|| ṛgvedaḥ vaidikasvaravirahitaḥ maṇḍalaṁ 2 ||
tvamagne dyubhistvamāśuśukṣaṇistvamadbhyastvamaśmanaspari |
tvaṁ vanebhyastvamoṣadhībhyastvaṁ nṛṇāṁ nṛpate jāyase śuciḥ || 2.001.01
tavāgne hotraṁ tava potramṛtviyaṁ tava neṣṭraṁ tvamagnidṛtāyataḥ |
tava praśāstraṁ tvamadhvarīyasi brahmā cāsi gṛhapatiśca no dame || 2.001.02
tvamagna indro vṛṣabhaḥ satāmasi tvaṁ viṣṇururugāyo namasyaḥ |
tvaṁ brahmā rayividbrahmaṇaspate tvaṁ vidhartaḥ sacase puraṁdhyā || 2.001.03
tvamagne rājā varuṇo dhṛtavratastvaṁ mitro bhavasi dasma īḍyaḥ |
tvamaryamā satpatiryasya sambhujaṁ tvamaṁśo vidathe deva bhājayuḥ || 2.001.04
tvamagne tvaṣṭā vidhate suvīryaṁ tava gnāvo mitramahaḥ sajātyam |
tvamāśuhemā rariṣe svaśvyaṁ tvaṁ narāṁ śardho asi purūvasuḥ || 2.001.05
tvamagne rudro asuro maho divastvaṁ śardho mārutaṁ pṛkṣa īśiṣe |
tvaṁ vātairaruṇairyāsi śaṁgayastvaṁ pūṣā vidhataḥ pāsi nu tmanā || 2.001.06
tvamagne draviṇodā araṁkṛte tvaṁ devaḥ savitā ratnadhā asi |
tvaṁ bhago nṛpate vasva īśiṣe tvaṁ pāyurdame yaste'vidhat || 2.001.07
tvāmagne dama ā viśpatiṁ viśastvāṁ rājānaṁ suvidatramṛñjate |
tvaṁ viśvāni svanīka patyase tvaṁ sahasrāṇi śatā daśa prati || 2.001.08
tvāmagne pitaramiṣṭibhirnarastvāṁ bhrātrāya śamyā tanūrucam |
tvaṁ putro bhavasi yaste'vidhattvaṁ sakhā suśevaḥ pāsyādhṛṣaḥ || 2.001.09
tvamagna ṛbhurāke namasyastvaṁ vājasya kṣumato rāya īśiṣe |
tvaṁ vi bhāsyanu dakṣi dāvane tvaṁ viśikṣurasi yajñamātaniḥ || 2.001.10
tvamagne aditirdeva dāśuṣe tvaṁ hotrā bhāratī vardhase girā |
tvamiḻā śatahimāsi dakṣase tvaṁ vṛtrahā vasupate sarasvatī || 2.001.11
tvamagne subhṛta uttamaṁ vayastava spārhe varṇa ā saṁdṛśi śriyaḥ |
tvaṁ vājaḥ prataraṇo bṛhannasi tvaṁ rayirbahulo viśvataspṛthuḥ || 2.001.12
tvāmagna ādityāsa āsyaṁ tvāṁ jihvāṁ śucayaścakrire kave |
tvāṁ rātiṣāco adhvareṣu saścire tve devā haviradantyāhutam || 2.001.13
tve agne viśve amṛtāso adruha āsā devā haviradantyāhutam |
tvayā martāsaḥ svadanta āsutiṁ tvaṁ garbho vīrudhāṁ jajñiṣe śuciḥ || 2.001.14
tvaṁ tānsaṁ ca prati cāsi majmanāgne sujāta pra ca deva ricyase |
pṛkṣo yadatra mahinā vi te bhuvadanu dyāvāpṛthivī rodasī ubhe || 2.001.15
ye stotṛbhyo goagrāmaśvapeśasamagne rātimupasṛjanti sūrayaḥ |
asmāñca tāśca pra hi neṣi vasya ā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.001.16
yajñena vardhata jātavedasamagniṁ yajadhvaṁ haviṣā tanā girā |
samidhānaṁ suprayasaṁ svarṇaraṁ dyukṣaṁ hotāraṁ vṛjaneṣu dhūrṣadam || 2.002.01
abhi tvā naktīruṣaso vavāśire'gne vatsaṁ na svasareṣu dhenavaḥ |
diva ivedaratirmānuṣā yugā kṣapo bhāsi puruvāra saṁyataḥ || 2.002.02
taṁ devā budhne rajasaḥ sudaṁsasaṁ divaspṛthivyoraratiṁ nyerire |
rathamiva vedyaṁ śukraśociṣamagniṁ mitraṁ na kṣitiṣu praśaṁsyam || 2.002.03
tamukṣamāṇaṁ rajasi sva ā dame candramiva surucaṁ hvāra ā dadhuḥ |
pṛśnyāḥ pataraṁ citayantamakṣabhiḥ pātho na pāyuṁ janasī ubhe anu || 2.002.04
sa hotā viśvaṁ pari bhūtvadhvaraṁ tamu havyairmanuṣa ṛñjate girā |
hiriśipro vṛdhasānāsu jarbhuraddyaurna stṛbhiścitayadrodasī anu || 2.002.05
sa no revatsamidhānaḥ svastaye saṁdadasvānrayimasmāsu dīdihi |
ā naḥ kṛṇuṣva suvitāya rodasī agne havyā manuṣo deva vītaye || 2.002.06
dā no agne bṛhato dāḥ sahasriṇo duro na vājaṁ śrutyā apā vṛdhi |
prācī dyāvāpṛthivī brahmaṇā kṛdhi svarṇa śukramuṣaso vi didyutaḥ || 2.002.07
sa idhāna uṣaso rāmyā anu svarṇa dīdedaruṣeṇa bhānunā |
hotrābhiragnirmanuṣaḥ svadhvaro rājā viśāmatithiścārurāyave || 2.002.08
evā no agne amṛteṣu pūrvya dhīṣpīpāya bṛhaddiveṣu mānuṣā |
duhānā dhenurvṛjaneṣu kārave tmanā śatinaṁ pururūpamiṣaṇi || 2.002.09
vayamagne arvatā vā suvīryaṁ brahmaṇā vā citayemā janā ati |
asmākaṁ dyumnamadhi pañca kṛṣṭiṣūccā svarṇa śuśucīta duṣṭaram || 2.002.10
sa no bodhi sahasya praśaṁsyo yasminsujātā iṣayanta sūrayaḥ |
yamagne yajñamupayanti vājino nitye toke dīdivāṁsaṁ sve dame || 2.002.11
ubhayāso jātavedaḥ syāma te stotāro agne sūrayaśca śarmaṇi |
vasvo rāyaḥ puruścandrasya bhūyasaḥ prajāvataḥ svapatyasya śagdhi naḥ || 2.002.12
ye stotṛbhyo goagrāmaśvapeśasamagne rātimupasṛjanti sūrayaḥ |
asmāñca tāśca pra hi neṣi vasya ā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.002.13
samiddho agnirnihitaḥ pṛthivyāṁ pratyaṅviśvāni bhuvanānyasthāt |
hotā pāvakaḥ pradivaḥ sumedhā devo devānyajatvagnirarhan || 2.003.01
narāśaṁsaḥ prati dhāmānyañjantisro divaḥ prati mahnā svarciḥ |
ghṛtapruṣā manasā havyamundanmūrdhanyajñasya samanaktu devān || 2.003.02
īḻito agne manasā no arhandevānyakṣi mānuṣātpūrvo adya |
sa ā vaha marutāṁ śardho acyutamindraṁ naro barhiṣadaṁ yajadhvam || 2.003.03
deva barhirvardhamānaṁ suvīraṁ stīrṇaṁ rāye subharaṁ vedyasyām |
ghṛtenāktaṁ vasavaḥ sīdatedaṁ viśve devā ādityā yajñiyāsaḥ || 2.003.04
vi śrayantāmurviyā hūyamānā dvāro devīḥ suprāyaṇā namobhiḥ |
vyacasvatīrvi prathantāmajuryā varṇaṁ punānā yaśasaṁ suvīram || 2.003.05
sādhvapāṁsi sanatā na ukṣite uṣāsānaktā vayyeva raṇvite |
tantuṁ tataṁ saṁvayantī samīcī yajñasya peśaḥ sudughe payasvatī || 2.003.06
daivyā hotārā prathamā viduṣṭara ṛju yakṣataḥ samṛcā vapuṣṭarā |
devānyajantāvṛtuthā samañjato nābhā pṛthivyā adhi sānuṣu triṣu || 2.003.07
sarasvatī sādhayantī dhiyaṁ na iḻā devī bhāratī viśvatūrtiḥ |
tisro devīḥ svadhayā barhiredamacchidraṁ pāntu śaraṇaṁ niṣadya || 2.003.08
piśaṅgarūpaḥ subharo vayodhāḥ śruṣṭī vīro jāyate devakāmaḥ |
prajāṁ tvaṣṭā vi ṣyatu nābhimasme athā devānāmapyetu pāthaḥ || 2.003.09
vanaspatiravasṛjannupa sthādagnirhaviḥ sūdayāti pra dhībhiḥ |
tridhā samaktaṁ nayatu prajānandevebhyo daivyaḥ śamitopa havyam || 2.003.10
ghṛtaṁ mimikṣe ghṛtamasya yonirghṛte śrito ghṛtamvasya dhāma |
anuṣvadhamā vaha mādayasva svāhākṛtaṁ vṛṣabha vakṣi havyam || 2.003.11
huve vaḥ sudyotmānaṁ suvṛktiṁ viśāmagnimatithiṁ suprayasam |
mitra iva yo didhiṣāyyo bhūddeva ādeve jane jātavedāḥ || 2.004.01
imaṁ vidhanto apāṁ sadhasthe dvitādadhurbhṛgavo vikṣvāyoḥ |
eṣa viśvānyabhyastu bhūmā devānāmagniraratirjīrāśvaḥ || 2.004.02
agniṁ devāso mānuṣīṣu vikṣu priyaṁ dhuḥ kṣeṣyanto na mitram |
sa dīdayaduśatīrūrmyā ā dakṣāyyo yo dāsvate dama ā || 2.004.03
asya raṇvā svasyeva puṣṭiḥ saṁdṛṣṭirasya hiyānasya dakṣoḥ |
vi yo bharibhradoṣadhīṣu jihvāmatyo na rathyo dodhavīti vārān || 2.004.04
ā yanme abhvaṁ vanadaḥ panantośigbhyo nāmimīta varṇam |
sa citreṇa cikite raṁsu bhāsā jujurvā yo muhurā yuvā bhūt || 2.004.05
ā yo vanā tātṛṣāṇo na bhāti vārṇa pathā rathyeva svānīt |
kṛṣṇādhvā tapū raṇvaściketa dyauriva smayamāno nabhobhiḥ || 2.004.06
sa yo vyasthādabhi dakṣadurvīṁ paśurnaiti svayuragopāḥ |
agniḥ śociṣmā atasānyuṣṇankṛṣṇavyathirasvadayanna bhūma || 2.004.07
nū te pūrvasyāvaso adhītau tṛtīye vidathe manma śaṁsi |
asme agne saṁyadvīraṁ bṛhantaṁ kṣumantaṁ vājaṁ svapatyaṁ rayiṁ dāḥ || 2.004.08
tvayā yathā gṛtsamadāso agne guhā vanvanta uparā abhi ṣyuḥ |
suvīrāso abhimātiṣāhaḥ smatsūribhyo gṛṇate tadvayo dhāḥ || 2.004.09
hotājaniṣṭa cetanaḥ pitā pitṛbhya ūtaye |
prayakṣañjenyaṁ vasu śakema vājino yamam || 2.005.01
ā yasminsapta raśmayastatā yajñasya netari |
manuṣvaddaivyamaṣṭamaṁ potā viśvaṁ tadinvati || 2.005.02
dadhanve vā yadīmanu vocadbrahmāṇi veru tat |
pari viśvāni kāvyā nemiścakramivābhavat || 2.005.03
sākaṁ hi śucinā śuciḥ praśāstā kratunājani |
