% Text title : shrI hayagrIva sahasranAmastotra % File name : hayagrIvasahasranAmastotra.itx % Category : sahasranAma, vishhnu, vishnu\_misc, vishnu % Location : doc\_vishhnu % Proofread by : DPD, NA % Source : Stotraratnakaram I, Madras 1927, p 305-327 % Latest update : November 6, 2015 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. hayagrIvasahasranamastotram ..}## \itxtitle{.. shrIhayagrIvasahasranAmastotram ..}##\endtitles ## || shrIH || shuklAmbaradharaM viShNuM shashivarNaM chaturbhujaM prasannavadanaM dhyAyetsarvavighnopashAntaye | yasya dviradavakrAdyAH pAriShadyAH parashshataM vighnaM nighnanti satataM viShvaksenaM tamAshraye || shrIkAshyapaH \- tAta me shrIhayagrIvanAmnAM sAhasramuttamam | adhyetuM jAyate kA~NkShA tatprasIda mayi prabho || 1|| itipR^iShTastatovAcha brahmA loka pitAmahaH | shreyasAmapi cha shreyaH kAshyapeha vishAmpate || 2|| amatyA vihitaM pApaM mUlato hi vinashyati | rahasyAnAM rahasyaM cha pAvanAnAM cha pAvanam || 3|| prAyashchitte kR^ite tasya kartAna nirayI bhavet | kAmatastu kR^ite pApe prAyashchittashatena cha || 4|| tanna nashyati tatkartA vyavahAryastu jAyate | evaM durapanodAnAM buddhipUrvamahAMhasAm || 5|| AvarjanakarANAmapyante niShkR^itirIritA | praNamya mAnavatayA mantraratnAnukIrtanam || 6|| haMsanAmasahasrasyapaThanaM shirasAnvaham | praNamya bhagavadbhaktapAdodaka niShevaNam || 7|| tadetatttritayaM sarvapApasa~NghAtanAshanam | itIdaM paramaM guhyaM haMso hayashirAhariH || 8|| vedopadeshasamaye mAM nibodhyopadiShTavAna | anena mantraratnena mahAshvashiraso hareH || 9|| sahasranAmabhistulyA niShkR^itirnetarAMhasAm | ananyabhagavadbhaktapAdodakaniShevaNam || 10|| etaddvayopadeshA~NgamAdau svIkAryamiShyate | ityuktvA.anantagaruDaviShvaksenapadodakam || 11|| Adau mAM prAshayannante parishoShyekR^itAMhasi | Atmano nAmasAhasraM sarShichChando.adhidaivatam || 12|| sanyAsamudrikAbhedaM mahyaM sA~NgamupAdishat | yathAvattadidaM vatsa dadyAM te shR^iNu tattvataH || 13|| yatprApyAtyantikI vR^ittyA nivR^ittyA mokShameShyati | hayAsyanAmasAhasrastotrarAjasya vaibhavam || 14|| R^iShishshrImAn hayagrIvo vidyAmUrtissvayaM hariH | devatA cha sa evAsya ChandonuShTubiti shrutam || 15|| haMso haMso.ahamityete bIjaM shaktistukIlakam | haMsIM haMso.ahamityete prAgjapyA manavastrayaH || 16|| ekaikasya dashAvR^ittiritisa~NkhyAvidhIyate | praNavatrayamantraM syAtkavachaM shrIshshriyo bhavet || 17|| shrIvibhUShaNa ityetaddhR^idayaM parikIrtitam | parorajAH paraM brahmetyapi yonirudAhR^itA || 18|| vidyAmUrtiriti dhyAnaM vishvAtmeti cha gadyate | vishvama~NgalanAmno.asya viniyogo yathAruchi || 19|| bhrUnetrAshrotranAsAhanvoShThatAlUrade kramAt | ShoDashasvaravinyAso dakShiNArambhamiShyate || 20|| jihvAtale.api tanmUle svarAvantyau cha vinyaset | tadA tAludvayanyAsasakhAyostu parityajet || 21|| ayaM hi vidyAkAmAnAmAdyastvanya phalaiShiNAm | doHpatsakthya~NgulIshIrShe vargAnkachaTatAnnyaset || 22|| pArshvayostu vaphau pR^iShTodarayostu babhau nyaset | makAraM hR^idaye nyasya jIve vA pa~nchaviMshake || 23|| nAbhipAyUdare guhye yaralavAnvinikShipet | shaShau kuNDalayoshshIrShaM hAre cha kaTisUtrake || 24|| sahau hR^idabje harde cha lamApAdashikhe nyaset | kSha~ncha shIrShAdi pAdAntaM mAtR^ikAnyAsa eSha tu || 25|| asya shrIhayagrIvasahasranAma stotramahAmantrasya shrIhayagrIva R^iShiH | anuShTup ChandaH | shrIhayagrIva paramAtmA devatA | haMsa iti bIjam | haMsohamiti shaktiH | haMsAM haMsImiti kIlakam | OM OM omityastram | shrIH shriyaH iti kavacham | shrIvibhUShaNa iti hR^idayam | parorajAH paraM brahmeti yoniH | vidyAmUrtirvishvAtmA iti dhyAnam | haMsAma~NguShThAbhyAM namaH | haMsIM tarjanIbhyAM namaH | haMsUM madhyamAbhyAM namaH | haMsoM anAmikAbhyAM namaH | haMsauM kaniShThikAbhyAM namaH | haMsaH karatalakarapR^iShThAbhyAM namaH | evaM hR^idayAdinyAsaH || haMsAM j~nAnAya hR^idayAya namaH | haMsIM aishvaryAya shirase svAhA | haMsUM shaktayai shikhAyai vaShaT | haMsoM balAya kavachAya huM | haMsauM tejase netrAbhyAM vauShaT | haMsaH vIryAyAstrAya phaT omiti digbandhaH || atha mAtR^ikAnyAsaH \- OM am Am bhruvoH | im Im netrayoH | um Um shrotrayoH | R^im R^Im nAsikayoH | lR^im lRRIm kapolayoH | em aim oShThayoH | OM aum dantapa~NktyoH | am jihvAtale | aH jihvAmUle | kavargaM dakShiNe bAhUmUle kUrpare maNibandhe karatale hastAgre | chavargaM vAme bAhUmUle kUrpare maNibandhe karatale hastAgre | TavargaM dakShiNe pAdamUle jAnuni pAdapArShNau pAdatale pAdAgre | tavargaM vAme pAdamUle jAnuni pAdapArShNau pAdatale pAdAgre | paphau pArshvayoH | babhau pR^iShThodarayoH | maM hR^idi | yaM raM laM vaM nAbhau pAyau udare guhye | shaShau hastayoH | sahau shIrShe kaTyAm | lakShau hR^idabje hArde uti mAtR^ikAnyAsaH || atha dhyAnam || vidyAmUrtimakhaNDachandravalayashvetAravindasthitaM hR^idyAbhaM sphaTikAdrinirmalatanuM vidyotamAnaMshriyA | vAmA~NkasthitavallabhAM prati sadAvyAkhyAntamAmnAyavA\- garthAnAdimapUruShaM hayamukhaM dhyAyAmi haMsAtmakam || 1|| vishvAtmA vishadaprabhApratilasadvAgdevatAmaNDalo devo dakShiNapANiyugmavilasadbodhA~NkachakrAyudhaH | vAmodagrakare daraM taditareNAshliShya doShNA ramAM hastAgre dhR^itapustakassa dayatAM haMso hiraNyachChadaH || 2|| atha sahasranAmastotraprArambhaH | OM \- shrIM haMso hamai moM klIM shrIshshriyashshrIvibhUShaNaH | parorajAH paraM brahma bhUrbhuvassuvarAdimaH || 1|| bhAsvAnbhagashcha bhagavAnsvastisvAhA namassvadhA | shrauShaDvauShaDhalaM huM phaT huM hrIM kroM hlauM yathA tathA || 2|| karkagrIvaH kalAnAthaH kAmadaH karuNAkaraH | kamalAdhyuShitotsa~NgaH kShaye kAlIvashAnugaH || 3|| niShachChopaniShachchAtha nIchairuchchaissamaM saha | shashvadyugapadahvAya shanaireko bahudhruvaH || 4|| bhUtabhR^idbhUridassAkShI bhUtAdiH puNyakIrtanaH | bhUmA bhUmiradhonnaddhaH puruhUtaH puruShTutaH || 5|| praphullapuNDarIkAkShaH parameShThI prabhAvanaH | prabhurbhagaHsatAM bandhurbhayadhvaMsI bhavApanaH || 6|| udyannurushayAhuM kR^idurugAya urukramaH | udArastriyugastryAtmA nidAnaM nalayo hariH || 7|| hiraNyagarbho hemA~Ngo hiraNyashmashrurIshitA | hiraNyakesho himahA hemavAsA hitaiShaNaH || 8|| AdityamaNDalAntastho modamAnassamUhanaH | sarvAtmA jagadAdhArassannidhissAravAnsvabhUH || 9|| gopatirgohito gomI keshavaH kinnareshvaraH | mAyI mAyAvikR^itikR^inmaheshAno mahAmahAH || 10|| mamA mimI mumU mR^imR^IM mlumlUM memaiM tathaiva cha | momauM bindurvisargashcha hrasvodIrghaH plutassvaraH || 11|| udAttashchAnudAttashcha svaritaH prachayastathA | kaM khaM gaM ghaM ~NaM cha chaM ChaM jaM jhaM ~naM TaM Thameva cha || 12|| DaM DhaM NaM taM thaM cha daM cha dhaM naM paM phaM bameva cha bhaM maM yaM raM laM cha vaM cha shaM ShaM saM haM Lameva cha || 13|| kShaM yamoM vya~njano