%@@1 % File name : dAsabodh09.itx %-------------------------------------------- % Text title : Dasabodh dAsabodha dashaka 9 % Author : Swami Samartha Ramadas % Language : Marathi, Sanskrit % Subject : philosophy/hinduism/religion % Description/comments : Collectively transliterated and proofread % Transliterated by : Vishwas Bhide santsahitya at yahoo.co.in Sunder % Hattangadi sunderh at hotmail.com, NA % Proofread by : Vishwas Bhide santsahitya at yahoo.co.in, Sunder % Hattangadi sunderh at hotmail.com, NA % Reproofread by P. D. Kulkarni % Further refinement by Shriram Deshpande % % Latest update : August 6, 2014 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions: % i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.3 % Site access : % http://sanskritdocuments.org/marathi % http://sanskrit.gde.to/marathi %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal % study and research. The file is not to be copied or reposted for % promotion of any website or individuals or for commercial purpose % without permission. % ***** Help to maintain respect for volunteer spirit. ***** % @@2 % %-------------------------------------------------------- \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=10pt \let\usedvng=\normaldvng \pagenumbering{itrans} \def\twocol{\begin{multicols}{2}} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\hugedvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\twocol\obeyspaceslines} \newfont{\csroman}{putr8i at 9pt} \newfont{\csromani}{putri8i at 9pt} #romanifm=romancsx.ifm #romanfont=\csroman %% \begin{document} \engtitle{.. Dasabodh by Samartha Ramadas Swami Chapter 9 ..}## \itxtitle{.. samartha rAmadAsA.nchA dAsabodha dashaka 9 ..}##\endtitles ## %Start of 09@ %9.1 || dashaka navavA \: guNarUpa || 9|| samAsa pahilA \: AshaMkAnAma || shrIrAma || nirAkAra mhaNije kAye | nirAdhAra mhaNije kAye | nirvikalpa mhaNije kAye | niropAveM || 1|| nirAkAra mhaNije AkAra nAhIM | nirAdhAra mhaNije AdhAra nAhIM | nirvikalpa mhaNije kalpanA nAhIM | parabrahmAsI || 2|| nirAmaya mhaNije kAye | nirAbhAsa mhaNije kAye | nirAveva mhaNije kAye | maja niropAveM || 3|| nirAmaya mhaNije jaLamaye nAhIM | nirAbhAsa mhaNije bhAsachi nAhIM | nirAveva mhaNije aveva nAhIM | parabrahmAsI || 4|| niHprapaMcha mhaNije kAye | niHkaLaMka mhaNije kAye | niropAdhI mhaNije kAye | maja niropAveM || 5|| niHprapaMcha mhaNije prapaMcha nAhIM | niHkaLaMka mhaNije kaLaMka nAhIM | niropAdhI mhaNije upAdhI nAhIM | parabrahmAsI || 6|| niropamya mhaNije kAye | nirAlaMba mhaNije kAye | nirApekShA mhaNije kAye | maja niropAveM || 7|| niropamya mhaNije upamA nAhIM | nirAlaMba mhaNije avalaMbana nAhIM | nirApekShA mhaNije apekShA nAhIM | parabrahmAsI || 8|| niraMjana mhaNije kAye | niraMtara mhaNije kAye | nirguNa mhaNije kAye | maja niropAveM || 9|| niraMjana mhaNije janachi nAhIM | niraMtara mhaNije aMtara nAhIM | nirguNa mhaNije guNachi nAhIM | parabrahmAsI || 10|| niHsaMga mhaNije kAye | nirmaLa mhaNije kAye | nishchaLa mhaNije kAye | maja niropAveM || 11|| niHsaMga mhaNije saMgachi nAhIM | nirmaLa mhaNije maLachi nAhIM | nishchaLa mhaNije chaLaNa nAhIM | parabrahmAsI || 12|| nishabda mhaNije kAye | nirdoSha mhaNije kAye | nivR^ittI mhaNije kAye | maja niropAveM || 13|| nishabda mhaNije shabdachi nAhI | nirdoSha mhaNije doShachi nAhI | nivR^itti mhaNije vR^itticha nAhIM | parabrahmAsI || 14|| niHkAma mhaNije kAye | nirlepa mhaNije kAye | niHkarma mhaNije kAye | maja niropAveM || 15|| niHkAma mhaNije kAmachi nAhIM | nirlepa mhaNije lepachi nAhIM | niHkarma mhaNije karmachi nAhIM | parabrahmAsI || 16|| anAmya mhaNije kAye | ajanmA mhaNije kAye | apratyakSha mhaNije kAye | maja niropAveM || 17|| anAmya mhaNije nAmachi nAhIM | ajanmA mhaNije janmachi nAhIM | apratyakSha mhaNije pratyakSha nAhIM | parabrahma teM || 18|| agaNita mhaNije kAye | akartavya mhaNije kAye | akShai mhaNije kAye | maja niropAveM || 19|| agaNita mhaNije gaNita nAhIM | akartavya mhaNije kartavyatA nAhIM | akShai mhaNije kShayachi nAhIM | parabrahmAsI || 20|| arUpa mhaNije kAye | alakSha mhaNije kAye | anaMta mhaNije kAye | maja niropAveM || 21|| arUpa mhaNije rUpachi nAhIM | alakSha mhaNije lakShata nAhIM | anaMta mhaNije aMtachi nAhIM | parabrahmAsI || 22|| apAra mhaNije kAye | aDhaLa mhaNije kAye | atarkya mhaNije kAye | maja niropAveM || 23|| apAra mhaNije pArachi nAhIM | aDhaLa mhaNije DhaLachi nAhIM | atarkye mhaNije tarkata nAhIM | parabrahma teM || 24|| advaita mhaNije kAye | adR^ishya mhaNije kAye | achyuta mhaNije kAye | maja niropAveM || 25|| advaita mhaNije dvaitachi nAhIM | adR^ishya mhaNije dR^ishyachi nAhIM | achyuta mhaNije chevata nAhIM | parabrahma teM || 26|| aCheda mhaNije kAye | adAhya mhaNije kAye | akleda mhaNije kAye | maja niropAveM || 27|| aCheda mhaNije ChedenA | adAhya mhaNije jaLenA | akleda mhaNije kAlavenA | parabrahma teM || 28|| parabrahma mhaNije sakaLAMparateM | tayAsa pAhAtAM ApaNachi teM | heM kaLe anubhavamateM | sad{}guru keliyAM || 29|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde AshaMkAnAma samAsa pahilA || 1|| 9\.1 \smallskip\hrule\smallskip samAsa dusarA \: brahmanirUpaNa || shrIrAma || jeM jeM kAMhIM sAkAra dise | teM teM kalpAMtIM nAse | svarUpa teM asatachi ase | sarvakALa || 1|| jeM sakaLAMmadheM sAra | mithyA navhe teM sAchAra | jeM kAM nitya niraMtara | saMchale ase || 2|| teM bhagavaMtAcheM nijarUpa | tyAsi bolije svarUpa | yAhi vegaLe amUpa | nAmeM tayAchIM || 3|| tyAsa nAmAchA saMketa | kaLAvayA hA dR^iShTAMta | parI teM svarUpa nAmAtIta | asatachi ase || 4|| dR^ishyasabAhya saMchaleM | parI teM vishvAsa chorale | javaLicha nAhIseM jAleM | asatachi kaiseM || 5|| aisA aikoniyAM deva | uThe dR^iShTIchA bhAva | pAhoM jAtAM dise sarva | dR^ishyachi AvagheM || 6|| dR^iShTIchA viShayo dR^ishya | tochi jAliyA sAdR^ishya | teNeM dR^iShTI pAve saMtoSha | parI teM dekhaNeM navhe || 7|| dR^iShTIsa dise teM nAse | yetadviSha_IM shruti ase | mhaNauna jeM dR^iShTIsa dise | teM svarUpa navhe || 8|| svarUpa teM nirAbhAsa | ANI dR^ishya bhAsaleM sAbhAsa | bhAsAsa bolileM nAsa | vedAMtashAstrIM || 9|| ANI