% Text title : Prapatti Darshanam Sutrani % File name : prapattidarshanasUtrANi.itx % Category : raama, rAmAnanda, prapatti % Location : doc\_raama % Author : rAmaharShaNadAsajI % Proofread by : Mrityunjay Rajkumar Pandey % Latest update : June 20, 2024 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Prapatti Darshana Sutrani ..}## \itxtitle{.. prapattidarshanasUtrANi ..}##\endtitles ## sUtraH\- athAto prapatti vyAkhyAsyAm || 1|| satrArtha\- aba prabhuprapatti ke rahasyArtha ko kahA jA rahA hai | sUtraH\- aj~na; praj~nayoH mUlechChA ekaiva bhavati || 2|| sUtrArtha\- aj~nAnI aura j~nAnI ke hR^idaya kI mUla kAmanA eka hI hotI hai | sUtraH\- sA sukhechChA || 3|| sUtrArtha\- vaha hai sukha kI ichChA | sUtraH\- AnandAMshena jAtaH || 4|| sUtrArtha\- Anandamaya parabrahma kA a.nsha hone se arthAt Anandamaya se prakaTa hone ke kAraNa | sUtraH\- sa kiM tritApena tapati || 5|| sUtrArtha\- vaha (jIva)kyo.n tritApa se tapatA rahatA hai? sUtraH\- tasyAnveShaNaM mR^iga marIchikAvat || 6|| sUtrArtha\- jIvo.n ke sukha pAne kA prayAsa mR^iga\-marIchikAvat bhrama svarUpa hai | sUtraH\- vedArthaM mananIyam || 7|| sUtrArtha\- vedArtha kA anusandhAna karake tadAkAra ho jAnA chAhie | sUtraH\- vedArthaM kena vijAnIyAt || 8|| sUtrArtha\- vedArtha kisake dvArA jAnA jAya? sUtraH\- itihAsa purANAbhyAm || 9|| sUtrArtha\- itihAsa aura purANa vedopavR^i.nhaNa hai.n ataH veda kA artha inhI.n se nishchaya karanA chAhiye | sUtraH\- ubhayormadhye itihAsaH prabalaH || 10|| sUtrArtha\- dono.n me.n itihAsa shreShTha ThaharatA hai | sUtraH\- rAmAyaNaM mahAbhAratau chetihAsadvayam || 11|| sUtrArtha\-rAmAyaNa aura mahAbhArata do itihAsa hai.n | sUtraH\- ubhayoranayoH rAmAyaNaiva shreShThaH || 12|| sUtrArtha\- ina dono.n me.n shrImad rAmAyaNa shreShThatara hai | sUtraH\- rAmAyaNoktaM sItAyAH puruShakAra vaibhavaM prasiddhaM ato puruShakAra samaye ke ke guNAH shrImapekShitAH || 13|| sUtrArtha\- shrIvAlmIki rAmAyaNa me.n kahA huA shrIsItAjI kA puruShakAra vaibhava prasiddha hai ataH jij~nAsA hotI hai ki puruShakAra karane vAlI shrIsItAjI me.n kauna\-kauna guNa apekShita hokara rahate hai.n, jisake kAraNa shrIsItAjI kI kahI huI, kalyANa vArtA ko shravaNakara, shrIrAmajI jIva\-kalyANa me.n tatpara ho jAte hai.n | sUtraH\- kR^ipA pAratantrya ananyArhatvachApekShita guNAH || 14|| sUtrArtha\- puruShakAra kArya ke liye kartA me.n kR^ipA\-pAratantrya aura ananyArhatva guNa apekShita hai.n | sUtraH\- api cha shamadamAdayaH || 15|| sUtrArtha\- puruShakAra kartA me.n shamadamAdi guNo.n kA bhI darshana honA Avashyaka hai | sUtraH\- kAya sampattirapi samudravat || 16|| sUtrArtha\- shrIsItA jI me.n deha\-vaibhava ke sindhu kA sadA eka rasa darshana hotA rahatA hai | sUtraH\- upadeshena ubhayorvashIkartuM samarthA || 17|| sUtrArtha\- shrIjAnakI jI upadesha ke dvArA Ishvara aura jIva ina dono.n ko vasha me.n karane ke liye samartha hai.n | sUtraH\- IshvaraM (rAmaM)svadeha\-vaibhavena, jIvaM kR^ipayAcha || 18|| sUtrArtha\- Ishvara shrIrAma ko svasaundarya se aura jIva ko ahaitukI kR^ipA se vasha me.n karatI hai | sUtraH\- ubhayorsvAtantryaM nashyati || 19|| sUtrArtha\- vasha me.n karane se Isha\-jIva kA svAtantrya naShTa ho jAtA hai | sUtraH\- AchArya mukhena sItAyAH kAryameva j~nApitam || 20|| sUtrArtha\- AchArya mukha se shrIsItA jI kA puruShakAra kArya hI jAnA jAtA hai | sUtraH\- Ishvaropi puruShakArApekShitaH || 21|| sUtrArtha\- Ishvara bhI puruShakAra apekShita hai | sUtraH\- rAme puruShakAratvaM shriyAM rakShakatvaM na dR^iShyate || 22|| sUtrArtha\- shrIrAma jI me.n puruShakAratva aura shrIsItA jI me.n rakShakatva kA darshana nahI.n hotA | sUtraH\- pAratantryaM vinashyati || 23|| sUtrArtha\- shrIsItA jI yadi rakShaka bana jAe to unakA prabhu\-pAratantrya naShTa ho jAyagA | sUtraH\- aki~nchanatva, Artitva, agatitva, trayadashAmAshritya Ishvara sannidhau tavAsmIti cha yAchanaM adhikArI kR^ityam || 24|| sUtrArtha\- aki~nchanatva, Artitva aura agatitva ke sAtha, mai.n ApakA hU.N kahanA prabhu se, adhikArI kR^itya hai | sUtraH\- prabhu\-pravR^itti\-nivR^itti\-svapravR^itti\-nivR^ittiH prapattiH || 25|| sUtrArtha\- shrIrAma jI kI pravR^itti kA nirAdara karane kA arthAt na mAnane kA jo jIva kA svabhAva bana gayA hai, usakI nivR^itti ho jAnA hI prapatti hai | sUtraH\- prakarSheNapattiH prapattiH || 26|| sUtrArtha\- prakarShatayA praNamya ko praNAma