vidvā asya vratā dhruvā vayā ivānu rohate || 2.005.04
tā asya varṇamāyuvo neṣṭuḥ sacanta dhenavaḥ |
kuvittisṛbhya ā varaṁ svasāro yā idaṁ yayuḥ || 2.005.05
yadī māturupa svasā ghṛtaṁ bharantyasthita |
tāsāmadhvaryurāgatau yavo vṛṣṭīva modate || 2.005.06
svaḥ svāya dhāyase kṛṇutāmṛtvigṛtvijam |
stomaṁ yajñaṁ cādaraṁ vanemā rarimā vayam || 2.005.07
yathā vidvā araṁ karadviśvebhyo yajatebhyaḥ |
ayamagne tve api yaṁ yajñaṁ cakṛmā vayam || 2.005.08
imāṁ me agne samidhamimāmupasadaṁ vaneḥ |
imā u ṣu śrudhī giraḥ || 2.006.01
ayā te agne vidhemorjo napādaśvamiṣṭe |
enā sūktena sujāta || 2.006.02
taṁ tvā gīrbhirgirvaṇasaṁ draviṇasyuṁ draviṇodaḥ |
saparyema saparyavaḥ || 2.006.03
sa bodhi sūrirmaghavā vasupate vasudāvan |
yuyodhyasmaddveṣāṁsi || 2.006.04
sa no vṛṣṭiṁ divaspari sa no vājamanarvāṇam |
sa naḥ sahasriṇīriṣaḥ || 2.006.05
īḻānāyāvasyave yaviṣṭha dūta no girā |
yajiṣṭha hotarā gahi || 2.006.06
antarhyagna īyase vidvāñjanmobhayā kave |
dūto janyeva mitryaḥ || 2.006.07
sa vidvā ā ca piprayo yakṣi cikitva ānuṣak |
ā cāsminsatsi barhiṣi || 2.006.08
śreṣṭhaṁ yaviṣṭha bhāratāgne dyumantamā bhara |
vaso puruspṛhaṁ rayim || 2.007.01
mā no arātirīśata devasya martyasya ca |
parṣi tasyā uta dviṣaḥ || 2.007.02
viśvā uta tvayā vayaṁ dhārā udanyā iva |
ati gāhemahi dviṣaḥ || 2.007.03
śuciḥ pāvaka vandyo'gne bṛhadvi rocase |
tvaṁ ghṛtebhirāhutaḥ || 2.007.04
tvaṁ no asi bhāratāgne vaśābhirukṣabhiḥ |
aṣṭāpadībhirāhutaḥ || 2.007.05
drvannaḥ sarpirāsutiḥ pratno hotā vareṇyaḥ |
sahasasputro adbhutaḥ || 2.007.06
vājayanniva nū rathānyogā agnerupa stuhi |
yaśastamasya mīḻhuṣaḥ || 2.008.01
yaḥ sunītho dadāśuṣe'juryo jarayannarim |
cārupratīka āhutaḥ || 2.008.02
ya u śriyā dameṣvā doṣoṣasi praśasyate |
yasya vrataṁ na mīyate || 2.008.03
ā yaḥ svarṇa bhānunā citro vibhātyarciṣā |
añjāno ajarairabhi || 2.008.04
atrimanu svarājyamagnimukthāni vāvṛdhuḥ |
viśvā adhi śriyo dadhe || 2.008.05
agnerindrasya somasya devānāmūtibhirvayam |
ariṣyantaḥ sacemahyabhi ṣyāma pṛtanyataḥ || 2.008.06
ni hotā hotṛṣadane vidānastveṣo dīdivā asadatsudakṣaḥ |
adabdhavratapramatirvasiṣṭhaḥ sahasrambharaḥ śucijihvo agniḥ || 2.009.01
tvaṁ dūtastvamu naḥ paraspāstvaṁ vasya ā vṛṣabha praṇetā |
agne tokasya nastane tanūnāmaprayucchandīdyadbodhi gopāḥ || 2.009.02
vidhema te parame janmannagne vidhema stomairavare sadhasthe |
yasmādyonerudārithā yaje taṁ pra tve havīṁṣi juhure samiddhe || 2.009.03
agne yajasva haviṣā yajīyāñchruṣṭī deṣṇamabhi gṛṇīhi rādhaḥ |
tvaṁ hyasi rayipatī rayīṇāṁ tvaṁ śukrasya vacaso manotā || 2.009.04
ubhayaṁ te na kṣīyate vasavyaṁ divedive jāyamānasya dasma |
kṛdhi kṣumantaṁ jaritāramagne kṛdhi patiṁ svapatyasya rāyaḥ || 2.009.05
sainānīkena suvidatro asme yaṣṭā devā āyajiṣṭhaḥ svasti |
adabdho gopā uta naḥ paraspā agne dyumaduta revaddidīhi || 2.009.06
johūtro agniḥ prathamaḥ piteveḻaspade manuṣā yatsamiddhaḥ |
śriyaṁ vasāno amṛto vicetā marmṛjenyaḥ śravasyaḥ sa vājī || 2.010.01
śrūyā agniścitrabhānurhavaṁ me viśvābhirgīrbhiramṛto vicetāḥ |
śyāvā rathaṁ vahato rohitā votāruṣāha cakre vibhṛtraḥ || 2.010.02
uttānāyāmajanayansuṣūtaṁ bhuvadagniḥ purupeśāsu garbhaḥ |
śiriṇāyāṁ cidaktunā mahobhiraparīvṛto vasati pracetāḥ || 2.010.03
jigharmyagniṁ haviṣā ghṛtena pratikṣiyantaṁ bhuvanāni viśvā |
pṛthuṁ tiraścā vayasā bṛhantaṁ vyaciṣṭhamannai rabhasaṁ dṛśānam || 2.010.04
ā viśvataḥ pratyañcaṁ jigharmyarakṣasā manasā tajjuṣeta |
maryaśrīḥ spṛhayadvarṇo agnirnābhimṛśe tanvā jarbhurāṇaḥ || 2.010.05
jñeyā bhāgaṁ sahasāno vareṇa tvādūtāso manuvadvadema |
anūnamagniṁ juhvā vacasyā madhupṛcaṁ dhanasā johavīmi || 2.010.06
śrudhī havamindra mā riṣaṇyaḥ syāma te dāvane vasūnām |
imā hi tvāmūrjo vardhayanti vasūyavaḥ sindhavo na kṣarantaḥ || 2.011.01
sṛjo mahīrindra yā apinvaḥ pariṣṭhitā ahinā śūra pūrvīḥ |
amartyaṁ ciddāsaṁ manyamānamavābhinadukthairvāvṛdhānaḥ || 2.011.02
uktheṣvinnu śūra yeṣu cākanstomeṣvindra rudriyeṣu ca |
tubhyedetā yāsu mandasānaḥ pra vāyave sisrate na śubhrāḥ || 2.011.03
śubhraṁ nu te śuṣmaṁ vardhayantaḥ śubhraṁ vajraṁ bāhvordadhānāḥ |
śubhrastvamindra vāvṛdhāno asme dāsīrviśaḥ sūryeṇa sahyāḥ || 2.011.04
guhā hitaṁ guhyaṁ gūḻhamapsvapīvṛtaṁ māyinaṁ kṣiyantam |
uto apo dyāṁ tastabhvāṁsamahannahiṁ śūra vīryeṇa || 2.011.05
stavā nu ta indra pūrvyā mahānyuta stavāma nūtanā kṛtāni |
stavā vajraṁ bāhvoruśantaṁ stavā harī sūryasya ketū || 2.011.06
harī nu ta indra vājayantā ghṛtaścutaṁ svāramasvārṣṭām |
vi samanā bhūmiraprathiṣṭāraṁsta parvataścitsariṣyan || 2.011.07
ni parvataḥ sādyaprayucchansaṁ mātṛbhirvāvaśāno akrān |
dūre pāre vāṇīṁ vardhayanta indreṣitāṁ dhamaniṁ paprathanni || 2.011.08
indro mahāṁ sindhumāśayānaṁ māyāvinaṁ vṛtramasphuranniḥ |
arejetāṁ rodasī bhiyāne kanikradato vṛṣṇo asya vajrāt || 2.011.09
aroravīdvṛṣṇo asya vajro'mānuṣaṁ yanmānuṣo nijūrvāt |
ni māyino dānavasya māyā apādayatpapivānsutasya || 2.011.10
pibāpibedindra śūra somaṁ mandantu tvā mandinaḥ sutāsaḥ |
pṛṇantaste kukṣī vardhayantvitthā sutaḥ paura indramāva || 2.011.11
tve indrāpyabhūma viprā dhiyaṁ vanema ṛtayā sapantaḥ |
avasyavo dhīmahi praśastiṁ sadyaste rāyo dāvane syāma || 2.011.12
syāma te ta indra ye ta ūtī avasyava ūrjaṁ vardhayantaḥ |
śuṣmintamaṁ yaṁ cākanāma devāsme rayiṁ rāsi vīravantam || 2.011.13
rāsi kṣayaṁ rāsi mitramasme rāsi śardha indra mārutaṁ naḥ |
sajoṣaso ye ca mandasānāḥ pra vāyavaḥ pāntyagraṇītim || 2.011.14
vyantvinnu yeṣu mandasānastṛpatsomaṁ pāhi drahyadindra |
asmānsu pṛtsvā tarutrāvardhayo dyāṁ bṛhadbhirarkaiḥ || 2.011.15
bṛhanta innu ye te tarutrokthebhirvā sumnamāvivāsān |
stṛṇānāso barhiḥ pastyāvattvotā idindra vājamagman || 2.011.16
ugreṣvinnu śūra mandasānastrikadrukeṣu pāhi somamindra |
pradodhuvacchmaśruṣu prīṇāno yāhi haribhyāṁ sutasya pītim || 2.011.17
dhiṣvā śavaḥ śūra yena vṛtramavābhinaddānumaurṇavābham |
apāvṛṇorjyotirāryāya ni savyataḥ sādi dasyurindra || 2.011.18
sanema ye ta ūtibhistaranto viśvāḥ spṛdha āryeṇa dasyūn |
asmabhyaṁ tattvāṣṭraṁ viśvarūpamarandhayaḥ sākhyasya tritāya || 2.011.19
asya suvānasya mandinastritasya nyarbudaṁ vāvṛdhāno astaḥ |
avartayatsūryo na cakraṁ bhinadvalamindro aṅgirasvān || 2.011.20
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.011.21
yo jāta eva prathamo manasvāndevo devānkratunā paryabhūṣat |
yasya śuṣmādrodasī abhyasetāṁ nṛmṇasya mahnā sa janāsa indraḥ || 2.012.01
yaḥ pṛthivīṁ vyathamānāmadṛṁhadyaḥ parvatānprakupitā aramṇāt |
yo antarikṣaṁ vimame varīyo yo dyāmastabhnātsa janāsa indraḥ || 2.012.02
yo hatvāhimariṇātsapta sindhūnyo gā udājadapadhā valasya |
yo aśmanorantaragniṁ jajāna saṁvṛksamatsu sa janāsa indraḥ || 2.012.03
yenemā viśvā cyavanā kṛtāni yo dāsaṁ varṇamadharaṁ guhākaḥ |
śvaghnīva yo jigīvāllakṣamādadaryaḥ puṣṭāni sa janāsa indraḥ || 2.012.04
yaṁ smā pṛcchanti kuha seti ghoramutemāhurnaiṣo astītyenam |
so aryaḥ puṣṭīrvija ivā mināti śradasmai dhatta sa janāsa indraḥ || 2.012.05
yo radhrasya coditā yaḥ kṛśasya yo brahmaṇo nādhamānasya kīreḥ |
yuktagrāvṇo yo'vitā suśipraḥ sutasomasya sa janāsa indraḥ || 2.012.06
yasyāśvāsaḥ pradiśi yasya gāvo yasya grāmā yasya viśve rathāsaḥ |
yaḥ sūryaṁ ya uṣasaṁ jajāna yo apāṁ netā sa janāsa indraḥ || 2.012.07
