% Text title : Devi Bhagavata Mahapurana Skandha 12 % File name : devIbhAgavatam12.itx % Category : purana, devI, devii, devibhagavatam % Location : doc\_purana % Transliterated by : Vishwas Bhide, satsangdhara.net % Proofread by : Vishwas Bhide, satsangdhara.net % Latest update : March 30, 2024 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. 12. Shrimaddevibhagavatamahapurane Dvadashah Skandhah ..}## \itxtitle{.. 12\. shrImaddevIbhAgavatamahApurANe dvAdashaH skandhaH ..}##\endtitles ## \section{12\.1 prathamo.adhyAyaH | gAyatrIvichAraH |} nArada uvAcha | sadAchAravidhirdeva bhavatA varNitaH prabho | tasyApyatulamAhAtmyaM sarvapApavinAshanam || 1|| shrutaM bhavanmukhAmbhojachyutaM devIkathAmR^itam | vratAni yAni choktAni chAndrAyaNamukhAni te || 2|| duHkhasAdhyAni jAnImaH kartR^isAdhyAni tAni cha | tadasmAtsAmprataM yattu sukhasAdhyaM sharIriNAm || 3|| devIprasAdajanakaM shubhAnuShThAnasiddhidam | tatkarma vada me svAmin kR^ipApUrvaM sureshvara || 4|| sadAchAravidhau yashcha gAyatrIvidhirIritaH | tasminmukhyatamaM kiM syAtkiM vA puNyAdhikapradam || 5|| ye gAyatrIgatA varNAstattvasa~NkhyAstvayeritAH | teShAM ke R^iShayaH proktAH kAni ChandAMsi vai mune || 6|| teShAM kA devatAH proktAH sarvaM kathaya me prabho | mahatkautUhalaM me cha mAnase parivartate || 7|| shrInArAyaNAya uvAcha | kuryAdanyanna vA kuryAdanuShThAnAdikaM tathA | gAyatrImAtraniShThastu kR^itakR^ityo bhaveddvijaH || 8|| sandhyAsu chArghyadAnaM cha gAyatrIjapameva cha | sahasratritayaM kurvansuraiH pUjyo bhavenmune || 9|| nyAsAnkarotu vA mA vA gAyatrImeva chAbhyaset | dhyAtvA nirvyAjayA vR^ittyA sachchidAnandarUpiNIm || 10|| yadakSharaikasaMsiddheH spardhate brAhmaNottamaH | harisha~Nkaraka~njotthasUryachandrahutAshanaiH || 11|| athAtaH shrUyatAM brahman varNaR^iShyAdikAMstathA | ChandAMsi devatAstadvatkramAttattvAni chaiva hi || 12|| vAmadevo.atrirvasiShThaH shukraH kaNvaH parAsharaH | vishvAmitro mahAtejAH kapilaH shaunako mahAn || 13|| yAj~navalkyo bharadvAjo jamadagnistaponidhiH | gautamo mudgalashchaiva vedavyAsashcha lomashaH || 14|| agastyaH kaushiko vatsaH pulastyo mANDukastathA | durvAsAstapasAM shreShTho nAradaH kashyapastathA || 15|| ityete R^iShayaH proktA varNAnAM kramasho mune | gAyatryuShNiganuShTup cha bR^ihatI pa~Nktireva cha || 16|| triShTubhaM jagatI chaiva tathAtijagatI matA | shakvaryatishakvarI cha dhR^itishchAtidhR^itistathA || 17|| virATprastArapa~Nktishcha kR^itiH prakR^itirAkR^itiH | vikR^itiH sakR^itishchaivAkSharapa~Nktistathaiva cha || 18|| bhUrbhuvaH svaritichChandastathA jyotiShmatI smR^itam | ityetAni cha ChandAMsi kIrtitAni mahAmune || 19|| daivatAni shR^iNu prAj~na teShAmevAnupUrvashaH | AgneyaM prathamaM proktaM prAjApatyaM dvitIyakam || 20|| tR^itIyaM cha tathA saumyamIshAnaM cha chaturthakam | sAvitraM pa~nchamaM proktaM ShaShThamAdityadaivatam || 21|| bArhaspatyaM saptamaM tu maitrAvaruNamaShTamam | navamaM bhagadaivatyaM dashamaM chAryameshvaram || 22|| gaNeshamekAdashakaM tvAShTraM dvAdashakaM smR^itam | pauShNaM trayodashaM proktamaindrAgnaM cha chaturdasham || 23|| vAyavyaM pa~nchadashakaM vAmadaivyaM cha ShoDasham | maitrAvaruNidaivatyaM proktaM saptadashAkSharam || 24|| aShTAdashaM vaishvadevamUnaviMshaM tu mAtR^ikam | vaiShNavaM viMshatitamaM vasudaivatamIritam || 25|| ekaviMshatisa~NkhyAkaM dvAviMshaM rudradaivatam | trayoviMshaM cha kauberamAshvinaM tattvasa~Nkhyakam || 26|| chaturviMshativarNAnAM devatAnAM cha sa~NgrahaH | kathitaH paramashreShTho mahApApaikashodhanaH | yadAkarNanamAtreNa sA~NgaM jApyaphalaM mune || 27|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe gAyatrIvichAro nAma prathamo.adhyAyaH || 12\.1|| \section{12\.2 dvitIyo.adhyAyaH | gAyatrishaktyAdipratipAdanam |} shrInArAyaNa uvAcha | varNAnAM shaktayaH kAshcha tAH shR^iNuShva mahAmune | vAmadevI priyA satyA vishvA bhadravilAsinI || 1|| prabhAvatI jayA shAntA kAntA durgA sarasvatI | vidrumA cha vishAleshA vyApinI vimalA tathA || 2|| tamo.apahAriNI sUkShmA vishvayonirjayA vashA | padmAlayA parA shobhA bhadrA cha tripadA smR^itA || 3|| chaturviMshativarNAnAM shaktayaH samudAhR^itAH | ataH paraM varNavarNAnvyAharAmi yathAtatham || 4|| champakA atasIpuShpasannibhaM vidrumaM tathA | sphaTikAkArakaM chaiva padmapuShpasamaprabham || 5|| taruNAdityasa~NkAshaM sha~Nkhakundendusannibham | pravAlapadyapatrAbhaM padmarAgasamaprabham || 6|| indranIlamaNiprakhyaM mauktikaM ku~Nkumaprabham | a~njanAbhaM cha raktaM cha vaidUryaM kShaudrasannibham || 7|| hAridraM kundadugdhAbhaM ravikAntisamaprabham | shukapuchChanibhaM tadvachChatapatranibhaM tathA || 8|| ketakIpuShpasa~NkAshaM mallikAkusumaprabham | karavIrashcha ityete krameNa parikIrtitAH || 9|| varNAH proktAshcha varNAnAM mahApApavishodhanAH | pR^ithivyApastathA tejo vAyurAkAsha eva cha || 10|| gandho rasashcha rUpaM cha shabdaH sparshastathaiva cha | upasthaM pAyupAdaM cha pANI vAgapi cha kramAt || 11|| prANaM jihvA cha chakShushcha tvakshrotraM cha tataH param | prANo.apAnastathA vyAnaH samAnashcha tataH param || 12|| tattvAnyetAni varNAnAM kramashaH kIrtitAni tu | ataH paraM pravakShyAmi varNamudrAH kameNa tu || 13|| sumukhaM sampuTaM chaiva vitataM vismR^itaM tathA | dvimukhaM trimukhaM chaiva chatuHpa~nchamukhaM tathA || 14|| ShaNmukhAdhomukhaM chaiva vyApakAjjalikaM tathA | shakaTaM yamapAshaM cha grathitaM sanmukhonmukham || 15|| vilambaM muShTikaM chaiva matsyaM kUrmaM varAhakam | siMhAkrAntaM mahAkrAntaM mudgaraM pallavaM tathA || 16|| trishUlayonI surabhishchAkShamAlA cha li~Ngakam | ambujaM cha mahAmudrAsturyarUpAH prakIrtitAH || 17|| ityetAH kIrtitA mudrA varNAnAM te mahAmune | mahApApakShayakarAH kIrtidAH kAntidA mune || 18|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdaskandhe gAyatrishaktyAdipratipAdanaM nAma dvitIyo.adhyAyaH || 12\.2|| \section{12\.3 tR^itIyo.adhyAyaH | gAyatrImantrakavachavarNanam |} nArada uvAcha | svAminsarvajagannAtha saMshayo.asti mama prabho | chatuHShaShTikalAbhij~na pAtakAdyogavidvara || 1|| muchyate kena puNyena brahmarUpaH kathaM bhavet | dehashcha devatArUpo mantrarUpo visheShataH || 2|| karma tachChrotumichChAmi nyAsaM cha vidhipUrvakam | R^iShishChando.adhidaivaM cha dhyAnaM cha vidhivadvibho || 3|| shrInArAyaNa uvAcha | astyekaM paramaM guhyaM gAyatrIkavachaM tathA | paThanAddhAraNAnmartyaH sarvapApaiH pramuchyate || 4|| sarvAnkAmAnavApnoti devIrUpashcha jAyate | gAyatrIkavachasyAsya brahmaviShNumaheshvarAH || 5|| R^iShayo R^igyajuHsAmAtharvashChandAMsi nArada | brahmarUpA devatoktA gAyatrI paramA kalA || 6|| tadbIjaM bharga ityeShA shaktiruktA manIShibhiH | kIlakaM cha dhiyaH proktaM mokShArthe viniyojanam || 7|| chaturbhirhR^idayaM proktaM tribhirvarNeH shiraH smR^itam | chaturbhiH syAchChikhA pashchAt tribhistu kavachaM smR^itam || 8|| chaturbhirnetramuddiShTaM chaturbhiH syAttadastrakam | atha dhyAnaM pravakShyAmi sAdhakAbhIShTadAyakam || 9|| muktAvidrumahemanIladhavalachChAyairmukhaistrIkShaNai\- ryuktAmindunibaddharatnamukuTAM tattvArthavarNAtmikAm | gAyatrIM varadAbhayA~NkushakashAH shubhraM kapAlaM guNaM sha~NkhaM chakramathAravindayugalaM hastairvahantIM bhaje || 10|| gAyatrI pUrvataH pAtu sAvitrI pAtu dakShiNe | brahmasandhyA tu me pashchAduttarAyAM sarasvatI || 11|| pArvatI me dishaM rakShetpAvakIM jalashAyinI | yAtudhAnI dishaM rakShedyAtudhAnabhaya~NkarI || 12|| pAvamAnI dishaM rakShetpavamAnavilAsinI | dishaM raudrI cha me pAtu rudrANI rudrarUpiNI || 13|| UrdhvaM brahmANI me rakShedadhastAdvaiShNavI tathA | evaM dasha disho rakShetsarvA~NgaM bhuvaneshvarI || 14|| tatpadaM pAtu me pAdau ja~Nghe me savituH padam | vareNyaM kaTideshe tu nAbhiM bhargastathaiva cha || 15|| devasya me taddhR^idayaM dhImahIti cha gallayoH | dhiyaH padaM cha me netre yaH padaM me lalATakam || 16|| naH pAtu me padaM mUrdhni shikhAyAM me prachodayAt | tatpadaM pAtu mUrdhAnaM sakAraH pAtu bhAlakam || 17|| chakShuShI tu vikArArNastukArastu kapolayoH | nAsApuTaM vakArArNo rekArastu mukhe tathA || 18|| NikAra UrdhvamoShThaM tu yakArastvadharoShThakam | Asyamadhye bhakArArNo rgokArashchibuke tathA || 19|| dekAraH kaNThadeshe tu vakAraH skandhadeshakam | syakAro dakShiNaM hastaM dhIkAro vAmahastakam || 20|| makAro hR^idayaM rakSheddhikAra udare tathA | dhikAro nAbhideshe tu yokArastu kaTiM tathA || 21|| guhyaM rakShatu yokAra UrU dvau naH padAkSharam | prakAro jAnunI rakShechchokAro ja~Nghadeshakam || 22|| dakAraM gulphadeshe tu yakAraH padayugmakam | takAravya~njanaM chaiva sarvA~NgaM me sadAvatu || 23|| idaM tu kavachaM divyaM bAdhAshatavinAshanam | chatuHShaShTikalAvidyAdAyakaM mokShakArakam || 24|| muchyate sarvapApebhyaH paraM brahmAdhigachChati | paThanAchChravaNAdvApi gosahasraphalaM labhet || 25|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe gAyatrImantrakavachavarNanaM nAma tR^itIyo.adhyAyaH || 12\.3|| \section{12\.4 chaturtho.adhyAyaH | gAyatrIhR^idayam |} nArada uvAcha | bhagavan devadevesha bhUtabhavyajagatprabho | kavachaM cha shrutaM divyaM gAyatrImantravigraham || 1|| adhunA shrotumichChAmi gAyatrIhR^idayaM param | yaddhAraNAdbhavetyuNyaM gAyatrIjapato.akhilam || 2|| shrInArAyaNa uvAcha | devyAshcha hR^idayaM proktaM nAradAtharvaNe sphuTam | tadevAhaM pravakShyAmi rahasyAtirahasyakam || 3|| virADrUpAM mahAdevIM gAyatrIM vedamAtaram | dhyAtvA tasyAstvathA~NgeShu dhyAyedetAshcha devatAH || 4|| piNDabrahmANDayoraikyAdbhAvayetsvatanau tathA | devIrUpe nije dehe tanmayatvAya sAdhakaH || 5|| nAdevo.abhyarchayeddevamiti vedavido viduH | tato.abhedAya kAye sve bhAvayeddevatA imAH || 6|| atha tatsampravakShyAmi tanmayatvamatho bhavet | gAyatrIhR^idayasyAsyApyahameva R^iShiH smR^itaH || 7|| gAyatrIchChanda uddiShTaM devatA parameshvarI | pUrvoktena prakAreNa kuryAda~NgAni ShaTkramAt | Asane vijane deshe dhyAyedekAgramAnasaH || 8|| nyAsaH dyaurmUrdhni daivataM . dantapa~NktAvashvinau . ubhe sandhye choShThau . mukhamagniH . jihvA sarasvatI . grIvAyAM tu bR^ihaspatiH . stanayorvasavo.aShTau . bAhvormarutaH . hR^idaye parjanyaH . AkAshamudaraM . nAbhAvantarikShaM . kaTyo\- rindrAgnI . jaghane vij~nAnaghanaH prajApatiH . kailAsa\- malaye UrU . vishvedevA jAnvoH . ja~NghAyAM kaushikaH | guhyamayane . UrU pitaraH . pAdau pR^ithivI . vanaspata\- yo.a~NgulIShu . R^iShayo romANi . nakhAni muhUrtAni | asthiShu grahAH . asR^i~NmAMsamR^itavaH . saMvatsarA vai nimiSham | ahorAtrAvAdityashchandramAH . pravarAM divyAM gAyatrIM sahasranetrAM sharaNamahaM prapadye . OM tatsaviturvareNyAya namaH . OM tatpUrvAjayAya namaH . tatprAtarAdityAya namaH | tatprAtarAdityapratiShThAyai namaH . prAtaradhIyAno rAtrikR^itaM pApaM nAshayati . sAyamadhIyAno divasakR^itaM pApaM nAshayati . sAyamprAtaradhIyAno apApo bhavati | sarvatIrtheShu snAto bhavati . sarvairdevairj~nAto bhavati | avAchyavachanAtpUto bhavati . abhakShyabhakShaNAtpUto bhavati . abhojyabhojanApUto bhavati . achoShyachoSha\- NAtpUto bhavati . asAdhyasAdhanAtpUto bhavati | duShpratigrahashatasahasrAtpUto bhavati . sarvapratigrahAtpUto bhavati . pa~NktidUShaNAtpUto bhavati . anR^itavachanAtpUto bhavati . athAbrahmachArI brahmachArI bhavati . anena hR^idayenAdhItena kratusahasreNeShTaM bhavati . ShaShTishata\- sahasragAyatryA japyAni phalAni bhavanti . aShTau brAhmaNAnsamyaggrAhayet . tasya siddhirbhavati . ya idaM nityamadhIyAno brAhmaNaH prAtaH shuchiH sarvapApaiH pramuchyata iti . brahmaloke mahIyate . ityAha bhagavAn shrInArAyaNaH | iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe gAyatrIhR^idayaM nAma chaturtho.adhyAyaH || 12\.4|| \section{12\.5 pa~nchamo.adhyAyaH | shrIgAyatrIstotravarNanam |} nArada uvAva bhaktAnukampin sarvaj~na hR^idayaM pApanAshanam | gAyatryAH kathitaM tasmAdgAyatryAH stotramIraya || 1|| shrInArAyaNa uvAcha | Adishakte jaganmAtarbhaktAnugrahakAriNi | sarvatra vyApike.anante shrIsandhye te namo.astu te || 2|| tvameva sandhyA gAyatrI sAvitrI cha sarasvatI | bAhmI cha vaiShNavI raudrI raktA shvetA sitetarA || 3|| prAtarbAlA cha madhyAhne yauvanasthA bhavetpunaH | vR^iddhA sAyaM bhagavatI chintyate munibhiH sadA || 4|| haMsasthA garuDArUDhA tathA vR^iShabhavAhinI | R^igvedAdhyAyinI bhUmau dR^ishyate yA tapasvibhiH || 5|| yajurvedaM paThantI cha antarikShe virAjate | sA sAmagApi sarveShu bhrAmyamANA tathA bhuvi || 6|| rudralokaM gatA tvaM hi viShNulokanivAsinI | tvameva brahmaNo loke.amartyAnugrahakAriNI || 7|| saptarShiprItijananI mAyA bahuvarapradA | shivayoH karanetrotthA hyashrusvedasamudbhavA || 8|| AnandajananI durgA dashadhA paripaDhyate | vareNyA varadA chaiva variShThA varavarNinI || 9|| gariShThA cha varArhA cha varArohA cha saptamI | nIlaga~NgA tathA sandhyA sarvadA bhogamokShadA || 10|| bhAgIrathI martyaloke pAtAle bhogavatyapi | trilokavAhinI devI sthAnatrayanivAsinI || 11|| bhUrlokasthA tvamevAsi dharitrI lokadhAriNI | bhuvo loke vAyushaktiH svarloke tejasAM nidhiH || 12|| maharloke mahAsiddhirjanaloke janetyapi | tapasvinI tapoloke satyaloke tu satyavAk || 13|| kamalA viShNuloke cha gAyatrI brahmalokadA | rudraloke sthitA gaurI harArdhA~NganivAsinI . 