%@@1 % File name : mbhK08.itx %-------------------------------------------- % Text title : 8 karNaparva % Author : Veda Vyasa % Language : sanskrit % Subject : /hindu/philosohphy/religion % Description/comments : Mahabharata - Southern Recension - Kumbhaghonam Edition % Based on the `Southern Recension' of the MahAbhArata, edited by Krishnacharya % 1906-1914 % Transliterated by : Prof. Shrinivasa Varakhedi >worked on this with the % support of his research team members, Prof. K. V. Ramakrishnamacharyulu, Prof. % Amba Kulakarni, Prof. Prahladachar, members of MSP Bangalore and many others % Proofread by : % Latest update : October 13, 2013 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions : i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.3 % Site access : http://sanskritdocuments.org/ %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. %@@1 %-------------------------------------------------------- \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=50pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. 8. karNaparva Kumbhaghonam Edition ..}## \itxtitle{.. 8\. karNaparva ..}##\endtitles ## \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 001 .. shrIH .. 8\.1\. adhyAyaH 1 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shibirAddhAstinapuramupagatavatA sa~njayena dhR^itarAShTraMprati karNAdinidhanakathanam .. 1 .. tachChravaNena mUrchChAmupagatavato dhR^itarAShTrasya sa~njayAdibhirAshvAsanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-1\-0 (54873) shrIvedavyAsAya namaH. 8\-1\-0x (4817) nArAyaNaM namaskR^itya naraM chaiva narottamam . devIM sarasvatIM vyAsaM tato jayamudIrayet .. 8\-1\-1 (54874) `vaishampAyana uvAcha . shibirAddhAstinapuraM prApya bhArata sa~njayaH . pravivesha mahAbAhurdhR^itarAShTraniveshanam .. 8\-1\-1x (4818) shokenApahataH sUto vilapanbhR^ishaduHkhitaH . chintayannidhanaM ghoraM sUtaputrasya pANDavaiH .. 8\-1\-2 (54875) antaHpuraM pravishyaiva sa~njayo rAjasattamam . ashrupUrNo bhR^ishaM trasto rAjAnamupajagmivAn .. 8\-1\-3 (54876) upasthAya cha rAjAnaM vinishvasya cha sUtajaH . nAtihR^iShTamanA rAjannidaM vachanamabravIt .. 8\-1\-4 (54877) sa~njaya uvAcha. 8\-1\-5x (4819) sa~nchayo.ahaM mahArAja namaste bharatarShabha . hato vaikartanaH karNaH kR^itvA karma suduShkaram .. 8\-1\-5 (54878) chedikAshikarUshAnAM matsyAnAM somakaiH saha . kR^itvA.asau kadanaM shete vAtanunna iva drumaH .. 8\-1\-6 (54879) goShThamadhyeva R^iShabho govrajaiH parivAritaH . vyAlena nihato yadvattathA.asau nihataH paraiH .. 8\-1\-7 (54880) nirAshAnpANDavAnkR^itvA dR^iDhaM rAjansasAtyakAn . pA~nchAlAnAM rathAMshchaiva vinihatya sahasrashaH .. 8\-1\-8 (54881) jitvA shUrAnmaheShvAsAnvidrAvya cha dishodasha . hato vaikartanaH karNaH pANDavena kirITinA .. 8\-1\-9 (54882) vairasya gata AnR^iNyaM durgamasya durAtmabhiH . hatvA karNaM mahArAja vishalyaH pANDavo.abhavat .. 8\-1\-10 (54883) shoShaNaM sAgarANAM vA patanaM vA vivasvataH . vishIrNatvaM yathA merostathA karNasya pAtanam .. 8\-1\-11 (54884) yodhAshcha bahavo rAjanhatAstatra jayaiShiNaH . rAjAno rAjaputrAshcha shUrAH parighabAhavaH .. 8\-1\-12 (54885) rathaughAshcha naraughAshcha hatA rAjansahasrashaH . vAraNA nihatAstatra vAjinashcha mahAhave .. 8\-1\-13 (54886) kShatriyAshcha mahArAja senayorubhayorhatAH . parasparaM vai vIkShyAtra parasparakR^itAgasaH .. 8\-1\-14 (54887) ki~nchichCheShAnparAnkR^itvA tIrtvA pANDavavAhinIm . pArthavelAM samAsAdya hato vaikartano vR^iShA .. 8\-1\-15 (54888) jayAshA dhArtarAShTrANAM vairasya cha mukhaM nR^ipa . tIrNaM tatpANDavai rAjanyatpurA nAvabudhyase .. 8\-1\-16 (54889) prochyamAnaM mahArAja bandhubhirhitabuddhibhiH . tadidaM samanuprAptaM vyasanaM tvAM mahAbhayam .. 8\-1\-17 (54890) putrANAM rAjyakAmena tvayA rAjanhitaiShiNA . charitAnyahitAnyeva teShAM te phalamAgatam .. 8\-1\-18 (54891) hato duHshAsano rAjanyathoktaM pANDavena tu . pratij~nA bhImasenena nistIrNA sA chamUmukhe .. 8\-1\-19 (54892) pItaM cha kShatajaM tasya dhArtarAShTrasya saMyuge . pANDavena mahArAja karma kR^itvA suduShkaram*'.. 8\-1\-20 (54893) vaishampAyana uvAcha. 8\-1\-21x (4820) etachChrutvA mahArAja dhR^itarAShTro.ambikAsutaH . shokasyAntamapashyanvai hataM matvA suyodhanam . vihvalaH patito bhUmau naShTachetA iva dvipaH .. 8\-1\-21 (54894) tasminnipatite bhUmau vihvale rAjasattame . ArtanAdo mahAnAsItstrINAM bharatasattama .. 8\-1\-22 (54895) sha shabdaH pR^ithivIM kR^itsnAM pUrayAmAsa sarvashaH .. 8\-1\-23 (54896) shokArNave mahAghore nimagnA bharatastriyaH . rurudurduHkhashokArtA bhR^ishamudvignachetasaH .. 8\-1\-24 (54897) rAjAnaM cha samAsAdya gAndhArI bharatarShabha . niHsaMj~nA patitA bhUmau sarvANyantaH purANi cha .. 8\-1\-25 (54898) tatastAH sa~njayo rAjansamAshvAsayadAturAH . muhyAmAnAH subahusho mu~nchantIrvAri netrajam .. 8\-1\-26 (54899) samAshvastAH striyastAstu vepamAnA muhurmuhuH . kadalya iva vAtena dhUyamAnAH samantataH .. 8\-1\-27 (54900) rAjAnaM vidurashchApi praj~nAchakShuShamIshvaram . AshvAsayAmAsa tadA si~nchaMstoyena kauravam .. 8\-1\-28 (54901) sa labdhvA sanakaiH saMj~nAM tAshcha dR^iShTvA striyo nR^ipaH . unmatta iva rAjendra sthitastUShNIM vishAmpate .. 8\-1\-29 (54902) tato dhyAtvA chiraM kAlaM niHshvasya cha punaHpunaH . svAnputrAngarhayAmAsa bahumene cha pANDavAn .. 8\-1\-30 (54903) garhayaMshchAtmano buddhiM shakuneH saubalasya cha . dhyAtvA tu suchiraM kAlaM vepamAno muhurmuhuH .. 8\-1\-31 (54904) saMstabhya cha mano bhUyo rAjA dhairyasamanvitaH . punargAvalgaNiM sUtaM paryapR^ichChata sa~njayam .. 8\-1\-32 (54905) na tvayA kathitaM vAkyaM shrutaM sa~njaya tanmayA .. 8\-1\-33 (54906) kachchidduryodhanaH sUta na gato vai yamakShayam . jaye nirAshaH putro me satataM jayakAmukaH . brUhi sa~njaya tattvena punaruktAM kathAmimAm .. 8\-1\-34 (54907) vaishampAyana uvAcha. 8\-1\-35x (4821) evamukto.abravItsUto rAjAnaM janamejaya . hato vaikartano rAjansahaputrairmahArathaH . bhrAtR^ibhishcha maheShvAsaiH sUtaputraistanutyajaiH .. 8\-1\-35 (54908) duHshAsanashcha nihataH pANDavena yashasvinA . pItaM cha rudhiraM kopAdbhImasenena saMyuge .. 8\-1\-36 (54909) `vaishampAyana uvAcha. 8\-1\-37x (4822) etachChrutvA mahArAja dhR^itarAShTro.ambikAsutaH . dahyamAno.abravItsUtaM muhUrtaM tiShTha sa~njaya . vyAkulaM me manastAta mA tAvatkiMchiduchyatAm .. 8\-1\-37 (54910) rAjApi nAbravItki~nchitsa~njayo vidurastathA . tUShNImbhUtastadA so.atha babhUva jagatIpatiH'.. .. 8\-1\-38 (54911) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi prathamo.adhyAyaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanAdibhiH karNasya sainApatye.abhiShechanapUrvakaM yuddhAya niryANam .. 1 .. janamejayena vaishampAyanamprati karNamaraNashrAviNo dhR^itarAShTrasya pravR^ittiprashnaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-1\-0 (54912) shrIkR^iShNAya namaH .. 8\-1\-0x (4823) [nArAyaNaM namaskR^itya naraM chaiva narottamam . devIM sarasvatIM chaiva tato jayamudIrayet .. 8\-1\-1 (54913) vaishampAyana uvAcha. 8\-1\-2x (4824) tato droNe hate rAjanduryodhanamukhA nR^ipAH . bhR^ishamudvignamanaso droNaputramupAgaman .. 8\-1\-2 (54914) te droNamanushochantaH kashmalAbhihataujasaH . paryupAsanta shokArtAstataH shAradvatIsutam .. 8\-1\-3 (54915) te muhUrtaM samAshvasya hetubhiH shAstrasammitaiH . rAtryAgame mahIpAlAH svAni veshmAni bhejire .. 8\-1\-4 (54916) te veshmasvapi kauravya pR^ithvIshA nApnuvansukham . chintayantaH kShayaM tIvraM duHkhashokasamanvitAH .. 8\-1\-5 (54917) visheShataH sUtaputro rAjA chaiva suyodhanaH . duHshAsanashcha shakuniH saubalashcha mahAbalaH .. 8\-1\-6 (54918) uShitAste nishAM tAM tu duryodhananiveshane . chintayantaH parikleshAnpANDavAnAM mahAtmanAm .. 8\-1\-7 (54919) yattaddyUte parikliShTA kR^iShNA chAnAyitA sabhAm . tatsmaranto.anushochanto bhR^ishamudvignachatetasaH .. 8\-1\-8 (54920) tathA tu sa~nchintayatAM tAnkleshAndyUtakAritAn . duHkhena kShaNadA rAja~njagAmAbdashatopamA .. 8\-1\-9 (54921) tataH prabhAte vimale sthitA diShTasya shAsane . chakrurAvashyakaM sarve vidhidR^iShTena karmaNA .. 8\-1\-10 (54922) te kR^itvA.avashyakAryANi samAshvasya cha bhArata . yogamAj~nApayAmAsuryudvAya cha viniryayuH .. 8\-1\-11 (54923) karNaM senApatiM kR^itvA kR^itakautukama~NgalAH . pUjayitvA dvijashreShThAndadhipAtraghR^itAkShataiH .. 8\-1\-12 (54924) gobhirashvaishcha niShkaishcha vAsobhishcha mahAdhanaiH . vandyamAnA jayAshIrbhiH sUtamAgadhabandibhiH .. 8\-1\-13 (54925) tathaiva pANDavA rAjankR^itapUrvAhNikakriyAH . shibirAnniryayustUrNaM yudvAya kR^itanishchayAH .. 8\-1\-14 (54926) tataH pravavR^ite yudvaM tumulaM romaharShaNam . kurUNAM pANDavAnAM cha parasparajayaiShiNAm .. 8\-1\-15 (54927) tayordvau divasau yudvaM kurupANDavasenayoH . karNe senApatau rAjanbabhUvAdbhutadarshanam .. 8\-1\-16 (54928) tataH shatrukShayaM kR^itvA sumahAntaM raNe vR^iShaH . pashyatAM dhArtarAShTrANAM phalgunena nipAtitaH .. 8\-1\-17 (54929) tatastu sa~njayaH sarvaM gatvA nAgapuraM drutam . AchaShTa dhR^itarAShTrAya yadvR^ittaM kurujA~Ngale .. 8\-1\-18 (54930) janamayejaya uvAcha. 8\-1\-19x (4825) ApageyaM hataM shrutvA droNaM chApi mahAratham . AjagAma parAmArtiM vR^idvo rAjA.ambikAsutaH .. 8\-1\-19 (54931) sa shrutvA nihataM karNaM duryodhanahitaiShiNam . kathaM dvijavara prANAnadhArayata duHkhitaH .. 8\-1\-20 (54932) yasmi~njayAshAM putrANAM samamanyata pArthivaH . tasminhate sa kauravyaH kathaM prANAnadhArayat .. 8\-1\-21 (54933) durmaraM tadahaM manye nR^iNAM kR^ichChre.api vartatAm . yatra karNaM hataM shrutvA nAtyajajjIvitaM nR^ipaH .. 8\-1\-22 (54934) tathA shAntanavaM vR^idvaM brahmanbAhlIkameva cha . droNaM cha somadattaM cha bhUrishravasameva cha .. 8\-1\-23 (54935) tathaiva chAnyAnsuhR^idaH putrAnpautrAMshcha pAtitAn . shrutvA yannAjahAtprANAMstanmanye duShkaraM dvija .. 8\-1\-24 (54936) etanme sarvamAchakShva vistareNa mahAmune . na hi tR^ipyAmi pUrveShAM shR^iNvAnashcharitaM mahat .. .. 8\-1\-25 (54937) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhArambhe prathamo.adhyAyaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## dhR^itarAShTreNa bhIShmadroNau pratyanushochanapUrvakaM sa~njayamprati duryodhanAdipravR^ittiprashnaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-1\-0 (54938) vaishampAyana uvAcha. 8\-1\-0x (4826) hate karNe mahArAja nishi gAvalgaNistadA . dIno yayau nAgapuramashvairvAtasamairjave .. 8\-1\-1 (54939) sa hAstinapuraM gatvA bhR^ishamudvignachetanaH . jagAma dhR^itarAShTrasya kShayaM prakShINabAndhavam .. 8\-1\-2 (54940) sa tamudvIkShya rAjAnaM kashmalAbhihataujasam . vavande prA~njalirbhUtvA mUrdhnA pAdau nR^ipasya ha .. 8\-1\-3 (54941) sampUjya cha yathAnyAyaM dhR^itarAShTraM mahIpatim . hA kaShTamiti choktvA sa tato vachanamAdade .. 8\-1\-4 (54942) sa~njayo.ahaM kShitipate kachchidAste sukhaM bhavAn . svadoShairApadaM prApya kachchinnAdya vimuhyati .. 8\-1\-5 (54943) hitAnyuktAni viduradroNagA~NgeyakeshavaiH . agR^ihItAnyanusmR^itya kachchinna kuruShe vyathAm .. 8\-1\-6 (54944) rAmanAradakaNvAdyairhitamuktaM sabhAtale . na gR^ihItamanusmR^itya kachchinna kuruShe vyathAm .. 8\-1\-7 (54945) suhR^idastvadvite yuktAnbhIShmadroNamukhAnparaiH . nihatAnyudhi saMsmR^itya kachchinna kuruShe vyathAm .. 8\-1\-8 (54946) tamevaMvAdinaM rAjA sUtaputraM kR^itAjalim . sudIrghamatha niHshvasya duHkhArta idamabravIt .. 8\-1\-9 (54947) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-1\-10x (4827) Apageye hate shUre divyAstravati sa~njaya . droNe cha parameShvAse bhR^ishaM me vyathitaM manaH .. 8\-1\-10 (54948) yo rathAnAM sahasrANi daMshitAnAM dashaiva tu . ahanyahani tejasvI nijaghne vasusambhavaH .. 8\-1\-11 (54949) taM hataM yaj~nasenasya putreNeha shikhaNDinA . pANDaveyAbhiguptena shrutvA me vyathitaM manaH .. 8\-1\-12 (54950) bhArgavaH pradadau yasmai paramAstraM mahAhave . sAkShAdrAmaNe yo bAlye dhanurveda upAkR^itaH .. 8\-1\-13 (54951) yasya prasAdAtkaunteyA rAjaputrA mahArathAH . mahArathatvaM samprAptAstathA.anye vasudhAdhipAH .. 8\-1\-14 (54952) taM droNaM nihataM shrutvA dhR^iShTadyumnena saMyuge . satyasandhaM maheShvAsaM bhR^ishaM me vyathitaM manaH .. 8\-1\-15 (54953) yayorloke pumAnastre na samo.asti chaturvidhe . tau droNabhIShmau shrutvA tu hatau me vyathitaM manaH .. 8\-1\-16 (54954) trailokye yasya chAstreShu na pumAnvidyate samaH . taM droNaM nihataM shrutvA kimakurvata mAmakAH .. 8\-1\-17 (54955) saMshaptakAnAM cha bale pANDavena mahAtmanA . dhana~njayena vikramya gamite yamasAdanam .. 8\-1\-18 (54956) nArAyaNAstre cha hate droNaputrasya dhImataH . vipradrutAnahaM manyenimagnA~nshokasAgare. 8\-1\-19 (54957) plavamAnAnhate droNe sannanaukAnivArNave .. duryodhanasya karNasya bhojasya kR^itavarmaNaH. 8\-1\-20 (54958) madrarAjasya shalyasya drauNeshchaiva kR^ipasya cha .. matputrasya cha sheShasya tathA.anyeShAM cha sa~njaya. 8\-1\-21 (54959) vipradruteShvanIkeShu mukhavarNo.abhavatkatham .. etatsarvaM yathAvR^ittaM tathA gAvalgaNe mama. 8\-1\-22 (54960) AchakShva pANDaveyAnAM mAmakAnAM cha vikramam .. 8\-1\-23 (54961) sa~njaya uvAcha. 8\-1\-23x (4828) tavAparAdhAdyadvR^ittaM kauraveyeShu mAriSha . tachChrutvA mA vyathAM kArShIrdiShTe na vyathate budhaH .. 8\-1\-24 (54962) yasmAdabhAvI bhAvI vA bhavedartho naraM prati . aprAptau tasya vA prAptau na kashchidyathate budhaH .. 8\-1\-25 (54963) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-1\-26x (4829) na vyathA.abhyadhikA kAchidvidyate mama sa~njaya . diShTametatpurA manye kathayasya yathechChakam .. .. 8\-1\-26 (54964) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi dvitIyo.adhyAyaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanena droNamaraNanirviNNAnAM sainikAnAM karNaguNAnuvarNanena protsAhanam .. 1 .. sa~njayena dhR^itarAShTramprati karNaparAka maprashaMsanapUrvakaM tannidhanakathanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-1\-0 (54965) sa~njaya uvAcha. 8\-1\-0x (4830) hate droNe maheShvAse tava putrA mahArathAH . babhUvurasvasthamukhA viShaNNA gatachetasaH .. 8\-1\-1 (54966) avA~NmukhAH shastrabhR^itaH sarva eva vishAmpate . avekShamANAH shokArtA nAbhyabhAShanparasparam .. 8\-1\-2 (54967) tAndR^iShTvA vyathitAkArAnsainyAni tava bhArata . Urdhvameva niraikShanta duHkhatrastAnyanekashaH .. 8\-1\-3 (54968) shastrANyeShAM tu rAjendra shoNitAktAni sarvashaH . prAbhrashyanta karAgrebhyo dR^iShTvA droNaM hataM yudhi .. 8\-1\-4 (54969) tAni badvAnyariShTAni lambamAnAni bhArata . adR^ishyanta mahArAja nakShatrANi yathA divi .. 8\-1\-5 (54970) tathA tu stimitaM dR^iShTvA gatasatvamavasthitam . balaM tava mahArAja rAjA duryodhano.abravIt .. 8\-1\-6 (54971) bhavatAM bAhuvIryaM hi samAshritya mayA yudhi . pANDaveyAH samAhUtA yudvaM chedaM pravartitam .. 8\-1\-7 (54972) tadidaM nihate droNe viShaNNamiva lakShyate . yudhyamAnAshcha samare yodhA vadhyanti sarvashaH .. 8\-1\-8 (54973) jayo vA.api vadho vA.api yudhyamAnasya saMyuge . bhavetkimatra chitraM vai yudhyadhvaM sarvatomukhAH .. 8\-1\-9 (54974) pashyadhvaM cha mahAtmAnaM karNaM vaikartanaM yudhi . pracharantaM maheShvAsaM divyairastrairmahAbalam .. 8\-1\-10 (54975) yasya vai yudhi santrAsAtkuntIputro dhana~njayaH . nivartate sadA mandaH siMhAtkShudramR^igo yathA .. 8\-1\-11 (54976) yena nAgAyutaprANo bhImaseno mahAbalaH . mAnuSheNaiva yuddhena tAmavasthAM praveshitaH .. 8\-1\-12 (54977) yena divyAstravichChUro mAyAvI sa ghaTotkachaH . amoghayA raNe shaktyA nihato bhairavaM nadan .. 8\-1\-13 (54978) tasya durvAravIryasya satyasandhasya dhImataH . bAhvordraviNamakShayyamadya drakShyatha saMyuge .. 8\-1\-14 (54979) droNaputrasya vikrAntaM rAdheyasyaiva chobhayoH . pashyantu pANDuputrAste viShNuvAsavayoriva .. 8\-1\-15 (54980) sarva eva bhavantashcha shaktAH pratyekasho.api vA . pANDuputrAnraNe hantuM sasainyAnkisu saMhatAH . vIryavantaH kR^itAstrAshcha drakShyathAdya parasparam .. 8\-1\-16 (54981) sa~njaya uvAcha. 8\-1\-17x (4831) evamuktvA tataH karNaM chakre senApatiM tadA . tava putro mahAvIryo bhrAtR^ibhiH sahito.anagha .. 8\-1\-17 (54982) sainApatyamathAvApya karNo rAjanmahArathaH . siMhanAdaM vinadyochchaiH prAyudhyata raNotkaTaH .. 8\-1\-18 (54983) sasR^i~njayAnAM sarveShAM pA~nchAlAnAM cha mAriSha . kekayAnAM videhAnAM chakAra kadanaM mahat .. 8\-1\-19 (54984) tasyeShudhArAH shatashaH prAdurAsa~nCharAsanAt . agre pu~NkheShu saMsaktA yathA bhramarapa~NktayaH .. 8\-1\-20 (54985) sa pIDayitvA pA~nchAlAnpANDavAMshcha tarasvinaH . hatvA sahasrasho yodhAnarjunena nipAtitaH .. .. 8\-1\-21 (54986) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi tR^itIyo.adhyAyaH .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-1\-21 vihvalaH chalanAsamarthaH kAShThavatpatitaH .. 8\-1\-25 antaHpurANi striyaH .. 8\-1\-27 kadalya_iva vepamAnA Asanniti sheShaH .. 8\-1\-29 dR^iShTvA manasaivAtmapratyayena duHkhavatIrj~natvA .. 8\-1\-34 iShTaviyogamAtreNa dasharathAdirmR^itaH . asyatu jaye nairAshyamadhikaM maraNakAraNamastIti bhAvaH .. 8\-1\-1 prathamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 002 .. shrIH .. 8\.2\. adhyAyaH 2 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## dhR^itarAShTreNa nijasenAyAM nihatAnAM nAmanivedanaM choditena sa~njayena tatkathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-2\-0 (54987) `janamejaya uvAcha. 8\-2\-0x (4832) tachChrutvA karNahananaM putrAMshchaiva palAyitAn . dhR^itarAShTro nR^ipashchaiva dvijashreShTha kimabravIt .. 8\-2\-1 (54988) prAptavAnvyasanaM ghoraM putravyasanajaM mahat . kAle yaduktavAMstasmiMstanmamAchakShva tattvataH'.. 8\-2\-2 (54989) vaishampAyana uvAcha. 8\-2\-3x (4833) etachChrutvA mahArAja dhR^itarAShTro.ambikAsutaH . abravItsa~njayaM sUtaM shokasaMvignamAnasaH .. 8\-2\-3 (54990) duShpraNItena me tAta putrasyAdIrghajIvinaH . hataM vaikartanaM shrutvA shoko marmANi kR^intati .. 8\-2\-4 (54991) tasya me saMshayaM Chindhi duHkhapAraM titIrShataH . kurUNAM sR^i~njayAnAM cha ke jIvanti ke mR^itAH .. 8\-2\-5 (54992) sa~njaya uvAcha. 8\-2\-6x (4834) hataH shAntanavo rAjandurAdharShaH pratApavAn . hatvA pANDavayodhAnAmarbudaM dashabhirdinaiH .. 8\-2\-6 (54993) tathA droNo maheShvAsaH pA~nchAlAnAM rathavrajAn . nihatya yudhi durdharShaH pa~nchAdrukmaratho hataH .. 8\-2\-7 (54994) hatasheShasya bhIShmeNa droNena cha mahAtmanA . ardhaM nihatya sainyasya karNo vaikartano hataH .. 8\-2\-8 (54995) viviMshatirmahArAja rAjaputro mahAbalaH . AnartayodhA~nshatasho nihatya nihato raNe .. 8\-2\-9 (54996) tathA putro vikarNaste kShatravratamanusmaran . kShINabANo hataH shUraH sthito hyabhimukhaH paraiH .. 8\-2\-10 (54997) dhorarUpAnparikleshAnduryodhanakR^itAnbahUn . pratij~nAM smaratA tena bhImasenena pAtitaH .. 8\-2\-11 (54998) vindAnuvindAvAvantyau rAjaputrau mahArathau . kR^itvA svasukaraM karma gatau vaivasvatakShayam .. 8\-2\-12 (54999) sindhurAShTramukhAnIha dasha rAShTrANi yAniha . yasya tiShThanti vachane yaH sthitastava shAsane .. 8\-2\-13 (55000) akShauhiNIrdashaikAM cha vinirjitya shitaiH sharaiH . so.arjunena hato rAjanmahAvIryo jayadrathaH .. 8\-2\-14 (55001) tathA duryodhanasutastarasvI yuddhadurmadaH . vartamAnaH pituH shAstre saubhadreNa nipAtitaH .. 8\-2\-15 (55002) tathA dauHshAsaniH sUro bAhushAlI raNotkaTaH . draupadeyena sa~Ngamya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-16 (55003) kirAtAnAmadhipatiH sAgarAnUpavAsinAm . devarAjasya dharmAtmA priyo bahumataH sakhA .. 8\-2\-17 (55004) bhagadatto mahIpAlaH kShatradharmarataH sadA . dhana~njayena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-18 (55005) tathA kauravadAyAdo nyastashastro mahAyashAH . hato bhUrishravA rAja~nshUraH sAtyakinA yudhi .. 8\-2\-19 (55006) shrutAyurapi chAmbaShThaH kShatriyANAM dhurandharaH . charannabhItavatsa~Nkhye nihataH savyasAchinA .. 8\-2\-20 (55007) tava putraH sadAmarShI kR^itAstro yuddhadurmadaH . duHshAsano mahArAja bhImasenena pAtitaH .. 8\-2\-21 (55008) yasya rAjangajAnIkaM bahusAhasramadbhutam . sudakShiNaH sa sa~NgrAme nihataH savyasAchinA .. 8\-2\-22 (55009) kosalAnAmadhipatirhatvA bahumatAnparAn . saubhadreNeha vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-23 (55010) bahusho yodhayitvA tu bhImasenaM mahAratham . chitrasenastava suto bhImasenena pAtitaH .. 8\-2\-24 (55011) madrarAjAtmajaH shUraH pareShAM bhayavardhanaH . asicharmadharaH shrImAnsaubhadreNa nipAtitaH .. 8\-2\-25 (55012) samaH karNasya samare yaH sa karNasya pashyataH . vR^iShaseno mahAtejAH shIghrAstro dR^iDhavikramaH .. 8\-2\-26 (55013) abhimanyorvadhaM smR^itvA pratij~nAmapi chAtmanaH . dhana~njayena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-27 (55014) nityaM prasaktavairo yaH pANDavaiH pR^ithivIpatiH . vishrAvya vairaM pArthena shrutAyuH sa nipAtitaH .. 8\-2\-28 (55015) shalyaputrastu vikrAntaH sahadevena mAriSha . hato rukmaratho rAja~nshyAlo mAtulajo yudhi .. 8\-2\-29 (55016) rAjA bhAgIratho vR^iddho bR^ihatkShatrashcha kekayaH . parAkramantau vikrAntau nihatau vIryavattarau .. 8\-2\-30 (55017) bhagadattasuto rAjankR^itapraj~no maMhAbalaH . shyenavachcharatA sa~Nkhye nakulena nipAtitaH .. 8\-2\-31 (55018) pitAmahastava tathA bAhlIkaH saha bAhlikaiH . nihato bhImasenena mahAbAlaparAkramaH .. 8\-2\-32 (55019) jayatsenastathA rAja~njArAsandhirmahAbalaH . mAgadho nihataH sa~Nkhye saubhadreNa mahAtmanA .. 8\-2\-33 (55020) putraste durmukho rAjanduHsahashcha mahArathaH . gadayA bhImasenena nihatau shUramAninau .. 8\-2\-34 (55021) durmarShaNo durviShaho durjayashcha mahArathaH . kR^itvA tvasukaraM karma gatA vaivasvatakShayam .. 8\-2\-35 (55022) ubhau kali~NgavR^iShakau bhrAtarau yuddhadurmadau . kR^itvA chAsukaraM karma gatau vaivasvatakShayam .. 8\-2\-36 (55023) sachivo vR^iShaparvA te shUraH paramavIryavAn . bhImasenena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-37 (55024) tathaiva pauravo rAjA nAgAyutabalo mahAn . samare pANDuputreNa nihataH savyasAchinA .. 8\-2\-38 (55025) vasAtayo mahArAja dvisAhasrAH prahAriNaH . shUrasenAshcha vikrAntAH sarve yudhi nipAtitAH .. 8\-2\-39 (55026) abhIShAhAH kavachinaH praharanto raNotkaTAH . shibayashcha rathodArAH kAli~NgasahitA hatAH .. 8\-2\-40 (55027) gokule nityasaMvR^iddhA yuddhe paramakopanAH . gopAlAH kR^itavIrAste nihatAH savyasAchinA .. 8\-2\-41 (55028) shreNayo bahusAhasrAH saMshaptakagaNAshcha ye . te sarve pArthamAsAdya gadA vaivasvatakShayam .. 8\-2\-42 (55029) shyAlau tava mahArAja rAjAnau vR^iShakAchalau . tvadarthamativikrAntau nihatau savyasAchinA .. 8\-2\-43 (55030) ugrakarmA maheShvAso nAmataH karmatastathA . sAlvarAjo mahAbAhurbhImasenena pAtitaH .. 8\-2\-44 (55031) oghavAMshcha mahArAja bR^ihantaH sahitau raNe . parAkramantau mitrArthe gatau vaivasvatakShayam .. 8\-2\-45 (55032) tathaiva rathinAM shreShThaH kShemadhUrtirvishAmpate . nihato gadayA rAjanbhImasenena saMyuge .. 8\-2\-46 (55033) tathA rAjanmaheShvAso jalasandhau mahAbalaH . sumahatkadanaM kR^itvA hataH sAtyakinA raNe .. 8\-2\-47 (55034) alambuso rAkShasendraH kharabandhurayAnavAn . ghaTotkachena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-2\-48 (55035) rAdheyaH sUtaputrashcha bhrAtarashcha mahArathAH . kekayAH sarvashashchApi nihatAH svyasAchinA .. 8\-2\-49 (55036) mAlavA madrakAshchaiva drAviDAshchograkarmiNaH . yaudheyAshcha lalitthAshcha kShudrakAshchApyushInarAH .. 8\-2\-50 (55037) mAvellakAstuNDikerAH sAvitrIputrakAshcha ye . prAchyodIchyAH pratIchyAshcha dAkShiNAtyAshcha mAriSha .. 8\-2\-51 (55038) pattInAM nihatAH sa~NghA hayAnAM prayutAni cha . rathavrajAshcha nihatA hatAshcha varavAraNAH .. 8\-2\-52 (55039) sadhvajAH sAyudhAH shUrAH savarmAmbarabhUShaNAH . kAlena mahatA.a.ayastAH kushalairye cha vardhitAH .. 8\-2\-53 (55040) te hatAH samare rAjanpArthenAkliShTakarmaNA . anye tathA.amitabalAH parasparavadhaiShiNaH .. 8\-2\-54 (55041) ete chAnye cha bahavo rAjAnaH sagaNA raNe . hatAH sahasrasho rAjanyanmAM tvaM paripR^ichChasi .. 8\-2\-55 (55042) evameSha kShayo vR^ittaH karNArjunasamAgame . mahendreNa yathA vR^itro yathA rAmeNa rAvaNaH .. 8\-2\-56 (55043) yathA kR^iShNena narako murushcha nihato raNe . kArtavIryashcha rAmeNa bhArgaveNa yathA hataH .. 8\-2\-57 (55044) saj~nAtibAndhavaH shUraH samare yuddhadurmadaH . raNe kR^itvA mahadyuddhaM ghoraM trailokyamohanam .. 8\-2\-58 (55045) yathA skandena mahiSho yathA rudreNa chAndhakaH . tathA.arjunena sa hato dvairathe yuddhadurmadaH .. 8\-2\-59 (55046) sAmAtyabAndhavo rAjankarNaH praharatAM varaH . jayAshA dhArtarAShTrANAM vairasya cha mukhaM nR^ipaH .. 8\-2\-60 (55047) tIrNaM tatpANDavai rAjanyatpurA nAvabudhyase . uchyamAno mahArAja bandhubhirhitakA~NkShibhiH .. 8\-2\-61 (55048) `na kR^itaM cha tvayA pUrvaM daivena vidhinA balAt'. tadidaM samanuprAptaM vyasanaM sumahAtyayam .. 8\-2\-62 (55049) gANAM rAjyakAmAnAM tvayA rAjanhitaiShiNA . ahitAnyeva chIrNAni teShAM te phalamAgatam .. .. 8\-2\-63 (55050) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi dvitIyo.adhyAyaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-2\-35 durmanAshcha mahArathaH iti ka.kha.~Na.pAThaH . vikarNashcha mahAbalaH iti ~Na. pAThaH .. 8\-2\-48 kharabandhurayAnavAn gardabhasaMyutarathavAn . alAyudho rAkShasendro bakabandhurayAnavAn iti ka.kha.~Na.pAThaH .. 8\-2\-59 karNastathA hata ityanukR^iShyate .. 8\-2\-2 dvitIyo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 003 .. shrIH .. 8\.3\. adhyAyaH 3 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~njayena dhR^itarAShTrampati yuddhe nihatAnAM pareShAM nAmakathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-3\-0 (55051) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-3\-0x (4835) AkhyAtA mAmakAstAta nihatA yudhi pANDavaiH . hatAMshcha pANDaveyAnAM mAmakairbrUhi sa~njaya .. 8\-3\-1 (55052) sa~njaya uvAcha. 8\-3\-2x (4836) kR^itino yudhi vikrAntA mahAsatvA mahAbalAH . sAnubandhAH sahAmAtyA gA~Ngeyena nipAtitAH .. 8\-3\-2 (55053) nArAyaNA vallavAshcha rAmAshcha shatasho pare . anuraktAshcha vIreNa bhIShmeNa yudhi pAtitAH .. 8\-3\-3 (55054) samaH kirITinA sa~Nkhye vIryeNa cha balena cha . satyajitsatyasandhena droNena nihato yudhi .. 8\-3\-4 (55055) pA~nchAlAnAM maheShvAsAH sarve yudvavishAradAH . droNena saha sa~Ngamya gatA vaivasvatakShayam .. 8\-3\-5 (55056) tathA virATadrupadau vR^idvau sahasutau nR^ipau . parAkramantau mitrArthe droNena nihatau raNe .. 8\-3\-6 (55057) yo bAla eva samare sammitaH savyasAchinA . keshavena cha durdharSho baladevena chAbhibhUH .. 8\-3\-7 (55058) pareShAM kadanaM kR^itvA mahadraNavishAradaH . parivArya madAmAtraiH ShaDbhiH paramakai rathaiH . ashaknuvadbhirbIbhatsumabhimanyurnipAtitaH .. 8\-3\-8 (55059) kR^itaM taM virathaM vIraM kShatradharme vyavasthitam . dauHshAsanirmahArAja saubhadraM hatavAnraNe .. 8\-3\-9 (55060) paTachcharanihantA cha mahatyA senayA vR^itaH . ambaShThasya sutaH shrImAnmitrahetoH parAkraman .. 8\-3\-10 (55061) AsAdya lakShmaNaM vIraM duryodhanasutaM raNe . sumahatkadanaM kR^itvA gato vaivasvatakShayam .. 8\-3\-11 (55062) bR^ihantaH sumaheShvAsaH kR^itAstro yudvadurmadaH . duHshAsanena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-3\-12 (55063) maNimAndaNDadhArashcha rAjAnau yuddhadurmadau . parAkramantau mitrArthe droNena yudhi pAtitau .. 8\-3\-13 (55064) aMshumAnbhojarAjastu sahasainyo mahArathaH . bhAradvAjena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-3\-14 (55065) sAmudrashchitrasenashcha saha putreNa bhArata . samudrasenena balAdgamito yamasAdanam .. 8\-3\-15 (55066) anUpavAsI nIlashcha vyAdhradattashcha vIryavAn . ashvatthAmnA vikarNena gamitau yamasAdanam .. 8\-3\-16 (55067) chitrAyudhashchitrayodhI kR^itvA cha kadanaM mahat . chitramArgeNa vikramya vikarNena hato mR^idhe. 8\-3\-17 (55068) vR^ikodarasamo yuddhe vR^itaH kekayajo yudhi . kekayena cha vikramya bhrAtA bhrAtrA nipAtitaH .. 8\-3\-18 (55069) janamejayo gadAyodhI pArvatIyaH pratApavAn . durmukhena mahArAja tava putreNa pAtitaH .. 8\-3\-19 (55070) rochamAnau naravyAghrau rochamAnau grahAviva . drauNena yugapadrAjandivaM samprAtitau sharaiH .. 8\-3\-20 (55071) nR^ipAshcha pratiyudhyantaH parAkrAntA vishAmpate . kR^itvA nasukaraM karma gatA vaivasvatakShayam .. 8\-3\-21 (55072) purujitkR^intibhojashcha mAtulau savyasAchinaH . saMgrAmanirjitA.NllokAngamitau droNasAyakaiH .. 8\-3\-22 (55073) abhibhUH kAshirAjashcha kAshikairbahubhirvR^itaH . vasudAnasya putreNa tyAjito dehamAhave .. 8\-3\-23 (55074) amitaujA yudhAmanyuruttamaujAshcha vIryavAn . nihatya shatashaH sUrAnasmadIyairnipAtitAH .. 8\-3\-24 (55075) mitravarmA cha pA~nchAlyaH kShatradharmA cha bhArata . droNena parameShvAsau gamitau yamasAdanam .. 8\-3\-25 (55076) shikhaNDitanayo yuddhe kShatradevo yudhAmpatiH . lakShmaNena hato rAjaMstava pautreNa bhArata .. 8\-3\-26 (55077) suchitrashchitravarmA cha pitAputrau mahArathau . pracharantau mahAvIrau droNena nihatau raNe .. 8\-3\-27 (55078) vArdhakShemirmahArAja samudra iva parvaNi . AyudhakShayamAsAdya prashAntiM paramAM gataH .. 8\-3\-28 (55079) senAbindusutaH shreShThaH shAstravAnpraharanyudhi . bAhlikena mahArAja kauravendreNa pAtitaH .. 8\-3\-29 (55080) dhR^iShTaketurmahArAja chedInAM pravaro rathaH . kR^itvA nasukaraM karma gato vaivasvatakShayam .. 8\-3\-30 (55081) tathA satyadhR^itirvIraH kR^itvA kadanamAhave . pANDavArthe parAkrAnto gamito yamasAdanam .. 8\-3\-31 (55082) putrastu shishupAlasya suketuH pR^ithivIpatiH . nihatya shAtravAnsa~Nkhye droNena nihato yudhi .. 8\-3\-32 (55083) tathA satyadhR^itirvIro madirAshvashcha vIryavAn . sUryadattashcha vikrAnto nihato droNasAyakaiH .. 8\-3\-33 (55084) `mAtsyAdavarajaH shrImA~nshatAnIko nipAtitaH . shreNimAMshcha mahArAja yudhyamAnaH parAkramI . kR^itvA nasukaraM karma gato vaivasvatakShayam .. 8\-3\-34 (55085) tathaiva yudhi vikrAnto mAgadhaH paramAstravit . bhIShmeNa nihato rAja~nshete.adya paravIrahA .. 8\-3\-35 (55086) virATaputraH sha~Nkhastu uttarashcha mahArathaH . kurvantau sumahatkarma gatau vaivasvatakShayam .. 8\-3\-36 (55087) vasudAnashcha kadanaM kurvANo.atIva saMyuge . bhAradvAjena vikramya gamito yamasAdanam .. 8\-3\-37 (55088) ete chAnye cha bahavaH pANDavAnAM mahArathAH . hatA droNena vikramya yanmAM tvaM paripR^ichChasi .. .. 8\-3\-38 (55089) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi tR^itIyo.adhyAyaH .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-3\-20 rochamAnau ekAnAmAnau bhrAtarau .. 8\-3\-3 tR^itIyo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 004 .. shrIH .. 8\.4\. adhyAyaH 4 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~njayena dhR^itarAShTramprati hatAvashiShTAnAM nAmakathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-4\-0 (55090) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-4\-0x (4837) mAmakasyAsya sainyasya hR^itotsekasya sa~njaya . avasheShaM na pashyAmi kakude mR^idite sati .. 8\-4\-1 (55091) tau hi vIrau maheShvAsau madarthe kurusattamau . bhIShmadroNau hatau shrutvA konvartho jIvitena me .. 8\-4\-2 (55092) na cha mR^iShyAmi rAdheyaM hatamAhavashobhinam . yasya bAhvorbalaM tulyaM ku~njarANAM shataM shatam .. 8\-4\-3 (55093) hatapravarasainyaM me yathA shaMsasi sa~njaya . ahatAnapi me shaMsa ye.atra jIvanti kechana .. 8\-4\-4 (55094) eteShu hi mR^iteShvadya ye tvayA parikIrtitAH . ye.api jIvanti te sarve mR^itA iti matirmama .. 8\-4\-5 (55095) sa~njaya uvAcha. 8\-4\-6x (4838) yasminmahAstrANi samarpitAni chitrANi shubhrANi chaturvidhAni . divyAni rAjanvihitAni chaiva droNena vIre dvijasattamena .. 8\-4\-6 (55096) mahArathaH kR^itimAnkShiprahasto dR^iDhAyudho dR^iDhamuShTirdR^iDheShuH . sa vIryavAndroNaputrastarasvI vyavasthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-7 (55097) AnartavAsI hR^idikAtmajo.asau mahArathaH sAtvatAnAM variShThaH . svayaM bhojaH kR^itavarmA kR^itAstro vyavasthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-8 (55098) ArtAyaniH samare duShprakampyaH senAgraNIH prathamastAvakAnAm . yaH svasrIyAnpANDaveyAnvisR^ijya satyAM vAchaM svAM chikIrShustarasvI .. 8\-4\-9 (55099) tajovadhaM sUtaputrasya sa~Nkhye pratishrutyAjAtashatroH purastAt . durAdharShaH shakrasamAnavIryaH shalyaH sthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-10 (55100) shAradvato gautamashchApi rAja\-\- nmahAbAhuchitrAstrayodhI . dhanushchitraM sumahadbhAvarasAhaM vyavasthito yodvukAmaH pragR^ihya .. 8\-4\-11 (55101) gAndhArarAjaH sasutashcha rAja\-\- ndurdyUtadevI kalahapriyashcha . gAndhAramukhyairyavanaishcha rAja\-\- nvyavasthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-12 (55102) mahArathaH kekayarAjaputraH sadashvayuktaM cha patAkinaM cha . rathaM samAruhya kurupravIra vyavasthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-13 (55103) tathA sutaste jvalanArkavarNaM rathaM samAsthAya kurupravIraH . vyavasthitaH purumitro narendra vyabhre sUryo bhrAjamAno yathA khe .. 8\-4\-14 (55104) duryodhano nAgakulasya madhye vyavasthitaH siMha ivAbabhAse . rathena jAmbUnadabhUShaNena vyavasthitaH samare yotsyamAnaH .. 8\-4\-15 (55105) sa rAjamadhye puruShapravIro rarAja jAmbUnadachitravarmA . padmaprabho vahnirivAlpadhUmo meghAntare sUrya iva prakAshaH .. 8\-4\-16 (55106) tathA suSheNo.apyasicharmapANi\-\- stavAtmajaH satyasenashcha vIraH . vyavasthitau chitrasenena sArdhaM hR^iShTAtmAnau samare yoddhakAmau .. 8\-4\-17 (55107) hIniShevo bhAratarAjaputra ugrAyudhaH shrutavarmA jayashcha . shalashcha satyavrataduHshalau cha vyavasthitAH sahasainyA narAgryAH .. 8\-4\-18 (55108) kaitavyAnAmadhipaH shUramAnI raNeraNe shatruhA rAjaputraH . rathI hayI nAgapattiprayAyI vyavasthito yodvukAmastvadarthe .. 8\-4\-19 (55109) vIraH shrutAyushcha dhR^itAyudhashcha chitrA~Ngadashchitrasenashcha vIraH . vyavasthitA yodvukAmA narAgryAH prahAriNo mAninaH satyasandhAH .. 8\-4\-20 (55110) karNAtmajaH satyasandho mahAtmA vyavasthitaH samare yodvukAmaH .. 8\-4\-21 (55111) athAparau karNasutau varAstrau vyavasthitau laghuhastau narendra . bale mahatyulbaNasatvavIryau samAsthitau yodvukAmau tvadarthe .. 8\-4\-22 (55112) etaishcha mukhyairaparaishcha rAja\-\- nyodhapravIrairamitaprabhAvaiH . vyavasthito nAgakulasya madhye yathA mahendraH kururAjo jayAya .. 8\-4\-23 (55113) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-4\-24x (4839) AkhyAtA jIvamAnA ye pare sainyA yathAyatham . itIdamavagachChAmi vyaktamarthAbhipattitaH .. 8\-4\-24 (55114) vaishampAyana uvAcha. 8\-4\-25x (4840) evaM bruvanneva tadA dhR^itarAShTro.ambikAsutaH . hatapravIraM bhUyiShThaM ki~nchichCheShaM svakaM balam . shrutvA vyAmohamAgachChachChokavyAkulitendriyaH .. 8\-4\-25 (55115) vyAkulaM me manastAta shrutvA sumahadapriyam .. mano muhyati chA~NgAni na cha shaknomi dhAvitum . ityevamuktvA vachanaM dhR^itarAShTro.ambikAsutaH . bhrAntachittastataH so.atha babhUva jagatIpatiH .. .. 8\-4\-26 (55116) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi chaturtho.adhyAyaH .. 4 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-4\-1 kakude pradhAnapuruShasamUhe bhIShmadroNakarNarUpe mR^iditenAshite sati .. 8\-4\-5 mR^itAH mR^itaprAyAH .. 8\-4\-6 chaturvidhAni dR^iDhadUrasUkShmashabdavedhIni . vihitAni dhanurvedoditAni .. 8\-4\-7 kR^itimAn avandhyayatnaH .. 8\-4\-9 ArtAyaniH shalyaH . svasrIyAn bhAgineyAn .. 8\-4\-19 nAgapattiprayAyI nAgaiH pattibhishcha prayAtuM shIlamasya . nAgarathaprayAyIti pAThAntaram .. 8\-4\-24 sainyAH senAmarhanti te rAjAnaH . yathAyathaM pakShadvaye.api jIvamAnA AkhyAtAH. idaM bhAvijayaparAjayAdikam. iti anena pakShadvayabalatolanena vyaktaM spR^iShTamabhigachChAmi jAnAmi. arthAbhipattitaH phalopapattitaH. tena jayo madIyAnAM nAstIti nishchinomIti bhAvaH. AkhyAtA vai jIvamAnAH parebhyo.anye yathA dhnuvam. itIdamavagachChAmi vyaktamartho vyavasthitaH. iti ka.kha.Da.pAThaH .. 8\-4\-4 chaturtho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 005 .. shrIH .. 8\.5\. adhyAyaH 5 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## dhR^itarAShTreNa karNaguNAnuvarNanapUrvakaM shochanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-5\-0 (55117) janamejaya uvAcha. 8\-5\-0x (4841) shrutvA karNaM hataM yudve putrAMshchaiva palAyinaH . narendraH ki~nchidAshvasto dvijashreShTha kimabravIt .. 8\-5\-1 (55118) prAptavAnparamaM duHkhaM putravyasanajaM mahat . tasminyaduktavAnkAle tanmamAchakShva pR^ichChataH .. 8\-5\-2 (55119) vaishampAyana uvAcha. 8\-5\-3x (4842) shrutvA karNasya nidhanamashradveyamivAdbhutam . bhUtasammohanaM bhImaM meroH saMsarpaNaM yathA .. 8\-5\-3 (55120) chittamohamivAyuktaM bhArgavasya mahAmateH . parAjayamivendrasya dviShaddhyo bhImakarmaNaH .. 8\-5\-4 (55121) divaH prapatanaM bhAnoruravyAmiva mahAdyuteH . saMshoShaNamivAchintyaM samudrasyAkShayAmbhasaH .. 8\-5\-5 (55122) mahIviyaddigambUnAM sarvanAshamivAdbhutam . karmaNoriva vaiphalyamubhayoH puNyapApayoH .. 8\-5\-6 (55123) sa~nchintya nipuNaM buddhyA dhR^itarAShTro janeshvaraH . nedamastIti sa~nchintya karNasya samare vadham .. 8\-5\-7 (55124) prANinAmevamAtmatvAtsyAdapIti vichArya cha . shokAgninA dahyamAno dhamyamAna ivAshaye .. 8\-5\-8 (55125) visrastA~NgaH shvasandIno hAhetyuktvA suduHkhitaH . vilalApa mahArAja dhR^itarAShTro.ambikAsutaH .. 8\-5\-9 (55126) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-5\-10x (4843) sa~njayAdhirathirvIraH siMhadviradavikramaH . vR^iShabhapratimaskandho vR^iShabhAkShagatisvaraH .. 8\-5\-10 (55127) vR^iShabho vR^iShabhasyeva yo yuddhe na nivartate . shatrorapi mahendrasya vajrasaMhanano yuvA .. 8\-5\-11 (55128) yasya jyAtalashabdena sharavR^iShTiraveNa cha . rathAshvanaramAta~NgA nAvatiShThanti saMyuge .. 8\-5\-12 (55129) yamAshritya mahAbAhuM dviShatsa~Nghaghnamachyutam . duryodhano.akarodvairaM pANDuputrairmahArathaiH .. 8\-5\-13 (55130) sa kathaM rathinAM shreShThaH karNaH pArthena saMyuge . nihataH puruShavyAghraH prasahyAsahyavikramaH .. 8\-5\-14 (55131) yo nAmanyata vai nityamachyutaM cha dhana~njayam . na vR^iShmInsahitAnanyAnsvabAhubaladarpitaH .. 8\-5\-15 (55132) shAr~NgagANDIvadhanvAnau sahitAvaparAjitau . ahaM divyAdrathAdekaH pAtayiShyAmi saMyuge .. 8\-5\-16 (55133) iti yaH satataM mandamavochallobhamohitam . duryodhanamavAchInaM rAjyakAmukamAturam .. 8\-5\-17 (55134) yo.ajayatsarvakAmbhojAnAvantyAnkekayaiH saha . gAndhArAnmadrakAnmAtsyAMstrigartAMsta~NkaNA~nshakAn. 8\-5\-18 (55135) pA~nchAlAMshcha videhAMshcha kulindAnkAshikosalAn sUhmAna~NgAMshcha va~NgAMshcha niShAdAnpuNDrakIkaTAn .. 8\-5\-19 (55136) vatsAnkali~NgAndaradAnashmakAnR^iShikAnapi . `shabarAnhArahUNAMshcha praghUNAnsaralAnapi .. 8\-5\-20 (55137) mlechCharAShTrAdhipAMshchaiva durgAnATavikAMstathA'. jitvaitAnsamare vIraH pradIptaiH ka~NkapatribhiH .. 8\-5\-21 (55138) karamAhArayAmAsa jitvA sarvAnarIMstathA . duryodhanasya vR^iddhyarthaM rAdheyo rathinAM varaH . divyAstravimanhAtejAH karNo vaikartano vR^iShaH .. 8\-5\-22 (55139) senAgopashcha sa kathaM shatrubhiH paramAstravit . ghAtitaH pANDavaiH shUraiH samare vIryashAlibhiH .. 8\-5\-23 (55140) vR^iSho mahendro deveShu vR^iShaH karNo nareShvapi . tR^itIyamanyaM lokeShu vR^iShaM naivAnushushruma .. 8\-5\-24 (55141) uchchaiH shravA varo.ashvAnAM rAj~nAM vaishravaNo varaH . varo mahendro devAnAM karNaH praharatAM varaH .. 8\-5\-25 (55142) yo.ajitaH pArthivaiH shUraiH samarthairvIryashAlibhiH . duryodhanasya vR^iddhyarthaM kR^itsnAmurvImathAjayat .. 8\-5\-26 (55143) yaM labdhvA mAgadho rAjA sAMtvamAno.atha sauhR^idaiH . arautsItpArthivaM kShatramR^ite yAdavakauravAn .. 8\-5\-27 (55144) taM shrutvA nihataM karNaM dvairathe savyasAchinA . shokArNave nimagno.ahaM bhinnA nauriva sAgare .. 8\-5\-28 (55145) taM vR^iShaM nihataM shrutvA dvairathe rathinAM varam . shokArNave nimagno.ahamapluvaH sAgare yathA .. 8\-5\-29 (55146) IdR^ishairyadyahaM duHkhairna vinashyAmi sa~njaya . vajrAddR^iDhataraM manye hR^idayaM mama durbhidam .. 8\-5\-30 (55147) j~nAtisaMbandhimitrANAmimaM shrutvA parAbhavam . ko madanyaH pumA.Nlloke na jahyAtsUta jIvitam .. 8\-5\-31 (55148) viShamagniM prapAtaM cha parvatAgrAdahaM vR^iNe . `mahAprasthAnagamanaM jalaM prAyopaveshanam'. na hi shakShyAmi duHkhAni soDhuM kaShTAni sa~njaya .. .. 8\-5\-32 (55149) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi pa~nchamo.adhyAyaH .. 5 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-5\-1 putrAMshchaiva nipAtitAn iti jha.pAThaH .. 8\-5\-4 bhArgavasya rAmasya shukrasya vA .. 8\-5\-7 karNasya vadhaM sa~nchintya manasyAlochya idaM kR^itsnaM jagatsvasainyaM vA nAstIti sa~nchintya nishchitya vilalApeti tR^itIyena sambandhaH .. 8\-5\-17 avAchInaM chintayA.adhomukham .. 8\-5\-24 jalavarShitvAddeveShu mahendro vR^iShaH . dhanavarShitvAnmanuShyeShu karNovR^iShaH. tR^itIyamevamabhito vR^iShTikartAraM vR^iSham .. 8\-5\-29 naukAhInaH .. 8\-5\-5 pa~nchamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 006 .. shrIH .. 8\.6\. adhyAyaH 6 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNavadhashravaNAnantarIyakadhR^itarAShTrapravR^ittiM pR^iShTena vaishampAyanena karNaduryodhanastutinindApUrvakaM sa~njayamprati karNArjunayuddhakathanachodanArUpadhR^itarAShTrapravR^ittikathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-6\-0 (55150) sa~njaya uvAcha. 8\-6\-0x (4844) shriyA kulena yashasA tapasA cha shrutena cha . tvAmadya santo manyante yayAtimiva nAhuSham .. 8\-6\-1 (55151) shrute maharShipratimaH kR^itakR^ityo.asi pArthiva . paryavasthApayAtmAnaM mA viShAde manaH kR^ithAH .. 8\-6\-2 (55152) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-6\-3x (4845) daivameva paraM manye dhikpauruShamanarthakam . yatra sAlapratIkAshaH karNo.ahanyata saMyuge .. 8\-6\-3 (55153) hatvA yudhiShThirAnIkaM pA~nchAlAnAM rathavrajAn . pratApya sharavarSheNa dishaH sarvA mahArathaH .. 8\-6\-4 (55154) mohiyitvA raNe pArthAnvajnahasta ivAsurAn . sa kathaM nihataH shete vAyurugNa iva drumaH .. 8\-6\-5 (55155) shokasyAntaM na pashyAmi pAraM jalanidheriva . chintA me vardhate.atIva mumUrShA chApi jAyate .. 8\-6\-6 (55156) karNasya nidhanaM shrutvA vijayaM phalgunasya cha . ashraddheyamahaM manye vadhaM karNasya sa~njaya .. 8\-6\-7 (55157) vajrasAramidaM nUnaM hR^idayaM durbhidaM mama . yachChrutvA puruShavyAghraM hataM karNaM na dIryate .. 8\-6\-8 (55158) AryurnUnaM sudIrghaM me vihitaM daivataiH purA . yatra karNaM hataM shrutvA jIvAmIha suduHkhitaH .. 8\-6\-9 (55159) dhigjIvitamidaM chaiva suhR^idvInasya sa~njaya . adya chAhaM dashAmetAM gataH sa~njaya garhitAm . kR^ipaNaM vartayiShyAmi shochyaH sarvasya mandadhIH .. 8\-6\-10 (55160) ahameva purA bhUtvA sarvalokasya satkR^itaH . paribhUtaH kathaM sUta paraiH shakShyAmi jIvitum .. 8\-6\-11 (55161) duHkhAdduHkhataraM bhanye prAptavAnasmi sa~njaya . bhIShmadroNavadhenaiva karNasya cha mahAtmanaH .. 8\-6\-12 (55162) nAvasheShaM prapashyAmi sUtaputre hate yudhi . sahi pAraM mahAnAsItputrANAM mama sa~njaya .. 8\-6\-13 (55163) yuddhe hi nihataH shUro visR^ijansAyakAnbahUn . ko hi me jIvitenArthastamR^ite puruSharShabham .. 8\-6\-14 (55164) rathAdAdhirathirnUnaM nyapatatsAyakArditaH . parvatasyeva shikharaM va jrapAtAdvidAritam .. 8\-6\-15 (55165) sa shete pR^ithivIM nUnaM shobhayanrudhirokShitaH . mAta~Nga iva mattena matA~Ngena nipAtitaH .. 8\-6\-16 (55166) yo balaM dhArtarAShTrANAM pANDavAnAM yato bhayam . so.arjunena hataH karNaH pratimAnaM dhanuShmatAm .. 8\-6\-17 (55167) sa hi vIro maheShvAso mitrANAmabhaya~NkaraH . shete vinihato vIraH shakreNeva purA balaH .. 8\-6\-18 (55168) pa~NgorivAdhvagamanaM daridrasyeva kAmitam . duryodhanasya lobhashcha samAnyetAni sa~njaya .. 8\-6\-19 (55169) anyathA chintitaM kAryamanyathA tattu jAyate . aho nu balavaddaivaM kAlashcha duratikramaH .. 8\-6\-20 (55170) palAyamAnaH kR^ipaNo dInAtmA dInapauruShaH . kachchidvinihataH sUta putro duHshAsano mama .. 8\-6\-21 (55171) kachchinna dInAcharitaM kR^itavAMstAta saMyuge . kachchinna nihataH shUrA yathA.anye kShatriyarShabhAH .. 8\-6\-22 (55172) yudhiShThirasya vachanaM mA yuddhamiti sarvadA . duryodhano nAbhyagR^ihNAnmUDhaH pathyamivauShadham .. 8\-6\-23 (55173) shatalpe shayAnena bhIShmeNa sumahAtmanA . pAnIyaM yAchitaH pArthaH sovidhyanmedinItalam .. 8\-6\-24 (55174) jalasya dhArAM janitAM dR^iShTvA pANDusutena cha . abravItsa mahAbAhustAta saMshAmya pANDavaiH .. 8\-6\-25 (55175) prashamAdvi bhavechChAntirmadantaM yuddhamastu vaH . bhrAtR^ibhAvena pR^ithivIM bhu~NkShva pANDusutaiH saha .. 8\-6\-26 (55176) akurvanvachanaM tasya nUnaM shochati putrakaH . tadidaM samanuprApta vachanaM dIrghadarshinaH .. 8\-6\-27 (55177) ahaM tu nihatAmAtyo hataputrashcha sa~njaya . dyUtataH kR^ichChramApanno lUnapakSha iva dvijaH .. 8\-6\-28 (55178) yathA hi shakuniM gR^ihya ChittvA pakShau cha sa~njaya . visarjayanti saMhR^iShTAH krIDamAnAH kumArakAH .. 8\-6\-29 (55179) lUnapakShatayA tasya gamanaM nopapadyate . tathAhamapi samprApto lUnapakSha iva dvijaH .. 8\-6\-30 (55180) kShINaH sarvArthahInashcha nirj~nAtirbandhuvarjitaH . kAM dishaM pratipatsyAmi dInaH shatruvashaM gataH .. 8\-6\-31 (55181) vaishampAyana uvAcha. 8\-6\-32x (4846) ityevaM dhR^itarAShTro.atha vilapya bahuduHkhitaH . provAcha sa~njayaM bhUyaH sokavyAkulamAnasaH .. 8\-6\-32 (55182) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-6\-33x (4847) yo.ajayatsarvakAmbhojAnambaShThAnkaikayaiH saha . gAndhArAMshcha videhAMshcha jitvA kAryArthamAhave .. 8\-6\-33 (55183) duryodhanasya vR^iddhyarthaM yo.ajayatpR^ithivIM prabhuH . sa jitaH pANDavaiH shUraiH samare vAhushAlibhiH .. 8\-6\-34 (55184) tasminhate maheShvAse karNe yudhi kirITinA . ke vIrAH paryatiShThanta tanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-6\-35 (55185) kachchinnaikaH parityaktaH pANDavairnihato raNe . uktaM tvayA purA tAta yathA vIro nipAtitaH .. 8\-6\-36 (55186) bhIShmamapratiyudhyantaM shikhamDI sAyakottamaiH . pAtayAmAsa samare sarvashastrabhR^itAM varam .. 8\-6\-37 (55187) tathA draupadinA droNo nyastasarvAyudho yudhi . `dharmarAjavachaH shrutvA ashvatthAmA hatastviti'.. 8\-6\-38 (55188) yuktayogo maheShvAsaH sharairbahubhirAchitaH . nihataH kha~Ngamudyamya dhR^iShTadyumnena sa~njaya .. 8\-6\-39 (55189) antareNa hatAvetau Chalena cha visheShataH . ashrauShamahametadvai bhIShmadroNau nipAtitau .. 8\-6\-40 (55190) bhIShmadroNau hi samare na hanyAdvajrabhR^itsvayam . nyAyena yudhyansamare tadvai satyaM bravImi te .. 8\-6\-41 (55191) karNaM tvasyantamastrANi divyAni cha bahUni cha . kathamindropamaM vIraM mR^ityuryudve samaspR^ishat .. 8\-6\-42 (55192) yasya vidyutprabhAM shaktiM divyAM kanakabhUShaNAm . prAyachChaddviShatAM hantrIM kuNDalAbhyAM purandaraH .. 8\-6\-43 (55193) yasya sarpamukho divyaH sharaH kA~nchanabhUShaNaH . asheta nishitaH patrI samareShvarisUdanaH .. 8\-6\-44 (55194) bhIShmadroNamukhAnvIrAnyo.avamatya mahArathAn . jAmadagnyAnmahAghoraM brAhmamastramashikShata .. 8\-6\-45 (55195) yashcha droNamukhAndR^iShTvA vimukhAnarditA~nsharaiH . saubhadrasya mahAbAhurvyadhamatkArmukaM shitaiH .. 8\-6\-46 (55196) yashcha nAgAyutaprANAM vajraraMhasamachyutam . virathaM sahasA kR^itvA bhImasenamapAhasat .. 8\-6\-47 (55197) sahadevaM cha nirjitya sharaiH sannataparvabhiH . kR^ipayA virathaM kR^itvA nAhanaddharmachintayA .. 8\-6\-48 (55198) yashcha mAyAsahasrANi vikurvANaM jayaiShiNam . ghaTotkachaM rAkShasendraM shakrashaktyA nijaghnivAn .. 8\-6\-49 (55199) evAMshcha divasAnyasya yuddhe bhIto dhana~njayaH . nAgamaddvairathaM vIraH sa kathaM nihato raNe .. 8\-6\-50 (55200) [saMshaptakAnAM yodhA ye Ahvayanta sadA.anyataH . etAnhatvA haniShyAmi pashchAdvaikartanaM raNe .. 8\-6\-51 (55201) iti vyapadishanpArtho varjayansUtajaM raNe . sa kathaM nihato vIraH pArthena paravIrahA ..] 8\-6\-52 (55202) rathabhahgo na chettasya dhanurvA na vyashIryata . na chedastrANi naShTAni sa kathaM nihataH paraiH .. 8\-6\-53 (55203) ko hi shakto raNe karNaM vidhunvAnaM mahaddhanuH . vimu~nchantaM sharAnghorAndivyAnyastrANi chAhave . jetuM puruShashArdUlaM shArdUlamiva veginam .. 8\-6\-54 (55204) dhravaM tasya dhanushChinnaM ratho vA.api mahIM gataH . astrANi vA pranaShTAni yathA shaMsasi me hatam . na hyanyadapi pashyAmi kAraNaM tasya nAshane .. 8\-6\-55 (55205) na hinmi phalgunaM yAvattAvatpAdau na dhAvaye . iti yasya mahAghoraM vratamAsInmahAtmanaH .. 8\-6\-56 (55206) yasya bhIto rame nidrAM dharmarAjo yudhiShThiraH . trayodashasamA nityaM nAbhajatpuruSharShabhaH .. 8\-6\-57 (55207) yasya vIryavato vIryamupAshritya mahAtmanaH . mama putraH sabhAM bhAryAM pANDUnAM nItavAnbalAt .. 8\-6\-58 (55208) tatrApi cha sabhAmadhye pANDavAnAM cha pashyatAm . dAsabhAryeti pA~nchAlImabravItkurusannidhau .. 8\-6\-59 (55209) [na santi tapayaH kR^iShNe sarve ShaNDatilaiH samAH . upatiShThasva bhartAramanyaM vA varavarNini .. 8\-6\-60 (55210) ityevaM yaH purA vAcho rUkShAH saMshrAvayanruShA . sabhAyAM sUtajaH kR^iShNAM sa kathaM nihataH paraiH .. 8\-6\-61 (55211) yadi bhIShmo raNashlAghI droNo vA yudhi durmadaH . na haniShyati kaunteyAnpakShapAtAtsuyodhana . sarvAneva haniShyAmi vyetu te mAnaso jvaraH .. 8\-6\-62 (55212) kiM kariShyati gANDIvamakShayyau cha maheShudhI . snigdhachandanadigdhasya machCharasyAbhidhAvataH . sa nUnamR^iShabhaskandho hyarjunena kathaM hataH ..] 8\-6\-63 (55213) yashcha gANDIvamuktAnAM sparshamugramachintayan . apatirhyasi kR^iShNeti bruvanpArthAnavaikShata .. 8\-6\-64 (55214) yasya nAsIdbhayaM pArthAtsaputrAtsajanArdanAt . svabAhubalamAshritya muhUrtamapi sa~njaya .. 8\-6\-65 (55215) tasya nA.ahaM vadhaM manye devairapi savAsavaiH . pratIpamabhighAvadbhiH kiM punastAta pANDavaiH .. 8\-6\-66 (55216) na hi jyAM saMsampR^ishAnasya talatre vA.api gR^ihNataH . pumAnAdhiratheH sthAtuM kashchitpramukhato.arhati .. 8\-6\-67 (55217) api syAnmedinI hInA somasUryaprabhAMshubhiH . na vadha\- puruShendrasya saMyugeShvapalAyinaH .. 8\-6\-68 (55218) yena mandaH sahAyena bhrAtrA duHshAsanena cha . vAsudevasya durbuddhiH pratyAkhyAnamarochata .. 8\-6\-69 (55219) sa nUnaM vR^iShabhaskandhaM karNaM dR^iShTvA nipAtitam . duHshAsanaM cha nihataM manye shochati putrakaH .. 8\-6\-70 (55220) hataM vaikartanaM dR^iShTvA dvairathe savyasAchinA . jayataH pANDavAndR^iShTvA kiMsvidduryodhano.abravIt .. 8\-6\-71 (55221) [durmarShaNaM hataM dR^iShTvA vR^iShasenaM cha saMyuge . prabhagraM cha balaM dR^iShTvA vadhyamAnaM mahArathaiH .. 8\-6\-72 (55222) parA~NmukhAMshcha rAj~nastu palAyanaparAyaNAn . vidrutAnrathino dR^iShTvA manye shochati putrakaH .. 8\-6\-73 (55223) aneyashchAbhimAnI cha durbuddhirajitendriyaH . hatotsAhaM balaM dR^iShTvA kiMsviduryodhano.abravIt .. 8\-6\-74 (55224) svayaM vairaM mahatkR^itvA vAryamANaH suhR^idgaNaiH . pradhane hatabhUyiShThaiH kiMsvidduryodhano.abravIt .. 8\-6\-75 (55225) bhrAtaraM nihataM dR^iShTvA bhImasenena saMyuge . rudhire pIyamAne cha kiMsviddruryodhano.abravIt ..] 8\-6\-76 (55226) saha gAndhArarAjena sabhAyAM yadabhAShata . karNo.arjunaM raNe hantA hate tasminkimabravIt .. 8\-6\-77 (55227) dyUtaM kR^itvA purA hR^iShTho va~nchayitvA cha pANDavAn . shakuniH saubalastAta hate karNe kimabravIt .. 8\-6\-78 (55228) kR^itavarmA maheShvAsaH sAtvatAnAM mahArathaH . hataM vaikartanaM dR^iShTvA hArdikyaH kimabhAShata .. 8\-6\-79 (55229) brAhmaNAH kShatriyA vaishyA yasya shikShAmupAsate . dhanurvedaM chikIrShanto droNaputrasya dhImataH .. 8\-6\-80 (55230) yuvA rUpeNa sampanno darshanIyo mahAyashAH . ashvatthAmA hate karNe kimabhAShata sa~njaya .. 8\-6\-81 (55231) AchAryo yo dhanurvede gautamo rathasattamaH . kR^ipaH shAradvatastAta hate karNe kimabravIt .. 8\-6\-82 (55232) madrarAjo maheShvAsaH shalyaH samitishobhanaH . dR^iShTvA vinihataM karNaM sArathye rathinAM varaH . kimabhAShata sauvIro madrANAmadhipo balI .. 8\-6\-83 (55233) dR^iShTvA vinihataM sarve yodhA vAraNadurjayAH . ye cha kena rAjAnaH pR^ithivyAM yodvumAgatAH . vaikartanaM hataM dR^iShTavA kAnyabhAShanta sa~njaya .. 8\-6\-84 (55234) droNe tu nihate vIre rathavyAghre nararShabhe . ke vA mukhamanIkAnAmAsansa~njaya bhAgashaH .. 8\-6\-85 (55235) madrarAjaH kathaM shalyo niyukto rathinAM varaH . vaikartanasya sArathye tanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-6\-86 (55236) ke.arakShandakShiNaM chakraM sUtaputrasya yudhyataH . vAmaM chakraM rarakShurvA ke vA vIrasya pR^iShThataH .. 8\-6\-87 (55237) ke karNaM na jahuH shUrAH ke kShudrAH prAdravaMstataH . kathaM cha vaH sametAnAM hataH karNo mahArathaH .. 8\-6\-88 (55238) pANDavAshcha svayaM shUrAH pratyudIyurmahArathAH . sR^ijantaH sharavarShANi vAridhArA ivAmbudAH .. 8\-6\-89 (55239) sa cha sarpamukho divyo maheShupravarastadA . vyarthaH kathaM samabhavattanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-6\-90 (55240) mAmakasyAsya sainyasya hatotsedhasya sa~njaya . avasheShaM na pashyAmi kakude mR^idite sati .. 8\-6\-91 (55241) tau hi vIrau maheShvAsau madarthe tyaktajIvItau . bhIShmadroNau hatau shrutvA ko nvartho jIvitena me .. 8\-6\-92 (55242) punaH punarna mR^iShyAmi vadhaM karNasya pANDavaiH . yasya bAhvorbalaM tulyaM ku~njarANAM shataM shatam .. 8\-6\-93 (55243) droNe hate cha yadvR^ittaM kauravANAM paraiH saha . sa~NghAme naravIrANAM tanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-6\-94 (55244) yathA karNashcha kaunteyaiH saha yuddhamayojayat . tathA cha dviShatAM hantA raNe shAntastaduchyatAm .. .. 8\-6\-95 (55245) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShaShTho.adhyAyaH .. 6 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-6\-37 apratiyudhyantaM shikhaNDinA pratiyuddhagana~NgIkurvANam .. 8\-6\-38 draupadinA drupadaputreNa dhR^iShTadyumnena .. 8\-6\-40 phalena cha visheShataH iti ka.~Na.pAThaH . balena cha visheShataH iti kha. pAThaH .. 8\-6\-43 kuNDalAbhyAM sakavachAbhyAM . tAdarthye chaturthI .. 8\-6\-44 asheta nihataH patrI samareShvarisUdanaH iti kha.pAThaH . asheta nihataH patrI chandaneShvarisUdanaH iti jha.pAThaH .. 8\-6\-53 rathasa~Ngo na chettasya iti ka.Da.pAThaH . ahaMkAMro na chettasya iti kha. pAThaH .. 8\-6\-66 prAtibhaThyena abhidhAvadbhiH sarvadigbhyaH samAgataiH .. 8\-6\-67 AdhiratheH adhirathaputrasya .. 8\-6\-68 somasUryamahAcharyAtprakarSheNa bhAtIti yogAchcha prabho vahnisteShAM trayANAmaMshubhirmuyUkhaiH .. 8\-6\-69 mando duryodhanaH .. 8\-6\-74 aneya ashikShaNIyaH . yato.abhimAnI vidvattvAbhimAnI. etaeva durbuddhiH hitamajAnan .. 8\-6\-75 pradhane raNe .. 8\-6\-84 kAni vAkyAnIti sheShaH .. 8\-6\-89 pratyudIyuH kathamiti sheShaH .. 8\-6\-91 hatotsedhasya vinaShTotkarShasyA .. 8\-6\-6 ShaShTho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 007 .. shrIH .. 8\.7\. adhyAyaH 7 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## ashvatthAmavachanAdduryodhanena sainApatye.abhiShiktena karNena raNAya senAniyojanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-7\-0 (55246) sa~njaya uvAcha. 8\-7\-0x (4848) hate droNe maheShvAse tasminnahani bhArata . kR^ite cha moghasaMkalpe droNaputre mahArathe .. 8\-7\-1 (55247) dravamANe mahArAja kauravANAM balArNave . vyUhya pArthaH svakaM sainyamatiShThadvAtR^ibhirvR^itaH .. 8\-7\-2 (55248) tamavasthitamAj~nAya putraste bharatarShabha . vidrutaM svabalaM dR^iShTvA pauruSheNa nyavArayat .. 8\-7\-3 (55249) svamanIkamavasthApya bAhuvIryamupAshritaH . yuddhA cha suchiraM kAlaM pANDavaiH saha bhArata .. 8\-7\-4 (55250) labdhalakShaiH parairhaShTairvyAyachChadbhishchiraM tadA . sandhyAkAlaM samAsAdya pratyAhAramakArayat .. 8\-7\-5 (55251) `niveshya balavadvoraM kShutpipAsAbalairyutam . shrameNa mahatA yuktaM tathA droNavadhena cha .. 8\-7\-6 (55252) dInarUpA raNe karma kR^itvA ghoraM cha sharvarIm . vishaM prApya sA senA vishramya muditA.abhavat'.. 8\-7\-7 (55253) kR^itvA.avahAraM sainyAnAM pravishya shibiraM svakam . kuravaH sahitA mantraM mantrayA~nchakrire mithaH .. 8\-7\-8 (55254) parya~NkeShu parArdhyeShu spardhyAstaraNavatsu cha . varAsaneShUpaviShTAH sukhashayyAsvivAmarAH .. 8\-7\-9 (55255) tato duryodhano rAjA sAmnA paramavalgunA . tAnAbhAShya maheShvAsAnprAptakAlamabhAShata .. 8\-7\-10 (55256) mataM matimatAM shreShThAH sarve prabrUta mA chiram . eva~Ngatena yatkAryaM bhavetkAryataraM nR^ipAH .. 8\-7\-11 (55257) sa~njaya uvAcha. 8\-7\-12x (4849) evamukte narendreNa narasiMhA yuyutsavaH . chakrurnAnAvidhAshcheShTAH siMhAsanagatAstadA .. 8\-7\-12 (55258) teShAM nishAmye~NgitAni yuddhe prANA~njuhUShatAm . samudvIkShya mukhaM rAj~no bAlArkasamavarchasam . AchAryaputro medhAvI vAkyaj~no vAkyamAdade .. 8\-7\-13 (55259) rAgo yogastathA dAkShyAM nayashchetyarthasAdhakAH . upAyAH paNDitaiH proktAste tu daivamupAshritAH .. 8\-7\-14 (55260) lokapravIrA ye.asmAkaM devakalpA mahArathAH . nItimantastathA yuktA dakShA raktAshcha te hatAH .. 8\-7\-15 (55261) na tveva kAryaM nairAshyamasmAbhirvijayaM prati . sunItairiha sarvArthairdaivamapyanulomyate .. 8\-7\-16 (55262) te vayaM pravaraM nR^INAM sarvairyodhaguNairyutam . karNamevAbhiShebhyAmaH sainApatyena bhArata .. 8\-7\-17 (55263) karNaM senApatiM kR^itvA pramathiShyAmahe ripUn .. 8\-7\-18 (55264) eSha hyatibalaH shUraH kR^itAstro yuddhadurmadaH . vaivasvata ivAsahyaH shakto jetuM raNe nipUn .. 8\-7\-19 (55265) etadAchAryatanayAchChrutvA rAjaMstavAtmajaH . `duryodhano mahArAja bhR^ishaM prItamanAstadA'.. 8\-7\-20 (55266) AshAM bahumatIM chakre varNaM prati sa vai tadA . hate bhIShme cha droNe cha karNo jeShyati pANDavAn .. 8\-7\-21 (55267) tAmAshAM hR^idaye kR^itvA samAshvasya cha bhArata . [tato duryodhanaH prItaH priyaM shrutvA.asya tadvachaH . prItisatkArasaMyuktaM tathyamAtmahitaM shUbham ..] 8\-7\-22 (55268) svaM manaH samavasthApya bAhuvIryamupAshritaH .. 8\-7\-23 (55269) `priyasatkArasaMyuktaM tathyamAtmahite ratam'. duryodhano mahArAja rAdheyamidamabravIt .. 8\-7\-24 (55270) karNa jAnAmi te vIryaM sauhR^idaM paramaM mayi . tathA.api tvAM mahAbAho pravakShyAmi hitaM vachaH .. 8\-7\-25 (55271) shrutvA yatheShTaM cha kuru vIra yattava rochate . bhavAnprAj~natamo nityaM mama chaiva parA gatiH .. 8\-7\-26 (55272) bhIShmadroNAvatirathau hatau senApatI mama . senApatirbhavAnastu tAbhyAM draviNavattaraH .. 8\-7\-27 (55273) vR^iddho cha tau maheShvAsau sApekSho cha dhana~njaye . mAnitau cha mayA vIrau rAdheya vachanAttava .. 8\-7\-28 (55274) pitAmahatvaM samprekShya pANDuputrA mahAraNe . rakShitAstAta bhIShmeNa divasAni dashaiva tu .. 8\-7\-29 (55275) nyastashastre tu bhavati hato bhIShmaH pitAmahaH . shikhaNDinaM puruskR^itya phalgunena mahAhave .. 8\-7\-30 (55276) hate tasminmaheShvAse sharatalpagate tathA . tvayokte puruShavyAghra droNo hyAsItpuraHsaraH .. 8\-7\-31 (55277) tenApi rakShitAH pArthAH shiShyatvAditi me matiH . sa chApi nihato vR^iddho dhR^iShTadyumnena satvaram .. 8\-7\-32 (55278) nihatAbhyAM pradhAnAbhyAM tAbhyAmatulavikrama . tvatsamaM samare yodhaM nAnyaM pashyAmi chintayan .. 8\-7\-33 (55279) bhavAneva tu naH shakto vijayAya na saMshayaH . pUrvaM madhye cha pashchAshcha tathaiva vihitaM hitam .. 8\-7\-34 (55280) sa bhavAndhuryavatsa~Nkhye dhuramudvo.aDhumarhati . abhiShechaya sainAnye svayamAtmAnamAtmanA .. 8\-7\-35 (55281) devatAnAM yathA skandaH senAnIH prabhuravyayaH . tathA bhavAnimAM senAM dhArtarAShTrIM bibhartu vai .. 8\-7\-36 (55282) jahi shatrugaNAnsarvAnmahendro dAnavAniva . avasthitaM rame dR^iShTvA pANDavAstvAM mahArathAH . draviShyanti cha pA~nchAlA viShNuM dR^iShTveva dAnavAH .. 8\-7\-37 (55283) tasmAttvaM puruShavyAghra prakarShaitAM mahAchamUm .. 8\-7\-38 (55284) bhavatyavasthite yatte pANDavA mandachetasaH . draviShyanti sahAmAtyAH pA~nchAlAH sR^i~njayAshcha ha. 8\-7\-39 (55285) yathA hyabhyuditaH sUryaH pratapansvena tejasA . vyapohati tamastIvraM tathA shatrUnpratApaya .. 8\-7\-40 (55286) sa~njaya uvAcha. 8\-7\-41x (4850) evamuktastu rAdheyo rAj~nA duryodhanena ha . rAj~nAM madhye mahAbAhuH prItAtmA sa mahAbalaH . harShayannabravItkarNo duryodhanamidaM vachaH .. 8\-7\-41 (55287) karNa uvAcha. 8\-7\-42x (4851) uktametanmayA pUrvaM gAndhAre tava sannidhau . jeShyAmi pANDavAnsarvAnsaputrAnsajanArdanAn .. 8\-7\-42 (55288) senApatirbhaviShyAmi tavAhaM nAtra saMshayaH . sthiro bhava mahArAja jitAnvidvi cha pANDavAn .. 8\-7\-43 (55289) sa~njaya uvAcha. 8\-7\-44x (4852) evamukto mahArAja tato duryAdhano nR^ipaH . uttasthau rAjabhiH sArdhaM devairiva shatakratuH .. 8\-7\-44 (55290) sainApatyena satkartuM karNaM skandamivAmarAH . tato.abhiShiShichuH karNaM vidhidR^iShTena karmaNA .. 8\-7\-45 (55291) duryodhanamuktA rAjanrAjAno vijayaiShiNaH . shAtakumbhamayaiH kumbhermAheyaishchAbhimantritaiH .. 8\-7\-46 (55292) toyapUrNairviShANaishcha dvipakha~NgamaharShabhaiH . maNimuktAyutaishchAnyaiH puNyagandhaistathauShadhaiH .. 8\-7\-47 (55293) audumbare sukhAsInamAsane kShaumasaMvR^ite . shAstradR^iShTena vidhinA sambhAraishcha susambhR^itaiH .. 8\-7\-48 (55294) brAhmaNaH kShatriyA vaishyAstathA shUdrAshcha sammatAH . tuShTuvustaM mahAtmAnamabhiShiktaM varAsane .. 8\-7\-49 (55295) tato.abhiShikte rAjendra niShkairgobhirdhanena cha . vAchayAmAsa viprAgryAnrAdheyaH paravIrahA .. 8\-7\-50 (55296) `sa vyarochata rAdheyaH sUtamAgadhabandibhiH . stUyamAno yathA bhAnurudaye brahmavAdibhiH .. 8\-7\-51 (55297) tataH puNyAhaghoSheNa vAditraninadena cha . jayashabdena shUrANAM tumulaH sarvato.abhavat .. 8\-7\-52 (55298) jayetyUchurnR^ipAH sarve rAdheyaM tatra sa~NgatAH'.. 8\-7\-53 (55299) jaya pArthAnsagovindAnsAnugAMstAnmahAmR^idhe . iti taM bandinaH prAhurdvijAshcha puruSharShabham .. 8\-7\-54 (55300) jahi pArthAnsapA~nchAlAnrAdheya vijayAya naH . udyanniva sadA bhAnustamAMsyugrairgabhastibhiH .. 8\-7\-55 (55301) na hyalaM tvadvisR^iShTAnAM sharANAM vai sakeshavAH . ulUkAH sUryarashmInAM jvalatAmiva darshane .. 8\-7\-56 (55302) na hi pArthAH sapA~nchAlAH sthAtuM shaktAstavAgrataH . Attavajrasya samare mahendrasyeva dAnavAH .. 8\-7\-57 (55303) `sa~njaya uvAcha. 8\-7\-58x (4853) sa satkR^itaH stUyamAnaH suhR^idgaNavR^ito ruShA . karNo duryodhanaM vAkyamabravItprahasanpriyam .. 8\-7\-58 (55304) duryodhanAdya sagaNaM pANDUnAM pravaraiH saha . phalgunaM sUdayiShyAmi tvatpriyArthaM sabAndhavam .. 8\-7\-59 (55305) saparvatArNavadvIpAM shAdhi gAM gatapANDavAm . putrapautraprapautreShu pratiShThAM gamayiShyami .. 8\-7\-60 (55306) nAsahyaM vidyate mahyaM tvatpriyArthamarindama . satyadharmAnuraktasya siddhirAtmavato yathA .. 8\-7\-61 (55307) abhiShiktastu rAgheyaH prabhayA so.amitaprabhaH . atyarichyata rUpeNa divAkara ivAparaH .. 8\-7\-62 (55308) sainApatye tu rAdheyamabhiShichya sutastava . amanyata tadAtmAnaM kR^itArthaM kAlachoditaH .. 8\-7\-63 (55309) karNo.api rAj~naH saMprApya sainApatyamarindamaH . yogamAj~nApayAmAsa sUryasyodayanaM prati .. 8\-7\-64 (55310) tava putrairvR^itaH karNaH shushubhe tatra bhArata . devairiva yathA skandaH sa~NgrAme tArakAmaye .. .. 8\-7\-65 (55311) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptamo.adhyAyaH .. 7 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-7\-3 svabalamprati vidrutaM dR^iShTvA .. 8\-7\-5 labdhalakShaiH prAptAjayaiH . vyAyachChadbhiH yatamAnaiH. pratyAhAraM pratyak_hAram. pratyahAramiti vA pAThaH .. 8\-7\-9 parya~NkeShveva varAsaneShu .. 8\-7\-11 kAryataraM AvashyakataraM yatkAryaM kartavyaM paraM mataM sammataM tat prabrUta .. 8\-7\-12 cheShTAH shauryAbhinayarUpAH bhujAsphAlanAdyAH .. 8\-7\-13 nishAmya Alochya . varchasaM ChAndasaShTach .. 8\-7\-14 rAgaH svAmibhaktiH . yogo deshakAlAdisampattiH. dAkShyaM balam. nayo nItiH .. 8\-7\-16 sarvArthaiH rAgAdibhiH sunItaiH daivamanulomyate.anukUlaM kriyate . na kevalaM rAgAdyapekShayA daivasya prAbalyamapitu daivApekShayApi supraNItA rAgAdayaH prabalA ityarthaH .. 8\-7\-21 bahumatIM vAhulyavatIM atishayitAmiti yAvat .. 8\-7\-22 shubhaM vachaH shrutvA manaH samavasthApya samAdhAyAbravIditi dvayoH sambandhaH .. 8\-7\-27 tAbhyAM sakAshAt draviNavattaraH balavattaraH .. 8\-7\-34 vihitaM tvayeti sheShaH .. 8\-7\-35 sainAnye senAnItye .. 8\-7\-46 shAtakumbhamayaiH sauvarNairmAheyairmahImayaishcha kumbhaiH .. 8\-7\-47 viShANaiH dvipasya gajasya dantamayaiH pAtraiH . kha~Ngasya gaNDakasya. maharShabhasya gavayasya cha shR^i~NgaiH. viShANaM dantashR^i~Ngayoriti vishvaH. dvipakha~NgamaharShabhIyairiti taddhitalopa ArShaH .. 8\-7\-56 sharANAM darshanepi nAlaM kimuta sparshe ityarthaH .. 8\-7\-7 saptamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 008 .. shrIH .. 8\.8\. adhyAyaH 8 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNArjunAkShyAM vyUharachanApUrvakaM raNAya niryANam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-8\-0 (55312) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-8\-0x (4854) sainApatyaM tu samprApya karNo vaikartanastadA . tathoktashcha svayaM rAj~nA snigdhaM bhrAtR^isamaM vachaH .. 8\-8\-1 (55313) hitashcha priyakAmashcha mama putrasya nityashaH . akarotkiM mahAprAj~nastanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-8\-2 (55314) sa~njaya uvAcha. 8\-8\-3x (4855) karNasya matamAj~nAya putrAste bharatarShabha . yogamAj~nApayAmAsurnanditUryapuraHsaram .. 8\-8\-3 (55315) mahatyapararAtre cha tava sainyasya mAriSha . yogo yoga iti hyAshu prAdurAsInmahAsvanaH .. 8\-8\-4 (55316) kalpatAM nAgamukhyAnAM rathAnAM cha varuthinAm . sannahyatAM narANAM cha vAjinAM cha vishAmpate .. 8\-8\-5 (55317) kroshatAM chaiva yodhAnAM tvaritAnAM parasparam . babhUva tumulaH shabdo divaspR^iksumahAMstataH .. 8\-8\-6 (55318) tataH shvetapatAkena balAkAvarNavAjinA . hemapR^iShThena dhanuShA nAgakakSheNa ketunA .. 8\-8\-7 (55319) tUNIrashatapUrNena sagadena varUthinA . shataghnIki~NkiNIshaktishUlatomaradhAriNA .. 8\-8\-8 (55320) kArmukairupapannena vimalAdityavarchasA . rathenAbhipatAkena sutaputro hyadR^ishyata .. 8\-8\-9 (55321) dhmApayanvArijaM rAjanhemajAlavibhUShintam . vidhrunvAno mahachchApaM kArtasvaravibhUShitam .. 8\-8\-10 (55322) dR^iShTvA karNaM maheShvAsaM rathasthaM rathinAM varam . bhAnumantamivodyantaM tamo ghnantaM durAsadam .. 8\-8\-11 (55323) na bhIShmavyasanaM kechinnApi droNasya mAriSha . nAnyeShAM puruShavyAghra menire tatra kauravAH .. 8\-8\-12 (55324) tatastu tvarayanyodhA~nsha~Nkhashabdena mAriSha . karNo niShkarShayAmAsa kauravANAM mahadbalam .. 8\-8\-13 (55325) vyUhaM vyUhya maheShvAso makaraM shatrutApanaH . pratyudyayau tathA karNaH pANDavAnvijigIShayA .. 8\-8\-14 (55326) makarasya tu tuNDe vai karNo rAjanvyavasthitaH . netrAbhyAM shakuniH shUra ulUkashcha mahArathaH .. 8\-8\-15 (55327) droNaputrastu shirasi grIvAyAM sarvasodarAH . madhyeduryodhano rAjA balena mahatA vR^itaH .. 8\-8\-16 (55328) vAmapAde tu rAjendra kR^itavarmA vyavasthitaH . nArAyaNabalairyukto gopAlairyuddhadurmadaiH .. 8\-8\-17 (55329) pAde tu dakShiNe rAjangautamaH satyavikramaH . trigartaiH sumaheShvAsairdAkShiNAtyaishcha saMvR^itaH .. 8\-8\-18 (55330) anupAde tu yo vAmastatra shalyo vyavasthitaH . mahatyA senayA sArdhaM madradeshasamutthayA .. 8\-8\-19 (55331) dakShiNe tu mahArAja suSheNaH satyasa~NgaraH . vR^ito rathamahasreNa dantinAM cha tribhiH shataiH .. 8\-8\-20 (55332) puchChe hyAstAM mahAvIryau bhrAtarau pArthivau tadA . chitrashcha chitrasenashcha mahatyA senayA vR^itau .. 8\-8\-21 (55333) tathA prayAte rAjendra karNe naravarottame . dhana~njayamabhipekShya dharmarAjo.abravIdidam .. 8\-8\-22 (55334) pashya pArtha yathA senA dhArtarAShTrIha saMyuge . karNena vihitA vIra guptA vIrairmahArathaiH .. 8\-8\-23 (55335) hatavIratamA hyeShA dhArtarAShTrI mahAchamUH . phalgusheShA mahAbAho tR^iNaistulyA matA mama .. 8\-8\-24 (55336) eko hyatra maheShvAsaH sUtaputro virAjate . sadevAsuragandharvaiH sakinnaramahoragaiH . charAcharaistribhirlokairajeyo yo mahArathaH .. 8\-8\-25 (55337) taM hatvA.adya mahAbAho vijayastava phalguna . uddhR^itashcha bhavechChalyo mama dvAdashavArShikaH .. 8\-8\-26 (55338) evaM j~nAtvA mahAbAho vyUhaM vyUha yathechChasi .. 8\-8\-27 (55339) sa~njaya uvAcha. 8\-8\-28x (4856) bhrAturetadvachaH shrutvA pANDavaH shvetavAhanaH . ardhachandreNa vyUhena pratyavyUhata tAM chamUm .. 8\-8\-28 (55340) vAmapArshve tu tasyAtha bhImaseno vyavasthitaH . dakShiNe cha maheShvAso dhR^iShTadyumno vyavasthitaH .. 8\-1\-29 (55341) madhye vyUhasya rAjA tu pANDavashcha dhana~njayaH . nakulaH sahadevashcha dharmarAjasya pR^iShThataH .. 8\-8\-30 (55342) chakrarakShau tu pA~nchAlyau yudhAmanyUttamaujasau . pArthaM na jahaturyudve pAlyamAnau kirITinA .. 8\-8\-31 (55343) sheShAM nR^ipatayo vIrAH sthitA vyUhasya daMshitAH . yathAbhAgaM yathotsAhaM yathAyatnaM cha bhArata .. 8\-8\-32 (55344) evametanmahAvyUhaM vyUhya bhArata pANDavAH . tAvakAshcha maheShvAsA yuddhAyaiva mano dadhuH .. 8\-8\-33 (55345) dR^iShTvA vyUDhAM tava chamUM sUtaputreNa saMyuge . nihatAnpANDavAnmene dhArtarAShTraH sabAndhavaH .. 8\-8\-34 (55346) tathaiva pANDavIM senAM vyUDhAM dR^iShTvA yudhiShThiraH . dhArtarAShTrAnhatAnmene sakarNAnvai janAdhipaH .. 8\-8\-35 (55347) tataH sha~NkhAshcha bheryashcha paNavAnakagomukhAH . DiNDimAshchApyahanyanta jharjharAshcha samantataH .. 8\-8\-36 (55348) senayorubhayo rAjanprAvAdyanta mahAsvanAH . siMhanAdashcha sa~njaj~ne shUrANAM jayagR^iddhinAm .. 8\-8\-37 (55349) hayaheShitashabdAshcha vAraNAnAM cha bR^iMhitAH . rathanemisvanAshchogrAH sambabhUvurjanAdhipa .. 8\-8\-38 (55350) na droNavyasanaM kashchijjAnIte tatra bhArata . dR^iShTvA karNaM maheShvAsaM mukhe vyUhasya daMshitam .. 8\-8\-39 (55351) ubhe sainye mahArAja prahR^iShTanarasa~Nkule . yodvukAme sthite rAjanhantumanyonyamojasA .. 8\-8\-40 (55352) vijaye jAtasaMrambhe dR^iShTvA.anyonyaM vyavasthite . anIkamadhye rAjendra cheratuH karNapANDavau .. 8\-8\-41 (55353) nR^ityantyAviva te sene sameyAtAM parasparam . tayoH pakShaprapakShebhyo niryayuryudvalipsavaH .. 8\-8\-42 (55354) tataH pravavR^ite yuddhaM naravAraNavAjinAm . rathAnAM cha mahArAja anyonyamabhinighnatAm .. .. 8\-8\-43 (55355) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhArambhe aShTamo.adhyAyaH .. 8 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-8\-3 nanditUryamAnandavAdyam .. 8\-8\-5 kalpatAM sannahyamAnanAm . varUthinAM rathaguptimatAm. sannahyatAM narANAM sannahyamAnAnAM gajAdInAM cha shabdo babhUveti dvayoH sambandhaH .. 8\-8\-7 shvetetyAdivisheShaNadvayaM rathenetyasya .. 8\-8\-9 abhipatAkena vAyoH prAtikUlyAdabhimukhapatAkena . etatparAjayasUchakam .. 8\-8\-19 anupAde pAdasthAnasyApi pashchAdbhAge .. 8\-8\-20 dakShiNe anupAde .. 8\-8\-27 vyUha rachaya .. 8\-8\-8 aShTamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 009 .. shrIH .. 8\.9\. adhyAyaH 9 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. bhImena kShemadhUrtivadhaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-9\-0 (55356) sa~njaya uvAcha. 8\-9\-0x (4857) te sene.anyonyamAsAdya prahR^iShTAshvanaradvipe . bR^ihatyau samprajahAte devAsurachamUsame .. 8\-9\-1 (55357) tato nAnArathAshvebhAH pattayashchogravikramAH . samprahArAnbhR^ishaM chakrurdehapApmavinAshanAn .. 8\-9\-2 (55358) pUrNachandrArkapadmAnAM kAntitvi~NgandhataH samaiH . uttamA~NgairnR^isiMhAnAM nR^isiMhAstastarurmahIm .. 8\-9\-3 (55359) ardhachandraistathA bhallaiH kShuraprairasipaTTasaiH . parashvathaishchApahR^itAnyuttamA~NgAni yudhyatAm .. 8\-9\-4 (55360) vyAyatAyatabAhUnAM vyAyatAyatabAhubhiH . vAhavaH pAtitA rejurdharaNyAM sAyudhA~NgadaiH .. 8\-9\-5 (55361) taiH sphuradbhirmahI bhAti raktA~NgulitalaistathA . garuDaprahitairugraiH pa~nchAsyairuragairiva .. 8\-9\-6 (55362) dviradasyandanAshvebhyaH peturvIrA dviShaddhatAH . vimAnebhyo yathA kShINe puNye svargadastathA .. 8\-9\-7 (55363) gadAbhiranye gurvIbhiH paridhairmusalairapi . pothitAH shatashaH peturvIrA vIratarai raNe .. 8\-9\-8 (55364) rathA rathairvimathitA mattA mattairdvipA dvipaiH . sAdinaH sAdibhishchaiva tasminparamasa~Nkule .. 8\-9\-9 (55365) rathairnarA rathA nAgairashvArohAshcha pattibhiH . ashvArohaiH padAtAshcha nihatA yudhi sherate .. 8\-9\-10 (55366) rathAshvapattayo nAgai rathAshvebhAshcha pattibhiH . rathapattidvipAshchAshchai rathaishchApi naradvipAH .. 8\-9\-11 (55367) rathAshvebhanarANAM tu narAshvebharathaiH kR^itam . pANipAdaishcha shastraishcha rathaishcha kadanaM mahat .. 8\-9\-12 (55368) tathA tasminbale shUrairvadhyamAne hate.api cha . asmAnabhyAyayuH pArthA vR^ikodarapurogamAH .. 8\-9\-13 (55369) vR^iShTadyumnaH shikhaNDI cha draupadeyAH prabhadrakAH . sAtyakishchekitAnashcha drAviDaiH sainikaiH saha .. 8\-9\-14 (55370) vR^itA vyUhena mahatA pANDyAshcholAH sakeralAH . vyUDhoraskA dIrghabhujAH prAMshavaH pR^ithulochanAH .. 8\-9\-15 (55371) ApIDino raktadantA mattamAta~NgavikramAH . nAnAvirAgavasAnA gandhachUrNAvachUrNitAH .. 8\-9\-16 (55372) baddhAsayaH pAshahastA vAraNaprativAraNAH . samAnamR^ityavo rAjannAtyajanta parasparam .. 8\-9\-17 (55373) kalApinashchApahastA dIrghakeshAH priyaMvadAH . pattayaH sAyakairviddhA ghorarUpaparAkramAH .. 8\-9\-18 (55374) athApare punaH shUrAshchedipA~nchAlakekayAH . kArUshAH kosalAH kA~nchyA mAgadhAshchApi dudruvuH .. 8\-9\-19 (55375) teShAM rathAshvanAgAshcha pravarAshchograpattayaH . nAnAbANaravairhR^iShTA nR^ityanti cha hasanti cha .. 8\-9\-20 (55376) tasya sainyasya mahato mahAmAtravarairvR^itaH . madhye vR^ikodaro.abhyAyAttvadIyAnnAgadhUrgataH .. 8\-9\-21 (55377) sa nAgapravaro.atyugro vidhivatkalpito babhau . udayAgrAdribhavanaM yathA.abhyuditabhAskaram .. 8\-9\-22 (55378) tasyAyasaM varmavaraM vararatnavibhUShitam . tArAvyAptasya nabhasaH shAradasya samaM tviShA .. 8\-9\-23 (55379) sa tomaravyagrakarashchArumauliH svala~NkR^itaH . sharanmadhyandinArkAbhastejayA pradAhadripUn .. 8\-9\-24 (55380) taM dR^iShTvA dviradaM dUrAtkShemadhUrtirdvipasthita . AhvayannabhidudrAva prahasanpR^itanAmukhe .. 8\-9\-25 (55381) tayoH samabhavadyuddhaM dvipayorugrarUpayoH . yadR^ichChayA drutavatormahAparvatayoriva .. 8\-9\-26 (55382) saMsaktanAgau tau vIrau tomarairitaretaram . balavatsUryarashmyAbhairbhittvA.anyonyaM vinedatuH .. 8\-9\-27 (55383) vyapasR^itya tu nAgAbhyAM maNDalAni vicheratuH . pragR^ihya chobhau dhanuShI jaghnaturvai parasparam .. 8\-9\-28 (55384) kShveDitAsphoTitaravairbANashabdaistu sarvataH . tau janaM harShayantau cha siMhanAdaM prachakratuH .. 8\-9\-29 (55385) samudyatakarAbhyAM tau dvipAbhyAM kR^itinAvubhau . vAtodvUtapatAkAbhyAM yuyudhAte mahAbalau .. 8\-9\-30 (55386) tAvanyonyasya dhanuShI ChittvA.anyonyaM vinedatuH . shaktitomaravarSheNa prAvR^iNmeghAvivAmbubhiH .. 8\-9\-31 (55387) kShemadhUrtistadA bhImaM tomareNa stanAntare . nirbibhedAtivegena ShaDbhishchApyaparairnadan .. 8\-9\-32 (55388) sa bhImasenaH shushubhe tomaraira~NgamAshritaiH . krodhadIptavapurmedhaiH saptasaptirivAMshamAn .. 8\-9\-33 (55389) tato bhAskaravarNAbhama~nchogatimayasmAyam . sasarja tomaraM bhImaH pratyamitrAya yatnavAn .. 8\-9\-34 (55390) tataH karUshAdhipatishchApamAnamya sAyakaiH . dashabhistomaraM bhittvA ShaShTyA vivyAdha pANDavam .. 8\-9\-35 (55391) atha kArmukamAdAya bhImo jaladaniH svanam . riporabhyardayannAgamunnadanpANDavAH sharaiH .. 8\-9\-36 (55392) sa sharaughArdito nAgo bhImasenena saMyuge . gR^ihyamANo.api nAtiShThadvAtoddhUta ivAmbudaH .. 8\-9\-37 (55393) tamabhyadhAvaddviradaM bhImo bhImasya nAgarAT . mahAvAteritaM meghaM vAtoddhUta ivAmbudaH .. 8\-9\-38 (55394) sannivAryAtmano nAgaM kShemadhUrtiH pratApavAn . vivyAdhAbhidrutaM bANairbhImasenasya ku~njaram .. 8\-9\-39 (55395) tataH sAdhuvisR^iShTena kShureNAnataparvaNA . ChittvA sharAsanaM shatrornAgaM chApi pramArdayat .. 8\-9\-40 (55396) tataH kruddho raNe bhImaM kShemadhUrtiH parAbhinat . jaghAna chAsya dviradaM nArAchaiH sarvamarmasu .. 8\-9\-41 (55397) sa papAta mahAnAgo bhImasenasya bhArata . purA nAgasya patanAdavaplutya sthito mahIm .. 8\-9\-42 (55398) bhImaseno.api tannAgaM gadayA samapothayat . tasmAtpramathitAnnAgAtkShemadhUrtiravaplutaH .. 8\-9\-43 (55399) `uddhR^itya sva~NgaM nishitamabhyadhAvatsa pANDavam'. udyatAyudhamAyAntaM sadayA.ahanvR^ikodaraH .. 8\-9\-44 (55400) sa papAta hataH sAsirvyasustamabhito dvipam . vajraprabhagnamachalaM siMho vajrahato yathA .. 8\-9\-45 (55401) taM hataM nR^ipatiM dR^iShTvA karUshAnAM yashaskaram . prAdrAvadvyathitA senA tvadIyA bharatarShabha .. .. 8\-9\-46 (55402) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe navamo.adhyAyaH .. 9 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-9\-3 tastaruH AstIrNavantaH .. 8\-9\-5 vyAyatAH puShTAH AyatAH dIrghAH .. 8\-9\-6 prahitaiH nirastaiH . ohAk tyAge .. 8\-9\-16 ApiDinaH bhUShAvantaH . nAnA pR^ithak vividharAgANi vasanAni yeShAM te virAgavasanAH .. 8\-9\-21 nAgadhUrgataH gajaskandhagataH .. 8\-9\-22 udayAgrAdribhavanaM udayAdreraprabhavanam . agrAdrItyagrashabdasya pUrvanipAta ArShaH. udayanAmA agrAdriH pUrvaparvataH sa eva bhavanamiti vA .. 8\-9\-23 shAradasya sharadA upalakShitasya .. 8\-9\-24 chArumauliH ramyakirITaH .. 8\-9\-33 sa bhImasenaH meghaiH saptasaptirivAMshumAn . yathA meghAntarhitasya sUryasya marIchayaH rashmirUpeNa sarvataH pracharanti evaM rashmisthAnIyAstomarAH .. 8\-9\-34 a~njogatiM R^ijugatim .. 8\-9\-37 gR^ihyamANaH nigR^ihya mANaH kShemadhUrtinA .. 8\-9\-44 ahanhatavAn .. 8\-9\-45 hataH gadayA shakalIkR^itAH . ataeva abhitodvipaM dvipasyAbhitaH papAta .. 8\-9\-9 navamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 010 .. shrIH .. 8\.10\. adhyAyaH 10 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## dvandvayuddham .. 1 .. sAtyakinA vindAnuvindavadhaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-10\-0 (55403) sa~nchaya uvAcha. 8\-10\-0x (4858) tataH karNo maheShvAsaH pANDavAnAmanIkinIm . jaghAna samare shUraH sannataparvabhiH .. 8\-10\-1 (55404) tathaiva pANDavA rAjaMstava putrasya vAhinIm . karNasya pramukhe kruddhA nijaghnuste mahArathAH .. 8\-10\-2 (55405) karNo.api rAjansamare vyahanatpANDavIM chamUm . nArAchairarkarashmyAbhaiH karmAraparimArjitaiH .. 8\-10\-3 (55406) tatra bhArata karNena nArAchaistADitA gajAH . neduH sedushcha mamlushcha babhrumushcha disho dasha .. 8\-10\-4 (55407) vadhyamAne bale tasminsUtaputreNa mAriSha . nakulo.abhyadravattUrNaM sUtaputraM mahAraNe .. 8\-10\-5 (55408) bhImasenastathA drauNiM kurvANaM karma duShkaram . vindAnuvindau kaikeyau sAtyakiH samavArayat .. 8\-10\-6 (55409) shrutakarmANamAyAntaM chitraseno mahIpatiH . prativindhyastathA chitraM chitraketanakArmukam .. 8\-10\-7 (55410) duryodhanastu rAjAnaM dharmaputraM yudhiShThiram . saMshaptakagaNA hR^iShTA hyabhyadhAvandhana~njayam .. 8\-10\-8 (55411) dhR^iShTadyumnaH kR^ipaM chApi tasminvIravarakShaye . shikhaNDI kR^itavarmANaM samAsAdayadachyutam .. 8\-10\-9 (55412) shrutakIrtistathA shalyaM mAdrIputraH sutaM tava . duHshAsanaM mahArAja sahadevaH pratApavAn .. 8\-10\-10 (55413) kaikeyau sAtyakiM yuddhe sharavarSheNa bhAsvatA . sAtyakiH kekayau chApi chChAdayAmAsa bhArata .. 8\-10\-11 (55414) tAvenaM bhrAtarau vIrau jaghnaturhR^idaye bhR^isham . viShANAbhyAM yathA nAgau pratinAgaM mahAvane .. 8\-10\-12 (55415) sharasambinnavarmANau tAvubhau bhrAtarau raNe . sAtyakiM satyakarmANaM rAjanvivyadhatuH sharaiH .. 8\-10\-13 (55416) tau sAtyakirmahArAja prahasansarvatodishaH . ChAdaya~nCharavarSheNa vArayAmAsa bhArata .. 8\-10\-14 (55417) vAryamANau tatastau hi shaineyasharavR^iShTibhiH . shaineyasya rathaM tUrNaM ChAdayAmAsatuH sharaiH .. 8\-10\-15 (55418) tayostu dhanuShI chitre ChittvA shaurirmahAyashAH . atha tau sAyakaistIkShNairvArayAmAsa sAtyakiH .. 8\-10\-16 (55419) athAnye dhanuShI chitre pragR^ihya cha mahAsharAn . sAtyakiM ChAdayantau tau cheraturlaghu suShThu cha .. 8\-10\-17 (55420) tAbhyAM muktA mahAbANAH ka~NkabarhiNavAsasaH . dyotayanto dishaH sarvAH sampetuH svarNabhUShaNAH .. 8\-10\-18 (55421) bANAndhakAramabhavattayo rAjanmahAmR^idhe . anyonyasya dhanushchaiva chichChiduste mahArathAH .. 8\-10\-19 (55422) tataH kruddho mahArAja sAtvato yuddhadurmadaH . dhanuranyatsamAdAya sajyaM kR^itvA cha saMyuge .. 8\-10\-20 (55423) kShurapreNa sutIkShNena hyanuvindashiro.aharat . apatattachChiro rAjankuNDalopachitaM mahat .. 8\-10\-21 (55424) shambarasya shiro yadvannihatasya mahAraNe . shochayankekayAnsarvA~njagAmAshu vasundharAm .. 8\-10\-22 (55425) taM dR^iShTvA nihataM shUraM bhrAtA tasya mahArathaH . sajyamanyaddhanuH kR^itvA shaineyaM paryavArayat .. 8\-10\-23 (55426) sa ShaShTyA sAtyakiM vidvvA svarNapu~NkhaiH shilAshitaiH . nanAda balavannAdaM tiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-10\-24 (55427) sAtyakiM cha tatastUrNaM kekayAnAM mahArathaH . sharairanekasAhasrairbAhvorurasi chArpayat .. 8\-10\-25 (55428) sa sharaiH kShatasarvA~NgaH sAtyakiH satyavikramaH . rarAja samare rAjansapuShpa iva kiMshukaH .. 8\-10\-26 (55429) sAtyakiH samare vidvaH kaikeyena mahAtmanA . kaikeyaM pa~nchaviMshatyA vivyAdha prahasanniva .. 8\-10\-27 (55430) tAvanyonyasya samare sa~nChidya dhanuShI shubhe . hatvA cha sArathI tUrNaM hayAMshcha rathinAM varau .. 8\-10\-28 (55431) virathAvasiyuddhAya samAjagmaturAhave . shatachandrachite gR^ihya charmaNI subhujau tathA .. 8\-10\-29 (55432) virochetAM mahAra~Nge nistriMshabaradhAriNau . yathA devAsure yuddhe jambhashakrau mahAbalau .. 8\-10\-30 (55433) maNDalAni tatastau tu vichantau mahAraNe . anyonyamabhitastUrNaM samAjagmaturAhave .. 8\-10\-31 (55434) anyonyasya vadhe chaiva chakraturyatnamuttamam . kaikeyasya dvidhA charma tatashchichCheda sAtvataH .. 8\-10\-32 (55435) sAtyakestu tathaivAsau charma chichCheda pArthivaH . charma chChittvA tu kaikeyastArAgaNashatairvR^itam . chachAra maNDalAnyeva gatapratyAgatAni cha .. 8\-10\-33 (55436) taM charantaM mahAra~Nge nistriMshavaradhAriNam . apahastena chichCheda shaineyastvarayA.anvitaH .. 8\-10\-34 (55437) savarmA kekayo rAjandvidhA chChinno mahAraNe . nipapAta maheShvAso vajrAhata ivAtvalaH .. 8\-10\-35 (55438) taM nihatya raNe shUraH shaineyo rathasattamaH . yudhAmanyurathaM tUrNamAruroha parantapaH .. 8\-10\-36 (55439) tato.anyaM rathamAsthAya vidhivatkalpitaM punaH . kekayAnAM mahatsainyaM vyadhamatsAtyakiH sharaiH .. 8\-10\-37 (55440) sA vadhyamAnA samare kekayAnAM mahAchamUH . tamutsR^ijya raNe shatruM pradudrAva disho dasha .. .. 8\-10\-38 (55441) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe dashamo.adhyAyaH .. 10 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-10\-6 drauNimabhyadravat .. 8\-10\-9 kR^ipeNa yuyudhe iti sheShaH .. 8\-10\-10 mAdrIputraH sutaM tavetyasya vyAkhyA duHshAsanamiti .. 8\-10\-17 laghu shIghram . suShru shobhanam .. 8\-10\-21 upachitasamala~NkR^itam .. 8\-10\-34 apahastena tiryagghastena .. 8\-10\-10 dashamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 011 .. shrIH .. 8\.11\. adhyAyaH 11 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## prativindhyashrutakarmakShyAM chitrachitrasenayoH saMhAraH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-11\-0 (55442) sa~njaya uvAcha. 8\-11\-0x (4859) shrutakarmA tato rAjaMshchitrasenaM mahIpatim . Ajaghne samare kruddhaH pa~nchAshadbhiH shilImukhaiH .. 8\-11\-1 (55443) chitrasenastu taM rAjannavabhirnataparvabhiH . shrutakarmANamAhatya sUtaM vivyAdha pa~nchabhiH .. 8\-11\-2 (55444) shrutakarmA tataH kruddhashchitrasenaM chamUmukhe . nArAchena sutIkShNena marmadeshe samArpayat .. 8\-11\-3 (55445) so.atividdho mahArAja nArAchena mahAtmanA . mUrchChAmabhiyayau vIraH kashmalaM chAvivesha ha .. 8\-11\-4 (55446) etasminnantare chainaM shrutakIrtirmahAyashAH . navatyA jagatIpAlaM ChAdayAmAsa patribhiH .. 8\-11\-5 (55447) pratilabhya tataH saMj~nAM chitraseno mahArathaH . dhanushchichCheda bhallena taM cha vivyAdha saptabhiH .. 8\-11\-6 (55448) so.anyatkArmukamAdAya vegaghnaM rukmabhUShitam . chitrarUpadharaM chakre chitrasenaM sharormibhiH .. 8\-11\-7 (55449) sa sharaishchitrito rAjA chitramAlyadharo yuvA . ashobhata mahAra~Nge shvAvichChalalo yathA .. 8\-11\-8 (55450) shrutakarmANamatha vai nArAchena stanAntare . bibheda tarasA shUrastiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-11\-9 (55451) shrutakarmANi samare nArAchena samarpitaH . susrAva rudhiraM tatra gairikAmbu yathA.achalaH .. 8\-11\-10 (55452) tataH sa rudhirAktA~Ngo rudhireNa kR^itachChaviH . rarAja samare vIraH sapuShpa iva kiMshukaH .. 8\-11\-11 (55453) shrutakarmA tato rAja~nshatruNA samabhidrutaH . shatrusaMvAraNaM kruddho dvidhA chichCheda kArmukam .. 8\-11\-12 (55454) athainaM ChinnadhanvAnaM nArAchAnAM shataistribhiH . ChAdayansamare rAjanvivyAdha cha supatribhiH .. 8\-11\-13 (55455) tato.apareNa bhallena tIkShNena nishitena cha . jahAra sashirastrANaM shirastasya mahAtmanaH .. 8\-11\-14 (55456) tachChiro nyapatadbhUmau chitrasenasya dIptimat . yadR^ichChayA yathA chandrashchyutaH svargAnmahItalam .. 8\-11\-15 (55457) rAjAnaM nihataM dR^iShTvA te.abhisAraM tu mAriSha . abhyadravanta vegena chitrasenasya sainikAH .. 8\-11\-16 (55458) tataH kruddho maheShvAsastatsainyaM prAdravachCharaiH . antakAle yathA kruddhaH sarvabhUtAni pretarAT .. 8\-11\-17 (55459) te vadhyamAnAH samare tava pautreNa dhanvinA . vyadravanta dishastUrNaM dAvadagdhA iva dvipAH .. 8\-11\-18 (55460) tAMstu vidravato dR^iShTvA nirutsAhAndviShajjaye . drAvayanniShubhistIkShNaiH shrutakarmA vyarochata .. 8\-11\-19 (55461) prativindhyastatashchitraM bhittvA pa~nchabhirAshugaiH . sArathiM cha tribhirvidvvA dhvajamekeShuNApi cha .. 8\-11\-20 (55462) taM chitro navabhirbhallairbAhvorurasi chArpayat . svarNapu~NkhaiH prasannAgnaiH ka~NkabarhiNavAjitaiH .. 8\-11\-21 (55463) prativindhyo dhanushChittvA tasya bArata sAyakeH . pa~nchabhirnishitairbANairathainaM sa hi jaghnivAn .. 8\-11\-22 (55464) tataH shaktiM mahArAja svarNaghaNTAM durAsadAm . prAhiNotprativindhyAya vichinvantImasUniva .. 8\-11\-23 (55465) tAmApatantI sahasA shaktimulkAmivAmbare . dvidhA chichCheda samare prativindhyo hasanniva .. 8\-11\-24 (55466) sA papAta dvidhA ChinnA prativindhyasharaiH shitaiH . yugAnte sarvabhUtAni trAsayantI yathA.ashaniH .. 8\-11\-25 (55467) shaktiM tAM prahatAM dR^iShTvA chitro gR^ihya mahAgadAm . prativindhyAya chikShepa rukmajAlavibhUShitAm .. 8\-11\-26 (55468) sA jaghAna hayAMstasya sArathiM cha mahAraNe . rathaM pramR^idya vegena dharamImanvapadyata .. 8\-11\-27 (55469) etasminneva kAle tu rathAdAplutya bhArata . shaktiM chikShepa chitrAya svarNadaNDAmala~NkR^itAm .. 8\-11\-28 (55470) tAmApatantIM jagrAha chitro rAjanmahAmanAH . tatastAmeva chikShepa prativindhyAya pArthivaH .. 8\-11\-29 (55471) samAsAdya raNe shUraM prativindhyaM mahAprabhA . nirbhidya dakShiNaM bAhuM nipapAta mahItale . patitA.abhAsayashchaiva taM deshamashaniryathA .. 8\-11\-30 (55472) prativindhyastato rAjaMstomaraM hemabhUShitam . preShayAmAsa sa~Nkruddhashchitrasya vadhakA~NkShayA .. 8\-11\-31 (55473) sa tasya gAtrAvaraNaM bhittvA hR^idayameva cha . jagAma dharaNIM tUrNaM mahoraga ivAshayam .. 8\-11\-32 (55474) sa papAta tadA rAjA tomareNa samAhataH . prasArya vipulau bAhU pInau pighasannibhau .. 8\-11\-33 (55475) chitraM samprekShya nihataM tAvakA raNashobhinaH . abhyadravanta vegena prativindhyaM samantataH .. 8\-11\-34 (55476) sR^ijanto vividhAnbANA~nshataghnIshcha saki~NkiNIH . tamavachChAdayAmAsuH sUryamabhragaNA iva .. 8\-11\-35 (55477) tAnvidhamya mahAbAhuH sharajAlena saMyuge . vyadrAvayattava chamUM vajrahasta ivAsurIm .. 8\-11\-36 (55478) te vadhyamAnAH samare tAvakAH pANDavairnR^ipa . viprakIryanta sahasA vAtanunnA ghanA iva .. 8\-11\-37 (55479) vipradrute bale tasminvadhyamAne samantataH . drauNireko.abhyayAttUrNaM bhImasenaM mahAbalam .. 8\-11\-38 (55480) taH samAgamo ghoro babhUva sahasA tayoH . yathA daivAsure yuddhe vR^itravAsavayoriva .. .. 8\-11\-39 (55481) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe ekAdasho.adhyAyaH .. 11 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-11\-2 Ahatya santAjya .. 8\-11\-4 mUrchChA ardhanidrAm . kashmalamachi ttatvam .. 8\-11\-5 evaM shrutakarmANam .. 8\-11\-6 taM shrutakarmANam .. 8\-11\-11 kR^itachChaviH AhitashobhaH .. 8\-11\-13 supatribhiH shobhanapu~Nkhava dbhirnArAchAnAM shataiH .. 8\-11\-17 pretarAT yamaH .. 8\-11\-18 dAvo dAvagnistena dagdhAH .. 8\-11\-32 gAtrAvaraNaM kavacham .. 8\-11\-11 ekAdasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 012 .. shrIH .. 8\.12\. adhyAyaH 12 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## bhImAshvatthAmnoryuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-12\-0 (55482) sa~njaya uvAcha. 8\-12\-0x (4860) bhImasenaM tato drauNI rAjanvivyAdha patriNA . parayA tvarayA yukto darshayannastralAghavam .. 8\-12\-1 (55483) athainaM punarAjaghne navatyA nishitaiH sharaiH . sarvamarmANi samprekShya marmaj~no laghuhastavat .. 8\-12\-2 (55484) bhImasenaH samAkIrNo drauNinA nishitaiH sharaiH . rarAja samare rAjanrashmivAniva bhAskaraH .. 8\-12\-3 (55485) tataH sharasahasreNa suprayuktena pANDavaH . droNaputramavachChAdya siMhanAdamamu~nchata .. 8\-12\-4 (55486) sharaiH sarAMstato drauNiH saMvArya yudhi pANDavam . lalATe.abhyAhanadrAjannArAchena smayanniva .. 8\-12\-5 (55487) lalATasthaM tato bANaM dhArayAmAsa pANDavaH . yathA shR^i~NgaM vane dR^iptaH kha~Ngo dhArayate nR^ipa .. 8\-12\-6 (55488) tato drauNiM raNe bhImo yatamAnaM parAkramI . tribhirvivyAdha nArAchairlalATe vismayanniva .. 8\-12\-7 (55489) lalATasthaistato bANairbrAhmaNo.asau vyashobhata . prAvR^iShIva yathA siktastrishR^i~NgaH parvatottamaH .. 8\-12\-8 (55490) tataH sharashatairdrauNirardayAmAsa pANDavam . na chainaM kampayAmAsa mAtarishveva parvatam .. 8\-12\-9 (55491) tathaiva pAMNDavo yuddhe drauNiM sharashataiH shitaiH . nAkampayata saMhR^iShTo vAryodha iva parvatam .. 8\-12\-10 (55492) tAvanyonyaM sharairghoraishChAdayAnau mahArathau . rathavaryagatau vIrau shushubhAte balotkaTau .. 8\-12\-11 (55493) AdityAviva sandIptau lokakShayakarAvubhau . svarashmibhirivAnyonyaM tApayantau sharottamaiH .. 8\-12\-12 (55494) tataH pravikR^ite yatnaM kurvANau tau mahAraNe . kR^itapratikR^ite yattau sharasa~NghairabhItavat .. 8\-12\-13 (55495) vyAghrAviva cha sa~NgrAme cheratustau narottamau . sharadaMShTrau durAdharShau chApavakrau bhaya~Nkarau .. 8\-12\-14 (55496) abhUtAM tAvadR^ishyau cha sharajAlaiH samantataH . meghajAlairiva chChanau gagane chandrabhAskarau .. 8\-12\-15 (55497) chakAshete muhUrtena tatastAvapyarindamau . vimuktAvabhrajAlena a~NgArakabudhAviva .. 8\-12\-16 (55498) atha tatraiva sa~Ngrame vartamAne sudAruNe . apasavyaM tatashchakre drauNistatra vR^ikodaram .. 8\-12\-17 (55499) kira~nCharashatairugrairdhArAbhiriva parvatam . na tu tanmamR^iShe bhImaH shatrorvijalakShaNam .. 8\-12\-18 (55500) pratichakre tato rAjanpANDavo.apyapasavyataH . maNDalAnAM vibhAgena gatapratyAgatena cha .. 8\-12\-19 (55501) babhUva tumulaM yuddhaM tayoH puruShasiMhayoH . charitvA vividhAnmArgAnmaNDalasthAnameva cha .. 8\-12\-20 (55502) sharaiH pUrNAyatotsR^iShTairanyonyamabhijaghnatuH . anyonyasya vadhe chaiva chakraturyatnamuttamam .. 8\-12\-21 (55503) IShaturvirathaM chaiva kartumanyonyamAhave . tato drauNirmahAstrANi prAdushchakre mahArathaH .. 8\-12\-22 (55504) tAnyastraireva samare pratijaghne.atha pANDavaH . tato ghoraM mahArAja astrayuddhamavartata .. 8\-12\-23 (55505) grahayudvaM yathA ghoraM prajAsaMharaNe hyabhUt . te vANAH samasajjanta muktAstAbhyAM tu bhArata .. 8\-12\-24 (55506) dyotagranto dishaH sarvAstava sainyaM samantataH . bANasa~NghairvR^itaM ghoramAkAshaM samapadyata .. 8\-12\-25 (55507) ulkApAtAvR^itaM yuddhaM prajAnAM saMkShaye nR^ipa . bANAbhighAtAtsa~njaj~ne tatra bhArata pAvakaH .. 8\-12\-26 (55508) savisphuli~Ngo dIptArchiryo.adahadvAhinIdvayam . tatra siddhA mahArAja sampatanto.abruvanvachaH .. 8\-12\-27 (55509) yuddhAnAmati sarveShAM yuddhametaditi prabho . sarvayuddhAni chaitasya kalAM nArhanti ShoDashIm .. 8\-12\-28 (55510) nedR^ishaM cha punaryuddhaM bhaviShyati kadAchana . aho j~nAnena sampannAvubha brAhmaNakShatriyau .. 8\-12\-29 (55511) aho shauryeNa sampannAvubhau chograparAkramau . aho bhImabalo bhIma etasya cha kR^itAstratA .. 8\-12\-30 (55512) aho vIryasya sAratvamaho sauShThavametayoH . sthitAvetau hi samare kAlAntakayamopamau .. 8\-12\-31 (55513) rudrau dvAvi sambhUtau yathA dvAviva bhAskarau . yamau vA puruShavyAghrau ghorarUpAvubhau raNe .. 8\-12\-32 (55514) iti vAchaH sma shrUyante siddhAnAM vai muhurmuhuH . siMhanAdashcha sa~njaj~ne sametAnAM divaukasAm .. 8\-12\-33 (55515) adbhutaM chApyachintyaM cha dR^iShTvA karma tayo raNe . sidvachAraNasa~NghAnAM vismayaH samapadyata .. 8\-12\-34 (55516) prashaMsanti tadA devAH sidvAshcha paramarShayaH . sAdhu drauNe mahAbAho sAdhu bhImeti chAbruvan .. 8\-12\-35 (55517) tau shUrau samare rAjanparasparakR^itAgasau . parasparamudIkShetAM krodhAdudvR^itya chakShuShI .. 8\-12\-36 (55518) krodharaktekShaNau tau tu krodhAtprasphuritAdharau . krodhAtsaMdaShTadashanau tathaiva dashanachChadau .. 8\-12\-37 (55519) anyonyaM ChAdayantau sma sharavR^iShTyA mahArathau . sharAmbudhAro samare shastravidyutprakAshinau .. 8\-12\-38 (55520) tAvanyanyaM dhvajaM vidvvA sArathiM cha mahAraNe . anyonyasya hayAnvidvA bibhidAte parasparam .. 8\-12\-39 (55521) tataH kruddhau mahArAja bANau gR^ihya mahAhave . ubhau chikShipatustUrmamanyonyasya vadhaiShiNau .. 8\-12\-40 (55522) tau sAyakau mahArAja dyotamAnau chamUmukhe . AjaghnatuH samAsAdya vajravegau durAsadau .. 8\-12\-41 (55523) tau parasparavegAchcha sharAbhyAM cha bhR^ishAhatau . nipetaturmahAvIryau rathopasthe tayostadA .. 8\-12\-42 (55524) tatastu sArathirj~nAtvA droNaputramachetanam . apovAha raNAdrAjansarvasainyasya pashyataH .. 8\-12\-43 (55525) 8\-12\-44 (55526) tathaiva pANDavaM rAjanvihvalantaM muhurmuhuH . apovAha rathenAjau vishokaH shatrutApanam. . .. *iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe dvAdasho.adhyAyaH .. 12 .. *.jha. pantake etadanantaraM sthitAH saptAdhyAyA etatpAThe krameNa 52\-53\-54\-55\-56\-59\-60 tamAdhyAyatayA vartante . ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-12\-6 kha~NgaH paNDakaH .. 8\-12\-13 kR^itapratikR^ite anyonyAsnapratighAte .. 8\-12\-22 IShatuH ichChAM chakratuH .. 8\-12\-26 utkAnAmanyonyA bhimukhaM pAtAstairAvR^itamiveti luptopamA .. 8\-12\-37 tathaiva dashanachChadau krodhAtsandaShToShTau .. 8\-12\-12 dvAdasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 013 .. shrIH .. 8\.13\. adhyAyaH 13 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyena shrutakIrtiparAjayaH .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-13\-0 (55527) `sa~njaya uvAcha. 8\-13\-0x (4861) shrutakIrtimathAyAntaM kirantaM nishitA~nsharAn . madrarAjo mahArAja vArayAmAsa hR^iShTavat .. 8\-13\-1 (55528) madrarAjaM samAsAdya shrutakIrtirmahArathaH . vivyAdha bhallairvishatyA kArtasvaravibhUShitaiH .. 8\-13\-2 (55529) prativivyAdha taM shalyaM tribhistUrNamajihmagaiH . sArathiM chAsya bhallena bhR^ishaM vivyAdha bhArata .. 8\-13\-3 (55530) sa shalyaM sharavarSheNa chChAdayAmAsa saMyuge . mumocha nishitAnbANAnmadrarAjarathaM prati .. 8\-13\-4 (55531) tataH shalyo mahArAja shrutakIrtibhujachyutAn . chichCheda samare bANAsanbaNaiH sannataparvabhiH .. 