% Text title : Kumara Tantram % File name : kumAratantram.itx % Category : subrahmanya, tantra % Location : doc\_subrahmanya % Proofread by : Preeti N. Bhandare pnbhandare at gmail.com % Description/comments : Edited by E.M. Kandaswami Sarma (Vykarana Shiromani) 1974 % Acknowledge-Permission: Shridhar Ayer % Latest update : December 27, 2022, Skanda Shashthi Pausha, Shukla Shashthi, April 25, 2023 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Kumara Tantram ..}## \itxtitle{.. kumAratantram ..}##\endtitles ## OM subrahmaNyAya namaH | \section{anukramaNikA} 1\. prathamaH paTalaH \- kaushikaprashne tantrAvatArakrama | 2\. dvitIyaH pATalaH \- mantroddhAra vidhiH | 3\. tR^itIyaH paTalaH \- shauchAchamanavidhiH | 4\. chaturthaH paTalaH \- snAnAnuShThAnavidhiH | 5\. pa~nchamaH paTalaH \- nityapUjAvidhiH | 6\. ShaShThaH paTalaH \- naivedyavidhiH | 7\. saptamaH paTalaH \- agnikAryavidhiH | 8\. aShTamaH paTalaH \- nityotsavavidhiH | 9\. navamaH paTalaH \- kuNDalakShaNa | 10\. dashamaH paTalaH \- maNDala vidhiH | 11\. ekAdashaH paTalaH \- dIkShAvidhiH | 12\. dvAdashaH paTalaH \- snapanavidhiH | 13\. trayodashaH paTalaH \- skandotsavavidhiH | 14\. chaturdashaH paTalaH \- prAyashchittavidhiH | 15\. pa~nchadashaH paTalaH \- jIrNoddhAravidhiH | 16\. ShoDashaH paTalaH \- vAstuhomavidhiH | 17\. saptadashaH paTalaH \- shAntihomavidhiH | 18\. aShTAdashaH paTalaH \- dishAhomavidhiH | 19\. ekonaviMshaH paTalaH \- mUrtihomavidhiH | 20\. viMshaH paTalaH \- pa~nchagavyavidhiH | 21\. ekaviMshaH paTala \- pa~nchAmR^itavidhiH | 22\. dvAviMshaH paTalaH \- bAlasthApanavidhiH | 23\. trayoviMshaH paTalaH \- samprokShaNavidhiH | 24\. chaturviMshaH paTalaH \- pratimAlakShaNavidhiH | 25\. pa~nchaviMshaH paTalaH \- shUlasthApanavidhiH | 26\. ShaDviMshaH paTalaH \- achalasthApanavidhiH | 27\. saptaviMshaH paTalaH \- chalaberapratiShThAvidhiH | 28\. aShTAviMshaH paTalaH \- shaktyastrasthApanavidhiH | 29\. ekonatriMshaH paTalaH \- garbhanyAsavidhiH | 30\. triMshaH paTalaH \- AdyeShTakAvidhiH | 31\. ekatriMshaH paTalaH \- prAsAdalakShaNavidhiH | 32\. dvAtriMshaH paTalaH \- mUrdhneShTikAvidhiH | 33\. trayastriMshaH paTalaH \- prAkAralakShaNavidhiH | 34\. chatustriMshaH paTalaH \- parivAravidhiH | 35\. pa~nchatriMshaH paTalaH \- karaNalakShaNavidhiH | 36\. ShaTtriMshaH paTalaH \- pAdukAprokShaNavidhiH | 37\. saptatriMshaH paTalaH \- AtmArthayajanavidhiH | 38\. aShTatriMshaH paTalaH \- tailAbhya~NgavidhiH | 39\. ekonachatvAriMshaH paTalaH \- mAsapUjAvidhiH | 40\. chatvAriMshatpaTalaH \- a~NkurArpaNavidhiH | 41\. ekachatvAriMshatpaTalaH \- mahAvallIdevasenAsthApanavidhiH | 42\. dvichatvAriMshatpaTalaH \- sumitrasthApanavidhiH | 43\. trichatvAriMshatpaTalaH \- gajasthApanavidhiH | 44\. chatushchatvAriMshatpaTalaH \- rathapratiShThAvidhiH | 45\. pa~nchachatvAriMshatpaTalaH \- mahAbhiShekavidhiH | 46\. ShaTchatvAriMshatpaTalaH \- skandakalAnyAsavidhiH | 47\. saptachatvAriMshatpaTalaH \- mAtR^ikAnyAsavidhiH | 48\. aShTachatvAriMshatpaTalaH \- subrahmaNyakavachavidhiH | 49\. ekonapa~nchAshatpaTalaH \- pradakShiNanamaskAravidhiH | 50\. pa~nchAshatpaTalaH \- AchAryalakShaNavidhiH | 51\. ekapa~nchAshatpaTalaH \- sAyarakShAvidhiH | \newpage \section{AmukhaM} nijashaktibhittinirmita\- nikhilajagajjAlachitranikurumbaH | sa jayati shivaH parAtmA nikhilAgamasArasarvasvam || ayi bhoH vipashchidapashchimAH AgamAbhij~nAH sajjanAH | vij~nAtameva hi bhavatAM yatkila paramakAruNiko vishvavandyaH sakalakalyANaguNagaNaikanilayo bhagavAn pashupatiH lokAnanujighR^ikShuH svayaM prashnottarairvAkyaiH tantrAparAbhidhamAgamaM samavatArayat, yachcha kalpabhedena pravAhAnAdividhayA avichChedenAnuvartamAnaM, prAchInArvAchInatantraj~naparamparayA sAtishayaM paripoShitaM, pratisaMskR^itaM, prachAritaM, prasAritaM sat charIvarti iti | AgataM pa~nchavaktrAttu gataM cha girijAnane | mataM cha vAsudevasya tasmAdAgamamuchyate || gurushiShyapade sthitvA svayaM devaH sadAshivaH | prashnottarapadairvAkyaiH tantraM samavatArayat || iti mahAsvachChandatantre AgamaniruktipUrvakaM tantrAgamayoranarthAntaramabhyadhAyi | \ldq{}AsamantAt gamayati abhedena vimR^ishati pArameshaM svarUpamiti kR^itvA parashaktirevAgamaH, tatpratipAdakastu shabdasandarbhaH tadupAyatvAt shAstrasya,\rdq{} iti svachChandodyote Agamapadasya arthaM vivR^iNvan, IshvarasvarUpapratipAdakashabdarAshiriti prakaTIkR^itam | \ldq{}AgachChanti buddhimArohanti yasmAt abhyudayaniHshreyasopAyAH sa AgamaH\rdq{} iti vAchaspatimishrAH tattvavaishAradyAmavochan | idamAgamashAstraM nityamanAdi, vedamUlatvAt | na jAtvakartR^ikaM kashchidAgamaM pratipadyate | bIjaM sarvAgamApAye trayyevAdau vyavasthitA || iti vaiyyAkaraNatallajabhartR^ihariNA AgamAnAM pravAhAnAditvapratipAdanena nityatvamanumoditam | \ldq{}tAni pUrvAgameShu vichChinneShu anyeShu praNetR^iShu AgamAntarAnusandhAne bIjavadavatiShThante | tAnyeva bIjAnyAsAdya punaH praNetR^ibhirAgamA nibadhyante iti pravAhAnAditvaM siddhamiti nAgamA apramANam\rdq{} iti vAkyapadIyaTIkAkArAH granthakArAshayaM vishadIchakruH | pa~nchavaktrodgatatvoktyA Agamasya nityatAyAH na kShatiH | shrIkaNThAchAryaiH shAstrayonitvAdhikaraNe vedAnAM IshvarapraNItatve.api nityatvasyAviruddhatA suShThu upapAditA | taddatrApi | \ldq{}pralaye vedAnAM parameshvarabuddhigochara tayaivAnuvR^ittiH, sargAdau tu teShAM parashravaNago charatayA vaikharIvR^ittivishiShTatvena parameshvarapraNItatvaM ityubhayamapyavirodhenopapadyate\rdq{} iti shivArkamaNidIpikAkArAH appayyadIkShitAH asandigdhamabhyavadan || maivaM, \ldq{}tatpUrvapUrvakramamanusaratA shambhunA nirmitAstAH sAkShAdeva pramANaM sa hi bhavati tato naiva kasyApi hAniH\rdq{} iti nayamaNimAlAkAravachanaM shrIkaNThAshayaM vishadayadvijR^imbhate | \ldq{}ahameva pashUnAmadhipatirasAnIti tasmAt rudraH pashUnAmadhipatiH\rdq{} iti tripurabhedanashulkarUpeNa svayaMvR^itapashupatikasya, aShTAdashAnAmetAsAM vidyAnAM bhinnavartmanAm | AdikartA kaviHsAkShAchChUlapANiriti shrutiH || sadyojAtastu R^igvedo vAmadevo yajuH smR^itaH | aghoraH sAmavedastu puruSho.atharva uchyate | IshAnashcha surashreShThaH sarvavidyAtmakaH smR^itaH || ityAdyArSheyavachanAnumoditasya veda\-vedA~Nga \-tadupabR^iMhaNasamastavidyAtmakasya jagadavanaikajAgarUkasya parameshvarasya sadyojAtavAmadevAghoratatpuruSheshAna\-mukhapa~nchakanirgalitakAmika\-yogaja\-kAraNa\-prasR^ita\-ajita\-dIpta\- aMshumatsupra\-bheda\-vijaya\-niHshvAsa\-svAyambhuva\-anala\-vIra\-raurava mukuTa\-vimala\-chandraj~nAna\-bimba\-prodgIta\-lalita\-siddha\-santAna\- kiraNa\-vAtula\-sUkShma\-sahasra\-sarvottara pArameshvarAbhidhAnAM j~nAnavij~nAnAtmakaihikAmuShmikAbhyudayani shreyasoyapAya\- varNanaparasadAshivAbhinnavibhinnadevatoddeshyasA~NgopA~NgapUjA kriyAvidhiprayogaprakAshakAtmakAgamaprabhedAnAM prAmANye, ko vA sachetAHsandegdhi | sadAshivasamudIritAnAM aShTAviMshatyAgamabhedAnAM svarUpaM kAmike tantrAntareShu cha vistareNa pratipAditam | shrImadabhinavaguptAchAryaistantrAloke shaivAgamasyAShTAviMshatiprabhedatvamullikhitam\- \ldq{}dashAShTAdasha vasvaShTabhinnaM yachChAsanaM vibhoH\rdq{} iti || sarvatantrasvatantraiH shrImadappayyadIkShitaiH shivArchanachandrikAyAM\- strotasyUrdhve bhavejj~nAnaM shivarudrAbhidhaM dvidhA | kAmajaM yogajaM chintyaM maukuTaM chAMshumatpunaH || aShTAviMshatirityevamUrdhvasrotovinirgatAH || ityAdinA shaivAgamasyAShTAviMshatividhA vivR^itA | shrImadbhiH bhAskarAchAryaiH saubhAgyabhAskare tripurasundarIvarNana\-vyAjena kAmikaprabhedAnAmAgamAnAM nAmanirdeshaH kR^itaH\- kAmikaM pAdakamalaM yogajaM gulphayoryugam | pAdadvayA~NgulIrUpe kAraNaprasR^itAhvaye || ajitA jAnunoryugmaM dIptamUrudvayaM vibhoH | pR^iShThabhAgeMshumAnasya nAbhiH shrIsuprabhedakam || vijayaM jaTharaM prAhuH niHshvAsaM hR^idayAtmakam | svAyambhuvaM stanadvandvaM analaM lochanatrayam || vIrAgamaH kaNThadesho rurutantraM shrutidvayam | mukuTaM mukuTaM tantraM bAhavo vimalAgamaH || chandro j~nAnamuraH proktaM bimbaM vadanapa~Nkajam | prodgItatantraM rasanA lalitaM gaNDayoryugam || siddha lalATaphalakaM santAnaM kuNDaladvayam | kiraNaM ratnabhUShA syAt vAtulaM vasanAtmakam || a~NgopA~NgAni romANi tantrANyanyAni kR^itsnashaH | evaM tantrAtmakaM rUpaM mahAdevyA vichintayet || iti aShTAviMshatyAgamAnyatamalalitAgamAntargataM prakR^itaM kaumAraM tantram | lalitAgamasya \ldq{}lalitaM lalitAttaraM komAra\rdq{} miti trayA bhedAH uktAH | IshvaraH svavidyAguroH kumArasya pUjA kriyAvidhipratipAdakaM tantraM sA~njalibandhaM pR^iShTavate kaushikAyopadidesha | tantre.asmin uktam\- Ishvara uvAcha\- yattvayA choditaM tantraM tatpravakShyAmi kaushika | kumAratantramadhunA nityaM naimittikaM tataH || iti kAmike Agamotpattau, uttarakAmike gotranirNayapaTale, kAraNe prashnapaTale cha kumAratantrollekhaH kR^itaH | \ldq{}mantrabhedA bhavedatra kriyAbhedo na vidyate | aShTAviMshatitantreShvapyanuktaM sa~NgrahedbudhaH\rdq{} || iti prashnapaTalAntyavachanAt j~nAyate kumArapUjAkriyAvidhipratipAdakeShvAgamAntareShvanuktA visheShavidhaya evAtra sa~NgR^ihItAH iti | tantramidaM prashnamantroddhArashauchAchamanasnAnAnuShThAna\- nityapUjAnaivedyAgnikAryanityotsavakuNDalakShaNamaNDalaguhadIkShA\- snapanaskandotsava\- prAyashchittAdyekapa~nchAshatpaTalavibhaktaM kumArasya pUjA kriyAvidhimupadishati | ida~ncha tantraM granthalipyAM mudritapUrvamapi idAnIM aprApyaM vartate | granthalipimudraNAta auttarANAM tAntrikANAM apraveshaM paryAlochya,devanAgarIlipyAM mudraNAya prayatna AdR^itaH | tantramidaM prAchInaM tAlapatralikhitaM granthalipyAM ekaM kAgajalikhitaM AndhralipyAM ekaM, granthalipyAM mudritaM ekaM iti Ahatya granthatrayeNa saMvAdya saMshodhya apekShitapAThabhedapurassaraM devanAgarIlipyAM mudritaM bhavatsamakShamupahArIkR^itam | jIrNAlayoddharaNadharmato.api garIyasi atra viluptaprabandhapunarujjIvane shramasAdhye vyavasAye pravR^ittAnAM vArdhavayamapyanAdR^itya aviratodyamAnAM dAkShiNAtyArchakasa~Nghasa~nchAlakAnAM shrIsvAminAthashivAchAryANAM mahIyAnayaM saMrabhaH AgamikAnAM abhij~nAnAM prashaMsApAtratAmAvahati | koshasaMvAde, saMshodhane, pAThabhedanirNaye cha sotsukaM dattAvadhAnAH mama suhR^idaH shrImatparameshvaranAmAnaH AgamikaiH nUnaM bahumAnArhAH | atyantajAgarUkatayaitadgranthasampAdane kR^itaparishramANAM shrIkandasvAmishivAchAryANAmAdyo.ayamudyogaH stutyo vidvadAdaraNIyashcha | idaM grantharatnaM tatra tatra apekShitAnAM mantrabhAgAnAM vivaraNapurassaraM, AgamAntarasaMvAdasahitaM prayogavisheShANAM vivechanapUrvakaM mudrAlakShyanirdeshena sAkaM sammudrya prakAshayitavyamiti sa~NkalpitamAsIt | kintu shreyAMsi bahuvidhnAni iti rItyA pade pade vidhnavAhulyAt AgamikAnAmAkA~NkShApUrti manasi nidhAya prakAshane avilamba AdR^itaH | yathAsa~NkalpitaM chedaM tantraM prakAshameShyatIti vishvasimi | itthaM vidvajjanavidheyaH ke. vi. sheShAdrinAthasharmA sAhitya \-AyurvedashiromaNiH sAhityAchAryaH 31\-1\-1975 saMskR^itakala shAlA, madrapurI | \chapter{OM} OM shivAbhyAM namaH | || atha kumAratantram || \section{1\. prathamaH paTalaH \- kaushikaprashne tantrAvatArakrama} kailAsashikhare ramye bhUtasandhairniShevite | siddhagandharvasa~NgIte vichitrakusumojjvale || 1\.1|| devarShiyakShagandharvadivyastrIgaNasevite | tatrAsInaM mahAdevaM sphurati sphATike sthale || 1\.2|| devaM trilochanaM natvA prA~njaliH kaushiko muniH | prasIda devadevesha prasIda vR^iShabhadhvaja || 1\.3|| prasIda parameshAna bhava sarvaj~na sha~Nkara | (parameshAna bharga) prasIda me virUpAkSha prasIda vR^iShasa~nchara || 1\.4|| prasIda manmathArAte kAlakAla prasIda me | prasIda gaurIramaNa ga~NgAdhara maheshvara || 1\.5|| prasIda vishvadevesha prasIda skandavatsala | stutvaivaM parayA bhaktyA paryapR^ichChan mahAtapAH || 1\.6|| kumAratantraM bhagavan shrotuM kautUhalaM hi me | kAraNAkhyaM mahAtantraM granthakoTipravistaram || 1\.7|| bahmaNe yat purA proktaM tvayA sarvavidA mudA | tasmiMstantre samAkhyAtaM kaumAraM tantramIshvaram || 1\.8|| tat tantramakhilaM deva vistareNa vada prabho | Ishvara uvAcha\- yat tvayA choditaM tantraM tat pravakShyAmi kaushika || 1\.9|| kumAratantramadhunA nityaM naimittikaM tataH. kAmyaM cha trividhaM proktaM rAjarAShTrAbhivR^iddhaye || 1\.10|| tantrasa~NkaradoSheNa rAjarAShTraM vinashyati | tasmAt kumAratantroktamArgeNaiva guhaM yajet || 1\.11|| mantroddhAravidhiM pUrvaM shauchamAchamanaM tataH | snAnAnuShThAnamArgaM cha subrahmaNyArchanAvidhim || 1\.12|| naivedyaM chAgnikAryaM cha nityotsavavidhiM tataH | kuNDAnAM lakShaNaM chaiva maNDalasya tu lakShaNam || 1\.13|| guhadIkShAvidhAnaM cha snApanAnAM tu lakShaNam | (snapanasya cha lakShaNam) skandotsavavidhiM chaiva prAyashchittavidhAnakam || 1\.14|| jIrNoddhAravidhiM chaiva vAstuhomakramaM tataH | shAntihomavidhAnaM cha dishAhomavidhiM punaH || 1\.15|| mUrtihomavidhAnaM cha pa~nchagavyavidhiM tataH | pa~nchAmR^itavidhiM chaiva bAlasthApanamArgakam || 1\.16|| samprokShaNavidhiM chaiva pratimAlakShaNaM tataH | dArushUlapratiShThAM cha sarvaberapratiShThikAm || 1\.17|| chalaberapratiShThAM cha guhAstrasya pratiShThikAm | garbhanyAsavidhAnaM cha tathaiva prathameShTikAm || 1\.18|| prAsAdalakShaNaM chaiva tato mUrdhneShTikAvidhim | prAkAralakShaNaM chaiva parivAravidhiM tataH || 1\.19|| lakShaNaM kAraNAnAM tu pAdukAprokShaNaM tataH | AtmArthayajanaM chaiva tailAbhya~NgavidhiM tataH || 1\.20|| mAsapUjAvidhiM pashchAda~NkurArpaNamArgakam | mahAvallIdevasenAsthApanasya vidhiM tataH || 1\.21|| sumitrasthApanaM chaiva gajasthApanamArgakam | rathapratiShThikAM chaivApyabhiShekavidhiM tataH || 1\.22|| tataH skandakalAnyAsaM shrIsubrahmaNyamAtR^ikAm | shrIsubrahmaNyakavachaM pradakShiNanamaskriyAm || 1\.23|| AchAryalakShaNaM chaiva sAyaM rakShAvidhiM tataH | shayyAgR^ihapraveshaM cha pravakShyAmi yathAkramam || 1\.24|| mantrabhedo bhavedatra kriyAbhedo na vidyate | aShTAviMshatitantreShvapyanuktaM sa~Ngrahed budhaH || 1\.25|| iti shrI kumAratantre kaushikaprashne tantrAvatArakramo nAma prathamaH paTalaH | \section{2\. dvitIyaH paTalaH \- mantroddhAravidhiH} Ishvara uvAcha\- mantroddhAraM pravakShyAmi shR^iNu kaushika suvrata | sthale manorame shuddhe chakraM kR^itvA lipiM tathA || 2\.1|| archayitvA yathAnyAyaM raktachandanapuShpakaiH | yeneShTamAgamat teShAM tachChR^iNuShva mahAmune || 2\.2|| (yatheShTamagamaddevAH) akArAdivisargAntamavargamiti choditam | kakArAdikShakArAntaM pa~nchapa~nchAkSharANi tu || 2\.3|| akArAdikShakArAntamaShTavargAH prakIrtitAH | ## See the note at the end## aShTavargadvitIyaM tu skandabIjamidaM param || 2\.4|| ShaShThAnalasamopetaM bindunAdasamAyutam | mUlamantramidaM j~neyaM sarvakAmArthasiddhidam || 2\.5|| ayaM mUlamantraH \- OM srUM skandAya namaH | (1) aShTavargadvitIyaM cha ShaShThasvarayutaM punaH | chaturdashasvaraM tasya bindunAdasamAyutam || 2\.6|| subrahmaNyachaturthyantaM namo.antaM praNavAdikam | OM sUM sauM subrahmaNyAya namaH | (2) dvivargaprathamaM chaiva ShaShThAnalasamAyutam || 2\.7|| kavargaprathamaM chaiva pa~nchamasvarasaMyutam | kumAramantramitthaM syAd bindunAdavibhUShitam || 2\.8|| OM krUM kuM kumArAya namaH | (3) aShTavargadvitIyaM tu pa~nchamasvarasaMyutam | svAmin guhAya mantrAnte namo.antaM praNavAdikam || 2\.9|| bindunAdasamAyuktaM sarvakAmArthasiddhidam | OM suM svAmin guhAya namaH | (4) saptavargasya pa~nchArNaM chaturthasvarasaMyutam || 2\.10|| sharavaNabhavabIjaM syAd bindunAdasamAyutam | (sharavaNabhavasya) svanAmAdyakShareNaiva namo.antaM praNavAdikam || 2\.11|| OM shI shaM sharavaNabhavAya namaH | (5) aShTavargatR^itIyaM tu agnimAyAsamAyutam | tasya vargAdimaM chaiva bindunAdasamAyutam || 2\.12|| idaM bIjaM vijAnIyAt ShaNmukhAya namo.antakam | OM hrIM ShaM ShaNmukhAya namaH | (6) atha pa~ncha brahmabIjAni\- sakAraM prathamaM binduH sadyojAtasya bIjakam || 2\.13|| OM saM sadyojAtAya namaH | (7) tR^itIyasvarasaMyuktaM vAmadevamudAhR^itam | OM siM vAmadevAya namaH | (8) pa~nchamasvarasaMyuktamaghoraM brahmabIjakam || 2\.14|| OM suM aghorAya namaH | (9) ekAdashasvaropetaM puruShaM paripaThyate | OM seM tatpuruShAya namaH | (10) trayodashasvaropetamIshAnaM pa~nchamaM vinduH || 2\.15|| OM soM IshAnAya namaH | (11) iti pa~ncha brahmabIjAni | atha ShaDa~NgamantrAH\- akShi 2 veda 4 rasA 6 ditya 12 manu 14 ShoDashabhiH 16 svaraiH OM sAM hR^idayAya namaH; OM sIM shirase svAhA; OM sUM shikhAyai vaShaT; OM saiM kavachAya huM; OM sauM netratrayAya vauShaT; OM saH astrAya phaT | iti ShaDa~NgamantrAH | (12) hR^idayAdyastraparyantaM ShaDa~NgaM parikIrtitam || 2\.16|| OM sAM sIM sUM saiM sauM saH bIjAdyantaM cha vidyAM cha namo.antaM cha namo yajet | atha mahAvallIbIjamantraH\-\- saptavargachaturthaM cha (tva) agnimAyAsamanvitam || 2\.17|| bindunAdasamAyuktaM mahAvallyAstu bIjakam | OM vrIM mahAvallyai namaH | (13) aShTavargatR^itIyaM cha (tva) agnimAyAsamAvR^itam || 2\.18|| bindunAdasamAyuktaM devasenAsubIjakam | OM devasenAyai namaH | (14) atha ShaNmUrtimantrAH\- subrahmaNyaH kumArashcha harasUnuH surAgrajaH || 2\.19|| senApatiH sureshashcha ShaNmUrtiriha kathyate | svanAmAdyakShareNaiva namo.antaM praNavAdikam || 2\.20|| ShaNmUrtInAM hi kathitaM sAmprataM tu samAsataH | OM suM subrahmaNyAya namaH; OM kuM kumArAya namaH; OM haM harasUnave namaH; OM suM surAgrajAya namaH; OM seM senApataye namaH; OM suM sureshAya namaH || iti mUrtimantrAH | (15) jagadbhUshcha vachadbhUshcha vishvabhUrudrabhUstataH || 2\.21|| brahmabhUshcha bhuvobhUshcha shrutau ShaNmUrtayaH punaH | OM jagadbhuve namaH; OM vachadbhuve namaH; OM vishvabhuve namaH; OM rudrabhuve namaH; OM brahmabhuve namaH; OM bhuvanabhuve namaH || iti ShaNmUrtimantrAH | (16) atha parivArAShTakamantrAH \- gajAgnI cha yamashchaiva rakSho vAruNavAyavaH || 2\.22|| somaH sumitro vasumAn parivArAH prakIrtitAH | svanAmAdyakShareNaiva bindunAdasamAyutAH || 2\.23|| OM gaM gajendrAya namaH; OM aM agnaye namaH; OM yaM yamAya namaH; OM naM nirR^itaye namaH; OM vaM varuNAya namaH; OM yaM vAyave namaH; OM saM somAya namaH; OM suM sumitrAya namaH; iti parivAradevatAmantrAH | (17) atha mayUrabIjam\- ShaShThavargAntimaM bIjaM mAyAnalasamAyutam | bindunAdasamAyuktaM mAyUraM bIjamuchyate || 2\.24|| OM mrIM mayUrAya namaH | iti mayUramantraH | (18) atha shaktibIjam\- saptavargAntimaM bIjaM mAyAgnisamabindukam | shaktibIjamidaM proktaM sarvakAmArthasiddhidam || 2\.25|| OM shrIM shaktaye namaH | iti shaktimantraH | (19) atha navashaktibIjamantrAH\- shakunI revatI pUtA mahApUtA nishIthinI | mAlinI shyAmalA bud.hdhyA navamI vishvatomukhI || 2\.26|| (shyAmalA buddhA) svanAmAdyakShareNaiva namo.antaM praNavAdikam | OM shaM shakunyai namaH; OM raM revatyai namaH; OM yaM pUtAyai namaH; OM maM mahApUtAyai namaH; OM naM nishIthinyai namaH; OM maM mAlinyai namaH; OM shaM shyAmalAyai namaH; OM baM buddhayai namaH; OM vaM vishvatomukhyai namaH || iti navashaktimantrAH | (20) atha pa~nchAyudhamantraH shaktishchaiva dhanushchaiva sharashchAkShaH kamaNDaluH || 2\.27|| pa~nchAyudhamidaM proktaM svanAmapraNavAdikam | OM shaM shaktaye namaH | OM dhaM dhanuShe namaH | OM shaM sharAya namaH | OM aM akShAya namaH | OM kaM kamaNDalave namaH || iti pa~nchAyudhamantraH | (21) athAShTamUrtimantraH\- kArtikeyo vishAkhashcha guhashchaivAsurAntakaH || 2\.28|| senAnIH ShaNmukhashchaiva mayUravAhanastathA | shaktipANiriti khyAtA ete chaivAShTamUrtipAH || 2\.29|| OM asya shrI skandaShaDakSharI mahAmantrasya | shaktiH R^iShiH | devIgAyatrI ChandaH | shrI ShaNmukho devatA | vaM bIjam | bhaM shaktiH | maM kIlakam | mama iShTasid.hdhyarthe jape viniyogaH || yantraH \- ShaTkoNantu praNavamabhito mA chamAryANamishre | ShaDvarNaM syAdvasuyugadale bindunAdaM kalArNam || kAmyaM triMshadvidashadalayutaM mantravarNaiShShaDa~Ngam | shrImachchakraM sharavaNabhavasyeShTasiddhipradAyi || nyAsaH \- OM vaM hR^idayAya namaH | OM chaM shirase svAhA | OM bhuM shikhAyai vaShaT | OM veM kavachAya hum | OM naM netrebhyo vauShaT | OM maM astrAya phaT | dhyAnam \- naumyAditya pradIptaM dvidashanayanakaM ShaNmukhaM mandahAsam | vAmA~Nge susthitAyAssarasiruhadhR^itA.ali~NgitAyAH priyAyAH | uttu~NgorustanAgre vihitakaratalaM bhItikheTAdishUla\- hrAdinyuddIptashaktIShvasanaghanagadA kukkuTAbjeShu hastam || ShaDakSharamantraH | vachadbhuve namaH | ayabhiShTakAmyamantraH | OM vaM varadasenAnye bAhuleyavachadbhuve skanda skandasubrahmaNyAya namaH | svAmin guhAya huM phaT || skandagAyatrI \- OM kArtikeyAya vidmahe shaktihastAya dhImahi | tannaH skandaH prachodayAt || OM subrahmaNyamahAmantrasya | tripurAntaka R^iShiH | anuShTap ChandaH | subrahmaNyo devatA | bhogamokShArthe jape viniyogaH | OM hrIM hR^idayAya namaH | OM shrIM shirase svAhA | OM klIM shikhAyai vaShaT | OM suM kavachAya hum | OM vaM netrebhyo vauShaT | OM yaM astrAya phaT || mantraH \- OM shrIM hrIM klIM suM vaM yaM sarvalokaM me vashamAnaya ShaNmukhAya mayUravAhanAya sarvarAjabhayavinAshanAya sarvadevasenApataye sarvashatruM nAshaya nAshaya subrahmaNyAya svAhA | OM saM gaM viM yaM kShauM skandeshvarAya namaH | ShaDakSharamaH \- OM sharavaNabhava hrIm | kArtikeya yantraH | ShaTkoNantu praNava | nyAsaH | tanmantreNa | dhyAnam | sindUrAruNamindukAntivadanaM keyUrahArAdibhi\- rdivyairAbharaNairvibhUShitatanuM svargAdisaukhyapradam | ambhojAbhayashaktikukkuTadharaM raktA~NgarAgAMshukaM subrahmaNyamupAsmahe praNamatAM bhItipraNAshodyatam || OM suM subrahmaNyAya svAhA | OM kArtikeya pArvatInandana skanda varada varada sarvajanaM me vashamAnaya svAhA| OM sauM sUM subrahmaNyAya shaktihastAya R^igyajussAmAtharvaNAya asurakulamardanAya yogAya yogAdhipataye shAntAya shAntarUpiNe shivAya shivanandanAya ShaShThIpriyAya sarvaj~nAnahR^idayAya ShaNmukhAya shrIM shrIM hrIM kShaM guha ravi kaM kAlAya kAlarUpiNe surarAjAya subrahmaNyAya namaH | OM namo bhagavate mahApuruShAya mayUravAhanAya gaurIputrAya IshAtmajAya skandasvAmine kumArAya tArakAraye ShaNmukhAya dvAdashanetrAya dvAdashabhujAya dvAdashAtmakAya shaktihastAya subrahmaNyAya OM namaH || mAlAmantraH | mAlA mantraM pravakShyAmi shR^iNu kaushika suvrata | pUrvapashchimasUtraikaM dakShiNottarameva hi || 2\.30|| vAyavyAdagnibhAgAntaM yugmasUtraM prasArayet | nairR^ityAdIshabhAgAntaM sUtramevaM prasArayet || 2\.31|| bindudvAdashakaM bhrAmya raktasUtreNa sAdhakaH | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 2\.32|| karNikAyAM nyasenmantraM mUlamantraM pradhAnakam | praNavaM vinyasetpUrve hyAgneyyAM tu nakArakam || 2\.33|| mokAraM yAmyadeshe tu bhakAraM nairR^ite dale | vAruNe tu gakAraM syAdvAyavye tu vakArakam || 2\.34|| tekAraM saumyadigbhAge aishAnyAM savisargataH | evaM pradakShiNe naiva vinyasedakSharANi tu || 2\.35|| aShTavarga dvitIyantu pa~nchamasvarasaMyutam | subrahmaNyAya tatpashchAt shaktihastAya tatparam || 2\.36|| tArakAriM chaturthyantaM tathA sharavaNodbhavam | tasyAdho R^igyajussAmAtharvaNAya padaM punaH || 2\.37|| devadvayapadaM devasenApati chaturthakam | akArashcha sukArashcha rakArashcha kulastathA || 2\.38|| mardanAya padaM divyaM saMhitAya padaM tathA | antarikShAya tatpashchAdyogAdhipataye punaH || 2\.39|| tataH kuru kuru padaM pashchAchchaTachaTAkhyakam | IshAnantAya shAntAya shAntarUpIchaturthakam || 2\.40|| ShaShThIpriyAya tasyAnte chaturthyantaM shivAnanam | vachadbhuveti cha punaH sarvaj~nAnapadaM tathA || 2\.41|| hR^idayAya padaM pashchAt ShaNmukhAya tataH param | dIpAya dIpakartre cha shrIM hrIM kShaM kruM tataH param || 2\.42|| kumArAya padaM pashchAt kAlAya padamityapi | kAlarUpaM chaturthyantaM surarAjAya tatparam || 2\.43|| namo varNAshcha chatvArashchatvAriMshachChatAdhikam | etachchakraM samAlikhya chaitAn varNAMshcha likhya cha || 2\.44|| yaH prINayenmahAsenaM sarvAn kAmAnavApnuyAt | a~NgArake ShaShThiyukte kR^iShNapakShasamanvite || 2\.45|| shataM sahasramayutaM phalamApnotyasaMshayaH | vidyArthI labhate vidyAM dhanArthI dhanamApnuyAt || 2\.46|| jayArthI jayamApnoti mokShArthI mokShamApnuyAt | mAlAmantraM guhasyaitatsarvasiddhipradAyakam || 2\.47|| shAradAtilake\- tAraH kha~NgIshvarakramo nisvareNAntarantataH | bhuvanaissaptavarNAssyussubrahmaNyAtmako manuH | vahnibIjena ShaTtriMshadyuktenA~NgakriyA matA || 2\.48|| dhyAnam \- sindUrAruNamindukAntivadanaM iti | lakShamekaM japenmantraM sAd.hdhyena haviShAtataH || 2\.49|| dashAMshaM juhuyAdante brAhmaNAnapi bhojayet | dharmAdikalpite pIThe vahnimaNDalapashchime || 2\.50|| pUjayedvidhinA devamupachArairyathochitam | kesareShva~NgapUjAsyAt patramad.hdhye gatAnimAn || 2\.51|| jayantamagnikeshAntaM kR^ittikAputrasa.nj~nakam | hemashUlavishAlakShavajradhArAnyajet kramAt || 2\.52|| pUrvAdi digdagdalAgreShu devasenApatiM punaH | vidyAM medhAM tato vajra koNasthaM shaktikukkuTau || 2\.53|| mayUraM dvipamabhyarchya bAhye lokeshvarAnyajet | astrANi teShAmante syussubrahmaNyArchaneritA || 2\.54|| dR^iksa~NkhyAn bhakShyabhojyAdyaiH ShaShThyAM samprINayedvibhum | pUjayeddevatA bhaktyA kumArAn brahmachAriNaH || 2\.55|| santAnaM vijayaM vIryaM rakShAmAyuH shriyaM yashaH | pradadyAt sAdhakasyAshu subrahmaNyassurArchitaH || 2\.56|| OM vachadbhuve namaH | || iti shAradAtilake || nArAyaNIye\- tAraM vachannAbhijale shivayoniyute tataH | mantradevo guhashshaktiH kukkuTAbjAbhayAndadhat || 2\.57|| rakto raktAMshuko muktA prachurAkalpabhUShitaH | kalA~NganyAsavattena karNikAyAM yajedamum || 2\.58|| tAraM vachaditi\- OM vachadbhuve namaH | || iti mAlAmantraH || atha ShaDakSharanyAsaH\- mUrdhyAsye hR^idaye nAbhau guhye pAdadvaye nyaset | OM vaM hR^idayAya namaH; OM chaM shirase svAhA | OM bhuM shikhAyai vaShaT; OM veM kavachAya hum | OM naM netratrayAya vauShaT; OM maH astrAya phaT | iti ShaDakSharanyAsaH | asya shrI vachadbhUmahAmantrasya sanatkumAra R^iShiH brahmAvishvAmitro vA, gAyatrI ChandaH uShNigvA, guho devatA | akSharalakShajape viniyogaH | prathamAvR^ittau || purashcharaNama~NgaiH || dvatIyAvR^ittau || jayantAya namaH; agnikeshAya namaH; kR^ittikAputrAya namaH; bhUtapataye namaH; senAnye namaH; guhAya namaH; hiraNyashUlAya namaH; vishAlAkShAya namaH || tR^itIyAvR^ittau || patreShu \- devasenA pataye namaH; vidyAyai namaH; medhAyai namaH; vajrAya namaH; shaktaye namaH; kukkuTAya namaH | mayUrAya namaH | dvipAya namaH; iti pUrvAdidikShu AgneyAdikoNeShu cha || chaturthAvR^ittau || punaH indrAya namaH ityAdyaShTadikpAlAn || pa~nchamAvR^ittau || vajrAya namaH || ityAdidashAyudhAni || mayUragAyatrI \- shuklApA~NgAya vidmahe pakShirAjAya dhImahi | tannomayUraH prachodayAt || gajagAyatrI \- shvetavarNAya vidmahe vakratuNDAya dhImahi | tannogajaH prachodayAt || skandamantrAssamAkhyAtA mUrtidhyAnAnyatha shR^iNu || 2\.59|| atha ShoDashamUrtidhyAnabhedAH\- j~nAnashaktidharaH skando devasenApatistathA | subrahmaNyo gajArUDhaH sharakAnanasambhavaH || 2\.60|| kArtikeyaH kumArashcha ShaNmukhastArakAntakaH | senAnIrbrahmashAstA cha vallIkalyANasundaraH || 2\.61|| bAlashcha krau~nchabhettA cha shikhivAhana eva cha | etAni svAminAmAni ShoDasha pratyahaM naraH || 2\.62|| yaH paThetsarvapApebhyoH sa muchyeta mahAmune | eteShAM pratirUpANAM dhyAnabhedamathochyate || 2\.63|| (1) atha shaktidharasvAmidhyAnam \- ekAsyaM dvibhujaM vAme vajraM dakShiNaje kare | ichChAj~nAnakriyAshaktirUpaM shaktidharaM bhaje || 2\.64|| (2) skandasvAmidhyAnam \- kalpadrumaM praNamatAM kamalAruNAbhaM skandaM bhujadvayamanAmayamekavaktram | kAtyAyanIsutamahaM kaTibaddhadAma kaupInadaNDadharadakShiNahastamIDe || (3) senApatidhyAnam \- naumyAdityapradIptaM dvidashanayanakaM ShaNmukhaM mandahAsaM vAmA~Nke susthitAyAssarasiruhadhR^itAli~NgitAyAH priyAyAH | uttu~NgorustanAgre vihitakaratalaM bhItikheTAdishUla\- hrAdinyuddIptashaktIShvasanavanagadAkukkuTAbjeShu hastam || (4) subrahmaNyasvAmidhyAnam\- sindUrAruNamindukAntivadanaM keyUrahArAdibhi\- rdivyairAbharaNairvibhUShitatanuM svargAdisaukhyapradam | ambhojAbhayashaktikukkuTadharaM raktA~NgarAgojjvalaM (raktA~NgarAgAMshukaM) subrahmaNyamupAsmahe praNamatAM bhItipraNAshodyatam || anyachcha\- ekavaktraM dvidordaNDaM kaTibaddhAbhayAnvitam | taruNAruNasa~NkAshaM subrahmaNyamupAsmahe || (5) gajavAhanasvAmidhyAnam\- ekAnanaM dvinayanaM varakukkuTau cha vAmadvaye nishitashaktyabhayadvayaM cha | bibhrANamIshvarasutaM tapanAyutAbhaM nityaM namAmi gajavAhanamiShTasid.hdhyai || (6) sharavaNabhavasvAmidhyAnam\- shaktiM ghaNTAM dhvajasarasije kukkuTaM pAshadaNDau Ta~NkaM bANaM varadamabhayadaM kArmukaM chodvahantam | pItaM saumyaM dvidashanayanaM devasa~NaghairupAsyaM sadbhiH pUjyaM sharavaNabhavaM ShaNmukhaM bhAvayAmi || (7) kArtikeyasvAmidhyAnam\- varadakulishakheTaM vAmahastatraye cha dadhatamabhayashaktiM khaNDamanyattraye cha | taruNaravisamAbhaM sAdhubhiH pUjyamAnaM kamalavadanaShaTkaM kArtikeyaM namAmi || (8) kumArasvAmidhyAnam\- savyadvaye nishitashaktyasimAdadhAnaM vAmadvaye.abhimatakukkuTakheTakaM tvAm | (kheTakaM cha) vallIpatiM vibudhalochanapUrNachandraM kalyANadAnanirataM kalaye kumAram || (9) ShaNmukhasvAmidhyAnam\- vande sindUrakAntiM sharavipinabhavaM shrImayUrAdhirUDhaM ShaDvaktraM devasainyaM madhuriputanayAvallabhaM dvAdashAkSham | shaktiM bANaM kR^ipANaM dhvajamapi cha gadAM chAbhayaM savyahastaiH chApaM vajraM sarojaM kaTakamapi varaM shUlamanyairdadhAnam || (10) tArakArisvAmidhyAnaM varadama~Nkushadhvaje cha kaTakau chApavajra\- mabhayapAshachakrakhaDgamusalashaktimanvaham | dvidashapANibhirdadhAnamaruNakoTisannibhaM bhajata tArakArimatra bhavavinAshakAraNam || (11) senApatisvAmidhyAnam\- abhayamasirathA~NgaM chA~NkushaM shaktishUlaM varadakulishapAshaM padmadaNDau gadAM cha | dadhatamubhayapakShadvAdashAyAmahastai\- rdvidashakamalanetraM devasenAnyamIDe || (12) brahmashAstR^idhyAnam\- vAme kare cha yugale varakuNDike cha savye.akShasUtramabhayaM dadhataM vishAkham | vallyAyutaM vanajalochanamekavaktraM vandAmahe vanajasambhavashAsitAram || (13) vallIkalyANasundarasvAmidhyAnam\- hastadvandve.akShamAlAmabhayamapi dhR^itaM kuNDikAM shroNibandhaM savye vAme niShaNNaH shravadhR^itavidhinAhUyamAnena yuktam | sarvAla~NkArayuktaM jalakalashadhR^itA viShNunA chAruNAbhaM vallIkalyANamUrtiM sakalasuragaNaiH stUyamAnaM prapadye || (14) bAlasvAmidhyAnam\- padmasavyakaTisaMyutavAmaM padmakAntinibhamekamukhaM cha | bAlavR^iddhikaramIshvarasUnuM bAlamunnatabhujaM praNato.asmi || anyachcha\- ekavaktraM dvinayanaM padmadvayakaradvayam | viprapriyakaraM vande bAlarUpaM raviprabham || (15) krau~nchabhedanasvAmidhyAnaM \- abhayashitakR^ipANau shaktibANau cha savye varadakulishachApaM kheTake chAnyahaste | dadhatamamarasenAnAyakaM chAShTabAhuM kamalavadanaShaTkaM krau~nchabhettAramIDe || (16) shikhivAhanasvAmidhyAnaM vidrumaprabhamekamukhaM vibhuM vajrashaktivaradAbhayapANim | devalokaripughnamavighnadaM naumi rudrabhavaM shikhivAham || || iti ShoDashamUrtidhyAnabhedAH || dADimIpuShpasa~NkAshaM gu~njAbhaM ku~NkumAkR^itim | ShaDvaktrasahitaM devaM dvAdashAkShaM suyauvanam || 2\.65|| chaturbhujamudArA~NgaM yaj~nasUtreNa saMyutam | varadAbhayasaMyuktaM kamaNDalvakShadhAriNam || 2\.66|| nakrakuNDalasaMyuktaM karaNDamakuTojjvalam | hArakeyUrakaTakaM kaTisUtrairvibhUShitam || 2\.67|| ratnavidrumabhUShADhyaM navavIrasamAyutam | pAdanUpurasaMyuktaM sarvAbharaNabhUShitam || 2\.68|| sarvalakShaNasaMyuktaM kumAraM sha~NkarAtmajam | mahAvallIdevasenAyuktaM suragaNapriyam || 2\.69|| itthaM rUpaM yajennityaM sarvalokahitAvaham | chaturbhujaM bAlaveShaM skandaM kanakasaprabham | shaktikukkuTahastaM cha varadAbhayasaMyutam || 2\.70|| vidrumanibhadvidashahasta ravinetra shaktisharakhaDgamabhayadhvajagadAM cha | vAmakarachApakulishAbjavarashUla kheTadhara savyakara ShaNmukha namaste || 2\.71|| dvibhujashcha dvinetrashcha subrahmaNyassusundaraH | padmadhR^itsavyapANishcha itaraH padmadhR^itkaraH || 2\.72|| bAlarUpaH pratiShThAyAM grAmasyaivAbhivR^iddhaye | dvihasto yaj~nasUtrADhyAssashikhassatrimekhalaH || 2\.73|| kaupInadaNDadhR^itsavyapANiH kaTyAshritaH paraH | sthApayeddaivataM skandaM parvateShu vanAdiShu || 2\.74|| chaturbhujastriNetrashcha karNayoH patrakuNDalaH | nakrakuNDalayukto vA samIpe shaktikAdvayaH || 2\.75|| dakShiNe vAmahaste cha sAkShamAlA kamaNDaluH | varadAbhayasaMyuktaH kaTisUtreNa bhUShitaH || 2\.76|| mayUravAhasaMyuktopyathavA yuktasAmajaH | shaktibhyAM cha yuto vA.api tayorlakShaNamuchyate || 2\.77|| dvinetre dvibhuje shAnte padmadhArakarAvubhau | lambamAnakare chaiva shyAmA raktasamaprabhe || 2\.78|| mahAvallIdevasenA sarvA~Ngamatisundare | itthaM lakShaNasaMyukto grAme vA nagare.api vA || 2\.79|| ShaDAnano dviShaDbAhurarkashrotrekShaNAnvitaH | dviShaTkarNekShaNairyuktapratimaulibhiranvitaH || 2\.80|| sashaktissAbhayassAsissAkShamAlassakukkuTaH | sakheTakastvayaM sthApyo vR^iddhaye pattanAdike || 2\.81|| raktAmbarasamAyukto bAlachandrasamaprabhaH | karaNDamakuTopeto hastadvAdashakastu vA || 2\.82|| shaktiM cha musalaM khaDgaM chakrapAshAbhaye vahan | dakShiNe dakShiNe vajraM kArmukaM kheTakaM tathA || 2\.83|| mayUraM vA dhvajaM vA.api sA~NakushaM varamAvahan | somapIthI mayUrasthaH shaktidvayasamAyutam | grAmAdau sthApanIyo.ayaM prAsAdAdau tu siddhaye || 2\.84|| ShaDvaktraM shikhivAhanaM trinayanaM raktAmbarAla~NkR^itaM shaktiM charma cha khaDgashUlavishikhAbhItiM dhanushchakrakam | pAshaM kukkuTama~NkushaM cha varadaM dorbhirdadhAnaM tathA dhyAyedIpsitasiddhidaM shashidharaM skandaM surArAdhitam || lokAlokAndhakArapratihatakiraNairbhAnukoTiprakAshaM bhUminyastaikakoTiShvasanamapi sharaM lambamAnordhvakAyam | hastAbhyAM chetarAbhyAM dhR^itamatha kulishaM shaktimambhoruhAkShaM sarvAla~NkArayuktaM bhajata surapurIpAlakaM bAhuleyam || (bhajata suraparipAlakaM) || iti shrIkumAratantre mantroddhAravidhirnAmadvitIyaH paTalaH || \section{3\. tR^itIyaH paTalaH \- shauchAchamanam} ataH paraM pravakShyAmi shauchamAchamanaM shR^iNu | utthAya cha bahirgrAmAt viNmUtraM tu visarjayet || 3\.1|| ahanyuda~Nmukho bhUtvA rAtrau vai dakShiNAmukhaH | grAmapArshve mahAkShetre taDAge kUpapArshvake || 3\.2|| valmIke cha tathA nadyAM vR^ikShamUle tathAlaye | jalAshayasamIpe tu shilAyAM parvate tathA || 3\.3|| puNyArAme gavAM goShThe chaityavR^ikShasamIpake | (puShpArAme) sthAneShveteShu matimAn viNmUtraM na visarjayet || 3\.4|| anyasthAne yathA vAyustathAbhimukhamAsthitaH | (anyasthAne tathA bhUmau) vAmenaivopavItaM tu karNamUle nyaset budhaH || 3\.5|| tR^iNAni vinyaset bhUmau viNmUtre cha visarjayet | gR^ihItvA vAmahastena li~NgaM yAvat samAptikam || 3\.6|| nAsAM pidhAya hastena dakShiNA~NgulikaM cha yat | yAvachChuddhirbhavedasya tAvanmaunaM samAcharet || 3\.7|| dakShiNena kareNaiva mR^idaM gR^ihya vichakShaNaH | (mR^idaM grAhya) triHkR^itvAkShAlya li~NgaM tu pa~nchApAnaM cha mR^ittikAH || 3\.8|| dashavAraM vAmakaraM pa~nchavAraM karadvayam | shodhayedambhasA nityaM gR^ihasthAnAM vidhIyate || 3\.9|| dviguNaM brahmachArINAM triguNaM vanavAsinAm | chaturguNaM yatInAM tu shauchamevaM vidhIyate || 3\.10|| yAvachChuddhirbhaved buddhistAvachChauchaM samAcharet | (yAvachChuddhirbhaved buddhe) shuddhatIramanuprApya punarAchamanaM charet || 3\.11|| kara~njanimbApAmArgaplakShachampakavaiNavaiH | vakulakShIravR^ikShairvA dantadhAvanamAcharet || 3\.12|| kaniShThA~NgulinAhaMsyAdAyataM cha dashA~Ngulam | (cha dvAdashA~NgulaM) samachChedamR^ijuM shubhraM hyArdraM cha tvagapavargakam || 3\.13|| (samachChedamR^ijuM shuddhaM) ShaShThiparvanavamyAM cha dvAdashyAM pratipadyapi | mAtApitroshcha divase nAchareddantadhAvanam || 3\.14|| gaNDUShaM ravisa~NkhyAbhirvidhAya matimAn punaH | sapavitrakareNaiva sarvakarmasamAcharet || 3\.15|| triHkR^itvA tu jalaM pItvA mAShamagnaM punaH punaH | R^igyajussAmabhirbhantraistribhiH pItvA vichakShaNaH || 3\.16|| AsyaM dviHpramR^ijettatra sakR^inmR^ijya mukhaM shanaiH | IshAnamantrataH prAj~naH UrdhvAdhomArjayettataH || 3\.17|| a~NguShThAnAmikAbhyAM tu netrayoH sparshayetpunaH | a~NguShThatarjanIbhyAM tu nAsikAyAH puTadvayam || 3\.18|| kaniShThA~NguShThakAbhyAM tu netrayoH sparshayet kramAt | madhyamA~NguShThakAbhyAM tu bAhvoH saMsparshayeddvayoH || 3\.19|| a~NgulIbhishcha vasubhirnAbhau hR^inmUrdhni cha spR^ishet | evamAchamanaM proktaM niyamena mahAmune || 3\.20|| iti shrIkumAratantre kaushikaprashnamahAsaMhitAyAM shauchAchamana\- vidhirnAma tR^itIyaH paTalaH | \section{4\. chaturthaH paTalaH \- snAnAnuShThAnavidhiH} atha vakShye visheSheNa snAnaM pApaharaM param | mR^idaM cha goshakR^it puShpaM kushamAmalakaM tilam || 4\.1|| dhautavastraM cha sa~NgrAhya jalatIraM samAvishet | vApIkUpataDAgeShu nAnyatra mR^idamAharet || 4\.2|| jale prAdeshamAtre cha maNibandhAjjale budhaH | gomayAmalakenaiva sarvA~NgAni cha mardayet || 4\.3|| malasnAnaM tataH kR^itvA jalasnAnaM samAcharet | mUlamantreNa mR^itpiNDaM tridhA bhajya mahAmune || 4\.4|| pR^iShThe cha dakShiNe chaiva vinyaseduttare.api cha | puruShaM pUrvadigbhAge hyaghoraM dakShiNe nyaset || 4\.5|| uttare vinyaseddhImAn vAmadevena mantrataH | astreNa pUrvato nyastvA dashadikShu mR^idaM kShipet || 4\.6|| dakShiNena mR^idA shodhya sarvA~NgaM mUlavidyayA | uttarasthaM cha mR^idbhAgaM tIrthamadhye vinikShipet || 4\.7|| snAtvA rAjopachAreNa rajanyAmalakAdinA | pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha guhatIrthaM sa kalpayet || 4\.8|| snAtvA gurUktamArgeNa dhautavastradharo dvijaH | Achamya vidhivat pashchAtprANAyAmaM samAcharet || 4\.9|| ApohiShTheti navabhiH padaiH prokShaNamAcharet | sUryashchetyanuvAkena jalaM prAtaH pibed budhaH || 4\.10|| ApaH punantu madhyAhne sAyAhne.agnishcha mantrataH | dadhikrAviNNeti tatastrikAlaM prokShayettataH || 4\.11|| gAyatryArghyaM tataH kR^itvA bhUrbhuvaHsveti pUrvayA | praNavena samAyuktaM bhUrbhuvaHsvariti bruvan || 4\.12|| vAmetare jalaM grAhya pradakShiNamathAcharet | asAvAdityo brahmeti sUryaM smR^itvA praNamya cha || 4\.13|| sUryAditarpaNaM kR^itvA ga~NgAyai nama ityatha | avakuNThya jalaM grAhya mahAlakShmyai namastribhiH || 4\.14|| mukhaM kShAlya pramR^ijyAthApyastreNa triHpibejjalam | tenaiva dashadhA prokShya tenaivArdhyatrayaM dadet || 4\.15|| yathAshakti japet tena triHpibettu yathAvidhi | savyena hastaM sa~NgrAhya vAmahaste nidhAya cha || 4\.16|| tadbhasma sajalaM kR^itvA ki~nchida~NguShThena karmaNA | (kR^itvA ki~nchida~Ngullakeva tu) shiraH prabhR^iti pAdAntaM darshayitvAtha deshikaH || 4\.17|| nairR^ityAM dishi tatkR^itvA pashchAt ShaTkoNa mAlikhet | (ShaTkoNa mAcharet) skandamUlaM tato madhye OM shrIM hrIM klIM tataH param || 4\.18|| aiM sauM koNeShu saMllikhya shirasIshAnamantrataH | (aiM saH) lalATe puruSheNa syAdaghoreNa stanAntare || 4\.19|| nAbhau tu vAmamantreNa jAnvorbAhvoshcha sadyataH | sheShA~NgeShu cha tanmantrairarpayedbhasmanA budhaH || 4\.20|| hastau prakShAlya shirasi mudrayA kumbhasa.nj~nayA | prokShayitvA jalaM pashchAnmUlenaivAvakuNThayet || 4\.21|| astramantreNa santADya jalaM vAmakare kShipet | tasmAtkarAtpadaM toyaM dakShiNena kareNa cha || 4\.22|| pa~ncha brahmaShaDa~Ngaishcha prokShayitvAtha mantravit | sheShaM jalaM samAdAya dakShiNena kareNa cha || 4\.23|| puTenadakShanAsAyAM pUrya vAmena rechya cha | tajjalaM dakShiNe bhAge humphaTantena saMvrajet || 4\.24|| pashchAdAchamanaM kR^itvA prANAyAmaM samabhyaset | (prANAyAmaM samAcharet) a~NganyAsaM karanyAsaM pUrvoktavidhinAcharet || 4\.25|| trirardhyaM shivagAyatryA yathAshakti japechChatam | mUlamantreNa rudrasya tarpayedrudrasa~NkhyayA || 4\.26|| pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha gauryA mUlena cha tridhA | brahmAdipa~nchamUrtIshcha tarpayetsvasvanAmataH || 4\.27|| gaNeshaM mUlamantreNa tarpayedekatarpaNam | subrahmaNyaShaDa~Ngena nyAsaM kR^itvAtha deshikaH || 4\.28|| trivAraM skandagAyatryA tarpayeddeshikottamaH | skandasya mUlamantreNa ShaDAvR^ittyA pratarpayet || 4\.29|| (mUlamantreNa ShaShThavAraM) subrahmaNyaShaDa~Ngena tarpayet tu visheShataH | mahAvallIdevasenAM tattannAmnA tu tarpayet || 4\.30|| bhuvaneshIM mahAlakShmIM vAgdevIM cha pratarpayet | kShetrapAlasya mUlena gurUn pashchAttu tarpayet || 4\.31|| saurA~NgeNaiva matimAn ShaDa~NganyAsamAcharet | mUlamantreNa sUryasya kaSholkAyeti mantrataH || 4\.32|| trivAraM tarpayeddhImAnuShA~ncha pratyuShAmapi | tejashchaNDaM sakR^ittarpya sarvaM brahmaNi yojayet || 4\.33|| sAvitrIM cha japet pashchAt pUrvoktavidhinA budhaH | upasthAnaM tataH kuryot prAtarmitrasya charShaNIH || 4\.34|| Asatyeneti madhyAhne sAye.amaM meti mantrataH | brahmayaj~naM tataH kR^itvA skandamantraM shataM japet || 4\.35|| iti shrIkumAratantre snAnAnuShThAnavidhirnAma chaturthaH paTalaH | \section{5\. pa~nchamaH paTalaH \- nityArchanavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi subrahmaNyArchanAvidhim | sarvasiddhikaraM puNyaM sarvavyAdhivinAshanam || 5\.1|| sarvaduHkhopashamanaM sadA vijayavardhanam | AtmArthaM cha parArthaM cha pUjA dvividhameva cha || 5\.2|| (pUjA dvividhamuchyate) gR^ihArchanaM tathAtmArthaM tattatsiddhikaraM bhavet | devarShibhirmanuShyAdyaiH sthApitaM beramAdarAt || 5\.3|| tat parArthaM samAkhyAtaM sarveShAmAtmanAM phalam | viprakShatriyaviTshUdrA dIkShitAshcha praveshakaH || 5\.4|| AtmArthayajanaM kuryAt na kuryAttu parArthakam | AdishaivaH prakartavyaM AtmArthaM cha parArthakam || 5\.5|| AdishaivA iti proktAste shivabrAhmaNA mune | shauchamAchamanaM kR^itvA vidhisnAnaM samAcharet || 5\.6|| sandhyAvandanakarmAdi kR^itvA devAlayaM vrajet | (devAlayaM vishet) pAdau prakShAlya vidhinA bhasma nikShipya mantravit || 5\.7|| sUryapUjAvidhAnena saurapUjAM samAcharet | prakShAlya pAdAvAchamya vidhinA bhasma dhArayet || 5\.8|| praNavaM saMsmaranmantrI prANAyAmaM samAcharet | puNyAhaM vAchayettatra brAhmaNaiH saha mantribhiH || 5\.9|| vidhinA pa~nchagavya~ncha pa~nchAmR^itamathAcharet | sakalIkR^itya matimAn praNavArdhyaM tu sAdhayet || 5\.10|| (praNavArdhyaM taM tu sAdhayet) snapanaM kArayedvidvAn yathAvidhipuraHsaram | dvAramantreNa samprokShya gaNesha~ncha sarasvatIm || 5\.11|| savyavAme pata~Ngordhve tattadvIjena pUrayet | (tattadvIjena pUjayet) madhye lakShmI~ncha sampUjya hastidvayAbhiShechitAm || 5\.12|| (hastidvayAbhiShechanaM) sudehasumukhau vipro guhasya dvArapAlakau | ekavaktrau dvibAhU cha gadAbhayadharau smR^itau || 5\.13|| (gadAbhayakarau) chaturbhujau chettasyordhve vajrashaktidharau tathA | raktashyAmalavarNADhyau sarvAbharaNabhUShitau || 5\.14|| sudaMShTrau smitavaktrau cha karaNDamakuTojjvalau | dakShiNe tu sudeha~ncha sumukha~ncha tathottare || 5\.15|| pashchAdakShiNashAkhAyAM dIptA~nchAmaradhAriNIm | (dIptA~nchAmarachAriNIM) uttarAyA~ncha shAkhAyAM sUkShmAntaM pUjayet tayA || 5\.16|| (shAkhAyAM sUkShmAM sampUjayet tathA) athodumbaramUle tu pR^ithivIM samprapUjayet | divyAntarikShabhUmIShu vighnAnuchchATya chAstrataH || 5\.17|| (vighnAnuchchArya smR^itaH) antaH pravishya matimAnnityaM taddvArapAlakau | madhyadakShiNavAme tu dehalyAM pUjayettadA || 5\.18|| kavATau prokShya chAstreNa jayaM vijayamarchayet | nairR^ityAM vAstunAtha~ncha svasvanAmabhirarchayet || 5\.19|| devasya dakShiNe pArshve ruchirAsanasaMsthitaH | pa~nchashuddhiM tataH kR^itvA teShAM bhedamatha shR^iNu || 5\.20|| (tataH kuryAt) Atmashuddhistu prathamaM sthAnashuddhirdvitIyakam | (Atmashuddhistu pUrva syAt) dravyashuddhistR^itIya~ncha bimbashuddhishchaturthakam || 5\.21|| mantrashuddhistu pa~nchaite AtmashuddhiM tataH shR^iNu | talau cha hastapR^iShThau cha mantreNAstreNa shodhayet || 5\.22|| a~NguShThAdikaniShThAntamIshAnAdIMshcha vinyaset | hrIM mantrAdIMshcha madhyAdi tarjanyAntaM chaturthakam || 5\.23|| netraM karatale nyasya tarjanyAmastrakaM nyaset | AtmAnaM yojayetpashchAt shikhAgre vyomasa.nj~nake || 5\.24|| shuShkavR^ikShamivAtmAnaM shoShayedvAyumantrataH | agnibIjena taddehaM bhasmakUTamiva smaret || 5\.25|| vAyorbIjena tadbhasma plAvayedamR^itasravam | sa~nchintya pUrvavaddehaM mudrayA~Nkushasa.nj~nayA || 5\.26|| (pUrvavaddehaM mudrayA kushasa.nj~nayA) AtmAnaM mUlamantreNa vinyaseddhR^idaye punaH | kR^itvAtha mAtR^ikAnyAsaM kuryAtprANapratiShThikAm || 5\.27|| IshAnaM mUrdhni vinyasya mukhe tatpuruShaM nyaset | aghoraM hR^idaye nyasya vAmadevaM tu guhyake || 5\.28|| sadyojAtaM nyasetpAdau punara~NgAni buddhimAn | hR^idaye hR^idayaM nyasya shirashshirasi vinyaset || 5\.29|| shikhAyAM tu shikhAM nyasya kavachaM stanamadhyame | netraM netradvaye vidvAn astraM hastapradeshake || 5\.30|| saikatriMshatkalAnyAsaM prAguktavidhinAcharet | evaM shuddhatanurbhUtvA skando.ahamiti mantrataH || 5\.31|| antaryAgaM tataH kR^itvA tatpUjArhakamantrataH | AsanAvaraNAdyaishcha hR^itpadme chArchayedguham || 5\.32|| Atmashuddhiriti proktA sthAnashuddhiM tataH shR^iNu | mUle nyastena netreNa nirIkShya prokShaNAdibhiH || 5\.33|| (mUla nyastena) avakuNTha~nchadigbandhaM prAkAraiH snAnashodhanam | mArjanaM prokShaNaM chaiva gomayAlepanaM hR^idA || 5\.34|| (mArjanaM nirIkShaNaM) guhAgre bhUpuraM likhya bhUbIjena samarchayet | sthAnashuddhiriti khyAtA dravyashuddhiM tataH shR^iNu || 5\.35|| pAdyapAtraM sharAva~ncha arghyAchamanapAtrakam | sha~Nkha~ncha sthAlikA~nchaiva jalabhANDAdi vardhanIm || 5\.36|| astreNa kShAlya cha hR^idA nirIkShya kavachena tu | avakuNThya guruH pashchAt sAmAnyArghyaM prakalpayet || 5\.37|| brahmA~NgairmUrtimantraishcha skandagAyatrimantrataH | tattoyenAstramantreNa sarvaM samprokShya buddhimAn || 5\.38|| vastrapUtena toyena jalabhANDaM prapUrayet | nidhAya savyahastena saptavAraM tataH smR^itam || 5\.39|| (vidhAya savyahastena) Apo vA iti mantreNa japtvA padmAkhyamudrikAm | astramudrAM pradarshyAtha sarvadravyANi shodhayet || 5\.40|| dravyashuddhirbhavedevaM bimbashuddhiM tataH shR^iNu | namaskR^itvA mahAsenamidaM mantraM samarchayet || 5\.41|| siddhadevarShisa~Nghaishcha manuShyaishcha samarchitam | archayiShye yathA shaktyA prasIda guhamUrtiman || 5\.42|| arghyadravyaishcha matimAn visheShArghyaM prakalpayet | kushAgrApaH payobhishcha tilataNDulakairyutam || 5\.43|| akShatairyavasiddhArthairarghyamaShTA~Ngamuttamam | mUlabrahmaShaDa~Ngaishcha skandasUktena mantrataH || 5\.44|| mUrtimantraishcha gAyatryA visheShArghyaM prakalpya cha | chandanoshIrasaMyuktaM pAdyaM sa~NkalpayeddhR^idA || 5\.45|| tuTipatraM cha karpUraM phalatrayayutaM tathA | (bilvapatraM cha) *puruShayuktaShaDa~NgenAchamanaM parikalpayet || 5\.46|| (*Chandobha~NgaH) hR^idayena tu mantreNa prachChannapaTamAnayet | nirmAlyaM cha visR^ijyAtha sumitrAya pradApayet || 5\.47|| astramantreNa matimAn berashuddhiM samAcharet | skandagAyatrimantreNa kShAlayettu punaH punaH || 5\.48|| lohajaM yadi tadberaM snAnaM parvaNi parvaNi | chitrAdipratimA chettu shuddhiM kUrchena kArayet || 5\.49|| bimbashuddhirbhavedevaM mantrashuddhiM tataH shR^iNu | o~NkArAdinamo.antAshcha mantrAH pUjArhakA bhavet || 5\.50|| manasopAMshunA vAchA mantrashuddhirudAhR^itA | yo vetti pa~nchashuddhiM cha sa pUjAM kartumarhati || 5\.51|| skandasUktena matimAn mUlabrahmaShaDa~NgakaiH | mAlAmantreNa matimAn kArtikeyaM tu pUjayet || 5\.52|| AsanaM kalpayetpashchAchChAstradR^iShTena vartmanA | praNavaM pUjayenmantrI pIThAdhastAt guhasya tu || 5\.53|| AdhArashaktiM tasyordhve tato.anantAsanaM yajet | dharmaM pANDarasa.nj~naM cha j~nAnaM vai padmarAgakam || 5\.54|| (dharmaM pANDuravarNaM) vairAgyaM hemavarNaM syAdaishvaryaM shyAmavarNakam | AgneyAdiShu koNeShu pUjayettu visheShataH || 5\.55|| adharmAj~nAnAvairAgyAnaishvaryAMshcha punaH punaH | rAjAvartanibhA ete prAgAdiShu prakalpayet || 5\.56|| mAyAdhachChadanaM raktaM nairR^ityAM dishi pUjayet | vedyordhvachChadanaM shvetamaishAnyAM dishi pUjayet || 5\.57|| evaM siMhAsanaM proktaM padmAsanaM tatochyate | kandaM bIjA~NkuraM nAlaM dalaM kesarakarNikAm || 5\.58|| bIjaM padmaM cha matimAn pUrvAdiShu cha madhyame | shakunIM revatIM pUtAM mahApUtAM nishIthinIm || 5\.59|| mAlinIM shItalAM buddhAM prAgAdiShu supUjayet | (shItalAM shuddhAM) madhye vishvamukhAM pUjya namo.antairnAmabhiH kramAt || 5\.60|| maNDalatrayamatraiva pUjayedvimalAsanam | kShityAdiprakR^itiH proktA tattvarUpaM sanAtanam || 5\.61|| subrahmaNyAsanaM divyaM tasyopari yajed budhaH | tattatsvarUpadhyAnena tasmin mUrtiM prakalpayet || 5\.62|| ApAdya binduM tadbindorAnIya kusumA~njalim | tanmUlamantrasaMyuktaM hR^idA chAvAhayet guham || 5\.63|| sthApanaM tu pradAtavyamIshAnena tu mantrataH | sannidhAnaM tatpuruShAdaghorAt sannirodhanam || 5\.64|| svAgataM vAmadevena digbandhaM chAstramantrataH | kavachenAvakuNThyAtha sadyenAmR^itakalpanA || 5\.65|| svAmin sarvajagannAtha yAvat pUjAvasAnakam | tAvat tvaM prItibhAvena bimbe.asmin sannidhiM kuru || 5\.66|| idaM mantraM samuchchArya vishvAmitra mahAmune | padmamudrAM mahAmudrAM ShaNmukhIM darshayettataH || 5\.67|| pAdau sakR^it sakR^itpAdyaM hR^idayena pradApayet | puruShayuktaShaDarNena vaktreShvAchamanIyakam || 5\.68|| ardhyaM shirasi vinyasya vauShaDantena mUlataH | ApohiShTheti mantreNa pa~nchagavyena pUjayet || 5\.69|| abhiShichyAtha toyena piShTena karShayeddhR^idA | gandhAdyairabhiShichyAthAmalakaiH parimardayet || 5\.70|| snApya bilvodakaiH pashchAddharidreNa cha pIThakam | shaktidvayaM cha saMlepya pUjayettu punaH punaH || 5\.71|| pa~nchAmR^itena saMsnApya shuddhatoyena vA punaH | shrIrudrachamakAbhyAM cha puruShasUktena mantravit || 5\.72|| tataH kumAramAteti R^ichA chaiva visheShataH | skandasUktena gAyatryA senAnyaM pa~nchashAntinA || 5\.73|| ayaM kumAramantreNa mAte kumAramantrataH | mAlAmantreNa matimAn mUlabrahmaShaDa~NgakaiH || 5\.74|| itthaM shuddhAmbubhiH snApya hR^idA chAchamanaM dadet | vastreNa parimR^ijyAtha vastrANi cha hR^idA dadet || 5\.75|| gandhaM tatpuruSheNaiva yaj~nasUtrAkShasUtrikAm | makuTaM kuNDalaM paTTaM hArakeyUranapuram || 5\.76|| ChannaM vIrA~NgulIyaM syAddadedAbharaNasya tu | puShpamIshAnamantreNa dhUpadIpau cha pUruShAt || 5\.77|| manorathAkhyamudrAM cha darshayet deshikottamaH | shirovadanahR^itkukShiguhyapAdadvaye punaH || 5\.78|| brahmapa~nchakamuchchArya sarvavaktraM tathA punaH | jagadbhuvAdiShaNmUrtimantrairabhyarchayetsadA || 5\.79|| daNDabha~Ngiriti khyAtA vaktrabha~Ngimatha shR^iNu | IshaprAgdakShiNodIchI pratIchI nairR^iteShu cha || 5\.80|| ShaDvaktreShvarchayeddhImAn pUrvoktairmantraShaTkakaiH | hR^idayaM hR^idaye.abhyarchya shiraH shirasi mantravit || 5\.81|| shikhAM shikhAyAmabhyarchya sarvA~Nge kavachaM yajet | netraM netreShu matimAnastraM haste samarchayet || 5\.82|| pa~nchAvaraNapUjAM cha tataH shR^iNu mahAmune | IshAnapadamuchchArya jagadbhuva iti bruvan || 5\.83|| nama ityarchayedvidvAnIshAnadalamUlataH | pUrve tu dalamUle tu japtvA tatpuruSheNa cha || 5\.84|| vachadbhuve nama iti samabhyarchya yathAvidhi | aghoraM padamuchchArya tato vishvabhuve namaH || 5\.85. ityuktvA munishArdUla dakShiNe tu dale yajet | vAmaM tu padamuchchArya tato rudrabhuvaM bruvan || 5\.86|| uttare tu dale vidvAn pUjayettu yathAvidhi | sadyaM cha padamuchchArya tato brahmabhuvaM bruvan || 5\.87|| pashchime tu dale vidvAn pUjayeddeshikoktamaH | nairR^ite tu dale dhImAn sadyavaktrapadAntakam || 5\.88|| bhuvadbhuve nama iti pUjayenmunipu~Ngava | netramIshAnabhAge tu hR^idaye vahnigochare || 5\.89|| shirastvIshAnabhAge tu nairR^ite tu shivaM yajet | kavachaM vAyudeshe tu chaturdikShvastramarchayet || 5\.90|| prathamAvaraNe proktaM dvitIyAvaraNaM shR^iNu jayantAkhyamagnishikhaM kR^ittikAputrasa.nj~nakam || 5\.91|| anantaraM bhUtapatiM senAnyaM guhasa.nj~nakam | hemashUlaM vishAlAkShaM shaktivajradharaM yajet || 5\.92|| pUrvAdIshAnaparyantaM svasvadikShu prapUjayet | dvitIyAvaraNaM proktaM tR^itIyAvaraNaM shR^iNu || 5\.93|| dakShiNe tu mahAvallIM devasenAM tathottare | gajendraM pUrvadigbhAge mayUraM pashchime yajet || 5\.94|| agnibhAge sudehaM cha sumukhaM nairR^ite yajet | devasenApatiM vAyau chaishAnyAM tu sumitrakam || 5\.95|| tR^itIyAvaraNe proktaM chaturthAvaraNaM shR^iNu | indrAdilokapAlAMshcha yajet svasvadishi kramAt || 5\.96|| chaturthAvaraNaM proktaM pa~nchamAvaraNaM shR^iNu | vajraM shaktiM cha daNDaM kheTaM pAshaM tathA~Nakusham || 5\.97|| gadA trishUlaM padmaM cha chakraM cheti dashAyudham | aindyAdyaShTadishordhve.api adhastAchchaiva pUjayet || 5\.98|| svasvanAmAdimantreNa pUjayettu yathAkramam | dhenuM padmaM trishUlAkhyaM makarAM sR^i~NnamaskR^itAm || 5\.99|| ShaDa~NganyAsamantreNa kalpayet vidhivattathA | guhAya darshayet pashchAddadedAchamanArdhyakam || 5\.100|| saikatriMshatkalAnyAsaM makuTAdikramAnyaset | naivedyaM dApayet pashchAt upadaMshasamanvitam || 5\.101|| nAlikerAmrapanasaM kadalIphalasaMyutam | gulakhaNDasamopetamAjyapUrNaM dadhiplutam || 5\.102|| apUpairvividhaishchaiva shR^i~Ngiberasamanvitam | vyAhR^ityA chAstramantreNa samprokShyArghyajalena cha || 5\.103|| (AhR^itya chAstramantreNa) annasUktaM japitvA tu naivedyaM dApayeddhR^idA | karpUroshIrasaMyuktaM pAnIyamapi dApayet || 5\.104|| hastasyodvartanaM kR^itvA pashchAdAchamanaM dadet tAmbUlaM dApayet pashchAt karpUrAdisamanvitam || 5\.105|| niveditaM tu yatsarvaM sumitrAya pradApayet tatsarvamannapAnAdibhoktavyaM brAhmaNAdibhiH || 5\.106|| bhuktimuktipradaM nR^iNAM sarvarogavinAshanam | parivArabaliM kShiptvA dhUpadIpAdidApayet || 5\.107|| vibhUtidarpaNachChatrachAmaravyajanAdikam | darshayitvAtha nityAgnikArya chaiva samAcharet || 5\.108|| nityotsavaM tataH kuryAt vidhidR^iShTena vartmanA | nR^ittaM gItaM cha vAdyaM cha ShaNmukhAya pradarshayet || 5\.109|| mUlamantraM shataM japtvA tannivedya stutiM vadet | pradakShiNanamaskArau kR^itvA santoShayedguham || 5\.110|| mantrahInaM kriyAhInaM bhaktihInaM ShaDAnana | yat pUjitaM mayA deva paripUrNaM tadastu te || 5\.111|| prArthayitvAtha senAnyaM namaskR^itvA punaH punaH | sAdhuvAsAdhu vA karma yadyadAcharitaM mayA || 5\.112|| tatsarvaM devadevesha gR^ihANArAdhanaM param | pUjAphalaM tu tatsarvamAtmanA saha buddhimAn || 5\.113|| nivedayettu senAnyai kare puShpAnvitairjalaiH | ekakAlaM dvikAlaM vA trikAlaM vA samarchayet || 5\.114|| uttamottamamevaM syAnnavakAlArchanaM mune | vittashAThyaM na kuryAttu yathAvibhavavistaram || 5\.115|| ardhayAme mahAsenaM pUjAM kuryAdvisheShataH | tatpashchAt kShetrapAlaM cha sumitraM pUjayedguruH || 5\.116|| saukhyaM kuryAttadanteShu shAstradR^iShTena vartmanA | evaM krameNa vidhivaduttamArAdhanaM smR^itam || 5\.117|| samR^iddhidaM tANDavAntaM balyantaM shAntikaM bhavet | (balyantaM shAntakaM) haviShyantamashaktashchet dIpAntaM vApi pUjayet || 5\.118|| evaM yaH kurute martyaH sapuNyAM gatimApnuyAt | bhaved vipraH suvedADhyo rAjA vijayamApnuyAt | dhanaM vaishyastathApnoti shUdraH sukhamavApnuyAt || 5\.119|| iti kumAratantre nityapUjA vidhirnAma pa~nchamaH paTalaH | \section{6\. ShaShThaH paTalaH \- naivedyavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi naivedyavidhimuttamam | grAmavR^iddhikaraM puNyaM rAjarAShTravivardhanam || 6\.1|| vrIhiveNupriya~NgUshcha nIvAraM yavameva cha | godhUmaM ShaDvidhaM proktaM naivedyaM ShaNmukhapriyam || 6\.2|| Atmano hitamanvichChet prAgdravyaM yat supakvakam | yo dadAti guhAyaiva tAM tAM vR^iddhimavApnuyAt || 6\.3|| (vR^iddhiM samApnuyAt) adatvA yena bhuktaM chet taddravyaM kShIyate bhR^isham | nityaM naimittikaM kAmyaM naivedyaM trividhaM smR^itam || 6\.4|| nityaM navavidhaM proktaM tathA naimittikaM tu vA | (tu tathA) yatheShTaM kAmyamityuktaM teShAM bhedamihochyate || 6\.5|| naivedyamADhakaM pakvaM madhyamaM chAdhamaM smR^itam | (pakvaM adhamAdadhamaM) dviguNaM triguNaM tasmin naivedyaM madhyamottamam || 6\.6|| ardhabhAreNa naivedyaM madhyamAdhamamuchyate | bhAraM bhArArdhakaM proktaM madhyame madhyamottamam || 6\.7|| tribhAraM taNDulaiH pakvamuttamAdhamamuchyate | ShaDbhAradvitayaM chAnnamuttame madhyamottamam || 6\.8|| ekakAlasya naivedyamevameva mahAmune | nityameva samAkhyAtaM naimittikamatha shR^iNu || 6\.9|| khAriShaTkaM samArabhya tena vR^iddhiM navoditam | navadviguNabhArAntaM madhyamAditrayaM trayam || 6\.10|| evaM naimittikaM proktaM shR^iNu kAmyaM mahAmune | prAthitaM yena yanmAtraM tAvanmAtraM hi kAmyakam || 6\.11|| kuDuvaM tu chatuH prasthaM paishAchAnnaM prakIrtitam || (paishAchAnnaM prakalpitaM) dviHprasthaM charusa.nj~naM syAt ADhakaM haviruchyate || 6\.12|| chAturvarNyodbhavA nArI patiputravatI tathA | (patiputravatI matA) yadA suma~NgalI kanyA vrIhipraharakarmaNi || 6\.13|| AdityarashmibhistaptaM dhAnyaM shodhitalUkhale | (dhAnyaM shuddhamulUkhale) nikShipya musalaM grAhya kuTTayetprAguda~NmukhaH || 6\.14|| tuShAnapohya shUrpeNa tuShakambuvivarjitam | vishadaM taNDulaM grAhya shuddhAtmA parichArakaH || 6\.15|| navabhANDAni sa~NkShAlya teShu nikShipya taNDulAn | vastrapUtena toyena hR^idA kShAlya punaH punaH || 6\.16|| taNDulAddviguNaM toyaM kalpayet bIjamukhyataH | taNDulairarchayechchullIM sadyena parichArakaH || 6\.17|| chulyA kAShThaM samAnIya vahniM prajvAlya chAstrataH | keshakITopaviddhaM cha sharkarA tuShasaMyutam || 6\.18|| atipakvamapakvaM cha naivedyaM na prakalpayet | shuddhAnnaM pAyasaM mudgaM gulAnnaM kR^isarAnnakam || 6\.19|| upadaMshaM tato vakShye shR^iNu kaushika suvrata | mudgamAShakulutthaM cha niShpAvaM shimbamADhakam || 6\.20|| tathA vai rAjamAShaM cha sUpamevaM prakalpayet | panasAlAbukadalI bR^ihatI dvayameva cha || 6\.21|| AmrorvArukakUshmANDaM kAravallI paTolikA | mudganiShpAvakaphalaM vallImUlaM supakvakam || 6\.22|| kandaM priya~NagupiShTaM cha yathAlAbhaM pragR^ihya cha | sarvopadaMshakAnuktAn marIchilavaNAjyakAn || 6\.23|| jIrakAmlarasopetAn yathAyogaM pachet punaH | etAn saMyojya vividhAn sUpAn pakvalAdikAn || 6\.24|| dvAtriMshAMshaM ghR^itaM chaiva sUpaM vai ShoDashAMshakam | aShTAMshAMshaM dadhikShIraM tadardhaM sharkarA madhu || 6\.25|| pakvAnnasamaye chaiva mArjanyA shodhya bhUtalam | samprokShya chAstramantreNa chitrashAkAdinA yutam || 6\.26|| (chitraMshAkAdinA) AsyaM vastreNa sa~nchChAdya chotthApya parichArakaH | naivedyotthApane kAle yo narashcha na la~Nghayet || 6\.27|| pramAdAt patitaM chettu sasyAnAM nAshanaM bhavet | taddravyaM varjayitvA cha mUlamantraiH shataM japet || 6\.28|| punaH pachyAtha naivedyaM taddravyaM pratirUpakam | maNDape dakShiNe bhAge maNDale vinyaset kramAt || 6\.29|| dAruhastena darvyA vA pAtramannena pUrayet | sauvarNaM rAjataM kAMsyamathavA kadalIdalam || 6\.30|| sarvavya~njanasaMyuktaM tripAdyUrdhve nidhApayet | turyAMshaM bhANDatonItvA sheShaM tryaMshaM nivedayet || 6\.31|| nityamevaM samAkhyAtaM kAmyaM naimittikaM shR^iNu | sthalashuddhiM tataH kR^itvA prokShayedastramantrataH || 6\.32|| mahIM samyak paristIrya ghR^itenaivAbhighArayet | pAtrasheShaM tribhAgaikaM nItvA sheShaM nayettataH || 6\.33|| sarvopadaMshasaMyuktaM prabhUtaM haviruttamam | astraM dashAsu vinyasya chAstramudrAM pradarshayet || 6\.34|| bhakShyaM bhojyaM cha lehyaM cha peyaM chaiva chaturvidham | dApayet kArtikeyAya hR^idayena tu deshikaH || 6\.35|| naivedyavidhirAkhyAto vakShye pAnIya lakShaNam | nivedyAyAmR^itaM shuddhe mR^idbhANDe pUrayejjalam || 6\.36|| vastrapUtaM sushItaM cha sarvadravyasamAyutam | naivedyAnte tu senAnye pAnIyaM dApayeddhR^idA || 6\.37|| niveditAni sarvANi sumitrAya pradApayet | akShadvayapramANAntaM balidAnaM prakortitam || 6\.38|| dvArasya dakShiNe pArshva sudehAya pradApayet | dvArasya vAmapArshve tu sumukhAya pradApayet || 6\.39|| gajendrAya dadedagre mahAshAstre.agnigochare | yAmye pitAmahAyai mAtR^ibhyAM nirR^ite dadet || 6\.40|| pashchime syAdagastyAya jyeShThAyai vAyugochare | saumye nAradAyaiva bhAskarAyaishagochare || 6\.41|| tataH puraHsthite pIThe baliM dadyAd visheShataH yakSharAkShasapaishAchAH bhUtagandharvakinnarAH || 6\.42|| pitR^idAnavanAgAshcha tena prItiM prayAntu te | brahmAdIshAnaparyantaM tattannAmnA baliM kShipet || 6\.43|| punarAchamanaM kR^itvA mukhavAsaM guhapriyam | lava~NgachUrNakarpUralaghukhaNDasya chUrNakam || 6\.44|| phalatrayANAM chUrNaM cha sa~NgrAhya suvichakShaNaH | bhojanAnantare dadyAt mukhavAsaM hR^idANunA || 6\.45|| tAmbUlaM dApayet tasmai kramukaM prasthapUritam | patraM chaturguNaM dadyAt tajjihvAghrANavarjitam | karpUrAdisamAyuktaM dApayettu visheShataH || 6\.46|| iti shrIkumAratantre naivedyavidhirnAma ShaShThaH paTalaH | \section{7\. saptamaH paTalaH \- agnikAryavidhiH} agnikAryavidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | kuNDe vA sthaNDile vApi homaM kuryAdvichakShaNaH || 7\.1|| gomayAlipya vastrAdyairala~NkR^itya manoharaiH | homadravyANi pAtrANi sampAdya vividhAni cha || 7\.2|| labdhAnuj~no vishet kuNDaM pashchimevAtha dakShiNe | puNyAhavAchanaM kuryAt mUrtipaiH saha deshikaH || 7\.3|| nirIkShaNaM prokShaNaM cha tADanaM chAstramantrataH | varmaNAbhyukShya chAstreNa khananaM chAvakIraNam || 7\.4|| hR^idApUrya samAkR^iShya varmaNA sechayed guruH | astreNa kuTTanaM charma mArjanAlepane tathA || 7\.5|| madhyAdipashchimAnteShu shAntyAtItAdayaH kalAH | vinyasya varmaNA kuNDe sUtratrayeNa veShTya cha || 7\.6|| kalAmayAya kuNDAya nama ityarchayedbudhaH | rekhAtrayamudIchyantaM prAchyantaM tvekarekhayA || 7\.7|| astreNaiva samullikhya tena vajrIkR^itaM nayet | pUrvodagagradarbhAbhyAM hR^idA kR^itvA chatuShpadam || 7\.8|| ityaShTAdashasaMskAraM kR^itvA kuNDAkShipATanam | kavachena chaturdarbhAn tatkuNDe vinyasedguruH || 7\.9|| kuNDamadhye hR^idA vidvAn viShTaraM vinyasedbudhaH | nAbhimadhye tu vAgIshIM nIlotpaladalaprabhAm || 7\.10|| R^itusnAtAM sakUrchasthAM dhyAyet tanmUlamantrataH | vAgIshvarau samabhyarchya kuNDasyAgre.agnipAtrakam || 7\.11|| nidhAya chAstramantreNa kravyAdAMshaM parityajet | bhautikaM baindavaM jATharAgnimekAkR^itiM nayet || 7\.12|| trivAraM bhrAmya tatkuNDaM tvagnipAtraM cha buddhimAn | vAgIshIgarbhanADyAyAM vAgIshena niShi~nchitam || 7\.13|| hR^idA badhvA truTIkR^itya tayorAchamanaM dadet | varmaNendhanamAchChAdya prajvAlyAstreNa pUjayet || 7\.14|| darbhaka~NkaNamastreNa dakShiNe mekhalopari | tasya vAmakaraM dhyAtvA rakShArthaM cha nidhAya vai || 7\.15|| sadyojAtena sampUjya garbhAdhAnaM hR^idA charet | tilAhutitrayeNaiva pashchAt puMsavanakriyAm || 7\.16|| vAmadevena shirasA samabhyarchya hunettilAm | sImantaM bahurUpeNa shikhayA chaiva kArayet || 7\.17|| jAtakarmashiromantraiH kavachena cha kArayet | astreNa prokShya tatkuNDaM darbhaka~NkaNakaM tyajet || 7\.18|| darbhAn pUrvodagagrAMshcha tanmadhye mekhalAsu cha | viShTarAn tatra paridhIn vinyasedanupUrvashaH || 7\.19|| mekhalordhve chaturdikShu chaturvedAn prapUjayet | indrAdilokapAlAMshcha viShTare svasvadikShu cha || 7\.20|| sruksruvau cha ghR^itasthAlIM praNItAM prokShaNIM tathA | samitkUrchaM charuM darvIM darbhAMshchaiva kamaNDalum || 7\.21|| dravyapAtrANi sarvANi nyased vAme kushopari | adhomukhAni pAtrANi dvandvarUpANi sAdhayet || 7\.22|| prokShaNIpAtramAdAya jalenaiva prapUrayet | vitastimAtradarbhAgraM madhyagranthipavitrakam || 7\.23|| a~NaguShThAnAmikAbhyAM cha udakotplavanaM charet | pAtraprokShaNakaM kR^itvA pAtrasAdhanamAcharet || 7\.24|| sruksruvau cha hR^idAchAryaHghR^itasaMskAramAcharet | nADIsandhAnakaM kR^itvA chAjyabhAgAhutiM hunet || 7\.25|| pariShichya tato vahniM mUlenedhmAn sakR^iddhunet | sadyAtmakaikamantreNa homayet vaktradIpanam || 7\.26|| vaktrasandhAnakaM kR^itvA vaktraikIkaraNaM hunet | nAmakarma tato.astreNa ghataM pa~nchAhutiM hunet || 7\.27|| shivAgne tvaM hutAsheti nAma dadyAd vichakShaNaH | upaniShkrAmaNaM pashchAchChirasA kArayedbudhaH || 7\.28|| prAshanaM hR^idayenaiva chaulakarma shivANunA | hR^idopanayanaM kR^itvA pashchAddeshikasattamaH || 7\.29|| prAdhAnyaM homakarmANi mUlamantreNa homayet | tat kuNDAgniM vibhajyAtha sarvakuNDeShu nikShipet || 7\.30|| shivAgnayeti juhuyAt pratyekaM shatasa~NkhyayA | AsanAvaraNairdhImAn senAnyaM pUjayettataH || 7\.31|| yadrUpaM tu pratiShThApya tattu dhyAnena buddhimAn | kArtikeyo vishAkhashcha guhashchaiva surAntakaH || 7\.32|| senAnIH ShaNmukhashchaiva mayUravAhanastathA | shaktipANiriti khyAtA ete vai chAShTamUrtayaH || 7\.33|| (chAShTamUrtipAH) samidAjyacharUn lAjAn saktuM chaiva tilaM tathA | mAShamudgagulAMshchaiva sarShapaM yavameva cha || 7\.34|| dravyamekAdashaM proktaM sarveShvevaM visheShataH | samidhaM tvIshamantreNa ghR^itaM vai puruSheNa tu || 7\.35|| aghoreNa charuM hutvA lAjaM vAmena homayet | saktuM sadyena juhuyAt tilaM hR^idayamantrataH || 7\.36|| mAShaM cha shirasA hutvA mudgaM cha shikhayA hunet | gulaM kavachamantreNa sarShapaM netramantrataH || 7\.37|| yavamastreNa juhuyAt AchAryo mUrtipaiH saha | shatamardhaM tadardhaM vA pratyekaM juhuyAtkramAt || 7\.38|| dravyAnte vyAhR^itiM hutvA sviShTamagnau tu homayet | jayAdirabhyAdhAnaM cha rAShTrabhR^ichcha hunet kramAt || 7\.39|| pUrNAhutiM tato hutvA vahniM samprArthayedguruH | brahmodvAsanakaM kuryAt praNItAmokShaNaM tathA || 7\.40|| naimittikamidaM proktaM nityakarma tataH shR^iNu | agnau vA dakShiNe vApi tathaishAnye.api maNDape || 7\.41|| kuNDe vA sthaNDile vApi nityahomaM samAcharet | ashraM vAtha ShaDashraM vA mekhalAtrayasaMyutam || 7\.42|| nAbhiyonisamAyuktaM kuNDaM kR^itvA mahAmune | garbhAdhAnAdikaM sarvaM pUrvoktavidhinA hunet || 7\.43|| avichChinnaM sadArakShyaM nityAgniM ShaNmukhAya vai | praNItAghArasamidhaM brahmakUrchaM vinAcharet || 7\.44|| Ajyena charuNA mantrI nityahomaM tu kArayet | AjyaM hR^idayamantreNa mUlenaiva charuM hunet || 7\.45|| pratyekaM ShoDashaM hutvA brahmA~NgAni tato hunet | mahAvallIM devasenAM pR^ithak pa~nchAhutiM hunet || 7\.46|| parivArAn tato hutvA sviShTamagneti homayet | dhUpadIpAdibhiH stotrairnityAgnau pUjayedguham || 7\.47|| iti shrIkumAratantre agnikAryavidhirnAma saptamaH paTalaH | \section{8\. aShTamaH paTalaH \- nityotsavavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi nityotsavavidhikramam | sarvalokahitArthAya bhUpatervijayAya cha || 8\.1|| svarNena rajatenaiva kArayettAmrakeNa vA | uttamaM ShoDashA~NgulyaM madhyamaM dvAdashA~Ngulam || 8\.2|| adhamaM dashA~NagulaM j~neyaM balipAtrasya vistaram | oShThamekA~NgulaM proktaM nimnonnatavivarjitam || 8\.3|| vistAraM hi tribhAgaikaM padmamaShTadalaM bhavet | (padmamaShTadalaM likhet) karNikAntaM tribhAgaikaM kArayettu manoharam || 8\.4|| evaM pAtraM tu sa~NgrAhya vinyasenmaNDapottare | prokShayeddhR^idayenaiva balipAtraM salakShaNam || 8\.5|| prAtarmadhyAhnasAyAhne puShpArghyaM tu kanIyasam | prAtarmadhyAhnayorannaM sAyetvarghyaM tu madhyamam || 8\.6|| trikAleShvannali~NgaM chet uttama~ncheti kIrtitam | utsedhaM dvAdashA~NgulyaM nAhaM dvya~Ngulamuchyate || 8\.7|| agraM pakShA~NgulaM dvAraM gandhamAlyairala~NkR^itam | tasmin sampUjayechChaktiM guhAstramamitaujasam || 8\.8|| indrAdIshAnaparyantaM shakunyAdyAH prapUjayet | mUlaberaM tribhAgaikamuttamaM baliberakam || 8\.9|| dvitvA~NgulavihInena madhyamAdhamamuchyate | subrahmaNyasvarUpaM vA skandarUpamathApi vA || 8\.10|| ekavaktraM chaturbAhuM kamaNDalvakShadhAriNam | kaTibandhAbhayayutaM tvathavA varadAbhayam || 8\.11|| sarvalakShaNasaMyuktaM sarvAbharaNabhUShitam | shaktyekayA yutaM vApi shaktidvayayutaM tu vA || 8\.12|| itthaM rUpaM munishreShTha kArayedbaliberakam | vastrAbharaNagandhAdyairala~NkR^itya cha puShpakaiH || 8\.13|| nAgAshvarathara~Nge vA shibikAyAM praropayet | soShNIShaiH sottarIyaishcha sopavItaiH suvastrakaiH || 8\.14|| maunavratadharairviprairdhArayedbaliberakam | pAdukAM lakShaNopetAM vastrAdyairupashobhitAm || 8\.15|| astreNa prokShya tasyAM tu mayUraM samprapUjayet | susnAtayA gaNikayA dhArayechcha suvAsasA || 8\.16|| ChatraM dhvajasamAyuktaM pi~nchChachAmarasaMyutam | nAnAvAdyasamAyuktaM nAnAgeyasamanvitam || 8\.17|| nAnAdIpasamAyuktaM nAnAbhaktajanairyutam | pUrvAhne dvijavR^iddhiH syAnmadhyAhne rAjavR^iddhidam || 8\.18|| rAtrau viTshUdravR^iddhiH syAdbaliberasya yAnataH | bherI muravasaMyuktaM prathamaM vai pradakShiNam || 8\.19|| (murajaHsaMyuktaM) varanR^ittaM dvitIyasya gItena triHpradakShiNam | brahmasthAne munishreShTha brahmaNastAlasaMyutam || 8\.20|| aindre tu samatAlaM syAdagnau sAvaraNaM bhavet | yAmyAyAM bhR^i~NgiNItAlaM nairR^ityAM mallatAlakam || 8\.21|| vAruNyAM navatAlaM syAt vAyavyAM balitAlakam | some kaushikatAlaM syAdaishAnyAM DhakkarI bhavet || 8\.22|| pradakShiNatrayasyaivaM bhUrbhuvaHsvaH kramAdiha | sarveShAM prANinAM samyak baladA baliruchyate || 8\.23|| gopuradvAramAgatya sha~NkhaghoShasamanvitam | tataHpuraHsthite padme triHpradakShiNamAcharet || 8\.24|| shanaiHpradakShiNaM kuryAnmahApAtakanAshanam | utsave balikAle cha yaH karoti pradakShiNam || 8\.25|| pade pade.ashvamedhasya phalaM prApnotimAnavaH | dvArinIrAjanaM kR^itvA pravishedAlayaM tataH || 8\.26|| pAdau prakShAlya matimAn pAdukAM shikhidevatAm | pAdyAdibhiH samabhyarchya bahirgAyatrimantrataH | vinyasetpUrvadeshe tu dhUpadIpaM pradApayet || 8\.27|| baliberAkR^itiM devaM vinyasenmUlaberake | evaM yaH kurute nityaM kaumAraM lokamApnuyAt || 8\.28|| iti shrIkumAratantre nityotsavavidhirnAmAShTamaH paTalaH | \section{9\. navamaH paTalaH \- kuNDalakShaNavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi kuNDAnAM lakShaNaM shR^iNu | shatArdhaM shatahomaM tu muShTyAratniyutaM bhavet || 9\.1|| sahasrAyutahomaM tu hastaM hastadvayaM kramAt | koTyAhutAvaShTahastaM tadUrdhvaM naiva kArayet || 9\.2|| mAtrA~Ngulena kartavyaM vistArasya padaM samam | kuNDaM trimekhalopetamekamekhalameva cha || 9\.3|| vedAdyugA~NgulaM proktaM mekhalAnAM tathonnatam | yoniM kuryAttadUrdhve tu gajoShTrAkR^itivadbudhaH || 9\.4|| vedA~NgulaM tu vistAramAyAmaM tu ShaDa~Ngulam | krameNa kR^ishatAM yAti tAratrayAMshamunnatam || 9\.5|| nAbhiM padmAkR^itiM kuryAtkuNDamadhye vichakShaNaH | ShaDa~NgulaM tu vistAraM tR^itIyAMshaM samunnatam || 9\.6|| yonau yonirna kartavyaM padme nAbhiM na kArayet | koNeShu cha na kuryAttu nAbhiM tasyAgnisammukham || 9\.7|| yadAkArANi kuNDAni tadAkArAstu mekhalA | vedAshraM yonichApAshraM tryashraM vR^ittaM ShaDashrakam || 9\.8|| padmamaShTArakaM dikShu ShaDashraM tu pradhAnakam | pUrvAgraM gaNasUtraM cha dakShiNottarameva hi || 9\.9|| chatuShpadamidaM samyak tatkuNDaM chaturashrakam | kShetrAMshaM dashadhA kR^itvA digbhAgaM pUrvato nyaset || 9\.10|| punaHkoNeShu vedAMshAdbhrAmayetkoNakAvadhi | sUtradvayaM prayogAchcha yonyAkAraM bhavedidam || 9\.11|| vyAse.aShTAMshAddvyaMshamagraM pArshvayornyasya madhyamAt | bhrAmayetpArshvaparyantaM tatkuNDaM chArthachAndrakam || 9\.12|| (chArthachandrakaM) kShetraShaDbhAgake nyasya bhAgaikaM tvatha pArshvayoH | tanmAnena trisUtreNa trikoNaM kuNDamIritam || 9\.13|| nyAse.aShTAdashabhAgAMshAdbahirvinyasya buddhimAn | tadashraM bhrAmayeddhImAn vR^ittakuNDaM bhavedidam || 9\.14|| kShetravedAMshapAdAMshaM dvyaMshaM vinyasya pArshvayoH | tasmAtkShetrArdhamAnaM tu pArshvayostaddvimastakam || 9\.15|| kR^itvA tenaiva ShaTsUtraM nyaset ShaTkoNakukShikam | karNikAdalasaMyuktaM padmakuNDaM tu vR^ittavat || 9\.16|| vyAse vedarasAMshAMshaM bahUnnyastvA samantrataH | koNArdhaM koNake likhya vasvashraM vasusUnatA || 9\.17|| mAnahIne mahAvyAdhiradhike shatruvardhanam | bhede mahadbhayaM proktaM sphuTite sasyanAshanam | tasmAtsarvaprayatnena kuNDaM kuryAtsalakShaNam || 9\.18|| iti shrIkumAratantre kuNDalakShaNavidhirnAma navamaH paTalaH | \section{10\. dashamaH paTalaH \- maNDalavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi maNDalasya vidhiM shR^iNu | dIkShAyAM tu pratiShThAyAM pavitrAropaNe.api cha || 10\.1|| utsave.api cha tattvaj~naH pUjayenmaNDale guham | chaturashraM tato madhye ShaDdalaM padmamAlikhet || 10\.2|| karNikAM cha tribhAgaikaM pItavarNena kArayet | shvetaM pItaM cha raktaM cha sphaTikaM shyAmavarNakam || 10\.3|| etairvarNaishcha matimAn ShaDdalAni cha pUrayet | rajobhirvividhairvarNairyathAshobhaM vibhUShayet || 10\.4|| mUlenAvAhayenmadhye devIbhyAM saha ShaNmukham | AsanAvaraNAdyaishcha maNDale pUjayet tataH || 10\.5|| shrIbhadramaNDalamidaM subrahmaNyAtmakaM shubham | viprAdInAM tu sarveShAM varNAnAM tu prashastakam || 10\.6|| guhadIkShAM tataH kuryAdetanmaNDalasannidhau | maNDalena vidhAnena skandakarma karoti yaH || 10\.7|| naitatphalamavApnoti sAdhakemantravAnapi | tasmAttatkarmasid.hdhyarthaM maNDalaM kArayedbudhaH || 10\.8|| iti shrIkumAratantre maNDalavidhirnAma dashamaH paTalaH | \section{11\. ekAdashaH paTalaH \- dIkShAvidhiH} ataH paraM pravakShyAmi guhadIkShAvidhiM param | sarvapApaharampuNyaM sarvakAmaphalapradam || 11\.1|| shivadIkShAvidheH pashchAt guhadIkShA~ncha kArayet | sarvAla~NkArasaMyuktaM snAnaM kausheyakojjvalam || 11\.2|| tripuNDradhAraNaM shiShyaM hR^idA prokShyArghyavAriNA | netraM netreNa matimAn bandhayechChvetavastrataH || 11\.3|| hR^idayena tu mantreNa dasha japtvA salakShaNam | pUrvadvArantu viprANAM kShatriyANAM tu dakShiNam || 11\.4|| vaishyAnAM pashchimadvAraM shUdrANAM dvAramuttaram | anyeShAmapi varNAnAM pashchimadvAramuttamam || 11\.5|| shiShyamantaH pravishyAtha praNavena tu mantrataH | darbhAsanamprakuryAchcha deshikasya tu dakShiNe || 11\.6|| mumukShoruttaraM vaktraM bubhukShoH pUrvatomukham | shiShyaM sthitvA cha matimAn kuryAddIkShAM gurUttamaH || 11\.7|| skandasya mUlamantra~ncha ShaDakSharamataH param | skandabIjena saMyuktaM pa~nchabrahmaShaDa~Ngakam || 11\.8|| IshAnammUrdhni vinyasya mukhe tatpuruShaM yajet | aghoraM hR^idi vinyasya guhye vAmaM nyased budhaH || 11\.9|| sadyojAtaM nyaset pAde shiShyadehe vichakShaNaH | hR^idayaM hR^idi vinyasya shiraH shirasi vinyaset || 11\.10|| shikhAyAM tu shikhAM nyasya kavachaH stanamadhyataH | astraM hastapradeshe tu netraM netradvaye nyaset || 11\.11|| sarveShAmeva varNAnAmevaM kuryAdgurUttamaH | dvijAdInAM visheSho.asti vachadbhUrAdimantrataH || 11\.12|| shirovadanahR^innAbhiguhyapAdeShu vinyaset | ayaM kumAramantra~ncha punarmUrdhni cha vinyaset || 11\.13|| mAlAmantra~ncha sarvA~Nge vinyasenmantravittamaH | mAte kumAramantra~ncha hR^idaye vinyasedbudhaH || 11\.14|| punashcha toyasaMyuktaM maNDale tu vipAsya cha | yasmin mantre paThetpuShpaM nAmagotraM tathAtmakam || 11\.15|| dakShiNAM tu gurordattvA shiShyo vittAnusArataH | guhadIkShAM cha yaH kuryAt guhaprItikarAM guham | bhuktvA bhogAMshcha dehAnte kaumAraM lokamApnuyAt || 11\.16|| iti shrIkumAratantre dIkShAvidhirnAma ekAdashaHpaTalaH | \section{12\. dvAdashaH paTalaH \- snapanavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi snapanaM ShaNmukhasya tu | a~NgAravAre ShaShThyAM vA viShuvAyanasa~Nkrame || 12\.1|| mAsarkShe grahaNe vApi kR^ittikAyAM dviparvaNi utsavAnte pratiShThAnte prokShaNAnte suyogake || 12\.2|| kartushcha janmadivase tadviyogadine.api vA | nitye naimittike kAmye shAntikarmaNi vA punaH || 12\.3|| eteShu snapanaM kuryAt tachchAnekavidhiM shR^iNu | a~NkurArpaNamAdau syAnmahAsnapanakarmaNi || 12\.4|| prAsAdasyAgrataH kuryAt maNDapaM vedihInakam | athavA pUrvakL^ipte tu dAruNA shilayA tathA || 12\.5|| pa~nchagavyAdike pa~nchatriMshaddhastA~Ngule.api vA | chaturgrAmAdikeShAM cha gAtraparya~NkamaNDape || 12\.6|| toraNAdisamAyukte sarvAla~NkArasaMyute | astreNa shodhite bhUmau vAmadevena lepayet || 12\.7|| sUtranyAsaM guNAstreNa tAlamAtrA~NgulaM yathA | dvitAlaM skandakumbhasya vardhanyostAlamAtrakam || 12\.8|| tritAlaM mUrtikAmAnaM sarvaM sAmAnyamIritam | athavA dvayatAlena karNikAmAnamIritam || 12\.9|| pashchAddravyapramANAni vakShye.ahaM shR^iNu kaushika | gu~njAdiniShkaparyantaM pAdAdya~NgapramANakam || 12\.10|| ekadvitrichatuH prasthaM pa~nchagavyAdimAnakam | madhyAdInAM cha samproktaM pAdamardhamathApi vA || 12\.11|| AjyatailapramANena tathaiva parikalpayet | karpUraku~NkumAdInAM mAnamitthaM pragR^ihyatAm || 12\.12|| uttamaM navakAshaistu madhyamaM saptadarbhakaiH | adhamaM pa~nchakAshaistu rudradharmagrahAyutam || 12\.13|| granthirekA~NgulaM proktamagraM tu chatura~Ngulam | tadgranthichaturAvartiM kUrchalakShaNamIritam || 12\.14|| UrdhvAgraM puShTidaM proktaM adho.agraM shAntidaM bhavet | kUrchAnAM lakShaNaM proktaM kumbhAnAM lakShaNaM shR^iNu || 12\.15|| kAlaM bhinnaM cha suShiraM bhedaM ChedaM cha lInakam | durgandhaM cha purANa~ncha kalashaM cha vivarjayet || 12\.16|| kAlaM cha kalahaM vidyAdbhinnaM chaiva kulakShayam | (chaiva kulakShaNaM) mahAmArI prakopassyAtsuShiraM cha mahAmune || 12\.17|| bhedaM vibhedanaM kuryAt ChedaM ChedakaraM bhavet | lInaM vyAdhikaraM chaiva durgandhaM bAlanAthanam || 12\.18|| strInAshaM syAtpurANashchetsa~Ngrahe bimbasannibham | tasmAtsarvaprayatnena doShANyetAni varjayet || 12\.19|| kalashAn veShTayedvidvAnekadvitrikatantubhiH | ekadvitriyavAntADhyaM skandakumbhaM cha vardhanIm || 12\.20|| anyAMshcha kalashAn sarvAn gavAkShasadR^ishAntarAn | maNDapasyottare bhAge darbhaiH shuddhaiH paristaret || 12\.21|| kShAlayet kalashAnastrAn prokShayet puruSheNa tu | adhomukhAMshcha kalashAn sthApayettu kushopari || 12\.22|| prokShayeddhR^idayenaiva kalashonmIlanaM tathA | vastrapUtairgandhayuktairjalaiH sampUrayeddhR^idA || 12\.23|| sthaNDilasya vidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | shAlInAmADhakaM shreShThaM triHprasthaM madhyamaM smR^itam || 12\.24|| dviHprasthaM taNDulaM proktaM tadardhaM tilamIritam | bhUshodhanaM tu prathamaM anulepaM dvitIyakam || 12\.25|| sUtranyAsaM tR^itIyaM syAtsthaNDilaM vai chaturthakam | kalashasthApanaM pa~ncha ShaShThaM kUrchAdhivAsanam || 12\.26|| saptamaM dravyavinyAsamaShTamaM devatArchanam | vidhAnaM navamaM proktaM dashamaM vastraveShTanam || 12\.27|| ekAdashaM gandhapuShpaM dvAdashaM dhUpadIpakam | mudrA trayodashaM proktaM prokShaNaM cha chaturdasham || 12\.28|| dashapa~ncha ghaTodghAraM snAnakarma cha ShoDasha | astreNa shodhayedbhUmiM vAmadevena lepanam || 12\.29|| sUtranyAsamaghoreNasthaNDilaM puruSheNa tu | praNavena ghaTodghAraM skandasUktena mantrataH || 12\.30|| pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha snApayet ShaNmukhaM sudhIH | lAjapuShpatilairdarbhairvikarAn prakShipettataH || 12\.31|| puNyAhaM vAchayitvAtha pashchAt snapanamAcharet | (snapanamArabhet) pravakShyAmi samAsena snapanaM navasa~Nkhyakam || 12\.32|| prAksUtraM devasUtraM syAdudavasUtraM tathaiva cha | tanmadhye skandakumbhaM tu vardhanIM tasya pArshvake || 12\.33|| pAdyamAchamanaM chArghyaM pa~nchagavyaM mahAdishi | kShIraM dadhi ghR^itaM chaiva madhvanyAsu vidikShu cha || 12\.34|| saptasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAn vAripUritAn | sthApayet kalashAn vA syAt pUjayettu yathAvidhi || 12\.35|| dakShiNasthitavardhanyAM mahAvallIM yajettataH | tanmadhye uttarasthAM cha devasenAM prapUjayet || 12\.36|| shakunyAdyaShTashaktIshcha pUrvAdikalasheShu cha | archayettu yathAnyAyaM snApayedasurAntakam || 12\.37|| navAkhyaM kalashaM proktaM pa~nchaviMshatikaM shR^iNu | prAksUtraM vasusUtraM syAdudagagraM tathaiva cha || 12\.38|| madhye navapadaM grAhyaM tatpArshvaikaM padaM tyajet | vasudvArasamAyuktaM shAlibhiH sthaNDilaM nayet || 12\.39|| tadardhaistaNDulaishchaiva tadardhaishcha tilairapi | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 12\.40|| madhyakumbhaM kumArAkhyaM tatpArshve vardhanIdvayam | pAdyamAchamana~nchArghyaM pa~nchagavyaM chaturdishi || 12\.41|| kShIraM dadhighR^ita~nchaiva madhvanyAsu vidikShu cha | (dadhighR^ita~nchaiva madhvAjyAdi) madhu kuShTha~Ngula~nchaiva kShIrashcha sarpiShaM tathA || 12\.42|| (kShIrashcha sarShapaM) lava~NgaM chaiva takkolaM dadhimekaM tilaM tathA | ushIra~ncha ghR^itaM chaiva sha~NkhachUrNaM cha saktukam || 12\.43|| nAlikera~ncha hAridraM dravyANyetAni ShoDasha | pUrvAdiklasheShvatra dvitIyAvaraNaM nyaset || 12\.44|| madhvakumbhe yajetskandaM pArshve shaktidvayaM yajet | shakunyAdyaShTashaktishcha prathamAvaraNe yajet || 12\.45|| lokapAlAmarAn dikShu jayantAdyAn vidikShu cha | pUjayitvA yathAnyAyaM senAnyamabhiShechayet || 12\.46|| snapanaM proktamevaM hi pa~nchaviMshatisa~Nkhyakam | pashchAdekonapa~nchAshatsnapanaM prochyate.adhunA || 12\.47|| prAgagraM dashasUtraM syAdudaksUtraM tathaiva cha | madhye navapadaM grAhyaM lepayetparitaH padam || 12\.48|| dvArAShTakasamAyuktaM tAlamAtrAntaraM padam | sthaNDilaM pUrvavatkR^itvA tanmadhye nalinaM likhet || 12\.49|| kalashAn lakShaNopetAn chatuHprasthena pUritAn | sasUtrAn sApidhAnA~ncha savastrAn hemasaMyutAn || 12\.50|| vAme kushopari nyastvA vinyasettu yathAkramam | gandhAmburatnasahitaM kumbhamadhye guhAkhyakam || 12\.51|| (kumbhamadhye guhAhtrayaM) dakShiNottarabhAge tu vardhanyA hemasaMyutau | pAdyamAchamanaM chArghya gavyaM pUrvAdidikShu cha || 12\.52|| kShIraM dadhi ghR^itaM chaiva madhvanyAsu vidikShu cha | takkolaM bhasma niryAsaM hAridraM chaiva ma~njarI || 12\.53|| nAlikeraM cha bilvaM cha jambUkachcholameva cha | pATalI chaiva punnAgaM sha~NkhapuShpaM tathaiva cha || 12\.54|| lakShmI vyAghrIcha siMhI cha dhuttUraM chaiva ShoDasha | dravyANyetAni pUrvAdidvitIyAvaraNe nyaset || 12\.55|| dUrvA cha sarShapaM chAmraM nAra~NgaM panasaM tathA | kadalI cha kadambaM cha dhAtakI shvetapa~Nkajam || 12\.56|| ikShusAra~ncha lAjaM cha champakaM gandhatailakam | nIvAraM ku~NkumaM chaiva tilamA~njImaruM tathA || 12\.57|| saktushcha mAtulu~NgaM cha chandanaM chAgarustathA | ushIraM rAtrichUrNaM cha tR^itIyAvaraNe nyaset || 12\.58|| chaturviMshatidravyANi sa~NkhyAnyeva hi kaushika | madhye guhaM samAvAhya pArshvayoH shaktikaM dvayam || 12\.59|| shakunyAdyaShTashaktIshcha prathamAvaraNe yajet | indrAdyAn dvijavarNAdyAn dvitIyAvaraNe yajet || 12\.60|| shAstArandvAdashAdityAn tathaikAdasharudrakAn | pUrvAdiShu krameNaiva tR^itIyAvaraNe yajet || 12\.61|| archayitvA yathAnyAyaM sthApayechCha~NkarAtmajam | vardhanIdvayatoyena pUjayechChaktikAdvayam || 12\.62|| snApayetkalashaissarvairyathApUrvaM sureshvaram | proktamekonapa~nchAshatsnapanammunisattama || 12\.63|| athaikAshItikalashasthApanaM vakShyate.adhunA | prAksUtraM ravisUtraM syAdudaksUtraM tathaiva cha || 12\.64|| pa~nchaviMshatpadammadhye gR^ihItvA tatsamaM tataH | padamekaM nyasedbAhye dvArAShTakasamAyutam || 12\.65|| sthaNDila~NkArayettatra tilataNDulashAlibhiH | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 12\.66|| skandakumbhaM nyasenmadhye tatpArshve vardhanIdvayam | pAdyamAchamana~nchArdhyaM gavyaM pUrvAdidikShu cha || 12\.67|| kShIraM dadhi ghR^itaM chaiva madhvAjyAdividikShu cha | aShTadravyANi matimAn prathamAvaraNe nyaset || 12\.68|| madhu lAjAn haridrAMshcha shakR^ichchUrNa~ncha kuShThakam | ikShusAraM cha panasaM nAra~Ngadvayameva cha || 12\.69|| dADimI nAlikera~ncha kadalI mAtulu~Ngakam | AmrakachcholamushiraM dravyANyetAni ShoDasha || 12\.70|| dvitIyAvaraNe kumbheShvAchAryo vinyaset kramAt | chandanaM chaiva karpUraM lava~NgaM jAtimeva cha || 12\.71|| truTipatra~ncha takkolaM kArpAsaM puShpapatrakam | nimba~ncha navanIta~ncha meghaM chaiva kuTaM naTam || 12\.72|| gugguluM chaiva niryAsaM gulakhaNDaM tathaiva cha | tilaM cha sarShapaM chaiva yavamudgaM tathaiva cha || 12\.73|| priya~NguM chaiva nIvAraM chaturviMshatisa~Nkhyakam | dravyANyetAni matimAn tR^itIyAvaraNe nyaset || 12\.74|| apAmArgaM cha tulasIM padmanIlotpalaM tathA | nandyAvartaM cha takkolaM karavIraM tapasvinIm || 12\.75|| (cha tathA kolaM) bhUtaM ku~njarapunnAgaM mandAraM bahukarNikam | (mandAraM bahukarNikA) shvetArkaM ketakIpuShpaM viShNukrAntA balistathA || 12\.76|| (shvetArkaM sha~NkhapuShpaM) lakShmI cha sahadevI cha mAlatI jAti puShpakam | sugandhI champakaM chaiva pATalaM pUgameva cha || 12\.77|| ashvatthodumbaraM chaiva lakShmIvR^ikShaM vaTaM tathA | indravallI mahAdroNaM sthalAravindamIshvaram || 12\.78|| dvAtriMshatparisa~NkhyAni dravyANyetAni kaushika chaturthAvaraNeShvatra pUrvAdikramasho nyaset || 12\.79|| dravyeShveteShu tatkAle yathAlAbhaM pragR^ihya cha | pUjayenmadhyame skandaM vardhanyoH shaktikAdvayam || 12\.80|| shakunyAdyaShTashaktIshcha prathamAvaraNe yajet | dharo dhruvashcha somashcha ApashchaivAnilo.analaH || 12\.81|| pratyUShashcha prabhAvashcha vasvAdInyaShTakAn nyaset | ShaTshaktIraShTadevAMshcha dvitIyAvaraNe yajet || 12\.82|| kArtikeyaM vishAkha~ncha guhaM chaiva surAntakam | senAnIH ShaNmukhaM chaiva mayUravAhanaM tathA || 12\.83|| shaktipANinamIshAnaM kumbheShu cha samarchayet | vachadbhuvaM vishvabhuvaM tato rudrabhuvaM tathA || 12\.84|| pashchAd brahmabhuvaM chaiva bhuvadbhuvamanantaram | shaktiM cha musala~Nkha~NgaM varmapAshamataH param || 12\.85|| vajra~ncha kArmukaM chaiva kheTaka~ncha mayUrakam | a~Nkusha~ncha krameNaiva chaturviMshatidaivatam || 12\.86|| tR^itIyAvaraNe mantrI tattannAmnA samarchayet | IshAnaM chaiva parjanyo jayantashcha mahendrakaH || 12\.87|| AdityaH satyakashchaiva bhraMshashchaivAntarikShakaH | agniH pUShA cha vitato gR^ihakShatayamau tathA || 12\.88|| gandharvo bhR^i~NgarAjashcha mR^igashcha nimatistathA | dauvArikashcha sugrIvaH puShpadantAbhidhAnakaH || 12\.89|| vAruNAsurashoShAshcha pAparakShastathaiva cha | vAyuvegastathA mukhyo bhallATaH soma eva cha || 12\.90|| mR^igashchaivAditishchaiva ditireva prakIrtitA | dvAtriMshaddevatA bAhye chaturthAvaraNe yajet || 12\.91|| praNavAdinamo.antashcha svasvanAmabhirarchayet | skandakumbhashcha vardhanyau kR^itvA dhAmapradakShiNam || 12\.92|| antaH pravishya kumbhasthaM bIjaM vai mUlaberakam | vardhanIdvitayambIjaM yajechChaktidvaye.api cha || 12\.93|| snApayet sarvakumbhAdbhiH skandaM gururyathAkramam | archanoktavidhAnena pUjayechCha~NkarAtmajam || 12\.94|| prabhUtahaviShaM dadyAt prArthayedarthamIpsitam | AchAryaM pUjayetpashchAdvastrahemA~NgulIyakaiH || 12\.95|| brAhmaNAn bhojayet pashchAddInAnAthAMshcha pUjayet | ekonAshItikalashaM snapanaM proktameva cha || 12\.96|| pashchAdaShTottarashataM snapanaM vakShyate.adhunA | prAgagrantu kalAsUtramudagagraM tathaiva cha || 12\.97|| pa~nchaviMshatpadaM madhye parito dvipadaM tyajet | bAhyeShu cha chaturdikShu madhye tritripadaM nyaset || 12\.98|| dvAdashadvArasaMyuktaM skandavyUhasya madhyame | AgneyAdiShu chatvAro vyUhadharmAdayaH kramAt || 12\.99|| tritrivyUhAshcha koNeShu ekaviMshatpadambhavet | sthaNDila~NkArayettatra tilataNDulashAlibhiH || 12\.100|| pratyekaM sarvakumbhAnAM madhye nalinamAlikhet | prAgagraishchottarAgraishcha vyUhAn darbhaiH paristaret || 12\.101|| lakShaNAla~NkR^itopetAn kalashAn sthApayetsudhIH | madhye skanda~ncha vinyasya vardhanyA tasya pArshvayoH || 12\.102|| pAdyamAchamana~nchArghyaM gandhaM pUrvAdidikShu cha | dadhisarpirmadhukShIraM vidikShu prathamAvR^itau || 12\.103|| tilaM bilvaM malayajaM meghachampakameva cha | karavIraM sarShapa~ncha nAgakesarameva cha || 12\.104|| takkolaM cha phalaM kundaM kachcholaM lohameva cha | lava~NgapatraM karpUraM vinyasechcha krameNa tu || 12\.105|| dravyANi ShoDashaitAni dvitIyAvaraNe punaH | tR^itIyAvaraNe saktubAhau kalashapa~nchasu || 12\.106|| bhasitaM chaiva nairR^ityAM kalasheShu cha pa~nchasu | hAridrachUrNaM vAyavyAM kalasheShu cha pa~nchasu || 12\.107|| sha~NkhachUrNaM tathaishAnyAM kalasheShu cha pa~nchasu | dhAtrIM cha nAlikera~ncha likuchaM mAtulu~Ngakam || 12\.108|| vahnikoNe tu matimAn kalasheShu cha pa~nchasu | chaturthAvaraNe dhImAn vinyasenmUlavidyayA || 12\.109|| lakShmIM cha sahadevI~ncha viShNukrAntiM tathaiva cha | rudraparNI cha vanhyAdikalasheShu navasvapi || 12\.110|| pa~nchamAvaraNe.apyevaM vinyasettu krameNa tu | skandaM yajenmadhyakumbhe pArshvayoH shaktikAdvayam || 12\.111|| shakunyAdyaShTashaktIshcha prathamAvaraNe yajet | indrAdyAMshcha jayantAdyAn dvitIyAvaraNe yajet || 12\.112|| shAstAraM vAstunAtha~ncha sudevasumukhAhvayam | AgneyAdiShu koNeShu pa~nchapa~nchaghaTeShu cha || 12\.113|| tR^itIyAvaraNe mantrI pUjayettu yathAkramam | ga~NgAM lakShmIM cha vAgdevIM durgAM saptasu saptasu || 12\.114|| chaturthAvaraNe dhImAnAgneyAdiShu pUjayet | agniM sUrya~nchandramasaM guhAstra~ncha navasvapi || 12\.115|| pa~nchamAvaraNe vahnikoNAdiShu samarchayet | garbhagehaM tataH prApya berashuddhiM samAcharet || 12\.116|| skandakumbhasthatoyena skandaM sampUjayedguhaH | mahAvallIdevasenAM vardhanyau dvau prapUjayet || 12\.117|| sthApitaiH kalashaissarvaiH pUjayechChAmbhavaM kramAt | prabhUtahaviShaM dadyAtprArthayedarthamIpsitam || 12\.118|| AchAryaM pUjayetpashchAdgobhUmidhanavAhanaiH | proktamaShTottarashataM snapanakramameva cha || 12\.119|| aShTottarasahasrAkhyaM snapanaM vakShyate.adhunA | sUtraiH prAgAdikairbhUmau chatvAriMshat ShaDuttaraiH || 12\.120|| udagagrastathAshAlyAM shAlipiShTarasAnvitaiH | pa~nchaviMshatpadaM madhye gR^ihItvA tad bahirbudhaH || 12\.121|| mArgAya dvipadaM lopya bahiH pa~nchapadaM grahet | tadbahirdvipadaM lopya bahiH pa~nchapadaM grahet || 12\.122|| dvipadaM lopya tadbAhye vidyate tu chatuShpadam | bahirvIthyAntarAleShu kalasheShu padeShu cha || 12\.123|| mArgAya lopayed vidvAn tanmadhye tu chatuShpadam | chaturdikShu tato mantrI kalpayet kalpavittamaH || 12\.124|| pa~nchaviMshatpadaM vyUhaM pa~nchaviMshadbhavediha | chatuShkoNe ShoDashabhiH padairvyUhachatuShTayam || 12\.125|| aShTabhishcha padairvyUhaishchatvAriMshadbhavedbahiH | mahAdvArAShTadashakaM kShudradvAraM tu viMshatiH || 12\.126|| aShTottarasahasre.asmin snapane ShoDashAvR^itau | vR^ittakumbhamatho vakShye shR^iNu kaushikasuvrata || 12\.127|| ShaTtriMshadgAtrasaMyukte maNDape chaturashrake | chaturgAtrAShTagAtrANi madhye pa~Nktivivarjite || 12\.128|| shrutidvArasamAyukte sarvAla~NkArasaMyute | ma~NgalAShTakasaMyukte chatustoraNabhUShite || 12\.129|| dashAyudhasamAyukte darbhamAlAbhirAvR^ite | maNDape madhyadeshe tu hastasUtrAntaraM yathA || 12\.130|| tathA pashchimapUrvoktaM yugmasUtraM prakalpayet | dakShiNottaramArgeNa yugmasUtraM prasArayet || 12\.131|| tanmadhye sthApayechCha~NkhaMsamantAdbhrAmayettataH | tatra ShoDashasUtrANi vR^ittavadbhrAmayetsudhIH || 12\.132|| tAvatsUtrAntaramproktaM ShoDashAvaraNaM kramAt | dvArArthakaM mahAshAsu dvArasUtrANi vinyaset || 12\.133|| svarNAla~NkArayormadhye tilataNDulashAlibhiH | sthaNDila~NkalashAnAntu kalpayetkalashamprati || 12\.134|| prathamAvaraNe chAShTau ShoDashaM dvitIyAvR^itau | trayAvR^itau chaturviMshaddvAtriMshachchaturAvR^itau || 12\.135|| chatvAriMshachcha kalashAn pa~nchamAvaraNe nyaset | aShTAchatvAriMshatikAn kalashAn ShaShThamAvR^itau || 12\.136|| ShaTpa~nchAshadghaTAn pashchAt saptamAvaraNe nyaset | chatuHShaShTighaTAn pashchAdaShTAmAvaraNe nyaset || 12\.137|| dvisaptatighaTAn pashchAnnavamAvaraNe nyaset | ashItisa~NkhyAn kalashAn dashamAvaraNe nyaset || 12\.138|| aShTAshItighaTAn pashchAt nyasedekAdashAvR^itau | kalashAn ShaNNavatikAn dvAdashAvaraNe nyaset || 12\.139|| trayodashAvR^itau pashchAt kumbhAn chaturashItikAn | ghaTAn dvinavatInmantrI chaturdashamahAvR^itau || 12\.140|| kalashAn shatasa~NkhyAMshcha nyaset pa~nchadashAvR^itau | aShTottarashatAn kumbhAn ShoDashAvaraNe nyaset || 12\.141|| evaM vinyasya kalashAn aShTottarasahasrakAn | ratnalohakadhAtUtthaM bIjodaM gandhatoyakam || 12\.142|| mR^inmArjana~nchAdyupari mArjanaM patrapuShpakam | (mArjanaM patrapuShpayuk) dhAnyAstraM phalatoya~ncha kaShAyaM madyodakaM tathA || 12\.143|| (mAnyAstraM phalatoya~ncha \- *Chandobha~NgaH) kAntamUlodakambrahmakUrcha~NkalkAmbuvalkalam | mANikka~nchendranIla~ncha vaiDUryaM cha pravAlakam || 12\.144|| muktA vajraM puShparAgaM sphaTikaM marakataM tathA | navaratnAni nikShipya athavA pa~ncharatnakam || 12\.145|| ebhiryuktaM shuddhatoyaM ratnodakamudIritam | suvarNaM rajataM tAmramAyasaM trapusIsakam || 12\.146|| ArakUTantu tairyuktaM lohodakamiti smR^itam | sauvIrama~njanaM shyAmaM haritAlaM manaHshilAm || 12\.147|| gairikaM rochanAyuktaM dhAtUdakamiti smR^itam | shAlikodraM cha nIvAraM priya~NgutilasarShapam || 12\.148|| shyAmamAShayavairyuktaM bIjodakamihochyate | navanItaM cha karpUraM tvagelApatrasaMyutam || 12\.149|| chandanaM laghukoShThaM cha varAloshIramustakAH | ku~NkumaM hariberaM cha takkolaM jAtireva cha || 12\.150|| eteShAM chUrNasaMyuktaM gandhodakamiti smR^itam | parvate cha nadItIre valmIke karkaTe vaTe || 12\.151|| vR^iShashR^i~NgedarbhamUle samudre gajadantayoH | aShTamR^idbhissamAyuktaM mR^idambhaH parikIrtitam || 12\.152|| gokShIraM sahadevIM cha viShNukrAntaM kR^itA~njalim | sarShapendIvaraM rAtriM ebhirmArjanamuchyate || 12\.153|| tulasIM bilvapatra~ncha tamAla~ncha tapasvinIm | apAmArgaM shamIyuktaM patratoyamihochyate || 12\.154|| padmaM raktotpalaM pashchAt pATalaM champakaM tathA | punnAganAgaM kuravaM nandyAvarta~ncha mallikAm || 12\.155|| shvetArkaM vakulairyuktaM puShpatoyamihochyate | kuShThaM kuTannaTaM lohaM chandanaM ku~NkumaM tathA || 12\.156|| karpUroshIrasaMyuktaM mAnyodakamiti smR^itam | vajraM shaktiM cha musalaM khaDgaM pAshA~NkushaM dhanuH || 12\.157|| chakraM kheTadhvajaM svarNanirmitAnyAyudhAni cha | ebhiryuktaM shuddhatoyamastrodakamiti smR^itam || 12\.158|| panaso nAlikerashcha mAtulu~NgAmravR^ikShakau | nAra~NgadvayameteShAM phalairyuktaM phalodakam || 12\.159|| palAshodumbarAshvatthamadhUkaplakShapATalAH | jambureShAM samatvagbhiH kaShAyodakamuchyate || 12\.160|| abhya~NgatritayaM pashchAt mAkShikatritayaM tathA | gandhatrayasamAyuktaM madhyatoyamiti smR^itam || 12\.161|| sUryakAntamayaHkAntaM chandrakAntatrayaM tathA | ebhishcha pa~nchakairyuktaM kAntatoyamiti smR^itam || 12\.162|| ushIro hariberaM cha puShpakaM cha shatAvarI | shrIparNaM pa~nchabhirmUlairmUlodakamiti smR^itam || 12\.163|| gomUtraM gomayaM kShIraM dadhisarpiH kushodakam | ebhirdravyaiH samAyuktaM brahmakUrchamiti smR^itam || 12\.164|| mayUrashikhikUrchatvakrochanAbhR^i~NgarAjakam | kR^itA~njaliH pa~nchabhishcha kalkodakamiti smR^itam || 12\.165|| lodhradvayaM lava~NgaM cha bhUrjatvakchUtavR^ikShakaH | ebhistvagbhiH samAyuktaM valkodakamiti smR^itam || 12\.166|| agnikoNakramAttailaM kShIraM dadhi ghR^itaM nyaset | chatvAriMshadvyUhakeShu kalashadravyamuttamam || 12\.167|| viMshadbhedodakaM proktaM dravyANAM cha vidhiM shR^iNu | varAlatruTikarpUratvageloshIrakAdayaH || 12\.168|| skandakumbhasya vardhanyormadhyameShu cha vinyaset | pAdyamAchamanaM chArghyaM pa~nchagavyaM kushodakam || 12\.169|| kShIrandadhighR^itAnyaShTau prathamAvaraNe nyaset | kShaudraM gulaM yavaM koShThaM tilaM rambhAphalaM tathA || 12\.170|| sarShapaM nAlikera~ncha rajanImAtulu~Ngakam | lAjadADimasaktUni panasaM padmachUtakam || 12\.171|| nyaseddvitIyAvaraNe dravyANyetAni ShoDasha | raktodakaM lohatoyaM tR^itIyAvaraNe nyaset || 12\.172|| dhAtUdakaM bIjabhavaM chaturthAvaraNe nyaset | gandhodakaM mR^idambhashcha pa~nchamAvaraNe nyaset || 12\.173|| mArjanamparimArjaM cha ShaShThamAvaraNe nyaset | patrodaM puShpatoya~ncha saptamAvaraNe nyaset || 12\.174|| mAnyodamastratoya~nchApyaShTamAvaraNe nyaset | navAvR^itauphaloda~ncha kaShAyodaM dashAvR^itau || 12\.175|| madyodamekAdashake kAntodaM dvAdashAvR^itau | trayodashAvR^itau dhImAn mUlodakamathArchayet || 12\.176|| chaturdashAvR^itau pashchAt brahmakUrchaM jalaM kShipet | kalkodakaM nyaseddhImAn tathA pa~nchadashAvR^itau || 12\.177|| ShoDashAvaraNe samyakU nyasedvalkodakambudhaH | vajraM samastaratnAnAM lohAnAmagnidaivatam || 12\.178|| dhAtUnAM haritAlaM cha bIjAnAM yavamuttamam | chandanaM sarvagandhAnAM mR^idaM darbhasya mUlajam || 12\.179|| mArjanIrajanIcharNadUrvA cha parimArjane | bilvapatraM cha patrANAM puShpANAmutpalaM smR^itam || 12\.180|| mAnyodake cha karpUramastrANAM shaktireva cha | phalAnAM kadalIjAtaM tvachAmashvatthasambhavA || 12\.181|| phalatrayaM madyatoye kAntAnAM sUryakAntakam | kuTannaTashcha mUlAnAM gomUtraM brahmakUrchake || 12\.182|| kalkodake bhR^i~NgarAjaM valkAnAM lodhravalkale | sahadevyauShadhInAM cha sitAbhAve gulaM smR^itam || 12\.183|| phalapuShpAdyabhAve tu tatpatrAdikameva cha | dravyANyetAni sarvANi mUlamantreNa vinyaset || 12\.184|| vidhAya bIjaM mukhyena pallavairvA sharAvakaiH | datvA hR^idayamantreNa vastrANi vividhAni cha || 12\.185|| shubhAni sarvavarNAni kR^iShNa vastrANi varjayet | gandhaM svanAmamantreNa puShpaM dhUpaM tathaiva cha || 12\.186|| kumArasvAminAM madhye kumbhe saMsthApya pUjayet | dakShiNAyAM tu vardhanyAM mahAvallIM prapUjayet || 12\.187|| uttarAyAM tu vardhanyAM mahAsenAM prapUjayet | shakunyAdyaShTashaktIshcha prathamAvaraNe nyaset || 12\.188|| jayantAkhyamagnishikhaM kR^ittikAputrasa.nj~nakam | anantarambhUtapatiM senAnyaM guhasa.nj~nakam || 12\.189|| hemashUlaM vishAlAkShaM pUrvAdikramameva cha | dvitIyAvaraNe dhImAn dvivAraM samyagarchayet || 12\.190|| pR^ithivyAdiprakR^ityantaM tattvAnIha trayovR^itau | chaturvAraM vasUnmantrI chaturthAvaraNe yajet || 12\.191|| ga~NgAM cha yamunAM chaiva narmadAM cha sarasvatIm | sindhuM godAvarIM chaiva kAverIM kumarIM tathA || 12\.192|| pa~nchavAraM yajeddhImAn pa~nchamAvaraNe kramAt | anantaM vAsukiM chaiva takShaM kArkoTakaM tathA || 12\.193|| sha~NkhaM padmaM mahApadmaM gulakaM ShaShThamAvR^itau | ShaDvAraM pUjayedvidvAn pUrvAdiShu punaH punaH || 12\.194|| bhUrAdisaptalokAnAM daivatAni punaH punaH | aShTavAraM yajeddhImAn saptamAvaraNe kramAt || 12\.195|| asitA~Ngo rurushchaNDaH krodha unmattabhairavaH | kapAlI bhIShaNashchaiva saMhArashchAShTabhairavaH || 12\.196|| aShTavAraM yajedetAn aShTamAvaraNe kramAt | mahApadmashcha padmashcha sha~Nkho makarakachChapau || 12\.197|| mukundaH kundanIlAshcha vArAshcha nidhayo nava | aShTavAraM yajetpashchAnnavamAvaraNe tathA || 12\.198|| kShmAvahniyajamAnArkajalA vAtendukhAni cha | aShTamUrtInnyasedetAndashavAraM dashAvR^itau || 12\.199|| mahAdevashshivo rudraH sha~Nkaro nIlalohitaH | IshAno vijayo bhImo devadevo bhavodbhavaH || 12\.200|| kapAlyekAdashAkhyAtA rudrA ekAdashAvR^itau | aShTavAraM yajedetAnpUrvAdikalasheShu cha || 12\.201|| vaivasvato vivasvAMshcha mArtANDo bhAskaro raviH | lokaprakAshakashchaiva lokasAkShI trivikramaH || 12\.202|| Adityashchaiva sUryashcha aMshumAlI divAkaraH | dvAdashAvaraNe mantrI pUjayedaShTavArakam || 12\.203|| lavaNekShustathA kShIraM dadhisvAdusaritpatim | surAbhirghR^itasindhushcha pUjyA dvAdashavArakam || 12\.204|| trayodashAvR^itau mantrI pUrvAdikalasheShu cha | chaturvedAnyajenmantrI trayoviMshativArakam || 12\.205|| chaturdashAvR^itau samyaggandhapuShpAdibhiryajet | indro vahniH pitR^ipatirnairR^ito varuNo marut || 12\.206|| somesho brahmagovindaH pUjanIyAstathaiva cha | dashavAraM cha guruNA tathA pa~nchadashAvR^itau || 12\.207|| grahAnbhAskaramukhyAMshcha yajeddvAdashavArakam | ShoDashAvaraNe mantrI pUjayettu yathAkramam || 12\.208|| gandhapuShpAdibhishchaiva pUjayetsvasvanAmataH | vAlukaishcha mahAshAsu sthaNDila~NkalpayedbudhaH || 12\.209|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamArgataH | samidannaghR^itaisskandaM mUlabrahmaShaDa~NgakaiH || 12\.210|| pratyekantu shataM hutvA skandagAyatrimantrataH | jagadbhuvAdiShaNmantraiH ShaDvAraM homayetsudhIH || 12\.211|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet | yadasyeti tato hutvA pUrNAhutimathAcharet || 12\.212|| madhye kumbhaM cha vardhanyau kR^itvA dhAmapradakShiNam | garbhagehaM pravishyAtha berashuddhimathAcharet || 12\.213|| skandabIjaM tatoddhR^itya berasya hR^idi vinyaset | tatkumbhasthitatoyena pUjayechCha~NkarAtmajam || 12\.214|| dakShiNasthitavardhanyAM mahAvallIM prapUjayet | uttarasthitavardhanyAM devasenAM prapUjayet || 12\.215|| sthApitAnkalashAnsarvAnuddhR^itya cha yathAkramam | sarvadevAtmakaM skandaM pUjayeddvidhipUrvakam || 12\.216|| archanoktavidhAnena pUjayedambikAsutam | mahAhavirnivedyAtha tAmbUlAdivisheShataH || 12\.217|| yathepsitaM prArthayitvA namaskR^itya yathAvidhi | AchAryaM pUjayetpashchAt gobhUmidhanakA~nchanaiH || 12\.218|| adhamaM pa~nchaniShkantu dviguNaM madhyamaM bhavet | triguNaM chottamaM vidyAddeshikasya tu dakShiNA || 12\.219|| bhaktAMshcha parivArAMshcha dInAnAthAMshcha pUjayet | brAhmaNAn bhojayet pashchAdvittashADhyaM na kArayet || 12\.220|| evaM yaH kurute martyaH sarvapApaiH pramuchyate | vidyAkAmo labheddvidyAM dhanakAmo dhanaM labhet || 12\.221|| rAjyakAmo labhedrAjyaM jayakAmo jayaM labhet | sarvAn kAmAniha prApya kaumAraM lokamApnuyAt || 12\.222|| iti shrI kumAratantre snapanavidhirnAmadvAdashaH paTalaH | \section{13\. trayodashaH paTalaH \- skandotsavavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi skandotsavavidhikramam | bhuktimuktipradaM divyaM sarvabhUtasukhapradam || 13\.1|| sarvalokasukhaM puNyaM sadA vijayavardhanam | sarvasiddhikaraM vashyaM sarvashAntikaraM shubham || 13\.2|| sarvashatrukShayakaramiShTakAmyaphalapradam | bhUtarAkShasanAsha~ncha martyAnAM poShaNArthakam || 13\.3|| utsaveti trivarNoyaM sR^iShTisthityantasa.nj~nakam | utsavastrividhaH prokto munimukhya mahAmate || 13\.4|| mAsotsavastu prathamo dvitIyastu mahotsavaH | bhaktotsavastR^itIyastu vakShyate munipu~Ngava || 13\.5|| kR^itastvamAyAM mAsAdye sa tu mAsotsavo bhavet | trayAha~nchaiva pa~nchAhaM saptAha~nchanavAhakam || 13\.6|| dvAdashAhantu vidhinA charitastu mahotsavaH | bhaktyA puNyadine bhaktaiH kriyate yaH sa utsavaH || 13\.7|| balihInaM tathA kuryAt bhaktotsavavisheShataH | mahotsavantu ShaDbhedaM vakShyAmi shR^iNu suvrata || 13\.8|| paitR^ikaM dvAdashAhaM tu navAhaM saukhyamuchyate | saptAhaM shrIkaraM proktaM pa~nchAhaM bhautikaM smR^itam || 13\.9|| sAttvikaM cha tryahaM proktaM chaikAhaM shivamuchyate | bhautike sAttvike shaive varjayet keturohaNam || 13\.10|| anyeShu shrIkarAdIShu kartavyaM keturohaNam | kR^ittikA sarvamAseShu tIrthanakShatramuttamam || 13\.11|| kR^ittikAM vishAkhAM vA tIrtharkShaM sarvamAsake | kR^iShNapakShe tu ShaShThyAM vA sarvamAse guhotsavam || 13\.12|| (tu ShaShThyantaM) sarvamAseShu tAM hitvA mAsarkShe vAtha kArayet | rAjajanmadine vApi R^ikShe rAjAbhiShekake || 13\.13|| grAmajanmadine vA tu bhUpAlamaraNe dine | rAjayuddhajayArthe vA chotsavaM kArayedbudhaH || 13\.14|| mArgashIrShe tathArdrAntaM puShyarkShe puShyamAsake | mAghamAse tu mAghAntaM phAlgune chottarottare || 13\.15|| chaitre chitrAntamuditaM kartavyaM munipu~Ngava | vaishAkhe tu vishAkhAntaM mUlAntaM jyeShThamAsake || 13\.16|| uttarAShADhamAShADhe shrAvaNe shrAvaNAntakam | uktaM proShThapade mAse pUrvAbhAdrAntamuttamam || 13\.17|| ashvinyantamAshvayuji kArtike kR^ittikAntakam | chitrAditArakAdyantaiH pUrvapakShe tu sa~NgataH || 13\.18|| mAsAshchaitrAdikA j~neyAH tribhiH ShaShThyantasaptamAH | ekamAse dvinakShatre samprApte tvaparaM param || 13\.19|| neShTaM prathamaR^ikShaM syAdantyarkShe tIrthamAcharet | kR^itaM chetpUrvanakShatre yaH kartA sa vinashyati || 13\.20|| khaNDite sati nakShatre tvantyarkShe tIrthamAcharet | nADIdashavihIne tu pUrvatIrthamanuShThitam || 13\.21|| yukto vAtha viyukto vA mAsarkSheNa tu parvaNi | tithipradhAnaM sAmudramanyadR^ikShaM pradhAnakam || 13\.22|| yasmin mAse dvijashreShTha pUrvaM sa~NkL^iptamutsavam | tasminneva prakartavyamanyasminneva kArayet || 13\.23|| dhvajAvarohaNaM tIrthaM divaseShu mahAmune | anyotsavantu kartavyaM prakartavyaM dhvajaM vinA || 13\.24|| prathama~nchA~NakuraM karma dvitIyaM shikhiyAgajam | tR^itIyaM tADayed bherIM chaturthaM ropayed dhvajam || 13\.25|| pa~nchamaM yAgakarma syAdastrayAgamataH param | saptamaM balidAnaM syAdaShTayAnaM kramaM param || 13\.26|| navamaM pariveShaM syAnnIrAjanamatho dasha | ekAdashaM kautukaM cha tIrthasa~NgrahaNaM param || 13\.27|| trayodashaM chUrNakAraM tIrthaM chaiva chaturdasha | dhvajAvarohaNaM pashchAtmnapanaM ShoDashaM bhavet || 13\.28|| evaM ShoDashabhedena chotsavaM parikIrtitam | dhvajArohaNapUrvantu bherItADanapUrvakam || 13\.29|| a~NakurArpaNapUrvantu trividhA utsavAH smR^itAH | dhvajamAropayitvA hi bherIM rAtrau tu tADayet || 13\.30|| utsavasya tu rAtrau tu bIjanirvApamuchyate | dhvajArohaNapUrvaM tu proktaM vedavidAM vara || 13\.31|| bherI tu tADayet pUrvaM dhvajamAropayettataH | a~NakurANyarpayetpashchAdbherItADanapUrvakam || 13\.32|| dhvajamAropayetpashchAda~NkurArpaNapUrvakam | prAtaH kAle tvavabhR^ithaM sAyaM kAle samAcharet || 13\.33|| nishi sAyaM divA prAtariti shAstrasya nirNayam | mantrabhedo bhavettatra kriyAbhedo na vidyate || 13\.34|| shivotsavaprakAreNa kriyAH sarvAH samAcharet | vighneshaM pUjayetpUrvaM bhakShyabhojyAdibhirbudhaH || 13\.35|| ana~Nakurantu yatkarma bhavettatkarma niShphalam | dhvajA~NakurArpaNampUrvaM dvitIya~nchotsavA~Nakuram || 13\.36|| tIrthA~NakuraM tR^itIyantu vakShyate kramashastataH | dhvajA~NkuraM dhvajA~NgaM syAddhvajAtpUrvaM tu tarpayet || 13\.37|| navAhe vAtha saptAhe pa~nchAhe tridine.api vA | taddinevA~NakuraM karma shubhAdhikye samAcharet || 13\.38|| utsavA~NakuramAtra~ncha taddine kArayedbudhaH | tIrtharkShamAdau nishchitya ayugme.apya~NkurArpaNam || 13\.39|| adhamaM saptahastantu madhyamaM navahastakam | uttamandashahastaM syAddairghyaM dhvajapaTasya tu || 13\.40|| AyAmaM dhvajavastrasya navarudrakalAkaram | dairghyasya pa~nchabhAgaikaM paTavistAramuchyate || 13\.41|| athavA.anyaprakAreNa bhUtaShaTsaptatAlakam | vistArArdhantu shikharaM puchChaM vistAramAtrakam || 13\.42|| vetradvayasamAyuktaM puchChadvayasamAyutam | dukUlapaTTadevA~Ngairatha kArpAsakena vA || 13\.43|| vastreNaiva navenaiva kuryAt dhvajapaTaM budhaH | shvetaM vipradhvajaM proktaM raktaM kShatradhvajAmbaram || 13\.44|| pItaM vaishyantu shUdrANAM sarveShAM shvetavarNakam | shvetavarNadhvajapaTaM rAjarAShTrAbhivardhanam || 13\.45|| shubhAyAdisamAyuktammayUraM vilikhedbudhaH | mayUraM vA gajaM vApi kukkuTaM vA mahAmune || 13\.46|| paTamadhye tu vilikhet sarvalakShaNasaMyutam | padmapIThamadho likhya pArshve dIpau samAlikhet || 13\.47|| tadUrdhve shaktimAlikhya ChatrachAmaramUrdhvake | adhobhAge dvibhAge tu ma~NgalAShTakamAlikhet || 13\.48|| mayUraM shyAmavarNaM tu gajaM vai shvetavarNakam | kukkuTaM raktavarNaM tu yathA yuktyA likhedbudhaH || 13\.49|| sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAbharaNabhUShitam | AlikhetpratimAM tattat pratimAlakShaNoktitaH || 13\.50|| vashyaM vai raktavarNaM tu stambhanaM pItavarNakam | vijayaM kapilAbha~ncha kR^iShNaM vai tvAbhichArakam || 13\.51|| dhUmraM vyAdhipradaM j~neyaM varShArthaM shyAmavarNakam | kShIrAbhaM sarvashAntyartha~nchaivamevaM krameNa tu || 13\.52|| dhvajadaNDapaTa~nchaiva mayUragajakukkuTAn | mAnaM mAtrA~NgulAbhyAntu kalpayetkalpavittamaH || 13\.53|| shAntyai shayAnaM puShTyarthaM sthitaM vai dhvajamAlikhet | vishvamAtrAdiShaTtriMshat mAtrotsedhaM prachakShate || 13\.54|| jAtyaMshakaM samAyuktaM chitraberadhvajaM likhet | vakShye.ahaM dhvajadaNDasya sthAnaM shR^iNu mahAmune || 13\.55|| pIThagopurayormadhye pIThAgre vA gajAgrake | sthAnaM syAddhvajadaNDasya daNDaM vakShyAmyatha shR^iNu || 13\.56|| veNuH palAsho nyagrodho chandanaH khAdiro.arjunaH | bilvaH pUgo nAlikeraH sAlastAlorathadrumaH || 13\.57|| madhukashchandanashchaite dhvajavR^ikShA udIritAH | vakraM bhinna~ncha suShiraM krimikoTarasaMyutam || 13\.58|| svayaM shuShka~ncha patitaM nirghAtena hatadrumam | bAlavR^ikShaM visheSheNa varjayenmunipu~Ngava || 13\.59|| antaHsAraM bahissAraM prahasyAdanyavR^ikShakam | bahissAradrumAn sarvAn kriyAnte varjayed budhaH || 13\.60|| dArusa~NgrahaNoktena mArgeNaiva samAcharet | prAsAdasya samaM tu~NgaM gopurasya samaM tu vA || 13\.61|| prAsAdagrIvamAnaM vA vR^iShasthalasamaM tu vA | dvitalatritalAntaM vA gopuragrIvatu~Ngakam || 13\.62|| rudrahastaM samArabhya hastaikena vivardhanAt | (hastaikena vivardhayet) viMshaddhastAntakaM vApi daNDAyAmaM samIritam || 13\.63|| saptaviMshA~NgulAyAmaM dhvajadaNDamathottamam | madhyamantu chaturviMshatkanyasaM dvAdashA~Ngulam || 13\.64|| triMshAMshonaM tadagraM syAt suvR^ittaM nirbraNaM dR^iDham | ubhayoryogasid.hdhyarthaM skandhatrayamathAharet || 13\.65|| yAn yAn kAmayate kAmAn tAMstAn sAdhayate dvijaH | pUrvAhne vipravR^iddhiH syAt madhyAhne rAjavR^iddhidam || 13\.66|| rAtrau viTshUdravR^iddhiH syAt dhvajArohaNakarmaNi | skandhatrayaM vA taddairghyaM dvAdashA~NgulamAyatam || 13\.67|| (skandhadvayaM vA) ShaTtriMshamAtraparyantaM skandhadairghyaM prakIrtitam | saptA~NgulaM samArabhya gAyatryaMshA~NgulAvadhi || 13\.68|| skandhavistAramuddiShTaM mUlAdagraM tribhAgataH | ardhena vA tripAdena darvyAkAro yathA tathA || 13\.69|| UrdhvAgre suShiropetA daNDayaShTyA svarUpakam | ardhachitrastvayaHskandhaH prokto yaShTyAgradeshikaH || 13\.70|| daNDaprAnte vidheyaM syAt valayaM skandha eva cha | daNDaprotapramANantu daNDAgrAdvalayasthitaH || 13\.71|| tadardhaM valayAdUrdhvaM yaShTyAyAma prachakShate | upadaNDAdideshe tu hitvA vasva~NgulaM dR^iDham || 13\.72|| AyasaM valayaM badhvA yatra rajjupraveshane | valayaM sudR^iDhaM kAryamupadaNDAgranAhataH || 13\.73|| kArpAsatantuto rajjurbhaveddR^iDhataraH samaH | taddaNDadviguNAyAme trivR^idgranthivivarjitam || 13\.74|| prAdAkShiNyakrameNaiva veShTito darbhamAlayA | shatadarbhakR^itaM kUrchaM yaShTyagre viniveshayet || 13\.75|| chatustAlasamaM khAtvA tasmin kUrmaM hiraNmayam | gajaM padmaM saptadhAnyaM nyastvA tasyopari kramAt || 13\.76|| sthApya daNDaM tadUrdhve tu vAlukaiH pUrayeddR^iDham | prAsAdAbhimukhaM skandhaM valayaM dakShiNe bhavet || 13\.77|| tanmUle vedikAM kuryAchchatustAlapramANataH | iShTakAbhishshilAbhirvA kR^itvordhvAbjaM prakalpayet || 13\.78|| vyomA~NgulapravR^id.hdhyAShTadashA~NgulasamAvadhi | chatura~NgulamArabhya karNikAyAmamIritam || 13\.79|| karNikAnirgamo daNDAt pAdavR^id.hdhyaikamAtrataH | guNA~NgulAvadhi tathA tadutsedhaH prakIrtitaH || 13\.80|| chaturaShTA~NkulaM padmaM vikAradalameva cha | vR^ittaM vA chaturashraM vA vidheyaM dalapeshalam || 13\.81|| tathopadalasaMyuktaM tadayuktaM na kArayet | dhvajArohaNapUrvedyurnishAyAmadhivAsayet || 13\.82|| skandaM sampUjya vidhivat natvA vij~nApya chotsavam | prAsAdasyAgrake