% Text title : Hanumat Samhita % File name : hanumatsaMhitA.itx % Category : hanumaana, saMhitA % Location : doc\_hanumaana % Transliterated by : Mrityunjay Pandey % Proofread by : Mrityunjay Pandey % Latest update : August 26, 2024 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Shri Hanumat Samhita ..}## \itxtitle{.. shrIhanumatsaMhitA ..}##\endtitles ## \section{1\. atha prathamo.adhyAyaH |} jayatyanantAbjajasha~Nkarapriyo mahAbalI vIrabalI mukhAgraNIH | prachaNDamArtaNDasahasrakAntiH shrIrAmapAdadvayachintatAnaH || 1|| kumbhodbhavAyAmbudhishoShaNAya vishuddhavij~nAnashubhapradAya | shrIrAmapAdadveyanishchitAya mahAmunIndrAya namo namaste || 2|| agastya uvAcha \- shrutaM rAmasya mAhAtmyaM tava vaktrAnmahAkape ! | aishvaryyamatulaM tejaH prabhAvaM paramAtmanaH || 3|| mAdhuryyaM gopanIyaM cha yadalabhyaM surAsuraiH | brahmavedavidAM shreShThaH kapilo nAradastathA || 4|| vaiShNavAnAM cha pravaraH shrIpa~nchAnanasarvvadR^ik | prahlAdaH sanako vyAsastathA vaiyAsakirhariH || 5|| parAsharassurAssarvve devendrA R^iShayastathA | shrIH sharvvANI cha sAvitrI sheShaH siddhA maharShayaH || 6|| vibhIShaNAdyA ye sAdhyA vaiShNavyo vaiShNavAstathA | sarvveShAmapyalabhyaM yanmAdhuryyaM jAnakIpateH || 7|| tatsarvvaM shrotumichChAmi vistareNa tavAnanAt | tvaM shAntashchAnushIlashcha satAM madhye prapUjitaH || 8|| iti shrutaM mayA sarvvaM tena ttvAM praNamAmyaham | yadyasti te kR^ipA mahyaM guhyaM tad vada sAmpratam || 9|| rasikAnAM hR^idA.a.ahlAdakAriNI pAvanIM kathAm | kathayanti mahAtmAnaH prApnuvanti hareH padam || 10|| shrIhanumAnuvAcha \- sAdhupR^iShTho.asmi viprarShe manasaiveti nishchitam | guhyAd guhyataraM divyaM tava prItyA vadAmyaham || 11|| golokanirNayaM sarvvamaishvaryaM cha niveditam | adya te kathayiShyAmi premAmR^itamahotsavam || 12|| pAvanaM sarvvasattvAnAM rasikAnAM cha jIvanam | na deyaM kasyachittvetat prANAt priyataraM mahat || 13|| yachChrutvA niyataM vAso goloke nAtra saMshayaH | ayodhyAdhipatiH shrImAn rAmo rAjIvalochanaH || 14|| jAnakyA saha suprItaH krIDArasavilampaTaH | mAdhuryyasukhasampannAmuvAcha janakAtmajAm || 15|| gamyatAM sarayUtIraM mano me tvarayatyalam | ityuktvA tAM kare dhR^itvA jagAma raghunandanaH || 16|| mahArAsarasollAsI vilAsI sarvadehinAm | j~nAtvA tayormanobhAvaM sakhyaH pararasotsukAH || 17|| sukeshyaH susmitAshchaiva sushroNyaH paramAdbhutAH | rUpayauvanashAlinyaH sarvA.a.abharaNabhUShitAH || 18|| pInorojA dR^iDhorutkAH kAshchittAlaphalastanAH | gAnavidyAkalAlApakushalAH premapUritAH || 19|| vidagdhA vividhAkArAH kAmavidyAvishAradAH | nAnAvAditrakushalAH rAmachittApahArakAH || 20|| yAsAM kalAkalAMshena jAtAnAryyo ramAdayaH | sarvA rAmArpitadhiyo jAnakIparichArikAH || 21|| anantakoTyastAbhishcha veShTitA janakAtmajA | vichakShaNA lakShaNADhyA svarNachampakavigrahAH || 22|| paramAnandashAlinyaH nAne~NgitasupaNDitAH | tAsAM madhye virAjantau paramaprItivarddhanau || 23|| sukumArau komalA~Ngau mAramAdhuryyamohanau | ku~NkumA~NkitasarvvA~Ngau chandanena sucharchitau || 24|| nAnAkusumamAlAbhiH surabhIkR^itatadi~Nmukhau | paraspararasAbhij~nau manovAchAmagocharau || 25|| kaTAkShakShepasampannau lIlayAdbhutadarshanau | premAmR^itarasAveshau karagrahaNavihvalau || 26|| evaM nAnAvidhAnena gachChantau vanachAriNau | yatpAdAmbujagandhena bhramantyakhilaShaTpadAH || 27|| nakhaM chandrAdbhutaM dR^iShTvA chakorAH paribabhramuH | saudAminIdhanaM dR^iShTvA chAtakA paribabhramuH || 28|| gamanaM sundaraM dR^iShTvA va~nchitA haMsaku~njarAH | navyalAvaNyakaM dR^iShTvA mUrchChitau ratimanmathau || 29|| hAsyalAsyakaTAkShaishcha chATukArairmanoharaiH | nAne~NgitaiH sumadhurairvAdyairvividhanirmalaiH || 30|| veShTitau valibhistau tu tu gachChantau vanadampatI | paraspararasAveshau prAptau tau vanamuttamam || 31|| tatra divyAsane divye kAnane maNiveShTite | virAjantau kalAbhij~nau dR^iShTvA sakhyaH pramoditAH || 32|| pUjayantyaH prayatnena gandhamAlyaiH susambhR^itaiH | nAnAnnapAnabhogaishcha