% Text title : Adhyatma Upanishad % File name : adhyatmaupan.itx % Category : upanishhat % Location : doc\_upanishhat % Author : Vedic tradition % Transliterated by : Sunder Hattangadi % Proofread by : Sunder Hattangadi % Description-comments : 73 / 108; Shukla Yajurveda - Samanya upanishad % Latest update : August 11, 2000 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Adhyatma Upanishad ..}## \itxtitle{.. adhyAtmopaniShat ..}##\endtitles ## yatrAntaryAmyAdibhedastattvato na hi yujyate . nirbhedaM paramAdvaita.n svamAtramavashiShyate .. AUM pUrNamadaH pUrNamidaM pUrNAtpUrNamudachyate . pUrNasya pUrNamAdAya pUrNamevAvashiShyate .. AUM shAntiH shAntiH shAntiH .. hariH AUM .. antaHsharIre nihito guhAyAmaja eko nityamasya pR^ithivI sharIra.n yaH pR^ithivImantare sa.ncharanyaM pR^ithivI na veda . yasyApaHsharIra.n yo apo.antare sa.ncharanyamApo na viduH . yasya tejaH sharIra.n yastejo.antare sa.ncharanya.n tejo na veda . yasya vAyuH sharIra.n yo vAyumantare sa.ncharanya.n vAyurna veda . yasyAkAshaH sharIra.n ya AkAshamantare sa.ncharanyamAkAsho na veda . yasya manaH sharIra.n yo mano.antare sa.ncharanyaM mano na veda . yasya buddhiH sharIra.n yo buddhimantare sa.ncharanyaM buddhirna veda . yasyAha.nkAraH sharIra.n yo.aha.nkAramantare sa.ncharanyamaha.nkAro na veda . yasya chitta.n sharIra.n yashchittamantare sa.ncharanya.n chitta.n na veda . yasyAvyakta.n sharIra.n yo.avyaktamantare sa.ncharanyamavyakta.n na veda . yasyAkShara.n sharIra.n yo.akSharamantare sa.ncharanyamkShara.n na veda . yasya mR^iyuH sharIra.n yo mR^ityumantare sa.ncharanyaM mR^ityurna veda . sa eSha sarvabhUtAntarAtmApahatapApmA divyo deva eko nArAyaNaH . ahaM mameti yo bhAvo dehAkShAdAvanAtmani . adhyAso.aya.n nirastavyo viduShA brahmaniShThayA .. 1.. j~nAtvA svaM pratyagAtmAnaM buddhitadvR^ittisAkShiNam.h . so.ahamityeva tadvR^ittyA svAnyatrAtmyamAtmanaH .. 2.. lokAnuvartana.n tyaktvA tyaktvA dehAnuvartanam.h . shAstrAnuvartana.n tyaktvA svAdhyAsApanaya.n kuru .. 3.. svAtmanyeva sadA sthityA mano nashyati yoginaH . yuktyA shrutyA svAnubhUtyA j~nAtvA sArvAtmyamAtmanaH .. 4.. nidrAyA lokavArtAyAH shabdAderAtmavismR^iteH . kvachinnavasara.n dattvA chintayAtmAnamAtmani .. 5.. mAtApitrormalodbhUta.n malamA.nsamaya.n vapuH . tyaktvA chaNDAlavaddUraM brahmabhUya kR^itI bhava .. 6.. ghaTAkAshaM mahAkAsha ivAtmAnaM parAtmani . vilApyAkhaNDabhAvena tUShNIM bhava sadA mune .. 7.. svaprakAshamadhiShThAna.n svayaMbhUya sadAtmanA . brahmANDamapi piNDANDa.n tyajyatAM malabhANDavat.h .. 8.. chidAtmani sadAnande deharUDhAmaha.ndhiyam.h . niveshya li~NgamutsR^ijya kevalo bhava sarvadA .. 9.. yatraiSha jagadAbhAso darpaNAntaHpura.n yathA . tadbrahmAhamiti j~nAtvA kR^itakR^ityo bhavAnagha .. 10.. aha.nkAragrahAnmuktaH svarUpamupapadyate . chandravadvimalaH pUrNaH sadAnandaH svayaMprabhaH .. 11.. kriyAnAshAdbhavechchintAnAsho.asmAdvAsanAkShayaH . vAsanAprakShayo mokShaH sA jIvanmuktiriShyate .. 12.. sarvatra sarvataH sarvabrahmamAtrAvalokanam.h . sadbhAvabhAvAnAdADhyAdvAsanAlayamashnute .. 13.. pramAdo brahmaniShThAyA.n na kartavyaJ kadAchana . pramAdo mR^ityurityAhurvidyAyAM brahmavAdinaH .. 