14|| ahamo mahatashchaiva prakR^itistvaM hi gIyase | sAmyAvasthAtmikA tvaM hi shabalabrahmarUpiNI || 15|| tataH parA parA shaktiH paramA tvaM hi gIyase | ichChAshaktiH kriyAshaktirj~nAnashaktistrishaktidA || 16|| ga~NgA cha yamunA chaiva vipAshA cha sarasvatI | sarayUrdevikA sindhurnarmadairAvatI tathA || 17|| godAvarI shatadrUshcha kAverI devalokagA | kaushikI chandrabhAgA cha vitastA cha sarasvatI || 18|| gaNDakI tApinI toyA gomatI vetravatyapi | iDA cha pi~NgalA chaiva suShumNA cha tR^itIyakA || 19|| gAndhArI hastijihvA cha pUShApUShA tathaiva cha | alambuShA kuhUshchaiva sha~NkhinI prANavAhinI || 20|| nADI cha tvaM sharIrasthA gIyase prAktanairbudhaiH | hR^itpadmasthA prANashaktiH kaNThasthA svapnanAyikA || 21|| tAlusthA tvaM sadAdhArA bindusthA bindumAlinI | mUle tu kuNDalIshaktirvyApinI keshamUlagA || 22|| shikhAmadhyAsanA tvaM hi shikhAgre tu manonmanI | kimanyadbahunoktena yatki~nchijjagatItraye || 23|| tatsarvaM tvaM mahAdevi shriye sandhye namo.astu te | itIdaM kIrtitaM stotraM sandhyAyAM bahupuNyadam || 24|| mahApApaprashamanaM mahAsiddhividhAyakam | ya idaM kIrtayetstotraM sandhyAkAle samAhitaH || 25|| aputraH prApnuyAtyutraM dhanArthI dhanamApnuyAt | sarvatIrthatapodAnayaj~nayogaphalaM labhet || 26|| bhogAnbhuktvA chiraM kAlamante mokShamavApnuyAt | tapasvibhiH kR^itaM stotraM snAnakAle tu yaH paThet || 27|| yatra kutra jale magnaH sandhyAmajjanajaM phalam | labhate nAtra sandehaH satyaM satyaM cha nArada || 28|| shR^iNuyAdyo.api tadbhaktyA sa tu pApAtpramuchyate | pIyUShasadR^ishaM vAkyaM sandhyoktaM nAraderitam || 29|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe shrIgAyatrIstotravarNanaM nAma pa~nchamo.adhyAyaH || 12\.5|| \section{12\.6 ShaShTho.adhyAyaH | gAyatrIsahasranAmastotravarNanam |} nArada uvAcha | bhagavansarvadharmaj~na sarvashAstravishArada | shrutismR^itipurANAnAM rahasyaM tvanmukhAchChrutam || 1|| sarvapApaharaM deva yena vidyA pravartate | kena vA brahmavij~nAnaM kiM nu vA mokShasAdhanam || 2|| brAhmaNAnAM gatiH kena kena vA mR^ityunAshanam | aihikAmuShmikaphalaM kena vA padmalochana || 3|| vaktumarhasyasheSheNa sarvaM nikhilamAditaH | shrInArAyaNa uvAcha | sAdhu sAdhu mahAprAj~na samyak pR^iShTaM tvayAnagha || 4|| shR^iNu vakShyAmi yatnena gAyatryaShTasahasrakam | nAmnAM shubhAnAM divyAnAM sarvapApavinAshanam || 5|| sR^iShTyAdau yadbhagavatA pUrvaM proktaM bravImi te | aShTottarasahasrasya R^iShirbrahmA prakIrtitaH || 6|| Chando.anuShTup tathA devI gAyatrI devatA smR^itA | halo bIjAni tasyaiva svarAH shaktaya IritAH || 7|| a~NganyAsakaranyAsAvuchyete mAtR^ikAkSharaiH | atha dhyAnaM pravakShyAmi sAdhakAnAM hitAya vai || 8|| raktashvetahiraNyanIladhavalairyuktAM trinetrojjvalAM raktAM raktanavasrajaM maNigaNairyuktAM kumArImimAm | gAyatrIM kamalAsanAM karatalavyAnaddhakuNDAmbujAM padmAkShIM cha varasrajaM cha dadhatIM haMsAdhirUDhAM bhaje || 9|| achintyalakShaNAvyaktApyarthamAtR^imaheshvarI | amR^itArNavamadhyasthApyajitA chAparAjitA || 10|| aNimAdiguNAdhArApyarkamaNDalasaMsthitA | ajarAjAparAdharmA akShasUtradharAdharA || 11|| akArAdikShakArAntApyariShaDvargabhedinI | a~njanAdripratIkAshApya~njanAdrinivAsinI || 12|| aditishchAjapAvidyApyaravindanibhekShaNA | antarbahiHsthitAvidyAdhvaMsinI chAntarAtmikA || 13|| ajA chAjamukhAvAsApyaravindanibhAnanA | ardhamAtrArthadAnaj~nApyarimaNDalamardinI || 14|| asuraghnIhyamAvAsyApyalakShmIghnyantyajArchitA | AdilakShmIshchAdishaktirAkR^itishchAyatAnanA || 15|| AdityapadavIchArApyAdityaparisevitA | AchAryAvartanAchArApyAdimUrtinivAsinI || 16|| AgneyI chAmarI chAdyA chArAdhyA chAsanasthitA | AdhAranilayAdhArA chAkAshAntanivAsinI || 17|| AdyAkSharasamAyuktA chAntarAkAsharUpiNI | AdityamaNDalagatA chAntaradhvAntanAshinI || 18|| indirA cheShTadA cheShTA chendIvaranibhekShaNA | irAvatI chendrapadA chendrANI chendurUpiNI || 19|| ikShukodaNDasaMyuktA cheShusandhAnakAriNI | indranIlasamAkArA cheDApi~NgalarUpiNI || 20|| indrAkShI cheshvarI devI chehAtrayavivarjitA | umA choShA hyuDunibhA urvArukaphalAnanA || 21|| uDuprabhA choDumatI hyuDupA hyuDumadhyagA | UrdhvaM chApyUrdhvakeshI chApyUrdhvAdhogatibhedinI || 22|| UrdhvabAhupriyA chormimAlAvAggranthadAyinI | R^itaM charShirR^itumatI R^iShidevanamaskR^itA || 23|| R^igvedA R^iNahartrI cha R^iShimaNDalachAriNI | R^iddhidA R^ijumArgasthA R^ijudharmA R^itupradA || 24|| R^igvedanilayA R^ijvI luptadharmapravartinI | lUtArivarasambhUtA lUtAdiviShahAriNI || 25|| ekAkSharA chaikamAtrA chaikA chaikaikaniShThitA | aindrI hyairAvatArUDhA chaihikAmuShmikapradA || 26|| o~NkArA hyoShadhI chotA chotaprotanivAsinI | aurvA hyauShadhasampannA aupAsanaphalapradA || 27|| aNDamadhyasthitA devI chAHkAramanurUpiNI | kAtyAyanI kAlarAtriH kAmAkShI kAmasundarI || 28|| kamalA kAminI kAntA kAmadA kAlakaNThinI | karikumbhastanabharA karavIrasuvAsinI || 29|| kalyANI kuNDalavatI kurukShetranivAsinI | kuruvindadalAkArA kuNDalI kumudAlayA || 30|| kAlajihvA karAlAsyA kAlikA kAlarUpiNI | kamanIyaguNA kAntiH kalAdhArA kumudvatI || 31|| kaushikI kamalAkArA kAmachAraprabha~njinI | kaumArI karuNApA~NgI kakubantA karipriyA || 32|| kesarI keshavanutA kadambakusumapriyA | kAlindI kAlikA kA~nchI kalashodbhavasaMstutA || 33|| kAmamAtA kratumatI kAmarUpA kR^ipAvatI | kumArI kuNDanilayA kirAtI kIravAhanA . 34|| kaikeyI kokilAlApA ketakI kusumapriyA | kamaNDaludharA kAlI karmanirmUlakAriNI || 35|| kalahaMsagatiH kakShA kR^itakautukama~NgalA | kastUrItilakA kamrA karIndragamanA kuhUH || 36|| karpUralepanA kR^iShNA kapilA kuharAshrayA | kUTasthA kudharA kamrA kukShisthAkhilaviShTapA || 37|| khaDgakheTakarA kharvA khecharI khagavAhanA | khaTvA~NgadhAriNI khyAtA khagarAjoparisthitA || 38|| khalaghnI khaNDitajarA khaNDAkhyAnapradAyinI | khaNDendutilakA ga~NgA gaNeshaguhapUjitA || 39|| gAyatrI gomatI gItA gAndhArI gAnalolupA | gautamI gAminI gAthA gandharvApsarasevitA || 40|| govindacharaNAkrAntA guNatrayavibhAvitA | gandharvI gahvarI gotrA girIshA gahanA gamI || 41|| guhAvAsA guNavatI gurupApapraNAshinI | gurvI guNavatI guhyA goptavyA guNadAyinI || 42|| girijA guhyamAta~NgI garuDadhvajavallabhA | garvApahAriNI godA gokulasthA gadAdharA || 43|| gokarNanilayAsaktA guhyamaNDalavartinI | gharmadA ghanadA ghaNTA ghoradAnavamardinI || 44|| ghR^iNimantramayI ghoShA ghanasampAtadAyinI | ghaNTAravapriyA ghrANA ghR^iNisantuShTakAriNI || 45|| ghanArimaNDalA ghUrNA ghR^itAchI ghanaveginI | j~nAnadhAtumayI charchA charchitA chAruhAsinI || 46|| chaTulA chaNDikA chitrA chitramAlyavibhUShitA | chaturbhujA chArudantA chAturI charitapradA || 47|| chUlikA chitravastrAntA chandramaHkarNakuNDalA | chandrahAsA chArudAtrI chakorI chandrahAsinI || 48|| chandrikA chandradhAtrI cha chaurI chaurA cha chaNDikA | cha~nchadvAgvAdinI chandrachUDA choravinAshinI || 49|| chAruchandanaliptA~NgI cha~nchachchAmaravIjitA | chArumadhyA chArugatishchandilA chandrarUpiNI || 50|| chAruhomapriyA chArvAcharitA chakrabAhukA | chandramaNDalamadhyasthA chandramaNDaladarpaNA || 51|| chakravAkastanI cheShTA chitrA chAruvilAsinI | chitsvarUpA chandravatI chandramAshchandanapriyA || 52|| chodayitrI chirapraj~nA chAtakA chAruhetukI | ChatrayAtA ChatradharA ChAyA ChandaHparichChadA || 53|| ChAyAdevIchChidranakhA ChannendriyavisarpiNI | Chando.anuShTuppratiShThAntA ChidropadravabhedinI || 54|| ChedA ChatreshvarI ChinnA ChurikA ChedanapriyA | jananI janmarahitA jAtavedA jaganmayI || 55|| jAhnavI jaTilA jetrI jarAmaraNavarjitA | jambUdvIpavatI jvAlA jayantI jalashAlinI || 56|| jitendriyA jitakrodhA jitAmitrA jagatpriyA | jAtarUpamayI jihvA jAnakI jagatI jarA || 57|| janitrI jahnutanayA jagattrayahitaiShiNI | jvAlAmukhI japavatI jvaraghnI jitaviShTapA || 58|| jitAkrAntamayI jvAlA jAgratI jvaradevatA | jvalantI jaladA jyeShThA jyAghoShAsphoTadi~NmukhI || 59|| jambhinI jR^imbhaNA jR^imbhA jvalanmANikyakuNDalA | jhi~njhikA jhaNanirghoShA jha~njhAmArutaveginI || 60|| jhallarIvAdyakushalA ~narUpA ~nabhujA smR^itA | Ta~NkabANasamAyuktA Ta~NkinI Ta~NkabhedinI || 61|| Ta~NkIgaNakR^itAghoShA Ta~NkanIyamahorasA | Ta~NkArakAriNI devI ThaThashabdaninAdinI || 62|| DAmarI DAkinI DimbhA DuNDumAraikanirjitA | DAmarItantramArgasthA DamaDDamarunAdinI || 63|| DiNDIravasahA DimbhalasatkrIDAparAyaNA | DhuNDhivighneshajananI DhakkAhastA DhilivrajA || 64|| nityaj~nAnA nirupamA nirguNA narmadA nadI | triguNA tripadA tantrI tulasItaruNAtaruH || 65|| trivikramapadAkrAntA turIyapadagAminI | taruNAdityasa~NkAshA tAmasI tuhinA turA || 66|| trikAlaj~nAnasampannA triveNI cha trilochanA | trishaktistripurA tu~NgA tura~NgavadanA tathA || 67|| timi~NgilagilA tIvrA trisrotA tAmasAdinI | tantramantravisheShaj~nA tanumadhyA triviShTapA || 68|| trisandhyA tristanI toShAsaMsthA tAlapratApinI | tATa~NkinI tuShArAbhA tuhinAchalavAsinI || 69|| tantujAlasamAyuktA tArahArAvalipriyA | tilahomapriyA tIrthA tamAlakusumAkR^itiH || 70|| tArakA triyutA tanvI trisha~NkuparivAritA | talodarI tilAbhUShA tATa~NkapriyavAhinI || 71|| trijaTA tittirI tR^iShNA trividhA taruNAkR^itiH | taptakA~nchanasa~NkAshA taptakA~nchanabhUShaNA || 72|| traiyambakA trivargA cha trikAlaj~nAnadAyinI | tarpaNA tR^iptidA tR^iptA tAmasI tumburustutA || 73|| tArkShyasthA triguNAkArA tribha~NgI tanuvallariH | thAtkArI thAravA thAntA dohinI dInavatsalA || 74|| dAnavAntakarI durgA durgAsuranibarhiNI | devarItirdivArAtrirdraupadI dundubhisvanA || 75|| devayAnI durAvAsA dAridryodbhedinI divA | dAmodarapriyA dIptA digvAsA digvimohinI || 76|| daNDakAraNyanilayA daNDinI devapUjitA | devavandyA diviShadA dveShiNI dAnavAkR^itiH || 77|| dInAnAthastutA dIkShA daivatAdisvarUpiNI | dhAtrI dhanurdharA dhenurdhAriNI dharmachAriNI || 78|| dharandharA dharAdhArA dhanadA dhAnyadohinI | dharmashIlA dhanAdhyakShA dhanurvedavishAradA || 79|| dhR^itirdhanyA dhR^itapadA dharmarAjapriyA dhruvA | dhUmAvatI dhUmakeshI dharmashAstraprakAshinI || 80|| nandA nandapriyA nidrA nR^inutA nandanAtmikA | narmadA nalinI nIlA nIlakaNThasamAshrayA || 81|| nArAyaNapriyA nityA nirmalA nirguNA nidhiH | nirAdhArA nirupamA nityashuddhA nira~njanA || 82|| nAdabindukalAtItA nAdabindukalAtmikA | nR^isiMhinI nagadharA nR^ipanAgavibhUShitA || 83|| narakakleshashamanI nArAyaNapadodbhavA | niravadyA nirAkArA nAradapriyakAriNI || 84|| nAnAjyotiHsamAkhyAtA nidhidA nirmalAtmikA | navasUtradharA nItirnirupadravakAriNI || 85|| nandajA navaratnADhyA naimiShAraNyavAsinI | navanItapriyA nArI nIlajImUtaniHsvanA || 86|| nimeShiNI nadIrUpA nIlagrIvA nishIshvarI | nAmAvalirnishumbhaghnI nAgalokanivAsinI || 87|| navajAmbUnadaprakhyA nAgalokAdhidevatA | nUpurAkrAntacharaNA narachittapramodinI || 88|| nimagnAraktanayanA nirghAtasamaniHsvanA | nandanodyAnanilayA nirvyUhoparichAriNI || 89|| pArvatI paramodArA parabrahmAtmikA parA | pa~nchakoshavinirmuktA pa~nchapAtakanAshinI || 90|| parachittavidhAnaj~nA pa~nchikA pa~ncharUpiNI | pUrNimA paramA prItiH paratejaH prakAshinI || 91|| purANI pauruShI puNyA puNDarIkanibhekShaNA | pAtAlatalanirmagnA prItA prItivivardhinI || 92|| pAvanI pAdasahitA peshalA pavanAshinI | prajApatiH parishrAntA parvatastanamaNDalA || 93|| padmapriyA padmasaMsthA padmAkShI padmasambhavA | padmapatrA padmapadA padminI priyabhAShiNI || 94|| pashupAshavinirmuktA purandhrI puravAsinI | puShkalA puruShA parvA pArijAtasumapriyA || 95|| pativratA pavitrA~NgI puShpahAsaparAyaNA | praj~nAvatIsutA pautrI putrapUjyA payasvinI || 96|| paTTipAshadharA pa~NktiH pitR^ilokapradAyinI | purANI puNyashIlA cha praNatArtivinAshinI || 97|| pradyumnajananI puShTA pitAmahaparigrahA | puNDarIkapurAvAsA puNDarIkasamAnanA || 98|| pR^ithuja~NghA pR^ithubhujA pR^ithupAdA pR^ithUdarI | pravAlashobhA pi~NgAkShI pItavAsAH prachApalA || 99|| prasavA puShTidA puNyA pratiShThA praNavAgatiH | pa~nchavarNA pa~nchavANI pa~nchikA pa~njarasthitA || 100|| paramAyA parajyotiH paraprItiH parAgatiH | parAkAShThA pareshAnI pAvanI pAvakadyutiH || 101|| puNyabhadrA parichChedyA puShpahAsA pR^ithUdarI | pItA~NgI pItavasanA pItashayyA pishAchinI || 102|| pItakriyA pishAchaghnI pATalAkShI paTukriyA | pa~nchabhakShapriyAchArA pUtanAprANaghAtinI || 103|| punnAgavanamadhyasthA puNyatIrthaniShevitA | pa~nchA~NgI cha parAshaktiH paramAhlAdakAriNI || 104|| puShpakANDasthitA pUShA poShitAkhilaviShTapA | pAnapriyA pa~nchashikhA pannagoparishAyinI || 105|| pa~nchamAtrAtmikA pR^idhvI pathikA pR^ithudohinI | purANanyAyamImAMsA pATalI puShpagandhinI || 106|| puNyaprajA pAradAtrI paramArgaikagocharA | pravAlashobhA pUrNAshA praNavA pallavodarI || 107|| phalinI phaladA phalguH phUtkArI phalakAkR^itiH | phaNIndrabhogashayanA phaNimaNDalamaNDitA || 108|| bAlabAlA bahumatA bAlAtapanibhAMshukA | balabhadrapriyA vandyA vaDavA buddhisaMstutA || 112|| bandIdevI bilavatI baDishaghnI balipriyA | bAndhavI bodhitA buddhirbandhUkakusumapriyA || 110|| bAlabhAnuprabhAkArA brAhmI brAhmaNadevatA | bR^ihaspatistutA vR^indA vR^indAvanavihAriNI || 111|| bAlAkinI bilAhArA bilavAsA bahUdakA | bahunetrA bahupadA bahukarNAvataMsikA || 112|| bahubAhuyutA bIjarUpiNI bahurUpiNI | bindunAdakalAtItA bindunAdasvarUpiNI || 113|| baddhagodhA~NgulitrANA badaryAshramavAsinI | bR^indArakA bR^ihatskandhA bR^ihatI bANapAtinI || 114|| vR^indAdhyakShA bahunutA vanitA bahuvikramA | baddhapadmAsanAsInA bilvapatratalasthitA || 115|| bodhidrumanijAvAsA baDisthA bindudarpaNA | bAlA bANAsanavatI vaDavAnalaveginI || 116|| brahmANDabahirantaHsthA brahmaka~NkaNasUtriNI | bhavAnI bhIShaNavatI bhAvinI bhayahAriNI || 117|| bhadrakAlI bhuja~NgAkShI bhAratI bhAratAshayA | bhairavI bhIShaNAkArA