%@@1 % File name : mbh18.itx %-------------------------------------------- % Text title : 18 mahAbhArate svargArohaNaparva.n % Author : Veda Vyasa % Language : sanskrit % Subject : religion % Description/comments : Access available at Prof John Smith's site % http://bombay.indology.info/mahabharata/statement.html % Transliterated by : Prof. Tokunaga % Proofread by : Team at Bhandarkar Oriental Research Institute (BORI), Tokunaga % Latest update : September 16, 2013 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions : i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.3 % Site access : http://sanskritdocuments.org/ %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. %@@1 %-------------------------------------------------------- \engtitle{.. 18 Mahabharata - Svargarohanaparva ..}## \itxtitle{.. 18 mahAbhArate svargArohaNaparvam ..}##\endtitles ## svargArohaNaparva svarge nAradavAkyam.h 1 \medskip janamejaya uvAcha|| svargaM triviShTapaM prApya mama pUrvapitAmahAH | pANDavA dhArtarAShTrAshcha kAni sthAnAni bhejire || 1|| etadichChAmyahaM shrotuM sarvavichchAsi me mataH | maharShiNAbhyanuj~nAto vyAsenAdbhutakarmaNA || 2|| vaishampAyana uvAcha|| svargaM triviShTapaM prApya tava pUrvapitAmahAH | yudhiShThiraprabhRRitayo yadakurvata tachChRRiNu || 3|| svargaM triviShTapaM prApya dharmarAjo yudhiShThiraH | duryodhanaM shriyA juShTaM dadarshAsInamAsane || 4|| bhrAjamAnamivAdityaM vIralakShmyAbhisa.nvRRitam | devairbhrAjiShNubhiH sAdhyaiH sahitaM puNyakarmabhiH || 5|| tato yudhiShThiro dRRiShTvA duryodhanamamarShitaH | sahasA saMnivRRitto.abhUchChriyaM dRRiShTvA suyodhane || 6|| bruvannuchchairvachastAnvai nAhaM duryodhanena vai | sahitaH kAmaye lokA.NllubdhenAdIrghadarshinA || 7|| yatkRRite pRRithivI sarvA suhRRido bAndhavAstathA | hatAsmAbhiH prasahyAjau kliShTaiH pUrvaM mahAvane || 8|| draupadI cha sabhAmadhye pA~nchAlI dharmachAriNI | parikliShTAnavadyA~NgI patnI no gurusaMnidhau || 9|| svasti devA na me kAmaH suyodhanamudIkShitum | tatrAhaM gantumichChAmi yatra te bhrAtaro mama || 10|| maivamityabravIttaM tu nAradaH prahasanniva | svarge nivAso rAjendra viruddhaM chApi nashyati || 11|| yudhiShThira mahAbAho maivaM vochaH katha~nchana | duryodhanaM prati nRRipaM shRRiNu chedaM vacho mama || 12|| eSha duryodhano rAjA pUjyate tridashaiH saha | sadbhishcha rAjapravarairya ime svargavAsinaH || 13|| vIralokagatiM prApto yuddhe hutvAtmanastanum | yUyaM sarve surasamA yena yuddhe samAsitAH || 14|| sa eSha kShatradharmeNa sthAnametadavAptavAn | bhaye mahati yo.abhIto babhUva pRRithivIpatiH || 15|| na tanmanasi kartavyaM putra yaddyUtakAritam | draupadyAshcha parikleshaM na chintayatumarhasi || 16|| ye chAnye.api parikleshA yuShmAkaM dyUtakAritAH | sa~NgrAmeShvatha vAnyatra na tAnsa.nsmartumarhasi || 17|| samAgachCha yathAnyAyaM rAj~nA duryodhanena vai | svargo.ayaM neha vairANi bhavanti manujAdhipa || 18|| nAradenaivamuktastu kururAjo yudhiShThiraH | bhrAtR^InpaprachCha medhAvI vAkyametaduvAcha ha || 19|| yadi duryodhanasyaite vIralokAH sanAtanAH | adharmaj~nasya pApasya pRRithivIsuhRRidadruhaH || 20|| yatkRRite pRRithivI naShTA sahayA sarathadvipA | vayaM cha manyunA dagdhA vairaM pratichikIrShavaH || 21|| ye te vIrA mahAtmAno bhrAtaro me mahAvratAH | satyapratij~nA lokasya shUrA vai satyavAdinaH || 22|| teShAmidAnIM ke lokA draShTumichChAmi tAnaham | karNaM chaiva mahAtmAnaM kaunteyaM satyasa~Ngaram || 23|| dhRRiShTadyumnaM sAtyakiM cha dhRRiShTadyumnasya chAtmajAn | ye cha shastrairvadhaM prAptAH kShatradharmeNa pArthivAH || 24|| kva nu te pArthivA brahmannaitAnpashyAmi nArada | virATadrupadau chaiva dhRRiShTaketumukhA.nshcha tAn || 25|| shikhaNDinaM cha pA~nchAlyaM draupadeyA.nshcha sarvashaH | abhimanyuM cha durdharShaM draShTumichChAmi nArada || 26|| \hrule \medskip devadUtavisarjanam.h 2 \medskip yudhiShThira uvAcha|| neha pashyAmi vibudhA rAdheyamamitaujasam | bhrAtarau cha mahAtmAnau yudhAmanyUttamaujasau || 1|| juhuvurye sharIrANi raNavahnau mahArathAH | rAjAno rAjaputrAshcha ye madarthe hatA raNe || 2|| kva te mahArathAH sarve shArdUlasamavikramAH | tairapyayaM jito lokaH kachchitpuruShasattamaiH || 3|| yadi lokAnimAnprAptAste cha sarve mahArathAH | sthitaM vitta hi mAM devAH sahitaM tairmahAtmabhiH || 4|| kachchinna tairavApto.ayaM nRRipairloko.akShayaH shubhaH | na tairahaM vinA vatsye j~nAtibhirbhrAtRRibhistathA || 5|| mAturhi vachanaM shrutvA tadA salilakarmaNi | karNasya kriyatAM toyamiti tapyAmi tena vai || 6|| idaM cha paritapyAmi punaH punarahaM surAH | yanmAtuH sadRRishau pAdau tasyAhamamitaujasaH || 7|| dRRiShTvaiva taM nAnugataH karNaM parabalArdanam | na hyasmAnkarNasahitA~njayechChakro.api sa.nyuge || 8|| tamahaM yatratatrasthaM draShTumichChAmi sUryajam | avij~nAto mayA yo.asau ghAtitaH savyasAchinA || 9|| bhImaM cha bhImavikrAntaM prANebhyo.api priyaM mama | arjunaM chendrasa~NkAshaM yamau tau cha yamopamau || 10|| draShTumichChAmi tAM chAhaM pA~nchAlIM dharmachAriNIm | na cheha sthAtumichChAmi satyametadbravImi vaH || 11|| kiM me bhrAtRRivihInasya svargeNa surasattamAH | yatra te sa mama svargo nAyaM svargo mato mama || 12|| devA UchuH|| yadi vai tatra te shraddhA gamyatAM putra mAchiram | priye hi tava vartAmo devarAjasya shAsanAt || 13|| vaishampAyana uvAcha|| ityuktvA taM tato devA devadUtamupAdishan | yudhiShThirasya suhRRido darshayeti parantapa || 14|| tataH kuntIsuto rAjA devadUtashcha jagmatuH | sahitau rAjashArdUla yatra te puruSharShabhAH || 15|| agrato devadUtastu yayau rAjA cha pRRiShThataH | panthAnamashubhaM durgaM sevitaM pApakarmabhiH || 16|| tamasA sa.nvRRitaM ghoraM keshashaivalashAdvalam | yuktaM pApakRRitAM gandhairmA.nsashoNitakardamam || 17|| da.nshotthAnaM