% Text title : prashnopaniShat % File name : prashna.itx % Category : upanishhat, svara, upanishad % Location : doc\_upanishhat % Author : Vedic Rishis % Transliterated by : Sorin Suciu sorins at hotmail.com % Proofread by : John Manetta, David Lyttle, Sunder Hattangadi % Description-comments : 4/108; Atharva Veda, Mukhya upanishad % Latest update : July 20, 1999, July 10, 2018 % Send corrections to : Sanskrit@cheerful.com % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Prashna Upanishad ..}## \itxtitle{.. prashnopaniShat ..}##\endtitles ## OM bhadraM karNebhiH shR^iNuyAma devA bhadraM pashyemAkShabhiryajatrAH | sthiraira~NgaistuShtuvA{\m+}sastanUbhirvyashema devahitaM yadAyuH || svasti na indro vR^iddhashravAH svasti naH pUShA vishvavedAH | svasti nastArkShyo ariShTanemiH svasti no bR^ihaspatirdadhAtu || OM shAntiH shAntiH shAntiH || \section{prathamaH prashnaH |} OM sukeshA cha bhAradvAjaH shaibyashcha satyakAmaH sauryAyaNI cha gArgyaH kausalyashchAshvalAyano bhArgavo vaidarbhiH kabandhI kAtyAyanaste haite brahmaparA brahmaniShThAH paraM brahmAnveShamANA eSha ha vai tatsarvaM vakShyatIti te ha samitpANayo bhagavantaM pippalAdamupasannAH || 1\.1|| tAnha sa R^iShiruvAcha bhUya eva tapasA brahmacharyeNa shraddhayA sa.nvatsaraM sa.nvatsyatha yathAkAmaM prashnAn pR^ichChata yadi vij~nAsyAmaH sarvaM ha vo vakShyAma iti || 1\.2|| atha kabandhI kAtyAyana upetya paprachCha | bhagavan kute ha vA imAH prajAH prajAyanta iti || 1\.3|| tasmai sa hovAcha prajAkAmo vai prajApatiH sa tapo.atapyata sa tapastaptvA sa mithunamutpAdayate | rayiM cha prANaM chetyetau me bahudhA prajAH kariShyata iti || 1\.4|| Adityo ha vai prANo rayireva chandramA rayirvA etat sarvaM yanmUrtaM chAmUrtaM cha tasmAnmUrtireva rayiH || 1\.5|| athAditya udayanyatprAchIM dishaM pravishati tena prAchyAn prANAn rashmiShu sannidhatte | yaddakShiNAM yat pratIchIM yadudIchIM yadadho yadUrdhvaM yadantarA disho yat sarvaM prakAshayati tena sarvAn prANAn rashmiShu sannidhatte || 1\.6|| sa eSha vaishvAnaro vishvarUpaH prANo.agnirudayate | tadetadR^ichA.abhyuktam || 1\.7|| vishvarUpaM hariNaM jAtavedasaM parAyaNaM jyotirekaM tapantam | sahasrarashmiH shatadhA vartamAnaH prANaH prajAnAmudayatyeSha sUryaH || 1\.8|| sa.nvatsaro vai prajApatistasyAyane dakShiNaM chottaraM cha | tadye ha vai tadiShTApUrte kR^itamityupAsate te chAndramasameva lokamabhijayante | ta eva punarAvartante tasmAdeta R^iShayaH prajAkAmA dakShiNaM pratipadyante | eSha ha vai rayiryaH pitR^iyANaH || 1\.9|| athottareNa tapasA brahmacharyeNa shraddhayA vidyayA.a.atmAnamanviShyAdityamabhijayante | etadvai prANAnAmAyatanametadamR^itamabhayametat parAyaNametasmAnna punarAvartanta ityeSha nirodhastadeSha shlokaH || 1\.10|| pa~nchapAdaM pitaraM dvAdashAkR^itiM diva AhuH pare ardhe purIShiNam | atheme anya u pare vichakShaNaM saptachakre ShaDara Ahurarpitamiti || 1\.11|| mAso vai prajApatistasya kR^iShNapakSha eva rayiH shuklaH praNastasmAdeta R^iShayaH shukla iShTaM kurvantItara itarasmin || 1\.12|| ahorAtro vai prajApatistasyAhareva prANo rAtrireva rayiH prANaM vA ete praskandanti ye divA ratyA sa.nyujyante brahmacharyameva tadyadrAtrau ratyA sa.nyujyante || 1\.13|| annaM vai prajApatistato ha vai tadretastasmAdimAH prajAH prajAyanta iti || 1\.14|| tadye ha vai