14.. yathApakR^iShTa.n shaivAla.n kShaNamAtra.n na tiShThati . AvR^iNoti tathA mAyA prAj~na.n vApi parA~Nmukham.h .. 15.. jIvato yasya kaivalya.n videho.api sa kevalaH . samAdhiniShThatAmetya nirvikalpo bhavAnagha .. 16.. aj~nAnahR^idayagrantherniHsheShavilayastadA . samAdhinA vikalpena yadAdvaitAtmadarshanam.h .. 17.. atrAtmatva.n dR^iDhIkurvannahamAdiShu sa.ntyajan.h . udAsInatayA teShu tiShThedghaTapaTAdivat.h .. 18.. brahmAdistambaparyantaM mR^iShAmAtrA upAdhayaH . tataH pUrNa.n svamAtmAnaM pashyedekAtmanA sthitam.h .. 19.. svayaM brahmA svaya.n viShNuH svayamindraH svaya.n shivaH . svaya.n vishvamida.n sarva.n svasmAdanyanna ki.nchana .. 20.. svAtmanyAropitA sheShAbhAsavastunirAsataH . svayameva paraMbrahma pUrNamadvayamakriyam.h .. 21.. asatkalpo vikalpo.aya.n vishvamityekavastuni . nirvikAre nirAkAre nirvisheShe bhidA kutaH .. 22.. draShTR^idarshanadR^ishyAdibhAvashUnye nirAmaye . kalpArNava ivAtyantaM paripUrNe chidAtmani .. 23.. tejasIva tamo yatra vilInaM bhrAntikAraNam.h . advitIye pare tattve nirvisheShe bhidA kutaH .. 24.. ekAtmake pare tattve bhedakartA katha.n vaset.h . suShuptau sukhamAtrAyAM bhedaH kenAvalokitaH .. 25.. chittamUlo vikalpo.aya.n chittAbhAve na kashchana . atashchitta.n samAdheyi pratyagrUpe parAtmani .. 26.. akhaNDAnandamAtmAna.n vij~nAya svasvarUpataH . bahirantaH sadAnandarasAsvAdanamAtmani .. 27.. vairAgyasya phalaM bodho bodhasyoparatiH phalam.h . svAnandAnubhavachChAntireShaivoparateH phalam.h .. 28.. yadyuttarottarAbhAve pUrvarUpa.n tu niShphalam.h . nivR^ittiH paramA tR^iptirAnando.anupamaH svataH .. 29.. mAyopAdhirjagadyoniH sarvaj~natvAdilakShaNaH . pArokShyashabalaH satyAdyAtmakastatpadAbhidhaH .. 30.. AlambanatayA bhAti yo.asmatpratyayashabdayoH . antaHkaraNasaMbhinnabodhaH sa tvaMpadAbhidhaH .. 31.. mAyAvidye vihAyaiva upAdhI parajIvayoH . akhaNDa.n sachchidAnandaM paraM brahma vilakShyate .. 32.. ittha.n vAkyaistathArthAnusandhAna.n shravaNaM bhavet.h . yuktyA saMbhAvitatvAnusandhAnaM manana.n tu tat.h .. 33.. tAbhya.n nirvichikitse.arthe chetasaH sthApitasya yat.h . ekatAnatvametaddhi nididhyAsanamuchyate .. 34.. dhyAtR^idhyAne parityajya kramAddhyeyaikagocharam.h . nivAtadIpavachchitta.n samAdhirabhidhIyate .. 35.. vR^ittayastu tadAnImapyaj~nAtA AtmagocharAH . smaraNAdanumIyante vyutthitasya samutthitAH .. 36.. anAdAviha sa.nsAre sa.nchitAH karmakoTayaH . anena vilaya.n yAnti shuddho dharmo vivardhate .. 37.. dharmameghamimaM prAhuH samAdhi.n yogavittamAH . varShatyeSha yathA dharmAmR^itadhArAH sahasrashaH .. 38.. amunA vAsanAjAle niHsheShaM pravilApite . samUlonmUlite puNyapApAkhye karmasa.nchaye .. 39.. vAkyamapratibaddha.n satprAkparokShAvabhAsite . karAmalakamavadbodhaparokShaM prasUyate .. 40.. vAsanAnudayo bhogye vairAgyasya tadAvadhiH . ahaMbhAvodayAbhAvo bodhasya paramAvadhiH .. 41.. lInavR^itteranutpattirmaryAdoparatestu sA . sthitapraj~no yatiraya.n yaH sadAnandamashnute .. 42.. brahmaNyeva vilInAtmA nirvikAro viniShkriyaH . brahmAtmanoH shodhitayorekabhAvAvagAhini .. 43.. nirvikalpA cha chinmAtrA vR^ittiH praj~neti kathyate . sA sarvadA bhavedyasya sa jIvanmukta iShyate .. 