% Text title : raghuvansha15 % File name : raghuvansha15.itx % Category : major\_works, kAlidAsa % Location : doc\_z\_misc\_major\_works % Author : kalidasa % Transliterated by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Proofread by : Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com % Latest update : Octobber 11, 2005 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Raghuvansha 15 by Kalidas ..}## \itxtitle{.. raghuva.nshaM sargaH 15 kAlidAsakR^itam ..}##\endtitles ## kR^itasItAparityAgaH sa ratnAkaramekhalAm | bubhuje pR^ithivIpAlaH pR^ithivImeva kevalAm|| 15\-1|| lavaNena viluptejyAstAmisreNa tamabhyayuH | munayo yamunAbhAjaH sharaNya.n sharaNArthinaH|| 15\-2|| avekShya rAma.n te tasminna prajahruH svatejasA | trANAbhAve hi shApAstrAH kurvanti tapaso vyayam|| 15\-3|| pratishushrAva kAkutsthastebhyo vighnapratikriyAm | dharmasa.nrakShaNArtheva pravR^ittirbhuvi shAr~NgiNaH|| 15\-4|| te rAmAya vadhopAyamAcakhyurvibudhadviShaH | durjayo lavaNaH shUlI vishUlaH prArthyatAmiti|| 15\-5|| AdideshAtha shatrughna.n teShA.n kShemAya rAghavaH | kariShyanniva nAmAsya yathArthamarinigrahAt|| 15\-6|| yaH kashcana raghUNA.n hi paramekaH para.ntapaH | apavAda ivotsarga.n vyAvartayitumIshvaraH|| 15\-7|| agrajena prayuktAshIstato dAsharathI rathI | yayau vanasthalIH pashyanpuShpitAH surabhIrabhIH|| 15\-8|| rAmAdeshAdanugatA senA tasyArthasiddhaye | pashcAdadhyanArthasya dhAtoradhirivAbhavat|| 15\-9|| AdiShTavartmA munibhiH sa gacCha.nstapasA.n varaH | virarAja rathapraShThairvAlakhilyairivA.nshumAn|| 15\-10|| tasya mArgavashAdekA babhUva vasatiryataH | rathasvanotkaNThamR^ige vAlmIkIye tapovane|| 15\-11|| tamR^iShiH pUjayAmAsa kumAra.n klAntavAhanam | tapaHprabhAvasiddhAbhirvisheShapratipattibhiH || 15\-12|| tasyAmevAsya yAminyAmantarvantI prajAvatI | sutAvasUta sa.npannau koshadaNDAviva kShitiH|| 15\-13|| sa.ntAnashravaNAdbhrAtuH saumitriH saumanasyavAn | prA~njalirmunimAmantrya prAtaryuktaratho yayau|| 15\-14|| sa ca prApa madhUpaghna.n kumbhInasyAshca kukShijaH | vanAtkaramivAdAya sattvarAshimupasthitaH || 15\-15|| dhUmadhUmro vasAgandhI jvAlAbabhrushiroruhaH | kravyAdgaNaparIvArashcitAgniriva ja.ngamaH || 15\-16|| apashUla.n tamAsAdya lavaNa.n lakShmaNAnujaH | rurodha sa.nmukhIno hi jayo randhraprahAriNAm|| 15\-17|| nAtiparyAptamAlakShya matkukSheradya bhojanam | diShTyA tvamasi me dhAtrA bhItenevopapAditaH|| 15\-18|| iti sa.ntarjya shatrughna.n rAkShasastajjighA.nsayA | prA.nshumutpATayAmAsa mustAstambamiva drumam|| 15\-19|| saumitrernishitairbANairantarA shakalIkR^itaH | gAtra.n puShparajaH prApa na shAkhI nairR^iteritaH|| 15\-20|| vinAshAttasya vR^ikShasya rakShastasmai mahopalam | prajighAya kR^itAntasya muShTi.n pR^ithagiva sthitam|| 15\-21|| aindramastramupAdAya shatrughnena sa tADitaH | sikatAtvAdapi para.n prapede paramANutAm|| 15\-22|| tamupAdravadudyamya dakShiNa.n dornishAcaraH | ekatAla ivotpAtapavanaprerito giriH|| 15\-23|| kArShNena patriNA shatruH sa