Kumbhaghonam Edition in Kannada Script
6. ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 001
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.1. ಅಧ್ಯಾಯಃ 001
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋಃ ಪರಸ್ಪರಸಮಾಗಮಃ|| 1|| ಉಭಯಪಕ್ಷೀಯೈಃ ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಯಕರಣಂ ||2|| ಶ್ರೀವೇದವ್ಯಾಸಾಯ ನಮಃ ನಾರಾಯಣಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ನರಂ ನರೋತ್ತಮಂ|Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ದೇವೀಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ಚೈವ ತತೋ ಜಯಮುದೀರಯೇತ್|| 1 6-1-0 (38622)
ಜನಮೇಜಯ ಉವಾಚ|
ಕಥಂ ಯುಯುಧಿರೇ ವೀರಾಃ ಕುರುಪಾಂಡವಸೋಮಕಾಃ
ಪಾರ್ಥಿವಾಶ್ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ನಾನಾದೇಶಸಮಾಗತಾಃ|| 1 6-1-1 (38623)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ
ಯಥಾ ಯುಯುಧಿರೇ ವೀರಾಃ ಕುರುಪಾಂಡವಸೋಮಕಾಃ|
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ತಪಃಕ್ಷೇತ್ರೇ ಶೃಣು ತ್ವಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ|| 2 6-1-2 (38624)
ತೇಽವತೀರ್ಯ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹಸೋಮಕಾಃ|
ಕೌರವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ಜಿಗೀಷಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ|| 3 6-1-3 (38625)
ವೇದಾಧ್ಯಯನಸಂಪನ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ದಾಭಿನಂದಿನಃ|
ಆಶಂಸಂತೋ ಜಯಂ ಯುದ್ಧೇ ಬಲೇನಾಭಿಮುಖಾ ರಣೇ|| 4 6-1-4 (38626)
ಅಭಿಯಾಯ ಚ ದುರ್ಧರ್ಷಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ|
ಪ್ರಾಙ್ಮುಖಾಃ ಪಶ್ಚಿಮೇ ಭಾಗೇ ನ್ಯವಶಂತ ಸಸೈನಿಕಾಃ 5 6-1-5 (38627)
ಸ್ಯಮಂತಪಂಚಕಾದ್ಬಾಹ್ಯಂ ಶಿಬಿರಾಣಿ ಸಹಸ್ರಶಃ|
ಕಾರಯಾಮಾಸ ವಿಧಿವತ್ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ|| 6 6-1-6 (38628)
ಶೂನ್ಯೇವ ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಾ ಬಾಲವೃದ್ಧಾವಶೇಷಿತಾ|
ನಿರಶ್ವಪುರುಷೇವಾಸೀದ್ರಥಕುಂಜರವರ್ಜಿತಾ|| 7 6-1-7 (38629)
ಯಾವತ್ತಪತಿ ಸುರ್ಯೋ ಹಿ ಜಂಬುದ್ವೀಪಸ್ಯ ಮಂಡಲಂ|
ತಾವದೇವ ಸಮಾವೃತ್ತಂ ಬಲಂ ಪಾರ್ಥಿವಸತ್ತಮ|| 8 6-1-8 (38630)
ಏಕಸ್ಥಾಃ ಸರ್ವವರ್ಣಾಸ್ತೇ ಮಂಡಲಂ ಬಹುಯೋಜನಂ ।
ಪರ್ಯಾಕ್ರಾಮಂತ ದೇಶಾಂಶ್ಚ ನದೀಃ ಶೈಲಾನ್ವನಾನಿ ಚ ॥ 6-1-9 (38631)
ತೇಷಾಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ।
ವ್ಯಾದಿದೇಶ ಸವಾಹಾನಾಂ ಭಕ್ಷ್ಯಭೋಜ್ಯಮನುತ್ತಮಂ ॥ 6-1-10 (38632)
ಸಂಜ್ಞಾಯ ವಿವಿಧಾಸ್ತಾತ ತೇಷಾಂ ಚಕ್ರೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಏವಂವಾದೀ ವೇದಿತವ್ಯಃ ಪಾಂಡವೇಯೋಽಯಮಿತ್ಯುತ ॥ 6-1-11 (38633)
ಅಭಿಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸಂಜ್ಞಾಶ್ಚಾಭರಣಾನಿ ಚ ।
ಯೋಜಯಾಮಾಸ ಕೌರವ್ಯೋ ಯುದ್ಧಕಾಲ ಉಪಸ್ಥಿತೇ ॥ 6-1-12 (38634)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧ್ವಜಾಗ್ರಂ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಸಹ ಸರ್ವೈರ್ಮಹೀಪಾಲೈಃ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹತ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-1-13 (38635)
ಪಾಂಡುರೇಣಾತಪತ್ರೇಣ ಧ್ರಿಯಮಾಣೇನ ಮೂರ್ಧನಿ ।