karanA prapatti hai | sUtraH\- prati\-pattiH prapattiH || 27|| prati sambandhI (shAraNya)ko sarvasamarpaNa pUrvaka praNAma karanA prapatti kahalAtI hai | sUtraH\- prapatati prapattiH || 28|| sUtrArtha\- ashru, sharIra aura ahamamAdi kA prabhu\-charaNo.n me.n gira jAnA prapatti hai | sUtraH\- prapattiM nyAso.api kathyate || 29|| satrArtha\- prapatti vidyA ko nyAsa vidyA bhI kahate hai.n | sUtraH\- gR^iha\-rakShakau sharaNamuchyate || 30|| sUtrArtha\- gR^iha aura rakShaka ko sharaNa kahate hai.n | sUtraH\- trikaraNena trayaH || 31|| sUtrArtha\- manasA\-vachasA aura karmaNA bheda se prapatti tIna prakAra kI hotI hai | sUtraH\- Sha.Da vidhA sharaNAgatiH || 32|| satrArthaH\- sharaNAgati ChaH prakAra kI hotI hai | sUtraH\- anukUlasya sa~NkalpaH || 33|| sUtrArtha\- prapatti kA prathama a~Nga prabhu ke anukUla rahane kA sa~Nkalpa hai | sUtraH\- pratikUlasya varjanam || 34|| sunnArtha\- prapatti kA dUsarA a~Nga hai prabhu\-pratikUlatA kA tyAga | sUtraH\- rakShiShyatIti vishvAsaH || 35|| sUtrArtha\- prabhu hamArI rakShA avashya kare~Nge, aisA mahAvishvAsa prapattA ke hR^idaya me.n honA chAhiye | sUtraH\- goptR^itva varaNaM tathA || 36|| sUtrArtha\- prapatti karane vAle ko shAraNya se, apanI rakShA karane ke liye prArthanA karanI chAhiye | sUtraH\- Atma\-nikShepam || 37|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana ko shAraNya ke charaNo.n me.n AtmasamarpaNa kara denA hI sharaNAgati hai | sUtraH\- kArpaNyam || 38|| sUtrArtha\- sharaNAgati kAla me.n shAraNya ke sammukha apanI kArpaNyatA nivedana karanI chAhiye | sUtraH\- desha niyamonAsti || 39|| sUtrArtha\- sharaNAgati ke liye koI desha\-visheSha kA niyama nahI.n hai | sUtraH\- prapatteH kAlasyApi || 40|| sUtrArtha\- prapatti karane ke liye koI kAla visheSha kA bhI niyama nahI.n hai | sUtraH\- naivaniyamo.adhikAriNaH || 41|| sUtrArtha\- prapatti karane vAle adhikArI ke liye bhI koI niyama nahI.n hai | sUtraH\- aj~na\-praj~na bhaktAshcha || 42|| sUtrArtha\- aj~nAnI\-vij~nAnI eva.n bhakti priya bhaktAdi, sabhI bhagavata prapatti kara sakate hai.n | sUtraH\- na shuddhirapekShitA || 43|| sUtrArtha\- shuddhayAshuddhi kA bhI koI niyama nahI.n hai, prapatti samaya me.n | sUtraH\- phala niyamo.api nAsti || 44|| sUtrArtha\- prapatti karane ke phala kA bhI koI niyama nahI.n hai | sUtraH\- prapatti\-dharmaiva prapatterniyamaH || 45|| sUtrArtha\- prapatati dharma ke anusAra sthiti apanAnA hI prapatti kA niyama hai | sUtraH\- na ko.api prAyashchito prapatteH || 46|| sUtrArtha\- prapatti bhraShTa hone para usakA koI prAyashchita nahI.n hai | sUtraH\- svayameva prapattirasti || 47|| sUtrArtha\- prapatti\-patha ke pathika ko patha\-bhraShTa ho jAne para punaH prapatti\-patha ko apanA lenA usakA prAyashchita hai | sUtraH\- mameti chAhaM~nchAnuraktirashuddhiH || 48|| sUtrArtha\- aha.n aura maM tathA inake kAryo.n me.n anurakti honA prapatti kI ashuddhi hai | sUtraH\- upAyenApi svIkArA prapattiH ashuddhAbhavati || 49|| sUtrArtha\- upAyatayA svIkAra karane se bhI siddha\-sAdhana prapatti me.n ashuddhi A jAtI hai | sUtraH\- prapattiH adhikAraM kathayati || 50|| sUtrArtha\- sharaNAgati yaha batalAtI hai ki, he shAraNya ! yaha sharaNAgata rakShA pAne kA adhikArI hai | sUtraH\- prapattiH svarUpaM prakAshayati || 51|| sUtrArtha\- prapatti chetana ke svarUpa ko prakAsha me.n lAtI hai | sUtraH\- ayamAtmA brahmadAsaH shrutirvadati || 52|| sUtrArtha\- yaha jIvAtmA paramotmA kA dAsa hai, aisA shruti kA siddhAnta hai | sUtraH\- rakShakatvenanAvalambanIyAni sAdhanAntarANi || 53|| sUtrArtha\- sAdhananAntaro.n ko rakShaka mAnakara avalambana nahI.n lenA chAhiye sharaNAgata ko | sUtraH\- sarvadharmamayI prapattiH || 54|| sUtrArtha\- sharaNAgati sarva dharmamaya hai | sUtraH\- dvayamantrochchAraNa karmaNA yuktam || 55|| sUtrArtha\- dvayamantra ke uchchAraNa rUpa karma yoga se yukta hai, prapatti | sUtraH\- artha pa~nchaka j~nAnainApiyuktam || 56|| sUtrArtha\- artha pa~nchaka j~nAna se prapatti sarvathA yukta hai | sUtraH\- bhaktirapi dR^ishyate || 57|| sUtrArtha\- prapatti me.n bhakti kA bhI pUrNa darshana hotA hai | sUtraH\- yogaH pade pade || 58|| sUtrArtha\- aShTA~Nga yoga to prapatti paraka mantra me.n pada\-pada me.n dikhAI detA hai | sUtraH\- na sahate sAdhanAntarANi || 59|| sUtrArtha\- sharaNAgati anya upAyo.n ko nahI.n sahatI, upAya rUpa me.n | sUtraH\- sarvaloka