44.. dehendriyeShvahaMbhAva idaMbhAvastadanyake . yasya no bhavataH kvApi sa jIvanmukta iShyate .. 45.. na pratyagbrahmaNorbheda.n kadApi brahmasargayoH . praj~nayA yo vijAnAti sa jIvanmukta iShyate .. 46.. sAdhubhiH pUjyamAne.asminpIDyamAne.api durjanaiH . samabhAvo bhavedyasya sa jIvanmukta iShyate .. 47.. vij~nAtabrahmatattvasya yathApUrva.n na sa.nsR^itiH . asti chenna sa vij~nAtabrahmabhAvo bahirmukhaH .. 48.. sukhAdyanubhavo yAvattAvatprArabdhamiShyate . phalodayaH kriyApUrvo niShkriyo nahi kutrachit.h .. 49.. ahaM brahmeti vij~nAnAtkalpakoTishatArjitam.h . sa.nchita.n vilaya.n yAti prabodhAtsvapnakarmavat.h .. 50.. svamasa~NgamudAsInaM parij~nAya nabho yathA . na shliShyate yatiH ki.nchitkadAchidbhAvikarmabhiH .. 51.. na nabho ghaTayogena surAgandhena lipyate . tathAtmopAdhiyogena taddharme naiva lipyate .. 52.. j~nAnodayAtpurArabdha.n karma j~nAnAnna nashyati . adattvA svaphala.n lakShyamuddishyotsR^iShTabANavat.h .. 53.. vyAghrabuddhyA vinirmukto bANaH pashchAttu gomatau . na tiShThati bhinattyeva lakShya.n vegena nirbharam.h .. 54.. ajaro.asmyamaro.asmIti ya AtmAnaM prapadyate . tadAtmanA tiShThato.asya kutaH prArabdhakalpanA .. 55.. prArabdha.n siddhyati tadA yadA dehAtmanA sthitiH . dehAtmabhAvo naiveShTaH prArabdha.n tyajyatAmataH .. 56.. prArabdhakalpanApyasya dehasya bhrAntireva hi .. 57.. adhyastasya kutastattvamasatyasya kuto janiH . ajAtasya kuto nAshaH prArabdhamasataH kutaH .. 58.. j~nAnenAj~nAnakAryasya samUlasya layo yadi . tiShThatyaya.n katha.n deha iti sha~NkAvato jaDAn.h . samAdhAtu.n bAhyadR^iShTyA prArabdha.n vadati shrutiH .. 59.. na tu dehAdisatyatvabodhanAya vipashchitAm.h . paripUrNamanAdyantamaprameyamavikriyam.h .. 60.. sadghana.n chidghana.n nityamAnandaghanamavyayam.h . pratyagekarasaM pUrNamananta.n sarvatomukham.h .. 61.. aheyamanupAdeyamanAdheyamanAshrayam.h . nirguNa.n niShkriya.n sUkShma.n nirvikalpa.n nira~njanam.h .. 62.. anirUpyasvarUpa.n yanmanovAchAmagocharam.h . satsamR^iddha.n svataHsiddha.n shuddhaM buddhamanodR^isham.h .. 63.. svAnubhUtyA svaya.n j~nAtvA svamAtmAnamakhaNDitam.h . sa siddhaH susukha.n tiShTha nirvikalpAtmanAtmani .. 64.. kva gata.n kena vA nIta.n kutra lInamida.n jagat.h . adhunaiva mayA dR^iShTa.n nAsti kiM mahadadbhutam.h .. 65.. ki.n heya.n kimupAdeya.n kimanyatki.n vilakShaNam.h . akhaNDAnandapIyUShapUrNabrahmamahArNave .. 66.. na ki.nchidatra pashyAmi na shR^iNomi na vedmyaham.h . svAtmanaiva sadAnandarUpeNAsmi svalakShaNaH .. 67.. asa~Ngo.ahamana~Ngo.ahamali~Ngo.aha.n hariH . prashAnto.ahamananto.ahaM paripUrNashchirantanaH .. 68.. akartAhamabhoktAhamavikAro.ahamavyayaH . shuddha bodhasvarUpo.aha.n kevalo.aha.n sadAshivaH .. 69.. etA.n vidyAmapAntaratamAya dadau . apAntaratamo brahmaNe dadau . brahmA ghorA~Ngirase dadau . ghorA~NgirA raikvAya dadau . raikvo rAmAya dadau . rAmaH sarvebhyo bhUtebhyo dadAvityetannirvANAnushAsana.n vedAnushAsana.n vedAnushAsanamityupaniShat.h .. AUM pUrNamadaH pUrNamidaM pUrNAtpUrNamudachyate . pUrNasya pUrNamAdAya pUrNamevAvashiShyate .. AUM shAntiH shAntiH shAntiH .. hariH AUM tatsat.h .. iti adhyAtmopaniShatsamAptA .. ## Encoded by Sunder Hattangadi \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}