pAhAtAM dR^ishyachi bhAse | vastu dR^ishyAvegaLI ase | svAnubhaveM pAhAtAM dise | teM dR^ishyAsabAhya || 10|| jeM nirAbhAsa nirguNa | tyAchI kAye sAMgAvI khUNa | parI teM svarUpa jANa | sannidhachi aseM || 11|| jaisA AkAshIM bhAsalA bhAsa | ANI sakaLAMmadhyeM AkAsha | taisA jANije jagadIsha | sabAhya abhyAMtarIM || 12|| udakAmadheM parI bhijenA | pR^ithvImadheM parI jhijenA | vanhImadheM parI sijenA | svarUpa devAcheM || 13|| teM reMdyAmadheM parI buDenA | teM vAyomadheM parI uDenA | suvarNIM ase parI ghaDenA | suvarNAsArikheM || 14|| aiseM jeM saMchaleM sarvadA | parI te AkaLenA kadA | abhedAmAjIM vADhavI bhedA | te he ahaMtA || 15|| tichyA svarUpAchI khUNa | sAMgoM kAMhIM voLakhaNa | ahaMtecheM nirUpaNa | sAvadha aikA || 16|| je svarUpAkaDe pAve | anubhavAsaveM jheMpAve | anubhavAche shabda Aghave | bolona dAvI || 17|| mhaNe AtAM mIcha svarUpa | teMchi ahaMtecheM rUpa | nirAkArIM Ape MApa | vegaLI paDe || 18|| svayeM mIcha Ahe brahma | aisA ahaMtechA bhrama | aisiyeM sUkShmIM sUkShma | pAhAtAM dise || 19|| kalpanA AkaLI heta | vastu kalpanAtIta | mhaNauna nAkaLe aMta | anaMtAchA || 20|| anvaye ANi vItareka | hA shabda koNIyeka | nishabdAcha aMtaraviveka | shodhilA pAhije || 21|| AdhIM ghe_Ije vAchyAMsha | maga voLakhije lakShyAMsha | lakShyAMshIM pAhAtAM vAchyAMsha | asela kaiMchA || 22|| sarvabrahma ANI vimaLabrahma | hA vAchyAMshAchA anukrama | shodhitAM lakShyAMshAcheM varma | vAchyAMsha nase || 23|| sarva vimaLa donI pakSha | vAchyAMshIM ATatI pratyakSha | lakShyAMshI lAvItA lakSha | pakShapAta ghaDe || 24|| heM lakShyAMsheM anubhavaNeM | yetheM nAhIM vAchyAMsha bolaNe | mukhya anubhavAche khuNe | vAchAraMbha kaiMchA || 25|| parA pashyaMtI madhemAM vaikharI | jetheM vosaratI chyArI | tetheM shabda kaLAkuMsarI | koNa kAja || 26|| shabda bolatAM saveMcha nAse | tetheM shAshvatatA koTheM ase | pratyakShAsa pramANa nase | bareM pAhA || 27|| shabda pratyakSha nAsivaMta | mhaNona ghaDe pakShapAta | sarva vimaLa aisA heta | anubhavIM nAhIM || 28|| aika anubhavAcheM lakShaNa | anubhava mhaNije ananya jANa | aika ananyAcheM lakShaNa | aiseM ase || 29|| ananya mhaNije anya nase | Atmanivedana jaiseM | saMgabhaMgeM asatachi ase | AtmA AtmapaNeM || 30|| AtmyAsa nAhIM AtmapaNa | heMchi niHsaMgAcheM lakShaNa | heM vAchyAMsheM bolile jANa | kaLAvayA kAraNeM || 31|| yeravIM lakShyAMsha to vAchyAMsheM | sAMgijela heM ghaDe kaiseM | vAkya vivaraNeM apaiseM | kaLoM lAge || 32|| karAveM tatvavivaraNa | shodhAveM brahma nirguNa | pAhAveM ApaNAsa ApaNa | mhaNije kaLe || 33|| heM na bolatAMcha vivarije | vivarona virona rAhije | maga abolaNeMchi sAje | mAhApuruShIM || 34|| shabdachi nishabda hotI | shruti neti neti neti mhaNatI | heM toM AleM AtmaprachitI | pratyakSha AtAM || 35|| prachita AliyAM anumAna | hA toM pratyakSha durAbhimAna | tarI AtAM mI adnyAna | maja kAMhIMcha na kaLe || 36|| mI laTikA mAjheM bolaNeM laTikeM | mI laTikA mAjheM chAlaNeM laTikeM | mI mAjheM avagheMchi laTikeM | kAlpanika || 37|| maja muLIMcha nAhIM ThAva | mAjhe bolaNeM avagheMchi vAva | hA prakR^itIchA svabhAva | prakR^itI laTikI || 38|| prakR^itI ANI puruSha | yAM dohIMsa jetheM nirAsa | teM mIpaNa visheSha | heM kevi ghaDe || 39|| jetheM sarva hi asheSha jAleM | tetheM visheSha kaiMche AleM | mI maunI mhaNatAM bhaMgaleM | maunya jaiseM || 40|| AtAM maunya na bhaMgAveM | karUna kAMhIMcha na karAveM | asona nisheSha nasAveM | vivekabaLeM || 41|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde brahmanirUpaNanAma samAsa dusarA || 2|| 9\.2 \smallskip\hrule\smallskip samAsa tisarA \: niHsaMdeha nirUpaNa || shrIrAma || shrotIM kelA anumAna | aiseM kaiseM brahmadnyAna | kAMhIMcha nAhIM asona | heM kevi ghaDe || 1|| sakaLa karUna akartA | sakaLa bhogUna abhoktA | sakaLAMmadheM aliptatA | ye_Ila kaisI || 2|| tathApi tumhI mhaNatAM | yogI bhogUna abhoktA | svarganarakahi AtAM | yeNeMchi nyAyeM || 3|| janma mR^ityu bhogilecha bhogI | parI to bhogUna abhoktA yogI | yAtanA hi tayAlAgIM | yeNeMchi pADeM || 4|| kuTUna nAhIM kuTilA | raDona nAhIM raDalA | kuMthona nAhIM kuMthilA | yogeshvara || 5|| janma nasona ghAtalA | patita nasona jAlA | yAtanA nasona pAvalA | nAnAparI || 6|| aisA shrotayAMchA anumAna | shrotIM ghetaleM ADarAna | AtAM yAcheM samAdhAna | keleM pAhije || 7|| vaktA mhaNe sAvadha vhAveM | tumhI bolatAM baraveM | parI heM tumachyAcha anubhaveM | tumhAsa ghaDe || 8|| jyAchA anubhava jaisA | to to bolato taisA | saMpadeviNa ho dhivasA | to nirArthaka || 9|| nAhIM dnyAnAchI saMpadA | adnyAnadAridreM ApadA | bhogilyAcha bhogI sadA | shabdadnyAneM || 10|| yogI voLakhAvA yogeshvareM | dnyAnI voLakhAvA dnyAneshvareM | mAhAchatura to chatureM | voLakhAvA || 11|| anubhavI anubhaviyAsa kaLe | alipta aliptapaNeM nivaLeM | videhAchA dehabhAva gaLe | videhI dekhatAM || 12|| baddhAsArikhA siddha | ANI siddhAsArikhA baddha | yeka bhAvIla to abaddha | mhaNAvAcha nalage || 13|| jhaDapalA to dehadhArI | ANI dehadhAraka paMchAkSharI | paraMtu doghAM yekasarI | kaisI dyAvI || 14|| taisA adnyAna patita | ANI dnyAnI jIvanmukta | doghe samAna mAnIla to yukta | kaisA mhaNAvA || 15|| AtAM aso he dR^iShTAMta | prachita boloM kAMhIM heta | yetheM shrotIM sAvachitta | kShaNayeka vhAveM || 16|| jo jo dnyAneM gupta jAlA | jo vivekeM virAlA | jo ananyapaNeM uralA | nAhIMcha kAMhIM || 17|| tayAsa kaiseM gavasAveM | shodhUM jAtAM tochi vhAveM | tochi hotAM mhaNAveM | nalage kAMhIM || 18|| dehIM pAhAtAM disenA | tatveM shodhitAM bhAsenA | brahma Ahe nivaDenA | kAMhIM kelyAM || 19|| disato tarI dehadhArI | parI kAMhIMcha nAhIM aMtarIM | tayAsa pAhAtAM varivarI | kaLela kaisA || 20|| kaLAyA shodhAveM aMtara | taMva to nitya niraMtara | jayAsa dhuMDitAM vikAra | nirvikAra hotI || 21|| to paramAtmA kevaLa | tayAsa nAhIM mAyAmaLa | akhaMDa hetUchA viTALa | jAlAcha nAhIM || 22|| aisA jo yogIrAja | to AtmA sahajIM sahaja | pUrNabrahma vedabIja | dehAkAreM kaLenA || 23|| deha bhAvitAM dehachi dise | parI aMtara anAriseM ase | tayAsa shodhitAM nase | janma maraNa || 24|| jayAsa janmamaraNa vhAveM | teM to navhechi svabhAveM | nAhIMcha teM ANAveM | koThUna kaiMcheM || 25|| nirguNAsa