% Text title : amarakosho nAmaliNgA.anushAsan Chapter (kANDa) 3 % File name : amarfin3.itx % Category : amarakosha, major\_works % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : amarasin.ha % Transliterated by : Avinash Sathaye sohum at ms.uky.edu, Pramod, SV Ganesan % Proofread by : Avinash Sathaye sohum at ms.uky.edu, Pramod, SV Ganesan % Latest update : April 20, 1997 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Amarakosha Thesaurus Chapter 3 ..}## \itxtitle{.. amarakosha athavA nAmali~NgA.anushAsanaM kANDa 3 ..}##\endtitles ## \centerline{tR^itIyaM sAmAnyakANDam } | atha visheShyanighnavargaH | (3\.0\.1) visheShya nighnaiH saMkIrNairnAnA.arthairavyayairapi (3\.0\.2) li~NgA.a.adi saMgrahairvargAH sAmAnye vargasaMshrayAH \centerline{ paribhAShA |} (3\.0\.3) strIdArA.a.adyairyad visheShyaM yAdR^ishaiH prastutaM padaiH (3\.0\.4) guNadravyakriyAshabdAstathA syustasya bhedakAH (3\.1\.5) visheShyanighnavargaH (3\.1\.6) xema~Nkaro.ariShTatAtishshivatAtishshiva~NkaraH (3\.1\.7) sukR^itI puNyavAn dhanyo mahechChastu mahAshayaH (3\.1\.8) hR^idayAluH suhR^idayo mahotsAho mahodyamaH (3\.1\.9) pravINe nipuNA.abhij~navij~naniShNAtashixitAH (3\.1\.10) vaij~nAnikaH kR^itamukhaH kR^itI kushala ityapi (3\.1\.11) pUjyaH pratIxyaH sAMshayikaH saMshayApannamAnasaH (3\.1\.12) daxiNIyo daxiNArhastatra daxiNya ityapi (3\.1\.13) syurvadAnyasthUlalaxyadAnashauNDA bahuprade (3\.1\.14) jaivAtR^ikaH syAdAyuShmAnantarvANistu shAstravit (3\.1\.15) parIxakaH kAraNiko varadastu samarddhakaH (3\.1\.16) harShamANo vikurvANaH pramanA hR^iShTamAnasaH (3\.1\.17) durmanA vimanA antarmanAH syAdutka unmanAH (3\.1\.18) daxiNe saralodArau sukalo dAtR^ibhoktari (3\.1\.19) tatpare prasitA.a.asaktAviShTArthodyukta utsukaH (3\.1\.20) pratIte prathitakhyAtavitta vij~nAtavishrutAH (3\.1\.21) guNaiH pratIte tu kR^italaxaNA.a.ahatalaxaNau (3\.1\.22) ibhya ADhyo dhanI svAmI tvIshvaraH patirIshitA (3\.1\.23) adhibhUrnAyako netA prabhuH parivR^iDho.adhipaH (3\.1\.24) adhikardhiH samR^iddhaH syAt kuTumbavyApR^itastu yaH (3\.1\.25) syAdabhyAgArikastasminnupAdhishcha pumAnayam (3\.1\.26) varA~NgarUpopeto yassiMhasaMhanano hi saH (3\.1\.27) nirvAryaH kAryakartA yaH sampannaH satvasampadA (3\.1\.28) avAchi mUko.atha manojavasaH pitR^isaMnibhaH (3\.1\.29) satkR^ityA.ala~NkR^itAM kanyAM yo dadAti sa kUkudaH (3\.1\.30) laxmIvAn laxmaNaH shrIlaH shrImAn snigdhastu vatsalaH (3\.1\.31) syAd dayAluH kAruNikaH kR^ipAluH sUratassamAH (3\.1\.32) svatantro.apAvR^itaH svairI svachChando niravagrahaH (3\.1\.33) paratantraH parAdhInaH paravAn nAthavAnapi (3\.1\.34) adhIno nighna Ayatto.asvachChando gR^ihyako.apyasau (3\.1\.35) khalapUH syAd bahukaro dIrghasUtrashchirakriyaH (3\.1\.36) jAlmo.asamIxyakArI syAt kuNTho mandaH kriyAsu yaH (3\.1\.37) karmaxamo.ala~NkarmANaH kriyAvAn karmasUdyataH (3\.1\.38) sa kArmaH karmashIlo yaH karmashUrastu karmaThaH (3\.1\.39) bharaNyabhuk karmakaraH karmakArastu tat kriyaH (3\.1\.40) apasnAto mR^itasnAta AmiShashI tu shauShkulaH (3\.1\.41) bubhuxitaH syAt xudhito jighatsurashanAyitaH (3\.1\.42) parAnnaH parapiNDAdo bhaxako ghasmaro.adbharaH (3\.1\.43) AdyUnaH syAdaudariko vijigIShAvivarjite (3\.1\.44) ubhau tvAtmambhariH kuximbhariH svodarapUrake (3\.1\.45) sarvAnnInastu sarvAnnabhojI gR^idhnustu gardhanaH (3\.1\.46) lubdho.abhilApukastR^iShNak samau lolupalolubhau (3\.1\.47) sonmAdastUnmadiShNuH syAdavinItaH samuddhataH (3\.1\.48) matte shauNDotkaTaxIbAH kAmuke kamitA.anukaH (3\.1\.49) kamraH kAmayitA.abhIkaH kamanaH kAmano.abhikaH (3\.1\.50) vidheyo vinayagrAhI vachanesthita AshravaH (3\.1\.51) vashyaH praNeyo nibhR^itavinItaprashritAH samAH (3\.1\.52) dhR^iShTe dhR^iShNag viyAtashcha pragalbhaH pratibhAnvite (3\.1\.53) syAdadhR^iShTe tu shAlIno vilaxo vismayAnvite (3\.1\.54) adhIre kAtarastraste bhIrubhIrukabhIlukAH (3\.1\.55) AshaMsurAshaMsitari gR^ihayAlurgrahItari (3\.1\.56) shraddhAluH shraddhayA yukte patayAlustu pAtuke (3\.1\.57) lajjAshIle.apatrapiShNurvandArurabhivAdake (3\.1\.58) sharArurghAtuko hiMsraH syAd varddhiShNustu varddhanaH (3\.1\.59) utpatiShNustUtpatitA.ala~NkariShNustu maNDanaH (3\.1\.60) bhUShNurshvaviShNurbhavitA vartiShNurvartanaH samau (3\.1\.61) nirAkariShNuH xipnuH syAt sAndrasnigdhastu meduraH (3\.1\.62) j~nAtA tu viduro vindurvikAsI tu vikasvaraH (3\.1\.63) visR^itvaro visR^imaraH prasArI cha visAriNi (3\.1\.64) sahiShNuH sahanaH xantA titixuH xamitA xamI (3\.1\.65) krodhano.amarShaNaH kopI chaNDastvatyantakopanaH (3\.1\.66) jAgarUko jAgaritA ghUrNitaH prachalAyitaH (3\.1\.67) svapnak shayAlurnidrAlurnidrANashayitau samau (3\.1\.68) parA~N.hmukhaH parAchInaH syAdavA~NpyadhomukhaH (3\.1\.69) devAna~nchati devadrya~N vishvadrya~N vishvaga~nchati (3\.1\.70) yassahA~nchati sadhrya~N sa sa tirya~N yastiro.a~nchati (3\.1\.71) vado vadAvado vaktA vAgIsho vAkpatissamau (3\.1\.72) vAchoyuktipaTurvAgmI vAvadUko.ativaktari (3\.1\.73) syAj jalpAkastu vAchAlo vAchATo bahugarhyavAk (3\.1\.74) durmukhe mukharA.abaddhamukhau shaklaH priyamvade (3\.1\.75) lohalaH syAdasphuTavAg garhyavAdI tu kadvadaH (3\.1\.76) samau kuvAdakucharau syAdasaumyasvaro.asvaraH (3\.1\.77) ravaNaH shabdano nAndIvAdI nAndIkaraH samau (3\.1\.78) jaDo.aj~na eDamUkastu vaktuM shrotumashixite (3\.1\.79) tUShNIMshIlastu tUShNIko nagno.avAsA digambare (3\.1\.80) niShkAsito.avakR^iShTaH syAdapadhvastastu dhikkR^itaH (3\.1\.81) Attagarvo.abhibhUtaH syAd dApitaH sAdhitaH samau (3\.1\.82) pratyAdiShTo nirastaH syAt pratyAkhyAto nirAkR^itaH (3\.1\.83) nikR^itaH syAd viprakR^ito vipralabdhastu va~nchitaH (3\.1\.84) manohataH pratihataH pratibaddho hatashcha saH (3\.1\.85) adhixiptaH pratixipto baddhe kIlitasaMyatau (3\.1\.86) Apanna ApatprAptaH syAt kAndishIko bhayadrutaH (3\.1\.87) AxAritaH xArito.abhishaste saMkasuko.asthire (3\.1\.88) vyasanArtoparaktau dvau vihastavyAkulau samau (3\.1\.89) viklavo vihvalaH syAt tu vivasho.ariShTaduShTadhIH (3\.1\.90) kashyaH kashyArhe sannaddhe tvAtatAyI vadhodyate (3\.1\.91) dveShye tvaxigato vadhyaH shIrShachChedya imau samau (3\.1\.92) viShyo viSheNa yo vadhyo musalyo musalena yaH (3\.1\.93) shishvidAno.akR^iShNakarmA chapalashchikuraH samau (3\.1\.94) doShaikadR^ik purobhAgI nikR^itastvanR^ijuH shaThaH (3\.1\.95) karNejapaH sUchakaH syAt pishuno durjanaH khalaH (3\.1\.96) nR^ishaMso ghAtukaH krUraH pApo dhUrtastu va~nchakaH (3\.1\.97) aj~ne mUDhayathAjAtamUrkhavaidheyabAlishAH (3\.1\.98) kadarye kR^ipaNaxudrakimpachAnamitampachAH (3\.1\.99) niHsvastu durvidho dIno daridro durgato.api saH (3\.1\.100) vanIyako yAchanako mArgaNo yAchakA.arthinau (3\.1\.101) aha~NkAravAnahaMyuH shubhaMyustu shubhAnvitaH (3\.1\.102) divyopapAdukA devA nR^igavA.a.adyA jarAyujAH (3\.1\.103) svedajAH kR^imidaMshA.a.adyAH paxisarpA.a.adayo.aNDajAH | iti prANivargaH atra mUlashlokAH 50 || (3\.1\.104) udbhidastarugulmA.a.adyA udbhidudbhijjamudbhidam (3\.1\.105) sundaraM ruchiraM chAru suShamaM sAdhu shobhanam (3\.1\.106) kAntaM manoramaM ruchyaM manoj~naM ma~nju ma~njulam (3\.1\.107) ramyaM manoharaM saumyaM bhadrakaM ramaNIyakam (3\.1\.108) tadAsechanakaM tR^ipternAstyanto yasya darshanAt (3\.1\.109) abhIShTe.abhIpsitaM hR^idyaM dayitaM vallabhaM priyam (3\.1\.110) nikR^iShTapratikR^iShTA.arvarephayApyA.avamA.adhamAH (3\.1\.111) kupUyakutsitA.avadyakheTagarhyA.aNakAH samAH (3\.1\.112) malImasaM tu malinaM kachcharaM maladUShitam (3\.1\.113) pUtaM pavitraM medhyaM cha vIdhraM tu vimalA.arthakam (3\.1\.114) nirNiktaM shodhitaM mR^iShTaM niHshodhyamanavaskaram (3\.1\.115) asAraM phalgu shUnyaM tu vashikaM tuchChariktake (3\.1\.116) klIbe pradhAnaM pramukhapravekA.anuttamottamAH (3\.1\.117) mukhyavaryavareNyAshcha pravarho.anavarArdhyavat (3\.1\.118) parArdhyA.agraprAgraharaprAgrayA.agrayA.agrIyamagriyam (3\.1\.119) shreyAn shreShThaH puShkalaH syAt sattamashchA.atishobhane (3\.1\.120) syuruttarapade vyAghrapu~NgavarShabhaku~njarAH (3\.1\.121) siMhashArdUlanAgA.a.adyAH puMsi shreShThA.arthagocharAH (3\.1\.122) aprAgrayaM dvayahIne dve apradhAnopasarjane (3\.1\.123) vishaMkaTaM pR^ithu bR^ihad vishAlaM pR^ithulaM mahat (3\.1\.124) vaDroruvipulaM pInapIvnI tu sthUlapIvare (3\.1\.125) stokA.alpaxullakAH sUxmaM shlaxNaM dabhraM kR^ishaM tanu (3\.1\.126) striyAM mAtrA truTiH puMsi lavaleshakaNA.aNavaH (3\.1\.127) atyalpe.alpiShThamalpIyaH kanIyo.aNIya ityapi (3\.1\.128) prabhUtaM prachuraM prAjyamadabhraM bahulaM bahu (3\.1\.129) puruhUH puru bhUyiShThaM sphAraM bhUyasha cha bhUri cha (3\.1\.130) paraH shatA.a.adyAste yeShAM parA saMkhyA shatA.a.adikAt (3\.1\.131) gaNanIye tu gaNeyaM saMkhyAte gaNitamatha samaM sarvam (3\.1\.132) vishvamasheShaM kR^itsnaM samastanikhilA.akhilAni niHsheSham (3\.1\.133) samagraM sakalaM pUrNamakhaNDaM syAdanUnake (3\.1\.134) ghanaM nirantaraM sAndraM pelavaM viralaM tanu (3\.1\.135) samIpe nikaTA.a.asannasaMnikR^iShTasanIDavat (3\.1\.136) sadeshA.abhyAshasavidhasamaryAdasaveshavat (3\.1\.137) upakaNThA.antikA.abhyarNA.abhyagrA apyabhito.avyayam (3\.1\.138) saMsakte tvavyavahitamapadAntaramityapi (3\.1\.139) nediShThamantikatamaM syAd dUraM viprakR^iShTakam (3\.1\.140) davIyashcha daviShThaM cha sudUraM dIrghamAyatam (3\.1\.141) vartulaM nistalaM vR^ittaM bandhuraM tUnnatAnatam (3\.1\.142) uchchaprAMshUnnatodagrochChritAstu~Nge.atha vAmane (3\.1\.143) nya~N.hnIchakharvahrasvAH syuravAgre.avanatA.a.anatam (3\.1\.144) arAlaM vR^ijinaM jihmamUrmimat ku~nchitaM natam (3\.1\.145) AviddhaM kuTilaM bhugnaM vellitaM vakramityapi (3\.1\.146) R^ijAvajihmapraguNau vyaste tvapraguNA.a.akulau (3\.1\.147) shAshvatastu dhruvo nityasadAtanasanAtanAH (3\.1\.148) sthAsnuH sthirataraH stheyAnekarUpatayA tu yaH (3\.1\.149) kAlavyApI sa kUTasthaH sthAvaro ja~NgametaraH (3\.1\.150) chariShNu ja~NgamacharaM trasami~NgaM charAcharam (3\.1\.151) chalanaM kampanaM kampraM chalam lolaM chalAchalam (3\.1\.152) cha~nchalaM taralaM chaiva pAriplavapariplave (3\.1\.153) atiriktaH samadhiko dhR^iDhasaMdhistu saMhataH (3\.1\.154) khakkhaTaM kaThinaM krUraM kaThoraM niShThuraM dhR^iDham (3\.1\.155) jaraThaM mUrtiman mUrtaM pravR^iddhaM prauDhamedhitam (3\.1\.156) purANe pratanapratnapurAtanachirantanAH (3\.1\.157) pratyagro.abhinavo navyo navIno nUtano navaH (3\.1\.158) nUtnashcha sukumAraM tu komalaM mR^idulam mR^idu (3\.1\.159) anvaganvaxamanuge.anupadaM klIbamavyayam (3\.1\.160) pratyaxaM syAdaindriyakamapratyaxamatIndriyam (3\.1\.161) ekatAno.ananyavR^ittiraikAgraikAyanAvapi (3\.1\.162) apyekasarga ekAgryo.apyekAyanagato.api saH (3\.1\.163) puMsyAdiH pUrvapaurastyaprathamA.a.adyA athA.astriyAm (3\.1\.164) anto jaghanyaM charamamantyapAshchAtyapashchimAH (3\.1\.165) moghaM nirarthakaM spaShTaM sphuTaM pravyaktamulbaNam (3\.1\.166) sAdhAraNaM tu sAmAnyamekAkI tveka ekakaH (3\.1\.167) bhinnA.arthakA anyatara ekaM tvo.anyetarAvapi (3\.1\.168) uchchAvachaM naikabhedamuchchaNDamavilambitam (3\.1\.169) aruntudastu marmaspR^igabAdhaM tu nirargalam (3\.1\.170) prasavyaM pratikUlaM syAdapasavyamapaShThu cha (3\.1\.171) vAmaM sharIre savyaM syAdapasavyaM tu daxiNam (3\.1\.172) sa~NkaTam nA tu saMbAdhaH kalilaM gahanaM same (3\.1\.173) saMkIrNe saMkulA.a.akIrNe muNDitaM parivApitam (3\.1\.174) granthitaM saMditaM dR^ibdhaM visR^itaM vistR^itaM tatam (3\.1\.175) antargataM vismR^itaM syAt prAptapraNihite same (3\.1\.176) vellitapre~NkhitA.a.adhUtachalitA.a.akampitA dhute (3\.1\.177) nuttanunnA.astaniShThayUtA.a.aviddhaxipteritAH samAH (3\.1\.178) parixiptaM tu nivR^ittaM mUShitaM muShitA.arthakam (3\.1\.179) pravR^iddhaprasR^ite nyastanisR^iShTe guNitA.a.ahate (3\.1\.180) nidigdhopachite gUDhagupte guNThitarUShite (3\.1\.181) drutA.avadIrNe udgUrNodyate kAchitashikyite (3\.1\.182) ghrANaghrAte digdhalipte samudaktoddhR^ite same (3\.1\.183) veShTitaM syAd valayitaM saMvItaM ruddhamAvR^itam (3\.1\.184) rugNaM bhugne.atha nishitaxNutashAtAnitejite (3\.1\.185) syAd vinAshonmukhaM pakvaM hrINahrItau tu lajjite (3\.1\.186) vR^itte tu vR^itavyAvR^ittau saMyojita upAhitaH (3\.1\.187) prApyaM gamyaM samAsAdyaM syannaM rINaM snutaM srutam (3\.1\.188) saMgUDhaH syAt saMkalito.avagItaH khyAtagarhaNaH (3\.1\.189) vividhaH syAd bahuvidho nAnArUpaH pR^ithagvidhaH (3\.1\.190) avarINo dhikkR^itashchApyavadhvasto.avachUrNitaH (3\.1\.191) anAyAsakR^itaM phANTaM svanitaM dhvanitam same (3\.1\.192) baddhe saMdAnitaM mUtamudditaM saMditaM sitam (3\.1\.193) niShpakve kvathitaM pAke xIrA.a.ajya haviShAM shR^itam (3\.1\.194) nirvANo munivahnyA.a.adau nirvAtastu gate.anile (3\.1\.195) pakvam pariNate gUnaM hanne mIDhaM tu mUtrite (3\.1\.196) puShTe tu puShitaM soDhe xAntamudvAntamudgate (3\.1\.197) dAntastu damite shAntaH shamite prArthite.arditaH (3\.1\.198) j~naptastu Gyapite ChannashChAdite pUjite.a~nchitaH (3\.1\.199) pUrNastu pUrite kliShTaH klishite.avasite sitaH (3\.1\.200) pruShTapluShToShitA dagdhe taShTatvaShTau tanUkR^ite (3\.1\.201) vedhitachChidritau viddhe vinnavittau vichArite (3\.1\.202) niShprabhe vigatA.arokau vilIne vidrutadrutau (3\.1\.203) siddhe nirvR^ittaniShpannau dArite bhinnabheditau (3\.1\.204) UtaM syUtamutaM cheti tritayaM tantu santate (3\.1\.205) syAdarhite namasyitanamasitamapachAyitA.architA.apachitam (3\.1\.206) varivasite varivasyitamupAsitaM chopacharitaM cha (3\.1\.207) saMtApitasaMtaptau dhUpita dhUpAyitau cha dUnashcha (3\.1\.208) hR^iShTo mattastR^iptaH prahlannaH pramuditaH prItaH (3\.1\.209) ChinnaM ChAtaM lUnaM kR^ittaM dAtaM ditaM ChitaM vR^ikNam (3\.1\.210) srastaM dhvastaM bhraShTaM skannaM pannaM chyutaM galitam (3\.1\.211) labdhaM prAptaM vinnaM bhAvitamAsAditaM cha bhUtam cha (3\.1\.212) anveShitaM gaveShitamanviShTaM mArgitaM mR^igitam (3\.1\.213) ArdraM sArdraM klinnaM timitaM smititaM samunnamuttaM cha (3\.1\.214) trAtaM trANaM raxitamavitaM gopAyitaM cha guptaM cha (3\.1\.215) avagaNitamavamatA.avaj~nAte avamAnitaM cha paribhUte (3\.1\.216) tyaktaM hInaM vidhutaM samujjhitaM dhUtamutsR^iShTe (3\.1\.217) uktaM bhAShitamuditaM jalpitamAkhyAtamabhihitaM lapitam (3\.1\.218) buddhaM budhitaM manitaM viditaM pratipannamavasitA.avagate (3\.1\.219) urIkR^itamurarIkR^itama~NgIkR^itamAshrutaM pratij~nAtam (3\.1\.220) saMgIrNaviditasaMshrutasamAhitopashrutopagatam (3\.1\.221) IlitashastapaNAyitapanAyitapraNutapaNitapanitAni (3\.1\.222) api gIrNavarNitA.abhiShTuteDitAni stutA.arthAni (3\.1\.223) bhaxitacharvitaliptapratyavasitagilitakhAditapsAtam (3\.1\.224) abhyavahR^itA.annajagdhagrastaglastA.ashitaM bhukte (3\.1\.225) xepiShThaxodiShThapreShThavariShThasthaviShThabaMhiShThAH (3\.1\.226) xipraxudrA.abhIpsitapR^ithupIvarabahulaprakarShA.arthAH (3\.1\.227) sAdhiShThadrAghiShThaspheShThagariShThahrasiShThavR^indiShThAH (3\.1\.228) bADhavyAyatabahuguruvAmanavR^indArakA.atishaye % iti visheShyanighnavargaH 1 atra mU shlo 112 \centerline{saMkIrNavargaH |} (3\.2\.229) prakR^itipratyayA.arthA.a.adyaiH saMkIrNe li~Ngamunnayet | atha saMkIrNavargaH (3\.2\.230) karma kriyA tatsAtatye gamye syuraparasparAH (3\.2\.231) sAkalyA.a.asaMgavachane pArAyaNaparAyaNe (3\.2\.232) yadR^ichChA svairitA hetushUnyA tvAsthA vilaxaNam (3\.2\.233) shamathastu shamaH shAntirdAntistu damatho damaH (3\.2\.234) avadAnaM karma vR^ittaM kAmyadAnaM pravAraNam (3\.2\.235) vashakriyA saMvananaM mUlakarma tu kArmaNam (3\.2\.236) vidhUnanaM vidhuvanaM tarpaNaM prINanA.avanam (3\.2\.237) paryAptiH syAt paritrANaM hastadhAraNamityapi (3\.2\.238) sevanaM sIvanaM syUtirvidaraH sphuTanaM bhidA (3\.2\.239) AkroshanamabhISha~NgaH saMvedo vedanA na nA (3\.2\.240) saMmUrchChanamabhivyAptiryA~nchA bhixA.arthanA.ardanA (3\.2\.241) vardhanaM Chedane.atha dve AnandanasabhAjane (3\.2\.242) AprachChannamathA.a.amnAyaH sampradAyaH xaye xiyA (3\.2\.243) grahe grAho vashaH kAntau raxNastrANe raNaH kaNe (3\.2\.244) vyadho vedhe pachA pAke havo hUtau varo vR^ittau (3\.2\.245) oShaH ploShe nayo nAye jyAnirjIrNau bhramo bhramau (3\.2\.246) sphAtirvR^iddhau prathA khyAtau spR^iShTiH pR^iktau snavaH srave (3\.2\.247) edhA samR^iddhau sphuraNe sphuraNA pramitau pramA (3\.2\.248) prasUtiH prasave shchyote prAdhAraH klamathaH klame (3\.2\.249) utkarSho.atishaye saMdhiH shleShe viShaya Ashraye (3\.2\.250) xipAyAM xepaNaM gIrNirgirau guraNamudyame (3\.2\.251) unnAya unnaye shrAyaH shrayaNe jayane jayaH (3\.2\.252) nigAdo nigade mAdo mada udvega udbhrame (3\.2\.253) vimardanaM parimalo.abhyupapattiranugrahaH (3\.2\.254) nigrahastad.hviruddhaH syAdabhiyogastvabhigrahaH (3\.2\.255) muShTibandhastu saMgrAho Dimbe Damaraviplavau (3\.2\.256) bandhanaM prasitishchAraH sparshaH spraShTopataptari (3\.2\.257) nikAro viprakAraH syAdAkArastvi~Nga i~Ngitam (3\.2\.258) pariNAmo vikAre dve same vikR^itivikriye (3\.2\.259) apahArastvapachayaH samAhAraH samuchchayaH (3\.2\.260) pratyAhAra upAdAnaM vihArastu parikramaH (3\.2\.261) abhihAro.abhigrahaNaM nihAro.abhyavakarShaNam (3\.2\.262) anuhAro.anukAraH syAdarthasyA.apagame vyayaH (3\.2\.263) pravAhastu pravR^ittiH syAt pravaho gamanaM bahiH (3\.2\.264) viyAmo viyamo yAmo yamaH saMyAmasaMyamau (3\.2\.265) himsAkarmA.abhichAraH syAj jAgaryA jAMgarA dvayoH (3\.2\.266) vighno.antarAyaH pratyUhaH syAdupaghno.antikAshraye (3\.2\.267) nirvesha upabhogaH syAt parisarpaH parikriyA (3\.2\.268) vidhuraM tu pravishleShe.abhiprAyashChanda AshayaH (3\.2\.269) saMxepaNaM samasanaM paryavasthA virodhanam (3\.2\.270) parisaryA parIsAraH syAdAsyA tvAsanA sthitiH (3\.2\.271) vistAro vigraho vyAsaH sa cha shabdasya vistaraH (3\.2\.272) saMvAhanaM mardanaM syAd vinAshaH syAdadarshanam (3\.2\.273) saMstavaH syAt parichayaH prasarastu visarpaNam (3\.2\.274) nIvAkastu prayAmaH syAt saMnidhiH saMnikarShaNam (3\.2\.275) lavo.abhilASho lavane niShpAvaH pavane pavaH (3\.2\.276) prastAvaH syAdapasarastrasaraH sUtraveShTanam (3\.2\.277) prajanaH syAdupasaraH prashrayapraNayau samau (3\.2\.278) dhIshaktirniShkramo.astrI tu saMkramo durgasaMcharaH (3\.2\.279) pratyutkramaH prayogA.arthaH prakramaH syAdupakramaH (3\.2\.280) syAdabhyAdAnamuddhAta ArambhaH saMbhramastvarA (3\.2\.281) pratibandhaH praviShTambho.avanAyastu nipAtanam (3\.2\.282) upalambhastvanubhavaH samAlambho vilepanam (3\.2\.283) vipralambho viprayogo vilambhastvatisarjanam (3\.2\.284) vishrAvastu pratikhyAtiravexA pratijAgaraH (3\.2\.285) nipAThanipaThau pAThe temastemau samundane (3\.2\.286) AdInavA.a.asravau kleshe melake saMgasaMgamau (3\.2\.287) saMvIxanaM vichayanaM mArgaNaM mR^igaNA mR^igaH (3\.2\.288) parirambhaH pariShva~NgaH saMshleSha upagUhanam (3\.2\.289) nirvarNanaM tu nidhyAnaM darshanA.a.alokanexaNam (3\.2\.290) pratyAkhyAnaM nirasanaM pratyAdesho nirAkR^itiH (3\.2\.291) upashAyo vishAyashcha paryAyashayanA.arthakau (3\.2\.292) artanaM cha R^itIyA cha hR^iNIyA cha ghR^iNA.arthakAH (3\.2\.293) syAd vyatyAso viparyAso vyatyayashcha viparyaye (3\.2\.294) paryayo.atikramastasminnatipAta upAtyayaH (3\.2\.295) preShaNaM yat samAhUya tatra syAt pratishAsanam (3\.2\.296) sa saMstAvaH kratuShu yA stutibhUmirdvijanmanAm (3\.2\.297) nidhAya taxyate yatra kAShThe kAShThaM sa uddhanaH (3\.2\.298) stambaghnastu stambaghanaH stambo yena nihanyate (3\.2\.299) Avidho vidhyate yena tatra viShvaksame nighaH (3\.2\.300) utKArashcha nikArashcha dvau dhAnyotxepaNA.arthakau (3\.2\.301) nigArodgAravixAvodgrAhAstu garaNA.a.adiShu (3\.2\.302) Aratyavarativirataya uparAme.athA.astriyAM tu niShThevaH (3\.2\.303) niShThayUtirniShThevananiShThIvanamityabhinnAni (3\.2\.304) javane jUtiH sAtistvavasAne syAdatha jvare jUrtiH (3\.2\.305) udajastu pashu preraNamakaraNirityA.a.adayaH shApe (3\.2\.306) gotrA.antebhyastasya vR^indamityaupagavakA.a.adikam (3\.2\.307) ApUpikaM shAShkulikamevamAdyamachetasAm (3\.2\.308) mANavAnAM tu mANavyaM sahAyAnAM sahAyatA (3\.2\.309) halyA halAnAM brAhmaNyavADavye tu dvijanmanAm (3\.2\.310) dve parshukAnAM pR^iShThAnAM pArshvaM pR^iShThyamanukramAt (3\.2\.311) khalAnAM khalinI khalyA.apyatha mAnuShyakaM nR^iNAm (3\.2\.312) grAmatA janatA dhUmyA pAshyA galyA pR^ithak.hpR^ithak (3\.2\.313) api sAhasrakArIShavArmaNA.a.atharvaNA.a.adikam | iti saMkIrNavargaH 2 atra mUlashlokAH 42 \centerline{nAnArthavargaH} (3\.3\.314) nAnA.arthAH ke.api kAntA.a.adi vargeShvevA.atra kIrtitAH | atha nAnArthavargaH (3\.3\.315) bhUriprayogA ye yeShu paryAyeShvapi teShu te (3\.3\.316) AkAshe tridive nAko lokastu bhuvane jane (3\.3\.317) padye yashasi cha shlokaH share khaDge cha sAyakaH (3\.3\.318) jambukau kroShTuvaruNau pR^ithukau chipiTA.arbhakau (3\.3\.319) Alokau darshanadyotau bherIpaTakamAnakau (3\.3\.320) utsa~Ngachihnayora~NkaH kala~Nko.a~NkA.apavAdayoH (3\.3\.321) taxako nAgavarddhakyorarkaH sphaTikasUryayoH (3\.3\.322) marute vedhasi braghne puMsi kaH kaM shiro.ambunoH (3\.3\.323) syAt pulAkastuchChadhAnye saMxepe bhaktasikthake (3\.3\.324) ulUke kariNaH puchChamUlopAnte cha pechakaH (3\.3\.325) kamaNDalau cha karakaH sugate cha vinAyakaH (3\.3\.326) kiShkurhaste vitastau cha shUkakITe cha vR^ishchikaH (3\.3\.327) pratikUle pratIkastriShvekadeshe tu puMsyayam (3\.3\.328) syAd bhUtikaM tu bhUnimbe kattR^iNe bhUstR^iNe.api cha (3\.3\.329) jyotsnikAyAM cha ghoShe cha koshAtakyatha kaTphale (3\.3\.330) site cha khadire somavalkaH syAdatha sihvake (3\.3\.331) tilakalke cha piNyAko bAhlIkaM rAmaThe.api cha (3\.3\.332) mahendra guggulUlUkavyAlagrAhiShu kaushikaH (3\.3\.333) ruk.htApasha~NkAsvAta~NkaH svalpe.api xullakastriShu (3\.3\.334) jaivAtR^ikaH shashA~Nke.api khure.apyashvasya vartakaH (3\.3\.335) vyAghre.api puNDarIko nA yavAnyAmapi dIpakaH (3\.3\.336) shAlAvR^ikAH kapikroShTushvAnaH svarNe.api gairikam (3\.3\.337) pIDA.arthe.api vyalIkaM syAdalIkaM tvapriye.anR^ite (3\.3\.338) shIlA.anvayAvanUke dve shalke shakalavalkale (3\.3\.339) sA.aShTe shate suvarNAnAM hemnyurobhUShaNe pale (3\.3\.340) dInAre.api cha niShko.astrI kalko.astrI shamalainasoH (3\.3\.341) dambhe.apyatha pinAko.astrI shUlasha~NkaradhanvanoH (3\.3\.342) dhenukA tu kareNvAM cha meghajAle cha kAlikA (3\.3\.343) kArikA yAtanAvR^ittyoH karNikA karNabhUShaNe (3\.3\.344) karihaste.a~Ngulau padmabIjakoshyAM triShUttare (3\.3\.345) vR^indArakau rUpimukhyAveke mukhyA.anyakevalAH (3\.3\.346) syAd dAmbhikaH kaukkuTiko yashchA.adUreritexaNaH (3\.3\.347) lalATikaH prabhorbhAladarshI kAryA.axamash (3\.3\.348) cha yaH (3\.3\.349) bhUbhR^innitambavalayachakreShu kaTako.astriyAm (3\.3\.350) sUchyagre xudrashatrau cha romaharShe cha kaNTakaH (3\.3\.351) pAkau paktishishU madhyaratne netari nAyakaH (3\.3\.352) parya~NkaH syAt parikare syAd vyAgre.api cha lubdhakaH (3\.3\.353) peTakastriShu vR^inde.api gurau deshye cha deshikaH (3\.3\.354) kheTakau grAmaphalakau dhIvare.apicha jAlikaH (3\.3\.355) puShpareNau cha ki~njalkaH shulko.astrI strIdhane.api cha (3\.3\.356) syAt kallole.apyutkalikA vArdhakaM bhAvavR^indayoH (3\.3\.357) kariNyAM chApi gaNikA dArakau bAlabhedakau (3\.3\.358) andhe.apyaneDamUkaH syAt Ta~Nkau darpA.ashmadAraNau (3\.3\.359) mR^idbhANDe.apyuShTrikA manthe khajakaM rasadarvake (3\.3\.360) iti kAntAH (3\.3\.361) mayUkhastviT.hkarajvAlAsvalibANau shilImukhau (3\.3\.362) sha~Nkho nidhau lalaTA.asthnikambau na strIndriye.api kham (3\.3\.363) dhR^iNijvAle api shikhe shailavR^ixau nagAvagau (3\.3\.364) iti khAntAH (3\.3\.365) Ashugau vAyuvishikhau sharA.arkavihagAH khagAH (3\.3\.366) pata~Ngau paxisUryau cha pUgaH kramukavR^indayoH (3\.3\.367) pashavo.api mR^igA vegaH pravAhajavayorapi (3\.3\.368) parAgaH kausume reNau snAnIyAdau rajasyapi (3\.3\.369) gaje.api nAgamAta~NgAvapA~Ngastilake.api cha (3\.3\.370) sargaH svabhAvanirmoxanishchayA.adhyAyasR^iShTiShu (3\.3\.371) yogaH saMnahanopAyadhyAnasaMgatiyuktiShu (3\.3\.372) bhogaH sukhe stryAdibhR^itAvaheshcha phaNakAyayoH (3\.3\.373) chAtake hariNe puMsi sAra~NgaH shavale triShu (3\.3\.374) kapau cha plavagaH shApe tvabhiSha~NgaH parAbhave (3\.3\.375) yAnA.a.adya~Nge yugaH puMsi yugaM yugme kR^itA.a.adiShu (3\.3\.376) svargeShupashuvAg.hvajra di~N.hnetradhR^iNibhUjale (3\.3\.377) laxyadR^iShTyA striyAM puMsi gaurli~NgaM chihna shephasoH (3\.3\.378) shR^i~NgaM prAdhAnyasAnvoshcha varA~NgaM mUrdhaguhyayoH (3\.3\.379) bhagaM shrIkAmamAhAtmyavIryayatnA.arkakIrtiShu (3\.3\.380) iti gAntAH (3\.3\.381) parighaH parighAte.astre.apyogho vR^inde.ambhasAM raye (3\.3\.382) mUlye pUjAvidhAvargho.ahoduHkhavyasaneShvagham (3\.3\.383) triShviShTe.alpe laghuH kAchAH shikyamR^idbhedadR^igrujaH (3\.3\.384) iti ghAntAH (3\.3\.385) viparyAse vistare cha prapa~nchaH pAvake shuchiH (3\.3\.386) mAsyamAtye chApyupadhe puMsi medhye site triShu (3\.3\.387) abhiShva~Nge spR^ihAyAM cha gabhastau cha ruchiH striyAm (3\.3\.388) iti chAntAH (3\.3\.389) prasanne bhalluke.apyachCho guchChaH stabaka hArayoH (3\.3\.390) paridhAnA.a~nchale kachCho jalaprAnte tri li~NgakaH (3\.3\.391) iti xepakachChAntAH (3\.3\.392) keki tArxyAvahibhujau dantaviprA.aNDajA dvijAH (3\.3\.393) ajA viShNuharachChAgA goShThA.adhvanivahA vrajAH (3\.3\.394) dharmarAjau jinayamau ku~njo dante.api na striyAm (3\.3\.395) valaje xetrapUrdvAre valajA valgudarshanA (3\.3\.396) same xmA.aMshe raNe.apyAjiH prajA syAt saMtatau jane (3\.3\.397) abjau sha~NkhashashA~Nkau cha svake nitye nijaM triShu (3\.3\.398) iti jAntAH (3\.3\.399) puMsyAtmani pravINecha xetraj~no vAchyali~NgakaH (3\.3\.400) saMj~nA syAch chetanA nAma hastA.a.adyaishchArthasUchanA (3\.3\.401) doShaj~nau vaidyavidvAMsau j~no vidvAn somajo.api cha (3\.3\.402) iti ~nAntAH (3\.3\.403) kAkebhagaNDau karaTau gajagaNDakaTI kaTau (3\.3\.404) shipiviShTastu khalatau dushcharmaNi maheshvare (3\.3\.405) devashilpinyapi tvaShTA diShTaM daive.api na dvayoH (3\.3\.406) rase kaTuH kaTvakArye triShu matsaratIxNayoH (3\.3\.407) riShTaM xemA.ashubhA.abhAveShvariShTe tu shubhA.ashubhe (3\.3\.408) mAyAnishchalayantreShu kaitavA.anR^itarAshiShu (3\.3\.409) ayoghane shailashR^i~Nge sIrA~Nge kUTamastriyAm (3\.3\.410) sUxmailAyAM truTiH strI syAt kAle.alpe saMshaye.api sA (3\.3\.411) atyutkarShA.ashrayaH koTyo mUle lagnakache jaTA (3\.3\.412) vyuShTiH phale samR^iddhau cha dR^iShTirj~nAne.axNi darshane (3\.3\.413) iShTiryogechChayoH sR^iShTaM nishchite bahuni triShu ('bahUni'?) (3\.3\.414) kaShTe tu kR^ichChragahane daxA.amandA.agadeShu tu (3\.3\.415) paTurdvau vAchyali~Ngau cha nIlakaNThaH shive.api cha (3\.3\.416) poTA dAsI dviliMgA cha ghR^iShTI gharShaNasUkarau (3\.3\.417) ghaTA ghoShThyAM hastipa~Nktau kR^ipITamudare jale (3\.3\.418) iti TAntAH (3\.3\.419) puMsi koShTho.antarjaTharaM kusUlo.antargR^ihaM tathA (3\.3\.420) niShThA niShpattinAshA.antAH kAShThotkarShe sthitau dishi (3\.3\.421) triShu jyeShTho.atishaste.api kaniShTho.atiyuvA.alpayoH (3\.3\.422) iti ThAntAH (3\.3\.423) daNDo.astrI laguDe.api syAd guDo golexupAkayoH (3\.3\.424) sarpa mAMsAtpashU vyADau gobhUvAchastviDA ilAH (3\.3\.425) xveDavaMshashalAkA.api nADI kAle.api ShaT.hxaNe (3\.3\.426) kANDo.astrI daNDabANA.arvavargA.avasaravAriShu (3\.3\.427) syAd bhANDamashvA.a.abharaNe.amatre mUlavaNig.hdhane (3\.3\.428) iti DAntAH (3\.3\.429) bhR^ishapratij~nayorbADhaM pragADhaM bhR^ishakR^ichChrayoH (3\.3\.430) saMghAtagrAsayoH piNDI dvayoH puMsi kalevare (3\.3\.431) gaNDau kapolavisphoTau muNDakastriShu muNDite (3\.3\.432) ixubhede.api khaNDo.astrI shikhaNDo barhachUDayoH (3\.3\.433) shaktasthUlau triShu dR^iDhau vyUDhau vinyastasaMhatau (3\.3\.434) iti DhAntAH (3\.3\.435) bhrUNo.arbhake straiNagarbhe bANo balisute share (3\.3\.436) kaNo.atisUxme dhAnyA.aMshe saMghAte pramathe gaNaH (3\.3\.437) paNo dyUtA.a.adiShUtsR^iShTe bhR^itau mUlye dhane.api cha (3\.3\.438) maurvyAM dravyA.a.ashrite satvashauryasaMdhyA.a.adike guNaH (3\.3\.439) nirvyApArasthitau kAlavisheShotsavayoH xaNaH (3\.3\.440) varNo dvijA.a.adau shuklA.a.adau stutau varNaM tu vA.axare (3\.3\.441) aruNo bhAskare.api syAd varNabhede.api cha triShu (3\.3\.442) sthANuH sharvo.apyatha droNaH kAke.apyAjau rave raNaH (3\.3\.443) grAmaNIrnApite puMsi shreShThe grAmA.adhipe triShu (3\.3\.444) UrNA meShA.a.adilomni syAdAvarte chAntarA bhruvoH (3\.3\.445) hariNI syAn mR^igI hemapratimA haritA cha yA (3\.3\.446) triShu pANDau cha hariNaH sthUNA stambhe.api veshmanaH (3\.3\.447) triShNe spR^ihApipAse dve jugupsAkaruNe ghR^iNe (3\.3\.448) vaNik.hpathe cha vipaNiH surA pratyak cha vAruNI (3\.3\.449) kareNuribhyAM strI nebhe draviNaM tu balaM dhanam (3\.3\.450) sharaNaM gR^iharaxitroH shrIparNaM kamale.api cha (3\.3\.451) viShA.abhimaraloheShu tIxNaM klIbe khare triShu (3\.3\.452) pramANaM hetumaryAdAshAstreyattApramAtR^iShu (3\.3\.453) karaNaM sAdhakatamaM xetragAtrendriyeShvapi (3\.3\.454) prANyutpAde saMsaraNamasaMbAdhachamUgatau (3\.3\.455) ghaNTApathe.atha vAntA.anne samudgiraNamunnaye (3\.3\.456) atastriShu viShANaM syAt pashushR^i~NgebhadantayoH (3\.3\.457) pravaNe kramanimnorvyAM prahve nA tu chatuShpathe (3\.3\.458) saMkIrNau nichitA.ashuddhA viriNaM shUnyamUSharam (3\.3\.459) setau cha charaNo veNI nadIbhede kachochchaye (3\.3\.460) iti NAntAH (3\.3\.461) devasUryau vivasvantau sarasvantaunadA.arNavau (3\.3\.462) paxitArxyau garutmantau shakuntau bhAsapaxiNau (3\.3\.463) agnyutpAtau dhUmaketU jImUtau meghaparvatau (3\.3\.464) hastau tu pANinaxatre marutau pavanA.amarau (3\.3\.465) yantA hastipake sUte bhartA dhAtari poShTari (3\.3\.466) yAnapAtre shishau potaH pretaH prANyantare mR^ite (3\.3\.467) grahabhede dhvaje ketuH pArthive tanaye sutaH (3\.3\.468) sthapatiH kArubhede.api bhUbhR^id bhUmidhare nR^ipe (3\.3\.469) mUrdhAbhiShikto bhUpe.api R^ituH strI kusume.api cha (3\.3\.470) viShNAvapyajitA.avyaktau sUtastvaShTari sArathau (3\.3\.471) vyaktaH prAj~ne.api dR^iShTAntAvubhau shAstranidarshane (3\.3\.472) xattA syAt sArathau dvAHsthe xatriyAyAM cha shUdraje (3\.3\.473) vR^ittAntaH syAt prakaraNe prakAre kArtsnyavArtayoH (3\.3\.474) AnartaH samare nR^ityasthAna nIvR^idvisheShayoH (3\.3\.475) kR^itAnto yama siddhAnta daivA.akushalakarmasu (3\.3\.476) shleShmA.a.adi rasa raktA.a.adi mahA bhUtAni tad guNAH (3\.3\.477) indriyANyashma vikR^itiH shabdayonishcha dhAtavaH (3\.3\.478) kaxAntare.api shuddhAnto bhUpasyA.asarva gochare (3\.3\.479) kAsU sAmarthyayoH shaktirmUrtiH kAThinyakAyayoH || (3\.3\.480) vistAra vallayorvratatirvasatI rAtriveshmanoH (3\.3\.481) xayA.archayorapachitiH sAtirdAnA.avasAnayoH || (3\.3\.482) ArtiH pIDA dhanuShkoTyorjAtiH sAmAnyajanmanoH (3\.3\.483) prachAra syandayo rItirItirDimba pravAsayoH (3\.3\.484) udaye.adhigame prAptistretA tvagnitraye yuge (3\.3\.485) vINAbhede.api mahatI bhUtirbhasmani sampadi (3\.3\.486) nadI nagaryornAgAnAM bhogavatyatha sa.ngare (3\.3\.487) sa.nge sabhAyAM samitiH xayavAsAvapi xitI (3\.3\.488) raverarchishcha shastraM cha vahnijvAlA cha hetayaH (3\.3\.489) jagatI jagati ChandovisheSho.api xitAvapi (3\.3\.490) pa~NktishChando.api dashamaM syAt prabhAve.api chA.a.ayatiH (3\.3\.491) pattirgatau cha mUle tu paxatiH paxabhedayoH (3\.3\.492) prakR^itiryonili~Nge cha kaishikyA.a.adyAshcha vR^ittayaH (3\.3\.493) sikatAH syurvAlukA.api vede shravasi cha shrutiH (3\.3\.494) vanitA janitA.atyarthA.anurAgAyAM cha yoShiti (3\.3\.495) guptiH xitivyudAse.api dhR^itirdhAraNadhairyayoH (3\.3\.496) bR^ihatI xudra vArtAkI Chandobhede mahatyapi (3\.3\.497) vAsitA strI kariNyoshcha vArtA vR^ittau janashrutau (3\.3\.498) vArtaM phalgunyaroge cha triShvapsu cha ghR^itA.amR^ite (3\.3\.499) kaladhautaM rUpyahemnornimittam hetulaxmaNoH (3\.3\.500) shrutaM shAstrA.avadhR^itayoryugaparyAptayoH kR^itam (3\.3\.501) atyAhitaM mahAbhItiH karma jIvA.anapexi cha (3\.3\.502) yukte xmA.a.adAvR^ite bhUtaM prANyatIte same triShu (3\.3\.503) vR^ittaM padye charitre triShvatIte dR^iDhanistale (3\.3\.504) mahad rAjyaM chA.avagItaM janye syAd garhite triShu (3\.3\.505) shvetaM rUpye.api rajataM hemni rUpye site triShu (3\.3\.506) triShvito jagadi~Nge.api raktaM nIlyA.a.adi rAgi cha (3\.3\.507) avadAtaH site pIte shuddhe baddhA.arjunau sitau (3\.3\.508) yukte.ati sa.nskR^ite.amarShiNyabhinIto.atha sa.nskR^itam (3\.3\.509) kR^itrime laxaNopete.apyananto.anavadhAvapi (3\.3\.510) khyAte hR^iShTe pratIto.abhijAtastu kulaje budhe (3\.3\.511) viviktau pUtavijanau mUrChitau mUDhasochChrayau (3\.3\.512) dvau chAmla paruShau shuktau shitI dhavalamechakau (3\.3\.513) satye sAdhau vidyamAne prashaste.abhyarhite cha sat (3\.3\.514) puraskR^itaH pUjite.arAtyabhiyukte.agrataH kR^ite (3\.3\.515) nivAtAvAshrayA.avAtau shastrA.abhedyaM cha varma yat (3\.3\.516) jAtonnaddhapravR^iddhAH syuruchChritA utthitAstvamI (3\.3\.517) vR^iddhimat prodyatotpannA AdR^itau sAdarA.architau (3\.3\.518) samUhotpannayorjAtamahijich ChrIpatIndrayoH (3\.3\.519) sauptike.api prapAto.athAvapAtAvataTAvaTau (3\.3\.520) samit sa~Nge raNe.api strI vyavasthAyAmapi sthitiH (3\.3\.521) artho.abhidheya rai vastu prayojana nivR^ittiShu (3\.3\.522) nipAnA.a.agamayostIrthamR^iShi juShTe jale gurau (3\.3\.523) samarthastriShu shaktisthe saMbaddhA.arthe hite.api cha (3\.3\.524) dashamIsthau xINarAga vR^iddhau vIthI padavyapi (3\.3\.525) AsthAnI yatnayorAsthA prastho.astrI sAnu mAnayoH (3\.3\.526) shAstra draviNayorgranthaH saMsthA.a.adhAre