bhinnahR^idayaH patan | aninAya bhuvaH kampa.n jahArAshramavAsinAm|| 15\-24|| vayasA.n pa~NktayaH peturhatasyopari vidviShaH | tatpratidvandvino mUrdhni divyAH kusumavR^iShTayaH|| 15\-25|| sa hatvA lavaNa.n vIrastadA mene mahaujasaH | bhrAtuH sodaryamAtmAnamindrajidvadhashobhinaH|| 15\-26|| tasya sa.nstUyamAnasya caritArthaistapasvibhiH | shushubhe vikramodagra.n vrIDayAvanata.n shiraH|| 15\-27|| upakUla.n ca kAlindyAH purI.n pauruShabhUShaNaH | nirmame nirmamo.artheShu mathurA.n madhurAkR^itiH|| 15\-28|| yA saurAjyaprakAshAbhirbabhau pauravibhUtibhiH | svargAbhiShyandavamana.n kR^itvevopaniveshitA|| 15\-29|| tatra saudhagataH pashyanyamunA.n cakravAkinIm | hemabhaktimatI.n bhUmeH praveNImiva pipriye|| 15\-30|| sakhA dasharathasyApi janakasya ca mantrakR^it | sa.ncaskArobhayaprItyA maithileyau yathAvidhi|| 15\-31|| sa tau kushalavonmR^iShTagarbhakledau tadAkhyayA | kaviH kushalavAveva cakAra kila nAmataH|| 15\-32|| sA~Nga.n ca vedamadhyApya ki.ncidutkrAntashaishavau | svakR^iti.n gApayAmAsa kaviprathamapaddhatim|| 15\-33|| rAmasya madhura.n vR^itta.n gAyanto mAturagrataH | tadviyogavyathA.n ki.ncicChithilIcakratuH sutau|| 15\-34|| itare.api raghorva.nshyAstrayastretAgnitejasaH | tadyogAtpativatnIShu patnIShvAsandvisUnavaH || 15\-35|| shatrughAtini shatrughnaH subAhau ca bahushrute | mathurAvidishe sUnvornidadhe pUrvajotsukaH|| 15\-36|| bhUyastapovyayo mA bhUdvAlmIkeriti so.atyagAt | maithilItanayodgItaniHspandamR^igamAshramam|| 15\-37|| vashI vivesha cAyodhyA.n rathyasa.nskArashobhinIm | lavaNasya vadhAtpaurairIkShito.atyantagauravam|| 15\-38|| sa dadarsha sabhAmadhye sabhAsadbhirupasthitam | rAma.n sItAparityAgAdasAmAnyapati.n bhuvaH|| 15\-39|| tamabhyanandatpraNata.n lavaNAntakamagrajaH | kAlanemivadhAtprItasturAShADiva shAr~NgiNam|| 15\-40|| sa pR^iShTaH sarvato vArtamAkhyadrAdnye na sa.ntatim | pratyarpayiShyataH kAle kaverAdyasya shAsanAt|| 15\-41|| atha jAnapado vipraH shishumaprAptayauvanam | avatAryA~NkashayyAstha.n dvAri cakranda bhUpateH|| 15\-42|| shocanIyAsi vasudhe yA tva.n dasharathAccyutA | rAmahastamanuprApya kaShTAtkaShTatara.n gatA|| 15\-43|| shrutvA tasya shuco hetu.n goptA jihrAya rAghavaH | na hyakAlabhavo mR^ityurikShvAkupadamaspR^ishat|| 15\-44|| sa muhUrta.n kShamasveti dvijamAshvAsya duHkhitam | yAna.n sasmAra kaubera.n vaivasvatajigIShayA|| 15\-45|| AttashastrastadadhyAsya prasthitaH sa raghUdvahaH | uccacAra purastasya gUDharUpA sarasvatI|| 15\-46|| rAjan prajAsu te kashcidapacAraH pravartate | tamanviShya prashamayerbhaviShyasi tataH kR^itI|| 15\-47|| ityAptavacanAdrAmo vineShyanvarNavikriyAm | dishaH papAta patreNa veganiShkampahetunA|| 15\-48|| atha dhUmAbhitAmrAkSha.n vR^ikShashAkhAvalambinam | dadarsha ka.ncidaikShvAkastapasyantamadhomukham|| 15\-49|| pR^iShTanAmAnvayo rAdnyA sa kilAcaShTa dhUmapaH | AtmAna.n shambuka.n nAma shUdra.n surapadArthinam|| 15\-50|| tapasyanadhikAritvAtprajAnA.n tamaghAvaham | shIrShacChedya.n paricChidya niyantA shastramAdade|| 