ੍ਜਨਾਨ੍।
ਪ੍ਰਮੁਖੇ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯਾਨਾਮਬਦ੍ਧੰ ਬਹੁ ਭਾਸ਼਼ਤੇ ॥ 4-47-27 (30389)
ਯਥੈਵਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਮਾਰ੍ਗਮਾਣਾਸ੍ਤਾਨੇਵਾਭਿਪਰੀਪ੍ਸਵਃ ।
ਹੇਸ਼਼ਿਤਾਨੀਵ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਨ੍ਤਿ ਤਦਿਦੰ ਭਵਤਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-47-28 (30390)
ਕਿਮਤ੍ਰ ਕਾਰ੍ਯੰ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਕਥੰ ਵਾ ਸ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਤੇ।
ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਕਾਮਾਦ੍ਦ੍ਵੇਸ਼਼ਾਦ੍ਵਾ ਰੋਸ਼਼ਾਦ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਸੁ ਕੇਵਲਮ੍ ॥ 4-47-29 (30391)
ਆਚਾਰ੍ਯਾ ਵੈ ਕਾਰੁਣਿਕਾਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚਾਪਾਯਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ ।
ਨੈਤੇ ਮਹਾਹਵੇ ਘੋਰੇ ਸੰਪ੍ਰਸ਼਼੍ਟਵ੍ਯਾਃ ਕਥੰਚਨ ॥ 4-47-30 (30392)
ਪ੍ਰਾਸਾਦੇਸ਼਼ੁ ਵਿਚਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਗੋਸ਼਼੍ਠੀਪਾਨਾਸ਼ਨੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਕਥਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਃ ਕੁਰ੍ਵਾਣਾਃ ਪਣ੍ਡਿਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੋਭਨਃ ॥ 4-47-31 (30393)
ਬਹੂਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯਰੂਪਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਤੇ ਜਨਸੰਸਦਿ ।
ਇਸ਼਼੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੇ ਚਾਪਸੰਧਾਨੇ ਪਣ੍ਡਿਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ਼ੋਭਨਾਃ ॥ 4-47-32 (30394)
ਪਰੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਵਰਜ੍ਞਾਨੇ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਚਰਿਤੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਅੰਨਸੰਸ੍ਕਾਰਦੋਸ਼਼ੇਸ਼਼ੁ ਪਣ੍ਡਿਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸ਼ੋਭਨਾਃ ॥ 4-47-33 (30395)
ਪਣ੍ਡਿਤਾਨ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪਰੇਸ਼਼ਾਂ ਗੁਣਵਾਦਿਨਃ ।
ਵਿਧੀਯਤਾਂ ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਯਥਾ ਵਧ੍ਯੇਤ ਵੈ ਪਰਃ ॥ 4-47-34 (30396)
ਗਾਵਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਾਂ ਸੇਨਾਂ ਵ੍ਯੂਹਨ੍ਤੁ ਮਾਚਿਰਮ੍।
ਆਰਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਵਿਧੀਯਨ੍ਤਾਂ ਯਤ੍ਰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ ਪਰੈਃ ॥ ॥ 4-47-35 (30397)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 47 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-47-11 ਸਪ੍ਤਮ੍ਯਾਸ਼੍ਚਾਪਰਾਹ੍ਣੇ ਤ੍ਵਿਤਿ ਨਵਮ੍ਯਾਂ ਪੁਨਰਸ੍ਮਾਭਿਰਿਤਿ ਚ ਥo ਪਾਠਃ ॥ ॥ ਸਪ੍ਤਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 47 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 048
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.48. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 048
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕਰ੍ਣੇਨਾਤ੍ਮਸ਼੍ਲਾਘਨਪੂਰ੍ਵਕਮਰ੍ਜੁਨਪਰਾਭਵਨਮਿਥ੍ਯਾਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-48-0 (30398)
ਕਰ੍ਣ ਉਵਾਚ। 4-48-0x (3204)
ਸਰ੍ਵਾਨਾਯੁਸ਼਼੍ਮਤੋ ਭੀਤਾਨ੍ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤਾਨਿਵ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯੇ।
ਅਯੁਦ੍ਧਮਨਸਸ਼੍ਚੈਵ ਸਰ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚੈਵਾਨਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ ॥ 4-48-1 (30399)
ਯਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪੁਰੰਦਰਃ ।
ਵਾਸੁਦੇਵੇਨ ਸਹਿਤੋ ਯਦਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਗਤਃ।
ਅਹਮੇਨੰ ਨਿਰੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਵੇਲੇਵ ਵਰੁਣਾਲਯਮ੍ ॥ 4-48-2 (30400)
ਰੁਕ੍ਮਪੁਙ੍ਖਾਃ ਪ੍ਰਸੰਨਾਗ੍ਰਾ ਮੁਕ੍ਤਾ ਹਸ੍ਤਵਤਾ ਮਯਾ।
ਛਾਦਯਨ੍ਤੁ ਸ਼ਾਰਃ ਸੂਰ੍ਯੰ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯਾਯੁਰ੍ਨਿਰੋਧਕਾਃ ॥ 4-48-3 (30401)
ਮਮ ਚਾਪਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍ ।
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਗਚ੍ਛਤਾਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸਰ੍ਪਾਣਾਂ ਸ਼੍ਵਸਤਾਮਿਵ ॥ 4-48-4 (30402)
ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਪੁਙ੍ਖਸਕ੍ਤਾਨਾਂ ਮੌਰ੍ਵ੍ਯਾ(ਅ)ਭਿਹਤਯੋਰ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ।
ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਤਲਯੋਃ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਭੇਰ੍ਯੋਰਾਹਤਯੋਰਿਵ ॥ 4-48-5 (30403)
ਏਕੈਕੰ ਚਤੁਰਃ ਪਞ੍ਚ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ਪਸ਼਼੍ਟਿੰ ਕ੍ਵਚਿਚ੍ਛਤਮ੍।
ਹਤਾਨ੍ਪਸ਼੍ਯਤ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਿਸ਼਼ੁਭਿਰ੍ਨਿਹਤਾਨ੍ਰਥਾਨ੍ ॥ 4-48-6 (30404)
ਮਦ੍ਬਾਹੁਮੁਕ੍ਤੈਰਿਸ਼਼ੁਭਿਸ੍ਤੈਲਧੌਤੈਃ ਪਤਤ੍ਰਿਭਿਃ ।
ਖਦ੍ਯੋਤੈਰਿਵ ਸੰਪ੍ਰੁʼਕ੍ਤਮਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਵਿਰਾਜਤਾਮ੍ ॥ 4-48-7 (30405)
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰਾਦ੍ਵਾਨਰਸ੍ਤਸ੍ਯ ਭਲ੍ਲੇਨਾਭਿਹਤੋ ਮਯਾ।
ਅਦ੍ਯੈਵ ਪਤਤਾਂ ਭੂਮੌ ਵਿਨਦਨ੍ਭੈਰਵਾਨ੍ਰਵਾਨ੍ ॥ 4-48-8 (30406)
ਸ਼ਤ੍ਰੋਰ੍ਮਯਾਭਿਪੰਨਾਨਾਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਧ੍ਵਜਵਾਸਿਨਾਮ੍ ।
ਦਿਸ਼ਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਮਾਨਾਨਾਮਸ੍ਤੁ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਦਿਵੰ ਗਤਃ ॥ 4-48-9 (30407)
ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੇਨਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਯਾ ਮੁਕ੍ਤੰ ਨਿਰ੍ਦਹੇਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਿਮਾਮ੍ ।
ਸ੍ਥਿਤੰ ਸੰਗ੍ਰਾਮਸ਼ਿਰਸਿ ਪਾਰ੍ਥਮੇਕਾਕਿਨੰ ਕਿਮੁ ॥ 4-48-10 (30408)
ਸਮਾਹਿਤਸ਼੍ਚ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣ੍ਯਸ਼਼੍ਟੌ ਚ ਪਞ੍ਚ ਚ ।
ਜਾਤਸ੍ਨੇਹਸ਼੍ਚ ਯੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਮਯਿ ਸੰਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-48-11 (30409)
ਪਾਤ੍ਰੀਭੂਤਸ੍ਤੁ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗੁਣਵਾਨਿਵ ।
ਸ਼ਰਮਾਲਾਂ ਸ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤੁ ਮਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਂ ਸ੍ਵਧਾਮਿਵ ॥ 4-48-12 (30410)
ਏਸ਼਼ ਚਾਪਿ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਸ੍ਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ ।
ਅਹੰ ਚਾਪਿ ਨਰਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਦਰ੍ਜੁਨਾੰਨਾਵਮਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 4-48-13 (30411)
ਮਮ ਹਸ੍ਤਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍।
ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਰ੍ਗਚ੍ਛਤਾਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਸ਼ਿਖਾਰ੍ਚਿਸ਼਼ਾਮ੍ ॥ 4-48-14 (30412)
ਇਤਸ਼੍ਚੇਤਸ਼੍ਚ ਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍ ।
ਤੁਗੁਲਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਨਾਦਃ ਸ਼਼ਟ੍ਪਦਾਂ ਗਾਯਤਾਮਿਵ ॥ 4-48-15 (30413)
ਅਨ੍ਤਰਾ ਸੰਪਤਦ੍ਭਿਸ੍ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੈਃ ਸ਼ਿਲਾਸ਼ਿਤੈਃ ।
ਸ਼ਲਭਾਨਾਮਿਵਾਕਾਸ਼ੇ ਛਾਯਾ ਸੰਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-48-16 (30414)
ਅਦ੍ਯ ਮਤ੍ਕਾਰ੍ਮੁਕੋਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ਼ਿਤਾਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਮਰ੍ਮਗਾਃ।
ਸ਼ਰੀਰਮੁਪਸਰ੍ਪਨ੍ਤੁ ਵਲ੍ਮੀਕਮਿਵ ਪੰਨਗਾਃ ॥ 4-48-17 (30415)
ਬਰ੍ਹਿਬਰ੍ਹਿਣਰਾਜਾਨਾਂ ਬਰ੍ਹਿਣਾਂ ਬਰ੍ਹਿਣਾਮਿਵ ।
ਪਤਤਾਂ ਪਤਤਾਂ ਘੋਸ਼਼ਃ ਪਤਤਾਂ ਪਤਤਾਮਿਵ ॥ 4-48-18 (30416)
ਅਦ੍ਯ ਤ੍ਵਹਮ੍ਰੁʼਣਾਨ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇ ਯਨ੍ਮਯਾ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ।
ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਤਤ੍ਕਾਲੇ ਨਿਹਤ੍ਯ ਸਮਰੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮ੍ ॥ 4-48-19 (30417)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਸ਼ਨਿਸਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੰ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਸਮਵਿਕ੍ਰਮਮ੍।
ਅਰ੍ਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਪਾਰ੍ਥਮੁਲ੍ਕਾਭਿਰਿਵ ਕੁਞ੍ਜਰਮ੍ ॥ 4-48-20 (30418)
ਸ਼ਰਜਾਲਮਹਾਜ੍ਵਾਲਮਸਿਸ਼ਕ੍ਤਿਗਦੇਨ੍ਧਨਮ੍ ।
ਨਿਰ੍ਦਹਨ੍ਤਮਨੀਕਾਨਿ ਸ਼ਮਯਿਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਾਨਲਮ੍ ॥ 4-48-21 (30419)
ਰਥਾਦਤਿਰਥੰ ਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਮ੍ ।
ਵਿਵਸ਼ੰ ਪਾਰ੍ਥਮਾਦਾਸ੍ਯੇ ਗਰੁਤ੍ਮਾਨਿਵ ਪੰਨਗਮ੍ ॥ 4-48-22 (30420)
ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਕੈਰ੍ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਭਲ੍ਲੈਰ੍ਨਿਪਤਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਮਾਮਕੈਃ ।
ਸੰਮੂਢਚੇਤਾਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਨਾਭਿਪਦ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-48-23 (30421)
ਅਦ੍ਯ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯਾਹੰ ਸ਼ੋਕੰ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਚਿਰੰ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਸਮੂਲਮਪਨੇਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਹਰਨ੍ਪਾਰ੍ਥਸ਼ਿਰਃ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-48-24 (30422)
ਅਦ੍ਯ ਮਤ੍ਕਾਰ੍ਮੁਕੋਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੈਰ੍ਭਲ੍ਲੈਸ਼੍ਚ ਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ।
ਹਤਾਸ਼੍ਵੰ ਵਿਰਥੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪੌਰੁਸ਼਼ੇ ਪਰ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਨਿਸ਼੍ਵਸਨ੍ਤੰ ਯਥਾ ਨਾਗਮਦ੍ਯ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਕੌਰਵਾਃ ॥ 4-48-25 (30423)
ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯਾਨ੍ਮਯਾ ਲਬ੍ਧੰ ਦਿਵ੍ਯਾਸ੍ਰਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਿਸਤ੍ਤਮਾਤ੍।
ਤਦੁਪਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯੰ ਚ ਯੁਧ੍ਯੇਯਮਪਿ ਵਾਸਵਮ੍ ॥ 4-48-26 (30424)
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੇ ਵਾਨਰਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਭਲ੍ਲੇਨ ਨਿਹਤੋ ਮਯਾ।
ਅਦ੍ਯੈਵ ਪਤਤਾਂ ਭੂਮੌ ਵਿਨਦਨ੍ਭੈਰਵਾਨ੍ਰਵਾਨ੍ ॥ 4-48-27 (30425)
ਕਾਮੰ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਕੁਰਵੋ ਗਾਃ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪਰੰਤਪਾਃ ।
ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਵਾ(ਅ)ਪਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੋ ਯੁਦ੍ਧੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਮਾਮਕਮ੍ ॥ ॥ 4-48-28 (30426)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਾਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 48 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-48-18 ਬਰ੍ਹਿਣਾਂ ਬਹਿਣਾਮਿਵ ਏਕੈਕਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਗਚ੍ਛਤਾਂ ਮਯੂਰਾਣਾਂ ਮਯੂਰਾਣਾਮਿਵ ਬਰ੍ਹਿਬਰ੍ਹਿਣਰਾਜਾਨਾਂ ਬਰ੍ਹਿਣੋ ਮਯੂਰਸ੍ਯ ਬਰ੍ਹਿਣੈਃ ਸ਼ਰਮੂਲੇ ਪਤ੍ਰਰੂਪੇਣ ਸ੍ਥਿਤਮਯੂਰਪਤ੍ਰੈਃ ਰਾਜਾਨਾਂ ਰਾਜਮਾਨਾਨਾਂ । ਰਾਜ੍ਰੁʼਦੀਪ੍ਤਾਵਿਤਿ ਧਾਤੋਃ ਕਰ੍ਤ੍ਰਰ੍ਥੇ ਪਚਾਦ੍ਯਚਿ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਰੂਪਨਿਸ਼਼੍ਪਤ੍ਤਿਃ । ਪਤਤਾਂ ਪਤਤਾਂ ਏਕੈਕਸ੍ਯ ਸ਼ਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇ ਨਿਪਤਤਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਘੋਸ਼਼ਃ ਪਤਤਾਂ ਮਾਲਾਰੂਪੇਣ ਨਿਪਤਮਾਨਾਨਾਂ ਪਤਤਾਂ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਘੋਸ਼਼ ਇਵ ਅਖਿਲੈਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਮਿਤਿ ਯੋਗ੍ਯਕ੍ਰਿਯਾਧ੍ਯਾਹਾਰੇਣ ਸੰਬਨ੍ਧਃ । ਯਦ੍ਵਾ ਬਰ੍ਹਿਣਾਂ ਬਰ੍ਹਵਤਾਂ ਉਤ੍ਪੰਨਬਰ੍ਹਾਣਾਮਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ । ਬਰ੍ਹਿਣੰ ਮਯੂਰਾਣਾਮਿਵ ਪਤਤਾਂ ਪਤਤਾਂ ਪੁਂਖਾਨੁਪੁਂਖਤਯਾ ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ਪਤਤਾਂ ਪਤਤਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਘੋਸ਼਼ਃ ਪਤਤਾਂ ਪਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਘੋਸ਼਼ ਇਵ ਪਤਤਾਂ ਦਿਸ਼ਿਦਿਸ਼ਿ ਪਤਤਾਮਿਤਿ ਲੋਡਨ੍ਤਕ੍ਰਿਯਾ। ਸਰ੍ਵੈਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਮਿਤਿ ਭਾਵਃ । ਬਰ੍ਹਿਬਰ੍ਹਿਣਵਾਜਾਨਾਮਿਤਿ ਟo ਥo ਧo ਪਾਠਃ ॥ 18 ॥ ॥ ਅਸ਼਼੍ਟਚਤ੍ਵਾਰਿੰਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 48 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 049
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.49. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 049
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕ੍ਰੁʼਪੇਣਾਰ੍ਜੁਨਚਰਿਤ੍ਰਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕਰ੍ਣਗਰ੍ਹਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਏਕੈਕੇਨਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਦੁਰ੍ਜਯਤ੍ਵਕਥਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸੰਭੂਯਾਭਿਯਾਨਨਿਰ੍ਧਾਰਣਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-49-0 (30427)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-49-0x (3205)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨੀਤਿਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਸ਼ਾਰਦਃ।
ਆਚਾਰ੍ਯਃ ਕੁਰੁਵੀਰਾਣਾਂ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-49-1 (30428)
ਸਦੈਵ ਤਵ ਰਾਧੇਯ ਯੁਦ੍ਧੇ ਕ੍ਰੂਰਤਰਾ ਮਤਿਃ।
ਨਾਰ੍ਥਾਨਾਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਵੇਤ੍ਸਿ ਨਾਨੁਬਨ੍ਧਮਵੇਕ੍ਸ਼਼ਸੇ ॥ 4-49-2 (30429)
ਨਯਾ ਹਿ ਬਹਵਃ ਸਨ੍ਤਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਚਿਨ੍ਤਿਤਾਃ ।
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਯੁਦ੍ਧੰ ਸੁਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੰ ਵੇਦਯਨ੍ਤਿ ਪੁਰਾਵਿਦਃ ॥ 4-49-3 (30430)
ਦੇਸ਼ਕਾਲੇਨ ਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਯੁਦ੍ਧੰ ਵਿਜਯਦੰ ਭਵੇਤ੍।
ਹੀਨਕਾਲੰ ਤਦੇਵੇਹ ਅਨਰ੍ਥਾਯੋਪਕਲ੍ਪਤੇ ॥ 4-49-4 (30431)
ਦੇਸ਼ੇ ਕਾਲੇ ਚ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਕਲ੍ਯਾਣਾਯ ਵਿਧੀਯਤੇ।
ਆਨੁਕੂਲ੍ਯੇਨ ਕਾਰ੍ਯਾਣਾਮੁਤ੍ਤਰੰ ਤੁ ਵਿਧੀਯਤੇ ॥ 4-49-5 (30432)
ਭਾਰੰ ਹਿ ਰਥਕਾਰਸ੍ਯ ਨ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਃ।
ਪਰਿਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸੰਨਿਪਾਤੋ ਨ ਨਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਃ ॥ 4-49-6 (30433)
ਏਕੋ ਹਿ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਮਰੇ ਸਮਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਤਿਬਾਧਿਤੁਮ੍ ।
ਏਕਃ ਕੁਰੂਨਭ੍ਯਰਕ੍ਸ਼਼ਦੇਕਸ਼੍ਚਾਗ੍ਨਿਮਤਰ੍ਪਯਤ੍ ॥ 4-49-7 (30434)
ਏਕਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਮਧਾਰਯਤ੍ ।
ਏਕਃ ਸੁਭਦ੍ਰਾਮਾਰੋਪ੍ਯ ਦ੍ਵੈਰਥੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਮਾਹ੍ਵਯਮ੍ ॥ 4-49-8 (30435)
ਸੈਨ੍ਧਵੰ ਵਨਵਾਸੇ ਤੁ ਜਿਤ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਮਥਾਨਯਤ੍ ।
ਏਕਸ਼੍ਚ ਪਞ੍ਚ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਸ਼ਕ੍ਰਾਦਸ੍ਰਾਣ੍ਯਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਤ ॥ 4-49-9 (30436)
ਏਕਃ ਸਪਤ੍ਨਾਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੁਰੂਣਾਮਕਰੋਦ੍ਯਸ਼ਃ ।
ਏਕੋ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਰਾਜਾਨੰ ਚਿਤ੍ਰਸੇਨਮਰਿਨ੍ਦਮਃ ।
ਵਿਜਿਗ੍ਯੇ ਤਰਸਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਸੇਨਾਂ ਚਾਸ੍ਯ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯਾਮ੍ ॥ 4-49-10 (30437)
ਪਾਞ੍ਚਾਲੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰੰ ਜਿਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਯੰਵਰੇ ।
ਆਦਾਯ ਗਤਵਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਭਵਾਨ੍ਕ੍ਵਨੁ ਗਤਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-49-11 (30438)
ਤਥਾ ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਃ ਕਾਲਕੇਯਾਸ਼੍ਚ ਦਾਨਵਾਃ ।
ਦੈਵਤੈਰਪ੍ਯਵਧ੍ਯਾਸ੍ਤੇ ਏਕੇਨ ਯੁਧਿ ਪਾਤਿਤਾਃ ॥ 4-49-12 (30439)
ਏਕੇਨ ਹਿ ਤ੍ਵਯਾ ਕਰ੍ਣ ਕਿੰ ਨਾਮੇਹ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪੁਰਾ।
ਏਕੈਕੇਨ ਯਥਾ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਭੂਮਿਪਾਲਾ ਵਸ਼ੇ ਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 4-49-13 (30440)
ਇਨ੍ਦ੍ਰੋਪਿ ਹਿ ਨ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸੰਯੁਗੇ ਯੋਦ੍ਧੁਮਰ੍ਹਤਿ ।
ਯਸ੍ਤੇਨਾਸ਼ੰਸਤੇ ਯੋਦ੍ਧੁਂ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯੰ ਤਸ੍ਯ ਭੇਸ਼਼ਜਮ੍ ॥ 4-49-14 (30441)
ਆਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਪਾਣਿਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍।
ਅਵਮੁਚ੍ਯ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਿਨ੍ਯਾ ਦੰਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਮਾਦਾਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-49-15 (30442)
ਅਥਵਾ ਕੁਞ੍ਜਰੰ ਮਤ੍ਤਮੇਕਮੇਕਚਰੰ ਵਨੇ।
ਨਿਰਙ੍ਕੁਸ਼ੰ ਸਮਾਰੁਹ੍ਯ ਨਗਰੰ ਯਾਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-49-16 (30443)
ਸਮਿਦ੍ਧੰ ਪਾਵਕੰ ਚਾਪਿ ਘ੍ਰੁʼਤਮੇਦੋਵਸਾਹੁਤਮ੍।
ਘ੍ਰੁʼਤਾਕ੍ਤਸ਼੍ਚੀਰਵਾਸਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਮਧ੍ਯੇਨੋਤ੍ਸਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-49-17 (30444)
ਆਤ੍ਮਾਨੰ ਯਃ ਸਮਾਬਧ੍ਯ ਕਣ੍ਠੇ ਬਦ੍ਧ੍ਵਾ ਤਥਾ ਸ਼ਿਲਾਮ੍ ।
ਸਮੁਦ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਰੇਦ੍ਦੋਰ੍ਭ੍ਯਾਂ ਤਤ੍ਰ ਕਿੰ ਕਰ੍ਣ ਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍ ॥ 4-49-18 (30445)
ਅਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵੈ ਬਲਵਨ੍ਤੰ ਸੁਦੁਰ੍ਬਲਃ।
ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕਰ੍ਣ ਯਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਯੋਦ੍ਧੁਮਿਚ੍ਛੇਤ੍ਸ ਦੁਰ੍ਮਤਿਃ ॥ 4-49-19 (30446)
ਅਸ੍ਮਾਭਿਰੇਵ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤੋ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣੀਹ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼।
ਸਿੰਹਃ ਪਾਸ਼ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੋ ਨ ਨਃ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-49-20 (30447)
ਏਕਾਨ੍ਤੇ ਪਾਰ੍ਥਮਾਸੀਨੰ ਕੂਪੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਮਿਵ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਅਜ੍ਞਾਨਾਦਭ੍ਯਵਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ ਸ੍ਮੋ ਭਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-49-21 (30448)
ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਤੂਲਰਾਸ਼ੌ ਤੁ ਏਕੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿੰ ਸ਼ਮਯੇਤ੍ਕਥਮ੍ ।
ਸਹ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਾਮਹੇ ਪਾਰ੍ਥਮਾਗਤੰ ਯੁਦ੍ਧਦੁਰ੍ਮਦਮ੍ ॥ 4-49-22 (30449)
ਯਤ੍ਤਾ ਵਯੰ ਪਰਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਵ੍ਯੂਢਾਨੀਕਾਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ।
ਯੁਦ੍ਧਾਯਾਵਸ੍ਥਿਤੰ ਪਾਰ੍ਥਮਾਗਤੰ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਮ੍ ॥ 4-49-23 (30450)
ਯਤ੍ਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਰਥਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਸਮਨ੍ਤਤਃ।
ਸ਼਼ਡ੍ਰਥਾਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਯਨ੍ਤਾਂ ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਮਿਵਾਸੁਰਾਃ ॥ 4-49-24 (30451)
ਦ੍ਰੋਣੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਭਵਾਨ੍ਦ੍ਰੌਣਿਸ੍ਤਥਾ ਵਯਮ੍।
ਸਰ੍ਵੇ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਾਮਹੇ ਪਾਰ੍ਥੰ ਕਰ੍ਣ ਮਾ ਸਾਹਸੰ ਕ੍ਰੁʼਥਾਃ ॥ 4-49-25 (30452)
ਨ ਹ੍ਯਸੰਗਤ੍ਯ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥੰ ਜੇਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍।
ਸੰਗਤ੍ਯ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵੇ ਜੇਸ਼਼੍ਯਮਾਹੇ ਵਯਮ੍ ॥ 26 ॥ ॥ 4-49-26 (30453)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 49 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-49-6 ਭਾਰੰ ਹੀਤਿ। ਯਥਾ ਰਥਕਾਰੇਣ ਦਿਵ੍ਯੋ(ਅ)ਯੰ ਮਯਾ ਨਿਰ੍ਮਿਤੋ ਰਥਃ ਸੁਦ੍ਰੁʼਢਾਙ੍ਗਃ ਅਨੇਨ ਤ੍ਵੰ ਦੇਵਾਨਪਿ ਸਰ੍ਵਥਾ ਜੇਸ਼਼੍ਯਸੀਤ੍ਯੁਕ੍ਤੇ ਤਦ੍ਵਚਸਿ ਭਾਰੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਸ਼ਕਾਲਾਨੁਕੂਲ੍ਯਮਨਪੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਵ ਨ ਵ੍ਯਵਸ੍ਯਨ੍ਤਿ। ਯੋਦ੍ਧੁਮੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ। ਏਵੰ ਤ੍ਵਦ੍ਵਚਸਿ ਭਾਰੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਦੇਸ਼ਾਦ੍ਯਾਨੁਕੂਲ੍ਯਮਨਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕਥਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯਮ੍। ਤਵਤੁ ਵਚਨੰ ਰਥਕਾਰਵਚਨਵਦਰ੍ਸ਼ਸ਼ੂਨ੍ਯਮਿਤਿ ਭਾਵਃ ॥ 6 ॥ 4-49-10 ਏਕਃ ਸੰਯਮਿਨੀਂ ਜਿਤ੍ਵਾ ਇਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 10 ॥ ॥ ਏਕੋਨਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 49 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 050
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.50. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 050
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕ੍ਰੁʼਪੇਣ ਸ੍ਵਗਰ੍ਹਣਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਾ ਕਰ੍ਣੇਨ ਤਦੁਪਾਲਮ੍ਭਃ ॥ 1 ॥ ਤਦਸਹਿਸ਼਼੍ਣੁਨਾ(ਅ)ਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮ੍ਨਾ ਸਮਰ੍ਮੋਦ੍ਧਾਟਨੰ ਕਰ੍ਣਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋਪਾਲਮ੍ਭਃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-50-0 (30454)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-50-0x (3206)
ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕਰ੍ਣੋ ਰਾਜਨ੍ਯੁਧਾਂਪਤਿਃ ।
ਪੁਨਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਸੰਰਬ੍ਧੋ ਗਰ੍ਹਯਨ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੰ ਕ੍ਰੁʼਪਮ੍ ॥ 4-50-1 (30455)
ਕਰ੍ਣ ਉਵਾਚ। 4-50-2x (3207)
ਲਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮ੍ਯਹਮਾਚਾਰ੍ਯੰ ਭਯਾਦ੍ਭਕ੍ਤਿੰ ਗਤੰ ਰਿਪੌ ।
ਭੀਤੇਨ ਹਿ ਨ ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯਮਹੰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 2 ॥ 4-50-2 (30456)
ਨਨੁ ਵਾਰੁਣਮਾਗ੍ਨੇਯੰ ਯਾਮ੍ਯੰ ਵਾਯਵ੍ਯਮੇਵ ਚ।
ਅਸ੍ਤ੍ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ਼ਿਰਸ਼੍ਚੈਵ ਸਤ੍ਵਹੀਨਸ੍ਯ ਤੇ ਵ੍ਰੁʼਥਾ ॥ 4-50-3 (30457)
ਮਿਤ੍ਰਕਾਰ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮਿਦੰ ਪਿਤਾਪੁਤ੍ਰੈਰ੍ਮਹਾਰਥੈਃ ।
ਭਰ੍ਤ੍ਰੁʼਪਿਣ੍ਡਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਵਿਸ਼਼੍ਟੋ ਯਥੇਸ਼਼੍ਟੰ ਗਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਥ ॥ 4-50-4 (30458)
ਭਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਹਰਸ੍ਵ ਨਿਤ੍ਯੰ ਤ੍ਵੰ ਯਜ੍ਞਾਨਨੁਚਰਸ੍ਵ ਚ।
ਆਮਨ੍ਤ੍ਰਣਾਨਿ ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਯ ਮਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਨ੍ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਭੀਸ਼਼ਯ ॥ 4-50-5 (30459)
ਭਾਰ੍ਗਵਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਯਾ ਮੁਕ੍ਤੰ ਨਿਰ੍ਦਹੇਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਿਮਾਮ੍।
ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਾਣਾਮੇਕਮਰ੍ਜੁਨਮਾਹਵੇ ॥ 4-50-6 (30460)
ਆਗਮਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਦਵੀਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਮਾਸ਼੍ਰਿਤਾਃ ।
ਕੀਚਕਾਨਾਂ ਤੁ ਬਲਿਨਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੇਨਾਵਮਰ੍ਦਿਨਾਮ੍ ॥ 4-50-7 (30461)
ਤਾਨਹੰ ਨਿਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਭਵਤਾ ਗਮ੍ਯਤਾਂ ਗ੍ਰੁʼਹਮ੍ ।
ਕਿੰ ਵੇਦਵਾਦਿਨਾਂ ਕਾਰ੍ਯੰ ਪਰਸ੍ਨੇਹਾਨੁਭਾਸ਼਼ਿਣਾਮ੍ ॥ 4-50-8 (30462)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਉਵਾਚ ਵਦਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਚ ॥ 4-50-9 (30463)
ਨ ਚ ਤਾਵਞ੍ਜਿਤਾ ਗਾਵੋ ਨ ਚ ਸੀਮਾਨ੍ਤਰੰ ਗਤਾਃ।
ਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਸ੍ਤ੍ਵੰ ਚ ਕਰ੍ਣ ਵਿਕਤ੍ਥਸੇ ॥ 4-50-10 (30464)
ਬਹੂਨਿ ਧਰ੍ਮਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਪਠਨ੍ਤਿ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਾਃ ।
ਤੇਸ਼਼ੁ ਕਿੰਸ੍ਵਿਦਿਦੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਦ੍ਯੂਤੇ ਜੀਯੇਤ ਯੰਨ੍ਰੁʼਪਃ ॥ 4-50-11 (30465)
ਸੰਗ੍ਰਾਮਾਨ੍ਵਿਪੁਲਾਞ੍ਜਿਤ੍ਵਾ ਲਬ੍ਧਾ ਚ ਵਿਪੁਲੰ ਧਨਮ੍ ।
ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਚ ਮਹੀਂ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨਾਂ ਨੇਹ ਕਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾਃ ॥ 4-50-12 (30466)
ਪਚਤ੍ਯਗ੍ਨਿਰਵਾਕ੍ਯਸ੍ਤੁ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਭਾਤਿ ਦਿਵਾਕਰਃ ।
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਂ ਧਾਰਯਤੇ ਲੋਕਾਨ੍ਵਸੁਧਾ ਸਚਰਾਚਰਾਨ੍ ॥ 4-50-13 (30467)
ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਹਿਤਾਨਿ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਭਿਃ ।
ਧਨੰ ਯੈਰਧਿਗਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਯਚ੍ਚ ਕੁਰ੍ਵੰਨ ਦੁਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-50-14 (30468)
ਅਧੀਤ੍ਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਵੇਦਾਨ੍ਯਾਜਯੇਤ ਯਜੇਤ ਵਾ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਧਨਮਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਯਜੇਤੈਵ ਨ ਯਾਜਯੇਤ੍ ॥ 4-50-15 (30469)
ਵੈਸ਼੍ਯੋ(ਅ)ਧਿਗਮ੍ਯ ਵਿਤ੍ਤਾਨਿ ਵਾਰ੍ਤਾਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕਾਰਯੇਤ੍॥ 4-50-16 (30470)
ਸ਼ੂਦ੍ਰਃ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੰ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ਰਿਸ਼਼ੁ ਵਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ।
ਵਨ੍ਦਨਾਯੋਗਵਿਧਿਭਿਰ੍ਵੈਤਸੀਂ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਿਮਾਸ਼੍ਰਿਤਃ ॥ 4-50-17 (30471)
ਵਰ੍ਤਮਾਨਾ ਯਥਾਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਚਾਪਿ ਮਹੀਮਿਮਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤਿ ਮਹਾਭਾਗਾ ਯਜ੍ਞਾਨ੍ਸੁਵਿਪੁਲਾਨਪਿ ॥ 4-50-18 (30472)
ਕਾ ਜਾਤਿਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਸੂਤੇਯੰ ਕੇ(ਅ)ਪਿ ਮਨ੍ਤ੍ਰਾਃ ਕ੍ਰਿਯਾਸ਼੍ਚ ਕਾਃ ।
ਕੇਯੰ ਵਰ੍ਣੇਸ਼਼ੁ ਯਾ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਕ੍ਤ੍ਰੁʼਭੋਕ੍ਤ੍ਰੁʼਨਿਯਨ੍ਤ੍ਰੁʼਸ਼਼ੁ ॥ 4-50-19 (30473)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-50-20x (3208)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਭਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕਰ੍ਣੰ ਚ ਕੁਰੁਸੰਸਾਦ।
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਤਰ੍ਜਯਤ੍ ॥ 4-50-20 (30474)
ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਦ੍ਯੂਤੇਨ ਕੋ ਰਾਜ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਃ ਸ੍ਤੋਸ਼਼੍ਟੁਰ੍ਮਹਤਿ ।
ਤਥਾ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਰੂਪੋਯੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਘ੍ਰੁʼਣਃ ॥ 4-50-21 (30475)
ਤਥਾ(ਅ)ਧਿਗਮ੍ਯ ਵਿਤ੍ਤਾਨਿ ਕੋ ਵਿਕਤ੍ਥੇਦ੍ਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਃ ।
ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾ ਵਞ੍ਚਨਾਯੋਗੈਸ਼੍ਚਰਨ੍ਵੈਤੰਸਿਕੋ ਯਥਾ ॥ 4-50-22 (30476)
ਕਤਮਦ੍ਦ੍ਵੈਰਥੰ ਯੁਦ੍ਧੰ ਯਤ੍ਰਾਜੈਸ਼਼ੀਰ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍।
ਨਕੁਲੰ ਸਹਦੇਵੰ ਵਾ ਧਨੰ ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਤ੍ਵਯਾ ਹ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-50-23 (30477)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਜਿਤਃ ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਭੀਮਸ਼੍ਚ ਬਲਿਨਾਂਵਰਃ ।
ਇਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥੰ ਤ੍ਵਯਾ ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤੰ ਪੁਰਾ ॥ 4-50-24 (30478)
ਤਥੈਵ ਕਤਮਦ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਜਿਤਾ ਤ੍ਵਯਾ ।
ਏਕਵਸ੍ਤ੍ਰਾ ਸਭਾਂ ਨੀਤਾ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਕਰ੍ਮਨ੍ਰਜਸ੍ਵਲਾ ॥ 4-50-25 (30479)
ਮੂਲਮੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਸਾਰਾਰ੍ਥੀ ਚਨ੍ਦਨੰ ਯਥਾ।
ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰੰ ਕਰ੍ਮ ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਤਤ੍ਰ ਕਿੰ ਵਿਦੁਰੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-50-26 (30480)
ਯਥਾਸ਼ਕ੍ਤਿ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਣਾਮਮਰ੍ਸ਼਼ੰ ਲਕ੍ਸ਼਼ਯਾਮਹੇ।
ਅਨ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਪਿ ਸਤ੍ਵਾਨਾਮਪਿ ਕੀਟਪਿਪੀਲਿਕੈਃ ॥ 4-50-27 (30481)
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਃ ਸੰਪਰਿਕ੍ਲੇਸ਼ੰ ਨ ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੁਂ ਪਾਣ੍ਡਵੋ(ਅ)ਰ੍ਹਤਿ।
ਕ੍ਸ਼਼ਯਾਯ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਤੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-50-28 (30482)
ਤ੍ਵੰ ਪੁਨਃ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਹ੍ਯਾਚਾਰ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ੇਪ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ।
ਵੈਰਾਨ੍ਤਕਰਣੋ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਨ ਨਃ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-50-29 (30483)
ਨੈਵ ਦੇਵਾ ਨ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾ ਨਾਸੁਰਾ ਨ ਚ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ।
ਭਯਾਦਿਹ ਨ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਰਨ੍ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ ॥ 4-50-30 (30484)
ਯੰ ਯਮੇਕੋਪਿ ਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਨਿਪਤਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ।
ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਗਰੁਡਵਦ੍ਵੇਗਾਦ੍ਵਿਨਿਹਤ੍ਯਾਨ੍ਤਮੇਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-50-31 (30485)
ਤ੍ਵਤ੍ਤੋ ਵਿਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੰ ਵੀਰ੍ਯੇਣ ਧਨੁਸ਼਼੍ਯਮਰਰਾਟ੍ਸਮਮ੍ ।
ਵਾਸੁਦੇਵਸਮੰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਤੰ ਪਾਰ੍ਥੰ ਕੋ ਨ ਪੂਜਯੇਤ੍ ॥ 4-50-32 (30486)
ਦੇਵੰ ਦੈਵੇਨ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਤ ਮਾਨੁਪੇਣ ਚ ਮਾਨੁਪਮ੍ ।
ਅਸ੍ਤ੍ਰੰ ਹ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਯੋ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ਕੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਮਃ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 4-50-33 (30487)
ਪੁਤ੍ਰਾਦਨਵਮਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯ ਇਤਿ ਧਰ੍ਮਵਿਦੋ ਵਿਦੁਃ।
ਏਤੇਨਾਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਪ੍ਰਿਯੋ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-50-34 (30488)
ਯਥਾ ਤ੍ਵਮਕਰੋਰ੍ਦ੍ਯੂਤਮਿਨ੍ਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥੰ ਯਥਾ(ਅ)ਹਰਃ ।
ਯਥਾ(ਅ)ਨੈਸ਼਼ੀਃ ਸਭਾਂ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤਥਾ ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ॥ 4-50-35 (30489)
ਅਯੰ ਤੇ ਮਾਤੁਲਃ ਪ੍ਰਾਜ੍ਞਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਕੋਵਿਦਃ ।
ਦੁਰ੍ਦ੍ਯੂਤਦੇਵੀ ਗਾਨ੍ਧਾਰਃ ਸ਼ਕੁਨਿਰ੍ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਤਾਮਿਹ ॥ 4-50-36 (30490)
ਨਾਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤਿ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਨ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਦ੍ਵਾਪਰੰ ਨ ਚ।
ਜ੍ਵਲਤੋ ਨਿਸ਼ਿਤਾਨ੍ਬਾਣਾਂਸ੍ਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤਿ ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ॥ 4-50-37 (30491)
ਨ ਹਿ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਕ੍ਸ਼਼ਾਃ ਸੁਤੇਜਨਾਃ ।
ਨਾਨ੍ਤਰੇਸ਼਼੍ਵਵਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤੇ ਗਿਰੀਣਾਮਪਿ ਦਾਰਣਾਃ ॥ 4-50-38 (30492)
ਅਨ੍ਤਕਃ ਪਵਨੋ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰ੍ਬਡਵਾਮੁਖਃ ।
ਕੁਰ੍ਯੁਰੇਤੇ ਕ੍ਵਚਿਚ੍ਛੇਸ਼਼ੰ ਨ ਤੁ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-50-39 (30493)
ਯਥਾ ਸਭਾਯਾਂ ਦ੍ਯੂਤੰ ਤ੍ਵੰ ਮਾਤੁਲੇਨ ਮਹਾਕਰੋਃ ।
ਤਥਾ ਯੁਦ੍ਧਸ੍ਵ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸੌਬਲੇਨ ਸੁਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ॥ 4-50-40 (30494)
ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਤਾਂ ਕਾਮਮਾਚਾਰ੍ਯੋ ਨਾਹੰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ।
ਮਤ੍ਸ੍ਯੋ ਹ੍ਯਸ੍ਮਾਭਿਰਾਯੋਧ੍ਯੋ ਯਦ੍ਯਾਗਚ੍ਛੇਦ੍ਗਵਾਂਪਦਮ੍ ॥ ॥ 4-50-41 (30495)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 50 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-50-14 ਯਦੁਕ੍ਤੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਾਂ ਭੋਜਨਾਦਾਵੇਵ ਕੌਸ਼ਲੰ ਨ ਯੁਦ੍ਧ ਇਤਿ ਤਤ੍ਰ ਤਵਾਪਿ ਵੈਸ਼੍ਯਤ੍ਵਾੰਨ ਯੁਦ੍ਧੇ ਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਮਸ੍ਤੀਤਿ ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਭਜਤੇ ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਸ੍ਯੇਤ੍ਯਾਦਿਨਾ ॥ 14 ॥ 4-50-22 ਵੈਤੰਸਿਕੋ ਵ੍ਯਾਧਃ ॥ 22 ॥ 4-50-26 ਅਨ੍ਰੁʼਤੰ ਦ੍ਯੂਤੰ ਕੁਰ੍ਵਤਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਮੂਲੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਛਿੰਨੰ । ਤਤ੍ਰ ਤਦਾ ਵਿਦੁਰਃ ਕਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ਕ੍ਸ਼਼ਯਮੂਲੰ ਦ੍ਯੂਤਮਿਤਿ ਤਤ੍ਸ੍ਮਰੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ ॥ 26 ॥ 4-50-37 ਚਕਾਰਾਤ੍ ਤ੍ਰੇਤਾਨਿ ਸਮੁਚ੍ਚੀਯਤੇ। ਕ੍ਰੁʼਤਾਦਯੋ ਦ੍ਯੂਤਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਾਃ ਪਾਸ਼ਕਾਃ ॥ 37 ॥ ॥ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 50 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 051
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.51. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 051
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕਰ੍ਣਕ੍ਰੁʼਤਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪਾਧਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਮਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾਨੰ ਪ੍ਰਤਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਦ੍ਰੋਣਾਦਿਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪਰਿਸਾਨ੍ਤ੍ਵਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਭੀਸ਼਼੍ਮਕਰ੍ਣਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਕ੍ਰੁʼਪਦ੍ਰੋਣਕ੍ਸ਼਼ਮਾਪਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-51-0 (30496)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-51-0x (3209)
ਤਤਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵਸ੍ਤਤ੍ਰ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕੁਸ਼ਲੰ ਹਿਤਮ੍ ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਿਦੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕੁਰੁਸੰਸਦਿ ॥ 4-51-1 (30497)
ਸਾਧੁ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਵੈ ਦ੍ਰੋਣਃ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਸਾਧ੍ਵਨੁਪਸ਼੍ਯਤਿ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਃ ਸਹਜੰ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤੰ ਸਾਧੁ ਭਾਸ਼਼ਤੇ ॥ 4-51-2 (30498)
ਕਰ੍ਣਸ੍ਤੁ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੇਣ ਕੇਵਲੰ ਯੋਦ੍ਧੁਮਿਚ੍ਛਤਿ।
ਆਚਾਰ੍ਯੋ ਨਾਵਮਨ੍ਤਵ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੇਣ ਵਿਜਾਨਤਾ।
ਦੇਸ਼ਕਾਲੌ ਤੁ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਯੋਦ੍ਧਵ੍ਯਮਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 4-51-3 (30499)
ਯਸ੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਸਮਾਃ ਪ਼ਞ੍ਚ ਸਪਤ੍ਨਾਃ ਸ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਃ।
ਕਥਮਭ੍ਯੁਦਯੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨ ਪ੍ਰਮੁਹ੍ਯੇਤ ਪਣ੍ਡਿਤਃ ॥ 4-51-4 (30500)
ਸ੍ਵਾਰ੍ਥੇ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੇ(ਅ)ਪਿ ਧਰ੍ਮਵਿਦੋ ਜਨਾਃ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਤ੍ਵੰ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਯਤ੍ਤੁ ਕਾਰ੍ਯੰ ਨਰਾਧਿਪਃ ॥ 4-51-5 (30501)
ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੋਪਿ ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪਸ਼੍ਯੰਨਪਿ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ।
ਨੈਵ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਨਾਘ੍ਰਾਤਿ ਮਨ੍ਦਃ ਕ੍ਰੋਧਵਸ਼ੰ ਗਤਃ ॥ 4-51-6 (30502)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-51-7x (3210)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਪੁਨਰ੍ਦ੍ਰੌਣਿਮੁਵਾਚ ਹ।
ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਰ੍ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਾਮ੍ਨਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂਵਰਃ ॥ 4-51-7 (30503)
ਕਰ੍ਣੋ ਹਿ ਯਦਵੋਚਤ੍ਤ੍ਵਾਂ ਤੇਜਸ੍ਸੰਜਨਨਾਯ ਤਤ੍।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਤਾਂ ਮਹਤ੍ਕਾਰ੍ਯਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-51-8 (30504)
ਨਾਯੰ ਕਾਲੋ ਵਿਰੋਧਸ੍ਯ ਕੌਨ੍ਤੇਯੇ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤੇ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਵ੍ਯੰ ਭਵਤਾ ਸਰ੍ਵਮਾਚਾਰ੍ਯੇਣ ਕ੍ਰੁʼਪੇਣ ਚ ॥ 4-51-9 (30505)
ਭਵਤਾਂ ਹਿ ਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤ੍ਰਤ੍ਵੰ ਯਥਾ(ਅ)(ਅ)ਦਿਤ੍ਯੇ ਪ੍ਰਭਾ ਤਥਾ ।
ਯਥਾ ਚਨ੍ਦ੍ਰਮਸੋ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਃ ਸਰ੍ਵਥਾ ਨਾਪਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤੇ ।
ਏਵੰ ਭਵਤ੍ਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ੍ਯੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਚ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍ ॥ 4-51-10 (30506)
ਚਤ੍ਵਾਰ ਏਕਤੋ ਵੇਦਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਰਮੇਕਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ।
ਨੈਤਤ੍ਸਮਸ੍ਤਮੁਭਯੰ ਕਸ੍ਮਿੰਸ਼੍ਚਿਦਨੁਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮ।
ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਭਾਰਤਾਚਾਰ੍ਯਾਤ੍ਸੁਪੁਤ੍ਰਾਦਿਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ॥ 4-51-11 (30507)
ਵੇਦਾਨ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਪੁਰਾਣਾਨਿ ਇਤਿਹਾਸੰ ਪੁਰਾਤਨਮ੍ ।
ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯਮ੍ਰੁʼਤੇ ਰਾਜਨ੍ਕੋ ਦ੍ਰੋਣਾਦਧਿਕੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-51-12 (30508)
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਚੈਵ ਵੇਦਾਸ਼੍ਚ ਨੈਤਦਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 4-51-13 (30509)
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਤਾਂ ਨਾਯੰ ਕਾਲੋ ਵਿਭੇਦਨੇ ।
ਸਰ੍ਵੇ ਸੰਹਤ੍ਯ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਾਮਃ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਮਾਗਤਮ੍ ॥ 4-51-14 (30510)
ਬਲਸ੍ਯ ਵ੍ਯਸਨਾਨੀਹ ਯਾਨ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨਿ ਮਨੀਸ਼਼ਿਭਿਃ ।
ਮੁਖ੍ਯੋ ਭੇਦੋਹਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਪਾਪਿਸ਼਼੍ਠੋ ਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਮਤਃ ॥ 4-51-15 (30511)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮੋਵਾਚ। 4-51-16x (3211)
ਨੈਵੰ ਨ੍ਯਾਯ੍ਯਮਿਦੰ ਵਾਚ੍ਯਮਸ੍ਮਾਕੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭ ।
ਕਿੰਤੁ ਰੋਸ਼਼ਪਰੀਤੇਨ ਗੁਰੁਣਾ ਭਾਸ਼਼ਿਤਾ ਗੁਣਾਃ ॥ 4-51-16 (30512)
ਸ਼ਤ੍ਰੋਰਪਿ ਗੁਣਾ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਾ ਦੋਸ਼਼ਾ ਵਾਚ੍ਯਾ ਗੁਰੋਰਪਿ ।
ਸਰ੍ਵਥਾ ਸਰ੍ਵਯਤ੍ਨੇਨ ਪੁਤ੍ਰੇ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੇ ਹਿਤੰ ਵਦੇਤ੍ ॥ 4-51-17 (30513)
ਆਚਾਰ੍ਯ ਏਸ਼਼ ਕ੍ਸ਼਼ਮਤਾਂ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਰਤ੍ਰ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ।
ਅਭਿਦ੍ਯਮਾਨੇ ਤੁ ਗੁਰੌ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਰੋਸ਼਼ਕਾਰਿਤਮ੍ ॥ 4-51-18 (30514)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-51-19x (3212)
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਦ੍ਰੋਣੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਾਮਾਸ ਭਾਰਤ।
ਸਹ ਕਰ੍ਣੇਨ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚੈਵ ਮਹਾਬਲਮ੍ ॥ 4-51-19 (30515)
ਦ੍ਰੋਣ ਉਵਾਚ। 4-51-20x (3213)
ਯਦੇਤਤ੍ਪ੍ਰਥਮੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਤੇਨੈਵਾਹੰ ਪ੍ਰਸੰਨੋ ਵੈ ਪਰਮਤ੍ਰ ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-51-20 (30516)
ਯਥਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਪਾਰ੍ਥੋ ਨੋਪਸਰ੍ਪਤਿ ਸੰਗਰੇ।
ਸਾਹਸਾਦ੍ਯਦਿ ਵਾ ਮੋਹਾਤ੍ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-51-21 (30517)
ਵਨਵਾਸੇ ਹ੍ਯਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਦਰ੍ਸ਼ਯੇੰਨ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ।
ਧਨੰ ਚਾਲਭਮਾਨੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਨਾਦ੍ਯ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ॥ 4-51-22 (30518)
ਯਥਾ ਨਾਯੰ ਸਮਾਯੁਞ੍ਜ੍ਯਾਦ੍ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਕਥੰਚਨ ।
ਨ ਚ ਸੇਨਾਂ ਪਰਾਜਯ੍ਯਾਤ੍ਤਥਾ ਨੀਤਿਰ੍ਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-51-23 (30519)
ਉਕ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨਾਪਿ ਪੁਰਸ੍ਤਾਦ੍ਵਾਕ੍ਯਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ।
ਤਦਨੁਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਗਾਙ੍ਗੇਯ ਯਥਾਵਦ੍ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ ॥ 4-51-24 (30520)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 51 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-51-21 ਯਥਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਰਾਜਾ ਨ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਕਾਂਚਿਦਾਪਦਮਿਤਿ ਟo ਥo ਪਾਠਃ। ਯਥਾ ਨਾਯਸ਼ਸਾ ਯੁਕ੍ਤੋ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ਕਥੰਚਨੇਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 21 ॥ ॥ ਏਕਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 51 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 052
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.52. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 052
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰਪ੍ਰਤਿ ਹੇਤੂਪਨ੍ਯਾਸਪੂਰ੍ਵਕੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸ਼੍ਰੁਤਵਨਵਾਸਾਦਿਕਾਲਸ੍ਯ ਪਰਿਸਮਾਪ੍ਤਿਕਥਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣਾਰ੍ਜੁਨਪਰਾਕ੍ਰਮਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ਸਹ ਸੰਧਿਵਿਧਾਨੇਪਿ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ੇਧਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਦ੍ਰੋਣਵਚਨਾਦ੍ਗੋਭਿਃ ਸਹ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸੇਨਾਯਾ ਵ੍ਯੂਹੀਕਰਣੇਨ ਸਮਰਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-52-0 (30521)
ਭੀਸ਼਼੍ਮ ਉਵਾਚ। 4-52-0x (3214)
ਕਲਾਃ ਕਾਸ਼਼੍ਠਾਸ਼੍ਚ ਯੁਜ੍ਯਨ੍ਤੇ ਮੁਹੂਰ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਦਿਨਾਨਿ ਚ।
ਅਰ੍ਧਮਾਸਾਸ਼੍ਚ ਮਾਸਾਸ਼੍ਚ ਨਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਾਣਿ ਗ੍ਰਹਾਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-52-1 (30522)
ਰੁʼਤਵਸ਼੍ਚਾਪਿ ਯੁਜ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਥਾ ਸੰਵਤ੍ਸਰਾ ਅਪਿ।
ਏਵੰ ਕਾਲਵਿਭਾਗੇਨ ਕਾਲਚਕ੍ਰੰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 4-52-2 (30523)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਕਾਲਾਤਿਰੇਕੇਣ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼਼ਾਂ ਚ ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਮਾਤ੍।
ਪਞ੍ਚਮੇ ਪਞ੍ਚਮੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਦ੍ਵੌ ਮਾਸਾਵਧਿਮਾਸਕੌ ॥ 4-52-3 (30524)
ਏਸ਼਼ਾਮਭ੍ਯਧਿਕਾ ਮਾਸਾਃ ਪਞ੍ਚ ਚ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ਕ੍ਸ਼਼ਪਾਃ ।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਾਨਾਂ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਾਮਿਤਿ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਮਤਿਃ ॥ 4-52-4 (30525)
ਪੂਰ੍ਵੇਦ੍ਯੁਰੇਵ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ੍ਤਤੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਗਤਃ ॥ 4-52-5 (30526)
ਸਰ੍ਵੰ ਯਥਾਵਚ੍ਚਰਿਤੰ ਯਦ੍ਯਦੇਭਿਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਰੁਤਮ੍।
ਏਵਮੇਤਦ੍ਭ੍ਰੁਵੰ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਤਤੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਾਗਤਃ ॥ 4-52-6 (30527)
ਸਰ੍ਵੇ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਃ ਸਰ੍ਵੇ ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਕੋਵਿਦਾਃ।
ਯੇਸ਼਼ਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ ਰਾਜਾ ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਧਰ੍ਮੇ(ਅ)ਪਰਾਧ੍ਨੁਯੁਃ ॥ 4-52-7 (30528)
ਕਾਮਾਤ੍ਕ੍ਰੋਧਾਚ੍ਚ ਲੋਭਾਚ੍ਚ ਕਾਮਕ੍ਰੋਧਭਯਾਦਪਿ ।
ਸ੍ਨੇਹਾਦ੍ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਮੋਹਾਦ੍ਧਰ੍ਮੰ ਨਾਤ੍ਯੇਤਿ ਧਰ੍ਮਜਃ ॥ 4-52-8 (30529)
ਅਲੁਬ੍ਧਾਸ਼੍ਚੈਵ ਕੌਨ੍ਤੇਯਾਃ ਕ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍।
ਨ ਚਾਪਿ ਕੇਵਲੰ ਰਾਜ੍ਯਮਿਚ੍ਛੇਯੁਸ੍ਤੇ ਹ੍ਯਧਰ੍ਮਤਃ ॥ 4-52-9 (30530)
ਤਦੈਵ ਤੇ ਹਿ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੁਮੀਸ਼਼ੁਃ ਕੌਰਵਨਨ੍ਦਨਾਃ ।
ਧਰ੍ਮਪਾਸ਼ਨਿਬਦ੍ਧਾਸ੍ਤੁ ਨ ਚੇਲੁਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਵ੍ਰਤਾਤ੍ ॥ 4-52-10 (30531)
ਯਸ਼੍ਚਾਨ੍ਰੁʼਤ ਇਤਿ ਖ੍ਯਾਤਃ ਸ ਚ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ਪਰਾਭਵਮ੍ ।
ਵ੍ਰੁʼਣੁਯੁਰ੍ਮਾਣੰ ਪਾਰ੍ਥਾ ਨਾਨ੍ਰੁʼਤਤ੍ਵੰ ਕਥੰਚਨ ॥ 4-52-11 (30532)
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਤੁ ਕਾਲੇ ਸ੍ਵਾਨਰ੍ਥਾੰਨੋਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜੇਯੁਰ੍ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭਾਃ ।
ਅਪਿ ਵਜ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾ ਗੁਪ੍ਤਾਂਸ੍ਤਥਾਵੀਰ੍ਯਾ ਹਿ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ ॥ 4-52-12 (30533)
ਪ੍ਰਤਿਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਮ ਸਮਰੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਮ੍ ॥ 4-52-13 (30534)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਦਤ੍ਰ ਕਲ੍ਯਾਣੰ ਲੋਕੇ ਸਦ੍ਭਿਰਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍।