sthitau mR^itau (3\.3\.527) iti thAntAH (3\.3\.528) abhiprAya vashau ChandAvabdau jImUta vatsarau (3\.3\.529) apavAdau tu nindA.a.aj~ne dAyAdau suta bAndhavau (3\.3\.530) pAdA rashmya~Nghri turyAMshAshchandrA.agnyarkAstamonudaH (3\.3\.531) nirvAdo janavAde.api shAdo jambAla shaShpayoH (3\.3\.532) ArAve rudite trAtaryAkrando dAruNe raNe (3\.3\.533) syAt prasAdo.anurage.api sUdaH syAd vya~njane.api cha (3\.3\.534) goShThA.adhyaxe.api govindo harShe.apyAmodavan madaH (3\.3\.535) prAdhAnye rAjali~Nge cha vR^iShA~Nge kakudo.astriyAm (3\.3\.536) strI saMvijj~nAna saMbhAShA kriyAkArA.a.aji nAmasu (3\.3\.537) dharme rahasyupaniShat syAdR^itau vatsare sharat (3\.3\.538) padaM vyavasiti trANa sthAna laxmA~Nghri vastuShu (3\.3\.539) goShpadaM sevite mAne pratiShThA kR^ityamAspadam (3\.3\.540) triShviShTa madhurau svAdU mR^idU chAtIxNa komalau (3\.3\.541) mUDhA.alpA.apaTu nirbhAgyA mandAH syurdvau tu shAradau (3\.3\.542) pratyagrA.apratibhau vidvat supragalbhau vishAradau (3\.3\.543) iti dAntAH (3\.3\.544) vyAmo vaTashcha nyagrodhAvutsedhaH kAya unnatiH (3\.3\.545) paryAhArashcha mArgash,h cha vivadhau vIvadhau cha tau (3\.3\.546) paridhiryaj~niya taroH shAkhAyAmupasUryake (3\.3\.547) bandhakaM vyasanaM chetaH pIDA.adhiShThAnamAdhayaH (3\.3\.548) syuH samarthana nIvAka niyamAshcha samAdhayaH (3\.3\.549) doShotpAde.anubandhaH syAt prakR^itasyA.adi vinashvare (3\.3\.550) mukhyA.anuyAyini shishau prakR^ityA.anuvartane (3\.3\.551) vidhurviShNau chandramasi parichChede bile.avadhiH (3\.3\.552) vidhirvidhAne daive.api praNidhiH prArthane chare (3\.3\.553) budha vR^iddhau paNDite.api skandhaH samudaye.api cha (3\.3\.554) deshe nada visheShe.abdhau sindhurnA sariti striyAm (3\.3\.555) vidhA vidhau prakAre cha sAdhU ramye.api cha triShu (3\.3\.556) vadhUrjAyA snuShA strI cha sudhA lepo.amR^itaM snuhI (3\.3\.557) saMdhA pratij~nA maryAdA shraddhA sampratyayaH spR^ihA (3\.3\.558) madhu madye puShparase xaudre.apyandhaM tamasyapi (3\.3\.559) atastriShu samunnaddhau paNDitaMmanya garvitau (3\.3\.560) brahmabandhuradhixepe nirdeshe.athA.avalambitaH (3\.3\.561) avidUro.apyavaShTabdhaH prasiddhau khyAta bhUShitau (3\.3\.562) leshe.api gandhaH saMbAdho guhyasaMkulayorapi (3\.3\.563) bAdhA niShedhe duHkhe cha j~nAtR^ichAndrisurA budhAH | iti dhAntAH (3\.3\.564) sUrya vahnI chitrabhAnU bhAnU rashmi divAkarau (3\.3\.565) bhUtAtmAnau dhAtR^i dehau mUrkha nIchau pR^ithag.hjanau (3\.3\.566) grAvANau shailapAShANau patriNau sharapaxiNau (3\.3\.567) tarushailau shikhariNau shikhinau vahni barhiNau (3\.3\.568) pratiyatnAvubhau lipsopagrahAvatha sAdinau (3\.3\.569) dvau sArathi hayArohau vAjino.ashveShu paxiNaH (3\.3\.570) kule.apyabhijano janma bhUmyAmapyatha hAyanAH (3\.3\.571) varShArchirvrIhibhedAshcha chandrAgnyarkA virochanAH (3\.3\.572) keshe.api vR^ijino vishvakarmA.arka surashilpinoH (3\.3\.573) AtmA yatno dhR^itirbuddhiH svabhAvo brahma varShma cha (3\.3\.574) shakro ghAtuka mattebho varShukA.abdo ghanAghanaH (3\.3\.575) abhimAno.arthA.a.adi darpe j~nAne praNaya hiMsayoH (3\.3\.576) ghano meghe mUrtiguNe triShu mUrte nirantare (3\.3\.577) inaH sUrye prabhau rAjA mR^igA~Nke xatriye nR^ipe (3\.3\.578) vANinyau nartakI dUtyau sravantyAmapi vAhinI (3\.3\.579) hlAdinyau vajrataDitau vandAyAmapi kAminI (3\.3\.580) tvag dehayorapi tanuH sUnA.adho jihvikA.api cha (3\.3\.581) kratu vistArayorastrI vitAnaM triShu tuchChake (3\.3\.582) mande.atha ketanaM kR^itye ketAvupanimantraNe (3\.3\.583) vedastattvaM tapo brahma brahmA vipraH prajApatiH (3\.3\.584) utsAhane cha hiMsAyAM sUchane chA.api gandhanam (3\.3\.585) Ata~nchanaM pratIvApa javanA.a.apyAyanA.arthakam (3\.3\.586) vya~njanaM lA~nChanaM shmashru niShThAnA.avayaveShvapi (3\.3\.587) syAt kaulInaM lokavAde yuddhe pashvahi paxiNAm (3\.3\.588) syAdudyAnaM niHsaraNe vanabhede prayojane (3\.3\.589) avakAshe sthitau sthAnaM krIDA.a.adAvapi devanam (3\.3\.590) vyutthAnaM pratirodhe cha virodhA.a.acharaNe.api cha (3\.3\.591) utthAnaM pauruShe tantre saMniviShTodgame.api cha (3\.3\.592) mAraNe mR^itasaMskAre gatau dravye.artha dApane (3\.3\.593) nirvartanopakaraNA.anuvrajyAsu cha sAdhanam (3\.3\.594) niryAtanaM vaira shuddhau dAne nyAsA.arpaNe.api cha (3\.3\.595) vyasanaM vipadi bhraMshe doShe kAmajakopaje (3\.3\.596) paxmA.axilomni ki~njalke tantvA.a.adyamshe.apyaNIyasi (3\.3\.597) tithibhede xaNe parva vartma netrachChade.adhvani (3\.3\.598) akAryaguhye kaupInaM maithunaM saMgatau rate (3\.3\.599) pradhAnaM paramA.a.atmA dhIH praj~nAnaM buddhichihnayoH (3\.3\.600) prasUnaM puShpaphalayornidhanaM kulanAshayoH (3\.3\.601) krandane rodanA.a.ahvAne varShma dehapramANayoH (3\.3\.602) gR^ihadehatviTprabhAvA dhAmAnyatha chatuShpathe (3\.3\.603) saMniveshe cha saMsthAnaM laxma chihnapradhAnayoH (3\.3\.604) AchChAdane saMvidhAnamapavAraNamityubhe (3\.3\.605) ArAdhanaM sAdhane syAdavAptau toShaNe.api cha (3\.3\.606) adhiShThAnaM chakrapuraprabhAvA.adhyAsaneShvapi (3\.3\.607) ratnaM svajAtishreShThe.api vane salilakAnane (3\.3\.608) talinaM virale stoke vAchyali~NgaM tathottare (3\.3\.609) samAnAH satsamaike syuH pishunau khalasUchakau (3\.3\.610) hInanyUnAvUnagarhyau vegishUrau tarasvinau (3\.3\.611) abhipanno.aparAddho.abhigrastavyApadgatAvapi | iti nAntAH (3\.3\.612) kalApo bhUShaNe barhe tUNIre saMhatAvapi (3\.3\.613) parichChade parIvApaH paryuptau salilasthitau (3\.3\.614) godhuggoShThapatI gopau haraviShNU vR^iShAkapI (3\.3\.615) bAShpamUShmAshru kashipu tvannamAchChAdanaM dvayam (3\.3\.616) talpaM shayyA.aTTadAreShu stambe.api viTapo.astriyAm (3\.3\.617) prAptarUpasvarUpA.abhirUpA budhamanoj~nayoH (3\.3\.618) bhedyali~NgA amI kUrmI vINAbhedashcha kachChapI (3\.3\.619) kutapo mR^igaromotthapaTe chAhno.ShTameM.ashake | iti pAntAH (3\.3\.620) shiphA shikhAyAM sariti mAMsikAyAM cha mAtari (3\.3\.621) shaphaM mUle tarUNAM syAdgavAdInAM khure.api cha (3\.3\.622) gulphaH syAdguMphane bAhoralaMkAre cha kIrtitaH (3\.3\.623) ravarNe puMsi rephaH syAtkutsite vAchyali~NgakaH | iti phAntAH (3\.3\.624) antarAbhavasatve.ashve gandharvo divyagAyane (3\.3\.625) kamburnA valaye sha~Nkhe dvijihvau sarpasUchakau (3\.3\.626) pUrvo.anyali~NgaH prAgAha pumUbahutve.api pUrvajAn (3\.3\.627) chitrapu~Nkhe.api kAdambo nitambo.adritaTe kaTau (3\.3\.628) darvI phaNA.api bimbo.astrI maNDale.api cha | iti bAntAH (3\.3\.629) kumbhau ghaTebhamUrdhAMshau Dimbhau tu shishubAlishau (3\.3\.630) stambhau sthUNAjaDIbhAvau shambhU brahmatrilochanau (3\.3\.631) kuxibhrUNA.arbhakA garbhA visrambhaH praNaye.api cha (3\.3\.632) syAdbheryAM dundubhiH puMsi syAdaxe dundubhiH striyAm (3\.3\.633) syAnmahArajate klIbaM kusumbhaM karake pumAn (3\.3\.634) xatriye.api cha nAbhirnA surabhirgavi cha striyAm (3\.3\.635) sabhA saMsadi sabhye cha triShvadhyaxe.api vallabhaH | iti bhAntAH (3\.3\.636) kiraNa pragrahau rashmI kapibhekau plava~Ngamau (3\.3\.637) ichChAmanobhavau kAmau shaktyudyogau parAkramau (3\.3\.638) dharmAH puNyayamanyAyasvabhAvA.a.achArasomapAH (3\.3\.639) upAyapUrva Arambha upadhA chApyupakramaH (3\.3\.640) vaNik.hpathaH puraM vedo nigamA nAgaro vaNik (3\.3\.641) naigamau dvau bale rAmo nIlachArusite triShu (3\.3\.642) shabdA.a.adipUrvo vR^inde.api grAmaH krAntau cha vikramaH (3\.3\.643) stomaH stotre.adhvare vR^inde jihvAstu kutile.alase (3\.3\.644) uShNe.api gharmashcheShTA.ala~NkAre bhrAntau cha vibhramaH (3\.3\.645) gulmA rukstambasenAshcha jAmiH svasR^ikulastriyoH (3\.3\.646) xitixAntyoH xamA yukte xamaM shakte hite triShu (3\.3\.647) triShu shyAmau haritkR^iShNau shyAmA syAchChArivA nishA (3\.3\.648) lalAmaM puchChapuNDrA.ashvabhUShAprAdhAnyaketuShu (3\.3\.649) sUxmamadhyAtmamapyAdye pradhAne prathamastriShu (3\.3\.650) vAmau valgupratIpau dvAvadhamau nyUnakutsitau (3\.3\.651) jIrNaM cha paribhuktaM cha yAtayAmamidaM dvayam | iti gAntAH (3\.3\.652) tura~NgagaruDau tArxyau nilayA.apachayau xayau (3\.3\.653) shvashuryau devarashyAlau bhrAtR^ivyau bhrAtR^ijadviShau (3\.3\.654) parjanyau rasadabdendrau syAdaryaH svAmivaishyayoH (3\.3\.655) tiShyaH puShye kaliyuge paryAyo.avasare krame (3\.3\.656) pratyayo.adhIna shapathaj~nAnavishvAsahetuShu (3\.3\.657) randhre shabde.athAnushayo dIrghadveShA.anutApayoH (3\.3\.658) sthUlochchayastvasAkalye