tat prajApativrataM charanti te mithunamutpAdayante | teShAmevaiSha brahmaloko yeShAM tapo brahmacharyaM yeShu satyaM pratiShThitam || 1\.15|| teShAmasau virajo brahmaloko na yeShu jihmamanR^itaM na mAyA cheti || 1\.16|| iti prashnopaniShadi prathamaH prashnaH || \section{dvitIyaH prashnaH |} atha hainaM bhArgavo vaidarbhiH paprachCha | bhagavan katyeva devAH prajAM vidhArayante katara etat prakAshayante kaH punareShAM variShTha iti || 2\.1|| tasmai sa hovAchAkAsho ha vA eSha devo vAyuragnirApaH pR^ithivI vA~NmanashchakShuH shrotraM cha | te prakAshyAbhivadanti vayametadbANamavaShTabhya vidhArayAmaH || 2\.2|| tAn variShThaH prANa uvAcha | mA mohamApadyatha ahamevaitat pa~nchadhA.a.atmAnaM pravibhajyaitadbANamavaShTabhya vidhArayAmIti te.ashraddadhAnA babhUvuH || 2\.3|| so.abhimAnAdUrdhvamutkrAmata iva tasminnutkrAmatyathetare sarva evotkrAmante tasmiMshcha pratiShThamAne sarva eva pratiShThante | tadyathA makShikA madhukararAjAnamutkrAmantaM sarva evotkramante tasmiMShcha pratiShThamAne sarva eva prAtiShTanta evaM vA~NmanaShchakShuH shrotraM cha te prItAH prANa.n stunvanti || 2\.4|| eSho.agnistapatyeSha sUrya eSha parjanyo maghavAneSha vAyuH eSha pR^ithivI rayirdevaH sadasachchAmR^itaM cha yat || 2\.5|| arA iva rathanAbhau prANe sarvaM pratiShThitam | R^icho yajU{\m+}Shi sAmAni yaj~naH kShatraM brahma cha || 2\.6|| prajApatishcharasi garbhe tvameva pratijAyase | tubhyaM prANa prajAstvimA baliM haranti yaH prANaiH pratitiShThasi || 2\.7|| devAnAmasi vahnitamaH pitR^INAM prathamA svadhA | R^iShINAM charitaM satyamatharvA~NgirasAmasi || 2\.8|| indrastvaM prANa tejasA rudro.asi parirakShitA | tvamantarikShe charasi sUryastvaM jyotiShAM patiH || 2\.9|| yadA tvamabhivarShasyathemAH prANa te prajAH | AnandarUpAstiShThanti kAmAyAnnaM bhaviShyatIti || 2\.10|| vrAtyastvaM prANaikarSharattA vishvasya satpatiH | vayamAdyasya dAtAraH pitA tvaM mAtarishva naH || 2\.11|| yA te tanUrvAchi pratiShThitA yA shrotre yA cha chakShuShi | yA cha manasi santatA shivAM tAM kuru motkramIH || 2\.12|| prANasyedaM vashe sarvaM tridive yat pratiShThitam | mAteva putrAn rakShasva shrIshcha praj~nAM cha vidhehi na iti || 2\.13|| iti prashnopaniShadi dvitIyaH prashnaH || \section{tR^itIyaH prashnaH} atha hainaM kaushalyashchAshvalAyanaH paprachCha | bhagavan kuta eSha prANo jAyate kathamAyAtyasmi~nsharIra AtmAnaM vA pravibhajya kathaM pratiShThate kenotkramate kathaM bAhyamabhidhatte kathamadhyAtmamiti || 3\.1|| tasmai sa hovAchAtiprashnAn pR^ichChasi brahmiShTho.asIti tasmAtte.ahaM bravImi || 3\.2|| Atmana eSha prANo jAyate | yathaiShA puruShe ChAyaitasminnetadAtataM manokR^itenAyAtyasmi~nsharIre || 3\.3|| yathA samrAdevAdhikR^itAn viniyu~Nkte | etan grAmAnotAn grAmAnadhitiShThasvetyevamevaiSha prANa itarAn prANAn pR^ithak pR^ithageva sannidhatte || 3\.4|| pAyUpasthe.apAnaM chakShuHshrotre mukhanAsikAbhyAM prANaH svayaM prAtiShThate madhye tu samAnaH | eSha hyetaddhutamannaM samaM nayati tasmAdetAH saptArchiSho bhavanti || 3\.5|| hR^idi hyeSha AtmA | atraitadekashataM nADInAM tAsAM shataM shatamekaikasyA dvAsaptatirdvAsaptatiH pratishAkhAnADIsahasrANi bhavantyAsu vyAnashcharati || 3\.6|| athaikayordhva udAnaH puNyena puNyaM lokaM nayati pApena pApamubhAbhyAmeva manuShyalokam || 3\.7|| Adityo ha vai bAhyaH