shAraNyopi bhaviShya kAlaM na sahate || 60|| sUtrArtha\- sarvaloka shAraNya, sharaNAgata ko phala dene ke samaya bhaviShya kAla ko nahI.n sahate | sUtraH\- prapattirgrAhyA mumukShubhiH || 61|| sUtrArtha\- siddha sAdhana sharaNAgati mumukShu ke dvArA grAhya hai | sUtraH\- sakR^ideva, bhagavad vAkyam || 62|| sUtrArtha\- bhagavadvAkya ke anusAra eka bAra kI huI sharaNAgati hI phala pradAna karane me.n paryApta hai | sUtraH\- iShTaprItervashAt punarpunaH || 63|| sUtrArtha\- apane ArAdhya kI prIti ke vasha me.n hokara bAra\-bAra sharaNAgati kI jA sakatI hai | sUtraH\- antarAya hAni hetutvAdapi || 64|| sUtrArtha\- shArIrika aura mAnasika vidhna upasthita na ho isaliye bhI bArabAra prapatti kI jA sakatI hai | sUtraH\- kAlakShepAya || 65|| sUtrArtha\- kAlakShepa ke liye bhI sharaNAgati mantra bAra\-bAra uchchAraNa kiyA jA sakatA hai | sUtraH\- nAsamarthAt sA svarUpatvAt || 66|| sUtrArtha\- prapatti svarUpAnukUla hone se grahaNIya hai na ki sAdhano.n kI asamarthatA se | sUtraH\- asamarpitasya kutaH premasukham || 67|| sUtrArtha\- premAspada ko sarva samarpaNa kiye binA prema sukha ati durlabha hai | sUtraH\- muNDe\-muNDe matirbhinnnA || 68|| sUtrArtha\- pratyeka vyaktiyo.n kI buddhi bhinna\-bhinna hotI hai | sUtraH\- bahavaH prakArAH || 69|| sUtrArtha\- prapatti anya sAdhano.n se bahuta prakAra se shreShTha hai | sUtraH\- ato karma j~nAna bhakti yogebhyo.api prapattireva sarva shreShThA sarve vadanti || 70|| sUtrArtha\- sabhI shAstra\-purANa\-itihAsa aura santajana prapatti ko sarvashreShTha batalAte hai.n | sUtraH\- nArdhakShaNamapi pR^ithaka bhUtA bhavati || 71|| sUtrArtha\- shrI jI bhagavAna se eka kShaNa ke liye bhI ethaka nahI.n hotI.n | sUtraH\- sItAvishiShTorAmaHH prapattyarthAya || 72|| sUtrArtha\- sItA shakti se samprota shrIrAma jI prapatti\-patha ke siddhi ke liye hI hai.n | sUtraH\- archAvatAre prapattiH svIkAryA || 73|| sUtrArtha\- sadAchAryo.n, shrutiyo.n aura shAstro.n se archAvatAra me.n prapatti karanA svIkAra hai | sUtraH\- tasmin pUrNAt pUrNAH kalyANaguNagaNAH || 74|| sUtrArtha\- kyoki archA bhagavAna me.n sampUrNa divya kalyANa guNagaNa vidyamAna hai | sUtraH\- saulabhyena shreShThaH || 75|| sUtrArtha\- sarva saulabhya guNa ke dvArA to para, vyUhAdi se bhI shreShTha hai | sUtraH\- bhakta pAratantryamapi || 76|| sUtrArtha\- bhaktAdhIna satata rahane ke kAraNa bhI sarvashreShTha hai | sUtraH\- kShamayA pR^ithvI samaH || 77|| sUtrArtha\- archA bhagavAna kShamA me.n pR^ithvI ke sadR^isha hai.n ataH sarvashreShTha hai.n | sUtraH\- (tasmina)akrodhaH || 78|| sUtrArtha\- archAvatAra me.n sthAyI akrodha kA darshana hotA hai | sUtraH\- nAshaktikaH || 79|| sUtrArtha\- archA bhagavAna ashaktika arthAt shaktihIna nahI.n hai.n | sUtraH\- evaM sarveguNAH Ashrayanti || 80|| sUtrArtha\- isa prakAra sabhI divya kalyANa guNa archA vigraha kA Ashraya liye hai.n | sUtraH\- sa aj~na taj~nAbhyA.N shAraNyaH || 81|| sUtrArtha\- archA bhagavAna j~nAnI\-aj~nAnI dono.n ke sarvabhAvena rakShaka hai.n | sUtraH\- svayaM vyakta\-daiva\-saiddha\-mAnuShAH prakArAH || 82|| sUtrArtha\- archA vigraha svaya.n vyakta\-daiva, saiddha aura mAnuSha bheda se chAra prakAra ke hote hai.n | sUtraH\- brahma prApterjij~nAsA || 83|| sUtrArthaH\- prathama to adhikArI ke hR^idaya meM brahma\-prApti kI ichChA honI chAhiye | sUtraH\- sadAchArya varaNam || 84|| sUtrArtha\- brahma jij~nAsA ke pashchAt sadguru varaNa karanA chAhiye | sUtraH\- guruNA pa~ncha saMskAraiH saMskR^itaH || 85|| sUtrArtha\- sadAchArya ke dvArA pa~ncha sa.nskAro.n se sa.nskR^ita hone kA vidhAna hai | sUtraH\- UrdhvapuNDra dharAH sarve prapattipathAnugAminaH || 86|| sUtrArtha\- sharaNAgata sabhI chetana UrdhvapuNDra tilaka dhAraNa kara prathama sa.nskAra se sa.nskR^ita hote hai.n | sUtraH\- tulasikA dAma kaNThaH || 87|| sUtrArtha\- sharaNAgata vaiShNava kA kaNTha me.n tulasI kI mAlA dhAraNa karane vAlA dUsarA sa.nskAra hotA hai | sUtraH\- dhanurbANA~NkitAshcha bAhumUle || 88|| sUtrArtha\- prapatti kartA vaiShNava ke dhanurbANAdi rAmAyudha se bAhumUla ko a~Nkita karanA tIsasa sa.nskAra hotA hai | sUtraH\- rahasya trayopadeshaH || 89|| sUtrArtha\- sharaNAgata vaiShNava ko rahasya traya mantro.n kA upadesha AchArya se prApta karanA chaturtha sa.nskAra hotA hai | sUtraH\- mantre hastagate taddevo hastagataH || 90|| sUtrArtha\- rahasyatraya mantra ke hastagata hone para