ਤਤ੍ਸੰਵਿਧੀਯਤਾਂ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਮਾ ਵੋ ਹ੍ਯਰ੍ਥੋ(ਅ)ਭ੍ਯਗਾਤ੍ਪਰਮ੍ ॥ 4-52-14 (30535)
ਨ ਹਿ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕਦਾਚਿਦਪਿ ਕੌਰਵ ।
ਏਕਾਨ੍ਤਸਿਦ੍ਧਿੰ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ਼੍ਚ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-52-15 (30536)
ਸੰਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਤੁ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਭਾਵਾਭਾਵੌ ਜਯਾਜਯੌ ।
ਅਵਸ਼੍ਯਮੇਕੰ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮੇਤਦਸੰਸ਼ਯਮ੍ ॥ 4-52-16 (30537)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯੁਦ੍ਧੋਪਚਰਿਤੰ ਕਰ੍ਮ ਵਾ ਧਰ੍ਮਸੰਹਿਤਮ੍ ।
ਕ੍ਰਿਯਤਾਮਾਸ਼ੁ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਸ਼੍ਚ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-52-17 (30538)
ਏਕੋ ਹਿ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਨਿਰ੍ਦਹੇਚ੍ਛਰੈਃ ।
ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਸਹਿਤੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਕਿੰ ਪੁਨਃ ਕੌਰਵਾਨ੍ਰਣੇ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਨ੍ਧਿੰ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵ ਯਦਿ ਮਨ੍ਯਸੇ ॥ 4-52-18 (30539)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨ ਉਵਾਚ। 4-52-19x (3215)
ਨਾਹੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯਃ ਪਿਤਾਮਹ।
ਗ੍ਰਾਮੰ ਸੇਨਾਂ ਚ ਦਾਸਾਂਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਲ੍ਪੰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਪਿ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਯੁਦ੍ਧੋਪਚਾਰਿਕੰ ਯਤ੍ਤੁ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਸੰਵਿਧੀਯਤਾਮ੍ ॥ 4-52-19 (30540)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-52-20x (3216)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯੋਪਰਤੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਤਥਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯ ਚ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਮਰ੍ਥ੍ਯੰ ਚ ਯਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਦ੍ਰੋਣਸ਼੍ਵਾਹ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮਃ ॥ 4-52-20 (30541)
ਯਤ੍ਤੁ ਯੁਦ੍ਧੋਪਚਰਿਤੰ ਭਵੇਦ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਸੰਹਿਤਮ੍।
ਕਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੋ ਲੋਕੇ ਭੂਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਵਕ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 4-52-21 (30542)
ਅਤ੍ਰ ਯਾ ਮਾਮਿਕਾ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਯਦਿ ਰੋਚਤੇ ।
ਸਰ੍ਵਥਾ ਹਿ ਮਯਾ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਵਕ੍ਤਵ੍ਯੰ ਕੁਰੁਨਨ੍ਦਨ ॥ 4-52-22 (30543)
ਰਾਜਾ ਬਲਚਤੁਰ੍ਭਾਗੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਦਾਯ ਗਚ੍ਛਤੁ ।
ਤਤੋ(ਅ)ਪਰਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਾਗੋ ਗਾਃ ਸਮਾਦਾਯ ਗਚ੍ਛਤੁ ।
ਵਯੰ ਚਾਰ੍ਧੇਨ ਸੈਨ੍ਯਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 4-52-23 (30544)
ਅਹੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚ ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਤਥਾ।
ਪ੍ਰਤਿਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮ ਬੀਭਤ੍ਸੁਮਾਗਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਨਿਸ਼੍ਚਯਮ੍ ॥ 4-52-24 (30545)
ਏਵੰ ਰਾਜਾ ਸੁਗੁਪ੍ਤਃ ਸ੍ਯਾੰਨ ਕ੍ਲੈਬ੍ਯੰ ਗਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ।
ਮਤ੍ਸ੍ਯੰ ਵਾ ਪੁਨਰਾਯਾਤਮਥਵਾਪਿ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੁਮ੍ ।
ਅਹਮਾਵਾਰਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਵੇਲੇਵ ਮਕਰਾਲਯਮ੍ ॥ 4-52-25 (30546)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-52-26x (3217)
ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਰੁਰੁਚੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦ੍ਰੋਣੇਨੋਕ੍ਤੰ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਤਥਾਹਿ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ਰਾਜਾ ਕੌਰਵਾਣਾਮਨਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-52-26 (30547)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਰਾਜਾਨੰ ਗੋਧਨੰ ਤਦਨਨ੍ਤਰਮ੍ ।
ਸੇਨਾਮੁਖ੍ਯਾਨ੍ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਵ੍ਯੂਹਿਤੁਂ ਸੰਪ੍ਰਚਕ੍ਰਮੇ ॥ 4-52-27 (30548)
ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯੋਪਰਤੇ ਵਾਕ੍ਯੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍।
ਆਚਾਰ੍ਯ ਮਧ੍ਯੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਤ੍ਵਮਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਤੁ ਸਵ੍ਯਤਃ।
ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੋ ਧੀਮਾਨ੍ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੰ ਰਕ੍ਸ਼਼ਤੁ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍ ॥ 4-52-28 (30549)
ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੋ ਦੁਰ੍ਮੁਖਸ਼੍ਚ ਪਰਨ੍ਤਪਃ।
ਸ਼ਕੁਨਿਃ ਸੌਬਲਸ਼੍ਚੈਵ ਦੁਃਸਹਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਮਜਿਤਾਃ ਪਾਲਯਨ੍ਤੁ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 4-52-29 (30550)
ਅਗ੍ਰਤਃ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਕਰ੍ਣਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੁ ਦੰਸ਼ਿਤਃ।
ਅਹੰ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਸੈਨ੍ਯਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸ੍ਥਾਸ੍ਯਾਮਿ ਪਾਲਯਨ੍ ॥ 4-52-30 (30551)
ਸਰ੍ਵੇ ਮਹਾਰਥਾਃ ਸ਼ੂਰਾ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾ ਮਹਾਬਲਾਃ ।
ਯੁਦ੍ਧ੍ਯਨ੍ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਮਾਗਤੰ ਯਤ੍ਨਤੋ ਯੁਧਿ ॥ 4-52-31 (30552)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-52-32x (3218)
ਅਭੇਦ੍ਯੰ ਪਰਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਵ੍ਯੂਹੰ ਵ੍ਯੂਹ੍ਯ ਕੁਰੂਤ੍ਤਮਃ ।
ਵਜ੍ਰਗਰ੍ਭੰ ਵ੍ਰੀਹਿਮੁਖੰ ਪਦ੍ਮਚਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਧਮਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 4-52-32 (30553)
ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਯੂਹਸ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਰ੍ਧੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚਾਥੋਦ੍ਯਤਾਯੁਧਃ ।
ਸੌਵਰ੍ਣੰ ਤਾਲਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤ੍ਯ ਰਥੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠੰਨਸ਼ੋਭਤ ॥ ॥ 4-52-33 (30554)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 52 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-52-18 ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯਦ੍ਧੋਚਿਤੰ ਕਰ੍ਮੇਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 18 ॥ 4-52-32 ਪਦ੍ਮਗਰ੍ਭਮਿਤਿ ਥo ਪਾਠਃ ॥ 32 ॥ ॥ ਦ੍ਵਿਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 52 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 053
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.53. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 053
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਨਾਮਨਿ ਕਾਮਗਾਮਿਨਿ ਪ੍ਰਾਸਾਦੇ ਦੇਵਗਣਸਮਾਰੋਪਣਪੂਰ੍ਵਕਮਰ੍ਜੁਨਕੁਰੁਰਣਾਵਲੋਕਨਾਯ ਗਗਨਾਙ੍ਕਣਾਵਤਰਣਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-53-0 (30555)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-53-0x (3219)
ਤਤਃ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨੰ ਨਾਮ ਪ੍ਰਾਸਾਦੰ ਹਰਿਵਾਹਨਃ ।
ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਦੇਵਾਨ੍ਸਮਾਰੋਸ਼਼੍ਯ ਪ੍ਰਯਯੋ ਯਤ੍ਰ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-53-1 (30556)
ਸ੍ਥੂਣਾਰਾਜਿਸਹਸ੍ਰੰ ਤੁ ਯਤ੍ਰ ਮਧ੍ਯੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍ ।
ਤਤ੍ਰ ਸੂਰ੍ਯਪਥੇ(ਅ)ਤਿਸ਼਼੍ਠਦ੍ਵਿਮਲਾ ਮਹਤੀ ਸਭਾ ॥ 4-53-2 (30557)
ਆਦਿਤ੍ਯਾ ਵਸਵੋ ਰੁਦ੍ਰਾ ਅਸ਼੍ਵਿਨੌ ਚ ਮਰੁਦ੍ਗਣਾਃ ।
ਤਤ੍ਰ ਸ਼੍ਵੇਤਾਨਿ ਚਕ੍ਰਾਣਿ ਕਾਞ੍ਚਨਸ੍ਫਾਟਿਕਾਨਿ ਚ ॥ 4-53-3 (30558)
ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਛਤ੍ਰਾਣਿ ਦਿਵ੍ਯਰੂਪਾਣਿ ਭਾਰਤ ।
ਮਣਿਰਤ੍ਨਵਿਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਨਾਨਾਰੂਪਾਣਿ ਭਾਗਸ਼ਃ ।
ਆਕਾਸ਼ੇ ਸਹ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਭਾਨੁਮਨ੍ਤਿ ਸ਼ੁਭਾਨਿ ਚ ॥ 4-53-4 (30559)
ਅਗ੍ਨੇਰਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸੋਮਸ੍ਯ ਯਮਸ੍ਯ ਵਰੁਣਸ੍ਯ ਚ।
ਤਥਾ ਧਾਤੁਰ੍ਵਿਧਾਤੁਸ਼੍ਚ ਮਿਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧਨਦਸ੍ਯ ਚ।
ਰੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋ ਸਵਿਤੁਸ੍ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਨਾਂ ਤਥੈਵ ਚ॥ 4-53-5 (30560)
ਕਾਞ੍ਚਨਾਨਿ ਚ ਦਾਮਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਸ਼੍ਚੋਤ੍ਤਮਸ੍ਰਜਃ।
ਦਿਵ੍ਯਪੁਸ਼਼੍ਪਾਭਿਸਵੀਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਭੇਜਿਰੇ ॥ 4-53-6 (30561)
ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਾਸਾਦੇ ਦਿਵ੍ਯਰਤ੍ਨਵਿਭੂਸ਼਼ਿਤੇ ।
ਦਿਵ੍ਯਗਨ੍ਧਸਮਾਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸ੍ਰਜੋ ਦਿਵ੍ਯਾਸ਼੍ਚਕਾਸ਼ਿਰੇ ॥ 4-53-7 (30562)
ਦਿਵ੍ਯਸ਼੍ਚ ਵਾਯੁਃ ਪ੍ਰਵਵੌ ਗਨ੍ਧਮਾਦਾਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਰੁʼਤਵਃ ਪੁਸ਼਼੍ਪਮਾਦਾਯ ਸਮਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤ ਭਾਰਤ ॥ 4-53-8 (30563)
ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਪਤਯਃ ਸਪ੍ਤ ਸਪ੍ਤ ਚੈਵ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਭਃ।
ਤਤ੍ਰ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਦੇਵਰਾਜੰ ਦਿਵੌਕਸਃ ।
ਇਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 4-53-9 (30564)
ਨ ਪਙ੍ਕੋ ਨ ਰਜਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਕਥੰਚਨ ।
ਆਦਿਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਵਿਰੂਕ੍ਸ਼਼ੋਤ੍ਰ ਨਾਤਿਵੇਲਮਿਵਾਤਪਤ੍ ॥ 4-53-10 (30565)
ਦਿਵ੍ਯਗਨ੍ਧੰ ਸਮਾਦਾਯ ਵਾਯੁਸ੍ਤਤ੍ਰਾਭਿਗਚ੍ਛਤਿ।
ਆਕਾਸ਼ੰ ਚ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਮਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ॥ 4-53-11 (30566)
ਤਤ੍ਰ ਦੇਵਾਃ ਸਮਾਰੁਹ੍ਯ ਤੰ ਦਿਵ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਤਃਪ੍ਰਭਮ੍ ।
ਅਮ੍ਬਰੇ ਵਿਮਲੇ(ਅ)ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਪ੍ਰਾਸਾਦੰ ਕਾਮਗਾਮਿਨਮ੍ ॥ 4-53-12 (30567)
ਤਤ੍ਰ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਯਸ਼੍ਚੈਵ ਸਮਾਰੁਹ੍ਯ ਦਿਵੌਕਸਃ ।
ਸ਼੍ਵੇਤੋ ਰਾਜਾ ਵਸੁਮਨਾਸ੍ਤਥਾ ਭਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 4-53-13 (30568)
ਨ੍ਰੁʼਗੋ ਯਯਾਤਿਰ੍ਨਹੁਪੋ ਮਾਨ੍ਧਾਤ ਭਰਤਃ ਕੁਰੁਃ ।
ਅਸ਼਼੍ਟਕਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਬਿਸ਼੍ਚੋਭੌ ਸ ਚ ਰਾਜਾ ਪੁਰੂਰਵਾਃ ॥ 4-53-14 (30569)
ਡਮ੍ਭੋਦ੍ਭਵਃ ਕਾਰ੍ਤਵੀਰ੍ਯੋ ਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨਃ ਸਗਰਸ੍ਤਥਾ।
ਦਿਲੀਪਃ ਕੇਰਲਃ ਪੂਰੁਃ ਸ਼ਰ੍ਯਾਤਿਃ ਸੋਮਕਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-53-15 (30570)
ਹਰਿਸ਼੍ਚਨ੍ਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਰਘੁਰ੍ਦਸ਼ਰਥਸ੍ਤਥਾ।
ਭਗੀਰਥਸ਼੍ਚ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਃ ਸਰ੍ਵੇ ਚ ਜਨਮੇਜਯ॥ 4-53-16 (30571)
ਪਾਣ੍ਡੁਸ਼੍ਚੈਵ ਮਹਾਰਾਜਸ਼੍ਚਾਮਰਵ੍ਯਜਨੋਜ੍ਜ੍ਵਲਃ।
ਛਤ੍ਰੇਣ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਨ ਰਾਜਸੂਯਸ਼੍ਰਿਯਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-53-17 (30572)
ਏਤੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵਃ ਪੁਣ੍ਯਸ਼ੀਲਾਃ ਸ਼ੁਚਿਵ੍ਰਤਾਃ ।
ਕੀਰ੍ਤਿਮਨ੍ਤੋ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾਸ੍ਤਤ੍ਰੈਵਾਸਨ੍ਦਿਵਿ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥ 4-53-18 (30573)
ਗਣਾਸ਼੍ਚਾਪ੍ਸਰਸਾਂ ਸਰ੍ਵੇ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਦੈਤ੍ਯਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਯਕ੍ਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਸੁਪਰ੍ਣਾਃ ਪੰਨਗਾਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-53-19 (30574)
ਵਾਸਵਪ੍ਰਮੁਖਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਸਗਣੇਸ਼੍ਵਰਾਃ ।
ਆਸੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਰੂਢਾਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੰ ਤੰ ਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਵਃ ॥ 4-53-20 (30575)
4-53-21 (30576)
ਇਤ੍ਯਮ੍ਬਰੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਾਸਾਦਸ੍ਥਾ ਦਿਵੌਕਸਃ ।
ਏਕਸ੍ਯ ਚ ਬਹੂਨਾਂ ਚ ਯੁਦ੍ਧੰ ਦ੍ਰੁਸ਼਼੍ਟੁਂ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 054
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.54. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 054
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਸੇਨਾਮਧ੍ਯੇ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮਨਵਲੋਕਯਤਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਪਦਵੀਮਨੁ ਰਥਯਾਪਨਚੋਦਨਾ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਬਾਣਾਭ੍ਯਾਂ ਦ੍ਰੋਣਾਦ੍ਯਭਿਵਾਦਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਾਭ੍ਯਾਮੇਵ ਕਰ੍ਣਮੂਲੇ ਕੁਸ਼ਲਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ॥ 2 ॥ ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਤਤ੍ਕੌਸ਼ਲਸ਼੍ਲਾਘਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-54-0 (30577)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-54-0x (3220)
ਤਥਾ ਵ੍ਯੂਢੇਸ਼਼੍ਵਨੀਕੇਸ਼਼ੁ ਕੌਰਵੇਯੈਰ੍ਮਹਾਰਥੈਃ ।
ਉਪਾਯਾਦਰ੍ਜੁਨੰਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਰਥਘੋਸ਼਼ੇਣ ਨਾਦਯਨ੍ ॥ 4-54-1 (30578)
ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ੍ਤੇ ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੰ ਵੈ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਵੁਸ਼੍ਚ ਰਥਸ੍ਵਨਮ੍ ।
ਦੋਧੂਯਮਾਨਸ੍ਯ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਚ ਨਿਸ੍ਵਨਮ੍ ॥ 4-54-2 (30579)
ਤ੍ਰਿਕੋਸ਼ਮਾਤ੍ਰੰ ਗਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ ।
ਸੰਨਾਮੁਖਮਭਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-54-3 (30580)
ਰਾਜਾਨੰ ਨਾਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਰਥਾਨੀਕੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਮ੍।
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਪਕ੍ਸ਼਼ਮਾਦਾਯ ਕੁਰੁਵੋ ਯਾਨ੍ਤ੍ਯੁਦਙ੍ਭੁਂਖਾਃ ॥ 4-54-4 (30581)
ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯੈਤਦ੍ਰਥਾਨੀਕੰ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਭਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍।
ਗਵਾਗ੍ਰਮਭਿਤੋ ਯਾਹਿ ਯਾਵਤ੍ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਮੇ ਰਿਪੁਮ੍ ॥ 4-54-5 (30582)
ਗਵਾਗ੍ਰਮਭਿਤੋ ਗਤ੍ਵਾ ਗਾਸ਼੍ਚੈਵਾਸ਼ੁ ਨਿਵਰ੍ਤਯ ।
ਯਾਵਦੇਤੇ ਨਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਕੁਰਵੋ ਜਵਮਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਤਾਵਦੇਵ ਪਸ਼ੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾੰਨਿਵਰ੍ਤਿਸ਼਼੍ਯੇ ਤਵਾਭਿਭੋ ॥ 4-54-6 (30583)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-54-7x (3221)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਪਰਾਜਿਤਃ ।
ਸਵ੍ਯੰ ਪਕ੍ਸ਼਼ਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਜਵੇਨਾਸ਼੍ਵਾਨਚੋਦਯਤ੍ ॥ 4-54-7 (30584)
ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਕ੍ਰੁʼਪਮ੍।
ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਚਾਰ੍ਯੰ ਦ੍ਰੋਣੰ ਪ੍ਰਥਮਤਃ ਕ੍ਰਮਾਤ੍ ॥ 4-54-8 (30585)
ਦ੍ਰੋਣੰ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਚ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤ੍ਕੈਰਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍।
ਤਤਸ੍ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਾਲੋਕ੍ਯ ਦ੍ਰੋਣੋ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 4-54-9 (30586)
ਮਹਾਰਥਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਿਨਮ੍ ।
ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਯੋਦ੍ਭਿਮਿਚ੍ਛੇਤ ਨ ਚ ਗੁਪ੍ਤੰ ਸ੍ਵਜੀਵਿਤਮ੍ ।
ਅਯੰ ਵੀਰਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਸ਼੍ਚੈਵ ਸੰਯੁਗੇ ॥ 4-54-10 (30587)
ਏਤਦ੍ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੰ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਦੂਰਤਃ ਪ੍ਰਤਿਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ।
ਮੇਘਃਕ ਸਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਸ੍ਤਨਿਤੋ ਰੋਰਵੀਤਿ ਚ ਵਾਨਰਃ ॥ 4-54-11 (30588)
ਆਸ੍ਥਾਯ ਚ ਰਥੰ ਯਾਤਿ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਧਨੁਃ ॥ 4-54-12 (30589)
ਅਸ਼੍ਵਾਨਾਂ ਸ੍ਤਨਤਾਂ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਵਹਤਾਂ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਮ੍।
ਰਥਸ੍ਯਾਮ੍ਬੁਧਰਸ੍ਯੇਵ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਦਾਰੁਣਃ ॥ 4-54-13 (30590)
ਦਾਰਯੰਨਿਵ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਵਸੁਧਾਂ ਵਾਸਵਾਤ੍ਮਜਃ ।
ਏਸ਼਼ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਥਾਨੀਕਮਸ੍ਮਾਕਮਰਿਮਰ੍ਦਨਃ। 4-54-14 (30591)
ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਵਦਾਨ੍ਯੋ ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਤਤ੍ਕਰੋਤਿ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥
ਇਮੌ ਬਾਣਾਵਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਤੌ ਪਾਦਯੋਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤੌ । 4-54-15 (30592)
ਰਥਸ੍ਯਾਗ੍ਰੇ ਨਿਖਾਤੌ ਮੇ ਚਿਤ੍ਰਪੁਙ੍ਖਾਵਜਿਹ੍ਮਗੌ ॥
ਇਮੌ ਚਾਪ੍ਯਪਰੌ ਬਾਣਾਵਭਿਤਃ ਕਰ੍ਣਮੂਲਯੋਃ । 4-54-16 (30593)
ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਨ੍ਤਾਵਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੌ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੇਵਾਨਾਮਯੰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥
ਚਿਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਯਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਬਾਨ੍ਧਵਪ੍ਰਿਯਃ । 4-54-17 (30594)
ਅਤੀਵ ਜ੍ਵਲਤੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ॥
ਨਿਰੁਸ਼਼੍ਯ ਚ ਵਨੇ ਵਾਮੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਕਰ੍ਮ ਸੁਦੁਸ਼਼੍ਕਰਮ੍ । 4-54-18 (30595)
ਅਭਿਵਾਦਯਤੇ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪੂਜਯਨ੍ਮਾਮਰਿੰਦਮਃ ॥
ਅਮਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਹਿ ਸੰਪੂਰ੍ਣੋ ਦੁਃਖੇਨ ਪ੍ਰਤਿਬੋਧਿਤਃ। 4-54-19 (30596)
ਅਦ੍ਯੇਮਾਂ ਭਾਰਤੀਂ ਸੇਨਾਮੇਕੋ ਨਾਸ਼ਯਤੇ ਧ੍ਰੁਵਮ੍ ॥
ਦ੍ਵ੍ਯਧਿਕੰ ਦਸ਼ਮੁਸ਼਼੍ਯ ਵਤ੍ਸਰਾਣਾਂ ਸ੍ਵਜਨੇਨਾਵਿਦਿਤਸ੍ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੰ ਚ । 4-54-20 (30597)
ਜ੍ਵਲਤੇ ਰਥਮਾਸ੍ਥਿਤਃ ਕਿਰੀਟੀ ਤਮ ਇਵ ਰਾਤ੍ਰਿਜਮਭ੍ਯੁਦਸ੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਃ ॥
ਰਥੀ ਸ਼ਰੀ ਚਾਰੁਮਾਲੀ ਨਿਸ਼਼ਙ੍ਗੀ ਸ਼ਙ੍ਖੀ ਪਤਾਕੀ ਕਵਚੀ ਕਿਰੀਟੀ। 4-54-21 (30598)
ਖਙ੍ਗੀ ਚ ਧਨ੍ਵੀ ਚ ਵਿਰਾਜਤੇ(ਅ)ਯੰ ਸ਼ਿਖੀਵ ਯਜ੍ਞੇਸ਼਼ੁ ਘ੍ਰੁʼਤੇਨ ਸਿਕ੍ਤਃ ॥ ॥ 4-54-22 (30599)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 54 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 055
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.55. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 055
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸੇਨਾਮਧ੍ਯੇ ਸੁਯੋਧਨਾਨਵਲੋਕਨੇਨ ਤਸ੍ਯ ਗਵਾਮਾਦਾਨੇਨ ਗਮਨਸੰਭਾਵਨਯਾ ਰਥੇਨ ਗਵਾਗ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਪਾਰ੍ਥਭਾਵਵਿਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਸੇਨਯਾ ਸਹ ਤਮਨੁਧਾਵਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਗਵਾਨ੍ਤਿਕਮੁਪਗਤਵਤਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਬਾਣਗਣੈਰਭਿਹਨਨੇਨ ਗਵਾਂ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-55-0 (30600)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-55-0x (3222)
ਤਮਦੂਰਮੁਪਾਯਾਨ੍ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡਵਮਰ੍ਜੁਨਮ੍ ।
ਨਾਰਯਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਸ਼ੇਕੁਸ੍ਤਪਨ੍ਤੰ ਹਿ ਯਥਾ ਰਵਿਮ੍ ॥ 4-55-1 (30601)
ਸ ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਥਾਨੀਕੰ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਾਰਥਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਇਸ਼਼ੁਪਾਤਮਾਤ੍ਰੇ ਸੇਨਾਯਾਃ ਸ੍ਥਾਪਯਾਸ਼੍ਵਾਨਰਿੰਦਮ।
ਯਾਵਤ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ੇ ਵ੍ਯੂਹੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਮਮ ਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਸੁਯੋਧਨਮ੍ ॥ 4-55-2 (30602)
ਰਕ੍ਤਵੈਡੂਰ੍ਯਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਮਣਿਪ੍ਰਵਰਭੂਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਪਰੰ ਜਾਨਾਮ੍ਯਹੰ ਤਸ੍ਯ ਧ੍ਵਜੰ ਦੂਰਾਤ੍ਸਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤਮ੍ ॥ 4-55-3 (30603)
ਯਦ੍ਯੇਨਮਿਹ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰ੍ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਿਮਾਨਿਨਮ੍ ।
ਯਮਾਯ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਹਾਯਃ ਸ੍ਯਾਦ੍ਯਦੀਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 4-55-4 (30604)
ਸਰ੍ਵਾਨਨ੍ਯਾਨਨਾਦ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਮਤਿਮਾਨਿਨਮ੍ ।
ਸਿੰਹਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਦ੍ਰਮ੍ਰੁʼਗਸ੍ਯੇਵ ਪਤਿਸ਼਼੍ਯੇ ਤਸ੍ਯ ਮੂਰ੍ਧਨਿ ॥ 4-55-5 (30605)
ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਤਮੇਵਾਦ੍ਯ ਸ਼ਰੈਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤੈਃ ।
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਹਤੇ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵ ਏਵ ਪਰਾਜਿਤਾਃ ॥ 4-55-6 (30606)
ਸ਼ਰੈਸ਼੍ਚ ਸ਼ਮਯਿਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਸਸੌਬਲਮ੍ ।
ਅਸਭ੍ਯਾਨਾਂ ਚ ਵਕ੍ਤਾਰੰ ਕੁਰੂਣਾਂ ਕਿਲ ਕਿਲ੍ਵਿਸ਼਼ਮ੍ ॥ 4-55-7 (30607)
ਰਾਜਾਨੰ ਨੇਹ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਰਾਪਿਸ਼਼ਮਿਦੰ ਬਲਮ੍।
ਅਭਿਦ੍ਰੇਵ ਹ ਰਾਜਾਨੰ ਵ੍ਯਕ੍ਤਮਿਤ੍ਯਤ੍ਰ ਨਿਰ੍ਭਯਃ ॥ 4-55-8 (30608)
ਆਸ੍ਥਿਤੋ ਮਧ੍ਯਮਾਚਾਰ੍ਯੋਪ੍ਯਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ(ਅ)ਪ੍ਯਨਨ੍ਤਰਮ੍।
ਕ੍ਰੁʼਪਕਰ੍ਣੌ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍ਤੁ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੌ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੌ ॥ 4-55-9 (30609)
ਭੂਰਿਸ਼੍ਰਵਾਃ ਸੋਮਦਤ੍ਤੋ ਬਾਹ੍ਲੀਕਸ਼੍ਚ ਜਯਦ੍ਰਥਃ ।
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੰ ਪਕ੍ਸ਼਼ਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਸ੍ਥਿਤਾ ਯੁਦ੍ਧਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ॥ 4-55-10 (30610)
ਸਾਲ੍ਵਰਾਜੋ ਦ੍ਯੁਮਤ੍ਸੇਨੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨਸ਼੍ਚ ਸੌਬਲਃ।
ਦਸ਼ਾਰ੍ਣਸ਼੍ਚੈਵ ਕਾਲਿਙ੍ਗੋ ਵਾਮੰ ਪਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸਮਾਸ਼੍ਰਿਤਃ॥ 4-55-11 (30611)
ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ਕੁਰੁਮੁਖ੍ਯਸ਼੍ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਦੰਸ਼ਿਤਃ।
ਸੋ(ਅ)ਰ੍ਧਸੈਨ੍ਯੇਨ ਬਲਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਃ ਪਿਤਾਮਹਃ ॥ 4-55-12 (30612)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਕ੍ਵ ਨੁ ਰਾਜਾ ਸ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ।
ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਂਜ੍ਯੈਤਦ੍ਰਥਾਨੀਕੰ ਯਾਹਿ ਯਤ੍ਰ ਸੁਯੋਧਨਃ ॥ 4-55-13 (30613)
ਤੰ ਹਤ੍ਵਾ ਸੰਨਿਵਰ੍ਤਿਸ਼਼੍ਯੇ ਗਾਃ ਸ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ।
ਗਵਾਗ੍ਰਮਭਿਤੋ ਯਾਹਿ ਯਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-55-14 (30614)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-55-15x (3223)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਪਰਾਜਿਤਃ।
ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨੋ ਧਨੁਰ੍ਦਿਵ੍ਯੰ ਤ੍ਵਰਮਾਣੋ(ਅ)ਗਮਤ੍ਤਦਾ ॥ 4-55-15 (30615)
ਤਤੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯੰ ਕੁਰੁਮਧ੍ਯੇ ਪਰੰਤਪਃ।
ਚਿਰਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਯਮਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਬਾਨ੍ਧਵਪ੍ਰਿਯਃ । 4-55-16 (30616)
ਅਤੀਵ ਜ੍ਵਲਤੇ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਰਾਗਤਃ।
ਏਸ਼਼ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਪਾਰ੍ਥੋ ਮਾਰ੍ਗਤੇ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿੰ ਸ੍ਮਰਨ੍ ॥ 4-55-17 (30617)
ਸੇਨਾਮਤ੍ਯਰ੍ਥਮਾਲੋਕ੍ਯ ਤ੍ਵਰਤੇ ਗ੍ਰਹਣੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਚ।
ਮ੍ਰੁʼਗੰ ਸਿੰਹ ਇਵਾਦਾਤੁਮੀਕ੍ਸ਼਼ਤੇ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ ॥ 4-55-18 (30618)
ਨੈਸ਼਼ੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰੇਣ ਰਾਜਾਨੰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਸ੍ਥਾਤੁਮਰ੍ਹਤਿ।
ਤਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣਿ ਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਯਾਮੋ ਜਵੇਨਾਭਿਪ੍ਰਧਾਵਤਃ ॥ 4-55-19 (30619)
ਨ ਹ੍ਯੇਨਮਭਿਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਮੇਕੋ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਤ ਸੰਯੁਗੇ।
ਅਨ੍ਯੋ ਦੇਵਾਨ੍ਮਹਾਦੇਵਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦ੍ਵਾ ਦੇਵਕੀਸੁਤਾਤ੍।
ਆਚਾਰ੍ਯਾਚ੍ਚ ਸਪੁਤ੍ਰਾਦ੍ਵਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਾਨ੍ਮਹਾਰਥਾਤ੍ ॥ 4-55-20 (30620)
ਕਿੰ ਨੋ ਗਾਵਃ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯੰ ਵਾ ਵਿਪੁਲੰ ਤਥਾ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਪਾਰ੍ਥਗਤਃ ਪੁਰਾ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਵਿਮੁਞ੍ਚਤਿ ॥ 4-55-21 (30621)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-55-22x (3224)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਮਰੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸੇਨਯਾ ਸਹ ਕੌਰਵਃ।
ਅਨ੍ਵਧਾਵਤ੍ਤਦਾ ਪਾਰ੍ਥੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਰਕ੍ਸ਼਼ਣੇ ॥ 4-55-22 (30622)
ਵਿਕ੍ਰੋਸ਼ਮਾਤ੍ਰੰ ਯਾਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਇਸ਼਼ੁਪਾਤਮਾਤ੍ਰੇ ਸੇਨਾਯਾਃ ਸ੍ਥਾਪਯਾਸ਼੍ਵਾਨਰਿੰਦਮ ॥ 4-55-23 (30623)
ਏਤਦਗ੍ਰੰ ਗਵਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਮਨ੍ਦੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ।
ਯਾਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰੇਣ ਸੇਨਾਯਾ ਗਾਸ਼੍ਚੈਵ ਪ੍ਰਵਿਭਜ੍ਯ ਚ ॥ 4-55-24 (30624)
ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਗਵਾਂ ਯੂਥਮਤ੍ਰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਸੁਯੋਧਨਮ੍ ।
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਵਰਾ ਗਾਵਃ ਸਗੋਪਾਃ ਪਰਿਮੋਚਯ ॥ 4-55-25 (30625)
ਤਤ੍ਰ ਗਤ੍ਵਾ ਪਸ਼ੂਨ੍ਵੀਰ ਸਗੋਪਾਨ੍ਪਰਿਮੋਚਯ।
ਅਨ੍ਤਰੇਣ ਚ ਸੇਨਾਯਾਃ ਪ੍ਰਾਙ੍ਮੁਖੋ ਗਚ੍ਛ ਚੋਤ੍ਤਰ ॥ 4-55-26 (30626)
ਇਮੇ ਤ੍ਵਤਿਰਥਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮਮ ਵੀਰ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍।
ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਕੁਰਵੋ ਯੁਦ੍ਧੇ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯੇਵ ਦਾਨਵਾਃ ॥ 4-55-27 (30627)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-55-28x (3225)
ਤਤਃ ਸ ਰਥਿਨਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਨਾਮ ਵਿਸ਼੍ਰਾਵ੍ਯ ਚਾਤ੍ਮਨਃ।
ਨਿਸ਼ਿਤਾਗ੍ਰਾਞ੍ਸ਼ਰਾਂਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਮੁਮੋਚਾਂਤਕਸੰਨਿਭਾਨ੍ ॥ 4-55-28 (30628)
ਸ਼ਲਭੈਰਿਵ ਚਾਕਾਸ਼ੰ ਧਾਰਾਭਿਰਿਵ ਪਰ੍ਵਤਮ੍।
ਨਿਰਾਵਕਾਸ਼ਮਭਵਚ੍ਛਰੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੈਃ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ॥ 4-55-29 (30629)
ਵਿਕੀਰ੍ਯਮਾਣਾਸ੍ਤੁ ਸ਼ਰੈਸ੍ਤੇ ਯੋਧਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਿਕਾਃ।
ਗਾਸ਼੍ਚੈਵ ਨ ਚ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਰ੍ਥਮੁਕ੍ਤੈਰਜਿਹ੍ਮਗੈਃ ॥ 4-55-30 (30630)
ਸਾ ਚਾਪਿ ਬਹੁਲਾ ਸੇਨਾ ਪਾਰ੍ਥਬਾਣਾਭਿਪੀਡਿਤਾ।
ਨਾਪਸ਼੍ਯਦ੍ਵਿਵ੍ਰੁʼਤਾਂ ਭੂਮਿੰ ਨਾਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੰ ਦਿਸ਼ੋਪਿ ਵਾ ॥ 4-55-31 (30631)
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੁ ਤਦਾ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਵੀਰ੍ਯਮਾਤ੍ਮਨਃ।
ਪੀਡਯਾਮਾਸ ਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਗਾਣ੍ਡੀਵਪ੍ਰਸ੍ਰੁʼਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-55-32 (30632)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਨੈਵਾਪਯਾਨੇ ਚ ਨਾਭਿਯਾਨੇ ਭਵਨ੍ਮਤਿਃ ।
ਸ਼ੀਘ੍ਰਤਾਮੇਵ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਪੂਜਯਨ੍ਤਸ੍ਤੁ ਵਿਸ੍ਮਿਤਾਃ ॥ 4-55-33 (30633)
ਚਨ੍ਦ੍ਰਾਵਦਾਤੰ ਸਾਮੁਦ੍ਰੰ ਕੁਰੁਸੈਨ੍ਯਭਯੰਕਰਮ੍।
ਤਤਃ ਸ਼ਙ੍ਖਮੁਪਾਧ੍ਮਾਸੀਦ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍।
ਜ੍ਯਾਘੋਸ਼਼ੰ ਤਲਘੋਸ਼਼ੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਭੂਤਾਨ੍ਯਮੋਹਯਤ੍ ॥ 4-55-34 (30634)
ਤਸ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਧਨੁਸ਼਼ੋ ਨਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਸ਼ਬ੍ਦੇਨਾਮਾਨੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਚ ਭੂਤਾਨਾਂ ਧ੍ਵਜਵਾਸਿਨਾਮ੍ ।
ਵਿਯਦ੍ਗਤਾਨਾਂ ਦੇਵਾਨਾਂ ਮਾਨੁਸ਼਼ਾਣਾਂ ਰਵੇਣ ਚ॥ 4-55-35 (30635)
ਊਰ੍ਧ੍ਵੰ ਪੁਚ੍ਛੰ ਵਿਧੂਨ੍ਵਾਨਾ ਹੇਮਮਾਣਾਃ ਸਮਨ੍ਤਤਃ ।
ਗਾਵਃ ਸਵਤ੍ਸਾਃ ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤਾ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਂ ਦਿਸ਼ੰ ॥ 4-55-36 (30636)
ਤਤਃ ਸ ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰੋ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਪੂਗਹਾ।
ਗੋਪਾਲਾਂਸ਼੍ਚੋਦਯਾਮਾਸ ਗਾਵਸ਼੍ਚੋਦਯਤੇਤਿ ਚ ॥ 4-55-37 (30637)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਚਾਹ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ਪਾਣ੍ਡੁਨਨ੍ਦਨਃ ।
ਗਵਾਮਗ੍ਰੰ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਗਸ਼੍ਚੈਵਾਸ਼ੁ ਨਿਵਰ੍ਤਯ ॥ 4-55-38 (30638)
ਯਾਵਦੇਤੇ ਨਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਕੁਰਵੋ ਜਵਮਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਯਾਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰੇਣ ਗਾਸ਼੍ਚੈਤਾਃ ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਚ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜ ॥ 4-55-39 (30639)
ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਕੁਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮਮ ਵੀਰ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-55-40 (30640)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ।
ਤੇ ਲਾਭਮਿਵ ਮਨ੍ਵਾਨਾਃ ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮਾਹਵ। 4-55-41x (3226)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾ ਯਾਨ੍ਤਮਦੂਰਸ੍ਥੰ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਭ੍ਯਪਤਨ੍ਰਥੈਃ ॥
ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵਪਰਿਵਾਰੇਣ ਮਹਤਾ(ਅ)ਭਿਵਿਰਾਜਤਾ। 4-55-41 (30641)
ਯੋਧੈਃ ਪ੍ਰਾਸਾਸਿਹਸ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਚਾਪਬਾਣੋਦ੍ਯਤਾਯੁਧੈਃ ॥
ਤਾਨ੍ਯਨੀਕਾਨ੍ਯਸ਼ੋਭਨ੍ਤ ਕੁਰੂਣਾਮਾਤਤਾਯਿਨਾਮ੍। 4-55-42 (30642)
ਸੰਸਰ੍ਪਨ੍ਤ ਇਵਾਕਾਸ਼ੇ ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਵਨ੍ਤੋ ਵਲਾਹਕਾਃ ॥
ਤਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਨੀਕਾਨਿ ਨਿਵਰ੍ਤਿਤਰਥਾਨਿ ਚ। 4-55-43 (30643)
ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਪਿ ਵਾਯੁਵਦ੍ਧੋਰੰ ਸੈਨ੍ਯਾਗ੍ਰੰ ਵ੍ਯਧੁਨੋਚ੍ਛਰੈਃ ॥
ਤਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੇਨਾਂ ਤਰਸਾ ਪ੍ਰਣੁਦ੍ਯ ਗਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਜਿਤ੍ਵਾ ਧਨੁਸ਼਼ਾ ਪਰੇਣ। 4-55-44 (30644)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਯਾਭਿਮੁਖੰ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤੰ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰਾਃ ਸਹਸਾ(ਅ)ਭ੍ਯਗਚ੍ਛਨ੍ ॥
ਗੋਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਯਾਤਾਸੁ ਜਵੇਨ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨ੍ਕਿਰੀਟਿਨੰ ਪ੍ਰੀਤਿਯੁਤੰ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ। 4-55-45 (30645)
ਪਸ਼ੂਨ੍ਸਮਾਦਾਯ ਤਤੋ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾ ਗੋਪਾਃ ਸਮਸ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਯਯੁਸ਼੍ਚ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਮ੍ ॥ ॥ 4-55-46 (30646)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਚਾਸੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 55 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 056
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.56. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 056
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣਾਦਿਰਥਾਨਾਮਸਾਧਾਰਣਧ੍ਵਜਚਿਹ੍ਨਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਤ੍ਤੰਨਾਮਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ੇਨ ਤਤ੍ਤਤ੍ਪਰਾਕ੍ਰਮਵਰ੍ਣਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-56-0 (30647)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-56-0x (3227)
ਤਤਸ੍ਤ੍ਰੀਣਿ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਰਥਾਨਾਂ ਚ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍।
ਘੋਰਾਣਿ ਕੁਰੁਵੀਰਾਣਾਂ ਪਰ੍ਯਕੀਰ੍ਯਨ੍ਤ ਭਾਰਤ ॥ 4-56-1 (30648)
ਕਰ੍ਣੋ ਰਥਸਹਸ੍ਰੇਣ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਦ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍।
ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਧੀਮਾਨ੍ਸਹਸ੍ਰੇਣ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-56-2 (30649)
ਤਥਾ ਰਥਸਹਸ੍ਰੇਣ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁʼਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਃ।
ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ(ਅ)ਤਿਸ਼਼੍ਠਦ੍ਯਸ਼ਸਾ ਚ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਜ੍ਵਲਨ੍ ॥ 4-56-3 (30650)
ਅਤਿਸ਼਼੍ਠੰਨਿਵਕਾਸ਼ੇਸ਼਼ੁ ਪਾਦਾਤਾਃ ਸਹ ਵਾਜਿਭਿਃ ।
ਭੀਮਰੂਪਾਸ਼੍ਚ ਮਾਤਙ੍ਗਾਸ੍ਤੋਮਰਾਙ੍ਕੁਸ਼ਚੋਦਿਤਾਃ ॥ 4-56-4 (30651)
ਤਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਹ੍ਯਨੀਕਾਨਿ ਵਿਤਤਾਨਿ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਵੈਰਾਟਿਮੁਤ੍ਤਰੰ ਤੰ ਤੁ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-56-5 (30652)
ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਮਯੀ ਵੇਦੀ ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੇ ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ।
ਸ਼ੋਣਾਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਵਾ ਰਥੇ ਯੁਕ੍ਤਾ ਦ੍ਰੋਣ ਏਸ਼਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ॥ 4-56-6 (30653)
ਆਚਾਰ੍ਯੋ ਨਿਪੁਣੋ ਧੀਮਾਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਚ੍ਛੂਰਸਤ੍ਤਮਃ।
ਆਹਵੇ ਚਾਪ੍ਰਤਿਦ੍ਵਨ੍ਦ੍ਵੋ ਦੂਰਪਾਤੀ ਮਹਾਰਥਃ ॥ 4-56-7 (30654)
ਸੁਪ੍ਰਸੰਨੋ ਮਹਾਵੀਰਃ ਕੁਰੁਸ਼਼੍ਵੈਨੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍।
ਅਤ੍ਰੈਵ ਚਾਵਿਰੋਧੇਨ ਏਸ਼਼ ਧਰ੍ਮਃ ਸਨਾਤਨਃ ॥ 4-56-8 (30655)
ਯਦਿ ਮੇ ਪ੍ਰਹਰੇਦ੍ਦ੍ਰੋਣਃ ਸ਼ਰੀਰੇ ਮੇ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਃ ।
ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨਾਨ੍ਯਥਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰਸ੍ਤਿ ਮੇ ॥ 4-56-9 (30656)
ਭਾਰਤਾਚਾਰ੍ਯਮੁਖ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਤੇਨ ਮੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਮਨ੍ਦੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-56-10 (30657)
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੇ ਸਿੰਹਲਾਙ੍ਗੂਲੋ ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਸ਼ੋਭਤੇ ।
ਭਾਰਤਾਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਸੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਵਿਰਾਜਤੇ ॥ 4-56-11 (30658)
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਯਤ੍ਰ ਬਾਲਸੂਰ੍ਯਸਮਪ੍ਰਭਮ੍ ।
ਦੁਰ੍ਜਯਃ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਦੇਵੈਰਪਿ ਸਵਾਸਵੈਃ ।
ਤੇਨ ਮੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਮਨ੍ਦੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-56-12 (30659)
ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰੇ ਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੋ ਯਸ੍ਯ ਕਾਞ੍ਚਨੋ(ਅ)ਭਿਵਿਰਾਜਤੇ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਵਰਮੁਖ੍ਯਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਪ ਏਸ਼਼ ਮਹਾਰਥਃ ॥ 4-56-13 (30660)
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਚ ਸਮੋ ਵੀਰ੍ਯੇ ਪਿਤੁਰ੍ਮੇ ਪਰਮਃ ਸਖਾ।
ਤੇਨ ਮੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਮਨ੍ਦੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-56-14 (30661)
ਯਸ੍ਯ ਕਾਞ੍ਚਨਕਮ੍ਬੂਭਿਰ੍ਹਸ੍ਤਿਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਃ।
ਧ੍ਵਜਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ਦੂਰਾਦ੍ਰਥੇ ਵਿਦ੍ਯੁਦ੍ਗਣੋਪਮਃ ॥ 4-56-15 (30662)
ਏਸ਼਼ ਵੈਕਰ੍ਤਨਃ ਕਰ੍ਣਃ ਪ੍ਰਤਿਮਾਨੰ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍।
ਦ੍ਰੁʼਢਵੈਰੀ ਸਦਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਕਟੁਕਭਾਸ਼਼ਣਃ ॥ 4-56-16 (30663)
ਯਸ੍ਯਾਸ਼੍ਰਯਬਲਾਦੇਵ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ਸਸੌਬਲਃ ।
ਅਸ੍ਮਾੰਨਿਰਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯਾਚ੍ਚ ਪੁਨਰਦ੍ਯਾਪਿ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ॥ 4-56-17 (30664)
ਏਸ਼਼ ਵੈ ਸ੍ਪਰ੍ਧਤੇ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਯਾ ਸਹ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯਃ ।
ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯਸ੍ਯ ਰਾਮਸ੍ਯ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੋ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਮਹਾਰਥਃ ॥ 4-56-18 (30665)
ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਕੁਸ਼ਲਃ ਕਰ੍ਣਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਯੁਦ੍ਧੇ(ਅ)ਪ੍ਰਤਿਮਵੀਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੁʼਢਵੇਧੀ ਪਰਾਕ੍ਰਮੀ ॥ 4-56-19 (30666)
ਅਦ੍ਯਾਹੰ ਯੁਦ੍ਧਮੇਤੇਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯੇ ਸੂਤਬਨ੍ਧੁਨਾ।
ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟਾ ਤ੍ਵਮਾਵਯੋਰ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਬਲਿਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 4-56-20 (30667)
ਮਹਾਰਥੇਨ ਸ਼ੂਰੇਣ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੇਣ ਧਨ੍ਵਿਨਾ।
ਤੇਨ ਮੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-56-21 (30668)
ਯਸ੍ਯ ਚੈਵ ਰਥੋਪਸ੍ਥੇ ਨਾਗੋ ਮਣਿਮਯੋ ਧ੍ਵਜਃ ।
ਏਸ਼਼ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕੌਰਵੋ ਯਸ਼ਸਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-56-22 (30669)
ਲਬ੍ਧਲਕ੍ਸ਼਼ੋ ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਵੇਧੀ ਲਘੁਹਸ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਤੇਨ ਮੇ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-56-23 (30670)
ਯਸ੍ਤੁ ਸ਼੍ਵੇਤਾਵਦਾਤੇਨ ਪਞ੍ਚਤਾਲੇਨ ਕੇਤੁਨਾ ।
ਵੈਡੂਰ੍ਯਮਯਦਣ੍ਡੇਨ ਤਾਲਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਰਾਜਤੇ ॥ 4-56-24 (30671)
ਹਸ੍ਤਾਵਾਪੀ ਬ੍ਰੁʼਹਦ੍ਧਨ੍ਵਾ ਸੇਨਾਂ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ ।
ਰਾਮੇਣ ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯੇਨ ਦ੍ਵੈਰਥੇਨਾਜਿਤਃ ਪੁਰਾ ॥ 4-56-25 (30672)
ਸ਼ੀਘ੍ਰਸ਼੍ਚ ਲਗੁਵੇਧੀ ਚ ਲਘੁਹਸ੍ਤਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਏਸ਼਼ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਃ ਪਿਤਾਮਹਃ ॥ 4-56-26 (30673)
ਕਕੁਦਃ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਜਯਸ਼੍ਰਿਯਾ(ਅ)ਵਬਦ੍ਧਸ੍ਤੁ ਸੁਯੋਧਨਵਸ਼ਾਨੁਗਃ ।
ਪਸ਼੍ਚਾਦੇਸ਼਼ ਪ੍ਰਯਾਤਵ੍ਯੋ ਨ ਮੇ ਵਿਘ੍ਨਕਰੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-56-27 (30674)
ਇਤ੍ਯੇਤਾਂਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਃ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕਥਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਚੋਤ੍ਤਰੇ।
ਰੂਪਤਸ਼੍ਚਿਹ੍ਨਤਸ਼੍ਚੈਵ ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਤ੍ਵਰਤੇ ਪੁਨਃ ॥ ॥ 4-56-28 (30675)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 56 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-56-9 ਸ਼ਰੀਰੇ ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਤਃ ਇਤਿ ਨਾਨ੍ਯਯਾ ਯੁਦ੍ਧਮਸ੍ਤਿ ਮੇ ਇਤਿ ਚo ਧo ਪਾਠਃ ॥ 9 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 057
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.57. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 057
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਯੁਦ੍ਧਮ੍ ॥ 1 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਪਰਾਭਵਃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-57-0 (30676)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-57-0x (3228)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਤਤਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕਰ੍ਣੰ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍।
ਉਵਾਚ ਸ੍ਮਯਮਾਨੋ(ਅ)ਸੌ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍ ॥ 4-57-1 (30677)
ਕਰ੍ਣ ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਬਹ੍ਵਬਦ੍ਧੰ ਵਿਕਤ੍ਥਸੇ।
ਨ ਮੇ ਯੁਧਿ ਸਮੋ(ਅ)ਸ੍ਤੀਤਿ ਤਦਿਦੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-57-2 (30678)
ਏਸ਼਼ੋ(ਅ)ਨ੍ਤਕ ਇਵ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਵਮਰ੍ਦਨਃ ।
ਸੰਗ੍ਰਾਮਸ਼ਿਰਸੋ ਮਧ੍ਯੇ ਦ੍ਰੁʼਮ੍ਭਤੇ ਕੇਸਰੀ ਯਥਾ ॥ 4-57-3 (30679)
ਸ਼ੂਰੋਸਿ ਯਦਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਦਰ੍ਸ਼ਯਸ੍ਵ ਸਭਾਂ ਵਿਨਾ ॥ 4-57-4 (30680)
ਯਦ੍ਯਸ਼ਕ੍ਤੋਸਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਪਾਰ੍ਥੇਨਾਦ੍ਭੁਤਕਰ੍ਮਣਾ।
ਪੁਨਰੇਵ ਸਭਾਂ ਗਤ੍ਵਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਣ ਧੀਮਤਾ।
ਮਾਤੁਲੰ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਸ਼ੁ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਸ੍ਵ ਯਥਾਸੁਖਮ੍ ॥ 4-57-5 (30681)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-57-6x (3229)
ਏਵਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤਥਾ ਕਰ੍ਣਃ ਕ੍ਰੋਧਾਦੁਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਲੋਚਨੇ।
ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰਮਿਦੰ ਵਾਕ੍ਯਮੁਵਾਚ ਕੁਰੁਸੰਨਿਧੌ ॥ 4-57-6 (30682)
ਨਾਹੰ ਬਿਭੇਮਿ ਬੀਭਤ੍ਸੋਰ੍ਨ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦ੍ਦੇਵਕੀਸੁਤਾਤ੍ ।
ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯੋਪਿ ਸਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਮਨੁਵ੍ਰਤਃ ॥ 4-57-7 (30683)
ਸਤ੍ਵਾਧਿਕਾਨਾਂ ਪੁਂਸਾਂ ਤੁ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੋਪਜੀਵਿਨਾਮ੍ ।
ਗਰ੍ਜਤਾਂ ਜਾਯਤੇ ਦਰ੍ਪਃ ਸ੍ਵਰਸ਼੍ਚ ਨ ਵਿਸ਼਼ੀਦਤਿ ॥ 4-57-8 (30684)
ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਵਾਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰੋ ਮਾਮਰ੍ਜੁਨੇਨਾਤਿਰੰਹਸਾ ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਸੁਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਜਯੋ ਵੈ ਮਯ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 4-57-9 (30685)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-57-10x (3230)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਦ੍ਰਥਿਸਤ੍ਤਮਃ ॥ 4-57-10 (30686)
ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਮਨ੍ਦਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਨਿਸ਼੍ਵਸਨ੍ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਃ।
ਉਵਾਚ ਸ ਮਹਾਰਾਜ ਰਾਜਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-57-11 (30687)
ਨ ਵਿਦ੍ਮੋ ਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨੰ ਤਤ੍ਰ ਵਸਨ੍ਤੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ।
ਤੇਨੇਦੰ ਕਰ੍ਣ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਗ੍ਰਹੀਸ਼਼੍ਮ ਧਨੰ ਬਹੁ ॥ 4-57-12 (30688)
ਏਵੰ ਚੇਤ੍ਤਰ੍ਹਿ ਗਚ੍ਛਾਮੋ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤੋ ਧਨੰ ਬਹੁ ।
ਅਯਸ਼ੋ ਨਾਤਿਵਰ੍ਤੇਤ ਲੋਕਯੋਰੁਭਯੋਰਪਿ ॥ 4-57-13 (30689)
ਕਿੰ ਚ ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪਰੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਸੁਖਾਵਹਮ੍।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮੰ ਕੁਰ੍ਮਹੇ ਨ ਪਲਾਯਨਮ੍ ॥ 4-57-14 (30690)
ਏਤਾਵਦੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਰਾਜਾ ਵੈ ਹ੍ਯਭਿਯਾਨਮਿਯੇਸ਼਼ ਸਃ।
ਤਥਾ ਦਸ਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਵੀਰਾਣਾਂ ਹਿ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍ ।
ਅਭ੍ਯਦ੍ਰਵੰਸ੍ਤਦਾ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸ਼ਲਭਾ ਇਵ ਪਾਵਕਮ੍ ॥ 4-57-15 (30691)
ਵਰ੍ਮਿਤਾ ਵਾਜਿਨਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਭ੍ਰੁʼਤਾਸ਼੍ਚ ਪਦਾਤਿਭਿਃ ।
ਭੀਮਰੂਪਾਸ਼੍ਚ ਮਾਤਙ੍ਗਾਸ੍ਤੋਮਰਾਙ੍ਕੁਸ਼ਪਾਣਿਭਿਃ । 4-57-16 (30692)
ਅਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ ਸੁਸੰਯਤ੍ਤੈਰ੍ਹਸ੍ਤਿਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਵਿਸ਼ਾਰਦੈਃ।
ਅਭ੍ਯਦ੍ਰਵਨ੍ਸੁਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾਸ਼੍ਚਾਪਹਸ੍ਤੋਦ੍ਯਤਾਯੁਧਾਃ ॥ 4-57-17 (30693)
ਪਞ੍ਚ ਚੈਨੰ ਰਥੋਦਗ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤਾਃ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍।
ਦ੍ਰੋਣੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚ ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਕੁਰੁਰਾਜਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ॥ 4-57-18 (30694)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਧਨੁਰ੍ਵੇਦਪਰਾਯਣਃ।
ਇਸ਼਼ੂਂਸ਼੍ਚ ਸਮ੍ਯਗਸ੍ਯਨ੍ਤੋ ਜੀਮੂਤਾ ਇਵ ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਾਃ ॥ 4-57-19 (30695)
ਤੇ ਲਾਭਮਿਵ ਮਨ੍ਵਾਨਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਨ੍ਧਨੰਜਯਮ੍।
ਸ਼ਰੌਘਾਨਭਿਵਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੋ ਨਾਦਯਨ੍ਤੋ ਦਿਸ਼ੋ ਦਸ਼ ॥ 4-57-20 (30696)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਃ।
ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵਾਣਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਦ੍ਰਥਿਸਤ੍ਤਮਾਨ੍ ॥ 4-57-21 (30697)
