% Text title : ramaNagItA % File name : ramaNagItA.itx % Category : gItA, giitaa, ramaNa-maharShi, ramaNa-maharShi, gurudev % Location : doc\_giitaa % Author : ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe % Transliterated by : DPD % Proofread by : DPD % Latest update : August 28, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Shri Ramanagita ..}## \itxtitle{.. shrIramaNagItA ..}##\endtitles ## adhyAya nAma 1\. upAsanAprAdhAnyanirUpaNam 2\. mArgatrayakathanam 3\. mukhyakartavya nirUpaNam 4\. j~nAnasvarUpakathanam 5\. hR^idayavidyA 6\. manonigrahopAyaH 7\. AtmavichArAdhikAritada~NganirUpaNam 8\. AshramavichAraH 9\. granthibhedakathanam 10\. sa~NghavidyA 11\. j~nAnasiddhisAmarasyakathanam 12\. shaktivichAraH 13\. sa.nnyAse strIpuruShayostulyAdhikAranirUpaNam 14\. jIvanmukti vichAraH 15\. shravaNamanananididhyAsananirUpaNam 16\. bhaktivichAraH 17\. j~nAnaprAptivichAraH 18\. siddhamahimAnukIrtanam \medskip\hrule\medskip || shrIramaNagItA || atha prathamo.adhyAyaH | (upAsanAprAdhAnyanirUpaNam) maharShi ramaNaM natvA kArtikeyaM narAkR^itim | mataM tasya prasannena granthenopanibadhyate || 1|| iShaputrashake rAma bhUminandadharAmite | ekontriMshaddivase dvAdashe mAsi shItale || 2|| upaviShTeShu sarveShu shiShyeShu niyatAtmasu | bhagavantamR^iShi so.ahamapR^ichChaM nirNayAptaye || 3|| prathamaH prashnaH satyAsatyavivekena muchyate kevalena kim | utAho bandhahAnAya vidyate sAdhanAntaram || 4|| dvitIyaH prashnaH kimalaM shAstracharchaiva jij~nAsUnAM vimuktaye | yathA gurupadeshaM kimupAsanapekShate || 5|| tR^itIya prashnaH sthitapraj~naH sthitapraj~namAtmAnaM kiM samarthayet | viditvA paripUrNatvaM j~nAnasyoparateruta || 6|| chaturthaH prashnaH j~nAninaM kena li~Ngena j~nAtuM shakShyanti kovidAH || 7|| pa~nchamaH prashnaH j~nAnAyaiva samAdhiH kiM kAmAyApyuta kalpate || 7|| ShaShThaH prashnaH kAmena yogamabhyasya sthitapraj~no bhavedyadi | sakAmo.amuShya sAphalyamadhigachChati vA na vA || 8|| evaM mama guruH prashnAnakarNya karuNAnidhiH | abravItsaMshayachChedI ramaNo bhagavAnR^iShiH || 9|| prathamaprashnasyottaram mochayetsakalAn bandhAnAtmaniShThaiva kevalam | satyAsatyavivekaM tu prAhurvairAgyasAdhanam || 10|| sadA tiShThati gambhIro j~nAnI kevalamAtmani | nAsatyaM chintayedvishvaM na vA svasya tadanyatAm || 11|| dvitIyaprashnasyottaram na saMsiddhirvijij~nAsoH kevalaM shAstracharchayA | upAsanaM vinA siddhirnaiva syAditi nirNayaH || 12|| abhyAsakAle sahajAM sthitiM prAhurupAsanam | siddhiM sthirAM yadA gachChetsaiva j~nAnaM tadochyate || 13|| viShayAntsamparityajya svasvabhAvena saMsthitiH | j~nAnajvAlAkR^itiH prokttA sahajA sthitirAtmanaH || 14|| tR^itIyaprashnasyottaram nirvAsena maunena sthirAyAM sahajasthitau | j~nAnI j~nAninamAtmAnaM niHsandehaH samarthayet || 15|| chaturthaprashnasyottaram sarvabhUtasamatvena li~Ngena j~nAnamUhyatAm | pa~nchamaprashnasyottaram kAmArabdhassamAdhistu kAmaM phalai nishchitam || 16|| ShaShThaprashnasyottaram kAmena yogamabhyasya sthitapraj~no bhavedyadi | sa kAmo.amuShya sAphalyaM gachChannapi na harShayet || 17|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe upAsanaprAdhAnyanirUpaNaM nAma prathamo.adhyAyaH || 1 \medskip\hrule\medskip atha dvitIyo.adhyAyaH | (mArgatrayakathanam) Ishaputrashake bANabhUminandadharAmite | chAturmAsye jagau sAraM sa~NgR^ihya bhagavAnR^iShi || 1|| hR^idayakuharamadhye kevalaM brahmamAtraM hyahamahamiti sAkShAdAtmarUpeNa bhAti | hR^idi visha manasA svaM chinvtA majjatA vA pavanachalanarodhAdAtmaniShTho bhava tvam || 2|| shlokaM bhagavato vaktrAnmaharSherimamudgatam | shrutyantasAraM yo veda saMshayo nAsya jAtuchit || 3|| atra shloke bhagavatA pUrvArdhe sthAnamIritam | shArIrakasya dR^ishye.asmi~nCharIre pA~nchabhautike || 4|| tatraiva lakShaNaM choktaM dvaitamIshA cha vAritam | uktaM chApyaparokShatvaM nAnAli~NganibarhaNam || 5|| upadesho dvitIyArdhe shiShyAbhyAsakR^ite kR^itaH | tredhA bhinnena mArgeNa tattvAdaikyaM samIyuShA || 6|| upAyo mArgaNAbhikhyaH prathamaH samprakIrtitaH | dvitIyo majjnAbhikhyaH prANarodhastR^itIyakaH || 7|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe mArgatrayakathanaM nAma dvitIyo.adhyAyaH || 2 \medskip\hrule\medskip atha tR^itIyo.adhyAyaH | (mukhyakartavyanirUpaNam) daivarAtasya saMvAdamAchAryaramaNasya cha | nibadhnImastR^itIye.asminnadhyAye viduShAM mude || 1|| daivarata uvAcha kiM kartavya manuShyasya pradhAnamiha saMsR^itau | ekaM nirdhAya bhagavAMstanme vyAkhyAtumarhati || 2|| bhagavAnuvAcha svasya svarUpaM vij~neyaM pradhAnaM mahadichChatA | pratiShThA yatra sarveShAM phalAnAmuta karmaNAm || 3|| daivarAta uvAcha svasya svarUpavij~nAne sAdhanaM kiM samAsataH | sidhyetkena prayatnena pratyagdR^iShTirmahIyasi || 4|| bhagavAnuvAcha viShayebhyaH parAvR^itya vR^ittIH sarvAH prayatnataH | vimarshe kevalaM tiShThedachale nirupAdhike || 5|| svasya svarUpavij~nAne sAdhanaM tatsamAsataH | sidhyettenaiva yatnena pratyagdR^iShTirmahIyasi || 6|| daivarAta uvAcha yAvatsiddhirbhavennR^INAM yogasya muniku~njara | tAvantaM niyamAH kAlaM kiM yatnamupakurvate || 7|| bhagavAnuvAcha prayatnamupakurvanti