jihvAmUlIyo.ardhavisargavAn | upadhmAnIya iti cha saMyuktAkShara eva cha || 14|| padaM kriyA kArakashcha nipAto gatiravyayaH | sannidhiryogyatA.a.akA~NkShA parasparasamanvayaH || 15|| vAkyaM padyaM sampradAyo bhAvashshabdArthalAlitaH | vya~njanA lakShaNA shaktiH pAko rItirala~NkR^itiH || 16|| shayyA phrauDhadhvanistadvatkAvyaM sargaH kriyA ruchiH | nAnArUpaprabandhashcha yashaH puNyaM mahaddhanam || 17|| vyavahAraparij~nAnaM shivetaraparikShayaH | sadaH paramanirvANaM priyapathyopadeshakaH || 18|| saMskAraH pratibhA shikShA grahaNaM dhAraNaM shramaH | AsutAsvAdimA chitraM vistArashchitrasaMvidhiH || 19|| purANamitihAsashcha smR^itisUtraM cha saMhitA | AchAra AtmanA tuShTirAchAryAj~nAnatikramaH || 20|| shrImAnshrIgIHshriyaH kAntashshrInidhishshrIniketanaH | shreyAnhayAnanashrIdashshrImayashshritavatsalaH || 21|| haMsashshuchiShadAdityo vasushchandro.antarikShasat | hotA cha vediShadyoniratithirdroNasaddhaviH || 22|| nR^iShanmR^ityushcha varasadamR^itaM chartasadvR^iShaH | vyomasadvividhaskoTashabdArthavya~NgyavaibhavaH || 23|| abjA rasasvAdutamo gojA geyo manoharaH | R^itajAssakalaM bhadramadrijAsthairyamuttamam || 24|| R^itaM samaj~nAtvanR^itaM bR^ihatsUkShmavashAnugaH | satyaM j~nAnamanantaM yattatsadbrahmamayo.achyutaH || 25|| agrebhavannago nityaH paramaH puruShottamaH | yoganidrAparassvAmI nidhyAnavaranirvR^inaH || 26|| raso rasyo rasayitA rasavAn rasikapriyaH | Anando nandayansarvAnAnandI hayakandharaH || 27|| kAlaH kAlyashcha kAlAtmA kAlAbhyutthitajAgaraH | kalAsAchivyakR^itkAntAkathitavyAdhikAryakaH || 28|| dR^i~Nnya~nchanoda~nchanodyallayasargo laghukriyaH | vidyAsahAyo vAgIsho mAtR^ikAmaNDalIkutaH || 29|| hiraNyaM haMsamithunamIshAnashshaktimAn jayI | grahamethI guNI shrIbhUnIlAlIlaikalAlasa || 30|| a~NkenodUhya vAgdevImAchAryakamupAshrayaH | vedavedAntashAstrArthatattvavyAkhyAnatatparaH || 31|| lhauM hlaM haM haM hayo haM sUM haMsAM haMsIM hasUM hasaum | hasUM haM hariNo hArI harikesho hareDitaH || 32|| sanAtano nirbIjassannavyakto hR^idayeshayaH | akSharaH kSharajIveshaH kShamI kShayakaro.achyutaH || 33|| kartAkArayitA.akAryaM kAraNaM prakR^itiH kR^itiH | kShayakShayamanAmArtho viShNurjiShNurjaganmayaH || 34|| sa~NkuchanvikachansthANunirvikAro nirAmayaH | shuddho buddhaH prabuddhashcha snigdho mugdhassamuddhataH || 35|| sa~Nkalpado bahubhavatsarvAtmA sarvanAmabhR^it | sahasrashIrShassarvaj~nassahasrAkShassahasrapAt || 36|| vyaktovirATsvarATsamrADviShvagrUpavapurvidhuH | mAyAvI paramAnando mAnyo mAyAtigo mahAn || 37|| vaTapatrashayo bAlo lalannAmnAyasUchakaH | mukhanyastakaragrastapAdAgrapaTalaH prabhuH || 38|| naidrIhAsAshvasambhUtaj~nAj~nasAtvikatAmasaH | mahArNavAmbuparya~NkaH padmanAbhaH parAtparaH || 39|| brahmabhUrbrahmabhayahR^iddhariromupadeshakR^it | madhukaiTabhanirmAtA mattabrahmamadApahaH || 40|| vedhovilAsavAgAnirdayAsAro mR^iShArthadaH | nArAyaNAstranirmAtAmadhukaiTabhamardanaH || 41|| vedakartA vedabhartA vedahartA vidAMvaraH | pu~NkhAnupu~NkhaheShADhyaH pUrNaShADguNyavigrahaH || 42|| lAlAmR^itakaNavyAjavAntanirdoShavarNakaH | ullolasvAnadhIrodyaduchchairhalahaladhvaniH || 43|| karNAdArabhya kalkyAtmA kaviH kShIrArNavopamaH | sha~Nkha chakragadI khaDgI shAr~NgI nirbhayamudrakaH || 44|| chinmudrAchihnito hastatalavinyastapustakaH | vidyAnAmnIM shriyaM shiShyAM vedayannijavaibhavam || 45|| aShTArNyamyo.aShTabhujovyaShTisR^iShTikaraH pitA | aShTaishvaryapradohR^iShyadaShTamUrtipitR^istutaH || 46|| anItavedapuruSho vidhivedopadeshakR^it | vedavedA~NgavedAntapurANasmR^itimUrtimAn || 47|| sarvakarmasamArAdhyassarvavedamayo vibhuH | sarvArthatattvavyAkhyAtA chatuShShaShTikalAdhipaH || 48|| shubhayuksumukhashshuddhassurUpassugatassudhIH | suvratissaMhR^itishshUrassutapAH suShTutissuhR^it || 49|| sundarassubhagassaumyassukhadassuhR^idAM priyaH | sucharitrassukhatarashshuddhasatvapradAyakaH || 50|| rajastamoharo vIrovishvarakShAdhurandharaH | naranArAyaNAkR^ityA gurushiShyatvamAsthitaH || 51|| parAvarAtmA prabalaH pAvanaH pApanAshanaH | dayAghanaH kShamAsAro vAtsalyaikavibhUShaNaH || 52|| AdikUrmo jagadbhartA mahApotrI mahIdharaH | stadbhitsvAmI hariryakSho hiraNyaripuraichChikaH || 53|| prahlAdapAlakassarvabhayahartA priyaMvadaH | shrImukhAlokanasraMsatkrau~nchakaH kuhakA~nchanaH || 54|| ChatrI kamaNDaludharo vAmano vadatAM varaH | pishunAtmA shanodR^iShTilopano balimardanaH || 55|| uruktamo balishironyastA~NghrirbalimardanaH | jAmadagnyaH parashubhR^itkR^ittakShattrakulottamaH || 56|| rAmo.abhirAmashshAntAtmA harakodaNDakhaNDanaH | sharaNAgatasantrAtA sarvAyodhyakamuktidaH || 57|| sa~NkarShaNomadodagro balavAnmusalAyudhaH | kR^iShNAkleshaharaH kR^iShNo mahAvyasanashAntidaH || 58|| a~NgAritottarAgarbhaprANadaH pArthasArathiH | gItAchAryo dharAbhArahArI ShaTpuramardanaH || 59|| kalkI viShNuyashassUnuH kalikAluShyanAshanaH | sAdhuduShkR^itparitrANavinAshavihitodayaH || 60|| vaikuNThe parame tiShThan sukumArayuvAkR^itiH | vishvodayasthitidhvaMsasa~Nkalpena svayaM prabhuH || 61|| madanAnAM cha madano maNikoTIramAnitaH | mandAramAlikApIDo maNikuNDalamaNDitaH || 62|| susnigdhanIlakuTilakuntalaH komalAkR^itiH | sulalATasstutilakassubhrUkassukapolakaH || 63|| siddhAsadasadAlokasudhAsyandIradachChadaH | tArakAkorakAkAravinirmitaradachChadaH || 64|| sudhAvartiparisphUrtishobhamAnaradachChadaH | viShTabdhovipulagrIvonibhR^itochchaishshravasthitiH || 65|| samAvR^ittAvadAtorumuktAprAlambabhUShaNaH | ratnA~NgadI vajraniShkI nIlaratnA~Nkaka~NkaNaH || 66|| harinmaNigaNAbaddhashR^i~NkhalAka~NkaNormikaH | sitopavItasaMshliShyatpadmAkShamaNimAlikaH || 67|| shrIchUrNavaddvAdashordhvapuNDrarekhApariShkR^itaH | paTTatantugrathanavatpavitranarashobhitaH || 68|| pInavakShAmahAskandho vipulorukaTItaTaH | kaustubhI vanamAlI cha kAntyAchandrAyutopamaH || 69|| mandAramAlikAmodI ma~njuvAgamalachChaviH | divyagandho divyaraso divyatejA divaspatiH || 70|| vAchAlo vAkpatirvaktA vyAkhyAtA vAdinAM priyaH | bhaktahR^inmadhuro vAdijihvAbhadrAnanasthitiH || 71|| smR^itisannihitassnigdhassiddhidasiddhisannutaH | mUlakandomukundoglaussvayambhUshambhuraindavaH || 72|| iShTo manuryamaH kAlakAlyaH kambukalAnidhiH | kalyaH kAmayitA bhImaH kAtaryaharaNaH kR^itiH || 73|| sampriyaH pakkaNastarkacharchAnirdhAraNAdayaH | vyatireko vivekashcha pravekaH prakramaH kramaH || 74|| pramANa pratibhUH prAj~naH praj~nApatthyAchadhAraNaH | vidhirvidhAtA vyavadhirudbhavaH prabhavasthitiH || 75|| viShayassaMshayaH pUrvaH pakShaH kakShyopapAdakaH | rAddhAnto vihito nyAyaphalaniShpattirudbhavaH || 76|| nAnArUpANi tantrANi vyavahAryo vyavasthitiH | sarvasAdhAraNo devassAdhvasAdhuhite rataH || 77|| sandhA sanAtano dharmo dharmairarchyA mahAtmabhiH | ChandomayastridhAmAtmA svachChandashChAndaseDitaH || 78|| yaj~no yaj~nAtmako yaShTA yaj~nA~Ngo.apaghanohaviH | samidAjyaM puroDAshashshAlA sthAlI sruvassruchA || 79|| prAgvaMsho devayajanaH paridhishcha paristaraH | vedirviharaNaM tretA pashuH pAshashcha saMskR^itiH || 80|| vidhirmantro.arthavAdashcha dravyama~NgaM cha daivatam | stotraM shastraM sAma gItirudgIthassarvasAdhanam || 81|| yAjyA puronukAvyA cha sAmidhenI samUhanam | prayoktAraH prayogashcha prapa~nchaH prAshubhA shramaH || 82|| shraddhA pradhvaMsanA tuShTiH puShTiH puNyaM pratirbhavaH | sadassadasyasampAtaH prashnaH prativachasthitiH || 83|| prAyashchittaM pariShkAro dhR^itirnirvahaNaM phalam | niyogo bhAvanA bhAvyaM hiraNyaM dakShiNA nutiH || 84|| AshIrabhyupapattishcha tR^iptissvaM sharma kevalama | puNyakShayaH punaH pAtabhayaM shikShAshugardanaH || 85|| kArpaNyaM yAtanAM chintA nirvedashcha vihastatA | dehabhR^itkarmasampAtaH ki~nchitkarmAnukUlakaH || 86|| ahetukatayA prema sAmmukhyaM chApyanugrahaH | shuchishshrImatkulajano netA sattvAbhimAnavAn || 87|| antarAyaharaH pitroraduShTAhAradAyakaH | shuddhAhArAnurUpA~NgapariNAmavidhAyakaH || 88|| srAvapAtAdivipadAM parihartA parAyaNaH | shiraHpANyAdisandhAtA kShemakR^itprANadaH prabhu || 89|| anirghR^iNashchAviShamashshaktitritayadAyakaH | svechChAprasa~NgasampattivyAjaharShavisheShavAn || 90|| saMvitsandhAyakassarvajanmakleshasmR^itipradaH | vivakeshokavairAgyabhavabhItividhAyakaH || 91|| garbhasyApyanukUlAdinAsAntAdhyavasAyadaH | shubhavaijananopetasadanehojanipradaH || 92|| uttamAyuHprado brahmaniShThAnugrahakArakaH | svadAsajananistIrNatadvaMshajaparamparaH || 93|| shrIvaiShNavotpAdakR^itasvastikAvanimaNDalaH | adharvaNoktaikashatamR^ityudUrakriyAparaH || 94|| dayAdyaShTaguNAdhAtA tattatsaMskR^itisAdhakaH | medhAvidhAtA shraddhAkR^it sausthyado jAmitAharaH || 95|| vighnanudvijayI dhAtA deshakAlAnukUlyakR^it | vinetA satpathAnetA doShahR^ichChubhadassakhA || 96|| hrIdo bhIdo ruchikaro vishvo vishvahite rataH | pramAdahR^itprAptakArI pradyumno balavattaraH || 97|| sA~NgavedasamAyoktA sarvashAstrArthavittidaH | brahmacharyAntarAyaghnaH priyakR^iddhitakR^itparaH || 98|| chittashuddhipradashChinnAkShachApalyaH kShamAvahaH | indriyArthAratichChettA vidyaikavyasanAvahaH || 99|| AtmAnukUlyaruchikR^idakhilArtivinAshakaH | titIrShuhR^ittvarAvedI gurusadbhaktitejasaH || 100|| gurusambandhaghaTako guruvishvAsavardhanaH | gurUpAsanasandhAtA gurupremapravardhanaH || 101|| AchAryAbhimatairyoktA pa~nchasaMskR^itibhAvanaH | gurUktavR^ittinaishchalyasandhAtA.avahitasthitiH || 102|| ApannAkhilarakShArthamAchAryakamupAshritaH | shAstrapANipradAnena bhavamagnAnsamuddharan || 103|| pA~nchakAlikadharmeShu naishchalyaM pratipAdayan | svadAsArAdhanAdyarthashuddhadravyapradAyakaH || 104|| nyAsavidyAvinirvoDhA nyastAtmabhararakShakaH | svakai~NkaryaikaruchidassvadAsyapremavardhanaH || 105|| AchAryArthAkhiladravyasambhR^ityarpaNarochakaH | AchAryasya svasachChiShyojjIvanaikaruchipradaH || 106|| AgatyayojayanAsahitaikakR^itijAgaraH | brahmavidyAsamAsvAdasuhitaH kR^itisaMskR^itiH || 107|| satkAre viShadhIdAtA taruNyAM shavabuddhidaH | sabhAmpratyAyayanvyAlIM sarvatra samabuddhidaH || 108|| sambhAvitAsheShadoShahR^itpunarnyAsarochakaH | mahAvishvAsasandhAtA sthairyadAtA madApahaH || 109|| nAdavyAkhyAsvasiddhAntarakShAhetusvamantradaH | svamantrajapasaMsiddhija~NghAlakavitodayaH || 110|| aduShTaguNavatkAvyabandhavyAmugdhachetanaH | vya~NgyapradhAnarasavadgadyapadyAdinirmitiH || 111|| svabhaktastutisantuShTo bhUyobhaktipradAyakaH | sAtvikatyAgasampannasatkarmakR^idatipriyaH || 112|| nirantarAnusmaraNanijadAsaivAdAsyakR^it | niShkAmavatsalo naichyabhAvaneShu vinirvishan || 113|| sarvabhUtabhavadbhAvaM sampashyatsusadAsthitaH | karaNatrayasArUpyakalyANapatisAdaraH || 114|| kadA kadeti kai~NkaryakAminAM sheShitAmbhajana | paravyUhAdinirdoShashubhAshrayaparigrahaH || 115|| chandramaNDalamadhyasya shvetAmbhoruhaviShTaraH | jyotsnAyamAnA~NgaruchinirdhUtAntarbahistamAH || 116|| bhAvyo bhAvayitA bhadraM pArijAtavanAlayaH | kShIrAbdhimadhyamadvIpapAlakaH prapitAmahaH || 117|| nirantaranamovAkashuddhayAjihadAshrayaH | muktidashvetamR^idrUpashvetadvIpavibhAvanaH || 118|| garuDAhAritashvetamR^itpUtayadubhUdharaH | bhadrAshvavarShanilayo bhayahArI shubhAshrayaH || 119|| bhadrashrIvatsahArADhyaH pa~ncharAtrapravartakaH | bhaktAtmabhAvabhavano hArdo.a~NguShThapramANavAn || 120|| svadAsasatkR^itAkR^itye tanmitrAriShu yojayan | prANAnutkrAmayannUrIkR^itaprArabdhalopanaH || 121|| ladhvyaiva shikShayApApamasheShamapi nirNudan | tristhUNakShobhato bhUtasUkShmyaissUkShmavapussR^ijan || 122|| nira~NkushakR^ipApUro nityakalyANakArakaH | mUrdhanyanADyA svAndAsAnbrahmarandhrAduda~nchayan || 123|| upAsanaparAnsarvAn prArabdhamanubhAvayan | sarvaprArabdhadehAnte.apyantimasmaraNaM dishan || 124|| prapeyuShAM bhejuShAM cha yamadR^iShTimabhAvayan | divyadehapradassUryaM dvArayanmokShameyuShAm || 125|| AtivAhikasatkArAnadhvanyApAdya mAnayan | sArvAnkratubhujashshashvatprAbhR^itAni pradApayan || 126|| durantamAyAkAntAraM drutaM yogen la~Nghayan | sphAyatsudarshavividhavIthyantenAdhvanA nayan || 127|| sImAntasindhuvirajAM yogenottArayanvashI | amAnavasya devasya karaM shirasi dhArayan || 128|| anAdivAsanAM dhUnvan vaikuNThAptyA salokayan | aheyama~NgalodAratanudAnAtsarUpayana || 129|| sUrijuShTaM sukhaikAntaM paramaM padamApayan | arAraNyAmR^itAmbhodhI darshayan shramanAshanaH || 130|| divyodyAnasarovApIsarinmaNinagAnnayana | airammadAmR^itasarogamayansUpabR^iMhaNaH || 131|| ashvatthaM somasavanaM prApayanviShTarashravAH | divyApsarassamAnItabrahmAla~NkAradAyakaH || 132|| divyavAso.a~njanakShaumamAlyaissvAnbahumAnayan | svIyAmayodhyAM nagarIM sAdaraM sampraveshayan || 133|| dAsAndivyarasAlokagandhAMsalasharIrayan | svadAsAnsUrivargeNa sasnehaM bahumAnayan || 134|| sUrisevoditAnandanaichyAnsvAnatishAyayan | vAchayansvAM namovIpsAM kurvanprahvAnkR^itA~njalIn || 135|| prAkAragopurArAmaprAsAdebhyaH praNAmayan | indraprajApatidvArapAlasammAnamApayan || 136|| mAlikA~nchanmahArAjavIthImadhyaM nivAsayan | shrIvaikuNThapurandhrIbhirnAnAsatkArakArakaH || 137|| divyaM vimAnaM gamayan brahmakAntyAbhipUrayan | mahAnandAtmakashrImanmaNimaNDapamApayan || 138|| hR^iShyatkumudachaNDAdyairviShvaksenAntikaM nayan | seneshachoditAsthAnanAyako hetinAyakaH || 139|| prApayandivyamAsthAnaM vainateyaM praNAmayan | shrImatsundarasUrIndradivyapa~NktiM praNAmayan || 140|| bhAsvarAsanaparya~NkaprApaNena kR^itArthayan | parya~NkavidyAsaMsiddhasarvavaibhavasa~NgataH || 141|| svAtmAnameva shrIkAntaM sAdaraM bhUri darshayan | sheShataikaratiM sheShaM shayyAtmAnaM praNAmayan || 