prANa udayatyeSha hyenaM chAkShuShaM prANamanugR^ihNAnaH | pR^ithivyAM yA devatA saiShA puruShasya apAnamavaShTabhyAntarA yadAkAshaH sa samAno vAyurvyAnaH || 3\.8|| tejo ha vA udAnastasmAdupashAntatejAH | punarbhavamindriyairmanasi sampadyamAnaiH || 3\.9|| yachchittastenaiSha prANamAyAti | prANastejasA yuktaH sahAtmanA tathAsa~NkalpitaM lokaM nayati || 3\.10|| ya evaM vidvAn prANaM veda na hAsya prajA hIyate.amR^ito bhavati tadeShaH shlokaH || 3\.11|| utpattimAyatiM sthAnaM vibhutvaM chaiva pa~nchadhA | adhyAtmaM chaiva prANasya vij~nAyAmR^itamashnute vij~nAyAmR^itamashnuta iti || 3\.12|| iti prashnopaniShadi tR^itIyaH prashnaH || \section{chaturthaH prashnaH |} atha hainaM sauryAyaNi gArgyaH paprachCha | bhagavannetasmin puruShe kAni svapanti kAnyasmi~njAgrati katara eSha devaH svapnAn pashyati kasyaitat sukhaM bhavati kasminnu sarve sampratiShThitA bhavantIti || 4\.1|| tasmai sa hovAcha yathA gArgya marIchayo.arkasyAstaM gachChataH sarvA etasmi.nstejomaNDala ekIbhavanti tAH punaH punarudayataH pracharantyevaM ha vai tat sarvaM pare deve manasyekIbhavati tena tarhyeSha puruSho na shR^iNoti na pashyati na jighrati na rasayate na spR^ishate nAbhivadate nAdatte nAnandayate na visR^ijate neyAyate svapitItyAchakShate || 4\.2|| prANAgnaya evaitasmin pure jAgrati | gArhapatyo ha vA eSho.apAno vyAno.anvAhAryapachano yadgArhapatyAt praNIyate praNayanAdAhavanIyaH prANaH || 4\.3|| yaduchChvAsaniHshvAsAvetAvAhutI samaM nayatIti sa samAnaH | mano ha vAva yajamAnaH | iShTaphalamevodAnaH | sa enaM yajamAnamaharaharbrahma gamayati || 4\.4|| atraiSha devaH svapne mahimAnamanubhavati | yaddR^iShTaM dR^iShTamanupashyati shrutaM shrutamevArthamanushR^iNoti deshadigantaraishcha pratyanubhUtaM punaH punaH pratyanubhavati dR^iShTaM chAdR^iShTaM cha shrutaM chAshrutaM chAnubhUtaM chAnanubhUtaM cha sachchAsachcha sarvaM pashyati sarvaH pashyati || 4\.5|| sa yadA tejasA.abhibhUto bhavati | atraiSha devaH svapnAnna pashyatyatha yadaitasmi~nsharIra etatsukhaM bhavati || 4\.6|| sa yathA sobhya vayA.nsi vasovR^ikShaM sampratiShThante | evaM ha vai tat sarvaM para Atmani sampratiShThate || 4\.7|| pR^ithivI cha pR^ithivImAtrA chApashchApomAtrA cha tejashcha tejomAtrA cha vAyushcha vAyumAtrA chAkAshashchAkAshamAtrA cha chakShushcha draShTavyaM cha shrotraM cha shrotavyaM cha ghrANaM cha ghrAtavyaM cha rasashcha rasayitavyaM cha tvakcha sparshayitavyaM cha vAkcha vaktavyaM cha hastau chAdAtavyaM chopasthashchAnandayitavyaM cha pAyushcha visarjayitavyaM cha yAdau cha gantavyaM cha manashcha mantavyaM cha buddhishcha boddhavyaM chAha~NkArashchAha~NkartavyaM cha chittaM cha chetayitavyaM cha tejashcha vidyotayitavyaM cha prANashcha vidhArayitavyaM cha || 4\.8|| eSha hi draShTA spraShTA shrotA ghrAtA rasayitA mantA boddhA kartA vij~nAnAtmA puruShaH | sa pare.akShara Atmani sampratiShThate || 4\.9|| paramevAkSharaM pratipadyate sa yo ha vai tadachChAyamasharIramalohitaM shubhramakSharaM vedayate yastu somya | sa sarvaj~naH sarvo bhavati | tadeSha shlokaH || 4\.10|| vij~nAnAtmA saha devaishcha sarvaiH prANA bhUtAni sampratiShThanti yatra tadakSharaM vedayate yastu somya sa sarvaj~naH sarvamevAvivesheti || 4\.11|| iti prashnopaniShadi chaturthaH prashnaH || \section{pa~nchamaH prashnaH |} atha hainaM shaibyaH satyakAmaH