ramye maNDapaM kArayed budhaH || 13\.83|| gomayAlepanaM kR^itvA rAjasIM vinipAtayet | maNDapaM samala~NkR^itya vitAnaiH stambhaveShTanaiH || 13\.84|| kR^itvA maNDapasaMskAraM puNyAhaM vAchayetsudhIH | tridhA vai sthaNDilaM kuryAdaShTadroNaishcha shAlibhiH || 13\.85|| jagadbhuveti mantreNa prokShayetsthaNDilatrayam | shilpinA dhvajaberaM tu netramokShaNamAcharet || 13\.86|| pa~nchagavyena samprokShya tripAdUrdhve nyasettataH | akShimokShaNakaM kuryAt hemasUchikayA punaH || 13\.87|| (hemasUchikayA guruH) vinyasya sUryasomANuM mayUrasya tu netrayoH | tarpayenmadhusarpibhyAM gAyatryA prokShayettataH || 13\.88|| jalAdhivAsanaM kuryAddarpaNe chArdhanADikA | shayanaM pUrvavatkR^itvA devAgre sthaNDile tadA || 13\.89|| darbhaiH puShpaiH paristIrya prAkshirashshAyayed dhvajam | ShaTsUtrairAtrisahitaiH kautukaM bandhayettataH || 13\.90|| madhyame sthaNDile sthApya mayUraM kumbhamuttamam | archayettatra dharmAdInadhordhvachChadanaM punaH || 13\.91|| mayUrAsanamabhyarchya mUrtiM sampUjya mUlataH | AvAhayenmayUrantu tad.hdhyAnaM saMsmaredguruH || 13\.92|| chitravarNaM surArighnaM bhujagoddhR^itavaktrakam | mahAbalaM mahAkAyaM mayUraM praNamAmyaham || 13\.93|| ShaDa~NgaM kalpayedvidvAn bAhyadIrdhaissabindukaiH | AvAhanAdikAnsarvAn datvA tanmUlamantrataH || 13\.94|| sasUtratoyaM vastrADhyAnaShTakumbhAnsakUrchakAn | pUrvAdikramasho nyasya lokapAlAnsamarchayet || 13\.95|| nIlakaNThAya vidmahe chitrapakShAya dhImahi | tanno mayUraH prachodayAt || (iti mayUragAyatrI) || 13\.96|| tasyAgre sthaNDilaM kuryAdvAlukairhastamAtrakam | agnikAryoktamArgeNa shivAgniM janayedbudhaH || 13\.97|| tasminmayUramAvAhya sampUjya vidhivadguruH | samidAjyacharUna lAjAn kR^itvA tanmUlamantrataH || 13\.98|| shatamardhaM tadardhaM vA dashA~NgaM tat ShaDa~NgakaiH | dravyAnte vyAhR^itIrhutvA spR^iShTvA dabhairdhvajaM punaH || 13\.99|| ShaDAhutistadgAyatryA pUrNAM tu shirasA hunet | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichchakramAddhunet || 13\.100|| dhUpadIpAdikaM datvA rakShAM vidhAya bhasmanA | balimantreNa baliM kShiptvA kShetrapAlabaliM kShipet || 13\.101|| dhvajAdhivAsanaM proktaM bheritADanamuchyate | tadagre sthaNDilaM kR^itvA shAlibhirdroNaShaDguNaiH || 13\.102|| tanmadhye padmamAlikhya sAShTapatraM sakarNikam | taNDulaishcha tilairdarbhairbhUShayettu dalaM prati || 13\.103|| vachadbhuveti mantreNa prokShayetkumbhavAriNA | (prokShayetkushavAriNA) tasyordhve vinyasedbherIM navavastreNa veShTayet || 13\.104|| tanmadhye rudramabhyarchya dakShiNe viShNumarchayet | vAme brahmANamabhyarchya sUryasomau cha vR^ittayoH || 13\.105|| mAtarastasya kIlAsu nAgAMshcharmasu pUjayet | archayitvA yathAnyAyaM bheryai dadyAdgulodanam || 13\.106|| tasyAgre sthaNDilaM kuryAttilataNDulashAlibhiH | ShaTpadaM padmamAlikhya pUjayettu ShaDakSharaiH || 13\.107|| ala~NkR^ityAstrarAjaM vai tasyordhve vinyasedbudhaH | ichChAj~nAnakriyAshaktisvarUpAM shaktimarchayet || 13\.108|| rudraM tadUrdhvapatre tu madhyapatre tu mAdhavam | adhaHpatre vidhAtAraM phalakAyAntu pArvatIm || 13\.109|| sarasvatIM mahAlakShmIM tasya dakShiNavAmayoH | mahAsenaM kumbhamukhe vallIM senA~ncha pArshvayoH || 13\.110|| daNDAgre gaNanAtha~ncha daNDamadhye tu bhAskaram | daNDamUle sumitreshaM mayUraM pIThamadhyame || 13\.111|| tasya pAshrve chAShTashaktiM pIThamUle vasundharAm | agniM sampUjya tadvaktre dhUpadIpAdibhirbudhaH || 13\.112|| mayUramantramuchchArya kIlaM sa~NgR^ihya deshikaH | tryambakeNa tu mantreNa tADayedekatADanam || 13\.113|| idaM viShNushcha mantreNa dvivAraM tADayedguruH | brahmajaj~nAnamantreNa trivAraM tADayet punaH || 13\.114|| deshikaH snApayed bherIM prA~Nmukho vApyuda~NmukhaH | gurvAj~nayA tataH pashchAt vAdyakaH sarvatADavit || 13\.115|| upoShitaH shuchiH snAyI shuklapakShopavItakaH | shuklavastradharoShNIShaH shikhIbhasmatripuNDrakaH || 13\.116|| shivadIkShA vishuddhAtmA skandhe bherIM praropayet | shivAdisarvadeveshAnindrAdIn lokapAlakAn || 13\.117|| trayastriMshatkoTidevAnaShTAdashagaNAnapi | samudrAn parvatAnnAgAn pAtAlasthAnmahoragAn || 13\.118|| R^iShInanyAmarAnsarvAnAhUya cha samarchayet | vAdyakastADayedbherIM balitAlaM visheShataH || 13\.119|| pashchAdapi puTaM tADyaM punashchApi puTAhvayam | tatashchodghaTTitaM chaiva tato maTTayameva cha || 13\.120|| tato jampuTamevoktaM siMhanAdaM tato bhavet | tatashcha jhampaTashchaiva pa~nchavAdyamataH param || 13\.121|| tataH kumbhakavAdya~ncha jayashabdAdisaMyutam | ChatraM pi~nChsamAkIrNaM chAmarAmbarasaMyutam || 13\.122|| dhUpadIpasamAyuktaM ghaNTAnAdasamAyutam | subrahmaNyamastrarAjamantrali~NgaM sumitrakam || 13\.123|| dhvaja~ncha dhvajadaNDa~ncha shanairgrAmapradakShiNam | brahmAdIshAnaparyantaM sandhidevAn samantrakaiH || 13\.124|| AvAhyAbhyarchya puShpAdyairastramudrAM pradarshayet | dhvajotsaveShu kartavyaM devatAvAhanaM balim || 13\.125|| droNaM vApi tadardhaM vA balyarthaM taNDulaM pachet | paTenAstaraNaM kR^itvA kShAlayet puruSheNa tu || 13\.126|| tasminnikShipya pakvAnnamannadravyasamAyutam | annali~NgAya matimAn dviHprasthaM taNDulaM pachet || 13\.127|| antena kArayelli~NgaM munishreShTha na saMshayaH | shuddhodanaM gulAnnaM vA baliM dadyAt svamantrataH || 13\.128|| brahmAdIshAnaparyantaM brahmAntaM vA baliM kShipet | varuNAdinirR^ityantaM pashchimadvAraharmyake || 13\.129|| balidAnAvasAne tu tAlaM nR^ittaM cha gItakam | brahmaNe brahmatAlaM syAt megharAgaM tu taddishi || 13\.130|| indrasya samatAlaM syAdgAndhAra~NgItameva cha | agnerardhAvaNaM tAla~NgIta~NkollI cha taddishi || 13\.131|| yamasya bhR^i~NgiNItAla~Nkaushika~NgItamuchyate | nairR^ityAM mallatAla~ncha naTTabhAShAM tu gItakam || 13\.132|| vAruNyAnnavatAla~ncha shrIkAmara~ncha gItakam | vAyavyAM balitAla~ncha takkeshIgItameva cha || 13\.133|| saumye naTTaprahAraM syAttarkarAgantu taddishI | aishAnyAM DhakkarItAlaM shAlApANishcha gItakam || 13\.134|| madhyame daNDapAdaM syAtpUrvasyAmUrdhvapAdakam | AgneyyAM maNDalaM chaiva bhuja~NganAsitaM yame || 13\.135|| bhuja~NganR^ittaM nairR^ityAM vAruNyAM nartanI tathA | vAyavyAM bhramarInR^ittamAlIDha~ncha tathottare || 13\.136|| pratyAlIDhaM tathaishAnyAM nAnArAgantu tuShTaye | evaM pradakShiNaM kR^itvA dhvajamAropayettataH || 13\.137|| tato dhvajapaTaM samyakbandhayedastrarajjunA | astreNa kShudraghaNTA~ncha raktamAlA~ncha baddhayet || 13\.138|| tato janebhyastAmbUlaM dApayenma~NgalAya vai | puNyAhaM vAchayettatra toyenAbhyukShya vedikAm || 13\.139|| AdhArAkhyamanantaM cha kUrma~ncha viniveshayet koNamadhye tu dharmAdInadharmAdIMshcha dikShu cha || 13\.140|| dalAShTake shakunyAdimadhyame vishvato mukhIm | daNDe tu svAminaM pUjya skandheShvarkendupAvakAn || 13\.141|| upadaNDe.anilaM chaiva takShAdIMstasya rajjuni | kumbhAdbIjaM samAdAya mayUraM hR^idi vinyaset || 13\.142|| paraM samprokShya kumbhAdbhirgandhapuShpAdinArchayet | mudgAnnaM pAyasAnnaM vA mayUrAya nivedayet || 13\.143|| svAminsampUjya vidhivadvij~nApyotsavamuttamam | sumuhUrte sulagne tu sarvavAdyasamanvitam || 13\.144|| mayUratAlaghoSheNa gajatAlena vA dhvajam | mayUramUlamantreNa shIghramAropayedguruH || 13\.145|| Adau spR^iShTvA svayaM chAnyaM prerayedrohaNAya vai | pUrvendupashchimAshAsu dhvajAgragamanaM shubham || 13\.146|| kShemArogyaM yashovR^iddhikrameNa phalamIritam | tApomR^ityumahArogo vahnipitreshanairR^ite || 13\.147|| vAyau bhayaM vijAnIyAt puchCho.apyevaM bhavet sudhIH | ArohaNe niruddhashchet paTo deshikadoShakR^it || 13\.148|| doShasha~NkAM tiraskAryo bahurUpamanusmaran | daNDe savyakrameNaiva mUle rajju nibaddhayet || 13\.149|| shuddhodakakR^itaM piNDamaShTadikShu daleShu cha | athavA navapiNDAni digvidikShu cha madhyame || 13\.150|| dviguNaM triguNaM piNDaM chaturguNamathApi vA | nivedyAbhyarchayeddhImAn dhUpadIpairvisheShataH || 13\.151|| tatpiNDaprAshanaphalaM shR^iNu kaushika sattama | putrakAmA tu yA nArI snAtvopoShya viShashetaH || 13\.152|| prAshayet prathamaM piNDaM sA tu putravatI bhavet | vidhavA kanyakA vApi dhvajapiNDaM na kArayet || 13\.153|| rogI rogavinAshArthaM pApI pApakShayAya cha | yatrAste dhvajayaShTistu tadrAShTraM vR^iddhimApnuyAt || 13\.154|| akAlamR^ityustatrAsti durbhikShaM cha na jAyate | kR^itaghno brahmahA goghno dR^iShTvA dhvajaniveshanam || 13\.155|| sarvapApavimukto.abhUt kimuktaM darshanAt phalam | pravishedAlayaM pashchAt vApayedutsavA~Nkuram || 13\.156|| aishAnye pUrvabhAge vA dakShiNe pAvake.api vA | uttare pashchime vApi kArayedyAgamaNDapam || 13\.157|| rasAdirudrahastAntaM maNDapasya tu vistR^itam | yugAshraM tu kalAstambhaM shrutidvArasamanvitam || 13\.158|| tanmadhye vedikAM kuryAnnavabhAgaikabhAgataH | darpaNodarasa~NkAshaM ratnimAtronnataM dR^iDham || 13\.159|| kuNDAni paritaH kR^itvA navapa~nchaikameva vA | chaturashraM bhagAkAramardhachandraM trikoNakam || 13\.160|| vR^ittaM ShaDashrakaM padmamaShTAshraM chAShTadikShu vai | aindreshakuNDayormadhye pradhAnaM tu ShaDashrakam || 13\.161|| chaturashraM chaturdikShu chaishAnyAM tu ShaDashrakam | navapa~nchavidhiH proktamekakuNDavidhiM shR^iNu || 13\.162|| aindrashA~Nkarayormadhye pradhAnaM tu ShaDashrakam | mekhalAtrayasaMyuktaM nAbhiyonisamAyutam || 13\.163|| kuNDalakShaNamAtreNa sarvakuNDAni kArayet | uttamaM navakuNDaM syAt pa~nchakuNDaM tu madhyamam || 13\.164|| adhamaM tvekakuNDaM syAt vittashAThyaM na kArayet | gomayAlepanaM kuryAdala~NkR^itya yathAvidhi || 13\.165|| puNyAhaM vAchayitvAtha prokShayettajjalena tu | nairR^ite IshabhAge vA vAstuhomaM samAcharet || 13\.166|| paryagnikaraNaM kR^itvA prakShipya vikirAnapi | vedyUrdhve sthaNDilaM kuryAdaShTadroNaishcha shAlibhiH || 13\.167|| tadardhaistaNDulaishchaiva tadardhaishcha tilairapi | tatraiva padmamAlikhya ShaDdala~ncha sakarNakam || 13\.168|| tanmadhye skandakumbha~ncha droNodakasupUritam | pUritaM shivatoyena dvipArshrve vardhanIdvayam || 13\.169|| sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAn hemasaMyutAn | navaratnaM pradhAne tu hemAbjaM vardhanIdvayam || 13\.170|| madhye kumAramAvAhya mUlamantreNa buddhimAn | AsanAvaraNairiShTvA brahmA~Ngairapi pUjayet || 13\.171|| pUrve jagadbhuvaM proktaM pAvake tu chaturbhuvam | nairR^irtyAM munishArdUla yajedvishvabhuvaM tathA || 13\.172|| Apye rudrabhuvaM pUjya vAyau brahmabhuvaM tathA | bhuvadbhuvaM tathaishAnye kumbhamUle samarchayet || 13\.173|| ShaDvaktraM chaikavaktraM cha beradhyAnAkR^itiM yajet | mahAvallIM devasenAmarchayedvardhanIdvaye || 13\.174|| pUrvAdIshAnaparyantamaShTakumbhAnnyasedbhuvaH | jayantAkhyamagnishikhaM kR^ittikAputrasa.nj~nakam || 13\.175|| anantaraM sUtapatiM senAnyaM guhasa.nj~nakam | hemashUlaM vishAlAkShaM pUrvAdyaShTaghaTe yajet || 13\.176|| sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAn vAripUritAn | pratyekaM hemasaMyuktAn kumbhAn pUrvAdiShu kramAt || 13\.177|| pa~nchaikA chaturo vahnibANa strichaturastrayam | saMsthApya parito vidvAn aishAnyAmastravardhanIm || 13\.178|| darpaNaM pUrNakumbha~ncha mayUraM yugmachAmaram | shrIvatsaM svastikaM sha~NkhaM dIpe devAShTama~Ngalam || 13\.179|| vedibAhye tu parito nyastvAbhyarchya yathAvidhi | vajra shaktiM cha daNDaM cha khaDgaM pAshaM tathA~Nkusham || 13\.180|| gadAM trishUlaM padmaM cha chakraM cheti dashAyudham | rakShArthaM sthApayeddevAnastrANi dashadikShu cha || 13\.181|| toraNAni chaturdikShu nyastvA sampUjayet kramAt | shAntibhUtibalArogyAn toraNeShu vichakShaNaH || 13\.182|| shAntiM sudehaM sumukhaM shakraM sarve samarchayet | indrAgnimadhye mArtANDaM vahnikoNe cha pAvakam || 13\.183|| yAmye vidyAM mahAvallIM tataH senApatiM yamam | nairR^ite nirR^itiM viShNuM mahAlakShmIM prapUjayet || 13\.184|| Apyeti mUrtiM vishikhaM gajaM varuNamastakam | (mUrtiM shikhinaM) vAyuM gaNeshaM kShetreshaM vAyavyAM dishi pUjayet || 13\.185|| pratiShThAM devasenAM cha sumitraM somamuttare | IshAnamapi dhAtAraM gurumaishAnyake yajet || 13\.186|| tattatsvanAmamantreNa sarvakumbhAn samarchayet | tAM vAhanAdishaktyantAn parivArayutAn yajet || 13\.187|| dashAyudhAni sampUjya humphaDiti svanAmataH | bhobho shakra tvayA svasyAM dishi vighnaprashAntaye || 13\.188|| sAvadhAnena yAgAntaM tAvat stheyaM guhAj~nayA | ityevaM dashalokeshAn pratyekaM shrAvayedguruH || 13\.189|| tR^iNe baddhe cha vaMshe cha medhyA stambhe cha pa~nchasu | pUjayettu pR^ithivyAdi pa~nchabhUtAni cha kramAt || 13\.190|| tatastIrthA~NkuraM kAryamagnikAryamathAcharet | mUrtipa~nchAShTachatvAraparivArasamAyutaH || 13\.191|| AchAryastaiH samAyukto homadravyANi gR^ihya cha | agnikAryoktamArgeNa pradhAnAgnau hunedguruH || 13\.192|| kuNDasaMskArakaM kR^itvA sarvakuNDAni homayet | samidAjyacharuM lAjaM tvapUpaM gulakaM madhu || 13\.193|| tilasarShapamudgAni priya~NguM cha dashochyate | palAshadUrvAkhadirakushAshvatthagalUchikAH || 13\.194|| vaTArkau samidhaH proktA pUrvAdInAM dishAM kramAt | pradhAne tu palAshaH syAt paridhistena tena vai || 13\.195|| jagadbhubAdi ShaDvaktraiH Sha~NbhistanmUrtimantrakaiH | dravyANyetAni matimAn ekaikAhutimAcharet || 13\.196|| mUlamantreNa samidhaM AjyaM vai shIrShamantrataH | tanmantreNa charuM hutvA lAjaM vai shikhayA hunet || 13\.197|| saktuM netreNa matimAnastraM pa~ncha nivedayet | gulamIshAnamantreNa madhu tatpuruSheNa cha || 13\.198|| tilaM vai vAmamantreNa sarShapaM kavachena tu | mudgaM tvaghoramantreNa priya~NguM sadyamantrataH || 13\.199|| shatamardhaM tadardhaM vA juhuyAttu visheShataH | dravyAnte vyAhR^itiM hutvA pUrNAM tu shirasA hunet || 13\.200|| sarvadravyasamAyuktaM havyavAhena homayet | jayAdirabhyAdhAnaM cha rAShTrabhR^ichcha kramAdyajet || 13\.201|| brahmAdInAM chaturdikSha mekhalordhve baliM kShipet | vajrAdInAM tato madhye mekhalAyAM tathA balim || 13\.202|| AchAryaM dakShiNe pArshrveM kalpayenmaNDalatrayam | prathame maNDale vidvAn rudrAdInAM baliM kShipet || 13\.203|| dvitIye.apyaShTanAgAnAM AdityAnAM tR^itIyake | agnemUrtiM samAdAya kumbhamadhye suyojayet || 13\.204|| havirnivedayettatra guhAya cha mahAmune | homakAle sadA kAryaM bherI ghaNTAravasvanam || 13\.205|| astrarAjaM puraskR^itya sarvakarma samAcharet | evaM tIrthadinAntaM vai sAyaM prAtarhunet budhaH || 13\.206|| homAnte dhvajadevAya naivedyaM dApayed guruH | gajAdiparivArANAM tattatsthAne baliM kShipet || 13\.207|| indrAdiviShNuparyantaM mahApIThe baliM kShipet | tato vai vAstudevAnAM tattaddikShu baliM kShipet || 13\.208|| anantAdupadaMshaM cha balipAtraM nivApayet | baliberaM yathAnyAyaM archayedgandhapuShpakaiH || 13\.209|| shirasA dhArayitvA tu pa~nchAyudhamihottamam | mahAshaktiM dhanurbANaM akShamAlAM kamaNDalum || 13\.210|| pa~nchAyudhamidaM proktaM balyarthaM cha visheShataH | mahAshaktiyuto vApi baliM grAme vinikShipet || 13\.211|| dhvajAdibalipIThAntaM krameNa munisattama | pUrvANhe chAnnali~NgaM tu madhyAhne puShpali~Ngakam || 13\.212|| sAyAhne chAkShataM li~NgaM trikAle tu visheShataH | guhAgre sthaNDilaM kalpya shaktyastraM tatra vinyaset || 13\.213|| skandhadevyA samAyuktaM kautukaM bandhayet kramAt | sauvarNaM rAjataM vApi kArpAsasamathApi vA || 13\.214|| ShaTtantunA tu taM sUtraM bhogamokShapradaM shubham | ku~Nkumena samAyuktaM tAmbUlenopashobhitam || 13\.215|| navavastrasamopetaM ShaTsUtraM sAdhakottamaH | sthalikA sthaNDilordhve tu rakShAsUtraM tathaiva cha || 13\.216|| a~NkurArpaNasaMyuktaM sarvavAdyasamAyutam | saMvAhya parichAraishcha kR^itvA grAmapradakShiNam || 13\.217|| devAgre nyasya matimAn puNyAhaM vAchayettataH | tryambakena tu mantreNa sUtraM prAgabhimantrya cha || 13\.218|| skandhasavyakare badhvA vishveshAyeti mantrataH | bR^ihatsAmeti mantreNa bhasma nikShipya buddhimAn || 13\.219|| devyorgaurImimAyeti tathA vAme cha bandhayet | mahAshakteH sumitrasya guruH sUtraM cha bandhayet || 13\.220|| archayed gandhapuShpAdyairnavavastreNa veShTayet | tadrAtrau tu visheSheNa prabhUtahaviShaM dadet || 13\.221|| tAmbUlaM dApayet pashchAt dhUpaM dIpaM tato rajaH | ArAtramarchayet dhImAn datvA bhasma guhAya vai || 13\.222|| ra~Nge vA shibikAyAM vA devamAropya shAstravit | sha~NkhaghoShasamAyuktaM brahmaghoShasamanvitam || 13\.223|| sarvAla~NkArasaMyuktaM chitradhvajasamanvitam | gaNikAyUthamabhyAshe sarvavAdyAstadantike || 13\.224|| tasya pAshupataH prAnte mahAvratadharAstathA | mahAshaivAstadante tu brAhmaNAste tadantike || 13\.225|| sumitreshastadante tu janAH sarve tadantike | mahAbherIM purastAttu yAnakAle visheShataH || 13\.226|| skandaM shaktidvayayutaM sarvAla~NkArasaMyutam | sarvAbharaNasaMyuktaM sarvadIpasamAyutam || 13\.227|| utsave yAnakAle cha yaH karoti pradakShiNam | pade pade.ashvamedhasya phalaM prApnoti mAnavaH || 13\.228|| grAmapradakShiNaM chaiva pa~nchanR^ittasamanvitaH | vAdyAdisarvasa~Nghaishcha pradakShiNamathAcharet || 13\.229|| brahmasthAnaM samArabhya pravishet brahmasandhiShu | (brahmasthAnaM samAgatya) pAdyamAchamanaM chArghyaM phalAdiShu nivedanam || 13\.230|| ghaTadIpaishcha karpUramArAdhayettu ShaNmukham | punashchAchamanaM chaiva shanaiH kR^itvAlayaM vishet || 13\.231|| sabhAyAM maNDape vApi sarvAla~NkArashobhite | siMhe padmAsane vApi khaTvA parya~Nkamadhyame || 13\.232|| anyeShvAsanabhedeShu vA~nChiteShu kumArakam | nItvAgre saMsthitAH sarve mR^ida~NgAdimahAravAH || 13\.233|| nartako maddalaH savye vAmato vaMshageyakau | gururdakShiNapArshve tu mUrtipaiH saMyutaH sthitaH || 13\.234|| vAmapArshve sthito rAjA sthAnAchAryastu tatra vai | pArshvayordevagaNikA nR^ittamadhyeShya gAyakam || 13\.235|| devasyoparibhAge tu parichArasamanvitAH | nAryashcha vibudhAH pArshve chAmaravyajanAni cha || 13\.236|| pAdyAmAchamanaM chArghyaM dhUpadIpamataH param | ArattyApyarchayeddhImAn bhasma datvA guhAya cha || 13\.237|| darshayeddarpaNaM ChatraM chAmaraM vyajanaM guruH | nArikelodakaM pashchAt panasaM kadalIphalam || 13\.238|| naivedyaM hR^idayenaiva tAmbUlamapi dApayet | devotsavasya madhye tu na kuryAnmAnuShotsavam || 13\.239|| mohenaiva kR^itashchettu yaH kartA sa vinashyati | dhvaje dhvajaM na kartavyaM kartavyaM barhiNadhvajam || 13\.240|| rathe vA shibikAyAM vA ra~Nge vA gajavAhane | grAmapradikShaNaM kuryAdahnirAtrau mahotsavam || 13\.241|| uchchaiH pAdapradIpastu rAtrau grAmapradakShiNam | prathame dvijavR^indaM tu dvitIyaM vAdyavR^indakam || 13\.242|| tR^itIyaM gaNikAyUthaM chaturthaM ketupu~njakam | dIrghaChatravidhiM pa~ncha ShaShThaM muravasa~nchayam || 13\.243|| saptamaM tu sumitreshaM bhaktAnAM yUthamaShTamam | utsavasyopakaraNaM navamaM parikIrtitam || 13\.244|| dashamaM janasa~NghaM tu gachChet grAmapradakShiNam | dhUpadIpasamAyuktaM sarvAla~NkArasaMyutam || 13\.245|| nityaM vai yAgahoma~ncha kuryAt grAmapradakShiNam | agnikAryoktamArgeNa homaM kuryAdvichakShaNaH || 13\.246|| pUrNAhutiM cha mUlena pariShechanamAcharet | sAyAhne chotsavArambhaH prAtastvavabhR^ithaM bhavet || 13\.247|| udayAdyekayAmaM tu prAtaH kAlamihochyate | bhAnorastamanasyAgre yAmamekaM tathApare || 13\.248|| sAyaM kAlamiti proktamutsave homakarmaNi | homasyAnte baliH kAryaH pUjAvR^iddhikarAya vai || 13\.249|| annali~Nge pAshupatamastraM chaiva samAcharet | sampUjya mukulaM li~NgaM padmamudrAM pradarshayet || 13\.250|| balidAnaM prakartavyaM bherIsha~NkhAdinisvanaiH | astreshamannali~Nga~ncha kR^itvA grAmapradakShiNam || 13\.251|| gajAdiparivArANAM dinadevabaliM kShipet | navAhe.aShTAdashabaliH saptAhe tu chaturdasha || 13\.252|| pa~nchAhe syAddashabalistrayAhe ShaTbaliH smR^itaH | ekAhe dvibaliH kAryo vishvAmitra mahAmune || 13\.253|| AvAhane baliH pUrvamante chodvAsanambaliH | grAmapradakShiNe kAle deveshaM ma~nchasaMsthitam || 13\.254|| yAgeshAbhimukhIkR^itvA dhUpadIpaM hR^idA dadet | jagadbhuveti mantreNa lAjapuShpA~njaliM kShipet || 13\.255|| vighneshvarashchaturvaktro bhUtagandharvajAtayaH | indrashcha R^iShayo viShNuH asurashcha shivastathA || 13\.256|| ete dinAdhipAH proktA ekAhAdikramAttataH | laDDukaM madhu mudga~ncha nandyAvartaM ghR^itAnvitam || 13\.257|| vighneshamantraM tatprItyai prathame dApayettadA | pAyasaM raktapadma~ncha rambhAphalaghR^itAnvitam || 13\.258|| brahmamantramanusmR^itya dvitIye.ahani dApayet | haridrAnna~ncha punnAgakUshmANDaghR^itasaMyutam || 13\.259|| gandharvamantraM saMsmR^itya chaturthe.ahani dApayet | mulAnnaM jAtipuShpa~ncha panasAmraphalaM ghR^itam || 13\.260|| indramantramanusmR^itya pa~nchame.ahani dApayet | dUrvAlakShmIpuShpayuktaM veNvanna sUpasaMyutam || 13\.261|| padmakandamR^iShibhyo vai ShaShThe.ahani cha dApayet | tulasIghR^itasayuktaM gulAnnaM bR^ihatIphalam || 13\.262|| viShNumantramanusmR^itya saptame.ahani dApayet | apUpaM kR^isarAnna~ncha kaitakaM lAjasaMyutam || 13\.263|| madhunApyasurANAM vai dApayedaShTame.ahani | Aragvadha~ncha shuddhAnnaM niShpAvaM panasAjyakam || 13\.264|| shivamantramanusmR^itya navame.ahani dApayet | dinadevabalidravyairlokapAlabaliM kShipet || 13\.265|| balipIThe.athavA shuddhe bhUtapR^iShThe balikriyA | balidAnavidhau tatra ye devA balipArshvayoH || 13\.266|| teShAmagre baliM dadyAt svanAmapadamantrataH | athavA vIthimadhye tu tAnudishya pradApayet || 13\.267|| chatuShpathe pishAchebhyastripathe rakShasAM baliH | sabhAsthAne sarasvatyai jyeShThAyai tu jalAshaye || 13\.268|| gosthAne chaNDarudrasya bhImarudrasya gopure | utsavAdau samArabhya sAyamprAtarbaliM kShipet || 13\.269|| evameva baliM datvA sarvaprANisukhAvaham | puShpAlAbhe yathA lAbhaM puShpaM grAhya baliM kShipet || 13\.270|| dadhyAjyayuktaM shuddhAnnaM sarveShAmapi dApayet | kukkuTANDapramANaM vA mahApIThe chaturguNam || 13\.271|| baliM kShipya yathAnyAyaM pAdau prakShAlya deshikaH | yAgasthAnaM pravishyAtha matimAn munipu~Ngava || 13\.272|| annali~NgaM pAshupataM pUrvasthAne niyojayet | pUjAparyuShitaM puShpaM sumitrAya pradApayet || 13\.273|| balinAnugato devo balyante cha pradakShiNam | prathame chandanaM shubhraM dvitIye ku~NkumAnvitam || 13\.274|| tR^itIye koShThasaMyuktaM chaturthe jAtigandhakam | pa~nchame tu haridra~ncha ShaShThe.ahani lava~Ngakam || 13\.275|| elAlava~NgasaMyuktaM chandanaM saptame.ahani | dhanaku~NkumakarpUraM truTijAtimurAnvitam || 13\.276|| himatoyayutaM gandhamaShTame.ahani dApayet | navame divase vipra kR^iShNagandhaM visheShataH || 13\.277|| padmaM nIlotpalaM jAtimallikAnIpachampakam | pATalIkaravIra~ncha vakulaM hallakaM tathA || 13\.278|| navaitAni cha puShpANi divaseShu navasvapi | guggulu~ncha ghR^itaM kuShThaM chandanaM bilvameva cha || 13\.279|| niryAsa~ncha ghanaM chaiva karpUramushiraM tathA | sarvamadhvAjyasaMyuktaM dhUpadravyaM prakIrtitam || 13\.280|| karpUravartinA dIpaM dApayellaghuvartinA | shuddhAnnaM pAyasaM mudgaM gulAnnaM kR^isarAnnakam || 13\.281|| (gulAnnaM kR^isharAnnakaM) veNvannaM cha priya~NgvannaM mAShAnnaM tu yavAnnakam | odanAni navaitAni dineShu cha navasvapi || 13\.282|| padmarAgaM mauktikaM cha pravAlaM marakataM tathA | puShparAgaM vajranIlaM sUryavArAdibhUShaNam || 13\.283|| sarvavAreShu yogyAni hArakAbharaNAni cha | tadvarNAni cha puShpANi tattaddvAreShu dApayet || 13\.284|| prathame.ahani ma~nchaM syAt dvitIye bhUtavAhanam | siMhArUDhaM tR^itIye.ahni gajArUDhaM chaturthake || 13\.285|| pa~nchame cha mayUraM syAt ShaShThe vai kalpatoraNam | saptame.ahni rathArUDhaM vAjI syAdaShTame.ahani || 13\.286|| navame.ahani ma~nchaM syAd dinavAhanamIritam | divAkAle sadA ma~nchaM rAtrikAle tu vAhanam || 13\.287|| saptame divase prApte rathArUDhaM divA bhavet | chaturthe divase rAtrau panthAnakaM prachakShate || 13\.288|| ShaShThe.ahni munishArdUla vasantotsavamuttamam | hAridrachUrNaM dUrvApi datvA dhUriti mantrataH || 13\.289|| guhAya vallIsenAbhyAM sarvama~NgalakArakam | sarveShAmapi varNAnAM dApayeddAnakAlake || 13\.290|| saptame divase vipra rathArohaNakarmaNi | yAtrAdAnaM prakartavyaM gobhUmitilakA~nchanaiH || 13\.291|| shrotriyAya daridrAya shivabhaktAya dApayet | rathADhyA~NgAni sarvANi shodhayechChilpivittamaH || 13\.292|| puNyAhaM vAchayitvAtha rathaM samprokShya tajjalaiH | sarvAla~NkArasaMyuktaM rathaM sampUjayet kramAt || 13\.293|| ChatradaNDeShu mAyAkhyA ChatreShu shashibhAskarau | bhArAkhyeShu cha daNDeShu tvAdhArAyAM samarchayet || 13\.294|| paritaH paTTikAjAlaistathaikAdasha rudrakAn | gAtreShu gAtravR^indeShu dharmAdharmAdikAn yajet || 13\.295|| gAtraM gAtrAntare vAyuM sthUpikAyAM guhaM yajet | rathaprAnte svasvadikShu lokapAlAn samarchayet || 13\.296|| tadagrapArshvayorvidvAn jayaM cha vijayaM tathA | mayUraM madhyadaNDeShu devAn sarvAMshcha rajjuShu || 13\.297|| evaM sampUjya matimAn dhUpadIpaM dadettataH | baliM kShiptvA tu tatraiva tattannAmAdimantrataH || 13\.298|| deveshaM prINayitvAtha rathamAropya taddine | grAmapradakShiNaM kR^itvA pravishedAlayaM prati || 13\.299|| mudgasAraM nAlikeraM dApayettu visheShataH | aShTame divase vipra mR^igayAtrAM samAcharet || 13\.300|| pUrvAdiShu chaturdikShu gantavyA mR^igayA vane | kechiddhanurdharAH kechit khaDgakheTakadhAriNaH || 13\.301|| ashvArUDhAH gajArUDhAH kechidyuddhasamudyatAH | evaM kR^itvA surAdhyakShA mR^igakrIDAM vilokayet || 13\.302|| yuddhArambhaprabhAvena kuryAdgrAmapradakShiNam | nAlikerajale toyaM mudgasAraM gulAnvitam || 13\.303|| nivedayedvisheSheNa tAmbUlamapi dApayet | navame divase vipra kR^iShNagandhAnulepanam || 13\.304|| ShaNmukhaM pUrvarAtre tu kautukaM bandhayetsudhIH | archayitvA sugandhAdyairnaivedyamapi dApayet || 13\.305|| grAmapradakShiNaM kuryAt saptaviMshadgrahAvadhi | pravishedAlayaM pashchAt pradoShe navame.ahani || 13\.306|| devasyAgre tripAdyUrdhve sthalikAM sthaNDilopari | vinyasya kR^iShNagandhaM tu kR^itvA dhAmapradakShiNam || 13\.307|| puNyAhaM vachayettatra prokShayechchAstramantrataH | a~NganyAsaM karanyAsaM antaryajanamAcharet || 13\.308|| ghR^itasnAnAdikaM kR^itvA bhUShayedbhUShaNArhakaiH | (vratasnAnAdikaM) karpUramishraM tadgandhaM sarvA~Ngamapi lepayet || 13\.309|| AdhArAdheyapUjAM cha kuryAdapi visheShataH | ShaNmukhIM padmamudrAM cha namaskAraM cha darshayet || 13\.310|| pa~nchavaktraM tataH kuryAt saikatriMshat kalAM nyaset | nyasechcha mAtR^ikAnyAsaM sumuhUrte sulagnake || 13\.311|| dhUpadIpaM hR^idA datvA pAdyamAchamanaM haviH | jambUphalapramANena kR^iShNagandhena ShaNmukham || 13\.312|| jagadbhuveti mantreNa mUlamantreNa deshikaH | devyorgaurImimAyeti yadi tanmUlamantrataH || 13\.313|| lepayet kaNThadeshe tu stanamadhye gurUttamaH | mUlaberasya tatpashchAd vAgIshAnAM tataH param || 13\.314|| AchAryasya tataH pashchAd bhaktAnAM tu tataH param | tato rAj~nAM prakartavyaM varNAnAmapi tatparam || 13\.315|| yo vai bhaktyA kR^iShNagandhaM lepayet ShaNmukhasya tu | janmAntarakR^itaM pApaM tasya nashyatyasaMshayaH || 13\.316|| tasmAt sarvaprayatnena lalATe lepayennaraH | ala~NkR^itya munishreShTha raktotpalamahotpalaiH || 13\.317|| raktamAlyairbhUShaNaishcha devyoH ShaNmukhamAdarAt | dhUpadIpAdikaM dattvA naivedyaM chAnnasUktataH || 13\.318|| mukhavAsasamAyuktaM tAmbUlaM dApayeddhR^idA | paTaM visR^ijya devAya dhUpadIpAdidApayet || 13\.319|| dattvA bhasma namaskR^itya prArthayedarthamIpsitam | savatsAM gAM suvarNaM cha kAMsyapAtraM ghR^itAnvitam || 13\.320|| tilaM priya~NgudAnaM cha dApayedgurave nR^ipa | yAtrAdAnamidaM proktaM karturiShTapradAyakam || 13\.321|| uShNIShaM chottarIyaM cha sarvAbharaNabhUShitam | gururarghyakaro maunI pIThe devasya dakShiNe || 13\.322|| sthitvA ShaDakSharaM mantraM japet sarvArthasiddhaye | bherImaddalavINAbhiH sha~NkhadundubhikAhalaiH || 13\.323|| nAnAvAdyasamAyuktaM Chatradhvajasamanvitam | chAmarairvyajanairyuktaM gaNikAyUthasaMyutam || 13\.324|| yantradIpaiH sudIpaishcha trishUlo yaShTidIpakaiH | shibikAsthitadeveshaM kR^itvA grAmapradakShiNam || 13\.325|| shanaiHshanaishcha matimAn bAhye saptagrahAvadhi | darshayitvA natiM kR^itvA pravishya sthAnamaNDapam || 13\.326|| pR^iShThabhAge vAdyagItairnR^ittaiH santoShayedguham | snApayitvA mahAsenaM shuklavastraishcha veShTayet || 13\.327|| karpUradhUlinoddhR^itya mallikAjAtipuShpakaiH | muktAdAmairala~NkR^itya naivedyaM dApayed guruH || 13\.328|| tAmbUlaM mukhavAsaM cha dhUpadIpAdidApayet | ra~Nge vA shibikAyAM vA rAtrau yAmatrayAtparam || 13\.329|| pa~NktiyAnaM prakartavyaM harmye vA purato.api vA | vedadhvanisamAyuktaM stotradhvanisamanvitam || 13\.330|| vAdyasaptasamAyuktaM gItanR^ittasamanvitam | AsthAnamaNDapaM prApya rAtrisheShaM vyapohya cha || 13\.331|| aruNodayavelAyAM punaH snAnaM samAcharet | nadItIre taDAge vA prapAyAM shuddhabhUtale || 13\.332|| puNyAhaM vAchayitvAtha navakumbha~ncha vinyaset | ga~NgAM cha yamunAM chaiva narmadAM cha sarasvatIm || 13\.333|| sindhuM godAvarIM chaiva kAverIM kumarIM tathA | skandatIrtha~ncha tanmadhye pUjayetsvasvamantrataH || 13\.334|| abhiShichya yathAshakti deshikaH parichArakaiH | snApayetskandatIrtheshcha ga~NgAsnAnaphalaM labhet || 13\.335|| AlayaM tu pravishyAtha samala~NkR^itya ShaNmukham | rathe vA shibikAyAM vA ma~nche vAropya ShaNmukham || 13\.336|| grAmapradakShiNaM kR^itvA sarvopakaraNAnvitam | mahAvIthIM kShudravIthIM sarvavIthIM visheShataH || 13\.337|| AsthAnamaNDapaM prApya dhUpadIpa~ncha dApayet | devasya paramabhAge tu vAdyaghoShaishcha gItakaiH || 13\.338|| devasyAgre visheSheNa sthalashuddhiM vidhAya cha | pAdyamAchamanaM chArghyaM dhUpadIpa~ncha dApayet || 13\.339|| mudgasAraM nivedyAtha piShTApUpaM gulAnvitam | upadaMshAjyasaMyuktaM mahAhavirnivedayet || 13\.340|| pAnIyAchamanIya~ncha tAmbUlamukhavAsakam | dhUpadIpAdikaM dattvA ShaNmukhaM pUjayedguruH || 13\.341|| tatashchUrNotsavaM kuryAt utsavAnte dine guruH | (dine budhaH) devAgre shuddhadeshe tu kalpayetsthaNDiladvayam || 13\.342|| jagadbhuveti mantreNa darbhaiH puShpaiH paristaret | puNyAhaM vAchayettatra hR^idA samprokShya buddhimAn || 13\.343|| ma~NgalA~NkurasaMyukte prAchyAM sthaNDilamadhyame | kautukaM tu visR^ijyAtha tanmadhye vinyasetkramAt || 13\.344|| musalolUkhale nyastvA raktavastreNa veShTayet | shakti~ncha pashchime sthApya guhAstraM samprapUjayet || 13\.345|| lUkhale shaktimAdhAraM musale skandamarchayet | shUrpe viShNuM samabhyarchya kuryAttatrashiro.arpaNam || 13\.346|| sushlakShNaM rajanIchUrNaM droNaM vApi tadardhakam | lUkhale hR^idayenaiva nikShipedrAtrichUrNakam || 13\.347|| vyomavyApipadairmantrairlUkhalenaiva ghaTTayet | tatrAgatajanairvApi chUrNayedgaNikAjanaiH || 13\.348|| rajanIchUrNamAdAya dUrvA tailena saMyutam | tIrthakAle prayoktavyaM skandaM skandAstrayorapi || 13\.349|| mastake devadevInAM skandAstre madhyapatrake | subrahmaNyeti mantreNa dApayeddeshikottamaH || 13\.350|| ayaM kumAramantreNa tAmbUlamapi dApayet | sumitrAya guruH pashchAt bhaktAnAmapi dApayet || 13\.351|| tatpashchAdrajanIchUrNaM yajamAnAya dApayet | chUrNaM grAmajanAnAM vai datvA shIghraM pradakShiNam || 13\.352|| pravishya bhavanaM pashchAt tIrthasnAnamathAcharet | sAya~NkAle.athavA rAtrI tIrthakarmavisheShataH || 13\.353|| nadyAM vAtha taDAge vA samudre vApyathApi vA | tIre samatalaM samyak prapAM kR^itvAtisundarAm || 13\.354|| jalakrIDAsamAyuktaM kR^itvA grAmapradakShiNam | kumAra~ncha guhAstra~ncha prapAmAropya shAstravit || 13\.355|| sthaNDiladvitayaM kR^itvA shAlibhirvimalaistathA | sa~Nkalpamapi puNyAhaM brAhmaNaiH saha vAchayet || 13\.356|| jagadbhuveti mantreNa prokShayechChuddhavAriNA | pashchime sthaNDile shaktiM pUrvakumbhAMshcha vinyaset || 13\.357|| sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAn vAripUritAn | jayantAdyaShTavidyeshAn madhye senAnyamarchayet || 13\.358|| jayashabdAdisaMyuktaiH svastima~NgalavAchakaiH | AvAhya sarvadevAMshcha gandhAdyairarchayet kramAt || 13\.359|| digbandha~ncha tataH kR^itvA tIrthasnAnAya mantravit | sthApitaiH kalashairvidvAnastrarAjaM prapUjayet || 13\.360|| tattIrthaM vArimadhye tu vyAhR^ityA vinyaset kramAt | he devi ga~Nge yamune narmade cha sarasvati || 13\.361|| sindhu godAvarI chaiva kAveryatra jalAshaye | sannidhI bhavataH svAndatIrthArthamiha shuddhaye || 13\.362|| tasmin tIrthe cha yaH snAtvA ga~NgAsnAnaphalaM labhet | jalakrIDAM prakurvIta tato bhaktajanaiH saha || 13\.363|| tattIrthenaiva matimAn senAnyamabhiShechayet | pravishya bhavanaM pashchAt sarvAtodyasamanvitam || 13\.364|| yAgapUjAvidhiM kuryAt homAnte yAgamUrtipam | (yAgamUrtinam) mUlabere niyojyAtha snapanaM tatra kArayet || 13\.365|| yAgavedisthitaiH kumbhaiH pUjayenmUlaberakam | gandhatoyaiH shuddhatoyairgandhAdyairarchayettataH || 13\.366|| mahAhavirnivedyAtha dhUpadIpAdi dApayet | baliM datvA krameNaiva balipIThe samarchayet || 13\.367|| grAmapradakShiNaM kuryAt maunavratadharastathA | sandhidevAn visR^ijyAtha balipIThasya dakShiNe || 13\.368|| sthitvAshiShaM tato japtvA sha~NkhabheryAdibhiH svanaiH | dhvajAvarohaNaM kuryAt puNyAhaM vAchayedguruH || 13\.369|| dhvajasya daNDamUle tu piNDAdi cha nivedayet | gaje vA mUlaberasya vAhane yojayed dhvajam || 13\.370|| garbhagehaM pravishyAtha pAdyamAchamanArghyakam | dhUpadIpaM hR^idA dattvA sarvakarma samAcharet || 13\.371|| sumitrayAgaM vakShye.ahaM shR^iNu kaushika suvrata | ala~NkR^itya sumitreshaM vastrairAbharaNairapi || 13\.372|| tasyAgre sthaNDilaM kR^itvA sarvakarma samAcharet | samidannAjyadhAnyaishcha mUlenaiva hunedbudhaH || 13\.373|| shatamardhaM tadardhaM vA dashAMshaM tat ShaDa~NgakaiH | hutvA havirnivedyAtha tAmbUlamapi dApayet || 13\.374|| dhUpadIpAdikaM datvA sandhidevabaliM kShipet | balipAtraM chAnnali~NgamastrarAjaM visheShataH || 13\.375|| parichAraiH parivR^ito gururmaunavratastataH | hu~NkAro dopahInaH san kuryAdgrAmapradakShiNam || 13\.376|| sandhau sandhau baliM dadyAt tripathe cha chatuShpathe | balipIThe baliM dadyAt pAdau prakShAlya buddhimAn || 13\.377|| AlayaM tu pravishyAshu sarveShAM bhasma dApayet | AchAryaM pUjayet kartA vastrahemA~NgulIyakaiH || 13\.378|| dakShiNAM dApayet pashchAt gobhUmikA~nchanaiH saha | ShaNNiShkamadhamaM j~neyaM madhyamaM dashaniShkakam || 13\.379|| niShkANAM viMshatiH shreShThaM AchAryasya tu dakShiNA | dashabhAgaikabhAgaM tu mUrtipAnAM tu dakShiNA || 13\.380|| yAgopakaraNaM sarvaM deshikAya pradApayet | bhaktAnAM parichArANAM yathAshaktyA cha dakShiNA || 13\.381|| dInAnandhAMshcha bhaktAMshcha brAhmaNAn bhojayet sudhIH | apare divase vipra devyutsavamathAcharet || 13\.382|| tato.adhivAsanaM kuryAt sarvarAtraM mahAmune | samala~NkR^itya deveshaM devyorbhUShairvisheShataH || 13\.383|| shaktidvayaM puraskR^itya senAnyaM tadanantaram | grAmapradakShiNaM kR^itvA pravishyAsthAnamaNDapam || 13\.384|| dhUpadIpaM hR^idA dattvA nIrAjanamanantaram | mahAhavirnivedyAtha tAmbUlamapi dApayet || 13\.385|| nityaM nityaM rAtrikAle nR^ittaiH santoShayedguham | guhotsavavidhiH proktaH samAsAnmunipu~Ngava || 13\.386|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt | dharmArthI labhate dharmamarthArthI chArthamApnuyAt || 13\.387|| kAmArthI labhate kAmaM mokShArthI mokShamApnuyAt | vijayastu bhavennityaM satyaM satyaM vadAmyaham | ihaiva kAmAn bhuktvAnte kaumAraM lokamApnuyAt || 13\.388|| iti shrIkumAratantre utsava vidhirnAma trayodashaH paTalaH | \section{14\. chaturdashaH paTalaH \- prAyashchittavidhiH} kaushikaH\- utsavasyopakaraNe kriyAmantravihInake | nimitte samanuprApte pUjAvichChinnake punaH || 14\.1|| prAyashchittaM kathaM deva vaktumarhasi sha~Nkara | Ishvara uvAcha\- sAdhu sAdhu tvayA pR^iShTaM tachChR^iNuShva mahAmune || 14\.2|| mAyUrayAgahIne tu dhvajArohaNahInake | dhvajalakShaNahIne tu daNDahrasvAdihInake || 14\.3|| skandhahIne vedihIne dhvajadaNDasya bhagnake | dhvajasya rajjuvichChinne tatraiva dhvajapAtane || 14\.4|| dhvajaghaNTAvihIne tu ghaNTApAtanake punaH | bherItADanahIne cha vedikuNDavihInake || 14\.5|| vedyUrdhvasthaNDile hIne yAgashAlAdidagdhake | ghoNachChedena patite Chinnayoryajane.api cha || 14\.6|| shAlAla~NkaraNe vastre dagdhe sati ghaTaiH saha | vitAnadhvajahIne cha toraNAnAM vihInake || 14\.7|| srukUsruvau tu vihIne chedetau lakShaNahInake | darbhaviShTarahIne cha homadravyavihInake || 14\.8|| dashAyudhavihIne cha aShTama~NgalahInake | a~NkurArpaNahIne tu pAlikAdirvihInake || 14\.9|| astrayAgavihIne cha kumbhasnapanahInake | kumbhavastravihIne cha sukUrchavidhihInake || 14\.10|| kumbhe jale vihIne cha hemaratnavihInake | sUtraveShTanahIne cha vedivastravihInake || 14\.11|| naivedyAdivihIne cha yAgadIpavihInake | kuNDe cha vahnivichChinne praNItAbhinnachAlane || 14\.12|| mantrahIne kriyAhIne samitparidhihInake | balidravyavihIne cha balidAnavihInake || 14\.13|| balili~NgavihIne cha taddine patite.athavA | astreshapatane bha~Nge veNudaNDavihInake || 14\.14|| (astreshapatane bhagne) AyudhAni praNaShTe cha bhinne vA patite.athavA | balipIThavihIne cha balidAnavihInake || 14\.15|| balidIpavihIne cha rAtrikAlemahAmune | balidAne cha yAne cha kAlAtikramaNe sati || 14\.16|| utsave yAnahIne cha tatkAle kalahe sati | pUjAparyuShite dravye sa~Nkule pratimAsu cha || 14\.17|| yAnakAle tathA bere patane chA~NgahInake | dIkShAntaraishcha shUdraishcha pratimAsparshane tathA || 14\.18|| tenaiva yAgashAlA cha spR^iShTe cha shunakAdinA | utsave yatra tadgrAme manuShye cha mR^ite sati || 14\.19|| pariveShTanahIne cha nIrAjanavihInake | patAkAdyagninA dagdhe yuddhArambhavihInake || 14\.20|| rakShAsUtravihIne cha kautukasnAnahInake | chUrNotsavavihIne cha tIrthakarmavihInake || 14\.21|| vedyUrdhvaiH sthApitaiH kumbhairabhiShekavihInake | dhvajAvarohaNe hIne shuddhasnAnavihInake || 14\.22|| dinAdhike tathA nyUne yAnakAle mahotsave | pIThodvAsanahIne cha sumitrAyAnahInake || 14\.23|| Arabhya chAnyatantreNa skandayAge kR^ite sati | AchAryadakShiNAhIne dvijabhojanahInake || 14\.24|| grAmakartR^inR^ipANAM cha lagnarkShapratikUlake | yAgopakaraNaM sarvamadatte deshikAya vai || 14\.25|| evamAdisamutpanne prAyashchittaM vidhIyate | mayUrayAgahInaM chedduShTasarpavivardhanam || 14\.26|| mayUrasnapanaM kR^itvA gandhapuShpAdibhiryajet | mudgAnna~ncha nivedyAtha shAntihomaM samAcharet || 14\.27|| mayUrayAgavidhinA prAguktena samAcharet | dhvajArohaNahInashchet dhvajalakShaNahInake || 14\.28|| tadrAShTraM bhayamApnoti rAjA daurjanyamApnuyAt | dhvajasa~NkalpavidhinA taddoShashamanAya cha || 14\.29|| shAntihomaM tataH kuryAddhvajamAropayetpunaH | dhvajadaNDAdike nyUne skandayaShTivihInake || 14\.30|| upavedivihInashchet parachakrAdbhayaM bhavet | shilpinaM hanti sahasA mahAndoSho gurorbhavet || 14\.31|| punaH salakShaNaM daNDaM sthApya sa~Nkalpya vedikAm | daNDasamprokShaNaM kR^itvA tadA shAntidvayaM japet || 14\.32|| dhvajadaNDavibhinne cha parabhUpAdbhayaM bhavet | shAntihomaM tataH kR^itvA punaH sandhAnamAcharet || 14\.33|| dhvajasya rajjuvichChinne tatraiva dhvajapAtane | kartAra~ncha guruM hanti shAntihomaM samAcharet || 14\.34|| anyaM rajjuM dR^iDhaM grAhyaM badhvA samprokShayedbudhaH | ghaNTAvihIne patite bAlAnAM nAshanaM bhavet || 14\.35|| puNyAhaM vAchayitvAtha mUlamantrashataM japet | ghaNTAmastreNa samprokShya punaH sandhAnamAcharet || 14\.36|| bherItADanahInaM chet bhUtapretAdivardhanam | skandasya snapanaM kR^itvA tato bherIM pratADayet || 14\.37|| ghoShakAle tu tadghoNA Chede vA patite.api vA | charmachChedepi tadrAShTre sasyanAshaM bhaveddhruvam || 14\.38|| mayUramUlamantreNa hutvA japtvA shataM japet | parigrAhyAnyabherIM cha taDAyedvidhinA budhaH || 14\.39|| yAgashAlAvihInashchet vedikuNDavihInake | etallakShaNahInaM chet bhavettadgrAmanAshanam || 14\.40|| sahasA vidhinA kR^itvA puNyAhaM vAchayettataH | shAntihomaM tataH kR^itvA tadUrdhvaM karma kArayet || 14\.41|| vedyUrdhve sthaNDile hIne sasyAnAM nAshanaM bhavet | gavyaiH samprokShya matimAnmUlamantraiH shataM japet || 14\.42|| sthaNDilaM vidhinA kR^itvA tatra kumbhAn nyasettataH | yAgashAlAgninA dagdhe madhye vA chotsavasya tu || 14\.43|| rAjA maraNamApnoti parachakrAdbhayaM bhavet | sarvAMstAnsahasA tyaktvA sarvaM sa~Nkalpya pUrvavat || 14\.44|| dishAhomaM tataH kR^itvA punarutsavamAcharet | vidhinA munishArdUla taddine tu guruttamAH || 14\.45|| kevalaM yAgashAlA hi dagdhe kuryAchcha pUrvavat | puNyAhaM vAchayitvAtha shAntihomaM samAcharet || 14\.46|| guhasya snapanaM kR^itvA visheShArAdhanaM charet | shAlAla~NkaraNe vastre dagdhe sati paTaissaha || 14\.47|| vitAnadhvajahIne cha toraNAdivihInake | mahAvyAdhirbhavedrAjye kalyANAni vinashyati || 14\.48|| snapanaM pUrvavatkR^itvA shAntihomaM samAcharet | sraksruvau cha vihInau chettallakShaNavihInake || 14\.49|| tadgrAmavAsinAM vipra jvaramArI prajAyate | shAntihomaM tataH kR^itvA kArayettau salakShaNau || 14\.50|| darbhaviShTarahIne cha shastrabAdhA bhavennR^iNAm | mUlamantraishshatairhutvA darbhaiH paridhinA nayet || 14\.51|| homadravyavihInaM chedanAvR^iShTirbhaviShyati | mahAvyAhR^itibhirhutvA chAstreNaiva shataM hunet || 14\.52|| taktaddrvyaM huneddhImAna shAstradR^iShTena vartmanA | dashAyudhavihIne cha taskarairbhayamAdishet || 14\.53|| dashAkShareNa mantreNa juhuyAttu shatAhutim | sahasA lakShaNaiH kR^itvA prokShya sthAneShu vinyaset || 14\.54|| aShTama~NgalahIne cha strINAM nAshakaraM bhavet | skandasUktasya ShaNmantrairaShTavAraM hunetsudhIH || 14\.55|| kR^itvAShTama~NgalaM bhUyaH prokShya sa~NkalpayetkramAt | a~NkurArpaNahIne cha pAlikAdivihInake || 14\.56|| sarveShAM lakShaNe hIne sasyanAshaM na saMshayaH | shAntihomaM tataH kR^itvA kArayeda~NkurArpaNam || 14\.57|| astrayAgavihIne cha mahAmArI prajAyate | mUrtihomaM tataH kR^itvA snapanaM ShaNmukhasya vai || 14\.58|| yAgAdhivAsanaM tatra kuryAtpUrvoktamArgataH | kumbhasthApanahIne cha kumbhahIne cha nirjale || 14\.59|| hemaratnavihIne cha sUtraveShTanahInake | apidhAnavihIne cha kumbharatnavihInake || 14\.60|| vedivastravihIne cha naivedyAdivihInake | durbhikShaM jAyate bhUmau mUrtihomaM samAcharet || 14\.61|| mUlenaiva shataM japtvA sarvakarma samAcharet | yAgadIpavihIne cha netrarogaM bhavedbhuvi || 14\.62|| shAntihomaM tataH kR^itvA dIpaM dviguNamAnayet | kuNDa cha vahnivichChinne durbhikShaM jAyate bhuvi || 14\.63|| niShphalaM tasya tatkarma shAntihomaM samAcharet | bhasmadhAraM tatodvAsya vidhAnAgniM nidhApayet || 14\.64|| (tatodvAsya vidhinA) samidAjyena charuNA mUlenaiva shataM hunet | dravyAnte vyAhR^itiM hutvA yadasminniti homayet || 14\.65|| praNItirlIyate bhinne gavAM vyAdhistu jAyate | idaM viShNviti mantreNa homayed dvAdashAhutim || 14\.66|| juhuyAdastramantreNa shataM vai ShoDashAhutim | praNItAM pUrvavatkR^itvA tadUrdhvaM karma kArayet || 14\.67|| mantrahIne kriyAhIne dAridyraM jAyate guroH | mahonmAdo bhavedbhUmau mUrtihomaM samAcharet || 14\.68|| mUlenaiva shataM japtvA tathA pAshupataM japet | uktadravyaishcha mantraishcha vidhinA homamAcharet || 14\.69|| samitparidhihIne cha prajA duHkhamavApnuyAt | shAntihomaM tataH kR^itvA samitparidhimAnayet || 14\.70|| balidravyavihIne cha balidAnavihInake | sasyAnAM nAshanaM tatra kShudbAdhA jAyate nR^iNAm || 14\.71|| kR^itvA tadA mUrtihomaM skandamUlaM shataM japet | balidravyaM samAsAdya balidAnaM samAcharet || 14\.72|| balili~NgavihIne tu bhinne cha patite.athavA | kartuvinAsho bhavati parivArasya durdashA || 14\.73|| shAntihomaM tataH kR^itvA mUlenaiva shataM hunet | balili~NgaM navaM kR^itvA punashcha balimAcharet || 14\.74|| astreshapatite hIne naShTe cha munipu~Ngava | rAShTragrAmanR^ipANAM cha shatrubhirbhayamAdishet || 14\.75|| patitashchettu samprokShya shAntihomaM samAcharet | bhinne naShTe punaH kR^itvA samprokShaNamathAcharet || 14\.76|| shAntihomaM tataH kR^itvA tanmUlena shataM hunet | punarbaliM tataH kShiptvA brAhmaNAnbhojayettataH || 14\.77|| astrasya daNDabhagne cha navadaNDaM prayujya cha | pa~nchagavyena samprokShya balisheShaM samAcharet || 14\.78|| AyudhAni praNaShTe cha bhinne vA patite.api vA | pravartate mahAmArI yAgo rAkShasabhugbhavet || 14\.79|| ShaDakShareNa mantreNa japedaShTottaraM shatam | naShTe bhinne punaH kR^itvA prokShya saMsthApayetsudhIH || 14\.80|| balipAtravihIne cha dhanadhAnyakShayaM bhavet | shAntihomaM tataH kR^itvA sahasA pAtramAnayet || 14\.81|| balitAlavihIne cha na tuShTAH sandhidevatAH | mUrtihomaM tataH kR^itvA jagatastrANanAshanam || 14\.82|| balidIpavihIne tu grAmalakShmI gatA bhavet | skandagAyatrimantreNa japedaShTottaraM shatam || 14\.83|| dviguNaM dIpamAropya balisheShaM samAcharet | balidAne cha yAne cha kAlAtikramaNe sati || 14\.84|| tadgrAmasya kShayaM proktaM shAntihomaM samAcharet | balidAnaM devayAnaM kArayenmunipu~Ngava || 14\.85|| utsave yAgahIne cha kartumaraNamAdishet | mUrtihomaM tataH kR^itvA kautukaM sthApya chArchayet || 14\.86|| yAnakrameNa matimAn kuryAdgrAmapradakShiNam | tatkAle kalahaM vipra tadrAShTraM kalahaM bhavet || 14\.87|| shAntihomaM tataH kR^itvA japedastrANunA shatam | pUjAparyuShitaM dravyaM sa~Nkule pratimAsu cha || 14\.88|| parachakrAdbhayaM bhUmau mahAmArI pravartate | shAntihomaM tataH kR^itvA japet pAshupataM shatam || 14\.89|| yAnakAle tathA bere patane chA~NgahInake | grAmarAShTranR^ipANAM cha nAshanaM bhavati dhruvam || 14\.90|| snapanaM tatra kurvIta shAntihomaM tu kArayet | punaryAnaM prakartavyaM patane munipu~Ngava || 14\.91|| shiro bAhustathA pAdau hIne tu parivarjayet | pUrvavat pratimAM kR^itvA jalAdhivAsanaM vinA || 14\.92|| pratiShThAM vidhinA kR^itvA punarutsavamAcharet | vAhanAyudhavastrAdikarNA~NgulivihInake || 14\.93|| padmabandhavihIne tu punaH sandhAnamAcharet | samprokShaNaM tataH kR^itvA kuryAt grAmapradakShiNam || 14\.94|| mUrtihomaM tataH kR^itvA brAhmaNAn bhojayetsudhIH | dIkShAntaraistathA shUdraiH pratimAsparshite yadi || 14\.95|| tathaiva yAgashAlAyAM saMspR^iShTe cha shunA tathA | tadgrAmavAsinAM shIghraM sthAnabhraShTaM na saMshayaH || 14\.96|| puNyAhaM vAchayitvAtha gavyaiH samprokShayetsudhIH | snapanaM kArayedbimbe shAntihomaM tu kArayet || 14\.97|| utsavaM yatra tadgrAme manuje tu mR^ite sati | varNAnAM dUShaNotpattiH shIghraM tyaktvA tu tachChatam || 14\.98|| mUrtihomaM tataH kR^itvA hunedastrANunA shatam | pariveShTanahIne cha rAjAj~nA kShIyate bhuvi || 14\.99|| skandasUktashataM japtvA shAntihomaM samAcharet | nIrAjanavihIne tu bhavedagnibhayaM bhuvi || 14\.100|| ShaDakShareNa mantreNa shataM japtvA sa mantravit | nIrAjanaM tataH kuryAt shAstradR^iShTena vartmanA || 14\.101|| patAkA hyagninA dagdhe mahAvAtaprakopanaH | tattyaktvA sahasA mantrI japedastrANunA shatam || 14\.102|| mUrtihomaM tataH kR^itvA pa~nchashAntiM japet punaH | yuddhArambhavihInaM tu bAlAnAM nAshanaM bhavet || 14\.103|| mUrtihomaM tataH kR^itvA yuddhArambhamathAcharet | rakShAsUtravihIne tu lokarakShA vinashyati || 14\.104|| ayutaM japya chAstrANuM kautukaM bandhayettataH kautukasnAnahIne tu vR^iShaM nashyatyasaMshayaH || 14\.105|| mUrtihomaM tataH kR^itvA kautukasnAnamAcharet | chUrNotsavavihIne tu bhaveyurvidhavA striyaH || 14\.106|| dashAkShareNa mantreNa hunedaShTottaraM shatam | mUlamantrashataM japtvA chUrNotsavamathAcharet || 14\.107|| tIrthakarmavihIne tu tadrAShTraM jalavarjitam | astrANunA shataM japtvA tIrthakarma samAcharet || 14\.108|| vedyUrdhve sthApitaiH kumbhairabhiShekavihInake | niShphalaM yAgakarma syAt mUrtihomamathAcharet || 14\.109|| mUrtihomaM tataH kR^itvA kuryAttairabhiShechanam | dhvajAvarohaNehIne mahAvAtaprakopanam || 14\.110|| mUrtihomaM tataH kR^itvA dhvajaM tatrAvarohayet | shuddhasnAnavihIne cha vR^iShTirnashyatyasaMshayaH || 14\.111|| shAntihomaM tataH kR^itvA snapanaM tatra kArayet | dinAdhike mahAduHkhaM kartuH sa~njAyate dhruvam || 14\.112|| mUrtihomaM tataH kR^itvA brAhmaNAnapi bhojayet | apare divase vipra tIrthakarma samAcharet || 14\.113|| nyUne chaiva tathA karturgrAmasya cha bhavet kShayam | prAguktavidhinA tasmAdutsavaM kArayedbudhaH || 14\.114|| Adau vyavasthitaM tyaktvA homAt pUrve.athavA pare | utsave tu kR^ite tasya grAmasya cha bhavet kShayam || 14\.115|| shAntihomaM tataH kR^itvA snapanaM kArayettadA | pUrvoktavidhinA dhImAn punarutsavamAcharet || 14\.116|| pIThodvAsanahIne cha na prItAH sandhidevatAH | mUlenaiva shataM japtvA pIThodvAsanamAcharet || 14\.117|| sumitrayAgahIne tu sarvakarma cha niShphalam | guhasya snapanaM kR^itvA saumitraM yAgamAcharet || 14\.118|| Arambho.apyanyatantreNa skandayAge kR^ite sati | rAj~nAM senA kShayaM yAti tadyaj~naM punarAcharet || 14\.119|| AchAryadakShiNehIne dvijabhojanahInake | na labhettatphalaM kartA kShayaM prApnotyasaMshayaH || 14\.120|| shAntihomaM tataH kR^itvA dviguNAM dakShiNAM dadet | grAmakartR^inR^ipANA~ncha lagnarkShapratikUlake || 14\.121|| grAmakartR^inR^ipANA~ncha vyAdhipIDA bhaveddhruvam | tasminnapi cha yatkarma taddoShashamanAya cha || 14\.122|| shAntihomaM tataH kR^itvA brAhmaNAn bhojayetkramAt | yAgopakaraNaM sarvamadadAddeshikAya vai || 14\.123|| tadyAgaM niShphalaM tasmAt deshikaM pUjayedbudhaH | anuktaM yasya doShasya shAntihomaM tu tatra vai || 14\.124|| yAgAgnau juhuyAddhImAn prAguktavidhinA tataH | Alaye patite bhinne sphuTite tR^iNarUpake || 14\.125|| gajoShTraturagAdyaishcha bere cha chalite jalaiH | bhUpateshchalanaM sadyo dR^iDhaM kR^itvA tu pUrvavat || 14\.126|| shAntihomaM tataH kR^itvA samprokShaNamathAcharet | gR^ihIte shatrubhirbere rAjarAShTraM vinashyati || 14\.127|| Ashu bAlAlayaM kuryAt prayatnairvatsarAntaraiH | tadberameva sa~NgrAhya sthApayet pUrvadeshikaH || 14\.128|| tadUrdhve.anyaM parigrAhya pratiShThAM vidhinAcharet | aShTabandhanahIne tu strInAshaM tajjalaM bhuvi || 14\.129|| sahasA bandhanaM kuryAt guhasya snapanaM charet | sthalakarmavihIne cha mahAmArI prajAyate || 14\.130|| punaH sandhAnamAchAryaH samprokShaNamathAcharet | vahninA dUShite bere shAntihomaM samAcharet || 14\.131|| samprokShaNaM tataH kuryAt vidhinA deshikottamaH | parivAravihIne tu rAjasenA cha nashyati || 14\.132|| parivArAn tataH kR^itvA sthApayedvidhipUrvakam | balipIThavihIne tu gAvo nashyatyasaMshayaH || 14\.133|| balipIThaM tataH kR^itvA vidhinA sthApya pUjayet | nakulaiH sUkaraishchaiva kharakukkuTavAyasaiH || 14\.134|| R^itustrIchorachaNDAlaiH pretakaishchaiva pAtakaiH | garbhagehaM praviShTashchet saMspR^iShTe kautuke.athavA || 14\.135|| pratilomAnulomaishcha patitaiH pAparogibhiH | mUlabere cha saMspR^iShTe pramAdAdvA.atha garvataH || 14\.136|| ete.api narakaM yAnti rAShTre mArI pravartate | mR^inmayAni cha bhANDAni tyaktvA lepya cha gomayaiH || 14\.137|| paryagnikaraNaM kR^itvA samprokShaNamathAcharet | hastotkhAtaM cha taddeshaM khAtvA pUrya cha vAlukaiH || 14\.138|| mR^itpAtrANi cha santyaktvA gomayena vilipya cha | puNyAhavAchanaM kR^itvA bhojayitvA dvijAnapi || 14\.139|| mUrtihomaM tataH kR^itvA samprokShaNamathAcharet | nityapUjAvihIne cha durbhikShaM jAyate bhuvi || 14\.140|| tadgrAmasthA na bhu~njeyuH bhu~njeyushchet krimiM sadA | ekasandhivihIne cha dviguNaM chAnyakAlake || 14\.141|| sandhidvayArchane hIne pa~nchagavyAbhiShechanam | sandhitrayavihIne cha kartavyaM shAntihomakam || 14\.142|| ahorAtravihIne tu snapanaM shAntihomakam | pa~nchAhe snapanaM kuryAt mUrtihomaM visheShataH || 14\.143|| padmahIne dishAhomaM snapana~ncha visheShataH | mAsAdUrdhvavihIne tu jalasamprokShaNaM matam || 14\.144|| nityahomavihIne syAdanAvR^iShTirna saMshayaH | ekasandhivihIne tu hutvA pAshupataM shatam || 14\.145|| sandhidvayavihInne tu mUlenaiva shataM hunet | aya~NkumAramantreNa shatamaShTottaraM hunet || 14\.146|| ekAhe homahIne tu pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH | skandamUlena mantreNa shatamaShTottaraM hunet || 14\.147|| homahIne tu pa~nchAhe snapanaM shAntihomakam | kR^itvA pAshupatenaiva japet pa~nchashataM punaH || 14\.148|| pakShahomavihIne tu snapanaM mUrtihomakam | mAsahomavihIne tu brahmA~Ngaishcha dashAkSharaiH || 14\.149|| kShurikAbIjamukhyaishcha pratyekaM tu shataM hunet | mUlamantrashataM japtvA snapanaM kArayet prabhoH || 14\.150|| mAsAdUrdhvavihIne tu shAntihomaM samAcharet | skandasya snapanaM kR^itvA prabhUtahaviShaM dadet || 14\.151|| sAyaM rakShAvihIne tu bAlAnAM nAshanaM bhavet | snapanaM pa~nchagavyena sAyaM rakShA samAcharet || 14\.152|| nIrAjanavihIne tu kShudbhayaM grAmavAsinAm | dvArapUjAvihIne tu taskarairbhayamAdishet || 14\.153|| mUlamantrashataM hutvA nIrAjanamathAcharet | dvAradevAnsvamantreNa gandhapuShpAdinArchayet || 14\.154|| nityotsavavihIne tu dhAnyanAshaM na saMshayaH | sandhyaikena vihIne tu snapanaM pa~nchagavyakaiH || 14\.155|| mUlamantrashataM japtvA nityotsavamathAcharet | sandhidvayavihIne tu shAntihomaM samAcharet || 14\.156|| pa~nchAhe chotsave hIne snapanaM shAntihomakam | dashAhe tu tathA kR^itvA mUlamantrashataM hunet || 14\.157|| pakShAhe cha tathA kR^itvA mUlamantrAchChataM hunet | mAsanityotsave hIne brahmA~NgairbIjamukhyakaiH || 14\.158|| dashAkSharaistathA hutvA pratyekaM tu shataM hunet | mAsAdUrdhvavihIne tu dishAhomaM tadUrdhvake || 14\.159|| saukhyageye vihIne cha mahAmArI pravartate | ekasandhivihIne cha pa~nchagavyAbhiShechanam || 14\.160|| pa~nchAhe tu tadUrdhve tu mUlamantrashataM japet | ardhamAsavihIne tu tadUrdhvaM tachChataM japet || 14\.161|| ekamAsavihIne tu pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH | tryambakena tu mantreNa tadUrdhvaM homayechChatam || 14\.162|| mAsAdUrdhvavihIne tu teShAmUrdhvaM mahAhaviH | saukhyadIpavihIne tu netrarogaM bhavennR^iNAm || 14\.163|| Aropya dviguNaM dIpamaghoreNa shataM japet | geyavaMshavihIne tu vAdyasha~NkhavihInake || 14\.164|| sasyAnAM nAshanaM proktaM niShkR^itiH saukhyageyavat | nR^ittakAle tu gaNikA patane tu visheShataH || 14\.165|| kartA duritamApnoti shAntihomaM samAcharet | saukhyashlokavihIne tu badhiratvaM pravartate || 14\.166|| saukhyagAnavidhAnena niShkR^itishcha vidhIyate | gandhadravyavihIne cha strInAshaM sasyanAshanam || 14\.167|| aghoreNashataM japtvA taddravyaM dviguNaM dadet | puShpArghyadhUpahIne cha vR^iShTirnashyatyasaMshayaH || 14\.168|| mUlamantraM shataM japtvA taddrvyadviguNaM bhavet | hIne nirvANadIpe chet bhUtapretAdivardhayet || 14\.169|| ekAhe dviguNaM dIpaM tadUrdhve saukhyageyavat | sandhyA dIpavihIne tu sarvadoShAvahaM nR^iNAm || 14\.170|| ekasya dviguNaM dIpaM vidhinAropayetsudhIH | mantravyatikrame pUjA tatsarvaM niShphalaM bhavet || 14\.171|| shAntihomaM tataH kR^itvA mUlamantrashataM japet | naivedyadIpahIne cha durbhikShaM jAyate bhuvi || 14\.172|| ekasandhivihIne tu taddrvyaM dviguNaM matam | sandhidvayavihIne tu kuryAdgavyAbhiShechanam || 14\.173|| sandhitrayavihIne tu tadUrdhve snapana~ncharet | pa~nchAhena vihIne tu tadUrdhve tu ShaDakSharaiH || 14\.174|| ghR^itena juhuyAddhImAn aShTottarashatAdhikam | dashAhe snapanaM kR^itvA mUrtihomaM samAcharet || 14\.175|| ekamAsavihIne tu dishAhomaM samAcharet | skandasya snapanaM kR^itvA pUjayettu visheShataH || 14\.176|| mAsAdUrdhve vihIne tu jalasamprokShaNa~ncharet | pUrva vinishchitadravyaM yAvatkAle