niyamA yu~njatAM satAm | siddhAnAM kR^itakR^ityAnAM galanti niyamAssvayam || 8|| daivarAta uvAcha kevalena vimarshena sthireNa nirupAdhinA | yathA siddhistathA mantrairjaptaiH siddhirbhavenna vA || 9|| bhagavAnuvAcha acha~nchalena manasA mantrairjaptairnirantaram | siddhiH syAchChaddadhAnAnAM japtena praNavena vA || 10|| vR^itirjapena mantrANAM shuddhasya praNavasya vA | viShayebhyaH parAvR^ittA svasvarUpAtmikA bhavet || 11|| Ishaputrashake shailabhUminandadharAmite | saptame saptame so.ayaM saMvAdo.abhavadadbhutaH || 12|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe mukhyakartavyanirUpaNaM nAma tR^itIyo.adhyAyaH || 3 \medskip\hrule\medskip atha chaturtho.adhyAyaH | (j~nAnasvarUpakathanam) prathamaH prashnaH ahaM brahmAsmIti vR^ittiH kiM j~nAnaM muniku~njara | uta brahmAhamiti dhIrdhIrahaM sarvamityuta || 1|| athavA sakalaM chaitadbrahmeti j~nAnamuchyate | asmAdvR^ittichatuShkAdvA kiM nu j~nAnaM vilakShaNam || 2|| asyottaram imaM mama guruH prashnamantevAsina AdarAt | AkarNya ramaNo vAkyamuvAcha bhagavAnmuni || 3|| vR^ittayo bhAvanA eva sarvA etA na saMshayaH | svarUpAvasthitiM shuddhAM j~nAnamAhurmanIShiNaH || 4|| gurorvachastadAkarNya saMshayachChedakArakam | apR^ichChaM punarevAhamanyaM saMshayamudgatam || 5|| dvitIya prashnaH vR^ittivyApyaM bhavedbrahma na vA nAtha tapasvinAm | imaM me hR^idi sa~njAtaM saMshayaM Chettumarhasi || 6|| tamimaM prashnamAkarNya mitrama~NghrijuShAmR^iShiH | abhiShichya kaTAkSheNa mAmidaM vAkyamabravIt || 7|| asyottaram svAtmabhUtaM yadi brahma j~nAtuM vR^ittiH pravartate | svAtmAkArA tadA bhUtvA na pR^ithak pratitiShThati || 8|| ayaM prAgukta evAbde saptame tvekaviMshake | abhavanno mitagranthaH saMvAdo romaharShaNaH || 9|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe j~nAnasvarupakathanaM nAma chaturtho.adhyAyaH || 4 \medskip\hrule\medskip atha pa~nchamo.adhyAyaH | (hR^idayavidyA) prAgukte.abde.aShTame mAsi navame divase nishi | upanyasitavAn saMyaguddishya hR^idayaM muniH || 1|| nirgachChanti yataH sarvA vR^ittayoH dehadhAriNAm | hR^idayaM tatsamAkhyAtaM bhAvanA.a.akR^itivarNanam || 2|| ahaMvR^ittiH samastAnAM vR^ittInAM mUlamuchyate | nirgachChanti yato.ahandhIrhR^idayaM tatsamAsataH || 3|| hR^idayasya yadi sthAnaM bhavechchakramanAhatam | mUlAdhAraM samArabhya yogasyopakramaH kutaH || 4|| anyadeva tato raktapiNDAdadR^idayamuchyate ayaM hR^iditi vR^ittyA tadAtmano rUpamIritam || 5|| tasya dakShiNato dhAma hR^itpIThe naiva vAmataH | tasmAtpravahati jyotiH sahasrAraM suShumNayA || 6|| sarvaM dehaM sahasrArAttadA lokAnubhUtayaH | tAH prapashyan vibhedena saMsArI manujo bhavet || 7|| Atmasthasya sahasrAraM shuddhaM jyotirmayaM bhavet | tatra jIvenna sa~Nkalpo yadi sAnnidhyataH patet || 8|| vij~nAnamAnaviShayaM sannikarSheNa yadyapi | na bhavedyogabha~NgAya bhedasyAgrahaNe manaH || 9|| gR^ihyato.api sthiraikAdhIH sahajA sthitiruchyate | nirvikalpaH samAdhistu viShayAsannidhau bhavet || 10|| aNDaM vapuShi niHsheShaM niHsheShaM hR^idaye vapuH | tasmAdaNDasya sarvasya hR^idayaM rupasa~NgrahaH || 11| bhuvanaM manaso nAnyadanyanna hR^idayAnmanaH | asheShA hR^idaye tasmAtkathA parisamApyate || 12|| kIrtyate hR^idayaM piNDe yathANDe bhAnUmaNDalam | manaH sahasrAragataM bimbaM chAndramasaM yathA || 13|| yathA dadAti tapanastejaH kairavabandhave | idaM vitarati jyotirhradayaM manase tathA || 14|| hradyasannihito martyo manaH kevalamIkShate | asannikarShe sUryasya rAtrau chandre yathA mahaH || 15|| apashyaMstejaso mUlaM svarUpaM satyamAtmanaH | manasA cha pR^ithakpashyan bhAvAn bhrAmyati pAmaraH || 16|| hR^idi sannihito j~nAnI lInaM hR^idayatejasi | IkShate mAnasaM tejo divA bhAnAvivaindavam || 17|| praj~nAnasya pravettAro vAchyamarthaM mano viduH arthaM tu lakShyaM hR^idayaM hR^idayAnnaparaH paraH || 18|| dR^igdR^ishyabhedadhIreShA manasi pratitiShThati | hR^idaye vartamAnAM dR^igdR^ishyenaikatAM vrajet || 19|| mUrchChA nidrAtisantoShashokAveshabhayAdibhiH | nimittairAhatA vR^ittiH svasthAnaM hR^idayaM vrajet || 20|| tadA na j~nAyate prAptirhR^idayasya sharIriNA | vij~nAyate samAdhau tu nAmabhedo nimittataH || 21|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe hR^idayavidyA nAma pa~nchamo.adhyAyaH || 5 \medskip\hrule\medskip atha ShaShTo.adhyAyaH | (manonigrahopAyaH) nirupya hR^idayasyaivaM tattvaM tattvavidAM varaH | manaso nigrahopAyamavadadramaNo muniH || 1|| nityavattimatAM nR^INAM viShayAsakttachetasAm | vAsanAnAM baliyastvAnmano durnigrahaM bhavet || 2|| chapalaM tannigR^ihNIyAtprANarodhena mAnavaH | pAshabaddho yathA jantustathA cheto na cheShTate || 3|| prANarodhena vR^ittinAM nirodhaH sAdhito bhavet | vR^ittirodhena vR^ittinAM janmasthAne sthito bhavet || 4|| prANarodhashcha manasA prANasya pratyavekShaNam | kumbhakaM sidhyati hyeyaM satatapratyavekShaNAt || 5|| yeShAM naitena vidhinA shaktiH kumbhakasAdhane | haThayogavidhAnena teShAM kumbhakamiShyate || 6|| ekadA rechakaM kuryAtkuryAtpUrakamekadA | kumbhakaM tu chaturvAraM nADIshuddhirbhavettataH || 7|| prANo nADIShu shuddhAsu niruddhaH kramasho bhavet | prANasya sarvadhA rodhaH shuddhaM