ਯਥਾ ਰਸ਼੍ਮਿਭਿਰਾਦਿਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਯਤਿ ਮੇਦਿਨੀਮ੍।
ਤਥਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਃ ਸ਼ਰੈਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦ੍ਦਿਸ਼ਃ ॥ 4-57-22 (30698)
ਨ ਰਥਾਨਾਂ ਨ ਚਾਸ਼੍ਵਾਨਾਂ ਨ ਧ੍ਵਜਾਨਾਂ ਨ ਵਰ੍ਮਿਣਾਮ੍।
ਅਤਿਵਿਦ੍ਧੈਃ ਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰਾਸੀਦਦ੍ਵ੍ਯਙ੍ਗੁਲਿਰਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-57-23 (30699)
ਦੈਵਯੋਗਾਦ੍ਧਿ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਹਯਾਨਾਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਚ।
ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਬਲੋਪਪੰਨਤ੍ਵਾਦਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਵੈ ਪਰਿਕ੍ਰਮਾਤ੍।
ਧ੍ਵਜਗਾਣ੍ਡੀਵਯੋਸ਼੍ਚਾਪਿ ਦੈਵ੍ਯਾ ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਚ ਮਾਯਯਾ ॥ 4-57-24 (30700)
ਇਤਸ੍ਤਤਸ਼੍ਚ ਸੰਯਾਨੇ ਦੂਰੇ ਵਾ(ਅ)ਪ੍ਯਥਵਾ(ਅ)ਨ੍ਤਿਕੇ।
ਦੁਰ੍ਗੇ ਵਿਸ਼਼ਮਜਾਤੇ ਵਾ ਸ੍ਥਲੇ ਨਿਮ੍ਨੇ ਤਥਾ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ।
ਨ ਚ ਰੁਧ੍ਯੇਦ੍ਗਤਿਸ੍ਤਸ੍ਯ ਰਥਸ੍ਯ ਮਨਸੋ ਯਥਾ ॥ 4-57-25 (30701)
ਸਮਰੇਸ਼਼ੁ ਤੁ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਸ੍ਤਸ੍ਯ ਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਪਰਿਕ੍ਰਮਾਨ੍।
ਵੀਰ੍ਯਮਤ੍ਯਦ੍ਭੁਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥਾ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਤਦ੍ਬਲਮ੍ ।
ਤ੍ਰੇਸੁਰੇਵੰ ਪਰੇ ਭੀਤਾਃ ਪਰਾਙ੍ਮੁਖਰਥਾ ਅਪਿ। 4-57-26 (30702)
ਕਾਲਾਗ੍ਨਿਮਿਵ ਬੀਭਤ੍ਸੁਂ ਨਿਰ੍ਦਹਨ੍ਤਮਿਵ ਪ੍ਰਜਾਃ ।
ਨਾਰਯਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਸ਼ੇਕੁਰ੍ਜ੍ਵਲਨ੍ਤਮਿਵ ਪਾਵਕਮ੍ ॥ 4-57-27 (30703)
ਤਾਨਿ ਭਿੰਨਾਨ੍ਯਨੀਕਾਨਿ ਰੇਜੁਰਰ੍ਜੁਨਮਾਰ੍ਗਣੈਃ।
ਤਿਗ੍ਮਾਂਸ਼ੋਸ਼੍ਚ ਘਨਾਭ੍ਰਾਣਿ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤਾਨੀਵ ਗਭਸ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 4-57-28 (30704)
ਅਸ਼ੋਕਾਨਾ ਵਨਾਨੀਵ ਸਞ੍ਚਿਤੈਃ ਕੁਸੁਮੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ ।
ਪਾਰ੍ਥਃ ਸੰਰਞ੍ਜਯਾਮਾਸ ਰੁਧਿਰੇਣਾਕੁਲੰ ਬਲਮ੍ ॥ 4-57-29 (30705)
ਸਹਸ੍ਰਸ਼ੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ਼ਰੈਸ਼੍ਛਿੰਨਾਨ੍ਯੁਚ੍ਚਾਵਚਾਨਿ ਚ।
ਛਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਪਤਾਕਾਸ਼੍ਚ ਖੇ(ਅ)ਭ੍ਯੁਵਾਹ ਸਦਾਗਤਿਃ ॥ 4-57-30 (30706)
ਯੇ ਹ੍ਯਰ੍ਜੁਨਬਲਤ੍ਰਸ੍ਤਾਃ ਪਰਿਪੇਤੁਰ੍ਦਿਸ਼ੋ ਦਸ਼।
ਰਥਾਤ੍ਤੰ ਦੇਸ਼ਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਚ੍ਛਿੰਨਯੁਗਾ ਹਯਾਃ ॥ 4-57-31 (30707)
ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਪੂਰ੍ਵਚਰਣਾਸ੍ਤੇ ਨਿਪੇਤੁਃ ਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ।
ਸ਼ਿਰੋਭਿਃ ਪ੍ਰਥਮੰ ਜਗ੍ਮੁਰ੍ਮੇਦਿਨੀਂ ਜਘਨੈਰ੍ਹਯਾਃ ॥ 4-57-32 (30708)
ਚਕ੍ਸ਼਼ੁਰ੍ਨਾਸਾਵਿਸ਼਼ਾਣੇਸ਼਼ੁ ਦਨ੍ਤਵੇਸ਼਼੍ਟੇਸ਼਼ੁ ਚ ਦ੍ਵਿਪਾਨ੍।
ਮਰ੍ਮਸ੍ਵਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਚਾਹਤ੍ਯ ਤਥਾ ਨਿਘ੍ਨਨ੍ਗਜੋਤ੍ਤਮਾਃ ॥ 4-57-33 (30709)
ਕੌਰਵਾਣਾਂ ਗਜਾਨਾਂ ਚ ਸ਼ਰੀਰੈਰ੍ਗਤਚੇਤਸਾਮ੍ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾ ਭੂਮਿਰ੍ਮੇਘੈਰਿਵ ਨਭਸ੍ਥਲਮ੍ ॥ 4-57-34 (30710)
ਅਸ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਦਿਵ੍ਯੈਰ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰਰ੍ਜੁਨਃ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ ।
ਬਡਬਾਮੁਖਸੰਭੂਤਃ ਕਾਲਾਗ੍ਨਿਰਿਵ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-57-35 (30711)
ਯਥਾ ਯੁਗਾਨ੍ਤਸਮਯੇ ਸਰ੍ਵੰ ਸ੍ਥਾਵਰਜਙ੍ਗਮਮ੍ ।
ਕਾਲਪਕ੍ਵਮਸ਼ੇਸ਼਼ੇਣ ਧਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇਦੁਗ੍ਰਸ਼ਿਖਃ ਸ਼ਿਖੀ ॥ 4-57-36 (30712)
ਤਦ੍ਵਤ੍ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਸ੍ਰਤੇਜੋਭਿਰ੍ਧਨੁਸ਼਼ੋ ਨਿਸ੍ਵਨੇਨ ਚ।
ਦੈਵਾਦ੍ਵੀਰ੍ਯਾਚ੍ਚ ਬੀਭਤ੍ਸੁਸ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦੌਰ੍ਯੋਧਨੇ ਬਲੇ ॥ 4-57-37 (30713)
ਰਣੇ ਸ਼ਕ੍ਤਿਮਮਿਤ੍ਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਣੀਯੋਪਨਿਨਾਯ ਸਃ।
ਚੇਸ਼਼੍ਟਾਂ ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਭੂਤਾਨਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿਃ ਪ੍ਰਾਣਭ੍ਰੁʼਤਾਮਿਵ ॥ 4-57-38 (30714)
ਸੋ(ਅ)ਤੀਯਾਤ੍ਸਹਸਾ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਹਸਾ ਤੇ(ਅ)ਭਿਪੇਦਿਰੇ ।
ਸ਼ੀਘ੍ਰਾਦੂਰੰ ਦ੍ਰੁʼਢਾਮੋਘਮਸ੍ਤ੍ਰਮਸ੍ਯਾਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਤੇ ਕੌਰਵਾ ਭੀਤਾ ਅਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਵਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-57-39 (30715)
ਖਗਪਤ੍ਰਾਭਿਸੰਵੀਤੈਃ ਖਾਵਿਸ਼਼੍ਟੈਃ ਖਗਮੈਰਿਵ।
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਖਮਾਵਵ੍ਰੇ ਲੋਹਿਤਪ੍ਰਾਣਪੈਃ ਖਗੈਃ ॥ 4-57-40 (30716)
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸ਼ਰਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਾ ।
ਤਾਰ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਯਵੇਗਾ ਇਵਾਕਾਸ਼ੇ ਸਸਞ੍ਜੁਃ ਪਰਮਰ੍ਮਸੁ ॥ 4-57-41 (30717)
ਵਰ੍ਮਾਣਿ ਸਾਰਥਿਸ਼੍ਚੈਵ ਹੇਮਜਾਲਾਨਿ ਵਾਜਿਨਾਮ੍ ।
ਕਿਰੀਟੰ ਸੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੰ ਵੈਯਾਘ੍ਰਮਥ ਚਰ੍ਮ ਚ ॥ 4-57-42 (30718)
ਤਤਃ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗਾਤ੍ਰਾਣਿ ਰਥਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਸ਼ਰੈਃ ।
ਨੀਹਾਰੇਣੇਵ ਭੂਤਾਨਿ ਛੰਨਾਨੀਹ ਚਕਾਸ਼ਿਰੇ॥ 4-57-43 (30719)
ਸਕ੍ਰੁʼਦੇਵ ਨ ਤੰ ਸ਼ੇਕੁਃ ਕਥਮਭ੍ਯਸਿਤੁਂ ਪਰੇ ।
ਅਨਭ੍ਯਸ੍ਤਃ ਪੁਨਸ੍ਤੈਰ੍ਹਿ ਰਥਃ ਸੋਭਿਪਪਾਤ ਤਾਨ੍ ॥ 4-57-44 (30720)
ਤਚ੍ਛਰਾ ਦ੍ਵਿਟ੍ਸ਼ਰੀਰੇਸ਼਼ੁ ਯਥਾ ਚ ਨ ਸਸਞ੍ਜਿਰੇ ।
ਦ੍ਵਿਧਾ(ਅ)ਨੀਕੇਸ਼਼ੁ ਬੀਭਤ੍ਸੋਰ੍ਨ ਸਸਞ੍ਜ ਰਥਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-57-45 (30721)
ਸ ਤਦ੍ਧਿ ਕ੍ਸ਼਼ੋਭਯਾਮਾਸ ਵਿਗਾਹ੍ਯਾਰਿਬਲੰ ਰਥੀ।
ਅਨਨ੍ਤਵੇਗੋ ਭੁਜਗਃ ਕ੍ਰੀਡੰਨਿਵ ਮਹਾਰ੍ਣਵੇ ॥ 4-57-46 (30722)
ਅਸ੍ਯਤੋ ਨਿਤ੍ਯਮਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਸਰ੍ਵਘੋਸ਼਼ਾਧਿਕਸ੍ਤਥਾ ।
ਸੰਨਾਦਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਭੂਤੈਰ੍ਧਨੁਸ਼਼ਸ਼੍ਚ ਕਿਰੀਟਿਨਃ ॥ 4-57-47 (30723)
ਸੰਚ੍ਛਿੰਨਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਮਾਤਙ੍ਗਾ ਬਾਣੈਰਲ੍ਪਾਨ੍ਤਰਾਨ੍ਤਰੈਃ।
ਸੰਸ੍ਯੂਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਮੇਘਾ ਇਵ ਗਭਸ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 4-57-48 (30724)
ਦਿਸ਼ੋ(ਅ)ਨੁਭ੍ਰਮਤਃ ਸਰ੍ਵਾ ਸਵ੍ਯਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮਸ੍ਯਤਃ।
ਸਤਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਯੁਦ੍ਧੇ ਸਾਯਕਾਸਨਮਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 4-57-49 (30725)
ਪਤਨ੍ਤ੍ਯਰੂਪੇਸ਼਼ੁ ਯਥਾ ਚਕ੍ਸ਼਼ੂਂਸ਼਼ਿ ਨ ਕਦਾਚਨ।
ਨਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਸ਼ਰਾਃ ਪੇਤੁਸ੍ਤਸ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਃ ॥ 4-57-50 (30726)
ਮਹਾਗਜਸਹਸ੍ਰਸ੍ਯ ਯੁਗਪਨ੍ਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗਤੋ ਵਨਮ੍।
ਕੌਨ੍ਤੇਯਰਥਮਾਰ੍ਗਸ੍ਤੁ ਰਣੇ ਘੋਰਤਰੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 4-57-51 (30727)
ਨੂਨੰ ਪਾਰ੍ਥਜਯੈਸ਼਼ਿਤ੍ਵਾਚ੍ਛਕ੍ਰਃ ਸਰ੍ਵਾਮਰੈਃ ਸਹ।
ਹਨ੍ਤ੍ਯਸ੍ਮਾਨਿਤਿ ਮਨ੍ਯਨ੍ਤੇ ਪਾਰ੍ਥੇਨੈਵਾਰ੍ਦਿਤਾਃ ਪਰੇ ॥ 4-57-52 (30728)
ਘ੍ਨਨ੍ਤਮਤ੍ਯਰ੍ਥਮਹਿਤਾਨ੍ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਮਾਹਵੇ।
ਕਾਲਮਰ੍ਜੁਨਰੂਪੇਣ ਗ੍ਰਸਨ੍ਤਮਿਵ ਚ ਪ੍ਰਜਾਃ ॥ 4-57-53 (30729)
ਕੁਰੁਸੇਨਾਸ਼ਰੀਰਾਣਿ ਪਾਰ੍ਥੇਨਾਨਾਹਤਾਨ੍ਯਪਿ ।
ਪੇਤੁਃ ਪਾਰ੍ਥਹਤਾਨੀਵ ਪਾਰ੍ਥਕਰ੍ਮਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਨਾਤ੍ ॥ 4-57-54 (30730)
ਓਸ਼਼ਧੀਨਾਂ ਸ਼ਿਰਾਂਸੀਵ ਕਾਲਪਕ੍ਤਿਸਮਨ੍ਵਯਾਤ੍।
ਅਵਨੇਮੁਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਹਿ ਸ਼ਿਰਾਂਸ੍ਯਰ੍ਜੁਨਜਾਦ੍ਭਯਾਤ੍ ॥ 4-57-55 (30731)
ਚਕਾਰ ਚਾਰ੍ਜੁਨਃ ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਵਿਮੁਖਾਨ੍ਰੁਸ਼਼ਿਤਾਨਪਿ ॥ 4-57-56 (30732)
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨਾਪਿ ਭਿੰਨਾਨਿ ਬਲਾਗ੍ਨਾਣਿ ਪੁਨਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍।
ਚਕ੍ਰੁਰ੍ਲੋਹਿਤਧਾਰਾਭਿਰ੍ਧਰਣੀਂ ਲੋਹਿਤੋਤ੍ਤਰਾਮ੍ ॥ 4-57-57 (30733)
ਲੋਹਿਤੇਨਾਪਿ ਸੰਪ੍ਰੁʼਕ੍ਤੈਃ ਪਾਂਸੁਭਿਃ ਪਵਨੋਦ੍ਧਤੈਃ ।
ਤੇਨੈਵ ਚ ਸਮੁਦ੍ਧੂਤੈਃ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੈਰ੍ਲੋਹਿਤਬਿਨ੍ਦੁਭਿਃ ॥ 4-57-58 (30734)
ਲੋਹਿਤਾਰ੍ਦ੍ਰੈਃ ਪ੍ਰਹਰਣੈਃ ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਾ ਲੋਹਿਤੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਃ।
ਲੋਹਿਤੇਸ਼਼ੁ ਨਿਮਗ੍ਨਾਸ੍ਤੇ ਨਿਹਤਾਸ਼੍ਚ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ॥ 4-57-59 (30735)
ਬਭੂਵੁਰ੍ਲੋਹਿਤਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮਾਦਿਤ੍ਯਰਸ਼੍ਮਯਃ।
ਆਕਾਸ਼ੰ ਤਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨਾਸੀਤ੍ਸਨ੍ਧ੍ਯਾਭ੍ਰਮਿਵ ਲੋਹਿਤੰ ॥ 4-57-60 (30736)
ਅਪ੍ਯਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਚਾਦਿਤ੍ਯੋ ਨਿਵਰ੍ਤੇਤ ਨ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਨਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਨ ਜਿਤ੍ਵਾਰਿੰ ਨਿਤ੍ਯਜਲ੍ਪਵਿਚਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ॥ 4-57-61 (30737)
ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰਾਨ੍ਪੌਰੁਸ਼਼ੇ ਪਰ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍।
ਦਿਵ੍ਯੈਰਸ੍ਤ੍ਰੈਰਮੋਘਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਾਨਾਰ੍ਚ੍ਛਦ੍ਧਨੁਰ੍ਧਰਾਨ੍ ॥ 4-57-62 (30738)
ਸ ਤੁ ਦ੍ਰੋਣੰ ਤ੍ਰਿਸਪ੍ਤਤ੍ਯਾ ਨਾਰਾਚਾਨਾਂ ਸਮਾਰ੍ਪਯਤ੍।
ਅਸ਼ੀਤ੍ਯਾ ਸ਼ਕੁਨਿੰ ਚੈਵ ਦ੍ਰੌਣਿਮਪ੍ਯਾਸ਼ੁ ਸਪ੍ਤਭਿਃ ॥ 4-57-63 (30739)
ਦੁਃਸਹੰ ਦਸ਼ਭਿਰ੍ਬਾਣੈਰਰ੍ਜੁਨਃ ਸਮਵਿਧ੍ਯਤ ।
ਦੁਸ਼੍ਯਾਸਨੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਭਿਃ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੰ ਤ੍ਰਿਭਿਃ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ ॥ 4-57-64 (30740)
ਸ ਕਰ੍ਣੰ ਕਰ੍ਣਿਨਾ(ਅ)ਵਿਧ੍ਯਤ੍ਪੀਤੇਨ ਨਿਸ਼ਿਤੇਨ ਚ।
ਵਾਸਵਿਰ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਪਰਮੇਸ਼਼ੁਣਾ ॥ 4-57-65 (30741)
ਸ ਕਰ੍ਣੰ ਸਤਨੁਤ੍ਰਾਣੰ ਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯ ਨਿਸ਼ਿਤਃ ਸ਼ਰਃ।
ਅਗਚ੍ਛਦ੍ਦਾਨਯਨ੍ਭੂਮਿੰ ਚੋਦਿਤੋ ਦ੍ਰੁʼਢਧਨ੍ਵਨਾ ॥ 4-57-66 (30742)
ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਵਾਹਾਨ੍ਵ੍ਯਹਨਚ੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਸ਼੍ਚਤੁਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰੈਃ ।
ਸਾਰਥੇਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਰਃ ਕਾਯਾਦਪਾਹਰਦਰਿਨ੍ਦਮਃ ।
ਅਰ੍ਧਚਨ੍ਦ੍ਰੇਣ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਚਾਪੰ ਤਸ੍ਯ ਕਰੇ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-57-67 (30743)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਵਿਦ੍ਧੇ ਮਹਾਭਾਗੇ ਕਰ੍ਣੇ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਪਾਰਗੇ।
ਹਤਾਸ਼੍ਵਸੂਤੇ ਵਿਰਥੇ ਤਤੋ(ਅ)ਨੀਕਮਭਜ੍ਯਤ ॥ ॥ 4-57-68 (30744)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 57 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 058
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.58. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 058
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਰਣੇ ਵਿਕਰ੍ਣਾਦਿਪਰਾਭਵਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਕਰ੍ਣਾਨੁਜਹਨਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨਪਰਾਜਿਤੇਨ ਕਰ੍ਣੇਨ ਰਣਾਙ੍ਕਣਾਦਪਯਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-58-0 (30745)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-58-0x (3231)
ਤਤ੍ਪ੍ਰਭਗ੍ਨੰ ਬਲੰ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਪੁਲੌਘਸ੍ਵਨੰ ਤਥਾ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮਮਾਸਾਦ੍ਯ ਸੰਤਸ੍ਥੌ ਵੇਲਾਮਿਵ ਮਹੋਦਧਿਃ ॥ 4-58-1 (30746)
ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਗਾਙ੍ਗੇਯਃ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਪਰੰਤਪਃ ।
ਤਤੋ ਵ੍ਯੂਹ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਸਮਰੇਸ਼਼੍ਵਪਰਾਜਿਤਃ ॥ 4-58-2 (30747)
ਰਥਨਾਗਾਸ਼੍ਵਕਲਿਕੰ ਯੁਯੁਜੇ ਯੁਦ੍ਧਕੋਵਿਦਃ ।
ਅਭੇਦ੍ਯੰ ਪੰਰਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਸ਼ੂਰੈਰਪਿ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ ॥ 4-58-3 (30748)
ਆਚਾਰ੍ਯਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸੂਤਪੁਤ੍ਰੈਃ ਕ੍ਰੁʼਪੇਣ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਚ ਪਾਲਿਤਾਨਿ।
ਅਵਧ੍ਯਕਲ੍ਪਾਨਿ ਦੁਰਾਸਦਾਨਿ ਰਥਾਸ਼੍ਵਮਾਤਙ੍ਗਸਮਾਕੁਲਾਨਿ ਚ ॥ 4-58-4 (30749)
ਤੇਸ਼਼ਾਮਨੀਕਾਨਿ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਵ੍ਯੂਢਾਨਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਪੁਲਧ੍ਵਜਾਨਿ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ਵੈਰਾਟਿਮਾਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯੁਵਾਚ ॥ 4-58-5 (30750)
ਸੁਸੰਗ੍ਰੁʼਹੀਤੈਰਥ ਰਸ਼੍ਮਿਭਿਸ੍ਤ੍ਵੰ ਹਯਾੰਨਿਯਮ੍ਯ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਯਤ੍ਤਃ।
ਸੰਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਸ਼ੁ ਪ੍ਰਤਿਵੀਰਮੇਨੰ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਯੋਧਯਿਤੁਂ ਵ੍ਰੁʼਣੋਮਿ ॥ 4-58-6 (30751)
ਯਾਂ ਹਸ੍ਤਿਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਂ ਬਹੁਧਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰਾਂ ਸ੍ਤਮ੍ਭੇ ਰਥੇ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ਦਰ੍ਸ਼ਨੀਯਾਮ੍ ।
ਵਿਵਰ੍ਤਮਾਨਾਂ ਜ੍ਵਲਨਪ੍ਰਕਾਸ਼ਾਂ ਵੈਕਰ੍ਤਨਸ੍ਯੈਤਦਨੀਕਮਗ੍ਰ੍ਯਮ੍ ॥ 4-58-7 (30752)
ਏਤੇਨ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਯੇਮਾਨ੍ ਸ਼੍ਵੇਤਾਨ੍ਹਯਾਨ੍ਕਾਞ੍ਚਨਜਾਲਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਨ੍ ।
ਸਰ੍ਵੰ ਜਵੰ ਤਤ੍ਰ ਵਿਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯੇ ਹ੍ਯਾਸਾਦਯੈਤਦ੍ਰਥਵੀਰਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਮ੍ ॥ 4-58-8 (30753)
ਗਜੋ ਗਜਨੇਵ ਹਿ ਯੋਦ੍ਧੁਕਾਮੋ ਮਯਾ ਸਦਾ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਤਿ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਃ ।
ਤਮੇਵ ਮਾਂ ਪ੍ਰਾਪਯ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋਪਾਸ਼੍ਰਯਜਾਤਦਰ੍ਪਮ੍ ।
ਤੰ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਥਸ੍ਯ ਮਧ੍ਯੇ ਸਹਸ੍ਰਨੇਤ੍ਰੋ(ਅ)ਸ਼ਨਿਨੇਵ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਮ੍ ॥ 4-58-9 (30754)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-58-10x (3232)
ਸ ਤੈਰ੍ਹਯੈਰ੍ਜਾਤਜਵੈਰ੍ਬ੍ਰੁʼਹਦ੍ਭਿਃ ਪੁਤ੍ਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈ ।
ਵਿਧ੍ਵੰਸਯੰਸ੍ਤਦ੍ਰਥਿਨਾਮਨੀਕੰ ਤਤੋ(ਅ)ਵਹਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵਮਾਜਿਮਧ੍ਯੇ ॥ 4-58-10 (30755)
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਪਰਮੇਣ ਤੇਜਸਾ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਵੈਕਰ੍ਤਨਮਭ੍ਯਰਕ੍ਸ਼਼ਨ੍।
ਅਭ੍ਯਦ੍ਰਵੰਸ੍ਤੇ ਰਥਵੀਰਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਾ ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੇਣ ਚਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਮਿਵਰ੍ਸ਼਼ਭੰ ਰਣੇ ॥ 4-58-11 (30756)
ਚਿਤ੍ਰਾਙ੍ਗਦਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਰਥਸ਼੍ਚ ਵੀਰਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮਜਿਦ੍ਦੁਃਸਹਚਿਤ੍ਰਸੇਨੌ ।
ਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਰ੍ਦੁਰ੍ਮੁਖਦੁਰ੍ਜਯੌ ਚ ਵਿਕਰ੍ਣਦੁਃਸ਼ਾਸਨਸੌਬਲਾਸ਼੍ਚ।
ਸ਼ੋਣੋ ਨਿਸ਼਼ੇਧਸ਼੍ਚ ਤਮਨ੍ਵਯੁਸ੍ਤੇ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰਤਰੰ ਯੁਵਾਨਃ ॥ 4-58-12 (30757)
ਪੁਤ੍ਰਾ ਯਯੁਸ੍ਤੇ ਸਹਸੋਦਰਾਸ਼੍ਚ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਪਾਰ੍ਥਗਤੰ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ।
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਚਾਪਾਨਿ ਮਹਾਬਲਾ ਰਣੇ ਧਨੰਜਯੰ ਪਰ੍ਯਕਿਰਞ੍ਸ਼ਰਾਰ੍ਚਿਭਿਃ ॥ 4-58-13 (30758)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਧਨੁਰ੍ਜ੍ਯਾਕ੍ਰੁʼਤਨੈਕਤਨ੍ਤ੍ਰੀਂ ਪ੍ਰਾਸੋਪਵੀਣਾਂ ਸ਼ਰਸਙ੍ਘਕੋਣਾਮ੍।
ਕਰਾਗ੍ਰਯਨ੍ਤ੍ਰਾਂ ਸ੍ਥਿਰਚਾਪਦਣ੍ਡਾਂ ਵੀਣਾਮੁਪਾਵਾਦਯਦਾਸ਼ੁ ਪਾਰ੍ਥਃ ॥ 4-58-14 (30759)
ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੁ ਯੁਦ੍ਧੇ ਤੁਮੁਲੇ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਪਾਰ੍ਥੰ ਵਿਕਰ੍ਣੋ(ਅ)ਤਿਰਥੰ ਰਥੇਨ ।
ਵਿਪਾਠਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰੋ ਭੀਮੇਨ ਭੀਮਾਨੁਜਮਾਸਸਾਦ ॥ 4-58-15 (30760)
ਤਤੋ ਵਿਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਧਨੁਰ੍ਵਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਜਾਮ੍ਬੁਨਦੇਨੋਪਹਿਤੰ ਦ੍ਰੁʼਢਜ੍ਯਮ੍।
ਨ੍ਯਪਾਤਯਤ੍ਤਦ੍ਧ੍ਵਜਮਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਛਿੰਨਧ੍ਵਜਃ ਸੋ(ਅ)ਪ੍ਯਪਯਾਞ੍ਜਵੇਨ ॥ 4-58-16 (30761)
ਤੰ ਸ਼ਾਤ੍ਰਵਾਣਾਂ ਗਣਵਾਧਿਤਾਰੰ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਾਣਮਮਾਨੁਪਾਣਿ।
ਸ਼ਤ੍ਰੁਂਤਪੋ ਵੈਰਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਃ ਸਮਾਰ੍ਪਯਤ੍ਕੂਰ੍ਮਨਖੇਨ ਪਾਰ੍ਥਮ੍ ॥ 4-58-17 (30762)
ਸ ਤੇਨ ਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਤਿਰਥੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਵਿਗਾਹਮਾਨੋ ਧ੍ਵਜਿਨੀਂ ਪੇਰਪਾਮ੍ ।
ਸ਼ਤ੍ਰੁਂਤਪੰ ਪਞ੍ਚਭਿਰਾਸ਼ੁ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਯ ਸੂਤੰ ਦਸ਼ਭਿਰ੍ਜਘਾਨ ॥ 4-58-18 (30763)
ਤਤਃ ਸ ਵਿਦ੍ਧੋ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭੇਣ ਬਾਣੇਨ ਕਾਯਾਵਰਣਾਤਿਗੇਨ ।
ਗਤਾਸੁਰਾਜੌ ਨਿਪਪਾਤ ਰਾਜੰਨਗੋ ਨਗਾਗ੍ਰਾਦਿਵ ਵਾਤਰੁਗ੍ਣਃ ॥ 4-58-19 (30764)
ਰਥਰ੍ਸ਼਼ਭਾਸ੍ਤੇ ਤੁ ਰਥਰ੍ਸ਼਼ਭੇਣ ਵੀਰਾ ਰਣੇ ਵੀਰਤਰੇਣ ਭਗ੍ਨਾਃ ।
ਚਕਮ੍ਪਿਰੇ ਵਾਤਵਸ਼ੇਨ ਕਾਲੇ ਪ੍ਰਕਮ੍ਪਿਤਾਨੀਵ ਮਹਾਵਨਾਨਿ ॥ 4-58-20 (30765)
ਹਤਾਸ਼੍ਚ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਨਰਪ੍ਰਵੀਰਾ ਭੂਮੌ ਯੁਵਾਨਃ ਸੁਸ਼਼੍ਰੁਸ਼਼ੁਃ ਸੁਵੇਸ਼਼ਾਃ ।
ਵਸੁਪ੍ਰਦਾ ਵਾਸਵਤੁਲ੍ਯਵੀਰ੍ਯਾਃ ਪਰਾਜਿਤਾ ਵਾਸਵਜੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ।
ਸੁਵਰ੍ਣਕਾਰ੍ਸ਼਼੍ਣਾਯਸਵਰ੍ਭਨਦ੍ਧਾ ਨਾਗਾ ਯਥਾ ਹੈਮਵਤੇ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਃ ॥ 4-58-21 (30766)
ਤਥਾ ਸ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਮਰੇ ਵਿਨਿਘ੍ਨਨ੍ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰਃ।
ਚਚਾਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਵਿਦਿਸ਼ੋ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਦਹੰਨਿਵਾਗ੍ਨਿਰ੍ਵਨਮਾਤਪਾਨ੍ਤੇ ॥ 4-58-22 (30767)
ਸੁਜੀਰ੍ਣਪਰ੍ਣਾਨਿ ਯਥਾ ਵਸਨ੍ਤੇ ਵਿਸ਼ਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਰਜੋ ਨੁਦਨ੍ਖੇ।
ਤਥਾ ਸਪਤ੍ਨਾਨ੍ਵਿਕਿਰਨ੍ਕਿਰੀਟੀ ਚਚਾਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ(ਅ)ਤਿਰਥੋ ਰਥੇਨ ॥ 4-58-23 (30768)
ਸ਼ੋਣਾਸ਼੍ਵਵਾਹਸ੍ਯ ਹਯਾੰਨਿਹਤ੍ਯ ਵੈਕਰ੍ਤਨਭ੍ਰਾਤੁਰਦੀਨਸਤ੍ਵਃ ।
ਏਕੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮਜਿਤਃ ਸ਼ਰੇਣ ਸ਼ਿਰੋ ਜਹਾਰਾਥ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ॥ 4-58-24 (30769)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਹਤੇ ਭ੍ਰਾਤਰਿ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੋ ਵੈਕਰ੍ਤਨੋ ਵੀਰ੍ਯਮਦਪ੍ਰਤਾਪੀ ।
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਦਨ੍ਤਾਵਿਵ ਨਾਗਰਾਜੋ ਮਹਾਬਲਃ ਸਿੰਹਮਿਵਾਜਗਾਮ ॥ 4-58-25 (30770)
ਸ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਭਿਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤ੍ਕੈਰ੍ਵੈਕਰ੍ਤਨਃ ਪਾਰ੍ਥਮੁਪਾਜਘਾਨ੍ ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਗਾਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਹਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਸ਼ਰੈਰ੍ਵਿਜਘ੍ਨੇ ॥ 4-58-26 (30771)
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਸਮਰੇ ਕਿਰੀਟੀ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਸਰ੍ਵਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਤੇਜਾਃ।
ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਯਾਮਾਸ ਮਹਾਧਨੁਸ਼਼੍ਮਾੰਨ੍ਯਸ਼਼ੇਧਯਚ੍ਛਤ੍ਰੁਗਣਾਂਸ਼੍ਚ ਵੀਰਃ ॥ 4-58-27 (30772)
ਨਿਹਤ੍ਯ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਤਤਃ ਕਿਰੀਟੀ ਪੁਰਸ਼੍ਚਰਾਂਸ਼੍ਚਾਪਿ ਚ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਗੋਪਾਨ੍ ।
ਸਮੀਪਮਭ੍ਯਾਗਮਦਪ੍ਰਮੇਯੋ ਵਿਤਤ੍ਯ ਪਕ੍ਸ਼਼ੌ ਗਰੁਡੋ ਯਥੋਰਗਮ੍ ॥ 4-58-28 (30773)
ਤਾਵੁਤ੍ਤਮੌ ਸਰ੍ਵਧਨੁਰ੍ਧਰਾਣਾਂ ਮਹਾਬਲੌ ਸਰ੍ਵਸਪਤ੍ਨਸਾਹੌ ।
ਕਰ੍ਣੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥੰ ਚ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਯੁਦ੍ਧੇ ਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਃ ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਵਤਸ੍ਥੁਃ ॥ 4-58-29 (30774)
ਤੰ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਸ੍ਪਸ਼਼੍ਟਮੁਦੀਰ੍ਣਕੋਪੰ ਕ੍ਰੁʼਤਾਗਸੰ ਕਰ੍ਣਮੁਦੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕੋਪਾਤ੍।
ਕ੍ਸ਼਼ਣੇਨ ਸਾਸ਼੍ਵੰ ਸਰਥੰ ਸਸੂਤਮਨ੍ਤਰ੍ਦਧੇ ਮੇਘ ਇਵਾਤਿਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ॥ 4-58-30 (30775)
ਤਤਃ ਸਯੁਗ੍ਯਾਃ ਸਰਥਾਃ ਸਨਾਗਾ ਯੋਧਾ ਵਿਨੇਦੁਰ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਾਣਾਮ੍।
ਅਨ੍ਤਰ੍ਹਿਤੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮੁਖਾਃ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ਕਰ੍ਣਰਥੰ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤ੍ਕੈਃ ॥ 4-58-31 (30776)
ਸ ਚਾਪਿ ਤਾਨਰ੍ਜੁਨਬਾਹੁਮੁਕ੍ਤਾਞ੍ਸ਼ਰਾਞ੍ਸ਼ਰੌਘੈਃ ਪ੍ਰਤਿਹਤ੍ਯ ਤੂਰ੍ਣਮ੍ ।
ਬਭੌ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਸਧਨੁਃ ਸਬਾਣਃ ਸਵਿਸ਼਼੍ਫੁਲਿਙ੍ਗੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਵਾਥ ਕਰ੍ਣਃ ॥ 4-58-32 (30777)
ਤਤਸ੍ਤੁ ਜਜ੍ਞੇ ਕਰਤਾਲਘੋਸ਼਼ਃ ਸਸ਼ਙ੍ਖਭੇਰੀਪਣਵਾਕੁਲਸ੍ਤੁ।
ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਵੇਲਿਤਾਸ੍ਫੋਟਿਤਸਿੰਹਨਾਦੈਰ੍ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਪੂਜਯਤਾਂ ਕੁਰੂਣਾਮ੍ ॥ 4-58-33 (30778)
ਆਧੂਤਲਾਙ੍ਗੂਲਮਹਾਪਤਾਕੰ ਰਥੋਤ੍ਤਮੰ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਤਮੰ ਕੁਰੂਣਾਮ੍।
ਤਤਃ ਸਗਾਣ੍ਡੀਵਕ੍ਰੁʼਤਪ੍ਰਣਾਦੰ ਕਿਰੀਟਿਨੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਨਨਾਦ ਕਰ੍ਣਃ ॥ 4-58-34 (30779)
ਪਾਰ੍ਥੋਪਿ ਵੈਕਰ੍ਤਨਮਰ੍ਦਯਿਤ੍ਵਾ ਸਾਸ਼੍ਵੰ ਸਕੇਤੁਂ ਸਰਥੰ ਸਸੂਤਮ੍।
ਨਨਾਦ ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਤ੍ਸਹਸਾ ਕਿਰੀਟੀ ਪਿਤਾਮਹੰ ਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪੌ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ॥ 4-58-35 (30780)
ਸਿਸ਼਼ੇਚ ਪਾਰ੍ਥੰ ਬਹੁਭਿਃ ਸ਼ਰੌਘੈਰ੍ਵੈਕਰ੍ਤਨਃ ਸੰਯਤਿ ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਵੇਗੈਃ ।
ਵੈਕਰ੍ਤਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਯਾਮਾਸ ਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੌਘੈਃ ॥ 4-58-36 (30781)
ਤਯੋਰਮੋਘਨ੍ਸ੍ਰੁʼਜਤੋਃ ਸ਼ਰੌਘਾਨਸ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞਯੋਰਾਸ ਮਹਾਨ੍ਵਿਮਰ੍ਦਃ।
ਰਾਹੁਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਵਿਵ ਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯੌ ਕ੍ਸ਼਼ਣਾਨ੍ਤਰੇਣਾਨੁਦਦਰ੍ਸ਼ ਲੋਕਃ ॥ 4-58-37 (30782)
ਹਤਾਸ੍ਤੁ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਰਥਪ੍ਰਵੀਰਾ ਭੂਮੌ ਯੁਵਾਨਃ ਸੁਪੁਪੁਃ ਸੁਕੇਸ਼ਾਃ ।
ਸੁਵਰ੍ਣਲੋਹਾਯਸਵਰ੍ਮਗਾਤ੍ਰਾ ਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾ ਯਥਾ ਹੈਮਵਤੇ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ॥ 4-58-38 (30783)
ਤਥਾ ਸ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਮਰੇ ਵਿਨਿਘ੍ਨਨ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਵ੍ਯਧਮਤ੍ਸਪਤ੍ਨਾਨ੍।
ਚਚਾਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਵਿਦਿਸ਼ੋ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਦਹੰਨਿਵਾਗ੍ਨਿਰ੍ਵਨਮਾਤਪਾਨ੍ਤੇ ॥ 4-58-39 (30784)
ਸੁਸ਼ੀਰ੍ਣਪਰ੍ਣਾਨਿ ਯਥਾ ਵਸਨ੍ਤੇ ਵਿਧੂਨਯਨ੍ਵਾਯੁਰਿਵਾਲ੍ਪਸਾਰਾਨ੍ ।
ਤਥਾ ਸਪਤ੍ਨਾਨ੍ਵਿਧਮਨ੍ਕਿਰੀਟੀ ਚਚਾਰ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ(ਅ)ਤਿਰਥੋ ਰਥੇਨ ॥ 4-58-40 (30785)
ਸ਼ਤ੍ਰੂਨਿਵੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸਮਰੇ ਕਿਰੀਟੀ ਵਿਦ੍ਰਾਵਯੰਸ੍ਤਦ੍ਰਥਵੀਰਬ੍ਰੁʼਨ੍ਦਮ੍।
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਚ੍ਚਰੁਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਵਰੇਸ਼਼ੁਭਿਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗਣਾਨਨੇਕਾਨ੍ ॥ 4-58-41 (30786)
ਕਰ੍ਣੰ ਤਦੋਵਾਚ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਸ਼ੂਰਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਪ੍ਰਵਰੋ(ਅ)ਭਿਗਰ੍ਜਨ੍ ॥ 4-58-42 (30787)
ਕਰ੍ਣ ਯਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਬਹ੍ਵਬਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਸੇ।
ਨ ਮੇ ਯੁਧਿ ਸਮੋਸ੍ਤੀਤਿ ਤਦਿਦੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-58-43 (30788)
ਸਭਾਯਾਂ ਪੌਰੁਸ਼਼ੰ ਪ੍ਰੋਚ੍ਯ ਧਰ੍ਮਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਕੇਵਲਮ੍।
ਕਰ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ਯਤ੍ਕਰ੍ਮ ਤਨ੍ਮਨ੍ਯੇ ਦੁਸ਼਼੍ਕਰੰ ਤ੍ਵਯਾ। 4-58-44 (30789)
ਯਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਕਥਿਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਨਾਸ੍ਤਿ ਮਤ੍ਸਮ ਇਤ੍ਯਪਿ।
ਤਤ੍ਸਤ੍ਯੰ ਕੁਰੁ ਰਾਧੇਯ ਕੁਰੁਮਧ੍ਯੇ ਮਯਾ ਸਹ ॥ 4-58-45 (30790)
ਸਭਾਯਾਂ ਯਸ੍ਤੁ ਪਾਞ੍ਚਾਲੀਂ ਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਮਾਨਾਂ ਤਦਾ ਤ੍ਵਯਾ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਵਾਨਸ੍ਮਿ ਤਸ੍ਯਾਦ੍ਯ ਫਲਮਸ਼੍ਰੁਹਿ ਕੇਵਲਮ੍ ॥ 4-58-46 (30791)
ਧਰ੍ਮਪਾਸ਼ਨਿਬਦ੍ਧੇਨ ਯਨ੍ਮਯਾ ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਤਵ।
ਤਸ੍ਯ ਪਾਪਸ੍ਯ ਰਾਧੇਯ ਫਲੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਹਿ ਦੁਰ੍ਮਤੇ ॥ 4-58-47 (30792)
ਏਹਿ ਕਰ੍ਣ ਮਯਾ ਸਾਰ੍ਧਮਿਹਾਦ੍ਯ ਕੁਰੁ ਵੈਸ਼ਸਮ੍।
ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਕਾ ਕੁਰਵਃ ਸਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਸਹਸੈਨਿਕਾਃ ॥ 4-58-48 (30793)
ਇਦਾਨੀਮੇਵ ਤਾਵਤ੍ਤ੍ਵਮਪਯਾਤੋ ਰਣਾਨ੍ਮਮ।
ਕਸ੍ਮਾਜ੍ਜੀਵਸਿ ਰਾਧੇਯ ਨਿਹਤਸ੍ਤ੍ਵਨੁਜਸ੍ਤਵ ॥ 4-58-49 (30794)
ਯੋ ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਪਾਤਯਿਤ੍ਵਾ ਕਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਰਣਾਜਿਰਮ੍ ।
ਤ੍ਵਦਨ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਃ ਸਤ੍ਸੁ ਬ੍ਰੂਯਾਦੇਵੰ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 4-58-50 (30795)
ਕਰ੍ਣ ਉਵਾਚ। 4-58-51x (3233)
ਬ੍ਰਵੀਸ਼਼ਿ ਵਾਚਾ ਯਤ੍ਪਾਰ੍ਥ ਕਰ੍ਮਣਾ ਤਤ੍ਸਮਾਚਰ।
ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਿਤੋ ਹਿ ਤ੍ਵੰ ਵਾਚਾ ਕਰ੍ਮਣਾਪ੍ਰਤਿਮੰ ਭੁਵਿ ॥ 4-58-51 (30796)
ਯਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਪੂਰ੍ਵੰ ਤਦਸ਼ਕ੍ਤੇਨ ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਤਮ੍ ।
ਇਤਿ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣੀਮ ਤੇ ਪਾਰ੍ਥ ਤਮਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-58-52 (30797)
ਧਰ੍ਮਪਾਸ਼ਨਿਬਦ੍ਧੇਨ ਯਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਮਰ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਪੁਰਾ।
ਤਥੈਵ ਬਦ੍ਧਮਾਤ੍ਮਾਨਮਬਦ੍ਧ ਇਤਿ ਮਨ੍ਯਸੇ ॥ 4-58-53 (30798)
ਨ ਹਿ ਤਾਵਦ੍ਵਨੇ ਵਾਸੋ ਯਥੋਕ੍ਤੰ ਚਰਿਤਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ।
ਕ੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤ੍ਵਮਰ੍ਥਲੋਭਾਤ੍ਤੁ ਸਮਯੰ ਛੇਤ੍ਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-58-54 (30799)
ਯਦਿ ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਸ੍ਵਯੰ ਪਾਰ੍ਥ ਤਵ ਯੁਦ੍ਧ੍ਯੇਤ ਕਾਰਣਾਤ੍।
ਤਥਾ(ਅ)ਪਿਨ ਵ੍ਯਥਾ ਕਾਚਿਨ੍ਮਮ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵਿਕ੍ਰਮਿਸ਼਼੍ਯਤਃ ॥ 4-58-55 (30800)
ਅਯੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯਕਾਮਸ੍ਤੇ ਨਚਿਰਾਤ੍ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਃ।
ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਸੇ ਹਿ ਮਯਾ ਸਾਰ੍ਧਮਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤੇ ਬਲਮ੍ ॥ 4-58-56 (30801)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-58-57x (3234)
ਇਤਿ ਕਰ੍ਣੋ ਬ੍ਰੁਵੰਨੇਵ ਬੀਭਤ੍ਸੁਮਪਰਾਜਿਤਮ੍।
ਅਭ੍ਯਯਾਦ੍ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਕਾਯਾਵਰਣਭੇਦਿਨਃ ॥ 4-58-57 (30802)
ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਤਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੋ ਮਹਾਰਥਃ ॥ 4-58-58 (30803)
ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਮਹਤਾ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯ ਇਵ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਮਾਨ੍।
ਅਭੀਯਾਯ ਹਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਧਨੁਃ ॥ 4-58-59 (30804)
ਜਿਘਾਂਸੁਃ ਸਮਰੇ ਕਰ੍ਣੰ ਵਿਸਸਰ੍ਜ ਸ਼ਰਾਨ੍ਬਹੂਨ੍।
ਤਾਨ੍ਕਰ੍ਣਃ ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਵਾਯੁਵੇਗਮਿਵਾਚਲਃ ॥ 4-58-60 (30805)
ਤਯੋਰ੍ਦੈਵਾਸੁਰਸਮਃ ਸੰਨਿਪਾਤੋ(ਅ)ਭਵਨ੍ਮਹਾਨ੍।
ਕਿਰਤੋਃ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਸ੍ਨੰ ਵ੍ਯੋਮ ਨਿਰਨ੍ਤਰੰ ॥ 4-58-61 (30806)
ਉਤ੍ਪੇਤੁਰ੍ਮੇਘਜਾਲਾਨਿ ਘੋਰਰੂਪਾਣਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਵਵਰ੍ਸ਼਼ ਚ ਰਜੋ ਭੌਮੰ ਕਰ੍ਣਪਾਰ੍ਥਸਮਾਗਮੇ ॥ 4-58-62 (30807)
ਨ ਸ੍ਮ ਸੂਰ੍ਯਃ ਪ੍ਰਤਪਤਿ ਨ ਚ ਵਾਤਿ ਸਮੀਰਣਃ।
ਸ਼ਰਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਿਤੰ ਵ੍ਯੋਮ ਛਾਯਾਭੂਤਮਿਵਾਭਵਤ੍ ॥ 4-58-63 (30808)
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਚ ਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ਃ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਧਨੁਸ਼਼ਸ੍ਤਥਾ।
ਦਹ੍ਯਤਾਮਿਵ ਵੇਣੂਨਾਮਾਸੀਤ੍ਪਰਮਦਾਰੁਣਃ ॥ 4-58-64 (30809)
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੁ ਹਯਾੰਨਾਗਾਨ੍ਰਥਾਂਸ਼੍ਚ ਵਿਨਿਪਾਤਯਨ੍।
ਕ੍ਸ਼਼ੋਭਯਾਮਾਸ ਤਤ੍ਸੈਨ੍ਯੰ ਕਰ੍ਣੰ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਚਾਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 4-58-65 (30810)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਧਨੁਰਚ੍ਛਿਨਤ੍।
ਛਿੰਨਧਨ੍ਵਾ ਤਤਃ ਕਰ੍ਣਃ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਵੇਗਵਾਨ੍
ਤਾਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-58-66 (30811)
ਤਤੋ ਨਿਪੇਤੁਰ੍ਬਹੁਸ਼ੋ ਰਾਧੇਯਸ੍ਯ ਪਦਾਨੁਗਾਃ ।
ਤਾਂਸ਼੍ਚ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਃ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਦ੍ਯਮਸਾਦਨਮ੍ ॥ 4-58-67 (30812)
ਅਸ਼ੇਰਤਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਹੀਂ ਸਮਗ੍ਰਾਂ ਪਾਰ੍ਥੇਸ਼਼ੁਮਾਰ੍ਗੇ ਨਿਹਤਾ ਦ੍ਵਿਪੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ ।
ਹਿਰਣ੍ਯਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਂ ਸ਼ਰਜਾਲਚਿਤ੍ਰਾ ਯਥਾ ਨਗਾਃ ਪਾਵਕਜਾਲਨਦ੍ਧਾਃ ॥ 4-58-68 (30813)
ਤੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੇਨਾਙ੍ਗਨਿਬਰ੍ਹਣਾਨਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਾਣਮਮਾਨੁਸ਼਼ਾਣਿ ।
ਵੈਕਰ੍ਤਨਃ ਪੂਰ੍ਵਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਃ ਸਮਾਰ੍ਪਯਲ੍ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਮਿਵਾਸ਼ੁ ਪਾਰ੍ਥਮ੍ ॥ 4-58-69 (30814)
ਤਤਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਸ੍ਤੁਰਗਾਨ੍ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਕਰ੍ਣੋ(ਅ)ਥ ਧਨੰਜਯਸ੍ਯ।
ਸ਼਼ਙ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਸੂਤੰ ਦਸ਼ਭਿਰ੍ਹਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਚ ਪਾਰ੍ਥੰ ਤ੍ਰਿਭਿਰਸ੍ਯ ਕੇਤੁਮ੍ ॥ 4-58-70 (30815)
ਸਵਿਸ਼਼੍ਫੁਲਿਙ੍ਗੋਜ੍ਜ੍ਵਲਭੀਮਘੋਸ਼਼ਃ ਕੋਪੇਨ੍ਧਨਃ ਕੇਤੁਸ਼ਿਖਃ ਸ਼ਰਾਰ੍ਚਿਃ ।
ਕਰ੍ਣਾਗ੍ਨਿਰਸ੍ਤ੍ਰਾਨਿਲਭੀਮਵਾਤੋ ਬਭੌ ਦਿਧਕ੍ਸ਼਼ੰਨਿਵ ਪਾਰ੍ਥਕਕ੍ਸ਼਼ਮ੍ ॥ 4-58-71 (30816)
ਸ੍ਵਨੇਮਿਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਵਨਭੀਮਘੋਸ਼਼ਸ਼੍ਚਲਤ੍ਪਤਾਕੋਜ੍ਜ੍ਵਲਭੀਮਵਿਦ੍ਯੁਤ੍।
ਪਾਰ੍ਥਾਮ੍ਬੁਦਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਸ਼ਰਾਮ੍ਬੁਧਾਰਃ ਕਰ੍ਣਾਨਲੰ ਸੰਸ਼ਮਯਾਂਚਕਾਰ ॥ 4-58-72 (30817)
ਤੇਨਾਤਿਵਿਦ੍ਧਃ ਸਮਰੇ ਕਿਰੀਟੀ ਪ੍ਰਬੋਧਿਤਃ ਸਿੰਹ ਇਵ ਪ੍ਰਸੁਪ੍ਤਃ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਪ੍ਰਵਰਃ ਕੁਰੂਣਾਂ ਪ੍ਰਤਤ੍ਵਰੇ ਕਰ੍ਣਵਧਾਯ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ॥ 4-58-73 (30818)
ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸਮਰੇ ਕਿਰੀਟੀ ਪ੍ਰਾਦੁਸ਼੍ਚਕਾਰਾਦ੍ਭੁਤਵੀਰ੍ਯਕਰ੍ਮਾ ।
ਸਨ੍ਤਾਪਯਨ੍ਕਰ੍ਣਰਥੰ ਸ਼ਰੌਘੈਰ੍ਲੋਕਾਨਿਮਾਨ੍ਤ੍ਸੂਰ੍ਯ ਇਵਾਂਸ਼ੁਮਾਲੀ ॥ 4-58-74 (30819)
ਸ ਹਸ੍ਤਿਨੇਵਾਭਿਹਤੋ ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਭਲ੍ਲਾੰਨਿਸ਼ਿਤਾੰਨਿਸ਼਼ਙ੍ਗਾਤ੍।
ਆਕਰ੍ਣਪੂਰ੍ਣੇ ਤੁ ਧਨੁਰ੍ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਬਾਣੈਰਥ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਮ੍ ॥ 4-58-75 (30820)
ਅਥਾਸ੍ਯ ਬਾਹੂ ਸਸ਼ਿਰੋ ਲਲਾਟੰ ਗ੍ਰੀਵਾਮੁਰਃ ਸ੍ਕਨ੍ਧਭੁਜਾਨ੍ਤਰੰ ਚ।
ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਯੁਧਿ ਨਿਰ੍ਬਿਭੇਦ ਵਜ੍ਰੈਰਿਵਾਦ੍ਰਿੰ ਭਗਵਾਨ੍ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਃ ॥ 4-58-76 (30821)
ਸ ਪਾਰ੍ਥਮੁਕ੍ਤਾਨਵਿਸ਼਼ਹ੍ਯ ਬਾਣਾਨ੍ ਗਜੋ ਗਜੇਨੇਵ ਜਿਤਸ੍ਤਰਸ੍ਵੀ।
ਵਿਹਾਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮਸ਼ਿਰੋਪਯਾਤੋ ਵੈਕਰ੍ਤਨਃ ਪਾਰ੍ਥਸ਼ਰਾਭਿਤਪ੍ਤਃ ॥ 77 ॥ ॥ 4-58-77 (30822)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਪਞ੍ਚਾਸ਼ੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 58 ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-58-23 ਵਾਯੁਰ੍ਯਥਾ ਖੇ ਆਕਾਸ਼ੇ ਰਜੋ ਨੁਦਨ੍ ਚਰਤਿ ਤਥੇਤ੍ਯਧ੍ਯਾਹਾਰੇਣ ਯੋਜਨਾ ॥ 23 ॥ 4-58-30 ਕਰ੍ਣਮੁਦੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਹਰ੍ਸ਼਼ਾਦਿਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 30 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 059
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.59. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 059
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਦ੍ਰੋਣਾਰ੍ਜੁਨਯੋਰ੍ਯੁਦ੍ਧਵਰ੍ਣਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨਬਾਣਾਹਤਿਵਿਸ਼਼ਪਣੇ ਦ੍ਰੋਣੇ ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮ੍ਨਾ ਤਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯਾਰ੍ਜੁਨਪ੍ਰਤ੍ਯਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਅਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਦਤ੍ਤਾਵਕਾਸ਼ੇਨ ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਰਣਾਦਪਯਾਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-59-0 (30823)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-59-0x (3235)
ਜਿਤੰ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਸ੍ਥਿਰੋ ਭਵ ਤ੍ਵੰ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਜਯੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਨ੍ਰੁʼਪਾਤ੍ਮਜਃ ॥ 4-59-1 (30824)
ਯਾਵਚ੍ਛਙ੍ਖਮੁਪਾਧ੍ਯਾਸ੍ਯੇ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍।
ਅਵਿਕ੍ਲਬਮਸੰਭ੍ਰਾਨ੍ਤਮਵ੍ਯਕ੍ਤਹ੍ਰੁʼਦਯੇਕ੍ਸ਼਼ਣਮ੍। 4-59-2 (30825)
ਯਾਹਿ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਯਤੋ ਦ੍ਰੋਣੋ ਮਮਾਚਾਰ੍ਯੋ ਰਣੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥
ਤਥਾ ਸੰਕ੍ਰੀਡਮਾਨਸ੍ਯ ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਰਣਾਜਿਰੇ। 4-59-3 (30826)
ਬਲੰ ਸਤ੍ਵੰ ਚ ਤੇਜਸ਼੍ਚ ਲਾਘਵੰ ਚ ਵ੍ਯਵਰ੍ਧਤ ॥
ਤਚ੍ਚਾਦ੍ਭੁਤਮਭਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਭਯਮੁਤ੍ਤਰਮਾਵਿਸ਼ਤ੍ ॥ 4-59-4 (30827)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-59-5x (3236)
ਅਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਤਵ ਦਿਵ੍ਯਾਨਾਂ ਸ਼ਰੌਘਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤਃ ਸ਼ਿਤਾਨ੍।
ਮਨੋ ਮੇ ਮੁਹ੍ਯਤੇ(ਅ)ਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਤਵ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-59-5 (30828)
ਦ੍ਵੈਧੀਭੂਤੰ ਮਨੋ ਮਹ੍ਯੰ ਭਯਾਦ੍ਭਰਤਸਤ੍ਤਮ ।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੂਰ੍ਵੰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤਵ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਸ੍ਵਨਮ੍ ॥ 4-59-6 (30829)
ਤਵ ਬਾਹੁਬਲੰ ਚੈਵ ਧਨੁਃ ਕਰ੍ਸ਼਼ਯਤੋ ਬਹੁ।
ਤਵ ਤੇਜੋ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੰ ਯਥਾ ਵਿਸ਼਼੍ਣੋਸ੍ਤ੍ਰਿਵਿਕ੍ਰਮੇ ॥ 4-59-7 (30830)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-59-8x (3237)
ਤਮੁਤ੍ਤਰਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ਸ਼ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਮੁਕ੍ਤਾਨ੍ਸਹਸਾ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ।
ਭੀਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਰ੍ਜੁਨਮਾਜਿਮਧ੍ਯੇ ਨਾਹੰ ਤਵਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਵਿਸ਼਼ਹੇ ਨਿਯਨ੍ਤੁਮ੍ ॥ 4-59-8 (30831)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕਿੰਚਿਦਿਵ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ।
ਮਯਾ ਸਹਾਯੇਨ ਕੁਤੋ(ਅ)ਸ੍ਤਿ ਤੇ ਭਯੰ ਪ੍ਰੇਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰਾਸ਼੍ਵਾਨਨੁਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਵਾਹਯ ॥ 4-59-9 (30832)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-59-10x (3238)
ਆਸ਼੍ਵਾਸਿਤਸ੍ਤੇਨ ਧਨੰਜਯੇਨ ਵੈਰਾਟਿਰਸ਼੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤੁਤੋਦਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍।
ਧਨੰਜਯਸ਼੍ਚਾਪਿ ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਚਾਪੰ ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰਯਾਮਾਸ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਕਲ੍ਪਃ ॥ 4-59-10 (30833)
ਉਤ੍ਤਰੰ ਚੈਵ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪੁਨਰਰ੍ਜੁਨਃ ।
ਨ ਭੇਤਵ੍ਯੰ ਮਯਾ ਸਾਰ੍ਧੰ ਤਾਤ ਸੰਗ੍ਰਾਮਮੂਰ੍ਧਨਿ ॥ 4-59-11 (30834)
ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਸਿ ਤੇ ਭਦ੍ਰੰ ਕੁਲੇ ਮਹਤਿ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਕੇ।
ਜਾਤਸ੍ਤ੍ਵੰ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਕੁਲੇ ਨ ਵਿਸ਼਼ੀਦਿਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 4-59-12 (30835)
ਧ੍ਰੁʼਤਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਵਿਪੁਲਾਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ ਰਥੰ ਮਮ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਰਾਜਭਿਃ ਸਹ ਵਾਹਯ ॥ 4-59-13 (30836)
ਉਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਮੇਵੰ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਰ੍ਜੁਨਃ ਪੁਨਰਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਰਥਿਨਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੰ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤੁ ॥ 4-59-14 (30837)
ਯਤ੍ਰੈਸ਼਼ਾ ਕਾਞ੍ਚਨੀ ਵੇਦਿਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ(ਅ)ਗ੍ਨਿਸ਼ਿਖੋਪਮਾ ।
ਉਚ੍ਛ੍ਰਿਤਾ ਕਾਞ੍ਚਨੇ ਦਣ੍ਡੇ ਪਤਾਕਾਭਿਰਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾ ॥ 4-59-15 (30838)
ਤਤ੍ਰ ਮਾਂ ਵਹ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਦ੍ਰੋਣੰ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਸਤ੍ਤਮਮ੍।
ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੇਨ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ(ਅ)ਹਮਾਚਾਰ੍ਯੇਣ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ॥ 4-59-16 (30839)
ਅਮੀ ਸ਼ੋਣਾਃ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ੍ਤੇ ਤੁਰਗਾਃ ਸਾਧੁਵਾਹਿਨਃ ।
ਮੁਕ੍ਤਾ ਰਥਵਰੇ ਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ॥ 4-59-17 (30840)
ਯਤੋ ਰਥਵਰੇ ਸ਼ੂਰਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ।
ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਵੈਡੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ਸ੍ਤਾਮ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 4-59-18 (30841)
ਆਦਿਤ੍ਯ ਇਵ ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਬਲਵੀਰ੍ਯਸਮਨ੍ਵਿਤਃ।
ਸਰ੍ਵਲੋਕਧਨੁਃਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਪੂਜਿਤਃ।
ਅਙ੍ਗਿਰੋਸ਼ਨਸੋਸ੍ਤੁਲ੍ਯੋ ਨਯੇ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂਵਰਃ ॥ 4-59-19 (30842)
ਚਤ੍ਵਾਰੋ ਨਿਖਿਲਾ ਵੇਦਾਃ ਸਾਙ੍ਗੋਪਾਙ੍ਗਾਃ ਸਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਃ ।
ਧਨੁਰ੍ਵੇਦਸ਼੍ਚ ਕਾਰ੍ਤ੍ਸ੍ਨ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮੰ ਚਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਮ੍ ॥ 4-59-20 (30843)
ਪੁਰਾਣਮਿਤਿਹਾਸਸ਼੍ਚ ਅਰ੍ਥਵਿਦ੍ਯਾ ਚ ਮਾਨਵਮ੍ ।
ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੇ ਸਮਸ੍ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍ ॥ 4-59-21 (30844)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਾ ਦਮਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯੰ ਚ ਤੇਜੋ ਮਾਰ੍ਦਵਮਾਰ੍ਜਵਮ੍ ।
ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾ ਗੁਣਾ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਬਹਵੋ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮੇ ॥ 4-59-22 (30845)
ਯਸ੍ਯਾਹਮਿਸ਼਼੍ਟਃ ਸਤਤੰ ਮਮ ਚੇਸ਼਼੍ਟਃ ਸਦਾ ਚ ਸਃ।
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੇਨ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ ਹਿ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍ ॥ 4-59-23 (30846)
ਆਚਾਰ੍ਯੰ ਪ੍ਰਾਪਯੇਦਾਨੀਂ ਮਮੋਤ੍ਤਰ ਮਹਾਰਥਮ੍।
ਅਪਰੰ ਪਸ਼੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮਮਦ੍ਭੁਤੰ ਮਮ ਤਸ੍ਯ ਚ॥ 4-59-24 (30847)
ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਤ੍ਵੇਵਮੁਕ੍ਤੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਂਸ਼੍ਚੋਦਯਾਮਾਸ ਤੰ ਪ੍ਰਤਿ ।
ਆਜਗਾਮਾਰ੍ਜੁਨਰਥੋ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-59-25 (30848)
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਵੇਗੇਨ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਸਰਥੰ ਰਣੇ।
ਦ੍ਰੋਣੋਪ੍ਯਭ੍ਯਦ੍ਰਵਤ੍ਪਾਰ੍ਥੰ ਮਤੋ ਮਤ੍ਤਮਿਵ ਦ੍ਵਿਪਮ੍ ॥ 4-59-26 (30849)
ਸ ਤੁ ਰੁਕ੍ਮਰਥੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸਮਭਿਦ੍ਰੁਤਮ੍।
ਆਚਾਰ੍ਯੰ ਤੰ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਿਰ੍ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-59-27 (30850)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ੍ਮੋ ਵਨੇ ਵਾਸੰ ਪ੍ਰਤਿਕਰ੍ਮਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਵਃ ।
ਕੋਪੰ ਨਾਰ੍ਹਸਿ ਨਃ ਕਰ੍ਤੁਂ ਸਦਾ ਸਮਰਦੁਰ੍ਜਯ ॥ 4-59-28 (30851)
ਅਹੰ ਤੁ ਤਾਡਿਤਃ ਪੂਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਹਰੇਯੰ ਤਵਾਨਘ ।
ਇਤਿ ਮੇ ਵਰ੍ਤਤੇ ਬੁਦ੍ਧਿਸ੍ਤਦ੍ਭਵਾਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਤਿ ॥ 4-59-29 (30852)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਧ੍ਮਾਪਯਚ੍ਛਙ੍ਖੰ ਭੇਰੀਪਟਹਵਾਦਿਤਮ੍ ।
ਵ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੋਭਤ ਬਲੰ ਸਰ੍ਵਮੁਦ੍ਧੂਤਮਿਵ ਸਾਗਰਮ੍ ॥ 4-59-30 (30853)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-59-31x (3239)
ਤਤਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਦ੍ਦ੍ਰੋਣਃ ਸ਼ਰਾਨਥ ਸ ਵਿੰਸ਼ਤਿਮ੍।
ਅਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਨੇਵ ਤਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਕ੍ਰੁʼਤਹਸ੍ਤਵਾਨ੍ ॥ 4-59-31 (30854)
ਤਤਃ ਸ਼ਰਸਹਸ੍ਰੇਣ ਰਥੰ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਅਵਾਕਿਰਤ੍ਤਤੋ ਦ੍ਰੋਣਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰਹਸ੍ਤੰ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ॥ 4-59-32 (30855)
ਏਵੰ ਪ੍ਰਵਵ੍ਰੁʼਤੇ ਯੁਦ੍ਧੰ ਭਾਰਜ੍ਵਾਜਕਿਰੀਟਿਨੋਃ ॥ 4-59-33 (30856)
ਅਸ਼੍ਵਾਞ੍ਸ਼ੋਣਾਨ੍ਮਹਾਵੇਗਾਨ੍ਹੰਸਵਰ੍ਣੈਸ੍ਤੁ ਵਾਜਿਭਿਃ ।
ਮਿਸ਼੍ਰਿਤਾਨ੍ਸਮਰੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵ੍ਯਸ੍ਮਯਨ੍ਤ ਪ੍ਰੁʼਥਗ੍ਜਨਾਃ ॥ 4-59-34 (30857)
ਰਥੰ ਰਥੇਨ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸਮਾਹਤ੍ਯ ਪਰੰਤਪਃ ।
ਹਰ੍ਸ਼਼ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਚਾਰ੍ਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤ੍ਸ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 4-59-35 (30858)
ਸਮਾਸ਼੍ਲਿਸ਼਼੍ਟਾਵਿਵਾਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਦ੍ਰੋਣਪਾਣ੍ਡਵਯੋਰ੍ਧ੍ਵਜੌ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪ੍ਰਾਕਮ੍ਪਤ ਮੁਹੁਰ੍ਭਾਰਤਾਨਾਂ ਮਹਾਚਮੂਃ ॥ 4-59-36 (30859)
ਤਤ੍ਤੁ ਯੁਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰਵਵ੍ਰੁʼਤੇ ਹ੍ਯਾਚਾਰ੍ਯਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਚ।
ਵਿਮੁਞ੍ਚਤੋਃ ਸ਼ਰਾਨੁਗ੍ਰਾਨ੍ਵਿਸ਼ਿਖਾਨ੍ਦੀਪ੍ਤਤੇਜਸਃ ॥ 4-59-37 (30860)
ਤੌ ਵੀਰੌ ਵੀਰ੍ਯਸੰਪੰਨੌ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਮਰਮੂਰ੍ਧਨਿ।
ਆਚਾਰ੍ਯਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੌ ਰਥਿਨੌ ਕ੍ਰੁʼਤਵੀਰ੍ਯੌ ਤਰਸ੍ਵਿਨੌ ॥ 4-59-38 (30861)
ਉਭੌ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਕਰ੍ਮਾਣਾਵੁਭੌ ਸ਼੍ਰਮਗਤੌ ਜਯੇ।
ਉਭਾਵਤਿਰਥੌ ਲੋਕੇ ਹ੍ਯੁਭੌ ਪਰਪੁਂਰਜਯੌ।
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਤੌ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਨ੍ਮੋਹ ਆਵਿਸ਼ਤ੍ ॥ 4-59-39 (30862)
ਵ੍ਯਸ੍ਮਯਨ੍ਤ ਨਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦ੍ਰੋਣਾਰ੍ਜੁਨਸਮਾਗਮੇ।
ਨਰਾਣਾਂ ਬ੍ਰੁਵਤਾਂ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ ਮਹਾਸ੍ਵਨਃ ॥ 4-59-40 (30863)
ਦ੍ਰੋਣੰ ਹਿ ਸਮਰੇ ਕੋ(ਅ)ਨ੍ਯੋ ਯੋਦ੍ਧੁਮਰ੍ਹਤ੍ਯਥਾਰ੍ਜੁਨਾਤ੍।
ਰੌਦ੍ਰਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਧਰ੍ਮੋ(ਅ)ਯੰ ਗੁਰੰ ਵੈ ਯਦਯੋਧਯਤ੍ ॥ 4-59-41 (30864)
ਇਤ੍ਯਬ੍ਰੁਵਞ੍ਜਨਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਗ੍ਰਾਮਸ਼ਿਰਸਿ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਤੌ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤੁ ਸੰਰਬ੍ਧੌ ਸੰਨਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੌ ਮਹਾਰਥੌ ॥ 4-59-42 (30865)
ਛਾਦ੍ਯੇਤਾਂ ਸ਼ਰੌਘੈਸ੍ਤਾਵਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮੁਪਰਾਜਿਤੌ ।
ਸੰਯੁਗੇ ਸੰਚਕਾਸ਼ੇਤਾਂ ਕਾਲਸੂਰ੍ਯਾਵਿਵੋਦਿਤੌ ॥ 4-59-43 (30866)
ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰ੍ਯ ਚ ਮਹਾਚਾਪੰ ਹੇਮਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਦੁਰਾਸਦਮ੍।
ਸੰਰਬ੍ਧਸ੍ਤੁ ਤਦਾ ਦ੍ਰੋਣਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੁਧ੍ਯਤ ਫਲ੍ਗੁਨਮ੍ ॥ 4-59-44 (30867)
ਸ ਸਾਯਕਮਯੈਰ੍ਜਾਲੈਰਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਭਾਨੁਮਦ੍ਭਿਃ ਸ਼ਿਲਾਧੌਤੈਰ੍ਬਾਣੈਃ ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦ੍ਦਿਸ਼ਃ ॥ 4-59-45 (30868)
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੁ ਤਦਾ ਦ੍ਰੋਣੰ ਮਹਾਵੇਗੈਰ੍ਮਹਾਰਥਃ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਸ਼ਤਸ਼ੋ ਬਾਣੈਰ੍ਧਾਰਾਭਿਰਿਵ ਪਰ੍ਵਤਮ੍ ॥ 4-59-46 (30869)
ਕਾਲਮੇਘ ਇਵੋਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਤੇ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ਸਮਵਾਕਿਰਤ੍ ॥ 4-59-47 (30870)
ਤਸ੍ਯ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਮਯੈਸ਼੍ਚਿਤਰੈਸ਼੍ਚਾਪਚ੍ਯੁਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ।
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦ੍ਰਥਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਵੈ ॥ 4-59-48 (30871)
ਤਥੈਵ ਦਿਵ੍ਯੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਧਨੁਰਾਨਮ੍ਯ ਚਾਰ੍ਜੁਨਃ ।
