% Text title : Shri Ram Charit Manas - Lankakand % File name : manas6\_i.itx % Category : raama, tulasIdAsa, hindi % Location : doc\_z\_otherlang\_hindi % Author : Goswami Tulasidas % Transliterated by : Mr. Balram J. Rathore, Ratlam, M.P., a retired railway driver % Description-comments : Awadhi, Converted from ISCII to ITRANS % Acknowledge-Permission: Dr. Vineet Chaitanya, vc@iiit.net % Latest update : August 28, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Shri Ram Charit Manas ..}## \itxtitle{.. shrI rAma charita mAnasa ..}##\endtitles ## shrI gaNeshAya namaH shrI jAnakIvallabho vijayate shrI rAmacharitamAnasa ShaShTha sopAna (la.nkAkANDa) shloka rAma.n kAmArisevya.n bhavabhayaharaNa.n kAlamattebhasi.nha.n yogIndra.n GYAnagamya.n guNanidhimajita.n nirguNa.n nirvikAram. mAyAtIta.n suresha.n khalavadhanirata.n brahmavR^indaikadeva.n vande kandAvadAta.n sarasijanayana.n devamurvIsharUpam .. 1 .. sha.nkhendvAbhamatIvasundaratanu.n shArdUlacharmAmbara.n kAlavyAlakarAlabhUShaNadhara.n ga.ngAshashA.nkapriyam. kAshIsha.n kalikalmaShaughashamana.n kalyANakalpadruma.n naumIDya.n girijApati.n guNanidhi.n kandarpaha.n sha~Nkaram .. 2 .. yo dadAti satA.n shambhuH kaivalyamapi durlabham. khalAnA.n daNDakR^idyo.asau sha~NkaraH sha.n tanotu me .. 3 .. do\. lava nimeSha paramAnu juga baraSha kalapa sara cha.nDa. bhajasi na mana tehi rAma ko kAlu jAsu koda.nDa .. so\. si.ndhu bachana suni rAma sachiva boli prabhu asa kahe_u. aba bila.nbu kehi kAma karahu setu utarai kaTaku .. sunahu bhAnukula ketu jAmava.nta kara jori kaha. nAtha nAma tava setu nara cha.Dhi bhava sAgara tarihi.n .. yaha laghu jaladhi tarata kati bArA. asa suni puni kaha pavanakumArA .. prabhu pratApa ba.DavAnala bhArI. soShe_u prathama payonidhi bArI .. taba ripu nArI rudana jala dhArA. bhare_u bahori bhaya_u tehi.n khArA .. suni ati ukuti pavanasuta kerI. haraShe kapi raghupati tana herI .. jAmava.nta bole do_u bhA_I. nala nIlahi saba kathA sunA_I .. rAma pratApa sumiri mana mAhI.n. karahu setu prayAsa kachhu nAhI.n .. boli li_e kapi nikara bahorI. sakala sunahu binatI kachhu morI .. rAma charana pa.nkaja ura dharahU. kautuka eka bhAlu kapi karahU .. dhAvahu markaTa bikaTa barUthA. Anahu biTapa girinha ke jUthA .. suni kapi bhAlu chale kari hUhA. jaya raghubIra pratApa samUhA .. do\. ati uta.nga giri pAdapa lIlahi.n lehi.n uThA_i. Ani dehi.n nala nIlahi rachahi.n te setu banA_i .. 1 .. saila bisAla Ani kapi dehI.n. ka.nduka iva nala nIla te lehI.n .. dekhi setu ati su.ndara rachanA. bihasi kR^ipAnidhi bole bachanA .. parama ramya uttama yaha dharanI. mahimA amita jA_i nahi.n baranI .. kariha_u.N ihA.N sa.nbhu thApanA. more hR^idaya.N parama kalapanA .. suni kapIsa bahu dUta paThA_e. munibara sakala boli lai A_e .. li.nga thApi bidhivata kari pUjA. siva samAna priya mohi na dUjA .. siva drohI mama bhagata kahAvA. so nara sapanehu.N mohi na pAvA .. sa.nkara bimukha bhagati chaha morI. so nArakI mU.Dha mati thorI .. do\. sa.nkara priya mama drohI siva drohI mama dAsa. te nara karahi kalapa bhari dhora naraka mahu.N bAsa .. 2 .. je rAmesvara darasanu karihahi.n. te tanu taji mama loka sidharihahi.n .. jo ga.ngAjalu Ani cha.DhA_ihi. so sAjujya mukti nara pA_ihi .. ho_i akAma jo chhala taji se_ihi. bhagati mori tehi sa.nkara de_ihi .. mama kR^ita setu jo darasanu karihI. so binu shrama bhavasAgara tarihI .. rAma bachana saba ke jiya bhA_e. munibara nija nija Ashrama A_e .. girijA raghupati kai yaha rItI. sa.ntata karahi.n pranata para prItI .. bA.NdhA setu nIla nala nAgara. rAma kR^ipA.N jasu bhaya_u ujAgara .. bU.Dahi.n Anahi borahi.n je_I. bha_e upala bohita sama te_I .. mahimA yaha na jaladhi ka_i baranI. pAhana guna na kapinha ka_i karanI .. do0=shrI raghubIra pratApa te si.ndhu tare pAShAna. te matima.nda je rAma taji bhajahi.n jA_i prabhu Ana .. 3 .. bA.Ndhi setu ati sudR^i.Dha banAvA. dekhi kR^ipAnidhi ke mana bhAvA .. chalI sena kachhu barani na jA_I. garjahi.n markaTa bhaTa samudA_I .. setuba.ndha Dhiga cha.Dhi raghurA_I. chitava kR^ipAla si.ndhu bahutA_I .. dekhana kahu.N prabhu karunA ka.ndA. pragaTa bha_e saba jalachara bR^i.ndA .. makara nakra nAnA jhaSha byAlA. sata jojana tana parama bisAlA .. a_ise_u eka tinhahi je khAhI.n. ekanha ke.n Dara tepi DerAhI.n .. prabhuhi bilokahi.n Tarahi.n na TAre. mana haraShita saba bha_e sukhAre .. tinha kI oTa na dekhi_a bArI. magana bha_e hari rUpa nihArI .. chalA kaTaku prabhu Ayasu pA_I. ko kahi saka kapi dala bipulA_I .. do\. setuba.ndha bha_i bhIra ati kapi nabha pa.ntha u.DAhi.n. apara jalacharanhi Upara cha.Dhi cha.Dhi pArahi jAhi.n .. 4 .. asa kautuka biloki dvau bhA_I. biha.Nsi chale kR^ipAla raghurA_I .. sena sahita utare raghubIrA. kahi na jA_i kapi jUthapa bhIrA .. si.ndhu pAra prabhu DerA kInhA. sakala kapinha kahu.N Ayasu dInhA .. khAhu jA_i phala mUla suhA_e. sunata bhAlu kapi jaha.N taha.N dhA_e .. saba taru phare rAma hita lAgI. ritu aru kuritu kAla gati tyAgI .. khAhi.n madhura phala baTapa halAvahi.n. la.nkA sanmukha sikhara chalAvahi.n .. jaha.N kahu.N phirata nisAchara pAvahi.n. gheri sakala bahu nAcha nachAvahi.n .. dasananhi kATi nAsikA kAnA. kahi prabhu sujasu dehi.n taba jAnA .. jinha kara nAsA kAna nipAtA. tinha rAvanahi kahI saba bAtA .. sunata shravana bAridhi ba.ndhAnA. dasa mukha boli uThA akulAnA .. do\. bA.ndhyo bananidhi nIranidhi jaladhi si.ndhu bArIsa. satya toyanidhi ka.npati udadhi payodhi nadIsa .. 5 .. nija bikalatA bichAri bahorI. biha.Nsi gaya_u graha kari bhaya bhorI .. ma.ndodarI.n sunyo prabhu Ayo. kautukahI.n pAthodhi ba.NdhAyo .. kara gahi patihi bhavana nija AnI. bolI parama manohara bAnI .. charana nA_i siru a.nchalu ropA. sunahu bachana piya parihari kopA .. nAtha bayaru kIje tAhI so.n. budhi bala saki_a jIti jAhI so.n .. tumhahi raghupatihi a.ntara kaisA. khalu khadyota dinakarahi jaisA .. atibala madhu kaiTabha jehi.n mAre. mahAbIra ditisuta sa.nghAre .. jehi.n bali bA.Ndhi sahajabhuja mArA. so_i avatare_u harana mahi bhArA .. tAsu birodha na kIji_a nAthA. kAla karama jiva jAke.n hAthA .. do\. rAmahi saupi jAnakI nA_i kamala pada mAtha. suta kahu.N rAja samarpi bana jA_i bhaji_a raghunAtha .. 6 .. nAtha dInadayAla raghurA_I. bAgha_u sanamukha ga_e.N na khA_I .. chAhi_a karana so saba kari bIte. tumha sura asura charAchara jIte .. sa.nta kahahi.n asi nIti dasAnana. chauthe.npana jA_ihi nR^ipa kAnana .. tAsu bhajana kIji_a taha.N bhartA. jo kartA pAlaka sa.nhartA .. so_i raghuvIra pranata anurAgI. bhajahu nAtha mamatA saba tyAgI .. munibara jatanu karahi.n jehi lAgI. bhUpa rAju taji hohi.n birAgI .. so_i kosaladhIsa raghurAyA. Aya_u karana tohi para dAyA .. jau.n piya mAnahu mora sikhAvana. sujasu ho_i tihu.N pura ati pAvana .. do\. asa kahi nayana nIra bhari gahi pada ka.npita gAta. nAtha bhajahu raghunAthahi achala ho_i ahivAta .. 7 .. taba rAvana mayasutA uThA_I. kahai lAga khala nija prabhutA_I .. sunu tai priyA bR^ithA bhaya mAnA. jaga jodhA ko mohi samAnA .. baruna kubera pavana jama kAlA. bhuja bala jite_u.N sakala digapAlA .. deva danuja nara saba basa more.n. kavana hetu upajA bhaya tore.n .. nAnA bidhi tehi kahesi bujhA_I. sabhA.N bahori baiTha so jA_I .. ma.ndodarI.n hR^idaya.N asa jAnA. kAla basya upajA abhimAnA .. sabhA.N A_i ma.ntrinha te.nhi bUjhA. karaba kavana bidhi ripu sai.n jUjhA .. kahahi.n sachiva sunu nisichara nAhA. bAra bAra prabhu pUchhahu kAhA .. kahahu kavana bhaya kari_a bichArA. nara kapi bhAlu ahAra hamArA .. do\. saba ke bachana shravana suni kaha prahasta kara jori. niti birodha na kari_a prabhu matri.nnha mati ati thori .. 8 .. kahahi.n sachiva saTha ThakurasohAtI. nAtha na pUra Ava ehi bhA.NtI .. bAridhi nAghi eka kapi AvA. tAsu charita mana mahu.N sabu gAvA .. chhudhA na rahI tumhahi taba kAhU. jArata nagaru kasa na dhari khAhU .. sunata nIka Age.n dukha pAvA. sachivana asa mata prabhuhi sunAvA .. jehi.n bArIsa ba.NdhAya_u helA. utare_u sena sameta subelA .. so bhanu manuja khAba hama bhA_I. bachana kahahi.n saba gAla phulA_I .. tAta bachana mama sunu ati Adara. jani mana gunahu mohi kari kAdara .. priya bAnI je sunahi.n je kahahI.n. aise nara nikAya jaga ahahI.n .. bachana parama hita sunata kaThore. sunahi.n je kahahi.n te nara prabhu thore .. prathama basITha paTha_u sunu nItI. sItA de_i karahu puni prItI .. do\. nAri pA_i phiri jAhi.n jau.n tau na ba.DhA_i_a rAri. nAhi.n ta sanmukha samara mahi tAta kari_a haThi mAri .. 9 .. yaha mata jau.n mAnahu prabhu morA. ubhaya prakAra sujasu jaga torA .. suta sana kaha dasaka.nTha risA_I. asi mati saTha kehi.n tohi sikhA_I .. abahI.n te ura sa.nsaya ho_I. benumUla suta bhayahu ghamo_I .. suni pitu girA paruSha ati ghorA. chalA bhavana kahi bachana kaThorA .. hita mata tohi na lAgata kaise.n. kAla bibasa kahu.N bheShaja jaise.n .. sa.ndhyA samaya jAni dasasIsA. bhavana chale_u nirakhata bhuja bIsA .. la.nkA sikhara upara AgArA. ati bichitra taha.N ho_i akhArA .. baiTha jA_i tehI ma.ndira rAvana. lAge ki.nnara guna gana gAvana .. bAjahi.n tAla pakhA_uja bInA. nR^itya karahi.n apachharA prabInA .. do\. sunAsIra sata sarisa so sa.ntata kara_i bilAsa. parama prabala ripu sIsa para tadyapi socha na trAsa .. 10 .. ihA.N subela saila raghubIrA. utare sena sahita ati bhIrA .. sikhara eka uta.nga ati dekhI. parama ramya sama subhra biseShI .. taha.N taru kisalaya sumana suhA_e. lachhimana rachi nija hAtha DasA_e .. tA para rUchira mR^idula mR^igachhAlA. tehI.n AsAna AsIna kR^ipAlA .. prabhu kR^ita sIsa kapIsa uchha.ngA. bAma dahina disi chApa niSha.ngA .. duhu.N kara kamala sudhArata bAnA. kaha la.nkesa ma.ntra lagi kAnA .. ba.DabhAgI a.ngada hanumAnA. charana kamala chApata bidhi nAnA .. prabhu pAchhe.n lachhimana bIrAsana. kaTi niSha.nga kara bAna sarAsana .. do\. ehi bidhi kR^ipA rUpa guna dhAma rAmu AsIna. dhanya te nara ehi.n dhyAna je rahata sadA layalIna .. 11(ka) .. pUraba disA biloki prabhu dekhA udita ma.nyaka. kahata sabahi dekhahu sasihi mR^igapati sarisa asa.nka .. 11(kha) .. pUraba disi giriguhA nivAsI. parama pratApa teja bala rAsI .. matta nAga tama ku.nbha bidArI. sasi kesarI gagana bana chArI .. bithure nabha mukutAhala tArA. nisi su.ndarI kera si.ngArA .. kaha prabhu sasi mahu.N mechakatA_I. kahahu kAha nija nija mati bhA_I .. kaha suGIva sunahu raghurA_I. sasi mahu.N pragaTa bhUmi kai jhA.NI .. mAre_u rAhu sasihi kaha ko_I. ura maha.N parI syAmatA so_I .. ko_u kaha jaba bidhi rati mukha kInhA. sAra bhAga sasi kara hari lInhA .. chhidra so pragaTa i.ndu ura mAhI.n. tehi maga dekhi_a nabha parichhAhI.n .. prabhu kaha garala ba.ndhu sasi kerA. ati priya nija ura dInha baserA .. biSha sa.njuta kara nikara pasArI. jArata birahava.nta nara nArI .. do\. kaha hanuma.nta sunahu prabhu sasi tumhArA priya dAsa. tava mUrati bidhu ura basati so_i syAmatA abhAsa .. 12(ka) .. navAnhapArAyaNa .. sAtavA.N vishrAma pavana tanaya ke bachana suni biha.Nse rAmu sujAna. dachchhina disi avaloki prabhu bole kR^ipA nidhAna .. 12(kha) .. dekhu bibhIShana dachchhina AsA. ghana gha.nmaDa dAmini bilAsA .. madhura madhura garaja_i ghana ghorA. ho_i bR^iShTi jani upala kaThorA .. kahata bibhIShana sunahu kR^ipAlA. ho_i na ta.Dita na bArida mAlA .. la.nkA sikhara upara AgArA. taha.N dasaka.nghara dekha akhArA .. chhatra meghaDa.nbara sira dhArI. so_i janu jalada ghaTA ati kArI .. ma.ndodarI shravana tATa.nkA. so_i prabhu janu dAminI dama.nkA .. bAjahi.n tAla mR^ida.nga anUpA. so_i rava madhura sunahu surabhUpA .. prabhu musukAna samujhi abhimAnA. chApa cha.DhA_i bAna sa.ndhAnA .. do\. chhatra mukuTa tATa.nka taba hate ekahI.n bAna. sabake.n dekhata mahi pare maramu na ko_U jAna .. 13(ka) .. asa kautuka kari rAma sara prabise_u A_i niSha.nga. rAvana sabhA sasa.nka saba dekhi mahA rasabha.nga .. 13(kha) .. ka.npa na bhUmi na maruta biseShA. astra sastra kachhu nayana na dekhA .. sochahi.n saba nija hR^idaya majhArI. asaguna bhaya_u bhaya.nkara bhArI .. dasamukha dekhi sabhA bhaya pA_I. bihasi bachana kaha juguti banA_I .. sira_u gire sa.ntata subha jAhI. mukuTa pare kasa asaguna tAhI .. sayana karahu nija nija gR^iha jA_I. gavane bhavana sakala sira nA_I .. ma.ndodarI socha ura base_U. jaba te shravanapUra mahi khase_U .. sajala nayana kaha juga kara jorI. sunahu prAnapati binatI morI .. ka.nta rAma birodha pariharahU. jAni manuja jani haTha mana dharahU .. do\. bisvarupa raghuba.nsa mani karahu bachana bisvAsu. loka kalpanA beda kara a.nga a.nga prati jAsu .. 14 .. pada pAtAla sIsa aja dhAmA. apara loka a.Nga a.Nga bishrAmA .. bhR^ikuTi bilAsa bhaya.nkara kAlA. nayana divAkara kacha ghana mAlA .. jAsu ghrAna asvinIkumArA. nisi aru divasa nimeSha apArA .. shravana disA dasa beda bakhAnI. mAruta svAsa nigama nija bAnI .. adhara lobha jama dasana karAlA. mAyA hAsa bAhu digapAlA .. Anana anala a.nbupati jIhA. utapati pAlana pralaya samIhA .. roma rAji aShTAdasa bhArA. asthi saila saritA nasa jArA .. udara udadhi adhago jAtanA. jagamaya prabhu kA bahu kalapanA .. do\. aha.nkAra siva buddhi aja mana sasi chitta mahAna. manuja bAsa sacharAchara rupa rAma bhagavAna .. 15 ka .. asa bichAri sunu prAnapati prabhu sana bayaru bihA_i. prIti karahu raghubIra pada mama ahivAta na jA_i .. 15 kha .. biha.NsA nAri bachana suni kAnA. aho moha mahimA balavAnA .. nAri subhA_u satya saba kahahI.n. avaguna ATha sadA ura rahahI.n .. sAhasa anR^ita chapalatA mAyA. bhaya abibeka asaucha adAyA .. ripu kara rupa sakala tai.n gAvA. ati bisAla bhaya mohi sunAvA .. so saba priyA sahaja basa more.n. samujhi parA prasAda aba tore.n .. jAni_u.N priyA tori chaturA_I. ehi bidhi kahahu mori prabhutA_I .. tava batakahI gU.Dha mR^igalochani. samujhata sukhada sunata bhaya mochani .. ma.ndodari mana mahu.N asa Thaya_U. piyahi kAla basa matibhrama bhaya_U .. do\. ehi bidhi karata binoda bahu prAta pragaTa dasaka.ndha. sahaja asa.nka la.nkapati sabhA.N gaya_u mada a.ndha .. 16(ka) .. so\. phUlaha phara_i na beta jadapi sudhA baraShahi.n jalada. mUrukha hR^idaya.N na cheta jau.n gura milahi.n bira.nchi sama .. 