mantra ke devatA hastagata ho jAte hai.n | sUtra\- bhagavannAma pUrvaka dAsAnta nAmadheyam || 91|| sUtrArtha\- sadAchArya sharaNAgata vaiShNava ko bhagavannAma pUrvaka dAsAnta nAma dete hai.n | sUtraH\- rahasya trayArthasyopadeshaH || 92|| sUtrArtha\- punaH sadAchArya shiShya kI jij~nAsA va yogyatA dekhakara, adhikArI shiShya ko rahasyatraya ke artha kA upadesha karate hai.n | sUtraH\- brahma sambandhena shiShyAn bandhayati || 93|| sUtrArtha\- sadguru shiShya kI prIti\-pratIti kI parIkShA kara, rasAnubhUti ke liye usako brahma\-sambandha se sambandhita karate hai.n | sUtraH\- prabhu prapattiM kR^itvA shiShyaguNAn vardhayati || 94|| sUtrArtha\- kR^ipAmUrti AchArya Ishvara kI sharaNAgati (prArthanA)kara karake shiShya ke sadguNo.n kA varddhana karate hai.n | sUtraH\- sarva samartho.api Aki~nchanatvaM dhArayati || 95|| sUtrArtha\- sadAchArya sarva samartha hote huye bhI, apane ko sadA Aki~nchanatva ke Asana para AsIna karAye rahate hai.n | sUtraH\- na hAniH na nyUnaH || 96|| sUtrArtha\- AchAryAbhimAna se na koI hAni hai aura na anyopAyo se vaha kama hI hai | sUtraH\- pUrNa parabrahmavat AchArya svarUpaH || 97|| sUtrArtha\- AchArya kA svarUpa pUrNa parabrahma ke svarUpa se bhinna nahI.n hai | sUtraH\- IshvaraH karmaphalapradAnAyonmukhaH AchAryaH mokShapradAtumunmukhaH || 98|| sUtrArtha\- Ishvara jIvo.n ke karmAnusAra phala dene vAle hai.n kintu AchArya sabhI jIvo.n ko mokSha mArga me.n chalAne vAle hai.n | sUtraH\- IshvarAdaj~nAnasyApyutpattiH na tu AchAryAt || 99|| sUtrArtha\- Ishvara se aj~nAna kI bhI utpatti hotI hai kintu AchArya se nahI.n, ve mAtra j~nAna\-kiraNo.n ko hI bikherate hai.n | sUtraH\- AchArya tR^iShArtAnAM hastagataM jalamiva naM tu Ishvara || 100|| sUtrArtha\- pyAse ke liye AchArya hastagata svarNa kalashI ke madhura jala ke samAna hai kintu Ishvara nahI.n | sUtraH\- mumukShUNAmAchAryamparitya mAtra bhagavadAshrayo.api hastagata~njalaM tyaktvA varaNa jalechChAvat || 101|| sUtrArtha\- AchArya ko Cho.Dakara mAtra bhagavadAshraya bhI mumukShuo.n ke liye hastagata jala ko Cho.Dakara pyAsa bujhAne ke liye prakR^iti pAra virajAjI ke jala kI ichChA karanA hai | sUtraH\- dR^iShvasturAchAryaH tasmAdadR^iShTa vasturIshvaraH || 102|| sUtrArtha\- isaliye ki AchArya dR^iShTa patha kI vastu hai aura Ishvara adR^iShTa hai | sUtraH\- svarNa cha svarNAla~NkAra miva || 103|| sUtrArtha\- svarNa aura svarNAla~NkAra kI bhA.Nti AchArya aura Ishvara ko sharaNAgata chetana jAnatA hai | sUtraH\- yo AchAryavAnnAsti sa IshvarApriyaH || 104|| sUtrArtha\- jo AchAryavAna nahI.n hai, vaha Ishvara ko priya nahI.n lagatA | sUtraH\- vAri vihInaM kamalaM ravirna poShayati tejena shoShayati || 105|| sUtrArtha\- jala bihIna kamala ko sUrya poShaNa nahI.n karate ulaTe jalA DAlate hai.n | sUtraH\- ataH AchArya varaNaM parameshvarAbhimatam || 106|| sUtrArtha\- ataH AchArya varaNa karanA, parameshvara ko abhimata hai | sUtraH\- na doSha\-sparshaH || 107|| sUtrArtha\- AchAryAbhimAnI ko, bhagavAna ko rakShaka na mAnane kA doSha\-sparsha nahI.n karatA | sUtraH\- AchAryAbhimAnamvashyameva kAryam || 108|| sUtrArtha\- AchAryAbhimAna rUpa pa~nchamopAya avashyameva grahaNIya hai | sUtraH\- AchAryAbhimAninAM gurureva gatiH || 109|| sUtrArtha\- AchAryAbhimAnI kI paramagati sadaguru hI hote hai.n | sUtraH\- bhagavat kai~Nkaryamapi AchArya mukhollAsArtham || 110|| sUtrArtha\- AchArya\-parAyaNa vaiShNava kA bhagavat\-kai~Nkarya bhI AchArya kI prasannatA ke liye hotA hai | sUtraH\- AchAryAbhimAninaM sarvabhAvena bhagavad\-prasAdasya prAptirbhavati || 111|| sUtrArtha\- AchArya\-parAyaNa prapattA ko sarvabhAvena bhagavAna kI pUrNakR^ipA prasAda kI prApti hotI hai | sUtraH\- sarva\-priyobhavati || 112|| sUtrArtha\- AchArya ko sarvasva samajhane vAlA vaiShNava, sabakA priya bana jAtA hai | sUtraH\- ekaiva dharmAchAraH parasparaM paramA prItiH || 113|| sUtrArtha\- AchArya ko sarvasva mAnane vAle tathA bhagavAna ko mAnane vAle dono.n bhakto.n me.n paraspara prIti aura dono.n kI dharmacharyA eka hI hotI hai | sUtraH\- bhagavataH saundaryAdikAya sampattayaH kalyANa guNagaNAshchAvarodhayanti || 114|| sUtrArtha\- bhagavAna ke saundaryAdi deha\-vaibhava aura divya guNagaNa AchAryAbhimAna me.n avarodha karate hai.n | sUtraH\- AchArya\-deha vaibhavaH manuShyavat guNAH Ishvaravat || 115|| sUtrArtha\- AchArya deha kA vaibhava manuShya kI taraha