nAgAnAM madhyame gate (3\.3\.659) samayAH shapathA.a.achArakAlasiddhAntasaMvidaH (3\.3\.660) vyasanAnyashubhaM daivaM vipadityanayAstrayaH (3\.3\.661) atyayo.atikrame kR^ichChre doShe daNDe.apyathA.a.apadi (3\.3\.662) yuddhAyatyoH samparAyaH pUjyastu shvashure.api cha (3\.3\.663) paschAdavasthAyi balaM samavAyashcha sannayau (3\.3\.664) saMghAte saMniveshe cha saMstyAyaH praNayAstvamI (3\.3\.665) visrambhayA~nchApremANo virodhe.api samuchChrayaH (3\.3\.666) viShayo yasya yo j~nAtastatra shabdA.a.adikeShvapi (3\.3\.667) niryAse.api kaShAyo strI sabhAyAM cha pratishrayaH (3\.3\.668) prAyo bhUmnyantagamane manyurdainye kratau krudhi (3\.3\.669) rahasyopasthayorguhyaM satyaM shapathatathyayoH (3\.3\.670) vIryaM bale prabhAve cha dravyaM bhavye guNA.a.ashraye (3\.3\.671) dhiShNyaM sthAne gR^ihe bhe.agnau bhAgyaM karma shubhA.ashubham (3\.3\.672) kasheru hemnorgA~NgeyaM vishalyA dantikA.api cha (3\.3\.673) vR^iShAkapAyI shrIgauryorabhij~nA nAmashobhayoH (3\.3\.674) Arambho niShkR^itiH shixA pUjanaM sampradhAraNam (3\.3\.675) upAyaH karma cheShTA cha chikitsA cha nava kriyAH (3\.3\.676) ChAyA sUryapriyA kAntiH pratibimbamanAtapaH (3\.3\.677) kaxyA prakoShThe harmyA.a.adeH kA~nchyAM madhyebhabandhane (3\.3\.678) kR^ityA kriyAdevatayostriShu bhedye dhanA.a.adibhiH (3\.3\.679) janyaH syAjjanavAde.api jaghanyo.antye.adhame.api cha (3\.3\.680) garhyA.adhInau cha vaktavyau kalyau sajjanirAmayau (3\.3\.681) AtmavAnanapeto.arthAdarthyau puNyaM tu chArvapi (3\.3\.682) rUpyaM prashastarUpe.api vadAnyo valguvAgapi (3\.3\.683) nyAyye.api madhyaM saumyaM tu sundare somadaivate | iti yAntAH (3\.3\.684) nivahA.avasarau vArau saMstarau prastarA.adhvarau (3\.3\.685) gurU goShpatipitrAdyau dvAparau yugasaMshayau (3\.3\.686) prakArau bhedasAdR^ishye AkArAvi~NgitA.a.akR^itI (3\.3\.687) kiMshArU dhAnyashUkeShu marU dhanvadharAdharau (3\.3\.688) adrayo drumashailA.arkAH strIstanA.abdau payodharau (3\.3\.689) dhvAntA.aridAnavA vR^itrA balihastA.aMshavaH karAH (3\.3\.690) pradarA bha~NganArIrukbANA asrAH kachA api (3\.3\.691) ajAtashR^i~Ngo gauH kAle.apyashmashrurnA cha tUbarau (3\.3\.692) svarNe.api rAH parikaraH parya~NkaparivArayoH (3\.3\.693) muktAshuddhau cha tAraH syAchChAro vAyau sa tu triShu (3\.3\.694) karbure.atha pratij~nA.a.ajisaMvidApatsu saMgaraH (3\.3\.695) vedabhede guptavAde mantro mitro ravAvapi (3\.3\.696) makheShu yUpakhaNDe.api svarurguhye.apyavaskaraH (3\.3\.697) ADambarastUryarave gajendrANAM cha garjite (3\.3\.698) abhihAro.abhiyoge cha chaurye saMnahane.api cha (3\.3\.699) syAjja~Ngame parIvAraH khaDgakoshe parichChade (3\.3\.700) viShTaro viTapI darbhamuShTiH pIThA.a.adyamAsanam (3\.3\.701) dvAri dvAH sthe pratIhAraH pratIhAryapyanantare (3\.3\.702) vipule nakule viShNau babhrurnA pi~Ngale triShu (3\.3\.703) sAro bale sthirA.aMshe cha nyAyye klIbaM vare triShu (3\.3\.704) durodaro dyUtakAre paNe dyUte durodaram (3\.3\.705) mahA.araNye durgapathe kAntAraM punnapuMsakam (3\.3\.706) matsaro.anyashubhadveShe tadvatkR^ipaNayostriShu (3\.3\.707) devAdvR^ite varaH shreShThe triShu klIbaM manAkpriye (3\.3\.708) vaMshA~Nkure karIro.astrI tarubhede ghaTe cha nA (3\.3\.709) nA chamUjaghane hastasUtre pratisaro.astriyAm (3\.3\.710) yamA.anilendrachandrArkaviShNusiMhA.aMshuvAjiShu (3\.3\.711) shukA.ahikapibhekeShu harirnA kapile triShu (3\.3\.712) sharkarA karparA.aMshe.api yAtrA syAdyApane gatau (3\.3\.713) irA bhUvAksurA.apsusyAt tandrI nidrApramIlayoH (3\.3\.714) dhAtrI syAdupamAtA.api xitirapyAmalakyapi (3\.3\.715) xudrA vya~NgA naTI veshyA saraghA kaNTakArikA (3\.3\.716) triShu krUre.adhame.alpe.api xudraM mAtrA parichChade (3\.3\.717) alpe cha parimANe sA mAtraM kArtsnye.avadhAraNe (3\.3\.718) AlekhyA.a.ashcharyayoshchitraM kalatraM shroNibhAryayoH (3\.3\.719) yogyabhAjanayoH pAtraM patraM vAhanapaxayoH (3\.3\.720) nideshagranthayoH shAstraM shastramAyudhalohayoH (3\.3\.721) syAjjaTA.aMshukayornetraM xetraM patnIsharIrayoH (3\.3\.722) mukhAgre kroDahalayoH potraM gotraM tu nAmni cha (3\.3\.723) satramAchChAdane yaj~ne sadAdAne vane.api cha (3\.3\.724) ajiraM viShaye kAye.apyaMbaraM vyomni vAsasi (3\.3\.725) chakraM rAShTre.apyaxaraM tu moxe.api xIramapsu cha (3\.3\.726) svarNe.api bhUrichandrau dvau dvAramAtre.api gopuram (3\.3\.727) guhAdambhau gahvare dve raho.antikamupahvare (3\.3\.728) puro.adhikamuparyagrANyagAre nagare puram (3\.3\.729) mandiraM chAtha rAShTro.astrI viShaye syAdupadrave (3\.3\.730) daro.astriyAM bhaye shvabhre vajro.astrI hIrake pavau (3\.3\.731) tantraM pradhAne siddhAnte sUtravAye parichChade (3\.3\.732) aushIrashchAmare daNDe.apyaushIraM shayanA.a.asane (3\.3\.733) puShkaraM karihastA.agre vAdyabhANDamukhe jale (3\.3\.734) vyomni khaDgaphale padme tIrthauShadhivisheShayoH (3\.3\.735) antaramavakAshA.avadhiparidhAnAntardhibhedatAdarthye (3\.3\.736) ChidrA.a.atmIyavinAbahiravasaramadhye.antarAtmani cha (3\.3\.737) muste.api piTharaM rAjakasheruNyapi nAgaram (3\.3\.738) shArvaraM tvandhatamase ghAtuke bhedyali~Ngakam (3\.3\.739) gauro.aruNe site pIte vraNakAryapyaruShkaraH (3\.3\.740) jaTharaH kaThine.api syAdadhastAdapi chA.adharaH (3\.3\.741) anAkule.api chaikAgro vyagro vyAsakta Akule (3\.3\.742) uparudIchyashreShTheShvapyuttaraH syAdanuttaraH (3\.3\.743) eShAM viparyaye shreShThe dUrA.anAtmottamAH parAH (3\.3\.744) svAdupriyau cha madhurau krUrau kaThinanirdayau (3\.3\.745) udArau dAtR^imahatoritarastvanyanIchayoH (3\.3\.746) mandasvachChandayoH svairaH shubhramuddIptashuklayoH (3\.3\.747) AsAro vegavadvarShe sainyaprasaraNaM tathA (3\.3\.748) dhArAmbupAte chotkarShe.astrau kaTAhe tu karparaH (3\.3\.749) bandhuraM sundare namre girirgendukashailayoH (3\.3\.750) charuH sthAlyAM haviH paktA.avadhIraH kAtare chale | iti rAntAH (3\.3\.751) chUDA kirITam keshAshcha saMyatA maulayastrayaH (3\.3\.752) drumaprabhedamAta~NgakANDapuShpANi pIlavaH (3\.3\.753) kR^itAntA.anehasoH kAlashchaturthe.api yuge kaliH (3\.3\.754) syAtkura~Nge.api kamalaH prAvAre.api cha kambalaH (3\.3\.755) karopahArayoH puMsi baliH prANya~Ngaje striyAm (3\.3\.756) sthaulyasAmarthyasainyeShu balaM nA kAkasIriNoH (3\.3\.757) vAtUlaH puMsi vAtyAyAmapi vAtA.asahe triShu (3\.3\.758) bhedyali~NgaH shaThe vyAlaH puMsi shvApadasarpayoH (3\.3\.759) malo.astrI pApaviTkiTTAnyastrI shUlaM rugAyudham (3\.3\.760) sha~NkAvapi dvayoH kIlaH pAliH stryashrya~Nkapa~NktiShu (3\.3\.761) kalA shilpe kAlabhede chA.a.alI sakhyAvalI api (3\.3\.762) abdhyambuvikR^itau velA kAlamaryAdayorapi (3\.3\.763) bahulAH kR^ittikA gAvo bahulo.agnau shitau triShu (3\.3\.764) lIlA vilAsakriyayorupalA sharkarA.api cha (3\.3\.765) shoNite.ambhasi kIlAlaM mUlamAdye shiphAbhayoH (3\.3\.766) jAlaM samUha AnAyagavAxaxArakeShvapi (3\.3\.767) shIlaM svabhAve sadvR^itte sasye hetukR^ite phalam (3\.3\.768) ChadirnetrarujoH klIbaM samUhe paTalaM na nA (3\.3\.769) adhassvarUpayorastrI talaM syAchchAmiShe palam (3\.3\.770) aurvA.anale.api pAtAlaM chailaM vastre.adhame triShu (3\.3\.771) kukUlaM sha~NkubhiH kIrNe shvabhre nA tu tuShA.anale (3\.3\.772) nirNIte kevalamiti trili~NgaM tvekakR^itsnayoH (3\.3\.773) paryAptixemapuNyeShu kushalaM shixite triShu (3\.3\.774) pravAlama~Nkure.apyastrI triShu sthUlaM jaDe.api cha (3\.3\.775) karAlo danture tu~Nge chArau daxe cha peshalaH (3\.3\.776) mUrkhe.arbhake.api bAlaH syAllolashchalasatR^iShNayoH (3\.3\.777) kulaM gR^ihe.api tAlA~Nke kubere chaikakuNDalaH (3\.3\.778) strIbhAvAvaj~nayorhelA heliH sUrye raNe hiliH (3\.3\.779) hAlaH syAnnR^ipatau madye shakalachChadayordalam (3\.3\.780) tUlishchitropakaraNashalAkAtUlashayyayoH (3\.3\.781) tumulaM vyAkule shabde shaShkulI karNapAlyapi | iti lAntAH (3\.3\.782) davadAvau vanA.araNyavahnI janmaharau bhavau (3\.3\.783) mantrI sahAyaH sachivau patishAkhinarA dhavAH (3\.3\.784) avayaH shailameShA.arkA Aj~nA.a.ahvAnAdhvarA havAH (3\.3\.785) bhAvaH sattAsvabhAvA.abhiprAyacheShTA.a.atmajanmasu (3\.3\.786) syAdutpAde phale puShpe prasavo garbhamochane (3\.3\.787) avishvAse.apahnave.api nikR^itAvapi nihnavaH (3\.3\.788) utsekA.amarShayorichChAprasare maha utsavaH (3\.3\.789) anubhAvaH prabhAve cha satAM cha matinishchaye (3\.3\.790) syAjjanmahetuH prabhavaH sthAnaM chA.a.adyopalabdhaye (3\.3\.791) shUdrAyAM vipratanaye