142|| anantAkShidvisAhasrasAdarAlokapAtrayan | akumArayuvAkAraM shrIkAntaM sampraNAmayan || 143|| ataTAnandato heto ra~nchayankiliki~nchitam | dAsAnatyutthitamuhuHkR^itisR^iShTiprasannahR^it || 144|| shrIyAM prApasvayaM tAtaM jIvaM putraM praharShayan | majjayan svamukhAmbhodhau svakAM kIrtiruchiM dishan || 145|| dayArdraga~NgAvalanAkR^itahlAdaiH kR^itArthayan | parya~NkArohaNaprahvaM samaM lakShmyopapAdayan || 146|| kastvamityanuyu~njAno dAso.asmItyuktivismitaH | apR^ithaktvaprakAro.asmi vAchAsvAshritavadbhavan || 147|| viduShAM tatkratunayAddhayAsyavapuShAbhavan | vAsudevAtmanA bhUyo bhavanvaikuNThanAyakaH || 148|| yathA tathaiva svaM rUpaM jaganmohanamUrtimAn | dvimUrtI bahumUrtIshcha Atmanashcha prakAshayan || 149|| yugapatsakalaM sAkShAtsvataH kartuM samarthayan | kavInAmAdishannityaM muktAnAmAdimaH kaviH || 150|| ShaDarNamanuniShThAnAM shvetadvIpasthitiM dishan | dvAdashAkSharaniShThAnAM lokaM sAntAnikaM dishan || 151|| aShTAkSharaikaniShThAnAM kAryaM vaikuNThamarpayan | sharaNAgatiniShThAnAM sAkShAdvaikuNThamarpayan || 152|| svamantrarAjaniShThAnAM svasmArdAteshayaM dishan | shriyA gADhopagUDhAtmA bhUtadhAtrIruchiM dishan || 153|| nIlAvibhUtivyAmugdho mahAshvetAshvamastakaH | tryakShastripurasaMhArI rudrasskando vinAyakaH || 154|| ajo viri~ncho druhiNo vyAptamUrtiramUrtikaH | asa~Ngo.ananyadhIsa~Ngaviha~Ngovairibha~NgadaH || 155|| svAmI svaM svena santupyan shakrassarvAdhikasyadaH | svayaMjyotissvayaMvaidyashshUrashshUrakulodbhavaH || 156|| vAsavo vasuraNyognirvAsudevassuhR^idvasuH | bhUto bhAvI bhavanbhavyo viShNusthAnassanAtanaH || 157|| nityAnubhAvo nedIyAndavIyAndurvibhAvanaH | sanatkumArassandhAtA sugandhissukhadarshanaH || 158|| tIrthaM titikShustIrthA~NghristIrthasvAdushubhashshuchiH | tIrthavaddIdhitistigmatejAstIvramanAmayaH || 159|| \medskip IshAdyupaniShadvedyaH pa~nchopaniShadAtmakaH | IDantaHstho.api dUrasthaH kalyANatamarUpavAn || 160|| prANAnAM prANanaH pUrNaj~nAnairapi sudurgrahaH | nAchiketopAsanArchyastrimAtrapraNavoditaH || 161|| bhUtayonishcha sarvaj~no.akSharo.akSharaparAtparaH | akArAdipadaj~neyavyUhatArArthapUruShaH || 162|| manomayAmR^ito nandamayo dahararUpadR^it | nyAsavidyAvedyarUpaH AdityAntarhiraNmayaH || 163|| idandra AtmodgIthAdi pratIko pAsanAnvayI | madhuvidyopAsanIyo gAyatrIdhyAnagocharaH || 164|| divyakaukSheyasajjyotiH shANDilyopAstivIkShitaH | saMvargavidyAvedyAtmA tat ShoDashakalaM param || 165|| upakosalavidyekShyaH pa~nchAgnyAtmasharIrakaH | vaishvAnaraH sadakhebhUmA cha jagatkarmA.a.adipUruShaH || 166|| mUrtAmUrtabrahma sarvapreShTho.anyapriyatAkaraH | sarvAntarashchAparokShashchAntaryAmyamR^ito.anaghaH || 167|| aharnAmAdityarUpashchAhannAmAkShisaMshritaH | saturyagAyatryarthashcha yathopAstyApyasadvapuH || 168|| chandrAdisAyujyapUrvamokShadanyAsagocharaH | nyAsanAshyAnabhyupetaprArabdhAMsho mahAdayaH || 169|| avatArarahasyAdij~nAniprArabdhanAshanaH | svena svArthaM pareNApi kR^ite nyAse phalapradaH || 170|| \medskip asAhaso.anapAyashrIssahAyassa shriyai vasan | shrImAnnArAyaNo vAsudevo.avyAdviShNuruttamaH || 171|| \medskip\hrule\medskip || OM || itIdaM paramaM guhyaM sarvapApapraNAshanam | vAgIshanAmasAhasraM vatsa te.abhihitaM mayA || 1|| ya idaM shR^iNuyAdbhaktyA shrAvayedvA svayaM paThat | nAsau prApnoti duritamihAmutra cha ki~nchana || 2|| tadidaM prajapan svAmI vidyAdhIsho