%@@1 % File name : mbhK17.itx %-------------------------------------------- % Text title : 17 mahAprasthAnikaparva % Author : Veda Vyasa % Language : sanskrit % Subject : /hindu/philosohphy/religion % Description/comments : Mahabharata - Southern Recension - Kumbhaghonam Edition % Based on the `Southern Recension' of the MahAbhArata, edited by Krishnacharya % 1906-1914 % Transliterated by : Prof. Shrinivasa Varakhedi >worked on this with the % support of his research team members, Prof. K. V. Ramakrishnamacharyulu, Prof. % Amba Kulakarni, Prof. Prahladachar, members of MSP Bangalore and many others % Proofread by : % Latest update : October 13, 2013 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions : i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.3 % Site access : http://sanskritdocuments.org/ %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. %@@1 %-------------------------------------------------------- \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=50pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. 17. mahAprasthAnikaparva Kumbhaghonam Edition ..}## \itxtitle{.. 17\. mahAprasthAnikaparva ..}##\endtitles ## \medskip\hrule\medskip mahAprasthAnikaparva \- adhyAya 001 .. shrIH .. 17\.1\. adhyAyaH 1 ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Topics## bhrAtR^ibhirdraupadyA cha saha svarge jigamiShuNA yudhiShThireNa yuyutsau rAjyabhAraniveshanapUrvakaM parikShito rAjye.abhiShechanam .. 1 .. tathA kR^ichChrAtpaurAnumatisaMpAdanena valkaladhAraNAdipUrvakaM shunA saha gR^ihAtprasthAnam .. 2 .. arjunena madhyemArgamagnivachasA saniSha~Ngasya gANDIvasya varuNoddeshena samudre prakShepaNam .. 3 .. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Text## shrIvedavyAsAya namaH . nArAyaNaM namaskR^itya naraM chaiva narottamam . devIM sarasvatIM vyAsaM tato jayamudIrayet .. 17\-1\-1 (98316) janamejaya uvAcha. 17\-1\-1x (8075) evaM vR^iShNyandhakakule shrutvA mausalamAhavam . pANDavAH kimakurvanta tathA kR^iShNe divaM gate .. 17\-1\-1 (98317) vaishampAyana uvAcha. 17\-1\-2x (8076) shrutvaivaM kauravo rAjA vR^iShNInAM kadanaM mahat . prasthAne matimAdhAya vAkyamarjunamabravIt .. 17\-1\-2 (98318) kAlaH pachati bhatAni sarvANyeva mahAmate . kAlapAshamahaM manye tvamapi draShTumarhasi .. 17\-1\-3 (98319) ityuktaH sa tu kaunteyaH kAlaH kAla iti bruvan . anvapadyata tadvAkyaM bhrAturjyeShThasya dhImataH .. 17\-1\-4 (98320) arjunasya mataM j~nAtvA bhImaseno yamau tathA . anvapadyanta tadvAkyaM yaduktaM savyasAchinA .. 17\-1\-5 (98321) tato yuyutsumAnAyya pravrajandharmakAmyayA . rAjyaM paridadau sarvaM vaishyAputre yudhiShThiraH .. 17\-1\-6 (98322) abhiMShichya svarAjye cha rAjAnaM cha parikShitam . duHkhArtashchAbravIdrAjA subhadrAM pANDavAgrajaH .. 17\-1\-7 (98323) eSha putrasya putraste kururAjo bhaviShyati . yadUnAM parisheShashcha vajro rAjA kR^itashcha ha .. 