shastre pArashavo mataH (3\.3\.792) dhruvo bhabhede klIbe tu nishchite shAshvate triShu (3\.3\.793) svo j~nAtAvAtmani svaM triShvAtmIye svo.astriyAM dhane (3\.3\.794) strIkaTIvastrabandhe.api nIvI paripaNe.api cha (3\.3\.795) shivA gaurIpheravayordvandvaM kalahayugmayoH (3\.3\.796) dravyA.asu vyavasAye.api sattvamastrI tu jantuShu (3\.3\.797) klIbaM napu.nsakaM ShaNDe vAchyali~Ngamavikrame | iti vAntAH (3\.3\.798) dvau vishau vaishyamanujau dvau chArAbhimarau spashau (3\.3\.799) dvau rAshI pu~njameShA.a.adyau dvau va.nshau kulamaskarau (3\.3\.800) rahaH prakAshau vIkAshau nirvesho bhR^itibhogayoH (3\.3\.801) kR^itAnte puMsi kInAshaH xudrakarShakayostriShu (3\.3\.802) pade laxye nimitte.apadeshaH syAtkushamapsu cha (3\.3\.803) dashA.avasthA.anekavidhA.apyAshA tR^iShNA.api chA.ayatA (3\.3\.804) vashA strI kariNI cha syAt dR^igj~nAne j~nAtari triShu (3\.3\.805) syAtkarkashaH sAhasikaH kaThorA.amasR^iNAvapi (3\.3\.806) prakAsho.atiprasiddhe.api shishAvaj~ne cha bAlishaH (3\.3\.807) nAshaH xaye tirodhAne jIviteshaH priye yame (3\.3\.808) nR^ishaMsakhaDgau nistriMshAvaMshuH sUrye.aMshavaH karAH (3\.3\.809) AshvAkhyA shAlishIghrArthe pAsho bandhanashastrayoH | iti shAntAH (3\.3\.810) suramatsyAvanimiShau puruShAvAtmamAnavau (3\.3\.811) kAkamatsyAtkhagau dhvA~Nxau kaxau cha tR^iNavIrudhau (3\.3\.812) abhIpuH pragrahe rashmau praiShaH preShaNamardane (3\.3\.813) paxaH sahAye.apyuShNIShaH shiroveShTakirITayoH (3\.3\.814) shukrale mUShike shreShThe sukR^ite vR^iShabhe vR^iShaH (3\.3\.815) koSho.astrI kuDmale khaDgapidhAne.arthaughadivyayoH (3\.3\.816) dyUte.axe shAriphalake.apyAkarSho.athA.axamindriye (3\.3\.817) nA dyUtA~Nge karShachakre vyavahAre kalidrume (3\.3\.818) karShUrvArttA karIShA.agniH karShaH kulyA.abhidhAyinI (3\.3\.819) pumbhAve tatkriyAyAM cha pauruShaM viShamapsu cha (3\.3\.820) upAdAne.apyAmiShaM syAdaparAdhe.api kilbiSham (3\.3\.821) syAdvR^iShTau lokadhAtvaMshe vatsare varShamastriyAm (3\.3\.822) prexA nR^ittexaNaM praj~nA bhixA sevA.arthanA bhR^itiH (3\.3\.823) tviT shobhA.api triShu pare nyaxaM kArtsnyanikR^iShTayoH (3\.3\.824) pratyaxe.adhikR^ite.adhyaxo rUxastvapremNyachikkaNe (3\.3\.825) vyAjasaMkhyAsharavyeShu laxaM ghoShau ravavrajau (3\.3\.826) kapishIrShaM bhittishR^i~Nge.anutarShashchaShakaH surA (3\.3\.827) doSho vAtAdike doShA rAtrau daxo.api kukkuTe (3\.3\.828) shuNDAgrabhAge gaNDUSho dvayoshcha mukhapUraNe | iti ShAntAH (3\.3\.829) ravishvetachChadau haMsau sUryavahnI vibhAvasU (3\.3\.830) vatsau tarNakavarShau dvau sAra~NgAshcha divaukasaH (3\.3\.831) shR^i~NgArA.a.adau viShe vIrye guNe rAge drave rasaH (3\.3\.832) puMsyuttaMsAvataMsau dvau karNapUre.api shekhare (3\.3\.833) devabhede.anale rashmau vasU ratne dhane vasu (3\.3\.834) viShNau cha vedhAH strI tvAshIrhitA.a.ashaMsA.ahidaMShTrayoH (3\.3\.835) lAlase prArthanautsukye hiMsA chauryA.a.adikarma cha (3\.3\.836) prasUrashvA.api bhUdyAvau rodasyau rodasI cha te (3\.3\.837) jvAlAbhAsau na puMsyarchirjyotirbhadyotadR^iShTiShu (3\.3\.838) pApA.aparAdhayorAgaH khagabAlyA.a.adinorvayaH (3\.3\.839) tejaH purIShayorvarcho mahashchotsavatejasoH (3\.3\.840) rajo guNe cha strIpuShpe rAhau dhvAnte guNe tamaH (3\.3\.841) ChandaH padye.abhilAShe cha tapaH kR^ichChrA.a.adikarma cha (3\.3\.842) saho balaM sahA mArgo nabhaH khaM shrAvaNo nabhAH (3\.3\.843) okaH sadmA.a.ashrayashchaukAH paya: xIraM payo.aMbu cha (3\.3\.844) ojo dIptau bale srota indriye nimnagAraye (3\.3\.845) tejaH prabhAve dIptau cha bale shukre.apyatastriShu (3\.3\.846) vidvAn vidaMshcha bIbhatso hiMsro.apyatishayetvamI (3\.3\.847) vR^iddhaprashaMsayorjyAyAn kanIyAMstu yuvA.alpayoH (3\.3\.848) varIyAMstUruvarayoH sAdhIyAn sAdhubADhayoH | iti sAntAH (3\.3\.849) dale.api barhaM nirbandhoparAgA.arkA.a.adayo grahAH (3\.3\.850) dvAryApIDe kvAtharase niryUho nAgadantake (3\.3\.851) tulAsUtre.ashvA.a.adirashmau pragrAhaH pragraho.api cha (3\.3\.852) patnIparijanA.a.adAnamUlashApAH parigrahAH (3\.3\.853) dAreShu cha gR^ihAH shroNyAmapyAroho varastriyAH (3\.3\.854) vyUho vR^inde.apyahirvR^itre.apyagnIndvarkAstamopahAH (3\.3\.855) parichChade nR^ipArhe.arthe paribarho.avyayAH pare | iti hAntAH (3\.3\.856) A~NIShadarthe.abhivyAptau sImArthe dhAtuyogaje (3\.3\.857) ApragR^ihyassmR^itau vAkye.apyAstu syAtkopapIDayoH (3\.3\.858) pApakutseShadarthe ku dhi~N nirbhartsananindayoH (3\.3\.859) chA.anvAchayasamAhAretaretarasamuchchaye (3\.3\.860) svastyAshIH xemapuNyA.a.adau prakarShe la~Nghane.apyati (3\.3\.861) svitprashne cha vitarke cha tu syAdbhede.avadhAraNe (3\.3\.862) sakR^it sahaikavAre chApyArAddUrasamIpayoH (3\.3\.863) pratIchyAM charame pashchAdutA.apyarthavikalpayoH (3\.3\.864) punassahA.arthayoH shashvat sAxAtpratyaxatulyayoH (3\.3\.865) khedA.anukampAsaMtoShavismayA.a.amantraNe bata (3\.3\.866) hanta harShe.a.anukampAyAM vAkyA.a.arambhaviShAdayoH (3\.3\.867) prati pratinidhau vIpsAlaxaNA.a.adau prayogataH (3\.3\.868) iti hetuprakaraNaprakarShA.a.adisamAptiShu (3\.3\.869) prAchyAM purastAtprathame purA.arthe.agrata ityapi (3\.3\.870) yAvattAvachcha sAkalye.avadhau mAne.avadhAraNe (3\.3\.871) ma~NgalA.anantarArambhaprashnakArtsnyeShvatho atha (3\.3\.872) vR^ithA nirarthakA.avidhyornAnA.anekobhayA.arthayoH (3\.3\.873) nu pR^ichChAyAM vikalpe cha pashchAtsAdR^ishyayoranu (3\.3\.874) prashnA.avadhAraNA.anuj~nA.anunayA.a.amantraNe nanu (3\.3\.875) garhAsamuchchayaprashnasha~NkAsaMbhAvanAsvapi (3\.3\.876) upamAyAM vikalpe vA sAmi tvardhe jugupsite (3\.3\.877) amA saha samIpe cha kaM vAriNi cha mUrdhani (3\.3\.878) ivetthamarthayorevaM nUnaM tarke.arthanishchaye (3\.3\.879) tUShNImarthe sukhe joShaM kiM pR^ichChAyAM jugupsane (3\.3\.880) nAma prAkAshyasaMbhAvyakrodhopagamakutsane (3\.3\.881) alaM bhUShaNaparyAptishaktivAraNavAchakam (3\.3\.882) huM vitarke pariprashne samayA.antikamadhyayoH (3\.3\.883) punaraprathame bhede nirnishchayaniShedhayoH (3\.3\.884) syAtprabandhe chirA.atIte nikaTA.a.agAmike purA (3\.3\.885) UraryUrI chorarI cha vistAre.a~NgIkR^itau trayam (3\.3\.886) svarge pare cha loke svarvArtAsaMbhAvyayoH kila (3\.3\.887) niShedhavAkyA.ala~NkArajij~nAsA.anunaye khalu (3\.3\.888) samIpobhayatashshIghrasAkalyA.abhimukhe.abhitaH (3\.3\.889) nAmaprAkAshyayoH pradurmitho.anyonyaM rahasyapi (3\.3\.890) tiro.antardhau tiryagarthe hA viShAdashugartiShu (3\.3\.891) ahahetyadbhute khede hi hetAvavadhAraNe | iti nAnA.arthavargaH 3, atra mUlashlokAH 256|| xe.shlo. 24 || \centerline{avyayavargaH|} (3\.4\.892) chirAya chirarAtrAya chirasyA.a.adyAshchirA.arthakAH (3\.4\.893) muhuH punaH punaH shashvadabhIxNamasakR^it samAH (3\.4\.894) srAg jhaTitya~njasA.ahnAya drA~N ma~Nxu sapadi drute (3\.4\.895) balavatsuShThu kimuta svatyatIva cha nirbhare (3\.4\.896) pR^ithag vinA.antareNarte hiru~N nAnA cha varjane (3\.4\.897) yat tad yatastato hetAvasAkalye tu chich chana (3\.4\.898) kadAchijjAtu sArdhaM tu sAkaM satrA samaM saha (3\.4\.899) AnukUlyA.arthakaM prAdhvaM vyarthake tu vR^ithA mudhA (3\.4\.900) Aho utAho kimuta vikalpe kiM kimUta cha (3\.4\.901) tu hi cha sma ha vai pAdapUraNe pUjane svati (3\.4\.902) divA.ahnItyatha doShA cha naktaM cha rajanAviti (3\.4\.903) tiryagarthe sAchi tiro.apyatha saMbodhanA.arthakAH (3\.4\.904) syuH pyAT pADa~Nga he hai bhoH samayA nikaShA hiruk (3\.4\.905) atarkite tu sahasA syAt puraH purato.agrataH (3\.4\.906) svAhA devahavirdAne shrauShaT vauShaT vaShaT svadhA (3\.4\.907) ki~nchidIShan manAgalpe pretyA.amutra bhavA.antare (3\.4\.908) va vA yathA tathevaivaM sAmye.aho hIti vismaye (3\.4\.909) maune tu tUShNIM tUShNIkAM sadyaH sapadi tatxaNe (3\.4\.910) diShTyA samupajoShaM chetyAnande.athA.antare.antarA (3\.4\.911) antareNa cha madhye syuH prasahya tu haThArthakam (3\.4\.912) yukte dve sAMprataM sthAne.abhIxNaM shashvadanArate (3\.4\.913) abhAve nahya no nA.api mA sma mA.alaM cha vAraNe (3\.4\.914) paxA.antare chedyadi cha tattve tvaddhA.a~njasA dvayam (3\.4\.915) prAkAshye prAdurAviH syAdomevaM paramaM mate (3\.4\.916) samantatastu paritaH sarvato viShvagityapi (3\.4\.917) akAmA.anumatau kAmamasUyopagamestu cha (3\.4\.918) nanu cha syAdvirodhoktau kashchit kAmapravedane (3\.4\.919) niShShamaM duShShamaM garhye yathAsvaM tu yathAyatham (3\.4\.920) mR^iShA mithyA cha