ಮಧ್ಯೇ ನಾಗಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-1-14 (38636)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಹೃಷ್ಟಾಃ ಪಾಂಚಾಲಾ ಯುದ್ಧನಂದಿನಃ ।
ದಧ್ಮುಃ ಪ್ರೀತಾ ಮಹಾಶಂಖಾನ್ಭೇರೀರ್ಜಘ್ನುಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-1-15 (38637)
ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಂ ಸ್ವಾಂ ಸೇನಾಮಭಿವೀಕ್ಷ್ಯಾಥ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ಬಭೂವುರ್ಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-1-16 (38638)
ಸ್ವಯೋಧಾನ್ಹರ್ಷಯಂತೌ ಚ ವಾಸುದೇವಧನಂಜಯೌ ।
ದಧ್ಮತುಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೌ ದಿವ್ಯೌ ಶಂಖೌ ರಥೇ ಸ್ಥಿತೌ ॥ 6-1-17 (38639)
ಪಾಂಚಜನ್ಯಸ್ಯ ಶಂಖಸ್ಯ ದೇವದತ್ತಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ನಿನದಂ ಯೋಧಾಃ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಂ ಪ್ರಸುಸ್ರುವುಃ ॥ 6-1-18 (38640)
ಯಥಾ ಸಿಂಹಸ್ಯ ನದತಃ ಸ್ವನಂ ಶ್ರುತ್ವೇತರೇ ಮೃಗಾಃ ।
ತ್ರಯೇಯುರ್ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಥಾಽಸೀದತ ತದ್ಬಲಂ ॥ 6-1-19 (38641)
ಉದತಿಷ್ಠದ್ರಜೋ ಭೌಮಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ।
ಅಸ್ತಂ ಗತ ಇವಾದಿತ್ಯಃ ಸೈನ್ಯೇನ ರಜಸಾ ವೃತಃ ॥ 6-1-20 (38642)
ಸವರ್ಷ ತತ್ರ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ಮಾಂಸಶೋಣಿತವೃಷ್ಟಿಮಾನ್।
ವ್ಯುಕ್ಷನ್ಸರ್ವಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-1-21 (38643)
ವಾಯುಸ್ತತಃ ಪ್ರಾದೂರಭೂನ್ನೀಚೈಃ ಶರ್ಕರಕರ್ಷಣಃ ।
ವಿನಿಘ್ನಂಸ್ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-1-22 (38644)
ಉಭೇ ಸೈನ್ಯೇ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯುದ್ಧಾಯ ಮುದಿತೇ ಭೃಶಂ ।
ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸ್ಥಿತೇ ಯತ್ತೇ ಸಾಗರಕ್ಷುಭಿತೋಪಮೇ ॥ 6-1-23 (38645)
ತಯೋಸ್ತು ಸೇನಯೋರಾಸೀದದ್ಭುತಃ ಸ ತು ಸಂಗಮಃ ।
ಯುಗಾಂತೇ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೇ ದ್ವಯೋಃ ಸಾಗರಯೋರಿವ ॥ 6-1-24 (38646)
ಶೂನ್ಯಾಽಽಸೀತ್ಪೃಥಿವೀ ಸರ್ವಾ ವೃದ್ಧಬಾಲಾವಶೇಷಿತಾ।
ನಿರಶ್ವಪುರುಷೇವಾಸೀದ್ರಥಕುಂಜರವರ್ಜಿತಾ।
ತೇನ ಸೇನಾಸಮೂಹೇನ ಸಮಾನೀತೇನ ಕೌರವೈಃ ॥ 6-1-25 (38647)
ತತಸ್ತೇ ಸಮಯಂ ಚಕ್ರುಃ ಕುರುಪಾಂಡವಸೋಮಕಾಃ।
ಧರ್ಮಾನ್ಸಂಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸುರ್ಯುದ್ಧಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-1-26 (38648)
ನಿವೃತ್ತೇ ವಿಹಿತೇ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ಯಾತ್ಪ್ರೀತಿರ್ನಃ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಯಥಾಪರಂ ಯಥಾಯೋಗಂ ನ ಚ ಸ್ಯಾತ್ಕಸ್ಯಚಿತ್ಪುನಃ ॥ 6-1-27 (38649)
ವಾಚಾ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ವಾಚೈವ ಪ್ರತಿಯೋಧನಂ ।
ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತಾಃ ಪೃತನಾಮಧ್ಯಾನ್ನ ಹಂತವ್ಯಾಃ ಕದಾಚನ ॥ 6-1-28 (38650)
ರಥೀ ಚ ರಥಿನಾ ಯೋಧ್ಯೋ ಗಜೇನ ಗಜಧೂರ್ಗತಃ ।
ಅಶ್ವೇನಾಶ್ವೀ ಪದಾತಿಶ್ಚ ಪಾದಾತೇನೈವ ಭಾರತ ॥ 6-1-29 (38651)
ಯಥಾಯೋಗಂ ಯಥಾಕಾಮಂ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಯಥಾಬಲಂ ।
ಸಮಾಭಾಷ್ಯ ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಂ ನ ವಿಶ್ವಸ್ತೇ ನ ವಿಹ್ವಲೇ ॥ 6-1-30 (38652)
ಪರೇಣ ಸಹ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಮತ್ತೋ ವಿಮುಖಸ್ತಥಾ ।
ಕ್ಷೀಣಶಸ್ತ್ರೋ ವಿವರ್ಮಾ ಚ ನ ಹಂತವ್ಯಃ ಕದಾಚನ ॥ 6-1-31 (38653)
ನ ಸೂತೇಷು ನ ಧುರ್ಯೇಷು ನ ಚ ಶಸ್ತ್ರೋಪನಾಯಿಷು ।
ನ ಭೇರೀಶಂಖವಾದೇಷು ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 6-1-32 (38654)
ಏವಂ ತೇ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಕುರುಪಾಂಡವಸೋಮಕಾಃ ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಜಗ್ಮುಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-1-33 (38655)
ನಿವಿಶ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತತಸ್ತೇ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ।
ಹೃಷ್ಟರೂಪಾಃ ಸಮುನಸೋ ಬಭೂವುಃ ಸಹಸೈನಿಕಾಃ ॥ ॥ 6-1-34 (38656)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-1-5 6-1-6 6-1-11 ತವ್ಯಃ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ತತ್ಪಾಠೇ ಏವಮಿತಿ। ಏವಂವೇದೀ ವಿದ್ವಾನ್ ಇತಿ ಅನ್ಯೈಃ ಪಾಂಡವೇಯೋ ಜ್ಞಾತವ್ಯ ಇತ್ಯೇತದರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-1-19 ಅಸೀದ್ತ ಅವಸನ್ನಮಭೂತ್ ॥ 6-1-23 ಸಾಗರಕ್ಷುಭಿತೋಪಮೇ ಕ್ಷುಭಿತಸಾಗರೋಪಮೇ ॥ 6-1-27 ಧರ್ಮಸಂಸ್ಥಾಪನಮೇವಾಹ ಯಥಾಪರಮಿತಿ। ಯಥಾಯೋಗಂ ತುಲ್ಯಯೋರ್ಯೋಗಸ್ಯಾನತಿಕ್ರಮಣಾಂ। ಯಥಾ ಯೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಅಪರಂ ಅನುತ್ಕೃಷ್ಟಂ ಅನ್ಯಾಯ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ತಥಾ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್ತುಲ್ಯಯೋಗಾತಿಕ್ರಮಃ ಸ್ಯಾದ್ತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-1-29 ಗಜಧೂರ್ಗತಃ ಗಜಸ್ಕಂಧಗತಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 002
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.2. ಅಧ್ಯಾಯಃ 002
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಶ್ರೀವ್ಯಾಸೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಯುದ್ಧದರ್ಶನಾಯ ಚಕ್ಷುರ್ದಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಯುದ್ಧಶ್ರವಣಮಾತ್ರೇ ಪ್ರಾರ್ಥಿತೇ ವ್ಯಾಸೇನ ಸಂಜಯಂಪ್ರತಿ ಯುದ್ಧಿವಿಷಯೇ ಸಾರ್ವಜ್ಞದಾನಪೂರ್ವಕಂ ಯುದ್ಧಪ್ರಕಾರಕಥನನಿಯೋಗಃ ॥ 2 । ವ್ಯಾಸೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ದುರ್ನಿಮಿತ್ತಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಕಥನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-2-0 (38657)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-2-0x (3949)
ತತಃ ಪೂರ್ವಾಪರೇ ಸೈನ್ಯೇ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಭಗವಾನೃಷಿಃ।
ಸರ್ವವೇದವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವ್ಯಾಸಃ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ ॥ 6-2-1 (38658)
ಭವಿಷ್ಯತಿ ರಣೇ ಘೋರೇ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶೀ ಭಗವಾನ್ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯವಿತ್ ॥ 6-2-2 (38659)
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯಂ ರಾಜಾನಂ ರಹಸ್ಸ್ಥಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ।