bhUtidA bhUtimAlinI || 118|| bhAminI bhoganiratA bhadradA bhUrivikramA | bhUtavAsA bhR^igulatA bhArgavI bhUsurArchitA || 119|| bhAgIrathI bhogavatI bhavanasthA bhiShagvarA | bhAminI bhoginI bhAShA bhavAnI bhUridakShiNA || 120|| bhargAtmikA bhImavatI bhavabandhavimochinI | bhajanIyA bhUtadhAtrIra~njitA bhuvaneshvarI || 121|| bhuja~NgavalayA bhImA bheruNDA bhAgadheyinI | mAtA mAyA madhumatI madhujihvA madhupriyA || 122|| mahAdevI mahAbhAgA mAlinI mInalochanA | mAyAtItA madhumatI madhumAMsA madhudravA || 123|| mAnavI madhusambhUtA mithilApuravAsinI | madhukaiTabhasaMhartrI medinI meghamAlinI || 124|| mandodarI mahAmAyA maithilI masR^iNapriyA | mahAlakShmIrmahAkAlI mahAkanyA maheshvarI || 125|| mAhendrI merutanayA mandArakusumArchitA | ma~njuma~njIracharaNA mokShadA ma~njubhAShiNI || 126|| madhuradrAviNI mudrA malayA malayAnvitA | medhA marakatashyAmA mAgadhI menakAtmajA || 127|| mahAmArI mahAvIrA mahAshyAmA manustutA | mAtR^ikA mihirAbhAsA mukundapadavikramA || 128|| mUlAdhArasthitA mugdhA maNipUrakavAsinI | mR^igAkShI mahiShArUDhA mahiShAsuramardinI || 129|| yogAsanA yogagamyA yogA yauvanakAshrayA | yauvanI yuddhamadhyasthA yamunA yugadhAriNI || 130|| yakShiNI yogayuktA cha yakSharAjaprasUtinI | yAtrA yAnavidhAnaj~nA yaduvaMshasamudbhavA || 131|| yakArAdihakArAntA yAjuShI yaj~narUpiNI | yAminI yoganiratA yAtudhAnabhaya~NkarI || 132|| rukmiNI ramaNI rAmA revatI reNukA ratiH | raudrI raudrapriyAkArA rAmamAtA ratipriyA || 133|| rohiNI rAjyadA revA ramA rAjIvalochanA | rAkeshI rUpasampannA ratnasiMhAsanasthitA || 134|| raktamAlyAmbaradharA raktagandhAnulepanA | rAjahaMsasamArUDhA rambhA raktabalipriyA || 135|| ramaNIyayugAdhArA rAjitAkhilabhUtalA | rurucharmaparIdhAnA rathinI ratnamAlikA || 136|| rogeshI rogashamanI rAviNI romaharShiNI | rAmachandrapadAkrAntA rAvaNachChedakAriNI || 137|| ratnavastraparichChannA rathasthA rukmabhUShaNA | lajjAdhidevatA lolA lalitA li~NgadhAriNI || 138|| lakShmIrlolA luptaviShA lokinI lokavishrutA | lajjA lambodarI devI lalanA lokadhAriNI || 139|| varadA vanditA vidyA vaiShNavI vimalAkR^itiH | vArAhI virajA varShA varalakShmIrvilAsinI || 140|| vinatA vyomamadhyasthA vArijAsanasaMsthitA | vAruNI veNusambhUtA vItihotrA virUpiNI || 141|| vAyumaNDalamadhyasthA viShNurUpA vidhipriyA | viShNupatnI viShNumatI vishAlAkShI vasundharA || 142|| vAmadevapriyA velA vajriNI vasudohinI | vedAkSharaparItA~NgI vAjapeyaphalapradA || 143|| vAsavI vAmajananI vaikuNThanilayA varA | vyAsapriyA varmadharA vAlmIkiparisevitA || 144|| shAkambharI shivA shAntA shAradA sharaNAgatiH | shAtodarI shubhAchArA shumbhAsuravimardinI || 145|| shobhAvatI shivAkArA sha~NkarArdhasharIriNI | shoNA shubhAshayA shubhrA shiraHsandhAnakAriNI || 146|| sharAvatI sharAnandA sharajjyotsnA shubhAnanA | sharabhA shUlinI shuddhA shabarI shukavAhanA || 147|| shrImatI shrIdharAnandA shravaNAnandadAyinI | sharvANI sharvarIvandyA ShaDbhAShA ShaDR^itupriyA || 148|| ShaDAdhArasthitA devI ShaNmukhapriyakAriNI | ShaDa~NgarUpasumatisurAsuranamaskR^itA || 149|| sarasvatI sadAdhArA sarvama~NgalakAriNI | sAmagAnapriyA sUkShmA sAvitrI sAmasambhavA || 150|| sarvAvAsA sadAnandA sustanI sAgarAmbarA | sarvaishvaryapriyA siddhiH sAdhubandhuparAkramA || 151|| saptarShimaNDalagatA somamaNDalavAsinI | sarvaj~nA sAndrakaruNA samAnAdhikavarjitA || 152|| sarvottu~NgA sa~NgahInA sadguNA sakaleShTadA | saraghA sUryatanayA sukeshI somasaMhatiH || 153|| hiraNyavarNA hariNI hrI~NkArI haMsavAhinI | kShaumavastraparItA~NgI kShIrAbdhitanayA kShamA || 154|| gAyatrI chaiva sAvitrI pArvatI cha sarasvatI | vedagarbhA varArohA shrIgAyatrI parAmbikA || 155|| iti sAhasrakaM nAmnAM gAyatryAshchaiva nArada | puNyadaM sarvapApaghnaM mahAsampattidAyakam || 156|| evaM nAmAni gAyatryAstoShotpattikarANi hi | aShTamyAM cha visheSheNa paThitavyaM dvijaiH saha || 157|| japaM kR^itvA homapUjAdhyAnaM kR^itvA visheShataH | yasmai kasmai na dAtavyaM gAyatryAstu visheShataH || 158|| subhaktAya sushiShyAya vaktavyaM bhUsurAya vai | bhraShTebhyaH sAdhakebhyashcha bAndhavebhyo na darshayet || 159|| yadgR^ihe likhitaM shAstraM bhayaM tasya na kasyachit | cha~nchalApi sthirA bhUtvA kamalA tatra tiShThati || 160|| idaM rahasyaM paramaM guhyAdguhyataraM mahat | puNyapradaM manuShyANAM daridrANAM nidhipradam || 161|| mokShapradaM mumukShUNAM kAminAM sarvakAmadam | rogAdvai muchyate rogI baddho muchyeta bandhanAt || 162|| bahmahatyAsurApAnasuvarNasteyino narAH | gurutalpagato vApi pAtakAnmuchyate sakR^it || 163|| asatpratigrahAchchaivAbhakShyabhakShAdvisheShataH | pAkhaNDAnR^itamukhyebhyaH paThanAdeva muchyate || 164|| idaM rahasyamamalaM mayoktaM padmajodbhava | brahmasAyujyadaM nR^INAM satyaM satyaM na saMshayaH || 165|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe gAyatrIsahasranAmastotravarNanaM nAma ShaShTho.adhyAyaH || 12\.6|| \section{12\.7 saptamo.adhyAyaH | mantradIkShAvidhivarNanam |} nArada uvAcha | shrutaM sahasranAmAkhyaM shrIgAyatryAH phalapradam | stotraM mahonnatikaraM mahAbhAgyakaraM param || 1|| adhunA shrotumichChAmi dIkShAlakShaNamuttamam | vinA yena na sidhyeta devImantre.adhikAritA || 2|| brAhmaNAnAM kShatriyANAM vishAM strINAM tathaiva cha | sAmAnyavidhinA sarvaM vistareNa vada prabho || 3|| shrInArAyaNa uvAcha | shR^iNu dIkShAM pravakShyAmi shiShyANAM bhAvitAtmanAm | devAgnigurupUjAdAvadhikAro yayA bhavet || 4|| divyaM j~nAnaM hi yA dadyAtkuryAtpApakShayaM tu yA | saiva dIkSheti samproktA vedatantravishAradaiH || 5|| avashyaM sA tu kartavyA yato bahuphalA matA | gurushiShyAvubhAvatrApyatishuddhAvapekShitau || 6|| gurustu vidhivatprAtaH kR^ityaM sarvaM vidhAya cha | snAnasandhyAdikaM sarvaM yathAvidhi vidhAya cha || 7|| kamaNDalukaro maunI gR^ihaM yAyAtsarittaTAt | yAgamaNDapamAsAdya vishettatrAsane vare || 8|| Achamya prANAnAyamya gandhapuShpavimishritam | saptavArAstramantreNa japtaM vAri susAdhayet || 9|| vAriNA tena matimAnastramantraM samuchcharan | prokShayeddvAramakhilaM tataH pUjAM samAcharet || 10|| Urdhvodumbarake devaM gaNanAthaM tathA shriyam | sarasvatIM nAmamantraiH pUjayedgandhapuShpakaiH || 11|| dvAradakShiNashAkhAyAM ga~NgAM vighneshamarchayet | dvArasya vAmashAkhAyAM kShetrapAlaM cha sUryajAm || 12|| dehalyAM pUjayedastradevatAmastramantrataH | sarvaM devImayaM dR^ishyamiti sa~nchintya sarvataH || 13|| divyAnutsArayedvighnAnastramantrajapena tu | antarikShagatAnvighnAnpAdaghAtaistu bhUmigAn || 14 vAmashAkhAM smR^ishanpashchAtpravisheddakShiNA~NghriNA | pravishya kumbhaM saMsthApya sAmAnyArghyaM vidhAya cha || 15|| tena chArghyajalenApi nairR^ityAM dishi pUjayet | vAstunAthaM padmayoniM gandhapuShpAkShatAdibhiH || 16|| tataH kuryAtpa~nchagavyaM tena chArghyodakena cha | toraNastambhaparyantaM prokShayenmaNDapaM guruH || 17|| sarvaM devImayaM chedaM bhAvayenmanasA kila | mUlamantraM japanbhaktyA prokShaNaM syAchCharaNunA || 18|| sharamantraM samuchchArya tADayenmaNDapakShamAm | hummantraM tu samuchchArya kuryAdabhyukShaNaM tataH || 19|| dhUpayedantaraM dhUpairvikirAn vikirettataH | mArjayettAMstu mArjanyA kushanirmitayA punaH || 20|| IshAnadishi tatpu~njaM kR^itvA saMsthApayenmune | puNyAhavAchanaM kR^itvA dInAnAthAMshcha toShayet || 21|| vishenmR^idvAsane pashchAnnamaskR^itya guruM nijam | prA~Nmukho vidhivad.hdhyAtvA deyamantrasya devatAm || 22|| bhUtashud.hdhyAdikaM kR^itvA pUrvoktenaiva vartmanA | R^iShyAdinyAsakaM kuryAddeyamantrasya vai mune || 23|| nyasenmuniM tu shirasi mukhe ChandaH samIritam | devatAM hR^idayAmbhoje guhye bIjaM tu pAdayoH || 24|| shaktiM vinyasya pashchAttu tAlatrayaravAttataH | digbandhaM kArayetpashchAchChoTikAbhistribhirnaraH || 25|| prANAyAmaM tataH kR^itvA mUlamantramanusmaran | mAtR^ikAM vinyaseddehe tatprakArastathochyate || 26|| OM aM nama iti prochya nyasechChirasi mantravit | evameva tu sarveShu nyasektyAneShu vai mune || 27|| mUlamantraM ShaDa~NgaM cha nyaseda~NgeShu sattamaH | a~NguShThAdiShva~NgulIShu hR^idayAdiShu cha kramAt || 28|| namaH svAhAvaShaDyuktairhuMvauShaTphaTpadAnvitaiH | praNavAdiyutairmantraiH ShaDbhireva ShaDa~Ngakam || 29|| varNanyAsAdikaM pashchAnmUlamantrasya yojayet | sthAneShu tattatkalpokteShviti nyAsavidhiH smR^itaH || 30|| tato nije sharIre.asmiMshchintayedAsanaM shubham | dakShAMse cha nyaseddharmaM vAmAMse j~nAnameva cha || 31|| vAmorau chApi vairAgyaM dakShorAvatha vinyaset | aishvaryaM mukhadeshe tu mune dhyAyedadharmakam || 32|| vAmapArshve nAbhideshe dakShapArshve tathA punaH | na~nAdIshchApi j~nAnAdInpUrvoktAneva vinyaset || 33|| pAdA dharmAdayaH proktAH pIThasya munisattama | adharmAdyAstu gAtrANi smR^itAni munipu~NgavaiH || 34|| madhye.anantaM hR^idi sthAne nyasenmR^idvAsane sthale | prapa~nchapadmaM vimalaM tasminsUryendupAvakAn || 35|| nyasetkalAyutAnmantrI sa~NkShepAttA vadAmyaham | sUryasya dvAdasha kalAstA indoH ShoDasha smR^itAH || 36|| dasha vahneH kalAH proktAstAbhiryuktAMstu tAnsmaret | sattvaM rajastamashchaiva nyasetteShAmathopari || 37|| AtmAnamantarAtmAnaM paramAtmAnameva cha | j~nAnAtmAnaM nyasedvidvAnitthaM pIThasya kalpanA || 38|| amukAsanAya nama iti mantreNa sAdhakaH | AsanaM pUjayitvA tu tasmindhyAyetparAmbikAm || 39|| kalpoktavidhinA mantrI deyamantrasya devatAm | mAnasairupachAraishcha pUjayettAM yathAvidhi || 40|| mudrAH pradarshayedvidvAnkalpoktA modakArikAH | yAbhirvirachitAbhistu modo devyAstu jAyate || 41|| shrInArAyaNa uvAcha | tataH svavAmabhAgAgre ShaTkoNopari vartulam | chaturasrayutaM samya~Nmadhye maNDalamAlikhet || 42|| madhye trikoNaM saMlikhya sha~NkhamudrAM pradarshayet | ShaDa~NgAni cha ShaTkoNeShvarchayetkusumAdibhiH || 43|| agnyAdiShu tu koNeShu ShaDa~NgArchanamAcharet | AdhArapAtramAdAya sha~Nkhasya munisattama || 44|| astramantreNa samprokShya sthApayettatra maNDale | maM vahnimaNDalAyoktvA tato dashakalAtmane || 45|| amukadevyA arghyapAtrasthAnAya nama ityapi | mantro.ayamuktaH sha~NkhasyApyAdhArasthApane budhaiH || 46|| AdhAre pUrvamArabhya pradakShiNakrameNa tu | dasha vahnikalAH pUjyA vahnimaNDalasaMsthitAH || 47|| tato vai mUlamantreNa prokShitaM sha~Nkhamuttamam | sthApayettatra chAdhAre mUlamantramanusmaran || 48|| aM sUryamaNDalAyoktvA dvAdashAnte kalAtmane | amukadevyarghyapAtrAya nama ityuchcharettataH || 49|| shaM sha~NkhAya padaM prochya nama ityetaduchcharet | prokShayettena taM sha~NkhaM tasmindvAdasha pUjayet || 50|| sUryasya dvAdasha kalAstapanyAdyA yathAkramam | vilomamAtR^ikAM prochya mUlamantraM vilomakam || 51|| jalairApUrayechCha~NkhaM tatra chendoH kalAM nyaset | OM somamaNDalAyoktvAnte ShoDashakalAtmane || 52|| amukArghyAmR^itAyeti hR^inmantrAnto manuH smR^itaH | pUjayenmanunA tena jalaM tu sR^iNimudrayA || 53|| tIrthAnyAvAhya tatraivApyaShTakR^itvo japenmanum | ShaDa~NgAni jale nyasya hR^idA sampUjayedapaH || 54|| aShTakR^itvo japenmUlaM ChAdayenmatsyamudrayA | tato dakShiNadigbhAge sha~Nkhasya prokShaNIM nyaset || 55|| sha~NkhAmbu ki~nchinnikShipya prokShayettena sarvataH | pUjAdravyaM nijAtmAnaM vishuddhaM bhAvayettataH || 56|| shrInArAyaNAya uvAcha | tataH svapurato vedyAM sarvatobhadramaNDalam | saMlikhya karNikAmadhyaM pUrayechChAlitaNDulaiH || 57|| AstIrya darbhAMstatraiva nyasetkUrchaM salakShaNam | AdhArashaktimArabhya pIThamanvantamarchayet || 58|| nirvraNaM kumbhamAdAyApyastrAdbhiH kShAlitAntaram | tantunA veShTayettaM tu triguNenAruNena cha || 59|| navaratnodaraM kUrchayutaM gandhAdipUjitam | sthApayettatra pIThe tu tAramantreNa deshikaH || 60|| aikyaM kumbhasya pIThasya bhAvayetpUrayettataH | mAtR^ikAM pratilomena japaMstIrthodakairmune || 61|| mUlamantraM cha sa~njapya pUrayeddevatAdhiyA | ashvatthapanasAmrANAM komalairnavapallavaiH || 62|| ChAdayetkumbhavadanaM chaShakaM saphalAkShatam | saMsthApayeta matimAn vastrayugmena veShTayet || 63|| prANasthApanamantreNa prANasthApanamAcharet | AvAhanAdimudrAbhirmodayeddevatAM parAm || 64|| dhyAyettAM parameshAnIM kalpoktena prakArataH | svAgataM kushalaprashnaM devyA agre samuchcharet || 65|| pAdyaM dadyAttato.apyarghyaM tatashchAchamanIyakam | madhuparkaM cha sAbhya~NgaM devyai snAnaM nivedayet || 66|| vAsasI cha tato dadyAdrakte kShaume sunirmale | nAnAmaNigaNAkIrNAnAkalpAnkalpayettataH || 67|| manunA puTitairvarNairmAtR^ikAyA vidhAnataH | devyA a~NgeShu vinyasya chandanAdyaiH samarchayet || 68|| gandhaH kAlAgurubhavaH karpUreNa samanvitaH | kAshmIraM chandanaM chApi kastUrIsahitaM mune || 69|| kundapuShpAdipuShpANi paradevyai samarpayet | dhUpo.agurupuruvrAtoshIrachandanasharkarAH || 70|| madhumishrAH smR^itA devyAH priyA dhUpAtmanA sadA | dIpAnanekAndattvAtha naivedyaM darshayetsudhIH || 71|| pratidravyaM jalaM dadyAtprokShaNIsthaM na chAnyathA | tataH kuryAda~NgapUjAM kalpoktAvaraNAni cha || 72|| sA~NgAM devImathAbhyarchya vaishvadevaM tatashcharet | dakShiNe sthaNDilaM kR^itvA tatrAdhAya hutAshanam || 73|| mUrtisthAM devatAM tatrAvAhya sampUjya cha kramAt | tAravyAhR^itibhirhutvA mUlamantreNa vai tataH || 74|| pa~nchaviMshativAraM tu pAyasena sasarpiShA | hunetpashchAdvyAhR^itibhiH punashcha juhuyAnmune || 75|| gandhAdyairarchayitvA cha devIM pIThe tu yojayet | vahniM visR^ijya haviShA parito vikiredbalim || 76|| devatAyAH pArShadebhyo gandhapuShpAdisaMyutAn | pa~nchopachArAndattvAtha tAmbUlaM ChatrachAmare || 77|| dadyAddevyai tato mantraM sahasrAvR^ittito japet | japaM samarpya