tarpitAH prItasaMyutAH || 33|| pakvatAmbUlakarpUraM datvA tAbhyAM prayatnataH | nanR^iturmukhamAlokya sarvA rAmarasotsukAH || 34|| bhramadbhramarikAyutaM vanamanantamatyadbhutaM niveshya janakAtmajAruchirakandharAMse bhujam | namAmi rasabhAjanaM vijayabhAminIsaMyutaM viviktasarayUtaTe rasikamaulimAlaM harim || 35|| || iti shrIhanumatsaMhitAyAM paramarahasye mahArAsotsave prathamo.adhyAyaH || \section{2\. atha dvitIyo.adhyAyaH |} agastya uvAcha \- tataH kiM kR^itavAn rAmo jAnakIpremalampaTaH | kathyatAM rasikashreShTha yanmanaH susthiraM bhavet || 1|| shrIhanumAnuvAcha \- tau tatra dR^iShTvA vipinaM manoharaMvaraM cha kundaiH pariveShTitaM mahat | yanmUlavedI maNimAlasaMyutA hemairmahArhaH paritashcha sambhR^itA || 2|| prasannadIptau paramAsanasthitau virAjamAnau cha vibhUShaNAnvitau | parasparAveshavilAsasambhramau shuchismitau nityavayaH kishorakau || 3|| nAnAsugandhAni vanAni kAnichit praphullitAnIha tatassamantataH | dvirephamAlAH shubhasaMyutAni pibanti mAdhvIkarasAni saMhatiH || 4|| patanti mattA rajasA.aruNA~NgA svapantikechitkusumAkareShu | kvachinmayUrAH parinarttayanti gAyanti kIrAH kvachidaprameyAH || 5|| anye dvijAH kechana jA~NgalasthA nirIkShamANA raghuvaMshanAtham | dhyAnekShaNAshchArunimeShanetrAshchitrArpitAshchinmanaso babhUvuH || 6|| tataH pravishya shrIrAmaH sItayA saha shobhanam | kAnanaM vakulairjuShTaM paramAnandadAyakam || 7|| patrA vR^ikShA latAdyAshcha pArijAtahatashriyaH | sarvve kishorAH kaishoryyaH varapallavasaMyutAH || 8|| prasUnavarabhAreNa namrashAkhA mahIM gatAH | tadgandhavAyunA shashvatpUritA dashadi~NmukhAH || 9|| tatrAdbhutaphalaM ramyaM svAdayantaH sudhAsamam | khagAH santuShTamanaso nR^ityantashcha sukhochitAH || 11|| yatra bhUH kA~nchanI divyA khachitA maNimAlakaiH | nAnAvedIdIvyamAnA maNikuTTimashAlinI || 12|| mayUrakIrakalitairmaNDitA madhurasvaraiH | sakhInAM gAnagAmbhIryyasaundaryyaparipUritA || 13|| sukhAstaraNavistIrNaparyya~NkairupashobhitA | tatra rAmo mahAbAhU ramate ramatAmvaraH || 14|| tataH prApto vanaM divyaM mAdhavIpu~njamaNDitam | nAnAmaNigaNAkIrNaM vistR^itaM paramAsanaiH || 15|| mattAlijAlasa~NghuShTaM ku~njapu~njaissuveShTitam | mahAhlAdakaraM kAntaM kAntAchittApahArakam || 16|| pakShisa~Nghaishcha ninadairnAditaM paramAdbhutam | madanonmAdanakaraM shrImadUrjitasuprabham || 17|| parasparaM bhAShayantau kelikautUhalAnvitau | tatra premarasAveshau viharantau sudampatI || 18|| mahad vanaM samApetau sarvAbharaNabhUShitau | elAkarpUratAmbUlacharvaNAdikR^itAdarau || 19|| kaTAkShakShepaNAsaktau hAsyalAvaNyalAlitau | kandarpadIptidarpaghnau mahAmAdhuryyamaNDitau || 20|| tatra nAnAvidhAH krIDAH krIDamAnau sunarmabhiH | tataH pravishya shrIrAmaH paramAnandadAyakam || 22|| vanaM vR^indAvanaM nAma sarvvadhyAnamayaM param | tatra vR^indA sakhI sAkShAtsevate shivamuttamam || 23|| vajravaidUryyamANikyamaNDitA bhUH suvistR^itA | nAnAku~njakalApaishcha veShTitA hemavallikA || 24|| yad vahanti tridhA vAtA ra~njitAH puShpareNubhiH | prabhayA bhAsamAnA sA manovAchAmagocharA || 25|| gu~njanmadhuvratashreNInAnAdvijasamAkulA | ramate tatra vaidehyA saha rAmo rasAtmakaH || 26|| vilAsanipuNAssakhyastAbhiH saha vilAsakR^it | vichitrAmbarabhUShAbhirbhAsamAnAbhirAvR^itaH || 27|| tato mandArakaM nAma vanaM sarvavanAdvaram | sukhadaM shubhadaM sAkShAd brahmajyotirmayaM varam || 28|| dvijAlipu~njakUjitaM kAminAM kAmadaM varam | sarvapakvaphalopetaM madhubhArairvilambitam || 29|| vedImaNDapasambAdhaM maNistambhairvibhUShitam | padmarAgasya padmamAbhasopAnairupashobhitam || 30|| atIvanirmalaM kAntaM kAminIkAmavardhanam | vinodayan janakajAM tatra rAmo rarAma ha || 31|| viharantau vane tasmin harichandanasa.nj~nite | yatra vR^ikShA latA kunA hemavalkalashAlinaH || 32|| nAnAprasUnapravarA yuktA mattamadhuvrataiH | khagaiH kanakachitrA~NgaiH kUjadbhirabhinanditAH || 33|| suratnamaNimANikyavedisusthAnamaNDitAH | sakhInAM gAnakalanaM sugandhAnilasevitAH || 34|| krIDayaMshcha