janma kalpilA | athavA nirguNa uDavilA | tarI uDAlA ANI janmalA | ApalA ApaNa || 26|| mAdhyAMnIM thuMkitAM sUryAvarI | to thuMkA paDela ApaNAMcha varI | dusaRyAsa chiMtitAM aMtarIM | ApaNAsa ghaDe || 27|| samartha rAyAche mahimAna | jANatAM hote samAdhAna | paraMtu bhuMkoM lAgaleM svAna | tarI teM svAnachi Ahe || 28|| dnyAnI to satyasvarUpa | adnyAna dekhe manuShyarUpa | bhAvAsArikhA phaLadrUpa | deva taisA || 29|| deva nirAkAra nirguNa | loka bhAvitI pAShANa | pAShANa phuTato nirguNa | phuTela kaisA || 30|| deva sadodita saMchalA | lokIM bahuvidha kelA | paraMtu bahuvidha jAlA | heM toM ghaDenA || 31|| taisA sAdhu AtmadnyAnI | bodheM pUrNa samAdhAnI | vivekeM AtmanivedanI | AtmarUpI || 32|| jaLona kAShThAchA AkAra | agni dise kAShThAkAra | parI kAShTha ho_Ila hA vichAra | boloMcha naye || 33|| karpUra ase toM jaLatAM dise | taisA dnyAnIdeha bhAse | tayAsa janmavitAM kaiseM | kardaLI_udarIM || 34|| bIja bhAjaleM ugavenA | vastra jaLAleM ukalenA | vogha nivaDitAM nivaDenA | gaMgemadheM || 35|| vogha gaMgemAgeM dise | gaMgA yekadesI ase | sAdhu kAMhIMcha na bhAse | ANI AtmA sarvagata || 36|| suvarNa navhe lokhaMDa | sAdhUsa janma thotAMDa | adnyAna prANI jaDamUDha | tayAsa heM umajechinA || 37|| aMdhAsa kAMhIMcha na dise | tarI te loka AMdhaLe kaise | sannapAteM baraLatase | sannapAtI || 38|| jo svapnAmadheM bhyAlA | to svapnabhayeM vosaNAlA | teM bhaye jAgatyAlA | kevi lAge || 39|| muLI sarpAkAra dekhilI | yeka bhyAlA yekeM voLakhilI | doghAMchI avasthA lekhilI | sArikhIcha kaisI || 40|| hAtIM dharitAM hi DasenA | heM yekAsa bhAsenA | tarI te tyAchI kalpanA | tayAsIcha bAdhI || 41|| viMchu sarpa DasalA | teNeM tochi jAkaLalA | tayAcheni loka jAlA | kAsAvIsa kaisA || 42|| AtAM tuTalA anumAna | dnyAniyAsa kaLe dnyAna | adnyAnAsa janmamaraNa | chukechinA || 43|| yekA jANaNyAsAThIM | loka paDile aTATIM | neNapaNeM hiMpuTI hotI | janmamR^ityeM || 44|| teMchi kathAnusaMdhAna | puDheM keleM pariChinna | sAvadhAna sAvadhAna | mhaNe vaktA || 45|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde niHsaMdehanirUpaNanAma samAsa tisarA || 3|| 9\.3 \smallskip\hrule\smallskip samAsa chavathA \: jANapaNanirUpaNa || shrIrAma || pR^ithvImadheM loka sakaLa | yeka saMpanna yeka durbaLa | yeka nirmaLa yeka voMgaLa | kAya nimitya || 1|| kityeka rAje nAMdatI | kityeka daridra bhogitI | kitIyekAMchI uttama sthitI | kityeka adhamoddhama || 2|| aiseM kAya nimitya jAleM | heM maja pAhije niropileM | yAche uttara aikileM | pAhije shrotIM || 3|| he sakaLa guNApAsIM gatI | saguNa bhAgyashrI bhogitI | avaguNAsa daridraprAptI | yedarthIM saMdeha nAhIM || 4|| jo jo jetheM upajalA | to te vevasA_IM umajalA | tayAsa loka mhaNatI bhalA | kAryakartA || 5|| jANatA to kArya karI | neNatAM kAMhIMcha na karI | jANatA to poTa bharI | neNatA bhIka mAge || 6|| heM toM prakaTachi ase | janIM pAhAtAM pratyakSha dise | vidyevINa karaMTA vase | vidyA to bhAgyavaMta || 7|| ApulI vidyA na sikasI | tarI kAye bhIka mAgasI | jetheM tetheM buddhI aisI | vaDileM sAMgatI || 8|| vaDila Ahe karaMTA | ANI samartha hoye dhAkuTA | kAM je vidyeneM moTA | mhaNoniyA || 9|| vidyA nAhI buddhI nAhI | viveka nAhIM sAkShepa nAhIM | kushaLatA nAhIM vyApa nAhIM | mhaNauna prANI karaMTA || 10|| itukeM hi jetheM vase | tetheM vaibhavAsa uNeM nase | vaibhava sAMDitAM apaiseM | pAThIM lAge || 11|| vaDila samartha dhAkuTA bhikArI | aikA yAchI kaisI parI | vaDilA aisA vyApa na karI | mhaNoniyAM || 12|| jaisI vidyA taisI hAMva | jaisA vyApa taiseM vaibhava | tolAsArikhA hAvabhAva | loka karitI || 13|| vidyA nase vaibhava nase | tetheM nirmaLa kaiMchA ase | karaMTepaNeM vokhaTA dise | voMgaLa ANI vikArI || 14|| pashu pakShI guNavaMta | tyAsa kR^ipA karI samartha | guNa nastAM jiNeM vertha | prANImAtrAcheM || 15|| guNa nAhIM gaurava nAhIM | sAmarthya nAhIM mahatva nAhIM | kushaLatA nAhIM tarka nAhIM | prANImAtrAsI || 16|| yAkAraNeM uttama guNa | teMchi bhAgyAcheM lakShaNa | lakShaNevINa avalakShaNa | sahajachi jAleM || 17|| janAmadheM to jANatA | tyAsa Ahe mAnyatA | koNI yeka vidyA asatAM | mahatva pAve || 18|| prapaMcha athavA paramArtha | jANatA tochi samartha | neNatA jANije vertha | niHkAraNa || 19|| neNatAM viMchu sarpa Dase | neNatAM jIvaghAta ase | neNatAM kArya nAse | koNI yeka || 20|| neNatAM prANI siMtare | neNapaNeM taRhe bhare | neNapaNe Thake visare | padArtha kAMhIM || 21|| neNatAM vairI jiMkitI | neNatAM apA_IM paDatI | neNatAM saMvhAratI ghaDatI | jIvanAsa || 22|| Apule svahita na kaLe janA | teNeM bhogitI yAtanA | dnyAna neNatAM adnyAnA | adhogatI || 23|| mAyAbrahma jIvashiva | sArAsAra bhAvAbhAva | jATilyAsAThIM hoteM vAva | janmamaraNa || 24|| koNa kartA nishchayeMsIM | baddha mokSha to koNAsI | aiseM jANatAM prANIyAsI | suTikAM ghaDe || 25|| jANije deva nirguNa | jANije mI to koNa | jANije ananyalakShaNa | mhaNije mukta || 26|| jitukeM jANona sAMDileM | titukeM dR^ishya volAMDileM | jANatyAsa jANatAM tuTaleM | mULa mIpaNAcheM || 27|| na jANatAM koTIvarI | sAdhaneM kelIM paroparIM | tarI mokShAsa adhikArI | hoNAra nAhIM || 28|| mAyAbrahma voLakhAveM | ApaNAsa ApaNa jANAveM | itukyAsAThIM svabhAveM | chuke janma || 29|| jANatAM samarthAcheM aMtara | prasaMgeM varte tadanaMtara | bhAgya vaibhava apAra | teNechi pAve || 30|| mhaNauna jANaNeM navhe sAmAnya | jANatAM ho_Ije sarvamAnya | kAMhIMcha neNatAM amAnya | sarvatra karitI || 31|| padArtha dekhona bhUta bhAvI | neNateM jhaDapona prANa ThevI | mithyA Ahe uThAThevI | jANate jANatI || 32|| jANatyAsa kaLe varma | neNatyAcheM khoTeM karma | sakaLa kAMhIM dharmAdharma | jANatAM kaLe || 33|| neNatyAsa yemayAtanA | jANatyAsa kAMhIMcha lAgenA | sakaLa jANona vivaMchanA | karI to mukta || 34|| neNatAM kAMhIM rAjakAraNa | apamAna karUna ghetI prANa | neNatAM kaThINa vartamAna | samastAMsa hoye || 35|| mhaNoniyAM neNaNeM khoTeM | neNate prANI karaMTe | jANatAM vivaratAM tuTe | janmamaraNa || 36|| mhaNona alakSha karUM naye | jANaNeM hAchi upAye | jANatAM sApaDeM soye | paralokAchI || 37|| jANaNeM sakaLAMsa pramANa | mUrkhAsa vATe apramANa | paraMtu aliptapaNAchI khUNa | jANatAM kaLe || 38|| yeka jANaNeM karUna parateM | koNa