kumbhakamuchyate || 8|| tyAgaM dehAtmabhAvasya rechakaM j~nAninaH pare | pUrakaM mArgaNaM svasya kumbhakaM sahajasthitim || 9|| japena vA.atha mantrANAM manaso nigraho bhavet | mAnasena tadA mantraprANayorekatA bhavet || 10|| mantrAkSharANAM prANena sAyujyaM dhyAnamuchyate | sahajasthitaye dhyAnaM dR^iDhabhUmiH prakalpate || 11|| sahavAsena mahatAM satAmAruDhachetasAm kriyamANena vA nityaM sthAne lInaM mano bhavet || 12|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe manonigrahopAyaH nAma ShaShTo.adhyAyaH || 6 \medskip\hrule\medskip atha saptamo.adhyAyaH | (AtmavichArAdhikAritada~NganirUpaNam) bhAradvAjasya vai kArShNerAchAryaramaNasya cha | adhyAye kathyate shreShThaH saMvAda iha saptame || 1|| kArShNiruvAcha rUpamAtmavichArasya kiM nu kiM vA prayojanam | labhyAdAtmavichAreNa phalaM bhUyo.anyato.asti vA || 2|| bhagavAnuvAcha sarvAsAmapi vR^ittInAM samaShTiryA samIritA | ahaMvR^itteramuShyAstu janmasthAnaM vimR^ishyatAm || 3|| eSha AtmavichAraH syanna shAstraparishIlanam | aha~NkAro vilInaH syAnmUlasthAnagaveShaNe || 4|| AtmAbhAsastvaha~NkAraH sa yadA sampraliyate | AtmA satyo.abhitaH pUrNaH kevalaH parishiShyate || 5|| sarvakleshanivR^ittiH syAtphalamAtmavichArataH | phalAnAmavadhiH so.ayamasti neto.adhikaM phalam || 6|| adbhutAH siddhayaH sAdhyA upAyAntaratashcha yAH | tAH prApto.api bhavatyante vichAreNaiva nivR^itaH || 7|| kArShNiruvAcha etasyAtmavichArasya prAhuH kamadhikAriNam | adhikArasya sampattiH kiM j~nAtuM shakyate svayam || 8|| bhagavAnuvAcha upAsanAdibhiH shuddhaM prAgjamasukR^itena vA | dR^iShTadoShaM mano yasya sharIre viShayeShu cha || 9|| manasA charato yasya viShyeShvaruchirbhR^isham | dehe chAnityatA buddhistaM prahuradhikAriNam || 10|| dehe nashvaratAbuddhervairAgyAdviShayeShu cha | etAbhyAmeva li~NgAbhyAM j~neyA svasyAdhikAritA || 11|| kArShNiruvAcha snAnaM sandhyAM japo homaH svAdhyAyo devapUjanam | sa~NkIrtanaM tirthayAtrA yaj~no dAnaM vratAni cha || 12|| vichAre sAdhikArasya vairAgyAchcha vivekataH | kiM vA prayojanAya syuruta kAlavidhUtaye || 13|| bhagavAnuvAcha ArambhiNAM kShIyamANarAgANAmadhikAriNAm | karmANyetAni sarvANi bhUyasyai chitashiddhaye || 14|| yatkarma sukR^itaM proktaM manovAkkAyasambhavam | tattu karmAntaraM hanti manovAkkAyasambhavam || 15|| atyantashuddhamanasAM pakvAnAmadhikAriNAm | idaM lokopakArAya karmajAlaM bhaviShyati || 16|| pareShAmupadeshAy kShemAya cha manIShiNaH | pakvAshcha karma kurvanti bhayAnnAdeshashAstrataH || 17|| vichArapratikUlAni na puNyAni nararShabha | kriyamANAnyasa~Ngena bhedabuddhyupamardinA || 18|| na chAkR^itAni pApAya pakvanAmadhikAriNAm | svavimarsho mahatpuNyaM pAvanAnAM hi pAvanam || 19|| dR^ishyate dvividhA niShThA pakvAnAmadhikAriNAm | tyAga ekAntayogAya parArthaM cha kriyAdaraH || 20|| kArShNiruvAcha nirvANAyAsti chedanyo mArga AtmavichArataH | eko vA vividhastaM me bhagavAnvaktumarhati || 21|| bhagavAnuvAcha ekaH prAptuM prayatate paraH prAptAramR^ichChati | chirAya prathamo gachChan prAptotyAtmAnmantataH || 22|| ekasya dhyAnatashchittamekAkR^itirbhaviShyati | ekAkR^ititvaM chittasya svarupe sthitaye bhavet || 23|| anichChayApyato dhyAyan vindatyAtmani saMsthitim | vichArakastu vij~nAya bhavedAtmani saMsthitaH || 24|| dhyAyo devatAM mantramanyadvA lakShyamuttamam | dhyeyamAtmAtmamahAjyotiShyantato lInatAM vrajet || 25|| gatirevaM dvayorekA dhyAtushchAtmavimarshinaH | dhyAyannekaH prashAntaH syAdanyo vij~nAya shAmyati || 26|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe AtmavichArAdhikAritada~NganirUpaNaM nAma saptamo.adhyAyaH || 7 \medskip\hrule\medskip atha aShTamo.adhyAyaH | (AshramavichAraH) kArShNerevAparaM prashnaM nishamya bhagavAnmuniH | chAturAshramyasambaddhamadikAraM nyarUpayat || 1|| brahmachArI gR^ihI vA.api vAnaprastho.athavA yatiH | nArI vA vR^iShalo vApi pakvo brahma vichArayet || 2|| sopAnavatparaM prAptuM bhaviShyatyAshramakramaH | atyantapakvachittasya kramApekShA na vidyate || 3|| gataye lokakAryANAmAdishantyAshrAmakramam AshramatrayadharmANAM na j~nAnapratikUlatA || 4|| sa.nnyAso nirmalaM j~nAnaM na kAShAyo na muNDanam || pratibandhakabAhulyavAraNAyAshramo mataH || 5|| brahmachayaryAshrame yasya shaktirujjR^imbhate vrataiH | vidyayA j~nAnavR^iddhayA cha sa pashchAtprajvaliShyati || 6|| brahmacharyeNa shuddhena gR^ihitve nirmalo bhavet | sarveShAmupakArAya gR^ihasthAshrama uchyate || 7|| sarvathA vItasa~Ngasya gR^ihasthasyApi dehinaH | paraM prasphurati jyotistatra naivAsti saMshayaH || 8|| tapasastvAshramaH prokttastR^itIyaH paNDitottamaiH | abhAryo vA sabhAryo vA tR^itIyAshramabhAgbhavet || 9|| tapasA dagdhapApasya pakvachittasya yoginaH | chaturtha AshramaH kAle svayameva bhaviShyati || 10|| eSha prAgukta evAbdhe tvaShTame dvAdashe punaH | upadesho bhagavataH saptamAShTamayorabhUt || 11|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe AshramavichAraH nAma aShTamo.adhyAyaH || 8 \medskip\hrule\medskip atha navamo.adhyAyaH | (granthibhedakathanam) chaturdashe.aShTame rAtrau maharShi pR^iShTavAnaham | granthibhedaM samuddishya viduShAM yatra saMshayaH || 1|| tamAkarNya mama prashnaM