tataH shrImAn yayau vanamanuttamam | pArijAtadrumairyattu veShTitaM paramAdbhutam || 35|| nAnAratnamaNistambhakadamvairanvitaM gR^iham | sarvabhogaiH samAyuktaM mano.abhilaShitaM cha yat || 36|| manmathAviShTahR^iShTaH san ramate sItayA saha | tataH santAnesampanne vipine kusumAkare || 37|| bhramadbhramarasa~NghuShTabhrAjite paramAnvite | sakhInAM gItavAditramahApIThe manorame || 38|| paramAdbhuta sa~NkAso hAsyalAsyavinodakR^it | yayAvanyadvanaM rAmo nAgakesaramaNDitam || 39|| yasyAvidUre sarayUtIraM paramapAvanam | dR^iShTvA sarvAH prahR^iShTAstAH sakhyaH premaprapUritAH || 40|| gAyantyo nartayantyashcha hAsayantyaH parasparam | paramAnandajaladhau magnAH kautUhalAnvitAH || 41|| evaM puNyAnyaraNyAni gatAstAni navAni cha | tanmadhye.ashokavanikA sarveShAmapyagocharA || 42|| puMsAmagocharaM sthAnaM kevalaM premadAyakam | ye tathAbhAvasaMyuktA teShAM dR^ishyaM bhaved dhruvam || 43|| saMruchiraM vipinaM vilokya sarvvaM viharan nitya vilAsavAMshcha rAmaH | jayati janakajA jAnirIsho dhIrodAttaguNAkaro rasaj~naH || 44|| || iti shrIhanumatsaMhitAyAM paramarahasye mahArAsotsave dvitIyo.adhyAyaH || \section{3\. atha tR^itIyo.adhyAyaH |} agastya uvAcha \- shrAvaM shrAvaM rAsarasaM tava vaktrAnmahAmate | na tR^ipyati mano me.adya havirbhuk haviShA yathA || 1|| shrIhanumAnuvAcha \- munivaryya mahAbhAga dhanyadhanyosi dhanyakR^it | yathA sparshamaNisparshAllauho.api svarNatAM vrajet || 2|| tathA bhAgavatAnA~ncha sa~NgAd bhavati muktibhAk | shrUyatAM te.abhidhAsyAmi rahasyaM lokapAvanam || 3|| ramyaM sarayvAH pulinaM pavitraM suvistR^itaM kAnanapAdapADhyam | praphullapadmAkaravAyuyuktaM bhAtyanyapuShpaiH paritaH prasannam || 4|| yatsaurabhAsvAdumayaiH sadAgatergatAgataiH pUritavishvakhaNDam | paribhramantI madhupAnamattA yatrAlimAlA kalamaNDitA cha || 5|| mahI mayUkhaiH khachitA mahadbhirmaNipravAlai ruchirA samantAt | hiraNmayI mUrtimatI shriyADhyA yatrAdbhutAH santi vihAralIlAH || 6|| jalAni shItAMshukarorjjitAni gokShIrasha~NkhadyutisammitAni | sudhAsharanmeghanibhAni yAni shrImandire.asminnupasaMshitAni || 7|| himAgamAchChItaviDamvitAni svAdUni mAdhvIkarasAdbhutAni | svachChAni sachchichchasamaprabhANi karpUrakundAdbhutadarshanAni || 8|| mahArhamANikyamaNiprakArairvaidUryavajrA~NkurasuprasannaiH | yuktaiva teShAM sikatAnvitA yA virAjate sA sarayU prasannA || 9|| vIchIdukUlA shatapatravaktrikA nIlekShaNA chAru kumudvatIsmitA | ArAlashaivAlavR^ihachChiroruhA bhavyAMvarA navyavadhUrivAbhavat || 10|| praphullitaM yatra chaturvidhaM mahat saroruhaM ShaTpadarAjiveShTitam | kumudvatIndIvarama~njumaNDitaM kahlArakAhlAdi jalaM vyabhAsata || 11|| yatrAruchatkaustubhapadmarAga syamantavaMshachChadashobhamAnA | nAnA maNInAmatidIptikAnAM vitarkitArkapratimA cha reNuH || 12|| chakrA~NgadAtyUhamarAlasArasAH sadArakA vai jalakukkuTAdayaH | krIDanti vrIDAM parihR^itya sarvato nivAsamapyA kalayanti pakShiNaH || 13|| kambUkashambUkanabhovikAshA vasanti muktA bhujagAshcha kUrmAH | anyonyavidveShamapAsya dUrAt pibanti pIyUShamR^iNAlikAni || 14|| vanaM vanaM padmamukhairvikAsitaM virAjitaM kundasumallikAdibhiH | smitaM tanotyevamudAralIlayA paraspareNAvihitAM shriyaM tathA || 15|| harinayanotthavilAsakAriNI praNateShvapraNateShu vA prasannA | jaladurita kadamvakhaNDanashrI sarayU tvaMvara varNani prasIda || 16|| tajjalena jalajantavashchaye yatra kumbhapatitAH khagAdayaH | prANamochanakR^ito.api tat kShaNAd brahmarudravibudhendravanditAH || 17|| tanmadhye.ashokavanikA divyapAdapasa~NkulA | praphullitA chArukAntiH shrImadbhramaramAlinI || 18|| jyotiShmatI maNidyotavatI premapradA satI | rAmapriyA chakrarUpA harinetrabhavA.amR^itA || 19|| tatra chintAmaNerbhUmirvA~nChAdhikaphalapradA | yadgatvA na nivartante prANino bhAgyagocharAt || 20|| tatra gulmalatAvR^ikShA vajrasArAH sphurantyaho | prasAripatratilakAH padmarAgaprasUnakAH || 21|| premAmR^itarasaiH pUrNAnyanantAni phalA nicha | kevalaM rasikAnAM vai jIvanAjjIvanAni cha || 22|| nirmalA vATikA ramyA vedAdibhiragocharAH | yogI yogasuniShpannA yajjyotiShi nimajjati || 23|| paramAnandadA sA tu brahmajyotibhirAvR^itA | tajjyotirbhedane shaktA rasikA rasavedinaH || 24|| vinA rAmaprasAdena nAnyeShAM gamanaM bhavet | yatra tajjyotiShaH prANo rAjate sItayA saha || 25|| santAnakatarormadhye divyamaNDapamaNDite | mahArhAstaraNaiH samyak veShTitairmaNimAlake || 26|| nAnA prasUnagandhADhyairdhUpavAsaiH tu vAsite | chintAmaNimahApIThe lasanmaNigaNA~nchite || 27|| padmadivyArkasa~NkAshe dR^iShTivibhramakArake | komalAstaraNe shubhre virAjete sudampatI || 28|| tayoH kaTAkShamAtreNa brahmANDAnAM sahastrashaH | AvirbhAvatirobhAvA bhavantyapi na saMshayaH || 29|| mahAshambhusahastrasya mahAbrahmashatasya cha | sR^iShTisthitilayAnA~ncha kartA shrIraghunandanaH || 30|| ramate sItayA sArdhaM premNA premarasAspadam | hAsyalAsyakaTAkShaishcha modaya~njanakAtmajAm || 31|| asR^ijad vishvasR^ik shashvanmanasA manasodbhavam | durnivAraM suchArva~NgaM ratyA saha raghUttamaH || 32|| dR^iDhavrata vrataharamAkITa brahmamohanam | prasUnachApaM viguNaM vibhratpa~ncheShubhissaha || 33|| dampatyoH sAmprataM chittaM mohayantatra kAnane | priyaM priyAM kaTAkSheNa chittenAkalanena cha || 34|| bodhayAmAsa tAM premNA svechChayA ramaNechChayA | raghuvaMshayashashchandraH kAntAbhiH sahitasya vai || 35|| rAmasya hR^idayaM j~nAtvA jAnakI svA~Ngato.asR^ijat | nAryaShTAdasha sAhastramaShTottarashatairyutam || 36|| vahnishuddhAshukAdhAnAH sarvAbharaNabhUShitAH | kishoryyaH paramAhlAdajananyaH paramAdbhutAH || 37|| rUpayauvanashAlinyo mAlinyaH padmalochanAH | nAnAguNADhyashchArva~NgyaH kAmashAstravishAradAH || 38|| nAne~NgittasamAyuktA rAmapremaprapUrikAH | tatra kAshchitpadma gandhAH kAshchitmAlatisaurabhAH || 39|| mallikA gandhavatyashcha ketakI saurabhAnvitAH | pATalAmodavatyashcha kAshchitkAshmIrasaurabhAH || 40|| sarvagandhayutAshchAnyA madavihvalitekShaNAH | sitAbhA prasitAbhAshcha kAshchit kShitijabhAH shubhAH || 41|| sutaptakanakAbhAsA nAnAvarNAshcha koTishaH | mukhyAstA nAyikA ramyA dAsyastAsAM sahasrashaH || 42|| ekaikashaH prayatnena sevante.anishamuttamAH | dR^iShTvA tA bhagavAn rAmo ramaNechChurabhud vibhuH || 43|| AtmasvarUpAnanugAnasR^ijatpuruShAnvarAn | shyAmalAn susmitamukhAn sarvAbharaNabhUShitAn || 44|| kishorAn kamanIyA.Nshcha kAmavidyAvishAradAn | rasAsvAdAnurAgAMshcha kirITakuNDalAnvitAn || 45|| te sarvvaM vipinaM dR^iShTvA shobhamAnaM manoramam | kAmavANAbhisaMviddhA mattagAnasamutsukAH || 46|| vidhumukhashIdhubhramaro yo rasikapatirjayatyanantAtmA | bahujaladapaTalanIlo suratavidagdhasa~Ngaro rAmaH || 47|| || iti shrIhanumatsaMhitAyAM paramarahasye mahArAsotsave tR^itIyo.adhyAyaH || \section{4\. atha chaturtho.adhyAyaH |} agastya uvAcha \- shuShkaM karNavilamme.adya tava vAchA suvAriNA | si~nchayasva mahAbhAga tavA.anugrahamAtrataH || 1|| shrIhanumAnuvAcha \- kuhUkuhUshchaiva raTanmuhurmuhurnaTannaTe.cMshchUtanavA~NkureShu | unmattavatkAkabhR^itaH pramattaH priyampriyAyAH kalanaM karoti || 2|| nR^ityanti nityaM shikhinaH samantAt gAyanti gItaM vividhaM shukAdyAH | anyadvijAshchArumanoharANAM girAM prabandhAnabhivAdayanti || 3|| adR^iShTapUrvAshcha mR^igAshcha gAvo grAsaM jajakShushcha tR^iNA~NkurANAM vilokya rAmaM pravaraprabhAva marddhArddhambhakShanti vihAya chArddham || 4|| nimeShahInorddhavamukhAH samantA dUrddhvaM svakarNau kR^itavanta eke | mu~nchanti netrairjalabindumanye kR^itordhvaromA muditendriyAshcha || 5|| dR^iShTvA.adbhutaM rAsarasaM manoj~naM yogIva bhogI gatadehabuddhiH | viniHsR^itArdho vivarAd varAchcha nishcheShTito bhekanimagnabhogaH || 6|| kAchittu pa~nchAnanamadhyamadhyA mAlevabAlApriyakaNThalagnA | abhraM dadhAnA chapaleva mugdhA shyAmAchalAnniH sR^itahemadhArAH || 7|| kAchichcha rAmA ramaNIyaveShA kAmAturA rAmamukhaM chuchumba | mudA sharachchandramasaH sakAshAtsudhAM yayAcheva chakorikAkim || 8|| navyA subhavyA yata savyadakShiNau priyAgale chAru bhujau dadAvayam | sumerumadhye patitA yathAchalAd dhArAdvidhAbhUyakalindajanmanaH || 9|| praphullatApichChasamaM sphurad vapurnitambinImadhyagataM shubhapradam | vibhAti tanmanmathachittamardanaM nIlaM yathA svarNalatAbhirAvR^itam || 10|| kAchitkvachitku~njagatA subAlA kAmAkulA rAmamukhaM nirIkShya | hriyA na ki~nchidvadati svabhIkShNa~Nkare karaM nyasya jahAsa prItyA || 11|| kAchichcha bAlA vimalA niku~njagA sukhena rAmaM parirabhya sasmitA | nirIkShya sA chArumukhaM shriyAyutaM punaH punashchumbati sAdareNa ha || 12|| kAntAmukhaM vIkShya raghUttamena vihasya padmAnanamAtmanastat | punaH svayaM sa~NkuchitaM cha tatra dR^iShTvA sharachchandramasaH prakAsham || 13|| varAnanA varAnanA~NgagA mudA virAjate kadA kuhUkShapAntare himAMshuchandrikA nu kim | vidagdha chArunAgaraM vidhAya vakShasi priyA yathA navInanIradaiH samAchitau subhUdharau || 14|| surA~NganA narA~NganA samIrapAvakA~NganA varA~NganA padatviShA vinirjitA subhAminI | priyA priyeNa vidhR^itA pranarttatI shuchismitA vilolupA dadhAra satpathaM chalatsuchacha~nchalam || 15|| nR^ityashramAyAHshithilIkR^ibhA~NgayA malliprasUnAni patanti keshAt | apUrvashobhAnitarAnsamApuryathodavindUn vikaranti meghAH || 16|| AlolapANicharaNAsmitadR^igvibha~NgI vibhradvaladvalaya ka~NkaNanUpurANi | AshliShTakaNThakuchako janakAtmajAyA rAmo rarAja bhavanATakanATyaveShaH || 17|| lasallalitanIradadyuti dadhad vapuH shyAmalaM tathA sthirataDillatA janakanandinI vAmataH | lasatkamalakautukaM nijajanasya sa~njIvanaM haratsmararipormano rasikamaulimAlaM bhaje || 18|| rAmasya vAme dakShe cha rAjate pramadottamA | sUtre marakatasyevobhayagA svarNavallarI || 19|| mR^ida~NgamuralIvINApaNavAnakajarjarAn | vAdayanti prayatnena nAnAyantrANi vAdikA || 20|| saptasvareNa gAyanti ChAlakyaM rAgarAgiNI | mAdhuryyeNa varArheNa vidagdhA rAmasadguNAn || 21|| tena vAdyena gAnena mohito raghunandanaH | svaguNena guNagrAhI kAminI kAmanAspadam || 22|| priyayA sahitaH premNA hAsyalAsye manodadhe | sabhAjire rasAveshAt kArayAmAsa maNDalIm || 23|| raNayannUpurapAde kaNayanka~NkaNaM kare | kalayan ki~NkiNIM kaTyAM valayAnvAdayanmuhuH || 24|| nIlapItAmbaradharau sragviNau cha shuchismitau | virAjete mahApIThe sundare rAsamaNDale || 25|| sarvAsarve pranR^ityanti nartayanti parasparam | gAyanti gAyayantyashcha nandantyo nandayanti cha || 26|| lolAlakA paribhrAntyA veNI shreNIbhira~njitAH | va~NkatATa~NkadhAriNyo gaNDamaNDalamaNDitAH || 27|| tAbhiH paramaharSheNa ramate raghunandanaH | yathA pUrNashashI tArAveShTito bhAti nirmalaH || 28|| evaM priyAH prayatnena prApya rAsarasotsavam | na tyajanti priyaM kAntaM yathA ra~NkAH shriyA yutam || 29|| bhajAmi sarayUtIramAshritaM raghunandanam | jAnakyAshcha mahArAsarasikaM naTinaM harim || 30|| smR^itAvesha dravachchittaM nAthaM gItotsukaM param | anantalIlAsaMyuktaM rAmachandraM bhajAmyaham || 31|| narmmapriyaM marmayutaM narmaj~naM narmakovidam | narmapriyapriyAyuktaM bhajAmi raghuvaMshajam || 32|| kAchidvirahasantaptA nitAntaM kAntamuttamam | na jahAti prayatnena pravasatpatikA yathA || 33|| kAchidR^iShTvA priyaM kAbhirbhuktaM lA~nChanalA~nChitam | ChadmanA chATuvAkyena khaNDitevAcharatyaho || 34|| kAchitpriye praNamati prAguktAyApriyaM hriyA | santApamagamatsvairaM kalahAntaritA yathA || 35|| kAchitsa~Nketaku~njAntargatA tatra na pashyati | priyaM sakhIM bhartsati sma vipralambheva bhAminI || 36|| kAchitku~njasthitA bAlA kAntAgamanamichChati | virahAnalataptA~Ngya bhavatsotkaNThitA yathA || 37|| kAchinmAlAM grathayantI gAyantI priyacheShTitam | puShpashayyAM sajjayantI yathA vAsakajjikA || 38|| kAchitpriyaM na tyajantI kShaNamAtramurasthalAt | prANAtpara~ncha sa~Ngopya yathA svAdhInabharttR^ikA || 39|| kAchitkAntArthinI kAntaM drutamuddishya gachChati | ku~njAtku~njaM pravishati yathA premNAbhisArikA || 40|| kAchinmAnavatI bAlA praNayena vashIkR^itam | kAnta prahitadUttyagreTanaTayan chATuvAkyataH || 41|| hAvabhAvaprabhAvaj~nA rAmAgre kApi sasmitA | nAnAshobhairmahAnAdaistoShitA rAmamaNDale || 42|| kAchichchAmarahastAcha kAchidvya~njanahastakA | sugandhamAlyahastAcha sthitA kamalahastakA || 43|| svarNapAtre jalaM kA~nchitkR^itvA kautUhalAnvitAH | miShThAnnaishcha samAyuktaM kAshchitkA~nchanabhAjanam || 44|| kAchitghaTaM kare dhR^itvA maireyakaM yutaM rahaH | avyagrA.agre premayutA dadR^ishU rAghavaM mudA || 45|| sitAtapatrakaM kAshchitkA~nchittAmbUlamuttamam | ku~NkumAgurukastUrIchandanAdyaiH prapUritam || 46|| lepapAtraM kare dhR^itvA chAnyA rAmaparAyaNAH | nAnAyantrakarAH kAshchidi~Ngitaj~nA manoramAH || 47|| sevantyo.aharahaH prItyA saprItaM raghunandanam | rAseshvarIM nirIkShantaM sadbhaktyA bhaktavatsalam || 48|| rAsArNavasukhavAriNi chArukrIDAtara~Ngasa~NkIrNe | strIratnAnAM hetormamajja mano rAmachandrasya || 49|| rAse saronikAshe svarga~NgAyAH premavAripUrNe | vikasitamAnanakamalaM pAtraM yatra madhuvrato rAmaH || 50|| rAmorasi shashivadanI vilasatyatipremabhAvasaMyuktA | dalitA~njanachayasadane manasijadayiteva ra~njitA bhAti || 51|| vilasadalasanetrAM rAmagAtrAnuraktAM suruchiramukhapadme svedavindUndadhAnAm | shithilatanukachashrIshobhayA bhrAjamAnAM namata janakaputrIM premasaMvarddhinIM tAm || 52|| amalakamalanetraM jAnakIpremapAtraM sajalajaladagAtraM pItavastraM dadhAnam | urasi kusumamAlaM kaustubhAsaktakaNThaM smitaruchiravikAshaM rAmachandraM bhaje.aham || 53|| || iti shrIhanumatsaMhitAyA paramarahasye rAsotsave chaturtho.adhyAyaH || \section{5\. atha pa~nchamo.adhyAyaH |} agastya uvAcha \- tavAnanAd vAkprabhavaprabhAkarAt praphullitaM mad dhR^idayaM saroruham | sItAsakhIbhiH saha yatra sAmprataM pUrNenduvannandati rAmabhadraH || 1|| shrIhanumAnuvAcha \- shrAntaM kAntAnanaM kAntaM svedena paripUritam | dR^iShTvA rAmH prahR^iShTAtmA majjanAya manodadhe || 2|| tAssarvA muditAstatra bhagavantaM raghUttamam | nAnAbharaNasampannA veShTitAH snAnacheShTitAH || 3|| nR^ityaM vAdyaiH sumadhuraiH rAkIrNauChatrachAmaraiH | gachChantau bhAsamAnau tau haMsaku~njaragAminau || 4|| prAptau tau salilAbhyAsaM tara~Ngairupashobhitam | mahotpalashivAjuShTaM kAmoddIpanakArakam || 5|| sarayUtaTaM priyaM dR^iShTvA jAnakyAli~NgitaM prabhum | shItalena sugandhena jalena padapa~Nkajam || 6|| prakShAlya jalajaiH puShpaiH satkR^itya tadanantaram | nAnopachArairnaivedyaiH pUjayAmAsa taM satI || 7|| tataH paramaharSheNa jAnakyA saha rAghavaH | krIDayan vArimadhye cha yathA mattamata~NgajaH || 8|| sakhIbhiH sahito bhAti bhagavAn sarvakAmadaH | kAchitkare karandhR^itvA vAryagAdhekShipanmudA || 9|| kAchichcha kaitavatayA rAmA~Nge nipatatyaho | kAchittIrAtprapatati jale kAchinnimajjati || 10|| yantrikA bAhuyantreNa kAchitkamalalochanA | rAmaM kAchit si~nchayantI karamuktena vAriNA || 11|| parasparaM jalakaNAn si~nchayantyo varA~NganAH | kAchijjalaM karatalaistADayantI muhurmuhuH || 12|| mahAnshabdo.abhavattatra samudramathane yathA | kAchitsantArayanpremNA kA~nchichchorasi kAnayan || 13|| nyapatachcha mahAgAdhe prahasya raghunandanaH | kAchinmagnabhayAkrAntaM gADhamAli~NganaM dadau || 14|| kAchitpravAhapatitA tara~NgairvAritAMshukA | hriyA nAyAti nikaTaM sa~NkaTaM bahu manyate || 15|| tAM tu kAchitkare dhR^itvA chAgatA rAghavAntikam | lajjayA.adhomukhI bhUtvA nimajjati jale.amale || 16|| chibuke dvaya~NgulaM datvA gaNDe gaNDaM niyujyatAH | yathA kamalavaktraM te cha~ncharIkAshchuchumvire || 17|| susnAtA vAribhiH klinnA nirIhA vivR^itAnanA | rukmA~NgI sUkShmavasanA nagnA magnA jale punaH || 18|| evaM nAnAvidhAnena krIDayitvA punaH punaH | uttasthau tIramatulaM tAbhissaha vilAsa kR^it || 19|| tatra sarvAbhirAlIbhirbabhau shrIraghunandanaH | tato ma~njulaka~Nku~njaM pravishya paramAdbhutam || 20|| paramaMsukhadaM dhAma jagAma shrIraghUttamaH | hAsyalAsyavinodena prApya sthAnamanuttamam || 21|| surAgamUle vimale maNDape maNimaNDite | toraNairhemakalashairmaNistambhairvirAjite || 22|| rA~NkavAstaraNe divye vistIrNaparamAsane | tatra siMhAsanaM kAntaM nAnAmaNibhirAvR^itam || 23|| tanmadhye ShoDashadalaM padmaM jyotirmayaM param | nyavasadrAghavastatra sItayA saha suvR^itaH || 24|| tatra ku~njAnyanekAni praphullAnIha sarvataH | pakShisa~Nghasya ninadairnAditAni manoharaiH || 25|| yatrarttavo vasantAdyAH phalapuShpasamanvitAH | navapallavanamrAgrA bhramadbhramaraveShTitAH || 26|| vahanti vAtAH padmAnAM gandhasparshamanoramAH | kAmadAH kAminInA~ncha manohlAdakarAH parAH || 27|| tatpadme ShoDashadale vayasyAH santi sotsukAH | krameNa tAsAM nAmAni shrUyatAM munisattama || 28|| ujjvalA kA~nchanI chitrA chitrarekhA sudhAmukhI | haMsI prashaMsI kamalA vishadAkShI sudantikA || 29|| chandrAnanA chandrakalA mAdhuryyashAlinI varA | karpUrA~NgI varArohA ityAdyA ShoDasha smR^itAH || 30|| tasya padmasyopadale rAjante ShoDashA~NganAH | shR^iNu nAmAni tAsAM vai mahAmunivareshvara || 31|| shobhanA shubhadA shAntA santoShA sukhadA satI | chArusmitA chArurUpA chArva~NgI chArulochanA || 32|| hemA kShemA kShemadAtrI dhAtrI dhIrA dharA smR^itAH | anekasevAbhiratAH sevante.anishamuttamAH || 33|| kShIrodbhavA bhadrarUpA bhadradA bhavavarjjitA | vidyullatA padmanetrA pAvanI haMsagAminI || 34|| ramaNIyA premadAtrI ku~NkumA~NgI rasotsukA | etAH sakhyo vasantyatra daleShu dvAdasheShu cha || 35|| mahArhA mAdhavI mAlyA kAmadA kAmamohinI | ratirkShitirnItimatI prItidA kushalA kalA || 36|| nIlAdyA yAshchopadale sevante raghunandanam | dR^ishyante cha mahApremamagnA kautUhalAnvitAH || 37|| tato.aShTadalamadhye cha nAnAsaubhAgyasaMyutAH | ku~njAdhipA susakhyastAnityasevanatatparAH || 38|| prathamaM veShaku~njantau praviShTau narmabhirvR^itau | vilAsinI sakhI tatra dR^iShTvA rAseshvaraM mudA || 39|| veShaM chakAra sA shIghraM vasvAla~NkR^itakA~njanaiH | ubhayornavadampatyoranurUpaM subhaktitaH || 40|| gatvA tu mAlatIku~njaM sA~NgAnandA sakhI yataH | tayA sevA sa~NgR^ihItau premNA paramaharShitau || 41|| keliku~njAntargataH shrIrAmaH sItayA saha | yatra vR^indA sakhI nityA nityAnande nimajjati || 42|| viharatyatra harSheNa kelikautUhalena cha | toShayitvA vayasyAM tAM kAmanAkalanena cha || 43|| tatastu sukhadaM rAma ku~njaM dR^iShTvA manoramam | ubhau paramasantuShTau virAjete sadA.atravai || 44|| tato hindolake ku~njamAndolitvA muhurmuhuH | sakhyAH premapradarshinyAH pUrNaM kR^itvA manoratham || 45|| vasantakusumairyattu veShTitaM paramAdbhutam | kokilAligaNairjuShTaM kAmasandIpakArakam || 46|| sakhibhiH sItayA sArddhaM gato bhojanaku~njakam | sadAnumodanI sakhyA bhogaiH santarpitau mudA || 47|| shayanIyaM chAru ku~njaM dR^iShTavAn bhagavAnprabhuH | praharShamatulaM lebhe komalAstaraNairvR^itam || 48|| sthitA yatra sakhI sAkShAt shrImanmadanama~njarI | suShvApa sItayA sArddhaM tayA premNA prabodhitaH || 49|| aShTapatrasyopakoNe vallI pAdapamaNDitA | mAdhavI champakA mallI punnAgA mAlatI tathA || 50|| lava~NgalatikA dhAtrI tulasI paramAdbhutA | sarvagandhayutAH sarvAH sarvapuShpaprapUritAH || 51|| phalAni yatra svAdUni patrANyapyamR^itAdapi | tatra sakhyo virAjante yatra hAsya praharShitAH || 52|| gAyantyo nR^ityavantyashcha vIkShyantyashcha sudampatI | tAsAM nAmAnyapi mune ! shrUyantAM hR^idi dhAraya || 53|| vINAvatI veNuhastA vINAhastA sugandhikA | kavilAsavilAsena shobhAshobhAnvitA.abhavat || 54|| saptasvarAn sukhenaiva dhR^itvA sA sukhadA satI | kha~njanAkShIkare kR^itvA kha~njarI rasama~njarI || 55|| kare gAnakalAM nItvA mR^ida~NgaM madhurasvaram | sAra~NgalochanI shAr~NgI vAdayatyatiharShitA || 56|| sukhadA cha sukhasparshA sukhamaNDalamaNDitA | sarvAsarvarasAbhij~nA shrIrAme~NgitabodhikA || 57|| varATake santatahATakAnvite mahAmaNIndrAdbhutachArumaNDape | somArkavahnidyutikoTiva~nchake chintAmaNeshchittavimohakArake || 58|| tatrollasatpIThapavitranirmale mantraishchavarNArNashataiH samanvite | sukomale kevalavarchchasAM nidhau vinA gurorvAkyamagamyarUpake || 60|| sarvabIjaiH sapraNavaiH sarvamantraishcha veShTite | yathA maNigaNAnA~ncha rAjate madhyanAyakaH || 61|| tatrAvasatpadmapalAsalochanaH