15\-51|| sa tadvaktra.n himakliShTaki~njalkamiva pa~Nkajam | jyotiShkaNAhatashmashru kaNThanAlAdapAtayat|| 15\-52|| kR^itadaNDaH svaya.n rAdnyA lebhe shUdraH satA.n gatim | tapasA dushcareNApi na svamArgavila~NghinA|| 15\-53|| raghunAtho.apyagastyena mArgasa.ndarshitAtmanA | mahaujasA sa.nyuyuje sharatkAla ivendunA|| 15\-54|| kumbhayonirala.nkAra.n tasmai divyaparigraham | dadau datta.n samudreNa pItenevAtmaniShkrayam|| 15\-55|| sa dadhanmaithilIkaNThanirvyApAreNa bAhunA | pashcAnnivavR^ite rAmaH prAkparAsurdvijAtmajaH || 15\-56|| tasya pUrvoditA.n nindA.n dvijaH putrasamAgataH | stutvA nivartayAmAsa trAturvaivasvatAdapi|| 15\-57|| tamadhvarAya muktAshva.n rakShaHkapinareshvarAH | meghAH sasyamivAmbhobhirabhyavarShannupAyanaiH|| 15\-58|| digbhyo nimantritAshcainamabhijagmurmaharShayaH | na bhaumAnyeva dhiShNyAni hitvA jyotirmayAnyapi|| 15\-59|| upashalyaniviShTaistaishcaturdvAramukhI babhau | ayodhyA sR^iShTalokeva sadyaH paitAmahI tanuH|| 15\-60|| shlAghyastyAgo.api vaidehyAH patyuH prAgva.nshavAsinaH | ananyajAneH saivAsIdyasmAjjAyA hiraNmayI|| 15\-61|| vidheradhikasa.nbhArastataH pravavR^ite makhaH | Asanyatra kriyAvighnA rAkShasA eva rakShiNaH|| 15\-62|| atha prAcetasopadnya.n rAmAyaNamitastataH | maithileyau kushalavau jagaturgurucoditau|| 15\-63|| vR^itta.n rAmasya vAlmIkeH kR^itistau ki.nnarasvanau | ki.n tadyena mano hartumala.n syAtA.n na shR^iNvatAm|| 15\-64|| rUpe gIte ca mAdhurya.ntayostajdnyairniveditam | dadarsha sAnujo rAmaH shushrAva ca kutUhalI|| 15\-65|| tadgItashravaNaikAgrA sa.nsadashrumukhI babhau | himaniShyandinI prAtarnirvAteva vanasthalI|| 15\-66|| vayoveShavisa.nvAdi rAmasya ca tayostadA | janatA prekShya sAdR^ishya.n nAkShikampa.n vyatiShThata|| 15\-67|| ubhayorna tathA lokaH prAvINyena visiShmiye | nR^ipateH prItidAneShu vItaspR^ihatayA yathA|| 15\-68|| geye ko nu vinetA vA.n kasya ceya.n kR^itiH kaveH | iti rAdnyA svaya.n pR^iShTau tau vAlmIkimasha.nsatAm|| 15\-69|| atha sAvarajo rAmaH prAcetasamupeyivAn | UrIkR^ityAtmano deha.n rAjyamasmai nyavedayat|| 15\-70|| sa tAvAkhyAya rAmAya maithilIyau tadAtmajau | kaviH kAruNiko vavre sItAyAH sa.nparigraham|| 15\-71|| tAta shuddhA samakSha.n naH snuShA te jAtavedasi | daurAtmyAdrakShasastA.n tu nAtratyAH shraddadhuH prajAH|| 15\-72|| tAH svacAritryamuddishya pratyAyayatu maithilI | tataH putravatImenA.n pratipatsye tvadAdnyayA|| 15\-73|| iti pratishrute rAdnyA jAnakImAshramAnmuniH | shiShyairAnAyayAmAsa svasiddhi.n niyamairiva|| 15\-74|| anyedyuratha kAkutsthaH sa.nnipAtya puraukasaH | kavimAhvAyayAmAsa prastutapratipattaye|| 15\-75|| svarasa.nskAravatyAsau putrAbhyAmatha sItayA | R^icevodarciSha.n sUrya.n rAma.n munirupasthitaH|| 15\-76|| kAShAyaparivItena svapadArpitacakShuShA | anvamIyata shuddheti shAntena vapuShaiva sA|| 15\-77|| janAstadAlokapathAtpratisa.nhR^itacakShuShaH | tasthuste.avA~NmukhAH sarve phalitA iva shAlayaH|| 15\-78|| tA.n dR^iShTiviShaye bharturmunirAsthitaviShTaraH | kuru