% Text title : Vinaypatrika % File name : Vinaypatrika\_i.itx % Category : tulasIdAsa, raama, hindi % Location : doc\_z\_otherlang\_hindi % Author : Goswami Tulasidas % Transliterated by : Mr. Balram J. Rathore, Ratlam, M.P., a retired railway driver % Description-comments : Converted from ISCII to ITRANS % Acknowledge-Permission: Dr. Vineet Chaitanya, vc@iiit.net % Latest update : August 28, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. gosvaamii tulasiidaasa kRita vinayapatrikaa ..}## \itxtitle{.. gosvaamii tulasiidaasa kR^ita vinayapatrikaa ..}##\endtitles ## .. rAma .. viShayAnukramaNikA viShaya padA~Nka viShaya padA~Nka shrI gaNesha\-stuti 1 shrI rAma stuti 43\-45 sUrya\-stuti 2 shrIrAma\-nAma\-vandanA 46 shiva\-stuti 3\-14 shrIrAma\-AratI 47\-48 devI\-stuti 15\-16 harisha~NkarI\-pada 49 ga~NgA\-stuti 17\-20 shrIrAma\-stuti 5\.56 yamunA\-stuti 21 shrIra.nga\-stuti 57\-59 kAshI\-stuti 22 shrInara\-nArAyaNa\-stuti 60 chitrakUTa\-stuti 23\-24 shrIvindumAdhava\-stuti 61\-63 hanumat\-stuti 25\-36 shrIrAmavandanA 64 lakShmaNa\-stuti 37\-38 shrIrAma\-nAma\-japa 65\-70 bharata\-stuti 39 vinayAvalI 71\-279 shatrughna\-stuti 40 \-\-\- \-\-\- shrIsItA\-stuti 41\-42 \-\-\- \-\-\- ##\newpage## rAga\-sUchau AsAvarI 62,183\-188 bihAga 107\-134 kalyANa 208\-211,214\-279 bhairava 22,65\-73 kAnharA 24,204\-207 bhairavI 198\-203 kedArA 41\-44,212\-213 malAra 161 gaurI 31,36,45,189\-197 mAru 15 jaitashrI 63,83\-84 rAmakalI 6\-9,16\-20,46\-61,106 To.DI 78\-82 lalita 75\-77 daNDaka 37 vibhAsa 74 dhanAshrI 4\-5,1\.12,25\-29, sAra.nga 30,155\-157 38\-40,85\-105 sUho bilAvala 135\-136 naTa 158\-160 soraTha 162\-178 basanta 13\-14,23,64 \-\-\- \-\-\- bilAvala 1\-3,21,32\-35,107, \-\-\- \-\-\- 134,137\-154,179\-182 \-\-\- \-\-\- ##\newpage## .. rAma .. .. shrI hanumate namaH .. do0 shrIguru charana saroja raja, nija manu mukuru sudhAri. barana_u.N raghubara bimala jasu, jo dAyaku phala chAri .. buddhihIna tanu jAnike, sumirau pavana\-kumAra. bala buddhi vidyA dehu mohi, harahu kalesa bikAra .. chaupA_I jaya hanumAna GYAna guna sAgara. jaya kapIsa tihu.N loka ujAgara .. rAma dUta atulita bala dhAmA. a.njani\-putra pavanasuta nAmA .. mahAbIra bikrama bajara.ngI. kumati nivAra sumati ke sa.ngI .. ka.nchana barana birAja subesA. kAnana ku.nDala ku.nchita kesA .. hAtha bajra aura dhvajA birAjai. kA.Ndhe mU.Nja jane_U sAjai .. sa.nkara suvana kesarIna.ndana. teja pratApa mahA jaga ba.ndana .. bidyAvAna gunI ati chAtura. rAma kAja karibe ko Atura .. prabhu charitra sunibe ko rasiyA. rAma lakhana sItA mana basiyA .. sUkShma rupa dhari siyahi dikhAvA. bikaTa rupa dhari la.nka jarAvA .. bhIma rupa dhari asura sa.NhAre. rAmachandra ke kAja sa.NvAre .. lAya sa.njIvana lakhana jiyAye. shrIraghubIra haraShi ura lAye .. raghupati kInhI bahuta baDA_I. tuma mama priya bharatahi sama bhA_I .. sahasa badana tumharo jasa gAvai.n. asa kahi shrIpati ka.nTha lagAvai.n .. sanakAdika brahmAdi munIsA. nArada sArada sahita ahIsA .. jama kubera digapAla jahA.N te. kabi kobida kahi sake kahA.N te .. tuma upakAra sugrIvahi.n kInhA. rAma milAya rAja pada dInhA .. tumharo ma.ntra bibhIShaNa mAnA. la.nkeshvara bha_e saba jaga jAnA .. juga sahasra jojana para bhAnU. lIlyo tAhi madhura phala jAnU .. prabhu mudrikA meli mukha mAhI. jaladhi lA.Nghi gaye acharaja nAhI.n .. durgama kAja jagata ke jete. sugama anugraha tumhare tete .. rAma du_Are tuma rakhavAre. hota na AGYA binu paisAre .. saba sukha lahai tumhArI saranA. tuma rachchhaka kAhu ko DaranA .. Apana teja saMhAro Apai. tIno loka hA.Nka te kA.Npai .. bhUta pisAcha nikaTa nahi Avai. mahAbIra jaba nAma sunAvai .. nAsai roga harai saba pIrA. japata nira.ntara hanumata bIrA .. sa.nkaTa te.n hanumAna chhuDAvai.n. mana krama bachana dhyAna jo lAvai .. saba para rAma tapasvI rAjA. tina ke kAja sakala tuma sAjA .. aura manoratha jo ko_I lAvai. so_i amita jIvana phala pAvai .. chAro juga paratApa tumhArA. hai parasiddha jagata ujiyArA .. sAdhu sa.nta ke tuma rakhavAre. asura nika.ndana rAma dulAre .. aShTa siddhi nau nidhi ke dAtA. asa bara dIna jAnakI mAtA .. rAma rasAyana tumhare pAsA. sadA raho raghupati ke dAsA .. tumhare bhajana rAma ko pAvai. janama janama ke dukha bisarAvai .. a.nta kAla raghubara pura jA_I. jahA.N janma hari\-bhakta kahA_I .. aura devatA chitta na dhara_I. hanumata se_i sarba sukha kara_I .. sa.nkaTa kaTai miTai saba pIrA. jo sumirai hanumata balabIrA .. jai jai jai hanumAna gosA_I. kR^ipA karahu gurudeva kI nA_I .. jo sata bAra pATha kara ko_I. chhUTahi ba.ndi mahAsukha ho_I .. jo yaha paDhai hanumAna chAlIsA. hoya siddhi sAkhI gaurIsA .. tulasIdAsa sadA hari cherA. kIjai nAtha hR^idaya maha.N DerA .. do0 pavanatanaya sa.nkaTa harana, ma.ngala mUrati rupa. rAma lakhana sItA sahita, hR^idaya basahu sura bhUpa .. .. iti .. siyAvara rAmachandra kI jaya. pavanasuta hanumAna kI jaya .. umApati mahAdeva kI jaya. bolo bhA_i saba sa.ntanha kI jaya .. .. shrI sItArAmAbhyA.n namaH .. vinaya\-patrikA rAga bilAvala shrIgaNesha\-stuti {1} gA_iye ganapati jagaba.ndana. sa.nkara\-suvana bhavAnI na.ndana .. 1 .. siddhi\-sadana, gaja badana, binAyaka. kR^ipA\-si.ndhu,su.ndara saba\-lAyaka .. 2 .. modaka\-priya, muda\-ma.ngala\-dAtA. bidyA\-bAridhi,buddhi bidhAtA .. 3 .. mA.Ngata tulasidAsa kara jore. basahi.n rAmasiya mAnasa more .. 4 .. sUrya\-stuti {2} dIna\-dayAlu divAkara devA. kara muni,manuja,surAsura sevA .. 1 .. hima\-tama\-kari kehari karamAlI. dahana doSha\-dukha\-durita\-rujAlI .. 2 .. koka\-kokanada\-loka\-prakAsI. teja\-pratApa\-rUpa\-rasa\-rAsI .. 3 .. sArathi\-pa.ngu,dibya ratha\-gAmI. hari\-sa.nkara\-bidhi\-mUrati svAmI .. 4 .. beda purAna pragaTa jasa jAgai. tulasI rAma\-bhagati bara mA.Ngai .. 5 .. shiva stuti {3} ko jA.Nchiye sa.nbhu taji Ana. dInadayAlu bhagata\-Arati\-hara,saba prakAra samaratha bhagavAna .. 1 .. kAlakUTa\-jura jarata surAsura,nija pana lAgi kiye biSha pAna. dAruna danuja,jagata\-dukhadAyaka, mAre_u tripura eka hI bAna .. 2 .. jo gati agama mahAmuni durlabha,kahata sa.nta,shruti,sakala purAna. so gati marana\-kAla apane pura, deta sadAsiva sabahi.n samAna .. 3 .. sevata sulabha,udAra kalapataru,pArabatI\-pati parama sujAna. dehu kAma\-ripu rAma\-charana\-rati,tulasidAsa kaha.N kR^ipAnidhAna .. 4 .. rAga dhanAshrI {4} dAnI kahu.N sa.nkara\-sama nAhI.n. dIna\-dayAlu dibo_I bhAvai,jAchaka sadA sohAhI.n .. 1 .. mArikai mAra thapyau jagame.n,jAkI prathama rekha bhaTa mAhI.n. tA ThAkurakau rIjhi nivAjibau,kahyau kyo.n parata mo pAhI.n .. 2 .. joga koTi kari jo gati hariso.n,muni mA.Ngata sakuchAhI.n. beda\-bidita tehi pada purAri\-pura,kITa pa.ntaga samAhI.n .. 3 .. Isa udAra umApati parihari,anata je jAchana jAhI.n. tulasidAsa te mU.Dha mA.Ngane,kabahu.N na peTa aghAhI.n .. 4 .. {5} bAvaro rAvaro nAha bhavAnI. dAni ba.Do dina deta daye binu,beda\-baDA_I bhAnI .. 1 .. nija gharakI barabAta bilokahu,hau tuma parama sayAnI. sivakI da_I sa.npadA dekhata, shrI\-sAradA sihAnI .. 2 .. jinake bhAla likhI lipi merI, sukhakI nahI.n nisAnI. tina ra.nkanakau nAka sa.NvArata,hau.n Ayo nakabAnI .. 3 .. dukha\-dInatA dukhI inake dukha,jAchakatA akulAnI. yaha adhikAra saupiye aurahi.n,bhIkha bhalI mai.n jAnI .. 4 .. prema\-prasa.nsA\-binaya\-bya.ngajuta,suni bidhikI bara bAnI. tulasI mudita mahesa manahi.n mana,jagata\-mAtu musukAnI .. 5 .. rAga rAmakalI {6} jA.Nchiye girijApati kAsI. jAsu bhavana animAdika dAsI .. 1 .. auDhara\-dAni dravata puni thore.n. sakata na dekhi dIna karajore .. 2 .. sukha\-sa.npati,mati\-sugati suhA_I. sakala sulabha sa.nkara\-sevakA_I .. 3 .. gaye sarana Aratikai lInhe. nirakhi nihAla nimiShamaha.N kInhe .. 4 .. tulasidAsa jAchaka jasa gAvai. bimala bhagati raghupatikI pAvai .. 5 .. {7} kasa na dInapara dravahu umAbara. dAruna bipati harana karunAkara .. 1 .. beda\-purAna kahata udAra hara. hamari bera kasa bhayehu kR^ipinatara .. 2 .. kavani bhagati kInhI gunanidhi dvija. ho_i prasanna dInhehu siva pada nija .. 3 .. jo gati agama mahAmuni gAvahi.n. tava pura kITa pata.ngahu pAvahi.n .. 4 .. dehu kAma\-ripu ! rAma \-charana\-rati. tulasidAsa prabhu ! harahu bheda\-mati .. 5 .. {8} deva ba.De,dAtA ba.De, sa.nkara ba.De bhore. kiye dUra dukha sabanike, jinha\-jinha kara jore .. 1 .. sevA, sumirana, pUjibau, pAta Akhata thore. diye jagata jaha.N lagi sabai,sukha,gaja,ratha,ghore .. 2 .. gAva.N basata bAmadeva, mai.n kabahU.N na nihore. adhibhautika bAdhA bha_I, te ki.nkara tore .. 3 .. begi boli bali barajiye, karatUti kaThore. tulasI dali, rU.Ndhyo chahai.n saTha sAkhi sihore .. 4 .. {9} siva! siva! ho_i prasanna karu dAyA. karunAmaya udAra kIrati,bali jA_u.N harahu nija mAyA .. 1 .. jalaja\-nayana,guna\-ayana,mayana\-ripu,mahimA jAna na ko_I. binu tava kR^ipA rAma\-pada\-pa.nkaja, sapanehu.N bhagati na ho_I .. 2 .. riShaya,siddha,muni,manuja,danuja,sura,apara jIva jaga mAhI.n. tava pada bimukha na pAra pAva ko_u, kalapa koTi chali jAhI.n .. 3 .. ahibhUShana,dUShana\-ripu\-sevaka, deva\-deva, tripurArI. moha\-nihAra\-divAkara sa.nkara, sarana soka\-bhayahArI .. 4 .. girijA\-mana\-mAnasa\-marAla, kAsIsa, masAna\-nivAsI. tulasidAsa hari\-charana\-kamala\-bara, dehu bhagati abinAsI .. 5 .. rAga dhanAshrI { 10 } deva, moha\-tama\-taraNi,hara,rudra,sa.nkara,sharaNa,haraNa,mama shoka lokAbhirAma.n. bAla\-shashi\-bhAla,suvishAla lochana\-kamala, kAma\-satakoTi\-lAvaNya\-dhAma.n .. 1 .. ka.nbu\-ku.nde.ndu\-karpUra\-vigraha ruchira, taruNa\-ravi\-koTi tanu teja bhrAjai. bhasma sarvA.nga ardhA.nga shailAtmajA, vyAla\-nR^ikapAla\-mAlA virAjai .. 2 .. maulisa.nkula jaTA\-mukuTa vidyuchchhaTA, taTini\-vara\-vAri hari\-charaNa\-pUta.n. shravaNa ku.nDala,garala ka.nTha, karuNAka.nda,sachchidAna.nda va.nde.avadhUta.n .. 3 .. shUla\-shAyaka pinAkAsi\-kara,shatru\-vana\-dahana iva dhUmadhvaja,vR^iShabha\-yAna.n. vyAghra\-gaja\-charma\-paridhAna,viGYAna\-ghana,siddha\-sura\-muni\-manuja\-sevyamAna.n .. 4 .. tA.nDavita\-nR^ityapara,Damaru Di.nDima pravara,ashubha iva bhAti kalyANArAshI. mahAkalpA.nta brahmA.nDa\-ma.nDala\-davana, bhavana kailAsa, AsIna kAshI .. 5 .. taGYa,sarvaGYa,yaGYesha, achyuta,vibho,vishva bhavada.nshasa.nbhava purArI. brahme.ndra,cha.ndrArka,varuNAgni,vasu,maruta,yama,archi bhavada.nghni sarvAdhikArI .. akala, nirupAdhi,nirguNa,nira.njana,brahma, karma\-pathamekamaja nirvikAra.n. akhilavigraha,ugrarUpa,shiva,bhUpasura, sarvagata,sharva sarvopakAra.n .. 7 .. GYAna\-vairAgya,dhana\-dharma,kaivalya\-sukha, subhaga saubhAgya shiva!sAnukUla.n. tadapi nara mUDha ArUDha sa.nsAra\-patha, bhramata bhava,vimukha tava pAdamUla.n .. 8 .. naShTamati,duShTa ati,kaShTa\-rata,kheda\-gata, dAsa tulasI sha.nbhu\-sharaNa AyA. dehi kAmAri! shrIrAma\-pada\-pa.nkaja bhakti anavarata gata\-bheda\-mAyA .. 9 .. bhairavarUpa shiva\-stuti {11} deva, bhIShaNAkAra,bhairava,bhaya.nkara,bhUta\-preta\-pramathAdhipati,vipati\-hartA. moha\-mUShaka\-mArjAra,sa.nsAra\-bhaya\-haraNa,tAraNa\-taraNa,abhaya kartA .. 1 .. atula bala, vipulavistAra,vigrahagaura, amala ati dhavala dharaNIdharAbha.n. shirasi sa.nkulita\-kala\-jUTa pi.ngalajaTA, paTala shata\-koTi\-vidyuchchhaTAbha.n .. 2 .. bhrAja vibudhApagA Apa pAvana parama, mauli\-mAleva shobhA vichitra.n. lalita lallATapara rAja rajanIshakala, kalAdhara,naumi hara dhanada\-mitra.n .. 3 .. i.ndu\-pAvaka\-bhAnu\-nayana,mardana\-mayana, guNa\-ayana,GYAna\-viGYAna\-rUpa.n. ramaNa\-girijA,bhavana bhUdharAdhipa sadA, shravaNa ku.nDala,vadanachhavi anUpa.n .. 4 .. charma\-asi\-shUla\-dhara,Damaru\-shara\-chApa\-kara, yAna vR^iShabhesha,karuNA\-nidhAna.n. jarata sura\-asura,naraloka shokAkula.n, mR^idulachita,ajita,kR^ita garalapAna.n .. 5 .. bhasma tanu\-bhUShaNa.n,vyAghra\-charmAmbara.n, uraga\-nara\-mauli ura mAladhArI. DAkinI,shAkinI,khechara.n,bhUchara.n, ya.ntra\-ma.ntra\-bha.njana,prabala kalmaShArI .. 6 .. kAla\-atikAla,kalikAla,vyAlAdi\-khaga, tripura\-mardana,bhIma\-karma bhArI. sakala lokAnta\-kalpAnta shUlAgra kR^ita diggajAvyakta\-guNa nR^ityakArI .. 7 .. pApa\-sa.ntApa\-ghanaghora sa.nsR^iti dIna, bhramata jaga yoni nahi.n ko.api trAtA. pAhi bhairava\-rUpa rAma\-rUpI rudra,ba.ndhu,guru,janaka,jananI,vidhAtA .. 8 .. yasya guNa\-gaNa gaNati vimala mati shAradhA,nigama nArada\-pramukha brahmachArI. sheSha,sarvesha,AsIna Ana.ndavana,dAsa TulasI praNata\-trAsahArI .. 9 .. {12} sadA\- sha.nkara.n,sha.nprada.n,sajjanAna.ndada.n,shaila\-kanyA\-vara.n,paramaramya.n. kAma\-madamochana.n,tAmarasa\-lochana.n,vAmadeva.n bhaje bhAvagamya.n .. 1 .. ka.nbu\-ku.nde.ndu\-karpUra\-gaura.n shiva.n,su.ndara.n, sachchidAna.ndaka.nda.n. siddha\-sanakAdi\-yogI.ndra\-vR^i.ndArakA,viShNu\-vidhi\-vandya charaNAravi.nda.n .. 2 .. brahma\-kula\-vallabha.n,sulabha mati durlabha.n,vikaTa\-veSha.n,vibhu.n,vedapAra.n. naumi karuNAkara.n,garala\-ga.ngAdhara.n,nirmala.n,nirguNa.n,nirvikAra.n .. 3 .. lokanAtha.n,shoka\-shUla\-nirmUlina.n,shUlina.n moha\-tama\-bhUri\-bhAnu.n. kAlakAla.n,kalAtItamajara.n hara.n,kaThina\-kalikAla\-kAnana\-kR^ishAnu.n .. 4 .. taGYamaGYAna\-pAthodhi\-ghaTasa.nbhava.n, sarvaga.n, sarvasaubhAgyamUla.n. prachura\-bhava\-bha.njana.n,praNata\-jana\-ra.njana.n,dAsa tulasI sharaNa sAnukUla.n .. 5 .. {13} rAga vasanta sevahu siva\-charana\-saroja\-renu. kalyAna\-akhila\-prada kAmadhenU .. 1 .. karpUra\-gaura, karunA\-udAra. sa.nsAra\-sAra,bhujagendra\-hAra .. 2 .. sukha\-janmabhUmi,mahimA apAra. nirguna, gunanAyaka,nirAkAra .. 3 .. trayanayana,mayana\-mardana mahesa. aha.NkAra nihAra\-udita dinesa .. 4 .. bara bAla nisAkara mauli bhrAja. trailoka\-sokahara pramatharAja .. 5 .. jinha kaha.N bidhi sugati na likhI bhAla. tinha kI gati kAsIpati kR^ipAla .. 6 .. upakArI ko.apara hara\-samAna. sura\-asura jarata kR^ita garala pAna .. 7 .. bahu kalpa upAyana kari aneka. binu sa.nbhu\-kR^ipA nahi.n bhava\-bibeka .. 8 .. bigyAna\-bhavana,girisutA\-ramana. kaha tulasidAsa mama trAsasamana .. 9 .. {14} dekho dekho, bana banyo Aju umAka.nta. mAno.n dekhana tumahi.n A_I ritu basa.nta .. 1 .. janu tanuduti cha.npaka\-kusuma\-mAla. bara basana nIla nUtana tamAla .. 2 .. kalakadali ja.ngha, pada kamala lAla. sUchata kaTi kehari, gati marAla .. 3 .. bhUShana prasUna bahu bibidha ra.nga. nUpUra ki.nkini kalarava biha.nga .. 4 .. kara navala bakula\-pallava rasAla. shrIphala kucha, ka.nchukilatA\-jAla .. 5 .. Anana saroja, kacha madhupa gu.nja. lochana bisAla nava nIla ka.nja .. 6 .. pika bachana charita bara barhi kIra. sita sumana hAsa,lIlA samIra .. 7 .. kaha tulasidAsa sunu siva sujAna. ura basi prapa.ncha rache pa.nchabAna .. 8 .. kari kR^ipA hariya bhrama\-pha.nda kAma. jehi hR^idaya basahi.n sukharAsi rAma .. 9 .. devI\-stuti rAga mArU {15} dusaha doSha\-dukha,dalani, karu devi dAyA. vishva\-mUlA.asi,jana\-sAnukUlA.asi,kara shUladhAriNi mahAmUlamAyA .. 1 .. taDita garbhA~Nga sarvA~Nga sundara lasata, divya paTa bhavya bhUShaNa virAjai.n. bAlamR^iga\-ma.nju kha.njana\-vilochani,chandravadani lakhi koTi ratimAra lAjai.n .. 2 .. rUpa\-sukha\-shIla\-sImA.asi,bhImA.asi,rAmA.asi,vAmA.asi vara buddhi bAnI. chhamukha hera.nba\-a.nbAsi,jagada.nbike,sha.nbhu\-jAyAsi jaya jaya bhavAnI .. 3 .. cha.nDa\-bhujada.nDa\-kha.nDani,biha.nDani mahiSha mu.nDa\-mada\-bha.nga kara a.nga tore. shu.nbha\-niHshu.nbha kumbhIsha raNa\-keshariNi,krodha\-vArIsha ari\-vR^inda bore .. 4 .. nigama\-Agama\-agama gurvi!tava guna\-kathana, urvidhara karata jehi sahasajIhA. dehi mA,mohi pana prema yaha nema nija, rAma ghanashyAma tulasI papIhA .. 5 .. rAga rAmakalI {16} jaya jaya jagajanani devi sura\-nara\-muni\-asura\-sevi, bhukti\-mukti\-dAyanI,bhaya\-haraNi kAlikA. ma.ngala\-muda\-siddhi\-sadani,parvasharvarIsha\-vadani, tApa\-timira\-taruNa\-taraNi\-kiraNamAlikA .. 1 .. varma, charma kara kR^ipANa, shUla\-shela\-dhanuShabANa, dharaNi,dalani dAnava\-dala,raNa\-karAlikA. pUtanA\-pi.nshAcha\-preta\-DAkinI\-shAkinI\-sameta, bhUta\-graha\-betAla\-khaga\-mR^igAli\-jAlikA .. 2 .. jaya mahesha\-bhAminI, aneka\-rUpa\-nAminI, samasta\-loka\-svAminI,himashaila\-bAlikA. raghupati\-pada parama prema,tulasI yaha achala nema, dehu hvai prasanna pAhi praNata\-pAlikA .. 3 .. ga.ngA\-stuti rAga rAmakalI {17} jaya jaya bhagIrathanandini,muni\-chaya chakora\-chandini, nara\-nAga\-bibudha\-bandini jaya jahnu bAlikA. bisnu\-pada\-sarojajAsi,Isa\-sIsapara bibhAsi, tripathagAsi,punyarAsi,pApa\-chhAlikA .. 1 .. bimala bipula bahasi bAri, sItala trayatApa\-hAri, bha.Nvara bara bibha.ngatara tara.nga\-mAlikA. purajana pUjopahAra,sobhita sasi dhavaladhAra, bha.njana bhava\-bhAra, bhakti\-kalpathAlikA .. 2 .. nija taTabAsI biha.nga, jala\-thala\-chara pasu\-pata.nga, kITa,jaTila tApasa saba sarisa pAlikA. tulasI tava tIra tIra sumirata raghuba.nsa\-bIra, bicharata mati dehi moha\-mahiSha\-kAlikA .. 3 .. {18} jayati jaya surasarI jagadakhila\-pAvanI. viShNu\-padaka.nja\-makara.nda iva ambuvara vahasi,dukha dahasi,aghavR^inda\-vidrAvinI .. 1 .. militajalapAtra\-ajayukta\-haricharaNaraja,viraja\-vara\-vAri tripurAri shira\-dhAminI. jahnu\-kanyA dhanya,puNyakR^ita sagara\-suta,bhUdharadroNi\-viddaraNi,bahunAminI .. 2 .. yakSha,ga.ndharva,muni,kinnaroraga,danuja,manuja majjahi.n sukR^ita\-pu.nja yuta\-kAminI. svarga\-sopAna,viGYAna\-GYAnaprade,moha\-mada\-madana\-pAthoja\-himayAminI .. 3 .. harita ga.nbhIra vAnIra duhu.N tIravara,madhya dhArA vishada,vishva abhirAminI. nIla\-paryaka\-kR^ita\-shayana sarpesha janu,sahasa sIsAvalI strota sura\-svAminI .. 4 .. amita\-mahimA,amitarUpa,bhUpAvalI\-mukuTa\-maniva.ndya treloka pathagAminI. dehi raghubIra\-pada\-prIti nirbhara mAtu, dAsatulasI trAsaharaNi bhavabhAminI .. 5 .. {19} harani pApa tribidha tApa sumirata surasarita. bilasati mahi kalpa\-beli muda\-manoratha\-pharita .. 1 .. sohata sasi dhavala dhAra sudhA\-salila\-bharita. bimalatara tara.nga lasata raghubarake\-se charita .. 2 .. to binu jagada.nba ga.nga kalijuga kA karita ? ghora bhava apArasi.ndhu tulasI kimi tarita .. 3 .. {20} Isa\-sIsa basasi, tripatha lasasi, nabha\-patAla\-dharani. sura\-nara\-muni\-nAga\-siddha\-sujana ma.ngala\-karani .. 1 .. dekhata dukha\-doSha\-durita\-dAha\-dArida\-darani. sagara\-suvana sA.Nsati\-samani,jalanidhi jala bharani .. 2 .. mahimAkI avadhi karasi bahu bidhi hari\-harani. tulasI karu bAni bimala, bimala bAri barani .. 3 .. yamunA\-stuti rAga bilAvala {21} jamunA yo.n jyo.n jyo.n lAgI bA.Dhana. tyo.n tyo.n sukR^ita\-subhaTa kali bhUpahi.n, nidari lage bahu kA.Dhana .. 1 .. jyo.n jyo.n jala malIna tyo.n tyo.n jamagana mukha malIna lahai A.Dha na. tulasidAsa jagadagha javAsa jyo.n anaghamegha lage DA.Dhana .. 2 .. kAshI\-stuti rAga bhairava {22} se_i_a sahita saneha deha bhari, kAmadhenu kali kAsI. samani soka\-sa.ntApa\-pApa\-ruja,sakala\-suma.ngala\-rAsI .. 1 .. marajAdA chahu.Nora charanabara,sevata surapura\-bAsI. tIratha saba subha a.nga roma sivali.nga amita abinAsI .. 2 .. a.ntaraaina aina bhala,thana phala, bachchha beda\-bisvAsI. galaka.nbala barunA bibhAti janu,lUma lasati,saritA.asI .. 3 .. da.nDapAni bhairava biShAna, malaruchi\-khalagana\-bhayadA\-sI. loladinesa trilochana lochana,karanagha.nTa gha.nTA\-sI .. 4 .. manikarnikA badana\-sasi su.ndara,surasari\-sukha sukhamA\-sI. svAratha paramAratha paripUrana,pa.nchakosi mahimA\-sI .. 5 .. bisvanAtha pAlaka kR^ipAluchita,lAlati nita girijA\-sI. siddhi sachI, sArada pUjahi.n mana jogavati rahati ramA\-sI .. 6 .. pa.nchAchchharI prAna,muda mAdhava,gabya supa.nchanadA\-sI. brahma\-jIva\-sama rAmanAma juga,Akhara bisva bikAsI .. 7 .. chAritu charati karama kukarama kari,marata jIvagana ghAsI. lahata paramapada paya pAvana ,jehi chahata prapa.ncha\-udAsI .. 8 .. kahata purAna rachI kesava nija kara\-karatUti kalA\-sI. tulasI basi harapurI rAma japu,jo bhayo chahai supAsI .. 9 .. chitrakUTa\-stuti rAga basanta {23} saba socha\-bimochana chitrakUTa. kaliharana,karana kalyAna bUTa .. 1 .. suchi avani suhAvani AlabAla. kAnana bichitra,bArI bisAla .. 2 .. ma.ndAkini\-mAlini sadA sI.ncha. bara bAri,biShama nara\-nAri nIcha .. 3 .. sAkhA susR^i.nga,bhUruha\-supAta. nirajhara madhubara,mR^idu malaya bAta .. 4 .. suka,pika,madhukara,munibara bihAru. sAdhana prasUna phala chAri chAru .. 5 .. bhava\-ghoraghAma\-hara sukhada chhA.Nha. thapyo thira prabhAva jAnakI\-nAha .. 6 .. sAdhaka\-supathika baDe bhAga pA_i. pAvata aneka abhimata aghA_i .. 7 .. rasa eka,rahita\-guna\-karama\-kAla. siya rAma lakhana pAlaka kR^ipAla .. 8 .. tulasI jo rAma pada chahiya prema. se_iya giri kari nirupAdhi nema .. 9 .. rAga kAnharA {24} aba chita cheti chitrakUTahi chalu. kopita kali, lopita ma.ngala magu, bilasata ba.Dhata moha\-mAyA\-malu .. 1 .. bhUmi biloku rAma\-pada\-a.nkita, bana biloku raghubara\-bihArathalu. saila\-sR^i.nga bhavabha.nga\-hetu lakhu, dalana kapaTa\-pAkha.nDa\-da.nbha\-Dalu .. 2 .. jaha.N janame jaga\-janaka jagapati, bidhi\-hari parihari prapa.ncha chhalu. sakR^ita prabesa karata jehi Asrama, bigata\-biShAda bhaye pAratha nalu .. 3 .. na karu bila.nba bichAru chArumati, baraSha pAchhile sama agile palu. ma.ntra so jA_i japahi, jo japi bhe, ajara amara hara acha_i halAhalu .. 4 .. rAmanAma\-japa jAga karata nita, majjata paya pAvana pIvata jalu. karihai.n rAma bhAvatau manakau, sukha\-sAdhana, anayAsa mahAphalu .. 5 .. kAmadamani kAmatA,kalapataru so juga\-juga jAgata jagatItalu. tulasI tohi biseShi bUjhiye, eka pratIti prIti ekai balu .. 6 .. hanumata\-stuti rAga dhanAshrI {25} jayatya.njanI\-garbha\-a.nbhodhi\-sa.nbhUta vidhu vibudha\-kula\-kairavAna.ndakArI. kesarI\-chAru\-lochana chakoraka\-sukhada, lokagana\-shoka\-sa.ntApahArI .. 1 .. jayati jaya bAlakapi keli\-kautuka udita\-cha.nDakara\-ma.nDala\-grAsakarttA. rAhu\-ravi\-shakra\-pavi\-garva\-kharvIkaraNa sharaNa\-bhayaharaNa jaya bhuvana\-bhartA .. 2 .. jayati raNadhIra, raghuvIrahita,devamaNi,rudra\-avatAra, sa.nsAra\-pAtA. vipra\-sura\-siddha\-muni\-AshiShAkAravapuSha,vimalaguNa,buddhi\-vAridhi\-vidhAtA .. 3 .. jayati sugrIva\-R^ikShAdi\-rakShaNa\-nipuNa,bAli\-balashAli\-badha\-mukhyahetU. jaladhi\-la.nghana si.nha si.nhi.nkA\-mada\-mathana,rajanichara\-nagara\-utpAta\-ketU .. 4 .. jayati bhUnandinI\-shocha\-mochana vipina\-dalana ghananAdavasha vigatasha.nkA. lUmalIlA.anala\-jvAlamAlAkulita holikAkaraNa la.nkesha\-la.nkA .. 5 .. jayati saumitra raghuna.ndanAna.ndakara,R^ikSha\-kapi\-kaTaka\-sa.nghaTa\-vidhAyI. baddha\-vAridhi\-setu amara\-ma.ngala\-hetu,bhAnukulaketu\-raNa\-vijayadAyI .. 6 .. jayati jaya vajratanu dashana nakha mukha vikaTa,cha.nDa\-bhujada.nDa taru\-shaila\-pAnI. samara\-tailika\-ya.ntra tila\-tamIchara\-nikara,peri DAre subhaTa ghAli ghAnI .. 7 .. jayati dashaka.nTha\-ghaTakarNa\-vArida\-nAda\-kadana\-kArana,kAlanemi\-ha.ntA. aghaTaghaTanA\-sughaTa sughaTa\-vighaTana vikaTa,bhUmi\-pAtAla\-jala\-gagana\-ga.ntA .. 8 .. jayati vishva\-vikhyAta bAnaita\-virudAvalI,viduSha baranata veda vimala bAnI. dAsa tulasI trAsa shamana sItAramaNa sa.nga shobhita rAma\-rAjadhAnI .. 9 .. {26} jayati markaTAdhIsha ,mR^igarAja\-vikrama,mahAdeva,muda\-ma.ngalAlaya,kapAlI. moha\-mada\-krodha\-kAmAdi\-khala\-sa.nkulA,ghora sa.nsAra\-nishi kiraNamAlI .. 1 .. jayati lasada.njanA.aditija,kapi\-kesarI\-kashyapa\-prabhava,jagadArttiharttA. loka\-lokapa\-koka\-kokanada\-shokahara,ha.nsa hanumAna kalyAnakartA .. 2 .. jayati suvishAla\-vikarAla\-vigraha,vajrasAra sarvA.nga bhujadaNDa bhArI. kulishanakha, dashanavara lasata,bAladhi bR^ihada, vairi\-shastrAstradhara kudharadhArI .. 3 .. jayati jAnakI\-shocha\-sa.ntApa\-mochana,rAmalakShmaNAna.nda\-vArija\-vikAsI. kIsa\-kautuka\-keli\-lUma\-la.nkA\-dahana,dalana kAnana taruNa tejarAsI .. 4 .. jayati pAthodhi\-pAShANa\-jalayAnakara,yAtudhAna\-prachura\-harSha\-hAtA. duShTarAvaNa\-ku.nbhakarNa\-pAkArijita\-marmabhit,karma\-paripAka\-dAtA .. 5 .. jayati bhuvananaikabhUShaNa,vibhIShaNavarada,vihita kR^ita rAma\-sa.ngrAma sAkA. jayati para\-yatra.nma.ntrAbhichAra\-grasana,kAramana\-kUTa\-kR^ityAdi\-ha.ntA. shAkinI\-DAkinI\-pUtanA\-preta\-vetAla\-bhUta\-pramatha\-yUtha\-ya.ntA .. 7 .. puShpakArU.Dha saumitri\-sItA\-sahita,bhAnu\-kulabhAnu\-kIrati\-patAkA .. jayati vedAntavida vividha\-vidyA\-vishada,veda\-vedA.ngavida brahmavAdI. GYAna\- viGYAna\-vairAgya\-bhAjana vibho,vimala guNa ganati shukanAradAdI .. 8 .. jayati kAla\-guNa\-karma\-mAyA\-mathana, nishchalaGYAna,vrata\-satyarata,dharmachArI. siddha\-suravR^i.nda\-yogI.ndra\-sevati sadA,dAsa tulasI praNata bhaya\-tamArI .. 9 .. {27} jayati ma.ngalAgAra, sa.nsArabhArApahara,vAnarAkAravigraha purArI. rAma\-roShAnala\-jvAlamAlA\-miSha dhvA.ntara\-salabha\-sa.nhArakArI .. 1 .. jayati maruda.njanAmoda\-ma.ndira,natagrIva sugrIva\-dukhaHkhaikaba.ndho. yAtudhAnoddhata\-kruddha\-kAlAgnihara,siddha\-sura\-sajjanAna.nda\-si.ndho .. 2 .. jayati rudrAgraNI,vishva\-va.ndyAgraNI, vishvavikhyAta\-bhaTa\-chakravartI. sAmagAtAgraNI,kAmajetAgraNI,rAmahita,rAmabhaktAnuvartI .. 3 .. jayatisa.ngrAmajaya, rAmasa.ndesahara,kaushalA\-kushala\-kalyANabhAShI. rAma\-virahArka\-sa.ntapta\-bharatAdi\-naranAri\-shItalakaraNa kalpashAShI .. 4 .. jayati si.nhAsanAsIna sItAramaNa,nirakhi nirbharaharaNa nR^ityakArI. rAma sa.nbhrAja shobhA\-sahita sarvadA tulasimAnasa\-rAmapura\-vihArI .. 5 .. {28} jayati vAta\-sa.njAta,vikhyAta vikrama,bR^ihadbAhu,balabipula,bAladhibisAlA. jAtarUpAchalAkAravigraha,lasalloma vidyullatA jvAlamAlA .. 1 .. jayati bAlArka vara\-vadana,pi.ngala\-nayana,kapisha\-karkasha\-jaTAjUTadhArI. vikaTa bhR^ikuTI,vaj dashana nakha,vairi\-madamatta\-ku.njara\-pu.nja\-ku.njarArI .. 