sajhillIkaM makShikAmashakAvRRitam | itashchetashcha kuNapaiH samantAtparivAritam || 18|| asthikeshasamAkIrNaM kRRimikITasamAkulam | jvalanena pradIptena samantAtpariveShTitam || 19|| ayomukhaishcha kAkolairgRRidhraishcha samabhidrutam | sUchImukhaistathA pretairvindhyashailopamairvRRitam || 20|| medorudhirayuktaishcha ChinnabAhUrupANibhiH | nikRRittodarapAdaishcha tatra tatra praveritaiH || 21|| sa tatkuNapadurgandhamashivaM romaharShaNam | jagAma rAjA dharmAtmA madhye bahu vichintayan || 22|| dadarshoShNodakaiH pUrNAM nadIM chApi sudurgamAm | asipatravanaM chaiva nishitakShurasa.nvRRitam || 23|| karambhavAlukAstaptA AyasIshcha shilAH pRRithak | lohakumbhIshcha tailasya kvAthyamAnAH samantataH || 24|| kUTashAlmalikaM chApi dusparshaM tIkShNakaNTakam | dadarsha chApi kaunteyo yAtanAH pApakarmiNAm || 25|| sa taM durgandhamAlakShya devadUtamuvAcha ha | kiyadadhvAnamasmAbhirgantavyamidamIdRRisham || 26|| kva cha te bhrAtaro mahyaM tanmamAkhyAtumarhasi | desho.ayaM kashcha devAnAmetadichChAmi veditum || 27|| sa saMnivavRRite shrutvA dharmarAjasya bhAShitam | devadUto.abravIchchainametAvadgamanaM tava || 28|| nivartitavyaM hi mayA tathAsmyukto divaukasaiH | yadi shrAnto.asi rAjendra tvamathAgantumarhasi || 29|| yudhiShThirastu nirviNNastena gandhena mUrChitaH | nivartane dhRRitamanAH paryAvartata bhArata || 30|| sa saMnivRRitto dharmAtmA duHkhashokasamanvitaH | shushrAva tatra vadatAM dInA vAchaH samantataH || 31|| bho bho dharmaja rAjarShe puNyAbhijana pANDava | anugrahArthamasmAkaM tiShTha tAvanmuhUrtakam || 32|| AyAti tvayi durdharShe vAti puNyaH samIraNaH | tava gandhAnugastAta yenAsmAnsukhamAgamat || 33|| te vayaM pArtha dIrghasya kAlasya puruSharShabha | sukhamAsAdayiShyAmastvAM dRRiShTvA rAjasattama || 34|| santiShThasva mahAbAho muhUrtamapi bhArata | tvayi tiShThati kauravya yAtanAsmAnna bAdhate || 35|| evaM bahuvidhA vAchaH kRRipaNA vedanAvatAm | tasmindeshe sa shushrAva samantAdvadatAM nRRipa || 36|| teShAM tadvachanaM shrutvA dayAvAndInabhAShiNAm | aho kRRichChramiti prAha tasthau sa cha yudhiShThiraH || 37|| sa tA giraH purastAdvai shrutapUrvAH punaH punaH | glAnAnAM duHkhitAnAM cha nAbhyajAnata pANDavaH || 38|| abudhyamAnastA vAcho dharmaputro yudhiShThiraH | uvAcha ke bhavanto vai kimarthamiha tiShThatha || 39|| ityuktAste tataH sarve samantAdavabhAShire | karNo.ahaM bhImaseno.ahamarjuno.ahamiti prabho || 40|| nakulaH sahadevo.ahaM dhRRiShTadyumno.ahamityuta | draupadI draupadeyAshcha ityevaM te vichukrushuH || 41|| tA vAchaH sA tadA shrutvA taddeshasadRRishIrnRRipa | tato vimamRRishe rAjA kiM nvidaM daivakAritam || 42|| kiM nu tatkaluShaM karma kRRitamebhirmahAtmabhiH | karNena draupadeyairvA pA~nchAlyA vA sumadhyayA || 43|| ya ime pApagandhe.asmindeshe santi sudAruNe | na hi jAnAmi sarveShAM duShkRRitaM puNyakarmaNAm || 44|| kiM