tathA divya guNa\-gaNa Ishvara kI bhA.Nti hote hai.n | sUtraH\- sulabho bhagavadanuraktirnAchAryasya || 116|| sUtrArtha\- bhagavAna kI Anurakti sulabha hai kintu AchArya kI kaThina hai | sUtraH\- bhagavadguNa smaraNena bhava prItirvinashyati || 117|| sUtrArtha\- bhagavAna ke guNo.n kA smaraNa karane se, sa.nsAra kI Asakti ChUTa jAtI hai | sUtraH\- IshvaraM tyaktvA AchArya prItirdurlabhA || 118|| sUtrArtha\- Ishvara kI prIti ko Cho.Dakara, AchArya kI prIti honA durlabha hai | sUtraH\- bhagavadanugraheNa sAdhyamasti || 119|| sUtrArtha\- hA.N ! bhagavat kR^ipA se AchArya prIti sasulabha ho sakatI hai | sUtraH\- sadaguru prAptirapi durlabhA || 120|| sUtrArtha\- prIti kI bAta kauna kahe, sadguru kI prApti bhI durlabha hai | sUtraH\- bhagavadanukampayAchArya lAbhaH || 121|| sUtrArtha\- bhagavata\-kR^ipA\-prasAda se hI AchArya kA lAbha honA kahA gayA hai | sUtraH\- shataputra samaH shiShyaH || 122|| sUtrArthaH\- sachChiShya, sadguru ko shata putroM ke samAna priya hotA hai | sUtraH\- AchAryasyopakAraM smR^itvA shiShyaH pratyupakAraM kartumasamarthaH || 123|| sUtrArtha\- AchArya shrI ke kiye huye upakAra ko smaraNa karake pratyupakAra karane ke liye shiShya sarvathA asamartha hotA hai | sUtraH\- shiShyopi sevayA sadguruM toShayati || 124|| sUtrArtha\- sachChiShya bhI apane samarpaNa va sevA se sadguru ko prasanna rakhatA hai | sUtraH\- ahaM shUnyaH gurora~NgaM svakaM smarati || 125|| sUtrArtha\- aha.n rahita shiShya apane ko AchArya kA a~Nga jAnatA hai | sUtraH\- ahammamAbhAvAdevaM gurucharyA prabhAvAt guru rUpo bhavati || 126|| sUtrArtha\- aha.n aura mama ke abhAva eva.n guru\-sevA ke prabhAva se shiShya guru rUpa ho jAtA hai | sUtraH\- tasmAdAchAryApachAraH kadApi na karaNIyam || 127|| sUtrArtha\- mahopakAraka AchArya kA paribhava kabhI nahI.n karanA chAhiye . sUtraH\- sharaNAgataM prapannaM dvayoH sarvaprAptirbhavati || 128|| sUtrArtha\- sharaNAgata prapanna ko gurudeva aura Ishvara kA sarvasva prApta ho jAtA hai | sUtraH\- sa nishchintyatobhavati || 129|| sUtrArthaH\- prapanna vaiShNava prapatti ke prabhAva se nishchinta ho jAtA hai | sUtraH\- dvandAtIto bhavati || 130|| sUtrArtha\- prapanna dvandvAtIta ho jAtA hai | sUtraH\- AtmArAmo bhavati || 131|| sUtrArtha\- sharaNAgata vaiShNava AtmArAma ho jAtA hai | sUtraH\- bhagavati prema lakShaNA bhaktirprajAyate || 132|| sUtrArtha\- prapatti svarUpa me.n sthita hone se prapanna ke hR^idaya me.n prema lakShaNA bhakti utpanna ho jAtI hai | sUtraH\- sa shrI svarUpo bhavejjanaH || 133|| sUtrArtha\- prapatti svarUpa me.n sthita hokara, prapanna shrIsvarUpa ho jAtA hai | sUtraH\- sa rAmAkAro bhavet || 134|| sUtrArtha\- prapattA, prapatti svarUpa me.n sthita hokara rAmAkAra ho jAtA hai | sUtraH\- AyAnti sarve bhAgavaddharmAH tasyahR^idayAkAshe || 135|| sUtrArtha\- sharaNAgata vaiShNava ke hR^idayAkAsha me.n sampUrNa bhAgavata\-dharma Akara apanA nivAsa banA lete hai.n | sUtraH\- sarva vatvA prapannAya Ishvaro.api paramaH prasanna || 136|| sUtrArtha\- prapanna ko bhagavAna bhI apanA sarvasva dekara hI parama prasanna hote hai.n | sUtraH\- loke.api sukhaM datvA sukhI bhavati || 137|| sUtrArtha\- prapanna bhakta ko loka kI sukha\-sAmagriyA.N dekara sukhI hote hai.n | sUtraH\- prapatti kartR^iNAM doShaM svadoShaM gaNayati || 138|| sUtrArtha\- sharaNAgati karane vAlo.n ke kiye huye doSha ko bhagavAna apanA samajhate hai.n | sUtraH\- bhagavat prasAdAt kai~Nkarya prAptirbhavati || 139|| sUtrArtha\- bhagavAna ke kR^ipA prasAda se hI bhagavat kai~Nkarya kI prApti hotI hai | sUtraH\- svA~Nkamapi dadAtIshvaraH || 140|| sUtrArtha\- sharaNAgata vatsala bhagavAna, sharaNAgata ko apanI goda me.n baiThA kara pyAra karate hai.n | sUtraH\- sevayA Ishvarasya vikasita mukhAmbhojaiva sharaNAgatasya paraM bhogaH || 141|| sUtrArtha\- apanI sevA se prabhu\-vikasita mukhAmbhoja hI sharaNAgata dAsa kA paramabhogya hai | sUtraH\- bhagavachcharaNArvinadaivAshrayaH || 142|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana ke paramAshraya shrI bhagavAna ke yugala charaNArvinda hI hai.n, anya nahI.n | sUtraH\- hastakamalamabhayaM dadAtIshvarasya || 143|| sUtrArtha\- Ishvara kA hastakamala sharaNAgata ke liye abhayakArI hotA hai | sUtraH\- dehAtma chintA prapattiM nAshayati || 144|| sUtrArtha\- samarpita sharaNAgata chetana kI, kI huI deha va AtmA kI chintA prapatti ko naShTa kara