paprachCha | sa yo ha vai tadbhagavanmanuShyeShu prAyaNAntamo~NkAramabhidhyAyIta | katamaM vAva sa tena lokaM jayatIti | tasmai sa hovAcha || 5\.1|| etadvai satyakAma paraM chAparaM cha brahma yado~NkAraH | tasmAdvidvAnetenaivAyatanenaikataramanveti || 5\.2|| sa yadyekamAtramabhidhyAyIta sa tenaiva sa.nveditastUrNameva jagatyAmabhisampadyate | tamR^icho manuShyalokamupanayante sa tatra tapasA brahmacharyeNa shraddhayA sampanno mahimAnamanubhavati || 5\.3|| atha yadi dvimAtreNa manasi sampadyate so.antarikShaM yajurbhirunnIyate somalokam | sa somaloke vibhutimanubhUya punarAvartate || 5\.4|| yaH punaretaM trimAtreNomityetenaivAkShareNa paraM puruShamabhi- dhyAyIta sa tejasi sUrye sampannaH | yathA pAdodarastvachA vinirmuchyata evaM ha vai sa pApmanA vinirmuktaH sa sAmabhirunnIyate brahmalokaM sa etasmAjjIvaghanAt parAtparaM purishayaM puruShamIkShate | tadetau shlokau bhavataH || 5\.5|| tisro mAtrA mR^ityumatyaH prayuktA anyonyasaktAH anaviprayuktAH | kriyAsu bAhyAbhyantaramadhyamAsu samyak prayuktAsu na kampate j~naH || 5\.6|| R^igbhiretaM yajurbhirantarikShaM sAmabhiryat tat kavayo vedayante | tamo~NkAreNaivAyatanenAnveti vidvAn yattachChAntamajaramamR^itamabhayaM paraM cheti || 5\.7|| iti prashnopaniShadi pa~nchamaH prashnaH || \section{ShaShThaH prashnaH |} atha hainaM sukeshA bhAradvAjaH paprachCha | bhagavan hiraNyanAbhaH kausalyo rAjaputro mAmupetyaitaM prashnamapR^ichChata | ShoDashakalaM bhAradvAja puruShaM vettha | tamahaM kumAramabruvaM nAhamimaM veda | yadyahamimamavediShaM kathaM te nAvakShyamiti | samUlo vA eSha parishuShyati yo.anR^itamabhivadati tasmAnnArhamyanR^itaM vaktum | sa tUShNIM rathamAruhya pravavrAja | taM tvA pR^ichChAmi kvAsau puruSha iti || 6\.1|| tasmai sa hovAchehaivAntaHsharIre somya sa puruSho yasminnatAH ShoDashakalAH prabhavantIti || 6\.2|| sa IkShAchakre | kasminnahamutkrAnta utkrAnto bhaviShyAmi kasminvA pratiShThite pratiShThAsyAmIti || 6\.3|| sa prANamasR^ijata prANAchChraddhAM khaM vAyurjyotirApaH pR^ithivIndriyaM manaH | annamannAdvIryaM tapo mantrAH karma lokA lokeShu cha nAma cha || 6\.4|| sa yathemA nadyaH syandamAnAH samudrAyaNAH samudraM prApyAstaM gachChanti bhidyete tAsAM nAmarUpe samudra ityevaM prochyate | evamevAsya paridraShTurimAH ShoDashakalAH puruShAyaNAH puruShaM prApyAstaM gachChanti bhidyete chAsAM nAmarUpe puruSha ityevaM prochyate sa eSho.akalo.amR^ito bhavati tadeSha shlokaH || 6\.5|| arA iva rathanAbhau kalA yasminpratiShThitAH | taM vedyaM puruShaM veda yatha mA vo mR^ityuH parivyathA iti || 6\.6|| tAn hovAchaitAvadevAhametat paraM brahma veda | nAtaH paramastIti || 6\.7|| te tamarchayantastvaM hi naH pitA yo.asmAkamavidyAyAH paraM pAraM tArayasIti | namaH paramaR^iShibhyo namaH paramaR^iShibhyaH || 6\.8|| iti prashnopaniShadi ShaShThaH prashnaH || OM bhadraM karNebhiH shR^iNuyAma devA bhadraM pashyemAkShabhiryajatrAH | sthiraira~NgaistuShtuvA{\m+}sastanUbhirvyashema devahitaM yadAyuH || svasti na indro vR^iddhashravAH svasti naH pUShA vishvavedAH | svasti nastArkShyo ariShTanemiH svasti no bR^ihaspatirdadhAtu || OM shAntiH shAntiH shAntiH || ## Encoded by Sorin Suciu sorins at hotmail.com Proofread by Sorin SuciuJohn Manetta, David Lyttle, Sunder Hattangadi \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}