ramaNo bhagavAnR^iShiH | dhyAtvA divyena bhAvena ki~nchidAha mahAmahAH || 2|| sharIrasyAtmanashchApi sambandho granthiruchyate | sambandhenaiva shArIraM bhavati j~nAnamAtmanaH || 3|| sharIraM jaDametatsyAdAtmA chaitanyamiShyate | ubhayorapi sambandho vij~nAnenAnumIyate || 4|| chaitanyachChAyayAshliShTaM sharIraM tAta cheShTate | nidrAdau grahaNAbhAvAdUhyate sthAnamAtmanaH || 5|| sUkShmANAM vidyudAdInAM sthUle tantryAdike yathA | tathA kalevare nADyAM chaitanyajyotiSho gatiH || 6|| sthalamekamupAshritya chaitanyajyotirujjvalam | sarvaM bhAsayate dehaM bhAskaro bhuvanaM yathA || 7|| vyAptena tatprakAshena sharIre tvanubhUtayaH | sthalaM tadeva hR^idayaM sUrayassamprachakShate || 8|| nADIshaktivilAsena chaitanyAMshugatirmatA | dehasya shaktayassarvAH pR^itha~NnADIrUpAshritAH || 9|| chaitanyaM tu pR^itha~NnADyAM tAM suShumNAM prachakShate | AtmanADIM parAmeke paretvamR^itanADikAm || 10|| sarvaM dehaM prakAshena vyApto jIvo.abhimAnavAn | manyate dehamAtmAnaM tena bhinnaM cha viShTapam || 11|| abhimAnaM parityajya dehe chAtmadhiyaM sudhIH | vichArayechchedekAgro nADInAM mathanaM bhavet || 12|| nADInAM mathanenaivAtmA tAbhyaH pR^ithakkR^itaH | kevalAmamR^itAM nADImAshritya prajvaliShyati || 13|| AtmanADyAM yadA bhAti chaitanyajyotirujjvalam | kevalAyAM tadA nAnyadAtmanassamprabhAsate || 14|| sAnnidhyAdbhAsamAnaM vA na pR^ithakpratitiShThati | jAnAti spaShTamAtmAnaM sa dehamiva pAmaraH || 15|| Atmaiva bhAsate yasya bahirantashcha sarvataH | pAmarasyeva rUpAdi sa bhinnagranthiruchyate || 16|| nADIbandho.abhimAnashcha dvayaM granthirudIryate | nADIbandhena sUkShamo.api sthUlaM sarvaM prapashyati || 17|| nivR^ittaM sarvanADIbhyo yadaikAM nADIkAM shritam | bhinnagranthi tadA jyotirAtmabhAvAya kalpate || 18|| agnitaptamayogolaM dR^ishyate.agnimayaM yathA | svavichArAgnisantaptaM tathedaM svamayaM bhavet || 19|| sharIrAdijuShAM pUrvavAsanAnAM kShayastadA | kartR^itvamasharIratvAnnaiva tasya bhaviShyati || 20|| kartR^itvAbhAvataH karmavinAsho.asya samIritaH | tasya vastvantarAbhAvAtsaMshayAnAmanudbhavaH || 21|| bhavitA na punarbaddho vibhinnagranthirekadA | sA sthitiH paramA shaktissA shAntiH paramA matA || 22|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe granthibhedakathanaM nAma navamo.adhyAyaH || 9 \medskip\hrule\medskip atha dashamo.adhyAyaH | (sa~NghavidyA) yatino yoganAthasya maharShiramaNasya cha | dashame.atra nIbaghnimassaMvAdaM sa~NghaharShadam || 1|| yoganAtha uvAcha sA~Nghikasya cha sa~Nghasya kassambandho mahAmune | sa~Nghasya shreyase nAtha tametaM vaktumarhasi || 2|| bhagavAnuvAcha j~neyashsharIravatsa~NghastattadAchArashAlinam | a~NgAnIvAtra vij~neyAssA~NghikAssadhusattama || 3|| a~NgaM yathA sharIrasya karotyupakR^itiM yate | tathopakAraM sa~Nghasya kurvan jayati sA~NghikaH || sa~Nghasya vA~NmanaHkAyairupakAro yathA bhavet | svayaM tathA.a.acharannityaM svakIyAnapi boghayet || 5|| AnukUlyena sa~Nghasya sthApayitvA nijaM kulam | sa~Nghasyaiva tato bhUtyai kuryAdbhutiyutaM kulam || 6|| yoganAtha uvAcha shAntiM kechitprashaMsanti shaktiM kechinmanIShiNaH | anayoH ko guNo jyAyAntsa~NghakShemakR^ite vibho || 7|| bhagavAnuvAcha svamanashshuddhaye shAntishshaktissa~Nghasya vR^iddhaye | shaktyA sa~NghaM vidhAyochchaishshAntiM saMsthApayettataH || 8|| yoganAtha uvAcha sarvasyApi cha sa~Nghasya narANANAmR^iShiku~njara | gantavyaM samudAyena kiM paraM dharaNItale || 9|| bhagavAnuvAcha samudAyena sarvasya sa~Nghasya tanudhAriNAm | saubhrAtraM samabhAvena gantavyaM paramuchyate || 10|| saubhrAtreNa parA shAntiranyonyaM dehadhAriNAm | tadetyaM shobhate sarvA bhUmirekaM gR^ihaM yathA || 11|| abhUtpa~nchadashe ghastre saMvAdasso.ayamaShTame | yoganAthasya yatino maharSheshcha dayAvataH || 12|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe sa~NghavidyA nAma dashamo.adhyAyaH || 10 \medskip\hrule\medskip atha ekAdasho.adhyAyaH | (j~nAnasiddhisAmarasyakathanam) ShoDashe divase rAtrau vivikte munisattamam | guruM brahmavidAM shreShThaM nityamAtmani saMsthitam || 1|| upagamya mahAbhAgaM so.ahaM kaivatamAnavam | ramaNaM stutavAnasmi durlabhaj~nAnalabdhaye || 2|| tvayyeva paramA niShThA tvayyeva vishadA matiH | ambhasAmiva vArAshirvij~nAnAnAM tvamAspadam || 3|| tvaM tu saptadashe varShe bAlya eva mahAyashaH | labdhavAnasi vij~nAnaM yoginAmapi durlabham || 4|| sarve dR^ishyA ime bhAvA yasya ChAyAmayAstava | tasya te bhagavanniShThAM ko nu varNayituM kShamaH || 5|| majjatAM ghorasaMsAre vyapR^itAnAmitastataH | duHkhaM mahattitIShUrNAM tvamekA paramA gatiH || 6|| pashyAmi devadattena j~nAnena tvAM muhurmuhuH | brahmaNyAnAM varaM brahmantsubrahmaNyaM narAkR^itim || 7|| na tvaM svAmigirau nAtha na tvaM kShaNikaparvate | na tvaM ve~NkaTashailAgre shoNAdrAvasi vastutaH || 8|| bhUmavidyAM purA nAtha nAradAya maharshaye | bhavAn shushrUShamANAya rahasyAmupadiShTavAn || 9|| sanatkumAraM brahmarShi tvAmAhurvedavedinaH | AgamAnAM tu vettArassubrahmaNyaM surarShabham || 10|| kevalaM nAma bhedo.ayaM vyaktibhedo na vidyate | sanatkumArasskandashcha paryAyau tava tattvataH || 11|| purA kumArilo nAma bhUtvA