vihInake || 14\.177|| samyak samUhya tatsarvaM ShaNmukhAya nivedayet | sandhyAtikramaNenaiva grAmanAshaM dhanakShayam || 14\.178|| ShaDakShareNa juhuyAt AhutyAstu sahasrakam | naivedyotthApane kAle patane la~Nghane naraiH || 14\.179|| sasyAnAM nAshanaM proktaM tadannaM parivarjayet | mUlamantraM shataM japtvA pakkAnnaM sahasA dadet || 14\.180|| mArjanAlepanaM hInaM sha~NkhaghoShavihInake | gavAM nAshakaraM proktaM nirvIryA pR^ithivI bhavet || 14\.181|| mAlAmantrashataM japtvA mArjanAdi cha kArayet | bimbe puShpavihIne cha jvaramArI pravartate || 14\.182|| durnItirdurmR^itishchaiva durbhikShamapi jAyate | mahAhavirnivedyAtha tattatsarvaM samAcharet || 14\.183|| spR^iShTe dIkShAntarairbimbe shUdrairapi tathA punaH | parachakrAdbhayaM bhUmau puNyAhaM vAchayetsudhIH || 14\.184|| shAntihomaM tataH kR^itvA snapana~NkArayetprabhoH | utsavAntaM dinAntaM vA labdhamAse tu kArayet || 14\.185|| pavitrArohaNe hIne mAsapUjAvihInake | navanaivedyahIne cha durbhikShaM jAyate bhuvi || 14\.186|| mUrtihomaM tataH kR^itvA bhUsurAnapi pUjayet | kR^ittikAdIpahInaM chet anAvR^iShTirna saMshayaH || 14\.187|| shAntihomaM tataH kR^itvA snapana~NkArayetprabhoH | labdhamAse.agnikShatre kR^ittikAdIpamAcharet || 14\.188|| tailAbhya~NgavihIne cha dAridryaM grAmavAsinAm | mUlamantraiH shataM kR^itvA tailAbhya~NgaM samAcharet || 14\.189|| mantrasaMskAradoSheNa rAjarAShTraM vinashyati | samprokShaNaM tataH kR^itvA tanmantreNaiva pUjayet || 14\.190|| AchAryasa~NkaraM chaiva karturgrAmasya nAshanam | mUrtihomaM tataH kR^itvA pUrvAchAryeNa pUjayet || 14\.191|| anuktaM yadbhavet ki~nchichChAntihomena shAmyati | mantre.anukte kriyANAM tu hR^idayenaiva kArayet || 14\.192|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyA~NgatimApnuyAt || 14\.193|| iti shrIkumAratantre prAyashchittavidhirnAma chaturdashaH paTalaH | \section{15\. pa~nchadashaH paTalaH \- jIrNoddhAravidhiH} jIrNoddhAravidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | sarvashAntikaraM puNyaM sarvavyAdhivinAshanam || 15\.1|| rAShTragrAmanR^ipANA~ncha hitArthaM gurushilpinoH | jIrNoddhAraM yaH karoti phalaM pUrvAchchaturguNam || 15\.2|| jIrNoddhAraM na kuryAchchet rAjarAShTraM vinashyati | tasmAtsarvaprayatnena jIrNoddhAraM tu kArayet || 15\.3|| jIrNaM lohajaberaM chet tallohenaiva kArayet | shailajaM dArujaM chettu varjayet kushikAtmaja || 15\.4|| yadrUpaM yanmayaM pUrvaM tathaiva parikalpayet | anyathA kAritaM chettu rAjarAShTraM vinashyati || 15\.5|| shailaM jIrNaM samuddhR^itya shakaTe vA gaje.api vA | rathe vA shibikAyAM vA vidhinAropya buddhimAn || 15\.6|| samudre vA taDAge vA kUpe vA.api visarjayet | dAruja~NkArayedbhUmau pashchime chottare.api vA || 15\.7|| gajoShTraturagaishchorairviShanAgeshvarairapi | patite chalite bhagne nadIsrotena vA punaH || 15\.8|| vahninA dahyamAne.api jIrNoddhAraM vidhIyate | kShetre jIrNe tu tat kShetre sthApayettu prayatnataH || 15\.9|| nadIvegena chalitaM shatadaNDaM vyapohya cha | dvishataM dviguNaM vA.api chaturguNamathApi vA || 15\.10|| tasyottareShu pUrveShu dakShiNe chAthavA punaH | Aropya cha shuchau deshe kR^itvA gehapramANavat || 15\.11|| sthApanaM tatra kartavyaM netronmIlanavarjanam | jalAdhivAsarahitaM sheShakarmANi kArayet || 15\.12|| a~NgasyopA~Ngapratya~Ngama~NgAni trividhAni cha | a~NgaM pradhAnaM mUlaM syAdupA~Ngamatha kathyate || 15\.13|| vakShodaNDakaTIdaNDabAhukUrparakadvayam | UrU jAnU cha ja~Nghe cha pANI pAdatalA~NgulI || 15\.14|| upA~NgaM trividhaM j~neyaM AyudhAbharaNAni cha | vastravAhanapIThAni pratya~Ngamiti kIrtitam || 15\.15|| brahmadaNDavihInaM chet shUlasthApanamuchyate | pratya~NgopA~NgahIne cha punaH sandhAnamAcharet || 15\.16|| AsaptadivasAt pUrvaM kumbhe tvAvAhya kArayet | tadUrdhve bAlaharmyaM vai kR^itvA samprokShaNaM charet || 15\.17|| lohajaM shailajaM beraM mR^iNmayaM vA sudhAmayam | shirobAhU tathA chorU hIne syAt parivarjayet || 15\.18|| a~NgulInakhanAsAgraM punaH sandhAnamAcharet | sandhAnayogyaM sandhAryamayogyaM na prayojayet || 15\.19|| vastuhInaM na kartavyaM kuryAdvastvadhikena tu | pUrvAtkuryAtpUrvamAnAt a~Ngake shrIkaraM bhavet || 15\.20|| vihIne nAshakR^itproktaM tasmAddhInaM na kArayet | mAsapakSharkShavArAdInavichArya samAcharet || 15\.21|| jIrNoddhAraM na kuryAchchenmahAdoSho.abhijAyate | tadduShTabhUtavetAlapishAchabrahmarAkShasAH || 15\.22|| pretAshcha devashUnyatvAdAshrayanti na saMshayaH | kurvanti te bhayaM hyugraM durbhikShaM maraNaM nR^iNAm || 15\.23|| architaM chennihatyAshu tasmAjjIrNaM samAcharet | (tasmAjjIrNaM samuddharet) mandire choddhR^ite tatra bimbe nirdoShasaMsthite || 15\.14|| bAlaharmyaM tataH kR^itvA bAlasthAnoktamArgataH | harmyAgre pa~nchare vApi triberaM tu samAcharet || 15\.25|| stUpyAdyAdyeShTakAnA~ncha khAtvA tyaktvAnyasheShakam | prathameShTikAM kShipetprAgvadgarbhanyAsasamAyutam || 15\.26|| yAvanmandiraparyantaM tAvatkR^itvA salakShaNam | yaddravyeNoddhR^itaM harmyaM yatpramANaM yadAkR^itim || 15\.27|| taddravyeNa punaH kuryAt pramANena tu buddhimAn | sarvAvayavasampUrNaM yathAshobhaM yathAbalam || 15\.28|| dArviShTakAshilA yatra jIrNaM prAsAdake punaH | karmayogyAstu sampAhya ayogyAn parivarjayet || 15\.29|| hInamAnoddhR^ite dhAmni shAstroktenAtha karmataH | pUrvAddhInaM na kartavyamutkR^iShTaM shubhadaM smR^itam || 15\.30|| stUpI nAsI cha shAlA cha kapotIkUTapa~njaram | eteShva~NgaM yathA hInaM tathA tadvastunA punaH || 15\.31|| parivArAlaye jIrNe tasyoddhAraNakarmasu | tattaddhAmAgrake poThe kR^itvA mUrtiM samAcharet || 15\.31|| (mUrtiM samarchayet) sthApitenoktadeshe tu tadbimbaM mantratantrakaiH | uktasthAne prakartavyaM parivArAdikAn kramAt || 15\.33|| jIrNe tu gopure tatra prAsAdasyoktavartmanaH | (prAsAdasyoktamArgataH) anyeShAM maNDapAdInAM prAsAdasyoktamArgataH || 15\.34|| evaM sAmAnyamuditaM visheShamadhunochyate | iShTakAyAH paraM pIThaM pIThAdAbhAsamuttamam || 15\.35|| (iShTakAyAH varaM) AbhAsAdardhachitraM syAdardhachitrAttu dArujam | dArujAnmR^iNmayaM shreShThaM mR^iNmayAchChailajaM smR^itam || 15\.36|| shailajAllohajaM shreShThaM lohajAdratnajaM tathA | chitra~ncha chitramanyachchetpUrvavanmUlaberakam || 15\.37|| dravyotkR^iShTena kartavyaM viparItaM na kArayet | AdishaivakulodbhUtaH prAgukto lakShaNo guruH || 15\.38|| susnAtaH sakalIkR^itya gandhapuShpairala~NkR^itaH | navavastradharoShNISho haimapa~nchA~NgabhUShaNaH || 15\.39|| natvA gaNAdhipaM pUrvaM gandhapuShpAdibhiryajet | sa~Nkalpamapi puNyAhaM vAchayetprokShya tajjalaiH || 15\.40|| subrahmaNyaM tato.abhyarchya gandhapuShpAdibhiH kramAt | jIrNaberaM tyAjyamiti bhagavadvAkyanirNayAt || 15\.41|| jIrNoddhAra~Nkarma kartumanugraha ShaDAnana | iti praNamya vij~nApya devasyAnuj~nayA guruH || 15\.42|| skandAgre sthaNDilaM kR^itvA hastamAtreNa deshikaH | agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet || 15\.43|| samidAjyacharUMllAjaM sarShapaM kShIrameva cha | tilaM mAShaM tato mudgaM priya~NguM cha gulaM madhu || 15\.44|| dravyANi dvAdashaitAni homayettu vichakShaNaH | jagadbhuvAdiShaNmantraistattatShaNmUrtimantrakaiH || 15\.45|| samidAjyacharUn hutvA pratyekantu trayAhutim | skadanmUlena juhuyAtsamidhaM brahmavR^ikShajam || 15\.46|| ghR^itamIshAnamantreNa puruSheNa charuM hunet | lAjAMstvaghoramantreNa sarpiShaM vAmamantrataH || 15\.47|| sadyojAtena gokShIraM tilaM pAshupatena cha | mAShaM kavachamantreNa mudgaM hR^idayamantrataH || 15\.48|| priya~NguM netramantreNa gulaM vai shIrShamantrakaH | madhvastreNaiva juhuyAtpratyekantu shatAhutim || 15\.49|| dravyAnte vyAhR^itIrhutvA pUrNAM tu shirasA hunet | havyavAhena mantreNa sviShTakR^iddhomayetsudhIH || 15\.50|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet | shAntihomamiti proktaM hR^itkumbhasthApanaM shR^iNu || 15\.51|| puNyAhavAchanaM kR^itvA kArayeda~NkurArpaNam | skandAgre sthaNDilaM kR^itvA dvidroNai raktashAlibhiH || 15\.52|| ShaDdalaM padmamAlikhya prokShya gAyatrimantrataH | droNatoyena sampUrNaM kumbhaM bimbasamaprabham || 15\.53|| chUtapallavakUrchADhyaM ratnahomAbjasaMyutam | savastragandhamAlAbhistanmadhye sthApayetsudhIH || 15\.54|| pArshvayordvayavardhanyau shivatoyena pUritau | sarvAla~NkArasaMyuktau sthApayedvidhipUrvakam || 15\.55|| pUrvAdIshAnaparyantamaShTakumbhAnnyasetkramAt | punarbimbapraveshAya pUjAsid.hdhyarthaye nR^iNAm || 15\.66|| tyaktvA doShotthitaM beraM kumbheShvAgachChatu prabho | (tyaktvA doShAchjhitaM) idaM mantraM samuchchArya puShpA~njaliyuto guruH || 15\.57|| bimbAntasthaM skandabIjaM vinyasetkumbhamadhyame | AdhArAdheyapUjAM cha pa~nchAvaraNapUjanam || 15\.58|| AvAhanAdisaMskAradashakarmA~NkurAtataH | dhanuH padmatrishUla~ncha makaraM sR^i~NnamaskR^itam || 15\.59|| ShaNmukhaM kumbhavaktre tu darshayitvA samAcharet | dakShiNasthitavardhanyAM mahAvallIM tathA yajet || 15\.60|| vAme sthitAyAM vardhanyAM devasenAM yajettathA | shakunyAdyaShTashaktIshcha pUrvAdiShu yajedbudhaH || 15\.61|| svanAmAdyakShareNaiva namo.antaM praNavAdikam | vardhanyoshchAShTakumbheShu yonimudrAM pradarshayet || 15\.62|| pa~nchAyudhAni kumbhAgre rakShaNArthaM yajedguruH | shaktidaNDaM prAsadaNDaM kha~NgatomarabIjataH || 15\.63|| hR^itkumbhasthApanaM hyevaM vishvAmitra mahAmune | yAtrAhomaM tataH kuryAtkuNDe vA sthaNDile.api vA || 15\.64|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | samidAjyacharUMllAjaM mAShashAliyavaM tilam || 15\.65|| saktusarShapamudgAni pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH | sahasraM vA tadardhaM vA skandamUlena sarpiShA || 15\.66|| devyordashAMshaM juhuyAdastreNaiva shataM hunet | aghoreNa shataM hutvA sviShTamarheti homayet || 15\.67|| jayAdirabhyAdhAnaM cha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt | subrahmaNyAya naivedyamupadaMshasamanvitam || 15\.68|| sagulaM ghR^itasampUrNamapUpaM madhusaMyutam | nAlikerAmrapanasaM phalayuktaM dadhiplutam || 15\.69|| pAnIyamapi tAmbUlaM visheSheNa nyavedayet | dhUpadIpaM hR^idA datvA darpaNAdIni darshayet || 15\.70|| pUrNAhutiM tato hutvA rudrAdInAM baliM kShipet | j~nAnakhaDgadharo bhUtvA tvadAj~neti vadet guruH || 15\.71|| maNDapasyeshadigbhAge sarvAla~NkArashobhite | shAlibhiH sthaNDila~NkR^itvA kumbhAnuddhR^itya vinyaset || 15\.72|| saMrakShya chAstramantreNa senAnyaM sannirodhya cha | yAvatpratiShThAdivasaM tAvatpUrvavadAcharet || 15\.73|| kuddAlaM vA khanitraM vA pUjayedastramantrataH | shAntikumbhasthatoyena bimbaM tatrAbhiShichyate || 15\.74|| uchcharennetramantreNa jIrNaberaM dvijottamaiH | (uddharettena mantreNa jIrNaberaM) indrAdiviShNuparyantaM dashadikShu baliM kShipet || 15\.75|| navavastraishcha puShpaishcha samala~NkR^itya berakam | AchAryo mUrtipaiH sArdhaM sahAyairvedavittamaiH || 15\.76|| nR^ittavAdyasamAyuktaM stotrama~NgalasaMyutam | tato bhaktajanaiH sArdhaM jIrNotsavamathAcharet || 15\.77|| rathe vA shibikAyAM vA gaje vA.aropya buddhimAn | svastisUktaM japitvA tu shivabhaktiyutairdvijaiH || 15\.78|| samudre vA taDAge vA nadyAM vA srotasi kShipet | dArujaM mR^iNmayaM shailaM paTaM vA.apsu visarjayet || 15\.79|| uttare dakShiNe vA.api khAtayedathavA punaH | lohaM chedagninA dahyAtkuryAttenaiva berakam || 15\.80|| pratibimbaM tu sahasA kArayellakShaNAnvitam | yadvastunA kR^itaM beraM kuryAttadvastunA punaH || 15\.81|| anyena kuryAchchedyattu mUrtinAsho na saMshayaH | tasmAtsarvaprayatnena pUrvavatkalpayet sudhIH || 15\.82|| tadghanena ghanaM kAryaM pUrvamAnena shilpinA | (aghane tu ghanaM) hR^itkumbhasthaM skandabIjaM punaH sthApanamAcharet || 15\.83|| jalasamprokShaNenaiva mArgeNa cha visheShataH | AchAryaM pUjayetkartA gobhUmidhanakA~nchanaiH || 15\.84|| uttamaM dashaniShkaM tu pa~nchaniShkaM tu madhyamam | tadardhamadhamaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA || 15\.85|| pa~nchabhAgaikabhAgaM tu mUrtipAnAM tu dakShiNA | sahAyebhyastadardhaM syAt brAhmaNAnbhojayettataH || 15\.86|| yAgopakaraNaM sarvaM deshikAya pradApayet | evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt || 15\.87|| iti shrIkumAratantre jIrNoddhAravidhirnAma pa~nchadashaH paTalaH | \section{16\. ShoDashaH paTalaH \- vAstuhomavidhiH} vAstuhomavidhiM vakShye sarvakarmashubhAvaham | utsaveShu pratiShThAsu vAstunirmANakeShu cha || 16\.1|| samprokShaNavidhAneShu yAgeShvanyeShu mantribhiH | vAstuhomaM prakartavyaM tachChR^iNuShva mahAmune || 16\.2|| kuNDavedisamAyukte maNDape nairR^ite punaH | hastamAtreNa sa~Nkalpya sthaNDilaM droNataNDulaiH || 16\.3|| puNyAhaM vAchayenmantrI abhya~NgaiH prokShya tajjalaiH | ekAshItipadaM kR^itvA madhye navapade vidhim || 16\.4|| marIchiM cha vivasvAMshcha mitraM chaiva dharAdharam | pUrvAditanmukhe pUjya ShaTkaShaTkapadeShu cha || 16\.5|| (pUrvAdita mukhe pUjya) IshAnAdiShu tatpArshveShvApashchaivApavatsaram | savitrashchaiva sAvitra indra indrajayastathA || 16\.6|| rudrorudrajayaH pUjyo dvidvibhAge visheShataH | (rudrerudrajayaH) IshAnashchaiva parjanyo jayantashcha mahendrakaH || 16\.7|| AdityaH satyakashchaiva bhraMshashchaivAbhirakShakaH | (satyakashchaiva bhraMshashchaivAntarikShakaH) agnipUShA cha vitatho grahAkShatayamau tathA || 16\.8|| gandharvo bhR^i~NgarAjashcha yamashcha nirR^itiH punaH | dauvArikashcha sugrIvaH puShpadantena vAsavaH || 16\.9|| asuraH soSharogau cha vAyurnAgastu mukhyakaH | bhallATashchaiva somashcha dhigashchaivAdhigastathA || 16\.10|| ditistvekaikapadino bAhyo dva triMsha utsavaH | sharakI cha vidArI cha pUtanA pAparAkShasI || 16\.11|| IshAnAdiShu koNeShu pUjanIyA padAdbahiH | skando yamashcha jambhashcha balipiM cha krameNa tu || 16\.12|| pUrvAdipadabAhyo tu pUjayedgandhapuShpakaiH | adhomukhaM bhuvaM prApya shete vAstunaraH sadA || 16\.13|| ugratvAdbhayakAritvAtpUjitavyaM phalepsubhiH | shiraskeshapadAnI cha nirR^itishcha padAni yat || 16\.14|| madhye brahmapade nAbhi ra~NgaM sarvapadAni cha chaturbhujaM jaTAmaulikamaNDalvakShadhAriNam || 16\.15|| vAmahaste tu jAgratve savyahastAkule sthitam | chaturbhujo yutAsheShAt khaDgakheTakadhAriNam || 16\.16|| kR^itA~njalipuTAH sarve dhyAtvA svasvapade sthitAH | taktatsvanAmamantraishcha svAhAntaiH praNavAntakaiH || 16\.17|| uchchArya gandhapuShpAdyaiH pratiprati samarchayet | tadvAme munishArdUla sthaNDilaM kalpya vAlukaiH || 16\.18|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | tatastrayordhve pa~nchAshaddevatAnAM pR^ithakpR^ithak || 16\.19|| palAshasamidAjyAdyai stilaistaNDulasaMyutaiH | homaM hutvA visheSheNa dravyAnte vyAhR^itiM hunet || 16\.20|| (homaM kR^itvA) skandamUlena mantrega ghR^itenaiva shatAhutim | tataH ShaNmUrtimantreNa pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH || 16\.21|| dashAMshaM juhuyAdante sviShTakR^id dravyamantrakaiH | (sviShTakR^id havyamantrataH) jayAdirabhyAdhAnaM cha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet || 16\.22|| dadhyAjyagulasammishraM shuddhAnnena baliM kShipet | palAshodumbarAshvatthapatraiH shuddhaiH sadarbhakaiH || 16\.23|| siddhArthatilasaMyuktaiH kabalaM bahumantrataH | (kabalaM bAhumAtrataH) madhvAjyena mardayitvA samprokShya hR^idayena tu || 16\.24|| prajvAlya tasminnagnau tu astravardhanitoyayuk | (tasminvanhau) prAkArAbhyantaraM sarvaM bhavanaM yAgamaNDapam || 16\.25|| paryagnikaraNaM kR^itvA parichAreNa mantravit | utkrAmyatvAchcha tatpArshrve snAnaM kuryAdvidhAnataH || 16\.26|| (ulkAntyatvAtha tadbAhye snAnaM) pa~nchagavyena samprokShya mantreNAstreNa deshikaH | tadUrdhvaM kArayetkarma dakShiNAM dApayedguroH || 16\.27|| vAstupUjA samAkhyAtA sarvashobhanakAriNI || 16\.28|| iti shrIkumAratantre vAstupUjAvidhirnAma ShoDashaH paTalaH | \section{17\. saptadashaH paTalaH \- shAntihomavidhiH} shAntihomaM tato vakShye shR^iNu kaushika suvrata | prAyashchitteShu sarveShu kalpiteShu samAcharet || 17\.1|| kuNDe vA sthaNDile vA.api shAntihomaM samAcharet | tatraiva sthApayet kumbhaM sarvalakShaNasaMyutam || 17\.2|| taM spR^iShTvA chAstramantreNa skandamUlena mantrataH | shivabhaktiyutairvipraijapeyuH pa~nchashAntinA || 17\.3|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | hR^idvAmaghoramantreNa samidAjyacharuM kramAt || 17\.4|| pratyekaM ShoDashaM kR^itvA skandamUlAchChatAhutiH | pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha dashAMshaM sarpiShA hunet || 17\.5|| jayantAdyaShTadevAnAmekaikaM sarvanAmavit | kShurikAbIjamukhyena pratyekaM ShoDashAhutiH || 17\.6|| jagadbhuvAdiShaNmantraiH kR^itvA ShaNmUrtimantrakaiH | ghR^itamishratilenaiva tryambakena dashAhutiH || 17\.7|| havyavAhanamantreNa sviShTakR^ichcha hunekttaH | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet || 17\.8|| shAntikumbhasthatoyena mahAsenaM prapUjayet | hotAraM pUjayet kartA niShkaM niShkArdhamAnataH || 17\.9|| iti shrIkumAratantre shAntihomavidhirnAma saptadashaH paTalaH | \section{18\. aShTAdashaH paTalaH \- dishAhomavidhiH} dishAhomaM tato vakShye shR^iNuShva munipu~Ngava | bhavanasya chaturdikShu kuNDe vA sthaNDile.api vA || 18\.1|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktavartmanA | va~njulaM bilvamashvatthamarkaM pUrvAdidikShu cha || 18\.2|| sadyamantreNa samidhaM skandamUlena sarpiShA | charumastreNa mantreNa sarShapaM kavachena cha || 18\.3|| tilamIshAnamantreNa pratyekaM ShoDashaM hunet | ShaDakShareNa mantreNa ghR^itenaiva shatAhutiH || 18\.4|| pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha dashAMshaM juhuyAttataH | jagadbhuvAdiShaNmantrairhutvA ShaNmUrtimantrataH || 18\.5|| tilaishcha ghR^itasaMyuktaistryambakAt ShoDashAhutiH | pUrNAhutiM cha shirasA sviShTakR^iddhavyamantrataH || 18\.6|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet | hotAraM pUjayet pashchAt yathAvittAnusArataH || 18\.7|| iti shrIkumAratantre dishAhomavidhirnAma aShTAdashaH paTalaH | \section{19\. ekonaviMshaH paTalaH \- mUrtihomavidhiH} mUrtihomaM tato vakShye tachChR^iNuShva mahAmune | harmyAgre sthaNDilaM kR^itvA shAlibhirvimalaistathA || 19\.1|| skandakumbha~ncha tanmadhye dvipArshve vardhanIdvayam | aShTakumbhAnnyasenmantrI pUrvAdyaShTadishAsu cha || 19\.2|| madhye skandaM samAvAhya pUjayettu yathAvidhi | mahAvallIM devasenAM vardhanyoH samprapUjayet || 19\.3|| jayantAdyaShTadevAMshcha pUrvAdiShu ghaTeShu cha | tasyAgre sthaNDilaM kR^itvA nirdoShaH sikataiH sitaiH || 19\.4|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | palAshIM cha gulUchIM cha sadyenaiva shataM shatam || 19\.5|| aghoreNa ghR^itaM datvA charumIshAnamantrataH | (ghR^itaM tadvat) skandamUlena mantreNa ghR^itenaiva shataM hunet || 19\.6|| pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha dashAMshaM juhuyAttataH | mUlamantreNa matimAn shatamaShTottaraM hunet || 19\.7|| jagadbhuvAdiShaNmantrairhutvA ShaNmUrtimantrataH | ghR^itasiktatilenaiva tryambakena shatAhutiH || 19\.8|| pUrNAhuti~ncha shirasA sviShTakR^iddhavyamantrataH | jayAdirabhyAdha na~ncha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt || 19\.9|| kumbhAdbhirdevadeva~ncha krameNaivAbhiShechayet | (tatkumbhe deva devIshcha krameNaivAbhiShechayet) yathAvibhavavistAraM hotAramapi pUjayet || 19\.10|| iti shrIkumAratantre mUrtihomavidhirnAma ekonaviMshaH paTalaH | \section{20\. viMshaH paTalaH \- pa~nchagavyavidhiH} pa~nchagavyavidhiM vakShye shR^iNuShva kushikAtmaja | sarvapApakShayakaraM sarvavyAdhivinAshanam || 20\.1|| harmyAgre maNDape ramye gomayenAnulepite | hastamAtrapravistAraM pa~nchA~Ngulasamanvitam || 20\.2|| sthaNDilaM shAlibhiH kalpya raktavarNaiH manoramaiH | tato navapadaM kalpya tanmadhye nalinaM likhet || 20\.3|| sakalIkR^itya samprokShya darbhaishchaiva paristaret | shivAdividyAtattvAntaM navakoShTheShu pUjayet || 20\.4|| sauvarNaM rAjataM tAmraM mR^iNmayaM vA.atha gR^ihya cha | (rAjataM pAtaM) astreNa kShAlya vinyasya madhyAdikramayogataH || 20\.5|| supratiShThaM sushAntaM cha tejorUpamathAmR^itam | ratnodayaM tato vyaktaM pAtrANi praNipAtayet || 20\.6|| (ratnodaka tato vyaktaM pAtrANi praNipAdyajet) teShu kShIraM dadhighR^itaM gomUtraM gomayaM kramAt | kushodakaM tato.agnyAdi piShTAmalakarAtrikam || 20\.7|| kShiptvA brahmaShaDa~Ngaishcha pUjayitvA yathAvidhiH | sakUrchaM sahitAstreNa pUjitaM rakShitaM tathA || 20\.8|| (sakUrchaM saMhitA) amR^itIkR^itya vidhivadvidadhyAt pa~nchagavyakam | sarpirdadhighR^itaM chaiva gomayaM gojalaM tathA || 20\.9|| kushodakaM kramAdaMshamekaM dvitri cha veda ShaT | (dvitri eka) shvetavarNaM gavAM kShIraM pItavarNaM gavAM dadhi || 20\.10|| kR^iShNavarNaM gavAM sarpiM raktavarNaM cha gojalam | gomayaM kapilAyAM vA yathAlAbhaM grahetsudhIH || 20\.11|| kShIraM vai shukradaivatyaM dadhi vai somadaivatam | sarpishcha rudradaivatyaM gomayasya bR^ihaspatiH || 20\.12|| gomUtramagnidevatyaM shAlipiShTaM cha sha~NkarI | lakShmIrAmalakasyaiva rajanyAstu sarasvatI || 20\.13|| kushodakasya ga~NgA cha adhidevAH prakIrtitAH | bhAradvAjaH kAshyapashcha shAlihotro.atha gautamaH || 20\.14|| (kAshyapashcha vishvAmitro) Atreyashchaiva pa~nchaite gavyAnAmR^iShayaH kramAt | bhArgavo.agastya A~NgIraH shaktipiShTAdikerShayaH || 20\.15|| kShIraM mokShapradaM j~neyaM dadhivyAdhivinAshanam | ghR^itaM kuShThavinAshArthaM gomUtraM putravR^iddhidam || 20\.16|| gomayaM roganAshArtha pa~nchagavyaphalaM labhet | prAtaH kAle.abhiSheka~ncha sarvapApavinAshanam || 20\.17|| mAdhyandine.abhiShekaM cha sarvashAntyarthamuchyate | sAya~NkAlAbhiShekeNa sarvavyAdhivinAshanam || 20\.18|| gAyatryA chaiva gomUtraM gandhadvAreti gomayam | ApyAyasveti cha kShIraM dadhikrAviNNoti vai dadhi || 20\.19|| tataH shukramasItyAjyaM devasyatvA kushodakam | evaM saMhAramArgeNa saMyojyAnte kushodakam || 20\.20|| jagadbhuvAdiShaNmantrairjapitvAstreNa rakShya cha | dhUpadIpAdikaM datvA tataH pUjAM samAcharet | pa~nchagavyAbhiShekeNa mahApAtakanAshanam || 20\.21|| iti shrIkumAratantre pa~nchagavyavidhirnAma viMshaH paTalaH | \section{21\. ekaviMshaH paTalaH \- pa~nchAmR^itavidhiH} pa~nchAmR^itavidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | pUrvavat sthaNDilaM kalpya madhyendrAdichatuShTaye || 21\.1|| IshAnAdIni sadyAntaM pa~nchakoShTheShu pUjayet | kShIraM dadhi ghR^itaM chaiva madhu syAdikShusharakam || 21\.2|| uttamaM prasthamevoktaM madhyamaM tu tadardhakam | tadardhamadhamaM j~neyaM mAnaM pa~nchAmR^itaM tathA || 21\.3|| kShIraM vai madhyame sthApya pUrvakoShThe nyaseddadhi | sarpishcha dakShiNe vidvAn madhu vai chottare punaH || 21\.4|| vAruNyAmikShusAraM syAdastreNaiva tu shodhayet | IshAnAdyanuvAkaishcha japtvA brahmabhirarpayet || 21\.5|| (brahmabhirarchayet) skandamUlena tanmadhye gAyatryAshcha chaturdishi | skandasUktena mantreNa tvabhiShekaM pR^ithakpR^ithak || 21\.6|| kadalIpanasaM chaiva nAlikeraphalaM tathA | Amra~ncha mAtulu~NgaM syAdetat pa~nchaphalaM tathA || 21\.7|| pa~nchAmR^itAbhiShekeNa mahApAtakanAshanam | (pa~nchapAtakanAshanam) phalasArAbhiShekeNa phalamIpsitamApnuyAt || 21\.8|| iti shrIkumAratantre pa~nchAmR^itavidhirnAma ekaviMshaH paTala | \section{22\. dvAviMshaH paTalaH \- bAlasthApanavidhiH} bAlasthApanakaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | jIrNagehasamuddhAre chitrajIrNe.a~NgahInake || 22\.1|| sthalajIrNe pIThajIrNe punarberakR^ite tathA | Asapta divasAtpUrvaM kumbhamAvAhya kArayet || 22\.2|| (Arabdha divasAtpUvaM, kumbhe AvAhya) tadUrdhve munishArdUla bAlasthAnaM vidhIyate | mUlaberapratiShThAyAM prAgeva taruNAlayam || 22\.3|| (mUlaberapratiShThAyAH) mUlAlayaM vinishchitya kArayet taruNAlayam | bAlasthAnavihInatvAt bAlAnAM nAshanaM bhavet || 22\.4|| (bAlAlayavihInatvAt) tasmAtsarvaprayatnena bAlasthAnaM tu kArayet | mUlasthAnasya chAgre vA saumye vA pAvake.api vA || 22\.5|| aishAnye pUrvabhAge vA bAlasthAnaM vidhIyate | kUTaM vA maNDapaM vA.api kArayedvidhipUrvakam || 22\.6|| mUlaprAsAdavistArAdadhikaM naiva kArayet | mUlaberasya chArdhaM vA tadardhArdhamathApi vA || 22\.7|| rudrA~NggulaM samArabhya dvidvya~NgulavivardhanAt | ekaviMshatya~NgulAntaM ShaDvidhaM mAnama~NgulaiH || 22\.8|| AyAdishubhasaMyuktaM sarvalakShaNasaMyutam | lohajaM shailajaM vA.api dArujaM mR^iNmayaM tu vA || 22\.9|| yathAlAbhena kartavyaM taruNAlayaberakam | bandhUkaM vR^ikShamAdAya kArayeddAruberakam || 22\.10|| (yAj~nIkaM vR^ikShamAdAya kArayeddAruje budhaH) prAsAdasyAgrataH kuryAnmaNDapaM chaturashrakam | pa~NktitrayasamAyuktaM chaturdvArasamAyutam || 22\.11|| tanmadhye vedikAM kuryAnnavabhAgaikabhAgataH | paritaH pa~nchakuNDAni kArayedvidhipUrvakam || 22\.12|| darbhamAlAsamAyuktaM chatustoraNabhUShitam | vitAnAdidhvajopetamaShTama~NgalasaMyutam || 22\.13|| gomayAlepanaM kR^itvA puNyAhaM kArayettataH | ayaM kumAramantreNa prokShayet kushavAriNA || 22\.14|| a~NkurAnarpayeddhImAn pUrvAktavidhinA tataH | vedyUrdhve sthaNDilaM kuryAdaShTadroNaishcha shAlibhiH || 22\.15|| tadardhaistaNDulaishchaiva tadardhaishcha tilairapi | tanmadhye padmamAlikhya sAShTapatraM sakarNikam || 22\.16|| shayanaM kalpayet pashchAdaNDajAdyairanukramAt | nayanonmIlanaM kuryAjjalaishchaivAdhivAsayet || 22\.17|| paryagnikaraNaM kR^itvA vAstuhomena maNDape | jalAdbimbaM samuddhR^itya shayane shAyayedbudhaH || 22\.18|| sarvalakShaNasaMyuktAn sarvAla~NkArasaMyutAn | kumbhAnAvAhayeddhImAn pUrvoktavidhinA punaH || 22\.19|| jayantAdyaShTavidyeshAn vedyUrdhve.aShTasu dikShu cha | madhye kumAramAvAhya pArshve shaktidvayaM yajet || 22\.20|| archayedgandhapuShpAdyaiH svaiHsvairnAmabhireva cha | parivAraghaTAn sarvAn pUrvoktavidhinArchayet || 22\.21|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | samidAjyacharuM lAjAn sarShapaM cha yavaM tilAn || 22\.22|| homadravyANi saptaite juhuyAttu visheShataH | khAdirau vaTashamyArkastvapAmArgo mahAdishi || 22\.23|| pradhAne tu palAshaH syAt samidhaH parikIrtitAH | skandamUlena mantreNa tataH ShaNmUrtimantrataH || 22\.24|| samidhAdIni juhuyAt pratyekaM tu ShaDAhutiH | sadyAdInAM shiro.antena homayettadanantaram || 22\.25|| (sadyAdinA shiro.antena) shatamardhaM tadardhaM vA juhuyAddeshikottamaH | subrahmaNyaM kumAraM cha skandaM sharavaNodbhavam || 22\.26|| devasenApatiM vidvAn yathoktenaiva pUjayet | dravyAnte vyAhR^itiM hutvA spR^iShTvA spR^iShTvA cha berakam || 22\.27|| sarvadravyasamAyuktaM havyavAhena homayet | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt || 22\.28|| prabhAte samuhUrte tu sunakShatrasulagnake | bimbaM saMsthApya matimAn skandamUlena mantrataH || 22\.29|| punarddaDhataraM kR^itvA padmapIThe visheShataH | kumbha~ncha vardhanIM chaiva kR^itvA dhAmapradakShiNam || 22\.30|| (vardhanIM dve cha) devamya purato nyasttvA nyAsaM sarvaM samAcharet | kumbhAd bIjaM samAdAya berasya hR^idaye nyaset || 22\.31|| vardhanyorbIjamAdAya dvayoH shaktyoH stane nyaset | taktadghaTasthatoyena krameNaivAbhiShechayet || 22\.32|| jayantAdighaTAn sarvAn kramAtpIThe.abhiShechayet | vastraishcha gandhapuShpAdyaiH pUjayettu yathAvidhi || 22\.33|| udvAhakarma kartavyaM vedoktenaiva vartmanA | chaturthe divase prApte chaturthIhomamAcharet || 22\.34|| jagadbhuvAdiShaNmantrairayaM kumAramantrataH | kuNDaM prati hunet dhImAnmUlenaiva shataM hunet || 22\.35|| mahAhavirnivedyAtha dInAnAthAMshcha bhojayet | AchAryaM pUjayet kartA vastrahemA~NgulIyakaiH || 22\.36|| uttamaM pa~nchaniShkaM tu madhyamaM tu tadardhakam | tadardhamadhamaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA || 22\.37|| mUrtipAn parichArAMshcha yathAshaktyA tu dakShiNA | evaM yaH kurute martyaH koTiyaj~naphalaM labhet | sarvAn kAmAnavApnoti so.ante skandapadaM vrajet || 22\.38|| iti shrIkumAratantre bAlasthApanavidhirnAma dvAviMshaH paTalaH | \section{23\. trayoviMshaH paTalaH \- samprokShaNavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi samprokShaNavidhiM shR^iNu | AvartaM punarAvartamanAvartaM tu kaushika || 23\.1|| prokShaNaM trividhaM proktaM tattadbhedamatha shR^iNu | Adau cha bAlaberAttu mUlaberaM patiShThitam || 23\.2|| tadAvartamiti khyAtaM punarAvartamuchyate | prAsAdapatanAdbhinne pramAdAt bhinnake punaH || 23\.3|| mUlaberAt samAdAya saMsthApya bAlaberake | (bAlagehake) tattanmUlapraveshaM yat punarAvartamIritam || 23\.4|| pratimApIThavishliShTe sudhAkarmavihInake | pratya~NgopA~NgahIne cha pramAdAt patane punaH || 23\.5|| chorachaNDAlasaMspR^iShTe sUtake pretasambhave | pUjAhIne.aShTadivasAt UrdhvaM shatasamAvadhi || 23\.6|| prokShaNaM tvemavAdyeShu tadanAvartatIritam | Avarte punarAvarte mAsapakSharkShakAdibhiH || 23\.7|| pratiShThoktavidhAnena kArayeddeshikottamaH | yAtrAhomaM yugAvarte anAvartaM gurUttama || 23\.8|| na tithirna cha nakShatre na kAlashcha na vArakam | kAlApekShAM vinA kuryAt anAvartaM gurUttama || 23\.9|| pUrvasthApitabimbasya na punaH sthApanaM smR^itam | sthApite tu mahAn doShastasmAt samprokShaNaM smR^itam || 23\.10|| a~Ngasya hAnisandhAne pratiShThAM naiva kArayet | (pratiShThAM anu) jalAdhivAsarahitaM netronmIlanavarjitam || 23\.11|| samprokShaNavihIne tu pUjA niShphaladAyinI | jAyate tu mahAn doShastasmAt samprokShaNaM charet || 23\.12|| nimitte samanuprApte sadyaH kR^itvA samarchayet | AsaptadivasAtpUrvaM kumbhamAvAhya mantravit || 23\.13|| agre vA dakShiNe vAme maNDale sthaNDilopari | kumbhaM nyasttvA samabhyarchya punarberaM samAvahet || 23\.14|| tadUrdhve bAlaharmye tu sthApya mUle punarnyaset | prAsAdAgre tu kartavyaM dakShiNe chottare.api vA || 23\.15|| yathAvibhavavistAraM maNDapaM kArayedbudhaH | chaturdvArasamAyuktaM chatustoraNabhUShitam || 23\.16|| vitAnAdidhvajopetaM aShTama~NgalasaMyutam | darbhamAlA samAyuktaM bilvapallavashobhitam || 23\.17|| (bilvaphalashobhitam) nakShatratithivAre cha pa~nchame saptame.ahni vA | (puNyarkShatithivAre) pUrvoktavidhinA dhImAn kArayeda~NkurArpaNam || 23\.18|| maNDapaM navadhA kR^itvA madhyabhAge tu vedikAm | ratnimAtrasamutsedhaM darpaNodarasannibham || 23\.19|| vedyA mUle tu paritashchopavediM prakalpayet | yugmA~NgulasamutsedhaM dviguNaM dIrghamuchyate || 23\.20|| (nimnamuchyate) kuNDAni paritaH kuryAt navapa~nchaikameva cha | dishAsu chaturashrANi koNeShvatra kusheshayam || 23\.21|| shakrashA~Nkarayormadhye pradhAnaM tu ShaDashrakam | pa~nchakuNDeShu koNeShu varjayedabjakuNDakam || 23\.22|| ekakuNDe tathaishAne kArayettu ShaDashrakam | Avarte tu munishreShTha bAlaberasya chAgrataH || 23\.23|| a~NganyAsaM karanyAsamantaryAganathAcharet | (karanyAsaantaryajanathAcharet) visheShArghyasthatoyena prokShayedastramantrataH || 23\.24|| sthaNDilaM kalpya matimAn nirdoSherhemashAlibhiH | sUtrAbhidhAnaratnADhyaM kumbhasyopari vinyaset || 23\.25|| (sUtrAbhidhAnaratnADhyaM kumbhaM tasyopari nyaset) vardhanyau hemasaMyukte nyased dakShiNavAmayoH | paritaH kalashAnaShTau svasthAneShu kramAnnyaset || 23\.26|| (kalashAnaShTau svarNayuktAn) madhyakumbhe mahAsenaM bAlaberAt samAvahet | mUlaberapraveshAya bAlasthAnAdiha prabho || 23\.27|| kumbhe vishantu sarveshAH subrahmaNyapriyo bhava | idaM mantraM samuchchArya pUjayed gandhapuShpakaiH || 23\.28|| mahAvallIM devasenAM vardhanyoH pArshvasaMsthayoH | tattadberAtsamAdAya krameNAvAhya pUjayet || 23\.29|| jayapantAdyaShTavidyeshAn pIThAdAvAhya pUjayet | sthApayenmUlamantreNa ShaDvarNenAvakuNThayet || 23\.30|| sAnnidhyaM hR^idayenaiva yajetpuShpAdibhiH kramAt | darshayedbimbamudrA~ncha ShaNmukhaM padmamudrikAm || 23\.31|| (darshayedbimbamudrA~ncha ShaNmukhIM) namaskArAkhyamudrA~ncha dikbandhedastramantrataH | yAtrAhomaM prakartavyaM bAlasthAnasya chAgrataH || 23\.32|| nirdoShaiH sikataiH kR^itvA sthaNDilaM hastamAtrataH | agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet || 23\.33|| sadyomantreNa samidhamIshAnena ghR^itaM hunet | jagadbhuvAdiShaNmantraiH spR^iShTvA spR^iShTvA.asane tataH || 23\.34|| (spR^iShTvAhunet) gurustu maNDapaM gatvA puNyAhaM vAchayettataH | (gurustu maNDapikaM) paryagnikaraNaM kuryAt bAstuhomena vartmanA || 23\.35|| shirasA vAhayitvA tu kumbha~ncha vardhanIdvayam | kramAdvidyeshakalashAn mUrtibhiH parivArakaiH || 23\.36|| sarvAtodyasamAyuktaM vedaghoShasamanvitam | harmyapradakShiNaM kR^itvA vedikopari vinyaset || 23\.37|| (harmyapradakShiNaM gatvA) sakalIkR^itya samprokShya visheShArghyajalena cha | devidevIshavidyeshAn pUjayettu yathAkramam || 23\.38|| (devadevyau cha) [sarvAtodyasamAyuktaM vedaghoShasamanvitam .] parivAraghaTAMshchaiva sthApayedvidhipUrvakam | tattanmUrtyAkR^itiM dhyAtvA bAhyakumbhe samarchayet || 23\.39|| maNDapadvArapUjAdi sarvaM pUrvavadAcharet | tataH svAdhyAyanaM kuryAchChivabhaktiyutairdvijaiH || 23\.40|| shivasa~NkalpadIpaishcha tataH shrIrudrasUktakaiH | (shivasa~NkalpadIpaishcha tato mArudrasUktakaM) skandasUkta~ncha chamakaM pUrvabhAge yajetsudhIH || 23\.41|| shivasUktaM pAvamAnaM shAntidvayaM cha dakShiNe | tryambakaM viShNusUkta~ncha vAruNaM chaiva pashchime || 23\.42|| Uttare tu hiraNya~ncha bR^ihatsAmeti mantrataH | (hiraNya~ncha sthantaraM) ShaDakShareNa mantreNa koNeShu cha japet budhaH || 23\.43|| AchAryo mUrtipaiH sArdhaM tato homaM samAcharet | samidhAjyacharUn lAjaM sarShapaM cha yavaM tilam || 23\.44|| homadravyANi saptaitAnyathAvajjuhuyAtkramAt | pAlAshakhAdirAshvatthabilvAn pUrvAdidikShu cha || 23\.45|| shamIkhAdiramAyUrA vaTAshcheti vidikShu cha | pradhAnasya palAshaH syAt samidhaH parikIrtitAH || 23\.46|| skandasya mUlamantreNa tataH ShaNmUrtimantrataH | homadravyANi juhuyAt pratyekaM tu ShaDAhutiH || 23\.47|| sadyAdinA shiro.antena mantreNa juhuyAttataH | shatamardhaM tadardhaM vA pratyekaM juhuyAtkramAt || 23\.48|| pUrNAhutiM cha shirasA sviShTamagneti homayet | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt || 23\.49|| netronmIlAdikaM sarvaM navaberasya kArayet | tatpratiShThA vidhAnena sheShaM karma samAcharet || 23\.50|| punarAvartane vidvAn mUlaberaM pragR^ihya cha | (punarAvartake) bAlaberaM samAvAhya punarmUle praveshayet || 23\.51|| anAvarte tu yaddhAma chaNDAlAdipradUShite | mR^iNmayAni cha pAtrANi sarvANi parivarjayet || 23\.52|| kAMsyapAtrANi sarvANi shuddhiM kR^itvA tu bhasmabhiH | yathAyogyaM yathAkAryaM vastropakaraNAni cha || 23\.53|| skandasyAyatanaM chaiva gomayena vilepayet | puNyAhaM vAchayitvAtha shuddhAdbhirabhiShechayet || 23\.54|| pa~nchagavyaishcha saMsnApya gharShayedbilvapatrakaiH | darbhamUle tu valmIkakShetramR^idgrAhya lepayet || 23\.55|| kautukaM bandhayitvA tu hema sUtreNa mantravit | arkapa~Nkaja bilvaishcha mAyUrA.ashokapATalaiH || 23\.56|| gandhodaiH svarNatoyaishcha bilvodaiH snApayedguham | nandyAvartairmallikAbhirmadhUkAshokapATalaiH || 23\.57|| (nandyAvartairmallikAbhirpalAshaishcha kadambakaiH) punnAgaiH karNikAraishcha kumudotpalapuShpakaiH | bR^ihatIdroNapuShpaishcha vyAghAtairjAtichampakaiH || 23\.58|| beraM sampUjya vidhivat ChAdayedvA nirantaram | AchChAdya navavastraishcha pratiberaM visheShataH || 23\.59|| lohajaiH shayanaM kArya mathavAchChAdanaM matam | (lohaje shayanaM) maNDapadvArapUjA cha homakarma cha pUrvavat || 23\.60|| prabhAte deshikaH snAtvA mUrtipaiH saha mantravit | kumbha~ncha kardhanIdve cha vAhayitvAtha mUrtipaiH || 23\.61|| harmyaM pradakShiNaM kR^itvA guhAgre sthaNDilaM nyaset | putrabhrAtR^ikalatraishcha yajamAno.atibhaktimAn || 23\.62|| (vrajedanutibhaktimAn) shuklavAsA guruH prIto haimapa~nchA~NgabhUShaNaiH | bimbashuddhikR^itastoyaM skandaberaM visheShataH || 23\.63|| vinyasedakSharanyAsaM brahmA~NganyAsamuttamam | kumbhAnmantraM samAdAya berasya hR^idi vinyaset || 23\.64|| shaktyorbIjaM samAdAya shaktyorupari vinyaset | kumbhodakaishcha saMsnApya devadevIryathAkramam || 23\.65|| jayantAdyaShTavidyeshAn kramAtpIThe tu vinyaset | tatkumbhasthodakaiH skandaM snApayettu dashAkSharaiH || 23\.66|| parivAraghaTAdbhistu svasvasthAne kramAdbudhaH | bIjAni vidhivannyastvA gandhapuShpAdibhiryajet || 23\.67|| raktapuShpeNa matimAn IshAnenaiva pUjayet | snapanaM kArayedante yathAvittAnusArataH || 23\.68|| prabhUtahaviShaM dadyAt brAhmaNAn bhojayettataH | utsavaM kArayedante yathA vittAnusArataH || 23\.69|| AchAryaM pUjayetkartA vastrahemA~NgulIyakaiH | adhamaM dashaniShkantu madhyamaM dviguNaM smR^itam || 23\.70|| uttamaM triguNaM proktammAchAryasya tu dakShiNA | mUrtipAnAM dashAMshaishcha dInAnAthAMshcha pUjayet || 23\.71|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt | putrArthI labhate putrAn dhanArthI cha dhanaM labhet | jayArthI jayamApnoti mokShArthI mokShamApnuyAt || 23\.72|| iti shrIkumAratantre samprokShaNavidhirnAma trayoviMshaH paTalaH | \section{24\. chaturviMshaH paTalaH \- pratimAlakShaNavidhiH} pratimAlakShaNaM vakShye shR^iNuShva kushikAtmaja | chalaM chalAchalaM beramachalaM trividhaM bhavet || 24\.1|| shArkaraM mR^iNmayaM beramachalaM beramuchyate | (saudhamachalaM beramiShyate) shailajaM dArujaM beraM chalAchalamiti smR^itam || 24\.2|| chalamevaM samAkhyAtaM raktaM loha~ncha dArujam | shilAM vA.apyatha dAruM vA karma yogyasya lakShaNam || 24\.3|| (karma yogya sa) sunimittena sa~NgrAhya sarvama~NgalasaMyutam | sthapatirvAstushAstraj~naH skandaberaM prakalpayet || 24\.4|| sarveShAM ma~NgalArthAya mAnakalpaM vadAmyaham | garbhe navakR^ite bhAge rudramAditrayaM trayam || 24\.5|| punarviMshatkR^ite bhAge dashAMshamadhamaM bhavet | rudrAMshaM madhyamaM j~neyamuttamaM dvAdashAMshakam || 24\.6|| vasugarte punargarbhe punarmadhyamakalpite | navamAnaM bhavettatra hastamAnaM tatochyate || 24\.7|| ekAdinavahastAntaM ShaTShaDa~NgulavardhanAt | trayastriMshanmAnamuditaM hastamAnaM mahAmune || 24\.8|| dairghye navakarAdUrdhvamekaviMshatkarAntakam | hastamAnena kartavyaM kShudraharmyeNa kArayet || 24\.9|| ekahastochChrayA dUrdhvaM mUlaberaM na kArayet | (ekahastochChrayA dUna) mUlaberodayaM hyevamutsavapratimAM shR^iNu || 24\.10|| mUlaberasamottu~NgaM tadardhaM vA tadardhakam | bhUtAMshaM saptabhAge tu bhUtabhAge yugAMshakam || 24\.11|| anyAMshe dvayabhAga~ncha ShaNmAnaM mUlaberataH | garbhe navakR^ite mAnaM navadhA garbhamAnataH || 24\.12|| mUladvArasamottu~NgaM navAMshaikonameva cha | aShTabhAgaikahInaM vA trimAnaM dvAramAnataH || 24\.13|| uttamaM navahastantu pa~nchahastantu madhyamam | adhamaM trayahastantu garbhamAnamitIritam || 24\.14|| saptA~NgulaM samArabhya dvidvya~Ngulavivardhanam | pa~nchatriMshada~NgulAntama~NgulatrayamAnakam || 24\.15|| AdiprAsAdavistAraM tadbAhyaM kalpamAnataH | tadardhamuttamaM j~neyaM tadardhaM madhyamaM smR^itam || 24\.16|| tasyArdhamadhamaM viddhi trimAnaM harmyamAnataH | vrAteruttarasImAntaM stambhamAnaM taduttamam || 24\.17|| madhyamaM tu navAMshona mastAMshonaM tathA dhamam | (madhyamaM tamanavAMshonaM aShTAMshonaM tathA mataM) mUlaberAdhikottu~NgaM sthAspanAdiShu yogyakam || 24\.18|| parivArAdike yogyamadhikochChrAyamIritam | labdhamAnena matimAn kAmyaM saMyojayettataH || 24\.19|| (matimAn jAtyashaM) vedAshItidviShaShThI cha chaturviMshAchcha ShoDashI | bhAgaM kR^itvaikabhAgaM tu jAtyashaM brAhmaNAdiShu || 24\.20|| yajamAnAM~NgulairbhaktvA shubhAyAdIni lakShayet | (yujyamAnAM~NgulairbhaktvA) hInaM cheda~Ngulepyatra paripUrya samIkShayet || 24\.21|| AyaM vasudvAdashabhirvyayaM chatvAri pa~NktibhiH | saMyogarahitAShTAbhirnakShatraM vasumakShakaiH || 24\.22|| (yoniragnibhirnakShatraM vasuR^ikShakaiH) dvAra~ncha nandamunibhiraMshako vedanandataH | hR^itvA vibhedya tachCheShamAyAdigaNayetsudhIH || 24\.23|| AyAdhikye dhanaM proktaM vyayAdhikye dhanakShayam | nakShatreShu shubhA proktA vipatpratyaranaidhanA || 24\.24|| dhvajasiMho vR^iSho nandI shubhadA aShTayoniShu | (vR^iSho dantI) vAre shubhArkasaurAshAH shubhayoge shubhapradAH || 24\.25|| aMshake taskaraklIbA dhanaprekShyastathA shubhAH | evaM parIkShya bahudhA kArayellakShaNAnvitam || 24\.26|| svataH pradhAne kartavyaM dashadhA chottamena tu | madhyamaM dashatAlena devyau cha parikalpayet || 24\.27|| lohajaM chenmadhUchChiShTaM vahnitApyaM cha pAtrake | vastreNa shodhya matimAn maNDale sthaNDilopari || 24\.28|| (maNDape) phalakordhve sulagne tu sthapatiH sthApakAj~nayA | mUlAdipAdaparyantaM kalpayetkalpavittamaH || 24\.29|| (mUrdhAdipAdaparyantaM) ShaNmAnamatra kathitamAyamAnamitIritam | pramANaM vipulaM proktamuchchamunmAnameva cha || 24\.30|| parimANaM tu tannAhaM tIvraM syAdupamAnake | lambasUtraM lambamAnaM ShaNmAnamidamIritam || 24\.31|| lambotsedhaM prakuryAttu chaturviMshachChataM budhaH | (labdhotsedhaM) teShvekaM tu samaM mUle tritasyAShTAMshasambhave || 24\.32|| a~NgulaM mAtramityuktaM dvya~NgulaM kolakaM smR^itam | trya~NgulaM tu kalA j~neyA bhAgaM syAchchatura~Ngulamm || 24\.33|| taddvayaM vAchakaM chaiva mukhaM taddvadashA~Ngulam | mukhaM tAladvipa~nchaiva tasyAH paryAyavAchakAH || 24\.34|| uShNIShaM trayavaikAMshaH keshAstisroM.ashakaM tathA | (trayavaikAMshaH keshAntaM tryaya~Nkatvatha) bhAgamagnyavamakShyantaM samaM nAsApuTAntakam || 24\.35|| hanvantaM tatsamaM j~neyaM tasmA dUrdhvaM shatA~Ngulam | kalAsaptayavaM kaNThaM mukhaM rudrayavaM cha hR^it || 24\.36|| tatsamaM nAbhiparyantaM nAbhermeDhrAntakaM samam | nakShatrAMshamadhashchoru yugAMshaM jAnudairghyakam || 24\.37|| adhashchorusamaM ja~NghA jAnuguhyapadonnatam | uShNIShAtpUrvakeshAntaM navAMshaM parikIrtitam || 24\.38|| uShNIShAdbrahmakeshAntamArabhyA~NgulamudAhR^itam | dvayoH karNAntaraM pUrve ekaviMshatimAtrakam || 24\.39|| dvya~NgulaM karNavistAramAyAmaM vasumAtrakam | bhrUsUtrasamamevoktaM shrotrAMshaM munipu~Ngava || 24\.40|| tatpR^iShThakarNayormadhye trayodashAMshamIritam | pippalyantAdadhaH kuryAtbhAgaM tAlAvalambanam || 24\.41|| (kuryAtbhAgaM nAlavilambanaM) tAlAntaM cha samAtraM tat ghanaM triyavaM bhavet | (nAlAntarantvardha tat) pippalIchArdhamUlaM cha suShiraM tasya mAnakam || 24\.42|| (pippalIchArdhamAtraM) nakrakuNDalasaMyuktaM sheShamAtrAvilambanam | shaktikAkAravatkarNanAlAkR^itirudAhR^itA || 24\.43|| dviyavaM karNapAlishcha tatsamaM karNapaTTikA | mAtrArdhaM karNapAlIsyAda~NgulA karNapAlikA || 24\.44|| lakArIva tayormadhye cha~nchvakShI karNachUlikA | apA~NgAtkarNamUlaM tu saptamAtraM prachakShate || 24\.45|| kolakadvayasAdhikyAnnetrAyAmamudAhR^itam | ShaDayavaM netravistAramAyAmaM tu tridhA bhavet || 24\.46|| kR^iShNamaNDalamaishAMshaM madhye nyasitamaNDalam | kR^iShNamaNDalamadhye tu jyotiryuktapramANataH || 24\.47|| (jyotiyUkApramANataH) karavIropamaM raktaM nayanasya cha mUlake | kanInikA yavAddIrghAt trivarNairlochanaM smR^itam || 24\.48|| Urdhvaharmyasya yAnaM tu dviyavArdhaM yathAbhavet | navatI pakShmaromANi kR^iShNA~njananibhAni cha || 24\.49|| bhrUrekhAyAshchakShurekhA kolakadvayabAdhiram | bhrUrekhA mUlakeshAntaM tatsamaM parikIrtitam || 24\.50|| bhrUdIrghasamamAtrantu vistAraM yavameva cha | AropachApAkR^itivat mUlAdapaM kamAtkR^isham || 24\.51|| dvya~NgulaM triyavaM proktaM dvayoH karNAntaraM smR^itam | mUlanAsArdhamAtraM syAdagranAsA sharA~NgulA || 24\.52|| puTamardhA~NgulaM tAraM tattu~NgaM pa~nchabhiryavaiH | suShiraM triyavaM tiryak bAhye chArdhayavaM dhanam || 24\.53|| puTAntaM triyavaM chaiva gojimAnaM chaturyavam | gojyAshcha nAsikotsedhaM kolakaM triyavAdhikam || 24\.54|| dvyaMshasyaiva tu vistArama~NgulaM cheti kIrtitam | puShkarantu yavotsedhaM purastAt ShaDyavaM tataH || 24\.55|| dviyavaM chArdhamekaM tu puShkarantu vidhIyate | tilapuShpAkR^itirnAsApuTaniShpAvabIjavat || 24\.56|| puTAntAdadharoShThAntaM kolakaM dviyavAdhikam | dantaM dR^ishyamadR^ishyaM hi dvitrayaM parikIrtitam || 24\.57|| (hi dvAtriMshat) dviyavaM tasya vistAramutsedhaM tatsamaM bhavet | Urdhve ShoDasha mantavyA adhastAttu tathaiva cha || 24\.58|| adhodantasya vistAraM yavArdhaM samamuchChrayam | jihvAyAmantu ShaNmAtraM vistAraM syAttadardhakam || 24\.59|| adharoShThasya vistArama~NgulaM syAdyavAdhikam | muniranta~ncha vistAramAyAmaH syAddvimAtrakam || 24\.60|| bhAgaM cha triyavAdhikyamAsyavistAramIritam | grIvAmUlasya vistAraM navamAtraM cha ShaDyavam || 24\.61|| grIvAttu galaparyantaM kalA cha dviyavAdhikam | tadgalAddhanuparyantamma~NgulaM cheti kIrtitam || 24\.62|| grIvaM suvR^ittamuditaM dvirekhA pariveShTitam | sUtrAn krameNa chodbhAgaM kolakaM chA~NgulaM bhavet || 24\.63|| hikkAsUtrAn krameNochchaM bhAgaM kolakama~Ngulam || ardhA~NgulaM kramAt kShINaM bAhuparyantameva cha | vakShaHsthalasya vistAraM dashabhAgaM chaturyavam || 24\.64|| hikkAsUtrAdadho bAhuH saptaviMshatimAtrakam | kolakaM kUrparAyAmaM trisaptAMshaprakoShThakam || 24\.65|| tasmAnmadhyA~NgulasyAgraM sArdhatrayodashA~Ngulam | saptA~NgulatalAyAmaM sheShaM madhyA~NgulAyatam || 24\.66|| pANestalasya vistAraM ShaNmAtraM cha chaturyavam | tattulyo.apyaShTabhAgaikaM hInamagrasya chAgrataH || 24\.67|| sArdhakolakamAtreNa talamUle ghanaM bhavet | ShaDyavaikAMshamuditaM talasyAgraghanaM mune || 24\.68|| pa~nchAshaddviyavopetaM tarjanyAnAmikA~NgulI | dviyavopetabhAgaM syAda~NguShThasya tu dairghyakam || 24\.69|| yavAdikAShTamo bhAgo kaniShThA~Nguladairdhyakam | (yavAdhikena bhAgena kaniShThA~Nguladairdhyakam) rasadR^ik gandhadikpa~NktiyavatAraM vyatArakam || 24\.70|| a~NguShThAdestadagre syAdaShTabhAgaikahInakam | a~NgulyagraM tridhA kR^itvA dvibhAgaM navavistR^itam || 24\.71|| tattAreNa yavopetaM nakhAyAmaM prakIrtitam | a~NguShThantu dviparvaM syAdanyA~Ngulyastriparvayuk || 24\.72|| tasyAgre dvya~NgulaM hitvA dvidvirekhAntaraM nayet | mUlAdUrdhvagarekhA tu madhyamA~Ngularekhayuk || 24\.73|| mUlayugmanibaddhasya bhAgamekaM prakIrtitam | (maNibandhasyavistAraM bhAgamekaM) prakoShThamadhyavistAraM bhAgamekaM prakIrtitam || 24\.74|| bAhumadhyamavistAraM dviyAvakamathochyate | (ardhayAvakamathochyate) bAhumUlasya vistAraM navamAtrArdhamiShyate || 24\.75|| hikkAsUtraM tu kakShAntaM navamAtrArdhamuchyate | kArayettu dvibAhuM cha mUlatAraM guNA~Ngulam || 24\.76|| stanayorantaraM tadvachchchUchukaM tu yavAntaram | dviyavastasya vistAraM maNDalaM tu dvimAtrakam || 24\.77|| hR^itpradeshasya vistAraM sArdhaM smR^itya~NgulaM bhavet | udarasya tu vistAraM sArdhatrayodashA~Ngulam || 24\.78|| yavadvayaM tu hInaM syAd vistAraM ShaDyavaM bhavet | (tu nimnaM) nAbhipradakShiNAvartaM shroNishchAShTAdashAMshakam || 24\.79|| kaTipradeshavistAraM dvAviMshatya~NgulaM bhavet | sharIre gomukhAkAraM kaTyAshchordhvaM prashasyate || 24\.80|| sharamAtraM yavopetaM meDhrAyAmamudAhR^itam | vedA~NgulaM samuddiShTaM muShkaM vistAradairdhikam || 24\.81|| pakShA~NgulapramANena chaikaikaM vR^iShaNaM smR^itam | sheShaM shIrShA~NgulAyAmaM tAraM dashayavaM bhavet || 24\.82|| (shephaH shIrShA~NgulAyAmaM) kShayamagreShu bhAgaikaM mUlaM chotpalavadbhavet | (bhAgaikaM mukulo) UrumUlasya vistAraM sArdhatrayodashA~Ngulam || 24\.83|| tanmadhye chaikavistAraM yavamardhA~NgulAdhikam | UrdhvAgrasya tu vistAraM vAgrandhrA~NgulakaM bhavet || 24\.84|| jAnumaNDalavistAraM vasumAtrArdhamiShyate | yavenAShTA~NgulaM proktaM ja~NghAmUlasya vistR^itam || 24\.85|| (yavonAShTA~NgulaM proktaM) tanmadhye tasya vistAraM saptamAtraM yavAdhikam | nalakAyAstu vistAraM vardhayeda~NgulaM bhavet || 24\.86|| (vistAraM sArdhaveda~NgulaM) atha gulphadvayormadhye vistArantu sharA~Ngulam | talamadhyasya vistAraM sArdhaM bhUtA~NgulaM bhavet || 24\.87|| talAgrasya tu vistAraM rasA~Ngulamiti smR^itam | akShAn pArShNyantaraM bhAgaM pArShNyotsedhasya tatsamam || 24\.88|| akShAda~NgulamUlAntaM navamAtrArdhamiShyate | pAdA~NguShThAyataM bhAgaM tattAraM tadyavA~Ngulam || 24\.89|| tritayena chaturmAtraM deshinyAyAmamiShyate | yavena mAtravistAraM deshinyAstu vidhIyate || 24\.90|| a~NguShThatarjanImadhye randhraM tat trayakaM bhavet | madhyAyAmaM trimAtrArdhaM chaturardhayavena cha || 24\.91|| pAdA~NguShThAt kaniShThAntaM nakhavistR^itamIritam | vistArasamamAyAmaM nakhAnAM vR^ittamAkR^itiH || 24\.92|| ShaTsaptatya~Ngule tasya UrvorbhAgaM mahAmune | nAbhideshasya nAhantu trichatvAriMshada~Ngulam || 24\.93|| shroNideshasya nAhantu pa~nchAshanmAtramIritam | anyeShAM chaiva sarveShAM nAhamAnaM vidhIyate || 24\.94|| tattAraM triguNIkR^itya tanmadhyAMshaM bhavetpunaH | triguNIkR^itatAreNa tadekA dasha yojayet || 24\.95|| tadeva samavR^ittAnAM nAhamityabhidhIyate | uShNIShAtpR^iShTha deshAntaM sArdhatrayodashA~Ngulam || 24\.96|| (uShNIShAtpR^iShTha keshAntaM) grIvAyAmaM tu bhAgaM syAt tatsama ~nchA~NkuraM bhavet | (tatsama tu kakud) kakudaH kaTisandheshcha saptaviMshatimAtrataH || 24\.97|| gaNDapradeshastasyAdhaH sArdhatrayodashA~Ngulam | tasyAdhaH pR^iShTha kasamaM sArdhavedA~NgulaM bhavet || 24\.98|| UrvAyAmantu tamyAdhaH sArdhadvAviMshada~Ngulam | jAnvA yAmAntabhAgaM syAt ja~NghAtrinavamAnakam || 24\.99|| (jAnvA yAmantu) pArShNyAyAmantu bhAgaM syAt pR^iShThayAmaM prakIrtitam | karNayorantaraM pR^iShThe dvAdashA~Ngulamuchyate || 24\.100|| kakShayorantaraM pR^iShThe saptaviMshatimAtrakam | pR^iShThAvadhisamArabhya tasyordhve dashamAtrakam || 24\.101|| sphikpiNDaM kArayedUrdhve mUlaM tadvatsamunnatam | (kArayedUrdhve mUlAdbhAgaM) upamAnaM tato vakShye shR^iNu kaushika suvrata || 24\.102|| UrumUlAntaraM mAtra jAnumadhye kalAntaram | (jAnumadhye kalArdhakaM) sArdhapakShA~Ngulenaiva ja~NghAntaramiti smR^itam || 24\.103|| nalakAdharama~NgulyabhAgaM pArShNyantaraM bhavet | (nalAntaraM sharA~NgulyabhAgaM) a~NguShThAgradvayormadhye yAvakaM cheti kIrtitam || 24\.104|| sArdhapakShA~NgulaM madhye shroNiprakoShThamUlayoH | pArshvamadhyamabAhvoshcha madhyame kaushikA~Ngulam || 24\.105|| kartaryanAmikA bAhvorantaraM dashamAtrakam | maNibandhakabAhvoshcha dvyantaraM tu yamaM bhavet || 24\.106|| patAkAgraM stanAntaM syAt tayormadhye.antaraM yamam | varadaM chettu tatpR^iShThaM nAbhestu samamuchyate || 24\.107|| kaTikAdhaH pradeshantu meDhramUlasamaM bhavet | avyaktamanyatAgrAhyaM kalpayetkalpavittamaH || 24\.108|| (anuktamanyatAgrAhyaM) keshAntaM makuTottu~NgaM mukhamAtraM prachakShate | satripAdamukhaM vA.api dvimukhaM vA.atha kalpayet || 24\.109|| AyudhaM mukhamAtrochchaM sarvalakShaNasaMyutam | mAnahIne mahAvyAdhiradhike shatruvardhanam || 24\.110|| tasmAtsarvaprayatnena kArayellakShaNAnvitam | chaturbhujandvibAhu~ncha shAntaM siddhipradaM smR^itam || 24\.111|| dvibhujashcha chaturbAhuH ShaDbhujo.aShTabhujaH punaH | dviShaTbhujaH pa~nchabhedA eteShAM lakShaNaM shR^iNu || 24\.112|| dvihaste pa~nchabhedo.asti kaTibaddhAbhayantu vA | padmadhR^ik sakabaddhaM vA daNDena kaTibaddhakam || 24\.113|| (padmadhR^ik kaTibaddhaM) shaktivajradharaM vA.api shaktikukkuTameva cha | chaturbhujaH saptabhedaM vajrashaktivarAbhayam || 24\.114|| abhayaM varadaM pashchAdakShamAlA kamaNDalum | tato vai kuNDikAkShasrak kaTibandhAbhayAnvitam || 24\.115|| pashchAdabhItivaradaM shaktikukkuTasaMyutam | tato.abhaya~ncha shakti~ncha kukkuTaM chAkShamAlikAm || 24\.116|| shaktiM kamaNDaluM pashchAt kaTibaddhAbhayantu vA | pashchAt kukkuTashaktibhyAmasikheTasamAyutam || 24\.117|| evaMvidhAnAM berANAM sUtramUrtirudIritam | lalATAdghrANa bhrUmadhye shroNimadhye tathA punaH || 24\.118|| (lalATAdghrANa hR^idmadhye) meDhramUlasya madhye tu svAtapAddvayamadhyame | a~NguShThamUlayormadhye sthitaM syAchChivasUtrakam || 24\.119|| uShNIShAttu kakudvaMshaM khaNDasphikpAdamadhyagam | R^ijusthitiriti khyAtA lambasUtraM pralambayet || 24\.120|| ShaDbhuje tvabhayaM kha~NgaM shaktiM dakShiNapANiShu | kheTakaM chAkShamAlA~ncha kukkuTaM vAmapANiShu || 24\.121|| aShTabAhuM tato vakShye varAbhirvajrashaktayaH | khaDgakheTashara~nchApaM dviShaDbhujamatha shR^iNu || 24\.122|| dviShaDbhujeti ShaDbhedaM tattadbhedaM vadAmyaham | savye shaktidharaM khaDgaM dhvajaM chaiva gadAbhayam || 24\.123|| vAme vajraM dhanuH kheTaM padmaM shUlaM varaH punaH | shakti bANa~ncha khaDga~ncha chakraM pAshaM prasAritam || 24\.124|| savye vAme.api chakra~ncha shaDkhaM vai kukkuTaM tataH | dhanurdaNDaM halaM chaiva vishvAmitra mahAmune || 24\.125|| shakti~ncha musalaM kha~NgaM chakraM pAshaM tathA bhayam | (tathA a~NkushaM) vajraM dhanurdhvajaM kheTama~NkushaM varadaM tathA || 24\.126|| shaktiM kha~NgaM dhvajaM padmaM kukkuTaM prAsadaNDake | varAbhayadhanurbANaM Ta~Nkametairyutantu vA || 24\.127|| vajraM shakti~ncha daNDa~ncha chakraM pAshA~NkushaM gadAm | shUlaM cha chakrapadme cha varadAbhayasaMyutam || 24\.128|| shaktiM charmamasiM shUlaM vishikhAbhItikArmukam | chakraM pAshaM kukkuTa~ncha varadaM dvAdashaiH karaiH || 24\.129|| dadhAnaM ShaNmukhaM shAntaM prativaktraM trilochanam | evaM vidhAnaM ShaDvaktramekAsyaM vA.atha kalpayet || 24\.130|| ku~NkumAbhaM dvAdashAkShaM sarvAbharaNabhUShitam | lambasUtraM tato vakShye lalAToShNISha madhyame || 24\.131|| nAsAdakShipuTe pArshve hikkAhR^itstanasavyake | nAbherdakShe.athavAntarye meDhradakShiNapArshvake || 24\.132|| (nAbherdakShe.ayavAntarye) shayitA~Nghreshcha pArShNyante lambapAdasya pArShNyake | ki~nchid bha~NgayutaM savya mayUrArUDhake tataH || 24\.133|| mayUre shayitaM vAme savyapAdavilambitam | nAgendropari saMstha~ncha tatpAdaM kArayettataH || 24\.134|| mayUrapArshvayoH sthitvA samadehaM prakalpayet | gajArUDhaM tathA kAryaM pArshvayoH sthitarUpakam || 24\.135|| ekakaNThAkR^itirvA.atha ShaTkaNThAkR^itireva vA | ekAsyaikakarNantu ShaTkarNaM rasavajrake || 24\.136|| ekAsye tu shirashchakraM kalpayetkalpavittamaH | AsanaM sthAnakaM vA.api dhyAnakaM trividhaM smR^itam || 24\.137|| AsanaM dvividhaM proktaM sthAnakantu chaturbhujam | dviShaDbhujaM chAShTabAhuM ShaDbAhuM dhyAnarUpakam || 24\.138|| yogaM bhoga~ncha yAna~ncha berantu trividhaM punaH | AsanaM yogaberaM syAt sthAnakaM bhogaberakam || 24\.139|| dhyAnakaM yAnaberaM syAt nAgarAdikramaM tathA | sAttvikaM dvibhujaM beraM rAjasaM syAchchaturbhujam || 24\.140|| tAmasaM dvAdashabhujamevaM syAdarchanAvidhau | pItaM vA raktavarNaM vA shyAmaM varNamathApi vA || 24\.141|| skandaM padmAsanasthaM vA mayUrArUDhameva vA | gajendra yAnakaM vA.api shaktyekA sahitantu vA || 24\.142|| (gajendra vAhanaM) shaktiM vinA.api kartavyaM sopavItaM suyauvanam | ChannavIrasamAyuktaM pAdanUpurasaMyutam || 24\.143|| patrakarNayutaM kAntaM nAnAkuNDalakaM tathA | mandasmitaM bAlaveShaM shobhanA~Nga shubhekShaNam || 24\.144|| karaNDamakuTopetaM sarvalakShaNasaMyutam | shaktidvayayutaM vA.api shaktyekasahitantu vA || 24\.145|| shaktiM vinA.api kartavyaM yogaberaM tadIritam | devyorutsedhamadyaiva shR^iNu kaushika suvrata || 24\.146|| karNAntaM vA.atha sImAntaM hanvantaM bAhutu~Ngakam | (karNAntA chAsya sImantaM) hikkAntaM vA stanAntaM vA kalpayeduttamAni cha || 24\.147|| madhyamaM dashatAlena devyau cha parikalpayet | mahAvallyAkR^itiM vakShye shyAmaM mandasmitAnanam || 24\.148|| sthitaM vai savyapAdaM tu vAmapAdaM tu ku~nchitam | padmadhR^idvAmahasta~ncha savyahastaM pralambitam || 24\.149|| devasenAkR^itiM vakShye raktaM mandasmitAnanam | sthitaM vai vAmapAdantu dakShapAdaM tu ku~nchitam || 24\.150|| utpalaM savyahaste cha vAmahastaM pralambitam | a~NgA~NgakAyamanayorlambe sUtramathochyate || 24\.151|| uShNIShAdvAmanetrAnte