8\-13\-5 (55532) shrutakIrtistataH shlyaM bhittvA navabhirAyasaiH . sArathiM tribhirAnarchChatpunaH shalyaM cha pa~nchabhiH .. 8\-13\-6 (55533) tasya shalyo dhanushChittvA hastAvApaM nikR^itya cha . vivyAdha samare tUrNaM saptabhistaM sharottamaiH .. 8\-13\-7 (55534) athAnyaddhanurAdAya shrutakIrtirmahArathaH . bhadreshvaraM chatuHShaShTyA bAhvorurasi chArpayat .. 8\-13\-8 (55535) tatastu samare rAjaMstena vidvaH shilImukhaiH . xxvivyAdha taM chApi navatyA nishitaiH sharaiH .. 8\-13\-9 (55536) tasya madreshvarashchApaM punashchichCheda mAriSha . sa chChinnadhanvA samare gadAM chikShepa satvaraH .. 8\-13\-10 (55537) paTTairjAmbUnadairbaddhAM rupyapaTTaishcha bhArata . bhrAjamAnAM yathA nArIM divyavastravibhUShitAm .. 8\-13\-11 (55538) tAmApatantIM sahasA dIpyamAnAshaniprabhAm . sharairanekasAhasrairvyaShTambhayata madrarAT .. 8\-13\-12 (55539) viShTabhya cha gadAM vIraH pAtayitvA cha bhUtale . shrukIrtimathAyatto rAjanvivyAdha pa~nchabhiH .. 8\-13\-13 (55540) tasya shaktiM rame bhUyashchikShepa bhujopamAm . tAM dvidhA chAChinachChalyo medinyAM sA tvashIryata .. 8\-13\-14 (55541) tasya shalyaH kShurapreNa yantuH kAyAchChiro.aharat . bAlahastAdyathA shyena AmiShaM vai narottama .. 8\-13\-15 (55542) sa papAta rathopasthAtsArathistasya bhArata . tataste prAdravansa~Nkhye haynAstasya mahAtmanaH .. 8\-13\-16 (55543) palAyamAnaistairashvaiH sopanIto ramAjirAt . shrutakIrtirmahArAja pashyatAM sarvayodhinAm .. 8\-13\-17 (55544) tato madreshvaro rAjA pANDavAnAmanIkinIm . vyagAhata mudA yukto nalinIM dvirado yathA .. 8\-13\-18 (55545) lolayAmAsa sa balaM siMhaH pashugaNAniva . shalyastatra mahAra~Nge pANDavAnAM mahAtmanAm .. 8\-13\-19 (55546) nipAtya pANDupA~nchAlAnpR^itanAsu vyavasthitaH . ashobhata raNe shalyo vidhUmo.agniriva jvalan .. 8\-13\-20 (55547) senAkakShaM mahaddagdhvA kakShamagnirivotthitaH . sthito rarAja samare puraM dagdhveva sha~NkaraH .. .. 8\-13\-21 (55548) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe trayodasho.adhyAyaH .. 13 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 014 .. shrIH .. 8\.14\. adhyAyaH 14 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sahadevena duHshAsanaparAjayaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-14\-0 (55549) sa~njaya uvAcha. 8\-14\-0x (4862) sahadevaM tathA kruddhaM nighnantaM tava vAhinIm . duHshAsano mahArAja bhrAtA bhrAtaramabhyayAt .. 8\-14\-1 (55550) tau sametau mahArAja dR^iShTvA tatra mahArathAH . siMhanAdaravAMshchakrurvAsAMsyAdudhuvushcha ha .. 8\-14\-2 (55551) tato bhArata ruShTena tava putreNa dhanvinA . pANDuputrastribhirbANairvakShasyabhihato balI .. 8\-14\-3 (55552) sahadevastato rAjannArAchena tavAtmajam . vidvvA vivyAdha saptatyA sArathiM cha tribhiH sharaiH .. 8\-14\-4 (55553) duHshAsanastatashchApaM ChittvA rAjanmahAhave . sahadevaM trisaptatyA bAhorurasi chArpayat .. 8\-14\-5 (55554) sahadevastu sa~NkruddhaH kha~NgaM gR^ihya mahAhave . Avidhya prAsR^ijattUrNaM tava putrathaM prati .. 8\-14\-6 (55555) samArgaNaguNaM chApaM ChittvA tasya mahAnasiH . nipapAta tato bhUmau chyutaH sarpa ivAmbarAt .. 8\-14\-7 (55556) athAnyaddhanurAdAya sahadevaH pratApavAn . duHshAsanAya chikShepa bANamantakaraM tataH .. 8\-14\-8 (55557) tamApatantaM vishikhaM yamadaNDopamatviSham . kha~Ngena shitadhAreNa dvidhA chichCheda kauravaH .. 8\-14\-9 (55558) tatastaM nishitaM kha~NgamAvidhya yudhi satvaraH . dhanushchAnyatsamAdAya sharaM jagrAha vIryavAn .. 8\-14\-10 (55559) tamApatantaM sahasA nistriMshaM nishitaiH sharaiH . pAtayAmAsa samare sahadevo hasanniva .. 8\-14\-11 (55560) tato bANAMshchatuH ShaShTiM tava putro mahAraNe . sahadevarathaM tUrNaM preShayAmAsa bhArata .. 8\-14\-12 (55561) tAchCharAnsamare rAjanvegenApapato bahUn . ekaikaM pa~nchabhirbANaiH sahadevo nyakR^itantata .. 8\-14\-13 (55562) sannivArya mahAbANAnsahadevaH pratApavAn . athAsmai subahUnbANAnpreShayAmAsa saMyuge .. 8\-14\-14 (55563) tAnvANAMstava putro.api ChittvaikaikaM tribhiH sharaiH . nanAda sumahAnAdaM nAdayAno vasuMdharAm .. 8\-14\-15 (55564) tato duHshAsano rAjandvAbhyAM pANDusutaM raNe . sArathiM navabhirbANairmAdroyasya samAchinot .. 8\-14\-16 (55565) tataH kruddho mahArAja sadahevaH pratApavAn . samAdhatta sharaM ghoraM mR^ityukAlAntakopamam .. 8\-14\-17 (55566) vikR^iShya balavachchApaM tava putrAya so.asR^ijat . sa taM nirbhidya vegena bhittvA cha kavachaM mahat .. 8\-14\-18 (55567) prAvishadvaraNIM rAjanvalmIkamiva pannagaH . tataH sammumuhe rAjaMstava putro mahArathaH .. 8\-14\-19 (55568) mUDhaM chainaM samAlokya sArathistvarito ratham . apovAha bhR^ishaM trasto vadhyamAnaM shitaiH sharaiH .. 8\-14\-20 (55569) parAjitya raNe taM tu kauravyaM pANDunandanaH . duryodhanabalaM dR^iShTvA pramamAtha samantataH .. 8\-14\-21 (55570) pipIlikapuTaM rAjanyathA mR^idgannaro ruShA . tathA sA kauravI senA mR^iditA tena bhArata .. .. 8\-14\-22 (55571) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe chaturdasho.adhyAyaH .. 14 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-14\-1 AdudhuShuH bhrAmitavantaH .. 8\-14\-22 pipIlikapuTaM pipIlikAvAsapaTalam .. 8\-14\-14 chaturdasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 015 .. shrIH .. 8\.15\. adhyAyaH 15 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNanakulayoryuddham .. 1 .. karNena nakulasya parAbhAvanapUrvakaM sopahAsamadhikShepaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-15\-0 (55572) sa~njaya uvAcha. 8\-15\-0x (4863) nakulaM rabhasaM yuddhe drAvayantaM varUthinIm . karNo vaikartano rAjanvArayAmAsa vai ruShA .. 8\-15\-1 (55573) nakulastu tataH karNaM prahasannidamabravIt .. chirasya bata dR^iShTo.ahaM daivataiH saumyachakShuShA. 8\-15\-2 (55574) yasya me tvaM raNe pApa chakShurviShayamAgataH .. tvaM hi mUlamanarthAnAM vairasya kalahasya cha. 8\-15\-3 (55575) tvaddoShAtkuravaH kShINAH samAsAdya parasparam . tvAmadya samare hatvA kR^itakR^ityo.asmi vijvaraH .. 8\-15\-4 (55576) evamuktaH pratyuvAcha nakulaM sUtanandanaH . sadR^ishaM rAjaputrasya dhanvinashcha visheShataH .. 8\-15\-5 (55577) praharasva cha me vIra pashyAmastava pauruSham . karma kR^itvA rame shUra tataH katthitumarhasi .. 8\-15\-6 (55578) anuktvA samare tAta shUrA yudhyanti shaktitaH . prayudhyasva mayA shaktyA haniShye darpameva te .. 8\-15\-7 (55579) ityuktvA prAharattUrNaM pANDuputrAya sUtajaH . vivyAdha chainaM samare trisaptatyA shilImukhaiH .. 8\-15\-8 (55580) nakulastu tato vidvaH sUtaputreNa bhArata . ashItyA.a.ashIviShaprakhyaiH sUtaputramavidhyata .. 8\-15\-9 (55581) tasya karNo dhanushChittvA svarNapu~NkhaiH shilAshitaiH . triMshatA parameShvAsaH sharaiH pANDavamardayat .. 8\-15\-10 (55582) te tasya kavachaM bhittvA papuH shoNitamAhave . AshIviShA yathA nAgA bhittvA gAM salilaM papuH .. 8\-15\-11 (55583) athAnyadvanurAdAya hemapR^iShThaM durAsadam . karNaM vivyAdha saptatyA sArathi~ncha tribhiH sharaiH .. 8\-15\-12 (55584) tataH kruddho mahArAja nakulaH paravIhA . kShurapreNa sutIkShNena karNasya dhanurAchChinat .. 8\-15\-13 (55585) athainaM ChinnadhanvAnaM sAyakAnAM shataistribhiH . Ajaghne prahasanvIraH sarvalokamahAratham .. 8\-15\-14 (55586) karNamabhyarditaM dR^iShTvA pANDuputreNa mAriSha . vismayaM paramaM jagmurR^iShayaH saha daivataiH .. 8\-15\-15 (55587) athAnyadvanurAdAya karNo vaikartanastadA . nakulaM pa~nChabhirbANairjatrudeshe samArpayat .. 8\-15\-16 (55588) urasthairatha tairbANairmAdrIputro vyarochata . svarashmibhirivAdityo bhuvane visR^ijanprabhAm .. 8\-15\-17 (55589) nakulastu tataH karNaM vidvvA saptabhirAshugaiH . athAsya dhanuShaH koTiM punashchichCheda mAriSha .. 8\-15\-18 (55590) so.anyatkArmukamAdAya samare vegavattaram . nakulasya tato baiNaiH samantAchChAdayaddishaH .. 8\-15\-19 (55591) sa~nChAdyamAnaH sahasA karNachApyutaiH saraiH . chichCheda sa sharAMstUrNaM sharaireva mahArathaH .. 8\-15\-20 (55592) tato bANamayaM jAlaM vitataM vyomnyadR^ishyata . khadyotAnAmiva vrAtaiH sampatadbhiryathA nabhaH .. 8\-15\-21 (55593) tairvimuktaiH sharashataishChAditaM gaganaM tadA . shalabhAnAM yathA vrAtaistadvadAsIdvishAmpate .. 8\-15\-22 (55594) te sharA hemavikR^itAH sampantau muhurmuhuH . shreNIkR^itA vyakAshAnta krau~nchAH shreNIkR^itA iva .. 8\-15\-23 (55595) bANajAlavR^ite vyomni chChAdite cha divAkare . na sma sampatate bhUtaM ki~nchidapyantarikShagam .. 8\-15\-24 (55596) nirudve tatra mArge cha sharasa~NghaiH samantataH . vyarochetAM mahAtmAnau kAlasUryAvivoditau .. 8\-15\-25 (55597) karNachApachyutairbANairvadhyamAnAstu somakAH . avAlIyanta rAjendra vedanArtA bhUshArditAH .. 8\-15\-26 (55598) nakulasya tathA bANairhanyamAnA chamUstava . vyashIryata disho rAjanvAtanunnA ivAmbudAH .. 8\-15\-27 (55599) te sene hanyamAne tu tAbhyAM divyairmahAsharaiH . sharapAtamapAkramya tasthatuH prekShike tadA .. 8\-15\-28 (55600) protsAritajane tasminkarNapANDavayoH sharaiH . avidhyetAM mahAtmAnAvanyonyaM sharavR^iShTibhiH .. 8\-15\-29 (55601) vidarshayantau divyAni shastrANi raNamUrdhani . ChAdayantau cha sahasA parasparavadhaiShiNau .. 8\-15\-30 (55602) nakulena sharA muktA ka~NkabarhiNavAsasaH . sUtaputramavachChAdya vyatiShThanta yathA.ambare .. 8\-15\-31 (55603) tathaiva sUtaputreNa preShitAH paramAhave . pANDuputramavachChAdya vyatiShThantAmbare sharAH .. 8\-15\-32 (55604) sharaveshmapraviShTau tau dadR^ishAte na kaishchana . sUryAchandramasau rAja~nChAdyamAnau ghanairiva .. 8\-15\-33 (55605) tataH kruddho raNe karNaH kR^itvA ghorataraM vapuH . pANDavaM ChAdayAmAsa samantAchCharavR^iShTibhiH .. 8\-15\-34 (55606) so.atichChanno mahArAja sUtaputreNa pANDavaH . na chakAra vyathAM rAjanbhAskaro jaladairyathA .. 8\-15\-35 (55607) tataH prahasyAdhirathiH sharajAlAni mAriSha . preShayAmAsa samare shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-15\-36 (55608) ekachChAyamabhUtsarvaM tasya bANairmahAtmanaH .. abhrachChAyeva sa~njaj~ne sampatadbhiH sharottamaiH .. 8\-15\-37 (55609) tataH karNo mahArAja dhanushChittvA mahAtmanaH . sArathiM pAtayAmAsa rathanIDAdvasanniva .. 8\-15\-38 (55610) tato.ashvAMshChaturashchAsya chaturbhirnishitaiH sharaiH . yamasya bhavanaM tUrNaM preShayAmAsa bhArata .. 8\-15\-39 (55611) athAsya taM rathaM divyaM tilasho vyadhamachCharaiH . patAkAM chakrarakShAMshcha gadAM kha~NgaM cha mAriSha .. 8\-15\-40 (55612) shatachandraM cha tachcharma sarvApakaraNAni cha . `suvarNavikR^itaM tachcha dhanuH sharamAhave'.. 8\-15\-41 (55613) hatAshvo virathashchaiva vivarmA cha vishAmpate . avatIrya rathAttUrNaM parighaM gR^ihya dhiShThitaH .. 8\-15\-42 (55614) tamudyataM mahAraghoraM parighaM tasya sUtajaH . vyahanatsAyakai rAjansutIkShNairbhArasAdhanaiH .. 8\-15\-43 (55615) vyAyudhaM chainamAlakShya sharaiH sannataparvabhiH . ArpayadbahubhiH karNo na chainaM samapIDayat .. 8\-15\-44 (55616) sa hanyamAnaH samare kR^itAstreNa balIyasA . prAdravatsahasA rAjannakulo vyAkulendriyaH .. 8\-15\-45 (55617) tamabhidrutya rAdheyaH prahasanvai punaHpunaH . sajyamasya dhanuH kaNThe vyavAsR^ijata bhArata .. 8\-15\-46 (55618) tataH sa shushubhe rAjankaNThAsaktamahAdhanuH . pariveShamanuprApto yathA syAdvyomni chandramAH .. 8\-15\-47 (55619) yathaiva chAsito meghaH shakrachApena shobhitaH . `ashobhata mahArAja pANDuputrastathA raNe'.. 8\-15\-48 (55620) tamabravIttataH karNo vyarthaM vyAhR^itavAnasi . vadedAnIM punarhR^iShTo vadhyamAnaH punaHpunaH .. 8\-15\-49 (55621) mA yotsIH kurubhiH sArdhaM balavadbhishcha pANDava . sadR^ishaistAta yudhyasva vrIDAM mA kuru pANDava .. 8\-15\-50 (55622) gR^ihaM vA gachCha mAdreya yatra vA kR^iShNaphalgunau . evamuktvA mahArAja visasarja sa taM tadA .. 8\-15\-51 (55623) vadhaprAptaM tu taM shUro nAhanadvarmavittadA . smR^itvA kuntyA vacho rAjaMstata enaM vyasarjayat .. 8\-15\-52 (55624) visR^iShTaH pANDavo rAjansUtaputreNa dhanvinA . vrIDanniva jagAmAtha yudhiShThirarathaM prati .. 8\-15\-53 (55625) Aruroha rathaM chApi sUtaputrapratApitaH . niHshvasanduHkhasantaptaH kumbhakShipta ivoragaH .. 8\-15\-54 (55626) taM vijityAtha karNo.api pA~nchAlAMstvarito yayau . rathenAtipatAkena chandravarNahayena cha .. 8\-15\-55 (55627) tatrAkrando mahAnAsItpANDavAnAM vishAmpate . dR^iShTvA senApatiM yAntaM pA~nchAlAnAM rathavrajAn .. 8\-15\-56 (55628) tatrAkaronmahArAja kadanaM sUtanandanaH . madhyaM prApte dinakare chakravadvicharanprabhuH .. 8\-15\-57 (55629) bhagnachakrai rathaiH kaishchichChinnadhyavajapatAkibhiH . hatAshvairhatasUtaishcha bhagnAkShaishchaiva mAriSha . hiyamANAnapashyAma pA~nchAlAnAM rathavrajAn .. 8\-15\-58 (55630) tatratatra cha sambhrAntA vicheruratha ku~njarAH . dAvAgnyabhiparItA~NgA yathaiva syurmahAvane .. 8\-15\-59 (55631) bhinnakumbhAH sarudhirAshChinnahastAshcha vAraNAH . ChinnagAtrAvarAshchaiva chChinnavAladhayo.apare . ChinnAbhrANIva sampeturhanyamAnA mahAtmanA .. 8\-15\-60 (55632) apare trAsitA nAgA nArAchasharatomaraiH . tamevAbhimukhaM jagmuH shalabhA iva pAvakam .. 8\-15\-61 (55633) apare niShTanantashcha vyadR^ishyanta mahAdvipAH . kSharantaH shoNitaM gAtrairnagA iva jalasravAH .. 8\-15\-62 (55634) urashChadairviyuktAMshcha vAlabandhaishcha vAjinaH . rAjataishcha tathA kAMsyaiH sauvarNaishchaiva bhUShaNaiH .. 8\-15\-63 (55635) hInAMshchAbharaNaishchaiva khalInaishcha vivarjitAn . chAmaraishcha kuthAbhishcha tUNIraiH patitairapi .. 8\-15\-64 (55636) nihataiH sAdibhishchaiva shUrairAhavashobhitaiH . apashyAma raNe tatra bhrAmyamANAnhayottamAn .. 8\-15\-65 (55637) prAsaiH kha~Ngaishcha rahitAnR^iShTibhishchApi bhArata . hayasAdInapashyAma ka~nchukoShNIShadhAriNaH .. 8\-15\-66 (55638) nihatAnvadhyamAnAMshcha vepamAnAMshcha bhArata . nAgA~NgAvayavairhInAMstatratatraiva bhArata .. 8\-15\-67 (55639) rathAnhemapariShkArAnsaMyuktA~njavanairhayaiH . bhrAmyamANAnapashyAma hateShu rathiShu drutam .. 8\-15\-68 (55640) bhagnAkShakUbarAnkAMshchidbhagnachakrAMshcha bhArata . vipatAkadhvajAMshchAnyA~nChinneShAdaNDabandhurAn .. 8\-15\-69 (55641) vihInAnrathinastatra dhAvamAnAMstatastataH . sUtaputrasharaistIkShNairhanyamAnAnvishAmpate .. 8\-15\-70 (55642) vishastrAMshcha tathaivAnyAnsashastrAMshcha hatAnbahUn . tArakAjAlasa~nChannAnvaraghaNTAvishobhitAn .. 8\-15\-71 (55643) nAnAvarNavichitrAbhiH patAkAbhirala~NkR^itAn . vAramaAnanupashyAma dhAvamAnAnsamantataH .. 8\-15\-72 (55644) shirAMsi bAhUnUrUMshcha chChinnAnanyAMstathaiva cha . karNachApachyutairbANairapashyAma samantataH .. 8\-15\-73 (55645) mahAnvyatikaro raudro yodhAnAmanvapadyata . karNasAyakanunnAnAM yudhyatAM cha shitaiH sharaiH .. 8\-15\-74 (55646) te vadhyamAnAH samare sUtaputreNa sR^i~njayAH . tamevAbhimukhaM yAnti pata~NgA iva pAvakam .. 8\-15\-75 (55647) taM dahantamanIkAni tatratatra mahAratham . kShatriyA varjayAmAsuryugAntAgnimivolbaNam .. 8\-15\-76 (55648) hatasheShAstu ye vIrAH pA~nchAlAnAM mahArathAH . tAnprabhagrAndutAnvIraH pR^iShTho vikira~nCharaiH . abhyadhAvata tejasvI vishIrNavachanadhvajAn .. 8\-15\-77 (55649) tApayAmAsa tAnbANaiH sUtaputro mahAbalaH . madhyandinamanuprApto bhUtAnIva tamonudaH .. .. 8\-15\-78 (55650) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe pa~nchadasho.adhyAyaH .. 15 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-15\-1 rabhasaM raNotsukam .. 8\-15\-11 AshIviShA yathA rAjanbhittvA gAM salilaM bhR^isham . iti ka.kha.Ta.pAThaH .. 8\-15\-25 bAlasUryAvivoditau iti kha.pAThaH .. 8\-15\-37 ekabANamabhUtsarvaM iti ka.Ta.pAThaH .. 8\-15\-58 mriyamANAnpashyAma iti ka.kha.Ta.pAThaH .. 8\-15\-67 nAgA~NgAvayavairityardhaM jha.pustakaeva dR^ishyate .. 8\-15\-15 pa~nchadasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 016 .. shrIH .. 8\.16\. adhyAyaH 16 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## yuyutsUlUkayoryuddham .. 1 .. shakunisutasomayoryuddham .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-16\-0 (55651) sa~njaya uvAcha. 8\-16\-0x (4864) yuyutsaM tava putrasya drAvayantaM balaM mahat . ulUko nyapatattUrNaM tiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-16\-1 (55652) yuyutsushcha tato rAja~nshitadhAreNa patriNA . ulUkaM tADayAmAsa vajreNeva mahAbalam .. 8\-16\-2 (55653) ulUkastu tataH kruddhastava putrasya saMyuge . kShurapreNa dhanushChittvA tADayAmAsa karNinA .. 8\-16\-3 (55654) tadapAsya dhanushChinnaM yuyutsarvegavattaram . anyadAdatta sumahachchApaM saMraktalochanaH .. 8\-16\-4 (55655) shAkuniM tu tataH ShaShTyA vivyAdha bharatarShabha . sArathiM tribhirAnarchChattaM cha bhUyo vyavidhyata .. 8\-16\-5 (55656) ulUkastaM tu viMshatyA vidvvA svarNavibhUShitaiH . athAsya samare kruddho dhvajaM chichCheda kA~nchanam .. 8\-16\-6 (55657) sa chChinnayaShTiH sumahA~nshIryamANo mahAdhvajaH . papAta pramukhe rAjanyuyutsoH kA~nchanadhvajaH .. 8\-16\-7 (55658) dhvajamunmathitaM dR^iShTvA yuyutsuH krodhamUrchChitaH . ulUkaM pa~nchabhirbANairAjaghAna stanAntare .. 8\-16\-8 (55659) ulUkastasya samare tailadhautena mAriSha . shirashchichCheda bhallena yanturbharatasattama .. 8\-16\-9 (55660) tachChinnamapatadbhUmau yuyutsoH sArathestadA . tArArUpaM yathA chitraM nipapAta mahItale .. 8\-16\-10 (55661) jaghAna chaturo.ashvAMshcha taM cha vivyAdha pa~nchabhiH . so.atividvo balavatA pratyapAyAdrathAntaram .. 8\-16\-11 (55662) taM nirjitya raNe rAjannulUkastvarito yayau . pA~nchAlAnsR^i~njayAMshchaiva vinighnannishitaiH sharaiH .. 8\-16\-12 (55663) shatAnIkaM mahArAja shrutakarmA sutastava . vyashvasUtarathaM chakre nimeShArdhAdasambhramaH .. 8\-16\-13 (55664) hatAshve tu rathe tiShTha~nshatAnIko mahArathaH . gadAM chikShepa sa~Nkruddhastava putrasya mAriSha .. 8\-16\-14 (55665) sA kR^itvA syandanaM bhasma hayAMshchaiva sasArathIn . papAta dharaNIM tUrNaM dArayantIva bhArata .. 8\-16\-15 (55666) tAvubhau virathau vIrau kurUNAM kIrtivardhanau . vyapAkrametAM yudvAttu prekShamANau parasparam .. 8\-16\-16 (55667) putrastu tava sambhrAnto viviMsho rathamAruhat . shatAnIko.api tvaritaH prativindhyarathaM gataH .. 8\-16\-17 (55668) sutamomaM tu shakunirvidvvA tu nishitaiH sharaiH . nAkampayata sa~Nkrudvo vAryogha iva parvatam .. 8\-16\-18 (55669) sutasomastu taM dR^iShTvA pituratyantavairiNam . sharairanekasAhasraishChAdayAmAsa bhArata .. 8\-16\-19 (55670) tA~nsharA~nshakunistUrNaM chichChedAnyaiH patatribhiH . laghvastrashchitrayodhI cha jitakAshI cha saMyuge .. 8\-16\-20 (55671) nivArya samare chApi sharAMstAnnishitaiH sharaiH . AjaghAna susa~NkruddhaH sutasomaM tribhiH sharaiH .. 8\-16\-21 (55672) `nAkampayata sa~Nkruddho vAryogha iva parvatam'. tasyAshvAnketanaM sUtaM tilasho vyadhamachCharaiH . shyAlastava mahArAja tata uchchukrushurjanAH .. 8\-16\-22 (55673) hatAshvo virathashchaiva Chinnaketushcha mAriSha . dhanvI dhanurvaraM gR^ihya rathAdbhUmAvatiShThata .. 8\-16\-23 (55674) vyasR^ijatsAyakAMshchaiva svarNapu~NkhA~nshilAshitAn . ChAdayAmAsuratha te tava shyAlasya taM ratham . shaLabhAnAmiva vrAtAH sharavrAtA mahAratham .. 8\-16\-24 (55675) sa~nChAdyamAno.api dR^iDhaM vivyathe naiva saubalaH . pramamAtha sharAMstasya sharavrAtairmahAyashAH .. 8\-16\-25 (55676) tatrAtuShyanta yodhAshcha sidvAshchApi divi sthitAH . sutasomasya tatkarma dR^iShTvA.ashradveyamadbhutam . rathasthaM shakuniM yattu padAtiH samayodhayat .. 8\-16\-26 (55677) tasya tIkShNairmahAvegairbhallaiH sannataparvabhiH . vyahanatkArAmukaM rAjaMstUNIrAMshchaiva sarvashaH .. 8\-16\-27 (55678) sa chChinnadhanvA virathaH kha~Ngamudyamya chAnadat . vaidUryotpalavarNAbhaM dantidantamayatsarum .. 8\-16\-28 (55679) bhrAmyamANaM tatastaM tu vimalAmbaravarchasam . kAladaNDopamaM mene sutasomasya dhImataH .. 8\-16\-29 (55680) so.acharatsahasA kha~NgI maNDalAni sahasrashaH . chaturdasha mahArAja shikShAbalasamanvitaH .. 8\-16\-30 (55681) bhrAntamuddhAntamAviddhamAplutaM viplutaM sR^itam . sampAtasamudIrNe cha darshayAmAsa saMyuge .. 8\-16\-31 (55682) saubalastu tatastasya sharAMshchikShepa vIryavAn . tAnApatata evAshu chichCheda paramAsinA .. 8\-16\-32 (55683) tataH kruddho mahArAja saubalaH paravIrahA . prAhiNotsutasomAya sharAnAshIviShopamAn .. 8\-16\-33 (55684) chichCheda tAMstu kha~Ngena shikShayA cha balena cha . darshaya.NllAghavaM yuddhe tArkShyatulyaparAkramaH .. 8\-16\-34 (55685) tasya sa~ncharato rAjanmaNDalAvartane tadA . kShurapreNa sutIkShNena kha~NgaM chichCheda suprabham .. 8\-16\-35 (55686) sa chChinnaH sahasA bhUmau nipapAta mahAnasiH . adharmasya sthitaM haste sutsarostatra bhArata .. 8\-16\-36 (55687) ChinnamAj~nAya nistriMshamavaplutya padAni ShaT . prAvidhyata tataH sheShaM sutasomo mahArathaH .. 8\-16\-37 (55688) tachChittvA saguNaM chApaM raNe tasya mahAtmanaH . papAta dharaNIM tUrNaM svarNavajravibhUShitam .. 8\-16\-38 (55689) sutasomastato.agachChachChrutakIrtermahAratham . saubalo.api dhanurgR^ihya ghoramanyatsudurjayam .. 8\-16\-39 (55690) abhyayAtpANDavAnIkaM nighna~nshatrugaNAnbahUn . tatra nAdo mahAnAsItpANDavAnAM vishAmpate .. 8\-16\-40 (55691) saubalaM samare dR^iShTvA vicharantamabhItavat . tAnyanIkAni dR^iptAni shastravanti mahAnti cha . drAvyamANAnyadR^ishyanta saubalena mahAtmanA .. 8\-16\-41 (55692) yathA daityachamUM rAjandevarAjo mamarda ha . tathaiva pANvIM senAM saubaleyo vyanAshayat .. .. 8\-16\-42 (55693) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe ShoDasho.adhyAyaH .. 16 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-16\-35 maNDalAnAmAvartane anulomavilomAbhyAse .. 8\-16\-36 aseH sutsaroH shobhanamuShTeH .. 8\-16\-16 ShoDasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 017 .. shrIH .. 8\.17\. adhyAyaH 17 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## kR^ipakR^itavarmakShyAM dhR^iShTadyumnashikhaNDinoH parAjayaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-17\-0 (55694) sa~njaya uvAcha. 8\-17\-0x (4865) dhR^iShTadyumnaM kR^ipo rAjanvArayAmAsa saMyuge . yathA dR^iShTvA vane siMhaM sharabho vArayedyudhi .. 8\-17\-1 (55695) nirudvaH pArShatastena gautamena balIyasA . padAtpadaM vichalituM nAshakattatra bhArata .. 8\-17\-2 (55696) gautamasya rathaM dR^iShTvA dhR^iShTadyumnarathaM prati . vitresuH sarvabhUtAni kShayaM prAptaM cha menire .. 8\-17\-3 (55697) tadA jalpanti pANDUnAM rathinaH sAdinastathA . droNasya nidhanAnnUnaM sa~Nkrudvo dvipadAM varaH .. 8\-17\-4 (55698) shAradvato mahAtejA divyAstravidudAradhIH . api svasti bhavedadya dhR^iShTadyumnasya gautamAt .. 8\-17\-5 (55699) apIyaM vAhinI kR^itsnA muchyeta mahato bhayAt . apyayaM brAhmaNaH sarvAnna no hanyAtsamAgatAn .. 8\-17\-6 (55700) yAdR^ishaM dR^ishyate rUpamantakapratimaM raNe . gamiShyatyadya padavIM bhAradvAjasya gautamaH .. 8\-17\-7 (55701) AchAryaH kShiprahastashcha vijayI cha sadA yudhi . astravAnvIryasampannaH krodhena cha samanvitaH .. 8\-17\-8 (55702) pArShatashcha mahAyudve vimukho.adyAbhilakShyate . ityevaM vividhA vAchastAvakAnAM paraiH saha . vyashrUyanta mahArAja tayostatra samAgame .. 8\-17\-9 (55703) viniHshvasya tataH krodhAtkR^ipaH shAradvato nR^ipa . pArShataM chArdayAmAsa nishcheShTaM sarvamarmasu .. 8\-17\-10 (55704) sa hanyamAnaH samare gautamena mahAtmanA . kartavyaM na sma jAnAti mohena mahatA vR^itaH .. 8\-17\-11 (55705) tamabravIttato yantA ka~nchitkShemaM tu pArShata . IdR^ishaM vyasanaM yuddhe na te dR^iShTaM mayA kvachit .. 8\-17\-12 (55706) daivayogAttu te bANA nApatanmarmabhedinaH . preShitA dvijamukhyena marmANyuddishya sarvataH .. 8\-17\-13 (55707) vyAvartaye rathaM tUrNaM nadIvegamivArNavAt . avadhyaM brAhmaNaM manye yena te vikramo hataH .. 8\-17\-14 (55708) dhR^iShTadyumnastato rAja~nshanakairabravIdvachaH . muhyate me manastAta gAtrasvedashcha jAyate .. 8\-17\-15 (55709) vepathushcha sharIre me romaharShashcha sArathe . varjayanbrAhmaNaM yuddhe shanairyAhi yato.arjunaH .. 8\-17\-16 (55710) arjunaM bhImasenaM vA samare prApya sArathe . kShemamadya bhavenmahyamiti me naiShThikI matiH .. 8\-17\-17 (55711) tataH prAyAnmahArAja sArathistvarayanhayAn . yato bhImo maheShvAso yuyudhe tava sainikaiH .. 8\-17\-18 (55712) pradrutaM cha rathaM dR^iShTvA dhR^iShTadyumnasya mAriSha . kira~nsharashatAnyeva gautamo.anuyayau tadA .. 8\-17\-19 (55713) sha~NkhaM cha pUrayAmAsa muhurmuhurarindamaH . pArShataM trAsayAmAsa mahendro namuchiM yathA .. 8\-17\-20 (55714) shikhaNDinaM tu samare bhIShmamR^ityuM durAsadam . hArdikyo vArayAmAsa smayanniva muhurmuhuH .. 8\-17\-21 (55715) shikhaNDI tu samAsAdya hR^idikAnAM mahAratham . pa~nchabhirnishitairbhallairjatrudeshe samAhanat .. 8\-17\-22 (55716) kR^itavarmA tu sa~Nkraddho bhittvA ShaShTyA patatribhiH . dhanurekena chichCheda hasanrAjanmahArathaH .. 8\-17\-23 (55717) athAnyadvanurAdAya drupadasyAtmajo balI . tiShThatiShTheti sa~Nkruddho hArdikyaM pratyabhAShata .. 8\-17\-24 (55718) tato.asya navatiM bANAnrukmapu~NkhAnsutejanAn . preShayAmAsa rAjendra te.asyAbhrashyanta varmaNaH .. 8\-17\-25 (55719) vitathAMstAnsamAlakShya patitAMshcha mahItale . kShurapreNa sutIkShNena kArmukaM chichChide bhR^isham .. 8\-17\-26 (55720) athainaM ChinnadhanvAnaM bhagnashR^i~NgamivarShabham . ashItyA mArgaNaiH kruddho bAhvorurasi chArpayat .. 8\-17\-27 (55721) kR^itavarmA tu sa~Nkruddho mArgaNaiH kShatavikShataH . vavAma rudhiraM gAtraiH kumbhavakrAdivodakam .. 8\-17\-28 (55722) rudhireNa pariklinnaH kR^itavarmA tvarAjata . varSheNa kledito rAjanyathA gairikaparvataH .. 8\-17\-29 (55723) athAnyadvanurAdAya samArgaNaguNaM prabhuH . shikhaNDinaM bANagaNaiH skandhadeshe vyatADayat .. 8\-17\-30 (55724) skandhadeshasthitairbANaiH shikhaNDI tu vyarAjata . shAkhAprashAkhAvipulaH sumahAnpAdapo yathA .. 8\-17\-31 (55725) tAvanyonyaM bhR^ishaM vidvvA rudhireNa samukShitau . `popluyamAnau hi yathA mahAntau shoNitahade . tadvadvirejaturvIrau shoNitena pariplutau .. 8\-17\-32 (55726) yathA cha kiMshukau phullau puShpamAse samAgate . rudhirokShitasarvA~Ngau raktachandanarUShitau . bhujagAviva sa~Nkruddhau rejatustau narottamau .. 8\-17\-33 (55727) tAvubhau sharavanunnA~Ngau parasparasharakShatau'. anyonyashR^i~NgAbhihatau rejaturvR^iShabhAviva .. 8\-17\-34 (55728) anyonyasya vadhe yatnaM kurvANau tau mahArathau . rathAbhyAM cheratustatra maNDalAni sahasrashaH .. 8\-17\-35 (55729) kR^itavarmA mahArAja pArShataM nishitaiH sharaiH . raNe vivyAdha saptatyA svarNapu~NgaiH shilAshitaiH .. 8\-17\-36 (55730) tato.asya samare bANaM bhojaH praharatAM varaH . jIvitAntakaraM ghoraM vyasR^ijattvarayA.anvitaH .. 8\-17\-37 (55731) sa tenAbhihato rAjanmUrchChAmAshu samAvishat . dhvajayaShTiM cha sahasA shishriye kashmalAvR^itaH .. 8\-17\-38 (55732) apovAha raNAttUrNaM sArathI rathinAM varam . hArdikyasharasantaptaM niHshvasantaM punaHpunaH .. 8\-17\-39 (55733) parAjite tataH shUre drupadasyAtmaje prabho . vyadravatpANDavI senA vyadhamAnA samantataH .. .. 8\-17\-40 (55734) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe saptadasho.adhyAyaH .. 17 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-17\-1 sharabho.aShTapAdaH siMhaghAtI pashupakShisharIro nR^isiMhavat dvyAtmA .. 8\-17\-12 IdR^ishaM vyasanaM yaddhena me dR^iShTaM kadAchana . daivayogAdime bANA na jaghnarmama chAhave iti ka.kha.Ta.pAThaH .. 8\-17\-13 IdR^ishaM vyasanaM yaddhena me dR^iShTaM kadAchana . daivayogAdime bANA na jaghnarmama chAhave iti ka.kha.Ta.pAThaH .. 8\-17\-25 abhrashyanta bhraShTAH . varma na chichChidurityarthaH .. 8\-17\-28 vavAma vAntavAn .. 8\-17\-36 pArShataM shikhaMDinaM .. 8\-17\-17 saptadasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 018 .. shrIH .. 8\.18\. adhyAyaH 18 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena saMshaptakaparAjayaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-18\-0 (55735) sa~njaya uvAcha. 8\-18\-0x (4866) shvetAshvo.api mahArAja vyadhamattAvakaM balam . yathA vAyuH samAsAdya tUlarAshiM samantataH .. 8\-18\-1 (55736) pratyudyayustrigartAstaM shibayaH kauravaiH saha . vasAtayo.atha sAlvAshcha gopAlAshcha yashasvinaH .. 8\-18\-2 (55737) satyadevaH satyakIrtirmitradevaH shruta~njayaH . saushrutishchandradevashcha mitravarmA cha bhArata .. 8\-18\-3 (55738) trigartarAjaH samare bhrAtR^ibhiH parivAritaH . putraishchaiva maheShvAsairnAnAshastravishAradaiH .. 8\-18\-4 (55739) vyasR^ijanta shastrAtAnkiranto.arjunamAhave . abhyavartanta sahasA vAryoghA iva sAgaram .. 8\-18\-5 (55740) te tvarjunaM samAsAdya yodhAH shatasahasrashaH . agachChanvilayaM sarve tArkShyaM dR^iShTveva pannagAH .. 8\-18\-6 (55741) te hanyamAnAH samare na jahuH pANDavaM raNe . hanyamAnA mahArAja shalabhA iva pAvakam .. 8\-18\-7 (55742) satyadevastribhirbANairvivyAdha yudhi pANDavam . mitradevastriShaShTyA tu chandradevastu saptabhiH .. 8\-18\-8 (55743) mitravarmA trisaptatyA saushrutishchApi saptabhiH . shrutaMjayastu viMshatyA susharmA navabhiH sharaiH .. 8\-18\-9 (55744) sa vidvo bahubhiH sa~Nkhye prativivyAdha tAnnR^ipAn . saushrutiM saptabhirvidvvA chandradevaM tribhiH sharaiH .. 8\-18\-10 (55745) shrutaMjayaM cha viMshatyA chandradevaM tathA.aShTabhiH . mitradevaM shatenaiva satyadevaM tribhiH sharaiH .. 8\-18\-11 (55746) navabhirmitravarmANaM susharmANaM tathA.aShTabhiH . shruta~njayaM cha rAjAnaM hatvA tatra shilAshitaiH .. 8\-18\-12 (55747) saushruteH sashirastrANaM shiraH kAyAdapAharat . tvaritashchandradevaM cha sharairninye yamakShayam .. 8\-18\-13 (55748) tathetarAnmahArAja yatamAnAnmahArathAn . pa~nchabhiH pa~nchabhirbANairekaikaM pratyavArayat .. 8\-18\-14 (55749) satyadevastu sa~NkrudvastomaraM vyasR^ijanmahat . samuddishya raNe kR^iShNaM siMhanAdaM nanAda cha .. 8\-18\-15 (55750) sa nirbhidya bhujaM savyaM mAdhavasya mahAtmanaH . ayasmayaH svarNadaNDo jagAma dharaNIM tadA .. 8\-18\-16 (55751) mAdhavasya tu viddhasya tomareNa mahAraNe . pratodaH prApatadvastAdrashmayashcha vishAmpate .. 8\-18\-17 (55752) vAsudevaM vibhinnA~NgaM dR^iShTvA pArtho dhana~njayaH . krodhamAhArayattIvraM kR^iShNaM chedamuvAcha ha .. 8\-18\-18 (55753) prApayAshvAnmahAbAho satyadevaM prati prabho . yAvadenaM sharaistIkShNairnayAmi yamasAdanam .. 8\-18\-19 (55754) pratodaM gR^ihya so.anyattu rashmInsa~NgR^ihya cha drutam . vAhayAmAsa tAnashvAnsatyadevarathaM prati .. 8\-18\-20 (55755) viShvaksenaM sunirvidvaM dR^iShTvA pArtho dhana~njayaH . satyadevaM sharaistIkShNairvArayitvA mahArathaH .. 8\-18\-21 (55756) tataH sunishitairbhallai rAj~nastasya mahachChiraH . kumDalopachitaM kAyAchchakarta pR^itanAntare .. 8\-18\-22 (55757) tannikR^itya shitairbANairbhitravarmANamAkShipat . vatsadantena tIkShNena sArathiM chAsya mAriSha .. 8\-18\-23 (55758) tataH sharashatairbhUyaH saMshaptakagaNAnbalI . pAtayAmAsa sa~NkrudvaH shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-18\-24 (55759) tato rajatapu~Nkhena rAja~nshIrShaM mahAtmanaH . mitradevasya chichCheda kShurapreNa mahArathaH . susharmANaM susa~Nkruddho jatrudeshe samAhanat .. 8\-18\-25 (55760) tataH saMshaptakAH sarve parivArya dhana~njayam . shastraughairmamR^iduH krudvA nAdayanto disho dasha .. 8\-18\-26 (55761) abhyarditastu tajjiShNuH shakratulyaparAkramaH . aindramastramameyAtmA prAdushchakre mahArathaH .. 8\-18\-27 (55762) tataH sharasahasrANi prAdurAsanvishAmpate . `kArmukAtpANDuputrasya pArthasyAmitatejasaH'.. 8\-18\-28 (55763) tatastu chChidyamAnAnAM dhvajAnAM dhanuShAM tathA . rathAnAM sapatAkAnAM tUNIrANAM yugaiH saha .. 8\-18\-29 (55764) akShANAmatha chakrANAM yoktrANAM rashmibhiH saha . kUbarANAM varUthAnAM pR^iShatkAnAM cha saMyuge .. 8\-18\-30 (55765) ashvAnAM patatAM chApi prAsAnAmR^iShTibhiH saha . gadAnAM parighAnAM cha shaktitomarapaTTasaiH .. 8\-18\-31 (55766) shataghnInAM sachakrANAM bhujAnAM chorubhiH saha . kaNThasUtrA~NgadAnAM cha keyUrANAM cha mAriSha .. 8\-18\-32 (55767) hArANAmatha niShkANAM tanutrANAM cha bhArata . ChatrANAM vyajanAnAM cha shirasAM kumuTaiH saha . rAshayashchAtra dR^ishyante patitAnAM mahItale .. 8\-18\-33 (55768) sakuNDalAni svakShImi pUrNachandranibhAni cha . shirAMsyurvyAmadR^ishyanta tArAjAlamivAmbare .. 8\-18\-34 (55769) susragvINi suvAsAMsi chandanenokShitAni cha . sharIrANi vyadR^ishyanta nihatAnAM mahItale .. 8\-18\-35 (55770) rudrasyAkrIDasadR^ishaM ghoramAyodhanaM tadA .. 8\-18\-36 (55771) nihatai rAjaputraishcha kShatriyaishcha mahAbalaiH . `arjunena mahArAja tatratatra mahAraNe'.. 8\-18\-37 (55772) hastibhiH patitaishchaiva tura~NgaishchAbhavanmahI . agamyarUpA samare vishIrNairiva parvataiH .. 8\-18\-38 (55773) nAsIdrathapathastasya pANDavasya mahAtmanaH . nighnataH shAtravAnbhallairhastyashvaM chAsyato mahat .. 8\-18\-39 (55774) svAnugA iva sIdanti rathachakrANi mAriSha . charatastasya sa~NgrAme tasmiMllohitakardame .. 8\-18\-40 (55775) sIdamAnAni chakrANi samuhUsturagA bhR^isham . shrameNa mahatA yuktA manomArutaraMhasaH .. 8\-18\-41 (55776) vadhyamAnaM tu tatsainyaM pANDuputreNa dhanvinA . prAyasho vimukhaM sarvaM nAvatiShThata bhArata .. 8\-18\-42 (55777) tA~njitvA samare jiShNuH saMshaptakagaNAnbahUn . virarAja tadA pArtho vidhUmo.agniriva jvalan .. .. 8\-18\-43 (55778) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe aShTAdasho.adhyAyaH .. 18 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-18\-39 AsIdrathapathastasya iti gha.~Na . pAThaH. AsAditastato rAnrathachakre vishAmpate iti ka.pAThaH. AchChAditaM tato rAjanrathachakraM cha mAriSha iti kha.pAThaH .. 8\-18\-41 sIdamAnAni pa~NkamajjanAt .. 8\-18\-18 aShTAdasho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 019 .. shrIH .. 8\.19\. adhyAyaH 19 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-19\-0 (55779) sa~njaya uvAcha. 8\-19\-0x (4867) yudhiShThiraM mahArAja visR^ijantaM sharAnbahUn . svayaM duryodhano rAjA pratyagR^ihNAdabhItavat .. 8\-19\-1 (55780) tamApatantaM sahasA tava putraM mahAratham . dharmarAjo drutaM viddhvA tiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-19\-2 (55781) sa tu taM prativivyAdha navabhirnishitaiH sharaiH . sArathiM chAsya bhallena bhR^ishaM kruddho.abhyatADayat .. 8\-19\-3 (55782) tato yudhiShThiro rAjansvarNapu~NkhA~nshilImukhAn . duryodhanAya chikShepa trayodasha shilAshitAn .. 8\-19\-4 (55783) chaturbhishchaturo vAhAMstasya hatvA mahArathaH . pa~nchamena shiraH kAyAtsAratheshcha samAkShipat .. 8\-19\-5 (55784) ShaShThena tu dhvajaM rAj~naH saptamena tu kArmukam . aShTamena tathA kha~NgaM pAtayAmAsa bhUtale . pa~nchabhirnR^ipatiM chApi dharmarAjo.ardayadbhR^isham .. 8\-19\-6 (55785) hatAshvAttu rathAttasmAdavaplutya sutastava . uttamaM vyasanaM prApto bhUmAvevAvatiShThata .. 8\-19\-7 (55786) taM tu kR^ichChragataM dR^iShTvA karNadrauNikR^ipAdayaH . abhyavartanta sahasA parIpsanto narAdhipam .. 8\-19\-8 (55787) atha pANDusutAH sarve parivArya yudhiShThiram . anvayuH samare rAjaMstato yuddhamavartata .. 8\-19\-9 (55788) tatastUryasahasrANi prAvAdyanta mahAmR^idhe .. 8\-19\-10 (55789) kShvelAH kilakilAshabdAH prAdurAsanmahIpate . yatrAbhyagachChansamare pA~nchAlAH kauravaiH saha .. 8\-19\-11 (55790) narA naraiH samAjagmurvAraNA varavAraNaiH . rathAshcha rathibhiH sArdhaM hayAshcha hayasAdibhiH .. 8\-19\-12 (55791) dvandvAnyAsanmahArAja prekShaNIyAni saMyuge . vividhAnyapyachintyAni shastravantyuttamAni cha .. 8\-19\-13 (55792) te shUrAH samare sarve chitraM laghu cha suShThu cha . ayudhyanta mahAvegAH parasparavadhaiShiNaH .. 8\-19\-14 (55793) anyonyaM samare jaghnuryodhavratamanuShThitAH . na hi te samaraM chakruH pR^iShThato vai katha~nchana .. 8\-19\-15 (55794) muhUrtameva tadyudvamAsInmadhuradarshanam . tata unmattavadrAjannirmaryAdamavartata .. 8\-19\-16 (55795) rathI nAgaM samAsAdya dArayannishitaiH sharaiH . preShayAmAsa kAlAya sharaiH sannataparvabhiH .. 8\-19\-17 (55796) nAgA hayAnsamAsAdya vikShipanto bahUnraNe . dArayAmAsuratyugraM tatratatra tadAtadA .. 8\-19\-18 (55797) hayArohAshcha bahavaH parivArya hayottamAn . talashabdaravAMshchakruH sampatantastatastataH .. 8\-19\-19 (55798) dhAvamAnAMstatastAMstu dravamANAnmahAgajAn . pArshvataH pR^iShThatashchaiva nijaghnurhayasAdinaH .. 8\-19\-20 (55799) vidrAvya cha bahUnashvAnnAgA rAjanmadotkaTAH . viShANaishchApare jaghnurmamR^idushchApare bhR^isham .. 8\-19\-21 (55800) sAshvArohAMshcha turagAnviShAmairvivyadhU ruShA . apare chikShipurvegAtpragR^ihyAtibalAstadA .. 8\-19\-22 (55801) pAdAtairAhatA nAgA vivareShu samantataH . chakrurArtasvaraM ghoraM dudruvushcha disho dasha .. 8\-19\-23 (55802) padAtInAM tu sahasA pradrutAnAM mahAhave . utsR^ijyAbharaNaM tUrNamavavavrU raNAjire .. 8\-19\-24 (55803) nimittaM manyamAnAstu pariNAmya mahAgajAH . jagR^ihurbibhidushchaiva chitrANyAbharaNAni cha .. 8\-19\-25 (55804) tAMstu tatra prasaktAnvai parinvArya padAtayaH . hastyArohAnnijaghnuste mahAvegA balotkaTAH .. 8\-19\-26 (55805) apare hastibhirhastaiH khaM vikShiptA mahAhave . nipatanto viShANAgrairbhR^ishaM vidvAH sushikShitaiH .. 8\-19\-27 (55806) apare sahasA gR^ihya viShANaireva sUditAH . senAntaraM samAsAdya kechittatra mahAgajaiH .. 8\-19\-28 (55807) kShuNNagAtrA mahArAja vikShipya cha punaHpunaH . apare vyajanAnIva vibhrAmya nihatA mR^idhe .. 8\-19\-29 (55808) puraHsarAshcha nAgAnAmapareShAM vishAmpate . sharIrANyatividvAni tatratatra raNAjire .. 8\-19\-30 (55809) pratimAneShu kumbheShu dantaveShTeShu chApare . nigR^ihItA bhR^ishaM nAgAH prAsatomarashaktibhiH .. 8\-19\-31 (55810) nigR^ihya cha gajAH kechit pArshvasthairbhR^ishadAruNaiH . rathAshvasAdibhistatra sambhinnA nyapatanbhuvi .. 8\-19\-32 (55811) sahayAH sAdinastatra tomareNa mahAmR^idhe . bhUmAvamR^idranvegena sacharmANaM padAtinam .. 8\-19\-33 (55812) chaChA sAvaraNAnkAMshchittatratatra vishAmpate . rathAnnAgAH samAsAdya parigR^ihya cha mAriSha . vyAkShipansahasA tatra ghorarUpe bhayAnake .. 8\-19\-34 (55813) nArAchairnihatAshchApi gajAH peturmahAbalAH . parvatasyeva shikharaM vajrarugNaM mahItale .. 8\-19\-35 (55814) yodhA yodhAnsamAsAdya muShTibhirvyahananyudhi . kesheShvanyonyamAkShipya chikShipurbibhidushcha ha .. 8\-19\-36 (55815) udyamya cha bhujAnanye nikShipya cha mahItale . padA choraH samAkramya sphurato.apAharachChiraH .. 8\-19\-37 (55816) patatashchAparo rAjanvijahArAsinA shiraH . `mR^itamanyo mahArAja padA tADitavAMstadA'.. 8\-19\-38 (55817) jIvatashcha tathaivAnyaH shastraM kAye nyamajjayat . muShTiyuddhaM mahachchAsIdyodhAnAM tatra bhArata . tathA keshagrahashchogro bAhuyuddhaM cha bhairavam .. 8\-19\-39 (55818) samAsaktasya chAnyena avij~nAtastathA.aparaH . jahAra samare prANAnnAnAshastairanekadhA .. 8\-19\-40 (55819) saMsakteShu cha yodheShu vartamAne cha sa~Nkule . kabandhAnyutthitAni syuH shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-19\-41 (55820) shoNitaiH sichyamAnAni shastrANi kavachAni cha . mahArAgAnuraktAni vastrANIva chakAshire .. 8\-19\-42 (55821) evametanmahadyudvaM dAruNaM shastrasa~Nkulam . unmattaga~NgApratimaM shabdenApUrayajjagat .. 8\-19\-43 (55822) naiva sve na pare rAjanvij~nAyante sharAturAH . yodvavyamiti yudhyante rAjAno jayagR^idvinaH .. 8\-19\-44 (55823) svAnsve jaghnurmaharAja parAMshchaiva samAgatAn . ubhayoH senayorvIrairvyAkulaM samapadyata .. 8\-19\-45 (55824) rathairbhagnairmahArAja vAraNaishcha nipAtitaiH . hayaishcha patitaistatra naraishcha vinipAtitaiH .. 8\-19\-46 (55825) agamyarUpA pR^ithivI kShaNena samapadyata . kShaNenAsInmahIpAla kShatajaughapravartinI .. 8\-19\-47 (55826) pA~nchAlAnahatatkarNastrigartAMshcha dhana~njayaH . bhImasenaH kurUnrAjanhastyanIkaM cha sarvashaH .. 8\-19\-48 (55827) evameSha kShayo vR^ittaH kurupANDavasenayoH . aparAhNe gate sUrye kA~NkShatAM vipulaM yashaH .. .. 8\-19\-49 (55828) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe ekonaviMsho.adhyAyaH .. 19 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-19\-24 AbharaNamavavavruH avagatya vR^itavantaH .. 8\-19\-25 nimittaM jayahetum . mahAntA gajA yeShAM te mahAgajA gajArohA jagR^ihurhastibhirgrAhayAmAsuH. pariNAmya hastinamiti sheShaH. bibhi dushcha shatrUngajaireva .. 8\-19\-31 pratimAneShu gajadantAntarAleShu . prAsaiH kumbheShu tomarairdantaveShTeShu shaktimishcha nigR^ihItAH. pratimAnaM pratichChAyA gajadantAntarAlayoriti medinI .. 8\-19\-19 ekonaviMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 020 .. shrIH .. 8\.20\. adhyAyaH 20 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## yudhiShThireNa duryodhanaparAjayaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-20\-0 (55829) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-20\-0x (4868) atitIvrANi duHkhAni duHsahAni bahUni cha . tvatto.ahaM sa~njayAshrauShaM putrANAM chaiva sa~NkShayam .. 8\-20\-1 (55830) yathA tvaM me kathayase yathA yudvamavartata . na santi sUta kauravyA iti me nishchitA matiH .. 8\-20\-2 (55831) duryodhanashcha virathaH kR^itastatra mahArathaH . dharmaputraH kathaM chakre tasya vA nR^ipatiH katham .. 8\-20\-3 (55832) aparAhNe kathaM yudvamabhavadromaharShaNam . tanmamAchakShva tattvena kushalo hyasi sa~njaya .. 8\-20\-4 (55833) sa~njaya uvAcha. 8\-20\-5x (4869) saMsakteShu tu sainyeShu vadhyamAneShu bhAgashaH . rathamanyaM samAsthAya putrastava vishAmpate .. 8\-20\-5 (55834) krodhena mahatA yuktaH saviSho bhujago yathA . duryodhanaH samAlakShya dharmarAjaM yudhiShThiram . provAcha sUtaM tvarito yAhiyAhIti bhArata .. 8\-20\-6 (55835) tatra mAM prApaya kShipraM sArathe yatra pANDavaH . dhriyamANAtaprateNa rAjA rAjati daMshitaH .. 8\-20\-7 (55836) sa sUtashchodito rAj~nA rAj~naH syandanamuttamam . yudhiShThirasyAbhimukhaM preShayAmAsa saMyuge .. 8\-20\-8 (55837) tato yudhiShThiraH krudvaH prabhinna iva ku~njaraH . sArathiM chodayAmAsa yAhi yatra suyodhanaH .. 8\-20\-9 (55838) tau samAjagmaturvIrau bhrAtarau rathasattamau .. 8\-20\-10 (55839) sametya cha mahAvIrau saMrabdhau yudvadurmadau . vavarShaturmaheShvAsau sharairanyonyamAhave .. 8\-20\-11 (55840) tato duryodhano rAjA dharmashIlasya mAriSha . shilAshitena bhallena dhanushchichCheda saMyuge .. 8\-20\-12 (55841) taM nAmR^iShyata sa~Nkruddho hyavamAnaM yudhiShThiraH . apavidhya dhanushChinnaM krodhasaMraktalochanaH .. 8\-20\-13 (55842) anyatkArmukamAdAya dharmaputrashchamUmukhe . duryodhanasya chichCheda dhvajaM kArmukameva cha .. 8\-20\-14 (55843) athAnyadvanurAdAya putraste bharatarShabha . `yudhiShThirasya chikShepa sharAnkanakabhUShaNAn . rukmapu~NkhAnprasannAgrAnsaviShAniva pannagAn'.. 8\-20\-15 (55844) tAvanyonyaM susa~Nkruddhau shastravarShANyamu~nchatAm . siMhAviva susaMrabdhau parasparajigIShayA .. 8\-20\-16 (55845) jaghnatustau raNe.anyonyaM nardamAnau vR^iShAviva . antaraM mArgamANau cha cheratustau mahArathau .. 8\-20\-17 (55846) tataH pUrNAyatotsR^iShTaiH sharaistau tu kR^itavraNau . virejaturmahArAja kiMshukAviva puShpitau .. 8\-20\-18 (55847) tato rAjanvimu~nchantau siMhanAdAnmuhurmuhuH . talayoshcha tathA shabdAndhanuShashcha mahAhave .. 8\-20\-19 (55848) sha~NkhashabdavarAMshchaiva chakratustau nareshvarau . anyonyaM tau mahArAja pIDayAMchakraturbhR^isham .. 8\-20\-20 (55849) tato yudhiShThiro rAjA putraM tava sharaistribhiH . AjaghAnorasi kruddho vajravegairdurAsadaiH .. 8\-20\-21 (55850) prativivyAdha taM tUrNaM tava putro mahIpatiH . pa~nchabhirnishitairbANaiH svarNapu~NkhaiH shilAshitaiH .. 8\-20\-22 (55851) tato duryodhano rAjA shaktiM chikShepa bhArata . sarvapArashavIM tIkShNAM maholkApratimAM tadA .. 8\-20\-23 (55852) tAmApatantIM sahasA dharmarAjaH shitaiH sharaiH . tribhishchichCheda sahasA taM cha vivyAdha pa~nchabhiH .. 8\-20\-24 (55853) nipapAta tataH sA.atha svarNadaNDA mahAsvanA . nipatantI maholkeva vyarAjachChikhisannibhA .. 8\-20\-25 (55854) shaktiM vinihatAM dR^iShTvA putrastava vishAmpate . navabhirnishitairbhallairnijaghAna yudhiShThiram .. 8\-20\-26 (55855) so.atividvo balavatA shatruNaA shatrutApanaH . duryodhanaM samuddishya bANaM jagrAha satvaraH .. 8\-20\-27 (55856) samAdhatta cha taM bANaM dhanurmadhye mahAbalaH . chikShepa cha mahArAja tataH krudvaH parAkramI .. 8\-20\-28 (55857) sa tu bANaH samAsAdya tava putraM mahAratham . vyAmohayata rAjAnaM dharaNIM cha dadAra ha .. 8\-20\-29 (55858) tato duryodhanaH kruddho gadAmudyamya vegitaH . vidhitsuH kalahasyAntaM dharmarAjamupAdravat .. 8\-20\-30 (55859) tamudyatagadaM dR^iShTvA daNDahastamivAntakam . dharmarAjo mahAshaktiM prAhiNottava sUnave .. 8\-20\-31 (55860) dIpyamAnAM mahAvegAM maholkAM jvalitAmiva . yamadaNDanibhAM ghorAM kAlarAtrimivAparAm .. 8\-20\-32 (55861) rathasthaH sa tayA vidvo varma bhittvA stanAntare . bhR^ishaM saMvignahR^idayaH papAta cha mumoha cha .. 8\-20\-33 (55862) nabhastamAha cha tataH pratij~nAmanupAlaya . nAyaM vadhyastava nR^ipa ityuktaH sa nyavartata .. 8\-20\-34 (55863) tatastvaritamAgamya kR^itavarmA tavAtmajam . pratyapadyata rAjAnaM nimnaM vyasanArNave .. 8\-20\-35 (55864) gadAmAdAya bhImo.api hemapaTTapariShkR^itAm . abhidudrAva vegena kR^itavarmANamAhave .. 8\-20\-36 (55865) evaM tadabhavadyuddhaM tvadIyAnAM paraiH saha . aparAhNe mahArAja kA~NkShatAM vijayaM yudhi .. .. 8\-20\-37 (55866) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe viMsho.adhyAyaH .. 20 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-20\-1 atitIvrANi yuddhAnIti ka.Ta.Da.pAThaH .. 8\-20\-3 tasya taM cha nR^ipatirduryodhanaH kathamayudhyata iti sheShaH .. 8\-20\-13 apavidhya tyaktvA .. 8\-20\-23 sarvapArashavIM sarvapArashavIM sarvavinAshinIM gaurAdiH . tiraskAre vinAshe cha puMsi pArashavaH iti medinI ..3 8\-20\-25 dIpayantI maholkAbhA rAja~nshaktirdisho dasha iti Da.pAThaH.. 8\-20\-34 bhImastamAha cha tataH pratij~nAmanuchintayan iti jha.pAThaH .. 8\-20\-20 viMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 021 .. shrIH .. 8\.21\. adhyAyaH 21 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ShoDashadivasayuddhopasaMhAraH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-21\-0 (55867) sa~njaya uvAcha. 8\-21\-0x (4870) tataH karNaM puraskR^itya tvadIyA yudvadurmadAH . punarAvR^itya sa~NgrAmaM chakrurdevAsuropamam .. 8\-21\-1 (55868) dviradanararathAshvasha~NkhashabdaiH parihR^iShitA vividhaishcha shastrapAtaiH . dviradarathapadAtisAdisa~NghAH parikupitAbhimukhAH prajaghnire te .. 8\-21\-2 (55869) shitaparashvathasAsipaTTasai\-\- riShubhiranekavidhaishcha sUditAH . dviradarathahayA mahAhave varapuruShaiH puruShAshcha vAhanaiH .. 8\-21\-3 (55870) kamaladinakarendusannibhaiH sitadashanaiH sumukhAkShinAsikaiH . ruchiramakuTakuNDalairmahI puruShashirobhirupastR^itA babhau .. 8\-21\-4 (55871) parighamusalashaktitaumarai\-\- rnakharabhushuNDigadAshatairhatAH . dviradanarahayAH sahasrasho rudhiranadIpravahAstadA.abhavan .. 8\-21\-5 (55872) prahatarathanarAshvaku~njaraM pratibhayadarshanamulbaNavraNam . tadahitahatamAbabhau balaM pitR^ipatirAShTramiva prajAkShaye .. 8\-21\-6 (55873) atha tava naradeva sainikA\-\- stava cha sutAH surasUnusannibhAH . amitabalapuraH sarA raNe kuruvR^iShabhAH shiniputramabhyayuH .. 8\-21\-7 (55874) tadatirudhirabhImamAbabhau puruShavarAshvarathadvipAkulam . lavaNajalasamudvatasvanaM balamasurAmarasainyasaprabham .. 8\-21\-8 (55875) surapatisamavikramastata\-\- stridashavarAvarajopamaM yudhi . dinakarakiraNaprabhaiH pR^iShatkai ravitanayo.abhyahanachChinipravIram .. 8\-21\-9 (55876) tamapi sarathavAjisArathiM shinivR^iShabho vividhaiH sharaistvaran . bhujagaviShasamaprabhai raNe puruShavaraM samavAstR^iNottadA .. 8\-21\-10 (55877) shinivR^iShabhasharairnipIDitaM tava suhR^ido vasuSheNamabhyayuH . tvaritamatirathA ratharShabhaM dviradarathAshvapadAtibhiH saha .. 8\-21\-11 (55878) tadudadhinibhamAdravadbalaM tvaritataraiH samabhidrutaM paraiH . drupadasutamukhaistadA.abhavat puruSharathAshvagajakShayo mahAn .. 8\-21\-12 (55879) atha puruShavarau kR^itAhnikau bhavamabhipUjya yathAvidhi prabhum . arivadhakR^itanishchayau drutaM tava balamarjunakeshavau sR^itau .. 8\-21\-13 (55880) jaladaninadaniHsvanaM rathaM pavanavidhUtapatAkaketanam . sitahayamupayAntamantikaM kR^itamanaso dadR^ishustadA.arayaH .. 8\-21\-14 (55881) atha viShphArya gANDIvaM rathe nR^ityannivArjunaH . sharasambAdhamakarotkhaM dishaH pradishastathA .. 8\-21\-15 (55882) rathAnvimAnapratimAnmajjayansAyudhadhvajAn . sasArathIMstadA bANairabhrANIvAnilo.avadhIt .. 8\-21\-16 (55883) gajAngajaprayantR^IMshcha vaijayantyAyudhadhvajAn . sAdino.ashvAMshcha pattIMshcha sharairninye yamakShayam .. 8\-21\-17 (55884) tamantakamiva kruddhamanivAryaM mahAratham . duryodhano.abhyayAdeko nighnanbANairajihmagaiH .. 8\-21\-18 (55885) tasyArjuno dhanuH sUtamashvAnketuM cha sAyakaiH . hatvA saptabhirekena chChatraM chichCheda patriNA .. 8\-21\-19 (55886) navamaM cha samAdhAya vyasR^ijatprANaghAtinam . duryodhanAyeShuvaraM taM drauNiH saptadhA.achChinat .. 8\-21\-20 (55887) tato drauNerdhanushChitvA hatvA chAshvarathA~nsharaiH . kR^ipasyApi tadatyugraM dhanushchichCheda pANDavaH .. 8\-21\-21 (55888) hArdikyasya dhanushChittvA dhvajaM chAshvAMstadA.avadhIt . duHshAsanasyeShvasanaM ChittvA rAdheyamabhyayAt .. 8\-21\-22 (55889) atha sAtyakimutsR^ijya tvarankarNo.arjunaM tribhiH . vidvvA vivyAdha viMshatyA kR^iShNaM pArthaM punaHpunaH .. 8\-21\-23 (55890) na glAnirAsItkarNasya kShipataH sAyakAnbahUn . raNe vinighnataH shatrUnkruddhasyeva shatakratoH .. 8\-21\-24 (55891) atha sAtyakirAgatya karNaM viddvA shitaiH sharaiH . navatyA navabhishchograiH shatena punarArpayat .. 8\-21\-25 (55892) tataH pravIrAH pArthAnAM sarve karNamapIDayan . yudhAmanyuH shikhaNDI cha draupadeyAH prabhadrakAH .. 8\-21\-26 (55893) uttamaujA yuyutsushcha yamau pArShata eva cha . chedikArUshamAtsyAnAM kekayAnAM cha yadbalaM .. 8\-21\-27 (55894) chekitAnashcha balavAndharmarAjashcha suvrataH . ete rathAshvadviradaiH pattibhishchogravikramaiH .. 8\-21\-28 (55895) parivArya raNe karNaM nAnAshastrairavAkiran . bhAShanto vAgbhirugrAbhiH sarve karNavadhe dhR^itAH .. 8\-21\-29 (55896) tAM shastravR^iShTiM bahudhA karNashChittvA shitaiH sharaiH . apovAhAstravIryeNa drumaM bha~Nktveva mArutaH .. 8\-21\-30 (55897) rathinaH samahAmAtrAngajAnashvAnsasAdinaH . pattivrAtAMshcha sa~Nkrudvo nighnankarNo vyadR^ishyata .. 8\-21\-31 (55898) tadvadhyamAnaM pANDUnAM balaM karNAstratejasA . vishastrapatradehAsu prAya AsItparA~Nmukham .. 8\-21\-32 (55899) atha karNAstramastreNa pratihatyArjunaH smayan . dishaM khaM chaiva bhUmiM cha prAvR^iNochCharavR^iShTibhiH .. 8\-21\-33 (55900) musalAnIva sampetuH parighA iva cheShavaH . shataghnya iva chApyanye vajrANyugrANi chApare .. 8\-21\-34 (55901) tairvadhyamAnaM tatsainyaM sapattyashvarathadvipam . nimIlitAkShamatyarthaM babhrAma cha nanAda cha .. 8\-21\-35 (55902) niShkaivalyaM tadA yudvaM prApurashvanaradvipAH . hanyamAnAH sharairArtAstadA bhItAH pradudruvuH .. 8\-21\-36 (55903) tvadIyAnAM tadA yudve saMsaktAnAM jayaiShiNAm . girimastaM samAsAdya pratyapadyata bhAnumAn .. 8\-21\-37 (55904) tamasA cha mahArAja rajasA cha visheShataH . na ki~nchitpratyapashyAma shubhaM vA yadi vA.ashubham .. 8\-21\-38 (55905) te trasyanto maheShvAsA rAtriyudvasya bhArata . apayAnaM tatashchakruH sahitAH sarvayodhibhiH .. 8\-21\-39 (55906) kauraveShvapayAteShu tadA rAjandinakShaye . jayaM sumanasaH prApya pArthAH svashibiraM yayuH .. 8\-21\-40 (55907) vAditrashabdairvividhaiH siMhanAdaiH sagarjitaiH . parAnuvahantashcha stuvantashchAchyutArjunau .. 8\-21\-41 (55908) kR^ite.avahAre tairvIraiH sainikAH sarva eva te . AshIrvAchaH pANDaveShu prAyu~njanta nareshvarAH .. 8\-21\-42 (55909) tataH kR^ite.avahAre cha prahR^iShTAstatra pANDavAH . nishAyAM shibiraM gatvA nyavasanta nareshvarAH .. 8\-21\-43 (55910) tato rakShaH pishAchAshcha shvApadAshchaiva sa~NghashaH . jagmurAyodhanaM ghoraM rudrasyAkrIDasannibham .. .. 8\-21\-44 (55911) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShoDashadivasayuddhe ekaviMsho.adhyAyaH .. 21 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-21\-8 lavaNajalaH kShArasamudraH .. 8\-21\-9 tridashavarAvarajopamaM viShNutulyam .. 8\-21\-13 sR^itAvAgatau .. 8\-21\-36 niShkaivalyaM nishchitaM kaivalyaM maraNaM yasmiMstattathA .. 8\-21\-37 pratyapadyata praviShTaH .. 8\-21\-21 ekaviMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 022 .. shrIH .. 8\.22\. adhyAyaH 22 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## kR^iShNatulyasAratherabhAvAtsvasyArjunAnnyUnatAM manyamAnena karNena duryodhanaM prati shalyasya sArathye niyojanachodanA .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-22\-0 (55912) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-22\-0x (4871) svena chChandena naH sarvAnavadhIdvyaktamarjunaH . na hyasya samare muchyedantako.apyAtatAyinaH .. 8\-22\-1 (55913) pArtho hyeko.aharadbhadrAmekashchAgnimatarpayat . ekashchemAM mahIM jitvA chakre balibhR^ito nR^ipAn .. 8\-22\-2 (55914) eko nivAtakavachanAnahanaddivyakArmukaH . ekaH kirAtarUpeNa sthitaM sharvamayodhayat .. 8\-22\-3 (55915) eko hyarakShadbharatAneko bhavamatoShayat . tenaikena jitAH sarve madIyA hyugratejasaH .. 8\-22\-4 (55916) na te nindyAH prashasyAste yatte chakrurbravIhi tat . tato duryodhanaH sUta pashchAtkimakarottadA .. 8\-22\-5 (55917) sa~njaya uvAcha. 8\-22\-6x (4872) hataprahatavidhvastA vivarmAyudhavAhanAH . dInasvarA dUyamAnA mAninaH shatrunirjitAH .. 8\-22\-6 (55918) shibirasthAH punarmantraM mantrayanti sma kauravAH . bhagnadaMShTrA hataviShAH pAdAkrAntA ivoragAH .. 8\-22\-7 (55919) tAnabravIttataH karNaH krudvaH sarpa iva shvasan . karaM kareNa niShpIDya prekShamANastavAtmajam .. 8\-22\-8 (55920) yatto dR^iDhashcha dakShashcha dhR^itimAnarjunaH sadA . sambodhayati chApyenaM yathAkAlamadhokShajaH .. 8\-22\-9 (55921) sahasA.astravisargeNa vayaM tenAdya va~nchitAH . shvastvahaM tasya sa~NkalpaM sarvaM hantA mahIpate .. 8\-22\-10 (55922) evamuktastathetyuktvA so.anujaj~ne nR^ipottamAn . te.anuj~nAtA nR^ipAH sarve svAni veshmAni bhejire .. 8\-22\-11 (55923) sukhoShitAstAM rajanIM hR^iShTA yudvAya niryayuH . te.apashyanvihitaM vyUhaM dharmarAjena durjayam . prayatnAtkurumukhyena bR^ihaspatyushanomatAt .. 8\-22\-12 (55924) atha pratIpakartAraM pravIraM paravIrahA . sasmAra vR^iShabhaskandhaM karNaM duryodhanastadA .. 8\-22\-13 (55925) purandarasamaM yudve marudgaNasamaM bale . kArtavIryasamaM vIrye karNaM rAj~no.agamanmanaH .. 8\-22\-14 (55926) sarveShAM chaiva sainyAnAM karNamevAgamanmanaH . sUtaputraM maheShvAsaM bandhumAtyayikeShviva .. 8\-22\-15 (55927) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-22\-16x (4873) tato duryodhanaH sUta pashchAtkimakarottadA . yadvo.agamanmano mandAH karNaM vaikartanaM prati .. 8\-22\-16 (55928) apyapashyata rAdheyaM shItArtA iva bhAskaram . kR^ite.avahAre sainyAnAM pravR^itte cha raNe punaH .. 8\-22\-17 (55929) `duryodhanaM cha tatrAjau pANDavena bhR^ishArditam . parAkrAntAnpANDusutAndR^iShTvA.api bhR^ishArditam'.. 8\-22\-18 (55930) kathaM vaikartanaH karNastatrAyudhyata sa~njaya . kathaM cha pANDavAH sarve yuyudhustatra sUtajam .. 8\-22\-19 (55931) karNo hyeko mahAbAhurhanyAtpArthAnsasR^i~njayAn . karNasya bhujayorvIryaM shakraviShNusamaM yudhi .. 8\-22\-20 (55932) tasya shastrANi ghorANi vikramashcha mahAtmanaH . karNamAshritya sa~NgrAme matto duryodhano nR^ipaH .. 8\-22\-21 (55933) duryodhanaM tato dR^iShTvA pANDavena bhR^ishArditam . parAkrAntAnpANDusutAndR^iShTvA chApi mahArathaH .. 8\-22\-22 (55934) karNamAshritya sa~NgrAme mando duryodhanaH punaH . jetumutsahate pArthAnsaputrAnsahakeshavAn .. 8\-22\-23 (55935) `yaH saubalaM tathA tAta nItimAniti manyate . karNaM chAgratimaM yudve devairapi durutsaham .. 8\-22\-24 (55936) manyate.abhyadhikaM pArthAdevaM chAsya hR^idi sthitam . vijeShyati raNe karNa ekaH parthAnsasomakAn . mama chaiva sadA mandaH shaMsate nityamagrataH'.. 8\-22\-25 (55937) aho bata mahadduHkhaM yatra pANDusutAnraNe . nAtaradrabhasaH karNo daivaM nUnaM parAyaNam .. 8\-22\-26 (55938) aho dyUtasya niShTheyaM ghorA samprati vartate .. 8\-22\-27 (55939) aho tIvrANi duHkhAni duryodhanakR^itAnyaham . soDhA ghorANi bahushaH shalyabhUtAni sa~njaya .. 8\-22\-28 (55940) saubalaM cha tadA tAta nItimAniti manyate . karNashcha rabhaso nityaM rAjA ta chApyanuvrataH .. 8\-22\-29 (55941) yadevaM vartamAneShu mahAyudveShu sa~njaya . ashrauShaM nihatAnputrAnnityameva vinirjitAn .. 8\-22\-30 (55942) na pANDavAnAM samare kashchidasti hataH kila . strImadhyamiva gAhante daivaM tu balavattaram .. 8\-22\-31 (55943) sa~njaya uvAcha. 8\-22\-32x (4874) [rAjanpUrvanimittAni dharmiShThAni vichintaya]. 8\-22\-32 (55944) atikrAntaM hi yatkAryaM pashchAchchintayate naraH . tachchAsya na bhavetkAryaM chintayA cha vinashyati .. 8\-22\-33 (55945) tadidaM tava kAryaM tu dUraprAptaM vijAnatA . na kR^itaM yattvayA pUrvaM prAptAprAptavichAraNam .. 8\-22\-34 (55946) ukto.asi bahudhA rAj~nanmA yudhyasveti pANDavaiH . na cha tattvagrahIrdveShAtpANDaveShu vishAmpate .. 8\-22\-35 (55947) tvayA pApAni ghorANi samAchIrNAni pANDuShu . tvatkR^ite vartate ghoraH pArthivAnAM janakShayaH .. 8\-22\-36 (55948) tattvidAnImatikrAntaM mA shucho bharatarShabha . shR^iNu sarvaM yathAvR^ittaM ghoraM vaishasamuchyate .. 8\-22\-37 (55949) prabhAtAyAM rajanyAM tu karNo rAjAnamabhyayAt . sametya cha mahAbAhurduryodhanamathAbravIt .. 8\-22\-38 (55950) karNa uvAcha. 8\-22\-39x (4875) adya rAjansameShyAmi pANDavena yashasvinA . nihaniShyAmi taM vIraM sa vA mAM nihaniShyati .. 8\-22\-39 (55951) bahutvAnmama kAryANAM tathA pArthasya bhArata . nAbhUtsamAgamo rAjanmama chaivArjunasya cha .. 8\-22\-40 (55952) idaM tu me yathApraj~naM shR^iNu vAkyaM vishAmpate . anihatya raNe pArthaM nAhameShyAmi bhArata .. 8\-22\-41 (55953) hatapravIre sainye.asminmayi chAvasthite yudhi . abhiyAsyati mAM pArthaH shakrashaktivinAkR^itam .. 8\-22\-42 (55954) tataH shreyaskaraM yachcha tannibodha janeshvara . AyudhAnAM cha me vIryaM divyAnAmarjunasya cha .. 8\-22\-43 (55955) kAryasya mahato bhede lAghave dUrapAtane . sauShThave chAstrapAte cha savyasAchI na matsamaH .. 8\-22\-44 (55956) prANe shaurye.atha vij~nAne vikrame chApi bhArata . nimittaj~nAnayoge cha savyasAchI na matsamaH .. 8\-22\-45 (55957) sarvAyudhamahAmAtraM vijayaM nAma tadvanuH . indrArthaM priyakAmena nirmitaM vishvakarmaNA .. 8\-22\-46 (55958) yena daityagaNAnrAja~njitavAnvai shatakratuH . yasya ghoSheNa daityAnAM vyAmuhyanta disho dasha .. 8\-22\-47 (55959) tadbhArgavAya prAyachChachChakraH paramasammatam . taddivyaM bhArgavo mahyamadadadvanurattamam .. 8\-22\-48 (55960) tena yotsye mahAbAhumarjunaM jayatAM varam . yathendraH samare sarvAndaiteyAnvai samAgatAn . `nijaghAna tathA sarvA~njeShyAmi yudhi pANDavAn'.. 8\-22\-49 (55961) dhanurghoraM rAmadattaM gANDIvAttadvishiShyate . trissaptakR^itvaH pR^ithivI dhanuShA yena nirjitA .. 8\-22\-50 (55962) dhanuSho hyasya karmANi divyAni prAha bhArgavaH . tadrAmo hyadadanmahyaM tena yotsyAmi pANDavam .. 8\-22\-51 (55963) adya duryodhanAhaM tvAM nandayiShye sabAndhavam . nihatya samare vIramarjunaM jayatAM varam .. 8\-22\-52 (55964) saparvatavanadvIpA hatavIrA sasAgarA . putrapautrapratiShThA te bhaviShyatyadya pArthiva .. 8\-22\-53 (55965) nAshakyaM vidyate me.adya tvatpriyArthaM visheShataH . samyagdharmAnuraktasya sidvirAtmavato yathA .. 8\-22\-54 (55966) na hi me vikramaM soDhuM sa shakto.agniM taruryathA . avashyaM tu mayA vAchyaM yena hIno.asmi phalgunAt .. 8\-22\-55 (55967) jyA tasya dhanuSho divyA tathA.akShayye maheShudhI . sArathistasya govindo mama tAdR^i~Nga vidyate .. 8\-22\-56 (55968) tasya divyaM dhanuH shreShThaM gANDIvamajitaM yudhi . vijayaM cha mahaddivyaM mamApi dhanuruttamam .. 8\-22\-57 (55969) tatrAhamadhikaH pArthAdvanuShA tena pArthiva . yena chApyadhiko vIraH pANDavastannibodha me .. 8\-22\-58 (55970) rashmigrAhashcha dAshArhaH sarvalokanamaskR^itaH . agnidattashcha vai divyo rathaH kA~nchanabhUShaNaH .. 8\-22\-59 (55971) achChedyAH sarvato vIra vAjinashcha manojavAH . dhvajashcha divyo dyutimAnvAnaropi bhaya~NkaraH .. 8\-22\-60 (55972) kR^iShNashcha jagataH sraShTA rathaM tamabhirakShati . ebhistribhirahaM hIno yudvumichChAmi pANDavam .. 8\-22\-61 (55973) ayaM tu sadR^ishaH shaureH shalyaH samitishobhanaH . sArathyaM yadi me kuryAddruvaste vijayo bhavet .. 8\-22\-62 (55974) tasya me sArathiH shalyo bhavatvasukaraH paraiH . nArAchAngArdhrapatrAMshcha shakaTAni vahantu me .. 8\-22\-63 (55975) rathAshcha mukhyA rAjendra yuktA vAjibhiruttamaiH . AyAntu pashchAtsatataM mAmeva bharatarShabha .. 8\-22\-64 (55976) evamabhyadhikaH pArthAdbhaviShyAmi guNairaham . shalyopyabhyadhikaH kR^iShNAdarjunAdapichApyaham .. 8\-22\-65 (55977) yathA.ashvahR^idayaM veda dAshArhaH paravIrahA . tathA shalyo vijAnIte hayaj~nAnaM mahArathaH .. 8\-22\-66 (55978) bAhuvIrye samo nAsti madrarAjasya kashchana . tathA.astre matsamo nAsti kashchideva dhanurdharaH .. 8\-22\-67 (55979) tathA shalyasamo nAsti hayaj~nAne hi kashchana . so.ayamabhyadhikaH kR^iShNAdbhaviShyati ratho mama .. 8\-22\-68 (55980) evaM kR^ite rathastho.ahaM guNairabhyadhiko.arjunAt . vijayeyamahaM sa~Nkhye phalgunaM kurusattama .. 8\-22\-69 (55981) samudyAtuM na shakShyanti devA api savAsavAH . etatkR^itaM mahArAja tvayechChAmi parantapa .. 8\-22\-70 (55982) kriyatAmeSha kAmo me mA vaH kAlo.atyagAdayam . evaM kR^ite kR^itaM mahyaM tvayA sarvaM bhaviShyati .. 8\-22\-71 (55983) tato drakShyasi sa~NgrAme yatkariShyAmi bhArata . sarvathA pANDavAnsa~Nkhye vijeShye vai samAgatAn .. 8\-22\-72 (55984) na hi me samare shaktAH samudyAtuM surAsurAH . kimu pANDusutA rAjanraNe mAnuShayonayaH .. 8\-22\-73 (55985) sa~njaya uvAcha. 8\-22\-74x (4876) evamuktastava sutaH karNenAhavashobhinA . sampUjya samprahR^iShTAtmA tato rAdheyamabravIt .. 8\-22\-74 (55986) duryodhana uvAcha. 8\-22\-75x (4877) evametatkariShyAmi yathA tvaM karNa manyase . sopAsa~NgA rathAH sAshvAH svanuyAsyanti saMyuge .. 8\-22\-75 (55987) nArAchAngArdhrapatrAMshcha shakaTAni vahantu te . anuyAsyAma karNa tvAM vayaM sarve cha pArthivAH .. 8\-22\-76 (55988) sa~njaya uvAcha. 8\-22\-77x (4878) evamuktvA mahArAja tava putraH pratApavAn . abhigamyAbravIdrAjA madrarAjamidaM vachaH .. .. 8\-22\-77 (55989) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi dvAviMsho.adhyAyaH .. 22 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-22\-1 svena chChandena ichChayA . AtatAyinaH shastrapANeH .. 8\-22\-2 bhadrAM subhadrAm . balibhR^itaH karadAn .. 8\-22\-4 arakShata ghoShayAtrAyAm . bharatAnduryodhanAdIn .. 8\-22\-6 hatAstADitAH . prahatAshChinnAvayavAH. vidhvastAH vAhanebhyo.adhaH pAtitAH .. 8\-22\-10 sahasA akasmAt sahasrAkShanisR^iShTyA cha shaktyA tena sma va~nchitAH iti kha . pAThaH. sahasrAkShanisargeya shaktyA tena sma va~nchitAH iti Ta.pAThaH .. 8\-22\-12 vR^ihaspatyushanomate iti jha.pAThaH tatra sthiteneti sheShaH .. 8\-22\-13 pratIpakartAraM shatrUNAM ChettAram . pravIraM prakR^iShTaM vIram .. 8\-22\-15 AlyayikeShu prANasa~NkaTeShu .. 8\-22\-17 apyapashyata . apiH prashne .. 8\-22\-27 niShThA vipAkaH .. 8\-22\-29 karNashcha nItimAniti manyata iti pUrveNAnvayaH .. 8\-22\-31 strImadhyamiva gAhante nirbhayAH senAM mR^idrantItyarthaH .. 8\-22\-32 nimitAni dyUtAdIni dharmiShThAnItiviparItalakShaNA . adharmiShThAnItyarthaH .. 8\-22\-34 prAptAprAptavicharaNaM yuktAyuktaparIkShaNaM na kR^itamityanvayaH .. 8\-22\-43 jIvAnAmarjunasya cheti kha.Da.pAThaH .. 8\-22\-44 kAryasya kartavyasya parakIyasya bhede vinAshe . lAghave shaighrye. sauShThave kaushale .. 8\-22\-45 prANe shArIrabale . shaurye mAnasabale vij~nAne astrashikShAyAm. vikrame phalopadhAne.astrANAm. nimittaj~nAnayoge lakShasambandhAvadhAraNe. prANasthairye cha vIrye cha iti ka.kha.~Na.pAThaH .. 8\-22\-46 mahAmAtraM shreShTham .. 8\-22\-54 sidvirmokShaH . Atmavato jitachittasya .. 8\-22\-55 na bhImo vikramaM soDhuM iti ka.~Na.pAThaH .. 8\-22\-22 dvAviMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 023 .. shrIH .. 8\.23\. adhyAyaH 23 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanaprArthanayA shalyena kR^ichChrAtkarNarathasArathyakaraNAkShyupagamaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-23\-0 (55990) sa~njaya uvAcha. 8\-23\-0x (4879) evamukto mahArAja tava putraH pratApavAn . madreshvaraM prati raNe surasainyabhaya~Nkaram . sarvaM tathA.akarottUrNaM rAdheyastadyathA.abravIt .. 8\-23\-1 (55991) madrAjaM cha samare praNamya cha mahAratham . vinayenopasa~Ngamya praNayAdvAkyamabravIt .. 8\-23\-2 (55992) satyavrata mahAbhAga dviShatAM tApavardhana . madreshvara raNeshUra parasainyabhaya~Nkara .. 8\-23\-3 (55993) `matpriyArthaM hitArthaM cha tathA pArthavadhAya cha'. shrutavAnasi karNasya bruvato vadatAM vara . yathA nR^ipatisiMhAnAM madhye tvAM varaye svayam .. 8\-23\-4 (55994) tattvAmaprativIryAdya shatrupakShakShayAvaha . madreshvara prayAche.ahaM shirasA vinayena cha .. 8\-23\-5 (55995) tasmAtpArthavinAshArthaM hitArthaM mama chaiva hi . tvaM pAhi sarvataH karNaM bhavaM brahmeva suvrata .. 8\-23\-6 (55996) sArathyaM rathinAM shreShTha praNayAtkartumarhasi . tvayi yantari rAdheyo vidviSho me vijeShyate .. 8\-23\-7 (55997) abhIShUNAM hi karNasya grahItAnyo na vidyate . R^ite hi tvAM mahAbhAga vAsudevasamaM yudhi .. 8\-23\-8 (55998) sa pAhi sarvathA karNaM yathA brahmA maheshvaram . yathA cha sarvathA.a.apatsu vArShNeyaH pAti pANDavam . tathA madreshvarAdya tvaM rAdheyaM pratipAlaya .. 8\-23\-9 (55999) bhIShmo droNaH kR^ipaH karNo bhavAnbhojashcha vIryavAn . shakuniH saubalo drauNirahameva cha no balam .. 8\-23\-10 (56000) evameSha kR^ito bhAgo navadhA pR^ithivIpate . na cha bhAgo.atra bhIShmasya droNasya cha mahAtmanaH .. 8\-23\-11 (56001) tAbhyAmatItya tau bhAgau nihatA mama shatravaH . vR^idvau hi tau maheShvAsau Chalena nihatau yudhi .. 8\-23\-12 (56002) kR^itvA chAsukaraM karma gatau svargamito.anagha . tathAnye puruShavyAghrAH parairvinihatA yudhi .. 8\-23\-13 (56003) asmadIyAshcha bahavaH svargAya gamitAH paraiH . tyaktvA prANAnaythAshakti cheShTAM kR^itvA cha puShkalAm. 8\-23\-14 (56004) tadidaM hatabhUyiShThaM balaM mama narAdhipa . pUrvamapyalpakaiH pArthairhataM kimuta sAmpratam .. 8\-23\-15 (56005) balavanto mahAtmAnaH kaunteyAH satyavikramAH . balaM sheShaM na hanyurme yathA tatkuru pArthiva .. 8\-23\-16 (56006) hatavIramidaM sainyaM pANDavaiH samare vibho . karNo hyeko mahAbAhurasmatpriyahite rataH .. 8\-23\-17 (56007) bhavAMshcha puruShavyAghra sarvalokamahArathaH . shalya karNo.arjunenAdya yodvumichChati saMyuge .. 8\-23\-18 (56008) tasmi~njayAshA vipulA madrarAja narAdhipa . tasyAbhIShugrahavaro nAnyo.asti bhuvi kashchana .. 8\-23\-19 (56009) pArthasya samare kR^iShNo yathA.abhIShugraho varaH . tathA tvamapi karNasya rathe.abhIShugraho bhava .. 8\-23\-20 (56010) tena yukto raNe pArtho rakShyamANashcha pArthiva . yAni karmANi kurute pratyakShANi tathaiva tat .. 8\-23\-21 (56011) pUrvaM naH samare hyevamadhIdarjuno ripUn . idAnIM vikramo hyasya kR^iShNena sahitasya cha .. 8\-23\-22 (56012) kR^iShNena sahitaH pArtho dhArtarAShTrIM mahAchamUm . ahanyahani madresha drAvayandR^ishyate yudhi .. 8\-23\-23 (56013) bhAgo.avashiShTaH karNasya tava chaiva mahAdyute . taM bhAgaM saha karNena yugapannAshayAdya hi .. 8\-23\-24 (56014) aruNena yathA sArdhaM tamaH sUryo vyapohati . tathA karNena sahito jahi pArthaM mahAhave .. 8\-23\-25 (56015) udyantau cha yathA sUryau bAlasUryasamaprabhau . karNashalyau raNe dR^iShTvA vidravantu mahArathAH .. 8\-23\-26 (56016) sUryAruShau yathA dR^iShTvA tamo nashyati mAriSha . tathA nashyantu kaunteyAH sapA~nchAlAH sasR^i~njayAH .. 8\-23\-27 (56017) rathinAM pravaraH karNo yantR^INAM pravaro bhavAn . saMyogo yuvayorloke nAbhUnna cha bhaviShyati .. 8\-23\-28 (56018) yathA sarvAsvavasthAsu vArShmeyaH pAti pANDavam . tathA bhavAnparitrAtu karNaM vaikartanaM raNe . `sArathyaM kriyatAM tasya yudhyamAnasya saMyuge .. 8\-23\-29 (56019) yathA cha samare kR^iShNo rakShate sarvato.arjunam . tathA tvamapi rAdheyaM rakShasva cha mahAraNe'.. 8\-23\-30 (56020) tvayA sArathinA hyeSha apradhR^iShyo bhaviShyati . devatAnAmapi raNe sashakrANAM mahIpate . kiM punaH pANDaveyAnAM mA visha~NkIrvacho mama .. 8\-23\-31 (56021) sa~njaya uvAcha. 8\-23\-32x (4880) duryodhanavachaH shrutvA shalyaH krodhasamanvitaH . `dhArtarAShTramathovAcha sR^ikviNI parilelihan'.. 8\-23\-32 (56022) trishikhAM bhrukuTiM kR^itvA dhunvanhastau punaHpunaH . krodharakte mahAnetre parivR^itya mahAbhujaH . kulaishvaryashrutabalairdR^iptaH shalyo.abravIdidam .. 8\-23\-33 (56023) shalya uvAcha. 8\-23\-34x (4881) na mAmarhasi rAjedra niyoktuM karmaNIdR^ishe . na hi pApIyasaH shreyAnpreShyatvaM kartumarhati .. 8\-23\-34 (56024) yo hyabhyupagataM mitraM garIyAMsaM visheShataH . vashe pApIyaso dhatte tatkAryamadharottaram .. 8\-23\-35 (56025) brahmaNA brAhmaNAH sR^iShTA mukhAtkShatraM cha bAhutaH . UrubhyAmatha vaishyA vai shUdrAH padbhyAmiti shrutiH .. 8\-23\-36 (56026) tebhyo varNavisheShAshcha pratilomAnulomajAH . athAnyonyasya saMyogAchchAturvarNyasya bhArata .. 8\-23\-37 (56027) goptAraH sa~NgR^ihItAro dAtAraH kShatriyAH smR^itAH .. 8\-23\-38 (56028) yAjanAdhyApanairviprA vishudvaishcha pratigrahaiH . lokasyAnugrahArthAya sthApitA brAhmaNA bhuvi .. 8\-23\-39 (56029) kR^iShishcha pAshupAlyaM cha vishAM dAnaM cha dharmataH . brahmakShatravishAM shUdrA vihitAH parichArakAH .. 8\-23\-40 (56030) brahmakShatrasya vihitAH sUtA vai parichArakAH . na kShatriyo vai sUtAnAM shR^iNuyAchcha katha~nchana .. 8\-23\-41 (56031) ahaM mUrdhAbhiShikto hi rAjarShikulajo nR^ipaH . mahArathasamAkhyAtaH sevyaH stutyashcha vandinAM .. 8\-23\-42 (56032) so.amahetAdR^isho bhUtvA nehAribalasUdanaH . sUtaputrasya sa~NgrAme sArathyaM kartumutsahe .. 8\-23\-43 (56033) avamanyase mAM gAndhAre dhruvaM chApyatisha~Nkase . yasmAdbravIShi visrabdhaH sArathyaM kriyatAmiti .. 8\-23\-44 (56034) asmatto.abhyadhikaM karNaM manvAnastaM prashaMsasi . na chAhaM yudhi rAdheyaM gaNaye tulyamAtmanaH .. 8\-23\-45 (56035) AdishyatAmabhyadhiko mamAMshaH pR^ithivIpate . tamahaM samare hatvA gamiShyAmi yathAgatam .. 8\-23\-46 (56036) athavApyeka evAhaM yotsyAmi tava shatrubhiH . pashya vIryaM mamAdya tvaM sa~NgrAme dahato ripUn .. 8\-23\-47 (56037) na chApi kAmAnkauravya nidhAya hR^idaye pumAn . asmadvidhaH pravarteta mA mA tvamatisha~NkithAH .. 8\-23\-48 (56038) api chApyavamAno me na kartavyaH katha~nchana . pashya bhImau mama bhujau vajrasaMhananau dR^iDhau .. 8\-23\-49 (56039) dhanuH pashya cha me chitraM sharAMshchAshIviShapamAn . rathaM cha pashya me chitraM sadashvairvAtavegibhiH .. 8\-23\-50 (56040) gadAM cha pashya gAndhAre hemapaTTavibhUShitAm . dArayeyaM mahIM kruddho vikireyaM cha parvatAn . shoShayeyaM samudrAMshcha pAtayeyaM cha bhAskaram .. 8\-23\-51 (56041) taM mAmevaMvidhaM rAjansamarthamarinigrahe . kasmAdyuna~NkShi sArathye sUtasyAdhirathestu mAm .. 8\-23\-52 (56042) na chApi mama rAdheyaH kalAmarhati ShoDashIm .. 8\-23\-53 (56043) sakarNA ye trayo lokAH sArjunAH sajanArdanAH . nibadvAMstantraNe rAjanna gaNeyaM katha~nchana .. 8\-23\-54 (56044) na chAhaM prAkR^itaH kashchinna chAsmyadhigataH svayam . ayaM chApyavamAno me na kartavyaH katha~nchana .. 8\-23\-55 (56045) ApR^ichChe tvAdya gAndhAre yAsyAmi viShayaM prati . na chAhaM sUtaputrasya sArathyamupajagmivAn .. 8\-23\-56 (56046) avamAnamahaM prApya na yotsyAmi katha~nchana . ApR^ichChe tvA.adya gAndhAre gamiShyAmi gR^ihAya vai .. 8\-23\-57 (56047) sa~njaya uvAcha. 8\-23\-58x (4882) evamuktvA mahArAja shalyaH samitishobhanaH . utthAya prayayau tUrNaM rAjamadhyAdamarShitaH .. 8\-23\-58 (56048) praNayAdbahumAnAchcha taM nigR^ihya sutastava . abravInmadhuraM vAkyaM sAmnA sarvArthasAdhakam .. 8\-23\-59 (56049) yathA shalya tvamAtthedamevametadasaMshayam . abhiprAyastu me kashchittaM nibodha janeshvara .. 8\-23\-60 (56050) na karNo.abhyadhikastvatto na chAnye chaiva pArthivAH . na cha madreshvara tvAM vai kR^iShNaH soDhuM cha shakShyati .. 8\-23\-61 (56051) R^itameva hi pUrvAste vadanti puruShottamAH . tasmAdArtAyaniH prokto bhavAniti matirmama .. 8\-23\-62 (56052) shalyabUtastu shatrUNAM yasmAttvaM yudhi mAnada . tasmAchChalyeti te nAma kathyate pR^ithivItale .. 8\-23\-63 (56053) yadetadvyAhR^itaM pUrvaM bhavatA bhUridakShiNa . tadeva kuru dharmaj~na madarthaM yadyaduchyate .. 8\-23\-64 (56054) na cha tvatto hi rAdheyo na chAhamapi vIryavAn . vR^iNe.ahaM tvAM hayAgryANAM yantAramiha saMyuge .. 8\-23\-65 (56055) manye chAbhyadhikaM shalya guNaiH karNaM dhana~njayAt . bhavantaM vAsudevAchcha loko.ayamatimanyate .. 8\-23\-66 (56056) karNo hyabhyadhikaH pArthAdastraireva nararShabha . bhavAnabhyadhikaH kR^iShNAdashvaj~nAne bale tathA .. 8\-23\-67 (56057) yathA.ashvahR^idayaM veda vAsudevo mahAmanAH . dviguNaM tvaM tathA vetsi madrarAjeshvarAtmaja .. 8\-23\-68 (56058) shalya uvAcha. 8\-23\-69x (4883) yanmAM bravIShi gAndhAre madhye sainyasya kaurava . vishiShTaM devakIputrAtprItimAnasmyahaM tvayi .. 8\-23\-69 (56059) eSha sArathyamAtiShThe rAdheyasya yashasvinaH . yudhyataH pANDavAgryeNa yathA tvaM vIra manyase .. 8\-23\-70 (56060) samayashcha hi me vIra kashchidvaikartanaM prati . utsR^ijeyaM yathAshradvamahaM vAcho.asya sannidhau .. 8\-23\-71 (56061) sa~njaya uvAcha. 8\-23\-72x (4884) tatheti rAjanputraste saha karNena bhArata. 8\-23\-72 (56062) abravInmadrarAjasya mataM bharatasa##xxxx## .. .. 8\-23\-72 (56063) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi trayoviMsho.adhyAyaH .. 23 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-23\-8 abhIShUNAM hayarashmInAm .. 8\-23\-22 punarnaH samare rAjanmAvadhIdarjuno ripUn . iti ka.pAThaH .. 8\-23\-29 trAtu trAyatAm .. 8\-23\-34 pApIyasaH nIchayoneH preShyatvaM dAsatvam .. 8\-23\-41 na viTshUdrasya saMyogaM shR^iNu chAnyaM mamAnagha iti ka.kha.pAThaH .. 8\-23\-62 R^itameva ayanaM Ashrayo yeShAM te R^itAyanAsteShAM gotrApatyamArtAyanistvam .. 8\-23\-71 vAcha utsR^ijeyaM tAH anena kShantavyA iti bhAvaH .. 8\-23\-23 trayoviMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 024 .. shrIH .. 8\.24\. adhyAyaH 24 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanena shalyamprati tripurAsurakathAkathanArambhaH .. 1 .. tripurAsuropadrutairdevaiH stulyA rudraprasAdanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-24\-0 (56064) duryodhana uvAcha. 8\-24\-0x (4885) bhUya eva tu madresha yattvA vakShyAmi tachChR^iNu . yathA purAvR^ittamidaM yuddhe devAsure prabho .. 8\-24\-1 (56065) yaduktavAnpiturmahyaM mArkaNDeyo mahAtapAH . bruvatastadasheSheNa mama rAjarShisattama . nibodha manasA chAtra na te kAryA vichAraNA .. 8\-24\-2 (56066) `samutpanno hi rAjAnaH pramoha iti nishchayam . kR^itvA chaiva vyavasyanti sarve dharmArthanishchayAn .. 8\-24\-3 (56067) devAnAmasurANAM cha mahAnAsItsamuchChrayaH . saiMhikeyAstadodvR^ittA vibudhAnavasUdayan . te nirastaH kR^itA devairdAnavA balagarvitAH'.. 8\-24\-4 (56068) tatrAsItprathamo rAjansa~NgrAmastArakAmayaH . nirjitAshcha tato daityA daivatairiti naH shrutiH .. 8\-24\-5 (56069) bhagnadarpA nirutsAhAH pAtAlaM vivishustadA .. 8\-24\-6 (56070) nirjiteShu cha daityeShu tArakasya sutAstrayaH . tArAkShaH kamalAkShashcha vidyunmAlI cha pArthiva .. 8\-24\-7 (56071) tapa ugraM samAsthAya niyame parame sthitAH . tapasA karNayAmAsurdehAMstA~nshatrukarshanAH .. 8\-24\-8 (56072) damena tapasA chaiva niyamena samAdhinA . teShAM pitAmahaH prIto varadaH pradadau varam .. 8\-24\-9 (56073) avadhyatvaM cha te sarve sarvabhUteShu sarvadA . sahitA varayAmAsaH sarvalokapitAmaham .. 8\-24\-10 (56074) tAnabravIttadA devaH sarvalokaguruH prabhuH . nAsti sarvAmaratvaM vai nivartadhvamito.asurAH . anyaM varaM vR^iNIdhvaM vai rochate yAdR^isho hi vaH .. 8\-24\-11 (56075) tataste sahitA rAjansampradhAryAsakR^idbahuH . sarvalokeshvaraM vAkyaM praNamyainamathA.abruvan .. 8\-24\-12 (56076) vastumichChAma nagaraM kartuM kAmagamaM shubham . sarvakAmasamR^idvArthamavadhyaM devadAnavaiH .. 8\-24\-13 (56077) yakSharakShoragagaNairnAnAjAtibhireva cha . na kR^ityAbhirna shastraishcha na shApairbrahmavAdinAm . vadhyeta tripuraM deva prayachCheH prapitAmaha .. 8\-24\-14 (56078) vayaM purANi trINyeva samAsthAya mahImimAm . vichariShyAma loke.asmiMstvatprasAdapuraskR^itAH .. 8\-24\-15 (56079) tato varShasahasreShu sameShyAmaH parasparam . ekIbhAvaM gabhiShyanti purANyetAni chAnagha .. 8\-24\-16 (56080) samAgatAni chaitAni yo hanyAdbhagavAMstadA . ekeShuNA devavaraH sa no mR^ityurbhaviShyati .. 8\-24\-17 (56081) duryodhana uvAcha. 8\-24\-18x (4886) teShAM tadvachanaM shrutvA dAnavAnAM pitAmahaH . evamastviti tAndevaH pratyuktvA prAvishaddivam .. 8\-24\-18 (56082) te tu labdhavarAH prItAH sampradhArya parasparam . puratrayavisR^iShTyarthaM mayaM vavrurmahArathAH . vishvakArmANamajaraM daityadAnavapUjitam .. 8\-24\-19 (56083) tato mayaH svatapasA chakre dhImAnpurANi cha . trINi kA~nchanamekaM vai raupyaM kArShNAyasaM tathA .. 8\-24\-20 (56084) kA~nchanaM divi tatrAsIdantarikShe cha rAjatam . AyasaM chAbhavadbhaumaM tadA teShAM parantapa .. 8\-24\-21 (56085) ekaikaM yojanashataM vistR^itaM tAvadAyatam . dR^iDhaM chATTAlakayutaM bR^ihatprAkAratoraNam .. 8\-24\-22 (56086) gR^ihapravarasambAdhamasambAdhamahApatham . prAsAdairvividhaishchApi dvAraishchaivopashobhitam .. 8\-24\-23 (56087) tripuraM teShu chApyAsanrAjAno vai pR^ithakpR^ithak . divyamAlyAmbaradharA daiteyA rAjasattama .. 8\-24\-24 (56088) kA~nchanaM tArakAkShasya divyamAsInmahAtmanaH . rAjataM kamalAkShasya vidyunmAlina Ayasam .. 8\-24\-25 (56089) trayaste daityarAjAnastrI.NllokAnAshu tejasA . Akramya tasthurUchushcha kashcha nAma prajApatiH .. 8\-24\-26 (56090) teShAM dAnavamukhyAnAM prayutAnyarbudAni cha . koTyAshchAprativIrANAM samAjagmustatastataH .. 8\-24\-27 (56091) mAMsAshinaH sudR^iptAshcha surairvinikR^itAH purA . mahadaishvaryamichChantastripuraM durgamAshritAH .. 8\-24\-28 (56092) sarveShAM cha punashchaiShAM sarvayogavaho mayaH . tamAshritya hi te sarve.avartayannakutobhayAH .. 8\-24\-29 (56093) yo hi yaM manasA kAmaM dadhyau tripurasaMshrayaH . tasmai tasmai mayastaM taM vidadhe mAyayA tadA .. 8\-24\-30 (56094) tArakAkShasutashchAsIdvarirnAma mahAbalaH . tapastepe paramakaM yenAtuShyatpitAmahaH .. 8\-24\-31 (56095) santuShTamavR^iNoddevaM vApI bhavatuH naH pure . shastrairvinihatA yatra kShiptAH syurbalavattarAH .. 8\-24\-32 (56096) sa tu labdhvA varaM vIrastArakAkShasuto hariH . sasR^ije tatra vApIM tAM mR^itasa~njIvinIM prabho .. 8\-24\-33 (56097) yena rUpeNa yo daityo yena veSheNa chApyatha . kShipyate nihato vApyAM tAdR^ishenaiva jAyate . sampUrNabalavIryastu rAja~nChauryasamanvitaH .. 8\-24\-34 (56098) evaM vIryeNa saMyuktAM kR^itAM tena mahAtmanA . tAM prApya traipurA vApIM lokAnsarvAnbabAdhire .. 8\-24\-35 (56099) mahatA tapasA siddhAH surANAM bhayavardhanAH . ekasminnihate daitye sR^ijanti sma dashAsurAn . na teShAM vidyate yudve kShayo rAjankatha~nchana .. 8\-24\-36 (56100) tataste lobhamohAbhyAmabhibhUtA vichetasaH . nirbhIkAH sahitAH sarve sthApitAH samalolupAH .. 8\-24\-37 (56101) vidrAvya sagaNAndevAMstatratatra tadAtadA . vicheruH svena kAmena varadAnena darpitAH .. 8\-24\-38 (56102) devodyAnAni sarvANi sthAnAni cha divaukasAm . R^iShINAmAshramAnpuNyAnramyA~nchanapadAMstathA . utsAdayanta maryAdAM dAnavA duShTachAriNaH .. 8\-24\-39 (56103) niHsthAnAshcha kR^itA devA R^iShayaH pitR^ibhiH saha . daityaistribhistrayo lokA hyAkrAntAstaiH suretaraiH .. 8\-24\-40 (56104) pIDyamAneShu lokeShu tataH shakro marudvR^itaH . purANyAyodhayA~nchakre vajrahastaH samantataH .. 8\-24\-41 (56105) nAshakattAnyabhedyAni yadA bhettuM purandaraH . purANi varadattAni dhAtrA tena narAdhipa .. 8\-24\-42 (56106) tadA bhItaH surapatirmuktvA tAni purANyatha . taireva vibudhaiH sArdhaM pitAmahamarindama . jagAmAtha tadAkhyAtuM viprakAraM suretaraiH .. 8\-24\-43 (56107) te tattvaM sarvamAkhyAya shirobhiH sampraNamya cha . tadvadhopAyamAchakShva bhagavanniti chAbruvan .. 8\-24\-44 (56108) shrutvA tadbhagavAndevo devAnidamuvAcha ha . shrUyatAM tridashAH sarve yathedaM vAkyagauravam .. 8\-24\-45 (56109) durAtmAno.asurA nityaM te chApi vibudhA mama . na shaknuvanti te (ye) sarve yuShmAnvai pIDayanti te .. 8\-24\-46 (56110) ahaM samastu sarveShAM bhUtAnAM nAtra saMshayaH . avinItA nihantavyA ityevaM prabravImi vaH .. 8\-24\-47 (56111) ekeShuNA (hi) vibhedyAni tAni durgANi nAnyathA . shaktastu tAni bANena bhettuM kAmaM trilochanaH .. 8\-24\-48 (56112) te yUyaM sthANumIshAnaM jiShmumakliShTakAriNam . yodvAraM vR^iNuta kShipraM sa tAnhantA suretarAn .. 8\-24\-49 (56113) te devAstena vAkyena choditAH praNatAH sthitAH . divyaM varShasahasraM vai tapastaptvA surarShabhAH . shubhAtmAno mahAtmAno jagmurvai vR^iShabhadhvajam .. 8\-24\-50 (56114) brahmANamagrataH kR^itvA sharaNyaM sharaNAgatAH . tapaH paramamAjagmurgR^iNanto brahma shAshvatam .. 8\-24\-51 (56115) ana~NgamathanaM sarve bhavaM sarvAtmanA gatAH . devadevaM paraM sthANuM varadaM tryambakaM shivam .. 8\-24\-52 (56116) sharvamIDyamajaM rudraM shashA~NkA~NkitamUrdhajam . tuShTuvurvAgbhirugrAbhirbhayeShvabhayamachyutam . sarvAtmAnaM mahAtmAnaM yenAptaM vishvamAtmanA .. 8\-24\-53 (56117) tapovisheShairvividhairyogaM yo veda chAtmanaH . yaH sA~NkhyamAtmanA vetti yasya chAtmA veshe sadA .. 8\-24\-54 (56118) taM te dadR^ishurIshAnaM tejorAshimumApatim . `pareNa yatnena bhavaM tridashAH sharvamIshvaram'. ananyasadR^ishaM loke pratapantamakalmaSham .. 8\-24\-55 (56119) ekashcha bhagavAMstatra nAnArUpamakalpayat . AtmanaH pratirUpANi rUpANyatha mahAtmani . parasparasya chApashyansarve paramavismitAH .. 8\-24\-56 (56120) sarvabhUtamayaM dR^iShTvA tamajaM jagataH parim . devA brahmarShayashchaiva shirobhirdharaNIM gatAH .. 8\-24\-57 (56121) tAnsvastivAchya chAbhyarchya samutthApya cha sha~NkaraH . brUtabrUteti bhagavAnsmayamAno.abhyabhAShata .. 8\-24\-58 (56122) tryambakeNAbhyanuj~nAtAstataste svasthachetasaH . namo namo namaste.astu prabho ityabruvanbhavam .. 8\-24\-59 (56123) namo devAdhidevAya priyAdhAghne.atimanyave . prajApatimakhaghnAya prajApatibhirIDyate .. 8\-24\-60 (56124) namaH stutAya stutyAya stUyamAnAya shambhave . vilohitAya rudrAya nIlagrIvAya shUline .. 8\-24\-61 (56125) amoghAya mR^igAkShAya pravarAyudhayodhine . arhAya chaiva shudvAya kShayAya krathanAya cha .. 8\-24\-62 (56126) durvAraNAya shukrAya brahmaNe brahmachAriNe . IshAnAyAprameyAya nihantre charmavAsase .. 8\-24\-63 (56127) taporatAya pi~NgAya vratine kR^ittivAsase . kumArapitre tryakShAya pravarAyudhadhAriNe .. 8\-24\-64 (56128) prapannArtivinAshAya brahmadviTsa~NghaghAtine . vanaspatInAM pataye vanAnAM pataye namaH .. 8\-24\-65 (56129) gavAM cha pataye nityaM yaj~nAnAM pataye namaH . namostu te sasainyAya tryambakAyAmitaujase . manovAkkarmabhirdeva tvAM prapannAnbhajasva naH .. 8\-24\-66 (56130) tataH prasanno bhagavAnsvAgatenAbhinandya cha . provAcha vyetu vastrAso brUta kiM karavANi vaH .. 8\-24\-67 (56131) `devAH sharvasya vachanaM shrutvA harShamupAgatAH'.. .. 8\-24\-68 (56132) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi chaturviMsho.adhyAyaH .. 24 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-24\-2 pituH purataH . mahyaM mama .. 8\-24\-5 tArakAmayaH tArakAsura evAmayo rogavatparAbhavaheturyatra sa tathA .. 8\-24\-60 IDyate IDyamAnAya . karmaNIdamapauruSham .. 8\-24\-66 bhajasva iShTaiH kAmaiH pUrayasva .. 8\-24\-68 vyetu vyapagachChatu .. 8\-24\-24 chaturviMsho.adhyAya .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 025 .. shrIH .. 8\.25\. adhyAyaH 25 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## devai rudravachanAttasya svasvArdhabaladAnapUrvakaM tripurasaMhArAyAbhiShechanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-25\-0 (56133) duryodhana uvAcha. 8\-25\-0x (4887) pitR^idevarShisa~Nghebhyo.abhaye datte mahAtmanA . satkR^itya shaMkaraM prAha brahmA lokapitAmahaH .. 8\-25\-1 (56134) imAnyasuradurgANi lokAMstrInAkramanti hi . kashcha prajApatirghorAMstAnsrarvA~njahi mA chiram .. 8\-25\-2 (56135) varAtisargAddevesha prAjApatyamidaM param . mayA.adhitiShThatA datto dAnavebhyo mahAnvaraH .. 8\-25\-3 (56136) nAstyanyo yudhi teShAM vai nihantA iti naH shrutam . tAnatikrAntamaryAdAnnAnyaH saMhartumarhati . tvAmR^ite sarvabhUtesha tvaM hyeShAM pratyarirvadhe .. 8\-25\-4 (56137) sa tvaM deva prapannAnAM yAchatAM cha divokasAm . kuru prasAdaM varada dAnavA~njahi saMyuge .. 8\-25\-5 (56138) tvatprasAdAjjagatsarvaM sukhamaidhata mAnada . sharaNyastvaM hi devAnAM vayaM tvAM sharaNaM gatAH .. 8\-25\-6 (56139) Ishvara uvAcha. 8\-25\-7x (4888) hantavyAH shatravaH sarve yuShmAkamiti me matiH . na tvekashchotsahe hantuM balinaH suravidviShaH .. 8\-25\-7 (56140) te yUyaM sahitAH sarve madIyenApi tejasA . jayadhvaM yudhi tAnsarvAnsa~NghAtena mahAbalAn .. 8\-25\-8 (56141) devA UchuH. 8\-25\-9x (4889) asmattejobalaM yAvattAvaddviguNameva vA . tatteShAmiti manyAmo dR^iShTatejobalA hi te .. 8\-25\-9 (56142) Ishvara uvAcha. 8\-25\-10x (4890) vadhyAste sarvathA pApA ye yuShmAsvaparAdhinaH . mama tejobalArdhena sarve mR^idgatha shAtravAn .. 8\-25\-10 (56143) devA UchuH. 8\-25\-11x (4891) bibhartuM tava tejordhaM na shakShyAma sureshvara . sarveShAM no balArdhena tvameva jahi shAtravAn .. 8\-25\-11 (56144) vayaM cha sarvathA deva rakShaNIyAstathaiva cha . sa no rakSha mahAdeva tvameva jahi shAtravAn .. 8\-25\-12 (56145) Ishvara uvAcha. 8\-25\-13x (4892) mama tejo na shaktA hi sarve dhArayituM yadi . ahamenAnvadhiShyAmi yuShmattejordhasaMyutaH .. 8\-25\-13 (56146) balArdhaM yadi me devA na dhArayitumAhave . shaktAH sarve hi sa~Ngamya yUyaM tatprabravImi vaH .. 8\-25\-14 (56147) samA bhavanti me sarve dAnavAshchAmarAshcha ye . shivo.asmi sarvabhUtAnAM shivatvaM tena me surAH .. 8\-25\-15 (56148) kintvadharmeNa vartante yasmAtte surashatravaH . tasmAdvadhyA mayApyete yuShmAkaM cha hitepsayA .. 8\-25\-16 (56149) sharaNaM vaH prapannAnAM dharmeNa cha jigIShatAm . sAhAyyaM vaH kariShyAmi nihaniShyAmi vo ripUn .. 8\-25\-17 (56150) dIyatAM cha balArdhaM me sarvairapi pR^ithakpR^ithak . pashutvaM chaiva me lokAH sarve kalpantu pIDitAH .. 8\-25\-18 (56151) pashUnAM tu patitvaM me bhavatvadya divaukasaH . evaM na pApaM prApsyAmi pashUnhatvA suradvipaH .. 8\-25\-19 (56152) kalpayadhvaM rathaM divyaM rathAshvAMshchaiva pAragAn . dhanuH sharaM sArathiM cha tato jeShyAmi vo ripUn .. 8\-25\-20 (56153) iti shrutvA vacho devA devadevasya bhUpateH . viShAdamagamansarve pashutvaM prati sha~NkitAH .. 8\-25\-21 (56154) teShAM bhAvaM bhavo j~nAtvA devastAnabravIdidam . mA vostu pashubhAve.asminbhayaM vibudhasattamAH .. 8\-25\-22 (56155) shrUyatAM pashubhAvasya vimokShaH kriyatAM cha saH .. 8\-25\-23 (56156) yo vaH pashupateshcharyAM chariShyati sa mokShyate . pashutvAditi satyaM vaH pratijAne samAgame .. 8\-25\-24 (56157) ye chApyanye chariShyanti vrataM mokShyanti te.api cha .. 8\-25\-25 (56158) nai(tya)ShThikaM dvAdashAbdaM vA ardhamabdamR^itutrayam . mAsaM dvAdasharAtraM guhyaM vrataM divyaM chariShyatha .. 8\-25\-26 (56159) taM tathetyabruvandevA devadevanamaskR^itam . UchushchedaM gR^ihANedaM tejaso.ardhamiti prabhum .. 8\-25\-27 (56160) pratyuvAcha tathetyeva shUladhR^idrAjasattama . tataste pradaduH sarve tejaso.ardhaM mahAtmane .. 8\-25\-28 (56161) sarvamAdAya sarveShAM tejaso.ardhaM divaukasAm . tejasApyadhiko bhUtvA bhUyo.apyatibalo.abhavat .. 8\-25\-29 (56162) tataH prabhR^iti devAnAM devadevo.abhavadbhavaH . patishcha sarvabhUtAnAM pashUnAM chAbhavattadA .. 8\-25\-30 (56163) tasmAtpashupatishchokto bhavatvAchcha bhaveti vai .. ardhamAdAya sarveShAM tejasA prajvalanniva. 8\-25\-31 (56164) bhAsayAmAsa tAnsarvAndevadevo mahAdyutiH .. tato.abhiShiShichyuH sarve surA rudraM purAriNam. 8\-25\-32 (56165) mahAdeva iti hyAsIddevadevo maheshvaraH .. .. 8\-25\-33 (56166) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi pa~nchaviMsho.adhyAyaH .. 25 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 026 .. shrIH .. 8\.26\. adhyAyaH 26 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## debAnAmAj~nayA vishvakarmaNA bhUmyAdisAdhanai rudrAya rathanirmANam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-26\-0 (56167) duryodhana uvAcha. 8\-26\-0x (4893) tejaso.ardhaM surA dattvA sha~NkarAya mahAtmane . pashutvamapi chopetya vishvakarmANamavyayam .. 8\-26\-1 (56168) UchuH sarve samAbhAShya rathaH sa~NkalpyatAmiti . vishvakarmA.api sa~nchintya rathaM divyamakalpayat .. 8\-26\-2 (56169) sametAM pR^ithivIM devI vishAlAM puramAlinIm . saparvatavanadvIpAM chakre bhUtadharAM ratham .. 8\-26\-3 (56170) IShAM nakShatravaMshaM cha ChatraM merumahAgirim . anekadrusa~nChannaM ratnAkaramanuttamam .. 8\-26\-4 (56171) himavantaM cha vindhyaM cha nAnAdrumalatAkulam . avaskaraM pratiShThAnaM kalpayAmAsa vai tadA .. 8\-26\-5 (56172) astaMgirimadhiShThAnaM nAnAdvijagaNAyutam . chakAra bhagavAMstvaShTA udayaM rathakUbaram .. 8\-26\-6 (56173) mInanakrajhaShAvAsaM dAnavAlayamuttamam . samudramakShaM vidadhe pattanAkarashobhitam .. 8\-26\-7 (56174) chakraM chakre chandramasaM tArakAgaNamaNDitam . divAkaraM chApyaparaM chakraM chakreM.ashumAlinam .. 8\-26\-8 (56175) ga~NgAM sarasvatIM tUNIM chakre vishvakR^idavyayaH . ala~NkArA rathasyAsannApagAH saritastathA .. 8\-26\-9 (56176) trInagnInmantravachchakre rathasyAtha triveNukam . anukarShAnrathe dIptAnvarUthAMshchApi tArakAH .. 8\-26\-10 (56177) oShadhIrvIrudhashchaiva ghaNTAjAlaM cha bhAnumat . ala~nchakAra cha rathaM mAsapakShartubhirvibhuH .. 8\-26\-11 (56178) ahorAtraiH kalAbhishcha kAShThAbhirayanaistathA . dyAM yugaM yugaparvANi saMvartakabalAharakAn .. 8\-26\-12 (56179) shamyAM dhR^itiM cha medhAM cha sthitiM sannatimeva cha . R^ighvedaM sAmavedaM cha dhuryAvashvAvakalpayat .. 8\-26\-13 (56180) pR^iShThAshvau tu yajurvedaH kalpito.atharvaNastathA . ashvAnAM chApyala~NkAraM vidadhe padasa~nchayam .. 8\-26\-14 (56181) sinIvAlImanumatiM kuhUM rAkAM cha suprabhAm . yoktANi chakre chAshvAnAM kUshmANDAMshchApi pannagAn. 8\-26\-15 (56182) tAlapR^iShTho.atha nahuShaH kArkoTakadhana~njayau . itare chAbhavannAgA hayAnAM vAhabandhanam .. 8\-26\-16 (56183) abhIshavaH ShaDa~NgAni kalpitAni mahIpate . o~NkAraH kalpitastasya pratodo vishvakarmaNA .. 8\-26\-17 (56184) yaj~nAH sarve pR^ithaklR^iptA rathA~NgAni cha bhAgashaH . adhiShThAnaM manashchAsItparirathyA sarasvatI .. 8\-26\-18 (56185) nAnAvarNAni shastrANi patAkAH pavaneritAH . vidyudindradhanuryuktaM rathaM dIptyA vyadIpayat .. 8\-26\-19 (56186) varma yoddhuM cha vihitaM namo grahagaNAkulam . abhedyaM bhAnumachchitraM kAlachakraparikShatam .. 8\-26\-20 (56187) evamasminmahArAja kalpite rathasattame . tvaShTrA manujashArdUla dviShatAM bhayavardhane .. 8\-26\-21 (56188) svAnyAyudhAni divyAni nyadadhAchCha~Nkaro rathe . dhvajayaShTiM viyatkR^itvA sthApayAmAsa govR^iSham .. 8\-26\-22 (56189) brahmadaNDaH kAladamDo rudradaNDashcha te jvarAH . pariShkArA rthasyAsansamantAddishamuddhatAH .. 8\-26\-23 (56190) vichitramR^itubhiH ShaDbhiH kR^itvA saMvatsaraM dhanuH . ChAyAmevAtmanashchakre dhanurjyAmakShayAM dhruvAm .. 8\-26\-24 (56191) kAlo hi bhagavAnrudrastachcha saMvatsaraM dhanuH . tasmAdraudrI kAlarAtrI jyA kR^itA dhanuSho jarA .. 8\-26\-25 (56192) tato rathe rathAshvAMstAnR^iShayaH samayojayan . ekaikashaH susaMhR^iShTAnAdAya sudhR^itavratAH .. 8\-26\-26 (56193) dakShiNasyAM dhuri kR^ita R^igvedo mantrapAragaiH . savyataH sAmavedashcha yukto rAjanmaharShibhiH .. 8\-26\-27 (56194) pArShThidakShiNato yukto yajurvedaH suradvijaiH . itarasyAM tathA pArShThyAM yukto rAjannatharvaNaH .. 8\-26\-28 (56195) evaM te vAjino yuktA yaj~navidbhistathA rathe . ashobhanta tathA yuktA yathaivAdhvaramadhyagAH .. 8\-26\-29 (56196) kalpayitvA rathaM divyaM tato bANamakalpayat . chintayitvA hariM viShNumavyayaM yaj~navAhanam .. 8\-26\-30 (56197) sharaM sa~NkalpayA~nchakre vishvakarmA mahAmanAH . tasya vAjAMshcha pu~NkhaM cha kalpayAmAsa vai tadA .. 8\-26\-31 (56198) puNyagandhavahaM rAja~nshvasanaM rAjasattama . agnIShomau sharamukhe kalpayAmAsa vai tadA .. 8\-26\-32 (56199) agnIShomAtmakaM kR^itsnamuchyate vaiShNavaM jagat . viShNurAtmA bhagavato bhavasyAmitatejasaH .. 8\-26\-33 (56200) tasmAddhanurjyAsaMsparshaM sa viShehe sharasya vai . tasmi~nshare tIkShNamanyumamu~nchadduHsahaM prabhuH .. 8\-26\-34 (56201) bhR^igva~NgiromanyubhavaH krodhAgniratiduHsahaH . sa nIlalohito dhUmraH kR^ittivAsA bhayAnakaH .. 8\-26\-35 (56202) AdityAyutasa~NkAshastejojvAlAvR^ito bhavaH . dushcharyachyAvako jetA hantA brahmadviShAM varaH .. 8\-26\-36 (56203) tasyA~NgAni samAshritya sthitaM vishvamidaM jagat . ja~NgamAja~NgamaM rAja~nChushubhe.adbhutadarshanam .. 8\-26\-37 (56204) dR^iShTA tu taM rathaM divyaM kavachI sa sharAsanI . Adade sa sharaM divyaM somaviShNvagnivAyujam .. 8\-26\-38 (56205) tamAdAya mahAdevastrAsayandaityadAnavAn . Aruroha tadA yattaH kampayanniva rodasI .. 8\-26\-39 (56206) maharShibhiH stUyamAno vandyamAnashcha vandibhiH . upanR^ittashchApsarasAM gaNairnR^ittavishAradaiH .. 8\-26\-40 (56207) sa shobhamAno varadaH kha~NgI bANI sharAsanI . hasannivAbravIddevaH sArathiH ko bhavediti .. .. 8\-26\-41 (56208) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShaDviMsho.adhyAyaH .. 26 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 027 .. shrIH .. 8\.27\. adhyAyaH 27 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## devAnAM prArthanayA brahmaNA rudrarathasArathyakaraNam .. 1 .. rudreNa tripuradahanam .. 2 .. duryodhanena dR^iShTAntapradarshanapUrvakaM shalyamprati karNarathasArathyakaraNaprArthanA .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-27\-0 (56209) duryodhana uvAcha. 8\-27\-0x (4894) tamabruvandevagaNA yaM bhavAnsanniyokShyate . sa bhaviShyati devesha sArathiste na saMshayaH .. 8\-27\-1 (56210) tAnabravInmahAdevo mattaH shreShThataro hi yaH . taM sArathiM kurudhvaM vai svayaM sa~nchintya mA chiram .. 8\-27\-2 (56211) etachChrutvA vacho devAH sarve gatvA pitAmaham . praNipatyochurekAgrAH prasAdyainaM maharShibhiH .. 8\-27\-3 (56212) tvayA yatkathitaM deva tridashArinibarhaNe . tathA tatkR^itamasmAbhiH prasannashcha vR^iShadhvajaH .. 8\-27\-4 (56213) rathashcha vihito.asmAbhirvichitrAyudhasaMvR^itaH . sArathiM cha na jAnImaH kaH syAttasminrathottame .. 8\-27\-5 (56214) tasmAdvidhIyatAM kashchitsArathirdevasattama . saphalAM tAM giraM deva kartumarhasi no vibho . evamasmAsu hi purA bhagavannuktavAnasi .. 8\-27\-6 (56215) sadaiva yukto rathasattamo vai durAdharSho drAvaNaH shAtravANAm . pinAkadhanvA vihito.atra yoddhA vibhIShayandAnavAnudyato.asau .. 8\-27\-7 (56216) tathaiva vedAshcha hayA rathAgrya dharA sashailA cha ratho mahAtmanaH . nakShatravaMshAnugato varUthI yasminyoddhA sArathinA.abhirakShyaH .. 8\-27\-8 (56217) tatra sArathireShTavyaH sarvairetairvisheShavAn .. 8\-27\-9 (56218) taM praviShTA rathaM devA rathayodvArameva cha . kavachAni cha shastrANi kArmukaM cha pitAmaha .. 8\-27\-10 (56219) tvAmR^ite sArathiM tatra nAnyaM pashyAmahe vayam . tvaM hi sarvairgaNairyuktodevatAbhyo.adhikaH prabho .. 