ਸ਼ਤ੍ਰੁਘ੍ਨੰ ਵੇਗਵਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੰ ਭਾਰਸਾਧਨਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-59-49 (30872)
ਸ਼ੋਭਤੇ ਸ੍ਮ ਮਹਾਵਾਹੁਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਧਨੁਃ।
ਸ਼ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜੰਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਾਨ੍ਸੁਵਰ੍ਣਵਿਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਬਹੂਨ੍ ॥ 4-59-50 (30873)
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਦ੍ਰੋਣਚਾਪਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾਨ੍ਬਾਣਾਨ੍ਬਾਣੈਰਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-59-51 (30874)
ਸਰਥੋ(ਅ)ਪ੍ਯਚਰਤ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਣੀਯੋ ਮਹਾਰਥਃ ।
ਯੁਗਪਦ੍ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਸਰ੍ਵਤੋ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਵਾਸ੍ਰੁʼਜਮ੍ ॥ 4-59-52 (30875)
ਆਦਦਾਨੰ ਸ਼ਰਾਨ੍ਘੋਰਾਨ੍ਸੰਦਧਾਨੰ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ।
ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤੰ ਚ ਕ੍ਰੌਨ੍ਤੇਯੰ ਨ ਸ੍ਮ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਲਾਘਵਾਮ੍ ॥ 4-59-53 (30876)
ਏਕਚ੍ਛਾਯਮਿਵਾਕਾਸ਼ੰ ਬਾਣੈਸ਼੍ਚਕ੍ਰੇ ਸਮਨ੍ਤਤਃ।
ਨਾਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਤਤੋ ਦ੍ਰੋਣੋ ਨੀਹਾਰੇਣੇਵ ਪਰ੍ਵਤਃ ॥ 4-59-54 (30877)
ਮਰੀਚਿਵਿਕਚਸ੍ਯੇਵ ਰਾਜਨ੍ਭਾਨੁਮਤੋ ਵਪੁਃ।
ਆਸੀਤ੍ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸੁਮਹਦ੍ਵਪੁਃ ਸ਼ਰਸ਼ਤਾਰ੍ਚਿਤਮ੍ ॥ 4-59-55 (30878)
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪਤਃ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਤਾਨ੍ਵਿਧੂਯ ਸ਼ਰਾਨ੍ਘੋਰਾਨ੍ਦ੍ਰੋਣੋ(ਅ)ਪਿ ਸਮਿਤਿੰਜਯਃ ।
ਬਭਾਸੇ ਤਿਮਿਰੰ ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਵਿਧੂਯ ਸਵਿਤਾ ਯਥਾ ॥ 4-59-56 (30879)
ਅਗ੍ਨਿਚਕ੍ਰੋਪਮੰ ਘੋਰੰ ਮਣ੍ਡਲੀਕ੍ਰੁʼਤਮਾਹਵੇ।
ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਸੁਮਹਚ੍ਚਾਪੰ ਮੇਘਸ੍ਤਨਿਤਨਿਸ੍ਵਨਮ੍ ।
ਅਸਕ੍ਰੁʼਤ੍ਮੁਞ੍ਚਤੋ ਬਾਣਾਨ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਃ ਕੁਰਵੋ ਯੁਧਿ ॥ 4-59-57 (30880)
ਦਿਕ੍ਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਾਸੁ ਵਿਪੁਲਃ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਵੇ(ਅ)ਥ ਜਨੈਸ੍ਤਦਾ।
ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯਾਪਿ ਧਨੁਰ੍ਘੋਸ਼਼ੋ ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਸ੍ਤਨਿਤਨਿਸ੍ਵਨਃ ।
ਅਭਵਦ੍ਵਿਸ੍ਮਯਕਰਃ ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-59-58 (30881)
ਤਪ੍ਤਜਾਮ੍ਬੂਨਦਮਯੈਰ੍ਦੀਪ੍ਤੈਰਗ੍ਨਿਸਮੈਃ ਸ਼ਰੈਃ।
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਦਿਸ਼ਃ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯ ਚ ਪ੍ਰਭਾਮ੍ ॥ 4-59-59 (30882)
ਤਤਃ ਕਾਞ੍ਚਨਪਙ੍ਖਾਨਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍।
ਵਿਯਦ੍ਗਤਾਨਾਂ ਚਰਤਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਬਹਵੋ ਵ੍ਰਜਾਃ ॥ 4-59-60 (30883)
ਸ਼ਰਾਸਨਾਤ੍ਤੁ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰਭਵਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਸਾਯਕਾਃ।
ਏਕੋ ਦੀਰ੍ਘ ਇਵਾਭਾਨ੍ਤਃ ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਮਹਾਸ਼ਰਾਃ ।
ਆਕਾਸ਼ੇ ਸਮਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤ ਹੰਸਾਨਾਮਿਵ ਪਙ੍ਕ੍ਤਯਃ ॥ 4-59-61 (30884)
ਏਵੰ ਸੁਵਰ੍ਣਵਿਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਵਿਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੌ ਸ਼ਰਾਨ੍ਬਹੂਨ੍।
ਆਕਾਸ਼ੰ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤੰ ਵੀਰਾਵੁਲ੍ਕਾਭਿਰਿਵ ਚਕ੍ਰਤੁਃ ॥ 4-59-62 (30885)
ਤਯੋਃ ਸ਼ਰਾਸ਼੍ਚ ਵਿਬਭੁਃ ਕਙ੍ਕਬਰ੍ਹਿਣਵਾਸਸਃ ।
ਪਙ੍ਕ੍ਤ੍ਯਃ ਸ਼ਰਦਿ ਮਤ੍ਤਾਨਾਂ ਸਾਰਸਾਨਾਮਿਵਾਮ੍ਬਰੇ ॥ 4-59-63 (30886)
ਤਤ੍ਤੁ ਯੁਦ੍ਧੰ ਮਹਾਘੋਰੰ ਤਯੋਃ ਸੰਰਬ੍ਧਯੋਰਭੂਤ੍।
ਅਤ੍ਯਦ੍ਭੁਤਮਚਿਨ੍ਤ੍ਯੰ ਚ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 4-59-64 (30887)
ਮਹਾਗਜਾਵਿਵਾਸਾਦ੍ਯ ਵਿਸ਼਼ਾਣਾਗ੍ਰੈਃ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍।
ਸ਼ਰੈਃ ਪੂਰ੍ਣਾਯਤੋਤ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੈਰਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਭਿਜਘ੍ਨਤੁਃ ॥ 4-59-65 (30888)
ਅਥ ਤ੍ਵਾਚਾਰ੍ਯਮੁਖ੍ਯੇਨ ਸ਼ਰਾਨ੍ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਞ੍ਸ਼ਿਲਾਸ਼ਿਤਾਨ੍।
ਅਵਾਰਯਚ੍ਛਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰਰ੍ਜੁਨੋ ਜਯਤਾਂਵਰਃ ॥ 4-59-66 (30889)
ਦਰ੍ਸ਼ਯੰਨੈਨ੍ਦ੍ਰਮਾਤ੍ਮਾਨਮੁਗ੍ਰਮੁਗ੍ਰੁਪਰਾਕ੍ਰਮਃ।
ਇਸ਼਼ੁਭਿਸ੍ਤੂਰ੍ਣਮਾਕਾਸ਼ੰ ਬਹੁਭਿਸ਼੍ਚ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਣੋਤ੍। 4-59-67 (30890)
ਜਿਘਾਂਸਨ੍ਤੰ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਮਰ੍ਜੁਨੰ ਭੀਮਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਦ੍ਰੋਣਃ ਸ਼ਰੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ॥ 4-59-68 (30891)
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸਮਭਵਦ੍ਦ੍ਰੋਣੋ ਰਣਸ਼ੌਣ੍ਡਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਮੰ ਕ੍ਰੀਡਞ੍ਸ਼ਰੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ॥ 4-59-69 (30892)
ਤੌ ਵ੍ਯਦਾਰਯਤਾਂ ਸ਼ੂਰੌ ਸੰਨਦ੍ਧੌ ਰਣਸ਼ੋਭਿਨੌ ।
ਉਦੀਰਯਨ੍ਤੌ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਾਦ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਭਾਗਸ਼ਃ ॥ 4-59-70 (30893)
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਤੁ ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰੋ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਵੀਰ੍ਯਮਾਤ੍ਮਨਃ।
ਸ ਮਹ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੰ ਦ੍ਰੋਣੰ ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਚ੍ਛਰੈਃ ॥ 4-59-71 (30894)
ਅਸ੍ਤ੍ਰੈਰਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਸੰਵਾਰ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਦ੍ਰੋਣਮਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-59-72 (30895)
ਤਯੋਰਾਸੀਤ੍ਸੰਪ੍ਰਹਾਰਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਯੋਰ੍ਨਰਸਿੰਹਯੋਃ।
ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਯੋਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਬਲਿਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 4-59-73 (30896)
ਦਰ੍ਸ਼ਯੇਤਾਂ ਮਹਾਸ੍ਰਾਣਿ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਾਰ੍ਜੁਨੌ ਰਣੇ ॥ 4-59-74 (30897)
ਐਨ੍ਦ੍ਰੰ ਵਾਯਵ੍ਯਮਾਗ੍ਨੇਯਮਸ੍ਤ੍ਰਮਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ।
ਮੁਕ੍ਤੰਮੁਕ੍ਤੰ ਦ੍ਰੋਣਚਾਪਾਦ੍ਗ੍ਰਮਤੇ ਸ੍ਮ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 4-59-75 (30898)
ਏਵੰ ਸ਼ੂਰੌ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੌ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜਨ੍ਤੌ ਸ਼ਿਲਾਸ਼ਿਤਾਨ੍।
ਏਕਚ੍ਛਾਯਮਕੁਰ੍ਵਾਤਾਂ ਗਗਨੰ ਸ਼ਰਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਭਿਃ ॥ 4-59-76 (30899)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਮੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਪਤਤਾਂ ਚ ਸ਼ਰੀਰਿਪੁ।
ਪਰ੍ਵਤੇਸ਼਼੍ਵਿਵ ਵਜ੍ਰਾਣਾਂ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਸ੍ਵਨਃ ॥ 4-59-77 (30900)
ਤਤੋ ਨਾਗਾ ਰਥਾਸ਼੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਸਾਦਿਨਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਸ਼ੋਣਿਤਾਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਪੁਸ਼਼੍ਪਿਤਾ ਇਵ ਕਿੰਸ਼ੁਕਾਃ ॥ 4-59-78 (30901)
ਬਾਹੁਭਿਸ਼੍ਚ ਸਕੇਯੂਰੈਰ੍ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤੈਸ਼੍ਚ ਮਹਾਰਥੈਃ ।
ਸੁਵਰ੍ਣਾਚਿਤ੍ਰੈਃ ਕਵਚੈਰ੍ਧ੍ਵਜੈਸ਼੍ਚ ਵਿਨਿਪਾਤਿਤੈਃ ॥ 4-59-79 (30902)
ਯੋਧੈਸ਼੍ਚ ਨਿਹਤੈਸ੍ਤਤ੍ਰ ਪਾਰ੍ਥਬਾਣਾਭਿਪੀਡਿਤੈਃ।
ਬਲਮਾਸੀਤ੍ਸੁਸੰਭ੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਦ੍ਰੋਣਾਰ੍ਜੁਨਸਮਾਗਮੇ ॥ 4-59-80 (30903)
ਵਿਧ੍ਰੁʼਨ੍ਵਾਨੌ ਤੁ ਤੌ ਵੀਰੌ ਧਨੁਸ਼਼ੀ ਭਾਰਸਾਧਨੇ।
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯੇਤਾਮਨ੍ਯੋਨ੍ਯੰ ਦਿਧਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੌ ਵਰੇਸ਼਼ੁਭਿਃ ॥ 4-59-81 (30904)
ਅਥਾਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਨਾਦੋ(ਅ)ਭੂਦ੍ਦ੍ਰੋਣੰ ਤਤ੍ਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਤਾਮ੍ ।
ਦੁਸ਼਼੍ਕਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ਦ੍ਰੋਣੋ ਯਦਰ੍ਜੁਨਮਯੋਧਯਤ੍ ॥ 4-59-82 (30905)
ਪ੍ਰਮਾਥਿਨੰ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੰ ਦ੍ਰੁʼਢਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਦੁਰਾਸਦਮ੍।
ਜੇਤਾਰੰ ਸਰ੍ਵਦੈਤ੍ਯਾਨਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਚ ਮਹਾਰਥਮ੍ ॥ 4-59-83 (30906)
ਅਵਿਭ੍ਰਮੰ ਚ ਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਾਂ ਚ ਲਾਘਵੰ ਦੂਰਪਾਤਨਮ੍ ।
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸਮਰੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯਾਸੀਚ੍ਚ ਵਿਸ੍ਮਯਃ ॥ 4-59-84 (30907)
ਤਤ੍ਪ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਚਿਰੰ ਘੋਰੰ ਤਯੋਰ੍ਯੁਦ੍ਧੰ ਮਹਾਤ੍ਮਨੋਃ ।
ਅਵਰ੍ਤਤ ਮਹਾਰੌਦ੍ਰੰ ਲੋਕਸੰਕ੍ਸ਼਼ੋਭਕਰਕਮ੍ ॥ 4-59-85 (30908)
ਅਥ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਦਿਵ੍ਯੰ ਧਨੁਰਮਰ੍ਸ਼਼ਣਃ ।
ਵਿਚਕਰ੍ਸ਼਼ ਰਣੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 4-59-86 (30909)
ਤਸ੍ਯ ਬਾਣਮਯੰ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਸ਼ਲਭਾਨਾਮਿਵਾਭਵਤ੍ ।
ਨ ਚ ਬਾਣਾਨ੍ਤਰੇ ਤਸ੍ਯ ਵਾਯੁਃ ਸ਼ਕ੍ਨੋਤਿ ਸਰ੍ਪਿਤੁਮ੍ ॥ 4-59-87 (30910)
ਅਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੰ ਸੰਦਧਾਨਸ੍ਯ ਬਾਣਾਨੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜਤਸ੍ਤਥਾ।
ਨਾਨ੍ਤਰੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯਾਪਤਤੋਪੀ ਚ ॥ 4-59-88 (30911)
ਯੁਦ੍ਧੇ ਤੁ ਕ੍ਰੁʼਤਸ਼ੀਘ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਸੁਦਾਰੁਣੇ।
ਸ਼ੀਘ੍ਰਾਚ੍ਛੀਘ੍ਰਤਰੰ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ਰਾਨਨ੍ਯਾਨੁਦੈਰਯਤ੍ ॥ 4-59-89 (30912)
ਤਤਃ ਸ਼ਰਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾਮ੍।
ਯੁਗਪਤ੍ਪ੍ਰਾਪਤੰਸ੍ਤਤ੍ਰ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਰਥਮਨ੍ਤਿਕਾਤ੍ ॥ 4-59-90 (30913)
ਵਿਕੀਰ੍ਯਮਾਣੇ ਦ੍ਰੋਣੇ ਤੁ ਸ਼ਰੈਰ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਾ ॥
ਹਾਹਾਕਾਰੋ ਮਹਾਨਾਸੀਤ੍ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-59-91 (30914)
ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯ ਤੁ ਸ਼ੀਘ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰੰ ਮਘਵਾ ਸਮਪੂਜਯਤ੍।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਪ੍ਸਰਸਸ਼੍ਚੈਵ ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਰ ਸਮਾਗਤਾਃ ॥ 4-59-92 (30915)
ਦ੍ਰੋਣੰ ਯੁਦ੍ਧਾਰ੍ਣਵੇ ਮਗ੍ਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍।
ਤਤੋ ਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦੇਨ ਮਹਤਾ ਰਥਿਨਾਂ ਰਥਿਯੂਥਪਃ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਸ੍ਤੁ ਸ਼ਰੈਃ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-59-93 (30916)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਤੁ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇਨ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਕੋਪੰ ਚਾਸ੍ਯ ਤਦਾ(ਅ)ਕਰੋਤ੍ ॥ 4-59-94 (30917)
ਸ ਭਨ੍ਯੁਵਸ਼ਮਾਪੰਨਃ ਪਾਰ੍ਥਮਭ੍ਯਦ੍ਰਵਦ੍ਰਣੇ ।
ਕਿਰਞ੍ਸ਼ਰਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯ ਇਵ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਮਾਨ੍ ॥ 4-59-95 (30918)
ਆਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਚ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਯਤੋ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਤਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍।
ਅਨ੍ਤਰੰ ਪ੍ਰਦਦੌ ਪਾਰ੍ਥੋ ਦ੍ਰੋਣਸ੍ਯ ਵ੍ਯਪਸਰ੍ਪਿਤੁਮ੍ ॥ 4-59-96 (30919)
ਸ ਤੁ ਲਬ੍ਧਾਨ੍ਤਰਸ੍ਤੂਰ੍ਣਮਪਾਯਾਞ੍ਜਵਨੈਰ੍ਹਯੈਃ ।
ਛਿੰਨਵਰ੍ਮਧ੍ਵਜਰਥੋ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਃ ਪਰਮੇਸ਼਼ੁਭਿਃ ॥ 4-59-97 (30920)
ਪਰਾਜਿਤੇ ਤਦਾ ਦ੍ਰੋਣੇ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰਃ ਸਮਾਗਤਃ।
ਸਦਣ੍ਡ ਇਵ ਰਕ੍ਤਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾਨ੍ਤਃ ਸਮਰੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ॥ ॥ 4-59-98 (30921)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 59 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 060
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.60. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 060
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਦ੍ਰੋਣਿਪਰਾਭਵਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-60-0 (30922)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-60-0x (3240)
ਤੰ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਰਾਹ ਵਾਯੁਵੇਗਮਿਵਾਚਲਃ।
ਸ਼ਰਜਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਮਾਣ ਇਵਾਮ੍ਬੁਦਃ ॥ 4-60-1 (30923)
ਤਯੋਰ੍ਦੇਵਾਸੁਰਸਮਃ ਸੰਨਿਪਾਤੋ ਮਹਾਨਭੂਤ੍ ।
ਕਿਰਤੋਃ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਰਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 4-60-2 (30924)
ਨ ਸ੍ਮ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਤਦਾ ਭਾਤਿ ਨ ਚ ਵਾਤਿ ਸਮੀਰਣਃ ।
ਸ਼ਰਗਾਢੇ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਛਾਯਾਭੂਤਮਿਵਾਭਵਤ੍ ॥ 4-60-3 (30925)
ਮਹਾਂਸ਼੍ਚਟਚਟਾਸ਼ਬ੍ਦੋ ਯੋਧਯੋਰ੍ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਯੋਃ ।
ਦਹ੍ਯਤਾਮਿਵ ਵੇਣੂਨਾਮਾਸੀਤ੍ਪਰਮਦਾਰੁਣਃ॥ 4-60-4 (30926)
ਹਯਾਂਸ੍ਤਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨਲ੍ਪਤੇਜਸਾਃ ।
ਤੇ ਰਾਜੰਨ ਪ੍ਰਜਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਸ਼ੰ ਕਾਂਚਨ ਮੋਹਿਤਾਃ ॥ 4-60-5 (30927)
ਤਤੋ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵਿਚਰਿਸ਼਼੍ਯਤਃ ।
ਵਿਵਰੰ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮਮਾਲੋਕ੍ਯ ਜ੍ਯਾਂ ਨੁਨੋਦ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰੇਣ ਸਃ ॥ 4-60-6 (30928)
ਤਦਸ੍ਯਾਪੂਜਯਨ੍ਦੇਵਾਃ ਕਰ੍ਮ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਤਿਮਾਨੁਸ਼਼ਮ੍ ।
ਨ ਸ਼ਕ੍ਤੋ(ਅ)ਨ੍ਯਃ ਪੁਮਾਨ੍ਸ੍ਥਾਤੁਮ੍ਰੁʼਤੇ ਦ੍ਰੌਣੇਰ੍ਧਨੰਜਯਮ੍ ॥ 4-60-7 (30929)
ਤਤੋ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਧਨੁਰ੍ਵ੍ਯਸ੍ਯ ਵ੍ਯਪਕ੍ਰਮ੍ਯ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ।
ਪੁਨਰਪ੍ਯਭ੍ਯਹਨ੍ਪਾਰ੍ਥੰ ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ ਕਙ੍ਕਪਤ੍ਰਿਭਿਃ । 4-60-8 (30930)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਸ੍ਵਨਵਤ੍ਤਦਾ।
ਯੋਜਯਾਮਾਸ ਚ ਤਦਾ ਮੌਰ੍ਵ੍ਯਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮੋਜਸਾ ॥ 4-60-9 (30931)
ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰੁʼਦ੍ਧਮਾਯਾਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਭਿੰਨਮਿਵ ਕੁਞ੍ਜਰਮ੍ ।
ਰੁʼਦ੍ਧਃ ਸਮਾਹ੍ਵਯਾਮਾਸ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਯੁਦ੍ਧਾਯ ਭਾਰਤ ॥ 4-60-10 (30932)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਧਚਨ੍ਦ੍ਰਪਾਹ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੇਨ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸਮਾਹਤਃ ।
ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਤਸ੍ਯ ਚਾਪੰ ਚ ਸੂਤੰ ਚਾਸ਼੍ਵੰ ਚ ਤੇਜਸਾ ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਨਿਸ਼ਿਤੈਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ਰੈਰਾਸ਼ੀਵਿਪੋਪਮੈਃ ॥ 4-60-11 (30933)
ਸੋ(ਅ)ਨ੍ਯੰ ਰਥੰ ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਯਾਦ੍ਰਥਿਪੁਙ੍ਗਵਃ।
ਵਾਰਣੇਨੇਵ ਮਤ੍ਤੇਨ ਮਤ੍ਤੋ ਵਾਰਣਯੂਥਪਃ ॥ 4-60-12 (30934)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਵਵ੍ਰੁʼਤੇ ਯੁਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਮੇਕਵੀਰਯੋਃ ।
ਰਣਮਧ੍ਯੇ ਦ੍ਵਯੋਰੇਵ ਸੁਮਹਦ੍ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 4-60-13 (30935)
ਤੌ ਵੀਰੌ ਕੁਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰ੍ਵਿਸ੍ਮਯਾਨ੍ਵਿਤਾਃ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੌ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਦ੍ਵਿਰਦਾਵਿਵ ਸੰਗਤੌ ॥ 4-60-14 (30936)
ਤੌ ਸਮਾਜਘ੍ਨਤੁਰ੍ਵੀਰੌ ਪਰਸ੍ਪਰਜਯੈਸ਼਼ਿਣੌ ।
ਸ਼ਰੈ ਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ਾਕਾਰੈਰ੍ਜ੍ਵਲਦ੍ਭਿਰਿਵ ਪਾਵਕੈਃ ॥ 4-60-15 (30937)
ਅਕ੍ਸ਼਼ਯਾਵਿਸ਼਼ੁਧੀ ਦਿਵ੍ਯੌ ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਤੇਨ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰਣੇ ਸ਼ੂਰਸ੍ਤਸ੍ਥੌ ਗਿਰਿਰਿਵਾਚਲਃ ॥ 4-60-16 (30938)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮ੍ਨਃ ਪੁਨਰ੍ਬਾਣਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਭ੍ਯਸ੍ਯਤੋ ਰਣੇ।
ਜਗ੍ਮੁਃ ਪਰਿਕ੍ਸ਼਼ਯੰ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਭੂਤ੍ਤੇਨਾਧਿਕੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ॥ ॥ 4-60-17 (30939)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 60 ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 061
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.61. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 061
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਯੁਗਪਦ੍ਦ੍ਰੋਣਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਯਦ੍ਧਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-61-0 (30940)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-61-0x (3241)
ਏਤਸ੍ਮਿੰਨਨ੍ਤਰੇ ਤਤ੍ਰ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਃ।
ਆਜਗਾਮ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਅਰ੍ਜੁਨੰ ਪ੍ਰਤਿਯੋਦ੍ਧੁਂ ਵੈ ਯੁਦ੍ਧਕਾਮੋ ਮਹਾਰਥਃ। 4-61-1 (30941)
ਅਥੰ ਦ੍ਰੌਣੇ ਰਥੰ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਰਥਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਆਜਗਾਮਾਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਸੂਰ੍ਯਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਪ੍ਰਭਮ੍ ॥ 4-61-2 (30942)
ਤੌ ਵੀਰ ਸੂਰ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੌ ਯੋਤ੍ਸ੍ਯਮਾਨੌ ਮਹਾਰਥੌ।
ਵਾਸ਼਼ਿਕਾਵਿਵ ਜੀਮੂਤੌ ਵ੍ਯਰੋਚੇਤਾਂ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੌ ॥ 4-61-3 (30943)
ਸ਼੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡਿਵੰ ਲੋਕੇ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੰ ਪੁਨਰਰ੍ਜੁਨਃ।
ਅਭ੍ਯਯਾਦ੍ਭਰਤਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਵਿਨਿਘ੍ਨਞ੍ਸ਼ਰਮਾਲਯਾ ॥ 4-61-4 (30944)
ਕ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਚ ਧਨੁਰਾਦਾਯ ਤਥੈਵਾਰ੍ਜੁਨਮਭ੍ਯਗਾਮ੍ ॥ 4-61-5 (30945)
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਬਲਵਚ੍ਚਾਪੰ ਨਾਰਾਚਾਨ੍ਰਕ੍ਤਭੋਜਨਾਨ੍।
ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਪਾਰ੍ਥਾਯ ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਸ਼ੰਤਸ਼ੋ(ਅ)ਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ॥ 4-61-6 (30946)
ਜੀਮੂਤ ਇਵ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਤੇ ਸ਼ਰਵਰ੍ਪੰ ਵਿਮੁਞ੍ਚਤਿ ।
ਨਨ੍ਦਯਨ੍ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੁਧ੍ਯਤ ਫਲ੍ਗੁਨਮ੍ ॥ 4-61-7 (30947)
ਵਿਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯ ਬਲਵਚ੍ਚਾਪੰ ਪਾਣ੍ਡਵੋ(ਅ)ਮਿਤਵਿਕ੍ਰਮਃ।
ਚਚਾਰ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਮਾਰ੍ਗਾਨ੍ਵਿਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ॥ 4-61-8 (30948)
ਸਰ੍ਵਾਸ਼੍ਚੈਵ ਦਿਸ਼ੋ ਬਾਣੈਃ ਪ੍ਰਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਏਕਚ੍ਛਾਯਮਿਵਾਕਾਸ਼ੰ ਸਰ੍ਵਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ਪ੍ਰਭੁਃ ॥ 4-61-9 (30949)
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ਰਸ਼ਤੈਃ ਕ੍ਰੁʼਪਮ੍ ।
ਉਦ੍ਗਤਃ ਸਮਰੇ ਮੇਘੋ ਧਾਰਾਭਿਰਿਵ ਪਰ੍ਵਤਮ੍ ॥ 4-61-10 (30950)
ਸ ਸ਼ਰੈਰਰ੍ਪਿਤਃ ਰੁʼਦ੍ਧਃ ਸ਼ਿਤੈਰਗ੍ਨਿਸ਼ਿਖੋਪਮੈਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਪੋ ਬਭੂਵ ਸਮਰੇ ਵਿਧੂਮੋ(ਅ)ਗ੍ਨਿਰਿਵ ਜ੍ਵਲੰਮ੍ ॥ 4-61-11 (30951)
ਤਤਃ ਸ਼ਰਸਹਸ੍ਰੇਣ ਪਾਰ੍ਥਮਪ੍ਰਤਿਮੌਜਸਮ੍ ।
ਅਰ੍ਦਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਨਨਾਦ ਸਮਰੇ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ॥ 4-61-12 (30952)
ਤਤਃ ਕਨਕਪੁਙ੍ਖੇਨ ਸ਼ਰੇਣ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾ।
ਬਿਭੇਦ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਧ੍ਵਜਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-61-13 (30953)
ਤਤਃ ਪਸ਼੍ਚਾਨ੍ਮਹਾਤੇਜਾ ਨਾਰਾਚਾਨ੍ਸੂਰ੍ਯਸੰਨਿਭਾਨ੍ ।
ਜਗ੍ਰਾਹ ਸਮਰੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਭੂਯੋ ਬਹੁਸ਼ਿਲੀਮੁਖਾਨ੍ ॥ 4-61-14 (30954)
ਤੈਸ੍ਤਦਾਤੀਂ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਰਥਰਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ ।
ਜਘਾਨ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੋ ਯੁਧ੍ਯਮਾਨਾਨ੍ਮਹਾਰਥਾਨ੍ ॥ 4-61-15 (30955)
ਚਨ੍ਦ੍ਰਕੇਤੁਃ ਸੁਕੇਤੁਸ਼੍ਚ ਚਿਤ੍ਰਾਸ਼੍ਵੋ ਮਣਿਮਾਂਸ੍ਤਦ।
ਮੁਞ੍ਜਮੌਲਿਸ਼੍ਚ ਵਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਹੇਮਵਰ੍ਣੋ ਭਯਾਵਹਃ ॥ 4-61-16 (30956)
ਸੁਰਥੋ(ਅ)ਤਿਰਥਸ਼੍ਚੈਵ ਸੁਪੇਣੋ(ਅ)ਰਿਸ਼਼੍ਟ ਏਵ ਚ।
ਨ੍ਰੁʼਕੇਤੁਸ਼੍ਚ ਸਹਾਨੀਕਾਸ੍ਤੇ ਨਿਸ਼਼ੇਦੁਰ੍ਗਤਾਸਵਃ ॥ 4-61-17 (30957)
ਤਾੰਨਿਹਤ੍ਯ ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਨਿਮੇਪਾਦਿਵ ਭਾਰਤ ।
ਪੁਨਰਨ੍ਯਾਨ੍ਸਮਾਧਤ੍ਤ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ ਸ਼ਿਲੀਮੁਖਾਨ੍ ॥ 4-61-18 (30958)
ਅਥਾਸ੍ਯ ਯੁਗਮੇਕੇਨ ਚਤੁਰ੍ਭਿਸ਼੍ਚਤੁਰੋ ਹਯਾਨ੍।
ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਠੇਨ ਤੁ ਸ਼ਿਰਃ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਰਥਸਾਰਥੇਃ ॥ 4-61-19 (30959)
ਤ੍ਰਿਭਿਸ੍ਤ੍ਰਿਵੇਣੁਂ ਬਲਵਾਨ੍ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੇਨ ਤੁ ਭਲ੍ਲੇਨ ਕ੍ਰੁʼਪਸ੍ਯ ਸਸ਼ਰੰ ਧਨੁਃ ॥ 4-61-20 (30960)
ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਵਜ੍ਰਨਿਕਾਸ਼ੇਨ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ਪ੍ਰਹਸੰਨਿਵ।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇਨੇਨ੍ਦ੍ਰਸਮਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ ॥ 4-61-21 (30961)
ਸ ਛਿੰਨਧਨ੍ਵਾ ਵਿਰਥੋ ਹਤਾਸ਼੍ਵੋ ਹਤਸਾਰਥਿਃ ।
ਅਥ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਪਰਾਮ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਪ੍ਰਭਾਮ੍ ।
ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਸਹਸਾ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਪਾਰ੍ਥਾਯਾਦ੍ਭੁਤਕਰ੍ਮਣੇ ॥ 4-61-22 (30962)
ਤਾਮਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤਥਾਰੂਪਾਂ ਸ਼ਕ੍ਤਿੰ ਹੇਮਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾਮ੍।
ਰੁਰੋਧ ਸਾਯਕੈਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਰਰ੍ਧਚਨ੍ਦ੍ਰਮੁਖੈਸ਼੍ਚ ਤਾਮ੍ ॥ 4-61-23 (30963)
ਆਪਤਨ੍ਤੀਂ ਮਹੋਲ੍ਕਾਭਾਂ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਦਸ਼ਭਿਃ ਸ਼ਰੈਃ।
ਸਾਪਤਦ੍ਦਸ਼ਧਾ ਭੂਮੌ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਨਿਹਤਾ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-61-24 (30964)
ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾਂ ਤੁ ਵਿਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਯਾਂ ਵਿਰਥਃ ਸ਼ਰਪੀਡਿਤਃ।
ਗਦਾਪਾਣਿਰਵਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਰਥਾਤ੍ਤੂਰ੍ਣਮਮਿਤ੍ਰਹਾ।
ਗਦਾਂ ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਸਹਸਾ ਪਾਰ੍ਥਾਯਾਮਿਤਤੇਜਸੇ ॥ 4-61-25 (30965)
ਸਾ ਚ ਮੁਕ੍ਤਾ ਗਦਾ ਗੁਰ੍ਵੀ ਰੂਪੇਣਾਸ੍ਯ ਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਾ ।
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਸ਼ਰੈਰ੍ਨੁੰਨਾ ਪ੍ਰਤਿਮਾਰ੍ਗੰ ਜਗਾਮ ਸਾ ॥ 4-61-26 (30966)
ਅਥ ਖਙ੍ਗੰ ਸਮੁਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ਤਚਨ੍ਦ੍ਰੰ ਚ ਭਾਨੁਮਤ੍।
ਇਯੇਸ਼਼ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਹਨ੍ਤੁਂ ਕ੍ਰੁʼਪੋ ਲਘੁਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ॥ 4-61-27 (30967)
ਸ ਸ਼ਰਦ੍ਵਤ੍ਸੁਤਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਮਹਾਚਾਰ੍ਯਃ ਸੁਸ਼ਿਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਖੇਚਰੇਵ ਚਚਾਰਕੈਃ ਕ੍ਰਮਾਚ੍ਚਰ੍ਮਾਸਿਧ੍ਰੁʼਗ੍ਭੁਵਿ ॥ 4-61-28 (30968)
ਤਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰਪ੍ਰੈਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਦਸ਼ਭਿਃ ਖਙ੍ਗਚਰ੍ਮਣੀ ।
ਨਿਮੇਸ਼਼ਾਦਿਵ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਤਦਦ੍ਭੁਤਮਿਵਾਭਵਤ੍ ॥ 4-61-29 (30969)
ਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣਵਦਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਵਿਨਾਸ਼ਾਤ੍ਖਙ੍ਗਚਰ੍ਮਣੋਃ।
ਦਨ੍ਤੈਰ੍ਦਨ੍ਤਚ੍ਛਦਾਨ੍ਦਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚੁਕੋਪ ਹ੍ਰੁʼਦਿ ਦੀਰ੍ਘਵਤ੍ ॥ 4-61-30 (30970)
ਭਵਤ੍ਵਿਤਿ ਪੁਨਸ਼੍ਚੋਕ੍ਤ੍ਵਾ ਯੁਦ੍ਧਾਪਗਮਨੋਦ੍ਯਤਃ।
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮ੍ਨਸ੍ਤੁ ਸ ਰਥੰ ਕ੍ਰੁʼਪਃ ਸਮਭਿਪੁਪ੍ਲੁਵੇ।
ਸ੍ਵਸ੍ਰੀਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤੇਜਾ ਜਗ੍ਰਾਹ ਚ ਧਨੁਃ ਪੁਨਃ ॥ 4-61-31 (30971)
ਏਤਸ੍ਮਿੰਨਨ੍ਤਰੇ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਦ੍ਰੋਣਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਫਲ੍ਗੁਨੇਨ ਪੀਡਿਤੰ ਚੋਰ੍ਜਿਤੰ ਚ ਤਮ੍ ॥ 4-61-32 (30972)
ਏਕੈਕਮਸ੍ਮਾਨ੍ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਪਰਾਜਯਤਿ ਫਲ੍ਗੁਨਃ।
ਅਹੰ ਦ੍ਰੋਣਸ਼੍ਚ ਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਗੌਤਮ ਏਵ ਚ।
ਅਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵਃ ਸ਼ੂਰਾ ਵਯੰ ਜੇਸ਼਼੍ਯਾਮ ਵਾਸਵਿਮ੍ ॥ 4-61-33 (30973)
ਸਮਾਗਮ੍ਯ ਤਤਃ ਸਰ੍ਵੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਮੁਖਾ ਰਥਾਃ।
ਅਰ੍ਜੁਨੰ ਸਹਸਾ ਯੁਕ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੁਧ੍ਯਨ੍ਤ ਭਾਰਤ ॥ 4-61-34 (30974)
ਸ ਸਾਯਕਮਯੈਰ੍ਜਾਲੈਃ ਸਰ੍ਵਤਸ੍ਤਾਨ੍ਮਹਾਰਥਾਨ੍।
ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਚ੍ਛਰੌਘੈਸ੍ਤਾੰਨੀਹਾਰ ਇਵ ਪਰ੍ਵਤਾਨ੍ ॥ 4-61-35 (30975)
ਨਦਦ੍ਭਿਸ਼੍ਚ ਮਹਾਨਾਗੈਰ੍ਹੇਸ਼਼ਮਾਣੈਸ਼੍ਚ ਵਾਜਿਭਿਃ ।
ਭੇਰੀਸ਼ਙ੍ਖਨਿਨਾਦੈਸ਼੍ਚ ਸ ਸ਼ਬ੍ਦਸ੍ਤੁਮੁਲੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 4-61-36 (30976)
ਨਾਗਾਸ਼੍ਵਕਾਯਾੰਨਿਰ੍ਭਿਦ੍ਯ ਲੌਹਾਨਿ ਕਵਚਾਨਿ ਚ।
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਨ੍ਯਪਤਞ੍ਸ਼ਤਸ਼ਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤੌ ॥ 4-61-37 (30977)
ਤ੍ਵਰਮਾਣਃ ਸ਼ਰਾਨਸ੍ਯਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਤੁ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ।
ਮਧ੍ਯੰਦਿਨਗਤੋ(ਅ)ਰ੍ਚਿਸ਼਼੍ਮਾਞ੍ਛਰਦੀਵ ਦਿਵਾਕਰਃ॥ 4-61-38 (30978)
ਅਵਿਸ਼਼ਹ੍ਯ ਸ਼ਰਾਨ੍ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਰ੍ਥਚਾਪਚ੍ਯੁਪਾਨ੍ਰਣੇ।
ਉਦਕ੍ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤਿ ਵਿਧ੍ਵਸ੍ਤਾ ਰਥੇਭ੍ਯੋ ਰਥਿਨਸ੍ਤਦਾ।
ਸਾਦਿਨਸ਼੍ਚਾਸ਼੍ਵਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੇਭ੍ਯੋ ਭੂਮੌ ਚਾਪਿ ਪਦਾਤਯਃ॥ 4-61-39 (30979)
ਸ਼ਰੈਸ੍ਤੁ ਤਾਡ੍ਯਮਾਨਾਨਾਂ ਕਵਚਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍।
ਤਾਮ੍ਰਰਾਜਤਲੌਹਾਨਾਂ ਪ੍ਰਾਦੁਰਾਸੀਨ੍ਮਹਾਸ੍ਵਨਃ॥ 4-61-40 (30980)
ਛੰਨਮਾਯੋਧਨੰ ਜਜ੍ਞੇ ਸ਼ਰੀਰੈਰ੍ਗਤਚੇਤਸਾਮ੍।
ਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤ੍ਯਾ ਗਲਿਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਪਤਤਾਮਸ਼੍ਵਸਾਦਿਨਾਮ੍॥ 4-61-41 (30981)
ਸ਼ੂਨ੍ਯਾਨ੍ਕੁਰ੍ਵਨ੍ਰਥੋਪਸ੍ਥਾਨ੍ਮਾਨਵੈਰਾਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣੋਨ੍ਮਹੀਮ੍।
ਪ੍ਰਨ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰਨਿਵ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਚਾਪਹਸ੍ਤੇ ਧਨੰਜਯਃ॥ 4-61-42 (30982)
ਸ਼ਿਰਾਂਸ੍ਯਪਾਤਯਤ੍ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭਃ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੰ ਵਿਸ਼਼੍ਣੂਜਿਤਮਿਵਾਸ਼ਨੇ।
ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਵ੍ਯਲੀਯਨ੍ਤ ਚ ਭਾਗਸ਼॥ 4-61-43 (30983)
ਕੁਣ੍ਡਲੋਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼ਧਾਰੀਣਿ ਜਾਤਰੂਪਸ੍ਰਜਾਨਿ ਚ।
ਪਤਿਤਾਨਿ ਸ੍ਮ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਸ਼ਿਰਾਂਸਿ ਕਰਣਮੂਰ੍ਧਨਿ ॥ 4-61-44 (30984)
ਵਿਸ਼ਿਖੋਨ੍ਮਥਿਤੈਰ੍ਗਾਤ੍ਰੈਰ੍ਬਾਹੁਭਿਸ਼੍ਚ ਸਕਾਰ੍ਮੁਕੈਃ।
ਸਹਸ੍ਤਾਭਰਣੈਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯੈਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਾ ਭਾਤਿ ਮੇਦਿਨੀ ॥ 4-61-45 (30985)
ਸ਼ਿਰਸਾਂ ਪਾਤ੍ਯਮਾਨਾਨਾਂ ਸਮਰੇ ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ।
ਅਸ਼੍ਮਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਰਿਵਾਕਾਸ਼ਾਦਭਵਦ੍ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-61-46 (30986)
ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਤ੍ਵਾ ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਾਨੰ ਰੌਦ੍ਰੰ ਰੌਦ੍ਰਪਰਾਕ੍ਰਮਃ।
ਜਘਾਨ ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰਾਞ੍ਛਤਸ਼ੋ(ਅ)ਥ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ॥ 4-61-47 (30987)
ਤਥਾਵਰੁਦ੍ਧਸ਼੍ਚਾਰਣ੍ਯੇ ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਤ੍ਰੀਣਿ ਚ।
ਕ੍ਰੋਧਾਗ੍ਨਿਮੁਤ੍ਸਸਰ੍ਜਾਜੌ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-61-48 (30988)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਦਹਤਃ ਸੈਨ੍ਯੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਚਾਸ੍ਯ ਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍।
ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਪਰਾ ਯੋਧਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਯ ਭਾਰਤ ॥ 4-61-49 (30989)
ਯਥਾ ਨਲਵਨੰ ਨਾਗਃ ਪ੍ਰਭਿੰਨਃ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਹਾਯਨਃ।
ਏਵੰ ਸਰ੍ਵਾਨਪਾਮ੍ਰੁʼਦ੍ਰਾਦਰ੍ਜੁਨਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਤੇਜਸਾ ॥ 4-61-50 (30990)
ਵਿਦ੍ਰਾਵ੍ਯ ਚ ਤਤਃ ਸੈਨ੍ਯੰ ਤ੍ਰਾਸਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਥਾਨ੍।
ਅਰ੍ਜੁਨੋ ਜਯਤਾਂਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਪਰ੍ਯਾਵਰ੍ਤਤ ਭਾਰਤ ॥ 4-61-51 (30991)
ਤਸ੍ਯ ਮਾਰ੍ਗਾਨ੍ਵਿਚਰਤੋ ਨਿਘ੍ਨਤਸ਼੍ਚ ਰਣਾਜਿਰੇ ।
ਪ੍ਰਾਵਰ੍ਤਤ ਨਦੀ ਘੋਰਾ ਸ਼ੋਣਿਤਾਨ੍ਤ੍ਰਤਰਙ੍ਗਿਣੀ ॥ 4-61-52 (30992)
ਅਸ੍ਥਿਸ਼ੈਵਾਲਸੰਬਾਧਾਂ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਪਾਰ੍ਥਨਿਰ੍ਮਿਤਾਮ੍ ।
ਸ਼ਰਚਾਪਪ੍ਲਵਾਂ ਘੋਰਾਂ ਮਾਂਸਸ਼ੋਣਿਤਕਰ੍ਦਮਾਮ੍ ॥ 4-61-53 (30993)
ਰਥੋਡੁਪਾਂ ਚਾਨ੍ਤ੍ਰਸਰ੍ਪਾਂ ਕੇਸ਼ਸ਼ੈਵਾਲਸ਼ਾਡ੍ਵਲਾਮ੍।
ਕਰਵਾਲਾਸਿਪਾਠੀਨਾਂ ਚਾਮਰੋਸ਼਼੍ਣੀਸ਼਼ਫੇਨਿਲਾਮ੍ ॥ 4-61-54 (30994)
ਅਸ਼੍ਵਗ੍ਰੀਵਾਮਹਾਵਰ੍ਤਾਂ ਕਬਨ੍ਧਜਲਮਾਨੁਸ਼਼ਾਮ੍।
ਕਾਕਕਙ੍ਕਰੁਤਾਂ ਤੀਵ੍ਰਾਂ ਸਾਰਸਕ੍ਰੌਞ੍ਚਨਾਦਿਤਾਮ੍ ॥ 4-61-55 (30995)
ਸਿੰਹਨਾਦਮਹਾਨਾਦਾਂ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਵਨਮਹਾਸ੍ਵਨਾਮ੍ ।
ਵੀਰੋਤ੍ਤਮਾਙ੍ਗਪਦ੍ਮਾਢ੍ਯਾਂ ਸ਼ਰਚਾਪਮਹਾਨਲਾਮ੍ ॥ 4-61-56 (30996)
ਪਦਾਤਿਮਤ੍ਸ੍ਯਕਲੁਸ਼਼ਾਂ ਗਜਸ਼ੀਰ੍ਸ਼਼ਕਕਚ੍ਛਪਾਮ੍।
ਗੋਮਾਯੁਗਸੰਘੁਸ਼਼੍ਟਾਂ ਮਾਂਸਮਞ੍ਜਾਭਿਕਰ੍ਦਮਾਮ੍ ॥ 4-61-57 (30997)
ਪ੍ਰਾਵਰ੍ਤਯੰਨਦੀਂ ਘੋਰਾਂ ਪਿਸ਼ਾਚਗਣਸੇਵਿਤਾਮ੍ ।
ਅਪਾਰਾਮਨਿਵਾਸਾਂ ਚ ਰਕ੍ਤੋਦਾਂ ਸਰ੍ਵਤੋ ਵ੍ਰੁʼਤਾਮ੍ ॥ 4-61-58 (30998)
ਅਭੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਮਕਰੋਤ੍ਪਾਰ੍ਥੋ ਨਦੀਮੁਤ੍ਤਮਸ਼ੋਣਿਤਾਮ੍।
ਗਜਵਰ੍ਮਮਹਾਦ੍ਵੀਪਾਮਸ਼੍ਵਦੇਹਮਹਾਸ਼ਿਲਾਮ੍ ॥ 4-61-59 (30999)
ਪਦਾਤਿਦੇਹਸੰਘਾਟਾਂ ਰਥਾਵਲਿਮਹਾਤਰੁਮ੍।
ਕੇਸ਼ਸ਼ਾਦ੍ਵਲਸੰਛੰਨਾਂ ਸੁਤਰਾਂ ਭੀਤਿਦਾਂ ਨ੍ਰੁʼਣਾਮ੍ ॥ 4-61-60 (31000)
ਅਗਾਧਰਕ੍ਤੋਦਵਹਾਂ ਯਮਸਾਗਰਗਾਮਿਨੀਮ੍।
ਦੁਸ੍ਤਰਾਂ ਭੀਰੁਮਰ੍ਤ੍ਯਾਨਾਂ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਸੁਤਰਾਂ ਨ੍ਰੁʼਪ।
ਪ੍ਰਾਵਰ੍ਤਯੰਨਦੀਮੇਵੰ ਭੀਸ਼਼ਣਾਂ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ ॥ 4-61-61 (31001)
ਤਸ੍ਯਾਦਦਾਨਸ੍ਯ ਸ਼ਰਾਨ੍ਸਨ੍ਦਧਾਨਸ੍ਯ ਮੁਞ੍ਚਤਃ।
ਵਿਕਰ੍ਸ਼਼ਤਸ਼੍ਚ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਨ ਕਿੰਚਿਦ੍ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇ(ਅ)ਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ ॥ 4-61-62 (31002)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-61-28 ਸ੍ਵੇਚਰਃ ਇਵੇਤਿਚ੍ਛੇਦਃ ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 062
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.62. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 062
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਰਣਾਯ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਰ੍ਜੁਨਯੋਃ ਸਮਾਗਮੇ ਦੇਵੈਸ੍ਤਯੋਃ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-62-0 (31003)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-62-0x (3242)
ਏਵੰ ਵਿਦ੍ਰਾਵ੍ਯ ਤਤ੍ਸੈਨ੍ਯੰ ਪਾਰ੍ਥੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮੁਪਾਦ੍ਰਵਤ੍।
ਤ੍ਰਸ੍ਤੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਸੈਨ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਕੌਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-62-1 (31004)
ਬਾਣਾਨ੍ਧਨੁਸ਼਼ਿ ਸੰਧਾਯ ਚਤੁਰਃ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਚ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਦ੍ਭੀਤਸ੍ਤੰ ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਮਭ੍ਯਵਾਦਯਤ੍ ॥ 4-62-2 (31005)
ਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣਾਨ੍ਤਿਕੰ ਗਤ੍ਵਾ ਦ੍ਵਾਵਬ੍ਰੂਤਾਂ ਚ ਕੌਸ਼ਲਮ੍ ।
ਸੋ(ਅ)ਪ੍ਯਾਸ਼ੀਰਵਦਦ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਜਯਤਾਮਿਤਿ ॥ 4-62-3 (31006)
ਨਰਸਿੰਹਮੁਪਾਯਾਨ੍ਤੰ ਜਿਗੀਸ਼਼ਨ੍ਤੰ ਪਰਾਨ੍ਰਣੇ।
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਯਾਤ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਯੋਦ੍ਧੁਕਾਮੋ ਧਨੰਜਯਮ੍ ॥ 4-62-4 (31007)
ਵੈਕਰ੍ਤਨਾਤ੍ਮਜੋ ਵੀਰਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਲੋਕਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ।
ਸ਼ੌਰ੍ਯਵੀਰ੍ਯਾਦਿਭਿਃ ਕਰ੍ਣਾਦ੍ਬਿਮ੍ਬਾਦ੍ਵਿਮ੍ਬ ਇਵੋਦ੍ਧ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-62-5 (31008)
ਆਤ੍ਮਨਾ ਯੁਧ੍ਯਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ।
ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਹਸ੍ਤਲਾਘਵਪੌਰੁਸ਼਼ੇ।
ਤੁਤੋਸ਼਼ ਚ ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-62-6 (31009)
ਤਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਤਦਾ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰਧਾਰੇਣ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍ ।
ਨ੍ਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਯਦ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੇਣ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-62-7 (31010)
ਅਥੈਨੰ ਪਞ੍ਚਭਿਰ੍ਭੂਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ।
ਸ ਪਾਰ੍ਥਬਾਣਾਭਿਹਤੋ ਰਥਾਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦ੍ਯ ਦੁਦ੍ਰੁਵੇ ॥ 4-62-8 (31011)
ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੋ ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸ਼ਕੁਨਿਸ਼੍ਚ ਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਃ।
ਆਯਾਨ੍ਤੰ ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨੰ ਪਰ੍ਯਕੀਰ੍ਯਨ੍ਤ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 4-62-9 (31012)
ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰਣੇ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸ਼ਰੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ।
ਯੁਗੰ ਧ੍ਵਜੰ ਸ਼ਰਾਸੰ ਚ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਤਰਸਾ ਰਣੇ ॥ 4-62-10 (31013)
ਤੇ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਧ੍ਵਜਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਛਿੰਨਕਾਰ੍ਮੁਕਵੇਸ਼਼੍ਟਨਾਃ ।
ਰਣਮਧ੍ਯਾਦਪਯਯੁਃ ਪਾਰ੍ਥਬਾਣਾਭਿਪੀਡਿਤਾਃ ॥ 4-62-11 (31014)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਵੈਰਾਟਿਮਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਏਤੰ ਮੇ ਪ੍ਰਾਪਯੇਦਾਨੀਂ ਤਾਲੰ ਸੌਵਰ੍ਣਮੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤਮ੍ ॥ 4-62-12 (31015)
ਮੇਘਮਧ੍ਯੇ ਯਥਾ ਵਿਦ੍ਯੁਦੁਜ੍ਜ੍ਵਲਨ੍ਤੀ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ।
ਅਸੌ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਤਤ੍ਰ ਯਾਹਿ ਪਰੰਤਪ ॥ 4-62-13 (31016)
ਅਸ੍ਰਾਣਿ ਤਸ੍ਯ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸੰਯੁਗੇ।
ਘੋਰਰੂਪਾਣਿ ਚਿਤ੍ਰਾਣਿ ਲਘੂਨਿ ਚ ਗੁਰੂਣਿ ਚ ॥ 4-62-14 (31017)
ਅਸ੍ਮਾਕੰ ਪੋਸ਼਼ਕੋ ਨਿਤ੍ਯਮਾਬਾਲ੍ਯਾਨ੍ਮਤ੍ਸ੍ਯਭੂਮਿਪ।
ਸ਼੍ਰੇਯਸ੍ਕਾਮੀ ਸਦਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਕੰ ਯੋਗਕ੍ਸ਼਼ੇਮਕਰਃ ਸਦਾ ॥ 4-62-15 (31018)
ਤਸ੍ਯਾਙ੍ਕੇ ਵਿਰ੍ਧਿਤੋ ਬਾਲ੍ਯੇ ਤਦ੍ਯੋਤ੍ਸ੍ਯੇ(ਅ)ਨੇਨ ਸਾਂਪ੍ਰਤਮ੍।
ਅਸ੍ਮਾਕੰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਾਂ ਸ਼ਮਕਾਮੋ ਦਿਵਾਨਿਸ਼ਮ੍ ॥ 4-62-16 (31019)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-62-17 (31020)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵੈਰਾਟਿਃ ਪਾਰ੍ਥਸਾਰਥਿਃ।
ਵਾਹਯਚ੍ਚੋਦਿਤਸ੍ਤੇਨ ਰਥੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-62-17 (31021)
ਤੰ ਰਥੰ ਚੋਦਿਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯ ਰਥੋਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਵਾਯੁਨੇਵ ਮਹਾਮੇਘੰ ਸਹਸਾ(ਅ)ਭਿਸਮੀਰਿਤਮ੍।
ਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਚ੍ਚ ਗਾਙ੍ਗੇਯੋ ਰਥੇਨਾਦਿਤ੍ਯਵਰ੍ਚਸਾ ॥ 4-62-18 (31022)
ਆਯਾਨ੍ਤਮਰ੍ਜੁਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਪਰਪੁਂਜਯਃ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਞ੍ਜਗਾਮ ਯੁਦ੍ਧਾਰ੍ਥੀ ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਭਮਿਵਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 4-62-19 (31023)
ਤਥਾ ਹਿ ਗੁਪ੍ਤ ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ਃ ਪਿਤਾਮਹਃ ।
ਹਨ੍ਯਮਾਨੇਸ਼਼ੁ ਯੋਘੇਸ਼਼ੁ ਧਨੰਜਯਮੁਪਾਦ੍ਰਵਤ੍ ॥ 4-62-20 (31024)
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਕਾਰ੍ਮੁਕਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੰ ਜਾਤਰੂਪਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਸ਼ਰਾਨਾਦਾਯ ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਗ੍ਰਾਨ੍ਮਰ੍ਮਦੇਹਪ੍ਰਮਾਥਿਨਃ ॥ 4-62-21 (31025)
ਪਾਣ੍ਡੁਰੇਣਾਤਪਤ੍ਰੇਣ ਧ੍ਰਿਯਮਾਣੇਨ ਮੂਰ੍ਧਨਿ ।
ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਸ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਗਿਰਿਃ ਸੂਰ੍ਯੋਤ੍ਤਰੇ ਯਥਾ ॥ 4-62-22 (31026)
ਪ੍ਰਾਧ੍ਮਾਪ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖੰ ਗਾਙ੍ਗੇਯੋ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਨ੍ਪ੍ਰਹਰ੍ਸ਼਼ਯਨ੍ ।
ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮੁਪਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-62-23 (31027)
ਤਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸਮਾਯਾਨ੍ਤੰ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਪਰਵੀਰਹਾ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਿਯਾਤਿਥਿਮਿਵਾਗਤਮ੍ ।
ਦੇਵਦਤ੍ਤੰ ਮਹਾਸ਼ਙ੍ਖੰ ਪ੍ਰਦਧ੍ਮੌ ਯੁਧਿ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ॥ 4-62-24 (31028)
ਤੌ ਸ਼ਙ੍ਖਨਾਦਾਵਤ੍ਯਰ੍ਥੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਪਾਣ੍ਡਵਯੋਸ੍ਤਦਾ ।
ਨਾਦਯਾਮਾਸਤੁਰ੍ਦ੍ਯਾਂ ਚ ਖੰ ਚ ਭੂਮਿੰ ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 4-62-25 (31029)
ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਚ ਜਲ੍ਪਨ੍ਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵਾਃ ਸਵਾਸਵਾਃ ।
ਯਦਰ੍ਜੁਨਃ ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਚ੍ਛਸ੍ਰਤੇਜਸਾ ॥ 4-62-26 (31030)
ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਵਿਮੌ ਵੀਰੌ ਰਣੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਧਨੰਜਯੌ ।
ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਕੁਸ਼ਲੌ ਵੀਰਾਵਪ੍ਰਮਤ੍ਤੌ ਰਣੇ ਸਦਾ ॥ 4-62-27 (31031)
ਉਭੌ ਦੇਵਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੌ ਸ੍ਵਪਰਾਕ੍ਰਮੈਃ ।
ਉਭੌ ਪਰਮਸੰਰਬ੍ਧਾਵੁਭੌ ਦੀਪ੍ਤਧਨੁਰ੍ਧਰੌ ॥ 4-62-28 (31032)
ਸਮਾਗਤੌ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੌ ਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾਵਿਵ ਤਰਸ੍ਵਿਨੌ ।
ਉਭੌ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਕਰ੍ਮਾਣੌ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯਾਗ੍ਨੇਸ਼੍ਚ ਭਾਰਤ ॥ 4-62-29 (31033)
ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੌ ਕਾਰ੍ਤਵੀਰ੍ਯਸਮਾਵੁਭੌ ।
ਉਭੌ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਕਰ੍ਮਾਣਾਵੁਭੌ ਸ਼ੂਰੌ ਮਹਾਬਲੌ ।
ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦੁਸ਼਼ਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੌ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰੌ ॥ 4-62-30 (31034)
ਅਗ੍ਨੇਰਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸੋਮਸ੍ਯ ਯਮਸ੍ਯ ਵਰੁਣਸ੍ਯ ਚ ॥
ਅਨਯੋਃ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਵੀਰ੍ਯੰ ਮਿਤ੍ਰਸ੍ਯ ਵਰੁਣਸ੍ਯ ਚ ॥ 4-62-31 (31035)
ਕੋ ਵਾ ਕੁਨ੍ਤੀਸੁਤੰ ਯੁਦ੍ਧੇ ਦ੍ਵੈਰਥੇਨੋਪਯਾਸ੍ਯਤਿ।
ਰੁʼਤੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵਾਦਨ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਭੁਵਿ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 4-62-32 (31036)
ਇਤਿ ਸੰਪੂਜਯਾਮਾਸੁਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੰ ਗਤਮ੍ ।
ਤੰ ਰਣੇ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਦੇਵਾਃ ਸਵਾਸਵਾਃ ॥ 4-62-33 (31037)
ਅਥ ਬਹੁਵਿਧਤੂਰ੍ਯਸ਼ਙ੍ਖਯੋਸ਼਼ੈਰ੍ਵਿਵਿਧਰਵੈਃ ਸਹ ਸਿੰਹਨਾਦਮਿਸ਼੍ਰੈਃ ।
ਕੁਰੁਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਮਪੂਜਯਤ੍ਕੁਰੂਣਾਂ ਬਲਮਮਰਾਧਿਪਸੈਨ੍ਯਸਪ੍ਰਭੰ ਤਤ੍ ॥ ॥ 4-62-34 (31038)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 063
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.63. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 063
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਭੀਸ਼਼੍ਮਪਰਾਜਯਃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-63-0 (31039)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-63-0x (3243)
ਤਤੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸ਼ਰਾਨਸ਼਼੍ਟੌ ਧ੍ਵਜੇ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍।
ਸਮਾਰ੍ਪਯਨ੍ਮਹਾਵੇਗਾਜ੍ਜ੍ਵਲਤਃ ਪੰਨਗਾਨਿਵ ॥ 4-63-1 (31040)
ਤੇ ਧ੍ਵਜੰ ਪਾਣ੍ਡੁਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪਤਤ੍ਰਿਣਃ।
ਧ੍ਵਜਸ੍ਥੰ ਕਪਿਮਾਜਘ੍ਨੁਃ ਧ੍ਵਜਾਗ੍ਰਨਿਲਯਾਂਸ਼੍ਚ ਤਾਨ੍ ॥ 4-63-2 (31041)
ਸਾਰਥਿੰ ਚ ਹਯਾਂਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਦਸ਼ਭਿਃ ਸ਼ਰੈਃ ।
ਉਰਸ੍ਯਤਾਡਯਤ੍ਪਾਰ੍ਥੰ ਤ੍ਰਿਭਿਰੇਵਾਯਸੈਃ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-63-3 (31042)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ਸ਼ਰੈਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਰ੍ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਕੁਰੁਪਿਤਾਮਹਮ੍।
ਧ੍ਵਜੰ ਚ ਸਾਰਥਿੰ ਚਾਪਿ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਦਸ਼ਭਿਃ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-63-4 (31043)
ਤਦ੍ਯੁਦ੍ਧਮਭਵਦ੍ਧੋਰੰ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣਮਦ੍ਭੁਤਮ੍।
ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਸਹ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਬਲਿਵਾਸਵਯੋਰਿਵ ॥ 4-63-5 (31044)
ਸਨ੍ਤਤੰ ਸ਼ਰਜਾਲਾਭਿਰਾਕਾਸ਼ੰ ਸਮਪਦ੍ਯਤ।
ਅਮ੍ਬੁਦੈਰਿਵ ਧਾਰਾਭਿਸ੍ਤਯੋਃ ਕਾਰ੍ਮੁਕਨਿਃਸ੍ਰੁʼਤੈਃ ॥ 4-63-6 (31045)
ਭਲ੍ਲੈਰ੍ਭਲ੍ਲਾਃ ਸਮਾਹਤ੍ਯ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡਵਯੋ ਰਣੇ।
ਅਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ ਵ੍ਯਰਾਜਨ੍ਤ ਖਦ੍ਯੋਤਾਃ ਪ੍ਰਾਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਵ ਹਿ ॥ 4-63-7 (31046)
ਅਗ੍ਨਿਵਕ੍ਰੋਪਮੰ ਘੋਰੰ ਮਣ੍ਡਲੀਕ੍ਰੁʼਤਮਾਹਵੇ ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਭਵਞ੍ਜਿਸ਼਼੍ਣੋਃ ਸਵ੍ਯੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮਸ੍ਯਤਃ ॥ 4-63-8 (31047)
ਪਰ੍ਵਤੰ ਵਾਰਿਧਾਰਾਭਿਸ਼੍ਛਾਦਯੰਨਿਵ ਤੋਯਦਃ ।
ਅਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਛਾਦਯਦ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੈਰਨੇਕਸ਼ਃ ॥ 4-63-9 (31048)
ਤਾਂ ਸਮੁਦ੍ਰਮਿਵੋਦ੍ਧੂਤਾਂ ਸ਼ਰਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿੰ ਸਮੁਦ੍ਯਤਾਮ੍ ।
ਵ੍ਯਧਮਤ੍ਸਾਯਕੈਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸੋਰ੍ਜੁਨੰ ਚ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-63-10 (31049)
ਤਤਸ੍ਤਾਨਿ ਵਿਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਨਿ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਸਙ੍ਘਸ਼ਃ।
ਆਹਤਾਨਿ ਵ੍ਯਸ਼ੀਰ੍ਯਨ੍ਤੰ ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-63-11 (31050)
ਤਤਃ ਕਨਕਪੁਙ੍ਖਾਗ੍ਰੈਃ ਸ਼ਿਤੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ।
ਪਤਦ੍ਭਿਃ ਖਗਵਾਜੈਸ਼੍ਚ ਦ੍ਯੌਰਾਸੀਤ੍ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਾ ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-63-12 (31051)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਾਸ੍ਰੁʼਜਦੁਗ੍ਰਾਣਿ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਤਾਵਨ੍ਤਿ ਸ਼ਰਜਾਲਾਨਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਪਾਰ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਾਹਿਣੋਤ੍ ॥ 4-63-13 (31052)
ਸਾਸ਼੍ਵੰ ਸਸੂਤੰ ਸਰਥੰ ਸ ਪਾਰ੍ਥੰ ਸਮਾਚਿਨੋਦ੍ਭਾਰਤੋ ਵਤ੍ਸਦਨ੍ਤੈਃ ।
ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਯਾਮਾਸ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾ ਨਭਸ਼੍ਚ ਬਾਣੈਸ੍ਤਪਨੀਯਪੁਙ੍ਖੈਃ ॥ 4-63-14 (31053)
ਤਤੋ ਦੇਵਰ੍ਸ਼਼ਿਗਨ੍ਧਰ੍ਵਾਃ ਸਾਧੁਸਾਧ੍ਵਿਤ੍ਯਪੂਜਯਨ੍।
ਦੁਸ਼਼੍ਕਰੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਯਦਰ੍ਜੁਨਮਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-63-15 (31054)
ਬਲਵਾਨਰ੍ਜੁਨੋ ਦਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਕਾਰੀ ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਕੋ(ਅ)ਨ੍ਯਃ ਸਮਰ੍ਥਃ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਵੇਗੰ ਧਾਰਯਿਤੁਂ ਰਣੇ ॥ 4-63-16 (31055)
ਰੁʼਤੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵਾਦ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦ੍ਵਾ ਦੇਵਕੀਸੁਤਾਤ੍ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਵਰਮੁਖ੍ਯਾਦ੍ਵਾ ਭਾਰਦ੍ਵਾਜਾਨ੍ਮਹਾਬਲਾਤ੍ ॥ 4-63-17 (31056)
ਅਸ੍ਤ੍ਰੈਰਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਸੰਵਾਰ੍ਯ ਕ੍ਰੀਡਤਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮੌ ।
ਚਕ੍ਸ਼਼ੂਂਸ਼਼ਿ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਮੋਦਯਨ੍ਤੌ ਮਹਾਬਲੌ ॥ 4-63-18 (31057)
ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯੰ ਤਥੈਵੈਨ੍ਦ੍ਰਮਾਗ੍ਨੇਯੰ ਚ ਸੁਦਾਰੁਣਮ੍ ।
ਕੌਬੇਰੰ ਵਾਰੁਣੰ ਚੈਵ ਯਾਮ੍ਯੰ ਵਾਯਵ੍ਯਮੇਵ ਚ ।
ਪ੍ਰਯੁਞ੍ਜਾਨੌ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨੌ ਸਮਰੇ ਤੌ ਵਿਰੇਜਤੁਃ ॥ 4-63-19 (31058)
ਵਿਸ੍ਮਿਤਾਨ੍ਯਥ ਭੂਤਾਨਿ ਤੌ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੰਯੁਗੇ ਤਦਾ।