yaṁ krandasī saṁyatī vihvayete pare'vara ubhayā amitrāḥ |
samānaṁ cidrathamātasthivāṁsā nānā havete sa janāsa indraḥ || 2.012.08
yasmānna ṛte vijayante janāso yaṁ yudhyamānā avase havante |
yo viśvasya pratimānaṁ babhūva yo acyutacyutsa janāsa indraḥ || 2.012.09
yaḥ śaśvato mahyeno dadhānānamanyamānāñcharvā jaghāna |
yaḥ śardhate nānudadāti śṛdhyāṁ yo dasyorhantā sa janāsa indraḥ || 2.012.10
yaḥ śambaraṁ parvateṣu kṣiyantaṁ catvāriṁśyāṁ śaradyanvavindat |
ojāyamānaṁ yo ahiṁ jaghāna dānuṁ śayānaṁ sa janāsa indraḥ || 2.012.11
yaḥ saptaraśmirvṛṣabhastuviṣmānavāsṛjatsartave sapta sindhūn |
yo rauhiṇamasphuradvajrabāhurdyāmārohantaṁ sa janāsa indraḥ || 2.012.12
dyāvā cidasmai pṛthivī namete śuṣmāccidasya parvatā bhayante |
yaḥ somapā nicito vajrabāhuryo vajrahastaḥ sa janāsa indraḥ || 2.012.13
yaḥ sunvantamavati yaḥ pacantaṁ yaḥ śaṁsantaṁ yaḥ śaśamānamūtī |
yasya brahma vardhanaṁ yasya somo yasyedaṁ rādhaḥ sa janāsa indraḥ || 2.012.14
yaḥ sunvate pacate dudhra ā cidvājaṁ dardarṣi sa kilāsi satyaḥ |
vayaṁ ta indra viśvaha priyāsaḥ suvīrāso vidathamā vadema || 2.012.15
ṛturjanitrī tasyā apaspari makṣū jāta āviśadyāsu vardhate |
tadāhanā abhavatpipyuṣī payoṁ'śoḥ pīyūṣaṁ prathamaṁ tadukthyam || 2.013.01
sadhrīmā yanti pari bibhratīḥ payo viśvapsnyāya pra bharanta bhojanam |
samāno adhvā pravatāmanuṣyade yastākṛṇoḥ prathamaṁ sāsyukthyaḥ || 2.013.02
anveko vadati yaddadāti tadrūpā minantadapā eka īyate |
viśvā ekasya vinudastitikṣate yastākṛṇoḥ prathamaṁ sāsyukthyaḥ || 2.013.03
prajābhyaḥ puṣṭiṁ vibhajanta āsate rayimiva pṛṣṭhaṁ prabhavantamāyate |
asinvandaṁṣṭraiḥ pituratti bhojanaṁ yastākṛṇoḥ prathamaṁ sāsyukthyaḥ || 2.013.04
adhākṛṇoḥ pṛthivīṁ saṁdṛśe dive yo dhautīnāmahihannāriṇakpathaḥ |
taṁ tvā stomebhirudabhirna vājinaṁ devaṁ devā ajanansāsyukthyaḥ || 2.013.05
yo bhojanaṁ ca dayase ca vardhanamārdrādā śuṣkaṁ madhumaddudohitha |
sa śevadhiṁ ni dadhiṣe vivasvati viśvasyaika īśiṣe sāsyukthyaḥ || 2.013.06
yaḥ puṣpiṇīśca prasvaśca dharmaṇādhi dāne vyavanīradhārayaḥ |
yaścāsamā ajano didyuto diva ururūrvā abhitaḥ sāsyukthyaḥ || 2.013.07
yo nārmaraṁ sahavasuṁ nihantave pṛkṣāya ca dāsaveśāya cāvahaḥ |
ūrjayantyā apariviṣṭamāsyamutaivādya purukṛtsāsyukthyaḥ || 2.013.08
śataṁ vā yasya daśa sākamādya ekasya śruṣṭau yaddha codamāvitha |
arajjau dasyūnsamunabdabhītaye suprāvyo abhavaḥ sāsyukthyaḥ || 2.013.09
viśvedanu rodhanā asya pauṁsyaṁ dadurasmai dadhire kṛtnave dhanam |
ṣaḻastabhnā viṣṭiraḥ pañca saṁdṛśaḥ pari paro abhavaḥ sāsyukthyaḥ || 2.013.10
supravācanaṁ tava vīra vīryaṁ yadekena kratunā vindase vasu |
jātūṣṭhirasya pra vayaḥ sahasvato yā cakartha sendra viśvāsyukthyaḥ || 2.013.11
aramayaḥ sarapasastarāya kaṁ turvītaye ca vayyāya ca srutim |
nīcā santamudanayaḥ parāvṛjaṁ prāndhaṁ śroṇaṁ śravayansāsyukthyaḥ || 2.013.12
asmabhyaṁ tadvaso dānāya rādhaḥ samarthayasva bahu te vasavyam |
indra yaccitraṁ śravasyā anu dyūnbṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.013.13
adhvaryavo bharatendrāya somamāmatrebhiḥ siñcatā madyamandhaḥ |
kāmī hi vīraḥ sadamasya pītiṁ juhota vṛṣṇe tadideṣa vaṣṭi || 2.014.01
adhvaryavo yo apo vavrivāṁsaṁ vṛtraṁ jaghānāśanyeva vṛkṣam |
tasmā etaṁ bharata tadvaśāya eṣa indro arhati pītimasya || 2.014.02
adhvaryavo yo dṛbhīkaṁ jaghāna yo gā udājadapa hi valaṁ vaḥ |
tasmā etamantarikṣe na vātamindraṁ somairorṇuta jūrna vastraiḥ || 2.014.03
adhvaryavo ya uraṇaṁ jaghāna nava cakhvāṁsaṁ navatiṁ ca bāhūn |
yo arbudamava nīcā babādhe tamindraṁ somasya bhṛthe hinota || 2.014.04
adhvaryavo yaḥ svaśnaṁ jaghāna yaḥ śuṣṇamaśuṣaṁ yo vyaṁsam |
yaḥ pipruṁ namuciṁ yo rudhikrāṁ tasmā indrāyāndhaso juhota || 2.014.05
adhvaryavo yaḥ śataṁ śambarasya puro bibhedāśmaneva pūrvīḥ |
yo varcinaḥ śatamindraḥ sahasramapāvapadbharatā somamasmai || 2.014.06
adhvaryavo yaḥ śatamā sahasraṁ bhūmyā upasthe'vapajjaghanvān |
kutsasyāyoratithigvasya vīrānnyāvṛṇagbharatā somamasmai || 2.014.07
adhvaryavo yannaraḥ kāmayādhve śruṣṭī vahanto naśathā tadindre |
gabhastipūtaṁ bharata śrutāyendrāya somaṁ yajyavo juhota || 2.014.08
adhvaryavaḥ kartanā śruṣṭimasmai vane nipūtaṁ vana unnayadhvam |
juṣāṇo hastyamabhi vāvaśe va indrāya somaṁ madiraṁ juhota || 2.014.09
adhvaryavaḥ payasodharyathā goḥ somebhirīṁ pṛṇatā bhojamindram |
vedāhamasya nibhṛtaṁ ma etadditsantaṁ bhūyo yajataściketa || 2.014.10
adhvaryavo yo divyasya vasvo yaḥ pārthivasya kṣamyasya rājā |
tamūrdaraṁ na pṛṇatā yavenendraṁ somebhistadapo vo astu || 2.014.11
asmabhyaṁ tadvaso dānāya rādhaḥ samarthayasva bahu te vasavyam |
indra yaccitraṁ śravasyā anu dyūnbṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.014.12
pra ghā nvasya mahato mahāni satyā satyasya karaṇāni vocam |
trikadrukeṣvapibatsutasyāsya made ahimindro jaghāna || 2.015.01
avaṁśe dyāmastabhāyadbṛhantamā rodasī apṛṇadantarikṣam |
sa dhārayatpṛthivīṁ paprathacca somasya tā mada indraścakāra || 2.015.02
sadmeva prāco vi mimāya mānairvajreṇa khānyatṛṇannadīnām |
vṛthāsṛjatpathibhirdīrghayāthaiḥ somasya tā mada indraścakāra || 2.015.03
sa pravoḻhṝnparigatyā dabhīterviśvamadhāgāyudhamiddhe agnau |
saṁ gobhiraśvairasṛjadrathebhiḥ somasya tā mada indraścakāra || 2.015.04
sa īṁ mahīṁ dhunimetoraramṇātso asnātṝnapārayatsvasti |
ta utsnāya rayimabhi pra tasthuḥ somasya tā mada indraścakāra || 2.015.05
sodañcaṁ sindhumariṇānmahitvā vajreṇāna uṣasaḥ saṁ pipeṣa |
ajavaso javinībhirvivṛścansomasya tā mada indraścakāra || 2.015.06
sa vidvā apagohaṁ kanīnāmāvirbhavannudatiṣṭhatparāvṛk |
prati śroṇaḥ sthādvyanagacaṣṭa somasya tā mada indraścakāra || 2.015.07
bhinadvalamaṅgirobhirgṛṇāno vi parvatasya dṛṁhitānyairat |
riṇagrodhāṁsi kṛtrimāṇyeṣāṁ somasya tā mada indraścakāra || 2.015.08
svapnenābhyupyā cumuriṁ dhuniṁ ca jaghantha dasyuṁ pra dabhītimāvaḥ |
rambhī cidatra vivide hiraṇyaṁ somasya tā mada indraścakāra || 2.015.09
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.015.10
pra vaḥ satāṁ jyeṣṭhatamāya suṣṭutimagnāviva samidhāne havirbhare |
indramajuryaṁ jarayantamukṣitaṁ sanādyuvānamavase havāmahe || 2.016.01
yasmādindrādbṛhataḥ kiṁ canemṛte viśvānyasminsambhṛtādhi vīryā |
jaṭhare somaṁ tanvī saho maho haste vajraṁ bharati śīrṣaṇi kratum || 2.016.02
na kṣoṇībhyāṁ paribhve ta indriyaṁ na samudraiḥ parvatairindra te rathaḥ |
na te vajramanvaśnoti kaścana yadāśubhiḥ patasi yojanā puru || 2.016.03
viśve hyasmai yajatāya dhṛṣṇave kratuṁ bharanti vṛṣabhāya saścate |
vṛṣā yajasva haviṣā viduṣṭaraḥ pibendra somaṁ vṛṣabheṇa bhānunā || 2.016.04
vṛṣṇaḥ kośaḥ pavate madhva ūrmirvṛṣabhānnāya vṛṣabhāya pātave |
vṛṣaṇādhvaryū vṛṣabhāso adrayo vṛṣaṇaṁ somaṁ vṛṣabhāya suṣvati || 2.016.05
vṛṣā te vajra uta te vṛṣā ratho vṛṣaṇā harī vṛṣabhāṇyāyudhā |
vṛṣṇo madasya vṛṣabha tvamīśiṣa indra somasya vṛṣabhasya tṛpṇuhi || 2.016.06
pra te nāvaṁ na samane vacasyuvaṁ brahmaṇā yāmi savaneṣu dādhṛṣiḥ |
kuvinno asya vacaso nibodhiṣadindramutsaṁ na vasunaḥ sicāmahe || 2.016.07
purā sambādhādabhyā vavṛtsva no dhenurna vatsaṁ yavasasya pipyuṣī |
sakṛtsu te sumatibhiḥ śatakrato saṁ patnībhirna vṛṣaṇo nasīmahi || 2.016.08
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.016.09
tadasmai navyamaṅgirasvadarcata śuṣmā yadasya pratnathodīrate |