vitathe yathArthaM tu yathAtatham (3\.4\.921) syurevaM tu punarvai vetyavadhAraNavAchakAH (3\.4\.922) prAgatItA.arthakaM nUnamavashyaM nishchaye dvayam (3\.4\.923) saMvad varShe.avare tvarvAgAmevaM svayamAtmanA (3\.4\.924) alpe nIchairmahatyuchchaiH prAyo bhUmnyadrute shanaiH (3\.4\.925) sanA nitye bahirbAhye smA.atIte.astamadarshane (3\.4\.926) asti satve ruShoktAvu UM prashne.anunaye tvayi (3\.4\.927) huM tarke syAduShA rAtreravasAnenamo natau (3\.4\.928) punararthe.a~Nga nindAyAM duShThu suShThu prashaMsane (3\.4\.929) sAyaM sAye prage prAtaH prabhAte nikaShA.antike (3\.4\.930) amA.anuguNye smaraNe huM phaD vighnanirAkR^itau (3\.4\.931) a~NgIkR^itau syAdarthe hUM hInasaMbodhate tvare (3\.4\.932) parut parArthaiShamo.abde pUrve pUrvatare yati (3\.4\.933) adya.atrA.ahnyatha pUrve.ahnItyAdau pUrvottarA.aparAt (3\.4\.934) tathA.adharA.anyA.anyataretarAtpUrvedyurA.a.adayaH (3\.4\.935) ubhayadyushchobhayedyuH paretvahni paredyavi (3\.4\.936) hyo gate.anAgate.ahni shvaH parashvastu pare.ahani (3\.4\.937) tadA tadAnIM yugapadekadA sarvadA sadA (3\.4\.938) etarhi sampratI.adAnImadhunA sAmprataM tathA (3\.4\.939) digdeshakAle pUrvA.a.adau prAgudakpratyagA.a.adayaH % ityavyayavargaH 4, atra mUlashlokAH 23 \centerline{li~NgA.a.adisaMgrahavargaH|} | atha li~NgA.a.adisaMgrahavargaH 5 (3\.5\.940) sali~NgashAstraiH sannA.a.adi kR^it taddhita samAsajaiH (3\.5\.941) anuktaiH saMgrahe li~NgaM saMkIrNavadihonnayet (3\.5\.942) li~NgasheShavidhirvyApI visheShairyadyabAdhitaH (3\.5\.943) striyAmIdUdvirAmaikA.ach sayoniprANinAma cha (3\.5\.944) nAma vidyunnishAvallIvINAdigbhUnadIhriyAm (3\.5\.945) adantairdvigurekA.artho na sa pAtrayugA.a.adibhiH (3\.5\.946) talvR^inde yenikaTyatrA vairamaithunikA.a.adivun (3\.5\.947) strIbhAvA.a.adAvani ktiN Nvul Nach Nvuch kyab yuji~n~N ni shAH (3\.5\.948) uNA.a.adiShu nirUrIshcha ~NyAShUDantaM chalaM sthiram (3\.5\.949) tatkrIDAyAM praharaNaM chen mauShTA pAllavA Na dik (3\.5\.950) gha~no ~naH sA kriyA.asyAM ched dANDapAtA hi phAlgunI (3\.5\.951) shyainampAtA cha mR^igayA tailampAtA svadheti dik (3\.5\.952) strI syAtkAchin mR^iNAlyA.a.adirvivaxA.apachaye yadi (3\.5\.953) la~NkA shephAlikA TIkA dhAtakIpa~nchikA.a.aDhakI (3\.5\.954) sidhrakA sArikA hikkA prAchikolkA pipIlikA (3\.5\.955) tindukI kaNikA bha~NgiH sura~NgAsUchimADhayaH (3\.5\.956) pichChA vitaNDA kAkiNyashchUrNiH shANI druNI darat (3\.5\.957) sAtiH kanthA tathA.a.asandI nAbhI rAjasabhA.api cha (3\.5\.958) jhallarI charcharI pArI horA laTvA cha sidhmalA (3\.5\.959) lAxA lixA cha gaNDUShA gR^idhrasI chamasI masI | iti strIli~Nga saMgrahaH (3\.5\.960) puMstve sabhedA.anucharAH saparyAyAH surA.asurAH (3\.5\.961) svargayAgA.adrimeghA.abdhi dru kAlA.asisharA.arayaH (3\.5\.962) karagaNDoShThadordantakaNThakeshanakhastanAH (3\.5\.963) ahnA.ahA.antAH xveDabhedA rAtrA.antAH prAgasaMkhyakAH (3\.5\.964) shrIveShTAdyAshcha niryAsA asannantA abAdhitAH (3\.5\.965) kasherujatuvastUni hitvA turuvirAmakAH (3\.5\.966) kaShaNabhamaropAntA yadyadantA amI atha (3\.5\.967) pathanayasaTopAntA gotrAkhyAshcharaNA.a.ahvayAH (3\.5\.968) nAmnyakartari bhAve cha gha~n jab na~N Na ghA.athuchaH (3\.5\.969) lyuH kartarImanich bhAve ko ghoH kiH prA.a.aditonyataH (3\.5\.970) dvandve.ashvavaDavAvashvavaDavA na samAhR^ite (3\.5\.971) kAntaH sUryenduparyAyapUrvo.ayaH pUrvako.pi cha (3\.5\.972) vaTakashchA.anuvAkashcha rallakashcha kuDa~NgakaH (3\.5\.973) pu~Nkho nyU~NkhaH samudrashcha viTapaTTadhaTAH khaTAH (3\.5\.974) koTTAraghaTTahaTTAshcha piNDagoNDapichaNDavat (3\.5\.975) gaDuH karaNDo laguDo karaNDashcha kiNo ghuNaH (3\.5\.976) dR^itisImantaharito romanthodgIthabudbudAH (3\.5\.977) kAsamardo.arbudaH kundaH phenastUpau sayUpakau (3\.5\.978) AtapaH xatriye nAbhiH kuNapaxurakedarAH (3\.5\.979) pUraxuraprachukrAshcha golahi~NgulapudgalAH (3\.5\.980) vetAlabhallamallAshcha purADAsho.api paTTishaH (3\.5\.981) kulmASho rabhasashchaiva sakaTAhaH patad.hrahaH | iti puMli~NgasheShasaMgrahaH (3\.5\.982) dvihIne.anyachcha khA.araNyaparNashvabhrahimodakam (3\.5\.983) shItoShNamAMsarudhiramukhA.axidraviNaM balam (3\.5\.984) phalahemashulbalohasukhaduhkhashubhA.ashubham (3\.5\.985) jalapuShpANi lavaNaM vya~njanAnyanulepanam (3\.5\.986) koTyAH shatA.a.adisaMkhyA.anyA vA laxA niyutaM cha tat (3\.5\.987) dvayaShkamasisusannantaM yadanA.antamakartari (3\.5\.988) trAntaM salopadhaM shiShTaM rAtraM prAksaMkhyayA.anvitam (3\.5\.989) pAtrA.a.adyadantairekA.artho dvigurlaxyA.anusArataH (3\.5\.990) dvandvaiktvA.a.avyayIbhAvau pathaH saMkhyA.avyayAtparaH (3\.5\.991) shaDyAshChAyA bahUnAM chedvichChAyaM saMhatau sabhA (3\.5\.992) shAlA.arthA.api parA rAjA.amanuShyA.arthAdarAjakAt (3\.5\.993) dAsIsabhaM nR^ipasabhaM raxassabhamimA dishaH (3\.5\.994) upaj~nopakramA.antashcha tadA.a.aditvaprakAshane (3\.5\.995) kopaj~nakopakramA.a.adi kanthoshInaranAmasu (3\.5\.996) bhAve na Nakachidbhyo.anye samUhe bhAvakarmaNoH (3\.5\.997) adantapratyayAH puNyasudinAbhyAM tvahaH paraH (3\.5\.998) kriyA.avyayAnAM bhedakAnyekatve.apyukthatoTake (3\.5\.999) chochaM pichChaM gR^ihasthUNaM tirITaM marma yojanam (3\.5\.1000) rAjasUyaM vAjapeyaM gadyapadye kR^itau kaveH (3\.5\.1001) mANikyabhAShyasindUrachIrachIvarapi~njaram (3\.5\.1002) lokAyataM haritAlaM vidalasthAlabAhlikam | iti napuMsakasheShasaMgrahaH (3\.5\.1003) punnapuMsakayoH sheSho.ardharchapiNyAkakaNTakAH (3\.5\.1004) modakastaNDakaShTa~NkaH shATakaH karpaTo.arbudaH (3\.5\.1005) pAtakodyogacharakatamAlAmalakA naDaH (3\.5\.1006) kuShThaM muNDaM shIdhu bustaM xveDitaM xemakuTTimam (3\.5\.1007) saMgamaM shatamAnA.armashambalA.avyayatANDavam (3\.5\.1008) kaviyaM kandakArpAsaM pArAvAraM yugandharam (3\.5\.1009) yUpaM pragrIvapAtrIve yUShaM chamasachikkasau (3\.5\.1010) ardharchA.a.adau ghR^itA.a.adInAM puMstvA.a.adyaM vaidikaM dhruvam (3\.5\.1011) tan noktamiha loke.api tach chedastyastu sheShavat | iti punnapuMsakasheShasaMgrahaH (3\.5\.1012) strIpuMsayorapatyA.antA dvichatuShShaTpadoragAH (3\.5\.1013) jAtibhedAH pumAkhyAshcha strIyogaiH saha mallakaH (3\.5\.1014) UrmirvarATakaH svAtirvarNako jhATalirmanuH (3\.5\.1015) mUShA sR^ipATI karkandhUryaShTiH shATI kaTI kuTI | iti strIpuMsasheShasaMgrahaH (3\.5\.1016) strInapuMsakayorbhAvakriyayoH vya~n kvachichcha vu~n (3\.5\.1017) auchityamauchitI maitrI maitryaM vu~n prAgudAhR^itaH (3\.5\.1018) ShaShThyantaprAkpadAH senAChAyAshAlAsurAnishAH (3\.5\.1019) syAdvA nR^isenaM shvanishaM goshAlamitare cha dik (3\.5\.1020) Abannantottarapado dvigushchA.apuMsi nashcha lup (3\.5\.1021) trikhaTvaM cha trikhaTvI cha tritaxaM cha tritaxyapi | iti strInapuMsakasheShasaMgrahaH (3\.5\.1022) triShu pAtrI puTI vATI peTI kuvaladADimau (3\.5\.1023) iti trili~NgasheShasaMgrahaH (3\.5\.1024) paraM li~NgaM svapradhAne dvandve tatpuruShe.api tat (3\.5\.1025) arthA.antAH prAdyalamprAptA.a.apannapUrvAH paropagAH (3\.5\.1026) taddhitA.artho dviguH saMkhyAsarvanAmatadantakAH (3\.5\.1027) bahurvrIhiradi~NnAmnAmunneyaM tadudAhR^itam (3\.5\.1028) guNadravyakriyAyogopAdhayaH paragAminaH (3\.5\.1029) kR^itahkartaryasaMj~nAyAM kR^ityAH kartari karmaNi (3\.5\.1030) aNAdyantAstena raktAdyarthe nAnA.arthabhedakAH (3\.5\.1031) ShaTsaMj~nakAstriShu samA yuShmadasmatti~Nvyayam (3\.5\.1032) paraM virodhe sheShaM tu j~neyaM shiShTaprayogataH iti li~NgA.adisaMgrahavargaH: 5, atra mUlashlokAH 46 ityamarasiMhakR^itau nAmali~NgA.anushAsane sAmAnyakANDastR^itIyaH sA.a~Nga eva samarthitaH iti tR^itIyaH sAmAnyakANDaH samAptaH ityamarasiMhakR^itaM nAmali~NgA.anushAsanam kANDatrayA.a.atmakaM sA~NgopA~NgaM sampUrNatAmagAt | atra mUlashlokAH: 480, xe. shlokAH:25 sarve cha militvA:513 amarakoshasthashlokAnAM koShTakam pra\. kANDe mU\. shlo\. 281\, xe\. shlo\. 18\, sarve cha militvA 299 dvi\. kANDe mU\. shlo\. 735\, xe\. shlo\. 14\, sarve cha militvA 750 tri\. kANDe mU\. shlo\. 480\, xe\. shlo\. 25\, sarve cha militvA 513 evaM sarveShAM kANDAnAM yogaH mU\. shlo\. 1497\, xe\.shlo\. 58\, sarve cha militvA 1563 ## Encoded and proofread by Avinash Sathaye sohum at ms.uky.edu Wed Aug 21 16:17:39 EDT 1996 Assisted by Pramod, SVGanesa Avinash : Original 1940 edition by Panshikar, except it was Nirnayasagar Press not Chaukhamba. \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}