vAmanAsApuTAntake | vAmahikkAntare vAma AchAbhyantarapArshvake || 24\.152|| nAbherdakShiNapArshve tu sthitaM vA jAnudakShiNe | pArshve ku~nchitapAdasya vAmasthAyAM tu sUtrake || 24\.153|| vallyAyasthatare pArshve lambasUtraM prakalpitam | pIThasya lakShaNaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata || 24\.154|| berayAmatribhAgaikamAsane pIThatu~Ngakam | berAyugA~NgaM pIThochchaM sthAnakasya tu pIThake || 24\.155|| [berAyAmayugAMshaikaM pIThochchaM sthAnakasya tu |] pIThochchasamamAyAmaM pAdAdhikamathApi vA | tadardhaM vA prakartavyaM chaturastraM samantataH || 24\.156|| utsedhadviguNaM vA.api sArdhadviguNameva vA | pAdena dviguNaM vA.api vistAraM pUrvavadbhavet || 24\.157|| saptabhAgaM chatuHsthAnamathavA nirgamaM bhavet | AyatAshraM samAkhyAtaM nirgamena yutaM dR^iDham || 24\.158|| AyAmantu tridhA kR^itvA bhAgaM vA nirgamaM bhavet | saptabhAgaM chaturbhAgaM athavA nirgamaM bhavet || 24\.159|| pIThotsedhaM parigrAhya tithyaMshaM vibhajettataH | ja mavyomAMshamuditaM yugAMshaM jagatI bhavet || 24\.160|| vedAMshaM kumudaM j~neyaM vyomAMshaM paTTikA bhavet | pakShAMshaM skandhamuditaM paTTikAMshaikamuchyate || 24\.161|| mahApaTTidvibhAgena bhadrapIThaM mahAmune | utsedhaM pUrvavadbhajya janmavyomAMshameva cha || 24\.162|| jagatI chaturaMshena vipra kanyAMshakaM bhavet | vyomAMshaM paTTikA j~neyA kandharantu dvimAtrakam || 24\.163|| ekena paTTikAM kuryAt mahApaTTI tadaMshakam | vyomAMshamUrdhvapaTTI cha pIThaM shrIkarasa.nj~nakam || 24\.164|| smR^ityaMshaM bhajya taddairghyamupAnatvekamuchyate | ekAMshenaiva kalpaM tu padmamekaM na kArayet || 24\.165|| kalpamekena kartavyaM jagatI cha yugAMshakam | rudrAkShAMshena vapraM syAt paTTamekena kArayet || 24\.166|| pakShAMshenaiva kaNThantu kalpamekena kArayet | Urdhvapadma dvayAMshena mahApaTTidvimAtrataH || 24\.167|| etatsaundaryamAkhyAtaM dairghyaM manvaMshakaM bhavet | janmaikAMshamathAnyaMshaM padmamekena paTTikA || 24\.168|| (janmaikAMshamathAgnyaMsha) chaturaMshena kaNThantu vyomAMshenaiva kampakam | (vyomAMshenaiva kalpakaM) UrdhvapadmaM navAMshena mahApaTTidvimAtrakam || 24\.169|| vyomAMshenordhvapaTTI cha padmapIThamidaM bhavet | chaturviMshatpa~nchaviMshat ShaDviMshadbhAgasaMyutam || 24\.170|| pIThabhAgaM bhajettasmin ekavaMshena nirgamam | pa~NktitrayayutaM vA.api bhUtapa~Nktiyutantu vA || 24\.171|| munipa~NktiyutaM vA.api kaNThabhAgantu kArayet | svataH pradhAne kartavyamekaM syAnmUlaberakam || 24\.172|| mayUrArUDhamuditaM vAhanena vinA.athavA | mayUralakShaNaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata || 24\.173|| pAdAdermastakAnta~ncha mayUrottu~NgamIritam | berochchamardhamardhArdhamuttamaM madhyamAdhamam || 24\.174|| pAdAdimastakAnta~ncha gR^ihya tatpa~nchadhA bhavet | (pAdyAdimastakAnta~ncha) dvibhAga~ncharaNottu~NgaM kAyamekAMshameva cha || 24\.175|| sheShAMshaM syAdgalottu~NgamardhAMshaM nAsikA bhavet | urasaH puchChaparyantantatpAdAdhikameva cha || 24\.176|| ardhAdhikaM tripAdaM vA uttame madhyame.adhame | vistArasya tribhAgaikaM pR^iShThatAraM prakIrtitam || 24\.177|| tannAhaM galamUlantu tadardhantu galAgrakam | tripuchChAgrashikhIpi~nchChaM galaM pAdadvayaM sudhIH || 24\.178|| pi~nchChapuchChamala~NkR^itya chAsyaM nAgepralambitam | sarvAla~NkArasaMyuktama~NgopA~Ngaishcha shobhitam | yathAshobhaM tathA sarvaM yuktyA yu~njIta buddhimAn || 24\.179|| iti shrIkumAratantre pratimAlakShaNavidhirnAma chaturviMshaH paTalaH | \section{25\. pa~nchaviMshaH paTalaH \- shUlasthApanavidhiH} atha kaushika vakShye.ahaM shUlasthApanamuttamam | chandanastindukastAlashshirIShaM somavalkalam || 25\.1|| rAjAdanaH saptaparNaH stambako raktachandanam | AsanaM khAdiro devadArvete shUlaberayoH || 25\.2|| utkR^iShTabhUmisa~njAtA bhinnasArAsyuruttamAH | rUkShasArA madhyamA syuH phalgusArAshcha ninditAH || 25\.3|| vakraM tvashaninA bhagnaM svayaM shuShkaM parityajet | strIpunnapuMsakaM j~nAtvA tyajedvR^ikShaM napuMsakam || 25\.4|| syAtstrIvR^ikShaM pumAn puMsI kartavyaM phalakA~NkShibhiH | prashastapakShanakShatre sumuhUrte sulagnake || 25\.5|| sthapatirvidhinA grAhyaM kalpayetsthApakAj~nayA | yAvadberochchamadhunA tAvachChUlasya dairghyakam || 25\.6|| chaturbhAgaikavistAraM madhyodaravishAlakam | aShTashraM chaturashraM vA hikkAntAsyantamIritam || 25\.7|| sheShANya~NgAni vR^ittAni kArayenmunipu~Ngava | pa~nchabhAgaikahInena bAhuparyantavistaram || 25\.8|| vakSho daNDavanaM tasya bhUtabhAgaikavistaram | (vakSho daNDAyataM) kaTi vistAraM pa~nchAMshahInena kaTidaNDakam || 25\.9|| hastau pAdAva~NgulIshcha tathaiva parikalpayet | mAno j~nAnapramANena pratimAM kArayedbudhaH || 25\.10|| mAnahIne mahAvyAdhiradhike ripuvardhanam | tasmAtsarvaprayatnena kArayellakShaNAnvitam || 25\.11|| uktasthAnaM prakartavyaM ratnanyAsantu pUrvake | bIjAni sarvaratnAni dhAtugandhauShadhIrapi || 25\.12|| pAtre nidhAya pUrvAditattaddikpatimantrataH | deshikaH sthApya tatpashchAt shUlasthApanamAcharet || 25\.13|| iti shrIkumAratantre shUlasthApanavidhirnAma pa~nchaviMshaH paTalaH | \section{26\. ShaDviMshaH paTalaH \- achalasthApanavidhiH} achalasthApanaM vakShye shR^iNuShva munipu~Ngava | sarvalokahitaM puNyaM sarvarogavinAshanam || 26\.1|| shrIpradaM vijayaM saumyaM sarvadoShanikR^intanam | (vijayaM saukhyaM) kushabdaH kutsito j~neyo mArashabdastu mAraNam || 26\.2|| kutsitArthaM mR^itaM yena kumAro nAma vidyate | AdishakteH samAnAMsho mahAsenopajAyate || 26\.3|| (AdishakteH sahasrAMsho) padmAkhyAM ShaNmukhIM mudrAM ShaNmukhaprItaye shR^iNu | sahitau maNibandhau dvau kaniShThau sa~Ngatau tathA || 26\.4|| a~NguShThau sa~Ngatau dvau cha sheShAH praviralA smR^itAH | padmamudreti vikhyAtA sarvasiddhipradAyinI || 26\.5|| a~NguShThau dvAvadho yuktau kaniShThAgraparasparau | tarjanyau madhyamAlagnAvanAmikA~NgulI tathA || 26\.6|| teShAM madhye praviralAvUrdhvagau madhyamA~Ngulau | mudreyaM ShaNmukhI proktA vidhiranyo.asti taM shR^iNu || 26\.7|| sheShA~NgulInAmanyonyaM maNibandhaM cha saMyutau | tiryakkaniShThikAgre cha udayAvapi ShaNmukhI || 26\.8|| ShaNmukhI dvividhA j~neyA bhuktimuktipadAyinI | pratimAM kArayeddhImAn pratimAlakShaNoktavat || 26\.9|| uttarAyaNakAle syAnna kuryAddakShiNAyane | shuklapakShe.api riktA cha pratipachchAShTamI tithau || 26\.10|| pa~nchadashyAM shubhaM j~nayaM gurvinduj~nasitashshubhAH | ashubhA ravisaurArAH shubhayoge shubhapradAH || 26\.11|| jyeShThAdipUrvanairR^ityamAshleShAgnishcha vAruNam | shraviShThArdrA vishAkhA cha neShTa sthApanakarmaNi || 26\.12|| chararAshyadhatasrastu dhanurneShTAstu rAshiShu | shubhagrahANAM horAshcha drekkANAdeH shubhaM na cha || 26\.13|| pApagrahasamAyuktA muktikA~NkShI tamandhakam | ShaNDasthUNavyatIpAtaM vR^iShTike raNasa~Nkramam || 26\.14|| kaNTakaM brahmadaNDa~ncha viddhamutpAtakantathA | grahaNaM vedhanakShatraM shUlarkShaM bhUmikampanam || 26\.15|| dhvajaM chaiva visheSheNa varjayettu prayatnataH | gurushukrAstamanayoH pratiShThAM varjayettataH || 26\.16|| evaM parIkShya kartavyamachalasthApanaM mune | achalAnAM mUlaberamachalaM parikIrtitam || 26\.17|| shikhare parvate vA.api parvatasyAntike.api vA | nadItIre.apyupavane puNyakShetre chatuShpathe || 26\.18|| grAme cha nagare chaiva pattane kheTake.api vA | rAjadhAnyAM vIthimadhye vIthyagre sarvadikShu cha || 26\.19|| pUrvAsyaM pashchimAsyaM vA dakShiNAsyamuda~Nmukham | parivArAmarairyuktaM sthApayechCharasambhavam || 26\.20|| dvihasto yaj~nasUtrA~NgaH sashikhaH satrimekhalaH | kaupInadaNDadhR^ik savyapANituryAshrito.aparAn || 26\.21|| sthApayeddaikataM skandaM parvateShu vaneShu cha | dvibhujashcha dvinetrashcha subrahmaNyaH susundaraH || 26\.22|| padmadhR^ik savyapANistu itaretaradhR^ikkaraH | bAlarUpaM pratiShThApya grAmasyaivAbhivR^iddhaye || 26\.23|| chaturbhujo dvinetrashcha karNayoH patrapiNDadhR^ik | nakrakuNDalasaMyuktashchakrashaktivarAbhayaH || 26\.24|| shaktidvayasamAyuktA shaktyekasahito.athavA | dvinetre dvibhuje shAnte padmachArukarAmbuje || 26\.25|| lathvamAnakare chaiva shyAmaraktakaraprabhe | mahAvallIM devasenAM savyavAmasthite ubhe || 26\.26|| evaM lakShaNadhR^ik sthApyo grAme vA nagare.api vA | ShaDAnanashcha ShaDbAhurarkashrotrekShaNAnvitaH || 26\.27|| ShaTkaNThastvekakaNTho vA pratimaulibhiranvitaH | sashaktissAbhayassAsiH sAkShamAlassakukkuTaH || 26\.28|| sakheTakastvayaM sthApyo vR^iddhaye pattanAdiShu | raktAmbarasamAyukto bAlachandrasamaprabhaH || 26\.29|| karaNDamakuTopeto hastadvAdashakastu vA | shakti~ncha musalaM kha~NgaM chakra pAshAbhaye vahan || 26\.30|| dakShiNe dakShiNe vajraM kArmukaM kheTakantathA | mayUra~ncha dhvajaM vA.api sA~NkushaM varamAvahan || 26\.31|| sopavIto mayUrasthaH shaktidvayasamanvitaH | grAmAdau sthApayeddevaM prAsAdAdau cha siddhaye || 26\.32|| evaM pa~nchavidhaM proktaM vibhAgasthAnabhedataH | svataH pradhAne vaktraikaM mUlaberantu pUrtidam || 26\.33|| mokShArthaM ShaNmukhaM beraM mUlaberaM pratiShThitam | pratiShThAdivasAtpUrvaM saptame pa~nchame.ahni vA || 26\.34|| tridine taddine vA.api kArayeda~NkurArpaNam | (tR^itIyedine) maNDapaM kArayed vidvAn prAsAdAgre dvipArshrvayoH || 26\.35|| dvAtriMshaddhastavistAramuttamaM maNDapaM smR^itam | aShTAShTastambhasaMyuktaM pa~NktinAlamathochChrayam || 26\.36|| maNDapasyaiva madhye tu chatustambhairvirAjayet | viMshatkarasamAyuktaM madhyamaM maNDapaM smR^itam || 26\.37|| ShaTtriMshadgAtrasaMyuktaM navatAlasamuchChrayam | pUrvavatsantyajetstambhAn ravihastAyatantataH || 26\.38|| ShoDashastambhasaMyuktamaShTatAlaM samuchChrayam | kanyasaM maNDapaM j~neyaM vishvAmitra mahAmune || 26\.39|| uttamAdiShu bereShu tattadyogyaM prakalpayet | kUTaM vA.api prapAM vA.api maNDapaM samyagAcharet || 26\.40|| ekAshItipadaM kR^itvA madhyavedI navAMshataH | ratnimAtraM samutsedhaM darpaNodarasannibham || 26\.41|| sudhayeShTikayA vA.api mR^idA nirdoShayA.api vA | tatpradeshaM khanitvA.atha pUrayechChuddhavAlukaiH || 26\.42|| tadUrdhve vedikA~nchaiva kuNDAni cha prakalpayet | paritashchopavedI~ncha yugA~NgulasuvistR^itam || 26\.43|| tadUrdhvochChrayasaMyuktAM nimnonnatavivarjitAm | dvidvya~NgulaM tathAdhikyaM madhyamottamamaNDape || 26\.44|| vedikAyAstu paritaH kuNDAni parikalpayet | uttame maNDape chaiva dvAtriMshatkuNDamIritam || 26\.45|| chaturviMshatikuNDAni kuryAnmadhyamamaNDape | navakuNDAni kartavyA kanyase maNDape dvija || 26\.46|| ashraM yonyardhachandrAbhaM guNAshraM vartulAkR^itim | ShaDashraM padmamaShTAshraM kuryAtpUrvAdidikShu cha || 26\.47|| ShaDashrantu pradhAnaM syAnmadhye shA~NkaravajriNoH | evamabhyantare kuryAt bAhye sarvayugAshrakam || 26\.48|| sarvalakShaNasaMyuktaM pUrvoktavidhinA.acharet | chaturdvArasamAyuktaM chatustoraNabhUShitam || 26\.49|| vitAnairapi sa~nchChAdyamaShTadiggajasaMyutam | hemashUlAruNA raktA kR^iShNanIlasitAruNA || 26\.50|| ekahastavishAlochchaM tadardhArdhashiro.anvitam | dhvajAyAmasamAyAmaM puchChadvayasamanvitam || 26\.51|| vajraM trishUlaparyantaM dhvajeShTasu lekhayet | prapAdiShu kramAdevaM lambayettu pradakShiNam || 26\.52|| rambhA panasapUgAmranAlikeraphalairapi | chUtavR^ikShAMstu tAmbUlalatAbhishcha vibhUShayet || 26\.53|| muktAH sragdAmavividhairdarbhamAlAbhirAvR^itam | gAtraveShTanasaMyuktaM ma~NgalA~Nkurashobhitam || 26\.54|| aShTama~NgalasaMyuktaM ghR^itadIpasamanvitam | kuNDagehasamAyuktaM maNDapaM bhUShayettataH || 26\.55|| maNDapasyottare kuryAttadardhenaiva maNDapam | tanmadhye snAnavedI~ncha vedyUrdhve cha vishAlataH || 26\.56|| nAlAvaTasamAyuktaM jalamArgasamAyutam | bAhumAtrAyatAghAtaM shvabhraM tasyaiva vAmataH || 26\.57|| gomayAlepanaM kR^itvA rajAMsi vinipAtayet | shailajaM mR^iNmayaM beramachalaM dvividhaM bhavet || 26\.58|| mR^iNmayaM chalakarma syAd ratnanyAsaM taTAdyake | shailaje ratnavinyAsaM pratiShThAkAlapUrvataH || 26\.59|| uktasthAne garbhagehe ratnanyAsaM samAcharet | vajraM marakataM nIlaM puShyarAgaM pravAlakam || 26\.60|| mauktikaM chaiva vaiDUryaM sphaTika~ncha mahAmaNim | indrAdi madhyaparyantaM skandamUlena vinyaset || 26\.61|| suvarNaM rajataM tAmramAyasaM trapusIsakam | ArakUTa~ncha viduShA devalohaM kramAnnyaset || 26\.62|| haritAlakrama~nchaiva gandha~nchAgaruchandanam | saurAShTaM gairika~nchaiva mAkShikaM prAgvidikShu cha || 26\.63|| vaiShNavaM vajrapANi~ncha vR^iShabhadhvajameva cha | lakShmIshcha sahadevI~ncha sha~NkhapuShpaM suvarchalam || 26\.64|| dUrvA~ncha shrImukha~nchaiva vinyasettu krameNa tu | yavagodhUmanIvAraM shAlivaiNavakAni cha || 26\.65|| priya~NgutilamudgAni niShpAva~ncha kramAnnyaset | chandanaM ku~Nkuma~nchaiva lohapAtraM phalatrayam || 26\.66|| karpUramushira~nchaiva pUrvAdyAshAsu vinyaset | pR^ithivIM shAtakumbhena samudrarajatena tu || 26\.67|| kR^itvA mayUraM tAmreNa tomaraM chAmaraM gajam | shrIvatsaM kalashaM bherIM darpaNaM padmapuShpakam || 26\.68|| mahAmerusuvarNena kR^itvA randhrAvaTe nyaset | devyostaddakShiNe vAme hemAbjAni nyaseddhR^idA || 26\.69|| madhyame dakShiNe saumye tvavaTeShu kramAnnyaset | padmamudrA~ncha mukulIM shodhanI~ncha pradarshayet || 26\.70|| pUjayitvA tu ratnAni gandhapuShpAdibhistathA | pAMsunA chAnulipyAtha pIThanyAsakramAnnyaset || 26\.71|| sarvAla~NkArasaMyukte maNDale sthaNDilopari | nayanonmIlanaM kR^itvA netrayugmayute dine || 26\.72|| mR^iNmaye garbhagehe tu netramokShaNamAcharet | snAtashshuddhashshilpaveSho bhasmAbharaNavastrayuk || 26\.73|| pIto.akShimokShaNaM kuryAt hemasUchikayA sudhIH | devadevyormayUra~ncha kukkuTa~ncha krameNa tu || 26\.74|| pakShmarekhAntato likhya tato vai kR^iShNamaNDalam | jyotirmaNDalamAlikhya pashchAchChilpiM visarjayet || 26\.75|| tasyAgre sthaNDilaM kR^itvA bimbaM tasyoparinyaset | puNyAhaM vAchayettatra prokShayedastramantrataH || 26\.76|| sUtraikAdisamAyuktAnaShTakumbhAn nyasetkramAt | berasya parito.abhyarchya lokeshAn svasvamantrataH || 26\.77|| hemasUchyA gururlikhya netramantramanusmaran | madhu vAtAR^itAyeti madhupAtraM pradarshayet || 26\.78|| ghR^itaM mimikSheti mantreNa ghR^itapAtraM pradarshayet | ApyAyascheti mantreNa kShIrapAtraM pradarshayet || 26\.79|| suvarNaM rajataM kAMsyaM pAtraM madhvAdinA tataH | suvarNadUrvayA netraM madhvAjyakShIramarpayet || 26\.80|| suvarNarekhA saMyuktaM sUryasomAgnidaivatam | tarjanImadhyamAdhikyAM nyasennetramanutmaran || 26\.81|| dhenugavyeti mantreNa savatsAM gAM pradarshayet | brahmajaj~nAnamantreNa brAhmaNAndarshayettataH || 26\.82|| jagadbhuvAdimantreNa svastima~NgalavAchakaiH | prachChannapaTamAvarjya janAnsarvAnpradarshayet || 26\.83|| pa~nchagavyena saMsnApya pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH | kalashAdbhistu saMsnApya tataH pa~nchAmR^itAdibhiH || 26\.84|| aShTamR^itsalilenaiva snApayettu ShaDakSharaiH | parvatAgre nadItIre valmIke karkaTAvaTe || 26\.85|| danti dante vR^iShe shR^i~Nge gavAM goShThe chatuShpathe | mR^idamaShTavidhaM grAhya prakuryAdbimbashuddhikam || 26\.86|| snApayedbilvatoyaishcha pa~nchatvaksalilairapi | gandhAdbhishshuddhatoyaishcha skandasUktenamantrataH || 26\.87|| namakaM chamaka~nchaiva puruShasUktamataH param | pa~nchashAntiM japitvAtha snApayechCharasambhavam || 26\.88|| gandhapuShpAdibhirvidvAn pUjayeddhR^idayena tu | sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAtodyasamanvitam || 26\.89|| vitAnadhvajasaMyuktaM ChatrachAmarabhUShitam | nAnAbhaktajanaissArdhaM nAnAdIpaissamAyutam || 26\.90|| rathe vA shibikAyAM vA kuryAdgrAmapradakShiNam | jalatIraM samAchChAdya shuddhiM kR^itvA bhuvasthalam || 26\.91|| tasmin beraM samAnIya vastrAdIni vyapohya cha | navavastreNa saMveShTya lambakUrchena saMyutam || 26\.92|| chaturgAtrayutaM kR^itvA jalamadhye prapAntataH | tanmadhye vinyasetpIThaM chaturgAtrayutaM dR^iDham || 26\.93|| tadUrdhve phalakAM kShiptvA nAbhidaghne.adhivAsayet | aShTakumbhAn nyaseddikShu digdevAn pUjayettataH || 26\.94|| pa~ncharAtraM trirAtraM vA.apyekarAtraM jaloShitam | chaturvedaishchaturdikShu kuryAdadhyayanaM dvijaiH || 26\.95|| puNyAhaM vAchayitvA.atha prokShayedyAgamaNDapam | vAstuhomaM tataH kuryAt samIriNapade budhaH || 26\.96|| paryagnikaraNaM tena vahninA.atraiva kArayet | vedyUrdhve sthaNDilaM kR^itvA chAShTadroNaistu shAlibhiH || 26\.97|| tadardhaistaNDulaishchaiva tadardhaishcha tilairapi | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 26\.98|| darbhairlAjaissapuShpaishcha paristIrya yathAvidhi | shayanaM kalpayettatra charmajAdyairanukramAt || 26\.99|| jalAduttIrya deveshaM snAnavedyopari nyaset | vyapohya vastrakUrchAdIn gavyaishchaivAbhiShechayet || 26\.100|| skandasUktaM japitvA.atha pavamAnamudIrayan | aya~NkumAramantreNa mAlAmantreNa deshikaH || 26\.101|| shubhAmbhasA tu saMsnApya raktavastreNa veShTayet | (shuddhAmbhasA) gandhapuShpAdibhiH pUjya hR^idayena tu mantrataH || 26\.102|| kautukaM bandhayettatra skandashaktiM gurUktamaH | padmamudrAM namaskAra ShaNmukhIM darshaye ttataH || 26\.103|| naivedyaM dApayitvA.atha tAmbUla~ncha nivedayet | maNDapaM vikirAn kShiptvA prokShayedarghyavAriNA || 26\.104|| shayane shAyayeddevaM prAkshirashchordhvavaktrakam | shaktidvayaM dvipArshve ta shAyayitvA yathAvidhi || 26\.105|| vastreNAchChAdayechChaktidvaya~nchaiva pR^ithakpR^ithak | (vastreNAchChAdayeshaktidvayaM~nchaiva) bhUtashuddhiM tataH kR^itvA.apyantaryajanamAcharet || 26\.106|| aya~NkumAramantreNa gandhapuShpAdinArchayet | AsanaM mUrtimUla~ncha brahmA~Nga~nchaprapUrayet || 26\.107|| (brahmA~Nga~nchaprapUjayet) sarvalakShaNasaMyuktAn kumbhAn sa~NgR^ihya deshikaH | (kumbhAn sa~NgrAhya) chaturviMshatprasthatoyaiH pUritaM niShkala~Nguham || 26\.108|| (niShkaka~Nguham) pakvabimbaphalopamyaM nirdoSha~ncha ghanasvanam | skandakumbhamiti proktaM shaktivajradharaM nyaset || 26\.109|| [skandakumbhamiti proktaM droNatoyena pUritam | samR^iddhAM lakShaNopetAM gR^ihItvA shaktivardhanIm || 26\.110|| trivR^itsUtreNa saMveShTya prAdakShiNyAdyavAntaram | droNatoyena sampUrNAn kumbhAnsarvAnsalakShaNAn || 26\.111|| tantunAveShTya kushalo gavAkShasadR^ishAntaram | astreNa kShAlya cha prokShya vastrapUtairjalaishshubhaiH || 26\.112|| sarvagandhayutaiHpUrya raktavastradvayena cha | skandakumbhaM samAvekShya vaddhanyau cha pR^ithakpR^ithak || 26\.113|| skandaberashiro bhAge kalpayedAsanantataH | skandakumbhantu vinyasya skandAdyaissamyagarchayet || 26\.114|| pa~ncharatnAni vinyasya nyaseduttamakUrchakam | skandakumbhaM nyasenmadhye skandamantraM sabIjayuk || 26\.115|| AdhArAkhyamananta~ncha dharmAdIn kalpakalpavit | aShTashaktishshakunyAdyAM AsanamUrtimeva cha || 26\.116|| sa~Nkalpya cha prasannAtmA sapuShpA~njalihastavAn | prabhAmaNDalamadhyasthaM pradyodinadishAmukham || 26\.117|| sahasrAdityasa~NkAshaM ratnakuNDalabhUShitam | karaNDamakuTopetaM shuddhayaj~nopavItinam || 26\.118|| raktavarNAmbarAlepaM mAlyAdibhirala~NkR^itam | ChannavIrakaTIsUtrapAdanUpurasaMyutam || 26\.119|| mandasmitaM bAlaveShaM suprasannaM shubhekShaNam | yAdR^ishaM pratimAkAraM tAdR^ishaM bhAvya buddhimAn || 26\.120|| skandasya mUlamantreNa skandaM padmasthamAvahet | svAgataM sadyamantreNa sthApanaM vAmadevataH || 26\.121|| aghoreNa nirodhantu sAnnidhyamIshamantrataH | sammukhaM puruSheNaiva pAdyamAchamanArdhyakam || 26\.122|| gandhapuShpaM hR^idA dadyAt dhUpandhUrasi mantrataH | dIpaM uddIpyamantreNa naivedya~nchAnnasUktakam || 26\.123|| tAmbUlaM hR^idayenaiva tenaivAchamanandadet | padmamudrAM ShaNmukhI~ncha namaskArAnpradashayet || 26\.124|| AvAhya hR^idayenaiva digbandhedastramantrataH | mahAvallIM devasenAM shyAmaratna samaprabhAm || 26\.125|| saumyavaktre padmahaste vardhanyau svasvabIjataH | AvAhya dakShiNe vAme padmamudrAM pradarshayet || 26\.126|| paritashchAShTakumbhAMshcha pUrvAdiShu kramAnnyaset | jayantAkhyamagnishikhaM kR^ittikA putrasa.nj~nakam || 26\.127|| analaM tu bhUtapatiM senAnyaM guhasa.nj~nakam | hemashUlaM vishAlAkShaM shaktivajradharaM nyaset || 26\.128||] ## The second line of 26.109 is expanded within 26.110 through 26.128## svanAmAdyakSharaishchaiva namo.antairnAmabhiH kramAt | shakti~nchaivAkShamAlA~ncha kamaNDaludhanurdharAn || 26\.129|| vajraM kR^itvA suvarNena skandakumbhe nyasetpR^ithak | svarNena rachitaM padmaM vardhanyorvinyasettataH || 26\.130|| rajatAtsvastikaM kR^itvA kumbheShvaShTasu vinyaset | naivedya~nchaiva pAnIyaM tAmbUla~ncha hR^idA dadet || 26\.131|| AtmavidyA shivAkhya~ncha jAnukaNThashiro.avadhi | tattvatrayaM sAdhipatiM mUrtimUrtIshvarAnnyaset || 26\.132|| mUrtayaH kShmAdayastatra kArtikeyAdimUrtipAH | (mUrtipaH kShmAdayastatra) pa~nchaikachaturastrINi pa~nchatrichaturatrayaH || 26\.133|| anena vidhinA kumbhAn pUrvAdyAshAsu vinyaset | suvarNaM sarvakumbheShu nyastavyaM phalakA~NkShibhiH || 26\.134|| pashchimadvArabAhyAnte nityadvAraM samarchayet | (pashchimadvArabAhyAstho vaddvAramarchayet) shAntibhUtibalArogyaM chaturdikShuH satoraNaiH || 26\.135|| shAntiM sudehaM sumukhamindraM pUrve samarchayet | indrAgnimadhyame bhAnuM vahnikoNe hutAshanam || 26\.136|| yAmye vidyAM mahAvallIM tataH senApatiM yamam | nirR^iti~ncha mahAviShNuM lakShmIM nirR^itigochare || 26\.137|| Apye nivR^ittiM shikhinaM gajaM varuNamastrakam | vAyuM gaNeshaM kShetraj~naM vAyavyAM dishi pUjayet || 26\.138|| (gaNeshaM kShetreshaM) pratiShThAM devasenA~ncha sumitraM somamuttare | IshAna~ncha chaturvaktraM gurumIshAnagochare || 26\.139|| tattatsvanAmamantreNa sarvakumbhAnsamarchayet | dashAyudhAni sampUjya humphaDantaM svanAmataH || 26\.140|| bho bho shakra tvayA svasyAM dishi vighnaprashAntaye | sAvadhAnena yAgAntaM yAvatstheyaM guhAj~nayA || 26\.141|| ityevaM dashalokeshAn pratyekaM shrAvayedguruH | darpaNaM pUrNakumbhashcha mayUraM yugmachAmaram || 26\.142|| shrIvatsaM svastikaM sha~NkhaM dIpo devAShTama~Ngalam | teShu sampUjayenmantrI ga~NgAdyaShTanadIH kramAt || 26\.143|| ga~NgA~ncha yamunA~nchaiva narmadA~ncha sarasvatIm | sindhuM godAvaro~nchaiva kAverIM kumarIM tataH || 26\.144|| tR^iNabandhAM~ncha kampA~ncha vaMshe stambhe yathAkramam | pR^ithivyAdIni tattvAni pUjayenmaNDape sudhIH || 26\.145|| maNDapa~ncha guhavyAptaM nirvighnaM bhAvya tatparaH | R^igvedaM pUrvadigbhAge yajurvedantu dakShiNe || 26\.146|| pashchime sAmaveda~ncha udIchyAM dishyatharvaNam | mAlAmantraM skandasUktaM gAyatrIM pa~nchashAntikam || 26\.147|| AgneyAdiShu koNeShu japitvA mantravittamaiH | AchAryo mUrtipaissArdhaM homakarma samAcharet || 26\.148|| kArtikeyo vishAkhashcha guhashchaivAsurAntakaH | senAnIH ShaNmukhashchaiva mayUravAhanastathA || 26\.149|| shaktipANiriti khyAtA ete chaivAShTamUrtipAH | svanAmAdyakShareNaiva kuNDAnAM dakShiNe yajet || 26\.150|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryokta vartmanA | pradhAne skandamAvAhya sabrahmA~NgaM salochanam || 26\.151|| tattvatrayaM sAdhipatiM mUrtimUrtIshvarAnvitam | mahAvallIM devasenAM sahitaM samprapUjayet || 26\.152|| pAlAshakhadirAshvatyavaTabilvashamI tathA | plakShaH pashchAdapAmArgamudumbaramitIritam || 26\.153|| pradhAnAdyagnikuNDAnAM samidho nava kIrtitAH | sArdrA satvavasapalAshAshcha saprarohA aninditAH || 26\.154|| kaniShThA~NgulanAhaM syAddvAdashA~NgulamAyatAH | samidAjya charu lAjaM yavaM saktu~ncha sarShapam || 26\.155|| (yavaM veNuM) tilaM mudgaM gulaM veNa madhu kShIraM punardadhi | (gulaM chaiva) dravyaM trayodashaM proktaM homayettu yathAkramam || 26\.156|| (dravyANi dvAdashaitAni proktaM) mUla mantraM ShaDa~Ngaishcha samidhAdIni mantravit | (brahma mantraM) shatamardhaM tadardhaM vA mUlamantreNa deshikaH || 26\.157|| brahmA~NgAnAM dashAMshaM syAnmUlArdhaM mUrtipAhutiH | mUrtipA juhuyAt dikShu sarvAMshcha svasvamantrataH || 26\.158|| (juhuyAt vidikShu) skandagAyatrimantreNa pratikuNDaM visheShataH | shatamardhaM tadardhaM vA sarpiShA juhuyAtsudhIH || 26\.159|| dravyAnte vyAhR^itIrhR^itvA spR^iShTvA spR^iShTvA cha berakam | skandasUktaishcha mantraishcha ShaDbhiH ShaDvAramAjyataH || 26\.160|| (skandasUktasya) jagadbhuvAdiShaNmUrtimantraishchaiva hunetsudhIH | aya~NkumAramantreNa homayet ShoDashAhutIH || 26\.161|| mAlAmantreNa mantraj~no juhuyAchChirasAhutim | kR^itvaivaM sarvakuNDeShu kuryAttu shirasA hunet || 26\.162|| sarvadravyasamAyuktaM havyavAhena homayet | dR^iDhadravyaM kareNaiva dravadravyaM sruveNa cha || 26\.163|| bIjAni karShayechchaiva lAjama~njalinA hunet | upoShyato gurustvaivaM rAtrisheShaM vyapohya cha || 26\.164|| mUrtipaissaha saMsnAtvA nityakarmakR^ito guruH | soShNIShassottarIyashcha haimapa~nchA~NgabhUShaNaH || 26\.165|| shivadvijakulodbhUtaH shivashAstravishAradaH | sAmAnyArghyaM visheShArghyaM pa~nchagavyAni sAdhayet || 26\.166|| pUrvavaddvArapUjAdidigdevAMstu samarchayet | AsanAvaraNAnAntu hutvA.apyekaikamAhutim || 26\.167|| skandamUlena mantreNa shatamaShTottaraM hunet | jayAdirabhyAdhAna~ncharAShTrabhR^ichcha hunetkramAt || prAyashchittamaghoreNa homayet ShoDashAhutiH | pUrNAhutiM tataH kR^itvA dhUpadIpAdikAndadet || prArthayitvA namaskR^itvA balimantarbaliM kShipet | bahirbaliM tataH kuryAt j~nAnakhaDgadharo guruH || pUrNAhutiM tataH kR^itvA j~nAnakha~Ngadharo guruH | deshikaM toShayeddevaM sannidhIkaraNAya cha || 26\.168|| AchAryaM pUjayetkartA gobhUmidhanakA~nchanaiH | adhamaM dashaniShkantu dviguNaM madhyamaM smR^itam || 26\.169|| uttamaM triguNaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA | tasyaivaM pa~nchamAMshaikaM mUrtipAnAntu dakShiNA || 26\.170|| jApakAnvAstuhotAraM tadardhenaiva toShayet | daivaj~naM shilpina~nchaiva toShayenmUrtidhArivat || 26\.171|| bhaktAnAM parichArANAM yathAshaktyA tu dakShiNAm | shayanAdbimbamutthApya snAnavedyupari nyaset || 26\.172|| ghR^itaM shirorpaNaM kuryAt hemadUrvA~NkurAkShataiH | pa~nchagavyena saMsnApya pashchAtpa~nchAmR^itAdibhiH || 26\.173|| raktatoyaissvarNatoyaiH shubhodairgandhatoyakaiH | (shuddhodairgandhatoyakaiH) hiraNyavarNA R^igbhishcha pavamAnaishcha mantrataH || 26\.174|| namaka~nchamaka~nchaiva skandasUkta~ncha shAntikam | japitvA snApayetskandaM gandhapuShpAdinArchayet || 26\.175|| arghyapANirguruH pashchAtpravishedgarbhagehakam | mAnuShe daivike vA.api prAgvatsaMskArasaMyute || 26\.176|| kushalo hR^idayenaiva ratnauShadhivigarhitam | vinyasya sudR^iDhaM kR^itvA ShaNmukhasyAsanAya cha || 26\.177|| sarvAtodyasamAyuktaM vedaghoShasamanvitam | arghyapANiH puro gatvA.apyAchAryo mUrtipaissaha || 26\.178|| sadAraputrAssabhrAtA yajamAno vrajedanu | harmyaM pradakShiNaM kR^itvA garbhagehe guhaM nayet || 26\.179|| sulagne sumuhUrte cha yathA dvAraM tathA mukham | atha brahma shikhopetaM sthApayechCharasambhavam || 26\.180|| (brahma shilopetaM) dakShiNe tu mahAvallIM devasenAM tathottare | aShTabandhaM tataH kuryAdyathA dR^iDhataraM tathA || 26\.181|| sarvAtodyasamAyuktaM kumbhAnuddhR^itya deshikaH | mUrtipaishshirasAvAhya kuryAddhAmapradakShiNam || 26\.182|| devasyAgre krameNaiva sthaNDilopari vinyayet | prachChannapaTamAnIya bhaktyA paramayA punaH || 26\.183|| (paramayA yutaH) AchAryassuprasannAtmA dR^iDhachikto jitendriyaH | mUrdhAdikalpitasthAneShvAdivarNAMllikhetkramAt || 26\.184|| saikatriMshatkalAnyAsaM makuTAdikramAnnyaset | jagadbhuvAdiShaNmantrairvaktrasthAneShu vinyaset || 26\.185|| shirovadanahR^innAbhiguhyA~NghriShu cha tAn punaH | mAtR^ikAM bindusahitAM devyora~Nge kramAnnyaset || 26\.186|| muhUrtaM vekShya daivaj~no gurave sannivedayet | prANAtprakR^itiyogantu j~nAtvA sthApanamA charet || 26\.187|| (sthApanamA rabhet) yathotkR^iShTaM kramAt j~natvA tathA saMsthApayedguruH | kumbhAdbIjaM samAdAya berasya hR^idi vinyaset || 26\.188|| brahmA~NgAni sabIjAni mUrdhAdikramasho nyaset | mukulIM padmamudrA~ncha ShaNmukhIM dhenumudrikAm || 26\.189|| shaktimudrAM namaskArAndarshayettu guhAya vai | skandakumbhasthatoyena skandaM saMsnApayedguruH || 26\.190|| vardhanyorbIjamAdAya devyoshchUchukamadhyame | pUrvaM savye mahAvallIM devasenA~ncha vAmake || 26\.191|| vinyasya yonimudrA~ncha padmAkhyaM darshayetpR^ithak | tattatkumbhasthatoyena snApayachChaktikAdvayam || 26\.192|| (sthApayachChaktikAdvayam) sthApane shaktirahite vardhanIdvayabIjakam | pIThe pArshvadvaye vidvAn sthApya tatrAbhiShechayet || 26\.193|| jayantAdighaTAdbhistu pIThesaMsthApayetkramAt | gandhatoyenasaMsnApya gavyaiH pa~nchAmR^itaiHpunaH || 26\.194|| skandasUktenamantreNa japetShoDashavArakam | shuddhAmbhasAtusaMsnApya mUlabrahmaShaDa~NgakaiH || 26\.195|| pAdyaMvaisadyamantreNa vAmenAchamanAndadet | arghyaMvaighoramantreNa vastraMhR^idayamantrataH || 26\.196|| gandhantatpuruSheNaiva puShpamIshAnamantrataH | bhUShaNa~Nkavachenaiva dhUpadIpauhR^idAdadet || 26\.197|| abhyarchyAdhArashaktyAdi pa~nchavaraNasaMyutam | raktAmbarairaktamAlyai raktagandhaishchabhUShayet || 26\.198|| pa~nchavarNahavirdadyAdannasUktenamantrataH | tAmbUlAdyupachArANi sarvANisahR^idAdadet || 26\.199|| svasUtrAndevadevInAmudvAha~NkarmakArayet | chaturtthedivasevipre sheShahomaMsamAcharet || 26\.200|| bhUdAnandeshikAyaivadadyAt karthAyathAbalam | brAhmaNAn bhojayet pashchAt dInAnandhAMshchabhujayet || 26\.201|| tadantesnapana~NkuryAt vittashAThyanna kArayet | evaMyaHkurutemartyassapuNyA~NgatimApnuyAt || 26\.202|| AyuHputrakalatra~ncha vasuvidyAyashobalam | saubhAgyammahatIlakShmImarogatvamanAkulam || 26\.203|| ihevalabdhvAbhUpR^iShThe bhuktvAbhogAnyathephsitAn | kartAkArayitAchaiva kaumAraMlokamApnuyAt || 26\.204|| phalaMskandapratiShThAyAssa~NkShepAt shR^iNusuvrata. berasaMveshavedyAntu yAvantaH varamANavaH || 26\.205|| tAvdvarShasahasrANiskandalokemahIyate || 26\.205|| iti shrIkumAratantre achalasnApanavidhirnAma ShaDviMshaH paTalaH | \section{27\. saptaviMshaH paTalaH \- athachalaberapratiShThAvidhiH} chalaberapratiShThA~ncha vakShye.ahaMshR^iNukaushika | bhuktimuktipradannR^iNAM sarvakAmArthasAdhanam || 27\.1|| bAlavR^iddhikaraMsarvashatrukShayakaraMshubham | sarvakAmadamAnyatkiM kumArasthApanAdR^ite || 27\.2|| mR^igAdimAsaShaTketu vikumbheShushubhAvaham | ayanechottareshreShThe dakShiNesyAtjvarAnvitam || 27\.3|| mArgashIrShakamAghau dvau varjayettu prayatnataH | jovadR^iShTiyute kumbhe chalasthApanamuttamam || 27\.4|| prashastapakShanakShatre sthApanaM samyagAcharet | pratimAM kArayedvidvAn pratimAlakShaNoktavat || 27\.5|| gajavallIsamAyuktaM pratipa~nchotsavaM tathA | shibikA balibera~ncha snapanAtsava kautukam || 27\.6|| mUrtipa~nchavidhAnena tattanmUrtisvabhAvakam | shaktyeka~ncha samAyuktaM snapanaM balikautukam || 27\.7|| shaktitrayasamopetamutsavaM munipu~Ngava | shaktiM vinAstrashibikA pa~nchaberavidhikramam || 27\.8|| a~NkurAnarpayedvidvAn pUrvoktavidhinA mune | prAsAdasyAgrataH kuryAnmaNDapaM chaturashrakam || 27\.9|| bhUtAdinavahastAntaM vistAraM guruhastataH | ShoDashastambhasaMyuktaM dvAdashastambhakena vA || 27\.10|| pa~NktitAlasamutsedhaM pa~NktitrayasamAyutam | chaturdvArasamAyuktaM chatustoraNabhUShitam || 27\.11|| ma~NgalAkArasaMyuktaM ma~NgalA~Nkurashobhitam | (ma~NgalAShTakasaMyuktaM) vidhAnadhvajasaMyuktaM darbhamAlA sushobhitam || 27\.12|| (darbhamAlA bhirAvR^itaM) gAtraveShTanasaMyuktaM phalapallavashobhitam | ekAshItipadaM kR^itvA madhyavediM navAMshataH | kuNDAni paritaH kR^itvA mahAdikShu vidikShu cha || 27\.13|| dishAsu chaturashrANi ShaTkoNAni vidikShu cha | athavA vidishAsvatra vR^ittAni nalinAni vA || 27\.14|| ShaDashrantu pradhAnaM syAnmadhye shA~NkaravajriNoH | sarvakuNDaM ShaDashraM vA navakuNDavidhau matA || 27\.15|| chaturashraM chaturdikShu pradhAnantu ShaDashrakam | pa~nchakuNDavidhiH proktaM trimekhalasamAyutam || 27\.16|| nAbhiyonisamAyuktaM sarbalakShaNasaMyutam | maNDapasyottare bhAge snAnavediM prakalpayet || 27\.17|| tatpIThatAradviguNaM ShoDashA~NgulamuchChrayam | nAlAvaTasamAyuktaM jalamArgasamAyutam || 27\.18|| bAhumAtrAyatAtkhAtamavaTaM tasya vAmataH | gomayAlepanaM kR^itvA rajAMsi vinipAtayet || 27\.19|| mANikkaM puShparAga~ncha vaiDUryaM nIlameva cha | gomedakaM mauktika~ncha pravAlaM sphaTikaM tathA || 27\.20|| indrAdIshAnaparyantaM vinyasetsvasvamantrataH | beraM tasyopari nyastvA susnigdhaM sudR^iDhaM bhavet || 27\.21|| devyoH pIThe.aShTakoShTeShu hemAbjAni nyaseddhR^idA | sarvAla~NkArasaMyukte maNDape sthaNDilopari || 27\.22|| nayanonmIlanaM kuryAt netrayugmAyute dine | hemasUchikayA shilpI pakShmarekhAM samAlikhet || 27\.23|| kR^iShNamaNDalamAlikhya jyotirmaNDalamAlikhet | uttare sthaNDile beraM sthApya shilpiM visarjayet || 27\.24|| (itare sthaNDile) netramantramanusmR^itya hemasUchyA gururlikhet | puNyAhaM vAchayitvA.atha prokShayedastramantrataH || 27\.25|| abhitaH kalashAnaShTau sthApyendrAdyAH samarchayet | tarjanImadhyamAbhyA~ncha sarvavarNaughasaMyutam || 27\.26|| (suvarNanakhasaMyutam) sUryasomAdhipAbhyA~ncha netrayoH saMspR^ishedguruH | sauvarNadUrvayA netraM madhvAjyAbhyAntu tarpayet || 27\.27|| madhuvAtA R^itAyeti madhunA tarpayedguruH | dhR^itaM mimikSheti mantreNa tarpayettu ghR^itena cha || 27\.28|| sauvarNaM rajatenaiva pAtraM madhvAjyayormatam | gaurdhenubhAvamantreNa savatsAM gAM pradarshayet || 27\.29|| brahmajaj~nAnamantreNa brAhmaNAn darshayedguruH | prachChannapaTamAvarjya janAnsarvAn pradarshayet || 27\.30|| pa~nchagavyena saMsnApya pa~nchabrahmaShaDa~NgakaiH | aShTamR^itsalilenaiva snApayettu ShaDakSharaiH || 27\.31|| snApayetkalashAdbhistu skandasUktena mantrataH | gandhapuShpAdibhishchaiva pUjayeddhR^idayena tu || 27\.32|| sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAtodyasamanvitam | ChatrachAmarasaMyuktaM nAnAbhaktajanairyutam || 27\.33|| nAnAdIpasamAyuktaM viprasa~NghasamAyutam | rathe vA shibikAyAM vA kuryAd grAmapradakShiNam || 27\.34|| jalatIraM samAsAdya shuddhiM kR^itvA bhuvasthalam | tasmin beraM samAnIya vastrAdIni vyapohya cha || 27\.35|| (beraM samAdAya) navavastreNa saMveShTya badhnIyAllambakUrchakam | chaturgAtrayutaM kR^itvA jalamadhye prapAnvitam || 27\.36|| tanmadhye vinyasetpIThaM chaturgAtrayutaM dR^iDham | tadUrdhve kaNThadaghne vA nAbhidaghne.aadhivAsayet || 27\.37|| (nAbhidaghne.athavA shayet) aShTakumbhAn nyaseddikShu digdevAnsamprapUjayet | chaturvedaM chaturdikShu kuryAdadhyayanaM dvijaiH || 27\.38|| puNyAhaM vAchayitvA.atha prokShayedyAgamaNDapam | vAstuhomaM tataH kuryAtsamIriNapade guruH || 27\.39|| paryagnikaraNaM tena vahninAtraiva kArayet | vedyUrdhve sthaNDilaM kR^itvA chAShTadroNaishcha shAlibhiH || 27\.40|| tadardhaistaNDulaishchaiva tadardhaishcha tilairapi | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 27\.41|| darbhairlAjaishcha puppaishcha paristIrya yathAvidhi | shayanaM kalpayettatra charbhajAdyairanukramAt || 27\.42|| jalAduttIrya deveshaM snAnavedyupari nyaset | bimbashuddhiM tataH kR^itvA tvala~NkR^itya yathAvidhi || 27\.43|| Alayantu pravishyAtha punaH puNyAhamAcharet | [vyapohya vastrakUrchAdIn mR^ijjalairabhiShechayet] skandasUktaM japitvA.atha pavamAnamudIrayan || 27\.44|| ayaM kumAramantreNa mAlAmantreNa deshikaH | shuddhAmbunA tu saMsnApya raktavastreNa veShTayet || 27\.45|| gandhapuShpAdibhiH pUjya hR^idayena tu mantrataH | kautukaM bandhayettatra skandashaktiM gurustathA || 27\.46|| padmamudrAM namaskArAM ShaNmukhIM darshayetsudhIH | naivedyaM dApayitvA.atha tAmbUlaM dApayed guruH || 27\.47|| maNDapaM vikirAn kShiptvA prokShayedardhyavAriNA | shayane shAyayedbimbaM prAkshirashchordhvavaktrakam || 27\.48|| shaktidvaya~ncha pArshve tu shAyayitvA yathAvidhi | (shaktidviya~ncha) vastreNAchChAdayetskandaM shaktidvayaM pR^ithak pR^ithak || 27\.49|| ayaM kumAramantreNa gandhapuShpAdinArchayet | sarvalakShaNasaMyuktAn kumbhAn sa~NgR^ihya deshikaH || 27\.50|| sasUtrAnudakopetAn sakUrchAnsApidhAnakAn | savastrAnpallavopetAn droNatoyana pUritAn || 27\.51|| shirobhAgeShu berANAM kumbha~ncha vardhanIdvayam | pa~ncharatnaM pradhAne tu vardhanyorhATakAmbujam || 27\.52|| sarvatra sarvakumbheShu vinyasettu vichakShaNaH | (suvarNa sarvakumbheShu) yAdR^ishaM pratimAkAraM tAdR^ishaM bhAvya buddhimAn || 27\.53|| dADimIpuShpasa~NkAshaM karaNDamakuTojvalam | ChannachIropavItodyatkaTisUtrairalakR^itam || 27\.54|| divyagandhAnuliptA~NgaM divyamAlAvibhUShitam | raktAmbaradharaM devaM pAdanUpurasaMyutam || 27\.55|| evaM dhyAtvA skandakumbhe tanmUlena samAvahet | sarvopachArasaMyuktamAsanAvaraNairyajet || 27\.56|| mahAvallIM devasenAM shyAmaraktasamaprabhe | saumyavaktre padmahaste vardhanyossvasvabIjakam || 27\.57|| paritashchAShTakumbhAMshcha pUrvAdyAshAsu vinyaset | jayantAkhyamagnishikhaM kR^ittikAputrasa.nj~nakam || 27\.58|| anantaraM bhUtapatiM senAnyaM guhasa.nj~nakam | hemashUlaM vishAlAkShaM tattannAmabhirarchayet || 27\.59|| naivedyaM chaiva pAnIyaM tAmbUla~ncha hR^idA dadet | pa~nchaikachaturastrINi pa~nchatrichaturastrayaH || 27\.60|| anena vidhinA kumbhAn pUrvAdyAshAsu vinyaset | pUrvoktena vidhAnena sarbakumbhAn samarchayet || 27\.61|| dashAyudhAni saMsthApya svasvanAmabhirarchayet | darpaNaM pUrNakumbha~ncha mayUraM yugmachAmaram || 27\.62|| (mayUraM chAmaradvayaM) shrIvatsaM svastikaM sha~NkhaM dIpo devo.aShTama~Ngalam | upavedyuparinyastvA ga~NgAdyAH samprapUjayet || 27\.63|| tR^iNabandhA~ncha kampA~ncha vaMshe stambhe yathAkramam | pR^ithivyAdIni tattvAni pUjayenmaNDape sudhIH || 27\.64|| maNDapa~ncha guhavyAptaM nirvighnaM bhAvya tatparam | R^igvedaM pUrvadigbhAge yajurvedantu dakShiNe || 27\.65|| pashchime sAmaveda~ncha udIchyAM dishyatharvaNam | mAlAmantraM skandasUktaM gAyatrIM pa~nchashAntikam || 27\.66|| AgneyAdiShu koNeShu japitvA mantravittamaiH | AchAryo mUrtipaissArdhaM homakarma samArabhet || 27\.67|| kArtikeyo vishAkhashcha guhashchaiva surAntakaH | senAnIH ShaNmukhashchaiva mayUravAhanastathA || 27\.68|| shaktipANiriti khyAtA ete vai chAShTa mUrtayaH | (chAShTa mUrtipAH) svanAmAdyakShareNaiva kuNDAnAM dakShiNe yajet || 27\.69|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | pAlAshakhAdirAshvattha vaTabilvAshshamI tathA || 27\.70|| plakShaH pashchAdapAmArga audumbara itIritaH | prAdhAnyAdagnikuNDAnAM samidho nava kIrtitAH || 27\.71|| samidAjyacharuM lAjaM yavaM saktu~ncha sarShapam | (yavaM veNu~ncha) tilaM mudgaM gulaM veNuM madhukShIraM punardadhi || 27\.72|| (gulaM chaiva) dravyANi dvAdashaitAni homayettu yathA kramam | (yathA vidhi) mUlabrahmaShaDa~Ngaishcha skandagAyatrimantrataH || 27\.73|| shatamardhaM tadardhaM vA pratyekantu hunetkramAt | mAte kumAramantreNa homayettu rasAhutiH || 27\.74|| (mAlAmantreNa mantrayo homayettu) kR^itvaivaM sarvakuNDeShu pUrNAntu shirasA hunet | sarvadravyasamAyuktaM havyavAheti ShoDasha || 27\.75|| (havyavAhena hAmayet) mUlamantreNa mantraishcha ShaDbhiH ShaDvAramAjyataH | jagadbhuveti ShaNmUrtimantreNaiva hunettataH || 27\.76|| ayaM kumAramantreNa juhuyAdA jyahomakam | (juhuyAdA ShoDashAhutiH) upoShito guruH pashchAdAtrisheShaM vyapohya cha || 27\.77|| mUrtipaissaha saMsnApya gururniyamatatparaH | (mUrtipaissaha sAsnAtvA) pUrvavadvArapUjAdi yAgadevAnsamarchayet || 27\.78|| AsanAvaraNAnAntu hutvApyekaikamAhutim | skandamUlena mantreNa shatamaShTottaraM hunet || 27\.79|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet | prAyashchittamaghoreNa homayet ShoDashAhutiH || 27\.80|| pUrNAhutiM tataH kR^itvA dhUpadIpAdikAndadet | prArthayitvA namaskuryAt balimantarbaliM kShipet || 27\.81|| bahirbaliM tataH kuryAt j~nAnakhaDgadharo guruH | AchAryaM pUjayetkartA vastrahemA~NgulIyakaiH || 27\.82|| deshikaM toShayeddevaM sannidhIkaraNAya cha | uttamaM dashaniShkantu madhyamaM saptaniShkakam || 27\.83|| adhamaM pa~nchaniShkantu deshikasya tu dakShiNA | tasyaivaM pa~nchamAMshaikaM mUrtipAnAntu dakShiNA || 27\.84|| jApakaM vAstuhotAraM tadardhenaiva toShayet | daivaj~naM shilpinashchaiva toShayenmUrtidhArivat || 27\.85|| bhaktAnAM parichArANAM yathAshaktistu dakShiNA | shayanAdbimbamutthApya snAnavedyuparinyaset || 27\.86|| mR^ijjalenaiva saMsnApya pashchAtpa~nchAmR^itAdibhiH | ratnodakaiH svarNatoyaiH shuddhodairgandhatoyakaiH || 27\.87|| namaka~nchamaka~nchaiva skandasUkta~ncha shAntikam | japitvA snApayet skandaM gandhapuShpAdinArchayet || 27\.88|| ghR^itaM shiro.arpaNaM kuryAddhemadUrvA~NkurAkShataiH | kalpitaM maNDapaM samyagala~NkR^itya visheShataH || 27\.89|| sarvAtodyasamAyuktaM vedaghoShasamanvitam | arghyapANiH purogachChedAchAryo mUrtipaiH saha || 27\.90|| sadAraputraH sabhrAtA yajamAno vrajedanu | harmyapradakShiNaM kR^itvA devaM maNDapamAnayet || 27\.91|| uktAla~NkArasaMyuktAn kumbhAnuddhR^itya deshikaH | mUrtipaishshirasAvAhya kuryAddhAmapradakShiNam || 27\.92|| devasyAgre krameNaiva sthaNDilopari vinyaset | mUrdhAdikalpite sthAneShvAdivarNA nnyasedguruH || 27\.93|| jagadbhuvAdiShaNmantraM ShaDvaktre vinyasedbudhaH | pa~nchabrahmaShaDa~NgAni tattatsthAneShu vinyaset || 27\.94|| mAtR^ikAM bindusahitAM devyora~NgeShu vinyaset | saikatriMshatkalAnyAsaM makuTAdikramAnnyaset || 27\.95|| muhUrtaM vIkShya daivaj~no gurave sannivedayet | prANAtprakR^itiyogaM tu j~nAtvA sthApanamA charet || 27\.96|| (sthApanamA rabhet) yathotkR^iShTakramaM j~nAtvA tathA saMsthApayedguruH | (yathotkR^iShTaM kR^itaM) kumbhAdbIjaM samAdAya berasya hR^idi vinyaset || 27\.97|| tatkumbhasthajalenaiva skandaM saMsnApayettataH | vardhanyorbIjamAdAya devyoshchUchukamadhyame || 27\.98|| vinyasya tu jalenaiva snApayechChaktikAdvayam | (vinyasya tat) mukulIM padmamudrAM cha ShaNmukhIM dhenumudrikAm || 27\.99|| shaktimudrAM namaskArAM darshayettuguhAya vai | jayantAdInyathAbhyarchya pIThe saMsnAparyabudhaH || 27\.100|| gandhatoyena saMsnApya bilvodaiH shuddhatoyakaiH | abhyarchyAdhArashaktyAdipa~nchAvaraNasaMyutam || 27\.101|| raktAmbarai raktAmAlyai raktagandhaishcha bhUShayet | pa~nchAvaraNahavirdadyAt yathAvibhavavistaram || 27\.102|| brAhmaNAnbhojayetpashchAt dInAnAthAMshcha pUjayet | ante mahotsavaM kuryAt vittashAThyaM na kArayet || 27\.103|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt | phalaM skandapratiShThAyAH sa~NkShepAchChR^iNu kaushika || 27\.104|| berasaMveshavedyAstu yAvantaH paramANavaH | tAvadvarShasahasrANi skandaloke mahIyate || 27\.105|| iti shrIkumAratantre chalaberapratiShThAvidhirnAma saptaviMshaH paTalaH | \section{28\. aShTAviMshaH paTalaH \- shaktyastrasthApanavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi shaktyastrasthApanaM shR^iNu | asurANAM vinAshAya surANAM rakShaNAya cha || 28\.1|| sarvalokahitArthAya sarvarakShAkarAya cha | AdishakteH samudbhUtaM shaktyastraM vishvavanditam || 28\.2|| patratrayaM vijAnIyAdichChAj~nAnakriyAtmakam | ichChAshaktirUrdhvapatraM j~nAnashaktistu madhyamam || 28\.3|| adhaHpatraM kriyAshaktirUpaM shaktyAyudhasya cha | trayo guNAstrayo devAstritattvaM cha trayo.agnayaH || 28\.4|| trayo vedA vasantyatra shaktipatratraye dvija | shaktitrayaM kathaM rAj~nAM bhavechChaktyarchanaM vinA || 28\.5|| sarvadevaiH sthitaM sAkShAt sarvadevAtmakaM param | sarve devAH priyaM yAnti shaktyAyudhasamarchanAt || 28\.6|| tasmAtsarvaprayatnena shaktiM saMsthApya pUjayet | svarNarAjatatAmairvA.apyAyasena shilA.api vA || 28\.7|| garbhagehasamottu~NgamuttamaM samudAhR^itam | (garbhadvAraHsamottu~NgamuttamaM) aShTabhAgaikahInantu madhyamaM munipu~Ngava || 28\.8|| saptAMshahInamadhamaM ratnimAtrAdathochyate | uttamaM vedaratni syAt triratnirmadhyamaM bhavet || 28\.9|| dviratnimAtramadhamaM shaktyutsedhaM prachakShate | (shaktyutsedhaM prashasthate) shaktiM kR^itvA tadutsedhaM pa~nchaShaNmAtrakAvadhi || 28\.10|| (shataM kR^itvA) bhAgaikaM yojayeddhImAn yAvattasya shubhodayam | laukikaM cheti shaktyastraM dvividhaM cha mahAmune || 28\.11|| bhUpAlavAstukartR^iNAmAnukUlyantu yaugikam | eteShAmeva rAShTrasya chAnukUlyantu laukikam || 28\.12|| (yaugikaM laukikaM cheti shaktyastraM dvividhaM smR^itaM) vimAne yaugikaM kuryAt yajetsarvatra laukikam | AyAme bhUtabhAgaikaM patrAyAmaM prashasyate || 28\.13|| patrAyAmaM tridhAbhajya patratrayaM prakalpayet | (patratrayaM vikalpanAt) AyAmasadR^ishavyAsaM dvAdashAMshonameva vA || 28\.14|| navAShTAMshaikahInaM vA patrANi chaturashrakam | pArshve koNAni kartavyamagraM tIkShNaM prakalpayet || 28\.15|| patratAre dashAMshaikaM patrasya ghanamIritam | tadghanArdhaM cha pArshva~ncha nishitaM vA prakalpayet || 28\.16|| patratArasya pa~nchAshaM sandhitAraM dvijottama | uparyupari patrANi R^ijvAkArANi kalpayet || 28\.17|| madhyapatre dvipArshve tu ShaDdalaM padmamAlikhet | athavAShTadalaM vA.api chaturdalamathApi vA || 28\.18|| patrANAM pAdamUle tu kuryAdvai kuNDalIkR^itam | tasyAdhaH phalakAM kuryAt patrANAM chApi mAtrataH || 28\.19|| (patrANAM ardha) tattAraM navadhA bhajya vyomAMshaM phalakAyatam | dvyaMshenAbjantu tasyAdhaH koNe.apyashvatthapatravat || 28\.20|| kartavyA phalakAntvevaM tadadhaH kalpayeddalam | phalakAyAstu vistAraM vibhajettu tathAMshakam || 28\.21|| ekAMshaM dalavistAramutsedhaM tatsamaM bhavet | phalakArdhaM ghaTAkAramutsedhaM syAttadardhakam || 28\.22|| tasyArdhaM kaNThadhAreNa kumbhaM kuryAddvijottama | pAdonakumbhadhAreNa tasyAdhastaTikA bhavet || 28\.23|| ghaTavattaTikAmAnaM tanmAnaM yugabhAjite | ekabhAgaM tataH kuryAt tatpramANena hIrikA || 28\.24|| (bhAgAntaraM tataH) hIrikAtha prakartavyaM meShadaNDamihochyate | tATikAyAstu vistAraM chaturbhAgaM tribhAgikam || 28\.25|| dArudaNDasya vistAraM tadardhaM lohadaNDakam | daNDamUle tu padmaM syAt vistAra phalakAsamam || 28\.26|| tadardhaM mAnamityuktaM tanmAnasya guhAtmake | (tanmAnaM guNabhAjite) ekAMshaM paTTikA j~neyA sheShAMshena kusheshayam || 28\.27|| vR^ittaM vA chaturashraM vA kArayettu kusheshayam | hIrikA samamAnena padmordhve paTTikAM sudhIH || 28\.28|| daNDaM sarvatra vR^ittaM syAt R^ijjvAkAramaninditam | shUlayogyeShu vR^ikSheShu shaktidaNDaM pragR^ihya cha || 28\.29|| sarvalakShaNasaMyuktaM shaktyAyudhaM prakalpayet | evaM lakShaNamAkhyAtaM pratiShThAM shR^iNu suvrata || 28\.30|| uttarAyaNakAle tu shuklapakShe shubhedine | pratiShThAdinapUrve tu kArayeda~NkurArpaNam || 28\.31|| chakShurunmIlanaM choktaM kuryAtkumbhAbhiShechanam | sarvAtodyasamAyuktaM sarvAla~NkArasaMyutam || 28\.32|| shaktyAyudhamala~NkR^itya kuryAdgrAmapradakShiNam | jalamadhye prapAM kR^itvA chatura shrasamanvitAm || 28\.33|| shApayettatra shaktyastraM phalakopari buddhimAn | paritaH kalashAnaShTau nyastvendrAdInsamarchayet || 28\.34|| chaturvedaishchaturdikShu kuryAdadhyayanaM tataH | prAsAdasyAgrataH kuryAnmaNDapaM chaturashrakam || 28\.35|| ShoDashastambhasaMyuktaM chaturdvArasamAyutam | chatustoraNasaMyuktaM darbhamAlAbhirAvR^itam || 28\.36|| maNDapaM navadhA kR^itvA madhyabhAge tu vedikAm | kuNDAni paritaH kuryAd dishAsu bidishAsu cha || 28\.37|| tryAshrANi cha ShaDashrANi kArayellakShaNaiH saha | IshAnashakrayormadhye pradhAnantu ShaDashrakam || 28\.38|| navakuNDavidhiH proktA pa~nchakuNDavidhiM shR^iNu | tryashrANi cha chaturdikShu pradhAnantu ShaDashrakam || 28\.39|| pashchime chottare vA.api snAnashvabhraM prakalpayet | gomayAlepanaM kR^itvA rajAMsi vinipAtayet || 28\.40|| maNDapaM bhUShyamatimAn puNyAhaM vAchayettataH | vAstuhomaM tataH kuryAt paryagnikaraNaM tataH || 28\.41|| vedyUrdhve sthaNDilaM kR^itvA chAShTadroNaishcha shAlibhiH | tanmadhye nalinaM likhya sAShTapatraM sakarNikam || 28\.42|| tadUrdhve shayanaM kalpya charmajAdyairanukramAt | jalAdUttIrya shaktyastraM snAnavedyoparinyaset || 28\.43|| [vastraM nItvAstrarAjAnAM shuddhiM kR^itvAShTamR^ijjalaiH | pa~nchagavyena saMsnApya skandasUktena mantrataH || gandhatoyaishshuddhatoyaishshuddhairuddhairiti bruvan | raktavastreNa saMveShTya hR^idA gandhAdibhiryajet ||] madhyordhvapatrayormadhye kautukaM vandhayeddhR^idA | shayane shAyayechChaktiM prAkashirashchordhvavaktrataH || 28\.44|| vachadbhuveti mantreNa gandhapuShpAdinArchayet | sarvalakShaNasaMyuktAn kumbhAn droNodapUritAn || 28\.45|| sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAnvAripUritAn | chaturdashaghaTAn gR^ihya hATakAbjasamanvitAn || 28\.46|| shakterdakShiNapArshve tu pUrvadakShiNapashchime | shaktaruttarapArshve tu trIn kumbhAnvinyasettataH || 28\.47|| (tu tAn) indrAdyAshAstvaShTakumbhAnevaM vedyoparinyaset | dakShiNasthitakumbheShu pUrvakumbhe shivaM yajet || 28\.48|| viShNu~ncha madhyame kumbhe brahmANaM pashchime ghaTe | uttarasthAnakumbheShu skandaM vai madhyame yajet || 28\.49|| pashchime tu mahAvallIM devasenA~ncha pUrvake | pArvatIM pUrvakumbhe tu AgneyyAntu sarasvatIm || 28\.50|| lakShmIM dakShiNakumbhe tu nairR^ityAntu vinAyakam | shAstA vAruNadigbhAge vAyavyAM dishibhAskaram || 28\.51|| some cha bhUmidevIM cha aishAnyAntu sumitrakam | tattadbIjAni vinyasya padmamudrAM pradarshayet || 28\.52|| dishAsvadhyayanaM kuryAchchaturvedairmahAmune | sthApako mUrtipaissArdhaM tato homaM samAcharet || 28\.53|| (homa samArabhet) agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | ashvatthodumbaraplakShavaTAH pUrvAdidikShu cha || 28\.54|| shamIkhAdirabilvAshcha mayUrAMshcha vidikShu cha | pradhAnasya palAshaM syAt samidhaH parikIrtitAH || 28\.55|| samidAjyacharUllAjAn saktuM chaiva tilaM tathA | sarShapaM mudgamASha~ncha payodadhimadhUni cha || 28\.56|| mUlabrahmaShaDa~Ngaishcha homayettu krameNa tu | shatamardhaM tadardhaM vA pratyekaM juhuyAtkramAt || 28\.57|| dravyAnte vyAhR^itiM kuryAt spR^iShTvA shaktestu mastakam | triyambakena mantreNa brahmajaj~nAnamantrataH || 28\.58|| idaM viShNviti mantreNa pratyekaM ShoDashaM hunet | jagadbhuveti mantreNa tathaiva munisattama || 28\.59|| mahAvallIM devasenAM pArvatI~ncha sarasvatIm | lakShmIM vinAyakaM shAstA raviM bhUmiM sumitrakAm || 28\.60|| eteShAM mUlamantreNa trayAhuti hunedbudhaH | pUrNAhuti~ncha shirasA sviShTakR^iteti homayet || 28\.61|| prAtaH kAle guruH snAtvA nityakarmavidhAya cha | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet || 28\.62|| AchAryaM pUjapetpashchAt gobhUvastrairdhanaMrapi | muhUrte sananuprApte pratiShThAM samyagAcharet || 28\.63|| shayanAchChaktimuddhR^itya vastrAdIni vyapohya cha | sarvAtodyasamAyuktaM snAnashvabhropari nyaset || 28\.64|| ghR^itaM shiro.arpaNaM kR^itvA shuddhAdbhiH snApya mUlataH | kumbhAnuddhR^itya shirasAvAhya dhAmapradakShiNam || 28\.65|| kR^itvA shaktyAyudhAgre tu sthApayetsthaNDilopari | shivAkhyAdbIjamAdAya vinyasedUrdhvapatrake || 28\.66|| viShNubIjaM madhyapatre tvadhaH patre chaturmukham | kumbhamadhye mahAsenaM vallIM chaiva tu dakShiNe || 28\.67|| tadvAme devasenA~ncha vinyasettu vichakShaNaH | pArvatIbIjamAdAya phalakAyAntu vinyaset || 28\.68|| vAgdevIbIjamAdAya phalakAndakShiNe nyaset | lakShmIbIjaM samAdAya phalakAM vAmapArshvake || 28\.69|| vighneshabIjamAdAya daNDAgre munisattama | shAstAraM bAjamAdAya taddishAyAntu vinyaset || 28\.70|| bhAskaraM bIjamAdAya daNDamadhye tu vinyaset | bhUmibIjaM samAdAya nyaseddaNDAgrapIThake || 28\.71|| sumitrabIjamAdAya daNDamadhye pravinyaset | tataH kumbhajalaishshaktiM tattatsthAne prapUjayet || 28\.72|| snapanaM kArayedagre yathAvibhavavistaram | brAhmaNAn bhojayetpashchAt dInAnAthAMshcha pUjayet || 28\.73|| evaM yaH kurute martyaH sa shatrUn jayati dhruvam | yuddhArambhe nR^ipaH kuryAt jayamApnotyasaMshayaH || 28\.74|| iti shrIkumAratantre shaktyastrasthApanavidhirnAma aShTAviMshaH paTalaH | \section{29\. ekonatriMshaH paTalaH \- garbhanyAsavidhiH} garbhanyAsavidhiM vakShye shR^iNuShva munipu~Ngava | prAsAde maNDape chaiva prAkAre gopure tathA || 29\.1|| parivArAlaye shastaM vinyasetsapade sudhIH | sarvatrAdyeShTakAmeva garbhanyAsamiti smR^itam || 29\.2|| prAsAde pAdukordhve cha paTTikopari vinyaset | maNDapeShu cha sarveShu dakShiNe stambhamUlake || 29\.3|| dvAradakShiNabhittau vA dakShiNastambhamUlake | sabhAyAmaM vishAlAya dakShiNastambhamUlake || 29\.4|| yadvAstu garbhasaMyuktaM vastu tatsampadaM padam | tadardhabhAjanaM kAryaM sarvalakShaNasaMyutam || 29\.5|| sauvarNaM rAjataM tAmraM kAMsyaM vA garbhabhAjanam | padAsamantu vistAraM bhAjanasya mahAmune || 29\.6|| ShaTsaptAShTA~NgulA vA.api hInaM madhyamamuttamam | chaturvaNaM samaM kuryAt vistAreNa samopamam || 29\.7|| chaturbhAgaikahInaM vA tribhAgaikavihInakam | tattadagnyaMshamAnena pidhAnaM tamya kArayet || 29\.8|| yavamAtrantu vistAraM tayorbhitti samambhavet | pa~nchaviMshatikoShThaM vA navakoShThayutantu vA || 29\.9|| koShThabhittisamutsedhaM bAhyAtpAdavihInakam | tadvistAraM tadardhaM syAtsarvadoShavivarjitam || 29\.10|| garbhamastreNa sa~NkShAlya hR^idAbhyukShya cha tatsudhIH | prAsAdAgre dvipArshve cha maNDapaM kalpya bhUShayet || 29\.11|| bhUtaShaTkaM munishreShTha kanyasAdi krameNa tu | tanmadhye vedikAM kuryAt ratnimAtrasamuchChrayAm || 29\.12|| chaturdikShu cha kuNDAni chaturashrANi kalpayet | sthaNDilaM vA.api sarvatra kalpayetkalpavitamaH || 29\.13|| vedyUrdhve sthaNDilaM kuryAttilataNDulashAlibhiH | tatra padmaM samAlikhya sAShTapatraM sakarNikam || 29\.14|| vinyaseddhR^idayenaiva tanmadhye garbhabhAjanam | teShu koNeShu sarveShu madhye kUTAkSharaM nyaset || 29\.15|| yakArAdihakArAntaM parito.aShTAsu vinyaset | tadbAhyakoShThe pUrvAdi vinyaset ShoDashasvarAn || 29\.16|| mANikkaM syAnmarakataM nIle sphaTikameva cha | pUrvAdiShu chaturdikShu vaiDUryaM mauktikaM punaH || 29\.17|| puShparAgaM pravAla~ncha vahnikoNAdiShu nyaset | pAradaM dhAturAga~ncha gairika~ncha manaH shilAm || 29\.18|| a~njanaM haritAla~ncha mAkShika~nchAdbhutaM tathA | saurAShTraM vinyasetteShAM pUrvAdiShu gurUttamaH || 29\.19|| kA~nchanaM rajataM tAmramArakUTamapi trapu | kAMsyaM sIsamayashchaiva pittala~ncha tathA nyaset || 29\.20|| evaM navasu koShTheShu vinyasya cha mahAmune | shAlikodravanIvArapriya~NgutilasarShapAn || 29\.21|| yavaveNukuluttha~ncha tathA niShpAvamADhakam | godhUmaM mAShamudga~ncha shyAmakaM kuShTha ShoDasha || 29\.22|| pUrvAdiShu kramAnnyastvA padmamutpalameva cha | badarI musala~nchApi rAtriM hrIberameva cha || 29\.23|| ushIra~ncha kusheru~ncha dikShu pUrvAdiShu nyaset | viShNukrAntiM sahAdevIM gokShIraM bilvameva cha || 29\.24|| shamIpatramapAmArgaM kadamba~ncha vidikShu cha | parvate cha nadItIre valmIke karkaTAvaTe || 29\.25|| dantidante vR^iShe shR^i~Nge sasyakShetre taDAgake | halodumbaramUle cha dashamR^idgrAhya buddhimAn || 29\.26|| pUrvAdiShu cha koShTheShu sarveShvatra kramAnnyaset | chaturdikShu svastikAkShamAlAM shakti~ncha kukkuTam || 29\.27|| mayUraM vA suvarNena madhyame gajameva cha | evaM sampUjya vidhivat pratikoShThaM tadakSharaiH || 29\.28|| vidhAya cha vidhAnena phaNIndraM sheShamarchayet | raktasUtraM tato badhvA navavastreNa veShTayet || 29\.29|| tato homaM prakartavyamagnikAryoktamArgataH | skandasya mUlamantreNa palAshasamidhA hunet || 29\.30|| AjyaM charuM tathA lAjaM tilaM sarShapameva cha | yavaM chaiva ShaDa~Ngena juhuyAnmunipu~Ngava || 29\.31|| shatamardhaM tadardhaM vA homayenmantravittamaH | sarvadravyAvasAne tu tattanmantreNa saMspR^ishet || 29\.32|| garbhabhANDaM