2 .. jayati bhImArjuna\-vyAlasUdana\-garvahara, dhana.njaya\-ratha\-trANa\-ketU. bhIShma\-droNa\-karNAdi\-pAlita,kAladR^ika suyodhana\-chamU\-nidhana\-hetU .. 3 .. jayati gatarAjadAtAra,ha.ntAra sa.nsAra\-sa.nkaTa,danuja\-darpahArI. Iti\-ati\-bhIti\-graha\-preta\-chaurAnala\-vyAdhibAdhA\-shamana ghora mArI .. 4 .. jayati nigamAgama vyAkaraNa karaNalipi,kAvyakautuka\-kalA\-koTi\-si.ndho. sAmagAyaka, bhakta\-kAmadAyaka,vAmadeva,shrIrAma\-priya\-prema ba.ndho .. 5 .. jayati gharmAshu\-sa.ndagdha\-sa.npAti\-navapakSha\-lochana\-divya\-dehadAtA. kAlakali\-pApasa.ntApa\-sa.nkula sadA,praNata tulasIdAsa tAta\-mAtA .. 6 .. {29} jayati nirbharAna.nda\-sa.ndoha kapikesarI,kesarI\-suvana bhuvanaikabhartA. divyabhUmya.njanA\-ma.njulAkara\-maNe,bhakta\-sa.ntApa\-chi.ntApahartA .. 1 .. jayati dhamArtha\-kAmApavargada,vibho brahmalokAdi\-vaibhava\-virAgI. vachana\-mAnasa\-karma satya\-dharmavratI,jAnakInAtha\-charaNAnurAgI .. 2 .. jayati bihagesha\-balabuddhi\-begAti\-mada\-mathana,manamatha\-mathana,UrdhvaretA. mahAnATaka\-nipuna,koTi\-kavikula\-tilaka,gAnaguNa\-garva\-ga.ndharva\-jetA .. 3 .. jayati ma.ndodarI\-kesha\-karShaNa,vidyamAna dashaka.nTha bhaTa\-mukuTa mAnI. bhUmijA\-duHkha\-sa.njAta roShA.ntakR^ita\-jAtanAja.ntu kR^ita jAtudhAnI .. 4 .. jayati rAmAyaNa\-shravaNa\-sa.njAta\-romA.ncha,lochana sajala, shithila vANI. rAmapadapadma\-makara.nda\-madhukara pAhi,dAsa tulasI sharaNa,shUlapANI .. 5 .. rAga sAra.nga {30} jAke gati hai hanumAnakI. tAkI paija pUji A_I, yaha rekhA kulisa paShAnakI .. 1 .. aghaTita\-ghaTana, sughaTa\-bighaTana,aisI birudAvali nahi.n AnakI. sumirata sa.nkaTa\-socha\-bimochana, mUrati moda\-nidhAnakI .. 2 .. tApara sAnukUla girijA, hara, laShana, rAma aru jAnakI. tulasI kapikI kR^ipA\-bilokani, khAni sakala kalyAnakI .. 3 .. rAga gaurI {31} tAkihai tamaki tAkI ora ko. jAko hai saba bhA.Nti bharoso kapi kesarI\-kisorako .. 1 .. jana\-ra.njana arigina\-ga.njana mukha\-bha.njana khala barajorako. beda\-purAna\-pragaTa puruShAratha sakala\-subhaTa\-siramora ko .. 2 .. uthape\-thapana,thape uthapana pana,bibudhabR^i.nda ba.Ndichhora ko. jaladhi lA.Nghi dahi la.nka prabala bala dalana nisAchara ghora ko .. 3 .. jAko bAlabinoda samujhi jiya Darata divAkara bhorako. jAkI chibuka\-choTa chUrana kiya rada\-mada kulisa kaThorako .. 4 .. lokapAla anukUla bilokivo chahata bilochana\-korako. sadA abhaya,jaya, muda\-ma.ngalamaya jo sevaka ranarorako .. 5 .. bhagata\-kAmataru nAma rAma paripUrana cha.nda chakorako. tulasI phala chAro karatala jasa gAvata ga_Ibahora ko .. 6 .. rAga bilAvala {32} aisI tohI na bUjhiye hanumAna haThIle. sAheba kahU.N na rAmase , tose na usIle .. 1 .. tere dekhata si.nhake sisu me.nDhaka lIle. jAnata hau.n kali tere_U mana gunagana kIle .. 2 .. hA.Nka sunata dasaka.ndhake bhaye ba.ndhana DhIle. so bala gayo kidhau.n bhaye aba garabagahIle .. 3 .. sevakako paradA phaTe tU samaratha sIle. adhika Apute Apuno suni mAna sahI le .. 4 .. sA.Nsati tulasIdAsakI suni sujasa tuhI le. tihu.NkAla tinako bhalau.n je rAma\-ra.NgIle .. 5 .. {33} samaratha su_ana samIrake,raghubIra\-piyAre. mopara kIbI tohi jo kari lehi bhiyA re .. 1 .. terI mahimA te chalai chi.nchinI\-chiyA re. a.NdhiyAro merI bAra kyo,tribhuvana\-ujiyAre .. 2 .. kehi karanI jana jAnikai sanamAna kiyA re. kehi agha auguna Apane kara DAri diyA re .. 3 .. khA_I kho.nchI mA.Ngi mai.n tero nAma liyA re. tere bala,bali,Aju lau.n jaga jAgi jiyA re .. 4 .. jo toso.n hotau phirau.n mero hetu hiyA re. tau kayo.n badana dekhAvato kahi bachana iyAre .. 5 .. toso gyAna\-nidhAna ko sarabagya biyA re. hau.n samujhata sA_I\-drohakI gati chhAra chhiyA re .. 6 .. tere svAmI rAma se,svAminI siyA re. taha.N tulasIke kaunako kAko takiyA re .. 7 .. {34} ati Arata, ati svArathI, ati dIna\-dukhArI. inako bilagu na mAniye, bolahi.n na bichArI .. 1 .. loka\-rIti dekhI sunI, vyAkula nara\-nArI. ati baraShe anabaraShehU.N, dehi.n daivahi.n gArI .. 2 .. nAkahi Aye nAthaso.n, sA.Nsati bhaya bhArI. kahi Ayo, kIbI chhamA, nija ora nihArI .. 3 .. samai sA.Nkare sumiriye, samaratha hitakArI. so saba bidhi Ubara karai, aparAdha bisArI .. 4 .. bigarI sevakakI sadA,sAhebahi.n sudhArI. tulasIpara terI kR^ipA, nirupAdhi nirArI .. 5 .. {35} kaTu kahiye gADhe pare, suni samujhi susA_I.n. karahi.n anabhale_u ko bhalo, ApanI bhalA_I .. 1 .. samaratha subha jo pA_iye, bIra pIra parA_I. tAhi takai.n saba jyo.n nadI bAridhi na bulA_I .. 2 .. apane apaneko bhalo, chahai.n loga lugA_I. bhAvai jo jehi tehi bhajai, subha asubha sagA_I .. 3 .. bA.Nha boli dai thApiye, jo nija bari_A_I. bina sevA so.n pAliye, sevakakI nA_I.n .. 4 .. chUka\-chapalatA meriyai, tU ba.Do ba.DA_I. hota Adare DhITha hai, ati nIcha nichA_I .. 5 .. ba.ndichhora birudAvalI, nigamAgama gA_I. nIko tulasIdAsako, teriyai nikA_I .. 6 .. rAma gaurI {36} ma.ngala\-mUrati mAruta\-na.ndana. sakala\-ama.ngala\-mUla\-nika.ndana .. 1 .. pavanatanaya sa.ntana hitakArI. hradaya birAjata avadha\-bihArI .. 2 .. mAtu\-pitA,guru,ganapati,sArada. sivA sameta sa.nbhu,suka,nArada .. 3 .. charana ba.ndi binavau.n saba kAhU. dehu rAmapada\-neha\-nibAhU .. 4 .. ba.ndau.n rAma\-lakhana\-baidehI. je tulasIke parama sanehI .. 5 .. lakShmaNa\-stuti daNDaka {37} lAla lADile lakhana , hita hau janake. sumire sa.nkaTahArI, sakala suma.ngalakArI , pAlaka kR^ipAlu apane panake .. 1 .. dharanI\-dharanahAra bha.njana\-bhuvanabhAra , avatAra sAhasI sahasaphanake .. satyasa.ndha, satyabrata, parama dharamarata , niramala karama bachana aru mana ke .. 2 .. rUpake nidhAna, dhanu\-bAna pAni, tUna kaTi, mahAbIra bidita, jitaiyA ba.De ranake .. sevaka\-sukha\-dAyaka, sabala, saba lAyaka, gAyaka jAnakInAtha gunaganake .. 3 .. bhAvate bharata ke, sumitrA\-sItAke dulAre , chAtaka chatura rAma syAma ghanake .. ballabha uramilAke, sulabha sanehabasa , dhanI dhana tulasIse niradhanake .. 4 .. rAga dhanAshrI {38} jayati lakShmaNAna.nta bhagava.nta bhUdhara, bhujaga\- rAja, bhuvanesha, bhUbhArahArI. pralaya\-pAvaka\-mahAjvAlamAlA\-vamana, shamana\-sa.ntApa lIlAvatArI .. 1 .. jayati dAsharathi, samara\-samaratha, sumitrA\- suvana, shatrusUdana, rAma\-bharata\-ba.ndho. chAru\-cha.npaka\-varana, vasana\-bhUShana\-dharana, divyatara, bhavya, lAvaNya\-sidho.n .. 2 .. jayati gAdheya\-gautama\-janaka\-sukha\-janaka, vishva\-ka.nTaka\-kuTila\-koTi\-ha.ntA. vachana\-chaya\-chAturI\-parashudhara\-garabahara, sarvadA rAmabhadrAnuga.ntA .. 3 .. jayati sItesha\-sevAsarasa , biShayarasa\- nirasa, nirupAdhi dhuradharmadhArI. vipulabalamUla shArdUlavikrama jalada\- nAda\-mardana, mahAvIra bhArI .. 4 .. jayati sa.ngrAma\-sAgara\-bhaya.nkara\-tarana, rAmahita\-karaNa varabAhu\-setu. urmilA\-ravana, kalyANa\-ma.ngala\-bhavana, dAsatulasI\-doSha\-davana\-hetU .. 5 .. bharata\-stuti {39} jayati bhUmijA\-ramaNa\-padaka.nja\-makara.nda\-rasa\- rasika\-madhukara bharata bhUribhAgI. bhuvana\-bhUShaNa, bhAnuva.nsha\-bhUShaNa, bhUmipAla\- mani rAmacha.ndrAnurAgI .. 1 .. jayati vibudhesha\-dhanadAdi\-durlabha\-mahA\- rAja\-sa.nmrAja\-sukha\-pada\-virAgI. khaDga\-dhArAvratI\-prathamarekhA prakaTa shuddhamati\-yuvati pati\-premapAgI .. 2 .. jayati nirupAdhi\-bhaktibhAva\-ya.ntrita\-hradaya , ba.ndhu\-hita chitrakuTAdri\-chArI. pAdukA\-nR^ipa\-sachiva,puhumi\-pAlaka parama dharama\-dhura\-dhIra, varavIra bhArI .. 3 .. jayati sa.njIvanI\-samaya\-sa.nkaTa hanUmAna dhanubAna\-mahimA bakhAnI. bAhubala bipula paramiti parAkrama atula, gUDha gati jAnakI\-jAni jAnI .. 4 .. jayati raNa\-ajira gandharva\-gaNa\-garvahara, phira kiye rAmaguNagAtha\-gAtA. mANDavI\-chitta\-chAtaka\-navA.nbuda\-barana, sarana tulasIdAsa abhaya dAtA .. 5 .. shatrughna\-stuti rAga dhanAshrI {40} jayati jaya shatru\-kari\-kesarI shatruhana, shatrutama\-tuhinahara kiraNaketU. deva\-mahideva\-mahi\-dhenu\-sevaka sujana\- siddhi\-muni\-sakala\-kalyANa\-hetU .. 1 .. jayati sarvA.ngasuda.nra sumitrA\-suvana, bhuvana\-vikhyAta\-bharatAnugAmI. varmacharmAsI\-dhanu\-bANa\-tUNIra\-dhara shatru\-sa.nkaTa\-samaya yatpraNAmI .. 2 .. jayati lavaNAmbunidhi\-ku.nbhasa.nbhava mahA\- danuja\-durjanadavana, duritahAri. lakShmaNAnuja, bharata\-rAma\-sItA\-charaNa\- reNu\-bhUShita\-bhAla\-tilakadhArI .. 3 .. jayati shrutikIrti\-vallabha sudurlabha sulabha namata narmada bhuktimuktidAtA. dAsatulasI charaNa\-sharaNa sIdata vibho, pAhi dInArtta\-sa.ntApa\-hAtA .. 4 .. shrIsItA\-stuti rAga kedArA {41} kabahu.Nka a.nba, avasara pA_i. meri_au sudhi dyA_ibI,kachhu karuna\-kathA chalA_i .. 1 .. dIna, saba a.NgahIna,chhIna,malIna,aghI aghA_i. nAma lai bharai udara eka prabhu\-dAsI\-dAsa kahA_i .. 2 .. bUjhihai.n 'so hai kona', kahibI nAma dasA janA_i. sunata rAma kR^ipAluke merI bigarI_au bani jA_i .. 3 .. jAnakI jagajanani janakI kiye bachana sahA_i. tarai tulasIdAsa bhava tava nAtha\-guna\-gana gA_i .. 4 .. {42} kabahu.N samaya sudhi dyayAbI,merI mAtu jAnakI. jana kahA_i nAma leta hau.n,kiye pana chAtaka jyo.n,pyAsa\-prema\-pAnakI .. 1 .. sarala kahA_I prakR^iti Apu jAni_e karunA\-nidhAnakI. nijaguna,arikR^ita anahitau,dAsa\-doSha surati chita rahata na diye dAnakI .. bAni bisAranasIla hai mAnada amAnakI. tulasIdAsa na bisAriye,mana karama bachana jAke,sapanehu.N gati na AnakI .. shrIrAma\-stuti {43} jayati sachchidavyApakAna.nda parabrahma\-pada vigraha\-vyakta lIlAvatArI. vikala brahmAdi,sura,siddha,sa.nkochavasha,vimala guNa\-geha nara\-deha\-dhArI. 1. jayati koshalAdhIsha kalyANa koshalasutA,kushala kaivalya\-phala chAru chArI. veda\-bodhita karama\-dharama\-dharanIdhenu,vipra\-sevaka sAdhu\-modakArI .. 2 .. jayati R^iShi\-makhapAla,shamana\-sajjana\-sAla,shApavasha munivadhU\-pApahArI. bha.nji bhavachApa,dali dApa bhUpAvalI,sahita bhR^igunAtha natamAtha bhArI .. 3 .. jayati dhAramika\-dhura,dhIra raghuvIra gura\-mAtu\-pitu\-ba.ndhu\-vachanAnusArI. chitrakUTAdri vindhyAdri da.nDakavipina,dhanyakR^ita punyakAnana\-vihArI .. 4 .. jayati pAkArisuta\-kAka\-karatUti\-phaladAni khani garta gopita virAdhA. divya devI vesha dekhi lakhi nishicharI janu viDa.nbita karI vishvabAdhA .. 5 .. jayati khara\-trishira\-dUShaNa chaturdasha\-sahasa\-subhaTa\-mArIcha\-sa.nhArakartA. gR^idhra\-shabarI\-bhakti\-vivasha karuNAsi.ndhu,charita nirupAdhi,trividhArtihartA .. 6 .. jayati mada\-a.ndha kukaba.ndha badhi,bAli balashAli badhi,karana sugrIva rAjA. subhaTa markaTa\-bhAlu\-kaTaka\-sa.nghaTa sajata,namata pada rAvaNAnuja nivAjA .. 7 .. jayati pAthodhi\-kR^ita\-setu kautuka hetu,kAla\-mana agama la_I lalaki la.nkA. sakula,sAnuja,sadala dalita dashaka.nTha raNa,loka\-lokapa kiye rahita\-sha.nkA .. 8 .. jayati saumitri\-sItA\-sachiva\-sahita chale puShpakAruDha nija rAjadhAnI. dAsatulasI mudita avadhavAsI sakala,rAma bhe bhUpa vaidehi rAnI .. 9 .. {44} jayati rAja\-rAje.ndra rAjIvalochana,rAma nAma kali\-kAmataru,sAma\-shAlI. anaya\-a.nbhodhi\-ku.nbhaja,nishAchara\-nikara\- timira\-ghanaghora\-kharakiraNamAlI .. 1 .. jayati muni\-deva\-naradeva dasaratthake , deva\-muni\-va.ndya kiya avadha\-vAsI. loka nAyaka\-koka\-shoka\-sa.nkaTa\-shamana, bhAnukula\-kamala kAnana\-vikAsI .. 2 .. jayati shR^i.ngAra\-sara tAmarasa\-dAmaduti\- deha,guNageha,vishvopakArI .. .3 .. sakala saubhAgya\-sau.ndarya\-suShamArupa, manobhava koTi garvApahArI .. 3 .. (jayati) subhaga sAra.nga sunikha.nga sAyaka shakti, chAru charmAsi vara varmadhArI. dharmadhuradhIra,raghuvIra,bhujabala atula,. helayA dalita bhUbhAra bhArI .. 4 .. jayati kaladhauta maNi\-mukuTa,ku.nDala,tilaka\- jhalaka bhali bhAla,vidhu\-vadana\-shobhA. divya bhUShana,basana pIta,upavIta, kiya dhyAna kalyAna\-bhAjana na ko bhA .. 5 .. (jayati)bharata\-saumitri\-shatrughna\-sevita,sumukha, sachiva\-sevaka\-sukhada, sarvadAtA .. adhama,Arata,dIna,patita,pAtaka\-pIna sakR^ita natamAtra kahi 'pAhi' pAtA .. 6 .. jayati jaya bhuvana dasachAri jasa jagamagata, punyamaya,dhanya jaya rAmarAjA. charita\-surasarita kavi\-mukhya giri niHsarita, pibata,majjata mudita sa.Nta\-samAjA .. 7 .. jayati varNAshramAchArapara nAri\-nara, satya\-shama\-dama\-dayA\-dAnashIlA. vigata dukha\-doSha,sa.ntosa sukha sarvadA, sunata,gAvata rAma rAjalIlA .. 8 .. jayati vairAgya\-viGYAna\-vArA.nnidhe namata narmada,pApa\-tApa\-hartA. dAsa tulasI charaNa sharaNa sa.nshaya\-haraNa, dehi avala.nba vaidehi\-bhartA .. 9 .. rAga gaurI {45} shrI rAmacha.ndra kR^ipAlu bhaju mana haraNa bhavabhaya dAruNa.n. navaka.nja\-lochana,ka.nja\-mukha,kara\-ka.nja,pada ka.njAruNa.n .. 1 .. ka.ndarpa agaNita amita chhavi,navanila nIrada su.ndara.n. paTa pIta mAnahu ta.Dita ruchi shuchi naumi janaka sutAvara.n .. 2 .. bhaju dInaba.ndhu dinesha dAnava\-daitya\-va.nsha nika.ndana.n. raghuna.nda Ana.Ndaka.nda koshalacha.nda dasharatha\-na.ndana.n .. 3 .. sira mukuTa ku.nDala tilaka chAru udAru a.nga vibhUShaNa.n. AjAnubhuja shara\-chApa\-dhara,sa.ngrAma\-jita\-kharadUShaNa.n .. 4 .. iti vadati tulasIdAsa sha.nkara\-sheSha\-muni\-mana\-ra.njana.n. mama hradaya ka.nja nivAsa karu kAmAdi khala\-dala\-ga.njana.n .. 5 .. rAga rAmakalI {46} sadA rAma japu,rAma japu,rAma japu, rAma japu, rAma japu, mUDha.mana bAra bAra.n. sakala saubhAgya\-sukha\-khAni jiya jAni shaTha,mAni vishvAsa vada vedasAra.n .. koshalendra nava\-nIlaka.njAbhatanu,madana\-ripu\-ka.njahradi\-cha.ncharIka.n. jAnakIravana sukhabhavana bhuvanaikaprabhu,samara\-bha.njana,parama kArunIka.n .. 2 .. danuja\-vana dhUmadhuja,pIna AjAnubhuja,da.nDa\-koda.nDavara cha.nDa bAna.n. arunakara charaNa mukha nayana rAjIva,guna\-ayana,bahu mayana\-shobhA\-nidhAna.n .. 3 .. vAsanAvR^i.nda\-kairava\-divAkara, kAma\-krodha\-mada ka.nja\-kAnana\-tuShAra.n. lobha ati matta nAge.ndra pa.nchAnana bhaktahita haraNa sa.nsAra\-bhAra.n .. 4 .. keshava.n,kleshaha.n,kesha\-va.ndita pada\-dva.ndva ma.ndAkinI\-mUlabhUta.n. sarvadAna.nda\-sa.ndoha,mohApaha.n, ghora\-sa.nsAra\-pAthodhi\-pota.n .. 5 .. shoka\-sa.ndeha\-pAthodapaTalAnila.n, pApa\-parvata\-kaThina\-kulisharUpa.n. sa.ntajana\-kAmadhuka\-dhenu,vishrAmaprada, nAma kali\-kaluSha\-bha.njana anUpa.n .. 6 .. dharma\-kalpadrumArAma, haridhAma\-pathi sa.nbala.n, mUlamidameva eka.n. bhakti\-vairAgya.n viGYAna\-shama\-dAna\-dama, nAma AdhIna sAdhana aneka.n .. 7 .. tena tapta.n,huta.n,dattamevAkhila.n, tena sarva kR^ita.n karmajAla.n. yena shrIrAmanAmAmR^ita.n pAnakR^itamanishamanavadyamavalokya kAla.n .. 8 .. shvapacha,khala,bhilla,yavanAdi harilokagata, nAmabala vipula mati mala na parasI. tyAgi saba Asa,sa.ntrAsa,bhavapAsa asi nisita harinAma japu dAsatulasI .. {47} aisI AratI rAma raghubIrakI karahi mana. harana dukhadu.nda gobi.nda Anandaghana .. 1 .. acharachara rUpa hari,sarabagata,sarabadA basata,iti bAsanA dhUpa dIjai. dIpa nijabodhagata\-koha\-mada\-moha\-tama,prauDha.abhimAna chitabR^iti chhIjai. 2. bhAva atishaya vishada pravara naivedya shubha shrIramaNa parama sa.ntoShakArI. prema\-tA.nbUla gata shUla sa.nshaya sakala,vipula bhava\-bAsanA\-bIjahArI. 3. ashubha\-shubhakarma\-ghR^itapUrNa dasha vartikA,tyAga pAvaka, satoguNa prakAsa.n. bhakti\-vairAgya\-viGYAna dIpAvalI,arpi nIrAjana.n jaganivAsa.n .. 4 .. bimala hradi\-bhavana kR^ita shA.nti\-paryaka shubha,shayana vishrAma shrIrAmarAyA. kShamA\-karuNA pramukha tatra parichArikA,yatra hari tatra nahi.n bheda\-mAyA. 5. ehi AratI\-nirata sanakAdi,shruti,sheSha,shiva,devariShi,akhilamuni tattva\-darasI karai so_i tarai,pariharai kAmAdi mala,vadati iti amalamati\-dAsa tulasI .. 6 .. {48} harati saba AratI AratI rAmakI. dahana dukha\-doSha,niramUlinI kAmakI .. 1 .. surabha saurabha dhUpa dIpabara mAlikA. u.Data agha\-biha.Nga suni tAla karatAlikA .. 2 .. bhakta\-hradi\-bhavana, aGYAna\-tama\-hArinI. bimala bigyAnamaya teja\-bistArinI .. 3 .. moha\-mada\-koha\-kali\-ka.nja\-himajAminI. muktikI dUtikA,deha\-duti dAminI .. 4 .. pranata\-jana\-kumuda\-bana\-i.ndu\-kara\-jAlikA. tulasi abhimAna\-mahiShesa bahu kAlikA .. 5 .. harisha.nkarI pada {49} deva\- danuja\-bana\-dahana,guna\-gahana,govi.nda na.ndAdi\-Ana.nda\-dAtA.avinAshI. sha.nbhu,shiva,rudra,sha.nkara,bhaya.nkara,bhIma,ghora,tejAyatana,krodha\-rAshI .. 1 .. ana.Nta,bhagava.nta\-jagada.nta\-a.ntaka\-trAsa\-shamana,shrIramana,bhuvanAbhirAma.n. bhUdharAdhIsha jagadIsha IshAna,viGYAnaghana,GYAna\-kalyAna\-dhAma.n .. 2 .. vAmanAvyakta,pAvana,parAvara,vibho,prakaTa paramAtamA,prakR^iti\-svAmI. cha.ndrashekhara,shUlapANi,hara,anagha,aja,amita,avichhinna,vR^ishabhesha\-gAmI .. 3 .. nIlajaladAbha tanu shyAma,bahu kAma chhavi rAma rAjIvalochana kR^ipAlA. kabu.n\-karpUra\-vapu dhavala,nirmala mauli jaTA,sura\-taTini,sita sumana mAlA .. 4 .. vasana ki.njalkadhara,chakra\-sAra.nga\-dara\-ka.nja\-kaumodakI ati vishAlA. mAra\-kari\-matta\-mR^igarAja,trainaina,hara,naumi apaharaNa sa.nsAra\-jAlA .. 5 .. kR^iShNa,karuNAbhavana,davana kAlIya khala,vipula ka.nsAdi nirvashakArI. tripura\-mada\-bha.ngakara,mattagaja\-charmadhara,andhakoraga\-grasana pannagArI .. 6 .. brahma,vyApaka,akala,sakala,para,paramahita,gyAna,gotIta,guNa\-vR^itti\-harttA. si.ndhusuta\-garva\-giri\-vajra,gaurIsha,bhava dakSha\-makha akhila vidhva.nsakarttA .. 7 .. bhaktipriya,bhaktajana\-kAmadhuka dhenu,hari haraNa durghaTa vikaTa vipati bhArI. sukhada,narmada,varada,viraja,anavaghya.akhila,vipina\-Ana.nda\-vIthina\-vihArI ruchira harisha.nkarI nAma\-ma.ntrAvalI dva.ndvadukha harani,Ana.ndakhAnI. viShNu\-shiva\-loka\-sopAna\-sama sarvadA vadati tulasIdAsa vishada bAnI .. 8 .. {50} deva\- bhAnukula\-kamala\-ravi,koTi ka.nrdapa\-chhavi,kAla\-kali\-vyAlamiva vainateya.n. prabala bhujada.nDa paracha.nDa\-koda.nDa\-dhara tUNavara vishikha balamaprameya.n .. 1 .. aruNa rAjIvadala\-nayana,suShamA\-ayana,shyAma tana\-kA.nti vara vAridAbha.n. tatpa kA.nchana\-vastra,shastra\-vidyA\-nipuNa,siddha\-sura\-sevya,pAthojanAbha.n .. akhila lAvaNya\-gR^iha,vishva\-vigraha,parama prauDha,guNagU.Dha,mahimA udAra.n. durdharSha,dustara,durga,svarga\-apavarga\-pati,bhagna sa.nsAra\-pAdapa kuThAra.n .. 3 .. shApavasha munivadhU\-muktakR^ita,viprahita,yaGYa\-rakShaNa\-dakSha,pakShakartA. janaka\-nR^ipa\-sadasi shivachApa\-bha.njana,ugra bhArgavAgarva\-garimApahartA .. 4 .. guru\-girA\-gauravAmara\-sudustyaja rAjya tyakta,shrIsahita saumitri\-bhrAtA. sa.nga janakAtmajA,manujamanusR^itya aja,duShTa\-vadha\-nirata,trailokyatrAtA .. 5 .. da.nDakAraNya kR^itapuNya pAvana charaNa,haraNa mArIcha\-mAyAkura.nga.n. bAli balamatta gajarAja iva kesarI,suhrada\-sugrIva\-dukha\-rAshi\-bha.nga.n .. 6 .. R^ikSha,markaTa vikaTa subhaTa ubhdaTa samara,shaila\-sa.nkAsha ripu trAsakArI. baddhapAthodhi,sura\-nikara\-mochana,sakula dalana dasasIsa\-bhujabIsa bhArI .. 7 .. duShTa vibudhAri\-sa.nghAta,apaharaNa mahi\-bhAra,avatAra kAraNa anUpa.n. amala,anavadya,advaita,nirguNa,sarguNa,brahma sumirAmi narabhUpa\-rUpa.n .. 8 .. sheSha\-shruti\-shAradA\-sha.nbhu\-nArada\-sanaka ganata guna a.nta nahI.n tava charitra.n. so_i rAma kAmAri\-priya avadhapati sarvadA dAsatulasI\-trAsa\-nidhi vahitra.n .. 9 .. {51} deva jAnakInAtha,raghunAtha,rAgAdi\-tama\-taraNi,tAruNyatanu,tejadhAma.n. sachchidAna.nda,Ana.ndaka.ndAkara.n,vishva\-vishrAma,rAmAbhirAma.n .. 1 .. nIlanava\-vAridhara\-subhaga\-shubhakA.nti,kaTi pIta kausheya vara vasanadhArI. ratna\-hATaka\-jaTita\-mukuTa\-ma.nDita\-mauli,bhAnu\-shata\-sadR^isha udyotakArI .. 2 .. shravaNa ku.nDala,bhAla tilaka,bhUruchira ati,aruNa a.nbhoja lochana vishAla.n. vakra\-avaloka,trailoka\-shokApaha.n,mAra\-ripu\-hradaya\-mAnasa\-marAla.n .. 3 .. nAsikA chAru sukapola,dvija vajraduti,adhara bi.nbopamA,madhurahAsa.n. ka.nTha dara,chibuka vara,vachana ga.nbhIratara,satya\-sa.nkalpa, suratrAsa\-nAsa.n .. 4 .. sumana suvichitra nava tulasikAdala\-yuta.n mR^idR^ila vanamAla ura bhrAjamAna.n. bhramata Amodavasha matta madhukara\-nikara,madhuratara mukhara kurvanti gAna.n .. 5 .. subhaga shrIvatsa,keyUra,ka.nkaNa,hAra,ki.nkaNI\-raTani kaTi\-taTa rasAla.n. vAma disi janakajAsIna\-si.nhAsana.n kanaka\-mR^iduvallita taru tamAla.n .. 6 .. AjAnu bhujada.nDa koda.nDa\-ma.nDita vAma bAhu, dakShiNa pANi bANameka.n. akhila muni\-nikara,sura,siddha,ga.ndharva vara namata nara nAga avanipa aneka.n .. anagha avichhinna,sarvaGYa,sarvesha, khalu sarvatobhadra\-dAtA.asamAka.n. praNatajana\-kheda\-vichchheda\-vidyA\-nipuNa naumi shrIrAma saumitrisAka.n .. 8 .. yugala padapadma,sukhasadma padmAlaya.n, chinha kulishAdi shobhAti bhArI. hanuma.nta\-hradi vimala kR^ita paramama.ndira, sadAtulasI\-sharaNa shokahArI .. {52} deva\-\- koshalAdhIsha,jagadIsha,jagadekahita, amitaguNa,vipula vistAra lIlA. gAya.nti tava charita supavitra shruti\-sheSha\-shuka\-sha.nbhu\-sanakAdi muni mananashIlA .. 1 .. vArichara\-vapuSha dhari bhakta\-nistArapara, dharaNikR^ita nAva mahimAtigurvI. sakala yaGYA.nshamaya ugra vigraha kro.Da, mardi danujesha uddharaNa urvI .. 2 .. kamaTha ati vikaTa tanu kaThina pR^iShThoparI, bhramata ma.ndara ka.nDu\-sukha murArI. prakaTakR^ita amR^ita,go,i.ndirA,i.ndu, vR^i.ndArakAvR^i.nda\-Ana.ndakArI .. 3 .. manuja\-muni\-siddha\-sura\-nAga\-trAsaka, duShTa danuja dvija\-dharma\-marajAda\-harttA. atula mR^igarAja\-vapudharita, viddarita ari, bhakta prahalAda\-ahalAda\-karttA .. 4 .. chhalana bali kapaTa\-vaTurUpa vAmana brahma, bhuvana parya.nta pada tIna karaNa.n. charaNa\-nakha\-nIra\-treloka\-pAvana parama, vibudha\-jananI\-dusaha\-shoka\-haraNa.n .. 5 .. kShatriyAdhIsha\-karinikara\-nava\-kesarI, parashudhara vipra\-sasa\-jaladarUpa.n. bIsa bhujada.nDa dasasIsa kha.nDana cha.nDa vega sAyaka naumi rAma bhUpa.n .. 6 .. bhUmibhara\-bhAra\-hara,prakaTa paramAtamA, brahma nararUpadhara bhaktahetU. vR^iShNi\-kula\-kumuda\-rAkesha rAdhAramaNa, ka.nsa\-ba.nsATavI\-dhUmaketU .. 7 .. prabala pAkha.nDa mahi\-ma.nDalAkula dekhi, ni.ndyakR^ita akhila makha karma\-jAla.n. shuddha bodhaikaghana,GYAna\-guNadhAma, aja bauddha\-avatAra va.nde kR^ipAla.n .. 8 .. kAlakalijanita\-mala\-malinamana sarva nara moha nishi\-nibi.DayavanA.ndhakAra.n. viShNuyasha putra kalakI divAkara udita dAsatulasI haraNa vipatibhAra.n .. 9 .. {53} deva\-\- sakala saubhAgyaprada sarvatobhadra\-nidhi, sarva,sarvesha,sarvAbhirAma.n. sharva\-hradi\-ka.nja\-makara.nda\-madhukara ruchira\-rUpa, bhUpAlamaNi naumi rAma.n .. 1 .. sarvasukha\-dhAma guNagrAma, vishrAmapada, nAma sarvasa.npadamati punIta.n. nirmala.n shA.nta,suvishuddha,bodhAyatana, krodha\-mada\-haraNa,karuNA\-niketa.n .. 2 .. ajita,nirupAdhi,gotItamavyakta, vibhumekamanavadyamajamadvitIya.n. prAkR^ita.n,prakaTa paramAtamA,paramahita, prerakAna.nta va.nde turIya.n .. 3 .. bhUdhara.n sundara.n,shrIvara.n,madana\-mada\-mathana saundarya\-sImAtiramya.n. duShprApya,duShpekShya,dustarkya,duShpAra, sa.nsArahara,sulabha,mR^idubhAva\-gamya.n .. satyakR^ita,satyarata,satyavrata,sarvadA, puShTa,sa.ntuShTa,sa.nkaShTahArI. dharmavarmani brahmakarmabodhaika,viprapUjya, brahmaNyajanapriya,murArI .. 5 .. nitya,nirmama,nityamukta,nirmAna, hari,GYAnaghana,sachchidAna.nda mUla.n. sarvarakShaka sarvabhakShakAdhyakSha,kUTastha, gUDhArchi, bhaktAnukUla.n .. 6 .. siddha\-sAdhaka\-sAdhya,vAchya\-vAchakarUpa, ma.ntra\-jApaka\-jApya,sR^iShTi\-straShTA. parama kAraNa,ka~n~nanAbha,jaladAbhatanu, saguNa,nirguNa,sakala dR^ishya\-draShTA .. 7 .. vyoma\-vyApaka,viraja,brahma,varadesha, vaiku.nTha, vAmana vimala brahmachArI. siddha\-vR^i.ndArakAvR^i.ndava.ndita sadA, kha.nDi pAkha.nDa\-nirmUlakArI .. 8 .. pUranAna.ndasa.ndoha, apaharana sa.nmoha\-aGYAna, guNa\-sannipAta.n. bachana\-mana\-karma\-gata sharaNa tulasIdAsa trAsa\-pAthodhi iva ku.nbhajAta.n .. 9 .. {54} deva\-\- vishva\-vikhyAta,vishvesha,vishvAyatana, vishvamarajAda,vyAlArigAmI. brahma,varadesha,vAgIsha,vyApaka,vimala vipula,balavAna,nirvAnasvAmI .. 1 .. prakR^iti,mahatatva,shabdAdi guNa,devatA vyoma,marudagni,amalA.nbu,urvI. buddhi,mana,i.ndriya,prANa,chittAtamA, kAla,paramANu,chichchhakti gurvI .. 2 .. sarvamevAtra tvadrUpa bhUpAlamaNi! vyaktamavyakta, gatabheda,viShNo. bhuvana bhavada.nga,kAmAri\-va.ndita, padadva.ndva ma.ndAkinI\-janaka, jiShNo .. 3 .. AdimadhyA.nta,bhagava.nta! tva.n sarvagatamIsha, pashyanti ye brahmavAdI. yathA paTa\-ta.ntu,ghaTa\-mR^itikA, sarpa\-straga,dArukari,kanaka\-kaTakA.ngadAdI .. 4 .. gU.Dha,ga.nbhIra,garvaghna,gUDhArthavita,gupta,gotIta,guru,gyAna\-gyAtA. gyeya,gyAnapriya,prachura garimAgAra, ghora\-sa.nsAra\-para, pAra dAtA .. 5 .. satyasa.nkalpa,atikalpa,kalpA.ntakR^ita,kalpanAtIta,ahi\-talpavAsI. vanaja\-lochana,vanaja\-nAbha, vanadAbha\-vapu, vanacharadhvaja\-koTi\-lAvaNyarAsI .. 6 .. sukara,duHkara,durArAdhya,durvyasanahara,durga,durddharSha,durgArttiharttA. vedagarbhArbhakAdarbha\-gunagarva, arvA.ngapara\-garva\-nirvApa\-karttA .. 7 .. bhakta\-anukUla,bhavashUla\-nirmUlakara, tUla\-agha\-nAma pAvaka\-samAna.n. taralatR^iShNA\-tamI\-taraNi,dharaNIdharaNa, sharaNa\-bhayaharaNa,karuNAnidhAna.n .. 8 .. bahula vR^i.ndArakAvR^i.nda\-va.ndAru\-pada\-dva.ndva ma.ndAra\-mAlora\-dhArI. pAhi mAmIsha sa.ntApa\-sa.nkula sadA dAsa tulasI praNata rAvaNArI .. 9 .. {55} deva\-\- sa.nta\-sa.ntApahara,vishva\-vishrAmakara, rAmakAmAri,abhirAmakArI. shuddha bodhAyatana,sachchidAna.ndaghana, sajjanAna.nda\-vardhana,kharArI .. 1 .. shIla\-samatA\-bhavana,viShamatA\-mati\-shamana,rAma,ramAramana,rAvanArI. khaDga,kara charmavara,varmadhara,ruchirala kaTi tUNa,shara\-shakti\-sAra.ngadhArI .. 2 .. satyasa.ndhAna,nirvAnaprada,sarvahita, sarvaguNa\-GYAna\-viGYAnashAlI. saghana\-tama\-ghora\-sa.nsAra\-bhara\-sharvarI nAma divaseSha khara\-kiraNamAlI .. 3 .. tapana tIchchhana taruna tIvra tApaghna, taparUpa,tanabhUpa,tamapara,tapasvI. mAna\-mada\-madana\-matsara\-manoratha\-mathana, moha\-a.nbhodhi\-ma.ndara,manasvI .. 