brAhmaNasattamaH | dharmaM vedoditaM nAtha tvaM saMsthApitavAnasi || 12|| jainairvyAkulite dharme bhagavandraviDeShu cha | bhUtvA tvaM j~nAnasambandho bhaktiM sthApitavAnasi || 13|| adhunA tvaM mahAbhAga brahmaj~nAnasya guptaye | shAstraj~nAnena santRRIptairniruddhasyAgato dharAm || 14|| sandehA bahavo nAtha shiShyANAM vAritAstvayA | imaM cha mama sandehaM nivArayitumarhasi || 15|| j~nAnasya chApi siddhInAM virodhaH kiM parasparam | utAho ko.api sambandho vartate muniku~njara || 16|| mayaivaM bhagavAnpR^iShTo ramaNo nutipUrvakam | gabhirayA dR^ishA vIkShya mAmidaM vAkyamabravit || 17|| sahajAM sthitimAruDhaH svabhAvena dine dine | tapashcharatidurdharShaM nAlasyaM sahajasthitau || 18|| tapastadeva durdharShaM ya niShTha sahajAtmani | tena nityena tapasA bhavetpAkaH kShaNe kShaNe || 19|| paripAkena kAle syuH siddhayastAta pashyataH | prArabdhaM yadi tAbhiH syAdvihAro j~nAnino.api cha || 20|| yathA prapa~nchagrahaNe svarupAnnetaranmuneH | siddhayaH kriyamANAshcha svarupAnnetarattathA || 21|| bhavenna yasya prArabdhaM shaktipUrNo.apyayaM muniH | atara~Nga ivAmbhodhirna ki~nchitdapi cheShTate || 22|| nAnyaM mR^igayate mArgaM nisargAdAtmani sthitaH || sarvAsAmapi shaktInAM samaShTiH svAtmani sthitiH || 23|| aprayatnena tu tapaH sahajA sthitiruchyate | sahajAyAM sthitau pAkAchChakttinAmudbhavo mataH || 24|| parIvR^ito.api bahubhirnityamAtmani saMsthitaH | ghoraM tapashcharatyeva na tasyaikAntakAmitA || 25|| j~nAnaM shakterapetaM yo manyate naiva veda saH | sarvashakte.abhitaH pUrNe svasvarUpe hi bodhavAn || 26|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe j~nAnasiddhisAmarasyakathanaM nAma ekAdasho.adhyAyaH || 11 \medskip\hrule\medskip atha dvAdasho.adhyAyaH | (shaktivichAraH) ekonaviMshe divase bhAradvAjo mahAmanAH | kapAlI kR^itiShu jyAyAnapR^ichChadramaNaM gurum || 1| kapAlyuvAcha viShayI viShayo vR^ittiritIdaM bhagavaMstrikam | j~nAninAM pAmarANAM cha lokayAtrAsu dR^ishyate || 2|| atha kena visheSheNa j~nAnI pAmarato.adhikaH | imaM me nAtha sandehaM nivartayitumarhasi || 3|| bhagavAnuvAcha abhinno viShayI yasya svarUpAnmanujarShabha | vyApAraviShayau bhAtastasyAbhinnau svarUpataH || 5|| bhedabhAse vijAnAti j~nAnyabhedaM ti tAttvikam | bhedAbhAsavashaM gatvA pAmarastu vibhidyate || 6|| kapAlyuvAcha nAtha yasminnime bheda bhAsante tripuTImayAH | shaktimadvA svarUpaM tadutAho shaktivarjitam || 7|| bhagavAnuvAcha vatsa yasminnime bhedA bhAsante tripuTImayAH | sarvashaktaM svarUpaM tadAhurvedAntavedinaH || 8|| kapAlyuvAcha Ishvarasya tu yA shaktirgItA vedAntavedibhiH | asti vA chalanaM tasyamAhosvinnAtha nAsti vA || 9|| bhagavAnuvAcha shaktessa~nchalanAdeva lokAnAM tAta sambhavaH | chalanasyAshrayo vastu na sa~nchalati karhichit || 10|| achalasya tu yachChaktashchalanaM lokakAraNam | tAmovAchakShate mAyAmanirvAchyAM vipashchitaH || 11|| cha~nchalatvaM viShayiNo yathArthamiva bhAsate | chalanaM na narashreShTha svarUpasya tu vastutaH || 12|| Ishvarasya cha shakteshcha bhedo dR^iShtinimittakaH | mithunaM tvidamekaM syAddR^iShTishchedupasaMhR^itA || 13|| kapAlyuvAcha vyApAra IshvarasyAyaM dR^ishyabrahmANDakoTikR^it | nityaH kimathavA.anityo bhagavAnvaktumarhati || 14|| bhagavAnuvAcha nijayA parayA shaktyA chalannapyachalaH paraH | kevalaM munisaMvedyaM rahasyamidamuttamam || 15|| chalatvameva vyApAro vyApArashshaktiruchyate | shaktyA sarvamidaM dR^ishyaM sasarja paramaH pumAn || 16|| vyApArastu pravR^itishcha nivR^ittiriti cha dvidhA | nivR^iristhA yatra sarvamAtmaivAbhUditi shrutiH || 17|| nAnAtvaM dvaitakAlasthaM gamyate sarvamityataH | abhUditi padenAtra vyApAraH ko.api gamyate || 18|| Atmaiveti vinirdeshadvisheShANAM samaM tataH | AtmanyevopasaMhArastajjAtAnAM prakIrtitaH || 19|| vinA shaktiM narashreShTha svarUpaM na pratIyate | vyApAra Ashrayashcheti dvinAmA shaktiruchyate || 20|| vyApAro vishvasargAdikAryamuktaM manIShibhiH | Ashrayo dvipadAM shreShTha svarUpAnnAtirichyate || 21|| svarUpamanyasApekShaM naiva sarvAtmakatvataH | shaktiM vR^ittiM svarUpaM cha ya evaM veda veda saH || 22|| vR^itterabhAve tu sato nAnAbhAvo na sidhyati | sattA shaktyatirikttA ched vR^iternaiva samudbhavaH || 23|| yadi kAlena bhavitA jagataH pralayo mahAn | abhedena svarUpe.ayaM vyApAro lInavadbhavet || 24|| sarvo.api vyavahAro.ayaM na bhavechChaktimantarA | na sR^iShTirnApi vij~nAnaM yadetat tripuTImayam || 25|| svarupamAshrayatvena vyApArassargakarmaNA | nAmabhyAmuchyate dvAbhyAM shaktirekA parAtparA || 26|| lakShaNaM chalanaM yeShAM shaktesteShAM tadAshrayaH | yat ki~nchitparamaM vastu vyaktavyaM syAnnararShabha || 27|| tadekaM paramaM vastu shaktimeke prachakShate | svarupaM ke.api vidvAMso brahmAnye puruShaM pare || 28|| vatsa satyaM dvidhA gamyaM lakShaNena cha vastutaH | lakShaNenochyate satyaM vastutastvanubhUyate || 29|| tasmAtsvarUpavij~nAnaM vyApAreNa cha vastutaH | tATasthyena cha sAkShAchcha dvividhaM samprachakShate || 30|| svarupamAshrayaM prAhurvyApAraM tAta lakShaNam | vR^ityA vij~nAya tanmUlamAshraye pratitiShThati || 31|| svarUpaM lakShaNopetaM lakShaNaM cha svarupavat | tAdAtmyenaiva sambandhastvanayossamprakIrtitaH || 32|| taTasthalakShaNenaivaM vyApArAkhyena mAriSha | yato lakShyaM svarUpaM syAnnityavyApAravattataH || 33|| vyApAro vastuno nAnyo yadi pashyasi tattvataH | idaM tu bhedavij~nAnaM sarvaM kAlpanikaM matam || 34|| shaktyullAsAhyayA seyaM sR^iShTiH syAdIshakalpanA | kalpaneyamatIta chet svarUpamavashiShyate || 35|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe shaktivichAro nAma dvAdasho.adhyAyaH || 12 \medskip\hrule\medskip atha trayodasho.adhyAyaH | (sa.nnyAse strIpuruShayostulyAdhikAranirUpaNam) atriNAmanvayajyotsnA vasiShThAnAM kulasnuShA | mahAdevasya jananI dhIrasya brahmavedinaH || 1|| pratimAnaM purandhrINAM lokasevAvrate sthitA | bibhrANA mahatIM vidyAM brahmAdivibudhastutAm || 2|| dakShiNe vindhyatashshktestAriNyA AdimA guruH | tapassakhI me dayitA vishAlAkShI yashasvinI || 3|| prashnadvayena ramaNAhyayaM vishvahitaM munim | abhyagachChadaduShTA~NgI nikShiptena mukhe mama || 4|| AtmasthitAnAM nArINAmasti chetpratibandhakam | gR^ihatyAgena haMsItvaM kimu syAchChAstrasammatam || 5|| jIvantyA eva muktAyA dehapAto bhavedyadi | dahanaM vA samAdhirvA kAryaM yuktamanantaram || 6|| prashnadvayamidaM shrutvA bhagavAnR^iShisattamaH | avochannirNayaM tatra sarvashAstrArthatattvavit || 7|| svarUpe vartamAnAnAM pakvAnAM yoShitAmapi | nivR^ittatvAnniShedhasya haMsItvaM naiva duShyati || 8|| muktatvasyAvishiShTatvadbodhasya cha vadhUrapi | jIvanmuktA na dAhyA syAt taddeho hi surAlayaH || 9|| ye doSho dehadahane puMso muktasya saMsmR^itAH | muktAyAssanti te sarve dehadAhe cha yoShitaH || 10|| ekaviMshe.ahni gIto.abhUdayamartho manIShiNA | adhikR^itya j~nAnavatIM ramaNena maharShiNA || 11|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe sa.nnyAse strIpuruShayostulyAdhikAranirUpaNaM nAma trayodasho.adhyAyaH || 13 \medskip\hrule\medskip atha chaturdasho.adhyAyaH | (jIvanmuktivichAraH) nishAyAmekaviMshe.ahni bhAradvAji vidAM varaH | prAj~nashshivakulopAdhirvaidarbho vadatAM varaH || 1|| jIvanamuktiM samuddishya maharShi paripR^iShTavAn | atha sarveShu shR^iNvatsu maharShirvAkyamabravit || 2|| shAstrIyairlokikaishchApi pratyayairavichAlitA | svarUpe sudR^iDhA niShThA jIvanmuktirudAhR^itA || 3|| muktirekavidhaiva syAtpraj~nAnasyAvisheShataH | sharIrasthaM muktabandhaM jIvanmuktaM prachakShate || 4|| brahmalokagato muktashshrUyate nigameShu yaH | anubhUtau na bhedo.asti jIvanmuktasya tasya cha || 5|| prANAH samavalIyante yasyAtraiva mahAtmanaH | tasyApyanubhavo vidvannetayorubhayoriva || 6|| sAmyAtsvarUpaniShThAyA bandhahAneshcha sAmyataH | muktirekavidhaiva syAdbhedastu parabuddhigaH || 7|| mukto bhavati jIvanyo mAhAtmAtmani saMsthitaH | prANAH samavalIyante tasyaivAtra nararShabha || 8|| jIvanmuktasya kAlena tapasaH paripAkataH | sparshAbhAvo.api siddhaH syAdrUpe satyapi kutrachit || 9|| bhUyashcha paripAkena rUpAbhAvo.api siddhyati | kevalaM chinmayo bhUtvA sa siddho vihariShyati || 10|| sharIrasaMshrayaM siddhyordvayametannarottama | alpenApi cha kAlena devatAnugrahAdbhavet || 11|| bhedametaM puraskR^itya tAratamyaM na sampadi | dehavAnasharIro vA mukta Atmani saMsthitaH || 12|| nADIdvArArchirodyena mArgeNordhvagatirnaraH | tatrotpannena bodhena sadyo mukto bhaviShyati || 13|| upAsakasya sutarAM pakvachittasya yoginaH | IshvarAnugrahAtproktA nADIdvArottamA gatiH || 14|| sarveShu kAmachAro.asya lokeShu parikIrtitaH | ichChayA.anekadehAnAM grahaNaM chApyanugrahaH || 15|| kailAshaM ke.api muktAnAM lokamAhurmanIShiNaH | eke vadanti vaikuNThaM pare tvAdityamaNDalam || 16|| muktalokAshcha te sarve vidvanbhUmyAdilokavat | chitravaibhavayA shaktyA svarupe parikalpitAH || 17|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe jIvanmuktivichAro nAma chaturdasho.adhyAyaH || 14 \medskip\hrule\medskip atha pa~nchadasho.adhyAyaH | (shravaNamanananididhyAsananirUpaNam) shravaNaM nAma kiM nAtha mananaM nAma kiM matam | kiM vA munikulashreShTha nididhyAsanamuchyate || 1|| ityevaM bhagavAnpR^iShTo mayA brahmavidAM varaH | dvAviMshe divase prAtarabravIchChiShyasaMsadi || 2|| vedashIrShasthavAkyAnAmarthavyAkhyAnapUrvakam | AchAryAchChR^ivaNaM kechichChR^ivaNaM parichakShate || 3|| apare shravaNaM prAhurAchAryAdviditAtmanaH | girAM bhAShAmayInAM cha svarUpaM bodhayanti yAH || 4|| shrutvA vedAntavAkyAni nijavAkyAni vA guroH | janmAntarIyapuNyena j~nAtvA vobhayamantarA || 5|| ahampratyayamUlaM tvaM sharIrAdervilakShaNaH | itIdaM shravaNaM chittAchChR^ivaNaM vastuto bhavet || 6|| vadanti mananaM kechichChAstrAtrarthasya vichAraNam | vastuto mananaM tAta svarupasya vichAraNam || 7|| viparyAsena rahitaM saMshayena cha mAnada | kaishchidbrahmAtmavij~nAnaM nididhyAsanamuchyate || 8|| viparyAsena rahitaM saMshayena cha yadyapi | shAstrIyamaikyavij~nAnaM kevalaM nAnubhUtaye || 9|| saMshayashcha viparyAso nivAryete ubhAvapi | anubhUtyaiva vAsiShTha na shAstrashatakairapi || 10|| shAstraM shraddhAvato hanyAt saMshayaM cha viparyayam | shraddhAyAH ki~nchidUnatve punarabhyudayastayoH || 11|| mUlachChedastu vAsiShTha svarupAnubhave tayoH | svarupe saMsthitistasmAnnididhyAsanamuchyate || 12|| bahissa~ncharatastAta