16(kha) .. ihA.N prAta jAge raghurA_I. pUchhA mata saba sachiva bolA_I .. kahahu begi kA kari_a upA_I. jAmava.nta kaha pada siru nA_I .. sunu sarbagya sakala ura bAsI. budhi bala teja dharma guna rAsI .. ma.ntra kaha_u.N nija mati anusArA. dUta paThA_i_a bAlikumArA .. nIka ma.ntra saba ke mana mAnA. a.ngada sana kaha kR^ipAnidhAnA .. bAlitanaya budhi bala guna dhAmA. la.nkA jAhu tAta mama kAmA .. bahuta bujhA_i tumhahi kA kaha_U.N. parama chatura mai.n jAnata aha_U.N .. kAju hamAra tAsu hita ho_I. ripu sana karehu batakahI so_I .. so\. prabhu agyA dhari sIsa charana ba.ndi a.ngada uThe_u. so_i guna sAgara Isa rAma kR^ipA jA para karahu .. 17(ka) .. svaya.n siddha saba kAja nAtha mohi Adaru diya_u. asa bichAri jubarAja tana pulakita haraShita hiya_u .. 17(kha) .. ba.ndi charana ura dhari prabhutA_I. a.ngada chale_u sabahi siru nA_I .. prabhu pratApa ura sahaja asa.nkA. rana bA.NkurA bAlisuta ba.nkA .. pura paiThata rAvana kara beTA. khelata rahA so ho_i gai bhai.nTA .. bAtahi.n bAta karaSha ba.Dhi A_I. jugala atula bala puni tarunA_I .. tehi a.ngada kahu.N lAta uThA_I. gahi pada paTake_u bhUmi bhavA.NI .. nisichara nikara dekhi bhaTa bhArI. jaha.N taha.N chale na sakahi.n pukArI .. eka eka sana maramu na kahahI.n. samujhi tAsu badha chupa kari rahahI.n .. bhaya_u kolAhala nagara majhArI. AvA kapi la.nkA jehI.n jArI .. aba dhau.n kahA karihi karatArA. ati sabhIta saba karahi.n bichArA .. binu pUchhe.n magu dehi.n dikhA_I. jehi biloka so_i jA_i sukhA_I .. do\. gaya_u sabhA darabAra taba sumiri rAma pada ka.nja. si.nha Thavani ita uta chitava dhIra bIra bala pu.nja .. 18 .. turata nisAchara eka paThAvA. samAchAra rAvanahi janAvA .. sunata biha.Nsi bolA dasasIsA. Anahu boli kahA.N kara kIsA .. Ayasu pA_i dUta bahu dhA_e. kapiku.njarahi boli lai A_e .. a.ngada dIkha dasAnana bai.nse.n. sahita prAna kajjalagiri jaise.n .. bhujA biTapa sira sR^i.nga samAnA. romAvalI latA janu nAnA .. mukha nAsikA nayana aru kAnA. giri ka.ndarA khoha anumAnA .. gaya_u sabhA.N mana neku na murA. bAlitanaya atibala bA.NkurA .. uThe sabhAsada kapi kahu.N dekhI. rAvana ura bhA kraudha biseShI .. do\. jathA matta gaja jUtha mahu.N pa.nchAnana chali jA_i. rAma pratApa sumiri mana baiTha sabhA.N siru nA_i .. 19 .. kaha dasaka.nTha kavana tai.n ba.ndara. mai.n raghubIra dUta dasaka.ndhara .. mama janakahi tohi rahI mitA_I. tava hita kArana Aya_u.N bhA_I .. uttama kula pulasti kara nAtI. siva bira.nchi pUjehu bahu bhA.NtI .. bara pAyahu kInhehu saba kAjA. jItehu lokapAla saba rAjA .. nR^ipa abhimAna moha basa ki.nbA. hari Anihu sItA jagada.nbA .. aba subha kahA sunahu tumha morA. saba aparAdha chhamihi prabhu torA .. dasana gahahu tR^ina ka.nTha kuThArI. parijana sahita sa.nga nija nArI .. sAdara janakasutA kari Age.n. ehi bidhi chalahu sakala bhaya tyAge.n .. do\. pranatapAla raghuba.nsamani trAhi trAhi aba mohi. Arata girA sunata prabhu abhaya karaigo tohi .. 20 .. re kapipota bolu sa.nbhArI. mU.Dha na jAnehi mohi surArI .. kahu nija nAma janaka kara bhA_I. kehi nAte.n mAni_ai mitA_I .. a.ngada nAma bAli kara beTA. tAso.n kabahu.N bha_I hI bheTA .. a.ngada bachana sunata sakuchAnA. rahA bAli bAnara mai.n jAnA .. a.ngada tahI.n bAli kara bAlaka. upajehu ba.nsa anala kula ghAlaka .. garbha na gayahu byartha tumha jAyahu. nija mukha tApasa dUta kahAyahu .. aba kahu kusala bAli kaha.N aha_I. biha.Nsi bachana taba a.ngada kaha_I .. dina dasa ga_e.N bAli pahi.n jA_I. bUjhehu kusala sakhA ura lA_I .. rAma birodha kusala jasi ho_I. so saba tohi sunA_ihi so_I .. sunu saTha bheda ho_i mana tAke.n. shrIraghubIra hR^idaya nahi.n jAke.n .. do\. hama kula ghAlaka satya tumha kula pAlaka dasasIsa. a.ndha_u badhira na asa kahahi.n nayana kAna tava bIsa .. 21. siva bira.nchi sura muni samudA_I. chAhata jAsu charana sevakA_I .. tAsu dUta ho_i hama kula borA. a_isihu.N mati ura bihara na torA .. suni kaThora bAnI kapi kerI. kahata dasAnana nayana tarerI .. khala tava kaThina bachana saba saha_U.N. nIti dharma mai.n jAnata aha_U.N .. kaha kapi dharmasIlatA torI. hamahu.N sunI kR^ita para triya chorI .. dekhI nayana dUta rakhavArI. bU.Di na marahu dharma bratadhArI .. kAna nAka binu bhagini nihArI. chhamA kInhi tumha dharma bichArI .. dharmasIlatA tava jaga jAgI. pAvA darasu hamahu.N ba.DabhAgI .. do\. jani jalpasi ja.Da ja.ntu kapi saTha biloku mama bAhu. lokapAla bala bipula sasi grasana hetu saba rAhu .. 22(ka) .. puni nabha sara mama kara nikara kamalanhi para kari bAsa. sobhata bhaya_u marAla iva sa.nbhu sahita kailAsa .. 22(kha) .. tumhare kaTaka mAjha sunu a.ngada. mo sana bhirihi kavana jodhA bada .. tava prabhu nAri biraha.N balahInA. anuja tAsu dukha dukhI malInA .. tumha sugrIva kUladruma do_U. anuja hamAra bhIru ati so_U .. jAmava.nta ma.ntrI ati bU.DhA. so ki ho_i aba samarArU.DhA .. silpi karma jAnahi.n nala nIlA. hai kapi eka mahA balasIlA .. AvA prathama nagaru je.nhi.n jArA. sunata bachana kaha bAlikumArA .. satya bachana kahu nisichara nAhA. sA.Nchehu.N kIsa kInha pura dAhA .. rAvana nagara alpa kapi daha_I. suni asa bachana satya ko kaha_I .. jo ati subhaTa sarAhehu rAvana. so sugrIva kera laghu dhAvana .. chala_i bahuta so bIra na ho_I. paThavA khabari lena hama so_I .. do\. satya nagaru kapi jAre_u binu prabhu Ayasu pA_i. phiri na gaya_u sugrIva pahi.n tehi.n bhaya rahA lukA_i .. 23(ka) .. satya kahahi dasaka.nTha saba mohi na suni kachhu koha. ko_u na hamAre.n kaTaka asa to sana larata jo soha .. 23(kha) .. prIti birodha samAna sana kari_a nIti asi Ahi. jau.n mR^igapati badha me.Dukanhi bhala ki kaha_i ko_u tAhi .. 23(ga) .. jadyapi laghutA rAma kahu.N tohi badhe.n ba.Da doSha. tadapi kaThina dasaka.nTha sunu chhatra jAti kara roSha .. 23(gha) .. bakra ukti dhanu bachana sara hR^idaya dahe_u ripu kIsa. prati_uttara sa.Dasinha manahu.N kA.Dhata bhaTa dasasIsa .. 23(~Na) .. ha.Nsi bole_u dasamauli taba kapi kara ba.Da guna eka. jo pratipAla_i tAsu hita kara_i upAya aneka .. 23(chha) .. dhanya kIsa jo nija prabhu kAjA. jaha.N taha.N nAcha_i parihari lAjA .. nAchi kUdi kari loga rijhA_I. pati hita kara_i dharma nipunA_I .. a.ngada svAmibhakta tava jAtI. prabhu guna kasa na kahasi ehi bhA.NtI .. mai.n guna gAhaka parama sujAnA. tava kaTu raTani kara_u.N nahi.n kAnA .. kaha kapi tava guna gAhakatA_I. satya pavanasuta mohi sunA_I .. bana bidha.nsi suta badhi pura jArA. tadapi na tehi.n kachhu kR^ita apakArA .. so_i bichAri tava prakR^iti suhA_I. dasaka.ndhara mai.n kInhi DhiThA_I .. dekhe_u.N A_i jo kachhu kapi bhAShA. tumhare.n lAja na roSha na mAkhA .. jau.n asi mati pitu khA_e kIsA. kahi asa bachana ha.NsA dasasIsA .. pitahi khA_i khAte_u.N puni tohI. abahI.n samujhi parA kachhu mohI .. bAli bimala jasa bhAjana jAnI. hata_u.N na tohi adhama abhimAnI .. kahu rAvana rAvana jaga kete. mai.n nija shravana sune sunu jete .. balihi jitana eka gaya_u patAlA. rAkhe_u bA.Ndhi sisunha hayasAlA .. khelahi.n bAlaka mArahi.n jA_I. dayA lAgi bali dInha chho.DA_I .. eka bahori sahasabhuja dekhA. dhA_i dharA jimi ja.ntu biseShA .. kautuka lAgi bhavana lai AvA. so pulasti muni jA_i chho.DAvA .. do\. eka kahata mohi sakucha ati rahA bAli kI kA.Nkha. inha mahu.N rAvana tai.n kavana satya badahi taji mAkha .. 24 .. sunu saTha so_i rAvana balasIlA. haragiri jAna jAsu bhuja lIlA .. jAna umApati jAsu surA_I. pUje_u.N jehi sira sumana cha.DhA_I .. sira saroja nija karanhi utArI. pUje_u.N amita bAra tripurArI .. bhuja bikrama jAnahi.n digapAlA. saTha ajahU.N jinha ke.n ura sAlA .. jAnahi.n diggaja ura kaThinA_I. jaba jaba bhira_u.N jA_i bari_A_I .. jinha ke dasana karAla na phUTe. ura lAgata mUlaka iva TUTe .. jAsu chalata Dolati imi dharanI. cha.Dhata matta gaja jimi laghu taranI .. so_i rAvana jaga bidita pratApI. sunehi na shravana alIka pralApI .. do\. tehi rAvana kaha.N laghu kahasi nara kara karasi bakhAna. re kapi barbara kharba khala aba jAnA tava gyAna .. 25 .. suni a.ngada sakopa kaha bAnI. bolu sa.NbhAri adhama abhimAnI .. sahasabAhu bhuja gahana apArA. dahana anala sama jAsu kuThArA .. jAsu parasu sAgara khara dhArA. bU.De nR^ipa aganita bahu bArA .. tAsu garba jehi dekhata bhAgA. so nara kyo.n dasasIsa abhAgA .. rAma manuja kasa re saTha ba.ngA. dhanvI kAmu nadI puni ga.ngA .. pasu suradhenu kalpataru rUkhA. anna dAna aru rasa pIyUShA .. bainateya khaga ahi sahasAnana. chi.ntAmani puni upala dasAnana .. sunu matima.nda loka baiku.nThA. lAbha ki raghupati bhagati aku.nThA .. do\. sena sahita taba mAna mathi bana ujAri pura jAri .. kasa re saTha hanumAna kapi gaya_u jo tava suta mAri .. 26 .. sunu rAvana parihari chaturA_I. bhajasi na kR^ipAsi.ndhu raghurA_I .. jau khala bha_esi rAma kara drohI. brahma rudra saka rAkhi na tohI .. mU.Dha bR^ithA jani mArasi gAlA. rAma bayara asa ho_ihi hAlA .. tava sira nikara kapinha ke Age.n. parihahi.n dharani rAma sara lAge.n .. te tava sira ka.nduka sama nAnA. khelahahi.n bhAlu kIsa chaugAnA .. jabahi.n samara kopahi raghunAyaka. chhuTihahi.n ati karAla bahu sAyaka .. taba ki chalihi asa gAla tumhArA. asa bichAri bhaju rAma udArA .. sunata bachana rAvana parajarA. jarata mahAnala janu ghR^ita parA .. do\. ku.nbhakarana asa ba.ndhu mama suta prasiddha sakrAri. mora parAkrama nahi.n sunehi jite_u.N charAchara jhAri .. 27 .. saTha sAkhAmR^iga jori sahA_I. bA.NdhA si.ndhu iha_i prabhutA_I .. nAghahi.n khaga aneka bArIsA. sUra na hohi.n te sunu saba kIsA .. mama bhuja sAgara bala jala pUrA. jaha.N bU.De bahu sura nara sUrA .. bIsa payodhi agAdha apArA. ko asa bIra jo pA_ihi pArA .. digapAlanha mai.n nIra bharAvA. bhUpa sujasa khala mohi sunAvA .. jau.n pai samara subhaTa tava nAthA. puni puni kahasi jAsu guna gAthA .. tau basITha paThavata kehi kAjA. ripu sana prIti karata nahi.n lAjA .. haragiri mathana nirakhu mama bAhU. puni saTha kapi nija prabhuhi sarAhU .. do\. sUra kavana rAvana sarisa svakara kATi jehi.n sIsa. hune anala ati haraSha bahu bAra sAkhi gaurIsa .. 28 .. jarata biloke_u.N jabahi.n kapAlA. bidhi ke likhe a.nka nija bhAlA .. nara ke.n kara Apana badha bA.NchI. hase_u.N jAni bidhi girA asA.NchI .. so_u mana samujhi trAsa nahi.n more.n. likhA bira.nchi jaraTha mati bhore.n .. Ana bIra bala saTha mama Age.n. puni puni kahasi lAja pati tyAge .. kaha a.ngada salajja jaga mAhI.n. rAvana tohi samAna ko_u nAhI.n .. lAjava.nta tava sahaja subhA_U. nija mukha nija guna kahasi na kA_U .. sira aru saila kathA chita rahI. tAte bAra bIsa tai.n kahI .. so bhujabala rAkhe_u ura ghAlI. jItehu sahasabAhu bali bAlI .. sunu matima.nda dehi aba pUrA. kATe.n sIsa ki ho_i_a sUrA .. i.ndrajAli kahu kahi_a na bIrA. kATa_i nija kara sakala sarIrA .. do\. jarahi.n pata.nga moha basa bhAra bahahi.n khara bR^i.nda. te nahi.n sUra kahAvahi.n samujhi dekhu matima.nda .. 29 .. aba jani bataba.DhAva khala karahI. sunu mama bachana mAna pariharahI .. dasamukha mai.n na basIThI.n Aya_u.N. asa bichAri raghubISha paThAya_u.N .. bAra bAra asa kaha_i kR^ipAlA. nahi.n gajAri jasu badhe.n sR^ikAlA .. mana mahu.N samujhi bachana prabhu kere. sahe_u.N kaThora bachana saTha tere .. nAhi.n ta kari mukha bha.njana torA. lai jAte_u.N sItahi barajorA .. jAne_u.N tava bala adhama surArI. sUne.n hari Anihi paranArI .. tai.n nisichara pati garba bahUtA. mai.n raghupati sevaka kara dUtA .. jau.n na rAma apamAnahi Dara_u.N. tohi dekhata asa kautuka kara_U.N .. do\. tohi paTaki mahi sena hati chaupaTa kari tava gA_u.N. tava jubatinha sameta saTha janakasutahi lai jA_u.N .. 30 .. jau asa karau.n tadapi na ba.DA_I. mu_ehi badhe.n nahi.n kachhu manusA_I .. kaula kAmabasa kR^ipina bimU.DhA. ati daridra ajasI ati bU.DhA .. sadA rogabasa sa.ntata krodhI. biShnu bimUkha shruti sa.nta birodhI .. tanu poShaka ni.ndaka agha khAnI. jIvana sava sama chaudaha prAnI .. asa bichAri khala badha_u.N na tohI. aba jani risa upajAvasi mohI .. suni sakopa kaha nisichara nAthA. adhara dasana dasi mIjata hAthA .. re kapi adhama marana aba chahasI. chhoTe badana bAta ba.Di kahasI .. kaTu jalpasi ja.Da kapi bala jAke.n. bala pratApa budhi teja na tAke.n .. do\. aguna amAna jAni tehi dInha pitA banabAsa. so dukha aru jubatI biraha puni nisi dina mama trAsa .. 31(ka) .. jinha ke bala kara garba tohi a_ise manuja aneka. khAhI.n nisAchara divasa nisi mU.Dha samujhu taji Teka .. 31(kha) .. jaba tehi.n kInha rAma kai ni.ndA. krodhava.nta ati bhaya_u kapi.ndA .. hari hara ni.ndA suna_i jo kAnA. ho_i pApa goghAta samAnA .. kaTakaTAna kapiku.njara bhArI. duhu bhujada.nDa tamaki mahi mArI .. Dolata dharani sabhAsada khase. chale bhAji bhaya mAruta grase .. girata sa.NbhAri uThA dasaka.ndhara. bhUtala pare mukuTa ati su.ndara .. kachhu tehi.n lai nija siranhi sa.NvAre. kachhu a.ngada prabhu pAsa pabAre .. Avata mukuTa dekhi kapi bhAge. dinahI.n lUka parana bidhi lAge .. kI rAvana kari kopa chalA_e. kulisa chAri Avata ati dhA_e .. kaha prabhu ha.Nsi jani hR^idaya.N DerAhU. lUka na asani ketu nahi.n rAhU .. e kirITa dasaka.ndhara kere. Avata bAlitanaya ke prere .. do\. taraki pavanasuta kara gahe Ani dhare prabhu pAsa. kautuka dekhahi.n bhAlu kapi dinakara sarisa prakAsa .. 32(ka) .. uhA.N sako.api dasAnana saba sana kahata risA_i. dharahu kapihi dhari mArahu suni a.ngada musukA_i .. 32(kha) .. ehi bidhi begi sUbhaTa saba dhAvahu. khAhu bhAlu kapi jaha.N jaha.N pAvahu .. markaTahIna karahu mahi jA_I. ji_ata dharahu tApasa dvau bhA_I .. puni sakopa bole_u jubarAjA. gAla bajAvata tohi na lAjA .. maru gara kATi nilaja kulaghAtI. bala biloki biharati nahi.n chhAtI .. re triya chora kumAraga gAmI. khala mala rAsi ma.ndamati kAmI .. sanyapAta jalpasi durbAdA. bha_esi kAlabasa khala manujAdA .. yAko phalu pAvahigo Age.n. bAnara bhAlu chapeTanhi lAge.n .. rAmu manuja bolata asi bAnI. girahi.n na tava rasanA abhimAnI .. girihahi.n rasanA sa.nsaya nAhI.n. siranhi sameta samara mahi mAhI.n .. so\. so nara kyo.n dasaka.ndha bAli badhyo jehi.n eka sara. bIsahu.N lochana a.ndha dhiga tava janma kujAti ja.Da .. 33(ka) .. taba sonita kI pyAsa tR^iShita rAma sAyaka nikara. taja_u.N tohi tehi trAsa kaTu jalpaka nisichara adhama .. 