4 .. veda vikhyAta,varadesha,vAmana,viraja,vimala,vAgIsha,vaiku.nThasvAmI. kAma\-krodhAdimardana,vivardhana,chhamA\-shA.nti\-vigraha,vihagarAja\-gAmI .. 5 .. parama pAvana,pApa\-pu.nja\-mu.njAvaTI\-anala iva nimiSha nirmUlakarttA. bhuvana\-bhUShaNa,dUShaNAri\-bhuvanesha,bhUnAtha,shrutimAtha jaya bhuvanabhartA .. 6 .. amala,avichala,akala,sakala,sa.ntapta\-kali\-vikalatA\-bha.njanAna.ndarAsI. uraganAyaka\-shayana,taruNapa.nkaja\-nayana,chhIrasAgara\-ayana,sarvavAsI .. 7 .. siddha\-kavi\-kovikAna.nda\-dAyaka padadva.ndva ma.ndAtmamanujairdurApa.n. yatra sa.nbhUta atipUta jala surasarI darshanAdeva apaharati pApa.n .. 8 .. nitya nirmukta,sa.nyuktaguNa,nirguNAna.nda,bhagava.nta,nyAmaka,niya.ntA. vishva\-poShaNa\-bharaNa,vishva\-kAraNa\-karaNa, sharaNa tulasIdAsa trAsa\-ha.ntA .. 9 .. {56} deva\-\- danujasUdana dayAsi.ndhu,da.nbhApahana dahana durdoSha,darpApaharttA. duShTatAdamana,damabhavana,duHkhaughahara durga durvAsanA nAsha karttA .. 1 .. bhUribhUShaNa,bhAnuma.nta,bhagava.nta, bhavabha.njanAbhayada,bhuvanesha bhArI. bhAvanAtIta,bhavava.ndya,bhavabhaktahita, bhUmi_uddharaNa,bhUdharaNa\-dhArI .. 2 .. varada,vanadAbha,vAgIsha,vishvAtmA, viraja,vaikuNTha\-mandira\-vihArI. vyApaka vyoma,va.ndAru,vAmana,vibho,brahmavida,brahma,chi.ntApahArI .. 3 .. sahaja sundara,sumukha,sumana,shubha sarvadA, shuddhasarvaGYa,svachhandachArI. sarvakR^ita,sarvabhR^ita,sarvajita,sarvahita, satya\-sa.nkalpa,kalpA.ntakArI .. 4 .. nitya,nirmoha,nirguNa,nira.njana, nijAna.nda,nirvANa,nirvANadAtA. nirbharAna.nda,niHka.npa,niHsIma,nirmukta, nirupAdhi,nirmama,vidhAtA .. 5 .. mahAma.ngalamUla,moda\-mahimAyatana,mugdha\-madhu\-mathana,mAnada,amAnI. madanamardana,madAtIta,mAyArahita, ma.nju mAnAtha,pAthojapAnI .. 6 .. kamala\-lochana,kalAkosha,koda.nDadhara,koshalAdhIsha,kalyANarAshI. yAtudhAna prachura mattakari\-kesarI, bhaktamana\-puNya\-AraNyavAsI .. 7 .. anagha,advaita,anavadya,avyakta,aja, amita avikAra,Ana.ndasi.ndho. achala,aniketa,avirala,anAmaya, anAra.nbha,a.nbhodanAdahana\-ba.ndho .. 8 .. dAsatulasI khedakhinna,Apanna iha, shokasa.npanna atishaya sabhIta.n. praNatapAlaka rAma, parama karuNAdhAma, pAhi mAmurvipati,durvinIta.n .. 9 .. {57} deva\-\- dehi satasa.nga nija\-a.nga shrIra.nga! bhavabha.nga\-kAraNa sharaNa\-shokahArI. ye tu bhavadaghripallava\-samAshrita sadA, bhaktirata,vigatasa.nshaya,murArI .. 1 .. asura,sura,nAga,nara,yakSha,ga.ndharva,khaga,rajanichara,siddha,ye chApi anne. sa.nta\-sa.nsarga trevargapara,paramapada,prApya niprApyagati tvayi prasanne .. 2 .. vR^itra,bali,bANa,prahalAda,maya,vyAdha,gaja,gR^idhra,dvijabandhu nijadharmatyAgI. sAdhupada\-salila\-nirdhUta\-kalmaSha sakala,shvapacha\-yavanAdi kaivalya\-bhAgI .. 3 .. shA.nta,nirapekSha,nirmama,nirAmaya,aguNa,shabdabrahmaikapara,brahmaGYAnI. dakSha,samadR^ika,svadR^ika,vigata ati svaparamati,paramarativirati tava chakrapAnI .. 4 .. vishva\-upakArahita vyagrachita sarvadA,tyaktamadamanyu,kR^ita puNyarAsI. yatra tiShThanti,tatreva aja sharva hari sahita gachchhanti kShIrAbdhivAsI .. 5 .. veda\-payasi.ndhu,suvichAra ma.ndaramahA, akhila\-munivR^i.nda nimarthanakartA. sAra satasa.ngamud dhR^itya iti nishchi.nta.n vadati shrIkR^iShNa vaidarbhibhartA .. 6 .. shoka\-sa.ndeha,bhaya\-harSha,tama\-tarShagaNa,sAdhu\-sadyukti vichchhedakArI. yathA raghunAtha\-sAyaka nishAchara\-chamU\-nichaya\-nirdalana\-paTu\-vega\-bhArI .. 7 .. yatra kutrApi mama janma nijakarmavasha bhramata jagajoni sa.nkaTa aneka.n. tatra tvadbhakti,sajjana\-samAgama, sadA bhavatu me rAma vishrAmameka.n .. 8 .. prabala bhava\-janita traivyAdhi\-bhaiShaja bhagati, bhakta bhaiShajyamadvaitadarasI. sa.nta\-bhagava.nta a.ntara nira.ntara nahI.n, kimapi mati malina kaha dAsatulasI .. 9 .. {58} deva\-\- dehi avala.nba kara kamala,kamalAramana,damana\-dukha,shamana\-sa.ntApa bhArI. aGYAna\-rAkesha\-grAsana vi.ndhutuda,garva\-kAma\-karimatta\-hari,dUShaNArI .. 1 .. vapuSha brahmANDa supravR^itti la.nkA\-durga, rachita mana danuja maya\-rUpadhArI. vividha koshaugha, ati ruchira\-ma.ndira\-nikara,satvaguNa pramukha trekaTakakArI .. 2 .. kuNapa\-abhimAna sAgara bha.nyakara ghora, vipula avagAha,dustara apAra.n. nakra rAgAdi\-sa.nkula manoratha sakala, sa.nga\-sa.nkalpa vIchI\-vikAra.n .. 3 .. moha dashamauli, tadbhrAta aha.NkAra, pAkArijita kAma vishrAmahArI. lobha atikAya,matsara mahodara duShTa,krodha pApiShTha\-vibudhA.ntakArI .. 4 .. dveSha durmukha,da.nbha khara aka.npana kapaTa, darpa manujAda mada shUlapAnI. amitabala parama durjaya nishAchara\-nikara sahita ShaDavarga go\-yAtudhAnI .. 5 .. jIva bhavada.nghri\-sevaka vibhIShaNa basata madhya duShTATavI grasitachi.ntA. niyama\-yama\-sakala suraloka\-lokesha la.nkesha\-vasha nAtha! atya.nta bhItA .. 6 .. GYAna\-avadhesha\-gR^iha gehinI bhakti shubha,tatra avatAra bhUbhAra\-hartA. bhakta\-sa.nkaShTa avaloki pitu\-vAkya kR^ita gamana kiya gahana vaidehi\-bhartA .. 7 .. kaivalya\-sAdhana akhila bhAlu markaTa vipula GYAna\-sugrIvakR^ita jaladhisetU. prabala vairAgya dAruNa prabha.njana\-tanaya, viShaya vana bhavanamiva dhUmaketU .. 8 .. duShTa danujesha nirvashakR^ita dAsahita, vishvadukha\-haraNa bodhaikarAsI. anuja nija jAnakI sahita hari sarvadA dAsatulasI hradaya kamalavAsI .. 9 .. {59} deva\-\- dIna\-uddharaNa raghuvarya karuNAbhavana shamana\-sa.ntApa pApaughahArI. vimala viGYAna\-vigraha,anugraharUpa,bhUpavara, vibudha,narmada,kharArI .. 1 .. sa.nsAra\-kA.ntAra ati ghora,ga.nbhIra,ghana,gahana tarukarmasa.nkula,murArI. vAsanA valli khara\-ka.nTakAkula vipula, nibi.Da viTapATavI kaThina bhArI .. 2 .. vividha chitavR^iti\-khaga nikara shyenolUka,kAka vaka gR^idhra AmiSha\-ahArI. akhila khala,nipuNa chhala,chhidra nirakhata sadA, jIvajanapathikamana\-khedakArI .. 3 .. krodha karimatta,mR^igarAja,ka.ndarpa,mada\-darpa vR^ika\-bhAlu ati ugrakarmA. mahiSha matsara krUra,lobha shUkararUpa,pheru chhala,da.nbha mArjAradharmA .. 4 .. kapaTa markaTa vikaTa,vyAghra pAkhaNDamukha,dukhada mR^igavrAta,utpAtakartA. hradaya avaloki yaha shoka sharaNAgata.n,pAhi mA.n pAhi bho vishvabhartA .. 5 .. prabala aha.NkAra duraghaTa mahIdhara,mahAmoha giri\-guhA nibi.DA.ndhakAra.n. chitta vetAla,manujAda mana,pretaganaroga,bhogaugha vR^ishchika\-vikAra.n .. 6 .. viShaya\-sukha\-lAlasA da.nsha\-mashakAdi,khala jhilli rUpAdi saba sarpa,svAmI. tatra AkShipta tava viShama mAyA nAtha,a.ndha mai.n ma.nda,vyAlAdagAmI .. 7 .. ghora avagAha bhava ApagA pApajalapUra,duShprekShya,dustara,apArA. makara ShaDvarga,go nakra chakrAkulA,kUla shubha\-ashubha,dukha tIvra dhArA .. 8 .. sakala sa.nghaTa pocha shochavasha sarvadA dAsatulasI viShama gahanagrasta.n. trAhi raghuva.nshabhUShaNa kR^ipA kara,kaThina kAla vikarAla\-kalitrAsa\-trasta.n .. 9 .. {60} deva\-\- naumi nArAyaNa.n nara.n karuNAyana.n, dhyAna\-pArAyaNa.n,GYAna\-mUla.n. akhila sa.nsAra\-upakAra\-kAraNa, sadayahradaya,tapanirata,praNatAnukUla.n .. 1 .. shyAma nava tAmarasa\-dAmadyuti vapuSha, chhavi koTi madanArka agaNita prakAsha.n. taruNa ramaNIya rAjIva\-lochana lalita, vadana rAkesha,kara\-nikasa\-hAsa.n .. 2 .. sakala sau.ndarya\-nidhi,vipula guNadhAma, vidhi\-veda\-budha\-sha.nbhu\-sevita,amAna.n. aruNa padaka.nja\-makara.nda ma.ndAkinI madhupa\-munivR^i.nda kurvanti pAna.n .. 3 .. shakra\-prerita ghora madana mada\-bhR^iga.nkR^ita, krodhagata,bodharata,brahmachArI. mArkeNDaya munivaryahita kautukI binahi kalpA.nta prabhu pralayakArI .. 4 .. puNya vana shailasari badrikAshrama sadAsIna padmAsana.n,eka rUpa.n. siddha\-yogIndra\-vR^i.ndArakAna.ndaprada,bhadradAyaka darasa ati anUpa.n .. 5 .. mAna manabha.nga,chitabha.nga,mada,krodhA lobhAdi parvatadurga,bhuvana\-bharttA. dveSha\-matsara\-rAga prabala pratyUha prati,bhUri nirdaya,krUra karma karttA .. 6 .. vikaTatara vakra kShuradhAra pramadA,tIvra darpa ka.ndarpa khara khaDgadhArA. dhIra\-ga.nbhIra\-mana\-pIra\-kAraka,tatra ke varAkA vaya.n vigatasArA .. 7 .. parama durghaTa patha.n khala\-asa.ngata sAtha,nAtha! nahi.n hAtha vara virati\-yaShTI. darshanArata dAsa,trasita mAyA\-pAsha,trAhi hari,trAhi hari,dAsa kaShTI .. 8 .. dAsatulasI dIna dharma\-sa.nbalahIna,shramita ati,kheda,mati moha nAshI. dehi avala.nba na vila.nba a.nbhoja\-kara,chakradhara\-tejabala sharmarAshI .. 9 .. {61} deva\-\- sakala sukhaka.nda, Ana.ndavana\-puNyakR^ita,bi.ndumAdhava dva.ndva\-vipatihArI. yasyA.nghripAthoja aja\-sha.nbhu\-sanakAdi\-shuka\-sheSha\-munivR^i.nda\-ali\-nilayakArI .. 1 .. amala marakata shyAma,kAma shatakoTi chhavi,pItapaTa ta.Dita iva jaladanIla.n. aruNa shatapatra lochana,vilokani chArU,praNatajana\-sukhada,karuNArdrashIla.n .. 2 .. kAla\-gajarAja\-mR^igarAja,danujesha\-vana\-dahana pAvaka,moha\-nishi\-dinesha.n. chAribhuja chakra\-kaumodakI\-jalaja\-dara, sarasijopari yathA rAjaha.nsa .. 3 .. mukuTa,ku.nDala,tilaka,alaka alivrAta_iva,bhR^ikuTi,dvija,adharavara,chArunAsA. ruchira sukapola,dara grIva sukhasIva,hari,i.ndukara\-ku.ndamiva madhurahAsA .. 4 .. urasi vanamAla suvishAla navama.njarI, bhrAja shrIvatsa\-lA.nchhana udAra.n. parama brahmanya,atidhanya,gatamanyu,aja,amitabala,vipula mahimA apAra.n .. 5 .. hAra\-keyUra,kara kanaka ka.nkana ratana\-jaTita maNi\-mekhalA kaTipradesha.n. yugala pada nUpurAmukhara kalaha.nsavata, subhaga sarvA.nga saundarya vesha.n .. 6 .. sakala saubhAgya\-sa.nyukta trelokya\-shrI dakShi dishi ruchira vArIsha\-kanyA. basata vibudhApagA nikaTa taTa sadanavara, nayana nirakha.nti nara te.ati dhanyA .. 7 .. akhila ma.ngala\-bhavana,nibi.Da sa.nshaya\-shamana damana\-vR^ijinATavI,kaShTaharttA. vishvadhR^ita,vishvahita,ajita,gotIta,shiva,vishvapAlana,haraNa,vishvakarttA .. 8 .. GYAna\-viGYAna\-vairAgya\-aishvarya\-nidhi,siddhi aNimAdi de bhUridAna.n. grasita\-bhava\-vyAla atitrAsa tulasIdAsa,trAhi shrIrAma uragAri\-yAna.n .. 9 .. {62} ihai parama phalu,parama ba.DA_I. nakhasikha ruchira bi.ndumAdhava chhabi nirakhahi.n nayana aghA_I .. 1 .. bisada kisora pIna su.ndara bapu,shyAma suruchi adhikA_I. nIlaka.nja,bArida,tamAla,mani,inha tanute duti pA_I .. 2 .. mR^idula charana shubha chinha,padaja,nakha ati abhUta upamA_I. aruna nIla pAthoja prasava janu, manijuta dala\-samudA_I .. 3 .. jAtarUpa mani\-jaTita\-manohara, nUpura jana\-sukhadA_I. janu hara\-ura hari bibidha rUpa dhari, rahe bara bhavana banA_I .. 4 .. kaTitaTa raTati chAru ki.nkini\-rava,anupama,barani na jA_I. hema jalaja kala kalita madhya janu,madhukara mukhara suhA_I .. 5 .. ura bisAla bhR^igucharana chAru ati,sUchata komalatA_I. ka.nkana chAru bibidha bhUShana bidhi,rachi nija kara mana lA_I .. 6 .. gaja\-manimAla bIcha bhrAjata kahi jAti na padaka nikA_I. janu uDugana\-ma.nDala bAridapara,navagraha rachI athA_I .. 7 .. bhujagabhoga\-bhujada.nDa ka.nja dara chakra gadA bani A_I. sobhAsIva grIva,chibukAdhara,badana amita chhabi chhA_I .. 8 .. kulisa,ku.nda\-kuDamala,dAmini\-duti,dasanana dekhi lajA_I. nAsA\-nayana\-kapola,lalita shruti ku.nDala bhrU mohi bhA_I .. 9 .. ku.nchita kacha sira mukuTa,bhAla para,tilaka kahau.n samujhA_I. alapa ta.Dita juga rekha i.ndu maha.N,rahi taji cha.nchalatA_I .. 10 .. niramala pIta dukula anUpama,upamA hiya na samA_I. bahu manijuta giri nIla sikharapara kanaka\-basana ruchirA_I .. 11 .. dachchha bhAga anurAga\-sahita i.ndirA adhika lalitA_I. hemalatA janu taru tamAla Dhiga,nIla nichola o.DhA_I .. 12 .. sata sAradA seSha shruti milikai,sobhA kahi na sirA_I. tulasidAsa matima.nda dva.ndarata kahai kauna bidhi gA_I .. 13 .. rAga jaitashrI {63} mana itano_I yA tanuko parama phalu. saba a.Nga subhaga bi.ndumAdhava\-chhabi,taji subhAva,avaloku eka palu .. 1 .. taruna aruna a.nbhoja charana mR^idu,nakha\-duti hradaya\-timira\-hArI. kulisa\-ketu\-java\-jalaja rekha bara,a.nkusa mana\-gaja\-basakArI .. 2 .. kanaka\-jaTita mani nUpura,mekhala,kaTi\-taTa raTati madhura bAnI. tribalI udara,ga.NbhIra nAbhi sara,jaha.N upaje bira.nchi gyAnI .. 3 .. ura banamAla,padika ati sobhita,bipra\-charana chita kaha.N karaShai. syAma tAmarasa\-dAma\-barana bapu pIta basana sobhA baraShai .. 4 .. kara ka.nkana keyUra manohara,deti moda mudrika nyArI. gadA ka.nja dara chAru chakradhara,nAga\-su.nDa\-sama bhuja chArI .. 5 .. ka.nbugrIva,chhabisIva chibuka dvija,adhara aruna,unnata nAsA. nava rAjIva nayana,sasi Anana,sevaka\-sukhada bisada hAsA .. 6 .. ruchira kapola,shravana ku.nDala,sira mukuTa,sutilaka bhAla bhrAjai. lalita bhR^ikuTi,su.ndara chitavani,kacha nirakhi madhupa\-avalI lAje .. 7 .. rUpa\-sIla\-guna\-khAni dachchha disi,si.ndhu\-sutA rata\-pada\-sevA. jAkI kR^ipA\-kaTAchchha chahata siva,bidhi,muni,manuja,danuja,devA .. 8 .. tulasidAsa bhava\-trAsa miTai taba,jaba mati yehi sarUpa aTakai. nAhi.nta dIna malIna hInasukha,koTi janama bhrami bhrami bhaTakai .. 9 .. rAga basanta {64} ba.ndau raghupati karunA\-nidhAna. jAte chhUTai bhava\-bheda\-gyAna .. 1 .. raghuba.nsa\-kumuda\-sukhaprada nisesa. sevata pada\-pa.nkaja aja mahesa .. 2 .. nija bhakta\-hradaya\-pAthoja\-bhR^i.nga. lAvanya bapuSha aganita ana.nga .. 3 .. ati prabala moha\-tama\-mArata.nDa. agyAna\-gahana\-pAvaka pracha.nDa .. 4 .. abhimAna\-si.ndhu\-ku.nbhaja udAra. surara.njana,bha.njana bhUmibhAra .. 5 .. rAgAdi\-sarpagana\-pannagAri. ka.ndarpa\-nAga\-mR^igapati,murAri .. 6 .. bhava\-jaladhi\-pota charanArabi.nda. jAnakI\-ravana Ana.nda\-ka.nda .. 7 .. hanuma.nta\-prema\-bApI\-marAla. niShkAma kAmadhuka go dayAla .. 8 .. treloka\-tilaka,gunagahana rAma. kaha tulasidAsa bishrAma\-dhAma .. 9 .. rAga bhairava {65} rAma rAma ramu,rAma rAma raTu, rAma rAma japu jIhA. rAmanAma\-navaneha\-mehako,mana! haThi hohi papIhA .. 1 .. saba sAdhana\-phala kUpa\-sarita\-sara,sAgara\-salila\-nirAsA. rAmanAma\-rati\-svAti\-sudhA\-subha\-sIkara premapiyAsA .. 2 .. garaji,taraji,pAShAna baraShi pavi,prIti parakhi jiya jAnai. adhika adhika anurAga uma.Nga ura, para paramiti pahichAnai .. 3 .. rAmanAma\-gati, rAmanAma\-mati, rAma\-nAma\-anurAgI. lhai gaye,hai,je hohi.nge, te_i tribhuvana ganiyata ba.DabhAgI .. 4 .. eka a.nga maga agamu gavana kara, bilamu na chhina chhina chhAhai.n. tulasI hita apano apanI disi,nirupadhi nema nibAhai.n .. 5 .. {66} rAma japu,rAma japu, rAma japu bAvare. ghora bhava\-nIra\-nidhi nAma nija nAva re .. 1 .. eka hI sAdhana saba riddhi\-siddhi sAdhi re. grase kali\-roga joga\-sa.njama\-samAdhi re .. 2 .. bhalo jo hai,pocha jo hai,dAhino jo,bAma re. rAma\-nAma hI so.n a.nta saba hI ko kAma re .. 3 .. jaga nabha\-bATikA rahI hai phali phUli re. dhuvA.N kaise dhaurahara dekhi tU na bhUli re .. 4 .. rAma\-nAma chhA.Di jo bharoso karai aura re. tulasI paroso tyAgi mA.Ngai kUra kaura re .. 5 .. {67} rAma rAma japu jiya sadA sAnurAga re. kali na birAga,joga,jAga,tapa,tyAga re .. 1 .. rAma sumirata saba bidhi hI ko rAja re. rAmako bisAribo niShedha\-siratAja re .. 2 .. rAma\-nAma mahAmani,phani jagajAla re. mani liye,phani jiyai,byAkula bihAla re .. 3 .. rAma\-nAma kAmataru deta phala chAri re. kahata purAna,beda,pa.nDita,purAri re .. 4 .. rAma\-nAma prema\-paramArathako sAra re. rAma\-nAma tulasIko jIvana\-adhAra re .. 5 .. {68} rAma rAma rAma jIha jaulau.n tU na japihai. taulau.n,tU kahU.N jAya, tihU.N tApa tapihai .. 1 .. surasari\-tIra binu nIra dukha pA_ihai. surataru tare tohi dArida satA_ihai .. 2 .. jAgata,bAgata sapane na sukha so_ihai. janama janama,juga juga jaga ro_ihai .. 3 .. chhUTibeke jatana biseSha bA.Ndho jAyago. hvehai biSha bhojana jo sudhA\-sAni khAyago .. 4 .. tulasI tiloka,tihU.N kAla tose dInako. rAmanAma hI kI gati jaise jala mInako .. 5 .. {69} sumiru sanehaso.n tU nAma rAmarAyako. sa.nbala nisa.nbalako,sakhA asahAyako .. 1 .. bhAga hai abhAgehUko,guna gunahInako. gAhaka garIbako,dayAlu dAni dInako .. 2 .. kula akulInako,sunyo hai beda sAkhi hai. pA.Ngureko hAtha\-pA.Nya,A.Ndhareko A.Nkhi hai .. 3 .. mAya\-bApa bhUkheko, adhAra nirAdhArako. setu bhava\-sAgarako, hetu sukhasArako .. 4 .. patitapAvana rAma\-nAma so na dUsaro. sumiri subhUmi bhayo tulasI so Usaro .. 5 .. û {70} bhalo bhalI bhA.Nti hai jo mere kahe lAgihai. mana rAma\-nAmaso.n subhAya anurAgihai .. 1 .. rAma\-nAmako prabhA_u jAni jU.DI Agihai. sahita sahAya kalikAla bhIru bhAgihai .. 2 .. rAma\-nAmaso.n birAga,joga,japa jAgihai. bAma bidhi bhAla hU na karama dAga dAgihai .. 3 .. rAma\-nAma modaka saneha sudhA pAgihai. pA_i paritoSha tU na dvAra dvAra bAgihai .. 4 .. rAma\-nAma kAma\-taru jo_i jo_i mA.Ngihai. tulasidAsa svAratha paramAratha na khA.Ngihai .. 5 .. {71} aisehU sAhabakI sevA so.n hota choru re. ApanI na bujha, na kahai ko rA.NDaroru re .. 1 .. muni\-mana\-agama,sugama mA_i\-bApu so.n. kR^ipAsi.ndhu,sahaja sakhA, sanehI Apu so.n .. 2 .. loka\-beda\-bidita ba.Do na raghunAtha so.n. saba dina daba desa, sabahike sAtha so.n .. 3 .. svAmI sarabagya so.n chalai na chorI chArakI. prIti pahichAni yaha rIti darabArakI .. 4 .. kAya na kalesa\-lesa, leta mAna manakI. sumire sakuchi ruchi jogavata janakI .. 5 .. rIjhe basa hota,khIjhe deta nija dhAma re. phalata sakala phala kAmataru nAma re .. 6 .. be.nche khoTo dAma na milai, na rAkhe kAma re. so_U tulasI nivAjyo aiso rAjArAma re .. 7 .. {72} mero bhalo kiyo rAma ApanI bhalA_I. hau.n to sA_I\-drohI pai sevaka\-hita sA_I .. 1 .. rAmaso.n ba.Do hai kauna, moso.n kauna chhoTo. rAma so kharo hai kauna, moso.n kauna khoTo .. 2 .. loka kahai rAmako gulAma hau.n kahAvau.n. eto ba.Do aparAdha bhau na mana bAvau.n .. 3 .. pAtha mAthe cha.Dhe tR^ina tulasI jyo.n nIcho. borata na bAri tAhi jAni Apu sIcho .. 4 .. {73} jAgu,jAgu,jIva ja.Da! johai jaga\-jAminI. deha\-geha\-neha jAni jaise ghana\-dAminI .. 1 .. sovata sapanehU.N sahai sa.nsR^iti\-sa.ntApa re. bUDyo mR^iga\-bAri khAyo jevarIko sA.Npa re .. 2 .. kahai.n beda\-budha,tU to bUjhi manamAhi.n re. doSha\-dukha sapaneke jAge hI pai jAhi.n re .. 3 .. tulasI jAgete jAya tApa tihu.N tAya re. rAma\-nAma suchi ruchi sahaja subhAya re .. 4 .. rAga vibhAsa {74} jAnakIsakI kR^ipA jagAvatI sujAna jIva, jAgI tyAgi mU.DhatA.anurAgu shrIhare. kari bichAra,taji bikAra,bhaju udAra rAmacha.ndra, bhadrasi.ndhu dInaba.ndhu, beda badata re .. 1 .. mohamaya kuhU\-nisA bisAla kAla bipula soyo, khoyo so anUpa rUpa supana jU pare. aba prabhAta pragaTa gyAna\-bhAnuke prakAsha, bAsanA,sarAga moha\-dveSha nibi.Da tama Tare .. 2 .. bhAge mada\-mAna chora bhora jAni jAtudhAna, kAma\-koha\-lobha\-chhobha\-nikara apaDare. dekhata raghubara\-pratApa, bIte sa.ntApa\-pApa, tApa tribidha prema\-Apa dUra hI kare .. 3 .. shravana suni girA ga.NbhIra, jAge ati dhIra bIra, bara birAga\-toSha sakala sa.nta Adare. tulasidAsa prabhukR^ipAlu, nirakhi jIva jana bihAlu, bha.njyo bhava\-jAla parama ma.ngalAchare .. 4 .. rAga lalita {75} khoTo kharo rAvaro hau.n,rAvarI sau.n, rAvareso.n jhUTha kyo.n kahau.ngo, jAno saba hI ke manakI. karama\-bachana\-hiye,kahau.n na kapaTa kiye, aisI haTha jaisI gA.NThi pAnI pare sanakI .. 1 .. dUsaro,bharoso nAhi.n bAsanA upAsanAkI, bAsava,bira.nchi sura\-nara\-muniganakI. svAratha ke sAthI mere,hAthI svAna levA de_I,kAhU to na pIra raghubIra! dIna janakI .. 2 .. sA.Npa\-sabhA sAbara labAra bhaye deva dibya,dusaha sA.Nsati kIjai Age hI yA tanakI. sA.Nche parau.n,pA.NU pAna,pa.nchame.n pana pramAna,tulasI chAtaka Asa rAma syAmaghanakI .. 3 .. {76} rAmako gulAma,nAma rAmabolA rAkhyau rAma, kAma yahai, nAma dvai hau kabahU.N kahata hau.n. roTI\-lUgA nIke rAkhai,AgehUkI beda bhAkhai, bhalo hvehai tero,tAte Ana.Nda lahata hau.n .. 1 .. bA.Ndhyau hau.n karama ja.Da garaba gU.Dha niga.Da, sunata dusaha hau.n tau sA.Nsati sahata hau.n. Arata\-anAtha\-nAtha,kausalapAla kR^ipAla, lInhau chhIna dIna dekhyo durita dahata hau.n .. 2 .. bUjhyau jyau.n hI,kahyo,mai.n hU.N chero hvehau rAvaro jU mero ko_U kahU.N nAhi.n, charana gahata hau.n. mI.njo guru pITha,apanA_i gahi bA.Nha,boli sevaka\-sukhada,sadA birada bahata hau.n .. 3 .. loga kahai pocha,so na socha na sa.Nkocha mere byAha na barekhI,jAti\-pA.Nti na chahata hau.n. tulasI akAja\-kAja rAma hI ke rIjhe\-khIjhe, prItikI pratIti mana mudita rahata hau.n .. 4 .. {77} jAnakI\-jIvana,jaga\-jIvana,jagata\-hita, jagadIsa,raghunAtha,rAjIvalochana rAma. sarada\-bidhu\-badana,sukhasIla,shrIsadana, sahaja su.ndara tanu,sobhA aganita kAma .. 1 .. jaga\-supitA,sumAtu,suguru,suhita,sumIta, sabako dAhino,dInabandhu,kAhuko na bAma. Aratiharana,saranada,atulita dAni, pranatapAlu,kR^ipAlu,patita\-pAvana nAma .. 2 .. sakala bisva\-ba.ndita,sakala sura\-sevita, Agama\-nigama kahai.n rAvare_I gunagrAma. ihai jAni tulasI tihAro jana bhayo, nyAro kai ganibo jahA.N gane garIba gulAma .. 3 .. rAga ToDI {78} deva\- dInako dayAlu dAni dUsaro na ko_U. jAhi dInatA kahau.n hau.n dekhau.n dIna so_U .. 1 .. sura,nara,muni,asura,nAga,sAhiba tau ghanere. (pai) tau lau.n jau.n lau.n rAvare na neku nayana phere .. 2 .. tribhuvana,tihu.N kAla bidita,beda badati chArI. Adi\-a.nta\-madhya rAma! sAhabI tihArI .. 3 .. tohi mA.Ngi mA.Ngano na mA.Ngano kahAyo. suni subhAva\-sIla\-sujasu jAchana jana Ayo .. 4 .. pAhana\-pasu, biTapa\-biha.Nga apane kari lInhe. mahArAja dasarathake ! ra.nka rAya kInhe .. 5 .. tU garIbako nivAja, hau.n garIba tero. bAraka kahiye kR^ipAlu! tulasidAsa mero .. 6 .. {79} deva\- tU dayAlu ,dIna hau.n tU dAni, hau.n bhikhArI. hau.n prasiddha pAtakI, tU pApa\-pu.nja\-hArI .. 1 .. nAtha tU anAthako, anAtha kauna moso mo samAna Arata nahi.n, Aratihara toso .. 2 .. brahma tU, hau.n jIva, tU hai ThAkura,hau.n chero. tAta\-mAta,guru\-sakhA, tU saba bidhi hitu mero .. 3 .. tohi.n mohi.n nAte aneka, mAniyai jo bhAvai. jyo.n tyo.n, tulasI kR^ipAlu ! charana\-sarana pAvai .. 4 .. {80} deva\-\- aura kAhi mA.Ngiye, ko mA.Ngibo nivArai. abhimatadAtAra kauna, dukha\-daridra dArai .. 1 .. dharamadhAma rAma kAma\-koTi\-rUpa rUro. sAhaba saba bidhi sujAna, dAna\-khaDaga\-sUro .. 2 .. susamaya dina dvai nisAna sabake drAra bAjai. kusamaya dasarathake ! dAni tai.n garIba nivAjai .. 3 .. sevA binu gunabihIna dInatA sunAye. je je tai.n nihAla kiye phUle phirata pAye .. 4 .. tulasIdAsa jAchaka\-ruchi jAni dAna dIjai. rAmacha.ndra cha.ndra tU, chakora mohi.n kIjai .. 5 .. {81} dInaba.ndhu, sukhasi.ndhu, kR^ipAkara, kArunIka raghurA_I. sunahu nAtha ! mana jarata tribidha jura, karata phirata baurA_I .. 1 .. kabahu.N jogarata, bhoga\-nirata saTha haTha biyoga\-basa ho_I. kabahu.N mohabasa droha karata bahu, kabahu.N dayA ati so_I .. 2 .. kabahu.N dIna,matihIna, ra.nkatara,kabahu.N bhUpa abhimAnI. kabahu.N mUDha, pa.nDita biDa.nbarata,kabahu.N dharmarata gyAnI .. 3 .. kabahu.N deva! jaga dhanamaya ripumaya kabahu.N nArimaya bhAsai. sa.nsR^iti\-sa.nnipAta dAruna dukha binu hari\-kR^ipA na nAsai .. 4 .. sa.njama,japa,tapa,nema,dharama, brata,bahu bheShaja\-samudA_I. tulasidAsa bhava\-roga rAmapada\-prema\-hIna nahi.n jA_I .. 5 .. {82} mohajanita mala lAga bibidha bidhi koTihu jatana na jA_I. janama janama abhyAsa\-nirata chita, adhika adhika lapaTA_I .. 1 .. nayana malina paranAri nirakhi,mana malina biShaya sa.Nga lAge. hR^idaya malina bAsanA\-mAna mada, jIva sahaja sukha tyAge .. 2 .. parani.ndA suni shravana malina bhe, bachana doSha para gAye. saba prakAra malabhAra lAga nija nAtha\-charana bisarAye .. 3 .. tulasidAsa brata\-dAna, gyAna\-tapa, suddhihetu shruti gAvai. rAma\-charana\-anurAga\-nIra binu mala ati nAsa na pAvai .. 4 .. rAga jaitashrI {83} kachhu hve na A_I gayo janama jAya. ati duralabha tanu pA_i kapaTa taji bhaje na rAma mana bachana\- kAya .. 1 .. larikA_I bItI acheta chita, cha.nchalatA chaugune chAya. jobana\-jura jubatI kupathya kari, bhayo tridoSha bhari madana bAya .. 2 .. madhya bayasa dhana hetu ga.NvA_I, kR^iShI banija nAnA upAya. rAma\-bimukha sukha lahyo na sapanehu.N, nisibAsara tayau tihU.N tAya .. 3 .. seye nahi.n sItApati\-sevaka, sAdhu sumati bhali bhagati bhAya. sune na pulaki tanu, kahe na mudita mana kiye je charita raghuba.nsarAya .. 4 .. aba sochata mani binu bhu_a.nga jyo, bikala a.nga dale jarA dhAya. sira dhuni\-dhuni pachhitAya mI.nji kara ko_u na mIta hita dusaha dAya .. 5 .. jinha lagi nija paraloka bigAr yau, te lajAta hota ThA.Dhe ThA.Nya. tulasI ajahu.N sumiri raghunAthahi.n,tar yau gaya.Nda jAke eka nA.Nya .. 6 .. {84} tau tU pachhitaihai mana mI.nji hAtha. bhayo hai sugama toko amara\-agama tana,samujhidhau.n kata khovata akAtha .. 1 .. sukha\-sAdhana haribimukha bR^ithA jaise shrama phala ghR^itahita mathe pAtha. yaha bichAri, taji kupatha\-kusa.ngati chali supa.ntha mili bhale sAtha .. 2 .. dekhu\-rAma\-sevaka, suni kIrati, raTahi nAma kari gAna gAtha. hR^idaya Anu dhanubAna\-pAni prabhu,lase munipaTa, kaTi kase bhAtha .. 3 .. tulasidAsa parihari prapa.ncha saba, nA_u rAmapada\-kamala mAtha. jani Darapahi tose aneka khala, apanAye jAnakInAtha .. 4 .. {rAga dhanAshrI} {85} mana! mAdhavako neku nihArahi. sunu saTha, sadA ra.nkake dhana jyo,chhina\-chhina prabhuhi.n sa.NbhArahi .. 1 .. sobhA\-sIla\-gyAna\-guna\-ma.ndira, su.ndara parama udArahi. ra.njana sa.nta, akhila agha\-ga.njana, bha.njana biShaya\-bikArahi .. 2 .. jo binu joga\-jagya\-brata\-sa.nyama gayo chahai bhava\-pArahi. tau jani tulasidAsa nisi\- bAsara hari\-pada kamala bisArahi .. 3 .. {86} ihai kahyo suta! beda chahU.N. shrIraghubIra\-charana\-chi.ntana taji nAhina Thaura kahU.N .. 1 .. jAke charana bira.nchi se_i sidhi pA_I sa.nkarahU.N. suka\-sanakAdi mukuta bicharata te_u bhajana karata ajahU.N .. 2 .. jadyapi parama chapala shrI sa.ntata, thira na rahati katahU.N. hari\-pada\-pa.nkaja pA_i achala bha_i,karama\-bachana\-manahU.N .. 3 .. karunAsi.ndhu,bhagata\-chi.ntAmani,sobhA sevatahU.N. aura sakala sura,asura\-Isa saba khAye uraga chhahU.N .. 