ਸਾਧੁ ਪਾਰ੍ਥ ਮਹਾਬਾਹੋ ਸਾਧੁ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਤਿ ਚਾਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 4-63-20 (31059)
ਨੈਤਦਨ੍ਯੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਯਿਤੁਮਾਹਵੇ।
ਮਹਾਸ੍ਰਾਣਾਂ ਸੰਪ੍ਰਯੋਗੰ ਸਮਰੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਪਾਰ੍ਥਯੋਃ ॥ 4-63-21 (31060)
ਏਵੰ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦੁਸ਼਼ੋਰਸ੍ਤ੍ਰਯੁਦ੍ਧਮਵਰ੍ਤਤ ॥ 4-63-22 (31061)
ਅਥ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰੁਦਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ਿਤਧਾਰੇਣ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍ ।
ਨ੍ਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਦ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੇਣ ਸ਼ਾਤਕੁਮ੍ਭਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-63-23 (31062)
ਨਿਮੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤਰਮਾਤ੍ਰੇਣ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ(ਅ)ਨ੍ਯਤ੍ਕਾਰ੍ਮੁਕੰ ਰਣੇ।
ਸਮਾਦਾਯ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰਃ ਸਜ੍ਯੰ ਚਕ੍ਰੇ ਮਹਾਬਲਃ ॥ 4-63-24 (31063)
ਸ਼ਰਾਂਸ਼੍ਚ ਸੁਬਹੁਨ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਮੁਮੋਚਾਸ਼ੁ ਧਨੰਜਯੇ ।
ਅਰ੍ਜੁਨੋਪਿ ਸ਼ਰਾਂਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਾਨ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਯ ਨਿਸ਼ਿਤਾਨ੍ਬਹੂਨ੍।
ਚਿਕ੍ਸ਼਼ੇਪ ਚ ਮਹਾਤੇਜਾਸ੍ਤਥਾ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵੇ ॥ 4-63-25 (31064)
ਤਯੋਰ੍ਦਿਵ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦੁਸ਼਼ੋਰਸ੍ਯਤੋਰਨਿਸ਼ੰ ਸ਼ਰਾਨ੍ ।
ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼਼ਸ੍ਤਦਾ ਰਾਜਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤੇ ਸੁਮਹਾਤ੍ਮਨੋਃ ॥ 4-63-26 (31065)
ਅਥਾਵ੍ਰੁʼਣੋਦ੍ਦਸ਼ ਦਿਸ਼ਃ ਸ਼ਰੈਰਤਿਰਥਸ੍ਤਦਾ ।
ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼ੂਰੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਤਥਾ ॥ 4-63-27 (31066)
ਅਤੀਵ ਪਾਣ੍ਡਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ਼੍ਚਾਤੀਵ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ।
ਬਭੂਵ ਤਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਲੋਕੇ ਰਾਜੰਸ੍ਤਦਦ੍ਭੁਤਮ੍ ॥ 4-63-28 (31067)
ਪਾਣ੍ਡਵੇਨ ਹਤਾਃ ਸ਼ੂਰਾ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਰਥਰਕ੍ਸ਼਼ਿਣਃ।
ਸ਼ੇਰਤੇ ਸ੍ਮ ਮਹਾਬਾਹੋ ਕੌਨ੍ਤੇਯਸ੍ਯਾਭਿਤੋ ਰਥਮ੍ ॥ 4-63-29 (31068)
ਤਤੋ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਾ ਨਿਰਮਿਤ੍ਰੰ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਵਃ।
ਅਸਕ੍ਤਾਃ ਪੁਙ੍ਖਸੰਸਕ੍ਤਾਃ ਸ਼੍ਵੇਤਵਾਹਨਪਤ੍ਰਿਣਃ ॥ 4-63-30 (31069)
ਨਿਸ਼਼੍ਪਤਨ੍ਤੋ ਰਥਾਤ੍ਤਸ੍ਯ ਧੌਤਾ ਹੈਰਣ੍ਯਵਾਸਸਃ।
ਆਕਾਸ਼ੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤ ਹੰਸਾਨਾਮਿਵ ਪਙ੍ਕ੍ਤਯਃ ॥ 4-63-31 (31070)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਹਿ ਪ੍ਰਗਾਢੰ ਚਿਤ੍ਰਮਸ੍ਯਤਃ ।
ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੇ ਸ੍ਮਾਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਥਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵਾਃ ਸਵਾਸਵਾਃ ॥ 4-63-32 (31071)
ਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰਮਪ੍ਰੀਤੋ ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਮਦ੍ਭੁਤਮ੍ ।
ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਦੇਵਰਾਜਾਯ ਚਿਤ੍ਰਸੇਨਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ॥ 4-63-33 (31072)
ਪਸ਼੍ਯੇਮਾਨਰਿਨਿਰ੍ਦਾਰਾਨ੍ਸੰਸਕ੍ਤਾਨਿਵ ਗਚ੍ਛਤਃ ।
ਚਿਤ੍ਰਰੂਪਮਿਦੰ ਜਿਸ਼਼੍ਣੋਰ੍ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰਮੁਦੀਰ੍ਯਤਃ ॥ 4-63-34 (31073)
ਨੇਦੰ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧ੍ਯੁਰ੍ਨ ਹੀਦੰ ਤੇਸ਼਼ੁ ਵਿਦ੍ਯਤੇ।
ਸੌਰਾਣਾਂ ਚ ਮਹਾਸ੍ਰਾਣਾਂ ਵਿਚਿਤ੍ਰੋ(ਅ)ਯੰ ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-63-35 (31074)
ਮਧ੍ਯਨ੍ਦਿਨਗਤੰ ਸੂਰ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਪਨ੍ਤਮਿਵਾਮ੍ਬਰੇ ।
ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਿ ਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਮ੍ ॥ 4-63-36 (31075)
ਉਭੌ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਕਰ੍ਮਾਣਾਵੁਭੌ ਸ਼ੂਰੌ ਮਹੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਮ੍ ।
ਉਭੌ ਵਿਚਿਤ੍ਰਕਰ੍ਮਾਣਾਵੁਭੌ ਯੁਧਿ ਦੁਰਾਸਦੌ ॥ 4-63-37 (31076)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੋ ਦੇਵਰਾਜਸ੍ਤੁ ਪਾਰ੍ਥਭੀਸ਼਼੍ਮਸਮਾਗਮਮ੍।
ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਦਿਵ੍ਯੇਨ ਪੁਸ਼਼੍ਪਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਭਾਰਤ ॥ 4-63-39a[ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਤਤੋ(ਅ)ਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਦ੍ਰੁਤੰ ਕਰ੍ਣਮਭਾਸ਼਼ਤ ।
ਅਹਮੇਕੋ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸਮੇਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ ॥ 4-63-38 (31077)
ਇਤਿ ਕਰ੍ਮ ਸਮਕ੍ਸ਼਼ੰ ਮੇ ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਤ੍ਵਯੋਦਿਤਮ੍ ।
ਨ ਤੁ ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮੇਕਸ੍ਮਾਦ੍ਭੀਤੋ ਧਾਵਸਿ ਸੂਤਜ ॥ 4-63-40 (31078)
ਵੈਚਿਤ੍ਰਵੀਰ੍ਯਜਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤ੍ਵਾਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਪ੍ਰੁʼਥਾਸੁਤਾਨ੍ ।
ਜੇਤੁਮਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਭਵਾਨ੍ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਫਲ੍ਗੁਨਮ੍ ॥ 4-63-41 (31079)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮੋਦਿਤੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤਦਾ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਰੁਸ਼਼ਾ ਦ੍ਰੌਣਿੰ ਕਰ੍ਣਪ੍ਰਿਯਚਿਕੀਰ੍ਸ਼਼ਯਾ ॥ 4-63-42 (31080)
ਮਾ ਮਾਨਭਙ੍ਗੰ ਵਿਪ੍ਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕੁਰੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਕਰ੍ਮਣਃ ।
ਮਾਨਭਙ੍ਗੇਨ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਤੁ ਬਲਹਾਨਿਰ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-63-43 (31081)
ਸ਼ੂਰਾ ਵਦਨ੍ਤਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਾਚਾ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵਤੇ।
ਪਰਾਕ੍ਰਮਨ੍ਤਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਵੀਰ੍ਯਾਨੁਸਾਰਤਃ ॥ 4-63-44 (31082)
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੰ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਭਵਾਨ੍ਗਰ੍ਹਿਤੁਂ ਸ਼ੂਰਸੰਮਤਮ੍ ।
ਰਾਜ੍ਞੈਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਦ੍ਰੌਣਿਰ੍ਗਤਰੋਸ਼਼ੋ(ਅ)ਭਵਤ੍ਤਦਾ ॥] 4-63-45 (31083)
ਤਤੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਬਾਣਾਨ੍ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਸਮਾਰ੍ਪਯਤ੍।
ਅਸ੍ਯਤਃ ਪ੍ਰਤਿਸਨ੍ਧਾਯ ਵਿਵ੍ਰੁʼਤੰ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ 4-63-46 (31084)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਸਹ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਪ੍ਰੁʼਥੁਧਾਰੇਣ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍।
ਨ੍ਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਦ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੇਣ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯਾਮਿਤਤੇਜਸਃ ॥ 4-63-47 (31085)
ਅਥੈਨੰ ਦਸ਼ਭਿਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ।
ਯਤਮਾਨੰ ਪਰਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤੰ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-63-48 (31086)
ਸ ਪੀਡਿਤੋ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਰਥਕੂਬਰਮ੍ ।
ਗੋਙ੍ਗੇਯੋ ਯੁਧਿ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਸ੍ਤਸ੍ਥੌ ਦੀਪ ਇਵਾਤੁਰਃ ॥ 4-63-49 (31087)
ਤੰ ਵਿਸੰਜ੍ਞਮਪੋਵਾਹ ਸੰਯਨ੍ਤਾ ਰਥਵਾਜਿਨਾਮ੍ ।
ਉਪਦੇਸ਼ਮਨੁਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਰਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਮਹਾਰਥਮ੍ ॥ 4-63-50 (31088)
ਪਰਾਕ੍ਰਮੇ ਚ ਸ਼ੌਰ੍ਯੇ ਚ ਵੀਰ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤ੍ਵੇ ਬਲੇ ਰਣੇ।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਸ੍ਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਲਾਘਵੇ ਦੂਰਪਾਤਨੇ ॥ 4-63-51 (31089)
ਯਸ੍ਯ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸਮੋ ਲੋਕੇ ਪਿਤ੍ਰੁʼਦਤ੍ਤਵਰਸ਼੍ਚ ਯਃ।
ਜਿਤਸ਼੍ਰਮੋ ਜਿਤਾਰਾਤਿਰ੍ਨਿਸ੍ਤਨ੍ਦ੍ਰਿਃ ਖੇਦਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
ਯਃ ਸ੍ਵੇਚ੍ਛਾਮਰਣਃ ਸ਼ੂਰਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼਼ਣੇ ਰਤਃ ॥ 4-63-52 (31090)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਹਿਤਾਰ੍ਥਾਯ ਯੁਦ੍ਧ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸੰਗਰੇ।
ਪ੍ਰੁʼਥਾਸੁਤਹਿਤਾਰ੍ਥਾਯ ਪਰਾਜਿਤ ਇਵਾਭਵਤ੍ ॥ ॥ 4-63-53 (31091)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 064
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.64. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 064
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਦ੍ਰੋਣਾਦਿਪਞ੍ਚਰਥਾਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-64-0 (31092)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-64-0x (3244)
ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕੁਰੂਣਾਂ ਮਿਸ਼਼ਤਾਂ ਰਣੇ।
ਤਤੋ ਯੁਦ੍ਧਮਨਾਃ ਪ੍ਰਾਯਾਤ੍ਪਾਰ੍ਥਃ ਪਞ੍ਚ ਮਹਾਰਥਾਨ੍ ॥ 4-64-1 (31093)
ਆਦਦਾਨਸ਼੍ਚ ਨਾਰਾਚਾਨ੍ਵਿਮ੍ਰੁʼਸ਼ੰਨਿਸ਼਼ੁਧੀ ਅਪਿ।
ਸੰਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਸ਼੍ਚ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਭੂਯਃ ਕਰ੍ਣੰ ਸਮਭ੍ਯਗਾਮ੍ ॥ 4-64-2 (31094)
ਦ੍ਰੌਣਿਰੁਵਾਚ। 4-64-3x (3245)
ਕਰ੍ਣ ਯਤ੍ਤਤ੍ਸਭਾਮਧ੍ਯੇ ਬਹ੍ਵਬਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼਼ਸੇ।
ਨ ਮੇ ਯੁਧਿ ਸਮੋ(ਅ)ਸ੍ਤੀਤਿ ਤਦਿਦੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍ ॥ 4-64-3 (31095)
ਏਸ਼਼ੋ(ਅ)ਨ੍ਤਕ ਇਵ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਵਮਰ੍ਦਨਃ।
ਅਦੂਰਾਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਾਯ ਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭਤੇ ਕੇਸਰੀ ਯਥਾ।
ਨ ਪਲਾਯਸ੍ਵ ਸ਼ੂਰਸ਼੍ਚੇਤ੍ਸ੍ਥਿਤ੍ਵਾ ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਫਲ੍ਗੁਨਮ੍ ॥ 4-64-4 (31096)
ਕਰ੍ਣ ਉਵਾਚ। 4-64-5x (3246)
ਨਾਹੰ ਬਿਭੇਮਿ ਬੀਭਤ੍ਸੋਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦ੍ਵਾ ਦੇਵਕੀਸੁਤਾਤ੍ ।
ਪਾਣ੍ਡਵੇਭ੍ਯੋਪਿ ਸਰ੍ਵੇਭ੍ਯਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਧਰ੍ਮਮਨੁਵ੍ਰਤਃ ॥ 4-64-5 (31097)
ਸਤ੍ਵਾਧਿਕਾਨਾਂ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੋਪਜੀਵਿਨਾਮ੍ ।
ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਞ੍ਜਾਯਤੇ ਦਰ੍ਪਃ ਸ੍ਵਰਸ਼੍ਚ ਨ ਵਿਸ਼਼ੀਦਤਿ ॥ 4-64-6 (31098)
ਪਸ਼੍ਯਤ੍ਵਾਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰੋ ਮਾਮਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਮੰ ਯੁਧਿ।
ਯੁਧ੍ਯਮਾਨੰ ਸੁਸੰਯੁਕ੍ਤੰ ਦੈਵੰ ਤੁ ਦੁਰਤਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-64-7 (31099)
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮੋਵਾਚ। 4-64-8x (3247)
ਕੋ ਦੋਸ਼਼ਃ ਕਰ੍ਣ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਵਾਚਾ ਸਾਕੰ ਹਿ ਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍ ।
ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਯਦਿ ਤਲ੍ਲੋਕੇ ਗੁਣੋਤ੍ਤਰਮਿਹੋਚ੍ਯਤੇ ॥ 4-64-8 (31100)
ਯੁਵ੍ਯਸ੍ਵ ਤ੍ਵਮਭੀਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰਪਲਾਯਸ੍ਵ ਮਾ ਰਣਾਤ੍।
ਉਕ੍ਤੰ ਵਚਃ ਸ੍ਮਰਨ੍ਕਰ੍ਣ ਨਾਹਮਿਤ੍ਯਾਦਿ ਸੰਯੁਗੇ ॥ 4-64-9 (31101)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-64-10x (3248)
ਤੰ ਸਮਨ੍ਤਾਦ੍ਰਥਾਃ ਪਞ੍ਚ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍।
ਤ ਇਸ਼਼ੂਨ੍ਸਮ੍ਯਗਸ੍ਯਨ੍ਤੋ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੋਪਿ ਜੀਵਿਤਾਤ੍ ॥ 4-64-10 (31102)
ਤੇ ਲਾਭਮਿਵ ਮਨ੍ਵਾਨਾਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮਾਰ੍ਚ੍ਛਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍।
ਸ਼ਰੌਘਾਨ੍ਸਮ੍ਯਗਸ੍ਯਨ੍ਤੋ ਜੀਮੂਤਾ ਇਵ ਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਾਃ ॥ 4-64-11 (31103)
ਬਹੁਭਿਰ੍ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰ੍ਵਿਵਿਧੈਰ੍ਲੋਮਵਾਪਿਭਿਃ ।
ਆਦ੍ਰਵਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਸ੍ਥਾਯ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 4-64-12 (31104)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਦ੍ਰਥਸਤ੍ਤਮਾਨ੍ ॥ 4-64-13 (31105)
ਯਥਾ ਰਸ਼੍ਮਿਭਿਰਾਦਿਤ੍ਯਃ ਪ੍ਰਚ੍ਛਾਦਯਤਿ ਮੇਦਿਨੀਮ੍।
ਏਵੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਃ ਸ਼ਰੈਃ ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਦ੍ਦਿਸ਼ਃ ॥ 4-64-14 (31106)
ਨ ਰਥਾਨਾਂ ਨ ਨਗਾਨਾਂ ਨ ਧ੍ਵਜਾਨਾਂ ਨ ਵਾਜਿਨਾਮ੍।
ਅਵਿਦ੍ਧੰ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਬਾਣੈਰਾਸੀਦ੍ਦ੍ਯੂਙ੍ਗੁਲਮਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-64-15 (31107)
ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਪਰਾ ਯੋਧਾਃ ਸ੍ਵਚਿਤ੍ਤੰ ਨਾਭਿਜਝਿਰੇ ।
ਹਸ੍ਤਿਨੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਵਿਤ੍ਰਸ੍ਤਾ ਵ੍ਯਵਲੀਯਨ੍ਤ ਭਾਰਤ ॥ 4-64-16 (31108)
ਯਥਾ ਨਲਵਨੰ ਨਾਗਃ ਪ੍ਰਭਿੰਨਃ ਸ਼਼ਾਸ਼਼੍ਟਿਹਾਯਨਃ ।
ਏਵੰ ਸਰ੍ਵਾਨਪਾਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗਾਦਰ੍ਜੁਨਃ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਤੇਜਸਾ ॥ 4-64-17 (31109)
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਤੁ ਘੋਸ਼਼ੇਣ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀ ਸਮਕਮ੍ਪਤ।
ਮਨਾਂਸਿ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਣਾਮਪ੍ਯਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਦ੍ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-64-18 (31110)
ਤਤੋ ਵਿਗਾਹ੍ਯ ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਮਧ੍ਯੰ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਸਾਰਥਿੰ ਸਮਰੇ ਸ਼ੂਰਸ੍ਤ੍ਵਭ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ॥ 4-64-19 (31111)
ਸੰਨਿਯਮ੍ਯ ਹਯਾਨੇਤਾਨ੍ਮਨ੍ਦੰ ਵਾਹਯ ਸਾਰਥੇ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰੰ ਸਮਰੇ ਯੋਧਯਿਸ਼਼੍ਯੇ(ਅ)ਪਰਾਜਿਤਮ੍ ॥ 4-64-20 (31112)
ਪੁਰਾ ਹ੍ਯੇਸ਼਼ ਮਯਾ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ ਮੇ ਭਵਤਿ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤਃ ॥
ਏਵਮੁਕ੍ਤੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨਾਸਾਵਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਰਥੰ ਪ੍ਰਤਿ। 4-64-21 (31113)
ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰੋ ਜਵਨਾਨ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮਸ਼੍ਵਾਨਚੋਦਯਤ੍ ॥ 4-64-22 (31114)
ਕਰ੍ਣ ਉਵਾਚ।
ਏਸ਼਼ੋਪਯਾਤਿ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰ੍ਵ੍ਯਥਿਤੋ ਗਾਢਵੇਦਨਃ। 4-64-23x (3249)
ਤੰ ਤੁ ਤਤ੍ਰੈਵ ਯਾਸ੍ਯਾਮਿ ਨਾਸੌ ਮੁਚ੍ਯੇਤ ਜੀਵਿਤਾਤ੍ ॥ 4-64-23 (31115)
ਦ੍ਰੋਣ ਉਵਾਚ। 4-64-24x (3250)
ਨਾਸੌ ਭਯੇਨ ਨਿਰ੍ਯਾਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਪਾਕਸ਼ਾਸਨਿਃ।
ਨੈਵੰ ਭੀਤਾ ਨਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਨ ਪੁਨਰ੍ਗਾਢਵੇਦਨਾਃ ॥ 4-64-24 (31116)
ਯਦ੍ਯੇਨਮਭਿਸੰਰਬ੍ਧੰ ਪੁਨਰੇਵਾਭਿਯਾਸ੍ਯਸਿ।
ਬਹੂਨ੍ਯਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਜਾਨੀਤੇ ਨ ਪੁਨਰ੍ਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤੇ ਭਵਾਨ੍ ॥ 4-64-25 (31117)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਮੁਕ੍ਤੋ ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਗਾਵਃ ਪਲਾਯਿਤਾਃ।
ਮੁਕ੍ਤੋ ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਚ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕਿੰ ਰਣੇਨ ਕਰਿਸ਼਼੍ਯਸਿ ॥ 4-64-26 (31118)
ਕ੍ਰੋਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮਪਾਕ੍ਰਮ੍ਯ ਬਲਮਨ੍ਵਾਨਯਾਮਹੇ।
ਅਨ੍ਵਾਗਤਬਲਾਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਪੁਨਰੇਵਾਭਿਯਾਸ੍ਯਥ ॥ ॥ 4-64-27 (31119)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 065
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.65. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 065
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦਿਸਕਾਸ਼ੇ ਰਥਪ੍ਰਾਪਣਪ੍ਰੇਰਣਾਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਦਾਪ੍ਯਾਯਨਾਯ ਸ੍ਵਪਰਾਕ੍ਰਮਪ੍ਰਕਥਨਮ੍ ॥1 ॥ ਤਦਾ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਾਦਿਪਰਾਭਵਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦਿਭਿਃ ਸਹਾਯੋਧਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-65-0 (31120)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-65-0x (3251)
ਕਰ੍ਣੰ ਪਰਾਜਿਤੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵੈਰਾਟਿਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਏਤੰ ਮਾਂ ਪ੍ਰਾਪਯੇਦਾਨੀਂ ਰਥਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦੰ ਪ੍ਰਹਾਰਿਣਾਮ੍ ॥ 4-65-1 (31121)
ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ਾਂ ਨਃ ਪਿਤਾਮਹਃ ।
ਸੁਯੁਦ੍ਧੰ ਕਾਙ੍ਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਵੈ ਰਥੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਦੰਸ਼ਿਤਃ ॥ 4-65-2 (31122)
ਤਾਲੋ ਵੈ ਕਾਞ੍ਚਨੋ ਯਤ੍ਰ ਵਜ੍ਰਵੈਡੂਰ੍ਯਭੂਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਅਤੀਵ ਸਮਰੇ ਭਾਤਿ ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵਪ੍ਰਕਮ੍ਪਿਤਃ ॥ 4-65-3 (31123)
ਦਾਰੁਣੰ ਪ੍ਰਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਥਬ੍ਰੁʼਨ੍ਦਾਨਿ ਧਨ੍ਵਿਨਾਮ੍।
ਆਦਾਸ੍ਯਾਮ੍ਯਹਮੇਤੇਸ਼਼ਾਂ ਧਨੁਰ੍ਜ੍ਯਾਵੇਸ਼਼੍ਟਨਾਨਿ ਚ ॥ 4-65-4 (31124)
ਅਸ੍ਯਨ੍ਤੰ ਦਿਵ੍ਯਮਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਚਿਤ੍ਰਮੁਤ੍ਤਰ ਪਸ਼੍ਯਸਿ ॥ 4-65-5 (31125)
ਸ਼ਤਹ੍ਰਦਾਂ ਜ੍ਰੁʼਮ੍ਭਮਾਣਾਂ ਮੇਘਸ੍ਥਾਂ ਪ੍ਰਾਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ੀਵ ਚ।
ਸੁਵਰ੍ਣਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵੰ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤੁ ਕੁਰਵੋ ਮਮ ॥ 4-65-6 (31126)
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੇਨਾਥ ਵਾਮੇਨ ਕਤਮੇਨ ਸ੍ਵਿਦਸ੍ਯਤਿ।
ਇਤਿ ਮਾਂ ਸ਼ਤ੍ਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨ ਵਿਜ੍ਞਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-65-7 (31127)
ਅਸ੍ਤ੍ਰੋਦਕਾਂ ਹਯਾਵਰ੍ਤਾਂ ਨਾਗਨਕ੍ਰਾਂ ਰਥਹ੍ਰਦਾਮ੍।
ਨਦੀਂ ਪ੍ਰਸ੍ਕਨ੍ਦਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਰਲੋਕਾਪਹਾਰਿਣੀਮ੍ ॥ 4-65-8 (31128)
ਪਾਣਿਪਾਦਸ਼ਿਰਃਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਬਾਹੁਸ਼ਙ੍ਖਚਰਾਚਰਮ੍।
ਵਨੰ ਕੁਰੂਣਾਂ ਛੇਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਭਲ੍ਲੈਃ ਸੰਨਤਪਰ੍ਵਭਿਃ ॥ 4-65-9 (31129)
ਤੂਣੀਸ਼ਯਾਃ ਸੁਪੁਙ੍ਖਾਗ੍ਰਾ ਵਿਸ਼ਿਖਾ ਦੁਨ੍ਦੁਭਿਸ੍ਵਨਾਃ।
ਮਯਾ ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕੁਰੂਨ੍ਧਕ੍ਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਾਯਕਾਃ ॥ 4-65-10 (31130)
ਧ੍ਵਜਵ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ੰ ਸ਼ਰਤ੍ਰੁʼਣੰ ਨਾਗਾਸ਼੍ਵਸ਼੍ਵਾਪਦਾਕੁਲਮ੍ ।
ਰਥਸਿੰਹਗਣੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਧਨੁਰ੍ਵਲ੍ਲਿਸਮਾਕੁਲਮ੍।
ਵਨਮਾਦੀਪਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕੁਰੂਣਾਮਸ੍ਤ੍ਰਤੇਜਸਾ ॥ 4-65-11 (31131)
ਜਯਤੋ ਭਾਰਤੀਂ ਸੇਨਾਮੇਕਸ੍ਯ ਮਮ ਸੰਯੁਗੇ।
ਸ਼ਤੰ ਮਾਰ੍ਗਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਾਵਕਸ੍ਯੇਵ ਕਾਨਨੇ ॥ 4-65-12 (31132)
ਮਯਾ ਚਕ੍ਰਮਿਵਾਵਿਦ੍ਧੰ ਸੈਨ੍ਯੰ ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ ਕੇਵਲਮ੍ ।
ਤਾਨਹੰ ਰਥਨੀਡੇਭ੍ਯਃ ਪਰਲੋਕਾਯ ਸ਼ਾਤ੍ਰਵਾਨ੍।
ਏਕਃ ਪ੍ਰਦ੍ਰਾਵਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਚਕ੍ਰਪਾਣਿਰਿਵਾਸੁਰਾਨ੍ ॥ 4-65-13 (31133)
ਅਸੰਭ੍ਰਾਨ੍ਤੋ ਰਥੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਸਮੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼਼ਮੇਸ਼਼ੁ ਚ।
ਮਾਰ੍ਗਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਤਮਪਿ ਭੇਤ੍ਸ੍ਯਾਮਿ ਪਰ੍ਵਤਮ੍ ॥ 4-65-14 (31134)
ਅਹਮਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤੋ ਬਲਦਰ੍ਪਿਤਾਨ੍।
ਮਾਤਲਿੰ ਸਾਰਥਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨ੍ਰਣੇ ।
ਹਤਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵਤਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਧਾਵਤੋ ਯੁਧ੍ਯਤਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-65-15 (31135)
ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਾਸ੍ਤ੍ਰੈਃ ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ।
ਪਰੰ ਪਾਰੇ ਸਮੁਦ੍ਰਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਪੁਰਮਾਰੁਜਮ੍ ॥ 4-65-16 (31136)
ਹਤ੍ਵਾ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਰਥਾਨਾਮੁਗ੍ਰਧਨ੍ਵਿਨਾਮ੍।
ਪੌਲੋਮਾਨ੍ਕਾਲਕੇਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸਮਰੇ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਦਾਰੁਣਾਨ੍ ।
ਅਸੁਰਾਨਹਨੰ ਘੋਰਾਨ੍ਰੌਦ੍ਰੇਣਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਸਾਰਥੇ ॥ 4-65-17 (31137)
ਅਹਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਦ੍ਦ੍ਰੁʼਢਾਂ ਮੁਸ਼਼੍ਟਿੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਹਸ੍ਤਤਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਗਾਢਨਿਪੁਣੰ ਚਿਤ੍ਰਮਤਿਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੇਃ ॥ 4-65-18 (31138)
ਰੌਦ੍ਰੰ ਰੁਦ੍ਰਾਦਹੰ ਵੇਦ੍ਮਿ ਵਾਰੁਣੰ ਵਰੁਣਾਦਪਿ ।
ਸੌਰ੍ਯੰ ਸੂਰ੍ਯਾਦਹੰ ਵੇਦ੍ਮਿ ਯਾਮ੍ਯੰ ਦਣ੍ਡਧਰਾਦਪਿ ॥ 4-65-19 (31139)
ਅਸ੍ਤ੍ਰਮਾਗ੍ਨੇਯਮਗ੍ਨੇਸ਼੍ਚ ਵਾਯਵ੍ਯੰ ਮਾਤਰਿਸ਼੍ਵਨਃ।
ਅਨ੍ਯੈਰ੍ਦੇਵੈਰਹੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਃ ਕੋ ਮਾਂ ਵਿਸ਼਼ਹਤੇ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 4-65-20 (31140)
ਅਦ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤੈਃਸ਼ਰੌਘੈ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ਣੈਃ ।
ਕੁਰੂਣਾਂ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਰਥਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਾਨਿ ਧਨ੍ਵਿਨਾਮ੍ ॥ 4-65-21 (31141)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-65-22x (3252)
ਏਵਮਾਸ਼੍ਵਾਸਿਤਸ੍ਤੇਨ ਵੈਰਾਟਿਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਾ।
ਵ੍ਯਗਾਹਤ ਰਥਾਨੀਕੰ ਭੀਮੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਵਾਜਿਭਿਃ ॥ 4-65-22 (31142)
ਰਥਿਸਿੰਹਮਨਾਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯੰ ਜਿਗੀਸ਼਼ਨ੍ਤੰ ਪਰਾਨ੍ਰਣੇ।
ਅਭ੍ਯਧਾਵਤ੍ਤਦੈਵੋਗ੍ਰੋ ਜ੍ਯਾਂ ਵਿਕਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਃ ॥ 4-65-23 (31143)
ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੋ(ਅ)ਭ੍ਯਯਾਤ੍ਤੂਰ੍ਣਮਰ੍ਜੁਨੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 4-65-24 (31144)
ਅਨ੍ਯੇ(ਅ)ਪਿ ਚਿਤ੍ਰਾਭਰਣਾ ਯੁਵਾਨੋ ਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਕੁਣ੍ਡਲਾਃ ।
ਅਭ੍ਯਯੁਰ੍ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨੋ ਮੌਵੀ ਪਰ੍ਯਸ੍ਯ ਬਾਹੁਭਿਃ ॥ 4-65-25 (31145)
ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੋ ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨੋ ਵਿਵਿਸ਼ਤਿਃ।
ਅਭੀਤਾ ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨੰ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪਰ੍ਯਵਾਰਯਨ੍ ॥ 4-65-26 (31146)
ਤਸ੍ਯ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਃ ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿੰ ਵਾਮਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਸਮਾਰ੍ਪਯਤ੍।
ਅਸ੍ਯਤਃ ਪ੍ਰਤਿਸਨ੍ਧਾਯ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧੀਮਤਃ ॥ 4-65-27 (31147)
ਪੁਨਸ਼੍ਚੈਵ ਸ ਭਲ੍ਲੇਨ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਵੈਰਾਟਿਮੁਤ੍ਤਰਮ੍ ।
ਦ੍ਵਿਤੀਯੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰ ਵੀਰੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ ॥ 4-65-28 (31148)
ਤਸ੍ਯ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰੁਦਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕ੍ਸ਼਼ੁਰਧਾਰੇਣ ਕਾਰ੍ਮੁਕਮ੍।
ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਨ੍ਤਦ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੇਣ ਜਾਤਰੂਪਪਰਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍॥ 4-65-29 (31149)
ਅਥੈਨੰ ਪਞ੍ਚਭਿਰ੍ਬਾਣੈਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਿਧ੍ਯਤ੍ਸ੍ਤਨਾਨ੍ਤਰੇ।
ਸੋਪਯਾਤੋ ਰਥੋਪਸ੍ਥਾਤ੍ਪਾਰ੍ਥਬਾਣਾਭਿਪੀਡਿਤਃ ॥ 4-65-30 (31150)
ਸਰ੍ਵਾ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚਾਭ੍ਯਪਤਦ੍ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਪਾਰਾਜਿਤਃ।
ਤੰ ਵਿਕਰ੍ਣਃ ਸ਼ਰੈਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਰ੍ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਕ੍ਸ਼਼ੈਃ ਸ਼ਿਲਾਸ਼ਿਤੈਃ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਪਰਵੀਰਧ੍ਨਮਰ੍ਜੁਨੰ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਜਃ ॥ 4-65-31 (31151)
ਤਤਸ੍ਤਮਪਿ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸ਼ਰੇਣ ਨਤਪਰ੍ਵਣਾ ।
ਲਲਾਟੇ(ਅ)ਭ੍ਯਹਨਦ੍ਗਾਢੰ ਸ ਵਿਦ੍ਧਃ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਦ੍ਭਯਾਤ੍ ॥ 4-65-32 (31152)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥਮੁਪਾਦ੍ਰੁਤ੍ਯ ਦੁਸ੍ਸਹਃ ਸਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਃ।
ਅਵਾਕਿਰਚ੍ਛਰੈਸ੍ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਃ ਪਰੀਪ੍ਸਨ੍ਭ੍ਰਾਤਰੰ ਰਣੇ ॥ 4-65-33 (31153)
ਤਾਵੁਭੌ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਨਿਸ਼ਿਤਾਭ੍ਯਾਂ ਧਨਞ੍ਜਯਃ।
ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਯੁਗਪਦ੍ਵ੍ਯਗ੍ਰਸ੍ਤਯੋਰ੍ਵਾਹਾਨਸੂਦਯਤ੍ ॥ 4-65-34 (31154)
ਤੌ ਹਤਾਸ਼੍ਵੌ ਤੁ ਵਿਦ੍ਧਾਙ੍ਗੌ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਤ੍ਮਜਾਵੁਭੌ ।
ਅਭਿਪਤ੍ਯ ਰਥੈਰਨ੍ਯੈਰਪਨੀਤੌ ਪਦਾਨੁਗੈਃ ॥ 4-65-35 (31155)
ਵ੍ਯਦ੍ਰਾਵਯਦਸ਼ੇਸ਼਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸੁਤਾਂਸ੍ਤਦਾ ।
ਵਿਦ੍ਰਾਵ੍ਯ ਚ ਰਣੇ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰਣਭੂਮਿੰ ਵ੍ਯਰਾਜਯਤ੍ ॥ 4-65-36 (31156)
ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਲਬ੍ਧਲਕ੍ਸ਼਼ਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਪਾਤਯੰਨੁਤ੍ਤਮਾਙ੍ਗਾਨਿ ਬਾਹੂਸ਼੍ਚ ਪਰਿਘੋਪਮਾਨ੍ ॥ 4-65-37 (31157)
ਅਸ਼ੇਰਤ ਮਹਾਵੀਰਾਃ ਸ਼ਤਸ਼ੋ ਰੁਕ੍ਮਮਾਲਿਨਃ ॥ 4-65-38 (31158)
ਕਮਲਦਿਨਕਰੇਨ੍ਦੁਸੰਨਿਭੈਃ ਸਿਤਦਸ਼ਨੈਃ ਸੁਮੁਖਾਕ੍ਸ਼਼ਿਨਾਸਿਕੈਃ।
ਰੁਚਿਰਮਕਰਕੁਣ੍ਡਲੈਰ੍ਮਹੀ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸ਼ਿਰੋਭਿਰਥਾਸ੍ਤ੍ਰੁʼਤਾ ਬਭੌ ॥ 4-65-39 (31159)
ਸੁਨਸੰ ਚਾਰੁਦੀਪ੍ਤਾਸ਼੍ਚੰ ਕ੍ਲ੍ਰੁʼਪ੍ਤਸ਼੍ਮਸ਼੍ਰੁ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਅਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ਸ਼ਿਰਸ਼੍ਛਿੰਨਮਨੇਕੰ ਹੇਮਕੁਣ੍ਡਲਮ੍ ॥ 4-65-40 (31160)
ਏਵੰ ਤਤ੍ਪ੍ਰਹਤੰ ਸੈਨ੍ਯੰ ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ਪ੍ਰਦ੍ਰੁਤੰ ਭਯਾਤ੍॥ 4-65-41 (31161)
ਅਥ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਕਰ੍ਣਃ ਸੌਬਲਃ ਸ਼ਕੁਨਿਸ੍ਤਦਾ।
ਦ੍ਰੋਣਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਚਾਤਿਰਥੋ ਰਣੇ ॥ 4-65-42 (31162)
ਸਹਿਤਾ ਵਿਜਯੰ ਤਤ੍ਰ ਯੋਧਯਨ੍ਤੋ ਮਹਾਰਥਾਃ।
ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰਯਨ੍ਤਸ਼੍ਚਾਪਾਨਿ ਬਲਵਨ੍ਤਿ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 4-65-43 (31163)
ਤਤਃ ਕੀਰ੍ਣਪਤਾਕੇਨ ਰਥੇਨਾਦਿਤ੍ਯਵਰ੍ਚਸਾ।
ਪੁਨਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਾਰ੍ਗਸ੍ਥੰ ਦਦ੍ਰੁʼਸ਼ੁਰ੍ਵਾਨਰਧ੍ਵਜਮ੍ ॥ 4-65-44 (31164)
ਤੇ ਮਹਾਸ੍ਤ੍ਰੈਰ੍ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਃ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍।
ਅਭ੍ਯਵਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਸੁਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਮਹਾਮੇਘਾ ਇਵਾਚਲਮ੍ ॥ 4-65-45 (31165)
ਸ਼ਰੌਘਾਨ੍ਸਮ੍ਯਗਸ੍ਯਨ੍ਤੋ ਜੀਮੂਤਾ ਇਵ ਸ਼ਾਰਦਾਃ ।
ਯੁਦ੍ਧੇ ਤਸ੍ਥੁਰ੍ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਤਪਨ੍ਤਃ ਕਿਰੀਟਿਨਮ੍ ॥ 4-65-46 (31166)
ਇਸ਼਼ੁਭਿਰ੍ਬਹੁਭਿਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਨਿਸ਼ਿਤੈਰ੍ਲੋਮਵਾਪਿਭਿਃ ।
ਅਦੂਰਾਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਸ੍ਥਾਯ ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਸਮਯੋਧਯਨ੍ ॥ 4-65-47 (31167)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਬੀਭਤ੍ਸੁਸ੍ਤਮੈਨ੍ਦ੍ਰੰ ਪਞ੍ਚਵਾਰ੍ਸ਼਼ਿਕਮ੍ ।
ਅਸ੍ਤ੍ਰਮਾਦਿਤ੍ਯਸੰਕਾਸ਼ੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵੇ ਸਮਯੋਜਯਤ੍ ॥ 4-65-48 (31168)
ਨਾਕ੍ਸ਼਼ਣਾਂ ਨ ਚ ਚਕ੍ਰਾਣਾਂ ਨ ਰਥਾਨਾਂ ਨ ਵਾਜਿਨਾਮ੍ ।
ਅਙ੍ਗੁਲਾਦ੍ਦਵ੍ਯਙ੍ਗੁਲਾਦ੍ਵਾਪਿ ਵਿਵ੍ਰੁʼਤੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਤ ॥ 4-65-49 (31169)
ਯਥਾ ਰਸ਼੍ਮਿਭਿਰਾਦਿਤ੍ਯੋ ਵ੍ਰੁʼਣੁਤੇ ਸਰ੍ਵਤੋ ਦਿਸ਼ਮ੍।
ਏਵੰ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ਮੁਕ੍ਤੰ ਸਰ੍ਵੰ ਪ੍ਰਾਚ੍ਛਾਦਯਞ੍ਜਗਤ੍ ॥ 4-65-50 (31170)
ਯਥਾ ਬਲਾਹਕੇ ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਪਾਵਕੋ ਵਾ ਸ਼ਿਲੋਚ੍ਚਯੇ।
ਤਥਾ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਭਵਚ੍ਚਕ੍ਰਾਭੁਧਮਿਵਾਤਤਮ੍ ॥ 4-65-51 (31171)
ਯਥਾ ਵਰ੍ਸ਼਼ਤਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯੋ ਵਿਦ੍ਯੁਤ੍ਪਤਤਿ ਪਰ੍ਵਤੇ।
ਵਿਸ੍ਫੂਰ੍ਜਿਤਾ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਜ੍ਵਲਦ੍ਗਾਣ੍ਡੀਵਮਾਵ੍ਰੁʼਣੋਤ੍॥ 4-65-52 (31172)
ਤ੍ਰਸ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਰਥਿਨਃਕ ਸਰ੍ਵੇ ਚੈਨ੍ਦ੍ਰਮਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਕੁਰ੍ਵਤਿ।
ਸਰ੍ਵੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਪਰਾ ਯੋਧਾਃ ਸ੍ਵਚਿਤ੍ਤੰ ਨਾਭਿਜਝਿਰੇ ।
ਸਹਿਤਾ ਦ੍ਰੋਣਭੀਸ਼਼੍ਮਾਭ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਮੋਹਗਤਚੇਤਨਾਃ॥ 4-65-53 (31173)
ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਭਗ੍ਨਾਨਿ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ।
ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਨ੍ਤ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਭਯਾਦ੍ਵੈ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ ॥ ॥ 4-65-54 (31174)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 066
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.66. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 066
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਭੀਤਮੁਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰਪ੍ਰਤਿ ਰਥਯਾਪਨਚੋਦਨਾ ॥ 1॥ ਤਥਾ ਸ੍ਵਬਾਣਾਭਿਘਾਤਾਸਹਨੇਨ ਪਲਾਯਮਾਨੰ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਸੋਪਹਾਸਮਾਹ੍ਵਾਨਮ੍ ॥2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-66-0 (31175)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-66-0x (3253)
ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਮੇਵ ਤੁ ਦਿਸ਼ੰ ਹਯਾਨੁਤ੍ਤਰ ਵਾਹਯ।
ਪੁਰਾ ਸਾਰ੍ਥੀ ਭਵਤ੍ਯੇਸ਼਼ਾਮਯੰ ਸ਼ਬ੍ਦੋ(ਅ)ਤ੍ਰ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਾਮ੍ ॥ 4-66-1 (31176)
ਅਸ਼੍ਚਤ੍ਥਾਮ੍ਨਃ ਪ੍ਰਤਿਰਥੰ ਪ੍ਰਾਚੀਮੁਦ੍ਯਾਹਿ ਸਾਰਥੇ ।
ਅਚਿਰਾਦ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਿਚ੍ਛਾਮਿ ਗੁਰੁਪੁਤ੍ਰੰ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਮ੍ ॥ 4-66-2 (31177)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-66-3x (3254)
ਮੋਹਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਧਨੁਰ੍ਘੋਸ਼਼ੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵਃ।
ਪ੍ਰਸਵ੍ਯੰ ਚੈਵਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕ੍ਰੋਸ਼ਾਰ੍ਧੰ ਪ੍ਰਾਦ੍ਰਵਤ੍ਤਦਾ ॥ 4-66-3 (31178)
ਯਥਾ ਸਤਤਗੋ ਵਾਯੁਃ ਸੁਪਰ੍ਣਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸ਼ੀਘ੍ਰਗਃ ।
ਤਥਾ ਪਾਰ੍ਥਰਥਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮਾਕਾਸ਼ੇ ਪਰ੍ਯਵਰ੍ਤਤ ॥ 4-66-4 (31179)
ਮੁਹੂਰ੍ਤੋਪਰਤੇ ਸ਼ਬ੍ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਯਾਤੇ ਧਨਞ੍ਜਯੇ ।
ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਵਰਥਪਾਦਾਤੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਹਾਰਥਾਃ ॥ 4-66-5 (31180)
ਦ੍ਰੋਣਭੀਸ਼਼੍ਮਮੁਖਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸੈਨ੍ਯਾਨਾਂ ਜਘਨੇ ਯਯੁਃ।
ਯਤ੍ਤਾਃ ਪਾਰ੍ਥਮਪਸ਼੍ਯਨ੍ਤਃ ਸਹਿਤਾਃ ਸ਼ਰਵਿਕ੍ਸ਼਼ਤਾਃ ॥ 4-66-6 (31181)
ਸੈਨਿਕਾ ਊਚੁਃ । 4-66-7x (3255)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਮੁਕ੍ਤਃ ਸੈਨ੍ਯੰ ਭੂਯਿਸ਼਼੍ਠਮਾਗਤਮ੍।
ਕ੍ਰੋਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮਤਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਬਲਮਨ੍ਵਾਨਯਾਮਹੇ।
ਯਾਤ ਯਤ੍ਰ ਵਨੰ ਗੁਲ੍ਮੰ ਨਦੀਮਨ੍ਵਸ਼੍ਮਕਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-66-7 (31182)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-66-8x (3256)
ਅਥ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਭਗ੍ਨੰ ਸ੍ਵੰ ਬਲਮਾਹਵੇ।
ਅਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣਃ ਕ੍ਰੋਧੇਨ ਪ੍ਰਤਿਮਾਰ੍ਗਨ੍ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍॥ 4-66-8 (31183)
ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਸ੍ਵੇਨਾਨੀਕੇਨ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ।
ਵਾਰ੍ਯਮਾਣੋ ਦੁਰਾਧਰ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪੈਰ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 4-66-9 (31184)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਮੁਦਾਰਵੇਗੰ ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵਮੁਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯਮ੍।
ਭੋਗੀਨ੍ਦ੍ਰਕਲ੍ਪੰ ਭੁਵਨੇਸ਼਼ੁ ਰੂਢਮਭੇਦ੍ਯਮਚ੍ਛੇਦ੍ਯਮਦਾਹ੍ਯਮਾਜੌ ॥ 4-66-10 (31185)
ਇਦੰ ਤ੍ਵਿਦਾਨੀਮਨਯੰ ਕੁਰੂਣਾਂ ਸ਼ਿਵੰ ਧਨੁਃ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣੰ ਚ।
ਅਤ੍ਯਾਸ਼ੁਗੰ ਵੇਗਵਦਾਸ਼ੁਕਰ੍ਤ੍ਰੁʼ ਅਵਾਰਣੀਯੰ ਮਹਤੇ ਰਣਾਯ॥ 4-66-11 (31186)
ਪ੍ਰਦਾਰਣੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਰੂਥਿਨੀਨਾਮਨੀਕਜਿਤ੍ਸੰਯਤਿ ਵਜ੍ਰਕਲ੍ਪਮ੍।
ਵੈਧਵ੍ਯਦੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਤਮ੍ਬਿਨੀਨਾਂ ਮੁਖਪ੍ਰਦੰ ਕੌਰਵਵੰਸ਼ਜਾਨਾਮ੍ ॥ 4-66-12 (31187)
ਪ੍ਰਯਾਹਿ ਯਤ੍ਰੈਸ਼਼ ਸੁਯੋਧਨੋ ਹਿ ਤੰ ਪਾਤਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸ਼ਰੈਃ ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣੈਃ ।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਸੁਯੋਧਨੰ ਚ ਪਿਤਾਮਹੰ ਸੂਤਸੁਤੰ ਚ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ।
ਦ੍ਰੋਣੰ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚੈਵ ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਞ੍ਸ਼ਿਰੋ ਹਰਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਸੁਯੋਧਨਸ੍ਯ ॥ 4-66-13 (31188)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-66-14x (3257)
ਤਦੁਤ੍ਤਰਸ਼੍ਚਿਤ੍ਰਮੁਦਾਰਵੇਗੰ ਧਨੁਸ਼੍ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਨਿਸ਼ਿਤਾਞ੍ਸ਼ਰਾਂਸ਼੍ਚ।
ਭੀਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਰ੍ਜੁਨਮਾਜਿਮਧ੍ਯੇ ਨਾਹੰ ਤਵਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਵਿਸ਼਼ਹੇ ਨਿਯਨ੍ਤੁਮ੍ ॥ 4-66-14 (31189)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸੁਤੰ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ।
ਮਯਾ ਸਹਾਯੇਨ ਕੁਤੋ ਭਯੰ ਤੇ ਪ੍ਰੇਹ੍ਯੁਤ੍ਤਰਾਸ਼੍ਵਾਨੁਪਮਨ੍ਤ੍ਰਯਸ੍ਵ ॥ 4-66-15 (31190)
ਆਸ਼੍ਵਾਸਿਤਸ੍ਤੇਨ ਧਨਞ੍ਜਯੇਨ ਵੈਰਾਟਿਰਸ਼੍ਵਾਨਤੁਦਞ੍ਜਵੇਨ।
ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰਯੰਸ੍ਤਦ੍ਧਨੁਰੁਗ੍ਰਵੇਗੰ ਯੁਯੁਤ੍ਸਮਾਨਃ ਪੁਨਰੇਵ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ॥ 4-66-16 (31191)
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਤੁ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰ ਭੂਮੌ ਨਿਸ਼਼ੇਦੁਰ੍ਬਹਵੋ(ਅ)ਤਿਵੇਲਮ੍।
ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਤੁ ਵਾਨਰਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਤੇ ਯੋਧਵਰਾਃ ਸਮਨ੍ਤਾਤ੍ ॥ 4-66-17 (31192)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-66-18x (3258)
ਏਸ਼਼ੋ(ਅ)ਤਿਮਾਨੀ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਪੁਤ੍ਰਃ ਸੇਨਾਮੁਖੇ ਸਰ੍ਵਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਤੇਜਾਃ।
ਪਰਾਜਯੰ ਨਿਤ੍ਯਮਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ਯੁਦ੍ਧਮਨਾਃ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍॥ 4-66-18 (31193)
ਤਮੇਵ ਯਾਹਿ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸੁਯੋਧਨੰ ਤਤ੍ਰ ਸਹਾਨੁਜੰ ਚ ॥ 4-66-19 (31194)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-66-20x (3259)
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰਾਃ ਸਹਸਾ(ਅ)ਭ੍ਯਗਚ੍ਛਨ੍।
ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਵੀਰਃ ਸ ਤੁ ਤਾਨਤੀਤ੍ਯ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇ ਦ੍ਵੌ ਨਿਚਖਾਨ ਬਾਣੌ ॥ 4-66-20 (31195)
ਤੇਨਾਰ੍ਦਿਤੋ ਨਾਗ ਇਵ ਪ੍ਰਭਿੰਨਃ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਵਿਦ੍ਧੋ ਧ੍ਰੁʼਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਪੁਤ੍ਰਃ ।
ਯੁਯੁਤ੍ਸਮਾਨੋ(ਅ)ਤਿਰਥੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਸ੍ਵਯੰ ਵਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨਮਾਸਸਾਦ ॥ 4-66-21 (31196)
ਸ ਭੀਮਧਨ੍ਵਾਨਮੁਦਗ੍ਰਵੇਗੋ ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸ਼ਤੈਰਜੇਯਮ੍।
ਆਕਰ੍ਣਪੂਰ੍ਣਾਯਤਚੋਦਿਤੇਨ ਭਲ੍ਲੇਨ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਲਲਾਟਮਧ੍ਯੇ ॥ 4-66-22 (31197)
ਸ ਤੇਨ ਬਾਣੇਨ ਸਮਰ੍ਪਿਤੇਨ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਾਭੇਨ ਸੁਸੰਹਿਤੇਨ ।
ਰਰਾਜ ਪਾਰ੍ਥੋ ਰੁਧਿਰੰ ਕ੍ਸ਼਼ਰਨ੍ਵੈ ਯਥੈਕਰਸ਼੍ਮਿਰ੍ਭਗਵਾਨ੍ਦਿਵਾਰ੍ਕਃ ॥ 4-66-23 (31198)
ਅਥਾਸ੍ਯ ਬਾਣੇਨ ਵਿਦਾਰਿਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਵਭੂਵਾਸ੍ਰਮਜਸ੍ਰਮੁਸ਼਼੍ਣਮ੍।
ਸਾ ਤਸ੍ਯ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਪੁਸ਼਼੍ਪਚਿਤ੍ਰਾ ਮਾਲੇਵ ਧਾਰਾ(ਅ)ਭਿਵਿਰਾਜਤੇ ਸ੍ਮ ॥ 4-66-24 (31199)
ਸ ਤੇਨ ਬਾਣਾਭਿਹਤਸ੍ਤਰਸ੍ਵੀ ਦੁਯੋਧਨੇਨੋਦ੍ਧਤਮਨ੍ਯੁਵੇਗਃ ।
ਸ਼ਰਾਨੁਪਾਦਾਯ ਵਿਸ਼਼ਾਗ੍ਨਿਕਲ੍ਪਾਨ੍ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਰਾਜਾਨਮਦੀਨਸਤ੍ਵਃ ॥ 4-66-25 (31200)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਮੁਗ੍ਰਤੇਜਾਃ ਪਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਮੇਕਵੀਰਃ ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਾਜੌ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰੌ ਸਮ ਸਮਾਜਘ੍ਨਤੁਰਾਜਮੀਢੌ ॥ 4-66-26 (31201)
ਤਤਃ ਪ੍ਰਭਿੰਨੇਨ ਮਹਾਗਜੇਨ ਮਹੀਧਰਾਭੇਨ ਪੁਨਰ੍ਵਿਕਰ੍ਣਃ ।
ਰਥੈਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਰ੍ਗਜਪਾਦਰਕ੍ਸ਼਼ੈਃ ਕੁਨ੍ਤੀਸੁਤੰ ਪਾਣ੍ਡਵਮਭ੍ਯਧਾਵਤ੍ ॥ 4-66-27 (31202)
ਤਮਾਪਤਨ੍ਤੰ ਤ੍ਵਰਿਤੰ ਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ਕੁਮ੍ਭਲਲਾਟਮਧ੍ਯੇ।
ਆਕਰ੍ਣਪੂਰ੍ਣੇਨ ਦ੍ਰੁʼਢਾਯਸੇਨ ਬਾਣੇਨ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਤੁ ਵੀਰਃ ॥ 4-66-28 (31203)
ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸ ਤੁ ਗ੍ਰੁʼਧ੍ਰਪਤ੍ਰੋ ਹ੍ਯਾਪੁਙ੍ਖਦੇਸ਼ੰ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਨਾਗਮ੍।
ਵਿਦਾਰ੍ਯ ਸ਼ੈਲਪ੍ਰਵਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਯਥਾ(ਅ)ਸ਼ਨਿਃ ਪਰ੍ਵਤਮਿਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ॥ 4-66-29 (31204)
ਸ਼ਰਪ੍ਰਤਪ੍ਤਃ ਸ ਤੁ ਨਾਗਰਾਜਃ ਪ੍ਰਵੇਪਿਤਾਙ੍ਗੋ ਵ੍ਯਥਿਤਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਮਾ।
ਸੰਸੀਦਮਾਨੋ ਨਿਪਪਾਤ ਭੂਮੌ ਵਜ੍ਰਾਹਤੰ ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਮਿਵਾਚਲਸ੍ਯ ॥ 4-66-30 (31205)
ਨਿਪਾਤਿਤੇ ਦਨ੍ਤਿਵਰੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵ੍ਯਾਂ ਤ੍ਰਾਸਾਦ੍ਵਿਕਰ੍ਣਃ ਸਹਸਾ(ਅ)ਵਤੀਰ੍ਯ ।
ਤੂਰ੍ਣੰ ਪਦਾਨ੍ਯਸ਼਼੍ਟਸ਼ਤਾਨਿ ਗਤ੍ਵਾ ਵਿਵਿੰਸ਼ਤੇਃ ਸ੍ਯਨ੍ਦਨਮਾਰੁਰੋਹ ॥ 4-66-31 (31206)
ਨਿਹਤ੍ਯ ਨਾਗੰ ਤੁ ਸ਼ਰੇਣ ਤੇਨ ਵਜ੍ਰੋਪਮੇਨਾਦ੍ਰਿਵਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ੍।
ਤਥਾਵਿਧੇਨੈਵ ਸ਼ਰੇਣ ਪਾਰ੍ਥੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਵਕ੍ਸ਼਼ਸਿ ਨਿਰ੍ਬਿਭੇਦ ॥ 4-66-32 (31207)
ਹਤੇ ਗਜੇ ਰਾਜਨਿ ਚੈਵ ਭਿੰਨੇ ਭਗ੍ਨੇ ਵਿਕਰ੍ਣੇ ਚ ਸਪਾਦਰਕ੍ਸ਼਼ੇ ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਮੁਕ੍ਤੈਰ੍ਵਿਸ਼ਿਖੈਃ ਪ੍ਰਭਿੰਨਾਸ੍ਤੇ ਯੋਧਮੁਖ੍ਯਾਃ ਸਹਸਾ ਪ੍ਰਜਗ੍ਮੁਃ ॥ 4-66-33 (31208)
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਬਾਣੇਨ ਹਤੰ ਚ ਨਾਗੰ ਯੋਧਾਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾੰਨ੍ਰੁʼਪਤਿਰ੍ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ।
ਰਥੰ ਸਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਕੁਰਗ੍ਨਵੀਰੋ ਰਣਾਤ੍ਪ੍ਰਦੁਦ੍ਰਾਵ ਯਤੋ ਨ ਪਾਰ੍ਥਃ ॥ 4-66-34 (31209)
ਤੰ ਭੀਤਰੂਪੰ ਤ੍ਵਰਿਤੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਗਣਾਵਮਰ੍ਦੀ ।
ਅਨ੍ਵਾਹ੍ਵਯਦ੍ਯੋਦ੍ਧੁਮਨਾਃ ਕਿਰੀਟੀ ਬਾਣਾਭਿਵਿਦ੍ਧੰ ਰੁਧਿਰੰ ਵਮਨ੍ਤਮ੍ ॥ 4-66-35 (31210)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਵਰੇ(ਅ)ਤਿਵਿਦ੍ਧੇ ਧਨਞ੍ਜਯੇਨਾਪ੍ਰਤਿਮੇਨ ਯੁਦ੍ਧੇ।
ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਸੈਨ੍ਯਾਨਿ ਭਯਾਰ੍ਦਿਤਾਨਿ ਤ੍ਰਾਸੰ ਯਯੁਃ ਪਾਰ੍ਥਮੁਦੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤਾਨਿ ॥ 4-66-36 (31211)
ਤਤਸ੍ਤੁ ਤੇ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਪਰਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੰ ਨਾਗਮਿਵ ਪ੍ਰਭਿੰਨਮ੍।
ਉਚ੍ਚੈਰ੍ਨਦਨ੍ਤੰ ਬਲਮਤ੍ਤਮਾਜੌ ਮਧ੍ਯੇ ਸ੍ਥਿਤੰ ਸਿੰਹਮਿਵਰ੍ਸ਼਼ਭਾਣਾਮ੍ ॥ 4-66-37 (31212)
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯ ਯੋਧਾ ਨਿਪੇਤੁਃ ਸਹਸਾ ਰਥੇਭ੍ਯਃ।
ਭਯਾਰ੍ਦਿਤਾਃ ਪਾਰ੍ਥਸ਼ਰਾਭਿਤਪ੍ਤਾਃ ਸਿੰਹਾਭਿਪੰਨਾ ਇਵ ਵਾਰਣੇਨ੍ਦ੍ਰਾਃ ॥ 4-66-38 (31213)
ਸੰਰਕ੍ਤਨੇਤ੍ਰਃ ਪੁਨਰਿਨ੍ਦ੍ਰਕਰ੍ਮਾ ਵੈਕਰ੍ਤਨੰ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਭਿਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤ੍ਕੈਃ।
ਵਿਤ੍ਰਾਸ੍ਯ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਦ੍ਰਵਤਾਂ ਸਮੈਕ੍ਸ਼਼ਦ੍ਦੁਃਸ਼ਾਸਨੰ ਚੈਕਰਥੇਨ ਪਾਰ੍ਥਃ ॥ 4-66-39 (31214)
ਕਰ੍ਣੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪਾਰ੍ਥਸ਼ਰਾਭਿਤਪ੍ਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਦੁਸ਼਼੍ਪ੍ਰਸਹੰ ਚ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੋ(ਅ)ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਯਾਮ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਸ਼੍ਰੇਯੋ ਵਿਧਾਸ੍ਯਾਮ ਇਤੋ ਗਤੇਨ ॥ 4-66-40 (31215)
ਮਨ੍ਯੇ ਤ੍ਵਯਾ ਤਾਤ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਕਾਰ੍ਯੰ ਯਦਰ੍ਜੁਨੋ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਰਿਹਾਦ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ।
ਭੂਯੋ ਵਨੰ ਗਚ੍ਛਤੁ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਪੂਰ੍ਣੰ ਸਮਯੰ ਨ ਤੇਸ਼਼ਾਮ੍ ॥ 4-66-41 (31216)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-66-42x (3260)
ਸ਼ਰਾਰ੍ਦਿਤਾਸ੍ਤੇ ਯੁਧਿ ਪਾਣ੍ਡਵੇਨ ਪ੍ਰਸਸੁਰਨ੍ਯੋਨ੍ਯਮਥਾਹ੍ਵਯਨ੍ਤਃ।
ਕਰ੍ਣੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦਾਪਤਤ੍ਯੇਸ਼਼ ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਰ੍ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਸੰਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਯਾਮਃ ॥ 4-66-42 (31217)
ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦ੍ਵਾਰਣਯੂਥਪਾਭਃ ਕਾਲੇ ਪ੍ਰਹਰ੍ਤਾ ਯੁਧਿ ਸ਼ਾਤ੍ਰਵਾਣਾਮ੍।
ਅਯੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪੁਨਰਾਗਤੋ ਨੋ ਮੂਲੰ ਚ ਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭਾਣਾਮ੍ ॥ 4-66-43 (31218)
ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੰ ਤਰਸਾ(ਅ)(ਅ)ਪਤਨ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਕਾਲਮਿਵਾਤ੍ਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਮ੍ ।
ਭਯਾਰ੍ਤਰੂਪਃ ਸ਼ਰਣੰ ਪ੍ਰਪੇਦੇ ਦ੍ਰੋਣੰ ਚ ਕਰ੍ਣੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮ੍ ॥ 4-66-44 (31219)
ਤੰ ਭੀਤਰੂਪੰ ਸ਼ਰਣੰ ਵ੍ਰਜਨ੍ਤੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸਹੋ ਨਿਸ਼਼ਙ੍ਗੀ।
ਇਤ੍ਯਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪ੍ਰੀਤਮਨਾਃ ਕਿਰੀਟੀ ਬਾਣਾਭਿਤਪ੍ਤੰ ਰੁਧਿਰੰ ਵਮਨ੍ਤਮ੍ ॥ 4-66-45 (31220)
ਵਿਹਾਯ ਕੀਰ੍ਤਿੰ ਚ ਯਸ਼ਸ਼੍ਚ ਲੋਕੇ ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਪਲਾਯਸੇ ਕਿਮ੍।
ਨ ਨਨ੍ਦਯਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਵਾਹਤਾਨਿ ਤੂਰ੍ਯਾਣਿ ਯੁਦ੍ਧਾਦਵਰੋਪਿਤਸ੍ਯ॥ 4-66-46 (31221)
ਨ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਸੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮਹੀਂ ਸਮਗ੍ਰਾਂ ਯਾਨਾਨਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਥ ਭੋਜਨਾਨਿ।
ਕਲ੍ਯਾਣਗਨ੍ਧੀਨਿ ਚ ਚਨ੍ਦਨਾਨਿ ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਤੁ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਕਿਮ੍ ।
ਸੁਵਰ੍ਣਮਾਲ੍ਯਾਨਿ ਚ ਕੁਣ੍ਡਲਾਨਿ ਹਾਰਾਂਸ਼੍ਚ ਵੈਡੂਰ੍ਯਕ੍ਰੁʼਤੋਪਧਾਨਾਨ੍ ॥ 4-66-47 (31222)
ਚ੍ਯੁਤਰਾ ਯੁਦ੍ਧਾੰਨ ਤੁ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦਾਸ੍ਤਥਾ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਵਾਦ੍ਯ ਪਾਪ।
ਨ ਭੋਗਹੇਤੋਰ੍ਵਰਚਨ੍ਦਨੰ ਚ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਸ਼੍ਚ ਮੁਖ੍ਯਾ ਮਧੁਰਪ੍ਰਲਾਪਾਃ ।
ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪ੍ਰਯਾਤਸ੍ਯ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਸੂਨੋ ਪਰੇ ਚ ਲੋਕੇ ਫਲਿਤਾ ਨ ਚੇਹ ॥ 4-66-48 (31223)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯਾਸ੍ਮਿ ਨਿਦੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਤ੍ਰੁʼਤੀਯੋ ਯੁਧਿ ਚ ਸ੍ਥਿਰੋਸ੍ਮਿ।
ਤਦਰ੍ਥਮਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮੁਖੰ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੰ ਸ੍ਮਰ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ॥ 4-66-49 (31224)
ਮੋਘੰ ਤਵੈਤਦ੍ਭੁਵਿ ਨਾਮਧੇਯੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਤੀਹ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤ੍ਵੰ ਪ੍ਰਥਿਤੋਸਿ ਨਾਮ੍ਨਾ ਸੁਯੋਧਨਃ ਸੰਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿਪ੍ਰਧਾਨਃ । 4-66-50 (31225)
ਨ ਤੇ ਪੁਰਸ੍ਤਾਦਥ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ ਵਾ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨ ਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾਰਮ੍।
ਪਰੀਪ੍ਸ ਯੁਦ੍ਧੇਨ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ਮਯਾ ਬਾਣਬਲਾਭਿਤਪ੍ਤਾਨ੍ ॥ ॥ 4-66-51 (31226)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਸ਼਼ਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-66-50 ਸੁਯੋਧਨਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨਿਕ੍ਰੁʼਤਿਪ੍ਰਧਾਨ ਇਤਿ ਖo ਪਾਠਃ ॥ 50 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 067
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.67. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 067