detI hai | sUtraH\- abhimAno.api prapattiM nAshayati || 145|| sUtrArtha\- sharaNAgata kA kiyA huA kisI prakAra kA abhimAna prapatti svarUpa ko bhraShTa kara detA hai | sUtraH\- dehAbhimAnaH || 146|| sUtrArtha\- deha me.n Atma\-buddhi honA dehAbhimAna kahalAtA hai | sUtraH\- svarUpAbhimAnaH || 147|| sUtrArtha\- paramAtmA ke svarUpa ke bhItara apanA svarUpa na dekhanA svarUpAbhimAna kahalAtA hai | sUtraH\- upAyAbhimAnaH || 148|| sUtrArtha\- bhagavat\-kR^ipA ko upAya na mAnakara, anya upAyo.n kA Alambana upAyAbhimAna kahalAtA hai | sUtraH\- upeyAbhimAnaH || 149|| sUtrArtha\- upeyAbhimAna bhagavata\-kai~Nkarya\-parAyaNa sharaNAgata chetana me nahI.n honA chAhiye | sUtraH\- kartR^itvAbhimAnaH || 150|| sUtrArtha\- prapatti parAyaNa chetana me.n kartApana kA abhimAna nahI.n honA chAhiye | sUtraH\- j~nAtR^itvAbhimAnaH || 151|| sUtrArtha\- j~nAtApana kA abhimAna bhI prapanna me.n nahI.n rahanA chAhiye | sUtraH\- bhoktR^itvAbhimAnaH || 152|| sUtrArtha\- bhoktApana ke abhimAna ko bhI tyAganA chAhiye | sUtraH\- akR^itakaraNaM varjanIyam || 153|| sUtrArtha\- prapanna ko avihita karma tyAgane yogya hai.n | sUtraH\- bhagavadapachAraH na karaNIyaH || 154|| sUtrArtha\- bhagavadAshraya grahaNa karane vAle ko bhagavadapachAra bhUlakara bhI nahI.n karanI chAhiye | sUtraH\- bhAgavatApachAro.api na kartavyaH || 155|| sUtrArtha\- bhagavadAshrayI ko bhagavAna ke a~NgabhUta bhakto.n kA apachAra kabhI bhI nahI.n karanA chAhiye | sUtraH\- asahyApachAro.atikrUraH || 156|| sUtrArtha\- asahyApachAra to ati krUra hotA hai, ataH isase bachanA chAhiye | sUtraH\- anyAshraya niShedhaH || 157|| sUtrArtha\- bhagavadAshraya ke atirikta anya kA Ashraya nahI.n karanA chAhie | sUtraH\- samarpaNa\-virodhi\-kArya na karaNIyam || 158|| sUtrArtha\- samarpaNa\-virodhI AcharaNa bhUlakara bhI nahI.n karanA chAhiye | sUtraH\- sAdhana virodhI na mapi || 159|| sUtrArtha\- siddha sAdhana sharaNAgati ke virodhI kArya ko kadApi na kare | sUtraH\- anyadevAlambanaM tyAjyam || 160|| sUtrArtha\- anya devAlambana bhI tyAjya hai | sUtraH\- prApya virodhI sarvathaiva tyAjyaH || 161|| sUtrArthaH\- prapatti ke dvArA parama prApya ke virodhI varga ko sarvathA tyAga denA chAhiye | sUtraH\- sheSha bhUtosmyahaM tava (bhagavataH)|| 162|| sUtrArtha\- he puruShottama bhagavAna shrIrAma yaha dAsa ApakA sheSha hai | sUtraH\- akhaNDochchAraNAt || 163|| sUtrArtha\- akhaNDa sharaNAgati mantro.n ke uchchAraNa se prapatti svarUpa kI siddhi hotI hai | sUtraH\- bhagavad bhogyo.asmi || 164|| sUtrArtha\- yaha dAsa, parabrahma puruShottama bhagavAna shrIrAmajI kA bhogya hai, anya kA va apanA nahI.n | sUtraH\- rakShyo.asmi bhagavataH || 165|| sUtrArtha\- he prabho ! yaha dAsa ApakI rakShya vastu hai | sUtraH\- rahasya trayArthamanusandheyam || 166|| sUtrArtha\- rahasyatraya ke artha kA anusandhAna karanA Avashyaka hai | sUtraH\- mantrApachAro niShedhaH || 167|| sUtrArtha\- AchArya pradatta mantra kA apachAra kabhI nahI.n karanA chAhiye | sUtraH\- deva paribhavamapi || 168|| sUtrArtha\- mantra ke devatA kA paribhava bhI nahI.n karanA chAhiye | sUtraH\- tadarthAya prArthanIyaH sadA hariH || 169|| sUtrArtha\- rahasya trayArtha me.n sthiti hone eva.n mantra aura deva me.n apachAra na hone ke liye prabhu se sadA prArthanA karanI chAhiye | sUtraH\- satsa~Ngohi sevanIyaH sharaNAgatena || 170|| sUtrArtha\- prabhu\-premI bhAgavato.n kA sa~Nga, satata sevana karane yogya hai prapattA ko | sUtraH\- tadaviShayaka grantho.api paThanIyaH || 171|| sUtrArtha\- premAbhakti eva.n prapatti vivardhaka grantho.n kA paThana\-pAThana karanA chAhiye | sUtraH\- AtmAnveShaNaM karaNIyaM muhurmuhaH || 172|| sUtrArtha\- prapanna ko apanI AtmA kA anveShaNa bAra bAra karanA chAhiye | sUtraH\- sva\-priya\-nAma kIrtana\-vrataH || 173|| sUtrArtha\- Atmapriya shrI rAmajI ke nAma sa~NkIrtana kA vrata lenA chAhiye | sUtraH\- nAma\-rUpa\-lIlAdhAmaShvanuraktiH || 174|| sUtrArtha\- bhagavAna ke nAma\-rUpa\-lIlA aura dhAma me.n prapanna kI anurakti honI chAhiye | sUtraH\- shrIhari\-guru\-hari bhaktAnAM kai~Nkaryamapi || 175|| sUtrArtha\- shrIhari\-guru aura hari\-bhakto.n kI sevA sadA karanI chAhiye | sUtraH\- harerma~NgalAnushAsanaM svarUpAnukUlam || 176|| sUtrArtha\- hari bhagavAna kA ma~NgalAnushAsana karanA sharaNAgata prapanna chetana ke svarUpAnukUla hai | sUtraH\- bhava brahmamayaM draShTumabhyAsaH || 