8\-27\-11 (56220) tvaM deva shakto lokesha niyantuM pradrutAnimAn . vedAMshcha sopaniShadaH sArathirbhava naH svayam .. 8\-27\-12 (56221) yodvuM balena vIryeNa satvena vinayena cha . adhikaHsArathiHkAryo nAsti chAnyo.adhiko bhavAt .. 8\-27\-13 (56222) sa bhavAMstArayatvasmAnkuru sArathyamavyaya . bhavAnabhyadhikastvatto nAnyosti bhavitA tviha .. 8\-27\-14 (56223) tvaM hi devesha sarvaistu vishiShTo vadatAM vara . taM rathaM tvaM samAruhya saMyachCha paramAnhayAn .. 8\-27\-15 (56224) tava prasAdAdvadhyeyurdeva daivatakaNTakAH . sa no rakSha mahAbAho daityebhyo mahato bhayAt .. 8\-27\-16 (56225) tvaM hi no gatiravyagra tavaM ntre goptA mahAvrata . tvatprasAdAtsurAH sarve pUjyante tridive prabho .. 8\-27\-17 (56226) iti te shirasA.agachChaMstrilokeshaM pitAmaham . devAH prasAdayAmAsuH sArathyAyeti naH shrutam .. 8\-27\-18 (56227) brahmovAcha. 8\-27\-19x (4895) evametatsurAstathyaM nAnyastvabhyadhiko bhavAt . sArathitvaM kariShyAmi sha~Nkarasya mahAtmanaH .. 8\-27\-19 (56228) sarvathA rathinaH shreyAnkartavyo rathasArathiH . tasmAdetadyathAtattvaM j~nAtvA yuShmAMshcha sa~NgatAn . saMyachChAmi hayAneSha vibudhAya kapardine .. 8\-27\-20 (56229) duryodhana uvAcha. 8\-27\-21x (4896) evamuktvA jaTAbhAraM saMyamya prapitAmahaH . paridhAyAjinaM gADhaM sannyasya cha kamaNDalum . pratodapANirbhagavAnAruroha rathaM tadA .. 8\-27\-21 (56230) sArathau kalpite devairIshAnasya mahAtmanaH . tasminnArohati rathaM kalpitaM lokasambhR^itam . shirobhiH patitA bhUmau turagA vedasambhR^itAH .. 8\-27\-22 (56231) ubhAbhyAM lokanAthAbhyAmAsthitaM rathasattamam . oDhuM na shaktA vedAshvA jAnubhyAmapatanmahIm .. 8\-27\-23 (56232) abhIshubhistu bhagavAnudyamya cha hayAnvibhuH . astu vIryaM cha shauryaM cha vedAshvAnAmiti prabhuH . rathaM sa~nchodayAmAsa devAnAM prabhuravyayaH .. 8\-27\-24 (56233) tato.adhirUDhe varade rathaM pashupatistadA . sAdhusAdhviti deveshaM smayamAno.abhyabhAShata .. 8\-27\-25 (56234) yAhi deva yato daityAshchodayAshvAnarindama . pashya bAhvorbalaM me.adya nighnataH shAtravAnraNe .. 8\-27\-26 (56235) tato.ashvAMshchodayAmAsa manomArutaraMhasaH . purANyuddishya khasthAni dAnavAnAM tarasvinAm .. 8\-27\-27 (56236) tataste sahasotpatya vedAkhyA rathavAjinaH . kShaNena tena daityAnAM purANi prApayanharam .. 8\-27\-28 (56237) atharvA~Ngirasau chAstAM chakrarakShau mahAtmanaH . athAdhijyaM dhanuH kR^itvA sharvaH sandhAya taM sharam . yuktvA pAshupatAstreNa tripuraM samachintayat .. 8\-27\-29 (56238) tasminsthite tato rAjanrudre sajjitakArmuke . purANi tena kAlena jagmurekatvamAshu vai .. 8\-27\-30 (56239) ekIbhAvaM gate chaiva tripuratvamupAgate . babhUva tumulo harSho devatAnAM mahAtmanAm .. 8\-27\-31 (56240) tato devaguNAH sarve siddhAshcha paramarShayaH . jayeti vAcho mumuchuH saMstuvanto maheshvaram .. 8\-27\-32 (56241) tato.agrataH prAdurabhUttripuraM jaghnuSho.asurAn . anirdeshyAgryavapuSho devasyAsahyatejasaH .. 8\-27\-33 (56242) trINi dR^iShTvaiva saMsthAni purANyatha pinAkadhR^it . sa tadvikR^iShya bhagavAndivyaM lokeshvaro dhanuH . trailokyasAraM tamiShuM mumocha tripuraM prati .. 8\-27\-34 (56243) ekabANena taM devastripuraM parameshvaraH . nijaghne sAsuragaNaM devadevo maheshvaraH .. 8\-27\-35 (56244) bANatejognidagdhaM tadviprakIrNaM sahasradhA . mahadArtasvaraM kR^itvA nAvasheShamupAgatam . madresha sAsuragaNaM prApatatpashchimArNave .. 8\-27\-36 (56245) evaM hi tripuraM dagdhaM dAnavAshchApyasheShataH . maheshvareNa kruddhena trailokyasya hitaiShiNA .. 8\-27\-37 (56246) sa chAtmakrodhajo vihnirdahetyukto nivAritaH . trailokyamavisheSheNa punardagdhuM prachakrame .. 8\-27\-38 (56247) kAlAgnimiva nirdagdhumutthitaM taM punaH punaH . mAkArShIrbhasmAsAllokAniti tryakSho.abravIdvachaH .. 8\-27\-39 (56248) tataH prakR^itimApannA delokAstatharShayaH . tuShTuvurvAgbhiragryAbhiH sthANuM tripuravairiNam .. 8\-27\-40 (56249) te.anuj~nAtA bhagavatA sarve jagmuryathAgatam . kR^itakAmAH prasannena prajApatimukhAH surAH .. 8\-27\-41 (56250) evaM rudrasya kR^itavAnsArathyaM tu pitAmahaH . saMyachCha turagAnasya rAdheyasya mahAtmanaH .. 8\-27\-42 (56251) tvaM hi kR^iShNAchcha karNAchcha phalgunAchcha guNAdhikaH . balato rUpato yogAdastrasampada eva cha .. 8\-27\-43 (56252) samAsaktaM mahIpAla kuru me hitamIpsitam . yudve hyayaM rudrakalpastvaM cha brahmasamo.anagha . tasmAchChaktau yuvAM jetuM machChatrUndivi vA surAn .. 8\-27\-44 (56253) sa yathA shalya karNo.ayaM shvaMtAshvaM kR^iShNasArathim . pramathya hanyAtkaunteyaM tathA nItirvidhIyatAm .. 8\-27\-45 (56254) tvayi rAjyaM sukhaM chaiva jIvitaM jayameva cha . samAsaktaM mahIpAla kuru me hitamIpsitam .. 8\-27\-46 (56255) saMyachChAsya hayAntrAjanmatpriyArthaM parantapa .. .. 8\-27\-47 (56256) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptaviMsho.adhyAyaH .. 27 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 028 .. shrIH .. 8\.28\. adhyAyaH 28 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanena karNasArathye sha~NkamAnaM shalyamprati parashurAmacharitrakIrtanapUrvakaM karNasya tadantevAsitvAdiguNavattayA tatsArathya karaNe doShAbhAvapratipAdanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-28\-0 (56257) duryodhana uvAcha. 8\-28\-0x (4897) imaM chApyaparaM bhUya iti hAsaM nibodha me . piturmama sakAshe vai brAhmaNaH prAha dharmavit .. 8\-28\-1 (56258) shrutvA chaitadvachashchitraM hetukAryArthatattvavit . kuru shalya vinishchitya mA bhUdatra vichAraNA .. 8\-28\-2 (56259) bhArgavANAM kule jAto jamadagnirmahAtapAH . tasya rAmeti vikhyAtaH putrastejoguNAnvitaH .. 8\-28\-3 (56260) sa tIvraM tapa AsthAya samprasAditavAnbhavam . astrahetoH prasannAtmA niyataH saMyatendriyaH .. 8\-28\-4 (56261) tasmai tuShTo mahAdevo bhaktyA cha prashamena cha . hR^idgataM chAsya vij~nAya darshayAmAsa sha~NkaraH . pratyakSheNa mahAdevaH svAM tanuM sarvasha~NkaraH .. 8\-28\-5 (56262) sha~Nkara uvAcha. 8\-28\-6x (4898) rAma tuShTo.asmi bhadraM te viditaM tava chepsitam . kuruShva pUtamAtmAnaM sarvametadavApsyasi .. 8\-28\-6 (56263) dAsyAmi te tadA.astrANi yadA pUto bhaviShyasi . apAtramasamarthaM cha dahantyastrANi bhArgava .. 8\-28\-7 (56264) ityukto jAmadagnyastu devadevena shUlinA . pratyuvAcha mahAtmAnaM shirasA.avanataH prabhum .. 8\-28\-8 (56265) yadA jAnAsi devesha pAtraM mAmastradhAraNe . tadA shushrUShate.astrANi bhavAnme dAtumarhati .. 8\-28\-9 (56266) tataH sa tapasA chaiva vratena niyamena cha . pUjopahArabalibhirhomamantrapuraskR^itaiH .. 8\-28\-10 (56267) samArAdhitavA~nsharvaM bahuvarShagaNAMstadA . prasannashcha mahAdevo bhArgavasya mahAtmanaH .. 8\-28\-11 (56268) asakR^ichchAbravIttasya guNAndevyAH sakAshataH . bhaktimAneSha satataM mayi rAmo dR^iDhavrataH .. 8\-28\-12 (56269) evamasya guNAnprIto bahusho kathayadvibhuH . devatAnAM pitR^INAM cha samakShamarisUdana .. 8\-28\-13 (56270) etasminneva kAle tu daityA hyAsanmahAbalAH . taistadA darpamohAdvai abAdhyanta divaukasaH .. 8\-28\-14 (56271) tataH sambhUya vibudhAstAnhantuM kR^itanishchayAH . chakruH shatruvadhe yatnaM daityA~nchetumashaknuvan .. 8\-28\-15 (56272) abhigamya tato devA maheshvaramumApatim . prAsAdayaMstadA bhaktyA jahi shatrugaNAniti .. 8\-28\-16 (56273) pratij~nAya tato devo devatAnAM ripukShayam . rAmaM bhArgavamAhUya so.abhyabhAShata sha~NkaraH .. 8\-28\-17 (56274) ripUnbhArgava devAnAM jahi sarvAnsamAgatAn . lokAnAM hitakAmArthaM matpriyArthaM tathaiva cha .. 8\-28\-18 (56275) parashurAma uvAcha. 8\-28\-19x (4899) kA shaktirmama devesha akR^itAstrasya saMyuge . nihantuM dAnavAnsarvAnkR^itAstrAnyuddhadurmadAn .. 8\-28\-19 (56276) Ishvara uvAcha. 8\-28\-20x (4900) gachCha tvaM madanuj~nAnAnnihaniShyasi shAtravAn . vijitya cha ripUnsarvAnguNAnprApsyasi puShkalAn .. 8\-28\-20 (56277) duryodhana uvAcha. 8\-28\-21x (4901) etachChrutvA tu vachanaM pratigR^ihya cha sarvashaH . rAmaH kR^itasvastyayanaH prayayau dAnavAnprati .. 8\-28\-21 (56278) tato.ajayaddevashatrUnmahAdarpabalAnvitAn . vajrAshanisamasparshaiH prahAraireva bhArgavaH .. 8\-28\-22 (56279) sa dAnavaiH kShatatanurjAmadagnyo nR^ipottama . saMspR^iShTaH sthANunA sadyo nirvraNaH samapadyata .. 8\-28\-23 (56280) prItashcha bhagavAndevaH karmaNA tena tasya vai . varAnprAdAdbahuvidhAnbhArgavAya mahAtmane .. 8\-28\-24 (56281) uktashcha prItiyuktena devadevena shUlinA .. 8\-28\-25 (56282) nipAtAttava shastrANAM sharIre yA.abhavadrujA . tayA te mAnuShaM karma vyapohaM bhR^igunandana . gR^ihANAstrANi divyAni matsakAshAdyathepsitaM .. 8\-28\-26 (56283) tato.astrANi samagrANi varAMshcha manasepsitAn . labdhvA bahuvidhAnrAmaH praNamyashirasA shivam . anuj~nAM prApya deveshAjjagAma sa mahAtapAH .. 8\-28\-27 (56284) evametatpurAvR^ittaM tathA kathitavAnR^iShiH .. 8\-28\-28 (56285) bhArgavo.api dadau sarvaM dhanurvedaM mahAtmane . karNAya puruShavyAghraH suprItenAntarAtmanA .. 8\-28\-29 (56286) vR^ijinaM na bhavetki~nchidasya karNasya pArthiva . sUtena vardhito nityaM na sUto nR^ipa eva saH .. 8\-28\-30 (56287) vishuddhayoniM vij~nAya divyAnyastrANyadAdbhR^iguH . nApi sUtakule jAtaM manye karNaM katha~nchana . devaputramadaM manye kShatriyANAM kulodbhavam .. 8\-28\-31 (56288) visR^iShTamavibodhArthaM kulasyeMti matirmama . sarvathA na hyaso shalya karNaH sUtakulodbhavaH .. 8\-28\-32 (56289) sakuNDalaM sakavachaM dIrghabAhumarindamam . kathamAdityasa~NkAshaM mR^igI siMhaM prasUyate .. 8\-28\-33 (56290) pashya hyasya bhujau pInau nAgarAjakaropamau . vakShaH pashya vishAlaM cha sarvashastrasahaM raNe .. 8\-28\-34 (56291) na tveva prAkR^itaH kashchitkarNo vaikartano vR^iShA . mahAtmAhyeSha rAjendra rAmashiShyaH pratApavAn .. .. 8\-28\-35 (56292) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi aShTaviMsho.adhyAyaH .. 28 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-28\-1 nAshaknuvanniti na~nadhyAhAreNa yojanA .. 8\-28\-28 aShTAviMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 029 .. shrIH .. 8\.29\. adhyAyaH 29 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanaprArthitena shalyena samayakaraNapUrvakaM karNarathasArathyasvIkaraNam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-29\-0 (56293) duryodhana uvAcha. 8\-29\-0x (4902) evaM sa bhagavAndevaH sarvalokapitAmahaH . sArathyamakarottatra brahmA rudro.abhavadrathI .. 8\-29\-1 (56294) rathino.abhyadhiko vIra kartavyo rathasArathiH . tasmAttvaM puruShavyAghra niyachCha turagAnyudhi .. 8\-29\-2 (56295) yathA devagaNaistatra vR^ito yatnAtpitAmahaH . tathA.asmAbhirbhavAnyatnAtkarNAdabhyadhiko vR^itaH .. 8\-29\-3 (56296) yathA devairmahArAja IshvarAdadhiko vR^itaH . tathA devairmahArAja kShipraM rudrasyava pitAmahaH . niyachCha turagAnyudve rAdheyasya mahAdyute .. 8\-29\-4 (56297) shalya uvAcha. 8\-29\-5x (4903) mayApyetannarashreShTha bahusho narasiMhayoH . kathyamAnaM shrutaM divyamAkhyAnamatimAnuSham .. 8\-29\-5 (56298) yathA cha chakre sArathyaM bhavasya prapitAmahaH . yathA.asurAshcha nihatA iShuNaikena bhArata .. 8\-29\-6 (56299) kR^iShNasya chApi viditaM sarvametatpurA hyabhUt .. 8\-29\-7 (56300) yathA pitAmaho jaj~ne bhagavAnsArathistadA . anAgatamatikrAntaM veda kR^iShNo.api tattvataH .. 8\-29\-8 (56301) etadarthaM viditvA.api sArathyamupajagmivAn . svayambhUriva rudrasya kR^iShNaH pArthasya bhArata .. 8\-29\-9 (56302) yadi hanyAchcha kaunteyaM sUtaputraH katha~nchanaH . dR^iShTvA pArthaM hi nihataM svayaM yotsyati keshavaH .. 8\-29\-10 (56303) sha~NkhachakragadApANirdhakShyate tava vAhinIm . na chApi tasya kruddhasya vArShNeyasya mahAtmanaH . sthAsyate pratyanIkeShu kashchidatra nR^ipastava .. 8\-29\-11 (56304) sa~njaya uvAcha. 8\-29\-12 (56305) taM tathA bhAShamANaM tu madrarAjamarindamaH . pratyuvAcha mahAbAhuradInAtmA sutastava .. 8\-29\-12 (56306) mAvamaMsthA mahAbAho karNaM vaikartanaM raNe . sarvashastrabhR^itAM shreShThaM sarvashAstrArthaparAgam .. 8\-29\-13 (56307) yasya jyAtalanirghoShaM shrutvA bhayakaraM mahat . pANDaveyAni sainyAni vidravanti disho dasha .. 8\-29\-14 (56308) pratyakSha te mahAbAho yathA rAtrau ghaTotkachaH . mAyAshatAni kurvANo hato mAyApuraskR^itaH .. 8\-29\-15 (56309) na chAtiShThata bIbhatsuH pratyanIke katha~nchana . etAMshcha divasAnsarvAnbhayena mahatA vR^itaH .. 8\-29\-16 (56310) bhImasenashcha balavAndhanuShkoTyAbhichoditaH . uktashcha saMj~nayA rAjanmUDha audariko yathA .. 8\-29\-17 (56311) mAdrIputrau tathA shUrau yena jitvA mahAraNe . kamapyarthaM puraskR^itya na hatau yudhi mAriSha .. 8\-29\-18 (56312) yena vR^iShNipravIrastu sAtyakiH sAtvatAM varaH . nirjitya samare shUro visthashcha balAtkR^itaH .. 8\-29\-19 (56313) sR^i~njayAshchetare sarve dhR^iShTadyumnapurogamAH . asakR^innirjitAH sa~Nkhye smayamAnena saMyuge .. 8\-29\-20 (56314) taM kathaM pANDavA yudve vijeShyanti mahAratham . yo hanyAtsamare krudvo vajrahastaM purandaram .. 8\-29\-21 (56315) tvaM cha sarvAstravidvIraH sarvavidyAstrapAragaH . bAhuvIryeNa te tulyaH pR^ithivyAM nAsti kashchana .. 8\-29\-22 (56316) tvaM shalyabhUtaH shatrUNAmaviShahyaH parAkrame . tatastvamuchyase rAja~nshalya ityarisUdana .. 8\-29\-23 (56317) tava bAhubalaM prApya na shekuH sarvasAtvatAH . tava bAhubalAdrAjankiM nu kR^iShNo balAdhikaH .. 8\-29\-24 (56318) yathA hi kR^iShNena balaM dhAryaM vai phalgune hate . tathA karNAtyayIbhAve tvayA dhAryaM mahadbalam .. 8\-29\-25 (56319) kimarthaM samare sainyaM vAsudevo nyavArayat . kimarthaM cha bhavAnsainyaM na haniShyati mAriSha .. 8\-29\-26 (56320) tvatkR^ite padavIM gantumichCheyaM yudhi mAriSha . sodarANAM cha vIrANAM sarveShAM cha mahIkShitAm .. 8\-29\-27 (56321) shalya uvAcha. 8\-29\-28x (4904) yanmAM bravIShi gAndhAre agre sainyasya mAnada . vishiShTaM devakIputrAtprItimAnasmyahaM tvayi .. 8\-29\-28 (56322) eSha sArathyamAtiShThe rAdheyasya yashasvinaH . yudhyataH pANDavAgryeNa yathA tvaM vIra manyase .. 8\-29\-29 (56323) samayashcha hi me vIra kashchidvaikartanaM prati . utsR^ijeyaM yathAshradvamahaM vAcho.asya sannidhau .. 8\-29\-30 (56324) sa~njaya uvAcha. 8\-29\-31x (4905) tatheti rAjanputraste saha karNena mAriSha . abravItmadrarAjAnaM sarvakShatrasya sannidhau .. 8\-29\-31 (56325) sArathyasyAbhyupagamAchChalyenAshvAsitastadA . duryodhanastadA hR^iShTaH karNaM tamabhiShasvaje .. 8\-29\-32 (56326) abravIchcha punaH karNaM stUyamAnaH sutastava . jahi pArthAnraNe sarvAnmahendro dAnavAniva .. 8\-29\-33 (56327) sa shalyenAbhyupagate hayAnAM sanniyachChane . karNo hR^iShTamanA bhUyo duryodhanabhAShata .. 8\-29\-34 (56328) nAtihR^iShTamanA hyeSha madrarAjo.abhibhAShate . rAjanmadhurayA vAchA punarenaM bravIhi vai .. 8\-29\-35 (56329) tato rAjA mahAprAj~naH sarvAstrakushalo balI . duryodhano.abravIchChalyaM madrarAjaM mahIpatim .. 8\-29\-36 (56330) pUrayanniva ghoSheNa meghagambhIrayA girA . shalya karNo.arjunenAdya yodvavyamiti manyate .. 8\-29\-37 (56331) tasya tvaM puruShavyAghra niyachCha turagAnyudhi . karNo hatvetarAnsarvAnphalgunaM hantumichChati . tasyAbhIShugrahe rAjanprayAche tvAM punaH punaH .. 8\-29\-38 (56332) pArthasya sachivaH kR^iShNo yathA.abhIShugraho varaH . tathA tvamapi rAdheyaM sarvataH paripAlaya .. 8\-29\-39 (56333) sa~njaya uvAcha. 8\-29\-40x (4906) tataH shalyaH pariShvajya sutaM te vAkyamabravIt . duryodhanamamitraghnaM prIto madrAdhipastadA .. 8\-29\-40 (56334) shalya uvAcha. 8\-29\-41x (4907) evaM chenmanyase rAjangAndhAre priyadarshana . tasmAtte yatpriyaM ki~nchittatsarvaM karavANyaham .. 8\-29\-41 (56335) yatrAsmi bharatashreShTha yogyaH karmaNi karhichit . tatra sarvAtmanA yukto vakShye kAryaM parantapa .. 8\-29\-42 (56336) yattu karNamahaM brUyAM hitakAmaH priyApriye . mama tatkShamatAM sarvaM bhavAnkarNashcha sarvashaH .. 8\-29\-43 (56337) karNa uvAcha. 8\-29\-44x (4908) IshAnasya yathA brahmA yathA pArthasya keshavaH . tathA nityaM hite yukto madrarAja bhavasva naH .. 8\-29\-44 (56338) shalya uvAcha. 8\-29\-45x (4909) AtmanindAtmapUjA cha paranindA parastavaH . anAcharitamAryANAM vR^ittametachchaturvidham .. 8\-29\-45 (56339) yattu vidvanpravakShyAmi pra##xxxx##yArthamahaM tava . AtmanaH stavasaMyuktaM tannibodha yathAtatham .. 8\-29\-46 (56340) ahaM shakrasya sArathye yogyo mAtalivatprabho . apramAdAtprayogAchcha j~nAnavidyAchikitsanaiH .. 8\-29\-47 (56341) tataH pArthena sa~NgrAme yudhyamAnasya te.anagha . vAhayiShyAmi turagAnvijvaro bhava sUtaja .. .. 8\-29\-48 (56342) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ekonatriMsho.adhyAyaH .. 29 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-29\-5 narasiMhayoH kR^iShNArjunayoH . atastayoH sAmyaM mama kIrtikarameveti bhAvaH. surasiMhayoriti pAThe rudrapitAmahayoH .. 8\-29\-26 kimarthamiti . sArathyAmAtraM pratij~nAya prAtibhaTyaM chetkR^iShNaH kuryAttarhi tvaM yudhyan tadvanmithyApratij~no na bhaviShyasIti bhAvaH .. 8\-29\-27 padavImAnR^iNyam .. 8\-29\-42 vakShye voDhAsmi .. 8\-29\-45 Atma nindAparastavAvapi shreyasa . nindyau kimutAtmapUjAparaninde. tadubhayamahaM karomIti bhAvaH .. 8\-29\-47 apramAdo.avadhAnam . prayogo.ashvapreraNam. j~nAnamAgAmidoShAvekShaNam. vidyA tatparihAraj~nAnam. chikitsanaM doShaparihArasAmarthyam .. 8\-29\-29 ekonatriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 030 .. shrIH .. 8\.30\. adhyAyaH 30 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyena sArathIbhUyAdhiShThitaM rathamadhiShThAya karNasya raNAya niryANam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-30\-0 (56343) duryodhana uvAcha. 8\-30\-0x (4910) ayaM te karNa sArathyaM madrarAjaH kariShyati . kR^iShNAdabhyadhiko yantA deveshasyeva mAtaliH .. 8\-30\-1 (56344) yathA harihayairyuktaM sa~NgR^ihNAti sa mAtaliH . shalyastathA tavAdyAyaM saMyantA rathavAjinAm .. 8\-30\-2 (56345) yodhe tvayi rathasthe cha madrarAje cha sArathau . rathashreShTho dhruvaM sa~Nkhye pArthAnabhibhaviShyati .. 8\-30\-3 (56346) sa~njaya uvAcha. 8\-30\-4x (4911) tato duryodhano bhUyo madrarAjaM tarasvinam . uvAcha rAjansa~NgrAme.adhyuShite paryupasthite .. 8\-30\-4 (56347) karNasya yachCha sa~NgrAme madrarAja hayottamAn . tvayA.abhigupto rAdheyo vijeShyati dhana~njayam .. 8\-30\-5 (56348) ityukto rathamAsthAya tatheti prAha bhArata . shalye.abhyupagate karNaH sArathiM sumanA.abravIt .. 8\-30\-6 (56349) tvaM sUta syandanaM mahyaM kalpayetyasakR^ittvaran .. 8\-30\-7 (56350) tato jaitraM rathavaraM gandharvanagaropamam . vidhivatkalpitaM bhadraM jayetyuktvA nyavedayat .. 8\-30\-8 (56351) taM rathaM rathinAM shreShThaH karNo.abhyarchya yathAvidhi . sampAditaM brahmavidA pUrvameva purodhasA .. 8\-30\-9 (56352) kR^itvA pradakShiNaM yatnAdupasthAya cha bhAskaram . samIpasthaM madrarAjamAroha tvamathAbravIt .. 8\-30\-10 (56353) tataH karNasya durdharShaM syandanapravaraM mahat . Aruroha mahAtejAH shalyaH siMha ivAchalam .. 8\-30\-11 (56354) tataH shalyAshritaM dR^iShTvA karNaH svaM rathamuttamam . adhyatiShThadyathA.ambhodaM vidyutvantaM divAkaraH .. 8\-30\-12 (56355) tAvekarathamArUDhAvAdityAgnisamatviShau . abhrAjetAM yathA meghaM sUryAgnI sahitau divi .. 8\-30\-13 (56356) saMstUyamAnau tau vIrau tadAstAM dyutimattamau . R^itviksadasyairindrAgnI stUyamAnAvivAdhyare .. 8\-30\-14 (56357) sa shalyasa~NgR^ihItAshve rathe karNaH sthito babhau . dhanurviShphArayanghoraM pariveShIva bhAskaraH .. 8\-30\-15 (56358) AsthitaH sa rathashreShThaM karNaH sharagabhastimAn . prababhau puruShavyAghro mandarastha ivAMshumAn .. 8\-30\-16 (56359) taM rathasthaM mahAbAhuM yudvAyAmitatejasam . duryodhanastu rAdheyamidaM vachanamabravIt .. 8\-30\-17 (56360) akR^itaM droNabhIShmAbhyAM duShkaraM karma saMyuge . kuruShvAdhirathe vIra miShatAM sarvadhanvinAm .. 8\-30\-18 (56361) manogataM mama hyAsIdbhIShmadroNau mahArathau . arjunaM bhImasenaM cha nihantArAviti dhruvam .. 8\-30\-19 (56362) tAbhyAM yadakR^itaM vIra vIrakarma mahAmR^idhe . tatkarma kuru rAdheya vajrapANirivAparaH .. 8\-30\-20 (56363) gR^ihANa dharmarAjaM vA jahi vA tvaM dhana~njayam . bhImasenaM cha rAdheya mAdrIputrau yamAvapi .. 8\-30\-21 (56364) jayashcha te.astu bhadraM te prayAhi puruSharShabha . pANDuputrasya sainyAni kuru sarvANi bhasmasAt .. 8\-30\-22 (56365) tatastUryasahasrANi bherINAmayutAni cha . vAdyamAnAnyarochanta meghashabdo yathA divi .. 8\-30\-23 (56366) pratigR^ihya tu tadvAkyaM rathastho ratharuttamaH . abhyabhAShata rAdheyaH shalyaM yuddhavishAradam .. 8\-30\-24 (56367) chodayAshvAnmahAbAho yAvadvanmi dhana~njayam . bhImasenaM yamau chobhau rAjAnaM cha yudhiShThiram .. 8\-30\-25 (56368) adya pashyatu me shalya bAhuvIryaM dhana~njayaH . asyataH ka~NkapatrANAM sahasrANi shatAni cha .. 8\-30\-26 (56369) adya kShepsyAmyahaM shalya sharAnparamatejanAn . pANDavAnAM vinAshAya duryodhanajayAya cha .. 8\-30\-27 (56370) sa~njaya uvAcha. 8\-30\-28x (4912) etachChrutvA vachastasya shalyaH karNaM vacho.abravIt . kathaM nu tAnmahAvIryAnpANDavAnavamanyase .. 8\-30\-28 (56371) sarvAstraj~nAnmaheShvAsAnsarvAnena mahAbalAn . anivartino mahAbhAgAnajayyAnsatyavikramAn . api sa~njanayeyurye bhayaM sAkShAchChatakratoH .. 8\-30\-29 (56372) yadA shroShyasi nirghoShaM visphUrjitamivAshaneH . rAdheya pArthadhanuShastadA naivaM vadiShyasi .. 8\-30\-30 (56373) yadA drakShyasi bhImena ku~njarAnIkamAhave . vishIrNadantaM nihataM tadA naivaM vadiShyasi .. 8\-30\-31 (56374) yadA drakShyasi sa~NgrAme dharmaputraM yamau tathA . shitaiH pR^iShatkaiH kurvANAnabhrachChAyAmivAmbare .. 8\-30\-32 (56375) asyataH kShiNvatashchArI.NllaghuhastAndurAsadAn . pArthivAgapi chAnyAMstvaM tadA naivaM vadiShyasi .. 8\-30\-33 (56376) sa~njaya uvAcha. 8\-30\-34x (4913) anAdR^itya tu tadvAkyaM madrarAje bhAShitam . drakShyasyadyetyavochattaM shalyaM karNo janeshvara .. .. 8\-30\-34 (56377) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi triMsho.adhyAyaH .. 30 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-30\-2 harihayairindraturagairyuktaM ratham .. 8\-30\-4 adhyuShite prAtaHkAle .. 8\-30\-30 triMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 031 .. shrIH .. 8\.31\. adhyAyaH 31 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNasya raNaprayANakAle durnimittaprAdurbhAvaH .. 1 .. karNenAtmashlAghanapUrvakaM pArthavadhe pratij~nAte tadasahamAnena shalyenArjunaprashaMsanapUrvakaM karNopAlambhaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-31\-0 (56378) sa~njaya uvAcha. 8\-31\-0x (4914) dR^iShTvA karNaM mahAvIryaM yuyutsaM samavasthitam . chukrushuH kuravaH sarve hR^iShTarUpAH samantataH .. 8\-31\-1 (56379) tato dundubhinirghoShairbherINAM ninadena cha . koNashabdaishcha vividhairgarjitaishcha tarasvinAm . niryayustAvakAH sarve mR^ityuM kR^itvA nivartanam .. 8\-31\-2 (56380) prayAte tu tataH karNe ratheShu maditeShu cha . chachAla cha mahI sarvA rarAsa cha suvisvaram .. 8\-31\-3 (56381) niHsaranto vyadR^ishyanta sUryAtsapta mahAgrahAH .. 8\-31\-4 (56382) ulkApAtAshcha sa~njaj~nurdigdAhAshchaiva dAruNAH . tathA.ashanyashcha sampeturvavurvAtAshcha bhairavAH .. 8\-31\-5 (56383) mR^igapakShigaNAshchaiva pR^itanAM bahushastava . apasavyaM tadA chakrurvedayanto mahAbhayam .. 8\-31\-6 (56384) prasthitasya cha karNasya nipetusturagA bhuvi . asthivarShaM cha patitamantarikShAdbhayAnakam .. 8\-31\-7 (56385) jajvalushchaiva shastrANi dhvajAshchaiva chakampire . ashrUNi cha vyamu~nchanta vAhanAni vishAmpate .. 8\-31\-8 (56386) ete chAnye cha bahava utpAtAstatra mAriSha . samutpeturvinAshAya kauravANAM sudAruNAH .. 8\-31\-9 (56387) na cha tAngaNayAmAsuH sarve daivena mohitAH . prasthitaM sUtaputraM cha jayetsUchurnarAdhipAH .. 8\-31\-10 (56388) `shalyena sahitaM dR^iShTvA karNamAhavashobhinam'. nirjitAnpANDavAMshchaiva menire tatra kauravAH .. 8\-31\-11 (56389) tato rathasthaH paravIrahantA bhIShmadroNavativIryau samIkShya . samujjvalanbhAskarapAvakAbho vaikartano.asau rathaku~njaro vR^iShA .. 8\-31\-12 (56390) alaM manuShyasya sukhAya vartituM tathAhi yudve nihataH parairguruH .. 8\-31\-20 (56398) hutAshanAdityasamAnatejasaM parAkrame viShNupurandaropamam .. naye ba\-haspatyushanaHsamaM sadA na chainamastraM tadupAsta duHsaham .. 8\-31\-21 (56399) samprAkruShTe ruditastrIkumAre parAbhUte pauruShe dhArtarAShTre . kR^ityaM mayA nAdya jAnAmi shalya prayAhi tasmAddviShatAmanIkam .. 8\-31\-22 (56400) sa yatra rAjA pANDavaH satyasandho vyavasthito bhImasenArjunau cha . sa vAsudevaH sAtyakiH sR^i~njayAshcha yamau cha kastAnviShahenmadanyaH .. 8\-31\-23 (56401) tasmAtkShipraM madrapate prayAhi raNe pA~nchAlAnpANDavAnsR^i~njayAMshcha . tAnvA haniShyAmi sametya sa~Nkhye yAsyAmi vA droNamukho yamAya .. 8\-31\-24 (56402) na tvevAhaM na gamiShyAmi madhye teShAM shUrANAmiti shalyAdya vidvi . mitradroho marShaNIyo na me.ayaM tyaktvA prANAnanuyAsyAmi droNam .. 8\-31\-25 (56403) prAj~nasya mUDhasya cha jIvitAnte nAsti pramokSho.antakasannibhasya . ato vidvannabhiyotsyAmi pArthaM diShTaM na shakyaM vyativartituM vai .. 8\-31\-26 (56404) kalyANavR^ittaH satataM hi rAjA vaichitravIryasya suto mamAsIt . tasyArthasidvyarthamahaM tyajAmi priyAnbhogAndustyajaM jIvitaM cha .. 8\-31\-27 (56405) vaiyAghracharmANamakUjanAkShaM haimaM trikoshaM rajatatriveNum . rathaprabarhaM turagaprabArhai\-\- ryuktaM prAdAnmahyamimaM hi rAmaH .. 8\-31\-28 (56406) dhanUMShi chitrANi nirIkShya shalya dhvajAngadAH sAyakAMshchograrUpAn . asiM cha dIptaM paramAyudhaM cha sha~NkhaM cha shubhraM svanavantamugram .. 8\-31\-29 (56407) patAkinaM vajranipAtaniH svanaM sitAshvayuktaM shubhatUNashobhitam . imaM samAsthAya ratharShabhaM raNe dR^iDhaM haniShyAmyahamarjunaM balAt .. 8\-31\-30 (56408) taM chenmR^ityuH sarvaharo.abhirakShe\-\- tsadA.apramattaH samare pANDuputram . taM vA haniShyAmi raNe sametya yAsyAmi vA droNamukho yamAya .. 8\-31\-31 (56409) yamavaruNakuberavAsavA vA yadi yugapatsagaNA mahAhave . jugupuriha sametya phalgunaM kimu bahunA saha tairjayAmi tam .. 8\-31\-32 (56410) sa~njaya uvAcha. 8\-31\-33x (4915) iti raNarabhasasya katthata\-\- stadupanishamya vachaH sa madrarAT . avahasadavamanya vIryavAn pratiShiShidhe cha jagAda chottaram .. 8\-31\-33 (56411) shalya uvAcha. 8\-31\-34x (4916) virama virama karNa katthanA\-\- datirabhaso.apyativAchamuktavAn . kva cha hi naravaro dhana~njayaH kva punariha tvamaho narAdhamaH .. 8\-31\-34 (56412) yadusadanamupendrapAlitaM tridivamivAmararAjarakShitam . prasabhamativiloDya ko hare\-\- tpuruShavarAvarajAmR^ite.arjunAt .. 8\-31\-35 (56413) tribhuvanasR^ijamIshvareshvaraM ka iha pumAnbhavamAhvayedyudhi . mR^igavadhakalahe R^ite.arjunAt surapativIryasamaprabhAvataH .. 8\-31\-36 (56414) asurasuramahoragAnnarAn garuDapishAchasayakSharAkShasAn . iShubhirajayadagnigauravAt svabhilaShitaM cha havirdadau jayaH .. 8\-31\-37 (56415) smarasi nanu yadA parairhR^itaH sahadhR^itarAShTrasuto vimokShitaH . adhirathaja narottamairyutAn kuruShu bahUnvinihatya tAnarIn .. 8\-31\-38 (56416) prathamamapi palAyite tvayi priyakalahA dhR^itarAShTrasUnavaH . smarasi nanu yadA pramochitAH khacharagaNAnavajitya pANDavaiH .. 8\-31\-39 (56417) samuditabalavAhanAH punaH puruShavareNa jitAH stha gograhe . sagurugurusutAH sabhIShmakAH kimu na jitaH sa tadA tvayA.arjunaH .. 8\-31\-40 (56418) idamaparamupasthitaM puna\-\- stava nidhanAya suyudvamadya vai . yadi na ripubhayAtpalAyase samaragato.adya hato.asi sUtaja .. 8\-31\-41 (56419) sa~njaya uvAcha. 8\-31\-42x (4917) iti bahuparuShaM prabhAShati pramanasi madrapatau ripustavam . bhR^ishamabhiruShitaH sarantapaH kurupR^itanApatirAha madrapam .. 8\-31\-42 (56420) karNa uvAcha. 8\-31\-43x (4918) bhavatu bhavatu kiM vikatthase nanu marma tasya hi yuddhamudyatam . yadi sa jayati mAmihAhave tata idamastu sukatthitaM tava .. 8\-31\-43 (56421) sa~njaya uvAcha. 8\-31\-44x (4919) evamastviti madresha uktvA nottaramuktavAn . yAhi shalyeti chApyenaM kaMrNaH prAha yuyutsayA .. 8\-31\-44 (56422) sa rathaH prayayau shatrUnnighnataH shalyasArathiH . nighnannamitrAnsamare tamoghnaH savitA yathA .. 8\-31\-45 (56423) tataH prAyAtprItimAnvai rathena vaiyAghreNa shvetayujA.atha karNaH . sa chAlokya dhvajinIM pANDavAnAM dhana~njayaM tvarayA paryapR^ichChat .. .. 8\-31\-46 (56424) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ekatriMsho.adhyAyaH .. 31 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-31\-2 tarasvinAmashvAdInAm .. 8\-31\-3 rarAsa shabdaM chakAra .. 8\-31\-4 niHsaranto yuddhArthamiti sheShaH . sUryAtsUryamArabhya. sUryAdayo.anyonyaM yudhyantItyarthaH .. 8\-31\-12 bhIShmadroNau atikrAntaM vIryaM yayostAvativIryau samIkShya svakR^ityamAlochya jagAdetyuttareNAnvayaH .. 8\-31\-16 8\-31\-18 AturAn AsannamR^ityUn .. 8\-31\-19 bhAva##xxxxx##mAti nishchayam .. 8\-31\-20 astrAdIni manuShyasya sukhAya##xxxxxx##giti sambandhaH .. 8\-31\-21 upAsta upAtiShThata . trAtumi##xxxxxx## astrAdi .. 8\-31\-25 teShAM bhIShmAdInAM madhye na gamiShyAmIti na apitu gamiShyAmyevetyarthaH . sa~NgrAmAtpalAyane hi mitrasya duryodhanasya drohaH kR^itaH syAttachchAsahyam .. 8\-31\-26 jIvitAnte AyuShaH samAptau pramokSho mR^ityunivartanam .. 8\-31\-28 vaiyAghracharmANaM vyAghracharmaparivR^itam .. 8\-31\-33 raNarabhasasya raNotkaTasya .. 8\-31\-34 atirabhaso.api tvaM ativAchaM svasAmarthyAdadhikAm .. 8\-31\-35 puruShavarasya kR^iShNasyAvarajAM kanIyasIM subhadrAm .. 8\-31\-39 khacharagaNAn gandharvAn .. 8\-31\-46 shvetayujA shvetAshvayujA .. 8\-31\-31 ekatriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 032 .. shrIH .. 8\.32\. adhyAyaH 32 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena svasyArjunapradarshakAya tadabhimatapAritoShikapradAnapratij~nAnam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-32\-0 (56425) sa~njaya uvAcha. 8\-32\-0x (4920) prayatnena tadA karNo harShayanvAhinIM tava . ekaikaM samare dR^iShTvA pANDavaM paryapR^ichChata .. 8\-32\-1 (56426) yo mamAdya mahAtmAnaM darshayechChvetavAhanam . tasmai dadyAmabhipretaM dhanaM yanmanasechChati .. 8\-32\-2 (56427) na chettadabhimanyeta tasmai dadyAmahaM punaH . shakaTaM ratnasampUrNaM yo me brUyAdvana~njayam .. 8\-32\-3 (56428) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . shataM dadyAM gavAM tasmai naityakaM kAMsyadohanam .. 8\-32\-4 (56429) shataM grAmavarAMshchaiva dadyAmarjunadarshine . tathA tasmai punardadyAM shvetamashvatarIratham . yuktama~njanakeshIbhiryo me brUyAdvana~njayam .. 8\-32\-5 (56430) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . anyaM vA.asmai punardadyAM sauvarNaM hastiSha~Ngavam .. 8\-32\-6 (56431) tathApyasmai punardadyAM strINAM shatamala~NkR^itam . shyAmAnAM niShkakaNThInAM gItavAdyavipashchitAm .. 8\-32\-7 (56432) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . tasmai dadyAM shataM nAgA~nshataM grAmA~nshataM rathAn .. 8\-32\-8 (56433) suvarNasya cha mukhyasya hayAgryANAM shataM shatAn . R^idvyA guNaiH sudAntAMshcha dhuryavAhAnsushikShitAn .. 8\-32\-9 (56434) tathA suvarNashR^i~NgINAM godhenUnAM chatuHshatam . dadyAM tasmai savatsAnAM yo me brUyAdvana~njayam .. 8\-32\-10 (56435) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . anyadasmai varaM dadyAM shvetAnpa~nchashatAnhayAn .. 8\-32\-11 (56436) hemabhANDaparichChannAnsumR^iShTamaNibhUShaNAn . sudAntAnapi chaivAhaM dadyAmaShTAdashAparAn .. 8\-32\-12 (56437) rathaM cha shubhraM sauvarNaM dadyAM tasmai svala~NkR^itam . yuktaM paramakAmbhojairyo me brUyAdvana~njayam .. 8\-32\-13 (56438) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . anyadasmai varaM dadyAM ku~njarANAM shatAni ShaT .. 8\-32\-14 (56439) kA~nchanairvividhairbhANDairAchChannAnhemamAlinaH . utpannAnaparAnteShu vinItAnhastishikShakaiH .. 8\-32\-15 (56440) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . anyadasmai varaM dadyAM vaishyagrAmAMshchaturdasha .. 8\-32\-16 (56441) susphItAndhanasaMyuktAnpratyAsannavanodakAn . akutobhayAnsusampannAnrAjabhojyAMshchaturdasha .. 8\-32\-17 (56442) dAsInAM niShkakaNThInAM mAgadhInAM shataM tathA . pratyagravayasAM dadyAM yo me brUyAddhana~njayam .. 8\-32\-18 (56443) na chettadabhimanyeta puruSho.arjunadarshivAn . anyaM tasmai varaM dadyAM yamasau kAmayetsvayam .. 8\-32\-19 (56444) putradArAnvihAyaiva yadanyadvittamasti me . tachcha tasmai punardadyAM yadyachcha manasechChati .. 8\-32\-20 (56445) hatvA cha sahitau kR^iShNau tayorvittAni sarvashaH . tasmai dadyAmahaM yo me prabrUyAtkeshavArjunau .. 8\-32\-21 (56446) sa~njaya uvAcha. 8\-32\-22x (4921) etA vAchaH subahushaH karNa uchchArayanyudhi . dadhmau sAgarasambhUtaM susvaraM sha~Nkhamuttamam .. 8\-32\-22 (56447) tA vAchaH sUtaputrasya tathA yuktA nishamya tu . duryodhano mahArAja saMhR^iShTaH sAnujo.abhavat .. 8\-32\-23 (56448) tato dundubhinirghoSho mR^ida~NgAnAM cha sarvashA . siMhanAdaH savAditraH ku~ncharANAM cha niHsvanaH .. 8\-32\-24 (56449) prAdurAsIttadA rAjaMstvatsainye puruSharShabha . yodhAnAM samprahR^iShTAnAM tathA samabhavatsvanaH .. 8\-32\-25 (56450) tathA prahR^iShTe sainye taM pluvamAnaM mahAratham . vikatthamAnaM cha tadA rAdheyamarikarshanam . madrarAjaH prahasyedaM vachanaM pratyabhAShata .. .. 8\-32\-26 (56451) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi dvAtriMsho.adhyAyaH .. 32 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-32\-3 abhimanyeta alpamityavajAnIta .. 8\-32\-5 a~njanakeshIbhiH kR^iShNakeshIbhirashvatarIbhiryuvatIbhirvA yuktam .. 8\-32\-6 hastiSha~NgavaM hastiShaTkam ShaTratve Sha~Ngavajityanena Sha~NgavachpratyayaH . hastiSha~NgavamichChanti vIrAH ShaTke cha dantinAmiti prA~nchaH. anyaM vA sauvarNarathamiti sheShaH. hastitulyAH ShaT gAva ukShANo yasmin tam. ShaT_hastina eva govat voDhAro yasya tAdR^isham .. 8\-32\-7 shyAmAnAmaprajAtAnAm . niShkamurobhUShaNam .. 8\-32\-9 shataMshatAndashasahasrANi . R^idvyA puShTyA. sudAntAn vinItAn. dhuryavAhAn rathodvahanakShamAn .. 8\-32\-12 bhANDamAbharaNam .. 8\-32\-15 aparAnteShu pashchimakachCheShu .. 8\-32\-18 pratyagravayasAmabhinavayauvanAnAm .. 8\-32\-26 plavamAnaM prayAntam .. 8\-32\-32 dvAtriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 033 .. shrIH .. 8\.33\. adhyAyaH 33 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNagarvoktimasahamAnena shalyena tadgrarhaNam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-33\-0 (56452) shalya uvAcha. 8\-33\-0x (4922) mA sUtaputra manyeta(thAH) sauvarNaM hastiSha~Ngavam . prayachChasi mudhaiva tvaM drakShyasyadya dhana~njayam .. 8\-33\-1 (56453) mA sUtaputra dAnena sauvarNaM hastiSha~Ngavam . prayachCha puruShAyAdya drakShyasi tvaM dhana~njayam .. 8\-33\-2 (56454) balena mattastyajasi vasu vaishravaNo yathA . ayatnenaiva rAdheya draShTAsyadya dhana~njayam .. 8\-33\-3 (56455) purA sR^ijasi yachchApi vittaM bahu cha mUDhavat . apAtradAnAdye doShAstAnmohAnnAvabudhyase .. 8\-33\-4 (56456) yatpravedayase vittaM bahu tena khalu tvayA . shakyaM bahuvidhairyaj~nairyaShTuM sUta yajasva taiH .. 8\-33\-5 (56457) yachcha prArthayase hantuM kR^iShNau mohAdvR^ithaiva tat . na hi shushruma sammarde kroShTrA siMhau nipAtitau .. 8\-33\-6 (56458) aprArthitaM prArthayase suhR^ido na hi santi te . ye tvAM nivArayantyAshu prapatantaM hutAshane .. 8\-33\-7 (56459) kAryAkAryaM na jAnIShe kAlapakko.asyasaMshayam . bahvabaddhamakarNIyaM ko hi brUyAjjijIviShuH .. 8\-33\-8 (56460) samudrataraNaM dorbhyAM kaNThe baddhvA yathA shilAm . giryagrAdvA nipatanaM tAdR^iktva chikIrShitam .. 8\-33\-9 (56461) sahitaH sarvayodhaistvaM vyUDhAnIkaiH surakShitaH . dhana~njayena yudhyasva shreyashchetprAptumichChasi .. 8\-33\-10 (56462) hitArthaM dhArtarAShTrasya bravImi tvAM na hiMsayA . shraddhasvedaM mayA proktaM yadi te.asti jijIviShA .. 8\-33\-11 (56463) karNa uvAcha. 8\-33\-12x (4923) svabAhuvIryamAshritya prArthayAmyarjunaM raNe . tvaM tu mitramukhaH shatrurmAM bhIShayitumichChasi .. 8\-33\-12 (56464) na mAmasmAdabhiprAyAtkashchidadya nivartayet . apIndro vajramudyamya kimu martyaH katha~nchana .. 8\-33\-13 (56465) sa~njaya uvAcha. 8\-33\-14x (4924) iti karNasya vAkyAnte shalyaH prAhottaraM vachaH . chukopayiShuratyarthaM karNaM madreshvaraH punaH .. 8\-33\-14 (56466) yadA vai tvAM phalgunabAhuvegA\-\- jjyAchoditA vegavanto.agnikalpAH . anvetAraH ka~NkapatrAH shitAgrA\-\- styakShyatyeShA svAM tadA karNa buddhiH .. 8\-33\-15 (56467) yadA dirvya dhanurAdAya pArthaH pratApayanpR^itanAM savyasAchI . tvAM mardayiShyatyasukhaiH pR^iShatkai\-\- stadApR^ichChAM tyakShyase pANDavasya .. 8\-33\-16 (56468) bAlashchandraM mAtura~Nke shayAno yathA kashchitprArthayate.apahartum . tadvanmohAddayotAmAnaM rathasthaM jetuM pArthaM kA~NkShase sUtaputra .. 8\-33\-17 (56469) harAdastraM tIkShNadhAraM yathA.adya sarvANi gAtrANi nikarShasi tvam . sutIkShNashastropamakarmaNeha yuyutsase phalgunenAdya karNa .. 8\-33\-18 (56470) hanyAdasiM tIkShNadhAraM yathA.ataH sutejanaM nihitaM vai pR^ithivyAm . tathA khanasyadya shitAnpR^iShatkA\-\- nyathArthayasyarjuneneha yuddham .. 8\-33\-19 (56471) trishUlamAshliShya sutIkShNadhAraM sarvANi gAtrANi vigharShasi tvam . sutIkShNadhAropamakarmaNA tvaM yuyutsase yo.arjunenAdya karNa .. 8\-33\-20 (56472) kruddhaM siMhaM kesariNaM bR^ihantaM bAlo mUDhaH kShudramR^igastarasvI . samAhvayedvR^iShTamupetya yoddhuM tathA tvamadyAhvayase hi pArtham .. 8\-33\-21 (56473) mA sUtaputrAhvaya rAjaputraM mahAvIryaM kesariNaM yathaiva . vane shR^igAlaH pishitena tR^iptaH pArthaM samAsAdya vina~NkShyasi tvam .. 8\-33\-22 (56474) IShAdantaM mahAnAgaM prabhinnakaraTAmukham . shashako hayase yudve karNa pArthaM dhana~njayam .. 8\-33\-23 (56475) vilasthaM kR^iShNasarpaM tvaM jAlyAtkAShThena vidhyasi . mahAviShaM pUrNakopaM yatpArthaM yodvumichChasi .. 8\-33\-24 (56476) siMhaM kesariNaM kruddhamabhikramyAbhinardase . shR^igAla iva mUDhastvaM nR^isiMhaM karNa pANDavam .. 8\-33\-25 (56477) suparNaM patagashreShThaM vainateyaM tarasvinam . svagevAhvayase pArthaM tathA karNaM dhana~njayam .. 8\-33\-26 (56478) sarvAmbhasAM nidhiM bhImaM mUrtimantaM jhaShAkulam . chandrodaye vivardhantamapluvastvaM titIrShasi .. 8\-33\-27 (56479) R^iShabhaM dundubhigrIvaM tIkShNashR^i~NgaM prahAriNam . vatsa Ahvayase yudve karNa pArthaM dhana~njayam .. 8\-33\-28 (56480) mahAmeghaM mahAghoShaM darduraH pratinardasi . bANatoyapradaM kAle naraparjanyamarjunam .. 8\-33\-29 (56481) yathA cha shvA gR^ihasthastu vyAghraM vanagataM bhaShet . tathA tvaM bhaShase karNa naravyAghraM dhana~njayam .. 8\-33\-30 (56482) shR^igAlo hi vane karNa shashaiH parivR^ito vasan . manyate siMhamAtmAnaM yAvatsiMhaM na pashyati .. 8\-33\-31 (56483) tathA tvamapi rAdheya siMhamAtmAnamichChasi . apashya~nshatrudamanaM narasiMhaM raNe.arjunam .. 8\-33\-32 (56484) vyAghraM tvaM manyase.a.atmAnaM yAvatkR^iShNau na pashyasi . samAsthitAvekarathe sUryAchandramasAviva .. 8\-33\-33 (56485) yAvadgrANDIvaghoShaM tvaM na shR^iNoShi mahAhave . tAvadeva tvayA karNa shakyaM vaktuM yathechChasi .. 8\-33\-34 (56486) rathasha~NkhadhanuHshabdairnAdayantaM disho dasha . nardantamiva shArdUlaM dR^iShTvA kroShTA bhaviShyasi .. 8\-33\-35 (56487) nityameva shR^igAlastvaM nityaM siMho dhana~njayaH . vIrapradveShaNAnmUDha tasmAtkroShTeva lakShyase .. 8\-33\-36 (56488) yathA.a.akhuH syAdviDAlashcha shvA vyAghrashcha balAbale . yathA shR^igAlaH siMhashcha yathA cha shashaku~njarau .. 8\-33\-37 (56489) yathA.anR^itaM cha satyaM cha yathA chApi viShAmR^ite . tathA tvamapi pArthashcha prakhyAtAvAtmakarmabhiH .. .. 8\-33\-38 (56490) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi trayastriMsho.adhyAyaH .. 33 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-33\-3 vasu vittam . draShTAsi drakShyasi .. 8\-33\-8 abaddhaM anarthakam . akarNIyaM anAkarNanIyam .. 8\-33\-10 sahito yudhyasva natvekAkI .. 8\-33\-27 jhaShairmInairAkulaM pUrNam . aplavaH bAhubhyAmityarthaH .. 8\-33\-28 durndubhignIvaM dundubhikhanakaNTham .. 8\-33\-33 trayastriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 034 .. shrIH .. 8\.34\. adhyAyaH 34 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena marmoddhATanapUrvakaM shalyagarhaNam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-34\-0 (56491) sa~njaya uvAcha. 8\-34\-0x (4925) adhikShiptastu rAdheyaH shalyenAmitatejasA . shalyamAha susa~Nkruddho vAkshalyamavadhArayan .. 8\-34\-1 (56492) karNa uvAcha. 8\-34\-2x (4926) guNAnguNavatAM shalya guNavAnvetti nAguNaH . tvaM tu nityaM guNairhInaH kiM j~nAsyasi guNAguNAn .. 8\-34\-2 (56493) arjunasya mahAstrANi krodhaM vIryaM dhanuH sharAn . ahaM shalyAbhijAnAmi na tvaM jAnAsi tattathA .. 8\-34\-3 (56494) tathA kR^iShNasya mAhAtmyamR^iShabhasya mahIkShitAm . yathAhaM shalya jAnAmi na tvaM jAnAsi tattathA .. 8\-34\-4 (56495) evamevAtmano vIryamahaM vIryaM cha pANDave . jAnaMstAvAhvaye yuddhe shalya nAgniM pata~Ngavat .. 8\-34\-5 (56496) asti chA.ayamiShuH shalya supu~Nkho raktabhojanaH . ekastUNIshayaH patrI sudhautaH samala~NkR^itaH .. 8\-34\-6 (56497) shete chandanachUrNena pUjito bahulAH samAH . Aheyo viShavAnugro narAshvadvipasa~NghahA .. 8\-34\-7 (56498) ghorarUpo mahAraudrastanutrAsthividAraNaH . nirbhindyAM yena ruShTo.ahamapi meruM mahAgirim .. 8\-34\-8 (56499) tamahaM jAtu nAsyeyamanyasminphalgunAdR^ite . kR^iShNAdvA devakIputrAtsatyaM chApi shR^iNuShva me .. 8\-34\-9 (56500) tenAhamiShuNA shalya vAsudevadhana~njayau . yotsye paramasaMrabdhau tatkarma sadR^ishaM mama .. 8\-34\-10 (56501) sarveShAM vR^iShNivIrANAM kR^iShNe lakShmIH pratiShThitA . sarveShAM pANDuputrANAM jayaH pArthe pratiShThitaH . ubhayaM tu samAsAdya ko nivartitumarhati .. 8\-34\-11 (56502) tAvetau puruShavyAghrau sametau syandane sthitau . mAmekamabhisaMyuddhau sujAtaM pashya shalya me .. 8\-34\-12 (56503) pitR^iShvasAmAtulajau bhrAtarAvaparAjitau . maNI sUtra iva protau draShTAsi nihatau mayA .. 8\-34\-13 (56504) arjune gANDivaM kR^iShNe chakraM tArkShyakapidhvajau . bhIrUNAM trAsajananaM shalya harShakaraM mama .. 8\-34\-14 (56505) tvaM tu duShprakR^itirmUDho mahAyudveShvakovidaH . bhayAvadIrNaH santrAsAdabaddhaM bahuH bhAShase .. 8\-34\-15 (56506) saMstauShi tau tu kenApi hetunA tvaM kudeshaja . tau hatvA samare hantA tvAmadya saha bAndhavam .. 8\-34\-16 (56507) pApadeshaja durbuddhe kShudra kShatriyapAMsana . suhR^idrUpo ripuH kiM mAM kR^iShNAbhyAM bhIShayiShyasi .. 8\-34\-17 (56508) tau vA mAmadya hantArau haniShye vA.api tAvaham . nAhaM bibhemi kR^iShNAbhyAM vijAnannAtmano balam .. 8\-34\-18 (56509) vAsudevasahasraM vA phalgunAnAM shatAni vA . ahameko haniShyAmi joShamAssva kudeshaja .. 8\-34\-19 (56510) striyo bAlAshcha vR^idvAshcha prAyaH krIDAgatA janAH .. 8\-34\-20 (56511) yA gAthAH sampragAyanti kurvato.adhyayanaM yathA . tA gAthAH shR^iNu me shalya madrakeShu durAtmasu .. 8\-34\-21 (56512) brAhmaNaiH kathitAH pUrvaM yathAvadrAjasannidhau . shrutvA chaikamanA mUDha mama vA brUhi chottaram .. 8\-34\-22 (56513) mitradhru~Nmadrako nityaM yo no dveShTi sa madrakaH . madrake sa~NgataM nAsti kShudravAkye narAdhame .. 8\-34\-23 (56514) durAtmA madrako nityaM nityamAnR^itiko.anR^ijuH . yachchAnyadapi daurAtmyaM madrakeShviti naH shrutam .. 8\-34\-24 (56515) pitA putrashcha mAtA cha shvashrUshvashuramAtulAH . bhaginI duhitA bhrAtA naptA.anye te cha bAndhavAH .. 8\-34\-25 (56516) vayasyAbhyAgatAshchAnye dAsIdAsAshcha sa~NgatAH . pumbhirvimishrA nAryashcha j~nAtAj~nAtAH svayechChayA .. 8\-34\-26 (56517) yeShAM gR^iheShvashiShTAnAM saktumadyAshinAM sadA . pItvA shIdhu sagomAMsaM krandanti cha hasanti cha .. 8\-34\-27 (56518) gAyanti chApyabaddhAni pravartante cha kAmataH . kAmapralApino.anyonyaM teShu dharmaHkathaM bhavet .. 8\-34\-28 (56519) madrakeShvavalipteShu prakhyAtAshubhakarmasu . nApi vairaM na sauhArdaM madrakeNa samAcharet .. 8\-34\-29 (56520) madrake sa~NgataM nAsti madrako hi sadA malaH . madrakeShu cha saMsR^iShTaM shauchaM gAndhArakeShu cha .. 8\-34\-30 (56521) rAjayAjakayAjye hi yathA dattaM havirnashet . shUdrasaMskArako vipro yathA yAti parAbhavam .. 8\-34\-31 (56522) yathA brahmadviSho nityaM gachChantIha parAbhavam . yathaiva saMgataM kR^itvA naraH patati madrakaiH .. 8\-34\-32 (56523) bAleShvapi sadA na sma dhanaM vR^ishchika te viSham . AtharvaNena mantreNa sarvashAntiH kR^itA mayA .. 8\-34\-33 (56524) iti vR^ishchikadaShTasya viShavegahatasya cha . kurvanti bheShajaM prAj~nAH satyaM tachchApi dR^ishyate .. 8\-34\-34 (56525) evaM vidva~njoShamAssva brUhi chAtrottaraM vachaH . vAsAMsyutsR^ijya nR^ityanti striyo madyavimohitAH .. 8\-34\-35 (56526) maithune.asa~NgatAshchApi yathAkAmavarAshcha tAH . tAsAM putra kathaM dharmaM madrako vaktumarhati .. 8\-34\-36 (56527) yAstiShThantyaH pramehanti yathaivoShTradasherakAH . tAsAM vibhraShTadharmANAM nirlajjAnAM tatastataH . tvaM putrastAdR^ishInAM hi dharmaM vaktumihechChasi .. 8\-34\-37 (56528) sauvIrakaM yAchyamAnA madrikA karShati sphichau . adAtukAmA vachanamidaM vadati dAruNam .. 8\-34\-38 (56529) mA mAM sauvIrakaM kashchidyAchatAM dayitaM mama . putraM dadyAM patiM dadyAM na tu dadyAM suvIrakam .. 8\-34\-39 (56530) gauryo bR^ihatyo nirhIkA madrikAH kampalAvR^itAH . ghasmarA naShTashauchAshcha prAya ityanushushruma .. 8\-34\-40 (56531) pamehitvA sphichau bhUmau gharShantyo hInashodhanAH . shuddhA nAdbhirna mR^idbhishcha nityochChiShTA bhavanti hi .. 8\-34\-41 (56532) evamAdi mayA.anyairvA shakyaM vaktuM bhavedbahu . AkeshAntAnnakhAgrAchcha vaktavyeShu kukarmasu .. 8\-34\-42 (56533) madrakAH sindhusauvIrA dharmaM vidyuH kathaM tviha . pApadeshodbhavA mlechChA dharmANAmavichakShaNAH .. 8\-34\-43 (56534) eSha mukhyatamo dharmaH kShatriyasyeti naH shrutam . yadAjau nihataH shete sadbhiH samabhipUjitaH .. 8\-34\-44 (56535) AyudhAnAM sAmparAye yanmu~ncheyamahaM tataH . mamaiSha prathamaH kalpo nidhane svargamichChataH .. 8\-34\-45 (56536) soyaM priyasakhA chAsmi dhArtarAShTrasya dhImataH . tadarthe hi mama prANA yachcha me vidyate vasu .. 8\-34\-46 (56537) vyaktaM tvamapyupahitaH pANDavaiH pApadeshaja . yathA chAmitravatsarvaM tvamasmAsu pravartase .. 8\-34\-47 (56538) kAmaM na khalu shakyo.ahaM tvadvidhAnAM shatairapi . sa~NgrAmAdvimukhaH kartuM dharmaj~na iva nAstikaiH .. 8\-34\-48 (56539) sAra~Nga iva gharmArtaH kAmaM vilapa shuShya cha . nAhaM bhIShayituM shakyaH kShatradharme vyavasthitaH .. 8\-34\-49 (56540) tanutyajAM nR^isiMhAnAmAhaveShvanivartinAm . yA gatirguruNA proktA premNA rAmeNa tAM smare .. 8\-34\-50 (56541) sveShAM trANArthamudyantaM vadhArthaM dviShatAmapi . viddhi mAmAsthitaM vR^ittaM paurUravasamuttamam .. 8\-34\-51 (56542) na tadbhUtaM prapashyAmi triShu lokeShu madrapa . yo mAmasmAdabhiprAyAdvArayediti me matiH .. 8\-34\-52 (56543) evaM vidva~njoShamAssva trAsAtkiM bahu bhAShase . na tvAM hatvA pradAsyAmi kravyAdbhyo madrakAdham .. 8\-34\-53 (56544) mitrapratIkShayA shalya dhR^itarAShTrasya chobhayoH . apavAdatitikShAbhistribhiretairhi jIvasi .. 8\-34\-54 (56545) punashchedIdR^ishaM vAkyaM madrarAja vadiShyasi . shiraste pAtayiShyAsi gadayA vajrakalpayA .. 8\-34\-55 (56546) shrotArastvidamadyeha draShTAro vrA kudeshaja . karNaM vA jaghnatuH kR^iShNau karNo vA nijaghAna tau .. 8\-34\-56 (56547) evamuktvA tu rAdheyaH punareva vishAmpate . abravInmadrarAjAnaM yAhiyAhItyasambhramam .. .. 8\-34\-57 (56548) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi chatustriMsho.adhyAyaH .. 34 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-34\-7 AheyaH sarpamayaH .. 8\-34\-9 nAsyeyaM na kShipeyam .. 8\-34\-12 sujAtaM shobhanaM janma .. 8\-34\-13 protau ekasUtre maNIiva premasambaddhau .. 8\-34\-19 joShaM tUShNIm . Assva tiShTha .. 8\-34\-20 krIDAgatAH lIlayA AgatAH .. 8\-34\-21 madrakeShu kutsiteShumadradesheShu .. 8\-34\-22 kShama vA brUhi chottaram iti jha.pAThaH .. 8\-34\-24 anR^itena charatItyAnR^itikaH .. 8\-34\-26 pumbhiH puruShaiH vimishrAH sa~NgatAH . ichChayA maithunino.aj~nAtavat j~nAtA apyavigItA ityarthaH .. 8\-34\-27 yeShAM madrakANAM saktumishritamatsyAshinAm . shIdhu madyam .. 8\-34\-30 madrakeShu saMsR^iShTaM naShTaM evaM gAndhArakeShu shauchaM naShTaM bhavet .. 8\-34\-31 rAjA yAjako yasya tasminyAjye havirnaShTaM bhavet .. 8\-34\-32 yathaiveti . yathA madrakaiH sa~NgataM kR^itvA patati hevR^ishchika tathA te viShaM hatamityadhyAhAraH. yadyetatsatyaM tarhi tava viShaM nashyatviti mantreNa sarvathA viShaM nashyatItyarthaH. mayetyAtmAnubhavasiddhamidamiti dyotayati .. 8\-34\-33 yathaiveti . yathA madrakaiH sa~NgataM kR^itvA patati hevR^ishchika tathA te viShaM hatamityadhyAhAraH. yadyetatsatyaM tarhi tava viShaM nashyatviti mantreNa sarvathA viShaM nashyatItyarthaH. mayetyAtmAnubhavasiddhamidamiti dyotayati .. 8\-34\-36 yathAkAmaM varayantitAH . maithune sa~NgatA yAshcha tathA kAmakarAshcha ha. tAsAM putro mama kathaM madrako yogamarhati. iti ka.pAThaH yatheLakAH iti Ta. pAThaH .. 8\-34\-37 pramehanti mUtrayante . dasherakAH gardabhAH. yathaivoShTrA yatheLakAH iti Ta.pAThaH .. 8\-34\-38 suvIrakaM kA~njikam . sphichau kaTiprothau .. 8\-34\-40 nirhIkAH nirlajjAH . ghasmarAH bahubhakShakAH .. 8\-34\-42 vaktavyeShu garhaNIyeShu .. 8\-34\-45 sAmparAye samUhe sa~NgrAye ityarthaH . mu~njeyaM jIvitamiti sheShaH .. 8\-34\-47 upahitaH upajapta .. 8\-34\-49 sAra~Nga iva gharmAnte iti ka.Da.pAThaH .. 8\-34\-54 apavAdo nindA titikShA cha taistribhitrahitubhiH .. 8\-34\-34 chatustriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 035 .. shrIH .. 8\.35\. adhyAyaH 35 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyena karNaMprati haMsakAkIyAkhyAnakathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-35\-0 (56549) sa~njaya uvAcha. 8\-35\-0x (4927) mAriShAdhiratheH shrutvA vAcho yuddhAbhinandinaH . shalyo.abravItpunaH karNaM nidarshanamudAharan .. 8\-35\-1 (56550) jAto.ahaM yajvanAM vaMshe sa~NgrAmeShvanivartinAm . rAj~nAM mUrdhAbhiShiktAnAM svayaM dharmaparAyaNaH .. 8\-35\-2 (56551) yathaiva matto madyena tvaM tathA lakShyase vR^iSha . tathA.adya tvAM pramAdyantaM chikitseyaM suhR^ittayA .. 8\-35\-3 (56552) imAM kAkopamAM karNa prochyamAnAM nibodha me . shrutvA yatheShTaM kuryAstvaM nihIna kulapAMsana .. 8\-35\-4 (56553) nAhamAtmani ki~nchidvai kilbiShaM karNa saMsmare . yena mAM tvaM mahAbAho hantumichchasyanAgasam .. 8\-35\-5 (56554) avashyaM tu mayA vAchyaM buddhvA tava hitAhitam . visheShato rathasthena rAj~nashchaiva hitaiShiNA .. 8\-35\-6 (56555) samaM cha viShamaM chaiva rathinashcha balAbalam . shramaH khedashcha satataM hayAnAM rathinA saha .. 8\-35\-7 (56556) Ayudhasya parij~nAnaM rutaM cha mR^igapakShiNAm . sAraM chaivApyAsaraM cha shalyAnAM cha pratikriyA .. 8\-35\-8 (56557) astrayogaM cha yudvaM cha nimittAni tathaiva cha . sarvametanmayA j~neyaM rathasyAsya kuTumbinA . atastvAM kathaye karNa nidarshanamidaM punaH .. 8\-35\-9 (56558) vaishyaH kila samudrAnte prabhUtadhanadhAnyavAn . yajvA dAnapatiH kShAntaH svakarmastho.abhavachChuchiH .. 8\-35\-10 (56559) bahuputraH priyApatyaH sarvabhUtAnukampakaH . rAj~no dharmapradhAnasya rAShTre vasati nirbhayaH .. 8\-35\-11 (56560) putrANAM tasya bAlAnAM kumArANAM yashasvinAm . kAko bahUnAmabhavaduchChiShTakR^itabhojanaH .. 8\-35\-12 (56561) tasmaisadA prayachChanti vaishyaputrAH kumArakAH . mAMsodanaM dadhi kShIraM pAyasaM madhusarpiShI .. 8\-35\-13 (56562) sa chochChiShTabhR^itaH kAko vaishyaputraiH kumArakaiH . sadR^ishAnpakShiNo dR^iptaH shreyasasashchAvamanyate .. 8\-35\-14 (56563) atha haMsAH samudrAnte prajagmuratipAtinaH . garuDasya gatau tulyAshchakrA~NgA hR^iShTachetasaH .. 8\-35\-15 (56564) kumarArakAstadA haMsAndR^iShTvA kAkamathAbruvan . bhavAneva vishiShTo.asi patatribhyo viha~Ngama .. 8\-35\-16 (56565) ete.atipAtinaH pashya viha~NgAnviyadAshritAn . ehi tvamapi shakto hi kasmAnna patitaM tvayA .. 8\-35\-17 (56566) pratAryamANastaiH sarvairalpabuddhibha_iraNDajaH . tadvachaH satyamityeva maurkhyAddarpAchcha jaj~nivAn .. 8\-35\-18 (56567) tAnsonupatya jij~nAsuH ka eShAM shreShThabhAgiti . uchChiShTadarpitaH kAko bahUnAmekapAtinAm .. 8\-35\-19 (56568) teShAM yaM pravaraM mene haMsAnAM dUrapAtinAm . sa tamAhvata durbuddhiH patAva iti pakShiNam . tachChrutvA prAhasanhaMsA ye tatrAsansamAgatAH .. 8\-35\-20 (56569) bhAShato bahu kAkasya bAlishyAtpatatAM varAH . idamUchuH sma chakrA~NgAvachaH kAkaM vi~NgamAH .. 8\-35\-21 (56570) haMsA UchuH. 8\-35\-22x (4928) vayaM haMsAshcharAmemAM pR^ithivIM mAnasaukasaH . pakShiNAM cha vayaM nityaM dUrapAtena pUjitAH .. 8\-35\-22 (56571) kathaM haMsaM nu balinaM chakrA~NgaM dUrapAtinam . kAko bhUtvA nipatane samAhvayasi durmate . kathaM tvaM patitA kAka sahAsmAbhirbravIhi tat .. 8\-35\-23 (56572) atha haMsavacho mUDhaH kutsayitvA punaH punaH . prajagAdottaraM kAkaH katthano jAtilAghavAt .. 8\-35\-24 (56573) kAka uvAcha. 8\-35\-25x (4929) shatamekaM cha pAtAnAM patitA.asmi na saMshayaH . shatayojanamekaikaM vichitraM vividhaM tathA .. 8\-35\-25 (56574) uDDInamavaDInaM cha praDInaM DInameva cha . niDInamatha saMDInaM tiryakDInagatAni cha .. 8\-35\-26 (56575) viDInaM pariDInaM cha parADInaM suDInakam . abhiDInaM mahADInaM nirDInamatiDInakam .. 8\-35\-27 (56576) avaDInaM praDInaM cha saMDInaM DInaDInakam . saMDInoDDInaDInaM cha punarDInaviDInakam .. 8\-35\-28 (56577) saMpAtaM samudIShaM cha tato.anyadvyatiriktakam . gatAgataM pratigataM bahvIshcha nikulInakAH . kartA.asmi miShatAM vo.adya tato drakShayatha me balam .. 8\-35\-29 (56578) teShAmanyatamenAhaM patiShyAmi vihAyasam . pradishadhvaM yathAnyAyaM kena haMsAH patAmyaham .. 8\-35\-30 (56579) te vai dhruvaM vinishchitya sampatadhvaM mayA saha . pAtairebhiH khalu khagAH patituM khe nirAshraye .. 8\-35\-31 (56580) evamukte tu kAkena prahasyaiko vihaMgamaH . uvAcha kAkaM rAdheya vachanaM tannibodha me .. 8\-35\-32 (56581) haMsa uvAcha. 8\-35\-33x (4930) shatamekaM cha pAtAnAM tvaM kAka patitA dhruvam . ekameva tu yaM pAtaM viduH sarve viha~NgamAH . tamahaM patitA kAka nAnyaM jAnAmi ka~nchana .. 8\-35\-33 (56582) kAka uvAcha. 8\-35\-34x (4931) pata tvamapi tatrAshu yena pAtena manyase .. 8\-35\-34 (56583) atha kAkaM prajahasurye tatrAsansamAgatAH . kathamekena pAtena haMsaH pAtashataM jayet . ekena vAyasa tvainaM pAtenAbhibhaviShyati .. 8\-35\-35 (56584) haMsashchotpatitaH kAko balavAnAshuvikramaH . prapetatuH spardhayA cha tatastau haMsavAyasau . uparyupari vegena samudraM makarAlayam .. 8\-35\-36 (56585) haMsastvekena pAtena kAkaH pAtashatena cha . spardhinau sahitau tUrNaM khamAsthAya tarasvinau .. 8\-35\-37 (56586) haMsastu mR^idunaikena vikrAntumupachakrame . pUrvameva tu vai kAkaH sa taM tUrNaM prachakrame .. 8\-35\-38 (56587) nAtyahIyata kAkashcha muhUrtamiva sUtaja .. 8\-35\-39 (56588) kAkopi haMsaM chApalyAchChIghratAM pratidarshayan . vegenAtItya tarasA punareti muhurmuhuH .. 8\-35\-40 (56589) tuNDenAbhyahanachchainaM kurvannAmApasavyataH . rorUyanniva chApyenaM samAhvayati vai muhuH . visismApayiShuH pAtairdarshayannAtmanaH kriyAm .. 8\-35\-41 (56590) atha tAni vichitrANi patitAnItarANi cha . dR^iShTvA pramuditAH kAkA vineduradhikaiH svaraiH .. 8\-35\-42 (56591) haMsAshchApahasanti sma pravadanti priyANi cha . kurvANA vividhAnrAvAnichChanto jayamAtmanaH .. 8\-35\-43 (56592) utpatyotpatya cha prAhurmuhUrtamiti cheti cha . vR^ikShAgrebhyaH sthalebhyashcha nipatantyutpatanti cha .. 8\-35\-44 (56593) avamatya cha haMsaM tamidaM kAko.abravIdvachaH . yo.asAvutpatito haMsaH so.asAveva prahIyate .. 8\-35\-45 (56594) atha haMsastu tachChrutvA bhAShitaM patatAMvaraH . vigAhya haMso vikShobhya prApatatpashchimAM disham .. 8\-35\-46 (56595) uparyupari vegena sAgaraM makarAlayam . bahusatvasamAkIrNaM vIchIbhirbhImadarshanam .. 8\-35\-47 (56596) athAchireNa rAdheya kAko vegAdahIyata . tato.atIva parishrAntaH katha~nchidvaMsamanvagAt .. 8\-35\-48 (56597) bhIshchainamAvishattIvraM kAkaM karNa vichetasam . dvIpAndrumAnvitAnpashyanvishramArthaM shramAturaH . nipateyaM kkanu shrAnta iti tasmi~njalArNave .. 8\-35\-49 (56598) avagAhya samudro.api bahusatvagaNAlayaH . mahAnbhUtashatodbhUsI nabhasastu vishiShyate .. 8\-35\-50 (56599) gAmbhIryArdvi samudrasya na visheShaM kulAdhama . dishashcha nAmbhasAM karNa samudrasthA vidurjanAH . vipashchitopyapAratvAtkiM punaH karNa vAyasaH .. 8\-35\-51 (56600) atha haMsopyatikrAmanmuhUrtamiva dUrataH . atikramya cha chakrA~NgaH kAkaM taM samudaikShata .. 8\-35\-52 (56601) shanakaiH parihInaM taM parishrAntamachetasam . avekShamANastaM kAkaM pratyAgamya hasanniva .. 8\-35\-53 (56602) taM prahasya cha chakrA~NgaH kAkaM mandagatiM tadA . hIyamAnamatho dR^iShTvA haMsaH prAha yathArthavat . ujjihIrShurnimajjantaM smaransatpuruShavratam .. 8\-35\-54 (56603) bahUni patitAni tvamAchakShANo muhurmuhuH . patasyavyAharankhedaM tato garhyaM prabhAShase .. 8\-35\-55 (56604) jalaM nAma patitaM kAka yattvaM patasi sAmpratam . jalaM spR^ishasi pakShAbhyAM tuNDena cha punaH punaH .. 8\-35\-56 (56605) prabrUhi katamo.ayaM te pAto vartati vAyasa . ehyehi kAka shIghraM tvameSha tvAM paripAlaye .. 8\-35\-57 (56606) sa pakShAbhyAM spR^ishannArtastuNDena cha jalaM tadA . kAko dR^iDhaM parishrAntaH sahasA nipapAta ha .. 8\-35\-58 (56607) sAgarAmbhasi taM dR^iShTvA patatantaM dInachetasam . mriyamANamidaM vAkyaM haMsaH kAkamuvAcha ha .. 8\-35\-59 (56608) shatamekaM cha pAtAnAM patAmyahamiti sma ha . shlAghannAtmAnamadya tvaM kAka bhAShitavAnasi .. 8\-35\-60 (56609) sa tvamekashataM pAtaM patannabhyadhiko mayA . kathamevaM parishrAntaH patito.asi mahArNave .. 8\-35\-61 (56610) pratyuvAcha tataH kAkaH sIdamAna idaM vachaH . uparItaM tadA haMsaM prasamIkShya prasAdayan .. 8\-35\-62 (56611) uchChiShTAnnena puShTo.ahaM darpotsiktaH kusatvataH . suparNa iva chAtmAnaM j~nAtavAnputralAghavAt .. 8\-35\-63 (56612) sharaNaM tvAM prapanno.ahamudakAntamavApnuyAm . haMsedAnIM parishrAntamApado mAM samudvara .. 8\-35\-64 (56613) yadi nAma punarjIvangachCheyaM svaM niveshanam . nainaM punarhInamapi kSheptA.ahaM khe vichAriNam .. 8\-35\-65 (56614) tamevaM karuNaM dInaM vilapantamachetasam . kAkakAketi vAshantaM nimajjantaM mahArNave . kR^ipayA.abhiparIto vai kR^ipAM chakre durAtmani .. 8\-35\-66 (56615) atha taM patataM dInaM jalaklinnamachetanam . padbhyAmutkShipya vepantaM pR^iShThamAro payattadA .. 8\-35\-67 (56616) sa haMsaH pR^iShThamAropya kAkaM karNa vichetasam . avismayaMstadA karNa punareva samAnayat . tameva deshaM tarasA spardhayA petaturyataH .. 8\-35\-68 (56617) utsR^ijya tvabravInmaivaM punaH kAryaM tvayeti ha . sthApya chainaM punardvIpe samAshvasya cha viklavam . gato yathepsitaM deshaM haMso mana ivAshugaH .. 8\-35\-69 (56618) evamuchChiShTapuShTaH sa kAko.ahaMsaparAjitaH . balaM vIryaM mahatkarNa tyaktvA kShAntimupAgataH .. 8\-35\-70 (56619) uchChiShTabhojanaH kAko yathA vaishyakule purA . evaM tvamuchChiShTabhR^ito dhArtarAShTrairna saMshayaH .. 8\-35\-71 (56620) sadR^ishA~nshreyasashchApi sarvAnkarNAvamanyase . droNadrauNikR^ipairgupto bhIShmeNAnyaishcha kauravaiH .. 8\-35\-72 (56621) virATanagare pArthamekaM kiM nAvadhIstadA . yatra vyastAH samastAshcha nirjitAH stha kirITinA sR^igAlA iva siMhena kva te vIryaM tadA gatam .. 8\-35\-73 (56622) bhrAtaraM nihataM dR^iShTvA samare savyasAchinA . pashyatAM kuravIrANAM prathamaM tvaM palAyitaH .. 8\-35\-74 (56623) tathA dvaitavane karNa gandharvaiH samabhidrutAn . kurUnsadArAnutsR^ijya tvamevAgre palAyitaH .. 8\-35\-75 (56624) hatvA jitvA cha gandharvAMshchitrasenamukhAnraNe . karNa duryodhanaM pArthaH sabhrAtR^ikamamokShayat .. 8\-35\-76 (56625) punaH prabhAvaH pArthasya purANaH keshavasya cha . kathitaH karNa rAmeNa sabhAyAM kurusaMsadi .. 8\-35\-77 (56626) satataM cha tvamashrauShIrvachanaM droNabhIShmayoH . avadhyau vadatoH kR^iShNau sannidhau cha mahIkShitAm .. 8\-35\-78 (56627) kiyantaM tatra vakShyAmi yenayena dhana~njayaH . tvatto.atiriktaH sarvebhyo bhUtebhyo brAhmaNo yathA .. 8\-35\-79 (56628) idAnImeva draShTAsi pradhAne syandane sthitau . putraM cha vasudevasya kuntIputraM cha pANDavam .. 8\-35\-80 (56629) yathA.ashrayata chakrA~NgaM vAyaso buddhimAsthitaH . tathAshrayasva vArShNeyaM pANDavaM cha dhana~njayam .. 8\-35\-81 (56630) yadA tvaM yudhi vikrAntau vAsudevadhana~njayau . draShTAsyekarathe karNa tadA naivaM vadiShyasi .. 8\-35\-82 (56631) yadA sharashataiH pArtho darpaM tava vadhiShyati . tadA tvamantaraM draShTA AtmanashchArjunasya cha .. 8\-35\-83 (56632) devAsuramanuShyeShu prakhyAtau yau narottamau . tau mAvamaMsthA maurkhyAttvaM svadyota iva rochanau .. 8\-35\-84 (56633) sUryAchandramasau yadvattadvadajunakeshavau . prakAshyenAbhivikhyAtau tvaM tu khadyotavannR^iShu .. 8\-35\-85 (56634) evaM vidvanmAvamaMsthAH sUtaputrAchyutArjunau . narasiMhau narashvA tvaM joShamAssva vikatthase .. .. 8\-35\-86 (56635) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi pa~nchatriMsho.adhyAyaH .. 35 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-35\-8 rutaM jayaparAjayasUchakam .. 8\-35\-9 nimittAni divyAntarikShabhaumAni grahAdyAnukUlyaprAtikUlyAdIti . nidarshanaM dR^iShTAntam .. 8\-35\-15 atipAtinaH gatyatishayagAminaH . chakrA~NgAH mAnasachAriNaH .. 8\-35\-16 patatribhyo.anyebhyaH pratAryamANo.anyathApratyAyyamAnaH .. 8\-35\-19 shreShThabhAk shreShThaM a~NgaM bhajate .. 8\-35\-20 patAva gachChAvaH .. 8\-35\-29 miShatAM pashyatAm .. 8\-35\-30 kena pAtena .. 8\-35\-33 ekaM mukhyam .. 8\-35\-35 kathamekena pAtena jayema shatapAtinam . ekenaiva sa yAtvenaM pAtenAbhiviShyasi iti Ta.pAThaH .. 8\-35\-35 pa~nchatriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 036 .. shrIH .. 8\.36\. adhyAyaH 36 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena shalyamprati svasya parashurAmAt tathA kutashchidbrAhmaNAchcha shApaprAptikathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-36\-0 (56636) sa~njaya uvAcha. 8\-36\-0x (4932) madrAdhipasyAdhirathirmahAtmA vacho nishamyApriyamapratItaH . uvAcha shalyaM viditaM mamaita\-\- dyathAvidhAvarjunavAsudevau .. 8\-36\-1 (56637) shaure rathaM vAhayato.arjunasya balaM mahAstrANi cha pANDavasya . ahaM vijAnAmi yathAvadadya parokShabhUtaM tava tattu shalya .. 8\-36\-2 (56638) tau chApyahaM shastrabhR^itAM variShThau vyapetabhIryodhayiShyAmi kR^iShNau . santApayatyabhyadhikaM hi rAmA\-\- chChApo.adya mAM brAhmaNasattamAchcha .. 8\-36\-3 (56639) `purA mahendrAdrivare samudre tapasvinaM rAmamupetya shalya . astrArthinaM mA.adya shiShyaM gR^ihANe\-\- tyathA.abruvaM brAhmaNachChadmanA cha .. 8\-36\-4 (56640) tatrAvasaM brAhmaNa ityavipro brahmAstralobhAdanR^itena chAham . tajjAmadagnyena paraM mahAstraM samantrayuktaM vihitaM mamAsIt .. 8\-36\-5 (56641) astraM yadA tadviditaM mamAsI\-\- ttadA.abravIdbrAhmaNo mAM maharShiH . ApadgatenAstramidaM prayojyaM tvayA raNe gachChatA sAdhayeti'.. 8\-36\-6 (56642) tatrApi me devarAjena vighno hitArthinA phalgunasyaiva shalya . kR^ito vibhedena mamorumetya pravishya kITasya tanuM virUpAm .. 8\-36\-7 (56643) mamorumetya prabibheda kITaH supte gurau tatra shiro nidhAya . UruprabhedAchcha mahAnbabhUva sharIrato me ghanashoNitaughaH .. 8\-36\-8 (56644) gurorbhayAchchApi na chelivAnahaM tato vibuddho dadR^ishe sa vipraH . sa dhairyayuktaM prasamIkShya mAM vai na tvaM vipraH ko.asi satyaM vadeti .. 8\-36\-9 (56645) tasmai tadA.a.atmAnamahaM yathAva\-\- dAkhyAtavAnsUta ityeva shalya . sa mAM nishAmyAtha mahAtapasvI saMshaptavAnroShaparItachetAH .. 8\-36\-10 (56646) sUta tvayA hyAptamidaM tavAstraM na karmakAle pratibhAsyatIti . anyatra tu syAttava mR^ityukAlA\-\- dabrAhmaNe brahma na hi dhruvaM syAt .. 8\-36\-11 (56647) tadadya paryAptamatIva me.astra\-\- mupasthite.asmiMstumule vimarde .. 8\-36\-12 (56648) shalyogradhanvAnamahaM variShThaM tarasvinaM bhImamasahyavIryam . satyapratij~naM yudhi pANDaveyaM dhana~njayaM mR^ityumukhaM nayiShye .. 8\-36\-13 (56649) astraM tato.anyatpratipannamadya yena kShepsye samare shatrupUgAn . pratApinaM balavantaM kR^itAstraM tamugradhanvAnamamitaujasaM cha . krUraM shUraM raudramamitrasAhaM dhana~njayaM saMyuge.ahaM haniShye .. 8\-36\-14 (56650) apAMpatirvegavAnaprameyo nimajjayiShyanbahulAH prajA iva . mahAravaM yaH kurute samudro veleva taM vArayAmyaprameyam .. 8\-36\-15 (56651) pramu~nchantaM bANasa~NghAnameyA\-\- nmarmachChido vIrahaNaH supatrAn . kuntIputraM pratiyotsyAmi yuddhe jyAM karShatAmuttamaM martyaloke .. 8\-36\-16 (56652) evaM balenAtibalaM mahAstraM samudrakalpaM sudurApamugram . sharaughiNaM pArthivAnmajjayantaM veleva pArthamiShubhirvArayiShye .. 8\-36\-17 (56653) kR^itI kR^itAstro dR^iDhahastayodhI divyAstravichChvetahayaH pramAthI . surAsurAnyudhi vai yo jayeta tenAdya me pashya yudvaM sughoram .. 8\-36\-18 (56654) abhIrmAnI pANDavo yudvakAmo hyamAnuShairasyati mAM mahAstraiH . tasyAstramastrairabhibhUya sa~Nkhye bANottamaiH pAtayiShyAmi pArtham .. 8\-36\-19 (56655) sahasrarashmipratimaM jvalantaM dishashcha sarvAH pratapantamugram . tamonudaM megha ivAtimAtraM dhana~njayaM ChAdayiShyAmi bANaiH .. 8\-36\-20 (56656) vaishvAnaraM dhUmaketuM jvalantaM tejasvinaM naravIrAndahantam . parjanyabhUtaH sharavarShairyathA.agniM tathA pArthaM shamayiShyAmi yuddhe .. 8\-36\-21 (56657) AshIviShaM dR^iShTihaNaM sughoraM sutIkShNadaMShTraM jvalanaprabhavAm . krodhAtpradIptAnalavaddahantaM kuntIputraM shamayiShyAmi bhallaiH .. 8\-36\-22 (56658) pravAhiNaM balavantaM mahaujasaM prabha~njanaM mAtarishvAnamugram . yuddhe sahiShye himavAnivAchalo dhana~njayaM kruddhamamR^iShyamANam. 8\-36\-23 (56659) vishAradaM rathamArgeShu shaktaM dhuryaM nityaM samareShu pravIram . loke varaM sarvadhanurdharANAM dhana~njayaM saMyuge.ahaM haniShye .. 8\-36\-24 (56660) adyAhave yasya na tulyamanyaM manye manuShyaM dhanurAdadAnam . sarvAmimAM yaH pR^ithivIM saheta tathApi tenAdya raNe sameShye .. 8\-36\-25 (56661) yaH sarvabhUtAni sadaivatAni prasthe.ajayatkhANDave savyasAchI ko jIvitaM rakShamANo hi tena yuyutsate.astrairmAnuSho mAmR^ite.anyaH .. 8\-36\-26 (56662) mAnI kR^itAstraH kR^itahastayodhI divyAstravichChvetahayaH pramAthI . tasyAhamadyAtirathasya kAyA\-\- chChiro hariShyAmi shitaiH pR^iShatkaiH. 8\-36\-27 (56663) yotsyAmyenaM shalya dhana~njayaM vai mR^ityuM puraskR^itya raNe jayaM vA . anyo hi na hyekarathena martyo yudhyeta yaH pANDavamindrakalpam 8\-36\-28 (56664) tasyAhave pauruShaM pANDavasya brUyAM pR^iShTaH samitau kShatriyANAm kiM tvaM mUrkhaH prahasanmUDhachetA AkhyAsi me pauruShaM phalgunasya .. 8\-36\-29 (56665) atyapriyo yaH puruSho niShThuro hi kShudraH kSheptA kShamiNashchAkShamAvAn . hanyAmahaM tvAdR^ishAnAM shatAni kShamAmyahaM kShamiNAM kAla eShaH .. 8\-36\-30 (56666) avochastvaM pANDavArye priyANi pradharShayanmAM mUDhavatpApakarman . mayyArjave jihmamatiryatastvaM mitradrohI sAptapadaM hi mitram .. 8\-36\-31 (56667) kAlastvayaM pratyupayAti dAruNo duryodhano yuddhamupAgamadyat . tasyArthasiddhiM tvabhikA~NkShamANa\-\- stamanveShye yatra chaikAntamasti .. 8\-36\-32 (56668) `tathApyahaM pANDavavAsudevau yotsye raNe madvidhasyaiva karma . na prAkR^itaH sajjate vai kadAchi\-\- dyaH pratyudIyAtkR^iShNadhana~njayau tau'.. 8\-36\-33 (56669) mitraM mindernandateH prIyatervA santrAyaterminutermodatervA . duryodhane sarvamidaM mamAsti tachchApi sarvaM mama vetti rAjA .. 8\-36\-34 (56670) shatruH shadeH shAsatervA shyatervA shR^iNAtervA shvasateH sIdatervA . shrameH shucho bahushaH sUdateshcha prAyeNa sarvaM tvayi tachcha mahyam .. 8\-36\-35 (56671) duryodhanArthaM tava cha priyArthaM yashorthamAtmArthamapIshvarArtham . tasmAdahaM pANDavavAsudevau yotsye yatnAtkarma cha pashya me.adya .. 8\-36\-36 (56672) `shalyAdyAhaM sa~NgataH pANDavena muchyeyaM chejjIvamAnaH katha~nchit . shashvanmR^ityoH syAmanAdhR^iShyarUpo vyaktaM tasmAtsaMyugAdvipramuktAH'.. 8\-36\-37 (56673) astraM brAhmaM manasA sa~njapanvai yadA.asyate krodhitaH savyasAchI . tadApi me naiva muchyeta pArtho na chetpatedviShame me.adya chakram .. 8\-36\-38 (56674) astrANi viddhvA samare gatAni brAhmANi divyAnyatha mAnuShANi . AsAdayiShyAmyahamugravIryaM nAgottamaM nAga iva prabhinnaH .. 8\-36\-39 (56675) vaivasvatAddaNDahastAdvaruNAdvApi pAshinaH . sagadAdvA dhanapateH savajrAdvA surAdhipAt .. 8\-36\-40 (56676) athAnyasmAdapi surAdamitrAdAtatAyinaH . iti shalya vijAnIhi yathA nAhaM bibhemyuta .. 8\-36\-41 (56677) tasmAnna me bhayaM pArthAnnApi chaiva janArdanAt . saha yuddhaM hi me tAbhyAM sAmparAye bhaviShyati .. 8\-36\-42 (56678) shvabhre te patatAM chakramiti mAM brAhmaNo.abravIt . yudhyamAnasya sa~NgrAme prAptasyaikAyanaM bhayam .. 8\-36\-43 (56679) tasmAdbibhemi balavadbrAhmaNavyAhR^itAdaham . ete hi somarAjAna IshvarAH sukhaduHkhayoH .. 8\-36\-44 (56680) kadAchibrAhmaNasyAtha yogyaheterahaM nR^ipa . ajAnannakShipaM bANaM ghorarUpaM bhayAvaham .. 8\-36\-45 (56681) homadhenvAstato vatsaH pramatta iShuNA hataH . charanvai vijane shalya tato.anu vyAjahAra saH .. 8\-36\-46 (56682) yasmAdvatsastvayA chAtra homadhenvA hato nR^ipa . tasmAttvamapi rAdheya vAkshalyaM mahadApnuhi .. 8\-36\-47 (56683) shvabhre te patitA chakraM yudhyamAnasya shatruNA . prApta ekAyane kAle mR^ityusAdhAraNe tvayi .. 8\-36\-48 (56684) spardhase yena sa~NgrAme yadarthaM ghaTase.anisham . tata eva dhruvaM mR^ityuM sUta prApsyasi saMyuge .. 8\-36\-49 (56685) ahaM prasAdayA~nchakre brAhmaNaM saMshitavratam .. 8\-36\-50 (56686) gavAM dashashataM vittaM balIvardAMshcha ShaTshatam . prachChannaM kA~nchanaiH kAmaM brAhmaNArthamahaM tadA .. 8\-36\-51 (56687) dAsIshataM niShkakaNThaM shatamashvatarIrathAn . kanyAnAM niShkakaNThInAM sahasraM samalaMkR^itam .. 8\-36\-52 (56688) IShAdantAnnAgashatAndAsIdAsashatAni cha . dadmi tairdvijamukhyo me prasAdaM na chakAra saH .. 8\-36\-53 (56689) kR^iShNAnAM shvetavatsAnAM goshatAni chaturdasha . dadanhi na labhe tasmAtprasAdaM dvijasattamAt .. 8\-36\-54 (56690) yatki~nchinmAmakaM vittaM tvadadhInaM karomi tat . iti mAM yAchamAnaM vai brAhmaNaH pratyavArayat . krodhadIptekShaNaH shaLya nirdahanniva chakShuShA .. 8\-36\-55 (56691) vyAhR^itaM yanmayA sUta tattathA na tadanyathA . anR^itoktaM prajAM hanyAttataH pApamavApnuyAm .. 8\-36\-56 (56692) tasmAddharmAbhirakShArthaM nAnR^itaM vaktumutsahe . mA tvaM brahmagatiM hiMsyAH prAyashchittaM kR^itaM tvayA .. 8\-36\-57 (56693) madvAkyaM nAnR^itaM loke kashchitkuryAtsamApnuhi . `yanmayoktaM saroSheNa gachCha sUtaja mAchiram .. 8\-36\-58 (56694) iti mAmasakR^itkruddhaH sa uvAcha dbijottamaH . ete hi somarAjAna IshvarAH sukhaduHkhayoH .. 8\-36\-59 (56695) nAhaM bibhemi bIbhatsorna shalya madhusUdanAm . tasmAdbibhemyahaM shApAttena satyena te shape .. 8\-36\-60 (56696) saha yuddhaM sametAbhyAmadyedaM samupasthitam . yudve.asmi~njIvitaM me.adya shalya saMshayamAgatam .. 8\-36\-61 (56697) shakro.apyamararAT tAbhyAmupagamyAhavaM saha . saMshayaM paramaM gachChetkathaM vA manyate bhavAn .. 8\-36\-62 (56698) ityevaM te mayA.a.akhyAtaM kShiptena na suhR^ittayA . jAnAmi tvA.adhikShipantaM doShamAtmagataM shR^iNu'.. .. 8\-36\-63 (56699) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ShaTtatriMsho.adhyAyaH .. 36 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-36\-9 chelivAn chalitavAn .. 8\-36\-11 karmakAle svapratij~nArakShaNakAle .. 8\-36\-14 astraM tatau rAmadattAdastrAdanyatpratipannaM prApta ahibANAkhya mityarthaH .. 8\-36\-24 rathamArgeShyasaktaM iti Ta.pAThaH . rathamArgeShvanityaM iti kha.pAThaH .. 8\-36\-26 khANDave khANDa##xxxxx## 8\-36\-31 Arjave kartavye sati .. 8\-36\-34 ahaM siddhiM kA~NkShamANo.asmi . tvaM tu tanmanyase yatra aikAntyaM sakhyAM nAsti. asmatpakShIyopyanyatatra snohavAnasItyarthaH. tadevAha mitramiti. mindayati medayati vA snehArthAnmindermidervA mitramiti rUpam. nandaterityatatra madateriti pAThaH. madI harShe ityasya vA rUpam. mAdayani tarpayatIti vA mAdayatermitram. midatestrANArthasya vA mideridaM rUpam. nandayateH prIyateH saMntrAyatatervA.arthe vartamAnasya midermitramiti vArthaH. minute mAnaM karoti sarve hitamasya sa~NgR^ihNAtIti vA modate.asya sukheneti vA mitramityete.arthAH mayi santItyarthaH .. 8\-36\-35 shatruriti shadeH shAtanArthAt shAsteH shAsanArthAt shyatestanUkaraNArthAt shR^iNAterhisArthAt shvasateruchChvAsArthAdantarbhAvitaNyarthAt sIdateH sUdatervA dantyasthAne tAlavyasyopasarjanAt shatruriti shabda utatpannastadarthashcha sarvastvayyastItyarthaH .. 8\-36\-44 somarAjAna brAhmaNAH .. 8\-36\-57 mA tvaM brAhmaNagarhaH syAH iti ka.pAThaH .. 8\-36\-58 tadanuvyAhR^itaM kuryAtsarvalokepi sUtaja iti kha.pAThaH . naitatte vyAhR^itaM kuryAM samameko.api sUtataja iti ka.Da.pAThaH. naitadavyAhataM kuryAtsarvaloko.api sUtaja iti Ta.pAThaH .. 8\-36\-36 ShaTtriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 037 .. shrIH .. 8\.37\. adhyAyaH 37 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena sopahAsaM shalyagarhaNam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-37\-0 (56700) sa~njaya uvAcha. 8\-37\-0x (4933) tataH punarmahArAja madrarAjamarindamaH . abhyabhAShata rAdheyaH sannivAryottaraM vachaH .. 8\-37\-1 (56701) nirbhartsanArthaM shalya tvaM yattu jalpitavAnasi . nAhaM shakyastvayA vAchA vibhIShayitumAhave .. 8\-37\-2 (56702) yadi mAM devatAH sarvA yodhayeyuH savAsavAH . tathApi me bhayaM na syAtkimu pArthAtsakeshavAt .. 8\-37\-3 (56703) nAhaM bhIShayituM shakyaH shuddhakarNA mahAhave . abhijAnIhi shaktastvamanyaM bhIShayituM raNe .. 8\-37\-4 (56704) nIchasya balametAvatpAruShyaM yatattvamAttha mAm . ashakto hi guNAnvaktuM valgase bahu durmate .. 8\-37\-5 (56705) na hi karNaH samudbhUto bhayArthamiha madraka . vikramArthamahaM jAto yashorthaM cha tathA.a.atmanaH .. 8\-37\-6 (56706) sakhibhAvena sauhArdAnmitatrabhAvena chaiva hi . kAraNaistribhiretaistvaM shalya jIvasi sAmpratam .. 8\-37\-7 (56707) rAj~nashcha dhArtarAShTrasya kAryaM sumahadudyatam . mayi tachchAhitaM shalya tena jIvasi me kShaNam .. 8\-37\-8 (56708) kR^itashcha samayaH pUrvaM kShantavyaM vipriyaM tava . `samayaH paripAlyo me tena jIvasi sAmpratam'.. 8\-37\-9 (56709) R^ite shalyasahasreNa vijayeyamahaM parAn . mitradrohastu pApIyAniti jIvasi sAmpratam .. 8\-37\-10 (56710) shalya uvAcha. 8\-37\-11x (4934) ArtapralApAMstvaM karNa yAnbravIShi parAnprati . na te karNasahasreNa shakyA jetuM pare yudhi .. 8\-37\-11 (56711) sa~njaya uvAcha. 8\-37\-12x (4935) tathA bruvantaM paruShaM karNo madrAdhipaM tadA . paruShaM dviguNaM bhUyaH provAchApriyadarshanam .. 8\-37\-12 (56712) idaM tvamekAgramanAH shR^iNu madrajanAdhipa . sannidhau dhR^itarAShTrasya prochyamAnaM mayA shrutam .. 8\-37\-13 (56713) deshAMshcha vividhAMshchitrAnpUrvavR^ittAMshcha pArthivAn . brAhmaNAH kathayanti sma dhR^itarAShTraniveshane .. 8\-37\-14 (56714) tatra vR^iddhaH purAvR^ittAH kathAH kashchiddvijottamaH . bAhlIkadeshaM madrAMshcha kutsayanvAkyamabravIt .. 8\-37\-15 (56715) bahiShkR^itA himavatatA ga~NgayA cha tiraskR^itAH . sarasvatyA yamunayA kurukShetreNa chApi ye .. 8\-37\-16 (56716) pa~nchAnAM sindhuShaShThAnAM nadInAM ye.antarAshritAH . tAndharmabAhyAnashuchInbAhlIkAnapi varjayet .. 8\-37\-17 (56717) govardhano nAma vaTaH subhANDaM nAma pattanam . etadrAjankalidvAramAkumArAtsmarAmyaham .. 8\-37\-18 (56718) kAryeNAtyarthagUDhena bAhlIkeShUShitaM mayA . tata eShAM samAchAraH saMvAsAdvidito mayA .. 8\-37\-19 (56719) shAkalaM nAma nagaramApagAnAmanimnagA . chaNDAlA nAma bAhlIkAsteShAM vR^ittaM suninditam .. 8\-37\-20 (56720) pAnaM guDAsavaM pItvA gomAMsaM lashunaiH saha . apUpasaktumadyAnAmAshitAH shIlavarjitAH .. 8\-37\-21 (56721) gAyantyatha cha nR^ityanti striyo mattA vivAsasaH . nagarApaNavesheShu bahirmAlyAnulepanAH .. 8\-37\-22 (56722) mattAH pragItavirutaiH kharoShTraninadopamaiH . anAvR^itA maithune tAH kAmachArAshcha sarvashaH .. 8\-37\-23 (56723) AhuranyonyasUktAni prabruvANA madotka##xxx##H . hehatehehatetyevaM svAmibhartR^ihateti cha .. 8\-37\-24 (56724) AkroshantyaH pranR^ityanti vrAtyAH parvasvasaMyatAH . tAsAM kilAvaliptAnAM nivasankurujA~Ngale .. 8\-37\-25 (56725) kashchidbAhlIkaduShTAnAM nAtihR^iShTamanA jagau . sA nUnaM bR^ihatI gaurI sUkShmakambalavAsinI .. 8\-37\-26 (56726) mAmanusmaratI shete bAhlIkaM kuruvAsinam . shatadruM nu kadA tIrtvA tAM cha ramyAmirAvatIm . gatvA svadeshaM drakShyAmi sthUlaja~NghAH shubhAH striyaH .. 8\-37\-27 (56727) manaHshilojjvalApA~Ngyo gauryastAH kAkukUjitAH . kambalAjinasaMvItA rudantyaH priyadarshanAH .. 8\-37\-28 (56728) mR^ida~NgAnakasha~NkhAnAM mardalAnAM cha niHsvanaiH . kharoShTrAshvataraishchaiva mattA yAsyAmahe sukham .. 8\-37\-29 (56729) shamIpIlukarIrANAM vaneShu sukhavartmasu . apUpAnsaktupiNDAMshcha prAshnanto mathitAnvitAn .. 8\-37\-30 (56730) pathiShu prabalo bhUtvA tathA sampatato.adhvagAn . chelApahAraM kurvANAstADayiShyAma bhUyasaH .. 8\-37\-31 (56731) evaMshIleShu vrAtyeShu bAhlIkeShu durAtmasu . kashchetayAno nivasenmuhUrtamapi mAnavaH .. 8\-37\-32 (56732) karNa uvAcha. 8\-37\-33x (4936) IdR^ishA brAhmaNenoktA bAhlIkA moghachAriNaH . yeShAM ShaDbhAgahartA tvamubhayoH puNyapApayoH .. 8\-37\-33 (56733) ityuktvA brAhmaNaH sAdhuruttaraM punaruktavAn . bAhlIkeShvavinIteShu prochyamAnaM nibodha tat .. 8\-37\-34 (56734) tatatra sma rAkShasI gAti kR^iShNachaturdashIm . nagare shAkale sphIte Ahatya nishi dundubhim .. 8\-37\-35 (56735) kathaM vastAdR^isho gAthAH punargAsyAmi shAkale . gavyasya tR^iptA mAMsasya pItvA gauDaM surAsavam .. 8\-37\-36 (56736) gaurIbhiH saha nArIbhirbR^ihatIbhiH svala~NkR^itA . palANDugaNDUShayutAH khAdantashcheshikAnbahUn .. 8\-37\-37 (56737) vArAhaM kaukkuTaM mAMsaM gavyaM gArdabhamauShTrakam . dhAnAshcha ye na khAdanti teShAM janma nirarthakam .. 8\-37\-38 (56738) evaM gAyanti ye mattAH shIdhunA pIlukAvane . sabAlavR^iddhAH krandanti teShAM dharmaH kathaM bhavet .. 8\-37\-39 (56739) yatra lokeshvaraH kR^iShNo devadevo janArdanaH . vismR^itaH puruShairugraisteShAM dharmaH kathaM bhavet .. 8\-37\-40 (56740) iti shalya vijAnIhi hanta bhUyo bravImi te . yadanyopyuktavAnasmAnbrAhmaNaH kurusaMsadi .. 8\-37\-41 (56741) pa~nchanadyo vahantyetA yatra pIluvanAnyuta . shatadrushcha vipAshA cha tR^itIyairAvatI tathA .. 8\-37\-42 (56742) chandrabhAgA vitastA cha sindhuShaShThA mahAnadI . AraTTA nAma bahlIkA eteShvAryo hi no vaset .. 8\-37\-43 (56743) vrAtyAnAM dAsamIyAnAM videhAnAmayajvanAm . na devAH pratigR^ihNanti pitaro brAhmaNAstathA .. 8\-37\-44 (56744) teShAM pranaShTadharmANAM bAhlIkAnAmiti shrutiH . brAhmaNena yathA proktaM viduShA sAdhusaMsadi .. 8\-37\-45 (56745) kAShThakuNDeShu bAhlIkA mR^iNmayeShu cha bhu~njate . saktumadyAvalipteShu shvAvalIDheShu nirghR^iNAH .. 8\-37\-46 (56746) AvikaM chauShTrikaM chaiva kShIraM gArdabhameva cha . tadvikArAMshcha bAhlIkAH khAdanti cha pibanti cha .. 8\-37\-47 (56747) pAtrasa~NkariNo jAlmAH sarvAnnakShIrabhojanAH . AraTTA nAma bAhlIkA varjanIyA vipashchitA .. 8\-37\-48 (56748) iti shalya vijAnIhi hanta bhUyo bravImi te . yadanyo.apyuktavAnmahyaM brAhmaNaH kurusaMsadi .. 8\-37\-49 (56749) yugandhare payaH pItvA proShya chApyachyutasthale . tadvadbhUtilaye snAtvA kathaM svargaM gamiShyati .. 8\-37\-50 (56750) pa~nchanadyo vahantyetA yatra niHsR^itya parvatAt . AraTTA nAma bAhlIkA na teShvAryo dvyahaM vaset .. 8\-37\-51 (56751) bAhlIkA nAma hIkashcha vipAshAyAM pishAchakau . tayorapatyaM bAhlIkA naiShA sR^iShTiH prajApateH .. 8\-37\-52 (56752) te kathaM vividhAndharmA~nj~nAsyante hInayonayaH .. 8\-37\-53 (56753) kAraskarAnmAhiShakAnkarambhAnkaTakAlikAn . karkarAnvIrakAnvIrA unmattAMshcha vivarjayet .. 8\-37\-54 (56754) iti tIrthAnusa~nchArI rAkShasI kAchidabravIt . ekarAtramuShitveha maholUkhalamekhalA .. 8\-37\-55 (56755) AraTTA nAma te deshA bAhlIkaM nAma tadvanam . vasAtisindhusauvIrA iti prAyo.atikutsitAH .. .. 8\-37\-56 (56756) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptatriMsho.adhyAyaH .. 37 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-37\-8 etadeva trayaM vyAchaShTe rAj~nashchetyAdinA .. 8\-37\-17 pa~nchAnAM vakShyamANAnAm . sindhuH ShaShThI yAsAm. antaramavakAshamAshritAH .. 8\-37\-18 govardhanaH gavAM ChedanasthAnam .. 8\-37\-20 vR^ittaM charitram .. 8\-37\-23 anAvR^itAH svaparapuruShavivekahInAH .. 8\-37\-24 sUktAni vinodavachanAni . hehate bholi~NgatADite ##xxx##kroshe dvitvam. saMdhishChAndasaH. svAmihate bhartR^ihate iti cha tadvat .. 8\-37\-25 parvasu utsavadineShu AkroshantyaH gAlayantyaH . tAsAM patiriti sheShaH .. 8\-37\-29 kharAdiyAnaiH .. 8\-37\-30 mathitaM takram .. 8\-37\-31 bhUyasaH bahUn .. 8\-37\-38 vArAhaM viDvAhajama .. 8\-37\-37 saptatriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 038 .. shrIH .. 8\.38\. adhyAyaH 38 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyakarNayorvAkkalahaH .. 1 .. duryodhanena tayoH sAntvanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-38\-0 (56757) karNa uvAcha. 8\-38\-0x (4937) iti shalya vijAnIhi hanta bhUyo bravImi te . unyamAnaM mayA samyaktvamekAgramanAH shR^iNu .. 8\-38\-1 (56758) brAhmaNaH kila no gehamadhyagachChatpurA.atithiH . AchAraM tatra samprekShya prIto vachanamabravIt .. 8\-38\-2 (56759) mayA himavataH shR^i~NgamekenAdhyuShitaM chiram . dR^iShTAshcha bahavo deshA nAnAdharmasamAvR^itAH .. 8\-38\-3 (56760) na cha kena cha dharmeNa virudhyante prajA imAH . sarvAshchApyAcharandharmaM yaduktaM vedapAragaiH .. 8\-38\-4 (56761) aTatA tu mayA deshAnnAnAdharmasamAkulAn . AgachChatA mahArAja bAhlIkeShu nishAmitam .. 8\-38\-5 (56762) tatra vai brAhmaNo bhUtvA punarbhavati kShatriyaH . vaishyaH shUdrashcha bAhlIkastato bhavati nApitaH .. 8\-38\-6 (56763) nApitashcha tato bhUtvA punarbhavati brAhmaNaH . dvijo bhUtvA cha tatraiva punardAso.abhijAyate .. 8\-38\-7 (56764) bhavantyekakule viprAH shiShTA ye kAmachAriNaH . gAndhArA madrakAshchaiva bAhlIkAshchApyatejasaH .. 8\-38\-8 (56765) etanmayA shrutaM tatra dharmasa~NkarakArakam . kR^itsnAmaTitvA pR^ithivIM bAhlIkeShu viparyayaH .. 8\-38\-9 (56766) iti shalya vijAnIhi hanta bhUyo bravImi te . yadapyanyo.abravIdvAkyaM bAhlIkAnAM vikutsitaM .. 8\-38\-10 (56767) AnIyehAkShatA kAchidAraTTAtkila dasyubhiH . adharmatashchopayAtA sA tAnabhyashapattataH .. 8\-38\-11 (56768) bAlAM bandhumatIM yanmAmadharmeNopagachChatha . tasmAtkumAryaH svairiNyo bhaviShyanti kuleShu vaH .. 8\-38\-12 (56769) na chaivAsmAtpramokShadhvaM ghorAchChApAnnarAdhamAH . tasmAtteShAM bhAgaharaH kathaM dharmAnvadiShyasi .. 8\-38\-13 (56770) kuravaH sahapA~nchAlAH sAlvA mAtsyAH sanaimishAH . kosalAH kAshapauNDrAshcha kAli~NgA mAgadhAstathA .. 8\-38\-14 (56771) chedayashcha mahAbhAgA dharmaM jAnanti shAshvatam . nAnAdesheShvasantashcha prAyo bAhyAlayAnR^ite .. 8\-38\-15 (56772) AmatsyebhyaH kurupA~nchAlasAlvA AnaimishAchchedayo ye vishiShTAH . dharmaM purANamupajIvanti santo madrAnR^ite pA~nchanadAMshcha jihmAn .. 8\-38\-16 (56773) evaM vidvAndharmakathAsu rAjaM\-\- stUShNIMbhUtaH shalya bhaveH sadA tvam . tvaM tasya goptA cha janasya rAjA ShaDbhAgahartA shubhaduShkR^itasya .. 8\-38\-17 (56774) athavA duShkR^itasya tvaM hartA teShAmarakShitA . rakShitA puNyabhAgrAjA prajAnAM tvaM hyapuNyabhAk .. 8\-38\-18 (56775) pUjyamAne purA dharme sarvadesheShu shAshvate . dharmaM pA~nchanadaM dR^iShTvA dhigityAha pitAmahaH .. 8\-38\-19 (56776) vrAtyAnAM dAshakIyAnAM kR^ite.apyashubhakarmaNAm . brahmaNA ninditAndharmAnkashchitsiddhAtmako.abravIt .. 8\-38\-20 (56777) iti pA~nchanadaM dharmavamene pitAmahaH . svadharmastheShu varNeShu so.apyetAnnAbhyapUjayat .. 8\-38\-21 (56778) iti shalya vijAnIhi hanta bhUyo bravImi te . kalmAShapAdaH sarasi nimajjanrAkShaso.abravIt .. 8\-38\-22 (56779) kShatriyasya malaM bhaikShyaM brAhmaNasyAshrutaM malam . malaM pR^ithivyA bAhlIkAH strINAM kautUhalaM malam .. 8\-38\-23 (56780) nimajjamAnamuddhR^itya kashchidrAjA nishAcharam . apR^ichChattena chAkhyAtaM tachChR^iNuShva narAdhipa .. 8\-38\-24 (56781) mAnuShANAM malaM mlechChA mlechChAnAM muShTikA malam . muShTikAnAM malaM ShaNDhAH ShaNDhAnAM rAjayAjakAH .. 8\-38\-25 (56782) rAjayAjakayAjyAnAM madrakANAM cha yanmalam . tadbhavedvai tava malaM yadyasmAnna vimu~nchasi .. 8\-38\-26 (56783) iti rakShopasR^iShTeShu viShavIryahateShu cha . vidvadbhirbheShajaM dR^iShTaM saMsiddhavachanottaram .. 8\-38\-27 (56784) brAhayAH pa~nchAlAH kauraveyAstu dharmyAH satyA matsyAH shUrasenAshcha yAjyAH . prAchyA dAsA vR^iShalA dAkShiNAtyAH stenA bAhlIkAH sa~NkAra vai surAShTrAH .. 8\-38\-28 (56785) kR^itaghnatA paravittApahAro madyapAnaM gurudArAvamardaH . vAkpAruShyaM govadho rAtricharyA bahirgehaM paravastropabhogaH .. 8\-38\-29 (56786) yeShAM dharmastAnprati nAstyadharmo hyAraTTajAnpA~nchanadAndhigastu . ApA~nchAlAH kuravo naimishAshcha matsyAshchaivApyanujAnanti dharmam . athodIchyAshchodayo bhAgadhAshcha shiShTAndharmAnupajIvanti vR^iddhAH .. 8\-38\-30 (56787) prAchIM dishaM shritA devA jAtavedaHpurogamAH . dakShiNA pitR^ibhirguptA yamena shubhakarmaNA .. 8\-38\-31 (56788) pratIchIM varuNaH pAti pAlayannasurAnbahUn . udIchIM bhagavAnsoma brahmA cha brAhmaNaiH saha .. 8\-38\-32 (56789) rakShaHpishAchAnhimavAnguhyakAngandhamAdanaH . dhruvaM sarvANi bhUtAni viShNuH pAti surottamaH .. 8\-38\-33 (56790) i~Ngita5Ashcha magadhAH prekShitaj~nAshcha kosalAH . ardhoktAH kurupA~nchAlAH sarvoktA dAkShiNApathAH .. 8\-38\-34 (56791) pArvatIyAshcha viShayA yathaiva girayastathA . sarvaj~nA yavanA rAja~nshUrAshchaiva visheShataH . mlechChAH svasaMj~nAniyatA nAnuktamitare janAH .. 8\-38\-35 (56792) pratirabdhAstu bAhlIkA na cha kechana madrakAH . sa tvametAdR^ishaH shalya nottaraM vaktumarhasi .. 8\-38\-36 (56793) evaM j~nAtvA joShamAssva pratIpaM mA sma kruddhaH pApabhR^itAM variShTha . pUrvaM hatvA tvAM saputraM balaishcha pashchAddhaMsye vAsudevArjunau cha .. 8\-38\-37 (56794) shalya uvAcha. 8\-38\-38x (4938) AturANAM parityAgaH svadArasutavikrayaH . a~Nge pravartate karNa yeShAmadhipatirbhavAn .. 8\-38\-38 (56795) rathAtirathasa~NkhyAyAM yattvAM bhIShmastadAbravIt . tAnviditvA.atmano doShAnnirmanyurbhava mA krudhaH .. 8\-38\-39 (56796) sarvatra brAhmaNAH santi santi sarvatra kShatriyAH . vaishyAH shUdrAstathA karNa striyaH sAdhvyashcha suvratAH .. 8\-38\-40 (56797) ramante chopahAsena puruShAH puruShaiH saha . anyonyena ratAH kShIbA deshedeshe cha maithunam .. 8\-38\-41 (56798) paravAchyeShu nipuNaH sarvo bhavati sarvadA . AtmavAchyaM na jAnIte jAnannapi cha muhyati .. 8\-38\-42 (56799) sarvatra santi rAjanaH svaMsvaM dharmamanuvratAH . durmanuShyAnnigR^ihNanti santi sarvatra dhArmikAH .. 8\-38\-43 (56800) na karNa deshasAmAnyAtsarvaH pApaM niShevate . yAdR^ishAH svasvabhAvena deshAMstAMstAdR^ishAnviduH .. 8\-38\-44 (56801) sa~njaya uvAcha. 8\-38\-45x (4939) tatato duryodhano rAjA karNashalyAvavArayat . sakhibhAvena rAdheyaM shalyaM saujanyakena cha .. 8\-38\-45 (56802) tato nivAritaH karNo dhArtarAShTreNa mAriSha . p_hahasya tatra rAjendraM yAdi shalyetyachodayat .. .. 8\-38\-46 (56803) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi aShTatriMsho.adhyAyaH .. 38 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-38\-5 nishAmirta shrutam .. 8\-38\-6 brAhmaNo bhUtketyAdi tajjAtIyakarmAcharaNanivandhanam .. 8\-38\-8 viprAH prasR^iShTA iti pAThe kule ekaeva vipro bhavatyanye bhrAtaraH prasR^iShTAH sa~NkIrNikriyA ityarthaH .. 8\-38\-9 tatra bAhlIkeShu . dharmasa~NkarakArako viparyayaH shruta iti li~NgaM vipariNeyam. viparyayo vihitavaiparItyam .. 8\-38\-20 kR^ite kR^itayuge .. 8\-38\-21 nAbhyapUjayat na prashaMsitavAn .. 8\-38\-25 mlechChAH pAparatA dharmAdharmavichArahInAH . mlechChaH pAparate jAtibhede syAdapabhAShaNe iti vishvaH. ShaMDhA varShavarAH .. 8\-38\-27 rakShopasR^iShTeShu rakShasA upadruteShu .. 8\-38\-28 prAchyA dAsAH shUdradharmANaH . dAshA iti pAThe matsyajIvinaH. vR^iShaM dharmaM lAnti Adadate te vR^iShalAH dharmasa~NgrahaparAH dharmadrohiNa iti vA .. 8\-38\-29 bahirgehaM rAtricharyA prachChannaM chauryapAradAryAdi .. 8\-38\-31 prAchImityatra jAtaveda ityanenAmneyIsahitA prAchI devAnAmAshrayA dakShiNA pitR^INAM tatraiva shrAddhAdidharmo dR^ishyate .. 8\-38\-32 evaM pratIchIM varuNaH udIchIM soma iti kubereshAnayorgrahaNam . parisheShAnnairR^ityAM vAyavyAM cha bAhlIkAshrayAyAM nairR^itAstvAdR^ishA vAtUlAshcha santItyarthaH .. 8\-38\-33 tathA rakShaHpishAchAshcha himavantaM nagottamam . guhyakAshcha mahArAja parvataM gandhamAdanam iti jha pAThaH. evamapi sabAhlIkAnsanairR^itAn deshAn viShNuH pAti parjanyavat na deshAntareShviva bAhlIkeShu visheShato devatAnugraho dR^ishyata ityabhiprAyaH .. 8\-38\-34 ataeva teShAM mauDhyaM varNayati i~Ngitaj~nAshchati . ardhoktAH kurupA~nchAlAH sAlvAH kR^itsnAnushAsanAH iti jha. pAThaH .. 8\-38\-35 viShamAH duHkhasAdhyAH . sarvaM jAnanto.api yavanA mlechChAshcha svasaMj~nAyAM svIyaiH kR^ito yo dharmasaMketastatraiva niyatAH. vaidikaM dharmaM na mAnayantItyarthaH. itare tvanuktaM hitaM nAvabudhyante .. 8\-38\-36 pratirathA itipAThe hitavAditi pratikUlAH . gurudrohiNa ityarthaH. tAdR^ishashcha tvaM hitopadeShTAraM mAM nindasItyarthaH .. 8\-38\-38 aShTatriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 039 .. shrIH .. 8\.39\. adhyAyaH 39 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyakarNayoH saMvAdaH .. 1 .. senAdvayasya parasparamelanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-39\-0 (56804) sa~njaya uvAcha. 8\-39\-0x (4940) tataH parAnIkabhidaM vyUhamapratimaM kR^itam . samIkShya karNaH pArthAnAM dhR^iShTadhumnAbhirakShitam .. 8\-39\-1 (56805) prayayau rathaghoSheNa siMhanAdaraveNa cha . vAditrANAM cha ninadaiH kampayanniva medinIm .. 8\-39\-2 (56806) sa~njaya uvAcha. 8\-39\-3x (4941) tataH prayAntaM rAdheyaM madrarAjaH smayanniva . avadhUya idaM vAkyamabravItkurusannidhau .. 8\-39\-3 (56807) chamUM tavemAM vipulAM samR^idvA\-\- masa~NkheyAmashvanarAkulAM cha . tathA praveShTA samare dhana~njayaH kakShaM dahandIpta ivAshrayAshI .. 8\-39\-4 (56808) rathe stitau vIravarau vareNyau siMhaskandhau lohitapadmanetrau . draShTA bhavAnadya vinA prayatnA\-\- ttathAhi me shakunA vedayanti .. 8\-39\-5 (56809) adya draShTA.asi taM vIraM shvetAshvaM kR^iShNasArathim . nighnantaM shAtravAnsa~Nkhye yaM karNa paripR^ichChasi .. 8\-39\-6 (56810) adya tau puruShavyAghrau lohitAkShau parantapau . vAsudevArjunau karNa draShTA.asyamitavikramau .. 8\-39\-7 (56811) sArathiryasya govindo gANDIvaM yasya kArmukam . taM chedvantA.asi rAdheya tvaM no rAjA bhaviShyasi .. 8\-39\-8 (56812) pravAtyeSha mahAvAyurabhitastava vAhinIm . kravyAdA vyAharantyete mR^igAH kurvanti bhairavam .. 8\-39\-9 (56813) pashya karNa mahAghoraM bhayaM vai romaharShaNam . arkaM jImUtasa~NkAshaH kabandho vArya tiShThati .. 8\-39\-10 (56814) pashya yUthaM mR^igashataM mR^igANAM sarvatodisham . rarAsa dIptalA~NgUlamAdityAmabhi saMsthitam .. 8\-39\-11 (56815) pashya kAkAMshcha gR^idhrAMshcha samavetAnsahasrashaH . AdityamabhivIkShante hyashivAH karNa sasvarAH .. 8\-39\-12 (56816) shvetavAjisamAyukte tava karNa mahArathe . patAkAH prajvalantyetA dhvajashchAtIva kampate .. 8\-39\-13 (56817) udIryato hayAnpashya mahAkAyAnmahAjavAn . plavamAnAnmahAvIryAnAkAshe garuDAniva .. 8\-39\-14 (56818) dhruvameShu nimitteShu bhUmimAvR^itya pArthivAH . svapsyanti nihatAH karNa shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-39\-15 (56819) sha~NkhAnAM tumulaH shabdaH shrUyate romaharShaNaH . AnakAnAM cha rAdheya mR^ida~NgAnAM cha hanyatAm .. 8\-39\-16 (56820) shR^iNu shabdAnbahuvidhAnnarAshvarathavAjinAm . jyAtalatreShushabdAMshcha shR^iNu karNa mahAtmanAm .. 8\-39\-17 (56821) hemarUpyapramR^iShTAnAM vAsasAM shilpinirmitAH . sahemachandratArAbhAH patAkAH ki~NgiNIyutAH .. 8\-39\-18 (56822) nAnAvarNA raNe bhAnti shvasanena prakampitAH . pashya karNArjunasyaitAH saudAminya ivAmbude .. 8\-39\-19 (56823) dhvajAH kaNakaNAyante vAtenAtisamIritAH . sapatAkarathAshchApi pA~nchAlAnAM mahAtmanAm .. 8\-39\-20 (56824) eSha reNuH samudbhUto divamAvR^itya tiShThati . gajavAjipraNunnA cha kampate karNa medinI .. 8\-39\-21 (56825) shrUyate meghasa~NkAsho rathanemisvanastathA . pashya kuntIsutaM vIraM bIbhatsumaparAjitam . prahariShyantamAyAntaM kapipravaraketanam .. 8\-39\-22 (56826) gajAshvarathapattyoghAMstAvakAnyudhi nighnataH . dhvajAgraM dR^ishyate tasya jyAshabdashchaiva shrUyate .. 8\-39\-23 (56827) eSha saMshaptakAnbhUyastAnevAbhimukho gataH . karoti kadanaM chaiSha sa~NgAme dviShatAM balI .. 8\-39\-24 (56828) sa~njaya uvAcha. 8\-39\-25x (4942) iti bruvANaM madreshaM karNaH provAcha manyumAn .. 8\-39\-25 (56829) pashya saMshaptakaiH kruddhaiH samantAtsamabhidrutaH . eSha sUrya ivAmbhodaishChannaH pArtho na dR^ishyate . eSha dAnto.arjunaH shalya nimagnaH shokasAgare .. 8\-39\-26 (56830) shalya uvAcha. 8\-39\-27x (4943) varuNaM ko.ambhasA hanyAdindhanena cha ko.analam . kovA.anilaM nigR^ihNIyAtpibedvA ko mahArNavam .. 8\-39\-27 (56831) IdR^igrUpamahaM manye pArthasya yudhi nirjayam . na hi shakyo.arjuno jetuM yudhi devAsurairapi .. 8\-39\-28 (56832) athaighaM paritoShaste vAgbhistvaM sumAnA bhava . na hi shakyo yudhA jetumanyaM kuru manoratham .. 8\-39\-29 (56833) bAhubhyAmuddharedbhUmiM dahetkruddha imAH prajAH . pAtayettridivAddevAnnArjunaM samare jayet .. 8\-39\-30 (56834) pashya kuntIsutaM bhImaM vIramakliShTakAriNam . praharantaM mahAbAhuM sthitaM merumivAchalam .. 8\-39\-31 (56835) amarShI puruShavyAghraH sadA vairamanusmaran . eSha bhImo jayaprepsuryudhi tiShThati vIryavAn .. 8\-39\-32 (56836) eSha dharmabhR^itAM shreShTho dharmarAjo yudhiShThiraH . tiShThatyasukaraH sa~Nkhye paraiH parapura~njayaH .. 8\-39\-33 (56837) etau cha puruShavyAghrAvAshvineyau mahArathau . nakulaH sahadevashcha tiShThato yudhi durjayau .. 8\-39\-34 (56838) ete tiShThanti kArShNeyAH pa~ncha pa~nchAchalA iva . yotsyamAnA mahAvIryA bhImArjunasamA yudhi .. 8\-39\-35 (56839) ete drupadaputrAshcha dhR^iShTadyumnapurogamAH . hInAH satyajitA vIrAstiShThanti paramaujasaH .. 8\-39\-36 (56840) yatra kR^iShNArjunau vIrau yatra rAjA yudhiShThiraH . tatra dharmashcha satyaM cha yato dharmastato jayaH .. 8\-39\-37 (56841) iti saMvadatoreva tayoH puruShasiMhayoH . te sene samasajjetAM ~NgAyamunavadbhR^isham .. .. 8\-39\-38 (56842) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ekonachatvAriMsho.adhyAyaH .. 39 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 040 .. shrIH .. 8\.40\. adhyAyaH 40 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duryodhanena senAprotsAhanam .. 1 .. bhImena duryodhanaparAjayapUrvakaM gajAnIkavadhaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-40\-0 (56843) sa~njaya uvAcha. 8\-40\-0x (4944) duryodhanastataH karNamupetya bharatarShabha . abravInmadrarAjaM cha tathaivAnyAnmahArathAn .. 8\-40\-1 (56844) yadR^ichChayA.ayamavyagro dharmaH paramakaH sakhA . sukhinaH kShatriyAH karNa labhante yuddhamIdR^isham .. 8\-40\-2 (56845) yAdR^ishaM kShatriyaiH shUraiH shUrANAM dIvyatAM yudhi . iShTaM bhavati rAdheya tadidaM samupasthitam .. 8\-40\-3 (56846) hatvA tu pANDavAnyuddhe sthirAmurvIM prashAsatha . nihatA vA parairyuddhe vIralokAnavApsyatha .. 8\-40\-4 (56847) duryodhanasya vachanaM shrutvA tatkShatriyarShabhAH . siMhanAdAnudakroshanvAditrANi cha jaghnire .. 8\-40\-5 (56848) tasminpramudite sainye tvadIye bharatarShabha . harShayaMstAvakAnyodhAndrauNirvichanamabravIt .. 