viśvā yadgotrā sahasā parīvṛtā made somasya dṛṁhitānyairayat || 2.017.01
sa bhūtu yo ha prathamāya dhāyasa ojo mimāno mahimānamātirat |
śūro yo yutsu tanvaṁ parivyata śīrṣaṇi dyāṁ mahinā pratyamuñcata || 2.017.02
adhākṛṇoḥ prathamaṁ vīryaṁ mahadyadasyāgre brahmaṇā śuṣmamairayaḥ |
ratheṣṭhena haryaśvena vicyutāḥ pra jīrayaḥ sisrate sadhryakpṛthak || 2.017.03
adhā yo viśvā bhuvanābhi majmaneśānakṛtpravayā abhyavardhata |
ādrodasī jyotiṣā vahnirātanotsīvyantamāṁsi dudhitā samavyayat || 2.017.04
sa prācīnānparvatāndṛṁhadojasādharācīnamakṛṇodapāmapaḥ |
adhārayatpṛthivīṁ viśvadhāyasamastabhnānmāyayā dyāmavasrasaḥ || 2.017.05
sāsmā araṁ bāhubhyāṁ yaṁ pitākṛṇodviśvasmādā januṣo vedasaspari |
yenā pṛthivyāṁ ni kriviṁ śayadhyai vajreṇa hatvyavṛṇaktuviṣvaṇiḥ || 2.017.06
amājūriva pitroḥ sacā satī samānādā sadasastvāmiye bhagam |
kṛdhi praketamupa māsyā bhara daddhi bhāgaṁ tanvo yena māmahaḥ || 2.017.07
bhojaṁ tvāmindra vayaṁ huvema dadiṣṭvamindrāpāṁsi vājān |
aviḍḍhīndra citrayā na ūtī kṛdhi vṛṣannindra vasyaso naḥ || 2.017.08
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.017.09
prātā ratho navo yoji sasniścaturyugastrikaśaḥ saptaraśmiḥ |
daśāritro manuṣyaḥ svarṣāḥ sa iṣṭibhirmatibhī raṁhyo bhūt || 2.018.01
sāsmā araṁ prathamaṁ sa dvitīyamuto tṛtīyaṁ manuṣaḥ sa hotā |
anyasyā garbhamanya ū jananta so anyebhiḥ sacate jenyo vṛṣā || 2.018.02
harī nu kaṁ ratha indrasya yojamāyai sūktena vacasā navena |
mo ṣu tvāmatra bahavo hi viprā ni rīramanyajamānāso anye || 2.018.03
ā dvābhyāṁ haribhyāmindra yāhyā caturbhirā ṣaḍbhirhūyamānaḥ |
āṣṭābhirdaśabhiḥ somapeyamayaṁ sutaḥ sumakha mā mṛdhaskaḥ || 2.018.04
ā viṁśatyā triṁśatā yāhyarvāṅā catvāriṁśatā haribhiryujānaḥ |
ā pañcāśatā surathebhirindrā ṣaṣṭyā saptatyā somapeyam || 2.018.05
āśītyā navatyā yāhyarvāṅā śatena haribhiruhyamānaḥ |
ayaṁ hi te śunahotreṣu soma indra tvāyā pariṣikto madāya || 2.018.06
mama brahmendra yāhyacchā viśvā harī dhuri dhiṣvā rathasya |
purutrā hi vihavyo babhūthāsmiñchūra savane mādayasva || 2.018.07
na ma indreṇa sakhyaṁ vi yoṣadasmabhyamasya dakṣiṇā duhīta |
upa jyeṣṭhe varūthe gabhastau prāyeprāye jigīvāṁsaḥ syāma || 2.018.08
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.018.09
apāyyasyāndhaso madāya manīṣiṇaḥ suvānasya prayasaḥ |
yasminnindraḥ pradivi vāvṛdhāna oko dadhe brahmaṇyantaśca naraḥ || 2.019.01
asya mandāno madhvo vajrahasto'himindro arṇovṛtaṁ vi vṛścat |
pra yadvayo na svasarāṇyacchā prayāṁsi ca nadīnāṁ cakramanta || 2.019.02
sa māhina indro arṇo apāṁ prairayadahihācchā samudram |
ajanayatsūryaṁ vidadgā aktunāhnāṁ vayunāni sādhat || 2.019.03
so apratīni manave purūṇīndro dāśaddāśuṣe hanti vṛtram |
sadyo yo nṛbhyo atasāyyo bhūtpaspṛdhānebhyaḥ sūryasya sātau || 2.019.04
sa sunvata indraḥ sūryamā devo riṇaṅmartyāya stavān |
ā yadrayiṁ guhadavadyamasmai bharadaṁśaṁ naitaśo daśasyan || 2.019.05
sa randhayatsadivaḥ sārathaye śuṣṇamaśuṣaṁ kuyavaṁ kutsāya |
divodāsāya navatiṁ ca navendraḥ puro vyairacchambarasya || 2.019.06
evā ta indrocathamahema śravasyā na tmanā vājayantaḥ |
aśyāma tatsāptamāśuṣāṇā nanamo vadharadevasya pīyoḥ || 2.019.07
evā te gṛtsamadāḥ śūra manmāvasyavo na vayunāni takṣuḥ |
brahmaṇyanta indra te navīya iṣamūrjaṁ sukṣitiṁ sumnamaśyuḥ || 2.019.08
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.019.09
vayaṁ te vaya indra viddhi ṣu ṇaḥ pra bharāmahe vājayurna ratham |
vipanyavo dīdhyato manīṣā sumnamiyakṣantastvāvato nṝn || 2.020.01
tvaṁ na indra tvābhirūtī tvāyato abhiṣṭipāsi janān |
tvamino dāśuṣo varūtetthādhīrabhi yo nakṣati tvā || 2.020.02
sa no yuvendro johūtraḥ sakhā śivo narāmastu pātā |
yaḥ śaṁsantaṁ yaḥ śaśamānamūtī pacantaṁ ca stuvantaṁ ca praṇeṣat || 2.020.03
tamu stuṣa indraṁ taṁ gṛṇīṣe yasminpurā vāvṛdhuḥ śāśaduśca |
sa vasvaḥ kāmaṁ pīparadiyāno brahmaṇyato nūtanasyāyoḥ || 2.020.04
so aṅgirasāmucathā jujuṣvānbrahmā tūtodindro gātumiṣṇan |
muṣṇannuṣasaḥ sūryeṇa stavānaśnasya cicchiśnathatpūrvyāṇi || 2.020.05
sa ha śruta indro nāma deva ūrdhvo bhuvanmanuṣe dasmatamaḥ |
ava priyamarśasānasya sāhvāñchiro bharaddāsasya svadhāvān || 2.020.06
sa vṛtrahendraḥ kṛṣṇayonīḥ puraṁdaro dāsīrairayadvi |
ajanayanmanave kṣāmapaśca satrā śaṁsaṁ yajamānasya tūtot || 2.020.07
tasmai tavasyamanu dāyi satrendrāya devebhirarṇasātau |
prati yadasya vajraṁ bāhvordhurhatvī dasyūnpura āyasīrni tārīt || 2.020.08
nūnaṁ sā te prati varaṁ jaritre duhīyadindra dakṣiṇā maghonī |
śikṣā stotṛbhyo māti dhagbhago no bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.020.09
viśvajite dhanajite svarjite satrājite nṛjita urvarājite |
aśvajite gojite abjite bharendrāya somaṁ yajatāya haryatam || 2.021.01
abhibhuve'bhibhaṅgāya vanvate'ṣāḻhāya sahamānāya vedhase |
tuvigraye vahnaye duṣṭarītave satrāsāhe nama indrāya vocata || 2.021.02
satrāsāho janabhakṣo janaṁsahaścyavano yudhmo anu joṣamukṣitaḥ |
vṛtaṁcayaḥ sahurirvikṣvārita indrasya vocaṁ pra kṛtāni vīryā || 2.021.03
anānudo vṛṣabho dodhato vadho gambhīra ṛṣvo asamaṣṭakāvyaḥ |
radhracodaḥ śnathano vīḻitaspṛthurindraḥ suyajña uṣasaḥ svarjanat || 2.021.04
yajñena gātumapturo vividrire dhiyo hinvānā uśijo manīṣiṇaḥ |
abhisvarā niṣadā gā avasyava indre hinvānā draviṇānyāśata || 2.021.05
indra śreṣṭhāni draviṇāni dhehi cittiṁ dakṣasya subhagatvamasme |
poṣaṁ rayīṇāmariṣṭiṁ tanūnāṁ svādmānaṁ vācaḥ sudinatvamahnām || 2.021.06
trikadrukeṣu mahiṣo yavāśiraṁ tuviśuṣmastṛpatsomamapibadviṣṇunā sutaṁ yathāvaśat |
sa īṁ mamāda mahi karma kartave mahāmuruṁ sainaṁ saścaddevo devaṁ satyamindraṁ satya induḥ || 2.022.01
adha tviṣīmā abhyojasā kriviṁ yudhābhavadā rodasī apṛṇadasya majmanā pra vāvṛdhe |
adhattānyaṁ jaṭhare premaricyata sainaṁ saścaddevo devaṁ satyamindraṁ satya induḥ || 2.022.02
sākaṁ jātaḥ kratunā sākamojasā vavakṣitha sākaṁ vṛddho vīryaiḥ sāsahirmṛdho vicarṣaṇiḥ |
dātā rādhaḥ stuvate kāmyaṁ vasu sainaṁ saścaddevo devaṁ satyamindraṁ satya induḥ || 2.022.03
tava tyannaryaṁ nṛto'pa indra prathamaṁ pūrvyaṁ divi pravācyaṁ kṛtam |
yaddevasya śavasā prāriṇā asuṁ riṇannapaḥ |
bhuvadviśvamabhyādevamojasā vidādūrjaṁ śatakraturvidādiṣam || 2.022.04
gaṇānāṁ tvā gaṇapatiṁ havāmahe kaviṁ kavīnāmupamaśravastamam |
jyeṣṭharājaṁ brahmaṇāṁ brahmaṇaspata ā naḥ śṛṇvannūtibhiḥ sīda sādanam || 2.023.01
devāścitte asurya pracetaso bṛhaspate yajñiyaṁ bhāgamānaśuḥ |
usrā iva sūryo jyotiṣā maho viśveṣāmijjanitā brahmaṇāmasi || 2.023.02
ā vibādhyā parirāpastamāṁsi ca jyotiṣmantaṁ rathamṛtasya tiṣṭhasi |
bṛhaspate bhīmamamitradambhanaṁ rakṣohaṇaṁ gotrabhidaṁ svarvidam || 2.023.03
sunītibhirnayasi trāyase janaṁ yastubhyaṁ dāśānna tamaṁho aśnavat |
brahmadviṣastapano manyumīrasi bṛhaspate mahi tatte mahitvanam || 2.023.04
na tamaṁho na duritaṁ kutaścana nārātayastitirurna dvayāvinaḥ |
viśvā idasmāddhvaraso vi bādhase yaṁ sugopā rakṣasi brahmaṇaspate || 2.023.05
tvaṁ no gopāḥ pathikṛdvicakṣaṇastava vratāya matibhirjarāmahe |
bṛhaspate yo no abhi hvaro dadhe svā taṁ marmartu ducchunā harasvatī || 2.023.06
uta vā yo no marcayādanāgaso'rātīvā martaḥ sānuko vṛkaḥ |
bṛhaspate apa taṁ vartayā pathaḥ sugaṁ no asyai devavītaye kṛdhi || 2.023.07
trātāraṁ tvā tanūnāṁ havāmahe'vaspartaradhivaktāramasmayum |