hayAnanaH | kShatriyashchenmahArudro vikramAkrAntasarvabhUH || 3|| mahodAro mahAkIrtirmahito vijayI bhavet | UrujashcheduruyashodhanadhAnyasamR^iddhimAn || 4|| asheShabhogasambhUto dhanAdhipasamo bhavet | shR^iNuyAdeva vR^iShalassvayaM viprAtsupUjitAt || 5|| mahimAnamavApnoti mahitaishvaryabhAjanam | shrImato hayashIrShasya nAmnAM sAhasramuttamam || 6|| shR^iNvanpaThannapi narassarvAnkAmAnavApnuyAt | dharmArthakAmasantAnabhAgyArogyottamAyuShAm || 7|| prApaNe paramo hetuH stavarAjo.ayamadbhutaH | hayagrIve parA bhaktimudvahan ya imaM paThet || 8|| trisandhyaM niyatashshuddhasso.apavargAya kalpate | triH paThannAmasAhasraM pratyahaM vAgadhIshituH || 9|| mahatIM kIrtimApnoti nissImAM preyasIM priyAm | vIryaM balaM patitvaM cha medhAshraddhAvalonnatIH || 10|| sArasvatasamR^iddhiM cha bhavyAnbhogyAnnatAnsutAn | abhirUpAM vadhUM sAdhvIM suhR^idashcha hitaiShiNaH || 11|| brahmavidyApravachanaiH kAlakShepaM cha santatam | hayagrIvapadAmbhoja salilasyAnukUlataH || 12|| labheta nirmalaM shAnto haMsopAsanatatparaH | shrImatparamahaMsasya chittollAsanasadvidhau || 13|| idaM tu nAmnAM sAhasramiShTasAdhanamuttamam | pApI pApAdvimuktassyAdrogI rogAdvimuchyate || 14|| baddho bandhAdvimuchyeta bhIte bhItirvimuchyate | mukto daridro dAridryAdbhavetpUrNamanorathaH || 15|| Apanna ApadA mukto bhavatyeva na saMshayaH | haMsArchanaparo nityaM haMsArchanaparAyaNaH || 16|| nirdhUtakalmaSho nityaM brahmasAyujyamApnuyAt | ye bhaktyA parame haMse shriyA mithunitA~Ngite || 17|| janmavyAdhijarAnAshabhayabhAjo na te janAH | AchAryAttadidaM stotramadhigatya paThennaraH || 18|| tasyedaM kalpate siddhyai nAnyathA vatsa kAshyapa | AchAryaM lakShaNairyuktamanyaM vA.a.atmaviduttamam || 19|| vR^itvAchAryaM sadA bhaktyA siddhyai tadidamashnuyAt | sa yAti paramAM vidyAM shakunibrahmaharShaNIm || 20|| hayAsyanAmasAhasrastutiraMhovinAshinI | paramo haMsa evAdau praNavaM brahmaNe dishat || 21|| upAdishattato vedAn shrImAna hayashiro hariH | tenAsau stavarAjo hi haMsAkhyahayagocharaH || 22|| vidyAsAmrAjyasampattimokShaikaphalasAdhanam | sarvavitsvAtmabhAvena paramaM padamApnuyAt || 23|| na tatra saMshayaH kashchinnipuNaM paripashyati | tathApi svAtmani premasindhusandhukShaNakShamaH. || 24|| itIdaM nAmasAhasraM sa~NgR^ihItaM tathottaram | evaM sa~NgR^ihya devena hayagrIveNa pAlanam || 25|| stotraratnamidaM dattaM mahyaM tat kathitaM tava | haMsanAmasahasrasya vaibhavaM paramAdbhutam || 26|| vaktuM yathAvatkashshakto varShakoTishatairapi | hayAsyaH paramo haMso harirnArAyaNo.avyayaH || 27|| kAraNaM sharaNaM mR^ityuramR^itaM chAkhilAtmanAm | satyaM satyaM punassatyaM dhyeyo nArAyaNo hariH || 28|| samAnamadhikaM vedAnna daivaM keshavAtparam | tattvaM vij~nAtukAmAnAM pramANaissarvatomukhaiH || 29|| tattvaM sa paramo haMsa eka eva janArdanaH | idaM rahasyaM paramaM mahApAtakanAshanam || 30|| na chAshushrUShave vAchyaM nAbhaktAya kadAchana | nApyanyadevatAyApi na vAchyaM nAstikAya cha || 31|| adhItyaitadgurumukhAdanvahaM yaH paThennaraH | tadvaMshyA api sarve syussampatsArasvatonnatAH || 32|| iti hayavadanAnanAravindAnmadhulaharIva nirargalA galantI | jagati dashashatItadIyanAmnAM jayati jaDAnapi gIrShu yojayantI || 33|| || iti shrIhayagrIvasahasranAmastotraM sampUrNam || ## Proofread by DPD, NA \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}