% Text title : Vrittakusumarpanam a hymn to Vishnu and a guide to Sanskrit Metres % File name : vRRittakusumArpaNam.itx % Category : vishhnu, sAhitya % Location : doc\_vishhnu % Author : G S S Murthy % Transliterated by : G S S Murthy % Proofread by : G S S Murthy % Latest update : January 30, 2023 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Vritta Kusumarpanam ..}## \itxtitle{.. vR^ittakusumArpaNam ..}##\endtitles ## ## Vritta Kusumarpanam, a hymn to Vishnu and a guide to Sanskrit Metres by G S S Murthy## \section{pUrvArdham} yogamudrAmupArUDhaM narasiMhaM hR^idi smaran | (anuShTubh) vR^ittalakShaNajij~nAsuH nAmasa~NkIrtanaM hareH || 1|| kurvannApnotvavagamaM vR^ittAnAM lakShaNe javAt | iti sa~nchintya yatate kartumeShAM kR^itiM hriyA || 2|| gorUrugrAmasa~njAtaH shelvapillaisuto.alpadhIH | mUrtyupAhvaH shrInivAsaH sAvadhAnaM nibodhata || 3|| prArambhakAMshAH shAstrasya pUrvArdhe.atra darshitAH | hrasvAkSharochchAraNAya yaH kAlaH samapekShitaH || 4|| sa ekamAtrAmita ityuchyate pUrvasUribhiH | dIrghAkSharamanusvAravisargAntAkSharANi cha || 5|| mAtrAdvayamitAnIti chChandaHshAstre nigadyate | saMyuktAkSharapR^iShThasthaM dvimAtramiti gaNyate || 6|| hrasvAkSharaM chettpAdAnte dvimAtraM tadapi smR^itam | ekamAtrAmitaH kAlaH laghurityAdR^itairbudhaiH || 7|| dvimAtrApramitastAvadgururityabhidhIyate | ChandasAM lakShaNaM vaktuM sukaraM bhavatAditi || 8|| akSharANi trishaH padye gumphitAnyAditaH kramAt | tamakSharagaNaM prAhuH vR^indaM tryakSharasammitam || 9|| laghvAdiryagaNaH proktaH ragaNaH laghumadhyamaH | laghvantastagaNashchAtha gurvAdirbhagaNaH smR^itaH || 10|| gurumadhyastu jagaNaH gurvantaH sagaNo bhavet | nagaNaH syAtsarvalaghurmagaNo laghuvarjitaH || 11|| yatrAvashyo virAmaH syAt padyavAchanakarmaNi | tatsthAnaM yatimAhuH sA pAdAnte niyatA bhavet || 12|| yatisthAne padAntassyAditichChandovidAM matam | pradarshyante.atrottarArdhe hR^idyavR^ittAni kAnichit || 13|| samavR^ittasyAdyapAde dR^ishyate vR^ittalakShaNam | yatrAkSharagaNasyAdyamakSharaM gaNasUchakam || 14|| \ldq{}yashasvin\rdq{} yagaNaM brUte \ldq{}rakSha mAM\rdq{} ragaNaM tathA | \ldq{}tR^ipto.asmi\rdq{} tagaNaM vakti \ldq{}satataM\rdq{} sagaNaM tathA || 15|| bhagaNaM \ldq{}bhArgava\rdq{}padaM sUchayatyatra pashyata | \ldq{}jayanta\rdq{}padamevaM hi jagaNaM sUchayediha || 16|| tathA \ldq{}nimiSha\rdq{}shabdastu nirdishennagaNaM stutau | \ldq{}mAjAne\rdq{} magaNaM brUte \ldq{}hare\rdq{} laghugurU tathA || 17|| stotre \ldq{}viShNo\rdq{}.athavA \ldq{}shaure\rdq{} gurudvandve prayujyate | punaruktinirodhArthaM yujyante.anyapadAni cha || 18|| kvachillaghugurudvandvaM gurudvandvaM guru kvachit | pR^itha~Nnirdishyate tatra heturyatinibandhanam || 19|| padyottarArdhe dattau staH yatirvR^ittasya nAma cha | guNAshcha vasavashchaiva munayo.anyapadAni cha | 20|| sa~NkhyAvAchIni yujyante yatinirdeshane kvachit | na sarveShAM tu vR^ittAnAM lakShaNaM dishyate.adhunA || 21|| nirdishedanyavR^ittAni yathAnirdiShTama~njasA | bAla eva yathAshakti chChandovyutpattihetunA || 