हैहेप्रयोगे यद् वाक्यं वर्तते तत्र हैहयोः एव प्लुतो भवति। है३ देवदत्त। हे३ देवदत्त। देवदत्त है३। देवदत्त हे३। पुनर् हैहयोर् ग्रहणम् अन्त्ययोरपि यथा स्यात्।
पूर्वसूत्रेण प्राधान्याद्? हूयमानस्यैव प्लुतो विहितः। प्राधान्यं तु तस्य तदभिमुखीकरणाय वाक्यप्रयोगात्()। अतो हैहयोर्न प्राप्नोति, एतदर्थोऽयमारम्भः।
अथ पुनर्हैहयोग्र्रहणं किमर्थम्(),
यावता विनापि तेन श्रुतत्वात्? तयोरेव भविष्यति? इत्याह--"पुनः" ["पुनस्त्वित्यादि"--कांउ।पाठः] इत्यादि। "हैहेप्रयोगे" इत्युच्यमाने "वाक्यस्य टेः प्लुत उदात्तः"
८।२।८२ इत्यधिकारादन्त्ययोरेव स्यात्(), नानन्त्ययोः; तयोरपि यता स्यादित्येवमर्थं पुनर्हैहेग्रहणम्(), हैहेग्रहणे प्रयोगग्रहणं चानर्थकयोरपि यथा स्यात्()। तदा चैतावनर्थको यदाऽऽमन्त्रितान्तम्()।
तेनैवामन्त्रितार्थस्यावगमितत्वादर्थान्तस्य द्योत्यस्याभावात्? तावनर्थकौ भवतः। अन्ये त्वाहुः--निपातसमाहारावपि तौ स्तो हन्त हैह इति। तत्रासति प्रयोगग्रहणे तयोर्न स्यात्(); लाक्षणिकत्वात्()।
तस्मात्? प्रयोगमात्रे लाक्षणिकयोरपि यथा स्यादित्येवमर्थं प्रयोगग्रहणमिति॥
हैहेप्रयोगे। है हे इत्यव्यये सम्बोधनद्योतके। तयोः प्रयोगे हैहयोः प्लुतः स्यादित्यर्थः। पूर्वसूत्रेण गुरोरनृत इत्यनेन च सिद्धे किमर्थमिदमित्याशङ्क्य नियमार्थमिति व्याचष्टे--हैहयोरेवेति। हैहयोरेवेति नियमार्थमिति बावः। पाहि है३ राम, पाहि हे३ रामेत्यत्र हैहयोरेव प्लुतो न तु गुररोनृत इत्यन्त्यस्यापीत्येतद्धैहयोरित्यनेन लभ्यत इति यावत्। प्रयोगग्रहणाभावे वाक्यस्य टेरित्यधिकाराद्राम है३ राम हे३ इत्यत्रैव स्यादतः "प्रयोग"ग्रहणम्। ततश्चाऽनन्त्ययोरपि तयोः प्लुतो भवति।