% Text title : Brahmatarkastavah % File name : brahmatarkastavaH.itx % Category : shiva, appayya-dIkShita, dhyAnam % Location : doc\_shiva % Author : Appayya Dixit % Transliterated by : Vani V % Proofread by : Vani V % Description/comments : The scan includes the commentary/vyAkhyA by the author himself. % Latest update : February 3, 2022 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Brahmatarkastavah ..}## \itxtitle{.. brahmatarkastavaH ..}##\endtitles ## || shrIH || uchchAvachairupaniShadvachanaprakANDai\- runmIlitashrutigaNairupabR^iMhaNaishcha | yatsAdaraM samuditaM yaminAmupAsyaM tadbrahma sha~NkarabhavAniti tarkayAmaH || 1|| yadbrahmalakShaNatayA shrutisUtrasiddhaM tatkAraNatvamanumoditayA shikhAdyaiH | atyAshramopaniShadA hara choditAni tvayyeva kAraNavachAMsi samarpayanti || 2|| puShpeShushAsana purANagiro.apyanalpA\- stvaM brahma netara iti pratipAdayanti | shabdArthayoradhigatAdadhikaikarUpyA\- nmUlashrutIrapi shivasvavashaM nayantyaH || 3|| dvaipAyanaH sa bhagavAnitihAsaratne dharmAtmaje viTapirUpakamAdadhAnaH | brahmeti sha~Nkara girA vyapadishya mUlaM tvaM brahma shAshvatamiti prakaTIchakAra || 4|| viShNurdvijAshcha viShamAkSha pR^ithaggR^ihItA vedastapo.api cha na chetanamadhyayogyam | vAchyA cha tatsthitikR^iti kvachidasya vR^itti\- rmUlatvarUpaNavashAditi nirvisha~Nkam || 5|| sAhyena kR^iShNa iva tasya hi rAjyasiddhA \- vAshIrmukhena mukhajA iva cha tvamIsha | mUlaM kapAladhara nityamanugraheNa tanmadhyapAThaviShayastadasi tvameva || 6|| kairAtaparvaNi tura~NgamamedhavR^itte kailAsashailagamane shatarudriye cha | sauShuptikAdiShu cha sha~Nkara pANDaveShu sAnugrahatvamadhikaM hi tava prasiddham || 7|| pratyakShameva bhavatA nihatA kurUNAM senA tatastu nihatA maghavatsutena | yuktaM kimetadatishAyi yudhiShThirArthe mUlaM tvadanyadiha mugdhamR^igA~Nkamaule || 8|| uktaM mayaiva nihatA iti shauriNA ya\- ttatraivato vijaya eva paraM nirAsyaH | sAhyaM sa shaurirapi yasya balena chakre teShAM mahesha tava tasya kathaM nirAsaH || 9|| yaddeva darshitavatA hariNA tathoktaM tadvishvarupamapi tAvakameva manye | pArthAya nAthitavate pararupadR^iShTiM tena trilochana tadeva hi darshanIyam || 10|| yuktaM tadetadata eva hi mokShadharme tenArjunaM prati nijaM vapurAsthitena | devena tena nihatAnhatavAnasIti tvayyeva tadvachanaparyavasAnamuktam || 11|| prAguktasarvamahimopachitaM hi tatra rUpaM paraM shiva didR^ikShitamarjunena | gItoditashcha mahimA sakalo.api nAtha spaShTaM tvadIya iti kaurmagirA pratImaH || 12|| gItAsu yachCharaNamIshvarameva kurvi\- tyuktaM surendratanayaM prati mAdhavena | uktvA kariShya iti tena tavaiva pUjA yachcha vyatanyata tato.api tathA pratImaH || 13|| a~NguShThamAtramadhisUtragaNaM pumAMsaM brahmeti yachChukaguruH sa vinirNayAya | IshAna ityabhidhayA tvayi kLLiptarUDhyA tvAM brahma tena cha shiva sphuTayA~nchakAra || 14|| evaM pramANaparipATikayA vishA~NkaM brahma tvamityavadhR^ite.api jalandharAre | Aropitaistvayi paraM jananAdidoShai\- stvaM brahma neti vadataH pratibodhayAmaH || 15|| kalpAdiShu druhiNakeshavarudrarUpai\- stvattastvameva bhagavanpravibhAgamAptaH | taireva teShu viShamAkSha parasparasmA\- dAvirbhavannanukaroShi jayaiShivR^ittim || 16|| deva tvameva