bṛhaspate devanido ni barhaya mā durevā uttaraṁ sumnamunnaśan || 2.023.08
tvayā vayaṁ suvṛdhā brahmaṇaspate spārhā vasu manuṣyā dadīmahi |
yā no dūre taḻito yā arātayo'bhi santi jambhayā tā anapnasaḥ || 2.023.09
tvayā vayamuttamaṁ dhīmahe vayo bṛhaspate papriṇā sasninā yujā |
mā no duḥśaṁso abhidipsurīśata pra suśaṁsā matibhistāriṣīmahi || 2.023.10
anānudo vṛṣabho jagmirāhavaṁ niṣṭaptā śatruṁ pṛtanāsu sāsahiḥ |
asi satya ṛṇayā brahmaṇaspata ugrasya ciddamitā vīḻuharṣiṇaḥ || 2.023.11
adevena manasā yo riṣaṇyati śāsāmugro manyamāno jighāṁsati |
bṛhaspate mā praṇaktasya no vadho ni karma manyuṁ durevasya śardhataḥ || 2.023.12
bhareṣu havyo namasopasadyo gantā vājeṣu sanitā dhanaṁdhanam |
viśvā idaryo abhidipsvo mṛdho bṛhaspatirvi vavarhā rathā iva || 2.023.13
tejiṣṭhayā tapanī rakṣasastapa ye tvā nide dadhire dṛṣṭavīryam |
āvistatkṛṣva yadasatta ukthyaṁ bṛhaspate vi parirāpo ardaya || 2.023.14
bṛhaspate ati yadaryo arhāddyumadvibhāti kratumajjaneṣu |
yaddīdayacchavasa ṛtaprajāta tadasmāsu draviṇaṁ dhehi citram || 2.023.15
mā naḥ stenebhyo ye abhi druhaspade nirāmiṇo ripavo'nneṣu jāgṛdhuḥ |
ā devānāmohate vi vrayo hṛdi bṛhaspate na paraḥ sāmno viduḥ || 2.023.16
viśvebhyo hi tvā bhuvanebhyaspari tvaṣṭājanatsāmnaḥsāmnaḥ kaviḥ |
sa ṛṇacidṛṇayā brahmaṇaspatirdruho hantā maha ṛtasya dhartari || 2.023.17
tava śriye vyajihīta parvato gavāṁ gotramudasṛjo yadaṅgiraḥ |
indreṇa yujā tamasā parīvṛtaṁ bṛhaspate nirapāmaubjo arṇavam || 2.023.18
brahmaṇaspate tvamasya yantā sūktasya bodhi tanayaṁ ca jinva |
viśvaṁ tadbhadraṁ yadavanti devā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.023.19
semāmaviḍḍhi prabhṛtiṁ ya īśiṣe'yā vidhema navayā mahā girā |
yathā no mīḍhvānstavate sakhā tava bṛhaspate sīṣadhaḥ sota no matim || 2.024.01
yo nantvānyanamannyojasotādardarmanyunā śambarāṇi vi |
prācyāvayadacyutā brahmaṇaspatirā cāviśadvasumantaṁ vi parvatam || 2.024.02
taddevānāṁ devatamāya kartvamaśrathnandṛḻhāvradanta vīḻitā |
udgā ājadabhinadbrahmaṇā valamagūhattamo vyacakṣayatsvaḥ || 2.024.03
aśmāsyamavataṁ brahmaṇaspatirmadhudhāramabhi yamojasātṛṇat |
tameva viśve papire svardṛśo bahu sākaṁ sisicurutsamudriṇam || 2.024.04
sanā tā kā cidbhuvanā bhavītvā mādbhiḥ śaradbhirduro varanta vaḥ |
ayatantā carato anyadanyadidyā cakāra vayunā brahmaṇaspatiḥ || 2.024.05
abhinakṣanto abhi ye tamānaśurnidhiṁ paṇīnāṁ paramaṁ guhā hitam |
te vidvāṁsaḥ praticakṣyānṛtā punaryata u āyantadudīyurāviśam || 2.024.06
ṛtāvānaḥ praticakṣyānṛtā punarāta ā tasthuḥ kavayo mahaspathaḥ |
te bāhubhyāṁ dhamitamagnimaśmani nakiḥ ṣo astyaraṇo jahurhi tam || 2.024.07
ṛtajyena kṣipreṇa brahmaṇaspatiryatra vaṣṭi pra tadaśnoti dhanvanā |
tasya sādhvīriṣavo yābhirasyati nṛcakṣaso dṛśaye karṇayonayaḥ || 2.024.08
sa saṁnayaḥ sa vinayaḥ purohitaḥ sa suṣṭutaḥ sa yudhi brahmaṇaspatiḥ |
cākṣmo yadvājaṁ bharate matī dhanāditsūryastapati tapyaturvṛthā || 2.024.09
vibhu prabhu prathamaṁ mehanāvato bṛhaspateḥ suvidatrāṇi rādhyā |
imā sātāni venyasya vājino yena janā ubhaye bhuñjate viśaḥ || 2.024.10
yo'vare vṛjane viśvathā vibhurmahāmu raṇvaḥ śavasā vavakṣitha |
sa devo devānprati paprathe pṛthu viśvedu tā paribhūrbrahmaṇaspatiḥ || 2.024.11
viśvaṁ satyaṁ maghavānā yuvoridāpaścana pra minanti vrataṁ vām |
acchendrābrahmaṇaspatī havirno'nnaṁ yujeva vājinā jigātam || 2.024.12
utāśiṣṭhā anu śṛṇvanti vahnayaḥ sabheyo vipro bharate matī dhanā |
vīḻudveṣā anu vaśa ṛṇamādadiḥ sa ha vājī samithe brahmaṇaspatiḥ || 2.024.13
brahmaṇaspaterabhavadyathāvaśaṁ satyo manyurmahi karmā kariṣyataḥ |
yo gā udājatsa dive vi cābhajanmahīva rītiḥ śavasāsaratpṛthak || 2.024.14
brahmaṇaspate suyamasya viśvahā rāyaḥ syāma rathyo vayasvataḥ |
vīreṣu vīrā upa pṛṅdhi nastvaṁ yadīśāno brahmaṇā veṣi me havam || 2.024.15
brahmaṇaspate tvamasya yantā sūktasya bodhi tanayaṁ ca jinva |
viśvaṁ tadbhadraṁ yadavanti devā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.024.16
indhāno agniṁ vanavadvanuṣyataḥ kṛtabrahmā śūśuvadrātahavya it |
jātena jātamati sa pra sarsṛte yaṁyaṁ yujaṁ kṛṇute brahmaṇaspatiḥ || 2.025.01
vīrebhirvīrānvanavadvanuṣyato gobhī rayiṁ paprathadbodhati tmanā |
tokaṁ ca tasya tanayaṁ ca vardhate yaṁyaṁ yujaṁ kṛṇute brahmaṇaspatiḥ || 2.025.02
sindhurna kṣodaḥ śimīvā ṛghāyato vṛṣeva vadhrīrabhi vaṣṭyojasā |
agneriva prasitirnāha vartave yaṁyaṁ yujaṁ kṛṇute brahmaṇaspatiḥ || 2.025.03
tasmā arṣanti divyā asaścataḥ sa satvabhiḥ prathamo goṣu gacchati |
anibhṛṣṭataviṣirhantyojasā yaṁyaṁ yujaṁ kṛṇute brahmaṇaspatiḥ || 2.025.04
tasmā idviśve dhunayanta sindhavo'cchidrā śarma dadhire purūṇi |
devānāṁ sumne subhagaḥ sa edhate yaṁyaṁ yujaṁ kṛṇute brahmaṇaspatiḥ || 2.025.05
ṛjuricchaṁso vanavadvanuṣyato devayannidadevayantamabhyasat |
suprāvīridvanavatpṛtsu duṣṭaraṁ yajvedayajyorvi bhajāti bhojanam || 2.026.01
yajasva vīra pra vihi manāyato bhadraṁ manaḥ kṛṇuṣva vṛtratūrye |
haviṣkṛṇuṣva subhago yathāsasi brahmaṇaspaterava ā vṛṇīmahe || 2.026.02
sa ijjanena sa viśā sa janmanā sa putrairvājaṁ bharate dhanā nṛbhiḥ |
devānāṁ yaḥ pitaramāvivāsati śraddhāmanā haviṣā brahmaṇaspatim || 2.026.03
yo asmai havyairghṛtavadbhiravidhatpra taṁ prācā nayati brahmaṇaspatiḥ |
uruṣyatīmaṁhaso rakṣatī riṣoṁ'hościdasmā urucakriradbhutaḥ || 2.026.04
imā gira ādityebhyo ghṛtasnūḥ sanādrājabhyo juhvā juhomi |
śṛṇotu mitro aryamā bhago nastuvijāto varuṇo dakṣo aṁśaḥ || 2.027.01
imaṁ stomaṁ sakratavo me adya mitro aryamā varuṇo juṣanta |
ādityāsaḥ śucayo dhārapūtā avṛjinā anavadyā ariṣṭāḥ || 2.027.02
ta ādityāsa uravo gabhīrā adabdhāso dipsanto bhūryakṣāḥ |
antaḥ paśyanti vṛjinota sādhu sarvaṁ rājabhyaḥ paramā cidanti || 2.027.03
dhārayanta ādityāso jagatsthā devā viśvasya bhuvanasya gopāḥ |
dīrghādhiyo rakṣamāṇā asuryamṛtāvānaścayamānā ṛṇāni || 2.027.04
vidyāmādityā avaso vo asya yadaryamanbhaya ā cinmayobhu |
yuṣmākaṁ mitrāvaruṇā praṇītau pari śvabhreva duritāni vṛjyām || 2.027.05
sugo hi vo aryamanmitra panthā anṛkṣaro varuṇa sādhurasti |
tenādityā adhi vocatā no yacchatā no duṣparihantu śarma || 2.027.06
pipartu no aditī rājaputrāti dveṣāṁsyaryamā sugebhiḥ |
bṛhanmitrasya varuṇasya śarmopa syāma puruvīrā ariṣṭāḥ || 2.027.07
tisro bhūmīrdhārayantrīruta dyūntrīṇi vratā vidathe antareṣām |
ṛtenādityā mahi vo mahitvaṁ tadaryamanvaruṇa mitra cāru || 2.027.08
trī rocanā divyā dhārayanta hiraṇyayāḥ śucayo dhārapūtāḥ |
asvapnajo animiṣā adabdhā uruśaṁsā ṛjave martyāya || 2.027.09
tvaṁ viśveṣāṁ varuṇāsi rājā ye ca devā asura ye ca martāḥ |
śataṁ no rāsva śarado vicakṣe'śyāmāyūṁṣi sudhitāni pūrvā || 2.027.10
na dakṣiṇā vi cikite na savyā na prācīnamādityā nota paścā |
pākyā cidvasavo dhīryā cidyuṣmānīto abhayaṁ jyotiraśyām || 2.027.11
yo rājabhya ṛtanibhyo dadāśa yaṁ vardhayanti puṣṭayaśca nityāḥ |
sa revānyāti prathamo rathena vasudāvā vidatheṣu praśastaḥ || 2.027.12
śucirapaḥ sūyavasā adabdha upa kṣeti vṛddhavayāḥ suvīraḥ |
nakiṣṭaṁ ghnantyantito na dūrādya ādityānāṁ bhavati praṇītau || 2.027.13
adite mitra varuṇota mṛḻa yadvo vayaṁ cakṛmā kaccidāgaḥ |
urvaśyāmabhayaṁ jyotirindra mā no dīrghā abhi naśantamisrāḥ || 2.027.14
ubhe asmai pīpayataḥ samīcī divo vṛṣṭiṁ subhago nāma puṣyan |
ubhā kṣayāvājayanyāti pṛtsūbhāvardhau bhavataḥ sādhū asmai || 2.027.15