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਸੋਪਹਾਸਮਰ੍ਜੁਨਸਮਾਹੂਤੇਨ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਪੁਨਃ ਪਰਾਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਭਿਯਾਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦਿਭਿਸ੍ਤਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਪਰਿਤੋ(ਅ)ਵਸ੍ਥਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤੈਃ ਸਹ ਚਿਰੰ ਪ੍ਰਯੁਧ੍ਯ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਸੰਮੋਹਨਾਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਯੋਗਃ ॥ 3 ॥ ਉਤ੍ਤਰੇਣਾਰ੍ਜੁਨਚੋਦਨਯਾ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰਮੋਹਿਤਾਨਾਂ ਦ੍ਰੋਣਾਦੀਨਾਂ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਪਹਰਣਮ੍ ॥ 4 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਬਾਣੈਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਾਦ੍ਯਭਿਵਾਦਨਮ੍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ ।
ਆਹੂਯਮਾਨਸ੍ਤੁ ਸ ਤੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ ਵੈ ਧ੍ਰੁʼ
ਨਿਵਰ੍ਤਿਤਸ਼੍ਚਾਪਿ ਗਿਰਾਙ੍ਕੁਸ਼ੇਨ ਗਜੋ ਮਦੋਨ੍ਮਤ੍ਤ ਇਵਾਙ੍ਕੁਸ਼ੇਨ ॥ 4-67-1 (31227)
ਸੋਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਮਾਣੋ ਵਚਸਾ(ਅ)ਭਿਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮਹਾਰਥੇਨਾਤਿਰਥਸ੍ਤਰਸ੍ਵੀ ।
ਤਤਃ ਸ ਪਰ੍ਯਾਵਵ੍ਰੁʼਤੇ ਰਥੇਨ ਭੋਗੀ ਯਥਾ ਪਾਦਤਲਾਭਿਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ॥ 4-67-2 (31228)
ਤਤੋ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪਨ੍ਧਨੁਰੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਧ੍ਰੁʼਤਿੰ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸੁਵਿਪੁਲਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚ ਪਨ਼ਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 4-67-3 (31229)
ਸੋਹਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਦਭਿਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾੰਨ ਬਿਭੇਮੀਹ ਭਾਰਤ ।
ਭੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸੁਵਿਪੁਲੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਵਿਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਸੁਖਾਨਿ ਚ।
ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਯੁਦ੍ਧਸਮਯੇ ਪਲਾਪਿਸ਼਼੍ਯੇ ਨਰੋਤ੍ਤਮ ॥ 4-67-4 (31230)
ਏਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਾਜਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੁਧ੍ਯਤ ਭਾਰਤ।
ਸੰਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤ ਸ਼ੀਘ੍ਰਾਸ਼੍ਵਸ੍ਤੋਤ੍ਰਾਰ੍ਦਿਤ ਇਵ ਦ੍ਵਿਪਃ ॥ 4-67-5 (31231)
ਆਕ੍ਰਾਨ੍ਤਭੋਗਸ੍ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਧਨੁਰ੍ਵਕ੍ਰ ਇਵੋਰਗਃ ।
ਰਥੰ ਰਥੇਨ ਸੰਗਮ੍ਯ ਯੋਧਯਾਮਾਸ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍ ॥ 4-67-6 (31232)
ਤੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਕਰ੍ਣਃ ਪਰਿਵਰ੍ਤਮਾਨੰ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੰਸ੍ਤਮ੍ਭਿਤਸਰ੍ਵਗਾਤ੍ਰਮ੍ ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਤੋ(ਅ)ਨ੍ਵਰਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਪਾਰ੍ਥਾਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰਧਿਜ੍ਯਧਨ੍ਵਾ ॥ 4-67-7 (31233)
ਗਾਨ੍ਧਾਰਰਾਜਃ ਸ਼ਕੁਨਿਰ੍ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦ੍ਰੌਣਿਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਸ੍ਤ੍ਰਵਿਦਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਃ ।
ਰਰਕ੍ਸ਼਼ਤੁਃ ਕੌਰਵਮਭ੍ਯੁਪੇਤ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਾੰਨ੍ਰੁʼਵੀਰੌ ਯੁਧਿ ਸਵ੍ਯਤਸ਼੍ਚ ॥ 4-67-8 (31234)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਤਤਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਵਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਂਸ੍ਤ੍ਵਰਯਾ ਤੁਰੰਗਾਨ੍।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਪਸ਼੍ਚਿਮਤੋ ਰਰਕ੍ਸ਼਼ ਪਾਰ੍ਥਾਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰਧਿਜ੍ਯਧਨ੍ਵਾ ॥ 4-67-9 (31235)
ਦ੍ਰੋਣਃ ਕ੍ਰੁʼਪਸ਼੍ਚੈਵ ਵਿਵਿੰਸ਼ਤਿਸ਼੍ਚ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਸ਼੍ਚੈਵ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰਮ੍।
ਸਰ੍ਵੇ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍ਪ੍ਰਣਿਧਾਯ ਬਾਣਾਨ੍ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਰ੍ਥੰ ਤ੍ਵਰਿਤਾ(ਅ)ਭ੍ਯੁਪੇਯੁਃ ॥ 4-67-10 (31236)
ਸਰ੍ਵਾਣ੍ਯਨੀਕਾਨਿ ਨਿਵਰ੍ਤਿਤਾਨਿ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪੂਰ੍ਣੌਘਨਿਭਾਨਿ ਪਾਰ੍ਥਃ ।
ਹੰਸੋ ਮਹਾਮੇਘਮਿਵਾਪਤਨ੍ਤੰ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਪਤਤ੍ਤਰਸ੍ਵੀ ॥ 4-67-11 (31237)
ਤੇ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸੰਪਰਿਵਾਰ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਮਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਸਮਾਦਦਾਨਾਃ ।
ਵਵਰ੍ਸ਼਼ੁਰਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਸ਼ਰੈਃ ਸਮਗ੍ਰੈਰ੍ਮੇਘਾ ਯਥਾ ਭੂਧਰਮਮ੍ਬੁਵੇਗੈਃ ॥ 4-67-12 (31238)
ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਰਮਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਕੁਰੁਪੁਙ੍ਗਵਾਨਾਮ੍।
ਸੰਮੋਹਨੰ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸਹੋ(ਅ)ਨ੍ਯਦਸ੍ਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਾਦੁਸ਼੍ਚਕਾਰੈਨ੍ਦ੍ਰਮਵਾਰਣੀਯਮ੍ ॥ 4-67-13 (31239)
ਤਤੋ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚਾਨੁਦਿਸ਼ੋ ਨਿਵਾਰ੍ਯ ਸ਼ਰੈਃ ਸੁਘੋਰੈਰ੍ਨਿਸ਼ਿਤੈਃ ਸੁਪੁਙ੍ਖੈਃ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਮਨਾਂਸਿ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਾਬਲੰ ਪ੍ਰਵਥਯਾਂਚਕਾਰ ॥ 4-67-14 (31240)
ਤਤਃ ਪੁਨਰ੍ਭੀਮਰਵੰ ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਦੋਰ੍ਭ੍ਯਾਂ ਮਹਾਸ਼ਙ੍ਖਮੁਦਾਰਘੋਸ਼਼ਮ੍।
ਵ੍ਯਨਾਦਯਨ੍ਸੰਪ੍ਰਦਿਸ਼ੋ ਦਿਸ਼ਃ ਖੰ ਭੁਵੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥੋ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ॥ 4-67-15 (31241)
ਸੰਮੋਹਨਾਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਭਵੈਃ ਸ਼ਰੌਘੈਰ੍ਵਿਨਸ਼਼੍ਟਦੇਹਾਸ਼੍ਚ ਨਿਪਤ੍ਯ ਯੋਧਾਃ ।
ਨਿਃਸਤ੍ਵਵੇਗਾਃ ਕੁਰੁਰਾਜਸੈਨ੍ਯਾਃ ਕੁਡਯੋਪਮਾਸ੍ਤਸ੍ਥੁਰਨੀਹਮਾਨਾਃ ॥ 4-67-16 (31242)
ਤੇ ਸ਼ਙ੍ਖਨਾਦੇਨ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰਾਃ ਸੰਮੋਹਿਤਾਃ ਪਾਰ੍ਥਸਮੀਰਿਤੇਨ ।
ਉਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਚਾਪਾਨਿ ਦੁਰਾਸਦਾਨਿ ਸਰ੍ਵੇ ਤਦਾ ਮੋਹਪਰਾ ਬਭੂਵੁਃ ॥ 4-67-17 (31243)
ਤਤੋ ਵਿਸੰਜ੍ਞਾਨਿ ਪਰੇਸ਼਼ੁ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸੰਦੇਸ਼ਮਥੋਤ੍ਤਰਾਯਾਃ ।
ਨਿਰ੍ਯਾਹਿ ਵਾਹਾਦਿਤਿ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪੁਤ੍ਰਮੁਵਾਚ ਯਾਵਤ੍ਕੁਰਵੋ ਵਿਸੰਜ੍ਞਾਃ ॥ 4-67-18 (31244)
ਆਚਾਰ੍ਯਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤਯੋਃ ਸੁਸ਼ੁਕ੍ਲੇ ਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਪੀਤੰ ਰੁਚਿਰੰ ਚ ਵਸ੍ਤ੍ਰਮ੍।
ਦ੍ਰੌਣੇਸ਼੍ਚ ਰਾਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਤਥੈਵ ਨੀਲੇ ਵਸ੍ਤ੍ਰੇ ਸਮਾਦਤ੍ਸ੍ਵ ਨਰਪ੍ਰਵੀਰ ॥ 4-67-19 (31245)
ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਤੁ ਤਥੈਵ ਮਨ੍ਯੇ ਜਾਨਾਤਿ ਮੇ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਤਿਘਾਤਮੇਸ਼਼ਃ।
ਏਤਸ੍ਯ ਵਾਹਾਨ੍ਕੁਰੁ ਸਵ੍ਯਤਸ੍ਤ੍ਵਮੇਵੰ ਪ੍ਰਯਾਤਵ੍ਯਮਮੂਢਸੰਜ੍ਞੈਃ ॥ 4-67-20 (31246)
ਰਸ਼੍ਮੀਨ੍ਸਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਤਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਰਥਾਦਵਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰਃ ।
ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯੁਪਾਦਾਯ ਮਹਾਰਥਾਨਾਂ ਨਾਨਾਵਿਧਾਨ੍ਯਦ੍ਭੁਤਵਰ੍ਣਕਾਨਿ ॥ 4-67-21 (31247)
ਮਹਾਨ੍ਤਿ ਚੀਨਾਂਸ਼ੁਦੁਕੂਲਕਾਨਿ ਪਟ੍ਟਾਂਸ਼ੁਕਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਮਨੋਜ੍ਞਕਾਨਿ ।
ਹਾਰਾਂਸ਼੍ਚ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਮਣਿਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ ਸੁਵਰ੍ਣਨਿਸ਼਼੍ਕਾਭਰਣਾਨਿ ਮਾਰਿਸ਼਼ ॥ 4-67-22 (31248)
ਮਾਣਿਕ੍ਯਬਾਹ੍ਵਙ੍ਗਦਕਙ੍ਕਣਾਨਿ ਅਨ੍ਯਾਨਿ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਮਣਿਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ।
ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯੁਪਾਦਾਯ ਮਹਾਰਥਾਨਾਂ ਤੂਰ੍ਣੰ ਪੁਨਃ ਖੰ ਰਥਮਾਰੁਰੋਹ ॥ 4-67-23 (31249)
ਰਾਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਤਸੰਨਿਕਾਸ਼ਾਨ੍ਸੰਮੋਹਨਾਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਵਿਸੰਜ੍ਞਕਲ੍ਪਾਨ੍ ।
ਨਾਸਾਗ੍ਰਵਿਨ੍ਯਸ੍ਤਕਰਾਙ੍ਗੁਲੀਕਃ ਪਾਰ੍ਥੋ ਜਹਾਸ ਸ੍ਮਯਮਾਨਚੇਤਾਃ ॥ 4-67-24 (31250)
ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਵਸ਼ਾਤ੍ਤਾਂਸ਼੍ਚਤੁਰਃ ਸਦਸ਼੍ਵਾਨ੍ਪੁਤ੍ਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਯਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਨ੍ ।
ਤੇ ਤਦ੍ਵ੍ਯਤੀਯੁਰ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਮਨੀਕੰ ਸ਼੍ਵੇਤਾ ਵਹਨ੍ਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਮਾਜਿਮਧ੍ਯਾਤ੍ ॥ 4-67-25 (31251)
ਤਥਾ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰੰ ਭੀਸ਼਼੍ਮਃ ਸ਼ਰੈਰਭ੍ਯਹਨਤ੍ਤਰਸ੍ਵੀ।
ਸ ਚਾਪਿ ਭੀਸ਼਼੍ਮਸ੍ਯ ਹਯਾੰਨਿਹਤ੍ਯ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਦਸ਼ਭਿਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼ਤ੍ਕੈਃ ॥ 4-67-26 (31252)
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮਪਾਸ੍ਯ ਯੁਦ੍ਧੇ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ(ਅ)ਸ੍ਯ ਯਨ੍ਤਾਰਮਰਿਸ਼਼੍ਟਧਨ੍ਵਾ।
ਤਸ੍ਥੌ ਵਿਮੁਕ੍ਤੋ ਰਥਵ੍ਰੁʼਨ੍ਦਮਧ੍ਯਾਦ੍ਰਾਹੁਂ ਵਿਦਾਰ੍ਯੇਵ ਸਹਸ੍ਰਰਸ਼੍ਮਿਃ ॥ 4-67-27 (31253)
ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਤੁ ਸੰਜ੍ਞਾਂ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰਃ ਪਾਰ੍ਥੰ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਥ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਕਲ੍ਪਮ੍ ।
ਰਣਾਤ੍ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵੀਰੰ ਸ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਤ੍ਵਰਿਤੋ ਬਭਾਸ਼਼ੇ ॥ 4-67-28 (31254)
ਅਯੰ ਕਥੰਚਿਦ੍ਭਵਤੋ ਵਿਮੁਕ੍ਤਸ੍ਤੰ ਵੈ ਪ੍ਰਬਧ੍ਨੀਤ ਯਥਾ ਨ ਮੁਚ੍ਯੇਤ੍।
ਤਮਬ੍ਰਵੀਚ੍ਛਾਨ੍ਤਨਵਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਕ੍ਵ ਤੇ ਗਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰਭੂਤ੍ਕ੍ਕ ਵੀਰ੍ਯਮ੍ ॥ 4-67-29 (31255)
ਸ਼ਾਨ੍ਤਿੰ ਪਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਯਥਾ ਸ੍ਥਿਤਸ੍ਤ੍ਵਮੁਤ੍ਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਬਾਣਾਂਸ਼੍ਚ ਧਨੁਸ਼੍ਚ ਚਿਤ੍ਰਮ੍ ।
ਨ ਤ੍ਵੇਵ ਬੀਭਤ੍ਸੁਰਲੰ ਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਨ ਪਾਪੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਮਨੋ ਨਿਵਿਸ਼਼੍ਟਮ੍ ॥ 4-67-30 (31256)
ਜਹ੍ਯਾੰਨ ਧਰ੍ਮੰ ਤ੍ਰਿਦਿਵਸ੍ਯ ਹੇਤੋਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤੁ ਤਸ੍ਮਾੰਨ ਹਤਾ ਰਣੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍।
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਕੁਰੂਨ੍ਯਾਹਿ ਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਗਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਤਿਯਾਤੁ ਪਾਰ੍ਥਃ ॥ 4-67-31 (31257)
ਸੰਮੋਹਨਾਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਤਿਮੋਹਿਤਾਃ ਸ੍ਥ ਯੂਯੰ ਨ ਜਾਨੀਥ ਧਨਾਪਹਾਰਮ੍।
ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਭਰਣਾਨਿ ਰਾਜਨ੍ਵਿਰਾਟਪੁਤ੍ਰੇਣ ਸਮਾਹ੍ਰੁʼਤਾਨਿ ॥ 4-67-32 (31258)
ਨ੍ਰੁʼਪੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਚ ਮੋਹਿਤੇਸ਼਼ੁ ਹਨ੍ਤੁਂ ਯਦੀਚ੍ਛੇਤ੍ਸ ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਤੀਤਿ।
ਤਦਾ ਤੁ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਤਯਾ ਨ੍ਰੁʼਵੀਰੋ ਨ ਚਾਹਨਦ੍ਵੋ ਬਲਭਿਤ੍ਤਨੂਜਃ ॥ 4-67-33 (31259)
ਭਾਗ੍ਯੇਨ ਯੁਸ਼਼੍ਮਾਨਵਧੀੰਨ ਪਾਰ੍ਥਃ ਸੰਧਿੰ ਕੁਰੂਣਾਮਨੁਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ।
ਤਦ੍ਯਾਤ ਯੂਯੰ ਸਹਸੈਨਿਕੈਸ੍ਤੈਰ੍ਹਤਾਵਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟੈਰ੍ਗਜਸਾਹ੍ਵਯੰ ਪੁਰੁਮ੍ ॥ 4-67-34 (31260)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-67-35x (3261)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਤਸ੍ਯ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਵਾਕ੍ਯੰ ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਯਾਤ੍ਮਹਿਤੰ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯ।
ਅਤੀਤਕਾਮੋ ਯੁਧਿ ਸੋ(ਅ)ਤ੍ਯਮਰ੍ਸ਼਼ੀ ਰਾਜਾ ਵਿਨਿਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਬਭੂਵ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮ੍ ॥ 4-67-35 (31261)
ਤਦ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮਵਾਕ੍ਯੰ ਹਿ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਧਨਞ੍ਜਯਾਗ੍ਨਿੰ ਚ ਵਿਵਰ੍ਧਮਾਨਮ੍।
ਨਿਵਰ੍ਤਨਾਯੈਵ ਮਤਿੰ ਨਿਦਧ੍ਯੁਰ੍ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਤੰ ਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਾਃ ॥ 4-67-36 (31262)
ਤਾਨ੍ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ਪ੍ਰੀਤਮਨਾਃ ਸਮਰ੍ਥੋ ਧਨਞ੍ਜਯਃ ਸਰ੍ਵਕੁਰੁਪ੍ਰਵੀਰਃ ।
ਆਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਵੀਰੋ(ਅ)ਨੁਯਯੌ ਮੁਹੂਰ੍ਤੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਘੋਸ਼਼ੇਣ ਵਿਨਦ੍ਯ ਲੋਕਮ੍ ॥ 4-67-37 (31263)
ਤੇਸ਼਼ਾਮਨੀਕਾਨਿ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਵਿਕੀਰ੍ਣਯਾਨਧ੍ਵਜਕਾਰ੍ਮੁਕਾਣਿ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਾ ਪ੍ਰਹਸਨ੍ਕੁਰੂਣਾਂ ਸ਼ਙ੍ਖ ਪ੍ਰਦਧ੍ਮੌ ਬਲਵਾਨ੍ਬਲੇਨ ॥ 4-67-38 (31264)
ਤੇ ਸ਼ਙ੍ਖਸ਼ਬ੍ਦੰ ਤੁਮੁਲੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਧ੍ਵਜਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੰ ਚ ਤਤੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰਿਕ੍ਸ਼਼ੇ।
ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਸ੍ਤੇ ਭੀਤਾ ਯਯੁਃ ਸਰ੍ਵਧਨੰ ਵਿਹਾਯ ॥ 4-67-39 (31265)
ਤਾਨਰ੍ਜੁਨੋ ਦੂਰਤਰੰ ਵਿਭਜ੍ਯ ਧਨੰ ਚ ਸਰ੍ਵੰ ਨਿਖਿਲੰ ਨਿਵਰ੍ਤ੍ਯ ।
ਆਪ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਯ ਤਾਨ੍ਦੂਰਮਨੁਪ੍ਰਯਾਤ੍ਵਾ ਧਨਞ੍ਜਯਸ੍ਤਤ੍ਰ ਕੁਰੂਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਾ।
ਗੁਰੂਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨਭਿਵਾਦ੍ਯ ਬਾਣੈਰ੍ਨ੍ਯਵਰ੍ਤਤੋਦਗ੍ਰਮਨਾਃ ਸ਼ਰੈਃ ਸਹ ॥ 4-67-40 (31266)
ਪਿਤਾਮਹੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂ ਸ਼ਰਾਭ੍ਯਾਮਭਿਵਾਦ੍ਯ ਵੀਰਃ।
ਦ੍ਰੋਣੰ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚੈਵ ਕੁਰੂਂਸ਼੍ਚ ਮਾਨ੍ਯਾਞ੍ਸ਼ਰੈਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨਭਿਵਾਦ੍ਯ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਸ੍ਯੋਤ੍ਤਮਰਤ੍ਨਚਿਤ੍ਰੰ ਚਿਚ੍ਛੇਦ ਪਾਰ੍ਥੋ ਮਕੁਟੰ ਸ਼ਰੌਘੈਃ ॥ 4-67-41 (31267)
ਅਰਾਜਵੰਸ਼ਸ੍ਯ ਕਿਮਰ੍ਥਮੇਤੰਨਿਤ੍ਯੰ ਨ ਧਾਰ੍ਯੰ ਮਕੁਟੰ ਤ੍ਵਯੇਤਿ।
ਸੰਪਾਤਿਤੰ ਭੂਮਿਤਲੇ ਸਰਤ੍ਨੰ ਪ੍ਰੀਤਸ੍ਤੁਤੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸੁਤੋ ਬਭੂਵ ॥ 4-67-42 (31268)
ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਨਾਗਮਿਵ ਪ੍ਰਭਿੰਨੰ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਪਰਿਵਰ੍ਤਮਾਨਮ੍।
ਗਾਸ੍ਤਾ ਵਿਜਿਤ੍ਯਾਭਿਮੁਖੰ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ਤਃ ਕੁਰਵਃ ਪ੍ਰਯਾਤਾਃ ॥ 4-67-43 (31269)
ਧਨਞ੍ਜਯੰ ਸਿੰਹਮਿਵਾਤ੍ਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੰ ਗਾ ਵੈ ਵਿਜਿਤ੍ਯਾਭਿਮੁਖੰ ਪ੍ਰਯਾਨ੍ਤਮ੍ ।
ਉਦੀਕ੍ਸ਼਼ਿਤੁਂ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਸ੍ਤੇ ਨ ਸ਼ੇਕੁਰ੍ਯਥੈਵ ਮਧ੍ਯਾਹ੍ਨਗਤੰ ਹਿ ਸੂਰ੍ਯਮ੍ ॥ 4-67-44 (31270)
ਰਕ੍ਤਾਨਿ ਵਾਸਾਂਸਿ ਚ ਤਾਨਿ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਰਣੋਤ੍ਕਟੋ ਨਾਗ ਇਵ ਪ੍ਰਭਿੰਨਃ।
ਜਿਤ੍ਵਾ ਚ ਵੈਰਾਟਿਮੁਵਾਚ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਰੂਪੋ ਰਥਿਨਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਃ ॥ 4-67-45 (31271)
ਆਵਰ੍ਤਯਾਸ਼੍ਵਾਨ੍ਪਸ਼ਵੋ ਜਿਤਾਸ੍ਤੇ ਯਾਤਾਃ ਪਰੇ ਪ੍ਰੈਹਿ ਪੁਰੰ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ।
ਉਦ੍ਧੁਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਤੇ ਵਿਜਯੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਗਾਤ੍ਰੰ ਤੁ ਤੇ ਸੇਵਤੁ ਮਾਲ੍ਯਗਨ੍ਧਃ ।
ਮਾਤਾ ਤੁ ਤੇ ਨਨ੍ਦਤੁ ਬਾਨ੍ਧਵਾਸ਼੍ਚ ਤ੍ਵਾਮਦ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਮੁਦੀਰ੍ਣਹਰ੍ਸ਼਼ਮ੍ ॥ ॥ 4-67-46 (31272)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਸ਼਼੍ਟਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-67-11 ਪੂਰ੍ਣੌਘਨਿਭਾਨਿ ਪੂਰ੍ਵਨਦੀਪ੍ਰਵਾਹਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਿ ॥ 11 ॥ 4-67-16 ਅਨੀਹਮਾਨਾਃ ਅਚੇਸ਼਼੍ਟਮਾਨਾਃ ॥ 16 ॥ 4-67-18 ਯਾਵਦ੍ਵਿਸੰਜ੍ਞਾਸ੍ਤਾਵੰਨਿਰ੍ਯਾਹੀਤ੍ਯਧ੍ਯਾਹਾਰੇਣ ਯੋਜਨਾ ॥ 18 ॥ 4-67-19 ਆਦਸ੍ਤ੍ਵ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣ ॥ 19 ॥ 4-67-20 ਅਮੂਢਸੰਜ੍ਞੈਃ ਅਸ੍ਮਾਭਿਰਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ । ਸਵ੍ਯਤਸ੍ਤ੍ਵਮੇਵੰ ਹਿ ਧਮਮਾਹੁਰ੍ਜਿਤਸ੍ਯੇਤਿ ਧo ਪਾਠਃ ॥ 20 ॥ 4-67- 25 ਸੰਨਿਕਾਸ਼ਾਨ੍ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕ੍ਰੁʼਤਕੰ ਪ੍ਰਤਿਮਾਦਿ ਨਿਸ਼੍ਚੇਸ਼਼੍ਟਤਯਾ ਤਤ੍ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ 25 ॥ 4-67-45 ਹਿਮਤ੍ਵਾ ਚ ਵੈਰਾਟਿਮੁਵਾਚੇਤਿ ਪਾਠਾਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 45 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 00
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.68. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 00
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਤਤ੍ਵਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ੇਧਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਮੇਤ੍ਯ ਸ਼ਮੀਤਰੌ ਗਾਣ੍ਡਿਵਾਦਿਨਿਧਾਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਪੁਨਰ੍ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਵੇਸ਼਼ਪਰਿਗ੍ਰਹੇਣ ਸਾਰਥ੍ਯਕਰਣਮ੍ ॥ 2 ॥ ਉਤ੍ਤਰੇਣਾਰ੍ਜੁਨਚੋਦਨਯਾ ਸ੍ਵਜਯੋਦ੍ਧੋਸ਼਼ਣਾਯ ਨਗਰੰਪ੍ਰਤਿ ਦੂਤਪ੍ਰੇਸ਼਼ਣਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-68-0 (31273)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-68-0x (3262)
ਤਤੋ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਕੁਰੁਗੋਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭੇਕ੍ਸ਼਼ਣਃ।
ਸਮਾਨਯਾਮਾਸ ਤਦਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਧਨੰ ਮਹਤ੍ ॥ 4-68-1 (31274)
ਮਤਸ਼਼ੁ ਚ ਪ੍ਰਭਗ੍ਨੇਸ਼਼ੁ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ।
ਵਨਾੰਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਗਹਨਾਦ੍ਬਹਵਃ ਕੁਰੁਸੈਨਿਕਾਃ ।
ਭਯਾਤ੍ਸੰਤ੍ਰਸ੍ਤਮਨਸਃ ਸਮਾਜਗ੍ਮੁਸ੍ਤਤਸ੍ਤਤਃ ॥ 4-68-2 (31275)
ਮੁਕ੍ਤਕੇਸ਼ਾਃ ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਸ੍ਥਿਤਾਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯਸ੍ਤਦਾ।
ਕ੍ਸ਼਼ੁਤ੍ਪਿਣਸਾਪਰਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਾ ਵਿਦੇਸ਼ਸ੍ਥਾ ਵਿਚੇਤਸਃ ।
ਊਚੁਃ ਪ੍ਰਾਞ੍ਜਲਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਰ੍ਥ ਕਿੰ ਕਰਵਾਮਹੇ ॥ 4-68-3 (31276)
ਪ੍ਰਾਣਾਨਨ੍ਤਰ੍ਮਨੋਯਾਤਾਨ੍ਪ੍ਰਯਾਚਿਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਵਯਮ੍।
ਵਯੰ ਚਾਰ੍ਜੁਨ ਤੇ ਦਾਸਾ ਹ੍ਯਨੁਰਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾ ਹ੍ਯਨਾਥਕਾਃ ॥ 4-68-4 (31277)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-68-5x (3263)
ਅਨਾਥਾਨ੍ਦੁਃਖਿਤਾਨ੍ਦੀਨਾਨ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼ਾਨ੍ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨ੍ਪਰਾਜਿਤਾਨ੍।
ਨ੍ਯਸ੍ਤਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾੰਨਿਰਾਸ਼ਾਂਸ਼੍ਚ ਨਾਹੰ ਹਨ੍ਮਿ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲੀਨ੍ ॥ 4-68-5 (31278)
ਭਵਨ੍ਤੋ ਯਾਨ੍ਤੁ ਵਿਸ੍ਰਬ੍ਧਾ ਨਿਰ੍ਭਯਾ ਅਮ੍ਰੁʼਤਾ ਯਥਾ।
ਮਮ ਪਾਦਰਜੋਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮ੍ਯਾ ਜੀਵਨ੍ਤੁ ਸੁਚਿਰੰ ਭੁਵਿ ॥ 4-68-6 (31279)
ਤਸ੍ਯ ਤਾਮਭਯਾਂ ਵਾਚੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਯੋਧਾਃ ਸਮਾਗਤਾਃ ।
ਆਯੁਃ ਕੀਰ੍ਤਿਯਸ਼ੋਭਿਸ੍ਤੇ ਤਮਾਸ਼ੀਰ੍ਭਿਰਵਰ੍ਧਯਨ੍ ॥ 4-68-7 (31280)
ਤਤੋ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਕੁਰਵੋ ਯਗ੍ਨਾਸ਼੍ਚ ਦਿਵਮਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਪ੍ਰਯਾਤਾਃ ਸਰ੍ਵਤਸ੍ਤਤ੍ਰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਧਨਞ੍ਜਯਮ੍ ॥ 4-68-8 (31281)
ਏਵੰ ਦਤ੍ਤਾਭਯਾਸ੍ਤੇਨ ਤਤੋ ਯਾਤਾਃ ਕੁਰੂਨ੍ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-68-9 (31282)
ਸ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪਰਮਾਰ੍ਯਕਰ੍ਮਾ ਨਿਹਤ੍ਯ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ।
ਯਾਤੋ ਮਹਾਮੇਘ ਇਵਾਤਪਾਨ੍ਤੇ ਵਿਦ੍ਰਾਵ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਃ ਕੁਰੁਸੈਨ੍ਯਮੇਕਃ ॥ 4-68-10 (31283)
ਤੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪੁਤ੍ਰੰ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ ਵਚੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਸੰਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਰਾਜਨ੍ ॥ 4-68-11 (31284)
ਪਿਤੁਃ ਸਕਾਸ਼ੇ ਤਵ ਤਾਤ ਸਰ੍ਵੇ ਵਸਨ੍ਤਿ ਪਾਰ੍ਥਾ ਵਿਦਿਤੰ ਤ੍ਵਯੇਤਿ।
ਤਾਨ੍ਮਾਸ੍ਮ ਸ਼ੰਸੀਰ੍ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਭੀਤਃ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯੇਤ੍ਸ ਚ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਃ ॥ 4-68-12 (31285)
ਮਯਾ ਜਿਤਾ ਸਾ ਧ੍ਵਜਿਨੀ ਕੁਰੂਣਾਂ ਮਯਾ ਹਿ ਗਾਵੋ ਵਿਜਿਤਾ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਦ੍ਭ੍ਯਃ ।
ਏਵੰ ਤੁ ਕਾਮੰ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਤ੍ਵਮਾਤ੍ਮਨਾ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਬ੍ਰਵੀਹਿ ॥ 4-68-13 (31286)
ਰ ਉਵਾਚ । 4-68-14x (3264)
ਯਤ੍ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਕਰ੍ਮ ਨ ਵਾਰਣੀਯੰ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਕਰ੍ਤੁਂ ਮਮ ਨਾਸ੍ਤਿ ਸ਼ਕ੍ਤਿਃ।
ਨ ਤ੍ਵਾਂ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਪਿਤੁਃ ਸਕਾਸ਼ੇ ਯਾਵੰਨ ਮਾਂ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਿ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨ੍ ॥ 4-68-14 (31287)
ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-68-15x (3265)
ਸ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੇਨਾਂ ਤਰਸਾ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਆਚ੍ਛਿਦ੍ਯ ਸਰ੍ਵੰ ਤੁ ਧਨੰ ਕੁਰੂਣਾਮ੍।
ਸ਼੍ਮਸ਼ਾਨਮਾਗਮ੍ਯ ਪੁਨਃ ਸ਼ਮੀਂ ਤਾਮਭ੍ਯੇਤ੍ਯ ਤਸ੍ਥੌ ਸ਼ਰਵਿਕ੍ਸ਼਼ਤਾਙ੍ਗਃ ॥ 4-68-15 (31288)
ਤਤਃ ਸ ਵਹ੍ਨਿਪ੍ਰਤਿਮੋ ਮਹਾਕਪਿਃ ਸਹੈਵ ਭੂਤੈਰ੍ਦਿਵਮੁਤ੍ਪਪਾਤ।
ਤਥਾ ਚ ਮਾਯਾ ਵਿਹਿਤਾ ਬਭੂਵ ਸਾ ਧ੍ਵਜੰ ਚ ਸਿੰਹੰ ਯੁਯੁਜੇ ਰਥੇ ਪੁਨਃ ॥ 4-68-16 (31289)
ਨਿਧਾਯ ਤਚ੍ਚਾਯੁਧਮਾਜਿਮਰ੍ਦਨਃ ਕੁਰੂਤ੍ਤਮਾਨਾਮਿਸ਼਼ੁਧੀਨ੍ਧ੍ਵਜਾਂਸ੍ਤਥਾ।
ਪ੍ਰਾਯਾਤ੍ਸ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼਼੍ਟੁਂ ਕਿਰੀਟਿਨਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ॥ 4-68-17 (31290)
ਪਾਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਪਰਮਾਰ੍ਯਕਰ੍ਮ ਨਿਹਤ੍ਯ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਨਿਹਨ੍ਤਾ।
ਵਿਧਾਯ ਭੂਯਸ਼੍ਚ ਤਥੈਵ ਵੇਸ਼਼ੰ ਜਗ੍ਰਾਹ ਰਸ਼੍ਮੀਨ੍ਪੁਨਰੁਤ੍ਤਰਸ੍ਯ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਰੂਪਮਥੋ ਵਿਧਾਯ ਪ੍ਰਾਯਾਤ੍ਯ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼਼੍ਟੁਮ੍ ॥ 4-68-18 (31291)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-68-19x (3266)
ਤਤੋ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਾਃ ਕੁਰਵਃ ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਾਃ ਸ਼ਮਮਾਸ੍ਥਿਤਾਃ ।
ਪਰਸ੍ਪਰਮਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯੈਵ ਜਗ੍ਮੁਸ੍ਤੇ ਹ੍ਰੁʼਤਵਾਸਸਃ ॥ 4-68-19 (31292)
ਪਨ੍ਥਾਨਮੁਪਸੰਗਮ੍ਯ ਫਲ੍ਗੁਨੋ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਰਾਜਪੁਤ੍ਰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਸ੍ਵ ਧਨਾਨੀਮਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ।
ਗੋਕੁਲਾਨਿ ਮਹਾਬਾਹੋ ਵੀਰਗੋਪਾਲਕੈਃ ਸਹ ॥ 4-68-20 (31293)
ਤਤੋ(ਅ)ਪਰਾਹ੍ਣੇ ਯਾਸ੍ਯਾਮੋ ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿ।
ਆਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਪਾਯਯਿਤ੍ਵਾ ਚ ਪਰਿਪ੍ਲਾਵ੍ਯ ਚ ਵਾਜਿਨਃ। 4-68-21 (31294)
ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਤ੍ਵਰਿਤੰ ਦੂਤਾ ਗੋਪਾਲਾਃ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤਾਸ੍ਤ੍ਵਯਾ।
ਨਗਰੇ ਪ੍ਰਿਯਮਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਘੋਸ਼਼ਯਨ੍ਤੁ ਚ ਤੇ ਜਯਮ੍ ॥ 4-68-22 (31295)
ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਤ੍ਵਰਮਾਣੋ(ਅ)ਥ ਦੂਤਾਨਾਜ੍ਞਾਪਯਤ੍ਤਤਃ।
ਵਚਨਾਦਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯੈਵ ਹ੍ਯਾਚਕ੍ਸ਼਼ਧ੍ਵੰ ਜਯੰ ਮਮ ॥ 4-68-23 (31296)
4-68-24 (31297)
ਮਯਾ ਜਿਤਾ ਸਾ ਧ੍ਵਜਿਨੀ ਕੁਰੁਣੰ
ਮਯਾ ਚ ਗਾਵੋ ਵਿਜਿਤਾ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਦ੍ਭ੍ਯਃ।
ਏਵੰ ਤੁ ਕਾਮੰ ਨਗਰੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ
ਮਯਾ(ਅ)(ਅ)ਤ੍ਮਨਾ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਬ੍ਰਵੀਤ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 069
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.69. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 069
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵਿਰਾਟੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਸੁਸ਼ਰ੍ਮਾਦਿਜਯਾਨਨ੍ਤਰੰ ਪੁਸੰਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍ ॥ 1॥ ਤਥਾ ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਕੁਰੁਵਿਜਯਾਯ ਸਹਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਯਾ ਗਮਨਸ਼੍ਰਵਣੇਨ ਤਦ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ਣਾਯ ਸੇਨਾਚੋਦਨਾ ॥ 2 ॥ ਅਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰੇ ਵਿਰਾਟਾਯ ਦੂਤੈਰੁਤ੍ਤਰਜਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-69-0 (31298)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-69-0x (3267)
ਸ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਧਨੰ ਚਾਪਿ ਵਿਰਾਟੋ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ।
ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ੰਨਗਰੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਃ ਸਹ ਪਾਣ੍ਡਵੈਃ ॥ 4-69-1 (31299)
ਜਿਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਨ੍ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਗਾਸ਼੍ਚੈਵਾਨਾਯ੍ਯ ਕੇਵਲਾਃ।
ਅਸ਼ੋਭਤ ਮਹਾਰਾਜਃ ਸਹ ਪਾਰ੍ਥੈਃ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-69-2 (31300)
ਤਮਾਸਨਗਤ ਵੀਰੰ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦਾਂ ਪ੍ਰੀਤਿਵਰ੍ਧਨਮ੍ ।
ਤਪਤਸ੍ਥੁਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤਯਃ ਸਮਨ੍ਤਾਦ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੈਃ ਸਹ ॥ 4-69-3 (31301)
ਸਭਾਜਿਤਃ ਸਭਾਸਦ੍ਭਿਃ ਪ੍ਰਤਿਨਨ੍ਦ੍ਯ ਸ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਟ੍ ।
ਵਿਸਰ੍ਜਯਾਮਾਸ ਤਦਾ ਦ੍ਵਿਜਾਂਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁʼਤੀਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-69-4 (31302)
ਤਤਃ ਸ ਰਾਜਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਵਿਰਾਟੋ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਰਮ੍ਯੰ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼ਤੈਰੁਪਸ਼ੋਭਿਤਮ੍।
ਉਤ੍ਤਰੰ ਤਤ੍ਰ ਨਾਪਸ਼੍ਯਤ੍ਕ੍ਵ ਯਾਤ ਇਤਿ ਚਾਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-69-5 (31303)
ਆਚਖ੍ਯੁਸ੍ਤਤ੍ਰ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ।
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰਚਰਾਸ਼੍ਚੈਵ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਗੋਧਨੰ ਹ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-69-6 (31304)
ਤਾਞ੍ਜੇਤੁਮਭਿਸੰਰਬ੍ਧ ਏਕ ਏਵਾਤਿਸਾਹਸਾਤ੍ ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਸਹਾਯਸ਼੍ਚ ਨਿਰ੍ਯਾਤਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂਜਯਃ ॥ 4-69-7 (31305)
ਉਪਯਾਤਾਨਤਿਰਥਾਨ੍ਦ੍ਰੋਣੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਕ੍ਰੁʼਪਮ੍।
ਕਰ੍ਣੰ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਚੈਵ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਸ਼਼ਡ੍ਰਥਾਨ੍ ॥ 4-69-8 (31306)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਮਾਭਿਤਪ੍ਤਃ
ਪੁਤ੍ਰੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯੈਕਰਥੇਨ ਯਾਤਮ੍।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਸਾਰਥਿਮਾਜਿਮਰ੍ਦਨੰ
ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਸਰ੍ਵਾਨਥ ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਮੁਖ੍ਯਾਨ੍ ॥ 4-69-9 (31307)
ਗਵਾਂ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਉਭਿਭੂਯ ਮਮਾਤ੍ਮਜਮ੍।
ਕੁਸ੍ਵਃ ਕਾਲਯਨ੍ਤਿ ਸ੍ਮ ਸਰ੍ਵੇ ਯੁਦ੍ਧਵਿਸ਼ਾਰਦਾਃ ॥ 4-69-10 (31308)
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਗਚ੍ਛਤੁ ਮੇ ਯੋਧਾ ਬਲੇਨ ਮਹਤਾ ਵ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਪਰੀਪ੍ਸਾਰ੍ਥੰ ਯੇ ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤੈਰਵਿਕ੍ਸ਼਼ਤਾਃ ॥ 4-69-11 (31309)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-69-12x (3268)
ਹਯਾਂਸ਼੍ਚ ਨਾਗਾਂਸ਼੍ਚ ਰਥਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ
ਵਾਦਿਤ੍ਰਸਙ੍ਘਾਂਸ਼੍ਚ ਤਤਃ ਪ੍ਰਭੂਤਾਨ੍।
ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਯਾਮਾਸ ਸੁਤਸ੍ਯ ਹੇਤੋ-
ਰ੍ਵਿਚਿਤ੍ਰਚਿਤ੍ਰਾਭਰਣੋਪਪੰਨਾਨ੍ ॥ 4-69-12 (31310)
ਏਵੰ ਸ ਰਾਜਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਮਹਾਨਕ੍ਸ਼਼ੋਹਿਣੀਪਤਿਃ।
ਵ੍ਯਾਦਿਦੇਸ਼ਾਥ ਸ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਵਾਹਿਨੀਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਣੀਮ੍ ॥ 4-69-13 (31311)
ਕੁਮਾਰਮਾਸ਼ੁ ਜਾਨੀਤ ਯਦਿ ਜੀਵਤਿ ਵਾ ਨਵਾ।
ਯਸ੍ਯ ਯਨ੍ਤਾ ਗਤਃ ਸ਼਼ਣ੍ਡੋ ਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਸ ਨ ਜੀਵਤਿ ॥ 4-69-14 (31312)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਵਿਰਾਟ-
ਮਾਰ੍ਤੰ ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਕੁਰੁਭਿਃ ਪ੍ਰਤਪ੍ਤਮ੍।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ਸਾਰਥਿਸ਼੍ਚੇੰਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ
ਪਰੇ ਨ ਨੇਸ਼਼੍ਯਨ੍ਤਿ ਤਵਾਦ੍ਯ ਗਾਸ਼੍ਚ ॥ 4-69-15 (31313)
ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਮਹੀਪਾਨ੍ਸਹਿਤਾਨ੍ਕੁਰੂਂਸ਼੍ਚ
ਤਥੈਵ ਦੇਵਾਸੁਰਨਾਗਯਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍।
ਅਲੰ ਵਿਜੇਤੁਂ ਸਮਰੇ ਸੁਤਸ੍ਤੇ
ਅਨੁਸ਼਼੍ਠਿਤਃ ਸਾਰਥਿਨਾ ਹਿ ਤੇਨ ॥ 4-69-16 (31314)
ਸਰ੍ਵਥਾ ਕੁਰਵਸ਼੍ਚਾਪਿ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਵਸੁਧਾਧਿਪਾਃ ।
ਤ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾੰਨਿਰ੍ਜਿਤਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਨ ਸ੍ਥਾਸ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਥੰਚਨ ॥ 4-69-17 (31315)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-69-18x (3269)
ਅਥੋਤ੍ਤਰੇਣ ਪ੍ਰਹਿਤਾ ਦੂਤਾਸ੍ਤੇ ਸ਼ੀਘ੍ਰਗਾਮਿਨਃ ।
ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਜਯੰ ਪ੍ਰਾਵੇਦਯੰਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-69-18 (31316)
ਰਾਜਾਨੰ ਵ੍ਰੁʼਤਮਾਚਖ੍ਯੁਰ੍ਮਨ੍ਤ੍ਰਿਭਿਰ੍ਜਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਪਰਾਜਯੰ ਕੁਰੂਣਾਂ ਚ ਉਪਾਯਾਨ੍ਤੰ ਤਥੋਤ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-69-19 (31317)
ਸਰ੍ਵਾ ਵਿਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਗਾਵਃ ਕੁਰਵਸ਼੍ਚ ਪਰਾਜਿਤਾਃ।
ਉਤ੍ਤਰਃ ਸਹ ਸੂਤੇਨ ਕੁਸ਼ਲੀ ਚ ਪਰੰਤਪਃ ॥ 4-69-20 (31318)
ਕਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 4-69-21x (3270)
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਗਾਵਃ ਕੁਰਵਸ਼੍ਚ ਪਰਾਜਿਤਾਃ।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤੇ ਵਿਜਯੀ ਪੁਤ੍ਰਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਪਾਰ੍ਥਿਵਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ॥ 4-69-21 (31319)
ਨਾਦ੍ਭੁਤੰ ਤ੍ਵਿਹ ਮਨ੍ਯੇ(ਅ)ਹੰ ਯਤ੍ਤੇ ਪੁਤ੍ਰੋ(ਅ)ਜਯਤ੍ਕੁਰੂਨ੍।
ਧ੍ਰੁਵ ਏਵ ਜਯਸ੍ਤਸ੍ਯ ਯਸ੍ਯ ਯਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ॥ 4-69-22 (31320)
ਦੇਵੇਨ੍ਦ੍ਰਸਾਰਥਿਸ਼੍ਚੈਵ ਮਾਤਲਿਃ ਖ੍ਯਾਤਵਿਕ੍ਰਮਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਸ੍ਯ ਸਾਰਥਿਸ਼੍ਚੈਵ ਨ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਯਾ ਸਮੌ ॥ 4-69-23 (31321)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-69-24x (3271)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਃ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਤਨੂਰੁਹ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਿਜਯੰ ਤਸ੍ਯ ਕੁਮਾਰਸ੍ਯਾਮਿਤੌਜਸਃ।
ਸੰਤੋਸ਼਼ਯਿਤ੍ਵਾ ਦੂਤਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਧਨਰਤ੍ਨੈਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 4-69-24 (31322)
ਗਤੇ ਤ੍ਵਨੁਜਨੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਦੂਤਵਾਕ੍ਯੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਚ।
ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਜਯਾਤ੍ਪ੍ਰੀਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ ॥ 4-69-25 (31323)
ਰਾਜਮਾਰ੍ਗਾਃ ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਾਂ ਵੈ ਪਤਾਕਾਭਿਰਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਪੁਸ਼਼੍ਪੋਪਹਾਰੈਰਰ੍ਚ੍ਯਤਾਂ ਦੇਵਤਾਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 4-69-26 (31324)
ਕੁਮਾਰਾ ਯੋਧਮੁਖ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਗਣਿਕਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਵਾਦਿਤ੍ਰਾਣਿ ਚ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਨ੍ਤੁ ਸੁਤੰ ਮਮ ॥ 4-69-27 (31325)
ਭਵਨ੍ਤੁ ਤੇ ਲਬ੍ਧਜਯੇ ਸੁਤੇ ਮੇ
ਪੌਰਾਸ਼੍ਚ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪਰੇ ਚ ਨਾਰ੍ਯਃ ।
ਤੇ ਸ਼ੁਕ੍ਲਵਸ੍ਤ੍ਰਾਃ ਪ੍ਰਭਵਨ੍ਤੁ ਮਾਰ੍ਗੇ
ਸੁਗਨ੍ਧਮਾਲ੍ਯਾਭਰਣਾਸ਼੍ਚ ਨਾਰ੍ਯਃ ॥ 4-69-28 (31326)
ਭਜਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵਾ ਗਣਿਕਾਃ ਸੁਤੰ ਮੇ
ਨਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਕਨ੍ਯਾਃ ਸਹਸੈਨਿਕਾਸ਼੍ਚ ।
ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਸ੍ਤਾਃ ਸੁਭਗਾਃ ਸੁਵੇਸ਼਼ਾਃ
ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਪਨ੍ਥਾਨਮਨੁਵ੍ਰਜਨ੍ਤੁ ॥ 4-69-29 (31327)
ਘਣ੍ਟਾਪਣਵਕਾਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਮਤ੍ਤਮਾਰੁਹ੍ਯ ਕੁਞ੍ਜਰਮ੍।
ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਟਕੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਸਮਾਖ੍ਯਾਨ੍ਤੁ ਜਯੰ ਮਮ੍॥ 4-69-30 (31328)
ਉਤ੍ਤਰਾ ਚ ਕੁਮਾਰੀਭਿਰ੍ਬਹ੍ਵਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਾ।
ਸਖੀਂ ਵਿਜਿਤਸੰਗ੍ਰਾਮਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਤੁ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਮ੍ ॥ 4-69-31 (31329)
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤੁ ਵਚਨੰ ਤਸ੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨ।
ਤਥੈਵ ਚਕ੍ਰੁਃ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪੌਰਾਃ ਸ੍ਵਸ੍ਤਿਕਪਾਣਯਃ ॥ 4-69-32 (31330)
ਮੂਤਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਸਹਮਾਗਧਾਸ਼੍ਚ
ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਪੁਰੇ ਜਨੌਘਾਃ ।
ਭੇਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਤੂਰ੍ਯਾਣਿ ਚ ਵਾਰਿਜਾਸ਼੍ਚ
ਵੇਪੈਃ ਪਰਾਰ੍ਧ੍ਯੈਃ ਪ੍ਰਮਦਾਜਨਾਸ਼੍ਚ ॥ 4-69-33 (31331)
ਵਨ੍ਦਿਪ੍ਰਵਾਦਾਃ ਪਣਵਾਦਿਕਾਸ਼੍ਚ
ਤਥੈਵ ਵਾਦ੍ਯਾਨਿ ਚ ਵੰਸ਼ਸ਼ਬ੍ਦਾਃ ।
ਕਾਂਸ੍ਯੰ ਸਤਾਲੰ ਮਧੁਰੰ ਚ ਗੀਤ-
ਮਾਦਾਯ ਨਾਰ੍ਯੋ ਨਗਰਾੰਨਿਰੀਯੁਃ ॥ 4-69-34 (31332)
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਯੁਃ ਪੁਤ੍ਰਮਨਨ੍ਤਵੀਰ੍ਯੰ
ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਿਪਰਾਃ ਪ੍ਰਧਾਨਾਃ ।
ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਵੇਦਾਧ੍ਯਯਨਕ੍ਰਮਜ੍ਞਾਃ
ਸ੍ਵਸ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਗੀਤਜਪਪ੍ਰਧਾਨਾਃ ॥ ॥ 4-69-35 (31333)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕੋਨਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 070
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.70. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 070
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰਜਯਸ਼੍ਰਵਣਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਵਿਰਾਟੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਸਹ ਦ੍ਯੂਤਦੇਵਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਵਿਰਾਟੇਨੋਤ੍ਤਰਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨੇ ਕਙ੍ਕੇਨ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਯਾ ਕੁਰੁਪਰਾਜਯਕਥਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਤੋ ਰੁਸ਼਼੍ਟੇਨ ਵਿਰਾਟੇਨ ਕਙ੍ਕਸ੍ਯ ਕਰ੍ਣਮੂਲੇ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ੇਣਾਭਿਹਨਨਮ੍ ॥ 3 ॥ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਕ੍ਸ਼਼ਤਾਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਰਵਤੋ ਰਕ੍ਤਸ੍ਯ ਨਿਜੋਤ੍ਤਰੀਯੇਣ ਗ੍ਰਹਣਮ੍ ॥ 4 ॥ ਤਥਾ ਵਿਰਾਟੇਨ ਤਦ੍ਗ੍ਰਹਣਕਾਰਣਪ੍ਰਸ਼੍ਨੇ ਤਤ੍ਕਥਨਮ੍ ॥ 5 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-70-0 (31334)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ । 4-70-0x (3272)
ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਸੇਨਾਂ ਕਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਗਣਿਕਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੋ ਮਹਾਰਾਜਃ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ ਇਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-70-1 (31335)
ਵ੍ਰਿਗਰ੍ਤਾਃ ਕੁਰਵਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਮਯਾ।
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਦ੍ਯੂਤੰ ਦੀਵ੍ਯਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ॥ 4-70-2 (31336)
ਅਕ੍ਸ਼਼ਾਨਾਹਰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਆਸਨੰ ਚੋਪਕਲ੍ਪਯ।
ਆਦਾਯ ਵ੍ਯਜਨੰ ਤ੍ਵੰ ਚ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਤੋ(ਅ)ਨਨ੍ਤਰਾ ਭਵ ॥ 4-70-3 (31337)
ਤੰ ਤਥਾਵਾਦਿਨੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਪਤ।
ਨ ਦੇਵਿਤਵ੍ਯੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਕਿਤਵੇਨੇਤਿ ਨਃ ਸ਼੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 4-70-4 (31338)
ਨ ਤ੍ਵਾਮਦ੍ਯ ਮੁਦਾ ਯੁਕ੍ਤਮਹੰ ਦੇਵਿਤੁਮੁਤ੍ਸਹੇ ।
ਪ੍ਰਿਯੰ ਤੁ ਤੇ ਚਿਕੀਰ੍ਪਾਮਿ ਵਰ੍ਤਤਾਂ ਯਦਿ ਰੋਚਤੇ।
ਦ੍ਯੂਤੰ ਕਰ੍ਤੁਂ ਨ ਵਾਞ੍ਛਾਮਿ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰ ਜਨਸੰਸਦਿ ॥ 4-70-5 (31339)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-70-6x (3273)
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਗਾਵੋ ਹਿਰਣ੍ਯੰ ਚ ਯਚ੍ਚਾਨ੍ਯਦ੍ਵਸੁ ਕਿੰਚਨ।
ਨ ਮੇ ਕਿੰਚਿਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਕਾਰ੍ਯਮਨ੍ਤਰੇਣਾਪਿ ਦੇਵਿਤਮ੍ ॥ 4-70-6 (31340)
ਕਙ੍ਕ ਉਵਾਚ। 4-70-7x (3274)
ਕਿੰ ਤੇ ਦ੍ਯੂਤੇਨ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਬਹੁਦੋਸ਼਼ੇਣ ਮਾਨਦ।
ਦੇਵਨੇ ਬਹਵੋ ਦੋਸ਼਼ਾਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤਤ੍ਪਰਿਵਰ੍ਜਯੇਤ੍ ॥ 4-70-7 (31341)
ਸ਼੍ਰੁਤੋ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਸ ਰਾਜ੍ਯੰ ਧਨਮਕ੍ਸ਼਼ਯ੍ਯੰ ਪਣਮੇਕਮਮਨ੍ਯਤ ॥ 4-70-8 (31342)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਚ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਦਯਿਤਾਂ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੂʼਂਸ਼੍ਚ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ੋਪਮਾਨ੍।
ਨਿਃਸੰਸ਼ਯੰ ਸ ਕਿਤਵਃ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਤਪ੍ਯਤਿ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-70-9 (31343)
ਵਿਵਿਧਾਨਾਂ ਚ ਰਤ੍ਨਾਨਾਂ ਧਨਾਨਾਂ ਚ ਪਰਾਜਯੇ।
ਅਭੀਪ੍ਸਿਤਵਿਨਾਸ਼ਸ਼੍ਚ ਵਾਕ੍ਪਾਰੁਸ਼਼੍ਯਮਨਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-70-10 (31344)
ਅਵਿਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯੰ ਬੁਧੈਰ੍ਨਿਤ੍ਯਮੇਕਾਹ੍ਨਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਨਾਸ਼ਨਮ੍।
ਦ੍ਯੂਤੇ ਹਾਰਿਤਵਾਨ੍ਸਰ੍ਵੰ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਦ੍ਯੂਤੰ ਨ ਰੋਚਯੇ ॥ 4-70-11 (31345)
ਅਥਵਾ ਮਨ੍ਯਸੇ ਰਾਜਨ੍ਦੀਵ੍ਯਾਵ ਯਦਿ ਰੋਚਤੇ।
ਏਵਮਾਭਾਸ਼਼੍ਯ ਵਾਕ੍ਯੈਸ੍ਤੁ ਕ੍ਰੀਡਤਸ੍ਤੌ ਨਰੋਤ੍ਤਮੌ ॥ 4-70-12 (31346)
ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨੇ ਦ੍ਯੂਤੇ ਤੁ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ਪਾਣ੍ਡਵਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-70-13 (31347)
ਪਸ਼੍ਯ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮੇ ਯੁਦ੍ਧੇ ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ਾਃ ਕੁਰਵੋ ਜਿਤਾਃ ।
ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਤਿਰਥਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵੈਰਪਿ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯਾਃ ॥ 4-70-14 (31348)
ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਦ੍ਯੂਤੇ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਤੇ ਵਿਜਿਤਾ ਗਾਵਃ ਕੁਰਵਸ਼੍ਚ ਪਰਾਜਿਤਾਃ ॥ 4-70-15 (31349)
ਅਤ੍ਯਦ੍ਭੁਤਤਮੰ ਮਨ੍ਯੇ ਉਤ੍ਤਰਸ਼੍ਚੇਤ੍ਕੂਰੂਞ੍ਜਯੇਤ੍।
ਯਨ੍ਤਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ ਯਸ੍ਯ ਸ ਕਥੰਚਿਦ੍ਵਿਜੇਸ਼਼੍ਯਤੇ ॥ 4-70-16 (31350)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਕ੍ਸ਼਼ੁਭਿਤੋ ਮਨ੍ਯੁਨਾ ਚ ਪਰਿਪ੍ਲੁਤਃ।
ਉਵਾਚ ਵਚਨੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਪਰਿਵ੍ਰਾਜਮਨਨ੍ਤਰਮ੍ ॥ 4-70-17 (31351)
ਤਾਦ੍ਰੁʼਸ਼ੇਨ ਤੁ ਯੋਧੇਨ ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸੇਨ ਧੀਮਤਾ।
ਕੁਰਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਯੁਦ੍ਧੇ ਤਤ੍ਰ ਕਿੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦ੍ਭੁਤਮ੍ ॥ 4-70-18 (31352)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-70-19x (3275)
ਸਮੰ ਸ਼਼ਣ੍ਡੇਨ ਮੇ ਪੁਤ੍ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੋ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਸਿ।
ਵਾਚ੍ਯਾਵਾਚ੍ਯੰ ਨ ਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਨੂਨੰ ਮਾਮਵਮਨ੍ਯਸੇ ॥ 4-70-19 (31353)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-70-20x (3276)
ਸਮੰ ਸ਼਼ਣ੍ਡੇਨ ਮੇ ਪੁਤ੍ਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੋ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਸਿ।
ਵਾਚ੍ਯਾਵਾਚ੍ਯੰ ਨ ਜਾਨੀਸ਼਼ੇ ਨੂਨੰ ਮਾਮਵਮਨ੍ਯਸੇ ॥ 4-70-20 (31354)
ਪੁਮਾਂਸੋ ਬਹਵੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਸੂਤਾਸ਼੍ਚ ਬਹਵੋ ਮਯਾ।
ਵਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਯਨ੍ਤਾ ਯੋਦ੍ਧਾ ਚ ਨ ਮੇ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਕਦਾਚਨ ॥ 4-70-21 (31355)
ਵਿਪ੍ਰਿਯੰ ਨ ਚਰੇਦ੍ਰਾਜ੍ਞਾਮਨੁਕੂਲੰ ਪ੍ਰਿਯੰ ਵਦੇਤ੍।
ਆਚਰਨ੍ਵਿਪ੍ਰਿਯੰ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਨ ਜਾਤੁ ਸੁਖਮੇਧਤੇ ॥ 4-70-22 (31356)
ਵਯਸ੍ਯਤ੍ਵਾਤ੍ਤੁ ਤੇ ਸਰ੍ਵਮਪਰਾਧਮਿਮੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮੇ।
ਨੇਦ੍ਰੁʼਸ਼ੀਂ ਪ੍ਰਵਦਰ੍ਵਾਚੰ ਯਦਿ ਜੀਵਿਤੁਮਿਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-70-23 (31357)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-70-24x (3277)
ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪੁਨਃ ਕਙ੍ਕਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ ਕੁਰੁਵਰ੍ਧਨਃ ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਯਾ ਸਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਧੁਸ਼਼੍ਯਤਾਂ ਨਗਰੇ ਜਯਃ ॥ 4-70-24 (31358)
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਤੁ ਸਾਰਥ੍ਯੰ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਨੂਨੰ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਕਿੰਚਿਦੁਤ੍ਪੰਨੰ ਤਰ੍ਕਸ਼੍ਚਾਪਿ ਦ੍ਰੁʼਢੋ ਮਮ।
ਯਤੋ ਜਾਨਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਨਾਨ੍ਯਥਾ ਤਦ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-70-25 (31359)
ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਪਿ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾ ਦੇਵੈਰਪਿ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯਾਃ।
ਸਸੋਮਵਰੁਣਾਦਿਤ੍ਯੈਃ ਸਯਕ੍ਸ਼਼ੇਸ਼ਹੁਤਾਸ਼ਨੈਃ ॥ 4-70-26 (31360)
ਯਤ੍ਰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ ਦ੍ਰੋਣਕਰ੍ਣੌ ਸੁਦੁਰ੍ਜਯੌ।
ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਾਮਾ ਵਿਕਰ੍ਣਸ਼੍ਚ ਸੋਮਦਤ੍ਤੋ ਜਯਦ੍ਰਥਃ ॥ 4-70-27 (31361)
ਭੂਰਿਸ਼੍ਰਵਾਃ ਸ਼ਲੋ ਭੂਰਿਰ੍ਜਲਸਨ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਦੁਸ਼਼੍ਪ੍ਰਸਹੋ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਵਿਵਿੰਸ਼ਤੀ ॥ 4-70-28 (31362)
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼ਸੇਨੋ(ਅ)ਸ਼੍ਵਵੇਗਸ਼੍ਚ ਵਾਯੁਵੇਗਸੁਵਰ੍ਚਸੌ ।
ਬਾਹ੍ਲੀਕਃ ਸ਼ੂਰਸੇਨਸ਼੍ਚ ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਸ਼੍ਚ ਪਰਨ੍ਤਪਃ ॥ 4-70-29 (31363)
ਸੌਬਲਃ ਸ਼ਕੁਨਿਸ਼੍ਚੈਵ ਦ੍ਯੁਮਤ੍ਸੇਨਸ਼੍ਚ ਸਾਲ੍ਵਰਾਟ੍ ।
ਅਨ੍ਯੇ ਚ ਬਹਵਃ ਸ਼ੂਰਾ ਨਾਨਾਜਨਪਦੇਸ਼੍ਵਰਾਃ ॥ 4-70-30 (31364)
ਕ੍ਰੁʼਪੇਣਾਚਾਰ੍ਯਮੁਖ੍ਯੇਨ ਸਹਿਤਾਃ ਕੁਰਵੋ ਨ੍ਰੁʼਪਾਃ।
ਸਞ੍ਜਕਾਰ੍ਮੁਕਨਿਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਾ ਰਥਿਨੋ ਰਥਯੂਥਪਾਃ।
ਅਨ੍ਯੇ ਚੈਵ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾ ਮਹਾਰਥਾਃ ॥ 4-70-31 (31365)
ਮਰੁਦ੍ਗਣੈਃ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤਃ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦਪਿ ਪੁਰੰਦਰਃ ।
ਤਦ੍ਬਲੰ ਨ ਜਯੇਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਾਦਿਭਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਮ੍ ॥ 4-70-32 (31366)
ਕਸ੍ਤਦ੍ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਦਨ੍ਯੋ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਃ ਪ੍ਰਤਿਯੋਤ੍ਸ੍ਯਤਿ।
ਯਸ੍ਯ ਬਾਹੁਬਲੇ ਤੁਲ੍ਯੋ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨ ॥ 4-70-33 (31367)
ਅਤੀਵ ਸਮਰੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਹਰ੍ਸ਼਼ੋ ਯਸ੍ਯਾਭਿਵਰ੍ਧਤੇ।
ਕਿਮੇਵੰ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋ ਲੋਕੋ ਦਿਵਿ ਵਾ ਭੁਵਿ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 4-70-34 (31368)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-70-35x (3278)
ਤੇਨ ਸੰਕ੍ਸ਼਼ੁਭਿਤੋ ਰਾਜਾ ਦੀਰ੍ਯਮਾਣੇਨ ਚੇਤਸਾ ।
ਅਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਚਨੰ ਕ੍ਰੂਰਮਜਾਨਨ੍ਵੈ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍॥ 4-70-35 (31369)
ਕਙ੍ਖ ਮਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮੇ ਵਾਕ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਿਕੂਲੰ ਦ੍ਵਿਜੋਤ੍ਤਮ ।
ਬਹੁਸ਼ਃ ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ਿਦ੍ਧਸ੍ਤ੍ਵੰ ਨ ਚ ਵਾਚੰ ਨਿਯਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-70-36 (31370)
ਨਿਯਨ੍ਤਾ ਚੇੰਨ ਵਿਦ੍ਯੇਤ ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਧਰ੍ਮਮਾਚਰੇਤ੍।