niTilAdyadi dhAtR^iviShNvo\- rAvirbabhUvitha tatastava ko nikarShaH | nAsApuTAnna hi vidherna cha tasya pautrA\- jjAto.asi viShNuriva nApi manuShyamAtrAt || 17|| nAstyeva te puruShavIryakaNAnuShakti\- rna straiNagarbhavasatirna cha yonijatvam | vyaktyA paraM kvachana te shiva yadyavadya\- metaiH kiyatkhalu vibho na bhavenmurAreH || 18|| abhyarthanopagamapUrvamakarmavashya\- mAvedayadbhiravatAramimaM samastam | paurANikaiH prakaTitA parihArarIti\- rvishvesha hanta viditAviditA khalAnAm || 19|| kAlAgnirudravapuShA bhagavanbhavArti kalpAvasAnasamayeShu hara~njanAnAm | gR^ihNAsi sha~Nkara tamaH karuNaikamUrtiH shastraM nR^iNAM vraNarujaM shamayanniva tvam || 20|| nidrAlutA na tava sha~Nkara shakyasha~NkA krauryaM kimapyanuchite viShaye na dR^iShTam | nAnyo.api kashchana guNastamaso vikAraH sha~NkayA kathaM tava budhaistamasAbhibhUtiH || 21|| sattvapravartanakarastvamasi pratItaH sattvaM tanushcha tava sattvamayashcha yattvam | etAvadadritanayAdhipa sAttvikatvaM kiM sambhavetkvachana tAmasatAvirodhi || 22|| ugrastvamuttaratayA jagataH samastA\- dbhUyAsamugra iti tatparatA hi dR^iShTA | bhImo.asi sha~Nkara niyantR^itayA.akhilAnAM vedaH praNauti yata eva mahadbhayaM tvAm || 23|| sa~NkhyAtishAyiguNa sattvanidhistvameva j~nAnaM sukhaM cha yadi sattvaguNAdavApyam | jAnImahe tadubhayaM tvadadhInamIsha jAbAlasUnR^itamukhairnanu janmabhAjAm || 24|| vidyApradaM varada vishvasimaH kamanyaM vidyAdhipe bhavati vishvagurau pratIte | sarvaj~nanAmani samunmiShadinduchUDe savyArdhavigrahasamAkalitAtmavidye || 25|| shambhuH shruto.asi nanu tR^iptivirAgashAlI vairAgyachihnabharitashcha maheshvarastvam | taM tvAmapArasukhasAgaramantareNa kasmAtsukhaM bhavitumarhati dehabhAjAm || 26|| yajjIvaratnamakhilAgamalAlanIyaM ye cha trinetra mR^iDasha~NkaranAmadheye | etairapi sphuTamananyasamAshrayaM te vikhyApyate sakalajIvasukhapradatvam || 27|| yatpAshupatyamavR^iNoriti nityavANI shaMsatyavaimi tata eva tadIsha nityam | nityaM yadiShTahavirAdividhistavAya tasyaiva kalpayati sA hi vareNa lAbham || 28|| shaknoti naiva pashupAshapatInvivektuM muktaH kathaM bhavati mohita eSha lokaH | ityAkalayya bhagavanyadi vA vareNa spaShTIchakartha tadidaM kimu dUShaNAya || 29|| kiM te.atha vA varavR^iteH phalachintanena lIlaiva shUladhara santatamIdR^ishI te | uddishya kiM phalamavAptasamastakAmaH shashvatsR^ijasyavasi saMharasi prapa~ncham || 30|| AgantukaM yadi bhavettava pAshupatya\- martho.api nistarati nAnupapattisImAm | saMsAriNo hi sakalAH pashavo niruktAH syAdAdimatkathamadhIshvara tatpatitvam || 31|| AstAM patitvamadasIyamidaM pashutvaM nArhatyadhIsha kathamapnyadhunAtanatvam | yadyasti tasya varaNashravaNeShu kAchi\- nnirvAharItiraparA na kimatra sA syAt || 32|| mAyAdipAshadR^iDhabandhavimohitAnAM yatsvAmikarmakaraNaM yajanAdirUpam | gauNaM pashutvamidameva hi dehabhAjA\- metachcharAcharapate kathamAdimatsyAt || 33|| tvAmAmananti paramIshvaramIshvarANAM tvAM daivataM cha paramaM khalu daivatAnAm | tvAmeva nAtha paramaM cha patiM patInAM kasmAdR^itaM varada vishvasimo varaM te || 34|| ga~NgA dhR^itA na bhavatA shiva pAvanIti nAsvAdito madhura ityapi kAlakUTaH | saMrakShaNAya jagatAM karuNAtirekA\- tkarmadvayaM kalitametadananyasAdhyam || 