% Text title : maitreyyupaniShat % File name : maitreyi.itx % Category : upanishhat % Location : doc\_upanishhat % Author : Traditional % Description-comments : Essence of the Devi Mahatmyam % Latest update : January 5, 2000 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Maitreyi Upanishad ..}## \itxtitle{.. maitreyyupaniShat ..}##\endtitles ## shrutyAchAryopadeshena munayo yatpada.n yayuH | tatsvAnubhUtisa.nsiddha.n svamAtraM brahma bhAvaye || AUM ApyAyantu mamA~NgAni vAkprANashchakShuH shrotram | atho balamindriyANi cha sarvANi sarvaM brahmopaniShadaM mAhaM brahma nirAkuryAm | mA mA brahma nirAkaro\- danirAkaraNamastu | anirAkaraNaM me.astu | tadAtmani nirate ya upaniShatsu dharmAste mayi santu te mayi santu || AUM shAntiH shAntiH shAntiH || AUM bR^ihadratho vai nAma rAjA rAjye jyeShThaM putra.n nidhApayitvedamashAshvataM manyamAnaH sharIra.n vairAgyamupeto.araNya.n nirjagAma | sa tatra parama.n tapa AsthAyAdityamIkShamANa UrdhvabAhu\- stiShThatyante sahasrasya munirantikamAjagAmAgni rivAdhUmakastejasA nirdahannivAtmavidbhagavA~nChA\- kAyanya uttiShThottiShTha vara.n vR^iNIshveti rAjAnamabravItsa tasmai namaskR^ityovAcha bhagavannAhamAtmavittva.n tattvavichChR^iNumo vaya.n sa tva.n no brUhItyetadvR^ittaM purastAdashakyaM mA pR^ichCha prashnamaikShvAkAnyAnkAmAnvR^iNIshveti shAkAyanyasya charaNAvabhimR^ishyamAno rAjemA.n gAthA.n jagAda || 1|| atha kimaetairmAnyanA.n shoShaNaM mahArNavAnA.n shikhariNAM prapatana.n dhruvasya prachalana.n sthAna.n vA tarUNA.n nimajjanaM pR^ithivyAH sthAnAdapasaraNa.n surANA.n so.ahamityetadvidhe.asminsa.nsAre ki.n kAmopabhogairyairevAshritasyAsakR^idupAvartana.n dR^ishyata ityuddhartumarhasItyandhodapAnastho bheka ivAhamasminsa.nsAre bhagava.nstva.n no gatiriti || 2|| bhagava~nsharIramida.n maithunAdevodbhUta.n sa.nvidapeta.n niraya eva mUtradvAreNa niShkrAntamasthibhishchitaM mA.nsenAnulipta.n charmaNAvabaddha.n viNmUtravAtapitta\- kaphamajjAmedovasAbhiranyaishcha malairbahubhiH paripUrNametAdR^ishe sharIre vartamAnasya bhagava.nstva.n no gatiriti || 3|| atha bhagavA~nChakAyanyaH suprIto.abravIdrAjAnaM mahArAja bR^ihadrathekShvAkurva.nshadhvajashIrShAtmaj~naH kR^itakR^ityastvaM marunnAmno vishruto.asItyaya.n khalvAtmA te katamo bhagavAnvarNya iti ta.n hovAcha || shabdasparshamayA ye.arthA anarthA iva te sthitAH | yeShA.n saktastu bhUtAtmA na smarechcha paraM padam || 1|| tapasA prApyate sattva.n sattvAtsamprApyate manaH | manasA prApyate hyAtmA hyAtmApattyA nivartate || 2|| yathA nirindhano vahniH svayonAvupashAmyati | tathA vR^ittikShayachchitta.n svayonAvupashAmyati || 3|| svayonAvupashAntasya manasaH