% Text title : Skandaproktam Bhasmatattvopadesham % File name : skandaproktaMbhasmatattvopadesham.itx % Category : shiva, upadesha, advice, shivarahasya % Location : doc\_shiva % Transliterated by : Ruma Dewan % Proofread by : Ruma Dewan % Description/comments : shrIshivarahasyam | IshvarAkhyaH dashamAMshaH | adhyAyaH 5 | 1-39|| % Latest update : September 8, 2024 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Skandaproktam Bhasmatattvopadesham ..}## \itxtitle{.. skandaproktaM bhasmatattvopadesham ..}##\endtitles ## (shivarahasyAntargate IshvarAkhye) \- skandajaigIShavyasaMvAde \- skanda uvAcha \- shrIbhAlalochanenaiva bR^ihajjAbAlasambhavam | bhasmoktaM vimukterhi janma janmavatAM mune || 1|| shrR^iNuShva sAvadhAnena tvamekAgreNa chetasA | sadyojAtodbhavAt vaktrAt pR^ithivI samajAyata || 2|| pR^ithivIrUpiNI yA sA gaurjaj~ne kapilAkhyayA | nandA sA nAmato vipra tasyAM bhUtirbabhUva ha || 3|| vAmadevamukhAchChambhorvAryagre samajAyata | kR^iShNavarNA tato bhadrA tasyAM vai bhasitaM sitam || 4|| prakhyAtaM munishArdUla shUlapANiprasAdakR^it | aghoravaktrAdabhavat lelihAnanojjvalatprabhaH || 5|| vahnirahnAya jagatAM madhyAhnArkashatopamaH | raktA cha vai shvetavarNA surabhiH samajAyata || 6|| tasyAM hi bhasma sa~njAtaM bhAsanaM pAvanaM param | tatpUruShamukhAdvAyuH sarvAyuH kAraNo mahAn || 7|| tasmAchChvetA.abhavadvarNA sushIlA gauH payasvinI | tasmAtkShAraM samutpannaM kSharastaptakulaM mune || 8|| IshAnavaktrAdAkAsho vyomakeshAdvabhUva ha | tasmAchcha chitravarNAbhUt sumanA sA payasvinI || 9|| tadgomayotthA rakShA.abhUt sAkShAt tryakShaprasAdakR^it | vidyA shAntiH pratiShThA cha shAntyatItA manonmanI || 10|| kalAH pa~nchasamutpannAH kramo.ayaM sha~NkarAj~nayA | vibhUtirbhasitaM bhasma kShAraM rakSheti vai mune || 11|| bhavanti pa~nchanAmAni pa~nchavaktrodbhavAni hi | aishvaryakAraNA bhUtirbhasma sarvAghabhakShaNAt || 12|| bhAsanAdbhasitaM proktaM kShAraNAtkShAramApadAm | saMsArabhayabhItAnAM rakShA saMrakShaNAnmune || 13|| agnIShomAtmakaM bhasma samproktaM munisattama | eko vahniryathA yaj~ne samindhetAdhvare tadA || 14|| bahurUpo munishreShTha tathedaM bhasma pAvanam | atanordevadevasya aShTamUrteH pinAkinaH || 15|| agnirityuchyate raudrI ghorA yA taijasI tanuH | somaH shakyA.amR^itamayaH shAntiH kIrtikarI tanuH || 16|| amR^itaM yatpratiShThA sA tejovidyAkalA svayam | sthUlasUkShmeShu bhUteShu te eva rasatejasI || 17|| dvividhA tejaso vR^ittiH sUryAtmA chAnalAtmikA | vaidyutAdimayaM tejo madhurAdimayo rasaH || 18|| tejorasavibhedena jagadvyAptaM charAcharam | agneramR^itaniShpattiramR^itenAgniriShyate || 19|| ata eva haviH klR^iptaM mune sarvamukheShu cha | haviShA sasyasampattirvR^iShTiH sasyAbhivR^iddhaye || 20|| vistR^iptAH surAH sarve agnIShomAtmakaM jagat | UrdhvashaktimayaH somo hyadhaH shivamayo.analaH || 21|| AbhyAM sampuTitaM yasmAchChashvadvishvamidaM jagat | agnirUrdhvaM jvalatyeSha yAvatsaumyaM parAvR^itam || 22|| yAvadasyAspadaM saumyamamR^itaM visR^ijatyadhaH | ata eva hi kAlAgniradhastAchChaktirUrdhvagA || 23|| yAvatA dahanashchordhvamadhashchAplAvanaM bhavet | AdhArashaktividhR^itaH kAlAgnirayamUrdhvagaH || 24|| tathaiva nimnagaH somaH shivashaktipadAspadaH | shivashchordhvamayaH shaktirUrdhvashaktiradhaH shivaH || 25|| taditthaM shivashaktibhyAM (vinA) na vyAptamiha ki~nchana | asakR^ichchAgninA dagdhaM jagattadbhasmasAtkR^itam || 26|| agnervIryamidaM prAhustadvIryaM bhasma yattataH | yashchetthaM bhasmasadbhAvaM j~nAtvA hi snAti bhasmanA || 27|| agnirityAdibhirmantrairdagdhapAshaH sa uchyate | agnervIryaM tu tadbhasma somenAplAvitaM punaH || 28|| ayogayuktA prakR^itiradhikArAya kalpate | yogayuktaM tu tadbhasma plAvyamAnaM samantataH || 29|| shAktenAmR^itavarSheNa svAdhikArAnnivartayet | ato mR^ityu~njayAyetthamamR^itaplAvanaM satAm || 30|| shivashaktyamR^itasparshe labdha eva kuto mR^itiH | yo veda gahanaM yuddhaM plAvanaM cha tathoditam || 31|| agnIShomamayaM jagatsthiracharaM sambhAvitaM sha~NkarAt sArAsAravichArasAgaramahApArINadhuryA mune | jAnantyeva gatAgateShu nitarAmutkR^iShTabhAvAbhave bhAvA eva bhave.api bhAvaparamA bhasmaikabhAvAsadaH || 34|| agniShTomapuTodbhavena bhasitA lokA va bhUShA~NgakAH shA~NgA eva bhavanti bhAgyaparamAH pApaughabha~NgAshayAH | dagdhAna~NgamahA~Ngasa~NgabhujagAbhogA~Ngali~NgArchakAH puNyApArapata~Nga bhAvabhavanAste pAvanA bhUtale || 35|| yo vA kovA vibhUtyA bhavati hi kalito divyadehastripuNDraiH sarveShAmapi pAvano hi sabhavetsvAlokasa~Ngena hi | tatsa~Ngena cha khaNDitAghanichayo bhUyo bhavedvai jano jAnanti shrutiyuktisUktivachanaistadbhasmano.amba prabho || 36|| AryAvartasthitAryAH shrutigaditamahApUtabhasmAdibhirye puNDraM bhAlatale nidhAya vimalaM sarvAghasa~NghojjhitAH | sharvasyaiva samarchanapriyatarA garvAdivargojjhitAH | te vIryairadhikAstaranti bhuvanaM hyAchAryavR^ittisthitAH || 37|| bhasmedaM smarahantR^ibhAlaphalakAla~NkArabhUtaM sadA pApaughAtulaghasmaraM smR^itikR^itAM budhyAdibodhapradam | j~nAnaM chApi dishetyume vidhighR^itaM tiryaktrikAleShvapi sarveShAmavisheShato dvijagaNeShUktaM visheSheNa hi || 38|| samAmnAtAmnAya prabalavachanenAlamitara\- pramANAnAM sa~NghaiH shrutigaditasImAnusAraNam | pramAdo no bhUtyai bhavati sukha kItirnavinasha\- chChivotkarShaj~nAnaM bhavati cha vimuktaH parataram || 39|| || iti shivarahasyAntargate skandaproktaM bhasmatattvopadeshaM sampUrNam || \- || shrIshivarahasyam | IshvarAkhyaH dashamAMshaH | adhyAyaH 5 | 1\-39|| ## - .. shrIshivarahasyam . IshvarAkhyaH dashamAMshaH . adhyAyaH 5 . 1-39.. Notes: Skanda ##skanda## speaks to Jaigīṣavya ##jaigIShavya## about the origin of Bṛhajjābāla ##bR^ihajjAbAla##. He explains about the origin Pañcatattva ##pa~nchatattva## from ŚivaPañcamukha-s ##shivapa~nchamukhAH##; viz. Pṛthivī ##pR^ithivI## - Sadyojāta ##sadyojAta## Vāri ##vAri## - Vāmadeva ##vAmadeva## Vahni ##vahni## - Aghora ##aghora## Vāyu ##vAyu## - Tatpuruṣa ##tatpuruSha## Vyoma ##vyoma## - Īśāna ##IshAna## Five types of Bhasma are described i.e. BhasmaPañcanāmāni ##bhasmapa~nchanAmAni## viz., Vibhūti ##vibhUti##, Bhasita ##bhasita##, Bhasma ##bhasma##, Kṣāra ##kShAra##, Rakṣā ##rakShA##. The AgniṢomātmaka ##agniShomAtmaka## and ŚivaŚaktyātmaka ##shivashaktyAtmaka## Nature of The Universe, and the Nature of Kālāgni ##kAlAgni## is defined in context of Yoga ##yoga##. ŚivaRahasyam daśamāṃśaḥ ##shivarahasyaM dashamAMshaH## has several chapters devoted to Bhasma ##bhasma## - it’s preparation, application, related mantra-s etc.## ## Proofread by Ruma Dewan \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}