4 .. suruchi kahyo so_i satya tAta ati paruSha bachana jabahU.N. tulasidAsa raghunAtha\-bimukha nahi.n miTa_i bipati kabahU.N .. 5 .. {87} sunu mana mUDha sikhAvana mero. hari\-pada\-bimukha lahyo na kAhu sukha saTha ! yaha samujha sabero .. 1 .. bichhure sasi\-rabi mana\-nainanite.n, pAvata dukha bahutero. bhramata shramita nisi\-divasa gagana maha.N,taha.N ripu rAhu baDero .. 2 .. jadyapi ati punita surasaritA, tihu.N pura sujasa ghanero. taje charana ajahU.N na miTata nita,bahibo tAhU kero .. 3 .. chhuTai na bipati bhaje binu raghupati, shruti sa.ndehu nibero. tulasidAsa saba Asa chhA.NDi kari, hohu rAmako chero .. 4 .. {88} kabahU.N mana bishrAma na mAnyo. nisidina bhramata bisAri sahaja sukha, jaha.N taha.N i.ndrina tAnyo .. 1 .. jadapi biShaya\-sa.Nga sahyo dusaha dukha, biShama jAla arujhAnyo. tadapi na tajata mU.Dha mamatAbasa,jAnatahU.N nahi.n jAnyo .. 2 .. janama aneka kiye nAnA bidhi karama\-kIcha chita sAnyo. ho_i na bimala bibeka\-nIra binu, beda purAna bakhAnyo .. 3 .. nija hita nAtha pitA guru hariso.n haraShi hadai nahi Anyo. tulasidAsa kaba tR^iShA jAya sara khanatahi janama sirAnyo .. 4 .. {89} mero mana harijU! haTha na tajai. nisidina nAtha de_u.N sikha bahu bidhi, karata subhA_u nijai .. 1 .. jyo juvatI anubhavati prasava ati dAruna dukha upajai. hve anukUla bisAri sUla saTha puni khala patihi.n bhajai .. 2 .. lolupa bhrama gR^ihapasu jyau.n jaha.N taha.N sira padatrAna bajai. tadapi adhama bicharata tehi mAraga kabahu.N na mU.Dha lajai .. 3 .. hau.n hAr yau kari jatana bibidha bidhi atisai prabala ajai. tulasidAsa basa ho_i tabahi.n jaba preraka prabhu barajai .. 4 .. {90} aisI mU.DhatA yA manakI. parihari rAma\-bhagati\-surasaritA,Asa karata osakanakI .. 1 .. dhUma\-samUha nirakhi chAtaka jyo, tR^iShita jAni mati ghanakI. nahi.n taha.N sItalatA na bAri, puni hAni hoti lochanakI .. 2 .. jyo gacha\-kA.Ncha biloki sena jaDa chhA.Nha Apane tanakI. TUTata ati Atura ahAra basa, chhati bisAri AnanakI .. 3 .. kaha.N lau.n kahau.n kuchAla kR^ipAnidhi! jAnata hau gati janakI. tulasidAsa prabhu harahu dusaha dukha, karahu lAja nija panakI .. 4 .. {91} nAchata hI nisi\-divasa mar yo. taba hI te na bhayo hari thira jabate.n jiva nAma dhar yo .. 1 .. bahu bAsanA bibidha ka.nchuki bhUShana lobhAdi bhar yo. chara aru achara gagana jala thalame.n,kauna na svA.Nga kar yo .. 2 .. deva\-danuja,muni,nAga,manuja nahi.n jA.Nchata ko_u ubar yo. mero dusaha daridra, doSha,dukha kAhU tau na har yo .. 3 .. thake nayana, pada, pAni, sumati, bala, sa.nga sakala bichhur yo. aba raghunAtha sarana Ayo jana,bhava,bhaya bikala Dar yo .. 4 .. jehi gunate.n basa hohu rIjhi kari, so mohi saba bisar yo. tulasidAsa nija bhavana\-dvAra prabhu dIjai rahana par yo .. 5 .. {92} mAdhavajU,mosama ma.nda na ko_U. jadyapi mIna\-pata.nga hInamati, mohi nahi.n pUjai.n o_U .. 1 .. ruchira rupa\-AhAra\-basya unha, pAvaka loha na jAnyo. dekhata bipati biShaya na tajata hau.n, tAte adhika ayAnyo .. 2 .. mahAmoha\-saritaa apAra maha.N, sa.ntata phirata bahyo. shrIhari\- charana\-kamala\-naukA taji,phiri phiri phena gahyo .. 3 .. asthi purAtana chhudhita svAna ati jyau.n bhari mukha pakarai. nija tAlUgata rudhira pAna kari,mana sa.ntoSha dharai .. 4 .. parama kaThina bhava\-byAla\-grasita bhayo ati bhArI. chAhata abhaya bheka saranAgata, khagapati\-nAtha bisArI .. 5 .. jalachara\-bR^i.nda jAla\-a.ntaragata hota simiTi ika pAsA. ekahi eka khAta lAlacha\-basa, nahi.n dekhata nija nAsA .. 6 .. mere agha sArada aneka juga, ganata pAra nahi.n pAvai. tulasidAsa patita\-pAvana prabhu yaha bharosa jiya Avai .. 7 .. {93} kR^ipA so dhau.n kahA.N bisArI rAma. jehi karunA suni shravana dIna\-dukha, dhAvata hau taji dhAma .. 1 .. nAgarAja nija bala bichAri hiya, hAri charana chita dInho.n. Arata girA sunata khagapati taji, chalata bila.nba na kInho.n .. 2 .. ditisuta\-trAsa\-trasita nisidina prahalAda\-pratigyA rAkhI. atulita bala mR^igarAja\-manuja\-tanu danuja hatyo shruti sAkhI .. 3 .. bhUpa\-sadasi saba nR^ipa biloki prabhu\-rAkhu kahyo nara\- nArI. basana pUri,ari\-darapa dUri kari, bhUri kR^ipA danujArI .. 4 .. eka eka ripute trAsita jana,tuma rAkhe raghubIra. aba mohi.n deta dusaha dukha bahu ripu kasa na harahu bhava\-pIra .. 5 .. lobha\-grAha, danujesa\-krodha, kururAja\-ba.ndhu khala mAra. tulasidAsa prabhu yaha dAruna dukha bha.njahu rAma udAra .. 6 .. {94} kAhe te hari mohi.n bisAro. jAnata nija mahimA mere agha,tadapi na nAtha sa.NbhAro .. 1 .. patita\-punIta,dInahita,asarana\-sarana kahata shruti chAro. hau.n nahi.n adhama,sabhIta,dIna ? kidhau.n bedana mR^iShA pukAro ? .. 2 .. khaga\-ganikA\-gaja\-byAdha\-pA.Nti jaha.N taha.N hauhU.N baiThAro. aba kehi lAja kR^ipAnidhAna ! parasata panavAro phAro .. 3 .. jo kalikAla prabala ati hoto, tuva nidesate.n nyAro. tau hari roSha bharosa doSha guna tehi bhajate taji gAro .. 4 .. masaka bira.nchi,bira.nchi masaka sama, karahu prabhA_u tumhAro. yaha sAmaratha achhata mohi.n tyAgahu, nAtha tahA.N kachhu chAro .. 5 .. nAhina naraka parata mokaha.N Dara,jadyapi hau.n ati hAro. yaha baDi trAsa dAsatulasI prabhu,nAmahu pApa na jAro .. 6 .. {95} taru na mere agha\-avaguna ganihai.n . jau jamarAja kAja saba parihari, ihai khyAla ura anihai.n .. 1 .. chalihai.n chhUTi pu.nja pApinake, asama.njasa jiya janihai.n . dekhi khalala adhikAra prabhUso.n (merI) bhUri bhalA_I bhanihai.n .. 2 .. ha.Nsi karihai.n paratIti bhagatakI bhagata\-siromani manihai.n . jyo.n tyo.n tulasidAsa kosalapati apanAyehi para banihai.n .. 3 .. {96} jau pai jiya dharihau avaguna janake . tau kyo.n kaTata sukR^ita\-nakhate mo pai, bipula bR^i.nda agha\-banake .. 1 .. kahihai kauna kaluSha mere kR^ita, karama bachana aru manake . hArahi.n amita seSha sArada shruti, ginata eka\-eka chhanake .. 2 .. jo chita cha.Dhai nAma\-mahimA nija, gunagana pAvana panake . to tulasihi.n tArihau bipra jyo.n dasana tori jamaganake .. 3 .. {97} jau pai hari janake auguna gahate . tau surapati kururAja bAliso.n, kata haThi baira bisahate .. 1 .. jau japa jAga joga brata barajita, kevala prema na chahate . tau kata sura munibara bihAya braja, gopa\-geha basi rahate .. 2 .. jau jaha.N\-taha.N prana rAkhi bhagatako, bhajana\-prabhA_u na kahate . tau kali kaThina karama\-mAraga ja.Da hama kehi bhA.Nti nibahate .. 3 .. jau sutahita liye nAma ajAmilake agha amita na dahate . tau jamabhaTa sA.Nsati\-hara hamase bR^iShabha khoji khoji nahate .. 4 .. jau jagabidita patitapAvana, ati bA.Nkura birada na bahate . tau bahukalapa kuTila tulasIse, sapanehu.N sugati na lahate .. 5 .. {98} aisI hari karata dAsapara prIti . nija prabhutA bisAri janake basa, hota sadA yaha rIti .. 1 .. jina bA.Ndhe sura\-asura, nAga\-nara, prabala karamakI DorI . so_i abichhinna brahma jasumati haThi bA.Ndhyo sakata na chhorI .. 2 .. jAkI mAyAbasa bira.nchi siva, nAchata pAra na pAyo . karatala tAla bajAya gvAla\-juvatinha so_i nAcha nachAyo .. 3 .. bisva.nbhara, shrIpati, tribhuvanapati,beda\-bidita yaha lIkha . baliso.n kachhu na chalI prabhutA baru hai dvija mA.NgI bhIkha .. 4 .. jAko nAma liye chhUTata bhava\-janama\-marana dukha\-bhAra . a.nbarISha\-hita lAgi kR^ipAnidhi so_i janame dasa bAra .. 5 .. joga\-birAga, dhyAna\-japa\-tapa kari, jehi khojata muni gyAnI . bAnara\-bhAlu chapala pasu pAmara, nAtha tahA.N rati mAnI .. 6 .. lokapAla,jama,kAla,pavana,rabi,sasi saba AgyAkArI . tulasidAsa prabhu ugrasenake dvAra be.nta kara dhArI .. 7 .. {99} birada garIbanivAja rAmako . gAvata beda\-purAna, sa.nbhu\-suka, pragaTa prabhA_u nAmako .. 1 .. dhruva,prahalAda,bibhIShana,kapipati,jaDa,pata.nga,pADa.nva,sudAmako . loka sujasa paraloka sugati,inhame.n ko hai rAma kAmako .. 2 .. ganikA, kola,kirAta,Adikabi inhate adhika bAma ko. bAjimedha kaba kiyo ajAmila, gaja gAyo kaba sAmako .. 3. chhalI,malIna,hIna saba hI a.Nga, tulasI so chhIna chhAmako. nAma\-naresa\-pratApa prabala jaga, juga\-juga chAlata chAmako .. 4 .. {100} suni sItApati\-sIla\-subhA_u. moda na mana,tana pulaka,nayana jala,so nara khehara khA_u .. 1 .. sisupanate.n pitu,mAtu,ba.ndhu,guru,sevaka,sachiva,sakhA_u. kahata rAma\-bidhu\-badana risohai.n sapanehu.N lakhyo na kA_u .. 2 .. khelata sa.nga anuja bAlaka nita, jogavata anaTa apA_u. jIti hAri chuchukAri dulArata, deta divAvata dA_u .. 3 .. silA sApa\-sa.ntApa\-bigata bha_i parasata pAvana pA_u. da_I sugati so na heri haraSha hiya, charana chhu_eko pachhitA_u .. 4 .. bhava\-dhanu bha.nji nidari bhUpati bhR^igunAtha khA_i gaye tA_u. chhami aparAdha, chhamA_i pA.Nya pari, itau na anata samA_u .. 5 .. kahyo rAja, bana diyo nAribasa, gari galAni gayo rA_u. tA kumAtuko mana jogavata jyo.n nija tana marama kughA_u .. 6 .. kapi\-sevA\-basa bhaye kanau.De, kahyau pavanasuta A_u. debeko na kachhu riniyA.N hau.n dhanika tU.N patra likhA_u .. 7 .. apanAye sugrIva bibhIShana, tina na tajyo chhala\-chhA_u. bharata sabhA sanamAni,sarAhata, hota na hR^idaya aghA_u .. 8 .. nija karunA karatUti bhagata para chapata chalata charachA_u. sakR^ita pranAma pranata jala baranata, sunata kahata phiri gA_u .. 9 .. samujhi samujhi gunagrAma rAmake, ura anurAga ba.DhA_u. tulasidAsa anayAsa rAmapada pA_ihai prema\-pasA_u .. 10 .. {101} jA_u.N kahA.N taji charana tumhAre. kAko nAma patita\-pAvana jaga, kehi ati dIna piyAre .. 1 .. kaune deva barA_i birada\-hita, haThi haThi adhama udhAre. khaga,mR^iga,byAdha,paShAna,biTapa ja.Da, javana kavana sura tAre .. 2 .. deva,danuja,muni,nAga,manuja saba, mAyA\-bibasa bichAre. tinake hAtha dAsatulasI prabhu, kahA apanapau hAre .. 3 .. {102} hari! tuma bahuta anugraha kInho. sAdhana\-dhAma bibudha duralabha tanu, mohi kR^ipA kari dInho.n .. 1 .. koTihu.N mukha kahi jAta na prabhuke, eka eka upakAra. tadapi nAtha kachhu aura mA.Ngihau.n, dIjai parama udAra .. 2 .. biShaya\-bAri mana\-mIna bhinna nahi.n hota kabahu.N pala eka. tAte sahau.n bipati ati dAruna, janamata joni aneka .. 3 .. kR^ipA\-Dori banasI pada a.nkusa, parama prema\-mR^idu\-chAro. ehi bidhi bedhi harahu mero dukha, kautuka rAma tihAro .. 4 .. hai.n shruti\-bidita upAya sakala sura, kehi kehi dIna nihorai. tulasidAsa yehi jIva moha\-raju, jehi bA.Ndhyo so_i chhorai .. 5 .. {103} yaha binatI raghubIra gusA_I. aura Asa\-bisvAsa\-bharoso, haro jIva\-ja.DatA_I .. 1 .. chahau.n na sugati,sumati,sa.npati kachhu, ridhi\-sidhi bipula ba.DA_I. hetu\-rahita anurAga rAma\-pada ba.Dhai anudina adhikA_I .. 2 .. kuTila karama lai jAhi.n mohi jaha.N jaha.N apanI bari_A_I. taha.N taha.N jani chhina chhoha chhA.N.Diyo, kamaTha\-a.nDakI nA_I .. 3 .. yA jagame.n jaha.N lagi yA tanukI prIti pratIti sagA_I. te saba tulasidAsa prabhu hI so.n hohi.n simiTi ika ThA_I .. 4 .. {104} jAnakI\-jIvanakI bali jaihau.n. chita kahai rAmasIya\-pada parihari aba na kahU.N chali jaihau.n .. 1 .. upajI ura pratIti sapanehu.N sukha, prabhu\-pada\-bimukha na paihau.n. mana sameta yA tanake bAsinha, ihai sikhAvana daihau.n .. 2 .. shravanani aura kathA nahi.n sunihau.n, rasanA aura na gaihau.n. rokihau.n nayana bilokata aurahi.n, sIsa Isa hI naihau.n .. 3 .. nAto\-neha nAthaso.n kari saba nAto\-neha bahaihau.n. yaha chhara bhAra tAhi tulasI jaga jAko dAsa kahaihau.n .. 4 .. {105} abalau nasAnI, aba na nasaihau.n. rAma\-kR^ipA bhava\-nisA sirAnI, jAge phiri na Dasaihau.n .. 1 .. pAye_u.N nAma chAru chi.ntAmani, ura kara te.n na khasaihau.n. syAmarUpa suchi ruchira kasauTI, chita ka.nchanahi.n kasaihau.n .. 2 .. parabasa jAni ha.Nsyo ina i.ndrina, nija basa hve na ha.Nsehau.n. mana madhukara panakai tulasI raghupati\-pada\-kamala basaihau.n .. 3 .. rAga rAmakalI {106} mahArAja rAmAdar yo dhanya so_I. garu_a,gunarAsi,sarabagya,sukR^itI,sUra,sIla\-nidhi,sAdhu tehi sama na ko_I .. 1 .. upala,kevaTa,kIsa,bhAlu,nisichara,sabari,gIdha sama\-dama\-dayA\-dAna\-hIne. nAma liye rAma kiye parama pAvana sakala, nara tarata tinake gunagAna kIne .. 2 .. byAdha aparAdhakI sAdha rAkhI kahA, pi.ngalai kauna mati bhagati bhe_I. kauna dhau.n somajAjI ajAmila adhama, kauna gajarAja dhau.n bAjapeyI .. 3 .. pA.nDu\-suta,gopikA,bidura,kubarI,sabari,suddha kiye suddhatA lesa kaiso. prema lakhi kR^isna kiye Apane tinahuko, sujasa sa.nsAra hariharako jaiso .. 4 .. kola,khasa,bhIla,javanAdi khala rAma kahi, nIcha hve U.Ncha pada ko na pAyo. dIna\-dukha\-davana shrIravana karunA\-bhavana, patita\-pAvana virada beda gAyo .. 5 .. ma.ndamati,kuTila,khala\-tilaka tulasI sarisa, bho na tihu.N loka tihu.N kAla ko_U. nAmakI kAni pahichAni pana Apano, grasita kali\-byAla rAkhyo sarana so_U .. 6 .. bihAga rAga \-\-\-\-\-\-\-\-\- bilAvala {107} hai nIko mero devatA kosalapati rAma. subhaga saroruha lochana, suThi su.ndara syAma .. 1 .. siya\-sameta sohata sadA chhabi amita ana.nga. bhuja bisAla sara dhanu dhare, kaTi chAru niSha.nga .. 2 .. balilapUjA chAhata nahI.n, chAhata eka prIti. sumirata hI mAnai bhalo, pAvana saba rIti .. 3 .. dehi sakala sukha,dukha dahai, Arata\-jana\-ba.ndhu. guna gahi, agha\-auguna harai, asa karunAsi.ndhu .. 4 .. desa\-kAla\-pUrana sadA bada beda purAna. sabako prabhu,sabame.n basai,sabakI gati jAna .. 5 .. ko kari koTika kAmanA, pUjai bahu deva. tulasidAsa tehi se_iye, sa.nkara jehi seva .. 6 .. { 108} bIra mahA avarAdhiye, sAdhe sidhi hoya. sakala kAma pUrana karai, jAne saba koya .. 1 .. begi,bila.nba na kIjiye lIjai upadesa. bIja mahA ma.ntra japiye so_I, jo japata mahesa .. 2 .. prema\-bAri\-tarapana bhalo, ghR^ita sahaja sanehu. sa.nsaya\-samidha, agini chhamA, mamatA\-bali dehu .. 3 .. agha\-uchATi, mana basa karai, mArai mada mAra. AkaraShai sukha\-sa.npadA\-sa.ntoSha\-bichAra .. 4 .. jinha yahi bhA.Nti bhajana kiyo, mile raghupati tAhi. tulasidAsa prabhupatha chaDh yau, jau lehu nibAhi .. 5 .. {109} kasa na karahu karunA hare! dukhaharana murAri! tribidhatApa\-sa.ndeha\-soka\-sa.nsaya\-bhaya\-hAri .. 1 .. ika kalikAla\-janita mala, matima.nda, malina\-mana. tehipara prabhu nahi.n kara sa.NbhAra, kehi bhA.Nti jiyai jana .. 2 .. saba prakAra samaratha prabho, mai.n saba bidhi dIna. yaha jiya jAni dravau nahI.n, mai karama bihIna .. 3 .. bhramata aneka joni, raghupati, pati Ana na more. dukha\-sukha sahau.n, rahau.n sadA saranAgata tore .. 4 .. to sama deva na ko_u kR^ipAlu, samujhau.n manamAhI.n. tulasidAsa hari toShiye, so sAdhana nAhI.n .. 5 .. {110} kahu kehi kahiya kR^ipAnidhe! bhava\-janita bipati ati. i.ndriya sakala bikala sadA, nija nija subhA_u rati .. 1 .. je sukha\-sa.npati, saraga\-naraka sa.ntata sa.Nga lAgI. hari! parihari so_i jatana karata mana mora abhAgI .. 2 .. mai ati dIna, dayAlu deva suni mana anurAge. jo na dravahu raghubIra dhIra, dukha kAhe na lAge .. 3 .. jadyapi mai.n aparAdha\-bhavana, dukha\-samana murAre. tulasidAsa kaha.N Asa yahai bahu patita udhAre .. 4 .. {111} kesava! kahi na jA_i kA kahiye. dekhata tava rachanA bichitra hari! samujhi manahi.n mana rahiye .. 1 .. sUnya bhIti para chitra, ra.nga nahi.n, tanu binu likhA chitere. dhoye miTa_i na mara_i bhIti, dukha pA_iya ehi tanu here .. 2 .. rabikara\-nIra basai ati dAruna makara rUpa tehi mAhI.n. badana\-hIna so grasai charAchara, pAna karana je jAhI.n .. 3 .. ko_u kaha satya,jhUTha kaha ko_U, jugala prabala ko_u mAnai. ø tulasidAsa pariharai tIna bhrama, so Apana pahichAnai .. 4 .. {112} kesava! kArana kauna gusA_I. jehi aparAdha asAdha jAni mohi.n taje_u agyakI nA_I .. 1 .. parama punIta sa.nta komala\-chita, tinahi.n tumahi.n bani A_I. tau kata bipra,byAdha,ganikahi tArehu, kachhu rahI sagA_I ? .. 2 .. kAla,karama,gati agati jIvakI, saba hari! hAtha tumhAre. so_i kachhu karahu, harahu mamatA prabhu! phira_u.N na tumahi.n bisAre .. 3 .. jau tuma tajahu, bhajau.n na Ana prabhu, yaha pramAna pana more. mana\-bacha\-karama naraka\-surapura jaha.N taha.N raghubIra nihore .. 4 .. jadyapi nAtha uchita na hota asa, prabhu so.n karau.n DhiThA_I. tulasidAsa sIdata nisidina dekhata tumhAri niThurA_I .. 5 .. ý {113} mAdhava! aba na dravahu kehi lekhe. pranatapAla pana tora, mora pana ji_ahu.N kamalapada dekhe .. 1 .. jaba lagi mai na dIna,dayAlu tai.n, mai.n na dAsa, tai.n svAmI. taba lagi jo dukha sahe_u.N kahe_u.N nahi.n, jadyapi a.ntarajAmI .. 2 .. tai.n udAra, mai.n kR^ipana, patita mai.n, tai.n punIta, shruti gAvai. bahuta nAta raghunAtha! tohi mohi, aba na taje bani Avai .. 3 .. janaka\-janani,guruba.ndhu,suhR^idakala\-pati, saba prakAra hitakArI. dvaitarUpa tama\-kUpa parau.n nahi.n, asa kachhu jatana bichArI .. 4 .. ø sunu adabhra karunA bArijalochana mochana bhaya bhArI. tulasidAsa prabhu! tava prakAsa binu, sa.nsaya Tarai na TArI .. 5 .. ú {114} mAdhava! mo samAna jaga mAhI.n. saba bidhi hIna,malIna,dIna ati, lIna\-biShaya ko_u nAhI.n .. 1 .. tuma sama heturahita kR^ipAlu Arata\-hita Isa na tyAgI. mai.n dukha\-soka\-bikala kR^ipAlu! kehi kArana dayA na lAgI .. 2 .. nAhi.nna kachhu auguna tumhAra, aparAdha mora mai.n mAnA. gyAna\-bhavana tanu diyehu nAtha, so_u pAya na mai.n prabhu jAnA .. 3 .. benu karIla,shrIkha.nDa basa.ntahi dUShana mR^iShA lagAvai. sAra\-rahita hata\-bhAgya surabhi, pallava so kahu kimi pAvai .. 4 .. saba prakAra mai.n kaThina,mR^idula hari,dR^i.Dha bichAra jiya more. tulasidAsa prabhu moha\-sR^i.nkhalA, chhuTihi tumhAre chhore .. 5 .. {115} mAdhava! moha\-phA.Nsa kyo.n TUTai. bAhira koTi upAya kariya, abhya.ntara granthi na chhUTai .. 1 .. ghR^itapUrana karAha a.ntaragata sasi\-pratibi.nba dikhAvai. I.ndhana anala lagAya kalapasata, auTata nAsa na pAvai .. 2 .. taru\-koTara maha.N basa biha.nga taru kATe marai na jaise. sAdhana kariya bichAra\-hIna mana suddha ho_i nahi.n taise .. 3 .. a.ntara malina biShaya mana ati, tana pAvana kariya pakhAre. mara_i na uraga aneka jatana balamIki bibidha bidhi mAre .. 4 .. tulasidAsa hari\-guru\-karunA binu bimala bibeka na ho_I. binu bibeka sa.nsAra\-ghora\-nidhi pAra na pAvai ko_I .. 5 .. {116} mAdhava! asi tumhAri yaha mAyA . kari upAya pachi mariya, tariya nahi.n jaba lagi karahu na dAyA .. 1 .. suniya,guniya,samujhiya,samujhA_iya,dasA hR^idaya nahi.n Avai . jehi anubhava binu mohajanita bhava dAruna bipati satAvai .. 2 .. brahma\-piyUSha madhura sItala jo pai mana so rasa pAvai . tau kata mR^igajala\-rUpa biShaya kArana nisi\-bAsara dhAvai .. 3 .. jehike bhavana bimala chi.ntAmani,so kata kA.Ncha baTorai . sapane parabasa parai, jAgi dekhata kehi jA_i nihorai .. 4 .. gyAna\-bhagati sAdhana aneka, saba satya,jhU.NTha kachhu nAhI . tulasidAsa hari\-kR^ipA miTai bhrama, yaha bharosa manamAhI.n .. 5 .. {117} he hari! kavana doSha tohi.n dIjai . jehi upAya sapanehu.N duralabha gati, so_i nisi\-bAsara kIjai .. 1 .. jAnata artha anartha\-rUpa, tamakUpa paraba yahi lAge . tadapi na tajata svAna aja khara jyo, phirata biShaya anurAge .. 2 .. bhUta\-droha kR^ita moha\-basya hita Apana mai na bichAro . mada\-matsara\-abhimAna gyAna\-ripu, ina maha.N rahani apAro .. 3 .. beda\-purAna sunata samujhata raghunAtha sakala jagabyApI . bedhata nahi.n shrIkha.nDa benu iva, sArahIna mana pApI .. 4 .. mai.n aparAdha\-si.ndhu karunAkara ! jAnata a.ntarajAmI . tulasidAsa bhava\-byAla\-grasita tava sarana uraga\-ripu\-gAmI .. 5 .. {118} he hari ! kavana jatana sukha mAnahu . jyo.n gaja\-dasana tathA mama karanI, saba prakAra tuma jAnahu .. 1 .. jo kachhu kahiya kariya bhavasAgara tariya bachchhapada jaise . rahani Ana bidhi, kahiya Ana, haripada\-sukha pA_iya kaise .. 2 .. dekhata chAru mayUra bayana subha boli sudhA iva sAnI . sabiSha uraga\-AhAra,niThura asa,yaha karanI vaha bAnI .. 3 .. akhila\-jIva\-vatsala, niramatsara,darana\-kamala\-anurAgI . te tava priya raghubIra dhIramati, atisaya nija\-para\-tyAgI .. 4 .. jadyapi mama auguna apAra sa.nsAra\-jogya raghurAyA . tulasidAsa nija guna bichAri karunAnidhAna karu dAyA .. 5 .. {119} he hari ! kavana jatana bhrama bhAgai . dekhata,sunata,bichArata yaha mana, nija subhA_u nahi.n tyAgai .. 1 .. bhagati\-gyAna\-bairAgya sakala sAdhana yahi lAgi upA_I . ko_u bhala kaha_u,de_u kachhu, asi bAsanA na urate jA_I .. 2 .. jehi nisi sakala jIva sUtahi.n tava kR^ipApAtra jana jAgai . nija karanI biparIta dekhi mohi.n samujhi mahA bhaya lAgai .. 3 .. jadyapi bhagna\-manoratha bidhibasa, sukha ichchhata, dukha pAvai . chitrakAra karahIna jathA svAratha binu chitra banAvai .. 4 .. hR^iShIkesha suni nA_u.N jA_u.N bali, ati bharosa jiya more . tulasidAsa i.ndriya\-sa.nbhava dukha, hare banihi.n prabhu tore .. 5 .. {120} he hari ! kasa na harahu bhrama bhArI . jadyapi mR^iShA satya bhAsai jabalagi nahi.n kR^ipA tumhArI .. 1 .. artha abidyamAna jAniya sa.nsR^iti nahi.n jA_i gosA_I . bina bA.Ndhe nija haTha saTha parabasa par yo kIrakI nA_I .. 2 .. sapane byAdhi bibidha bAdhA janu mR^ityu upasthita A_I . baida aneka upAya karai jAge binu pIra na jA_I .. 3 .. shruti\-guru\-sAdhu\-samR^iti\-sa.nmata yaha dR^ishya asata dukhakArI . tehi binu taje, bhaje binu raghupati, bipati sakai ko TArI .. 4 .. bahu upAya sa.nsAra\-tarana kaha.N, bimala girA shruti gAvai . tulasidAsa mai.n\-mora gaye binu ji_u sukha kabahu.N na pAvai .. 5 .. {121} he hari ! yaha bhramakI adhikA_I . dekhata, sunata, kahata, samujhata sa.nsaya\-sa.ndeha na jA_I .. 1 .. jo jaga mR^iShA tApa\-traya\-anubhava ho_i kahahu kehi lekhe . kahi na jAya mR^igabAri satya,bhrama te dukha ho_i bisekhe .. 2 .. subhaga seja sovata sapane, bAridhi bU.Data bhaya lAgai . koTihu.N nAva na pAra pAva so, jaba lagi Apu na jAgai .. 3 .. anabichAra ramanIya sadA, sa.nsAra bhaya.nkara bhArI . sama\-sa.ntoSha\-dayA\-bibeka te.n, vyavahArI sukhakArI .. 4 .. tulasidAsa saba bidhi prapa~ncha jaga, jadapi jhUTha shruti gAvai . raghupati\-bhagati, sa.nta\-sa.ngati binu, ko bhava\-trAsa nasAvai .. 5 .. {122} mai hari, sAdhana kara_i na jAnI . jasa Amaya bheShaja na kInha tasa,doSha kahA diramAnI .. 1 .. sapane nR^ipa kaha.N ghaTai bipra\-badha, bikala phirai agha lAge . bAjimedha sata koTi karai nahi.n suddha ho_i binu jAge .. 2 .. straga maha.N sarpa bipula bhayadAyaka, pragaTa ho_i abichAre . bahu Ayudha dhari, bala aneka kari hArahi.n, mara_i na mAre .. 3 .. nija bhrama te rabikara\-sambhava sAgara ati bhaya upajAvai . avagAhata bohota naukA cha.Dhi kabahu.N pAra na pAvai .. 4 .. tulasidAsa jaga Apu sahita jaba lagi niramUla na jA_I . taba lagi koTi kalapa upAya kari mariya, tariya nahi.n bhA_I .. 5 .. {123} asa kachhu samujhi parata raghurAyA ! binu tava kR^ipA dayAlu ! dAsa\-hita ! moha na chhUTai mAyA .. 1 .. bAkya\-gyAna atya.nta nipuna bhava\-pAra na pAvai ko_I . nisi gR^ihamadhya dIpakI bAtanha, tama nibR^ita nahi.n ho_I .. 2 .. jaise ko_i ika dIna dukhita ati asana\-hIna dukha pAvai . chitra kalapataru kAmadhenu gR^iha likhe na bipati nasAvai .. 3 .. ShaTarasa bahuprakAra bhojana ko_u, dina aru raini bakhAnai . binu bole sa.ntoSha\-janita sukha khA_i so_i pai jAnai .. 4 .. jabalagi nahi.n nija hR^idi prakAsa, aru biShaya\-Asa manamAhI.n . tulasidAsa tabalagi jaga\-joni bhramata sapanehu.N sukha nAhI.n .. 5 .. {124} jau nija mana pariharai bikArA. tau kata dvaita\-janita sa.nsR^iti\-dukha,sa.nsaya,soka apArA .. 1 .. satru,mitra,madhyastha,tIni ye, mana kInhe bari_A_I. tyAgana,gahana,upechchhanIya,ahi hATaka tR^inakI nA_I .. 2 .. asana,basana,pasu bastu bibidha bidhisaba mani maha.N raha jaise. saraga,naraka,chara\-achara loka bahu, basata madhya mana taise .. 3 .. biTapa\-madhya putarikA,sUta maha.N ka.nchuki binahi.n banAye. mana maha.N tathA lIna nAnA tanu, pragaTata avasara pAye .. 4 .. raghupati\-bhagati\-bAri\-chhAlita\-chita, binu prayAsa hI sUjhai. tulasidAsa kaha chida\-bilAsa jaga bUjhata bUjhata bUjhai .. 5 .. {125} mai kehi kahau.n bipati ati bhArI. shrIraghubIra dhIra hitakArI .. 1 .. mama hR^idaya bhavana prabhu torA. taha.N base A_i bahu chorA .. 2 .. ati kaThina karahi.n barajorA. mAnahi.n nahi.n binaya nihorA .. 3 .. tama,moha,lobha,aha.NkArA. mada,krodha,bodha\-ripu mArA .. 4 .. ati karahi.n upadrava nAthA. maradahi.n mohi jAni anAthA .. 5 .. mai.n eka,amita baTapArA. ko_u sunai na mora pukArA .. 6 .. bhAgehu nahi.n nAtha! ubArA. raghunAyaka, karahu.N sa.NbhArA .. 7 .. kaha tulasidAsa sunu rAmA. lUTahi.n tasakara tava dhAmA .. 8 .. chi.ntA yaha mohi.n apArA. apajasa nahi.n ho_i tumhArA .. 9 .. {126} mana mere,mAnahi sikha merI. jo niju bhagati chahai hari kerI .. 1 .. ura Anahi prabhu\-kR^ita hita jete. sevahi te je apanapau chete .. 2 .. dukha\-sukha aru apamAna\-ba.DA_I. saba sama lekhahi bipati bihA_I .. 3 .. sunu saTha kAla\-grasita yaha dehI. jani tehi lAgi bidUShahi kehI .. 4 .. tulasidAsa binu asi mati Ayai. milahi.n na rAma kapaTa\-lau lAye .. 5 .. {127} mai jAnI,haripada\-rati nAhI.n. sapanehu.N nahi.n birAga mana mAhI.n .. 1 .. je raghubIra charana anurAge. tinha saba bhoga rogasama tyAge .. 2 .. kAma\-bhuja.nga Dasata jaba jAhI.n. biShaya\-nI.nba kaTu lagata na tAhI .. 3 .. asama.njasa asa hR^idaya bichArI. ba.Dhata socha nita nUtana bhArI .. 4 .. jaba kaba rAma\-kR^ipA dukha jA_I. tulasidAsa nahi.n Ana upA_I .. 5 .. {128} sumiru saneha\-sahita sItApati. rAmacharana taji nahi.nna Ani gati .. 1 .. japa,tapa,tIratha,joga samAdhI. kalimata bikala,na kachhu nirupAdhI .. 2 .. karatahu.N sukR^ita na pApa sirAhI.n. rakatabIja jimi bA.Dhata jAhI.n .. 3 .. harati eka agha\-asura\-jAlikA. tulasidAsa prabhu\-kR^ipA\-kAlikA .. 4 .. {129} ruchira rasanA tU rAma rAma rAma kyo.n na raTata. sumirata sukha\-sukR^ita ba.Dhata, agha\-ama.ngala ghaTata .. 1 .. binu shrama kali\-kaluShajAla kaTu karAla kaTata. dinakarake udaya jaise timira\-toma phaTata .. 2 .. joga,jAga,japa,birAga,tapa sutIratha\-aTata. bA.Ndhibeko bhava\-gaya.nda renukI raju baTata .. 