yā vo māyā abhidruhe yajatrāḥ pāśā ādityā ripave vicṛttāḥ |
aśvīva tā ati yeṣaṁ rathenāriṣṭā urāvā śarmansyāma || 2.027.16
māhaṁ maghono varuṇa priyasya bhūridāvna ā vidaṁ śūnamāpeḥ |
mā rāyo rājansuyamādava sthāṁ bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.027.17
idaṁ kaverādityasya svarājo viśvāni sāntyabhyastu mahnā |
ati yo mandro yajathāya devaḥ sukīrtiṁ bhikṣe varuṇasya bhūreḥ || 2.028.01
tava vrate subhagāsaḥ syāma svādhyo varuṇa tuṣṭuvāṁsaḥ |
upāyana uṣasāṁ gomatīnāmagnayo na jaramāṇā anu dyūn || 2.028.02
tava syāma puruvīrasya śarmannuruśaṁsasya varuṇa praṇetaḥ |
yūyaṁ naḥ putrā aditeradabdhā abhi kṣamadhvaṁ yujyāya devāḥ || 2.028.03
pra sīmādityo asṛjadvidhartā ṛtaṁ sindhavo varuṇasya yanti |
na śrāmyanti na vi mucantyete vayo na paptū raghuyā parijman || 2.028.04
vi macchrathāya raśanāmivāga ṛdhyāma te varuṇa khāmṛtasya |
mā tantuśchedi vayato dhiyaṁ me mā mātrā śāryapasaḥ pura ṛtoḥ || 2.028.05
apo su myakṣa varuṇa bhiyasaṁ matsamrāḻṛtāvo'nu mā gṛbhāya |
dāmeva vatsādvi mumugdhyaṁho nahi tvadāre nimiṣaścaneśe || 2.028.06
mā no vadhairvaruṇa ye ta iṣṭāvenaḥ kṛṇvantamasura bhrīṇanti |
mā jyotiṣaḥ pravasathāni ganma vi ṣū mṛdhaḥ śiśratho jīvase naḥ || 2.028.07
namaḥ purā te varuṇota nūnamutāparaṁ tuvijāta bravāma |
tve hi kaṁ parvate na śritānyapracyutāni dūḻabha vratāni || 2.028.08
para ṛṇā sāvīradha matkṛtāni māhaṁ rājannanyakṛtena bhojam |
avyuṣṭā innu bhūyasīruṣāsa ā no jīvānvaruṇa tāsu śādhi || 2.028.09
yo me rājanyujyo vā sakhā vā svapne bhayaṁ bhīrave mahyamāha |
steno vā yo dipsati no vṛko vā tvaṁ tasmādvaruṇa pāhyasmān || 2.028.10
māhaṁ maghono varuṇa priyasya bhūridāvna ā vidaṁ śūnamāpeḥ |
mā rāyo rājansuyamādava sthāṁ bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.028.11
dhṛtavratā ādityā iṣirā āre matkarta rahasūrivāgaḥ |
śṛṇvato vo varuṇa mitra devā bhadrasya vidvā avase huve vaḥ || 2.029.01
yūyaṁ devāḥ pramatiryūyamojo yūyaṁ dveṣāṁsi sanutaryuyota |
abhikṣattāro abhi ca kṣamadhvamadyā ca no mṛḻayatāparaṁ ca || 2.029.02
kimū nu vaḥ kṛṇavāmāpareṇa kiṁ sanena vasava āpyena |
yūyaṁ no mitrāvaruṇādite ca svastimindrāmaruto dadhāta || 2.029.03
haye devā yūyamidāpayaḥ stha te mṛḻata nādhamānāya mahyam |
mā vo ratho madhyamavāḻṛte bhūnmā yuṣmāvatsvāpiṣu śramiṣma || 2.029.04
pra va eko mimaya bhūryāgo yanmā piteva kitavaṁ śaśāsa |
āre pāśā āre aghāni devā mā mādhi putre vimiva grabhīṣṭa || 2.029.05
arvāñco adyā bhavatā yajatrā ā vo hārdi bhayamāno vyayeyam |
trādhvaṁ no devā nijuro vṛkasya trādhvaṁ kartādavapado yajatrāḥ || 2.029.06
māhaṁ maghono varuṇa priyasya bhūridāvna ā vidaṁ śūnamāpeḥ |
mā rāyo rājansuyamādava sthāṁ bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.029.07
ṛtaṁ devāya kṛṇvate savitra indrāyāhighne na ramanta āpaḥ |
aharaharyātyakturapāṁ kiyātyā prathamaḥ sarga āsām || 2.030.01
yo vṛtrāya sinamatrābhariṣyatpra taṁ janitrī viduṣa uvāca |
patho radantīranu joṣamasmai divedive dhunayo yantyartham || 2.030.02
ūrdhvo hyasthādadhyantarikṣe'dhā vṛtrāya pra vadhaṁ jabhāra |
mihaṁ vasāna upa hīmadudrottigmāyudho ajayacchatrumindraḥ || 2.030.03
bṛhaspate tapuṣāśneva vidhya vṛkadvaraso asurasya vīrān |
yathā jaghantha dhṛṣatā purā cidevā jahi śatrumasmākamindra || 2.030.04
ava kṣipa divo aśmānamuccā yena śatruṁ mandasāno nijūrvāḥ |
tokasya sātau tanayasya bhūrerasmā ardhaṁ kṛṇutādindra gonām || 2.030.05
pra hi kratuṁ vṛhatho yaṁ vanutho radhrasya stho yajamānasya codau |
indrāsomā yuvamasmā aviṣṭamasminbhayasthe kṛṇutamu lokam || 2.030.06
na mā tamanna śramannota tandranna vocāma mā sunoteti somam |
yo me pṛṇādyo dadadyo nibodhādyo mā sunvantamupa gobhirāyat || 2.030.07
sarasvati tvamasmā aviḍḍhi marutvatī dhṛṣatī jeṣi śatrūn |
tyaṁ cicchardhantaṁ taviṣīyamāṇamindro hanti vṛṣabhaṁ śaṇḍikānām || 2.030.08
yo naḥ sanutya uta vā jighatnurabhikhyāya taṁ tigitena vidhya |
bṛhaspata āyudhairjeṣi śatrūndruhe rīṣantaṁ pari dhehi rājan || 2.030.09
asmākebhiḥ satvabhiḥ śūra śūrairvīryā kṛdhi yāni te kartvāni |
jyogabhūvannanudhūpitāso hatvī teṣāmā bharā no vasūni || 2.030.10
taṁ vaḥ śardhaṁ mārutaṁ sumnayurgiropa bruve namasā daivyaṁ janam |
yathā rayiṁ sarvavīraṁ naśāmahā apatyasācaṁ śrutyaṁ divedive || 2.030.11
asmākaṁ mitrāvaruṇāvataṁ rathamādityai rudrairvasubhiḥ sacābhuvā |
pra yadvayo na paptanvasmanaspari śravasyavo hṛṣīvanto vanarṣadaḥ || 2.031.01
adha smā na udavatā sajoṣaso rathaṁ devāso abhi vikṣu vājayum |
yadāśavaḥ padyābhistitrato rajaḥ pṛthivyāḥ sānau jaṅghananta pāṇibhiḥ || 2.031.02
uta sya na indro viśvacarṣaṇirdivaḥ śardhena mārutena sukratuḥ |
anu nu sthātyavṛkābhirūtibhī rathaṁ mahe sanaye vājasātaye || 2.031.03
uta sya devo bhuvanasya sakṣaṇistvaṣṭā gnābhiḥ sajoṣā jūjuvadratham |
iḻā bhago bṛhaddivota rodasī pūṣā puraṁdhiraśvināvadhā patī || 2.031.04
uta tye devī subhage mithūdṛśoṣāsānaktā jagatāmapījuvā |
stuṣe yadvāṁ pṛthivi navyasā vacaḥ sthātuśca vayastrivayā upastire || 2.031.05
uta vaḥ śaṁsamuśijāmiva śmasyahirbudhnyo'ja ekapāduta |
trita ṛbhukṣāḥ savitā cano dadhe'pāṁ napādāśuhemā dhiyā śami || 2.031.06
etā vo vaśmyudyatā yajatrā atakṣannāyavo navyase sam |
śravasyavo vājaṁ cakānāḥ saptirna rathyo aha dhītimaśyāḥ || 2.031.07
asya me dyāvāpṛthivī ṛtāyato bhūtamavitrī vacasaḥ siṣāsataḥ |
yayorāyuḥ prataraṁ te idaṁ pura upastute vasūyurvāṁ maho dadhe || 2.032.01
mā no guhyā ripa āyorahandabhanmā na ābhyo rīradho ducchunābhyaḥ |
mā no vi yauḥ sakhyā viddhi tasya naḥ sumnāyatā manasā tattvemahe || 2.032.02
aheḻatā manasā śruṣṭimā vaha duhānāṁ dhenuṁ pipyuṣīmasaścatam |
padyābhirāśuṁ vacasā ca vājinaṁ tvāṁ hinomi puruhūta viśvahā || 2.032.03
rākāmahaṁ suhavāṁ suṣṭutī huve śṛṇotu naḥ subhagā bodhatu tmanā |
sīvyatvapaḥ sūcyācchidyamānayā dadātu vīraṁ śatadāyamukthyam || 2.032.04
yāste rāke sumatayaḥ supeśaso yābhirdadāsi dāśuṣe vasūni |
tābhirno adya sumanā upāgahi sahasrapoṣaṁ subhage rarāṇā || 2.032.05
sinīvāli pṛthuṣṭuke yā devānāmasi svasā |
juṣasva havyamāhutaṁ prajāṁ devi didiḍḍhi naḥ || 2.032.06
yā subāhuḥ svaṅguriḥ suṣūmā bahusūvarī |
tasyai viśpatnyai haviḥ sinīvālyai juhotana || 2.032.07
yā guṅgūryā sinīvālī yā rākā yā sarasvatī |
indrāṇīmahva ūtaye varuṇānīṁ svastaye || 2.032.08
ā te pitarmarutāṁ sumnametu mā naḥ sūryasya saṁdṛśo yuyothāḥ |
abhi no vīro arvati kṣameta pra jāyemahi rudra prajābhiḥ || 2.033.01
tvādattebhī rudra śaṁtamebhiḥ śataṁ himā aśīya bheṣajebhiḥ |
vyasmaddveṣo vitaraṁ vyaṁho vyamīvāścātayasvā viṣūcīḥ || 2.033.02
śreṣṭho jātasya rudra śriyāsi tavastamastavasāṁ vajrabāho |
parṣi ṇaḥ pāramaṁhasaḥ svasti viśvā abhītī rapaso yuyodhi || 2.033.03
mā tvā rudra cukrudhāmā namobhirmā duṣṭutī vṛṣabha mā sahūtī |
unno vīrā arpaya bheṣajebhirbhiṣaktamaṁ tvā bhiṣajāṁ śṛṇomi || 2.033.04
havīmabhirhavate yo havirbhirava stomebhī rudraṁ diṣīya |
ṛdūdaraḥ suhavo mā no asyai babhruḥ suśipro rīradhanmanāyai || 2.033.05
unmā mamanda vṛṣabho marutvāntvakṣīyasā vayasā nādhamānam |
ghṛṇīva cchāyāmarapā aśīyā vivāseyaṁ rudrasya sumnam || 2.033.06
kva sya te rudra mṛḻayākurhasto yo asti bheṣajo jalāṣaḥ |
apabhartā rapaso daivyasyābhī nu mā vṛṣabha cakṣamīthāḥ || 2.033.07
pra babhrave vṛṣabhāya śvitīce maho mahīṁ suṣṭutimīrayāmi |