33(kha) .. mai tava dasana toribe lAyaka. Ayasu mohi na dInha raghunAyaka .. asi risa hoti dasa_u mukha torau.n. la.nkA gahi samudra maha.N borau.n .. gUlari phala samAna tava la.nkA. basahu madhya tumha ja.ntu asa.nkA .. mai.n bAnara phala khAta na bArA. Ayasu dInha na rAma udArA .. jugati sunata rAvana musukA_I. mU.Dha sikhihi kaha.N bahuta jhuThA_I .. bAli na kabahu.N gAla asa mArA. mili tapasinha tai.n bha_esi labArA .. sA.Nchehu.N mai.n labAra bhuja bIhA. jau.n na upAri_u.N tava dasa jIhA .. samujhi rAma pratApa kapi kopA. sabhA mAjha pana kari pada ropA .. jau.n mama charana sakasi saTha TArI. phirahi.n rAmu sItA mai.n hArI .. sunahu subhaTa saba kaha dasasIsA. pada gahi dharani pachhArahu kIsA .. i.ndrajIta Adika balavAnA. haraShi uThe jaha.N taha.N bhaTa nAnA .. jhapaTahi.n kari bala bipula upA_I. pada na Tara_i baiThahi.n siru nA_I .. puni uThi jhapaTahI.n sura ArAtI. Tara_i na kIsa charana ehi bhA.NtI .. puruSha kujogI jimi uragArI. moha biTapa nahi.n sakahi.n upArI .. do\. koTinha meghanAda sama subhaTa uThe haraShA_i. jhapaTahi.n Tarai na kapi charana puni baiThahi.n sira nA_i .. 34(ka) .. bhUmi na chhA.NData kapi charana dekhata ripu mada bhAga .. koTi bighna te sa.nta kara mana jimi nIti na tyAga .. 34(kha) .. kapi bala dekhi sakala hiya.N hAre. uThA Apu kapi ke.n parachAre .. gahata charana kaha bAlikumArA. mama pada gahe.n na tora ubArA .. gahasi na rAma charana saTha jA_I. sunata phirA mana ati sakuchA_I .. bhaya_u tejahata shrI saba ga_I. madhya divasa jimi sasi soha_I .. si.nghAsana baiThe_u sira nA_I. mAnahu.N sa.npati sakala ga.NvA_I .. jagadAtamA prAnapati rAmA. tAsu bimukha kimi laha bishrAmA .. umA rAma kI bhR^ikuTi bilAsA. ho_i bisva puni pAva_i nAsA .. tR^ina te kulisa kulisa tR^ina kara_I. tAsu dUta pana kahu kimi Tara_I .. puni kapi kahI nIti bidhi nAnA. mAna na tAhi kAlu ni_arAnA .. ripu mada mathi prabhu sujasu sunAyo. yaha kahi chalyo bAli nR^ipa jAyo .. hatau.n na kheta khelA_i khelA_I. tohi abahi.n kA karau.n ba.DA_I .. prathamahi.n tAsu tanaya kapi mArA. so suni rAvana bhaya_u dukhArA .. jAtudhAna a.ngada pana dekhI. bhaya byAkula saba bha_e biseShI .. do\. ripu bala dharaShi haraShi kapi bAlitanaya bala pu.nja. pulaka sarIra nayana jala gahe rAma pada ka.nja .. 35(ka) .. sA.Njha jAni dasaka.ndhara bhavana gaya_u bilakhA_i. ma.ndodarI rAvanahi bahuri kahA samujhA_i .. (kha) .. ka.nta samujhi mana tajahu kumatihI. soha na samara tumhahi raghupatihI .. rAmAnuja laghu rekha khachA_I. so_u nahi.n nAghehu asi manusA_I .. piya tumha tAhi jitaba sa.ngrAmA. jAke dUta kera yaha kAmA .. kautuka si.ndhu nAghI tava la.nkA. Aya_u kapi keharI asa.nkA .. rakhavAre hati bipina ujArA. dekhata tohi achchha tehi.n mArA .. jAri sakala pura kInhesi chhArA. kahA.N rahA bala garba tumhArA .. aba pati mR^iShA gAla jani mArahu. mora kahA kachhu hR^idaya.N bichArahu .. pati raghupatihi nR^ipati jani mAnahu. aga jaga nAtha atula bala jAnahu .. bAna pratApa jAna mArIchA. tAsu kahA nahi.n mAnehi nIchA .. janaka sabhA.N aganita bhUpAlA. rahe tumha_u bala atula bisAlA .. bha.nji dhanuSha jAnakI bi_AhI. taba sa.ngrAma jitehu kina tAhI .. surapati suta jAna_i bala thorA. rAkhA ji_ata A.Nkhi gahi phorA .. sUpanakhA kai gati tumha dekhI. tadapi hR^idaya.N nahi.n lAja biSheShI .. do\. badhi birAdha khara dUShanahi lI.NlA.N hatyo kaba.ndha. bAli eka sara mArayo tehi jAnahu dasaka.ndha .. 36 .. jehi.n jalanAtha ba.NdhAya_u helA. utare prabhu dala sahita subelA .. kArunIka dinakara kula ketU. dUta paThAya_u tava hita hetU .. sabhA mAjha jehi.n tava bala mathA. kari barUtha mahu.N mR^igapati jathA .. a.ngada hanumata anuchara jAke. rana bA.Nkure bIra ati bA.Nke .. tehi kaha.N piya puni puni nara kahahU. mudhA mAna mamatA mada bahahU .. ahaha ka.nta kR^ita rAma birodhA. kAla bibasa mana upaja na bodhA .. kAla da.nDa gahi kAhu na mArA. hara_i dharma bala buddhi bichArA .. nikaTa kAla jehi Avata sA_I.n. tehi bhrama ho_i tumhArihi nA_I.n .. do\. du_i suta mare dahe_u pura ajahu.N pUra piya dehu. kR^ipAsi.ndhu raghunAtha bhaji nAtha bimala jasu lehu .. 37 .. nAri bachana suni bisikha samAnA. sabhA.N gaya_u uThi hota bihAnA .. baiTha jA_i si.nghAsana phUlI. ati abhimAna trAsa saba bhUlI .. ihA.N rAma a.ngadahi bolAvA. A_i charana pa.nkaja siru nAvA .. ati Adara sapIpa baiThArI. bole biha.Nsi kR^ipAla kharArI .. bAlitanaya kautuka ati mohI. tAta satya kahu pUchha_u.N tohI .. . rAvanu jAtudhAna kula TIkA. bhuja bala atula jAsu jaga lIkA .. tAsu mukuTa tumha chAri chalA_e. kahahu tAta kavanI bidhi pA_e .. sunu sarbagya pranata sukhakArI. mukuTa na hohi.n bhUpa guna chArI .. sAma dAna aru da.nDa bibhedA. nR^ipa ura basahi.n nAtha kaha bedA .. nIti dharma ke charana suhA_e. asa jiya.N jAni nAtha pahi.n A_e .. do\. dharmahIna prabhu pada bimukha kAla bibasa dasasIsa. tehi parihari guna A_e sunahu kosalAdhIsa .. 38(((ka) .. parama chaturatA shravana suni biha.Nse rAmu udAra. samAchAra puni saba kahe ga.Dha ke bAlikumAra .. 38(kha) .. ripu ke samAchAra jaba pA_e. rAma sachiva saba nikaTa bolA_e .. la.nkA bA.Nke chAri du_ArA. kehi bidhi lAgi_a karahu bichArA .. taba kapIsa richchhesa bibhIShana. sumiri hR^idaya.N dinakara kula bhUShana .. kari bichAra tinha ma.ntra dR^i.DhAvA. chAri anI kapi kaTaku banAvA .. jathAjoga senApati kInhe. jUthapa sakala boli taba lInhe .. prabhu pratApa kahi saba samujhA_e. suni kapi si.nghanAda kari dhA_e .. haraShita rAma charana sira nAvahi.n. gahi giri sikhara bIra saba dhAvahi.n .. garjahi.n tarjahi.n bhAlu kapIsA. jaya raghubIra kosalAdhIsA .. jAnata parama durga ati la.nkA. prabhu pratApa kapi chale asa.nkA .. ghaTATopa kari chahu.N disi gherI. mukhahi.n nisAna bajAvahI.n bherI .. do\. jayati rAma jaya lachhimana jaya kapIsa sugrIva. garjahi.n si.nghanAda kapi bhAlu mahA bala sI.nva .. 39 .. la.nkA.N bhaya_u kolAhala bhArI. sunA dasAnana ati aha.NkArI .. dekhahu banaranha keri DhiThA_I. biha.Nsi nisAchara sena bolA_I .. A_e kIsa kAla ke prere. chhudhAva.nta saba nisichara mere .. asa kahi aTTahAsa saTha kInhA. gR^iha baiThe ahAra bidhi dInhA .. subhaTa sakala chArihu.N disi jAhU. dhari dhari bhAlu kIsa saba khAhU .. umA rAvanahi asa abhimAnA. jimi TiTTibha khaga sUta utAnA .. chale nisAchara Ayasu mAgI. gahi kara bhi.nDipAla bara sA.NgI .. tomara mugdara parasu pracha.nDA. sula kR^ipAna parigha girikha.nDA .. jimi arunopala nikara nihArI. dhAvahi.n saTha khaga mA.nsa ahArI .. cho.ncha bha.nga dukha tinhahi na sUjhA. timi dhA_e manujAda abUjhA .. do\. nAnAyudha sara chApa dhara jAtudhAna bala bIra. koTa ka.NgUranhi cha.Dhi ga_e koTi koTi ranadhIra .. 40 .. koTa ka.NgUranhi sohahi.n kaise. meru ke sR^i.ngani janu ghana baise .. bAjahi.n Dhola nisAna jujhA_U. suni dhuni ho_i bhaTanhi mana chA_U .. bAjahi.n bheri naphIri apArA. suni kAdara ura jAhi.n darArA .. dekhinha jA_i kapinha ke ThaTTA. ati bisAla tanu bhAlu subhaTTA .. dhAvahi.n ganahi.n na avaghaTa ghATA. parbata phori karahi.n gahi bATA .. kaTakaTAhi.n koTinha bhaTa garjahi.n. dasana oTha kATahi.n ati tarjahi.n .. uta rAvana ita rAma dohA_I. jayati jayati jaya parI larA_I .. nisichara sikhara samUha DhahAvahi.n. kUdi dharahi.n kapi pheri chalAvahi.n .. do\. dhari kudhara kha.nDa pracha.nDa karkaTa bhAlu ga.Dha para DArahI.n. jhapaTahi.n charana gahi paTaki mahi bhaji chalata bahuri pachArahI.n .. ati tarala taruna pratApa tarapahi.n tamaki ga.Dha cha.Dhi cha.Dhi ga_e. kapi bhAlu cha.Dhi ma.ndiranha jaha.N taha.N rAma jasu gAvata bha_e .. do\. eku eku nisichara gahi puni kapi chale parA_i. Upara Apu heTha bhaTa girahi.n dharani para A_i .. 41 .. rAma pratApa prabala kapijUthA. mardahi.n nisichara subhaTa barUthA .. cha.Dhe durga puni jaha.N taha.N bAnara. jaya raghubIra pratApa divAkara .. chale nisAchara nikara parA_I. prabala pavana jimi ghana samudA_I .. hAhAkAra bhaya_u pura bhArI. rovahi.n bAlaka Atura nArI .. saba mili dehi.n rAvanahi gArI. rAja karata ehi.n mR^ityu ha.NkArI .. nija dala bichala sunI tehi.n kAnA. pheri subhaTa la.nkesa risAnA .. jo rana bimukha sunA mai.n kAnA. so mai.n hataba karAla kR^ipAnA .. sarbasu khA_i bhoga kari nAnA. samara bhUmi bha_e ballabha prAnA .. ugra bachana suni sakala DerAne. chale krodha kari subhaTa lajAne .. sanmukha marana bIra kai sobhA. taba tinha tajA prAna kara lobhA .. do\. bahu Ayudha dhara subhaTa saba bhirahi.n pachAri pachAri. byAkula ki_e bhAlu kapi parigha trisUlanhi mArI .. 42 .. bhaya Atura kapi bhAgana lAge. jadyapi umA jItihahi.n Age .. ko_u kaha kaha.N a.ngada hanuma.ntA. kaha.N nala nIla dubida balava.ntA .. nija dala bikala sunA hanumAnA. pachchhima dvAra rahA balavAnA .. meghanAda taha.N kara_i larA_I. TUTa na dvAra parama kaThinA_I .. pavanatanaya mana bhA ati krodhA. garje_u prabala kAla sama jodhA .. kUdi la.nka ga.Dha Upara AvA. gahi giri meghanAda kahu.N dhAvA .. bha.nje_u ratha sArathI nipAtA. tAhi hR^idaya mahu.N mAresi lAtA .. dusare.n sUta bikala tehi jAnA. sya.ndana ghAli turata gR^iha AnA .. do\. a.ngada sunA pavanasuta ga.Dha para gaya_u akela. rana bA.NkurA bAlisuta taraki cha.Dhe_u kapi khela .. 43 .. juddha biruddha kruddha dvau ba.ndara. rAma pratApa sumiri ura a.ntara .. rAvana bhavana cha.Dhe dvau dhA_I. karahi kosalAdhIsa dohA_I .. kalasa sahita gahi bhavanu DhahAvA. dekhi nisAcharapati bhaya pAvA .. nAri bR^i.nda kara pITahi.n chhAtI. aba du_i kapi A_e utapAtI .. kapilIlA kari tinhahi DerAvahi.n. rAmacha.ndra kara sujasu sunAvahi.n .. puni kara gahi ka.nchana ke kha.nbhA. kahenhi kari_a utapAta ara.nbhA .. garji pare ripu kaTaka majhArI. lAge mardai bhuja bala bhArI .. kAhuhi lAta chapeTanhi kehU. bhajahu na rAmahi so phala lehU .. do\. eka eka so.n mardahi.n tori chalAvahi.n mu.nDa. rAvana Age.n parahi.n te janu phUTahi.n dadhi ku.nDa .. 44 .. mahA mahA mukhi_A je pAvahi.n. te pada gahi prabhu pAsa chalAvahi.n .. kaha_i bibhIShanu tinha ke nAmA. dehi.n rAma tinhahU nija dhAmA .. khala manujAda dvijAmiSha bhogI. pAvahi.n gati jo jAchata jogI .. umA rAma mR^iduchita karunAkara. bayara bhAva sumirata mohi nisichara .. dehi.n parama gati so jiya.N jAnI. asa kR^ipAla ko kahahu bhavAnI .. asa prabhu suni na bhajahi.n bhrama tyAgI. nara matima.nda te parama abhAgI .. a.ngada aru hanuma.nta prabesA. kInha durga asa kaha avadhesA .. la.nkA.N dvau kapi sohahi.n kaise.n. mathahi si.ndhu du_i ma.ndara jaise.n .. do\. bhuja bala ripu dala dalamali dekhi divasa kara a.nta. kUde jugala bigata shrama A_e jaha.N bhagava.nta .. 45 .. prabhu pada kamala sIsa tinha nA_e. dekhi subhaTa raghupati mana bhA_e .. rAma kR^ipA kari jugala nihAre. bha_e bigatashrama parama sukhAre .. ga_e jAni a.ngada hanumAnA. phire bhAlu markaTa bhaTa nAnA .. jAtudhAna pradoSha bala pA_I. dhA_e kari dasasIsa dohA_I .. nisichara anI dekhi kapi phire. jaha.N taha.N kaTakaTA_i bhaTa bhire .. dvau dala prabala pachAri pachArI. larata subhaTa nahi.n mAnahi.n hArI .. mahAbIra nisichara saba kAre. nAnA barana balImukha bhAre .. sabala jugala dala samabala jodhA. kautuka karata larata kari krodhA .. prAbiTa sarada payoda ghanere. larata manahu.N mAruta ke prere .. anipa aka.npana aru atikAyA. bichalata sena kInhi inha mAyA .. bhaya_u nimiSha maha.N ati a.NdhiyArA. bR^iShTi ho_i rudhiropala chhArA .. do\. dekhi nibi.Da tama dasahu.N disi kapidala bhaya_u khabhAra. ekahi eka na dekha_I jaha.N taha.N karahi.n pukAra .. 46 .. sakala maramu raghunAyaka jAnA. li_e boli a.ngada hanumAnA .. samAchAra saba kahi samujhA_e. sunata ko.api kapiku.njara dhA_e .. puni kR^ipAla ha.Nsi chApa cha.DhAvA. pAvaka sAyaka sapadi chalAvA .. bhaya_u prakAsa katahu.N tama nAhI.n. gyAna udaya.N jimi sa.nsaya jAhI.n .. bhAlu balImukha pA_i prakAsA. dhA_e haraSha bigata shrama trAsA .. hanUmAna a.ngada rana gAje. hA.Nka sunata rajanIchara bhAje .. bhAgata paTa paTakahi.n dhari dharanI. karahi.n bhAlu kapi adbhuta karanI .. gahi pada DArahi.n sAgara mAhI.n. makara uraga jhaSha dhari dhari khAhI.n .. do\. kachhu mAre kachhu ghAyala kachhu ga.Dha cha.Dhe parA_i. garjahi.n bhAlu balImukha ripu dala bala bichalA_i .. 47 .. nisA jAni kapi chAri_u anI. A_e jahA.N kosalA dhanI .. rAma kR^ipA kari chitavA sabahI. bha_e bigatashrama bAnara tabahI .. uhA.N dasAnana sachiva ha.NkAre. saba sana kahesi subhaTa je mAre .. AdhA kaTaku kapinha sa.nghArA. kahahu begi kA kari_a bichArA .. mAlyava.nta ati jaraTha nisAchara. rAvana mAtu pitA ma.ntrI bara .. bolA bachana nIti ati pAvana. sunahu tAta kachhu mora sikhAvana .. jaba te tumha sItA hari AnI. asaguna hohi.n na jAhi.n bakhAnI .. beda purAna jAsu jasu gAyo. rAma bimukha kAhu.N na sukha pAyo .. do\. hiranyAchchha bhrAtA sahita madhu kaiTabha balavAna. jehi mAre so_i avatare_u kR^ipAsi.ndhu bhagavAna .. 48(ka) .. mAsapArAyaNa, pachIsavA.N vishrAma kAlarUpa khala bana dahana gunAgAra ghanabodha. siva bira.nchi jehi sevahi.n tAso.n kavana birodha .. 48(kha) .. parihari bayaru dehu baidehI. bhajahu kR^ipAnidhi parama sanehI .. tAke bachana bAna sama lAge. kari_A muha kari jAhi abhAge .. bU.Dha bha_esi na ta marate_u.N tohI. aba jani nayana dekhAvasi mohI .. tehi apane mana asa anumAnA. badhyo chahata ehi kR^ipAnidhAnA .. so uThi gaya_u kahata durbAdA. taba sakopa bole_u ghananAdA .. kautuka prAta dekhi_ahu morA. kariha_u.N bahuta kahau.n kA thorA .. suni suta bachana bharosA AvA. prIti sameta a.nka baiThAvA .. karata bichAra bhaya_u bhinusArA. lAge kapi puni chahU.N du_ArA .. ko.api kapinha durghaTa ga.Dhu gherA. nagara kolAhalu bhaya_u ghanerA .. bibidhAyudha dhara nisichara dhA_e. ga.Dha te parbata sikhara DhahA_e .. chha.n\. DhAhe mahIdhara sikhara koTinha bibidha bidhi golA chale. ghaharAta jimi pabipAta garjata janu pralaya ke bAdale .. markaTa bikaTa bhaTa juTata kaTata na laTata tana jarjara bha_e. gahi saila tehi ga.Dha para chalAvahi.n jaha.N so taha.N nisichara ha_e .. do\. meghanAda suni shravana asa ga.Dhu puni chhe.nkA A_i. utaryo bIra durga te.n sanmukha chalyo bajA_i .. 49 .. kaha.N kosalAdhIsa dvau bhrAtA. dhanvI sakala loka bikhyAtA .. kaha.N nala nIla dubida sugrIvA. a.ngada hanUma.nta bala sI.nvA .. kahA.N bibhIShanu bhrAtAdrohI. Aju sabahi haThi mAra_u.N ohI .. asa kahi kaThina bAna sa.ndhAne. atisaya krodha shravana lagi tAne .. sara samuha so chhA.Dai lAgA. janu sapachchha dhAvahi.n bahu nAgA .. jaha.N taha.N parata dekhi_ahi.n bAnara. sanmukha ho_i na sake tehi avasara .. jaha.N taha.N bhAgi chale kapi rIchhA. bisarI sabahi juddha kai IchhA .. so kapi bhAlu na rana maha.N dekhA. kInhesi jehi na prAna avaseShA .. do\. dasa dasa sara saba mAresi pare bhUmi kapi bIra. si.nhanAda kari garjA meghanAda bala dhIra .. 