chaishAnyAM vikire dishi saMsthite || 78|| karkarIM sthApayettasyAM durgAmAvAhya pUjayet | rakSha rakSheti chochchArya nAlamuktena vAriNA || 79|| astramantraM japandeshaM sechayettu pradakShiNam | karkarIM sthApayetsthAne pUjayechchAstradevatAm || 80|| pashchAdgurustu shiShyeNa saha bhu~njIta vAgyataH | tasyAM rAtrau tu tadvedyAM nidrAM kuryAtprayatnataH || 81|| shrInArAyaNa uvAcha | tataH kuNDasya saMskAraM sthaNDilasya cha vA mune | pravakShyAmi samAsena yathAvidhi vidhAnataH || 82|| mUlamantraM samuchchArya vIkShayedastramantrataH | prokShayettADanaM kuryAttenaiva kavachena tu || 83|| abhyukShaNaM samuddiShTaM tisrastisrastataH param | prAgagrA udagagrAshcha likhellekhAH samantataH || 84|| praNavena samabhyukShya pIThaM devyAH samarchayet | AdhArashaktimArabhya pIThamantrAvasAnakam || 85|| tasminpIThe samAvAhya shivau paramakAraNau | gandhAdyairupachAraishcha pUjayettau samAhitaH || 86|| devIM dhyAyedR^itusnAtAM saMsaktAM sha~NkareNa tu | kAmAturAM tayoH krIDAM ki~nchitkAlaM vibhAvayet || 87|| atha vahniM samAdAya pAtreNa purato nyaset | kravyAdAMshaM parityajya pUrvoktairvIkShaNAdibhiH || 88|| saMskR^itya vahniM raM bIjamuchchArya tadanantaram | chaitanyaM yojayettasminpraNavenAbhimantrayet || 89|| saptavAraM tato dhenumudrAM sandarshayedguruH | shareNa rakShitaM kR^itvA tanutreNAvaguNThayet || 90|| architaM triH paribhrAmya prAdakShiNyena sattamaH | kuNDopari japaMstAraM jAnuspR^iShTamahItalaH || 91|| shivabIjadhiyA devyA yonau vahniM vinikShipet | AchAmayettato devaM devIM cha jagadambikAm || 92|| chitpi~Ngala hanadahapachayugmaM tataH param | sarvaj~nAj~nApaya svAhA mantro.ayaM vahnidIpane || 93|| agniM prajvalitaM vande jAtavedaM hutAshanam | suvarNavarNamamalaM samiddhaM vishvatomukham || 94|| mantreNAnena taM vahniM stuvIta paramAdarAt | tato nyasedvahnimantraM ShaDa~NgaM deshikottamaH || 95|| sahasrArchiH svastipUrNa uttiShThapuruShaH smR^itaH | dhUmavyApI saptajihvo dhanurdhara iti kramAt || 96|| jAtiyuktAH ShaDa~NgAH syuH pUrvasthAneShu vinyaset | dhyAyedvahniM hemavarNaM trinetraM padmasaMsthitam || 97|| iShTashaktisvastikAbhIrdhArakaM ma~NgalaM param | pariShi~nchettataH kuNDaM mekhalopari mantravit || 98|| darbhaiH paristaretpashchAtparidhInvinyasedatha | trikoNavR^ittaShaTkoNaM sAShTapatraM sabhUpuram || 99|| yantraM vibhAvayedvahneH pUrvaM vA saMlikhedatha | tanmadhye pUjayedvahniM mantreNAnena vai mune || 100|| vaishvAnara tato jAtavedaH pashchAdihAvaha | lohitAkShapadaM proktvA sarvakarmANi sAdhaya || 101|| vahnijAyAntako mantrastena vahniM tu pUjayet | madhye ShaTsvapi koNeShu hiraNyA gaganA tathA || 102|| raktA kR^iShNA suprabhA cha bahurUpAtiraktikA | pUjayetsaptajihvAstAH kesareShva~NgapUjanam || 103|| daleShu pUjayenmUrtIH shaktisvastikadhAriNI | jAtavedAH saptajihvo havyavAhana eva cha || 104|| ashvodarajasa.nj~no.anyaH punarvaishvAnarAhvayaH | kaumAratejAH syAdvishvamukho devamukhaH smR^itaH || 105|| tArAgnaye padAdyAH syurnatyantA vahnimUrtayaH | lokapAlAMshchaturdikShu vajrAdyAyudhasaMyutAn || 106|| shrInArAyaNa uvAcha | tataH sruksruvasaMskArAvAjyasaMskAra eva cha | kR^itvA homaM tataH kuryAtsruveNAdAya vai ghR^itam || 107|| dakShiNAdghR^itabhAgAttu vahnerdakShiNalochane | juhuyAdagnaye svAhetyevaM vai vAmato.anyataH || 108|| somAya svAheti madhyAdghR^itamAdAya sattama | agnIShomAbhyAM svAheti madhyanetre hunettataH || 112|| punardakShiNabhAgAttu ghR^itamAdAya vai mukhe | agnaye sviShTakR^itsvAhetyanenaiva hunettataH || 110|| satArAbhirvyAhR^itibhirjuhuyAdatha sAdhakaH | juhuyAdagnimantreNa trivAraM tu tataH param || 111|| tatastu praNavenaivApyaShTAvaShTau ghR^itAhutIH | garbhAdhAnAdisaMskArakR^ite tu juhuyAnmune || 112|| garbhAdhAnaM puMsavanaM sImantonnayanaM tataH | jAtakarma nAmakarmApyupaniShkramaNaM tathA || 113|| annAshanaM tathA chUDA vratabandhastathaiva cha | mahAnAmnyaM vrataM pashchAttathaupaniShadaM vratam || 114|| godAnodvAhakau proktAH saMskArAH shrutichoditAH | tataH shivaM pArvatIM cha pUjayitvA visarjayet || 115|| juhuyAtpa~ncha samidho vahnimuddishya sAdhakaH | pashchAdAvaraNAnAM chApyekaikAmAhutiM hunet || 116|| ghR^itaM sruchi samAdAya chaturvAraM sruveNa cha | pidhAya tAM tu tenaiva mune tiShThannijAsane || 117|| vauShaDantena manunA vahnestu juhuyAttataH | mahAgaNeshamantreNa juhuyAdAhutIrdasha || 118|| vahnau pIThaM samabhyarchya deyamantrasya devatAm | vahnau dhyAtvA tu tadvaktre pa~nchaviMshatisa~NkhyayA || 119|| mUlamantreNa juhuyAdvaktraikIkaraNAya cha | vahnidevatayoraikyaM bhAvayannAtmanA saha || 120|| ekIbhUtaM bhAvayettu tatastu sAdhakottamaH | ShaDa~NgaM devatAnAM cha juhuyAdAhutIH pR^ithak || 121|| ekAdashaiva juhuyAdAhutIrmunisattama | etena nADIsandhAnaM vahnidevatayormune || 122|| ekaikakramayogenApyAvR^ittInAM tathaiva cha | ekaikakramayogena ghR^itena juhuyAnmune || 123|| tataH kalpoktadravyaistu juhuyAdathavA tilaiH | devatAmUlamantreNa gajAntakasahasrakam || 124|| evaM hutvA tato devIM santuShTAM bhAvayenmune | tathaivAvR^itidevIshcha vahnyAdyA devatA api || 125|| tataH shiShyaM cha susnAtaM kR^itasamyAdikakriyam | vastradvayayutaM svarNAbharaNena samanvitam || 126|| kamaNDalukaraM shuddhaM kuNDasyAntikamAnayet | namaskR^itya tataH shiShyo gurUnatha sabhAsadaH || 127|| kuladevaM namaskR^itya vishettatrAtha viShTare | gurustatastu taM shiShyaM kR^ipAdR^iShTyA vilokayet || 128|| tachchaitanyaM nije dehe bhAvayetsa~NgataM tviti | tataH shiShyatanusthAnAmadhvanAM parishodhanam || 129|| kuryAttu homato vidvAndivyadR^iShTyavalokanAt | yena jAyeta shuddhAtmA yogyo devAdyanugrahe || 130|| shrInArAyaNa uvAcha | tanau dhyAyettu shiShyasya ShaDadhvanaH kameNa tu | pAdayostu kalAdhvAnamandhau tattvAdhvakaM punaH || 131|| nAbhau tu bhuvanAdhvAnaM varNAdhvAnaM tathA hR^idi | padAdhvAnaM tathA bhAle mantrAdhvAnaM tu mUrdhani || 132|| shiShyaM spR^ishaMstu kUrchena tilairAjyapariplutaiH | shodhayAmyamumadhvAnaM svAheti manumuchcharan || 133|| tArADhyaM juhuyAdaShTavAraM pratyadhvameva hi | ShaDadhvanastatastAMstu lInAn brahmaNi bhAvayet || 134|| punarutpAdayettasmAtsR^iShTimArgeNa vai guruH | AtmasthitaM tachchaitanyaM punaH shiShye tu yojayet || 135|| pUrNAhutiM tato hutvA devatAM kalashe nayet | punarvyAhR^itibhirhutvA vahnera~NgAhutIstathA || 136|| ekaikasho gururdattvA visR^ijedvahnimAtmani | tataH shiShyasya netre tu badhnIyAdvAsasA guruH || 137|| netramantreNa taM shiShyaM kuNDato maNDalaM nayet | puShpA~njaliM mukhyadevyAM kArayechChiShyahastataH || 138|| netrabandhaM nirAkR^itya veshayetkushaviShTare | bhUtashuddhiM shiShyadehe kuryAtproktena vartmanA || 139|| mantroditAMstathA nyAsAnkR^itvA shiShyatanau tataH | maNDale veshayechChiShyamanyasminkumbhasaMsthitAn || 140|| pallavA~nChiShyashirasi vinyasenmAtR^ikAM japet | kalashasthajalaiH shiShyaM snApayeddevatAtmakaiH || 141|| vardhanIjalasekaM cha kuryAdrakShArthama~njasA | tataH shiShyaH samutthAya vAsasI paridhAya cha || 142|| kR^itabhasmAvalepashcha saMvishedgurusannidhau | tato guruH svakIyAttu hR^idayAnnirgatAM shivAm || 143|| praviShTAM shiShyahR^idaye bhAvayetkaruNAnidhiH | pUjayedgandhapuShpAdyairaikyaM vai bhAvayaMstayoH || 144|| tatastriMsho dakShakarNe shiShyasyopadishedguruH | mahAmantraM mahAdevyAH svahastaM shirasi nyasan || 145|| aShTottarashataM mantraM shiShyo.api prajapenmune | daNDavatpraNamedbhUmau taM guruM devatAtmakam || 146|| sarvasvamarpayettasmai yAvajjIvamananyadhIH | R^itvigbhyo dakShiNAM dattvA brAhmaNAMshchApi bhojayet || 147|| suvAsinIH kumArIshcha baTukAMshchaiva sarvashaH | dInAnAthAndaridrAMshcha vittashAThyavivarjitaH || 148|| kR^itArthatAM svasya buddhvA nityamArAdhayenmanum | iti te kathitaH samyagdIkShAvidhiranuttamaH || 149|| vimR^ishyaitadasheSheNa bhaja devIpadAmbujam | nAnyastu paramo dharmo brAhmaNasyAtra vidyate || 150|| vaidikaH svasvagR^ihyoktakrameNopadishenmanum | tAntrikastantrarItyA tu sthitireShA sanAtanI || 151|| tattaduktaprayogAMste te te kuryurna chAnyathA | shrInArAyaNa uvAcha | iti sarvaM mayAkhyAtaM yatpR^iShTaM nArada tvayA || 152|| ataH paraM parAmbAyA bhaja nityaM padAmbujam | nityamArAdhya tachchAhaM nirvR^itiM paramAM gataH || 153|| vyAsa uvAcha | iti rAjannAradAya proktvA sarvamanuttamam | samAdhimIlitAkShastu dadhyau devIpadAmbujam || 154|| nArAyaNastu bhagavAn munivaryashikhAmaNiH | nArado.api tato natvA guruM nArAyaNaM param | jagAma sadyastapase devIdarshanalAlasaH || 155|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe mantradIkShAvidhivarNanaM nAma saptamo.adhyAyaH || 12\.7|| \section{12\.8 aShTamo.adhyAyaH | parAshakterAvirbhAvavarNanam |} janamejaya uvAcha | bhagavansarvadharmaj~na sarvashAstravatAMvara | dvijAtInAM tu sarveShAM shaktyupAstiH shrutIritA || 1|| sandhyAkAlatraye.anyasmin kAle nityatayA vibho | tAM vihAya dvijAH kasmAdgR^ihNIyushchAnyadevatAH || 2|| dR^ishyante vaiShNavAH kechidgANapatyAstathApare | kApAlikAshchInamArgaratA valkaladhAriNaH || 3|| digambarAstathA bauddhAshchArvArkA evamAdayaH | dR^ishyante bahavo loke vedashraddhAvivarjitAH || 4|| kimatra kAraNaM brahmaMstadbhavAn vaktumarhati | buddhimantaH paNDitAshcha nAnAtarkavichakShaNAH || 5|| api santyeva vedeShu shraddhayA tu vivarjitAH | na hi kashchitsvakalyANaM bud.hdhyA hAtumihechChati || 6|| kimatra kAraNaM tasmAdvada vedavidAMvara | maNidvIpasya mahimA varNito bhavatA purA || 7|| kIdR^ik tadasti yaddevyAH paraM sthAnaM mahattaram | tachchApi vada bhaktAya shraddadhAnAya me.anagha || 8|| prasannAstu vadantyeva guravo guhyamapyuta | sUta uvAcha | iti rAj~no vachaH shrutvA bhagavAn bAdarAyaNaH || 9|| nijagAda tataH sarvaM krameNaiva munIshvarAH | yachChrutvA tu dvijAtInAM vedashraddhA vivardhate || 10|| vyAsa uvAcha | samyakpR^iShTaM tvayA rAjan samaye samayochitam | vuddhimAnasi vedeShu shraddhAvAMshchaiva lakShyase || 11|| pUrvaM madoddhatA daityA devairyuddhaM tu chakrire | shatavarShaM mahArAja mahAvismayakArakam || 12|| nAnAshastrapraharaNaM nAnAmAyAvichitritam | jagatkShayakaraM nUnaM teShAM yuddhamabhUnnR^ipa || 13|| parAshaktikR^ipAveshAddevairdaityA jitA yudhi | bhuvaM svargaM parityajya gatAH pAtAlaveshmani || 14|| tataH praharShitA devAH svaparAkramavarNanam | chakruH parasparaM mohAtsAbhimAnAH samantataH || 15|| jayo.asmAkaM kuto na syAdasmAkaM mahimA yataH | sarvottaraH kutra daityAH pAmarA niShparAkramAH || 16|| sR^iShTisthitikShayakarA vayaM sarve yashasvinaH | asmadagre pAmarANAM daityAnAM chaiva kA kathA || 17|| parAshaktiprabhAvaM te na j~nAtvA mohamAgatAH | teShAmanugrahaM kartuM tadaiva jagadambikA || 18|| prAdurAsItkR^ipApUrNA yakSharUpeNa bhUmipa | koTisUryapratIkAshaM chandrakoTisushItalam || 19|| vidyutkoTisamAnAbhaM hastapAdAdivarjitam | adR^iShTapUrvaM taddR^iShTvA tejaH paramasundaram || 20|| savismayAstadA prochuH kimidaM kimidaM tviti | daityAnAM cheShTitaM kiM vA mAyA kApi mahIyasI || 21|| kenachinnirmitA vAtha devAnAM smayakAriNI | sambhUya te tadA sarve vichAraM chakruruttamam || 22|| yakShasya nikaTe gatvA praShTavyaM kastvamityapi | balAbalaM tato j~nAtvA kartavyA tu pratikriyA || 23|| tato vahniM samAhUya provAchendraH surAdhipaH | gachCha vahne tvamasmAkaM yato.asi mukhamuttamam || 24|| tato gatvA tu jAnIhi kimidaM yakShamityapi | sahasrAkShavachaH shrutvA svaparAkramagarbhitam || 25|| vegAtsa nirgato vahniryayau yakShasya sannidhau | tadA provAcha yakShastaM tvaM ko.asIti hutAshanam || 26|| vIryaM cha tvayi kiM yattadvada sarvaM mamAgrataH | agnirasmi tathA jAtavedA asmIti so.abravIt || 27|| sarvasya dahane shaktirmayi vishvasya tiShThati | tadA yakShaM paraM tejastadagre nidadhau tR^iNam || 28|| dahainaM yadi te shaktirvishvasya dahane.asti hi | tadA sarvabalenaivAkarodyatnaM hutAshanaH || 29|| na shashAka tR^iNaM dagdhuM lajjito.agAtsurAnprati | pR^iShTe devaistu vR^ittAnte sarvaM provAcha havyabhuk || 30|| vR^ithAbhimAno hyasmAkaM sarveshatvAdike surAH | tatastu vR^itrahA vAyuM samAhUyedamabravIt || 31|| tvayi protaM jagatsarvaM tvachcheShTAbhistu cheShTitam | tvaM prANarUpaH sarveShAM sarvashaktividhArakaH || 32|| tvameva gatvA jAnIhi kimidaM yakShamityapi | nAnyaH ko.api samartho.asti j~nAtuM yakShaM paraM mahaH || 33|| sahasrAkShavachaH shrutvA guNagauravagumphitam | sAbhimAno jagAmAshu yatra yakShaM virAjate || 34|| yakShaM dR^iShTvA tato vAyuM provAcha mR^idubhAShayA | ko.asi tvaM tvayi kA shaktirvada sarvaM mamAgrataH || 35|| tato yakShavachaH shrutvA garveNa marudabravIt | mAtarishvAhamasmIti vAyurasmIti chAbravIt || 36|| vIryaM tu mayi sarvasya chAlane grahaNe.asti hi | machcheShTayA jagatsarvaM sarvavyApAravadbhavet || 37|| iti shrutvA vAyuvANIM nijagAda paraM mahaH | tR^iNametattavAgre yattachchAlaya yathepsitam || 38|| nochedgarvaM vihAyainaM lajjito gachCha vAsavam | shrutvA yakShavacho vAyuH sarvashaktisamanvitaH || 39|| udyogamakarottachcha svasthAnAnna chachAla ha | lajjito.agAddevapArshve hitvA garvaM sa chAnilaH || 40|| vR^ittAntamavadatsarvaM garvanirvApakAraNam | naita.nj~nAtuM samarthAH sma mithyAgarvAbhimAninaH || 41|| alaukikaM bhAti yakShaM tejaH paramadAruNam | tataH sarve suragaNAH sahasrAkShaM samUchire || 42|| devarADasi yasmAttvaM yakShaM jAnIhi tattvataH | tata indro mahAgarvAttadyakShaM samupAdravat || 43|| prAdravachcha paraM tejo yakSharUpaM parAtparam | antardhAnaM tataH prApa tadyakShaM vAsavAgrataH || 