namasyā kalmalīkinaṁ namobhirgṛṇīmasi tveṣaṁ rudrasya nāma || 2.033.08
sthirebhiraṅgaiḥ pururūpa ugro babhruḥ śukrebhiḥ pipiśe hiraṇyaiḥ |
īśānādasya bhuvanasya bhūrerna vā u yoṣadrudrādasuryam || 2.033.09
arhanbibharṣi sāyakāni dhanvārhanniṣkaṁ yajataṁ viśvarūpam |
arhannidaṁ dayase viśvamabhvaṁ na vā ojīyo rudra tvadasti || 2.033.10
stuhi śrutaṁ gartasadaṁ yuvānaṁ mṛgaṁ na bhīmamupahatnumugram |
mṛḻā jaritre rudra stavāno'nyaṁ te asmanni vapantu senāḥ || 2.033.11
kumāraścitpitaraṁ vandamānaṁ prati nānāma rudropayantam |
bhūrerdātāraṁ satpatiṁ gṛṇīṣe stutastvaṁ bheṣajā rāsyasme || 2.033.12
yā vo bheṣajā marutaḥ śucīni yā śaṁtamā vṛṣaṇo yā mayobhu |
yāni manuravṛṇītā pitā nastā śaṁ ca yośca rudrasya vaśmi || 2.033.13
pari ṇo hetī rudrasya vṛjyāḥ pari tveṣasya durmatirmahī gāt |
ava sthirā maghavadbhyastanuṣva mīḍhvastokāya tanayāya mṛḻa || 2.033.14
evā babhro vṛṣabha cekitāna yathā deva na hṛṇīṣe na haṁsi |
havanaśrunno rudreha bodhi bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.033.15
dhārāvarā maruto dhṛṣṇvojaso mṛgā na bhīmāstaviṣībhirarcinaḥ |
agnayo na śuśucānā ṛjīṣiṇo bhṛmiṁ dhamanto apa gā avṛṇvata || 2.034.01
dyāvo na stṛbhiścitayanta khādino vyabhriyā na dyutayanta vṛṣṭayaḥ |
rudro yadvo maruto rukmavakṣaso vṛṣājani pṛśnyāḥ śukra ūdhani || 2.034.02
ukṣante aśvā atyā ivājiṣu nadasya karṇaisturayanta āśubhiḥ |
hiraṇyaśiprā maruto davidhvataḥ pṛkṣaṁ yātha pṛṣatībhiḥ samanyavaḥ || 2.034.03
pṛkṣe tā viśvā bhuvanā vavakṣire mitrāya vā sadamā jīradānavaḥ |
pṛṣadaśvāso anavabhrarādhasa ṛjipyāso na vayuneṣu dhūrṣadaḥ || 2.034.04
indhanvabhirdhenubhī rapśadūdhabhiradhvasmabhiḥ pathibhirbhrājadṛṣṭayaḥ |
ā haṁsāso na svasarāṇi gantana madhormadāya marutaḥ samanyavaḥ || 2.034.05
ā no brahmāṇi marutaḥ samanyavo narāṁ na śaṁsaḥ savanāni gantana |
aśvāmiva pipyata dhenumūdhani kartā dhiyaṁ jaritre vājapeśasam || 2.034.06
taṁ no dāta maruto vājinaṁ ratha āpānaṁ brahma citayaddivedive |
iṣaṁ stotṛbhyo vṛjaneṣu kārave saniṁ medhāmariṣṭaṁ duṣṭaraṁ sahaḥ || 2.034.07
yadyuñjate maruto rukmavakṣaso'śvānratheṣu bhaga ā sudānavaḥ |
dhenurna śiśve svasareṣu pinvate janāya rātahaviṣe mahīmiṣam || 2.034.08
yo no maruto vṛkatāti martyo ripurdadhe vasavo rakṣatā riṣaḥ |
vartayata tapuṣā cakriyābhi tamava rudrā aśaso hantanā vadhaḥ || 2.034.09
citraṁ tadvo maruto yāma cekite pṛśnyā yadūdharapyāpayo duhuḥ |
yadvā nide navamānasya rudriyāstritaṁ jarāya juratāmadābhyāḥ || 2.034.10
tānvo maho maruta evayāvno viṣṇoreṣasya prabhṛthe havāmahe |
hiraṇyavarṇānkakuhānyatasruco brahmaṇyantaḥ śaṁsyaṁ rādha īmahe || 2.034.11
te daśagvāḥ prathamā yajñamūhire te no hinvantūṣaso vyuṣṭiṣu |
uṣā na rāmīraruṇairaporṇute maho jyotiṣā śucatā goarṇasā || 2.034.12
te kṣoṇībhiraruṇebhirnāñjibhī rudrā ṛtasya sadaneṣu vāvṛdhuḥ |
nimeghamānā atyena pājasā suścandraṁ varṇaṁ dadhire supeśasam || 2.034.13
tā iyāno mahi varūthamūtaya upa ghedenā namasā gṛṇīmasi |
trito na yānpañca hotṝnabhiṣṭaya āvavartadavarāñcakriyāvase || 2.034.14
yayā radhraṁ pārayathātyaṁho yayā nido muñcatha vanditāram |
arvācī sā maruto yā va ūtiro ṣu vāśreva sumatirjigātu || 2.034.15
upemasṛkṣi vājayurvacasyāṁ cano dadhīta nādyo giro me |
apāṁ napādāśuhemā kuvitsa supeśasaskarati joṣiṣaddhi || 2.035.01
imaṁ svasmai hṛda ā sutaṣṭaṁ mantraṁ vocema kuvidasya vedat |
apāṁ napādasuryasya mahnā viśvānyaryo bhuvanā jajāna || 2.035.02
samanyā yantyupa yantyanyāḥ samānamūrvaṁ nadyaḥ pṛṇanti |
tamū śuciṁ śucayo dīdivāṁsamapāṁ napātaṁ pari tasthurāpaḥ || 2.035.03
tamasmerā yuvatayo yuvānaṁ marmṛjyamānāḥ pari yantyāpaḥ |
sa śukrebhiḥ śikvabhī revadasme dīdāyānidhmo ghṛtanirṇigapsu || 2.035.04
asmai tisro avyathyāya nārīrdevāya devīrdidhiṣantyannam |
kṛtā ivopa hi prasarsre apsu sa pīyūṣaṁ dhayati pūrvasūnām || 2.035.05
aśvasyātra janimāsya ca svardruho riṣaḥ sampṛcaḥ pāhi sūrīn |
āmāsu pūrṣu paro apramṛṣyaṁ nārātayo vi naśannānṛtāni || 2.035.06
sva ā dame sudughā yasya dhenuḥ svadhāṁ pīpāya subhvannamatti |
so apāṁ napādūrjayannapsvantarvasudeyāya vidhate vi bhāti || 2.035.07
yo apsvā śucinā daivyena ṛtāvājasra urviyā vibhāti |
vayā idanyā bhuvanānyasya pra jāyante vīrudhaśca prajābhiḥ || 2.035.08
apāṁ napādā hyasthādupasthaṁ jihmānāmūrdhvo vidyutaṁ vasānaḥ |
tasya jyeṣṭhaṁ mahimānaṁ vahantīrhiraṇyavarṇāḥ pari yanti yahvīḥ || 2.035.09
hiraṇyarūpaḥ sa hiraṇyasaṁdṛgapāṁ napātsedu hiraṇyavarṇaḥ |
hiraṇyayātpari yonerniṣadyā hiraṇyadā dadatyannamasmai || 2.035.10
tadasyānīkamuta cāru nāmāpīcyaṁ vardhate napturapām |
yamindhate yuvatayaḥ samitthā hiraṇyavarṇaṁ ghṛtamannamasya || 2.035.11
asmai bahūnāmavamāya sakhye yajñairvidhema namasā havirbhiḥ |
saṁ sānu mārjmi didhiṣāmi bilmairdadhāmyannaiḥ pari vanda ṛgbhiḥ || 2.035.12
sa īṁ vṛṣājanayattāsu garbhaṁ sa īṁ śiśurdhayati taṁ rihanti |
so apāṁ napādanabhimlātavarṇo'nyasyeveha tanvā viveṣa || 2.035.13
asminpade parame tasthivāṁsamadhvasmabhirviśvahā dīdivāṁsam |
āpo naptre ghṛtamannaṁ vahantīḥ svayamatkaiḥ pari dīyanti yahvīḥ || 2.035.14
ayāṁsamagne sukṣitiṁ janāyāyāṁsamu maghavadbhyaḥ suvṛktim |
viśvaṁ tadbhadraṁ yadavanti devā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.035.15
tubhyaṁ hinvāno vasiṣṭa gā apo'dhukṣansīmavibhiradribhirnaraḥ |
pibendra svāhā prahutaṁ vaṣaṭkṛtaṁ hotrādā somaṁ prathamo ya īśiṣe || 2.036.01
yajñaiḥ sammiślāḥ pṛṣatībhirṛṣṭibhiryāmañchubhrāso añjiṣu priyā uta |
āsadyā barhirbharatasya sūnavaḥ potrādā somaṁ pibatā divo naraḥ || 2.036.02
ameva naḥ suhavā ā hi gantana ni barhiṣi sadatanā raṇiṣṭana |
athā mandasva jujuṣāṇo andhasastvaṣṭardevebhirjanibhiḥ sumadgaṇaḥ || 2.036.03
ā vakṣi devā iha vipra yakṣi cośanhotarni ṣadā yoniṣu triṣu |
prati vīhi prasthitaṁ somyaṁ madhu pibāgnīdhrāttava bhāgasya tṛpṇuhi || 2.036.04
eṣa sya te tanvo nṛmṇavardhanaḥ saha ojaḥ pradivi bāhvorhitaḥ |
tubhyaṁ suto maghavantubhyamābhṛtastvamasya brāhmaṇādā tṛpatpiba || 2.036.05
juṣethāṁ yajñaṁ bodhataṁ havasya me satto hotā nividaḥ pūrvyā anu |
acchā rājānā nama etyāvṛtaṁ praśāstrādā pibataṁ somyaṁ madhu || 2.036.06
mandasva hotrādanu joṣamandhaso'dhvaryavaḥ sa pūrṇāṁ vaṣṭyāsicam |
tasmā etaṁ bharata tadvaśo dadirhotrātsomaṁ draviṇodaḥ piba ṛtubhiḥ || 2.037.01
yamu pūrvamahuve tamidaṁ huve sedu havyo dadiryo nāma patyate |
adhvaryubhiḥ prasthitaṁ somyaṁ madhu potrātsomaṁ draviṇodaḥ piba ṛtubhiḥ || 2.037.02
medyantu te vahnayo yebhirīyase'riṣaṇyanvīḻayasvā vanaspate |
āyūyā dhṛṣṇo abhigūryā tvaṁ neṣṭrātsomaṁ draviṇodaḥ piba ṛtubhiḥ || 2.037.03
apāddhotrāduta potrādamattota neṣṭrādajuṣata prayo hitam |
turīyaṁ pātramamṛktamamartyaṁ draviṇodāḥ pibatu drāviṇodasaḥ || 2.037.04
arvāñcamadya yayyaṁ nṛvāhaṇaṁ rathaṁ yuñjāthāmiha vāṁ vimocanam |
pṛṅktaṁ havīṁṣi madhunā hi kaṁ gatamathā somaṁ pibataṁ vājinīvasū || 2.037.05
joṣyagne samidhaṁ joṣyāhutiṁ joṣi brahma janyaṁ joṣi suṣṭutim |
viśvebhirviśvā ṛtunā vaso maha uśandevā uśataḥ pāyayā haviḥ || 2.037.06
udu ṣya devaḥ savitā savāya śaśvattamaṁ tadapā vahnirasthāt |
nūnaṁ devebhyo vi hi dhāti ratnamathābhajadvītihotraṁ svastau || 2.038.01
viśvasya hi śruṣṭaye deva ūrdhvaḥ pra bāhavā pṛthupāṇiḥ sisarti |
āpaścidasya vrata ā nimṛgrā ayaṁ cidvāto ramate parijman || 2.038.02
āśubhiścidyānvi mucāti nūnamarīramadatamānaṁ cidetoḥ |