50 .. dekhi pavanasuta kaTaka bihAlA. krodhava.nta janu dhAya_u kAlA .. mahAsaila eka turata upArA. ati risa meghanAda para DArA .. Avata dekhi gaya_u nabha so_I. ratha sArathI turaga saba kho_I .. bAra bAra pachAra hanumAnA. nikaTa na Ava maramu so jAnA .. raghupati nikaTa gaya_u ghananAdA. nAnA bhA.Nti karesi durbAdA .. astra sastra Ayudha saba DAre. kautukahI.n prabhu kATi nivAre .. dekhi pratApa mU.Dha khisi_AnA. karai lAga mAyA bidhi nAnA .. jimi ko_u karai garu.Da sai.n khelA. DarapAvai gahi svalpa sapelA .. do\. jAsu prabala mAyA bala siva bira.nchi ba.Da chhoTa. tAhi dikhAva_i nisichara nija mAyA mati khoTa .. 51 .. nabha cha.Dhi baraSha bipula a.ngArA. mahi te pragaTa hohi.n jaladhArA .. nAnA bhA.Nti pisAcha pisAchI. mAru kATu dhuni bolahi.n nAchI .. biShTA pUya rudhira kacha hA.DA. baraSha_i kabahu.N upala bahu chhA.DA .. baraShi dhUri kInhesi a.Ndhi_ArA. sUjha na Apana hAtha pasArA .. kapi akulAne mAyA dekhe.n. saba kara marana banA ehi lekhe.n .. kautuka dekhi rAma musukAne. bha_e sabhIta sakala kapi jAne .. eka bAna kATI saba mAyA. jimi dinakara hara timira nikAyA .. kR^ipAdR^iShTi kapi bhAlu biloke. bha_e prabala rana rahahi.n na roke .. do\. Ayasu mAgi rAma pahi.n a.ngadAdi kapi sAtha. lachhimana chale kruddha ho_i bAna sarAsana hAtha .. 52 .. chhataja nayana ura bAhu bisAlA. himagiri nibha tanu kachhu eka lAlA .. ihA.N dasAnana subhaTa paThA_e. nAnA astra sastra gahi dhA_e .. bhUdhara nakha biTapAyudha dhArI. dhA_e kapi jaya rAma pukArI .. bhire sakala jorihi sana jorI. ita uta jaya ichchhA nahi.n thorI .. muThikanha lAtanha dAtanha kATahi.n. kapi jayasIla mAri puni DATahi.n .. mAru mAru dharu dharu dharu mArU. sIsa tori gahi bhujA upArU .. asi rava pUri rahI nava kha.nDA. dhAvahi.n jaha.N taha.N ru.nDa pracha.nDA .. dekhahi.n kautuka nabha sura bR^i.ndA. kabahu.Nka bisamaya kabahu.N ana.ndA .. do\. rudhira gA.Da bhari bhari jamyo Upara dhUri u.DA_i. janu a.NgAra rAsinha para mR^itaka dhUma rahyo chhA_i .. 53 .. ghAyala bIra birAjahi.n kaise. kusumita ki.nsuka ke taru jaise .. lachhimana meghanAda dvau jodhA. bhirahi.n parasapara kari ati krodhA .. ekahi eka saka_i nahi.n jItI. nisichara chhala bala kara_i anItI .. krodhava.nta taba bhaya_u ana.ntA. bha.nje_u ratha sArathI tura.ntA .. nAnA bidhi prahAra kara seShA. rAchchhasa bhaya_u prAna avaseShA .. rAvana suta nija mana anumAnA. sa.nkaTha bhaya_u harihi mama prAnA .. bIraghAtinI chhA.Disi sA.NgI. teja pu.nja lachhimana ura lAgI .. muruchhA bha_I sakti ke lAge.n. taba chali gaya_u nikaTa bhaya tyAge.n .. do\. meghanAda sama koTi sata jodhA rahe uThA_i. jagadAdhAra seSha kimi uThai chale khisi_A_i .. 54 .. sunu girijA krodhAnala jAsU. jAra_i bhuvana chAridasa AsU .. saka sa.ngrAma jIti ko tAhI. sevahi.n sura nara aga jaga jAhI .. yaha kautUhala jAna_i so_I. jA para kR^ipA rAma kai ho_I .. sa.ndhyA bha_i phiri dvau bAhanI. lage sa.NbhArana nija nija anI .. byApaka brahma ajita bhuvanesvara. lachhimana kahA.N bUjha karunAkara .. taba lagi lai Aya_u hanumAnA. anuja dekhi prabhu ati dukha mAnA .. jAmava.nta kaha baida suShenA. la.nkA.N raha_i ko paTha_I lenA .. dhari laghu rUpa gaya_u hanuma.ntA. Ane_u bhavana sameta tura.ntA .. do\. rAma padArabi.nda sira nAya_u A_i suShena. kahA nAma giri auShadhI jAhu pavanasuta lena .. 55 .. rAma charana sarasija ura rAkhI. chalA prabha.njana suta bala bhAShI .. uhA.N dUta eka maramu janAvA. rAvana kAlanemi gR^iha AvA .. dasamukha kahA maramu tehi.n sunA. puni puni kAlanemi siru dhunA .. dekhata tumhahi nagaru jehi.n jArA. tAsu pa.ntha ko rokana pArA .. bhaji raghupati karu hita ApanA. chhA.N.Dahu nAtha mR^iShA jalpanA .. nIla ka.nja tanu su.ndara syAmA. hR^idaya.N rAkhu lochanAbhirAmA .. mai.n tai.n mora mU.DhatA tyAgU. mahA moha nisi sUtata jAgU .. kAla byAla kara bhachchhaka jo_I. sapanehu.N samara ki jIti_a so_I .. do\. suni dasaka.nTha risAna ati tehi.n mana kInha bichAra. rAma dUta kara marau.n baru yaha khala rata mala bhAra .. 56 .. asa kahi chalA rachisi maga mAyA. sara ma.ndira bara bAga banAyA .. mArutasuta dekhA subha Ashrama. munihi bUjhi jala piyau.n jA_i shrama .. rAchchhasa kapaTa beSha taha.N sohA. mAyApati dUtahi chaha mohA .. jA_i pavanasuta nAya_u mAthA. lAga so kahai rAma guna gAthA .. hota mahA rana rAvana rAmahi.n. jitahahi.n rAma na sa.nsaya yA mahi.n .. ihA.N bha_e.N mai.n dekhe_u.N bhA_I. gyAna dR^iShTi bala mohi adhikA_I .. mAgA jala tehi.n dInha kama.nDala. kaha kapi nahi.n aghA_u.N thore.n jala .. sara majjana kari Atura Avahu. dichchhA de_u.N gyAna jehi.n pAvahu .. do\. sara paiThata kapi pada gahA makarI.n taba akulAna. mArI so dhari divya tanu chalI gagana cha.Dhi jAna .. 57 .. kapi tava darasa bha_i_u.N niShpApA. miTA tAta munibara kara sApA .. muni na ho_i yaha nisichara ghorA. mAnahu satya bachana kapi morA .. asa kahi ga_I apachharA jabahI.n. nisichara nikaTa gaya_u kapi tabahI.n .. kaha kapi muni guradachhinA lehU. pAchhe.n hamahi ma.ntra tumha dehU .. sira la.ngUra lapeTi pachhArA. nija tanu pragaTesi maratI bArA .. rAma rAma kahi chhA.Desi prAnA. suni mana haraShi chale_u hanumAnA .. dekhA saila na auShadha chInhA. sahasA kapi upAri giri lInhA .. gahi giri nisi nabha dhAvata bhaya_U. avadhapurI upara kapi gaya_U .. do\. dekhA bharata bisAla ati nisichara mana anumAni. binu phara sAyaka mAre_u chApa shravana lagi tAni .. 58 .. pare_u muruchhi mahi lAgata sAyaka. sumirata rAma rAma raghunAyaka .. suni priya bachana bharata taba dhA_e. kapi samIpa ati Atura A_e .. bikala biloki kIsa ura lAvA. jAgata nahi.n bahu bhA.Nti jagAvA .. mukha malIna mana bha_e dukhArI. kahata bachana bhari lochana bArI .. jehi.n bidhi rAma bimukha mohi kInhA. tehi.n puni yaha dAruna dukha dInhA .. jau.n more.n mana bacha aru kAyA. prIti rAma pada kamala amAyA .. tau kapi ho_u bigata shrama sUlA. jau.n mo para raghupati anukUlA .. sunata bachana uThi baiTha kapIsA. kahi jaya jayati kosalAdhIsA .. so\. lInha kapihi ura lA_i pulakita tanu lochana sajala. prIti na hR^idaya.N samA_i sumiri rAma raghukula tilaka .. 59 .. tAta kusala kahu sukhanidhAna kI. sahita anuja aru mAtu jAnakI .. kapi saba charita samAsa bakhAne. bha_e dukhI mana mahu.N pachhitAne .. ahaha daiva mai.n kata jaga jAya_u.N. prabhu ke ekahu kAja na Aya_u.N .. jAni ku_avasaru mana dhari dhIrA. puni kapi sana bole balabIrA .. tAta gaharu ho_ihi tohi jAtA. kAju nasA_ihi hota prabhAtA .. cha.Dhu mama sAyaka saila sametA. paThavau.n tohi jaha.N kR^ipAniketA .. suni kapi mana upajA abhimAnA. more.n bhAra chalihi kimi bAnA .. rAma prabhAva bichAri bahorI. ba.ndi charana kaha kapi kara jorI .. do\. tava pratApa ura rAkhi prabhu jeha_u.N nAtha tura.nta. asa kahi Ayasu pA_i pada ba.ndi chale_u hanuma.nta .. 60(ka) .. bharata bAhu bala sIla guna prabhu pada prIti apAra. mana mahu.N jAta sarAhata puni puni pavanakumAra .. 60(kha) .. uhA.N rAma lachhimanahi.n nihArI. bole bachana manuja anusArI .. ardha rAti ga_i kapi nahi.n Aya_u. rAma uThA_i anuja ura lAya_u .. sakahu na dukhita dekhi mohi kA_U. ba.ndhu sadA tava mR^idula subhA_U .. mama hita lAgi tajehu pitu mAtA. sahehu bipina hima Atapa bAtA .. so anurAga kahA.N aba bhA_I. uThahu na suni mama bacha bikalA_I .. jau.n janate_u.N bana ba.ndhu bichhohU. pitA bachana manate_u.N nahi.n ohU .. suta bita nAri bhavana parivArA. hohi.n jAhi.n jaga bArahi.n bArA .. asa bichAri jiya.N jAgahu tAtA. mila_i na jagata sahodara bhrAtA .. jathA pa.nkha binu khaga ati dInA. mani binu phani karibara kara hInA .. asa mama jivana ba.ndhu binu tohI. jau.n ja.Da daiva ji_Avai mohI .. jaiha_u.N avadha kavana muhu lA_I. nAri hetu priya bhA_i ga.NvA_I .. baru apajasa sahate_u.N jaga mAhI.n. nAri hAni biseSha chhati nAhI.n .. aba apaloku soku suta torA. sahihi niThura kaThora ura morA .. nija jananI ke eka kumArA. tAta tAsu tumha prAna adhArA .. sau.npesi mohi tumhahi gahi pAnI. saba bidhi sukhada parama hita jAnI .. utaru kAha daiha_u.N tehi jA_I. uThi kina mohi sikhAvahu bhA_I .. bahu bidhi sichata socha bimochana. stravata salila rAjiva dala lochana .. umA eka akha.nDa raghurA_I. nara gati bhagata kR^ipAla dekhA_I .. so\. prabhu pralApa suni kAna bikala bha_e bAnara nikara. A_i gaya_u hanumAna jimi karunA maha.N bIra rasa .. 61 .. haraShi rAma bhe.nTe_u hanumAnA. ati kR^itagya prabhu parama sujAnA .. turata baida taba kInha upA_I. uThi baiThe lachhimana haraShA_I .. hR^idaya.N lA_i prabhu bhe.nTe_u bhrAtA. haraShe sakala bhAlu kapi brAtA .. kapi puni baida tahA.N pahu.NchAvA. jehi bidhi tabahi.n tAhi la_i AvA .. yaha bR^ittA.nta dasAnana sune_U. ati biShAda puni puni sira dhune_U .. byAkula ku.nbhakarana pahi.n AvA. bibidha jatana kari tAhi jagAvA .. jAgA nisichara dekhi_a kaisA. mAnahu.N kAlu deha dhari baisA .. ku.nbhakarana bUjhA kahu bhA_I. kAhe tava mukha rahe sukhA_I .. kathA kahI saba tehi.n abhimAnI. jehi prakAra sItA hari AnI .. tAta kapinha saba nisichara mAre. mahAmahA jodhA sa.nghAre .. durmukha suraripu manuja ahArI. bhaTa atikAya aka.npana bhArI .. apara mahodara Adika bIrA. pare samara mahi saba ranadhIrA .. do\. suni dasaka.ndhara bachana taba ku.nbhakarana bilakhAna. jagada.nbA hari Ani aba saTha chAhata kalyAna .. 62 .. bhala na kInha tai.n nisichara nAhA. aba mohi A_i jagA_ehi kAhA .. ajahU.N tAta tyAgi abhimAnA. bhajahu rAma ho_ihi kalyAnA .. hai.n dasasIsa manuja raghunAyaka. jAke hanUmAna se pAyaka .. ahaha ba.ndhu tai.n kInhi khoTA_I. prathamahi.n mohi na sunA_ehi A_I .. kInhehu prabhU birodha tehi devaka. siva bira.nchi sura jAke sevaka .. nArada muni mohi gyAna jo kahA. kahate_u.N tohi samaya nirabahA .. aba bhari a.nka bhe.nTu mohi bhA_I. lochana sUphala karau mai.n jA_I .. syAma gAta sarasIruha lochana. dekhau.n jA_i tApa traya mochana .. do\. rAma rUpa guna sumirata magana bhaya_u chhana eka. rAvana mAge_u koTi ghaTa mada aru mahiSha aneka .. 63 .. mahiSha khA_i kari madirA pAnA. garjA bajrAghAta samAnA .. ku.nbhakarana durmada rana ra.ngA. chalA durga taji sena na sa.ngA .. dekhi bibhIShanu Age.n Aya_u. pare_u charana nija nAma sunAya_u .. anuja uThA_i hR^idaya.N tehi lAyo. raghupati bhakta jAni mana bhAyo .. tAta lAta rAvana mohi mArA. kahata parama hita ma.ntra bichArA .. tehi.n galAni raghupati pahi.n Aya_u.N. dekhi dIna prabhu ke mana bhAya_u.N .. sunu suta bhaya_u kAlabasa rAvana. so ki mAna aba parama sikhAvana .. dhanya dhanya tai.n dhanya bibhIShana. bhayahu tAta nisichara kula bhUShana .. ba.ndhu ba.nsa tai.n kInha ujAgara. bhajehu rAma sobhA sukha sAgara .. do\. bachana karma mana kapaTa taji bhajehu rAma ranadhIra. jAhu na nija para sUjha mohi bhaya_u.N kAlabasa bIra. 64 .. ba.ndhu bachana suni chalA bibhIShana. Aya_u jaha.N trailoka bibhUShana .. nAtha bhUdharAkAra sarIrA. ku.nbhakarana Avata ranadhIrA .. etanA kapinha sunA jaba kAnA. kilakilA_i dhA_e balavAnA .. li_e uThA_i biTapa aru bhUdhara. kaTakaTA_i DArahi.n tA Upara .. koTi koTi giri sikhara prahArA. karahi.n bhAlu kapi eka eka bArA .. mur yo na mana tanu Tar yo na TAr yo. jimi gaja arka phalani ko mAryo .. taba mArutasuta muThikA hanyo. par yo dharani byAkula sira dhunyo .. puni uThi tehi.n mAre_u hanuma.ntA. ghurmita bhUtala pare_u tura.ntA .. puni nala nIlahi avani pachhAresi. jaha.N taha.N paTaki paTaki bhaTa DAresi .. chalI balImukha sena parA_I. ati bhaya trasita na ko_u samuhA_I .. do\. a.ngadAdi kapi muruchhita kari sameta sugrIva. kA.Nkha dAbi kapirAja kahu.N chalA amita bala sI.nva .. 65 .. umA karata raghupati naralIlA. khelata garu.Da jimi ahigana mIlA .. bhR^ikuTi bha.nga jo kAlahi khA_I. tAhi ki soha_i aisi larA_I .. jaga pAvani kIrati bistarihahi.n. gA_i gA_i bhavanidhi nara tarihahi.n .. muruchhA ga_i mArutasuta jAgA. sugrIvahi taba khojana lAgA .. sugrIvahu kai muruchhA bItI. nibuka gaya_u tehi mR^itaka pratItI .. kATesi dasana nAsikA kAnA. garaji akAsa chala_u tehi.n jAnA .. gahe_u charana gahi bhUmi pachhArA. ati lAghava.N uThi puni tehi mArA .. puni Ayasu prabhu pahi.n balavAnA. jayati jayati jaya kR^ipAnidhAnA .. nAka kAna kATe jiya.N jAnI. phirA krodha kari bha_i mana glAnI .. sahaja bhIma puni binu shruti nAsA. dekhata kapi dala upajI trAsA .. do\. jaya jaya jaya raghuba.nsa mani dhA_e kapi dai hUha. ekahi bAra tAsu para chhA.Denhi giri taru jUha .. 66 .. ku.nbhakarana rana ra.nga biruddhA. sanmukha chalA kAla janu kruddhA .. koTi koTi kapi dhari dhari khA_I. janu TI.DI giri guhA.N samA_I .. koTinha gahi sarIra sana mardA. koTinha mIji milava mahi gardA .. mukha nAsA shravananhi kI.n bATA. nisari parAhi.n bhAlu kapi ThATA .. rana mada matta nisAchara darpA. bisva grasihi janu ehi bidhi arpA .. mure subhaTa saba phirahi.n na phere. sUjha na nayana sunahi.n nahi.n Tere .. ku.nbhakarana kapi phauja biDArI. suni dhA_I rajanIchara dhArI .. dekhi rAma bikala kaTakA_I. ripu anIka nAnA bidhi A_I .. do\. sunu sugrIva bibhIShana anuja sa.NbhArehu saina. mai.n dekha_u.N khala bala dalahi bole rAjivanaina .. 67 .. kara sAra.nga sAji kaTi bhAthA. ari dala dalana chale raghunAthA .. prathama kInha prabhu dhanuSha Ta.NkorA. ripu dala badhira bhaya_u suni sorA .. satyasa.ndha chhA.N.De sara lachchhA. kAlasarpa janu chale sapachchhA .. jaha.N taha.N chale bipula nArAchA. lage kaTana bhaTa bikaTa pisAchA .. kaTahi.n charana ura sira bhujada.nDA. bahutaka bIra hohi.n sata kha.nDA .. ghurmi ghurmi ghAyala mahi parahI.n. uThi sa.nbhAri subhaTa puni larahI.n .. lAgata bAna jalada jimi gAjahI.n. bahutaka dekhI kaThina sara bhAjahi.n .. ru.nDa pracha.nDa mu.nDa binu dhAvahi.n. dharu dharu mArU mAru dhuni gAvahi.n .. do\. chhana mahu.N prabhu ke sAyakanhi kATe bikaTa pisAcha. puni raghubIra niSha.nga mahu.N prabise saba nArAcha .. 