17\-1\-8 (98324) parikShiddhAstinapure shakraprasthe cha yAdavaH . vajro rAjA tvayA rakShyo mA chAdharme manaH kR^ithAH .. 17\-1\-9 (98325) ityuktvA dharmarAjAH sa vAsudevasya dhImataH . mAtulasya cha vR^iddhasya rAmadInAM tathaiva cha .. 17\-1\-10 (98326) bhrAtR^ibhiH saha dharmAtmA kR^itvodakamatandritaH . shrAddhAnyaddishya sarveShAM chakAra vidivattadA .. 17\-1\-11 (98327) dvaipAyanaM nAradaM cha mArkaNDeyaM tapodhanam . bhAradvAjaM yAj~navalkyaM harimuddishya yatnavAn . abhojayatsvAdu bhojyaM kIrtayitvA cha shAr~NgiNaM .. 17\-1\-12 (98328) dadau ratnAni vAsAMsi grAmAnashvAnrathAMstathA . striyashcha dvijamukhyebhyastadA shatasahasrashaH .. 17\-1\-13 (98329) kR^ipamabhyarchya cha gurumatha paurapuraskR^itam . `AhUya bharatashreShTha saMniveshyAsane tadA.' shiShyaM parikShitaM tasmai tadau bharatasattamaH .. 17\-1\-14 (98330) tatastu prakR^itIH sarvAH samAnAyya yudhiShThiraH . sarvamAchaShTa rAjarShikIrShitamathAtmanaH .. 17\-1\-15 (98331) te shrutvaiva vachastasya paurajAnapadA janAH . bhR^ishamudvigramanaso nAbhyanandanta tadvachaH .. 17\-1\-16 (98332) naivaM kartavyamiti te tadochustaM janAdhipam . na cha rAjA tathA.akArShItkAlaparyAyadharmivit .. 17\-1\-17 (98333) tato.anumAnya dharmAtmA paurajAnapadaM janam . gamanAya matiM chakre kR^iShNasya gamanAdapi .. 17\-1\-18 (98334) `vartamAne vivAde tu vAstuvikrayiNaM prati . dhanechChA yugapatprAptA kShetratasvAmibhUbhR^itAm .. 17\-1\-19 (98335) prAptaM kaliyugaM j~nAtvA sahadevo hasanniva . rAj~nastu kathayAmAsa dharmo naShTastu sa~NkaraH .. 17\-1\-20 (98336) shrutvA tu durmanA rAjA paryAptaM jIvanaM mama.' iti sma rAjA kauravyo dharmaputro yudhiShThiraH . utsR^ijyAbharaNAnya~NgAjjagR^ihe valkalAnyuta .. 17\-1\-21 (98337) bhImArjunayamAshchaiva draupadI cha yashasvinI . tathaiva jagR^ihuH sarve valkalAni narAdhipa .. 17\-1\-22 (98338) vidhivatkArayitveShTiM naiShThikIM bharatarShabha . samutsR^ijyApsu sarve.agnInpratasthurnarapu~NgavAH .. 17\-1\-23 (98339) tataH praruruduH sarvAH striMyo dR^iShTvA narottamAn . prasthitAndraupadIShaShThAnpurA dyUtajitAnyathA .. 17\-1\-24 (98340) harSho.abhavachcha sarveShAM bhrAtR^INAM gamanaM prati . yudhiShThiramataM j~nAtvA vR^iShNikShayamavekShya cha. 17\-1\-25 (98341) bhrAtaraH pa~ncha kR^iShNA cha ShaShThI shvA chaiva saptamaH . AtmanA saptamo rAjA niryayau gajasAhvayAt . paurairanugato dUraM sarvairantaHpuraistathA .. 17\-1\-26 (98342) na chainamashakatkashchinnivartasveti bhAShitum . nyavartanta tataH sarve narA nagaravAsinaH .. 17\-1\-27 (98343) kR^ipaprabhR^itayashchaiva yuyutsuM paryavArayan . vivesha ga~NgAM kauravya ulUpI bhujagAtmajA .. 17\-1\-28 (98344) chitrA~NgadA yayau chApi maNalUrapuraM prati . shiShTAH parikShitaM tvanyA mAtaraH paryavArayan .. 17\-1\-29 (98345) pANDavAshcha mahAtmAno draupadI cha yashasvinI . kR^itopavAsAH kauravya prayayuH prA~NmukhAstataH .. 