kRRitvA dhRRitarAShTrasya putro rAjA suyodhanaH | tathA shriyA yutaH pApaH saha sarvaiH padAnugaiH || 45|| mahendra iva lakShmIvAnAste paramapUjitaH | kasyedAnIM vikAro.ayaM yadime narakaM gatAH || 46|| sarvadharmavidaH shUrAH satyAgamaparAyaNAH | kShAtradharmaparAH prAj~nA yajvAno bhUridakShiNAH || 47|| kiM nu supto.asmi jAgarmi chetayAno na chetaye | aho chittavikAro.ayaM syAdvA me chittavibhramaH || 48|| evaM bahuvidhaM rAjA vimamarsha yudhiShThiraH | duHkhashokasamAviShTashchintAvyAkulitendriyaH || 49|| krodhamAhArayachchaiva tIvraM dharmasuto nRRipaH | devA.nshcha garhayAmAsa dharmaM chaiva yudhiShThiraH || 50|| sa tIvragandhasantapto devadUtamuvAcha ha | gamyatAM bhadra yeShAM tvaM dUtasteShAmupAntikam || 51|| na hyahaM tatra yAsmyAmi sthito.asmIti nivedyatAm | matsa.nshrayAdime dUta sukhino bhrAtaro hi me || 52|| ityuktaH sa tadA dUtaH pANDuputreNa dhImatA | jagAma tatra yatrAste devarAjaH shatakratuH || 53|| nivedayAmAsa cha taddharmarAjachikIrShitam | yathoktaM dharmaputreNa sarvameva janAdhipa || 54|| \hrule \medskip yudhiShThirasvargArohaNam.h 3 \medskip vaishampAyana uvAcha|| sthite muhUrtaM pArthe tu dharmarAje yudhiShThire | Ajagmustatra kauravya devAH shakrapurogamAH || 1|| svayaM vigrahavAndharmo rAjAnaM prasamIkShitum | tatrAjagAma yatrAsau kururAjo yudhiShThiraH || 2|| teShu bhAsvaradeheShu puNyAbhijanakarmasu | samAgateShu deveShu vyagamattattamo nRRipa || 3|| nAdRRishyanta cha tAstatra yAtanAH pApakarmiNAm | nadI vaitaraNI chaiva kUTashAlmalinA saha || 4|| lohakumbhyaH shilAshchaiva nAdRRishyanta bhayAnakAH | vikRRitAni sharIrANi yAni tatra samantataH || 5|| dadarsha rAjA kaunteyastAnyadRRishyAni chAbhavan || 5|| tato vAyuH sukhasparshaH puNyagandhavahaH shivaH | vavau devasamIpasthaH shItalo.atIva bhArata || 6|| marutaH saha shakreNa vasavashchAshvinau saha | sAdhyA rudrAstathAdityA ye chAnye.api divaukasaH || 7|| sarve tatra samAjagmuH siddhAshcha paramarShayaH | yatra rAjA mahAtejA dharmaputraH sthito.abhavat || 8|| tataH shakraH surapatiH shriyA paramayA yutaH | yudhiShThiramuvAchedaM sAntvapUrvamidaM vachaH || 9|| yudhiShThira mahAbAho prItA devagaNAstava | ehyehi puruShavyAghra kRRitametAvatA vibho || 10|| siddhiH prAptA tvayA rAja.NllokAshchApyakShayAstava || 10|| na cha manyustvayA kAryaH shRRiNu chedaM vacho mama | avashyaM narakastAta draShTavyaH sarvarAjabhiH || 11|| shubhAnAmashubhAnAM cha dvau rAshI puruSharShabha | yaH pUrvaM sukRRitaM bhu~Nkte pashchAnnirayameti saH || 12|| pUrvaM narakabhAgyastu pashchAtsvargamupaiti saH || 12|| bhUyiShThaM pApakarmA yaH sa pUrvaM svargamashnute | tena tvamevaM gamito mayA shreyorthinA nRRipa || 13|| vyAjena hi tvayA droNa upachIrNaH sutaM prati | vyAjenaiva tato rAjandarshito narakastava || 14|| yathaiva tvaM tathA bhImastathA pArtho yamau tathA | draupadI cha tathA kRRiShNA vyAjena