ਇਤਿ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼਼ੁਭਿਤੋ ਰਾਜਾ ਸੋ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ੇਣਾਭ੍ਯਹਨਦ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍ ॥ 4-70-37 (31371)
ਤਸ੍ਯ ਤਕ੍ਸ਼਼ਕਭੋਗਾਭੰ ਬਾਹੁਮੁਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍।
ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰਾਹਨਤ੍ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਕਰ੍ਣਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਮ੍ ॥ 4-70-38 (31372)
ਮੁਖੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਕੋਪਾਨ੍ਮੈਵਮਿਤ੍ਯਵਭਰ੍ਤ੍ਸਯਨ੍।
ਬਲਵਤ੍ਪ੍ਰਤਿਵਿਦ੍ਧਸ੍ਯ ਨਸ੍ਤਃ ਸ਼ੋਣਿਤਮਾਸ੍ਰਵਤ੍ ॥ 4-70-39 (31373)
ਅਕ੍ਸ਼਼ੇਣਾਭਿਹਤੋ ਰਾਜਾ ਵਿਰਾਟੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮਾਸੀਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਂ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਸੁਦੁਃਖਿਤਾਮ੍ ॥ 4-70-40 (31374)
ਤਸ੍ਯ ਰਕ੍ਤੋਤ੍ਪਲਨਿਭੰ ਸ਼ਿਰਸਃ ਸ਼ੋਣਿਤੰ ਤਦਾ।
ਪ੍ਰਾਵਰ੍ਤਤ ਮਹਾਬਾਹੋਰਭਿਘਾਤਾਨ੍ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-70-41 (31375)
ਤਦਪ੍ਰਾਪ੍ਤੰ ਮਹੀਂ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪਾਣਿਭ੍ਯਾਂ ਸਮਧਾਰਯਤ੍।
ਅਵੈਕ੍ਸ਼਼ਤ ਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀਂ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵਤਃ ਸ੍ਥਿਤਾਮ੍ ॥ 4-70-42 (31376)
ਸਾ ਵੇਦਨਾਮਭਿਜ੍ਞਾਯ ਭਰ੍ਤੁਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਵਸ਼ਾਨੁਗਾ।
ਸਾ ਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣਾ ਚ ਭੀਤਾ ਚ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਾ ਚ ਦ੍ਰੁਪਦਾਤ੍ਮਜਾ ॥ 4-70-43 (31377)
ਬਾਸ਼਼੍ਪੰ ਨਿਯਮ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰੇਣ ਭਰ੍ਤੁਰ੍ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸੈਸ਼਼ਿਣੀ ।
ਉਤ੍ਤਰੀਯੇਣ ਸੂਕ੍ਸ਼਼੍ਮੇਣ ਤੂਰ੍ਣੰ ਜਗ੍ਰਾਹ ਸ਼ੋਣਿਤਮ੍ ॥ 4-70-44 (31378)
ਨਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਰਕ੍ਤੰ ਵਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਦੁਃਖਮੋਹਿਤਾ।
ਸੌਵਰ੍ਣੰ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਭ੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਰੰ ਸ਼ੋਣਿਤੰ ਤਦਪਾਮ੍ਰੁʼਜਤ੍ ।
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਦ੍ਰੁਪਦੇਨ੍ਦ੍ਰਸੁਤਾ ਤਦਾ ॥ 4-70-45 (31379)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-70-46x (3279)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰਿ ਕਿਮਿਦੰ ਰਕ੍ਤਮੁਤ੍ਤਰੀਯੇਣ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤੇ।
ਕੋਤ੍ਰ ਹੇਤੁਰ੍ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼਼ਿ ਤਨ੍ਮਪ੍ਰਾਚਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਤਤ੍ਵਤਃ ॥ 4-70-46 (31380)
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯੁਵਾਚ। 4-70-47x (3280)
ਰਕ੍ਤਬਿਨ੍ਦਨਿ ਯਾਵਨ੍ਤਿ ਕਙ੍ਕਸ੍ਯ ਧਰਣੀਤਲੇ।
ਤਾਵਦ੍ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣਿ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੇ ਤੇ ਅਨਾਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਰ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ॥ 4-70-47 (31381)
ਏਤੰਨਿਮਿਤ੍ਤੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕਙ੍ਕਸ੍ਯ ਰੁਧਿਰੰ ਮਯਾ।
ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਮੁਤ੍ਤਰੀਯੇਣ ਵਿਨਾਸ਼ੋ ਮਾ ਭਵੇਤ੍ਤਵ ॥ 4-70-48 (31382)
ਯਤੀਸ਼ੰ ਯੋ ਵਿਹਨ੍ਯੇਤ ਤਸ੍ਯਾਯੁਰ੍ਵਿਨਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯਤਿ।
ਯੋ ਯਤੀਸ਼ੰ ਨਿਯਮ੍ਯੇਤ ਸਹਸ੍ਰੰ ਯਾਤਨਾ ਯਮੇ ॥ 4-70-49 (31383)
ਯਤੌ ਰਕ੍ਤੰ ਦਰ੍ਸ਼ਯਤਿ ਯਾਵਤ੍ਪਾਂਸੁਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤ।
ਤਾਵਨ੍ਤਃ ਪਿਤ੍ਰੁʼਲੋਕਸ੍ਥਾਃ ਪਿਤਰਃ ਪ੍ਰਪਤਨ੍ਤ੍ਯਧਃ ॥ 4-70-50 (31384)
ਇਤਿ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟੇਨ੍ਦ੍ਰ ਧ੍ਰੁʼਤੰ ਰਕ੍ਤੰ ਚ ਵਾਸਸਾ।
ਮਯਾ ਤਵ ਹਿਤਾਰ੍ਥਾਯ ਤ੍ਵਯਿ ਪ੍ਰਣਯਕਾਰਣਾਤ੍ ॥ ॥ 4-70-51 (31385)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-70-10 ਧਨਾਨਾਂ ਚ ਵਿਨਾ..... ਵਾਕ੍ਪਾਰੁਸ਼਼੍ਯੰ ਚਾਭਵਦਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਪੂਰਣੇਨ ਯੋਜਨਾ ॥ 10 ॥ 4-70-19 ਕਿੰ ਕਿਮਪਿ ॥ 19 ॥ 4-70-47 ਧਰਣੀਤਲੇ ਪਤੇਯੁਰਿਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ ॥ 47 ॥ 4-70-48 ਨਿਯਮ੍ਯੇਤ ਨਿਯਮਯੇਤ੍ ਤਸ੍ਯੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ ॥ 49 ॥ 4-70-50 ਅਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯਤ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੇਤ ਰਕ੍ਤੇਨੇਤਿ ॥ 50 ॥ 4-70-51 ਇਤੀਮਮਰ੍ਥਮ੍ ॥ 51 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 071
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.71. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 071
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨਕੁਰੁਯੁਦ੍ਧਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਸਮਾਗਤੈਰ੍ਦੇਵੈਰਰ੍ਜੁਨੰ ਸ਼੍ਲਾਘਮਾਨੈਃ ਸਦ੍ਭਿਃ ਪੁਨਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗੰਪ੍ਰਤਿ ਗਮਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਸਵਾਦਿੰਨਗੋਸ਼਼ੰ ਪੌਰੈਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਗਮ੍ਯਮਾਨੇਨ ਸ੍ਵਨਗਰਪ੍ਰਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-71-0 (31386)
ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। 4-71-0x (3281)
ਯੁਦ੍ਧੰ ਤੁ ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਾਗਤਾਸ੍ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਃ ਪੁਰਾ।
ਕਿਮਕੁਰ੍ਵਨ੍ਤ ਤੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ਕਥਯਸ੍ਵ ਮਮਾਨਘ ॥ 4-71-1 (31387)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-71-2x (3282)
ਵਾਸਵਪ੍ਰਮੁਖਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਦੇਵਾਃ ਸਰ੍ਸ਼਼ਿਪੁਰੋਗਮਾਃ।
ਯਕ੍ਸ਼਼ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਸਙ੍ਘਾਸ਼੍ਚ ਗਣਾ ਅਪ੍ਸਰਸਾਂ ਤਥਾ ॥ 4-71-2 (31388)
ਯੁਦ੍ਧੰ ਤੁ ਮਾਨੁਸ਼਼ੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕੁਰੂਣਾਂ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯ ਚ।
ਏਕਸ੍ਯ ਚ ਬਹੂਨਾਂ ਚ ਰੌਦ੍ਰਮਤ੍ਯੁਗ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 4-71-3 (31389)
ਅਸ੍ਤ੍ਰਾਣਾਮਥ ਦਿਵ੍ਯਾਨਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗਾਨਥ ਸੰਗ੍ਰਹਾਨ੍।
ਲਘੁ ਸੁਸ਼਼੍ਠੁ ਚ ਚਿਤ੍ਰੰ ਚ ਕ੍ਰੁʼਤੀਨਾਂ ਚ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਤਃ ॥ 4-71-4 (31390)
ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੰ ਦ੍ਰੋਣੰ ਕਰ੍ਣੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਧਨ੍ਵਨਾ।
ਜਿਤਾਨਨ੍ਯਾਨ੍ਭੂਮਿਪਾਲਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਜਗ੍ਮੁਰ੍ਦਿਵੌਕਸਃ ॥ 4-71-5 (31391)
ਸਰ੍ਵੇ ਤੇ ਪਰਿਤੁਸ਼਼੍ਟਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯ ਚ ਮੁਹੁਰ੍ਮੁਹੁਃ।
ਅਸਙ੍ਗਤਿਨਾ ਤੇਨ ਵਿਮਾਨੇਨਾਸ਼ੁਗਾਮਿਨਾ।
ਪ੍ਰਤਿਜਗ੍ਮੁਰਸਙ੍ਗਾਸ੍ਤੇ ਤ੍ਰਿਦਿਵੰ ਚ ਦਿਵੌਕਸਃ ॥ 4-71-6 (31392)
[*ਕੁਰਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪਾਦਯਃ।
ਅਜਯ੍ਯਾਸ੍ਤ੍ਰਿਦਸ਼ੈਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਸੇਨ੍ਦ੍ਰੈਃ ਸਰ੍ਵੈਃ ਸੁਰਾਸੁਰੈਃ ।
ਪਾਰ੍ਥੇਨੈਕੇਨ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਵਿਸ੍ਮਯੋ ਨੋ ਮਹਾਨਹੋ ॥ 4-71-7 (31393)
ਕਸ੍ਮਿਨ੍ਮੁਹੂਰ੍ਤੇ ਸੰਜਾਤਃ ਕਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਵਾ ਫਲਮ੍ ॥ 4-71-8 (31394)
ਕਿਮਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯੰ ਫਲ੍ਗੁਨੇ(ਅ)ਸ੍ਮਿਨ੍ਯੋ ਰੁਦ੍ਰੇਣ ਨ੍ਯਯੋਧਯਤ੍।
ਨਿਵਾਤਕਵਚਾਨਾਜੌ ਯਸ੍ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਕੋਟਿਸੰਮਿਤਾਨ੍ ॥ 4-71-9 (31395)
ਤਸ੍ਯ ਚੈਤਤ੍ਕਿਮਾਸ਼੍ਚਰ੍ਯੰ ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤ ਇਤਿ ਤੇ ਸੁਰਾਃ ।
ਜਗ੍ਮੁਃ ਸੁਰਾਲਯੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾ ਵਿਸ੍ਮਯਾਵਿਸ਼਼੍ਟਚੇਤਸਃ ॥] 4-71-10 (31396)
ਕੁਰਵੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਬਾਣੈਸ਼੍ਚ ਤਾਡਿਤਾਃ ਸ਼ਰਵਿਕ੍ਸ਼਼ਤਾਃ ।
ਕੁਰੂਨਭਿਮੁਖਾਂ ਯਾਤਾਃ ਸਮਗ੍ਰਬਲਵਾਹਨਾਃ ॥ 4-71-11 (31397)
ਵਿਰਾਟਨਗਰਾਚ੍ਚੈਵ ਗਜਾਸ਼੍ਵਰਥਸੰਕੁਲਾਃ ।
ਯੋਧੈਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਿਯਦਾਯਾਦੈਰ੍ਬਲਵਦ੍ਭਿਰਧਿਸ਼਼੍ਠਿਤਾਃ ॥ 4-71-12 (31398)
ਵਿਰਾਟਪ੍ਰਹਿਤਾ ਸੇਨਾ ਨਗਰਾਚ੍ਛੀਘ੍ਰਯਾਯਿਨੀ ।
ਉਤ੍ਤਰੰ ਸਹ ਸੂਤੇਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਤ੍ਤਮਰਿਨ੍ਦਮਮ੍ ॥ 4-71-13 (31399)
ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤੂਰ੍ਯਸ਼ਤਾਕੀਰ੍ਣੇ ਹਸ੍ਤ੍ਯਸ਼੍ਚਰਥਸੰਕੁਲੇ ।
ਪ੍ਰਹਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਕੁਮਾਰਾਣਾਂ ਤੁਮੁਲਃ ਸਮਪਦ੍ਯਤ ॥ 4-71-14 (31400)
ਅਰ੍ਜੁਨਸ੍ਤੁ ਤਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸੈਨ੍ਯਰੇਣੁਂ ਸਮੁਤ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਸੈਨ੍ਯਧ੍ਵਜੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯਾਥ ਵੈਰਾਟਿੰ ਸਮਭਾਸ਼਼ਤ॥ 4-71-15 (31401)
ਨਗਰੇ ਤੁਮੁਲਃ ਸ਼ਬ੍ਦੋ ਰੇਣੁਸ਼੍ਚਾਕ੍ਰਮਤੇ ਨਭਃ।
ਕਿੰਨੁ ਖਲ੍ਵਪਯਾਤਾਸ੍ਤੇ ਕੁਰਵੋ ਨਗਰੰ ਗਤਾਃ ॥ 4-71-16 (31402)
ਤੇ ਚੈਵ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ(ਅ)ਸ੍ਮਾਭਿਰ੍ਮਹੇਸ਼਼੍ਵਾਸਾਃ ਸੁਤੇਜਸਃ ।
ਆਮੁਞ੍ਚ ਕਵਚੰ ਵੀਰ ਚੋਦਯਸ੍ਵ ਚ ਵਾਜਿਨਃ ।
ਜਵੇਨਾਭਿਪ੍ਰਪਦ੍ਯਸ੍ਵ ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 4-71-17 (31403)
ਨ ਤਾਵਤ੍ਤਲਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੰ ਗਾਣ੍ਡੀਵਸ੍ਯ ਚ ਨਿਸ੍ਵਨਮ੍ ।
ਧ੍ਵਜੰ ਵਾ ਦਰ੍ਸ਼ਯਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਅਥਵਾ ਸ੍ਵਜਨੋ ਭਵੇਤ੍ ॥ 4-71-18 (31404)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-71-19x (3283)
ਸੇਨਾਗ੍ਰਮੇਤਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਂ ਗਣਿਕਾਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਕਨ੍ਯਾ ਰਥੇਸ਼਼ੁ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਯੋਧਾ ਵਿਵਿਧਵਾਸਸਃ ॥ 4-71-19 (31405)
ਉਤ੍ਤਰਾਮਤ੍ਰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸਖੀਭਿਃ ਪਰਿਵਾਰਿਤਾਮ੍।
ਅਨੀਕਿਨ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਹਸ੍ਤਿਨੋਸ਼੍ਵਾਸ਼੍ਚ ਵਰ੍ਮਿਤਾਃ ॥ 4-71-20 (31406)
ਰਥਿਨਸ਼੍ਚ ਪਦਾਤਾਸ਼੍ਚ ਬਹਵੋ ਨ ਚ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਿਣਃ।
ਵਿਰਾਟਵਚਨਾਤ੍ਸਰ੍ਵੇ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਃ ਪ੍ਰਤਿਭਾਨ੍ਤਿ ਮੇ।
ਨ ਚ ਮੇ(ਅ)ਤ੍ਰ ਪ੍ਰਤੀਘਾਤਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵਜਨੇ ਯਥਾ ॥ 4-71-21 (31407)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-71-22x (3284)
ਤਤਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਉਤ੍ਤਰੰ ਸ੍ਵਜਨੋ ਬਹੁ।
ਪਰਸ੍ਪਰਮਮਿਤ੍ਰਘ੍ਨੰ ਸਸ੍ਵਜੇ ਤੰ ਸਮਾਗਤਮ੍ ॥ 4-71-22 (31408)
ਜਨਾ ਊਚੁਃ। 4-71-23x (3285)
ਪ੍ਰੀਤਿਮਾਨ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਹਰ੍ਸ਼਼ਯੁਕ੍ਤਃ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਜਯਸਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਸੂਤੋ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਃ।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮਮਾਗਮ੍ਯ ਭਯੰ ਤਵ ਨ ਕਿੰਚਨ ॥ 4-71-23 (31409)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-71-24x (3286)
ਅਜੈਸ਼਼ੀਦੇਸ਼਼ ਜਾਞ੍ਜਿਸ਼਼੍ਣੁਃ ਕੁਰੂਨੇਕਰਥੋ ਰਣੇ।
ਏਤਸ੍ਯਕ ਬਾਹੁਵੀਰ੍ਯੰ ਤਦ੍ਯੇਨ ਗਾਵੋ ਜਿਤਾ ਮਯਾ।
ਕੁਰਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਸਗ੍ਰਾਮੇ(ਅ)ਮਿਤਤੇਜਸਃ ॥ 4-71-24 (31410)
ਅਕਾਰ੍ਸ਼਼ੀਦੇਸ਼਼ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਦੇਵਪੁਤ੍ਰੋਪਮੋ ਯੁਵਾ।
ਏਸ਼਼ ਤਤ੍ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਵਿਕ੍ਸ਼਼ੋਭ੍ਯ ਕੁਰੁਮਣ੍ਡਲਮ੍।
ਗਾਵਃ ਪ੍ਰਸਹ੍ਯ ਵਿਜਿਤਾ ਰਣੇ ਮਾਂ ਚਾਭ੍ਯਪਾਲਯਤ੍ ॥ 4-71-25 (31411)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-71-26x (3287)
ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸ਼ੰਸਮਾਨਸ੍ਯ ਚਾਰ੍ਜੁਨਮ੍।
ਚੋਦਿਤਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੇਣ ਜਯੰ ਮਙ੍ਗਲਵਾਦਿਨਃ ॥ 4-71-26 (31412)
ਤਤੋ ਗਨ੍ਧੈਸ਼੍ਚ ਮਾਲ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਧੂਪੈਸ਼੍ਚ ਵਸੁਸੰਭ੍ਰੁʼਤੈਃ ।
ਕਨ੍ਯਾਃ ਪਾਰ੍ਥਮਮਿਤ੍ਰਘ੍ਨੰ ਕਿਰਨ੍ਤ੍ਯਃ ਸਮਪੂਜਯਨ੍ ॥ 4-71-27 (31413)
ਆਪੂਰ੍ਯਮਾਣੋ ਮਾਲ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਗਨ੍ਧੈਸ਼੍ਚ ਵਿਵਿਧੈਃ ਸ਼ੁਭੈਃ ।
ਸੰਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋ ਲੋਕੇਨ ਨਗਰਦ੍ਵਾਰਮਾਗਮਤ੍ ॥ 4-71-28 (31414)
ਭੇਰ੍ਯਸ਼੍ਚ ਤੂਰ੍ਯਾਣਿ ਚ ਵੇਣਵਸ਼੍ਚ
ਵਿਚਿਤ੍ਰਵੇਸ਼਼ਾਃ ਪ੍ਰਮਦਾਜਨਾਸ਼੍ਚ।
ਪੁਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਮਹਾਬਲਸ੍ਯ
ਨਿਸ਼਼੍ਕ੍ਰਮ੍ਯ ਭੂਮਿੰਜਯਮਭ੍ਯਨਨ੍ਦਨਮ੍ ॥ 4-71-29 (31415)
ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਮਾਨਸ੍ਤੁ ਜਯੇਨ ਤਤ੍ਰ
ਪੁਤ੍ਰੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਨ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਯਤਿ ਸ੍ਮ।
ਸੰਭਾਸ਼਼੍ਯਮਾਣਸ੍ਤੁ ਜਯੇਨ ਤਤ੍ਰ
ਸੋ(ਅ)ਨ੍ਤਰ੍ਮਨਾਃ ਪਾਣ੍ਡਵਮੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਃ ॥ 4-71-30 (31416)
ਪੁਤ੍ਰ੍ਯੈ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਤਤੋ ਵਰਾਣਿ
ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਦਾਤ੍ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤਃ ਸਖੀਭ੍ਯਃ।
ਸਭਾਜਯੰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸਮਾਗਤਾਸ੍ਤਾ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਜਯੰ ਤਚ੍ਚ ਬਲੰ ਕੁਮਾਰ੍ਯਃ ॥ ॥ 4-71-31 (31417)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਏਕਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-71-7 *ਇਮੇ ਸ਼੍ਲੋਕਾਃ ਥo ਪੁਸ੍ਤਕਮਾਤ੍ਰੇ ਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ।ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 072
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.72. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 072
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਰਾਜਾਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਯਾ(ਅ)ਨ੍ਤਃਪੁਰਮੇਤ੍ਯ ਤਦਭਿਵਾਦਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਘ੍ਰਣਾਵਲੋਕਨਭੀਤੋਤ੍ਤਰਚੋਦਨਯਾ ਵਿਰਾਟੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਕ੍ਸ਼਼ਮਾਪਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯਾਨ੍ਤਃਪ੍ਰਵੇਸ਼ਃ ॥ 3 ॥ ਉਤ੍ਤਰਸ੍ਯੈਵ ਜੇਤ੍ਰੁʼਤ੍ਵਭ੍ਰਮਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਵਿਰਾਟੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਨਮ੍ ॥ 4 ॥ ਤੇਨ ਤੰਤਪਿ ਕਸ੍ਯਚਿਦ੍ਦੇਵਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯੈਵ ਜੇਤ੍ਰੁʼਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 5 ॥ ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨੋਤ੍ਤਰਾਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿਭ੍ਯਃ ਕੁਰੁਵਸ੍ਤ੍ਰਪ੍ਰਦਾਨਮ੍ ॥ 6 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-72-0 (31418)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-72-0x (3288)
ਸਭਾਜ੍ਯਮਾਨਃ ਪੌਰੈਸ਼੍ਚ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਰ੍ਜਾਨਪਦੈਰਪਿ।
ਆਸਾਦ੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰਦ੍ਵਾਰੰ ਪਿਤ੍ਰੇ ਸੰਪ੍ਰਤ੍ਯਵੇਦਯਤ੍ ॥ 4-72-1 (31419)
ਤਤੋ ਦ੍ਵਾਃਸ੍ਥਃ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ।
ਵਰ੍ਧਯਿਤ੍ਵਾ ਜਯਾਸ਼ੀਰ੍ਭਿਰਿਦੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍॥ 4-72-2 (31420)
ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰੁʼਥੁਯਸ਼ਸ੍ਤੁਭ੍ਯੰ ਜਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਸਮਾਗਤਃ।
ਉਤ੍ਤਰਃ ਸਹ ਸੂਤੇਨ ਦ੍ਵਾਰਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤਿ ਵਾਰਿਤਃ ॥ 4-72-3 (31421)
ਕੁਮਾਰੋ ਯੋਧਮੁਖ੍ਯੈਸ੍ਚ ਗਣਿਕਾਭਿਸ੍ਚ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ।
ਪੌਰਜਾਨਪਦੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਪੂਜ੍ਯਮਾਨੋ ਜਯਾਸ਼ਿਸ਼਼ਾਃ ॥ 4-72-4 (31422)
ਤਤੋ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮਹੀਪਾਲਃ ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਤਾਰਮਿਦਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਯੋਭੌ ਤੌ ਤੂਰ੍ਣੰ ਦਰ੍ਸ਼ਨੇਪ੍ਸੁਰਹੰ ਤਯੋਃ ॥ 4-72-5 (31423)
ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਤਾਰੰ ਕੁਰੁਰਾਜਸ੍ਤੁ ਸ਼ਨੈਃ ਕਰ੍ਣ ਉਪਾਜਪਤ੍।
ਉਤ੍ਤਰਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤ੍ਵੇਕੋ ਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼੍ਯਾ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਃ॥ 4-72-6 (31424)
ਤਸ੍ਯ ਹਿ ਮਹਾਬਾਹੋਰ੍ਵ੍ਰਤੰ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਯੋ ਮਮਾਙ੍ਗੇ ਵ੍ਰਣੰ ਕੁਰ੍ਯਾਚ੍ਛੋਣਿਤੰ ਵਾ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਯੇਤ੍।
ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਸੰਗ੍ਰਾਮਗਤਾੰਨ ਸ ਜੀਵੇਤ੍ਕਥੰਚਨ ॥ 4-72-7 (31425)
ਵ੍ਯਕ੍ਤੰ ਭ੍ਰੁʼਸੰ ਸੁਸੰਕ੍ਰੁਦ੍ਧੋ ਮਾਂ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵੈਵ ਸਸ਼ੋਣਿਤਮ੍।
ਵਿਰਾਟਮਿਹ ਸਾਮਾਤ੍ਯੰ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ਸਬਲਾਵਾਹਨਮ੍ ॥ 4-72-8 (31426)
ਇਨ੍ਦ੍ਰੰ ਵਾਪਿ ਕੁਬੇਰੰ ਵਾ ਯਮੰ ਵਾ ਵਰੁਣੰ ਤਥਾ।
ਮਮ ਸ਼ੋਣਿਤਕਰ੍ਤਾਰੰ ਮ੍ਰੁʼਦ੍ਗੀਯਾਤ੍ਕਿੰ ਪੁਨਰ੍ਨਰਮ੍ ॥ 4-72-9 (31427)
ਕ੍ਸ਼਼ਣਮਾਤ੍ਰੰ ਤੁ ਤਤ੍ਰੈਵ ਦ੍ਵਾਰਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਤੁ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਇਤਿ ਪ੍ਰੋਵਾਚ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਦਾਰਧੀਃ ॥ 4-72-10 (31428)
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਾ ਯੁਕ੍ਤੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਘ੍ਰੁʼਣਾਨ੍ਵਿਤਃ।
ਸਭਾਯਾਂ ਸਹ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਤੂਸ਼਼੍ਣੀਮੁਪਵਿਵੇਸ਼ ਹ ॥ 4-72-11 (31429)
ਤਤੋ ਰਾਜਸੁਤੋ ਜ੍ਯੇਸ਼਼੍ਠਃ ਪ੍ਰਾਵਿਸ਼ਤ੍ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂਜਯਃ।
ਵਵਨ੍ਦੇ ਸ ਪਿਤੁਃ ਪਾਦੌ ਕਙ੍ਕੰ ਚਾਪ੍ਯੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ॥ 4-72-12 (31430)
ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਵਕ੍ਰਯਾ ਚਰਣੌ ਪਿਤੁਃ।
ਅਭਿਵਾਦ੍ਯ ਤਤੋ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਕਙ੍ਕਸ੍ਯ ਰੁਧਿਰਪ੍ਲੁਤਮ੍ ।
ਹ੍ਰੁʼਦਯੇ(ਅ)ਦਹ੍ਯਤ ਤਦਾ ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਗ੍ਰਸ੍ਤ ਇਵੋਤ੍ਤਰਃ ॥ 4-72-13 (31431)
ਤਤੋ ਰੁਧਿਰਸਿਕ੍ਤਾਙ੍ਗਮਨੇਕਾਗ੍ਰਮਨਾਗਸਮ੍।
ਭੂਮਾਵੇਕਾਨ੍ਤ ਆਸੀਨੰ ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰ੍ਯਾ ਸਮੁਪਾਸਿਤਮ੍।
ਤਤਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਰਾਜਾਨੰ ਤ੍ਵਰਮਾਣ ਇਵੋਤ੍ਤਰਃ ॥ 4-72-14 (31432)
ਕੇਨਾਯੰ ਤਾਡਿਤਃ ਕਙ੍ਕਃ ਕੇਨ ਪਾਪਮਿਦੰ ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍।
ਕੋ ਵਾ ਜਿਗਮਿਸ਼਼ੁਰ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯੁਂ ਕੇਨ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਪਦੋਰਗਃ ॥ 4-72-15 (31433)
ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਿਯੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਸਨਰਤਿਕ੍ਸ਼਼ਮਃ।
ਪੂਜਨੀਯੋ(ਅ)ਭਿਵਾਦ੍ਯਸ਼੍ਚ ਨ ਪ੍ਰਬਾਧ੍ਯੋ(ਅ)ਯਮੀਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ॥ 4-72-16 (31434)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-72-17x (3289)
ਸ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟੋ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨਃ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੋਤ੍ਤਰੰ ਵਾਕ੍ਯੰ ਸਾਧ੍ਵਸਾਦ੍ਧ੍ਵਸ੍ਤਮਾਨਸਃ ॥ 4-72-17 (31435)
ਪੁਤ੍ਰ ਤੇ ਵਿਜਯੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਹੰ ਮੁਦਾ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ਮ੍।
ਅਕ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੀਡਨਯਾ(ਅ)ਨੇਨ ਕਾਲਕ੍ਸ਼਼ੇਪਮਕਾਰਿਸ਼਼ਮ੍ ॥ 4-72-18 (31436)
ਤਤ੍ਰਾਜਯਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨੁਤ੍ਤਰੋ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਵਰ੍ਧਨਃ।
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਹਿ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰ ਨੇਤਿ ਕਙ੍ਕੋ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ।
ਅਜਯਤ੍ਸਾ ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨਿਤਿ ਮਾਮਬ੍ਰਵੀਨ੍ਮੁਹੁਃ ॥ 4-72-19 (31437)
ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਿਤੇ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰ ਵਿਜਯੇ ਤਵ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੇ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਯਾ ਵਿਜਯੰ ਕਙ੍ਕੋ(ਅ)ਸ੍ਤੁਵਤ ਵੈ ਰੁਸ਼਼ਾ ॥ 4-72-20 (31438)
ਮਯਾ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਯਮਾਨੇ ਤੁ ਤ੍ਵਯਿ ਪਣ੍ਡੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਤਿ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਭਿਰਭ੍ਯਸੂਯਮਹੰ ਤਦਾ।
ਤਾਡਿਤੋ(ਅ)ਯੰ ਮਯਾ ਪੁਤ੍ਰ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ਤ੍ਰੁਪਕ੍ਸ਼਼ਕ੍ਰੁʼਤ੍ ॥ 4-72-21 (31439)
ਤਾਡਿਤੋ(ਅ)ਯੰ ਯਤਿਃ ਕਙ੍ਕ ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤੰ ਤਦ੍ਵਚੋਤ੍ਤਰਃ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਿਤੁਰ੍ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਃ ਪਿਤਰੰ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-72-22 (31440)
ਅਕਾਰ੍ਯੰ ਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਰਾਜਨ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਮੇਸ਼਼ ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਤਾਮ੍।
ਮਾ ਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਸ਼਼ੰ ਘੋਰੰ ਸਮੂਲਮੁਪਨਿਰ੍ਦਹੇਤ੍ ॥ 4-72-23 (31441)
ਯਾਵੰਨ ਕ੍ਸ਼਼ਯਮਾਯਾਤਿ ਕੁਲੰ ਸਰ੍ਵਮਸ਼ੇਸ਼਼ਨਃ।
ਸ੍ਫੀਤੰ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੰ ਚ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਯੰ ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-72-24 (31442)
ਪ੍ਰਣਮ੍ਯ ਪਾਦਯੋਰਸ੍ਯ ਦਣ੍ਡਵਤ੍ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਮਣ੍ਡਲੇ ।
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪਾਦੌ ਪਾਣਿਭ੍ਯਾਮਯੰ ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-72-25 (31443)
ਦਕ੍ਸ਼਼ੇਣ ਪਾਣਿਨਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਸ਼ਪੇ ਤ੍ਵਾਂ ਕ੍ਸ਼਼ਪਿਤੰ ਮਯਾ।
ਇਤਿ ਯਾਵਦ੍ਵਦੇਤ੍ਕਙ੍ ਅਯੰ ਤਾਵਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-72-26 (31444)
ਸ ਪੁਤ੍ਰਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟਃ ਸਾਧ੍ਵਸਾਕੁਲਃ।
ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਾਮਾਸ ਕੌਨ੍ਤੇਯੰ ਛੰਨੰ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਵਰ੍ਚਸਾ ॥ 4-72-27 (31445)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਨ੍ਤੰ ਤੁ ਰਾਜਾਨੰ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਭਾਸ਼਼ਤ।
ਚਿਰੰ ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤੰ ਮਯਾ ਰਾਜਨ੍ਮਨ੍ਯੁਰ੍ਮਮ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 4-72-28 (31446)
ਯਦਿ ਸ੍ਮ ਤਤ੍ਪਤੇਦ੍ਭੂਮੌ ਰੁਧਿਰੰ ਮਮ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ।
ਸਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਸ੍ਤ੍ਵਮਿਹੋਚ੍ਛੇਦਮਾਪਦ੍ਯੇਥਾ ਨਰਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-72-29 (31447)
ਨ ਦੂਸ਼਼ਯਾਮਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰ ਯਸ੍ਤੁ ਹਨ੍ਯਾਦਦੂਸ਼਼ਕਮ੍।
ਫਲੰ ਤਸ੍ਯ ਮਹਾਰਾਜ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਦਾਰੁਣਮਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ ॥ 4-72-30 (31448)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-72-31x (3290)
ਸ਼ੋਣਿਤੇ ਤੁ ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤੇ ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲਾ।
ਅਭਿਵਾਦ੍ਯ ਮਹਾਰਾਜੰ ਕਙ੍ਕੰ ਚਾਪ੍ਯੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ॥ 4-72-31 (31449)
ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਕੌਰਵ੍ਯੰ ਰਣਾਦੁਤ੍ਤਰਮਾਗਤਮ੍ ।
ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਢੰ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼੍ਯ ਭਵਨੋਤ੍ਤਮਮ੍।
ਪ੍ਰਸ਼ਸ਼ੰਸ ਤਤੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ਸ਼੍ਰੁʼਣ੍ਵਤਃ ਸਵ੍ਯਸਾਚਿਨਃ ॥ 4-72-32 (31450)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-72-33x (3291)
ਤ੍ਵਯਾ ਦਾਯਾਦਵਾਨਸ੍ਮਿ ਕੈਕੇਯੀਨਨ੍ਦਿਵਰ੍ਧਨ।
ਤ੍ਵਯਾ ਮੇ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ਃ ਪੁਤ੍ਰੋ ਨ ਭੂਤੋ ਨ ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-72-33 (31451)
ਪਦੰ ਪਦਸਹਸ੍ਰੇਣ ਯਸ਼੍ਚਰੰਨਾਪਰਾਧ੍ਨੁਯਾਤ੍।
ਤੇਨ ਕਰ੍ਣੇਨ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-34 (31452)
ਰਣੇ ਯੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਸੀਦਨ੍ਤਿ ਹ੍ਰੁʼਤਵੀਰ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਾਃ।
ਕ੍ਰੁʼਪੇਨ ਤੇਨ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-35 (31453)
ਯਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਿਸ਼੍ਰੁਤੰ ਲੋਕੇ ਮਹਦ੍ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਪਿਤੁਃ ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਘੋਰੰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-72-36 (31454)
ਯੋ(ਅ)ਯੋਧੀਤ੍ਸਮਰੇ ਰਾਮੰ ਜਾਮਦਗ੍ਨ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤਾਪਿਨਮ੍।
ਭੀਸ਼਼੍ਮੋਸੌ ਪੁਰੁਸ਼਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰ ਨ ਚ ਯੁਦ੍ਧੇ ਪਰਾਜਿਤਃ ॥ 4-72-37 (31455)
ਪਰਾਕ੍ਰਮੀ ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ੋ ਵਿਦ੍ਵਾਞ੍ਸ਼ੂਰੋ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ।
ਦ੍ਰੁʼਢਵੇਧੀ ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰਕਾਰੀ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਸੁ ॥ 4-72-38 (31456)
ਤੇਨ ਤੇ ਸਹ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਕੁਰੁਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧੇਨ ਸੰਯੁਗੇ ।
ਯੁਦ੍ਧਮਾਸੀਤ੍ਕਥੰ ਤਾਤ ਸਰ੍ਵਮੇਤਦ੍ਬ੍ਰਵੀਹਿ ਮੇ ॥ 4-72-39 (31457)
ਪਰ੍ਵਤੰ ਯੋ ਵਿਨਿਰ੍ਭਿਨ੍ਦ੍ਯਾਦ੍ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੋ ਵਰੇਸ਼਼ੁਭਿਃ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-40 (31458)
ਆਚਾਰ੍ਯੋ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਰੀਰਾਣਾਂ ਪਾਞ੍ਚਾਲਾਨਾਂ ਚ ਯਃ ਪ੍ਰਭੁਃ।
ਕੁਰੂਣਾਂ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਚ ਸਰ੍ਵਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਰਸ੍ਯ ਯੋ ਗੁਰੁਃ ॥ 4-72-41 (31459)
ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ।
ਤੇਨ ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-42 (31460)
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰੋ ਯਃ ਸ਼ੂਰੋ ਦ੍ਰੋਣਾਦਨਵਮੋ ਰਣੇ।
ਤੇਨ ਵੀਰੇਣ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-43 (31461)
ਸਰ੍ਵੇ ਚੈਵ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯਾ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਃ ਮਹਾਰਥਾਃ ।
ਤੈਸ੍ਤੈਰ੍ਵੀਰੈਸ਼੍ਚ ਤੇ ਤਾਤ ਕਥਮਾਸੀਤ੍ਸਮਾਗਮਃ ॥ 4-72-44 (31462)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-72-45x (3292)
ਨ ਮਯਾ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਗਾਵੋ ਨ ਮਯਾ ਕੁਰਵੋ ਜਿਤਾਃ।
ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਚ ਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਦੇਵਪੁਤ੍ਰੇਣ ਕੇਨਚਿਤ੍ ॥ 4-72-45 (31463)
ਸ ਹਿ ਭੀਤੰ ਦ੍ਰਵਨ੍ਤੰ ਮਾਂ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਮੁਖਾਨ੍ਕੁਰੂਨ੍।
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਸ਼਼ਣ੍ਣੰ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਦੇਵਪੁਤ੍ਰੋ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍ ॥ 4-72-46 (31464)
ਸ ਹਿ ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਰਥੋਪਸ੍ਥੇ ਵਜ੍ਰਪਾਣਿਨਿਭੋ ਯੁਵਾ।
ਤੇਨ ਤੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਗਾਵਸ੍ਤੇਨ ਤੇ ਕੁਰਵੋ ਜਿਤਾਃ॥ 4-72-47 (31465)
ਤਸ੍ਯ ਤਤ੍ਕਰ੍ਮ ਵੀਰਸ੍ਯ ਨ ਮਯਾ ਤਾਤ ਤਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤਮ੍ ।
ਸ ਹਿ ਸ਼ਾਰਦ੍ਵਤੰ ਦ੍ਰੋਣੰ ਦ੍ਰੋਣਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।ਟ
ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਚ ਚਕਾਰ ਵਿਮੁਖਾਞ੍ਸ਼ਰੈਃ ॥ 4-72-48 (31466)
ਦੁਰ੍ਯੋਦਨੰ ਚ ਸਮਰੇ ਪ੍ਰਭਿੰਨਮਿਵ ਕੁਞ੍ਜਰਮ੍।
ਪ੍ਰਭਗ੍ਨਮਬ੍ਰਵੀਦ੍ਭੀਤੰ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੰ ਮਹਾਬਲਮ੍ ॥ 4-72-49 (31467)
ਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੇ ਤ੍ਰਾਣੰ ਤਵ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਕਿੰਚਨ।
ਨ ਹਾਸ੍ਤਿਨਪੁਰੇ ਭੋਗਾ ਭੋਕ੍ਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯਾਃ ਪਲਾਯਤਾ ॥ 4-72-50 (31468)
ਵ੍ਯਾਯਾਮੇਨ ਪਰੀਪ੍ਸਸ੍ਵ ਜੀਵਿਤੰ ਕੌਰਵਾਤ੍ਮਜ ।
ਨ ਮੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਪਲਾਯੰਸ੍ਤ੍ਵੰ ਲੋਕੇ ਯੁਦ੍ਧਮਨਾ ਭਵ।
ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸੇ ਜਿਤ੍ਵਾ ਹਤੋ ਵਾ ਸ੍ਵਰ੍ਗਮਾਪ੍ਸ੍ਯਸਿ ॥ 4-72-51 (31469)
ਸ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ ਨਰਵ੍ਯਾਘ੍ਰੋ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਵਜ੍ਰਨਿਭਾਞ੍ਸ਼ਰਾਨ੍।
ਸਚਿਵੈਃ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤੋ ਰਾਜਾ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਕ੍ਰੁʼਪਾਦਿਭਿਃ ।
ਤਤੋ ਮੇ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼਼ੋ(ਅ)ਭੂਦੂਰੁਸ੍ਤਮ੍ਭਸ਼੍ਚ ਮੇ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ 4-72-52 (31470)
ਯਦਭੂਦ੍ਧਨਸੰਕਾਸ਼ਮਨੀਕੰ ਵ੍ਯਧਮਚ੍ਛਰੈਃ।
ਤਤ੍ਪ੍ਰਪੁਦ੍ਯ ਰਥਾਨੀਕੰ ਸਿੰਹਦਰ੍ਪਸਮੋ ਯੁਵਾ।
ਤਾਨ੍ਕੁਰੁਨ੍ਦ੍ਰਾਵਯਦ੍ਰਾਜਨ੍ਰਣੇ ਨਾਗ ਇਵ ਸ਼੍ਵਸਨ੍ ॥ 4-72-53 (31471)
ਏਕੇਨ ਤੇਨ ਸ਼ੂਰੇਣ ਸ਼਼ਡ੍ਰਥਾਃ ਪਰਿਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ ।
ਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੇਨੇਵ ਮਤ੍ਤੇਨ ਮ੍ਰੁʼਗਾਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣਚਰਾ ਯਥਾ ॥ 4-72-54 (31472)
ਹਯਾਨਾਂ ਚ ਗਜਾਨਾਂ ਚ ਸ਼ੂਰਾਣਾਂ ਚ ਧਨੁਸ਼਼੍ਮਤਾਮ੍।
ਨਿਹਤਾਨਿ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਭਗ੍ਨਾ ਚ ਕੁਰੁਵਾਹਿਨੀ ॥ 4-72-55 (31473)
ਸੂਤਪੁਤ੍ਰੰ ਸ਼ਤੈਰ੍ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਹਯਾਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਥਃ ।
ਅਸ੍ਤ੍ਰੇਣ ਮੋਹਯਿਤ੍ਵਾ ਤੰ ਰਕ੍ਤਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸਮਾਦਦੇ ॥ 4-72-56 (31474)
ਚਤੁਰ੍ਭਿਃ ਪੁਨਰਾਨਰ੍ਚ੍ਛਦ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੰ ਸ਼ਰੈਃ।
ਸ ਤੰ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਹਯਾਂਸ਼੍ਚਾਸ਼ੁ ਨਾਸ੍ਯ ਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸਮਾਦਦੇ ॥ 4-72-57 (31475)
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਚ ਬਲਵਾਨ੍ਬਾਣੈਰ੍ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਸਪ੍ਤਭਿਃ।
ਤੰ ਸ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਹਯਾਂਸ਼੍ਚਾਸ੍ਯ ਪੀਤਵਸ੍ਤ੍ਰੰ ਸਮਾਦਦੇ ॥ 4-72-58 (31476)
ਦ੍ਰੋਣੰ ਕ੍ਰੁʼਪੰ ਚ ਬਲਵਾਨ੍ਸੋਮਦਤ੍ਤੰ ਜਯਦ੍ਰਥਮ੍।
ਭੂਰਿਸ਼੍ਰਵਸਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਭੰ ਸ਼ਕੁਨਿੰ ਚ ਮਹਾਰਥਮ੍ ॥ 4-72-59 (31477)
ਤ੍ਰਿਭਿਸ੍ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਸ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ ਤੁ ਦੁਃਸ਼ਾਸਨਮੁਖਾਨਪਿ।
ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਮਹਾਰ੍ਹਾਣ੍ਯਾਜਹਾਰ ਸਃ ॥ 4-72-60 (31478)
ਦ੍ਵਾਭ੍ਯਾਂ ਸ਼ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਦ੍ਧ੍ਵਾ(ਅ)ਥ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਚਾਰ੍ਯਸੁਤੰ ਰਣੇ।
ਚਾਪੰ ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਵਿਕਰ੍ਣਸ੍ਯ ਨੀਲੇ ਚਾਦਤ੍ਤ ਵਾਸਸੀ ॥ 4-72-61 (31479)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-72-62x (3293)
ਕ੍ਵ ਸ ਵੀਰੋ ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਦੇਵਪੁਤ੍ਰੋ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ।
ਯੋ ਮਮਾਮੋਚਯਤ੍ਪੁਤ੍ਰੰ ਕੁਰੁਭਿਰ੍ਗ੍ਰਸ੍ਤਮਾਹਵੇ॥ 4-72-62 (31480)
ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਤਮਮਿਤ੍ਰਘ੍ਨੰ ਦੁਸ਼਼੍ਟੁਮਰ੍ਚਿਤੁਮੇਵ ਚ।
ਯੇਨ ਮੇ ਤ੍ਵੰ ਚ ਗਾਵਸ਼੍ਚ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਦੇਵਸੂਨੁਨਾ ॥ 4-72-63 (31481)
ਤਸ੍ਮੈ ਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਤਾਂ ਪੁਤ੍ਰੀਂ ਗ੍ਰਾਮਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਤੁ ਹਾਟਕਾਨ੍।
ਸ੍ਫੁਰਿਤੰ ਕਟਿਸੂਤ੍ਰੰ ਚ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸਹਸ੍ਰਸ਼ਤਾਨਿ ਚ ॥ 4-72-64 (31482)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-72-65x (3294)
ਅਨ੍ਤਰ੍ਧਾਨੰ ਗਤਸ੍ਤਾਤ ਦੇਵਪੁਤ੍ਰਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍।
ਅਦ੍ਯ ਸ਼੍ਵੋ ਵਾ ਪਰਸ਼੍ਵੋ ਵਾ ਮਨ੍ਯੇ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-72-65 (31483)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-72-66x (3295)
ਏਵਮਾਖ੍ਯਾਯਮਾਨਸ੍ਤੁ ਛੰਨੰ ਸਤ੍ਰੇਣ ਪਾਣ੍ਡਵਮ੍।
ਵਸਨ੍ਤੰ ਤੰ ਤੁ ਨਾਜ੍ਞਾਸੀਦ੍ਵਿਰਾਟਃ ਪਾਰ੍ਥਮਰ੍ਜੁਨਮ੍ ॥ 4-72-66 (31484)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਭ੍ਯਨੁਜ੍ਞਾਤੋ ਵਿਰਾਟੇਨ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾ।
ਸਹ ਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਿਤ੍ਵਾ ਧਨੰਜਯਃ ॥ 4-72-67 (31485)
ਇਤ੍ਯੇਵੰ ਬ੍ਰੂਹਿ ਰਾਜਾਨੰ ਵਿਰਾਟੰ ਸਮੁਪਸ੍ਥਿਤਮ੍।
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਹਸਾ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯਾਨ੍ਤਃਪੁਰੰ ਸ਼ੁਭਮ੍।
ਦਦੌ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਰਨ੍ਤਾਨਿ ਵਿਰਾਟਦੁਹਿਤੁਃ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ 4-72-68 (31486)
ਉਤ੍ਤਰਾ ਤੁ ਮਹਾਰ੍ਹਾਣਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣ੍ਯਾਭਰਣਾਨਿ ਚ।
ਪ੍ਰਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਪ੍ਰੀਤਾ ਸਾਨੁਚਰਾ(ਅ)ਭਵਤ੍ ॥ ॥ 4-72-69 (31487)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਦ੍ਵਿਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-72-5 ਕ੍ਸ਼਼ਤ੍ਤਾਰੰ ਸਾਰਥਿਮ੍ ॥ 5 । 4-72-6 ਕਰ੍ਣ ਉਪਾਜਪਤ੍ ਕਰ੍ਣੇ ਇਤਿ ਚ੍ਛੇਦਃ ॥ 6 ॥ 4-72-7 ਮਮਾਙ੍ਗ ਇਤਿ ਮਮ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ । ਸੰਗ੍ਰਾਮਾਯ ਗਤਾਤ੍ ਗਮਨਾਤ੍॥ 7 ॥ 4-72-13 ਰੁਧਿਰਪ੍ਲੁਤੰ ਰੁਧਿਰਤ੍ਰਾਵਮ੍ ॥ 13 ॥ 4-72-14 ਅਨੇਕਾਗ੍ਰੰ ਵ੍ਯਗ੍ਰਮ੍ । ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਰਾਜਾਨੰ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੇਤ੍ਯਨ੍ਵਯਃ ॥ 14 ॥ 4-72- 22 ਤਦ੍ਵਚਃ ਇਤਿ ਚ੍ਛੇਦਃ ਸੰਧਿਰਾਰ੍ਸ਼਼ਃ ॥ 22 ॥ 4-72-30 ਤਸ੍ਯੇਤਿ। ਸ ਇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ। ਸ ਹਨ੍ਤਾ ਤਸ੍ਯ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁʼਤਹਨਨਸ੍ਯ ॥ 30 । 4-72-31 ਉਪਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ਉਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਤ ਅਸੇਵਤ ॥ 31 ॥ 4-72- 33 ਦਾਯਾਦਵਾਨ੍ਪੁਤ੍ਰਵਾਨ੍ ॥ 33 । 4-72-34 ਪਦਸਹਸ੍ਰੇਣ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਸਹਸ੍ਰਾਰ੍ਥਮ੍ । ਹੇਤ੍ਵਰ੍ਥੇ ਤ੍ਰੁʼਤੀਯਾ। ਯੁਗਪਤ੍ਸਹਸ੍ਰਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਣਿ ਵੇਦ੍ਧੁਮਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ। ਚਰਨ੍ ਬਾਣੈਃ । ਪਦੰ ਏਕਮਪਿ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯੰ ਨਾਪਰਾਧ੍ਨੁਯਾਤ੍ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਤ੍ ਚ੍ਯੁਤਸਾਯਕੋ ਨ ਭਵੇਦਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ॥ 34 ॥ 4-72-47 ਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ ਅਯੁਧ੍ਯਤੇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼਼ਃ ॥ 47 ॥ 4-72-52 ਸ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੋ(ਅ)ਭੂਦਿਤ੍ਯਨ੍ਵਯਃ ॥ 52 ॥ 4-72-53 ਸਿੰਹੇਨ ਦਰ੍ਪੇ ਰਾਮਃ । ਦ੍ਰਾਵਯਤ੍ .........॥ 53 ॥ 4-72-54 ਤ੍ਰੁʼਣਚਰਾਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣਭਕ੍ਸ਼਼ਕਾਃ ॥ 54 ॥ 4-72-66 ਸਤ੍ਰੇਣ ਵੇਸ਼਼ਾਨ੍ਤਰੇਣ ॥ 66 ॥ 4-72-68 ਸ਼੍ਵ ਇਤੋ ਬ੍ਰੂਹਿ ਰਾਜਾਨੰ ਵਿਰਾਟ......ਚੇਤਿ ਸ਼o ਪਾਠਃ ॥ 68 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 073
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.73. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 073
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਭੀਮਾਰ੍ਜੁਨਾਦਿਭੀ ਰਾਤ੍ਰੌ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸਮੀਪਗਮਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਸਹਰ੍ਸ਼਼ੰ ਸ੍ਵਾਨਭਿਭਾਸ਼਼ਣੇ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਭੀਮੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਕਾਰਣਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ॥ 2 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਤੰ ਪ੍ਰਤਿ ਵਿਰਾਟੇਨਾਕ੍ਸ਼਼ਤਾਡਨਸ੍ਯ ਤਤ੍ਕਾਰਣਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 3 ॥ ਭੀਮਾਦਿਭਿਃ ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਵਿਰਾਟਵਧਾਧ੍ਯਵਸਾਯੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਹੇਤੁਕਥਨੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਸ਼਼ੇਧਨਮ੍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-73-0 (31488)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-73-0x (3296)
ਪ੍ਰਦਾਯ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ
ਵਿਰਾਟਗੇਹੇ ਮੁਦਿਤਃ ਸਖੀਭ੍ਯਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਮਹਰ੍ਤਰ੍ਮ ਤਦਾ(ਅ)(ਅ)ਜਿਮਧ੍ਯੇ
ਦਿਦ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਯਾ ਸੋ(ਅ)ਭਿਜਗਾਮ ਪਾਰ੍ਥਮ੍ ॥ 4-73-1 (31489)
ਤੰ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣਸ੍ਤ੍ਵਥ ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ
ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਪਾਰ੍ਥੋ(ਅ)ਥ ਸ ਭੀਮਸੇਨਮ੍।
ਕਿੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜੋ ਹਿ ਯਥਾਪੁਰੰ ਮਾਂ
ਮੁਖੰ ਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛਾਦ੍ਯ ਨ ਚਾਹ ਕਿੰਚਿਤ੍ ॥ 4-73-2 (31490)
ਤਮੇਵਮੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਪਰਿਸ਼ਙ੍ਕਮਾਨੰ
ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੰ ਭੀਮਸੇਨੰ ਚ ਰਾਜਾ।
ਤਦਾ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਤਾਵਭਿਵੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਜ-
ਨ੍ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਤਤ੍ਪਰਿਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਰਕ੍ਤਮ੍ ॥ 4-73-3 (31491)
ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾ ਤ੍ਵਯ੍ਯਭਿਪੂਜ੍ਯਮਾਨੇ
ਵਿਰਾਟਰਾਜ੍ਞਾ(ਅ)ਭਿਹਤੋ(ਅ)ਸ੍ਮਿ ਪਾਰ੍ਥ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਹਾਰਾਦ੍ਰੁਧਿਰਸ੍ਯ ਬਿਨ੍ਦੂ-
ਨ੍ਪਸ਼੍ਯੰਨ ਚੇਮੇ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਂ ਸ੍ਪ੍ਰੁʼਸ਼ੇਯੁਃ ।
ਇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਚ੍ਛਾਦ੍ਯ ਮੁਖੰ ਤਤੋ(ਅ)ਹੰ
ਮਨ੍ਯੁਂ ਨਿਯਚ੍ਛੰਨੁਪਵਿਸ਼਼੍ਟ ਆਸਮ੍ ॥ 4-73-4 (31492)
ਸ਼ੁਭਾਰ੍ਹ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਨ ਖਿਲੀਕ੍ਰੁʼਤੰ ਭਵੇ-
ਦ੍ਵਯੰ ਤੁ ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸੁਖਿਨੋ(ਅ)ਭਵਾਮ।
ਕ੍ਰੁਦ੍ਧੇ ਤੁ ਵੀਰੇ ਤ੍ਵਯਿ ਚਾਪ੍ਰਤੀਤੇ
ਰਾਜਾ ਵਿਰਾਟੋ ਨ ਲਭੇਤ ਸ਼ਰ੍ਮ ॥ 4-73-5 (31493)
ਅਜਾਨਤਾ ਤੇਨ ਚ ਸ਼ੌਰ੍ਯਮਾਜੌ
ਛੰਨਸ੍ਯ ਸਤ੍ਰੇਣ ਬਲੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥ।
ਇਦੰ ਵਿਰਾਟੇਨ ਮਯਿ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੰ
ਤ੍ਵਾਂ ਵੀਕ੍ਸ਼਼ਮਾਣੋ ਨ ਗਤੋਸ੍ਮਿ ਹਰ੍ਸ਼਼ਮ੍ ॥ 4-73-6 (31494)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ 4-73-7x (3297)
ਤੇਨਾਪ੍ਰਮੇਯੇਨ ਮਹਾਬਲੇਨ
ਤਸ੍ਮਿੰਸ੍ਤਥੋਕ੍ਤੇ ਸ਼ਮਮਾਸ੍ਥਿਤੇਨ।
ਤੰ ਭੀਮਸੇਨੋ ਬਲਵਾਨਮਰ੍ਸ਼਼ੀ
ਧਨੰਜਯੰ ਕ੍ਰੁਦ੍ਧਮੁਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯਮ੍ ॥ 4-73-7 (31495)
ਨ ਪਾਰ੍ਥ ਨਿਤ੍ਯੰ ਕ੍ਸ਼਼ਮਕਾਲਮਾਹ
ਬ੍ਰੁʼਹਸ੍ਪਤਿਰ੍ਜ੍ਞਾਨਵਤਾਂ ਵਰਿਸ਼਼੍ਠਃ ।
ਕ੍ਸ਼਼ਮੀਹ ਸਰ੍ਵੈਃ ਪਰਿਭੂਯਤੇਸੌ
ਯਥਾ ਭੁਡਙ੍ਗੋ ਵਿਸ਼਼ਵੀਰ੍ਯਹੀਨਃ ॥ 4-73-8 (31496)
ਵਿਰਾਟਮਦ੍ਯੈਵ ਨਿਹਤ੍ਯ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ
ਸਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰੰ ਸਕੁਲੰ ਸਸੈਨ੍ਯਮ੍।
ਯੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਹੇ ਧਰ੍ਮਸੁਤੰ ਚ ਰਾਜ੍ਯੇ
ਅਦ੍ਯੈਵ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਤ੍ਵਰਿਰੇਸ਼਼ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ॥ 4-73-9 (31497)
ਅਨੇਨ ਪਾਞ੍ਚਾਲਸੁਤਾ(ਅ)ਥ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ
ਉਪੇਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ਕੀਚਕੇਨਾਭਿਯੁਕ੍ਤਾ।
ਤਸ੍ਮਾਦਯੰ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਰਾਜਸ਼ਬ੍ਦੰ
ਰਾਜਾ ਭਵ ਤ੍ਵੰ ਨ੍ਰੁʼਪ ਪਾਰ੍ਥਵੀਰ੍ਯਾਤ੍॥ 4-73-10 (31498)
ਰਾਜਾ ਕੁਰੂਣਾਂ ਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੋ(ਅ)ਯੰ
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਰਾਜਾ ਭਵਤੁ ਪ੍ਰਵੀਰਃ
ਤੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਦੇਹੰ ਸ਼ਤਧਾ ਭਿਨਦ੍ਮਿ
ਪੂਰ੍ਣੋਦਕੰ ਕੁਮ੍ਭਮਿਵਾਸ਼੍ਮਨੀਹ ॥ 4-73-11 (31499)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-73-12x (3298)
ਭਵਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਮਯਾ ਰਾਜਨ੍ਤ੍ਸਰ੍ਵੇ ਦੋਸ਼਼ਾਸ਼੍ਚ ਨੋ(ਅ)ਭਵਨ੍।
ਤੰ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੰ ਸਬਲੰ ਹਤ੍ਵਾ ਸਪੁਤ੍ਰਜ੍ਞਾਤਿਬਾਨ੍ਧਵਮ੍।
ਪਸ਼੍ਚਾਚ੍ਚੈਵ ਕੁਰੂਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਹਨਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਸੰਸ਼ਯਃ ॥ 4-73-12 (31500)
ਭੀਮਸੇਨਸ਼੍ਚ ਯੇ ਚਾਨ੍ਯੇ ਤਥੈਵੇਤਿ ਤਮਬ੍ਰੁਵਨ੍ ॥ 4-73-13 (31501)
ਤਮਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ
ਕ੍ਸ਼਼ਮੀ ਵਦਾਨ੍ਯਃ ਕੁਪਿਤੰ ਚ ਭੀਮਮ੍।
ਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਪਸ੍ਥਾਸ੍ਯਤਿ ਚੇਤ੍ਸਦਾਰਃ
ਪ੍ਰਸਾਦਨੇ ਸਮ੍ਯਗਥਾਸ੍ਤੁ ਵਧ੍ਯਃ ॥ 4-73-14 (31502)
ਨ ਹਨ੍ਤਵ੍ਯੋ ਦੁਰਾਤ੍ਮਾ(ਅ)ਯੰ ਵਿਰਾਟਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ ॥ 4-73-15 (31503)
ਸ਼੍ਵਃ ਪ੍ਰਭਾਤੇ ਪ੍ਰਵੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮਃ ਸਭਾਂ ਸਿੰਹਾਸਨੇਸ਼਼੍ਵਪਿ।
ਰਾਜਵੇਸ਼਼ੇਣ ਸੰਯੁਕ੍ਤਾਃ ਸ੍ਥਾਨਮਸ੍ਵ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ ॥ 4-73-16 (31504)
ਵਿਰਾਟੋ ਯਦਿ ਤਤ੍ਰਸ੍ਥਾਨ੍ਰਾਜਾਲਙ੍ਕਾਰਸ਼ੋਭਿਤਾਨ੍।
ਰਾਜਲਕ੍ਸ਼਼ਣਸੰਪੰਨਾਨ੍ਯਦਿ ਤਤ੍ਰ ਨ ਮੰਸ੍ਯਤੇ।
ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਧਨ੍ਯਾਮਹੇ ਪਾਰ੍ਥ ਵਿਰਾਟੰ ਸਹਬਾਨ੍ਧਵਮ੍ ॥ 4-73-17 (31505)
ਇਤਿਕਰ੍ਤਵ੍ਯਤਾਂ ਸਰ੍ਵੇ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਿਤ੍ਵਾ ਤੁ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਨ੍ਯਵਸੰਸ਼੍ਚੈਵ ਤਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿੰ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾ ਧਰ੍ਮਵਤ੍ਸਲਾਃ ॥ 4-73-18 (31506)
ਸਹਪੁਤ੍ਰੇਣ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਃ ਸ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਨਰਾਧਿਪਃ ।
ਤਾਂ ਰਾਤ੍ਰਿਮਵਸਤ੍ਪ੍ਰੀਤਃ ਸੰਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੇਨ ਚੇਤਸਾ ॥ ॥ 4-73-19 (31507)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਗੋਗ੍ਰਹਣਪਰ੍ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 074
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.74. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 074
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਕੁਰੁਵਿਜਯਦਿਨਾਤ੍ਪਰੇਦ੍ਯੁਃ ਪ੍ਰਭਾਤੇ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਭੀ ਰਾਜਲਕ੍ਸ਼਼ਣਧਾਰਣੇਨ ਸਿੰਹਾਸਨਾਦਿਸ਼਼ੂਪਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਤਃ ਸਹੋਤ੍ਤਰੇਣ ਸਭਾਮਾਗਤਵਤਾ ਵਿਰਾਟੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਰਾਜਾਸਨੋਪਵੇਸ਼ਨਾਕ੍ਸ਼਼ੇਪਃ ॥ 2 ॥ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ੍ਯ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯਕਥਨੇਨ ਤਦੀਯਗੁਣਾਨੁਵਰ੍ਣਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਤਸ੍ਯ ਰਾਜਾਸਨਾਰੋਹਣਾਰ੍ਹਤ੍ਵਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨਮ੍ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ।
ਤਤੋ ਦ੍ਵਿਤੀਯੇ ਦਿਵਸੇ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਪਞ੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਸ੍ਨਾਤਾਃ ਸ਼ੁਕ੍ਲਾਮ੍ਬਰਧਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸੁਚਰਿਤਵ੍ਰਤਾਃ ॥ 4-74-1 (31508)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵਾਭਰਣਭੂਸ਼਼ਿਤਾਃ।
ਅਭਿਪੰਨਾ ਮਹਾਭਾਗਾ ਭ੍ਰਾਜਮਾਨਾ ਮਹਾਰਥਾਃ ॥ 4-74-2 (31509)
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਭਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਭੂਮਿਪਾਲਾਸਨੇਸ਼਼ੁ ਤੇ ।
ਨਿਸ਼਼ੇਦੁਃ ਪਾਵਕਪ੍ਰਖ੍ਯਾਃ ਸਤ੍ਰੇ ਧਿਸ਼਼੍ਣ੍ਯੇਸ਼਼੍ਵਿਵਾਗ੍ਨਯਃ ॥ 4-74-3 (31510)
ਤੇਸ਼਼ੁ ਤਤ੍ਰੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੇਸ਼਼ੁ ਵਿਰਾਟਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ।
ਤਸ੍ਯਾਂ ਰਾਤ੍ਰ੍ਯਾਂ ਵ੍ਯਤੀਤਾਯਾਂ ਪ੍ਰਾਤਃਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਸਮਾਪ੍ਯ ਚ ॥ 4-74-4 (31511)
ਗੋਸੁਵਰ੍ਣਾਦਿਕੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਯਥਾਵਿਧਿ ।
ਆਜਗਾਮ ਸਭਾਂ ਰਾਜਾ ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਸਹ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 4-74-5 (31512)
ਸ ਤਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਹਾਸਤ੍ਵਾਞ੍ਜ੍ਵਲਤਃ ਪਾਵਕਾਨਿਵ।
ਰਾਜਵੇਸ਼਼ਾਨੁਪਾਦਾਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵੋ ਵਿਸ੍ਮਿਤੋ(ਅ)ਭਵਤ੍। 4-74-6 (31513)
ਕਿਮਿਦੰ ਕੋ ਵਿਧਿਸ੍ਤ੍ਵੇਸ਼਼ ਭਯਾਰ੍ਤ ਇਵ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ।
ਪੁਰੁਸ਼਼ਪ੍ਰਵਰਾਨ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਵਾ ਵਿਸ਼਼ਾਦਮਗਮੰਨ੍ਰੁʼਪਃ ॥ 4-74-7 (31514)
ਅਥ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਤ੍ਕਙ੍ਖੰ ਦੇਵਰਾਜਮਿਵ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਮਰੁਦ੍ਗਣੈਰੁਪਾਸੀਨੰ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ਾਨਾਮਿਵੇਸ਼੍ਵਰਮ੍ ॥ 4-74-8 (31515)
ਸ ਕਿਲਾਕ੍ਸ਼਼ਨਿਵਾਪਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਭਾਸ੍ਤਾਰੋ ਮਯਾ ਕ੍ਰੁʼਤਃ।
ਅਥ ਰਾਜਾਸਨੇ ਕਸ੍ਮਾਦੁਪਵਿਸ਼਼੍ਟੋ(ਅ)ਸ੍ਯਲੰਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-74-9 (31516)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-74-10x (3299)
ਪਰਿਹਾਸੇਚ੍ਛਯਾ ਰਾਜ੍ਞੋ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਤਤ੍।
ਸ੍ਮਯਮਾਨੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਵਾਕ੍ਯਮਰ੍ਜੁਨਃ ਪਰਵੀਰਹਾ ॥ 4-74-10 (31517)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯਾਰ੍ਧਾਸਨੰ ਰਾਜੰਨਯਮਾਰੋਢੁਮਰ੍ਹਤਿ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਃ ਸ਼੍ਰੁਤਵਾਂਸ੍ਤ੍ਯਾਗੀ ਸਰ੍ਵਲੋਕਾਭਿਪੂਜਿਤਃ ॥ 4-74-11 (31518)
ਏਸ਼਼ ਵਿਗ੍ਰਹਵਾਨ੍ਧਰ੍ਮ ਏਸ਼਼ ਵੀਰ੍ਯਵਤਾਂ ਵਰਃ।
ਏਸ਼਼ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾਧਿਕੋ ਲੋਕੇ ਤਪਸਾਂ ਚ ਪਰਾਯਣਮ੍ ॥ 4-74-12 (31519)