3 .. parihari sura\-mani sunAma, gu.njA lakhi laTata. lAlacha laghu tero lakhi, tulasi tohi haTata .. 4 .. {130} rAma rAma,rAma rAma,rAma rAma, japata. ma.ngala\-muda udita hota, kali\-mala\-chhala chhapata .. 1 .. kahu ke lahe phala rasAla, babura bIja bapata. hAhari jani janama jAya gAla gUla gapata .. 2 .. kAla,karama,guna,subhA_u sabake sIsa tapata. rAma\-nAma\-mahimAkI charachA chale chapata .. 3 .. sAdhana binu siddhi sakala bikala loga lapata. kalijuga bara banija bipula, nAma\-nagara khapata .. 4 .. nAma so.n pratIti\-prIti hR^idaya suthira thapata. pAvana kiye rAvana\-ripu tulasihu\-se apata .. 5 .. {131} pAvana prema rAma\-charana\-kamala janama lAhu parama. rAmanAma leta hota, sulabha sakala dharama .. 1 .. joga,makha,bibeka,birata,beda\-bidita karama. karibe kaha.N kaTu kaThora, sunata madhura,narama .. 2 .. tulasI suni, jAni\-bUjhi, bhUlahi jani bharama. tehi prabhuko hohi, jAhi saba hI kI sarama .. 3 .. {132} rAma\-se prItamakI prIti\-rahita jIva jAya jiyata. jehi sukha sukha mAni leta, sukha so samujha kiyata .. 1 .. jaha.N jaha.N jehi joni janama mahi, patAla,biyata. taha.N\-taha.N tU biShaya\-sukhahi.n, chahata lahata niyata .. 2 .. kata bimoha laTyo,phaTyo gagana magana siyata. tulasI prabhu\-sujasa gA_i, kyo.n na sudhA piyata .. 3 .. {133} toso hau.n phiri phiri hita,priya, punIta satya bachana kahata. suni mana,guni,samujhi, kyo.n na sugama sumaga gahata .. 1 .. chhoTo ba.Do,khoTo kharo, jaga jo jaha.N rahata. apano apaneko bhalo kahahu, ko na chahata .. 2 .. bidhi lagi laghu kITa avadhi sukha sukhI, dukha dahata. pasu lau.n pasupAla Isa bA.Ndhata chhorata nahata .. 3 .. biShaya muda nihAra bhAra sira kA.Ndhe jyo.n bahata. yohI.n jiya jAni,mAni saTha! tU sA.Nsati sahata .. 4 .. pAyo kehi ghR^ita bichAru, harina\-bAri mahata. tulasI taku tAhi sarana, jAte saba lahata .. 5 .. {134} tAte hau.n bAra bAra deva! dvAra pari pukAra karata. Arati,nati,dInatA kahe.n prabhu sa.nkaTa harata .. 1 .. lokapAla soka\-bikala rAvana\-Dara Darata. kA suni sakuche kR^ipAlu nara\-sarIra dharata .. 2 .. kausika,muni\-tIya, janaka socha\-anala jarata. sAdhana kehi sItala bhaye, so na samujhi parata .. 3 .. kevaTa,khaga,sabari sahaja charanakamala na rata. sanamukha tohi.n hota nAtha! kutaruísupharu pharata .. 4 .. ba.ndhu\-baira kapi\-bibhIShana guru galAni garata. sevA kehi rIjhi rAma, kiye sarisa bharata .. 5 .. sevaka bhayo pavanapUta sAhiba anuharata. tAko liye nAma rAma sabako suDhara Dharata .. 6 .. jAne binu rAma\-rIti pachi pachi jaga marata. parihari chhala sarana gaye tulasihu\-se tarata .. 7 .. rAga suho bilAvala {135} rAma sanehI so.n tai.n na saneha kiyo. agama jo amarani hU.N so tanu tohi.n diyo .. diyo sukula janama,sarIra su.ndara, hetu jo phala chAriko. jo pA_i pa.nDita paramapada, pAvata purAri\-murAriko .. yaha bharatakha.nDa,samIpa surasari,thala bhalo,sa.ngati bhalI. terI kumati kAyara! kalapa\-ballI chahati hai biSha phala phalI .. 1 .. ! ! ! ! ajahU.N samujhi chita dai sunu paramAratha.û hai hita so jagahU.N jAhite svAratha .. svArathahi priya,svAratha so kA te kauna beda bakhAna_I. dekhu khala,ahi\-khela parihari,so prabhuhi pahichAnA_I .. pitu\-mAtu,guru,svAmI,apanapau,tiya,tanaya,sevaka,sakhA. priya lagata jAke premaso.n,binu hetu hita tai.n nahi lakhA .. 2 .. ! ! ! ! dUri na so hitU heri hiye hI hai. chhalahi chhA.N.Di sumire chhohu kiye hI hai. kiye chhohu chhAyA kamala karakI bhagatapara bhajatahi bhajai. jagadIsha,jIvana jIvako, jo sAja saba sabako sajai .. harihi haritA,bidhihi bidhitA,sivahi sivatA jo da_I. so_i jAnakI\-pati madhura mUrati,modamaya ma.ngala ma_I .. 3 .. ! ! ! ! ThAkura atihi ba.Do,sIla,sarala,suThi. dhyAna agama sivahU.N,bheTyo kevaTa uThi .. bhari a.nka bheTyo sajala nayana, saneha sithila sarIra so. sura,siddha,muni,kabi kahata ko_u na premapriya raghubIra so. khaga,sabari,nisichara,bhAlu,kapi kiye Apu te ba.ndita ba.De. tApara tinha ki sevA sumiri jiya jAta janu sakuchani ga.De .. 4 .. ! ! ! ! svAmIko subhAva kahyo so jaba ura Anihai. socha sakala miTihai, rAma bhalo mana mAnihai.n .. bhalo mAnihai raghunAtha jori jo hAtha mAtho nA_ihai. tatakAla tulasIdAsa jIvana\-janamako phala pA_ihai .. japi nAma karahi pranAma,kahi guna\-grAma,rAmahi.n dhari hiye. bicharahi avani avanIsa\-charanasaroja mana\-madhukara kiye .. 5 .. {136} (1) jiva jabate harite.n bilagAnyo. tabate.n deha geha nija jAnyo .. mAyAbasa svarupa bisarAyo. tehi bhramate.n dAruna dukha pAyo .. pAyo jo dAruna dusaha dukha, sukha\-lesa sapanehu.N nahi.n milyo. bhava\-sUla,soka aneka jehi, tehi pa.ntha tU haThi haThi chalyo .. bahu joni janama,jarA,bipati, matima.nda! hari jAnyo nahI.n. shrIrAma binu bishrAma mU.Dha! bichAru, lakhi pAyo kahI.n .. (2) Ana.Nda\-si.ndhu\-madhya tava bAsA. binu jAne kasa marasi piyAsA .. mR^iga\-bhrama\-bAri satya jiya jAnI. taha.N tU magana bhayo sukha mAnI .. taha.N magana majjasi,pAna kari,trayakAla jala nAhI.n jahA.N. nija sahaja anubhava rUpa tava khala! bhUli aba Ayo tahA.N .. niramala,nira.njana,nirabikAra,udAra,sukha tai.n parihar yo. niHkAja rAja bihAya nR^ipa iva sapana kArAgR^iha par yo .. (3) tai.n nija karama\-Dori dR^i.Dha kInhI.n. apane karani gA.NThi gahi dInhI.n .. tAte parabasa par yo abhAge. tA phala garabha\-bAsa\-dukha Age .. Age aneka samUha sa.nsR^ita udaragata jAnyo so_U. sira heTha,Upara charana, sa.nkaTa bAta nahi.n pUchhai ko_U .. sonita\-purISha jo mUtra\-mala kR^imi\-kardamAvR^ita sova_I. komala sarIra,ga.NbhIra bedana, sIsa dhuni\-dhuni rova_I .. (4) tU nija karama\-jAlala jaha.N ghero. shrIhari sa.nga tajyo nahi.n tero .. bahubidhi pratipAlana prabhu kInho.n. parama kR^ipAlu gyAna tohi dInho.n .. tohi diyo gyAna\-bibeka,janama anekakI taba sudhi bha_I. tehi IsakI hau.n sarana, jAkI biShama mAyA gunama_I .. jehi kiye jIva\-nikAya basa,rasahIna,dina\-dina ati na_I. so karau begi sa.NbhAri shrIpati,bipati, maha.N jehi mati da_I .. (5) puni bahubidhi galAni jiya mAnI. aba jaga jA_i bhajau.n chakrapAnI .. aisehi kari bichAra chupa sAdhI. prasava\-pavana prere_u aparAdhI .. prer yo jo parama pracha.nDa mAruta,kaShTa nAnA tai.n sahyo. so gyAna,dhyAna,birAga,anubhava jAtanA\-pAvaka dahyo .. ati kheda byAkula,alapa bala,chhina eka boli na Ava_I. tava tIvra kaShTa na jAna ko_u, saba loga haraShita gAva_I .. (6) bAla dasA jete dukha pAye. ati asIma, nahi.n jAhi.n ganAye .. chhudhA\-byAdhi\-bAdhA bha_i bhArI. bedana nahi.n jAnai mahatArI .. jananI na jAnai pIra so,kehi hetu sisu rodana karai. so_i karai bibidha upAya, jAte.n adhika tuva chhAtI jarai .. kaumAra,saisava aru kisora apAra agha ko kahi sakai. byatireka tohi niradaya! mahAkhala! Ana kahu ko sahi sakai .. (7) jobana juvatI sa.Nga ra.Nga rAtyo. taba tU mahA moha\-mada mAtyo .. tAte tajI dharama\-marajAdA. bisare taba saba prathama biShAdA .. bisare biShAda,nikAya\-sa.nkaTa samujhi nahi.n phATata hiyo. phiri garbhagata\-Avarta sR^i.nsatichakra jehi ho_i so_i kiyo .. kR^imi\-bhasma\-biTa\-parinAma tanu, tehi lAgi jaga bairI bhayo. paradAra,paradhana,drohapara,sa.nsAra bA.Dhai nita nayo .. (8) dekhata hI A_I birudhA_I. jo tai.n sapanehu.N nAhi.n bulA_I .. tAke guna kachhu kahe na jAhI.n. so aba pragaTa dekhu tanu mAhI.n .. so pragaTa tanu jarajara jarAbasa,byAdhi,sUla satAva_I. sira\-ka.npa,indriya\-sakti pratihata,bachana kAhu na bhAva_I .. gR^ihapAlahUte.n ati nirAdara,khAna\-pAna na pAva_I. aisihu dasA na birAga taha.N,tR^iShNA\-tara.nga ba.DhAva_I .. (9) kahi ko sakai mahAbhava tere. janama ekake kachhuka ganere .. chAri khAni sa.ntata avagAhI.n. ajahu.N na karu bichAra mana mAhI.n .. ajahu.N bichAru,bikAra taji, bhaju rAma jana\-sukhadAyaka.n. bhavasi.ndhu dustara jalaratha.n, bhaju chakradhara suranAyaka.n .. binu hetu karunAkara,udAre, apAra\-mAyA\-tArana.n. kaivalya\-pati,jagapati,ramApati,prAnapati,gatikArana.n .. (10) raghupati\-bhagati sulabha,sukhakArI. so trayatApa\-soka\-bhaya\-hArI .. binu satasa.nga bhagati nahi.n ho_I. te taba milai dravai jaba so_I .. jaba dravai dInadalayAlu rAghava, sAdhu\-sa.ngati pA_iye. jehi darasa\-parasa\-samAgamAdika pAparAsi nasA_iye .. jinake mile dukha\-sukha samAna, amAnatAdika guna bhaye. mada\-moha lobha\-biShAda\-krodha subodhate.n sahajahi.n gaye .. (11) sevata sAdhu dvaita\-bhaya bhAgai. shrIraghubIra\-charana laya lAgai .. deha\-janita vikAra saba tyAgai. taba phiri nija svarUpa anurAgai .. anurAga so nija rUpa jo jagate.n bilachchhana dekhiye. santoSha,sama,sItala,sadA dama, dehava.nta na lekhiye .. niramala,nirAmaya,ekarasa,tehi haraSha\-soka na byApa_I. trailoka\-pAvana so sadA jAkI dasA aisI bha_I .. (12) jo tehi pa.ntha chalai mana lA_I. tau hari kAhe na hohi.n sahA_I. jo mAraga shruti\-sAdhu dikhAvai. tehi patha chalata sabai sukha pAvai .. pAvai sadA sukha hari\-kR^ipA,sa.nsAra\-AsA taji rahai. sapanehu.N nahI.n sukha dvaita\-darasana, bAta koTika ko kahai .. dvija,deva,guru,hari,sa.nta binu sa.nsAra\-pAra na pA_iye. yaha jAni tulasIdAsa trAsaharana ramApati gA_iye .. {137} jo pai kR^ipA raghupati kR^ipAlukI, baira aurake kahA sarai. ho_i na bA.Nko bAra bhagatako, jo ko_u koTi upAya karai .. 1 .. takai nIchu jo mIchu sAdhukI, so pAmara tehi mIchU marai .. beda\-bidita prahalAda\-kathA suni, ko na bhagati\-patha pA_u.N dharai ? .. 2 .. gaja udhAri hari thapyo bibhIShana, dhruva abichala kabahU.N na Tarai. a.nbarISha kI sApa surati kari, ajahu.N mahAmuni glAni garai .. 3 .. so.n dhau.n kahA ju na kiyo sujodhana, abudha Apane mAna jarai. prabhu\-prasAda saubhAgya bijaya\-jasa, pA.nDavanai bari_A_i barai .. 4 .. jo_i jo_i kUpa khanaigo parakaha.N, so saTha phiri tehi kUpa parai. sapanehu.N sukha na sa.ntadrohIkaha.N, surataru so_u biSha\-pharani pharai .. 5 .. hai kAke dvai sIsa Isake jau haThi janakI sIva.N charai. tulasidAsa raghubIra\-bAhubala sadA abhaya kAhu na Darai .. 6 .. {138} kabahu.N so kara\-saroja raghunAyaka! dharihau nAtha sIsa mere. jehi kara abhaya kiye jana Are, bArakala bibasa nAma Tere .. 1 .. jehi kara\-kamala kaThora sa.nbhudhana bha.nji janaka\-sa.nsaya meTyo. jehi kara\-kamala uThA_i ba.ndhu jyo.n, parama prItI kevaTa bhe.nTyo .. 2 .. jehi kara\-kamala kR^ipAlu gIdhakaha.N, pi.nDa de_i nijadhAma diyo. jehi kara bAli bidAri dAsa\-hita, kapikula\-pati sugrIva kiyo .. 3 .. Ayo sarana sabhIta bibhIShana jehi kara\-kamala tilaka kInho.n. jehi kara gahi sara chApa asura hati, abhayadAna devanha dInho.n .. 4 .. sItala sukhada chhA.Nha jehi karakI, meTati pApo,tApa,mAyA. nisi\-bAsara tehi kara sarojakI, chAhata tulasidAsa chhAyA .. 5 .. {139} dInadayAlu,durita dArida dukha dunI dusaha tihu.N tApa ta_I hai. deva duvAra pukArata Arata, sabakI saba sukha hAni bha_I hai .. 1 .. prabhuke bachana,beda\-budha\-sammata,'mama mUrati mahidevama_I hai'. tinakI mati risa\-rAga\-moha\-mada,lobha lAlachI lIli la_I hai .. 2 .. rAja\-samAja kusAja koTi kaTu kalapita kaluSha kuchAla na_I hai. nIti,pratIti,prIti paramita pati hetubAda haThi heri ha_I hai .. 3 .. Ashrama\-barana\-dharama\-birahita jaga, loka\-beda\-marajAda ga_I hai. prajA patita,pAkha.nDa\-pAparata, apane apane ra.nga ra_I hai .. 4 .. sA.nti,satya,subha,rIti ga_I ghaTi,ba.DhI kurIti,kapaTa\-kala_I hai. sIdata sAdhu,sAdhutA sochati,khala bilasata,hulasati khala_I hai .. 5 .. paramAratha svAratha,sAdhana bhaye aphala,saphala nahi.n siddhi sa_I hai. kAmadhenu\-dharanI kali\-gomara\-bibasa bikala jAmati na ba_I hai .. 6 .. kali\-karanI baraniya kahA.N lau.n,karata phirata binu Tahala Ta_I hai. tApara dA.Nta pIsi kara mI.njata, ko jAnai chita kahA Tha_I hai .. 7 .. tyo.n tyo.n nIcha cha.Dhata sira Upara, jyo.n jyo.n sIlabasa DhIla da_I hai. saruSha baraji tarajiye tarajanI, kumhilaihai kumha.DekI ja_I hai .. 8 .. dIjai dAdi dekhi nA tau bali, mahi moda\-ma.ngala rita_I hai. bhare bhAga anurAga loga kahai.n, rAma kR^ipA\-chitavani chita_I hai .. 9 .. binatI suni sAna.nda heri ha.Nsi, karunA\-bAri bhUmi bhija_I hai. rAma\-rAja bhayo kAja,saguna subha, rAjA rAma jagata\-bija_I hai .. 10 .. samaratha ba.Do,sujAna susAhaba, sukR^ita\-saina hArata jita_I hai. sujana subhAva sarAhata sAdara, anAyAsa sA.Nsati bita_I hai .. 11 .. uthape thapana,ujAri basAvana, ga_I bahori birada sada_I hai. tulasI prabhu Arata\-Aratihara, abhayabA.Nha kehi kehi na da_I hai .. 12 .. {140} te nara narakarUpa jIvata jaga bhava\-bha.njana\-pada\-bimukha abhAgI. nisibAsara ruchipApa asuchimana,khalamati\-malina,nigamApatha\-tyAgI .. 1 .. nahi.n satasa.nga bhajana nahi.n hariko,stravana na rAma\-kathA\-anurAgI. suta\-bita\-dAra\-bhavana\-mamatA\-nisi sovata ati, na kabahu.N mati jAgI .. 2 .. tulasidAsa harinAma\-sudhA taji, saTha haThi piyata biShaya\-biSha mA.NgI. sUkara\-svAna\-sR^igAla,sarisa jana, janamata jagata janani\-dukha lAgI .. 3 .. {141} rAmacha.ndra! raghunAyaka tumaso.n hau.n binatI kehi bhA.Nti karau.n. agha aneka avaloki Apane, anagha nAma anumAni Darau.n .. 1 .. para\-dukha dukhI sukhI para\-sukha te, sa.nta\-sIla nahi.n hR^idaya dharau.n. dekhi AnakI bipati parama sukha, suni sa.npati binu Agi jarau.n .. 2 .. bhagati\-birAga\-gyAna sAdhana kahi bahu bidhi Dahakata loga phiro.n. siva\-sarabasa sukhadhAma nAma tava, bechi narakaprada udara bharau.n .. 3 .. jAnata hau.n nija pApa jaladhi jiya, jala\-sIkara sama sunata larau.n. raja\-sama\-para avaguna sumeru kari, guna giri\-sama rajate.n nidarau.n .. 4 .. nAnA beSha banAya divasa\-nisi, para\-bita jehi tehi juguti harau.n. ekau pala na kabahu.N alola chita hita dai pada\-saroja sumirau.n .. 5 .. jo Acharana bichArahu mero,kalapa koTi lagi auTi marau.n. tulasidAsa prabhu kR^ipA\-bilokani,gopada\-jyo.n bhavasi.ndhu tarau.n .. 6 .. {142} sakuchata hau.n ati rAma kR^ipAnidhi! kyo.n kari binaya sunAvau.n. sakala dharama biparIta karata,kehi bhA.Nti nAtha! mana bhAvau .. 1 .. jAnata hau.n hari rUpa charAchara, mai.n haThi nayana na lAvau.n. a.njana\-kesa\-sikhA juvatI, taha.N lochana\-salabha paThAvau.n .. 2 .. stravananiko phala kathA tumhArI, yaha samujhau.n,samujhAvau.n. tinha stravanani paradoSha nira.ntara suni suni bhari bhari tAvau.n .. 3 .. jehi rasanA guna gA_i tihAre, binu prayAsa sukha pAvau.n. tehi mukha para\-apavAda bheka jyo.n raTi\-raTi janama nasAvau.n .. 4 .. 'karahu hR^idaya ati bimala basahi.n hari', kahi kahi sabahi.n sikhAvau.n. hau.n nija ura abhimAna\-moha\-mada khala\-ma.nDalI basAvau.n .. 5 .. jo tanu dhari haripada sAdhahi.n jana, so binu kAja ga.NvAvau.n. hATaka\-ghaTa bhari dhar yo sudhA gR^iha, taji nabha kUpa khanAvau.n .. 6 .. mana\-krama\-bachana lA_i kInhe agha, te kari jatana durAvau.n. para\-prerita iraShA basa kabahu.Nka kiya kachhu subha,so janAvau.n .. 7 .. bipra\-droha janu bA.NTa par yo, haThi sabaso.n baira ba.DhAvau. tAhUpara nija mati\-bilAsa saba sa.ntana mA.Njha ganAvau.n .. 8 .. nigama sesa sArada nihori jo apane doSha kahAvau.n. tau na sirAhi.n kalapa sata lagi prabhu, kahA eka mukha gAvau.n .. 9 .. jo karanI ApanI bichArau.n, tau.n ki sarana hau.n Avau.n. mR^idula subhA_u sIla raghupatiko, so bala manahi.n dikhAvau.n .. 10 .. tulasidAsa prabhu so guna nahi.n, jehi sapanehu.N tumahi.n rijhAvau.n. nAtha\-kR^ipA bhavasi.ndhu dhenupada sama jo jAni sirAvau.n .. 11 .. {143} sunahu rAma raghubIra gusA_I, mana anIti\-rata mero. charana\-saroja bisAri tihAre, nisidina phirata anero .. 1 .. mAnata nAhi.n nigama\-anusAsana, trAsa na kAhU kero. bhUlyo sUla karama\-kolunha tila jyo.n bahu bArani pero .. 2 .. jaha.N satasa.nga kathA mAdhavakI, sapanehu.N karata na phero. lobha\-moha\-mada\-kAma\-koha\-rata, tinhaso.n prema ghanero .. 3 .. para\-guna sunata dAha, para\-dUShana sunata harakha bahutero. Apa pApako nagara basAvata, sahi na sakata para khero .. 4 .. sAdhana\-phala,shruti\-sAra nAma tava, bhava\-saritA kaha.N bero. so para\-kara kA.NkinI lAgi saTha, be.nchi hota haThi chero .. 5 .. kabahu.Nka hau.n sa.ngati\-prabhAvate.n,jA.Nu sumAraga nero. taba kari krodha sa.nga kumanoratha deta kaThina bhaTabhero .. 6 .. ika hau.n dIna,malIna,hInamati,bipatijAla ati ghero. tApara sahi na jAya karunAnidhi, manako dusaha darero .. 7 .. hAri par yo kari jatana bahuta bidhi, tAte.n kahata sabero. tulasidAsa yaha trAsa miTai jaba hR^idaya karahu tuma Dero .. 8 .. {144} so dhau ko jo nAma\-lAja te, nahi.n rAkhyo raghubIra. kArunIka binu kArana hI hari harI sakala bhava\-bhIra .. 1 .. beda\-bidita,jaga\-bidita ajAmila bipraba.ndhu agha\-dhAma. ghora jamAlaya jAta nivAr yo suta\-hita sumirata nAma .. 2 .. pasu pAmara abhimAna\-si.ndhu gaja grasyo A_i jaba grAha. sumirata sakR^ita sapadi Aye prabhu, har yo dusaha ura dAha .. 3 .. byAdha,niShAda,gIdha,ganikAdika, aganita auguna\-mUla. nAma\-auTate.n rAma sabanikI dUri karI saba sUla .. 4 .. kehi Acharana ghATi hau.n tinate.n, raghukula\-bhUShana bhUpa. sIdata tulasidAsa nisibAsara par yo bhIma tama\-kUpa .. 5 .. {145} kR^ipAsi.ndhu! jana dIna duvAre dAdi na pAvata kAhe. jaba jaha.N tumahi.n pukArata Arata, taha.N tinhake dukha dAhe .. 1 .. gaja,prahalAda,pA.nDusuta,kapi sabako ripu\-sa.nkaTa meTyo. pranata,ba.ndhu\-bhaya\-bikala,bibhIShana,uThi so bharata jyo.n bheTyo .. 2 .. mai.n tumharo le_i nAma grAma ika ura Apane basAvo.n. bhajana,bibeka,birAga,loga bhale, mai.n krama\-krama kari lyAvo.n .. 3 .. suni risa bhare kuTila kAmAdika, karahi.n jora bari_A_I. tinhahi.n ujAri nAri\-ari\-dhana pura rAkhahi.n rAma gusA_I.n .. 4 .. sama\-sevA\-chhala\-dAna\-da.nDa hau.n, rachi upAya pachi hAr yo. binu kAranako kalaha ba.Do dukha, prabhuso.n pragaTi pukAr yo .. 5 .. sura svArathI,anIsa,alAyaka,niThura,dayA chita nAhI.n. jA_u.N kahA.N, ko bipati\-nivAraka, bhavatAraka jaga mAhI .. 6 .. tulasI jadapi pocha,ta_u tumharo, aura na kAhu kero. dIjai bhagati\-bA.Nha bAraka, jyo.n subasa basai aba khero .. 7 .. {146} hau.n saba bidhi rAma, rAvaro chAhata bhayo chero. Thaura Thaura sAhabI hota hai, khyAla kAla kali kero .. 1 .. kAla\-karama\-i.ndriya,biShaya gAhakagana ghero. hau.n na kabUlata, bA.Ndhi kai mola karata karero .. 2 .. ba.ndi\-chhora tero nAma hai, birudaita ba.Dero. mai.n kahyo, taba chhala\-prIti kai mA.Nge ura Dero .. 3 .. nAma\-oTa aba lagi bachyo malajuga jaga jero. aba garIba jana poShiye pA_ibo na hero .. 4 .. jehi kautuka baka/khaga svAnako prabhu nyAva nibero. tehi kautuka kahiye kR^ipAlu! 'tulasI hai mero' .. 5 .. {147} kR^ipAsi.ndhu tAte rahau.n nisidina mana mAre. mahArAja! lAja ApuhI nija jA.Ngha ughAre .. 1 .. mile rahai.n, mAr yau chahai kAmAdi sa.nghAtI. mo binu rahai na, meriyai jArai.n chhala chhAtI .. 2 .. basata hiye hita jAni mai.n sabakI ruchi pAlI. kiyo kathakako da.nDa hau.n ja.Da karama kuchAlI .. 3 .. dekhI sunI na Aju lau.n apanAyati aisI. karahi.n sabai sira mere hI phiri parai anaisI .. 4 .. ba.De alekhI lakhi parai, pariharai na jAhI.n. asama.njasame.n magana hau.n, lIjai gahi bAhI.n .. 5 .. bAraka bali avalokiye, kautuka jana jI ko. anAyAsa miTi jA_igo sa.nkaTa tulasIko .. 6 .. {148} kahau kauna muha.N lA_i kai raghubIra gusA_I. sakuchata samujhata ApanI saba sA_i.N duhA_I .. 1 .. sevata basa,sumirata sakhA, saranAgata so hau.n. gunagana sItAnAthake chita karata na hau.n hau.n .. 2 .. kR^ipAsi.ndhu ba.ndhu dInake Arata\-hitakArI. pranata\-pAla birudAvalI suni jAni bisArI .. 3 .. se_i na dhe_i na sumiri kai pada\-prIti sudhArI. pA_i susAhiba rAma so.n, bhari peTa bigArI .. 4 .. nAtha garIbanivAja hai.n,mai.n gahI na garIbI. tulasI prabhu nija ora te.n bani parai so kIbI .. 5 .. {149} kahA.N jA_u.N, kAso.n kahau.n, aura Thaura na mere. janama ga.NvAyo tere hI dvAra ki.nkara tere .. 1 .. mai tau bigArI nAtha so.n Aratike lInhe.n. tohi kR^ipAnidhi kyo.n banai merI\-sI kInhe.n .. 2 .. dina\-duradina dina\-duradasA, dina\-dukha dina\-dUShana. jaba lau.n tU na bilokihai raghuba.nsa\-bibhUShana .. 3 .. da_I pITha binu DITha mai.n tuma bisva bilochana. to so.n tuhI na dUsaro nata\-socha\-bimochana .. 4 .. parAdhIna deva dIna hau.n,svAdhIna gusA_I.n. bolanihAre so.n karai bali binayakI jhA_I .. 5 .. Apu dekhi mohi dekhiye jana mAniya sA.Ncho. ba.DI oTa rAmanAmakI jehi la_I so bA.Ncho .. 6 .. rahani rIti rAma rAvarI nita hiya hulasI hai. jyo.n bhAvai tyo.n karu kR^ipA tero tulasI hai .. 7 .. {150} rAmabhadra! mohi.n Apano socha hai aru nAhI.n. jIva sakala sa.ntApake bhAjana jaga mAhI.n .. 1 .. nAto ba.De samartha so.n ika ora kidhau.n hU.N. toko mose ati ghane moko ekai tU.N .. 2 .. ba.DI galAni hiya hAni hai sarabagya gusA_I.n. kUra kusevaka kahata hau.n sevakakI nA_I .. 3 .. bhalo pocha rAmako kahai.n mohi saba naranArI. bigare sevaka svAna jyo.n sAhiba\-sira gArI .. 4 .. asama.njasa manako miTai so upAya na sUjhai. dInaba.ndhu! kIjai so_I bani parai jo bUjhai .. 5 .. birudAvalI bilokiye tinhame.n ko_u hau.n hau.n. tulasI prabhuko parihar yo saranAgata so hau.n .. 6 .. {151} jo pai cherA_I rAmakI karato na lajAto. tau tU dAma kudAma jyo.n kara\-kara na bikAto .. 1 .. japata jIha raghunAthako nAma nahi.n alasAto. bAjIgarake sUma jyo.n khala kheha na khAto .. 2 .. jau tU mana! mere kahe rAma\-nAma kamAto. sItApati sanamukha sukhI saba ThA.Nva samAto .. 3 .. rAma sohAte tohi.n jau tU sabahi.n sohAto. kAla karama kula kAranI ko_U na kohAto .. 4 .. rAma\-nAma anurAgahI jiya jo rati_Ato. svAratha\-paramAratha\-pathI tohi.n saba pati_Ato .. 5 .. se_i sAdhu suni samujhi kai para\-pIra pirAto. janama koTiko kA.Ndale hR^ida\-hR^idaya thirAto .. 6 .. bhava\-maga agama ana.nta hai, binu shramahi sirAto. mahimA ulaTe nAmakI muni kiyo kirAto .. 7 .. amara\-agama tanu pA_i so ja.Da jAya na jAto. hoto ma.ngala\-mUla tU, anukUla bidhAto .. 8 .. jo mana\-prIti\-pratItiso.n rAma\-nAmahi.n rAto. nasAto tulasI rAmaprasAdaso.n tihu.NtApa \-\-\-\-\-\-\- .. 9 .. nasAto {152} rAma bhalA_I ApanI bhala kiyo na kAko. juga juga jAnakInAthako jaga jAgata sAko .. 1 .. brahmAdika binatI karI kahi dukha basudhAko. rabikula\-kairava\-cha.nda bho Ana.nda\-sudhAko .. 2 .. kausika garata tuShAra jyo.n taki teja tiyAko. prabhu anahita hita ko diyo phala kopa kR^ipAko .. 3 .. har yo pApa Apa jA_ikai sa.ntApa silAko. socha\-magana kADhyo sahI sAhiba mithilAko .. 4 .. roSha\-rAsi bhR^igupati dhanI ahamiti mamatAko. chitavata bhAjana kari liyo upasama samatAko .. 5 .. mudita mAni Ayasu chale bana mAtu\-pitAko. dharama\-dhura.ndhara dhIradhura guna\-sIla\-jitA ko ? .. 6 .. guha garIba gatagyAti hU jehi ji_u na bhakhA ko ? pAyo pAvana prema te sanamAna sakhAko .. 7 .. sadagati sabarI gIdhakI sAdara karatA ko ? socha\-sI.nva sugrIvake sa.nkaTa\-haratA ko ? .. 8 .. asa kAla\-gahA rAkhi bibhIShanako sakai \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\- ko ? tehi kAla kahA.N Aja birAjata rAja hai dasaka.nTha jahA.Nko .. 9 .. bAlisa bAsI avadhako bUjhiye na khAko. so pA.Nvara pahu.Ncho tahA.N jaha.N muni\-mana thAko .. 10 .. gati na lahai rAma\-nAmaso.n bidhi so sirijA ko ? sumirata kahata prachAri kai ballabha girijAko .. 11 .. akani ajAmilakI kathA sAna.nda na bhA ko ? nAma leta kalikAlahU haripurahi.n na gA ko ? .. 12 .. rAma\-nAma\-mahimA karai kAma\-bhuruha Ako. sAkhI beda purAna hai tulasI\-tana tAko .. 13 .. {153} mere rAvariyai gati hai raghupati bali jA_u.N . nilaja nIcha niradhana niraguna kaha.N, jaga dUsaro na ThAkura ThA_u.N .. 1 .. hai ghara\-ghara bahu bhare susAhiba, sUjhata sabani Apano dA_u.N . bAnara\-ba.ndhu bibhIShana\-hitu binu, kosalapAla kahU.N na samA_u.N .. 2 .. pranatArati\- bha.njana jana\-ra.njana, saranAgata pabi\-pa.njara nA_u.N . kIjai dAsa dAsatulasI aba, kR^ipAsi.ndhu binu mola bikA_u.N .. 3 .. {154} deva ! dUsaro kauna dInako dayAlu . sIlanidhAna sujAna\-siromani, saranAgata\-priya pranata\-pAlu .. 1 .. ko samaratha sarabagya sakala prabhu, siva\-saneha\-mAnasa marAlu . ko sAhiba kiye mIta prItibasa khaga nisichara kapi bhIla bhAlu .. 2 .. nAtha hAtha mAyA\-prapa.ncha saba,jIva\-doSha\-guna\-karama\-kAlu . tulasidAsa bhalo pocha rAvaro, neku nirakhi kIjiye nihAlu .. 3 .. {155} bisvAsa eka rAma\-nAmako . mAnata nahi paratIti anata aiso_i subhAva mana bAmako .. 1 .. paDhibo par yo na chhaThI chha mata rigu jajura atharvana sAmako . brata tIratha tapa suni sahamata pachi marai karai tana chhAma ko ? .. 2 .. karama\-jAla kalikAla kaThina AdhIna susAdhita dAmako . gyAna birAga joga japa tapa, bhaya lobha moha koha kAmako .. 3 .. saba dina saba lAyaka bhava gAyaka raghunAyaka guna\-grAmako . baiThe nAma\-kAmataru\-tara Dara kauna ghora ghana ghAmako .. 4 .. ko jAnai ko jaihai jamapura ko surapura para dhAmako . tulasihi.n bahuta bhalo lAgata jaga jIvana rAmagulAmako .. 5 .. {156} kali nAma kAmataru rAmako . dalanihAra dArida dukAla dukha, doSha ghora ghana ghAmako .. 1 .. nAma leta dAhino hota mana,bAma bidhAtA bAmako . kahata munIsa mahesa mahAtama,ulaTe sUdhe nAmako .. 2 .. bhalo loka\-paraloka tAsu jAke bala lalita\-lalAmako . tulasI jaga jAniyata nAmate socha na kUcha mukAmako .. 3 .. {157} se_iye susAhiba rAma so . sukhada susIla sujAna sUra suchi, su.ndara koTika kAma so .. 1 .. sArada sesa sAdhu mahimA kahai.n, gunagana\-gAyaka sAma so . sumiri saprema nAma jAso.n rati chAhata cha.ndra\-lalAma so .. 2 .. gamana bidesa na lesa kalesako,sakuchata sakR^ita pranAma so . sAkhI tAko bidita bibhIShana, baiTho hai abichala dhAma so .. 3 .. Tahala sahala jana mahala\-mahala,jAgata chAro juga jAma so . dekhata doSha na rIjhata ,rIjhata suni sevaka guna\-grAma so .. 4 .. jAke bhaje tiloka\-tilaka bhaye,trijaga joni tanu tAmaso . tulasI aise prabhuhi.n bhajai jo na tAhi bidhAtA bAma so .. 5 .. rAga naTa {158} kaise de_u.N nAthahi.n khori . kAma\-lolupa bhramata mana hari bhagati parihari tori .. 