44|| atIva lajjito jAto vAsavo devarADapi | yakShasambhAShaNAbhAvAllaghutvaM prApa chetasi || 45|| ataH paraM na gantavyaM mayA tu surasaMsadi | kiM mayA tatra vaktavyaM svalaghutvaM surAnprati || 46|| dehatyAgo varastasmAnmAno hi mahatAM dhanam | mAne naShTe jIvitaM tu mR^ititulyaM na saMshayaH || 47|| iti nishchitya tatraiva garvaM hitvA sureshvaraH | charitramIdR^ishaM yasya tameva sharaNaM gataH || 48|| tasminneva kShaNe jAtA vyomavANI nabhastale | mAyAbIjaM sahasrAkSha japa tena sukhI bhava || 49|| tato jajApa paramaM mAyAbIjaM parAtparam | lakShavarShaM nirAhAro dhyAnamIlitalochanaH || 50|| akasmAchchaitramAsIyanavamyAM madhyage ravau | tadevAvirabhUttejastasminneva sthale punaH || 51|| tejomaNDalamadhye tu kumArIM navayauvanAm | bhAsvajjapAprasUnAbhAM bAlakoTiraviprabhAm || 52|| bAlashItAMshamukuTAM vastrAntarvya~njitastanIm | chaturbhirvarahastaistu varapAshA~NkushAbhayAn || 53|| dadhAnAM ramaNIyA~NgIM komalA~NgalatAM shivAm | bhaktakalpadrumAmambAM nAnAbhUShaNabhUShitAm || 54|| trinetrAM mallikAmAlAkabarIjUTashobhitAm | chaturdikShu chaturvedairmUrtimadbhirabhiShTutAm || 55|| dantachChaTAbhirabhitaH padmarAgIkR^itakShamAm | prasantasmeravadanAM koTikandarpasundarAm || 56|| raktAmbaraparIdhAnAM raktachandanacharchitAm | umAbhidhAnAM purato devIM haimavatIM shivAm || 57|| nirvyAjakaruNAmUrtiM sarvakAraNakAraNAm | dadarsha vAsavastatra premagadgaditAntaraH || 58|| premAshrupUrNanayano romA~nchitatanustataH | daNDavatpraNanAmAtha pAdayorjagadIshituH || 59|| tuShTAva vividhaiH stotrairbhaktisannatakandharaH | uvAcha paramaprItaH kimidaM yakShamityapi || 60|| prAdurbhUtaM cha kasmAttadvada sarvaM sushobhane | iti tasya vachaH shrutvA provAcha karuNArNavA || 61|| rUpaM madIyaM brahmaitatsarvakAraNakAraNam | mAyAdhiShThAnabhUtaM tu sarvasAkShi nirAmayam || 62|| sarve vedA yatpadamAmananti tapAMsi sarvANi cha yadvadanti | yadichChanto brahmacharyaM charanti tatte padaM sa~NgraheNa bravImi || 63|| omityekAkSharaM brahma tadevAhushcha hrI.nmayam | dve bIje mama mantrau sto mukhyatvena surottama || 64|| bhAgadvayavatI yasmAtsR^ijAmi sakalaM jagat | tatraikabhAgaH samproktaH sachchidAnandanAmakaH || 65|| mAyAprakR^itisa.nj~nastu dvitIyo bhAga IritaH | sA cha mAyA parA shaktiH shaktimatyahamIshvarI || 66|| chandrasya chandrikeveyaM mamAbhinnatvamAgatA | sAmyAvasthAtmikA chaiShA mAyA mama surottama || 67|| pralaye sarvajagato madabhinnaiva tiShThati | prANikarmaparIpAkavashataH punareva hi || 68|| rUpaM tadevamavyaktaM vyaktIbhAvamupaiti cha | antarmukhA tu yAvasthA sA mAyetyabhidhIyate || 69|| bahirmukhA tu yA mAyA tamaHshabdena sochyate | bahirmukhAttamorUpAjjAyate sattvasambhavaH || 70|| rajoguNastadaiva syAtsargAdau surasattama | guNatrayAtmakAH proktA brahmaviShNumaheshvarAH || 71|| rajoguNAdhiko brahmA viShNuH sattvAdhiko bhavet | tamoguNAdhiko rudraH sarvakAraNarUpadhR^ik || 72|| sthUladeho bhavedbrahmA li~Ngadeho hariH smR^itaH | rudrastu kAraNo dehasturIyA tvahameva hi || 73|| sAmyAvasthA tu yA proktA sarvAntaryAmirUpiNI | ata UrdhvaM paraM brahma madrUpaM rUpavarjitam || 74|| nirguNaM saguNaM cheti dvidhA madrUpamuchyate | nirguNaM mAyayA hInaM saguNaM mAyayA yutam || 75|| sAhaM sarvaM jagatsR^iShTvA tadantaH sampravishya cha | prerayAmyanishaM jIvaM yathAkarma yathAshrutam || 76|| sR^iShTisthititirodhAne prerayAmyahameva hi | brahmANaM cha tathA viShNuM rudraM vai kAraNAtmakam || 77|| madbhayAdvAti pavano bhItyA sUryashcha gachChati | indrAgnimR^ityavastadvatsAhaM sarvottamA smR^itA || 78|| matprasAdAdbhavadbhistu jayo labdho.asti sarvathA | yuShmAnahaM nartayAmi kAShThaputtalikopamAn || 79|| kadAchiddevavijayaM daityAnAM vijayaM kvachit | svatantrA svechChayA sarvaM kurve karmAnurodhataH || 80|| tAM mAM sarvAtmikAM yUyaM vismR^itya nijagarvataH | aha~NkArAvR^itAtmAno mohamAptA durantakam || 81|| anugrahaM tataH kartuM yuShmaddehAdanuttamam | niHsR^itaM sahasA tejo madIyaM yakShamityapi || 82|| ataH paraM sarvabhAvairhitvA garvaM tu dehajam | mAmeva sharaNaM yAta sachchidAnandarUpiNIm || 83|| vyAsa uvAcha | ityuktyA cha mahAdevI mUlaprakR^itirIshvarI | antardhAnaM gatA sadyo bhaktyA devairabhiShTutA || 84|| tataH sarve svagarvaM tu vihAya padapa~Nkajam | samyagArAdhayAmAsurbhagavatyAH parAtparam || 85|| trisandhyaM sarvadA sarve gAyatrIjapatatparAH | yaj~nabhAgAdibhiH sarve devIM nityaM siShevire || 86|| evaM satyayuge sarve gAyatrIjapatatparAH | tArahR^illekhayoshchApi jape niShNAtamAnasAH || 87|| na viShNUpAsanA nityA vedenoktA tu kutrachit | na viShNudIkShA nityAsti shivasyApi tathaiva cha || 88|| gAyatryupAsanA nityA sarvavedaiH samIritA | yayA vinA tvadhaHpAto brAhmaNasyAsti sarvathA || 89|| tAvatA kR^itakR^ityatvaM nAnyApekShA dvijasya hi | gAyatrImAtraniShNAto dvijo mokShamavApnuyAt || 90|| kuryAdanyanna vA kuryAditi prAha manuH svayam | vihAya tAM tu gAyatrIM viShNUpAstiparAyaNaH || 91|| shivopAstirato vipro narakaM yAti sarvathA | tasmAdAdyayuge rAjan gAyatrIjapatatparAH | devIpadAmbujaratA Asansarve dvijottamAH || 92|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe parAshakterAvirbhAvavarNanaM nAmAShTamo.adhyAyaH || 12\.8|| \section{12\.9 navamo.adhyAyaH | brAhmaNAdInAM gAyatrIbhinnAnyadevopAsanAshraddhAhetunirUpaNam |} vyAsa uvAcha | kadAchidatha kAle tu dashapa~nchasamA vibho | prANinAM karmavashato na vavarSha shatakratuH || 1|| anAvR^iShTyAtidurbhikShamabhavatkShayakArakam | gahe gR^ihe shavAnAM tu sa~NkhyA kartuM na shakyate || 2|| kechidashvAnvarAhAnvA bhakShayanti kShudhArditAH | shavAni cha manuShyANAM bhakShayantyapare janAH || 3|| bAlakaM bAlajananI striyaM puruSha eva cha | bhakShituM chalitAH sarve kShudhayA pIDitA narAH || 4|| brAhmaNA bahavastatra vichAraM chakruruttamam | tapodhano gautamo.asti sa naH khedaM hariShyati || 5|| sarvairmilitvA gantavyaM gautamasyAshrame.adhunA | gAyatrIjapasaMsaktagautamasyAshrame.adhunA || 6|| subhikShaM shrUyate tatra prANino bahavo gatAH | evaM vimR^ishya bhUdevAH sAgnihotrAH kuTumbinaH || 7|| sagodhanAH sadAsAshcha gautamasyAshramaM yayuH | pUrvadeshAdyayuH kechitkechiddakShiNadeshataH || 8|| pAshchAtyA auttarAhAshcha nAnAdigbhyaH samAyayuH | dR^iShTvA samAjaM viprANAM praNanAma sa gautamaH || 9|| AsanAdyupachAraishcha pUjayAmAsa vADavAn | chakAra kushalaprashnaM tatashchAgamakAraNam || 10|| te sarve svasvavR^ittAntaM kathayAmAsurutsmayAH | dR^iShTvA tAnduHkhitAnviprAnabhayaM dattavAnmuniH || 11|| yuShmAkametatsadanaM bhavaddAso.asmi sarvathA | kA chintA bhavatAM viprA mayi dAse virAjati || 12|| dhanyo.ahamasminsamaye yUyaM sarve tapodhanAH | yeShAM darshanamAtreNa duShkR^itaM sukR^itAyate || 13|| te sarve pAdarajasA pAvayanti gR^ihaM mama | ko madanyo bhaveddhanyo bhavatAM samanugrahAt || 14|| stheyaM sarvaiH sukhenaiva sandhyAjapaparAyaNaiH | vyAsa uvAcha | iti sarvAnmamAshvAsya gautamo munirAT tataH || 15|| gAyatrIM prArthayAmAsa bhaktisannatakandharaH | namo devi mahAvidye vedamAtaH parAtpare || 16|| vyAhR^ityAdimahAmantrarUpe praNavarUpiNi | sAmyAvasthAtmike mAtarnamo hrI~NkArarUpiNi || 17|| svAhAsvadhAsvarUpe tvAM namAmi sakalArthadAm | bhaktakalpalatAM devImavasthAtrayasAkShiNIm || 18|| turyAtItasvarUpAM cha sachchidAnandarUpiNIm | sarvavedAntasaMvedyAM sUryamaNDalavAsinIm || 19|| prAtarbAlAM raktavarNAM madhyAhne yuvatIM parAm | sAyAhne kR^iShNavarNAM tAM vR^iddhAM nityaM namAmyaham || 20|| sarvabhUtAraNe devi kShamasva parameshvari | iti stutA jaganmAtA pratyakShaM darshanaM dadau || 21|| pUrNapAtraM dadau tasmai yena syAtsarvapoShaNam | uvAcha munimambA sA yaM yaM kAmaM tvamichChasi || 22|| tasya pUrtikaraM pAtraM mayA dattaM bhaviShyati | ityuktvAntardadhe devI gAyatrI paramA kalA || 23|| annAnAM rAshayastasmAnirgatAH parvatopamAH | ShaDrasA vividhA rAjaMstR^iNAni vividhAni cha || 24|| bhUShaNAni cha divyAni kShaumAni vasanAni cha | yaj~nAnAM cha samArambhAH pAtrANi vividhAni cha || 25|| yadyadiShTamabhUdrAjan munestasya mahAtmanaH | tatsarvaM nirgataM tasmAdgAyatrIpUrNapAtrataH || 26|| athAhUya munInsarvAnmunirAD gautamastadA | dhanaM dhAnyaM bhUShaNAni vasanAni dadau mudA || 27|| gomahiShyAdipashavo nirgatAH pUrNapAtrataH | nirgatAnyaj~nasambhArAnsruksruvaprabhR^itIndadau || 28|| te sarve militA yaj~nAMshchakrire munivAkyataH | sthAnaM tadeva bhUyiShThamabhavatsvargasannibham || 29|| yatki~nchit triShu lokeShu sundaraM vastu dR^ishyate | tatsarvaM tatra niShpannaM gAyatrIdattapAtrataH || 30|| devA~NganAsamA dArAH shobhante bhUShaNAdibhiH | munayo devasadR^ishA vastrachandanabhUShaNaiH || 31|| nityotsavaH pravavR^ite munerAshramamaNDale | na rogAdibhayaM ki~nchinna cha daityabhayaM kvachit || 32|| sa munerAshramo jAtaH samantAchChatayojanaH | anye cha prANino ye.api te.api tatra samAgatAH || 33|| tAMshcha sarvAnpupoShAyaM dattvAbhayamathAtmavAn | nAnAvidhairmahAyaj~nairvidhivatkalpitaiH surAH || 34|| santoShaM paramaM prApurmuneshchaiva jaguryashaH | sabhAyAM vR^itrahA bhUyo jagau shlokaM mahAyashAH || 35|| aho ayaM naH kila kalpapAdapo manorathAnpUrayati pratiShThitaH | nochedakANDe kva havirvapA vA sudurlabhA yatra tu jIvanAshA || 36|| itthaM dvAdashavarShANi pupoSha munipu~NgavAn | putravanmunirAD garvagandhena parivarjitaH || 37|| gAyatryAH paramaM sthAnaM chakAra munisattamaH | yatra sarvairmunivaraiH pUjyate jagadambikA || 38|| trikAlaM parayA bhaktyA purashcharaNakarmabhiH | adyApi yatra devI sA prAtarbAlA tu dR^ishyate || 39|| madhyAhne yuvatI vR^iddhA sAya~NkAle tu dR^ishyate | tatraikadA samAyAto nArado munisattamaH || 40|| raNayanmahatIM gAyangAyatryAH paramAnguNAn | niShasAda sabhAmadhye munInAM bhAvitAtmanAm || 41|| gautamAdibhiratyuchchaiH pUjitaH shAntamAnasaH | kathAshchakAra vividhA yashaso gautamasya cha || 42|| brahmarShe devasadasi devarAT tava yadyashaH | jagau bahuvidhaM svachChaM munipoShaNajaM param || 43|| shrutvA shachIpatervANIM tvAM draShTumahamAgataH | dhanyo.asi tvaM munishreShTha jagadambAprasAdataH || 44|| ityuktvA munivaryaM taM gAyatrIsadanaM yayau | dadarsha jagadambAM tAM premotphullavilochanaH || 45|| tuShTAva vidhivaddevIM jagAma tridivaM punaH | atha tatra sthitA ye te brAhmaNA munipoShitAH || 46|| utkarShaM tu muneH shrutvAsUyayA khedamAgatAH | yathAsya na yasho bhUyAtkartavyaM sarvathaiva hi || 47|| kAle samAgate pashchAditi sarvaistu nishchitam | tataH kAlena kiyatApyabhUdvR^iShTirdharAtale || 48|| subhikShamabhavatsarvadesheShu nR^ipasattama | shrutvA vArtAM subhikShasya militAH sarvavADavAH || 49|| gautamaM shaptumudyogaM hA hA rAjan prachakrire | dhanyau teShAM cha pitarau yayorutpattirIdR^ishI || 50|| kAlasya mahimA rAjan vaktuM kena hi shakyate | gaurnirmitA mAyayaikA mumUrShurjaratI nR^ipa || 51|| jagAma sA cha shAlAyAM homakAle munestadA | huMhuMshabdairvAritA sA prANAMstatyAja tatkShaNe || 52|| gaurhatAnena duShTenetyevaM te chukrushurdvijAH | homaM samApya munirA~N vismayaM paramaM gataH || 53|| samAdhimIlitAkShaH saMshchintayAmAsa kAraNam | kR^itaM sarvaM dvijairetaditi j~nAtvA tadaiva saH || 54|| dadhAra kopaM paramaM pralaye rudrakopavat | shashApa cha R^iShInsarvAnkopasaMraktalochanaH || 55|| vedamAtari gAyatryAM tad.hdhyAne tanmanorjape | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvathA brAhmaNAdhamAH || 56|| vede vedoktayaj~neShu tadvArtAsu tathaiva cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 57|| shive shivasya mantre cha shivashAstre tathaiva cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 58|| mUlaprakR^ityAH shrIdevyAstad.hdhyAne tatkathAsu cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 59|| devImantre tathA devyAH sthAne.anuShThAnakarmaNi | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 60|| devyutsavadidR^ikShAyAM devInAmAnukIrtane | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 61|| devIbhaktasya sAnnidhye devIbhaktArchane tathA | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 62|| shivotsavadidR^ikShAyAM shivabhaktasya pUjane | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 63|| rudrAkShaM bilvapatre cha tathA shuddhe cha bhasmani | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 64|| shrautasmArtasadAchAre j~nAnamArge tathaiva cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 65|| advaitaj~nAnaniShThAyAM shAntidAntyAdisAdhane | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 66|| nityakarmAdyanuShThAne.apyagnihotrAdisAdhane | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 67|| svAdhyAyAdhyayane chaiva tathA pravachane.api cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 68|| godAnAdiShu dAneShu pitR^ishrAddheShu chaiva hi | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 69|| kR^ichChrachAndrAyaNe chaiva prAyashchitte tathaiva cha | bhavatAnunmukhA yUyaM sarvadA brAhmaNAdhamAH || 70|| shrIdevIbhinnadeveShu shraddhAbhaktisamanvitAH | sha~NkhachakrAdya~NkitAshcha bhavata brAhmaNAdhamAH || 71|| kApAlikamatAsaktA bauddhashAstraratAH sadA | pAkhaNDAchAraniratA bhavata brAhmaNAdhamAH || 72|| pitR^imAtR^isutAbhrAtR^ikanyAvikrayiNastathA | bhAryAvikayiNastadvadbhavata brAhmaNAdhamAH || 73|| vedavikrayiNastadvattIrthavikrayiNastathA | dharmavikrayiNastadvadbhavata brAhmaNAdhamAH || 74|| pA~ncharAtre kAmashAstre tathA kApAlike mate | bauddhe shraddhAyutA yUyaM bhavata brAhmaNAdhamAH || 75|| mAtR^ikanyAgAminashcha