dvijashreShTha phaNIndrAya nivedayet | havissarvopadaMshAdyaM pUrNAM mUlena homayet || 29\.33|| sumuhUrte sulagne tu shAntAtmA deshikaH shuchiH | sarvAtodyasamAyuktaM sarvama~NgalasaMyutam || 29\.34|| garbhabhAjanamutthApya proktasthAne samAvaTe | vinyasya mUlamantreNa sarvadravyasamAyutam || 29\.35|| shilpinA kArayetkarma yathA dR^iDhatarantathA | alAbhe garbhagole tu dakShiNAvartasha~NkhakaiH || 29\.36|| dale vA bhAjanaM sarvaM vastu nikShipya kaushika | sarvakarma yathA pUrvaM kR^itvA tadvinyasedbudhaH || 29\.37|| rAtrau garbhamahanyeva sthApayetprathameShTakAm | dakShiNAM gurave dadyAttoShayechChilpinA tathA | shubhepsibhiH prakartavyaM garbhanyAsaM vidhAnataH || 29\.38|| iti shrIkumAratantre garbhanyAsavidhirnAma ekonatriMshaH paTalaH | \section{30\. triMshaH paTalaH \- AdyeShTakAvidhiH} AdyeShTakAvidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | garbhopari nidhAyAtrA.avaTe prathameShTakAm || 30\.1|| garbhAdhastAttu vA sthApya shvabhre pa~nchadvayAMshake | yadyatsthAnantu garbhasya tatrasthA prathameShTakA || 30\.2|| mudga~ncha dhAnyalohaishcha dhAturatnauShadhAdibhiH | gandhaishcha vividhairbIjairvinyasetprathameShTakAm || 30\.3|| shilAmayA shilAgehe iShTakA tviShTakAgR^ihe | garbhabhAjanabhUstArA vistAradviguNA matA || 30\.4|| vistArArdhaghanAmAsat harmyeShu chaturiShTakA | aShTau cha dvAdashasthApya madhyame.apyuttare gR^ihe || 30\.5|| R^ijudIrghA~NgulanyAsaM dvisa~NkhyAnasi vinyaset | asamA~NgularekhAvat padmarekhA napuMsakam || 30\.6|| R^itA tatra yathApUrvaM tathaiva sthApaneShTakAm | sarvalakShaNasaMyuktAM raktavarNA tataH shubhAm || 30\.7|| iShTakAM kShAlayedadbhiH prokShayedastramantrataH | maNDape sthaNDilaM kalpya tilataNDulashAlibhiH || 30\.8|| tanmadhye padmamAlikhya nyasettasyoparIShTakAm | yakArAdivakArAntaM praNavena samanvitAm || 30\.9|| shAlipiShTarasenaiva likhitvAchChAdya vastrataH | gandhapuShpAdinAbhyarchya mUlamantreNa deshikaH || 30\.10|| kuNDe vA sthaNDile vA.api homayenmunipu~Ngava | sviShTakR^ittsviShTamagneti pUrvAntu shirasA hunet || 30\.11|| prabhAte sthApayedvidvAn garbhordhve prathameShTakAm | dakShiNAyanakAle tu sumuhUrte sulagnake || 30\.12|| vahnirAkShasavAyvIshakoNeShu chaturiShTakAm | kramashaH sthApayedvidvAnsarvakAmArthasiddhaye || 30\.13|| AlasyenAtha mohena kuryAchchettu gR^ihAdikAm | AdyeShTakAM vinA vipra dAridraM tatra tiShThati | tasmAtsarvaprayatnena kartavyA prathameShTakA || 30\.14|| iti shrIkumAratantre AdyeShTakAvidhirnAma triMshaH paTalaH | \section{31\. ekatriMshaH paTalaH \- prAsAdalakShaNavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi prAsAdasya tu lakShaNam | hastamAnena kartavyaM prAsAdaM munipu~Ngava || 31\.1|| mAnamAtrA~NgulaM mUlaM berA~Ngulamiti tridhA | teShu mAnA~NgulaM grAhyaM graste hastaM vadAmyaham || 31\.2|| kiShkuhasta iti proktaM tachchaturviMshama~Ngulam | prAjApatyaM pa~nchaviMshada~NgulaM parikIrtitam || 31\.3|| ShaDviMshatidhanurmuktiH saptaviMshaddhanurgraham | chaturviMsheShu hasteShu prAjApatyena hastataH || 31\.4|| devatAyatanaM kAryaM vAstushAstravishAradaiH | dvihastAddashahastAntaM bhavatyekatalasya tu || 31\.5|| bhUtAdimanuhastAntaM dvitalasya vishAlataH | tritalaM saptahastAdi ShoDashAntaM prakIrtitam || 31\.6|| tathaivaM munishArdUla trayodashakarAdi cha | dvAviMshaddhastaparyantaM chaturbhUmerudAhR^itam || 31\.7|| pa~nchadashakarAyAmahInaM kShudravimAnakam | (pa~nchAshatkarAyAmahInaM) teShAM tu~NgaM pravakShyAmi shR^iNu kaushika suvrata || 31\.8|| vyAse saptakR^itampa~Nktitu~NganAmnA tu shAntikam | atyarthaM pauShTikaM j~neyaM pa~nchame.aShTau jayapradam || 31\.9|| adbhutaM satipAta~ncha dviguNaM sarvakAmikam | dviguNAdadhikaM pAde ardhochchaM sarvakAmikam || 31\.10|| saptapAdyaShTapa~NktyAdi yAvatsapta tu hastataH | dvidvihastavivR^id.hdhyAdi saptaviMshatibhedakam || 31\.11|| vedAdidvAdashAntAnAM tAlAnAM dhAmavistR^itam | (devAdidvAdashAntAnAM) pratyekaM tritrimAnaM syAduttamAdyuttamakramaiH || 31\.12|| trayoviMshashchaturvishakarAchChaktikarAntakam | tritrihastavivR^id.hdhyA tu saptaviMshatihastakam || 31\.13|| teShAM grahANAmuttu~NgamuttamAdyuttamakramaiH | trayodashachatuShpa~NktihastaM ShaTShaShTikAvadhi || 31\.14|| dvidvihastavivR^id.hdhyA tu saptaviMshatpramANakam | devAdidvAdashAntAnAM tAlAnAM harmyavistR^itam || 31\.15|| saptadashAShTapa~NktyAdi ShaNNavatyantahastakam | tritrihastavivR^id.hdhyA tu trinavottu~NgamIritam || 31\.16|| madhyakrame vimAnAnAmuttamAditrayastrayaH | idaM pa~NktisamArabhya dvidvihastavivardhanAt || 31\.17|| ShaTpa~nchAshatihastAntaM chaturviMshatpramANakam | bhUtAdidvAdashAntAnAM tAlAnAM harmyavistaram || 31\.18|| saptadashAShTapa~NktyAdi saptAshItikarAntakam | tritrihastavivR^id.hdhyA tu chaturviMshatitu~Ngakam || 31\.19|| alpakrame vimAnAntamuttamAditrayaM trayam | vistAraM stambhato bAhye janmAt stUpyantanuttamam || 31\.20|| athavA shikharAntaM vA vimAnAnAM samunnatim | saptatyA hastavistArAt shatahastasanuchChrayAt || 31\.21|| vinaShTatvaMshakaM mAnaM sarvathApi cha varjayet | teShu teShvaShTamAnena garbhagehaM prashasyate || 31\.22|| vyAsAyAmaM samUheShu valmashuddha samIkShate | vasudvArAgnibhirhitvA ravipa~NktyAShTabhirbhavet || 31\.23|| Ayavyaya~ncha yonissyAd vasubhirguNite punaH | hR^itvA cha saptaviMshadbhiH sheShamakShaphala punaH || 31\.24|| nAbheH saptahR^itaM pAraM triMshadvyApte tithirvadet | AyAdhikaM shubhairyuktaM kalpayetkalpavittamaH || 31\.25|| veshmatAre tribhAgaikaM pa~nchabhAge guNAMshakam | saptabhAge chaturthAMshaM navAMshe pa~nchabhAgakam || 31\.26|| rudrAMshe saptabhAga~ncha trayodashasu sapta cha | pakShapakShasu bhAga~ncha saptadarshanadhAvakam || 31\.27|| (bhAga~ncha dashavibhAgakaM) gehArdhaM garbhagehasya uktaM madhyavishAlakam | garbhagehachaturthAMshaM madhye dvAravishAlakam || 31\.28|| vistAradviguNotsedhaM yatheShTaM dishi kalpayet | agrato maNDapaM kuryAt garbhagehasamena vA || 31\.29|| tripAdaM vA tadardhaM vA tadeva hyardhamaNDapam | tripAdepAdamadhye.ardhaM tvantarAlaM vidhIyate || 31\.30|| mahAmaNDapameteShAM samAyAmaM tadagrataH | chaturtha~nchAtha hInaM vA mahAmaNDapavistR^itam || 31\.31|| dvArotsedhArdhavistAramuttamadvAramuchyate | tadutsedhaguNAMshaikaM hInaM madhyamamuchyate || 31\.32|| adhamaM dvAdashaM hInaM syAchChikhAgatavistaram | Urdhvodumbaramadhye tu vAmapArshve cha dakShiNe || 31\.33|| shriyaM sarasvatIM chaiva vighneshaM kArayed budhaH | pArshveShu dvAradesheShu dvArapAlau pratiShThayet || 31\.34|| prAsAdabhittikoShTheShu dakShiNoda~NpratIchiShu | subrahmaNyaM guhaM chaiva pashchime skandasaMsthitam || 31\.35|| skandasya maNDape pArshve dakShiNe tu vinAyakam | durgAM chaivottare bhAge sthAnakAsanameva vA || 31\.36|| AsamantAttathopetaM rUpANyapi vidhIyate | evaM mUlatale proktamuparyupari vakShyate || 31\.37|| purandaraM nyasetpArshve subrahmaNya~ncha dakShiNe | pashchime varuNa~nchApi skandaM vA vinyased budhaH || 31\.38|| uttare tu vidhAtAraM guhaM vA dhanadantu vA | evaM dIrghatalaM pArshve pa~Nktitale marudgaNAn || 31\.39|| tale.amarAH surAn siddhAn gandharvAdimunIshvarAn | grIvAdhastAd vR^iterUrdhve koNe koNe.api vinyaset || 31\.40|| nAgaraM drAviDaM chaiva vesara~ncha kR^itAmatam | chaturashraM sAdhanAshraM nAgarAdya~Ngameva cha || 31\.41|| aShTAshra~ncha ShaDashra~ncha tadAyAmayutantu vA | drAviDaM vyomanirdiShTamadhivesaramuchyate || 31\.42|| eka~ncha dvekanetraikaM tattanmUlArdhakandharam | prastaraM pAdashiShTAnAmekabhUtivitAnakam || 31\.43|| triShuvatpa~nchachaikadve vedAnardhaikabhAgataH | adhiShThAnA~Nghrima~nchA~NghriprastaraM vedikAgalam || 31\.44|| shikharaM stUpikA kuryAt bhAgamaMshe dvibhUmikam | maharShe bhavane tu~Nge chaturviMshatibhAjite || 31\.45|| dvayavedidvibhAgaishcha pAdona~nchaturashrataH | ekArdhaM chaikabhAgaikaM saikabhAgArdhabhAgekam || 31\.46|| ekaM dvyardhaikabhAgaishcha pAdAdhAra~ncha pAdakam | prastAraM triprastara~ncha pAdaprastaravedikam || 31\.47|| gala~ncha shikharaM kumbhaM tritale tu yathA kramam | ekadvitrichatu pa~nchaShaTpa~Nkte tu tale matam || 31\.48|| bhUtaShaT saptabhittishcha dvitale kalpayed budhaH | dvitale saptadigdvAradashA~NgaiH kumbhabhittayaH || 31\.49|| evaM bhittividhaM proktaM yuktyA yu~njItaH buddhimAn | upapIThAdi vargANAmala~NkArANi yAni cha || 31\.50|| vistAra~ncha purA vipra mayA cha kathitaM tava | tanmArgeNa prakartavyaM sarvalakShaNasaMyutam || 31\.51|| adhiShThAnAdivargADhyaM shilAkUTAdishobhitam | kShudranADI mahAnADI haMsamAlAvimaNDitam || 31\.52|| sarvAla~NkArasaMyuktaM yathoktApratimairyutam | ala~NkAraishcha nAmAni vakShye.ahaM vaijayantikam || 31\.53|| shrIbhogaM shrIvishAla~ncha svastibandhantathaiva cha | shrIkaraM hastipR^iShTha~ncha skandakUTa~ncha kesaram || 31\.54|| evameva tale nAma dvitale nAma vakShyate | svastika~nchAtisaundaryaM kailAsaM parvatantathA || 31\.55|| svastibandha~ncha kalyANaM pa~nchAdhaM viShNukAntakam | suma~Ngala~ncha gamyAraM hastapR^iShThaM manoharam || 31\.56|| tathaiveshvarakAnta~ncha vR^ittakauberakAntakam | dvitalaM pakShanAmAni etAni bahubhUmiShu || 31\.57|| eteShvaShTau yathAyogyaM prAsAdaM kalpayed budhaH | susnigdhaM sudR^iDhaM kuryAt vittashAThayaM na kArayet || 31\.58|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt | asau tu kurute pUrvAn trisaptakulajAn dhruvam || 31\.59|| sarvAnkAmAniha prApya yugAnAmekasaptatiH | modate chApsaragaNairvimAne sarvakAmike || 31\.60|| puNyabhUmiM tataH prApya putrapautravivardhanam | ekaviMshatkulaM vipra sAmrAjyaM samavApnuyAt || 31\.61|| iti shrIkumAratantre prAsAdalakShaNavidhirnAma ekatriMshaH paTalaH | \section{32\. dvAtriMshaH paTalaH \- mUrdhneShTikAvidhiH} shR^iNuShva munishArdUla vakShye mUrdhneShTikAvidhim | prAsAdamUrdhnA vidhinA prApya mUleShTakAH shubhAH || 32\.1|| iShTakAstAshchatasraH syustAsAM lakShaNamuchyate | shilAgR^ihe shilArUpA iShTakA iShTakAgR^ihe || 32\.2|| iShTakAbhishcha bhUmishre ShoDashA~NgulamAyatA | tadUrdhve tArasaMyuktA tasyArdhaghanasaMyutA || 32\.3|| iShTakAyAmamadhye vA ShoDashA~NgulavistR^itAH | tadardhaghanasaMyuktA dvayArdhArdhA~NgulakShayA || 32\.4|| kAlamitre pradhAnAdi j~nAtvA tu grahamUlakam | stUpidaNDena saMyuktaM kuryAnmUrdhneShTakAstathA || 32\.5|| stUpidaNDochitA vR^ikShA khadirAsanashishupAH | sAlachandanavR^ikShAshcha tintriNIsArameva cha || 32\.6|| prAsAdapAdatulyaM vA tadviShkampasamaM tu vA | tadvattu~NgaguNAMshaikamUle tu chaturashrakam || 32\.7|| tadUrdhvAMshadvayaM vR^ittaM kuryAdanukR^ishaM yathA | agre vyomA~NgulAnAha meyaM kR^itvA tadardhakam || 32\.8|| tataH pAdaM prayu~njIta tattale triguNAyatam | vistArArdhaghanopetaM taddR^iDhaM sudR^iDhaM tathA || 32\.9|| lohena kArayedvidvAn sthUpidaNDaM visheShataH | kShAlayitvAmbhasA samyak prokShayedastramantrataH || 32\.10|| yakArAdivakArAntamiShTakAsu chaturShvapi | vilikheddhAturAgeNa piShTanaiva sitena vA || 32\.11|| puNyAhaM vAchayitvAtha kautukaM bandhayetsudhIH | suvarNaM rajataM vA.api kShaumaM kArpAsakantu vA || 32\.12|| maNDapaM chAdhivAsArthaM kArayellakShaNAnvitam | kR^itvA navapadaM tatra tanmadhye vedikAyutam || 32\.13|| tAlamAtrasamutsadhAt darpaNodarasannibham | vedikAyAshchaturdikShu kuNDe vA sthaNDile.api vA || 32\.14|| chaturashrANi kuNDAni sarvANi parikalpayet | chaturardvArasamAyuktaM chatustoraNabhUShitam || 32\.15|| AshAdhvajasamAyuktaM vitAnairupashobhitam | darbhamAlAsamAyuktamaShTama~NgalasaMyutam || 32\.16|| ma~NgalA~NkurasaMyuktaM bahUpaskArashobhitam | gomayAlepanaM kR^itvA puNyAhaM vAchayettataH || 32\.17|| vAstuhomaM prakurvIta paryagnikaraNaM tataH | tanmadhye sthaNDilaM kR^itvA shvetataNDulashAlibhiH || 32\.18|| padmamaShTadalaM likhya darbhaishchaiva paristaret | iShTikAM vinyasenmadhye vastreNAchChAdya deshikaH || 32\.19|| daNDordhve kUrchamAbadhvA mUle vastreNa veShTayet | iShTikAM parivinyasya kAntena madhunArchayet || 32\.20|| sthApayechcha tataH kumbhAn sarvalakShaNasaMyutAn | sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAnvAripUritAn || 32\.21|| madhyAdIshAnaparyantaM vinyasennavakumbhakAn | teShu madhye guhaM cheShTvA dikpAlAnparito yajet || 32\.22|| agnikAryoktamArgeNa homaM kR^itvA vichakShaNaH | puruShaM pUrvakuNDe cha dakShiNe.aghorameva cha || 32\.23|| sadyojAtaM tu varuNe vAmadevaM tathottare | gandhAdyairarchayeddhImAn tattanmantramanusmaran || 32\.24|| palAshakhAdirAshvatthavaTAH pUrvAdidikShu cha | samidAjyacharUMshchaiva lAjasaktutilaM tathA || 32\.25|| dadhikShIragulaM chaiva pratyekantu shatAhutiH | mUlena cha ShaDa~Ngena skandagAyatrimantrataH || 32\.26|| ayaM kumAramantreNa homayenmunipu~Ngava | dravyAnte kIlakaM spR^iShTvA vyAhR^itirjuhuyAttataH || 32\.27|| AjyenAghoramantreNa sarvatrApi shatAhutiH | tataH kumbhasthitAnAM tu pratyekaM ShoDashAhutiH || 32\.28|| rAtrisheShaM vyapohyAtha guruH prAtaH samutthitaH | kR^itanityavidhistatra soShNIShassottarIyakaH || 32\.29|| kumbhAnabhyarchya vidhinA pUrNAntu shirasA hunet | sumuhUrte sulagne tu sarvadoShavivarjite || 32\.30|| pUjito yajamAnena gobhUmidhanakA~nchanaiH | santuShTahotR^idaivaj~nashilpibhiH saha deshikaH || 32\.31|| utthApya cheShTikAM kIlaM yajamAnAdibhiH sudhIH | sarvAtodyasamAyuktaM kR^itvA dhAmapradakShiNam || 32\.32|| Aropyopari tanmUrdhni randhraM nirandhrakaM tathA | vaiDUryaM sphaTikaM muktA vajraM vai puShparAgakam || 32\.33|| madhyAdIshAnaparyantaM skandalokeshabIjakam | vinyasyaiva shakunyAdinavashaktiryajedbudhaH || 32\.34|| tasyordhve kIlakaM nyastvA shikharArdhapramANakam | tanmantrakaM samuchchArya datvA datvA tu nishchalam || 32\.35|| sthApitAn navakumbhAMshcha samAnIya yathAkramam | tatkIlaparitashchApi prokShayetsarvamantrataH || 32\.36|| stUpyaMshamUrdhvataH kR^itvA sheShaM tatra prayojayet | evaM yaH kurute martyaH sarvalokAnavApya cha | dehAnte gaNapo bhUtvA skandaloke mahIyate || 32\.37|| iti shrIkumAratantre mUrdhneShTikAvidhirnAma dvAtriMshaH paTalaH | \section{33\. trayastriMshaH paTalaH \- prAkAralakShaNavidhiH} parivAraniveshArarthaM rakShArthaM shobhanArthakam | prAkAraM paritaH kR^itvA shilpeShTikayApi vA || 33\.1|| (paritaH kuryAt) mUlaprAsAdavistAraM tadardhaM vA vichakShaNaH | daNDamityatra sa~Nkalpya taddaNDenaiva kalpayet || 33\.2|| mUlaprAsAdapArshve tu daNDenaikena mAnataH | antarnirmalaM kuryAt pArshveShu cha mahAmatiH || 33\.3|| dvidvidaNDavivR^idhyA tu daNDabhArasya vistR^itam | tatpArshveShu tridaNDena pratyAhAraM prakalpayet || 33\.4|| tasya pArshveShu matimAn chaturdaNDena mAnataH | mahAmaryAdikaM kuryAt tatpArshveShu dvijottama || 33\.5|| pa~nchadaNDavivR^id.hdhyA tu pa~nchaprAkAramuchyate | chaturashrakamekena mukhAyAma prachakShate || 33\.6|| pAdAdhikyamathAtyarthapAdonadviguNantu vA | dviguNaM dviguNArdhaM vA triguNaM vA chaturguNam || 33\.7|| mukhAyAmamiti proktaM prAkArANAM visheShataH | sAlaM kShudrAlpaharmyANAmanyamAnena kathyate || 33\.8|| stUpyA sArdhaM pramANena prathamaM sAlamIritam | dviprakAraM dvihastaishcha trisAlaH pa~nchahastakaH || 33\.9|| tasmAtsaptakaraireva chaturthaM sAlamIritam | navahastantu paritaH tatsamaM pa~nchasAlakaH || 33\.10|| madhyamAnaM satArArthaM prathamaM sAlamIritam | tasmAtpa~nchakaraireva dvitIyaM sAlamIritam || 33\.11|| saptahastaM tritAlaM syAt navahastaishchaturthakam | rudrahastena kartavyaM pa~nchamaM sAlameva cha || 33\.12|| uttamAnAM satArAkhye prathamaM sAlamIritam | tasmAtsarvakareNaiva prAkAra~ncha dvitIyakam || 33\.13|| navahastaistritAlaM syAt rudrahastaistu tAlakam | trayodashakareNaiva pa~nchamaM sAlamIritam || 33\.14|| evaM kShudAlpamadhyAnAmuttamAnAM vidhIyate | etena dviprakartavyaM pUrvoktena krameNa vA || 33\.15|| prAkAraH paritaH kuryAt mukhAyAma~ncha pUrvakam | bhityantarasya mAnena bhittimadhyena vA punaH || 33\.16|| bAhye tu navatAlaM syAt mAnase mAnavittamaH | asya prAkArabhitteshcha viShkambhaM sArdhahastakam || 33\.17|| tasmAt trayA~NgulAdhikyAddvihastA~ncha yathAkramam | pa~nchAnAmapi sAlAnAM bhittiviShkambhamIritam || 33\.18|| tattadviShkambhamAna~ncha triguNA cha chaturguNA | prAkArodayamuddiShTaM svAtmAMshenAgravistaram || 33\.19|| uttarArdhochChritaM vA.api kumbhamadhyaM tatochChritam | kShudrAlpAnAM tu sAlAnAM bhittihastapramANakam || 33\.20|| sArdhahastAvadhiryAvat vardhayetpUrvavatkramAt | yathAyogyamala~NkAraM tathaiva parikalpayet || 33\.21|| R^ijubhittiyutaM vA.api budbudArdhendushIrShakam | ChatrAkAradharo vA.api prAkAraM parikalpayet || 33\.22|| bhittinyAsasamaM vA.api pAdArdhAdhikameva vA | shIrShottu~Ngantu sAlAnAmeteShAmantarAlakam || 33\.23|| ekadvitritalairyuktaM kuryAdAvR^itimaNDapam | mAnAntaM bAhyabhityuchchaM yathAkramaM talAntakam || 33\.24|| mUlasadmottarArdhaM vA prastAraM tattathApi vA | khaNDaharmyottarArdhaM vA shikharonnatameva vA || 33\.25|| ubhayoH sAlarUpaM vA kalpayetsAlashIrShake | yatheShTadikShu sAleShu dvAraM yuktyA prakalpayet || 33\.26|| gopuraM tatra tatraiva kalpayedvidhipUrvakam | antarhAre tathAchAnye vahnau syAddhavyakoShThakam || 33\.27|| prAsAdasya dvipArshve tu devasenA cha vallikam | vahnigopurayormadhye dhanadhAnyAlayaM bhavet || 33\.28|| yAmye tujinashAlA cha puShpamaNDapameva cha | nairR^ityAmastrashAlA cha vAhanAvAsameva cha || 33\.29|| vAruNe vAyave chaiva shayanasthAnamIritam | AsthAnamaNDapaM saumye tatra pUrvakR^itAlayam || 33\.30|| aishAnye yAgashAlAM tu vApIkUpaM tu tatra vai | aishagopurayormadhye vAdyasthAnaM dvijottama || 33\.31|| evaM yaH kurute martyaH sarvapApaiH pramuchyate | athaivaM tArayetpUrvAn trisaptakulajAnapi || 33\.32|| sarvAnkAmAniha prApya putrapautrAdisaMyutaH | janmaikaviMshatiM vipra sAmrAjyaM samavApnuyAt | skandalokaM tataH prApya skandena saha mAdate || 33\.33|| iti shrIkumAratantre prAkAralakShaNavidhirnAma trayastriMshaH paTalaH | \section{34\. chatustriMshaH paTalaH \- parivAravidhiH} parivAravidhiM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | parivAravimAnAnAM mAnaM garbhagR^ihArdhakam || 34\.1|| [tattribhAge cha mAnaM vA pAdabAhyaM prakalpayet | trichatuHpa~nchaShaTsaptahastairvA harmyavistaram ||] tatrabhAgaH prakartavyo yathA yuktivashAdbudhaiH | (sarvaira~NgaiH prakartavyaH yethA) prAsAdamaNDapasabhA shAlAkArArdhayogyakam || 34\.2|| ekadvitritalaM kuryAt parivArAlaye budhaH | parivArAmarotsedhAH pratimAlakShaNoktavat || 34\.3|| sarvalakShaNasaMyuktaM sthAnakAsanameva cha | shivaM viShNuM vidhAtAraM vighneshaM guhameva cha || 34\.4|| pa~nchamUrtiM vijAnIyAdevameva vichakShaNaH | ete sarve surAH proktAH sarvakAraNakAraNam || 34\.5|| vishvarakShakarA hyete tasmAt sevyA surottamaiH | etasmAt parivArAttu sarvadevasurottamAH || 34\.6|| aShTau tu dvAdasha punaH parivArastu ShoDasha | dvAtriMshatparivArAMshcha vakShye.ahaM shR^iNu kaushika || 34\.7|| gehe navapadaM kR^itvA madhyabhAgAdbahiHkramAt | prA~Nmukhe tu gajaM sthApya vahnau shAstArameva cha || 34\.8|| yame pitAmahaM saptamAtaro nirR^ite punaH | jyeShThAdevIM jaleshe cha vAyau durgAM pratiShThayet || 34\.9|| some vai kShetrakaM proktamaishAnyAntu sumitrakam | aShTau ta parivArAssyurathadvAdasha kathyate || 34\.10|| pa~nchapa~nchapadaM kR^itvA madhye navapadAdbahiH | gajaM vidhimagastyaM cha nAradaM cha chaturdishi || 34\.11|| pashchAtsUryapade vahnau yame rakShasi vAruNe | vAyau saumye tathaishAnye kramAdetAn pratiShThayet || 34\.12|| sUryaH shAstA yamashchaiva mAtaro varuNastathA | durgAshrIdasumitrAshcha dvAdashaite prakIrtitAH || 34\.13|| ShaTkaShaTkapadaM kR^itvA tanmadhye ShoDashAdbahiH | gajaM vidhimagastya~ncha nArada~ncha chaturdishi || 34\.14|| aishe jayante bhAnau cha vahnau cha vidadhe pade | bhR^i~Ngo rUpo nairR^ite cha sheSho vAyupade punaH || 34\.15|| mukhyAshchAbhyudite bhAge sumitraM shashibhAskarau | shAstAra~ncha mahAlakShmIM bhAratIM saptamAtaram || 34\.16|| shukraM bR^ihaspatiM durgAM ditidevIM tathAditim | sthApayetkramasho vidvAnete ShoDashadevatAH || 34\.17|| saptasaptapadaM kR^itvA madhye navapadAdbahiH | sAvitrendrajayerudrajaye chaivApavatsakaH || 34\.18|| shriyaM bhUmiM tathA jyeShThAM bhAratIM cha pratiShThayet | Arye cha vAstvadhipate mitre chaiva tu dhArayet || 34\.19|| gajendraM cha vidhAtAramagastyaM nAradaM munim | Ishe chaiva tu parjanye mahendre bhAskare pade || 34\.20|| saumye.antarikShe vahnau cha pUShNi pashchAd grahakShate | yame gandharvamR^igaye pitR^idauvArike pade || 34\.21|| puShpadantashcha varuNe sure yakShe samIraNe | nAge bhallATake some ditibhAge tathA ditau || 34\.22|| padeShveteShu matimAnIshAnaM chandrameva cha | sudeha~ncha suresha~ncha sumukha~ncha divAkaram || 34\.23|| vahniM bR^ihaspatiM chaiva shAstAraM yamameva cha | bhR^i~NgiNaM saptamAtR^Ishcha nirR^itiM vAsukiM tathA || 34\.24|| aShTavAraM vAruNaM cha bhR^i~NgI dakShaprajApatim | vAyuM durgAM vIrabhadraM dhanada~ncha sumitrakam || 34\.25|| shukraM cha sthApayedetAn dvAtriMshatparivArakAt | triprakAre tathA pa~ncha prAkAre.apyevameva hi || 34\.26|| padamadhyayutaM kuDyaM yUtaM vA.atha prakalpayet | yatra dvArantu chatvAri vijAnansthApayedbudhaH || 34\.27|| te harmyAbhimukhAssarve sthApyA dantipadeShu cha | devatAbhimukho danti navAbhimukha eva cha || 34\.28|| gajendrasyAgrataH kuryAt prAsAdApramANataH | dhvajasthAne tadagre tu tannItvA shaktigehakam || 34\.29|| devatAbhimukhAM shaktiM kalpayetkalpavittamaH | ekadvitrikaravyAmotsedhaH syAdbalipIThakam || 34\.30|| gopurAttu bahiHpIThaM prAsAdArdhena bhAgakam | tatsamaM vA tripAdaM vA balipIThaM prakalpayet || 34\.31|| pIThotsedhe ShoDashAMshe janma ekena kArayet | chaturaMshena jagatIM kumuda~ncha tribhAgataH || 34\.32|| tasyordhve kambumekena kuNDaM kuryAttribhAgataH | ekena chopakampantu mahApaTTidvibhAgataH || 34\.33|| Urdhve vA janamekena tu~NgamevamudIritam | vAjanArdhavishAlena mahApadmavishAlakam || 34\.34|| UrdhvapadmaM tadardhena tattribhAgaikamAnataH | karNikAM tasya madhye tu kalpayetkalpavittamaH || 34\.35|| ete gajAtha sarveShAM gopurAbhyantare.api vA | bahirvA sthApanIyAste madhye sUtrasya vAmataH || 34\.36|| pa~nchAnAmapi sAlAnAmagre paishAchapIThakam | dvArapAlaM tato vakShye shR^iNuShva munipu~Ngava || 34\.37|| guhasya garbhagehasya chaturdik dvArarakShakAH | jayAshcha vijayA rakShA kR^ipA satyavichakShaNAH || 34\.38|| abhayA kAmarUpAshcha khaDgakheTakapANayaH | raktavarNA vibhUShADhyA raktarUpAparAdhamAH || 34\.39|| shyAmaku~Nkumasa~NkAshau dvibhujau vA chaturbhujau | vajrashaktidharau chaiva gadAyudhadharau smR^itau || 34\.40|| khaDgakheTakadhArau vA mudrA vismayasaMyutAH | mahAmaNDapikAdvAtarsthau vijayo jaya ityapi || 34\.41|| vIrabAhurvIraseno vIrashcha vIraka~nchukaH | voraketurmahAvIro vIramaulishcha vIryavAn || 34\.42|| ime prathamasAlasya pUrvAdidvArapAlakAH | padmashchaiva mahApadmaH supadmaH padmalochanaH || 34\.43|| padmagaH padmaketushcha padmAbhaH padmavarNakaH | antardvAre chaturdikShu dvArapAlAShTakA ime || 34\.44|| nikumbhaH kumbhakarNashcha kumbhaH kumbhodarastathA | kumbhanAsA kumbhapR^iShThaH kumbhAsyaH kumbhagaNDakaH || 34\.45|| madhyadvArachaturdikSha dvArapAlAShTakA ime | vakradanto vakradR^iShTirvakrA~Ngo vakravarNakaH || 34\.46|| vakranAso vakrakarNo vakrAsyo vakrashIrShakaH | mahAmadhyAdipUrvAdi dvAreShu dvArapAlakAH || 34\.47|| shaktivajradharAssarve sarvAbharaNabhUShitAH | shyAmaku~Nkumasa~NkAshA pItakR^iShNA bhaya~NkarAH || 34\.48|| dvibhujau vA chaturbahuH sarve kheTakadhAriNaH | mudrA vismayahastAshcha tu~NgAshcha vikR^itAnanAH || 34\.49|| ete sarve mahAbhAgAH kumAragaNadevatAH | yatra devasya tu mukhaM tatra budhvA samarchayet || 34\.50|| parivAradevatA ete vishvAmitra mahAmune | ahaM chomA cha shAstA cha vAtsalyatvAnmahAmune || 34\.51|| kumAro yatra vasati vasAmastatra nityashaH | tasmAtsarvAn pratiShThApya pUjayet ShaNmukhAlaye | evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt || 34\.52|| iti shrIkumAratantre parivAravidhirnAma chatustriMshaH paTalaH | \section{35\. pa~nchatriMshaH paTalaH \- karaNalakShaNavidhiH} vakShye.ahaM munishArdUla karaNAnAM tu lakShaNam | yAgAMshakAni sarvANi karaNAni prachakShate || 35\.1|| araNIsruksruvaM chaiva toraNaM chaiva ma~Ngalam | dashAyudhavidhiM pashchAt kUrmAsanavidhiM punaH || 35\.2|| khaTvAyA lakShaNaM pashchAt lUkhalaM musalaM tathA | shibikAlakShaNaM chaiva DolAyA lakShaNaM param || 35\.3|| dIpamAlAvidhiM pashchAt puShpAdhArasya lakShaNam | bherIM cha samidhaM chaiva paridhirdarbhalakShaNam || 35\.4|| kUrcha~ncha viShTaraM pashchAt samakUrchasya lakShaNam | paristaraNamevantu darbhamAlAvidhiM punaH || 35\.5|| prokShaNIM kUrchamevantu pavitrasya tu lakShaNam | pAdyapAtravidhiM pashchAt arghyAchamanapAtrakam || 35\.6|| arghyapAtravidhiM chaiva tatpAtrasya tu lakShaNam | (chaiva gandhapAtrasya lakShaNaM) puShpAdyArghyapAtra~ncha praNItApAtralakShaNam || 35\.7|| prokShaNIpAtramevantu skandakumbhasya lakShaNam | vardhanIlakShaNaM pashchAt kumbhAnAM lakShaNaM punaH || 35\.8|| kalashAnAM sharAvANAM kuNDikAyAshcha lakShaNam | haviH pAtravidhiM pashchAdupadaMshasya pAtrakam || 35\.9|| vidhAnalakShaNaM darvI sthAlikAyAstu lakShaNam | vitAna~ncha patAkAshcha kShudradhvajavidhAnakam || 35\.10|| ChatrapichChaM chAmara~ncha mayUravyajanaM tathA | dukUlasya dhanaM pashchAduShNIShaM chottarIyakam || 35\.11|| vastrANAM lakShaNaM pashchAchChayanAnA~ncha lakShaNam | upadhAnaM tato kakShiM prachChannapaTalakShaNam || 35\.12|| dhUpapAtravidhiM chaiva dhUpaghaNTAvidhAnakam | dIpapAtravidhiM chaiva pAtraM nIrAjanasya tu || 35\.13|| mahAghaNTAdarpaNa~ncha kramashaH shR^iNu suvrata | ashvatthaM vA shamIM vA.api gR^ihItvAraNimAcharet || 35\.14|| dashapa~nchA~NgulAyAmA chatura~NgulavistR^itA | ShaDa~NgulaghanA proktA dIrghAhnAsashcha vAraNiH || 35\.15|| (proktA dIrghAgrA dR^iDhavAraNIH) prathamasya tarornAhaM pa~nchA~NgulamudAhR^itam | dvAviMshada~NgulaM dairghyaM kIlaM syAdAyatAgrake || 35\.16|| yugA~Ngulena mUle tu kIlaM svenaiva kArayet | prathamasyAgrake mUle tvadhaH paTTena veShTayet || 35\.17|| saptA~NgulaM tu vistAraM tadardhaM ghanamuchyate | (saptA~NgulaM tat) ubhayoH pArshvayoshchaiva muShTiraShTA~NgulaM bhavet || 35\.18|| pa~nchA~NgulaparINAhaM sarvatraiva sudantakam | (sarvatraiva suvR^ittakaM) dashapa~nchA~NgulAyAmaM trivR^it gopAlarajjukam || 35\.19|| tantunA vAtha kartavyaM kaniShThA~NgulinAhakam | araNIlakShaNaM proktaM sruksruvasya vidhiM shR^iNu || 35\.20|| ashvatthena tu shamyA vA khAdireNAthavA punaH | yAj~nikairdArubhiH kuryAt sruksruvau lakShaNAvimau || 35\.21|| tasya sAraNito grAhya dvidhAkR^itvAtha shilpibhiH | tatpArshve bilimAkhyAtaM tvaShTA cha nirvR^iNaM dR^iDham || 35\.22|| dvAtriMshada~NgulAyAmaM saptA~NgulaM suvistR^itam | tadghanaM vedamAtraM syAt eva mApAdya tatra vai || 35\.23|| (eva pAda~ncha) madhyasUtraM prasAryAdau mukhAyAmaM ShaDa~Ngulam | agrabhAgaM tribhAgaikaM mukhavistArameva cha || 35\.24|| yavatrayapramANena paTTikAmukhapArshvayoH | yavamAnena nimnaM syAnmukhaM sarvamasheShataH || 35\.25|| pakShA~Ngule galAyAmaM vistAraM bhUtamAtrakam | saptA~NgulAyatA vedIM vistAraM tatsamaM bhavet || 35\.26|| bilaM suvR^ittaM madhye syAda~NgulAyatamAnataH | tadvistArasamaM gartaM suvR^ittaM bilamuchyate || 35\.27|| ShaTTikA bilabAhye tu yavamAnadhanAnvitA | bAhye vasudalaM padmaM yavanimnaM vichitrakam || 35\.28|| vedikAyAstu paritaH paTTikA triyavA ghanAH | bilAdarshamukhAt khAtA kaniShThA~NgulamAnataH || 35\.29|| tAreNavA.atha tAmreNa nAlaM kR^itvA tu yojaMyet | pakShA~NgulapramANena padmAgArantu gaNDikA || 35\.30|| gaNDikaikA~NgulA vR^ittA tannAha~ncha dvimAtrakam | ravya~Ngulena daNDochchaM tasyArdhaM nAhamuchyate || 35\.31|| tanmUlaikA~NgulAkArAma~NguladvayamAtrataH | dharmA~NgulAttu nAhaM syAttasyAdhastAttu pAdayuk || 35\.32|| vedikAyAstvadhaHpadmaM padmAkAraM sakarNikam | gajoShThasadR^ishAkAraM tasya pR^iShThAkR^itirbhavet || 35\.33|| evaM sa~NgrAhya tachCheShaM parityajya dR^iDhaM tathA | sruglakShaNamidaM proktaM sruvo lakShaNamuchyate || 35\.34|| dvAviMshada~NgulaM dairdhyaM daNDanAhaM ShaDa~Ngulam | mUlAdgrIvAntakaM yAvat trya~NgulaM grIvanAhakam || 35\.35|| (mUlAdgrIvAntaraM) mUlapa~nchAgranAhaM syAt dvibilaM nAsikAkR^itiH | pUrita~NkarShakArdhena bilamAnaM prachakShate || 35\.36|| puShkalAdhaH prakartavyo gaNDikA dviyavonnatA | dakShiNena kareNaiva yA vakrAnAmikA~NguliH || 35\.37|| a~NguShThasya tu pArshvordhve tarjanImadhyamA~NguliH | sa~NgatApyuchChritA baddhA kaniShThA~NguliruChritA || 35\.38|| dakShiNena kareNaiva sruveNaikena homayet | srukbilaM sarpiShA tatra pUrayitvA bilopari || 35\.39|| sruvAgreNa tu mantreNa puTAsya~nchavidhAya cha | utthAnau tu karau kR^itvA veNubandhantu kArayet || 35\.40|| uChritau tarjanIdve cha kaniShThau dvau tathaiva cha | vakrA~NguShTho sruvau grAhya dvAbhyAM pUrNAhutiM hunet || 35\.41|| lakShaNaM sruksruvasyaivaM shR^iNu toraNalakShaNam | dhvajadaNDArhakairvR^ikShairantaH saurastu yAj~nikaiH || 35\.42|| bhUtahastasamutsedhamutsedhArdhaM vishAlakam | karapramANaM shUlasya dIrghanAhaM rasA~Ngulam || 35\.43|| kanyasaM toraNaM proktaM vakShyatetaH paraM kramAt | bhUtahastaM samArabhya navahastAntakaM kramAt || 35\.44|| talamadhyantu taddairghyaM teShAmardhaikavistR^itam | toraNAnA~ncha sarveShAM shUlaM vai hastamAtrakam || 35\.45|| tasmAtpakShA~NgulAdhikyAt teShAM nAhaM prachakShate | navadhA toraNaM proktamaShTama~Ngalamuchyate || 35\.46|| yAj~nikaM vR^ikShamAdAya kArayellakShaNAnvitam | ShoDashA~NgulamAyAmaM vistArantu tadardhakam || 35\.47|| padmAsanamadhastAttu vistArArdhena kArayet | shrIvatsaM chAmaraM yugmaM darpaNaM svastikaM gajam || 35\.48|| pUrNakumbha~nchamAyUraM dIpaM syAdaShTama~Ngalam | ma~NgalAShTau dvidhA proktamastrANAM lakShaNaM shR^iNu || 35\.49|| vajraM shakti~ncha daNDa~ncha khaDgaM pAshaM tathA~Nkusham | gadA trishUlaM padma~ncha chakra~ncheti dashAyudham || 35\.50|| haimarAjatatAmrairvA ayasApAdapena vA | eteShvekena kartavyaM sarvalakShaNasaMyutam || 35\.51|| ShoDashA~NgulamAyAmaM ShaDa~NgulavishAlakam | tadardhaM ghanamevoktaM nirbraNaM sudR^iDhaM R^ijum || 35\.52|| chatura~NgulamUlena madhyame gaNDikAtrayam | gaNDikAyAshcha nAhantu pratyekaM dvAdashA~Ngulam || 35\.53|| kR^itvA~NagulapramANena kR^ityaM kR^itvA tadagrake | ardhA~NgulamANena patratAraM prakIrtitam || 35\.54|| pakShatrayadvayaM kuryAt ardhachandrAkR^itiryathA | madhyapatramR^ijuM proktaM patratAraM yavadvayam || 35\.55|| patratAreNa mUlena pAdAyAmaM prakIrtitam | dviguNaM madhyapAdasya pAdAyAmaM mahAmune || 35\.56|| ardhA~NgulapramANena patrANAM tu prakalpayet | (tu ghanaM bhavet) sheShaM daNDamiti proktaM nAhaM tasya navA~Ngulam || 35\.57|| evaM trishUlaM tasyAdhastadvachChUlaM prakIrtitam | vajrasya lakShaNaM proktaM shaktilakShaNamuchyate || 35\.58|| dvikarA~NgulamAyAmaM vistAraM chatura~Ngulam | tadardhaM tu ghanaM madhye gaNDikA chatura~Ngulam || 35\.59|| tadUrdhve tadadhaH kuryAt trya~NgulaM madhyapatravat | shaktilakShaNamevaM syAt daNDalakShaNamuchyate || 35\.60|| kalA~NgulasamAyAmaM mUle vedA~Nguleritam | gaNDikAM kArayet tasya vistAraM chatura~Ngulam || 35\.61|| kR^itvA~NgulaM bhavenmuShTi tannAhaM kaushikA~Ngulam | kR^itvA~NgulaM tu vistAraM tasyordhve gaNDikA~Ngulam || 35\.62|| UrdhvaM rasA~NgulaM tAramadhastAttu yugA~Ngulam | krameNa kR^ishatAM kuryAt vistArArdhena vistR^itam || 35\.63|| nAhantu daNDamevaM syAt khaDgalakShaNamuchyate | ShoDashA~NgulamAyAmamashvinya~NgulavistR^itam || 35\.64|| madhyenaiva tu tanmadhye pR^iShThe tvashrantu kArayeta | ka~nchukantu ShaDa~NgulyaM tadvistAraM yavadvayam || 35\.65|| yugA~Ngulena karNantu tasya nAhaM guNA~Ngulam | ardhA~Ngulantu phalakA vistAraM triyavaM ghanam || 35\.66|| puShpamardhA~NgulaM j~neyaM sheShaM yuktyA prakalpayet | khaDgalakShaNamevaM syAt pAshalakShaNamuchyate || 35\.67|| ayAmaM pUrvavat kR^itvA phaladvayakR^itA~NguliH | rasA~Ngulantu vistAraM parasparanirIkShitau || 35\.68|| vedA~Ngulantu tannAhaM tadUrdhve dvAdashA~Ngulam | dvayamardhantu nAhaM syAt kR^ishataH kR^ishamUlataH || 35\.69|| pAshasya lakShaNaM proktaM shR^iNuShvA~NkushalakShaNam | mUlA~NgulasamAyAmaM tannAhantu ShaDa~Ngulam || 35\.70|| agre.a~Nagulena mukulaM manva~NgulapramANakam | taruNendusamAkAraM mukulAdhaH suyojayet || 35\.71|| evama~NkushamAkhyAtaM gadAlakShaNamuchyate | ShoDashA~NgulamAyAmamaShTAshrantu gadAkR^itiH || 35\.72|| gaNDikaikA~NgulaM mUle muShTistu chatura~Ngulam | tadUrdhve gaNDikA~NgulyaM tadA sheShaM prakIrtitam || 35\.73|| gadAyA lakShaNaM proktaM shR^iNu shUlasya lakShaNam | ShoDashA~NgulamAyAmaM vistArantu ShaDa~Ngulam || 35\.74|| vedA~NgulaghanaM proktaM vajrashUlavidhAnataH | shUlalakShaNamevaM syAt shR^iNu padmasya lakShaNam || 35\.75|| ShaDa~NgulaM tu mukulaM tannAlaM trya~NgulaM bhavet | dalAShTakasamAyuktaM nAlAyAmaM dashA~Ngulam || 35\.76|| rasA~NgulaM tu tannAhamevaM padmasya lakShaNam | chakrasya lakShaNaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata || 35\.77|| AyAmaM pUrvavat proktamaShTA~NgulasuvistR^itam | madhye nAbhasamAyuktaM ShoDashArasamAyutam || 35\.78|| ekA~NgulavishAlena paritaH patramuchyate | mUrdhni pArshve tu kartavyaM jvalatAntaM visheShataH || 35\.79|| daNDaM tu shUlavatkAryaM proktaM chakrasya lakShaNam | evaM dashAyudhaM proktaM kUrmAsanavidhiM shR^iNu || 35\.80|| rudrA~NgulasuvistAraM tadardhenaiva kArayet | shrutya~NgulaM ghanaM proktaM mUrdhni bhUtA~NgulaM bhavet || 35\.81|| saptA~Ngulena tannAhaM mAtA~Ngulena kArayet | kUrmAsanamidaM proktaM khaTvAyA lakShaNaM shR^iNu || 35\.82|| chaturviMshA~NgulaM pAdaM shreShThaM mAnA~NgulaM bhavet | madhyamaM ShoDashA~NgulyamadhamaM dvAdashA~Ngulam || 35\.83|| viMshatya~NgulamAnena shreShThaM pAdasya nAhakam | madhyamasyAdhamasyaiva dvidvya~NgulavihInakam || 35\.84|| mUlapAdasya vistAraM sheShaM yuktyA prakalpayet | shubhA~NghrikarapAdaM vA mR^igendrAbhA~Nghrireva cha || 35\.85|| ShaTtriMshada~NgulAyAmaM tAradviguNamuttamam | kaushikA~NgulavistAraM gulikAnya~NgulAyatam || 35\.86|| IlitAraM tridhA kR^itvA madhyabhAgena paTTikA | kuryAtkapotakaM bAhye paTTikA dviyavena tu || 35\.87|| adhaH shUlasya patrArai raktahAraiva piShTayet | IlikAbhyantare chaiva vinyastA dhAtunA galA || 35\.88|| suShireShvadbhutAnAM tu nArAchaM yojayedbudhaH | nArAchaishcha samAyuktaM kakShyA sa~NgharShayet punaH || 35\.89|| khaTvAlakShaNamevoktaM lUkhalasya vidhiM shR^iNu | viMshatya~NgulamAyAmamuttamaM parikIrtitam || 35\.90|| aShTAdashA~NgulaM madhyaM kanyasaM tu kalA~Ngulam | AyAmaM triguNaM kR^itvA tannAhaM tu vidhIyate || 35\.91|| chaturdhA vibhajettAraM tribhAgaM gartamuchyate | utsedhAtyardhamAnena grIvAmUlasya nAhakam || 35\.92|| oShThaM pakShA~NgulaM proktaM mAnasya cha visheShataH | pAdaM pAdA~NgulAhInaM madhyamasyAdhamasya tu || 35\.93|| lUkhalasyaivamAkhyAtaM musalasya vidhiM shR^iNu | sArdhatritAlamadhamaM yugatAlaM tu madhyamam || 35\.94|| uttamaM bhUtatAlaM tu munyaShTanavamAtrakam | kanyasAdiparINAhaM vR^ittaM syAt parvataH samam || 35\.95|| adhassArdhA~Ngulenaiva veShTayenmUlake dR^iDham | evaM tu musalaM proktaM shibikAlakShaNaM shR^iNu || 35\.96|| dArusAramayenaiva mAnA~Ngulyena kArayet | ShaTtriMshada~NgulantAraM kanyasasya prakIrtitam || 35\.97|| aShTachatvArimadhyaM syAt ShaShThya~Ngulamathottamam | vistAraM dviguNaM yAmaM pAdonadviguNaM tu vA || 35\.98|| IlikAyAM tu vistAraM shreShThasya dvya~NgulaM bhavet | a~NgulA~NgulahInena madhyamasya cha yasya tu || 35\.99|| tasyArdhaM dvishataM proktaM mIlikAyAM dvijottama | IlitAraM tridhA kR^itvA madhyabhAgena paTTikA || 35\.100|| bhAgenaikena tadbAhye kArayettu kapotakam | AyAmamaShTadhA kR^itvA bhAgaM syAdbhittipAdakam || 35\.101|| kumbha~ncha valayaM chaiva vR^ittakaM chAruhInakam | IlikAmadhyayormadhye chaturashraM kR^itaM tathA || 35\.102|| ekaikAMshena chordhvAyA paTTikAdvayameva vA | madhyame tu dvibhAgena phalakA chakrashobhitam || 35\.103|| IlikairjAlakaishchaiva phalakairgulakairapi | nAnApallisamAyuktaM nAnAkrIDA samAyutam || 35\.104|| tatpUrvamabhitasterutsedhAShTA~NgulaM bhavet | siMhadvayasamAyuktaM tadUrdhve makarAsyakam || 35\.105|| balAkAsadR^ishaM pAdaM tatra saptA~Ngulonnatam | adhaH paTTaishcha nArAchairdR^iDhaM kR^itvA dvidhA mataH || 35\.106|| veNikAveShTanaM vA.api phalakAbandhanaM nayet | shibikAlakShaNaM proktaM DolAlakShaNamuchyate || 35\.107|| pAdordhve vinyaseddhImAn maNDapAkR^itimeva cha | ashvashchaiva mayUrashcha gajasArathyakarmaNe || 35\.108|| nAnAchAnyAni sarvANi rathavat kArayetkramAt | DolAyA lakShaNaM proktaM dIpamAlAvidhiM shR^iNu || 35\.109|| ayasA vA.atha tAmreNa dArubhirdIpamAlikA | dvAreShTaM dvAravatkuryAt kuberashrIprabhAkR^itiH || 35\.110|| kArayedanyadeshe tu dvAramAnapramANataH | susnigdhAn sudR^iDhAn kR^itvA skandhAn velA~NgulAyatAt || 35\.111|| tribhAgaikaM nyaseddaNDe bhUtA~NgulamathAntaram | dIpamAlAvidhiH proktaH puShpamAlAvidhiM shR^iNu || 35\.112|| ashokAsananimbAshcha madhUkapanasAsanAH | khadiraH shishupAshchAmrachandanashchampakaH shubhAH || 35\.113|| aShTatArapramANena vistAradviguNAyatam | vedapAdasamAyuktaM dvAdashA~Nguladairghyakam || 35\.114|| ghanamaShTA~NgulaM proktaM hityutsedhaM kR^itA~Ngulam | darpaNodarasa~NkAshaM kuryAnmAnA~Ngulena tu || 35\.115|| puShpAdhAramidaM proktaM bherikAlakShaNaM shR^iNu | AyAmaM yugatAlaM syAt nAhaM bhUtayavaM bhavet || 35\.116|| ravya~NgulaM munishreShTha mukhatAraM prachakShate | AraM ghAtasuvR^ittaM syAdghanamardhA~NgulaM bhavet || 35\.117|| ubhayoH pArshvayorvakraM dvayapaTTena veShTayet | saptakIlasamAyuktamAkAreNa tu kArayet || 35\.118|| bherIlakShaNamAkhyAtaM samidhAM lakShaNaM shR^iNu | dvAdashA~NgulamAyAmaM kaniShThA~NgulanAhakam || 35\.119|| sArdraM satvasamAchChedasaprarohamaninditam | avakraM nirvraNaM shuddhaM brAhmaNairAvR^itaM shubham || 35\.120|| mUlena mUlasaMyuktamagreNAgrasamAyutam | samidhAM lakShaNaM proktaM paridherlakShaNaM shR^iNu || 35\.121|| AyAmaM paridhInAM tu savedAMshadashA~Ngulam | vIthya~NgulaparINAhamaparNamavraNaM samam || 35\.122|| proktaM tu yat samittena paridhIdhmAni sa~Ngrahet | paridhirlakShaNaM proktaM darbhANAM lakShaNaM shR^iNu || 35\.123|| strIpunnapuMsakAkArAstrividhAH samudAhR^itAH | mR^iduH shyAmaH striyaH proktAstrINAM karmasu yojayet || 35\.124|| IShatpakShasamAyuktA sthirAH puMli~NgakA smR^itAH | pu~NkriyAsu tathA yogyA sthirAH komalavarjitAH || 35\.125|| napuMsakA iti khyAtA na grAhyAH sarvakarmasu | suchChinnAgrA subhinnAgrA khaNDitAH parivarjayet || 35\.126|| mUlasthUlaM bhavennArI agrasthUlaM napuMsakam | samaM puMli~NgamityuktaM vishvAmitra mahAmune || 35\.127|| darbhANAM lakShaNaM proktaM kUrchAnAM lakShaNaM shR^iNu | uttamaM navadarbhestu saptadarbhaistu madhyamam || 35\.128|| kanyasaM pa~nchadarbhaistu granthirekA~NgulaM bhavet | dakShiNAvartakaM granthikUrchAgraM chatura~Ngulam || 35\.129|| granthyadhastAttadAyAmaM rudradharmaM navA~Ngulam | kUrchAnAM lakShaNaM proktaM viShTarasya vidhiM shR^iNu || 35\.130|| saptadarbhasamAyuktaM granthitaM savyamArgataH | ratnya~NgulaM bhavenmUlaM granthirekA~NgulaM matam || 35\.131|| viShTarasya vidhiH prokto lambakUrchavidhiM shR^iNu | ekaviMshatidarbhaishcha granthirekA~NgulaM bhavet || 35\.132|| granthitaddakShiNAvartaM kUrchAgraM chatura~Ngulam | mUrdhnAdipAdaparyantaM lambitaM yaj~nadAyakam || 35\.133|| lambakUrchavidhiH proktA paristaraNamuchyate | dharmadarbhasamAyuktaM granthiH pakShA~NgulaM bhavet || 35\.134|| vedA~NgulaM tadagraM syAt ShaTtriMshada~NgulAyatam | paristaraNamAkhyAtaM darbhamAlAvidhiM shR^iNu || 35\.135|| bhUtavedAgnidarbhairvA vyomahastaM pralambitam | kaniShThikA~NgulA nAhaM rajjuM kuryAnmanoramaiH || 35\.136|| darbhamAlAvidhiH proktA prokShaNIkUrchamuchyate | saptaviMshatidarbhaishcha kalA~NgulasamAyutam || 35\.137|| vyomA~NgulaM bhavedgranthiragraM vedA~NgulaM bhavet | veNI vA viShTaraM vA.atha prokShaNIkUrchamIritam || 35\.138|| pavitralakShaNaM vakShye shR^iNa kaushika suvrata | kushakAshapaTIrAshcha suvarNaistribhireva vA || 35\.139|| ekIkR^ityAgrato darbhAnalUnamagramudritam | ShoDashA~NgulamAyAmamAvartaM vA samantataH || 35\.140|| triguNIkR^itya rajjvagraM granthirekA~NgulaM bhavet | dakShiNAvartaM kartavyaM tadagraM chatura~Ngulam || 35\.141|| anAmikAyA yoktavyamubhayorhastayorapi | sapavitrakareNaiva kuryAdAchamanakriyA || 35\.142|| nochChinnaM tat pavitraM tu bhuktochChiShTaM tu varjayet | sauvarNaM chet pavitraM syAdAjyenotkShapaNena tu || 35\.143|| nAbheranAmikAyAstu kuryAd vR^ittaM samaM yathA | pavitrasya vidhiH poktA pAdyapAtravidhiM shR^iNu || 35\.144|| sauvarNamuttamaM proktaM madhyamaM rajataM bhavet | adhamaM tAmrakAMsyaM syAnmR^inmaya~nchAdhamAdhamam || 35\.145|| tAre mUlA~NgulaM j~neyamutsedhaM tu yugA~Ngulam | tatpR^iShThe.a~NghrisamAyuktaM chatura~NgulamAnataH || 35\.146|| ardhenAdhikayA yuktaM vedA~NgulasamAyutam | pAdyapAtraM samAkhyAtaM shR^iNvAchamanapAtrakam || 35\.147|| AdityA~NgulamAnena kukShivistAramuchyate | aShTatriMshatimAtreNa nAhaM kukShestu madhyamam || 35\.148|| agnya~NgulaM galotsedhaM mArgaM vyomA~NgulaM bhavet | AsyatAraM trimAtraM tu pArshve ghrANasamAyutam || 35\.149|| pakShA~NgulasamAyAmaM randhra kaniShThikAsamam | ArdhArdhA~NgulamAnena pAdaM kuryAttu pR^iShThake || 35\.150|| yadAchamanapAtraM tadardhyapAtramatha shR^iNu | ardhyapAtraM mayA proktaM pAlikAlakShaNaM shR^iNu || 35\.151|| pAlikAShTAdashA~NgulyamuchchaM mAtrA~Ngulena tu | pAlikAmukhavistAraM ShoDashA~Ngulamuchyate || 35\.152|| tadardhaM pAdavistAraM rasabhAgaikakoShThakam | vistArasya tribhAgaikaM vartitaM bilamuchyate || 35\.153|| evaM pAtrakramaM proktaM sheShaM daNDaM prakalpayet | vistArasya tribhAgaika daNDavistAramuchyate || 35\.154|| pAlikAlakShaNaM proktaM ghaTikAlakShaNaM shR^iNu | ghaTikAghaTavistAramaShTA~NgulamudAhR^itam || 35\.155|| pAlikApAtravatkuryAt daNDaM vai chatura~Ngulam | pa~nchavaktrasamAyuktaM ghaTikAM kArayedbudhaH || 35\.156|| ghaTikAlakShaNaM proktaM sharAvamadhunochyate | sharAvamukhavistAramAdityA~Ngulamuchyate || 35\.157|| tadardhaM pAdavistAramutsedhaM vasumAtrakam | nAhaM syAt pAlikAdInAM vistArArdhena vardhitam || 35\.158|| kAlaM bhinnaM cha suShiraM bhedaM ChedaM malInakam | nirdagdhaM cha purANaM cha visheSheNa vivarjayet || 35\.159|| sharAvalakShaNaM proktaM gandhapAtraM tataH shR^iNu | aShTA~NgulaM tadvistAraM vedA~NgulasamuchChrayam || 35\.160|| gandhapAtraM samAkhyAtaM puNyapAtramatha shR^iNu | viMshatya~NgulamAyAmaM vasva~NgulasamuchChrayam || 35\.161|| nAlaM pa~nchA~NgulaM kuryAdubhayoH pArshvayorapi | tanmAnaM pAdavistAraM pidhAnakavachAnvitam || 35\.162|| dravyAlAbhe munishreShTha vastreNaiva tu kArayet | puShpapAtraM samAkhyAtamAjyapAtravidhiM shR^iNu || 35\.163|| vedA~NgulasamutsedhaM vistArantuShaDa~Ngulam | ardhA~Ngulena tasyoShThametaddhi ghR^itapAtrakam || 35\.164|| ghR^itasya pAtramevaM syAt praNItApAtramuchyate | pa~nchAvR^itA~NgulantAraM sArdhAgnya~NgulamuchChrayam || 35\.165|| praNItApAtramevaM syAt prokShaNIpAtramuchyate | pa~nchA~Ngulantu vistAraM rudrA~NgulasamuchChrayam || 35\.166|| prokShaNIpAtramevaM syAt skandakumbhavidhiM shR^iNu | trINya~NgulapravistAraM rudrA~Ngulasamunnatam || 35\.167|| AsyaM vedA~NgulaM j~neyaM karNAyAmaM tathA~Ngulam | vyomamekA~NgulaM proktamardhA~Ngulantu nirgamam || 35\.168|| gale trirekhA kartavyA pakvabimbaphalaprabham | kala~NkarahitaM snigdhaM marvadoShavivarjitam || 35\.169|| skandakumbhamiti proktaM vardhanIlakShaNaM shR^iNu | randhrA~NgulapravistAraM vardhanIjaTharasya tu || 35\.170|| abdhya~NagulasamutsedhaM vaktramagnya~NgulaM matam | ashvinya~NgulamoShThaM syAt pArshve nAlA~NkurAyatam || 35\.171|| utpalAkR^itivatkAryaM sArdhA~NgulapramANataH | ardhA~NgulochChrayaM grIvama~NgulIyoShThanirgamam || 35\.172|| vardhanIlakShaNaM proktaM kumbhAnAM lakShaNaM shR^iNu | rudrA~NgupravistAramoShThaM vyomA~NgulaM bhavet || 35\.173|| sArdhA~NgulaM galotsedhaM triyavaM tasya nirgamam | kunbhAnAM lakShaNaM proktaM kalashAnAM tataH shR^iNu || 35\.174|| saptA~NgulapravistAramutsedhaM chatura~Ngulam | grIvamardhA~NgulotsedhamoShThaM tattsamameva tu || 35\.175|| trya~Ngula~nchAsyavistAraM yavamoShThasya nirgamam | sheShaM yuktyA prakartavyaM pakvabimbaphalopamam || 35\.176|| kalashasya vidhiH proktA kuNDikAlakShaNaM shR^iNu | vedA~NgulaM tadvistAraM dairghyamagnya~NgulaM bhavet || 35\.177|| sArdhA~NgulaM tasya tAraM madhyamardhA~NgulaM bhavet | pAdA~NgulaM galotsedhaM pArshve ghrANasamanvitam || 35\.178|| vyomA~NgulapramANena pAdamoShThe prakalpayet | kuNDikAlakShaNaM proktaM haviHpAtravidhiM shR^iNu || 35\.179|| tasya kukShestu vistAraM dharmA~NgulamudAhR^itam | aShTA~NgulasamutsedhaM karNotsedhamathA~Ngulam || 35\.180|| karNavyomA~NgulaM proktamAsyatAraM rasA~Ngulam | sheShaM yuktyA prakartavyaM tatpachedADhakaM mune || 35\.181|| yAvatpachechChivadroNaM tAvanmAtraM prakalpayet | haviHpAtravidhiH proktaM upadaMshasya pAtrakam || 35\.182|| udarasya pravistAramaShTA~NgulamudAhR^itam | yugA~NgulasamutsedhaM kaNThamekA~NgulaM bhavet || 35\.183|| AsyatAraM ShaDa~NgulyamoShThamekA~NgulaM bhavet | etatsyAdupadaMshAya pidhAnasya vidhiM shR^iNu || 35\.184|| pAdyasya tAraM yAvattu tAvatkuryAtpidhAnakam | pidhAnasya vidhiH proktA darvyA lakShaNamuchyate || 35\.185|| dvAdashA~NgulamAyAmaM taddairghyaM pa~nchadhA bhavet | atyardhAMshena puchChAMshAt pakShAMshenAgramuchyate || 35\.186|| trya~NgulaM puchChatAraM vA vaktratAraM sharA~Ngulam | vyomA~NgulapramANena madhyatAraM vidhIyate || 35\.187|| ardhA~Ngulantu hInaM syAnmadhyamasya tu chaiva hi | darvyA lakShaNamAkhyAtaM sthAlikAlakShaNaM shR^iNu || 35\.188|| kanyasaM kAMsyasambhUtaM rAjataM madhyamaM bhavet | haimajaM chottamaM proktaM vR^ittAkAraM sushobhanam || 35\.189|| dvAdashA~NgulamArabhya dvitrya~NgulavivardhanAt | ShaTtriMshada~NgulAntaM cha kanyasAditrayaM trayam || 35\.190|| taddvayaM choShThavistAramutsedhaM tatsamaM bhavet | vetraM yavadvaye tu syAt adhamasyAdhamasya tu || 35\.191|| yavaikena vivR^id.hdhyA tu yAvaddashayavAntikam | sthAlikAnAM navAnA~ncha vetrotsedhaM prakIrtitam || 35\.192|| kAMsyAduktaM madhyamAnaM viMshadUrdhvashataM palam | svarNena rajatenaiva yathAlAbhaM prakalpayet || 35\.193|| sthAlikAlakShaNaM proktaM tripAdIlakShaNaM shR^iNu | chaturthAchCha~NkhapAdI cha balipAdI tripAdikA || 35\.194|| yAvanmAnaM tu pIThochchaM tAvaduchchatripAdikam | kartavyaM sthAlikApAdaM lakShaNena visheShataH || 35\.195|| uchchaM yugA~NgulaM j~neyaM tachchaturguNamAyatam | IShat tribha~NgikApAdaM pakShA~NgulaM tu nAhakam || 35\.196|| mR^igarATpAdavanmUle vaktrapAdAni kIrtitAH | sharA~Ngulantu vistAramutsedhaM parvatA~Ngulam || 35\.197|| agnipAdasamAyuktaM trivargA~NguShThanAhakam | sharAvAkR^itivanmUle sheShaM yuktyA prakalpayet || 35\.198|| tripAdIlakShaNaM proktaM pAdyAdhAravidhiM shR^iNu | chatura~NgulamAyAmaM patradvayasamanvitam || 35\.199|| tasyAdhaH siMhapAdaM cha sheShaM yuktyA prakalpayet | pAtraM nidhAya tasyordhve tasmin pAtrAdikaM dadet || 35\.200|| pAdyamachamanAdhAravidhiM shR^iNu mahAmune | kalA~NgulasamAyAmaM mukhavArasamaM bhavet || 35\.201|| oShThamekA~NgulaM proktaM dhuttUrakusumopamam | UrdhvakAyamidaM proktaM daNDAyAmaM navA~Ngulam || 35\.202|| agnya~NgulaM tu vistAraM dviguNaM pAdavistaram | gaNDikAtrayasaMyuktaM daNDaM kuryAdvichakShaNaH || 35\.203|| na varjayet tale tasmin pAtre tvAchamanodakam | proktamAchamanAdhAraM jalAdhAravidhiM shR^iNu || 35\.204|| chaturviMshat trayaM tu syAdvistAramudarasya tu | viMshada~NgulamutsedhamAsyAtAraM kalA~Ngulam || 35\.205|| oShThaM pakShA~NgulaM j~neyaM tasyAdhastAt trirekhayA | yavatrayapramANena kuryAdudarabandhanam || 35\.206|| vistAramudayaM sarvamevaM krameNa kArayet | pAdyapAtrANi sarvANi kuryAnmAnA~Ngulena tu || 35\.207|| jaladhAravidhiH proktA ra~Ngasya cha vidhiM shR^iNu | kShaumapaTTairdukUlairvA kuryAt kArpAsashATibhiH || 35\.208|| dashavaktrayutaM vA.api ravivaktrayutaM tu vA | randhravastrayutaM vA.api chAsyarajjusamanvitam || 35\.209|| mahAvAstusamAyuktaM nAnArUpasamAyutam | evaM tu ra~NgamAkhyAtaM stambhaveShTanamuchyate || 35\.210|| gAtramAnasamaM vastraM padmAkAre paraM matam | ekavarNena yuktaM vA nishChidraM tena veShTayet || 35\.211|| stambhaveShTanamAkhyAtaM vitAnamadhunochyate | pa~NktimAnasamAyAmaM vistAramapi tatsamam || 35\.212|| padmAkAraM vidhAtavyaM nAnArUpayutaM tu vA | dukUlaM paTTadevA~NgaiH kuryAt kArpAsakena vA || 35\.213|| vitAnalakShaNaM proktaM patAkAlakShaNaM shR^iNu | viMshada~NgulavistAramAyAmaM triMshada~Ngulam || 35\.214|| vistAreNa samaM puchChaM tasyArdhaM shikharaM bhavet | chatuHpuchChaM tripuchChaM vA puchChadvayamathApi vA || 35\.215|| pArshve kaliyugAyuktaM potratrayasamAvR^itam | navAShTasaptahastaM vA sheShaM dhvajavadIritam || 35\.216|| dhvajalakShaNamAkhyAtaM kShudradhvajavidhiM shR^iNu | pAdA~NgulaM tu vistAraM dvAdashA~Nguladairghyakam || 35\.217|| vetradvayasamAyuktaM sheShaM kuryAttu ketuvat | shikharo rajjusaMyuktaM veNudaNDaM pralambayet || 35\.218|| dhvajAnAM lakShaNaM proktaM ChatralakShaNamuchyate | chaturmukhapravistAraM samavR^ittamadhomukham || 35\.219|| AdhAraM vaiNavenaiva tantubhirvardhayet kramAt | vastreNa veShTayetsarvaM muktAdAmaishcha ratnakaiH || 35\.220|| makuTaiH svarNapaTTaishcha bhUShayed bhUShaNArhakaiH | uttamaM ratnakhachitaM dukUlAdyaistu madhyamam || 35\.221|| vastreNevAdhamaM proktaM tAlapatraM mahAmune | bANAgnirasatAlairvA nAlAyAmaM prakIrtitam || 35\.222|| ChatralakShaNamAkhyAtaM pi~nchChalakShaNamuchyate | mayUrapi~nchChaiH kartavyaM vistAraM triyavaM bhavet || 35\.223|| vastreNa veShTayet sarvaM punaH pi~nchChena veShTayet | AdhAramayasA kR^itvA haimena makuTaM tathA || 35\.224|| sheShaM yuktyA prakartavyaM nAlaM syAchChatranAlakam | pi~nchChalakShaNamevoktaM chAmarasya vidhiM shR^iNu || 35\.225|| svarNena rajatenaiva dantidantena dAruNA | shulbena vA.atha matimAn daNDaM kuryAnmahAmune || 35\.226|| chaturviMshada~NgulAyAmaM daNDanAhaM sharA~Ngulam | nAnApa~NktisamAyuktaM nAnAgaNDisamAyutam || 35\.227|| chamarIvAlasaMyuktaM yathAshobhaM tu kArayet | chAmarasya vidhiH proktA mayUravyajanaM shR^iNu || 35\.228|| daNDaM tu pUrvavat proktaM shikhipi~nchChaM tu yojayet | ala~NkAreNa matimAn sheShaM yuktyA prakalpayet || 35\.229|| mayUravyajanaM proktaM dukUlavyajanaM shR^iNu | ShoDashA~NgulavistAraM vaiNavenaiva vartulam || 35\.230|| kShaumadevA~NgapaTTairvA dukUlenAtha veShTayet | triya~NgulaM daNDanAhaM ShaTtriMshada~NgulAyatam || 35\.231|| nAnAtantusamAyuktaM daNDamAtraM vichitrayet | daNDAgraM tu yathA kR^itvA sheShaM yuktyA prakalpayet || 35\.232|| dukUlavyajanaM proktaM uShNIShasya vidhiM shR^iNu | saptaShaTpa~nchahastAMshaM pa~nchapAkaikavistR^itam || 35\.233|| sushlakShNaM sudR^ishaM sUkShmaM shiroromavivarjitam | shirasA chibukenaiva karNAbhyAmapi veShTayet || 35\.234|| puchChaM vai vAmakarNAnte veShTayettu pradakShiNam | evaM saMveShTaya matimAn sheShaM shirasi veShTayet || 35\.235|| uShNIShavidhirAkhyAta uttarIyavidhiM shR^iNu | bANahastAyataM vA.api vedahastAyataM tu vA || 35\.236|| tAlamAtraM pravistAraM bandhayettu dvipuchChakam | yaj~nopavItavadbadhvA uttarIyaM visheShataH || 35\.237|| yajane sthApane chAgnikArye shaivotsave jape | uShNIShamuttarIya~ncha dhArayeddeshikottamaH || 35\.238|| uttarIyalakShaNaM proktaM vastralakShaNamuchyate | devA~NgakShaumakaM vA.api netraM kArpAsajantu vA || 35\.239|| uttamaM manuhastaM syAdravihastantu madhyamam | adhamaM dashahastaM syAt pa~nchatAlantu vistR^itam || 35\.240|| uttamaM raktavarNaM syAdalAbhe.anyatpragR^ihyatAm | snigdhaM sushlakShNakaM navyaM sirAromavivarjitam || 35\.241|| jIrNantu vahnidagdhantu varjayedAkhudaShTakam | vastralakShaNamityevaM syAtpa~nchashayanaM shR^iNu || 35\.242|| charmajaM romajaM chaivamuNDaja~nchANDajaM punaH | vAmajaM chaiva pa~nchaite shayanaM samprakalpayet || 35\.243|| khaTvAyA ma~nchavistIrNamAyAmantu suvistR^itam | utsedhakaM hastamAtraM prAvR^iNIM vyAghracharmaNA || 35\.244|| pUritaM tUlikenaiva charmajaM cheti kIrtitam | AyAmaM pUrvavatkuryAddromaiH kR^iShNamR^igodbhavaiH || 35\.245|| sampUrita~ncha yattalpaM romajaM cheti kIrtitam | pUrvoktalakShaNopetaM vastreNAvaraNaM tathA || 35\.246|| shalmalI tUlasampUrNaM muNDajaM cheti kIrtitam | pUrvoktalakShaNopetaM devA~NgaiH pa~ncharaM matam || 35\.247|| haMsaromeNa sampUrNamaNDajaM parikIrtitam | sushlakShNaM susitaM sUkShmaM kArpAsenaiva kalpitam || 35\.248|| uparistaraNaM yattat vAmajaM chetikIrtitam | uparyuparikartavyaM tatpa~nchashayanaM smR^itam || 35\.249|| AkhyAtaM pa~nchashayanamupadhAnavidhiM shR^iNu | ShaTtriMshada~NgulAyAmaM nAhaM tatttri~NguNaM bhavet || 35\.250|| haMsaromeNa sampUrNaM devA~Ngena tu pa~ncharam | kArpAsasambhavenaiva kuryAdupari veShTanam || 35\.251|| upadhAnaM pANipadbhyAM yathAyuktaM prakalpayet | upadhAnavidhiH proktA kakShyA lakShaNamuchyate || 35\.252|| agnya~Ngulantu vistAramashvinya~Ngulameva cha | kArpAsenaiva kartavyaM yAvatkhaTvA praveShTanam || 35\.253|| kakShyA lakShaNamAkhyAtaM prachChannapaTamuchyate | dvArayAmasamaM dIrghaM vistAradvAravistR^itam || 35\.254|| dvAramAnena kartavyaM padavyAdhAradaN~Nakam | shaktiM mayUrayUtha~ncha lA~nChanasya tu chaiva hi || 35\.255|| prachChannapaTamAkhyAtaM dhUpapAtravidhiM shR^iNu | haimena rAjatenaiva tAmreNa trapuNA.athavA || 35\.256|| vedA~Ngulantu vistAraM pAtrotsedhaM tadardhakam | oShThamardhA~NgulaM proktaM bAhye padmadalAnvitam || 35\.257|| grIvasyAdau dvipAdantu pAdAyAmaM dvimAtrakam | abdhya~NgulasamAyAmaM nAhaM pakShA~NgulaM bhavet || 35\.258|| daNDapuchChaM pa~nchapAdaM kArayediti pUrvavat | pakShA~Ngulantu vistAraM nAnAvallisamanvitam || 35\.259|| agnya~NgulaM pidhAnochchamanekaM suShirAnvitam | kArayenmukulAkAraM sheShaM bud.hdhyA prakalpayet || 35\.260|| dhUpapAtravidhiH proktA dhUpaghaNTAvidhiM shR^iNu | bANA~Ngulantu vistAramutsedhaM tatsamaM bhavet || 35\.261|| triyava~nchoShThavistAraM tanniryUha~nchaturguNam | upapaTTikayA yuktaM mAtreNa shikharAnvitam || 35\.262|| chaturyava~NgalotsedhaM jihvA vedA~NgulAyutam | ghaNTAyAma~ncha tannAhaM vistAreNaiva varNitam || 35\.263|| agnya~Ngulena daNDochchaM nAhaM tatsamameva vA | daNDasyAgre gajaM vA.api vajraM vA shaktimeva vA || 35\.264|| mUlaM vA makuTaM vA.api nalinaM tasya kalpayet | sheShaM yuktyA prakartavyaM shuddhakAMsyena suvrata || 35\.265|| kR^itvA naivedya kAle tu balikAle visheShataH | dhUpadIpapradAne cha homakAle cha ghoShayet || 35\.266|| dhUpaghaNTAvidhiH proktA dIpapAtravidhiM shR^iNu | dhUpapAtravadAkAraM visheShAt ki~nchidasti hi || 35\.267|| agnya~NgulapravistAramAyAmantu sharA~Ngulam | ashvatthapatravattkuryAt oShThochchaM triyavaM bhavet || 35\.268|| madhyaM nAbhisamAyuktaM mukulaM chaiva kalpayet | tadekaM dopapAtraM syAt pa~nchadIpayutantu vA || 35\.269|| dIpapAtravidhiH proktA vakShye nIrAjanasya tu | sauvarNaM rAjataM tAmraM shreShThaM madhyakaniShThakam || 35\.270|| ShaTtriMshada~NgulAyAmaM vR^ittAkAramanuttamam | tasmAtShaDa~NgulaM hInaM madhyamaM pAtramiShyate || 35\.271|| hastamAtrapravistAraM kanyasaM pAtramiShyate | karNikA~ncha tribhAgaikaM tatpa~nchAMshaikamuchChrayam || 35\.272|| yavadvayavishAlena paritaH paTTikA tathA | utsedhaM tatsamaM j~neyaM tadbAhye.aShTadalaM bhavet || 35\.273|| oShThantu paritaH kuryAt karNikochChrayamAnataH | evaM kR^itvA munishreShTha pUrNachandrasamaprabham || 35\.274|| yugA~NgulasamutsedhaM dIpAdhAraM ghaTopamam | ashvinya~NgulamAyAmaM ghaTavattasya kortitam || 35\.275|| proktaM pakShA~NgulaM randhraM karNikAmadhyamaM yutam | dIpAdhAramathAShTAshraM yojayettu dalaM prati || 35\.276|| randhrAdhArashatAdhAramekAdhAramathApi vA | madhye chaiva maheshAsyurdIpAdhArANi kalpayet || 35\.277|| agnya~NgulochchamAnena pR^iShThe pAdaM prakalpayet | pAtraM nIrAjanAyedaM mahAghaNTAvidhiM shR^iNu || 35\.278|| shuddhakAMsyena kartavyaM vistAraM parvatA~Ngulam | suShireNa samAyuktaM chaturvarNasamAyutam || 35\.279|| tArArdhavardhanaM nAhaM jihvArandhrA~NgulAyatam | shikharaM valayopetaM sheShaM yuktyA prakalpayet || 35\.280|| mahAghaNTAvidhiH proktA darpaNasya vidhiM shR^iNu | tridvya~NgulapravistAraM pUrNachandrAkR^itirbhavet || 35\.281|| nAlaM vasva~NgulaM j~neyaM pAdaM vedA~NgulaM bhavet | nAnApaTTikasaMyuktaM shuddhakAMsyena kArayet || 35\.282|| etad vistAramuditaM vistArArdhena vardhayet | uttamaM darpaNasyaivamardhapa~nchA~NgulAntakam || 35\.283|| navamAnaM prakartavyamuttamAditrayaM trayam | darpaNasya vidhiH proktA vishvAmitra mahAmune || 35\.284|| iti shrIkumAratantre karaNalakShaNavidhirnAma pa~nchatriMshaH paTalaH | \section{36\. ShaTtriMshaH paTalaH \- pAdukAprokShaNavidhiH} pAdukAprokShaNaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | anugrahAya martyAnAM pApanAshArthameva cha || 36\.1|| bhajanotsedhayAtrAyAM pUjanArthaM pravakShyate | (bhajanotsavayAtrAyAM) dhruvaM cha snapanaM chaiva balibera~ncha kautukam || 36\.2|| utsavaM yAnabera~ncha chalabera~ncha pa~nchadhA | eteShAM pAdamAneShu yadiShTaM tattpragR^ihyatAm || 36\.3|| trimAtrAdyardhavR^id.hdhyA tu saptA~NgulasamAvadhi | navamAnamidaM proktaM kanyasAditrayaM trayam || 36\.4|| AyAmasyArdhamuditaM pAdukAgrasya vistaram | ShaDaShTAMshena madhyAntamAyAmaM yugabhAgakaiH || 36\.5|| ekabhAgaM bhavedaShTaguNAMshe dvyaMshakaM ghanam | sheShamUrdhvadalaM proktaM yuktyaiva parikalpayet || 36\.6|| a~NguShThochchatalotthasya chaturbhAgaM tribhAgakam | chaturaMshe yugAMshaM tu nAlasheShaM tu pUrvavat || 36\.7|| a~NguShThochchasamaM puShpaM vistAraM mukulAnvitam | puShponnate tribhAgaikaM mukula~NkArayed dvija || 36\.8|| uttamaM kA~nchanenaiva madhyamaM rajatena tu | tAmreNaivAdhamaM proktaM kAMsAdyenAdhamAdhamam || 36\.9|| pAdukAshcha yathAshobhaM tathA yuktyA prakalpayet | evaM lakShaNamAkhyAtaM prokShaNa~ncha tataH shR^iNu || 36\.10|| puNyarkShatithivAre cha maNDapasyaiva madhyame | puNyAhaM vAchayettatra prokShayitvAstramantrataH || 36\.11|| sthaNDilaM kalpayedvidvAn tilataNDulashAlibhiH | navavastramathAstIrya pAdukAM pa~nchagavyakaiH || 36\.12|| kShAlayitvAShTamR^idbhistu shuddhodaiH skandamantrataH | paristIrya tayA darbharhR^idayena tu mantrataH || 36\.13|| vastroparinyaseddhImAn pAdukAM varmamantrataH | navavastreNa sa~nChAdya pAdukAgre yathAvidhi || 36\.14|| mayUrakumbhaM saMsthApya parito.aShTaghaTAnnyaset | sasUtrAn sApidhAnAMshcha savastrAn vAripUritAn || 36\.15|| sakUrchAn sahiraNyAMshcha kalpayetkalpavittamaH | mayUrabIjamAvAhya madhyakumbhe samarpayet || 36\.16|| indrAdilokapAlAMshcha pUrvAdyaShTaghaTe yajet | dhenumudrAM pradarshyAtha tatpR^iShThe sikataiH kR^itaiH || 36\.17|| sthaNDilaM vidhivatkR^itvA homadravyANi gR^ihya cha | agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet || 36\.18|| samidAjyacharUn lAjAn tilAnsadyAdimantrataH | homayettu visheSheNa pratyekaM pa~nchaviMshatiH || 36\.19|| mayUramUlamantreNa ghR^itenAShTottaraM shatam | sarvadravyasamAyuktaM havyavAhe cha homayet || 36\.20|| prabhAte sumuhUrte tu kumbhAnyabhyarchya mantravit | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTabhR^ichcha kramAddhunet || 36\.21|| AcharyaM pUjayetkartA vastrabhUShaNakA~nchanaiH | mayUrabIjamantreNa kumbhAntAt pAdukAdvaye || 36\.22|| nyasedindrAdibIjAni tayoH pUrvAdiShu nyaset | tattatkumbhasthatoyena tattaddeshe.abhiShechayet || 36\.23|| mayUramantrAdabhyarchya mudgAntaM dApayetsudhIH | evaM yaH kurute martyaH sarvAnkAmAnavApnuyAt || 36\.24|| iti shrIkumAratantre pAdukAprokShaNavidhirnAma ShaTtriMshaH paTalaH | \section{37\. saptatriMshaH paTalaH \- AtmArthayajanavidhiH} AtmArthayajanaM vakShye shR^iNuShva munipu~Ngava | ye ye grahAH samuchchAni teShAmiShTapradaM shubham || 37\.1|| dharmArthakAmamokShArthamAtmArthayajanaM smR^itam | skandapUjAM vinA puMsAM putravR^iddhiH kathaM bhavet || 37\.2|| pratimAM ta paTe vA.api maNDale sthaNDile.api vA | jale vA hR^idaye vA.api nityaM sampUjayedguham || 37\.3|| ekA~NgulAdibhUtAntamAtmArthamiti kIrtitam | mAtrA~Ngulena kartavyaM yajamAnaM charasya tu || 37\.4|| AyAdishubhavargANi yavairvAtha parIkShayet | uttamaM kA~nchanenaiva madhyamaM rajatena tu || 37\.5|| shilAyA vA.atha tAmreNa kanyasaM parikIrtitam | mR^inmayaM dArujaM chaiva na grAhyantu gR^ihArchane || 37\.6|| AsanaM sthAnakaM vA.api vAhanAdikameva cha | pratimAlakShaNoktena mArgeNaiva prakalpayet || 37\.7|| shilpihastAtsamAdAya samyagbimbaM parIkShayet | samadR^iShTiprasannAsyaM svasvarUpaM shubhAvaham || 37\.8|| UrdhvadR^iShTimadhodR^iShTiM tiryagdR^iShTiM vivarjayet | UrdhvadR^iShTiH prajAnAshamadhodR^iShTirdhanakShayam || 37\.9|| tiryagdR^iShTiryashonAshaM tasmAt bhAgyaM samekShaNam | (tasmAt grAhyaM) apratiShThitaberasya pUjanaM sarvadoShakR^it || 37\.10|| bimbaM mantramayaM kR^itvA tasminnevaM prapUjayet | (kR^itvA tasmindevaM) snapanaM shAntike yasya agre \.