1 .. bahuta prIti pujA_ibe para, pUjibe para thori. deta sikha sikhayo na mAnata,mU.DhatA asi mori .. 2 .. kiye sahita saneha je agha hR^idaya rAkhe chori . sa.nga\-basa kiye subha sunAye sakala loka nihori .. 3 .. karau.n jo kachhu dharau.n sachi\-pachi sukR^ita\-silA baTori . paiThi ura barabasa dayAnidhi da.nbha leta a.Njori .. 4 .. lobha manahi.n nachAva kapi jyo.n, gare AsA\-Dori . bAta kahau.n banA_i budha jyo.n, bara birAga nichori .. 5 .. etehu.N para tumharo kahAvata,lAja a.Ncha_I ghori . nilajatA para rIjhi raghubara, dehu tulasihi.n chhori .. 6 .. {159} hai prabhu ! mero_I saba dosu . sIlasI.ndhu kR^ipAlu nAtha anAtha Arata\-posu .. 1 .. beSha bachana birAga mana agha avagunaniko kosu . rAma prItI pratIti polI, kapaTa\-karataba Thosu .. 2 .. rAga\-ra.nga kusa.nga hI so.n, sAdhu\-sa.ngati rosu . chahata kehari\-jasahi.n se_i sR^igAla jyo.n kharagosu .. 3 .. sa.nbhu\-sikhavana rasana hU.N nita rAma\-nAmahi.n ghosu . da.nbhahU kali nAma ku.nbhaja socha\-sAgara\-sosu .. 4 .. moda\-ma.ngala\-mUla ati anukUla nija nirajosu . rAmanAma prabhAva suni tulasihu.N parama paritosu .. 5 .. {160} mai.n hari patita\-pAvana sune . mai.n patita tuma patita\-pAvana do_u bAnaka bane .. 1 .. byAdha ganikA gaja ajAmila sAkhi nigamani bhane . aura adhama aneka tAre jAta kApai gane .. 2 .. jAni nAma ajAni lInhe.n naraka surapura mane . dAsatulasI sarana Ayo, rAkhiye Apane .. 3 .. rAga malAra {161} to.n so.n prabhu jo pai kahu.N ko_u hoto . to sahi nipaTa nirAdara nisidina, raTi laTi aiso ghaTi ko to .. 1 .. kR^ipA\-sudhA\-jaladAna mA.Ngibo kahA.N so sA.Ncha nisoto . svAti\-saneha\-salila\-sukha chAhata chita\-chAtaka so poto .. 2 .. kAla\-karama\-basa mana kumanoratha kabahu.N kabahu.N kuchha bho to . jyo.n mudamaya basi mIna bAri taji uchhari bhabhari leta goto .. 3 .. jito durAva dAsatulasI ura kyo.n kahi Avata oto . tere rAja rAya dasarathake, layo bayo binu joto .. 4 .. rAgasoraTha {162} aiso ko udAra jaga mAhI.n . binu sevA jo dravai dInapara rAma sarisa ko_u nAhI.n .. 1 .. jo gati joga birAga jatana kari nahi.n pAvata muni gyAnI . so gati deta gIdha sabarI kaha.N prabhu na bahuta jiya jAnI .. 2 .. jo sa.npati dasa sIsa arapa kari rAvana siva paha.N lInhI.n . so sa.npadA bibhIShana kaha.N ati sakucha\-sahita hari dInhI .. 3 .. tulasidAsa saba bhA.Nti sakala sukha jo chAhasi mana mero . tau bhaju rAma, kAma saba pUrana karai kR^ipAnidhi tero .. 4 .. {163} ekai dAni\-siromani sA.Ncho. jo_i jAchyo so_i jAchakatAbasa, phiri bahu nAcha na nAcho .. 1 .. saba svArathI asura sura nara muni ko_u na deta binu pAye. kosalapAlu kR^ipAlu kalapataru,dravata sakR^ita sira nAye .. 2 .. harihu aura avatAra Apane, rAkhI beda\-ba.DA_I. lai chi_urA nidhi da_I sudAmahi.n jadyapi bAla mitA_I .. 3 .. kapi sabarI sugrIva bibhIShana, ko nahi.n kiyo ajAchI. aba tulasihi dukha deti dayAnidhi dArUna Asa\-pisAchI .. 4 .. {164} jAnata prIti\-rIti raghurA_I. nAte saba hAte karI rAkhata rAma saneha\-sagA_I .. 1 .. neha nibAhi deha taji dasaratha, kIrati achala chalA_I. aisehu pitu te.n adhika gIdhapara mamatA guna garu_A_I .. 2 .. tiya\-birahI sugrIva sakhA lakhi prAnapriyA bisarA_I. rana par yo ba.ndhu bibhIShana hI ko, socha hR^idaya adhikA_I .. 3 .. ghara gurugR^iha priya sadana sAsure,bha_i jaba jaha.N pahunA_I. taba taha.N kahi sabarIke phalanikI ruchi mAdhurI na pA_I .. 4 .. sahaja sarUpa kathA muni baranata rahata sakuchi sira nA_I. kevaTa mIta kahe sukha mAnata bAnara ba.ndhu ba.DA_I .. 5 .. prema\-kanau.Do rAmaso prabhu tribhuvana tihu.NkAla na bhA_I. tero rinI hau.n kahyo kapi so.n aisI mAnahI ko sevakA_I .. 6 .. tulasI rAma\-saneha\-sIla lakhi, jo na bhagati ura A_I. tau tohi.n janami jAya jananI ja.Da tanu\-tarunatA gavA.NI .. 7 .. { 165} raghubara! rAvari yahai ba.DA_I. nidari ganI Adara garIbapara ,karata kR^ipA adhikA_I .. 1 .. thake deva sAdhana kari saba, sapanehu nahi.n deta dikhA_I. kevaTa kuTila bhAlu kapi kaunapa, kiyo sakala sa.nga bhA_I .. 2 .. mili munibR^i.nda phirata da.nDaka bana, so charachau na chalA_I. bArahi bAra gIdha sabarIkI baranata prIti suhA_I .. 3 .. svAna kahe te.n kiyo pura bAhira, jatI gaya.nda cha.DhA_I. tiya\-ni.ndaka matima.nda prajA raja nija naya nagara basA_I .. 4 .. yahi darabAra dInako Adara, rIti sadA chali A_I. dInadayAlu dIna tulasIkI kAhu na surati karA_I .. 5 .. {166} aise rAma dIna\-hitakArI. atikomala karunAnidhAna binu kArana para\-upakArI .. 1 .. sAdhana\-hIna dIna nija agha\-basa, silA bha_I muni\-nArI. gR^ihate.n gavani parasi pada pAvana ghora sApate.n tArI.n.2 .. hi.nsArata niShAda tAmasa bapu, pasu\-samAna banachArI. bhe.nTyo hR^idaya lagA_i premabasa, nahi.n kula jAti bichArI .. 3 .. jadyapi droha kiyo surapati\-suta, kaha na jAya ati bhArI. sakala loka avaloki sokahata, sarana gaye bhaya TArI .. 4 .. biha.Nga joni AmiSha ahAra para, gIdha kauna bratadhArI. janaka\-samAna kriyA tAkI nija kara saba bhA.Nti sa.NvArI .. 5 .. adhama jAti sabarI joShita ja.Da, loka\-beda te.n nyArI. jAni prIti, dai darasa kR^ipAnidhi, so_u raghunAta udhArI .. 6 .. kapi sugrIva ba.ndhu\-bhaya\-byAkula Ayo sarana pukArI. sahi na sake dAruna dukha janake, hatyo bAli,sahi gArI .. 7 .. ripuko anuja bibhIShana nishichara, kauna bhajana adhikArI. sarana gaye Age hve lInhau.n bheTyo bhujA pasArI .. 8 .. asubha ho_i jinake sumire te bAnara rIchha bikArI. beda\-bidita pAvana kiye te saba, mahimA nAtha! tumhArI .. 9 .. kaha.N lagi kahau.n dIna aganita jinhakI tuma bipati nivArI. kalimala\-grasita dAsatulasIpara, kAhe kR^ipA bisArI ? .. 10 .. {167} raghupati\-bhagati karata kaThinA_I. kahata sugama karanI apAra jAnai so_i jehi bani A_I .. 1 .. jo jehi kalA kusala tAkaha.N so_i sulabha sadA sukhakArI. sapharI sanamukha jala\-pravAha surasarI bahai gaja bhArI .. 2 .. jyo.n sarkarA milai sikatA maha.N, balate.n na ko_u bilagAvai. ati rasasya sUchchhama pipIlikA, binu prayAsa hI pAvai .. 3 .. sakala dR^ishya nija udara meli, sove nidrA taji jogI. so_i haripada anubhavai parama sukha, atisaya dvaita\-biyogI .. 4 .. soka moha bhaya haraSha divasa\-nisi desa\-kAla taha.N nAhI.n. tulasidAsa yahi dasAhIna sa.nsaya niramUla na jAhI.n .. 5 .. {168} jo pai rAma\-charana\-rati hotI. tau kata tribidha sUla nisibAsara sahate bipati nisotI .. 1 .. jo sa.ntoSha\-sudhA nisibAsara sapanehu.N kabahuka.N pAvai. tau kata biShaya biloki jhU.NTha jala mana\-kura.nga jyo.n dhAvai .. 2 .. jo shrIpati\-mahimA bichAri ura bhajate bhAva ba.DhA_e. tau kata dvAra\-dvAra kUkara jyo.n phirate peTa khalA_e .. 3 .. je lolupa bhaye dAsa Asake te sabahIke chere. prabhu\-bisvAsa Asa jItI jinha, te sevaka hari kere .. 4 .. nahi.n ekau Acharana bhajanako, binaya karata hau.n tAte. kIjai kR^ipA dAsatulasI para, nAtha nAmake nAte .. 5 .. {169} jo mohI rAma lAgate mIThe. tau navarasa ShaTarasa\-rasa anarasa hve jAte saba sIThe .. 1 .. ba.nchaka biShaya bibidha tanu dhari anubhave sune aru DIThe. yaha jAnata hau.n hR^idaya Apane sapane na aghA_i ubIThe .. 2 .. tulasidAsa prabhu so.n ehi bala bachana kahata ati DhIThe. nAmakI lAja rAma karunAkara kehi na diye kara chIThe .. 3 .. {170} yo.n mana kabahU.N tumahi.n na lAgyo. jyo.n chhala chhA.N.Di subhAva nira.ntara rahata biShaya anurAgyo .. 1 .. jyo.n chita_I paranAri, sune pAtaka\-prapa.ncha ghara\-gharake. tyo.n na sAdhu, surasari\-tara.nga\-niramala gunagana raghubarake .. 2 .. jyo.n nAsA suga.ndharasa\-basa, rasanA ShaTarasa\-rati mAnI. rAma\-prasAda\-mAla jUThana lagi tyo.n na lalaki lalachAnI .. 3 .. cha.ndana\-cha.ndabadani\-bhUShana\-paTa jyo.n chaha pA.Nvara parasyo. tyo.n raghupati\-pada\-paduma\-parasa ko tanu pAtakI na tarasyo .. 4 .. jyo.n saba bhA.NtI kudeva kuThAkura seye bapu bachana hiye hU.N. tyo.n na rAma sukR^itagya je sakuchata sakR^ita pranAma kiye hU.N .. 5 .. cha.nchala charana lobha lagi lolupa dvAra\-dvAra jaga bAge. rAma\-sIya\-Asramani chalata tyo.n bhaye na sramita abhAge .. 6 .. sakala a.nga pada\-bimukha nAtha mukha nAmakI oTa la_I hai. hai tulasihi.n paratIti eka prabhu\-mUrati kR^ipAma_I hai .. 7 .. {171} kIjai moko jamajAtanAma_I. rAma! tumase suchi suhR^ida sAhibahi.n ,mai.n saTha pIThi da_I .. 1 .. garabhabAsa dasa mAsa pAli pitu\-mAtu\-rUpa hita kInho.n. ja.Dahi bibeka,susIla khalahi.n, aparAdhahi.n Adara dInho.n .. 2 .. kapaTa karau.n a.ntarajAmihu.N so.n, agha byApakahi.n durAvau.n. aisehu kumati kusevaka para raghupati na kiyo mana bAvau.n .. 3 .. udara bharau.n ko.nkara kahA_i be.nchyau.n biShayani hAtha hiyo hai. mose ba.nchakako kR^ipAlu chhala chhA.N.Di kai chhoha kiyo hai .. 4 .. pala\-palake upakAra rAvare jAni bUjhI suni nIke. bhidyo na kulisahu.N te kaThora chita kabahu.N prema siya\-pIke .. 5 .. svAmIkI sevaka\-hitatA saba, kachhu nija sA.NI\-drohA_I. mai.n mati\-tulA tauli dekhI bha_i merehi disi garU_AI .. 6 .. etehu para hita karata nAtha mero, kari Aye, aru karihai.n. tulasI apanI ora jAniyata prabhuhi kanau.Do bharihai.n .. 7 .. {172} kabahu.Nka hau.n yahi rahani rahau.ngo. shrIraghunAtha\-kR^ipAlu\-kR^ipAte.n sa.nta\-subhAva gahau.ngo .. 1 .. jathAlAbhasa.ntoSha sadA, kAhU so.n kachhu na chahau.ngo. para\-hita\-nirata nira.ntara, mana krama bachana nema nibahau.ngo .. 2 .. paruSha bachana ati dusaha shravana suni tehi pAvaka na dahau.ngo. bigata mAna, sama shItala mana, paraguna nahi.n doSha kahau.ngo .. 3 .. parahari deha\-janita chi.ntA, dukha\-sukha samabuddhi sahau.ngo. tulasidAsa prabhu yahi patha rahi abichala hari\-bhagati lahau.ngo .. 4 .. {173} nAhi.nna Avata Ana bharoso. yahi kalikAla sakala sAdhanataru hai srama\-phalani pharo so .. 1 .. tapa,tIratha,upavAsa,dAna,makha jehi jo ruchai karo so. pAyehi pai jAnibo karama\-phala bhari\-bhari beda paroso .. 2 .. Agama\-bidhi japa\-jaga karata nara sarata na kAja kharo so. sukha sapanehu na joga\-sidhi\-sAdhana, roga biyoga dharo so .. 3 .. kAma, krodha,mada,lobha,moha mili gyAna birAga haro so. bigarata mana sa.nnyAsa leta jala nAvata Ama gharo so .. 4 .. bahu mata muni bahu pa.ntha purAnani jahA.N\-tahA.N jhagaro so. guru kahyo rAma\-bhajana nIko mo.nhi lagata rAja\-Dagaro so .. 5 .. tulasI binu paratItI prIti phiri\-phiri pachi marai maro so. rAmanAma\-bohita bhava\-sAgara chAhai tarana taro so .. 6 .. {174} jAke priya na rAma\-baidehI. tajiye tAhi \-\-\-\-\-\-\-\- koTi bairI sama, jadyapi parama sanehI .. 1 .. so chhA.N.Diye tajyo pitA prahalAda, bibhIShana ba.ndhu, bharata mahatArI. bali guru tajyo ka.nta braja\-banitanhi, bhaye muda\-ma.ngalakArI .. 2 .. nAte neha rAmake maniyata suhR^ida susebya jahA.N lo.n. a.njana kahA A.Nkhi jehi phUTai, bahutaka kahau.n kahA.N lau.n .. 3 .. tulasi so saba bhA.Nti parama hita pUjya prAnate pyAro. jAso.n hoya saneha rAma\-pada, eto mato hamAro .. 4 .. {175} rahani jo pai \-\-\-\-\-rAmaso.n nAhI.n. lagana tau nara khara kUkara sUkara sama bR^ithA jiyata jaga mAhI.n .. 1 .. kAma,krodha,mada,lobha,nI.nda,bhaya,bhUkha,pyAsa sabahIke. manuja deha sura\-sAdhu sarAhata, so saneha siya\-pIke .. 2 .. sUra,sujAna,supUta sulachchhana ganiyata guna garu_A_I. binu haribhajana i.NdArunake phala tajata nahI.n karu_A_I .. 3 .. kIrati, kula karatUti, bhUti bhali, sIla, sarUpa salone. tulasI prabhu\-anurAga\-rahita jasa sAlana sAga alone .. 4 .. {176} rAkhyo rAma susvAmI so.n nIcha neha na nAto. ete anAdara hU.N tohi te na hAto .. 1 .. jore naye nAte neha phokaTa phIke. dehake dAhaka, gAhaka jIke .. 2 .. apane apaneko saba chAhata nIko. mUla duhu.Nko dayAlu dUlaha sIko .. 3 .. jIvako jIvana prAnako pyAro. sukhahUko sUkha rAmaso bisAro .. 4 .. kiyo karaigo tose khalako bhalo. aise susAhaba so.n tU kuchAla kyau.n chalo .. 5 .. tulasI terI bhalA_I ajahU.N bUjhai. rA.Dha_u rA_uta hota phirikai jUjhai .. 6 .. {177} jo tuma tyAgo.n rAma hau.n tau.n nahI.n tyAgo. parihari pA.Nya kAhi anurAgo.n .. 1 .. sukhada suprabhu tuma so jagamAhI.n. shravana\-nayana mana gochara nAhI.n .. 2 .. hau.n ja.Da jIva,Isa raghurAyA. tuma mAyApati,hau.n basa mAyA .. 3 .. hau.n to kujAchaka,svAmI sudAtA. hau.n kupUta, tuma hitu pitu\-mAtA .. 4 .. jo pai kahu.N ko_u bUjhata bAto. tau tulasI binu mola bikAto .. 5 .. {178} bhayehU.N udAsa rAma, mere Asa rAvarI. Arata svArathI saba kahai.n bAta bAvarI .. 1 .. jIvanako dAnI ghana kahA tAhi chAhiye. prema nemake nibAhe chAtaka sarAhiye .. 2 .. mInate.n na lAbha\-lesa pAnI punya pInako. jala binu thala kahA mIchu binu mInako .. 3 .. ba.De hI kI oTa bali bA.Nchi Aye chhoTe hai.n. chalata khareke sa.nga jahA.N\-tahA.N khoTe hai.n .. 4 .. yahi darabAra bhalo dAhinehu\-bAmako. moko subhadAyaka bharoso rAma\-nAmako .. 5 .. kahata nasAnI hve hve hiye nAtha nIkI hai. jAnata kR^ipAnidhAna tulasIke jIkI hai .. 6 .. rAga bilAvala {179} kahA.N jA_u.N, kAso.n kahau, kauna sunai dInakI. tribhuvana tuhI gati saba a.ngahInakI .. 1 .. jaga jagadIsa ghara gharani ghanere hai.n. nirAdhArake adhAra gunagana tere hai.n .. 2 .. gajarAja\-kAja khagarAja taji dhAyo ko. mose dosa\-kosa pose, tose mAya jAyo ko .. 3 .. mose kUra kAyara kupUta kau.DI Adhake. kiye bahumola tai.n karaiyA gIdha\-shrAdhake .. 4 .. tulasIkI tere hI banAye,bali,banaigI. prabhukI bila.nba\-a.nba doSha\-dukha janaigI .. 5 .. {180} bAraka biloki bali kIjai mohi.n Apano. rAya dasharathake tU uthapana\-thApano .. 1 .. sAhiba saranapAla sabala na dUsaro. tero nAma leta hI sukheta hota Usaro .. 2 .. bachana karama tere mere mana ga.De hai.n. dekhe sune jAne mai.n jahAna jete ba.De hai.n .. 3 .. kauna kiyo samAdhAna sanamAna sIlAko. bhR^igunAtha so riShI jitaiyA kauna lIlAko .. 4 .. mAtu\-pitu\-bandhu\-hitu, loka\-bedapAla ko. bolako achala, nata karata nihAla ko .. 5 .. sa.ngrahI sanehabasa adhama asAdhuko. gIdha sabarIko kahau karihai sarAdhu ko .. 6 .. nirAdhArako adhAra, dInako dayAlu ko. mIta kapi\-kevaTa\-rajanichara\-bhAlu ko .. 7 .. ra.nka,niragunI,nIcha jitane nivAje hai.n. mahArAja! sujana \-samAja te birAje hai.n .. 8 .. sA.NchI birudAvalI na ba.Dhi kahi ga_I hai. sIlasi.ndhu! DhIla tulasIkI bera bha_I hai .. 9 .. {181} kehU bhA.Nti kR^ipAsi.ndhu merI ora heriye. moko aura Thaura na, suTeka eka teriye .. 1 .. sahasa silAte.n ati ja.Da mati bha_I hai. kAso.n kahau.n kauna gati pAhanihi.n da_I hai .. 2 .. pada\-rAga\-jAga chahau.n kausika jyo.n kiyo hau.n. kali\-mala khala dekhi bhArI bhIti bhiyo hau.n .. 3 .. karama\-kapIsa bAli\-balI, trAsa\-trasyo hau.n. chAhata anAtha\-nAtha! terI bA.Nha basyo hau.n .. 4 .. mahA moha\-rAvana bibhIShana jyo.n hayo hau.n. trAhi, tulasIsa! trAhi tihU.N tApa tayo hau.n .. 5 .. {182} nAtha ! gunanAtha suni hota chita chA_u so. rAma rIjhibeko jAnau.n bhagati na bhA_u so .. 1 .. karama,subhA_u,kAla, ThAkura na ThA_u.N so. sudhana na, sutana na,sumana, su_A_u so .. 2 .. jA.Nchau.n jala jAhi kahai amiya piyA_u so. kAso.n kahau.n kAhU so.n na ba.Dhata hiyA_u so .. 3 .. bApa! bali jA_U.N, Apa kariye upA_u so. tere hI nihAre parai hArehU sudA_u so .. 4 .. tere hI sujhAye sUjhai asujha sujhA_u so. tere hI bujhAye bUjhai abujha bujhA_u so .. 5 .. nAma avala.nbu\-a.nbu dIna mIna\-rA_u so. prabhuso.n banA_i kahau.n jIha jari jA_u so .. 6 .. saba bhA.Nti bigarI hai eka subanA_u\-so. tulasI susAhibahi.n diyo hai janA_u so .. 7 .. rAga AsAvarI {183} rAma! prItikI rIti Apa nIke janiyata hai. ba.De kI ba.DA_I, chhoTe kI chhoTA_I dUri karai, aisI birudAvalI, bali, beda maniyata hai .. 1 .. gIdhako kiyo sarAdha, bhIlanIko khAyo phala, so_U sAdhu\-sabhA bhalIbhA.Nti bhaniyata hai. rAvare Adare loka beda hU.N Adariyata, joga gyAna hU.N te.n garU ganiyata hai .. 2 .. prabhukI kR^ipA kR^ipAlu! kaThina kali hU.N kAla, mahimA samujhi ura aniyata hai. tulasI paraaye basa bhaye rasa anarasa, dInaba.ndhu! dvAre haTha Thaniyata hai .. 3 .. {184} rAma\-nAmake jape jA_i jiyakI jarani. kalikAla apara upAya te apAya bhaye, jaise tama nAsibeko chitrake tarani .. 1 .. karama\-kalApa paritApa pApa\-sAne saba, jyo.n suphUla phUle taru phokaTa pharani. da.nbha,lobha,lAlacha,upAsanA binAsi nIke, sugati sAdhana bha_I udara bharani .. 2 .. joga na samAdhi nirupAdhi na birAga\-gyAna, bachana bisheSha beSha, kahU.N na karani. kapaTa kupatha koTi, kahani\-rahani khoTi, sakala sarAhai.n nija nija Acharani .. 3 .. marata mahesa upadesa hai.n kahA karata, surasari\-tIra kAsI dharama\-dharani. rAma\-nAmako pratApa hara kahai.n, japai.n Apa, juga juga jAnai.n jaga, bedahU.N barani .. 4 .. mati rAma\-nAma hI so.n, rati rAma\-nAma hI so.n, gati rAma nAma hI kI bipati\-harani. rAma\-nAmaso.n pratIti prIti rAkhe kabahu.Nka, tulasI Dharai.nge rAma ApanI Dharani .. 5 .. {185} lAja na lAgata dAsa kahAvata. so Acharana bisAri socha taji, jo hari tuma kaha.N bhAvata .. 1 .. sakala sa.nga taji bhajata jAhi muni, japa tapa jAga banAvata. mo\-sama ma.nda mahAkhala pA.Nvara, kauna jatana tehi pAvata .. 2 .. hari niramala, malagrasita hR^idaya, asama.njasa mohi janAvata. jehi sara kAka ka.nka baka sUkara, kyo.n marAla taha.N Avata .. 3 .. jAkI sarana jA_i kobida dAruna trayatApa bujhAvata. tahU.N gaye mada moha lobha ati, saragahu.N miTata na sAvata .. 4 .. bhava\-saritA kaha.N nA_u sa.nta, yaha kahi aurani samujhAvata. hau.n tinaso.n hari! parama baira kari ,tuma so.n bhalo manAvata .. 5 .. nAhi.nna aura Thaura mo kaha.N, tAte haThi nAto lAvata. rAkhu sarana udAra\-chU.DAmani! tulasidAsa guna gAvata .. 6 .. {186} kauna jatana binatI kariye. nija Acharana bichAri hAri hiya mAni jAni Dariye .. 1 .. jehi sAdhana hari! dravahu jAni jana so haThi parihariye. jAte bipati\-jAla nisidina dukha,tehi patha anasariye .. 2 .. jAnata hU.N mana bachana karama para\-hita kInhe.n tariye. so biparIta dekhi para\-sukha, binu kArana hI jariye .. 3 .. shruti purAna sabako mata yaha satasa.nga sudR^i.Dha dhariye. nija abhimAna moha iriShA basa tinahi.n na Adariye .. 4 .. sa.ntata so_i priya mohi.n sadA jAte.n bhavanidhi pariye. kahau.n aba nAtha, kauna balate.n sa.nsAra\-soga hariye .. 5 .. jaba kaba nija karunA\-subhAvate.n, dravahu tau nistariye. tulasidAsa bisvAsa Ani nahi.n, kata pachi\-pachi mariye .. 6 .. {187} tAhi te.n Ayo sarana sabere.n. gyAna birAga bhagati sAdhana kachhu sapanehu.N nAtha! na mere.n .. 1 .. lobha\-moha\-mada\-kAma\-krodha ripu phirata raini\-dina ghere.n. tinahi.n mile mana bhayo kupatha\-rata, phirai tihArehi phere.n .. 2 .. doSha\-nilaya yaha biShaya soka\-prada kahata sa.nta shruti Tere.n. jAnata hU.N anurAga tahA.N ati so, hari tumharehi prere.n ? .. 3 .. biSha piyUSha sama karahu agini hima, tAri sakahu binu bere.n. tuma sama Isa kR^ipAlu parama hita puni na pA_ihau.n here.n .. 4 .. yaha jiya jAni rahau.n saba taji raghubIra bharose tere.n. tulasidAsa yaha bipati bAgurau tumhahi.n so.n banai nibere.n .. 5 .. {188} mai.n tohi.n aba jAnyo sa.nsAra. bA.Ndhi na sakahi.n mohi harike bala,pragaTa kapaTa\-AgAra .. 1 .. dekhata hI kamanIya, kachhU nAhi.nna puni kiye bichAra. jyo.n kadalItaru\-madhya nihArata, kabahu.N na nikasata sAra .. 2. tere liye janama aneka mai.n phirata na pAyo.n pAra. mahAmoha\-mR^igajala\-saritA maha.N bor yo hau.n bArahi.n bAra .. 3 .. sunu khala! chhala bala koTi kiye basa hohi.n na bhagata udAra. sahita sahAya tahA.N basi aba ,jehi hR^idaya na na.ndakumAra .. 4 .. tAso.n karahu chAturI jo nahi.n jAnai marama tumhAra. so pari Darai marai raju\-ahi te.n, bUjhai nahi.n byavahAra .. 5 .. nija hita sunu saTha!haTha na karahi,jo chahahi kusala parivAra. tulasidAsa prabhuke dAsani taji bhajahi jahA.N mada mAra .. 6 .. rAga gaurI {189} rAma kahata chalu, rAma kahata chalu, rAma kahata chalu bhA_I re. nAhi.n tau bhava\-begAri maha.N parihai, chhUTata ati kaThinA_I re .. 1 .. bA.Nsa purAna sAja\-saba aThakaTha, sarala tikona khaTolA re. hamahi.n dihala kari kuTila karamacha.Nda ma.nda mola binu DolA re .. 2 .. biShama kahAra mAra\-mada\-mAte chalahi.n na pA_u.N baTorA re. ma.nda bila.nda abherA dalakana pA_iya dukha jhakajhaurA re .. 3 .. kA.NTa kurAya lapeTana loTana ThAvahi.n ThA_u.N bajhA_U re. jasa jasa chaliya dUri tasa tasa nija bAsa na bhe.nTa lagA_U re .. 4 .. mAraga agama, sa.nga nahi.n sa.nbala,nA_u.N gA_u.Nkara bhUlA re. tulasidAsa bhava trAsa harahu aba ,hohu rAma anukUlA re .. 5 .. {190} sahaja sanehI rAmaso.n tai.n kiyo na sahaja saneha. tAte.n bhava\-bhAjana bhayo,sunu ajahu.N sikhAvana eha .. 1 .. jyo.n mukha mukura bilokiye aru chita na rahai anuhAri. tyo.n sevatahu.N na Apane, ye mAtu\-pitA, suta\-nAri .. 2 .. dai dai sumana tila bAsikai, aru khari parihari rasa leta. svAratha hita bhUtala bhare, mana mechaka, tana seta .. 3 .. kari bItyo, aba karatu hai karibe hita mIta apAra. kabahu.N na ko_u raghubIra so neha nibAhanihAra .. 4 .. jAso.n saba nAto.n phurai, tAso.n na karI pahichAni. tAte.n kachhU samajh yo nahI.n, kahA lAbha kaha hAni .. 5 .. sA.Ncho jAnyo jhUThako,jhUThe kaha.N sA.Ncho jAni. ko na gayo, ko jAta hai,ko na jaihai kari hitahAni .. 6 .. beda kahyo, budha kahata hai.n, aru hauhu.N kahata hau.n Teri. tulasI prabhu sA.Ncho hitU, tU hiyakI A.Nkhina heri .. 7 .. {191} eka sanehI sAchilo kevala kosalapAlu. prema\-kano.Do rAmaso nahi.n dUsaro dayAlu .. 1 .. tana\-sAthI saba svArathI, sura byavahAra\-sujAna. Arata\-adhama\-anAtha hita ko raghubIra samAna .. 2 .. nAda niThUra, samachara sikhI, salila saneha na sUra. sasi saroga, dinakaruba.De, payada prema\-patha kUra .. 3 .. jAko mana jAso.n ba.Ndhyo, tAko sukhadAyaka so_i. sarala sIla sAhiba sadA sItApati sarisa na ko_i .. 4 .. suni sevA sahI ko karai, pariharai ko dUShana dekhi. kehi divAna dina dIna ko Adara\-anurAga bisekhi .. 5 .. khaga\-sabarI pitu\-mAtu jyo.n mAne, kapi ko kiye mIta. kevaTa bhe.nTyo.n bharata jyo, aiso ko kahu patita\-punIta .. 6 .. deha abhAgahi.n bhAgu ko, ko rAkhai sarana sabhIta. beda\-bidita virudAvalI, kabi\-kobida gAvata gIta .. 7 .. kaise_u pA.Nvara pAtakI, jehi la_I nAmakI oTa. gA.NThI bA.Ndhyo dAma to, parakhyo na pheri khara\-khoTa .. 8 .. mana malIna, kali kilabiShI hota sunata jAsu kR^ita\-kAja. so tulasI kiyo Apuno raghubIra garIba\-nivAja .. 9 .. {192} jo pai jAnakinAtha so.n nAto nehu na nIcha. svAratha\-paramAratha kahA, kali kuTila bigoyo bIcha .. 1 .. dharama barana Ashramanike paiyata pothihI purAna. karataba binu beSha dekhiye, jyo.n sarIra binu prAna .. 2 .. bihita beda\-\-\-\-\-sAdhana sabai, suniyata dAyaka phala chAri. bidita rAma prema binu jAnibo jaise sara\-saritA binu bAri .. 3 .. nAnA patha nirabAnake, nAnA bidhAna bahu bhA.Nti. tulasI tU mere kahe japu rAma\-nAma dina\-rAti .. 4 .. {193} ajahu.N Apane rAmake karataba samujhata hita ho_i. kaha.N tU,kaha.N kosaladhanI, toko kahA kahata saba ko_i .. 1 .. rIjhi nivAjyo kabahi.n tU, kaba khIjhi da_I tohi.n gAri. darapana badana nihArikai, subichAri mAna hiya hAri .. 2 .. bigarI janama anekakI sudharata pala lagai na Adhu. 'pAhi kR^ipAnidhi' premaso.n kahe ko na rAma kiyo sAdhu .. 3 .. bAlamIki\-kevaTa\-kathA, kapi\-bhIla\-bhAlu\-sanamAna. suni sanamukha jo na rAmaso.n, tihi ko upadesahi gyAna .. 4 .. kA sevA sugrIvakI, kA prIti\-rIti\-nirabAhu. jAsu ba.ndhu badhyo byAdha jyo.n, so sunata sohAta na kAhu .. 5 .. bhajana bibhIShanako kahA, phala kahA diyo raghurAja. rAma garIba\-nivAjake ba.DI bA.Nha\-bolakI lAja .. 6 .. japahi nAma raghunAthako, charachA dUsarI na chAlu. sumukha,sukhada,sAhiba,sudhI,samaratha,kR^ipAlu,natapAlu .. 7 .. sajala nayana,gadagadagirA, gahabara mana,pulaka sarIra. gAvata gunagana rAmake kehikI na miTI bhava\-bhIra .. 8 .. prabhu kR^itagya sarabasya hai.n,pariharu pAchhilI galAni. tulasI toso.n rAmaso.n kachhu na_I na jAna\-pahichAni .. 9 .. {194} jo anurAga na rAma sanehI so.n. tau lahyo lAhu kahA nara\-dehI so.n .. 1 .. jo tanu dhari, parihari saba sukha, bhaye sumati rAma\-anurAgI. so tanu pA_i aghA_i kiye agha, avaguna\-udadhi abhAgI .. 2 .. gyAna\-birAga,joga\-japa,tapa\-makha,jaga muda\-maga nahi.n thore. rAma\-prema binu nema jAya jaise mR^iga\-jala\-jaladhi\-hilore .. 3 .. loka\-biloki, purAna\-bedi suni, samujhi\-bUjhi guru\-gyAnI. prIti\-pratIti rAma\-pada\-pa.nkaja sakala\-suma.ngala\-khAnI .. 4 .. ajahu.N jAni jiya, mAni hAri hiya, ho_i palaka maha.N nIko. sumiru sanehasahita hita rAmahi.n, mAnu mato tulasIko .. 5 .. {195} bali jA_u.N hau.n rAma gusA_I.n.kIje kR^ipA ApanI nA_I.n .. 1 .. paramAratha surapura\-sAdhana saba svAratha sukhada bhalA_I. kali sakopa lopI suchAla, nija kaThina kuchAla chalA_I .. 2 .. jaha.N jaha.N chita chitavata hita, taha.N nita nava biShAda adhikA_I. ruchi\-bhAvatI bhabhari bhAgahi, samuhAhi.n amita anabhA_I .. 3 .. Adhi\-magana mana, byAdhi\-bikala tana,bachana malIna jhuThA_I. etehu.N para tumaso.n tulasIkI prabhu sakala saneha sagA_I .. 4 .. {196} kAheko phirata mana, karata bahu jatana, miTai na dukha bimukha raghukula\-bIra. kIjai jo koTi upA_i,tribidha tApa na jA_i, kahyo jo bhuja uThAya munibara kIra .. 1 .. sahaja Teva bisAri tuhI dhau.n dekhu bichAri, milai na mathata bAri ghR^ita binu chhIra. samujhi tajahi bhrama, bhajahi pada\-jugama, sevata sugama, guna gahana ga.nbhIra .. 2 .. Agama nigama gra.ntha, riShi\-muni, sura\-sa.nta, saba hI ko eka mata sunu, matidhIra. tulasidAsa prabhu binu piyAsa marai pasu, jadyapi hai nikaTa surasari\-tIra .. 3 .. {197} nAhina charana\-rati tAhi te.n sahau.n bipati, kahata shruti sakala muni matidhIra. basai jo sasi\-uchha.nga sudhA\-svAdita kura.nga, tAhi kyo.n bhrama nirakhi rabikara\-nIra .. 1 .. suniya nAnA purAna, miTata nAhi.n agyAna, pa.Dhiya na samujhiya jimi khaga kIra. ba.Ndhata binahi.n pAsa semara\-sumana\-Asa, karata charata te_i phala binu hIra .. 