niHsa.nshaya.n vatse svavR^itte lokamityashAt|| 15\-79|| atha vAlmIkishiShyeNa puNyamAvarjita.n payaH | AcamyodIrayAmAsa sItA satyA.n sarasvatIm|| 15\-80|| vA~NmanaHkarmabhiH patyau vyabhicAro yathA na me | tathA vishva.nbhare devi mAmantardhAtumarhasi|| 15\-81|| evamukte tayA sAdhvyA randhrAtsadyobhavAdbhuvaH | shAtahradamiva jyotiH prabhAmaNDalamudyayau|| 15\-82|| tatra nAgaphaNotkShiptasi.nhAsananiSheduShI | samudrarashanA sAkShAtprAdurAsIdvasu.ndharA|| 15\-83|| sA sItAma~NkamAropya bhartR^ipraNihitekShaNAm | mAmeti vyAharatyeva tasminpAtAlamabhyagAt|| 15\-84|| dharAyA.n tasya sa.nrambha.n sItApratyarpaNaiShiNaH | gururvidhibalApekShI shamayAmAsa dhanvinaH|| 15\-85|| R^iShInvisR^ijya yadnyAnte suhR^idashca puraskR^itAn | rAmaH sItAgata.n sneha.n nidadhe tadapatyayoH|| 15\-86|| yudhAjitasya sa.ndeshAtsa desha.n sindhunAmakam | dadau dattaprabhAvAya bharatAya bhR^itaprajaH|| 15\-87|| bharatastatra gandharvAnyudhi nirjitya kevalam | Atodya.n grAhayAmAsa samatyAjayadAyudham|| 15\-88|| sa takShapuShkalau putrau rAjadhAnyostadAkhyayoH | abhiShicyAbhiShekArhau rAmAntikamagAtpunaH|| 15\-89|| a~Ngada.n candraketu.n ca lakShmaNo.apyAtmasa.nbhavau | shAsanAdraghunAthasya cakre kArApatheshvarau|| 15\-90|| ityAropitaputrAste jananInA.n janeshvarAH | bhartR^ilokaprapannAnA.n nivApAnvidadhuH kramAt|| 15\-91|| upetya muniveSho.atha kAlaH provAca rAghavam | rahaHsa.nvAdinau pashyedAvA.n yasta.n tyajeriti|| 15\-92|| tatheti pratipannAya vivR^itAtmA nR^ipAya saH | Acakhyau divamadhyAsva shAsanAtparameShThinaH|| 15\-93|| vidvAnapi tayordvAHsthaH samaya.n lakShmaNo.abhinat | bhIto durvAsasaH shApAdrAmasa.ndarshanArthinA|| 15\-94|| sa gatvA sarayUtIra.n dehatyAgena yogavit | cakArAvitathA.n bhrAtuH pratidnyA.n pUrvajanmanaH|| 15\-95|| tasminnAtmacaturbhAge prA~NnAkamadhitasthuShi | rAghavaH shithila.n tasthau bhuvi dharmastripAdiva|| 15\-96|| sa niveshya kushAvatyA.n ripunAgA~Nkusha.n kusham | sharAvatyA.n satA.n sUktairjanitAshrulava.n lavam|| 15\-97|| udakpratasthe sthiradhIH sAnujo.agnipuraHsaraH | anvitaH pativAtsalyAdgR^ihavarjamayodhyayA|| 15\-98|| jagR^ihustasya cittadnyAH padavI.n harirAkShasAH | kadambamukulasthUlairabhivR^iShTA.n prajAshrubhiH|| 15\-99|| upasthitavimAnena tena bhaktAnukampinA | cakre tridivaniHshreNiH sarayUranuyAyinAm|| 15\-100|| yadgopratarakalpo.abhUtsa.nmardastatra majjatAm | atastadAkhyayA tIrtha.n pAvana.n bhuvi paprathe|| 15\-101|| sa vibhurvibudhA.nsheShu pratipannAtmamUrtiShu | tridashIbhUtapaurANA.n svargAntaramakalpayat|| 15\-102|| nirvartyaiva.n dashamukhashirashChedakArya.n surANA.n viShvaksenaH svatanumavishatsarvalokapratiShThAm | la~NkAnAtha.n pavanatanaya.n cobhaya.n sthApayitvA kIrtistambhadvayamiva girau dakShiNe cottare ca|| 15\-103|| iti shrIraghuva.nshe mahAkAvye kavishrIkAlidAsakR^itau shrIrAmasvargArohaNo nAma pa~ncadashaH sargaH || ## Encoded and Proofread by Arvind Kolhatkar akolhatkar at rogers.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}