68 .. ku.nbhakarana mana dIkha bichArI. hati dhana mAjha nisAchara dhArI .. bhA ati kruddha mahAbala bIrA. kiyo mR^iganAyaka nAda ga.NbhIrA .. ko.api mahIdhara le_i upArI. DAra_i jaha.N markaTa bhaTa bhArI .. Avata dekhi saila prabhU bhAre. saranhi kATi raja sama kari DAre .. . puni dhanu tAni ko.api raghunAyaka. chhA.N.De ati karAla bahu sAyaka .. tanu mahu.N prabisi nisari sara jAhI.n. jimi dAmini ghana mAjha samAhI.n .. sonita stravata soha tana kAre. janu kajjala giri geru panAre .. bikala biloki bhAlu kapi dhA_e. biha.NsA jabahi.n nikaTa kapi A_e .. do\. mahAnAda kari garjA koTi koTi gahi kIsa. mahi paTaka_i gajarAja iva sapatha kara_i dasasIsa .. 69 .. bhAge bhAlu balImukha jUthA. bR^iku biloki jimi meSha barUthA .. chale bhAgi kapi bhAlu bhavAnI. bikala pukArata Arata bAnI .. yaha nisichara dukAla sama aha_I. kapikula desa parana aba chaha_I .. kR^ipA bAridhara rAma kharArI. pAhi pAhi pranatArati hArI .. sakaruna bachana sunata bhagavAnA. chale sudhAri sarAsana bAnA .. rAma sena nija pAchhai.n ghAlI. chale sakopa mahA balasAlI .. khai.nchi dhanuSha sara sata sa.ndhAne. chhUTe tIra sarIra samAne .. lAgata sara dhAvA risa bharA. kudhara Dagamagata Dolati dharA .. lInha eka tehi.n saila upATI. raghukula tilaka bhujA so_i kATI .. dhAvA bAma bAhu giri dhArI. prabhu so_u bhujA kATi mahi pArI .. kATe.n bhujA soha khala kaisA. pachchhahIna ma.ndara giri jaisA .. ugra bilokani prabhuhi bilokA. grasana chahata mAnahu.N trelokA .. do\. kari chikkAra ghora ati dhAvA badanu pasAri. gagana siddha sura trAsita hA hA heti pukAri .. 70 .. sabhaya deva karunAnidhi jAnyo. shravana praja.nta sarAsanu tAnyo .. bisikha nikara nisichara mukha bhare_U. tadapi mahAbala bhUmi na pare_U .. saranhi bharA mukha sanmukha dhAvA. kAla trona sajIva janu AvA .. taba prabhu ko.api tIbra sara lInhA. dhara te bhinna tAsu sira kInhA .. so sira pare_u dasAnana Age.n. bikala bhaya_u jimi phani mani tyAge.n .. dharani dhasa_i dhara dhAva pracha.nDA. taba prabhu kATi kInha du_i kha.nDA .. pare bhUmi jimi nabha te.n bhUdhara. heTha dAbi kapi bhAlu nisAchara .. tAsu teja prabhu badana samAnA. sura muni sabahi.n acha.nbhava mAnA .. sura du.ndubhI.n bajAvahi.n haraShahi.n. astuti karahi.n sumana bahu baraShahi.n .. kari binatI sura sakala sidhA_e. tehI samaya devariShi A_e .. gaganopari hari guna gana gA_e. ruchira bIrarasa prabhu mana bhA_e .. begi hatahu khala kahi muni ga_e. rAma samara mahi sobhata bha_e .. chha.n\. sa.ngrAma bhUmi birAja raghupati atula bala kosala dhanI. shrama bi.ndu mukha rAjIva lochana aruna tana sonita kanI .. bhuja jugala pherata sara sarAsana bhAlu kapi chahu disi bane. kaha dAsa tulasI kahi na saka chhabi seSha jehi Anana ghane .. do\. nisichara adhama malAkara tAhi dInha nija dhAma. girijA te nara ma.ndamati je na bhajahi.n shrIrAma .. 71 .. dina ke.n a.nta phirI.n do_u anI. samara bha_I subhaTanha shrama ghanI .. rAma kR^ipA.N kapi dala bala bA.DhA. jimi tR^ina pA_i lAga ati DA.DhA .. chhIjahi.n nisichara dinu aru rAtI. nija mukha kahe.n sukR^ita jehi bhA.NtI .. bahu bilApa dasaka.ndhara kara_I. ba.ndhu sIsa puni puni ura dhara_I .. rovahi.n nAri hR^idaya hati pAnI. tAsu teja bala bipula bakhAnI .. meghanAda tehi avasara Aya_u. kahi bahu kathA pitA samujhAya_u .. dekhehu kAli mori manusA_I. abahi.n bahuta kA karau.n ba.DA_I .. iShTadeva sai.n bala ratha pAya_u.N. so bala tAta na tohi dekhAya_u.N .. ehi bidhi jalpata bhaya_u bihAnA. chahu.N du_Ara lAge kapi nAnA .. ita kapi bhAlu kAla sama bIrA. uta rajanIchara ati ranadhIrA .. larahi.n subhaTa nija nija jaya hetU. barani na jA_i samara khagaketU .. do\. meghanAda mAyAmaya ratha cha.Dhi gaya_u akAsa .. garje_u aTTahAsa kari bha_i kapi kaTakahi trAsa .. 72 .. sakti sUla taravAri kR^ipAnA. astra sastra kulisAyudha nAnA .. DAraha parasu parigha pAShAnA. lAge_u bR^iShTi karai bahu bAnA .. dasa disi rahe bAna nabha chhA_I. mAnahu.N maghA megha jhari lA_I .. dharu dharu mAru suni_a dhuni kAnA. jo mAra_i tehi ko_u na jAnA .. gahi giri taru akAsa kapi dhAvahi.n. dekhahi tehi na dukhita phiri Avahi.n .. avaghaTa ghATa bATa giri ka.ndara. mAyA bala kInhesi sara pa.njara .. jAhi.n kahA.N byAkula bha_e ba.ndara. surapati ba.ndi pare janu ma.ndara .. mArutasuta a.ngada nala nIlA. kInhesi bikala sakala balasIlA .. puni lachhimana sugrIva bibhIShana. saranhi mAri kInhesi jarjara tana .. puni raghupati sai.n jUjhe lAgA. sara chhA.N.Da_i ho_i lAgahi.n nAgA .. byAla pAsa basa bha_e kharArI. svabasa ana.nta eka abikArI .. naTa iva kapaTa charita kara nAnA. sadA svata.ntra eka bhagavAnA .. rana sobhA lagi prabhuhi.n ba.NdhAyo. nAgapAsa devanha bhaya pAyo .. do\. girijA jAsu nAma japi muni kATahi.n bhava pAsa. so ki ba.ndha tara Ava_i byApaka bisva nivAsa .. 73 .. charita rAma ke saguna bhavAnI. tarki na jAhi.n buddhi bala bAnI .. asa bichAri je tagya birAgI. rAmahi bhajahi.n tarka saba tyAgI .. byAkula kaTaku kInha ghananAdA. puni bhA pragaTa kaha_i durbAdA .. jAmava.nta kaha khala rahu ThA.DhA. suni kari tAhi krodha ati bA.DhA .. bU.Dha jAni saTha chhA.N.De_u.N tohI. lAgesi adhama pachArai mohI .. asa kahi tarala trisUla chalAyo. jAmava.nta kara gahi so_i dhAyo .. mArisi meghanAda kai chhAtI. parA bhUmi ghurmita suraghAtI .. puni risAna gahi charana phirAyau. mahi pachhAri nija bala dekharAyo .. bara prasAda so mara_i na mArA. taba gahi pada la.nkA para DArA .. ihA.N devariShi garu.Da paThAyo. rAma samIpa sapadi so Ayo .. do\. khagapati saba dhari khA_e mAyA nAga barUtha. mAyA bigata bha_e saba haraShe bAnara jUtha. 74(ka) .. gahi giri pAdapa upala nakha dhA_e kIsa risA_i. chale tamIchara bikalatara ga.Dha para cha.Dhe parA_i .. 74(kha) .. meghanAda ke murachhA jAgI. pitahi biloki lAja ati lAgI .. turata gaya_u giribara ka.ndarA. karau.n ajaya makha asa mana dharA .. ihA.N bibhIShana ma.ntra bichArA. sunahu nAtha bala atula udArA .. meghanAda makha kara_i apAvana. khala mAyAvI deva satAvana .. jau.n prabhu siddha ho_i so pA_ihi. nAtha begi puni jIti na jA_ihi .. suni raghupati atisaya sukha mAnA. bole a.ngadAdi kapi nAnA .. lachhimana sa.nga jAhu saba bhA_I. karahu bidha.nsa jagya kara jA_I .. tumha lachhimana mArehu rana ohI. dekhi sabhaya sura dukha ati mohI .. mArehu tehi bala buddhi upA_I. jehi.n chhIjai nisichara sunu bhA_I .. jAmava.nta sugrIva bibhIShana. sena sameta rahehu tIni_u jana .. jaba raghubIra dInhi anusAsana. kaTi niSha.nga kasi sAji sarAsana .. prabhu pratApa ura dhari ranadhIrA. bole ghana iva girA ga.NbhIrA .. jau.n tehi Aju badhe.n binu Avau.n. tau raghupati sevaka na kahAvau.n .. jau.n sata sa.nkara karahi.n sahA_I. tadapi hata_u.N raghubIra dohA_I .. do\. raghupati charana nA_i siru chale_u tura.nta ana.nta. a.ngada nIla maya.nda nala sa.nga subhaTa hanuma.nta .. 75 .. jA_i kapinha so dekhA baisA. Ahuti deta rudhira aru bhai.nsA .. kInha kapinha saba jagya bidha.nsA. jaba na uTha_i taba karahi.n prasa.nsA .. tadapi na uTha_i dharenhi kacha jA_I. lAtanhi hati hati chale parA_I .. lai trisula dhAvA kapi bhAge. A_e jaha.N rAmAnuja Age .. AvA parama krodha kara mArA. garja ghora rava bArahi.n bArA .. ko.api marutasuta a.ngada dhA_e. hati trisUla ura dharani girA_e .. prabhu kaha.N chhA.N.Desi sUla pracha.nDA. sara hati kR^ita ana.nta juga kha.nDA .. uThi bahori mAruti jubarAjA. hatahi.n ko.api tehi ghA_u na bAjA .. phire bIra ripu mara_i na mArA. taba dhAvA kari ghora chikArA .. Avata dekhi kruddha janu kAlA. lachhimana chhA.De bisikha karAlA .. dekhesi Avata pabi sama bAnA. turata bhaya_u khala a.ntaradhAnA .. bibidha beSha dhari kara_i larA_I. kabahu.Nka pragaTa kabahu.N duri jA_I .. dekhi ajaya ripu Darape kIsA. parama kruddha taba bhaya_u ahIsA .. lachhimana mana asa ma.ntra dR^i.DhAvA. ehi pApihi mai.n bahuta khelAvA .. sumiri kosalAdhIsa pratApA. sara sa.ndhAna kInha kari dApA .. chhA.DA bAna mAjha ura lAgA. maratI bAra kapaTu saba tyAgA .. do\. rAmAnuja kaha.N rAmu kaha.N asa kahi chhA.N.Desi prAna. dhanya dhanya tava jananI kaha a.ngada hanumAna .. 76 .. binu prayAsa hanumAna uThAyo. la.nkA dvAra rAkhi puni Ayo .. tAsu marana suni sura ga.ndharbA. cha.Dhi bimAna A_e nabha sarbA .. baraShi sumana du.ndubhI.n bajAvahi.n. shrIraghunAtha bimala jasu gAvahi.n .. jaya ana.nta jaya jagadAdhArA. tumha prabhu saba devanhi nistArA .. astuti kari sura siddha sidhA_e. lachhimana kR^ipAsindhu pahi.n A_e .. suta badha sunA dasAnana jabahI.n. muruchhita bhaya_u pare_u mahi tabahI.n .. ma.ndodarI rudana kara bhArI. ura tA.Dana bahu bhA.Nti pukArI .. nagara loga saba byAkula sochA. sakala kahahi.n dasaka.ndhara pochA .. do\. taba dasaka.nTha bibidha bidhi samujhA_I.n saba nAri. nasvara rUpa jagata saba dekhahu hR^idaya.N bichAri .. 77 .. tinhahi gyAna upadesA rAvana. Apuna ma.nda kathA subha pAvana .. para upadesa kusala bahutere. je Acharahi.n te nara na ghanere .. nisA sirAni bhaya_u bhinusArA. lage bhAlu kapi chArihu.N dvArA .. subhaTa bolA_i dasAnana bolA. rana sanmukha jA kara mana DolA .. so abahI.n baru jA_u parA_I. sa.njuga bimukha bha_e.N na bhalA_I .. nija bhuja bala mai.n bayaru ba.DhAvA. deha_u.N utaru jo ripu cha.Dhi AvA .. asa kahi maruta bega ratha sAjA. bAje sakala jujhA_U bAjA .. chale bIra saba atulita balI. janu kajjala kai A.NdhI chalI .. asaguna amita hohi.n tehi kAlA. gana_i na bhujabala garba bisAlA .. chha.n\. ati garba gana_i na saguna asaguna stravahi.n Ayudha hAtha te. bhaTa girata ratha te bAji gaja chikkarata bhAjahi.n sAtha te .. gomAya gIdha karAla khara rava svAna bolahi.n ati ghane. janu kAladUta ulUka bolahi.n bachana parama bhayAvane .. do\. tAhi ki sa.npati saguna subha sapanehu.N mana bishrAma. bhUta droha rata mohabasa rAma bimukha rati kAma .. 78 .. chale_u nisAchara kaTaku apArA. chatura.nginI anI bahu dhArA .. bibidha bhA.Nti bAhana ratha jAnA. bipula barana patAka dhvaja nAnA .. chale matta gaja jUtha ghanere. prAbiTa jalada maruta janu prere .. barana barada biradaita nikAyA. samara sUra jAnahi.n bahu mAyA .. ati bichitra bAhinI birAjI. bIra basa.nta sena janu sAjI .. chalata kaTaka digasidhu.nra DagahI.n. chhubhita payodhi kudhara DagamagahI.n .. uThI renu rabi gaya_u chhapA_I. maruta thakita basudhA akulA_I .. panava nisAna ghora rava bAjahi.n. pralaya samaya ke ghana janu gAjahi.n .. bheri naphIri bAja sahanA_I. mArU rAga subhaTa sukhadA_I .. kehari nAda bIra saba karahI.n. nija nija bala pauruSha uchcharahI.n .. kaha_i dasAnana sunahu subhaTTA. mardahu bhAlu kapinha ke ThaTTA .. hau.n mAriha_u.N bhUpa dvau bhA_I. asa kahi sanmukha phauja re.ngA_I .. yaha sudhi sakala kapinha jaba pA_I. dhA_e kari raghubIra dohA_I .. chha.n\. dhA_e bisAla karAla markaTa bhAlu kAla samAna te. mAnahu.N sapachchha u.DAhi.n bhUdhara bR^i.nda nAnA bAna te .. nakha dasana saila mahAdrumAyudha sabala sa.nka na mAnahI.n. jaya rAma rAvana matta gaja mR^igarAja sujasu bakhAnahI.n .. do\. duhu disi jaya jayakAra kari nija nija jorI jAni. bhire bIra ita rAmahi uta rAvanahi bakhAni .. 79 .. rAvanu rathI biratha raghubIrA. dekhi bibhIShana bhaya_u adhIrA .. adhika prIti mana bhA sa.ndehA. ba.ndi charana kaha sahita sanehA .. nAtha na ratha nahi.n tana pada trAnA. kehi bidhi jitaba bIra balavAnA .. sunahu sakhA kaha kR^ipAnidhAnA. jehi.n jaya ho_i so sya.ndana AnA .. sauraja dhIraja tehi ratha chAkA. satya sIla dR^i.Dha dhvajA patAkA .. bala bibeka dama parahita ghore. chhamA kR^ipA samatA raju jore .. Isa bhajanu sArathI sujAnA. birati charma sa.ntoSha kR^ipAnA .. dAna parasu budhi sakti pracha.n.DA. bara bigyAna kaThina koda.nDA .. amala achala mana trona samAnA. sama jama niyama silImukha nAnA .. kavacha abheda bipra gura pUjA. ehi sama bijaya upAya na dUjA .. sakhA dharmamaya asa ratha jAke.n. jItana kaha.N na katahu.N ripu tAke.n .. do\. mahA ajaya sa.nsAra ripu jIti saka_i so bIra. jAke.n asa ratha ho_i dR^i.Dha sunahu sakhA matidhIra .. 80(ka) .. suni prabhu bachana bibhIShana haraShi gahe pada ka.nja. ehi misa mohi upadesehu rAma kR^ipA sukha pu.nja .. 80(kha) .. uta pachAra dasaka.ndhara ita a.ngada hanumAna. larata nisAchara bhAlu kapi kari nija nija prabhu Ana .. 80(ga) .. sura brahmAdi siddha muni nAnA. dekhata rana nabha cha.Dhe bimAnA .. hamahU umA rahe tehi sa.ngA. dekhata rAma charita rana ra.ngA .. subhaTa samara rasa duhu disi mAte. kapi jayasIla rAma bala tAte .. eka eka sana bhirahi.n pachArahi.n. ekanha eka mardi mahi pArahi.n .. mArahi.n kATahi.n dharahi.n pachhArahi.n. sIsa tori sIsanha sana mArahi.n .. udara bidArahi.n bhujA upArahi.n. gahi pada avani paTaki bhaTa DArahi.n .. nisichara bhaTa mahi gA.Dahi bhAlU. Upara DhAri dehi.n bahu bAlU .. bIra balimukha juddha biruddhe. dekhi_ata bipula kAla janu kruddhe .. chha.n\. kruddhe kR^itA.nta samAna kapi tana stravata sonita rAjahI.n. mardahi.n nisAchara kaTaka bhaTa balava.nta ghana jimi gAjahI.n .. mArahi.n chapeTanhi DATi dAtanha kATi lAtanha mIjahI.n. chikkarahi.n markaTa bhAlu chhala bala karahi.n jehi.n khala chhIjahI.n .. dhari gAla phArahi.n ura bidArahi.n gala a.NtAvari melahI.n. prahalAdapati janu bibidha tanu dhari samara a.ngana khelahI.n .. dharu mAru kATu pachhAru ghora girA gagana mahi bhari rahI. jaya rAma jo tR^ina te kulisa kara kulisa te kara tR^ina sahI .. do\. nija dala bichalata dekhesi bIsa bhujA.N dasa chApa. ratha cha.Dhi chale_u dasAnana phirahu phirahu kari dApa .. 81 .. dhAya_u parama kruddha dasaka.ndhara. sanmukha chale hUha dai ba.ndara .. gahi kara pAdapa upala pahArA. DArenhi tA para ekahi.n bArA .. lAgahi.n saila bajra tana tAsU. kha.nDa kha.nDa ho_i phUTahi.n AsU .. chalA na achala rahA ratha ropI. rana durmada rAvana ati kopI .. ita uta jhapaTi dapaTi kapi jodhA. mardai lAga bhaya_u ati krodhA .. chale parA_i bhAlu kapi nAnA. trAhi trAhi a.ngada hanumAnA .. pAhi pAhi raghubIra gosA_I. yaha khala khA_i kAla kI nA_I .. tehi dekhe kapi sakala parAne. dasahu.N chApa sAyaka sa.ndhAne .. chha.n\. sa.ndhAni dhanu sara nikara chhA.Desi uraga jimi u.Di lAgahI.n. rahe pUri sara dharanI gagana disi bidasi kaha.N kapi bhAgahI.n .. bhayo ati kolAhala bikala kapi dala bhAlu bolahi.n Ature. raghubIra karunA si.ndhu Arata ba.ndhu jana rachchhaka hare .. do\. nija dala bikala dekhi kaTi kasi niSha.nga dhanu hAtha. lachhimana chale kruddha ho_i nA_i rAma pada mAtha .. 