22|| \section{uttarArdham} tR^ipto.asmi tuShTo.asmi jayanta shaure (indravajrA) govinda nArAyaNa kR^iShNa viShNo | nAmnendravajreti vadanti loke Chandovido vR^ittamidaM pratIchCha || 23|| jayanta tuShTo.asmi jayesha shaure (upendravajrA) ramesha lakShmIsha mukunda viShNo | upendravajreti budhaiH pratItaM samarpyate pAdayuge tavAtra || 24|| shaure viShNo rAma he rakSha shAr~Ngin (shAlinI) trAtAsi tvaM matpramAdAn kShamasva | bhidyetAdau deva varNaishchaturbhiH shAlinyAkhyaM vR^ittametatpratIchCha || 25|| rakSha mAM nimiSha rAma he hare (rathoddhatA) kR^iShNa shAr~Ngadhara rAghava prabho | Amananti kavayo rathoddhatAM\- vR^ittametadadhunA samarpyate || 26|| rakSha mAM nimiSha bhArgava shaure (svAgata) rAma he varada keshava kR^iShNa | svAgateti viditaM kavivR^inde sannidhau tava samarpitamadya || 27|| bhArgava bhAvana bhUShaNa shaure (dodhakam) shrIdhara keshava mohanamUrte | dodhakametaditiprathitaM bhoH svIkuru mAmava rAghava viShNo || 28|| tR^ipto.asmi tuShTo.asmi jayanta shaure (upendravajrA) janesha totrAstra jayesha viShNo | upendravajrA kvachidindravajrA nAmnopajAtiH kR^ipayA pratIchCha || 29|| bhArgava viShNo nimiSha yashasvin (mauktikamAlA) bhUShaNa shaure damaya mamatvam | bhUtayatissyAdiha narakAre mauktikamAlAM varada gR^ihANa || 30|| rakSha mAM nimiSha jayanta viShNo (chandrikA) pratyahaM vitara manaH prashAntim | akSharairbhavati yatistu ShaDbhiH chandrikAkhyanavavR^ittamavehi || 31|| rakSha mAM nimiSha bhArgava shaure (nandana) puShkarAkSha madhusUdana kR^iShNa | nUtnavR^ittamiha nandananAma prArthaye bhavatu te.amitabhogyam || 32|| jayanta tR^ipto.asmi jayesha rAma he (vaMshastham) mukunda govinda ramesha madhvare | vadanti vaMshasthamidaM purAtanAH samarpayAmyatra tavA~Nghripa~Nkaje || 33|| satataM sumate sadayaM sahase (toTakam) mama mandamatiM mama dhArShTyamaho | kathayanti hi toTakametaditi prathitAH kR^ipayAnugR^ihANa hare || 34|| nimiSha bhArgava bhAvana rAma he (drutavilambitam) varada keshava mAdhava rakSha mAm | drutavilambitamadya mayArpitaM sadayamadya gR^ihANa balAnuja || 35|| tR^ipto.asmi tuShTo.asmi jayanta rAma he (indravaMshA) govinda lakShmIsha namAmi madhvare | bhaktyendravaMshAkhyamidaM kR^itaM mayA svIkR^itya mAM pAhi kR^ipApayonidhe || 36|| yashasvin yatheShTaM yadItthaM yate.ahaM (bhuja~NgaprayAta) kavitve kShamasva prabho ve~NkaTesha | bhuja~NgaprayAte madIyaM prayAsaM pratIchChAtra doShAnasheShAnkShamasva || 37|| nimiSha yashasvin niyama yate.ahaM (kusumavichitrA) mama kavitAyA kusumamaki~nchit | tava padayugme sapadi nidhAtuM vitaratu toShaM kusumavichitrA || 38|| rAma he rakSha mAM raMhasA rAviNaM (sragviNI) kR^ichChragarte gataM shrInidhe madhvare | paNDitA maNDitAH sragviNIM manvate vR^ittametatprabho svIkuru prArthaye || 39|| satataM bhArgava rakSha mAM yashasvin (madhurA) sadayaM sAntvaya duHkhitaM kR^ipAlo | madhurAkhyaM navamarpayAmi vR^ittaM yadi hR^idyaM na bhavettadA kShamasva || 40|| mAjAne nimiSha jayanta rakSha mAM bhoH (praharShiNI) kaMsAre varada ramesha rAma shaure | proktaM yadbhuvanayatiH