8\-40\-6 (56849) pratyakShaM sarvasainyAnAM bhavatAM chApi pashyatAm . nyastashastro mama pitA dhR^iShTadyumnena pAtitaH .. 8\-40\-7 (56850) sa tenAhamamarSheNa pitrarthe chApi bhArata . dhR^iShTadyumnamahatvA.ahaM na vimokShyAmi daMshanam .. 8\-40\-8 (56851) kR^itvA.anR^itAM pratij~nAM vo nAsmi prAptA mahatphalam . arjunaM bhImasenaM cha yashcha mAM pratiyotsyati . sarvAMstAnpramathiShyAmi iti me nishchitA matiH .. 8\-40\-9 (56852) sa~njaya uvAcha. 8\-40\-10x (4945) evamukte tataH sarvA harShitA bhAratI chamUH . abhyavartata kaunteyAMstathA tAM chApi pANDavAH .. 8\-40\-10 (56853) sa sannipAto rathayUthapAnAM mahAhave bhArata lobhanIye . janakShayaH kAlayugAntakalpaH prAvartatAgre kurusR^i~njayAnAm .. 8\-40\-11 (56854) tataH pravR^itte yudhi samprahAre bhUtAni sarvANi sadaivatAni . AsansametAni sahApsarobhi\-\- nirIkShatIbhiryudhi vIrasa~NghAn .. 8\-40\-12 (56855) divyaishcha gandhaiH paramaishcha puShpai\-\- ranyaishcha ratnairvividhairnarAgryAH . raNeShu karmodvahatAH prahR^iShTA\- nanandayannapsarasaH prahR^iShTAH .. 8\-40\-13 (56856) samIraNastAMstu niShevya gandhA\-\- nniShevate tAnapi yodhamukhyAn . niShevyamANAstvanilena yodhAH parasparaM chukrushurAjimadhye .. 8\-40\-14 (56857) tathA tu tasmiMstumule pravR^itte duryodhanaH krodhamamR^iShyamANaH . `avebhya bhImaM balamadhyasaMsthaH samArpayatkShudrakANAM shatena .. 8\-40\-15 (56858) duHshAsanashchitrasenashcha vIra\-\- statholUkaH kitavaH saubalashcha . gajAnIkaiH sarvato bhImasenaM tathAviShaktaM sahasaivAbhyagachChan .. 8\-40\-16 (56859) tamApatantaM samprekShya gajAnIkaM vR^ikodaraH . duryodhanaM mahAbAhuH sharavarShairavAkirat .. 8\-40\-17 (56860) duryodhanaM tato bhImaH sAyakairvajrasannibhaiH . pANDavo vimukhIkR^itya gajAnabhyadravadbalI .. 8\-40\-18 (56861) tataH pAvakasa~NkAshairbhImabANairavakragaiH . shalabhairiva nAgAMstAnardayAmAsa pANDavaH .. 8\-40\-19 (56862) tataH ku~njarayUthAni bhImaseno mahAbalaH . vyadhamannishitairbANairmahAvAto ghanAniva .. 8\-40\-20 (56863) nityamattAshcha mAta~NgAH shUrairmattairadhiShThitAH . ArohakairmahAmAtraistomarA~NkurApANibhiH .. 8\-40\-21 (56864) suvarNajAlaiH prachChannA maNijAlaishcha ku~njarAH . rUpyajAmbUnadAbhAsaH kShuramAlAbhyala~NkR^itAH .. 8\-40\-22 (56865) vadhyamAnAH sharai rAjanbhImasenena te gajAH . vibhinnahR^idayAH kechittatraivAbhyapatanbhuvi .. 8\-40\-23 (56866) nipatadbhirmahAvegairhemabhANDavibhUShitaiH . ashobhata mahArAja dhAtuchitrairivAchalaiH .. 8\-40\-24 (56867) dIptAbharaNavadbhishcha gajapR^iShThanipAtitaiH . sa~NgaraH shushubhe rAjankShINapuNyairivAmaraiH .. 8\-40\-25 (56868) mahAparighasa~NkAshau chandanAgarurUShitau . apashyaM bhImasenasya dhanurvikShipato bhujau .. 8\-40\-26 (56869) tasya jyAtalanirghoShamasyataH savyadakShiNam . taM shrutvA.abhyadravannAgA bhImasenabhayArditAH .. 8\-40\-27 (56870) tasya bhImasya tatkarma rAjannekasya dhImataH . apashyAma mahArAja tadbhUtamivAbhavat'.. .. 8\-40\-28 (56871) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chatvAriMsho.adhyAyaH .. 40 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 041 .. shrIH .. 8\.41\. adhyAyaH 41 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## senAdvaye vyUharachanAvarNanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-41\-0 (56872) sa~njaya uvAcha. 8\-41\-0x (4946) tataH parAnIkabhidaM vyUhamapratimaM mahat . samIkShya karNaH pArthAnAM dhR^iShTadyumnAbhirakShitam .. 8\-41\-1 (56873) prayayau rathaghoSheNa siMhanAdaraveNa cha . vAditrANAM cha ninadaiH kampayanniva medinIm .. 8\-41\-2 (56874) vepamAna iva krodhAdyudvashauNDaH parantapaH . prativyUhya mahAtejA yathAvadbharatarShabha .. 8\-41\-3 (56875) vyadhamatpANDavIM senAmAsurIM maghavAniva . yudhiShThiraM chAbhyahanadapasavyaM chakAraha .. 8\-41\-4 (56876) karNasya rathaghoSheNa maurvIniShpeShaNena cha . susa~NgrAheNa rashmInAM samakampanta sR^i~njayAH .. 8\-41\-5 (56877) tAni sarvANi sainyAni karNa dR^iShTvA vishAmpate . babhUvuH samprahR^iShTAni tAvakAni yuyutsayA .. 8\-41\-6 (56878) ashrUyanta tato vAchastAvakAnAM vishAmpate . karNArjunamahAyuddhametadadya bhaviShyati .. 8\-41\-7 (56879) adya duryodhano rAjA hatAmitro bhaviShyati . adya karNaM raNe dR^iShTvA phalguno vidraviShyati .. 8\-41\-8 (56880) adya tAvadvayaM yuddhe karNasyaivAnugAminaH . karNabANamayaM bhImaM yuddhaM drakShyAma saMyuge .. 8\-41\-9 (56881) chirakAlepsitamidamadyedAnIM bhaviShyati . adya drakShyAma sa~NgrAmaM ghoraM devAsuropamam .. 8\-41\-10 (56882) adyedAnIM mahadyuddhaM bhaviShyati bhayAnakam . adyedAnIM jayo nityamekasyaikasya vA raNe .. 8\-41\-11 (56883) arjunaM kila rAdheyo vadhiShyati mahAraNe . athavA kaM naraM loke na spR^ishanti manorathAH .. 8\-41\-12 (56884) ityuktvA vividhA vAchaH kuravaH kurunandana . AjaghnuH paTahAMshchaiva tUryAMshchaiva sahasrashaH .. 8\-41\-13 (56885) bherInAdAMshcha vividhAnsiMhanAdAMshcha puShkalAn . murajAnAM mahAshabdAnAnakAnAM mahAravAn .. 8\-41\-14 (56886) nR^ityamAnAshcha bahushastarjamAnAshcha mAriSha . anyonyamabhyayuryuddhe yuddhara~NgagatA narAH .. 8\-41\-15 (56887) teShAM padAtA nAgAnAM pAdarakShAH samantataH . paTTasAsidharAH shUrAshchApabANamusuNThinaH .. 8\-41\-16 (56888) bhiNDipAladharAshchaiva shUralahastAH suchakriNaH . teShAM samAgamo ghoro devAsuraraNopamaH .. 8\-41\-17 (56889) dhR^itarAShTraM uvAcha. 8\-41\-18x (4947) kathaM sa~njaya rAdheyaH pratyavyUhata pANDavAn . dhR^iShTadyumnamukhAnsa~Nkhye bhImasenAbhirakShitAn . sarvAneva maheShvAsAnajayyAnamarairapi .. 8\-41\-18 (56890) ke cha prapakShau pakShau vA mama sainyasya sa~njaya . pravibhajya yathAnyAyamavatasthuH sudaMshitAH .. 8\-41\-19 (56891) kathaM pANDusutAshchApi pratyavyUhanta mAmakAn . kathaM chaitanmahadyuddhaM prAvartata sudAruNam .. 8\-41\-20 (56892) kva cha bIbhatsurabhavadyatkarNo.ayAdyudhiShThiram . ko hyarjunasya sAnnidhye shakto jetuM yudhiShThiram .. 8\-41\-21 (56893) sarvabhUtAni yo hyekaH khANDave jitabAnpurA . kastamanyastu rAdheyAtpratiyudhyejjijIviShuH .. 8\-41\-22 (56894) sa~njaya uvAcha. 8\-41\-23x (4948) shR^iNu vyUhasya rachanAmarjunashcha yathA gataH . parivArya nR^ipAnsarvAnsa~NgrAmashchAbhavadyathA .. 8\-41\-23 (56895) kR^ipaH shAradvato rAjanmAgadhAshcha tarasvinaH . sAtvataH kR^itavarmA cha dakShiNaM pakShamAshritAH .. 8\-41\-24 (56896) teShAM prapakShe shakunirulUkashcha mahArathaH . sAdibhirvimalaprAsaistadAnImabhyarakShatAm .. 8\-41\-25 (56897) gAndhAraishchApyasambhrAntaiH pArvatIyaishcha durjayaiH . shalabhAnAmiva vrAtaiH pishAchairiva durdR^ishaiH .. 8\-41\-26 (56898) chaturviMshatsahasrANi rathAnAmanivartinAm . saMshaptakA yudvashauNDA vAmapAshvamapAlayan .. 8\-41\-27 (56899) samanvitAstava sutaiH kR^iShNArjunajighAMsavaH . teShAM prapakShAH kAmbhojAH shakAshcha yavanaiH saha .. 8\-41\-28 (56900) nideshAtsUtaputrasya sarathAshvebhapattayaH . Ahvayanto.arjunaM tasthuH keshavaM cha mahAbalam .. 8\-41\-29 (56901) tataH senAmukhe karNo.apyavAtiShThata daMshitaH . chitravarmA~NgadaH sragvI pAlayanvAhinImukham .. 8\-41\-30 (56902) rakShamANaiH susaMrabdhaiH putraiH shastrabhR^itAM varaH . vAhinIM pramukhe vIraH samprakarShannashobhata .. 8\-41\-31 (56903) ashokastu mahAbAhuH sUryavaishvAnaraprabhaH . mahAdvipaskandhagataH pi~NgAkShaH priyadarshanaH . duHshAsano vR^itaH sainyaiH sthito vyUhasya pR^iShThataH .. 8\-41\-32 (56904) tanmadhye sa mahAbAhuH svayaM duryodhano nR^ipaH . chitrAshvaishchitrasannAhaiH sodaryairabhirakShitaH .. 8\-41\-33 (56905) rakShyamANo mahAvIryaiH sahitairmadrakekayaiH . ashobhata mahArAja devairiva shatakratuH .. 8\-41\-34 (56906) ashvatthAmA kurUNAM cha ye pravIrA mahArathAH . nityamattAshcha mAta~NgAH shUrairmlechChaiH samanvitAH . anvayustadrathAnIkaM kSharanta iva toyadAH .. 8\-41\-35 (56907) te dhvajairvaijayantIbhirjvaladbhiH paramAyudhaiH . sAdibhishchAsthitA rejurdrumavanta ivAchalAH .. 8\-41\-36 (56908) teShAM padAtinAgAnAM pAdarakShAH sahasrashaH . paTTasAsidharAH shUrA babhUvuranivartinaH .. 8\-41\-37 (56909) sAdibhiH syandanairnAgairadhikaM samala~NkR^itaiH . sa vyUharAjo vibabhau devAsurachamUpamaH .. 8\-41\-38 (56910) bArhaspatyaH suvihito nAyakena vipashchitA . nR^ityatIva mahAvyUhaH pareShAM bhayamAdadhat .. 8\-41\-39 (56911) tasya pakShaprapakShebhyo niShpatanti yuyutsavaH . hastyashvarathamAta~NgAH prAvR^iShIva balAhakAH .. 8\-41\-40 (56912) tataH senAmukhe karNaM dR^iShTvA rAjA yudhiShThiraH . dhana~njayamamitraghnamekavIramuvAcha ha .. 8\-41\-41 (56913) pashyArjuna mahAvyUhaM karNena vihitaM raNe . yuktaM pakShaiH prapakShaishcha parAnIkaM prakAshate .. 8\-41\-42 (56914) tatsamIpagataM hyetatpratyamitraM mahadbUlam . yathA nAbhibhavatyasmAMstathA nItirvidhIyatAm .. 8\-41\-43 (56915) sa~njaya uvAcha. 8\-41\-44x (4949) evamukto.arjuno rAj~nA prA~njalirnR^ipamabravIt .. 8\-41\-44 (56916) yathA yathA bhavAnAha tattathA na tadanyathA . yattasya vihitaM kAryaM tatkariShyAmi suvrata . pradhAnamatha chaivAsya vinAshaM cha karomyaham .. 8\-41\-45 (56917) tasmAttvaM jahi rAdheyaM bhImasenaH suyodhanam . vR^iShasenaM cha nakulaH sahadevo.api saubalam .. 8\-41\-46 (56918) duHshAnaM shatAnIko hArdikyaM shinipu~NgavaH . dhR^iShTadyumno droNasutaM svayaM yotsyAmyahaM kR^ipam .. 8\-41\-47 (56919) draupadeyA dhArtarAShTrA~nshiShTAnsaha shikhaNDinA . te te cha tAMstAnahitAnasmAkaM ghntu mAmakAH .. 8\-41\-48 (56920) sa~njaya uvAcha. 8\-41\-49x (4950) ityukto dharmarAjena tathetyuktvA dhana~njayaH . vyAdidesha svasainyAni svayaM chAgAchchamUmukham .. 8\-41\-49 (56921) dhana~njayo mahArAja dakShiNaM pakShamAsthitaH . bhImaseno mahAbAhurvAmaM pakShamupAshritaH .. 8\-41\-50 (56922) sAtyakirdraupadeyAshcha svayaM rAjA cha pANDavaH . vyUhasya pramukhe tasthuH svenAnIkena saMvR^itAH .. 8\-41\-51 (56923) svabalenArisainyaM tatpratyavasthApya pANDavaH . pratyavyUhatpuraskR^itya dhR^iShTadyumnashikhaNDinau .. 8\-41\-52 (56924) tatsAdinAgakalilaM padAtirathasa~Nkulam . dhR^iShTadyumnamukhaM ghoramashobhata mahadbalam .. .. 8\-41\-53 (56925) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ekachatvAriMsho.adhyAyaH .. 41 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 042 .. shrIH .. 8\.42\. adhyAyaH 42 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-42\-0 (56926) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-42\-0x (4951) tathA vyUDheShvanIkeShu saMsakteShu cha sa~njaya . saMshaptakAH kathaM pArthaM kathaM karNaM cha pANDavAH .. 8\-42\-1 (56927) etadvistarasho yuddhaM prabrUhi kushalo hyasi . na hi tR^ipyAmi vIrANAM shR^iNvAno yudhi vikramam .. 8\-42\-2 (56928) sa~njaya uvAcha. 8\-42\-3x (4952) tatsaMsthimatho dR^iShTvA pratyamitraM mahadbalam . pratyavyUhattataH karNo hitArthaM tanayasya te .. 8\-42\-3 (56929) tatsAdinAgakalilaM padAtirathasa~Nkulam . dhR^iShTadyumnamukhaM ghoramashobhata mahadbalam .. 8\-42\-4 (56930) pArAvatasavarNAshvashchandrasUryasamadyutiH . sa pArShato babhau dhanvI kAlo vigrahavAniva .. 8\-42\-5 (56931) pArShataM tvabhitastasthurdraupadeyA yuyutsavaH . sAnugA dIptavapuShashchandraM tArAgaNA iva .. 8\-42\-6 (56932) atha vyUDheShvanIkeShu prekShya saMshaptakAnraNe . kruddho.arjuno.abhidudrAva vyAkShipangANDivaM dhanuH .. 8\-42\-7 (56933) atha saMshaptakAH pArthamabhyadhAvanvadhaiShiNaH . vijaye dhR^itasa~NkalpA mR^ityuM kR^itvAnivartanam .. 8\-42\-8 (56934) tadashvasa~NghabahulaM pattinAgarathAkulam . udIryamANaM saMrabdhaM dhana~njayamabhidravat .. 8\-42\-9 (56935) tadudyataM mahatsainyaM sAgaraughasamaM jave . pArthavelAM samAsAdya viShThitaM samadR^ishyata .. 8\-42\-10 (56936) mR^idgantaM shavarShaughairdrutamarjunamArdayat .. 8\-42\-11 (56937) sa samprahArastumulasteShAmAsItkirITinA . tasyaiva tu yathA rAjannivAtakavachaiH saha .. 8\-42\-12 (56938) rathAnashvAndhvajAnnAgAnpattIngajagatAnapi . iShUndhanUMShi kha~NgAMshcha chakrANi cha parashvathAn .. 8\-42\-13 (56939) sAyudhAnudyatAnbAhUnvividhAnyAyudhAni cha . chichCheda dviShatAM pArthaH shirAMsi cha sahasrashaH .. 8\-42\-14 (56940) tasminsainyamahAvarte pAtAlatalasannibhe . nimagnaM taM rathaM matvA neduH saMshaptakA mudA .. 8\-42\-15 (56941) sa purastAdarInhatvA punaruttarato.avadhIt . dakShiNena cha pashchAchcha kruddho rudraH pashUniva .. 8\-42\-16 (56942) atha pA~nchAlachedInAM sR^iDhjayAnAM cha mAriSha . tvadIyaiH saha sa~NgrAma AsItparamadAruNaH .. 8\-42\-17 (56943) kR^ipashcha kR^itavarmA cha shakunishchApi saubalaH . hR^iShTasenAH susaMrabdhA rathAnIkaprahAriNaH .. 8\-42\-18 (56944) kosalaiH kAshyamatsyaishcha kArUshaiH kekayairapi . shUrasenaiH shUravarairyuyudhuryuddhadurmadAH .. 8\-42\-19 (56945) teShAmantakaraM yuddhaM dehapApmavinAshanam . kShatraviTshUdravIrANAM dharmyaM svargyaM yashaskaram .. 8\-42\-20 (56946) duryodhano.atha sahito bhrAtR^ibhirbharatarShabha . guptaH kurupravIraishcha madrANAM cha mahArathaiH .. 8\-42\-21 (56947) pANDavaiH saha pA~nchAlaishchedibhiH sAtyakena cha . yudhyamAnaM raNe karNaM kuruvIro.abhyapAlayat .. 8\-42\-22 (56948) karNo.api nishitairbANairvinihatya mahAchamUm . pramR^idya cha rathashreShThAnyudhiShThiramapIDayat .. 8\-42\-23 (56949) vipatrAyudhadehAsUnkR^itvA shatrUnsahasrashaH . yuktvA svargayashobhyAM cha svebhyo mudamudAvahat .. 8\-42\-24 (56950) tadvigAhya mahAnIkaM sUtaputro mahArathaH . nadIM pravartayAmAsa shoNitaughatara~NgiNIm .. 8\-42\-25 (56951) shoNitodAM kShuNNamatsthAM nAganakraduratyayAm . mAMlamajjAkardaminIM chakrakUrmamahoDupAm .. 8\-42\-26 (56952) pAtitairmeghasa~NkAshaistatratatra mahAdvipaiH . ashanIbhiriva dhvastA nadI rAjanvirAjate .. 8\-42\-27 (56953) tAM sharormimahAvartAM ChatrahaMsasamAkulAm . tanutroShNIShasa~NghATAmasthipAShANasa~NkulAm .. 8\-42\-28 (56954) apArAmanapArAM cha sha~NkhadundubhighoShiNIm . raudrAM nadIM mahArAja rajasA sarvatovR^itAm .. 8\-42\-29 (56955) atitIkShNAM narAkIrNAM nadImantakagAminIm . samaM cha viShamaM chaiva samAyAntIM mahAbhayAm .. 8\-42\-30 (56956) AkulAshchAtra sIdanti narAH shoNitakardame . narairabhiparikShiptA yathA rAjanmahAdrumAH .. 8\-42\-31 (56957) tataste tatratatraiva pracharanto mahAnadIm . vicheruH sarvato yodhA nauvAraNamahArathaiH .. 8\-42\-32 (56958) shoNitena samaM rAjankR^itamAsItsamantataH . nadIvegairyathA bhUmistadvadAsIdvishApate .. 8\-42\-33 (56959) evaM bhArata sa~NgrAmo naravAjigajakShayaH . kurUNAM sR^i~njayAnAM cha devAsurasamo.abhavat .. .. 8\-42\-34 (56960) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dvichatvAriMsho.adhyAyaH .. 42 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-42\-20 kShatraviThshUdravIrANAmityanena brAhmaNAdR^ite yuddhaM sarveShAM shreyaskaramityarthaH .. 8\-42\-24 yuktvA yojayitvA .. 8\-42\-42 dvichatvAriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 043 .. shrIH .. 8\.43\. adhyAyaH 43 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-43\-0 (56961) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-43\-0x (4953) yuktaM pravishya pArthAnAM sainyaM kurva~njanakShayam . karNo rAjAnamabhyetya tanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-43\-1 (56962) ke cha pravIrAH pArthAnAM yudhi karNamavArayan . kAMshcha pramathyAdhirathiryudhiShThiramapIDayat .. 8\-43\-2 (56963) sa~njaya uvAcha. 8\-43\-3x (4954) dhR^iShTadyumnamukhAnpArthAndR^iShTvA karNo vyavasthitAn . samabhyadhAvattvaritaH pA~nchAlA~nChatrukarshanaH .. 8\-43\-3 (56964) taM tUrNamabhidhAvantaM pA~nchAlA jitakAshinaH . pratyudyayurmahAtmAnaM haMsAH sara ivoShNage .. 8\-43\-4 (56965) tataH sha~NkhasahasrANAM niHsvano hR^idaya~NgamaH . prAdurAsIdubhayato bherIshabdashcha dAruNaH .. 8\-43\-5 (56966) nAnAbANaninAdashcha dvipAshvarathaniHsvanaH . siMhanAdashcha vIrANAmabhavaddAruNastadA .. 8\-43\-6 (56967) sAdridrumArNavA bhUmiH savAtAmbudamambaram . sArkendugrahanakShatrA dyaushcha vyaktaM vighUrNitA .. 8\-43\-7 (56968) iti bhUtAni taM shabdaM menire te cha vivyathuH . yAni chApyalpasatvAni prAyastAni mR^itAni vai .. 8\-43\-8 (56969) atha karNo bhR^ishaM kruddhaH shIghramastramudIrayan . jaghAna pANDavIM senAmAsurIM maghavAniva .. 8\-43\-9 (56970) sa pANDavabalaM karNaH pravishya visR^ija~nCharAn . prabhadrakANAM pravarAnahanatsaptasaptatim .. 8\-43\-10 (56971) tataH supu~Nkhairnishitairatha shraShTho ratheShubhiH . avadhItpa~nchaviMshatyA pA~nchAlAnpa~nchaviMshatim .. 8\-43\-11 (56972) suvarNapu~NkhairnArAchaiH parakAyavidAraNaiH . chedikAnavadhIdvIraH shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-43\-12 (56973) taM tathA samare karma kurvANamatimAnuSham . parivavrurmahArAja pA~nchAlAnAM rathavrajAH .. 8\-43\-13 (56974) tataH sandhAya vishikhAnpa~ncha bhArata duHsahAn . pA~nchAlAnavadhItpa~ncha karNo vaikartano vR^iShaH .. 8\-43\-14 (56975) bhAnudevaM chitrasenaM senAbinduM cha bhArata . tapanaM shUrasenaM cha pA~nchAlAnahanadraNe .. 8\-43\-15 (56976) pA~nchAleShu cha shUreShu vadhyamAneShu sAyakaiH . hAhAkAro mahAnAsItpA~nchAlAnAM mahAhave .. 8\-43\-16 (56977) teShAM sahkrIDamAnAnAM hAhAkAraM prakurvatAm . punareva cha tAnkarNo jaghAnAshu patattribhiH .. 8\-43\-17 (56978) chakrarakShau tu karNasya putrau mAriSha durjayau . suSheNaH satyasenashcha tyaktvA prANAnayudhyatAm .. 8\-43\-18 (56979) pR^iShThagoptA tu karNasya jyeShThaH putro mahArathaH . vR^iShaseno.anvayAtkarNaM pR^iShThataH paripAlayan .. 8\-43\-19 (56980) dhR^iShTadyumnaH sAtyakishcha draupadeyA vR^ikodaraH . janamejayaH shikhaNDI cha pravIrAshcha prabhadrakAH .. 8\-43\-20 (56981) chedikekayapA~nchAlA yamau mAtsyAshcha daMshitAH . samabhyadhAvanrAdheyaM jighAMsantaH prahAriNam .. 8\-43\-21 (56982) ta enaM vividhaiH shastraiH sharadhArAbhireva cha . abhyavarShanvimardantaM prAvR^iShIvAmbudA girim .. 8\-43\-22 (56983) pitaraM tu parIpsantaH karNaputrAH prahAriNaH . tvadIyAshchApare rAjanvIrA vIrAnavArayan .. 8\-43\-23 (56984) suSheNo bhImasenasya chChittvA bhallena kArmukam . nArAchaiH saptabirviddhvA hR^idi bhImaM nanAda ha .. 8\-43\-24 (56985) athAnyadvanurAdAya sudR^iDhaM bhImavikramaH . sajyaM vR^ikodaraH kR^itvA suSheNasyAchChinadvanuH .. 8\-43\-25 (56986) vivyAdha chainaM dashabhiH kruddho nR^ityanniveShubhiH . karNaM cha tUrNaM vivyAdha trisaptatyA shitaiH sharaiH .. 8\-43\-26 (56987) satyasenaM cha dashabhiH sAshvasUtAyudhadhvajam . pashyatAM suhR^idAM madhye karNaputramapAtayat .. 8\-43\-27 (56988) kShurapraNunnaM tattasya shirashchandranibhAnanam . shubhadarshanamevAsInnAlabhraShTamivAmbujam .. 8\-43\-28 (56989) hatvA karNasutaM bhImastAvakAnpunarArdayat . kR^ipahArdikyayoshChittvA chApau tAvapyathArdayat .. 8\-43\-29 (56990) duHshAsanaM tribhirviddhvA shakuniM ShaDbhirAyasaiH . ulUkaM cha patatriM cha chakAra virathAvubhau .. 8\-43\-30 (56991) he suSheNa hato.asIti bruvannAdatta sAyakam . tamasya karNashchichCheda tribhishchainamatADayat .. 8\-43\-31 (56992) athAnyaM parijagrAha suparvANaM sutejanam . suSheNAyAsR^ijadbhImastamapyasyAchChinadvR^iShaH .. 8\-43\-32 (56993) punaH karNastrisaptatyA bhImasenamatheShubhiH . putraM parIpsanvivyAdha kruddhaH shatrujighAMsayA .. 8\-43\-33 (56994) suSheNastu dhanurgR^ihya bhArasAdhanamuttamam . nakulaMpa~nchabhirbANairbAhvorurasi chArpayat .. 8\-43\-34 (56995) nakulastaM tu viMshatyA vidvvA bhArasahairdR^iDhaiH . nanAda balavannAdaM karNasya bhayamAdadhat .. 8\-43\-35 (56996) taM suSheNo mahArAja viddhvA dashabhirAshugaiH . chichCheda cha dhanuH shIghraM kShurapreNa mahArathaH .. 8\-43\-36 (56997) athAnyadvanurAdAya nakulaH krodhamUrchChitaH . suSheNaM navabhirbANairvArayAmAsa saMyuge .. 8\-43\-37 (56998) sa tu bANairdisho rAjannAchChAdya paravIrahA .. Ajaghne sArathiM chAsya suSheNaM cha tatastribhiH . chichCheda chAsya sudR^iDhaM dhanurbhallaistribhistridhA .. 8\-43\-38 (56999) athAnyadvanurAdAya suSheNaH krodhamUrchChitaH . AvidhyannakulaM ShaShTyA sahadevaM cha saptabhiH .. 8\-43\-39 (57000) tadyuddhaM sumahaddhoramAsIddevAsuropamam . nighnatAM sAyakaistUrNamanyonyasya vadhaM prati .. 8\-43\-40 (57001) sAtyakirvR^iShasenaM tu viddhvA saptabhirAyasaiH . `punarvivyAdha saptatyA sArathiM cha tribhiH shitaiH .. 8\-43\-41 (57002) vR^iShasenastu shaineyaM shareNAnataparvaNA . AjaghAna mahArAja sha~Nkhadeshe mahAratham .. 8\-43\-42 (57003) shaineyo vR^iShasenena patriNA paripIDitaH . kopaM chakre mahArAja kruddho vegaM cha dAruNam .. 8\-43\-43 (57004) jagrAheShuvarAnvIraH shIghraM vai dasha pa~ncha cha . sAtyakirvR^iShasenasya sUtaM hatvA tribhiH sharaiH'.. 8\-43\-44 (57005) dhanushchichCheda bhallena jaghAnAshvAMshcha saptabhiH . dhvajamekeShuNonmathya tribhishtaM hR^idyatADayat .. 8\-43\-45 (57006) athAvasannaH svarathe muhUrtAtpunarutthitaH . sa raNe yuyudhAnena visUtAshvarathadhvajaH . kR^ito jighAMsuH shaineyaM kha~NgacharmadhR^igabhyayAt .. 8\-43\-46 (57007) tasya chApatataH shIghraM vR^iShasenasya sAtyakiH . vArAhakarNairdashabhiravidhyadasicharmaNI .. 8\-43\-47 (57008) duHshAsanastu taM dR^iShTvA virathaM vyAyudhaM kR^itam . Aropya svarathaM tUrNamapovAha rathAntaram .. 8\-43\-48 (57009) athAnyaM rathamAsthAya vR^iShaseno mahArathaH . draupadeyAMstrisaptatyA yuyudhAnaM cha pa~nchabhiH .. 8\-43\-49 (57010) bhImasenaM chatuHShaShTyA sahadevaM cha pa~nchabhiH . nakulaM triMshatA bANaiH shatAnIkaM cha saptabhiH .. 8\-43\-50 (57011) shikhaNDinaM cha dashabhirdharmarAjaM shatena cha . etAMshchAnyAMshcha rAjendra pravIrA~nchayagR^iddhinaH .. 8\-43\-51 (57012) abhyardayanmaheShvAsaH karNaputro vishAmpate . karNasya yudhi durdharShastataH pR^iShThamapAlayat .. 8\-43\-52 (57013) yuyudhAnaM cha rAdheyo navairnavabhirAyasaiH . visUtAshvarathaM kR^itvA lalATe tribhirArpayat .. 8\-43\-53 (57014) sa tvanyaM rathamAsthAya vidhivatkalpitaM punaH . yuyudhe pANDubhiH sArdhaM karNasya vyadhamadbalam .. 8\-43\-54 (57015) dhR^iShTadyumnastataH karNamavidhyaddashabhiH sharaiH . draupadeyAstrisaptatyA yuyudhAnastu saptabhiH .. 8\-43\-55 (57016) bhImasenashchatuHShaShTyA sahadevashcha saptibhiH . nakulastriMshatA bANaiH shatAnIkastu saptabhiH .. 8\-43\-56 (57017) shikhaNDI dashabhirvIro dharmarAjaH shatena tu . ete chAnye cha rAjendra pravIrA jayagR^idvinaH . abhyardayanmaheShvAsaM sUtaputraM mahAmR^idhe .. 8\-43\-57 (57018) tAnsUtaputro vishikhairdashabhirdashabhiH sharaiH . rathenAnucharanvIraH pratyavidhyadarindamaH. 8\-43\-58 (57019) `sAtyakiM bhImasenaM cha dhR^iShTadyumnaM shikhaNDinam . draupadeyAMshcha saMrabdhAnyatamAnAnmahArathAn .. 8\-43\-59 (57020) pashyatAM sarvasainyAnAmathainAnsUtanandanaH . virathAnrathinaH shreShThAnnimeShArdhAchchakAra ha .. 8\-43\-60 (57021) amoghatvAchcha bANAnAM bhUtasa~NghA visipmayuH'.. 8\-43\-61 (57022) tatrAstravIryaM karNasya lAghavaM cha mahAtmanaH . apashyAma mahAbhAga tadadbhutamivAbhavat .. 8\-43\-62 (57023) na hyAdadAnaM dadR^ishuH sandadhAnaM cha sAyakAn . vimu~nchantaM cha saMrambhAda pashyannaiva taM janAH .. 8\-43\-63 (57024) pratIchyAM dishi taM dR^iShTvA prAchyAM pashyAma lAghavAt . na cha pashyAma rAjendra kva nu karNo vyatiShThata .. 8\-43\-64 (57025) iShUnevAsya pashyAmo vinikIrNA.ansamantataH . ChAdayAnAndisho rAja~nshalabhAnAmiva vrajAn .. 8\-43\-65 (57026) tasya tairiShubhistrIkShNaiH sampatadbhiH sahasrashaH . marIchibhirivoShNAMshoH sharaiH sannataparvabhiH .. 8\-43\-66 (57027) vyAptAH sarvA disho rAjanyodhAshcha dadR^ishustadA . sharaiH saMvR^itamAkAshaM tatrAbhrairiva chAbhavat .. 8\-43\-67 (57028) dyaurviyadbhUrdishashchaiva prachChannA nishitaiH sharaiH . aruNAbhrAvR^itAkAraM tasmindeshe babhau viyat .. 8\-43\-68 (57029) tataH punarameyAtmA karNo rAjA mahArathaH . nyahanatsamare yodhAnyodhavR^ittamanuShThitaH .. 8\-43\-69 (57030) nR^ityanniva hi rAdheyashchApahasto raNAjire . yairvidvaH pratyavidvyattAnekaikaM triguNaiH sharaiH .. 8\-43\-70 (57031) shataishcha dashabhishchaitAnpunarviddhvA nanAda cha . sAshvasUtadhvajachChatrAstataste vivaraM daduH .. 8\-43\-71 (57032) `te hanyamAnAH karNena palAyanta disho dasha . nAdayanto dishaH sarvAH karmatrastA vichetasaH'.. 8\-43\-72 (57033) tAnpramathya maheShvAsAnrAdheyaH sharavR^iShTibhiH . rAjAnIkamasambAdhaM prAvishachChatrukarshanaH .. 8\-43\-73 (57034) sa rathAMstrishataM hatvA chedInAmanivartinAm . rAdheyo nishitairbANaistato.abhyAgAdyudhiShThiram .. 8\-43\-74 (57035) `tataste virathAH shUrA rathAnanyAnsamAsthitAH . parivavrurmahArAja dharmaputraM yudhiShThiram'.. 8\-43\-75 (57036) tataste tu pare rAja~nChikhaNDI cha sasAtyakiH . rAdheyAtparirakShanto rAjAnaM paryavArayan . mu~nchanto vividhAnbANAnsvarNapu~NkhA~nshilAshitAn .. 8\-43\-76 (57037) tathaiva tAvakAH sarve karNaM durvAraNaM raNe . yattAH shUrA maheShvAsAH paryarakShanta sarvashaH .. 8\-43\-77 (57038) nAnAvAditraghoShAshcha prAdurAsanvishAmpate . siMhanAdashcha sa~njaj~ne shUrANAmabhigarjatAm .. 8\-43\-78 (57039) tataH punaH samAjagmurabhItAH kurupANDavAH . yudhiShThiramukhAH pArthAH sUtaputramukhA vayam .. .. 8\-43\-79 (57040) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe trichatvAriMsho.adhyAyaH .. 43 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-43\-1 abhyetya yadakarottanmamAchakShvetyanvayaH .. 8\-43\-22 vimardantaM vimR^idrantam .. 8\-43\-71 vivaraM antaraM daduH prasR^itA ityarthaH .. 8\-43\-43 trichatvAriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 044 .. shrIH .. 8\.44\. adhyAyaH 44 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena yudhiShThirasya parAjayapUrvakamapahAsaH .. 1 .. sa~Nkulayuddham .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-44\-0 (57041) sa~njaya uvAcha. 8\-44\-0x (4955) vidArya karNastAM senAM yudhiShThiramathAdravat . rathahastyashvapattInAM sahasraiH parivAritaH .. 8\-44\-1 (57042) nAnAyudhasahasrANi preritAnyaribhirvR^iShaH . ChittvA bANashatairugraistAnavidhyadasambhramAt .. 8\-44\-2 (57043) nichakarta shirAMsyeShAM bAhUnUrUMshcha sUtajaH .. te hatA bhUtale peturbhagnAshchAnye vidudruvuH .. 8\-44\-3 (57044) draviDAndhraniShAdAstu punaH sAtyakichoditAH . prabhyadrava~njighAMsantaH pattayaH karNamAhave .. 8\-44\-4 (57045) te vibAhushirastrANAH prahatAH karNasAyakaiH . petuH pR^ithivyAM yugapachChinnaM sAlavanaM yathA .. 8\-44\-5 (57046) evaM yodhashatAnyAjau sahasrANyayutAni cha . hatAnIyurmahIM dehairyashasA.apUrayandishaH .. 8\-44\-6 (57047) atha vaikartanaM karNaM raNe kruddhamivAntakam . rurudhuH pANDupA~nchAlA vyAdhiM mantrauShadhA iva .. 8\-44\-7 (57048) sa tAnpramR^idyAbyapatatpunareva yudhiShThiram . mantrauShadhikriyAtIto vyAdhiratyulbaNo yathA .. 8\-44\-8 (57049) sa rAjagR^iddhibhI ruddhaH pANDupA~nchAlakekayaiH . nAshakattAnatikrAntuM mR^ityurbrAhmavido yathA .. 8\-44\-9 (57050) tato yudhiShThiraH karNamadUrasthaM nivAritam . `tairyodhapramukhairvIraM dR^iShTvA vivyAdha sAyakaiH .. 8\-44\-10 (57051) karNaH pArthasharAviddhastotrArdita iva dvipaH . pramathya sahitAnvIrAnyudhiShThiramapIDayat .. 8\-44\-11 (57052) tato yudhiShThiraH karNamAsAdya jayatAM varam'. abravItparavIraghnaM krodhasaMraktalochanaH .. 8\-44\-12 (57053) karNakarNa vR^ithAdR^iShTe sUtaputra vachaH shR^iNu . sadA spardhasi sa~NgrAme phalgunena tarasvinA .. 8\-44\-13 (57054) yathA.asmAnbAdhase nityaM dhArtarAShTramate sthitaH . yadbalaM yachcha te vIryaM pradveSho yastu pANDuShu .. 8\-44\-14 (57055) tatsarvaM darshayasvAdya pauruShaM mahadAsthitaH . yuddhashradvAM cha te.adyAhaM vineShyAmi mahAhave .. 8\-44\-15 (57056) evamuktvA mahArAja karNaM pANDusutastadA . suvarNapu~NkhairdashabhirvivyAdAyasmayaiH sharaiH .. 8\-44\-16 (57057) taM sUtaputro dashabhiH pratyaviddhyadarindamaH . vatsadantairmaheShvAsaH prahasanniva bhArata .. 8\-44\-17 (57058) so.avaj~nAya tu nirviddhaH sUtaputreNa pANDavaH . prajajvAla tataH krodhAddhaviSheva hutAshanaH .. 8\-44\-18 (57059) jvAlAmAlAparikShipto rAj~no deho vyadR^ishyata . yugAnte dagdhukAmasya saMvartAgnerivAparaH .. 8\-44\-19 (57060) tato visphArya sumahachchApaM hemapariShkR^itam . samAdhatta shitaM bANaM girINAmapi dAraNam .. 8\-44\-20 (57061) tataH pUrNAyatotkR^iShTaM yamadaNDanibhaM sharam . mumocha tvarito rAjA sUtaputrajighAMsayA .. 8\-44\-21 (57062) sa tu vegavatA mukto bANo vajrAshanisvanaH . vivesha sahasA karNaM savye pArshve mahAratham .. 8\-44\-22 (57063) sa tu tena prahAreNa pIDitaH pramumoha vai . srastagAtro mahAbAhurdhanurutsR^ijya kampitaH .. 8\-44\-23 (57064) gatAsuriva nishchetAH shalyasyAbhimukho.apatat . rAjA.api bhUyo nAjaghne karNaM pArthahitepsayA .. 8\-44\-24 (57065) tato hAhAkR^itaM sarvaM dhArtarAShTrabalaM mahat . vivarNamukhamArtaM cha karNaM dR^iShTvA tathAgatam .. 8\-44\-25 (57066) siMhanAdAshcha sa~njaj~nuH kShvelAH kilakilAstathA . pANDavAnAM mahArAja dR^iShTvA rAj~naH parAkramam .. 8\-44\-26 (57067) pratilabhya tu rAdheyaH saMj~nAM nAtichirAdiva . dadhre rAjavinAshAya manaH krUraparAkramaH .. 8\-44\-27 (57068) sa hemavikR^itaM chApaM visphArya vijayaM mahat . avAkiradameyAtmA pANDavaM nishitaiH sharaiH .. 8\-44\-28 (57069) tataH kShurAbhyAM pA~nchAlyau chakrarakShau mahAtmanaH . jaghAna chandradevaM cha daNDadhAraM cha saMyuge .. 8\-44\-29 (57070) tAvubhau dharmarAjasya pravIrau yudhi bhArata . rathAbhyAshe chakAshete chandrasyeva punarvasU .. 8\-44\-30 (57071) yudhiShThiraH punaH karNamavidvyattriMshatA sharaiH . suSheNaM satyasenaM cha tribhistribhiratADayat .. 8\-44\-31 (57072) shalyaM navatyA vivyAdha trisaptatyA cha sUtajam . tAMstasya goptR^InvivyAdha tribhistribhirajihmagaiH .. 8\-44\-32 (57073) tataH prahasyAdhirathiH ShaShThyA rAja~nshitaiH sharaiH . viddhvA yudhiShThiraM sa~Nkhye nanAdAtirathastadA .. 8\-44\-33 (57074) tataH pravIrAH pANDUnAmabhyadhAvannamarShitAH . yudhiShThiraM parIpsantaH karNamabhyardaya~nCharaiH .. 8\-44\-34 (57075) sAtyakishchekitAnashcha yuyutsuH pANDya eva cha . dhR^iShTadyumnaH shikhaNDI cha draupadeyAH prabhadrakAH .. 8\-44\-35 (57076) yamau cha bhImasenashcha shishupAlasya chAtmajaH . kArUshA mAtsyasheShAshcha kekayAH kAshikosalAH .. 8\-44\-36 (57077) ete cha tvaritA vIrA vasuSheNamatADayan . janamejayashcha pA~nchAlyaH karNaM vivyAdha sAyakaiH .. 8\-44\-37 (57078) vArAhakarNanArAchairnAlIkairnishitaiH sharaiH . vatsadantairvipAThaishcha kShurapraishchaTakAmukhaiH .. 8\-44\-38 (57079) nAnApraharaNaishchograi rathahastyashvasAdibhiH . sarvato.abhyadravatkarNaM parivArya jighAMsayA .. 8\-44\-39 (57080) sa pANDavAnAM pravaraiH sarvataH samabhidrutaH . ChAdyamAnaH shitatairghoraiH svasvanAmA~NkitaiH sharaiH .. 8\-44\-40 (57081) na chachAla raNe karNo mahendro dAnavairiva . `nijaghAna maheShvAsAnpA~nchAlAnekaviMshatim .. 8\-44\-41 (57082) tataH punarameyAtmA chedInAM pravarAndasha . nyahanadbharatashreShTha karNo vaikartanastadA .. 8\-44\-42 (57083) tasya bANasahasrANi samprapannAni mAriSha . dR^ishyante dikShu sarvAsu shalabhAnAmiva vrajAH .. 8\-44\-43 (57084) karNanAmA~NkitA bANAH svarNapu~NkhAH sutejanAH . narAshvakAyAnnirbhidya petururvyAM samantataH .. 8\-44\-44 (57085) karNenaikena samare chedInAM pravarAstadA . sR^ijjayAnAM cha sarveShAM shatasho nihatA raNe .. 8\-44\-45 (57086) karNasya sharasa~nChannaM babhUva tumulaM tamaH . nAj~nAyata tataH ki~nchitpareShAmAtmano.api vA .. 8\-44\-46 (57087) tasmiMstamasi bhUte cha kShatriyANAM bhaya~Nkare . vichachAra mahabihurnirdahankShatriyAnbahUn'.. 8\-44\-47 (57088) tataH sharamahAjvAlo vIryoShmA karNapAvakaH . nirdahanpANDavavanaM chAru paryacharadraNe .. 8\-44\-48 (57089) `tatasteShAM mahArAja pANDavAnAM mahArathAH . sR^i~njayAnAM cha sarveShAM shatasho.atha sahasrashaH . astraiH karNaM maheShvAsaM samantAtparyavArayan .. 8\-44\-49 (57090) sa saMvArya mahAstrANi maheShvAso mahAtmanAm . prahasya puruShendrasya karNashchichCheda kArmukam'.. 8\-44\-50 (57091) tataH sandhAya navatiM nimeShAnnataparvaNAm . bibheda kavachaM rAj~no raNe karNaH shitaiH sharaiH .. 8\-44\-51 (57092) tadvarma hemavikR^itaM ratnachitraM babhau patat . savidyudabhraM savituH shliShTaM vAtahataM yathA .. 8\-44\-52 (57093) tada~NgAtpuruShendrasya bhraShTaM varma vyarochata . ratnairalaMvR^itaM chitrervyabhnaM nishi yathA nabhaH .. 8\-44\-53 (57094) bhinnavarmA sharaiH pArtho rudhireNa samukShitaH . babhAse puruShashreShTha udyanniva divAkaraH .. 8\-44\-54 (57095) sa sharAchitasarvA~NgashChinnavarmA.atha saMyuge . kShAtraM dharmaM samAsthAya siMhanAdamakurvata .. 8\-44\-55 (57096) narditvA cha chiraM kAlaM pANDavo rabhaso raNe . shaktiM chikShepa vegena pradIptAmashanImiva .. 8\-44\-56 (57097) tAM jvalantImivAkAshe shaktiM shaptabhirAshugaiH . bhallaishchichCheda rAdheyaH sA tvashIryata vai raNe .. 8\-44\-57 (57098) hR^idi bAhvorlalATe cha kShiprakArI yudhiShThiraH . chaturbhistomaraiH karNaM tADayitvA.anadanmudA .. 8\-44\-58 (57099) udbhinnarudhiraH karNaH krudvaH sarpa iva shvasan . jaghAna sUtaM pArthasya pArShThiM cha navabhiH sharaiH .. 8\-44\-59 (57100) dhvajaM chichCheda nR^ipatestribhirvivyAdha chaiva tam . iShudhI chAsya chichCheda rathaM cha tilasho.achChinat .. 8\-44\-60 (57101) etasminnantare shUrAH pANDavAnAM mahArathAH . vavR^iShuH sharavarShANi rAdheyaM prati bhArata .. 8\-44\-61 (57102) sAtyakiH pa~nchaviMshatyA shikhaNDI navabhiH sharaiH . avarShatAM mahArAja rAdheyaM shatrukarshanam .. 8\-44\-62 (57103) shaineyaM tu tatuH kruddhaH karNaH pa~nchabhirAyasaiH . vivyAdha samare rAjaMstribhishchAnyaiH shilImukhaiH .. 8\-44\-63 (57104) dakShiNaM tu bhujaM tasya tribhiH karNo.abhyavidhyata . savyaM ShoDashabhirbANairyantAraM chAsya saptabhiH .. 8\-44\-64 (57105) athAsya chaturo vAhAMshchaturbhirnishitaiH sharaiH . sUtaputro.anayatkShipraM yamasya sadanaM prati .. 8\-44\-65 (57106) athApareNa bhallena dhanushChittvA mahArathaH . sAratheH sashirastrANaM shiraH kAyAdapAharat .. 8\-44\-66 (57107) hatAshvasUte tu rathe sthitaH sa shinipu~NgavaH . shaktiM chikShepa karNAya vaidUryamaNibhUShitAm .. 8\-44\-67 (57108) tAmApatantIM sahasA dvidhA chichCheda bhArata . karNo vai dhanvinAM shreShThastAMshcha sarvAnavArayat .. 8\-44\-68 (57109) tatastAnnishitairbANaiH pANDavAnAM mahArathAn . nyavArayadameyAtmA shikShayA cha balena cha .. 8\-44\-69 (57110) ardayitvA sharaistAMstu siMhaH kShudramR^igAniva . pIDayandharmarAjAnaM sharaiH sannataparvamiH . abhyadravata rAdheyo dharmaputraM shitaiH sharaiH .. 8\-44\-70 (57111) tataH pArSho hyapAsAsIdvatAshvo hatasArathiH . ashaknuvanmukhe sthAtuM tataH karNasya durmanAH .. 8\-44\-71 (57112) tamabhidrutya rAdheyaH pANDuputraM yudhiShThiram . abravItprahasanrAjankutsayanniva pANDavam .. 8\-44\-72 (57113) kathaM nAma kule jAtaH kShatradharme vyavasthitaH . prajahyAtsamare shatrUnprANAnrakSha mahAhave .. 8\-44\-73 (57114) na bhavAnkShatradharmeShu kushalo.asIti me matiH . brAhme bale bhavAnyuktaH svAdhyAye yaj~nakarmaNi .. 8\-44\-74 (57115) mA sma yudhyasva kaunteya mA sma vIrAnsamAsadaH . mA chaivaM vipriyaM brUhi mA cha tvaM bhaja saMyugam .. 8\-44\-75 (57116) vaktavyA mAriShA.anye tu na vaktavyAstu mAdR^ishAH . mAdR^ishAnhi bruvanyuddhe etadanyachcha lapsyase .. 8\-44\-76 (57117) svagR^ihaM gachCha kaunteya yatra vA keshavArjunau . na hi tvAM samare rAjanhanyAtkarNaH katha~nchana .. 8\-44\-77 (57118) sa~njaya uvAcha. 8\-44\-78x (4956) varapradAnaM kuntyAstu karNaH smR^itvA mahArathaH . vadhaprAptaM tu kaunteyaM nAvadhItpuruShottamaH .. 8\-44\-78 (57119) evamuktvA tataH pArthaM visR^ijya cha mahAbalaH . nyahanatpANDavIM senAM vajrahasta ivAsurIm .. 8\-44\-79 (57120) tato.apAyAddrutaM rAjanvrIDanniva nareshvaraH .. 8\-44\-80 (57121) athApayAtaM rAjAnaM matvA.anvIyustamachyutam . chedipANDavapA~nchAlAH sAtyakishcha mahArathaH . draupadeyAstathA shUrA mAdrIputrau cha pANDavau .. 8\-44\-81 (57122) tato yudhiShThirAnIkaM dR^iShTvA karNaH parA~Nmukham . kurubhiH sahito vIraH prahR^iShTaH pR^iShThato.anvagAt .. 8\-44\-82 (57123) bherIsha~NkhamR^ida~NgAnAM kArmukANAM cha niHsvanaH . babhUva dhArtarAShTrANAM siMhanAdaravastathA .. 8\-44\-83 (57124) yudhiShThirastu kauravya rathamAruhya satvaram . shrutakIrtermahArAja dR^iShTvA tatkarNavikramam .. 8\-44\-84 (57125) kAlyamAnaM balaM dR^iShTvA sUtaputreNa mAriSha . svAnyodhAnabravItkrudvo nighnataitAnkimAsata .. 8\-44\-85 (57126) tato rAj~nA.abhyanuj~nAtAH pANDavAnAM mahArathAH . bhImasenamukhAH sarve putrAMste pratyupAdravan .. 8\-44\-86 (57127) abhavattumulaH shabdo yodhAnAM tatra bhArata . rathahastyashvapattInAM dravatAM ninado mahAn . udyataprativiShTAnAM shastrANAM cha tatastataH .. 8\-44\-87 (57128) AgachChata praharata kShipraM viparidhAvata . iti bruvANA hyanyonyaM jaghnuryodhA mahAraNe .. 8\-44\-88 (57129) abhrachChAyeva tatrAsIchCharavR^iShTibhirambare . samAvR^itairnaravarairnighnadbhiritaretaram .. 8\-44\-89 (57130) vipatAkadhvajachChatrA vyashvasUtarathAyudhAH . vya~NgA~NgAvayavAH petuH kShitau kShINAH kShitIshvarAH . shikharANIva shelAnAM vajrabhinnAni mAniSha .. 8\-44\-90 (57131) sArohA nihatAH peturdvipA bhinnA mahItale . ChinnabhinnaviparyastavarmAla~NkAravigrahAH .. 8\-44\-91 (57132) sArohAsturagAH peturhatavIrAH sahasrashaH . vipravidvAyudhA~NgAshcha dviradA rathibhirhatAH . prativIraishcha sammarde pattisa~NghAH sahasrashaH .. 8\-44\-92 (57133) vishAlAyatatAmrAkShaiH padmendusadR^ishAnanaiH . shirobhiryuddhashauNDAnAM sarvataH saMvR^itA mahI .. 8\-44\-93 (57134) yathA bhuvi tathA vyomni niHsvanaM shushruvurjanAH . vimAne.apsarasAM sa~NghairgItavAditraniHsvanaiH .. 8\-44\-94 (57135) hatAnabhimukhAnvIrAnvIraiH shatasahasrashaH . AropyAropya gachChanti vimAneShvapsarogaNAH .. 8\-44\-95 (57136) taddR^iShTvA mahadAshcharyaM pratyakShaM svargalipsayA . prahR^iShTamanasaH shUrAH kShipraM jaghnuH parasparam .. 8\-44\-96 (57137) rathino rathibhiH sArdhaM chitraM yuyudhurAhave . pattayaH pattibhirnAgAH saha nAgairhayairhayoH .. 8\-44\-97 (57138) evaM pravR^itte sa~NgrAme gajavAjinarakShaye . sainyena rajasA vR^ittate sve svA~njaghnuH pare parAn .. 8\-44\-98 (57139) kachAkachaM yuddhamAsIddantAdanti nakhAnakhi . muShTiyuddhaM niyuddhaM cha dehapApmavinAshanam .. 8\-44\-99 (57140) tathA vartatati sa~Ngrame gajavAjinarakShaye . narAshvanAgadehebhyaH prasR^itA lohitApagA .. 8\-44\-100 (57141) gajAshvanaradehAnsA vyuvAha patitAnbahUn . narAshvagajasambAdhe narAshvagajasAdinAm .. 8\-44\-10 (57142) lohitodA mahAghorA mAMsashoNitakardamA . narAshvagajadehAnvai vahantI bhIrubhIShaNA .. 8\-44\-10 (57143) tasyA nadyAH paraM pAraM vrajanti vijayaiShiNaH . nAgena cha plavanto vai nimajjyonmajjya chApare .. 8\-44\-10 (57144) te tu lohitadigdhA~NgA raktavarmAyudhAmbarAH . sasnustatasyAM papushchAsraM mamlushcha bharatarShabha .. 8\-44\-10 (57145) rathAnashvAnnArAnnAgAnAyudhAbharaNAni cha . varmANi chApyapashyAma patitAni sahasrashaH . khaM dyAM bhUmiM dishashchaiva prAyaH pashyAma lohitAH .. 8\-44\-10 (57146) lohitasya tu gandhena spardena cha rasena cha . rUpeNa chAtiraktatena shabdena cha visarpatA . viShAdaH sumahAnAsItprAyaH sainyasya bhArata .. 8\-44\-10 (57147) tattu viprahataM sainyaM bhImasenamukhaistava . bhUyaH samAdravanvIrAH sAtatyakipramukhAstadA .. 8\-44\-10 (57148) teShAmApatatatAM vegamaviShahyaM nirIkShya cha . putrANAM te mahAsainyamAsIdrAjanparA~Nmukham .. 8\-44\-10 (57149) tatprakIrNarathAshvebhaM naravAjisamAkulam . vidhvastavarmakavachaM pravidvAyudhakArmukam .. 8\-44\-10 (57150) vyadravattAvakaM sainyaM loDyamAnaM samantataH . siMhArditamivAraNye yathA gajakulaM tathA .. .. 8\-44\-10 (57151) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chatushchatvAriMsho.adhyAyaH .. 44 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-44\-8 mantrauShadhakriyA vyAdhirvidhihInakriyA iva iti kha.Ta.pAThaH .. 8\-44\-19 kachAkachi yuddhaM iti jha.pAThaH .. 8\-44\-44 chatushchatvAriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 045 .. shrIH .. 8\.45\. adhyAyaH 45 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNaM parAjitya jighAMsorbhImasya shalyena hetukayahapUrvakaM niShedhanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-45\-0 (57152) sa~njaya uvAcha. 8\-45\-0x (4957) tAnabhidravato dR^iShTvA pANDavAMstAvakaM balam. 8\-45\-1 (57153) antamadya gamiShyAmi tasya duHkhasya pArShata .. 8\-45\-10 (57162) hantAsmyadya raNe karNaM sa vA mAM nihaniShyati . sa~NgrAme.adya sughore.asminsatyametadbravImi vaH .. 8\-45\-11 (57163) rAjAnamadya bhavatAM nyAsabhUtaM dadAni vai . tasya saMrakShaNe sarve yatadhvaM vigatajvarAH .. 8\-45\-12 (57164) evamuktvA mahAbAhuH prAyAdAdhirathiM prati . siMhanAdena mahatA sarvAH sannAdayandishaH .. 8\-45\-13 (57165) dR^iShTvA tvaritamAyAntaM bhImaM yuddhAbhinandinam . sUtaputramathovAcha madrANAmIshvaro vibhuH .. 8\-45\-14 (57166) shalya uvAcha. 8\-45\-15x (4958) pashya karNa mahAbAhuM sa~NkruddhaM pANDunandanam . dIrghakAlArjitaM krodhaM moktukAmaM tvayi dhruvam .. 8\-45\-15 (57167) IdR^ishaM nAsya rUpaM me dR^iShTapUrvaM kadAchana . abhimanyau hate karNa rAkShase cha ghaTotkache .. 8\-45\-16 (57168) trailokyasya samastasya shaktaH kruddho nivAraNe . bibharti sadR^ishaM rUpaM yugAntAgnisamaprabham .. 8\-45\-17 (57169) sa~njaya uvAcha. 8\-45\-18x (4959) iti bruvati rAdheyaM madrANAmIshvare nR^ipa . abhyavartata vai karNaM krodhadIptato vR^ikodaraH .. 8\-45\-18 (57170) athAgataM tu samprekShya bhImaM yuddhAbhinandinam . abravIdvachanaM shalyaM rAdheyaH prahasanniva .. 8\-45\-19 (57171) yaduktaM vachanaM me.adya tvayA madrajaneshvara . bhImasenaM prati vibho tatsatyaM nAtra saMshayaH .. 8\-45\-20 (57172) eSha shUrashcha vIrashcha krodhanashcha vR^ikodaraH . nirapekShaH sharIre cha prANatashcha balAdhikaH .. 8\-45\-21 (57173) aj~nAtavAsaM vasatA virATanagare tadA . draupadyAH priyakAmena kevalaM bAhusaMshrayAt . gUDhabhAvaM samAshritya kIchakaH sagaNo hataH .. 8\-45\-22 (57174) so.adya sa~NgrAmashirasi sannadvaH krodhamUrchChitaH . kiM karodyatadaNDena mR^ityunApi vrajedraNam .. 8\-45\-23 (57175) chirakAlAbhilaShito mamAyaM tu manorathaH . arjunaM samare hanyAM mAM vA hanyAdvana~njayaH .. 8\-45\-24 (57176) sa me kadAchidadyaiva bhavedbhImasamAgamAt .. 8\-45\-25 (57177) nihate bhImasene vA yadi vA virathIkR^ite . abhiyAsyati mAM pArthastanme sAdhu bhaviShyati . atra yanmanyase prAptaM tachChIghraM sampradhAraya .. 8\-45\-26 (57178) sa~njaya uvAcha. 8\-45\-27x (4960) etachChrutvA tu vachanaM rAdheyasyAmitaujasaH . uvAcha vachanaM shalyaH sUtaputraM tathAgatam .. 8\-45\-27 (57179) abhiyAhi mahAbAho bhImasenaM mahAbalam . nirapekShashcha yudhyasva shaktiM svAM sampradarshayan .. 8\-45\-28 (57180) yaste kAmo.abhilaShitashchirAtprabhR^iti hR^idgatataH . sa vai sampatsyate karNa satyametadbravImi te .. 8\-45\-29 (57181) evamukte tataH karNaH shalyaM punarabhAShata . hantA.ahamenaM saMrabdhaM mAM vA hantA vR^ikodaraH .. 8\-45\-30 (57182) evamuktvA mahArAja rAdheyo rathinAM varaH . yuddhe manaH samAdhAya yAhi yAhItyachodayat .. 8\-45\-31 (57183) tataH prAyAdrathenAshu shalyastatra vishAmpate . yatra bhImo maheShvAso vyadrAvayata vAhinIm .. 8\-45\-32 (57184) tatastUryaninAdashcha bherINAM cha mahAsvanaH . udatiShThachcha rAjendra karNabhImasamAgame .. 8\-45\-33 (57185) bhImaseno.athatha sa~Nkruddhastasya sainyaM durAsadam . nArAchairvimalaistIkShNairdishaH prAdrAvayadbalI .. 8\-45\-34 (57186) sa sannipAtastatumulo ghorarUpo vishAmpate . AsIdraudro mahArAja karNapANDavayormR^idhe .. 8\-45\-35 (57187) tato muhUrtAdrAjendra nAtikR^ichChrAddhasanniva . bhImaseno mahAbAhuH karNaM prepsurabhidravat .. 8\-45\-36 (57188) samApatantaM samprekShya karNo vaikartano vR^iShA . AjaghAna susa~Nkruddho nArAchena stanAntare . punashchainamameyAtmA sharavarShairavAkirat .. 8\-45\-37 (57189) sa vidvaH sUtaputreNa chChAdayAmAsa patribhiH . vivyAdha nishitaiH karNaM navabhirnataparvabhiH .. 8\-45\-38 (57190) tasya karNo dhanurmadhye dvidhA chichCheda patribhiH .. 8\-45\-39 (57191) athainaM ChinnadhanvAnaM pratatyavidhyatstanAntare . nArAchena sutIkShNena sarvAvaraNabhedinA .. 8\-45\-40 (57192) so.anyatkArmukamAdAya sUtataputraM vR^ikodaraH . rAjanmarmasu marmaj~no vivyAdha nishitaiH sharaiH . nanAda balavannAdaM kampayanniva rodasI .. 8\-45\-41 (57193) tataM karNaH pa~nchaviMshatyA nArAchAnAM samArpayat . madotkaTaM vane dR^iptatamulkAbhiriva ku~njaram .. 8\-45\-42 (57194) tataH sAyakabhinnA~NgaH pANDavaH krodhamUrchChitaH . saMrambhAmarShatAmrAkShaH sUtaputravadhepsayA .. 8\-45\-43 (57195) sa kArmuke mahAvegaM bhArasAdhanamuttamam . girINAmapi bhettAraM sAyakaM samayojayat .. 8\-45\-44 (57196) vikR^iShya balavachchApamAkarNAdatimArutiH . taM mumocha maheShvAsaH kruddhaH karNajighAMsayA .. 8\-45\-45 (57197) sa visR^iShTo balavatA bANo vajrAshanisvanaH . adArayadraNe karNaM vajravego yathA.achalam .. 8\-45\-46 (57198) sa bhImasenAbhihataH sUtaputraH kurUdvaha . niShasAda rathopasthe visaMj~naH pR^itanApatiH . `rudhireNAvasiktA~Ngo gatAsuvadarindamaH .. 8\-45\-47 (57199) etasminnantare dR^iShTvA madrarAjo vR^ikodaram . jighAMsuM ChettumAyAntaM sAdhayannidamabravIt .. 8\-45\-48 (57200) bhImasena mahAbAho yatattatvAM vakShyAmi tachChR^iNu . vachanaM hetusampannaM shrutvA chaitattathA kuru .. 8\-45\-49 (57201) arjunena pratij~nAto vadhaH karNasya shuShmiNaH . tAM tathA kuru bhadraM te pratij~nAM savyasAchinaH .. 8\-45\-50 (57202) bhImasena uvAcha. 8\-45\-51x (4961) dR^iDhavratatvaM pArthasya jAnAmi nR^ipasattama . rAj~nastu dharShaNaM pApaH kR^itavAnmama sannidhau .. 8\-45\-51 (57203) tataH kopAbhibhUtena sheShaM na gaNitaM mayA . patite chApi rAdheye na me manyuH shamaM gataH). jihvodvaraNamevAsya prAptakAlaM mataM mama .. 8\-45\-52 (57204) anena sunR^ishaMsena samaveteShu rAjasu . asmAkaM shR^iNvatAM shalya yAni vAkyAni mAtula . asaheyAni nIchAni bahUni shrAvitAni bho .. 8\-45\-53 (57205) nUnaM chaitatpratij~nAtaM dUrasthasyApi pArthiva . ChedanaM chAsya jihvAyAstadaivAkA~NkShitaM mayA . rAj~nastu priyakAmena kAlo.ayaM paripAlitaH .. 8\-45\-54 (57206) bhavatA tu yadukto.asmi vAkyaM hetvarthasaMhitam . tadgR^ihItaM mahArAta kaTukasthamivauShadham .. 8\-45\-55 (57207) hInapratij~no bIbhatsurna hi jIveta karhichit . asminvinaShTe naShTAH smaH sarva eva sakeshavAH .. 8\-45\-56 (57208) adya chaiva nR^ishaMsAtmA pApaH pApakR^itAM varaH . gamiShyatati parIbhAvaM dR^iShTamAtraH kirITinA .. 8\-45\-57 (57209) yudhiShThirasya kopena pUrvaM dagdho nR^ishaMsakR^it . tvayA saMrakShitatastatvadya matsamIpAdupAgataH .. 8\-45\-58 (57210) sa~njaya uvAcha.' 8\-45\-59x (4962) evaM madrAdhipaH shrutvA visaMj~naM sUtanandanam . apovAha rathenAjau karNamAhavashobhinam .. 8\-45\-59 (57211) parAjite tataH karNe dhArtarAShTrI mahAchamUH . vyapAyAtsarvato bhagnA hAhAbhUtA samantataH .. .. 8\-45\-60 (57212) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptatadashadivasayuddhe pa~nchachatvAriMsho.adhyAyaH .. 45 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-45\-59 tato madrAdhipo dR^iShTvA iti jha.pAThaH .. 8\-45\-45 pa~nchatvAriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 046 .. shrIH .. 8\.46\. adhyAyaH 46 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## bhImakarNayoryuddham .. 1 .. bhImena duryodhanAnujAnAM katipayAnAM hananam .. 2 .. sa~NkulayuddhaM cha .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-46\-0 (57213) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-46\-0x (4963) suduShkaramidaM karma kR^itaM bhImena sa~njaya . yena karNo mahAbAhU rathopasthe nipAtitaH .. 8\-46\-1 (57214) karNo hyeko raNe hantA pANDavAnsR^i~njayaiH saha . iti duryodhanaH sUta prAbravInmAM muhurmuhuH .. 8\-46\-2 (57215) parAjitaM tu rAdheyaM dR^iShTvA bhImena saMyuge . tataH paraM kimakarotputro duryodhano mama .. 8\-46\-3 (57216) sa~njaya uvAcha. 8\-46\-4x (4964) vimukhaM prekShya rAdheyaM sUtaputraM mahAhave . putrastava mahArAja sodaryAnidamabravIt .. 8\-46\-4 (57217) shIghraM gachChata bhadraM vo rAdheyaM parirakShata . bhImasenabhaye.agAdhe majjantaM vyasanArNave .. 8\-46\-5 (57218) te tu rAj~nA samAdiShTA bhImasenaM jighAMsavaH . abhyavartanta sa~NkruddhAH pata~NgAH pAvakaM yathA .. 8\-46\-6 (57219) shrutAyurdurdharaH krAtho vivitsurvikaTaH samaH . niSha~NgI kavachI pAshI tathA nandopanandakau .. 8\-46\-7 (57220) duShpradharShaH subAhushcha vAtavegasuvarchasau . dhanurgrAho durmadashcha jalasandhaH shalaH sahaH .. 8\-46\-8 (57221) ete rathaiH parivR^itA vIryavanto mahAbalAH . bhImasenaM samAsAdya samantAtparyavArayan .. 8\-46\-9 (57222) te vyamu~ncha~nCharavrAtAnnAnAli~NgAnsamantataH . sa tairabhyardyamAnastu bhImaseno mahAbalaH .. 8\-46\-10 (57223) teShAmApatatAM kShipraM sutAnAM te janAdhipa . rathaiH pa~nchashataiH sArdhaM pa~nchAshadahanadrathAn .. 8\-46\-11 (57224) vivitsostu tataH kruddho bhallenApAharachChiraH . bhImaseno mahArAja tatpapAta hataM bhuvi .. 8\-46\-12 (57225) sakuNDalashirastrANaM pUrNachandropamaM tathA . `ashobhata mahArAja pUrNachandra ivAmbare'.. 8\-46\-13 (57226) taM dR^iShTvA nihataM shUraM bhrAtaraH sarvatastadA . abhyadravanta samare bhImaM bhImaparAkramam .. 8\-46\-14 (57227) tato.aparAbhyAM bhallAbhyAM putrayoste mahAhave . jahAra samare prANAnbhImo bhImaparAkramaH .. 8\-46\-15 (57228) tau dharAmanvapadyetAM vAtarugNAviva drumau . vikaTashcha sahashchomau devaputropamau nR^ipa .. 8\-46\-16 (57229) tatastu tvarito bhImaH krAthaM ninye yamakShayam . nArAchena sutIkShNena sa hato nyapatadbhuvi .. 8\-46\-17 (57230) hAhAkArastatastIvraH sambabhUva janeshvara . vadhyamAneShu vIreShu tava putreShu dhanviShu .. 8\-46\-18 (57231) teShAM sululite sainye punarbhImo mahAbalaH . nandopanandau samare praiShayadyamasAdanam .. 8\-46\-19 (57232) tataste prAdravanbhItAH putrAste vihvalIkR^itAH . bhImasenaM raNe dR^iShTvA kAlAntakayamopamam .. 8\-46\-20 (57233) putrAMste nihatAndR^iShTvA sUtaputraH sudurmanAH . haMsavarNAnhayAnbhUyaH praiShayadyatra pANDavaH .. 8\-46\-21 (57234) te preShitA mahArAja madrarAjena vAjinaH . bhImasenarathaM prApya samasajjanta vegitAH .. 8\-46\-22 (57235) sa sannipAtastumulo ghorarUpo vishAmpate . AsIdraudro mahArAja karNapANDavayormR^idhe .. 8\-46\-23 (57236) dR^iShTvA mama mahArAja tau sametau mahArathau . AsIdbudviH kathaM yudvametadadya bhaviShyati .. 8\-46\-24 (57237) tato bhImo raNashlAghI ChAdayAmAsa patribhiH . karNaM raNe mahArAja putrANAM tava pashyatAm .. 8\-46\-25 (57238) tataH karNo bhR^ishaM kruddho bhImaM navabhirAyasaiH . vivyAdha paramAstraj~no bhallaiH sannataparvabhiH .. 8\-46\-26 (57239) tAnnihatya mahAbAhurbhImo bhImaparAkramaH . AkarNapUrNairvishikhaiH karNaM vivyAdha saptabhiH .. 8\-46\-27 (57240) tataH karNo mahArAja AshIviSha iva shvasan . sharavarSheNa mahatA ChAdayAmAsa pANDavam .. 8\-46\-28 (57241) bhImo.api tataM sharavrAtaishChAdayitvA mahAratham . pashyatAM kauraveyANAM vinanarda mahAbalaH .. 8\-46\-29 (57242) tataH karNo bhR^ishaM kruddho dR^iDhamAdAya kArmukam . bhImaM vivyAdha dashabhiH ka~NkapatraiH shilAshitaiH . kArmukaM chAsya chichCheda bhallena nishitena cha .. 8\-46\-30 (57243) tato bhImo mahAbAhurhemapaTTavibhUShitam . parighaM ghoramAdAya mR^itatyudaNDamivAparam . karNasya nidhanAkA~NkShI chikShepAtibalo nadan .. 8\-46\-31 (57244) tamApatantaM parighaM vajrAshanisamasvanam . chichCheda bahudhA karNaH sharairAshIviShopamaiH .. 8\-46\-32 (57245) tataH kArmukamAdAya bhImo dR^iDhataraM tadA . ChAdayAmAsa vishikhaiH karNaM parabalArdanam .. 8\-46\-33 (57246) tato yuddhamabhUddhoraM karNapANDavayormR^idhe . balIndrayoriva muhuH parasparavadhaiShiNoH .. 8\-46\-34 (57247) tataH karNo mahArAja bhImasenaM tribhiH sharaiH . AkarNapUrNairvivyAdha dR^iDhamAnamya kArmukam .. 8\-46\-35 (57248) so.atividdho maheShvAsaH karNena balinAM varaH . ghoramAdatta vishikhaM karNakAyAvadAraNam .. 8\-46\-36 (57249) tasya bhittvA tanutrANaM bhittvA kAyaM cha sAyakaH . prAvishadvaraNIM rAjanvalmIkamiva pannagaH .. 8\-46\-37 (57250) sa tenAtiprahAreNa vyathito vihvalanniva .. sa~nchachAla rathe karNaH kShitikampe yathA.achalaH .. 8\-46\-38 (57251) tataH karNo mahArAja roShAmarShasamanvitaH . bhImaM taM pa~nchaviMshatyA nArAchAnAM samArpayat .. 8\-46\-39 (57252) chichCheda kArmukaM tUrNaM pANDavasyAshu patriNA .. 8\-46\-40 (57253) tatato muhUrtAdrAjendra nAtikR^ichChrAdvasanniva . virathaM bhImakarmANaM bhImaM karNashchakAra ha .. 8\-46\-41 (57254) viratho bharatashreShTha prahasannanilopamaH . gadAM gR^ihya mahAbAhurapatatsyandanottamAt .. 8\-46\-42 (57255) gadayA cha mahArAja karNasya rathakUbaram . pothayAmAsa sa~NkruddhaH samare shatrutApanaH .. 8\-46\-43 (57256) sa krodhavashamApannaH pANDuputraH pratApavAn . vidrAvya gadayA vIrastava putrAnmahAhave .. 8\-46\-44 (57257) nAgAnsaptashatAnrAjannIShAdantAnprahAriNaH . vyadhamatsahasA bhImaH kruddharUpaH parantapaH .. 8\-46\-45 (57258) dantaveShTeShu netreShu kumbheShu cha kaTeShu cha . marmasvapi cha marmaj~nastAnnAgAnavadhIdbalI .. 8\-46\-46 (57259) `arditA bhImasenena vinadanto bhR^ishAturAH'. tataste prAdravanbhItAH prahatAshcha punaHpunaH . mahAmAtrAstamAvavrurmeghA iva divAkaram .. 8\-46\-47 (57260) tAnsa saptashatAnnAgAnsArohAyudhaketanAn . bhUmiShTho gadayA jaghne vajreNendra ivAchalAn .. 8\-46\-48 (57261) tataH subalaputrasya nAgAnatibalAnpunaH . pothayAmAsa kaunteyo dvipa~nchAshadarindamaH .. 8\-46\-49 (57262) tathA rathashatataM sAgraM pattIMshcha shatasho.aparAn . nyahanatpANDavo yuddhe tApayaMstava vAhinIm .. 8\-46\-50 (57263) pratApyamAnaM sUryeNa bhImena cha mahAtmanA . tava sainyaM sa~nchukocha charmAgnAvAhitaM yathA .. 8\-46\-51 (57264) te bhImabhayasantrastAstAvakA bharatarShabha . vihAya samare karNaM dudruvurvai disho dasha .. 8\-46\-52 (57265) rathAH pa~nchashatAshchAnye hAdinaH sharavarShiNaH . bhImamabhyadravanghnantaH sharapUgaiH samantataH .. 8\-46\-53 (57266) tAnsa pa~nchashatAnvIrAnsapatAkadhvajAyudhAn . pothayAmAsa gadayA bhImo viShNurivAsurAn .. 8\-46\-54 (57267) tataH shakuninirdiShTAH sAdinaH shUrasammatAH . trisAhasrANyabhiyayuH sharashaktyR^iShTipANayaH .. 8\-46\-55 (57268) tAnpratyudgamya yavanAnsAshvArohAMstadA.arihA . vividhAnvicharanmArgAngadayA samapothayat .. 8\-46\-56 (57269) teShAmAsInmahA~nChabdastADitAnAM cha sarvashaH . agnibhirdahyamAnAnAM nalAnAmiva bhArata .. 8\-46\-57 (57270) evaM subalaputrasya trisAhasrAnhayottamAn . hatvA.anyaM rathamAsthAya kruddho rAdheyamabhyayAt .. 8\-46\-58 (57271) karNo.api samare rAjandharmaputramarindamam . sa sharaishChAdayAmAsa sArathiM chApyapAtayat .. 8\-46\-59 (57272) tataH sa pradrutaM sainyaM dR^iShTvA karNo mahArathaH . anvadhAvatkiranbANaiH ka~NkapatrairajihmagaiH .. 8\-46\-60 (57273) rAjAnamabhidhAvantaM sharairAvR^itya rodasI . kruddhaH prachChAdayAmAsa sharajAlena mArutiH .. 8\-46\-61 (57274) sannivR^ittastatastUrNaM rAdheyaH shatrukarshanaH . bhImaM prachChAdayAmAsa samantAnnishitaiH sharaiH .. 8\-46\-62 (57275) bhImasenarathaprepsuM karNaM bhArata sAtyakiH . abhyardayadameyAtmA pArShNigrahaNakAraNAt .. 8\-46\-63 (57276) bhImasenarathaprepsuM karNo bhArata sAtyakim . abhyavartata shaineyamardaya~nCharavR^iShTibhiH .. 8\-46\-64 (57277) tAvanyonyaM samAsAdya vR^iShabhau sarvadhanvinAm . visR^ijantau sharAndIptAnvibhrAjetAM manasvinau .. 8\-46\-65 (57278) tAbhyAM viyati rAjendra vitatatataM bhImadarshanam . kau~nchapR^iShThAruNaM raudraM bANajAlaM vyadR^ishyata .. 8\-46\-66 (57279) naiva sUryaprabhA rAjanna dishaH pradishastathA . prAj~nAsiShma vayaM te vA sharairmuktaiH sahasrashaH .. 8\-46\-67 (57280) madhyAhne tapato rAjanbhAskarasya mahAprabhAH . hR^itAH sarvAH sharaughaistaiH karNamAdhavayostadA .. 8\-46\-68 (57281) saubalaM kR^itavarmANaM drauNimAdhirathiM kR^ipam . saMsaktAnpANDavairdR^iShTvA nivR^ittAH kuravaH punaH .. 8\-46\-69 (57282) teShAmApatatAM shabdastItra AsIdvishAmpate . udvR^ittAnAM yathA vR^iShTyA sAgarANAM bhayAvahaH .. 8\-46\-70 (57283) te sene bhR^ishasaMsakte dR^iShTvA.anyonyaM mahAhave . harSheNa mahatA yukte parigR^ihya parasparam .. 8\-46\-71 (57284) tataH pravavR^ite yuddhaM madhyaM prApte divAkare . yAdR^ishaM naivamasmAbhirdR^iShTapUrvaM na cha shrutam .. 8\-46\-72 (57285) balaughastu samAsAdya balaughaM sahasA raNe . upasarpata vegena vAryogha iva sAgaram .. 8\-46\-73 (57286) AsInninAdaH sumahAnbANaughAnAM parasparam . garjatAM sAgaraughANAM yathA syAnniHsvano mahAn .. 8\-46\-74 (57287) te tu sene samAsAdya vegavatyau parasparam . ekIbhAvamanuprApte nadyAviva samAgame .. 8\-46\-75 (57288) tataH pravavR^ite yuddhaM ghorarUpaM vishAmpate . kurUNAM pANDavAnAM cha lipsatAM sumahadyashaH .. 8\-46\-76 (57289) shUrANAM garjatAM tatra hyavichChedakR^itA giraH . shruyante vividhA rAjannAmAnyuddishya bhArata .. 8\-46\-77 (57290) yasya yaddhi raNe vya~NgaM pitR^ito mAtR^ito.api vA . karmataH shIlato vA.api sa tachChrAvayate yudhi .. 8\-46\-78 (57291) tAndR^iShTvA samare shUshAMstarjamAnAnparasparam . abhavanme matI rAjannaiShAmastIti jIvitam .. 8\-46\-79 (57292) teShAM dR^iShTvA tu kruddhAnAM vapUMShyamitatejasAm . abhavanme bhayaM tIvraM kathametadbhaviShyati .. 8\-46\-80 (57293) tataste pANDavA rAjankauravAshcha mahArathAH . tatakShuH sAyakaistUrNamanyonyaM vijayaiShiNaH .. .. 8\-46\-81 (57294) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaTchatvAriMsho.adhyAyaH .. 46 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 047 .. shrIH .. 8\.47\. adhyAyaH 47 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-47\-0 (57295) sa~njaya uvAcha. 8\-47\-0x (4965) kShatriyAste mahArAja parasparavadhaiShiNaH . anyonyaM samare jaghnuH kR^itavairA mahaujasaH .. 8\-47\-1 (57296) rathaughAshcha hayaughAshcha naraughAshcha samantataH . gajaughAshcha mahArAja saMsaktAshcha parasparam .. 8\-47\-2 (57297) gadAnAM parighANAM cha shaktInAM cha parasparam . prAsAnAM bhiNDipAlAnAM musuNThInAM cha sarvashaH .. 8\-47\-3 (57298) sampAtaM chAnupashyAma sa~NgrAme bhR^ishadAruNe . shalabhA iva sampetuH sharavR^iShTyaH samantataH .. 8\-47\-4 (57299) nAgAnnAgAH samAsAdya vyadhamanta parasparam . hayA hayAMshcha samare rathino rathinastathA .. 8\-47\-5 (57300) pattayaH pattisa~NghAMshcha hayasa~NghAMshcha pattayaH . pattayo rathamAta~NgAnrathA hastyashvameva cha . nAgAshcha samare trya~NgaM mamR^iduH shIghragA nR^ipa .. 8\-47\-6 (57301) vadhyatAM tatra shUrANAM kroshatAM cha parasparam . ghoramAyodhanaM jaj~ne pashUnAM ghAtane yathA .. 8\-47\-7 (57302) rudhireNa samAstIrNA babhau bhArata medinI . shakragopagaNAkIrNA prAvR^iShIva vasundharA .. 8\-47\-8 (57303) yathA vA vAsasI shukle mahArajanara~njite . bibhratI yuvatI shyAmA tadvadAsIdvasundharA .. 8\-47\-9 (57304) `badvachUDAmaNidharaiH shirobhishchArukuNDalaiH . ujjhitairvR^iShabhAkShANAM bhrAjate sma vasundharA'.. 8\-47\-10 (57305) shashashoNitadigdheva shAtakumbhamayIva cha . `bhUrbabhau bharatashreShTha shAntArchirbhirivAnalaiH ..' 8\-47\-11 (57306) ChinnAnAM chottamA~NgAnAM bAhUnAM chorubhiH saha . kuNDalAnAM pinaddhAnAM bhUShaNAnAM cha bhArata .. 8\-47\-12 (57307) niShkANAM hemasUtrANAM sharIrANAM cha dhanvinAm . charmaNAM sapatAkAnAM sa~NghAstatrApatanbhuvi. 8\-47\-13 (57308) `agamyakalpA pR^ithivI sarvato bhR^ishakardamA'.. gajA gajAnsamAsAdya viShANairArdayannR^ipa . viShANAgrahatAstatra bhrAjante dviradottamAH . rudhireNAvasiktA~NgA gairikaprasravA iva . `prAvR^iTkAle mahArAja meghA iva savidyutaH'.. 8\-47\-14 (57309) syandamAnA yathA bhAnti parvatA dhAtumaNDitAH . `tathA rejU raNe nAgA rudhireNa samAplutAH'.. 8\-47\-15 (57310) tomarAnsAdibhirmuktAnpratimAnasthitAnbahUn . hastairuddhR^itya tAnnAgA babha~njushchApare raNe .. 8\-47\-16 (57311) nArAchaishChinnavarmANo bhrAjante sma gajottamAH . himAgame yathA rAjanvyabhrA iva mahIdharAH .. 8\-47\-17 (57312) sharaiH kanakapu~Nkhaishcha chitA rerjurgajottamAH . ulkAbhiH sampradIptAgrAH parvatA iva bhArata .. 8\-47\-18 (57313) kechidabhyAhatA nAgairnAgA nagavaropamAH . na cheluH samarAttasmAchChinnapakShA ivAdrayaH .. 8\-47\-19 (57314) apare prAdravannAgAH sharArtA vraNapIDitAH . pratimAnaishcha kumbhaishcha petururvyAM mahAhave .. 8\-47\-20 (57315) niSheduH siMhavachchAnye nadanto bhairavAnravAn . vemushcha bahavo rAjaMshchukrushushchApare gajAH .. 8\-47\-21 (57316) hayAshcha nihatA bANairhemabhANDavibhUShitAH . niShedushchaiva mamlushcha babhramushcha disho dasha .. 8\-47\-22 (57317) apare klishyamAnAshcha vyaveShTanta mahItale . bhAvAnbahuvidhAMshchakrustADitAH sharatomaraiH .. 8\-47\-23 (57318) narAstu nihatA bhUmau kUjantastatra mAripa . dR^iShTvA cha bAndhavAnanye pitR^Inanye pitAmahAn .. 8\-47\-24 (57319) dhAvamAnAnparAMshchAnye dR^iShTvAnye tatra bhArata . khyAtAni gotranAmAni shashaMsuritaretaram .. 8\-47\-25 (57320) teShAM ChinnA mahArAja bhujAH kanakabhUShaNAH . udveShTante viveShTante bhramanti hyutpatanti cha .. 8\-47\-26 (57321) nipatanti tathaivAnye sphuranti cha sahasrashaH . vegAMshchAnye rame chakruH pa~nchAsyA iva pannagAH .. 8\-47\-27 (57322) te bhujA bhogibhogAbhAshchandanAktA vishAmpate . lohitArdrA bhR^ishaM rejustapanIyadhvajA iva .. 8\-47\-28 (57323) vartamAne tathA ghore sa~Nkule sarvato disham . avij~nAtAH sma yudhyante vinighnantaH parasparam .. 8\-47\-29 (57324) bhaumena rajasAkIrNe shastrasampAtasa~Nkule . naiva sve na pare rAjanvyaj~nAyanta tamovR^itAH .. 8\-47\-30 (57325) tathA tadabhavadyuddhaM ghorarUpaM bhayAnakam . lohitodA mahAnadyaH prasasrustatra chAsakR^it .. 8\-47\-31 (57326) shIrShapAShANasa~nChannAH keshashaivalashAdvalAH . asthimInasamAkIrNA dhanuHsharagadoDupAH .. 8\-47\-32 (57327) mAMsashoNitapa~Nkinyo ghorarUpAH sudAruNAH . nadIH pravartayAmAsuH soNitaughavivardhinIH .. 8\-47\-33 (57328) bhIruvitrAsakAriNyaH shUrANAM harShavardhanAH . tA nadyo ghorarUpAstu nayantyo yamasAdanam .. 8\-47\-34 (57329) avagADhAnmajjayantyaH kShatrasyAjanayanbhayam . kravyAdAnAM naravyAghra nardatAM tatratatra ha .. 8\-47\-35 (57330) ghoramAyodhanaM jaj~ne pretarAjapuropamam . utthitAnyagaNeyAni kabandhAni samantataH .. 8\-47\-36 (57331) nR^ityanti vai bhUtagaNAH sutR^iptA mAMsashoNitaiH . pItvA cha shoNitaM tatra vasAM bhuktvA cha bhArata .. 8\-47\-37 (57332) medomajjAvasAmattAstR^iptA mAMsasya chaiva ha . dhAvamAnAH sma dR^ishyante kAkagR^ighrabakAstathA .. 8\-47\-38 (57333) shUrAstu samare rAjanbhayaM tyaktvA sudustyajam . yodhavratasamAkhyAtAshchakruH karmANyabhItavat .. 8\-47\-39 (57334) sharashaktisamAkIrNe kravyAdagaNasa~Nkule . vyacharanta raNe shUrAH khyApayantaH svapauruSham .. 8\-47\-40 (57335) anyonyaM shrAvayanti sma nAmagotrANi bhArata . pitR^inAmAni cha raNe gotranAmAni vA vibho .. 8\-47\-41 (57336) shrAvayANAshcha bahavastatra yodhA vishAmpate . anyonyamavamR^idrantaH shaktitomarapaTTasaiH .. 8\-47\-42 (57337) vartamAne tathA yuddhe ghorarUpe sudAruNe . vyaShIdatkauravI senA bhinnA nauriva sAgare .. .. 8\-47\-43 (57338) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptachatvAriMsho.adhyAyaH .. 47 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-47\-4 vR^iShTyaH vR^iShTayaH .. 8\-47\-47 saptachatvAriMsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 048 .. shrIH .. 8\.48\. adhyAyaH 48 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunasya saMshaptakairyuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-48\-0 (57339) sa~njaya uvAcha. 8\-48\-0x (4966) vartamAne tathA yuddhe kShatriyANAM nimajjane . gANDIvasya mahAghoShaH shrUyate yudhi mAriSha .. 8\-48\-1 (57340) saMshaptakAnAmakarotkadanaM yatra pANDavaH . kosalAnAM tathA rAjannArAyaNabalasya cha .. 8\-48\-2 (57341) saMshaptakAstu samare sharavR^iShTiH samantataH . apAtayanpArthamUrdhni jayagR^iddhAH pramanyavaH .. 8\-48\-3 (57342) tAM shastravR^iShTimAyAntImurasA dhArayanprabhuH . vyagAhata parAnpArtho vinighnanrathinAM varAn .. 8\-48\-4 (57343) vikShobhya tu rathAnIkaM ka~NkapatraiH shilAshitaiH . AsasAda tataH pArthaH susharmANaM mahAratham .. 8\-48\-5 (57344) sa tasya sharavarShANi vavarSha rathinAM varaH . tathA saMshaptakAshchaiva pArthasya samare sthitAH .. 8\-48\-6 (57345) susharmA tu tataH pArthaM viddhvA dashabhirAshugaiH . janArdanaM tribhirbANairahanaddakShiNe bhuje .. 8\-48\-7 (57346) tato.apareNa bhallena ketuM pArthasya mAriSha . vivyAdha samare rAjansusharmA krodhamUrchChitaH .. 8\-48\-8 (57347) sa vAnaravaro rAjanvishvakarmakR^ito mahAn . nanAda sumahAnAdaM nR^ityanniva vibhIShayan .. 8\-48\-9 (57348) kapestu ninadaM shrutvA santrastA tava vAhinI . bhayaM vipulamAsAdya nishcheShTA samapadyata .. 8\-48\-10 (57349) tataH sA shushubhe senA nishcheShTA.avasthitA nR^ipa . nAnApuShpasamAkIrNaM yathA chitrIkR^itaM vanam .. 8\-48\-11 (57350) pratilabhya tataH saMj~nAM yodhAste kurusattama . arjunaM siShichurbANaiH parvataM jaladA iva .. 8\-48\-12 (57351) sa~nChAdya samare pArthaM parivavruH samantataH . te hayAnrathachakre tu ratheShAM chApi mAriSha . grahItuM prachakramushchaiva krodhAviShTAH samantataH .. 8\-48\-13 (57352) nigR^ihya tu rathaM tasya yodhAste tu sahasrashaH . rathabandhaM prachakrurhi pANDavasyAmitaujasaH .. 8\-48\-14 (57353) rathamAruruhuH kechitkR^iShNapArthau jighR^ikShavaH . saMshaptakAnAM yodhAste siMhanAdAMshcha nedire .. 8\-48\-15 (57354) apare jagR^ihushchaiva keshavasya mahAbhujau . pArthaM chaike mahArAja rathasthaM jagR^ihurmudA .. 8\-48\-16 (57355) achyutaH sa mahAbAhurvidhunvanraNamUrdhani . pAtayAmAsa tAnsarvAnduShTahastIva hastipAn .. 8\-48\-17 (57356) sa rathastairgR^ihItastu pANDavasya mahAtmanaH . spandituM nAshakadrAjaMstadadbhutamivAbhavat .. 8\-48\-18 (57357) tataH pArtho mahAbAhuH saMvR^itaH stairmahArathaiH . nigR^ihItaM rathaM dR^iShTvA tAMshchApyAdravato bahUn .. 8\-48\-19 (57358) rathArUDhAMshcha subahUnpadA.a.akShipya nyapAtayat . apAtayadasambhrAntaH sharairAsannayodhibhiH .. 8\-48\-20 (57359) tAMstApayitvA samare pArthaH parapura~njayaH . smayanniva mahAbAhuH keshavaM vAkyamabravIt .. 8\-48\-21 (57360) pashya kR^iShNa mahAbAho saMshaptakagaNAnbahUn . kurvato.asukaraM karma mumUrShUnkAlachoditAn .. 8\-48\-22 (57361) rathabandhamimaM prApya pR^ithivyAM nAsti kashchana . yaH saheta pumA.Nlloke madanyaH kShatriyarShabhaH .. 8\-48\-23 (57362) pashyaitatAnadya samare matprayuktaiH sutejanaiH . pAtyamAnAnraNe kR^iShNa sharairAshIviShopamaiH .. 8\-48\-24 (57363) ityevamuktvA bIbhatsuH sha~Nkhapravaramuttamam . vyanAdayadameyAtmA devadattaM mahAmR^idhe .. 8\-48\-25 (57364) devadattasvanaM shrutvA keshavo.api mahAyashAH . pA~nchajanyasvanaM chakre pUrayanniva rodasI .. 8\-48\-26 (57365) tayoH sha~NkhasvanaM shrutvA saMshaptakavarUthinI . sa~nchachAla mahArAja vitrastA chAdravadbhR^isham .. 8\-48\-27 (57366) nAgamastraM tataH pArthaH prAdushchakre hasanniva . pAdabandhaM sa teShAM vai chakre tena mahAstravit .. 8\-48\-28 (57367) yAnuddishya raNe pArthaH pAdabandhaM chakAra ha . te baddhAH pAdabandhena yodhAH saMshaptakAstadA .. 8\-48\-29 (57368) nirvicheShTAstadA.abhUvanpANDavasyAstratejasA . nirvicheShTAMstato yodhAnavadhItpANDunandanaH . yathendraH samare daityAMstArakasya vadhe purA .. 8\-48\-30 (57369) te vadhyamAnAH samare mumuchustaM rathottamam . AyudhAni cha sarvANi visraShTumupachakramuH .. 8\-48\-31 (57370) tataH susharmA rAjendra gR^ihItAM vIkShya vAhinIm . sauparNamastraM tvaritaH prAdushchakre mahArathaH .. 8\-48\-32 (57371) tataH suparNAH sampeturbhakShayanto bhuja~NgamAn . tato vidudruvurnAgAstAndR^iShTvA khecharAnnR^ipa .. 8\-48\-33 (57372) tadvimuktaM balaM reje pAdabandhAdvishAmpate . meghabandhAdyathA mukto bhAskarastApayanprajAH .. 8\-48\-34 (57373) vipramuktAH svakA yodhAH phalgunasya rathaM prati . sasR^ijuH sharasa~NghAMshcha shastrasa~NghAMshcha mAriSha .. 8\-48\-35 (57374) tAM mahAstramayIM vR^iShTiM sharaiH sa~nChidya bhArata . avadhItsatato yodhAnvAsaviH paravIrahA .. 8\-48\-36 (57375) susharmA tu tato rAjanbANena nataparvaNA . arjunaM hR^idaye viddhvA vivyAdhAnyaistrisaptabhiH .. 8\-48\-37 (57376) sa gADhaviddho vyathito rathopastha upAvishatat . tata uchchukrushuH sarve hataH pArtha iti bruvan .. 8\-48\-38 (57377) tataH sha~NkhaninAdAshcha bherIshabdAshcha puShkalAH . nAnAvAditraninadAH siMhanAdAshcha jaj~nire .. 8\-48\-39 (57378) pratilabhya tataH saMj~nAM shvetAshvaH kR^iShNasArathiH . so.atividdho maheShvAsaH sharairAshIvipopamaiH . susharmANaM mahArAja krodhAviShTo mahArathaH .. 8\-48\-40 (57379) tataH sharashataiH pArthaH sa~nChAdyainaM kShaNAdraNe . dishastu vArayAmAsa bANaistatra mahAstravit .. 8\-48\-41 (57380) vimukhIkR^itya samare susharmANaM dhana~njayaH . aindramastramameyAtmA prAdushchakre hasanniva .. 8\-48\-42 (57381) tato bANasahasrANi tadutsR^iShTAni mAriSha . sarvadikShu vyadR^ishyanta sUdayanti rathadvipAn .. 8\-48\-43 (57382) hayAnpattIMshcha samare shastraiH shatasahasrashaH . rarAja samare rAja~nshakro nighnannivAsurAn .. 8\-48\-44 (57383) vadhyamAne tataH sainye bhayaM sumahadAvishat . saMshaptakagaNAnAM cha gopAlAnAM cha bhArata .. 8\-48\-45 (57384) na hi tatra pumAnkashchidyo.arjunaM pratibudhyate . pashyatAM tatra vIrANAmahanyata balaM tava .. 8\-48\-46 (57385) hanyamAnaM cha tadabhUnnishcheShTaM cha parAkrame .. 8\-48\-47 (57386) ayutaM tatra yodhAnAM hatvA pANDusuto raNe . vyabhrAjata mahArAja vidhUmo.agniriva jvalan .. 8\-48\-48 (57387) chaturdashasahasrANi yAni dR^iShTani bhArata . rathAnAmayutaM chaiva trisahasrAshcha dantinaH .. 8\-48\-49 (57388) tataH saMshaptakA bhUyaH parivavrurdhana~njayam . martavyamiti nishchitya jayaM vApyanivartanam .. 8\-48\-50 (57389) tatra yuddhaM mahachchAsIttAvakAnAM vishAmpate . shUreNa balinA sArdhaM pANDavena kirITinA . jitvA tAnnyahanatpArthaH shatrU~nshakra ivAsurAn .. .. 8\-48\-51 (57390) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTachatvAriMsho.adhyAyaH .. 48 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 049 .. shrIH .. 8\.49\. adhyAyaH 49 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-49\-0 (57391) sa~njaya uvAcha. 8\-49\-0x (4967) kR^itavarmA kR^ipo drauNiH sUtaputrashcha mAriSha . ulUkaH saubalashchaiva rAjA cha saha sodaraiH .. 8\-49\-1 (57392) sIdamAnAM chamUM dR^iShTvA pANDuputrabhayArditAm . samujjahruH sma vegena bhinnAM nAvamivArNave .. 8\-49\-2 (57393) tato yuddhamatIvAsInmuhUrtamiva bhArata . bhIrUNAM trAsajananaM shUrANAM harShavardhanam .. 8\-49\-3 (57394) kR^ipeNa sharavarShANi pratimuktAni saMyuge . sR^i~njayAMshChAdayAmAsuH shalabhAnAM vrajA iva .. 8\-49\-4 (57395) shikhaNDI cha tataH kruddho gautamaM tvarito yayau . vavarSha sharavarShANi samantAddvijapu~Ngavam .. 8\-49\-5 (57396) kR^ipastu sharavarShaM tadvinihatya mahAstravit . shikhaNDinaM raNe kruddho vivyAdha dashabhiH sharaiH .. 8\-49\-6 (57397) tataH shikhaNDI kupitaH sharaiH saptabhirAhave . kR^ipaM vivyAdha kupitaM ka~NkapatrairajihmagaiH .. 8\-49\-7 (57398) tataH kR^ipaH sharaistIkShNaiH so.atividdho mahArathaH . `tataH sunishitaistIkShNaiH kShuraprairhemabhUShitaiH'. vyashvasUtarathaM chakre shikhaNDinamatho dvijaH .. 8\-49\-8 (57399) hatAshvAttu tato yAnAdavaplutya mahArathaH . kha~NgaM charma tathA gR^ihya satvaraM brAhmaNaM yayau .. 8\-49\-9 (57400) tamApatantaM sahasA sharaiH sannataparvabhiH . vArayAmAsa samare tadadbhutamivAbhavat .. 8\-49\-10 (57401) tatrAdbhutamapashyAma shilAnAM plavanaM yathA . nishcheShTo yadraNe rAja~nChikhaNDI samatiShThata .. 8\-49\-11 (57402) kR^ipeNa vAritaM dR^iShTvA shikhaNDinamatho nR^ipa . pratyudyayau kR^ipaM tUrNaM dhR^iShTadyumno mahArathaH .. 8\-49\-12 (57403) dhR^iShTadyumnaM tato yAntaM shAradvatarathaM prati . pratijagrAha vegena kR^itavarmA mahArathaH .. 8\-49\-13 (57404) yudhiShThiramathAyAntaM shAradvatarathaM prati . saputraM sahasainyaM cha droNaputro nyavArayat .. 8\-49\-14 (57405) nakulaM sahadevaM cha tvaramANau mahArathau . pratijagrAha te putraH sharavarSheNa vArayan .. 8\-49\-15 (57406) bhImasenaM karUshAMshcha kekayAnsaha sR^i~njayaiH . karNo vaikartano yuddhe vArayAmAsa bhArata .. 8\-49\-16 (57407) shikhaNDine tato bANAnkR^ipaH shAradvato yudhi . prAhiNottavarayA yukto bIbhatsoratha sannidhau .. 8\-49\-17 (57408) tA~nCharAnpreShitAMstena samantAtsvarNabhUShitAn . chichCheda kha~NgamAvidhya bhrAmayaMshcha punaH punaH .. 8\-49\-18 (57409) shatachandraM cha tachcharma gautamastasya bhArata . vyadhamatsAyakaistUrNaM tata uchchukrushurjanAH .. 8\-49\-19 (57410) sa vicharmA mahArAja kha~NgapANirupAdravat . kR^ipastaM sharasa~NghAtairAdravantamapIDayat .. 8\-49\-20 (57411) shAradvatasharairgrastaM klishyamAnaM mahAbalaH . chitraketusuto rAjansuketustvarito yayau .. 8\-49\-21 (57412) vikiranbrAhmaNaM yuddhe bahubhirnishitaiH sharaiH . abhyApatadameyAtmA gautamasya rathaM prati .. 8\-49\-22 (57413) dR^iShTvA viShaktaM taM chaiva brAhmaNaM cha nivAritam . apayAtastatastUrNaM shikhaNDI rAjasattama .. 8\-49\-23 (57414) suketustu tato rAjangautamaM navabhiH sharaiH . viddhvA vivyAdha saptatyA punashchainaM tribhiH sharaiH .. 8\-49\-24 (57415) athAsya sasharaM chApaM punashchichCheda mAriSha . sArathiM cha shareNAsya mR^ishaM marmasvatADayat .. 8\-49\-25 (57416) gautamastu tataH kruddho dhanurgR^ihya navaM dR^iDham . suketuM triMshatA bANaiH sarvamarmasvatADayat .. 8\-49\-26 (57417) sa vihvalitasarvA~NgaH prachachAla rathottame . bhUmikampe yathA vR^ikShashchachAlAkampito bhR^isham .. 8\-49\-27 (57418) chalatastasya kAyAttuM shiro jvalitakuNDalam . soShNIShaM sashirastrANaM kShurapreNa tvapAtayat .. 8\-49\-28 (57419) tachChiraH prApatadbhUmau shyenAhR^itamivAmiSham . tato.asya kAyo vasudhAM pashchAtprApatadachyuta .. 8\-49\-29 (57420) tasminhate mahArAja putrAstasya padAnugAH . gautamaM samare tyaktvA dudruvuste disho dasha .. 8\-49\-30 (57421) dhR^iShTadyumnaM tu samare sannivArya mahArathaH . kR^itavarmA.abravIdvR^iShTastiShThatiShTheti bhArata .. 8\-49\-31 (57422) tadabhUttumulaM yudvaM vR^iShNipArShatayo raNe . AmiShArthe yathA yuddhaM shyenayoH kruddhayornR^ipa .. 8\-49\-32 (57423) dhR^iShTadyumnastu samare hArdikyaM navabhiH sharaiH . AjaghAnorasi krudvaH pIDayanhR^idikAtmajam .. 8\-49\-33 (57424) kR^itavarmA tu samare pArShatena dR^iDhAhataH . pArShataM sarathaM sAshvaM ChAdayAmAsa sAyakaiH .. 8\-49\-34 (57425) sarathashChAdito rAjandhR^iShTadyumno na dR^ishyate . meghairiva parichChanno bhAskaro jaladhAribhiH .. 8\-49\-35 (57426) vidhUya taM bANagaNaM sharaiH kanakabhUShaNaiH . vyarochata raNe rAjandhR^iShTadyumnaH kR^itavraNaH .. 8\-49\-36 (57427) tatastu pArShataH kruddhaH shastravR^iShTiM sudAruNAm . kR^itavarmANamAsAdya vyasR^ijatpR^itanApatiH .. 8\-49\-37 (57428) tAmApatantIM sahasA shastravR^iShTiM sudAruNAm . sharairanekasAhasrairhArdikyo.avArayadyudhi .. 8\-49\-38 (57429) dR^iShTvA tu vAritAM yuddhe shastravR^iShTiM durAsadAm . kR^itavarmANamAsAdya vArayAmAsa pArShataH .. 8\-49\-39 (57430) `yathA yugmarathenAjau vAhAnvAheramishrayat . gR^ihItvA charma kha~NgaM cha rathaM tasyAvapupluve .. 8\-49\-40 (57431) militeShvatha vAheShu pratyAsanne cha pArShate . dR^iShTvA.apadAnaM tasyAshu gadAM jagrAha sAtvataH .. 8\-49\-41 (57432) gadApANistato rAjanrathAttUrNamavaplutaH . tamadR^iShTvA rathopasthe sArathiM samatADayat .. 8\-49\-42 (57433) kha~Ngena shitadhAreNa sa hataH prApatadrathAt . kR^itavarmA tato hR^iShTastalashabdaM chakAra ha .. 8\-49\-43 (57434) pArShataM chAbravIdrAjannehyehIti punaHpunaH . sa taM na mamR^iShe yudve talashabdaM samIritam .. 8\-49\-44 (57435) avaplutya rathAttasmAtsvarathaM punarAsthitaH . abhyayAtsa tu tattUrNaM tiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-49\-45 (57436) tato rAjanmaheShvAsaM kR^itavarmANamAshu vai . gadAM gR^ihya punarvegAtkR^itavarmANamAhanat .. 8\-49\-46 (57437) so.atividvo balavatA nyapatanmUrchChayA hataH . shrutarvA rathamAropya apovAha raNAjirAt'.. 8\-49\-47 (57438) dhR^iShTadyumnastu samare dR^iShTvA shatruM mahArathaH . kauravAnsamare tUrNaM vArayAmAsa sAyakaiH .. 8\-49\-48 (57439) tataste tAvakA yodhA dhR^iShTadyumnamupAdravan . siMhanAdaravAMshchakrustato yuddhamavartata .. .. 8\-49\-49 (57440) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekonapa~nchAsho.adhyAyaH .. 49 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 050 .. shrIH .. 8\.50\. adhyAyaH 50 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ashvatthAmnA yudhiShThiraparAjayaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-50\-0 (57441) sa~njaya uvAcha. 8\-50\-0x (4968) drauNiryudhiShThiraM dR^iShTvA shaineyenAbhirakShitam . draupadeyaistathA shUrairabhyavartata hR^iShTavat .. 8\-50\-1 (57442) kiranniShugaNAnghorAnhemapu~NkhA~nshilAshitAn . darshayanvividhAnmArgA~nshikShayA laghuhastavAn .. 8\-50\-2 (57443) khaM puraya~nsharaistIkShNairvegavadbhiH samantataH . yudhiShThirasya samare dishaH sarvAH samAvR^iNot .. 8\-50\-3 (57444) bhAradvAjasharaishChannaM na prAj~nAyata ki~nchana . bANabhUtamabhUtsarvamAyodhanashiro mahat .. 8\-50\-4 (57445) bANajAlaM diviShThaM tatsvarNapu~NkhavibhUShitam . shushubhe bharatashreShTha vimAnamiva viShThitam .. 8\-50\-5 (57446) tena chChanne raNe rAjanbANajAlena bhAsvatA . abhrachChAyeva sajaj~ne hR^itarashmistamonudaH .. 8\-50\-6 (57447) tadadbhutamapashyAma bANabhUte nabhasthale . na sma sampatate bhUtaM drauNerdR^iShTvA parAkramam .. 8\-50\-7 (57448) sAtyakiryatamAnastu dharmarAjastu pANDavaH . tathetarANi sainyAni na sma chakruH parAkramam .. 8\-50\-8 (57449) lAghavaM droNaputrasya dR^iShTvA tatra mahArathAH . vyasmayanta mahArAja na chainaM pratyudIkShitum .. 8\-50\-9 (57450) shekuste sarvarAjAnastapantamiva bhAskaram . vadhyamAne tataH sainye draupadeyA mahArathAH .. 8\-50\-10 (57451) sAtyakirdharmarAjashcha pA~nchAlAshchApi sa~NgatAH . tyaktvA mR^ityubhayaM ghoraM drauNAyanibhupAdravan .. 8\-50\-11 (57452) sAtyakiH saptaviMshatyA drauNiM viddhvA shilImukhaiH . punarvivyAdha nArAchaiH saptabhiH svarNabhUShitaiH .. 8\-50\-12 (57453) yudhiShThirastrisaptatyA prativindhyashcha saptabhiH . shrutakarmA tribhirvANaiH shrutakIrtishcha saptabhiH. 8\-50\-13 (57454) sutasomastu navabhiH shatAnIkashcha saptabhiH . anye cha vahavaH shUrA vivyadhustaM samantataH .. 8\-50\-14 (57455) sa tu kruddhastato rAjannAshIvipa iva shvasan . sAtyakiM pa~nchaviMshatyA prAvidhyata shilImukhaiH .. 8\-50\-15 (57456) shrutakIrtiM cha navabhiH sutasomaM cha pa~nchabhiH . aShTabhiH shrutakarmANaM pratibindhyaM tribhiH sharaiH .. 8\-50\-16 (57457) shatAnIkaM cha navabhirdharmaputraM cha pa~nchabhiH . tathetarAMstataH shUrAndvAbhyAM dvAbhyAmatADayat . shrutakIrtestathA chApaM chichCheda nishitaiH sharaiH .. 8\-50\-17 (57458) athAnyadvanurAdAya shrutakIrtirmahArathaH . drauNAyaniM tribhirvidvvA vivyAdhAnyaiH shitaiH sharaiH .. 8\-50\-18 (57459) tato drauNirmahArAja sharavarSheNa bhAriSha . ChAdayAmAsa tatsainyaM samantAdbharatarShabha .. 8\-50\-19 (57460) tataH punarameyAtmA dharmarAjasya kArmukam . drauNishchichCheda vihasanvivyAdha cha sharaistribhiH .. 8\-50\-20 (57461) tato dharmasuto rAjanpragR^ihyAnyanmahaddhanuH . droNaputraM tripaShTaxx tatu bAhvorurasi chArpayayat .. 8\-50\-21 (57462) sAtyakistu tataH kruddho drauNeH praharato raNe . ardhachandreNatIkShNena dhanushChittvA.anadadbhR^isham .. 8\-50\-22 (57463) ChinnadhanvA tato drauNiH shaktyA shaktimatAM varaH . sArathiM pAtayAmAsa shaineyasya rathAdrutam .. 8\-50\-23 (57464) athAnyadvanurAdAya droNaputraH pratApavAn . shaineyaM sharavarSheNa chChAdayAmAsa bhArata .. 8\-50\-24 (57465) tasyAshvAH pradrutAH sa~Nkhye patite rathasArathau . tatratatraiva dhAvantaH samadR^ishyanta bhArata .. 8\-50\-25 (57466) yudhiShThirapurogAstu drauNiM shastrabhR^itAM varam . abhyavarShanta vegena visR^ijantaH shitA~nCharAn .. 8\-50\-26 (57467) sahasA patatastAnvai krudvarUpAnparantapaH . prahasanpratijagrAha droNaputro mahAraNe .. 8\-50\-27 (57468) tataH sharashatajvAlaH senAkakShaM mahAraNe . drauNirdadAha samare kakShamagnirivotthitaH .. 8\-50\-28 (57469) tadbalaM pANDuputrasya droNaputrapratApitam . chukShubhe bharatashreShTha tasminneva chamUmukhe .. 8\-50\-29 (57470) tadbalaM pANDaveyasya droNaputraH sharArchiShA . tApayanbharatashreShTha gabhastibhirivAMshumAn .. 8\-50\-30 (57471) tatpachyamAnaM marSheNa brAhmaNasya cha sAyakaiH . kShubhyate pANDavaM sainyaM timineva nadImukham .. 8\-50\-31 (57472) dR^iShTvA chaiva mahArAja droNaputraparAkramam . sarvAnduryodhanaH pArthAnhatAnyudve.abhyamanyata .. 8\-50\-32 (57473) yudhiShThirastu tvarito drauNiM pIDya mahAratham . abravIddroNaputraM sa roShAmarShasamanvitaH .. 8\-50\-33 (57474) `jAnAmi tvAM yudhi shreShTha vIryavantaM balAnvitam . kR^itAstraM kR^itinaM chaiva tathA laghuparAkramam .. 8\-50\-34 (57475) balametadbhavAnsarvaM pArShate yadi darsayet . tatastvAM balavantaM cha kR^itavidyaM cha vidmahe .. 8\-50\-35 (57476) na hi vai pArpataM dR^iShTvA samare shatrusUdanam . bhavettava balaM ki~nchidbravImi tvAM na tu dvijam'.. 8\-50\-36 (57477) naiva nAma tava prItirnaiva nAma kR^itaj~natA . yatastvaM puruShavyAghra mAmevAdya jighAMsasi .. 8\-50\-37 (57478) brAhmaNena tapaH kAryaM shamashcha damaeva cha . kShatriyeNa dhanurnAbhyaM sa bhavAnbrAhmaNabruvaH .. 8\-50\-38 (57479) miShataste mahAvAho yudhi jeShyAmi kauravAn . kuruShva samare karma brahmabandhe yatheShTataH .. 8\-50\-39 (57480) evamukto mahArAja droNaputraH sayanniva . yukta tattvaM cha sa~nchintya nottaraM ki~nchidabravIt .. 8\-50\-40 (57481) anuktvA cha tataH ki~nchichCharavarSheNa pANDavam . ChAdayAmAsa samare kruddho.antaka iva prajAH .. 8\-50\-41 (57482) sa chChAdyamAnastu tadA droNaputreNa mAriSha . pArtho.apayAtaH shIghraM vai pragR^ihya mahatIM chamUm .. 8\-50\-42 (57483) apayAte tatastasmindharmaputre yudhiShThire . droNaputraH sthito rAjanpratyAdeshAnmahAtmanaH .. 8\-50\-43 (57484) tato yudhiShThiro rAjaMstyaktvA drauNiM mahAhave . prayayau tAvakaM sainyaM yuktaH krurAya karmaNe .. .. 8\-50\-44 (57485) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe pa~nchAsho.adhyAyaH .. 50 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 051 .. shrIH .. 8\.51\. adhyAyaH 51 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-51\-0 (57486) sa~njaya uvAcha. 8\-51\-0x (4969) bhImasenaM sapA~nchAlaM chedikekayasaMvR^itam . senApatiH svayaM kruddho vArayAmAsa sAyakaiH .. 8\-51\-1 (57487) tatastu chedikArUshAnsR^iDhjayAMshcha mahArathAn . karNo jaghAna samare bhImasenasya pashyataH .. 8\-51\-2 (57488) bhImasenastataH karNe vihAya rathasattamam . prayayau kauravaM sainyaM kakShamagniriva jvalan .. 8\-51\-3 (57489) sUtaputro.api samare pA~nchAlAnkekayAMstathA . sR^i~njayAMshcha maheShvAsAnnijaghAnaM sahasrashaH .. 8\-51\-4 (57490) saMshaptakeShu pArthashcha kauraveShu vR^ikodaraH . pA~nchAleShu tathA karNaH kShayaM chakrurmahArathAH .. 8\-51\-5 (57491) te kShatriyA dahyAmAnAstribhistaiH pAvakopamaiH . jagmurvinAshaM samare rAjandurmantrite tava .. 8\-51\-6 (57492) tato duryodhanaH kruddo nakulaM navabhiH sharaiH . vivyAdha bharatashreShTha chaturashchAsya vAjinaH .. 8\-51\-7 (57493) tataH paramameyAtmA tava putro janAdhipa . kShureNa sahadevasya dhvajaM chichCheda kA~nchanam .. 8\-51\-8 (57494) nakulastu tataH kruddhastava putraM cha saptabhiH . jaghAna samare rAjansahadevashcha pa~nchabhiH .. 8\-51\-9 (57495) tAvubhau bharatashreShThau jyeShThau sarvadhanuShmatAm . vivyAdhorasi sa~NkruddhaH pa~nchabhiH pa~nchabhiH sharaiH .. 8\-51\-10 (57496) tato.aparAbhyAM bhallAbyAM dhanuShI samakR^intata . yamayoH prasabhaM vIro vivyAdhAshu tribhistribhiH .. 8\-51\-11 (57497) tAvanye dhanuShI shreShThe shakrachApanibhe shubhe . pragR^ihya rejatuH shUrau devaputrasamau yudhi .. 8\-51\-12 (57498) tatastau rabhasau yuddhe bhrAtarau bhrAtaraM yudhi . sharairvavarShaturghorairmahAmeghau yathA.achalam .. 8\-51\-13 (57499) tataH kruddho mahArAja tava putro mahArathaH . pANDuputrau maheShvAsau vArayAmAsa patribhiH .. 8\-51\-14 (57500) dhanurmaNDalamevAsya dadR^ishe yudhi bhArata . sAyakAshchApyadR^ishyanta nishcharantaH samantataH .. 8\-51\-15 (57501) `tasya sAyakasa~nChannau mAdreyau na virejatuH . meghachChannau yathA vyomni chandrasUryau gataprabhau .. 8\-51\-16 (57502) te tu bANA mahArAja svarNapu~NkhAH shilAshitAH'. AchChAdayandishaH sarvAH sUryasyeva marIchayaH .. 8\-51\-17 (57503) vANabhUte tatastasminsa~nChanne cha nabhastale . rAj~nastu dadR^ishe rUpaM kAlAntakayamopamam .. 8\-51\-18 (57504) parAkramaM tu taM dR^iShTvA tava sUnormahArathAH . mR^ityorupAntikaM prAptau mAdrIputrau sma menire .. 8\-51\-19 (57505) tataH senApatI rAjanpANDavAnAM mahArathaH . pArShataH prayayau tatra yatra rAjA suyodhanaH .. 8\-51\-20 (57506) mAdrIputrau tataH shUrau vyatikramya mahArathau . dhR^iShTadyumnastava sutaM pIDayAmAsa sAyakaiH .. 8\-51\-21 (57507) tamavidhyadameyAtmA tava putro hyamarpaNaH . pA~nchAlyaM pa~nchaviMshatyA prahasya puruSharShabhaH .. 8\-51\-22 (57508) tataH punarameyAtmA tava putro hyamarShaNaH . viddhvA nanAda pA~nchAlyaM ShaShTyA pa~nchabhireva cha .. 8\-51\-23 (57509) tathAsya sasharaM chApaM muShTideshe vishAmpate . kShurapreNa sutIkShNena rAjA chichCheda saMyuge .. 8\-51\-24 (57510) tadapAsya dhanushChinnaM pA~nchAlyaH shatrukarshanaH . anyadAdatta vegena dhanurbhArasahaM navam .. 8\-51\-25 (57511) krodhAdrudhiraraktAkShaH saMrambhAtprajvalanniva . ashobhata maheShvAso dhR^iShTadyumnaH kR^itavraNaH .. 8\-51\-26 (57512) sa pa~nchadasha nArAchA~nshvasataH pannagAniva . jighAMsurbharatashreShThaM dhR^iShTadyumno vyapAsR^ijat .. 8\-51\-27 (57513) te varma hemavikR^itaM bhittvA rAj~naH shilImukhAH . vivishurvasudhAM vegAtka~NkabarhiNavAsasaH .. 8\-51\-28 (57514) so.atividdho mahArAja putraste.ativyarAjata . vasantakAle sumahAnpraphulla iva kiMshukaH .. 8\-51\-29 (57515) sa chChinnavarmA nArAchaprahArairjharjharIkR^itaH . dhR^iShTadyumnasya bhallena kruddhashchichCheda kArmukam .. 8\-51\-30 (57516) athainaM ChinnadhanvAnaM tvaramANo mahIpatiH . sAyakairdashabhI rAjanbhruvormadhye samArpayat .. 8\-51\-31 (57517) tasya te.ashobhayanvaktraM karmAraparimArjitAH . praphullaM pa~NkajaM yadvaddhamarA madhulipsavaH .. 8\-51\-32 (57518) tadapAsya dhanushChinnaM dR^iShTadyumno mahAmanAH . anyadAdatta vegena dhanurbhallAMshcha ShoDasha .. 8\-51\-33 (57519) tato duryodhanasyAshvAnhatvA sUtaM cha pa~nchabhiH . dhanushchichCheda bhallena jAtarUpapariShkR^itam .. 8\-51\-34 (57520) rathaM sopaskaraM ChatraM shaktiM kha~NgaM gadAM dhvajam . bhallaishchichCheda dashabhiH putrasya tava pArShataH .. 8\-51\-35 (57521) tapanIyA~NgadaM ChatraM nAgaM maNimayaM shubham . dhvajaM kurupateshChinnaM dadR^ishuH sarvapArthivAH .. 8\-51\-36 (57522) duryodhanaM tu virathaM ChinnavarmAyudhadhvajam . bhrAtaraM samudaikShanta sodarA bharatarShabha .. 8\-51\-37 (57523) tamAropya rathe rAjankuNDadhAro mahAratham . apAharadasambhrAnto dhR^iShTadyumnasya pashyataH .. 8\-51\-38 (57524) karNastu sAtyakiM hitvA rAjagR^ighnuramarShaNaH . dromahantAramugreShuM sasArAbhimukho raNe .. 8\-51\-39 (57525) taM pR^iShThato.anvayAttUrNaM shaineyo.abhihataH sharaiH . vAraNaM jaghanopAnte viShANAbhyAmiva dvipaH .. 8\-51\-40 (57526) sa bhAratapurogAnAM rAj~nAM cha sumahAtmanAm . karNapArShatayoryudve sa~NkraddhAnAM mahAraNe .. 8\-51\-41 (57527) na pANDavAnAM nAsmAkaM kashchidAsItparA~NmukhaH . pratyadR^ishyata yatkarNaH pA~nchAlAMstvarito yayau .. 8\-51\-42 (57528) tasminkShaNe narashreShTha gajavAjirathakShayaH . prAdurAsIdubhayato rAjanmadhyagate.ahani .. 8\-51\-43 (57529) pA~nchAlAstu mahArAja tvaritA vijigIShavaH . sarvato.abhyadravankarNaM patattriNa iva drumam .. 8\-51\-44 (57530) teShAmAdhirathiH kruddhaH pradhAnAnvai tarasvinaH . vichinvanniva bANaughaiH samAsAdayadagrataH .. 8\-51\-45 (57531) vyAghraketuH susharmA cha shukrashchitrAyudhaH kratuH . durjayo rochamAnashcha siMhasenastathA.aShTamaH . mahatA rathavaMshena parivavrurnarottamam .. 8\-51\-46 (57532) sR^ijantaH sAyakAMstUrNaM karNamAhavashobhinam . yatamAnAMstu tA~nshUrAnmanujendraH shitaiH sharaiH . aShTAbhiraShTau rAdheyaH pA~nchAlAnnyahanadraNe .. 8\-51\-47 (57533) athAparAnmahArAja sUtaputraH pratApavAn . jaghAna bahusAhasrAnyodhAnyudvavishAradAn .. 8\-51\-48 (57534) viShNuM cha viShNuvarmANaM devApiM bhadrameva cha . daNDadhAraM cha samare chitraM chiMtrAyudhaM harim .. 8\-51\-49 (57535) siMhaketuM rochamAnaM shalabhaM cha mahAratham . nijaghAna susa~NkrudvashchedInAM cha mahArathAn .. 8\-51\-50 (57536) teShAmAdadataH prANAnAsIdAdhirathervapuH . shoNitAbhyukShitA~Ngasya rudrasyaivAtibhairavam .. 8\-51\-51 (57537) tatra bhArata karNena mAta~NgAstADitAH sharaiH . sarvato.abhyadravanbhItAH kurvanto mahadAkulam .. 8\-51\-52 (57538) nipetururvyAM samare karNasAyakatADitAH . kurvanto vividhAnnAdAnvajranunnA ivAchalAH .. 8\-51\-53 (57539) gajavAjimanuShyaishcha nipatadbhiH samantataH . rathairbhagnairdhvajaishchaiva samAstIryata medinI .. 8\-51\-54 (57540) naivaM bhAShmo na cha droNo nAnye yudhi cha tAvakAH . chakruH sma tAdR^ishaM karma yAdR^ishaM kR^itavAnraNe .. 8\-51\-55 (57541) mR^igamadhye yathA siMho dR^ishyate nirbhayashcharan . pA~nchAlAnAM tathA madhye karNo.acharadabhItavat .. 8\-51\-56 (57542) sUtaputro.atha nAgeShu hayeShu cha ratheShu cha . nareShu cha naravyAghrashchakAra kadanaM mahat .. 8\-51\-57 (57543) yathA mR^igagaNAMstrastAnsiMho drAvayate dishaH . pA~nchAlAnAM rathavrAtAnkarNo vyadrAvayattathA .. 8\-51\-58 (57544) siMhaM sma hi yathA prApya na jIvanti mR^igAH kvachit . tathA karNamanuprAptA na jIvanti sma sR^i~njayAH .. 8\-51\-59 (57545) vaishvAnaramukhaM prApya dahyante shalabhA yathA . karNAgriM samare prApya dagdhA bhArata sR^i~njayaH .. 8\-51\-60 (57546) chediShvekena karNena pA~nchAleShu cha bhArata . veshrAvya nAma nihatA bahavaH shUrasampatAH .. 8\-51\-61 (57547) mama chAsInmatI rAjandR^iShTvA karNasya vikramam . naiko.apyAdhiratherjIvanpA~nchAlyo mokShyate yudhi .. 8\-51\-62 (57548) sa~Nkhye vimardya pA~nchAlAnsUtaputraH punaH punaH . abhyadhAvatsusa~NkruddhaH kuntIputraM yudhiShThiram .. 8\-51\-63 (57549) dhR^iShTadyumnashcha rAjAnaM draupadeyAshcha mAriSha . parivavruramitraghnaM shatashashchApare janAH .. 8\-51\-64 (57550) shikhaNDI sahadevashcha nakulo nAkulistathA . janamejayaH shinernaptA bahavashcha prabhadrakAH .. 8\-51\-65 (57551) ete purogamA bhUtvA dhR^iShTadyumnashcha saMyuge . karNamasyantamiShvastraistatakShuramitaujasam .. 8\-51\-66 (57552) tAMstatrAdhirathiH sa~Nkhye chedipA~nchAlapANDavAn . eko bahUnabhyapatadgarutmAniva pannagAn .. 8\-51\-67 (57553) taiH karNasyAbhavadyuddhaM ghorarUpaM vishAmpate . tAdR^igyAdR^ikpurAvR^ittaM devAnAM dAnavaiH saha .. 8\-51\-68 (57554) tAnsametAnmaheShvAsA~nsharavarShaudhavarShiNaH . eko vyadhamadavyagrastamAMsIva divAkaraH .. 8\-51\-69 (57555) bhImasenastu saMsakte rAdheye pANDavaiH saha . sarvato.abhyahanatkruddho yamadaNDanibhaiH sharaiH .. 8\-51\-70 (57556) bAhlIkAnkekayAnmAtsyAnvAsAtyAnmadrasaindhavAn . ekaH sa~Nkhye maheShvAso yodhayanbahvashobhata .. 8\-51\-71 (57557) tatra marmasu bhImena nArAchaistADitA gajAH . prapatanto hatArohAH kampayanti sma medinIm .. 8\-51\-72 (57558) vAjinashcha hatArohAH pattayashcha gatAsavaH . asherata mahArAja vamanto rudhiraM bahu .. 8\-51\-73 (57559) tADitAH sahasA nAgA bhImasenena mAriSha . nipatanti mahAvegA vajrarugNA ivAchalAH .. 8\-51\-74 (57560) patitaistairmahArAja vegavadbhirmahArathaiH . shushubhe vasudhA rAjanvikIrNairiva parvataiH .. 8\-51\-75 (57561) sahasrashashcha rathinaH pattayaH patitAyudhAH . akShatAH samadR^ishyanta bhImAdbhItA gatAsavaH .. 8\-51\-76 (57562) rathibhiH sAdibhiH sUtaiH pAdAtairvAjibhirgajaiH . bhImasenasharaishChinnairAchChannA sudhAbhavat .. tatstambhitamivAtiShThadbhImasenabhayArditam. 8\-51\-77 (57563) duryodhanabalaM sarvaM nirutsAhaM kR^itaM raNe . nishcheShTaM tumulaM dInaM babhau tasminmahAraNe .. 8\-51\-78 (57564) prasannasalile kAle yathA syAtsAgaro nR^ipa . tadvattava balaM tadvai nishchalaM samavasthitam .. 8\-51\-79 (57565) manyuvIryabalopetaM darpAtpratyavaropitam . abhavattava putrasya tatsainyaM niShprabhaM tadA .. 8\-51\-80 (57566) te bale bharatashreShTha vadhyamAne parasparam . rudhiraughapariklinne rudhirArdre babhUvatuH .. 8\-51\-81 (57567) sUtaputro.avadhItkrudvaH pANDavAnAmanIkinIm . bhImasenaH kurUNAM cha trigartAnAM dhana~njayaH .. 8\-51\-82 (57568) vartamAne tathA rodre sa~NgrAme.adbhutadarshane . nihatya pR^itanAmadhyaM saMshaptakagaNAnbahUn . arjuno jayatAM shreShTho vAsudevamathAbravIt .. 8\-51\-83 (57569) prabhagnaM balametaddhi yotsyamAnaM mayA saha . ete dhAvanti sagaNAH saMshaptakamahArathAH .. 8\-51\-84 (57570) `durjayA hyeva samare devairapi savAsavaiH'. apArayanto madbANAnsiMhashabdaM mR^igA iva .. 8\-51\-85 (57571) dIryate cha mahatsainyaM sR^i~njayAnAM mahAraNe . `kuravashchAbhidhAvanti bhImasenabhayArditAH'.. 8\-51\-86 (57572) hastikakShyo hyasau kR^iShNa ketuH karNasya dhImataH . dR^ishyate rAjasainyasya madhye vicharato muhuH .. 8\-51\-87 (57573) na cha karNaM raNe shaktA jetumete mahArathAH . jAnIte hi bhavAnkarNaM vIryavantaM parAkrame .. 8\-51\-88 (57574) tatra yAhi yataH karNo drAvayatyeSha no balam . trigartAnvarjayanyAhi sUtaputraM mahAratham . etanme rochate kR^iShNa yathA vA tava rochate .. 8\-51\-89 (57575) etachChrutvA vachastasya govindaH prahasanniva . abravIdarjunaM tUrNaM kauravAnyAhi pANDava .. 8\-51\-90 (57576) tatastava mahAsainyaM govindapreritA hayAH . haMsavarNA vishaMstUrNaM vahanto.arjunamAhave .. 8\-51\-91 (57577) keshavapreritairashvaiH shvetaiH kA~nchanabhUShaNaiH . pravishadbhistava balaM chaturdishamadIryata .. 8\-51\-92 (57578) meghastanitanirhAdaH sa ratho vAnaradhvajaH . chalatpatAkastAM senAM vimAnaM dyAmivAvishat .. 8\-51\-93 (57579) tau vidArya mahAsenAM praviShTau keshavArjuno . kruddhau saMrambharaktAkShau vibhrAjetAM mahAdyutI .. 8\-51\-94 (57580) yuddhashauNDau samAhUtAvAgatau tau raNAdhvaram . yajvabhirvidhinA hUtau makhaM devAvivAshvinau .. 8\-51\-95 (57581) `krodhatAmrekShaNau shUrau shushubhAte mahAbalau . madotkaTau yathA nAgau dR^iShTisa~nchArachAriNau'.. 8\-51\-96 (57582) kruddhau tau tu naravyAghro yogavantau babhUvatuH . talashabdena ruShitau mahAnAgAvivotkaTau .. 8\-51\-97 (57583) vigAhya tu rathAnIkamashvasa~NghAMshcha phalgunaH . vyacharatpR^itanAmadhye pAshahasta ivAnatkaH .. 8\-51\-98 (57584) taM dR^iShTvA yudhi vikrAntaM senAyAM tava bhArata . saMshaptakagaNAnbhUyaH putraste samachUchudat .. 8\-51\-99 (57585) tato rathasahasreNa dviradAnAM tribhiH shataiH . chaturdashasahasraistu turagANAM mahAhave . dvAbhyAM shatasahasrAbhyAM padAtInAM cha dhanvinAm .. 8\-51\-100 (57586) shUrANAM labdhalakShANAM viditAnAM samantataH . abhyavartanta kaunteyaM ChAdayanto mahArathAH .. 8\-51\-100 (57587) sharavarShairmahArAja sarvataH pANDunandanam . sa chChAdyamAnaH samare sharaiH parabalArdanaH .. 8\-51\-101 (57588) darshayanraudramAtmAnaM pAshahasta ivAntakaH . nighnansaMshaptakAnpArthaH prekShaNIyataro.abhavat .. 8\-51\-102 (57589) tato vidyutprabhairbANaiH kArtasvaravibhUShitaiH . nirantaramivAkAshamAsIchChannaM kirITinA .. 8\-51\-103 (57590) kirITichApanirmuktaiH sampatadbhirmahAsharaiH . samAchChannaM babhau sarvaM kAdraveyairiva prabho .. 8\-51\-104 (57591) rukmapu~NkhA~nsharAnghorAnprasannAnnataparvaNaH . avAsR^ijadameyAtmA dikShu sarvAsu pANDavaH .. 8\-51\-105 (57592) mahI viyaddishaH sarvAH samudrA girayo.api vA . sphuTantIti janA jaj~nuH pArthasya talaniHsvanAt .. 