35|| ga~NgApi naiva bhavatA karicharmadhAri karicharmadhAri\- nmUrdhnA dhR^itA madhuriposhcharaNAtkSharantI | kiM tu prasAdanaparAya bhagIrathAya dattvA varaM shatadhR^iteH sadanAtpatantI || 36|| sApi tvada~NgapatitA nitarAM pavitrA jAtA tatastvadabhiShekajalopameti | svarlokavAsibhiranantaramAdR^itAsI\- dye mUrdhabhirdadhAti te charaNAvasR^iShTam || 37|| ujjR^imbhaNe yadukulAdhipaterudAsthA bAlendushekhara purA kila bANayuddhe | etAvatA vikalatAM tava vikramasya loke khalAH katichidIshvara kalpayanti || 38|| ojIyasAmasi varaH sthirakArmuko.asi bhImo.asi sarvajagatAmakhileshvaro.asi | itthaM tvayi shrutishataiH parigIyamANe kiM nAma jalpati janaH shiva kimpachAnaH || 39|| kalpAntaradruhiNakoTikaroTimAlA\- bhasmA~NgarAgakamaThA~NgavarAhashR^i~NgaiH | Akalpa eva tava ma~Ngalavigrahasya sarvottaraM tava balaM kimu na vyanakti || 40|| yasyAMshakaiH sharabhabhairavavIrabhadrai\- rAmarditA hariviri~nchapurandarAdyAH | vishvesha tasya tava vikramabhUribhAve sAkShyaM ta eva samupAdadate kimanyaiH || 41|| kalpadrumAharaNaShaTpurashAsanAdi yaddattayaiva yadurADataniShTa shaktyA | tasmi~nshiva pratihatiM tava pauruShasya mUrkhoditAM bata sa eva kathaM saheta || 42|| shaptastvayA shatamakhasya ripuH sa yuddha\- mabhyarthayannasurabhAvavilopanAya | mattulya eva samare madamasya doShNAM kaNDUbharotthamachirAdapaneShyatIti || 43|| devyA cha deva vachanaM tava nirvahantyA sampAditA samarasampaduShAnidAnA | yatra tvayA harimukheNa bhujAvalepA\- tprachyAvya saiSha nihitaH pramathAdhipatye || 44|| shailI cha te samuditA shashikhaNDachUDa bhakte vibhAvayasi yadbhavato.adhikatvam | AdAya chakramabhidivyanadItanUjaM yAmeva so.apyanusasAra yadupravIraH || 45|| dattaM cha shauryamadhikaM bhavataiva tasmai tachchenmahesha kalayApi na pAlayethAH | Asha~Nkaya vAkyamakhilaM bhavato mR^iSheti vedAgameShvapi janA vimukhA bhaveyuH || 46|| etaistvayA girisha hetubhireva tasmi\- nnAviShkR^itaM kimapi tatsahajaM na tejaH | kAmAndhakatripuravAsijalandharAdyai\- ryasmindaraprakaTite shalabhatvamAptam || 47|| dagdhe tavAkShidahanena charAchare.asmi\- nmatvAkhilaM bhuvanameva mahAshmashAnam | tatra sthitiM vibudhanAtha tavAsahAyAM santaH shmashAnavasatiM samudAharanti || 48|| sandhyAsu bhUtagaNabhairavabhadrakAlI\- saMrambhajanmajagadApadapAsanAya | tadgochareShu pitR^ikAnanabhUmiShu tvaM tattAdR^ishaM girisha tANDavamAtanoShi || 49|| shrIkaNTha tAvakacharitrarahasyarIti\- metAdR^ishIM ka iva vetti naraH suro vA | tvannAmarUpaguNachintanapuNyameva vyAjena kenachidavAptumiha shramo me || 50|| shashvachcheto mama pashupate shAlmalIpuShpatulyA\- nanyAndevAnatilaghuphalaprApakAnvarjayitvA | padAmbhoje tava parimiladdivyabhR^i~NgAvalIDhe chandrApIDa shrayatu satataM cha~ncharIkasya lIlAm || brahmopendrapramukhavinuta brahmatarkastavo.ayaM bhaktigrAhyastavamiti bhagavannirmito bhaktimAtrAt | pAdadvandve tava karuNayA nirguNo.api tvadIye pUjApuShpaprakarapadavImeSha puShNAtu nityam || iti shrImadbhAradvAjakulajaladhikaustubhashrImadadvaitavidyAchArya\- shrIvishvajidyAjishrIra~NgarAjAdhvarivarasUnunA shrImadappaya dIkShitena kR^ito brahmatarkastavaH sampUrNaH || ## Encoded and proofread by Vani V \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}