82 .. re khala kA mArasi kapi bhAlU. mohi biloku tora mai.n kAlU .. khojata rahe_u.N tohi sutaghAtI. Aju nipAti ju.DAva_u.N chhAtI .. asa kahi chhA.Desi bAna pracha.nDA. lachhimana ki_e sakala sata kha.nDA .. koTinha Ayudha rAvana DAre. tila pravAna kari kATi nivAre .. puni nija bAnanha kInha prahArA. sya.ndanu bha.nji sArathI mArA .. sata sata sara mAre dasa bhAlA. giri sR^i.nganha janu prabisahi.n byAlA .. puni sata sara mArA ura mAhI.n. pare_u dharani tala sudhi kachhu nAhI.n .. uThA prabala puni muruchhA jAgI. chhA.Disi brahma dInhi jo sA.NgI .. chha.n\. so brahma datta pracha.nDa sakti ana.nta ura lAgI sahI. paryo bIra bikala uThAva dasamukha atula bala mahimA rahI .. brahmA.nDa bhavana birAja jAke.n eka sira jimi raja kanI. tehi chaha uThAvana mU.Dha rAvana jAna nahi.n tribhu_ana dhanI .. do\. dekhi pavanasuta dhAya_u bolata bachana kaThora. Avata kapihi hanyo tehi.n muShTi prahAra praghora .. 83 .. jAnu Teki kapi bhUmi na girA. uThA sa.NbhAri bahuta risa bharA .. muThikA eka tAhi kapi mArA. pare_u saila janu bajra prahArA .. muruchhA gai bahori so jAgA. kapi bala bipula sarAhana lAgA .. dhiga dhiga mama pauruSha dhiga mohI. jau.n tai.n ji_ata rahesi suradrohI .. asa kahi lachhimana kahu.N kapi lyAyo. dekhi dasAnana bisamaya pAyo .. kaha raghubIra samujhu jiya.N bhrAtA. tumha kR^itA.nta bhachchhaka sura trAtA .. sunata bachana uThi baiTha kR^ipAlA. ga_I gagana so sakati karAlA .. puni koda.nDa bAna gahi dhA_e. ripu sanmukha ati Atura A_e .. chha.n\. Atura bahori bibha.nji sya.ndana sUta hati byAkula kiyo. gir yo dharani dasaka.ndhara bikalatara bAna sata bedhyo hiyo .. sArathI dUsara ghAli ratha tehi turata la.nkA lai gayo. raghubIra ba.ndhu pratApa pu.nja bahori prabhu charananhi nayo .. do\. uhA.N dasAnana jAgi kari karai lAga kachhu jagya. rAma birodha bijaya chaha saTha haTha basa ati agya .. 84 .. ihA.N bibhIShana saba sudhi pA_I. sapadi jA_i raghupatihi sunA_I .. nAtha kara_i rAvana eka jAgA. siddha bha_e.N nahi.n marihi abhAgA .. paThavahu nAtha begi bhaTa ba.ndara. karahi.n bidha.nsa Ava dasaka.ndhara .. prAta hota prabhu subhaTa paThA_e. hanumadAdi a.ngada saba dhA_e .. kautuka kUdi cha.Dhe kapi la.nkA. paiThe rAvana bhavana asa.nkA .. jagya karata jabahI.n so dekhA. sakala kapinha bhA krodha biseShA .. rana te nilaja bhAji gR^iha AvA. ihA.N A_i baka dhyAna lagAvA .. asa kahi a.ngada mArA lAtA. chitava na saTha svAratha mana rAtA .. chha.n\. nahi.n chitava jaba kari kopa kapi gahi dasana lAtanha mArahI.n. dhari kesa nAri nikAri bAhera te.atidIna pukArahI.n .. taba uThe_u kruddha kR^itA.nta sama gahi charana bAnara DAra_I. ehi bIcha kapinha bidha.nsa kR^ita makha dekhi mana mahu.N hAra_I .. do\. jagya bidha.nsi kusala kapi A_e raghupati pAsa. chale_u nisAchara krurddha ho_i tyAgi jivana kai Asa .. 85 .. chalata hohi.n ati asubha bhaya.nkara. baiThahi.n gIdha u.DA_i siranha para .. bhaya_u kAlabasa kAhu na mAnA. kahesi bajAvahu juddha nisAnA .. chalI tamIchara anI apArA. bahu gaja ratha padAti asavArA .. prabhu sanmukha dhA_e khala kai.nse.n. salabha samUha anala kaha.N jai.nse.n .. ihA.N devatanha astuti kInhI. dAruna bipati hamahi ehi.n dInhI .. aba jani rAma khelAvahu ehI. atisaya dukhita hoti baidehI .. deva bachana suni prabhu musakAnA. uThi raghubIra sudhAre bAnA. jaTA jUTa dR^i.Dha bA.Ndhai mAthe. sohahi.n sumana bIcha bicha gAthe .. aruna nayana bArida tanu syAmA. akhila loka lochanAbhirAmA .. kaTitaTa parikara kasyo niSha.ngA. kara koda.nDa kaThina sAra.ngA .. chha.n\. sAra.nga kara su.ndara niSha.nga silImukhAkara kaTi kasyo. bhujada.nDa pIna manoharAyata ura dharAsura pada lasyo .. kaha dAsa tulasI jabahi.n prabhu sara chApa kara pherana lage. brahmA.nDa diggaja kamaTha ahi mahi si.ndhu bhUdhara Dagamage .. do\. sobhA dekhi haraShi sura baraShahi.n sumana apAra. jaya jaya jaya karunAnidhi chhabi bala guna AgAra .. 86 .. ehI.n bIcha nisAchara anI. kasamasAta A_I ati ghanI. dekhi chale sanmukha kapi bhaTTA. pralayakAla ke janu ghana ghaTTA .. bahu kR^ipAna taravAri chama.nkahi.n. janu daha.N disi dAminI.n dama.nkahi.n .. gaja ratha turaga chikAra kaThorA. garjahi.n manahu.N balAhaka ghorA .. kapi la.ngUra bipula nabha chhA_e. manahu.N i.ndradhanu u_e suhA_e .. uTha_i dhUri mAnahu.N jaladhArA. bAna bu.nda bhai bR^iShTi apArA .. duhu.N disi parbata karahi.n prahArA. bajrapAta janu bArahi.n bArA .. raghupati ko.api bAna jhari lA_I. ghAyala bhai nisichara samudA_I .. lAgata bAna bIra chikkarahI.n. ghurmi ghurmi jaha.N taha.N mahi parahI.n .. stravahi.n saila janu nirjhara bhArI. sonita sari kAdara bhayakArI .. chha.n\. kAdara bhaya.nkara rudhira saritA chalI parama apAvanI. do_u kUla dala ratha reta chakra abarta bahati bhayAvanI .. jala ja.ntugaja padachara turaga khara bibidha bAhana ko gane. sara sakti tomara sarpa chApa tara.nga charma kamaTha ghane .. do\. bIra parahi.n janu tIra taru majjA bahu baha phena. kAdara dekhi Darahi.n taha.N subhaTanha ke mana chena .. 87 .. majjahi bhUta pisAcha betAlA. pramatha mahA jhoTi.nga karAlA .. kAka ka.nka lai bhujA u.DAhI.n. eka te chhIni eka lai khAhI.n .. eka kahahi.n aisi_u sau.nghA_I. saThahu tumhAra daridra na jA_I .. kaha.Nrata bhaTa ghAyala taTa gire. jaha.N taha.N manahu.N ardhajala pare .. khai.nchahi.n gIdha A.Nta taTa bha_e. janu ba.nsI khelata chita da_e .. bahu bhaTa bahahi.n cha.Dhe khaga jAhI.n. janu nAvari khelahi.n sari mAhI.n .. jogini bhari bhari khappara sa.nchahi.n. bhUta pisAcha badhU nabha na.nchahi.n .. bhaTa kapAla karatAla bajAvahi.n. chAmu.nDA nAnA bidhi gAvahi.n .. ja.nbuka nikara kaTakkaTa kaTTahi.n. khAhi.n hu_Ahi.n aghAhi.n dapaTTahi.n .. koTinha ru.nDa mu.nDa binu Dollahi.n. sIsa pare mahi jaya jaya bollahi.n .. chha.n\. bollahi.n jo jaya jaya mu.nDa ru.nDa pracha.nDa sira binu dhAvahI.n. khapparinha khagga alujjhi jujjhahi.n subhaTa bhaTanha DhahAvahI.n .. bAnara nisAchara nikara mardahi.n rAma bala darpita bha_e. sa.ngrAma a.ngana subhaTa sovahi.n rAma sara nikaranhi ha_e .. do\. rAvana hR^idaya.N bichArA bhA nisichara sa.nghAra. mai.n akela kapi bhAlu bahu mAyA karau.n apAra .. 88 .. devanha prabhuhi payAde.n dekhA. upajA ura ati chhobha biseShA .. surapati nija ratha turata paThAvA. haraSha sahita mAtali lai AvA .. teja pu.nja ratha dibya anUpA. haraShi cha.Dhe kosalapura bhUpA .. cha.nchala turaga manohara chArI. ajara amara mana sama gatikArI .. rathArU.Dha raghunAthahi dekhI. dhA_e kapi balu pA_i biseShI .. sahI na jA_i kapinha kai mArI. taba rAvana mAyA bistArI .. so mAyA raghubIrahi bA.NchI. lachhimana kapinha so mAnI sA.NchI .. dekhI kapinha nisAchara anI. anuja sahita bahu kosaladhanI .. chha.n\. bahu rAma lachhimana dekhi markaTa bhAlu mana ati apaDare. janu chitra likhita sameta lachhimana jaha.N so taha.N chitavahi.n khare .. nija sena chakita biloki ha.Nsi sara chApa saji kosala dhanI. mAyA harI hari nimiSha mahu.N haraShI sakala markaTa anI .. do\. bahuri rAma saba tana chita_i bole bachana ga.NbhIra. dva.ndajuddha dekhahu sakala shramita bha_e ati bIra .. 89 .. asa kahi ratha raghunAtha chalAvA. bipra charana pa.nkaja siru nAvA .. taba la.nkesa krodha ura chhAvA. garjata tarjata sanmukha dhAvA .. jItehu je bhaTa sa.njuga mAhI.n. sunu tApasa mai.n tinha sama nAhI.n .. rAvana nAma jagata jasa jAnA. lokapa jAke.n ba.ndIkhAnA .. khara dUShana birAdha tumha mArA. badhehu byAdha iva bAli bichArA .. nisichara nikara subhaTa sa.nghArehu. ku.nbhakarana ghananAdahi mArehu .. Aju bayaru sabu le_u.N nibAhI. jau.n rana bhUpa bhAji nahi.n jAhI.n .. Aju kara_u.N khalu kAla havAle. parehu kaThina rAvana ke pAle .. suni durbachana kAlabasa jAnA. biha.Nsi bachana kaha kR^ipAnidhAnA .. satya satya saba tava prabhutA_I. jalpasi jani dekhA_u manusA_I .. chha.n\. jani jalpanA kari sujasu nAsahi nIti sunahi karahi chhamA. sa.nsAra maha.N pUruSha tribidha pATala rasAla panasa samA .. eka sumanaprada eka sumana phala eka phala_i kevala lAgahI.n. eka kahahi.n kahahi.n karahi.n apara eka karahi.n kahata na bAgahI.n .. do\. rAma bachana suni biha.NsA mohi sikhAvata gyAna. bayaru karata nahi.n taba Dare aba lAge priya prAna .. 90 .. kahi durbachana kruddha dasaka.ndhara. kulisa samAna lAga chhA.N.Dai sara .. nAnAkAra silImukha dhA_e. disi aru bidisa gagana mahi chhA_e .. pAvaka sara chhA.N.De_u raghubIrA. chhana mahu.N jare nisAchara tIrA .. chhA.Disi tIbra sakti khisi_A_I. bAna sa.nga prabhu pheri chalA_I .. koTika chakra trisUla pabArai. binu prayAsa prabhu kATi nivArai .. niphala hohi.n rAvana sara kaise.n. khala ke sakala manoratha jaise.n .. taba sata bAna sArathI mAresi. pare_u bhUmi jaya rAma pukAresi .. rAma kR^ipA kari sUta uThAvA. taba prabhu parama krodha kahu.N pAvA .. chha.n\. bha_e kruddha juddha biruddha raghupati trona sAyaka kasamase. koda.nDa dhuni ati cha.nDa suni manujAda saba mAruta grase .. ma.NdodarI ura ka.npa ka.npati kamaTha bhU bhUdhara trase. chikkarahi.n diggaja dasana gahi mahi dekhi kautuka sura ha.Nse .. do\. tAne_u chApa shravana lagi chhA.N.De bisikha karAla. rAma mAragana gana chale lahalahAta janu byAla .. 91 .. chale bAna sapachchha janu uragA. prathamahi.n hate_u sArathI turagA .. ratha bibha.nji hati ketu patAkA. garjA ati a.ntara bala thAkA .. turata Ana ratha cha.Dhi khisi_AnA. astra sastra chhA.N.Desi bidhi nAnA .. biphala hohi.n saba udyama tAke. jimi paradroha nirata manasA ke .. taba rAvana dasa sUla chalAvA. bAji chAri mahi mAri girAvA .. turaga uThA_i ko.api raghunAyaka. khai.nchi sarAsana chhA.N.De sAyaka .. rAvana sira saroja banachArI. chali raghubIra silImukha dhArI .. dasa dasa bAna bhAla dasa mAre. nisari ga_e chale rudhira panAre .. stravata rudhira dhAya_u balavAnA. prabhu puni kR^ita dhanu sara sa.ndhAnA .. tIsa tIra raghubIra pabAre. bhujanhi sameta sIsa mahi pAre .. kATatahI.n puni bha_e nabIne. rAma bahori bhujA sira chhIne .. prabhu bahu bAra bAhu sira ha_e. kaTata jhaTiti puni nUtana bha_e .. puni puni prabhu kATata bhuja sIsA. ati kautukI kosalAdhIsA .. rahe chhA_i nabha sira aru bAhU. mAnahu.N amita ketu aru rAhU .. chha.n\. janu rAhu ketu aneka nabha patha stravata sonita dhAvahI.n. raghubIra tIra pracha.nDa lAgahi.n bhUmi girana na pAvahI.n .. eka eka sara sira nikara chhede nabha u.Data imi sohahI.n. janu ko.api dinakara kara nikara jaha.N taha.N bidhu.ntuda pohahI.n .. do\. jimi jimi prabhu hara tAsu sira timi timi hohi.n apAra. sevata biShaya bibardha jimi nita nita nUtana mAra .. 92 .. dasamukha dekhi siranha kai bA.DhI. bisarA marana bha_I risa gA.DhI .. garje_u mU.Dha mahA abhimAnI. dhAya_u dasahu sarAsana tAnI .. samara bhUmi dasaka.ndhara kopyo. baraShi bAna raghupati ratha topyo .. da.nDa eka ratha dekhi na pare_U. janu nihAra mahu.N dinakara dure_U .. hAhAkAra suranha jaba kInhA. taba prabhu ko.api kAramuka lInhA .. sara nivAri ripu ke sira kATe. te disi bidisa gagana mahi pATe .. kATe sira nabha mAraga dhAvahi.n. jaya jaya dhuni kari bhaya upajAvahi.n .. kaha.N lachhimana sugrIva kapIsA. kaha.N raghubIra kosalAdhIsA .. chha.n\. kaha.N rAmu kahi sira nikara dhA_e dekhi markaTa bhaji chale. sa.ndhAni dhanu raghuba.nsamani ha.Nsi saranhi sira bedhe bhale .. sira mAlikA kara kAlikA gahi bR^i.nda bR^i.ndanhi bahu milI.n. kari rudhira sari majjanu manahu.N sa.ngrAma baTa pUjana chalI.n .. do\. puni dasaka.nTha kruddha ho_i chhA.N.DI sakti pracha.nDa. chalI bibhIShana sanmukha manahu.N kAla kara da.nDa .. 93 .. Avata dekhi sakti ati ghorA. pranatArati bha.njana pana morA .. turata bibhIShana pAchhe.n melA. sanmukha rAma sahe_u so_i selA .. lAgi sakti muruchhA kachhu bha_I. prabhu kR^ita khela suranha bikala_I .. dekhi bibhIShana prabhu shrama pAyo. gahi kara gadA kruddha ho_i dhAyo .. re kubhAgya saTha ma.nda kubuddhe. tai.n sura nara muni nAga biruddhe .. sAdara siva kahu.N sIsa cha.DhA_e. eka eka ke koTinha pA_e .. tehi kArana khala aba lagi bA.Nchyo. aba tava kAlu sIsa para nAchyo .. rAma bimukha saTha chahasi sa.npadA. asa kahi hanesi mAjha ura gadA .. chha.n\. ura mAjha gadA prahAra ghora kaThora lAgata mahi par yo. dasa badana sonita stravata puni sa.nbhAri dhAyo risa bhar yo .. dvau bhire atibala mallajuddha biruddha eku ekahi hanai. raghubIra bala darpita bibhIShanu ghAli nahi.n tA kahu.N ganai .. do\. umA bibhIShanu rAvanahi sanmukha chitava ki kA_u. so aba bhirata kAla jyo.n shrIraghubIra prabhA_u .. 94 .. dekhA shramita bibhIShanu bhArI. dhAya_u hanUmAna giri dhArI .. ratha tura.nga sArathI nipAtA. hR^idaya mAjha tehi mAresi lAtA .. ThA.Dha rahA ati ka.npita gAtA. gaya_u bibhIShanu jaha.N janatrAtA .. puni rAvana kapi hate_u pachArI. chale_u gagana kapi pU.Nchha pasArI .. gahisi pU.Nchha kapi sahita u.DAnA. puni phiri bhire_u prabala hanumAnA .. larata akAsa jugala sama jodhA. ekahi eku hanata kari krodhA .. sohahi.n nabha chhala bala bahu karahI.n. kajjala giri sumeru janu larahI.n .. budhi bala nisichara para_i na pAr yo. taba mAruta suta prabhu sa.nbhAr yo .. chha.n\. sa.nbhAri shrIraghubIra dhIra pachAri kapi rAvanu hanyo. mahi parata puni uThi larata devanha jugala kahu.N jaya jaya bhanyo .. hanuma.nta sa.nkaTa dekhi markaTa bhAlu krodhAtura chale. rana matta rAvana sakala subhaTa pracha.nDa bhuja bala dalamale .. do\. taba raghubIra pachAre dhA_e kIsa pracha.nDa. kapi bala prabala dekhi tehi.n kInha pragaTa pASha.nDa .. 95 .. a.ntaradhAna bhaya_u chhana ekA. puni pragaTe khala rUpa anekA .. raghupati kaTaka bhAlu kapi jete. jaha.N taha.N pragaTa dasAnana tete .. dekhe kapinha amita dasasIsA. jaha.N taha.N bhaje bhAlu aru kIsA .. bhAge bAnara dharahi.n na dhIrA. trAhi trAhi lachhimana raghubIrA .. daha.N disi dhAvahi.n koTinha rAvana. garjahi.n ghora kaThora bhayAvana .. Dare sakala sura chale parA_I. jaya kai Asa tajahu aba bhA_I .. saba sura jite eka dasaka.ndhara. aba bahu bha_e takahu giri ka.ndara .. rahe bira.nchi sa.nbhu muni gyAnI. jinha jinha prabhu mahimA kachhu jAnI .. chha.n\. jAnA pratApa te rahe nirbhaya kapinha ripu mAne phure. chale bichali markaTa bhAlu sakala kR^ipAla pAhi bhayAture .. hanuma.nta a.ngada nIla nala atibala larata rana bA.Nkure. mardahi.n dasAnana koTi koTinha kapaTa bhU bhaTa a.nkure .. do\. sura bAnara dekhe bikala ha.Nsyo kosalAdhIsa. saji sAra.nga eka sara hate sakala dasasIsa .. 