8\-51\-106 (57593) hatvA dashasahasrANi pArthivAnAM mahArathaH . saMshaptakAnAM kaunteyaH prapakShaM tvaritobhyayAt .. 8\-51\-107 (57594) prapakShaM cha samAsAdya pArthaH kAmbhojarakShitam . pramamAtha balaM bhallairdAnavAniva vAsavaH .. 8\-51\-108 (57595) prachichChedAshu bhallena dviShatAmAtatAyinAm . shastrapANIMstathA bAhUMstathApi cha shirAMsyuta .. 8\-51\-109 (57596) a~NgAM~NgAvayavaishChinnairvyAyudhAste.apatanbhuvi . viShvagvAtAbhisambhagnA bahushAkhA iva drumAH .. 8\-51\-110 (57597) hastyashvarathapattInAM vrAtAnnighnantamarjunam . sudakShiNAdavarajaH sharavR^iShTyAbhyavIvR^iShat .. 8\-51\-112 (57598) tasyAsyato.ardhachandrAbhyAM sa bAhU parighopamau . pUrNachandrAbhavaktraM cha kShureNApAharachChiraH .. 8\-51\-113 (57599) tatpapAta tato vegAtsvalohitapariShkR^itam . manaH shilAgireH shR^i~NgaM vjreNevAvadAritam .. 8\-51\-114 (57600) sudakShiNAdavarajaM kAmbhojA dadR^ishurhatam . prAMshuM kamalapatrAkShamatyarthaM priyadarshanam . kA~nchanastambhasadR^ishaM bhinnaM hemagiriM yathA .. 8\-51\-115 (57601) tato.abhavatpunaryuddhaM ghoramatyarthamadbhutam . nAnAvasthAshcha yodhAnAM babhUvustatra yudhyatAm .. 8\-51\-116 (57602) pArtheShunihatairashvaiH kAmbhojairyavanaiH shakaiH . shoNitAktaistadA raktaM sarvAmAsIdvishAM pate .. 8\-51\-117 (57603) rathairhatAshvasUtaishcha hatArohaishcha vAjibhiH . dviradaishcha hatArohairmahAmAtrairhatadvipaiH .. 8\-51\-118 (57604) anyonyena mahArAja vinAshaH pR^ithivIkShitAm . AsItkrudve.arjune karNe bhImasene cha dAruNam .. 8\-51\-119 (57605) taspinprapakShe pakShe cha vadhyamAne madotkaTaH . arjunaM jayatAM shreShThaM tvarito drauNirabhyayAt .. 8\-51\-120 (57606) vidhunvAno mahachchApaM kArtasvaravibhUShitam . AdadAnaH sharAnghorAnsvarashmIniva bhAskaraH .. 8\-51\-121 (57607) tayorAsInmahadyuddhaM dharmabhrAtroranaiShThikam . vismApayiShatorlokaM yashashchottamamichChatoH .. 8\-51\-122 (57608) saMshaptakAMstu kaunteyaH kurUMshchApi vR^ikodaraH . sUtaputrastu pA~nchAlAMstrayo.aghnaMstvaritAH sharaiH .. 8\-51\-123 (57609) evameSha mahArAja vinAshaH pR^ithivIkShitAm . yudvaM ghoraM tathA tvAsIttridhAbhUte chamUmukhe .. .. 8\-51\-124 (57610) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekapa~nchAsho.adhyAyaH .. 51 .. *.etadanantaraM jha.pustake vidyamAnA kathA asminpAThe\-\-\-57\-\-58 tamAdhyAyayorvartate . \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 052 .. shrIH .. 8\.52\. adhyAyaH 52 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## saMshaptakairyudhyamAnasya pArthasyAshvatthAmnA.a.ahnAnam .. 1 .. tayoryuddham .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-52\-0 (57611) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-52\-0x (4970) kathaM saMshaptakaiH sArdhamarjunasyAbhavadraNaH . sUtaputrasya pA~nchAlaiH kathaM yuddhaM pravartitam .. 8\-52\-1 (57612) ashvatthAmnastu yadyuddhamarjunasya cha sa~njaya . anyeShAM cha madIyAnAM pANDavaistadbravIhi me .. 8\-52\-2 (57613) sa~njaya uvAcha. 8\-52\-3x (4971) shR^iNu rAjanyathAvR^ittaM sa~NgrAmaM bruvato mama . vIrANAM shatrubhiH sArdhaM dehapApmavinAshanam .. 8\-52\-3 (57614) pArthaH saMshaptakabalaM pravishyArNavasannibham . vyakShobhayadamitraghno mahAvAta ivArNavam .. 8\-52\-4 (57615) pUrNachandrAbhavakrANi svakShibhrUdashanAni cha . shirAMsyunmathya vIrANAM shitairbhallairdhana~njayaH . santastAra kShitiM kShipraM vinAlairnalinairiva .. 8\-52\-5 (57616) suvR^ittAnAyatAnpuShTAMshchandanAgurubhUShitAn . sAyudhAnsatalatrAMshcha pa~nchAsyoragasannibhAn . bAhUnkShurairamitrANAM chichCheda samare.arjunaH .. 8\-52\-6 (57617) dhuryAndhuryotarAnsUtAndhvajAMshchApAni sAyakAn . pANInnitAntanishitairbhallaishchichCheda pANDavaH .. 8\-52\-7 (57618) rathAndvipAnhayAMshchaiva sArohAnarjuno yudhi . sharairanekasAhasrairninye rAjanyamakShayam .. 8\-52\-8 (57619) taM pravIrAH susaMrabdhA nardamAnA ivarShabhAH . vAsitArthamiva kruddhamabhidrutya mahotkaTAH . nighntamabhijaghnuste sharaiH shR^i~NgairivarShabhAH .. 8\-52\-9 (57620) tasya teShAM cha tadyudvamabhavadromaharShaNam . trailokyavijaye yadvaddaityAnAM saha vajriNA .. 8\-52\-10 (57621) astraistrANi saMvArya dviShatAM sarvato.arjunaH . iShubhirbahubhistUrNaM vidvvA prANA~njahAra saH .. 8\-52\-11 (57622) ChinnatriveNuchakrAkShAnhatayodhAnsasArathIn . vidhvastAyudhatUNIrAnsamunmathitaketanAn .. 8\-52\-12 (57623) sa~nChinnayokrarashmIShAnvitriveNUnvikUbarAn . visrastabandhurayugAnvisrastAkShapramaNDalAn .. 8\-52\-13 (57624) rathAnvishakalIkurvanmahAbhrANIva mArutaH .. 8\-52\-14 (57625) vismApakaM prekShakANAM dviShatAM bhayavardhanam . mahArathasahasrasya samaM karmAkarojjayaH .. 8\-52\-15 (57626) siddhadevarShisa~NghAshcha chAraNAshchApi tuShTuvuH .. 8\-52\-16 (57627) devadundubhayo neduH puShpavarShANi chApatan . keshavArjunayormUrdhni prAha vAkvAsharIriNI .. 8\-52\-17 (57628) chandrAgnyanilasUryANAM kAntidIptibaladyutIH . yau sadA bibhraturvIrAvimau tau keshavArjunau .. 8\-52\-18 (57629) brahmeshAnAviva purA vIrAvekarathe sthitau . sarvabhUtavarau vIrau naranArAyaNAvimau .. 8\-52\-19 (57630) ityetanmahadAshcharyaM dR^iShTvA shrutvA cha bhArata . ashvatthAmA susa~NkruddhaH kR^iShNAvabhyadravadraNe .. 8\-52\-20 (57631) atha pANDavamasyantamamitrAntakarA~nCharAn . seShuNA pANinA.a.ahUya prahasandrauNirabravIt .. 8\-52\-21 (57632) yadi mAM manyase vIra prAptamarhamihAtithim . tataH sarvAtmanA tvadya yudvAtithyaM prayachCha me .. 8\-52\-22 (57633) evamAchAryaputreNa samAhUto yuyutsayA . bahumene.arjuno.a.atmAnamiti chAha janArdanam .. 8\-52\-23 (57634) saMshaptakAshcha me vadhyA drauNirAhvayate cha mAm . yadatrAnantaraM prAptaM shaMsa me tadvi mAdhava .. 8\-52\-24 (57635) AtithyakarmAbhyutthAya dIyatAM yadi manyase . evamukto.avahatpArthaM kR^iShNodroNAtmajAntike .. 8\-52\-25 (57636) shaikShyeNa vidhinA.a.ahUtaM vAyurindramivAdhvare . tamAmantryaikamanasaM keshavo drauNimabravIt .. 8\-52\-26 (57637) ashvatthAmansthiro bhUtvA praharAshu sahasva cha . nirveShTuM bhartR^ipiNDaM hi kAlo.ayamupajIvinAm .. 8\-52\-27 (57638) sUkShmo vivAdo viprANAM sUkShmau kShAstrau jayAjayau .. 8\-52\-28 (57639) nahi saMkShamase mohAddivyAM pArthasya satkriyAm . samAptimichChanyudhyasva syiro bhUtvA.adya pANDavaM .. 8\-52\-29 (57640) ityukto vAsudevena tathetyuktvA dvijottamaH . vivyAdha keshavaM ShaShTyA nArAchairarjunaM tribhiH .. 8\-52\-30 (57641) tasyArjunaH susa~NkruddhastribhirbANaiH sharAsanam . chichChedAthAnyadAdatta drauNirghorataraM dhanuH .. 8\-52\-31 (57642) sajyaM kR^itvA nimeShAchcha vivyAdhArjunakeshavau . tribhiH shatairvAsudevaM sahasreNa cha pANDavam .. 8\-52\-32 (57643) tataH sharasahasrANi prayutAnyarbudAni cha . sasR^ije drauNirAyastaH stambhayAmAsa chArjunam .. 8\-52\-33 (57644) iShudherdhanuSho jyAyAstva~Ngulibhyashcha mAriSha . bAhvoH karAbhyAmuraso vadanAdvrANanetrataH .. 8\-52\-34 (57645) karNAbhyAM shiraso.a~Ngebhyo lomavarmabhya eva cha . rathadhvajAbhyAM cha sharA niShpeturbrahmavAdinaH .. 8\-52\-35 (57646) sharajAlena mahatA baddhvA mAdhavapANDavau . nanAda sudito drauNirmahAmeghaughaniHsvanam .. 8\-52\-36 (57647) `taiH patadbhirmahArAja drauNimuktaiH samantataH . sa~nChAditau rathasthau tAvubhau kR^iShNadhana~njayau .. 8\-52\-37 (57648) dataH shara##xxxxxx##kShNairbhAradvAjaH pratApavAn . ni##xxxxx##chakre rathe mAdhavapANDavau .. 8\-52\-38 (57649) ##xxxx##ja~NgamaM sthAvaraM tathA . charAcharasA moptArau dR^iShTvA sa~nChAditau sharaiH .. 8\-52\-39 (57650) siddhachAra##xxxxx##shcha saMpeturshai samantataH . api ##xxxxxxxx## lokAnAmiti chAbruvan .. 8\-52\-40 (57651) na mayA ##xxxxxxxxxx## rAjandR^iShTapR^irvaH parAkamaH . ##xxxxxxxxxxxx## kR^iShNo ChAdayato raNe .. 8\-52\-41 (57652) ##xxxxxxxxxxx##shabdaM rathAnAM trAsanaM raNe . ##xxxxxxxxxx## rAjansiMhasya nadato yathA .. 8\-52\-42 (57653) charato yuddhe savyaM dakShiNamasyataH . vidyudambhodharasyeva bhrAjamAnA vyadR^ishyata .. 8\-52\-43 (57654) sa tadA kShiprakArI cha dR^iDhahastashcha pANDavaH . pramohaM paramaM gatvA prekShannAste dhana~njayaH .. 8\-52\-44 (57655) vikramaM charato yuddhe savyaM dakShiNamasyataH . vikramaM cha hR^itaM mene Atmanastena saMyuge .. 8\-52\-45 (57656) athAsya samare rAjanvapurAsItsudurdR^isham . drauNestatkurvataH karma yAdR^igrUpaM pinAkinaH .. 8\-52\-46 (57657) vardhamAne tatastatra droNaputre vishAmpate . hIyamAne cha kaunteye kR^iShNaM roShaH samAvishat .. 8\-52\-47 (57658) sa roShAnnishvasanrAjannirdahanniva chakShuShA . drauNiM dadarsha sa~NgrAme phalgunaM cha muhurmuhuH .. 8\-52\-48 (57659) tataH kR^iShNo.abravItkruddhaH pArthaM sapraNayaM vachaH .. 8\-52\-49 (57660) atyadbhutatamidaM pArtha tvayi pashyAmi saMyuge . yattvAM visheShayatyAjau droNaputro.adya bhArata .. 8\-52\-50 (57661) kachchitte gANDivaM haste muShTirvA na vyashIryata . kachchidvIryaM yathApUrvaM bhujayorvA balaM tava .. 8\-52\-51 (57662) udIryamANaM hi raNe pashyAmi drauNimAhave . guruputra iti hyenaM mAnayanpANDavarShabha . upekShAM mA kR^ithAH pArtha nAyaM kAla upekShitum'.. 8\-52\-52 (57663) arjuna uvAcha. 8\-52\-53x (4972) pashya mAdhava daurAtmyaM guruputrasya mAM prati . vadhaM prAptau manyate nau prAveshya shavareshmani . eShosmi hanmi sa~NkalpaM shikShayA cha balena cha .. 8\-52\-53 (57664) `evamuktvA.asya chichCheda bhallaiH karmAramArjitaiH . dhanushChatraM patAkAM cha rathashaktiM gadAM varAm'.. 8\-52\-54 (57665) ashvatthAmnaH sharAnastA~nChittvaikaikaM tridhA tridhA . vyadhamadbharatashreShTho nIhAramiva mArutaH .. 8\-52\-55 (57666) tataH saMshaptakAnbhUyaH sAshvasUtarathadvipAn . dhvajapattigaNAnurgrairbANairvivyAdha pANDavaH .. 8\-52\-56 (57667) ye ye dadR^ishire tatra yadyadrUpAstadA janAH . te te tatra sharairvyAptaM menire.a.atmAnamAtmanA .. 8\-52\-57 (57668) te gANDIvapramuktAstu nAnArUpAH patatriNaH . kroshe sAgre sthitA~njaghnurdvipAMshcha puruShAnraNe .. 8\-52\-58 (57669) bhallaishChinnAH karAH petuH kariNAM madavarShiNAm . yathA vane parashubhirnikR^ittAH shAlmalidrumAH .. 8\-52\-59 (57670) pashchAttu shailavatpatuste gajAH saha sAdibhiH . vajrivajrAvamathitA yathaivAdrichayAstathA .. 8\-52\-60 (57671) gandharvanagarAkArAnrathAMshchaiva sukalpitAn . vinItairjavanairyuktAnAsthitAnyudvadurmadaiH .. 8\-52\-61 (57672) sharairvishakalIkurvannamitrAnabhyavIvR^iShat . svala~NkR^itAnashvasAdInpattIMshchAhandhana~njayaH .. 8\-52\-62 (57673) dhana~njayayugAntArkaH saMshaptakamahArNavam . vyashoShayata duHshoShaM tIkShNaiH sharagabhastibhiH .. 8\-52\-63 (57674) punardrauNimahAshailaM nArAchairvajrasannibhaiH . nirbibheda mahAvegaistvaranvajrIva parvatam .. 8\-52\-64 (57675) tamAchAryasutaH kruddhaH sAshvayantAramAshugaiH . yuyutsurAgamadyoddhuM pArthastAnachChinachCharAn .. 8\-52\-65 (57676) tataH paramasa~NkruddhaH kANDakoshamavAsR^ijat . ashvatthAmAbhirUpAya gR^ihAnatithaye yathA .. 8\-52\-66 (57677) atha saMshaptakAMstyaktvA pANDavo drauNimabhyayAt . apA~NkteyAniva tyaktvA dAtA pA~Nkteyamarthinam .. 8\-52\-67 (57678) `sthitAH saMshaptakA rAjandR^iShTvA yudvaM mahAtmanoH'.. .. 8\-52\-68 (57679) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dvipa~nchAsho.adhyAyaH .. 52 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-52\-1 vAsitA puShpavatI gaustadartham .. 8\-52\-12 triveNuH ubhayataH\-\- kAShThadvayasahito dhUrdaNDaH . akShashchakrAdhAradaNDaH .. 8\-52\-13 yokrANi bandhanarajjavaH . rashmayaH pragrahAH. kUbarastriveNoragrabhAgaH. bandhuraM rathatalpaH yugaM dhUragrakAShTham. akShapramaNDalaM rathanIDAkShayoH sandhAnakAShThajAtam .. 8\-52\-14 vishakalIkurvan visheSheNa shakalIkurvan .. 8\-52\-15 chandrAdInAM kAntyAdIn yathAsaMkhyaM vibhratuH .. 8\-52\-22 arhaM pUjayituM yogyam .. 8\-52\-24 anantaraM prathamam .. 8\-52\-26 jaitreNa vidhinA iti jha.pAThaH .. 8\-52\-33 ayantaH yatnavAn .. 8\-52\-34 iShuShiprabhR^itibhyaH sharAH petuH lomabhyo.api cha chetustatra hetuH brahmavAdinaH yogabalavata ityarthaH .. 8\-52\-64 mahat shailaM shilAsamUho yasmin taM mahAshailaM parvatamiva .. 8\-52\-66 kANDakoshaM bANaniSha~Ngam .. 8\-52\-52 dvipa~nchAsho.adhyAyaH .. 52 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 053 .. shrIH .. 8\.53\. adhyAyaH 53 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunenAshvatthAmaparAjayaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-53\-0 (57680) sa~njaya uvAcha. 8\-53\-0x (4973) tataH samabhavadyuddhaM shukrA~NgirasavarchasoH . nakShatramabhito vyomni shukrA~Ngirasayoriva .. 8\-53\-1 (57681) santApayantAvanyonyaM dIptaiH sharagabhastibhiH . lokatrAsakarAvAstAM vimArgasthau grahAviva .. 8\-53\-2 (57682) tato.avidhyaddhuvormadhye nArAchairarjuno bhR^isham . sa tena vibabhau drauNirUrdhvarashmiryathA raviH .. 8\-53\-3 (57683) atha kR^iShNau sharashatairashvatthAmnA.arditau bhR^isham . svarashmijAlavikachau yugAntArkAvivAsutaH .. 8\-53\-4 (57684) tato.arjunaH sarvatodhAramastra\-\- mavAsR^ijadvAsudeve.abhibhUte . drauNAyanishchAbhyahanatpR^iShatkai\-\- rvajrAgnivaivasvatadaNDakalpaiH .. 8\-53\-5 (57685) sa keshavaM chArjunaM chAtitejA vivyAdha marmasvatiraudrakarmA . bANaiH sumuktairatitIvravegai\-\- ryairAhato mR^ityurapi vyatheta .. 8\-53\-6 (57686) drauNeriShUniShubhiH sannivArya vyAyachChatastaddviguNaiH supu~NkhaiH . taM sAshvasUtadhvajamekavIra\-\- mAvR^itya saMshaptakasainyamArchChat .. 8\-53\-7 (57687) dhanUMShi bANAniShudhIrdhanurjyAH pANInbhujAnpANigataM cha shastram . ChatrANi ketUMsturagAnratheShAM vastrANi mAlyAnyathA bhUShaNAni .. 8\-53\-8 (57688) charmANi varmANi manoramANi prasahya chaiShAM sa shirAMsi chaiva . srichCheda pArtho dviShatAM sumuktai\-\- rbANaiH sthitAnAmaparA~NmukhAnAm .. 8\-53\-9 (57689) sukalpitAH smandanavAjinAgAH samAsthitAH kR^itayatnairnR^ivIraiH . pArtheritairbANashatairnirastA\-\- staireva sArdhaM nR^ivarairvineshuH .. 8\-53\-10 (57690) padmArkapUrNendunibhAnanAni kirITamAlyAbharaNojjvalAni . bhallArdhachandrakShurasannikR^ittA\-\- nyapAtayachChatrushirAMsyajasram .. 8\-53\-11 (57691) atha dvipairdaityaripudvipAbhai\-\- rdevArikalpA balamanyukalpaiH . kali~Ngava~NgA~NganiShAdavIrA jighAMsavaH pANDavamabhyadhAvan .. 8\-53\-12 (57692) teShAM dvipAnAM nichakarta pArtho varmANi charmANi karAnniyantR^In . dhvajAH patAkAshcha tataH prapetu\-\- rvajrAhatAnIva gireH shirAMsi .. 8\-53\-13 (57693) teShu prabhagneShu gurostanUjaM bANaiH kirITi navasUryavarNaiH . prachChAdayAmAsa mahAbhrajAlai\-\- rvAyuH samudyantamivAMshumantam .. 8\-53\-14 (57694) tato.arjuneShUniShubhirnirasya drauNiH shitairarjunavAsudevau . prachChAdayitvA divi chandrasUryau nanAda so.ambhoda ivAtapAnte .. 8\-53\-15 (57695) tamarjunastAMshcha punastvadIyA\-\- nabhyarditastairabhisR^itya shastraiH . vANAndhakAraM sahasaiva kR^ittvA vivyAdha pArtho varahemapu~NkhaiH .. 8\-53\-16 (57696) nApyAdadatsandadhannaiva mu~ncha\-\- nbANAnrathe.adR^ishyata savyasAchI . rathAMshcha nAgAMsturagAnpadAtIn saMsyUtadehAndadR^ishurhatAMshcha .. 8\-53\-17 (57697) sandhAya nArAchavarAndashAshu drauNistvarannekamivotsasarja . teShAM cha pa~nchArjunamabhyavidhya\-\- npa~nchAchyutaM nirbibhuduH supu~NkhAH .. 8\-53\-18 (57698) tairAhatau sarvamanuShyamukhyA\-\- vasR^iksravantau dhanadendrakalpau . samAptavidyena tathA.abhibhUtau hatau raNe tAviti menire.anye .. 8\-53\-19 (57699) athArjunaM prAha dashArhanAthaH pramAdyase kiM jahi yodhametam . kuryAddhi doShaM samupekShito.ayaM kaShTo bhavedvyAdhirivAkriyAvAn .. 8\-53\-20 (57700) tatheti choktvA.achyutamapramAdI drauNeH prahasyAshu kirITamAlI . bhujau varau chandanasAradigdhau vakShaH shiro.athApratimau tathorU .. 8\-53\-21 (57701) gANDIvamuktaiH kupitAhikalpai\-\- drauNiM sharaiH saMyati nirbibheda . ChittvA tu rashmIMsturagAnavidhya\-\- tte taM raNAdUhuratIva dUram .. 8\-53\-22 (57702) sa tairhR^ito vAtajavaistura~Ngai\- rdrauNirdR^iDhaM pArthasharAbhibhUtaH . AvR^itya naiva vyaShahatsa yoddhuM pArthena sArdhaM matimAnvimR^ishya. 8\-53\-23 (57703) jAna~njayaM niyataM vR^iShNivIre dhana~njaye chA~NgirasAM variShThaH .. vivesha karNasya balaM tarasvI bhagnotsAhaH kShINavANAstrayogaH .. 8\-53\-24 (57704) pratIpakAme tu raNAdashvatthAmni hR^ite hayaiH . mantrauShadhikriyAyogairvyAdhau dehAdivAhR^ite .. 8\-53\-25 (57705) saMshaptakAnabhimukhau prayAtau keshavArjunau . vAtodvUtapatAkena syandanenaughanAdinA .. .. 8\-53\-26 (57706) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe tripa~nchAsho.adhyAyaH .. 53 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-53\-1 nakShatramabhitaH nakShatraM lakShIkR^itya .. 8\-53\-2 vimArgasthau vakrAtichAragau .. 8\-53\-4 kR^iShNau kR^iShNArjunau AsatuH dIpayA~nchakratuH .. 8\-53\-5 sarvatodhAraM sarvato.astradhArAvarShakaM . sarvatovAramiti gha.~Na.pAThaH. vajrakalpaiH amodhaiH. agnikalpaiH dAhakaiH. vaivasvatadaNDakalpaiH prANaharaiH .. 8\-53\-7 dhyAyachChato yatamAnasya . ArchChatagatavAn .. 8\-53\-10 sukalpitAH susannaddhAH .. 8\-53\-13 karAn shuNDAH .. 8\-53\-16 taM ashvatthAmAnam . tAn tadanyAn. taiH kR^itaM nnANAndhakAraM kR^ittvA ChittvA. kR^itI Chedana .. 8\-53\-17 saMsyUtAH anyonyaM sandhaTTavantaH .. 8\-53\-19 samAptavidyena samagradhanurvedavidA .. 8\-53\-20 akriyAvAn pratikArarahitaH .. 8\-53\-22 avikarNaiH avikarNatutyAgraiH .. 8\-53\-23 a~NgirasAM a~NgirogotrANAM madhye .. 8\-53\-26 oghanAdinA jalaughavannAdavatA .. 8\-53\-53 tripa~nchAsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 054 .. shrIH .. 8\.54\. adhyAyaH 54 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena daNDadaNDadhArayorvadhaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-54\-0 (57707) sa~njaya uvAcha. 8\-54\-0x (4974) athottareNa pANDUnAM senAyAM dhvanirutthitaH . rathanAgAshvapattInAM daNDadhAreNa vadhyatAm .. 8\-54\-1 (57708) nivartayitvA tu rathaM keshavo.arjunamabravIt . vAhayanneva turagAngaruDAnilaraMhasaH .. 8\-54\-2 (57709) mAgadho.asAvatikrAnto dviradena pramAthinA . bhagadattAdanavamaH shikShayA cha balena cha .. 8\-54\-3 (57710) enaM hatvA nihantA.asi punaH saMshaptakAniti . vAkyAnte prApayatpArthaM daNDadhAragajaM prati .. 8\-54\-4 (57711) sa mAgadhAnAM pravaro mahAbalo.a\-\- shubhagraho yodhagaNaiH samanvitaH . sapatnasenAM pramamAtha dAruNo bhImaM samagrAM balavAniva graham .. 8\-54\-5 (57712) sukalpitaM dAnavanAgasannibhaM mahAbhranirhAdasamasvanaM raNe . samAsthito nAgavaraM nareshvaro rathAshvamAta~NganarapramAthinam .. 8\-54\-6 (57713) sa nAgayantR^Insamare mahArathA\-\- nsapattisa~NghAMsturagAnsasAdinaH . dvipAMshcha bANairnijaghAna vIryavA\-\- nsamantato ghnanniva kAlachakravat .. 8\-54\-7 (57714) narAMstu kAMsyAyasavarmabhUShaNA\-\- nnipAtya sAshvAnapi pattibhiH saha . vyapothayaddantivareNa shuShmiNA sashabdavatsthUlanalaM yathA tathA .. 8\-54\-8 (57715) athArjuno jyAtalaneminiHsvane mR^ida~NgabherIbahusha~NkhanAdite . rathAshvamAta~NgasahasranAdite rathottamenAbhyapataddvipottamam .. 8\-54\-9 (57716) tato.arjunaM dvAdashabhiH sharottamai\-\- rjanArdanaM ShoDashabhiH samArpayat . sa daNDadhArasturagAMstribhistribhi\-\-\- stato nanAda prajahAsa chAsakR^it .. 8\-54\-10 (57717) tato.asya pArthaH saguNeShukArmukaM chakarta bhallairdhvajamapyala~NkR^itam . punarniyantR^InsahapAdagoptR^ibhi\-\- stataH sa chukrodha girivrajeshvaraH .. 8\-54\-11 (57718) tato.arjunaM bhinnakaTena dantinA ghanAghanenAnilatulyaraMhasA . atIva chukrodhayiShurjanArdanaM ghana~njayaM chAbhijaghAna tomaraiH .. 8\-54\-12 (57719) athAsya bAhU dvipahastasannibhau shirashcha pUrNendunibhAnanaM tribhiH . kShuraiH prachichCheda sahaiva pANDava\-\- stato dvipaM bANashataiH samarpayat .. 8\-54\-13 (57720) sa pArthabANaistapanIyabhUShaNaiH samAvR^itaH kA~nchanavarmabhR^iddvipaH . bhR^ishaM chakAshe nishi parvato yathA dAvAgninA prajvalitauShadhidrumaH .. 8\-54\-14 (57721) sa vedanArto.ambudanisvano nadaM\-\- shcharanbhramanprassvalitAntaro.adravat . papAta rugNaH saniyantR^ikastathA .. yathA girirvajravidAritastathA .. 8\-54\-15 (57722) himAvadAnena suvarNamAlinA himAdrikUTapratimena dantinA . hate raNe bhrAtari daNDa Avraja\-\- jjighAMsurindrAvarajaM dhana~njayam .. 8\-54\-16 (57723) satomarairarkaraprabhaistribhi\-\- rjanArdanaM pa~nchabhirarjunaM shitaiH . samarpayitvA vinanAda chArdayaM\-\- stato.asya bAhU nichakarta pANDavaH .. 8\-54\-17 (57724) kShuraprakR^ittau vipulau satomarau shubhA~Ngadau chandanarUShitau bhujau . gajAtpatantau yugapadvirejatu\-\- ryathoragau parvatashR^i~NgavanmahIm .. 8\-54\-18 (57725) athA.ardhachandreNa hataM kirITinA papAta daNDasya shiraH kShitiM dvipAt . sa shoNitArdro nipatanvireje divAkaro.astAdiva pashchimAM disham .. 8\-54\-19 (57726) atha dvipaM shvetanagAgrasannibhaM divAkarAMshupratimaiH sharottamaiH . bibheda pArthaH sa papAta nAdayan himAdrikUTaM kulishAhataM yathA .. 8\-54\-20 (57727) tato.aparaM tatpratimA gajottamA jigIShavaH saMyati savyasAchinA . tathA kR^itAste.api yathaiva tau dvipau tataH prabhagnaM sumahadriporbalam .. 8\-54\-21 (57728) gajA rathAshvAH puruShAshcha sa~NghashaH parasparaghnAH paripeturAhave . parasparaM praskhalitAH samAhatA bhR^ishaM cha tattadbahubhAShiNo hatAH .. 8\-54\-22 (57729) athArjunaM sve parivArya sainikAH purandaraM devagaNA ivAbruvan . abhaiShma yasmAnmaraNAdiva prajAH sa vIra diShTyA nihatastvayA ripuH .. 8\-54\-23 (57730) na chetparitrAsyadimA~njanAnbhayA\-\- ddviShadbhirevaM balibhiH prapIDitAn . tathA.abhaviShyaddviShatAM pramodanaM yathA hateShveShviha no.arisUdana .. 8\-54\-24 (57731) itIva bhUyashcha suhR^idbhirIDitA nishamya vAchaH sumanAstadA.arjunaH . yathA.anurUpaM pratipUjya taM janaM jagAma saMshaptakasa~NghahA punaH .. .. 8\-54\-25 (57732) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chatuHpa~nchAsho.adhyAyaH .. 54 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-54\-1 uttareNa uttarataH . vadhyatAM vadhyamAnAnAm .. 8\-54\-3 anavamaH ahInaH .. 8\-54\-5 sa mAgadhAnAM pravaro.a~Nkushagrahe grahe.aprasahyo vikacho yathA grahaH . sapatnasenAM pramamAtha dAruNo mahIM samagrAM vikacho yathA grahaH. iti jha.pAThaH. tatra ityarthaH. a~Nkushagrahe a~NkushadhArame ha~Nkiyuddhe ityarthaH. grahe AdityAdigrahasamUhe yuddhaparigrahe cha aprasahyaH. vikachaH kachopalakShitashirorahitaH keturUpI graha iva. vikacho vistIrNo graho dhUmaketurUpI utpAtagrahaH .. 8\-54\-8 shuShmiNA balavatA . sthUlasuShiraM nalaM tR^iNavisheSham .. 8\-54\-11 saguNeShukArmukaM maurvIbANasahitaM dhanuH . niyantR^In niyantAram .. 8\-54\-12 dhanAdhano ghatukamattadantinoriti vishvaH .. 8\-54\-13 sahaiva yugapat .. 8\-54\-15 skhalitAntaraH madhyeskhalatityarthaH .. 8\-54\-16 indrAvarajaM kR^iShNam .. 8\-54\-19 astAt atvAchalAt .. 8\-54\-21 tau daNDadhAratadbhrAtrordvipau yathA sAdhyakShau kR^ittau Chinnau tathA tepi kR^itAH .. 8\-54\-54 chatuHpa~nchAsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 055 .. shrIH .. 8\.55\. adhyAyaH 55 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena saMshaptakAnAM vadhaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-55\-0 (57733) sa~njaya uvAcha. 8\-55\-0x (4975) pratyetyAtha punarjiShNurjitvA saMshaptakAnbabhau . vakrAnuvakragamanAda~NgAraka iva grahaH .. 8\-55\-1 (57734) pArthabANahatA rAjannarAshvarathaku~njarAH . vichelurbabhramurneshuH peturmamlushcha bhArata .. 8\-55\-2 (57735) dhuryAndhuryetarAnsUtAndhvajAMshchapAsisAyakAn . pANInpANigatA~nshastrAnbAhUnapi shirAMsi cha .. 8\-55\-3 (57736) bhallaiH kShurairardhachandrairvatsadantaishcha pANDavaH . chichChedAmitravIrANAM samare pratiyudhyatAm .. 8\-55\-4 (57737) taM pravIrAstvadIyAnAM nardamAnA.abhidudruvuH . vAsitArthe yuyutsanto vR^iShabhA vR^iShabhaM yathA . nipatantyarjunaM shUrAH shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-55\-5 (57738) teShAM tasya cha tadyuddhamabhavadromaharShaNam . trailokyavijaye yAdR^igdaityAnAM saha vajriNA .. 8\-55\-6 (57739) tamavidhyattribhirbANairdandashUkairivAhibhiH . ugrAyudhasya tasyAshu shiraH kAyAdapAharat .. 8\-55\-7 (57740) te.arjunaM sarvataH kruddhA nAnAshastrairavIvR^iShan . marudbhiH preritA meghA himavantamivoShNage .. 8\-55\-8 (57741) astrairastrANiM saMvArya dviShatAM sarvato.arjunaH . samyagastaiH sharaiH sarvAnahitAnahanadbahUn .. 8\-55\-9 (57742) ChinnatriveNuja~NgheShAnhatAshvAnhatasArathIn . visrastahastatUNIrAnvichakrathaketanAn .. 8\-55\-10 (57743) sa~nChinnarashmiyoktrAkShAnvyanukarShayugAnrathAn . vidhvastasarvasannAhAnbANaishchakre.arjunastvaran .. 8\-55\-11 (57744) te rathAstatra vidhvastAH parArdvyA bhAntyanekashaH . dhaninAmiva veshmAni hatAnyagnyanilAmbubhiH .. 8\-55\-12 (57745) dvipAH sambhinnamarmANo vajrAshanisamaiH sharaiH . peturgiryagraveshmAni vajravAtAgnibhiryathA .. 8\-55\-13 (57746) anekaishcha shilAdhautairvajrAnalaviShopamaiH . sharairnijaghnivAnpArtho mahendra iva dAnavAn .. 8\-55\-14 (57747) sArohAsturagAH peturbahavo.arjunatADitAH . nirjihvAntrAH kShitau kShINA rudhirArdrAH sudurdR^ishaH .. 8\-55\-15 (57748) narAshvanAgA nArAchaiH saMsyUtAH savyasAchinA . babhramushchaskhaluH peturnedurmamlushcha mAriSha .. 8\-55\-16 (57749) mahArhavarmAbharaNA nAnArUpAmbarAyudhAH . sarathAshvadvipA vIrA hatAH pArthena sherate .. 8\-55\-17 (57750) nirbhayAH puNyakarmANo vishiShTAbhijanashrutAH . gatAH sharIrairvasudhAmUrjitaiH karmabhirdivam .. 8\-55\-18 (57751) athArjunarathaM vIrAstvadIyAH samabhidravan . nAnAjanapadAdhyakShAH sagaNA jAtamanyavaH .. 8\-55\-19 (57752) uhyamanA rathAshvebhaiH pattayashcha jighAMsavaH . samabhyadhAvannasyanto vividhaM kShipramAyudham .. 8\-55\-20 (57753) tadAyudhamahAvarShaM kShiptaM yodhamahAmbudaiH . vyadhamannishitairbANaiH kShipramarjunamArutaH .. 8\-55\-21 (57754) sAshvapattidviparathaM mahAshastraughasamplavam .. sahasA santitIrShantaM pArthaM shastrAstrasetunA .. 8\-55\-22 (57755) athAbravIdvAsudevaH pArtha kiM krIDase.anagha . saMshaptakAnpramathyainAMstataH karNavadhe tvara .. 8\-55\-23 (57756) tathetyuktvA.arjunaH kR^iShNaM shiShTAnsaMshaptakAMstadA . kShapayiShyaMstadA bANairdaityAnindra ivAvadhIt .. 8\-55\-24 (57757) AdadatsandadhanneShR^indR^iShTaH kaishchidraNe.arjunaH . vimu~nchanvA sharA~nshIghraM dR^ishyante vai narA hatAH .. 8\-55\-25 (57758) Ashcharyamiti govindo bruvannashvAnachodayat . haMsAMshugaurAste senAM haMsAH sara ivAvishan .. 8\-55\-26 (57759) tataH sa~NgrAmabhUmiM tAM vartamAne janakShaye . avekShamANo govindaH savyasAchinamabravIt .. 8\-55\-27 (57760) eSha pArtha mahAraudro vartate bharatakShayaH . pR^ithivyAM pArthivAnAM vai duryodhanakR^ite mahAn .. 8\-55\-28 (57761) pashya bhArata chApAni rukmapR^iShThAni dhanvinAm . hatAnAmapaviddhAni kalApAniShudhIMstathA .. 8\-55\-29 (57762) jAtarUpamayaiH pu~NkhaiH sharAMshcha nataparvaNaH . tailadhautAMshcha nArAchAnnirmuktAniva pannagAn .. 8\-55\-30 (57763) AkIrNAMstomarAnvAhAMshChatrAnhemavibhUShitAn . charmANi chApaviddhAni rukmapR^iShThAni bhArata .. 8\-55\-31 (57764) suvarNavikR^itAnprAsA~nshaktIH kanakabhUShitAH . jAmbUnadamayaiH paTTairbaddhAshcha vipulA gadAH .. 8\-55\-32 (57765) jAtarUpamayIshcharShTIH paTTasAnhemabhUShitAn . daNDaiH kanakachitraishcha vipraviddhAnparashvathAn .. 8\-55\-33 (57766) parighAnbhiNDipAlAMshcha bhushuNDIH kaNapAnapi . ayaskuntAMshcha patitAnmusalAni gurUNi cha .. 8\-55\-34 (57767) nAnAvidhAni shastrANi pragR^ihya jayagR^iddhinaH . jIvanta iva dR^ishyante gatasatvAstarasvinaH .. 8\-55\-35 (57768) gadAvimathitairgAtrairmusalairbhinnamastakAn . gajavAjirathaiH kShuNNAnpashya yodhAnsahasrashaH .. 8\-55\-36 (57769) manuShyagajavAjInAM sharashaktyR^iShTitomaraiH . nistriMshaiH paTTasaiH prAsairnakharairlaguDairapi .. 8\-55\-37 (57770) sharIrairbahughA ChinnaiH shoNitaughapariplutaiH . gatAsubhiramitraghna saMvR^itA raNabhUmayaH .. 8\-55\-38 (57771) bAhubhishchandanAdigdhaiH sA~NgadaiH shubhabhUShaNaiH . satalatraiH sakeyUrairbhAti bhArata medinI .. 8\-55\-39 (57772) sA~NgulitrairbhujAgraishcha vipravidvairala~NkR^itaiH . hastihastopamaishChinnairUrubhishcha tarasvinAm .. 8\-55\-40 (57773) baddhachUDAmaNivaraiH shirobhishcha sakuNDalaiH . `nikR^ittairvR^iShabhAkShANAM sharIraishchApi sa~NghashaH .. 8\-55\-41 (57774) gajavAjimanuShyANAM sharashaktyR^iShTitomaraiH . kabandhaiH shoNitAdigdhaishChinnagAtrashirodharaiH . bhUrbhAti bharatashreShTha shAntAgnibhirivAdhvare'.. 8\-55\-42 (57775) rathAMshcha bahudhA bhagnAnhemaki~NkiNinaH shubhAn . ashvAMshcha buhadhA pashya shoNitena pariplutAn .. 8\-55\-43 (57776) anukarShAnupAsa~NgAnpatAkA vividhAndhvajAn . yodhAnAM cha mahAsha~NkhAnpANDurAMshcha prakIrNakAn . nirastajihvAnmAta~NgA~nshayAnAnparvatopamAn .. 8\-55\-44 (57777) vaijayantIrvichitrAshcha hatAMshcha gajayodhinaH . vAraNAnAM paristomAnsaMyuktAnekakambalAn .. 8\-55\-45 (57778) vipATitavichitrAshcha rUpachitrAH kuthAstathA . bhinnAshcha bahudhA ghaNTAH patadbhishchUrNitA gajaiH .. 8\-55\-46 (57779) vaidUryamaNidaNDAMshcha patitAMshchA~NkushAnbhuvi . ashvAnAM cha yugApIDAnratnachitrAnurashChadAn .. 8\-55\-47 (57780) viddhAH sAdidhvajAgreShu suvarNavikR^itAH kuthAH . vichitrAnmaNichitrAMshcha jAtarUpapariShkR^itAn .. 8\-55\-48 (57781) ashvAstaraparistomAnrA~NkavAnpatitAnbhuvi . chUDAmaNInnarendrANAM vichitrAH kA~nchanasrajaH . ChatrANi chApaviddhAni chAmaravyajanAni cha .. 8\-55\-49 (57782) chandranakShatrabhAsaishcha vadanaishchArukuNDalaiH . klR^iptashmashrubhiratyarthaM vIrANAM samala~NkR^itaiH . vadanaiH pashya sa~nChannAM mahIM shoNitakardamAm .. 8\-55\-50 (57783) sajIvAMshcha narAnpashya kUjamAnAnsamantataH . upAsyamAnAMshcha bahUnnyastashastraishcha bhUpate . j~nAtibhishcha jalaklinnAnrodamAnairmuhurmuhuH .. 8\-55\-51 (57784) utkrAntAnaparAnyodhA~nChAdayitvA tarasvinaH . punaryuddhAya gachChanti jaye lubdhAH pramanyavaH .. 8\-55\-52 (57785) apare tatratatraiva paridhAvanti mAnavAH . sannivR^ittAshcha te shUrA dR^iShTA chaitAnvichetasaH .. 8\-55\-53 (57786) jalaM tyaktvA pradhAvanti kroshamAnAH parasparam . jalaM pItvA mR^itAnpashya pibato.anyAMshcha bhArata .. 8\-55\-54 (57787) pariShvajya priyAnanye bAndhavAnbandhuvatsalAH . visaMj~nAnsamare yodhAMstatratatra mahAraNe .. 8\-55\-55 (57788) pashyAparAnnarashreShTha sandaShToShThapuTAnpunaH . bhR^ikuTIkuTilairvaktraiH prekShamANAnmahAraNam .. 8\-55\-56 (57789) etattavaivAnurUpaM karmArjuna mahAhave . divi vA devarAjasya tvayA yatkR^itamAhave .. 8\-55\-57 (57790) sa~njaya uvAcha. 8\-55\-58x (4976) evaM tAM darshayankR^iShNo yuddhabhUmiM kirITine . gachChannevAshR^iNochChabdaM duryodhanabale mahat .. 8\-55\-58 (57791) sha~NkhadundubhinirghoShaM bherIpaNavaniHsvanam . rathAshvanaranAgAnAM pAdashabdAMshcha dAruNAn .. 8\-55\-59 (57792) pravishya tadbalaM kR^iShNasturagairvAtavegitaiH . pANDyenAbhyarditaM sainyaM tvadIyaM vIkShya vismitaH .. 8\-55\-60 (57793) sa hi nAnAvidhairbANairiShvastrapravaro yudhi . nyahanaddviShatAM pUgAngatAsUnantako yathA .. 8\-55\-61 (57794) gajavAjimanuShyANAM sharIrANi shitaiH sharaiH . bhittvA praharatAM shreShTho videhAsUnapAtayat .. 8\-55\-62 (57795) shatrupravIrairastrANi nAnAshastrANi sAyakaiH . ChittvA tAnavadhIchChatrUnpANDyaH shakra ivAsurAn .. .. 8\-55\-63 (57796) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe pa~nchapa~nchAsho.adhyAyaH .. 55 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-55\-3 dhuryAn shreShThAn . dhuryagatAniti pAThe vAhAn .. 8\-55\-5 vAsitArthe strInimittam .. 8\-55\-7 dandashUkaiH daMshanashIlaiH . apAharadarjuna iti sheShaH .. 8\-55\-8 uShNage grIShme gate sati prAvR^iShItyarthaH . uShNe grIdhmo gato.atIto yatra sa uShNagaH kAlavisheSha iti vigrahaH .. 8\-55\-9 astaiH kShiptaiH .. 8\-55\-11 anukarShaH rathAdhasthaM dAru .. 8\-55\-15 nirjihvAntrAH nirgatAH jihvAH antrANi cha yeShAM te .. 8\-55\-29 kalApAn ala~NkArAn .. 8\-55\-31 AkIrNAn sarvatovikShiptAn .. 8\-55\-37 vAjInAM sharIrairiti sambandhaH . dairdhyamArSham .. 8\-55\-55 pa~nchapa~nchAsho.adhyAyaH .. 55 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 056 .. shrIH .. 8\.56\. adhyAyaH 56 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## ashvatthAmnA pANDyavadhaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-56\-0 (57797) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-56\-0x (4977) proktastvayA pUrvameva pravIro lokavishrutaH . na tvasya karma sa~NgrAme tvayA sa~njaya kIrtitam .. 8\-56\-1 (57798) tasya vistarasho brUhi pravIrasyAdya vikramam . shikShAM prabhAvaM vIryaM cha pramANaM darpameva cha .. 8\-56\-2 (57799) sa~njaya uvAcha. 8\-56\-3x (4978) bhIShmadroNakR^ipadrauNikarNArjunajanArdanAn . samAptavidyAndhanuShi shreShThAnyAnsapta manyase .. 8\-56\-3 (57800) yo hyAkShipati vIryeNa sarvAnetAnmahArathAn . na mene chAtmanA tulyaM ka~nchideva nareshvaram .. 8\-56\-4 (57801) tulyatAMdroNabhIShmAbhyAmAtmano yo na mR^iShyate . vAsudevArjunAbhyAM cha nyUnatAM naichChatAtmani .. 8\-56\-5 (57802) sa pANDyo.arthapatishreShThaH sarvashastrabhR^itAM varaH . karNasyAnIkamahanatpAshahasta ivAntakaH .. 8\-56\-6 (57803) tadudIrNarathAshvebhaM pattipravarasa~Nkulam . kulAlachakravaddhAntaM pANDyenAbhyAhataM balAt .. 8\-56\-7 (57804) vyashvasUtadhvajarathAnviprayuktayugAnrathAn . samyagastaiH sharaiH pANDyo vAyurmeghAnivAkShipat .. 8\-56\-8 (57805) dviradAnpravarArohAnvipatAkAyudhadhvajAn . sa pAdarakShAnahanadvajreNAdrInivAdrihA .. 8\-56\-9 (57806) sa shaktiprAsatUNIrAnashvArohAnhayAnapi . pulindakhasabAhlIkaniShAdAndhrakakuntalAn .. 8\-56\-10 (57807) dAkShiNAtyAMshcha bhojAMshcha shUrAnsa~NgrAmakarkashAn . vishastrakavachAnbANaiH kR^itvA pANDyo.akarodvyasUn .. 8\-56\-11 (57808) chatura~NgaM balaM bANairnighnantaM pANDayamAhave . dR^iShTvA drauNirasambhrAntamasambhrAntastato.abhyayAt .. 8\-56\-12 (57809) AbhAShya chainaM madhuramabhItaM tamabhItavat . prAha praharatAM shreShThaH smitapUrvaM samAhvayat .. 8\-56\-13 (57810) rAjankamalapatrAkSha pradhAnAyudhavAhana . vajrasaMhananaprakhya prakhyAtabalapauruSha .. 8\-56\-14 (57811) muShTikliShTA~NgulibhyAM cha vyAyatAbhyAM mahaddhanuH . dorbhyAM visphArayanbhAsi mahAjaladavadbhR^isham .. 8\-56\-15 (57812) sharavarShairmahAvegairamitrAnabhivarShataH . madanyaM nAnupashyAmi prativIraM tavAhave .. 8\-56\-16 (57813) rathadviradapattyashvAnekaH pramathase bahUn . mR^igasa~NghAnivAraNye vibhIrbhImabalo hariH .. 8\-56\-17 (57814) mahatA rathaghoSheNa divaM bhUmiM cha nAdayan . varShAnte sasyAM sUryo bhAbhirAdIpayanniva .. 8\-56\-18 (57815) saMspR^ishAnaH sharaiH pUrNau tUNI chAshIviShopamaiH . mayaivaikena yudhyasva tryambakenAndhako yathA .. 8\-56\-19 (57816) evamuktastathetyuktvA pramathyainaM sa pArthivaH . karNinA droNatanayaM vivyAdha malayadhvajaH .. 8\-56\-20 (57817) marmabhedibhiratyugrairbANairagnishikhopamaiH . marmasvabhyahanaddrauNiH pANDyamAchAryanandanaH .. 8\-56\-21 (57818) tato.aparAnnavAMstUrNaM nArAchAnka~NkavAsasaH . gatyA dashamyA saMyuktAnashvatthAmA.apyavAsR^ijat .. 8\-56\-22 (57819) tAnachChinattadA pANDyashchaturbhiraparaiH sharaiH . chaturo.abhyAhanachchAshvAnAshu te vyasavo.abhavan .. 8\-56\-23 (57820) atha droNasutasyeShUMstA~nChittvA nishitaiH sharaiH . dhanurjyAM vitatAM pANDyashchichChedAdityatejasaH .. 8\-56\-24 (57821) divyaM dhanurathAdhijyaM kR^itvA drauNiramitrahA . prekShya chAshu rathe yuktAnnarairanyAnhayottamAn .. 8\-56\-25 (57822) tataH sharasahasrANi preShayAmAsa vai dvijaH . iShusambAdhamAkAshamakaroddisha eva cha .. 8\-56\-26 (57823) tatastAnasyataH sarvAndrauNerbANAnmahAtmanaH . jAnAnopyakShayAnpANDyo shAtayatpuruSharShabhaH .. 8\-56\-27 (57824) prayuktAMstAnprayatnena ChittvA drauNeriShUnariH . chakrarakShau raNe tasya prANudannishitaiH sharaiH .. 8\-56\-28 (57825) atha tallAghavaM dR^iShTvA maNDalIkR^itakArmukaH . prAsyaddroNasuto bANAnvR^iShTiM pUShAnujo yathA .. 8\-56\-29 (57826) aShTAvaShTagavAnyUhuH shakaTAni yadAyudham . ahnastadaShTabhAgena drauNishchikShepa mAriSha .. 8\-56\-30 (57827) tamantakamiva kruddhamantakAlAntakopamam . ye ye dadR^ishire rUpaM visaMj~nAH prAyasho.abhavan .. 8\-56\-31 (57828) AchAryaputrastAM senAM bANavR^iShTyA vyavIvR^iShat . parjanya iva gharmAnte vR^iShTyA sAdridrumAM mahim .. 8\-56\-32 (57829) drauNiparjanyamuktAM tAM bANavR^iShTiM suduHsahAm . vAyavyAstreNa sa kShipraM viddhvA pANDyAtilo.anadat .. 8\-56\-33 (57830) tasya nAnadataH ketuM chandanAgururUShitam . malayapratimaM drauNishChittvAshvAMshchaturo.ahanat .. 8\-56\-34 (57831) sUtamekeShuNA hatvA mahAjaladaniHsvanam . dhanushChittvA.ardhachandreNa tilasho vyadhamadratham .. 8\-56\-35 (57832) astrairastrANi saMvArya ChittvA sarvAyudhAni cha . prAptamapyahitaM drauNirnAhanadyuddhatR^iShNayA .. 8\-56\-36 (57833) hateshvaro dantivaraH sukalpita\-\- satvarAbhisR^iShTaH pratishabdago balI . tamAdravaddrauNisharAhatastvaran javena kR^itvA pratihastigarjitam .. 8\-56\-37 (57834) taM vAraNaM vAraNayuddhakovido dvipottamaM parvatasAnusannibham . sambhyatiShThanmalayadhvajastvara\-\- nyathA.adrishR^i~NgaM harirunnadaMstathA .. 8\-56\-38 (57835) sa tomaraM bhAskararashmivarchasaM balAstrasargottamayatnamanyubhiH . sasarja shIghraM paripIDayangajaM guroH sutAya draviDeshvaro nadan .. 8\-56\-39 (57836) maNipravekottamavajrahATakai\-\- rala~NkR^itaM chAMshukamAlyamauktikaiH . hato mayAsItyasakR^inmudA nada\-\- nparAbhinaddrauNivarA~NgabhUShaNam .. 8\-56\-40 (57837) tadarkachandragrahapAvakatviShaM bhR^ishAbhighAtAtpatitaM vighUrNitam . mahendravajrAbhihataM mahAsvanaM yathA.adrishR^i~NgaM bharaNItale tathA .. 8\-56\-41 (57838) tataH prajajvAla pareNa manyunA' pAdAhato nAgapatiryathA tathA . samAdade chAntakadaNDasannibhA\-\- niShUnamitrAntakarAMshchaturdasha .. 8\-56\-42 (57839) dvipasya pAdAgrakarAnsa pa~nchabhi\-\- rnR^ipasya bAhU cha shiro.atha cha tribhiH . jaghAna paDbhiH paDR^itUpamatviShaH sa pANDyarAjAnucharAnmahArathAn .. 8\-56\-43 (57840) sudIrghavR^ittau varachandanokShitau suvarNamuktAmaNivajrabhUShaNau . bhujau dharAyAM patitau nR^ipasya tau vicheShTatustArkShyahatAvivoragau .. 8\-56\-44 (57841) shirashcha tatpUrNashashiprabhAnanaM saroShatAmrAyatanetramunnasam . kShitAvapi bhrAjati tatsakuNDalaM vishAkhayormadhyagataH shashI yathA .. 8\-56\-45 (57842) [sa tu dvipaH pa~nchabhiruttameShubhiH kR^itaH ShaDaMshashchaturo nR^ipastribhiH . kR^ito dashAMshaH kushalena yudhyatA yathA havistaddasha daivataM tathA .. 8\-56\-46 (57843) sa pAdasho rAkShasabhojanAnbahUn pradAya pANDyo.ashvamanuShyaku~njarAn . svadhAmivApya jvalanaH pitR^ipriya\-\- stataH prashAntaH salilapravAhataH] .. 8\-56\-47 (57844) samAptavidyaM tu guroH sutaM nR^ipaH samAptakarmANamupetya te sutaH . suhR^idvR^ito.atyarthamapUjayanmudA jite balau viShNumivAmareshvaraH .. .. 8\-56\-48 (57845) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaTpa~nchAsho.adhyAyaH .. 56 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-56\-10 pANDyaH vyasUnakaroditi dvayoH sambandhaH .. 8\-56\-13 anusmR^itya hyAbhItavat iti kha.pAThaH . anusR^itya hi bhItavat iti ka.~Na.pAThaH .. 8\-56\-16 varShataH mat mattaH .. 8\-56\-17 pramathase pramathnAsi .. 8\-56\-20 malayavat kR^itrimo dhvajo yasya . malayadhvaja iti pravIrasyaiva nAmAntaraM vA .. 8\-56\-22 gatyA dashamyA . unmukhyabhimukhI tirya~N mandA gomUtrikA dhruvA. skhalita yamakAkrAntA kruShTetIShugatIrviduH. dashamIgatistu shirasA saha dUrapAtinI atikuShTAnAma. tayA gatyA .. 8\-56\-29 pUShAnujaH parjanyaH .. 8\-56\-30 aShTavR^iShabhavAhyAni aShTau shakaTAni yAdayudhasambhAraM UhuH vahanti tatsarvaM ahno.aShTamabhAgena yAmArdhena kShINagityarthaH .. 8\-56\-37 hateshvaro yaH kashchit taM pANDyam .. 8\-56\-38 malayadhvajaH pApDastaM yadR^ichChayAgataM vAraNaM samabhyatiShThat .. 8\-56\-39 balena astrasarge ya uttamo yatnastena manyunA cha taiH . paripIDayan a~Nkushena kopayan .. 8\-56\-40 drauNeH varA~NgabhUSha kiriTam .. 8\-56\-42 iShUn samAdade drauNiriti sheShaH .. 8\-56\-46 chaturaH chaturaMshaH . evaM sa gajo dashadhAbhakto yathA dashahaviShkAyAmiShTau piShTapiNDo dashadhA kriyate tathetyarthaH .. 8\-56\-47 pANDyo.ashvAdIn pAdashaH pradAya khaNDayitvA prashAntaH drauNibANairiti sheShaH . yathA svadhAM pretasharIrarUpaM haviH prApya pitR^ipriyo jvalanaH shmashAnAgniH jalena shAmyati tadvadityarthaH .. 8\-56\-48 samAptavidyaM samyagAptavidyam . samAptakarmANaM kR^itakR^ityam .. 8\-56\-56 ShaTpa~nchAsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 057 .. shrIH .. 8\.57\. adhyAyaH 57 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-57\-0 (57846) dR^itarAShTra uvAcha. 8\-57\-0x (4979) pANDye hate kimakarodarjuno jayatAMvaraH . ekavIreNa karNena drAvite cha yudhiShThire .. 8\-57\-1 (57847) samAptavidyo balavAnyukto vIrashcha pANDavaH . sarvabhUteShvanuj~nAtaH sha~NkareNa mahAtmanA .. 8\-57\-2 (57848) tasmAnmahadbhayaM tIvramamitraghnAddhana~njayAt . sa yattatrAkarotpArthastanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-57\-3 (57849) sa~njaya uvAcha. 8\-57\-4x (4980) hate pANDye.arjunaM kR^iShNastvarannAha vacho hitam . hataM pashya svarAjAnamapayAtAMshcha pANDavAn .. 8\-57\-4 (57850) karNaM pashya mahAra~Nge jvalantamiva pAvakam . asau bhImo maheShvAsaH prativR^itto raNaM prati .. 8\-57\-5 (57851) ta ime nAnuvartante dhR^iShTadyumnapurogamAH . pA~nchAlAH sR^i~njayAshchaiva pANDavAnAM chamUmukham .. 8\-57\-6 (57852) `nivR^ittaishcha punaH pArthairbhagnaM shatrubalaM mahat'. kauravAndravato hyeSha karNo vArayate bhR^isham .. 8\-57\-7 (57853) antakapratimo vege shakratulyaparAkramaH . asau gachChati kaunteya drauNiH shastrabhR^itAM varaH .. 8\-57\-8 (57854) tameSha pradrutaH sa~Nkhye dhR^iShTadyumno mahArathaH . ashvatthAmnA hatAH sa~Nkhye sarve kaunteya sR^i~njayAH .. 8\-57\-9 (57855) rathAshvanaranAgAnAM kR^itaM cha kadanaM mahat . ityetatsarvamAchaShTa vAsudevaH kirITine .. 8\-57\-10 (57856) etachChrutvA cha dR^iShTvA cha bhrAtR^iNAM vyasanaM mahat . vAhayAshvAnhR^iShIkesha kShipramityAha pANDavaH .. 8\-57\-11 (57857) tataH prAyAddhR^iShIkesho rathenApratimo yudhi . `tato reNuH samabhavatpunastatra mahAraNe .. 8\-57\-12 (57858) tato rAjanmahAnAsItsa~NgAmo romaharShaNaH . siMhanAdaravAshchAtra prAdurAsansamAgame . ubhayoH senayo rAjanmR^ityuM kR^itvA nivartanam .. 8\-57\-13 (57859) tataH hunaH samAjagmurabhItAH kurusR^i~njayAH . yudhiSharamukhAH pArthA vaikartanamukhA vayam .. 8\-57\-14 (57860) tataH pravavR^ite yUddhaM ghorarUpaM vishAmpate . karNasya pANDavAnAM cha yamarAShTravivardhanam .. 8\-57\-15 (57861) tasminpravR^itte sa~NgrAme tumule romaharShaNe . saMshaptakeShu vIreShu ki~nchichCheSheShu bhArata .. 8\-57\-16 (57862) dhR^iShTadyumno mahArAja sahitaH sarvarAjabhiH . karNamevAbhidudrAva pANDavAshcha mahArathAH .. 8\-57\-17 (57863) AgachChamAnAMstAndR^iShTvA sa~Ngrame vijayaiShiNaH . dadhAraiko raNe kArNo jalaughAniva parvataH .. 8\-57\-18 (57864) samAsAdya tu te karNaM vyashIryanta mahArathAH . yathA.achalaM samAsAdya vAryodhAH sarvatodisham .. 8\-57\-19 (57865) tayorAsInmahArAja sa~NgrAmo ghoradarshanaH . pravR^iddhayormahAra~Nge balinorvijigIShatoH .. 8\-57\-20 (57866) dhR^iShTadyumnastu rAdheyaM shareNAnataparvaNA . ChAdayAmAsa sa~NkruddhastiShThatiShTheti chAbravIt .. 8\-57\-21 (57867) vijayaM tu dhanuH shreShThaM vidhR^invAno mahArathaH . pArShatasya dhanushChittvA sharAMshchAshIviShopamAn .. 8\-57\-22 (57868) vavarSha sharavarShANi toyavarShAnivAmbudaH . ChAdayAmAsa sa~NkruddhaH pArShataM navabhiH sharaiH .. 8\-57\-23 (57869) te hemavikR^itaM varma bhittvA tasya mahAtmanaH . shoNitAktA vyarAjanta shakragopA ivAnagha .. 8\-57\-24 (57870) tadapAsya dhanushChinnaM dhR^iShTadyumnaH pratApavAn . tato.anyaddhanurAdAya sAravadbhArasAdhanam . karNaM vivyAdha saptatyA sharaiH sannataparvabhiH .. 8\-57\-25 (57871) tathaiva rAjankarNo.api pArShataM shatrutApanam . droNashatruM maheShvAso vivyAdha nishitaiH sharaiH .. 8\-57\-26 (57872) punaranyaM mahArAja sharaM kanakabhUShaNam . preShayAmAsa samare mR^ityudaNDamivAparam .. 8\-57\-27 (57873) tamApatantaM sahasA ghorarUpaM vishAmpate . chichCheda shatadhA rAjanpArShataH kR^itahastavat .. 8\-57\-28 (57874) dR^iShTavAnpatitaM bhUmau sharaM karNo vishAmpate .. 8\-57\-29 (57875) pArShataH sharavarSheNa samantAtparyavArayat . vivyAdha chainaM tvarito nArAchaiH saptabhistadA .. 8\-57\-30 (57876) taM pratyavidhyaddashabhiH sharairhemavibhUShitaiH . tayoryuddhaM samabhavaddR^iShTishrotramanoharam .. 8\-57\-31 (57877) AsIddhoraM cha chitraM cha prekShaNIyaM cha sarvashaH .. 8\-57\-32 (57878) sarveShAM tatra bhUtAnAM romaharSho vyajAyata . dR^iShTvA tatsamare karma karNapArShatayornR^ipa .. 8\-57\-33 (57879) etasminnantare drauNirabhyayAttaM mahAratham . pArShataM shatrudamanaM shatruvIryAsunAshanam .. 8\-57\-34 (57880) sa dR^iShTvA samare yAntamabhItaM cha mahAratham . abhyabhAShata sa~NkruddhaH pArShataM shatrutApanam .. 8\-57\-35 (57881) rathaM rathena sampIDya pArShatasya tu brAhmaNaH .. 8\-57\-36 (57882) tiShThatiShTheti brahmaghna na me jIvanvimokShyase . ityuktvA subhR^ishaM vIraH shIghrakR^innishitaiH sharaiH . ChAdayAmAsa samare yatamAno mahArathaH .. 8\-57\-37 (57883) yatnataH parayA shaktyA dhR^iShTadyumnaM mahAratham . yodhayAmAsa samare kruddharUpo vishAmpate .. 8\-57\-38 (57884) tayostu sannipAte hi ghorarUpo vishAmpate .. 8\-57\-39 (57885) yathA hi samare drauNiH pArShataM dR^ishyata mAriSha . nAtihR^iShTamanA hyAsInmanvAno mR^ityumAtmanaH .. 8\-57\-40 (57886) sa j~nAtvA pituratyantarairiNaM tu mahAhave . AtmAnaM samare j~nAtvA.ashastravadhyaM mahAbalaH . javenAbhiyayau drauNiM kAlaH kAlakShaye yathA .. 8\-57\-41 (57887) drauNistu dR^iShTvA rAjendra dhR^iShTadyumnamavasthitam . krodhena niHshvasanvIraH pArShadaM samabhidravat .. 8\-57\-42 (57888) tAvanyonyaM tu dR^iShTvaiva saMrambhaM jagmatuH param . pragR^ihya mahatI chApe sharAsanasamanvite .. 8\-57\-43 (57889) athAbravInmahArAja droNaputraH pratApavAn . dhR^iShTadyumnaM samIpasthaM tvaramANo vishAmpate .. 8\-57\-44 (57890) pA~nchAlApashadAdya tvAM preShayAmi yamakShayam . pApaM hi yattvayA karma kR^itaM tAtaM ghnatA raNe .. 8\-57\-45 (57891) adya tvaM prApsyase tadvai yathA hyakushalastathA . arakShyamANaH pArthena yadi tiShThasi saMyuge . nApakrAmasi vA mohAtsatyametadbravImi te .. .. 8\-57\-46 (57892) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptapa~nchAsho.adhyAyaH .. 57 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-57\-2 anuj~nAtaH tvaM ajayyo bhaviShyasItyanugR^ihItaH .. 8\-57\-57 saptapa~nchAsho.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 058 .. shrIH .. 8\.58\. adhyAyaH 58 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunasya drauNigrastadhR^iShTadyumnarakShaNapUrvakaM drauNiM nirjitya saMshaptakAnprati gamanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-58\-0 (57893) sa~njaya uvAcha. 8\-58\-0x (4981) evamuktaH pratyuvAcha dhR^iShTadyumnaH pratApavAn . AshiShaM tAM pravaktavyAM mAmako dAsyate tava .. 8\-58\-1 (57894) yenaiva te piturdattA yatamAnasya saMyuge . eSha te prativAkyaM vai asirdAsyati mAmakaH . yena kR^ittaM tava pituryatamAnasya tachChiraH .. 8\-58\-2 (57895) yadi tAvanmayA droNo nihato brAhmaNabruvaH . tvAmidAnIM kathaM yuddhe na haniShyAmi kilbiSham .. 8\-58\-3 (57896) evamuktvA mahAtejAH senApatirarindamaH . sutIkShNenAtha bhallena drauNiM vivyAdha pArShataH .. 8\-58\-4 (57897) tato drauNiH susa~NkruddhaH sharaiH sannataparvabhiH . AchChAdayaddisho rAjandhR^iShTadyumnasya saMyuge .. 8\-58\-5 (57898) naivAntarikShaM na disho nApi yodhAH sahasrashaH . dR^ishyante vai mahArAja sharaishChannAH samantataH . ekaH sanvArayAmAsa prekShaNIyaH samantataH .. 8\-58\-6 (57899) tathaiva pArShato rAjandrauNimAhavashobhinam . sharaiH sa~nChAdayAmAsa sUtaputrasya pashyataH .. 8\-58\-7 (57900) rAdheyo.api mahArAja pA~nchAlAnsaha pANDavaiH . draupadeyA yudhAmanyumuttamaujasameva cha .. 8\-58\-8 (57901) sAtyakishcha mahArAja yodhAMshchAnyAnsahasrashaH . ekastAnvArayAmAsa prekShaNIyaH samantataH .. 8\-58\-9 (57902) dhR^iShTadyumnastu samare drauNeshchichCheda kArmukam . kShurapreNa sutIkShNena pashyatAM sarvayodhinAm .. 8\-58\-10 (57903) tadapAsya dhanushChinnamanyadAdatta kArmukam . vegavatsamare ghoraM sharAMshchAshIviShopamAn .. 8\-58\-11 (57904) sa pArShatasya rAjendra dhanuH shaktiM gadAM dhvajam . hayAnsUtaM rathaM chaiva nimeShAdvyadhamachCharaiH .. 8\-58\-12 (57905) sa chChinnadhanvA viratho hatAshvo hatasArathiH . kha~NgamAdatta vipulaM shatachandraM cha bhAnumat .. 8\-58\-13 (57906) drauNistadapi rAjendra bhallaiH kShipraM mahArathaH . chichCheda samare vIraH kShiprahasto dR^iDhAyudhaH .. 8\-58\-14 (57907) rathAdanavarUDhasya dhanvino bAhushAlinaH . pashyatAM sarvasainyAnAM tadadbhutamivAbhavat .. 8\-58\-15 (57908) dhR^iShTadyumnaM tu virathaM hatAshvarathasArathim . shastraishcha bahudhA viddhamastraishcha shakalIkR^itam . nAtaradbharatashreShTha yadamAno mahArathaH .. 8\-58\-16 (57909) tasyAntamiShubhI rAjanyadA drauNirna gachChati . atha tyaktvA rathaM vIraH pArShataM tvarito.anvagAt . pragR^ihya vipulaM khahgaM jAtarUpapariShkR^itam .. 8\-58\-17 (57910) tasya sampatato rAjanvapurAsInmahAtmanaH . garuDasyeva tato jighR^ikShoH pannagottamam .. 8\-58\-18 (57911) etasminneva kAle tu keshavaH paravIrahA . abravIdbharatashreShThamarjunaM jayatAM varam .. 8\-58\-19 (57912) pashya drauNiM pArShatasya yatamAnaM vadhaM prati . yatnaM karoti vipulaM hanyAchchainaM na saMshayaH .. 8\-58\-20 (57913) trAyasvainaM mahAbAho pArShataM yuddhadurmadam . drauNerAsyagataM vIra mR^ityorAsyagataM yathA .. 8\-58\-21 (57914) evamuktvA mahArAja vAsudevaH pratApavAn . praiShayatturagAnyatra drauNirvIro vyavasthitaH .. 8\-58\-22 (57915) te hayAshchandrasa~NkAshAH keshavena prachoditAH . pibanta iva chAkAshaM jagmudrauNermahAratham .. 8\-58\-23 (57916) dR^iShTvA drauNirmahArAja vAsudevadhanaMjayau . dhR^iShTadyumnavadhe rAjaMshchakre yatnaM mahAbalaH .. 8\-58\-24 (57917) vikR^iShyamANaM dR^iShTvai dhR^iShTadyumnaM janeshvara . sharAMshchikShepa vai pArtho drauNiM prati mahArathaH .. 8\-58\-25 (57918) te sharA hemavikR^itA gANDIvapreShitA bhR^isham . drauNimAsAdya vivishurvalmIkamiva pannagAH .. 8\-58\-26 (57919) viddhastu taiH sharairghoraidroNaputraH pratApavAn . utsR^ijya samare rAjanpA~nchAlamamitaujasam .. 8\-58\-27 (57920) Aruroha rathaM vIro dhana~njayasharArditaH . pragR^ihya cha dhanuH shreShThaM pArthaM vivyAdha sAyakaiH .. 8\-58\-28 (57921) etasminnantare shUraH sahadevo janAdhipa . apovAha rathenAjau pArShataM shatrutApanam .. 8\-58\-29 (57922) arjuno.api mahArAja drauNiM vivyAdha patribhiH . taM droNaputraH saMrabdho bAhvorurasi chArpayat .. 8\-58\-30 (57923) krodhitastu raNe pArtho nArAchaM kAlasannibham . droNaputrAya chikShepa yamadaNDamivAparam .. 8\-58\-31 (57924) sa brAhmaNasyAMsadeshe nipapAta mahAdyuteH . sa vihvalo mahArAja sharavegena saMyuge . niShasAda rathopasthe vaiklavyaM paramaM yayau .. 8\-58\-32 (57925) taM tu matvA hataM vIraM sArathiH shatrukarshanam . apovAha raNenAjau tvaramANo raNAjirAt .. 8\-58\-33 (57926) athoddhR^iShTaM mahArAja pA~nchAlairjitakAshibhiH . mokShitaM pArShataM dR^iShTvA droNaputraM cha pIDitam .. 8\-58\-34 (57927) vAditrANi cha divyAni prAvAdyanta sahasrashaH . siMhanAdashcha sa~njaj~ne dR^iShTvA yuddhaM tadadbhutam .. 8\-58\-35 (57928) tataH karNo mahArAja vyAkShipadvijayaM dhanuH . dR^iShTvArjunaM raNe kruddhaH prekShate cha muhurmuhuH . dvairathaM chApi pArthena gantukAmo mahAdyutiH .. 8\-58\-36 (57929) evaM kR^itvA.abravItpArtho vAsudevaM dhana~njayaH . yAhi saMshaptakAnkR^iShNa kAryametatparaM mama .. 8\-58\-37 (57930) tataH prayAto govindaH shrutvA pANDavabhAShitam . rathenAtipatAkena manomArutaraMhasA .. 8\-58\-38 (57931) evameSha kShayo vR^ittaH pR^ithivyAM pR^ithivIpate . tAvakAnAM pareShAM cha rAjandurmantrite tava .. .. 8\-58\-39 (57932) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTapa~nchAsho.adhyAyaH .. 58 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 059 .. shrIH .. 8\.59\. adhyAyaH 59 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-59\-0 (57933) sa~njaya uvAcha. 8\-59\-0x (4982) tataH pravavR^ite bhUyaH sa~NgrAmo rAjasattama . karNasya pANDavAnAM cha yamarAShTravivardhanaH .. 8\-59\-1 (57934) dhanUMShi bANAnparighAnasipaTTasatomarAn . musalAni bhushuNDIshcha shaktiriShTiparashvathAn .. 8\-59\-2 (57935) gadAH prAsA~nshitAnkuntAnbhiMDipAlAnmahA~NkushAn . pragR^ihya kShipramApetuH parasparajighAMsayA .. 8\-59\-3 (57936) bANajyAtalashabdena dyAM dishaH pradisho viyat . pR^ithivIM nemighoSheNa nAdayanto.abhyayuH parAn .. 8\-59\-4 (57937) tena shabdena mahatA saMhR^iShTAshchakrurAhavam . vIrA vIrairmahAptorakalahAntaM titIrShavaH .. 8\-59\-5 (57938) jyAtalatradhanuHshabdA~nshastrANAM cha nipAtyatAm . tADitAnAM cha patatA ninAdAMshcha padAtinAm .. 8\-59\-6 (57939) bANashabdAMshcha vividhA~nshUrANAM chAbhigarjatAm . shrutvA gajA bhR^ishaM tresuH peturmamlushcha sainikAH .. 8\-59\-7 (57940) teShAM ninadatAM chaiva shastravarShaM cha mu~nchatAm . bahUnAdhirathirvIraH pramamAtheShubhiH parAn .. 8\-59\-8 (57941) pa~ncha pA~nchAlavIrANAM rathAndasha cha pa~ncha cha . sAshvasUtadhvajAnkarNaH sharairninye yamakShayam .. 8\-59\-9 (57942) yodhamukhyA mahAvIryAH pANDUnAM karNamAhave . shikShitAstamabhidrutya parivavruH samantataH .. 8\-59\-10 (57943) tataH karNo dviShatsenAM sharavarShairviloDayan . vijagAhANDajAkIrNAM padminImiva yUthapaH .. 8\-59\-11 (57944) dviShatsainyamavaskandya rAdheyo dhanuruttamam . vidhunvAnaH shitairbANaiH shirAMsyunmathya pAtayat .. 8\-59\-12 (57945) `hastinaH samahAmAtrAnsAshvArohAnhayAnapi . rathino.apyekabANena bhramatashchAvapAtayat'.. 8\-59\-13 (57946) varma vA charma vA.ashritya nipAtamapi dehinaH . viShehurnAsya saMsparshaM dvitIyasya patattriNaH .. 8\-59\-14 (57947) varmayukteShu deheShu dhanuSho.asya~nshitA~nsharAn . maurvyA talatre nyahanatkashayA vAjino yathA .. 8\-59\-15 (57948) pANDusR^i~njayapA~nchAlA~nsharagocharamAgatAn . mamarda tarasA karNaH siMho mR^igagaNAniva .. 8\-59\-16 (57949) tataH pA~nchAlaputrashcha draupadeyAshcha mAriSha . yamau cha yuyudhAnashcha tvaritAH karNamabhyayuH .. 8\-59\-17 (57950) teShu vyAyachChamAneShu kurupA~nchAlapANDuShu . priyAnasUnraNe tyaktvA yodhA jaghnuH parasparam .. 8\-59\-18 (57951) susannaddhAH kavachinaH sashirastrANabhUShaNAH . gadAbhirmusalaishchAnye parighaishcha mahAbAlAH .. 8\-59\-19 (57952) samabhyadhAvanta bhR^ishaM kAladaNDairivodyataiH . nardantashchAhvayantashcha pravalgantashcha mAriSha .. 8\-59\-20 (57953) tato nijaghnuranyonyaM petushchAnyonyatADitAH . vamanto rudhiraM gAtrairvimastiShkekShamAyudhAH .. 8\-59\-21 (57954) dantapUrNaiH sarudhirairvakrairdADimasannibhaiH . jIvanta iva chApyeke tasthuH shastraughabR^iMhitAH .. 8\-59\-22 (57955) parashvathaishchApyapare paTTasairasibhistathA . shaktibhirbhiNDipAlaishcha nakharaprAsatomaraiH .. 8\-59\-23 (57956) tatakShushchichChidushchAnye bibhidushchikShipustathA . sa~nchakartushcha jaghnushcha rAjanyodhA mahAraNe .. 8\-59\-24 (57957) peturanyonyanihatA vyasavo rudhirokShitAH . kSharantaH svarasaM raktaM prakR^ittAshchandanA iva .. 8\-59\-25 (57958) rathai rathA vinihatA hastibhishchApi hastinaH . narairnarA hatAH peturashvAshchAshvaiH sahasrashaH .. 8\-59\-26 (57959) dhvajAH shirAMsi chChinnAH peturmahItale .. `vadhyatAM dAruNAH shabdAH patatAM stanatAmapi. 8\-59\-27 (57960) kShurairbhallArdhachandraishcha chChinnAH peturmahItale .. narAshvebharathAnAM hinarAshvebharathaistathA'.. 8\-59\-28 (57961) narAMshcha nAgAMshcha rathAnhayAnmamR^idurAhave .. 8\-59\-29 (57962) ashvArohairhatAH shUrAshChinnahastAshcha dantinaH . sapatAkAdhvajAH peturvishIrNA iva parvatAH .. 8\-59\-30 (57963) pattibhishcha samAplutya dviradAH syandanAstathA . hatAshcha hanyamAnAshcha patitAshchaiva sarvashaH .. 8\-59\-31 (57964) ashvArohAH samAsAdya tvaritAH pattibhirhatAH . sAdibhiH pattisa~NghAshcha nihatA yudhi sherate .. 8\-59\-32 (57965) mR^iditAnIva padmAni pramlAnA iva cha srajaH . hatAnAM vadanAnyAsangAtrANi cha mahAhave .. 8\-59\-33 (57966) rUpANyatyarthakAntAni dviradAshvanR^iNAM nR^ipa . samunnAnIva vastrANi yayurdurdurshatAM parAm .. .. 8\-59\-34 (57967) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekonaShaShTitamo.adhyAyaH .. 59 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-59\-4 dyAMsvargam . viyadantarikSham .. 8\-59\-11 aNDajairjalapakShibhiH sArasAdibhirAkIrNAM vyAptAm .. 8\-59\-15 maurvyA maurvIchyutaiH sharairbANaistalatre jyAghAtavAraNasthAne nyahanat .. 8\-59\-18 vyAyachChamAneShu yatamAneShu .. 8\-59\-19 parighairhatA iti sheShaH . samabhyadhAvantetyuttareNAnvayaH .. 8\-59\-21 mastiShkaM shirobhAgasthamAMsapiNDaH .. 8\-59\-23 parashvathaistatakShuH . paTTashairasibhishcha chichChiduH. shaktibhiMrbibhiduH. bhindipAlaishchikShipuH. nakharaiH sa~nchakartuH. prAsatomarairjaghnuH .. 8\-59\-25 chandanA raktachandanAH .. 8\-59\-33 padmAnIva badanAni . sraja_iva gAtrANi .. 8\-59\-34 samunnAni kShAraklinnAni malinAni .. 8\-59\-59 ekonaShaShTitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 060 .. shrIH .. 8\.60\. adhyAyaH 60 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## gajayuddham .. 1 .. sa~Nkulayuddham .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-60\-0 (57968) sa~njaya uvAcha. 8\-60\-0x (4983) hastibhistu mahAmAtrAstava putreNa choditAH . dhR^iShTadyumnaM ghnatetyAshu kruddhAH pArShatamabhyayuH .. 8\-60\-1 (57969) prAchyAshcha dAkShiNAtyAshcha pravarA gajayodhinaH . a~NgA va~NgAshcha puNDrAshcha mAgadhAstAmraliptakAH .. 8\-60\-2 (57970) mekalAH koshalA madrA dashArNA niShadhAstathA . gajayuddheShu kushalAH kali~NgaiH saha bhArata .. 8\-60\-3 (57971) sharatomaranArAchairvR^iShTimanta ivAmbudAH . siShichuste tataH sarve pA~nchAlabalamAhave .. 8\-60\-4 (57972) tAnabhidravato nAgAnmadavegasamuddhatAn . vipAThakShuranArAchairdhR^iShTadyumno hyavIvR^iShat .. 8\-60\-5 (57973) ekaikaM dashabhiH ShaDbhiraShTAbhirapi pArShataH . dviradAnabhivivyAdha kShipraM girinibhA~nsharaiH .. 8\-60\-6 (57974) prachChAdyamAnaM dviradairmeghairiva divAkaram . paryayuH pANDupA~nchAlA nadanto hyAttakArmukAH .. 8\-60\-7 (57975) tAnnAgAnabhivarShanto jyAtalatravinAdinaH . vIranR^ityaM pranR^ityantaH shUratAlaprachoditaiH . nakulaH sahadevashcha draupadeyAH prabhadrakAH .. 8\-60\-8 (57976) sAtyakishcha shikhaNDI cha chekitAnashcha vIryavAn . samantAtsiShichurvIrA meghAstoyairivAchalAn .. 8\-60\-9 (57977) te mlechChaiH preShitA nAgA narAnashvAnrathAnapi . hastairAkShipya mamR^iduH padbhishchApyatimanyavaH .. 8\-60\-10 (57978) bibhidushcha viShANAgraiH samAkShipya cha chikShipuH . viShANalagnAshchApyanye paripeturvibhIShaNAH .. 8\-60\-11 (57979) pramukhe vartamAnaM tu dvipama~Ngasya sAtyakiH . nArAchenogravegena bhittvA marmANyatADayat .. 8\-60\-12 (57980) tasyAvarjitakAyasya dviradAdutpatiShyataH . nArAchenAhanadvakShaH sAtyakiH so.apatadbhuvi .. 8\-60\-13 (57981) puNDrasyApatato nAgaM chalantamiva parvatam . sahadevaH prasannAgrairnArAchairahanattribhiH .. 8\-60\-14 (57982) vipatAkaM viyantAraM vivarmadhvajajIvitam . taM kR^itvA dviradaM bhUyaH sahadevo.a~NgamabhyayAt .. 8\-60\-15 (57983) sahadevaM tu nakulo vArayitvA~NgamArdayat . nArAchairyamadaNDAbhaistribhirnAgaM shatena tam .. 8\-60\-16 (57984) divAkarakaprakhyAna~NgashchikShepa tomarAn . nakulAya shatAnyaShTau tridhaikaikaM tu so.achChinat .. 8\-60\-17 (57985) tathA.ardhachandreNa shirastasya chichCheda pANDavaH . sa papAta hato mlechChastenaiva saha dantinA .. 8\-60\-18 (57986) athA~Ngaputre nihate hastishikShAvishArade . a~NgAH kruddhA mahAmAtrA nAgairnakulamabhyayuH .. 8\-60\-19 (57987) chalatpatAkaiH sumukhairhemakakShyAtanuchChadaiH . mimardiShantastvaritAH pradIptairiva parvataiH .. 8\-60\-20 (57988) mekalotkalakAli~NgA niShadhAstAmraliptakAH . sharatomaravarShANi vimu~nchanto jighAMsavaH .. 8\-60\-21 (57989) taishChAdyamAnaM nakulaM nishAkaramivAmbudaiH . paripetuH susaMrabdhAH pANDupA~nchAlasAtyakAH .. 8\-60\-22 (57990) tatastadabhavadyuddhaM rathinAM hastibhiH saha . sR^ijatAM sharavarShANi tomarAMshcha sahasrashaH .. 8\-60\-23 (57991) nAgAnAM prAsphuTankumbhA marmANi cha nakhAni cha . dantAshchaivAtividdhAnAM nArAchairhemabhUShaNaiH .. 8\-60\-24 (57992) teShAmaShTau mahAnAgAMshchatuHShaShTyA sutejanaiH . nArAchaiH sahadevastAnpAtayAmAsa sAdibhiH .. 8\-60\-25 (57993) a~njogatibhirAyamya prayatnAddhanuruttamam . nArAchairahanannAgAnnakulaH kulanandanaH .. 8\-60\-26 (57994) tataH pA~nchAlashaineyau draupadeyAH prabhadrakAH . shikhaNDI cha mahAnAgAnsiShichuH sharavR^iShTibhiH .. 8\-60\-27 (57995) te pANDuyodhAmbudharaiH shatrudviradaparvatAH . bANavarShairhatAH peturvajravarShairivAchalAH .. 8\-60\-28 (57996) evaM hatvA tava gajAMste pANDurathaku~njarAH . drutaM senAM cha varShanto bhinnakUlAmivApagAm .. 8\-60\-29 (57997) tAM te senAM samAloDya pANDuputrasya sainikAH . vikShobhayitvA cha punaH karNaM samabhidudruvuH .. .. 8\-60\-30 (57998) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaShTitamo.adhyAyaH .. 60 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-60\-7 prachChAdyamAnaM dhR^iShTadyumnam .. 8\-60\-13 AvarjitaH prahAravashchanena rakShitaH kAyo yena tasya .. 8\-60\-60 ShaShTitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 061 .. shrIH .. 8\.61\. adhyAyaH 61 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## kR^iShNenArjunamprati kurUNAM yudhiShThiragrahaNodyamakathanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-61\-0 (57999) sa~njaya uvAcha. 8\-61\-0x (4984) teShAM pravR^itte sa~NgrAme vipule shoNitodake . rarAja lohitenorvI saMsiktA bahudhA bhR^isham .. 8\-61\-1 (58000) tato rajasi saMshAnte prakAshaH sarvato.abhavat . etasminnantare pArthaM kR^iShNo vachanamabravIt . darshayanniva kaunteyaM dharmarAjaM yudhiShThiram .. 8\-61\-2 (58001) eSha pANDava te bhrAtA dhArtarAShTrairmahAbalaiH . jighAMsubhirmaheShvAsaiH shIghraM pArtho.anusAryate .. 8\-61\-3 (58002) tamanvageva pA~nchAlAshchedimAtsyAshcha bhArata . anuyAnti mahAtmAnaM parIpsanto mahAjavAH .. 8\-61\-4 (58003) eSha duryodhanaH pArtha gajAnIkena daMshitaH . rAjA sarvasya lokasya rAjAnamanudhAvati .. 8\-61\-5 (58004) jighAMsuH puruShavyAghraM bhrAtR^ibhiH sahito balI . AshIviShasamasparshaiH sarvAyudhavishAradaiH .. 8\-61\-6 (58005) nadadbhiH siMhanAdAMshcha dhamadbhishchApi vArijAn . balavadbhirmaheShvAsairvidhUnvAnairdhanUMShi cha .. 8\-61\-7 (58006) ete jighR^ikShavo yAnti dvipAshvarathapattayaH . yudhiShThiraM dhArtarAShTro ratnottamamivArthinaH .. 8\-61\-8 (58007) pashya sAtvatabhImAbhyAM niruddhA viShThitAH punaH . jihIrShavo.amR^itaM daityAH shakrAgnibhyAmivAhave .. 8\-61\-9 (58008) ete bahutvAttvaritAH punargachChanti pANDavam . samudramiva vAryoghAH prAvR^iTkAle mahArathAH .. 8\-61\-10 (58009) mR^ityormukhagataM manye kuntIputraM yudhiShThiram . hutamagnau cha kaunteyaM duryodhanavashaM gatam .. 8\-61\-11 (58010) yathAyuktamanIkaM hi dhArtarAShTrasya pANDava . nAsya shakro.api muchyeta samprApto bANagocharam .. 8\-61\-12 (58011) duryodhanasya vIrasya sharaughA~nshIghramasyataH . sa~NkruddhasyAntakasyeva ko vegaM saMsahedraNe .. 8\-61\-13 (58012) rasatastasya vIrasya drauNeH shAradvatasya cha . karNasya cheShuvego vai parvatAnapi shAtayet .. 8\-61\-14 (58013) karNena cha kR^ito rAjA vimukho.adya tu dR^ishyate .. 8\-61\-15 (58014) balavA.Nllughuhastashcha kR^itI yuddhavishAradaH . rAdheyaH pANDavashreShThaM shaktaH pIDayituM raNe . sahito dhR^itarAShTrasya putraiH shUrairmahAbalaiH .. 8\-61\-16 (58015) tasyaibhiryudhyamAnasya sa~NgrAme shaMsitAtmanaH . anyairapi cha pArthasya kR^itaM karma mahArathaiH .. 8\-61\-17 (58016) upavAsakR^isho rAjA bhR^ishaM bharatasattamaH . brAhmo bale sthito hyeSha na kShAtre hi bale vibhuH .. 8\-61\-18 (58017) karNena chAbhiyukto.ayaM bhUpatiH shatrutApanaH . saMshayaM samanuprAptaH pANDavo vai yudhiShThiraH .. 8\-61\-19 (58018) na jIvati mahArAjo manye pArtha yudhiShThiraH . yadbhImasenaH sahate siMhanAdamamarShaNaH .. 8\-61\-20 (58019) nardatAM dhArtarAShTrANAM punaHpunararindamaH . dhamatAM cha mahAsha~NkhAnsa~NgrAme jitakAshinAm .. 8\-61\-21 (58020) yudhiShThiraM pANDaveyaM hateti bharatarShabha . sa~nchodayatyasau karNo dhArtarAShTrAnmahAbalAn .. 8\-61\-22 (58021) sthUNAkarNAstrajAlena pArtha pAshupatena cha . prachChAdayanti rAjAnamanuyAnti mahArathAH .. .. 8\-61\-23 (58022) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekaShaShTitamo.adhyAyaH .. 61 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-61\-9 jihIrShavo yudhiShThiraM hartumichChantaH .. 8\-61\-17 tasya yudhiShThirasya karma kartavyaM parAjayAkhyam . ebhirduryodhanAdibhiH kR^itaM niShpAditam .. 8\-61\-18 tatra hetuH . brAhme balaM kShamAyAm kShAtre bale niShThuratve .. 8\-61\-22 hata nAshayateti karNashchodayatIti sambandhaH .. 8\-61\-23 sthUNAkarNo gandharvaH .. 8\-61\-61 ekaShaShTitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 062 .. shrIH .. 8\.62\. adhyAyaH 62 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## kR^iShNenArjunamprati yudhiShThirasya karNena parAbhavakathanapUrvakaM karNayuddhapradarshanam .. 1 .. tathA bhImasenayuddhapradarshanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-62\-0 (58023) shrIbhagavAnuvAcha. 8\-62\-0x (4985) Aturo me mato rAjA avipahyashcha bhArata . yathainamanuvartante pa~nchAlAH saha pANDavaiH .. 8\-62\-1 (58024) tvaramANAstvarAkAle sarvashastrabhR^itAM varAH . majjantamiva pAtAle balino hyujjihIrShavaH .. 8\-62\-2 (58025) na keturdR^ishyate rAj~naH karNasya pihitaH sharaiH . pashyatoryamayoH pArtha sAtyakeshcha shikhaNDinaH .. 8\-62\-3 (58026) dhR^iShTadyumnasya bhImasya shatAnIkasya vA vibho . pA~nchAlAnAM cha sarveShAM chedInAM chaiva bhArata .. 8\-62\-4 (58027) eSha karNo raNe pArtha pANDavAnAmanIkinIm . sharairvidhvaMsayAmAsa nalinImiva ku~njaraH .. 8\-62\-5 (58028) ete dravanti rathinastvadIyAH pANDunandana . pashya pashya yathA pArtha gachChantyete mahArathAH .. 8\-62\-6 (58029) ete bhArata mAta~NgAH karNenAbhihatAH sharaiH . ArtanAdAnvikurvANA vidravanti disho dasha .. 8\-62\-7 (58030) rathAnAM dravate vR^indametachchaiva samantataH . drAvyamANaM raNe pArtha karNenAmitatejasA .. 8\-62\-8 (58031) hastikakShyAM raNe pashya charantIM tatratatra ha . rathasthaM sUtaputrasya ketuM ketumatAM vara .. 8\-62\-9 (58032) asau dhAvati rAdheyo bhImasenarathaM prati . kira~nsharashatAnyeva vinighnaMstava vAhinIm .. 8\-62\-10 (58033) ete nashyanti pA~nchAlA drAvyamANA mahAtmanA . shakreNeva yathA daityA drAvyamANA mahAtmanA .. 8\-62\-11 (58034) eSha karNo raNe jitvA pA~nchAlAnpANDusR^i~njayAn . disho viprekShate sarvAstvadarthamiti me matiH .. 8\-62\-12 (58035) eSha karNo dhanuHshreShThaM vidhUnvanbahushobhate . shatruM jitvA yathA shakro devasa~NkhaiH samAvR^itaH .. 8\-62\-13 (58036) ete nardanti kauravyA dR^iShTvA karNasya vikramam . trAsayanto raNe pANDUnsR^iMjayAMshcha samantataH .. 8\-62\-14 (58037) eSha sarvAtmanA pANDUMstrAsayitvA mahAraNe . abhibhAShati rAdheyaH sarvasainyAni mAnada .. 8\-62\-15 (58038) abhidravata bhadraM vo drutaM dravata kauravAH . yathA na jIvavAnkashchinmuchyeta yudhi sR^i~njayaH .. 8\-62\-16 (58039) tathA kuruta saMyattA vayaM yAsyAma pR^iShThataH . evamuktvA gato hyeSha pR^iShThato vikira~nCharAn .. 8\-62\-17 (58040) pashya karNaM raNe pArtha shvetachChatravirAjitam . udayaM parvataM yadvachChashA~NkenAbhishobhitam .. 8\-62\-18 (58041) pUrNachandranikAshena mUrdhni chChatreNa bhArata . dhriyamANena samare shrImachChatashalAkinA .. 8\-62\-19 (58042) eSha tvAM prekShate karNaH sakaTAkShaM dhana~njaya . uttamaM yatnamAsthAya dhruvameShyati saMyuge .. 8\-62\-20 (58043) pashya hyenaM mahAbAho vidhunvAnaM mahaddhanuH . sharAMshchAshIviShAkArAnvisR^ijantaM mahAraNe .. 8\-62\-21 (58044) asau nivR^itto rAdheyo dR^iShTvA te vAnaradhvajam . prArthayansamaraM pArtha tvayA saha parantapa . vadhAya hyAtmano.abhyeti pAvakaM shalabho yathA .. 8\-62\-22 (58045) karNamekAkinaM dR^iShTvA dhArtarAShTro raNAjire . tvAM cha pArthAbhisaMrabdhaM karNaM prati mahAratham .. 8\-62\-23 (58046) kR^itAgasaM cha rAdheyaM dharmAtmani yudhiShThire . atmAnaM cha kR^itArthaM cha samIkShya bharatarShabha .. 8\-62\-24 (58047) asau duryodhanaH kruddho rathAnIkena bhArata . rirakShiShuH susaMvR^itto dhArtarAShTro nivartate .. 8\-62\-25 (58048) sarvaiH sahaibhirduShTAtmA badhyatAM cha prayatnataH . tvayA yashashcha rAjyaM cha sukhaM chottamamichChatA .. 8\-62\-26 (58049) adInayorvishrutayoryuvayoryotsyamAnayoH . devAsure pArtha mR^idhe devadAnavayoriva . pashyantu kauravAH sarve tava pArtha parAkramam .. 8\-62\-27 (58050) tvAM cha dR^iShTvAtisaMrabdhaM karNaM cha bharatarSham . asau duryodhanaH kruddho nottaraM pratipadyate .. 8\-62\-28 (58051) AtmAnaM cha kR^itAtmAnaM samIkShya bharatarShabha . kR^itAgasaM cha rAdheyaM dharmAtmani yudhiShThire .. 8\-62\-29 (58052) pratipadyasva kaunteya prAptakAlamanantaram . AryAM yuddhe matiM kR^itvA pratyehi rathayUthapam .. 8\-62\-30 (58053) pa~ncha hyetAni mukhyAni rathAnAM rathasattama . shatAnya##xxxxxx##jalinAM tinmatejasAm .. 8\-62\-31 (58054) pa~ncha nAgha##xxxxx## dviguNA vAjinastathA . abhisaMhatya kaunteya padAtAH prayutAni cha .. 8\-62\-32 (58055) ##xxxxxxxx## vIra balaM tAmabhivartate . dromaputraM puraskR^itya tachChIghraM sanniShUdaya .. 8\-62\-33 (58056) nikR^ittyaitadrathAnIkaM balinaM lokavishrutam . sUtaputre maheShvAse darshayAtmAnamAtmanA .. 8\-62\-34 (58057) ##xxxxxxxxxxxxxxx##bharatarShabha . ##xxxxxxxxxxxxx## pA~nchAlAnabhighAvati. 8\-62\-35 (58058) ##xxxxxx## hi pashyAmi dhR^iShTadyumnarartha prati . ##xxxxxx## pA~nchAlAniti manye parantapa .. 8\-62\-36 (58059) AchachakShe priyaM pArtha tavedaM bharatarShabha . rAjAsau kushalI shrImAndharmaputro yudhiShThiraH .. 8\-62\-37 (58060) asau bhImo mahAbAhuH sannivR^ittashchamUyukhe . vR^itaH sR^i~njaya sainyena shaineyena cha bhaptata .. 8\-62\-38 (58061) vadhyanta ete samare kauravA nishitaiH sharaiH . bhImasenena kaunteya pA~nchAlaishcha mahAtmabhiH .. 8\-62\-39 (58062) senA hi dhArtarAShTrasya vimukhA vyadravadraNAt . vegena bhImasenasya vihatA vividhaiH sharaiH .. 8\-62\-40 (58063) vipannasasyeva mahI rudhireNa samukShitA . bhAratI bharatashreShTha senA kR^ipaNadarshanA .. 8\-62\-41 (58064) nivR^ittaM pashya kaunteya bhImasenaM yudhAmpatim . AshIviShamiva kruddhaM tasmAddravati bhArati .. 8\-62\-42 (58065) pItaraktAsitasitAstArAchandrArkamaNDitAH . patAkA viprakIryante ChatrANyetAni chArjuna .. 8\-62\-43 (58066) sauvarNA rAjatAshchaiva taijasAshcha pR^ithagvidhAH . ketavo.abhinipAtyante hastyashvaM cha prakIryate .. 8\-62\-44 (58067) rathebhyaH prapatantyete rathino vigatAsavaH . nAnAvarNairhatA bANaiH pA~nchAlairapalAyibhiH .. 8\-62\-45 (58068) nirmanuShyAngajAnashvAnrathAMshchaiva dhana~njaya . samAdravanti pA~nchAlA dhArtarAShTrAMstarasvinaH .. 8\-62\-46 (58069) vimR^idranti naravyAghrA bhImasenabalAshrayAt . balaM pareShAM durdharShaM tyaktvA prANAnarindam .. 8\-62\-47 (58070) ete nardinti pA~nchAlA dhmApayanti cha vArijAn . abhidravanti cha raNe mR^idrantaH sAyakaiH parAn .. 8\-62\-48 (58071) pashya svargasya mAhAtmyaM pA~nchAlA hi parAkramAt . dhArtarAShTrAnvinighnanto vishantyete rathottamAn .. 8\-62\-49 (58072) [shastramAchChidya shatrUNAM sAyudhAnAM nirAyudhAH . tenaivaitAnamoghAstrA nighnanti cha nadanti cha .. 8\-62\-50 (58073) shirAMsyetAni pAtyante shatrUNAM bAhavo.api cha . rathanAgahayA vIrA yashasyAH sarva eva cha] .. 8\-62\-51 (58074) sarvatashchAbhipannaiShA dhArtarAShTrI mahAchamUH . tyaktvA prANAnmaheShvAsaiH pA~nchAlaiH paripAtyate .. 8\-62\-52 (58075) suhR^idashcha parAkrAntAH kR^ipakarNAdayo vibho . nivAraNe maheShvAsAH pA~nchAlAnAM parantapa .. 8\-62\-53 (58076) anivR^ittAMshcha bhItAMstAndhArtarAShTrAnparantapa . dhR^iShTadyumnamukhA vIrA ghnanti shatrUnsahasrashaH .. 8\-62\-54 (58077) rathAshcha vividhAH sarve nivR^itte bharatarShabhe . vivarNamukhabhUyiShThA dhArtarAShTrI mahAchamUH .. 8\-62\-55 (58078) pashya bhImena nArAchairbhinnA nAgAH patantyamI . vajrivajrahatAnIva shikharANi dharAbhR^itAm .. 8\-62\-56 (58079) bhImasenasya nirviddhA bANaiH sannataparvabhiH . svAnyanIkAni mR^idganto dravantyete mahAgajAH .. 8\-62\-57 (58080) `ete dravanti kuravo bhImasenabhayArditAH . tyaktvA rathAngajAMshchaiva hayAMshchaiva sahasrashaH .. 8\-62\-58 (58081) hastyashvarathapattInAM dravatAM niHsvanaM shR^iNu . bhImasenasya ninadaM drAvayAnasya kauravAn .. 8\-62\-59 (58082) abhijAnAmi bhImasya siMhanAdaM punaHpunaH'. nadataH pANDaveyasya sa~NgrAme jitakAshinaH .. 8\-62\-60 (58083) eSha naiShAdirabhyeti dvipamukhyena pANDavam . visR^ijaMstomarAnkruddho daNDapANirivAntakaH .. 8\-62\-61 (58084) tasya chaiva bhujau Chinnau bhImasenena garjataH . nAgashcha krakaraprakhyairnArAchairdashabhirhataH .. 8\-62\-62 (58085) hantaite punarAyAnti nAgA hyanye prahAriNaH . nIlA~njanachayaprakhyA mahAmAtrairadhiShThitAH .. 8\-62\-63 (58086) shaktitomarasa~Nghatairvinighnanto vR^ikodaram . saptasapta cha nAgasthA vaijayantyashcha sadhvajAH . navatyA nishitairbANaishChinnAH pArthAgrajena te .. 8\-62\-64 (58087) dashabhirdashabhishchaiko nArAchairnihato gajaH .. 8\-62\-65 (58088) na chAsau dhArtarAShTrANAM shrUyate ninadastathA . purandarasame kruddhe nivR^itte bharatarShabhe .. 8\-62\-66 (58089) akShauhiNyastathA tisro dhArtarAShTrasya sa~NgatAH . kruddhena bhImasenena narasiMhena vAritAH .. 8\-62\-67 (58090) na shaknuvanti vai pArthaM pArthivAH samudIkShitum . madhyandinagataM sUryaM yathA durbalachakShuShaH .. 8\-62\-68 (58091) ete bhImasya santrastAH siMhasyevetare mR^igAH . sharaiH santrAsitAH sahkhye na labhante sukhaM kvachit .. 8\-62\-69 (58092) rAdheyo bahubhiH sArdhamasau gachChati vegitaH . vardhayitvA tu bhIruM taM pArshvato hyAnayaddhanuH . taM pAlayanmahArAjaM dhArtarAShTraM balAnvitaH .. 8\-62\-70 (58093) sa~njaya uvAcha. 8\-62\-71x (4986) etachChrutvA mahAbAhurvAsudevAddhana~njayaH . bhImasenena tatkarma kR^itaM dR^iShTvA suduShkaram . arjuno vyadhamachChiShTAnsaMshaptakagaNAnbahUn .. 8\-62\-71 (58094) te vadhyamAnAH pArthena saMshaptakagaNAH prabho . shakrasyAtithitAM gatvA vishokA hyabhavaMstadA .. 8\-62\-72 (58095) nArAyaNAMstu gopAlAnvyadhamatpANDunandanaH . uttamaM ve##xxxxx##ptAsthAya chaNDavAyurdhanAniva .. 8\-62\-73 (58096) anvakIryanta bhItAste tatratatraiva bhArata . lulitAMshcha tataH shUrAnahanatpuruShottamaH .. 8\-62\-74 (58097) punashcha puruShavyAghraH sharaiH sannataparvabhiH . jaghAna dhArtarAShTrasya chaturvidhabalAM chamUm .. .. 8\-62\-75 (58098) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dviShaShTitamo.adhyAyaH .. 62 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-62\-9 hastikakShyAM ketumiti sambandhaH .. 8\-62\-19 ChatreNopalakShitaH .. 8\-62\-34 droNaputre maheShvAse iti ka.Ta.pAThaH .. 8\-62\-62 dviShaShTitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 063 .. shrIH .. 8\.63\. adhyAyaH 63 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## raNAya rAj~nAM dvandvIbhAvaH .. 1 .. karNena shikhaNDiparAjayaH .. 2 .. dhR^iShTadyumnaduHshAsanayoryuddham .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-63\-0 (58099) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-63\-0x (4987) nivR^itte bhImasene cha pANDave cha yudhiShThire . vadhyamAne bale chApi mAmake pANDusR^i~njayaiH .. 8\-63\-1 (58100) dravamANe balaughe cha nirAkrande muhurmuhuH . `avasheShaM na pashyAmi mama sainyeShu sa~njaya .. 8\-63\-2 (58101) aho bata dashAM prApto na hi shakShyAmi jIvitum . jayakA~NkShI kathaM sUta putrANAmanivartinAm .. 8\-63\-3 (58102) kathaM jIvAmi nihatA~nshrutvA cha mama sainikAn . bahunA.adya kimuktena daivaM teShAM parAyaNam'.. 8\-63\-4 (58103) mAmakAH kimakurvanta tanmamAchakShva sa~njaya .. 8\-63\-5 (58104) sa~njaya uvAcha. 8\-63\-6x (4988) dR^iShTvA bhImaM mahAbAhuM tava putraH pratApavAn . krodharaktekShaNo rAjanbhImasenamabhidravat .. 8\-63\-6 (58105) `tiShThatiShTha pR^ithAputra pashya me.adya parAkramam . adya tvAM preShAyaShyAmi yamasya sadanaM prAte . ityuktvA prayayau karNo yatra bhImo vyavasthitaH'.. 8\-63\-7 (58106) tAvakaM tu balaM dR^iShTvA bhImasenAtparA~Nmukham . yatnena mahatA karNaH paryavasthApayadbalI .. 8\-63\-8 (58107) vyavasthApya mahAbAhustava putrasya vAhinIm . pratyudyayau tadA karNaH pANDavAnyuddhadurmadAn .. 8\-63\-9 (58108) pratyudyayushcha rAdheyaM pANDavAnAM mahArathAH . dhunvAnAH kArmukANyAjau vikShipantashcha sAyakAn .. 8\-63\-10 (58109) bhImasenaH shinernaptA shikhaNDI janamejayaH . dhR^iShTadyumnashcha balavAnsarve chApi prabhadrakAH .. 8\-63\-11 (58110) pA~nchAlAnAM naravyAghrAH samantAttva vAhinIm . abhyadravanta sa~NkruddhAH samare jitakAshinaH .. 8\-63\-12 (58111) tathaiva tAvakA rAjanpANDavAnAmanIkinIm . abhyadravanta tvaritA jighAMsanto mahArathAn .. 8\-63\-13 (58112) rathanAgAshvakalilaM pattidhvajasamAkulam . babhUva puruShavyAghra sainyamadbhutadarshanam .. 8\-63\-14 (58113) shikhaNDI tu yayau karNaM dhR^iShTadyumnaH sutaM tava . duHshAsanaM mahArAja mahAsenaH samabhyayAt .. 8\-63\-15 (58114) nakulo vR^iShasenaM tu chitrasenaM yudhiShThiraH . ulUkaM samare rAjansahadevaH samabhyayAt .. 8\-63\-16 (58115) sAtyakiH shakuniM chApi draupadeyAshcha kauravAn . arjunaM cha raNe yatto droNaputro mahArathaH .. 8\-63\-17 (58116) yudhAmanyuM maheShvAsaM gautamo.abhyapatadraNe . kR^itavarmA cha balavAnuttamaujasamAdravat .. 8\-63\-18 (58117) bhImasenaH kurUnsarvAnputrAMshcha tava mAriSha . sahAnIkAnmahAbAhureka eva nyavArayat .. 8\-63\-19 (58118) shikhaNDI tu tataH karNaM vicharantamabhItavat . bhIShmahantA mahArAja vArayAmAsa patribhiH .. 8\-63\-20 (58119) pratiruddhastataH karNo ropAtprasphuritAdharaH . shikhaNDinaM tribhirbANairbhruvormadhye.abhyatADayat .. 8\-63\-21 (58120) dhArayaMstu sa tAnvANA~nshikhaNDI bahvashobhata . rAjataH parvato yadvattribhiH shR^i~NgaiH samanvitaH .. 8\-63\-22 (58121) so.atividdho maheShvAsaH sUtaputreNa saMyuge . karNaM vivyAdha samare navatyA nishitaiH sharaiH .. 8\-63\-23 (58122) tasya karNo hayAnhatvA sArathiM cha sharaiH . unmamAtha dhvajaM chAsya kShurapreNa mahArathaH .. 8\-63\-24 (58123) hatAshvAttu tato yAnAdavaplutya mahArathaH . shaktiM chikShepa karNAya sa~NkruddhaH shatrutApanaH .. 8\-63\-25 (58124) tAM ChittvA samare karNastribhirbhArata sAyakaiH . shikhaNDinamathAvidhyannavabhirnishitaiH sharaiH .. 8\-63\-26 (58125) karNachApachyutAnbANAnvarjayaMstu narottamaH . apayAtastatastUrNaM shikhaNDI bhR^ishavikShataH .. 8\-63\-27 (58126) tataH karNo mahArAja pANDusainyAnyashAtayat . tUlarAshiM samAsAdya yathA vAyurmahAbalaH .. 8\-63\-28 (58127) dhR^iShTadyumno mahArAja tava putreNa pIDitaH . duHshAsanaM tribhirbANaiH pratyavidhyatstanAntare .. 8\-63\-29 (58128) tasya duHshAsano bAhuM savyaM vivyAdha mAriSha . sa tena rukmapu~Nkhena bhallena nataparvaNA .. 8\-63\-30 (58129) dhR^iShTadyumnastu nirviddhaH sharaM ghoramamarShaNaH . duHshAsanAya sa~NkruddhaH preShayAmAsa bhArata .. 8\-63\-31 (58130) ApatantaM mahAvegaM dhR^iShTadyumnasamIritam . sharaishchichCheda putraste tribhireva vishAmpate .. 8\-63\-32 (58131) athAparaiH ShoDashabhirbhallaiH kanakabhUShaNaiH . dhR^iShTadyumnaM samAsAdya bAhvorurasi chArpayat .. 8\-63\-33 (58132) tataH sa pArShataH kruddho dhanushchichCheda mAriSha . kShurapreNa sutIkShNena tata uchchukrushurjanAH .. 8\-63\-34 (58133) athAnyaddhanurAdAya putraste prahasanniva . dhR^iShTadyumnaM sharavrAtaiH samantAtparyavArayat .. 8\-63\-35 (58134) tava putrasya te dR^iShTvA vikramaM sumahAtmanaH . vyasmayanta raNe yodhAH siddhAshchApsarasastathA .. 8\-63\-36 (58135) dhR^iShTadyumnaM tu pashyAma ghaTamAnaM mahAbalam . duHshAsanena saMruddhaM siMheneva mahAgajam .. .. 8\-63\-37 (58136) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe triShaShTitamo.adhyAyaH .. 63 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 064 .. shrIH .. 8\.64\. adhyAyaH 64 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-64\-0 (58137) sa~njaya uvAcha. 8\-64\-0x (4989) tataH sarathanAgAshvAH pA~nchAlAH pANDusR^i~njayAH . senApatiM parIpsanto rurudhustanayaM tava .. 8\-64\-1 (58138) tataH pravavR^ite yudvaM tAvakAnAM paraiH saha . ghoraM prANabhR^itAM kAle bhImarUpaM parantapa .. 8\-64\-2 (58139) nakulo vR^iShasenaM tu viddhvA pa~nchabhirAyasaiH . pituH samIpe tiShThantaM tribhirantyairavidhyata .. 8\-64\-3 (58140) nakulaM tu tataH shUro vR^iShaseno hasanniva . nArAchena sutIkShNena vivyAdha hR^idaye bhR^isham'.. 8\-64\-4 (58141) so.atividdho balavatA shatruNA shatrukarshana . shatruM vivyAdha viMshatyA sUtaM chaivAsya saptabhiH .. 8\-64\-5 (58142) tataH sharasahasreNa tAvubhau puruSharShabhau . anyonyamAchChAdayatAM tavAbhajyata vAhinI .. 8\-64\-6 (58143) sa dR^iShTvA pradrutAM senAM dhArtarAShTrasya sUtajaH . nivArayAmAsa balAdanupatya vishAmpate .. 8\-64\-7 (58144) `etasminnantare yuddhaM kaShTamAsIdvishAmpate'. nivR^itte tu tataH sainye nakulaH kauravAnyayau .. 8\-64\-8 (58145) karNaputrastu samare hitvA nakulameva tu . jugopa chakraM tvarito rAdheyasyaiva mAriSha .. 8\-64\-9 (58146) ulUkastu raNe kruddhaH sahadevena mAriSha . `nivAritaH sharashataiH kruddhena raNamUrdhani .. 8\-64\-10 (58147) tasyAshvAMshchaturo hatvA sahadevaH pratApavAn . sArathiM preShayAmAsa yamasya sadanaM prati .. 8\-64\-11 (58148) ulUkastu tato yAnAdavaplutya vishAmpate . trigartAnAM balaM tUrNaM jagAma pitR^inandanaH .. 8\-64\-12 (58149) sAtyakiH shakuniM viddhvA viMshatyA nishitaiH sharaiH . dhvajaM chichCheda bhallena saubalasya hasanniva .. 8\-64\-13 (58150) saubalastasya samare kruddho rAjanpratApavAn . vidArya kavachaM bhUyo dhvajaM chichCheda kA~nchanam .. 8\-64\-14 (58151) tathainaM nishitairbANaiH sAtyakiH pratyavidhyata . sArathiM cha mahArAja tribhireva samArpayat .. 8\-64\-15 (58152) athAsya vAhAMstvaritaH sharairnitye yamakShayam . tato.avaplutya sahasA shakunirbharatarShabha .. 8\-64\-16 (58153) Aruroha rathaM tUrNamulUkasya mahAtmanaH . apovAhAtha shIghraM sa shaineyAdyuddhashAlinaH .. 8\-64\-17 (58154) sAtyakistu raNa rAjaMstAvakAnAmanIkinIm . abhidudrAva vegena tato.anIkamabhajvata .. 8\-64\-18 (58155) shaineyasharasa~nChannaM tava sainyaM vishAmpate . bheje dashA dishastUrNaM nyapatachcha gatAsuvat .. 8\-64\-19 (58156) bhImasenaM tava suto vArayAmAsa saMyuge .. 8\-64\-20 (58157) taM tu bhImo muhUrtena vyashvasUtarathadhvajam . chakre lokeshvaraM tatra tenAtuShyanta vai janAH .. 8\-64\-21 (58158) tato.apAyAnnR^ipastasmAdbhImasenabhayArditaH . kurusainyaM tataH sarvaM bhImasenamupAdravat . tatra nAdo mahAnAsIddhImasenaM jighAMsatAm .. 8\-64\-22 (58159) yudhAmanyuH kR^ipaM viddhvA dhanurasyAshu chichChade . athAnyaddhanurAdAya kR^ipaH shastrabhR^itAM varaH . yudhAmanyordhvajaM sUtaM ChatraM chApAtayatkShitau .. 8\-64\-23 (58160) tato.apAyAdrathenaiva yudhAmanyurmahArathaH .. 8\-64\-24 (58161) uttamaujAshcha hArdikyaM bhImaM bhImaparAkramam . ChAdayAmAsa sahasA megho vR^iShTyeva parvatam .. 8\-64\-25 (58162) tadyuddhamAsItsumahaddhorarUpaM parantapa . tAdR^ishaM na mayA yuddhaM dR^iShTapUrvaM vishAmpate .. 8\-64\-26 (58163) kR^itavarmA tato rAjannuttamaujasamAhave . hR^idi vivyAdha sahasA rathopastha upAvishat .. 8\-64\-27 (58164) sArathistamapovAha rathena rathinAM varam . tatastu sAtvato rAjanpANDusainyamabhidravat .. 8\-64\-28 (58165) [duHshAsanaH saubalashcha gajAnIkena pANDavam . mahatA parivAryaiva kShudrakairabhyatADayat .. 8\-64\-29 (58166) tato bhImaH sharashatairduryodhanamamarShaNam . vimukhIkR^itya tarasA gajAnIkamupAdravat .. 8\-64\-30 (58167) tamApatantaM sahasA gajAnIkaM vR^ikodaraH . dR^iShTvaiva subhR^ishaM kruddho divyamastramudairayat .. 8\-64\-31 (58168) gajairgajAnabhyahanadvajreNendra ivAsurAn .. 8\-64\-32 (58169) tato.antarikShaM bANaughaiH shalabhairiva pAdapam . ChAdayAmAsa samare gajAnnighnanvR^ikodaraH .. 8\-64\-33 (58170) tataH ku~njarayUthAni sametAni sahasrashaH . vyadhamattarasA bhImo meghasa~NghAnivAnilaH .. 8\-64\-34 (58171) suvarNajAlApihitA maNijAlaishcha ku~njarAH . rejurabhyadhikaM saMkhye vidyutvanta ivAmbudAH .. 8\-64\-35 (58172) te vadhyamAnA bhImena gajA rAjanvidudruvuH . kechidvibhinnahR^idayAH ku~njarA nyapatanbhuvi .. 8\-64\-36 (58173) patitairnipatadbhishcha gajairhemavibhUShitaiH . ashobhata mahI tatra vishIrNairiva parvataiH .. 8\-64\-37 (58174) dIptAbhai ratnavadbhishcha patitairgajayodhibhiH . rarAja bhUmiH patitaiH kShINapuNyairiva grahaiH .. 8\-64\-38 (58175) tato bhinnakaTA nAgA bhinnakumbhakarAstathA . dudruvuH shatashaH saMkhye bhImasenasharAhatAH .. 8\-64\-39 (58176) kechidvamanto rudhiraM bhayArtAH parvatopamAH . vyadrava~nCharaviddhA~NgA dhAtuchitrA ivAchalAH .. 8\-64\-40 (58177) mahAbhujagasa~NkAshau chandanAgururUShitau . apashyaM bhImasenasya dhanurvikShipato bhujau .. 8\-64\-41 (58178) tasya jyAtalanirghoShaM shrutvAshanisamasvanam . vimu~nchantaH shakR^inmUtraM gajAH prAdudruvurbhR^isham .. 8\-64\-42 (58179) bhImasenasya tatkarma rAjannekasya dhImataH . nighnataH sarvabhUtAni rudrasyeva cha nirbabhau ..] .. 8\-64\-43 (58180) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chatuHShaShTitamo.adhyAyaH .. 64 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 065 .. shrIH .. 8\.65\. adhyAyaH 65 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-65\-0 (58181) sa~njaya uvAcha. 8\-65\-0x (4990) tataH shvetAshvasaMyukte nArAyaNasamAhite . tiShThanrathavare shrImAnarjunaH samapadyata .. 8\-65\-1 (58182) tadbalaM nR^ipatishreShTha tAvakaM vijayo raNe . vyakShobhayadudIrNAshvaM mahodadhimivAnilaH .. 8\-65\-2 (58183) duryodhanastava sutaH pramatte shvetavAhane . abhyetya sahasA kruddhaH sainyArdhenAbhisaMvR^itaH .. 8\-65\-3 (58184) paryavArayadAyAntaM yudhiShThiramamarShaNam . kShuraprANAM trisaptatyA tato.avidhyata pANDavam .. 8\-65\-4 (58185) akrudhyata bhR^ishaM tatra kuntIputro yudhiShThiraH . sa bhallAMstriMshatastUrNaM tava putre nyaveshayat .. 8\-65\-5 (58186) tato dhAvanta kauravyA jighR^ikShanto yudhiShThiram .. 8\-65\-6 (58187) duShTabhAvAnparA~nj~nAtvA samavetA mahArathAH . AjagmustaM parIpsantaH kuntIputraM yudhiShThiram .. 8\-65\-7 (58188) `sa~njaya uvAcha. 8\-65\-8x (4991) yudhiShThirashchitrasenaM sharavarShairavAkirat . chitrasenastu kaunteyaM sa~NkruddhaH samavArayat .. 8\-65\-8 (58189) muhUrtAdvimukhIkR^itya chitrasenaM sa dharmarAT . tAvakaM sainyamabhyaghnatsamantAnnishitaiH sharaiH .. 8\-65\-9 (58190) tAvakA hi mAbAho duryodhanapurogamAH . yudhiShThiraM jighR^ikShantaH sarvasainyaM samAkShipan .. 8\-65\-10 (58191) dR^iShTaprabhAvAMstAnmatvA samavetAnmahArathAn . AjagmuH samparIpsantaH pANDaveyaM yudhiShThiram'.. 8\-65\-11 (58192) nakulaH sahadevashcha dhR^iShTadyumnashcha pArShataH . akShauhiNyA parivR^itAste.abhyadhAvanyudhiShThiram .. 8\-65\-12 (58193) bhImasenashcha nArAchairmR^idraMstava mahArathAn . abhyadhAvadabhiprepsU rAjAnaM shatrubhirvR^itam .. 8\-65\-13 (58194) tAMstu sarvAnmaheShvAsAnkarNo vaikartano vR^iShA . sharavarSheNa mahatA pratyavArayadAgatAn .. 8\-65\-14 (58195) sharaughAnvisR^ijantaste preyantashcha ku~njarAn . na shekuryatnavanto.api rAdheyaM prativIkShitum .. 8\-65\-15 (58196) tAMshcha sarvAnmaheShvAsAnsarvashastravishAradAn . mahatA sharavarSheNa rAdheyaH pratyavArayat .. 8\-65\-16 (58197) duryodhanaM cha viMshatyA nArAchAnAM kR^itI balI . avidhyattUrNamabhyetya sahadevo mahIpatim .. 8\-65\-17 (58198) sa viddhaH sahadevena rarAja balasannidhau . prabhinna iva mAta~Ngo rudhireNa pariplutaH .. 8\-65\-18 (58199) dR^iShTvA tava sutaM tatra gADhaviddhaM sutejanaiH . abhyadhAvaddR^iDhaM kruddho rAdheyo rathinAM varaH .. 8\-65\-19 (58200) duryodhanaM tathA dR^iShTvA shIghramastramudIrya saH . avadhItpANDavAnIkaM pA~nchAlAMshchaiva mAriSha .. 8\-65\-20 (58201) tato yaudhiShThiraM sainyaM vadhyamAnaM mahAtmanA . sahasA prAdrAvadrAjanmUtaputrasharArditam .. 8\-65\-21 (58202) vividhA vishikhAstatra sampatanti parasparam . bhallAH pu~NkhasamAshliShTAH sUtaputradhanushchyutAH .. 8\-65\-22 (58203) antarikShe sharaughANAM patatAM cha parasparam . sa~NgharpeNa mahArAja pAvakaH samajAyata .. 8\-65\-23 (58204) takato dashadishaH karNaH shalabhairiva yAyibhiH . abhyaghnaMstarasA rAja~nsharaiH parasharIragaiH .. 8\-65\-24 (58205) raktachandanasandigdhau maNihemavibhUShitau . bAhU vyatyakShipatkarNaH paramAstraM vidarshayan .. 8\-65\-25 (58206) tataH sarvA disho rAjansAyakairvipramohayan . apIDayadbhR^ishaM karNo dharmarAjaM yudhiShThiram .. 8\-65\-26 (58207) tataH kruddho mahArAja dharmaputro yudhiShThiraH . nishitairiShubhiH karNaM pa~nchAshadbhiH samArpayat .. 8\-65\-27 (58208) [bANAndhakAramabhavattadyuddhaM ghoradarshanam . hAhAkAro mahAnAsIttAvakAnAM vishAmpate .. 8\-65\-28 (58209) vadhyamAne tadA sainye dharmaputreNa mAriSha . sAyakairvividhaistIkShNaiH ka~NkapatraiH shilAshitaiH . bhallairanekairvividhaiH shaktyR^iShTimusalairapi .. 8\-65\-29 (58210) yatra yatra sa dharmAtmA duShTAM dR^iShTiM vyasarjayat . tatra tatra vyashIryanta tAvakA bharatarShabha .. 8\-65\-30 (58211) karNo.api bhR^ishasa~Nkudro dharmarAjaM yudhiShThiram . nArAchairardhachandraishcha vatsadantaishcha saMyuge .. 8\-65\-31 (58212) amarShI krodhanashchaiva roShaprasphuritAnanaH . sAyakairaprameyAtmA yudhiShThiramabhidravat .. 8\-65\-32 (58213) yudhiShThirashchApi sa taM svarNapu~NkhaiH shitaiH sharaiH ..] 8\-65\-33 (58214) prahasanniva taM karNaH ka~NkapatraiH shilAshitaiH . urasyavidhyadrAjAnaM kuntIputraM yudhiShThiram .. 8\-65\-34 (58215) sa pIDito bhR^ishaM tena dharmarAjo yudhiShThiraH . upavishya rathopasthe sUtaM yAhItyanodayat .. 8\-65\-35 (58216) akroshanta tataH sarve dhArtarAShTrAH sarAjakAH . gR^ihNIdhvamiti rAjAnamabhyadhAvanta sarvashaH .. 8\-65\-36 (58217) tataH shatAH saptadasha kekayAnAM prahAriNAm . pa~nchAlaiH sahitA rAjandhArtarAShTrAnnyavArayan .. 8\-65\-37 (58218) tasminsutumule yuddhe vartamAne janakShaye . duryodhanashcha bhImashcha sameyAtAM mahAbalau .. .. 8\-65\-38 (58219) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe pa~nchaShaShTitamo.adhyAyaH .. 65 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 066 .. shrIH .. 8\.66\. adhyAyaH 66 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNabANapIDitasya yudhiShThirasya vishramAya svashibirapraveshaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-66\-0 (58220) sa~njaya uvAcha. 8\-66\-0x (4992) karNo.api sharajAlena kekayAnAM mahArathAn . vyadhamatparameShvAsAnagrAnIke vyavasthitAn .. 8\-66\-1 (58221) teShAM prayatamAnAnAM rAdheyasya nivAraNe . rathAnpa~nchashatAnkarNaH prAhiNodyamasAdanam .. 8\-66\-2 (58222) aviShahyatamaM dR^iShTvA rAdheyaM yudhi yodhinaH . bhImasenamupAgachChankarNabANaprapIDitAH .. 8\-66\-3 (58223) rathAnIkaM vidAryaiva sharai rAjannanekadhA . karNa ekarathenaiva yudhiShThiramupAdravat .. 8\-66\-4 (58224) senAniveshaM gachChantaM mArgaNairbhR^ishapIDitam . yamayormadhyagaM vIraM shanairyAntaM vichetasam .. 8\-66\-5 (58225) sa samAsAdya rAjAnaM duryodhanahitepsayA . sUtaputrastribhistIkShNairvivyAdha parameShubhiH .. 8\-66\-6 (58226) tathaiva rAjA rAdheyaM pratyavidhyatstanAntare . sharaistribhishcha yantAraM chaturbhishchaturo hayAn .. 8\-66\-7 (58227) chakrarakShau nR^ipasutau mAdrIputrau parantapau . tAvapyadhAvatAM karNaM rAjAnaM mA vadhIditi .. 8\-66\-8 (58228) tau pR^ithaksharavarShAbhyAM rAdheyaM samavarShatAm . nakulaH sahadevashcha paramaM yatnamAsthitau .. 8\-66\-9 (58229) tathaiva tau pratyavidhyatsUtaputraH pratApavAn . bhallAbhyAM shitadhArAbhyAM mahAtmAnAvarindamau .. 8\-66\-10 (58230) dantavarNAMstu rAdheyo nijaghAna manojavAn . yudhiShThirasya sa~NgrAme kAlavAlAnhayottamAn .. 8\-66\-11 (58231) tato.apareNa bhallena shirastrANamapAtayat . kaunteyasya maheShvAsaH prahasanniva sUtajaH .. 8\-66\-12 (58232) tathaiva nakulasyApi hayAnhatvA mahArathaH . tato.apareNa bhallena bhR^ishaM tIkShNena bhArata . dhanushchichCheda vIrasya mAdrIputrasya dhImataH .. 8\-66\-13 (58233) tau hatAshvau hatarathau pANDavau bhR^ishavikShatau . bhrAtarAvAruruhatuH sahadevarathaM tadA .. 8\-66\-14 (58234) tau dR^iShTvA mAtulastatra virathau paravIrahA . abhyabhAShata rAdheyaM madrarAjo.anukampayA .. 8\-66\-15 (58235) mArgitavyastvayA karNa kuntIputro dhana~njayaH . atastvaM dharmarAjena kimarthamiha yudhyase .. 8\-66\-16 (58236) [kShINashastrAstrAkavachaH kShINabANo vibANadhiH . shrAntasArathivAhashcha chChanno.astrairaribhistathA . pArthamAsAdya rAdheya upahAsyo bhaviShyasi ..] 8\-66\-17 (58237) tathApi karNaH saMrabdho yudhiShThiramapIDayat . sharaistIkShNairmahAvIryairmAdrIputrau cha pANDavau .. 8\-66\-18 (58238) tataH shalyaH prahasyedaM karNaM punaruvAcha ha . rathasthamatisaMrabdhaM yudhiShThiravadhe sthitam .. 8\-66\-19 (58239) yadarthaM dhArtarAShTreNa satataM mAnito bhavAn . taM pArtha jahi rAdheya kiM te hatvA yudhiShThiram . `hate yasmindhruvaM pArthaH sarvA~njeShyati no rathAn .. 8\-66\-20 (58240) tasminhi dhArtarAShTrasya nihate tu dhruvo jayaH . dhvajo.asau dR^ishyate tasya rochamAnoM.ashumAniva . sAro hyeSha mahAbAho kiM te hatvA yudhiShThiram ..' 8\-66\-21 (58241) sha~NkhayordhmAtayoH shabdaH sumahAneSha kR^iShNayoH . shrUyate chApaghoShashcha prAvR^iShIvAmbudasya ha .. 8\-66\-22 (58242) asau nighnanrathodArAnarjunaH sharavR^iShTibhiH . sarvAM grasati naH senAM karNa pashyainamAhave .. 8\-66\-23 (58243) pR^iShTharakShau cha shUrasya yudhAmanyUttamaujasau .. 8\-66\-24 (58244) uttaraM chAsya vai shUrashchakraM rakShati sAMtyakiH . dhR^iShTadyumnastathA chAsya chakraM rakShati dakShiNam .. 8\-66\-25 (58245) bhImasenashcha vai rAj~nA dhArtarAShTreNa yudhyate . yathA na hanyAttaM bhImaH sarveShAM no.adya pashyatAm . kuru rAdheya vai rAjA yathA muchyeta tattathA .. 8\-66\-26 (58246) ##xxxx## bhImasenena grastamAhavashobhinA . yadi nAmAdya muchyeta vismayaH sumahAnbhavet .. 8\-66\-27 (58247) paritrAhyenamabhyetya saMshayaM paramaM gatam . kiM nu mAdrIsutau hatvA rAjAnaM vA yudhiShThiram .. 8\-66\-28 (58248) iti shalyavachaH shrutvA rAdheyaH pR^ithivIpate . dR^iShTvA duryodhanaM chaiva bhImagrastaM mahAhave .. 8\-66\-29 (58249) rAjagR^idhnurbhR^ishaM chaiva shalyavAkyaprachoditaH . ajAtashatrumutsR^ijya mAdrIputrau cha pANDavau .. 8\-66\-30 (58250) tava putraM paritrAtumabhyadhAvata vIryavAn . madrarAjapraNuditairashvairAkAshagairiva .. 8\-66\-31 (58251) gate karNe tu kaunteyaH pANDuputro yudhiShThiraH . apAyAjjavanairashvaiH sahadevasya mAriSha .. 8\-66\-32 (58252) [tAbhyAM sa sahitastUrNaM vrIDanniva nareshvaraH] . prApya senAniveshaM svaM mArgaNairbhR^ishavikShataH .. 8\-66\-33 (58253) avatIrya rathAttUrNamAvishachChayanaM shubham . apetashalyo rAjA tu hR^ichChalyenAbhipIDitaH .. 8\-66\-34 (58254) so.abravIddhAtarau rAjA mAdrIputrau mahArathau . gachChanta tvaritau vIrau yatra bhImo vyavasthitaH .. 8\-66\-35 (58255) `tataste pANDavAH sarve samAbhAShya parasparam . anIkaM bhImasenasya pANDavAvabhyagachChatAm'. jImUta iva nardaMstu yudhyate sa vR^ikodaraH .. 