2 .. kachhu na sAdhana\-sidhi, jAnau.n na nigama\-bidhi, nahi.n japa\-tapa, basa mana, na samIra. tulasidAsa bharosa parama karunA\-kosa, prabhu harihai.n biShama bhavabhIra .. 3 .. rAga bhairavI {198} mana pachhitaihai avasara bIte. duralabha deha pA_i haripada bhaju, karama, bachana aru hI te .. 1 .. sahasabAhu dasabadana Adi nR^ipa bache na kAla balIte. hama\-hama kari dhana\-dhAma sa.NvAre, a.nta chale uThi rIte .. 2 .. suta banitAdi jAni svAratharata, na karu neha sabahI te. a.ntahu tohi.n tajai.nge pAmara! tU na tajai abahI te .. 3 .. aba nAthahi.n anurAgu, jAgu ja.Da, tyAgu durAsA jI te. na bujhe\-\-\-\-kAma agini tulasI kahu.N, biShaya\-bhoga bahu ghI te .. 4 .. ki {199} kAhe ko phirata mU.Dha mana dhAyo. taji hari\-charana\-saroja sudhArasa, rabikara\-jala laya lAyo .. 1 .. trijaga deva nara asura apara jaga joni sakala bhrami Ayo. gR^iha banitA, suta, ba.ndhu bhaye bahu, mAtu\-pitA jinha jAyo .. 2 .. jAte niraya\-nikAya nira.ntara, so_i inha tohi sikhAyo. tuva hita ho_i, kaTai bhava\-ba.ndhana, so magu tohi na batAyo .. 3 .. ajahu.N biShaya kaha.N jatana karata, jadyapi bahubidhi Daha.NkAyo. pAvaka\-kAma bhoga\-ghR^ita te.n saTha, kaise parata bujhAyau .. 4 .. biShayahIna dukha, mile bipati ati, sukha sapanehu.N nahi.n pAyo. ubhaya prakAra preta\-pAvaka jyo.n dhana dukhaprada shruti gAyo .. 5 .. chhina\-chhina chhIna hota jIvana, duralabha tanu bR^ithA ga.NvAyo. tulasidAsa hari bhajahi Asa taji, kAla \-uraga jaga khAyo .. 6 .. {200} tA.Nbe so pIThi manahu.N tana pAyo. nIcha,mIcha jAnata na sIsa para, Isa nipaTa bisarAyo .. 1 .. avani ravani, dhana\-dhAma, suhR^ida\-suta, ko na inhahi.n apanAyo ? kAke bhaye, gaye sa.Nga kAke, saba saneha chhala\-chhAyo .. 2 .. jinha bhUpani jaga\-jIti, bA.Ndhi jama, apanI bA.Nha basAyo. te_U kAla kale_U kInhe, tU ginatI kaba Ayo .. 3 .. dekhu bichAri, sAra kA sA.Ncho,kahA nigama niju gAyo. bhajihi.n na ajahu.N samujhi tulasI tehi,jehi mahesa mana lAyo .. 4 .. {201} lAbha kahA mAnuSha\-tanu pAye. kAya\-bachana\-mana sapanehu.N kabahu.Nka ghaTata na kAja parAye .. 1 .. jo sukha surapura\-naraka, geha\-bana Avata binahi.n bulAye. tehi sukha kaha.N bahu jatana karata mana, samujhata nahi.n samujhAye .. 2 .. para\-dArA, paradroha, mohabasa kiye mU.Dha mana bhAye. garabhabAsa dukharAsi jAtanA tIbra bipati bisarAye .. 3 .. bhaya\-nidrA, maithuna\-ahAra, sabake samAna jaga jAye. sura\-duralabha tanu dhari na bhaje hari mada abhimAna gavA.Nye .. 4 .. ga_I na nija\-para\-buddhi suddha hve rahe na rAma\-laya lAye. tulasidAsa yaha avasara bIte kA puni ke pachhitAye .. 5 .. {202} kAju kahA naratanu dhari sAr yo. para\-upakAra sAra shrutiko jo, so dhokhehu na bichAr yo .. 1 .. dvaita mUla, bhaya\-sUla, soka\-phala, bhavataru Tarai na TAr yau. rAmabhajana\-tIchhana kuThAra lai so nahi.n kATi nivAr yo .. 2 .. sa.nsaya\-si.ndhu nAma bohita bhaji nija AtamA na tAr yo. janama aneka vivekahIna bahu joni bhramata nahi.n hAr yo .. 3 .. dekhi Anaki sahaja sa.npadA dveSha\-anala mana\-jAr yo. sama,dama,dayA,dIna\-pAlana, sItala hiya hari na sa.NbhAr yo .. 4 .. prabhu guru pitA sakhA raghupati tai.n mana krama bachana bisAr yo. tulasidAsa yahi Asa, sarana rAkhihi jehi gIdha udhAr yo .. 5 .. {203} shrIhari\-guru\-pada\-kamala bhajahu mana taji abhimAna. jehi sevata pA_iya hari sukha\-nidhAna bhagavAna .. 1 .. parivA prathama prema binu rAma\-milana ati dUri. jadyapi nikaTa hR^idaya nija rahe sakala bharipUri .. 2 .. du_ija dveta\-mati chhA.Di charahi mahi\-ma.nDala dhIra. bigata moha\-mAyA\-mada hR^idaya basata raghubIra .. 3 .. tIja triguna\-para parama puruSha shrIramana muku.nda. guna subhAva tyAge binu duralabha paramAna.nda .. 4 .. chauthi chAri pariharahu buddhi\-mana\-chita\-aha.nkAra. bimala bichAra paramapada nija sukha sahaja udAra .. 5 .. pA.Ncha_i pA.Ncha parasa,rasa,sabda,ga.ndha aru rUpa. inha kara kahA na kIjiye, bahuri paraba bhava\-kUpa .. 6 .. chhaTha ShaTabaraga kariya jaya janakasutA\-pati lAgi. raghupati\-kR^ipA\-bAri binu nahI.n butA_i lobhAgi .. 7 .. sAtai.n saptadhAtu\-niramita tanu kariya bichAra. tehi tanu kera eka phala, kIjai para\-upakAra .. 8 .. ATha_i.N ATha prakR^iti\-para nirabikAra shrIrAma. kehi prakAra pA_iya hari, hR^idaya basahi.n bahu kAma .. 9 .. navamI navadvAra\-pura basi jehi na Apu bhala kInha. te nara joni aneka bhramata dArUna dukha lInha .. 10 .. dasa_i.N dasahu kara sa.njama jo na kariya jiya jAni. sAdhana bR^ithA ho_i saba milahi.n na sAra.ngapAni.11 .. ekAdasI eka mana basa kai sevahu jA_i. so_i brata kara phala pAvai AvAgamana nasA_i .. 12 .. dvAdasi dAna dehu asa, abhaya ho_i treloka. parahita\-nirata so pArana bahuri na byApata soka .. 13 .. terasi tIna avasthA tajahu, bhajahu bhagava.nta. mana\-krama\-bachana\-agochara, byApaka, byApya, ana.nta .. 14 .. chaudasi chaudaha bhuvana achara\-chara\-rUpa gopAla. bheda gaye binu raghupati ati na harahi.n jaga\-jAla .. 15 .. pUno.n prema\-bhagati\-rasa hari\-rasa jAnahi.n dAsa. sama, sItala, gata\-mAna, gyAnarata, biShaya\-udAsa .. 16 .. tribidha sUla holiya jare, kheliya aba phAgu. jo jiya chahasi paramasukha, tau yahi mAraga lAgu .. 17 .. shruti\-purAna\-budha\-sa.nmata chA.Nchari charita murAri. kari bichAra bhava tariya, pariya na kabahu.N jamadhAri .. 18 .. sa.nsaya\-samana, damana dukha, sukhanidhAna hari eka. sAdhu\-kR^ipA binu milahi.n na, kariya upAya aneka .. 19 .. bhava sAgara kaha.N nAva suddha sa.ntanake charana. tulasidAsa prayAsa binu milahi.n rAma dukhaharana .. 20 .. rAga kAnharA {204} jo mana lAgai rAmacharana asa. deha\-geha\-suta\-bita\-kalatra maha.N magana hota binu jatana kiye jasa .. 1 .. dva.ndvarahita, gatamAna, gyAnarata, biShaya\-birata khaTA_i nAnA kasa. sukhanidhAna sujAna kosalapati hve prasanna, kahu, kyo.n na ho.nhi basa .. 2 .. sarvabhUta\-hita, nirbyalIka chita, bhagati\-prema dR^i.Dha nema, ekarasa. tulasidAsa yaha ho_i tabahi.n jaba dravai Isa, jehi hato sIsadasa .. 3 .. {205} jo mana bhajyo chahai hari\-surataru. tau taja biShaya\-bikAra, sAra bhaja, ajahU.N jo mai.n kahau.n so_i karu .. 1 .. sama,sa.ntoSha, bichAra bimala ati, satasa.ngati,yara chAri dR^i.Dha kari dharu. kAma\- krodha aru lobha\-moha\-mada, rAga\-dveSha niseSha kari pariharu .. 2 .. shravana kathA, mukha nAma, hR^idaya hari, sira pranAma, sevA kara anusaru. nayanani nirakhi kR^ipA\-samudra hari aga\-jaga\-rUpa bhUpa sItAbaru .. 3 .. ihai bhagati, bairAgya\-gyAna yaha, hari\-toShana yaha subha brata Acharu. tulasidAsa siva\-mata mAraga yahi chalata sadA sapanehu.N nAhi.nna Daru .. 4 .. {206} nAhina aura ko_u sarana lAyaka dUjo shrIraghupati\-sama bipati\-nivArana. kAko sahaja subhA_u sevakabasa, kAhi pranata paraprIti akArana .. 1 .. jana\-guna alapa ganata sumeru kari, avaguna koTi biloki bisArana. parama kR^ipAlu, bhagata\-chi.ntAmani,birada punIta, patitajana\-tArana .. 2 .. sumirata sulabha,dAsa\-dukha hari chalata turata, paTapIta sa.NbhAra na. sAkhi purAna\-nigama\-agama saba, jAnata drupada\-sutA aru bArana .. 3 .. jAko jasa gAvata kabi\-kobida, jinhake lobha\-moha,mada\-mAra na. tulasidAsa taji Asa sakala bhaju, kosalapati munibadhU\-udhArana .. 4 .. {207} bhajibe lAyaka, sukhadAyaka raghunAyaka sarisa saranaprada dUjo nAhina. Ana.Ndabhavana, dukhadavana, sokasamana ramAramana guna ganata sirAhi.n na .. 1 .. Arata, adhama, kujAti, kuTila, khala, patita, sabhIta kahu.N je samAhi.n na. sumirata nAma bibasahU.N bAraka pAvata so pada, jahA.N sura jAhi.n na .. 2 .. jAke pada\-kamala lubdha muni\-madhukara, birata je parama sugatihu lubhAhi.n na. tulasidAsa saTha tehi na bhajasi kasa, kArunika jo anAthahi.n dAhina .. 3 .. rAga kalyANa {208} nAtha so.n kauna binatI kahi sunAvau.n. tribidha bidhi amita avaloki agha Apane, sarana sanamukha hota sakuchi sira nAvau.n .. 1 .. birachi haribhagatiko beSha bara TATikA, kapaTa\-dala harita pallavani chhAvau.n. nAmalagi lA_i lAsA lalita\-bachana kahi, byAdha jyo.n biShaya\-biha.Ngani bajhAvau.n .. 2 .. kuTila satakoTi mere romapara vAriyahi, sAdhu ganatIme.n pahalehi ganAvau.n. parama barbara kharba garba\-parbata chaDhyo, agya sarbagya,jana\-mani janAvau.n .. 3. sA.Ncha kidhau.n jhUTha moko kahata ko_u\- ko_u rAma! rAvaro, hau.n tumharo kahAvau.n. biradakI lAja kari dAsa tulasihi.n deva! lehu apanA_i aba dehu jani bAvau .. 4 .. {209} nAhinai nAtha! avala.nba mohi AnakI. karama\-mana\-bachana pana satya karunAnidhe! eka. gati rAma! bhavadIya padatrAnakI .. 1 .. koha\-mada\-moha\-mamatAyatana jAni mana, bAta nahi jAti kahi gyAna\-bigyAnakI. kAma\-sa.nkalapa ura nirakhi bahu bAsanahi.n, Asa nahi.n ekahU A.Nka nirabAnakI .. 2 .. beda\-bodhita karama dharama binu agama ati, jadapi jiya lAlasA amarapura jAnakI. siddha\-sura\-manuja danujAdisevata kaThina, dravahi.n haThajoga diye bhoga bali prAnakI .. 3 .. bhagati duralabha parama, sa.nbhu\-suka\-muni\-madhupa, pyAsa padaka.nja\-makara.nda\-madhupAnakI. patita\-pAvana sunata nAma bisrAmakR^ita, bhramita puni samajhi chita gra.nthi abhimAnakI .. 4 .. naraka\-adhikAra mama ghora sa.nsAra\-tama\- kUpakahI.n, bhUpa! mohi sakti ApAnakI. dAsatulasI so_u trAsa nahi ganata mana, sumiri guha gIdha gaja gyAti hanumAnakI .. 5 .. {210} auru kaha.N Thauru raghuba.nsa\-mani! mere. patita\-pAvana pranata\-pAla asarana\-sarana, bA.Nkure biruda birudaita kehi kere .. 1 .. samujhi jiya dosa ati rosa kari rAma jo, karata nahi.n kAna binatI badana phere. tadapi hve niDara hau.n kahau.n karunA\-si.ndhu, kyo.n.aba rahi jAta suni bAta binu here .. 2 .. mukhya ruchi basibekI pura rAvare, rAma! tehi ruchihi kAmAdi gana ghere. agama apabaraga, aru saraga sukR^itaikaphala, nAma\-bala kyo.n basau.n jama\-nagara nere .. 3 .. katahu.N nahi.n ThA_u.N, kaha.N jA_u.N kosalanAtha! dIna bitahIna hau.n, bikala binu Dere. dAsa tulasihi bAsa dehu aba kari kR^ipA, basata gaja gIdha byAdhAdi jehi khere .. 4 .. {211} kabahu.N raghuba.nsamani ! so kR^ipA karahuge. jehi kR^ipA byAdha, gaja, bipra, khala nara tare, tinhahi sama mAni mohi nAtha uddharahuge .. 1 .. joni bahu janami kiye karama khala bibidha bidhi, adhama Acharana kachhu hR^idaya nahi dharahuge. dInahita! ajita sarabagya samaratha pranatapAli, chita mR^idula nija gunani anusarahuge .. 2 .. moha\-mada\-mAna\-kAmAdi khalama.nDalI, sakula niramUla kari dusaha dukha harahuge. joga\-japa\-jagya\-bigyAna te adhika ati, amala dR^i.Dha bhagati dai parama sukha bharahuge .. 3 .. ma.ndajana\-maulimani sakala, sAdhanahIna, kuTila mana, malina jiya jAni jo Darahuge. dAsatulasI beda\-bidita birudAvalI, bimala jasa nAtha! kehi bhA.Nti bistarahuge .. 4 .. rAga kedArA {212} raghupati bipati\-davana. parama kR^ipAlu, pranata\-pratipAlaka, patita\-pAvana .. 1 .. kUra, kuTila, kulahIna,dIna,ati malina javana. sumirata nAma rAma paThaye saba apane bhavana .. 2 .. gaja\-pi.ngalA\-ajAmila\-se khala ganai dhau.n kavana. tulasidAsa prabhu kehi na dInhi gati jAnakI\-ravana .. 3 .. {213} hari\-sama ApadA\-harana. nahi ko_u sahaja kR^ipAlu dusaha dukha\-sAgara\-tarana .. 1 .. gaja nija bala avaloki kamala gahi gayo sarana. dIna bachana suni chale garu.Da taji sunAbha\-dharana .. 2 .. drupadasutAko lagyo dusAsana nagana karana. 'hA hari pAhi' kahata pUre paTa bibidha barana .. 3 .. ihe jAni sura\-nara\-muni\-kobida sevata charana. tulasidAsa prabhu ko na abhaya kiyo nR^iga\-uddharana .. 4 .. rAga kalyAna {214} aisI kauna prabhukI rIti ? birada hetu punIta parihari pA.Nvarani para prIti .. 1 .. ga_I mArana pUtanA kucha kAlakUTa lagA_I. mAtukI gati da_I tAhi kR^ipAlu jAdavarA_i .. 2 .. kAmamohita gopikanipara kR^ipA atulita kInha. jagata\-pitA bira.nchi jinhake charanakI raja lInha .. 3 .. nemate.n sisupAla dina prati deta gani gani gAri. kiyo lIna su Apame.n hari rAja\-sabhA ma.NjhAri .. 4 .. byAdha chita dai charana mAr yo mU.Dhamati mR^iga jAni. so sadeha svaloka paThayo pragaTa kari nija bAni .. 5 .. kauna tinhakI kahai jinhake sukR^ita aru agha do_u. pragaTa pAtakarUpa tulasI sarana rAkhyo so_u .. 6 .. {215} shrIraghubIrakI yaha bAni. nIchahU so.n karata neha suprIti mana anumAni .. 1 .. parama adhama niShAda pA.Nvara, kauna tAkI kAni ? liyo so ura lA_i suta jyau.n premako pahichAni .. 2 .. gIdha kauna dayAlu, jo bidhi rachyo hi.nsA sAni ? janaka jyo.n raghunAtha tAkaha.N diyo jala nija pAni .. 3 .. prakR^iti\-malina kujAti sabarI sakala avaguna\-khAni. khAta tAke diye phala ati ruchi bakhAni bakhAni .. 4 .. rajanichara aru ripu bibhIShana sarana Ayo jAni. bharata jyo.n uThi tAhi bhai.nTata deha\-dasA bhulAni .. 5 .. kauna subhaga susIla bAnara, jinahi.n sumirata hAni. kiye te saba sakhA, pUje bhavana apane Ani .. 6 .. rAma sahaja kR^ipAlu komala dInahita dinadAni. bhajahi aise pShabhuhi tulasI kuTila kapaTa na ThAni .. 7 .. {216} hari taja aura bhajiye kAhi ? nAhinai ko_u rAma so mamatA pranatapara jAhi .. 1 .. kanakakasipu bira.nchiko jana karama mana aru bAta. sutahi.n dukhavata bidhi na barajyo kAlake ghara jAta .. 2 .. sa.nbhu\-sevaka jAna jaga, bahu bAra diye dasa sIsa. karata rAma\-birodha so sapanehu na haTakyo Isa .. 3 .. aura devanakI kahA kahau.n, svArathahike mIta. kabahu kAhu na rAkha liyo ko_u sarana gaya_u sabhIta .. 4 .. ko na sevata deta sa.npati lokahU yaha rIti. dAsatulasI dInapara eka rAma hI kI prIti .. 5 .. {217} jo pai dUsaro ko_u ho_i. tau hau.n bArahi bAra prabhu kata dukha sunAvau.n ro_i .. 1 .. kAhi mamatA dInapara, kAko patitapAvana nAma. pApamUla ajAmilahi kehi diyo apano dhAma .. 2 .. rahe sa.nbhu bira.nchi surapati lokapAla aneka. soka\-sari bU.Data karIsahi da_I kAhu na Teka .. 3 .. bipula\-bhUpati\-sadahi maha.N nara\-nAri kahyo 'prabhu pAhi'. sakala samaratha rahe, kAhu na basana dInho.n tAhi .. 4 .. eka mukha kyo.n kahau.n karunAsi.ndhuke guna\-gAtha ? bhaktahita dhari deha kAha na kiyo kosalanAtha! .. 5 .. Apase kahu.N sau.npiye mohi jo pai atihi ghinAta. dAsatulasI aura bidhi kyo.n charana parihari jAta .. 6 .. {218} kabahi dekhA_ihau hari charana. samana sakala kalesa kali\-mala ,sakala ma.ngala\- karana .. 1 .. sarada\-bhava su.ndara tarunatara aruna\-bArija\-barana. lachchhi\-lAlita\-lalita karatala chhabi anUpama dharana .. 2 .. ga.nga\-janaka ana.nga\-ari\-priya kapaTa\-baTu bali\-chharana. bipratiya nR^iga badhikake dukha\-dosa dAruna darana .. 3. siddha\-sura\-muni\-bR^i.nda\-ba.ndita sukhada saba kaha.N sarana. sakR^ita ura Anata jinahi.n jana hota tArana\-tarana .. 4 .. kR^ipAsi.ndhu sujAna raghubara pranata\-Arati\-harana. darasa\-Asa\-piyAsa tulasIdAsa chAhata marana .. 5 .. {219} dvAra hau.n bhora hI ko Aju. raTata ririhA Ari aura na, kaura hI te.n kAju .. 1 .. kali karAla dukAla dAruna, saba kubhA.Nti kusAju. nIcha jana, mana U.Ncha jaisI koDha.Nme.nkI khAju .. 2 .. hahari hiyame.n sadaya bUjhyo jA_i sAdhu\-samAju. mohuse kahu.N katahu.N ko_u, tinha kahyo kosalarAju .. 3 .. dInatA\-dArida dalai ko kR^ipAbAridhi bAju. dAni dasaratharAyake, tU bAna_ita siratAju .. 4 .. janamako bhUkho bhikhArI hau.n garIbanivAju. peTa bhari tulasihi je.nvA_iya bhagati\-sudhA sunAju .. 5 .. {220} kariya sa.NbhAra, kosalarAya! aura Thaura na aura gati, avala.nba nAma bihAya .. 1 .. bUjhi apanI Apano hitu Apa bApa na mAya. rAma! rA_ura nAma gura,sura,svAmi,sakhA,sahAya .. 2 .. rAmarAja na chale mAnasa\-malinake chhala chhAya. kopa tehi kalikAla kAyara mu_ehi ghAlata ghAya .. 3 .. leta kehariko bayara jyo.n bhaika hani gomAya. tyo.nhi rAma\-gulAma jAni nikAma deta kudAya .. 4 .. akani yAke kapaTa\-karataba, amita anaya\-apAya. sukhi haripura basata hota parIchhitahi pachhitAya .. 5 .. kR^ipAsi.ndhu! bilokiye, jana\-manakI sA.Nsati sAya. sarana Ayo, deva! dInadayAlu! dekhana pAya .. 6 .. nikaTa boli na barajiye, bali jA_u.N, haniya na hAya. dekhihai.n hanumAna gomukha nAharanike nyAya .. 7 .. aruna mukha, bhrU bikaTa, pi.ngala nayana roSha\-kaShAya. bIra sumiri samIrako ghaTihai chapala chita chAya .. 8 .. binaya suni biha.Nse anujaso.n bachanake kahi bhAya. 'bhalI kahI' kahyo laShana hU.N ha.Nsi,bane sakala banAya .. 9 .. da_I dInahi.n dAdi, so suni sujana\-sadana badhAya. miTe sa.nkaTa\-socha, pocha\-prapa.ncha, pApa\-nikAya .. 10 .. pekhi prIti\-pratIti janapara aguna anagha amAya. dAsatulasI kahata munigana,'jayati jaya urugAya' .. 11 .. {221} nAtha! kR^ipAhIko pa.ntha chitavata dIna hau.n dinarAti. ho_i dhau.n kehi kAla dInadayAlu! jAni na jAti .. 1 .. suguna, gyAna\-birAga\-bhagati, su\-sAdhananikI pA.Nti. bhaje bikala biloki kali agha\-avagunanikI thAti .. 2 .. ati anIti\-kurIti bha_i bhu_i.N tarani hU te tAti. jA_u.N kaha.N ? bali jA_u.N, kahU.N na ThA_u.N, mati akulAti .. 3 .. Apa sahita na Apano ko_u, bApa! kaThina kubhA.Nti. syAmaghana! sI.nchiye tulasI, sAli saphala sukhAti .. 4 .. {222} bali jA_u.N, aura kAso.n kahau.n ? sadagunasi.ndhu svAmi sevaka\-hita kahu.N na kR^ipAnidhi\-so lahau.n .. 1 .. jaha.N jaha.N lobha lola lAlachabasa nijahita chita chAhani chahau.n. taha.N taha.N tarani takata ulUka jyo.n bhaTaki kutaru\-koTara gahau.n .. 2 .. kAla\-subhA_u\-karama bichitra phaladAyaka suni sira dhuni rahau.n. moko tau sakala sadA ekahi rasa dusaha dAha dAruna dahau.n .. 3 .. uchita anAtha ho_i dukhabhAjana bhayo nAtha! ki.nkara na hau.n. aba rAvaro kahA_i na bUjhiye, saranapAla! sA.Nsati sahau.n .. 4 .. mahArAja! rAjIvabilochana! magana\-pApa\-sa.ntApa hau.n. tulasI prabhu!jaba taba jehi tehi bidhi rAma nirabahau.n .. 5 .. {223} Apano kabahu.N kari jAnihau. rAma garIbanivAja rAjamani, birada\-lAja ura Anihau .. 1 .. sIla\-si.ndhu,su.ndara,saba lAyaka,samaratha, sadaguna\-khAni hau. pAlyo hai,pAlata,pAlahuge prabhu, pranata\-prema pahichAnihau .. 2 .. beda\-purAna kahata,jaga jAnata, dInadayAlu dina\-dAni hau. kahi Avata, bali jA_U.N,manahu.N merI bAra bisAre bAni hau .. 3 .. Arata\-dIna\-anAthanike hita mAnata laukika kAni hau. hai parinAma bhalo tulasIko saranAgata\-bhaya\-bhAni hau .. 4 .. {224} raghubarahi kabahu.N mana lAgihai ? kupatha,kuchAla,kumati,kumanoratha, kuTila kapaTa kaba tyAgihai .. 1 .. jAnata garala amiya bimohabasa, amiya ganata kari Agihai. ulaTI rIti\-prIti apanekI taji prabhupada anurAgihai .. 2 .. Akhara aratha ma.nju mR^idu modaka rAma\-prema\-pagi pAgihai. aise guna gA_i rijhA_i svAmiso.n pA_ihai jo mu.Nha mA.Ngihai .. 3 .. tU yahi bidhi sukha\-sayana so_ihai,jiyakI jarani bhUri bhAgihai. rAma\-prasAda dAsatulasI ura rAma\-bhagati\-joga jAgihai .. 4 .. {225} bharoso aura A_ihai ura tAke. kai kahu.N lahai jo rAmahi\-so sAhiba, kai apano bala jAke .. 1 .. ke kalikAla karAla na sUjhata, moha\-mAra\-mada chhAke. kai suni svAmi\-subhA_u na rahyo chita, jo hita saba a.Nga thAke .. 2 .. hau.n jAnata bhalibhA.Nti apanapau, prabhu\-so sunyo na sAke. upala,bhIla,khaga,mR^iga rajanIchara, bhale bhaye karataba kAke .. 3 .. moko bhalo rAma\-nAma surataru\-so, rAmaprasAda kR^ipAlu kR^ipAke. tulasI sukhI nisocha rAja jyo.n bAlaka mAya\-babAke .. 4 .. {226} bharoso jAhi dUsaro so karo. moko to rAmako nAma kalapataru kali kalyAna pharo .. 1 .. karama upAsana,gyAna,bedamata, so saba bhA.Nti kharo. mohi to 'sAvanake a.ndhahi' jyo.n sUjhata ra.nga haro.n .. 2 .. chATata rahyo svAna pAtari jyo.n kabahu.N na peTa bharo. so hau.n sumirata nAma\-sudhArasa pekhata parusi dharo .. 3 .. svAratha au paramAratha hU ko nahi ku.njaro\-naro. suniyata setu payodha paShAnani kari kapi kaTaka\-taro .. 4 .. prIti\-pratIti jahA.N jAkI, taha.N tAko kAja saro. mere to mAya\-bApa do_u Akhara hau.n sisu\-arani aro .. 5 .. sa.nkara sAkhi jo rAkhi kahau.n kachhu tau jari jIha garo. apano bhalo rAma\-nAmahi te tulasihi samujhi paro .. 6 .. {227} nAma rAma rAvaro_I hita mere. svAratha\-paramAratha sAthinha so.n bhuja uThA_i kahau.n Tere .. 1 .. janani\-janaka tajyo janami, karama binu bidhihu sR^ijyo avaDere. mohu.Nso ko_u\-ko_u kahata rAmahi ko, so prasa.nga kehi kere .. 32 .. phir yau lalAta binu nAma udara lagi, dukha_u dukhita mohi here. nAma\-prasAda lahata rasAla phala aba hau.n babura bahere .. 3 .. sAdhata sAdhu loka\-paralokahi,suni guni jatana ghanere. tulasIke avala.nba nAmako, eka gA.NThi ka_i phere .. 4 .. {228} priya rAmanAmate.n jAhi na rAmo. tAko bhalo kaThina kalikAlahu.N Adi\-madhya\-parinAmo .. 1 .. sakuchata samujhi nAma\-mahimA mada\-lobha\-moha\-koha\-kAmo. rAma\-nAma\-japa\-nirata sujana para karata chhA.Nha ghora ghAmo .. 2 .. nAma\-prabhA_u sahI jo kahai ko_u silA saroruha jAmo. jo suni sumiri bhAga\-bhAjana bha_i sukR^itasIla bhIla\-bhAmo .. 3 .. bAlamIki\-ajAmilake kachhu huto na sAdhana sAmo. ulaTe palaTe nAma\-mahAtama gu.njani jito lalAmo .. 4 .. rAmate.n adhika nAma\-karataba, jehi kiye nagara\-gata gAmo. bhaye bajA_i dAhine jo japi tulasidAsase bAmo .. 5 .. {229} garaigI jIha jo kahau.n aurako hau.n. jAnakI\-jIvana! janama\-janama jaga jyAyo tihArehi kaurako hau.n .. 1 .. tIni loka, tihu.N kAla na dekhata suhR^ida rAvare jorako hau.n. tumaso.n kapaTa kari kalapa\-kalapa kR^imi hvehau.n naraka ghorako hau.n .. 2 .. kahA bhayo jo mana mili kalikAlahi.n kiyo bhau.ntuvA bhau.nrako hau.n. tulasidAsa sItala nita yahi bala, ba.De ThekAne Thaurako hau.n .. 3 .. {230} akArana ko hitU aura ko hai. birada 'garIba\-nivAja' kaunako, bhau.nha jAsu jana johai .. 1 .. chhoTo\-ba.Do chahata saba svAratha, jo bira.nchi biracho hai. kola kuTila, kapi\-bhAlu pAlibo kauna kR^ipAluhi sohai .. 2 .. kAko nAma anakha Alasa kahe.n agha avagunani bichhohai. ko tulasIse kusevaka sa.ngrahyo, saTha saba dina sA_I.n drohai .. 3 .. {231} aura mohi ko hai, kAhi kahihau.n ? ra.nka\-rAja jyo.n manako manoratha, kehi sunA_i sukha lahihau.n .. 1 .. jama\-jAtanA,joni\-sa.nkaTa saba sahe dusaha aru sahihau.n. moko agama,sugama tumako prabhu, ta_u phala chAri na chahihau.n .. 2 .. khelibeko khaga\-mR^iga,taru\-ka.nkara hai rAvaro rAma hau.n rahihau.n. yahi nAte narakahu.N sachu yA binu paramapadahu.N dukha dahihau.n .. 3 .. itanI jiya lAlasA dAsake, kahata pAnahI gahihau.n. dIjai bachana ki hR^idaya Aniye 'tulasiko pana nirbahihau' .. 4 .. {232} dInaba.ndhu dUsaro kaha.N pAvo ? ko tuma binu para\-pIra pA_i hai ? kehi dInatA sunAvo.n .. 1 .. prabhu akR^ipAlu,kR^ipAlu alAyaka, jaha.N\-jaha.N chitahi.n DolAvo.n. ihai samujhi suni rahau.n mauna hI, kahi bhrama kahA gavAvo.n .. 2 .. gopada bu.Dibe joga karama karau.n, bAtani jaladhi thahAvo.n. ati lAlachI,kAma\-ki.nkara mana, mukha rAvaro kahAvo.n .. 3 .. tulasI prabhu jiyakI jAnata saba, apano kachhuka janAvo.n. so kIjai,jehi bhA.Nti chhA.NDi chhala dvAra paro guna gAvo.n .. 4 .. {233} manoratha manako ekai bhA.Nti. chAhata muni\-mana\-agama sukR^ita\-phala, manasA agha na aghAti .. 1 .. karamabhUmi kali janama,kusa.ngati, mati bimoha\-mada\-mAti. karata kujoga koTi, kayo.n paiyata paramAratha\-pada sA.nti .. 2 .. se_i sAdhu\-guru,suni purAna\-shruti bUjhyo rAga bAjI tA.Nti. tulasI prabhu subhA_u surataru\-so, jyo.n darapana mukha\-kA.nti .. 3 .. {234} janama gayo bAdihi.n bara bIti. paramAratha pAle na par yo kachhu, anudina adhika anIti .. 1 .. khelata khAta larikapana go chali, jaubana juvatina liyo jIti. roga\-biyoga\-soga\-shrama\-sa.nkula ba.Di baya bR^ithahi atIti .. 2 .. rAga\-roSha\-iriShA\-bimoha\-basa ruchI na sAdhu\-samIti. kahe na sune gunagana raghubarake, bha_i na rAmapada\-prIti .. 3 .. hR^idaya dahata pachhitAya\-anala aba, sunata dusaha bhavabhIti. tulasI prabhu te.n ho_i so kIjiya samujhi biradakI rIti .. 4 .. {235} aisehi janama\-samUha sirAne. prAnanAtha raghunAtha\-se prabhu taji sevata charana birAne .. 1 .. je jaDa jIva kuTila,kAyara,khala, kevala kalimala\-sAne. sUkhata badana prasa.nsata tinha kaha.N, harite.n adhika kari mAne .. 2 .. sukha hita koTi upAya nira.ntara karata na pAya.N pirAne. sadA malIna pa.nthake jala jyo, kabahu.N na hR^idaya thirAne .. 3 .. yaha dInatA dUra karibeko amita jatana ura Ane. tulasI chita\-chi.ntA na miTai binu chi.ntAmani pahichAne .. 4 .. {236} jo pai jiya jAnakI\-nAtha na jAne. tau saba karama\-dharama shramadAyaka aise_i kahata sayAne .. 1 .. je sura, siddha,munIsa, jogabida beda\-purAna bakhAne. pUjA leta,deta palaTe sukha hAni\-lAbha anumAne .. 2 .. kAko nAma dhokhehU sumirata pAtakapu.nja parAne. bipra\-badhika, gaja\-gIdha koTi khala kaunake peTa samAne .. 3 .. meru\-se doSha dUri kari janake, renu\-se guna ura Ane. tulasidAsa tehi sakala Asa taji bhajahi na ajahu.N ayAne .. 4 .. {237} kAhe na rasanA, rAmahi gAvahi ? nisadina para\-apavAda bR^ithA kata raTi\-raTi rAga ba.DhAvahi .. 1 .. naramukha su.ndara ma.ndira pAvana basi jani tAhi lajAvahi. sasi samIpa rahi tyAgi sudhA kata rabikara\-jala kaha.N dhAvahi .. 2 .. kAma\-kathA kali\-kairava\-cha.ndani, sunata shravana dai bhAvahi. tinahi.n haTaki kahi hari\-kala\-kIrati, karana kala.nka nasAvahi .. 3 .. jAtarUpa mati, jugati ruchira mani rachi\-rachi hAra banAvahi. sarana\-sukhada rabikula\-saroja\-rabi rAma\-nR^ipahi pahirAvahi .. 4 .. bAda\-bibAda, svAda taji bhaji hari, sarasa charita chita lAvahi. tulasidAsa bhava tarahi, tihu.N pura tU punIta jasa pAvahi .. 5 .. {238} Apano hita rAvareso.n jo pai sUjhai. tau janu tanupara achhata sIsa sudhi kyo.n kaba.ndha jyo.n jUjhai .. 1 .. nija avaguna,gunarAma! rAvare lakhi\-suni\-mati\-mana\-rUjhai. rahani\-kahani\-samujhani tulasIkI ko kR^ipAlu binu bUjhai .. 2 .. {239} jAko hari dR^i.Dha kari a.nga kar yo. so_i susIla,punIta,bedabida, bidyA\-gunani bhar yo .. 1 .. utapati pA.nDu\-sutanakI karanI suni satapa.ntha Dar yo. te trailokya\-pUjya, pAvana jasa suni\-suni loka tar yo .. 2 .. jo nija dharama bedabodhita so karata na kachhu bisar yo. binu avaguna kR^ikalAsa kUpa majjita kara gahi udhar yo .. 