satyagAminaH | indriyArthavimUDhasyAnR^itAH karmavashAnugAH || 4|| chittameva hi sa.nsArastatprayatnena shodhayet | yachchittastanmayo bhavati guhyametatsanAtanam || 5|| chittasya hi prasAdena hanti karma shubhAshubham | prasannAtmAtmani sthitvA sukhamakShayamashnute || 6|| samAsakta.n yadA chitta.n jantorviShayagocharam | yadyevaM brahmaNi syAttatko na muchyeta bandhanAt || 7|| hR^itpuNDarIkamadhye tu bhAvayetparameshvaram | sAkShiNaM buddhivR^ittasya paramapremagocharam || 8|| agocharaM manovAchAmavadhUtAdisamplavam | sattAmAtraprakAshaikaprakAshaM bhAvanAtigam || 9|| aheyamanupAdeyamasAmAnyavisheShaNam | dhruva.n stimitagambhIra.n na tejo na tamastatam | nirvikalpa.n nirAbhAsa.n nirvANamayasa.nvidam || 10|| nityaH shuddho buddhamuktasvabhAvaH satyaH sUkShmaH sa.nvibhushchAdvitIyaH | AnandAbdhiryaH paraH so.aha\- masmi pratyagdhAturnAtra sa.nshItirasti || 11|| AnandamantarnijamAshraya.n ta\- mAshApishAchImavamanayantam | Alokayanta.n jagadindrajAla\- mApatkathaM mAM pravishedasa~Ngam || 12|| varNAshramAchArayutA vimUDhAH karmAnusAreNa phala.n labhante | varNAdidharma.n hi parityajantaH svAnandatR^iptAH puruShA bhavanti || 13|| varNAshrama.n sAvayava.n svarUpa\- mAdyantayukta.n hyatikR^ichChramAtram | putrAdideheShvabhimAnashUnyaM bhUtvA vasetsaukhyatame hyananta iti || 14|| 4|| iti prathamo.adhyAyaH || 1|| atha bhagavAnmaitreyaH kailAsa.n jagAma ta.n gatvovAcha bho bhagavanparamatattvarahasyamanubrUhIti || sa hovAcha mahAdevaH || deho devAlayaH proktaH sa jIvaH kevalaH shivaH | tyajedaj~nAnanirmAlya.n so.ahambhAvena pUjayet || 1|| abhedadarshana.n j~nAna.n dhyAna.n nirviShayaM manaH. snAnaM manomalatyAgaH shauchamindriyanigrahaH || 2|| brahmAmR^itaM pibedbhaikShamAchareddeharakShaNe | vasedekAntiko bhUtvA chaikAnte dvaitavarjite | ityevamAchareddhImAnsa evaM muktimApnuyAt || 3|| jAtaM mR^itamida.n dehaM mAtApitR^imalAtmakam | sukhaduHkhAlayAmedhya.n spR^iShTvA snAna.n vidhIyate || 4|| dhAtubaddhaM mahArogaM pApamandiramadhruvam | vikArAkAravistIrNa.n spR^iShTvA snAna.n vidhIyate || 5|| navadvAramalasrAva.n sadA kAle svabhAvajam | durgandha.n durmalopeta.n spR^iShTvA snAna.n vidhIyate || 6|| mAtR^isUtakasambandha.n sUtake saha jAyate | mR^itasUtakaja.n deha.n spR^iShTvA snAna.n vidhIyate || 7|| ahammameti viNmUtralepagandhAdimochanam | shuddhashauchamiti proktaM mR^ijjalAbhyA.n tu laukikam || 8|| chittashuddhikara.n shaucha.n vAsanAtrayanAshanam | j~nAnavairAgyamR^ittoyaiH kShAlanAchChauchamuchyate || 9|| advaitabhAvanAbhaikShamabhakShya.n dvaitabhAvanam | gurushAstroktabhAvena bhikShorbhaikSha.n vidhIyate || 10|| vidvAnsvadeshamutsR^ijya sa.nnyAsAnantara.n