17\-1\-30 (98346) yogayuktA mahAtmAnastyAgadharmamupeyuShaH . abhijagmurbahUndesAnsaritaH sAgarAMstathA .. 17\-1\-31 (98347) yudhiShThiro yayAvagre bhImastu tadanantaram . arjunastasya chAnveva yamau chApi yathAkramama .. 17\-1\-32 (98348) pR^iShThatastu varArohA shyAmA padmadalekShaNA . draupadI yoShitAMshreShThA yayau bharatasattama. 17\-1\-33 (98349) shvA chaivAnuyAyAvekaH prasthitAnpANDavAnvanam . krameNi te yayurvIrA lauhityaM salilArNavam .. 17\-1\-34 (98350) gANDIvaM tu dhanurdivyaM na mumocha dhanaMjayaH . ratnalobhAnmahArAja te chAkShayye maheShudhI .. 17\-1\-35 (98351) agniM te dadR^ishustatra sthitaM shailamivAgrataH . mArgamAvR^itya tiShThantaM sAkShAtpuruShavigraham .. 17\-1\-36 (98352) tato devaH sa saptArchiH pANDavAnidamabravIt . bhobho pANDusutA vIrAH pAvakaM mAM nibodhata .. 17\-1\-37 (98353) yudhiShThira mahAbAho bhImasena paraMtapa . arjunAshvisutau vIrau nibodhata vacho mama .. 17\-1\-38 (98354) ahamagniH kurushreShThA mayA dagdhaM cha khANDavam . arjunasya prabhAvena tathA nArAyaNasya cha .. 17\-1\-39 (98355) ayaM vaH phalguno bhrAtA gANDIvaM paramAyudham . parityajya vane yAtu nAnenArthosti kashchana .. 17\-1\-40 (98356) chakraratnaM tu yatkR^iShNe sthitamAsInmahAtmani . gataM tachcha punarhaste kAlenaiShyati tasya ha .. 17\-1\-41 (98357) varuNAdAhR^itaM pUrvaM mayaitatpArthakAraNAt . gANDIvaM dhanuShAM shreShThaM varuNAyaiva dIyatAm .. 17\-1\-42 (98358) tataste bhrAtaraH sarve dhanaMjayamachodayan . sa jale prAkShipachchaitattathA.akShayye maheShudhI .. 17\-1\-43 (98359) tato.agnirbharatashreShTha tatraivAntaradhIyata . yayuscha pANDavA vIrAstataste dakShiNAmukhAH .. 17\-1\-44 (98360) tataste tUttareNaiva tIreNa lavaNAMbhasaH . jagmurbharatashArdUla dishaM dakShiNapashchimAm .. 17\-1\-45 (98361) tataH punaH samAvR^ittAH pashchimAM dishameva te . dadR^ishurdvArakAM chApi sAgareNa pariplutAm .. 17\-1\-46 (98362) udIchIM punarAvR^ittya yayurbharatasattamAH . prAdakShiNyaM chikIrShantaH pR^ithivyA yogadharmiNaH .. .. 17\-1\-47 (98363) iti shrImanmahAbhArate mahAprasthAnikaparvaNi prathamo.adhyAyaH .. 1 .. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Footnotes## 7\-1\-2 prasthAne svargaM gantuM gR^ihAnniHsaraNe .. 7\-1\-3 pAshaM tatkR^itamAkarShaM maraNamitiyAvat . tadahaM manye a~NgIkaromi. tvamapyetaddraShTumAlochitum .. 7\-1\-5 kAlaH kAla iti nityArthe dvitvam . aparihAryaH kAlo mR^ityuH so.adyaivAstu kiM chireNetyAshayaH .. 7\-1\-6 dharmakAmyayA pravajannatUdvegena . paridadau tadadhInaM kR^itavAn. tasyAbhiSheke.anadhikArAt .. 7\-1\-7 svarAjye hAstinapure .. 7\-1\-9 adharme parikShidvajrayorbAlayorarakShaNaje . mahAprasthAnamiyaM mA kuryAditi bhAvaH .. 7\-1\-13 striyo dAsIH .. 7\-1\-18 anumAnyAnumatipradaM kR^itvA .. 7\-1\-23 naiShThikIM pAryantikIM utsargeShTimityarthaH . AtmanyagnInsamAropyApsvagnInutsR^ijyeti j~neyam .. 