96 .. prabhu chhana mahu.N mAyA saba kATI. jimi rabi u_e.N jAhi.n tama phATI .. rAvanu eku dekhi sura haraShe. phire sumana bahu prabhu para baraShe .. bhuja uThA_i raghupati kapi phere. phire eka ekanha taba Tere .. prabhu balu pA_i bhAlu kapi dhA_e. tarala tamaki sa.njuga mahi A_e .. astuti karata devatanhi dekhe.n. bhaya_u.N eka mai.n inha ke lekhe.n .. saThahu sadA tumha mora marAyala. asa kahi ko.api gagana para dhAyala .. hAhAkAra karata sura bhAge. khalahu jAhu kaha.N more.n Age .. dekhi bikala sura a.ngada dhAyo. kUdi charana gahi bhUmi girAyo .. chha.n\. gahi bhUmi pAr yo lAta mAr yo bAlisuta prabhu pahi.n gayo. sa.nbhAri uThi dasaka.nTha ghora kaThora rava garjata bhayo .. kari dApa chApa cha.DhA_i dasa sa.ndhAni sara bahu baraSha_I. ki_e sakala bhaTa ghAyala bhayAkula dekhi nija bala haraSha_I .. do\. taba raghupati rAvana ke sIsa bhujA sara chApa. kATe bahuta ba.Dhe puni jimi tIratha kara pApa. 97 .. sira bhuja bA.Dhi dekhi ripu kerI. bhAlu kapinha risa bha_I ghanerI .. marata na mU.Dha kaTe_u bhuja sIsA. dhA_e ko.api bhAlu bhaTa kIsA .. bAlitanaya mAruti nala nIlA. bAnararAja dubida balasIlA .. biTapa mahIdhara karahi.n prahArA. so_i giri taru gahi kapinha so mArA .. eka nakhanhi ripu bapuSha bidArI. bhAgi chalahi.n eka lAtanha mArI .. taba nala nIla siranhi cha.Dhi gaya_U. nakhanhi lilAra bidArata bhaya_U .. rudhira dekhi biShAda ura bhArI. tinhahi dharana kahu.N bhujA pasArI .. gahe na jAhi.n karanhi para phirahI.n. janu juga madhupa kamala bana charahI.n .. ko.api kUdi dvau dharesi bahorI. mahi paTakata bhaje bhujA marorI .. puni sakopa dasa dhanu kara lInhe. saranhi mAri ghAyala kapi kInhe .. hanumadAdi muruchhita kari ba.ndara. pA_i pradoSha haraSha dasaka.ndhara .. muruchhita dekhi sakala kapi bIrA. jAmava.nta dhAya_u ranadhIrA .. sa.nga bhAlu bhUdhara taru dhArI. mArana lage pachAri pachArI .. bhaya_u kruddha rAvana balavAnA. gahi pada mahi paTaka_i bhaTa nAnA .. dekhi bhAlupati nija dala ghAtA. ko.api mAjha ura mAresi lAtA .. chha.n\. ura lAta ghAta pracha.nDa lAgata bikala ratha te mahi parA. gahi bhAlu bIsahu.N kara manahu.N kamalanhi base nisi madhukarA .. muruchhita biloki bahori pada hati bhAlupati prabhu pahi.n gayau. nisi jAni sya.ndana ghAli tehi taba sUta jatanu karata bhayo .. do\. muruchhA bigata bhAlu kapi saba A_e prabhu pAsa. nisichara sakala rAvanahi gheri rahe ati trAsa .. 98 .. mAsapArAyaNa, chhabbIsavA.N vishrAma tehI nisi sItA pahi.n jA_I. trijaTA kahi saba kathA sunA_I .. sira bhuja bA.Dhi sunata ripu kerI. sItA ura bha_i trAsa ghanerI .. mukha malIna upajI mana chi.ntA. trijaTA sana bolI taba sItA .. ho_ihi kahA kahasi kina mAtA. kehi bidhi marihi bisva dukhadAtA .. raghupati sara sira kaTehu.N na mara_I. bidhi biparIta charita saba kara_I .. mora abhAgya ji_Avata ohI. jehi.n hau hari pada kamala bichhohI .. jehi.n kR^ita kapaTa kanaka mR^iga jhUThA. ajahu.N so daiva mohi para rUThA .. jehi.n bidhi mohi dukha dusaha sahA_e. lachhimana kahu.N kaTu bachana kahA_e .. raghupati biraha sabiSha sara bhArI. taki taki mAra bAra bahu mArI .. aisehu.N dukha jo rAkha mama prAnA. so_i bidhi tAhi ji_Ava na AnA .. bahu bidhi kara bilApa jAnakI. kari kari surati kR^ipAnidhAna kI .. kaha trijaTA sunu rAjakumArI. ura sara lAgata mara_i surArI .. prabhu tAte ura hata_i na tehI. ehi ke hR^idaya.N basati baidehI .. chha.n\. ehi ke hR^idaya.N basa jAnakI jAnakI ura mama bAsa hai. mama udara bhu_ana aneka lAgata bAna saba kara nAsa hai .. suni bachana haraSha biShAda mana ati dekhi puni trijaTA.N kahA. aba marihi ripu ehi bidhi sunahi su.ndari tajahi sa.nsaya mahA .. do\. kATata sira ho_ihi bikala chhuTi jA_ihi tava dhyAna. taba rAvanahi hR^idaya mahu.N marihahi.n rAmu sujAna .. 99 .. asa kahi bahuta bhA.Nti samujhA_I. puni trijaTA nija bhavana sidhA_I .. rAma subhA_u sumiri baidehI. upajI biraha bithA ati tehI .. nisihi sasihi ni.ndati bahu bhA.NtI. juga sama bha_I sirAti na rAtI .. karati bilApa manahi.n mana bhArI. rAma biraha.N jAnakI dukhArI .. jaba ati bhaya_u biraha ura dAhU. pharake_u bAma nayana aru bAhU .. saguna bichAri dharI mana dhIrA. aba milihahi.n kR^ipAla raghubIrA .. ihA.N ardhanisi rAvanu jAgA. nija sArathi sana khIjhana lAgA .. saTha ranabhUmi chha.DA_isi mohI. dhiga dhiga adhama ma.ndamati tohI .. tehi.n pada gahi bahu bidhi samujhAvA. bhauru bha_e.N ratha cha.Dhi puni dhAvA .. suni Agavanu dasAnana kerA. kapi dala kharabhara bhaya_u ghanerA .. jaha.N taha.N bhUdhara biTapa upArI. dhA_e kaTakaTA_i bhaTa bhArI .. chha.n\. dhA_e jo markaTa bikaTa bhAlu karAla kara bhUdhara dharA. ati kopa karahi.n prahAra mArata bhaji chale rajanIcharA .. bichalA_i dala balava.nta kIsanha gheri puni rAvanu liyo. chahu.N disi chapeTanhi mAri nakhanhi bidAri tanu byAkula kiyo .. do\. dekhi mahA markaTa prabala rAvana kInha bichAra. a.ntarahita ho_i nimiSha mahu.N kR^ita mAyA bistAra .. 100 .. chha.n\. jaba kInha tehi.n pASha.nDa. bha_e pragaTa ja.ntu pracha.nDa .. betAla bhUta pisAcha. kara dhare.n dhanu nArAcha .. 1 .. jogini gahe.n karabAla. eka hAtha manuja kapAla .. kari sadya sonita pAna. nAchahi.n karahi.n bahu gAna .. 2 .. dharu mAru bolahi.n ghora. rahi pUri dhuni chahu.N ora .. mukha bA_i dhAvahi.n khAna. taba lage kIsa parAna .. 3 .. jaha.N jAhi.n markaTa bhAgi. taha.N barata dekhahi.n Agi .. bha_e bikala bAnara bhAlu. puni lAga baraShai bAlu .. 4 .. jaha.N taha.N thakita kari kIsa. garje_u bahuri dasasIsa .. lachhimana kapIsa sameta. bha_e sakala bIra acheta .. 5 .. hA rAma hA raghunAtha. kahi subhaTa mIjahi.n hAtha .. ehi bidhi sakala bala tori. tehi.n kInha kapaTa bahori .. 6 .. pragaTesi bipula hanumAna. dhA_e gahe pAShAna .. tinha rAmu ghere jA_i. chahu.N disi barUtha banA_i .. 7 .. mArahu dharahu jani jA_i. kaTakaTahi.n pU.Nchha uThA_i .. daha.N disi la.NgUra birAja. tehi.n madhya kosalarAja .. 8 .. chha.n\. tehi.n madhya kosalarAja su.ndara syAma tana sobhA lahI. janu i.ndradhanuSha aneka kI bara bAri tu.nga tamAlahI .. prabhu dekhi haraSha biShAda ura sura badata jaya jaya jaya karI. raghubIra ekahi tIra ko.api nimeSha mahu.N mAyA harI .. 1 .. mAyA bigata kapi bhAlu haraShe biTapa giri gahi saba phire. sara nikara chhA.De rAma rAvana bAhu sira puni mahi gire .. shrIrAma rAvana samara charita aneka kalpa jo gAvahI.n. sata seSha sArada nigama kabi te_u tadapi pAra na pAvahI.n .. 2 .. do\. tAke guna gana kachhu kahe ja.Damati tulasIdAsa. jimi nija bala anurUpa te mAchhI u.Da_i akAsa .. 101(ka) .. kATe sira bhuja bAra bahu marata na bhaTa la.nkesa. prabhu krI.Data sura siddha muni byAkula dekhi kalesa .. 101(kha) .. kATata ba.Dhahi.n sIsa samudA_I. jimi prati lAbha lobha adhikA_I .. mara_i na ripu shrama bhaya_u biseShA. rAma bibhIShana tana taba dekhA .. umA kAla mara jAkI.n IchhA. so prabhu jana kara prIti parIchhA .. sunu sarabagya charAchara nAyaka. pranatapAla sura muni sukhadAyaka .. nAbhiku.nDa piyUSha basa yAke.n. nAtha ji_ata rAvanu bala tAke.n .. sunata bibhIShana bachana kR^ipAlA. haraShi gahe kara bAna karAlA .. asubha hona lAge taba nAnA. rovahi.n khara sR^ikAla bahu svAnA .. bolahi khaga jaga Arati hetU. pragaTa bha_e nabha jaha.N taha.N ketU .. dasa disi dAha hona ati lAgA. bhaya_u paraba binu rabi uparAgA .. ma.ndodari ura ka.npati bhArI. pratimA stravahi.n nayana maga bArI .. chha.n\. pratimA rudahi.n pabipAta nabha ati bAta baha Dolati mahI. baraShahi.n balAhaka rudhira kacha raja asubha ati saka ko kahI .. utapAta amita biloki nabha sura bikala bolahi jaya ja_e. sura sabhaya jAni kR^ipAla raghupati chApa sara jorata bha_e .. do\. khaichi sarAsana shravana lagi chhA.De sara ekatIsa. raghunAyaka sAyaka chale mAnahu.N kAla phanIsa .. 102 .. sAyaka eka nAbhi sara soShA. apara lage bhuja sira kari roShA .. lai sira bAhu chale nArAchA. sira bhuja hIna ru.nDa mahi nAchA .. dharani dhasa_i dhara dhAva pracha.nDA. taba sara hati prabhu kR^ita du_i kha.nDA .. garje_u marata ghora rava bhArI. kahA.N rAmu rana hatau.n pachArI .. DolI bhUmi girata dasaka.ndhara. chhubhita si.ndhu sari diggaja bhUdhara .. dharani pare_u dvau kha.nDa ba.DhA_I. chApi bhAlu markaTa samudA_I .. ma.ndodari Age.n bhuja sIsA. dhari sara chale jahA.N jagadIsA .. prabise saba niSha.nga mahu jA_I. dekhi suranha du.ndubhI.n bajA_I .. tAsu teja samAna prabhu Anana. haraShe dekhi sa.nbhu chaturAnana .. jaya jaya dhuni pUrI brahma.nDA. jaya raghubIra prabala bhujada.nDA .. baraShahi sumana deva muni bR^i.ndA. jaya kR^ipAla jaya jayati muku.ndA .. chha.n\. jaya kR^ipA ka.nda muka.nda dva.nda harana sarana sukhaprada prabho. khala dala bidArana parama kArana kArunIka sadA bibho .. sura sumana baraShahi.n haraSha sa.nkula bAja du.ndubhi gahagahI. sa.ngrAma a.ngana rAma a.nga ana.nga bahu sobhA lahI .. sira jaTA mukuTa prasUna bicha bicha ati manohara rAjahI.n. janu nIlagiri para ta.Dita paTala sameta u.Dugana bhrAjahI.n .. bhujada.nDa sara koda.nDa pherata rudhira kana tana ati bane. janu rAyamunI.n tamAla para baiThI.n bipula sukha Apane .. do\. kR^ipAdR^iShTi kari prabhu abhaya ki_e sura bR^i.nda. bhAlu kIsa saba haraShe jaya sukha dhAma muka.nda .. 103 .. pati sira dekhata ma.ndodarI. muruchhita bikala dharani khasi parI .. jubati bR^i.nda rovata uThi dhA_I.n. tehi uThA_i rAvana pahi.n A_I .. pati gati dekhi te karahi.n pukArA. chhUTe kacha nahi.n bapuSha sa.NbhArA .. ura tA.DanA karahi.n bidhi nAnA. rovata karahi.n pratApa bakhAnA .. tava bala nAtha Dola nita dharanI. teja hIna pAvaka sasi taranI .. seSha kamaTha sahi sakahi.n na bhArA. so tanu bhUmi pare_u bhari chhArA .. baruna kubera suresa samIrA. rana sanmukha dhari kAhu.N na dhIrA .. bhujabala jitehu kAla jama sA_I.n. Aju parehu anAtha kI nA_I.n .. jagata bidita tumhArI prabhutA_I. suta parijana bala barani na jA_I .. rAma bimukha asa hAla tumhArA. rahA na ko_u kula rovanihArA .. tava basa bidhi prapa.ncha saba nAthA. sabhaya disipa nita nAvahi.n mAthA .. aba tava sira bhuja ja.nbuka khAhI.n. rAma bimukha yaha anuchita nAhI.n .. kAla bibasa pati kahA na mAnA. aga jaga nAthu manuja kari jAnA .. chha.n\. jAnyo manuja kari danuja kAnana dahana pAvaka hari svaya.n. jehi namata siva brahmAdi sura piya bhajehu nahi.n karunAmaya.n .. Ajanma te paradroha rata pApaughamaya tava tanu aya.n. tumhahU diyo nija dhAma rAma namAmi brahma nirAmaya.n .. do\. ahaha nAtha raghunAtha sama kR^ipAsi.ndhu nahi.n Ana. jogi bR^i.nda durlabha gati tohi dInhi bhagavAna .. 104 .. ma.ndodarI bachana suni kAnA. sura muni siddha sabanhi sukha mAnA .. aja mahesa nArada sanakAdI. je munibara paramArathabAdI .. bhari lochana raghupatihi nihArI. prema magana saba bha_e sukhArI .. rudana karata dekhI.n saba nArI. gaya_u bibhIShanu mana dukha bhArI .. ba.ndhu dasA biloki dukha kInhA. taba prabhu anujahi Ayasu dInhA .. lachhimana tehi bahu bidhi samujhAyo. bahuri bibhIShana prabhu pahi.n Ayo .. kR^ipAdR^iShTi prabhu tAhi bilokA. karahu kriyA parihari saba sokA .. kInhi kriyA prabhu Ayasu mAnI. bidhivata desa kAla jiya.N jAnI .. do\. ma.ndodarI Adi saba de_i tilA.njali tAhi. bhavana ga_I raghupati guna gana baranata mana mAhi .. 105 .. A_i bibhIShana puni siru nAyo. kR^ipAsi.ndhu taba anuja bolAyo .. tumha kapIsa a.ngada nala nIlA. jAmava.nta mAruti nayasIlA .. saba mili jAhu bibhIShana sAthA. sArehu tilaka kahe_u raghunAthA .. pitA bachana mai.n nagara na Ava_u.N. Apu sarisa kapi anuja paThAva_u.N .. turata chale kapi suni prabhu bachanA. kInhI jA_i tilaka kI rachanA .. sAdara si.nhAsana baiThArI. tilaka sAri astuti anusArI .. jori pAni sabahI.n sira nA_e. sahita bibhIShana prabhu pahi.n A_e .. taba raghubIra boli kapi lInhe. kahi priya bachana sukhI saba kInhe .. chha.n\. ki_e sukhI kahi bAnI sudhA sama bala tumhAre.n ripu hayo. pAyo bibhIShana rAja tihu.N pura jasu tumhAro nita nayo .. mohi sahita subha kIrati tumhArI parama prIti jo gA_ihai.n. sa.nsAra si.ndhu apAra pAra prayAsa binu nara pA_ihai.n .. do\. prabhu ke bachana shravana suni nahi.n aghAhi.n kapi pu.nja. bAra bAra sira nAvahi.n gahahi.n sakala pada ka.nja .. 106 .. puni prabhu boli liya_u hanumAnA. la.nkA jAhu kahe_u bhagavAnA .. samAchAra jAnakihi sunAvahu. tAsu kusala lai tumha chali Avahu .. taba hanuma.nta nagara mahu.N A_e. suni nisicharI nisAchara dhA_e .. bahu prakAra tinha pUjA kInhI. janakasutA dekhA_i puni dInhI .. dUrahi te pranAma kapi kInhA. raghupati dUta jAnakI.n chInhA .. kahahu tAta prabhu kR^ipAniketA. kusala anuja kapi sena sametA .. saba bidhi kusala kosalAdhIsA. mAtu samara jItyo dasasIsA .. abichala rAju bibhIShana pAyo. suni kapi bachana haraSha ura chhAyo .. chha.n\. ati haraSha mana tana pulaka lochana sajala kaha puni puni ramA. kA de_u.N tohi treloka mahu.N kapi kimapi nahi.n bAnI samA .. sunu mAtu mai.n pAyo akhila jaga rAju Aju na sa.nsaya.n. rana jIti ripudala ba.ndhu juta pasyAmi rAmamanAmaya.n .. do\. sunu suta sadaguna sakala tava hR^idaya.N basahu.N hanuma.nta. sAnukUla kosalapati rahahu.N sameta ana.nta .. 107 .. aba so_i jatana karahu tumha tAtA. dekhau.n nayana syAma mR^idu gAtA .. taba hanumAna rAma pahi.n jA_I. janakasutA kai kusala sunA_I .. suni sa.ndesu bhAnukulabhUShana. boli li_e jubarAja bibhIShana .. mArutasuta ke sa.nga sidhAvahu. sAdara janakasutahi lai Avahu .. turatahi.n sakala ga_e jaha.N sItA. sevahi.n saba nisicharI.n binItA .. begi bibhIShana tinhahi sikhAyo. tinha bahu bidhi majjana karavAyo .. bahu prakAra bhUShana pahirA_e. sibikA ruchira sAji puni lyA_e .. tA para haraShi cha.DhI baidehI. sumiri rAma sukhadhAma sanehI .. betapAni rachchhaka chahu.N pAsA. chale sakala mana parama hulAsA .. dekhana bhAlu kIsa saba A_e. rachchhaka ko.api nivArana dhA_e .. kaha raghubIra kahA mama mAnahu. sItahi sakhA payAde.n Anahu .. dekhahu.N kapi jananI kI nA_I.n. bihasi kahA raghunAtha gosA_I .. suni prabhu bachana bhAlu kapi haraShe. nabha te suranha sumana bahu baraShe .. sItA prathama anala mahu.N rAkhI. pragaTa kInhi chaha a.ntara sAkhI .. do\. tehi kArana karunAnidhi kahe kachhuka durbAda. sunata jAtudhAnI.n saba lAgI.n karai biShAda .. 