bhaginIgAminastathA | parastrIlampaTAH sarve bhavata brAhmaNAdhamAH || 76|| yuShmAkaM vaMshajAtAshcha striyashcha puruShAstathA | maddattashApadagdhAste bhaviShyanti bhavatsamAH || 77|| kiM mayA bahunoktena mUlaprakR^itirIshvarI | gAyatrI paramA bhUyAdyuShmAsu khalu kopitA || 78|| andhakUpAdikuNDeShu yuShmAkaM syAtsadA sthitiH | vyAsa uvAcha | vAgdaNDamIdR^ishaM kR^itvApyupaspR^ishya jalaM tataH || 79|| jagAma darshanArthaM cha gAyatryAH paramostukaH | praNanAma mahAdevIM sApi devI parAtparA || 80|| brAhmaNAnAM kR^itiM dR^iShTvA smayaM chitte chakAra ha | adyApi tasyA vadanaM smayayuktaM cha dR^ishyate || 81|| uvAcha munivaryaM taM smayamAnamukhAmbujA | bhuja~NgAyArpitaM dugdhaM viShAyaivopajAyate || 82|| shAntiM kuru mahAbhAga karmaNo gatirIdR^ishI | iti devIM praNamyAtha tato.agAtsvAshramaM prati || 83|| tato vipraiH shApadagdhairvismR^itA vedarAshayaH | gAyatrI vismR^itA sarvaistadadbhutamivAbhavat || 84|| te sarve.atha militvA tu pashchAttApayutAstathA | praNemurmunivaryaM taM daNDavatpatitA bhuvi || 85|| nochuH ki~nchana vAkyaM tu lajjayAdhomukhAH sthitAH | prasIdeti prasIdeti prasIdeti punaH punaH || 86|| prArthayAmAsurabhitaH parivArya munIshvaram | karuNApUrNahR^idayo munistAnsamuvAcha ha || 87|| kR^iShNAvatAraparyantaM kumbhIpAke bhavetsthitiH | na me vAkyaM mR^iShA bhUyAditi jAnItha sarvathA || 88|| tataH paraM kaliyuge bhuvi janma bhaveddhi vAm | maduktaM sarvametattu bhavedeva na chAnyathA || 89|| machChApasya vimokShArthaM yuShmAkaM syAdyadIShaNA | tarhi sevyaM sadA sarvairgAyatrIpadapa~Nkajam || 90|| vyAsa uvAcha | iti sarvAnvisR^ijyAtha gautamo munisattamaH | prArabdhAmiti matvA tu chitte shAntiM jagAma ha || 91|| etasmAtkAraNAdrAjan gate kR^iShNe tu dhImati | kalau yuge pravR^itte tu kumbhIpAkAttu nirgatAH || 92|| bhuvi jAtA brAhmaNAshcha shApadagdhAH purA tu ye | sandhyAtrayavihInAshcha gAyatrIbhaktivarjitAH || 93|| vedabhaktivihInAshcha pAkhaNDamatagAminaH | agnihotrAdisatkarmasvadhAsvAhAvivarjitAH || 94|| mUlaprakR^itimavyaktAM naiva jAnanti karhichit | taptamudrA~NkitAH kechitkAmAchAraratAH pare || 95|| kApAlikAH kaulikAshcha bauddhA jainAstathApare | paNDitA api te sarve durAchArapravartakAH || 96|| lampaTAH paradAreShu durAchAraparAyaNAH | kumbhIpAkaM punaH sarve yAsyanti nijakarmabhiH || 97|| tasmAtsarvAtmanA rAjan saMsevyA parameshvarI | na viShNUpAsanA nityA na shivopAsanA tathA || 98|| nityA chopAsanA shakteryAM vinA tu patatyadhaH | sarvamuktaM samAsena yatpR^iShTaM tattvayAnagha || 99|| ataH paraM maNidvIpavarNanaM shR^iNu sundaram | yatparaM sthAnamAdyAyA bhuvaneshyA bhavAraNeH || 100|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe brAhmaNAdInAM gAyatrIbhinnAnyadevopAsanAshraddhAhetunirUpaNaM nAma navamo.adhyAyaH || 12\.9|| \section{12\.10 dashamo.adhyAyaH | maNidvIpavarNanam |} vyAsa uvAcha | brahmalokAdUrdhvabhAge sarvaloko.asti yaH shrutaH | maNidvIpaH sa evAsti yatra devI virAjate || 1|| sarvasmAdadhiko yasmAtsarvalokastataH smR^itaH | purA parAmbayaivAyaM kalpito manasechChayA || 2|| sarvAdau nijavAsArthaM prakR^ityA mUlabhUtayA | kailAsAdadhiko loko vaikuNThAdapi chottamaH || 3|| golokAdapi sarvasmAtsarvaloko.adhikaH smR^itaH | na tatsamaM trilokyAM tu sundaraM vidyate kvachit || 4|| ChatrIbhUtaM trijagato bhavasantApanAshakam | ChAyAbhUtaM tadevAsti brahmANDAnAM tu sattama || 5|| bahuyojanavistIrNo gambhIrastAvadeva hi | maNidvIpasya parito vartate tu sudhodadhiH || 6|| marutsa~NghaTTanotkIrNatara~Nga shatasa~NkulaH | ratnAchChavAlukAyukto jhaShasha~NkhasamAkulaH || 7|| vIchisa~NgharShasa~njAtalaharIkaNashItalaH | nAnAdhvajasamAyuktanAnApotagatAgataiH || 8|| virAjamAnaH paritastIraratnadrumo mahAn | taduttaramayodhAtunirmito gagane tataH || 9|| saptayojanavistIrNaH prAkAro vartate mahAn | nAnAshastrapraharaNA nAnAyuddhavishAradAH || 10|| rakShakA nivasantyatra modamAnAH samantataH | chaturdvArasamAyukto dvArapAlashatAnvitaH || 11|| nAnAgaNaiH parivR^ito devIbhaktiyutairnR^ipa | darshanArthaM samAyAnti ye devA jagadIshituH || 12|| teShAM gaNA vasantyatra vAhanAni cha tatra hi | vimAnashatasa~NgharShaghaNTAsvanasamAkulaH || 13|| hayaheShAkharAghAtabadhirIkR^itadi~NmukhaH | gaNaiH kilakilArAvairvetrahastaishcha tADitAH || 14|| sevakA devasa~NghAnAM bhrAjante tatra bhUmipa | tasminkolAhale rAjanna shabdaH kenachitkvachit || 15|| kasyachichChrUyate.atyantaM nAnAdhvanisamAkule | pade pade miShTavAriparipUrNasarAMsi cha || 16|| vATikA vividhA rAjan ratnadrumavirAjitAH | taduttaraM mahAsAradhAtunirmitamaNDalaH || 17|| sAlo.aparo mahAnasti gaganasparshi yachChiraH | tejasA syAchChataguNaH pUrvasAlAdayaM paraH || 18|| gopuradvArasahito bahuvR^ikShasamanvitaH | yA vR^ikShajAtayaH santi sarvAstAstatra santi cha || 19|| nirantaraM puShpayutAH sadA phalasamanvitAH | navapallavasaMyuktAH parasaurabhasa~NkulAH || 20|| panasA bakulA lodhrAH karNikArAshcha shiMshapAH | devadArukA~nchanArA AmrAshchaiva sumeravaH || 21|| likuchA hi~NgulAshchailA lava~NgAH kaTphalAstathA | pATalA muchukundAshcha phalinyo jaghanephalAH || 22|| tAlAstamAlAH sAlAshcha ka~NkolA nAgabhadrakAH | punnAgAH pIlavaH sAlvakA vai karpUrashAkhinaH || 23|| ashvakarNA hastikarNAstAlaparNAshcha dADimAH | gaNikA bandhujIvAshcha jambIrAshcha kuraNDakAH || 24|| chAmpeyA bandhujIvAshcha tathA vai kanakadrumAH | kAlAgurudrumAshchaiva tathA chandanapAdapAH || 25|| kharjUrA yUthikAstAlaparNyashchaiva tathekShavaH | kShIravR^ikShAshcha khadirAshchi~njAbhallAtakAstathA || 26|| ruchakAH kuTajA vR^ikShA bilvavR^ikShAstathaiva cha | tulasInAM vanAnyevaM mallikAnAM tathaiva cha || 27|| ityAditarujAtInAM vanAnyupavanAni cha | nAnAvApIshatairyuktAnyevaM santi dharAdhipa || 28|| kokilArAvasaMyuktA gu~njadbhramarabhUShitAH | niryAsasrAviNaH sarve snigdhachChAyAstarUttamAH || 29|| nAnAR^itubhavA vR^ikShA nAnApakShisamAkulAH | nAnArasasrAviNIbhirnadIbhiratishobhitAH || 30|| pArAvatashukavrAtasArikApakShamArutaiH | haMsapakShasamudbhUtAvAtavrAtaishchaladdrumam || 31|| sugandhagrAhipavanapUritaM tadvanottamam | sahitaM hariNIyUthairdhAvamAnairitastataH || 32|| nR^ityadbarhikadambasya kekArAvaiH sukhapradaiH | nAditaM tadvanaM divyaM madhusrAvi samantataH || 33|| kAMsyasAlAduttare tu tAmrasAlaH prakIrtitaH | chaturasrasamAkAra unnatyA saptayojanaH || 34|| dvayostu sAlayormadhye samproktA kalpavATikA | yeShAM tarUNAM puShpANi kA~nchanAbhAni bhUmipa || 35|| patrANi kA~nchanAbhAni ratnabIjaphalAni cha | dashayojanagandho hi prasarpati samantataH || 36|| tadvanaM rakShitaM rAjan vasantenartunAnisham | puShpasiMhAsanAsInaH puShpachChatravirAjitaH || 37|| puShpabhUShAbhUShitashcha puShpAsavavighUrNitaH | madhushrIrmAdhavashrIshcha dve bhArye tasya sammate || 38|| krIDataH smeravadane sumastabakakandukaiH | atIva ramyaM vipinaM madhusrAvi samantataH || 39|| dashayojanaparyantaM kusumAmodavAyunA | pUritaM divyagandharvaiH sA~NganairgAnalolupaiH || 40|| shobhitaM tadvanaM divyaM mattakokilanAditam | vasantalakShmIsaMyuktaM kAmikAmapravardhanam || 41|| tAmrasAlAduttaratra sIsasAlaH prakIrtitaH | samuchChrAyaH smR^ito.apyasya saptayojanasa~NkhyayA || 42|| santAnavATikAmadhye sAlayostu dvayornR^ipa | dashayojanagandhastu prasUnAnAM samantataH || 43|| hiraNyAbhAni kusumAnyutphullAni nirantaram | amR^itadravasaMyuktaphalAni madhurANi cha || 44|| grIShmarturnAyakastasyA vATikAyA nR^ipottama | shukrashrIshcha shuchishrIshcha dve bhArye tasya sammate || 45|| santApatrastalokAstu vR^ikShamUleShu saMsthitAH | nAnAsiddhaiH parivR^ito nAnAdevaiH samanvitaH || 46|| vilAsinInAM vR^indaistu chandanadravapa~NkilaiH | puShpamAlAbhUShitaistu tAlavR^intakarAmbujaiH || 47|| prAkAraH shobhito rAja~nChItalAmbuniShevibhiH | sIsasAlAduttaratrApyArakUTamayaH shubhaH || 48|| prAkAro vartate rAjan muniyojanadairghyavAn | harichandanavR^ikShANAM vATI madhye tayoH smR^itA || 49|| sAlayoradhinAthastu varSharturmeghavAhanaH | vidyutpi~Ngalanetrashcha jImUtakavachaH smR^itaH || 50|| vajranirghoShamukharashchendradhanvA samantataH | sahasrasho vAridhArA mu~nchannAste gaNAvR^itaH || 51|| nabhaHshrIshcha nabhasyashrIH svarasyA rasyamAlinI | ambA dulA niratnishchAbhramantI meghayantikA || 52|| varShayantI chipuNikA vAridhArA cha sammatAH | varShartordvAdasha proktAH shaktayo madavihvalAH || 53|| navapallavavR^ikShAshcha navInalatikAnvitAH | haritAni tR^iNAnyeva veShTitA yairdharAkhilA || 54|| nadInadapravAhAshcha pravahanti cha vegataH | sarAMsi kaluShAmbUni rAgichittasamAni cha || 55|| vasanti devAH siddhAshcha ye devIkarmakAriNaH | vApIkUpataDAgAshcha ye devyarthaM samarpitAH || 56|| te gaNA nivasantyatra savilAsAshcha sA~NganAH | ArakUTamayAdagre saptayojanadairghyavAn || 57|| pa~nchalohAtmakaH sAlo madhye mandAravATikA | nAnApuShpalatAkIrNA nAnApallavashobhitA || 58|| adhiShThAtAtra samproktaH sharadR^ituranAmayaH | iShulakShmIrUrjalakShmIrdve bhArye tasya sammate || 59|| nAnAsiddhA vasantyatra sA~NganAH saparichChadAH | pa~nchalohamayAdagre saptayojanadairghyavAn || 60|| dIpyamAno mahAshR^i~Ngairvartate raupyasAlakaH | pArijAtATavImadhye prasUnastabakAnvitA || 61|| dashayojanagandhIni kusumAni samantataH | modayanti gaNAnsarvAnye devIkarmakAriNaH || 62|| tatrAdhinAthaH samprokto hemantarturmahojjvalaH | sagaNaH sAyudhaH sarvAn rAgiNo ra~njayannR^ipa || 63|| sahashrIshcha sahasyashrIrdve bhArye tasya sammate | vasanti tatra siddhAshcha ye devIvratakAriNaH || 64|| raupyasAlamayAdagre saptayojanadairghyavAn | sauvarNasAlaH samproktastaptahATakakalpitaH || 65|| madhye kadambavATI tu puShpapallavashobhitA | kadambamadirAdhArAH pravartante sahasrashaH || 66|| yAbhirnipItapItAbhirnijAnando.anubhUyate | tatrAdhinAthaH samproktaH shaishirarturmahodayaH || 67|| tapaHshrIshcha tapasyashrIrdve bhArye tasya sammate | modamAnaH sahaitAbhyAM vartate shishirAkR^itiH || 68|| nAnAvilAsasaMyukto nAnAgaNasamAvR^itaH | nivasanti mahAsiddhA ye devIdAnakAriNaH || 69|| nAnAbhogasamutpannamahAnandasamanvitAH | sA~NganAH parivAraistu sa~NghashaH parivAritAH || 70|| svarNasAlamayAdagre muniyojanadairghyavAn | puShparAgamayaH sAlaH ku~NkumAruNavigrahaH || 71|| puShparAgamayI bhUmirvanAnyupavanAni cha | ratnavR^ikShAlavAlAshcha puShparAgamayAH smR^itAH || 72|| prAkAro yasya ratnasya tadratnarachitA drumAH | vanabhUH pakShiNashchaiva ratnavarNajalAni cha || 73|| maNDapA maNDapastambhAH sarAMsi kamalAni cha | prAkAre tatra yadyatsyAttatsarvaM tatsamaM bhavet || 74|| paribhASheyamuddiShTA ratnasAlAdiShu prabho | tejasA syAllakShaguNaH pUrvasAlAtparo nR^ipa || 75|| dikpAlA nivasantyatra pratibrahmANDavartinAm | dikpAlAnAM samaShTyAtmarUpAH sphUrjadvarAyudhAH || 76|| pUrvAshAyAM samuttu~NgashR^i~NgA pUramarAvatI | nAnopavanasaMyukto mahendrastatra rAjate || 77|| svargashobhA cha yA svarge yAvatI syAttato.adhikA | samaShTishatanetrasya sahasraguNataH smR^itA || 78|| airAvatasamArUDho vajrahastaH pratApavAn | devasenAparivR^ito rAjate.atra shatakratuH || 79|| devA~NganAgaNayutA shachI tatra virAjate | vahnikoNe vahnipurI vahnipUHsadR^ishI nR^ipa || 80|| svAhAsvadhAsamAyukto vahnistatra virAjate | nijavAhanabhUShADhyo nijadevagaNairvR^itaH || 81|| yAmyAshAyAM yamapurI tatra daNDadharo mahAn | svabhaTairveShTito rAjan chitraguptapurogamaiH || 82|| nijashaktiyuto bhAsvattanayo.asti yamo mahAn | nairR^ityAM dishi rAkShasyAM rAkShasaiH parivAritaH || 83|| khaDgadhArI sphurannAste nirR^itirnijashaktiyuk | vAruNyAM varuNo rAjA pAshadhArI pratApavAn || 84|| mahAjhaShasamArUDho vAruNImadhuvihvalaH | nijashaktisamAyukto nijayAdogaNAnvitaH || 85|| samAste vAruNe loke varuNAnIratAkulaH | vAyukoNe vAyuloko vAyustatrAdhitiShThati || 86|| vAyusAdhanasaMsiddhayogibhiH parivAritaH | dhvajahasto vishAlAkSho mR^igavAhanasaMsthitaH || 87|| marudgaNaiH parivR^ito nijashaktisamanvitaH | uttarasyAM dishi mahAn yakShaloko.asti bhUmipa || 88|| yakShAdhirAjastatrAste vR^iddhiR^id.hdhyAdishaktibhiH | navabhirnidhibhiryuktastundilo dhananAyakaH || 89|| maNibhadraH pUrNabhadro maNimAnmaNikandharaH | maNibhUSho maNisragvI maNikArmukadhArakaH || 90|| ityAdiyakShasenAnIsahito nijashaktiyuk | IshAnakoNe samprokto rudraloko mahattaraH || 91|| anarghyaratnakhachito yatra rudro.adhidaivatam | manyumAndIptanayano baddhapR^iShThamaheShudhiH || 92|| sphUrjaddhanurvAmahasto.adhijyadhanvabhirAdhR^itaH | svasamAnairasa~NkhyAtarudraiH shUlavarAyudhaiH || 93|| vikR^itAsyaiH karAlAsyairvamadvahnibhirAsyataH | dashahastaiH shatakaraiH sahasrabhujasaMyutaiH || 94|| dashapAdairdashagrIvaistrinetrairugramUrtibhiH | antarikShacharA ye cha ye cha bhUmicharA smR^itAH || 95|| rudrAdhyAye smR^itA rudrAstaiH sarvaishcha samAvR^itaH | rudrANIkoTisahito bhadrakAlyAdimAtR^ibhiH || 96|| nAnAshaktisamAviShTaDAmaryAdigaNAvR^itaH | vIrabhadrAdisahito rudro rAjan virAjate || 97|| muNDamAlAdharo nAgavalayo nAgakandharaH | vyAghracharmaparIdhAno gajacharmottarIyakaH || 98|| chitAbhasmA~Nga liptA~NgaH pramathAdigaNAvR^itaH | ninadaDDamarudhvAnairbadhirIkR^itadi~NmukhaH || 99|| aTTahAsAsphoTashabdaiH santrAsitanabhastalaH | bhUtasa~NghasamAviShTo bhUtAvAso maheshvaraH | IshAnadikpatiH so.ayaM nAmnA cheshAna eva cha || 100|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe maNidvIpavarNanaM nAma dashamo.adhyAyaH || 12\.10|| \section{12\.11 ekAdasho.adhyAyaH | padmarAgAdimaNivinirmitaprAkAravarNanam |} vyAsa uvAcha | puShparAgamayAdagre ku~NkumAruNavigrahaH | padmarAgamayaH sAlo madhye bhUshchaiva tAdR^ishI || 1|| dashayojanavAndairghye gopuradvArasaMyutaH | tanmaNistambhasaMyuktA maNDapAH shatasho nR^ipa || 2|| madhye bhuvi samAsInAshchatuHShaShTimitAH kalAH | nAnAyudhadharA vIrA ratnabhUShaNabhUShitAH || 3|| pratyekalokastAsAM tu tattallokasya nAyakAH | samantAtpadmarAgasya parivArya sthitAH sadA || 4|| svasvalokajanairjuShTAH svasvavAhanahetibhiH | tAsAM nAmAni vakShyAmi shR^iNu tvaM janamejaya || 5|| pi~NgalAkShI vishAlAkShI samR^iddhirvR^iddhireva cha | shraddhA svAhA svadhAbhikhyA mAyA sa.nj~nA vasundharA || 6|| trilokadhAtrI sAvitrI gAyatrI tridasheshvarI | surUpA bahurUpA cha skandamAtAchyutapriyA || 7|| vimalA chAmalA tadvadaruNI punarAruNI | prakR^itirvikR^itiH sR^iShTiH sthitiH saMhR^itireva cha || 8|| sandhyA mAtA satI haMsI mardikA vajrikA parA | devamAtA bhagavatI devakI kamalAsanA || 9|| trimukhI saptamukhyanyA surAsuravimardinI | lamboShThI chordhvakeshI cha bahushIrShA vR^ikodarI || 10|| ratharekhAhvayA pashchAchChashirekhA tathAparA | gaganavegA pavanavegA vegA chaiva tataH param || 11|| agre bhuvanapAlA syAttatpashchAnmadanAturA | ana~NgAna~NgamathanA tathaivAna~NgamekhalA || 12|| ana~NgakusumA pashchAdvishvarUpA surAdikA | kShaya~NkarI bhavechChaktirakShobhyA cha tataH param || 13|| satyavAdinyatha proktA bahurUpA shuchitavratA | udArAkhyA cha vAgIshI chatuHShaShTimitAH smR^itAH || 14|| jvalajjihnAnanAH sarvA vamantyo vahnimulbaNam | jalaM pibAmaH sakalaM saMharAmo vibhAvasum || 15|| pavanaM stambhayAmo.adya bhakShayAmo.akhilaM jagat | iti vAchaM sa~Ngirante krodhasaMraktalochanAH || 16|| chApabANadharAH sarvA yuddhAyaivotsukAH sadA | daMShTrAkaTakaTArAvairbadhirIkR^itadi~NmukhAH || 17|| pi~NgordhvakeshyaH samproktAshchApabANakarAH sadA | shatAkShauhiNikA senApyekaikasyAH prakIrtitA || 18|| ekaikashakteH sAmarthyaM lakShabrahmANDanAshane | shatAkShauhiNikA senA tAdR^ishI nR^ipasattama || 19|| kiM na kuryAjjagatyasminnashakyaM vaktumeva tat | sarvApi yuddhasAmagrI tasminsAle sthitA mune || 20|| rathAnAM gaNanA nAsti hayAnAM kariNAM tathA | shastrANAM gaNanA tadvadgaNAnAM gaNanA tathA || 21|| padmarAgamayAdagre gomedamaNinirmitaH | dashayojanadairghyeNa prAkAro vartate mahAn || 22|| bhAsvajjapAprasUnAbho madhyabhUstasya tAdR^ishI | gomedakalpitAnyeva tadvAsisadanAni cha || 23|| pakShiNaH stambhavaryAshcha vR^ikShA vApyaH sarAMsi cha | gomedakalpitA eva ku~NkumAruNavigrahAH || 24|| tanmadhyasthA mahAdevyo dvAtriMshachChaktayaH smR^itAH | nAnAshastrapraharaNA gomedamaNibhUShitAH || 25|| pratyekalokavAsinyaH parivArya samantataH | gomedasAle sannaddhAH pishAchavadanA nR^ipa || 26|| svarlokavAsibhirnityaM pUjitAshchakrabAhavaH | krodharaktekShaNA bhindhi pachachChindhi daheti cha || 27|| vadanti satataM vAchaM yuddhotsukahR^idantarAH | ekaikasyA mahAshakterdashAkShauhiNikA matA || 28|| senA tatrApyekashaktirlakShabrahmANDanAshinI | tAdR^ishInAM mahAsenA varNanIyA kathaM nR^ipa || 29|| rathAnAM naiva gaNanA vAhanAnAM tathaiva cha | sarvayuddhasamArambhastatra devyA virAjate || 30|| tAsAM nAmAni vakShyAmi pApanAshakarANi cha | vidyAhrIpuShTayaH praj~nA sinIvAlI kuhUstathA || 31|| rudrA vIryA prabhA nandA poShiNI R^iddhidA shubhA | kAlarAtrirmahArAtrirbhadrakAlI kapardinI || 32|| vikR^itirdaNDimuNDinyau sendukhaNDA shikhaNDinI | nishumbhashumbhamathinI mahiShAsuramardinI || 33|| indrANI chaiva rudrANI sha~NkarArdhasharIriNI | nArI nArAyaNI chaiva trishUlinyapi pAlinI || 34|| ambikA hlAdinI pashchAdityevaM shaktayaH smR^itAH | yadyetAH kupitA devyastadA brahmANDanAshanam || 35|| parAjayo na chaitAsAM kadAchitkvachidasti hi | gomedakamayAdagre sadvajramaNinirmitaH || 36|| dashayojanatu~Ngo.asau gopuradvArasaMyutaH | kapATashR^i~NkhalAbaddho navavR^ikShasamujjvalaH || 37|| sAlastanmadhyabhUmyAdi sarvaM hIramayaM smR^itam | gR^ihANi vIthayo rathyA mahAmArgA~NgaNAni cha || 38|| vR^ikShAlavAlataravaH sAra~NgA api tAdR^ishAH | dIrghikAshreNayo vApyastaDAgAH kUpasaMyutAH || 39|| tatra shrIbhuvaneshvaryA vasanti parichArikAH | ekaikA lakShadAsIbhiH sevitA madagarvitAH || 40|| tAlavR^intadharAH kAshchichchaShakADhyakarAmbujAH | kAshchittAmbUlapAtrANi dhArayantyo.atigarvitAH || 41|| kAshchittachChatradhAriNyashchAmarANAM vidhArikAH | nAnAvastradharAH kAshchitkAshchitpuShpakarAmbujAH || 42|| nAnAdarshakarAH kAshchitkAshchitku~Nkumalepanam | dhArayantyaH kajjalaM cha sindUrachaShakaM parAH || 43|| kAshchichchitrakanirmAtryaH pAdasaMvAhane ratAH | kAshchittu bhUShAkAriNyo nAnAbhUShAdharAH parAH || 44|| puShpabhUShaNanirmAtryaH puShpashR^i~NgArakArikAH | nAnAvilAsachaturA bahvya evaMvidhAH parAH || 45|| nibaddhaparidhAnIyA yuvatyaH sakalA api | devIkR^ipAleshavashAttuchChIkR^itajagattrayAH || 46|| etA dUtyaH smR^itA devyaH shR^i~NgAramadagarvitAH | tAsAM nAmAni vakShyAmi shR^iNu me nR^ipasattama || 47|| ana~NgarUpA prathamApyana~NgamadanA parA | tR^itIyA tu tataH proktA sundarI madanAturA || 48|| tato bhuvanavegA syAttathA bhuvanapAlikA | syAtsarvashishirAna~NgavadanAna~NgamekhalA || 49|| vidyuddAmasamAnA~NgyaH kvaNatkA~nchIguNAnvitAH | raNanma~njIracharaNA bahirantaritastataH || 50|| dhAvamAnAstu shobhante sarvA vidyullatopamAH | kushalAH sarvakAryeShu vetrahastAH samantataH || 51|| aShTadikShu tathaitAsAM prAkArAdbahireva cha | sadanAni virAjante nAnAvAhanahetibhiH || 52|| vajrasAlAdagrabhAge sAlo vaidUryanirmitaH | dashayojanatu~Ngo.asau gopuradvArabhUShitaH || 53|| vaidUryabhUmiH sarvApi gR^ihANi vividhAni cha | vIthyo rathyA mahAmArgAH sarve vaidUryanirmitAH || 54|| vApIkUpataDAgAshcha sravantInAM taTAni cha | bAlukA chaiva sarvApi vaidUryamaNinirmitA || 55|| tatrAShTadikShu parito brAhmyAdInAM cha maNDalam | nijairgaNaiH parivR^itaM bhrAjate nR^ipasattama || 56|| pratibrahmANDamAtR^INAM tAH samaShTaya IritAH | brAhmI mAheshvarI chaiva kaumArI vaiShNavI tathA || 57|| vArAhI cha tathendrANI chAmuNDA sapta mAtaraH | aShTamI tu mahAlakShmIrnAmnA proktAstu mAtaraH || 58|| brahmarudrAdidevAnAM samAkArAstu tAH smR^itAH | jagatkalyANakAriNyaH svasvasenAsamAvR^itAH || 59|| tatsAlasya chaturdvArShu vAhanAni maheshituH | sajjAni nR^ipate santi sAla~NkArANi nityashaH || 60|| dantinaH koTisho vAhAH koTishaH shibikAstathA | haMsAH siMhAshcha garuDA mayUrA vR^iShabhAstathA || 61|| tairyuktAH syandanAstadvatkoTisho nR^ipanandana | pArShNigrAhasamAyuktA dhvajairAkAshachumbinaH || 62|| koTishastu vimAnAni nAnAchihnAnvitAni cha | nAnAvAditrayuktAni mahAdhvajayutAni cha || 63|| vaidUryamaNisAlasyApyagre sAlaH paraH smR^itaH | dashayojanatu~Ngo.asAvindranIlAshmanirmitaH || 64|| tanmadhyabhUstathA vIthyo mahAmArgA gR^ihANi cha | vApIkUpataDAgAshcha sarve tanmaNinirmitAH || 65|| tatra padmaM tu samproktaM bahuyojanavistR^itam | ShoDashAraM dIpyamAnaM sudarshanamivAparam || 66|| tatra ShoDashashaktInAM sthAnAni vividhAni cha | sarvopaskarayuktAni samR^iddhAni vasanti hi || 67|| tAsAM nAmAni vakShyAmi shR^iNu me nR^ipasattama | karAlI vikarAlI cha tathomA cha sarasvatI || 68|| shrIdurgoShA tathA lakShmIH shrutishchaiva smR^itirdhR^itiH | shraddhA medhA matiH kAntirAryA ShoDasha shaktayaH || 69|| nIlajImUtasa~NkAshAH karavAlakarAmbujAH | samAH kheTakadhAriNyo yuddhopakrAntamAnasAH || 70|| senAnyaH sakalA etAH shrIdevyA jagadIshituH | pratibrahmANDasaMsthAnAM shaktInAM nAyikAH smR^itAH || 71|| brahmANDakShobhakAriNyo devIshaktyupabR^iMhitAH | nAnArathasamArUDhA nAnAshaktibhiranvitAH || 72|| etatparAkramaM vaktuM sahasrAsyo.api na kShamaH | indranIlamahAsAlAdagre tu bahuvistR^itaH || 73|| muktAprAkAra udito dashayojanadairghyavAn | madhyabhUH pUrvavatproktA tanmadhye.aShTadalAmbujam || 74|| muktAmaNigaNAkIrNaM vistR^itaM tu sakesaram | tatra devIsamAkArA devyAyudhadharAH sadA || 75|| samproktA aShTamantriNyo jagadvArtAprabodhikAH | devIsamAnabhogAstA i~Ngitaj~nAstu paNDitAH || 76|| kushalAH sarvakAryeShu svAmikAryaparAyaNAH | devyabhiprAyabodhyastAshchaturA atisundarAH || 77|| nAnAshaktisamAyuktAH pratibrahmANDavartinAm | prANinAM tAH samAchAraM j~nAnashaktyA vidanti cha || 78|| tAsAM nAmAni vakShyAmi mattaH shR^iNu nR^ipottama | ana~NgakusumA proktApyana~NgakusumAturA || 79|| ana~NgamadanA tadvadana~NgamadanAturA | bhuvanapAlA gaganavegA chaiva tataH param || 80|| shashirekhA cha gaganarekhA chaiva tataH param | pAshA~NkushavarAbhItidharA aruNavigrahAH || 81|| vishvasambandhinIM vArtAM bodhayanti pratikShaNam | muktAsAlAdagrabhAge mahAmArakato.aparaH || 82|| sAlottamaH samuddiShTo dashayojanadairghyavAn | nAnAsaubhAgyasaMyukto nAnAbhogasamanvitaH || 83|| madhyabhUstAdR^ishI proktA sadanAni tathaiva cha | ShaTkoNamatra vistIrNaM koNasthA devatAH shR^iNu || 84|| pUrvakoNe chaturvaktro gAyatrIsahito vidhiH | kuNDikAkShaguNAbhItidaNDAyudhadharaH paraH || 85|| tadAyudhadharA devI gAyatrI paradevatA | vedAH sarve mUrtimantaH shAstrANi vividhAni cha || 86|| smR^itayashcha purANAni mUrtimanti vasanti hi | ye brahmavigrahAH santi gAyatrIvigrahAshcha ye || 87|| vyAhR^itInAM vigrahAshcha te nityaM tatra santi hi | rakShaHkoNe sha~NkhachakragadAmbujakarAmbujA || 88|| sAvitrI vartate tatra mahAviShNushcha tAdR^ishaH | ye viShNuvigrahAH santi matsyakUrmAdayo.akhilAH || 89|| sAvitrIvigrahA ye cha te sarve tatra santi hi | vAyukoNe parashvakShamAlAbhayavarAnvitaH || 90|| mahArudro vartate.atra sarasvatyapi tAdR^ishI | ye ye tu rudrabhedAH syurdakShiNAsyAdayo nR^ipa || 91|| gaurIbhedAshcha ye sarve te tatra nivasanti hi | chatuHShaShTyAgamA ye cha ye chAnye.apyAgamAH smR^itAH || 92|| te sarve mUrtimantashcha tatraiva nivasanti hi | agnikoNe ratnakumbhaM tathA maNikaraNDakam || 93|| dadhAno nijahastAbhyAM kubero dhanadAyakaH | nAnAvIthIsamAyukto mahAlakShmIsamanvitaH || 94|| devyA nidhipatistvAste svaguNaiH pariveShTitaH | vAruNe tu mahAkoNe madano ratisaMyutaH || 95|| pAshA~NkushadhanurbANadharo nityaM virAjate | shR^i~NgArA mUrtimantastu tatra sannihitAH sadA || 96|| IshAnakoNe vighnesho nityaM puShTisamanvitaH | pAshA~Nkushadharo vIro vighnahartA virAjate || 97|| vibhUtayo gaNeshasya yA yAH santi nR^ipottama | tAH sarvA nivasantyatra mahaishvaryasamanvitAH || 98|| pratibrahmANDasaMsthAnAM brahmAdInAM samaShTayaH | ete brahmAdayaH proktAH sevante jagadIshvarIm || 99|| mahAmArakatasyAgre shatayojanadairghyavAn | pravAlasAlo.astyaparaH ku~NkumAruNavigrahaH || 100|| madhyabhUstAdR^ishI proktA sadanAni cha pUrvavat | tanmadhye pa~nchabhUtAnAM svAminyaH pa~ncha santi cha || 101|| hR^illekhA gaganA raktA chaturthI tu karAlikA | mahochChuShmA pa~nchamI cha pa~nchabhUtasamaprabhAH || 102|| pAshA~NkushavarAbhItidhAriNyo.amitabhUShaNAH | devIsamAnaveShADhyA navayauvanagarvitAH || 103|| pravAlasAlAdagre tu navaratnavinirmitaH | bahuyojanavistIrNo mahAsAlo.asti bhUmipa || 104|| tatra chAmnAyadevInAM sadanAni bahUnyapi | navaratnamayAnyeva taDAgAshcha sarAMsi cha || 105|| shrIdevyA ye.avatArAH syuste tatra nivasanti hi | mahAvidyA mahAbhedAH santi tatraiva bhUmipa || 106|| nijAvaraNadevIbhirnijabhUShaNavAhanaiH | sarvadevyo virAjante koTisUryasamaprabhAH || 107|| saptakoTimahAmantradevatAH santi tatra hi | navaratnamayAdagre chintAmaNigR^ihaM mahat || 108|| tatratyaM vastumAtraM tu chintAmaNivinirmitam | sUryodgAropalaistadvachchandrodgAropalaistathA || 112|| vidyutprabhopalaiH stambhAH kalpitAstu sahasrashaH | yeShAM prabhAbhirantaHsthaM vastu ki~nchinna dR^ishyate || 110|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe padmarAgAdi\- maNivinirmitaprAkAravarNanaM nAmaikAdasho.adhyAyaH || 12\.11|| \section{12\.12 dvAdasho.adhyAyaH | maNidvIpavarNanam |} vyAsa uvAcha | tadeva devIsadanaM madhyabhAge virAjate | sahasrastambhasaMyuktAshchatvArasteShu maNDapAH || 1|| shR^i~NgAramaNDapashchaiko muktimaNDapa eva cha | j~nAnamaNDapasa.nj~nastu tR^itIyaH parikIrtitaH || 2|| ekAntamaNDapashchaiva chaturthaH parikIrtitaH | nAnAvitAnasaMyuktA nAnAdhUpaistu dhUpitAH || 3|| koTisUryasamAH kAntyA bhrAjante maNDapAH shubhAH | tanmaNDapAnAM paritaH kAshmIravanikA smR^itA || 4|| mallikAkundavanikA yatra puShkalakAH sthitAH | asa~NkhyAtA mR^igamadaiH pUritAstatsravA nR^ipa || 5|| mahApadmATavI tadvadratnasopAnanirmitA | sudhArasena sampUrNA gu~njanmattamadhuvratA || 6|| haMsakAraNDavAkIrNA gandhapUritadiktaTA | vanikAnAM sugandhaistu maNidvIpaM suvAsitam || 7|| shR^i~NgAramaNDape devyo gAyanti vividhaiH svaraiH | sabhAsado devavarA madhye shrIjagadambikA || 8|| muktimaNDapamadhye tu mochayatyanishaM shivA | j~nAnopadeshaM kurute tR^itIye nR^ipa maNDape || 9|| chaturthamaNDape chaiva jagadrakShAvichintanam | mantriNIsahitA nityaM karoti jagadambikA || 10|| chintAmaNigR^ihe rAja~nChaktitattvAtmakaiH paraiH | sopAnairdashabhiryukto ma~nchako.apyadhirAjate || 11|| brahmA viShNushcha rudrashcha Ishvarashcha sadAshivaH | ete ma~nchakhurAH proktAH phalakastu sadAshivaH || 12|| tasyopari mahAdevo bhuvanesho virAjate | yA devI nijalIlArthaM dvidhAbhUtA babhUva ha || 13|| sR^iShTyAdau tu sa evAyaM tadardhA~Ngo maheshvaraH | kandarpadarpanAshodyatkoTikandarpasundaraH || 14|| pa~nchavaktrastrinetrashcha maNibhUShaNabhUShitaH | hariNAbhItiparashUn varaM cha nijabAhubhiH || 15|| dadhAnaH ShoDashAbdo.asau devaH sarveshvaro mahAn | koTisUryapratIkAshashchandrakoTisushItalaH || 16|| shuddhasphaTikasa~NkAshastrinetraH