narakaM gatAH || 15|| AgachCha narashArdUla muktAste chaiva kilbiShAt | svapakShAshchaiva ye tubhyaM pArthivA nihatA raNe || 16|| sarve svargamanuprAptAstAnpashya puruSharShabha || 16|| karNashchaiva maheShvAsaH sarvashastrabhRRitAM varaH | sa gataH paramAM siddhiM yadarthaM paritapyase || 17|| taM pashya puruShavyAghramAdityatanayaM vibho | svasthAnasthaM mahAbAho jahi shokaM nararShabha || 18|| bhrAtR^I.nshchAnyA.nstathA pashya svapakShA.nshchaiva pArthivAn | svaM svaM sthAnamanuprAptAnvyetu te mAnaso jvaraH || 19|| anubhUya pUrvaM tvaM kRRichChramitaH prabhRRiti kaurava | viharasva mayA sArdhaM gatashoko nirAmayaH || 20|| karmaNAM tAta puNyAnAM jitAnAM tapasA svayam | dAnAnAM cha mahAbAho phalaM prApnuhi pANDava || 21|| adya tvAM devagandharvA divyAshchApsaraso divi | upasevantu kalyANaM virajombaravAsasaH || 22|| rAjasUyajitA.NllokAnashvamedhAbhivardhitAn | prApnuhi tvaM mahAbAho tapasashcha phalaM mahat || 23|| uparyupari rAj~nAM hi tava lokA yudhiShThira | harishchandrasamAH pArtha yeShu tvaM vihariShyasi || 24|| mAndhAtA yatra rAjarShiryatra rAjA bhagIrathaH | dauHShantiryatra bharatastatra tvaM vihariShyasi || 25|| eShA devanadI puNyA pArtha trailokyapAvanI | AkAshaga~NgA rAjendra tatrAplutya gamiShyasi || 26|| atra snAtasya te bhAvo mAnuSho vigamiShyati | gatashoko nirAyAso muktavairo bhaviShyasi || 27|| evaM bruvati devendre kauravendraM yudhiShThiram | dharmo vigrahavAnsAkShAduvAcha sutamAtmanaH || 28|| bho bho rAjanmahAprAj~na prIto.asmi tava putraka | madbhaktyA satyavAkyena kShamayA cha damena cha || 29|| eShA tRRitIyA jij~nAsA tava rAjankRRitA mayA | na shakyase chAlayituM svabhAvAtpArtha hetubhiH || 30|| pUrvaM parIkShito hi tvamAsIrdvaitavanaM prati | araNIsahitasyArthe tachcha nistIrNavAnasi || 31|| sodaryeShu vinaShTeShu draupadyAM tatra bhArata | shvarUpadhAriNA putra punastvaM me parIkShitaH || 32|| idaM tRRitIyaM bhrAtR^INAmarthe yatsthAtumichChasi | vishuddho.asi mahAbhAga sukhI vigatakalmaShaH || 33|| na cha te bhrAtaraH pArtha narakasthA vishAM pate | mAyaiShA devarAjena mahendreNa prayojitA || 34|| avashyaM narakastAta draShTavyaH sarvarAjabhiH | tatastvayA prAptamidaM muhUrtaM duHkhamuttamam || 35|| na savyasAchI bhImo vA yamau vA puruSharShabhau | karNo vA satyavAkShUro narakArhAshchiraM nRRipa || 36|| na kRRiShNA rAjaputrI cha narakArhA yudhiShThira | ehyehi bharatashreShTha pashya ga~NgAM trilokagAm || 37|| evamuktaH sa rAjarShistava pUrvapitAmahaH | jagAma saha dharmeNa sarvaishcha tridashAlayaiH || 38|| ga~NgAM devanadIM puNyAM pAvanImRRiShisa.nstutAm | avagAhya tu tAM rAjA tanuM tatyAja mAnuShIm || 39|| tato divyavapurbhUtvA dharmarAjo yudhiShThiraH | nirvairo gatasantApo jale tasminsamAplutaH || 40|| tato yayau vRRito devaiH kururAjo yudhiShThiraH | dharmeNa sahito dhImAnstUyamAno maharShibhiH || 41|| \hrule \medskip 