\.\.\.\. matam || 37\.11|| uttarAyaNakAle tu kR^iShNapakShe visheShataH | (tu shuklapakShe) puNyarkShatithivAreShu puNyalagne sushobhane || 37\.12|| prAptaye sarvakAmAnAM pratiShThotsava muchyate | (pratiShThotsava mAcharet) pratiShThAdivasApUrvaM pa~nchame saptame.api vA || 37\.13|| svasUtroktaprakAreNa kArayeda~NkurArpaNam | pratiShThAdivasApUrve sAyAhne niyataH shuchiH || 37\.14|| mantreNa sA prakartavyA ratnanyAsavidhAnataH | nayanonmIlanaM kuryAt netrayugmayute dine || 37\.15|| pa~nchagavyaishcha matimAn pa~nchatvaksalilairapi | aShTamR^itsalilaishchaiva kShAlayet pavamAnataH || 37\.16|| pa~nchabrahmaShaDa~Ngaishcha bimbashuddhiM samAcharet | tIrthadeshaM nayeddevaM svastisUktamudIrayan || 37\.17|| lambakUrchaM tato badhvA vastrayugmena veShTayet | jalAdhivAsanaM kuryAt prAkshirashchordhvavaktrakam || 37\.18|| dArupIThe jalAntasthe skandagAyatrimantrataH | rakShAyai lokapAlAMshcha pUrvAdikramasho.archayet || 37\.19|| shrIrudraM chamakaM chaiva pa~nchashAnti tathaiva cha | skandasUktaM chaturdikShu kuryAdadhyayanaM tathA || 37\.20|| jalAdbimbaM samuddhR^itya pratiShThAsthAnamAcharet | puNyAhaM vAchayitvaiva gavyaiH prokShya bhuvisthalam || 37\.21|| sthaNDilaM tatra sa~Nkalpya tilataNDulashAlibhiH | palAshodumbarAshvatthapatrairdarbhaiH paristaret || 37\.22|| bera~ncha kautukaM badhvA naivedyamapi dApayet | bimba~ncha navavastreNa pratyekaM pariveShTya cha || 37\.23|| shayane shAyayedadevaM prAkshirashchordhvavaktrakam | devasenAmahAvallIM shAyayitvA yathAvidhi || 37\.24|| mAtR^ikAM bindusahitaM mUrdhAdikramasho nyaset | nairR^ite vAstunAthebhyo namaskR^itya likhedbudhaH || 37\.25|| prakShipya viShTarAn pashchAtsAmAnyArghyaM prakalpayet | dvArANi dvArapAlAMshcha lokeshAnAyudhAni cha || 37\.26|| pratiShThoktavidhAnena tattaddikShu samarchayet | vedikA dakShiNe bhAge.apyuttarAmukhamAsthitaH || 37\.27|| bhUtashuddhiM tataH kuryAdantaryajanamAcharet | visheShArghyaM prakalpyAtra sambhArAn prokShaye.astrataH || 37\.28|| AmrapallavakUrchADhyaM droNodaparipUritam | sApidhAnaM saratnaM cha sarvalakShaNasaMyutam || 37\.29|| kumbhaM devashirobhAge dhAnyAsane prakalpayet | vardhanIdvitaye nyasya tasya dakShiNavAmayoH || 37\.30|| paritaH kalashAnaShTau sthApayitvA yathAvidhi | subrahmaNyaM tato madhye pArshvayoH shaktikAdvayam || 37\.31|| jayantAdyaShTavidyeshAn pUrvAdikalasheShu cha | pUrvoktavidhinAvAhya samabhyarchya yathAvidhi || 37\.32|| tatpUrve sthaNDilaM kR^itvA homadravyANi gR^ihya cha | agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet || 37\.33|| palAshasamidhAnAjyaM lAjakShIragulairapi | skandasya mUlamantraNa homayetpa~nchaviMshatiH || 37\.34|| pa~nchabrahmasarvavaktrayutaiH ShaNmUrtimantrataH | pratidravyaM tato hutvA dravyAnte vyAhR^itiM hunet || 37\.35|| jagadbhuvAdiShaNmantraiH skandagAyatrimantrataH | tata AchAramAneti dravyaM pratihunettataH || 37\.36|| shaktidvayasya mUlena sarpiShA pa~nchaviMshatiH | sarvadravyasamAyuktaM tasya mUlena homayet || 37\.37|| rAtrisheShaM vyapohyAtha prAtaH snAtvA gurUttamaH | anuShThAnavidhiM j~nAtvA pratiShThAsthAnametya cha || 37\.38|| dvArapUjAdikaM kR^itvA kumbhAnyabhyarchya mantravit | prAyashchittArthamastreNa ghR^itenaiva shataM hunet || 37\.39|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha hunettataH | shayanAdbimbamutthApya gavyaiH pa~nchAmR^itairapi || 37\.40|| shuddhAdbhirabhiShichyAshu bhUShayedbhUShaNArhakaiH | shirovadanahR^itkukShiguhyapAdadvayepradaH || 37\.41|| pa~nchabrahmasarvavaktrayuktaH ShaNmUrtimeva cha | vinyasya cha ShaDa~NgAni svasvadesheShu vinyaset || 37\.42|| nyastvAtha mAtR^ikAnyAsaM mUrdhAdikramasho budhaH | kumbhabIjaM samAdAya berasya hR^idi vinyaset || 37\.43|| mUlamantreNa matimAn kumbhAdbhirabhiShechayet | vardhanyorbIjamAdAya nyaset svasvastanAgrake || 37\.44|| tattatkarakatoyena svabIjenAbhiShechayet | vidyeshakumbhAn pUrvAdipadmapIThe.abhiShechayet || 37\.45|| vastrAbharaNamAlyAdyairarchayettu hR^idA budhaH | mahAhavirnivedyAtha tAmbUlamapi dApayet || 37\.46|| prArthayitvA namaskR^itya brAhmaNAn bhojayettataH | AchAryaM pUjayettatra vittashADhyaM na kArayet || 37\.47|| pratiShThAvidhirityuktaM pUjAvidhimatha shR^iNu | AchAryahastamAdAya berakartA prapUjayet || 37\.48|| ekakAlaM dvikAlaM vA trikAlaM vA dinaM prati | pUjAsthAnaM navenaiva gomayenAnulipya cha || 37\.49|| gandhapuShpajalAdIni pUjAdravyANi gR^ihya cha | saurapUjAM purA kR^itvA chottarAbhimukhasthitaH || 37\.50|| bhasmanikShipya bidhinA rudrAkShamapi dhArayet | ShaNmUrtihitaM pa~nchabrahmabhiH pa~nchamantrakaH || 37\.51|| shirovadanahR^itkukShiguhyapAdadvaye nyaset | a~NgAnya~NgeShu vinyasya praNavArghyaM prakalpayet || 37\.52|| vistIrNapIThe matimAn pUrvAsyaH paramAnayet | pUrvadvAraM tu sa~nchintya dvAradevAn prapUjayet || 37\.53|| vAstunAthaM cha nairR^irtyAmaishAnyAM svagurUn yajet | AtmashuddhiM tataH kuryAdantaryajanamArabhet || 37\.54|| visheShArghyaM prakalpyAtha dravyashuddhiM samAcharet | skandamantraiH samAvAhya so.ahambhAvena pUjayet || 37\.55|| pUjAparyuShitaM sarvaM sumitrAya pradApayet | pUjApIThe dalAstIrNaM vAmahastatale.api vA || 37\.56|| beraM niveshya shuddhAdbhiH snApayedastramantrataH | AdhArAkhyamanantaM cha dharmAdyA~NghrichatuShTayam || 37\.57|| adharmAdichatuShpAdamathordhvachChadanadvayam | kandAdIni shakunyAdi maNDalatritayaM yajet || 37\.58|| pR^ithivyAdiprakR^ityantaM subrahmaNyAsanaM yajet | bhAnumadhye tu shivayormadhyagaM saMsmaran budhaH || 37\.59|| tasmin mUrtiM samAdAya mUlenAvAhayetsudhIH | sthApanaM chIshamantreNa sannidhAnaM tu pUruShAt || 37\.60|| sannirodhamaghoreNa svAgataM vAmamantrataH | digbandhamastramantreNa kavachenAvakuNThanam || 37\.61|| amR^itIkaraNaM sadyojAtenaiva tu mantrataH | svAminsarvajagannAtha yAvatpUjAvasAnakam || 37\.62|| tAvattvaM prItibhAvena bimbe.asmin sannidhiM kuru | idaM mantraM samuchchArya padmamudrA mahAkhyakam || 37\.63|| ShaNmukhaM darshayitvAtha pAdyamAchamanArghyakam | dattvAbhiShechayedadbhirabdhigairna tu mantrataH || 37\.64|| tataH kumAramAneti chaNDApi skandasUktataH | mUlabrahmaShaDa~Ngaishcha gAyatryAchAbhiShechayet || 37\.65|| sUkShmavastraM tato datvA bhUShayedbhUShaNArhakaiH | manorathArghyaM datvAtha daNDabha~NgI samuchcharet || 37\.66|| vaktrabha~NgImapohyAtha pa~nchAvaraNamarchayet | dhenupadmatrishUlaM cha makarasra~NnamaskR^itAm || 37\.67|| pradarshayeddhUpadIpaM naivedyamapi dApayet | pAnIyamapi tAmbUlamukhavAsasamanvitam || 37\.68|| dhUpaM dhUrasi mantreNa dIpamuddIpya mantrataH | shriyai jAteti mantreNa nIrAjanamataH param || 37\.69|| bR^ihatsAmeti mantreNa bhasmaM datvA guhAya cha | jagadbhuveti mantreNa puShpA~njalimataH param || 37\.70|| mUlamantraM shataM japtvA brahmA~NgAnAM dashAMshakam | stotrapradakShiNAbhIShTaprArthanAM chaiva kArayet || 37\.71|| sAdhu vA.asAdhu vA karma yadyadAcharitaM mayA | tatsarvaM devadevesha gR^ihANArAdhanaM param || 37\.72|| mantreNAnena devAya dApayechchulukodakam | nyUnAtiriktaM yat karma tatkShamasva mayA kR^itam || 37\.73|| priyAbhIShTo hi bhagavAn punarAgamanAya cha | pashchAtsumitrapUjAM cha kuryAdapi visheShataH | evaM yaH kurute martyaH skandasAmIpyamApnuyAt || 37\.74|| iti shrIkumAratantre AtmArthayajanavidhirnAma saptatriMshaH paTalaH | \section{38\. aShTatriMshaH paTalaH \- tailAbhya~NgavidhiH} tailAbhya~NgaM pravakShyAmi shR^iNu kaushika suvrata | sarvarogavinAshArthaM guhaM tailena lepayet || 38\.1|| sarvakAleShu kartavyameke vA nityapUjane | mAsAdau pa~nchadashyAM vA somA~NgArakavArake || 38\.2|| kR^ittikAyAM vishAkhAyAM prokShaNe naimittike punaH | utsavAdyantakAle cha kAmye naimittike punaH || 38\.3|| evamAdiShu kAryeShu tailAbhya~NgaM prachakShate | shailaje mR^iNmaye chaiva dAruje.abhya~Ngamuttamam || 38\.4|| svarNabere bhittichitre darpaNena vichakShaNaH | ratnaje lohaje kuryAtprokShayeddArumUrdhani || 38\.5|| navInatilataila~ncha puShpagandhaiH suyojayet | svarNapAtre tu rajate kAMsapAtre cha mR^iNmaye || 38\.6|| shuddhapAtreNa gR^ihNIyAt tailaM vastreNa shodhitam | nirIkShya mUlamantreNa prokShya chAstreNa mantrataH || 38\.7|| tena mantreNa santADya kavachenAvakuNThayet | dhenumudrAM hR^idA datvA vinyasya guhasannidhau || 38\.8|| sa~Nkalpamapi puNyAhaM vAchayitvA vichakShaNaH | dhUpadIpaM hR^idA datvA pAdyamAchamanaM tathA || 38\.9|| tenaiva dantakAShTha~ncha tanmantreNaiva darpaNam | tAmbUlaM tena mantreNa pashchAdabhya~NgamAcharet || 38\.10|| prachChannapaTamAveShTya vastrAdIni vipohya cha | mUlabindusamAdAya kUrchenAstreNa mantrataH || 38\.11|| prokShya berasya shirasi gururdakShiNahastataH | mUrdhAdipAdaparyantamabhya~Nganapi pIThakam || 38\.12|| tailaM hR^idayamantreNa lepayechChuddhavastrataH | namaskR^itvA kShamasveti shaktipUrvaM vichintayet || 38\.13|| piShTaM vAmena mantreNa sarvA~Ngamapi lepayet | snApya pashchAdaghoreNa tathaivAmalakairguruH || 38\.14|| haridraM vaktramantroNa shuddhAdbhirabhiShechayet | archanoktavidhAnena tadUrdhvaM karmakArayet || 38\.15|| bhaktebhyaH parichArebhyo dApayet tailakaM kramAt | tAmbUlaM dApayet pashchAdAchAryamapi toShayet || 38\.16|| amlena lohaberANi shuddhiM kR^itvaivamarchayet | evaM yaH kurute martyo sarvAn kAmanavApnuyAt || 38\.17|| iti shrIkumAratantre tailAbhya~NgavidhirnAmAShTatriMshaH paTalaH | \section{39\. ekonachatvAriMshaH paTalaH \- mAsapUjAvidhiH} ataH paraM pravakShyAmi mAsapUjAvidhikramam | chaitre damanakaM proktaM vaishAkhe gandhapUjanam || 39\.1|| jyeShThamAse phalaiH pUjA kShIreNAShADha mAsake | shrAvaNe sharkarApUjA pUrvaiH proShThapade.archanA || 39\.2|| ashvinyAmannapUjA cha kArtikyAM dIparohaNam | ghR^itena mArgashIrShe cha kShaudreNa puShyamAsake || 39\.3|| ghR^itakambalakaM mAghe phAlgune dadhipUjanam | mAsapUjAM vinAnyaishcha pUjanairniShphalaM bhavet || 39\.4|| prajAvR^iddhikaraM nR^INAM rAj~nAM vijayavardhanam | na kuryAchchettu mohena sarvadoShakaraM bhavet || 39\.5|| tasmAtsarvaprayatnena kartavyaM mAsapUjanam | nityapUjAvasAne tu naimittikamathAcharet || 39\.6|| chaitramAsapUjA \- chaitreShu ShaShThyAM saptamyAM trayodashyAM tu vArchayet | kaushika uvAcha\- na j~nAtaM madanotpattistAM vadasva maheshvara || 39\.7|| Ishvara uvAcha\- purA devyai mayA proktaM madanotpattikAraNam | maharShe shrUyatAM teShAM shrotR^INAM pApanAshanam || 39\.8|| mayA purA dagdhakAmo anyairyatra punardadet | ratiprItisamatvena guhena nayanAmbunA || 39\.9|| tatra sthAne samutpannA divyA damanama~njarI | tatra tadgandhamAghrAya siddhasAdhyA divaukasaH || 39\.10|| sarve devAshcha munayo hR^iShTA nR^ityanti sarvadA | parasparaM chintayanto brahmAdyA prApuratra vai || 39\.11|| guhAya shakraH praNamat brahmANamidamabravIt | kimidaM tvatisaurabhyaM tadvadasva prabho tataH || 39\.12|| tataH provAcha hR^iShTAtmA brahmA surapatiM prati | purA dagdho.atha devena dIpto yatra manobhavaH || 39\.13|| tatrotpannA vanAchchitrA damanI kApi kandalI | yathAna~NgastathA sA tu jagadAnandadAyinI || 39\.14|| sarveShAmapi devAnAM hR^iShTaM damanapUjanam | brahmetyuktvA puraM prAyAt divaM sarve yayustataH || 39\.15|| kumArasya mahatprItirdAntaM hi munipu~Ngava | pUrvoktAyAM tithau vipra sumuhUrte sulagnake || 39\.16|| gatvArAmaM tu damanaM prokShayedastramantrataH | haraprasAdAt sa~njAto damanatvaM purA kila || 39\.17|| subrahmaNyArchanAyaiva netavyo.asi prasIda me | evaM damanamAmantrya sa~NgrAhya sadanaM vrajet || 39\.18|| devAgre sthaNDilaM kR^itvA tAvattadbaddhamAlikAm | kR^itanityavidhiH pashchAt kuNDe vA sthaNDile.api vA || 39\.19|| vidhinAgniM samutpAdya samR^iddhaM tu hutAshane | palAshasamidhAnAjyalAjAn saktutilAni cha || 39\.20|| mUrtiM chaivA~Ngamantraishcha skandasUktena homayet | trisaptakR^itvA sampAtAM tathaiva juhuyAtguruH || 39\.21|| tato nityAvasAne tu snapanaM kalpayedbudhaH | abhyarchya gandhapuShpAdyairnivedyAntaM kramAddadet || 39\.22|| mukhavAsaM cha tAmbUlaM guhAya cha hR^idA dadet | himatoyena sammishrairdhUpayettu guruH punaH || 39\.23|| tataH puShpagrahaM kAryaM nAnApuShpaiH sushobhanaiH | damanamAlAM cha pAtrasthAM vAhayitvA dvijena tu || 39\.24|| sarvAtodyasamAyuktaM kR^itvA dhAmapradakShiNam | dvAreshAnarchya devAgre dAmaM nyastvAsanopari || 39\.25|| AsanAvaraNAdIni sampUjya cha yathAvidhi | mUrdhAdipAdaparyantaM dAmairbhUShya vished guruH || 39\.26|| saikatriMshatkalAnyAsaM mAtR^ikAmapi vinyaset | prabhUtahaviShaM dadyAt yathAvittAnusArataH || 39\.27|| vij~nApayedguruH pashchAt vA~nChitArthaphalapradam | nyUnaM vApyatiriktaM vA bhagavan yanmayA kR^itam || 39\.28|| sarvaM tadastu sampUrNa mahAsena kR^ipAmbudhe | rAtrau dAma visR^ijyAya skandasUktena pUjayet || 39\.29|| snapanaM tatra kartavyaM prabhUtahaviShaM dadet | dAntaM niveditaM sarvaM sumitrAya pradApayet || 39\.30|| akR^itvaivaM vidhAnena deshiko doShabhAgbhavet | tadantechotsavaM kuryAtsarvAla~NkArashobhitam || 39\.31|| pratisaMvatsaraM dAntaM kArayedutsavottamam | ashvamedhaphalaM bhu~NktvA so.ante skandapuraM vrajet || 39\.32|| damanArohaNaM proktaM shR^iNu shItopachArakam | iti chaitramAsapUjAvidhiH | vaishAkhamAsApUjAvidhi | vaishAkhe tu vishAkharkShe kuryAchChItopachArakam | nityapUjAvasAne tu naimittikamathAcharet || 39\.33|| navabhistu ghaTaiH shuddhaiH shItodaiH snapanAnvitaiH | nAnAgandhaiH samopetaiH snApayedasurAntakam || 39\.34|| karpUraku~NkumopetairhimAmbuyutachandanaiH | mUrdhAdipAdaparyantamAlilimbenmukhaM vinA || 39\.35|| saurabhyapuShpairvividhaistatkShaNapratibodhitaiH | yathA nirantaraM vipra tathaivAchChAdayedguham || 39\.36|| kR^iShNAgarubhavairdhUpairmR^iShTairAjaprakalpitaiH | karpUravartibhirdIpaiH pAyasaiH prachurairapi || 39\.37|| japairvedasvarairgItairvAdyaiH sUktairmanoharaiH | vINAveNuravaistotrairnamaskArapradakShiNaiH || 39\.38|| pUjayetpratyahaM skandaM bhaktyA saptadinAvadhi | evaM yaH kurute martyaH putrapautravivardhanam || 39\.39|| yAnyAn kAmayate kAmAn tAMstAn dhruvamavApnuyAt | vaishAkhapUjanaM proktaM vasantotsavamuchyate || 39\.40|| iti vaishAkhamAsapUjAvidhiH | vasantotsavavidhiH | chaitre vaishAkhamAse tu shuklaShaShThyAM samAcharet | pratisaMvatsaraM kuryAt sarvalokahitAya vai || 39\.41|| shuklapakShe shubharkShe cha sumuhUrte suvArake | pUrvedyura~NkurANyarpya kautukaM bandhayennishi || 39\.42|| snapanaM kalpya deveshaM pUrvoktavidhinArchayet | vasantaM tu bhavechChuddhairdivyagandhairmanoharaiH || 39\.43|| nAnApuShpaishcha dAmaishcha kuryAt puShpagrahaM budhaH | puShpamAlA~ncha patreShu nikShipya kavachena tu || 39\.44|| devAgre sthaNDilaM kR^itvA hR^idA samprokShya chAstrataH | archayeddhUpadIpaM cha kR^itvA dhAma pradakShiNam || 39\.45|| tato mAlAM samuddhR^itya sha~NkhadundubhiniHsvanaiH | vinyaset skandamantreNa mUlaberasya mUrdhani || 39\.46|| kR^itvAgarupradhUpaM cha dIpaM chaiva pradApayet | snApyachotsavaberaM tu bhUShayedbhUShaNArhakaiH || 39\.47|| svarNarAjatatAmrAdyairDolAM kalpya vidhAnataH | kUTapa~ncharasaMyuktAM sarvAla~NkArashobhitAm || 39\.48|| DolAmAropya deveshaM shaktidvayasamAyutam | vAdyairgItashchai nR^ittaishcha stotrarvedapurANakaiH || 39\.49|| DolAkrIDAM tataH kR^itvA devasyAchamanaM dadet | nAlikerodakaM chaiva pAnakaM vividhaM tathA || 39\.50|| apUpAn vividhAMshchaiva pAyasairvya~njanairyutam | mudgAnnaM kR^isarAnnaM cha gulAnnaM sUpasaMyutam || 39\.51|| priya~NgupiShTaM madhumat vallikandaM sapakkam | nAlikerAmbupanasaM phalapuNDrekShudaNDakaiH || 39\.52|| dadyAdvidhAnatastatra tAmbUlamapi dApayet | sarvAtodyasamAyuktaM nAnAchChatrasamAvR^itam || 39\.53|| nAnAdhvajasamopetaM chAmarairvya~njanairyutam | grAmapradakShiNaM kuryAt rAjachihnaiH samastakaiH || 39\.54|| pariveShaM kramAdgatvA mandIbhUte divAkare | pallavairma~njarIbhishcha phalaiH puShpaiH samR^iddhikaiH || 39\.55|| AsthAnamaNDapopete sarvAla~NkArasaMyute | nR^ittagItAdisaMyukte jalavApIsamIpake || 39\.56|| devodyAne nade chaiva sarvAla~NkArasaMyute | akurvaMshcha jalakrIDAn dhArAyantrairguNottamAH || 39\.57|| kechit svarNamayaiH shR^i~NgaiH raupyatAmravinirmitaiH | striyashchApsarasaH sarvA narA gandharvakinarAH || 39\.58|| evaM kR^itvA jalakrIDAM maNDape devamAnayet | snapanaM kalpya vidhinA pUjayedupachArakaiH || 39\.59|| devaH samAgataM stutvA vasanaM kusumAyudham | nIladUrvA~NkurashyAmamatisaundaryashobhitam || 39\.60|| ratiprItyubhayormadhye puShpasAyakachApadhR^it | puShpamaNDalamadhye tu ramyodyAne samarchayet || 39\.61|| OM namaH pa~nchabANAya jagadAhlAdakAriNe | manmathAya jagannetre ratiprItipriyAya cha || 39\.62|| puNDarIkAkShaputrAya namaste mInaketave | manmathAya padaM pUrvaM vidmahe tadanantaram || 39\.63|| kAmadevAya saMyuktaM dhImahIti padaM tataH | tanno.ana~NgapadasyAnte prayoktavyaM prachodayAt || 39\.64|| chaturviMshAkSharIproktA gAyatrI madanasya tu | dakSha shaivalapiNDena ratiM pUrvaM samarchayet || 39\.65|| ma~njaryA sahakArasya vAme prItiM prapUjayet | praNavena dhanurbANaM tachChilImukhapa~Nkajam || 39\.66|| vasantaM vanarAjiM cha gandhapuShpAdibhiryajet | vastreNa veShTya naivedyaM pAyasaM tu nivedayet || 39\.67|| tAmbUlaM dApayet pashchAt toShayettAn visheShataH | tasmAdvasantamUrtiM cha ratikAmasamanvitam || 39\.68|| devAya darshayedvidvAn phalaiH puShpopahArakaiH | ikShudaNDaishcha gandhaishcha tAmbUlaishcha manoharaiH || 39\.69|| nAnAdIpashatairgehaM rAtrau devAlayaM vrajet | prabhUtahaviShaM dadyAt yathAvibhavavistaram || 39\.70|| tAmbUlaM dApayet pashchAt dhUpadIpaM hR^idA dadet | shuddhairannaishcha vividhairaparairvA mahAmune || 39\.71|| japairvedasvarairgItairvAdyairnR^ittairmanoharaiH | vINAveNuvaraistotrairnamaskAraiH pradakShiNaiH || 39\.72|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApruyAt | yAn yAn kAmayate martyastAMstAn dhruvamavApnuyAt || 39\.73|| vasantotsavamAkhyAtaM jyeShThamAsArchanaM shR^iNu || 39\.74|| iti vasantotsavapUjAvidhiH | jyeShThamAsapUjAvidhiH | jyeShThamAse mUlarkShe pUjayet svAdubhiH phalaiH | kadalI panasAmrotthairnalikeraphalairapi || 39\.75|| sharkarAmadhusaMyuktairyathAvibhavavistaram | navabhANDe samAhR^itya nyastvAgre prokShya chAstrataH || 39\.76|| sa~Nkalpamapi puNyAhaM vAchayitvA dvijottamaiH | AdhArAdheyapUjAnte pavamAnamudIrayan || 39\.77|| yAmArdhaM vA tadardhaM vA paThettanmUlato.api vA | skandasUktena matimAn shItoShNairabhiShechayet || 39\.78|| vastrairgandhaH sumAlyaishcha bhUShaNairbhUShayedguham | himatoyAktakalhAraiHnairantaryApi bhUShayet || 39\.79|| pa~nchAvaraNapUjA~ncha kuryAdapi visheShataH | pAyasaM guhasaMyuktaM tAmbUlamapi dApayet || 39\.80|| trisandhyamarchayedevaM sarvakAmasya siddhaye | jyeShThamAsArchanaM proktamAShADhe pUjanaM shR^iNu || 39\.81|| iti jyeShThamAsapUjAvidhiH | AShADhamAsapUjAvidhiH | pUrvaphalguni nakShatre chAShADhe mAsapUjanam | kautukaM bandhayedrAtrau devadevyau cha mantravit || 39\.82|| prabhAte brahmachAribhyo yaj~nasUtrANi dApayet | haridrAM chaiva kanyAbhyo dakShiNA sahitaM budhaH || 39\.83|| prItaye devadevInAM madbhaktebhyo vidhAnataH | mudgA~NkuraM salavaNaM devyoH pAde samarpayet || 39\.84|| grAmapradakShiNaM kuryAt sarvasampatkarAya cha | jalatIraM samAgamya yathAvibhavavistaram || 39\.85|| potopari samAruhya devadevyau cha bhaktimAn | yuvatIbhishcha yuvabhirjalakrIDAM vidhAya cha || 39\.86|| yAmaM vApi tadardhaM vA tadardhaM vA samAcharet | pravishya bhavanaM pashchAt prabhUtahaviShaM dadet || 39\.87|| brAhmaNAn bhojayedvidvAn dInAnAthAMshcha bhojayet | iti AShADhamAsapUjAvidhiH | kShIrapUjAvidhiH | pUrvAShADhe tu tanmAse shravaNe vA guNAnvite | pUrNimAyAM tu vA.aShADhe kuryAtkShIrAbhiShechanam || 39\.88|| gavAM vR^iddhikaraM sarvasasyavR^iddhikaraM shubham | gokShIraM grAhya dhAroShNaM navabhANDeShu pUrayet || 39\.89|| shAlibhistaNDulaM kR^itvA vinyaset kShIrakumbhakam | uttamaM dashabhAraM tu madhyamaM tu tadardhakam || 39\.90|| tadardhamadhamaM j~neyaM tadardhamadhamAdhamam | astramantreNa samprokShya brahmA~Ngairapi pUjayet || 39\.91|| dhUpadIpaM tato datvA payobhiH snApayedguham | ApyAyasveti mantreNa skandasUktena mantrataH || 39\.92|| kumAramAneti mantreNa mUlabrahmaShaDa~NgakaiH | kShIraishcha shuddhatoyaishcha snApyAbhyarchya yathAvidhiH || 39\.93|| prabhUtahaviShaM datvA brAhmaNAnapi bhojayet | evaM yaH kurutemartyaH sa puNyaphalamApnuyAt || 39\.94|| anukta manyato grAhyamadhikaM naiva dUpyate | kShIrapUjAvidhiH proktaH pavitrAropaNaM shR^iNu || 39\.95|| iti kShIrapUjAvidhiH | pavitrAropaNavidhiH | AShADhAditrayopetA shreShThamadhyamakanyasAH | AshvinIkR^ittikAmAsAvathavA samprakIrtitau || 39\.96|| pUrvapakShe chaturdashyAmAShADhe mAsi kArayet | itareShu cha mAseShu pakShayorubhayorapi || 39\.97|| chaturdashyAM cha ShaShThyAM vA pUrNimAyAM cha kArayet | kR^ittikAdIpataH pashchAt naiva kAryaM pavitrakam || 39\.98|| shuklapakShe gR^ihasthAnAM yatInAM tu dvipakShayoH | bhogamokShapradaM sAkShAt pavitrAropaNaM mune || 39\.99|| saMvatsarakR^itaM pApaM nAshayatyasya pUjanAt | prAyashchittamakurvANA brAhmaNAH shuddhimApnuyuH || 39\.100|| pratyahaM vA~NmanaH kAyakR^itAni kaluShAni cha | tebhyaH pavitraM kurute tasmAdetat pavitrakam || 39\.101|| sauvarNairajataiH sUtraiH paTTorNaiH sUtrakairapi | kArpAsajabhavairanyairmau~njibhirdarbhasambhavaiH || 39\.102|| valkalotthaishcha sUtraishcha navabhirguNitaiH shubhaiH | dvijAtikR^itakArpAsa sUtraiH shubhrairaninditaiH || 39\.103|| romAdishodhyatoyena prakShAlya prokShya chAstrataH | shuShkaM kR^itvA hR^idA samyak pavitraM kArayetsudhIH || 39\.104|| shaktayastu shakunyAdyA navasUtrAdhidevatAH | aShTottarashataiH sUtraiH kuryAt skandAvatArakam || 39\.105|| uttamaM beradairghyaM syAnmadhyamaM bAhumAtrakam | adhamaM tu shiroveShTaM pavitraM munipu~Ngava || 39\.106|| ShaTkaM mUrdhni prakartavyaM ShaNmUrtimanurUpakam | pIThe sparshanakaM ShaTkaM bAhyamAlA tathaiva cha || 39\.107|| aShTottarashataM sUtramuttamaM parichakShate | tadardheM madhyamaM j~neyaM kanyasaM tu tadardhakam || 39\.108|| shataM vA.api tadardhaM vA pavitraM kArayetsudhIH | ekaikayA tu saMvR^id.hdhyA tantavo dvAdashAtmikAm || 39\.109|| nIchAlpamadhyamaM shreShThamuttamAditrayaM tathA | granthayastantusa~NkhyA syAt kUlagarbhaM navaM matA || 39\.110|| yatheShTagranthayo vA.api samAH sarvashatAMsitAH | ekadvitrya~NgulA vA.api granthimAnamihochyate || 39\.111|| granthayo veShTadesheShu vidhAtavyaM vichakShaNaiH | kuryAt pavitraM shaktInAM kaNThAdAjAnumAtrakam || 39\.112|| mayUragajayoH sUtraM tanmastakapadAvadhi | samAnenAtmanaH kuryAt pavitraM kumbhasa~NkhyayA || 39\.113|| kramAgamaj~nashiShyANAmAtmavat samudIritam | raktachandanakAshmIragairikAgaruchandanaiH || 39\.114|| kuShThakarpUrasammishraM haridrAkR^iShNagandhakaiH | ra~njayeddhR^ideyenaiva raktasUtrAdibhistu vA || 39\.115|| antaH shAlAgajasthAnaprAsAdAnmUlaveshmanAm | ShaTsUtrasyaiva kartavyaM tantunA samprashasyate || 39\.116|| evaM sa~Nkalya pUrvedyuradhivAsanamAcharet | prAsAdasyAgrake vA.api dakShiNe pashchime.api vA || 39\.117|| kalpite maNDape vA.api pUrvoktasyaiva kalpitam | vitAnadarbhamAlAdiphalapallavashobhite || 39\.118|| madhye vedisamAyukte navapa~nchaikakuNDake | tatsa~NkhyAsthaNDilopete vedikArahite.api vA || 39\.119|| sthaNDilaM shAlibhiH kuryAdaShTadroNairyathAvidhi | skandakumbhaM cha vardhanyau paritashchAShTakumbhakaiH || 39\.120|| sthApya samyag vitAnAdyairbhUShayitvA.atha maNDapam | kR^itanityavidhiH saurapUjA shuddhamanA guruH || 39\.121|| puNyAhaprokShaNaM kR^itvA prakIrya vikirAnapi | maNDapArchanamArgeNa sarvAn devAn samarchayet || 39\.122|| madhye skandaM samAvAhya mahAvallIM cha dakShiNe | devasenAM tathA vAme jayantAdyAn samAvR^ite || 39\.123|| sthaNDilaM pashchime kUryAt raktaShaDdalapadmayuk | tasmin kumbhaM vidadhyArchya prApyAnuj~nAM tato guruH || 39\.124|| dvAreshAnarchayed devasamIpe svAsane sthitaH | AsanArchanamArabhya kuryAdAvAhanAntakam || 39\.125|| gavyaiH pa~nchAmR^itaiH snApya visheShasnapanena cha | pa~nchAvaraNamArgeNa gandhapuShpAdinArchayet || 39\.126|| saikatriMshatkalAnyAsaM vidhinA kArayedbudhaH | bhakShyabhojyAnnapAnAdiprabhUtahaviShaM dadet || 39\.127|| kautukaM bandhayitvA tu gatvA kuNDAntikaM guruH | agnikAryoktamArgeNa sviShTAntaM homamAcharet || 39\.128|| samidannAMshcha lAjAMshcha sarShapaM shAlibhistilaiH | saktuveNuyavaishchaiva mudgamAShapriya~NgubhiH || 39\.129|| palAshakhadirAshvatthavaTaiH prAgAdidikShu cha | shamIkhAdiramAyUraplakSho.agnyAdividikShu cha || 39\.130|| pradhAnamya palAshena shataM vA.api tadardhakam | skandamUlena sa brahmA mUrtimantraiH ShaDa~NgakaiH || 39\.131|| hutvA.atha skandasUktena ShaNmantreNa rasAhutiH | tataH kumAramAneti mantreNaiva tathA hunet || 39\.132|| evaM pradhAnakuNDaM syAttadardhena tadardhakam | sthAlIpAkaM tataH kR^itvA taddhR^idA vibhajettridhA || 39\.133|| guhAMshamagnibhAgaM cha madhvAjyAbhyAM cha mishritam | kuryAdAtmIyabhAgantu lavaNena ghR^itena vA || 39\.134|| hR^idA devAMshamabhyarchya tamAdAya guhAntikam | gatvA nivedya devAya nItvA vij~nApya mantravit || 39\.135|| dantakAShTha~ncha taila~ncha pUrve tatpuruShaM smaran | dakShiNe daNDakaupInaM bahurUpeNa mantrataH || 39\.136|| kamaNDalvakShamAlA~ncha pashchime sadyamantrataH | vAme j~nAna~ncha bhasmAni darpaNaM vAmamantrataH || 39\.137|| aishAnyAM pAdukAnA~ncha tAmbUlaM tvIshamantrataH | sthaNDile sUtranikaTe paritashchApi sAdhayet || 39\.138|| pavitrANi cha tanmadhye pAtre sthApya shubhANunA | astreNa prokShitaM samyagavakuNThya hR^idArchanam || 39\.139|| dhenumudrAmR^itIbhUtaM skandA~Ngairmanubhiryajet | maNDale vedikordhve tu pavitrasyAshuchAsanam || 39\.140|| mR^igAjinAdinA chApi sthApayetpAvakAntike | saMvatsarakR^itaM pApaM yadasAkShiNamavyayam || 39\.141|| prAyashchittArthametasya pavitratvaM tvAM namAmyaham | idaM mantraM samuchchArya pavitrANyadhivAsayet || 39\.142|| subrahmaNyaM smaran brahmA ShaDa~NgairmUlamantrataH | dadevahnisthadevAya tR^itIyAMshaM charuM guruH || 39\.143|| trisaptakR^itvA sampAtaM tathaiva juhuyAttataH | charusheShaM hutaM hutvA rAtrisheShaM vyapohya cha || 39\.144|| tataH prabhAte susnAtaH snAnasandhyAnutarpaNam | samAchamya kR^itanyAsaM sAmAnyArghyakaro guruH || 39\.145|| kR^itvA nityavidhiH samyagAchAryo mantravittamaH | dvAraM dvArAdhipAniShTvA gatvA kumbhAntikaM guruH || 39\.146|| sAstrAn dikpAlakAn kumbhAn pUrvaM kR^itvA samarchayet | kuNDAdhidevatAn pUjya pariShichya yathAkramam || 39\.147|| skandamUlena sabrahmamUrtimantraiH ShaDa~NgakaiH | maNDalasthaguhenaiva pAvakasthaguruM tathA || 39\.148|| nADIsandhAnamArgeNa yojayed bhAvayed guham | yAnyetAni pavitrANi bhagavAn saMskR^itAni cha || 39\.149|| archayAmi ghaTasthAya guhAyAdhyeShayediti | samaya rakShaNAmasmai ShaTpavitrANi deshikaH || 39\.150|| ekaikaM shaktivardhanyau jayantAdibhya eva cha | dvAreshebhyo digIshebhyo dadyAd gandhapavitrakam || 39\.151|| tattannAmachaturthyantaiH pratigR^ihNeti dApayet | yAgashAlAgajasthAnaM prAsAdapachanAlayam || 39\.152|| dvArakAn sUtraShaTkeNa varmaNA pariveShTayet | dvAraM pUrvavadabhyarchya garbhagehaM pravishya cha || 39\.153|| dantakAShThaM cha tailaM cha tAmbUlaM hR^idayena cha | upachArakramaNaiva yuktyAdadyAd kramAd guruH || 39\.154|| AdhArAdheyapUjAM cha kuryAdapi visheShataH | visheShasnapanopetaM yathAvibhavavistaram || 39\.155|| AmantraNapavitrAntaM sudhAmudrApraropitam | guhAyAropya tanmUrdhni rechakeNa guhArchanA || 39\.156|| AmantraNAtmakaM karma paThed deveshasannidhau | namaste vidhivachChidra purANesha makhaM prati || 39\.157|| prabhAvAnmantrayAmi tvAM tadichChAvAptikAraNam | tatsiddhimanujAnIhi yataH sharavaNodbhava || 39\.158|| sarvadA sarvathA svAmin namaste.astu prasIda me | japtvA nivedya devAya namaskR^itvA samApayet || 39\.159|| ShaTpavitrANi matimAn mUrtimantraiH pradApayet | skandamUlena mantreNa dadyAt skandAvatArakam || 39\.160|| mantrahInaM kriyAhInaM bhaktihInaM cha yat kR^itam | japahomArchanAhInaM kR^itaM nityaM mayA tava || 39\.161|| kR^itaM sAvitrihInaM cha tatpUraya vidhAnataH | tvayA pavitritaM sarvaM jagadetachcharAcharam || 39\.162|| tathApyatra pavitrANi dApayAmi tvadAj~nayA | nivedya devadevAya namaskuryAd visheShataH || 39\.163|| shaktidvaye pavitre dve dadyAt tattaddhR^idAdhunA | digIshaparivArebhyo devebhyastvekamekakam || 39\.164|| sumitrakShetrapAlebhyo dadyAd gandhapavitrakam | prAyashchittaM tataH kuryAdastreNaiva shatAhutiH || 39\.165|| siddhAntapustake dadyAt svaguroshcha pavitrakam | prabhUtahaviShaM dadyAt yathAvibhavavistaram || 39\.166|| brAhmaNAn bhojayet pashchAt dInAnAthAMshcha bhojayet | uttamaM dashaniShkaM syAt madhyamaM tu tadardhakam || 39\.167|| tadardhamadhamaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA | mUrtipAnAM tadardhaM syAt jApakAnAM tadardhakam || 39\.168|| atropakaraNaM sarvaM deshikAya pradApayet | pavitrANi cha darbhAMshcha vastrANyAbharaNAni cha || 39\.169|| punaH punaH prayoktavyaM pUtAnyetAni sarvadA | maNDalasthaM ghaTaM chaiva vahnisthaM nityamarchayet || 39\.170|| ardhamAsaM cha saptarkSha pa~nchAhaM vA trayAhakam | evaM pavitraM pUjAM cha prakuryAttu dinaM prati || 39\.171|| mantratarpaNakarmAntaM kR^itvA niShkR^itimAcharet | astreNaiva shataM pashchAt pUrNAM vai chitrarUpiNIm || 39\.172|| lakSha~nchAghoramAvartya chAjyahomaM samAcharet | bhasitaM darshayitvAtha vahnisthaM yojayed gR^iham || 39\.173|| vahnermantraM cha sahR^itya nItvA taM dvAdashAntake | hR^idaye sanniveshyAgniM visR^ijyodvAsya viShTarAn || 39\.174|| paridhiM cha baliM dadyAt samAchamya guruH shuchiH | skandakumbhe cha vardhanyau mantrAn saMhR^itya yojayet || 39\.175|| dikpAlAnastrasahitAn dvArapAlAMshcha saMsthitAn | arghyaM tannityapUjA~NgaM pujyAdyaiH parikalpayet || 39\.176|| ravyantaM saMvisR^ijyAtha pavitrANi ShaDAnanAt | AdAya cha sumitrAya sarvANyetAni dApayet || 39\.177|| pavitraM nityapUjA~NgaM puShpAdyaiH parikalpayet | evaM yaH kurute martyaH pavitrotsavamuktamam || 39\.178|| muchyate brahmahatyAyAH kiM punashchopapAtakaiH | sarvAn kAmAnihaprApya so.ante skandapuraM vrajet || 39\.179|| pavitrAropaNaM proktaM shR^iNu shrAvaNapUjanam || 39\.180|| iti pavitrAropaNavidhiH | shrAvaNapUjAvidhiH | shrAvaNe tu shraviShThAntaM taddinAtpUrvarAtrake | kautukaM bandhayeddevaM pAyasAnnaM nivedayet || 39\.181|| prAtaH sandhyAvasAne tu yathAvibhavavistaram | snapanaM kalpya sampUjya ku~Nkumenaiva lepayet || 39\.182|| navavastreNa saMveShTya bhUShayedbhUShaNArhakaiH | bandhUkapuShpadAmaishcha nairantaryaM vibhUShayet || 39\.183|| sharkarAyAH shataprasthaM tadardhaM vA tadardhakam | pAtre nidhAya matimAn ShaNmukhAya nivedayet || 39\.184|| prabhUtahaviShaM dadyAttAmbUla~ncha nivedayet | evaM yaH kurute martyaH sa puNyAM gatimApnuyAt | proktaM shrAvaNapUjA~ncha shR^iNu bhAdrapadArchanAm || 39\.185|| iti shrAvaNapUjAvidhiH | bhAdrapadamAsapUjAvidhiH | pUrvAShADhe tu nakShatre mAsi bhAdrapade yajet | kusumaiH ketakaishchaiva shatairvA.api tadardhakaiH || 39\.186|| saktulAjatilopetaiH sahasraprasthamuttamam | tadardhaM madhyamaM piShTaM kanyasaMsyAttadardhakam || 39\.187|| apUpaM sarpiShA kR^itvA pUrayettu ghaTe ghaTe | shrIsUktairveShTayitvAtha kUrchaM nyastvA vichakShaNaH || 39\.188|| visheShasnapanaiH snApya prabhUtahaviShaM dadet | kadalIpanasairyuktAnapUpAMshcha visheShataH || 39\.189|| tAmbUla~ncha hR^idA datvA prArthayedarthamIpsitam | evaM yaH kurute martyaH sarvapApaiH pramuchyate || 39\.190|| proktaM bhAdrapade pUjApyashvinIpUjanaM shR^iNu | iti bhAdrapadamAsapUjAvidhiH | AshvayujamAsapUjAvidhiH | ashvinyAmAshvije mAse prINayedannapUjanAt | visheShasnapanAtpUjya bhUShayedbhUShaNArhakaiH || 39\.191|| lakShmIpuShpaishcha kusumairutpalaiH pUjayedguham | shuddhAnnaM pAyasaM mudgaM gulAnnaM kR^isarAnnakam || 39\.192|| nIvArAnnaM priya~NgvannaM dadhyannaM vaiNavAnnakam | shyAmAkAnnaM cha navya~ncha madhvannaM ghR^itAnnakam || 39\.193|| mAShAnnaM chava mudgAnnaM godhUmAnna~ncha ShoDasha | etaishchaiva dviraShTAdyaiH prINayettu ShaDAnanam || 39\.194|| phalgunyAmeva tanmAse prakuryAt pArvatIvratam | tatpUrve tu mahAvallIM devasenAM mahAmune || 39\.195|| svarNasUtreNa vidhinA kautukaM bandhayennishi | tataH prabhAte kanyAbhyaH snAnA~NgaM dApayetsudhIH || 39\.196|| snAtebhyo vasanaM gandhaM dAma chApi visheShataH | navabhArAdibhArAntamuttamAditrayaM trayam || 39\.197|| pAtrasthAnsA~NkurAnmudgAn taNDulAn sopadaMshakAn | dApayitvA tu shaktibhyAM vidhinA yantravittamaH || 39\.198|| mUladevyau samabhyarchya visheShasnapanena cha | yAtrAdevyau kR^ite snAte navashATIparichChade || 39\.199|| shuddhanaivedyasantuShTe gandhasragdAmabhUShite | payoghR^itadhare kR^itvA dinasheShaM nayetkramAt || 39\.200|| kR^itvA cha peShaNIpUjAM yAmyAyAM pAvake.api vA | tatrAmalakapiShTena rajanyA.api sugandhinA || 39\.201|| saMsthApya peShaNIM kR^itvA saptadhAnyakR^itAshrayAm | gandhairAlipya vastreNa navenAchChAdyasAsanAm || 39\.202|| dhyAtvAtha peShaNIM gaurIM samabhyarchya yathAvidhi | naivedyaM sopadaMsha~ncha datvA strIbhiH prasAditam || 39\.203|| grAmapradakShiNaM kR^itvA devadevyau cha bhaktitaH | sarvAla~NkArasaMyuktaM pAdadIpaiH samanvitam || 39\.204|| tatkAle dApayenmudgA~NkuraM lavaNasaMyutam | vIthyAM vIthyAM janebhyashcha vya~njanaM taNDulAnvitam || 39\.205|| AlayaM tu pravishyAtha pariveShakramAnnayet | shiShyopAdhyAyasaMyuktAn siddhAntAdhyayanaM japet || 39\.206|| R^igyajuH sAmagAtharvA vedA~NgaM cha pR^ithakpR^ithak | shivadharmapurANAni setihAsAni tatsamam || 39\.207|| kAvya~ncha shabdashAstra~ncha jyotishshAstraM tataH param | AyurvedaM drAviDa~ncha shrAvayetprINayedguham || 39\.208|| brAhmaNAnbhojayettatra vaidikAn shivabhaktakAn | kanyAshcha brahmacharIMshcha dInAnAthAMshcha bhojayet || 39\.209|| vidhAnametatkartavyaM devyAH santuShTakAraNam | evaM yaH kurute martyaH sarvAnkAmAnavApnuyAt || 39\.210|| ashvinIpUjanaM proktaM kR^ittikApUjanaM shR^iNu | ityAshvijamAsapUjAvidhiH | kArtikamAsapUjAvidhiH | brAhmaNA yajusUktaishcha bhUbhujAH kukkuTairapi | vaishyAH karpUrakhaNDaishcha shUdrAdyAH phalapuShpakaiH || 39\.211|| kArtikyAM kR^ittikAyoge yaH kuryAtsvAmidarshanam | saptajanmabhavedvipro dhanADhyo vedapAragaH || 39\.212|| kArtikyAM kR^ittikAparvayoge vR^iShalagnake | shraddhayA kArtikeyAya yaH kuryAddhR^itadIpikAm || 39\.213|| tasya puNyamasa~NkhyeyaM vishvAmitra mahAmune | kR^ittikAparvayuktenAlAbhe parvaNi sammatam || 39\.214|| rohiNyAM vA bharaNyAM vA dIpaM parvaNi kArayet | aparvaNikR^itaM dIpaM rAjarAShTraM vinashyati || 39\.215|| parvadvaye tu samprApte pUrvaM tyaktvA paraM grahet | pUrNAyAM khaNDitAyAM tu dvayornADyAdhikaM grahet || 39\.216|| raverastamanAtpUrve pAdayAmAdvidhAnataH | kAlastadUrdhve yAmArdhaparyantaM dIpakarmaNi || 39\.217|| nakShatravR^id.hdhyA saMspR^iShTe tatkAlAnte samAcharet | yallagne viShasaMspR^iShTe tallagnaM parivarjayet || 39\.218|| viShasya parapUrve tu ghaTikAdvayataH shubham | karturaShTamarAshyAdilakShadoShanirUpaNam || 39\.219|| viShTivainAshikarkShAdiprokShaNaM nAtra sammatam | parvayuktamayuktaM vA nakShatraM tu pradhAnakam || 39\.220|| evaM parIkShya matimAn kR^ittikAdIpamAcharet | pUrvedyuH kautukaM badhvA snApyachotsavaberakam || 39\.221|| ma~NgalA~Nkuramantraishcha kuryAdvidhyuktamArgataH | dIpArohaNakAlasya pUrve svAminamarchayet || 39\.222|| mUlaberamala~NkR^itya bhUShayedbhUShaNArhakaiH | nIlotpalaishcha kamalaiH paTTikaiH puShpakairyajet || 39\.223|| prabhUtahaviShaM datvA tAmbUlaM dApayettataH | Alaye maNDape vA.api yAgamaNDapa eva cha || 39\.224(1)|| shivAgniM tatra sampUjya guhaM sA~NgaM samarchayet | samidAjyena charuNA dIpaiH kArpAsabIjakaiH || 39\.224(2)|| kShIreNa shatamardhaM vA tadardhaM vA hunetsudhIH | skandamUlena mantreNa dashAMshA~njuhuyAttataH || 39\.225|| skandasUtraM mantraShaTkairdravyaShaTkairhunetkramAt | kumArameti mantreNa pratidravyaM hunektataH || 39\.226|| pUrNAhutiM tato hutvA shivAgniM cha visarjayet | tadagnau dIpamAropya kR^ittikAdIpamAcharet || 39\.227|| nArikelashamistAlapanasAsanakhAdirAH | champako devadArushcha madhukaH sAlavR^ikShakaH || 39\.228|| dIpadaNDadrumAH proktAH kArayellakShaNAnvitam | alAbhe tu bahiH sthAne vR^ikShayogyadrumaM grahet || 39\.229|| dhvajadaNDoktamArgeNa dIpadaNDaM prakalpayet | tritAlaM stambhanAhaM syAdR^ijuM shuddhasamanvitam || 39\.230|| navakIlaM samArabhya vyomakIlavivardhanAt | saptaviMshatikIlAntaM rohaNArthaM suyojayet || 39\.231|| dvAdashA~NgulakArasya vyomA~NgulavivardhanAt | dvAviMshada~NgulAntaM syAddaNDAtkIlaMvinirgataH || 39\.232|| dvya~NgulAtpAdavR^id.hdhyAdi ShaDa~NgulasamAvadhi | vistAraM tadghanaM j~neyaM nirgamAdardhamAtrakam || 39\.233|| daNDaprokta~ncha kIlAnAM sudR^iDhaM kalpayedbudhaH | lohachakraM tadUrdhve tu vyomamUlaM tripAdavat || 39\.234|| sudR^iDhaM sthApayetpAtraM dhAraNAyAM mahAmune | dArUdbhavAni chakrANi pratikUlaM suyojayet || 39\.235|| nyastavyAshchakravaddIpaM stambhamUlAtpR^ithakpR^ithak | dIpikA pratichakra~ncha rasadvAdashaShoDasha || 39\.236|| sahasradIpayuktaM vA shatadIpayutaM tu vA | sthApayeddIpadaNDAMshcha mAlAkAreNa vAstunaH || 39\.237|| toraNAkArato vA.api vR^ittAkAreNa vAthavA | prAsAdasyaiva paritashchaturdikShu visheShataH || 39\.238|| kUTAkArANi kR^itvAtha chaturgAtrayutAni cha | kUTabandheShu sarvatra pAtrANi nyasya kArayet || 39\.239|| puNyAhaprokShaNaM kR^itvA daNDaM pUrve.api vAsayet | balipIThAgrake vA.api dhvajadaNDAgrake.api vA || 39\.240|| yathA dR^iDhataraM sthApya pUrayechChuddhavAlukaiH | vedimUle prakartavyaM vR^ittaM vA chaturashrakam || 39\.241|| trihastamAtravistIrNamekahastonnatA shubhA | gomayAlepanaM kR^itvA shAlipiShTairvichitrayet || 39\.242|| navena yugmavastreNa daNDamUlaM praveShTayat | pAlikAdyairala~NkR^itya puNyAhaM vAchayedbudhaH || 39\.243|| astreNa prokShya taddaNDaM praNavena tu pUjayet | stambhayAnaM yathA tadvaddIpaM kuryAnmanoramam || 39\.244|| kArpAsabIjairmatimAnnichChidreNaiva sAdhanam | poTTalIkaM tato badhvA ghR^itamAtre nidhAya cha || 39\.245|| aShTaprasthaM ghR^itenaiva tadardhenaiva pUrayet | sauvarNaM rAjataM tAmraM mR^iNmayaM vA.atha pAtrakam || 39\.246|| devAgre maNDalaM kR^itvA shAlipiShTairvichitrayet | shAlibhirvikirettatra darbhaishchaiva paristaret || 39\.247|| tanmadhye vinyasetpAtraM hR^idayena tu mantrataH | dIpayetprA~Nmukho mantrI skandamUlamanusmaran || 39\.248|| evaM tridhA pa~nchadhA vA sharAve pAtramAcharet | brahmasUktaishcha mantrairvA gandhapuShpAdinArchayet || 39\.249|| dhUpadIpaM tato datvA hR^idayena tu mantrataH | dIpAnAropya hastairvA vAhayitvA shivadvijaiH || 39\.250|| sarvAtodyasamAyuktaM kR^itvA grAmapradakShiNam | gR^ihastho vA brahmachArI vA dIpaM sa~NgrAhya pANinA || 39\.251|| aghorAstreNa mantreNa dIpadaNDe.adhiropayet | sarvAtodyasamAyuktaM jayashabdasamanvitam || 39\.252|| sarvairharaharetyuktvA dIpadaNDe.adhiropayet | prA~Nmukhoda~Nmukho vA.api dIpaM mantreNa vinyaset || 39\.253|| prAsAde gopure shAlaparivArAlayordhvake | prAsAdAbhyantare sarve pAkasthAnena tu maNDape || 39\.254|| vApIkUpataTAkeShu sarvatraiva pradIpayet | snAtvA chotsavaberantu samala~NkR^itya bhUShaNaiH || 39\.255|| grAmapradakShiNaM kR^itvA sarvAtodyasamanvitam | Alayantu pravishyAtha mUlaberaM samarchayet || 39\.256|| snapanaM kArayet tatra sahasrAdiShu shaktitaH | pR^ithukAn dApayedvidvAn nAlikeraphalAnvitAn || 39\.257|| marIchijIrakopetAn nAlikeraishcha saMyutAn | dadyAtpR^ithukalAjAMshcha gulasArasamanvitAn || 39\.258|| prabhUtahaviShaM datvA tAmbUlamapi dApayet | pratisaMvatsaraM hyevaM kartavyaM phalakA~NkShibhiH || 39\.259|| lAjAn pR^ithukalAjAMshcha pR^ithukAn vya~njanairyutAn | nivedayedguhasyaivaM pavitra pApanAshanam || 39\.260|| yo bhakShayettato bhaktyA agniShTomaphalaM labhet | evaM yaH kurute martyaH sa muktaH sarvapAtakaiH || 39\.261|| sarvAn kAmAniha prApya so.ante skandapuraM vrajet | kR^ittikAdIpanaM proktaM dhanurmAsArchanaM shR^iNu || 39\.262|| iti kArtikamAsapUjAvidhiH | dhanurmAsapUjA | maNDapaM samala~NkR^itya muktAdAmaishcha vastrakaiH | gR^ihadvArANi sarvANi evamAdyairala~Nkaret || 39\.263|| shuddhatoyena saMsnApya priya~NgvannaM nivedya cha | sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAtodyasamanvitam || 39\.264|| dhanurmAsasya martyAnAM pratyUShaH kAla uchyate | tasmAtsamAdhirAtryante pUjayechCha~NkarAtmajam || 39\.265|| ekavAraM dhanurmAse bhaktyA yaH pUjayedguham | varShadvaya~ncha pUjAyAH phalaM prApnotyasaMshayaH || 39\.266|| shR^i~NgiberasahasrArdhaM vya~njanaiH samamuchyate | tatsamaM dadhi viprendra dhanurmAsasya pUjane || 39\.267|| ardharAtrAtpare tatra jalasa~NgrahaNaM matam | puShpasa~NgrahaNaM vipra pUrvedyuraha uchyate || 39\.268|| nIlotpala~ncha kamalaM tulasIbilvapatrakam | ekAhoShitadoShANi na doShaM taiH supUjayet || 39\.269|| pUjAkAlasya pUrve tu susnAtAchamano guruH | pAdau prakShAlyAchamya bhasmadhAraNavigrahaH || 39\.270|| dvAraM sampUjya vidhinA mantrakAyaH shivadvijaH | visheShArghyaM tato kalpya rAtryantaM pUjayedguham || 39\.271|| skandamUrtya~Ngamantraishcha skandasUktena mantrataH | tataH kumAramAteti skandagAyatriyA yataH || 39\.272|| shrIrudrachamakAdya~ncha pUjayedgandhatoyakaiH | dhautavastrairala~NkR^itya bhUShayedbhUShaNArhakaiH || 39\.273|| karpUraku~NkumopetaM raktagandhaM cha lepayet | nIlotpalAravindaishcha pUjayettu visheShataH || 39\.274|| AsanAvaraNAdIni sampUjya vidhinA tataH | navabhArAdibhArAntamuttamAditrayaM trayam || 39\.275|| taNDulaM syAt tadardhena yathAvibhavavistaram | shuddhAnnamevaM kartavyaM shR^i~Ngiberadadhiplutam || 39\.276|| kandamUlaphalopetaM gulakhaNDasamanvitam | nAlikeraphalairyuktaM madhusUpasamanvitam || 39\.277|| nivedayeddhR^idA mantrI tAmbUlamapi dApayet | nAnAdhUpaishcha dIpaishcha tato nIrAjanairapi || 39\.278|| vAdyairgItaishcha nR^ittaishcha japaiH stotraiH pradakShiNaiH | namaskAraishchamatimAn prINayedasurAntakam || 39\.279|| evaM yaH kurute martyaH saptajanmadvijo bhavet | sarvAn kAmAniha prApya tadante muktimApnuyAt | dhanurmAsArchanaM proktamArdrApUjAvidhiM shR^iNu || 39\.280|| iti dhanurmAsApUjAvidhiH | ArdrApUjA | tasmin mAse tathArdrAyAM ghR^itena snApayed guham | parvayuktamayuktaM vA nakShatra tu pradhAnakam || 39\.281|| khaNDite sati nakShatre dvayostAvadhikaM bhavet | samarthenAparaM grAhyaM pUrvama~NgalakArakam || 39\.282|| ekamAse dvinakShatre samprApte tvaparaM varam | pUrvamutsavabera~ncha tataH kautukaberakam || 39\.283|| pUrvedyuH kautukaM badhvA devIbhyAM saha mantravit | kadalIpUgapanasalikuchAdyudbhavaiH phalaiH || 39\.284|| maNDapaM samala~NkR^itya muktAdAmaishcha vastrakaiH | gR^ihadvArANi sarvANi evamAdyairala~Nkaret || 39\.285|| shuddhatoyena saMsnApya priya~NgvannaM nivedya cha | sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAtodyasamanvitam || 39\.286|| grAmapradakShiNaM kuryAt prAtarutsavaberakam | gavAmAjyaM tato vidvAn navaM shuddhamaninditam || 39\.287|| AnIya rAtrau tattvaj~naH snApayenmUlaberakam | shivatrayaM sArdhabhAraM bhAraM bhArArdhabhArakam || 39\.288|| dvayabhArastribhAra~ncha ShaDbhAraM chAShTabhArakam | dashabhAraM smR^itaM j~neyammuttamAditrayaM trayam || 39\.289|| devAgre sthaNDilaM kuryAt samadroNaishcha shAlibhiH | tadardhaistaNDulairbhUShya tadardhaishcha tilairapi || 39\.290|| paristIrya tato darbhairAjyapAtrANi vinyaset | puNyAhaprokShaNaM kR^itvA skandamantraiH samarchayet || 39\.291|| dhUpadIpaM tato dattvA dvArapUjAM vidhAya cha | AdhArAdheyapUrvaM cha kR^itvA nityAvasAnake || 39\.292|| skandamUlena mantreNa ShaDa~NgAdya~NgamantrataH | skandamUlena matimAn kumArameva mantrataH || 39\.293|| ghR^itena mUlamantreNa chAstreNa parimArjya cha | piShTAmalakapiNyAkairgharShayed dhR^itanuttaye || 39\.294|| shrIrudrachamakAbhyA~ncha skandasUktena mantravit | mandoShNairgandhatoyaishcha snApya vastreNamArjayet || 39\.295|| vastrAbharaNamAlAdIn gururdatvA hR^idANunA | AsanAvaraNAdIni pUjayenmunipu~Ngava || 39\.296|| nIlotpalotthaiH puShpaishcha nairantaryaM vibhUShayet | snApya kautukabera~ncha bhUShayedbhUShaNArhakaiH || 39\.297|| naivedyaM dApayetpashchAt sarvavya~njanasaMyutam | tAmbUla~ncha tato datvAkR^iShNagandhena lepayet || 39\.298|| grAmapradakShiNaM nityaM vIthiM kR^itvAlayaM vishet | AlayasyAgrake vA.api saumye vA janatuShTaye || 39\.299|| DolArohaM tataH kuryAt baliberaM visheShataH | DolArohaM prakartavyaM prabhAte chArdharAtrake || 39\.300|| suvarNaraupya lohairvA dAruNAtvatha shilpibhiH | sarvalakShaNasaMyuktaM sthApya stambhadvayaM tathA || 39\.301|| tayorUrdhve kalAM yojya DolAM tasmin pralambayet | chaturhastasamopetAmathavA dvibhujAnvitAm || 39\.302|| adhastAt phalakaM yojya sarvAla~NkArasaMyutAm | DolAM samprokShya chAstreNa sarvAla~NkArasaMyutAm || 39\.303|| phalakordhve nyaseddevaM shaktidvayasamanvitam | naivedyaM chaiva pAnIyaM tAmbUlamapi dApayet || 39\.304|| dhUpadIpau tato datvA datvA bhasmAni mantravit | vAdyagItaishchanR^ittaishcha stotraH santoShayedguham || 39\.305|| nIrAjanaM tato datvA pravishedAlayaM sudhIH | prabhUtahaviShaM datvA brAhmaNAnapi bhojayet || 39\.306|| guhasnAnArthamambhashcha ga~NgAtoyasamaM bhavet | guhapAdodakaM pItvA sarvayaj~naphalaM bhavet || 39\.307|| evaM yaH kurute martyaH sarvAn kAmAnavApnuyAt | ArdrApUjAvidhiH proktA puShyamAsArchanaM shR^iNu || 39\.308|| ityArdrApUjAvidhiH | puShyamAsapUjA | puShyamAse tu puShyarkShe kuryAt kShaudrAbhiShechanam | sarvavyAdhivinAshaM cha vijayapradakAraNam || 39\.309|| ArdrAR^ikShavidhAnena R^ikShaM nishchitya mantravit | vastrapUtaM navaM shuddhaM kR^imidoShavivarjitam || 39\.310|| kShaudramAdAya matimAn shuddhapAtre prapUrayet | aShTaprasthAdiviprendra yAvanmAnaM shivAntakam || 39\.311|| shivavR^id.hdhyA navaM mAnaM kanyasAditrayaM matam | devAgre sthaNDilaM kR^itvA kShaudrapAtrANi vinyaset || 39\.312|| puNyAhaM vAchayitvAtha prokShayedastramantrataH | skandasUktena mantraj~naH kumArameti mantrataH || 39\.313|| mUlabrahmaShaDa~Ngaishcha kuryAt kShaudrAbhiShechanam | vastrAbharaNamAlAdIn dApayet hR^idANunA || 39\.314|| nIlotpalaishcha padmashcha nairantaryaM vibhUShayet | prabhUtahaviShaM dattvA brAhmaNAnapi bhojayet || 39\.315|| evaM yaH kurute martyaH sarvAn kAmAnavApnuyAt | puShyamAsavidhiH proktA mAghamAsavidhiM shR^iNu || 39\.316|| iti puShyamAsapUjAvidhiH | mAghamAsapUjA | mAdhamAse makhaR^ikShe pUjayeddhR^itakambalam | bhUpatirjayadaM saumyaM prANinAM roganAshanam || 39\.317|| ArdrAproktavidhAnena nakShatraM grAhyamuttamam | uttamaM kapilAsarShiH svarNavarNagavAmapi || 39\.318|| niromaM nUtanaM shuddhaM kShIraM kITAdivarjitam | toyaiH pAtrANi sampUrya vAruNaM bIjamuchcharan || 39\.319|| nidhAya pAtraM pAtreShu piNDaM kR^itvA tadAjyakam | ku~NkumAgarUsaMyuktaM shuddhapAtre nidhApayet || 39\.320|| devAgre sthaNDilordhve tu puNyAhaprokShaNAnvitam | ghR^itapAtrANi vinyasya brahmamUrtya~NgamantrakaiH || 39\.321|| puShpairabhyarchya matimAn dhUpadIpau hR^idA dadet | kavachenAvakuNThyApi prAtarmadhyAhna eva vA || 39\.322|| visheSheNArchya senAnyamAsanAvaraNaiH saha | mUrdhAdipAdaparyantamAlipya cha sa pIThakam || 39\.323|| gandhairlipyAparaM nItvA kambalena cha veShTayet | mahAhavirnivedyAtha tAmbUlamapi dApayet || 39\.324|| sandhyAnte vA paredyurvA kautukAdyaM visR^ijya cha | visheShasnapanaM kuryAt yathAvisavidhisavistaram || 39\.325|| evaM yaH kurute martyaH sarvarogAt pramuchyate | mAghapUjAvidhiH proktA shivarAtrividhiM shR^iNu || 39\.326|| iti mAghamAsapUjAvidhiH | shivarAtripUjA | tanmAse kR^iShNapakShe tu vidyate yA chaturdashI | tadrAtriH shivarAtriH syAt sarvapuNyashubhAvahA || 39\.327|| rAtrau yAmadvayAdarvAk ghaTikaikAmahAnishI | tatsyAchchaturdashI yasmAttadrAtraM shivarAtrakam || 39\.328|| mukhyA trayodashImishrA parvamishrA.adhamAdhamA | madhyamA shivarAtriH syAdahorAtraM chaturdashI || 39\.329|| tasyAM pUjyo mahAdevaH brAhmagohitakA~NkShibhiH | IshvarovAcha\- kaushikedaM shataM satyaM matpUjAyAshchaturguNam || 39\.330|| apyekadantasenAnyoH pUjayA toShayAmyaham | tasmAt sarvaprayatnena tadrAtrau pUjayedguham || 39\.331|| snAtvA nityavidhiM kR^itvA kuryAchChuddhopavAsakam | deveshaM gandhatailena piShTAdyairapi mantravit || 39\.332|| gavyaiH pa~nchAmR^itashchaiva pratiyAmaM visheShataH | vilvodaiH shuddhatoyaishcha gandhodaiH shuddhatoyakaiH || 39\.333|| chandanAgarukarpUraku~Nkumaishcha krameNa tu | mallikotpalapuShpaishcha jAtipuShpaishcha bilvakaiH || 39\.334|| suvarNabhUShaNai ratnaiH pravAlairmauktikairapi | pAyasaiH kR^isarAnnaishcha yavAnnaishcha gulAnnakaiH || 39\.335|| vya~njanAjyapayaH pUrNaiH pratiyAmaM samAhitam | rambhAphalekShudaNDaishcha tAmbUlamapi dApayet || 39\.336|| mUlena skandasUktena