8\-66\-36 (58256) tato.anyaM rathamAsthAya nakulo rathapu~NgavaH . sahadevashcha tejasvI bhrAtarau shatrukarshanau .. 8\-66\-37 (58257) turagairagryaraMhobhiryatra bhImastarasvinau . anIkaiH sahitau tatra bhrAtarau samavasthitau .. .. 8\-66\-38 (58258) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaTShaShTitamo.adhyAyaH .. 66 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 067 .. shrIH .. 8\.67\. adhyAyaH 67 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## pArthenAshvatthAmni parAjite karNena bhArgavAstraprayogAtpANDavasenApIDanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-67\-0 (58259) sa~njaya uvAcha. 8\-67\-0x (4993) drauNistu rathavaMshena mahatA parivAritaH . apatatsahasA rAjanyatra pArtho vyavasthitaH .. 8\-67\-1 (58260) tamApatantaM sahasA shUraH shaurisahAyavAn . dadhAra samare pArtho veleva makarAlayam .. 8\-67\-2 (58261) tataH kruddho mahArAja droNaputraH pratApavAn . arjunaM vAsudevaM cha chChAdayAmAsa sAyakaiH .. 8\-67\-3 (58262) avachChannau tataH kR^iShNau dR^iShTvA tatra mahArathAH . vismayaM paramaM gatvA praikShanta kuravastadA .. 8\-67\-4 (58263) arjunastu tato divyamastraM chakre hasanniva . tadastraM vArayAmAsa brAhmaNo yudhi bhArata .. 8\-67\-5 (58264) yadyaddhi vyAkShipadyuddhe phalguno.astraM jighAMsayA . tattadastrairmaheShvAso droNaputro jaghAna ha .. 8\-67\-6 (58265) astrayuddhe mahArAja vartamAne mahAbhaye . apashyAma raNe drauNiM vyAttAnanamivAntakam .. 8\-67\-7 (58266) sa dishaH pradishashchaiva chChAdayitvA hyajihmagaiH . vAsudevaM tribhirbANairavidhyaddakShiNe bhuje .. 8\-67\-8 (58267) tato.arjuno rathAnsarvAnhatvA tasya padAnugAn . chakAra samare bhUmiM shoNitaughapariplutAm . [sarbalokavahAM raudrAM paralokavahAM nadIm] .. 8\-67\-9 (58268) sarathA rathinaH petuH pArthachApachyutaiH sharaiH .. 8\-67\-10 (58269) [drauNerapahatAnsa~Nkhe dadR^ishu sa cha tAM tathA . prAvartayanmahAghorAM nadIM paravahAM tadA .. 8\-67\-11 (58270) tayostu vyAkule yuddhe drauNeH pArthasya dAruNe . amaryAdaM yodhayantaH paryadhAvanta pR^iShThataH .. 8\-67\-12 (58271) rathairhatAshvasUtaishcha hatArohaishcha vAjibhiH . dviradaishcha hatArohairmahAmAtrairhatadvipaiH .. 8\-67\-13 (58272) pArthena samare rAjankR^ito ghoro janakShayaH . nihatA rathinaH petuH pArthachApachyutaiH sharaiH ..] 8\-67\-14 (58273) hayAshcha paryadhAvanta muktayoktrAstatastataH . taddR^iShTvA karma pArthasya drauNirAhavashobhinaH .. 8\-67\-15 (58274) arjunaM jayatAM shreShThaM tvarito.abhyetya vIryavAn . vidhunvAno mahachchApaM kArtasvaravibhUShitam .. 8\-67\-16 (58275) avAkirattato draumiH samantAnnishitaiH sharaiH . bhUyo.arjunaM mahArAja drauNirAyamya patriNA .. 8\-67\-17 (58276) vakShodeshe bhR^ishaM pArthaM tADayAmAsa nirdayam . so.atividdho raNe tena droNaputreNa bhArata .. 8\-67\-18 (58277) gANDIvadhanvA prasabhaM sharavarShairudAradhIH . sa~nChAdya samare drauNiM chichChedAsya cha kArmukam .. 8\-67\-19 (58278) sa chChinnadhanvA paridhaM vajrasparshasamaM yudhi . AdAya chikShepa tadA droNaputraH kirITine .. 8\-67\-20 (58279) tamApantataM parighaM jAmbUnadapariShkR^itam . chichCheda sahasA rAjanprahasanniva pANDavaH .. 8\-67\-21 (58280) sa papAta tadA bhUmau nikR^ittaH pArthasAyakaiH . vikIrNaH parvato rAjanyathA vajreNa tADitaH .. 8\-67\-22 (58281) tataH kruddho mahArAja droNaputro mahArathaH . aindreNa chAstravegena bIbhatsuM samavAkirat .. 8\-67\-23 (58282) tasyendrajAlAvatataM samIkShya pArtho rAjangANDivamAdade saH . aindraM jAlaM pratyaharattarasvI varAstramAdAya mahendrasR^iShTam .. 8\-67\-24 (58283) vidArya tajjAlamathendramuktaM pArthastato drauNirathaM kShaNena . prachChAdayAmAsa tato.abhyupetya drauNistadA pArthasharAbhibhUtaH .. 8\-67\-25 (58284) vigAhya tAM pANDavabANavR^iShTiM sharaiH paraM nAma tataH prakAshya . shatena kR^iShNaM sahasAbhyaviddhyA\-\- ttribhiH shatairarjunaM kShudrakANAm .. 8\-67\-26 (58285) tato.arjunaH sAyakAnAM shatena guroH sutaM marmasu nirbibheda . ashvAMshcha sUtaM cha tathA dhanurjyA\-\- mavAkiratpashyatAM tAvakAnAm .. 8\-67\-27 (58286) sa viddhvA marmasu drauNiM pANDavaH paravIrahA . sArathiM chAsya bhallena rathanIDAdapAtayat .. 8\-67\-28 (58287) sa sa~NgR^ihya svayaM vAhAnkR^iShNau prAchChadayachCharaiH . tatrAdbhutamaparashyAma drauNerAshu parAkramam .. 8\-67\-29 (58288) saMyachChaMsturagAnyachcha phalgunaM chApyayodhayat . tadasya samare rAjansarvabhUtAnyapUjayan .. 8\-67\-30 (58289) `tenAsya samare yodhAstuShTuvuH sarva eva te . yadA nijagR^ihe pArtho droNaputreNa dhanvinA .. 8\-67\-31 (58290) tadA prahasya bIbhasturdroNaputrasya saMyuge . kShipraM rashmInathAshvAnAM kShurapraishchichChide jayaH .. 8\-67\-32 (58291) prAdravaMsturagAstasya sharavegaprapIDitAH . tato.abhUnninado ghorastava sainyasya bhArata .. 8\-67\-33 (58292) pANDavAstu jayaM labdhvA tava sainyaM samAdravan . samantAnnishitAnbANAnvimu~nchanto jayaiShiNaH .. 8\-67\-34 (58293) tAvakI chatura~NgaiShA pANDavaistu mahAchamUH . punaHpunaratho vIraiH prabhagnA jitakAshibhiH .. 8\-67\-35 (58294) pashyatAM te mahArAja putrANAM chitrayodhinAm . shakuneH saubaleyasya karNasya cha vishAmpate .. 8\-67\-36 (58295) vAryamANA mahAsenA putraistava janeshvara . na chAtiShThata sa~NgrAme pIDyamAnA samantataH .. 8\-67\-37 (58296) tato yodhairmahArAja palAyadbhiH samantataH . abhavadyvAkulaM bhItaM putrANAM te mahadbalam .. 8\-67\-38 (58297) tiShThatiShTheti satataM sUtaputrasya jalpataH . nAvatiShThati sA senA vadhyamAnA mahAtmabhiH .. 8\-67\-39 (58298) athotkruShTaM mahArAja pANDavairjitakAshibhiH . dhArtarAShTrabalaM dR^iShTvA vidrutaM vai samantataH .. 8\-67\-40 (58299) tato duryodhanaH karNamabravItpraNayAdiva . pashya karNa mahAsenAM pANDavairarditAM bhR^isham .. 8\-67\-41 (58300) tvayi tiShThati santrAsAtsamantAtprapalAyate . etajj~natvA mahAbAho kuru prAptamarindama .. 8\-67\-42 (58301) sahasrANi cha yodhAnAM tvAmeva puruShottama . kroshante samare vIra drAvyamANAni pANDavaiH .. 8\-67\-43 (58302) sa~njaya uvAcha. 8\-67\-44x (4994) etachChrutvA tu rAdheyo duryodhanavacho mahat . madrarAjamidaM vAkyamabravItprahasanniva .. 8\-67\-44 (58303) pashya me bhujayorvIryamastrANAM cha janeshvara . adya hanmi raNe sarvAnpA~nchAlAnpANDubhiH saha .. 8\-67\-45 (58304) vAhayAshvAnnaravyAghra madrAdhipa na saMshayaH . evamuktvA mahArAja sUtaputraH pratApavAn .. 8\-67\-46 (58305) pragR^ihya vijayaM vIro dhanuHshreShThaM purAtanam . sajyaM kR^itvA mahArAja sammR^ijya cha punaH punaH .. 8\-67\-47 (58306) sannivArya cha tAnyodhAnsatyena shapathena cha . prAyojayadameyAtmA bhArgavAstraM mahAbalaH .. 8\-67\-48 (58307) tasmAdrAjansahasrANi prayutAnyarbudAni cha . koTishashcha sharAstIkShNA niragachChanmahAmR^idhe .. 8\-67\-49 (58308) jvalitaistaiH sharairghoraiH ka~NkabarhiNavAjitaiH . sa~nchannA pANDavI senA na prAj~nAyata ki~nchana .. 8\-67\-50 (58309) hAhAkAro mahAnAsItpANDavAnAM vishAmpate . pIDitAnAM balavatA bhArgavAstreNa saMyuge .. 8\-67\-51 (58310) nipatadbhirgajai rAjannashvaishchApi sahasrashaH . rathaishchApi naravyAghra naraishchaiva samantataH .. 8\-67\-52 (58311) prAkampata mahI rAjannihataistaiH samantataH . vyAkulaM sarvamabhavatpANDavAnAM mahadbalam .. 8\-67\-53 (58312) karNastveko yudhAM shreShTho vidhUma iva pAvakaH . daha~nshatrUnnaravyAghraH shushubhe sa parantapaH .. 8\-67\-54 (58313) te vadhyamAnAH karNena pA~nchAlAshchedibhiH saha . tatra tatra vyamuhyanta vanadAhe yathA dvipAH .. 8\-67\-55 (58314) chukrushushcha naravyAghra yathAprANaM narottamAH . teShAM tu kroshatAM dInaM bhItAnAM raNamUrdhani .. 8\-67\-56 (58315) dhAvatAM cha tato rAjaMstrastAnAM cha samantataH . ArtanAdo babhUvAtra bhUtAnAmiva sampluve .. 8\-67\-57 (58316) vadhyamAnAMstu tAndR^iShTvA sUtaputreNa mAriSha .. vitresuH sarvabhUtAni tiryagyonigatAnyapi .. 8\-67\-58 (58317) te vadhyamAtAH samare sUtaputreNa sR^i~njayAH . arjunaM vAsudevaM cha kroshanti cha muhurmuhuH . pretarAjapure yadvatpretarAjaM vichetasaH .. 8\-67\-59 (58318) shrutvA tu ninadaM teShAM vadhyatAM karNasAyakaiH . athAbravIdvAsudevaM kuntIputro dhana~njayaH . bhArgavAstraM mahAghoraM dR^iShTvA tatra samIritam .. 8\-67\-60 (58319) pashya kR^iShNa mahAbAho bhArgavAstrasya vikramam . naitadastraM hi samare shakyaM hantuM katha~nchana .. 8\-67\-61 (58320) sUtaputraM cha saMrabdhaM pashya kR^iShNa mahAraNe . antakapratimaM vIrye kurvANaM karma dAruNam .. 8\-67\-62 (58321) abhIkShNaM chodayannashvAnprekShate mAM muhurmuhuH . nacha shakShyAmi karNasya saMyuge.ahaM palAyitum .. 8\-67\-63 (58322) jIvanprApnoti puruShaH sa~Nkhye jayaparAjayau . mR^itasya tu hR^ipIkesha bha~Nga eva kuto jayaH .. 8\-67\-64 (58323) eSha karNo raNe bhAti madhyAhna iva bhAskaraH . nivartaya rathaM kR^iShNa jIvanbhadrANi pashyati .. .. 8\-67\-65 (58324) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadvashadivasayuddhe saptaShaShTitamo.adhyAyaH .. 67 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 068 .. shrIH .. 8\.68\. adhyAyaH 68 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNabANavyathApanodanAya yudhiShThiraM shibiragataM vij~nAya shatrunigrahe bhImaniyojanapUrvakamarjunena saha shrIkR^iShNasya tatsamIpaM prati gamanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-68\-0 (58325) sa~njaya uvAcha. 8\-68\-0x (4995) tato janArdanaH shrutvA tasya vAkyaM vishAmpate . rathenApayayau kShipraM sa~NgrAmAditi bhArata .. 8\-68\-1 (58326) pratyanIkamavasthApya bhImaM bhImaparAkramam . alaM viShahituM hyeSha kurUNAM samprapashyatAm .. 8\-68\-2 (58327) karNaM cha samare rAjangrAhayiShya~nshramaM prati . vishvamArthaM cha kauravya pArthasya cha mahAtmanaH . apayAto raNAdvIro rAjAnaM draShTumeva cha .. 8\-68\-3 (58328) arjunaM chAbravItkR^iShNo bhR^ishaM rAjA parikShataH . tamAshvAsya kurushreShTha tataH karNaM haniShyasi .. 8\-68\-4 (58329) tato dhana~njayaH shrutvA rAjAnaM shalyapIDitam . yAhiyAhiti bahusho vAsudevamachodayat . rAjAnaM prati vArShNeya dUyate me dR^iDhaM manaH .. 8\-68\-5 (58330) sa chodyamAnaH pArthena keshighno vR^iShNinandanaH . rathenApayayau kShipraM sa~NgrAmAddhoradarshanAt .. 8\-68\-6 (58331) gachChanneva tu kaunteyo dharmarAjadidR^ikShayA . sainyamAlokayAmAsa nApashyattatra chAgrajam .. 8\-68\-7 (58332) yuddhaM kR^itvA tu kaunteyo droNaputreNa bhArata . duHsahaM vajriNA sa~Nkhye parAjitya guroH sutam .. 8\-68\-8 (58333) drauNiM parAjitya tatogradhanvA kR^itvA mahadduShkaraM shUrakarma . AlokayAmAsa tataH svasainyaM dhana~njayaH shatrubhirapradhR^iShyaH .. 8\-68\-9 (58334) saMyudhyamAnAnpR^itanAmukhasthA\-\- ~nshUraH shUrAnharShayansavyasAchI . pUrvApadAnaiH prathitaiH prashaMsa\-\- nsthitAMshchakArAtmarathAnanIke .. 8\-68\-10 (58335) apashyamAnastu kirITamAlI yudhiShThiraM bhrAtaramAjamIDham . uvAcha bhImaM tarasAbhyupetya rAj~naH pravR^ittistviha kutra cheti .. 8\-68\-11 (58336) bhImasena uvAcha. 8\-68\-12x (4996) apayAta ito rAjA dharmaputro yudhiShThiraH . karNabANAbhitaptA~Ngo yadi jIvetkatha~nchana .. 8\-68\-12 (58337) arjuna uvAcha. 8\-68\-13x (4997) tasmAdbhavA~nshIghramitaH prayAtu j~nAtuM pravR^ittiM puruSharShabhasya . nUnaM sa viddho.atibhR^ishaM pR^iShatkaiH karNena rAjA shibiraM gato.asau .. 8\-68\-13 (58338) yaH samprahArairyudhi sampravR^itte droNena viddho.atibhR^ishaM tarasvI . tasthau sa tatrApi jayapratIkSho droNena yAvanna hataH kilAsIt .. 8\-68\-14 (58339) sa saMshayaM gamitaH pANDavAgryaH sa~Nkhye.adya karNena mahAnubhAvaH . j~nAtuM prayAhyAshu tamadya bhIma sthAsyAmyahaM shatrugaNAnnirudhya .. 8\-68\-15 (58340) bhImasena uvAcha. 8\-68\-16x (4998) tvameva jAnIhi mahAnubhAva rAj~naH pravR^ittiM bharatarShabhasya . ahaM hi yadyarjuna yAmyamitrA vadanti mAM bhIta iti pravIrAH .. 8\-68\-16 (58341) tato.abravIdarjuno bhImasenaM saMshaptakAH pratyanIkasthitA me . etAnahatvAdya mayA na shakya\-\- mitopayAtuM ripusa~NkhamadhyAt .. 8\-68\-17 (58342) athAbravIdarjunaM bhImasenaH svavIryamAsAdya kurupravIra . saMshaptakAnpratiyotsyAmi sa~Nkhye sarvAnahaM yAhi dhana~njaya tvam .. 8\-68\-18 (58343) tadbhImasenasya vacho nishamya dhana~njayo bhrAturamitramadhye . draShTuM kurushreShThamabhiprayAsya\-\- nprovAcha vR^iShNipravaraM tadAnIm .. 8\-68\-19 (58344) arjuna uvAcha. 8\-68\-20x (4999) `rAjAnaM prati vArShNeya dUyate me dR^iDhaM manaH'. chodayAshvAnhR^iShIkesha vihAyaitadbalArNavam . ajAtashatruM rAjAnaM draShTumichChAmi keshava .. 8\-68\-20 (58345) sa~njaya uvAcha. 8\-68\-21x (5000) `taM ratha chodayAmAsa bIbhatsorvachanAddhariH'.. 8\-68\-21 (58346) tato hayAnsarvadAshArhamukhyaH prachodayanbhImamuvAcha chedam . naitachchitraM tava karmAdya bhIma yAsyAvahe jahi pArthArisa~NghAn .. 8\-68\-22 (58347) tato yayau hR^iShIkesho yatra rAjA yudhiShThiraH . shIghrAchChIghrataro rAjanvAjibhirgaruDopamaiH .. 8\-68\-23 (58348) pratyanIke tvavasthApya bhImasenamarindamam . sandishya chainaM rAjendra yuddhaM prati vR^ikodaram .. 8\-68\-24 (58349) tatastu gatvA puruShapravIrau rAjAnamAsAdya shayAnamekam . rathAdubhau pratyavaruhya tasmA\-\- dvavandaturdharmarAjasya pAdau .. 8\-68\-25 (58350) `ityevamupasa~NgR^ihya ubhau tu pA~njalI sthitau . shastrakShatau mahArAja rudhireNa samukShitau . nihatya vAhinIM tubhyamapayAtau raNAjirAt'.. 8\-68\-26 (58351) taM dR^iShTvA puruShavyAghraM kShemiNaM puruSharShabham . mudAbhyanandatAM kR^iShNAvashvinAviva vAsavam .. 8\-68\-27 (58352) tAvabhyanandadrAjApi vivasvAnashvinAviva . hate mahAsure jambhe shakraviShNU yathA guruH .. 8\-68\-28 (58353) manyamAno hataM karNaM prItaH parapura~njayaH . `sa bhUtvA puruShavyAghro rAjA tatra yudhiShThiraH'. harShagadgadayA vAchA prItaH prAha parantapaH .. .. 8\-68\-29 (58354) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTaShaShTitamo.adhyAyaH .. 68 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-68\-9 tatogradhanvA vistAritograchApaH .. 8\-68\-11 uvAcha taM paprachCha .. 8\-68\-24 pratyanIke shatrusainyarAmIpe .. 8\-68\-68 aShTaShaShTitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 069 .. shrIH .. 8\.69\. adhyAyaH 69 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## yudhiShThireNa karNasharavikShatasyAtmano didR^ikShayA svashibiramupAgatau kR^iShNArjunau dR^iShTvA pArthena rAdheyasya vadhabhrameNa pArthasya prashaMsanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-69\-0 (58355) sa~njaya uvAcha. 8\-69\-0x (5001) [athopayAtau pR^ithulohitAkShau sharAchitA~Ngau rudhirapradigdhau . samIkShya senAgranarapravIrau yudhiShThiro vAkyamidaM babhAShe ..] 8\-69\-1 (58356) tato yudhiShThiro dR^iShTvA sahitau keshavArjunau . hatamAdhirathiM mene sa~Nkhye gANDIvadhanvanA .. 8\-69\-2 (58357) tAvabhyanandatkaunteyaH sAmnA paramavalgunA . smitapUrvamamitraghna pUjayanbharatarpabha .. 8\-69\-3 (58358) yudhiShThira uvAcha. 8\-69\-4x (5002) svAgataM devakIputra svAgataM te dhana~njaya . priyaM me darshanaM vADhaM yuvayornarasiMhayoH .. 8\-69\-4 (58359) ariShTayorakShatayoH karNaM hatvA mahAratham . AshIvipasamaM yuddhe sarvashastravishAradam .. 8\-69\-5 (58360) agragaM dhArtarAShTrANAM sarveShAM sharma varma cha . rakShitaM vR^iShasenena supeNena cha dhanvinA .. 8\-69\-6 (58361) anuj~nAtaM mahAvIryaM rAmeNAstre sudurjayam . agryaM sarvasya lokasya rathinaM lokavishrutam .. 8\-69\-7 (58362) trAtAraM dhArtarAShTrANAM gantAraM vAhinImukhe . hantAraM parasainyAnAmamitragaNamardanam .. 8\-69\-8 (58363) duryodhanahite yuktamasmadduHkhAya chodyatam . apradhR^iShyaM mahAyuddhe devairapi savAsavaiH .. 8\-69\-9 (58364) analAnilayostulyaM tejasA cha balena cha . pAtAlamiva gambhIraM suhR^idAM nandivardhanam .. 8\-69\-10 (58365) antakaM mama mitrANAM hatvA karNaM mahAmR^idhe . diShTyA yuvAmanuprAptau hatvA.asuramivAmarau .. 8\-69\-11 (58366) tena yuddhamabhItena mayA.adyApyachyutArjunau . kR^itaM ghoraM mahAbAhU dhR^iShTadyumnasya pashyataH . antakeneva kruddhena prajAH sarvA jighAMsatA .. 8\-69\-12 (58367) tena ketushcha me chChinno hatau cha pArShNisArathI . hatavAhaH kR^itashchAsmi yuyudhAnasya pashyataH .. 8\-69\-13 (58368) dhR^iShTadyumnasya yamayorvIrasya cha shikhaNDinaH . pashyatAM draupadeyAnAM shatadroshcha mahAtmanaH .. 8\-69\-14 (58369) etA~njitvA mahAvIryaH karNaH shatrugaNAnbahUn . jitavAnmAM mahAbAho yatamAno mahAraNe .. 8\-69\-15 (58370) anusR^itya cha mAM yuddhe paruShANyuktavAnbahu . tatra tatra yudhAM shreShTha paribhUya na saMshayaH .. 8\-69\-16 (58371) bhImasenaprabhAvAttu yajjIvAmi dhana~njaya . bahunAtra kimuktena hate soDhuM samutsahe .. 8\-69\-17 (58372) trayodashAhaM varShANi yasmAdbhIto dhana~njaya . na sma nidrAM labhe rAtrau na chAhani sukhaM kvachit .. 8\-69\-18 (58373) tasya dveSheNa saMyuktaH paridahye dhana~njaya . Atmano maraNaM jAnanvAdhrINasa iva dvijaH .. 8\-69\-19 (58374) tasyAyamagamatkAlashchintayAnasya me chiram . kathaM karNo mayA shakyo yuddhe kShapayituM bhavet .. 8\-69\-20 (58375) jAgratsvapaMshcha kaunteya karNameva smarAhyaham . pashyAmi tatratatraiva karNabhUtamidaM jagat .. 8\-69\-21 (58376) yatra yatra hi gachChAmi karNAdbhIto dhana~njaya . tatra tatra hi pashyAmi karNamevAgrataH sthitam .. 8\-69\-22 (58377) so.ahaM tenaiva vIreNa samareShvapalAyinA . sahayaH sarathaH pArtha jitvA jIvanvisarjitaH .. 8\-69\-23 (58378) ko nu me jIvitenArtho rAjyenArtho bhavetpunaH . mamaivaM vikShatasyAdya karNenAhavashobhinA .. 8\-69\-24 (58379) na prAptapUrvaM yadbhIShmAtkR^ipAddroNAchcha saMyuge . tatprAptamadya me yuddhe sUtaputrAnmahArathAt .. 8\-69\-25 (58380) sa tvAM pR^ichChAmi kaunteya yathA na kushalastathA . tanmamAchakShva kArtsnyena yathA karNo hatastvayA .. 8\-69\-26 (58381) shakratulyabalo yuddhe yamatulyaH parAkrame . rAmatulyastathAstreShu sa kathaM te niShUditaH .. 8\-69\-27 (58382) mahArathasamAkhyAtaH sarvayuddhavishAradaH . dhanurdharANAM pravaraH sarveShAM vai sadArjuna .. 8\-69\-28 (58383) pUjito dhR^itarAShTreNa saputreNa vishAmpate . tvadarthameva rAdheyaH sa kathaM nihatastvayA .. 8\-69\-29 (58384) dhArtarAShTrasya yoddhAraH sarva eva sadArjuna . tava mR^ityuM raNe karNaM manyante puruSharShabha .. 8\-69\-30 (58385) sa tvayA puruShavyAghra kathaM yuddhe niShUditaH . tanmamAchakShva kaunteya yathA karNo hatastvayA .. 8\-69\-31 (58386) sotsedhamasya cha shiraH pashyatAM suhR^idAM hR^itam . tvayA puruShashArdUla siMheneva yathA ruroH .. 8\-69\-32 (58387) sarvA dishaH paryapatattvadarthaM tvAM sUtaputraH samare parIpsan . ditsannR^iNAM shakaTaM ratnapUrNaM kathaM tvayAsau nihato.adya karNaH .. 8\-69\-33 (58388) tvayA raNe nihataH sUtaputraH kachchitkR^itaM me paramaM tvayAdya priyaM raNe sUtaputraM nihatya .. 8\-69\-34 (58389) sarvA dishaH paryapatattvadarthaM mudAnvito garvitaH sUtaputraH . sa shUramAnI samare sametya kachchittvayA nihataH sUtaputraH .. 8\-69\-35 (58390) rAjyaM paraM hastigavAshvayuktaM rathaM ditsuryaH parebhyastvardarthe . tvayA raNe spardhate yaH sa pApaH kachchittvayA nihataH pApabuddhiH .. 8\-69\-36 (58391) yo.asau nityaM shauryamadena matto vikatthate saMsadi kauravANAm . prItyarthaM vai tAta suyodhanasya kachchitsa pApo nihatastvayAdya .. 8\-69\-37 (58392) kachchitsamAgamya dhanuHpramuktai\-\- stvatpreShitairlohamayairvihaMgaiH . shete bhinnaH pAMsuShu sUtaputraH kachchidbhagrau dhArtarAShTrasya bAhU .. 8\-69\-38 (58393) yo.asau sadA shlAghate rAjamadhye duryodhanaM harShayandarpayuktaH . hantA.asmi sarvAniti pANDuputrA\-\- nahaM hantA phalgunasyeti mohAt .. 8\-69\-39 (58394) kachchidvacho.asya vitathaM tvayA kR^itaM yattatpriyAmavadattAta karNaH . sabhAmathye rUkShamanekarUpaM dhikpANDavAnapatistvaM hi kR^iShNe .. 8\-69\-40 (58395) kachchidbhuvaM shatrurayaM mahAtmA hyadhArayaddvAdasha yaH samAstu . karNo vrataM ghoramamitrasAho duryodhanasyArthaniviShTabuddhiH .. 8\-69\-41 (58396) pAdau na dhAve yAvadahaM na hanmi dhana~njayaM samareShUgravegam . kachchidraNe phalguna taM nihatya kachchidvrataM tasya bhagnaM tvayA.adya .. 8\-69\-42 (58397) yo.asau kR^iShNAmabravIdduShTabuddhiH karNaH sabhAyAM kuruvIramadhye . kiM pANDavAMstvaM na jahAsi kR^iShNe sudurbalAnpatitAnhInasatvAn .. 8\-69\-43 (58398) yo.asau karNaH pratyajAnAttvadarthe nAhaM hatvA saha kR^iShNena pArtham . ihopayAteti sa pApabuddhiH kachchichChete sharasambhinnagAtraH .. 8\-69\-44 (58399) kachchitsa~NgrAmo vidito vai tavAyaM samAgame sR^i~njaya kauravANAm . yenAvasthAmIdR^ishIM prApito.ahaM kachchittvayA so.adya hato durAtmA .. 8\-69\-45 (58400) kachchittvayA tasya sumandabuddhe\-\- rgANDIvamuktairvishikhairjvaladbhiH . sakuNDalaM bhAnumaduttamA~NgaM kAyAtprakR^ittaM yudhi savyasAchin .. 8\-69\-46 (58401) yattanmayA bANasamarpitena dhyAto.asi karNasya vadhAya vIra . tanme tvayA kachchidamoghamadya dhyAnaM kR^itaM karNanipAtanena .. 8\-69\-47 (58402) yaddarpapUrNaH sa suyodhano.asmA\-\- ndidhakShate karNasamAshrayeNa . kachchittvayA so.adya samAshrayo.asya bhagnaH parAkramya suyodhanasya .. 8\-69\-48 (58403) yo naH purA ShaNDhatilAnavocha\-\- tsabhAmadhye kauravANAM samakSham . sa durmatiH kachchidupetya sa~Nkhye tvayA hataH sUtaputro.atyamarShI .. 8\-69\-49 (58404) yaH prAhiNotsUtaputro durAtmA kR^iShNAM jitAM saubalehAnayeti . sa mandabuddhirnihataH prasahya vaikartanastvadya kachchinmahAtman .. 8\-69\-50 (58405) yaH shastrabhR^ichChreShThatamaM pR^ithivyAM pitAmahaM vyAkShipadalpachetAH . sa~NkhyAyamAno.ardharathaH sa kachchi\-\- ttvayAM hato.adyAdhirathirmahAtman .. 8\-69\-51 (58406) amarShajaM nikR^itisamIraNeritaM hR^idi sthitaM jvalanamimaM sadA mama . hato mayA so.adya sametya karNa iti bruvanprashamayase.adya phalguna .. .. 8\-69\-52 (58407) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekonasaptatitamo.adhyAyaH .. 69 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-69\-5 ariShTayoH shubhayoH .. 8\-69\-7 anuj~nAtaM anugR^ihItam .. 8\-69\-10 analAnilayoriti kramAttejobalAbhyAm .. 8\-69\-13 apasavyaH kR^itashchAsmi iti kha.gha.pAThaH .. 8\-69\-17 nAhaM taM soDhumutsahe iti ka.~Na.pAThaH .. 8\-69\-19 kR^iShNagrIvo raktashirAH shvetapakSho vihagamaH . sa vai vAdhrINasaH prokto yAj~nikaiH pitR^ikarmaNIti prA~nchaH. vAghrINasa iva dvipa iti jha.pAThaH .. 8\-69\-26 yathA naH kushalaM tathA iti ka.~Na.pAThaH .. 8\-69\-38 viha~NgairvANaiH .. 8\-69\-39 shvAghate AtmAnamiti sheShaH .. 8\-69\-47 bANebhyaH samarpitena karNabANairatyantaM praviddhenetyarthaH .. 8\-69\-69 ekonasaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 070 .. shrIH .. 8\.70\. adhyAyaH 70 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena syayuddhAnuvAdapUrvakaM yudhiShThiramprati karNavadhapratij~nAnam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-70\-0 (58408) sa~njaya uvAcha. 8\-70\-0x (5003) taddharmashIlasya vacho nishamya rAj~naH kruddhasyAtiratho mahAtmA . uvAcha durmarShamadInasatvo yudhiShThiraM jiShNuranantavIryaH .. 8\-70\-1 (58409) droNaM hataM pArtha karNo viditvA bhinnAM nAvavimAvatyagAdhe kurUNAm . sammuhyamAnAndhArtarAShTrAnviditvA nirutsAhAMshcha vijaye pareShAm .. 8\-70\-2 (58410) sodaryavattvarito.amitaujA uttArayiShyandhR^itarAShTrasya putrAn . raNe rathenAdhirathirmahAtmA tato hi mAM tvaritaH so.abhyadhAvat .. 8\-70\-3 (58411) saMshaptakairyudhyamAnasya me.adya senAgrayAyI kurusainyasya rAjan . AshIviShAbhAnvikira~nsharaughA\-\- ndrauNiH purastAtsahasAdhyatiShThat .. 8\-70\-4 (58412) sa me dR^iShTvA shUratamo dhvajAgraM samAdishadrathasa~NghAnanekAn . teShAmahaM pa~nchashataM nihatya AsAdayaM droNaputraM nadantam .. 8\-70\-5 (58413) sa droNaputraH sadR^ishaM mahAtmA mAmapyarautsIttadanIkamadhye . kira~nsharaughAnbahurUpAnvichitrA\-\- nsvAtIgataH shukra ivAtivarShan .. 8\-70\-6 (58414) sa me rAnsarvataH ka~NkapatrA\-\- navAsR^ijadvai pR^ithivIprakAshAn . nivArya tUrNaM paramAjimadhye tato.api mAM bANagaNaiH samArpayat .. 8\-70\-7 (58415) AkarShaNaM vApi vikR^iShya muktaM na dR^ishyate tasya mahArathasya . na sandadhAnaH kuta AdadAno na vyAkShipanna vikarShanvimu~nchan .. 8\-70\-8 (58416) savyena vA yadi vA dakShiNena na j~nAyate katareNAsyatIti . AchAryavatsamare paryavarta\-\- nmahachchitraM darshayansarvataH sma .. 8\-70\-9 (58417) dR^iShTvIviShaM chAsuharaM pareShAM sarvA dishaH pUrayAnaM sharaudhaiH . alAtachakrapratimaM mahAtmanaH sadA nataM kArmukaM brahmabandhoH .. 8\-70\-10 (58418) tato.aparAnbANagaNAnanekA\-\- nAkarNapUrNAyatavipramuktAn . sasarja shIghrAstrabalena vIra\-\- stoyaM yathA prAvR^iShi kAlameghaH .. 8\-70\-11 (58419) AvidhyanmAM pa~nchabhidroNaputraH shitaiH sharaiH pa~nchabhirvAsudevam . abhyaghnaM bANaistamahaM sudhArai\-\- rnimeShamAtreNa suvarNapu~NkhaiH .. 8\-70\-12 (58420) sa nirviddho viratho droNaputro rathAnIkaM chAdhirathervivesha . mayAbhibhUtAnsvarathaprabarhA\-\- nastraM cha pashyanrudhirapradigdham .. 8\-70\-13 (58421) tato.abhibhUtaM yudhi vIkShya sainyaM vidhvastayodhaM drutanAgayUtham . pa~nchAshatA rathamukhyaiH sametaH karNastvarannabhyapatatpramAthI .. 8\-70\-14 (58422) tAnsUdayitvA.ahamapAsya karNaM draShTuM bhavantaM tvarayopayAtaH . sarve pA~nchAlA hyudvijante sma karNaM dR^iShTvA gAvaH kesariNaM yathaiva .. 8\-70\-15 (58423) mR^ityorAsyaM vyAttamivAbhipadya prabhadrakAH karNamAsAdya sarve . yAsyAmi tAMstArayiShyanbalaughA\-\- ddiShTyA bhavAnsvastimAnpArtha dR^iShTaH .. 8\-70\-16 (58424) haniShye.ahaM bhArata sUtaputra\-\- masminsa~NgrAme yadi dR^ishyate.adya . AyAhi pashyAdya yuyutsamAnau mAM sUtaputraM cha dhR^itau raNAya .. 8\-70\-17 (58425) mahAjhaShasyeva mukhaM prapannAH prabhadrakAH karNamukhaM prapannAH . ShaTsAhasrA bhArata rAjaputrAH svargAya lokAya raNe nimagnAH .. 8\-70\-18 (58426) tAnadya yAsyAmi raNAdvimoktuM sarvAtmanA sUtaputraM cha hantum .. 8\-70\-19 (58427) atha pravIreNa mahAnubhAva dviShatsainyaM nirdahanvistareNa . sametyAhaM sUtaputreNa sa~Nkhye vajrIva vR^itreNa narendramukhya .. 8\-70\-20 (58428) evaM gate ki~ncha mayA.adya shakyaM kAryaM kartuM nigrahe sUtajasya . tathaiva rAj~nashcha suyodhanasya ye chApi mAM yoddhukAmAH sametAH .. 8\-70\-21 (58429) karNaM na chedadya nihanmi rAja\-\- nsabAndhavaM yudhyamAnaM prasahya . pratishrutyA.akurvatAM yA gatirvai kaShTAM yAyAM tAmahaM rAjasiMha .. 8\-70\-22 (58430) Amantraye tvAM brUhi raNe jayaM me purA bhImaM dhArtarAShTrA grasanti . sautiM haniShyAmi narendrasiMha sainyaM tathA shatrugaNAMshcha sarvAn .. .. 8\-70\-23 (58431) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptatitamo.adhyAyaH .. 70 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 071 .. shrIH .. 8\.71\. adhyAyaH 71 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNasyAmAraNaj~nAnAdruShTena yudhiShThireNa arjunamprati garhaNapUrvakaM kR^iShNakare gANDIvadAnachodanA .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-73\-0 (58432) sa~njaya uvAcha. 8\-73\-0x (5004) vaikartanaM kushalinaM nishamya kruddhaH pArthaH phalgUnasyAmitaujAH . dhana~njayaM vAkyamuvAcha rAjA yudhiShThiraH karNasharAbhitaptaH .. 8\-73\-1 (58433) imAM cha vasatiM hitvA bhayAtkarNena phalguna . ahaM cha bhImasenashcha mAdrIputrau cha pANDavau .. 8\-73\-2 (58434) vAsudevena sahitA vayaM karNena nirjitAH . punareva vanaM gatvA tapashcharyAM cha kurmahe . athavA dhArtarAShTrANAM paricharyAM charAmahe .. 8\-73\-3 (58435) ityevamuktvA bIbhatsuM roShAtsaMraktalochanaH . abravItpunarevAtra dharmarAjo yudhiShThiraH .. 8\-73\-4 (58436) idaM yadi dvaitavane tu sUktaM karNaM niyoddhuM na sahe nR^ipeti . vayaM tataH prAptakAlaM yathAva\-\- tkR^itvA.abhyupekShAma tathaiva rAjyam .. 8\-73\-5 (58437) mayi pratishrutya vadhaM hi tasya balasya chArdhasya tathaiva yuddhe . AnIya mAM shatrumadhye sa kasmA\-\- tsamunnAmya sthaNDile pratyapiMShThAH .. 8\-73\-6 (58438) anvAsya satyena yadAttha pArtha satyaM shapanvAsudevena sArdham . tannaH satyamaphalaM hyakArShIH phalasya kAle chAchChinnaH puShpavR^ikSham .. 8\-73\-7 (58439) prachChAditastvaM bAlisha duryashobhi\-\- ranarthavAkyo.asyarjuna naiva sAdhuH . tyaktvA bhImaM sarvabhImeShu bhImaM saMyojitastvaM sUtaputraM nihantum .. 8\-73\-8 (58440) yattadvR^ithA vAguvAchAntarikShe saptAhni jAte tvayi mandabuddhau . apApIyAnvAsavAtkuntijAto bahUnsa~NgrAmAnayameva jetA .. 8\-73\-9 (58441) ayaM jetA pANDavo devasa~NghAn sarvANi bhUtAnyapi chottamaujAH . ayaM jetA madrakali~NgajAtA\-\- ndaityAMshcha rakShAMsi samAgatAni .. 8\-73\-10 (58442) bhUmiM cha sarvAM nikhilena jetA kurUMshcha jetA svagaNAMshcha jetA . asmAtparo no bhavitA dhanurdharo naiShyanna bhUtaH kashchidenaM vijetA .. 8\-73\-11 (58443) ichChannayaM sarvabhUtAni kuryA\-\- dvashI vashe sarvasamAptavidyaH . kAntyA shashA~Nkasya javena vAyoH syairyeNa meroH kShamayA pR^ithivyAH .. 8\-73\-12 (58444) agneshcha tApe dhanadasya lakShmyA shauryeNa shakrasya jayena viShNoH . tulyo mahAtmA tava kunti putro jAto.aditerviShNurivAmitaujAH .. 8\-73\-13 (58445) sveShAM jayAya dviShatAM vadhAya jAto mahAtmA tava nandikartA . ityantarikShe shatashR^i~NgamUrdhni tapasvinAM shR^iNvatAM vAguvAcha .. 8\-73\-14 (58446) evaMvidhastvaM na cha bhUtastathAdya devAshcha nUnamanR^itaM vadanti .. 8\-73\-15 (58447) tathA pareShAmR^iShisattamAnAM shrutvA giraH pUjayatAM sadA tvAm . na sannatiM yAmi suyodhanasya na tvAM jAnAmyAdhiratherbhayArtam .. 8\-73\-16 (58448) tvaShTrA kR^itaM vAhamakUjanAkShaM shubhaM samAsthAya kapidhvajaM tam . kha~NgaM gR^ihItvA hemachitrAvanadvaM dhanurvaraM gANDivaM tAlamAtram . tvaM vAsudevenohyamAnaH kathaM nu karNAdbhIto vyapayAto.asi pArtha .. 8\-73\-17 (58449) pUrvaM yaduktaM hi suyodhanena na phalgunaH pramukhe sthAsyatIti . karNasya yuddhe hi mahAbalasya maurkhyAttu tannAvabuddhaM mayA.asIt .. 8\-73\-18 (58450) tenAdya tapsye bhR^ishamaprameyaM yanmitravargo narakaM praviShTaH . tadaiva vAchyo.asmi nanu tvayA.ahaM na yotsye.ahaM sUtaputraM katha~nchit .. 8\-73\-19 (58451) tato nAhaM sR^i~njayAnkekayAMshcha samAnayeyaM suhR^ido raNAya .. 8\-73\-20 (58452) evaM gate kiM cha mayA.adya shakyaM kAryaM kartuM nigrahe sUtajasya . tathaiva rAj~nashcha suyodhanasya ye vApi mAM yoddhukAmAH sametAH .. 8\-73\-21 (58453) dhigastu majjIvitamadya kR^iShNa yo.ahaM vashaM sUtaputrasya yAtaH . madhye kurUNAM samuyodhanAnAM ye chApyanye yoddhukAmAH sametAH .. 8\-73\-22 (58454) ekaH sa me bhImaseno.adyaM nAtho yenAbhipanno.asmi raNe mahAbhaye . vimochya mAM chApi rupAnvitastataH shareNa tIkShNena bibheda karNam .. 8\-73\-23 (58455) tyaktvA prANAnsamare bhImasena\-\- shchakre yuddhaM kurumukhyaiH sametaiH . gadAgrahasto rudhirokShitA~Nga\-\- shcharanraNe kAla ivAntakAle .. 8\-73\-24 (58456) asau hi bhImasya mahAninAdo muhurmahuH shrUyate dhArtarAShTraiH . yadi sma jIvetsamare nihantA mahArathAnAM pravaro narottamaH .. 8\-73\-25 (58457) tavAbhimanyustanayo.adya pArtha na chAsmi gantA samare parAbhavam . athApi jIvetsamare ghaTotkacha\-\- stathA.api nAhaM samare parA~NyukhaH .. 8\-73\-26 (58458) bhImasya putraH samarAgrayAyI mahAstravinnApi tavAnurUpaH . yaM taM ##xxx##sAdya riporvalaM no nimIlitAkShaM bhayaviplutaM bhavet .. 8\-73\-27 (58459) ##xxxxx##nishi yuddhameka\-\- styaksA raNaM yatva bhayAdravante .. 8\-73\-28 (58460) sa chetsamAsAdya mahAnubhAvaH karNaM raNe bANagaNaiH pramohyaH . dhairye sthitenApi cha sUtajena shakyA hato vAsavadattayA tayA .. 8\-73\-29 (58461) mamaiva bhAgyAni purA kR^itAni pApAni nUnaM phalavanti yuddhe . tR^iNaM cha kR^itvA samare bhavantaM tato.ahamevaM nikR^ito durAtmanA . vaikartanenaiva tathA kR^ito.ahaM yathA hyashaktaH kriyate tvabAndhavaH .. 8\-73\-30 (58462) ApadgrataM yashcha naro vimokShaye\-\- tsa bAndhavaH snehayutaH suhR^ichcha . evaM purANA R^iShayo vadanti dharmaH sadA sadbhiranuShThitashcha .. 8\-73\-31 (58463) kha~NgaM vibhrajjAtarUpatsaruM cha dhanurvedaM gANDivaM tAlamAtram . sa keshavenohyamAnaH kathaM nu karNAtpArthastvamapaituM samaiShIH .. 8\-73\-32 (58464) sa gANDIvaM keshavAya pradAya yantA bhavestvaM yadi keshavasya . tatastaretkeshavaH karNamugraM marutsasvo vR^itramivAttavajraH .. 8\-73\-33 (58465) mAse.apatiShyo yadi pa~nchame tvaM na vA garbho yadyabhavaH pR^ithAyAH . mattaH shreyAnrAjaputro.abhaviShya\-\- nna te yashaH phalguna ityapeyAt .. .. 8\-73\-34 (58466) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekasaptatitamo.adhyAyaH .. 71 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 072 .. shrIH .. 8\.72\. adhyAyaH 72 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## ##xxxxxxxxxxxxx## tena tannivedanam .. 1 .. kR^iShNena vadhapratinidhitvena yudhiShThirAdhikShepa##xxxxxxx## .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-72\-0 (58467) sa~njaya uvAcha. 8\-72\-0x (5005) yudhiShThireNai##xxxx##ktaH kaunteyaH shvetavAhanaH . asiM jagrAha sa~Nkruddho jighAMsurbharatarShabham .. 8\-72\-1 (58468) tasya kopaM samAj~nAya chittaj~naH keshavastadA . uvAcha kimidaM kha~NgaM gR^ihNAsyarjuna shaMma me .. 8\-72\-2 (58469) neha pashyAmi yoddhavyaM tvayA ki~nchidvana~njaya . nehAgatA dhArtarAShTrAH sarve bhImena vAritAH .. 8\-72\-3 (58470) upAgato.asi kaunteya rAjA draShTavya ityasau . sa rAjA bhavatA dR^iShTaH kushalI cha yudhiShThiraH .. 8\-72\-4 (58471) taM dR^iShTvA nR^ipashArdUlaM shArdUlasamavikramam . harShakAle cha samprApte kasmAttvAM manyurAvishat .. 8\-72\-5 (58472) na taM pashyAmi kaunteya yaste vadhyo bhavediha . prahartumichChase kasmAtkiM vA te chittavibhramaH .. 8\-72\-6 (58473) kasmAdbhavAnmahAkha~NgaM parigR^ihNAtyakAraNAt. 8\-72\-7 (58474) tattvAM pR^ichChAmi kaunteya kimidaM te chikIrShitam . parAmR^ishasi yatkruddhaH kha~Ngamadbhutavikrama .. 8\-72\-8 (58475) evamuktaH kaTAkSheNa prekShamANo yudhiShThiram . arjunaH prAha govindaM kruddhaH sarpa iva shvasan .. 8\-72\-9 (58476) anyasmai dehi gANDIvamiti mAM yaH prachodayet . bhindyAmahaM tasya shira ityupAMshu vrataM mama . yudhiShThireNa tenAhamuktashchAsmi janArdana .. 8\-72\-10 (58477) yadukto.ahamadInArthaM rAj~nA.anena yashasvinA . samakShaM tava govinda na tatkShantumihotsahe .. 8\-72\-11 (58478) tasmAdenaM vidhiShyAmi rAjAnaM dharmachAriNAm . pratij~nAM pAlayiShyAmi hatvainaM narasattamam .. 8\-72\-12 (58479) etadarthaM mayA khahgo gR^ihIto yadunandana . so.ahaM yudhiShThiraM hatvA satyasyAnR^iNyatAM gataH . vishoko vijvarashchApi bhaviShyAmi janArdana .. 8\-72\-13 (58480) kiM vA tvaM manyase prAptamasminkArya upasthite . tvamasya jagatastAta vettha sarvaM gatAgatam .. 8\-72\-14 (58481) `jAtastvatto hi dharmashchAdharmashcheti parA shrutiH'. tattathA prakariShyAmi yathA mAM vakShyate bhavAn .. 8\-72\-15 (58482) sa~njaya uvAcha. 8\-72\-16x (5006) dhigdhigityeva govindaH pArthamuktvAbravItpunaH .. 8\-72\-16 (58483) kR^iShNa uvAcha. 8\-72\-17x (5007) idAnIM pArtha jAnAmi na vR^iddhAH sevitAstvayA . akAle puruShavyAghra saMrambhaM yadbhavAnagAt .. 8\-72\-17 (58484) na hi dharmavigaj~nairevaM kAryaM dhana~njaya . yathA tvaM pANDavAdyeha dharmabhIruraNDitaH .. 8\-72\-18 (58485) yo.akAryANAM kriyAyAshcha saMyogaM nAvabudhyate . kAryANAmakriyAyAshcha sa pArtha puruShAdhamaH .. 8\-72\-19 (58486) anusR^itya tu ye dharmaM kavayaH samupasthitAH . samAsavistaravidAM na teShAM vetsi nishchayam .. 8\-72\-20 (58487) anishchayaj~no hi naraH kAryAkAryavinishchaye . evaM sa muhyatyavasho yathA tvaM pArtha muhyasi .. 8\-72\-21 (58488) na hi kAryamakAryaM vA sukhaM j~nAtuM katha~nchana . shrutena j~nAyate sarvaM tachcha tvaM nAvahudhyase .. 8\-72\-22 (58489) avij~nAnAdiha bhavAnsatyaM rakShati dharmavit . prANinAM tvaM vadhaM pArtha dhArmiko nAvabudhyase .. 8\-72\-23 (58490) prANinAM hi vadhAttAta vR^ithA dharmo mato mama . anR^itaM tu bhavedvAchyaM na tu hiMsA kadAchana .. 8\-72\-24 (58491) sa kathaM bhrAtaraM jyeShThaM rAjAnaM dharmakovidam . hanyAdbhavAnnarashreShTha prAkR^ito.anyaH pumAniva .. 8\-72\-25 (58492) ayudhyamAnasya gurostathA.ashatroshcha mAnada . parA~Nmukhasya dravataH sharaNaM chApi gachChataH .. 8\-72\-26 (58493) kR^itA~njaleH prapannasya pramattasya tathaiva cha . na vadhaH pUjyate sadbhistachcha sarvaM gurau tava .. 8\-72\-27 (58494) tvayA chaitadvrataM pArtha bAleneva kR^itaM purA . tasmAdadharmasaMyuktaM maurkhyAdeva vyavasyasi .. 8\-72\-28 (58495) svaguruM pArtha kasmAttvaM hantukAmo.abhidhAvasi . asampradhArya dharmANAM gatiM sUkShmAM duratyayAm .. 8\-72\-29 (58496) idaM dharmarahasyaM cha tava vakShyAmi pANDava . yadbrUyAttava bhIShmo vA rAjA vApi yudhiShThiraH .. 8\-72\-30 (58497) viduro vA punaH kShattA gAndhArI vA yashasvinI . kuntI vA bharatashreShTha draupadI vA yashasvinI . tatte vakShyAmi tattvena nibodhaitaddhana~njaya .. 8\-72\-31 (58498) satyasyaM vachanaM sAdhu na satyAdvidyate param . sudurvidaM hi tattvena tatsatyamiti me satiH .. 8\-72\-32 (58499) bhavetsatyamavaktavyaM vaktavyamanR^itaM bhavet . yatrAnR^itaM bhavetsatyaM satyaM chApyanR^itaM bhavet .. 8\-72\-33 (58500) vivAhakAle ratisamprayoge prANAtyaye sarvatranApahAre . viprasya chArthe hyanR^itaM vadeta pa~nchAnR^itAnyAhurapAtakAni .. 8\-72\-34 (58501) sarvasvasyApahAre tu vaktavyamanR^itaM bhavet .. tatrAnR^itaM bhavetsatyaM satyaM chApyanR^itaM bhavet .. 8\-72\-35 (58502) tAdR^isho hanyate bAlo yasya satyamanishchitam . satyAnR^ite vinishchitya tato bhavati dharmavit .. 8\-72\-36 (58503) kimAshcharyaM kR^itapraj~naH puruSho.api sudAruNaH . sumahatprApnuyAtpuNyaM balAko.andhavadhAdiva .. 8\-72\-37 (58504) kimAshcharyaM punarmUDho dharmakAmo hyapaNDitaH . sumahatprApnuyAtpApamApagAsviva kaushikaH .. 8\-72\-38 (58505) arjuna uvAcha. 8\-72\-39x (5008) AchakShva bhagavannetadyathA vindAmyahaM tathA . valAkasyAnusambaddhaM nadInAM kaushikasya cha .. 8\-72\-39 (58506) vAsudeva uvAcha. 8\-72\-40x (5009) mR^igavyAdho.abhavatkashchidbalAko nAma bhArata . yAtrArthaM putradArANAM mR^igAnhanti na kAmataH .. 8\-72\-40 (58507) vR^iddhau cha mAtApitarau bibhartyanyAMshcha saMshritAn . svadharmanirato nityaM saMvibhajyAnasUyakaH .. 8\-72\-41 (58508) sa kadAchinmR^igaprepsurnAnvavindanmR^igaM kvachit . athApashyatsa pIvAnaM shvApadaM ghrANachakShuSham .. 8\-72\-42 (58509) adR^iShTapUrvamapi tatsatvaM tena hataM tadA . andhe hate tato vyomnaH puShpavarShaM papAta cha .. 8\-72\-43 (58510) apsarogItavAditrairnAditaM cha manoramam . vimAnamagamatsvargAnmR^igavyAdhaninIShayA .. 8\-72\-44 (58511) tadbhUtaM sarvabhUtAnAmabhAvAya kilArjuna . tapastaptvA varaM prAptaM kR^itamandhaM svayambhuvA .. 8\-72\-45 (58512) taddhatvA sarvabhUtAnAmabhAvakR^itanishchayam . balAko.agAtsvargalokamevaM dharmaH sudurvidaH .. 8\-72\-46 (58513) kaushiko.apyabhavadviprastapasvIno bahushrutaH . nadInAM sa~Ngame grAmAdadUre sa kilAvasat .. 8\-72\-47 (58514) satyaM mayA sadA vAchyamiti tasyAbhavaddvatam . satyavAdIti vikhyAtaH sa tadAsIddhana~njaya .. 8\-72\-48 (58515) atha dasyubhayAtkechittadA tadvanamAvishan . tatrApi dasyavaH kruddhAstAnamArganta yatnataH .. 8\-72\-49 (58516) atha kaushikamabhyetya prochuste satyavAdinam . katareNa pathA yAtA bhagavanniti vai janAH . satyena pR^iShTaH prabrUhi yadi tadvettha shaMsa naH .. 8\-72\-50 (58517) shrIkR^iShNa uvAcha. 8\-72\-51x (5010) satyasya tvavibhAgaj~naH satyaM tebhyaH shashaMsa ha . bahuvR^ikShalatAgulmametadgahanamAshritAH . iti tAnkhyApayAmAsa tebhyastattvaM sa kaushikaH .. 8\-72\-51 (58518) tataste tAnsamAsAdya krUrA jaghnuriti shrutiH . tato.adharmeNa mahatA vAgduruktena kaushikaH .. 8\-72\-52 (58519) gataH sukaShTaM nirayaM dharmasUkShmeShvatattvavit . dR^iShTapUrvashruto mUDho dharmANAmavishAradaH .. 8\-72\-53 (58520) vR^iddhAnapR^ichChansandehAnandhaH shvabhramivarchChati .. 8\-72\-54 (58521) tatra te lakShaNoddeshaH kashchideva bhaviShyati . duShkaraM pratisaMkhyAnaM kArtsnyenAtra vyavasthitiH .. 8\-72\-55 (58522) satyaM dharma iti hyeke vadanti bahavo janAH . na cha pArthAbhyasUyAmi naitatsarvatra shiShyate .. 8\-72\-56 (58523) shrutistu dhAryA ityeke vadanti bahavo janAH . na tvetatpratyasUyAmi tatra sarvaM vidhIyate .. 8\-72\-57 (58524) yatsyAdahiMsAsaMyuktaM sa dharma iti nishchayaH . ahiMsArthAya hiMsrANAM dharmapravachanaM kR^itam . dhAraNAddharmamityAhurdharmo dhArayate prajAH .. 8\-72\-58 (58525) prabhavArthAya bhUtAnAM dharmapravachanaM kR^itam . yasmAtprabhavasaMyuktaH sa dharma iti nishchayaH .. 8\-72\-59 (58526) ye.anyAyena jigIShanto dharmaM pR^ichChanti mAnavAH . akUjanena chenmokSho nAtra kUjetkatha~nchana .. 8\-72\-60 (58527) avashyaM kUjitavye ha sha~NkeranvApyakUjanAt . ye.anyAyena jihIrShanto dharmaM pR^ichChanti kasyachit . shreyastatrAnR^itaM vaktuM satyAditi vinishchitm .. 8\-72\-61 (58528) prANAtyaye vivAhe vA sarvajAtyA mahAbhaye . sarvasvasya cha lope vA vaktavyamanR^itaM bhavet .. 8\-72\-62 (58529) adharmaM hi na pashyanti mR^iShodyaM tatra paNDitAH . sarvathA.abhivadettattu nAnR^itaM syAdvichakShaNaH .. 8\-72\-63 (58530) yaH stenaiH saha sambandho muchyate shapathAdapi . bhavettatrAnR^itaM shreyaH satyAditi vichAritam .. 8\-72\-64 (58531) na cha tebhyo dhanaM deyaM satyAditi katha~nchana . pApebhyo.api dhanaM dattaM dAtAramapi pIDayet . tasmAddharmArthamanR^itamuktvA nAnR^itavAgbhavet .. 8\-72\-65 (58532) eSha te lakShaNoddesho mayoddiShTo yathAvidhi . etajj~nAtvA brUhi pArtha yadi vadhyo yudhiShThiraH .. 8\-72\-66 (58533) arjuna uvAcha. 8\-72\-67x (5011) yathA brUyAnmahAprAj~no yathA brUyAnmahAyashAH .. 8\-72\-67 (58534) suhR^idbrUyAdyathA.asmAkaM tathoktaM vachanaM tvayA . bhavAnmAtR^isamo.asmAkaM bhavAnpitR^isamo.api cha . gatishcha paramA kR^iShNa tvameva cha parAyaNam .. 8\-72\-68 (58535) na hi te triShu lokeShu vidyate.aviditaM kvachit . tasmAdbhavAnparaM dharmaM veda sarvaM yathAtatham .. 8\-72\-69 (58536) avadhyaM pANDavaM manye dharmarAjaM yudhiShThiram . adharmayukte saMyoge brUhi ki~nchidanugraham .. 8\-72\-70 (58537) idaM chAparamatraiva brUhi tattvaM vivakShitam .. 8\-72\-71 (58538) jAnAsi dAshArha mama vrataM tu yo mAM brUyAtkashchana mAnuSheShu . anyasmai tvaM gANDivaM dehi pArtha yo matto.astre vIryato vA vishiShTaH .. 8\-72\-72 (58539) hanyAmahaM keshava taM prasahya bhImo hanyAttUvaraketi choktaH . vanmAM rAjA hyuktavAMste samakShaM dhanurdehItyasakR^idvR^iShNivIre .. 8\-72\-73 (58540) taM hanyAM chetkeshava jIvaloke sthAtA nAhaM kAlamapyalpamAtram . dhyAtvA nUnaM hyenasA chApi mukto vadhaM rAj~no bhraShTavIryo vichetAH .. 8\-72\-74 (58541) yathA pratij~nA mama lokabuddhau bhavetsatyA dharmabhR^itAM variShTha . yathA jIvatpANDavo.ahaM cha kR^iShNa tathA buddhiM dAtumapyarhasi tvam .. 8\-72\-75 (58542) vAsudeva uvAcha. 8\-72\-76x (5012) rAjA shrAnto vikShato duHkhitashcha karNena sahkhye nishitairbANasa~NghaiH . yashchAnishaM sUtaputreNa vIra sharairbhR^ishaM tADito yudhyamAnaH .. 8\-72\-76 (58543) atastvametena saroShamukto duHkhAnvitenedamayuktarUpam . akopito hyeSha yadi sma sa~Nkhye karNaM na hanyAditi chAbravItsaH .. 8\-72\-77 (58544) jAnAti taM pANDava eSha chApi pApaM loke karNamasahyamanyaiH . tatastvamukto bhR^isharoShitena rAj~nA samakShaM paruShANi pArtha .. 8\-72\-78 (58545) nityodyukte satataM chAprasahye karNe dyUtaM hyadya raNe nibaddham . tasminhate kuravo nirjitAH syu\-\- revaM buddhiH pArthive dharmaputre .. 8\-72\-79 (58546) tato badhaM nArhati dharmaputra\-\- stvayA pratij~nA.arjuna pAlanIyA . jIvannayaM yena mR^ito bhaveddhi tanme nibodheha tavAnurUpam .. 8\-72\-80 (58547) yadA mAnaM labhate mAnanArha\-\- stadA sa vai jIvati jIvaloke . yadA.avamAnaM labhate mahAntaM tadA jIvanmR^ita ityuchyate saH .. 8\-72\-81 (58548) sammAnitaH pArthivo.ayaM sadaiva tvayA cha bhImena tathA yamAbhyAm . vR^iddhaishcha loke puruShaishcha shUrai\-\- stasyApamAnaM kalayA prayu~NkShva .. 8\-72\-82 (58549) tvamityatrabhavantaM hi brUhi pArtha yudhiShThiram . tvamityukto hi nihato gururbhavati bhArata .. 8\-72\-83 (58550) evamAchara kaunteya dharmarAje yudhiShThire . adharmayuktaM saMyogaM kuruShvainaM kurUdvaha .. 8\-72\-84 (58551) atharvA~NgirasI hyeShA shrutInAmuttamA shrutiH . avichAryaiva kAryaiShA shreyaskAmairnaraiH sadA .. 8\-72\-85 (58552) avadhena vadhaH prokto yadgurustvamiti prabhuH . tadbrUhi tvaM yanmayoktaM dharmarAjasya dharmavit .. 8\-72\-86 (58553) yadA hyaM pANDava dharmarAja\-\- satvatto.ayuktaM lapsyate chaiva sAdhu . tato.asya pAdAvabhivAdya pashchA\-\- chChreyo brUyAtsAntvayuktaM hitaM cha .. 8\-72\-87 (58554) bhrAtA prAj~nastava kopaM na jAtu kuryAdrAjA dharmamArgAnusArI . mukto.anR^itAdvAtR^ivadhAchcha pApA\-\- ddhR^iShTaH karNaM tvaM jahi pArtha pashchAt .. .. 8\-72\-88 (58555) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dvisaptatitamo.adhyAyaH .. 72 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-72\-22 sukhaM anadhItyetyarthaH . shrutena shAstreNa .. 8\-72\-26 ashatroH ashAtanIyasya avadhyasya .. 8\-72\-47 tapasvInaH tapasvinAminaH shreShThaH .. 8\-72\-52 yathA chAlpashruto mUDho dharmANAmavibhAgavit . vR^iddhAnapR^iShTvA sandehaM mahachChvabhramihArhati. iti ~Na. pAThaH .. 8\-72\-57 tatra te lakShaNodveshAtkashchidatra bhaviShyati iti ka.Da.pAThaH . duShkaraM paramaM j~nAnaM tarkeNAnuvyavasyAti iti Da.pAThaH. duShkaraM pratisa~NkhyAnaM kArtsnyenAsya vyavasyati iti va.gha.Da.pAThaH. shruterdharma iti hyeke iti Da.pAThaH .. 8\-72\-62 prANAtyaye vidhAhe vA sarvaj~nAtivadhAtyaye . narmaNyabhipravR^itte vA na cha proktaM mR^iShA bhavet iti jha.~Na.pAThaH .. 8\-72\-63 adharmaM nAtra pashyanti dharmatatvArthadarshinaH iti ~Na.pAThaH .. 8\-72\-64 yaH stenaiH saha sambandhAnmuchyate shapathairapi . shreyastatrAnR^itaM vaktuM tatsatyamavichAritam. iti ~Na. pAThaH .. 8\-72\-65 shakye sati katha~nchana iti ~Na . pAThaH .. 8\-72\-70 anugrahaM avadhena pratij~nArakShaNam .. 8\-72\-74 taM hanyAmiti sthAtA na na sthAsye . enasA muktopi kR^itaprAyashchitto.api na sthAsye ityarthaH. kiM kR^itvA rAj~no vadhaM dhyAtvA .. 8\-72\-78 samakShaM Avayoriti sheShaH .. 8\-72\-79 karNe paNIkR^ite . dyutaM yuddharUpam .. 8\-72\-83 atra bhavantaM mAnyaM tvamiti brUhi .. 8\-72\-84 evaM pUjyAvamAnarUpaM saMyogaM AtmanAnuShThitaM kuruShva .. 8\-72\-86 yat gurustvamiti proktastat avadhena shaMstrapAtanamantareNaiva vadhaH vadhakaraM bhavatItyarthaH .. 8\-72\-72 dvisaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 073 .. shrIH .. 8\.73\. adhyAyaH 73 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## yudhiShThirAdhikShepAdAtmavadhodyataM pArthaM prati kR^iShNena tatpratinidhitayA AtmaprashaMsanachodanA .. 1 .. arjunenAtmaprashaMsanAnantaraM yudhiShThirakShamApanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-73\-0 (58556) sa~njaya uvAcha. 8\-73\-0x (5013) ityevamuktastu janArdanena pArthaH prashasyAtha suhR^idvachastat . tato.abravIdarjuno dharmarAja\-\- manuktapUrvaM paruShaM prasahya .. 8\-73\-1 (58557) mA tvaM rAjanvyAharasvAdya pApaM tvaM tiShThasi kroshamAtre vyapetya . bhImastu mAmarhati garhaNAya yo yudhyate sarvalokapravIraiH .. 8\-73\-2 (58558) kAle hi shatrUnparipIDya vIro hatvA pravIrAnvasudhAdhipAnAm . rathapradhAnottamanAgamukhyA yudhipravIrA nihatAshcha shUrAH .. 8\-73\-3 (58559) suduShkaraM karma karoti bhImaH kartuM yathA nArhati kashchidanyaH . rathAdavaskandya gadAM parAmR^ishaM\-\- stathA raNe hanti tathaiva vAraNAn .. 8\-73\-4 (58560) sa ku~njarANAmadhikaM sahasraM hatvA nadaMstumulaM siMhanAdam . kAmbhojavAnAyujapArvatIyA\-\- nIhAmR^igAbhAnvinihatya vAjinaH .. 8\-73\-5 (58561) mahArathAndaviradA~nshailakalpA\-\- nsaheta yaH ku~njarAnvadhyamAnAn . asau bhImo dhArtarAShTreShu magnaH sa mAmupAlabdhumarindamo.arhati .. 8\-73\-6 (58562) varAsinA chAtha narAshvaku~njarAM\-\- stathA rathA~NgairdhanuShA cha hantyarIn . pramR^idya paddhyAmahitAMstu hanti punashcha dorbhyAM shatamanyuvikramaH .. 8\-73\-7 (58563) mahAbalo vaishravaNAntakopamaH prasahya hartA dviShatAM yashAMsi . sa bhImaseno.arhati garhaNAya na tvaM nityaM rakShyamANaH suhR^idbhiH .. 8\-73\-8 (58564) kali~Ngava~NgA~NganipAdamAgadhA\-\- nsadA mahAshailavalAhakopamAn . nihanti yaH shatrugaNAnanekashaH sa mAM hi vaktuM prabhavatyamAnagasam .. 8\-73\-9 (58565) saMyuktamAsthAya rathaM hi kAle dhanurvidhUnva~nCharapUrNamuShTiH . sR^ijechcha yo bANasa~NghAnpareShu mahAbalo megha ivAmbudhArAH .. 8\-73\-10 (58566) shatAnyaShTau vAraNAnAmadarshaya\-\- dvishAtitaiH kumbhaghaTAgrahastaiH . yo bhImaseno nihatArisa~NghaH sa mAmupAlabdhumarindamo.arhati .. 8\-73\-11 (58567) rathAshcha nAgAshcha hayAshcha rAja\-\- nbhImenAjau nihatAH sa~Nghasho.adya . rAjAnashcha bahavo mahAbalAH sa mAmupAlabdhumarindamo.arhati .. 8\-73\-12 (58568) dhR^itarAShTraputrA balinashcha yena mahAbalA nihatAH prAyasho vai . shUro yuddhe hyaprativAryavIryaH sa mAmupAlabdhumarindamo.arhati .. 8\-73\-13 (58569) pratApayaMstadbalamugrarUpaM yo.asau rame dhArtarAShTrasya vIraH . ekaH sahetApratisahyapauruSha\-\- stenAsmi vAchyo na tvayA vai kadAchit .. 8\-73\-14 (58570) mahArathA yatra yatraiva yuddhe bhindanti sainyaM tava kAmato.adya . tatraiva tatraiva raNe mahAtmA dR^iDhaM bhImaH parasa~NghAnamR^idrAt .. 8\-73\-15 (58571) tenAsmi vAchyo na tvayA haM kadAchi\-\- nmA mA vochaH krUramihAdya pArtha . nAsmadvidho vai bhavatA tu vAchyo yathA bhavAnsarvalokasya vAchyaH .. 8\-73\-16 (58572) evaM hi mA te bruvato narendra kathaM na dIryechChatadhA.adya jihvA . aho batedaM sunR^ishaMsarUpaM kAmAdavochastvamihAdya yadvai .. 8\-73\-17 (58573) balaM na vAdhiShThitaM sattamAnAM yatkShatriyANAM bahulaM vadanti . tvaM chAbalo bhArata niShThuro.asi tvameva mAM vetsi yathAvidho.aham .. 8\-73\-18 (58574) nakulena rAjangajavAjiyodhA hatAshcha vIrAH sahasA sametya . tyaktvA prANAnsamare yuddhakA~NkShI sa mAmupAlabdhumarindamo.arhati .. 8\-73\-19 (58575) kR^itaM karma sahadevena duShkaraM yo yudhyate parasainyAvamardI . na chAbravItki~nchidihAgato balI pashyAntaraM tasya chevAtmanashcha .. 8\-73\-20 (58576) dhR^iShTadyumnaH sAtyakirdraupadeyA yudhAmanyushchottamaujAH shikhaNDI . ete.adya yudhi samprapIDitA\-\- ste mAmulapAlabdhumarhanti na tvam .. 8\-73\-21 (58577) tvanmUlamasmAbhiridaM hi vairaM prAptaM tathA vyasanaM chAtighoram . dyUpramattena kR^itaM tvayA.asakR^i\-\- tkasmAdupAlabdhumihArhasi tvam .. 8\-73\-22 (58578) tvameva rAjansatataM pramatta\-\- stvameva mUDho bhAratAnAmasAdhuH . tvAM prApya rAjyaM cha vinaShTameta\-\- tprAptA mahatpANDavAshchApi dAsyam .. 8\-73\-23 (58579) tvattaH kR^ito.asmakadvanavAsaduHkhaM rAjyasya nAsho hyabhimanyoshcha ghoraH . AtmAnamevaM sunR^ishaMsarUpaM j~nAtvA kimarthaM garhase mAdya vIra .. 8\-73\-24 (58580) lajjasva rAjanyadi te.asti lajjA tUShNImbhUtaH pashya sarvaM kR^itaghnaH . bhImo nityaM samarasya kartA darpasya bhettA punareva nityam .. 8\-73\-25 (58581) svayaM hyashaktena narendra yuddhe nareNa kAryA satataM kShamaiva . balaM hi vAchi dvijasattamAnAM kShAtraM dvijA bAhubalaM vadanti .. 8\-73\-26 (58582) tvaM vAgbalo bhArata niShThuro.asi tvameva mAM vetsi yathAvidho.aham . ghaTAmi nityaM tava kartumiShTaM dAraiH sutairjIvitenAtmanA cha .. 8\-73\-27 (58583) eva~ncha mAM vAkChalAkairhinatsi tvattaH sukhaM na vayaM vidma ki~nchit . mA mAmavaMsthA draupadItalpakasaMstho mahArathAnpratihanmi tvadarthe .. 8\-73\-28 (58584) sarvAtisha~NkI bhavasi pramatta\-\- stvattaH sukhaM nAbhijAnAmi ki~nchit . proktaH svayaM satyasandhena mR^ityu\-\- stava priyArthaM naradeva yuddhe .. 8\-73\-29 (58585) shikhaNDinAmnA pradhane tavArthe mayAbhiguptena hatashcha bhIShmaH . droNo hato yaH satatopakArI dhR^iShTadyumnena syandanAdviprakR^iShTaH .. 8\-73\-30 (58586) drauNishcha ruddhaH sagaNo mahAtmA tathApi te vai vachanaM nR^ishaMsavat . duHkhaM priyaM te naradeva kartuM yasya priyaM te na karomyahaM vai .. 8\-73\-31 (58587) na yuchyate vai divi cheha yaH pumA\-\- nyaste madanyo.apriyamArabheta . na chAbhinandAmi tathAhi rAjyaM yatastvamakSheShu dR^iDhaM prasaktaH .. 8\-73\-32 (58588) svayaM kR^itaM pApamanAryajuShTa\-\- masmAbhirAjau vyasanaM titIrShasi .. akSheShu doShA bahavo vidharmyAH shrutAstvayA sahadevo.abravIdyAn .. 8\-73\-33 (58589) tAnnechChasi tyaktumanAryajuShTA\-\- nghore sma sarve niraye tvayA.astAH . tvaM devitA tvatkR^ite rAjyanAshaM\-\- stvatsambhavaM vyasanaM no narendra .. 8\-73\-34 (58590) mAsmAnkrUrairShAkpratodaistudastvaM bhUyo rAjankopayasyalpabuddhyA .. 8\-73\-35 (58591) sa~njaya uvAcha. 8\-73\-36x (5014) etA vAchaH paruShAH savyasAchI sthirapratij~naH shrAvayitvA narendram . viniH shvasa~njyeShThamaniShTamuktvA tatastu koshAdasimudvabarha .. 8\-73\-36 (58592) tamAha kR^iShNaH kimidaM punarbhavA\-\- nvikoshamAkAshanibhaM karotyasim . prabrUhi satyaM punaruttaraM sakhe vachaH pravakShyAbhi tavArthasiddhaye .. 8\-73\-37 (58593) itIva pR^iShTaH puruShottamena suduHkhitaH keshavamAha pArthaH . ahaM haniShye svasharIrameta\-\- tprasahya yenAhitamuktavAngurum .. 8\-73\-38 (58594) nishamya tatpArthavacho.abravIdidaM janArdano dharmabhR^itAM variShThaH . prabrUhi pArtha svaguNAnihAtmana\-\- stato hatAtmA bhavasIti nishchayaH .. 8\-73\-39 (58595) tathA tu kR^iShNasya vacho nishamya tato.arjunaH prAha dhanuH pragR^ihya . yudhiShThiraM dharmabhR^itAM variShThaM shR^iNuShva rAjanniti durvachaH svayam .. 8\-73\-40 (58596) arjuna uvAcha. 8\-73\-41x (5015) na mAdR^isho.anyo naradeva vidyate dhanurdharo devamR^ite pinAkinam . ahaM hi tenAnumato mahAtmanA kShaNena hanyAM sacharAcharaM jagat .. 8\-73\-41 (58597) mayA hi rAjansadigIshvarA disho vijitya sarvA bhavataH kR^itA vashe . sa rAjasUyashcha samAptadakShiNaH sabhA cha divyA bhavato mamaujasA .. 8\-73\-42 (58598) pANI pR^iShatkAlikhitAvimau puna\-\- rdhanushcha savye vitataM sabANam . pAdau cha me lakShaNataH prashastau na mAdR^ishaM yuddhagataM jayanti .. 8\-73\-43 (58599) hatA udIchyA nihatAH pratIchyAH prAchyA nirastA dAkShiNAtyA vishastAH . saMshaptakAnAM ki~nchidevAvashiShTaM sarvasya lokasya hataM mayA.ardham .. 8\-73\-44 (58600) shete mayA nihatA shatrusenA ChinnairgAtrairbhUmitale skhalantI . anastraj~nAnnaiva nihanmi chAstrai\-\- stasmAnna bhasmaiva karomi lokAn .. 8\-73\-45 (58601) jaitraM rathaM bhImamAsthAya kR^iShNa yAvachChIghraM sUtaputraM nihantum . rAjA bhavatvadya sunirvR^ito.ayaM karNaM raNe nAshayitAsmi bANaiH .. 8\-73\-46 (58602) ityevamuktvA punarAha pArtho yudhiShThiraM dharmabhR^itAM variShTham . adyAputrA sUtamAtA bhavitrI kuntI vAtho vA mayA tena vApi . satyaM vadAmyadya na karNamAjau sharairahatvA kavachaM vimokShye .. 8\-73\-47 (58603) sa~njaya uvAcha. 8\-73\-48x (5016) ityevamuktvA punareva pArtho yudhiShThiraM dharmabhR^itAM variShTham . vimuchya shastrANi dhanurvisR^ijya koshe cha kha~NgaM vinidhAya tUrNam .. 8\-73\-48 (58604) sa vrIDayA namrashirAH kirITI yudhiShThiraM prA~njalirabhyuvAcha . prasIda rAjankShama yanmayoktaM kAle bhavAnvetsyati tannamaste .. 8\-73\-49 (58605) tatastu pAdAvupagR^ihya pArthaH samutthito dIptatejAH kirITi . prasAdya rAjAnamamitrasAhaM sthito.abravIchchainamabhiprataptam .. 8\-73\-50 (58606) yAmyeSha bhImaM samarAdvimoktuM sarvAtmanA sUtaputraM cha hantum . bhavatpriyArthaM mama jIvitaM hi bravImi satyaM tadavehi rAjan .. 8\-73\-51 (58607) nedaM chirAtkShipramidaM bhaviShya\-\- dAvartate.asAvabhiyAmi chainam . adyApyaputrA tena hatena rAdhA kuntI mayA vA tadidaM viddhi rAjan .. .. 8\-73\-52 (58608) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe trisaptatitamo.adhyAyaH .. 73 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-73\-29 satyasandhena bhIShmeNa .. 8\-73\-73 trisaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 074 .. shrIH .. 8\.74\. adhyAyaH 74 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunakR^itAvamAnAdvanaM yiyAsoryudhiShThirasya kR^iShNena parisAntvanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-74\-0 (58609) sa~njaya uvAcha. 8\-74\-0x (5017) etachChrutvA pANDavo dharmarAjo bhrAturvAkyaM paruShaM phalgunasya . utthAya tasmAchChayanAduvAcha pArthaM tato duHkhaparItachetAH .. 8\-74\-1 (58610) kR^itaM mayA pArthaM na sAdhukarma yena prAptaM vyasanaM vaH sughoram . tasmAchChirashChindhi mamaitadadya kulAntakasyAdhamapUruShasya .. 8\-74\-2 (58611) pApasya pApmohatasya vIra vimUDhabuddheralasasya bhIroH . vR^iddhAvamansuH paruShatya chaiva kiM te chiraM mAmanusR^ijya rUkSham .. 8\-74\-3 (58612) gachChAmyahaM vanamadyaiva pApaH sukhaM bhavAnvartatAM madvihInaH . yogyo rAjA bhImaseno mahAtmA klIbasya kiM vA mama rAjyakR^ityam .. 8\-74\-4 (58613) na chApi shaktaH paruShANi soDhuM punastavemAni ruShAnvitasya . bhImo.astu rAjA mama jIvitena na kAryamadyAvamatasya vIra .. 8\-74\-5 (58614) ityevamuktvA sahasotpapAta ruShAnvitastachChayanaM vihAya . iyeSha nirgantumatho vanAya taM vAsudevaH praNato.abhyuvAcha .. 8\-74\-6 (58615) na rAjanviditaM tatte yathA gANDIvadhanvanaH . pratij~nA satyasandhasya gANDIvaM prati vishrutA .. 8\-74\-7 (58616) brUyAdya enaM gANDIvaM dehyanyasmai tvamityuta . vadhyo.asya sa pumA.Nlloke tvayA choktoyamIdR^isham .. 8\-74\-8 (58617) tataH satyAM pratij~nAM tAM pArthena pratirakShatA . machChandAdavamAno.ayaM kR^itastava mahIpate .. 8\-74\-9 (58618) gurUNAmavamAno hi vadha ityabhidhIyate . tasmAtkShama mahAbAho mama pArthasya chobhayoH .. 8\-74\-10 (58619) vyatikramamimaM rAjansatyasaMrakShaNaM prati . sharaNaM tvAM mahArAja pratipannAvubhAvapi .. 8\-74\-11 (58620) kShantumarhasi me rAjanpraNatasyAbhiyAchataH . rAdheyasyAdya pApasya bhUmiH pAsyati shoNitam .. 8\-74\-12 (58621) satyaM te pratijAnAmi hataM vidvyadya sUtajam . yasyechChasi vadhaM tasya gatamevAdya jivItam .. 8\-74\-13 (58622) iti kR^iShNavachaH shrutvA dharmarAjo yudhiShThiraH . sasambhramaM hR^iShIkeshamutthApya praNataM tadA . kR^itA~njalimuvAchedaM vAkyaM yatsamanantaram .. 8\-74\-14 (58623) evameva yathAttha tvamastyeSho.atikramo mama . anunIto.asmi govinda tAritashchAsmi mAdhava .. 8\-74\-15 (58624) mochitA vyasanAddhorAdvayamadya tvayAchyuta . bhavantaM nAvamAsAdya hyAvAM vyasanasAgarAt . ghorAdadya samuttIrNAvubhAvaj~nAnamohitau .. 8\-74\-16 (58625) tvadbuddhiplavamAsAdya duHkhashokArNavAdvayam . samuttIrNAH sahAmAtyAH sanAthAH sma tvayAchyuta .. .. 8\-74\-17 (58626) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi chatuHsaptatitamo.adhyAyaH .. 74 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 075 .. shrIH .. 8\.75\. adhyAyaH 75 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena svAvamAnitasya yudhiShThirasya prasAdanam .. 1 .. arjunena yudhiShThirAgre karNavadhapratij~nAnam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-75\-0 (58627) sa~njaya uvAcha. 8\-75\-0x (5018) iti sma kR^iShNavachanAtpratyuchchArya yudhiShThiram . babhUva vimanAH pArthaH ki~nchitkR^itveva pAtakam .. 8\-75\-1 (58628) tato.abravIdvAsudevaH prahasanniva pANDavam . kathaM nAma bhavedetadyadi tvaM pArtha dharmajam .. 8\-75\-2 (58629) asinA tIkShNadhAraNe hanyA dharme vyasthitam . tvamityuktvAtha rAjAnamevaM kashmalamAvishaH .. 8\-75\-3 (58630) hatvA tu nR^ipatiM pArtha kariShyasi kimuttaram . evaM hi durvido dharmo mandapraj~nairvisheShataH .. 8\-75\-4 (58631) sa bhavAndharmabhIrutvAddhavaM yAyAnmahattamaH . narakaM ghorarUpaM cha bhrAturjyetusya vai vathAt .. 8\-75\-5 (58632) sa tvaM dharmabhR^itAM shreShThaM rAjAnaM dharmasaMhitam . prasAdaya kurushreShThametadatra mataM mama .. 8\-75\-6 (58633) prasAdya bhaktyA rAjAnaM prIte chaiva yudhiShThire . prayAvastvaritau yoddhuM sUtaputrarathaM prati .. 8\-75\-7 (58634) hatvA tu samare karNaM tvamadya nishitaiH sharaiH . vipulAM prItimAdhatsva dharmaputrasya mAnada .. 8\-75\-8 (58635) etadatra mahAbAho prAptakAlaM mataM mama . evaM kR^ite kR^itaM chaiva tava kAryaM bhaviShyati .. 8\-75\-9 (58636) sa~njaya uvAcha. 8\-75\-10x (5019) tato.arjuno mahArAja lajjapA vai samanvitaH . dhartarAjasya charaNau prapadya shirasA nataH .. 8\-75\-10 (58637) uvAcha bharatashreShThaM prasIdeti punaH punaH . kShamasva rAjanyatproktastvaM mayA dharmabhIruNA .. 8\-75\-11 (58638) pAdayoH patitaM dR^iShTvA dharmarAjo yudhiShThiraH . dhana~njayamamitraghnaM rudantaM bharatarShabham .. 8\-75\-12 (58639) utthApya bhrAtaraM rAjA dharmarAjo dhana~njayam . samAshliShya cha sasnehaM praruroda mahIpatiH .. 8\-75\-13 (58640) ruditvA suchiraM kAlaM bhrAtarau sumahAdyutI . kR^itashauchau mahArAja prItimantau babhUvatuH .. 8\-75\-14 (58641) tata AshliShya taM premNA mUrdhni chAghrAya pANDavaH . prItyA paramayA yukto vismayaMshcha punaHpunaH . abravIttaM maheShvAsaM dharmarAjo dhana~njayam .. 8\-75\-15 (58642) karNena me mahAbAho sarvasainyasya pashyataH . kavachaM cha dhvajaM chaiva dhanuH shaktirhayAH sharAH . sharaiH kR^ittA maheShvAsa yatamAnasya saMyuge .. 8\-75\-16 (58643) so.ahaM dR^iShTvA raNe tasya karNa karNasya phalguna . vyavasIdAmi duHkhena na tu me jIvitaM priyam .. 8\-75\-17 (58644) na chedadya hi taM vIraM nihaniShyasi saMyuge . prANAneva parityakShye jIvitArtho hi ko mama .. 8\-75\-18 (58645) evamuktaH pratyuvAcha vijayo bharatarShabha .. 8\-75\-19 (58646) satyena te shape rAjaMstvatpAdena tathaiva cha . bhImena cha narashreShTha yamAbhyAM cha mahIpate .. 8\-75\-20 (58647) `ahamenaM narashreShTha sAmAtyaM cha mahIpate'. yathAdya samare karNaM haniShyAmi hatopi vA . mahItale patiShyAmi satyenAyudhamAlabhe .. 8\-75\-21 (58648) evamAbhAShya rAjAnamabravInmAdhavaM vachaH . adya karNaM raNe kR^iShNa sUdayiShye na saMshayaH . tvamanudhyAhi bhadraM te vadhaM tasya durAtmanaH .. 8\-75\-22 (58649) evamukto.abravItpArthaM keshavo rAjasattama . shakto.asi bharatashreShTha yatnaM kartuM yadAttha mAm .. 8\-75\-23 (58650) eSha chApi hi me kAmo nityameva mahAratha . kathaM bhavAnraNe karNaM nihanyAditi sattama .. 8\-75\-24 (58651) evamuktastato rAjanpArtho vachanamabravIt . hanyate dvairathe bhUyo yujyantAM vai rathottame .. 8\-75\-25 (58652) upAvR^ittAshcha turagAH shikShitAshchAshvasAdibhiH . rathopakaraNaiH sarvaiH satvaraM yAtu me rathaH .. 8\-75\-26 (58653) evamukto mahArAja phalgunena mahAtmanA . uvAcha dArukaM kR^iShNaH kuru sarvaM yadabravIt . arjuno bhAratashreShThaH shreShThaH sarvadhanuShmatAm .. 8\-75\-27 (58654) Aj~naptastvatha kR^iShNena dAruko rAjasattama . yojayAmAsa cha rathaM vaiyAghnaM shatrutApanam . sajjaM nivedayAmAsa pANDavasya mahAtmanaH .. 8\-75\-28 (58655) yuktaM tu rathamAsthAya dArukeNa mahAtmanA . upasthitaM rathaM dR^iShTvA padmanAbho raNAntakR^it . bhUyashchovAcha matimAnmAdhavo dharmanandanam .. 8\-75\-29 (58656) yudhiShThiremaM bIbhatsuM tvaM sAntvayitumarhasi . anuj~nAtuM cha karNasya vadhAyAdya durAtmanaH .. 8\-75\-30 (58657) shrutvA hyAvAM mahAsaMkhye tvAM karNasharapIDitam . pravR^ittiM j~nAtumAyAtAvihAvAM pANDunandana .. 8\-75\-31 (58658) diShTyAsi rAjanvirujo diShTyA na grahaNaM gataH . parisAntvaya bIbhatsuM jayamAshAdhi chAnagha .. 8\-75\-32 (58659) yudhiShThira uvAcha. 8\-75\-33x (5020) ehyehi pArtha bIbhatso mAM pariShvaja pANDava . vaktavyamuktosmyahitaM tvayA kShAntaM cha tanmayA .. 8\-75\-33 (58660) ahaM tvAmanujAnAmi jahi karNaM dhana~njaya . manyuM cha mA kR^ithAH pArtha yanmayokto.asi dAruNaM .. 8\-75\-34 (58661) sa~njaya uvAcha. 8\-75\-35x (5021) tato dhana~njayo rAja~nshirasA praNatastadA . pAdau jagrAha pANibhyAM bhrAturjyeShThasya mAriSha .. 8\-75\-35 (58662) tamutthApya tato rAjA pariShvajya cha pIDitam . mUrdhnupAghrAya chaivainamidaM punaruvAcha ha .. 8\-75\-36 (58663) dhana~njaya mahAbAho mAnito.asmi dR^iDhaM tvayA . mAhAtmyaM vijayaM chaivaM bhUyaH prApnuhi shAshvatam .. 8\-75\-37 (58664) arjuna uvAcha. 8\-75\-38x (5022) adya taM pApakarmANaM sAnubandhaM raNe sharaiH . nayAmyantaM samAsAdya rAdheyaM balagarvitam .. 8\-75\-38 (58665) yena tvaM pIDito bANairdR^iDhamAyamya kArmukam . tasyAdya karmaNaH karNaH phalamApsyati dAruNam .. 8\-75\-39 (58666) adya tvAmupayAsyAmi karNaM hatvA mahIpate . sabhAjaye tvAmAkrandAditi satyaM bravImi te .. 8\-75\-40 (58667) nAhatvA viniShartiShye karNamadya raNAjirAt . iti satyena te pAdau spR^ishAmi jagatIpate .. 8\-75\-41 (58668) sa~njaya uvAcha. 8\-75\-42x (5023) iti bruvANaM sumanAH kirITinaM yudhiShThiraH prAha vacho bR^ihattaram . yasho.akShayaM jIvitamIpsitaM te jayaM sadA vIryamarikShayaM tadA .. 8\-75\-42 (58669) prayAhi vR^iddhiM cha dishantu devatA yathAhamichChAmi tavAstu tattathA . prayAhi shIghraM jahi karNamAhave purandaro vR^itramivAtmavR^idvaye .. .. 8\-75\-43 (58670) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe pa~nchasaptatitamo.adhyAyaH .. 75 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 076 .. shrIH .. 8\.76\. adhyAyaH 76 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNena yoddhuMnirgachChato.arjunasya shubhanimittaprAdurbhAvaH .. 1 .. shrIkR^iShNenArjunasya protsAhanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-76\-0 (58671) sa~njaya uvAcha. 8\-76\-0x (5024) prasAdya dharmarAjAnaM prahR^iShTenAntarAtmanA . sampUjya devatAH sarva brAhmaNAnsvasti vAchya cha . suma~NgalaM svastyayanamAruroha rathottamam .. 8\-76\-1 (58672) tasya rAjA mahAprAj~no dharmarAjo yudhiShThiraH . AshiSho.ayu~Nkta paramAH yuktaM karNarathaM prati .. 8\-76\-2 (58673) tamAyAntaM maheShvAsaM dR^iShTvA bhUtAni bhArata . nihataM menire karNaM pANDavena mahAtmanA .. 8\-76\-3 (58674) babhUvurvimalAH sarvA disho rAjansamantataH . chAShAshcha shatapatrAshcha krau~nchAshchaiva janeshvara . pradakShiNamakurvanta tadA vai pANDunandanam .. 8\-76\-4 (58675) bahavaH pakShiNo rAjanpunnAmAnaH shubhAH shivAH . tvarayanto.arjunaM yuddhe hR^iShTarUpA vavAshire .. 8\-76\-5 (58676) ka~NkA gR^idhrA bakAH shyenA vAyasAshcha vishAmpate . agratastasya gachChanti bhakShyahetorbhayAnakAH .. 8\-76\-6 (58677) nimittAni cha dhanyAni pANDavasya shashaMsire . vinAshamarisainyAnAM karNasya cha vadhaM tathA .. 8\-76\-7 (58678) prayAtasyAtha pArthasya mahAnsvedo vyajAyata . chintA cha vipulA jaj~ne kathaM chedaM bhaviShyati .. 8\-76\-8 (58679) viShaNNaM tu tato j~nAtvA savyasAchinamachyutaH . sa~nchodayati tejasvI madhuhA vAnaradhvajam .. 8\-76\-9 (58680) tato gANDIvadhanvAnamabravInmadhusUdanaH . dR^iShTvA pArthaM tathAyAntaM chintAparigataM tadA .. 8\-76\-10 (58681) gANDIvadhanvansa~NgrAme ye tvayA dhanuShA jitAH . na teShAM mAnuSho jetA tvadanya iha vidyate .. 8\-76\-11 (58682) ete hi bahavaH shUrAH shakratulyaparAkramAH . tvAM prApya samare shUraM prayAtAH paramAM gatim .. 8\-76\-12 (58683) ko hi droNaM cha bhIShmaM cha bhagadattaM cha mAriSha . vindAnuvindAvAvantyau kAmbhojaM cha sudakShiNam .. 8\-76\-13 (58684) shrutAyuM chAshrutAyuM cha shatAyuM cha mahAratham . pratyudgamya bhavetkShemI yo na syAttvadvidhaH prabhuH .. 8\-76\-14 (58685) tava hyastrANi divyAni lAghavaM balameva cha . asammohashcha yuddheShu vij~nAnasya cha sannatiH . vedhaH pAtashcha lakSheShu yogashchaiva tathArjuna .. 8\-76\-15 (58686) bhavAndevAnsagandharvAnhanyAtsarvAMshcha rAkShasAn . pR^ithivyAM tu raNe pArtha na yoddhA tvatsamaH pumAn .. 8\-76\-16 (58687) dhanurgR^ihmanti ye kechitkShatriyA yuddhadurmadAH . Atmanastu samaM teShAM na pashyAmi shR^iNomi cha .. 8\-76\-17 (58688) brahmaNA hi prajAH sR^iShTA gANDIvaM cha mahaddhanuH . yena tvaM yudhyase pArtha tasmAnnAsti tvayA samaH .. 8\-76\-18 (58689) avashyaM tu mayA vAchyaM yatpathyaM tava pANDava . mAvamaMsthA mahAbAho karNamAhavashobhinam .. 8\-76\-19 (58690) karNo hi balavAndR^iptaH kR^itAstrashcha mahArathaH . kR^itI cha chitrayodhI cha deshakAlasya kovidaH .. 8\-76\-20 (58691) bahunAtra kimuktena saMkShepAchChR^iNu pANDava . tvatsamaM tvadvishiShTaM vA karNaM manye mahAratham . paramaM yatnamAsthAya tvayA vadhyo mahAhave .. 8\-76\-21 (58692) tejasA vahnisadR^isho vAyuvegasamo jave . antakapratimaH krodhe siMhasaMhanano balI .. 8\-76\-22 (58693) aShTaratnirmahAbAhurvyUDhoraskaH sudurjayaH . abhimAnI cha shUrashcha pravIraH priyadarshanaH .. 8\-76\-23 (58694) sarvayodhaguNairyukto mitrANAmabhaya~NkaraH . satataM pANDavadveShI dhArtarAShTrahite rataH .. 8\-76\-24 (58695) sarvairavadhyo rAdheyo devairapi savAsavaiH . R^ite tvAmiti me buddhistadadya jahi sUtajam .. devairapi hi saMyattairbibhradbhirmAMsashoNitam . ashakyaH sa ratho jetuM sarvairapi yuyutsubhiH .. 8\-76\-25 (58696) durAtmAnaM pApavR^ittaM nR^ishaMsaM duShTapraj~naM pANDaveyeShu nityam . hInasvArthaM pANDaveyairvirodhe hatvA karNaM nishchitArtho bhavAdya .. 8\-76\-27 (58697) taM sUtaputraM rathinAM variShThaM niShkAlikaM kAlavashaM nayAdya . taM sUtaputraM rathinAM variShThaM hatvA prItiM dharmarAje kuruShva .. 8\-76\-28 (58698) jAnAmi te pArthaM vIryaM yathAva\-\- ddurvAraNIyaM cha surAsuraishcha . sadAvajAnAti hi pANDuputrA\-\- nasau darpAtsUtaputro durAtmA .. 8\-76\-29 (58699) AtmAnaM manyate vIraM yena pApaH suyodhanaH . tamadya mUlaM pApAnAM jahi sautiM dhana~njaya .. 8\-76\-30 (58700) kha~NgajihvaM dhanurAsyaM sharadaMShTraM tarasvinam . dR^iptaM puruShashArdUlaM jahi karNaM dhana~njaya .. 8\-76\-31 (58701) ahaM tvAmanujAnAmi vIryeNa cha balena cha . jahi karNaM raNe shUraM mAta~Ngamiva kesarI .. 8\-76\-32 (58702) yasya vIryeNa vIryaM te dhArtarAShTro.avamanyate . tamadya pArtha sa~NgrAme karNaM vaikartanaM jahi .. .. 8\-76\-33 (58703) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaTsaptatitamo.adhyAyaH .. 76 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-76\-23 ratnistvekaviMshatya~NgulaH . aShTAnAM ratnInAM aShTaShaShTyadhikaM shataM a~NgulAni cha bhavanti .. 8\-76\-28 niShkAlikaM nirgataH kAlayitA jetAsyeti tam .. 8\-76\-76 ShaTsaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 077 .. shrIH .. 8\.77\. adhyAyaH 77 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## kR^iShNenArjunamprati bhIShmAdiyuddhanidhanaprakArAnuvAdapUrvakaM teShAM vadhe tasyaiva mukhyakAraNatvakathanam .. 1 .. vAlyAtprabhUti duryodhanApanayAnusmarANapUrvakaM sarvatra karNasyaiva mUlatayA mahAparAdhitvadyotanena tasyAvashyaM hananavidhAnam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-77\-0 (58704) sa~njaya uvAcha. 8\-77\-0x (5025) tataH punarameyAtmA keshavo.arjunamabravIt . kR^itasa~NkalpamAyAntaM vadhe karNasya bhArata .. 8\-77\-1 (58705) adya saptadashAhAni vartamAnasya nityashaH . vinAshasyAtighorasya naravAraNavAjinAm .. 8\-77\-2 (58706) bhUtvA hi vipulA senA tAvakAnAM paraiH saha . anyonyaM samaraM prApya ki~nchichCheShA vishAmpate .. 8\-77\-3 (58707) bhUtvA vai kauravAH pArtha prabhUtagajavAjinaH . tvAM vai shatruM samAsAdya vinaShTA raNamUrdhani .. 8\-77\-4 (58708) ete te pR^ithivIpAlAH sR^i~njayAshcha samAgatAH . tvAM samAsAdya durdharShaM pANDavAshcha vyavasthitAH .. 8\-77\-5 (58709) pA~nchAlaiH pANDavairmAtsyaiH kArUshaishchedibhiH saha . `magadhaiH pArijAtaishcha dAkShiNAtyaiH sakeralaiH'. tvayA guptairamitraghnaiH kR^itaH shatrugaNakShayaH .. 8\-77\-6 (58710) ko hi shakto raNe jetuM kauravAMstAta saMyuge . anyatra pANDavAdyuddhe shvetAshvAdvAnaradhvajAt .. 8\-77\-7 (58711) shaktastvaM hi raNe jetuM sasurAsuramAnuShAn . trIMllokAnsamare yuktAnkiM punaH kauravaM balam .. 8\-77\-8 (58712) bhagadattaM cha rAjAnaM ko.anyaH shaktastvayA vinA . jetuM puruShashArdUla yo.api syAdvAsavopamaH .. 8\-77\-9 (58713) tathemAM vipulAM senAM guptAM pArtha tvayA.anagha . na shekuH pArthivAH sarve chakShurbhirapi vIkShitum .. 8\-77\-10 (58714) tathaiva satataM pArtha rakShitAbhyAM tvayA raNe . dhR^iShTadyumnashikhaNDibhyAM droNabhIShmau nipAtitau .. 8\-77\-11 (58715) ko hi shakto raNe pArtha bhAratAnAM mahArathau . bhIShmadroNau yudhA jetuM shakratulyaparAkramau .. 8\-77\-12 (58716) ko hi shAntanavaM bhIShmaM droNaM vaikartanaM kR^ipam . drauNiM cha saumadattiM cha kR^itavarmANameva cha .. 8\-77\-13 (58717) saindhavaM madrarAjaM cha rAjAnaM cha suyodhanam . vIrAnkR^itAstrAnsamare sarvAnevAnivartinaH .. 8\-77\-14 (58718) akShauhiNIpatInugrAnsaMhatAnyuddhadurmadAn . tvAmR^ite puruShavyAghra jetuM shaktaH pumAniha .. 8\-77\-15 (58719) shreNyashcha bahulAH kShINAH pradIrNAshvarathadvipAH . nAnAjanapadAshchogrAH kShatriyANAmamarShiNAm .. 8\-77\-16 (58720) gaNAshcha dAsamIyAnAM vasAtInAM cha bhArata . prAchyAnAM vATadhAnAnAM bhojAnAM chAbhimAninAm. 8\-77\-17 (58721) udIrNAshvagajA senA sarvakShatrasya bhArata . tvAM samAsAdya nidhanaM gatA bhImaM cha bhArata .. 8\-77\-18 (58722) ugrAshcha bhImakarmANastuShArA yavanAH khashAH . dArvAbhisArA daradAH shakA mATharata~NkaNAH .. 8\-77\-19 (58723) AndhrakAshcha pulindAshcha kirAtAshchogravikramAH . mlechChAshcha parvatIyAshcha sAgarAnUpavAsinaH .. 8\-77\-20 (58724) saMrambhiNo yuddhashauNDA balino daNDapANayaH .. 8\-77\-21 (58725) ete suyodhanasyArthe saMrabdhAH kurubhiH saha . na shakyA yudhi nirjetuM tvadanyena parantapa .. 8\-77\-21 (58726) ete suyodhanasyArthe saMrabdhAH kurubhiH saha . na shakyA yudhi nirjetuM tvadanyena parantapa .. 8\-77\-22 (58727) dhArtarAShTramudagraM hi vyUDhaM dR^iShTvA mahadbalam . yadi tvaM na bhavestrAtA pratIyAtko nu mAnavaH .. 8\-77\-23 (58728) tatsAgaramivodvUtaM rajasA saMvR^itaM balam . vidArya pANDavaiH kruddhaistvayA guptairhataM vibho .. 8\-77\-24 (58729) mAgadhAnAmadhipatirjayatseno mahAbalaH . adya saptaiva chAhAni hataH sa~Nkhye.abhimanyunA .. 8\-77\-25 (58730) tato dashasahasrANi gajAnAM bhImakarmaNAm . jaghAna gadayA bhImastasya rAj~naH parichChadam .. 8\-77\-26 (58731) tathAnye.abhihatA nAgA rathAshcha shatasho balAt . tadevaM samare pArtha vartamAne mahAbhaye .. 8\-77\-27 (58732) bhImasenaM samAsAdya tvAM cha pANDava kauravAH . savAjirathamAta~NgA mR^ityulokamito gatAH .. 8\-77\-28 (58733) tathA senAmukhe tatra nihate pArtha pANDavaiH . bhIShmaH prAsR^ijadugrANi sharatAlAni mAriSha .. 8\-77\-29 (58734) sachedikAshipA~nchAlAnkarUshAnmAtsyakekayAn . sharaiH prachChAdya nidhanamanayatparamAstravit .. 8\-77\-30 (58735) tasya chApachyutairbANaiH paradehavidAraNaiH . pUrNamAkAshamabhavadrukmapuhkhairajihmagaiH .. 8\-77\-31 (58736) hanyAdrathasahasrANi ekaikenaiva muShTinA . lakShaM naradvipAnhatvA sametAnsamahAbalAn .. 8\-77\-32 (58737) gatyA dashamyA te gatvA jaghnurvAjirathadvipAn . hitvA navagatIrduShTAH sa bANAnAhave.atyajat .. 8\-77\-33 (58738) dinAni dasha bhIShmeNa nighnatA tAvakaM balam . shUnyAH kR^itA rathopasthA hatAshcha gajavAjinaH .. 8\-77\-34 (58739) `dashame.ahani samprApte kR^itvA ghoraM parAkramam'. darshayitvA.a.atmano rUpaM rudropendrasamaM yudhi .. 8\-77\-35 (58740) pANDavAnAmanIkAni pravigAhya vishAmpate . vinighnanpR^ithivIpAlAMshchedipA~nchAlakekayAn .. 8\-77\-36 (58741) ahanatpANDavIM senAM rathAshvagajasa~NkulAm . majjantamapluve mandamujjihIrShuH suyodhanam .. 8\-77\-37 (58742) tathA charantaM samare tapantamiva bhAskaram . padAtikoTisAhasrAH pravarAyudhapANayaH .. 8\-77\-38 (58743) na shekuH sR^i~njayA draShTuM tathaivAnye mahIkShitaH . vicharantaM tathA taM tu sa~Ngrame jitakAshinam .. 8\-77\-39 (58744) sarvodyamena mahatA pANDavAnsamabhidravat . sa tu vidrAvya samare pANDavAnsR^i~njayAnapi . eka eva raNe bhIShma ekavIratvamAgataH .. 8\-77\-40 (58745) taM shikhaNDI samAsAdya tvayA gupto mahAvratam . jaghAna puruShavyAghraM sharaiH sannataparvabhiH .. 8\-77\-41 (58746) sa eSha patitaH shete sharatalpe pitAmahaH . tvAM prApya puruShavyAghraM vR^itraH prApyeva vAsavam .. 8\-77\-42 (58747) droNaH pa~nchadinAnyugro vidhamya ripuvAhinIm . kR^itvA vyUhamabhedyaM cha pAtayitvA mahArathAn .. 8\-77\-43 (58748) jayadrathasya samare kR^itvA rakShAM mahArathaH . antakapratimashchogro rAtriyuddhe.adahatprajAH .. 8\-77\-44 (58749) dagdhvA yodhA~nCharairvIro bhAradvAjaH pratApavAn . dhR^iShTadyumnaM samAsAdya sa gataH paramAM gatim .. 8\-77\-45 (58750) yadi vA.adya bhavAnyuddhe sUtaputramukhAnrathAn . nAvArayiShyaH sa~NgrAme na sma droNo vyana~NkShyata .. 8\-77\-46 (58751) bhavatA tu balaM sarvaM dhArtarAShTrasya vAritam . tato droNo hato yuddhe pArShatena dhana~njaya .. 8\-77\-47 (58752) kashcha shakto raNe kartuM tvadanyaH puruShabruvaH . yAdR^ishaM te kR^itaM pArtha jayadrathavadhaM prati .. 8\-77\-48 (58753) nivArya senAM mahatIM hatvA shUrAMshcha pArthivAn . nihataH saindhavo rAjA tvayA.astrabalatejasA .. 8\-77\-49 (58754) AshcharyaM sindhurAjasya vadhaM jAnanti pArthivAH . anAshchAryaM hi tattvattastvaM hi pArtha mahArathaH .. 8\-77\-50 (58755) tvAM hi prApya raNe kShatramekAhAditi bhArata . nashyamAnamahaM yuktaM manyeyamiti me matiH .. 8\-77\-51 (58756) seyaM pArtha chamUrghorA dhArtarAShTrasya saMyuge . hatasarvasvabhUyiShThA bhIShmadroNau hatau yathA .. 8\-77\-52 (58757) shIrNapravarayodhADhyA hatavAjirathadvipA . hInA sUryendunakShatrairdyaurivAbhAti bhAratI .. 8\-77\-53 (58758) vidhvastA hi raNe pArtha seneyaM bhImavikrama . AsurIva mahAsenA devarAjaparAkramaiH .. 8\-77\-54 (58759) teShAM hatAvashiShTAstu santi pa~ncha mahArathAH . drauNishcha kR^itavarmA cha karNo madrAdhipaH kR^ipaH .. 8\-77\-55 (58760) tAMstvamadya naravyAghra hatvA pa~ncha mahArathAn . hatAmitraH prayachChorvI rAj~ne sadvIpapattanAm .. 8\-77\-56 (58761) sAkAshajalapAtAlAM saparvatamahAvanAm . prayachChAmitavIryAya pArthAyAdya vasundharAm .. 8\-77\-57 (58762) etAM purA viShNuriva hatvA daiteyadAnavAn . prayachCha medinIM rAj~ne shakrAyaiva hariryathA .. 8\-77\-58 (58763) adya modantu pA~nchAlA nihateShvariShu tvayA . viShNunA nihateShveva dAnaveyeShu devatAH .. 8\-77\-59 (58764) yadi vA dvipadAM shreShThaM droNaM mAnayato gurum . ashvatthAmni kR^ipA te.asti kR^ipe vAchAryagauravAt .. 8\-77\-60 (58765) atyantApachitAnbandhUnmAnayanmAtR^ibAndhavAn . kR^itavarmANamAsAdya na neShyAsi yamakShayam .. 8\-77\-61 (58766) bhrAtaraM mAturAsAdya shalyaM madrajanAdhipam . yadi tvamaravindAkSha dayAvAnna jighAsasi .. 8\-77\-62 (58767) etatte sukR^itaM karma nAtra ki~nchana vidyate . vayamapyanujAnImo nAtra doSho.asti kashchana .. 8\-77\-63 (58768) imaM pApamatiM kShudramatyantaM pANDavAnprati . karNamadya narashreShTha jahi pArtha shitaiH sharaiH .. 8\-77\-64 (58769) dahane yatsaputrAyA nishi mAtustavAnagha . dyUtArthe yachcha yuShmAsu prAvartata suyodhanaH . tasya sarvasya duShTAtmA karNo vai mUlamityuta .. 8\-77\-65 (58770) protsAhayati duShTAtmA dhArtarAShTraM sudurmatim . samitau gadate karNastamadya jahi bhArata .. 8\-77\-66 (58771) yashcha yuShmAsu pApaM vai dhArtarAShTraH prayuktavAn . tasya sarvasya durbuddhiH karNo mUlamihArjuna .. 8\-77\-67 (58772) karNaM hi manyate trANaM nityameva suyodhanaH . tato mAmapi saMrabdho nigrahItuM parAkramAt .. 8\-77\-68 (58773) sthitA buddhirnarendrANAM dhArtarAShTrasya chobhayoH . karNaH pArthAnraNe sarvAnnAshayiShyati sAyakaiH .. 8\-77\-69 (58774) karNamAshritya kaunteya dhArtarAShTrasya vigrahaH . ruchito bhavatA sArdhaM jAnato.api balaM tava .. 8\-77\-70 (58775) karNo jalpati vai nityamahaM pArthAnsamAgatAn . vAsudevaM cha dAshArhaM vijeShyAmi mahAraNe . samitau valgate karNastamadya jahi phalguna .. 8\-77\-71 (58776) yachcha yuShmAsu pApaM vai dhArtarAShTraH pratApavAn . sabhAyAM kR^itavAnnityaM karNamAshritya vai purA .. 8\-77\-72 (58777) yachcha taM dhArtarAShTrANAM ShaDbhiH shUrairmahArathaiH . pashyatAM saMvR^itaM shUraM saubhadramaparAjitam .. 8\-77\-73 (58778) droNadrauNikR^ipAnvIrAnkampayAnaM maheShubhiH . vidhamantamanIkAni pramathantaM mahArathAn .. 8\-77\-74 (58779) manuShyavAjimAta~NgAnpreShayantaM yamakShayam . sharaiH saubhadramAyAntaM dahantamarivAhinIm .. 8\-77\-75 (58780) nirmanuShyAshcha mAta~NgA virathAshcha mahArathAH . pradravanti sma samare disho bhItA.abhimanyave .. 8\-77\-76 (58781) vigatAsUMshcha turagAnpattInvyAyudhajIvitAn . kurvantamR^iShabhaskandhaM kuruvR^iShNiyashaskaram . tanme dahati gAtrANi sakhe satyena te shape .. 8\-77\-77 (58782) yattadAsItsuduShTAtmA karNo vinihataH prabhuH . na shakto hyabhimanyostu karNaH sthAtuM raNAgrataH .. 8\-77\-78 (58783) saubhadrasharanirbhinno visaMj~naH shoNitokShitaH . nishvasankrodhasandIpto vimukhaH sAyakArditaH .. 8\-77\-79 (58784) tasthau sa vihvalaH sa~Nkhye prahArajanitachChaviH . apayAnakR^itotsAho nirutsAhashcha bhArata .. 8\-77\-80 (58785) duryodhanaM raNe dR^iShTvA lajjamAno muhurmuhuH . nApayAsIttatataH pArtha so.abhimanyormahAraNe .. 8\-77\-81 (58786) dR^iShTvA droNaM vadhopAyamabhimanyoshcha pR^iShTavAn . shrutvA droNavachaH krUraM tatashchichCheda kArmukam .. 8\-77\-82 (58787) tatashChinnAyudhaM tena dR^iShTvA pa~ncha mahArathAH . sa chaiva nikR^itiprAj~naH prAhiNochCharavR^iShTibhiH .. 8\-77\-83 (58788) prahasansa tu duShTAtmA karNo rAjA cha kauravaH . yachcha karNo.abravItkR^iShNAM sabhAyAM paruShaM vachaH . pramukhe pANDaveyAnAM kurUNAM chaiva pashyatAm .. 8\-77\-84 (58789) vinaShTAH pANDavAH kR^iShNe shAshvataM narakaM gatAH . patimanyaM pR^ithushroNi vR^iNIShva mR^idubhAShiNi .. 8\-77\-85 (58790) eShA tvaM dhR^itarAShTrasya dAsIbhUtA niveshanam . pravishArAlapakShmAkShi na santi patayastava .. 8\-77\-86 (58791) na pANDavAH prabhavanti tava kR^iShNe katha~nchana . dAsabhAryA cha pA~nchAli svayaM dAsI cha shobhane .. 8\-77\-87 (58792) adya duryodhano rAjA pR^ithivyAM nR^ipatiH smR^itaH . sarve chAsya mahipAlA yogakShemamupAsate .. 8\-77\-88 (58793) pashyedAnIM yadA bhadre niviShTAH pANDavAH samam . anyonyaM samudIkShante dhArtarAShTrasya tejasA .. 8\-77\-89 (58794) vyaktaM ShaNDatilA hyete narake cha nimajjitAH . preShyavachchApi rAjAnamupasthAsyanti kauravam .. 8\-77\-90 (58795) uktavAnsa cha pAtAtmA tathA paramadurmatiH . pApaH pApavachaH karNaH pashyataste dhana~njaya .. 8\-77\-91 (58796) asya pApasya tadvAkyaM suvarNavikR^itAH sharAH . shamayanti shilAdhautA nAshayanto.asya jIvitam .. 8\-77\-92 (58797) adya karNaM raNe grastaM pashyantu kuravastvayA . svargAvataraNe yatnaM svargadvAragataM yathA .. 8\-77\-93 (58798) adya te samare vIryaM pashyantu kuruyodhinaH . sUtaputre hate pArtha jAnantu tvAM mahAratham .. 8\-77\-94 (58799) adya kAkavalA gR^idhrA vAyasA jambukAstathA . viprakarShantu gAtrANi sUtaputrasya mAriSha .. 8\-77\-95 (58800) adyAdhirathirAkShipto nihatashcha tvayA raNe . kurUNAM shokamAdhattAM pANvAnAM mudaM tadA .. 8\-77\-96 (58801) adya tvAM pratimardantu pA~nchAlAH pANDavaiH saha . yathA vR^itravadhe vR^itte devAH sarve shatakratum .. 8\-77\-97 (58802) adya karNaM raNe hatvA prApya chaivottamaM yashaH . vishoko vijvaraH pArtha bhava bandhupuraskR^itaH .. 8\-77\-98 (58803) narasiMhavapuH kR^itvA yathA shasto mahAsuraH . hiraNyakashipurdaityo viShNunA prabhaviShNunA .. 8\-77\-99 (58804) tathA tvamapi rAdheyaM ghorAM kR^itvA mahAtanum . jahi yuddhe mahAbAho trAyasva cha bhayAtsvakAn .. 8\-77\-10 (58805) karNaM hAhAkR^itaM dInaM viShaNNaM tvachCharArditam . prapatantaM mahIM karNaM pashyantu vasudhAdhipAH .. 8\-77\-10 (58806) taM cha svashoNite magnaM shayAnaM patitaM bhuvi . apaviddhAyukadhaM karNamadya pashyantu bAndhavAH .. 8\-77\-10 (58807) tachchaivAdya mahatkarma gANDIvapreShitaiH sharaiH . rathopasthe vishIryeta tArArAja ivAmbarAt .. 8\-77\-10 (58808) Ashu chAdya sharAstasya sampatanto mahAjavaiH . tvachCharaiH sannikR^ittAgrA vishIryante mahItale .. 8\-77\-10 (58809) tvayA chAdya hate tasya vikrame bharatarShabha . vimukhAH sarvarAjAno bhavantu gatajIvitAH .. 8\-77\-10 (58810) tathA chAdhirathau yAte prayAntu kuravo dishaH . manvAnAstaM rathashreShThaM sarvalokeShu dhanvinAm .. 8\-77\-10 (58811) sa vai chAdya bhayAttyaktvA dhArtarAShTro mahAchamUm . duryodhano bhayodvigno dravatu svaM niveshanam .. 8\-77\-10 (58812) tathA chAdya hataM shrutvA dhR^itarAShTro janeshvaraH . kShaNena nipatedbhUmau visaMj~no vai mahIpatiH .. 8\-77\-10 (58813) adya jAnantu te pArtha vikramaM sarvayodhinaH . yaduvAcha sabhAmadhye paruShaM bhArata tvayi .. 8\-77\-10 (58814) yAni chAnyAni duShTAtmA pApAni kR^itavAMstvayi . tAnyadya bharatashreShTha nAshayantu sharAstava .. 8\-77\-10 (58815) shAntiM kuru parikleshA kR^iShNAyAH shatrupAtana . hatvA shatruM raNe shlAghyaM garjantamatipauruSham .. 8\-77\-10 (58816) adya chAdhirathirveddhastava bANaiH samantataH . manyatAM tvAM naravyAghra pravaraM sarvadhanvinAm .. 8\-77\-10 (58817) gANDIvaprasR^itAnvANAnadya gAtraspR^ishaH sharAn . yAtu karNo raNe pArtha shvAvichChalalato yathA .. 8\-77\-10 (58818) taM kathaM karNamAsAdya vidraveyurmahArathAH . yastvekaH sarvapA~nchAlAnahanyahani nAshayan . kAlavachcharate vIra pA~nchAlAnAM rathavraje .. 8\-77\-10 (58819) tamapyAsAdya samare mitrArthe mitravatsala . tathA jvalantamastraishcha shUraM sarvadhanuShmatAm . nirdahantaM samArUDhaM durdharShaM droNama~njasA .. 8\-77\-10 (58820) te nityamuditA jetuM yudhi shatrumarindamAH . na chedAdhiratherbhItAH pA~nchAlAH syuH parA~NmukhAH .. 8\-77\-10 (58821) teShAmApatatAM shUraH pA~nchAlAnAM tarasvinAm . AdattAsU~nsharaiH karNaH pata~NgAnAmivAnalaH .. 8\-77\-10 (58822) ete dravanti pA~nchAlA drAvyante yodhibhirdhruvam . karNena bharatashreShTha pashyapashya tathAkR^itAn .. 8\-77\-10 (58823) tAnsamArohataH shUrAnmitrArthe tyaktajIvitAn . nistAraya mahAbAho karNAstrAtpAvakopamAt .. 8\-77\-10 (58824) astraM hirAmAtkarNena bhArgavAdR^iShisattamAt . yadavAptaM tadA ghoraM tasya rUpamudIryate .. 8\-77\-10 (58825) tApanaM sarvasainyasya ghorarUpaM bhayAnakam . yamAshritya mahAsenA jvalate svena tejasA .. 8\-77\-10 (58826) ete charanti sa~NgrAme karNachApachyutAH sharAH . prabhayA iha shatrUNAM ghAtayanto janAnprabho .. 8\-77\-10 (58827) ete bhramanti pA~nchAlA utkrayanti cha mAriSha . karNAstraM samare prApya durnivAryaM mahAtmabhiH .. 8\-77\-10 (58828) eSha bhImo dR^iDhakrodho vR^itaH pArtha samantataH . sR^i~njayairyo.ajayatkarNaM pIDyate nishitaiH sharaiH .. 8\-77\-10 (58829) pA~nchAlAnsR^i~njayAMshchaiva pANDavAMshchaiva bhArata . upekShito dahetkarNo rogo dehamivAntakaH .. 8\-77\-10 (58830) nAnyaM tvatto hi pashyAmi yodhaM yaudhiShThire bale . yaH samAsAdya rAdheyaM svastimAnAvrajedgR^ihAn .. 8\-77\-10 (58831) tamadya nishitairbANairnihatya bharatarShabha . yathA pratij~nAM tva pArtha tIrtvA kIrtimavApsyasi .. 8\-77\-10 (58832) tvaM hi shakto raNe karNaM vijetuM saha pArthivaiH . nAnyo yudhi yudhAM shreShTha satyametadbravImi te .. 8\-77\-10 (58833) etatkR^itvA mahatkArma hatvA karNaM mahAratham . kR^itArthaH saphalaH pArtha sukhI bhava narottama .. .. 8\-77\-10 (58834) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptasaptatitamo.adhyAyaH .. 77 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-77\-23 yadi tvaM trAtA na bhavestarhi taddhArtarAShTraM balaM konu pratIyAdgachChediti sambandhaH .. 8\-77\-51 tvAMhIti . kShaNena sarvaM bhasmIkartuM samarthaM tvAM prApya ekAhAnnashyamAnaM kShatraM yuktaM balavattaraM manyeyaM jAnIyAm. kShaNena nAshyamapi pUrNaikAhaparyantaM sthAyitvAditi bhAvaH .. 8\-77\-111 parikleshA parikleshAnAm .. 8\-77\-77 saptasaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 078 .. shrIH .. 8\.78\. adhyAyaH 78 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena kR^iShNAgre karNavadhAnantarabhAvyarthAnuvarNanapUrvakaM tadvadhapratij~nA .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-78\-0 (58835) sa~njaya uvAcha. 8\-78\-0x (5026) sa keshavasya bIbhatsuH shrutvA bhArata bhAShitam . vishokaH samprahR^iShTashcha kShaNena samapadyata .. 8\-78\-1 (58836) tato jyAmabhimR^ijyAshu vyAkShipadgANDivaM dhanuH . dadhre karNavinAshAya keshavaM chAbhyabhAShata .. 8\-78\-2 (58837) tvayA nAthena govinda dhruva eva jayo mama . prasanno yasya bhagavAnbhUtabhavyabhaviShyakR^it .. 8\-78\-3 (58838) tvatsahAyo hyahaM kR^iShNa trIMllokAnvai samAgatAn . prApayeyaM paraM lokaM kimu karNaM mahAhave .. 8\-78\-4 (58839) pashyAmi dravatIM senAM pA~nchAlAnAM janArdana . pashyAmi karNaM samare vicharantamabhItavat .. 8\-78\-5 (58840) bhArgavAstraM cha pashyAmi jvalantaM kR^iShNa sarvashaH . sR^iShTaM karNena vArShNeya shakreNeva mahAshanim .. 8\-78\-6 (58841) anena khalu sa~NgrAme yattu kR^iShNa mayA kR^itam . kathayiShyanti bhUtAni yAvadbhUmirdhariShyati .. 8\-78\-7 (58842) adya kR^iShNa vikarNA me karNaM neShyanti mR^ityave . gANDIvamuktAH kShiNvanto mama hastaprachoditAH .. 8\-78\-8 (58843) adya rAjA dhR^itarAShTraH svAM buddhimavamaMsyate . duryodhanamarAjyArhaM yayA rAjye.abhyaShechayat .. 8\-78\-9 (58844) adya rAjyAtsukhAchchaiva shriyo rAShTrAttathA purAt . putrebhyashcha mahAbAho dhR^itarAShTro vimokShyati .. 8\-78\-10 (58845) guNavantaM hi yo hitvA nirguNaM kurute prabhum . sa shochati chiraM kR^iShNa kShipramevAgate kShaye .. 8\-78\-11 (58846) yathA cha puruShaH kashchichChittvA chAmravaNaM mahat . palAshasechane buddhiM kR^itvA shochati mandadhIH .. 8\-78\-12 (58847) dR^iShTvA puShpaM pale gR^idhnuH phalaM dR^iShTvA.anushochati . tathedaM dhR^itarAShTrasya puShpalupdhasya mAnada . phalaM dR^iShTvA bhR^ishaM duHkhaM bhaviShyati janArdana .. 8\-78\-13 (58848) sUtaputre hate tvadya nirAsho bhavitA prabhuH .. 8\-78\-14 (58849) adya duryodhano rAjyAjjIvitAchcha nirAshakaH . bhaviShyati hate karNe kR^iShNa satyaM bravImi te .. 8\-78\-15 (58850) adya dR^iShTvA mayA karNaM sharairvishakalIkR^itam . smaratAM tava vAkyAni shamaM prati janeshvaraH .. 8\-78\-16 (58851) adyAsau saubalaH kR^iShNa glahA~njAnAtu vai sharAn . durodaraM cha gANDIvaM gaNDavaM cha rathaM mama .. 8\-78\-17 (58852) adya kuntIsutasyAhaM dR^iDhaM rAj~naH prajAgaram . vyapaneShyAmi govinda hatvA karNaM shitaiH sharaiH .. 8\-78\-18 (58853) adya kuntIsuto rAjA hate sUtasute mayA . suprahR^iShTamanAH prItashchiraM sukhamavApsyati .. 8\-78\-19 (58854) adya vAhamanAdhR^iShyaM keshavApratimaM sharam . utsrakShyAmIhayaH karNaM jIvitAddhaMshayiShyati .. 8\-78\-20 (58855) yasya chaitadvrataM mahyaM vadhe kila durAtmanaH . pAdauna ma##xxxxxx##nyAM na phalgunam .. 8\-78\-21 (58856) ##xxxxxxx##z pApasya madhusUdana . ##xxxxxxxxxxxxxx## sannataparvabhiH .. 8\-78\-22 (58857) ##xxxxxxxxxxxxxx## nAnyaM pR^ithivyAmanumanyate . ##xxxxxxxxx## sUtaputrasya bhUmiH pAsyati shoNitam .. 8\-78\-23 (58858) ##xxxxxxx## sUtaputro yadavravIt . ##xxxxxxxxxxx## shlAghamAnaH svakAnguNAn .. 8\-78\-24 (58859) anR^itaM tatkariShyanti mAmakA nishitAH sharAH . AshIviShA iva kruddhAstasyapAsyanti shoNitam .. 8\-78\-25 (58860) mayA hastavatA muktA nArAchA vaidyutatviShaH . gANDIvasR^iShTA dAsyanti karNasya paramAM gatim .. 8\-78\-26 (58861) adya tapsyati rAdheyaH pA~nchAlIM yattadabravIt . sabhAmadhye vachaH krUraM kutsayanpANDavAnprati .. 8\-78\-27 (58862) ete ShaNDatilAH kR^iShNe nirvIryA hatavikramAH . ahaM vaH pANDaveyebhyo bhayAttrAsyeti chAbravIt . hantA.ahaM pANDavAnsarvAnsaputrAniha bhArata .. 8\-78\-28 (58863) anR^itaM tatkariShyanti mAmakA nishitAH sharAH . hate vaikartane karNe sUtaputre durAtmani .. 8\-78\-29 (58864) yasya vIryaM samAshritya dhArtarAShTro bR^ihanmanAH . tamadya karNaM hantAsmi samare madhusUdana .. 8\-78\-30 (58865) adya karNe hate kR^iShNa dhArtarAShTrAH sarAjakAH . vidravanti disho bhItAH siMhaM dR^iShTvA mR^igA iva .. 8\-78\-31 (58866) adya duryodhano rAjA pR^ithivIM nAnvavekShate . hate karNe mayA sa~Nkhye saputre sasuhR^ijjane .. 8\-78\-32 (58867) adya karNe hataM dR^iShTvA dhArtarAShTro.atyamarShaNaH . jAnAtu mAM raNe kR^iShNa pravaraM sarvadhanvinAm .. 8\-78\-33 (58868) saputrapautraH sAmAtyaH sasuhR^ichcha nirAshiShaH . pitrye rAjye nirAshashcha dhArtarAShTro nirAshrayaH .. 8\-78\-34 (58869) adya rAjA dharmaputro hatAmitro bhaviShyati . adya duryodhano dIptAM shriyaM rAjyaM cha hAsyati .. 8\-78\-35 (58870) hate vaikartane karNe bhIShme droNe cha saMyuge . kAtaraM tadbalaM kR^iShNa praviShTaM bhokShyate tu yat .. 8\-78\-36 (58871) adyaprabhR^iti rAjAnaM dharmaputraM yudhiShThiram . anumodantu suhR^ido j~nAtapUrvAshcha brAhmaNAH .. 8\-78\-37 (58872) adya taM nihataM shrutvA karNaM vaikartanaM mayA . karotu paTahonmishraM devatAsthAnapUjanam .. 8\-78\-38 (58873) adya kR^iShNa hate karNe kurutAM chirasambhR^itam . yAjanaM vai mahAbAho devatAnAM yathAvidhi .. 8\-78\-39 (58874) adya tvambA cha kR^iShNA cha tvaramANe parasparam . sasvajetAM hR^iShIkesha sampUrNe.asminmanorathe .. 8\-78\-40 (58875) adya tvaM pANDavo jyeShThastathA.a.aryashcha vR^ikodaraH . udIkShetAM hate karNe kR^iShNa saumyena chakShuShA .. 8\-78\-41 (58876) abhivAdya gurUnadya kaniShThaishchAbhivAditaH . sasvajAno hyahaM dorbhyAM prApsyAmi vipUlaM yashaH .. 8\-78\-42 (58877) adya karNe hate kR^iShNa prashaMsanto.arjunaM surAH . tridivaM yAntu saMhR^iShTAH sa~NgatAshcha tapodhanAH .. 8\-78\-43 (58878) adya lokAstrayaH kR^iShNa jAnantu mama pauruSham . dR^iShTvA karNaM hataM yuddhe dvairathe savyasAchinA .. 8\-78\-44 (58879) adyAhamanR^iNaH kR^iShNa bhaviShyAmi dhanuShmatAm . rathasya cha sharANAM cha dhanuSho gANDivasya cha .. 8\-78\-45 (58880) mokShyAmyadya mahadduHkhaM trayodashasamArjitam . hatvA karNaM raNe kR^iShNa shambaraM maghavAniva .. 8\-78\-46 (58881) adya karNe hate yuddhe somakAnAM mahArathAH . kR^itakAryAH pramodantAM mitrakAryepsavo yudhi .. 8\-78\-47 (58882) na jAne cha kathaM prItiH shaineyasyAdya mAdhava . ahaM hatvA raNe karNaM putrAMshchAsya jayAdhikAn . prItiM dAsyAmi bhImasya sAtyakeryamayostathA .. 8\-78\-48 (58883) dhR^iShTadyumnasya vIrasya tathaiva cha shikhaNDinaH . adyAnR^iNyaM gamiShyAmi hatvA karNaM mahAhave . dharmarAjasya saMshrutya vArShNeyashapathaM mithaH .. 8\-78\-49 (58884) adya pashyantu sa~NgrAme dhana~njayamamarShaNam . yudhyantaM kauravaiH sArdhaM ghAtayantaM cha sUtajam .. 8\-78\-50 (58885) bhavatsamakShamaM vakShyAmi punarevAtmasaMstavam . ityapyamitrapravaramadyAhaM hanmi sUtajam .. 8\-78\-51 (58886) dhanurvede matsamaH ko nu loke parAkrame vA mama ko.asti tulyaH . ko vA.apyanyo matsamo.asti kShamAyAM mamAnR^ishaMsye sadR^isho.asti ko.anyaH .. 8\-78\-52 (58887) ahaM dhanuShmAnsasurAsurAMshcha sarvANi bhUtAni cha sa~NgatAni . svabAhuvIryAdgamaye parAbhavaM matpauruShaM vidvi paraM parebhyaH .. 8\-78\-53 (58888) sharArchiShA gANDivenAhamekaH sarvAnkurUnbAhlikAMshchAbhipannaH . himAtyaye kakShagato yathA.agniH sa nirdaheyaM sahasA pragR^ihya .. 8\-78\-54 (58889) pANI pR^iShatkAlikhitau mamaitau dhanushcha sa~Nkhye vitataM sabANam . pAdau chemau surathau sadhvajau cha na mAdR^ishaM yuddhagataM bhajanti .. .. 8\-78\-55 (58890) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTasaptatitamo.adhyAyaH .. 78 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-78\-6 jvalantam . puMstvamArSham .. 8\-78\-16 smAratAM smaratu .. 8\-78\-17 maNDalaM dyute shArIsthApanapaTTam . durodaraM pAsham .. 8\-78\-78 aShTasaptatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 079 .. shrIH .. 8\.79\. adhyAyaH 79 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## dvandvayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-79\-0 (58891) [dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-79\-0x (5027) samAgame pANDavasR^i~njayAnAM mahAbhaye mAmakAnAmagAdhe . dhana~njaye tAta raNAya yAte karNena tadyudvamatho.atra kIdR^ik ..] 8\-79\-1 (58892) sa~njaya uvAcha. 8\-79\-2x (5028) teShAmanIkAni mahAdhvajAni raNe samR^iddhAni susa~NgatAni . bherInirAdonmukharANyaMgarja\-\- nmeghA iva prAvR^iShi mArutAstAH .. 8\-79\-2 (58893) mahAgajAbhrAkulamastratoyaM vAditranemItalashabdavachcha . hiraNyachitrAyudhavidyutaM cha sharAsinArAchamahAstradhAram .. 8\-79\-3 (58894) tadbhImavegaM rudhiraughavAhi kha~NgAkulaM kShatriyajIvaghAti . anArtavaM krUramaniShTavarShaM babhUva saMrambhakaraM prajAnAm .. 8\-79\-4 (58895) ekaM rathaM samparivArya mR^ityuM nayantyaneke cha rathAH sametAH . ekastathaikaM rathinaM rathAgryAM\-\- stathA rathashchApi rathAnanekAn .. 