4 \medskip vaishampAyana uvAcha|| tato yudhiShThiro rAjA devaiH sarShimarudgaNaiH | pUjyamAno yayau tatra yatra te kurupu~NgavAH || 1|| dadarsha tatra govindaM brAhmeNa vapuShAnvitam | tenaiva dRRiShTapUrveNa sAdRRishyenopasUchitam || 2|| dIpyamAnaM svavapuShA divyairastrairupasthitam | chakraprabhRRitibhirghorairdivyaiH puruShavigrahaiH || 3|| upAsyamAnaM vIreNa phalgunena suvarchasA || 3|| aparasminnathoddeshe karNaM shastrabhRRitAM varam | dvAdashAdityasahitaM dadarsha kurunandanaH || 4|| athAparasminnuddeshe marudgaNavRRitaM prabhum | bhImasenamathApashyattenaiva vapuShAnvitam || 5|| ashvinostu tathA sthAne dIpyamAnau svatejasA | nakulaM sahadevaM cha dadarsha kurunandanaH || 6|| tathA dadarsha pA~nchAlIM kamalotpalamAlinIm | vapuShA svargamAkramya tiShThantImarkavarchasam || 7|| athainAM sahasA rAjA praShTumaichChadyudhiShThiraH | tato.asya bhagavAnindraH kathayAmAsa devarAT || 8|| shrIreShA draupadIrUpA tvadarthe mAnuShaM gatA | ayonijA lokakAntA puNyagandhA yudhiShThira || 9|| drupadasya kule jAtA bhavadbhishchopajIvitA | ratyarthaM bhavatAM hyeShA nirmitA shUlapANinA || 10|| ete pa~ncha mahAbhAgA gandharvAH pAvakaprabhAH | draupadyAstanayA rAjanyuShmAkamamitaujasaH || 11|| pashya gandharvarAjAnaM dhRRitarAShTraM manIShiNam | enaM cha tvaM vijAnIhi bhrAtaraM pUrvajaM pituH || 12|| ayaM te pUrvajo bhrAtA kaunteyaH pAvakadyutiH | sUryaputro.agrajaH shreShTho rAdheya iti vishrutaH || 13|| Adityasahito yAti pashyainaM puruSharShabha || 13|| sAdhyAnAmatha devAnAM vasUnAM marutAmapi | gaNeShu pashya rAjendra vRRiShNyandhakamahArathAn || 14|| sAtyakipramukhAnvIrAnbhojA.nshchaiva mahArathAn || 14|| somena sahitaM pashya saubhadramaparAjitam | abhimanyuM maheShvAsaM nishAkarasamadyutim || 15|| eSha pANDurmaheShvAsaH kuntyA mAdryA cha sa~NgataH | vimAnena sadAbhyeti pitA tava mamAntikam || 16|| vasubhiH sahitaM pashya bhIShmaM shAntanavaM nRRipam | droNaM bRRihaspateH pArshve gurumenaM nishAmaya || 17|| ete chAnye mahIpAlA yodhAstava cha pANDava | gandharvaiH sahitA yAnti yakShaiH puNyajanaistathA || 18|| guhyakAnAM gatiM chApi kechitprAptA nRRisattamAH | tyaktvA dehaM jitasvargAH puNyavAgbuddhikarmabhiH || 19|| \hrule \medskip 5 \medskip janamejaya uvAcha|| bhIShmadroNau mahAtmAnau dhRRitarAShTrashcha pArthivaH | virATadrupadau chobhau sha~NkhashchaivottarastathA || 1|| dhRRiShTaketurjayatseno rAjA chaiva sa satyajit | duryodhanasutAshchaiva shakunishchaiva saubalaH || 2|| karNaputrAshcha vikrAntA rAjA chaiva jayadrathaH | ghaTotkachAdayashchaiva ye chAnye nAnukIrtitAH || 3|| ye chAnye kIrtitAstatra rAjAno dIptamUrtayaH | svarge kAlaM kiyantaM te tasthustadapi sha.nsa me || 4|| Aho svichChAshvataM sthAnaM teShAM tatra dvijottama | ante vA karmaNaH kAM te gatiM prAptA nararShabhAH || 5|| etadichChAmyahaM shrotuM prochyamAnaM tvayA dvija || 5|| sUta