ਏਸ਼਼ੋ(ਅ)ਸ੍ਤ੍ਰੰ ਵਿਵਿਧੰ ਵੇਤ੍ਤਿ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯੇ ਸਚਰਾਚਰੇ।
ਨ ਚੈਵਾਨ੍ਯਃ ਪੁਮਾਨ੍ਵੇਤ੍ਤਿ ਨ ਵੇਤ੍ਸ੍ਯਤਿ ਕਦਾਚਨ ॥ 4-74-13 (31520)
ਨ ਦੇਵਾ ਨਾਸੁਰਾਃ ਕੇਚਿੰਨ ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਾ ਨ ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਸਾਃ।
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵਯਕ੍ਸ਼਼ਪ੍ਰਵਰਾਃ ਸਕਿੰਨਰਮਹੋਰਗਾਃ ॥ 4-74-14 (31521)
ਦੀਰ੍ਘਦਰ੍ਸ਼ੀ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪਾਰੈਜਾਨਪਦਪ੍ਰਿਯਃ।
ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਮਤਿਰਥੋ ਯਜ੍ਞਧਰ੍ਮਪਰੋ ਵਸ਼ੀ ॥ 4-74-15 (31522)
ਮਹਰ੍ਸ਼਼ਿਕਲ੍ਪੋ ਰਾਜਰ੍ਸ਼਼ਿਃ ਸਰ੍ਵਲੋਕੇਸ਼਼ੁ ਵਿਸ਼੍ਰੁਤਃ ।
ਬਲਵਾਨ੍ਧ੍ਰੁʼਤਿਮਾਨ੍ਦਕ੍ਸ਼਼ਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਃ ॥ 4-74-16 (31523)
ਧਨੈਸ਼੍ਚ ਸੰਚਯੈਸ਼੍ਚੈਵ ਸ਼ਕ੍ਰਵੈਸ਼੍ਰਵਣੋਪਮਃ ।
ਯਥਾ ਮਨੁਰ੍ਮਹਾਤੇਜਾ ਲੋਕਾਨਾਂ ਪਰਿਰਕ੍ਸ਼਼ਿਤਾ ।
ਏਵਮੇਵ ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਪ੍ਰਜਾਨੁਗ੍ਰਹਕਾਰਕਃ ॥ 4-74-17 (31524)
ਅਯੰ ਕੁਰੂਣਾਮ੍ਰੁʼਸ਼਼ਭਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ।
ਯਸ੍ਯ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਸ੍ਥਿਤਾ ਲੋਕੇ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯੇਵੋਦ੍ਯਤਃ ਪ੍ਰਭਾ ॥ 4-74-18 (31525)
ਸੰਸਰਨ੍ਤਿ ਦਿਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਾ ਯਸ਼ਸੋਸ੍ਯ ਗਭਸ੍ਤਯਃ ।
ਉਦਿਤਸ੍ਯੇਵ ਸੂਰ੍ਯਸ੍ਯ ਤੇਜਸੋ(ਅ)ਨੁਗਭਸ੍ਤਯਃ ॥ 4-74-19 (31526)
ਏਨੰ ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਤ੍ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਕੁਞ੍ਜਰਾਣਾਂ ਤਰਸ੍ਵਿਨਾਮ੍ ।
ਅਨ੍ਵਯੁਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ ਰਾਜਨ੍ਯਾਵਦਧ੍ਯਾਵਸਤ੍ਕੁਰੂਨ੍ ॥ 4-74-20 (31527)
ਤ੍ਰਿੰਸ਼ਚ੍ਚੈਵ ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਰਥਾਨਾਂ ਰਥਿਨਾਂ ਵਰਮ੍।
ਸਦਸ਼੍ਵੈਰੁਪਸੰਪੰਨਾਃ ਪ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਠਤੋ(ਅ)ਨੁਯਯੁਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-74-21 (31528)
ਵਾਜਿਨਾਂ ਚ ਸ਼ਤੰ ਰਾਜਨ੍ਤ੍ਸਹਸ੍ਰਾਣ੍ਯਯੁਤਾਨਿ ਚ।
ਇਮਮਸ਼਼੍ਟਸ਼ਤੰ ਸੂਤਾਃ ਸੁਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾਃ।
ਤੁਸ਼਼੍ਟੁਵੁਰ੍ਮਾਗਧੈਃ ਸਾਰ੍ਧੰ ਪੁਰਾ ਸ਼ਕ੍ਰਮਿਵਰ੍ਸ਼਼ਯਃ ॥ 4-74-22 (31529)
ਇਮੰ ਨਿਤ੍ਯਪੁਮਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਕੁਰਵਃ ਕਿੰਕਰਾਸ੍ਤਦਾ।
ਸਰ੍ਵੇ ਚ ਨ੍ਰੁʼਪ ਰਾਜਾਨੰ ਧਨੇਸ਼੍ਵਰਮਿਵਾਮਰਾਃ ॥ 4-74-23 (31530)
ਏਸ਼਼ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਮਹੀਪਾਲਾਨ੍ਕਰਮਾਹਾਰਯਤ੍ਤਦਾ।
ਵੈਸ਼੍ਯਾਨਿਵ ਮਹਾਰਾਜ ਵਿਵਸ਼ਾਨ੍ਸ੍ਵਵਸ਼ਾਨਪਿ ॥ 4-74-24 (31531)
ਅਸ਼਼੍ਟਾਸ਼ੀਤਿਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਸ੍ਨਾਤਕਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍।
ਉਪਜੀਵਨ੍ਤਿ ਰਾਜਾਨਮੇਨੰ ਸੁਚਰਿਤਵ੍ਰਤਾਃ ॥ 4-74-25 (31532)
ਏਸ਼਼ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਨਨਾਥਾਂਸ਼੍ਚ ਵ੍ਯਙ੍ਗਾਨ੍ਪਙ੍ਗੂਸ਼੍ਚੰ ਵਾਮਨਾਨ੍ ।
ਪੁਤ੍ਰਵਤ੍ਪਾਲਯਾਮਾਸ ਪ੍ਰਜਾਧਰ੍ਮੇਣ ਚਾਭਿਭੂਃ ॥ 4-74-26 (31533)
ਏਸ਼਼ ਧਰ੍ਮੇ ਦਮੇ ਚੈਵ ਦਾਨੇ ਸਤ੍ਯੇ ਰਤਃ ਸਦਾ।
ਮਹਾਪ੍ਰਸਾਦੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਃ ਸਤ੍ਯਵਾਦੀ ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵਃ ॥ 4-74-27 (31534)
ਸ਼੍ਰੀਮਤ੍ਸੰਪਤ੍ਪ੍ਰਭਾਵੇਨ ਤਪ੍ਯਤੇ ਯਸ੍ਯ ਕੌਰਵਃ ।
ਰਗਣਃ ਸਹ ਕਰ੍ਣੇਨ ਸੌਬਲੇਨ ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ॥ 4-74-28 (31535)
ਗੁਣਾ ਨ ਸ਼ਕ੍ਯਾਃ ਸੰਖ੍ਯਾਤੁਮੇਤਸ੍ਯੈਵ ਨਰੇਸ਼੍ਵਰ।
ਏਸ਼਼ ਧਰ੍ਮਪਰੋ ਨਿਤ੍ਯਮਨ੍ਰੁʼਸ਼ੰਸਃ ਸੁਸ਼ੀਲਵਾਨ੍ ॥ 4-74-29 (31536)
ਏਵੰ ਯੁਕ੍ਤੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਰ੍ਸ਼਼ਭਃ ।
ਕਥੰ ਨਾਰ੍ਹਤਿ ਰਾਜਾਰ੍ਹਮਾਸਨੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤਿਃ ॥ ॥ 4-74-30 (31537)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਚਤੁਃਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 075
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.75. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 075
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਵਿਰਾਟਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਦ੍ਵਲਲਾਦੀਨਾਂ ਭੀਮਸੇਨਾਦਿਤ੍ਵਕਥਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਤਤ੍ਤਲ੍ਲਕ੍ਸ਼਼ਣਾਭਿਧਾਨਪੂਰ੍ਵਕੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦੀਨਾਂ ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ਃ ॥ 2 ॥ ਤਥਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਪਰਾਕ੍ਰਮਵਰ੍ਣਨਮ੍ ॥ 3 ॥ ਤਤੋ ਵਿਰਾਟੇਨ ਸਪ੍ਰਣਾਮੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਪ੍ਰਸਾਦਨਮ੍ ॥ 4 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-75-0 (31538)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-75-0x (3300)
ਯਦ੍ਯੇਸ਼਼ ਰਾਜਾ ਕੌਰਵ੍ਯਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਕਤਮੋ(ਅ)ਸ੍ਯਾਰ੍ਜੁਨੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਭੀਮਸ਼੍ਚ ਕਤਮੋ ਬਲੀ ॥ 4-75-1 (31539)
ਨਕੁਲਃ ਸਹਦੇਵੋ ਵਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਵਾ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀ ।
ਯਦਾ ਹ੍ਯਕ੍ਸ਼਼ੈਰ੍ਜਿਤਾ ਹ੍ਯੇਤੇ ਨਾਨ੍ਤਰਾ ਸ਼੍ਰੂਯਤੇ ਕਥਾ ॥ 4-75-2 (31540)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-75-3x (3301)
ਯ ਏਸ਼਼ ਬਲਲੋ(ਅ)ਭੂਤ੍ਤੇ ਸੂਪਕਾਰਸ਼੍ਚ ਤੇ ਨ੍ਰੁʼਪ।
ਏਸ਼਼ ਭੀਮੋ ਮਹਾਭਾਗ ਭੀਮਵੇਗਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ॥ 4-75-3 (31541)
ਏਸ਼਼ ਕ੍ਰੋਧਵਸ਼ਾਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਪਰ੍ਵਤੇ ਗਨ੍ਧਮਾਦਨੇ।
ਸੌਗਨ੍ਧਿਕਾਨਿ ਪੁਸ਼਼੍ਪਾਣਿ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਰ੍ਥੇ ਸਮੁਪਾਨਯਤ੍ ॥ 4-75-4 (31542)
ਗਨ੍ਧਰ੍ਵ ਏਸ਼਼ ਵੈ ਹਨ੍ਤਾ ਕੀਚਕਾਨਾਂ ਦੁਰਾਤ੍ਮਨਾਮ੍।
ਵ੍ਯਾਘ੍ਰਾਨ੍ਰੁʼਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਗਜਾਂਸ਼੍ਚੈਵ ਹਤਵਾਂਸ਼੍ਚ ਪੁਰੇ ਤਵ ॥ 4-75-5 (31543)
ਹਿਡਿਮ੍ਬੰ ਚ ਬਕੰ ਚੈਵ ਕਿਰ੍ਮੀਰੰ ਚ ਜਟਾਸੁਰਮ੍।
ਹਤ੍ਵਾ ਨਿਸ਼਼੍ਕਣ੍ਟਕੰ ਚਕ੍ਰੇ ਅਰਣ੍ਯੰ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸ਼ੁਭਮ੍ ॥ 4-75-6 (31544)
ਯਸ਼੍ਚਾਸੀਦਸ਼੍ਵਬਨ੍ਧਸ੍ਤੇ ਨਕੁਲੋ(ਅ)ਯੰ ਪਰਨ੍ਤਪ।
ਗੋਸਙ੍ਖ੍ਯਃ ਸਹਦੇਵਸ਼੍ਚ ਮਾਦ੍ਰੀਪੁਤ੍ਰੌ ਮਹਾਬਲੌ ॥ 4-75-7 (31545)
ਸ਼੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਰਵੇਸ਼਼ਾਰਣੌ ਰੂਪਵਨ੍ਤੌ ਮਨਸ੍ਵਿਨੌ ।
ਨਾਨਾਰਥਸਹਸ੍ਰਾਣਾਂ ਸਮਰ੍ਥੌ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭੌ ॥ 4-75-8 (31546)
ਏਸ਼਼ਾ ਪਦ੍ਮਪਲਾਸ਼ਾਕ੍ਸ਼਼ੀ ਸੁਮਧ੍ਯਾ ਚਾਰੁਹਾਸਿਨੀ ।
ਸੈਰਨ੍ਧ੍ਰੀ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਰਾਜਨ੍ਯਕ੍ਰੁʼਤੇ ਕੀਚਕਾ ਹਤਾਃ ॥ 4-75-9 (31547)
ਦ੍ਰੁਪਦਸ੍ਯ ਪ੍ਰਿਯਾ ਪੁਤ੍ਰੀ ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟ੍ਯੁਮ੍ਨਸ੍ਯ ਚਾਨੁਜਾ ।
ਅਗ੍ਨਿਕੁਣ੍ਡਾਤ੍ਸਮੁਦ੍ਭੂਤਾ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਤ੍ਵਵਗਮ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 4-75-10 (31548)
ਭੀਮ ਉਵਾਚ। 4-75-11x (3302)
ਅਸ੍ਤ੍ਰਜ੍ਞੋ ਦੁਰ੍ਲਭਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕੇਵਲੰ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਮਨੁ।
ਧਨੁਰ੍ਭ੍ਰੁʼਤਾਮਤਿਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਃ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋਯੰ ਧਨੰਜਯਃ ॥ 4-75-11 (31549)
ਏਤੇਨ ਖਾਣ੍ਡਵੰ ਤਸ੍ਯ ਹ੍ਯਕਾਮਸ੍ਯ ਸ਼ਤਕ੍ਰਤੋਃ।
ਦਗ੍ਧੰ ਨਾਗਵਨੰ ਚੈਵ ਸਹ ਨਾਗੈਰ੍ਨਰਾਧਿਪ ॥ 4-75-12 (31550)
ਵਰ੍ਸ਼਼ੰ ਚ ਸ਼ਰਵਰ੍ਸ਼਼ੇਣ ਵਾਰਿਤੰ ਦੁਰ੍ਜਯੇਨ ਵੈ।
ਕਰਮਾਹਾਰਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਤਲੇ ॥ 4-75-13 (31551)
ਸ੍ਤ੍ਰੀਵੇਸ਼਼ੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨੇਸ਼਼ ਤਵ ਰਾਜੰਨਿਵੇਸ਼ਨੇ।
ਬ੍ਰੁʼਹੰਨਲੇਤਿ ਯਾਮਾਹੁਰਰ੍ਜੁਨੰ ਜਯਤਾਂਵਰਮ੍ ॥ 4-75-14 (31552)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਃਸ੍ਮ ਸੁਖੰ ਸਰ੍ਵੇ ਤਵ ਰਾਜੰਨਿਵੇਸ਼ਨੇ।
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸੇ ਨਿਭ੍ਰੁʼਤਾ ਗਰ੍ਭਵਾਸ ਇਵ ਪ੍ਰਜਾਃ ॥ 4-75-15 (31553)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-75-16x (3303)
ਯਦਾ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨੇਨ ਤੇ ਵੀਰਾਃ ਕਥਿਤਾਃ ਪਞ੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਪੁਨਰੇਵ ਚ ਤਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਾਨ੍ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਚੋਤ੍ਤਰਃ ॥ 4-75-16 (31554)
ਉਤ੍ਤਰ ਉਵਾਚ। 4-75-17x (3304)
ਯ ਏਸ਼਼ ਜਾਮ੍ਬੂਨਦਸ਼ੁਦ੍ਧਗੌਰ-
ਤਨੁਰ੍ਮਹਾਨ੍ਸਿੰਹ ਇਵ ਪ੍ਰਵਦ੍ਧਃ ।
ਪ੍ਰਚਣ੍ਡਘੋਣਃ ਪ੍ਰੁʼਥੁਦੀਰ੍ਘਨੇਤ੍ਰ-
ਸ੍ਤਾਮ੍ਰਾਯਤਾਕ੍ਸ਼਼ਃ ਕੁਰੁਰਾਜ ਏਸ਼਼ਃ ॥ 4-75-17 (31555)
ਅਯੰ ਪੁਨਰ੍ਮਤ੍ਤਗਜੇਨ੍ਦ੍ਰਗਾਮੀ
ਪ੍ਰਤਪ੍ਤਚਾਮੀਕਰਸ਼ੁਦ੍ਧਗੌਰਃ।
ਪ੍ਰੁʼਥ੍ਵਾਯਤਾਂਸੋ ਗੁਰੁਦੀਰ੍ਘਬਾਹੁ-
ਰ੍ਵ੍ਰੁʼਕੋਦਰਃ ਪਸ਼੍ਯਤ ਪਸ਼੍ਯਤੈਨਮ੍॥ 4-75-18 (31556)
ਯਸ੍ਤ੍ਵੇਵ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ(ਅ)ਸ੍ਯ ਮਹਾਧਨੁਸ਼਼੍ਮਾ-
ਞ੍ਸ਼੍ਯਾਮੋ ਯੁਵਾ ਵਾਰਣਯੂਥਪੋਪਮਃ ।
ਸਿੰਹੋੰਨਤਾਂਸੋ ਗਜਰਾਜਗਾਮੀ
ਪਦ੍ਮਾਯਤਾਕ੍ਸ਼਼ੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨ ਏਸ਼਼ ਵੀਰਃ ॥ 4-75-19 (31557)
ਰਾਜ੍ਞਃ ਸਮੀਪੇ ਪੁਰੁਸ਼਼ੋਤ੍ਤਮੌ ਤੁ
ਯਮਾਵਿਮੌ ਵਿਸ਼਼੍ਣੁਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਕਲੌ।
ਮਨੁਸ਼਼੍ਯਲੋਕੇ ਸਕਲੇ ਸਮੋ(ਅ)ਸ੍ਤਿ
ਯਯੋਰ੍ਨ ਰੂਪੇ ਨ ਬਲੇ ਨ ਸ਼ੀਲੇ॥ 4-75-20 (31558)
ਆਭ੍ਯਾਂ ਤੁ ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਵੇ ਕਨਕੋਤ੍ਤਮਾਙ੍ਗੀ
ਯੈਸ਼਼ਾ ਪ੍ਰਭਾ ਮੂਰ੍ਤਿਮਤੀਵ ਗੌਰੀ।
ਨੀਲੋਤ੍ਪਲਾਭਾ ਸੁਰਦੇਵਤੇਵ
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਸ੍ਥਿਤਾ ਮੂਰ੍ਤਿਮਤੀਵ ਲਕ੍ਸ਼਼੍ਮੀਃ ॥ 4-75-21 (31559)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-75-22x (3305)
ਏਵੰ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਤਾਨ੍ਪਾਰ੍ਥਾਨ੍ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਪਞ੍ਚ ਭੂਪਤੇਃ।
ਤਤੋ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਸ੍ਯ ਵੈਰਾਟਿਃ ਕਥਯਾਮਾਸ ਵਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-75-22 (31560)
ਅਯੰ ਸ ਦ੍ਵਿਸ਼਼ਤਾਂ ਮਧ੍ਯੇ ਮ੍ਰੁʼਗਾਣਾਮਿਵ ਕੇਸਰੀ।
ਅਚਰਦ੍ਰਥਬ੍ਰੁʼਨ੍ਦੇਸ਼਼ੁ ਨਿਘ੍ਨੰਸ੍ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਪਰਾਵਰਾਨ੍ ॥ 4-75-23 (31561)
ਅਨੇਨ ਵਿਦ੍ਧਾ ਮਾਤਙ੍ਗਾ ਮਹਾਮੇਘੋਪਮਾਸ੍ਤਦਾ।
ਹਿਰਣ੍ਯਕਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਃ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਦਨ੍ਤਾਭ੍ਯਾਮਗਮਨ੍ਮਹੀਮ੍ 4-75-24 (31562)
ਅਨੇਨ ਵਿਜਿਤਾ ਗਾਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ ਕੁਰਵੋ ਯੁਧਿ।
ਅਸ੍ਯ ਸ਼ਙ੍ਖਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦੇਨ ਕਰ੍ਣੌ ਮੇ ਬਧਿਰੀਕ੍ਰੁʼਤੌ॥ 4-75-25 (31563)
ਜਾਯਤੇ ਰੋਮਰ੍ਸ਼਼ੋ ਮੇ ਸੰਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਯਾਸ੍ਯ ਧਨੁਰ੍ਧ੍ਵਨਿਮ੍।
ਧ੍ਵਜਸ੍ਯ ਵਾਨਰੰ ਭੂਤੈਰਾਕ੍ਰੋਸ਼ਨ੍ਤੰ ਸਹਾਨੁਗੈਃ ॥ 4-75-26 (31564)
ਨਾਦਦਾਨੰ ਸ਼ਰਾਨ੍ਘੋਰਾੰਨ ਮੁਞ੍ਚਨ੍ਤੰ ਸ਼ਰੋਤ੍ਕਰਾਨ੍।
ਨ ਕਾਰ੍ਮੁਕੰ ਵਿਕਰ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤਮੇਨੰ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸੰਯੁਗੇ ॥ 4-75-27 (31565)
ਏਤਦ੍ਧਨੁਃਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਰਾਃ ਪੁਙ੍ਖਾਨੁਪੁਙ੍ਖਿਨਃ ।
ਨਾਲਕ੍ਸ਼਼੍ਯੇਸ਼਼ੁ ਰਣੇ ਪੇਤੁਰ੍ਨਾਰਾਚਾ ਰਕ੍ਤਭੋਜਨਾਃ ॥ 4-75-28 (31566)
ਤੀਕ੍ਸ਼਼੍ਣਨਾਰਾਚਸੰਕ੍ਰੁʼਤ੍ਤਸ਼ਿਰੋਬਾਹੂਰੁਵਕ੍ਸ਼਼ਸਾਮ੍।
ਕਲੇਬਰਾਣਿ ਦ੍ਰੁʼਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਯੋਧਾਨਾਂ ਸਾਸ਼੍ਵਸਾਦਿਨਾਂ ॥ 4-75-29 (31567)
ਅਨੇਨ ਤਟਿਨੀ ਤਤ੍ਰ ਸ਼ੋਣਿਤਾਮ੍ਬੁਪ੍ਰਵਾਹਿਨੀ।
ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਿਤਾ ਭੀਮਰੂਪਾ ਯਾਂ ਸ੍ਮ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ(ਅ)ਦ੍ਯਾਪਿ ਮੇ ਮਨਃ।
ਪ੍ਰਕਮ੍ਪਤੇ ਚਣ੍ਡਵਾਯੁਕਮ੍ਪਿਤਾ ਕਦਲੀ ਯਥਾ ॥ 4-75-30 (31568)
ਅਨੇਨ ਰਾਜਨ੍ਵੀਰੇਣ ਭੀਸ਼਼੍ਮਦ੍ਰੋਣਮੁਖਾ ਰਥਾਃ।
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਸਹਿਤਾ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਭੀਮਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 4-75-31 (31569)
ਅਯੰ ਭੀਤੰ ਦ੍ਰਵਨ੍ਤੰ ਮਾਂ ਦੇਵਪੁਤ੍ਰੋ ਨ੍ਯਵਾਰਯਤ੍।
ਯਸ੍ਯ ਬਾਹੁਬਲੇਨਾਸ੍ਮਿ ਜੀਵਨ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਤਃ ਪੁਰਮ੍ ॥ 4-75-32 (31570)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-75-33x (3306)
ਤਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਚਨੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍।
ਧਨੰਜਯੰ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਥ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 4-75-33 (31571)
ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਰਾਜਾ ਰਾਜ੍ਯੇ(ਅ)ਭਿਸ਼਼ੇਚਿਤਮ੍।
ਨਾਤ੍ਰੁʼਪ੍ਯਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨੇ ਤੇਸ਼਼ਾਂ ਵਿਰਾਟੋ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ ॥ 4-75-34 (31572)
ਸੰਪ੍ਰੀਯਮਾਣੋ ਰਾਜਾਨਾਂ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮਥਾਬ੍ਰਵੀਤ੍।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਭਵਨ੍ਤਃ ਸੰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਕੁਸ਼ਲਿਨੋ ਵਨਾਤ੍।
ਦਿਸ਼਼੍ਟ੍ਯਾ ਵਿਚਰਿਤੰ ਕ੍ਰੁʼਚ੍ਛ੍ਰਮਜ੍ਞਾਤੰ ਚ ਦੁਰਾਤ੍ਮਭਿਃ ॥
ਇਦੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਚ ਵਃ ਸਰ੍ਵੰ ਯਚ੍ਚਾਪਿ ਵਸੁ ਕਿੰਚਨ ।
ਵਿਭਕ੍ਤਮੇਤਦ੍ਭਵਤਾਂ ਨੋਤ੍ਕਣ੍ਠਾਂ ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਥ।
ਅਵਿਭਕ੍ਤੰ ਭਵਦ੍ਭਿਰ੍ਮੇ ਨ ਸਨ੍ਦੇਹੋ ਨਰਾਧਿਪਾਃ ॥ ॥ 4-75-35 (31573)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਪਞ੍ਚਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 076
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.76. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 076
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਉਤ੍ਤਰੇਣ ਵਿਰਾਟੰਪ੍ਰਤਿ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਦਿਕ੍ਰੁʼਤੋਪਕਾਰਸ੍ਮਾਰਣਪੂਰ੍ਵਕਮੁਤ੍ਤਰਾਯਾਃ ਪ੍ਰਦਾਨੇਨ ਤਤ੍ਪ੍ਰਸਾਦਨਚੋਦਨਾ ॥ 1 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣੋਤ੍ਤਰਾਯਾ ਪੁਰਸ੍ਕਾਰੇਣ ਸਪ੍ਰਣਾਮੰ ਪ੍ਰਸਾਦਯਤੇ ਵਿਰਾਟਾਯਾਭਯਪ੍ਰਦਾਨਮ੍ ॥ 2 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-76-0 (31574)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-76-0x (3307)
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਵਚਃ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਾਰ੍ਥਿਵਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ।
ਉਤ੍ਤਰਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਵਾਚੇਦਮਭਿਪੰਨੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇ ॥ 4-76-1 (31575)
ਪ੍ਰਸਾਦਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯਾਭਿਰੋਚਯੇ।
ਤੇਜਸ੍ਵੀ ਬਲਵਾਞ੍ਸ਼ੂਰੋ ਰਾਜਰਾਜੇਸ਼੍ਵਰਃ ਪ੍ਰਭੁਃ ॥ 4-76-2 (31576)
ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਚ ਸ੍ਵਸਾਰੰ ਮੇ ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯਾਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨ।
ਪ੍ਰਣਿਪਤ੍ਯ ਪ੍ਰਯਚ੍ਛਾਮਸ੍ਤਤਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਟਾ ਭਵਾਮਹੇ। 4-76-3 (31577)
ਵਯੰ ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਸਾਮਾਤ੍ਯਾਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ।
ਪ੍ਰਸਾਦ੍ਯਾਭ੍ਯੁਪਤਿਸ਼਼੍ਠਾਮੋ ਰਾਜਨ੍ਕਿੰ ਕਰਵਾਗਹੇ ॥ 4-76-4 (31578)
ਰਾਜੰਸ੍ਤ੍ਵਮਸਿ ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ ਗ੍ਰੁʼਹੀਤਸ੍ਤੇਨ ਮੋਕ੍ਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਏਤੇਸ਼਼ਾਂ ਬਾਹੁਵੀਰ੍ਯੇਣ ਗਾਵਸ਼੍ਚ ਵਿਜਿਤਾਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ॥ 4-76-5 (31579)
ਕੁਰਵੋ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾ ਯਸ੍ਮਾਤ੍ਸੰਗ੍ਰਾਮੇ(ਅ)ਮਿਤਤੇਜਸਃ ।
ਏਸ਼਼ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਮਕਰੋਤ੍ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 4-76-6 (31580)
ਅਰ੍ਚ੍ਯਾਃ ਪੂਜ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਮਾਨ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਥੇਯਾਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਅਰ੍ਵਾਰ੍ਹਾਸ਼੍ਚਾਭਿਵਾਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲੰ ਚ ਮੇ ਮਤਮ੍ ॥ 4-76-7 (31581)
ਪੂਜ੍ਯਤਾਂ ਪੂਜਨੀਯਾਸ਼੍ਚ ਮਹਾਭਾਗਾਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਨ ਹ੍ਯੇਤੇ ਕੁਪਿਤਾ ਸ਼ੇਸ਼਼ੰ ਕੁਰ੍ਯੁਰਾਸ਼ੀਵਿਸ਼਼ੋਪਮਾਃ ॥ 4-76-8 (31582)
ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਛੀਘ੍ਰੰ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯੇਮ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੰ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍ ।
ਪ੍ਰਸਾਦਯਾਮ੍ਯਹੰ ਤਤ੍ਰ ਸਹ ਪਾਰ੍ਥੇਰ੍ਮਹਾਤ੍ਮਭਿਃ ॥ 4-76-9 (31583)
ਉਤ੍ਤਰਾਮਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼ਿਰਃਸ੍ਨਾਤਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ ।
ਜਾਨਾਮ੍ਯਹਮਿਦੰ ਸਰ੍ਵਮੇਸ਼਼ਾਂ ਤੁ ਬਲਪੌਰੁਸ਼਼ਮ੍ ।
ਕੁਲੇ ਚ ਜਨ੍ਮ ਮਹਤਿ ਫਲ੍ਗੁਨਸ੍ਯ ਚ ਵਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 4-76-10 (31584)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-75-11x (3308)
ਉਤ੍ਤਰਾਤ੍ਪਾਣ੍ਡਵਾਞ੍ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਵਿਰਾਟੋ ਰਿਪੁਸੂਦਨਃ।
ਉਤ੍ਤਰੰ ਚਾਪਿ ਸੰਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਕਾਲਮਚਿਨ੍ਤਯਤ੍ ॥ 4-76-11 (31585)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਸਾਮਾਤ੍ਯਃ ਸਹਪੁਤ੍ਰਃ ਸਬਾਨ੍ਧਵਃ।
ਉਤ੍ਤਰਾਮਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਵਾ ਸ਼ਿਰਃਸ੍ਨਾਤਾਂ ਕ੍ਰੁʼਤਾਞ੍ਜਲਿਃ।
ਭੂਮੌ ਨਿਪਤਿਤਸ੍ਤੂਰ੍ਣੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ੍ਯ ਸਮੀਪਤਃ ॥ 4-76-12 (31586)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-76-13x (3309)
ਪ੍ਰਸੀਦਤੁ ਮਹਾਰਾਜੋ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਪ੍ਰਚ੍ਛੰਨਰੂਪਵੇਸ਼਼ਤ੍ਵਾੰਨਾਗ੍ਨਿਰ੍ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਸ੍ਤ੍ਰੁʼਣੈਰ੍ਵ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-76-13 (31587)
ਸ਼ਿਰਸਾ(ਅ)ਭਿਪ੍ਰਪੰਨੋਸ੍ਮਿ ਸਪੁਤ੍ਰਪਰਿਚਾਰਕਃ ॥ 4-76-14 (31588)
ਯਦਸ੍ਮਾਭਿਰਜਾਨਦ੍ਭਿਰਧਿਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਤੋ ਮਹੀਪਤਿਃ ।
ਅਵਮਤ੍ਯ ਕ੍ਰੁʼਤੰ ਸਰ੍ਵਮਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁʼਤੇ ਯਥਾ।
ਕ੍ਸ਼਼ਨ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞੋ ਧਰ੍ਮਵਤ੍ਸਲ ॥ 4-76-15 (31589)
ਯਦਿਦੰ ਮਾਮਕੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਪੁਰੰ ਰਾਜ੍ਯੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ।
ਸਦਣ੍ਡਕੋਸ਼ੰ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜੇ ਤਵ ਵਸ਼੍ਯੋਸ੍ਮਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ।
ਵਯੰ ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਸਾਮਾਤ੍ਯਾ ਭਵਨ੍ਤੰ ਸ਼ਰਣੰ ਗਤਾਃ ॥ 4-76-16 (31590)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-76-17x (3310)
ਤੰ ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਪਤਿਤੰ ਮਹੀਤਲੇ
ਸਬਨ੍ਧੁਵਰ੍ਗੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥਿਵਮ੍ ।
ਉਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਪਰਲੋਕਦਰ੍ਸ਼ਨਃ
ਪ੍ਰਨਸ਼਼੍ਟਮਨ੍ਯੁਰ੍ਗਤਸ਼ੋਕਮਤ੍ਸਰਃ॥ 4-76-17 (31591)
ਨ ਮੇ ਭਯੰ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਮਯਿ
ਪ੍ਰਤੀਤਰੂਪੋਸ੍ਮ੍ਯਨੁਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਮਾਨਸਮ੍।
ਏਤਤ੍ਤ੍ਵਯਾ ਸਮ੍ਯਗਿਹੋਪਪਾਦਿਤੰ
ਦ੍ਵਿਜੈਰਮਾਤ੍ਯੈਃ ਸਦ੍ਰੁʼਸ਼ੈਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਿਤੈਃ ।
ਇਮਾਂ ਚ ਕਨ੍ਯਾਂ ਸਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਂ ਭ੍ਰੁʼਸ਼ੰ
ਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਤੁਸ਼਼੍ਟੋਸ੍ਮਿ ਨਰੇਨ੍ਦ੍ਰਸਤ੍ਤਮ ॥ 4-76-18 (31592)
ਕ੍ਸ਼਼ਾਨ੍ਤਮੇਤਨ੍ਮਹਾਬਾਹੋ ਯਨ੍ਮਾਂ ਵਦਸਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ।
ਨ ਚੈਵ ਕਿੰਚਿਤ੍ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਵਿਕ੍ਰੁʼਤੰ ਤੇ ਨਰਾਧਿਪ ॥ 4-76-19 (31593)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-76-20x (3311)
ਤਤੋ ਵਿਰਾਟਃ ਪਰਮਾਮਿਤੁਸ਼਼੍ਟਃ
ਸਮੇਤ੍ਯ ਰਾਜ੍ਞਾ ਸਮਯੰ ਚਕਾਰ।
ਰਾਜ੍ਯੰ ਚ ਸਰ੍ਵੰ ਵਿਸਸਰ੍ਜ ਤਸ੍ਮੈ
ਸਦਣ੍ਡਕੋਸ਼ੰ ਸਪੁਰੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ॥ ॥ 4-76-20 (31594)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਸ਼਼ਟ੍ਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-76-1 ਅਭਿਪੰਨੋ(ਅ)ਪਰਾਧੰ ਕ੍ਰੁʼਤਵਾਨ੍ ॥ 1 ॥ 4-76-3 ਤਤਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਾ ਭਵਨ੍ਤੁ ਤੇ ਇਤਿ ਥo ਪਾਠਃ ॥ 3 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 077
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.77. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 077
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਵਿਰਾਟੇਨਾਰ੍ਜੁਨੰਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਕੁਮਾਰ੍ਯਾ ਉਤ੍ਤਰਾਯਾ ਭਾਰ੍ਯਾਤ੍ਵੇਨ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਣਪ੍ਰਾਰ੍ਥਨੇ ਤੰਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਜੁਨੇਨ ਸਹੇਤੁਕਥਨੰ ਸ੍ਨੁਪਾਤ੍ਵੇਨ ਪਰਿਗ੍ਰਹਾਙ੍ਗੀਕਰਣਮ੍ ॥ 1 ॥ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੇਨ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰਪ੍ਰਤਿ ਦੂਤਮੁਖੇਨ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਵਤ੍ਸਰਸ੍ਯਾਸੰਪੂਰ੍ਤਾਵੇਵਾਰ੍ਜੁਨੇਨਾਤ੍ਮਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਤ੍ਪੁਨਰ੍ਵਨਵਾਸਵਿਧੇਯਤਾਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੇਣ ਤੰਪ੍ਰਤਿ ਤੇਨੈਵ ਦੂਤੇਨ ਭੀਸ਼਼੍ਮਮੁਖਾਤ੍ਸੰਦੇਹਸ੍ਯ ਪਰਿਹਰਣੀਯਤਾਪ੍ਰਤਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 3 ॥ ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਵਿਚਾਰ੍ਯ ਨਿਰ੍ਧਾਰਣਪੂਰ੍ਵਕੰ ਸੰਕੇਤਕਾਲਸ੍ਯ ਪੂਰ੍ਣਤ੍ਵੋਕ੍ਤਿਃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-77-0 (31595)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-77-0x (3312)
ਯਚ੍ਚ ਵਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯਹੰ ਤੇ(ਅ)ਦ੍ਯ ਮਾ ਸ਼ਙ੍ਕੇਥਾ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ।
ਇਦੰ ਸਨਗਰੰ ਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਸਜਨੰ ਸਵਧੂਜਨਮ੍।
ਯੁਸ਼਼੍ਯਭ੍ਯੰ ਸੰਪ੍ਰਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾਮ੍ਯੁਚ੍ਛਿਸ਼਼੍ਟਮੇਵ ਚ ॥ 4-77-1 (31596)
ਅਹੰ ਵਦ੍ਧਸ਼੍ਚਿਰੰ ਰਾਜਨ੍ਭੁਕ੍ਤਭੋਗਸ਼੍ਚਿਰੰ ਸੁਖਮ੍।
ਰਾਜ੍ਯੰ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਤੁ ਯੁਸ਼਼੍ਮਭ੍ਯੰ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜਿਸ਼਼੍ਯਾਮਿ ਕਾਨਨਮ੍ ॥ 4-77-2 (31597)
ਉਤ੍ਤਰਾਂ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤੁ ਸਵ੍ਯਸਾਚੀ ਧਨੰਜਯਃ ।
ਅਯੰ ਹ੍ਯੌਪਯਿਕੋ ਭਰ੍ਤਾ ਤਸ੍ਯਾਃ ਪੁਰੁਸ਼਼ਸਤ੍ਤਮਃ ॥ 4-77-3 (31598)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-4x (3313)
ਏਵਮੁਕ੍ਤੋ ਧਰ੍ਮਰਾਜਃ ਪਾਰ੍ਥਪੈਕ੍ਸ਼਼ਦ੍ਵਨੰਜਯਮ੍।
ਈਕ੍ਸ਼਼ਿਤੰ ਚਾਰ੍ਜੁਨੋ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੰ ਵਚਨਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 4-77-4 (31599)
ਵਯੰ ਵਨਾਨ੍ਤਰਾਤ੍ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾ ਨ ਤੇ ਰਾਜ੍ਯੰ ਗ੍ਰੁʼਹਾਮਹੇ।
ਕਿੰਤੁ ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਦੀਨਾਂ ਰਾਜ੍ਞਾਂ ਰਾਜ੍ਯੰ ਗ੍ਰੁʼਹਾਮਹੇ ॥ 4-77-5 (31600)
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮ੍ਯਹੰ ਰਾਜਨ੍ਸ੍ਰੁਸ਼਼ੰ ਦੁਹਿਤਰੰ ਤਵ।
ਯੁਕ੍ਤੋ ਹ੍ਯਾਵਾਂ ਹਿ ਸੰਬਨ੍ਧੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਭਾਰਤਵੰਸ਼ਯੋਃ ॥ 4-77-6 (31601)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-77-7x (3314)
ਕਿਮਰ੍ਥੰ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਦੁਹਿਤਰੰ ਮਮ।
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹੀਤੁਂ ਨੇਮਾਂ ਤ੍ਵੰ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਮਿਹੇਚ੍ਛਸਿ ॥ 4-77-7 (31602)
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ। 4-77-8x (3315)
ਅਨ੍ਤਃਪੁਰੇ(ਅ)ਹਮੁਸ਼਼ਿਤਃ ਸਦਾ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਸੁਤਾਂ ਤਵ।
ਸਹਸ੍ਯੰ ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੰ ਚ ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਤਾ ਪਿਤ੍ਰੁʼਵਨ੍ਮਯਿ ॥ 4-77-8 (31603)
ਪ੍ਰਿਯੋ ਬਹੁਮਤਸ਼੍ਚਾਹੰ ਨਰ੍ਤਨੇ ਗੀਤਵਾਦਿਤੇ।
ਆਚਾਰ੍ਯਵਚ੍ਚ ਮਾਂ ਨਿਤ੍ਯੰ ਮਨ੍ਯਤੇ ਦੁਹਿਤਾ ਤਵ ॥ 4-77-9 (31604)
ਵਯਸ੍ਯਯਾ ਤਯਾ ਰਾਜਨ੍ਸਹ ਸੰਵਤ੍ਸਰੋਸ਼਼ਿਤਃ ।
ਅਤਿਸ਼ਙ੍ਕਾ ਤਤੋ(ਅ)ਸ੍ਥਾਨੇ ਤਵ ਲੋਕਸ੍ਯ ਚ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 4-77-10 (31605)
ਤਸ੍ਮਾਦਾਮਨ੍ਤ੍ਰਯੇ ਤ੍ਵਾ(ਅ)ਦ੍ਯ ਪੁਤ੍ਰਾਰ੍ਥੰ ਮੇ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ।
ਸੁਦ੍ਧੰ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੰ ਮਨ੍ਯੇ ਤਸ੍ਯਾਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਃ ਕ੍ਰੁʼਤਾ ਮਯਾ ॥ 4-77-11 (31606)
ਸ੍ਨੁਸ਼਼ਾਯਾਂ ਦੁਹਿਤੁਰ੍ਵਾਪਿ ਪੁਤ੍ਰੇ ਚਾਤ੍ਮਨਿ ਵਾ ਪੁਨਃ ।
ਅਤਿਸ਼ਙ੍ਕਾਂ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਰ੍ਭਵਿਸ਼਼੍ਯਤਿ ॥ 4-77-12 (31607)
ਅਭਿਸ਼਼ਙ੍ਗਾਦਹੰ ਭੀਤੋ ਮਿਥ੍ਯਾਚਾਰਾਤ੍ਪਰੰਤਪ ।
ਸ੍ਰੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥਮੁਤ੍ਤਰਾਂ ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਮਿ ਤੇ ਸੁਤਾਮ੍ ॥ 4-77-13 (31608)
ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯੋ ਵਾਸੁਦੇਵਸ੍ਯ ਸਾਕ੍ਸ਼਼ਾਦ੍ਦੇਵਸੁਤੋ ਯਥਾ।
ਦਯਿਤਸ਼੍ਚਕ੍ਰਹਸ੍ਤਸ੍ਯ ਬਲਵਾਨਸ੍ਤ੍ਰਕੋਵਿਦਃ ॥ 4-77-14 (31609)
ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਰ੍ਗਹਾਬਾਹੁਃ ਪੁਤ੍ਰੋ ਮਮ ਵਿਸ਼ਾਂਪਤੇ ।
ਜਾਮਾਤਾ ਤਵ ਯੁਕ੍ਤੋ ਵੈ ਭਰ੍ਤਾ ਚ ਦੁਹਿਤੁਸ੍ਤਵ ॥ 4-77-15 (31610)
ਵਿਰਾਟ ਉਵਾਚ। 4-77-16x (3316)
ਉਪਪੰਨੰ ਕੁਰੁਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੇ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੇ ਧਨੰਜਯੇ।
ਸਦੈਵ ਧਰ੍ਮਨਿਤ੍ਯਸ਼੍ਚ ਜ੍ਞਾਤਜ੍ਞਾਨਸ਼੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਃ ॥ 4-77-16 (31611)
ਯਤ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੰ ਮਨ੍ਯਸੇ ਪਾਰ੍ਥ ਕ੍ਰਿਯਤਾਂ ਤਦਨਨ੍ਤਰਮ੍।
ਸਰ੍ਵੇ ਕਾਮਾਃ ਸਮ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾ ਮੇ ਸੰਬਨ੍ਧੀ ਯਸ੍ਯ ਮੇ(ਅ)ਰ੍ਜੁਨਃ ॥ 4-77-17 (31612)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-18x (3317)
ਏਵੰ ਬ੍ਰੁਵਤਿ ਰਾਜੇਨ੍ਦ੍ਰੇ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਅਨ੍ਵਜਾਨਤ ਸੰਬਨ੍ਧੰ ਸਮਯੇ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਮਾਤ੍ਸ੍ਯਯੋਃ ॥ 4-77-18 (31613)
ਦੂਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਮਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਵਾਸੁਦੇਵੇ ਚ ਭਾਰਤ।
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਵਿਰਾਟਸ਼੍ਚ ਮਹੀਪਤਿਃ । 4-77-19 (31614)
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਸ੍ਨੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਵੈ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਵ੍ਰਤਮਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਸ਼ੀਲਸ਼ੌਚਸਮਾਚਾਰੰ ਲੋਕਸ੍ਯਾਵੇਦ੍ਯ ਫਲ੍ਗੁਨਃ ॥ 4-77-20 (31615)
ਲੋਕੇ ਵਿਖ੍ਯਾਪ੍ਯ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯੰ ਯਸ਼ਸ਼੍ਚ ਸ ਪਰੰਤਪਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਤਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ੁਚਿਰਵ੍ਯਗ੍ਰਸ੍ਤੁਸ਼਼੍ਟਿਮਾਨਭਵਤ੍ਤਦਾ ॥ 4-77-21 (31616)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰ ਉਵਾਚ। 4-77-22x (3318)
ਰਾਜਨ੍ਪ੍ਰੀਤੋਸ੍ਮਿ ਭਦ੍ਰੰ ਤੇ ਸਖਾ ਮੇ(ਅ)ਸਿ ਪਰਨ੍ਤਪ।
ਸੁਖਮਧ੍ਯੁਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਅਜ੍ਞਾਤਾਸ੍ਤ੍ਵਯਿ ਪਾਰ੍ਥਿਵ ॥ 4-77-22 (31617)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-23x (3319)
ਵਿਰਾਟਨਗਰੇ ਰਾਜਾ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਸੰਸ਼ਿਤਵ੍ਰਤਃ ।
ਪੂਜਿਤਸ਼੍ਚਾਭਿਸ਼਼ਿਕ੍ਤਸ਼੍ਚ ਰਤ੍ਨੈਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤਸ਼ੋਰ੍ਚਿਤਃ ॥ 4-77-23 (31618)
ਤਥਾ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤੰ ਪ੍ਰਸਮੀਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਰਾਜਾ
ਪਰੰ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਸ੍ਵਜਨੇਨ ਤੇਨ।
ਸ੍ਨੇਹਾਤ੍ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਨ੍ਰੁʼਪੋ ਭੁਜਾਭ੍ਯਾਂ
ਦਦੌ ਮਹਾਰ੍ਥੰ ਕੁਰੁਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਮ੍ ॥ 4-77-24 (31619)
ਯੁਦ੍ਧਾਤ੍ਪ੍ਰਯਾਤਾਃ ਕੁਰਵੋ ਹਿ ਮਾਰ੍ਗੇ
ਸਮੇਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਹਿਤਮੇਵ ਤਤ੍ਰ।
ਆਚਾਰ੍ਯਪੁਤ੍ਰਃ ਸ਼ਕੁਨਿਸ਼੍ਚ ਰਾਜਾ
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਃ ਸੂਤਪੁਤ੍ਰਸ਼੍ਚ ਕਰ੍ਣਃ।
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਰਾਜਨ੍ਸਹਿਤਾਃ ਸਮਰ੍ਥਾਃ
ਸਮਾਦਿਸ਼ਨ੍ਦੂਤਮਥੋ ਸਮਗ੍ਰਾਃ ॥ 4-77-25 (31620)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਸ਼੍ਚਾਪਿ ਸੁਸੰਗ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨਾਦ੍ਦੂਤਮਪਸ਼੍ਯਦਾਗਤਮ੍।
ਸ ਚਾਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਰਾਜੰ ਸਮੇਤ੍ਯ
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਪਾਣ੍ਡਵਮੁਗ੍ਰਵੀਰ੍ਯਮ੍ ॥ 4-77-26 (31621)
ਧਨਞ੍ਜਯੇਨਾਸਿ ਪੁਨਰ੍ਵਨਾਯ
ਪ੍ਰਵ੍ਰਾਜਿਤਃ ਸਮਯੇ ਤਿਸ਼਼੍ਠ ਪਾਰ੍ਥਃ।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ਹ੍ਯੇਵ ਕਿਰੀਟਮਾਲੀ
ਸੰਵਤ੍ਸਰੇ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਦ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ॥ 4-77-27 (31622)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-28x (3320)
ਤਤੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਰ੍ਮਸੁਤਃ ਪ੍ਰਹਸ੍ਯ
ਕ੍ਸ਼਼ਿਪ੍ਰੰ ਗਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸੁਯੋਧਨੰ ਤਮ੍।
ਪਿਤਾਮਹਃ ਸ਼ਾਨ੍ਤਨਵੋ ਬ੍ਰਵੀਤੁ
ਪੂਰ੍ਣੋ ਨ ਪੂਰ੍ਣੋ(ਅ)ਦ੍ਯ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ ਨਃ ॥ 4-77-28 (31623)
ਸੰਵਤ੍ਸਰਾਤ੍ਤੇ ਤੁ ਧਨਞ੍ਜਯੇਨ
ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰਿਤੰ ਗਾਣ੍ਡਿਵਮਾਜਿਮਧ੍ਯੇ।
ਪੂਰ੍ਣੋ ਨ ਪੂਰ੍ਣੋ ਨ ਇਤਿ ਬ੍ਰਵੀਤੁ
ਯਦਸ੍ਯ ਸਤ੍ਯੰ ਮਮ ਤਤ੍ਪ੍ਰਮਾਣਮ੍ ॥ 4-77-29 (31624)
ਤੇਨੈਵਮੁਕ੍ਤਃ ਸ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਦੂਤੋ
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੰ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ਼ਸ਼ੰਸ ਤਤ੍ਤ੍ਵਮ੍॥ 4-77-30 (31625)
ਸਮੇਤ੍ਯ ਦੂਤੇਨ ਸ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੋ
ਦੁਰ੍ਯੋਧਨੋ ਮਨ੍ਤ੍ਰਯਾਮਾਸ ਤਤ੍ਰ।
ਭੀਸ਼਼੍ਮੇਣ ਕਰ੍ਣੇਨ ਕ੍ਰੁʼਪੇਣ ਚੈਵ
ਦ੍ਰੋਣੇਨ ਭੂਰਿਸ਼੍ਰਵਸਾ ਚ ਸਾਰ੍ਧਮ੍ ॥ 4-77-31 (31626)
ਸੰਮਨ੍ਤ੍ਰ੍ਯ ਰਾਤ੍ਰੌ ਬਹੁਭਿਃ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਭਿ-
ਰ੍ਭੀਸ਼਼੍ਮੋ(ਅ)ਬ੍ਰਵੀਦ੍ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰੰ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ।
ਤੀਰ੍ਣਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞੇਨ ਧਨੰਜਯੇਨ
ਵਿਸ਼਼੍ਫਾਰਿਤੰ ਗਾਣ੍ਡਿਵਮਾਜਿਮਧ੍ਯੇ ॥ 4-77-32 (31627)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-33x (3321)
ਨੇਚ੍ਛਨ੍ਤ੍ਯਸਤ੍ਯੇਨ ਸੁਰੇਨ੍ਦ੍ਰਲੋਕੰ
ਪਾਣ੍ਡੋਃ ਸੁਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਸ਼੍ਚਾਪਿ ਲੋਕਮ੍।
ਤਥ੍ਯੰ ਚ ਤੇ ਪਥ੍ਯਮਹੰ ਬ੍ਰਵੀਮਿ
ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯੰ ਯਸ਼ਸ੍ਯੰ ਪਰਲੋਕਪਥ੍ਯਮ੍ ॥ 4-77-33 (31628)
ਕੁਨ੍ਤੀਸੁਤੈਸ੍ਤ੍ਵੰ ਸਮੁਪੈਹਿ ਸਨ੍ਧਿੰ
ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਸ੍ਵਰਾਜ੍ਯੰ ਸਹ ਪਾਣ੍ਡਵੇਯੈਃ।
ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਨੋਚੇਤ੍ਸ੍ਥਿਰਬੁਦ੍ਧਿਰਾਜੌ
ਕੁਨ੍ਤੀਸੁਤੈਰ੍ਯਦ੍ਯਪਿ ਰਾਜ੍ਯਮਿਚ੍ਛੇਃ ॥ 4-77-34 (31629)
ਆਨ੍ਤੰ ਨ ਸ਼ਕ੍ਯੰ ਕਪਟੇਨ ਭੋਕ੍ਤੁਂ
ਰਾਜ੍ਯੰ ਪਰੇਸ਼਼ਾਂ ਮਹਤਾਂ ਬਲੀਨਾਮ੍।
ਜਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਤ੍ਰੂਨ੍ਭੁਙ੍ਕ੍ਸ਼਼੍ਵ ਰਾਜ੍ਯੰ ਸਮਗ੍ਰੰ
ਹਤੋ ਭਵਾਨ੍ਭੋਕ੍ਸ਼਼੍ਯਤਿ ਵਜ੍ਰਿਲੋਕਮ੍ ॥ 4-77-35 (31630)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-77-36x (3322)
ਤਤਃ ਸ ਭਾਗੀਰਥਿਸੂਨੁਵਾਕ੍ਯੰ
ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ਗਾਨ੍ਧਾਰਿਤਨੂਦ੍ਭਵੋ ਨ੍ਰੁʼਪਃ।
ਉਵਾਚ ਭੀਸ਼਼੍ਮੰ ਪ੍ਰਮੁਖੇ ਚ ਪਿਤ੍ਰੋ-
ਰ੍ਮਹੀਂ ਨ ਦਦ੍ਯਾਮਣੁਮਾਤ੍ਰਿਕਾਮਪਿ।
ਨਿਹਨ੍ਮਿ ਪਾਣ੍ਡੂਦਰਸੰਭਵਾਨ੍ਵਾ
ਹਤੋਸ੍ਮਿ ਤੈਰ੍ਵਾ ਸੁਰਲੋਕਮੇਮਿ ॥ 4-77-36 (31631)
ਤੇ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਃ ਸਮਯੰ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ
ਤੀਰ੍ਣਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਸ੍ਯ ਧਨੰਜਯਸ੍ਯ
ਸੰਚਿਨ੍ਤ੍ਯ ਸਰ੍ਵੇ ਸਹਿਤਾਃ ਸੁਹ੍ਰੁʼਦ੍ਭਿਃ
ਸਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ ਸ੍ਵਾਨਿ ਗ੍ਰੁʼਹਾਣਿ ਜਗ੍ਮੁਃ ॥ ॥ 4-77-37 (31632)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਸਪ੍ਤਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Footnotes
4-77-6 ਆਵਾਂ ਆਵਯੋਃ ॥ 6 ॥ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ - ਅਧ੍ਯਾਯ 078
॥ ਸ਼੍ਰੀਃ ॥
4.78. ਅਧ੍ਯਾਯਃ 078
Mahabharata - Virata Parva - Chapter Topics
ਅਜ੍ਞਾਤਵਾਸਪਰਿਸਮਾਪਨਾਨਨ੍ਤਰਮੁਪਪ੍ਲਾਵ੍ਯਨਗਰੇ ਵਸਦ੍ਭਿਃ ਪਾਣ੍ਡਵੈਰ੍ਦੂਤਮੁਖੇਨ ਸਮਾਹੂਤੈ ਰਾਮਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾਦਿਭਿਃ ਸੁਭਦ੍ਰਾਭਿਮਨ੍ਯੁਪ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਿਭਿਃ ਸਹੋਪਪ੍ਲਾਵ੍ਯੰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਗਮਨਮ੍ ॥ 1 ॥ ਤਥਾ ਦ੍ਰੌਪਦੇਯਾਦਿਭਿਃ ਸਹ ਦ੍ਰੁਪਦਾਦਿਭਿਰਾਗਮਨਮ੍ ॥ 2 ॥ ਤਤ ਉਤ੍ਤਰਯਾ(ਅ)ਭਿਮਨ੍ਯੋਰੁਦ੍ਵਾਹਃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Virata Parva - Chapter Text
4-78-0 (31633)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-78-0x (3323)
ਤਤਸ੍ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੇ ਵਰ੍ਸ਼਼ੇ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਪਞ੍ਚ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਉਪਪ੍ਲਾਵ੍ਯੇ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਵਾਸੰ ਚਕ੍ਰੁਃ ਪੁਰੋਤ੍ਤਮੇ ॥ 4-78-1 (31634)
ਦੂਤਾਨ੍ਮਿਤ੍ਰੇਸ਼਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਜ੍ਞਾਤਿਸੰਬਨ੍ਧਿਕੇਸ਼਼੍ਵਪਿ।
ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਯਾਮਾਸ ਕੌਨ੍ਤੇਯੋ ਵਿਰਾਟਸ਼੍ਚ ਮਹੀਪਤਿਃ ॥ 4-78-2 (31635)
ਤੇਸ਼਼ੁ ਤਤ੍ਰੋਪਵਿਸ਼਼੍ਟੇਸ਼਼ੁ ਪ੍ਰੇਸ਼਼ਿਤੇਸ਼਼ੁ ਤਤਸ੍ਤਤਃ ।
ਤਤ੍ਰਾਗਮਨ੍ਮਹਾਬਾਹੁਰ੍ਵਨਮਾਲੀ ਬਲਾਨੁਜਃ ॥ 4-78-3 (31636)
ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਕਾਲੇ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯਾਥ ਦੂਤਵਾਕ੍ਯੰ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ।
ਦਯਿਤੰ ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰਿਯੰ ਪੁਤ੍ਰੰ ਸੁਭਦ੍ਰਾਯਾਃ ਸੁਮਾਨਿਤਮ੍।
ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਂ ਸਮਾਦਾਯ ਰਾਮੇਣ ਸਹਿਤਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-78-4 (31637)
ਸਰ੍ਵਯਾਦਵਮੁਖ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ ਪਰਵੀਰਹਾ।
ਸ਼ਙ੍ਖਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੈਰ੍ਵਿਰਾਟਨਗਰੰ ਯਯੌ ॥ 4-78-5 (31638)
ਕ੍ਰੁʼਤਵਰ੍ਮਾ ਚ ਹਾਰ੍ਦਿਕ੍ਯੋ ਯੁਯੁਧਾਨਸ਼੍ਚ ਸਾਤ੍ਯਕਿਃ।
ਅਨਾਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਿਸ੍ਤਥਾ(ਅ)ਕ੍ਰੂਰਃ ਸਾਂਬੋ ਨਿਸ਼ਠ ਏਵ ਚ।
ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਾਹੁਰੁਲ੍ਮੁਕਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਃ ॥ 4-78-6 (31639)
ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਮੁਪਾਦਾਯ ਸਹ ਮਾਤ੍ਰਾ ਪਰਨ੍ਤਪਾਃ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨ੍ਦ੍ਰਸ਼਼੍ਟੁਮਾਗਤਾਃ ॥ 4-78-7 (31640)
ਇਨ੍ਦ੍ਰਸੇਨਾਦਯਸ਼੍ਚੈਵ ਰਥੈਸ੍ਤੈਃ ਸੁਸਮਾਹਿਤੈਃ ।
ਉਪੇਯੁਃ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਰਿਸੰਵਤ੍ਸਰੋਸ਼਼ਿਤਾਃ ॥ 4-78-8 (31641)
ਦਸ਼ਨਾਗਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਹਯਾਨਾਂ ਦ੍ਵਿਗੁਣੰ ਤਥਾ।
ਰਥਾਨਾਂ ਨਿਯੁਤੰ ਪੂਰ੍ਣੰ ਨਿਖਰ੍ਵੰ ਚ ਪਦਾਤਯਃ ॥ 4-78-9 (31642)
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕਾਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤਸ਼ੋ ਭੋਜਾਸ਼੍ਚ ਪਰਮੌਜਸਃ।
ਅਨ੍ਯੁਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲੰ ਵਾਸੁਦੇਵੰ ਮਹਾਬਲਮ੍ ॥ 4-78-10 (31643)
ਵਾਸੁਦੇਵੰ ਤਥਾ(ਅ)(ਅ)ਯਾਨ੍ਤੰ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਪਾਣ੍ਡੁਸੁਤਾਸ੍ਤਦਾ।
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਦ੍ਯਾਤਾ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍ ॥ 4-78-11 (31644)
ਸ਼ਙ੍ਖਦੁਨ੍ਦੁਭਿਨਿਰ੍ਘੋਸ਼਼ੈਰ੍ਮਙ੍ਗਲੈਸ਼੍ਚ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍ ।
ਵਵਨ੍ਦੁਰ੍ਮੁਦਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਪਾਦਯੋਸ੍ਤਸ੍ਯ ਪਾਣ੍ਡਵਾਃ।
ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੇਨ ਸਹਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਆਨਨ੍ਦਾਸ਼੍ਰੁਪਰਿਪ੍ਲੁਤਾਃ ॥ 4-78-12 (31645)
ਪਾਣ੍ਡਵਾ ਊਚੁਃ। 4-78-13x (3324)
ਤਵ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ ਪ੍ਰਸਾਦਾਦ੍ਵੈ ਵਰ੍ਸ਼਼ਾਣ੍ਯੇਤਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ।
ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋਪਿ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਯਥਾ ਸ ਸਮਯਃ ਕ੍ਰੁʼਤਃ ॥ 4-78-13 (31646)
ਉਸ਼਼ਿਤਾਃ ਸ੍ਮੋ ਜਗੰਨਾਥ ਤ੍ਵੰ ਨਾਥੋ ਨੋ ਜਨਾਰ੍ਦਨ।
ਰਕ੍ਸ਼਼ਸ੍ਵ ਦੇਵਦੇਵੇਸ਼ ਤ੍ਵਾਮਾਰ੍ਯ ਸ਼ਰਣੰ ਗਤਾਃ ॥ 4-78-14 (31647)
ਵੈਸ਼ਮ੍ਪਾਯਨ ਉਵਾਚ। 4-78-15x (3325)
ਤਾਨ੍ਵਨ੍ਦੂਮਾਨਾਨ੍ਸਹਸਾ ਪਰਿਸ਼਼੍ਵਜ੍ਯ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ।
ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਸਹਾਯਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਯਾਦਵਸੰਵ੍ਰੁʼਤਃ॥ 4-78-15 (31648)
ਯਥਾਰ੍ਹੰ ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਮੁਦਾ ਪਰਮਯਾ ਯੁਤਃ।
ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਵੀਰਾਸ਼੍ਚ ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਯਥਾਰ੍ਹੰ ਪ੍ਰਤਿਪੇਦਿਰੇ ॥ 4-78-16 (31649)
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਚ ਦੇਵਕੀਪੁਤ੍ਰੰ ਵਵਨ੍ਦੇ ਪਾਦਯੋਸ੍ਤਥਾ।
ਤਾਮੁਦ੍ਯਮ੍ਯ ਸੁਕੇਸ਼ਾਨ੍ਤਾਂ ਨਯਨੇ ਪਰਿਮ੍ਰੁʼਜ੍ਯ ਚ ।
ਉਵਾਚ ਵਾਕ੍ਯੰ ਦੇਵੇਸ਼ਃ ਸਰ੍ਵਯਾਦਵਸੰਨਿਧੌ ॥ 4-78-17 (31650)
ਮਾ ਸ਼ੋਕੰ ਕੁਰੁ ਕਲ੍ਯਾਣਿ ਧਾਰ੍ਤਰਾਸ਼਼੍ਟ੍ਰਾਨ੍ਸਮਾਹਿਤਾਨ੍।
ਅਚਿਰਾਦ੍ਧਾਤਯਿਤ੍ਵਾ(ਅ)ਹੰ ਪਾਰ੍ਥੇਨ ਸਹਿਤਃ ਕ੍ਸ਼਼ਿਤਿਮ੍ ॥ 4-78-18 (31651)
ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਾਯ ਦਾਸ੍ਯਾਮਿ ਯਾਤੁ ਤੇ ਮਾਨਸੋ ਜ੍ਵਰਃ।
ਅਭਿਮਨ੍ਯੁਨਾ ਚ ਪਾਰ੍ਥੇਨਰੌਕ੍ਮਿਣੇਯੇਨ ਤੇ ਸ਼ਪੇ ॥ 4-78-19 (31652)
ਸਤ੍ਯਮੇਤਦ੍ਵਚੋ ਮਹ੍ਯਮਵੈਹਿ ਤ੍ਵਮਨਿਨ੍ਦਿਤੇ।
ਇਤ੍ਯੁਕ੍ਤ੍ਵਾ ਤਾਂ ਵਿਸ੍ਰੁʼਜ੍ਯਾਥ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਅਨ੍ਵਾਸ੍ਤ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਸ਼ਾਰ੍ਦੂਲਃ ਸਹ ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣ੍ਯਨ੍ਧਕੈਸ੍ਤਥਾ ॥ 4-78-20 (31653)
ਕਾਸ਼ਿਰਾਜਸ਼੍ਚ ਸ਼ੈਬ੍ਯਸ਼੍ਚ ਭਜਮਾਨੌ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਮ੍।
ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਭ੍ਯਾਂ ਸਹਿਤਾਵਾਗਤੌ ਪ੍ਰੁʼਥਿਵੀਪਤੀ ॥ 4-78-21 (31654)
ਅਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਭਿਃ ਪਾਞ੍ਚਾਲਸ੍ਤਿਸ੍ਰੁʼਭਿਸ਼੍ਚ ਮਹਾਬਲਃ।
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਾਸ਼੍ਚ ਸੁਤਾ ਵੀਰਾਃ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਚਾਪਰਾਜਿਤਃ ॥ 4-78-22 (31655)
ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਦ੍ਯੁਮ੍ਨਸ਼੍ਚ ਦੁਰ੍ਧਰ੍ਸ਼਼ਃ ਸਰ੍ਵਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ।
ਉਪਪ੍ਲਾਵ੍ਯੰ ਯਯੁਃ ਸ਼ੀਘ੍ਰੰ ਪਾਣ੍ਡਵਾਰ੍ਥੇ ਮਹਾਬਲਾਃ ॥ 4-78-23 (31656)
ਤਤਃ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਪ੍ਰਯੁਤਾਨ੍ਯਰ੍ਬੁਦਾਨਿ ਚ।
ਸਮੀਪਮਭਿਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ ਯੋਧਾ ਯੌਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰੰ ਬਲਮ੍॥ 4-78-24 (31657)
ਸਮੁਦ੍ਰਮਿਵ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ਤੇ ਸ੍ਰੋਤਃਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠਾਃ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍।
ਆਪੂਰਯਨ੍ਮਹੀਪਾਲਾ ਯਜ੍ਵਾਨੋ ਭੂਰਿਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੈਃ ।
ਵੇਦਾਵਭ੍ਰੁʼਥਸੰਪੰਨਾਃ ਸ਼ੂਰਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਨੁਤ੍ਯਜਃ ॥ 4-78-25 (31658)
ਤਾਨਾਗਤਾਨਭਿਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼਼੍ਯ ਪਾਰ੍ਥੋ ਜ੍ਞਾਨਭ੍ਰੁʼਤਾਂ ਵਰਃ।
ਪੂਜਯਾਮਾਸ ਵਿਧਿਵਦ੍ਯਥਾਰ੍ਹੰ ਰਾਜਸਤ੍ਤਮਾਨ੍॥ 4-78-26 (31659)
ਪਾਰਿਬਰ੍ਹੰ ਦਦੌ ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਃ ਪਾਣ੍ਡਵਾਨਾਂ ਮਹਾਤ੍ਮਨਾਮ੍।
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵਾਸਾਂਸਿ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਪ੍ਰੁʼਥਕ੍ਪ੍ਰੁʼਥਗਨੇਕਸ਼ਃ ॥ 4-78-27 (31660)
ਰਾਜਾਨੋ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰਾਸ਼੍ਚ ਨਿਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਸਮਯੇ ਤਥਾ।
ਯਥਾਂਰ੍ਹ ਪਾਣ੍ਡਵਸ਼੍ਰੇਸ਼਼੍ਠੈਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਪੂਜਿਤਾਃ।
ਆਸਨ੍ਪ੍ਰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਨਸਃ ਪਾਰਿਬਰ੍ਹੰ ਦਦੁਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-78-28 (31661)
ਸਰ੍ਵੇਸ਼਼ੁ ਸਮਵੇਤੇਸ਼਼ੁ ਰਾਜਭਿਰ੍ਵ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਿਭਿਃ ਸਹ।
ਵਿਵਾਹੋ ਵਿਧਵਦ੍ਰਾਜਨ੍ਵਵ੍ਰੁʼਧੇ ਕੁਰੁਮਾਤ੍ਸ੍ਯਯੋਃ॥ 4-78-29 (31662)
ਤਤਃ ਸ਼ਙ੍ਖਾ ਮ੍ਰੁʼਦਙ੍ਗਾਸ਼੍ਚ ਗੋਮੁਖਾ ਡਿਣ੍ਡਿਮਾਸ੍ਤਦਾ।
ਅਭਿਮਨ੍ਯੋਰ੍ਵਿਵਾਹੇ ਤੁ ਨੇਦੁਰ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਸ੍ਯ ਵੇਸ਼੍ਮਨਿ ॥ 4-78-30 (31663)
ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਨ੍ਮ੍ਰੁʼਗਾਞ੍ਜਘ੍ਨੁਰ੍ਮੇਧ੍ਯਾਂਸ਼੍ਚ ਸ਼ਤਸ਼ਸ੍ਤਥਾ।
ਭਕ੍ਸ਼਼੍ਯਾੰਨਭੋਜ੍ਯਪਾਨਾਨਿ ਪ੍ਰਭੂਤਾਨ੍ਯਭ੍ਯਹਾਰਯਨ੍ ॥ 4-78-31 (31664)
ਗਾਯਨਾਖ੍ਯਾਨਸ਼ੀਲਾਸ਼੍ਚ ਨਟਾ ਵੈਤਾਲਿਕਾਸ੍ਤਥਾ।
ਸ੍ਤੁਵਨ੍ਤਸ੍ਤਾਨੁਪਾਤਿਸ਼਼੍ਠਨ੍ਸੂਤਾਸ਼੍ਚ ਸਹ ਮਾਗਧੈਃ॥ 4-78-32 (31665)
ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋ ਵ੍ਰੁʼਦ੍ਧਾਸ੍ਤਰੁਣ੍ਯਸ਼੍ਚ ਉਤ੍ਸਵੇ ਤਸ੍ਯ ਮਙ੍ਗਲੇ।
ਦ੍ਰੌਪਦ੍ਯਨ੍ਤਃਪੁਰੇ ਚੈਵ ਵਿਰਾਟਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁʼਹੇ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 4-78-33 (31666)
ਸੁਦੇਸ਼਼੍ਣਾਂ ਤੁ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮਪਿ ਚ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ।
ਆਜਗ੍ਮੁਸ਼੍ਚਾਰੁਪੀਨਾਙ੍ਗ੍ਯਃ ਸੁਮ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾਃ॥ 4-78-34 (31667)
ਵਰ੍ਣੋਪਪੰਨਾਸ੍ਤਾ ਨਾਰ੍ਯੋ ਰੂਪਵਨ੍ਤਯਃ ਸ੍ਵਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਃ।
ਸਰ੍ਵਾਸਾਮਭਵਤ੍ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣਾ ਰੂਪੇਣ ਵਪੁਸ਼਼ਾ(ਅ)ਧਿਕਾ ॥ 4-78-35 (31668)
ਪਰਿਵਾਰ੍ਯੋਤ੍ਤਰਾਂ ਸ਼੍ਲਾਘ੍ਯਾਂ ਰਾਜਪੁਤ੍ਰੀਮਲੰਕ੍ਰੁʼਤਾਮ੍।
ਸੁਤਾਮਿਵ ਮਹੇਨ੍ਦ੍ਰਸ੍ਯ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯੋਪਤਸ੍ਥਿਰੇ ॥ 4-78-36 (31669)
ਭ੍ਰੁʼਙ੍ਗਾਰੁਂ ਤੁ ਸਮਾਦਾਯ ਸੌਵਰ੍ਣੰ ਜਲਪੂਰਿਤਮ੍।
ਪਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਹਸ੍ਤੇ ਸਹਸਾ ਸੁਤਾਮਿਨ੍ਦੀਵਰੇਕ੍ਸ਼਼ਣਾਮ੍।
ਸ੍ਨੁਸ਼਼ਾਰ੍ਥੰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਸ਼਼ਿਪਦ੍ਵਾਰਿ ਵਿਰਾਟੋ ਵਾਹਿਨੀਪਤਿਃ ॥ 4-78-37 (31670)
ਤਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਸੁਤਸ੍ਯਾਰ੍ਥੇ ਮਹਾਮਨਾਃ ।
ਸੌਭਦ੍ਰਾਸ਼੍ਚਾਨਵਦ੍ਯਾਙ੍ਗੋ ਵਿਰਾਟਤਨਯਾਂ ਤਦਾ ॥ 4-78-38 (31671)
ਤਤ੍ਰਾਤਿਸ਼਼੍ਠਦ੍ਗ੍ਰੁʼਹੀਤ੍ਵਾ ਤੁ ਰੂਪਮਿਨ੍ਦ੍ਰਾਸ੍ਯ ਧਾਰਯਨ੍।
ਸ੍ਨੁਸ਼਼ਾਂ ਤਾਂ ਪਰਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਨਃ ਕੁਨ੍ਤੀਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ ॥ 4-78-39 (31672)
ਦ੍ਰੁਪਦਸ਼੍ਚ ਵਿਰਾਟਸ਼੍ਚ ਸ਼ਿਖਣ੍ਡੀ ਚ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਯੁਯੁਧਾਨਸ਼੍ਚ ਸ਼ੈਬ੍ਯਸ਼੍ਚ ਧ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਦ੍ਯੁਮ੍ਨਸ਼੍ਚ ਸਾਤ੍ਯਕਿਃ ॥ 4-78-40 (31673)
ਸਪ੍ਤੈਤੇ(ਅ)ਕ੍ਸ਼਼ੌਹਿਣੀਪਾਲਾ ਯਜ੍ਵਾਨੋ ਭੂਰਿਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣਾਃ ।
ਪਾਣ੍ਡਵੰ ਪਰਿਵਾਰ੍ਯੈਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ੰ ਚਕ੍ਰਿਰੇ ਤਦਾ ॥ 4-78-41 (31674)
ਤਤ੍ਰਸ੍ਥਾਯਾਂ ਤੁ ਸੇਨਾਯਾਂ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯੋ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁʼਤਾਂਵਰਃ ।
ਪ੍ਰੀਤੋ ਦੁਹਿਤਰੰ ਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯ ਪ੍ਰਦਦਾਵਭਿਮਨ੍ਯਵੇ ॥ 4-78-42 (31675)
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰੁʼਹ੍ਯੋਤ੍ਤਰਾਂ ਪਾਰ੍ਥਃ ਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁʼਤ੍ਯ ਜਨਾਰ੍ਦਨਮ੍ ।
ਵਿਵਾਹੰ ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਸੌਭਦ੍ਰਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 4-78-43 (31676)
ਤਤੋ ਵਿਵਾਹੋ ਵਵ੍ਰੁʼਧੇ ਸ੍ਫੀਤਃ ਸਰ੍ਵਗੁਣਾਨ੍ਵਿਤਃ ।
ਸੌਭਦ੍ਰਸ੍ਯਾਦ੍ਭੁਤੰ ਕਰ੍ਮ ਪਿਤੁਸ੍ਤਵ ਪਿਤੁਸ੍ਤਦਾ ॥ 4-78-44 (31677)
ਧੌਮ੍ਯਃ ਸ਼ਿਸ਼਼੍ਯੈਃ ਪਰਿਵ੍ਰੁʼਤੋ ਜੁਹਾਵਾਗ੍ਨੌ ਵਿਧਾਨਤਃ ।
ਅਗ੍ਨਿੰ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼਼ਿਣੀਕੁਰ੍ਵਨ੍ਸੌਭਦ੍ਰਃ ਪਾਣਿਮਗ੍ਰਹੀਤ੍ ॥ 4-78-45 (31678)
ਤਤਃ ਪਾਰ੍ਥਾਯ ਸੰਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟੋ ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜੋ ਧਨੰ ਮਹਤ੍।
ਤਸ੍ਮੈ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਹਯਾਨਾਂ ਵਾਤਰੰਹਸਾਮ੍ ॥ 4-78-46 (31679)
ਦ੍ਵੇ ਚ ਨਾਗਸ਼ਤੇ ਮੁਖ੍ਯੇ ਧਨੰ ਬਹੁਵਿਧੰ ਤਦਾ।
ਪ੍ਰਾਦਾਨ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਯਪਤਿਰ੍ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਃ ਕਨ੍ਯਾਧਨਮਨੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 4-78-47 (31680)
ਪਾਰਿਬਰ੍ਹੰ ਚ ਪਾਰ੍ਥੇਭ੍ਯਃ ਪ੍ਰਦਦੌ ਮਤ੍ਸ੍ਯਪੁਙ੍ਗਵਃ ।
ਕ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਣੇਨ ਸਹ ਕੌਨ੍ਤੇਯਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਗ੍ਰੁʼਹ੍ਣਾਤ੍ਪ੍ਰਭੂਤਵਤ੍ ॥ 4-78-48 (31681)
ਕ੍ਰੁʼਤੇ ਵਿਵਾਹੇ ਤੁ ਤਦਾ ਧਰ੍ਮਪੁਤ੍ਰੋ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਦਦੌ ਵਿਤ੍ਤੰ ਯਦੁਪਾਹਰਦਚ੍ਯੁਤਃ ॥ 4-78-49 (31682)
ਗੋਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਵਸ੍ਤ੍ਰਾਣਿ ਰਤ੍ਨਾਨਿ ਵਿਵਿਧਾਨਿ ਚ।
ਭੂਸ਼਼ਣਾਨਿ ਚ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਯਾਨਾਨਿ ਸ਼ਯਨਾਨਿ ਚ ॥ 4-78-50 (31683)
ਨਾਗਰਾਨ੍ਪ੍ਰੀਤਿਭਿਰ੍ਦਿਵ੍ਯੈਸ੍ਤਰ੍ਪਯਾਮਾਸ ਭੂਪਤਿਃ ॥ 4-78-51 (31684)
ਤਨ੍ਮਹੋਤ੍ਸਵਸੰਕਾਸ਼ੰ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਪੁਸ਼਼੍ਟਜਨਾਕੁਲਮ੍।
ਨਗਰੰ ਮਤ੍ਸ੍ਯਰਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ੁਸ਼ੁਭੇ ਭਰਤਰ੍ਸ਼਼ਭ ॥ 4-78-52 (31685)
ਪੁਰੋਹਿਤੈਰਮਾਤ੍ਯੈਸ਼੍ਚ ਪੌਰੈਰ੍ਜਾਨਪਦੈਃ ਸਹ।
ਵਿਰਾਟੋ ਨ੍ਰੁʼਪਤਿਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ਸੌਭਦ੍ਰਾਯਾਭਿਮਨ੍ਯਵੇ ।
ਤਾਂ ਸੁਤਾਮੁਤ੍ਤਰਾਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਮੁਮੁਦੇ ਪਰਮੰ ਤਦਾ ॥ 4-78-53 (31686)
ਜਨਮੇਜਯ ਉਵਾਚ। 4-78-54x (3326)
ਵ੍ਰੁʼਤ੍ਤੇ ਵਿਵਾਹੇ ਹ੍ਰੁʼਸ਼਼੍ਟਾਤ੍ਮਾ ਯਦੁਵਾਚ ਯੁਧਿਸ਼਼੍ਠਿਰਃ।
ਤਤ੍ਸਰ੍ਵੰ ਕਥਯਸ੍ਵੇਹ ਕ੍ਰੁʼਤਵਨ੍ਤੋ ਯਦੁਤ੍ਤਰਮ੍ ॥ ॥ 4-78-54 (31687)
ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ਮਹਾਭਾਰਤੇ ਸ਼ਤਸਾਹਸ੍ਤ੍ਰਿਕਾਯਾਂ ਸੰਹਿਤਾਯਾਂ ਵੈਯਾਸਿਕ੍ਯਾਂ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵਣਿ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵਣਿ ਅਸ਼਼੍ਟਸਪ੍ਤਤਿਤਮੋ(ਅ)ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ ॥ ਵੈਵਾਹਿਕਪਰ੍ਵ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍ ॥ 5 ॥ ॥ ਸਮਾਪ੍ਤੰ ਚ ਵਿਰਾਟਪਰ੍ਵ ॥ 4 ॥