soDI prANIyAteM | koNI yeka kArya jeM teM | jATilyAviNa na kaLe || 39|| jANaNeM mhaNije smaraNa | neNaNeM mhaNije vismaraNa | dohIMmadheM koNa pramANa | shAhANe jANatI || 40|| jANate loka te shAhANe | neNate veDe dainyavANe | vidnyAna tehi jANapaNeM | kaLo AleM || 41|| jetheM jANapaNa khuMTaleM | tetheM bolaNeM hi tuTaleM | heturahita jAleM | samAdhAna || 42|| shroteM mhaNatI heM pramANa | jAleM parama samAdhAna | parI piMDabrahmAMDa aikyalakShaNa | maja niropAveM || 43|| brahmAMDIM teMchi piMDIM ase | bahuta bolatI aiseM | paraMtu yAchA pratyaya vilase | aiseM keleM pAhije || 44|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde jANapaNanirUpaNanAma samAsa chauthA || 4|| 9\.4 \smallskip\hrule\smallskip samAsa pAMchavA \: anumAnanirshana || shrIrAma || piMDAsArikhI brahmAMDarachanA | naye AmuchyA anumAnA | prachita pAhAtAM nAnA | mateM bhAMbAvatI || 1|| jeM piMDIM teMchi brahmAMDIM | aisI bolAvayAchi prauDhI | heM vachana ghaDineM ghaDI | tatvadnya bolatI || 2|| piMDa brahmAMDa yeka rAhATI | aisI lokAMchI lokadhATI | parI pratyayAche parIpATIM | tagoM na sake || 3|| sthULa sUkShma kAraNa mAhAkAraNa | he chyArI piMDIMche deha jANa | virATa hiraNya avyAkR^ita mULaprakR^itI he khUNa | brahmAMDIMchI || 4|| he shAstrAdhATI jANAvI | parI prachita kaisI ANAvI | prachita pAhAtAM gathAgovI | hota Ahe || 5|| piMDIM Ahe aMtaHkaraNa | tarI brahmAMDIM viShNu jANa | piMDIM bolijeteM mana | tarI brahmAMDIM chaMdramA || 6|| piMDIM buddhI aiseM bolije | tarI brahmAMDIM brahmA aiseM jANije | piMDIM chitta brahmAMDIM voLakhije | nArAyeNu || 7|| piMDIM bolije ahaMkAra | brahmAMDIM rudra hA nirdhAra | aisA bolilA vichAra | shAstrAMtarIM || 8|| tarI koNa viShNUcheM aMtaHkarNa | chaMdrAcheM kaiseM mana | brahmayAche buddhIlakShaNa | maja niropAveM || 9|| nArAyaNAcheM kaiseM chitta | rudra_ahaMkArAchA heta | hA vichAra pAhona nemasta | maja niropAvA || 10|| prachitanishchayApuDheM anumAna | jaiseM siMhApuDheM AleM svAna | khaRyApuDheM khoTeM pramANa | ho_Ila kaiseM || 11|| parI yAsa pArakhI pAhije | pArakhIneM nishchaya lAhije | parikShA nastAM rAhije | anumAnasaMsha_IM || 12|| viShNu chaMdra ANI brahmA | nArAyeNa ANI rudranAmA | yAM pAchAMchI aMtaHkarNapaMchakeM AmhA | svAmI niropAvIM || 13|| yetheM prachita heM pramANa | nalage shAstrAchA anumAna | athavA shAstrIM tarI pAhona | pratyayo ANAvA || 14|| prachitIvINa jeM bolaNeM | teM avagheMchi kaMTALavANeM | toMDa pasarUna jaiseM suNeM | raDona geleM || 15|| tetheM kAye ho aikAveM | ANI kAye shodhUna pAhAveM | jetheM pratyAyAchyA nAveM | sunyAkAra || 16|| AvagheM AMdhaLechi miLAle | tetheM DoLasAcheM kAya chAle | anubhavAche netra gele | tetheM aMdhakAra || 17|| nAhI dugdha nAhI pANI | kelI viShThechI sAraNI | tetheM nivaDAvayAche dhanI | te yeka DoMbakAvaLe || 18|| Apule iCheneM bolileM | piMDA{ai}se brahmAMDa kalpile | parI teM prachitIsa AleM | koNyA prakAreM || 19|| mhaNona hA avaghAcha anumAna | avagheM kalpanecheM rAna | bhalIM na ghyAveM ADarAna | tashkarIM ghyAveM || 20|| kalpUna nirmile maMtra | deva te kalpanAmAtra | deva nAhIM svataMtra | maMtrAdhena || 21|| yetheM na bolatAM jANAveM | bolaNeM vivekA ANAveM | AMdhaLeM pA_ulIM voLakhAveM | vichakShaNeM || 22|| jayAsa jaiseM bhAsaleM | teNeM taiseM kavitva keleM | parI heM pAhije nivaDileM | prachitIneM || 23|| brahmyAneM sakaLa nirmileM | brahmyAsa koNeM nirmANa keleM | viShNUneM vishva pALileM | viShNUsa pALitA kavaNu || 24|| rudra vishvasaMvhArakartA | parI koNa rudrAsa saMvhAritA | koNa kALAchA niyaMtA | kaLalA pAhije || 25|| yAchA kaLenA vichAra | toM avaghA aMdhakAra | mhaNoniyAM sArAsAra | vichAra karaNeM || 26|| brahmAMDa svabhAveMchi jAleM | paraMtu heM piMDAkAra kalpileM | kalpileM parI pratyayA AleM | nAhIM kadA || 27|| pAhAtAM brahmAMDAchI prachitI | kityeka saMshaya uThatI | heM kalpanika shrotIM | nemasta jANAveM || 28|| piMDAsArikhI brahmAMDarachanA | koNa ANito anumAnA | brahmAMDIM padArtha nAnA | te piMDIM kaiMche || 29|| auTakoTI bhutAvaLI | auTakoTI tIrthAvaLI | auTakoTI maMtrAvaLI | piMDIM koTheM || 30|| tetIsa koTI suravara | aThyAMsi sahasra R^iSheshvara | navakoTI kAtyAyeNIchA vichAra | piMDIM koTheM || 31|| chyAmuMDA Chappanna koTI | kityeka jIva koTyAnukoTI | chauRyAsI lakSha yonIMchI dATI | piMDIM koTheM || 32|| brahmAMDIM padArtha nirmANa jAle | pR^ithakAkAreM vegaLAle | tehi tituke niropile | pAhijeta piMDIM || 33|| jitukyA auShadhI titukIM phaLe | nAnA prakArIM rasALeM | nAnA bIjeM dhAnyeM sakaLeM | piMDIM niropAvIM || 34|| heM sAMgatAM puravenA | tarI ugeMchi bolAvenA | bolileM na yetAM anumAnA | lAjiravANeM || 35|| tarI heM niropileM navache | phukaTa bolatAM kAya veche | yAkAraNeM anumAnAcheM | kArya nAhIM || 36|| pAMcha bhUteM te brahmAMDIM | ANi pAMchachi vartatI piMDIM | yAchI pAhAvI rokaDI | prachIta AtAM || 37|| pAMchA bhUtAMche brahmAMDa | ANI paMchabhUtika heM piMDa | yAvegaLeM teM udaMDa | anumAnadnyAna || 38|| jitukeM anumAnAcheM bolaNeM | titukeM vamanaprAye tyAgaNeM | nishchayAtmaka teMchi bolaNeM | pratyayAcheM || 39|| jeMchi piMDIM teMchi brahmAMDIM | prachita nAhIM kIM rokaDI | paMchabhUtAMchI tAMtaDI | dohIkaDe || 40|| mhaNoni dehIMcheM thAnamAna | hA toM avaghAchi anumAna | AtAM yeka samAdhAna | mukhya teM kaiseM || 41|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde anumAnanirshananAma samAsa pAMchavA || 5|| 9\.5 \smallskip\hrule\smallskip samAsa sahAvA \: guNarUpanirUpaNa || shrIrAma || AkAsha jaiseM nirAkAra | taisA brahmAchA vichAra | tetheM vAyochA vikAra | taisI mULamAyA || 1|| heM dAsabodhIM ase bolileM | dnyAnadashakIM prAMjaLa keleM | mULamAyeMta dAkhavileM | paMchabhUtika || 2|| tetheM jANIva to sattvaguNa | madhya to rajoguNa | neNIva tamoguNa | jANije shrotIM || 3|| mhaNAla tetheM kaiMchI jANIva | tarI aikA yAchA abhiprAva | piMDIM mAhAkAraNa dehIM sarva | sAkShiNI avasthA || 4|| taisI mULaprakR^itI brahmAMDIMcheM | deha mAhAkAraNa sAcheM | mhaNona tetheMjANIvecheM | adhiShThAna AleM || 5|| aso mULamAyebhItarIM | gupta triguNa vAsa karI | paShTa hotI saMdhI chaturIM | jANAvI guNakShobhiNI || 6|| jaisa tR^iNAchA poTarAkaLA | puDheM ukalona hoye mokaLA | taisI mULamAyA avalILA | guNa prasavalI || 7|| mULamAyA vAyosvarUpa | aika guNakShobhiNIcheM rUpa | guNavikAra hotAMchi alpa | guNakShobhiNI bolije || 8|| puDheM jANIva madhyasta neNIva | mishrita chAlilA svabhAva | tetheM mAtR^ikAsa ThAva | shabda jAlA || 9|| to shabdaguNa AkAshIMchA | aisA abhiprAva yethIchA | shabdeMchi vedashAstrAMchA | AkAra jAlA || 10|| paMchabhUteM triguNAkAra | avaghA vAyochA vikAra | jANIvaneNIvechA vichAra | vAyochi karitAM || 11|| vAyo nastAM kaiMchI jANIva | jANIva nastAM kaiMchI neNIva | jANIvaneNIvesa ThAva | vAyoguNeM || 12|| jetheM muLIcha nAhI chaLaNa | tetheM kaiMcheM jANIvalakShaNa | mhaNoni vAyochA guNa | nemasta jANAvA || 13|| yekApAsUna yeka jAleM | heM yeka ugeMchi disona AleM | svarUpa muLIcha bhAsaleM | triguNabhUtAMcheM || 14|| aisA hA muLIMchA kardamu | puDheM paShTatechA anukramu | sAMgatAM yekApAsUna yeka ugamu | heM hi khareM || 15|| vAyocha kardama bolilA | tayApAsUna agni jAlA | tohi pAhAtAM dekhilA | kardamuchi || 16|| agnipAsUna jAleM Apa | teMhi kardamasvarUpa | ApApAsUna pR^ithvIcheM rUpa | teMhi kardamarUpI || 17|| yetheM AshaMkA uThilI | bhUtAMsa jANIva koTheM dekhilI | tarI bhUtAMta jANIva he aikilI | nAhIM vArtA || 18|| jANIva mhaNije jANateM chaLaNa | teMchi vAyocheM lakShaNa | vAyo_AMgIM sakaLa guNa | mAgAM niropileM || 19|| mhaNona jANIvaneNIvamishrIta | avagheM chAlileM paMchabhUta | mhaNoniyAM bhUtAMta | jANIva ase || 20|| koTheM dise koTheM na dise | parI teM bhUtIM vyApUna ase | tikShaNa buddhI karitAM bhAse | sthULa sukShma || 21|| paMchabhUteM AkAralI | bhUtIM bhUteM kAlavalIM | tarI pAhAtAM bhAsalIM | yeka sthULa yeka sUkShma || 22|| nirodhavAyo na bhAse | taisI jaNIva na dise | na dise parI te ase | bhUtarUpeM || 23|| kAShThIM agnI disenA | nirodhavAyo bhAsenA | jaNIva taisI lakShenA | yekAyekIM || 24|| bhUteM vegaLAlIM disatI | pAhAtAM yekachi bhAsatI | bahuta dhUrtapaNeM prachitI | voLakhAvI || 25|| brahmApAsuna mULamAyA | mULamAyepAsUna guNamAyA | guNamAyepAsUna tayA | guNAsa janma || 26|| guNApAsUniyAM bhUteM pAvalI | paShTa dasheteM | aisIyAMchIM rUpeM samasteM | niropilIM || 27|| AkAsha guNApAsUna jAleM | heM kadApI nAhI ghaDaleM | shabdaguNAsa kalpileM | AkAsha vAyAM || 28|| yeka sAMgatAM yekachi bhAvI | ugIcha karI gathAgovI | tayA veDyAchI ugavI | koNeM karAvI || 29|| sikavilyAM hi kaLenA | umajavilyAM hi umajenA | dR^iShTAMteMhi tarkenA | maMdarUpa || 30|| bhUtAMhUna bhUta thora | hA hi dAvilA vichAra | parI bhUtAMvaDila svataMtra | koNa Ahe || 31|| jetheM mULamAyA paMchabhUtika | tetheM kAye rAhilA viveka | mULamAyeparateM yeka | nirguNabrahma || 32|| brahmIM mULamAyA jAlI | tichI lILA parIkShilI | taMva te nikhaLa votalI | bhUteMtriguNAMchI || 33|| bhUteM vikAravaMta chatvAra | AkAsha pAhAtAM nirvikAra | AkAsha bhUta hA vichAra | upAdhIkaritAM || 34|| piMDIM vyApaka mhaNona jIva | brahmAMDIM vyApaka mhaNona shiva | taisAcha hAhi abhiprAva | AkAshAchA || 35|| upAdhImadheM sApaDaleM | sUkShma pAhAtAM bhAsaleM | itukyAsAThIM AkAsha jAleM | bhUtarUpa || 36|| AkAsha avakAsha to bhakAsa | parabrahma teM nirAbhAsa | upAdhIM nastA jeM AkAsha | teMchi brahma || 37|| jANIva neNIva madhyamAna | heMchi guNAcheM pramANa | yetheM niropileM triguNa | rUpeMsahita || 38|| prakR^itI pAvalI vistArAteM | puDhe yekAcheM yekachi hoteM | vikAravaMtachi tayAteM | nema kaiMchA || 39|| kALeM pAMDhareM meLavitAM | pAraveM hoteM tatvatA | kALeM pivaLeM meLavitAM | hiraveM hoye || 40|| aiseM raMga nAnAparI | meLavitAM pAlaTa dharI | taiseM dR^ishya heM vikArI | vikAravaMta || 41|| yekA jIvaneM nAnA raMga | umaToM lAgatI taraMga | pAlaTAchA lAgavega | kitI mhaNona pAhAvA || 42|| yekA udakAche vikAra | pAhAtAM disatI apAra | pAMchA bhUtAMche vistAra | chauRyAsI lakSha yonI || 43|| nAnA dehAcheM bIja udaka | udakApasUna sakaLa loka | kiDA muMgI svApadAdika | udakeMchi hoyeM || 44|| shuklIta shoNIta mhaNije nIra | tyA nIrAcheM heM sharIra | nakheM daMta astimAtra | udakAchyA hotI || 45|| muLyAMche bArIka pAgore | teNeM paMtheM udaka bhare | tyA udakeMchi vistAre | vR^ikShamAtra || 46|| aMbavR^ikSha moharA Ale | avaghe udakAkaritAM jAle | phaLIM phulIM lagaDale | sAvakAsa || 47|| khoDa phoDuna aMbe pAhAtAM | tetheM disenA sarvathA | khAMdyA phoDuna phaLeM pAhAtAM | volIM sAleM || 48|| muLApAsUna sevaTavarI | phaLa nAhIM tadanaMtarIM | jaLarUpa phaLa chaturIM | vivekeM jANAveM || 49|| teMchi jaLa seMDyA chaDhe | tevhAM vR^ikShamAtra lagaDe | yekAcheM yekachi ghaDe | yeNeM prakAreM || 50|| patreM puShpeM phaLeM bheda | kitI karAvA anuvAda | sUkShma dR^iShTIneM vishada | hota Ahe || 51|| bhUtAMche vikAra sAMgoM kitI | kShaNakShaNA pAlaTatI | yekAche yekachi hotI | nAnA varNa || 52|| triguNabhUtAMchI laTapaTa | pAhoM jAtAM he khaTapaTa | bahurUpa bahu pAlaTa | kitI mhaNona sAMgAvA || 53|| ye prakR^itIchA nirAsa | vivekeM vArAvA sAvakAsa | maga paramAtmA paresha | ananyabhAveM bhajAvA || 54|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde guNarUpanirUpaNanAma samAsa sahAvA || 6|| 9\.6 \smallskip\hrule\smallskip samAsa sAtavA \: vikalpanirUpaNa || shrIrAma || AdhI sthULa Ahe yeka | tarI maga aMtaHkaraNa paMchaka | jANatepaNAchA viveka | sthULAkaritAM || 1|| taiseMchi brahmAMDeMvINa kAMhIM | mULamAyesi jANIva nAhIM | sthULAchyA AdhAreM sarva hi | kArya chAle || 2|| teM sthULachi nastAM nirmANa | koTheM rAhela aMtaHkarNa | aisA shrotIM kelA prashna | yAcheM uttara aikA || 3|| kosale athavA kAMTeghareM | nAnA pR^iShThibhAgIM chAlatI ghareM | jIva karitI lahAnathoreM | shaktInusAra || 4|| shaMkha siMpI ghulA kavaDeM | AdhIM tyAMcheM ghara ghaDe | kiMvA AdhIM nirmANa kiDe | heM vichArAveM || 5|| AdhI prANI te hotI | maga ghareM nirmANa karitI | he toM pratyakSha prachitI | sAMgaNeM nalage || 6|| taiseM AdhI sUkShma jANa | maga sthULa hoteM nirmANa | yeNeM dR^iShTAMteM prashna | phiTalA shrotayAMchA || 7|| tava shrotA puse ANIka | jI AThavaleM kAMhIM yeka | janmamR^ityuchA viveka | maja niropAvA || 8|| koNa janmAsa ghAliteM | ANI mAgutA koNa janma gheteM | heM pratyayA kaiseM yeteM | koNyA prakAreM || 9|| brahmA janmAsa ghAlito | viShNu pratipALa karito | rudra avagheM