3 .. brahma bisikha brahmA.nDa dahana chhama garbha na nR^ipati jar yo. ajara\-amara, kulisahu.N nAhi.nna badha, so puni phena mar yo .. 4 .. bipra ajAmila aru surapati te.n kahA jo nahi.n bigar yo. unako kiyo sahAya bahuta, urako sa.ntApa har yo .. 5 .. ganikA aru ka.ndarapate.n jagamaha.N agha na karata ubar yo. tinako charita pavitra jAni hari nija hR^idi\-bhavana dhar yo .. 6 .. kehi Acharana bhalo mAnai.n prabhu so tau na jAni par yo. tulasidAsa raghunAtha\-kR^ipAko jovata pa.ntha khar yo .. 7 .. {240} so_i sukR^itI,suchi sA.Ncho jAhi rAma! tuma rIjhe. ganikA,gIdha,badhika haripura gaye, lai kAsI prayAga kaba sIjhe .. 1 .. kabahu.N na Dagyo nigama\-magate.n paga, nR^iga jaga jAni jite dukha pAye. gajadhau.n kauna dichhita, jAke sumirata lai sanAbha bAhana taji dhAye .. 2 .. sura\-muni\-bipra bihAya ba.De kula, gokula janama gopagR^iha lInho. bAyo.n diyo bibhava kurupatiko, bhojana jA_i bidura\-ghara kInho .. 3 .. mAnata bhalahi bhalo bhagatanite.n, kachhuka rIti pArathahi janA_I. tulasI sahaja saneha rAma basa, aura sabai jalakI chikanA_I .. 4 .. {241} taba tuma mohUse saThaniko haThi gati na dete. kaisehu nAma le_i ko_u pAmara, suni sAdara Age hve lete .. 1 .. pApa\-khAni jiya jAni ajAmila jamagana tamaki taye tAko bhe te. liyo chhu.DA_i, chale kara mI.njata, pIsata dA.Nta gaye risa\-rete .. 2 .. gautama\-tiya,gaja,gIdha,biTapa,kapi, hai.n nAthahi.n nIke mAluma jete. tinha tinha kAjani \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\- sAdhu\-samAju taji kR^ipAsi.ndhu taba taba uThige te .. 3 .. tinha ke kAja ajahu.N adhika Adara yehi dvAre, patita punIta hota nahi.n kete. mere pAsa.ngahu na pUhihai.n,hve gaye,hai, hone khala jete .. 4 .. hau.n abalau.n karatUti tihAriya chitavata huto na rAvare chete. aba tulasI pUtaro bA.Ndhihai, sahi na jAta mopai parihAsa ete .. 5 .. {242} tuma sama dI.nnaba.ndhu,na dIna ko_u mo sama, sunahu nR^ipati raghurA_I. mosama kuTila\-maulimana nahi.n jaga, tumasama hari,!na harana kuTilA_I .. 1 .. hau.n mana\-bachana\-karma pAtaka\-rata, tuma kR^ipAlu patitana\-gatidA_I. hau.n anAtha, prabhu! tuma anAtha\-hita, chita yahi surati kabahu.N nahi.n jA_I .. 2 .. hau.n Arata,Arati\-nAsaka tuma, kIrati nigama purAnani gA_I. hau.n sabhIta tuma harana sakala bhaya, kArana kavana kR^ipA bisarA_I .. 3 .. tuma sukhadhAma rAma shrama\-bha.njana, hau.n ati dukhita tribidha shrama pA_I. yaha jiya jAni dAsa tulasI kaha.N rAkhahu sarana samujhi prabhutA_I .. 4 .. {243} yahai jAni charananhi chita lAyo. nAhina nAtha! akAranako hitu tuma samAna purAna\-shruti gAyo .. 1 .. janani janaka,suta\-dAra, ba.ndhujana bhaye bahuta jaha.N jaha.N hau.n jAyo. saba svArathahita prIti, kapaTa chita,kAhU nahi.n haribhajana sikhAyo .. 2 .. sura\-muni,manuja\-danuja,ahi\-kinnara, mai.n tanu dhari sira kAhi na nAyo. jarata phirata trayatApa pApabasa, kAhu na hari! kari kR^ipA ju.DAyo .. 3 .. jatana aneka kiye sukha\-kArana, haripada\-bimukha sadA dukha pAyo. aba thAkyo jalahIna nAva jyo.n dekhata bipati\-jAla jaga chhAyo .. 4 .. mo kaha.N nAtha! bUjhiye, yaha gati sukha\-nidhAna nija pati bisarAyo. aba taji rauSha karahu karunA hari! tulasidAsa saranAgata Ayo .. 5 .. {244} yAhi te mai.n hari gyAna ga.NvAyo. parihari hR^idaya\-kamala raghunAthahi, bAhara phirata bikala bhayo dhAyo .. 1 .. jyo.n kura.nga nija a.nga ruchira mada ati matihIna marama nahi.n pAyo. khojata giri,taru,latA,bhUmi, bila parama suga.ndha kahA.N te.n Ayo .. 2 .. jyo.n sara bimala bAri paripUrana, Upara kachhu sivAra tR^ina chhAyo. jArata hiyo tAhi taji hau.n saTha, chAhata yahi bidhi tR^iShA bujhAyo .. 3 .. byApata tribidha tApa tanu dAruna, tApara dusaha daridra satAyo. apanehi dhAma nAma\-surataru taji biShaya\-babUra\-bAga mana lAyo .. 4 .. tuma\-sama gyAna\-nidhAna, mohi sama mU.Dha na Ana purAnani gAyo. tulasidAsa prabhu! yaha bichAri jiya kIjai nAtha uchita mana bhAyo .. 5 .. {245} mohi mU.Dha mana bahuta bigoyo. yAke liye sunahu karunAmaya, mai.n jaga janami\-janami dukha royo .. 1 .. sItala madhura piyUSha sahaja sukha nikaTahi rahata dUri jana khoyo. bahu bhA.Ntina srama karata mohabasa, bR^ithahi ma.ndamati bAri biloyo .. 2 .. karama\-kIcha jiya jAni,sAni chita, chAhata kuTila malahi mala dhoyo. tR^iShAva.nta surasari bihAya saTha phiri\-phiri bikala akAsa nichoyo .. 3 .. tulasidAsa prabhu! kR^ipA karahu aba, mai.n nija doSha kachhU nahi.n goyo. DAsata hI ga_i bIti nisA saba, kabahu.N na nAtha! nI.nda bhari soyo .. 4 .. {246} loka\-beda hU.N bidita bAta suni\-samujhi. moha\-mohita bikala mati thiti na lahati. chhoTe\-ba.De,khoTe\-khare, moTe_U dUbare, rAma! rAvare nibAhe sabahIkI nibahati .. 1 .. hotI jo Apane basa, rahatI eka hI rasa, dUnI na haraSha\-soka\-sA.nsati sahati. chahato jo jo_I jo_I, lahato so so_I so_I, kehU bhA.Nti kAhUkI na lAlasA rahati. .. 2 .. karama,kAla, subhA_u guna\-doSha jIva jaga mAyAte, so sabhai bhau.nha chakita chahati. Isana\-digIsani, jogIsani,munIsani hU, chho.Dati chho.DAye te.n,gahAye te.n gahati .. 3 .. satara.njako so rAja, kAThako sabai samAja, mahArAja bAjI rachI, prathama na hati. tulasI prabhuke hAtha hAribo\-jItibo nAtha! bahu beSha, bahu mukha sAradA kahati .. 4 .. {247} rAma japu jIha! jAni, prIti so.n pratIta mAni, rAmanAma jape jaihai jiyakI jarani. rAmanAmaso.n rahani, rAmanAmakI kahani, kuTila kali\-mala\-soka\-sa.nkaTa\-harani .. 1 .. rAmanAmako prabhA_u pUjiyata ganarA_u, kiyo na durA_u, kahI ApanI karani. bhava\-sAgarako setu, kAsIhU sugati hetu, japata sAdara sa.nbhu sahita gharani .. 2 .. bAlamIki byAdha he agAdha\-aparAdha\-nidhi, 'marA' 'marA' jape pUje muni amarani. rokyo bi.ndhya, sokhyo si.ndhu ghaTajahu.N nAma\-bala, hAr yo hiya,khAro bhayo bhUsura\-Darani .. 3 .. nAma\-mahimA apAra, seSha\-suka bAra bAra, mati\-anusAra budha bedahU barani. nAmarati\-kAmadhenu tulasIko kAmataru, rAmanAma hai bimoha\-timira\-tarani .. 4 .. {248} pAhi,pAhi rAma! pAhi rAmabhadra, rAmacha.ndra! sujasa sravana suni Ayo hau.n sarana. dInaba.ndhu! dInatA\-daridra\-dAha\-doSha\-dukha, dAruna dusaha dara\-durita\-harana .. 1 .. jaba jaba jaga\-jAla byAkula karama kAla, saba khala bhUpa bhaye bhUtala\-bharana. taba taba tanu dhari, bhUmi\-bhAra dUri kari, thApe muni,sura,sAdhu, Asrama, barana .. 2 .. beda,loka,saba sAkhI, kAhUkI ratI na rAkhI, rAvanakI ba.ndi lAge amara marana. oka dai bisoka kiye lokapati lokanAtha, rAmarAja bhayo dharama chArihu charana .. 3 .. silA,guha,gIdha,kapi,bhIla,bhAlu,rAtichara, khyAla hI kR^ipAlu kInhe tArana\-tarana. pIla\-uddharana! sIlasi.ndhu! DhIla dekhiyatu, tulasI pai chAhata galAni hI garana .. 4 .. {249} bhalI bhA.Nti pahichAne\-jAne sAhiba jahA.N lau.n jaga, jU.De hota thore, thore hI garama. prIti na pravIna,nItihIna,rItike malIna, mAyAdhIna saba kiye kAlahU karama .. 1 .. dAnava\-danuja ba.De mahAmU.Dha mU.N.Da cha.Dhe, jIte lokanAtha nAtha! balani bharama. rIjhi\-rIjhi diye bara, khIjhI\-khIjhi ghAle ghara, Apane nivAjekI na kAhUko sarama .. 2 .. sevA\-sAvadhAna tU sujAna samaratha sA.Ncho, sadaguna\-dhAma rAma! pAvana parama. surukha,sumukha,ekarasa,ekarUpa,tohi, bidita biseShi ghaTaghaTake marama .. 3 .. toso natapAla na kR^ipAla,na ka.NgAla mo\-so, dayAme.n basata deva sakala dharama. rAma kAmataru\-chhA.Nha chAhai ruchi mana mA.Nha, tulasI bikala,bali, kali\-kudharama .. 4 .. {250} tau.n hau.n bAra bAra prabhuhi pukArikai khijhAvato na, jo pai moko hoto kahU.N ThAkura\-Thaharu. AlasI\-abhAge mose tai.n kR^ipAlu pAle\-pose, rAjA mere rAjArAma,avadha saharu .. 1 .. seye na digIsa,na dinesa,na ganesa, gaurI, hita kai na mAne bidhi hari_u na haru. rAmanAma hI so.n joga\-chhema, nema, prema\-pana, sudhA so bharoso ehu,dUsaro jaharu .. 2 .. samAchAra sAthake anAtha\-nAtha! kAso.n kahau.n, nAtha hI ke hAtha saba chora_U paharu. nija kAja, surakAja,Aratake kAja,rAja! bUjhiye bila.nba kahA kahU.N na gaharu .. 3 .. rIti suni rAvarI pratIti\-prIti rAvare so.n, Darata hau.n dekhi kalikAlako kaharu. kahehI banaigI kai kahAye,bali jA_u.N,rAma, 'tulasI! tU mero, hAri hiye na haharu' .. 4 .. {251} rAma! rAvaro subhA_u, guna sIla mahimA prabhA_u, jAnyo hara,hanumAna,lakhana,bharata. jinhake hiye\-sutharu rAma\-prema\-surataru, lasata sarasa sukha phUlata pharata .. 1 .. Apa mAne svAmI kai sakhA subhA_i bhA_i,pati, te saneha\-sAvadhAna rahata Darata. sAhiba\-sevaka\-rIti, prIti\-parimiti,nIti, nemako nibAha eka Teka na Tarata .. 2 .. suka\-sanakAdika, prahalAda\-nAradAdi kahai.n, rAmakI bhagati ba.DI birati\-nirata. jAne binu bhagati na, jAnibo tihAre hAtha, samujhI sayAne nAtha! pagani parata .. 3 .. chha\-mata bimata, na purAna mata,eka mata, neti\-neti\-neti nita nigama karata. auranikI kahA chalI ? ekai bAta bhalai bhalI, rAma\-nAma liye tulasI hU se tarata .. 4 .. {252} bApa! Apane karata merI ghanI ghaTi ga_I. lAlachI labArakI sudhAriye bAraka,bali, rAvarI bhalA_I sabahIkI bhalI bha_I .. 1 .. rogabasa tanu, kumanoratha malina manu, para\-apabAda mithyA\-bAda bAnI ha_I. sAdhanakI aisI bidhi, sAdhana binA na sidhi, bigarI banAvai kR^ipAnidhikI kR^ipA na_I .. 2 .. patita\-pAvana, hita Arata\-anAthaniko, nirAdhArako adhAra,dInaba.ndhu,da_I. inhame.n na ekau bhayo, bUjhi na jUjhyo na jayo, tAhite tritApa\-tayo, luniyata ba_I .. 3 .. svA.Nga sUdho sAdhuko, kuchAli kalite.n adhika, paraloka phIkI mati, loka\-ra.nga\-ra_I. ba.De kusamAja rAja! Ajulau.n jo pAye dina, mahArAja! kehU bhA.Nti nAma\-oTa la_IH .. 4 .. rAma! nAmako pratApa jAniyata nIke Apa, moko gati dUsarI na bidhi nirama_I. khIjhibe lAyaka karataba koTi koTi kaTu, rIjhibe lAyaka tulasIkI nilaja_I .. 5 .. {253} rAma rAkhiye sarana, rAkhi Aye saba dina. bidita triloka tihu.N kAla na dayAla dUjo, Arata\-pranata\-pAla ko hai prabhu bina .. 1 .. lAle pAle,poShe toShe AlasI\-abhAgI\-aghI, nAtha! pai anAthaniso.n bhaye na urina. svAmI samaratha aiso, hau.n tihAro jai so\. taiso, kAla\-chAla heri hoti hiye ghanI ghina .. 2 .. khIjhi\-rIjhi,biha.Nsi\-anakha, kyo.n hU.N eka bAra, 'tulasI tU mero' bali, kahiyata kina? jAhi.n sUla niramUla, hohi.n sukha anukUla, mahArAja rAma! rAvarI sau.n, tehi chhina .. 3 .. {254} rAma! rAvaro nAma mero mAtu\-pitu hai. sujana\-sanehI, guru\-sAhiba, sakhA\-suhR^id, rAma\-nAma prema\-pana abichala bitu hai .. 1 .. satakoTi charita apAra dadhinidhi mathi, liyo kA.Dhi vAmadeva nAma\-ghR^itu hai. nAmako bharo so\. bala chArihU phalako phala, sumiriye chhA.Di chhala, bhalo kR^itu hai .. 2 .. svAratha\-sAdhaka, paramAratha\-dAyaka nAma, rAma\-nAma sArikho na aura hitu hai. tulasI subhAva kahI, sA.Nchiye paraigI sahI, sItAnAtha\-nAma nita chitahUko chitu hai .. 3 .. {255} rAma!rAvaro nAma sAdhu\-surataru hai. sumire tribidha ghAma harata, pUrata kAma, sakala sukR^ita sarasijako saru hai .. 1 .. lAbhahuko lAbha, sukhahUko sukha, sarabasa, patita\-pAvana, DarahUko Daru hai. nIchehUko U.NchehUko, ra.nkahUko rAvahUko, sulabha, sukhada Apano\-so gharu hai .. 2 .. beda hU, purAna hU purAri hU pukAri kahyo, nAma\-prema chAriphalahUko pharu hai. aise rAma\-nAma so.n na prIti, na pratIti mana, mere jAna, jAnibo so_I nara kharu hai .. 3 .. nAma\-so na mAtu\-pitu, mIta\-hita, ba.ndhu\-guru, sAhiba sudhI susIla sudhAkaru hai. nAmaso.n nibAha nehu, dInako dayAlu! dehu, dAsatulasIko, bali, ba.Do baru hai .. 4 .. {256} kahe binu rahyo na parata,kahe rAma! rasa na rahata. tumase susAhibakI oTa jana khauTo\-kharo, kAlakI, karamakI kusA.Nsati sahata .. 1 .. karata bichAra sAra paiyata na kahU.N kachhu, sakala ba.DA_I saba kahA.N te lahata ? nAthakI mahimA suni, samujhi Apani ora, heri hAri kai hahari hR^idaya dahata .. 2 .. sakhA na, susevaka na, sutiya na, prabhu Apa, mAya\-bApa tuhI sA.Ncho tulasI kahata. merI tau thorI hai, sudharaigI bigariyau,bali, rAma! rAvarI so.n, rahI rAvarI chahata .. 3 .. {257} dInaba.ndhu! dUri kiye dInako na dUsarI sarana. Apako bhale hai.n saba, Apaneko ko_U kahU.N, sabako bhalo hai rAma! rAvaro charana .. 1 .. pAhana,pasu,pata.nga,kola,bhIla,nisichara, kA.Ncha te kR^ipAnidhAna kiye subarana. da.nDaka\-puhumi pAya parasi punIta bha_I, ukaThe biTapa lAge phUlana\-pharana .. 2 .. patita\-pAvana nAma bAma hU dAhino, deva! dunI na dusaha\-dukha\-dUShana\-darana. sIlasi.ndhu! toso.n U.NchI\-nIchiyau kahata sobhA, toso tuhI tulasIko Arati\-harana .. 3 .. {258} jAni pahichAni mai.n bisAre hau.n kR^ipAnidhAna! eto mAna DhITha hau.n ulaTi deta khauri hau.n. karata jatana jAso.n joribe ko jogIjana, tAso.n kyo.nhU jurI, so abhAgo baiTho tori hau.n .. 1 .. moso dosa\-kosako bhuvana\-kosa dUsaro na, ApanI samujhi sUjhi Ayo TakaTori hau.n. gA.DIke svAnakI nA_I.n,mAyA mohakI ba.DA_I, chhinahi.n tajata, chhina bhajata bahori hau.n .. 2 .. ba.Do sA_I.n\-drohI na barAbarI merIko ko_U, nAthakI sapatha kiye kahata karori hau.n. dUri kIjai dvArate.n labAra lAlachI prapa.nchI, sudhA\-so salila sUkarI jyo.n gahaDorihau.n .. 3 .. rAkhiye nIke sudhAri, nIchako DAriye mAri, duhU.N orakI bichAri, aba na nihorihau.n. tulasI kahI hai sA.NchI rekha bAra bAra khA.NchI, DhIla kiye nAma\-mahimAkI nAva borihau.n .. 4 .. {259} rAvarI sudhArI jo bigArI bigaraigI merI,. kahau.n,bali,bedakI na loka kahA kahaigo ? prabhuko udAsa\-bhA_u, janako pApa\-prabhA_u, duhU.N bhA.Nti dInabandhu ! dIna dukha dahaigo .. 1 .. mai.n to diyo chhAtI pabi,layo kalikAla dabi, sA.Nsati sahata,parabasa ko na sahaigo ? bA.NkI birudAvalI banaigI pAle hI kR^ipAlu ! a.nta mero hAla heri yau.n na mana rahaigo .. 2 .. karamI\-dharamI, sAdhu\-sevaka, birata\-rata, ApanI bhalA_I thala kahA.N kauna lahaigo ? tere mu.Nha phere mose kAyara\-kapUta\-kUra, laTe laTapaTeni ko kauna parigahaigo ? .. 3 .. kAla pAya phirata dasA dayAlu ! sabahIkI, tohi binu mohi kabahU.N na ko_U chahaigo. bachana\-karama\-hiye kahau.n rAma ! sau.nha kiye, tulasI pai nAthake nibAhe_I nibahaigo .. 4 .. {260} sAhiba udAsa bhaye dAsa khAsa khIsa hota, merI kahA chalI ? hau.n bajAya jAya rahyo hau.n. lokame.n na ThA_u.N, paralokako bharoso kauna ? hau.n to, bali jA_u.N,rAmanAma hI te lahyo hau.n .. 1 .. karama,subhA_u,kAma,koha,lobha,moha,\- grAha ati gahani garIbI gA.Dhe gahyo hau.n. chhoribeko mahArAja,bA.Ndhibeko koTi bhaTa, pAhi prabhu !pAhi, tihu.N tApa\-pApa dahyo hau.n .. 2 .. rIjhi\-bUjhi sabakI pratIti\-prIti ehI dvAra, dUdhako jar yo piyata phU.Nki phU.Nki mahyo hau.n. raTata\-raTata laTyo,jAti\-pA.Nti\-bhA.Nti ghaTyo, jUThaniko lAlachI chahau.n na dUdha\-nahyo hau.n .. 3 .. anata chahyo na bhalo,supatha suchAla chalyo, nIke jiya jAni ihA.N bhalo anachahyo hau.n. tulasI samujhi samujhAyo mana bAra bAra, apano so nAtha hU so.n kahi nirabahyo hau.n .. 4 .. {261} merI na banai banAye mere koTi kalapa lau.n, rAma !rAvare banAye banai pala pA_u mai.n. nipaTa sayAne hau kR^ipAnidhAna ! kahA kahau.n ? liye bera badali amola mani A_u mai.n .. 1 .. mAnasa malIna,karataba kalimala pIna, jIha hU na japyo nAma,bakyo A_u\-bA_u mai.n. kupatha kuchAla chalyo, bhayo na bhUlihU bhalo, bAla\-dasA hU na khelyo khelata sudA_u mai.n .. 2 .. dekhA\-dekhI da.nbha te.n ki sa.nga te.n bha_I bhalA_I, prakaTi janA_I, kiyo durita\-durA_u mai.n. doSha rAga roSha\-\-\-\- poShe, gogana sameta mana, dveSha inakI bhagati kInhI inahI ko bhA_u mai.n .. 3 .. AgilI\-pAchhilI, abahU.NkI anumAna hI te.n, bUjhiyata gati, kachhu kInho.n to na kA_u mai.n. jaga kahai rAmakI pratIti\-prIti tulasI hU, jhUThe\-sA.Nche Asaro sAhaba raghurA_u mai.n .. 4 .. {262} kahyo na parata,binu kahe na rahyo parata, ba.Do sukha kahata ba.De so.n,bali,dInatA. prabhukI ba.DA_I ba.DI,ApanI chhoTA_I chhoTI, prabhukI punItatA, ApanI pApa\-pInatA .. 1 .. duhU ora samujhi sakuchi sahamata mana, sanamukha hota suni svAmI\-samIchInatA. nAtha\-gunagAtha gAye,hAtha jori mAtha nAye, nIcha_U nivAje prIti\-rItikI prabInatA .. 2 .. ehI darabAra hai garaba te.n saraba\-hAni, lAbha joga\-chhemako garIbI\-misakInatA. moTo dasaka.ndha so na dUbaro bibhIShaNa so, bUjhi parI rAvarekI prema\-parAdhInatA .. 3 .. yahA.NkI sayAnapa,ayAnapa sahasa sama, sUdhau satabhAya kahe miTati malInatA. gIdha\-silA\-sabarIkI sudhi saba dina kiye, ho_igI na sA_I so.n saneha\-hita\-hInatA .. 4 .. sakala kAmanA deta nAma tero kAmataru, sumirata hota kalimala\-chhala\-chhInatA. karunAnidhAna ! baradAna tulasI chahata, sItApati\-bhakti\-surasari\-nIra\-mInatA .. 5 .. {263} nAtha nIke kai jAnibI ThIka jana\-jIyakI. rAvaro bharoso nAha kai su\-prema\-nema liyo, ruchira rahani ruchi mati gati tIyakI .. 1 .. kukR^ita\-sukR^ita basa saba hI so.n sa.nga par yo, parakhI parA_I gati, Apane hU.N kIyakI. mere bhaleko gosA_I ! pochako,na socha\-sa.nka, hau.nhu.N kiye kahau.n sau.nha sA.NchI sIya\-pIyakI .. 2 .. gyAnahU\-girAke svAmI,bAhara\-a.ntarajAmI, yahA.N kyo.n duraigI bAta mukhakI au hIyakI ? tulasI tihAro,tumahI.n pai tulasIke hita, rAkhi kahau.n hau.n to jo pai vhahau mAkhI ghIyakI .. 3 .. {264} mero kahyo suni puni bhAvai tohi kari so. chArihU bilochana biloku tU tiloka maha.N, tero tihu kAla kahu ko hai hitU hari\-so .. 1 .. naye\-naye neha anubhaye deha\-geha basi, parakhe pra.npa.nchI prema, parata ughari so. suhR^ida\-samAja dagAbAjihIko saudA\-sUta, jaba jAko kAja taba milai pA.Nya pari so .. 2 .. bibudha sayAne, pahichAne kaidhau.n nAhI.n nIke, deta eka guna, leta koTi guna bhari so. karama\-dharama shrama\-phala raghubara binu, rAkhako so homa hai, Usara kaiso bariso .. 3 .. Adi\-a.nta\-bIcha bhalo bhalo karai sabahIko, jAko jasa loka\-beda rahyo hai bagari\-so. sItApati sArikho na sAhiba sIla\-nidhAna, kaise kala parai saTha! baiTho so bisari\-so .. 4 .. jIvako jIvana\-prAna, prAnako parama hita, prItama,punItakR^ita nIchana nidari so. tulasI! toko kR^ipAlu jo kiyo kosalapAlu, chitrakUTako charitra chetu chita kari so .. 5 .. {265} tana suchi,manaruchi, mukha kahau.n 'jana hau.n siya\-pIko'. kehi abhAga jAnyo nahi.n, jo na ho_i nAtha so.n nAto\-neha na nIko .. 1 .. jala chAhata pAvaka lahau.n, biSha hota amIko. kali\-kuchAla sa.ntani kahI so_i sahI, mohi kachhu phahama na tarani tamIko .. 2 .. jAni a.ndha a.njana kahai bana\-bAghinI\-ghIko. suni upachAra bikArako subichAra karau.n jaba, taba budhi bala harai hIko .. 3 .. prabhu so.n kahata sakuchAta hau.n, parau.n jani phiri phIko. nikaTa boli,bali,barajiye,pariharai khyAla aba tulasidAsa ja.Da jIko .. 4 .. {266} jyo.n jyo.n nikaTa bhayo chahau.n kR^ipAlu! tyo.n tyo.n dUri par yo hau.n. tuma chahu.N juga rasa eka rAma! hau.n hU.N rAvaro, jadapi agha avagunani bhar yo hau.n .. bIcha pA_i ehi nIcha bIcha hI chharani chhar yo hau.n. hau.n subarana kubarana kiyo, nR^ipate.n bhikhAri kari, sumatite.n kumati kar yo hau.n .. 2 .. aganita giri\-kAnana phirayo, binu Agi jar yo hau.n. chitrakUTa gaye hau.n lakhi kalikI kuchAli saba, aba apaDarani Dar yo hau.n .. 3 .. mAtha nA_i nAtha so.n kahau.n, hAta jori khar yo hau.n. chInho.n chora jiya mArihai tulasI so kathA suni prabhuso.n gudari nibar yo hau.n .. 4 .. {267} pana kari hau.n haThi Ajute.n rAmadvAra par yo hau.n. 'tU mero'yaha bina kahe uThihau na janamabhari, prabhukI saukari nir yo hau.n .. 1 .. dai dai dhakkA jamabhaTa thake, TAre na Tar yo hau.n. udara dusaha sA.Nsati sahI bahubAra janami jaga, narakanidari nikar yo hau.n .. 2 .. hau.n machalA lai chhA.Dihau.n, jehi lAgi ar yo hau.n. tuma dayAlu,banihai diye,bali,bila.Nba na kIjiye, jAta galAni gar yau hau.n .. 3 .. pragaTa kahata jo sakuchiye, aparAdha\-bhar yo hau.n. tau maname.n apanA_iye, tulasIhi kR^ipA kari, kali biloki hahar yo hau.n .. 4 .. {268} tuma apanAyo taba jAnihau.n,jaba mana phiri parihai. jehi subhAva biShayani lagyo, tehi sahaja nAtha sau.n neha chhA.Di chhala karihai .. 1 .. sutakI prIti,pratIti mItakI, nR^ipa jyo.n Dara Darihai. apano so svAratha svAmiso.n, chahu.N bidhi chAtaka jyo.n eka Tekate nahi.n Tarihai .. 2 .. haraShihai na ati Adare, nidare na jari marihai. hAni\-lAbha dukha\-sukha sabai samachita hita\-anahita,kali\-kuchAli pariharihai .. 3 .. prabhu\-guna suni mana haraShihai, nIra nayanani Dharihai. tulasidAsa bhayo rAmako bisvAsa,prema lakhi Ana.Nda umagi ura bharihai .. 4 .. {269} rAma kabahu.N priya lAgihau jaise nIra mInako? sukha jIvana jyo.n jIvako, mani jyo.n phaniko hita, jyo.n dhana lobha\-lInako .. 1 .. jyo.n subhAya priya lagati nAgarI nAgara navInako. tyo.n mere mana lAlasA kariye karunAkara! pAvana prema pInako .. 2 .. manasAko dAtA kahai.n shruti prabhu prabInako. tulasidAsako bhAvato,bali jA_u.N dayAnidhi! dIje dAna dInako .. 3 .. {270} kabahu.N kR^ipA kari raghubIra! mohU chitaiho. bhalo\-buro jana Apano,jiya jAni dayAnidhi! avaguna amita bitaiho .. 1 .. janama janama hau.n mana jityo, aba mohi jitaiho. hau.n sanAtha hvehau sahI,tumahU anAthapati, jo laghutahi na bhitaiho .. 2 .. binaya karau.n apabhayahu te.n, tumha parama hitai ho. tulasidAsa kAso.n kahai, tumahI saba mere,prabhu\-guru,mAtu\-pitai ho .. 3 .. {271} jaiso hau.n taiso rAma rAvaro jana, jani parihariye. kR^ipAsi.ndhu,kosaladhanI! saranAgata\-pAlaka, Dharani ApanI Dhariye .. 1 .. hau.n tau bigarAyala aura ko, bigaro na bigariye. tuma sudhAri Aye sadA sabakI sabahI bidhi, aba meriyo sudhariye .. 2 .. jaga ha.Nsihai mere sa.ngrahe, kata ihi Dara Dariye. kapi\-kevaTa kInhe sakhA jehi sIla,sarala chita, tehi subhA_u anusariye .. 3 .. aparAdhI ta_u Apano, tulasI na bisariye. TUTiyo bA.Nha gare parai, phUTehu bilochana pIra hota hita kariye .. 4 .. {272} tuma jani mana mailo karo, lochana jani phero. sunahu rAma! binu rAvare lokahu paralokahu ko_u na kahU.N hitu mero .. 1 .. adhama aguna\-alAyaka\-AlasI jAni\-\-\-\-\-\-\-anero. adhanu svArathake sAthinha tajyo tijarAko\- so ToTaka,auchaTa ulaTi na hero .. 2 .. bhagatihIna, beda\-bAhiro lakhi kalimala ghero. devanihU deva! pariharayo, anyAva natinako hau.n aparAdhIsaba kero .. 3 .. nAmakI oTa peTa bharata hau.n, pai kahAvata chero. jagata\-bidita bAta hve parI, samujhiye dhau.n apane, loka ki beda ba.Dero .. 4 .. hvehai jaba\-jaba tumahi.n te.n tulasIko bhalero. deva dina\-hU\-dina\-\-\-\-\-bigari hai,bali jA_u.N, bila.nba kiye,apanA_iye sabero .. 5 .. dIna {273} tuma taji hau.n kAso.n kahau.n, aura ko hitu mere ? dInaba.ndhu!sevaka,sakhA,Arata,anAthapara sahaja chhoha kehi kere .. 1 .. bahuta patita bhavanidhi tare binu tari binu bere. kR^ipA\-kopa\-satibhAyahU, dhokhehu\-tirachhehU,rAma! tihArehi here .. 2 .. jo chitavani sau.ndhI lagai, chita_iye sabere. tulasidAsa apanA_iye, kIjai na DhIla, aba jivana\-avadhi ati nere .. 3 .. {274} jA_u.N kahA.N, Thaura hai kahA.N deva! dukhita\-dInako ? ko kR^ipAlu svAmI\-sArikho, rAkhe saranAgata saba a.Nga bala\-bihInako .. 1 .. ganihi,gunihi sAhiba lahai, sevA samIchInako. adhama \-\-\-\-\-aguna Alasinako pAlibo phabi Ayo raghunAyaka navInako .. 2 .. adhana mukhakai kahA kahau.n, bidita hai jIkI prabhu prabInako. tihU kAla, tihu lokame.n eka Teka rAvarI tulasIse mana malInako .. 3 .. {275} dvAra dvAra dInatA kahI, kA.Dhi rada, pari pAhU.N. hai.n dayAlu dunI dasa disA,dukha\-doSha\-dalana\-chhama, kiyo na sa.NbhAShana kAhU.N .. 1 .. janyo tanu\-\-\-\-\-\-\-kuTila kITa jyo.n, tajyo.n mAtu\-pitAhU.N. janate_U kAheko roSha,doSha kAhi dhau.n,mere hI abhAga moso.n sakuchata chhu_i saba chhAhU.N .. 2 .. dukhita dekhi sa.ntana kahyo, sochai jani mana mA.NhU. tose pasu\-pA.Nvara\-pAtakI parihare na sarana gaye, raghubara ora binAhU.N .. 3 .. tulasI tihAro bhaye bhayo sukhI prItI\-pratIti binAhU. nAmakI mahimA,sIla nAthako, mero bhalo biloki aba te.n sakuchAhu.N,sihAhU.N .. 4 .. {276} kahA na kiyo,kahA.N na gayo, sIsa kAhi na nAyo ? rAma rAvare bina bhaye jana janami\-janami jaga dukha dasahU disi pAyo .. 1 .. Asa\-bibasa khAsa dAsa hve nIcha prabhuni janAyo. hA hA kari dInatA kahI dvAra\-dvAra bAra\-bAra, parI na chhAra,muha bAyo .. 2 .. asana\-basana binu bAvaro jaha.N\-taha.N uThi dhAyo. mAna mahimA\-\-\-\-\-\-priya prAnate taji kholi khalani Age, khinu\-khinu peTa khalAyo .. 3 .. asu nAtha! hAtha kachhu nAhi lagyo, lAlacha lalachAyo. sA.Ncha kahau.n,nAcha kauna so jo, na mohi lobha laghu hau.n niralajja nachAyo .. 4 .. mana shravana\-nayana\-maga\-\-\-\-\-\-lage, saba thala patiyAyo. aga mU.Da mAri,hiya hArikai, hita heri hahari aba charana\-sarana taki Ayo .. 5 .. dasarathake! samaratha tuhI.n, tribhuvana jasu gAyo. tulasi namata avalokiye,bA.Nha\-bola bali dai birudAvalI bulAyo .. 6 .. {277} rAma rAya! binu rAvare mere ko hitu sA.Ncho ? svAmI\-sahita sabaso.n kahau.n,suni\-guni biseShi ko_u rekha dUsarI khA.Ncho .. 1 .. deha\-jIva\-jogake sakhA mR^iShA TA.Nchana TA.Ncho. kiye bichAra sAra kadali jyo.n, mani kanakasa.nga laghu lasata bIcha bicha kA.Ncho.2. 'binaya\-patrikA' dInakI,bApu! Apu hI bA.Ncho. hiye heri tulasI likhI,so subhAya sahI kari bahuri pU.Nchhiye pA.Ncho .. 3 .. {278} pavana\-suvana! ripu\-davana! bharatalAla! lakhana! dInakI. nija nija avasara sudhi kiye,bali jA_u.N, dAsa\-Asa pUji hai khAsakhInakI .. 1 .. rAja\-dvAra bhalI saba kahai.n sAdhu\-samIchInakI. sukR^ita\-sujasa,sAhiba\-kR^ipA,svAratha\-paramAratha,gati bhaye gati\-bihInakI .. 2 .. samaya sa.NbhAri sudhAribI tulasI malInakI. prIti\-rIti samujhA_ibI natapAla kR^ipAluhi paramiti parAdhInakI.3 .. {279} mAruti\-mana,ruchi bharatakI lakhi laShana kahI hai. kalikAlahu nAtha!nAma so.n paratIti\-prIti eka ki.nkarakI nibahI hai .. 1 .. sakala sabhA suni lai uThI, jAnI rIti rahI hai. kR^ipA garIba nivAjakI,dekhata garIbako sAhaba bA.Nha gahI hai .. 2 .. biha.Nsi rAma kahyo 'satyahai,sudhi mai.n hU.N lahI hai'. raghunAtha mudita mAtha nAvata, banI tulasI anAthakI,parI\-\-\-\-\-\-\-\-\-sahI hai .. 3 .. raghunAtha hAtha .. shrIsItArAmArpaNamastu .. .. itishrI .. ## \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}