177|| sUtrArtha\- prapanna, sa.nsAra ko brahmamaya dekhane ke liye tadanusAra abhyAsa kare | sUtraH\- daivI sampattirgrAhyA mumukShubhiH || 178|| sUtrArtha\- mokSha kAmiyo.n ke liye daivI sampatti grAhya hai | sUtraH\- naichyAnusandhAnaM kuryAt || 179|| sUtrArtha\- sharaNAgata ko naichyAnusandhAna karate rahanA chAhiye | sUtraH\- svaprapattimaparAdha koTermatvA kShamApanamapi || 180|| sUtrArtha\- apanI kI huI prabhu kI sharaNAgati ko bhI prabhu kA aparAdha hI kiyA hai, samajhakara kShamA karane kI prArthanA karanA bhI naichyAnusandhAna kA eka a~Nga hai | sUtraH\- svAparAdha kAriShu kShamA\-kR^ipA\-kR^itaj~natA upakArANi karaNIyAni || 181|| sUtrArtha\- apanA aparAdha karane vAlo.n ke prati kShamA\-kR^ipA\-kR^itaj~natA aura upakAra karanA chAhiye | sUtraH\- \ldq{}sarve bhavantu sukhinaH\rdq{} abhilAShayati || 182|| sUtrArtha\- prapanna sabako sukha svarUpa dekhane kI abhilAShA karatA hai | sUtraH\- sa sarvaM praNamati || 183|| sUtrArtha\- prapatti karane vAlA chetana sampUrNa ja.Da\-chetanAtmaka jagata ko praNAma karatA hai | sUtraH\- atonAbhyasUyetakamapi || 184|| sUtrArtha\- isaliye prabhu\-samarpita chetana ko kisI kI asUyA nahI.n karanI chAhiye | sUtraH\- sa sarvahitaika rataH || 185|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana sarvahita karane ke svabhAva se sa.nyukta hotA hai | sUtraH\- sarvatra samadarshanaH || 186|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana sarvatra sama dR^iShTi vAle hote hai.n | sUtraH\- dinacharyA shruti\-sAdhu\-sadAchAyairranumoditA || 187|| sUtrArtha\- sharaNAgata kI dinacharyA shruti\-shAstra\-santa aura sadAchArya se anumodita hotI hai | sUtraH\- shiShyAtma rakShaNasya sadAchAryaH sadA chintayet || 188|| sUtrArtha\- shiShya kI AtmA ke rakShaNa kA chintana sadAchArya sadA karatA rahe | sUtraH\- svarUpa hAni dattApahAra doShashcha || 189|| sUtrArtha\- apane hI Atma\-rakShaka banane se svarUpa kI hAni aura dattApahAra doSha prApta hotA hai | sUtraH\- shiShyo.api AchArya dehAnuraktiM tasya sharIra rakShaNatva~ncha chintayet || 190|| sUtrArtha\- sadshiShya ko bhI AchArya\-deha me.n paramA prIti eva.n unake deha kI rakShA kA chintana karanA chAhiye | sUtraH\- AchArya svarUpo vinashyati || 191|| sUtrArtha\- AchArya kA svarUpa naShTa ho jAtA hai | sUtraH\- AchAryaH svavastumAdAya evaM shiShyaH AchArya vastu mAdAya deha yAtrAM kuryAt || 192|| sUtrArtha\- AchArya kA sharIra\-nirvAha ApanI vastu se aura shiShya\-deha\- prayojana AchArya vastu se honA chAhiye | sUtraH\- anyathA AchAryaH apUrNaH evaM shiShyaH chauro bhaviShyati || 193|| sUtrArtha\- uparyukta vArtA ke viparIta AcharaNa se AchArya kA svarUpa apUrNa aura shiShya kA svarUpa chaura ho jAyagA | sUtraH\- ato shiShya svarUpo sharIravat dharmavat evaM bhAryAvat prayuktaH || 194|| sUtrArtha\- ataH shiShya kA svarUpa AchArya ke prati sharIra ke samAna, dharma ke samAna aura bhAryA ke samAna manIShiyo.n dvArA kahA gayA hai | sUtraH\- evaM AchArya svarUpo.api sharIrIvat, dharmIvat, pativat prayuktaH || 195|| sUtrArtha\- isI prakAra apane prati sambandhI shiShya ke prati AchArya kA svarUpa sharIrI, dharmI aura satpati ke sadR^isha kahA gayA hai.n | sUtraH\- ekaikaM svArthena na varaNIyam || 196|| sUtrArtha\- AchArya aura shiShya eka dUsare ko bhautika\-svArtha ke liye na varaNa kare.n | sUtraH\- shiShyaH AchArya sevanaM amAyA ahaM vihInen kuryAt || 197|| sUtrArtha\- shiShya, AchArya kA sevana aha.n\-vihIna Chala Cho.Dakara kare | AchAryo.api vAtsalyena shiShyamputrAdadhikaM kR^ipayA pAlanaM kuryAt || 198|| sUtrArtha\- AchArya bhI vAtsalyAdi guNo.n ko purassara karake apanI ahaitukI kR^ipA dvArA svaputra se adhika mAnakara pAlana kare | sUtraH\- shiShyen guru gauravamprakaTaM bhavati || 199|| sUtrArtha\- shrI sadguru deva kA gaurava, shiShyo.n ke dvArA surakShita eva.n prakAshita rahatA hai | sUtraH\- AchArya kR^ipayA shiShyasya svarUpasthitirbhavati || 200|| sUtrArtha\- AchArya\-kR^ipA se shiShya kI svarUpa sthiti bana pAtI hai | sUtraH\- evaM parasparaM hita\-prayaM kuryAt || 201|| sUtrArtha\- AchArya aura shiShya paraspara eka\-dUsare ke hita aura priya karane kI cheShTA se yukta hote hai.n | sUtraH\- latA vR^id.hdhyarthAya shAkhAmiva || 202|| sUtrArtha\- latA kI parivR^iddhi ke liye jaise koI shAkhA sahAyikA siddha hotI hai, usI prakAra AchAryopadiShTa vArtA kI vR^iddhi ke liye bhAgavato kI upayogitA