praharShiNIti premNA te padayugale samarpayAmi || 41|| nimiSha bhArgava jayanta janesha bhoH (madanikA) varada keshava ramesha hare prabho | abhinavaM tava pade.adya niveshitaM madanikAkhyamiha vR^ittamadhokShaja || 42|| tR^ipto.asmi bhArgava jayanta jayesha shaure (vasantatilakA) govinda keshava ramesha rathA~NgapANe | khyAtaM vasantatilaketi kavipradhAnaiH vR^ittaM bhavatpadayuge.adya samarpayAmi || 43|| nimiSha rAma viShNo rakSha mAM ramyamUrte (badarikAkhya) shamaya kAmabAdhAM durbharAM satvaraM me | badarikAkhyavR^itte saptavarNairyatiH syAt idamapUrvamIsha prArthaye svIkuru tvam || 44|| nimiSha niyama viShNo rakSha mAM rAma shaure (mAlinI) varada sukhada bhaktaM pashya mAM satyavAkya | yatiriha vasusa.nj~nA mAlinIti prasiddhaM tavapadayugale.ahaM vR^ittamArto.arpayAmi || 45|| yate.ahaM mAjAne nimiSha satataM bhArgava hare (shikhariNI) kavitve vaiduShyaM na mayi sutarAM yAdavapate | yatiH ShaDbhirvarNairiha shikhariNIvR^ittamadhunA pratIchChedaM viShNo parihara madIyAnaghagaNAn || 46|| jagatsu satataM hare niyama rAma he rakShakAH (pR^ithvI) bhavanti na bhavadvidhAH praNatapAlane jAgarAH | ramesha bhuvi kathyate budhajaneShu pR^ithvIti yan\- mayAtra hi samarpyate yatirihAShTavarNaiH prabho || 47|| shaure viShNo shAr~Ngin nimisha sumate bhUShaNa hare (sa.nrambham) dR^iptaM mattaM duShTaM shamada suruche mAmava vidho | vR^ittaM saMrambhAkhyaM R^ituyatiyutaM svIkuru navaM prItyai bhUyAtte.ado varada karuNAbdhe narahare || 48|| viShNo shaure nimiSha satataM rakSha mAM rAma dAsaM (mandAkrAntA) prahvaM bhaktaM raghuvara hare deva kAruNyamUrte | mandAkrAntetyabhihitamidaM vR^ittamAsvAdyalAsyaM tvatpAdAbje muniyatiyutaM nyasya shAntiM vrajAmi || 49|| shaure viShNo yashasvin nimiSha sumate bhArgava hare (mandAra) pashchAttApAtpradagdhaM varada kR^ipayA pAraya bhavAt | proktaM mandAranAmnA muniyatiyutaM svIkuru navaM bhUyAttubhyaM mudArthaM sahR^idayahitaM mAdhava vibho || 50|| mAjAne satataM jaDo.asmi sumate.atR^ipto.asmi tapto.asmibhoH (shArdUlavikrIDita) shAntiM dehi bhavatkaTAkShasalilairmadvigrahaM snApayan | varNairdvAdashabhiryatirniyamitA shArdUlavikrIDite vR^itte.asmin bhavate samarpitamidaM lakShmIpriya svIkuru || 51|| viShNo shaure yashasvin niyata niyama te deva tR^ipto.asmi dAsaH (sragdharA) kaMsArAte vidhAtaH madhumathana hare chakrapANe dayAlo | yasmin dviH syAnmuniyatiniyamaH sragdharetIrite bhoH tattvatprItyai kR^ipAlo tavapadayugale sAdaraM nikShipAmi || 52|| sumate satataM jayanta bhoH sadayaM bhAvana rakSha mAM hare | (lalitA) laliteti budhairudAhR^ite tava netradyutipAtamAdisheH || 53|| varada nimiSha rakSha mAM yashasvin (puShpitAgrA) niyama jayanta janesha rAmabhadra | tava padayugale niveshya bhaktyA dR^iDhacharaNAM praNamAmi puShpitAgrAm || 54|| vR^ittakusumAni tavapadayugale bhaktyA samarpitAni hare | (AryA) svIkurvaki~nchananR^iNA surabhiHprasaratu tava karuNayA || 55|| iti vR^ittakusumArpaNaM samAptam | ## Composed, encoded, proofread by G S S Murthy murthygss at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}