svarupe saMsthitiM vinA | aparokSho bhavedbodho na shAstrashatacharchayA || 13|| svarupasaMsthitiH syAchchet sahajA kuNDinarShabha | sA muktiH sA parA niShThA sa sAkShAtkAra IritaH || 14|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe shravaNamanananididhyAsana nirUpaNaM nAma pa~nchadasho.adhyAyaH || 15 \medskip\hrule\medskip atha ShoDasho.adhyAyaH | (bhaktivichAraH) atha bhaktiM samuddishya pR^iShTaH puruShasattamaH | abhAShata mahAbhAgo bhagavAn ramaNo muniH || 1|| AtmA priyaH samastasya priyaM netaradAtmanaH | achChinnA tailadhArAvat prItirbhaktirudAhR^itA || 2|| abhinnaM svAtmanaH prItyA vijAnAtIshvaraM kaviH | jAnannapyaparo bhinnaM lIna Atmani tiShThati || 3|| vahantI tailadhArAvadyA prItiH parameshvare | anichChato.api sA buddhiM svarupaM nayati dhruvam || 4|| parichChinnaM yadAtmAnaM svalpaj~naM chApi manyate | bhakto viShayirUpeNa tadA kleshanivR^ittaye || 5|| vyApakaM paramaM vastu bhajate devatAdhiyA | bhajaMshcha devatAbuddhyA tadevAnte samashnute || 6|| devatAyA narashreShTha nAmarUpaprakalpanAt | tAbhyAM tu nAmarUpAbhyAM nAmarupe vijeShyate || 7|| bhaktau tu paripUrNAyamalaM shravaNamekadA | j~nAnAya paripUrNAya tadA bhaktiH prakalpate || 8|| dhArAvyapetA yA bhaktiH sA vichChinneti kIrtyate | bhakteH parasya sA heturbhavatIti vinirNayaH || 9|| kAmAya bhaktiM kurvANaH kAmaM prApyApyanivR^itaH | shAshvatAya sukhasyAnte bhajate punarIshvaram || 10|| bhaktiH kAmasametA.api kAmAptau na nivartate | shraddhA vR^iddhA pare puMsi bhUya evAbhirvardhate || 11|| vardhamAnA cha sA bhaktiH kAle pUrNA bhaviShyati | pUrNayA parayA bhaktyA j~nAneneva bhavaM taret || 12|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe bhaktivichAraH nAma ShoDasho.adhyAyaH || 16 \medskip\hrule\medskip atha saptadasho.adhyAyaH | (j~nAnaprAptivichAraH) pa~nchaviMshe tu divase vaidarbho viduShaM varaH | prashrayAnavato bhUtvA muniM bhUyo.api pR^iShTavAn || 1|| vaidarbha uvAcha krameNAyAti kiM j~nAnaM ki~nchitki~nchiddine dine | ekasminneva kAle kiM pUrNamAbhAti bhAnuvat || 2|| bhagavAnuvAcha krameNAyAti na j~nAnaM ki~nchitki~nchiddine dine | abhyAsaparipAkena bhAsate pUrNamekadA || 3|| vaidarbha uvAcha abhyAsakAle bhagavan vR^ittirantarbahistathA | yAtAyAtaM prakurvANA yAte kiM j~nAnamuchyate || 4|| bhagavAnuvAcha antaryAtA matirvidvanbahirAyAti chetpunaH | abhyAsameva tAmAhurj~nAnaM hyanubhavo.achyutaH || 5|| vaidarbha uvAcha j~nAnasya munishArdUla bhUmikAH kAshchidIritAH | shAstreShu viduShAM shreShThaiH kathaM tAsAM samanvayaH || 6|| bhagavAnuvAcha shAstroktA bhUmikAssarvA bhavanti parabuddhigAH | muktibhedA iva prAj~na j~nAnamekaM prajAnatAm || 7|| charyAM dehendriyAdInAM vIkShyAbdhAnusAriNIm | kalpayanti pare bhUmistAratamyaM na vastutaH || 8|| vaidarbha uvAcha praj~nAnamekadA siddhaM sarvAj~nAnanibarhaNam | tirodhate kimaj~nAnAtsa~NgAda~NkuritAtpunaH || 9|| bhagavAnuvAcha aj~nAnasya pratidvandi na parAbhUyate punaH | praj~nAnamekadA siddhaM bharadvAjakulodvaha || 10|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe j~nAnaprAptivichAro nAma saptadasho.adhyAyaH || 17 \medskip\hrule\medskip atha aShTAdasho.adhyAyaH | (siddhamahimAnukIrtanam) varaparAsharagotrasamudbhavaM vasumatIsurasa~Nghayashaskaram | vimalasundarapaNDitanandanaM kamalapatravishAlavilochanam || 1|| aruNashailagatAshramavAsinaM paramahaMsamana~njanamachyutam | karuNayA dadhataM vyavahAritAM satatamAtmani saMsthitamakShare || 2|| akhilasaMshayavAraNabhAShaNaM bhramamadadviradA~NkushavIkShaNam | avirataM parasaukhyadhR^itodyamaM nijatanUviShayeShvalasAlasam || 3|| pariNatAmraphalaprabhavigrahaM chalatarendriyanigrahasagraham | amR^itachiddhanavalliparigrahaM mitavachorachitAgamasa~Ngraham || 4|| amaladiptatarAtmamarIchibhirnijakarairiva pa~NkajabAndhavam | padajuShAM jaDabhAvamanehasA pariharantamanantaguNAkaram || 5|| mR^idutamaM vachane dR^ishi shItalaM vikasitaM vadane sarasIruhe | manasi shUnyamahashshashisannibhe hR^idi lasantamananta ivAruNam || 6|| adayamAtmatanau kaThinaM vrate pruShachittamalaM viShayavraje | R^iShimaroShamapetamanorathaM dhR^itamadaM ghanachillaharIvashAt || 7|| vigatamohamalobhamabhavanaM shamitamatsaramutsavinaM sadA | bhavamahodadhitAraNakarmaNi pratiphalena vinaiva sadodyatam || 8|| mAtAmameti nagarAjasutorupIThaM nAgAnane bhajati yAhi pitA mameti | a~NkaM harasya samavApya shirasyanena sa~nchumbitasya girindhrakR^ito vibhUtim || 9|| vedAdipAkadamanottarakachChapeshai\- ryuktairdharAdharasuShuptyamareshvaraishcha | sUkShmAmR^itAyugamR^itena saha praNatyA sampannashabdapaTalasya rahasyamartham || 10|| daNDaM vinaiva yatinaM bata daNDapANiM duHkhAbdhitArakamariM bata tArakasya | tyaktvA bhavaM bhavamaho satataM bhajantaM haMsaM tathApi gatamAnasasa~NgarAgam || 11|| dhIratvasampadi suvarNagireranUnaM vArannirodhedhikameva gabhiratAyAm | kShAntau jayantamachalAmakhilasya dhAtrIM dAntau nirdashanamashantikathAdaviShTham || 12|| nIlAravindasuhR^idA sadR^ishaM prasAde tulyaM tathA mahasi toyajabAndhavena | brAhmyAM sthitau tu pitaraM vaTamUlavAsaM saMsmArayantamachalantamanUditaM me || 13|| yasyAdhunApi