ahyarṣūṇāṁ cinnyayā aviṣyāmanu vrataṁ saviturmokyāgāt || 2.038.03
punaḥ samavyadvitataṁ vayantī madhyā kartornyadhācchakma dhīraḥ |
utsaṁhāyāsthādvyṛtūradardhararamatiḥ savitā deva āgāt || 2.038.04
nānaukāṁsi duryo viśvamāyurvi tiṣṭhate prabhavaḥ śoko agneḥ |
jyeṣṭhaṁ mātā sūnave bhāgamādhādanvasya ketamiṣitaṁ savitrā || 2.038.05
samāvavarti viṣṭhito jigīṣurviśveṣāṁ kāmaścaratāmamābhūt |
śaśvā apo vikṛtaṁ hitvyāgādanu vrataṁ saviturdaivyasya || 2.038.06
tvayā hitamapyamapsu bhāgaṁ dhanvānvā mṛgayaso vi tasthuḥ |
vanāni vibhyo nakirasya tāni vratā devasya saviturminanti || 2.038.07
yādrādhyaṁ varuṇo yonimapyamaniśitaṁ nimiṣi jarbhurāṇaḥ |
viśvo mārtāṇḍo vrajamā paśurgātsthaśo janmāni savitā vyākaḥ || 2.038.08
na yasyendro varuṇo na mitro vratamaryamā na minanti rudraḥ |
nārātayastamidaṁ svasti huve devaṁ savitāraṁ namobhiḥ || 2.038.09
bhagaṁ dhiyaṁ vājayantaḥ puraṁdhiṁ narāśaṁso gnāspatirno avyāḥ |
āye vāmasya saṁgathe rayīṇāṁ priyā devasya savituḥ syāma || 2.038.10
asmabhyaṁ taddivo adbhyaḥ pṛthivyāstvayā dattaṁ kāmyaṁ rādha ā gāt |
śaṁ yatstotṛbhya āpaye bhavātyuruśaṁsāya savitarjaritre || 2.038.11
grāvāṇeva tadidarthaṁ jarethe gṛdhreva vṛkṣaṁ nidhimantamaccha |
brahmāṇeva vidatha ukthaśāsā dūteva havyā janyā purutrā || 2.039.01
prātaryāvāṇā rathyeva vīrājeva yamā varamā sacethe |
mene iva tanvā śumbhamāne dampatīva kratuvidā janeṣu || 2.039.02
śṛṅgeva naḥ prathamā gantamarvākchaphāviva jarbhurāṇā tarobhiḥ |
cakravākeva prati vastorusrārvāñcā yātaṁ rathyeva śakrā || 2.039.03
nāveva naḥ pārayataṁ yugeva nabhyeva na upadhīva pradhīva |
śvāneva no ariṣaṇyā tanūnāṁ khṛgaleva visrasaḥ pātamasmān || 2.039.04
vātevājuryā nadyeva rītirakṣī iva cakṣuṣā yātamarvāk |
hastāviva tanve śambhaviṣṭhā pādeva no nayataṁ vasyo accha || 2.039.05
oṣṭhāviva madhvāsne vadantā stanāviva pipyataṁ jīvase naḥ |
nāseva nastanvo rakṣitārā karṇāviva suśrutā bhūtamasme || 2.039.06
hasteva śaktimabhi saṁdadī naḥ kṣāmeva naḥ samajataṁ rajāṁsi |
imā giro aśvinā yuṣmayantīḥ kṣṇotreṇeva svadhitiṁ saṁ śiśītam || 2.039.07
etāni vāmaśvinā vardhanāni brahma stomaṁ gṛtsamadāso akran |
tāni narā jujuṣāṇopa yātaṁ bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.039.08
somāpūṣaṇā jananā rayīṇāṁ jananā divo jananā pṛthivyāḥ |
jātau viśvasya bhuvanasya gopau devā akṛṇvannamṛtasya nābhim || 2.040.01
imau devau jāyamānau juṣantemau tamāṁsi gūhatāmajuṣṭā |
ābhyāmindraḥ pakvamāmāsvantaḥ somāpūṣabhyāṁ janadusriyāsu || 2.040.02
somāpūṣaṇā rajaso vimānaṁ saptacakraṁ rathamaviśvaminvam |
viṣūvṛtaṁ manasā yujyamānaṁ taṁ jinvatho vṛṣaṇā pañcaraśmim || 2.040.03
divyanyaḥ sadanaṁ cakra uccā pṛthivyāmanyo adhyantarikṣe |
tāvasmabhyaṁ puruvāraṁ purukṣuṁ rāyaspoṣaṁ vi ṣyatāṁ nābhimasme || 2.040.04
viśvānyanyo bhuvanā jajāna viśvamanyo abhicakṣāṇa eti |
somāpūṣaṇāvavataṁ dhiyaṁ me yuvābhyāṁ viśvāḥ pṛtanā jayema || 2.040.05
dhiyaṁ pūṣā jinvatu viśvaminvo rayiṁ somo rayipatirdadhātu |
avatu devyaditiranarvā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.040.06
vāyo ye te sahasriṇo rathāsastebhirā gahi |
niyutvānsomapītaye || 2.041.01
niyutvānvāyavā gahyayaṁ śukro ayāmi te |
gantāsi sunvato gṛham || 2.041.02
śukrasyādya gavāśira indravāyū niyutvataḥ |
ā yātaṁ pibataṁ narā || 2.041.03
ayaṁ vāṁ mitrāvaruṇā sutaḥ soma ṛtāvṛdhā |
mamediha śrutaṁ havam || 2.041.04
rājānāvanabhidruhā dhruve sadasyuttame |
sahasrasthūṇa āsāte || 2.041.05
tā samrājā ghṛtāsutī ādityā dānunaspatī |
sacete anavahvaram || 2.041.06
gomadū ṣu nāsatyāśvāvadyātamaśvinā |
vartī rudrā nṛpāyyam || 2.041.07
na yatparo nāntara ādadharṣadvṛṣaṇvasū |
duḥśaṁso martyo ripuḥ || 2.041.08
tā na ā voḻhamaśvinā rayiṁ piśaṅgasaṁdṛśam |
dhiṣṇyā varivovidam || 2.041.09
indro aṅga mahadbhayamabhī ṣadapa cucyavat |
sa hi sthiro vicarṣaṇiḥ || 2.041.10
indraśca mṛḻayāti no na naḥ paścādaghaṁ naśat |
bhadraṁ bhavāti naḥ puraḥ || 2.041.11
indra āśābhyaspari sarvābhyo abhayaṁ karat |
jetā śatrūnvicarṣaṇiḥ || 2.041.12
viśve devāsa ā gata śṛṇutā ma imaṁ havam |
edaṁ barhirni ṣīdata || 2.041.13
tīvro vo madhumā ayaṁ śunahotreṣu matsaraḥ |
etaṁ pibata kāmyam || 2.041.14
indrajyeṣṭhā marudgaṇā devāsaḥ pūṣarātayaḥ |
viśve mama śrutā havam || 2.041.15
ambitame nadītame devitame sarasvati |
apraśastā iva smasi praśastimamba naskṛdhi || 2.041.16
tve viśvā sarasvati śritāyūṁṣi devyām |
śunahotreṣu matsva prajāṁ devi didiḍḍhi naḥ || 2.041.17
imā brahma sarasvati juṣasva vājinīvati |
yā te manma gṛtsamadā ṛtāvari priyā deveṣu juhvati || 2.041.18
pretāṁ yajñasya śambhuvā yuvāmidā vṛṇīmahe |
agniṁ ca havyavāhanam || 2.041.19
dyāvā naḥ pṛthivī imaṁ sidhramadya divispṛśam |
yajñaṁ deveṣu yacchatām || 2.041.20
ā vāmupasthamadruhā devāḥ sīdantu yajñiyāḥ |
ihādya somapītaye || 2.041.21
kanikradajjanuṣaṁ prabruvāṇa iyarti vācamariteva nāvam |
sumaṅgalaśca śakune bhavāsi mā tvā kā cidabhibhā viśvyā vidat || 2.042.01
mā tvā śyena udvadhīnmā suparṇo mā tvā vidadiṣumānvīro astā |
pitryāmanu pradiśaṁ kanikradatsumaṅgalo bhadravādī vadeha || 2.042.02
ava kranda dakṣiṇato gṛhāṇāṁ sumaṅgalo bhadravādī śakunte |
mā naḥ stena īśata māghaśaṁso bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.042.03
pradakṣiṇidabhi gṛṇanti kāravo vayo vadanta ṛtuthā śakuntayaḥ |
ubhe vācau vadati sāmagā iva gāyatraṁ ca traiṣṭubhaṁ cānu rājati || 2.043.01
udgāteva śakune sāma gāyasi brahmaputra iva savaneṣu śaṁsasi |
vṛṣeva vājī śiśumatīrapītyā sarvato naḥ śakune bhadramā vada viśvato naḥ śakune puṇyamā vada || 2.043.02
āvadastvaṁ śakune bhadramā vada tūṣṇīmāsīnaḥ sumatiṁ cikiddhi naḥ |
yadutpatanvadasi karkariryathā bṛhadvadema vidathe suvīrāḥ || 2.043.03
Last updated July 2, 2013
Special mention : Initial processing and help by Avinash and Shashi Sathaye,
Avinash Chopde, Shree Devi Kumar, Sunder Hattangadi, John Gardner.
Reprocessed from Original in final form by Detlef Eichler with additional corrections.
See Detlef's site http://www.detlef108.de/Rigveda.htm
for other details and formats.
The text is shown without accents (Anudattas, dependent Svaritas,
and independent Svaritas including Kampas). Words are connected (agnimILe).
Ch is doubled as in gachChati according to the rules of Rigveda-Pratishakhya.
At the end of a word m is replaced by Anusvara M if the initial letter of the
following word is a labial stop consonant (p, ph, b, bh, m).
Visarga H before sh, Sh or s followed by a voiceless consonant has been restored.
Source : The Aufrecht/van Nooten/Holland (Samhita) version
of the Rigveda (http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/onlineRV.htm).
In this text accented vowels have Udatta or 'independent Svarita' markers.
Kampas are not shown. Words are separated (agnim ILe).
Ch is not doubled as in gaChati. At the end of a word we find m before
a following labial stop consonant (p, ph, b, bh, m).
Visarga H before sh, Sh or s followed by a voiceless consonant has
been dropped according to a rule of Rigveda-Pratishakhya.
Send corrections to : detlefeichler@googlemail.com, sanskrit@cheerful.com
The text is to be used for personal studies and research only.
Any use for commercial purpose is prohibited as a `gentleman's' agreement.