8\-79\-5 (58896) rathaM sasUtaM sahayaM cha ka~nchi\-\- tkashchidratI mR^ityuvashaM ninAya . ninAya chApyekagajena kashchi\-\- drathAnbahUnmR^ityuvashe tathAshvAn .. 8\-79\-6 (58897) rathAnsasUtAnsahayAngajAMshcha sarvAnarInmR^ityuvashaM sharaughaiH . ninye hayAMshchaiva tathA sasAdI\-\- npadAtisa~NghAMshcha tathaiva pArthaH .. 8\-79\-7 (58898) kR^ipaH shikhaNDI cha raNe sametau duryodhanaM sAtyakiradhyagachChat . shrutashravA droNaputreNa sArdhaM yudhAmanyushchitrasenena sArdham .. 8\-79\-8 (58899) karNasya putraM tu rathI suSheNaM samAgataM sR^i~njayashchottamaujAH . gAndhArarAjaM sahadevo.akShadhUrtaM maharShabhaM siMha ivAbhyadhAvat .. 8\-79\-9 (58900) shatAnIko nAkuliH karNaputraM yuvA yuvAnaM vR^iShasenaM sharaughaiH . samArpayatkarNaputrashcha shUraH pA~nchAleyaM sharavarShairanekaiH .. 8\-79\-10 (58901) ratharShabhaH kR^itavarmANabhArchCha\-\- nmAdrIputro nakulashchitrayodhI . pA~nchAlAnAmadhipo yAj~naseniH senApatiH karNamArchChatsasainyam .. 8\-79\-11 (58902) duHshAsano bhArata bhArataM tu vyAttAnanaM krUramivAntakAbham . bhImaM raNe shastrabhR^itAM variShThaM bhImaM samArchChattamasahyavegam .. 8\-79\-12 (58903) karNAtmajaM tatra jaghAna vIra\-\- stathAchChinachchottamaujAH prasahya . tasyottamA~NgaM nipapAta bhUmau ninAdayadgAM ninadena khaM cha .. 8\-79\-13 (58904) suSheNashIrShaM patitaM pR^ithivyAM vilokya karNo.atha tadArtarUpaH . krodhAddhayAMstasya rathaM dhvajaM cha bANaiH sudhArairnishitairakR^intat .. 8\-79\-14 (58905) sa tUttamaujA nishitaiH pR^iShatkai\-\- rvivyAdha kha~Ngena cha bhAsvareNa . pArShNigrahAMshchaiva kR^ipasya hatvA shikhaNDivAhaM sa tato.adhyarohat .. 8\-79\-15 (58906) kR^ipaM tu dR^iShTvA virathaM rathastho naichChachCharaistADayituM shikhaNDI . taM drauNirAvArya rathaM kR^ipasya samujjahe pa~NkagatAM yathA gAm .. 8\-79\-16 (58907) hiraNyavarmA nishitaiH pR^iShatkai\-\- stavAtmajAnAmanilAtmajo vai . atApayatsainyamatIva bhImaH kAle shuchau madhyagato yathA.arkaH .. .. 8\-79\-17 (58908) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekonAshItitamo.adhyAyaH .. 79 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-79\-10 pA~nchAleyaM pA~nchAlItanayaM nAkulim .. 8\-79\-79 ekonAshItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 080 .. shrIH .. 8\.80\. adhyAyaH 80 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## bhImasenavishokayoH saMvAdaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-80\-0 (58909) sa~njaya uvAcha. 8\-80\-0x (5029) atha tvidAnIM tumule vimarde dviShadbhireko bahubhiH samAvR^itaH . mahAraNe sArathimityuvAcha bhImashchamUM vAhaya dhArtarAShTrIm . tvaM sArathe yAhi javena vAhai\-\- rnayAmyetAndhArtarAShTrAnyamAya .. 8\-80\-1 (58910) sa~nchodito bhImasenena chaivaM sa sArathiH putrabalaM tvadIyam . prAyAttataH satvaramugravego yato bhImastadbalaM gantumaichChat .. 8\-80\-2 (58911) tato.apare nAgarathAshvapattibhiH pratyudyayustaM kuravaH samantAt . bhImasya vAhAgryamudAravegaM samantato bANagaNairnijaghnuH .. 8\-80\-3 (58912) tataH sharAnApatato mahAtmA chichCheda bANaistapInayapu~NkhaiH . te vai nipetustapanIyapu~NkhA dvidhA tridhA bhImasharairnikR^ittAH .. 8\-80\-4 (58913) tato rAjannAgarathAshvayUnAM bhImAhatAnAM vararAjamadhye . ghoro ninAdaH sumahAnabhUttadA vajrAhatAnAmiva parvatAnAm .. 8\-80\-5 (58914) te vadhyamAnAshcha narendramukhyA nirbhidyanto bhImasharapravekaiH . bhImaM samantAtsamare.abhyarohan vR^ikShaM shakuntA iva puShpahetoH .. 8\-80\-6 (58915) tato.abhiyAte tava sainye sa bhImaH prAdushchakre vegamanantavegaH . yathA.antakAle kShapayandidhakShu\-\- rbhUtAntakR^itkAla ivAttadaNDaH .. 8\-80\-7 (58916) tasyAtivegasya raNe.ativegaM nAshaknuvandhArayituM tvadIyAH . vyAttAnanasyApatato yathaiva kAlasya kAle harataH prajA vai .. 8\-80\-8 (58917) tato balaM bhArata bhAratAnAM pradahyamAnaM samare mahAtmanA . bhItaM disho.akIryata bhImanunnaM mahAnilenAbhragaNA yathaiva .. 8\-80\-9 (58918) tato dhImAnsArathimabravIdbalI sa bhImasenaH punareva hR^iShTaH .. 8\-80\-10 (58919) sUtAbhijAnIhi parAnsvakAnvA rathAndhvajAMshchApatataH sametAn . yudhyanhyahaM nAbhijAnAmi ki~nchi\-\- nmA sainyaM svaM ChAdayiShye pramattaH .. 8\-80\-11 (58920) arInvishokAnhi nirIkShya sarvato mahAMshcha manyuH punareti mAM bhR^isham . rAjAturo nAgamadyatkirITI bahUni duHkhAnyabhichintayAmi .. 8\-80\-12 (58921) etadduHkhaM dhAraye dharmarAjo yanmAM hitvA yAtavA~nshatrumadhye . nainaM jIvaM nAbhijAnAmyajIvaM bIbhatsuM vA tanmamAdyAtiduHkham .. 8\-80\-13 (58922) so.ahaM dviShatsainyamudagrakalpaM vinAshayiShye paramapratItaH . etannihatyAjimadhye sametaM prIto bhaviShyAmi saha tvayAdya .. 8\-80\-14 (58923) sarvAMstUNAnsAyakAnAmavekShya kiM shiShTaM syAtsAyakAnAM rathe me . kA vA jAtiH kiM pramANaM cha teShAM j~nAtvA vyaktaM tatsamAchakShva sUta . `kati vA sahasrANi kati vA shatAni hyAchakShva me sArathe kShiprameva .. 8\-80\-15 (58924) vishoka uvAcha. 8\-80\-16x (5030) sarvaM viditvaivamahaM vadAmi tavArthasiddhipradamadya vIra . kaikeyakAmbhojasurAShTrabAhlikA mlechChAshcha suhmAH parata~NkaNAshcha. 8\-80\-16 (58925) madrAshcha va~NgA magadhAH kuNindA AnartakAvartakAH pArvatIyAH . sarve gR^ihItapravarAyudhAstvAM saMveShTya saMveShTya tato viveduH .. 8\-80\-17 (58926) rathe tavAsminnishitAH supItA\-\- stato bhallA dvAdasha vai sahasrAH'. ShaNmArgaNAnAmayutAni vIra kShurAshcha bhallAshcha tathAyutAkhyAH .. 8\-80\-18 (58927) nArAchAnAM dve sahasre cha vIra trINyepa cha pradarANAM sma pArtha . astyAyudhaM pANDaveyAvashiShTaM na yadvahechChakaTaM Sha~NgavIyam .. 8\-80\-19 (58928) etadvidvanmu~ncha sahasrasho.api gadAsibAhudraviNaM cha te.asti . prAsAshcha mudrarAH shaktayastomarAshcha mAbhaiShIstvaM saMkShayAdAyudhAnAm .. 8\-80\-20 (58929) bhImasena uvAcha. 8\-80\-21x (5031) `adyaiva nUnaM kathayantu siddhAM mama pratij~nAM sarvaloke vishoka . na mokShyate samare bhImasena ekaH shatrUnsamare vApyajaiShIt . AshaMsitAnAmidamekamastu tanme devAH sakalaM sAdhayantu ..' 8\-80\-21 (58930) sUtAdya madbAhuyutaiH samastA\-\- nsamAhanadbhiH pArthivAnAshuvegaiH . chChannaM bANairAhavaM ghorarUpaM naShTAdityaM mR^ityulokena tulyam .. 8\-80\-22 (58931) adyaitadyai viditaM pArthivAnAM bhaviShyati hyAkumAraM cha sUta . nimagno vA samare bhImasena ekaH kurUnvA samare vyajaiShIt .. 8\-80\-23 (58932) sarve sa~Nkhye kuravo niShpatantu mAM vA lokAH kIrtayantvAkumAram . sarvAnekastAnahaM pAtayiShye te vA sarve bhImasenaM tudantu .. 8\-80\-24 (58933) AshAstAraH karma chApyuttamaM ye tanme devAH saphalaM sAdhayantu . AyAtIha keshavasArathI rathI shakrastUrNaM yaj~na ivopahUtaH .. 8\-80\-25 (58934) IkShasvaitAM bhAratIM dIryamANA\-\- mete kasmAdvidravante narendrAH . vyaktaM dhImAnsavyasAchI narAgryaH sainyaM hyetachChAdayatyAshu bANaiH .. 8\-80\-26 (58935) pashya dhvajAMshcha dravato vishoka nAgAnhayAnpattisa~NghAMshcha sa~Nkhye . rathAnvikIrNA~nsharashaktitADitA\-\- npashyasvaitAnrathinashchaiva sUta .. 8\-80\-27 (58936) ApUryate kauravI chApyabhIkShNaM senA hyasau subhR^ishaM hanyamAnA . dhana~njayasyAshanitulyavegai\-\- rgrastA sharaiH kA~nchanabarhajAlaiH .. 8\-80\-28 (58937) ete dravanti sma rathAshvanAgAH padAtisa~NghAnatimardayantaH . sammuhyamAnAH kauravAH sarva eva dravanti nAgA iva dAhabhItAH .. 8\-80\-29 (58938) hAhAkR^itAshchaiva raNe vishoka mu~nchanti nAdAnvipulAngajendrAH .. 8\-80\-30 (58939) vishoka uvAcha. 8\-80\-31x (5032) kiM bhIma nainaM tvamihAshR^iNoShi visphAritaM gANDivasyAtighoram . kruddhena pArthena vikR^iShyato.adya kachchinnemau tava karNau vinaShTau .. 8\-80\-31 (58940) sarve kAmAH pANDava te samR^iddhAH kapirhyasau dR^ishyate hastisainye . nIlAddhanAdvidyutamuchcharantIM tathA pashya visphurantIM dhanurjyAm .. 8\-80\-32 (58941) kapirhyasau vIkShate sarvato vai dhvajAgramAruhya dhana~njayasya . vitrAsayanri pusa~NghAnvimarde bibhemyasmAdAtmanaivAbhivIkShya .. 8\-80\-33 (58942) vibhrAjate chAtimAtraM kirITaM vichitrametachcha dhana~njayasya . divAkarAbho maNireSha divyo vibhrAjate chaiva kirITasaMsthaH .. 8\-80\-34 (58943) pArshve bhImaM pANDurAbhraprakAshaM pashyasva sa~NkhaM devadattaM sughoSham . abhIShuhastasya janArdanasya vigAhamAnasya chamUM pareShAm .. 8\-80\-35 (58944) raviprabhaM vajranAbhaM kShurAntaM pArshve sthitaM pashya janArdanasya . chakraM yashovardhanaM keshavasya sadArchitaM yadibhiH pashya vIra .. 8\-80\-36 (58945) mahAdvipAnAM saraladrumopamAH karA nikR^ittAH prapatantyamI kShuraiH . kirITinA tena punaH sasAdinaH sharairnikR^ittAH kulishairivAdrayaH .. 8\-80\-37 (58946) tathaiva kR^iShNasya cha pA~nchajanyaM mahArhametaM dvijarAjavarNam . kaunteya pashyorasi kaustubhaM cha jAjvalyamAnaM vijayAM srajaM cha .. 8\-80\-38 (58947) dhravaM rathAgryaH samupaiti pArtho vidrAvayansainyamidaM pareShAm . sitAbhravarNairasitaprayuktai\-\- rhayairmahArhai rathinAM variShThaH .. 8\-80\-39 (58948) rathAnhayAnpattigaNAMshcha sAyakai\-\- rvidAritAnpashya patantyamI yathA . tavAnujenAmararAjatejasA mahAvanAnIva suparNavAyunA .. 8\-80\-40 (58949) chatuH shatAnpashya rathAnimAnhatAn savAjisUtAnsamare kirITinA . maheShubhiH saptashatAni dantinAM padAtisAdIMshcha rathAnanekashaH .. 8\-80\-41 (58950) ayaM samabhyeti tavAntikaM balI nighnankurUMshchitra iva graho.arjunaH . samR^iddhakAmo.asi hatAstavAhitA balaM tavAyushcha chirAya vardhatAm .. 8\-80\-42 (58951) bhImasena uvAcha. 8\-80\-43x (5033) dadAni te grAmavarAMshchaturdasha priyAkhyAne sArathe suprasannaH . dAsIshataM chApi rathAMshcha viMshatiM yadarjunaM vedayase vishoka .. .. 8\-80\-43 (58952) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ashItitamo.adhyAyaH .. 80 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-80\-19 pradarA bANavisheShaH .. 8\-80\-39 asitaprayuktaiH kR^iShNaprayuktaiH .. 8\-80\-80 ashItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 081 .. shrIH .. 8\.81\. adhyAyaH 81 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## pArthaparAkramaH .. 1 .. bhImena duryodhanachoditasya shakuneH parAjayaH .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-81\-0 (58953) sa~njaya uvAcha. 8\-81\-0x (5034) shrutvA tu rathanirghoShaM siMhanAdaM cha saMyuge . arjunaH prAha govindaM shIghraM vAhaya vAjinaH .. 8\-81\-1 (58954) arjunasya vachaH shrutvA govindo.arjunamabravIt . eSha gachChAmi sukShipraM yatra bhImo vyavasthitaH .. 8\-81\-2 (58955) taM yAntamashvA himasha~NkhavarNAH suvarNamuktAmaNijAlanaddhAH . jambhaM jighAMsuM pragR^ihItavajraM hayA yathA tatra yathA vahaMstadA .. 8\-81\-3 (58956) rathAshvamAta~NgapadAtisa~NghA bANasvanairnemikhurasvanaishcha . sannAdayanto vasudhAM dishashcha kruddhA nR^isiMhA jayamabhyudIyaH .. 8\-81\-4 (58957) teShAM cha pArthasya cha mAriShAsI\-\- ddehAsupApakShapaNaM suyuddham . trailokyahetorasurairyathAsI\-\- ddevasya viShNorjayatAM varasya .. 8\-81\-5 (58958) tairastamuchchAvachamAyudhaM ta\-\- dekaH prachichCheda kirITamAlI . kShurArdhachandrairnishitaishcha bhallaiH shirAMsi teShAM bahudhA cha bAhUn .. 8\-81\-6 (58959) ChatrANi vAlavyajanAni ketU\-\- nashvAnrathAnpattigaNAndvipAMshcha . te petururvyAM bahudhA vikR^ittA vAtapraNunnAni yathA vanAni .. 8\-81\-7 (58960) suvarNajAlAvanatA mahAgajAH savaijayantIdhvajayodhakalpitAH . suvarNapu~NghairiShubhiH samAchitA\-\- shakAshire prajvalitA yathAchalAH .. 8\-81\-8 (58961) vidArya nAgAshvarathAndha~njayaH sharottamairvAsavavajrasannibhaiH . drutaM yayau karNajighAMsayA tathA yathA marutvAnbalabhedane purA .. 8\-81\-9 (58962) tataH sa puruShavyAghrastava sainyamarindamaH . pravivesha mahAbAhurmakaraH sAgaraM yathA .. 8\-81\-10 (58963) taM hR^iShTAstAvakA rAjanrathapattisamanvitAH . gajAshvasAdibahulAH pANDavaM samupAdravan .. 8\-81\-11 (58964) teShAmApatatAM pArthamArAvaH sumahAnabhUt . sAgarasyeva kShubdhasya yathA syAtsalilasvanaH .. 8\-81\-12 (58965) te tu taM puruShavyAghraM vyAghrA iva mahArathAH . abhyadravanta sa~NgrAme tyaktvA prANakR^itaM bhayam .. 8\-81\-13 (58966) teShAmApatatAM tatra sharavarShANi mu~nchatAm . arjuno vyadhamatsainyaM mahAvAto ghanAniva .. 8\-81\-14 (58967) te.arjunaM sahitA bhUtvA rathavaMshaiH grahAriNaH . abhiyAya maheShvAsA vivyadhurnishitaiH sharaiH .. 8\-81\-15 (58968) tato.arjunaH sahasrANi rathavAraNavAjinAm . preShayAmAsa vishikhairyamasya sadanaM prati .. 8\-81\-16 (58969) te vadhyamAnAH samare pArthachApachyutaiH sharaiH . tatratatra sma lIyante bhaye jAte mahArathAH .. 8\-81\-17 (58970) teShAM chatuHshatAnvIrAnyatamAnAnmahArathAn . arjuno nishitairbANairanayadyamasAdanam .. 8\-81\-18 (58971) te vadhyamAnAH samare nAnAli~NgaiH shitaiH sharaiH . arjunaM samabhityajya dudruvurvai disho dasha .. 8\-81\-19 (58972) teShAM shabdo mahAnAsIddravatAM vAhinImukhe . meghaughasyeva bhadraM te girimAsAdya dIryataH .. 8\-81\-20 (58973) tAM tu senAM bhR^ishaM viddhvA drAvayitvA.arjunaH sharaiH . prAyAdabhimukhaH pArthaH sUtAnIkaM hi mAriSha .. 8\-81\-21 (58974) tasya shabdo mahAnAsItparAnabhimukhasya vai . garuDasyeva patataH pannagArthe yathA purA .. 8\-81\-22 (58975) taM tu shabdamabhishrutya bhImaseno mahAbalaH . babhUva paramaprItaH pArthadarshanalAlasaH .. 8\-81\-23 (58976) shrutvaiva pArthamAyAntaM bhImasenaH pratApavAn . tyaktvA prANAnmahArAja senAM tava mamarda ha .. 8\-81\-24 (58977) sa vAyuvIryapratimo vAyuvegasamo jave . vAyuvadvyacharadbhImo vAyuputraH pratApavAn .. 8\-81\-25 (58978) tenAdyamAnA rAjendra senA tava vishAmpate . vyabhrashyata mahArAja bhinnA nauriva sAgare .. 8\-81\-26 (58979) tAM tu senAM tadA bhImo darshayanpANilAghavam . sharairavachakartograiH prepayiShyanyamakShayam .. 8\-81\-27 (58980) tatra bhArata bhImasya balaM dR^iShTvAtimAnuSham . vyatrasyanta raNe yodhAH kAlasyeva yugakShaye .. 8\-81\-28 (58981) tathA.arditAnbhImabalAnbhImasenena bhArata . dR^iShTvA duryodhano rAjA idaM vachanamabravIt .. 8\-81\-29 (58982) sainikAMshcha maheShvAsAnyodhAMshcha bharatarShabha . samAdishanraNe sarvAnhata bhImamiti sma ha .. 8\-81\-30 (58983) tasminhate hataM manye pANDusainyamasheShataH .. 8\-81\-31 (58984) pratigR^ihya cha tAmAj~nAM tava putrasya pArthivAH . bhImaM prachChAdayAmAsuH sharavarShaiH samantataH .. 8\-81\-32 (58985) gajAshcha bahulA rAjannarAshcha jayagR^iddhinaH . rathe sthitAshcha rAjendra parivavrurvR^ikodaram .. 8\-81\-33 (58986) sa taiH parivR^itaH shUraiH shUro rAjansamantataH . shushubhe bharatashreShTho nakShatrairiva chandramAH .. 8\-81\-34 (58987) pariveShI yathA somaH paripUrNo virAjate . sa rarAja tathA sa~Nkhye darshanIyo narottamaH . nirvisheSho mahArAja vijayenaiva saMyuge .. 8\-81\-35 (58988) tasya te pArthivAH sarve sharavR^iShTiM samAsR^ijan . krodharaktekShaNAH shUrA hantukAmA vR^ikodaram .. 8\-81\-36 (58989) tAM vidArya mahAsenAM sharaiH sannataparvabhiH . nishchakrAma raNAdbhImo matsyo jAlAdivAmbhasi .. 8\-81\-37 (58990) hatvA dashasahasrANi gajAnAmanivartinAm . nR^iNAM shatasahasre dve dve shate chaiva bhArata .. 8\-81\-38 (58991) pa~ncha chAshvasahasrANi rathAnAM shatameva cha . hatvA prAsyandayadbhImo nadIM shoNitavAhinIm .. 8\-81\-39 (58992) shoNitodAM rathAvartAM hastigrAhasamAkulAm . naramInAshvanakrAntAM keshashaivalashAdvalAm .. 8\-81\-40 (58993) sa~nChinnabhujanAgendrAM bahuratnApahAriNIm . UrugrAhAM majjapa~NkAM shIrShopalasamAvR^itAm .. 8\-81\-41 (58994) dhanuHkAshAM sharAvApAM gadAparighaketanAm . haMsaChatradhvajopetAmuShNIShavaraphenilAm .. 8\-81\-42 (58995) hArapadmAkarAM chaiva bhUmireNUrmimAlinIm . AryavR^ittavatIM sa~Nkhye sutarAM bhIrudustarAm .. 8\-81\-43 (58996) yodhagrAhavatIM sa~Nkhye vahantIM pitR^isAdanam . kShaNena puruShavyAghraH prAvartayata nimnagAm .. 8\-81\-44 (58997) yathA vaitaraNImugrAM dustarAmakR^itAtmabhiH . tathA dustaraNIM ghorAM bhIrUNAM bhayavardhanIm .. 8\-81\-45 (58998) yatoyataH pANDaveyaH praviShTo rathasattamaH . tatastataH prApatanvai yodhAH shatasahasrashaH .. 8\-81\-46 (58999) evaM dR^iShTvA kR^itaM karma bhImasenena saMyuge . duryodhano mahArAja shakuniM vAkyamabravIt .. 8\-81\-47 (59000) jahi mAtula sa~NgrAme bhImasenaM mahAbalam . asmi~njite jitaM manye pANDaveyaM mahAbalam .. 8\-81\-48 (59001) tataH prAyAnmahArAja saubaleyaH pratApavAn . raNAya mahate yukto bhrAtR^ibhiH parivAritaH .. 8\-81\-49 (59002) sa samAsAdya sa~NgrAme bhImaM bhImaparAkramam . vArayAmAsa taM vIro veleva makarAlayam .. 8\-81\-50 (59003) sannyavartata taM bhImo vAryamANaH shitaiH sharaiH . shakunistasya rAjendra vAmapArshve stanAntare . preShayAmAsa nArAchAnrukmapu~NkhA~nshilAshitAn .. 8\-81\-51 (59004) varma bhittvA tu te ghorAH pANDavasya mahAtmanaH . nyama~njanta mahArAja ka~NkabarhiNavAsasaH .. 8\-81\-52 (59005) so.atividdho raNe bhImaH sharaM rukmavibhUShitam . preShayAmAsa sa ruShA saubalaM prati bhArata .. 8\-81\-53 (59006) tamAyAntaM sharaM ghoraM shakuniH shatrutApanaH . chichCheda saptadhA rAjankR^itahasto mahAbalaH .. 8\-81\-54 (59007) tasminnipatite bhUmau bhImaH kruddho vishAmpate . dhanushChichCheda bhallena saubalasya hasanniva .. 8\-81\-55 (59008) tadapAsya dhanushChinnaM saubaleyaH pratApavAn . anyadAdAya vegena dhanurbhallAMshcha ShoDasha . taistasya tu mahArAja bhallaiH sannataparvabhiH .. 8\-81\-56 (59009) dvAbhyAM sa sArathiM hyArchChadbhImaM saptabhireva cha . dhvajamekena chichCheda dvAbhyAM ChatraM vishAmpate . chaturbhishchaturo vAhAnvivyAdha subalAtmajaH .. 8\-81\-57 (59010) tataH kruddho mahArAja bhImasenaH pratApavAn . shaktiM chikShepa samare rukmadaNDAmayasmayIm .. 8\-81\-58 (59011) sA bhImabhujanirmuktA nAgajihvena cha~nchalA . nipapAta raNe tUrNaM saubalasya mahAtmanaH .. 8\-81\-59 (59012) tatastAmeva saMgR^ihya shaktiM kanakabhUShaNAm . bhImasenAya chikShepa kruddharUpo vishAmpate .. 8\-81\-60 (59013) sA nirbhidya bhujaM savyaM pANDavasya mahAtmanaH . nipapAta tadA bhUmau yathA vidyunnabhashchyutA .. 8\-81\-61 (59014) athotkruShTaM mahArAja dhArtarAShTraiH samantataH . na tu taM mamR^iShe bhImaH siMhanAdaM tarasvinAm .. 8\-81\-62 (59015) anyadgR^ihya dhanuH sajyaM tvaramANo mahAbalaH . muhUrtAdiva rAjendra chChAdayAmAsa sAyakaiH . saubalasya balaM sa~Nkhye tyaktvA nAdaM mahAbalaH .. 8\-81\-63 (59016) tasyAshvAMshchaturo hatvA sUtaM chaiva vishAmpate . dhvajaM chichCheda bhallena tvaramANaH parAkramI .. 8\-81\-64 (59017) hatAshvaM rathamutsR^ijya tvaramANo narottamaH . tasthau visphArayaMshchApaM krodharaktekShaNaH shvasan .. 8\-81\-65 (59018) sharaishcha bahudhA rAjanbhImamArchChatsamantataH .. 8\-81\-66 (59019) pratihatya tu vegena bhImasenaH pratApavAn . dhanushchichCheda sa~Nkruddho vivyAdha cha shitaiH sharaiH .. 8\-81\-67 (59020) so.atividdho balavatA shatruNA shatrukarshanaH . nipapAta tadA bhUmau ki~nchitprANo narAdhipaH .. 8\-81\-68 (59021) tatastaM vihvalaM j~nAtvA putrastava vishAmpate . apovAha rathenAjau bhImasenasya pashyataH .. 8\-81\-69 (59022) shakuniM vihvalaM dR^iShTvA dhArtarAShTrAH parA~NmukhAH . pradudruvurdisho bhItA bhImasenabhayAtprabho .. 8\-81\-70 (59023) saubale nirjite rAjanbhImasenena dhanvinA . bhayena mahatA.a.aviShTaH putro duryodhanastava . apAyAjjavanairashvaiH sApekSho mAtulaM prati .. 8\-81\-71 (59024) parA~NmukhaM tu rAjAnaM dR^iShTvA sainyAni bhArata . viprajagmuH samutsR^ijya dvairathAni samantataH .. 8\-81\-72 (59025) tAndR^iShTvA vidrutAnsarvAndhArtarAShTrAnparA~NmukhAn . javenAbhyApatadbhImaH kira~nsharashatAnbahUn .. 8\-81\-73 (59026) te vadhyamAnA bhImena dhArtarAShTrAH parA~NmukhAH . karNamAsAdya samare sthitA rAjansamantataH .. 8\-81\-74 (59027) sa hi teShAM mahAvIryo dvIpo.abhUtsumahAbalaH . bhinnanaukA yathA rAjandvIpamAsAdya nirvR^itAH .. 8\-81\-75 (59028) bhavanti puruShavyAghra nAvikAH kAlaparyaye . tathA karNaM samAsAdya tAvakAH puruSharShabha .. 8\-81\-76 (59029) samAshvastAH sthitA rAjansamprahR^iShTAH parasparam . samAjagmushcha yuddhAya mR^ityuM kR^itvA nivartanam .. .. 8\-81\-77 (59030) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekAshItitamo.adhyAyaH .. 81 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 082 .. shrIH .. 8\.82\. adhyAyaH 82 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNaparAkramavarNanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-82\-0 (59031) dhR^itarAShTra uvAcha. 8\-82\-0x (5035) tato bhagneShu sainyeShu bhImasenena saMyuge . duryodhano.abravItkiM nu saubalo vA.api sa~njaya .. 8\-82\-1 (59032) karNo vA jayatAM shreShTho yodhA vA mAmakA yudhi . kR^ipo vA kR^itavarmA vA drauNirduHshAsano.api vA .. 8\-82\-2 (59033) atyadbhutamahaM manye pANDaveyasya vikramam . yadekaH samare sarvAnyodhayAmAsa mAmakAn .. 8\-82\-3 (59034) yathApratij~naM yodhAnAM rAdheyaH kR^itavAnapi . kurUNAmatha sarveShAM karNaH shatruniShUdanaH . sharma varma pratiShThA cha jIvitAshA cha sa~njaya .. 8\-82\-4 (59035) tadbhagraM svabalaM dR^iShTvA kaunteyenAmitaujasA . dhanurdarANAM pravaraH karNaH kimakarodyudhi .. 8\-82\-5 (59036) putrA vA mama durdharShA rAjAno vA mahArathAH . etanme sarvamAchakShva kushalo hyasi sa~njaya .. 8\-82\-6 (59037) sa~njaya uvAcha. 8\-82\-7x (5036) aparAhNe mahArAja sUtaputraH pratApavAn . jaghAna somakAnsarvAnbhImasenasya pashyataH .. 8\-82\-7 (59038) bhImo.apyatibalaM sainyaM dhArtarAShTraM vyapothayat .. 8\-82\-8 (59039) drAvyamANaM balaM dR^iShTvA bhImasenena dhImatA . yantAramabravItkarNaH pA~nchAlAneva mAM vaha .. 8\-82\-9 (59040) madrarAjastataH shalyaH shvetAnashvAnmahAjavAn . prAhiNochchedipA~nchAlAnkarUshAMshcha mahAbalaH .. 8\-82\-10 (59041) pravishya cha mahatsainyaM shalyaH parabalArdanaH . nyayachChatturagAnhR^iShTo yatrayatra cha te rathAH .. 8\-82\-11 (59042) taM rathaM meghasa~NkAshaM vaiyAghraparivAraNam . saMdR^ishya pANDupa~nchAlAstrastA hyAsanvishAmpate .. 8\-82\-12 (59043) tato rathasya ninadaH prAdurAsInmahAraNe . parjanyasamanirghoShaH parvatasyeva dIryataH .. 8\-82\-13 (59044) tataH sharashataistIkShaNaiH karNa AkarNaniHsR^itaiH . jaghAna pANDavabalaM shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-82\-14 (59045) taM tathA samare karma kurvANamaparAjitam . parivavrurmaheShvAsAH pANDavAnAM mahArathAH .. 8\-82\-15 (59046) taM shikhaNDI cha bhImashcha dhR^iShTadyumnashcha pArShataH . nakulaH sahadevashcha draupadeyAshcha sAtyakiH .. 8\-82\-16 (59047) parivavrurjighAMsanto rAdheyaM sharavR^iShTibhiH . sAtyakistu tadA karNaM viMshatyA nishitaiH sharaiH .. 8\-82\-17 (59048) atADayadraNe shUro jatrudeshe narottamaH . shikhaNDI pa~nchaviMshatyA dhR^iShTadyumnashcha saptabhiH .. 8\-82\-18 (59049) draupadeyAshchatuHShaShTyA sahadevashcha saptabhiH . nakulashcha shatenAjau karNaM vivyAdha sAyakaiH .. 8\-82\-19 (59050) bhImasenastu rAdheyaM navatyA nataparvaNAm . vivyAdha samare kruddho jatrudeshe mahAbalaH .. 8\-82\-20 (59051) atha prahasyAdhirathirvyAkShipaddhanuruttamam . mumocha nishitAnbANAnpIDayansumahAbalaH .. 8\-82\-21 (59052) tAnpratyavidhyadrAdheyaH pa~nchabhiH pa~nchabhiH sharaiH . sAtyakestu dhanushChittvA dhvajaM cha bharatarShabha .. 8\-82\-22 (59053) taM tathA navabhirbANairAjaghAna stanAntare . bhImasenaM tataH kruddho vivyAdha triMshatA sharaiH .. 8\-82\-23 (59054) sahadevasya bhallena dhvajaM chichCheda mAriSha . sArathiM cha tribhirbANairAjaghAna parantapaH .. 8\-82\-24 (59055) virathAndraupadeyAMshcha chakAra bharatarShabha . akShNornimeShamAtreNa tadadbhutamivAbhavat .. 8\-82\-25 (59056) vimukhIkR^itya tAnsarvA~nsharaiH sannataparvabhiH . pA~nchAlAnahana~nChUrAMshchedInAM cha mahArathAn .. 8\-82\-26 (59057) te vadhyamAnAH samare chedimatsyA vishAmpate . karNamekamabhidrutya sharasa~NkhaiH samArpayan .. 8\-82\-27 (59058) tA~njaghAna shitairbANaiH sUtaputro mahArathaH . te vadhyamAnAH samare chedimAtsyA vishAmpate . prAdravanta raNe bhItAH siMhatrastA mR^igA iva .. 8\-82\-28 (59059) etadatyudbhataM karma dR^iShTvAnasmi bhArata . yadekaH samare shUrAnsUtaputraH pratApavAn .. 8\-82\-29 (59060) yatamAnAnparaM shaktyA yodhayAnAMshcha dhanvinaH . pANDaveyAnmahArAja sharairvAritavAnraNe .. 8\-82\-30 (59061) tatra bhArata karNasya lAghavena mahAtmanaH . tutuShurdevatAH sarvAH siddhAshcha saha chAraNaiH .. 8\-82\-31 (59062) apUjayanmaheShvAsA dhArtarAShTrA narottamam . karNaM rathavarashreShThaM shreShThaM sarvadhanuShmatAm .. 8\-82\-32 (59063) tataH karNo mahArAja dadAha ripuvAhinIm . kakShamiddho yathA vahnirnidAdhe jvalito mahAn .. 8\-82\-33 (59064) te vadhyamAnAH karNena pANDaveyAstatastataH . prAdravanta raNe bhItAH karNaM dR^iShTvA mahAratham .. 8\-82\-34 (59065) tatrAkrando mahAnAsItpA~nchAlAnAM mahAraNe . vadhyatAM sAyakaistIkShNaiH karNachApavarachyutaiH .. 8\-82\-35 (59066) tena shabdena vitrastA pANDavAnAM mahAchamUH . karNamekaM raNe yodhaM menire tatra shAtravAH .. 8\-82\-36 (59067) tatrAdbhutaM punashchakre rAdheyaH shatrukarshanaH . yadenaM pANDavAH sarve na shekurabhivIkShitum .. 8\-82\-37 (59068) jalaughaH parvatashreShThaM yathAsAdya prabhidyate . tathA tatpANDavaM sainyaM karNamAsAdya dIryate .. 8\-82\-38 (59069) karNo.api samare rAjanvidhUmo.agniriva jvalat . dahaMstasthau mahAbAhuH pANDavAnAM mahAchamUm .. 8\-82\-39 (59070) shirAMsi cha mahArAja karNAM shchaiva sakuNDalAn . bAhUMshcha vIro vIrANAM chichCheda laghu cheShubhiH .. 8\-82\-40 (59071) hastidantatsarUnkha~NgAndhvajA~nshaktIrhayAngajAn . rathAMshcha vividhAnrAjanpatAkA vyajanAni cha .. 8\-82\-41 (59072) akShaM cha yugayoktrANi chakrANi vividhAni cha . chichCheda bahudhA karNo yodhavratamanuShThitaH .. 8\-82\-42 (59073) tatra bhArata karNena nihatairgajavAjibhiH . agamyarUpA pR^ithivI mAMsashoNitakardamA .. 8\-82\-43 (59074) viShamaM cha samaM chaiva hatairashvapadAtibhiH . rathaishcha ku~njaraishchaiva na prAj~nAyata ki~nchana .. 8\-82\-44 (59075) nApi sve na pare yodhAH prAj~nAyanta parasparam . ghore sharAndhakAre tu karNAstre cha vijR^imbhite .. 8\-82\-45 (59076) rAdheyachApanirmuktaiH sharaiH kA~nchanabhUShaNaiH . sa~nChAditA mahArAja pANDavAnAM mahArathAH .. 8\-82\-46 (59077) te pANDaveyAH samare rAdheyena punaH punaH . abhajyanta mahArAja yatamAnA mahArathAH .. 8\-82\-47 (59078) mR^igasa~NghAnyathA kruddhaH siMho drAvayate vane . pa~nchAlAnAM rathashreShThAndrAvaya~nshAtravAMstathA .. 8\-82\-48 (59079) karNastu samare yodhAMstrAsayunsumahAyashAH . kAlayAmAsa tatsainyaM yathA pashugaNAnvR^ikaH .. 8\-82\-49 (59080) dR^iShTvA tu pANDavIM menAM dhArtarAShTrAH parA~NyukhIm . tatrAjagmurmaheShvAsA rudanto bhairavAtravAn .. 8\-82\-50 (59081) duryodhano hi rAjendra mudA paramayA yutaH . vAdayAmAsa saMhR^iShTo nAnAvAdyAni sarvashaH .. 8\-82\-51 (59082) pA~nchAlAshcha maheShvAsA bhagnAstatra narottamAH . nyavartanta tadA shUrA mR^ityuM kR^itvA nivartanam .. 8\-82\-52 (59083) tAnnivR^ittAnraNe shUrAnrAdheyaH shatrutApanaH . anekasho mahArAja babha~nja puruSharShabhaH .. 8\-82\-53 (59084) tatra bhArata karNena pA~nchAlA viMshatI rathAH . nihatAH sAyakaiH krodhAchchedayashcha paraMshatAH .. 8\-82\-54 (59085) kR^itvA shUnyAnrathopasthAnvAjipR^iShThAMshcha bhArata . nirmanuShyAngajaskandhAnpAdAtAMshchaiva vidrutAn .. 8\-82\-55 (59086) Aditya iva madhyAhne durnirIkShyaH parantapaH . kAlAntakavapuH shUraH sUtaputro.abhyarAjata .. 8\-82\-56 (59087) evametanmahArAja naravAjirathadvipAn . hatvA tasthau maheShvAsaH karNo.arigaNasUdanaH .. 8\-82\-57 (59088) yathA bhUtagaNAnhatvA kAlastiShThenmahAbalaH . tathA sa somakAnhatvA tasthAveko mahArathaH .. 8\-82\-58 (59089) tatrAdbhutamapashyAma pA~nchAlAnAM parAkramam . vadhyamAnA.api yatkarNaM nAjahU raNamUrdhani .. 8\-82\-59 (59090) rAjA duHshAsanashchaiva kR^ipaH shAradvatastathA . ashvatthAmA kR^itavarmA shakunishcha mahAbalaH . vyahananpANDavIM senAM shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-82\-60 (59091) karmaputrau tu rAjendra bhrAtarau satyavikramau . nijaghnAte balaM kruddhau pANDavAnAmitastataH .. 8\-82\-61 (59092) tatra yuddhaM mahachchAsItkrUraM vishasanaM mahat .. 8\-82\-62 (59093) tathaiva pANDavAH shUrA dhR^iShTadyumnashikhaNDinau . draupadeyAshcha sa~NkruddhA abhyaghnaMstAvakaM balam .. 8\-82\-63 (59094) evameSha kShayo vR^ittaH pANDavAnAM tatastataH . tAvakAnAmapi raNe bhImaM prApya mahAbalam .. .. 8\-82\-64 (59095) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dvyashItitamo.adhyAyaH .. 82 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 083 .. shrIH .. 8\.83\. adhyAyaH 83 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## pArthachodanayA kR^iShNena karNasamIpamprati rathaprApaNam .. 1 .. shalyena karNaprotsAhanam .. 2 .. karNena pArthaprashaMsanapUrvakaM tadvadhapratij~nA .. 3 .. sa~Nkulayuddham .. 4 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-83\-0 (59096) sa~njaya uvAcha. 8\-83\-0x (5037) hatvA tu phalgunaH senAM kauravANAM pR^ithakpR^ithak . sUtaputrasya saMrambhaM dR^iShTvA chaiva mahAraNe .. 8\-83\-1 (59097) shoNitodAM nadIM kR^itvA mAMsamajjAsthipa~NkilAm . manuShyashIrShapAShANAM hastyashvakR^itarodhasam .. 8\-83\-2 (59098) shUrAsthittayasa~NkIrNAM kAkagR^idhrAnunAditAm . ChatrahaMsapluvopetAM vIravR^ikShApahAriNIm .. 8\-83\-3 (59099) hArapadmAkaravatImuShNIShavaraphenilAm . dhanuHsharadhvajopetAM narakShudrakapAlinIm .. 8\-83\-4 (59100) charmavarmabhramopetAM rathoDupasamAkulAm . jayaiShiNAM cha sutarAM bhIrUNAM cha sudustarAm .. 8\-83\-5 (59101) nadIM prAvartayitvA cha bIbhatsuH paravIrahA . vAsudevamidaM vAkyamabravItpuruSharShabhaH .. 8\-83\-6 (59102) arjuna uvAcha. 8\-83\-7x (5038) eSha ketU raNe kR^iShNa sUtaputrasya dR^ishyate . bhImasenAdayashchaite yodhayanti mahAratham .. 8\-83\-7 (59103) ete dravanti pA~nchAlAH karmatrastA janArdana . eSha duryodhano rAjA shvetachChatreNa dhAryate .. 8\-83\-8 (59104) karNena bhagnAnpA~nchAlAndrAvayanbahu shobhate . kR^ipashcha kR^itavarmA cha drauNishchaiva mahArathaH .. 8\-83\-9 (59105) ete rakShanti rAjAnaM sUtaputreNa rakShitAH . avadhyamAnAste.asmAbhiryodhayiShyanti somakAn .. 8\-83\-10 (59106) eSha shalyo rathopasthe rashmisa~NgrAhakovidaH . sUtaputrarathaM kR^iShNa vAhayanbahu shobhate .. 8\-83\-11 (59107) tatra me buddhirutpannA vAhayAtra rathaM mama . nAhatvA samare karNaM nivartiShye katha~nchana .. 8\-83\-12 (59108) mA sma karNo raNe pArthAnsR^i~njayAMshcha mahArathAn . niHsheShAnsamare kuryAtpashyatAM no janArdana .. 8\-83\-13 (59109) sa~njaya uvAcha. 8\-83\-14x (5039) tataH prAyAjjavenAshu keshavastava vAhinIm . karNaM prati maheShvAsaM dvairathe savyasAchinaH .. 8\-83\-14 (59110) sa prayAto rathenAshu kR^iShNo rAjanmahAhave . AshvAsayanraNe chAshu pANDusainyAni sarvashaH .. 8\-83\-15 (59111) rathaghoShastatastasya pANDavasya babhUva ha . vAsavAstranipAtena parvateShviva mAriSha .. 8\-83\-16 (59112) mahatA rathaghoSheNa pANDavaH satyavikramaH . abhyayAdaprameyAtmA nirjayaMstava vAhinIm .. 8\-83\-17 (59113) tamAyAntaM samIkShyaiva shvetAshvaM kR^iShNasArathim . madrarAjo.abravItkarNaM ketuM dR^iShTvA mahAtmanaH .. 8\-83\-18 (59114) ayaM sa ratha AyAti shvetAshvaH kR^iShNasArathiH . nighnannamitrAnsamare yaM karNa paripR^ichChasi .. 8\-83\-19 (59115) eSha tiShThati kaunteyaH saMspR^ishangANDivaM dhanuH . taM haniShyasi chedadya tannaH shreyo bhaviShyati .. 8\-83\-20 (59116) dhanurjyA chandratArA~NkA patAkAki~NkiNIyutA . pashya karNArjunasyaiShA saudAmanyambare yathA .. 8\-83\-21 (59117) eSha dhvajAgre pArthasya prekShamANaH samantataH . dR^ishyate vAnaro bhImo vIkShatAM bhayavardhanaH .. 8\-83\-22 (59118) etachchakraM gadA sha~NkhaH shAr~NgaM kR^iShNasya cha prabho . dR^ishyate pANDavarathe vAhayAnasya vAjinaH .. 8\-83\-23 (59119) etatkUjati gANDIvaM visR^iShTaM savyasAchinA . ete hastavatA muktA ghnantyamitrA~nshitAH sharAH .. 8\-83\-24 (59120) vishAlAyatatAmrAkShaiH pUrNachandranibhAnanaiH . eShA bhUH kIryate rAj~nAM shirobhirapalAyinAm .. 8\-83\-25 (59121) ete parighasa~NkAshAH puNyagandhAnulepanAH . uddhatA raNashUrANAM pAtyante sAyudhA bhujAH .. 8\-83\-26 (59122) nirastajihvA netrAntA vAjinaH saha sAdibhiH . patitAH pAtyamAnAshcha kShitau kShINA visherate .. 8\-83\-27 (59123) ete parvatashR^i~NgANAM tulyA haimavatA gajAH . sa~nChinnakumbhAH pArthena prapatantyadrayo yathA .. 8\-83\-28 (59124) gandharvanagarAkArA rathA hatanareshvarAH . vimAnAdiva puNyAnte svargiNo nipatantyamI .. 8\-83\-29 (59125) vyAkulIkR^itamatyarthaM pashya sainyaM kirITinA . nAnAmR^igasahasrANAM yUthaM kesariNA yathA .. 8\-83\-30 (59126) tvAmabhiprepsurAyAti karNa nighnanvarAnrathAn . asajjamAno rAdheya taM yAhi prati bhArata .. 8\-83\-31 (59127) eShA vidIryate senA dhArtarAShTrI samantataH . arjunasya bhayAttUrNaM nighnataH shAtravAnbahUn .. 8\-83\-32 (59128) varjayansarvasainyAni tvarate hi dhana~njayaH . tvadarthamiti manye.ahaM yathAsyodIryate vapuH .. 8\-83\-33 (59129) na hyavasthAsyate pArtho yuyutsuH kenachitsaha . tvAmR^ite krodhadIpto hi pIDyamAne vR^ikodare .. 8\-83\-34 (59130) virathaM dharmarAjaM tu dR^iShTvA sudR^iDhavikShatam . shikhaNDinaM sAtyakiM cha dhR^iShTadyumnaM cha pArShatam .. 8\-83\-35 (59131) draupadeyAnyudhAmanyumuttamaujasameva cha . nakulaM sahadevaM cha vashagAMste samIkShya tu .. 8\-83\-36 (59132) sahasaikarathaH pArthastvAmabhyeti parantapaH . krodharaktekShaNaH kruddho jighAMsuH sarvapArthivAn .. 8\-83\-37 (59133) tvarito.abhipatatyasmAMstyaktvA sainyAnyasaMshayam . tvaM karNa pratiyAhyenaM nAstyanyo hi dhanurdharaH .. 8\-83\-38 (59134) na taM pashyAmi loke.asmiMstvatto hyanyaM dhanurdharam . arjunaM samare kruddhaM yo velAmiva vArayet .. 8\-83\-39 (59135) na chAsya rakShAM pashyAmi pArshvato na cha pR^iShThataH . eka evAbhiyAti tvAM pashya sAphalyamAtmanaH .. 8\-83\-40 (59136) tvaM hi kR^iShNau raNe shakto yoddhumetau parantapau . tavaiva bhAro rAdheya pratyudyAhi dhana~njayam .. 8\-83\-41 (59137) samAno hyasi bhIShmeNa dromadrauNikR^ipeNa cha . savyasAchinamAyAntaM nivAraya mahAraNe .. 8\-83\-42 (59138) lelihAnaM yathA sarpaM garjantamR^iShabhaM yathA . vanasthitaM yathA vyAghraM jahi karNa dhana~njayam .. 8\-83\-43 (59139) ete dravanti samarAnnirapekShA narAdhipAH . arjunasya bhayatrastA dhArtarAShTrA mahAbalAH .. 8\-83\-44 (59140) dravatAmatha teShAM tu nAnyo.asti yudhi mAnavaH . bhayahA yo bhavedvIrastvAmR^ite sUtanandana .. 8\-83\-45 (59141) ete tvAM kuravaH sarve dvIpamAsAdya saMyuge . dhiShThitAH puruShavyAghra tvattaH sharaNakA~NkShiNaH .. 8\-83\-46 (59142) vaidehAmbaShThakAmbhojAstathA nagnajitastvayA . gAndhArAshcha yayA dhR^ityA jitAH sa~Nkhye sudurjayAH . tAM dhR^itiM kururAdheya tataH pratyehi pANDavam .. 8\-83\-47 (59143) vAsudevaM cha vArShNeyaM prIyamANaM kirITinA . pratyudyAhi mahAbAho pauruShe mahati sthitaH .. 8\-83\-48 (59144) karNa uvAcha. 8\-83\-49x (5040) prakR^itistho.asi me shalya idAnIM sammatastathA . pratibhAsi mahAbAho abhItashcha dhana~njayAt .. 8\-83\-49 (59145) pashya bAhvorbalaM me.adya shikShitasya cha pashya me . eko.adya nihaniShyAmi pANDavAnAM mahAchamUm .. 8\-83\-50 (59146) kR^iShNau cha puruShavyAghra tataH satyaM bravImi te . nAhatvA yudhi tau vIrau vyapayAsye katha~nchana .. 8\-83\-51 (59147) shishye vA nihatastAbhyAmanityo hi raNe jayaH . kR^itArtho.adya bhaviShyAmi hatvA vApyatha vA hataH .. 8\-83\-52 (59148) shalya uvAcha. 8\-83\-53x (5041) ajayyamenaM pravadanti yuddhe mahArathAH karNa rathapravIram . ekAkina kimu kR^iShNAbhiguptaM vijetumenaM ka ihotsaheta .. 8\-83\-53 (59149) karNa uvAcha. 8\-83\-54x (5042) naitAdR^isho jAtu babhUva loke rathottamo yAvadupashrutaM naH . tamIdR^ishaM pratiyotsyAmi pArthaM mahAhave pashya cha pauruShaM me .. 8\-83\-54 (59150) raNe charatyeSha rathapravIraH sitairhayaiH kauravarAjaputraH . sa vA.adya mAM neShyati kR^ichChrameta\-\- tkarNo.asyAnte.apyatra bhavetsamarthaH .. 8\-83\-55 (59151) asvedinau rAjaputrasya hastA\-\- vavepamAnau jAtakiNau bR^ihantau . dR^iDhAyudhaH kR^itimAnkShiprahasto na pANDaveyena samo.asti yodhaH .. 8\-83\-56 (59152) gR^ihNAtyanekAnapi ka~NkapatrA\-\- nekaM yathA tAnpratiyojya chAshu . te kroshamAtre nipatantyamodhAH kastena yodho.asti samaH pR^ithivyAm .. 8\-83\-57 (59153) atoShayatsvANDave yo hutAshaM kR^iShNadvitIyo.atirathastarasvI . lebhe chakraM yatra kR^iShNo mahAtmA dhanurgANDIvaM pANDavaH savyasAchI .. 8\-83\-58 (59154) shvetAshvayuktaM cha sughoShamugraM rathaM mahAbAhuradInasatvaH . maheShudhI chAkShaye divyarUpe shastrANi divyAni cha havyavAhAt .. 8\-83\-59 (59155) yastvindraloke nijaghAna daityA\-\- nasa~NkhyeyAnkAlakeyAMshcha sarvAn . lebhe sha~NkhaM devadattaM sma tatra ko nAma tenAbhyadhikaH pR^ithivyAm .. 8\-83\-60 (59156) mahAdevaM toShayAmAsa yo.astraiH sAkShAtsuyuddhena mahAnubhAvaH . lebhe tataH pAshupataM sughoraM trailokyasaMhArakaraM mahAstram .. 8\-83\-61 (59157) pR^ithakpR^ithaglokapAlAH sametA dadurmahAstrANyaprameyANi sa~Nkhye . yaistA~njaghAnAshu raNe nR^isiMhaH sakAlakeyAnasurAnsametAn .. 8\-83\-62 (59158) tathA virATasya pure sametA\-\- nsarvAnasmAnekarathena jitvA . jahAra tadrodhanamAjimadhye vastrANi chAdatta mahArathebhyaH .. 8\-83\-63 (59159) tamIdR^ishaM vIryaguNopapannaM kR^iShNadvitIyaM paramaM nR^ipANAm . tamAhvayansAhasamuttamaM vai jAne svayaM sarvalokasya shalya .. 8\-83\-64 (59160) anantavIryeNa cha keshavena nArAyaNenApratimena guptaH . varShAyutairyasya guNA na shakyA vaktuM sametairapi sarvalokaiH .. 8\-83\-65 (59161) mahAtmanaH sha~NkhachakrAsipANe\-\- rviShNorjiShNorvasudevAtmajasya . bhayaM na me jAyate sAdhvasaM cha dR^iShTvA kR^iShNAvekarathe sametau .. 8\-83\-66 (59162) atIvAyaM dhanuShi rAjaputre\-\- ShvatIvAnyAnkeshavashchakrayuddhe . evaMvidhau pANDavavAsudevau chaletsvadeshAdvimavAnna kR^iShNau .. 8\-83\-67 (59163) ubhau hi shUrau balinau dR^iDhAyudhau mahArathau saMhananopapannau . etau vIrau naravIrau sametau sthAnAchchyutau devakumArarUpau .. 8\-83\-68 (59164) agryAdityAvindravR^ihaspatI vA yamAntakau vA shatripUShaNau vA . bhagAMshamitrAvaruNAvashvinau vA marudgaNau vA vasavaH sametAH . vyastAH samastAshcha yudhA na shaktA jetuM prasahyArjunaM chAchyutaM cha .. 8\-83\-69 (59165) etau hi tAvarjunavAsudevau ko.anyaH pratIyAnmadR^ite tu shalya .. 8\-83\-70 (59166) sarveShAM vR^iShNivIrANAM kR^iShNe lakShmIH pratiShThitA . sarveShAM pANDuputrANAM jayaH pArthe pratiShThitaH .. 8\-83\-71 (59167) tAvubhau puruShavyAghrau samAne syandane sthitau . mAmekamabhiyoddhArau sujAtaM bata shalya me .. 8\-83\-72 (59168) naitachchiraM kShipramimaM rathaM me pravartayaitAvabhiyAmi chaivam . asminmuhUrte nihatau pashya kR^iShNau tAbhyAM hataM vA yudhi mAM ripubhyAm .. 8\-83\-73 (59169) evaM bruvANaH sahasA mahAratha\-\- stvabhyadravatpANDavaM sUtaputraH .. 8\-83\-74 (59170) abhyetya putreNa tavAbhinanditAH sametya choktAH kuruvIrasattamAH . kR^ipashcha bhojashcha mahArathAvubhau tathaiva gAndhArapatiH sahAnujaH . guroH sutastasya tavAtmajAstathA padAtisa~NghA dviradAstathA tadA .. 8\-83\-75 (59171) nirudhyatAbhidravatAchyutArjunau shrameNa saMyojayatAshu sarvashaH . yathA bhavadbhirbhR^ishavikShatAvubhau sukhena hanyAnmama vAhinIpatiH .. 8\-83\-76 (59172) tatheti choktvA tvaritAH sma te.arjunaM jighAMsavo vIratarAH samAyayuH . sharaishcha jaghnuryudhi taM mahArathA dhana~njayaM karNanideshakAriNaH . nadInadaM bhUrijalo mahArNavo yathA tathA tAnsamare.arjuno.agrasat .. 8\-83\-77 (59173) na sandadhAno na tathA sharottamAn pramu~nchamAno ripubhiH pradR^ishyate . dhana~njayAstaiH sma sharairvidAritA hatA nipeturnaravAjiku~njarAH .. 8\-83\-78 (59174) sharArchiShaM gANDivachArumaNDalaM yugAntasUryapratimAnatejasam . na kauravAH shekurudIkShituM jayaM yathA raviM vyAdhitachakShuSho janAH .. 8\-83\-79 (59175) sharottamAnsamprahitAnmahArathai shchichCheda pArthaH prahasa~nCharaudhaiH . bhUyashcha tAnahanadbANasa~NghAn gANDIvadhanvAyatapUrNamaNDalam .. 8\-83\-80 (59176) yathograrashmiH shuchishukramadhyagaH sukhaM vivasvAnharate jalaughAn . tathArjuno bANagaNAnnirasya dadAha senAM tava pArthivendra .. 8\-83\-81 (59177) tamabhyadhAvadvisR^ijankR^ipaH sharAM\-\- stathaiva bhojastava chAtmajaH svayam . mahAratho droNasutashcha sAyakai\-\- ravAkiraMstoyadharA yathA.achalam .. 8\-83\-82 (59178) jighAMsubhistAnkushalaiH sharottamAn mahAtmabhiH samprahitAnprayatnataH . sharaiH pratichCheda sa pANDavastvaran parAnvinirbhidya cha tAMstribhistribhiH .. 8\-83\-83 (59179) sa gANDivavyAyatapUrNamaNDala\-\- stapanripUnarjunabhAskaro vabhau . sharograshmiH shuchishukramadhyago yathaiva sUryaH pariveyavAMstathA .. 8\-83\-84 (59180) athAgryabANairdashabhirdhana~njayaM parAbhinaddoNasuto.achyutaM tribhiH . chaturbhirashvAMshchaturaH kapiM tataH sharaishcha nArAchavarairavAkirat .. 8\-83\-85 (59181) tathA tataH prasphuradasya kArmukaM tribhiH sharairyantR^ishirashchakarta ha . hayAMshchaturbhishchaturastribhirdhvajaM dhana~njayo drauNirathAdapAtayat .. 8\-83\-86 (59182) sa roShapUrNo hmativajrahATakai\-\-\- rala~NkR^itaM takShakabhogavarchasam . sa tadvadhe kArmukamanyadAdade yathA mahAhipravaraM tathaiva cha .. 8\-83\-87 (59183) svamAyudhaM chApi vikIrya bhUtale dhanushcha kR^itvA saguNaM guNAdhikaH . samAnayaMsaltAvajitau narottamau sharottamairdrauNiravidhyadantikAt .. 8\-83\-88 (59184) kR^ipashcha bhojashcha tavAtmajashcha te sharairanekairyudhi pANDavarShabham . mahArathAH saMyugamUrdhani sthitA\-\- stamonudaM vAridharA ivApatan .. 8\-83\-89 (59185) kR^ipasya pArthaH sharaM sharAsanaM hayAndhvajAnsAradhimeva patribhiH . [samArpayadvAhusahasravikrama\-\- stathA yathA vajradharaH purA baleH .. 8\-83\-90 (59186) sa pArthabANairvinipAtitAyudho dhvajAvamarde cha kR^ite mahAhave . kR^itaH kR^ipo bANasahasrayanito yathApageyaH prathamaM kirITinA ..] 8\-83\-91 (59187) sharaiH prachichCheda tavAtmajasya dhvajaM dhanushcha prachakarta nardataH . jaghAna chAshvAnkR^itavarmaNaH shubhAn dhvajaM cha chichCheda tavAtmajasya ha .. 8\-83\-92 (59188) savAjisUteShvasanAnsaketanA\-\- ~njayAna nAgAshvarathAMshcha sa tvaran . tataH prakIrNaM sumahadvalaM tava prapIDitaM saviturivaujasA bhR^isham .. 8\-83\-93 (59189) tato.arjunasvAshu rathena keshava\-\- shchakAra shatrUnapasavyamAturAn . tataH prayAtaM tvaritaM dhana~njayaM shatakratuM vR^itranijaghruShaM yathA . samanvadhAvanpunarutthitairdhvajai rathaiH suyuktairapare yuyutsavaH .. 8\-83\-94 (59190) athAbhisR^itya prativArya chAhitAn dhana~njayasyAnucharAnmahArathAH . shikhaNDishaineyayamAH shitaiH sharai\-\-\- rvidArayanto vyanadansubhairavam .. 8\-83\-95 (59191) tato.abhijaghnuH kupitAH parasparaM sharaistadA~nchogatibhiH sutejanaiH . kurupravIrAH saha pR^i~njayairyathA surArayo devapatiM yathA tathA .. 8\-83\-96 (59192) jayepsavaH svargamanAya chotsukAH patanti nAgAshvarathAH parantapa . tathaiva sarve bahavashcha vivyadhuH sharaiH sumuktairitaretaraM pR^ithak .. 8\-83\-97 (59193) sharAndhakAre tu mahAtmabhiH kR^ite mahAmR^idhe yodhavaraiH parasparam . chaturdisho vai vidishashcha pArthiva prabhA cha sUryasya tamovR^itA.abhavat .. .. 8\-83\-98 (59194) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi tryashItitamo.adhyAyaH .. 83 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-83\-81 shuchishukayoH AShADhajyeShThayormadhye gataH .. 8\-83\-94 tathArjunasyAvirathena keshava iti kha.Ta.pAThaH . athArjunasyAdhiratheshcha keshava iti ka.~Na.pAThaH .. 8\-83\-83 tryashItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 084 .. shrIH .. 8\.84\. adhyAyaH 84 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkuta##xxxxx## .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-84\-0 (59195) sa~njaya uvAcha. 8\-84\-0x (5043) ##xxxxxxxxxxx##prabarairvalairbhImamabhidrutam . ##xxxxxxxxxx## kaunteyamusthihIrShurdhana~njayaH .. 8\-84\-1 (59196) ##xxxxxxxxx## senAM mArata sAyakaiH . ##xxxxxxxxxx## paravIrAndhana~njayaH .. 8\-84\-2 (59197) ##xxxxxxxxxxx## sharajAlAni bhAgashaH . adR^ishyanta tathAnye cha nijaghnustava vAhinIm .. 8\-84\-3 (59198) sa pakShisa~NghAcharitamAkAshaM pUraya~nsharaiH . dhana~njayo mahAbAhuH kurUNAmantako.amayat 8\-84\-4 (59199) tato bhallaiH kShurapraishcha nArAchairvimalairapi . gAtrANi prAchChinatpArthaH shirAMsi cha chakarta ha .. 8\-84\-5 (59200) ChinnagAtrairvikavachairvishiraskaiH samantataH . pAtitaishcha patadbhishcha yodhairAsItsamAvR^itA .. 8\-84\-6 (59201) dhana~njayasharAbhyastaiH syandanAshvarathadvipaiH . sa~nChinnabhinnavidhvastairvya~NgA~NgAvayavaiH stR^itA . gatasatvaiH sasatvaishcha saMvR^itA.a.asIdvasundharA .. 8\-84\-7 (59202) sudurgamA suviShamA ghorA.atyarthaM sudurdR^ishA . raNabhUmirabhUdrAjanmahAvaitaraNI yathA .. 8\-84\-8 (59203) IShAchakrAkShabhallaishcha vyashvaiH sAshvaishcha yudhyatAm . sasUtairhatasUtaishcha rathaiH stIrNA.abhavanmahI .. 8\-84\-9 (59204) suvarNavarmasannAhairyodhaiH kanakamAlibhiH . AsthitAH klR^iptavarmANo bhadrA nityamadA dvipAH .. 8\-84\-10 (59205) kruddhAH krurairmahAmAtraiH preShitArjunamabhyayuH . chatuH shatA rathavarA hatAH petuH kirITinA .. 8\-84\-11 (59206) paryastAnIva shR^i~NgANi sasatvAni mahAgireH . dhana~njayasharAbhyastaiH stIrNA bhUrvaravAraNaiH .. 8\-84\-12 (59207) samantAjjaladaprakhyAnvAraNAnmadavarShiNaH . abhipede.arjunaratho ghanAnbhindannivAMshumAn .. 8\-84\-13 (59208) hatairgajamanuShyAshvairbhinnaishcha bahudhA rathaiH . vishastrayantrakavachairyuddhashauNDairgatAsubhiH . upaviddhAyudhairmArgaH stIrNo.abhUtphalgunena vai .. 8\-84\-14 (59209) visphAritaM cha gANDIvamatyAsIdbhairavasvanam sughoShaM vajraniShpeShaM stanayanniva toyadaH .. 8\-84\-15 (59210) tataH prAdIryata chamUrdhana~njayasharAhatA . mahAvAtasamAviddhA mahAnauriva sAgare .. 8\-84\-16 (59211) nAnArUpAH prANaharAH sharA gANDIvachoditAH . alAtolkAshaniprakhyAstava sainyaM vinirdahan .. 8\-84\-17 (59212) mahAgirau veNuvanaM nishi prajvalitaM yathA . tathA tava mahAsainyaM prAsphurachCharapIDitam .. 8\-84\-18 (59213) tadvinaShTaM suvidhvastaM tava sainyaM kirITinA . hatapravihataM bANaiH sarvataH pradrutaM dishaH .. 8\-84\-19 (59214) sashvApadA mR^igagaNA dAvAgnitrAsitA yathA . kuravaH paryavartanta nirdagdhAH savyasAchinA .. 8\-84\-20 (59215) utsR^ijya cha mahAbAhuM bhImasenaM tathA raNe . balaM kurUNAmudvignaM sarvamAsItparA~Nmukham .. 8\-84\-21 (59216) tataH kuruShu bhagneShu bIbhatsuraparAjitaH . bhImasenaM samAsAdya muhUrtaM so.abhyavartata .. 8\-84\-22 (59217) samAgamya cha bhImena mantrayitvA cha phalgunaH . vishalyamarujaM chAsmai kathayitvA yudhiShThiram .. 8\-84\-23 (59218) bhImasenAbhyanuj~nAtastataH prAyAddhana~njayaH . nAdanrathaghoSheNa pR^ithivIM dyAM cha bhArata .. 8\-84\-24 (59219) tataH parivR^ito vIrairdashabhiH shatrutApanaH . duHshAsanAdavarajaistava putrairdhana~njayaH .. 8\-84\-25 (59220) te tamabhyardayanbANairulkAbhiriva ku~njaram . AtateShvasanA vIrA nR^ityanta iva bhArata .. 8\-84\-26 (59221) apasavyAMstu tAMshchakre rathena madhusUdanaH . niyuktAnhi sa tAnmene yamAyAshu kirITinA .. 8\-84\-27 (59222) tathAnye prANadanmUDhAH parA~NmukhamivArjunam .. 8\-84\-28 (59223) teShAM nAnadatAM ketUnashvAMshchApAni sArathIn . nArAchairardhachandraishcha kShipraM pArtho nyakR^intata .. 8\-84\-29 (59224) *athAnyairdashabhirbhallaiH shirAMsyeShAmapAtayat . roShasaMraktanetrANi sandaShTauShThAni bhUtale .. 8\-84\-30 (59225) teShAM vakrANi vibabhurvyomni tArAgaNA iva .. 8\-84\-31 (59226) tAMstu bhallairmahAvegairdashabhirdasha kauravAn . rukmA~NgadAvrukmapu~NkhairhatvA prAyAdamitrahA .. .. 8\-84\-32 (59227) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chaturashItitamo.adhyAyaH .. 84 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-84\-* atrArjunakR^itaM dashadhR^itarAShTraputrahananaM vichAraNIyam. 8\-84\-17 vinirdahannityatrADabhAva ASheH. . 8\-84\-84 chaturashItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 085 .. shrIH .. 8\.85\. adhyAyaH 85 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-85\-0 (59228) sa~njaya uvAcha. 8\-85\-0x (5044) tamAyAntaM mahAvegairashvaiH kapivaradhvajam . yuddhAyAbhyadravandIrAH kurUNAM navatIM rathAH .. 8\-85\-1 (59229) kR^itvA saMshaptakA ghoraM shapathaM pAralaukikam . parivavrurnaravyAghrA naravyAghraM raNe.arjunam .. 8\-85\-2 (59230) kR^iShNaH shvetAnmahAvegAnashvAnkA~nchanabhUShaNAn . muktAjAlapratichChannAnpraiShItkarNarathaM prati .. 8\-85\-3 (59231) prekShya karNarathaM yAntamarighnaM taM dhana~njayam . bANavarShairabhighnantaH saMshaptakagaNA yayuH .. 8\-85\-4 (59232) tvaramANAMstu tAnsarvAnsasUteShvasanadhvajAn . jaghAna navatiM vIrAnarjuno nishitaiH sharaiH .. 8\-85\-5 (59233) te.apatanta hatA bANairnAnArUpaiH kirITinA . vimAnebhyaH sukR^itinaH svargAtpuNyakShaye yathA .. 8\-85\-6 (59234) tataH sarathanAgAshvAH kuravaH kurusattamam . nirbhayA bharatashreShThamabhyavartanta phalgunam .. 8\-85\-7 (59235) tadAyastamanuShyAshvamudIrNavaravAraNam . putrANAM te mahAsainyaM samarautsIddhana~njayam .. 8\-85\-8 (59236) shaktyR^iShTitomaraprAsairgadAnistriMshasAyakaiH . prAchChAdayanmaheShvAsAH kuravaH kurunandanam .. 8\-85\-9 (59237) tAmantarikShe vitatAM shastravR^iShTiM samantataH . vyadhamatpANDavo bANaistamaH sUrya ivAMshubhiH .. 8\-85\-10 (59238) tato mlechChAH sthitA mattaistrayodashashatairgajaiH . pArshvato vyahananpArthaM tava putrasya shAsanAt .. 8\-85\-11 (59239) karNinAlIkanArAchaistomaraprAsashaktibhiH . karpaNairbhiNDipAlaishcha rathasthaM pArthamArdayan .. 8\-85\-12 (59240) tAM shastravR^iShTimatulAM dvipasthaiH preShitAM prabhuH . chichCheda nishitairbhallairardhachandraishcha phalgunaH .. 8\-85\-13 (59241) atha tAndviradAnsarvAnnAnAli~NgaiH sharottamaiH . sapatAkadhvajArohAngirInvajrairivAbhinat .. 8\-85\-14 (59242) te hemapu~NkhairiShubhirarditA hemamAlinaH . hatAH peturmahAnAgAH sAgrijvAlA ivAdrayaH .. 8\-85\-15 (59243) tato gANDIvanirghoSho mahAnAsIdvishAmpate . stanatAM kUjatAM chaiva manuShyagajavAjinAm .. 8\-85\-16 (59244) ku~ncharAshcha hatA rAjandadruvuste samantataH . ashvAshcha paryadhAvanta hatArohA disho dasha .. 8\-85\-17 (59245) rathA hInA nahArAja rathibhirvAjibhistathA . gandharvanagarAkArA dR^ishyante sma sahasrashaH .. 8\-85\-18 (59246) ashvArohA mahArAja dhAvamAnA itastataH . tatratatraiva dR^ishyante nihatAH pArthasAyakaiH .. 8\-85\-19 (59247) tasminkShaNe pANDavasya bAhvorbalamadR^ishyata . yatsAdino vAraNAMshcha rathAMshchaiko.ajayadyudhi .. 8\-85\-20 (59248) asaMyuktAshcha te rAjanparivR^ittA raNaM prati . narA nAgA rathAshchaiva nadanto.arjunamabhyayuH .. 8\-85\-21 (59249) tatastrye~NgeNa mahatA balena bharatarShabha . dR^iShTvA parivR^itaM rAjanbhImasenaH kirITinam .. 8\-85\-22 (59250) hatAvasheShAnutsR^ijya tvadIyAnkatichidrathAn . javenAbhyadravadbhImo dhana~njayarathaM prati .. 8\-85\-23 (59251) tatastatprAdravatsainyaM hatabhUyiShThamAturam . dR^iShTvA.arjunaM tadA bhImamAgataM bhrAtaraM prati .. 8\-85\-24 (59252) hatAvashiShTAMsturagAnarjunena mahAbalaH . bhImo vyadhamadashrAnto gadApANirmahAhave .. 8\-85\-25 (59253) `gadApANiM tadA dR^iShTvA bhImaM bhArata bhAratAH . menire tamanuprAptaM daNDapANimivAntakam'.. 8\-85\-26 (59254) kAlarAtrimivAtyugrAM naranAgAshvabhojanAm . prAkArATTapuradvAradAraNImatidAruNAm .. 8\-85\-27 (59255) gadAM turaganAshAya tvaranbhImo vyavAsR^ijat . sA jaghAna bahUnashvAnashvArohAMshcha mAriSha .. 8\-85\-28 (59256) kAMsyAyasatanutrAMshcha narAnashvAMshcha pANDavaH . pothayAmAsa gadayA sashabdaM te.apatanhatAH .. 8\-85\-29 (59257) dantairdashanto vasudhAM sherate kShatajokShitAH . bhagnamUrdhAsthicharaNAH kravyAdagaNabhojanAH .. 8\-85\-30 (59258) asR^i~NmAMsavasAbhishcha tR^iptimabhyAgatA gadA . asthInyapyashnatI tasthau kAlarAtrIva durdR^ishA .. 8\-85\-31 (59259) sahasrANi dashAshvAnAM hatvA pattIMshcha bhUyasaH . bhImo.abhyadhAvatsa~Nkruddho gadApANiritastataH .. 8\-85\-32 (59260) gadApANiM tato bhImaM dR^iShTvA bhArata tAvakAH . menire samanuprAptaM kAladaNDodyataM yamam .. 8\-85\-33 (59261) sa matta iva mAta~NgaH sa~NkruddhaH pANDunandanaH . pravivesha gajAnIkaM makaraH sAgaraM yathA .. 8\-85\-34 (59262) vigAhya cha gajAnIkaM pragR^ihya mahatIM gadAm . kShaNena bhImaH sa~Nkruddhastanninye yamasAdanam .. 8\-85\-35 (59263) gajAnsaka~NkaTAnmattAnsArohAnsapatAkinaH . patataH samapashyAma sapakShAnparvatAniva .. 8\-85\-36 (59264) hatvA tu tadgajAnIkaM bhImaseno mahAbalaH . punaH svarathamAsthAya pR^iShThato.arjunamabhyayAt .. 8\-85\-37 (59265) tataH parA~NmukhIbhUtaM nirutsAhaM balaM tava . tadAnIM tu mahArAja prAyashaH shastraveShTitam .. 8\-85\-38 (59266) vilambamAnaM tatsainyabhapragalbhamavasthitam . dR^iShTvA prAchChAdayadbANairarjunaH shastravR^iShTibhiH .. 8\-85\-39 (59267) narAshvarathamAta~NgA yudhi gANDIvadhanvanA . sharavrAtaishchitA rejuH kadambA iva kesaraiH .. 8\-85\-40 (59268) tataH kuruNAmabhavadArtanAdo mahAnnR^ipa . narAshvanAgAsuhanAndR^iShTvA bANAnkirITinaH .. 8\-85\-41 (59269) hAhAkR^itaM bhR^ishaM trastaM lIyamAnaM parasparam . alAtachakravatsainyaM tadA babhrAma tAvakam .. 8\-85\-42 (59270) tato.arjunasharadhvastaM kurUNAM sumahadbalam . na hyatrAsIdanirbhinno rathaH sAdI hayo gajaH .. 8\-85\-43 (59271) AdIptamiva tatsainyaM sharaishChinnatanuchChadam . AsItsvashoNitaklinnaM raudraM naShTaM vishAmpate .. 8\-85\-44 (59272) tatsainyaM hatabhUyiShThamAhataM nishitaiH sharaiH . na jahau samaraM prApya phalgunaM shatrutApanam .. 8\-85\-45 (59273) tatrAdbhutamapashyAma kauravANAM parAkramam . vadhyamAno.api yatpArthaM na jahau bharatarShabha .. 8\-85\-46 (59274) taM dR^iShTvA vikramaM tasya kuravaH savyasAchinaH . nirAshAH samapadyanta sarve karNasya jIvite .. 8\-85\-47 (59275) aviShahyaM tu pArthasya sharasaMsparshamAhave . matvA nyavartankuravo jitA gANDIvadhanvanA .. 8\-85\-48 (59276) te hitvA samare pArthaM vadhyamAnAshcha sAyakaiH . pradudruvurdisho bhItAshchukrushushchApi sUtajam .. 8\-85\-49 (59277) tAnvidrAvayate pArthaH kira~nsharashatAnbahUn . harShayanpANDavIM senAM rAjAnaM cha yudhiShThiram .. 8\-85\-50 (59278) putrAstava mahArAja jagmuH karNarathaM prati . agAdhe majjatAM teShAM dvIpaH karNo.abhavattadA .. 8\-85\-51 (59279) kuravo hi mahArAja nirviShAH pannagA iva . karNamevopalIyanta bhayAdgANDIvaghanvanaH .. 8\-85\-52 (59280) yathA sarvANi bhUtAni mR^ityorbhItAni mAriSha . upalIyanti santrAsAddharmaM lokaparAyaNam .. 8\-85\-53 (59281) tathA karNaM maheShvAsaM putrAstava narAdhipa . upAlIyanta santrAsAtpANDavasya mahAtmanaH .. 8\-85\-54 (59282) tA~nshoNitapariklinnAnviShamasthA~nsharAturAn . mA bhaiShTetyabravItkarNo bhItAnAviShTachetasaH .. 8\-85\-55 (59283) sambhagnaM hi balaM dR^iShTvA balAtpArthena tAvakam . dhanurvisphArayankarNastasthau shatrujighAMsayA .. 8\-85\-56 (59284) tAnpradrutAnkurUndR^iShTvA karNaH shastrabhR^itAM varaH . sa~nchintayitvA pArthasya vadhe dadhre manaH shvasan .. 8\-85\-57 (59285) visphArya sumahachchApaM tatashchAdhirathirvR^iShaH . pA~nchAlAnpunarAdhAvatpashyataH savyasAchinaH .. 8\-85\-58 (59286) tataH kShaNena kShitipAH kShatajapratimekShaNAH . sharaughaishChAdayAmAsurmahAmeghA ivAchalam .. 8\-85\-59 (59287) tataH sharasahasrANi karNamuktAni mAriSha . pA~nchAlAnAM haratprANAMstamAMsIva tamonudaH .. 8\-85\-60 (59288) mahadAsIttadA yuddhaM pA~nchAlAnAM mahAmate . vadhyatAM sUtaputreNa mitrArthe mitragR^iddhinA .. .. 8\-85\-61 (59289) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe pa~nchAshItitamo.adhyAyaH .. 85 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-85\-12 musalairbhindipAlaishcha iti jha.pAThaH .. 8\-85\-85 pa~nchAshItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 086 .. shrIH .. 8\.86\. adhyAyaH 86 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkalayuddham .. 1 .. bhImaduHshAsanayoH samAgamaH saMvAdashcha .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-86\-0 (59290) sa~njaya uvAcha. 8\-86\-0x (5045) tataH karNaH kuruShu pradruteShu varUthinA shvetahayena rAjan . pA~nchAlaputrAnvyadhamatsUtaputro maheShumirvAta ivAbhrasa~NghAn .. 8\-86\-1 (59291) sUtaM rathAda~njalikairnipAtya jaghAna chAshvA~njanamejayasya . shatAnIkaM sutasomaM cha bhallai\-\- ravAkiraddhanuShI chApyakR^intat .. 8\-86\-2 (59292) dhR^iShTadyumnaM nirbibhedAtha ShaDbhi\-\- rjaghAnAshvAndakShiNAMstasya sa~Nkhye . hatvA chAshvAnsAtyakeH sUtaputraH kaikeyaputraM nyavadhIdvishokam .. 8\-86\-3 (59293) tamabhyadhAvannihate kumAre senApatiH kaikayo mitravarmA . sharairvidhunvanbhR^ishamugravegaiH karNAtmajaM chApyahanatsudevam .. 8\-86\-4 (59294) tasyArdhachandraistribhiruchchakarta prahasya bAhU cha shirashcha karNaH . sa syandanAdgAmagamadgatAsuH parashvathaiH sAla ivAvarugNaH .. 8\-86\-5 (59295) hatAshvama~njogamibhiH suSheNaH shinipravIraM nishitaiH pR^iShatkaiH . prachChAdya nR^ityanniva karNaputraH shaineyabANAbhihataH papAta .. 8\-86\-6 (59296) putre hate krodhaparItayetAH karNaH shinInAM pravaraM jighAMsuH . hato.asi he sAtyaka ityudIrya vyavAsR^ijadbANamamitrasAham .. 8\-86\-7 (59297) tamasya chichCheda sharaM shikhaNDI tribhistribhishcha pratutoda karNam . shikhaNDinaH kArmukaM cha dhvajaM cha chChittvA kShurAbhyAM nyahanatsujAtaH .. 8\-86\-8 (59298) shikhaNDinaM ShaDbhiravidhyadugro dhArShTadyumneH sa shirashchochchakarta . tato.abhinatsutasomaM kShureNa susa~njhitenAdhirathirmahAtmA .. 8\-86\-9 (59299) athAkrande tumule vartamAne dhArShTadyumne nihate tatra kR^iShNaH . apA~nchAlyaM kriyate yAhi pArtha karNaM jahIlAbravIdrAjasiMha .. 8\-86\-10 (59300) tataH prahasyAshu narapravIro rathaM rathenAdhiratherjagAma . bhaye teShAM trANamichChansubAhu\-\- rabhyAhatAnAM rathayUthapena .. 8\-86\-11 (59301) tato.apare bhArata duShprakampyAH pA~nchAlAnAM rathasa~NghAH sametAH . pratishritA hyantarikShe grahAbhA dhanuHpravIrAstu rathapravIrAH .. 8\-86\-12 (59302) visphArya gANDIvamathograghoShaM jyayA samAhatya tale bhR^ishaM cha . bANAndhakAraM sahasaiva kR^itvA jaghAna nAgAshvarathadhvajAMshcha .. 8\-86\-13 (59303) [pratishrutaH prAcharadantarikShe guhA girINAmapatanvayAMsi . yanmaNDalajyena vijR^imbhamANo raudre muhUrte.abhyapatatkirITI ..] 8\-86\-14 (59304) taM bhImaseno.anuyayau rathena pR^iShThe rakShanpANDavamekavIraH . tau rAjaputrau tvaritau rathAbhyAM karNAya yAtAvaribhirviShaktau .. 8\-86\-15 (59305) tatrAntare sumahAnsUtaputra\-\- shchakre yuddhaM somakAnsampramathya . rathAshvamAta~NgaNA~njaghAna prachChAdayAmAsa sharairdishashcha .. 8\-86\-16 (59306) tamuttamaujA janamejayashcha kruddhau yudhAmanyushikhaNDinau cha . karNaM bibheduH sahitAH pR^iShatkaiH sannardamAnAH saha pArShatena .. 8\-86\-17 (59307) te pa~ncha pA~nchAlarathAH sametA vaikartanaM karNamabhidravantaH . tasmAdrathAchchyAvayituM na sheku\-\- rdhairyAtkR^itAtmAnamivendriyArthAH .. 8\-86\-18 (59308) teShAM dhanUMShi dhvajavAjisUtAM\-\- stUrNaM patAkAshcha nikR^itya bANaiH . tAnpA~nchAlAnabhyahanatpR^ivatkaiH karNastataH siMha ivonnanAda .. 8\-86\-19 (59309) tasyAsyatastAnabhinighnatashcha jyAbANahastasya dhanuHsvenana . sAdridrumA syAtpR^ithivI vishIrNe\-\- tyatIva matvA janatA vyapIdat .. 8\-86\-20 (59310) sa shakrachApapratimena dhanvanA bhR^ishAyatenAdhirathiH sharAnsR^ijan . babhau raNe dIptamarIchimaNDalo yathAMshumAlI pariveShavAMstathA .. 8\-86\-21 (59311) shikhaNDinaM dvAdashabhiH parAbhina\-\- chChitaiH sharaiH ShaDbhirathottamaujasam . tribhiryudhAmanyumavidhyadAshugai\-\- stribhistribhiH somakapArShatAtmajau .. 8\-86\-22 (59312) parAjitAH pa~ncha mahArathAstu te mahAhave sUtasutena mAriSha . nirudyamAstasthuramitranandanA yathendriyArthAtmavatA parAjitAH .. 8\-86\-23 (59313) nimajjatastAnatha karNasAgare vipannanAvo vaNijo yathArNave . uddadhrire naubhirivArNavAdrathaiH sukalpitairdraupadijAH svamAtulAn .. 8\-86\-24 (59314) tataH shinInAmR^iShabhaH shitaiH sharai\-\- rnikR^itya karNaprahitAniShUnvahUn . vidArya karNaM nishitairayasmayai\-\- stavAtmajaM jyeShThamavidhyadaShTamiH .. 8\-86\-25 (59315) kR^ipo.atha bhojashcha tavAtmajastathA svayaM cha karNo nishitairatADayat . sa taishchaturbhiryuyudhe yadUttamo digIshvarairdaityapatiryathA tathA .. 8\-86\-26 (59316) samAtateneShvasanena kUjatA mahAsvanenAshanipAtadIdhitiH . babhUva durdharShataraH sa sAtyakiH sharannabhomadhyagato yathA raviH .. 8\-86\-27 (59317) punaH samAsthAya rathAnsudaMshitAH shinipravIraM jugupuH parantapAH . sametya pA~nchAlamahArathA raNe marudraNAH shakramivArinigrahe .. 8\-86\-28 (59318) tato.abhavadyuddhamatIva dAruNaM tavAhitAnAM tava sainikaiH saha . rathAshvamAta~NgavinAshanaM tathA yathA surANAmasuraiH purA.abhavat .. 8\-86\-29 (59319) rathA dvipA vAjipadAtayastathA bhramanti nAnAvidhashastraveShTitAH . paraspareNAbhihatAshcha chaskhalu\-\- rvinedurArtA vyasavo.apataMstathA .. 8\-86\-30 (59320) tathAgataM bhImamabhIstavAtmajaH sasAra rAjAvarajaH kira~nsharaiH . tamabhyadhAvattvarito vR^ikodaro mahAruruM siMha ivAbhipedivAn .. 8\-86\-31 (59321) tatastayoryuddhamatIva dAruNaM pradIvyatoH prANadurodaraM dvayoH . paraspareNAbhiniviShTaroShayo\-\- rudagrayoH shambarashakrayoryathA .. 8\-86\-32 (59322) sharaiH sharIrArtikaraiH sutejanai\-\- rnijaghnatustAvitaretaraM bhR^isham . sakR^itprabhinnAviva vAsitAntare mahAgajau dorbhiradInaghAtinau .. 8\-86\-33 (59323) Alokya tau chaiva parasparaM tataH samaM cha shUrau cha sasArathI tadA . bhImo.abravIdyAhi duHshAsanAya duHshAsano yAhi vR^ikodarAya .. 8\-86\-34 (59324) tayo rathau sArathisamprachoditau samaM rathau tau mahasA samIyatuH . nAnAyudhachChatrapatAkikAdhvajau divIva pUrvaM balashakrayo raNe .. 8\-86\-35 (59325) bhIma uvAcha. 8\-86\-36x (5046) diShTyA.asi duHshAsana adya dR^iShTaH kShaNaM pratIchChe sahavR^iddhi mUlam . chiroditaM yanmayA te sabhAyAM kR^iShNAbhimarshena gR^ihANa mattaH .. 8\-86\-36 (59326) sa evamuktastu tato mahAtmA duHshAsano vAkyamuvAcha vIraH . sarvaM smaranneva visaMsmarAmi udIryamANaM shR^iNu bhImasena .. 8\-86\-37 (59327) smarAmi chAtmaprabhavaM chirAya yajjAtuShe veshmani rAtryahAni . vishvAsahInA mR^igayAM charanto vasanti sarvatra nirAkR^itAstu .. 8\-86\-38 (59328) mahAbhayaM rAtryahAni smaranta\-\- stathopabhogAchcha sukhAchcha hInAH . vaneShvaTanto girigahvarANi pA~nchAlarAjasya puraM praviShTAH .. 8\-86\-39 (59329) mAyAM yUyaM kAmapi sampraviShTA yato vR^itaH kR^iShNayA phalguno vaH . saMbhUya pApaistadanAryavR^ittaM kR^itaM tadA mAtR^ikR^itAnurUpam .. 8\-86\-40 (59330) ekA vR^itA pa~nchabhiH sAbhipannA . hyalajjamAneshcha parasparasya . smare sabhAyAM subalAtmajena dAsIkR^itA yatsaha kR^iShNayA cha .. 8\-86\-41 (59331) sa~njaya uvAcha. 8\-86\-42x (5047) ityevamuktastu tavAtmajena pANDoH sutaH kopavashaM bhR^ishaM dhanuH kShurAbhyAM dhvajameva chAchChinat . lalATamapyasya bibheda patriNA 8\-86\-42 (59332) shirashcha kAyAtprajahAra sAratheH .. sa rAjaputro.anyadavApya kArmukaM vR^ikodaraM dvAdashabhiH parAbhinat . svayaM niyachChaMsturagAnajihmagaiH 8\-86\-43 (59333) sharaishcha bhImaM punarapyavIvR^iShat .. .. 8\-86\-44 (59334) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaDashItitamo.adhyAyaH .. 86 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-86\-14 pratishrutaH pratisvanaH .. 8\-86\-86 ShaDashItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 087 .. shrIH .. 8\.87\. adhyAyaH 87 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## bhImena rAj~nAM samakShaM duHshAsanavakShaso raktapAnam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-87\-0 (59335) sa~njaya uvAcha. 8\-87\-0x (5048) sara rAjaputreNa samArchChadugra\-\- duHshAsanena nikR^ito nikR^ityA .. 8\-87\-1 (59336) tatrAkarodduShkaraM rAjaputro duHshAsanaH kuruvIro mahAtmA . yadbhImasenaM pratiyodhayadraNe jambho yathA shakramudAravIryam .. 8\-87\-2 (59337) dhanuchChittvA bhImasenasya sa~Nkhye ShaDbhiH sharaiH sArathimabhyavidhyat . tato.avidhyattriMshatA bhImasenaM vareShubhirvanyamiva dvipendram .. 8\-87\-3 (59338) sa kArmukaM gR^ihya tu bhArasAdhanaM bhImastadA rAjaputraM hyavidhyat . pa~nchAshatairbANagaNaiH stanAnantare totrairyathA tIvravegaM dvipendram .. 8\-87\-4 (59339) tatastu rAjanvirathaM mahAtmA duHshAsano bhImasenaM chakAra . nihatya sa~Nkhye chaturo.asya bAhA\-\- ~nChittvA ratheShAM punareva chAkShipat .. 8\-87\-5 (59340) tataH kShitisvo hyabaruhya yAnA\-\- dvR^ikodaro madayA tasya vAhAn . yamakShayaM preShayitvA mahAtmA rathaM samAkarpata rAjasUnoH .. 8\-87\-6 (59341) tasmAdavaplutya rathAtsasarja duHshAsanastomaramugravegam . sa tena viddho hyurasi hyaprameyo gadAM tasmai visasarjAprameyAm .. 8\-87\-7 (59342) tataH krodhAdbhImasenaH kR^itAni sarvANi duHkhAnyanusaMsmaranvai . saMsmR^itya saMsmR^itya tathA pratij~nA\-\- mugrAmasau rAjaputrau vyaShIdat .. 8\-87\-8 (59343) sa~nchintitaM roShamatIva vegA\- ttrayodashAbdaM puruShapravIraH . pragR^ihya vajrAshanitulyavegAM gadAM kareNAtha vR^ikodaro ruShA .. 8\-87\-9 (59344) nipAtayitvA pR^ithivItale bhR^ishaM sa tAjayAmA vR^ikodaro balI . atIva santADitabhinnagAtro duHshAsano vai nipapAta bhUmau .. 8\-87\-10 (59345) Akramya kaNThe yudhi rAjaputraM saMraktanetro hyabravIddhArtarAShTram . tadbrUhi kiM tvaM parimArgamANo hyasmAnparAbhUya ihAgataH punaH .. 8\-87\-11 (59346) didIpayaMstadbhR^ishadIpitaM me chirArjitaM roShamatipradIptam . madhu prapAsye tava koShTabhAjanA\-\- dityabravIdbhImasenastarasvI .. 8\-87\-12 (59347) duHshAsanaM kaNThadeshe pramR^idraM\-\- stataH krUraM bhImasenashchakAra . kataM vyaMsayitvA sahasA sasAra balAdasau dhArtarAShTrastarasvI .. 8\-87\-13 (59348) bhImo.abhidudrAva sutaM tvadIyaM sapatratAM darshayandhArtarAShTre . mR^igaM muhuH siMhashishuryathA vane tathAshvabhidrutya mahAbalaM balI .. 8\-87\-14 (59349) nigR^ihya chainaM parameNa karmaNA utkShipya chotkShipya cha tUrNamenam . bhUmau tadA niShpipeShAtha vIra asiM vikoshaM vimalaM chakAra .. 8\-87\-15 (59350) taM pAtayitvA tu vR^ikodaro.atha jagarja harSheNa vinAdayandishaH . nAdena tenAkhilapArshvavartino mUrchChAkulAH patitAstvAjamIDha .. 8\-87\-16 (59351) duHshAsanaM tatra samIkShya rAja\-\- nbhImo mahAbAhurachintyakarmA . smR^itvA cha keshagrahaNaM cha devyA vastrApahAraM cha rajasvalAyAH .. 8\-87\-17 (59352) anAgaso bhartR^iparA~NmukhAyA duHkhAni dattAnyapi viprachintyA . jajvAla kopAdatha bhImasena Ajyaprasikto hi yathA hutAshaH .. 8\-87\-18 (59353) tatrAha karNaM cha suyodhanaM cha kR^ipaM drauNiM kR^itavarmANameva . nihanmi duHshAsanamadya pApaM saMrakShyatAmadya samastayodhAH .. 8\-87\-19 (59354) ityevamuktvA sahasAbhyadhAva\-\- nnihantukAmo.atibalastarasvI . tathA tu vikramya rame vR^ikodaro mahAgajaM kesariko yathaiva . nigR^ihya duHshAsanamekavIraH suyodhanasyAdhiratheH samakSham .. 8\-87\-20 (59355) asiM samudyamya sitaM sudhAraM kaNThe padAkramya cha vepamAnam . uvAcha tadgauriti yadbruvANo hR^iShTo.avadaH karNasuyodhanAbhyAm .. 8\-87\-21 (59356) ye rAjasUyAvabhR^ithe pavitrA jAtAH kaChA yAj~nasenyA durAtman . te pANinA katareNAvakR^iShTA\-\- stadbrUhi tvAM pR^ichChati bhImasenaH .. 8\-87\-22 (59357) shrutvA tu tadbhImavachaH sughoraM duHshAsano bhImasenaM nirIkShya . jajvAla bImaM sa tadA smayena saMshR^iNvatAM kauravasomakAnAm . uktastadAjau sa tathA saroShaM jagAda bhImaM parivR^ittanetraH .. 8\-87\-23 (59358) ayaM karikarAkAraH pInastanavimardanaH . gosahasrapradAtA cha kShatriyAntakaraH karaH .. 8\-87\-24 (59359) anena yAj~nasenyA me bhIma keshA vikarShitAH . pashyatAM kurumukhyAnAM yuShmAkaM cha sabhAsadAm .. 8\-87\-25 (59360) evaM tvasau rAjasutaM nishamya bruvantamAjau vinipIDya vakShaH . bhImo balAttaM pratigR^ihya dorbhyA\-\- muchchairnanAdAtha samastayodhAn .. 8\-87\-26 (59361) uvAcha yasyAsti balaM sa rakSha\-\- tvasau bhavedadya nirastabAhuH . duHshAnaM jIvitaM protsR^ijanta\-\- mAkShipya yodhAMstarasA mahAbalaH .. 8\-87\-27 (59362) evaM kruddho bhImasenaH kareNa utpATayAmAsa bhujaM mahAtmA . duHshAsanaM tena sa vIramadhye jaghAna vajrAshanisannibhena .. 8\-87\-28 (59363) kaNThe samAkramya cha vepamAnaM kR^itvA.anu rUpaM paramaM sughoram . kAlAntakAbhyAM sadR^ishaM tadAnIM vidArya vakShashcha mahArathasya .. 8\-87\-29 (59364) duHshAsanasya nipushAsanasya uddhR^itya vakShaH patitasya bhUmau . tato.apibachChoNitamasya koShNa\-\- mAsvAdya chAsvAdya cha vIkShamANaH .. 8\-87\-30 (59365) kruddhaH prahR^iShTo nijagAda vAkyaM stanyasya mAtuH payaso.amR^itasya . mAdhvIkajasyeva rasasya tasya madhoshcha pAnAdyavakasya pAnAt .. 8\-87\-31 (59366) payodadhibhyAM mathitAchcha mukhyA\-\- ttathekShusArasya manoharasya . sarvebhya evAbhyadhiko raso.asya mato mamAdyAhitalohitasya .. 8\-87\-32 (59367) evaM bruvANaM punarutthitaM ta\-\- mAsphoTya valgantamatiprahR^iShTam . ye bhImasenaM dadR^ishustadAnIM prAyeNa te.api vyathitA nipetuH .. 8\-87\-33 (59368) ye chApi nAsanpatitA manuShyA\-\- steShAM karebhyaH patitaM tu shastram . bhayAchcha sa~nchukrushurasvaraistadA nimIlitAkShA mumuhushcha tatra .. 8\-87\-34 (59369) ye tatra bhImaM rudhiraM pibantaM duHshAsanasya dadR^ishuH prapannAH . nAyaM manuShyastviti bhAShamANAH sarve.apalAyanta bhayAbhipannAH .. .. 8\-87\-35 (59370) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptashItitamo.adhyAyaH .. 87 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-87\-27 yodhAnAkShipya uvAchetyanvayaH .. 8\-87\-32 ahitasya shatroHduHshAsanasya lohitasya raktasya .. 8\-87\-87 saptAshItitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 088 .. shrIH .. 8\.88\. adhyAyaH 88 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## duHshAsanavadhakrodhAdAtmanAmabhidrutadatAM tadanujAnAM bhImena vadhaH .. 1 .. duHshAsanAdinidhanAdbishyataH karNasya shalyena protsAhanam .. 2 .. sa~Nkulayuddham .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-88\-0 (59371) sa~njaya uvAcha. 8\-88\-0x (5049) sa pItvA rudhiraM tasya charaNau gR^ihya bhArata . ityuchchairvachanaM prAha pratinR^ityanvR^ikodaraH .. 8\-88\-1 (59372) eSha te rudhiraM tIvraM pibAmi puruShAdavat . vadedAnIM susaMrabdhaH punargauriti gauriti .. 8\-88\-2 (59373) ye chAsmAnpratinR^ityanti tadA gauriti gauriti . tAnvayaM pratinR^ityAmaH punargauriti gauriti .. 8\-88\-3 (59374) pramANakoTyAM shayane kAlakUTakabhojanam . daMshanaM chAhibhistIkShNairdAhaM jatugR^ihe cha yat .. 8\-88\-4 (59375) dyUte cha doShabhUyastvamaraNye vasatishcha yA . iShvastrANi cha sa~NgrAme anilAnilaveshmasu .. 8\-88\-5 (59376) duHkhAnyevAbhijAnImo na sukhAni kadAchana . dhR^itarAShTrasya daurAtmyAtsaputrasya vayaM sadA .. 8\-88\-6 (59377) ityuchchairvachanaM prochya jayaM prApya vR^ikodaraH . punareva mahArAja tava sainyamabhidravat .. 8\-88\-7 (59378) raktArdrapANistu tato mahAtmA gadApANiH kAla ivAntakAle . vibhIShayaMstava putrasya sainya\-\- mitastato dhAvati vAhinIM te .. 8\-88\-8 (59379) tataH kShaNAdbhArata shUnyamAsI\-\- dAyodhanaM ghorataraM kurUNAm . yatrAjimadhye prApibadbhImaseno duHshAsanasya rudhiraM krodhadIptaH .. 8\-88\-9 (59380) sa hatvA samare rAjanrAjaputraM mahAbalam . pUrNakAmo madodagraH siMho rurumivotkaTaH .. 8\-88\-10 (59381) rudhirArdro mahArAja vyashobhata parantapaH . sapuShpaH kiMshuka iva raktaraktataro babhau .. 8\-88\-11 (59382) rudhirAkto ghoraveShaH kruddho rAjanvacho.abravIt . brUhIdAnIM pApamate nR^ishaMsa patito hyasi .. 8\-88\-12 (59383) duHshAsane yAdR^ishaM saMshrutaM na\-\- stadavAptaM pANDavaiH sarvameva . atraivamApsyAmyaparaM dvitIyaM duryodhanaM yaj~napashuM vishasya .. 8\-88\-13 (59384) shiro mR^iditvA.asya punashcha shAntiM yAsyAmyahaM kauravANAM samakSham . yA sA.apatiH sA sapatirhi jAtA yAstAH sapatyo.apatayastu jAtAH .. 8\-88\-14 (59385) pashyantu chitraM vividhaM hi loke ye vai tilAH ShaNDatilA babhUvuH . te chetsaMsiddhA nidhanaM gatAH pare kiM chitrarUpaM bata jIvaloke .. 8\-88\-15 (59386) etAvaduktvA vachanaM prahR^iShTaH prAkroshaduchchai rudhirArdravakraH . nanarta chaivAtibalo mahAtmA vR^itraM nihatyeva sahasranetraH .. 8\-88\-16 (59387) dR^iShTvA tu nR^ityantamudagravIryaM kAlaM yathA tvantakAle prajAnAm . mahadbhayaM chAdhirathiM vivesha jaye nirAshAshcha sutAstvadIyAH .. 8\-88\-17 (59388) duHshAsane tu nihate putrAstava mahArathAH . mahatkrodhaviShaM vIrA dhArayanto mahAbalAH . te tu rAjanmahAvIryA bhImaM prAchChAdaya~nCharaiH .. 8\-88\-18 (59389) niSha~NgI kavachI kha~NgI daNDadhAro dhanurdharaH . alamburjalasandhashcha vAtavegasuvarchasau .. 8\-88\-19 (59390) ete sametya sahitA bhrAtR^ivyasanakarshitAH . bhImasenaM mahAbAhuM pIDayAmAsura~njasA .. 8\-88\-20 (59391) sa vadhyamAno vishikhaiH samantAttairmahArathaiH . bhImaH krodhAbhiraktAkShaH kruddhaH kAla ivAbabhau .. 8\-88\-21 (59392) tataH parivR^ito rAjannavabhiH shatrutApanaiH . duHshAsanAdavarajaiH putraistava vR^ikodaraH .. 8\-88\-22 (59393) tAMstu bhallairmahAvegairnavabhirnava bhArata . rukmA~NgadAnrukmapu~NkhaiH pArtho ninye yamakShayam .. 8\-88\-23 (59394) hateShu tava putreShu balaM tadvipradudruve . pashyataH sUtaputrasya pANDavasya bhayArditam .. 8\-88\-24 (59395) tataH karNaM mahArAja pravivesha mahadbhayam . dR^iShTvA bhImasya vikrAntamantakasya prajAsviva .. 8\-88\-25 (59396) tasya tvAkArabhAvaj~naH shalyaH samitishobhanaH. 8\-88\-26 (59397) uvAcha vachanaM karNaM prAptakAlaM hitaM tadA .. 8\-88\-27 (59398) ete dravanti rAjAno bhImasenabhayArditAH . duryodhanashcha sammUDho bhrAtR^ivyasanakarshitaH .. 8\-88\-28 (59399) duHshAsanasya rudhire pIyamAne mahAtmanA . vyApannachetAH sahasA shokopahatachetanaH .. 8\-88\-29 (59400) upAsate tvAmete hi parivArya mahArathAH . kR^ipaprabhR^itayaH karNa hatasheShAH sahodarAH .. 8\-88\-30 (59401) pANDavA labdhalakShAshcha dhana~njayapurogamAH . tvAmevAbhimukhAH shUrA yuddhAya samupasthitAH .. 8\-88\-31 (59402) sa tvaM puruShashArdUla pauruShe mahati sthitaH . kShatradharmaM puraskR^itya pratyudyAhi dhana~njayam .. 8\-88\-32 (59403) bhAro hi dhArtarAShTreNa tvayi sarvaH samAhitaH . tamudvaha mahAbAho yathAshakti yathAbalam .. 8\-88\-33 (59404) jaye syAdvipulA kIrtirdhruvaH svargaH parAjaye . vR^iShasenashcha rAdheya sa~Nkruddhastanayastava . tvayi mohaM samApanne pANDavAnabhidhAvati .. 8\-88\-34 (59405) sa~njaya uvAcha. 8\-88\-35x (5050) etachChrutvA tu vachanaM shalyasyAmitatojasaH . hR^idi mAnuShyakaM bhAvaM kR^itvA yudvAya susthiram .. 8\-88\-35 (59406) tataH kruddho vR^iShaseno.abhyadhAva\-\- dbhImaM samAyAntamamitrasAham . bANaiH kirantaM pratiyAti chograM vyAttAnanaM kAlamivApatantam .. 8\-88\-36 (59407) tamabhyadhAvannakulaH pravIra\-\- mArAdamitraM pratudanpR^iShatkaiH . karNasya putraM samare prahR^iShTaM jiShNurjighAMsurmaghaveva jambham .. 8\-88\-37 (59408) tato dhvajaM sphATikahemachitraM chichCheda dhairyAnnakulaH kShureNa . karNAtmajasyeShvasanaM cha chitraM bhallena jAmbUnadachitranaddham .. 8\-88\-38 (59409) athAnyadAdAya dhanuH sa shIghraM karNAtmajaH pANDavamabhyavidhyat . divyairastrairabhyavarShattadainaM karNasya putro nakulaM kR^itAstram .. 8\-88\-39 (59410) tataH kruddho nakulaH karNaputraM sharairmaholkAbhirivAbhyapIDayat . sa karNaputro nakulasya rAja\-\- nsarvAnastrAnvArayaduttamAstraiH .. 8\-88\-40 (59411) AsItsughoraM bharatapravIra yuddhaM tadA karNajapANDavAbhyAm .. 8\-88\-41 (59412) vanAyujAnsukumArAnsushubhrA\-\- nala~NkR^itA~njAtarUpeNa chitrAn . jaghAna chAshvAnnakulasya vIro raNAjire sUtaputrasya putraH .. 8\-88\-42 (59413) tato hatAshvAdavaruhya yAnA\-\- chcharmA.a.adade ruchiraM barhichitram . AkAshasa~NkAshamasiM pragR^ihya prakAshamAnaH khagavachchachAra .. 8\-88\-43 (59414) tato.asya pakShAnanayadyamAya dvisAhasrAnnakulaH kShiprakArI . te prApatannasinA vai vishastA yathA.ashvamedhe pashavaH shamitrA .. 8\-88\-44 (59415) tatastato vijitA yuddhashauNDA nAnAdeshyAH suhR^idaH satyasandhAH . ekena shIghraM nakulena nunnAH sArepsunevottamachandanasya .. 8\-88\-45 (59416) bhUmau charantaM nakulaM rathaughAH samantataH sAyakaiH pratyagR^ihNan . sa tudyamAno nakulo viha~Ngai\-\- shchachAra sa~Nkhye dviShato vinighnan .. 8\-88\-46 (59417) taM karNaputro.api charantamAjau narAshvamAta~NgarathapravIrAn . nighnantamaShTAdashabhiH pR^iShatkai\-\- rvivyAdha vIraH sa chukopa viddhaH .. 8\-88\-47 (59418) tato.abhyadhAvatsamare jighAMsuH karNAtmajaM pANDusuto nR^ivIram . tasyeShubhirvadhamatsUtaputro mahAraNe varma sahasrabhAram .. 8\-88\-48 (59419) tasyAtha kAMsyaM sushitaM supIta\-\- masipravIraM gurubhArAsAham . dviShachCharIrApaharaM sughora\-\- mAdhUnvataH sarpamivAttakosham .. 8\-88\-49 (59420) kShipraM sharaiH Sha~NbhiramitrasAha\-\- shchakarta kha~NgaM nishitaiH sudhAraiH . punashcha pArthaM nishitaiH pR^iShatkaiH stanAntare kShipramivAtyavidhyat .. 8\-88\-50 (59421) sa bhImasenasya rathaM cha gatvA vavarSha vai sharavarShaM sughoram .. 8\-88\-51 (59422) nakulamatha viditvA ChinnabANAsanAsiM virathamaribhirArtaM karNaputrAstramagnam . pavanachalapatAkA hlAdino valgitAshvAH parapuruShaniyuktAH svai rathaiH shIghramIyuH .. 8\-88\-52 (59423) drupadasutavariShThAH pa~ncha shaineyaShaShThA drupadaduhitR^iputrAH pa~ncha chAmitrasAhAH . dviradarathanarAshvAnsUdayantastvadIyAn bhagavata iva rudrAH sa~NkhyayA hetimantaH .. 8\-88\-53 (59424) atha tava rathamukhyAstAnpratIyustvarantaH kR^ipahR^idikasutau cha drauNiduryodhanau cha . shakunishukavR^ikAshcha krAthadevAvR^idhau cha dviradajaladaghauShaiH syandanaiH kArmukaishcha .. 8\-88\-54 (59425) atha tava rathavaryAstAndashaikapravIrA\-\- niShubhirashanikalpaistADayanto nyarundhan . navajaladasavarNairhastibhistAnsma vavru\-\- rgirishikharanikAshairbhImavegaiH kuNindAH .. .. 8\-88\-55 (59426) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTAshItitamo.adhyAyaH .. 88 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 089 .. shrIH .. 8\.89\. adhyAyaH 89 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## sa~Nkulayuddham .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-89\-0 (59427) sa~njaya uvAcha. 8\-89\-0x (5051) sukalpitA haimavatA mahotkaTA raNAbhikAmaiH kR^itibhiH samAsthitAH . suvarNajAlairvitatA babhurgajA\-\- stathA yathA khe jaladAH savidyutaH .. 8\-89\-1 (59428) kuNindaputro dashabhirmahAyasaiH kR^ipaM sasUtAshvamapIDayadbhR^isham . tataH sharadvatsutasAyakairhataH sahaiva nAgena papAta bhUtale .. 8\-89\-2 (59429) kuNindaputrAvarajastu tomarai\-\- rdivAkarAMshupratimairayasmayaiH . jaghAna bhojasya hayAnathApatan kShaNAdvishastAH kR^itavarmaNe hayAH .. 8\-89\-3 (59430) athApare drauNihatA mahAdvipA\-\- strayaH sasarvAyudhayodhaketanAH . nipetururvyAM vyasavo vichetanA\-\- stathA yathA vajrahatA mahAchalAH .. 8\-89\-4 (59431) kuNindarAjAvarajAdanantaraH stanAntare patrivarairatADayat . tavAtmajaM tasya tavAtmajaH sharaiH shitaiH sharIraM vyahanaddvipaM cha tam .. 8\-89\-5 (59432) sa nAgarAjaH saha rAjasUnunA papAta raktaM bahu sarvataH kSharan . mahendravajraprahato.ambudAgame yathA jalaM gerikaparvatastathA .. 8\-89\-6 (59433) kuNindaputraprahito.aparo dvipaH krAthaM sasUtAshvarathaM vyapothayat . tato.apatatkrAthasarAbhighAtitaH saheshvaro vajrahato yathA giriH .. 8\-89\-7 (59434) rathI dvipasthena hato.apatachCharaiH krAthAdhipaH parvatajena durjayaH . savAjisUteShvasanadhvajastathA yathA mahAvAtahato mahAdrumaH .. 8\-89\-8 (59435) vR^iko dvipasthaM girirAjavAsinaM bhR^ishaM sharairdvAdashabhiH parAbhinat . tato vR^ikaM sAshvarathaM mahAdvipo drutaM chaturbhiraNairvyapothayat .. 8\-89\-9 (59436) sa pothito nAgaraveNa vIryavA\-\- nparAbhinaddvAdashabhiH shilImukhaiH . vR^ikeNa bANAbhihato.apatatkShitau savAraNo babhrusutena sArdham .. 8\-89\-10 (59437) kuNindarAjasya suto.aparastadA sa chApi shUraH sahasA samarpitaH . papAta bANaiH subalasya sUnunA viShANapuchChAparagAtrapAtinA .. 8\-89\-11 (59438) gajena vAhA~nshakuneH kuNindajo ninAya vaivasvatamandiraM raNe . rathaM cha saMkShubhya nanAda nardata\-\- stato.asya gAndhArapatiH shiro.aharat .. 8\-89\-12 (59439) tataH kuNindeShu gateShu teShu prahR^iShTarUpAstava te mahArathAH . bhR^ishaM pradaradhmurlavaNAmbusambhavA\-\- nvarAMshcha bANAsanapANayo.abhyayuH .. 8\-89\-13 (59440) tathA.abhavadyuddhamatIva dAruNaM punaH kurUNAM saha pANDusR^i~njayaiH . sharAsishaktyR^iShTigadAparashvathai\-\- rnarAshvanAgAsuharaM bhR^ishAkulam .. 8\-89\-14 (59441) rathAshvamAta~NgapadAtayastataH parasparaM viprahatAH kShitau patan . yathA savidyuttaTito jalapradAH samutthitairdigbhya ivogramAruteH .. 8\-89\-15 (59442) tataH shatAnIkahatA mahAgajA hayA rathAH pattigaNAshcha tAvakAH . suparNavAtaprahatA yathoragA\-\- stathA gatA gAM vivashA vichUrNitAH .. 8\-89\-16 (59443) tato.abhyaviddhyadbahubhiH shitaiH sharaiH sa vindaputro nakulAtmajaM smayan . tato.asya kopAdvichakarta nAkuliH shiraH kShureNAmbujasannibhAnanam .. 8\-89\-17 (59444) tataH shatAnIkamavidhyadAyasai\-\- stribhiH sharaiH karNasuto.arjunaM tribhiH . tribhishcha bhImaM nakulaM cha saptabhi\-\- rjanArdanaM dvAdashabhishcha sAyakaiH .. 8\-89\-18 (59445) tadasya karmAtimanuShyakarmaNaH samIkShya hR^iShTAH kuravo.abhyapUjayan . parAkramaj~nAstu dhana~njayasya ye huto.ayamagnAviti te tu menire .. .. 8\-89\-19 (59446) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekonanavatitamo.adhyAyaH .. 89 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 090 .. shrIH .. 8\.90\. adhyAyaH 90 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## arjunena karNasUnorvR^iShasenasya vadhaH .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-90\-0 (59447) sa~njaya uvAcha. 8\-90\-0x (5052) tataH kirITi paravIraghAtI hatAshvamAlokya narapravIraH . mAdrIsutaM nakulaM lokamadhye samIkShya kR^iShNaM bhR^ishavikShataM cha . samabhyadhAvadvR^iShasenamAhave sa sUtajasya pramukhe sthitastadA .. 8\-90\-1 (59448) tamApatantaM naravIramugraM mahAhave bANasahasradhAriNam . abhyApatatkarNasuto mahArathaM yathA mahendraM namuchiH purA tathA .. 8\-90\-2 (59449) tau tatra shUrau rathaku~njarau raNe parasparasyAbhimukhau mahArathau . sasarjatuH sharasa~NghAnanekA\-\- nsambhrAntarUpau subhR^ishaM tadAnIm .. 8\-90\-3 (59450) tato drutaM chaikashareNa pArthaM shitena viddhvA yudhi karNaputraH . nanAda nAdaM sumahAnubhAvo viddhveva shakraM namuchiH sa vIraH .. 8\-90\-4 (59451) punaH sa pArthaM vR^iShasena ugrai\-\- rbANairaviddhyadbhujamUle tu savye . tathaiva kR^iShNaM navabhiH samArdaya\-\- tpunashcha pArthaM dashabhirjaghAna .. 8\-90\-5 (59452) pUrvaM yathA vR^iShasenaprayuktai\-\- rabhyAhataH shvetahayaH sharaistaiH . saMrambhamIShadgamito vadhAya karNAtmajasyAtha manaH pradadhre .. 8\-90\-6 (59453) tataH kirITi raNamUrdhni kopAt kR^itvA trishAkhAM bhrukuTiM lalATe . mumocha tUrNaM vishikhAnmahAtmA vadhe dhR^itaH karNasutasya sa~Nkhye . Araktanetro.antakashatruhantA uvAcha karNaM bhR^ishamutsmayaMstadA .. 8\-90\-7 (59454) duryodhanaM drauNimukhAMshcha sarvA\-\- nahaM raNe vR^iShasenaM tamugram . sampashyataH karNa tavAdya sa~Nkhye nayAmi lokaM nishitaiH pR^iShatkaiH .. 8\-90\-8 (59455) UnaM cha tAvaddhi janA vadanti sarvairbhavadbhirmama sUnurhato.asau . eko ratho madvihInastarasvI ahaM haniShye bhavatAM samakSham .. 8\-90\-9 (59456) saMrakShyatAM rathasaMsthAH suto.aya\-\- mahaM haniShye bhavatAM samakSham .. pashchAdvadhiShye tvAmapi sampramUDha\-\- mahaM haniShye.arjuna Ajimadhye .. 8\-90\-10 (59457) tamadya mUlaM kalahasya sa~Nkhye duryodhanApAshraya jAtadarpam . tvAmadya hantA.asmi raNe prasahya asyaiva hantA yudhi bhImasenaH . duryodhanasyAdhamapUruShasya yasyAnayAdeSha mahAnkShayo.abhavat .. 8\-90\-11 (59458) sa evamuktvA vinimR^ijya chApaM lakShyaM hi kR^itvA vR^iShasenamAjau . sasarja bANAnvishikhAnmahAtmA vadhAya rAjankarNasutasya sa~Nkhye .. 8\-90\-12 (59459) vivyAdha chainaM dashabhiH pR^iShatkai\-\- rmarmasvasha~NkaM prahasankirITI . chichCheda chAsyeShvasanaM bhujau cha kShuraishchaturbhirnishitaiH shirashcha .. 8\-90\-13 (59460) sa pArthabANAbhihataH papAta rathAdvibAhurvishirA dharAyAm . supuShpito vajrahato.atimAtro bhagno yathA sAla ivAvakR^ittaH .. 8\-90\-14 (59461) taM pArthabANAbhihataM patantaM samprekShya karNaH sutamAshukArI . rathaM rathenAshu jagAma roShA\-\- tkirITinaH putravadhAbhitaptaH .. 8\-90\-1x1 sa~njaya uvAcha. 8\-90\-1a1 tamAyAntamabhiprekShya velodvR^ittamivArNavam. 8\-90\-1b1 garjantaM sumahAkAyaM durnivAraM surairapi. 8\-90\-1c1 arjunaM prAha dAshArhaH prahasya puruSharShabhaH.. 8\-90\-2a2 arya saratha AyAsi shvetAshvaH shalyasArathiH. 8\-90\-2b2 yena te saha yoddhavyaM sthiro bhava dhana~njaya.. 8\-90\-3a3 pashya chainaM samAyuktaM rathaM karNasya pANDava. 8\-90\-3b3 shvetavAjisamAyuktaM yuktaM rAdhAsutena cha.. 8\-90\-4a4 nAnApatAkAkalilaM ki~NkiNIjAlamAlinam. 8\-90\-4b4 uhyamAnamivAkAsho vimAnaM pANDurairhayaiH.. 8\-90\-5a5 dhvajaM cha pashya karNasya nAgakakShaM mahAtmanaH. 8\-90\-5b5 AkhaNDaladhanuHprakhyamullikhantamivAmbaram.. 8\-90\-6a6 pashya karNaM samAyAntaM dhArtarAShTrapriyaiShiNam. 8\-90\-6b6 sharadhArA vimu~nchantaM dhArAsAramivAmbudam.. 8\-90\-7a7 eSha madreshvaro rAjA rathAgre paryavasthitaH. 8\-90\-7b7 niyachChati hayAnasya rAdheyasyAmitaujasaH.. 8\-90\-8a8 shR^iNu dundubhinirghoShaM sha~NkhashabdaM cha dAruNam. 8\-90\-8b8 siMhanAdAMshcha vividhA~nshR^iNu pANDava sarvataH.. 8\-90\-9a9 antardhAya mahAshabdAnkarNenAmitatejasA. 8\-90\-9b9 dodhUyamAnasya bhR^ishaM dhanuShaH shR^iNu niHsvanam.. 8\-90\-10a10 ete dIryanti sagaNAH pA~nchAlAnAM mahArathAH. 8\-90\-10b10 dR^iShTvA kesariNaM kruddhaM mR^igA iva mahAvane.. 8\-90\-11a11 sarvayatnena kaunteya hantumarhasi sUtajam. 8\-90\-11b11 na hi karNasharAnanyaH soDhumutsahate naraH.. 8\-90\-12a12 sadevAsuragandharvAMstrI.NllokAnsacharAcharAn. 8\-90\-12b12 tvaM hi jetuM raNe shaktastathaiva viditaM mama.. 8\-90\-13a13 bhImamugraM mahAtmAnaM tryakShaM sharvaM kapardinam. 8\-90\-13b13 na shaktA draShTumIshAnaM kiM punaryodhituM prabhum.. 8\-90\-14a14 tvayA sAkShAnmahAdevaH sarvabhUtashivaH shivaH. 8\-90\-14b14 yuddhenArAdhitaH sthANurdevAshcha varadAstava.. 8\-90\-15a15 tasya pArtha prasAdena devadevasya shUlinaH. 8\-90\-15b15 jahi karNaM mahAbAho namuchiM vR^itrahA yathA.. 8\-90\-16a16 shreyaste.astu sadA pArtha yuddhe jayamavApnuhi.. 8\-90\-16b17x arjuna uvAcha. 8\-90\-17a17 dhruva eva jayaH kR^iShNa mama nAstyatra saMshayaH. 8\-90\-17b17 sarvalokagururyastvaM tuShTo.asi madhusUdana.. 8\-90\-18a18 chodayAshvAnhR^iShIkesha rathaM mama mahAratha. 8\-90\-18b18 nAhatvA samare karNaM nivartiShyati phalgunaH.. 8\-90\-19a19 adya karNaM hataM pashya machCharaiH shakalIkR^itam. 8\-90\-19b19 mAM vA drakShyasi govinda karNena nihataM sharaiH.. 8\-90\-20a20 upasthitamidaM ghoraM yuddhaM trailokyamohanam. 8\-90\-20b20 yajjanAH kathayiShyanti yAvadbhUmirdhariShyati.. 8\-90\-21a21 evaM bruvaMstadA pArthaH kR^iShNamakliShTakAriNam. 8\-90\-21b21 pratyudyayau rathenAshu gajaM pratigajo yathA.. 8\-90\-22a22 punarapyAha tejasvI pArthaH kR^iShNamarindama. 8\-90\-22b22 chodayAshvAnhR^iShIkesha kAlo.ayamativartate.. 8\-90\-23a23 evamuktastadA tena pANDavena mahAtmanA. 8\-90\-23b23 jayena sampUjya sa pANDavaM tadA 8\-90\-23c23 prachodayAmAsa hayAnmanojavAn.. 8\-90\-24a24 sa pANDuputrasya ratho manojavaH 8\-90\-24b24 kShaNena karNasya rathAgrago.abhavat.. .. 8\-90\-15 (59462) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe navatitamo.adhyAyaH*.. 90 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-90\-9 Unamiti . abhimanyuM sAdhanairiti sheShaH. sAdhanairUnaM vadantItyanvayaH .. 8\-90\-90 navatitamo.adhyAyaH .. 8\-90\-* etadanantaraM jha.pustake eko.adhyAyo.adhiko dR^ishyate . \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 091 .. shrIH .. 8\.91\. adhyAyaH 91 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## raNAya karNArjunayoH samAgamaH .. 1 .. tadavalokanAya divi devagandharvAdInAM samAgamaH .. 2 .. devAsurAdInAM karNArju nasamAshrayaNena dvaidhIbhAvaH .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-91\-0 (59463) sa~njaya uvAcha. 8\-91\-0x (5053) vR^iShasenaM hataM dR^iShTvA krodhAmarShasamanvitaH . putrashokodbhavaM vAri netrAbhyAM samavAsR^ijat .. 8\-91\-1 (59464) rathena karNastejasvI jagAmAbhimukho ripum . yuddhAyAmarpatAmrAkShaH samAhUya dhana~njayam .. 8\-91\-2 (59465) tau rathau sUryasa~NkAshau vaiyAghraparivAritau . sametau dadR^ishustatra dvAvivArkau samudgatau .. 8\-91\-3 (59466) shvetAshvau puruShAdityAvAsthitAvarimardanau . shushubhAte mahAtmAnau chandrAdityau yathA divi . `rathau chaturbhirjaladairbhagamitrAvivAmbare'.. 8\-91\-4 (59467) tau dR^iShTvA vismayaM jagmuH sarvasainyAni mAriSha . trailokyavijaye yattAvindravairochanAviva .. 8\-91\-5 (59468) rathajyAtalanirhAdairbANasha~NkharavaistathA . tau rathAvabhyadhAvanta kShatriyAH sarva eva hi .. 8\-91\-6 (59469) dhvajAvAlokya vIrANAM vismayaH samapadyata . hastikakShyAM cha karNasya vAnaraM cha kirITinaH .. 8\-91\-7 (59470) tau rathau samprasaktau tu dR^iShTvA bhArata pArthivAH . siMhanAdaravAMshchakruH sAdhuvAdAMshcha puShkalAn .. 8\-91\-8 (59471) shrutvA tayordvairathaM cha tatra yodhAH sahasrashaH . chakrurbAhusvanAMshchaiva tathA bANaravaM mahat .. 8\-91\-9 (59472) AjaghnuH kuravastatra vAditrANi samantataH . rAdheyamabhito dadhmuH sha~NkhA~nshatasahasrashaH .. 8\-91\-10 (59473) tathaiva pANDavAH sarve harShayanto dhana~njayam . tUryasha~NkhaninAdena dishaH sarvA vyanAdayan .. 8\-91\-11 (59474) kShvelitAsphoTitotkruShTaistumulaM sarvato.abhavat . bAhushabdaishcha shUrANAM karNArjunasamAgame .. 8\-91\-12 (59475) tau dR^iShTvA puruShavyAghrau rathasthau rathinAM varau . pragR^ihItamahAchApau sharashaktidhvajAyutau .. 8\-91\-13 (59476) varmiNau baddhanistriMshau shvetAshvau sha~Nkhashobhitau . tUNIravasampannau dvAvapyetau sudarshanau .. 8\-91\-14 (59477) raktachandanadigdhA~Ngau samadau govR^iShAviva . chApavidyuddhvajopetau shastrasampattiyodhinau .. 8\-91\-15 (59478) chAmaravyajanopaitau shvetachChatropashobhitau . kR^iShNashalyarathopetau tulyarUpau mahArathau .. 8\-91\-16 (59479) siMhaskandhau dIrghabhujau raktAkShau hemamAlinau . siMhaskandhapratIkAshau vyUDhoraskau mahAbalau . anyonyavadhamichChantAvanyonyajayakA~NkShiNau .. 8\-91\-17 (59480) anyonyamabhidhAvantau goShThe govR^iShabhAviva . prabhinnAviva mAta~Ngau susaMrabdhAvivAchalau .. 8\-91\-18 (59481) AshIviShashishuprakhyau yamakAlAntakopamau . indravR^itrAviva kruddhau sUryachandrasamaprabhau .. 8\-91\-19 (59482) mahAgrahAviva kruddhau yugAntAya samutthitau . devagarbhau devasamau devatulyau cha rUpataH .. 8\-91\-20 (59483) yadR^ichChayA samAyAtau sUryAchandramasau yathA . balinau samare dR^iptau nAnAshastradharau yudhi .. 8\-91\-21 (59484) tau dR^iShTvA puruShavyAghrau shArdUlAviva dhiShThitau . babhUva paramo harShastAvakAnAM vishAmpate .. 8\-91\-22 (59485) saMshayaH sarvabhUtAnAM vijaye samapadyata . sametau puruShavyAghrau prekShya karNadhana~njayau .. 8\-91\-23 (59486) ubhau varAyudhadharAvubhau raNakR^itashramau . ubhau cha bAhushabdena nAdayantau nabhastalam .. 8\-91\-24 (59487) ubhau vishrutakarmANau pauruSheNa balena cha . ubhau cha sadR^ishau yuddhe shambarAmararAjayoH .. 8\-91\-25 (59488) kArtavIryasamau chobhAvubhau dAsharatheH samau . viShNuvIryasamau chobhAvubhau bhavasamau yudhi .. 8\-91\-26 (59489) ubhau shvetahayau rAjanrathapravaravAhinau . sArathipravarau chApi ubhau madrajanArdanau .. 8\-91\-27 (59490) tato dR^iShTvA mahArAja rAjamAnau mahArathau . siddhachAraNasa~NghAnAM vismayaH samapadyata .. 8\-91\-28 (59491) dhArtarAShTrAstatastUrNaM sabalA bharatarShabha . parivavrurmahAtmAnaM karNamAhavashobhinam .. 8\-91\-29 (59492) tathaiva pANDavA dR^iShTvA dhR^iShTadyumnapurogamAH . yamau cha chekitAnashcha prahR^iShTAshcha prabhadrakAH .. 8\-91\-30 (59493) nAnAdeshyAshcha ye shUrAH shiShTA yuddhAbhinandinaH . te sarve sahitA hR^iShTAH parivavrurdhana~njayam .. 8\-91\-31 (59494) rirakShiShantaH shathrughnAH pattyashvarathaku~njarAH . dhana~njayasya vijaye dhR^itAH karNavadhe.api cha .. 8\-91\-32 (59495) tathaiva tAvakAH sarve yattAH senAprahAriNaH . duryodhanamukhA rAjankarNaM jugupurAhave .. 8\-91\-33 (59496) tAvakAnAM raNe karNo glaho hyAsIdvishAmpate . tathaiva pANDaveyAnAM glahaH pArtho.abhavattadA .. 8\-91\-34 (59497) tayostu sabhyAstatrAsanprekShakAshchAbhavanyudhi . tatraiShAM glahamAnAnAM dhruvau jayaparAjayau .. 8\-91\-35 (59498) tAbhyAM dyataM samAsaktaM vijayAyetarAya vA . asmAkaM pANDavAnAM cha sthitAnAM raNamUrdhani .. 8\-91\-36 (59499) tau tu sthitau mahArAja samare yuddhashAlinau . anyonyaM pratisaMrabdhAvanyonyavadhakA~NkShiNau .. 8\-91\-37 (59500) tAvumau prajihIrShantAvindravR^itrAviva prabho . bhImarUpadharAvAstAM mahAdhUmAviva grahau .. 8\-91\-38 (59501) tato.antarikShe sa~njaj~ne vivAdo bharatarShabha . mitho bhedAshcha bhUtAnAmAsankarNArjunAntare .. 8\-91\-39 (59502) vyAshrayanta dvidhA bhinnAH sarve lokAstu mAriSha . devadAnavagandharvAH pishAchoragarAkShasAH . pratipakShagrahaM chakruH karNArjunasamAgame .. 8\-91\-40 (59503) dyaurAsItkarNapakShe.atra sanakShatrA vishAmpate . bhUrvishAlA pArthamAtA putrasya jayakA~NkShiNI .. 8\-91\-41 (59504) sAgarAshchaiva girayaH saritashcha narottama . mahIjA jalajAshchaiva vyAshrayanta kirITinam .. 8\-91\-42 (59505) asurA yAtudhAnAshcha guhyakAshcha parantapa . karNaH samabhavadyatra khecharANi vayAMsi cha .. 8\-91\-43 (59506) ratnAni nidhayaH sarve vedAshchAkhyAnapa~nchamAH . sopavedopaniShado vyAshrayanta kirITinam .. 8\-91\-44 (59507) vAsukishchitrasenashcha takShakashchopatakShakaH . mahIviyajjalacharAH kAdraveyAshcha sAnvayAH . viShavanto mahAnAgA veginashchArjune.abhavan .. 8\-91\-45 (59508) airAvatAH saurabheyA vaishAleyAshcha bhoginaH . ete.abhavannarjunasya pApAH sarpAshcha karNataH .. 8\-91\-46 (59509) IhAmR^igA vyAlamR^igA ma~NgalA mR^igapakShiNaH . ma~NgalAH pashavashchaiva siMhavyAghrAstathaiva cha . pArthasya vijaye rAjansarva eva samAshritAH .. 8\-91\-47 (59510) vasavo marutaH sAdhyA rudrA devAshvinAvapi . agnI rudrashcha somashcha pannagAshcha disho dasha . karNataH samapadyanta shvasR^igAlavayAMsi cha .. 8\-91\-48 (59511) vasavashcha mahendreNa marutashcha sahAgninA . dhana~njayasya te vargA AdityAH karNato.abhavan .. 8\-91\-49 (59512) devatAH pitR^ibhiH sArdhamR^iShibhishcha parantapa . tumburupramukhAH sarve gandharvA bharatarShabha . yamau vaishravaNashchaiva varuNashcha yato.arjunaH .. 8\-91\-50 (59513) devarShibrahmarShigaNAH sarve cha khacharAshcha ye prAleyAH sahamauneyAH shubhAshchApsarasAM gaNAH .. 8\-91\-51 (59514) sahApsarobhiH shubhrAbhirdevadUtAshcha guhyakAH . kirITinaM saMshritAH sma puNyagandhA manoramAH .. 8\-91\-52 (59515) amanoj~nAshcha ye gandhAste sarve karNamAshritAH . viparItAnyaniShTAni bhavanti vinashiShyatAm .. 8\-91\-53 (59516) ye tvantakAle puruShaM viparItamupAshritam . pravishanti naraM kShipraM mR^ityukAle.abhyupAgate . te bhAvAH sahitAH karNaM praviShTAH sUtanandanam .. 8\-91\-54 (59517) ojastejashcha siddhishcha praharShaH satyavikramau . manastuShTirjayashchApi tathA.a.anando nR^ipottama .. 8\-91\-55 (59518) IdR^ishArni naravyAgh tasminsa~NgrAmasAgare . nimittAni cha shubhrANi vivishurjiShNumAhave .. 8\-91\-56 (59519) R^iShayo brAhmaNaiH sArdhamabhajanta kirITinam .. 8\-91\-57 (59520) tato devagaNaiH sArdhaM siddhAshcha saha chAraNaiH . dvidhA bhUtA mahArAja vyAshrayanta narottamau .. 8\-91\-58 (59521) vimAnAni vichitrANi guNavanti cha sarvashaH . samAruhya samAjagmurdvairathaM karNapArthayoH . antarikShe mahArAja devagandharvarAkShasAH .. 8\-91\-59 (59522) evaM sarveShu bhUteShu dvidhA bhUteShu bhArata . AshaMsamAneShu jayaM rAdheyasyArjunasya cha . vimAnAyutasambAdhamAkAshamabhavattadA .. 