uvAcha|| ityuktaH sa tu viprarShiranuj~nAto mahAtmanA | vyAsena tasya nRRipaterAkhyAtumupachakrame || 6|| vaishampAyana uvAcha|| gantavyaM karmaNAmante sarveNa manujAdhipa | shRRiNu guhyamidaM rAjandevAnAM bharatarShabha || 7|| yaduvAcha mahAtejA divyachakShuH pratApavAn || 7|| muniH purANaH kauravya pArAsharyo mahAvrataH | agAdhabuddhiH sarvaj~no gatij~naH sarvakarmaNAm || 8|| vasUneva mahAtejA bhIShmaH prApa mahAdyutiH | aShTAveva hi dRRishyante vasavo bharatarShabha || 9|| bRRihaspatiM viveshAtha droNo hya~NgirasAM varam | kRRitavarmA tu hArdikyaH pravivesha marudgaNam || 10|| sanatkumAraM pradyumnaH pravivesha yathAgatam | dhRRitarAShTro dhaneshasya lokAnprApa durAsadAn || 11|| dhRRitarAShTreNa sahitA gAndhArI cha yashasvinI | patnIbhyAM sahitaH pANDurmahendrasadanaM yayau || 12|| virATadrupadau chobhau dhRRiShTaketushcha pArthivaH | nishaThAkrUrasAmbAshcha bhAnuH kampo viDUrathaH || 13|| bhUrishravAH shalashchaiva bhUrishcha pRRithivIpatiH | ugrasenastathA ka.nso vasudevashcha vIryavAn || 14|| uttarashcha saha bhrAtrA sha~Nkhena narapu~NgavaH | vishveShAM devatAnAM te vivishurnarasattamAH || 15|| varchA nAma mahAtejAH somaputraH pratApavAn | so.abhimanyurnRRisiMhasya phalgunasya suto.abhavat || 16|| sa yuddhvA kShatradharmeNa yathA nAnyaH pumAnkvachit | vivesha somaM dharmAtmA karmaNo.ante mahArathaH || 17|| Avivesha raviM karNaH pitaraM puruSharShabha | dvAparaM shakuniH prApa dhRRiShTadyumnastu pAvakam || 18|| dhRRitarAShTrAtmajAH sarve yAtudhAnA balotkaTAH | RRiddhimanto mahAtmAnaH shastrapUtA divaM gatAH || 19|| dharmamevAvishatkShattA rAjA chaiva yudhiShThiraH || 19|| ananto bhagavAndevaH pravivesha rasAtalam | pitAmahaniyogAddhi yo yogAdgAmadhArayat || 20|| ShoDashastrIsahasrANi vAsudevaparigrahaH | nyamajjanta sarasvatyAM kAlena janamejaya || 21|| tAshchApyapsaraso bhUtvA vAsudevamupAgaman || 21|| hatAstasminmahAyuddhe ye vIrAstu mahArathAH | ghaTotkachAdayaH sarve devAnyakShA.nshcha bhejire || 22|| duryodhanasahAyAshcha rAkShasAH parikIrtitAH | prAptAste kramasho rAjansarvalokAnanuttamAn || 23|| bhavanaM cha mahendrasya kuberasya cha dhImataH | varuNasya tathA lokAnvivishuH puruSharShabhAH || 24|| etatte sarvamAkhyAtaM vistareNa mahAdyute | kurUNAM charitaM kRRitsnaM pANDavAnAM cha bhArata || 25|| sUta uvAcha|| etachChrutvA dvijashreShThAtsa rAjA janamejayaH | vismito.abhavadatyarthaM yaj~nakarmAntareShvatha || 26|| tataH samApayAmAsuH karma tattasya yAjakAH | AstIkashchAbhavatprItaH parimokShya bhuja~NgamAn || 27|| tato dvijAtInsarvA.nstAndakShiNAbhiratoShayat | pUjitAshchApi te rAj~nA tato jagmuryathAgatam || 28|| visarjayitvA viprA.nstAnrAjApi janamejayaH | tatastakShashilAyAH sa punarAyAdgajAhvayam || 29|| etatte sarvamAkhyAtaM vaishampAyanakIrtitam | vyAsAj~nayA samAkhyAtaM sarpasatre nRRipasya ha || 30|| puNyo.ayamitihAsAkhyaH pavitraM