shItaladyutiH | vAmA~Nge sanniShaNNAsya devI shrIbhuvaneshvarI || 17|| navaratnagaNAkIrNakA~nchIdAmavirAjitA | taptakA~nchanasannaddhavaidUryA~NgadabhUShaNA || 18|| kanachChrIchakratATa~NkaviTa~NkavadanAmbujA | lalATakAntivibhavavijitArthasudhAkarA || 19|| bimbakAntitiraskAriradachChadavirAjitA | lasatku~NkumakasturItilakodbhAsitAnanA || 20|| divyachUDAmaNisphAracha~nchachchandrakasUryakA | udyatkavisamasvachChanAsAbharaNabhAsurA || 21|| chintAkalambitasvachChamuktAguchChavirAjitA | pATIrapa~NkakarpUraku~NkumAla~NkR^itastanI || 22|| vichitravividhAkalpA kambusa~NkAshakandharA | dADimIphalabIjAbhadantapa~NktivirAjitA || 23|| anarghyaratnaghaTitamukuTA~nchitamastakA | mattAlimAlAvilasadalakADhyamukhAmbujA || 24|| kala~NkakArshyanirmuktasharachchandranibhAnanA | jAhnavIsalilAvartashobhinAbhivibhUShitA || 25|| mANikyashakalAbaddhamudrikA~NgulibhUShitA | puNDarIkadalAkAranayanatrayasundarI || 26|| kalpitAchChamahArAgapadmarAgojjvalaprabhA | ratnaki~NkiNikAyuktaratnaka~NkaNashobhitA || 27|| maNimuktAsarApAralasatpadakasantatiH | ratnA~NgulipravitataprabhAjAlalasatkarA || 28|| ka~nchukIgumphitApAranAnAratnatatidyutiH | mallikAmodidhammillamallikAlisarAvR^itA || 29|| suvR^ittanibiDottu~NgakuchabhArAlasA shivA | varapAshA~NkushAbhItilasadbAhuchatuShTayA || 30|| sarvashR^i~NgAraveShADhyA sukumArA~NgavallarI | saundaryadhArAsarvasvA nirvyAjakaruNAmayI || 31|| nijasaMlApamAdhuryavinirbhartsitakachChapI | koTikoTiravIndUnAM kAntiM yA bibhratI parA || 32|| nAnAsakhIbhirdAsIbhistathA devA~NganAdibhiH | sarvAbhirdevatAbhistu samantAtpariveShTitA || 33|| ichChAshaktyA j~nAnashaktyA kriyAshaktyA samanvitA | lajjA tuShTistathA puShTiH kIrtiH kAntiH kShamA dayA || 34|| buddhirmedhA smR^itirlakShmIrmUrtimatyo.a~NganAH smR^itAH | jayA cha vijayA chaivApyajitA chAparAjitA || 35|| nityA vilAsinI dogdhrI tvaghorA ma~NgalA nava | pIThashaktaya etAstu sevante yAM parAmbikAm || 36|| yasyAstu pArshvabhAge sto nidhI tau sha~Nkhapadmakau | navaratnavahA nadyastathA vai kA~nchanasravAH || 37|| saptadhAtuvahA nadyo nidhibhyAM tu vinirgatAH | sudhAsindhvantagAminyastAH sarvA nR^ipasattama || 38|| sA devI bhuvaneshAnI tadvAmA~Nke virAjate | sarveshatvaM maheshasya yatsa~NgAdeva nAnyathA || 39|| chintAmaNigR^ihasyAsya pramANaM shR^iNu bhUmipa | sahasrayojanAyAmaM mahAntastatprachakShate || 40|| taduttare mahAshAlAH pUrvasmAddviguNAH smR^itAH | antarikShagataM tvetannirAdhAraM virAjate || 41|| sa~Nkochashcha vikAsashcha jAyate.asya nirantaram | paTavatkAryavashataH pralaye sarjane tathA || 42|| shAlAnAM chaiva sarveShAM sarvakAntiparAvadhi | chintAmaNigR^ihaM proktaM yatra devI mahomayI || 43|| ye ye upAsakAH santi pratibrahmANDavartinaH | deveShu nAgalokeShu manuShyeShvitareShu cha || 44|| shrIdevyAste cha sarve.api vrajantyatraiva bhUmipa | devIkShetre ye tyajanti prANAndevyarchane ratAH || 45|| te sarve yAnti tatraiva yatra devI mahotsavA | ghR^itakulyA dugdhakulyA dadhikulyA madhusravAH || 46|| syandanti saritaH sarvAstathAmR^itavahAH parAH | drAkShArasavahAH kAshchijjambUrasavahAH parAH || 47|| AmrekShurasavAhinyo nadyastAstu sahasrashaH | manorathaphalA vR^ikShA vApyaH kUpAstathaiva cha || 48|| yatheShTapAnaphaladA na nyUnaM ki~nchidasti hi | na rogapalitaM vApi jarA vApi kadAchana || 49|| na chintA na cha mAtsaryaM kAmakrodhAdikaM tathA | sarve yuvAnaH sastrIkA sahasrAdityavarchasaH || 50|| bhajanti satataM devIM tatra shrIbhuvaneshvarIm | kechitsalokatApannAH kechitsAmIpyatAM gatAH || 51|| sarUpatAM gatAH kechitsArShTitAM cha pare gatAH | yA yAstu devatAstatra pratibrahmANDavartinAm || 52|| samaShTayaH sthitAstAstu sevante jagadIshvarIm | saptakoTimahAmantrA mUrtimanta upAsate || 53|| mahAvidyAshcha sakalAH sAmyAvasthAtmikAM shivAm | kAraNabrahmarUpAM tAM mAyAshabalavigrahAm || 54|| itthaM rAjan mayA proktaM maNidvIpaM mahattaram | na sUryachandrau no vidyutkoTayo.agnistathaiva cha || 55|| etasya bhAsA koTyaMshakoTyaMshenApi te samAH | kyachidvidrumasakAshaM kvachinmarakatachChavi || 56|| vidyudbhAnusamachChAyaM madhyasUryasamaM kvachit | vidyutkoTimahAdhArA sArakAntitataM kvachit || 57|| kvachitsindUranIlendramANikyasadR^ishachChavi | hIrasAramahAgarbhadhagaddhagitadiktaTam || 58|| kAntyA dAvAnalasamaM taptakA~nchanasannibham | kvachichchandropalodgAraM sUryodgAraM cha kutrachit || 59|| ratnashR^i~NgisamAyuktaM ratnaprAkAragopuram | ratnapatrai ratnaphalairvakShaishcha parimaNDitam || 60|| nR^ityanmayUrasa~Nghaishcha kapotaraNitojjvalam | kokilAkAkalIlApaiH shukalApaishcha shobhitam || 61|| suramyaramaNIyAmbulakShAvadhisarovR^itam | tanmadhyabhAgavilasadvikachadratnapa~NkajaiH || 62|| sugandhibhiH samantAttu vAsitaM shatayojanam | mandamArutasambhinnachaladdrumasamAkulam || 63|| chintAmaNisamUhAnAM jyotiShA vitatAmbaram | ratnaprabhAbhirabhito dhagaddhagitadiktaTam || 64|| vR^ikShavAtamahAgandhavAtavAtasupUritam | dhUpadhUpAyitaM rAjan maNidIpAyutojjvalam || 65|| maNijAlakasachChidrataralodarakAntibhiH | di~NmohajanakaM chaitaddarpaNodarasaMyutam || 66|| aishvaryasya samagrasya shR^i~NgArasyAkhilasya cha | sarvaj~natAyAH sarvAyAstejasashchAkhilasya vai || 67|| parAkramasya sarvasya sarvottamaguNasya cha | sakalAyA dayAyAshcha samAptiriha bhUpate || 68|| rAj~na AnandamArabhya brahmalokAntabhUmiShu | AnandA ye sthitAH sarve te.atraivAntarbhavanti hi || 69|| iti te varNitaM rAjan maNidvIpaM mahattaram | mahAdevyAH paraM sthAnaM sarvalokottamottamam || 70|| etasya smaraNAtsadyaH sarvaM pApaM vinashyati | prANotkramaNasandhau tu smR^itvA tatraiva gachChati || 71|| adhyAyapa~nchakaM tvetatpaThennityaM samAhitaH | bhUtapretapishAchAdibAdhA tatra bhavenna hi || 72|| navInagR^ihanirmANe vAstuyAge tathaiva cha | paThitavyaM prayatnena kalyANaM tena jAyate || 73|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe maNidvIpavarNanaM nAma dvAdasho.adhyAyaH || 12\.12|| \section{12\.13 trayodasho.adhyAyaH | janamejayenAmbAmakhakaraNa\-devIbhAgavatashravaNapUrvakaM svapitruddhAravarNanam |} vyAsa uvAcha | iti te kathitaM bhUpa yadyatpR^iShTaM tvayAnagha | nArAyaNena yatproktaM nAradAya mahAtmane || 1|| shrutvaitattu mahAdevyAH purANaM paramAdbhutam | kR^itakR^ityo bhavenmartyo devyAH priyatamo hi saH || 2|| kuru chAmbAmakhaM rAjan svapitruddharaNAya vai | khinno.asi yena rAjendra piturj~nAtvA tu durgatim || 3|| gR^ihANa tvaM mahAdevyA mantraM sarvottamottamam | yathAvidhividhAnena janmasAphalyadAyakam || 4|| sUta uvAcha | tachChrutvA nR^ipashArdUlaH prArthayitvA munIshvaram | tasmAdeva mahAmantraM devIpraNavasa.nj~nakam || 5|| dIkShAvidhiM vidhAnena jagrAha nR^ipasattamaH | tata AhUya dhaumyAdInnavarAtrasamAgame || 6|| ambAyaj~naM chakArAshu vittashADhyavivarjitaH | brAhmaNaiH pAThayAmAsa purANaM tvetaduttamam || 7|| shrIdevyagre.ambikAprItyai devIbhAgavataM param | brAhmaNAnbhojayAmAsApyasa~NkhyAtAnsuvAsinIH || 8|| kumArIrvaTukAdIMshcha dInAnAthAMstathaiva cha | dravyapradAnaistAnsarvAn santoShya vasudhAdhipaH || 9|| samApya yaj~naM saMsthAne saMsthito yAvadeva hi | tAvadeva hi chAkAshAnnAradaH samavAtarat || 10|| raNayanmahatIM vINAM jvaladagnishikhopamaH | sasambhamaH samutthAya dR^iShTvA taM nAradaM munim || 11|| AsanAdyupachAraishcha pUjayAmAsa bhUmipaH | kR^itvA tu kushalaprashnaM paprachChAgamakAraNam || 12|| rAjovAcha | kuta AgamanaM sAdho brUhi kiM karavANi te | sanAtho.ahaM kR^itArtho.ahaM tvadAgamanakAraNAt || 13|| iti rAj~no vachaH shrutvA provAcha munisattamaH | adyAshcharyaM mayA dR^iShTaM devaloke nR^ipottama || 14|| tannivedayituM prAptastvatsakAshe suvismitaH | pitA te durgatiM prApto nijakarmaviparyayAt || 15|| sa evAyaM divyarUpavapurbhUtvAdhunaiva hi | devadevaiH stutaH samyagapsarobhiH samantataH || 16|| vimAnavaramAruhya maNidvIpaM gato.abhavat | devIbhAgavatasyAsya shravaNotthaphalena cha || 17|| ambAmakhaphalenApi pitA te sugatiM gataH | dhanyo.asi kR^itakR^ityo.asi jIvitaM saphalaM tava || 18|| narakAduddhR^itastAtastvayA tu kulabhUShaNa | devaloke sphItakIrtistavAdya vipulAbhavat || 19|| sUta uvAcha | nAradoktaM samAkarNya premagadgaditAntaraH | papAta pAdAmbujayorvyAsasyAdbhutakarmaNaH || 20|| tavAnugrahato deva kR^itArtho.ahaM mahAmune | kiM mayA pratikartavyaM namaskArAdR^ite tava || 21|| anugrAhyaH sadaivAhamevameva tvayA mune | iti rAj~no vachaH shrutvApyAshIrbhirabhinandya cha || 22|| uvAcha vachanaM shlakShNaM bhagavAn bAdarAyaNaH | rAjansarvaM parityajya bhaja devIpadAmbujam || 23|| devIbhAgavataM chaiva paTha nityaM samAhitaH | ambAmakhaM sadA bhaktyA kuru nityamatandritaH || 24|| anAyAsena tena tvaM mokShyase bhavabandhanAt | santyanyAni purANAni harirudramukhAni cha || 25|| devIbhAgavatasyAsya kalAM nArhanti ShoDashIm | sArametatpurANAnAM vedAnAM chaiva sarvashaH || 26|| mUlaprakR^itirevaiShA yatra tu pratipAdyate | samaM tena purANaM syAtkathamanyannR^ipottama || 27|| pAThe vedasamaM puNyaM yasya syAjjanamejaya | paThitavyaM prayatnena tadeva vibudhottamaiH || 28|| ityuktvA nR^ipavaryaM taM jagAma munirAT tataH | jagmushchaiva yathAsthAnaM dhaumyAdimunayo.amalAH || 29|| devIbhAgavatasyaiva prashaMsAM chakruruttamAm | rAjA shashAsa dharaNIM tataH santuShTamAnasaH | devIbhAgavataM chaiva paThachChR^iNvantirantaram || 30|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe janamejayenAmbAmakhakaraNa\-devIbhAgavatashravaNapUrvakaM svapitruddhAravarNanaM nAma trayodasho.adhyAyaH || 12\.13|| \section{12\.14 chaturdasho.adhyAyaH | shrImaddevIbhAgavatamahApurANa\-shravaNaphalavarNanam |} sUta uvAcha | ardhashlokAtmakaM yattu devIvaktrAbjanirgatam | shrImadbhAgavataM nAma vedasiddhAntabodhakam || 1|| upadiShTaM viShNuve yadvaTapatranivAsine | shatakoTipravistIrNaM tatkR^itaM brahmaNA purA || 2|| tatsAramekataH kR^itvA vyAsena shukahetave | aShTAdashasahasraM tu dvAdashaskandhasaMyutam || 3|| devIbhAgavataM nAma purANaM grathitaM purA | adyApi devaloke tadbahuvistIrNamasti hi || 4|| nAnena sadR^ishaM puNyaM pavitraM pApanAshanam | pade pade.ashvamedhasya phalamApnoti mAnavaH || 5|| paurANikaM pUjayitvA vastrAdyAbharaNAdibhiH | vyAsabud.hdhyA tanmukhAttu shrutvaitatsamupoShitaH || 6|| likhitvA nijahastena lekhakenAthavA mune | prauShThapadyAM paurNamAsyAM hemasiMhasamanvitam || 7|| dadyAtpaurANikAyAtha dakShiNAM cha payasvinIm | sAla~NkR^itAM savatsAM cha kapilAM hemamAlinIm || 8|| bhojayedbrAhmaNAnante.apyadhyAyaparisammitAn | suvAsinIstAvatIshcha kumArIrbaTukaiH saha || 9|| devIbud.hdhyA pUjayettAnvasanAbharaNAdibhiH | pAyasAnnavareNApi gandhasrakkusumAdibhiH || 10|| purANadAnenaitena bhUdAnasya phalaM labhet | ihaloke sukhI bhUtvApyante devIpuraM vrajet || 11|| nityaM yaH shR^iNuyAdbhaktyA devIbhAgavataM param | na tasya durlabhaM ki~nchitkadAchitkvachidasti hi || 12|| aputro labhate putrAndhanArthI dhanamApnuyAt | vidyArthI prApnuyAdvidyAM kIrtimaNDitabhUtalaH || 13|| vandhyA vA kAkavandhyA vA mR^itavandhyA cha yA~NganA | shravaNAdasya taddoShAnnivarteta na saMshayaH || 14|| yadgehe pustakaM chaitatpUjitaM yadi tiShThati | tadgehaM na tyajennityaM ramA chaiva sarasvatI || 15|| nekShante tatra vetAlaDAkinIrAkShasAdayaH | jvaritaM tu naraM spR^iShTvA paThedetatsamAhitaH || 16|| maNDalAnnAshamApnoti jvaro dAhasamanvitaH | shatAvR^ittyAsya paThanAtkShayarogo vinashyati || 17|| pratisandhyaM paThedyastu sandhyAM kR^itvA samAhitaH | ekaikamasya chAdhyAyaM sa naro j~nAnavAnbhavet || 18|| shakunAMshchaiva vIkSheta kAryAkAryeShu chaiva hi | tatprakAraH purastAttu kathito.asti mayA mune || 19|| navarAtre paThennityaM shAradIye.atibhaktitaH | tasyAmbikA tu santuShTA dadAtIchChAdhikaM phalam || 20|| vaiShNavaishchaiva shaivaishcha ramomA prIyate sadA | sauraishcha gANapatyaishcha sveShTashakteshcha tuShTaye || 21|| paThitavyaM prayatnena navarAtrachatuShTaye | vaidikairnijagAyatrIprItaye nityasho mune || 22|| paThitavyaM prayatnena virodho nAtra kasyachit | upAsanA tu sarveShAM shaktiyuktAsti sarvadA || 23|| tachChaktereva toShArthaM paThitavyaM sadA dvijaiH | strIshUdro na paThedetatkadApi cha vimohitaH || 24|| shR^iNuyAddvijavaktrAttu nityameveti cha sthitiH | kiM punarbahunoktena sAraM vakShyAmi tattvataH || 25|| vedasAramidaM puNyaM purANaM dvijasattamAH | vedapAThasamaM pAThe shravaNe cha tathaiva hi || 26|| sachchidAnandarUpAM tAM gAyatrIpratipAditAm | namAmi hrI.nmayIM devIM dhiyo yo naH prachodayAt || 27|| iti sUtavachaH shrutvA naimiShIyAstapodhanAH | pUjayAmAsuratyuchchaiH sUtaM paurANikottamam || 28|| prasannahR^idayAH sarve devIpAdAmbujArchakAH | nirvR^itiM paramAM prAptAH purANasya prabhAvataH || 29|| namashchakruH punaH sUtaM kShamApya cha muhurmuhuH | saMsAravAridhestAta plavo.asmAkaM tvameva hi || 30|| iti sa munivarANAmagrataH shrAvayitvA sakalanigamaguhyaM daurgametatpurANam | natamatha munisa~NghaM vardhayitvA.a.ashiShAmbA\- charaNakamalabhR^i~Ngo nirjagAmAtha sUtaH || 31|| iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe.aShTAdashasAhasryAM saMhitAyAM dvAdashaskandhe shrImaddevIbhAgavatamahApurANa\- shravaNaphalavarNanaM nAma chaturdasho.adhyAyaH || 12\.14|| || iti shrImaddevIbhAgavate mahApurANe dvAdashaskandhaH samAptaH || || iti shrImaddevIbhAgavatamahApurANe uttarArdhaH sampUrNaH || || iti shrImaddevIbhAgavatamahApurANaM samAptam ||## Encoded and proofread by Vishwas Bhide \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}