7\-1\-29 anyA yudhiShThirAdInAM bhAryAH shra_utasomAdInAM mAtaraH .. 7\-1\-34 lauhityaM udayAchalaprAntasthaM samudrama .. 7\-1\-40 anena gANDIvena . arthaH prayojanam .. 7\-1\-41 kAlena avatArAntare .. \medskip\hrule\medskip mahAprasthAnikaparva \- adhyAya 002 .. shrIH .. 17\.2\. adhyAyaH 2 ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Topics## merugiriMprati gachChantaM yudhiShThiraM jyeShThyakramAdanugachChatsu daupadyAdiShu yogabhraMshAtkrameNa bhUmau nipatatsu bhImaprashnAttaM prati yudhiShThireNa teShAM patane hetukathanam .. 1 .. tathA tataH shunA kevalamanugamyamAnena satA purogamanam .. 2 .. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Text## vaishampAyana uvAcha . tataste niyatAtmAna udIchIM dishamAsthitAH . dadR^ishuryogayuktAshcha himavantaM mahAgirim .. 17\-2\-1 (98364) taM chApyatikramantaste dadR^ishurvAlukArNavam . avaikShanta mahAshailaM meruM shikhariNAM varam .. 17\-2\-2 (98365) teShAM tu gachChatAM shIghraM sarveShAM yogadhArmiNAm . yAj~nasenI bhraShTayogA nipapAta mahItale .. 17\-2\-3 (98366) tAM tu prapatitAM dR^iShTvA bhImaseno mahAbalaH . uvAcha dharmarAjAnaM yAj~nasenImavekShya ha .. 17\-2\-4 (98367) nAdharmashcharitaH kashchidrAjaputryA paraMtapa . kAraNaM kiMnu tadbrUhi yatkR^iShNA patitA bhuvi .. 17\-2\-5 (98368) yudhiShThira uvAcha. 17\-2\-6x (8077) pakShapAto mahAnasyA visheSheNa dhanaMjaye . tasyaitatphalamadyaiShA bhu~Nkte puruShasattama .. 17\-2\-6 (98369) vaishampAyana uvAcha. 17\-2\-7x (8078) evamuktvA.anavekShyainAM yayau bharatasattamaH . samAdhAya mano dhImAndharmAtmA puruSharShabhaH .. 17\-2\-7 (98370) sahadevastato vidvAnnipapAta mahItale . taM chApi patitaM dR^iShTvA bhImo rAjAnamabravIt .. 17\-2\-8 (98371) yo.ayamasmAsu sarveShu shushrUShuranahaMkR^itaH . soyaM mAdravatIputraH kasmAnnipatito bhuvi .. 17\-2\-9 (98372) yudhiShThira uvAcha. 17\-2\-10x (8079) AtmanaH sadR^ishaM prAj~naM naiSho.amanyata ka~nchana . tena doSheNa patito vidvAneSha nR^ipAtmajaH .. 17\-2\-10 (98373) vaishampAyana uvAcha. 17\-2\-11x (8080) ityuktvA taM samutsR^ijya sahadevaM yayau tadA . bhrAtR^ibhiH saha kaunteyaH shunA chaiva yudhiShThiraH .. 17\-2\-11 (98374) kR^iShNaM nipatitAM dR^iShTvA sahadevaM cha pANDavam . Arto bandhupriyaH shUro nakulo nipapAta ha .. 17\-2\-12 (98375) tasminnipatite vIre nakule chArudarshane . punareva tadA bhImo rAjAnamidamabravIt .. 17\-2\-13 (98376) yo.ayamakShatadharmAtmA bhrAtA vachanakArakaH . rUpeNApratimo loke nakulaH patito bhuvi .. 17\-2\-14 (98377) ityukto bhImasenena pratyuvAcha yudhiShThiraH . nakulaM prati dharmAtmA sarvabuddhimatAMvaraH .. 17\-2\-15 (98378) rUpeNi matsamo nAsti kashchidityasya darshanam . adhikashchAhamevaika ityasya manasi sthitam .. 17\-2\-16 (98379) nakulaH patitastasmAdAgachCha tvaM vR^ikodara . yasya yadvihitaM vIra so.avashyaM tadupAshnute .. 