chedamuttamam | kRRiShNena muninA vipra niyataM satyavAdinA || 31|| sarvaj~nena vidhij~nena dharmaj~nAnavatA satA | atIndriyeNa shuchinA tapasA bhAvitAtmanA || 32|| aishvarye vartatA chaiva sA~NkhyayogavidA tathA | naikatantravibuddhena dRRiShTvA divyena chakShuShA || 33|| kIrtiM prathayatA loke pANDavAnAM mahAtmanAm | anyeShAM kShatriyANAM cha bhUridraviNatejasAm || 34|| ya idaM shrAvayedvidvAnsadA parvaNi parvaNi | dhUtapApmA jitasvargo brahmabhUyAya gachChati || 35|| yashchedaM shrAvayechChrAddhe brAhmaNAnpAdamantataH | akShayyamannapAnaM vai pitR^I.nstasyopatiShThate || 36|| ahnA yadenaH kurute indriyairmanasApi vA | mahAbhAratamAkhyAya pashchAtsandhyAM pramuchyate || 37|| dharme chArthe cha kAme cha mokShe cha bharatarShabha | yadihAsti tadanyatra yannehAsti na tatkvachit || 38|| jayo nAmetihAso.ayaM shrotavyo bhUtimichChatA | rAj~nA rAjasutaishchApi garbhiNyA chaiva yoShitA || 39|| svargakAmo labhetsvargaM jayakAmo labhejjayam | garbhiNI labhate putraM kanyAM vA bahubhAginIm || 40|| anAgataM tribhirvarShaiH kRRiShNadvaipAyanaH prabhuH | sa.ndarbhaM bhAratasyAsya kRRitavAndharmakAmyayA || 41|| nArado.ashrAvayaddevAnasito devalaH pitR^In | rakSho yakShA~nshuko martyAnvaishampAyana eva tu || 42|| itihAsamimaM puNyaM mahArthaM vedasaMmitam | shrAvayedyastu varNA.nstrInkRRitvA brAhmaNamagrataH || 43|| sa naraH pApanirmuktaH kIrtiM prApyeha shaunaka | gachChetparamikAM siddhimatra me nAsti sa.nshayaH || 44|| bhAratAdhyayanAtpuNyAdapi pAdamadhIyataH | shraddadhAnasya pUyante sarvapApAnyasheShataH || 45|| maharShirbhagavAnvyAsaH kRRitvemAM saMhitAM purA | shlokaishchaturbhirbhagavAnputramadhyApayachChukam || 46|| mAtApitRRisahasrANi putradArashatAni cha | sa.nsAreShvanubhUtAni yAnti yAsyanti chApare || 47|| harShasthAnasahasrANi bhayasthAnashatAni cha | divase divase mUDhamAvishanti na paNDitam || 48|| UrdhvabAhurviraumyeSha na cha kashchichChRRiNoti me | dharmAdarthashcha kAmashcha sa kimarthaM na sevyate || 49|| na jAtu kAmAnna bhayAnna lobhA;ddharmaM tyajejjIvitasyApi hetoH | nityo dharmaH sukhaduHkhe tvanitye; jIvo nityo heturasya tvanityaH || 50|| imAM bhAratasAvitrIM prAtarutthAya yaH paThet | sa bhArataphalaM prApya paraM brahmAdhigachChati || 51|| yathA samudro bhagavAnyathA cha himavAngiriH | khyAtAvubhau ratnanidhI tathA bhAratamuchyate || 52|| mahAbhAratamAkhyAnaM yaH paThetsusamAhitaH | sa gachChetparamAM siddhimiti me nAsti sa.nshayaH || 53|| dvaipAyanoShThapuTaniHsRRitamaprameyaM; puNyaM pavitramatha pApaharaM shivaM cha | yo bhArataM samadhigachChati vAchyamAnaM; kiM tasya puShkarajalairabhiShechanena || 54|| \medskip ## \hrule Mahabharata Critical Edition Only for Personal Studies Encoding: ISCII Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, Pune, India, 1999 http://bombay.indology.info/mahabharata/statement.html for further details