8\-91\-60 (59523) IhAmR^igavyAlamR^igairdipAshvarathapa~NktibhiH . UhyamAnAH pare meghairvAyunA cha manIShiNaH . didR^ikShavaH samAjagmuH karNArjunasamAgamam .. 8\-91\-61 (59524) devadAnavagandharvA nAgayakShapatatriNaH . maharShayo devagaNAH pitarashcha svadhAbhujaH .. 8\-91\-62 (59525) tapovidyauShadhIsidadhA nAnArUpAmbaratviShaH . antarikShe mahArAja vivadanto.avatasthire .. 8\-91\-63 (59526) brahmA brahmarShibhiH sArdhaM prajApatibhireva cha . Asthito yAnamAkAshe divyaM tejaH samAgatAH .. 8\-91\-64 (59527) tataH prajApatistUrNamAjagAma mahAmate . dvairathaM yudhi taM druShTaM karNapANDavayostadA .. 8\-91\-65 (59528) vijitya karNaH svidimAM vasundharA\-\- mathArjunaH svitpratipadyate.akhilAm . itIshvarasyApi babhUva saMshayaH prajApateH prekShya tayormahadbalam .. .. 8\-91\-66 (59529) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ekanavatitamo.adhyAyaH .. 91 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 092 .. shrIH .. 8\.92\. adhyAyaH 92 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNArjunasamAshrayAt lokakShayabhIruNA prajApatinA brahmANaM prati ubhayoH sAmyena jayaprArthanA .. 1 .. indreNa sakAraNanirUpaNamarjunasyaiva jaye prArthite brahmeshAnAbhyAM tada~NgIkAre devairharShAtpuShpavarShaNam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-92\-0 (59530) sa~njaya uvAcha. 8\-92\-0x (5054) prajApatistu taM dR^iShTvA devabhAgaM samAgatam . abravIttu tato rAjanpashyato vai svayaMbhuvaH .. 8\-92\-1 (59531) ubhAvatirathau shUrAvubhau dR^iDhaparAkramau . ubhau sadR^ishakarmANau vajrichakrAyudhaupamau .. 8\-92\-2 (59532) aho bata mahadyuddhaM karNArjunasamAgame . bhaviShyati mahAghoraM vR^itravAsavayoriva .. 8\-92\-3 (59533) prajApatirathoktvaivaM svayambhuvamachodayat . samo.astu vijayaH kAmamubhayornarasiMhayoH .. 8\-92\-4 (59534) karNArjunavivAdena mA nashyedakhilaM jagat . svayaMbho brUhi tadvAkyaM samo.astu vijayo.anayoH .. 8\-92\-5 (59535) evamuktastu bhagavA~njaye tAbhyAmanishchite . ityabravInmahArAja mahAbrahmA prajApatim .. 8\-92\-6 (59536) dvAvapyetau hi kR^itinau dvAvapyatibalotkaTau . bhaviShyatyanayoryuddhaM trailokyasya bhayAvaham .. 8\-92\-7 (59537) tataH prajApatiM tatra sahasrAkSho.abhyachodayat . vijayo dhruva evAstu pANDavasya mahAtmanaH .. 8\-92\-8 (59538) manasvI balavA~nshUraH kR^itavidyastapodhanaH . vibharti cha mahAtejA dhanurvedamasheShataH .. 8\-92\-9 (59539) pArthaH sarvaguNopeto devakAryamidaM yataH . klishyante pANDavA nityaM vanavAsAdibhirbhR^ishaM .. 8\-92\-10 (59540) sampannastapasA chaiva paryAptaH puruSharShabhaH . atikrAmechcha mAhAtmyAddiShTamapyavichArayan .. 8\-92\-11 (59541) atikrame cha lokAnAmabhAvo niyato bhavet . nAvasthAnaM cha pashyAmi kruddhayoH kR^iShNayoH kvachit .. 8\-92\-12 (59542) sraShTArau jagatashchaitau tatashcha puruSharShabhau . naranArAyaNAvetau purANAvR^iShisattamau .. 8\-92\-13 (59543) aniyamyau niyantArau jagataH puruSharShabhau . [naitayostu samaH kashchiddivi vA mAnuSheShu vA .. 8\-92\-14 (59544) anugamyAstrayo lokAH saha devarShichAraNaiH . sarvadevagaNAshchApi sarvabhUtAni yAni cha . anayostu prabhAvena vartate nikhilaM jagat ..] 8\-92\-15 (59545) kAmaM tu sukR^itA.NllokAnApnotu puruSharShabhaH . karNo vaikartanaH shUro vijayastvastu kR^iShNayoH .. 8\-92\-16 (59546) vasUnAM samalokatvaM marutAM vAsamApnuyAt . sahito droNabhIShmAbhyAM nAkapR^iShThe mahIyatAm .. 8\-92\-17 (59547) `kleshito hi vane pArtho dirghakAlaM pitAmaha . tasmAdeSha jayedyuddhe tapasA.abhyadhiko.arjunaH .. 8\-92\-18 (59548) pUrvaM bhagavatA proktaH kR^iShNayorvijayo dhruvaH . tattathAstu namaste.astu pramo brUhi pitAmaha .. 8\-92\-19 (59549) tatsahasrAkShavachanaM nishamya bhagavAnprabhuH . novAcha tajjayaM tulyaM tayoH karNakirITinoH .. 8\-92\-20 (59550) tasmAdAshAM gataH shakrastUShNImbhUte pitAmahe . vijayaH pANDaveyasya karNasya cha vadho bhavet .. 8\-92\-21 (59551) brahmeshAnau tato vAkyamUchaturbhuvaneshvaram . vijayo dhruva evAstu pANDavasya mahAtmanaH .. 8\-92\-22 (59552) manasvI jayatAM shUraH kR^itavidyastapodhanaH . bibharti cha mahAtejA dhanurvedamasheShataH .. 8\-92\-23 (59553) atikrAmechcha mAhAtmyAddiShTamapyavichArayan . atikrame cha lokAnAmabhAvo niyato bhavet .. 8\-92\-24 (59554) na cha vidma hyavasthAnaM kruddhayoH kR^iShNayoH kvachit . sraShTArau jagatashchaiva satashcha puruSharShabhau .. 8\-92\-25 (59555) kAmaM tu sukR^itA.NllokAnprApnotveSha parantapaH . karNo vaikartanaH shUro vijayastu nare dhruvaH .. 8\-92\-26 (59556) tathokte devadevAbhyAM sahasrAkSho.abravIdvachaH . Amantrya sarvabhUtAni brahmeshAnAnushAsanAt .. 8\-92\-27 (59557) shrutaM bhavadbhiryatproktaM bhagavadbhyAM jagaddhitam . tattathA vyetu te rogaH shamApnuta vimanyavaH .. 8\-92\-28 (59558) iti shrutvendravachanaM sarvabhUtAni mAniSha . vismitAnyabhavanrAjanpUjayA~nchakrire tadA . nochustadA jayaM tulyaM tayoH puruShasiMhayoH .. 8\-92\-29 (59559) vyasR^ijaMshcha sugandhIni puShpavarShANi harShitAH . nAnArUpANi vibudhA devatUryANyavAdayan .. 8\-92\-30 (59560) didR^ikShavashchApratimaM dvairathaM narasiMhayoH . vismayotphullanayanA nAnyA bubudhire kriyAH .. .. 8\-92\-31 (59561) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe dvinavatitamo.adhyAyaH .. 92 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-92\-11 diShTamapi daivavihitamapi .. 8\-92\-92 dvinavatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 093 .. shrIH .. 8\.93\. adhyAyaH 93 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyakarNayoH sa.NlApaH .. 1 .. kR^iShNArjunayoH sa.NlApaH .. 2 .. arjunena kR^iShNamprati svasAmarthyakathanam .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-93\-0 (59562) sa~njaya uvAcha. 8\-93\-0x (5055) rathau tayoH shvetahayau divyau yuktau mahAsvanau . samAsthitau lokavIrau sha~NkhAndadhmuH pR^ithakpR^ithakam . vAsudevArjunau vIrau karNashalyau cha bhArata .. 8\-93\-1 (59563) tadbhIrusantrAsakaraM yuddhaM samabhavattadA . anyonyaspAMdhenorugraM shakrashambarayoriva .. 8\-93\-2 (59564) tayordhvajau hi vimalau shushubhAte rathe sthitau . rAhuketU yathA.a.akAshe uditau jagataH kShaye .. 8\-93\-3 (59565) karNasyAshIviShanibhA ratnasAramayI dR^i.DhA . purandaradhanuH prakhyA hastikakShyA virAjate .. 8\-93\-4 (59566) kapishreShThastu pArthasya vyAditAsya ivAntakaH . daMShTrAbhirbhIShayanbhAbhirdurnirIkShyo raviryathA .. 8\-93\-5 (59567) yuddhAbhilAShuko bhUtvA dhvajo gANDIvadhanvanaH . karNadhvajamupAtiShThatsvasthAnAdvegavAnkapiH .. 8\-93\-6 (59568) utpatya cha mahAvegaH kakShyAmabhyAhanattadA . nakhaishcha dashanaishchaiva garuDaH pannagaM yathA .. 8\-93\-7 (59569) sA ki~NkiNIkAbharaNA kAlapAshopamA tadA . abhyadravatsusaMrabdhA hastikakShyA.atha taM kapim .. 8\-93\-8 (59570) tayorghoratare yuddhe dvairathe dyUta Ahite . prAkurvatAM dhvajau yuddhaM pUrvaM pUrvataraM tadA .. 8\-93\-9 (59571) hayA hayAnabhyaheShanspardhamAnAH parasparam . avidhyatpuNDarIkAkShaH shalyaM nayanasAyakaiH . shalyashcha puNDarIkAkShaM tathaivAbhisamaikShata .. 8\-93\-10 (59572) tatrAjayadvAsudevaH shalyaM nayanasAyakaiH . karNaM chApyajayadR^iShTyA kuntIputro dhana~njayaH .. 8\-93\-11 (59573) ayAbravItsUtaputraH shalyamAbhAShya sasmitam .. 8\-93\-12 (59574) yadi pArtho raNe hanyAdadya mAmiha karhichit . kiM kariShyasi sa~NghAme shalya satyamathochyatAm .. 8\-93\-13 (59575) shalya uvAcha. 8\-93\-14x (5056) yadi karNa raNe hanyAdadya tvAM shvetavAhanaH . ubhAvekarayenAhaM hanyAM mAdhavapANDavau .. 8\-93\-14 (59576) sa~njaya uvAcha. 8\-93\-15x (5057) evameva tu govindamarjunaH pratyabhAShata . taM prahasyAbravItkR^iShNaH pArthaM paramidaM vachaH .. 8\-93\-15 (59577) pateddivAkaraH sthAnAchChIryedbhUmiranekadhA . shailyamagniriyAnna tvAM hanyAtkArNo dhana~njaya .. 8\-93\-16 (59578) yadi chaitatkatha~nchitsyAllokaparyasanaM bhavet . hanyAM karNaM tathA shalyaM bAhubhyAmeva saMyuge .. 8\-93\-17 (59579) iti kR^iShNavachaH shrutvA prahasankapiketanaH . arjunaH pratyuvAchedaM kR^iShNamakliShTakAriNam .. 8\-93\-18 (59580) mama tAvadaparyAptau karNashalyau janArdana . sapatAkadhvajaM karNaM sashalyarathavAjinam .. 8\-93\-19 (59581) sachChatrakavachaM chaiva sashaktisharakArmukam . draShTA.asyadya raNe kR^iShNa sharaishChinnamanekadhA .. 8\-93\-20 (59582) adyaiva sarathaM sAshvaM sashaktikavachAyudham . sa~nchUrNitamivAraNye vR^ikShaM pashyAdya dantinA .. 8\-93\-21 (59583) adya rAdheyabhAryANAM vaidhavyaM samupasthitam . dhruvaM svapneShvaniShTAni tAbhirdR^iShTAni mAdhava .. 8\-93\-22 (59584) draShTAsi dhruvamadyaiva vidhavAH karNayoShitaH . na hi me shAmyate manyuryadanena purA kR^itam .. 8\-93\-23 (59585) kR^iShNAM sabhAgatAM dR^iShTvA mUDhenAdIrghadarshinA . asmAMstathA.avahasatA kShipatA cha punaHpunaH .. 8\-93\-24 (59586) adya draShTAsi govinda karNamunmathitaM mayA . vAraNeneva mattena puShpitaM gajatIruham .. 8\-93\-25 (59587) adya tA madhurA vAchaH shrotAsi madhusUdana . diShTyA jayasi vArShNeya iti karNe nipAtite .. 8\-93\-26 (59588) adyAbhimanyujananIM prahR^iShTaH sAMtvayiShyasi . kuntIM pitR^iShvasAraM cha prahR^iShTaH san janArdana .. 8\-93\-27 (59589) adya bAShpamukhIM kR^iShNAM sAntvayiShyasi mAdhava . vAgbhishchAmR^itakalpAbhirdharmarAjaM cha pANDavam .. .. 8\-93\-28 (59590) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe trinavatitamo.adhyAyaH .. 93 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-93\-6 kruddho.abhilaShitaM gatvA iti kha.Ta.pAThaH .. 8\-93\-9 dyata Ahvaye iti kha.Ta.pAThaH .. 8\-93\-93 trinavatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 094 .. shrIH .. 8\.94\. adhyAyaH 94 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNAllaMnayoryuddhArambhaH .. 1 .. drauNinA duryodhanAya hitAkhyAnam .. 2 .. tena tadanAdR^itya raNAya senAniyojanam .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-94\-0 (59591) sa~njaya uvAcha. 8\-94\-0x (5058) taddetanAgAsurasiddhayakShai\-\- rgandharvarakShopsarasAM cha sa~NghaiH . brahmarShirAjarShisuparNajuShTaM babhau viyadvismayanIyarUpam .. 8\-94\-1 (59592) nAnadyamAnaM ninadairmanoj~nai\-\- rvAditragItastutinR^ityahAsaiH . sarve.antarikShaM dadR^ishurmanuShyAH khasthAshcha tadvismayanIyarUpam .. 8\-94\-2 (59593) tataH prahR^iShTAH kurupANDuyodhA vAditrasha~NkhasvanasiMhanAdaiH . vinAdayanto vasudhAM dishashcha svanena sarvAndviShato nijaghnuH .. 8\-94\-3 (59594) narAshvamAta~NgarathaiH samAkulaM sharAsishaktyR^iShTinipAtaduHsaham . abhIrujuShTaM hatadehasa~NkulaM raNAjiraM lohitamAbabhau tadA .. 8\-94\-4 (59595) [babhUva yuddhaM kurupANDavAnAM yathA surANAmasuraiH sahAbhavat.] tathA pravR^ite tumule sudAruNe dhana~njayashchAdhirathishcha sAyakaiH . dishashcha sainyaM cha shitairajihmagaiH parasparaM prAvR^iNutAM sudaMshitau .. 8\-94\-5 (59596) tatastvadIyAshcha pare cha sAyakaiH kR^ite.andhakAre dadR^ishurna ki~nchana . bhayAturA ekarathau samAshrayaM\-\- stato.abhavattvadbhutameva sarvataH .. 8\-94\-6 (59597) tato.astramastreNa parasparaM tau vidhUya vAtAviva pUrvapashchimau . ghanAndhakAre vitate tamonudau yathoditau tadvadatIva rejatuH .. 8\-94\-7 (59598) na chAbhisartavyamiti prachoditAH pare tvadIyAshcha tathA.avatasthire . mahArathau tau parivArya sarvataH surAsurAH shambaravAsavAviva .. 8\-94\-8 (59599) mR^ida~NgabherIpaNavAnakasvanai\-\- rninAdite vAhanasha~NkhanisvanaiH . tau siMhanAdairbabhaturnarottamau pata~NgachandrAviva duHsahAvubhau .. 8\-94\-9 (59600) mahAdhanurmaNDulamadhyagAvubhau suvarchasau bANasahasradIdhitI . didhakShamANau sacharAcharaM jaga\-\- dyugAntasUryAviva duHsahau raNe .. 8\-94\-10 (59601) ubhAvajeyAvahitAntakAvubhA\-\- vubhau jighAMsU kR^itinau parasparam . mahAhave vItabhayau samIyatu\-\- rmahendrajambhAviva karNapANDavau .. 8\-94\-11 (59602) tato mahAstrANi mahAdhanurdharau vimu~nchamAnAviShubhirbhayAnakaiH . narAshvanAgAnamitAnnijaghnatuH parasparaM chApi mahArathau nR^ipa .. 8\-94\-12 (59603) tato visasruH punararditA narA narottamAbhyAM kurupANDavAshrayAH . sanAgapattyashvarathA disho drutA\-\- stathA yathA siMhahatA vanaukasaH .. 8\-94\-13 (59604) tatastu duryodhanabhojasaubalAH kR^ipo guroshchApi suto mahAhave . mahArathAH pa~ncha dhana~njayAchyutau sharaiH sharIrArtikarairatADayan .. 8\-94\-14 (59605) dhanUMShi teShAmiShudhIndhvajAnhayA\-\- nrathAMshcha sUtAMshcha dhana~njayaH sharaiH . samaM pramadhyAshu parAnsamantataH sharottamairdvAdashabhinna sUtajam .. 8\-94\-15 (59606) athAbhyadhAvaMstvaritAH shataM rathAH shataM gajAshchArjunamAtatAyinaH . shakAstuShArA yavanAshcha sAdinaH sahaiva kAmbhojavarairjighAMsavaH .. 8\-94\-16 (59607) varAyudhAnpANigataiH sharaiH saha kShurairnyakR^intatprapata~nshirAMsi cha . hayAMshcha nAgAMshcha rathAMshcha yudhyato dhana~njayaR^i shatrugaNAnkShitau kShiNaut .. 8\-94\-17 (59608) tato.antarikShe suratUryaniHsvanAH sasAdhuvAdA hR^iShitaiH samIritAH . nipeturapyuttamapuShpavR^iShTayaH surUpagandhAH pavaneritAH shubhAH .. 8\-94\-18 (59609) tadadbhutaM devamanuShyasAkShikaM samIkShya bhUtAni visismiyustadA . tavAtmajaH sUtasutashcha na vyathAM na vismayaM jagmaturekanishchayau .. 8\-94\-19 (59610) athAbravIddroNasutastavAtmajaM karaM kareNa pratipIDya sAntvayan . prasIda duryodhana shAmya pANDavai\-\- ralaM virodhena dhigastu vigraham .. 8\-94\-20 (59611) hato gururbrahmasamo mahAstravi\-\- ttathaiva bhIShmapramukhA mahArathAH . ahaM tvavadhyo mama chApi mAtulaH prashAdhi rAjyaM saha pANDavaishchiram .. 8\-94\-21 (59612) dhana~njayaH syAsyati vArito mayA janArdano naiva virodhamichChati . yudhiShThiro bhUtahite rataH sadA vR^ikodarastadvashagastathA yamau .. 8\-94\-22 (59613) tvayA tu pArthaishcha kR^ite cha saMvide prajAH shivaM prApnuyurichChayA tava . vrajantu sheShAH svapurANi pArthivA nivR^ittavairAshcha bhavantu sainikAH . na chedvachaH shroShyasi me narAdhipa dhruvaM hi tapto.asi hato.aribhiryudhi .. 8\-94\-23 (59614) vR^iddhaM pitaramAlokya gAndhArIM cha yashasvinIm . kR^ipAlurdharmarAjo hi yAchitaH shamameShyati .. 8\-94\-24 (59615) yathochitaM cha vai rAjyamanuj~nAsyati te prabhuH . vipashchitsumatirvIraH sarvashAstrArthatattvavit .. 8\-94\-25 (59616) vairaM neShyati dharmAtmA svajane nAstyatikramaH . na vigrahamatiH kR^iShNA svajane pratinandati .. 8\-94\-26 (59617) bhImasenArjunau chobhau mAdrIputrau cha pANDavau . vAsudevamate chaiva pANDavasya cha dhImataH . sthAsyanti puruShavyAghrAstayorvachanagauravAt .. 8\-94\-27 (59618) rakSha duryodhanAtmAnamAtmA sarvasya bhAjanam . jIvane yatnamAtiShTha jIvanbhadrANi pashyati .. 8\-94\-28 (59619) rAjyaM shrIshchaiva bhadraM te jIvamAne cha kalpate . mR^itasya tu khalu kauravya naiva rAjyaM kutaH sukham .. 8\-94\-29 (59620) lokavR^ittamidaM vR^ittaM pravR^ittaM pashya bhArata . shAmya tvaM pANDavaiH sArdhaM sheShaM rakSha kulasya cha .. 8\-94\-30 (59621) mA bhUtsa kAlaH kauravya yadA.ahamahitaM vachaH . brUyAM kAmaM mahAbAho mA.avamaMsthA vacho mama .. 8\-94\-31 (59622) dharmiShThamidamatyarthaM rAj~nashchaiva kulasya cha . etaddhi paramaM shreyaH kuruvaMshasya vR^iddhaye . prayAhi taM cha gAndhAre kulasya cha sukhAvaham .. 8\-94\-32 (59623) pathyamAyatisaMyuktaM karNo.apyarjunamAhave . na jeShyati naravyAghra iti me nishchitA matiH .. 8\-94\-33 (59624) rochatAM te narashreShTha mamaitadvachanaM shubham . ato.anyathA hi rAjendra vinAshaH sumahAnbhavet .. 8\-94\-34 (59625) idaM cha dR^iShTaM jagatA saha tvayA kR^itaM yadekena kirITamAlinA . yathA na kuryAdbalabhinna chAntako na cha prachetA bhagavAnna yakSharAT .. 8\-94\-35 (59626) ato.api bhUyAnsvaguNairdhana~njayo na chAtivartiShyati me vacho.akhilam . tavAnuyAtrAM cha sadA kariShyati prasIda rAjendra shamaM tvamApnuhi .. 8\-94\-36 (59627) mamAbhimAnaH paramaH sadA tvayi bravImyatastvAM paramAchcha sauhR^idAt . nivArayiShyAmi cha karNamAhave mahAnhi me.asti praNayo.atha sUtaje .. 8\-94\-37 (59628) vadanti maitrIM sahajAM vichakShaNA\-\- stathaiva sAmnA cha dhanena chArjitAm . pratApatashchopanatAM chaturvidhAM tadasti sarvaM tava pANDaveShu .. 8\-94\-38 (59629) nisargataste tava vIra bAndhavAH punashcha sAmnA hitamApnuyuH prabho . tvayi prasanne yadi mitratAM gate hitaM kR^itaM syAjjagatastvayA.atulam .. 8\-94\-39 (59630) itIdamuktaH suhR^idA vacho hitaM vichintya niHshvasya cha durmanA.abravIt . yathA bhavAnAha sakhe tathaiva ta\-\- nmamApi vij~nApayato vachaH shR^iNu .. 8\-94\-40 (59631) nihatya duHshAsanamuktavAnbahu prahasya shArdUlavadeSha durmatiH . vR^ikodarastadvR^idaye mama sthitaM na tatparokShaM bhavataH kutaH shamaH .. 8\-94\-41 (59632) na chApi karNaM prasahedraNe.arjuno mahAgiriM merumivogramArutaH . na chAshvasiShyanti pR^ithAtmajA mayi prasahya vairaM bahusho vichintya .. 8\-94\-42 (59633) na chApi karNaM guruputra saMyugA\-\- dupArametyarhasi vIra bhAShitum . shrameNa yukto mahatAdya phalguna\-\- stameSha karNaH prasabhaM haniShyati .. 8\-94\-43 (59634) `vasundharAyAH parivartanaM bhave\-\- dvrajechcha shoShaM makarAlayo.arNavaH . plaveyurapyadrivarA mahAmbudhau na chArjuno jeShyati karNamAhave .. 8\-94\-44 (59635) apAM pR^ithivyA nabhaso nabhasvataH sutigmadIpteshcha hiraNyaretasaH . abhAva eShAmapi sarvato bhave\-\- nna chArjuno jeShyati karNamAhave'.. 8\-94\-45 (59636) tamevamuktvA.apyanunIya chAsakR^i\-\- ttavAtmajaH svAnanushAsti sainikAn . drutaM ghnatAbhidravatAhitAnimA\-\- nahInasatvAH kimu joShamAsate .. .. 8\-94\-46 (59637) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe chaturnavatitamo.adhyAyaH .. 94 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-94\-6 ekau mukhyau rathau rathinau karNArjunau .. 8\-94\-7 tamonudau sUryabandrau .. 8\-94\-8 nacha abhisartavyaM nApayAtavyamiti niyamena prachoditAH preritAH .. 8\-94\-23 dhruvaM hi taptAsi iti ka.kha.Da.pAThaH .. 8\-94\-41 duHshAsanamuktavAnvacha iti jha.pAThaH tatra vacho duryodhanasya hatasya shiraH padA tADayiShyAmItyevaMrUpam .. 8\-94\-94 chaturnavatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 095 .. shrIH .. 8\.95\. adhyAyaH 95 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## raNe karNasyArjunasAmyamasahamAnena bhImena sakopaM pArthaprotsAhanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-95\-0 (59638) sa~njaya uvAcha. 8\-95\-0x (5059) tau sha~NkhabherIninade samR^iddhe samIyatuH shvetahayau narAgryau . vaikartanaH sUtaputro.arjunashcha durmantrite te sasutasya rAjan .. 8\-95\-1 (59639) `AshIviShAvagnimivotsR^ijantau tathA mukhAbhyAmabhiniH shvasantau . yashasvinau jajvalaturmR^idhe tadA ghR^itAvasiktAviva havyavAhau'.. 8\-95\-2 (59640) yathA gajau haimavatau prabhinnau pravR^iddhadantAviva vAsitArthe . tathA samAjagmaturugravIryau dhana~njayashchAdhirathishcha vIrau .. 8\-95\-3 (59641) balAhakeneva mahAbalAhako yadR^ichChayA vA giriNA yathA giriH . tathA dhanurjyAtalaneminiHsvanau samIyatustAviShuvarShavarShiNau .. 8\-95\-4 (59642) sharAstrashaktyR^iShTigadAsisarpau roShAnilodvUtamahormimAlau . yathA.achalau dvau chalatastathA tau yathA.arNavau chAshu chaturyugAnte'.. 8\-95\-5 (59643) pravR^iddhashR^i~NgadrumavIrudoShadhI pravR^idvanAnAvidhanirjharaughau . yathA.achalau vA chalitau mahAjalai\-\- stathA mahAstrairitaretaraM hataH .. 8\-95\-6 (59644) sa sannipAto rathayormahAnabhU\-\- tsureshavairochanayoryathA purA . sharairvinunnAshvaniyantR^idehayoH suduHsahAstraiH paribhinnadehayoH .. 8\-95\-7 (59645) prabhUtapadmotpalamatsyakachChapau mahAhadau pakShigaNAnunAditau . susannikR^iShTAvaniloddhatau yathA tathA rathau tau dhvajinau samIyatuH .. 8\-95\-8 (59646) ubhau mahendrasya samAnavikramA\-\- vubhau mahendrapratimau mahArathau . mahendravajrapratimaishcha sAyakai\-\- rmahendravR^itrAviva samprajaghnatuH .. 8\-95\-9 (59647) sanAgapattyashvarathe ubhe bale vichitravarmAbharaNAmbarAyudhe . chakampatushchonnadatushcha vismayA\-\- ddharA viyachchArjunakarNasa~Ngame .. 8\-95\-10 (59648) bhujAH savastrA~NgulayaH samuchChritAH sasiMhanAdairhR^iShitairdidR^ikShubhiH . yadA.arjunaM matta iva dvipo dvipaM samabhyayAdAdhirathirjighAMsayA .. 8\-95\-11 (59649) udakroshansomakAstatra pArthaM tvarasva yAhyarjuna bhindhi karNam . Chindhyasya mUrdhAnamalaM chireNa shraddhAM cha rAjyAdvR^itarAShTrasUnoH .. 8\-95\-12 (59650) tathA.asmAkaM bahavastatra yodhAH karNaM tathA yAhi yAhItyavochan . jahyarjunaM karNa tataH sudInAH punarvanaM yAntvachirAya pArthAH .. 8\-95\-13 (59651) karNo.atha pUrvaM dashabhiH pR^iShatkai\-\- rgANDIvadhanvAnamavidhyadAshu . jaghAna taM chApi tataH kirITI sharaistadAShTAdashabhiH sumuktaiH .. 8\-95\-14 (59652) punashcha karNastvarito.api pArthaM ratheShubhistaM dashabhirjaghAna . taM chApi pArtho dashabhiH shitAgraiH kakShyAntare tIkShNamukhairavidhyat .. 8\-95\-15 (59653) karNastato bhArata sAmparAye ghore.ativelaM raNasaMvimardI . jaghAna pArthaM navabhiH shitAgraiH kakShyAnte nAgamiva prabhinnam .. 8\-95\-16 (59654) tato.aparAbhyAM yudhi sUtaputro dvAbhyAM kShurAbhyAM harimAshukArI . samAjaghAna tvarayA mahAtmA yathA surendraM namuchiH prasahya .. 8\-95\-17 (59655) taM pANDavaH pa~nchabhirAyasAgrai\-\- rAkarNapUrNairnijaghAna karNam . te shoNitaM tasya papustadAnIM kAlasya dUtA iva pArthabANAH .. 8\-95\-18 (59656) karNo.api pArthaM saha vAsudevaM samAchinodbhArata vatsadantaiH . parasparaM tau vishikhaiH pramuktai\-\- statakShatuH sUtaputro.arjunashcha .. 8\-95\-19 (59657) parasparaM ChidradidR^ikShayA cha subhImamabhyAyayatuH praruShTau .. 8\-95\-20 (59658) tato.astramAgneyamamitratApanaM mumocha karNAya sureshvarAtmajaH . dhana~njayAtsaMyugamUrdhni niHsR^itaM tadA prajajvAla tadastramuttamam .. 8\-95\-21 (59659) samIkShya karNo jvalanAstramudyataM sa vAruNaM tatprashamArthamAhave . samutsR^ijatsUtaputraH pratApavAn sa tena vahniM shamayA~nchakAra .. 8\-95\-22 (59660) valAhakAstreNa dishastarasvI chakAra sarvAstimireNa saMvR^itAH . apAvahanmeghagaNAMstatastAn samIraNAstreNa samIritena .. 8\-95\-23 (59661) tataH so.astraM dayitaM devarAj~naH prAdushchakre vajramamitratApanaH . gANDIvajyA vimR^ishaMshchAtimanyu\-\- rdhana~njayaH shatrusa~NghapramAthI .. 8\-95\-24 (59662) nArAchanAlIkavarAhakarNA gANDIvataH prAdurAsansutIkShNAH . sahasrasho vajrasamAnavegA\-\- ste sarvataH paryadhAvanta ghorAH .. 8\-95\-25 (59663) pArtheShavaH karNarathaM vilagnA adhomukhAH pakShigaNA dinAnte . nishAniketArthamivAshu vR^ikShaM jagrAha tAnsUtaputraH pR^iShatkaiH .. 8\-95\-26 (59664) kShiptAMstathA pANDavabANasa~NghA\-\- namR^iShyamANasya dhana~njayasya . raNAjire tvantakatulyakarmA vaikartano roShaparItachetAH .. 8\-95\-27 (59665) jyotiShprabhAM yadvadupAgataH sa\-\- ndivAkaro nAshayate kShaNena . pArthasya tAnbANagaNAnsamagrA\-\- nvyanAshayadyudhyata eva karNaH .. 8\-95\-28 (59666) roShAtpradIptaH sumahAvimarde bhImastato.akrudhyadadInasatvaH . pANiM svapANau sa viniShpiShya roShA\-\- damarShito vAkyamuvAcha pArtham .. 8\-95\-29 (59667) tvAM sUtaputro nu kathaM kirITi\-\- nratheShubhirhanti shitAgradhAraiH . dhR^ityA hi bhUtAni yayA.ajayastvaM grAsaM dadatkhANDave pAvakAya .. 8\-95\-30 (59668) dhR^ityA tayA sUtaputraM jahi tva\-\- mahaM vainaM gadayA pothayiShye . sametya pArthaM sunR^ishaMsavAdI jIvannAyaM yAsyati kAlapakvaH .. .. 8\-95\-31 (59669) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ma~njanavatitamo.adhyAyaH .. 95 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-95\-6 hataH jaghnaturityarthaH .. 8\-95\-7 suduHsahAnyaiH parishoNitodakaiH iti ka.Ta.pAThaH .. 8\-95\-31 mA jIvanaM yAsyati sUtaputra iti ka.pAThaH .. 8\-95\-95 pa~nchanavatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 096 .. shrIH .. 8\.96\. adhyAyaH 96 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNe yudhi vardhamAne kR^iShNenArjunaprotsAhanam .. 1 .. tato.arjunena svasAmarthyaprakAshanam .. 2 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-96\-0 (59670) sa~njaya uvAcha. 8\-96\-0x (5060) athAbravIchchakradharo.api pArthaM dR^iShTvA ratheShUnpratihanyamAnAn . amUmuShatpashyata eva te.adya hyastrANi karNo.astragaNaiH kirITin .. 8\-96\-1 (59671) sa pArtha kiM muhyasi vetsi chaiva tA\-\- ndR^iShTvA sametAnnadataH kurUstvam . karNaM puraskR^itya vidurhi sarve tavAstramastrairvinihanyamAnam .. 8\-96\-2 (59672) yayA dhR^ityA tAmasaM jaghnivAMstvaM tatsaMyuge tAmasAMshchAtighorAn . dambhodbhavaM chAsuramAhave tvaM darpotsiktaM vIryavantaM kirITin . tayA dhR^ityA tvaM jahi karNamadya pArthAhave tyaktumastraM samarthaH .. 8\-96\-3 (59673) anena chAshu kShuraneminAdya mayA visR^iShTena sudarshanena . Chindhyasya mUrdhAnamareH prasahya vajreNa shakro namucherivAreH .. 8\-96\-4 (59674) kirAtarUpI bhagavAnyayA cha tvayA mahAtmA paritoShito.abhUt . sa tAM punarvIra dhR^itiM gR^ihItvA sahAnubandhaM jahi sUtaputram .. 8\-96\-5 (59675) tato mahIM sAgaramekhalAM tvaM sapattagA grAmavatIM samR^iddhAm . prayachCha rAj~ne nihatArisa~NghAM yashashcha pArthAtulamApnuhi tvam .. 8\-96\-6 (59676) karNaM puraskR^itya nadantiM sarve tavAstramagryaM pratihatya vIrAH . kuru prayatnaM bharatapravIra dravantyamI sR^i~njayAH somakAshcha . dR^iShTvAtha karNaM samare prahR^iShTaM tvAM chApi dR^iShTvA parihIyamAnam .. 8\-96\-7 (59677) sa~njaya uvAcha. 8\-96\-8x (5061) sa~nchodito bhImajanArdanAbhyAM smR^itvA tadAtmAnamavetya sarvam . ihAtmanashchAgamane viditvA prayojanaM keshavamityuvAcha .. 8\-96\-8 (59678) prAduShkarobhyeSha mahAstramugraM shivAya lokasya vadhAya sauteH . tanme.anujAnAtu bhavAnsurAshcha brahmA shivo brahmavidashcha sarve .. 8\-96\-9 (59679) iti smoktvA pANDavaH savyasAchI namaskR^itvA brahmaNe so.amitAtmA . anuttamaM brAhmamasahyamastraM prAdushchakre manasA yadvidheyam .. 8\-96\-10 (59680) tato dishashcha pradishashcha sarvAH samAvR^iNotsAyakairbhUritejAH . gANDIvamuktairbhujagairivograi\-\- rdivAkarAMshupratimairjvaladbhiH .. 8\-96\-11 (59681) sR^iShTAstu bANA bharatarShabheNa shataM shataM bhImamukhAH sutIkShNAH . prAchChAdayankarNarathaM kShaNena yugAntakAlArkakaraprakAshAH .. 8\-96\-12 (59682) vaikartanenAshu tadAjimadhye sahasrasho bANagaNA visR^iShTAH . te chAkShayAH pANDavamabhyupeyuH parjanyasR^iShTA iva vAridhArAH .. 8\-96\-13 (59683) tataH sa kR^iShNaM cha kirITinaM cha vR^ikodaraM chApratimaprabhAvaH . tribhistribhirbhImabalo nihatya nanAda ghoraM mahatA svanena .. 8\-96\-14 (59684) tataH sa bANAbhihataH kirITI bhImaM tathA prekShya janArdanaM cha . amR^iShyamANaH punareva pArthaH sharAndashAShTau samamudvavarSha .. 8\-96\-15 (59685) sa ketumekena shareNa viddhvA shalyaM chaturbhistribhireva karNam . tataH sumuktairdashabhirjaghAna senApatiM kA~nchanavarmanadvam .. 8\-96\-16 (59686) sa rAjaputro vishirA vibAhu\-\- rvivAjisUto vidhanurviketuH . atho rathAgrAdapatatprarugNaH parashvathaiH sAla ivAvakR^ittaH .. 8\-96\-17 (59687) punashcha karNaM tribhiraShTabhishcha dvAbhyAM chaturbhirdashabhishcha viddhA . chatushshataM dviradAnAM nipAtya rathA~njaghAnAShTarathAnkirITi . sahasramashvAMshcha punashcha sAdI\-\- naShTau sahasrANi cha pattivIrAn .. 8\-96\-18 (59688) dR^iShTvA tu mukhyAvatividhyamAnau vareShubhiH shUravarAvarighnau . karNaM cha pArthaM cha niyamya vAhA\- nsarve variShThAshcha tato.avatasthuH .. 8\-96\-19 (59689) prachChAdayAmAsa tataH pR^iShatkaiH saghoShamAchChidya cha gANDivajyAm . asminkShaNe phalgunaM sUtaputraH samAchinotkShudrakANAM shatena .. 8\-96\-20 (59690) nirmuktasarpapratimaishcha tIkShNai\-\- stailapraghautaiH khagapatravAjaiH . ShaShTyA bibhedAshu cha vAsudevaM tadantare prAtvaransomakAshcha .. 8\-96\-21 (59691) tato navajyAM sudR^iDhAM kirITi svabAhuvikShepasahAM pragR^ihya . samAdadhe gANDive kShiprakArI nimeShamAtreNa mahAdhanuShmAn .. 8\-96\-22 (59692) jyAChedanaM jyAvidhAnaM cha tasya naivAvabudhyatsUtaputro laghutvAt . pArthasya sa~Nkhye dviShatAM nihantu\-\- stadadbhutaM tatra babhUva rAjan .. 8\-96\-23 (59693) pArtho.api tAM jyAmavadhAya tUrNaM sharAsanajyAmAdhirathervihatya . susaMrabdhaH karNasharaiH kShatA~Ngo raNe yodhAMstAvakAnpratyagR^ihNAt .. 8\-96\-24 (59694) naivApatpakShigaNo.antarikShe pArthena chAstreNa kR^ite.andhakAre .. 8\-96\-25 (59695) shalyaM tu pArtho dashabhirnimeShA\-\- dbhR^ishaM tanutre prahasannavidhyat . tataH karNaM dvAdashabhiH pR^iShatkai\-\- rviddhvA punaH saptabhirapyavidhyat .. 8\-96\-26 (59696) sa pArthabANAsanaveganunnai\-\- rdR^iDhAhataH patribhirugravegaiH . vibhinnagAtraH kShatajokShitA~NgaH karNo babhau rudra ivAntakAle .. 8\-96\-27 (59697) tatastribhistaM tridashAdhipopamaM sharairbibhedAdhirathirdhana~njayam . sharAMshcha pa~ncha jvalanAnivoragA\-\- npraveshayAmAsa jighAMsurachyute .. 8\-96\-28 (59698) suvarNachitraM puruShottamasya varmAtha bhittvAbhyapatansupu~NkhAH . vegena gAM te vivishushcha rAja\-\- nsnAtvA karNA.abhimukhAH pratIyuH .. 8\-96\-29 (59699) tAnpa~nchabhallairdashabhiH sumuktai\-\- stridhAtridhaikaikamathochchakarta . dhana~njayaste nyapatanpR^ithivyAM yathA.ahayastArkShyamukhena kR^ittAH .. 8\-96\-30 (59700) tataH prajajvAla kirITamAlI krodhena kakShaM pradahannivAgniH . sa karNamAkarNavikR^iShTasR^iShTaiH sharaiH sharIrAntakarairjvaladbhiH . marmasvavidhyatsa chachAla duHkhA\-\- ddhairyAttuM tasthAvatimAtradhairyaH .. 8\-96\-31 (59701) prAdushchakArAtha sharAnmahAtmA dehaM vichinvanniva sUtajasya . sharAstu te kA~nchanachitrapu~NkhAH sampetururvyAM shatasho mahAntaH .. 8\-96\-32 (59702) tataH sharaughaiH pradisho dishashcha raviprabhAH karNarathashcha rAjan . adR^ishya AsItkupite dhana~njaye tuShAranIhAravR^ito giriryathA .. 8\-96\-33 (59703) sachakrarakShA api pR^iShThagopAH karNasya ye chApi puraHsarAshcha . bhItA dravanti sma nihanyamAnA maheShubhiH pArthakarapraNunnaiH .. 8\-96\-34 (59704) tato.arjuno vai bharatapravIro mahAnubhAvaH samare nihantA . suyodhanenAnumatAnvinighna\-\- nsamuchChritAnsarathAnsArabhUtAn .. 8\-96\-35 (59705) gANDIvadhanvA dviguNaM sahasraM kurupravIrAnR^iShabhaH kurUNAm . kShaNena sarvAnsarathAnsasUtA\-\- nninAya rAjankShayamekavIraH .. 8\-96\-36 (59706) atho palAyanta vihAya karNaM tavAtmajA ye kuravashcha shiShTAH . etAnavAkIrya sharakShatAMshcha vilapyamAnAMstanayAnvimR^idgan .. 8\-96\-37 (59707) sarve praNeshuH kuravo vibhagnAH pArtheShubhiH samparitapyamAnAH . suyodhanenAtha punarvariShThAH prachoditAH karNarathAnuyAne .. 8\-96\-38 (59708) bhoH kShatriyAH shUratamAstu sarve kShatre cha dharme niratAH stha yUyam . na yuktarUpaM bhavatAM samIpA\-\- tpalAyanaM karNamatiprahAya .. 8\-96\-39 (59709) tavAtmajenApi tathochyamAnA naivAvatiShThanta bhayAdvivarNAH . kShaNena naShTAH pradisho dishashcha sarve tataH prekShya disho vishUnyAH .. 8\-96\-40 (59710) bhayAvadIrNaH kurubhirvihInaH pArtheShubhiH samparitapyamAnaH . na vivyadhe bhArata tatra karNaH pratIpamevArjunamabhyadhAvat .. .. 8\-96\-41 (59711) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe ShaNNavatitamo.adhyAyaH .. 96 .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 097 .. shrIH .. 8\.97\. adhyAyaH 97 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## raNe hIyamAnena karNenArjunasya shiro lakShIkR^itya nAgAstraprayogaH .. 1 .. kR^iShNena pArtharathe pAdanipIDanena dharaNyAM ki~nchinnimajjite tadastreNa shirovarjaM pArthakirITamAtrApahAraH .. 2 .. karNasya rathachakre viprashApAt dharaNyAM nimagne taduddidhIrShayA tenapArthaMprati muhUrtamayuddhaprArthanam .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-97\-0 (59712) sa~njaya uvAcha. 8\-97\-0x (5062) tato.apayAtAH sharapAtamAtra\-\- mavasthitA vai kuravo narendra . vidyutprakAshaM dadR^ishuH samantA\-\- dvana~njayAstraM samudIryamANam .. 8\-97\-1 (59713) tato.agrasatsUtaputro.arjunasya viyadgataM ghorataraM sharaistat . kruddhena pArthena sharaM visR^iShTaM vadhAya karNasya mahAvimarde .. 8\-97\-2 (59714) [udIryamANaM sma kurUndahantaM suvarNapu~Nkhairvishikhairmamarda . karNastvamogheShvasanaM dR^iDhajyaM visphArayitvA visR^ija~nCharoghAn ..] 8\-97\-3 (59715) rAmAdupAttena mahAmahimnA hyAtharvaNenArivinAshanena . tadarjunAstraM vyadhamaddahantaM pArthaM cha bANairnishitairavidhyat .. 8\-97\-4 (59716) tato vimardaH sumahAnbabhUva tatrArjunasyAdhiratheshcha rAjan . anyonyamAsAdayatoH pR^iShatkai\-\- rviShANaghAtairdvipayorivAjau .. 8\-97\-5 (59717) tato.astrasa~NghAtasamAvR^itaM tadA babhUva rAjaMstumulaM raNAjiram . yatkarNapArthau sharavR^iShTisa~Nghai\-\- rnirantaraM chakraturambaraM tadA .. 8\-97\-6 (59718) [tato jAlaM bANamayaM mahAntaM sarve.adrAkShuH kuravaH somakAshcha . nAnyaM cha bhUtaM dadR^ishustadA te bANAndhakAre tumule.atha ki~nchit .. 8\-97\-7 (59719) tau sandadhAnAvanishaM cha rAjan . samasyantau chApi sharAnanekAn . sandarshayetAM yudhi mArgAnvichitrA\-\- ndhanurdharau tau vividhaiH kR^itAstraiH .. 8\-97\-8 (59720) tayorevaM yudhyatorAjimadhye sUtAtmajo.abhUdadhikaH kadAchit . pArthaH kadAchittvadhikaH kirITi vIryAstramAyAbalapauruSheNa .. 8\-97\-9 (59721) dR^iShTvA tayostaM yudhi samprahAraM parasparasyAntaramIkShamANayoH . ghoraM tayordurviShahaM raNe.anyai\-\- ryodhAH sarve vismayamabhyagachChan .. 8\-97\-10 (59722) tato bhUtAnyantarikShasthitAni tau karNapArthau prashashaMsurnarendra . bhoH karNa sAdhvarjuna sAdhu cheti viyatsu vANI shrUyate sarvatopi .. 8\-97\-11 (59723) tasminvimarde rathavAjinAgai\-\- stadA.abhighAtairdalite hi bhUtale . tatastu pAtAlatale shayAno nAgo.ashvasenaH kR^itavairo.arjunena .. 8\-97\-12 (59724) rAjaMstadA khANDavadAhamukto vivesha kopAdvasudhAtale yaH . athotpapAtordhvagatirjavena sandR^ishya karNArjunayorvimardam .. 8\-97\-13 (59725) ayaM hi kAlosya durAtmano vai pArthasya vairapratiyAtanAya . sa~nchintya tUrNaM pravivesha chaiva karNasya rAjanshararUpadhArI .. 8\-97\-14 (59726) tatostrasa~NghAtasamAkulaM tadA babhUva janyaM vitatAMshujAlam . tatkarNapArtho sharasa~NghavR^iShTibhi\-\- rnirantaraM chakraturambaraM tadA .. 8\-97\-15 (59727) tadbANajAlaikamayaM mahAntaM sarve.atrasankuravaH somakAshcha . nAnyatki~nchiddadR^ishuH sampatadvai bANAndhakAre tumule.atimAtram .. 8\-97\-16 (59728) tatastau puruShavyAghrau sarvalokadhanurdharau . tyaktaprANau raNe vIro yuddhashramamupAgatau .. 8\-97\-17 (59729) samutkShepairvIkShamANau siktau chandanavAriNA . savAlavyajanairdivyairdivisthairapsarogaNaiH . shakrasUryakarAbjAbhyAM pramArjitamukhAvubhau .. 8\-97\-18 (59730) karNo.atha pArthaM na visheShayadyadA bhR^ishaM cha pArthena sharAbhitaptaH . tatastu vIraH sharavikShatA~Ngo dadhre mano hyekashayasya tasya ..] 8\-97\-19 (59731) tato ripughnaM samadhatta karNaH susa~nchitaM sarpamukhaM jvalantam . raudraM sharaM sannatamugradhautaM pArthArthamityeva chirAbhiguptam .. 8\-97\-20 (59732) sadArchitaM chandanachUrNashAyitaM suvarNatUNIrashayaM mahArchiSham . AkarNapUrNaM vichakarSha karNo vimoktukAmaH sharamugravegam .. 8\-97\-21 (59733) pradIptamairAvatavaMshasambhavaM shiro jihIrShuryudhi savyasAchinaH . tataH prajajvAla disho nabhashcha ulkAshcha ghorAH shatashaH prapetuH .. 8\-97\-22 (59734) tasmiMstu nAge dhanuShi prayukte hAhAkR^itA lokapAlAH sashakrAH .. 8\-97\-23 (59735) sa sUtaputrastamapA~Ngadeshe avA~NmukhaM sandhayati sma roShAt . na taM sma jAnAti mahAnubhAva\-\- mapA~Ngadeshe.abhiniviShTamAjau .. 8\-97\-24 (59736) [na chApi taM bubudhe sUtaputro bANe praviShTaM yogabalena nAgam . dashashatanayano.ahiM dR^ishya bANe praviShTaM nihata iti suto me srastagAtro babhUva . jalajakusumayoniH shreShThabhAvo jitAtmA tridashapatimavochanmA vyathiShThA jaye shrIH .. 8\-97\-25 (59737) tato.abravInmadrarAjo mahAtmA dR^iShTvA karNaM prahiteShu tamugram . grIvAyataH karNa na saMhito.ayaM samIkShya sandhatsva sharaM paraghnam .. 8\-97\-26 (59738) athAbravItkrodhasaMraktanetro madrAdhipaM sUtaputro manasvI . na sandhatte dviH sharaM shalya karNo na mAdR^ishA jihmayudvA bhavanti .. 8\-97\-27 (59739) itIdamuktvA visasarja taM sharaM prayatnato varShagaNAbhipUjitam . hatosi re phalguna ityadhikShipa\-\- nnuvAcha chochchairniramUrjitAM vR^iShaH .. 8\-97\-28 (59740) sa sAyakaH karNabhujaprasR^iShTo hutAshanArkapratimaH sughoraH . guNachyutaH karNadhanuHpramukto viyadgataH prAjvaladantarikShe .. 8\-97\-29 (59741) tamApatantaM jvalitaM nirIkShya viyadgataM vR^iShNikulapravIraH . rathasya chakraM sahasA nipIDya pa~nchA~NgulaM majjayati sma vIraH .. 8\-97\-30 (59742) tato.antarikShe sumahAnninAdaH sampUjanArthaM madhusUdanasya . [divyAshcha vAchaH sahasA babhUvu\-\- rdivyAni puShpANyatha siMhanAdAH . tasmiMstathA vai dharaNIM nimagne rathe prayatnAnmadhusUdanasya ..] 8\-97\-31 (59743) tataH kirITaM bahuratnachitraM jaghAna nAgo.arjunamUrdhato balAt . gireH sujAtA~NkurapuShpitadrumaM mahendravajraM shikharaM yathottamam .. 8\-97\-32 (59744) tataH kirITaM tapanIyachitraM pArthottamA~NgAdaharattarasvI . taddhemajAlAvanataM sughoraM samprajvalattannipapAta bhUmau .. 8\-97\-33 (59745) tato.arjunasyottamagAtrabhUShaNaM suvarNamuktAmaNivajrachitritam . dharAviyaddyosalileShu vishrutaM balaM nisargottamamanyudhiH sadA .. 8\-97\-34 (59746) shareNa mUrdhni prajahAra sUtajo divAkarendujvalanagrahatviSham . suvarNamuktAmaNivajrabhUShaNaM purandarArthaM tapasA prayatnataH .. 8\-97\-35 (59747) svayaM kR^itaM yadvidhinA svayambhuvA mahArharUpaM dviShatAM bhaya~Nkaram . nijaghnate devaripUnsureshvaraH svayaM dadau yaddhi mudA.arjunAya .. 8\-97\-36 (59748) hariprachetoharivittagoptR^ibhiH pinAkapAshAshanidaNDadhAribhiH . surottamairapyaviShahyamardituM prasahya nAgena jahAra tadvR^iShA .. 8\-97\-37 (59749) taduttameShUnmathitaM viShAhinA pradIptamarchiShmadatIva sundaram . papAta pArthasya kirITamuttamaM divAkarostAdiva parvatAjjvalan .. 8\-97\-38 (59750) mahIviyaddyosalilAni vAyunA prasahya rugNAni vighUrNitAni vA . itIva shabdaM bhuvaneShu tattathA janA vyavasyanti dishashcha vihvalAH .. 8\-97\-39 (59751) vinA kirITaM* shushubhe sa pArthaH shyAmo yuvA shaila trishR^i~NgaiH .. 8\-97\-40 (59752) tataH samudgrathya sitena vAsasA svamUrdhajanAvyathitastadA.arjunaH . babhau susampUrNamarIchinendunA shirogatenodayaparvato yathA .. 8\-97\-41 (59753) sa chApi rAdheyabhujapramukto hutAshanArkapratimadyutirmahAn . mahoragaH kR^itavairo.arjunena kirITamAhR^itya samutpapAta .. 8\-97\-42 (59754) tamutpatantaM dvipadAM variShTho dR^iShTvA vachaH pArthamuvAcha kR^iShNaH . mahoragaM pANDava pashyapashya prayojitaM tvannidhanArthamugram .. 8\-97\-43 (59755) sa evamukto madhusUdanena gANDIvadhanvA harimugravAchA . uvAcha ko nveSha mamAdya nAgaH kShayAya nAgAdgaruDasya vakram .. 8\-97\-44 (59756) kR^iShNa uvAcha. 8\-97\-45x (5063) yo.asau tvayA khANDave chitrabhAnuM santarpayANena dhanurdhareNa . viyadgato jananIguptadeho matvaikarUpaM nihatA.asya mAtA .. 8\-97\-45 (59757) sa eSha tadvairamanusmaranvai tvAM prArthayatyAtmavadhAya nUnam . nabhashchutAM prajvalitAmivolkAM pashyainamAyAntamamitrasAha .. 8\-97\-46 (59758) sa~njaya uvAcha. 8\-97\-47x (5064) tataH sa jiShNuH parivR^itya roShA\-\- chchichCheda ShaDbhirnishitaiH sudhAraiH . nAgaM viyattiryagivotpatataM sa chChinnagAtro nipapAta bhUmau .. 8\-97\-47 (59759) [gate cha tasminbhujage kirITinA svayaM vibhuH pArthiva bhUtalAdatha . samujjahArAshu punaH patantaM rathaM bhujAbhyAM puruShottamastataH ..] 8\-97\-48 (59760) tasminmuhUrte dashabhiH pR^iShatkaiH silAshitairbarhiNabarhavAjitaiH . vivyAdha karNaH puruShapravIro dhana~njayaM tiryagavekShamANaH .. 8\-97\-49 (59761) tato.arjuno dvAdashabhiH sumuktai\-\- rvarAhakarNairjishitaiH samarpya . nArAchamAshIviShatulyavega\-\- mAkarNapUrNAyatamutsasarja .. 8\-97\-50 (59762) sa chitravarmeShuvaro vidArya prANAnnirasyanniva sAdhumuktaH . karNasya pItvA rudhiraM vivesha vasundharAM shoNitadigdhavAjaH .. 8\-97\-51 (59763) tato vR^iSho bANanipAtakopito mahorago daNDavighaTTito yathA . tadA.a.ashukArI vyasR^ijachCharottamAn mahAviShaH sarpa ivottamaM viSham .. 8\-97\-52 (59764) janArdanaM dvAdashabhiH parAbhina\-\- nnavairnavatyA cha sharaistathA.arjunam . shareNa ghoreNa punashcha pANDavaM vidArya karNo vyanadajjahAsa cha .. 8\-97\-53 (59765) tamasya harShaM mamR^iShe na pANDavo bibheda marmANi tato.asya marmavit . paraHshataiH patribhirindravikrama\-\- stathA yathendro balamojasA raNe .. 8\-97\-54 (59766) tataH sharANAM navatiM tadA.arjunaH sasarja karNe.antakadaNDasannibhAm . taiH patribhirviddhatanuH sa vivyathe tathA yathA vajravidArito.achalaH .. 8\-97\-55 (59767) maNipravekottamavajrahATakai\-\- rala~NkR^itaM chAsya varA~NgabhUShaNam . praviddhamurvyAM nipapAta patribhi\-\- rdhana~njayenottamakuNDalepi cha .. 8\-97\-56 (59768) mahAdhanaM shilpivaraiH prayatnataH kR^itaM yadasyottamavarma bhAsvaram . sudIrghakAlena tato.asya pANDavaH kShaNena bANairbahudhA vyashAtayat .. 8\-97\-57 (59769) `tasyeShubhiH khaNDitakuNDalo.antaH parikShatashchAbhyadhikaM tadAnIm . sa lohitA~NgashravaNashchakAshe salohitA~NgashravaNo yathA divi'.. 8\-97\-58 (59770) sa taM vivarmANamathottameShubhiH shitaishchaturbhiH kupitaH parAbhinat . sa vivyathe.atyarthamaripratADito yathA.a.aturaH pittakaphAnilajvaraiH .. 8\-97\-59 (59771) mahAdhanurmaNDalaniHsR^itaiH shitaiH kriyAprayatnaprahitairbalena cha . tatakSha karNaM bahubhiH sharottamai\-\- rbibheda marmasvapi chArjunastvaran .. 8\-97\-60 (59772) dR^iDhAhataH patribhirugravegaiH pArthena karNo vividhaiH shitAgraiH . babhau girirgairikadhAturaktaH kSharanprapAtairiva raktamambhaH .. 8\-97\-61 (59773) [tato.arjunaH karNamavakragairnavaiH suvarNapu~NkhaiH sudR^iDhairayasmayaiH . yamAgnidaNDapratimaiH stanAntare parAbhinatkrau~nchamivAdrimagnijaH .. 8\-97\-62 (59774) tataH sharAvApamapAsya sUtajo dhanushcha tachChakrasharAsanopamam . tato rathasthaH sa mumoha cha skhalan . prashIrNamuShTiH subhR^ishAhataH prabho .. 8\-97\-63 (59775) na chArjunastaM vyasane tadeShivA\-\- nnihantumAryaH puruShavrate sthitaH . tatastamindrAvarajaH susambhramA\-\- duvAcha kiM pANDava he pramAdyase .. 8\-97\-64 (59776) naivAhitAnAM satataM vipashchitaH kShaNaM pratIkShantyapi durbalIyasAm . visheShato.arInvyasaneShu paNDito nihatya dharmaM cha yashashcha vindate .. 8\-97\-65 (59777) tadekavIraM tava chAhitaM sadA tvarasva karNaM sahasA.abhimarditum . purA samarthaH samupaiti sUtajo bhindhi tvamenaM namuchiM yathA hariH .. 8\-97\-66 (59778) tatastadevetyabhipUjya satvaraM janArdanaM karNamavidhyadarjunaH . sharottamaiH sarvakurUttamastvaraM\-\- stathA yathA shambarahA purA balim ..] 8\-97\-67 (59779) sAshvaM tu karNaM sarathaM kirITi samAchinodbhArata vatsadantaiH . prachChAdayAmAsa dishashcha bANaiH sarvaprayatnAttapanIyapu~NkhaiH .. 8\-97\-68 (59780) savatsadantaiH pR^ithupInavakShAH samAchitaH so.adhirathirvibhAti . supuShpitAshokapalAshashAlmali\-\- ryathA.achalashchandanakAnanAyutaH .. 8\-97\-69 (59781) sharaiH sharIre bahubhiH samarpitai\-\- rvibhAti karNaH samare vishAmpate . mahIruhairAchitasAnukandaro yathA girIndraH sphuTakarNikAravAn .. 8\-97\-70 (59782) sa vANasa~NghAnbahudhA vyavAsR^ijan vibhAti karNaH sharajAlarashmivAn . sa lohito raktagabhastimaNDalo divAkaro.astAbhimukho yathA tathA .. 8\-97\-71 (59783) bAhvantarAdAdhirathervimuktAn bANAnmahAhIniva dIpyamAnAn . vyadhvaMsayannarjunabAhumuktAH sharAH samAsAdya dishaH shitAgrAH .. 8\-97\-72 (59784) [tataH sa karNaH samavApya dhairyaM bANAnvimu~nchankupitAhikalpAn . vivyAdha pArthaM dashabhiH pR^iShatkaiH kR^iShNaM cha ShaDbhiH kupitAhikalpaiH .. 8\-97\-73 (59785) tataH kirITi bhR^ishamugraniHsvanaM mahAsharaM sarpaviShAnalopamam . ayasmAyaM raudramahAstrasambhR^itaM mahAhave kSheptumanA mahAmatiH ..] 8\-97\-74 (59786) kAlo hyadR^ishyo nR^ipa viprashApA\-\- nnidarshayankarNavadhaM bruvANaH . bhUmistu chakraM grasatItyavocha\-\- tkarNasya tasminvadhakAla Agate .. 8\-97\-75 (59787) na chAsya ghoraM pratibhAti chAstraM yadbhArgavo.asmai pradadau mahAtmA . chakraM cha vAmaM grasate bhUmirasya prApte tasminvadhakAle nR^ivIra .. 8\-97\-76 (59788) tato ratho ghUrNitavAnnarendra shApAttadA brAhmaNasattamasya . prAptaM vadhaM shaMsati chApyathAstraM praNashyamAnaM dvijamukhyashApAt .. 8\-97\-77 (59789) [tatashchakramapatattasya bhUmau sa vihvalaH samare sUtaputraH . savedikashchaitya ivAtimAtraH supuShpito bhUmitale nimagnaH] .. 8\-97\-78 (59790) magne rathe brAhmaNashApamUDho hyastraM cha taM moghamiShu cha sarpam . amR^iShyamANo vyasanAni tAni hastau vidhunvanvijagarha dharmam .. 8\-97\-79 (59791) dharmapradhAnaM kila pAti dharma ityabruvandharmavidaH sadaiva . vayaM cha dharme prayatAma nityaM chartuM yathAshakti yathAshrutaM cha . sa chApi nighnAti na pAti bhaktAn manye na nityaM paripAti dharmaH .. 8\-97\-80 (59792) evaM bruvanpraskhalitAshvasUto vichAlyamAno.arjunabANapAtaiH . marmAbhighAtAchChithilaH kriyAsu punaH punardharmamasau jagarha .. 8\-97\-81 (59793) tataH sharairbhImatarairavidhyattribhirAhave . haste kR^iShNaM tathA pArthamabhyavidhyachcha saptabhiH .. 8\-97\-82 (59794) tato.arjunaH saptadasha tigmavegAnajihmagAn . indrAshanisamAnghorAnasR^ijatpAvakopamAn .. 8\-97\-83 (59795) nirbhidya te bhImavegA hyapatanpR^ithivItale . kampitAtmA tataH karNaH shaktyA cheShTAmadarshayat .. 8\-97\-84 (59796) balenAtha sa saMstabhya brahmAstraM samudairayat . aindraM tato.arjunashchApi taM dR^iShTvA.abhyupamantrayat .. 8\-97\-85 (59797) gANDIvaM jyAM cha bANAMshcha so.anumantrya parantapaH . vyasR^ijachCharavarShANi varShANIva purandaraH .. 8\-97\-86 (59798) tatastejomayA bANA rathAtpArthasya niHsR^itAH . prAdurAsanmahAvIryAH karNasya rathamantikAt. 8\-97\-87 (59799) sa karNo.agrasadasyAstraM kurvanmokShaM mahArathaH .. tato.abravIdvR^iShNivIrastasminnastre vinAshite . visR^ijAstraM paraM pArtha rAdheyo grasate sharAn .. 8\-97\-88 (59800) tato brahmAstramatyugraM sammantrya samayojayat . ChAdayitvA tato bANaiH karNaM pratyasyadarjunaH .. 8\-97\-89 (59801) tataH karNaH shitairbANairjyAM chichCheda sutejanaiH . [dvitIyAM cha tR^itIyAM cha chaturthI pa~nchamIM tathA .. 8\-97\-90 (59802) ShaShThImathAsya chichCheda saptamIM cha tathA.aShTamIm . navamIM dashamIM chAsya tathA chaikAdashIM vR^iShaH . jyAshataM shatasandhAnaH sa karNo nAvabudhyate ..] 8\-97\-91 (59803) tato jyAM vinidhAyAnyAmabhimantrya cha pANDavaH . sharairavAkiratkarNaM dIpyamAnairivAhibhiH .. 8\-97\-92 (59804) tasya jyAchChedanaM karNo jyAvadhAnaM cha saMyuge . nAnvabudhyata shIghratvAttadadbhutamivAbhavat .. 8\-97\-93 (59805) astrairastrANi saMvArya pranighnansavyasAchinaH . chakre chApyadhikaM pArthAtsvavIryamatidarshayan .. 8\-97\-94 (59806) tataH karNo.arjunaM dR^iShTvA svasyAstreNa cha pIDitam . abhyasetyabravItpArthamAtiShThAstraM vrajeti cha .. 8\-97\-95 (59807) tato.agnisadR^ishaM ghoraM sharaM sarpaviShopamam . ashmasAramaM divyamabhimantryaM parantapaH . raudramastraM samAdhAya kSheptukAmaH kirITine .. 8\-97\-96 (59808) tato.agrasanmahI chakraM rAdheyasya tadA nR^ipa .. 8\-97\-97 (59809) [tato.avatIrya rAdheyo rathAdAshu samudyataH . chakraM bhujAbhyAmAlambya samutkSheptumiyeSha saH .. 8\-97\-98 (59810) saptadvIpA vasumatI sashailavanakAnanA . gIrNachakrA samutkShiptA karNena chatura~Ngulam .. 8\-97\-99 (59811) grastachakrastu rAdheyaH krodhAdashrUNyavartayat . arjunaM vIkShya saMrabdhamidaM vachanamabravIt .. 8\-97\-100 (59812) bhobho pArtha maheShvAsa muhurtaM paripAlaya . yAvachchakramidaM grastamuddharAmi mahItalAt .. 8\-97\-101 (59813) savyaM chakraM mahIgrastaM dR^iShTvA daivAdidaM mama . pArtha kApuruShAchIrNamabhisandhiM visarjaya .. 8\-97\-102 (59814) na tvaM kApuruShAchIrNaM mArgamAsthAtumarhasi . khyAtastvamasi kaunteya vishiShTo raNakarmasu . vishiShTatarameva tvaM kartumarhasi pANDava .. 8\-97\-103 (59815) prakIrNakeshe vimukhe brAhmaNe.atha kR^itA~njalau . sharaNAgate nyastashastreyAchamAne tathA.arjuna .. 8\-97\-104 (59816) abANe bhraShTakavache bhraShTabhagnAyudhe tathA . na vimu~nchanti shastrANi shUrAH sAdhuvrate sthitAH .. 8\-97\-105 (59817) tvaM cha shUratamo loke sAdhuvR^ittashcha pANDava . abhij~no yuddhadharmANAM tasmAtkShama muhUrtakam .. 8\-97\-106 (59818) divyAstravidameyAtmA kArtavIryasamo yudhi . yAvachchakramidaM grastamudvarAmi mahAbhuja .. 8\-97\-107 (59819) na mAM rathastho bhUmiShThaM vikalaM hantumarhasi . na vAsudevAttvatto vA pANDaveya bibhemyaham .. 8\-97\-108 (59820) tvaM hi kShatriyadAyAdo mahAlakulavivardhanaH . atastvAM prabavImyeSha muhUrtaM kShama pANDava .. .. 8\-97\-109 (59821) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe saptanavatitamo.adhyAyaH .. 97 .. [vinA kirITaM shaMshubhe sa pArthaH . shyAmo yuvA nIla ivochchashR^i~NgaH . tataH samudgrathya sitena vAsasA svamUrdhajAnavyathitastadA.arjunaH . vibhAsitaH sUryamarIchinA dR^iDhaM shirogatenodayaparvato yathA .. 8\-97\-1 (59822) gokarNA sumukhI kR^itena iShuNA goputrasampreShitA goshabdAtmajabhUShaNaM suvihitaM suvyaktago.asuprabhaM dR^iShTvA gogatakaM jahAra mukuTaM goshabdagopUri vai gokarNAsanamardanashcha na yayAvaprApya mR^ityorvashaM 8\-97\-2 (59823) sa sAyakaH karNabhujaprasR^iShTo hutAshanArkapratimo mahArhaH . mahoragaH kR^itavairo.arjunena kirITamAhatya tato vyatIyAt .. 8\-97\-3 (59824) taM chApi dagdhvA tapanIyachitraM kirITamAkR^iShya tadarjunasya . iyeSha gantuM punareva tUNaM dR^iShTashcha karNena tato.abravIttam .. 8\-97\-4 (59825) muktastvayA.ahaM tvasamIkShya karNa shiro hR^itaM yanna mayA.arjunasya . samIkShya mAM mu~ncha raNe tvamAshu hantA.asmi shatruM tava chAtmanashcha .. 8\-97\-5 (59826) sa evamukto yudhi sUtaputra\-\- stambravItko bhavAnugrarUpaH . nAgo.abravIdvidvi kR^itAgasaM mAM pArthena mAturvadhajAtavairam .. 8\-97\-6 (59827) yadi svayaM vajradharo.asya goptA tathApi yAtA pitR^irAjaveshmani. 8\-97\-7 (59828) karNa uvAcha . na nAga karNo.adya raNe parasya balaM samAsthAya jayaM bubhUShet .. 8\-97\-7x (5065) na saMdadhyAM dviH sharaM chaiva nAga yadyarjunAnAM shatameva hanyAm . tamAha karNaH punareva nAgaM tadA.ajimadhye ravisUnusattamaH .. 8\-97\-8 (59829) vyAlAstrasargottamayatnamanyubhi\-\- rhantA.asmi pArthaM susukhI vraja tvam . ityevamukto yudhi nAgarAjaH karNena roShAdasahaMstasya vAkyam .. 8\-97\-9 (59830) svayaM prAyAtpArthavadhAya rAjan kR^itvA svarUpaM vijighAMsurugraH . tataH kR^iShNaH pArthamuvAcha sa~Nkhye mahoragaM kR^itavairaM jahi tvam .. 8\-97\-10 (59831) 8\-97\-11 (59832) sa evamukto madhusUdanena gANDIvadhanvA ripuvIryasAhaH . uvAcha ko hyeSha mamAdya nAgaH svayaM ya AyAdgaruDasya vaktram ..] ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-97\-16 bANajAlaikamayaM dR^iShTveti sheShaH .. 8\-97\-30 padA viniShpiShya rathottamaM sa prAveshayatpR^ithivIM ki~nchideva . kShitiM gatA jAnubhiste.atha vAhA hemachChannAshchandramarIchivarNAH iti jha.pAThaH .. 8\-97\-48 gate gamite . vibhuH samarthaH .. 8\-97\-49 barhiNAnAM barhA eva vAjAH pakShAH sa~njAtA yeShAM tairbarhiNabarhavAjitaiH .. 8\-97\-62 agnijaH kArtikeyaH .. 8\-97\-64 IShivAn manasi kR^itavAn .. 8\-97\-78 chaityaH savediko grAmasUchako mahAdrumaH .. 8\-97\-89 pratyasyatpratiprAkShitat .. 8\-97\-95 abhyasa punaH punaH astraM AtiShTha vaja prerayetyabravIditi yojanA . tataH kR^iShNo.arjunaM dR^iShTvA karNAstreNa cha pIDitam iti jha.pAThaH .. 8\-97\-96 kSheptukAmaH kirITavAn iti jha . pAThaH .. 8\-97\-97 saptanavatitamo.adhyAyaH .. 8\-97\-* etadArabhya garuDasya vakraM ityantAnAM chaturNAM shlokAnAM sthAne adhodR^ishyamAnA ekAdasha shlokA jha.pustake vidyante 8\-97\-2 gokarNA mukuTaM jahAretyanvayaH . arjunasya mukuTaharaNamapi mahatkarmeti sUchayanmukuTaM vishinaShTi. gavi chakShuShi karNo yasyAH sA gokarNA chakShuHshravAH sarpiNI arjunena khANDave nihatA satI iha nimittabhUtA tasya mukuTameva hR^itavatI natu shiraH. athaM hatAyA hanananimittatvamata Aha. sumukhI kR^itena iShuNA moputrasampreShitA. sandhiravivakShitatvAnna bhavati. shobhanaM putrajIvakaraM mukhaM yasyAH sA sumukhI. sA hi putraM nigIrya dahyamAnAt khANvAdutpatantI shirodeshe arjunena chChinnA satI svayaM mR^itAM putraM cha rakShitavatItyAdiparvaNyupAkhyAyate. kR^itena svayaM nirmitena putreNa trAtena iShuNA ithubhAvaM gatena. AtmA vai putranAmAsIti shruteriShvAkAraputrarUpeNa sampannA satI. gomato rashmimato.arkasya putreNa karNena preShitA. iShuNetItthambhAve tR^itIyA. goputreti matublopa ArShaH. ki~NkR^itvA mukuTaM jahAretyata Aha. suvyaktago.asuprabhaM gogatakaM dR^iShTvA suvyaktAH atishayenAvirbhUtA gAvo rashmayasteja iti yAvat. suvyaktairgobhirasubhishcha prakarSheNa bhAsamAnaM pradesho lakShyate. tatra gataM vidyamAnaM kaM shiro yasya tam. arjunasya grIvAdeshaM karNena lakShIkR^itaM vij~nAya bhagavatA svabhAreNAshveShu jAnubhyAmavanIM gamiteShu rashmibhiH samasUtradeshe.arjunasya shiro dR^iShTvApi vegAtishayAtsvayaM nIchIbhavitumashaktA satI taddeshasthaM mukuTaM jahAretyarthaH. goshabdAtmajabhUShaNaM suvihitamiti. gauH pR^ithivI tayA shabdyate goshabdA aditiH. iyaM vA aditiriti pR^ithivyA aditernirdeshAt. tasyA Atmajasyendrasya bhUShaNaM suvihitaM vedhaseti shaShaH. tathAchAtraivoktam. purandarArthaM tapasA prayatnataH svayaM kR^itaM yadvidhinA svayambhuveti. kIdR^ishaM mukuTam. vai nishchitaM prasiddhaM vA. goshabdagopUri gobhi rashmibhiH shabdyate rashmimAniti kathyata iti sUryastasyeva bhuva nagarbhavyApino gAvaH kiraNAstairbhuvanaM pUrayituM shIlamasya tattathA. sUryasamaprabhamityarthaH. nanu chetanAdhiShThito bANaH punaretyA rjunaM kuto na hatavAnityata Aha. gokarNAsanamardanashcha na yayAvaprApya mR^ityorvashamiti. gokarNaM sarpaM punararjunaM hantumichChantamasanena bANakShepeNa mardayati yaH sa tathAbhUto.arnunashcha tameva sarpamanavApya mR^ityorvashaM na yayau. sarpasya punarAgamanaM vadhashchAtraiva kIrtyate. gaurnAditye balIvarde kratubhedarShibhedayo. strI tu syAddishi bhAratyAM bhUmau cha surabhAvapi. nR^istriyoH svargavajrAmburashmidR^igbANalomasviti koshaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 098 .. shrIH .. 8\.98\. adhyAyaH 98 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## pArthAya dharmAnuvAdakaM karNaMmprati kR^iShNena tatkR^itaduShkR^itAnusmAraNapUrvakaM marmoddhATanam .. 1 .. karNena svabANAhatinirviNNe.arjune tadantare rathAdavaruhya tachchakroddharaNodyamaH .. 2 .. tadantare kR^iShNachodanayA pArthena karNashirashChedaH .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-98\-0 (59833) sa~njaya uvAcha. 8\-98\-0x (5066) athAbravIdvAsudevo mahAtmA rAdheya diShTyA smarasIha dharmam . `dharme hi baddhA satataM hi pArthA\-\- stebhyastato vR^iddhisau dadAti .. 8\-98\-1 (59834) dharmAdapetAH paripanthinaste tasmAdgatA vai kuravo vinAsham'. prAyeNa nIchA vyasaneShu magnA nindanti daivaM na tu duShkR^itaM svam .. 8\-98\-2 (59835) kR^iShNAM sabhAM karNa yadekavastrA\-\- mAnItavAMstvaM cha suyodhanashcha . duHshAsanaH shakuniH saubalashcha . dharmastadA te ruchito na kasmAt .. 8\-98\-3 (59836) yadA sabhAyAM rAjAnamanakShaj~naM yudhiShThiram . AnIya jitavanto vai kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-4 (59837) vanavAse vyatIte cha karNa varShe trayodashe . na prayachChasi yadrAjyaM kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-5 (59838) yadbhImasenaM sarpaishcha viShayuktaishcha bhojanaiH . Acharattvanmate rAjA kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-6 (59839) yadvAraNAvate pArthAnsuptA~njatugR^ihe tadA . hantukAmAstadA yUyaM kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-7 (59840) yadA rajasvalAM kR^iShNAM duHshAsanavashe sthitAm . sabhAyAM prAhasaH karNa kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-8 (59841) yadanAryaiH purA kR^iShNAM klishyamAnAmanAgasam . upaprekShasi rAdheya kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-9 (59842) vinaShTAH pANDavAH kR^iShNe shAshvataM narakaM gatAH . patimanyaM vR^iNIShveti vadaMstvaM gajagAminIm . upaprekShasi rAdheya kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-10 (59843) rAjyalubdhaH punaH karNa samAhvayasi pANDavAn . yadA shakunimAshritya kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-11 (59844) yadA.abhimanyuM bahavo yuddhe jaghnurmahArathAH . parivArya raNe bAlaM kva te dharmastadA gataH .. 8\-98\-12 (59845) [yadyeSha dharmastatra na vidyate hi kiM sarvathA tAluvishoShaNena . adyeha dharmyANi vidhatsva sUta tathApi jIvanna vimokShyase hi .. 8\-98\-13 (59846) nalo hyakShairnirjitaH puShkareNa punaryasho rAjyamavApa vIryAt . prAptAstathA pANDavA bAhuvIryA\-\- tsarvaiH sametAH parivR^ittalobhAH .. 8\-98\-14 (59847) nihatya shatrUnsamare pravR^iddhA\-\- nsasomakA rAjyamavApnuyuste . tathA gatA dhArtarAShTrA vinAshaM dharmAbhiguptaiH satataM nR^isiMhaiH] .. 8\-98\-15 (59848) sa~njaya uvAcha. 8\-98\-16x (5067) evamuktastadA karNo vAsudevena bhArata . lajjayAvanato bhUtvA nottaraM ki~nchiduktavAn .. 8\-98\-16 (59849) krodhAtprasphuramANauShTho dhanurudyamya bhArata . yodhayAmAsa vai pArthaM mahAvegaparAkramaH .. 8\-98\-17 (59850) tato.abravIdvAsudevaH phalgunaM puruSharShabham . divyAstreNaiva nirbhidya pAtayasva mahAbala .. 8\-98\-18 (59851) evamuktastu devena krodhamAgAttadA.arjunaH . manyumabhyAvishaddhoraM smR^itvA tattu dhana~njayaH .. 8\-98\-19 (59852) tasya kruddhasya sarvebhyaH srotobhyastejaso.archiShaH . prAdurAsaMstadA rAjaMstadadbhutamivAbhavat .. 8\-98\-20 (59853) tatsamIkShya tataH karNo brahmAstreNa dhana~njayam . abhyavarShatpunaryatnamakarodrathasarjane .. 8\-98\-21 (59854) brahmAstreNava taM pArtho kavarSha sharavR^iShTibhiH . tadastramastreNAvArya prajahAra cha pANDavaH .. 8\-98\-22 (59855) tato.anyadastraM kaunteyo dayitaM jAtavedasaH . mumocha karNamuddishya tatprajajvAla tejasA .. 8\-98\-23 (59856) vAruNena tataH karNaH shamayAmAsa pAvakram . jImUtaishcha dishaH sarvAshchakre timiradurdinAH .. 8\-98\-24 (59857) pANDaveyastvasambhrAnto vAyavyAstreNa vIryavAn . apovAha tadA.abhrANi rAdheyasya prapashyataH .. 8\-98\-25 (59858) [tataH sharaM mahAghoraM jvalantimiva pAvakam . Adade pANDuputrasya sUtaputro jighAMsayA .. 8\-98\-26 (59859) yojyamAne tatastasminbANe dhanuShi pUjite . chachAla pR^ithivI rAjansashailavanakAnanA .. 8\-98\-27 (59860) vavau sasharkaro vAyurdishashcha rajasA vR^itAH . hAhAkArashcha saMvaj~ne surANAM divi bhArata .. 8\-98\-28 (59861) tamiguM sandhitaM dR^iShTvA sUtaputreNa mAriSha . viShAdaM paramaM jagmuH pANDavA dInachetasaH .. 8\-98\-29 (59862) sa sAyakaH karNabhujapramuktaH shakrAshanigrakhyaruchiH shitAgraH . mulAntaraM prApya dhana~njayasya vivesha valmIkamivoramottamaH .. 8\-98\-30 (59863) sa rADhaviddhaH samare mahAtmA vidhUrNamAnaH shlathahastagANDivaH . chachAla vIbhatsuramitramardanaH kShiteH prakampe cha yathA.achalottamaH .. 8\-98\-31 (59864) tadantaraM prApya vR^iSho mahAratho rathA~NgasurvIgatamujjihIrShuH . rathAdavaplutya nigR^ihya dorbhyAM shashAka daivAnna mahAbalo.api .. 8\-98\-32 (59865) tataH kirITi pratilabhya saMj~nAM jagrAha bANaM yamadaNDakalpam . tato.arjunaH prA~njalikaM mahAtmA tato.abravIdvAsudevo.api pArtham .. 8\-98\-33 (59866) Chindhyasya mUrdhAnamareH shareNa na yAvadArohati vai rathaM vR^iShaH . tathaiva sampUjya sa tadvachaH prabho\-\- stataH sharaM prajvalitaM pragR^ihya . jaghAna kakShAmamalArkavarNAM mahArathe rathachakre vimagne .. 8\-98\-34 (59867) taM hastikakShApravaraM suketuM suvarNamuktAmaNivajrajuShTam . kalAprakR^iShTottamashilpiyatnaiH kR^itaM surUpaM tapanIyachitram .. 8\-98\-35 (59868) jayAspadaM tava sainyasya nitya\-\-\- mamitravitrAsanamIDyarUpam . vikhyAtamAdityasutasya loke tviShA samaM pAvakabhAnuchandraiH .. 8\-98\-36 (59869) tataH kShurapreNa susaMshitena suvarNapu~Nkhena hutAgnivarchasA . shriyA jvalantaM dhvajamunmamAtha mahArathasyAdhiratheH kirITI .. 8\-98\-37 (59870) yashashcha darpashcha tathA priyANi sarvANi kAryANi cha tena ketunA . sAkaM kurUNAM hR^idayAni chApatan babhUva hAheti cha niHsvano mahAn .. 8\-98\-38 (59871) dvaShTvA dhvajaM pAtitamAshukAriNA kurupravIreNa nikR^ittamAhave . nAshaMsire sUtaputrasya sarve jayaM tadA bhArata ye tvadIyAH .. 8\-98\-39 (59872) atha tvarankarNavadhAya pArtho mahedravajrAnaladaNDasannibham . Adatta chAthA~njalikaM niSha~NgA\-\- tsahasrarashmeriva rashmimuttamam .. 8\-98\-40 (59873) marmachChidaM shoNitamAMsadigdhaM vaishvAnarArkapratimaM mahArham . narAshvanAgAsuharaM tryaratniM ShaDvAjama~njogatimugravegam .. 8\-98\-41 (59874) sahasranetrAshanitulyavIryaM kAlAnalaM vyAttamivAtighoram . pinAkanArAyaNachakrasannibhaM bhaya~NkaraM prANabhR^itAM vinAshanam .. 8\-98\-42 (59875) jagrAha pArthaH sa sharaM prahR^iShTo yo devasa~Nghairapi durnivAryaH . sampUjito yaH satataM mahAtmA devAsurAnyo vijayenmaheShuH .. 8\-98\-43 (59876) taM vai pramR^iShTaM prasamIkShya yuddhe chachAla sarvaM sacharAcharaM jagat . kR^itsnaM jagatsvastyR^iShayo.abhichakru\-\- stamudyataM prekShya mahAhaveShum .. 8\-98\-44 (59877) tatastu taM vai sharamaprameyaM gANDIvadhanvA dhanuShi vyayojayat . yuktvA mahAstreNa pareNa chApaM vikR^iShya gANDIvamuvAcha satvaram .. 8\-98\-45 (59878) ayaM hAstraprahito mahAsharaH sharIrahR^ichchAsuharashcha durhR^idaH . tapo.asti taptaM guravashcha toShitA mayA yadIShTaM suhutaM yadi shrutam .. 8\-98\-46 (59879) anena satyena nihantvayaM sharaH susaMhitaH karNamariM mamorjitam . ityUchivAMstaM pramumocha bANaM dhana~njayaH karNavadhAya ghoram .. 8\-98\-47 (59880) kR^ityA hyatharvA~NgirasI prachoditA yathA tathA tvaM jahi shAtravaM mama . bruvankirITI tamatiprahR^iShTo\-\- .asR^ijaddevAnAM jayahetuM maheShum .. 8\-98\-48 (59881) jighAMsurarkendusamaprabhAvaH karNaM vashI pANDavaH kShiprakArI . tato vimukto balinA maheShuH prajvAlayAmAsa nabho dishashcha .. 8\-98\-49 (59882) sainyAnyanekAni cha vipramohya gANDIvamuktena tato mahAtmA . tenArjunastanmahanIyamasya shiro.aharatsUtaputrasya rAjan .. 8\-98\-50 (59883) sharottamenA~njalikena rAjaM\-\- stadA mahAstrapratimantritena . pArtho.aparAhNe shira uchchakarta vaikartanasyAtha mahendrasUnuH . ChinnaM papAtA~njalikena tUrNaM kAyashcha pashchAddharaNIM jagAma .. 8\-98\-51 (59884) tadudyatAdityasamAnatejasaM sharannabhomadhyagabhAskaropamam . varA~NgamurvyAmapatachchamumUkhe divAkaro.astAdiva raktamaNDalaH .. 8\-98\-52 (59885) tato.asya dehaM satataM sukhaidhitaM surUpamatyarthasukhaM sugandhi cha . pareNa kR^ichChreNa shiraH samatyaja\-\- dgR^ihaM mahardhInnivasanniveshvaraH .. 8\-98\-53 (59886) sharairvibhinnaM vyasu tatsuvarchasaH papAta karNasya sharImuchChritam . sravadvraNaM gairikatoyavisravaM gireryathA vajrahataM mahAshiraH .. 8\-98\-54 (59887) dehAchcha karNasya nipAtitasya tejaH sUryaM khaM vitatyAvivesha . tadadbhutaM sarvamanuShyayodhAH saMdR^iShTavanto nihate sma karNe .. 8\-98\-55 (59888) tataH sha~NkhAnpANDavA dadhmuruchchai\-\- rdR^iShTvA karNaM pAtitaM phalgunena . tathaiva kR^iShNashcha dhana~njayashcha haShTau yamau dadhmaturvArijAtau .. 8\-98\-56 (59889) taM somakAH prekShya hataM shayAnaM sainyaiH sArdhaM siMhanAdAnprachakruH . tUryANi sa~njaghnuratIva hR^iShTA vAsAMsi chaivAdudhuvurbhujAMshcha .. 8\-98\-57 (59890) saMvardhayantashcha narendra yodhAH pArthaM samAjagmuratIva hR^iShTAH . balAnvitAshchApare hyapyanR^itya\-\- nnanyonyamAshliShya nadanta UchuH .. 8\-98\-58 (59891) dR^iShTvA tu karNaM bhuvi vA vipannaM kR^ittaM rathAtsAyakairarjunasya . mahAnilenAdrimivApavidvaM yaj~nAvasAne.agnimiva prashAntam .. 8\-98\-59 (59892) tadAnanaM sUryasutasya rAja\-\- nvibhrAjate padmivAvanAlam . rarAja karNasya shiro nikR^itta\-\- mastaMgataM bhAskarasyeva bimbam .. 8\-98\-60 (59893) sharairAchitasarvA~NgaH shoNitaughapariplutaH . rarAja dehaH karNasya svarashmibhirivAMshumAn .. 8\-98\-61 (59894) pratApya senAmAmitrIM dIptaiH sharagabhastibhiH . balinArjunakAlena nIto.astaM karNabhAskaraH .. 8\-98\-62 (59895) astaM gachChanyathA.adityaH prabhAmAdAya gachChati . tathA jIvitamAhAya karNasyeShurjagAma saH .. 8\-98\-63 (59896) aparAhNe.aparAhNasya sUtaputrasya mAriSha . Chinnama~njalikenAjau sotsedhamapatachChiraH .. 8\-98\-64 (59897) uparyupari sainyAnAM vinighnannitarA~njanAn . shiraH karNasya so.atsedhamiShuH sopyaharaddrutam .. 8\-98\-65 (59898) karNaM tu shUraM patitaM pR^ithivyAM sharAchitaM shoNitadigdhagAtram . dR^iShTvA shayAnaM bhuvi madrarAja\-\- shChinnadhvajenAtha yayau rathena .. 8\-98\-66 (59899) hate karNe kuravaH prAdravanta bhayArditA gADhaviddhAshcha sa~Nkhye . avekShamANA muhurarjunasya dhvajaM mahAntaM vapuShA jvalantam .. 8\-98\-67 (59900) tachChiro bharatashreShTha shobhayAmAsa medinIm . yadR^ichChayeva patitaM maNDalaM chANDadIdhiteH .. 8\-98\-68 (59901) taM dR^iShTvA samaravimarda (baddha) labdhanidraM daShToShThaM rudhirapIratakAtarAkSham . rAdheyaM rathavarapR^iShThasanniShaNNaM hInAMshurdivasakaro muhUrtamAsIt .. 8\-98\-69 (59902) niHshabdatUryaM hatayodhamukhyaM prashAntadarpaM dhR^itarAShTrasainyam . na shobhate sUryasutena hInaM vR^indaM grahANAmiva chandrahInam .. 8\-98\-70 (59903) sahasranetrapratimAnakarmaNaH sahasrapatrapratimAnanaM shubham . sahasrarashmirdivasakShaye yathA tathA.apatatkarNashiro vasundharAm .. 8\-98\-71 (59904) vyUDhoraskaM kamalavadanaM taptahemAvabhAsaM karNaM dR^iShTvA bhuvi nipatitaM pArthabANAbhitaptam . pAMsugrastaM malinamasakR^itputramanvIkShamANo mandammandaM vrajati savitA mandiraM mandarashmiH .. .. 8\-98\-72 (59905) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi saptadashadivasayuddhe aShTanavatitamo.adhyAyaH .. 98 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-98\-64 aparAhNe divasasya pashchime bhAge . aparaM charamam ahaH maraNadinaM yasya .. 8\-98\-98 aShTanavatitamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 099 .. shrIH .. 8\.99\. adhyAyaH 99 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## shalyena karNamaraNAdvyAkulamanaso duryodhanasya samAshvAsanam .. 1 .. tathA tamprati raNA~NkaNavarNanam .. 2 .. devagandharvAdInAM svasvasthAnagamanam .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-99\-0 (59906) sa~njaya uvAcha. 8\-99\-0x (5068) karNaM tu shUraM patitaM pR^ithivyAM sharAchitaM shoNitadigdhagAtram . yadR^ichChayA sUryamivAvaniM gataM didR^ikShavaH samparivArya tasthuH .. 8\-99\-1 (59907) prahR^iShTavitrastaviShaNNavismitA\-\- stathA.apare shokasamanvitA.abhavan . pare tvadIyAshcha raNe vishAmpate yathAyatheShTaM pR^itanA tathA gatA .. 8\-99\-2 (59908) praviddhavarmAbharaNAyudhAmbaraM dhana~njayena prahataM mahAratham . nishAmya karNaM kuravaH pradudruvu\-\- rhatarShabhaM kesariNeva gokulam .. 8\-99\-3 (59909) kR^itvA dimardaM bhR^ishamarjunena karNaM hataM kesariNeva nAgam . dR^iShTvA shayAnaM yudhi madrarAja\-\- shChinnadhvajenApayayau rathena .. 8\-99\-4 (59910) karNe hate pArthabhayAtpradudruvu\-\- rvaikartane dhArtarAShTrAH sashalyAH . avekShamANA muhurarjunasya ketuM mahAntaM yashasA jvalantam .. 8\-99\-5 (59911) shalyastu karNArjunayorvimarde balAni dR^iShTvA mR^iditadhvajAni . yayau sa tenaiva rathena tUrNaM helIkR^itaH sR^i~njayasomakaishcha .. 8\-99\-6 (59912) nipAtitasyandanavAjinAgaM balaM cha dR^iShTvA hatasUtaputram . bhImastu bhImena tadA svareNa samunnadadrodasI kampayaMshcha. 8\-99\-7 (59913) AsphoTayannR^ityati valgate cha hate karNe trAsayandhArtarAShTrAn . tadA rAjansR^i~njayAH somakAshcha sha~NkhAndadhmuH sasvajushchApi sarve .. 8\-99\-8 (59914) parasparaM kShatriyA hR^iShTarUpAH sUtAtmaje vai nihate tadAnIm . duryodhano.ashrupratipUrNanetro dIno muhurnishvasannArtarUpaH .. 8\-99\-9 (59915) madrAdhipashchApi vimUDhachetA\-\- stUrNaM dhvajenApahR^itena tena . rathena duryodhanametya tUrNaM pashyansuduHkhAttamuvAcha rAjan .. 8\-99\-10 (59916) vishIrNanAgAshvarathapravIraM balaM tvadIyaM yamarAShTrakalpam . anyonyamAsAdya hataiH shayAnai\-\- rnarAshvanAgairgirikUTakalpaiH .. 8\-99\-11 (59917) naitAdR^ishaM bhArata yuddhamAsI\-\- dyathA hi karNArjunayorbabhUva . grastau hi karNena sametya kR^iShNA\-\- vanye hi sarve tava shAtraveyAH .. 8\-99\-12 (59918) daivaM tu yattatsvavashe pravR^ittaM tatpANDavAnpAti nihanti chAsmAn . tavArthasiddhyarthakarA hi sarve prasahya vIrA nihatA dviShadbhiH .. 8\-99\-13 (59919) kuberavaivasvatavAsavAnAM tulyaprabhAvA varuNasya chApi . vIryeNa shauryeNa parAkrameNa taishchApi yuktA vimalairguNaughaiH .. 8\-99\-14 (59920) avadhyakalpA nihatA narendrA\-\- stavArthakAmA yudhi pANDaveyaiH . tanmA shucho bhArata diShTameta\-\- tparyAyasiddhirna tu nityasiddhiH .. 8\-99\-15 (59921) etadvacho madrapaternishamya svaM chAvinItaM manasA vichintya . duryodhano.ashrupratipUrNanetro muhurmuhurnishvasannArtarUpaH .. 8\-99\-16 (59922) *tadvyAnamUkaM kR^ipaNaM bhR^ishArta\-\- mArtAyanirdInamuvAcha rAjan . pashyedamugrairnaravAjinAgai\-\- rAyodhanaM vIra hataiH supUrNam .. 8\-99\-17 (59923) mahIdharAbhaiH patitaishcha nAgaiH sakR^itprayatnaiH sharabhinnagAtraiH . pravihvaladbhishcha gatAsubhishcha pradhvastavarmAyudhasarvayodhaiH .. 8\-99\-18 (59924) vajrApavidvairiva chAchalaughai\-\- rvibhinnapAShANamR^igadrumaughaiH . praviddhaghaNTA~NkushatomaradhvajaiH sahemajAlai rudhiraughasamplavaiH .. 8\-99\-19 (59925) sharAvanunnaiH patitaistura~Ngai\-\- stanadbhirArtaiH kShatajaM vamadbhiH . dInaistrasadbhiH parivR^ittanetrai\-\- rmahI patadbhiH kR^ipaNA vabhUva .. 8\-99\-20 (59926) tathA.apavidvairgajavAjiyUthai\-\- rmandAsubhishchApi gatAsubhishcha . rathaishcha nAgaisturagaishcha nunnai\-\- rmahI mahAvaitaraNIva bhAti .. 8\-99\-21 (59927) gajairnikR^ittAparahastagAtrai\-\- rudvepamAnaiH patitaiH pR^ithivyAm . ratharShabhairnAgavarAshvayodhaiH padAtibhishchAbhimukhaiH parairhataiH .. 8\-99\-22 (59928) vishIrNavarmAbharaNAmbarAyudhai\-\- ryutA prashAntairiva pAvakairmahI . sharaprahArAbhihatairmahAbalai\-\- ravekShamANaiH patitaiH samantataH .. 8\-99\-23 (59929) pranaShTasaMj~naiH punarAshvasadbhi\-\- rmahI babhau kumbhagatairivAgnibhiH . ratnaishchyutairbhUratidIptimadbhi\-\- rnaktaM grahairdyaurvimalairvibhAti .. 8\-99\-24 (59930) sharAstu karNArjunabAhumuktA vidArya nAgAMshcha manuShyadehAn . prANAnnirasyAshu mahIM pratIyu\-\- rmahoragA vAsamivAbhinamrAH .. 8\-99\-25 (59931) hatairmanuShyaishcha gajaishcha sa~Nkhye sharAvabhinnai rudhirapradigdhaiH . dhana~njayasyAdhiratheshcha mArge hatairagamyA vasudhA.atidurgA .. 8\-99\-26 (59932) rathairmaheShUnmathitaiH sukalpitaiH sanAgayodhAshvavarAyudhadhvajaiH vishIrNayoktrairvinikIrNabandhanai\-\- rnikR^ittachakrAkShayugatriveNubhiH .. 8\-99\-27 (59933) vimuktayoktraishcha rathairupaskaraiH kR^itAbhiSha~NgairvinibadvakUbaraiH . prabhagnanIDairmaNihemabhUShitai\-\- rvR^itA mahI dyauriva shAradairghanaiH .. 8\-99\-28 (59934) nikR^iShyamANA javanaistura~Ngamai\-\- rhateshvarA rAjarathAH sukalpitAH . manuShyamAta~NkarathAshvasAdiShu drutaM vrajanto bahudhA vighUrNitAH .. 8\-99\-29 (59935) sahemapR^iShThAH saparashvathAyudhAH shitAshcha shUlA musalAH samudgarAH . chitrAshcha kha~NgA vimalAshcha koshA gajAshcha jAmbUnadapaTTanaddhAH .. 8\-99\-30 (59936) chApAni jAmbUnadabhUShitAni sharAshcha kArtasvarachitrapu~NkhAH . R^iShTyashcha pItA vimalAshcha koshAH prAsAshcha daNDAH kanakaprabhAsAH .. 8\-99\-31 (59937) shubhrANi vAlavyajanAni sha~NkhA\-\- shChinnAvaruddhA viruchaH srajashcha . kuthAH patAkAmbaraveShTanAni kirITamAlA makuTAshcha shubhrAH .. 8\-99\-32 (59938) prakIrNakA vipratikIrNakAshcha pradhAnamukhyAstaralAshcha hArAH . ApIDakeyUravarA~NgadAni graiveyaniShkAH sasuvarNasUtrAH .. 8\-99\-33 (59939) maNyuttamA vajrasuvarNayuktA ratnAni chochchAvachama~NgalAni . gAtrANi chAbhAnti sukhochitAni shirAMsi chendupratimAnanAni .. 8\-99\-34 (59940) dehAMshcha bhogAMshcha parichChadAMshcha tyaktvA manoj~nA nihatAH sukhAni . svadharmaniShThAM mahatImavApya prAptAshcha lokAnyashasA gatAste .. 8\-99\-35 (59941) nivarta duryodhana yAntu sainikA vrajasva rAja~nshibirANi mAnada . divAkaro.apyeSha vilambate prabho punastvamevAtra narendra kAraNam .. 8\-99\-36 (59942) sa~njaya uvAcha. 8\-99\-37x (5069) etAvaduktvA virarAma shalyo duryodhanaM chaiva nivartayitvA . yuddhAya rAjanviniviShTabuddhi\-\- rhA karNa hA karNa iti bruvANam .. 8\-99\-37 (59943) taM droNaputrapramukhA narendrAH sarve samAshvAsya tataH prajagmuH . nirIkShamANA dhvajamarjunasya rathaM cha divyaM yashasA jvalantam .. 8\-99\-38 (59944) narAshvamAta~NgasharIrajena raktena siktAM rudhireNa bhUmim . raktAmbarasraktapanIyayogA\-\- nnArIM prakAshAmiva sarvaramyAm .. 8\-99\-39 (59945) prachChannarUpAM rudhireNa rAja nraudre muhUrte.ativirAjamAne . naivAvatasthuH kuravaH samIkShya pravrAjitA naradevA yathA.akShaiH .. 8\-99\-40 (59946) vadhena karNasya suduHkhitAste hA karNa hA karNa iti bruvANAH . drutaM prajagmuH shibirANi rAja\-\- ndivAkaraM raktamavekShamANAH .. 8\-99\-41 (59947) gANDIvamuktaistu suvarNapu~NkhaiH shilAshitaiH shoNitadigdhavAjaiH . sharaishchitA~Ngo.api rarAja karNo hato.api dIptAMshurivAMshujAlaiH .. 8\-99\-42 (59948) karNasya dehaM rudhirAmbusiktaM putrAnakumpI bhagavAnvivasvAn . spR^iShTvA karAgraiH kShatajAnurUpaiH snAtuM tadA.agAdaparaM samudram .. 8\-99\-43 (59949) itIva sa~nchintya surarShabhAshcha samprasthitAste tu yathAniketam . sa~nchintya sarvA janatA visasru\-\- ryathAsukhaM khe cha mahItale cha .. 8\-99\-44 (59950) tadadbhutaM prANabhR^itAM bhaya~NkaraM nishAmya yuddhaM kuruvIramukhyayoH . samAchitau karNasharaiR^i parantapau tathaiva saMrejaturachyutArjunau .. 8\-99\-45 (59951) tamo nihatyAbhyuditau yathA.amalau shashA~NkasUryAviva rashmimAlinau . vihAya tAnbANagaNAnmahAbalau suhR^idvR^itAvapratimAnavikramau .. 8\-99\-46 (59952) sukhapraviShTau sukhadau virejatuH sadasyachintyAviva viShNuvAsavau . sadevagandharvamanuShyachAraNai\-\- rmaharShibhiryakShamahoragairapi . jayAbhivR^iddhyA parayA.abhipUjitau nihatya karNaM paramAhave tadA .. 8\-99\-47 (59953) yathAnurUpaM pratipUjya tAnatha prashasyamAnAvatulaishcha karmabhiH . nanandatushchaiva suhR^idbhirAvR^itau balaM nihatyeva sureshakeshavau .. .. 8\-99\-48 (59954) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi ekonashatatamo.adhyAyaH .. 99 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-99\-0 (59955) [dhR^iShTarAShTra uvAcha. 8\-99\-0x (5070) tasmiMstu karNArjunayorvimarde dagdhasya raudre.ahani vidrutasya . babhUva kurusR^i~njayAnAM balasya bANonmathitasya kIdR^ik .. 8\-99\-1 (59956) sa~njaya uvAcha. 8\-99\-2x (5071) shR^iNu rAjannavahito yathA vR^itto mahAkShayaH . ghoro manuShyadehAnAmAjau cha gajavAjinAm .. 8\-99\-2 (59957) yatra karNe hate pArthaH siMhanAdamathAkarot . tadA tava sutAnrAjannAvivesha mahadbhayam .. 8\-99\-3 (59958) na sandhAtumanIkAni na chaivAshu parAkrame . AsIdvudvirhate karNe tava yodhasya karhichit .. 8\-99\-4 (59959) vaNijo nAvi bhinnAyAmagAdhe vipluve yathA . apAre pAramichChanto hate dvIpe kirITinA .. 8\-99\-5 (59960) sUtaputre hate rAjanvitrastAH shastravikShatAH . anAthA nAthamichChanto mR^igAH siMhairivArditAH .. 8\-99\-6 (59961) bhagnashR^i~NgA vR^iShA yadvadbhagnadaMShTrA ivoragAH . pratyapAyAma sAyAhne nirjitAH savyasAchinA .. 8\-99\-7 (59962) hatapravIrA vidhvastA nikR^ittA nishitaiH sharaiH . sUtaputre hate rAjanputrAste dudruvurbhayAt .. 8\-99\-8 (59963) visrastayantrakavachAH kAndigbhUtA vichetasaH . anyonyamavamR^idganto vIkShamANA bhayArditAH .. 8\-99\-9 (59964) mAmeva nUnaM bIbhatsurmAmeva cha vR^ikodaraH . abhiyAtIti manvAnAH peturmamlushcha sambhramAt .. 8\-99\-10 (59965) hayAnanye gajAnanye rathAnanye mahArathAH . Aruhya javasampannAH padAtInprajahurbhayAt .. 8\-99\-11 (59966) ku~njaraiH syandanAH kShuNNAH sAdinashcha mahArathaiH . padAtisa~NghAshchAshvaudhaiH palAyadbhirbhayArditaiH .. 8\-99\-12 (59967) vyAlataskarasa~NkIrNe sArthahInA yathA vane . sUtaputre hate rAjaMstava yodhAstathA.abhavan .. 8\-99\-13 (59968) hatArohA yathA nAgAshChinnahastA yathA narAH . sarve pArthamayaM lokaM sampashyanto bhayArditAH .. 8\-99\-14 (59969) samprekShya dravataH sarvAnbhImasenabhayArditAn . duryodhano.atha svaM sUtaM hAhAkR^itvedamabravIt .. 8\-99\-15 (59970) nAtikramechcha mAM pArtho dhanuShpANimavasthitam . jaghane sarvasainyAnAM shanairashvAnprachodaya .. 8\-99\-16 (59971) yudhyamAnaM hi kaunteyaM haniShyAmi na saMshayaH . notsahenmAmatikrAntuM velAmiva mahodadhiH .. 8\-99\-17 (59972) adyArjunaM sagovindaM mAninaM cha vR^ikodaram . anyA~nshiShTAMstathA shatrUnkarNasyAnR^iNyamApnuyAm .. 8\-99\-18 (59973) tachChrutvA kururAjasya shUrAryasadR^ishaM vachaH . sUto hemaparichChannA~nshanairashvAnachodayat .. 8\-99\-19 (59974) rathAshvanAgahInAstu pAdAtAstava mAriSha . pa~nchaviMshatisAhasrA yudvAyaiva vyavasthitAH .. 8\-99\-20 (59975) tAnbhImasenaH sa~Nkruddho dhR^iShTyadyumnashcha pArShataH . balena chatura~NgeNa saMvR^ityAjaghnatuH sharaiH .. 8\-99\-21 (59976) pratyayudhyanta samare bhImasenaM sapArShatam . pArthapArShatayoshchAnye jagR^ihustatra nAmanI .. 8\-99\-22 (59977) akrudhyata raNe bhImastaistadA paryavasthitaiH . so.avatIrya rathAttUrNaM gadApANirayudhyata .. 8\-99\-23 (59978) na tAnrathastho bhUmiShThAndharmApekShI vR^ikodaraH . yodhayAmAsa kaunteyo bhujavIryavyapAshrayaH .. 8\-99\-24 (59979) jAtarUpaparichChannAM pragR^ihya mahatIM gadAm . avadhIttAvakAnsarvAndaNDapANirivAntakaH .. 8\-99\-25 (59980) padAtino.api santyaktvA priyaM jIvitamAtmanaH . bhImamabhyadravansa~Nkhye pata~NgA jvalanaM yathA .. 8\-99\-26 (59981) AsAdya bhImasenaM tu saMrabdhA yuddhadurmadAH . vineshuH sahasA dR^iShTvA bhUtagrAmA ivAntakam .. 8\-99\-27 (59982) shyenavadvicharanbhImo gadAhasto mahAbalaH . pa~nchaviMshatisAhasrAMstAvakAnavapothayat .. 8\-99\-28 (59983) hatvA tatpuruShAnIkaM bhImaH satyaparAkramaH . dhR^iShTadyumnaM puraskR^itya tasthau tatra mahAbalaH .. 8\-99\-29 (59984) dhana~njayo rathAnIkamabhyavartata vIryavAn . mAdrIputrau tu shakuniM sAtyakishcha mahArathaH . javenAbhyapatanhR^iShTA ghnanto dauryodhanaM balam .. 8\-99\-30 (59985) tasyAshvasAdInsubahUMste nihatya shitaiH sharaiH . samabhyadhAvaMstvaritAstatra yuddhamabhUnmahat .. 8\-99\-31 (59986) dhana~njayo.api chAbhyetya rathAnIkaM tava prabho . vishrutaM triShu lokeShu gANDIvaM vikShipandhanuH .. 8\-99\-32 (59987) kR^iShNasArathimAyAntaM dR^iShTvA shvetahayaM ratham . arjunaM chApi yodvAraM tvadIyAH prAdravanbhayAt .. 8\-99\-33 (59988) viprahINarathAshchaiva sharaishcha parikarshitAH . pa~nchaviMshatisAhasrAH kAlamArChanpadAtayaH .. 8\-99\-34 (59989) hatvA tAnpuruShavyAghraH pA~nchAlAnAM mahArathaH . putrAH pA~nchAlarAjasya dhR^iShTadyumno mahAmanAH .. 8\-99\-35 (59990) bhImasenaM puraskR^itya nachirAtpratyadR^ishyata . mahAdhanurdharaH shrImAnamitragaNatApanaH .. 8\-99\-36 (59991) pArAvatasavarNAshvaM kovidAramayadhvajam . dhR^iShTadyumnaM raNe dR^iShTvA tvadIyAH prAdravanbhayAt .. 8\-99\-37 (59992) gAndhArarAjaM shIghrAstramanusR^itya yashasvinau . nachirAtpratyadR^ishyetAM mAdrIputrau sasAtyakI .. 8\-99\-38 (59993) vekitAnaH shikhaNDI cha draupadeyAshcha mAriSha . hatvA tvadIyaM sumahatsainyaM sha~NkhAMstathA.adhaman .. 8\-99\-39 (59994) te sarve tAvakAnprekShya dravato.api parA~NmukhAn . abhyavartanta saMrabdhAnvR^iShA~njitvA yathA vR^iShAH .. 8\-99\-40 (59995) senAvasheShaM taM dR^iShTvA tava sainyasya pANDavaH . vyavasthitaH savyasAchI chukrodha balavAnnR^ipa .. 8\-99\-41 (59996) dhana~njayo rathAnIkamabhyavartata vIryavAn . vishrutaM triShu lokeShu vyAkShipadgANDivaM dhanuH .. 8\-99\-42 (59997) tata enA~nsharavrAtaiH sahasA samavAkirat . tamasA saMvR^itenAtha na sma ki~nchidvadR^ishyata .. 8\-99\-43 (59998) andhakArIkR^ite loke rajobhUte mahItale . yodhAH sarve mahArAja tAvakAH prAdrAvanbhayAt .. 8\-99\-44 (59999) sambhajyamAne sainye tu kururAjo vishAmpate . parAnabhimukhAMshchaiva sutaste samupAdravat .. 8\-99\-45 (60000) tato duryodhanaH sarvAnAjuhAvAtha pANDavAn . yuddhAya bharatashreShTha devAniva purA baliH .. 8\-99\-46 (60001) ta enamabhigarjantaH sahitAH samupAdravan . nAnAshastrabhR^itaH kruddhA bhartsayanto muhurmuhuH .. 8\-99\-47 (60002) duryodhano.apyasambhrAntastAnraNe nishitaiH sharaiH . tatrAvadhIttataH krudvaH shatasho.atha sahasrashaH .. 8\-99\-48 (60003) tatsainyaM pANDaveyAnAM yodhayAmAsa sarvataH .. 8\-99\-49 (60004) tatrAdbhutamapashyAma tava putrasya pauruSham . yadekaH sahitAnsarvAnraNe.ayudhyata pANDavAn . tato.apashyanmahAtmA sa svasainyaM bhR^ishaduHkhitam .. 8\-99\-50 (60005) tato.avasthApya rAjendra kR^itabuddhistavAtmajaH . harShayanniva tAnyodhAnidaM vachanamabravIt .. 8\-99\-51 (60006) na taM deshaM prapashyAmi yatra yAtA bhayArditAH . gatAnAM yatra vai mokShaH pANDavAtkiM gatena vaH .. 8\-99\-52 (60007) alpaM cha balameteShAM kR^iShNau cha bhR^ishavikShatau . adya sarvAnhaniShyAmidhruvo hi vijayo bhavet .. 8\-99\-53 (60008) viprayAtAMstu vo bhinnAnpANDavAH kR^itakilviShAn . anusR^itya vadhiShyanti shreyAnnaH samare vadhaH .. 8\-99\-54 (60009) sukhaM sA~NgrAmiko mR^ityuH kShatradharmeNa yudhyatAm . mR^ito duHkhaM na jAnIte pretya chAnantyamashnute .. 8\-99\-55 (60010) shR^iNudhvaM kShatriyAH sarve yAvantaH stha samAgatAH . yadA shUraM cha bhIruM cha mArayatyantako mayaH .. 8\-99\-56 (60011) ko na mUDho na yudhyeta mAdR^ishaH kShatriyavrataH . dviShato bhImasenasya kraddhasya vashameShyathA .. 8\-99\-57 (60012) pitAmahairAcharitaM na dharmaM hAtumarhatha . na hyadharmo.asti pApIyAnkShatriyasya palAyanAt .. 8\-99\-58 (60013) na yuddhadharmAchChreyo hi panthAH svargasya kauravAH . achireNa hatA lokAnsadyo yodhAH samashnuta .. 8\-99\-59 (60014) sa~njaya uvAcha. 8\-99\-60x (5072) evaM bruvati putre te sainikA bhR^ishavikShatAH . anavekShyaiva tadvAkyaM prAdravansarvato dishaH .. 8\-99\-60 (60015) sa~njaya uvAcha. 8\-99\-61x (5073) 8\-99\-61 (60016) dR^iShTvA tu sainyaM parivR^ityamAnaM putreNa te madrapatistadAnIm . santrastarUpaH parimUDhachetA duryodhanaM vAkyamidaM babhAShe] .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-99\-2 prahR^iShTAH arjunAdayaH . vitrastAH bhIravaH. viShaNNAH shatravaH. vismitAH prekShakAH .. 8\-99\-* atra jha.pAThe 61 shlokA adhikA dR^ishyante 8\-99\-99 ekonashatatamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 100 .. shrIH .. 8\.100\. adhyAyaH 100 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNavadhAnantaraM kR^iShNArjunayoryudhiShThirasamIpagamanam .. 1 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-100\-0 (60017) sa~njaya uvAcha. 8\-100\-0x (5074) sharasa~NkR^ittavarmANaM rudhirokShitavakShasam . gatAsumapi rAdheyaM naiva lakShmIrvimu~nchati .. 8\-100\-1 (60018) taptajAmbUnadanibhaM bAlArkasadR^ishadyutim . jIvantamiva taM shUraM sarvabhUtAni menire .. 8\-100\-2 (60019) hatasyApi mahArAja sUtaputrasya saMyuge . vitresuH sarvato yodhAH siMhasyevetare mR^igAH .. 8\-100\-3 (60020) hato.api puruShavyAghro vyAharanniva lakShyate . nAbhavadvikR^itiH kAchinmR^itasyApi mahAtmanaH .. 8\-100\-4 (60021) chAruveShadharaM rAjaMshchArumaulishirodharam . tanmukhaM sUtaputrasya pUrNachandrasamadyuti .. 8\-100\-5 (60022) kanakottamasahkAsho jvalanniva vibhAvasuH . sa shAntaH puruShavyAghraH pArthasAyakavAriNA .. 8\-100\-6 (60023) yathA.agnirjvalano dIpto jalamAsAdya shAmyati . karNAgniH samare tadvatpArthameghena shAmitaH .. 8\-100\-7 (60024) AhR^itya sa yasho dIptaM suyuddhenAtmano bhuvi . saputraH samare karNaH prashAntaH pArthatejasA .. 8\-100\-8 (60025) pratApya pANDavAnsarvAnpA~nchAlAnastratejasA . nAnAbharaNavAnrajaMstaptajAmbUnadaprabhaH .. 8\-100\-9 (60026) varShitvA sharavarShANi pratApya ripuvAhinIm . shrImAniva sahasrAMshurjvalansarvAnpratApya cha . hato vaikartanaH karNaH pAdapo.a~NkuravAniva .. 8\-100\-10 (60027) dadAnItyeva yaH prAdAnna nAstItyarthito.avadat . saddhyaH sadA satpuruShaH sa hato dvairathe vR^iShA .. 8\-100\-11 (60028) yasya brAhmaNasAtsarvaM vittamAsInmahAtmanaH . nAdeyaM brAhmaNeShvAsIdyasya svamapi jIvitam .. 8\-100\-12 (60029) sa dAtR^INAM priyo rAjandAtA chaiva manorathAn . sa pArthAstravinirdagdho gataH paramikAM gatim .. 8\-100\-13 (60030) yamAshrityAkarodvairaM sutaste sa gato divam . AdAya tava putrANAM jayAshAM sarma varma cha .. 8\-100\-14 (60031) hate cha karNe sarito na sasru\-\- rjagAma chAstaM kaluSho divAkaraH . shveto grahashcha jvalitArkavarNo yamasya putro.abhyuditaH sa tiryak .. 8\-100\-15 (60032) nabhashchachAlAtha nanAda chorvI vavushcha vAtAH paruShAshcha ghorAH . disho babhUvurjvalitAH sadhUmA mahArNavAH sasvanushchukShubhushcha .. 8\-100\-16 (60033) sakAnanAshchAdrivarAshchakampire pravivyathurbhUtagaNAshcha mAriSha . bR^ihaspatiH samparivArya rohiNIM babhUva chandrArkasamo vishAmpate .. 8\-100\-17 (60034) hate karNe na disho viprachArAH sachandrArkA dyaurvichachAla bhUmiH . papAta cholkA jvalanaprabhA cha nishAcharA hR^iShTatarA babhUvuH .. 8\-100\-18 (60035) shashiprakAshAnanamarjuno yadA jahAra karNasya shiraH shareNa . tato.antarikShe sahasaiva shabdo babhUva hAheti surairvimuktaH .. 8\-100\-19 (60036) sadevagandharvamanuShyapUjitaM nihatya karNaM ripumAhave.arjunaH . rarAja rAjanparameNa tejasA yathA purA vR^itravadhe shatakratuH .. 8\-100\-20 (60037) patAkinA bhImaninAdaketunA rathena sha~NkhasphaTikAvabhAsinA . mahendravAhapratimena tAvubhau mahendravIryapratimAnapauruShau .. 8\-100\-21 (60038) suvarNamuktAmaNivajravidrumai\-\- rala~NkR^itenApratimena raMhasA . narottamau yAdavapANDunandanau divAkarau dIptahutAshanAviva . raNAjire vItabhayau virejatuH samAnayogAviva viShNuvAsavaiH .. 8\-100\-22 (60039) tato dhanurjyAtalaneminisvanaiH prasahya kR^itvA cha ripUngataprabhAn . sa sAdhayitvA cha ripU~nsharaughaiH kapidhvajaH pakShivaradhvajashcha . pradadhmatuH sha~Nkhavarau sughoShau manAMsyarINAmupatApayantau .. 8\-100\-23 (60040) suvarNajAlAvatatau mahAsvanau himAvadAtau parigR^ihya pANimiH . chuchumbatuH sha~Nkhavarau nR^iNAM varau vighoShayantau vijayaM jagattraye .. 8\-100\-24 (60041) pA~nchajanyasya nirghoSho devadattasya chobhayoH . pR^ithivImantarikShaM cha dishashcha samapUrayat .. 8\-100\-25 (60042) vitrastAshchAbhavansarve kuravo rAjasattama . shUrayoH sha~Nkhashabdena mAdhavasyArjunasya cha .. 8\-100\-26 (60043) tau sha~Nkhashabdena ninAdayantau vanAni shailAnsarito guhAshcha . vitrAsayantau tava putrasenAM yudhiShThiraM nandayituM prayAtau .. 8\-100\-27 (60044) tataH prajagmuH kuravo javena shrutvaiva sha~NkhasvanamIryamANam . vihAya madrAdhipatiM patiM cha duryodhanaM bhArata bhAratAnAm .. 8\-100\-28 (60045) tato rathenAmbudabR^indanAdinA sharadvaharmadhyadivAkaratviShA . dhana~njayasyAdhiratheshcha vismitAH prashaMsamAnAH prayayustadA.arjunam .. 8\-100\-29 (60046) mahAhave taM bahushobhamAnaM dhana~njayaM yodhagaNaiH sametAH . tAvanvamodaMshcha janAH prakAmaM prabhAkarAvabhyuditau yathaiva .. .. 8\-100\-30 (60047) iti shrImanmahAbhArate karNaparvaNi shatatamo.adhyAyaH .. 100 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes## 8\-100\-13 sadA strINAM priya iti jha.pAThaH .. 8\-100\-100 shatatamo.adhyAyaH .. \medskip\hrule\medskip karNaparva \- adhyAya 101 .. shrIH .. 8\.101\. adhyAyaH 101 ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics## karNavadhAnantaramarjunena yudhiShThirAbhivAdanam .. 1 .. tena kR^iShNArjunaprashaMsanam .. 2 .. kR^iShNayudhiShThirasaMvAdaH .. 3 .. ##Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text## 8\-101\-0 (60048) sa~njaya uvAcha. 8\-101\-0x (5075) hate vaikartane karNe kuravo bhayapIDitAH . vIkShamANA dishaH sarvAH palAyanta sahasrashaH .. 8\-101\-1 (60049) rAvaNaM nihataM dR^iShTvA rAkShasA rAghaveNa vA . disho bhItA dravanneva tAvakA bhayapIDitAH .. 8\-101\-2 (60050) tato mahAravaM chakruryodhA rAjansamantataH . vAryamANA bhR^ishodvignAstava putreNa bhArata .. 8\-101\-3 (60051) teShAM tu matamAj~nAya putraste bharatarShabha . avahAraM tatashchakre shalyasyAnumatena cha .. 8\-101\-4 (60052) kR^itavarmA raNe tUrNaM vR^ito bhArata tAvakaiH . nArAyaNAvashiShTaishcha shibirAyaiva dudruve .. 8\-101\-5 (60053) ashvatthAmA tataH shUro vinishvasya muhurmuhuH . pANDavAnAM jayaM dR^iShTvA shibirAyaiva dudruve .. 8\-101\-6 (60054) kR^ipaH shAradvato rAjannAgAnIkena bhArata . mahatA meghakalpena shibirAyaiva dudruve .. 8\-101\-7 (60055) gAndhArANAM sahasreNa shakuniH parivAritaH . susharmA cha yayau rAjanvIkShamANo bhayArditaH .. 8\-101\-8 (60056) duryodhano.api sa yayau hvatasarvasva AturaH . j~nAtishokasamApannashchintayitvA muhurmuhuH .. 8\-101\-9 (60057) Chinnadhvajena shalyastu rathena rathinAM varaH . prayayau shibirAyaiva vIkShamANo disho dasha .. 8\-101\-10 (60058) tato.apare subahusho bhAratAnAM mahArathAH . vyadravanta disho bhItA bhayavihvalachetasaH .. 8\-101\-11 (60059) ashrUpUrNA bhayodvignA vepamAnA bhayAturAH . kuravaH prAdravansarve dR^iShTvA karNaM nipAtitam .. 8\-101\-12 (60060) prashaMsanto.arjunaM kechitkechitkarNaM mahArathAH . prAdravanta raNe bhItAH kuravaH kurusattama .. 8\-101\-13 (60061) teShAM yodhasahasrANAM tAvakAnAM mahAmR^idhe . nAsIttatra pumAnkashchidyastu yuddhe mano dadhe .. 8\-101\-14 (60062) karNe hate mahArAja nirAshAH kuravo.abhavan . jIvaneShu cha rAjyeShu dAreShu cha dhaneShu cha .. 8\-101\-15 (60063) tAnsamAnIya putraste yatnena mahatA vibho . niveshAya mano dadhre duHkhashokasamanvitaH .. 8\-101\-16 (60064) tasyAj~nAM shirasA dInAH pratigR^ihya vishAmpate . viShaNNamanaso bhItyA nyavishanta mahArathAH .. 8\-101\-17 (60065) chintayanto vadhaM ghoraM sUtaputrasya saMyuge . arjunasya jayaM yuddhe chintayAnAH punaHpunaH .. 8\-101\-18 (60066) pANDavAshcha maheShvAsA nyavishanta parantapAH . prahR^iShTamanasaH sarve jitvA shatruM mahArathAH .. 8\-101\-19 (60067) tato yudhiShThiraM tatra niviShTaM vai mudAnvitam . sametya sarve pA~nchAlA vardhayanto yathAvidhi .. 8\-101\-20 (60068) arjunastu rathAttUrNamavaruhya mahAyashAH . dharmarAjasya charaNau pIDayAmAsa hR^iShTavat .. 8\-101\-21 (60069) tamutthApya mahArAja dharmaputraH pratApavAn . sasvaje bharatashreShThamupajighrannupaspR^ishan .. 8\-101\-22 (60070) nakulaH sahadevashcha pANDavashcha vR^ikodaraH . abhivAdya mahArAjamasvajanta sma phalgunam .. 8\-101\-23 (60071) dhR^iShTadyumnaH shikhaNDI cha pANDavAnAM cha ye rathAH . vardhayante sma rAjAnaM nihate sUtanandane .. 8\-101\-24 (60072) tataH kR^iShNo mahArAja sAtyakishchApi sAtvataH . vardhayante sma rAjAnaM nihate sUtanandane .. 8\-101\-25 (60073) vAsudevashcha kaunteyaM praNayAdidamabravIt . adya rAjanhatAH sarve dhArtarAShTrAH sarAjakAH . hate vaikartane karNe rathAnAM pravare rathe .. 8\-101\-26 (60074) yadi lokAstrayaH sarve yodhayeyuH savAsavAH . tathApi durjayaH sUtastava kopAttu sUditaH .. 8\-101\-27 (60075) evamuktaH pratyuvAcha dharmarAjo janArdanam .. 8\-101\-28 (60076) tava prasAdAdgrovinda hataH karNo mahAyashAH . pANDavAshcha jayaM prApyA nAshitAshchApi shatravaH .. 8\-101\-29 (60077) tvaM hi shakto bhayAttrAtuM yasya kasyachidAhave . tvamasya jagato goptA pANDavAnAM cha sarvadA .. 8\-101\-30 (60078) tvAM samAsAdya shakro.api modate divi nityashaH . tvaM pAtA pANDuputrANAM yathaiva jagatastathA .. 8\-101\-31 (60079) anAshcharyo jayasteShAM bhaktiryeShAM tvayi prabho .. 8\-101\-32 (60080) tvayA nAthena govinda nAthavanto vayaM yudhi . yathendreNa purA devAstvayA chApi janArdana .. 8\-101\-33 (60081) svapsyAmyadya sukhaM kR^iShNanidrAM lapsye tvahaM kShapAm . vigataM hi bhayaM me.adya tvatprasAdAnna saMshayaH .. 8\-101\-34 (60082) evamuktastu pArthena keshavaH prAha pANDavam . nimittamAtraM hi vayaM tavApyasminmudAgame .. 8\-101\-35 (60083) yasya te bhrAtaraH shUrA bhImasenAdayo nR^ipa . sambandhinashchendravIryAH pArShatapramukhAstathA .. 8\-101\-36 (60084) arhate cha bhavAnnityaM priyaM nityaM cha madvitam . priyo hi me tvametena vachanena narottama .. 8\-101\-37 (60085) ityukto dharmarAjastu svarathaM hemabhUpitam . dantavarNairhayairyuktaM kAlavAlairmahIpatiH .. 8\-101\-38 (60086) AsthAya puruShavyAghraH svabalenApi saMvR^itaH . prayayau bahuvR^ittAntaM draShTumAyodhanaM prati .. 8\-101\-39 (60087) sambhAShamANau tau vIra ubhau mAdhavapANDavau .. 8\-101\-40 (60088) sa dadarsha raNe karNaM shayAnaM puruSharShabham . gANDIvamuktairvishikhaiH sarvataH sannipIDitam .. 8\-101\-41 (60089) saputraM nihataM dR^iShTvA karNaM rAjA yudhiShThiraH . prashashaMsa naravyAghrAvubhau mAdhavapANDavau .. 8\-101\-42 (60090) adya rAjA.asmi sarvasyAM pR^ithivyAM madhusUdana . diShTyA jayasi govinda diShTyAshatrurnipAtitaH .. 8\-101\-43 (60091) evaM subahusho rAjanprashashaMsa janArdanam . arjunaM cha kurushreShTho dharmarAjo yudhiShThiraH .. 8\-101\-44 (60092) dR^iShTvA cha nihataM karNaM sa putraM pArthasAyakaiH . punarjAtamivAtmAnaM mene kurukulodvahaH .. 8\-101\-45 (60093) sametya cha kurushreShThaM kuntIputraM yudhiShThiram . vardhayanti sma rAjAno harShayuktA mahArathAH .. 8\-101\-46 (60094) sa~njaya uvAcha. 8\-101\-47x (5076) evameSha kShayo vR^ittaH sumahAnromaharShaNaH . tava durmantrite rAjandiShTyA tvamanushochasi .. 8\-101\-47 (60095) vaishampAyana uvAcha. 8\-101\-48x (5077) shrutvaitadapriyaM rAjA dhR^itarAShTro mahIpatiH . papAta bhUmau nishcheShTaH kauravyaH paramAsanAt . tathA satyavratA devI gAndhArI divyadarshanA .. 8\-101\-48 (60096) tatastUrNaM tu vidurastaM nR^ipaM sa~njayastathA . paryAshvAsayatAM chaitAvubhAveva tu bhUmipam .. 8\-101\-49 (60097) tathaivAshvAsayAmAsurgAndhArIM kuruyoShitaH .. 8\-101\-50 (60098) sa daivaM paramaM mene bhavitavyaM cha bhArata . tAbhyAmAshvAsito rAjA tUShNImAste vishAmpate .. 8\-101\-51 (60099) evamAkhyAya rAj~ne cha sa~njayo rAjasattama . jagAma shibiraM bhUyo hate karNe mahAtmani .. 8\-101\-52 (60100) sa dR^iShTvA nihataM shalyaM rAjAnaM cha suyodhanam . shakuniM subahUnrAjansainikAMshcha sahasrashaH .. 8\-101\-53 (60101) tathaiva pANDavIM senAM nihatAM prekShya sa~njayaH . sauptike drauNinA rAjanhatavAjinaradvipAm .. 8\-101\-54 (60102) sa hi dR^iShTvA hatAnsarvAnsamantAdyudhi sa~njayaH . prayAto hAstinapuraM shokArto bhayavihvalaH .. 8\-101\-55 (60103) hateShu punareteShu prabhUtagajavAjiShu . yodhaishcha tairmahArAja nAnAdeshasamudbhavaiH .. 8\-101\-56 (60104) kurukShetraM tu tatsarvaM shUnyamAsIdvishAmpate . nihataiH pANDaveyaishcha dhArtarAShTraishcha saMyuge .. 8\-101\-57 (60105) yathAhi viShayaM vR^ittaM dhArtarAShTrasya saM~njayaH . nivedayati tatsarvaM yathAvR^ittaM yathAvidhi .. 8\-101\-58 (60106) evaM mahAyuddhamidaM mahAtmano dhana~njayasyAdhiratheshcha yaH paThet . sa samyagiShTasya makhasya yatphalaM tadApnuyAdyaH shR^iNuyAchcha nityashaH .. 8\-101\-59 (60107) makho hi viShNurbhagavAnsanAtano vahanti yaM chApyanilendubhAnavaH . ato.anasUyuH shR^iNuyAtpaThechcha yaH sa sarvalokAMshcha jayetsukhI bhavet .. .. 8\-101\-60 (60108) iti shrImanmahAbhArate shatasAhasrikAyAM saMhitAyAM vaiyAsikyAM karNaparvaNi ekAdhikashatatamo.adhyAyaH .. 101 .. .. karNaparva samAptam.. 8 .. ataH paraM shalyaparva bhaviShyati . tasyAyamAdyaH shlokaH .. 8\-101\-1 (60109) janamejaya uvAcha. 8\-101\-2x (5078) evaM nipAtite karNe samare savyasAchinA . alpAvashiShTAH kuravaH kimakurvata vai dvija .. 8\-101\-2 (60110) idaM karNaparva kumbhaghoNasthena ##TI.Ar##.kR^iShNAchAryeNa TI . Ar. vyAsAchAryeNa cha mumbayyAM nirNayasAgaramudrAyantre mudrApitam. shakAbdAH 1829 sana 1907\. ## \medskip\hrule\obeylines \medskip {\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om} {\rm Last updated \today} {\rm http://sanskritdocuments.org} \end{document}