108 .. prabhu ke bachana sIsa dhari sItA. bolI mana krama bachana punItA .. lachhimana hohu dharama ke negI. pAvaka pragaTa karahu tumha begI .. suni lachhimana sItA kai bAnI. biraha bibeka dharama niti sAnI .. lochana sajala jori kara do_U. prabhu sana kachhu kahi sakata na o_U .. dekhi rAma rukha lachhimana dhA_e. pAvaka pragaTi kATha bahu lA_e .. pAvaka prabala dekhi baidehI. hR^idaya.N haraSha nahi.n bhaya kachhu tehI .. jau.n mana bacha krama mama ura mAhI.n. taji raghubIra Ana gati nAhI.n .. tau kR^isAnu saba kai gati jAnA. mo kahu.N ho_u shrIkha.nDa samAnA .. chha.n\. shrIkha.nDa sama pAvaka prabesa kiyo sumiri prabhu maithilI. jaya kosalesa mahesa ba.ndita charana rati ati nirmalI .. pratibi.nba aru laukika kala.nka pracha.nDa pAvaka mahu.N jare. prabhu charita kAhu.N na lakhe nabha sura siddha muni dekhahi.n khare .. 1 .. dhari rUpa pAvaka pAni gahi shrI satya shruti jaga bidita jo. jimi chhIrasAgara i.ndirA rAmahi samarpI Ani so .. so rAma bAma bibhAga rAjati ruchira ati sobhA bhalI. nava nIla nIraja nikaTa mAnahu.N kanaka pa.nkaja kI kalI .. 2 .. do\. baraShahi.n sumana haraShi suna bAjahi.n gagana nisAna. gAvahi.n ki.nnara surabadhU nAchahi.n cha.DhI.n bimAna .. 109(ka) .. janakasutA sameta prabhu sobhA amita apAra. dekhi bhAlu kapi haraShe jaya raghupati sukha sAra .. 109(kha) .. taba raghupati anusAsana pA_I. mAtali chale_u charana siru nA_I .. A_e deva sadA svArathI. bachana kahahi.n janu paramArathI .. dIna ba.ndhu dayAla raghurAyA. deva kInhi devanha para dAyA .. bisva droha rata yaha khala kAmI. nija agha gaya_u kumAragagAmI .. tumha samarUpa brahma abinAsI. sadA ekarasa sahaja udAsI .. akala aguna aja anagha anAmaya. ajita amoghasakti karunAmaya .. mIna kamaTha sUkara naraharI. bAmana parasurAma bapu dharI .. jaba jaba nAtha suranha dukhu pAyo. nAnA tanu dhari tumha_i.N nasAyo .. yaha khala malina sadA suradrohI. kAma lobha mada rata ati kohI .. adhama siromani tava pada pAvA. yaha hamare mana bisamaya AvA .. hama devatA parama adhikArI. svAratha rata prabhu bhagati bisArI .. bhava prabAha.N sa.ntata hama pare. aba prabhu pAhi sarana anusare .. do\. kari binatI sura siddha saba rahe jaha.N taha.N kara jori. ati saprema tana pulaki bidhi astuti karata bahori .. 110 .. chha.n\. jaya rAma sadA sukhadhAma hare. raghunAyaka sAyaka chApa dhare .. bhava bArana dArana si.nha prabho. guna sAgara nAgara nAtha bibho .. tana kAma aneka anUpa chhabI. guna gAvata siddha munI.ndra kabI .. jasu pAvana rAvana nAga mahA. khaganAtha jathA kari kopa gahA .. jana ra.njana bha.njana soka bhaya.n. gatakrodha sadA prabhu bodhamaya.n .. avatAra udAra apAra guna.n. mahi bhAra bibha.njana gyAnaghana.n .. aja byApakamekamanAdi sadA. karunAkara rAma namAmi mudA .. raghuba.nsa bibhUShana dUShana hA. kR^ita bhUpa bibhIShana dIna rahA .. guna gyAna nidhAna amAna aja.n. nita rAma namAmi bibhu.n biraja.n .. bhujada.nDa pracha.nDa pratApa bala.n. khala bR^i.nda nika.nda mahA kusala.n .. binu kArana dIna dayAla hita.n. chhabi dhAma namAmi ramA sahita.n .. bhava tArana kArana kAja para.n. mana sa.nbhava dAruna doSha hara.n .. sara chApa manohara trona dhara.n. jarajAruna lochana bhUpabara.n .. sukha ma.ndira su.ndara shrIramana.n. mada mAra mudhA mamatA samana.n .. anavadya akha.nDa na gochara go. sabarUpa sadA saba ho_i na go .. iti beda bada.nti na da.ntakathA. rabi Atapa bhinnamabhinna jathA .. kR^itakR^itya bibho saba bAnara e. nirakha.nti tavAnana sAdara e .. dhiga jIvana deva sarIra hare. tava bhakti binA bhava bhUli pare .. aba dIna dayAla dayA kari_ai. mati mori bibhedakarI hari_ai .. jehi te biparIta kriyA kari_ai. dukha so sukha mAni sukhI chari_ai .. khala kha.nDana ma.nDana ramya chhamA. pada pa.nkaja sevita sa.nbhu umA .. nR^ipa nAyaka de baradAnamida.n. charanA.nbuja prema sadA subhada.n .. do\. binaya kInhi chaturAnana prema pulaka ati gAta. sobhAsi.ndhu bilokata lochana nahI.n aghAta .. 111 .. tehi avasara dasaratha taha.N A_e. tanaya biloki nayana jala chhA_e .. anuja sahita prabhu ba.ndana kInhA. AsirabAda pitA.N taba dInhA .. tAta sakala tava punya prabhA_U. jItyo.n ajaya nisAchara rA_U .. suni suta bachana prIti ati bA.DhI. nayana salila romAvali ThA.DhI .. raghupati prathama prema anumAnA. chita_i pitahi dInhe_u dR^i.Dha gyAnA .. tAte umA mochchha nahi.n pAyo. dasaratha bheda bhagati mana lAyo .. sagunopAsaka mochchha na lehI.n. tinha kahu.N rAma bhagati nija dehI.n .. bAra bAra kari prabhuhi pranAmA. dasaratha haraShi ga_e suradhAmA .. do\. anuja jAnakI sahita prabhu kusala kosalAdhIsa. sobhA dekhi haraShi mana astuti kara sura Isa .. 112 .. chha.n\. jaya rAma sobhA dhAma. dAyaka pranata bishrAma .. dhR^ita trona bara sara chApa. bhujada.nDa prabala pratApa .. 1 .. jaya dUShanAri kharAri. mardana nisAchara dhAri .. yaha duShTa mAre_u nAtha. bha_e deva sakala sanAtha .. 2 .. jaya harana dharanI bhAra. mahimA udAra apAra .. jaya rAvanAri kR^ipAla. ki_e jAtudhAna bihAla .. 3 .. la.nkesa ati bala garba. ki_e basya sura ga.ndharba .. muni siddha nara khaga nAga. haThi pa.ntha saba ke.n lAga .. 4 .. paradroha rata ati duShTa. pAyo so phalu pApiShTa .. aba sunahu dIna dayAla. rAjIva nayana bisAla .. 5 .. mohi rahA ati abhimAna. nahi.n ko_u mohi samAna .. aba dekhi prabhu pada ka.nja. gata mAna prada dukha pu.nja .. 6 .. ko_u brahma nirguna dhyAva. abyakta jehi shruti gAva .. mohi bhAva kosala bhUpa. shrIrAma saguna sarUpa .. 7 .. baidehi anuja sameta. mama hR^idaya.N karahu niketa .. mohi jAni_e nija dAsa. de bhakti ramAnivAsa .. 8 .. de bhakti ramAnivAsa trAsa harana sarana sukhadAyaka.n. sukha dhAma rAma namAmi kAma aneka chhabi raghunAyaka.n .. sura bR^i.nda ra.njana dva.nda bha.njana manuja tanu atulitabala.n. brahmAdi sa.nkara sebya rAma namAmi karunA komala.n .. do\. aba kari kR^ipA biloki mohi Ayasu dehu kR^ipAla. kAha karau.n suni priya bachana bole dInadayAla .. 113 .. sunu surapati kapi bhAlu hamAre. pare bhUmi nisacharanhi je mAre .. mama hita lAgi taje inha prAnA. sakala ji_A_u suresa sujAnA .. sunu khagesa prabhu kai yaha bAnI. ati agAdha jAnahi.n muni gyAnI .. prabhu saka tribhu_ana mAri ji_A_I. kevala sakrahi dInhi ba.DA_I .. sudhA baraShi kapi bhAlu ji_A_e. haraShi uThe saba prabhu pahi.n A_e .. sudhAbR^iShTi bhai duhu dala Upara. ji_e bhAlu kapi nahi.n rajanIchara .. rAmAkAra bha_e tinha ke mana. mukta bha_e chhUTe bhava ba.ndhana .. sura a.nsika saba kapi aru rIchhA. ji_e sakala raghupati kI.n IchhA .. rAma sarisa ko dIna hitakArI. kInhe mukuta nisAchara jhArI .. khala mala dhAma kAma rata rAvana. gati pA_I jo munibara pAva na .. do\. sumana baraShi saba sura chale cha.Dhi cha.Dhi ruchira bimAna. dekhi su_avasaru prabhu pahi.n Aya_u sa.nbhu sujAna .. 114(ka) .. parama prIti kara jori juga nalina nayana bhari bAri. pulakita tana gadagada girA.N binaya karata tripurAri .. 114(kha) .. chha.n\. mAmabhirakShaya raghukula nAyaka. dhR^ita bara chApa ruchira kara sAyaka .. moha mahA ghana paTala prabha.njana. sa.nsaya bipina anala sura ra.njana .. 1 .. aguna saguna guna ma.ndira su.ndara. bhrama tama prabala pratApa divAkara .. kAma krodha mada gaja pa.nchAnana. basahu nira.ntara jana mana kAnana .. 2 .. biShaya manoratha pu.nja ka.nja bana. prabala tuShAra udAra pAra mana .. bhava bAridhi ma.ndara parama.n dara. bAraya tAraya sa.nsR^iti dustara .. 3 .. syAma gAta rAjIva bilochana. dIna ba.ndhu pranatArati mochana .. anuja jAnakI sahita nira.ntara. basahu rAma nR^ipa mama ura a.ntara .. 4 .. muni ra.njana mahi ma.nDala ma.nDana. tulasidAsa prabhu trAsa bikha.nDana .. 5 .. do\. nAtha jabahi.n kosalapurI.n ho_ihi tilaka tumhAra. kR^ipAsi.ndhu mai.n A_uba dekhana charita udAra .. 115 .. kari binatI jaba sa.nbhu sidhA_e. taba prabhu nikaTa bibhIShanu A_e .. nA_i charana siru kaha mR^idu bAnI. binaya sunahu prabhu sAra.NgapAnI .. sakula sadala prabhu rAvana mAr yo. pAvana jasa tribhuvana bistAr yo .. dIna malIna hIna mati jAtI. mo para kR^ipA kInhi bahu bhA.NtI .. aba jana gR^iha punIta prabhu kIje. majjanu kari_a samara shrama chhIje .. dekhi kosa ma.ndira sa.npadA. dehu kR^ipAla kapinha kahu.N mudA .. saba bidhi nAtha mohi apanA_i_a. puni mohi sahita avadhapura jA_i_a .. sunata bachana mR^idu dInadayAlA. sajala bha_e dvau nayana bisAlA .. do\. tora kosa gR^iha mora saba satya bachana sunu bhrAta. bharata dasA sumirata mohi nimiSha kalpa sama jAta .. 116(ka) .. tApasa beSha gAta kR^isa japata nira.ntara mohi. dekhau.n begi so jatanu karu sakhA nihora_u.N tohi .. 116(kha) .. bIte.n avadhi jA_u.N jau.n ji_ata na pAva_u.N bIra. sumirata anuja prIti prabhu puni puni pulaka sarIra .. 116(ga) .. karehu kalpa bhari rAju tumha mohi sumirehu mana mAhi.n. puni mama dhAma pA_ihahu jahA.N sa.nta saba jAhi.n .. 116(gha) .. sunata bibhIShana bachana rAma ke. haraShi gahe pada kR^ipAdhAma ke .. bAnara bhAlu sakala haraShAne. gahi prabhu pada guna bimala bakhAne .. bahuri bibhIShana bhavana sidhAyo. mani gana basana bimAna bharAyo .. lai puShpaka prabhu Age.n rAkhA. ha.Nsi kari kR^ipAsi.ndhu taba bhAShA .. cha.Dhi bimAna sunu sakhA bibhIShana. gagana jA_i baraShahu paTa bhUShana .. nabha para jA_i bibhIShana tabahI. baraShi di_e mani a.nbara sabahI .. jo_i jo_i mana bhAva_i so_i lehI.n. mani mukha meli DAri kapi dehI.n .. ha.Nse rAmu shrI anuja sametA. parama kautukI kR^ipA niketA .. do\. muni jehi dhyAna na pAvahi.n neti neti kaha beda. kR^ipAsi.ndhu so_i kapinha sana karata aneka binoda .. 117(ka) .. umA joga japa dAna tapa nAnA makha brata nema. rAma kR^ipA nahi karahi.n tasi jasi niShkevala prema .. 117(kha) .. bhAlu kapinha paTa bhUShana pA_e. pahiri pahiri raghupati pahi.n A_e .. nAnA jinasa dekhi saba kIsA. puni puni ha.Nsata kosalAdhIsA .. chita_i sabanhi para kInhi dAyA. bole mR^idula bachana raghurAyA .. tumhare.n bala mai.n rAvanu mAr yo. tilaka bibhIShana kaha.N puni sAr yo .. nija nija gR^iha aba tumha saba jAhU. sumirehu mohi Darapahu jani kAhU .. sunata bachana premAkula bAnara. jori pAni bole saba sAdara .. prabhu jo_i kahahu tumhahi saba sohA. hamare hota bachana suni mohA .. dIna jAni kapi ki_e sanAthA. tumha treloka Isa raghunAthA .. suni prabhu bachana lAja hama marahI.n. masaka kahU.N khagapati hita karahI.n .. dekhi rAma rukha bAnara rIchhA. prema magana nahi.n gR^iha kai IchhA .. do\. prabhu prerita kapi bhAlu saba rAma rUpa ura rAkhi. haraSha biShAda sahita chale binaya bibidha bidhi bhAShi .. 118(ka) .. kapipati nIla rIchhapati a.ngada nala hanumAna. sahita bibhIShana apara je jUthapa kapi balavAna .. 118(kha) .. do\. kahi na sakahi.n kachhu prema basa bhari bhari lochana bAri. sanmukha chitavahi.n rAma tana nayana nimeSha nivAri .. 118(ga) .. ~ atisaya prIti dekha raghurA_I. linhe sakala bimAna cha.DhA_I .. mana mahu.N bipra charana siru nAyo. uttara disihi bimAna chalAyo .. chalata bimAna kolAhala ho_I. jaya raghubIra kaha_i sabu ko_I .. si.nhAsana ati uchcha manohara. shrI sameta prabhu baiThai tA para .. rAjata rAmu sahita bhAminI. meru sR^i.nga janu ghana dAminI .. ruchira bimAnu chale_u ati Atura. kInhI sumana bR^iShTi haraShe sura .. parama sukhada chali tribidha bayArI. sAgara sara sari nirmala bArI .. saguna hohi.n su.ndara chahu.N pAsA. mana prasanna nirmala nabha AsA .. kaha raghubIra dekhu rana sItA. lachhimana ihA.N hatyo i.NdrajItA .. hanUmAna a.ngada ke mAre. rana mahi pare nisAchara bhAre .. ku.nbhakarana rAvana dvau bhA_I. ihA.N hate sura muni dukhadA_I .. do\. ihA.N setu bA.Ndhyo aru thApe_u.N siva sukha dhAma. sItA sahita kR^ipAnidhi sa.nbhuhi kInha pranAma .. 119(ka) .. jaha.N jaha.N kR^ipAsi.ndhu bana kInha bAsa bishrAma. sakala dekhA_e jAnakihi kahe sabanhi ke nAma .. 119(kha) .. turata bimAna tahA.N chali AvA. da.nDaka bana jaha.N parama suhAvA .. ku.nbhajAdi muninAyaka nAnA. ga_e rAmu saba ke.n asthAnA .. sakala riShinha sana pA_i asIsA. chitrakUTa A_e jagadIsA .. taha.N kari muninha kera sa.ntoShA. chalA bimAnu tahA.N te chokhA .. bahuri rAma jAnakihi dekhA_I. jamunA kali mala harani suhA_I .. puni dekhI surasarI punItA. rAma kahA pranAma karu sItA .. tIrathapati puni dekhu prayAgA. nirakhata janma koTi agha bhAgA .. dekhu parama pAvani puni benI. harani soka hari loka nisenI .. puni dekhu avadhapurI ati pAvani. tribidha tApa bhava roga nasAvani .. . do\. sItA sahita avadha kahu.N kInha kR^ipAla pranAma. sajala nayana tana pulakita puni puni haraShita rAma .. 120(ka) .. puni prabhu A_i tribenI.n haraShita majjanu kInha. kapinha sahita bipranha kahu.N dAna bibidha bidhi dInha .. 120(kha) .. prabhu hanuma.ntahi kahA bujhA_I. dhari baTu rUpa avadhapura jA_I .. bharatahi kusala hamAri sunA_ehu. samAchAra lai tumha chali A_ehu .. turata pavanasuta gavanata bhaya_u. taba prabhu bharadvAja pahi.n gaya_U .. nAnA bidhi muni pUjA kInhI. astutI kari puni AsiSha dInhI .. muni pada ba.ndi jugala kara jorI. cha.Dhi bimAna prabhu chale bahorI .. ihA.N niShAda sunA prabhu A_e. nAva nAva kaha.N loga bolA_e .. surasari nAghi jAna taba Ayo. utare_u taTa prabhu Ayasu pAyo .. taba sItA.N pUjI surasarI. bahu prakAra puni charananhi parI .. dInhi asIsa haraShi mana ga.ngA. su.ndari tava ahivAta abha.ngA .. sunata guhA dhAya_u premAkula. Aya_u nikaTa parama sukha sa.nkula .. prabhuhi sahita biloki baidehI. pare_u avani tana sudhi nahi.n tehI .. prIti parama biloki raghurA_I. haraShi uThA_i liyo ura lA_I .. chha.n\. liyo hR^idaya.N lA_i kR^ipA nidhAna sujAna rAya.N ramApatI. baiThAri parama samIpa bUjhI kusala so kara bInatI. aba kusala pada pa.nkaja biloki bira.nchi sa.nkara sebya je. sukha dhAma pUranakAma rAma namAmi rAma namAmi te .. 1 .. saba bhA.Nti adhama niShAda so hari bharata jyo.n ura lA_iyo. matima.nda tulasIdAsa so prabhu moha basa bisarA_iyo .. yaha rAvanAri charitra pAvana rAma pada ratiprada sadA. kAmAdihara bigyAnakara sura siddha muni gAvahi.n mudA .. 2 .. do\. samara bijaya raghubIra ke charita je sunahi.n sujAna. bijaya bibeka bibhUti nita tinhahi dehi.n bhagavAna .. 121(ka) .. yaha kalikAla malAyatana mana kari dekhu bichAra. shrIraghunAtha nAma taji nAhina Ana adhAra .. 121(kha) .. mAsapArAyaNa, sattA_IsavA.N vishrAma \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\- iti shrImadrAmacharitamAnase sakalakalikaluShavidhva.nsane ShaShThaH sopAnaH samAptaH. (la.nkAkANDa samApta) \-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\- ## \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}