17\-2\-17 (98380) tAMstu prapatitAndR^iShTvA pANDavaH shvetavAhanaH . papAta shokasaMtaptastatonu paravIrahA .. 17\-2\-18 (98381) tasmiMstu puruShavyAghre patite shakratejasi . mriyamANe durAdharShe bhImo rAjAnamabravIt .. 17\-2\-19 (98382) anR^itaM na smarAmyasya svaireShvapi mahAtmanaH . atha kasya vikAro.ayaM yenAyaM patito bhuvi .. 17\-2\-20 (98383) yudhiShThira uvAcha. 17\-2\-21x (8081) ekohaM nirdaheyaM vai shatrUnityarjuno.abravIt . na cha tatkR^itavAneSha shUramAnI tatopatat .. 17\-2\-21 (98384) avamene dhanurgrAhAneSha sarvAMshcha phalgunaH . tathA chaitanna tu tathA kartavyaM bhUtimichChatA .. 17\-2\-22 (98385) vaishampAyana uvAcha. 17\-2\-23x (8082) ityuktvA prasthito rAjA bhImotha nipapAta ha . patitashchAbravIdbhImo dharmarAjaM yudhiShThiram .. 17\-2\-23 (98386) bhobho rAjannavekShasva patitohaM priyastava . kiMnimittaM cha patanaM brUhi me yadi vettha ha .. 17\-2\-24 (98387) yudhiShThira uvAcha. 17\-2\-25x (8083) atibhuktaM cha bhavatA prANena cha vikatthase . anavekShya paraM pArtha tenAsi patitaH kShitau .. 17\-2\-25 (98388) ityuktvA taM mahAbAhurjagAmAnavalokayan . shvApyekonuyayau yaste bahushaH kIrtito mayA .. .. 17\-2\-26 (98389) iti shrImanmahAbhArate mahAprasthAnikaparvaNi dvitIyo.adhyAyaH .. 2 .. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Footnotes## 7\-2\-1 tato diktrayapradakShiNIkaraNAnantaram . yogayuktAH samAhitamanasaH .. 7\-2\-3 bhraShTayogA dhyAnAt skhalitamAnasA .. 7\-2\-7 anavekShya svargAntarAyarUpaH sneho mAbhUditi bhAvaH .. \medskip\hrule\medskip mahAprasthAnikaparva \- adhyAya 003 .. shrIH .. 17\.3\. adhyAyaH 3 ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Topics## shunA saha gachChantaM yudhiShThiraM prati indreNa svargagamanAya nijaratArohaNachodanA .. 1 .. yudhiShThire shunA vinA rathArohaNamarochayamAne yamena nijasvarUpaprakAshanena tatprashaMsanam .. 2 .. tato yamendrAdibhI rathena svargaM prApitena yudhiShThireNa tatra bhImAdyadarshanAdindraMprati bhrAtrAdInvinA svasya svargepyanabhiruchikathanapUrvakaM tatsamIpagamanechChAnivedanam .. 3 .. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Text## vaishampAyana uvAcha . tataH sannAdaya~nshakro divaM bhUmiM cha sarvashaH . rathenopayayau pArthamArohetyabravIchcha tam .. 17\-3\-1 (98390) svabhrAtR^InpatitAndR^iShTvA dharmarAjo yudhiShThiraH . abravIchChokasaMtaptaH sahasrAkShamidaM vachaH .. 17\-3\-2 (98391) bhrAtaraH patitA me.atra gachCheyuste mayA saha . na vinA bhrAtR^ibhiH svargamichChe gantuM sureshvara .. 17\-3\-3 (98392) sukumArI sukhArhA cha rAjaputrI puraMdara . sA.asmAbhiH saha gachCheta tadbhavAnanumanyatAm .. 17\-3\-4 (98393) shakra uvAcha. 17\-3\-5x (8084) bhrAtR^IndrakShyasi svarge tvamagratastridivaM gatAn . kR^iShNayA sahitAnsarvAnmA shucho bharatarShabha .. 17\-3\-5 (98394) nikShipya mAnuShaM dehaM gatAste bharatarShabha . anena tvaM sharIreNa svargaM gantA na saMshayaH .. 