svataH | kArAgAravinirmuktachoravaddUrato vaset || 11|| aha~NkArasuta.n vittabhrAtaraM mohamandiram | AshApatnI tyajedyAvattAvanmukto na sa.nshayaH || 12|| mR^itA mohamayI mAtA jAto bodhamayaH sutaH | sUtakadvayasamprAptau katha.n sandhyAmupAsmahe || 13|| hR^idAkAshe chidAdityaH sadA bhAsati bhAsati | nAstameti na chodeti katha.n sandhyAmupAsmahe || 14|| ekamevAdvitIya.n yadgurorvAkyena nishchitam | etadekAntamityukta.n na maTho na vanAntaram || 15|| asa.nshayavatAM muktiH sa.nshayAviShTachetasAm | na muktirjanmajanmAnte tasmAdvishvAsamApnuyAt || 16|| karmatyAgAnna sa.nnyAso na preShochchAraNena tu | sandhau jIvAtmanoraikya.n sa.nnyAsaH parikIrtitaH || 17|| vamanAhAravadyasya bhAti sarveShaNAdiShu | tasyAdhikAraH sa.nnyAse tyaktadehAbhimAninaH || 18|| yadA manasi vairAgya.n jAta.n sarveShu vastuShu | tadaiva sa.nnyasedvidvAnanyathA patito bhavet || 19|| dravyArthamannavastrArtha.n yaH pratiShThArthameva vA | sa.nnyaseddubhayabhraShTaH sa mukti.n nAptumarhati || 20|| uttamA tattvachintaiva madhyama.n shAstrachintanam | adhamA mantrachintA cha tIrthabhrAntyadhamAdhamA || 21|| anubhUti.n vinA mUDho vR^ithA brahmaNi modate | pratibimbitashAkhAgraphalAsvAdanamodavat || 22|| na tyajechchedyatirmukto yo mAdhukaramAtaram | vairAgyajanaka.n shraddhAkalatra.n j~nAnanandanam || 23|| dhanavR^iddhA vayovR^iddhA vidyAvR^iddhAstathaiva cha | te sarve j~nAnavR^iddhasya ki.nkarAH shiShyaki.nkarAH || 24|| yanmAyayA mohitachetaso mA\- mAtmAnamApUrNamalabdhavantaH | para.n vidagdodharapUraNAya bhramanti kAkA iva sUrayo.api || 25|| pAShANalohamaNimR^iNmayavigraheShu pUjA punarjananabhogakarI mumukShoH | tasmAdyatiH svahR^idayArchanameva kuryA\- dbAhyArchanaM pariharedapunarbhavAya || 26|| antaHpUrNo bahiHpUrNaH pUrNakumbha ivArNave | antaHshUnyo bahiHshUnyaH shUnyakumbha ivAmbare ||27|| mA bhava grAhyabhAvAtmA grAhakAtmA cha mA bhava | bhAvanAmakhila.n tyaktvA yachChiShTa.n tanmayo bhava || 28|| draShTR^idarshanadR^ishyAni tyaktvA vAsanayA saha | darshanaprathamAbhAsamAtmAna.n kevalaM bhaja || 29|| sa.nshAntasarvasa.nkalpA yA shilAvadavasthitiH | jAgrannidrAvinirmuktA sA svarUpasthitiH parA || 30|| iti dvitIyo.adhyAyaH || 2|| ahamasmi parashchAsmi brahmAsmi prabhavo.asmyaham | sarvalokagurushchAmi sarvaloke.asmi so.asmyaham || 1|| ahamevAsmi siddho.asmi shuddho.asmi paramo.asmyaham | ahamasmi somo.asmi nityo.asmi vimalo.asmyaham || 2|| vij~nAno.asmi visheSho.asmi somo.asmi sakalo.asmyaham | shubho.asmi shokahIno.asmi chaitanyo.asmi samo.asmyaham || 3|| mAnAvamAnahIno.asmi nirguNo.asmi shivo.asmyaham | dvaitAdvaitavihIno.asmi dvandvahIno.asmi so.asmyaham || 