pralamvabAhuH smitashobhitAnanaH | prataptachAmIkarabhUShaNA~nchito yasyA~NgagA shrIjanakAtmajA priyA || 62|| parasparAli~Ngitami~NgitA~NgaM hAsyena vAkyena cha shobhamAnam | rasAspadaM sarvvasukhAspadaM taM namAmi rAseshvaramapradhR^iShyam || 63|| tatra sakhyaH susevante sasItaM rAghavaM mudA | lakShmaNA chArushIlA cha bhadrA mAnavatI tathA || 64|| paramAnandajananI hR^idyA sarvA~NgashobhitA | dhR^itvAtapatraM kAchittu barhiNaH puchChaguchChakam || 65|| kAchid dhR^itvA chAmara~ncha kAchittAmbUlamuttamam | sarvA~NgadarpaNaM kAchijjalaM kAchidushattamA || 66|| ma~NgalaM kalashaM kAchiddhR^itvA svarNajamuttamam | AnandamagnAH sarvAshcha pashyanti ramayanti cha || 67|| nityasiddhA nityasAdhyA dampatyoH pAdasevanam | kurute parayA bhaktyA nAnAbhAvaprapUritAH || 68|| ayodhyA sarayUshchAgre yantrahastA shuchismitA | nirIkShate rAmavaktraM premAmR^itapariplutAH || 69|| suruchira jaladAbhambhAvanAbhAvagamyaM kanakanikarabhAsvajjAnakIvAmabhAgam | smita shuchimukha kAntaM kAmaniHkAmakAraM namata hR^idi varAbje prItirAseshvarantam || 70|| jayati janakajAyAH pAdapadmaM manoj~naM haraharividhivandyaM sAdhakAnAM susevyam | nakharanikarakAntaM mudrikAnUpurAdyai\- rhR^idayakamalamadhye yogayogIshabhAvyam || 71|| jayatyAdhyAramaNo rasAtmA vilAsinI kelikalAbhilAShaH | suchAruchAmIkarachIradhArI dharAsutA chittavinodakArI || 72|| na chandrasya gatistatra na sUryyasya gatistathA | prabhayA rAmachandrasya sItAyAshcha prabhAvataH || 73|| sadA prakAshate.atyarthaM sthalaM paramashobhanam | yad.hdhyAtvA nimiShArddhena rasikA yAnti tatpadam || 74|| ayodhyA nagarI ramyA saptapuryyadhikAriNI | bhagavAnAdipuruSho ramate tatra chAdyayA || 75|| AhlAdinI shaktirUpA jAnakI yasya vAmataH | taM rAmaM sachchidAnandaM nityaM rAseshvaraM bhaje || 76|| turIyA jAnakI proktaH turIyo raghunandanaH | ubhayoraMshajAH sarve chAvatArA hyasa~NkhyakAH || 77|| sarvveShAmavatArANAmavatArI raghUttamaH | shrutaM dR^iShTaM mayA sarvaM chirAyAjIvatAnmune || 78|| brahmarudrasureshAdyA santIme chirajIvinaH | sarve.api vibhavAsaktA yato.ahaM vibhavAtparaH || 79|| mAdhuryye cha vayasyAhamaishvaryye hanumAn kapiH | ki~nchittenaiva jAnAmi rahasyaM rAmasItayoH || 80|| nityalIlA parikarA ye syU raghuvarAdayaH | taissArddhaM bhagavAn rAmo.ayodhyAyAmeva dIpyate || 81|| golokasAketasamAvubhau mune kadApi bhedo nahi rAghavasya cha | ubhau tu vishrAmanivAsadhAmnI parasparAvasadR^ishe vilAsataH || 82|| asmAdrAsAdAdibhUtAnnAnArAso bhaviShyati | j~nAtvaivaM rasikA sarve ramante kathayanti cha || 83|| asminmahArAsarasotsavAbdhau niviShTachetA rasikAgraNI yaH | vidhau niShedhe durite sukarmaNi na bAdhyate so.api yathA sadAgatiH || 84|| kaivalyadaurbalyakaraM mahArasaM sItApateH rAmavilAsamadbhutam | kAyena vAchA manasA ramed budhaH yathA hi golokamanAmayaM padam || 85|| idaM rahasyaM paramaM sugopanaM mayaiva choktaM nigamAgamAtparam | yaH shraddhayA bhaktiyutaH paThed vA sa yAti rAmasya padaM mahAmune || 86|| yo bhAvuko bhAvayate hR^idambujene rAmasya rAsaM rasavAripUritam | pibechcha satsAmasudhAdhikaM rasaM na rochate kShArajalaM yathA kila || 87|| shrutvA rahasyaM paramaM pavitraM mahAmuniH susthiramAnaso.abhavat | parasparAli~NgitabhAvayuktaM datvA yayau hyAshramAtmanastam || 88|| gachChan gachChan pathi munivaraH pUrNapremAmR^itAbdhau majjan majjan sapadi padayornyAsabhedaM na veda | pashyanpashyan hR^idi raghupatiM sItayA shobhivAmaM hR^iShyanhR^iShyanparamamuditaH prApa gehaM chirAyuH || 89|| gate munAvAsugasambhavo.asau sambhAvayan dhyAnamanA babhUva | smaran smaran rAsarasaM hR^idabje bAhyendriyaj~nAnamano nivR^ittam || 90|| hanUmato mahAkAvyaM bhAvyaM shrAvyaM sadaiva hi | tasmin sasIto rAmo.api tuShTo bhavati sarvarthA || 91|| || iti shrIhanumatsaMhitAyAM paramarahasye rAsotsave pa~nchamo.adhyAyaH || !! shrIrAmachandrambhaje, shubhaM bhavatu !! ## Encoded and proofread by Mrityunjay Rajkumar Pandey \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}