17\-3\-6 (98395) yudhiShThira uvAcha. 17\-3\-7x (8085) ayaM shvA bhUtabhavyesha bhakto mAM nityameva ha . sa gachCheta mayA sArdhamAnR^ishaMsyA hi me matiH .. 17\-3\-7 (98396) shakra uvAcha. 17\-3\-8x (8086) amartyatvaM matsamatvaM cha rAja\- ~nshriyaM kR^itsnAM mahatIM chaiva siddhim . saMprAptodya svargasukhAni cha tvaM tyaja shvAnaM nAtra nR^ishaMsamasti .. 17\-3\-8 (98397) yudhiShThira uvAcha. 17\-3\-9x (8087) anAryamAryeNi sahasranetra shakyaM kartuM duShkarametadArya . mA me shriyA sa~NgamanaM tayA.astu yasyAH kR^ite bhaktajanaM tyajeyam .. 17\-3\-9 (98398) indra uvAcha. 17\-3\-10x (8088) svarge loke shvavatAM nAsti dhiShNya\- miShTApUrtaM krodhavashA haranti . tato vichAryi kriyatAM dharmarAja tyaja shvAnaM nAtra nR^ishaMsamasti. 17\-3\-10 (98399) yudhiShThira uvAcha. 17\-3\-11x (8089) bhaktatyAgaM prAhuratyantapApaM tulyaM loke brahmavadhyAkR^itena . tasmAnnAhaM jAtu katha~nchanAdya tyakShyAmyenaM svasukhArthI mahendraH .. 17\-3\-11 (98400) bhItaM bhaktaM nAnyadastIti chArtaM prAptaM kShINaM rakShaNe prANalipsum . prANatyAgAdapyahaM naiva moktuM yateyaM vai nityametadvrataM me .. 17\-3\-12 (98401) indra uvAcha. 17\-3\-13x (8090) shunA dR^iShTaM krodhavashA haranti yaddattamiShTaM vivR^itamatho hutaM cha . tasmAchChunastyAgamimaM kuruShva shunastyAgAtprApsyase devalokam .. 17\-3\-13 (98402) tyaktvA bhrAtR^IndayitAM chApi kR^iShNAM prApto lokaH karmaNA svena vIra . shvAnaM chainaM na tyajase kathaM nu tyAgaM kR^itsnaM chAsthito muhyase.adya .. 17\-3\-14 (98403) yudhiShThira uvAcha. 17\-3\-15x (8091) na vidyate saMdhirathApi vigraho mR^itairmartyairiti lokeShu niShThA . na te mayA jIvayituM hi shakyA\- statastyAgasteShu kR^ito na jIvatAm .. 17\-3\-15 (98404) pratipradAnaM sharaNAgatasya striyA vadho brAhmaNasvApahAraH . mitradrohastAni chatvAri shakra bhaktatyAgashchaiva samo mato me .. 17\-3\-16 (98405) vaishampAyana uvAcha. 17\-3\-17x (8092) taddharmarAjasya vacho nishamya dharmasvarUpI bhagavAnuvAcha . yudhiShThiraM prItiyukto narendraM shlakShNairvAkyaiH saMstavasaMprayuktaiH .. 17\-3\-17 (98406) abhijAtosi rAjendra piturvR^ittena medhayA . anukrosheni chAnena sarvabhUteShu bhArata .. 17\-3\-18 (98407) purA dvaitavane chAsi mayA putra parIkShitaH . pAnIyArthe parAkrAntA yatra te bhrAtaro hatAH .. 17\-3\-19 (98408) bhImArjunau parityajya yatra tvaM bhrAtarAvubhau . mAtroH sAmyamabhIpsanvai nakulaM jIvamichChasi .. 17\-3\-20 (98409) ayaM shvA bhakta ityevaM tyakto devarathastvayA . tasmAtsvarge na te tulyaH kashchidasti narAdhipaH .. 17\-3\-21 (98410) atastavAkShayA lokAH svasharIreNa bhArata . prAptosi bharatashreShTha divyAM gatimanuttamAm .. 17\-3\-22 (98411) vaishampAyana uvAcha. 17\-3\-23x (8093) tato dharmashcha shakrashcha marutashchAshvinAvapi . devA devarShayashchaiva rathamAropya pANDavam .. 17\-3\-23 (98412) prayayuH svairvimAnaiste siddhAH kAmavihAriNaH . sarve virajasaH puNyAH puNyavAgbuddhikarmiNaH .. 