saMvhArito | aiseM bolatI || 10|| tarIM heM pravR^itIcheM bolaNeM | pratyayAsa ANI uNeM | pratyaya pAhAtAM shlAghyavANeM | hoNAra nAhIM || 11|| brahmyAsa koNeM janmAsa ghAtaleM | viShNUsa koNeM pratipALileM | rudrAsa koNeM saMvhArileM | mAhApraLa_IM || 12|| mhaNauni hA sR^iShTIbhAva | avaghA mAyechA svabhAva | kartA mhaNoM nirguNa deva | tarI to nirvikArI || 13|| mhaNAveM mAyA janmAsa ghAlI | tarI he ApaNachi vistAralI | ANI vichAritAM thAralI | heM hi ghaDenA || 14|| AtAM janmato to koNa | kaisI tyAchI voLakhaNa | ANI saMchitAcheM lakShaNa | teMhi niropAveM || 15|| puNyAcheM kaiseM rUpa | ANI pApAcheM kaiseM svarUpa | yAhi shabdAchA AkShepa | koNa kartA || 16|| heM kAMhIMcha na ye anumAnA | mhaNatI janma ghete vAsanA | parI te pAhAtAM disenA | nA dharitAM na ye || 17|| vAsanA kAmanA ANI kalpanA | hetu bhAvanA mati nAnA | aishA anaMta vR^ittI jANA | aMtaHkarNapaMchakAchyA || 18|| aso heM avagheM jANIva yaMtra | jANIva mhaNije smaraNamAtra | tyA smaraNAsa janmasUtra | kaiseM lAge || 19|| deho nirmANa pAMchA bhUtAMchA | vAyo chALaka tayAchA | jANaNeM hA manAchA | manobhAva || 20|| aiseM heM sahajachi ghaDaleM | tatvAMcheM guMthADeM jAleM | koNAsa koNe janmavileM | koNyA prakAreM || 21|| tarI heM pAhAtAM disenA | mhaNona janmachi asenA | upajalA prANI yenA | mAgutA janmA || 22|| koNAsIcha janma nAhIM | tarI saMtasaMgeM keleM kA_I | aisA abhiprAva sarvahi | shrotayAMchA || 23|| purvIM smaraNa nA vismaraNa | madheMchi heM jAleM smaraNa | aMtaryAmIM aMtaHkarNa | jANatI kaLA || 24|| sAvadha Ahe toM smaraNa | vikaLa hotAM vismaraNa | vismaraNa paDatAM maraNa | pAvatI prANI || 25|| smaraNa vismaraNa rAhileM | maga dehAsa maraNa AleM | pudheM janmAsa ghAtaleM | koNAsa koNeM || 26|| mhaNonI janmachi asenA | ANI yAtanA hi disenA | avaghI verthachi kalpanA | baLAvalI || 27|| mhaNauna janmachi nAhIM koNAsI | shrotayAMchI AshaMkA aisI | marona geleM teM janmAsI | mAguteM na ye || 28|| vALaleM kAShTha hiravaLenA | paDileM phaLa teM punhAM lAgenA | taiseM paDileM sharIra yenA | janmAsa mAguteM || 29|| maDakeM avachiteM phuTaleM | phuTaleM teM phuTonicha geleM | taiseMchi punhAM janmaleM | nAhIM manuShya || 30|| yetheM adnyAna ANI sadnyAna | sArikhecha jAleM samAna | aisA baLAvalA anumAna | shrotayAMsI || 31|| vaktA mhaNe ho aikA | avagheM pAShAMDa karUM nakA | anumAna asela tarI vivekA | avalokAveM || 32|| pretneMvINa kArya jAleM | jevilyAvINa poTa bharaleM | dnyAneMvINa mukta jAleM | heM toM ghaDenA || 33|| svayeM ApaNa jevilA | tyAsa vATe loka dhAlA | paraMtu heM samastAMlA | ghaDale pAhije || 34|| pohaNeM sikalA to tarela | pohaNeM neNeM to buDela | yetheM hi anumAna karIla | aisA kavaNu || 35|| taiseM jayAsa dnyAna jAleM | te te titukecha tarale | jyAcheM baMdhanachi tuTaleM | tochi mukta || 36|| mokaLA mhaNe nAhIM baMdhana | ANI pratyakSha baMdIM paDile jana | tyAMcheM kaiseM samAdhAna | teM tumhI pAhA || 37|| neNe dusaRyAchI taLamaLa | teM manuShya paraduHkhasItaLa | taisAcha hAhi kevaLa | anubhava jANAvA || 38|| jayAsa AtmadnyAna jAleM | tatveM tatva vivaMchileM | khuNesI pAvatAMcha bANaleM | samAdhAna || 39|| dnyAneM chuke janmamaraNa | sagaTa bolaNeM apramANa | vedashAstra ANI purANa | maga kAsayAsI || 40|| vedashAstravichArabolI | mAhAnubhAvAMchI maMDaLI | bhUmaMDaLIM loka sakaLI | heM mAnItanA || 41|| avagheM hotAM apramANa | maga ApaleMcha kAya pramANa | mhaNona jetheM AtmadnyAna | tochi mukta || 42|| avaghe cha mukta pAhAtAM nara | hAhi dnyAchA udgAra | dnyAneMviNa to uddhAra | hoNAra nAhIM || 43|| AtmadnyAna kaLoM Ale | mhaNona dR^ishya mithyA jAleM | paraMtu veDhA lAvileM | sakaLAsa yeNeM || 44|| AtAM prashna hA phiTalA | dnyAnI dnyAneM mukta jAlA | adnyAna to bAMdhalA | Apale kalpaneneM || 45|| vidnyAnAsArikheM adnyAna | ANI muktAsArikheM baMdhana | nishchayAsArikhA anumAna | mAnUMchi naye || 46|| baMdhana mhaNije kAMhIMcha nAhIM | parI veDhA lAvileM sarva hi | yAsa upAvachi nAhIM | kaLalyAvAMchunI || 47|| kAMhIMcha nAhIM ANI bAdhI | heMchi navala pAhA AdhIM | mithyA jANijenA baddhi | mhaNona baddha || 48|| bhoLA bhAva siddhI jAva | hA udhArAchA upAva | rokaDA mokShAchA abhiprAva | vivekeM jANAvA || 49|| prANI vhAvayA mokaLA | AdhIM pAhije jANIvakaLA | sakaLa jANatAM nirALA | sahajachi hoye || 50|| kAMhIMcha neNije teM adnyAna | sakaLa jANije teM dnyAna | jANiva rAhAtAM vidnyAna | svayeMchi AtmA || 51|| amR^ita se_Una amara jAlA | to mhaNe mR^ityu kaisA yeto janAlA | taisA vivekI mhaNe baddhAlA | janma to kaisA || 52|| jANatA mhaNe janAteM | tumhAMsa bhUta kaise jhaDapiteM | tumhAsa vISha kaiseM chaDhateM | nirviSha mhaNe || 53|| AdhIM baddhAsArikeM vhAveM | maga heM nalagechi pusAveM | viveka dUrI The_Una pAhAveM | lakShaNa baddhAcheM || 54|| nijelyAsa che_IlA to | mhaNe hA kAM re vosaNAto | anubhava pAhANeMchi Ahe to | tarI maga nijona pAhAvA || 55|| dnyAtyAchI ugavalI vR^ittI | baddhA{ai}sI na paDela guMtI | bhukelyAchI anubhavaprAptI | dhAlyAsa nAhIM || 56|| itukena AshaMkA tuTalI | dnyAneM mokShaprAptI jAlI | viveka pAhAtAM bANalI | aMtarasthitI || 57|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde vikalpanirasananAma samAsa sAtavA || 7|| 9\.7 \smallskip\hrule\smallskip samAsa AThavA \: dehAMtanirUpaNa || shrIrAma || dnyAtA suTalA dnyAnamateM | paraMtu janma kaisA baddhAteM | baddhAcheM kAye janmateM | aMtakALIM || 1|| baddha prANI marona gele | tetheM kAMhIMcha nAhIM uraleM | jANiveche vismaraNa jAleM | maraNApUrvI || 2|| aisI ghetalI AshaMkA | yAcheM uttara aikA | AtAM dushchIta ho_UM nakA | mhaNe vaktA || 3|| paMchaprANa sthaLeM soDitI | prANarUpa vAsanAvR^ittI | vAsanAmishrIta prANa jAtI | deha soDuniyA || 4|| vAyosarisI vAsanA gelI | te vAyorUpeMchi rAhilI | punhAM janma ghe_Una AlI | hetuparatveM || 5|| kityeka prANI niHsheSha maratI | punhAM mAgute jIva yetI | DhakalUna dilheM teNeM dukhavatI | hastapAdAdika || 6|| sarpadR^iShTI jAliyAM varI | tIM divasAM uThavI dhanvaMtarI | tevhAM te mAghArI | vAsanA yete kIM || 7|| kityeka seveM ho_Una paDatI | kityeka tayAMsa uThavitI | yemalokIMhUna ANitI | mAghAre prANI || 8|| kityeka purvIM shrApile | te shApeM deha pAvale | ushrApakALIM punhAM Ale | pUrvadehIM || 9|| kityekIM bahu janma ghetale | kityeka parakAyA praveshale | aise Ale ANI gele | bahuta loka || 10|| phuMkalyAsarisA vAyo gelA | tetheM vAyosUta nirmANa jAlA | mhaNona vAyorUpa vAsanelA | janma Ahe || 11|| manAchyA vR^ittI nAnA | tyAMta janma ghete vAsanA | vAsanA pAhAtAM disenA | paraMtu Ahe || 12|| vAsanA jANije jANIvaheta | jANIva muLIMchA mULataMta | mULamAyeMta ase mishrita | kAraNarUpeM || 13|| kAraNarUpa Ahe brahmAMDIM | kAryarUpeM varte piMDIM | anumAnitAM tAMtaDIM | anumAnenA || 14|| paraMtu Ahe sUkShmarUpa | jaiseM vAyoche svarUpa | sakaLa deva vAyorUpa | ANI bhUtasR^iShTi || 15|| vAyomadheM vikAra nAnA | vAyo pAhAtAM tarI disenA | taisI jANIvavAsanA | ati sUkShma || 16|| triguNa ANI paMchabhUteM | he vAyomadhyeM mishrite | anumAnenA mhaNona tyAteM | mithyA mhaNoM naye || 17|| sahaja vAyo chAle | tarI sugaMdha durgaMdha kaLoM Ale | uShNa sItaLa tapta nivAle | pratyakSha prANI || 18|| vAyocheni megha voLatI | vAyocheni nakShatreM chAlatI | sakaLa sR^iShTIchI vartatI gatI | sakaLa to vAyo || 19|| vAyorUpeM devateM bhUteM | AMgIM bharatI akasmAteM | vIdha keliyAM preteM | sAvadha hotIM || 20|| vAreM nirALeM na bole | dehAmadheM bharona Dole | ALI ghe_Una janmA Ale | kityeka prANI || 21|| rAhANeM brAhmaNasamaMdha jAtI | rAhANeM ThevaNIM sAMpaDatI | nAnA guMtale ugavatI | pratyakSha rAhANeM || 22|| aisA vAyochA vikAra | yevaMche kaLenA vistAra | sakaLa kAMhIM charAchara | vAyomuLeM || 23|| vAyo stabdharUpeM sR^iShTIdhartA | vAyo chaMchaLarUpeM sR^iShTIkartA | na kaLe tarI vichArIM pravartA | mhaNije kaLe || 24|| muLApAsUna sevaTavarI | vAyochi sakaLa kAMhIM karI | vAyovegaLeM kartutva chaturIM | maja niropAveM || 25|| jANIvarUpa mULamAyA | jANIva jAte ApalyA ThAyA | gupta pragaTa ho_UniyAM | vishvIM varte || 26|| koTheM gupta koTheM pragaTe | jaiseM jIvana uphALe ATe | puDheM mAgutA vogha loTe | bhUmaMDaLIM || 27|| taisAcha vAyomadheM jANIvaprakAra | umaTe ATe niraMtara | koTheM vikAreM koTheM samIra | ugAcha vAje || 28|| vArIM AMgAvarUna jAtI | teNeM hAtapAye vALatI | vArAM vAjatAM karapatI | AlIM pikeM || 29|| nAnA rogAMchIM nAnA vArIM | pIDA karitI pR^ithvIvarI | vIja kaDADI aMbarIM | vAyomuLeM || 30|| vAyokaritAM rAgoddhAra | kaLe voLakhIchA nirdhAra | dIpa lAge megha paDe hA chamatkAra | rAgoddhArIM || 31|| vAyo phuMkitAM bhulI paDatI | vAyo phuMkitAM khAMDakeM karapatI | vAyokaritAM chAlatI | nAnA maMtra || 32|| maMtreM deva pragaTatI | maMtreM bhUteM akharakitI | bAjIgarI voDaMbarI karitI | maMtrasAmarthyeM || 33|| rAkShasAMchI mAvarachanA | te he devAMdikAM kaLenA | vichitra sAmarthyeM nAnA | staMbanamohanAdikeM || 34|| dhaDachi piseM karAveM | piseMcha umajavAveM | nAnA vikAra sAMgAve | kitI mhaNonI || 35|| maMtrIM saMgrAma devAchA | maMtrIM sAbhimAna R^iShIchA | mahimA maMtrasAmarthyAchA | koNa jANe || 36|| maMtrIM pakShI ATopitI | mUshakeM svApadeM bAMdhatI | maMtrIM mAhasarpa khiLitI | ANI dhanalAbha || 37|| AtAM aso hA prashna jAlA | baddhAchA janma pratyayA AlA | mAgIla prashna phiTalA | shrotayAchA || 38|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde dehAMtanirUpaNanAma samAsa AThavA || 8|| 9\.8 \smallskip\hrule\smallskip samAsa navavA \: saMdehavAraNa || shrIrAma || brahma vAritAM vArenA | brahma sAritAM sarenA | brahma kAMhIM vosarenA | yekIkaDe || 1|| brahma bheditAM bhedenA | brahma CheditAM ChedenA | brahma parateM hoyenA | keleM tarI || 2|| brahma khaMDenA akhaMDa | brahmIM nAhIM dusareM baMDa | tarI kaiseM heM brahmAMDa | sirakaleM madheM || 3|| parvata pAShANa siLA sikhareM | nAnA sthaLeM sthaLAMtareM | bhUgoLarachanA koNyA prakAreM | jAlIM parabrahmIM || 4|| bhUgoLa Ahe brahmAmadheM | brahma Ahe bhUgoLAmadheM | pAhAtAM yeka yekAmadheM | pratyakSha dise || 5|| brahmIM bhUgoLeM paisa kelA | ANI bhUgoLahi brahmeM bhedilA | vichAra pAhAtAM pratyaya AlA | pratyakSha AtAM || 6|| brahmeM brahmAMDa bhedileM | heM toM pAhAtAM nITachi jAleM | parI brahmAsa brahmAMDeM bhedileM | heM viparIta dise || 7|| bhedileM nAhIM mhaNAveM | tarI brahmIM brahmAMDa svabhAveM | heM sakaLAMsa anubhaveM | disata Ahe || 8|| tarI heM AtAM kaiseM jAleM | vichArUna pAhije bolileM | aiseM shrotIM AkShepileM | AkShepavachana || 9|| AtAM yAcheM pratyottara | sAvadha aikA nirottara | yetheM paDile kiM vichAra | saMdehAche || 10|| brahmAMDa nAhIM mhaNo tarI dise | ANI dise mhaNo tarI nAse | AtAM heM samajatI kaiseM | shrotejana || 11|| taMva shrote jAle uddita | AhoM mhaNatI sAvachitta | prasaMgeM boloM uchita | pratyottara || 12|| AkAshIM dIpAsa lAvileM | dIpeM AkAsha parateM keleM | heM toM ghaDenA pAhileM | pAhije shrotIM || 13|| Apa teja athavA pavana | sArUM na sakatI gagana | gagana pAhAtAM saghana | chaLela kaiseM || 14|| athavA kaThINa jAlI medinI | tarI gaganeM kelI chALaNI | pR^ithvIcheM sarvAMga bhedUnI | rAhileM gagana || 15|| yAchI prachita aisI ase | jeM jaDatvA AleM titukeM nAse | AkAsha jaiseM taiseM ase | chaLaNAra nAhIM || 16|| vegaLepaNa pAhAveM | tayAsa AkAsha mhaNAveM | abhinna hotAM svabhAveM | AkAsha brahma || 17|| tasmAta AkAsha chaLenA | bheda gaganAchA kaLenA | bhAsaleM brahma tayAsa jANA | AkAsha mhaNAveM || 18|| nirguNa brahmaseM bhAsaleM | kalpUM jAtAM anumAnaleM | mhaNona AkAsha bolileM | kalpanesAThIM || 19|| kalpanesi bhAse bhAsa | titukeM jANAveM AkAsha | parabrahma nirAbhAsa | nirvikalpa || 20|| paMchabhUtAMmadheM vAsa | mhaNauna bolije AkAsha | bhUtAMtarIM jo brahmAMsha | teMchi gagana || 21|| pratyakSha hoteM jAteM | achaLa kaiseM mhaNAveM tyAteM | mhaNoniyAM gaganAteM | bhedileM nAhIM || 22|| pR^ithvI virona ure jIvana | jIvana nastAM ure agna | agna vijhatAM ure pavana | tohi nase || 23|| mithyA AleM ANI geleM | teNeM khareM teM bhaMgaleM | aiseM heM prachitIsa AleM | koNeMparI || 24|| bhrameM pratyakSha disateM | vichAra pAhAtAM kAye tetheM | bhramamULa yA jagAteM | khareM kaiseM mhaNAveM || 25|| bhrama shodhitAM kAMhIMcha nAhIM | tetheM bhedileM koNeM kA_I | bhrameM bhedileM mhaNatAM ThA_IM | bhramachi mithyA || 26|| bhramAcheM rUpa mithyA jAleM | maga sukheM mhaNAveM bhedileM | mULIM laTikeM tyAneM keleM | teMhi taiseM || 27|| laTikyAneM udaMDa keleM | tarI AmucheM kAya geleM | keleM mhaNatAMcha nAthileM | shAhANe jANatI || 28|| sAgarAmadheM khasakhasa | taiseM parabrahmIM dR^ishya | matisArikhA matiprakAsha | aMtarIM vADhe || 29|| matI karitAM vishALa | kavaLo lAge aMtarALa | pAhAtAM bhAse brahmagoLa | kavITha jaiseM || 30|| vR^itti tyAhUna vishALa | karitAM brahmAMDa badriphaLa | brahmAkAra hotAM kevaLa | kAMhIMcha nAhIM || 31|| ApaNa vivekeM vishALalA | maryAdevegaLA jAlA | maga brahmagoLa dekhilA | vaTabIjanyAyeM || 32|| hotAM tyAhUna vistIrNa | vaTabIja koTipramANa | ApANa hotAM paripUrNa | kAMhIMcha nAhIM || 33|| ApaNa bhrameM lAhAnALalA | kevaLa dehadhArI jAlA | tarI maga brahmAMDa tyAlA | kavaLela kaiseM || 34|| vR^ittI aisI vADhavAvI | pasarUna nAhIMcha karAvI | pUrNabrahmAsa puravavI | chahUMkaDe || 35|| jaMva yeka suvarNa ANitAM | teNeM brahmAMDa maDhavitAM | kaise ho_Ila teM tatvatAM | bareM pAhA || 36|| vastu vR^ittisa kavaLe | teNeM vR^itti phATona vituLe | nirguNa AtmAcha nivaLe | jaisA taisA || 37|| yetheM phiTalI AshaMkA | shrote ho saMdeha dharUM nakA | anumAna asela tarI vivekA | avalokAveM || 38|| vivekeM tuTeM anumAna | vivekeM hoye samAdhAna | vivekeM Atmanivedana | mokSha lAbhe || 39|| kelI mokShAchI upekShA | vivekeM sArileM pUrvapakShA | siddhAMta AtmA pratyakShA | pramANa na lage || 40|| he prachitIchIM uttareM | kaLatI sArAsAravichAreM | mananadhyAseM sAkShAtkAreM | pAvana ho_Ije || 41|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde saMdehavAraNanAma samAsa navavA || 9|| 9\.9 \smallskip\hrule\smallskip samAsa dahAvA \: sthitinirUpaNa || shrIrAma || de_uLAmadheM jagannAyeka | ANI devaLAvarI baisalA kAka | parI to devAhuna adhika | mhaNoM naye kIM || 1|| sabhA baisalI rAjadvArIM | ANI markaTa geleM staMbhAvarI | parI teM sabhehUna shreShTha chaturIM | kaise mAnAveM || 2|| brAhmaNa snAna karUna gele | ANI baka taisechi baisale | parI te brAhmaNAparIsa bhale | kaise mAnAve || 3|| brAhmaNAmadheM koNI nemasta | koNI jAle avyAvesta | ANI svAna sadA dhyAnasta | parI teM uttama navhe || 4|| brAhmaNa lakShamudrA neNeM | mArjara lakShaviSha_IM shAhANeM | parI brAhmaNAparIsa visheSha koNeM | mhaNAveM tayAsI || 5|| brAhmaNa pAhe bhedAbheda | makShikA sarvAMsa abheda | parI tIsa jAlA dnyAnabodha | heM toM na ghaDe kIM || 6|| uMcha vastreM nIcha lyAlA | ANI samartha ughaDAcha baisalA | parI to Ahe parikShilA | parIkShavaMtIM || 7|| bAhyAkAra kelA adhika | parI to avaghA lokika | yetheM pAhije mukhya yeka | aMtaraniShThA || 8|| lokika barA saMpAdilA | parI aMtarIM sAvadha nAhIM jAlA | mukhya devAsa chukalA | to AtmaghAtakI || 9|| devAsa bhajatAM devaloka | pitrAMsa bhajatAM pitraloka | bhUtAMsa bhajatAM bhUtaloka | pAvijeto || 10|| jeNeM jayAsa bhajAveM | teNeM tyA lokAsI jAveM | nirguNIM bhajatAM vhAveM | nirguNachi svayeM || 11|| nirguNAcheM kaiseM bhajana | nirguNIM asAveM ananya | ananya hotAM ho_Ije dhanya | nishchayeMsIM || 12|| sakaLa keliyAcheM sArthaka | deva voLakhAvA yeka | ApaNa koNa hA viveka | pAhilA pAhije || 13|| deva pAhAtAM nirAkAra | ApalA to mA_Ika vichAra | sohaM AtmA hA nirdhAra | bANona gelA || 14|| AtAM anumAna to kA_I | vastu Ahe vastuchA ThA_IM | dehabhAva kAMhIMcha nAhIM | dhAMDoLitAM || 15|| siddhAsa ANI sAdhana | hA toM avaghAcha anumAna | muktAsa ANI baMdhana | ADaLenA || 16|| sAdhaneM jeM kAMhIM sAdhAveM | teM toM ApaNachi svabhAveM | AtAM sAdhakAchyA nAveM | sunyAkAra || 17|| kullALa pAvalA rAjapadavI | AtAM rAsabheM kAsayA rAkhAvI | kullALapaNAchI uThAThevI | kAsayA pAhije || 18|| taisA avaghA vR^ittIbhAva | nAnA sAdhanAMchA upAva | sAdhya jAliyAM kaiMchA ThAva | sAdhanAMsI || 19|| sAdhaneM kAye sAdhAveM | nemeM kAye phaLa ghyAveM | ApaNa vastu bharaMgaLAveM | kAsayAsI || 20|| deha tarI pAMchA bhUtAMchA | jIva tarI aMsha brahmIMchA | paramAtmA tarI ananyAchA | ThAva pAhA || 21|| ugeMchi pAhAtAM mIpaNa dise | shodha ghetAM kAMhIMcha nase | tatveM tatva nirase | puDheM nikhaLa AtmA || 22|| AtmA Ahe AtmapaNeM | jIva Ahe jIvapaNeM | mAyA Ahe mAyApaNeM | vistAralI || 23|| aiseM avagheMchi Ahe | ANI ApaNa hi koNIyeka Ahe | heM sakaLa shodhUna pAhe | tochi dnyAnI || 24|| shodhUM jANeM sakaLAMsI | parI pAhoM neNe ApaNAsI | aika dnyAnI yekadesI | vR^ittirUpeM || 25|| teM vR^ittirUpa jarI pAhileM | tarI maga kAMhIMcha nAhIM rAhileM | prakR^itinirAseM avagheMchi geleM | vikAravaMta || 26|| uraleM teM nikhaLa nirguNa | vivaMchitAM teMchi ApaNa | aisI he paramArthAchI khUNa | agAdha Ahe || 27|| phaLa yeka ApaNa yeka | aisA nAhIM hA viveka | phaLAcheM phaLa koNIyeka | svayeMchi ho_Ije || 28|| raMka hotA rAjA jAlA | vareM pAhAtAM pratyaya AlA | raMkapaNAchA galbalA | raMkIM karAvA || 29|| veda shAstreM purANeM | nAnA sAdhaneM nirUpaNeM | siddha sAdhu jyAkAraNeM | nAnA sAyAsa karitI || 30|| teM brahmarUpa ApaNachi AMgeM | sArAsAravichAraprasaMgeM | karaNeM na karaNeM vA_ugeM | kAMhIMcha nAhIM || 31|| raMka rAja_AdnyAsi bhyAleM | teMchi puDheM rAjA jAleM | maga teM bhayechi uDAleM | raMkapaNAsariseM || 32|| vedeM vedAdnyeneM chAlAveM | sachChAstreM shAstra abhyAsAveM | tIrtheM tIrthAsa jAveM | koNyA prakAreM || 33|| amR^iteM sevAveM amR^ita | anaMteM pAhAvA anaMta | bhagavaMteM lakShAvA bhagavaMta | koNA prakAreM || 34|| saMta asaMta tyAgAve | nirguNeM nirguNAsI bhaMgAveM | svarUpeM svarUpIM raMgAveM | koNyA prakAreM || 35|| aMjaneM lyAveM aMjana | dhaneM sAdhAveM dhana | niraMjaneM niraMjana | kaiseM anubhavAveM || 36|| sAdhya karAveM sAdhanAsI | dhyeyeM dharAveM dhyAnAsI | unmaneM AvarAveM manAsI | koNyA prakAreM || 37|| iti shrIdAsabodhe gurushiShyasaMvAde sthitinirUpaNanAma samAsa dahAvA || 10|| 9\.10 || dashaka navavA samApta || %End of 09@ \medskip\hrule\medskip ## {\rm \large Encoded and proofread by Vishwas Bhide. Reproofread by P. D. Kulkarni} \end{multicols} \medskip\hrule\obeylines \medskip {\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om} {\rm Last updated \today} {\rm From http://sanskritdocuments.org .}{\rm The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of any website or individuals or for commercial purpose without permission. Help to maintain respect for volunteer spirit} \end{document}