brahmamUrtya~Ngamantravit | shrIrudraM chamakenaiva pratiyAmaM supUjayet || 39\.337|| ghR^itavatisudIpAMshcha dIpayettoShayedguham | japaiH stotraiH pradakShiNyairnamaskArairmahAmune || 39\.338|| rAtriM jAgarato nItvA prAtaHsnAnAdikarma cha | kR^itvA devaM samabhyarchya prabhUtahaviShaM dadet || 39\.339|| brAhmaNAn shivabhaktAMshcha dInAnAthAMshcha bhojayet | yathAshaktisuvarNAdi tebhyo dAnaM prayachChatAm || 39\.340|| evaM yaH kurute martyaH vimuktaH sarvapAtakaiH | ashvamedhasahasrasya phalaM prApnotyasaMshayaH || 39\.341|| shivarAtryarchanaM proktaM shR^iNu phAlgunapUjanam | iti shivarAtripUjAvidhiH | phAlgunamAsapUjA | phAlgune mAsi vidhinA pUjeduttaraphAlgune | bAlAnA~ncha pashUnA~ncha vardhante munisattamAH || 39\.342|| snAtvA gopaH paTAdvaktraM badhvA dugdhvA gavAM payaH | devAgAre.agninA taptvA dadhi kR^itvA pidhAnayuk || 39\.343|| ghR^itasyoktapramANeShu yathAlAbhaM pragR^ihya cha | devAgre sthaNDile nyastvA puNyAhaprokShaNaM charet || 39\.344|| puShpairabhyarchya mUlena brahmamUrtya~NgamantrakaiH | dhUpadIpaM tato datvA madhyAhne pUjayedguham || 39\.345|| gavyaiH pa~nchAmR^itaiH snAtvA skandamUlena mantravit | tataH kumAramAteti mantreNa dadhipUjanam || 39\.346|| tato dadhikrAviNNeti mantreNaivAbhiShechayet | vastrairgandhaishcha puShpaishcha bhUShaNairbhUShaNArhakaiH || 39\.347|| karNikArabhavaiH puShpairnairantaryaM vibhUShayet | prabhUtahaviShaM datvA brAhmaNAn bhojayettataH || 39\.348|| evaM yaH kurute martyaH samR^iddhaH pashumAn bhavet | proktaM phAlgunapUjA cha navanaivedyamuchyate || 39\.349|| iti phAlgunamAsapUjAvidhiH | navanaivedyam | sarvasasyAbhivR^id.hdhyarthaM sarvaprANisukhAvaham | prINayennavanaivedya vidhinA pArvatIsutam || 39\.350|| AShADhakanyakAmAse mArgashIrShashcha mAghakaH | ete tvashobhanA varjyAH sheShamAsAH shubhAH smR^itAH || 39\.351|| garhitaM kR^iShNapakShaM syAt shuklapakShe samAcharet | saptamI cha dvitIyA cha tR^itIyA pa~nchamI shubhAH || 39\.352|| pUShA makhA cha sAvitrI shraviShThA vasavastathA | vishAkhA cha vAruNaM mUlaM saumyaM chaiva prajApatiH || 39\.353|| shubhAnnyetAniR^ikShANivarjyAnnyannyAnisuvrata | varjanIyAstathAmInameShakarkaTavR^ishchikAH || 39\.354|| anyAshchashubhAdAproktAsteShAmpApaMvivarjayet | shukrashchasomadeveDhya vArAshreShThatamAsmrutAH || 39\.355|| drekANadarshaNaMhorA shubhAMshAshshubhadambhavet | sumuhUrtAMsunishchitya pUravepANDaramarpayet || 39\.356|| sarvAtodyasamAyuktaM ChatradhvajasamAkulam | dhUpadIpasamAyuktaM pAlakAdisamanvitam || 39\.357|| sumitrashaktisahitaM nAnAbhaktajanaiyutam | pUrvasyAmuttarasyAMvA sasyakShetrampravishyacha || 39\.358|| dad.hdhyannaMvAgulAnnaM vAdigdevAnAM bali~NkShipet | shAlyAnavapakvalamAn sa~NgrahyAstreNamantrataH || 39\.359|| shUkabhArAnsamAvAhya pravishedAlayantataH | snAtvAchotsavaberantu bhUShayetbhUShaNArhakaiH || 39\.360|| tatkAlasambhavaiH puShpairnIpapuShpairvisheShataH | sarvatodyasamAyuktaM ChatradhvajasamAyutam || 39\.361|| shUkabhArasamAyuktaM vrIhibhArasamAyutam | nAnAvidhaphalairyuktaM nAnAdhAnyasamanvitam || 39\.362|| ikShushAkhArdrashAkhAbhirnishishAkhAsamAyutam | kramukaistilashAkhAshchamarIchIlavaNairyutam || 39\.363|| nAlIkerAmrapanasagulakhaNDaissamanvitam | dad.hdhyAjyatailakumbhaishchamudgabhinnaghaTairnavaiH || 39\.364|| nAnApuShpasamAyuktaM viprAdijanasevitam | utsavasvAminaM vidvAn kuryAdgrAmapradakShiNam || 39\.365|| pravishyabhavanantatrasvasthAnesthApyadevatAm | maNTapa~Ngomayenaiva lepayitvA vibhUShayet || 39\.366|| (maNDapa) puNyAhatoyaisamprUkShyatara~NgeNaivabhUShayet | tasyorddhvavinyasechChUkabhAraNetAn pR^ithak pR^ithak || 39\.367|| deveshAnuj~nAshUkAn janebhyodApayetsudhIH | navashAliyutantveka shAlIbhAramaninditam || 39\.368|| AdityarasmibhistaptAn dhAnyAnmusalalUkhalaiH | devasyamaNTapeshuddheshAlipiShTairala~NkR^ite || 39\.369|| (maNDape) shAlibhisthaNDila~NkR^itvA padmamaShTadalaMlukhet | paristIryatatodarbhaiH prokShayedastramantrataH || 39\.370|| lUkalanmusalantatra vinyasyahR^idayANunA | navavastreNasaMveShTya samabhyarchyayathAvidhi || 39\.371|| prahR^itya musalenaiva bIjamukhyena deshikaH | chaturvarNodbhavaisstrIbhiH kuTTayettadanantaram || 39\.372|| tuShAn vipohya shUrpestu kaNakambuM cha varjayet | bhArAdinavabhArAntaM kanyasAditrayaM trayam || 39\.373|| prakShAlya taNDulaM shodhya nAlikeragulAnvitam | marIchijIrakopetamikShukhaNDasamanvitam || 39\.374|| vastrANyAstIrya devAgre shuddhiM kR^itvA yathArUchi | rambhApatrANi tasyordhve saMstIrya prokShya chAstrataH || 39\.375|| taNDulaM pUrayet tatra gulAnnaM vya~njanairyutam | kandamUlaphalopetaM yathAvibhavavistaram || 39\.376|| sha~NkhadundubhinirvAShairvedadhvanisamAyutam | hR^idayena tu mantreNa subrahmaNyAya dApayet || 39\.377|| parivArAmarANA~ncha dApayettadanantaram | parivArabaliM datvA mahApIThAntameva cha || 39\.378|| navapUgaphalairyuktaM tAmbUlaM dApayettataH | niveditantu yatsarvaM sumitrAya pradApayet || 39\.379|| viprAdisarvabhaktebhyastaNDulaM dApayetkramAt | brAhmaNAn bhojayetpashchAt dInAnAthAMshcha bhojayet || Atmano hitamAkA~NkShan ya evaM vidhimAcharet || 39\.380|| iti shrIkumAratantre mAsapUjAvidhirnAma ekonachatvAriMshaH paTalaH | \section{40\. chatvAriMshatpaTalaH \- a~NkurArpaNavidhiH} sarvama~NgalamA~NgalyaM pravakShyAmya~NkurArpaNam | a~NkuraM nayetkarma tatkarma niShphalaM bhavet || 40\.1|| tasmAnma~Ngalakarmadau kArayeda~NkurArpaNam | ayuge.ahniprakartavyaM karmaNaH pUrvato nishi || 40\.2|| pAlikAghaTikAMshchaiva sharAva~ncha tridhA bhavet | IshaviShNuviri~nchishva teShAmevAdhipAH smR^itAH || 40\.3|| sauvarNaM rAjataM tAmraM kAMsyaM vA mR^iNmayantu vA | sharAvANi cha sa~NgrAhya piShTenaiva vimarshayet || 40\.4|| kAlaM ChinnaM cha suShiraM bhedachChedaM jalImukham | nirdagdha~ncha purANa~ncha varjayettu prayatnataH || 40\.5|| ashvatthaM bilvapatraishcha tanmadhye bandhayeddR^iDham | pAlikAbhyantaraM darbhairnirchChidraM kArayedbudhaH || 40\.6|| goshakR^ichchUrNasahitairmR^idbhiH sarvANi pUrya cha | pratyeka cha kare grAhya vAhayitvAtha bhaktakaiH || 40\.7|| sumitraM chAstrarAjaM cha sarvAtodyasamAyutam | grAmapradakShiNaM kR^itvA mR^itsa~NgrahaNamAcharet || 40\.8|| uttamaM prAgudIchI syAt madhyamaM pashchimaM smR^itam | adhamaM dakShiNaM proktaM mR^itsagrahaNakarmaNi || 40\.9|| puShpArAme cha nadyAM vA taDAge bilvamUlake | Alaye chaiva nishchitya gatvA shuddhabhuvasthalam || 40\.10|| astreNa prokShya taddeshaM prINayedbhuvi nAyakam | puNyAhaM vAchayettatra gAyatryA prokShya deshikaH || 40\.11|| bhUpuraM tatra saMlikhya bhUbIjenArchayet bhuvam | sAla~NkR^itaM khanitraM cha vinyasyAstraNa pUjayet || 40\.12|| dhUpadIpaM tato datvA mR^idaM sa~NgrAhya deshikaH | gandhadvAreti mantreNa sthAlikAyAM gR^ihenmR^idam || 40\.13|| saMrakShyAstreNa sa~nChAdya gaNikAbhistu vAhayet | tadhyavabhraM cha chatuH shAlibIjaiH sampUjya deshikaH || 40\.14|| pravishedAlayaM pashchAda~NkurArpaNamAcharet | prAsAdasyAgrake vA.api dakShiNe chottare.api vA || 40\.15|| gomayAlepite shuddhe maNDape samala~NkR^ite | prAksUtraM pa~nchasUtraM syAdudaksUtraM tathaiva cha || 40\.16|| madhye chatuShpadaM tyaktvA sthaNDilaM tatra kalpayet | sasUtraM sApidhAnaM cha droNodakaprapUritam || 40\.17|| kumbhaM nyastvArchayet somamoShadhIshaM mahAmune | sharAvaM pAlikAM chaiva ghaTikAM cha yathAkramam || 40\.18|| sharAvAdi kramAn nyastvA hR^idayena tu mantrataH | sa~NgR^ihya tanmR^idaM chaiva pAlikAdIni pUrayet || 40\.19|| madhye granthiM pavitraM cha teShAM madhye nyased budhaH | vaivasvato vivasvAMshcha ravirmArtANDabhAskaraH || 40\.20|| lokaprakAshakashchaiva lokasAkShitrivikramaH | Adityashchaiva sUryashcha aMshumAlI divAkaraH || 40\.21|| dishaitA dvAdashAdityAnIshAnAdiyathAkramam | AsanairmUrtimUlairvA pUjayet svasvanAmabhiH || 40\.22|| tilasarShapaniShpAvamApamudgaM chaNaM tathA | kulutthaM shAlyapAmArga shyAmAkAM cha priya~Ngavam || 40\.23|| yavadvAdashadhAnyAni kShIrokShAni cha vApayet | yA jAtA iti mantreNa oShadhImabhimantrya cha || 40\.24|| yathAnyAyaM samabhyarchya dhUpadIpaM pradApayet | pAyasaM shashine dvAdashAdityebhyaH pradApayet || 40\.25|| datvA tebhyashcha tAmbUlaM janebhyo dApayettataH | hR^idayena tu mantreNa gururbIjAdivApayet || 40\.26|| tatrasthA brAhmaNAH shaivasha~NkarAdi yathAkramam | hR^idAstreNa vidhAyAtra sechayetkumbhatoyakaiH || 40\.27|| yAvatkarmAdikaM tAvat suguptAnya~NkurANi tu | a~NkuraM chordhvaga chaiva pUNa chettu shubhAvaham || 40\.28|| apUrNAni cha kubjAni vakratiryagatAni cha | shyAmalAni cha shU yAni mUShikabhakShitAni vai || 40\.29|| a~NkurANyashubhAnyatra taddoShashamanAya cha | astreNaiva shataM japtvA ghR^itenaiva shataM hunet || 40\.30|| grAmapradakShiNaM kuryAt tIrthA~Nkuramaninditam | a~NkurANi cha karmAnte payasA.aplAvya buddhimAn || 40\.31|| vAhayitvA vidhAnaj~nassantyajettu jalAshaye | chaturviMshatipakShe tu pratyekaM chAShTakaM grahet || 40\.32|| prAksUtraM vasusUtraM syAdudavasUtraM tathaiva cha | madhye vyomapadaM grAhya lopayedabhito.aShTakam || 40\.33|| trikoNAbhyantare mUrtyA chaturdikShukramAdbudhaH | dvArArtha~ncha mahAshAsu padamekaM parityajet || 40\.34|| sthaNDilaM kArayettatra tilataNDulashAlibhiH | tasya madhye likhetpadmaM sAShTapatra sakarNikam || 40\.35|| sthApayetkarNikAmadhye chandrakumbhaM navaM shubham | pAlike dve nyaseddhImAn dvArANAM pArshvayorbudhaH || 40\.36|| vinyasedghaTike dve cha koNeShvevaM padadvaye | sheSheShu cha sharAvANi sthApayeddhR^idayena tu || 40\.37|| pUjayitvA yathAnyAyaM bhAgAndikpAlakAnvasUn | vastreNAchChAdya paritaH darbhaishchaiva paristaret || 40\.38|| sheShaM pUrvavaduddiShTaM vishvAmitra mahAmune | karmaNAmabhivR^id.hdhyarthaM karmA~NgaM ma~NgalA~Nkuram || evaM yaH kurute martyassarvAn kAmAnavApnuyAt || 40\.39|| iti shrIkumAratantre a~NkurArpaNavidhirnAmachatvAriMshatpaTalaH | \section{41\. ekachatvAriMshatpaTalaH \- mahAvallIdevasenAsthApanavidhiH} mahAvallIdevasenAsthApanaM shR^iNu suvrata | skandasya dakShiNe vAme shaktigehaM prakalpayet || 41\.1|| sarvasampatkaraM puNyaM sarvama~NgalakArakam | skandasya karNasImAntaM bAhusImAntameva vA || 41\.2|| stanasImAntamuttu~NgamuttamaM madhyamAdhamam | madhyamaM dashatAlena mAnonmAnAdi kArayet || 41\.3|| sarvalakShaNasampUrNaM snigdhagAtraM suyauvanam | lohajaM shailajaM chaiva dArujaM mR^iNmayaM tu vA || 41\.4|| AyAdishuddhasaMyuktaM sarvAbharaNabhUShitam | ku~nchitaM samapAdaM tu savyapAdaM pralambitam || 41\.5|| padmadhR^it vAmahastaM cha dakShahastaM pralambitam | shyAmavarNaM vishAlA~NgaM mahAvallIsvarUpakam || 41\.6|| vAmapAdasthitaM chaiva savyapAdaM tu ku~nchitam | padmadhR^it savyahastaM cha vAmahastaM pralambitam || 41\.7|| raktavarNaM vishAlAkShaM devasenAsvarUpakam | evaM sa~Nkalpya matimAn pratiShThAmAcharettataH || 41\.8|| uttarAyaNakAle tu shuklapakShe shubhe dine | tithivArAdibhiryukte sulagne chaiva kArayet || 41\.9|| prasAdasyAgrataH kR^itvA maNDapaM chaturashrakam | dashA~NgatAlamAyAmaM ShoDashastabhbhasaMyutam || 41\.10|| pa~NktitrayasamAyuktaM chaturdvArasamanvitam | tattribhAgaikato madhye vedIdarpaNasannibhAm || 41\.11|| kuNDAni cha chaturdikShu padmAkArANi kArayet | pradhAnakuNDamaishAnye yonyAkAraM prakalpayet || 41\.12|| ekAMshaM yonikuNDaM syAt vedipUrvaM vidhIyate | mekhalAtrayasaMyuktaM nAbhiyuk yoninaiva cha || 41\.13|| tadardhamAyataM kuryAttadvAme snAnamaNDapam | tanmadhye vedikAM kuryAttAlamAtrasamAyatam || 41\.14|| sthaNDilaM vedikordhve tu tilataNDulashAlibhiH | kR^itvA samprokShya chAstreNa beraM tatraiva vinyaset || 41\.15|| shailaje ratnavinyAsaM pratiShThAkAla eva cha | dakShiNe cha mahAvallIM devasenAM taduttare || 41\.16|| nyastvA.atha ratnavinyAsaM kArayedvidhipUrvakam | yathA dR^iDhataraM samyak kArayechChilpinA budhaH || 41\.17|| nayanonmIlanaM kuryAt netrayugmayute dine | svarNasUchIprahArAbhyAM dR^iShTimaNDalamAlikhet || 41\.18|| kR^iShNamaNDalamAlikhya jyotirmaNDalamAlikhet | visR^ijya shilpinaM dhImAn svarNadUrvA~Nkurairapi || 41\.19|| netradvAraM vilikhyAtha netramudrAM pradarshayet | madhuvAtA R^itAyeti tarpayenmadhunA dR^isham || 41\.20|| ghR^itaM mimikSheti mantreNa ghR^itenaiva tu tarpayet | ApyAyasveti mantreNa kShIreNaiva tu tarpayet || 41\.21|| suvarNaM rajataM tAmraM kAMsyaM madhvAjyapAtrakam | prasthaM prasthena sampUrNaM sarveShAM kAMsyameva cha || 41\.22|| gordhenuhavyamantreNa savatsAM gAM pradarshayet | brahmajaj~nAnamantreNa brAhmaNAnapi darshayet || 41\.23|| prachChannapaTamAvarjya janAn sarvAn pradarshayet | aShTamR^itsalilena va pa~nchatvavasalilena cha || 41\.24|| kArayetpratimAshuddhiM shuddhishshuddhiriti bruvan | ApohiShThAmayeneti pavamAnaishcha pa~nchabhiH || 41\.25|| sarvAla~NkArasaMyuktaM sarvAtodyasamanvitam | svastivAchasamashcheti sanniveshya yathA balam || 41\.26|| grAmapradakShiNaM kuryAt sarvabhaktajanaiH sahaH | tato jalAshayaM prApya tIre samatale shubhe || 41\.27|| prokShayedastramantreNa beraM tatraiva vinyaset | kUrchaM shirasi badhvA tu vastrayugmena veShTayet || 41\.28|| jalamadhye prapAyuktaM kR^itvA pIThadvayenyaset | R^igAdyadhyayanaM kurvan dvijaiH prAgAdidikShu cha || 41\.29|| ekarAtraM dvirAtraM vA trirAtramapi vAsayet | yAgashAlAM gururgatvA prAkShayedastramantrataH || 41\.30|| darbhamAlyairala~NkR^itya vitAnastambhaveShTanaiH | puNyAhaprokShaNaM kuryAt sthaNDilaM vedikopari || 41\.31|| aShTadroNaiH shAlibhishcha tadardhaistaNDulairapi | tadardhaishcha tilaishchaiva kR^itvA padmasya mAlikAm || 41\.32|| darbhairAstrIryashayanamaNDalAdyaiH prakalpayet | paryagnikaraNaM kuryAt vAstuhomena vahninA || 41\.33|| prakShipya vikirAn mantrI maNDapaM shuddhimAcharet | jalAduttIrya shaktI dve snAnavedyuparinyaset || 41\.34|| kartavyaM pratimAshuddhiM pavamAnamudIrayan | mahAvallIM devasenAM kautukaM bandhayet budhaH || 41\.35|| shayane shAyayeddevIM prAkshirashchordhvavaktrakam | navavastreNa sa~nChAdya gandhapuShpAdinArchayet || 41\.36|| droNatoyena sampUrNaM sakUrchaM sApidhAnakam | hemavastrasamAyuktaM gandhAdyaiH paripUritam || 41\.37|| vardhanIdvayamAdAya shirobhAge nidhApayet | tadardhamAtravardhanyAH prAgAdyaShTau nyasetataH || 41\.38|| dakShiNasthitavardhanyAM mahAvallIM svabIjataH | uttarasthitavardhanyAM devasenAM svabIjataH || 41\.39|| AvAhya gandhapuShpAdyaistada~NgAni cha pUjayet | uShA cha pratyuShA chaiva satI cha satvatI tathA || 41\.40|| svadhA vishvamukhI chaiva surAdhyakShA sarasvatI | devasenA mahAvallyoretAshchaivAShTamUrtayaH || 41\.41|| varAmbujakarA sthUlA svasvanAmAbhirarchayet | dhUpadIpaM tato dattvA pAyasaM tu nivedayet || 41\.42|| dvAradvArAdhipAniShTvA sAstrAn dikpAlakAnapi | agnikAryoktamArgeNa nAmakarmAntamAcharet || 41\.43|| kuNDamadhye yajeddevIM tatra mUlA~NgamantrakaiH | palAshakhAdirAshvatthavaTAH pUrvAdidikShu cha || 41\.44|| pradhAnasya palAshaH syAt samidhaH samprakIrtitaH | samidAjya charUMshchaiva lAjasaktutilAni cha || 41\.45|| sarShapaM mAShamudgaM cha priya~NagumadhupAyasam | mUlasadyAdi chAstrAntarmantrairhomaM samAcharet || 41\.46|| dravyAnte vyAhR^itIrhutvA spR^iShTvA spR^iShTvA hunedguruH | shatamardhaM tadardhaM vA devIbhyAM pratihomayet || 41\.47|| devasenAmahAvallyoH gAyatryA haviShA hunet | gaurImimAya mantreNa dvAdashAhutimAcharet || 41\.48|| dishAsvadhyayanaM kuryAt chaturvedAn dvijottamaiH | sviShTakR^ichcha hunettena mUlAtpUrNAhutiM hunet || 41\.49|| prAtaH snAnAdikaM kR^itvA sandhyAnuShThAnakarma cha | aupAsana~ncha kR^itvAtha maNDapaM pravishedguruH || 41\.50|| pAdau prakShAlya chAchamya berapUjAM vidhAya cha | sAmAnyArghyakaro mantrI dvAradvArAdhipAn yajet || 41\.51|| visheShArghyaM tataH kalpya tenaiva prokShya vardhanIm | prAgvadabhyarchya vardhanyairgandhapuShpAdibhirguruH || 41\.52|| kuNDAdhidevAn sampUjya pariShichya yathAvidhi | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet || 41\.53|| vahnerdevyau samAdAya vardhanyorvinyaset pR^ithak | shayanAt bimbamutthApya tattaddhR^idayamantrataH || 41\.54|| snAnavedyuparinyasttvA pUjayedbilvatoyakaiH | skandasUktena mantreNa tato gaurI mimeti cha || 41\.55|| durgAndevIti mantreNa gAyatryAbhyarchya dhUpayet | vastrAbharaNamAlAdyairala~NkR^itya visheShataH || 41\.56|| sulagne sumuhUrte cha yajamAnAnukUlake | sthApayettu mahAvallIM skandadakShiNapArshvake || 41\.57|| vAmapArshve mahAsenAM sthApayettu yathA dR^iDham | ki~nchid guhAbhivaktre cha sthApya shilpinamutsR^ijet || 41\.58|| shAntikumbhajalenaiva prokShayenmunipu~Ngava | vardhanIdvayamAdAya kR^itvA dhAmapradakShiNam || 41\.59|| tattadagre tu vinyasya vardhanIdvayameva cha | pratyekamakSharanyAsaM kArayed vidhinA budhaH || 41\.60|| pUrvameva mahAvallIM devasenAM tataH param | vardhanyorbIjamAdAya vinyaset svasvachUchuke || 41\.61|| vardhanIsalilaiH pUjya kuryAt prANapratiShThikAm | vardhanyaShTAmbubhiH pIThe prAgAdiShvabhiShechayet || 41\.62|| gandhapuShpAdinAbhyarchya prabhUtahaviShaM dadet | prAyashchittArthamastreNa shatamaShTottaraM hunet || 41\.63|| AchAryaM pUjayet pashchAt vastrahemA~NgulIyakaiH | yAgopakaraNaM sarvaM deshikAya pradApayet || 41\.64|| uttamaM dashaniShkaM tu madhyamaM tu tadardhakam | tadardhamadhamaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA || 41\.65|| niShkadvayena matimAn mUrtimAn samprapUjayet | jApakAn vAstuhotAraM shilpinaM prINayet tataH || 41\.66|| brAhmaNAn bhojayet pashchAt dInAnAthAMshcha bhojayet | tataH skandasya devyoshcha kuryAdudvAha karma cha || 41\.67|| mAlikAM dApayet teShAM mAlAM hastaiH parasparam | mahAvallI pitA kR^iShNo devasenA gururvR^iShA || 41\.68|| etAbhyAM kArayenmantrI vidhyuktaM sarvakarma cha | teShAM prakShAlya pAdau cha vastraiH svairmantrashAstravit || 41\.69|| svasUktenaiva matimAn karma vaivAhikaM charet | shaktidvayaM samAsAdya pratyekaM mantravAsasA || 41\.70|| chaturmukhaH purodhAshcha dAtArau kR^iShNavajriNau | ma~NgalyatantunAnena mA~NgalyaM kArayed budhaH || 41\.71|| svasUktena vidhAnena karma vaivAhikaM hunet | mahAvallyAyutaH kAmo vasante devasenayA || 41\.72|| etAbhyAM lAjadAnaM cha kuryAllAjAn svamantrataH | jayAdirabhyAdhAnaM cha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet || 41\.73|| pUrNAhutiM tataH kuryAt mUlamantreNa mantravit | tAmbUlaM dApayet tatra janebhyashcha yathAkramam || 41\.74|| shuddhAnnaM pAyasaM maudgaM gulAnnaM cha tilAnnakam | priya~NgvannaM cha madhunA sUpApUpaiH phalaiH saha || 41\.75|| datvA devAya devIbhyAM brAhmaNAnapi bhojayet | chandrArkatArakaM yAvat mantrAdishaktibhiH saha || 41\.76|| yuvAbhyAM svechChayA devyau sthAtavyamiha mandire | iti vij~nApya natvAtha prArthayedarthamIpsitam || 41\.77|| chaturthe divase pashchAt pa~nchame.ahani vA punaH | sheShahomaM svasUtreNa kArayenmunipu~Ngava || 41\.78|| snapanaM kArayedante yathAvibhavavistaram | evaM yaH kurute martyaH putrapautrakalatrakaiH || sarvAn kAmAniha prApya dehAnte muktimApnuyAt || 41\.79|| iti shrIkumAratantre mahAvallIdevasenAsthApanavidhirnAma ekachatvAriMshatpaTalaH | \section{42\. dvichatvAriMshatpaTalaH \- sumitrasthApanavidhiH} sumitrasthApanaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | uktvaiva jananaM pUrve pratiShThAM cha tataH param || 42\.1|| vasiShThagotro svarNAkSha putraH kAshIpure vasan | trijanmasu purA skandaM samabhyarchya yathAvidhi || 42\.2|| sumitra iti senAnyA proktaH prItena devalaH | subrahmaNyasya sAmIpye gANapatyamavAptavAn || 42\.3|| mUlaberArthamatyardhaM pa~nchAMshaM dvyardhameva cha | pa~nchAshaM munibhAge cha dvAtriMshe dvyaMshameva vA || 42\.4|| uttamaM navatAlena sumitraM kArayedbudhaH | dvinetraM dvibhujaM raktaM suvaktraM cha suyauvanam || 42\.5|| dakShiNe shaktihastaM cha vAmaM cha kaTibandhanam | alakaM jyotisaMyuktaM daMShTriNaM ruchirAnanam || 42\.6|| karaNDamakuTaM vA.api jaTAmakuTameva vA | hastau mukulavadbaddhau dakShiNaM shaktisaMyutam || 42\.7|| sarvAbharaNasaMyuktamAsanasthAnakaM tu vA | yaj~nopavItasaMyuktaM padmapIThoparisthitam || 42\.8|| itthaM rUpaM sumitrasya guhena vihitaM purA | lohena shilayA chaiva kArayenmunipu~Ngava || 42\.9|| prAsAdArdhaM tadardhaM vApyaishAnye tasya gehakam | evaM sa~Nkalpya matimAn sthApanaM samyagAcharet || 42\.10|| ShAntaM ShaShThasvaropetaM sumitrasyaiva bIjakam | uttarAyaNakAle tu shuklapakShe shubhedine || 42\.11|| prAsAdasyAgrake vA.api pashchime chottarepi vA | ShoDashadvAdashastambhayuktaM maNDapamAcharet || 42\.12|| kR^itvA.atha vedikAmadhye tattribhAgaikabhAgetaH | chaturashraM chaturdikShu pradhAnaM tu ShaDashrakam || 42\.13|| nAbhiyonisamAyuktaM sarvalakShaNasaMyutam | maNDapaM samala~NkR^itya vitAnastambhaveShTanaiH || 42\.14|| darbhamAlAsamAyuktaM dashAyudhasamAyutam | uttare snAnavediM tu tadardhenaiva kArayet || 42\.15|| ratnanyAsaM yathAnyAyaM sudR^iDhaM kArayedbudhaH | nayanonmIlanaM kuryAnnetrayugmadine shubhe || 42\.16|| berashuddhiM tataH kR^itvA kuryAdgrAmapradakShiNam | ekarAtraM trirAtraM vA jale chaivAdhivAsayet || 42\.17|| sthaNDilaM vedikordhve tu kalpayechChAlitaNDulaiH | shayanaM kalpayedvidvAnaNDajAdyairanukramAt || 42\.18|| jalAduttIrya vimalatu~Ngavedyuparinyaset | aShTamR^itsalilairvidvAn talli~NgenAbhiShechayet || 42\.19|| kautukaM bandhayitvAtha gandhamAlyairvibhUShayet | shayane shAyayedbimbaM prAkshirashchordhvavaktrakam || 42\.20|| navavastradvayenaiva ChAdayettu sumitrakam | ShaTsUtraM sApidhAna~ncha savastraM hemasaMyutam || 42\.21|| sumitrasya shirobhAge sthApayetkumbhamuttamam | tasmin sumitramAvAhya svabIjaM sA~Ngamuchcharet || 42\.22|| abhitaH kalashAnaShTau nyaset prAgAdyanukramAt | indrAdilokapAlAMshcha svasvanAmabhirarchayet || 42\.23|| archayitvA sugandhAMshcha naivedyaM dApayettataH | vAstuhomaM tataH kR^itvA paryagnikaraNaM tataH || 42\.24|| samidAjya charuM lAjaM saktuchaiva tilAnapi | mudgaM sumitramUlena ShaDa~Ngenaiva homayet || 42\.25|| tadardhaM vA tadardhaM vA dravyAnte vyAhR^itiM hunet | spR^iShTvA spR^iShTvA visheSheNa hR^idApUrNAhutiM hunet || 42\.26|| prAtaH snAtvA tu vidhivatkR^itanityavidhirguruH | prAk shiro.arpaNakaM kuryAt hemadUrvA~NkurAkShataiH || 42\.27|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha kramAddhunet | snAnavedyAM chalaM beramachalaM mAnuShe pade || 42\.28|| saMsthApya sthApayedvidvAnaShTamR^itsalilena cha | ApohiShTheti mantreNa pAvamAnena vA punaH || 42\.29|| abhyaset ShaDakSharaM nyAsaM brahmA~NgAni tataH param | kumbhamAdAya matimAn kR^itvA dhAmapradakShiNam || 42\.30|| berAgre sthaNDile nyastvA sumuhUrte sulagnakai | kumbhAdbIjaM samAdAya berasya hR^idi vinyaset || 42\.31|| prANapratiShThakAM kuryAt yathAvidhi samAhitaH | archayedgandhapuShpAdyardhUpadIpaiH pradApayet || 42\.32|| AchAryaM pUjayetpashchAt vastrahemA~NgulIyakaiH | uttamaM dashaniShkantu madhyamantu tadardhakam || 42\.33|| tadardhamadhamaM j~neyaM deshikasya tu dakShiNA | brAhmaNAn bhojayetpashchAchChivabhaktAMshcha vaidikAn | evaM yaH kurute martyaH sarvapApaiH pramuchyate || 42\.34|| iti shrIkumAratantre sumitrasthApanavidhirnAmadvichatvAriMshatpaTalaH || \section{43\. trichatvAriMshatpaTalaH \- gajasthApanavidhiH} ataH paraM pravakShyAmi gajasthApanamuttamam | gajaM vA svamayUraM vA sthApanIyaM guhAgrataH || 43\.1|| antarAvaraNe proktA devAbhimukhamAsanam | trividhaM sthAnakaM proktaM shailaM lohasudhAmayam || 43\.2|| lohajaM shailajaM beraM sthAnakaM parichakShate | sudhAmayantu kartavyaM shayanaM munipu~Ngava || 43\.3|| uttamaM lohajaM proktaM shailajaM madhyamaM bhavet | sudhAmayaM kaniShThaMsyAtphalaM kartuH prachakShate || 43\.4|| dvArotsedhaM chaturthAMshamardhapAdonameva cha | samaM vA dviguNaM vA.api triguNaM vA visheShataH || 43\.5|| ShaTtAlena tu kartavyaM pa~nchatAlena vA matam | airAvatakule jAtaM shvetarUpaM mahAbalam || 43\.6|| chatuHshR^i~NgaM dvishR^i~NgaM vA gajalakShaNasaMyutam | mayUramuttamaM pUrvaM proktaM tadvatsamAcharet || 43\.7|| chaturdvArasamAyuktaM shikhareNa samanvitam | gajasyAyatanaM proktaM pIThAgre parikalpayet || 43\.8|| prAsAdAgre.athapUrve vA dakShiNe chottare.api vA | pa~nchAdinavahastAntaM maNDapasya vishAlakam || 43\.9|| ShoDashastambhasaMyuktaM chatustoraNasaMyutam | tanmadhye vedikAM kuryAdupavedisamanvitam || 43\.10|| tatpUrve kuNDamekantu chaturashraM prakalpayet | a~NkurArpaNamAdau tu ratnanyAsaM tataH param || 43\.11|| nayanonmIlanaM berashuddhiM grAmapradakShiNam | jalAdhivAsanaM pashchAt shayanaM vidhinA puraH || 43\.12|| shayane shAyayedberaM prAkshirottaravaktrakam | kautukaM bandhayetkaNThe naivedyaM dApayettataH || 43\.13|| kumbhaM tasya shirobhAge sarvopakaraNAnvitam | nyastvA gajaM samAvAhya gajamUlena mantravit || 43\.14|| paritaH kalashAShTeShu lokapAlAn samarchayet | trikhaNDakalpanAM kR^itvA jAnukaNThashiro.avadhi || 43\.15|| gajAtmavidyAsashivatattvaM seshvaramarchayet | shivAgniM vidhinA kR^itvA tato homaM samAcharet || 43\.16|| ashvatthakaM shamIvR^ikShaM ghR^italAjodanaistilaiH | yavairmAShaishcha juhuyAt gajamUlaShaDa~NgakaiH || 43\.17|| gajagAyatriNA chaiva sahasrantu tadardhakam | pratidravyaM hR^idenaiva dravyAnte vyAhR^itiM hunet || 43\.18|| brahmamUrtya~Ngamantraishcha homayenmantravittamaH | prAtaH snAtvAtha vidhivat kR^itanityavidhirguruH || 43\.19|| jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt | pUrNAhuti~ncha shirasA kR^itvAgni~ncha visarjayet || 43\.20|| shayanAdgajamutthApya sthApya tadgehamadhyame | kumbhAdbIjaM gajashR^i~Nge vinyasennyAsapUrvakam || 43\.21|| gandhapuShpAdinAbhyarchya mudgAnnaM dApayedguruH | brAhmaNAn bhojayetpashchAt vittashADhyaM na kArayet || 43\.22|| pradakShiNe tu matimAn gajayuktaM samAcharet | parivArAmarAn sarvAn yuktaM vA.atha vimuktakam | evaM yaH kurute martyaH sarvAn kAmAnavApnuyAt || 43\.23|| iti shrIkumAratantre gajasthApanavidhirnAma trichatvAriMshatpaTalaH | \section{44\. chatushchatvAriMshatpaTalaH \- rathapratiShThAvidhiH} rathapratiShThAM vakShye.ahaM tallakShaNapuraH saram | ratho.anekavidhaH proktaH salakShaNavibhedataH || 44\.1|| vijayaM chaiva kAnta~ncha shrIkeshashcha vishAlakam | nibhadraM shrIvishAla~ncha bhadraM bhadravishAlakam || 44\.2|| evamaShTavidhaM proktaM vishvAmitra mahAmune | trichakrAt dashachakrAntaM vijayAdi yathAkramam || 44\.3|| trividhasya samArabhya ShaT ShaDa~NgulavardhanAt | niShkampakAvasAnantu tripa~nchA~NghrivishAlakam || 44\.4|| chakratAratribhAgaikaM pa~nchabhAgAdvibhAgakam | ShaDbhAge tu tribhAga~ncha madhye kukShivishAlakam || 44\.5|| kukShidvilakShaNaM tAraM chaturbhAgaikameva cha | pa~nchamAMshaikabhAga~ncha tanmadhye nAbhivistR^itam || 44\.6|| athavA~NgulamAnena nAbhermAnaM prachakShate | chatura~NgulamArabhya chaikA~NgulavivardhanAt || 44\.7|| ekAdashA~NgulAntaM syAdaShTAdhAnAdi vistR^itam | chitravR^ittaM yathA nAbheshchAkShAgrasya praveshanam || 44\.8|| vR^ikShaikena vinA chakraM kArayedbahuvR^ikShakaiH | tridravyairyojayechchakraM pa~nchadravyeNa vA matam || 44\.9|| dArukIlena yu~njIyAdadhaH paTTena bandhayet | drArupaTTikayA yuktaM yathAbalavashaM tathA || 44\.10|| bhArabAhyantaraM chakraM yuktyA yu~njIta buddhimAn | sapAdakiShkumArabhya ShaTpaDa~Ngulivardhayet || 44\.11|| bhArasya rudrakiShkaM tat chatvAriMshatpramANakam | bhArabAhyetare madhye trividhaM mAnamUhayet || 44\.12|| bhAra~ncha trichatuHpa~nchasaptamaM munisattama | vedA~NgulAdirudrAntaM bhAratAraM dhanaM kramAt || 44\.13|| bhAratArasamAyAmaM sapAdaM sArdhameva cha | pAdoshadviguNAyAraM dviguNAyAmameva cha || 44\.14|| sapAdadviguNAyAmaM dviguNArdhamathApi vA | tripAdadviguNaM vA.api triguNaM bhAramAyatam || 44\.15|| evaM navavidhaM proktamiShTAyAmaM parigrahet | tadbhAra~ncha lalATe cha paTTikA yojayeddR^iDham || 44\.16|| bhArasyArdhaM vishAlochchaM tasyAdho chopadhArakam | upadhAnAdayo deshe chAkShaM tiryak samunnayet || 44\.17|| ShaDvitastisamArabhya ekaikA~NgulavardhanAt | trayodashavitastyantamakShayAmamudAhR^itam || 44\.18|| akShasyAdho shikhAM kuryAdAyasA vA svadAruNA | daNDAgre chakravAsyAdhaH kIlenaiva tu yojayet || 44\.19|| bhArasyoparideshe tu shaktiM kuryAnnavA~Ngulam | madhyabhAro mukhe chordhve dvitrihastonnataM tu vA || 44\.20|| upadhAnAdadhastAttu kulIrA~NghryakShaveshanam | ShaDa~NgulasamArabhya dvitrya~NgulavivardhanAt || 44\.21|| ekahastAvasAnAntamadhaH paTTena bandhayet | yatheShTa~ncha smR^itaM nAlaM chakrAgre mukulAnvitam || 44\.22|| tanmUle grAhakaM bhUShyaM muShTibandhAdibandhitam | bhArordhve tu tataH kuryAt pAlikAM chopapIThakam || 44\.23|| tattu~NgaM pa~nchamAtrAntaM vyaktikaM chAShTamAnakam | pAlikopari madhye tu chonnatishchaturashrakam || 44\.24|| vitastyaikaM samArabhya ShaT ShaDa~NgulavardhanAt | sArdhadvihastaparyantaM dAruvargodayaM kramAt || 44\.25|| upapIThAdipAdADhyaM sarvAla~NkArasaMyutam | tadUrdhve rathamAnasya lakShaNaM vakShyate.adhunA || 44\.26|| bhArAra~ncha samArabhya sArdhAdhikameva vA | vitastyekaM samArabhya tritrya~NgulavardhanAt || 44\.27|| trivitastyantamuddiShTaM navadhA bhAravistaram | tadbahirbhadrayuktaM chettanmAnenaiva kArayet || 44\.28|| ekadvitritalopetaM tAlAdhiShThAnavedivat | vitastyekaM samArabhya dvitrya~NgulavivardhanAt || 44\.29|| aShTAviMshA~NgulAnta~ncha navAdhiShThAnatu~Ngakam | saikAtkramA~NgulArabhya dvitrya~NgulavivardhanAt || 44\.30|| navaviMshatimAtrAntaM pratyekaM cha yathA bhavet | evaM talodayaM proktaM chaikAditritalAntikam || 44\.31|| ekAdinavatAlAntaM bhAratordhvaM prakalpayet | ekAdichordhvavedInAM pIThamAnaM praveshayet || 44\.32|| vitastyekaM samArabhya dvitrya~NgulavivardhanAt | ekahastAvasAnantu pa~nchadhA tAlaveshanam || 44\.33|| ekanetraM trinetraM vA dvimukhaM vA chaturmukham | evamevaM rathAH sarve bhadradeshe mukhaM matam || 44\.34|| bhAraM bhAropadhAna~ncha bhAropari cha chA~Nghrikam | dAruvargasamAyuktaM bhadrahInaM trichakrayuk || 44\.35|| nAmnA vijayamityuktaM vishvAmitra mahAmune | chatushchakrasamAyuktaM dAruvargasamanvitam || 44\.36|| chaturashramekatAlaM rathaM kAntamiti smR^itam | chakraM pa~nchasamAyuktaM chaikaM tadvitalantu vA || 44\.37|| shrIkeshaM nAmataH proktaM prasAritatalaM kramAt | tatashchakrasya chaikaM chedvishAlamitikortitam || 44\.38|| tadekapR^iShThabhadraM chet shrIbhUtamiti kathyate | purataH pArshvayorbhadraM nAmnA tattrivishAlakam || 44\.39|| dve chaturbhadrayuktaM chedbhadramityabhidhIyate | rasAdidashachakrAntaM saMyuktaM tritalAnvitam || 44\.40|| chaturmukhaM rathaM proktaM nAmnA bhadravishAlakam | prAsAdavalayaM kuryAt kUTashAlAdimaNDitam || 44\.41|| yathA talaM yathA shobhaM tadA yu~njIta vardhanam | adhikaM sochchapaTTaishcha yojanIyaM vichakShaNaH || 44\.42|| suvarNabhAratAmreshcha tadravyA dvAdashAntaM yathA balam | taleShu bhadrasaMyuktaM vA chordhve chaturashrakam || 44\.43|| vedikopari sarvatra pAdAdistUpikAntaram | ekato.anekatAlaM vA pAdordhve dvitalaM bhavet || 44\.44|| shAlAkUTaM vinA vA.api vaikAsyaikatalantuvA | nAnAvarNaishcha vastraishcha stambhAdUrdhvamala~Nkaret || 44\.45|| nAnAdhvajasamopetaM nAnAdAmaishcha chAmaraiH | UrdhvavedyupariShTAttu siMharUpA~NghrikAsanam || 44\.46|| nitye naimittike vA.api kuryAdAsanamuttamam | athavA vedikAdhAraM devAsanamudIritam || 44\.47|| AyAdishubhavargADhyaM sarvAla~NkArasaMyutam | dAruvargeShu sarvatra kuryAtskandavinodanam || 44\.48|| rathameva~ncha sampAdya pratiShThAM samprakArayet | sarvamAse prakartavyaM shuklapakShe shubhe dine || 44\.49|| tailAbhya~NgaM rathaM kR^itvA shuddhodairabhiShechayet | pa~nchagavyena samprokShya puNyAhaprokShaNaM tathA || 44\.50|| astreNArghyajalenaiva prokShya gandhAdinArchayet | kautukaM bandhayet padmaM mukhe tu hR^idayena tu || 44\.51|| vastrairAchChAdya taddeshaM tattvatattveshvaraM nyaset | mUrtimUrtIshvaropetaM yathAvidhi samarchayet || 44\.52|| dakShiNeShu cha chakreShu yajetkuryAddishAM patim | indramakSheShu bhAreShu yajedAdhArashaktikAm || 44\.53|| upapIThe gajaM nyastvA tadUrdhve.anantamarchayet | gandhastambheShu sarveShu dharmAdharmAdi vinyaset || 44\.54|| devAsane.adhachChadane mUrdhvachChadanamUrdhvataH | karNikA navashaktIshcha subrahmaNyAsanaM tathA || 44\.55|| jayantAdyaShTavidyeshA rathAdhipatayaH smR^itAH | mayUraH shikhirAshIshAH senAnI stUpinAyakAH || 44\.56|| rathAgre pArshvayorvApi maNDapaM kalpayetsudhIH | ShoDashastambhasaMyuktaM madhye vedisamanvitam || 44\.57|| sarvAla~NkArasaMyuktaM gomayAliptabhUtalam | kuNDAni paritaH kR^itvA nava pa~nchaikameva vA || 44\.58|| pradhAnantu ShaDashraM syAtsarvalakShaNasaMyutam | vedyUrdhve sthaNDilaM kuryAdaShTadroNaishcha shAlibhiH || 44\.59|| kUrchAdi sahitaM tasya tattatkumbhAn nyasetataH | tatra vadhye guhaM pUrve bhAnuminduM tathAnale || 44\.60|| dakShiNe dR^iDhamAdhAraM shaktiM nirR^itigochare | gajaM mayUraM varuNe vAyavyena tamarchayet || 44\.61|| dharmAdi chottare sheShamIshAne gochare tathA | gandhAdyairarchayitvAtha homakarmasamAcharet || 44\.62|| agnyAdhAnAdikaM sarvamagnikAryoktamAcharet | guhaM sAmbaM pradhAnAntamaShTamUrtipareShu cha || 44\.63|| archayedekakuNDeShu guhamUrti~ncha tatra vai | pAlAshodumbaroshvattha vaTAH pUrvAdidikShu cha || 44\.64|| shamyapAmArgamAyUraMvushayeva vidikShu cha | pradhAne tu palAshatsyAtsamidhaH samprakIrtitaH || 44\.65|| samidhAjyAnnalAjeshcha tilaishchaiva priya~NgubhiH | skandamUlena chA~Ngaishcha homayettu yathAkramam || 44\.66|| shatamardhaM tadardhaM vA juhuyAddeshikottamaH | pUrNAM hutvA dvitIye.ahni yAgeshAnarchya deshikaH || 44\.67|| snAtvA shuklAmbaradharaH shuchirbhUtvA samAhitaH | muhUrte samanuprApte mantranyAsaM samAcharet || 44\.68|| tattatkumbhasthatoyena tattaddevAn tatasthale | jayAdirabhyAdhAna~ncha rAShTrabhR^ichcha hunetkramAt || 44\.69|| kumbhAnuddhR^itya shirasA pUrayettu yathAkramam | anuktamanyato grAhyamadhikaM naivadoShabhAk || 44\.70|| deshikasya tu yachchittaM devAnAntuShTikArakam | mUrtidhArAstu daivaj~nAdadhikaM toShayettataH || 44\.71|| evaM yaH kurute martyaH sa puNyA~NgatimApnuyAt | ihaiva putradhanavAn prApnuyAdvA~nChitaM phalam | so.antepsaragaNaiH sevyo vimAnaM sarvakAmikam || 44\.72|| iti shrIkumAratantre rathapratiShThAvidhirnAmachatushchatvAriMshatpaTalaH | \section{45\. pa~nchachatvAriMshatpaTalaH \- mahAbhiShekavidhiH} mahAbhiShekaM vakShye.ahaM skandasya shR^iNu kaushika | dharmArthakAmamokShArthaM shAntikaM pauShTikaM shubham || 45\.1|| AyuH shrIvardhanaM puNyaM sarvavyAdhivinAshanam | ripukShayaM rAjyalAbhaM bAlAnAM vR^iddhikArakam || 45\.2|| ekAha~ncha trayAha~ncha pa~nchAhaM tvabhiShechayet | kR^ittikAyAM vishAkhAyAM ShaShThyAM vA~NgAravArake || 45\.3|| yajamAnasya nakShatre shubhayoge shubhAvaham | ripukShayArthaM pa~nchAhaM tryadhAhaM sarvakAmadam || 45\.4|| ekAhaM roganAshArthaM kArayenmunipu~Ngava | pUrvedyura~NkurAn pAdyaM kautukaM bandhayettataH || 45\.5|| kShIrAbhiShechanaM kR^itvA pAyasantu nivedayet | nirvANadIpaM tadrAtrau goghR^itenaiva kArayet || 45\.6|| prAtasnAnAdikaM kR^itvA shiShyaishchaiva gurustataH | gomayAlepanaM kR^itvA puNyAhaM prokShaNaM tataH || 45\.7|| jalabhANDAni kalashAn pAdyAchamanapAtrakam | paTalIsamahAkAraM sarvalakShaNasaMyutam || 45\.8|| astreNa kShAlyatoyaishcha nyaseddatvAsanopari | nirIkShya hR^idayenaiva prokShayetpuruSheNa cha || 45\.9|| tADanaM humphaDantAstrairdarshanaM sadyamamantrataH | netreNonmIlanaM kuryAtkavachenAvakuNThanam || 45\.10|| vastrapUtaishcha toyaishcha jalabhANDAni pUrayet | elAlava~NgakarpUragandhapuShpajalAnvitaiH || 45\.11|| pa~nchA~NgabhUShaNairyuktaM shiShyaiH saha gurustataH | a~NganyAsakaranyAsamantaryAgaM samAcharet || 45\.12|| prANaprakR^itiyogantu j~nAtvA karmasamAcharet | vardhanIkumbhakalashAn sUtreNaiva tu veShTayet || 45\.13|| devAgre vA.api vartavyaM maNDape snapanAdikam | shAlibhistaNDulantatra kalpayenmunisattama || 45\.14|| kArayedvidhinA pa~nchaviMshatisnapanaM kuru | skandakumbhaM nyasenmadhye tatpArshve vardhanIdvayam || 45\.15|| pAdyamAchamanaM chArghyaM vastrayuggandhatailakam | tilakumbha~ncha nIvAraM prathamAvaraNe nyaset || 45\.16|| dvitIyAvaraNe vidvAn pUrvAdiShu prakalpayet | madhukekShugulaM pashchAdushIraM chandanantathA || 45\.17|| takkolaM sarvagandha~ncha jAtiM chaiva maruM tathA | kalhAra~ncha kadamba~ncha mallikAdroNameva cha || 45\.18|| bIjalakShmIpradAna~ncha kaitakaM puShpameva cha | etat ShoDashakaM dravyamabhyarchya svarNatoyakam || 45\.19|| skandaM shaktidvayaM madhye vidyeshAn prathamAvR^itau | dikpAlAn vasUMshchApi dvitIyAvaraNe nyaset || 45\.20|| tatpashchimadishi sthApya pa~nchagavyaM vidhAnataH | sthaNDilaM pashchimaM tasya kalpya pa~nchAmR^itambudhaH || 45\.21|| kShIrantu madhyame sthApya gomUtraM pUrva eva cha | Agneye gomayaM nyastvA yAmye dadhi mahAmune || 45\.22|| AjyaM nirR^itideshe tu pashchime madhu vinyaset | phalasArantu vAyavye saumye syAdikShusArakam || 45\.23|| aishAnyAM nAlikera~ncha navadravyanihochyate | prasthamardhaM tadardha~ncha prasthaM kuDupameva cha || 45\.24|| kuDupa~ncha chatuHprasthaM prasthaM triHprasthameva cha | evaM kShIrAdisa~Nkalpya prokShayedastramantrataH || 45\.25|| abhya~Nga~ncha tataH kR^itvA pa~nchagavyAbhiShechanam | AdhArAdheyapUjA~ncha kuryAdAvAhanAShTakam || 45\.26|| pa~nchAmR^itAdisampUjya snapanena tataH param | pUjayetskandamUlena brahmamUrtya~NgamantrataH || 45\.27|| skandasUktena mantraj~naH kumArAyeti mantrataH | ayaM kumAramantreNa mAte kumAramantrataH || 45\.28|| mAlAmantreNa matimAn rudrasUktena tatparam | shrIrudrachamakAbhyA~ncha puruShasUktana tatparam || 45\.29|| ShaDvAraM mantritairmantraiH snApayetpa~nchashAntikaiH | vastropavItagandha~ncha sarvANyAbharaNAni cha || 45\.30|| datvAtha mantravitkuryAtpa~nchAvaraNapUjanam | vinyasenmAtR^ikAnyAsaM saikatriMshatkalA matA || 45\.31|| tatkAle puShpadAmaishcha sarvatraiva prakalpayet | prabhUtahaviShaM datvA yathAvibhavavistaram || 45\.32|| sarvopadeshasaMyuktaM nAnApuShpasamanvitam | nAnAphalasamopetamAjyapUrNadadhiplutam || 45\.33|| pAnIyaM mukhavAsa~ncha tAmbUla~ncha visheShataH | dhUpadIpAdikaM datvA guhAgni~ncha nayettataH || 45\.34|| shyAmavR^ikShasamidbhishcha varuNaM sarpiShA hunet | ShaDakShareNa mantreNa pratyekaM dvisahasrakam || 45\.35|| a~NgamantrairdashAMshaM tu pUrNAhutisamAcharet | sviShTakR^ichcha jayAdi~ncha sarvakAmArthasiddhaye || 45\.36|| svarNapuShpaishcha dAnaishcha vAdyairgItaishcha nartanaiH | japaiH pradakShiNaiH stAtrairnamaskAraishcha bhaktitaH || 45\.37|| prINayitvA mahAsenaM prArthayedarthamIpsitam | yAn yAn kAmayate kAmAn tAMstAn satyamavApnuyAt || 45\.38|| AchAryaM pUjayetkartA gobhUmIdhAnyakA~nchanaiH | vastrahemA~NgulIyaishcha dAsIdAsaishcha bhaktitaH | kumAraM gaNDarogasya nAshArthamapi kArayet || 45\.39|| iti shrIkumAratantre mahAbhiShekavidhirnAma pa~nchachatvAriMshatpaTalaH | \section{46\. ShaTchatvAriMshatpaTalaH \- skandakalAnyAsavidhiH} tataH skandakalAnyAsaM saikatriMshatkalAsmR^itam | skandasUktasya ShaNmantraiH sakalAbhirnyaset sudhIH || 46\.1|| saikatriMshatkalAM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | jayA balonnatA vAmA nandinI vijayA ramA || 46\.2|| senA mAyA cha shAntI cha satyA sUkShmA sumatyapi | vajrAmR^itA yashashchaiva variShThA supratiShThikA || 46\.3|| ruchirA bhrAmiNI bhUtI mAnyA jIvAtureva cha | shuddhA kR^ipA satvarA cha jagatI varadA tataH || 46\.4|| kAmadA hariNI shyAmA saikatriMshatkalA smR^itAH | skandasUktasya ShaNmantraiH prathame ShaTkalA shiraH || 46\.5|| dvitIye ShaTkalA vaktre tR^itIye pa~nchamI kalA | hR^idaye kaNThadeshe tu bAhvornAbhau tu vinyaset || 46\.6|| vedamantraiH kalA pa~ncha kukShau pR^iShThe tataH param | uraH sthale cha guhye cha shishne chaiva nyased budhaH || 46\.7|| ete mantrakalA vedA UrvorjAnvoshcha vinyaset | ShaShThe mantre kalA pa~ncha ja~NghayoH pAdayorapi || 46\.8|| vyApakA~njalinA dhImAn nyasedevaM vidhAnataH | saikatriMshatkalAnyAsaM na j~nAtvA na samarchayet || 46\.9|| tasmAt sarvaprayatnena nyAsaM kR^itvArpayed guham | ya etat kurute nityaM so.agniShTomaphalaM labhet || 46\.10|| kalAnyAsakramaH \- OM jagadbhuvaM jayAyai namaH | | 1| \-\-IshAnamUrdhni OM bahuto valAyai namaH | | 2| \-\-pUrvamUrdhni OM hutaM unnatAyai namaH | | 3| \-\-dakShiNamUrdhni OM vachadbhuve vAmAyai namaH | | 4| \-\-uttaramUrdhni OM namaste.astu nandinyai namaH | | 5| \-\-pashchimamUrdhni OM vishvabhuve vijayAyai namaH | | 6| \-\-nairR^itamUrdhni OM jagadbhuvo.adhipatirjarAyai namaH | | 7| \-\-IshAnavaktre OM senAnIH senAyai namaH | | 8| \-\-pUrvavaktre OM mayUrapriyAyai namaH | | 9| \-\-dakShiNavaktre OM ShaDAnanaH shAntyai namaH | | 10| \-\-uttaravaktre OM sattvAyAhaM namaste.astu satyAyai namaH | | 11| \-\-pashchimavaktre OM sukhaM vahasva sUkShmAyai namaH | | 12| \-\-nairR^itavaktre OM subrahmaNya sumatyai namaH | | 13| \-\-hR^idaye OM bR^ihaspateH sutAM praj~nAyai namaH | | 14| \-\-gale OM asya padmayone amR^itAyai namaH | | 15| \-\-dakShiNabAhau OM ayasyAtmayashase namaH | | 16| \-\-vAmabAhau OM vahane vahantu variShThAyai namaH | | 17| \-\-nAbhau OM subrahmaNya supratiShThAyai namaH | | 18| \-\-kukShau OM rudrabhuve ruchAyai namaH | | 19| \-\-pR^iShThe OM brahmabhuve bhrAmiNyai namaH | | 20| \-\-urasi OM bhuvadbhuve bhUtyai namaH | | 21| \-\-guhye OM abhUtAya mAnyAyai namaH | | 22| \-\-shishne OM jagadbhuve jIvAtave namaH | | 23| \-\-dakShiNorau OM subrahmaNya ruddhAyai namaH | | 24| \-\-vAmorau OM kR^ittikAsutakR^ipAyai namaH | | 25| \-\-dakShiNajAnuni OM ShaShThA~NgasattvarAyai namaH | | 26| \-\-vAmajAnuni OM jagadbhave jagatyai namaH | | 27| \-\-dakShiNaja~NghAyAM OM vachadbhuve varadAya namaH | | 28| \-\-vAmaja~NghayAM OM skandavishAkhine kAmadAyai namaH | | 29| \-\-dakShiNapAde OM havyaM yasmAddharibhyai namaH | | 30| \-\-vAmapAde OM ShaNmukhAya shyAmAyai namaH | | 31| \-\-vyApakA~njaliH iti shrIkumAratantre skandakalAnyAsavidhirnAma ShaTchatvAriMshatpaTalaH | \section{47\. saptachatvAriMshatpaTalaH \- mAtR^ikAnyAsavidhiH} shR^iNu kaushika vakShye.ahaM subrahmaNyasya mAtR^ikAm | bhuktimuktipradaM puMsAM sarvopadravanAshanam || 47\.1|| keshAnte mukhavR^itte cha netrayoH shrotranAsayoH | karNayoroShThayordantapa~Nktau mUrdhnimukhesvaram || 47\.2|| kavargaM dakShiNe haste chavargaM vAmahastake | TavargaM dakShapAde cha tavargaM vAmapAdake || 47\.3|| paphau parvadvaye nyasya bakAraM pR^iShThadeshake | bhakAraM nAbhideshe tu makAraM kukShideshake || 47\.4|| yakAraM hR^idaye nyasya ralau dormUlayornyaset | vakAraM kaNThapR^iShThe tu shaShau kakShadvaye nyaset || 47\.5|| sahau shishne cha guhye cha lakAraM bhujayornyaset | kShakAraM vyApakaM sheShAM subrahmaNyasya mAtR^ikAm || 47\.6|| tAnyetAni na choktAni varNeshvarAnanaM shR^iNu | amareshvara ArAdhyastata indrapurogamAH || 47\.7|| Ishaputra umAputra Urdhvareto mama priya | R^iNoR^INaL^inyashcha L^IhantaikanAyakaH || 47\.8|| aishvaryaprada ojasvI aupamyarahitaH pumAn | tato.ambujAsanakShINaM teShAM syuH svaradevatAH || 47\.9|| kamaNDaludharaH khaDgapANirga~NgAsutastataH | ghaNTAhasto~Napriyashcha chandrashekhara IritaH || 47\.10|| Chandomayashchaiva jagatpatishcha jhaShaketujit | ~namUrtiShTa~Nkahastashcha ThasvarUpo.athaDambaraH || 47\.11|| DhakkapriyoNagamyashcha tattvarUpasthapiShTakaH | daNDapANirdhanuShpANirnagarandhrakarastataH || 47\.12|| tathaiva padmahastashcha phaNihastastathaiva cha | tatastu bahulAputro bhavAtmaja itIritaH || 47\.13|| mahAseno yaj~namUrti ramaNIyastathaiva cha | lambodarAnujashchaiva vachadbhUH sharasambhavaH || 47\.14|| ShaNmukhaH sarvalokesho harAtmaja iti smR^itaH | lakShmIvAMshcha kShamAkShetraH kAdikShAntAdhidevatAH || 47\.15|| akArAdikShakArAntaM nyaseddehe svanAmabhiH | praNavAdinamo.antaishcha brAhmaNakShatriyo.api vA || 47\.16|| vaishyo vApyatha shUdro vA subrahmaNyAkhyamAtR^ikAm | japakAle japedyastu jayasiddhimavApnuyAt || 47\.17|| pUjAkAle nyasedetatpratiShThAkAla eva cha | gAyatrIjapakAle tu subrahmaNyasya mAtR^ikAm || 47\.18|| yaH karoti mukhaM tasya sahasraguNitaM phalam | saptajanma bhavedvipraH so.ante kaumAramApnuyAt || 47\.19|| iti shrIkumAratantre mAtR^ikAnyAsavidhirnAma saptachatvAriMshatpaTalaH | \section{48\. aShTachatvAriMshatpaTalaH \- subrahmaNyakavachavidhiH} subrahmaNyasya kavachaM vakShye.ahaM shR^iNu kaushika | sarvapApaprashamanaM sarvopadravanAshanam || 48\.1|| brahmAnuShTupChandaH subrahmaNyasya devatA | ShAntadIrgheNa kalpena ShaDa~NganyAsakalpanA || 48\.2|| dhyAnam\- sindUrAruNamindukAnti vadanaM keyUrahArAdibhiH divyairAbharaNairvibhUShitatanuH svargasya saukhyapradam | ambhojAbhayashaktikukkuTadharaM raktA~NgarAgojvalaM subrahmaNyamupAsmahe praNamatAM bhItipraNAshodyatam || 48\.3|| subrahmaNyo.agrataH pAtu senAnIH pAtu pR^iShThataH | guho mAM dakShiNe pAtu bhUpatiH pAtu vAmataH || 48\.4|| shiraH pAtu mahAsenaH skando rakShellalATakam | netrayordvAdashAkShashcha shrotraM rakShatu vishvabhUH || 48\.5|| mukhaM me ShaNmukhaH pAtu nAsikAM makarAtmajaH | oShThaM vallIpatiH pAtu jihvAM pAtu ShaDakSharaH || 48\.6|| devasenApatirdantAn chibukaM bahulAsutaH | kaNThaM tArakajitpAtu bAhuM dvAdashabAhumAn || 48\.7|| hastau shaktidharaH pAtu vakShaH pAtu sharodbhavaH | hR^idayaM brahmabhUH pAtu kukShiM pAtvambikAsutaH || 48\.8|| nAbhiM shambhusutaH pAtu kaTiM pAtu harAtmajaH | UruM pAtu gajArUDho jAnU dve jAhnavIsutaH || 48\.9|| ja~Nghe vishAkho me pAtu pAdayoH shikhivAhanaH | sarvANya~NgAni bhUteshaH saptadhAtUMshcha ShaNmukhaH || 48\.10|| sandhyAkAle nishIthinyAM madhyAhne dustare jale | durgame cha mahAraNye rAjadvAre sahAyake || 48\.11|| tumule raNamadhye cha sarpaduShTamR^igAdiShu | chorAdisAdhvase.abhedye jvarAdivyAdhipIDite || 48\.12|| duShTagrahAdibhItau cha durnimittAdibhIShaNe | astrashastranighAteShu trAtu mAM krau~ncharandhrakR^it || 48\.13|| subrahmaNyasyakavachamiShTasiddhiphalaM bhavet | tasya tApatrayaM nAsti satyaM satyaM vadAmyaham || 48\.14|| dharmArthI labhate dharmAnarthArthI chArthamApnuyAt | kAmArthI labhate kAmAn mokShArthI mokShamApnuyAt || 48\.15|| yatra yatra japet tatra tatra sannihito guhaH | pUjApratiShThAkAle cha japakAle paThedidam || 48\.16|| teShAmeva phalAvAptyai mahApAtakanAshanam | yaH paThechChR^iNuyAdbhaktyA nityaM devasya sannnidhau | sarvAn kAmAniha prApya so.ante skandapuraM vrajet || 48\.17|| iti shrIkumAratantre subrahmaNyakavachavidhirnAma aShTachatvAriMshatpaTalaH | \section{49\. ekonapa~nchAshatpaTalaH \- pradakShiNanamaskAravidhiH} pradakShiNanamaskAravidhiM shR^iNu vadAmyaham | pradakShiNatrayaM kR^itvA namaskArantu pa~nchakam || 49\.1|| punaH pradakShiNaM kR^itvA punarjanma na vidyate | yAni kAni cha pApAni janmAntarakR^itAni cha || 49\.2|| tAni tAni praNashyanti pradakShiNapade pade | prabhAte bhuktidamproktaM madhyAhne bhuktimuktidam || 49\.3|| rAtrau cha mokShadaM proktaM ShaNmukhasya pradakShiNam | AtmapradakShiNe viprA dakShiNenaiva kArayet || 49\.4|| kumAragajayormadhye naiva kAryantu la~Nghanam | parivArAlayaM tatra la~Nghayennaiva doShabhAk || 49\.5|| gajavAlAgrakaM spR^iShTvA kumbhamadhye.avalokayet | sarvapApavinirmuktaH skandaloke mahIyate || 49\.6|| padbhyAM karAbhyAM shirasA pa~nchA~NgaH syAt pramANakam | urasA shirasA dR^igbhyAM manasA vachasA tathA || 49\.7|| padbhyAM karAbhyAM jAnubhyAM praNAmo.aShTA~Nga IritaH | vAmapArshve shiro nyastvA savyapAde pralambitau || 49\.8|| namaskAraH prakartavyaH prAgAdidvAraveshmasu | nityAnuShThAnakarmAnte prakartavyaM pradakShiNam || 49\.9|| upoShitaH shuchiH snAtvA yaH karoti pradakShiNam | sahasraM shraddhayA dhImAn ashvamedhaphalaM labhet || 49\.10|| punaH pradakShiNaM kuryAtsumitreshaM pradarshayet | pradakShiNAn svena kR^itAn vittAdardhaphalaM labhet || 49\.11|| a~NgapradakShiNatvena tulyaM koTipradakShiNam | guhAgre devamabhyarchya karasaMsphoTanAdibhiH || 49\.12|| uDDIyante sharIrasthAH mahApAtakakoTayaH | pAtakAni cha sarvANi moktuM kAmayate cha yaH | kumAragajayormadhye daNDavatpraNamennaraH || 49\.13|| iti shrIkumAratantre pradakShiNanamaskAravidhirnAma ekonapa~nchAshatpaTalaH | \section{50\. pa~nchAshatpaTalaH \- AchAryalakShaNavidhiH} AchAryalakShaNaM vakShye shR^iNu kaushika suvrata | AryAvartabhR^ito gotraH sUtraM chaiva samanvitam || 50\.1|| AdishaivakulodbhUtaH shivadvija udIritaH | parArthapUjanaM tena kartavyaM munipu~Ngava || 50\.2|| shivAgamapurANaj~no guhapUjAvidhAnavit | vedavedA~Ngatattvaj~no japahomavidhAnavit || 50\.3|| devAgnigurubhaktishcha medhAvI kushalaH shuchiH | sarvAvayavasampUrNaH samayAchArasaMyutaH || 50\.4|| kulInaH sarvashAstraj~naH satyavAdI jitendriyaH | shivashAstraratashchaiva parashAstraparA~NmukhaH || 50\.5|| shikhayA baddhakeshI vA bhasmoddhUlitavigrahaH | dambhAsUyAdirahitaH samayAchArapAlakaH || 50\.6|| pratyutpannamanaH shAntastapasvI priyadarshanaH | upavIta~ncha rudrAkShamuShNIShaM chottarIyakam || 50\.7|| bhasmashaivAdishaivAnAM pa~nchamudrA prakIrtitAH | evamAdiguNopetaH kArayetsvAmipUjanam || 50\.8|| nAstiko.apyashubhaH kruddho devAgnigurunindakaH | kuShThA~NgI kumukhI chaiva paradArarato.ashuchiH || 50\.9|| kusumAkShashcha vikaTo mAtsaryo madadambhayuk | madhumAMsarataH pApI choro rogasamAvR^itaH || 50\.10|| vikalA~Ngo.atiriktA~NgashshyAvadantaH sukubjakaH | kuNDako golakashchaiva samayAchAravarjitaH || 50\.11|| evamAdiguNopetaM varjayetsvAmipUjane | kArayedyadimohena kartA bhartA vinashyati || 50\.12|| svayambhuli~Nge vichChinne gaurIhIne.api pUjayet | AchAryaH patnihInashchet na doSho mantravigrahaH || 50\.13|| utsavasya tu madhye vA pratiShThAdinamadhyame | sUtake pretakArye cha AchAryasya na vidyate || 50\.14|| na lipyate malaiH so.api padmapatramivAmbhasA | shAvakaM karma kR^itvA tu snAtvA devAlayaM vishet || 50\.15|| mahotsave samAptau cha sheShakarma samAcharet | shivaH kruddho gurustrAtA guruH kruddho guhena cha || 50\.16|| gurustuShTo guhastuShTastasmAt samprINayedgurum | yAvattoShaNamAchAryastAvaddevastu toShaNam || 50\.17|| iti shrIkumAratantre AchAryalakShaNavidhirnAma pa~nchAshatpaTalaH | \section{51\. ekapa~nchAshatpaTalaH \- sAyarakShAvidhiH} sAyarakShAvidhiM vakShye kaushika suvrata | sarvalokahitArthAya sarvaprANisukhAvaham || 51\.1|| visheShAdbAlarakShArthaM sAyarakShAM mahAmune | janAnAM nayanochChiShTanivR^ittyarthaM pradoShake || 51\.2|| dhUpadIpAvasAne tu sAyarakShAM samAcharet | sauvarNaM rAjataM tAmraM kAMsyamevAsya pAtrakam || 51\.3|| viMshatya~NgulavistAramoShThamekA~NgulaM bhavet | ekA~NgulaM samArabhya ravya~NgulasamAvadhi || 51\.4|| dopAdhArantu tanmadhye vR^ittAkAraM prakalpayet | navadIpayutaM shreShThaM pa~nchadIpantu madhyamam || 51\.5|| kanyasaM tvekadIpantu yuktyA yu~njIta buddhimAn | dIpAdhAreShu sarveShu vartiM goghR^itasaMyutam || 51\.6|| hastA~NgulasamutsedhaM karpUrAvartirantakam | subrahmaNyashcha lokesho navadIpAdhidevatAH || 51\.7|| mahAdigdevatA skandaH pa~nchadIpAdhidevatAH | ekadIpe guhaM proktaM chatuShpAtrAbhito nyaset || 51\.8|| nimbapatraM sarShapa~ncha tataH kArpAsabIjakam | lavaNa~ncha kramAnnyasya dravyaM prasR^itimAtrakam || 51\.9|| evaM sarvaM samAsAdya maNDapAbhyantare budhaH | skandAyatanayoShidbhirathavA parichArakaiH || 51\.10|| tAni pAtrANi sarvANi vAhayitvA vichArataH | samAnIya guhasyAgre nyastvA vartIn pradIpayet || 51\.11|| sAyaM rakShA prakartavyA dhUpadIpAvasAnake | guhasyAchamanaM datvAbhyarchya tanmUlamantrataH || 51\.12|| archayitvA vidhAnena vahnibIjamanusmaran | astreNaiva tu mantreNa digvirechanamAcharet || 51\.13|| mukulIM padmamudrA~ncha darshayeddeshikena tu | dhUpadIpau samau datvA nR^ittaM vAdyaM samAcharet || 51\.14|| dhUpaM dhUrasimantreNa dIpamuddIpyamantrataH | sAyaM rakShAM pradIpyAtha dhUpadIpaM tato nyaset || 51\.15|| jagadbhuvAdimantreNa sAyaM rakShA pradApayet | trivAraM parayA bhaktyA bhrAmayetskandamUrdhani || 51\.16|| nR^ittavAdyaM samAyuktaM sha~Nkhadhvanisamanvitam | bherImR^ida~NgavAdyaishcha stotrashabdaiH samanvitam || 51\.17|| dravyANyatha kramAdvidvAnAvartyAvartya mUrdhani | sAyaM rakShAM pradatvaiva dadyAchChiShyakare tataH || 51\.18|| pAtrApAtravidhAneShu karaM prakShAlya deshikaH | pashchAdAchamanaM datvA praNavena tu mantrataH || 51\.19|| tato.asya stabakaM gR^ihya karpUrAdisugandhiyuk | gR^ihItvA mudrayA shaktyA bhrAmya skandopari tridhA || 51\.20|| prakShipeddIpapAtreShu kartavyaM skandhamUrdhani | astreNa vinyasedIShat dakShiNe dhArayettataH || 51\.21|| pArshvayorhR^idayenaiva vinyasedbhasma mantravit | vR^inda~ncha chAmaraM ChatraM darpaNa~ncha nidarshayet || 51\.22|| tAni pAtrANi gaNikA mUrdhnAdibhidhR^itAni hi | sarvAtodyasamAyuktaM pUrve vA chottare.api cha || 51\.23|| vartidravyaM tatra tyaktvA punaH pAtrANi sa~NgR^ihet | sAyarakShAM cha devAya dinaM prati dinaM prati || 51\.24|| evaM yaH kurute martyo rAjA vijayamApnuyAt | iti shrIkumAratantre sAyarakShAvidhirekapa~nchAshatpaTalaH | shlokasa~NkhyA || 3523|| || iti shrImallalitAgamabhede kumAratantraM sampUrNam || shayanavidhipaTalaH kosheShutyaktaH | || shubham || ## The content within the ( ) at the end of a line contains footnote / variation. The content within [ ] pertains to additional information. The book kumAratantram was edited by E.M. Kandaswami Sarma. Lord Ishvara revealed the nectar of Kumara Tantram to Kaushika Mahamuni. Composed of 3523 verses, the Kumara Tantram is a part of Shrimal Lalitagamabheda scripture which in turn is part of the ocean of Shaivagama. The Kumara Tantram gives detailed methods in the worship of our beloved Lord Subrahmanyam Swami. The following are observations and possible variations: When drawing up the vargas (groups) of the mantrodhara as per verse 2.3, the eight groups may be (1) ## a ## to ## aH, ## (2) ## ka ## to ## ~Na, ## (3) ## cha ## to ## ~na, ## (4) ## Ta ## to ## Na, ## (5) ## ta ## to ## na, ## (6) ## pa ## to ## ma, ## (7) ## ya ## to ## sha ## (8) ## Sha ## to ## kSha ## - this is likely with ## La ##. First group contains sixteen vowels ## a ## to ## aH##. Second group onwards, each varga has five syllables. Thus, the eight groups are formed of all syllables from ## a ## to ## kSha ##. Based on the above grouping, the third alphabet of the eighth varga is ## ha ## and as given in verse 2.18 the beeja akshara of ## hrIM ## is formed. Hence, the mantra ##OM devasenAyai namaH | ## (14) may be ## OM hrIM devasenAyai namaH | ## (14) along with the beeja akshara of ##hrIM##. As given in verse 2.23, the first akshara of the name with bindu is to be added. Hence, instead of ## OM yaM vAyave namaH ##, the variation may be ## OM vaM vAyave namaH ##. Similarly, as given in verse 2.26 instead of ## OM yaM pUtAyai namaH ## the variation may be ## OM paM pUtAyai namaH##. These are observations through Academic study. --- Preeti Proofread by Preeti N Bhandare pnbhandare at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}