17\-3\-24 (98413) sa taM rathaM samAsthAya rAjA kurukulodvahaH . UrdhvamAchakrame shIghraM tejasA.a.avR^ityarodasI .. 17\-3\-25 (98414) tato devanikAyyastho nAradaH sarvalokavit . uvAchochchaistadA vAkyaM bR^ihadvAdI bR^ihattapAH .. 17\-3\-26 (98415) ye.api rAjarShayaH pUrve te chApi samupasthitAH . kIti prachChAdya teShAM vai kururAjo.adhitiShThati .. 17\-3\-27 (98416) lokAnAvR^itya yashasA tejasA vR^ittasaMpadA . svasharIreNa samprAptaM nAnyaM shushrama pANDavAt .. 17\-3\-28 (98417) tejAMsi yAni dR^iShTAni bhUmiShThena tvayA vibho . veshmAni bhuvi devAnAM pashyAmUni sahasrashaH .. 17\-3\-29 (98418) nAradasya vachaH shrutvA rAjA vachanamabravIt . bhrAtR^InapashyandharmAtmA svapakShAMshchaiva pArthivAn .. 17\-3\-30 (98419) shubhaM vA yadi vA pApaM bhrAtR^INAM sthAnamadya me . tadeva prAptumichChAmi lokAnyAnna kAmaye .. 17\-3\-31 (98420) rAj~nastu vachanaM shrutvA devarAjaH puraMdaraH . AnR^ishaMsyasamAyuktaM pratyuvAcha yudhiShThiram .. 17\-3\-32 (98421) sthAne.asminvasa rAjendra karmabhirnirjite shubhaiH . kiM tvaM mAnuShyakaM snehamadyApi parikarShasi .. 17\-3\-33 (98422) siddhiM prAptosi paramAM yatA nAnyaH pumAnkvachit . naiva te bhrAtaraH sthAnaM samprAptAH kurunandana .. 17\-3\-34 (98423) adyApi mAnuSho bhAvaH spR^ishate tvAM narAdhipa . svargo.ayaM pashya devarShInsiddhAMshcha tridivAlayAn .. 17\-3\-35 (98424) yudhiShThirastu devendramevaMvAdinamIshvaram . punarevAbravIddhImAnidaM vachanamarthavat .. 17\-3\-36 (98425) tairvinA notsahe vastumiha daityanibarhaNa . gantumichChAmi tatrAhaM yatra me bhrAtaro gatAH .. 17\-3\-37 (98426) yatra sA bR^ihatI shyAmA buddhisattvaguNAnvitA . draupadI yoShitAMshreShThA yatra chaiva sutA mama .. .. 17\-3\-38 (98427) iti shrImanmahAbhArate mahAprasthAnikaparvaNi tR^itIyo.adhyAyaH .. 3 .. mahAprasthAnikaM parvaM samAptam.. 17 .. ataH paraM svargArohaNaparvaH tasyAyamAdyaH shlokaH . janamejaya uvAcha . svargaM triviShTapaM prApya mama pUrvapitAmahAH . pANDavA dhArtarAShTrAshcha kAni sthAnAni bhejire .. 1 .. idaM mahAprasthAnikaM parva kuMbhaghoNasyena ##TI.Ar## . kR^iShNamAchAryeNa ##TI.Ar## . vyAsAchAryeNa cha mumbayyAM nirNayasAgaramudrAyantre mudrApitam . shakAbdAH 1832 sana 1910\. ##Mahabharata - Mahaprasthanika Parva - Chapter Footnotes## 17\-3\-8 aspR^ishyasya saMtyAga nR^ishaMsaM nirdayatvaM nAsti .. 17\-3\-10 shvavatAmashuchitvAddhiShNyaM sthAnaM svarge nAsti . krodhavashA nAma devagaNA ashucheriShTApUrtaphalaM ghnanti .. 17\-3\-18 abhijAtosi kulInosi . pituH pANDoH .. 17\-3\-26 nikAyyastho nivAsasthaH .. 17\-3\-27 samupasthitAH smR^itiviShayAH santi .. 17\-3\-31 yadeva bhrAtR^INAM sthAnaM prAptumichChAmi .. 31 ## \medskip\hrule\obeylines \medskip {\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om} {\rm Last updated \today} {\rm http://sanskritdocuments.org} \end{document}