4|| bhAvAbhAvavihIno.asmi bhAsAhIno.asmi bhAsmyaham | shUnyAshUnyaprabhAvo.asmi shobhanAshobhano.asmyaham || 5|| tulyAtulyavihIno.asmi nityaH shuddhaH sadAshivaH | sarvAsarvavihIno.asmi sAttviko.asmi sadAsmyaham || 6|| ekasa~NkhyAvihIno.asmi dvisa~NkhyAvAhana.n na cha | sadasadbhedahIno.asmi sa~Nkalpsrahitosmyaham || 7|| nAnAtmabhedahIno.asmi hyakhaNDAnandavigrahaH | nAhamasmi na chAnyo.asmi dehAdirahito.asmyaham || 8|| AshrayAshrayahIno.asmi AdhArarahito.asmyaham | bandhamokShAdihIno.asmi shuddhabrahmAsmi so.asmyaham || 9|| chittAdisarvahIno.asmi paramo.asmi parAtparaH | sadA vichArarUpo.asmi nirvichAro.asmi so.asmyaham || 10|| akArokArarUpo.asmi makaro.asmi sanAtanaH | dhAtR^idhyAnavihIno.asmi dhyeyahIno.asmi so.asmyaham || 11|| sarvapUrNasvarUpo.asmi sachchidAnandalakShaNaH | sarvatIrthasvarUpo.asmi paramAtmAsmyaha.n shivaH || 12|| lakShyAlakShyavihIno.asmi layahInaraso.asmyaham | mAtR^imAnavihIno.asmi meyahInaH shivo.asmyaham || 13|| na jagatsarvadraShTAsmi netrAdirahitosmyaham | pravR^iddho.asmi prabuddho.asmi prasanno.asmi paro.asmyaham || 14|| sarvendriyavihIno.asmi sarvakarmakR^idapyaham | sarvavedAntatR^ipto.asmi sarvadA sulabho.asmyaham || 15|| muditAmuditAkhyo.asmi sarvamaunaphalo.asmyaham | nityachinmAtrarUpo.asmi sadA sachchinmayo.asmyaham || 16|| yatki~nchidapi hIno.asmi svalpamapyati nAsmyaham | hR^idayagranthihIno.asmi hR^idayAmbhojamadhyagaH || 17|| ShaDvikAravihIno.asmi ShaTkoSharahito.asmyaham | ariShaDvargamukto.asmi antarAdantaro.asmyaham || 18|| deshakAlavimukto.asmi digambarasukho.asmyaham | nAsti nAsti vimukto.asmi nakArahito.asmyaham || 19|| akhaNDAkAsharUpo.asmi hyakhaNDAkAramasmyaham | prapa~nchamuktachitto.asmi prapa~ncharahito.asmyaham || 20|| sarvaprakAsharUpo.asmi chinmAtrajyotirasmyaham | kAlatrayavimukto.asmi kAmAdirahito.asmyaham || 21|| kAyikAdivimukto.asmi nirguNaH kevalo.asmyaham | muktihIno.asmi mukto.asmi mokShahIno.asmyaham sadA || 22|| satyAsatyAdihIno.asmi sanmAtrAnnAsmyaha.n sadA | gantavyadeshahIno.asmi gamanAdivivarjitaH || 23|| sarvadA samarUpo.asmi shAnto.asmi puruShottamaH | eva.n svAnubhavo yasya so.ahamasmi na sa.nshayaH || 24|| yaH shR^iNoti sakR^idvApi brahmaiva bhavati svayamityupaniShat || iti tR^itIyo.adhyAyaH || 3|| AUM ApyAntu mAmA~NgAni vAkprANashchakShuH shrotra\- matho balamindriyANi cha | sarvANi sarvaM brahmopaniShadaM mAhaM brahma nirAkuryAM mA mA brahma nirAkaro\- danirAkaraNamastvanirAkaraNaM mestu tadAtmani nirate ya upaniShatsu dharmAste mayi santu te mayi santu || AUM shAntiH shAntiH shAntiH || iti maitreyyupaniShatsamAptA || ## \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}