hai | sUtraH\- sAdhana samu~nchayaH na hetu bhUtaH prabhu prAptyarthAya na akR^itakaraNa samu~nchayaH virodhAya samarthaH || 203|| sUtrArtha\- parabrahma puruShottama bhagavAna kI prApti ke liye mahAna se mahAna sarva sAdhano.n kA samujvaya samartha nahI.n ho sakatA aura na sampUrNa avihita karmo.n kA samu~nchaya\-virodhaka bana sakatA | sUtraH\- ato bhagavatprApti heturbhagavatkR^ipaiva || 204|| sUtrArtha\- ataH prabhu\-prApti ke liye bhagavatkR^ipA hI kAraNa hai | sUtraH\- ArtapUrNA prapattireva kR^ipA prapte; kAraNam || 205|| sUtrArtha\- Arti pUrNa prapatti hI bhagavat\-kR^ipA\-prApti kI hetu\-bhUtA hai kintu upAya svarUpA nahI.n kyo~Nki bhagavAna hI sarva svatantra nira~Nkusha svAmI hai.n | sUtraH\- bharatasya prapattirnAsiddhA || 206|| sUtrArtha\- shrIbharata jI kI sharaNAgati asiddha nahI.n huI apitu shIghra phalapradA siddha huI hai | sUtraH\- shrIrAmasya prapattirapi || 207|| sUtrArtha\- samudra ke prati kI huI shrIrAma jI kI sharaNAgati bhI asiddha nahI.n huI | sUtraH\- ato prapattireva garIyasI, prapatireva garIyasI, parapattireva garIyasI || 208|| sUtrArtha\- isaliye trisatya hai ki prapatti hI shreShTha hai, prapatti hI shreShTha hai, prapatti hI shreShTha hai | sUtraH\- prapattikartR^iShu varNAshrama dharmAnusAreNa kAryAkArya vyavasthitirbhavati na vA || 209|| sUtrArtha\- parabrahma puruShottama bhagavAna kI sharaNAgati karane vAle prapanna me varNAshrama dharma ke anusAra kAryAkArya vyavasthiti hotI hai yA nahI.n? sUtraH\- shAstra saMrakShaNaM prapatteranukUla kAryam || 210|| sUtrArtha\- shAstra sa.nrakShaNa karanA prapatti kA svarUpAnukUla kArya hai | sUtraH\- anyathA pAtitya bhayam || 211|| sUtrArtha\- anyathA patana kA bhaya hai | sUtraH\- sarvochcha sthiteprAptau vedAH svayameva tasyopari shAsanaM na kurvanti || 212|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana kI sarvopari sthiti ho jAne para, veda svaya.n usake Upara se apanA shAsana uThA lete hai.n | sUtraH\- sa~nchita kriyamANAni karma phalAni svayameva vinashyanti || 213|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetano.n ke kiye huye sa~nchita aura kriyamANa karmA ke phalakartA ko na prApta hokara svaya.n vinaShTa ho jAte hai.n | sUtraH\- guruNA bodhanIyaH muhurmuhuH || 214|| sUtrArtha\- prapatti\-patha\-vichalita sAdhaka, sadguru dvArA bAra\-bAra bodha karAne yogya hai | sUtraH\- bhAgavatApachArosyAta || 215|| sUtrArtha\- bhAgavatApachAra ho jAyagA | sUtraH\- tasyahitArthAya Ishvara prapattimevaM ma~NgalAnushAsanaM kuryAt || 216|| sUtrArtha\- sadguru ko shiShya\-hita\-chintana karake prabhu kI sharaNAgati eva.n usakA ma~NgalAnushAsana karanA chAhiye | sUtraH\- bharata sadR^ishaM svasvarUpam || 217|| sUtrArtha\- shrIbharata jI ke samAna Atma svarUpa hotA hai | sUtraH\- rAmaH parasvarUpasya sAkShAt mUrtiH || 218|| sUtrArtha\- shrIrAma jI mahArAja parasvarUpa kI sAkShAt mUrti hai.n | sUtraH\- upAyasya svarUpo sItAvat || 219|| sUtrArtha\- upAya kA svarUpa shrIjAnakI jI kI bhA.Nti jAnanA chAhiye | sUtraH\- upeya\-prItirlakShmaNavat || 220|| sUtrArtha\- upeya\-prIti shrIlakShmaNa jI ke samAna honI chAhiye | sUtraH\- ato kai~Nkarya karmaNi utkR^iShTApakR^iShTa bhAvanA na kuryAt kadAchan || 221|| sUtrArtha\- ataeva bhagavat kai~Nkarya me.n U.Ncha\-nIcha kA vichAra kabhI nahI.n karanA chAhiye | sUtraH\- virodhI svarUpo kaikeyIvat || 222|| sUtrArtha\- virodhI svarUpa kaikeyI ke sadR^isha hotA hai | sUtraH\- svarUpaj~na sharaNAgatasya sarva samIchInaM bhavati || 223|| sUtrArtha\- svarUpaj~na sharaNAgata chetana kA saba kuCha samIchIna hotA hai | sUtraH\- sharaNAgatasyAsamIchInaM samIchInaM bhavati || 224|| sUtrArtha\- sharaNAgata kA asamIchIna bhI samIchIna ho jAtA hai | sUtraH\- sharaNAgata virodhakasya durdashA bAlivat || 225|| sUtrArtha\- sharaNAgata chetana se virodha karane vAle kI durdashA vAli vAnara kI bhA.Nti hotI hai | sUtraH\- prapattiM kR^itvA tat virodhI kArya kartAraH dvivida vat || 226|| sUtrArtha\- sharaNAgati karake sharaNAgata virodhI kArya karane vAle kI dashA dvivida vat hotI hai | sUtraH\- sharaNAgati samarthakasya gatirhanumAnavat || 227|| sUtrArtha\- sharaNAgati siddha sAdhana kA samarthana karane vAle kI gati shrI hanumAna jI jaisI hotI hai | || shrIsItArAmArpaNamastu || ## Encoded and proofread by Mrityunjay Rajkumar Pandey \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}