ramaNI ramaNIyabhAvA girvANalokapR^itanA shubhavR^ittirUpA | saMshobhate shirasi nApi manojagandha\- stattAdR^ishaM gR^ihiNamapyadhipaM yatInAm || 14|| vandArulokavaradaM naradantino.api mantreshvarasya mahato gurutAM vahantam | mandAravR^ikShamiva sarvajanasya pAda\- chChAyAM shritasya paritApamapAharantam || 15|| yastantravArtikamanekavichitrayukti\- saMshobhitaM nigamajIvanamAtatAna | bhusya tasya budhasaMhatisaMstutasya veShAntaraM tu nigamAnatavacho vichAri || 16|| vedashIrShachayasArasa~NgrahaM pa~ncharatnamaruNAchalasya yaH | guptamalpamapi sarvatomukhaM sUtrabhUtamatanodimaM gurum || 17|| devavAchi sutarAmashikShitaM kAvyagandharahitaM cha yadyapi | granthakramaNi tathA.api sasphuradbhAShitAnucharabhAvasa~nchayam || 18|| lokamAtR^ikuchadugdhapAyinashsha~NkarastavakR^ito mahAkaveH | drAviDadvijashishornaTadgiro bhUmikAntaramapAramedhasam || 19|| bhUtale tviha tR^itiyamudbhavaM krau~nchabhUmidhararandhrakAriNaH | brahmaniShThitadashApradarshanAdyuktivAdatimirasya shAntaye || 20|| kumbhayonimukhamaunipUjite drAviDe vachasi vishrutaM kavim | dR^iShTavantamajaraM paraM mahaH kevalaM dhiShaNayA guruM vinA || 21|| bAlake.api jaDagopake.api va vAnare.api shuni vA khale.api vA | paNDite.api padasaMshrite.api vA pakShapAtarahitaM samekShaNam || 22|| shaktimantamapi shAntisaMyutaM bhaktimantamapi bhedavarjitam | vItarAgamapi lokavatsalaM devatAMshamapi namracheShTitam || 23|| eSha yAmi piturantikaM mamAnveShaNaM tu na vidhIyatAmiti | saMvilikhya gR^ihato vinirgataM shoNashailacharaNaM samAgatam || 24|| IdR^ishaM guNagaNairabhirAmaM prashrayeNa ramaNaM bhagavantam | siddhalokamahimAnamapAraM pR^iShTavAnamR^itanAthayatIndraH || 25|| Aha taM sa bhagavAnagavAsI siddhalokamahimA tu durUhaH | te shivena sadR^ishAH shivarUpAH shakruvanti cha varANyapi dAtum || 26|| || iti shrIramaNagItAsu brahmavidyAyAM yogashAstre ramaNAntevAsino vAsiShThasya gaNapaterupanibandhe siddhamahimAnukIrtanaM nAma aShTAdasho.adhyAyaH || 18 || iti shrIramaNagItA samAptA || \medskip\hrule\medskip \medskip\hrule\medskip || atreme bhavantyupasaMhArashlokAH || dvitIye tu dvitIye.atra shloko granthe svayaM muneH | dvitIyAdhyAyagAH shlokA anyemetaM vivR^iNvate || 1|| itaratra tu sarvatra prashnArthaH prashnakAriNaH | uttarArtho bhagavataH shlokabandho mama svayam || 2|| ayaM gaNapatergranthamAlAyAmujjvalo maNiH | guroH sarasvatI yatra vishuddhe pratibimbitA || 3|| \medskip\hrule\medskip || granthaprashaMsA || galanti ga~NgeyaM vimalataragItaiva mahato nagAdhIshAchChrimadramaNamunirUpAjjanimati | patho vANIrUpAdgaNapatikaverbhaktahR^idayaM samudraM saMyAti prabalamalahAriNyanupadam || \-\-\-praNavAnandaH \medskip\hrule\medskip || shrIramaNagItAprakAshapIThikA || IshvaraH sarvabhUtAnameko.asau hR^idayAshrayaH | sa AtmA sA parA dR^iShTistadanyannAsti ki~nchana || 1|| sA viyogAsahA shaktirekA shaktasya jagrati | dR^ishyabrahmANDakoTinAM bhAti janmAdi bibhratI || 2|| yamiyaM vR^iNute dR^iShTirmArjArIva nijaM shishum | sa tAmanveShate potaH kapiH svAmiva mAtaram || 3|| jayati sa bhagvAnramaNo vAkpatirAchAryagaNapatirjayati | asya cha vANI bhagvad \- ramaNIyArthAnuvartinI jayati || 4|| \-\-\-kapAli shAstrI \medskip\hrule\medskip || shrIramaNA~njalIH || aruNAdritaTe disho vasAnaM paritaH puNyabhuvaH punaH punAnam | ramaNAkhyAmaho maho visheShaM jayati dhvAntaharaM narAtmaveSham || 1|| charitena narAnareShu tulyaM mahasAM pu~njamidaM vidAmamUlyam | duritApahamAshriteShu bhAsvat\- karuNAmUrtivaraM maharShimAhuH || 2|| jvalitena tapaHprabhAvabhUmnA kabalikR^itya jagadvihasya dhAmnA | vilasan bhagavAn maharShirasma\- tparamAchAryapumAn haratvadhaM naH || 3|| prathamaM puruShaM tamIshameke puruShANAM viduruttamaM tathA.anye | sarasIjabhavANDamaNDalAnA\- mapare madhyamAmananti santaH || 4|| puruShatriyate.api bhAsamAnaM yamahandhimalino na veda jantuH | ajahattamakhaNDameSha nR^INAM nijavR^ittena nidarshanAya bhAti || 5|| mR^idulo hasitena mandamandaM duravekShaH prabalo dR^ishA jvalantyA | vipulo hR^idayena vishvabhoktrA gahano maunagR^ihitayA cha vR^ittyA || 6|| gururAT kimu sha~Nkaro.ayamanyaH kimu vA sha~NkarasambhavaH kumAraH | kimu kuNDinajaH sa eva bAlaH kimu vA saMhR^itashaktireSha shambhuH || 7|| bahudheti vikalpanAya vidubhi rbahubhAgastava maunino vilAshaH | hR^idayeShu tu naH sadA.avikalpaM ramaNa tvaM ramase guro gurUNAm || 8|| \medskip\hrule\medskip aupachChandasikairetairbandhaM nItaH stavA~njaliH | upahArAyatAmeSha maharShicharaNAbjayoH || 1|| guNo.atra ramaNe bhaktiH kR^itavitta cha shAshvatI | ramyo ramaNanAmno.ayaM dhvanishcha hR^idaya~NgamaH || 2|| maharShermaunirAjasya yashogAnamala~NkR^itiH | tadayaM dhvanyaka~NkAraguNairevaM navojjvalaH || 3|| ramaNasya padAmbhojasmaraNaM hR^idaya~Ngamam | ikShukhaNDarasAsvAde ko vA bhR^itimapekShatAm || 4|| ayaM ramaNapAdAbjaki~NkarasyApi ki~NkR^itA | kAvyakaNThamunerantevAsinA vAgvilAsinA || 5|| ramaNA~NghrisarojAtarasaj~nena kapAlinA | bhAradvAjena bhaktena rachito ramaNA~njaliH || 6|| ## \medskip\hrule\medskip Encoded and proofread byDPD \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}