ಶೋಚಂತಮಾರ್ತಂ ಧ್ಯಾಯಂತಂ ಪುತ್ರಾಣಾಮನಯಂ ತದಾ ॥ 6-2-3 (38660)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 6-2-4x (3950)
ರಾಜನ್ಪರಿಕಾಲಾಸ್ತೇ ಪುತ್ರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ತೇ ಹಿಂಸಂತೀವ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತರೇತರಂ ॥ 6-2-4 (38661)
ತೇಷು ಕಾಲಪರೀತೇಷು ವಿನಶ್ಯತ್ಸ್ವೇವ ಭಾರತ ।
ಕಾಲಪರ್ಯಾಯಮಾಹಾಯ ಮಾ ಸ್ಮ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾ ॥ 6-2-5 (38662)
ಯದಿ ಚೇಚ್ಛಸಿ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ದ್ರುಷ್ಟುಮೇನಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಚಕ್ಷುರ್ದದಾನಿ ತೇ ಪುತ್ರ ಯುದ್ಧಮೇತನ್ನಿಶಾಮಯಾ ॥ 6-2-6 (38663)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-2-7x (3951)
ನ ರೋಚಯೇ ಜ್ಞಾತಿವಧಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸತ್ತಮ। 6-2-7 (38664)
ಯುದ್ಧಮೇತತ್ತ್ವಶೇಷೇಣ ಶ್ರೃಣುಯಾಂ ತವ ತೇಜಸಾ ॥ 6-2-7 (38665)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-2-8x (3952)
ತಸ್ಮಿನ್ನನಿಚ್ಛತಿ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛತಿ।
ವರಾಣಾಮೀಶ್ವರೋ ವ್ಯಾಸಃ ಸಂಜಯಾಯ ವರಂ ದದೌ ॥ 6-2-8 (38666)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 6-2-9x (3953)
ಏಷ ತೇ ಸಂಜಯೋ ರಾಜನ್ಯುದ್ಧಮೇತದ್ವದಿಷ್ಯತಿ।
ಏತಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನ ಪರೋಕ್ಷಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-2-9 (38667)
ಚಕ್ಷುಷಾ ಸಂಜಯೋ ರಾಜಂದಿವ್ಯೇನೈವ ಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಕಥಯಿಷ್ಯತಿ ತೇ ಯುದ್ಧಂ ಸರ್ವಜ್ಞಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-2-10 (38668)
ಪ್ರಕಾಶಂ ವಾಽಪ್ರಕಾಶಂ ವಾ ದಿವಾ ವಾ ಯದಿ ವಾ ನಿಶಿ ।
ಮನಸಾ ಚಿಂತಿತಮಪಿ ಸರ್ವಂ ವೇತ್ಸ್ಯತಿ ಸಂಜಯಃ ॥ 6-2-11 (38669)
ನೈನಂ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭೇತ್ಸ್ಯಂತಿ ನೈನಂ ಬಾಧಿಷ್ಯತೇ ಶ್ರಮಃ ।
ಗಾವಲ್ಗಣಿರಯಂ ಜೀವನ್ಯುದ್ಧಾದಸ್ಮಾದ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತೇ ॥ 6-2-12 (38670)
ಅಹಂ ತು ಕೀರ್ತಿಮೇತೇಷಾಂ ಕರೂಣಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾ ಶುಚಃ ॥ 6-2-13 (38671)
ದಿಷ್ಟಮೇತನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನಾಭಿಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ।
ನ ಚೈವ ಶಕ್ಯಂ ಸಂಯಂತುಂ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-2-14 (38672)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-2-15x (3954)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾನ್ಕುರೂಣಾಂ ಪ್ರತಿತಾಮಹಃ ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾಭಾಗೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಮುವಾಚ ಹ ॥ 6-2-15 (38673)
ಇಹ ಯುದ್ಧೇ ಮಹಾರಾಜ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾನ್ಕ್ಷಯಃ ।
ತಥೇಹ ಚ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಭಯದಾನ್ಯುಪಲಕ್ಷಯೇ ॥ 6-2-16 (38674)
ಶ್ಯೇನಾ ಗೃಧ್ರಾಶ್ಚ ಕಾಕಾಶ್ಚ ಕಾಂಕಾಶ್ಚ ಸಹಿತಾ ಬಕೈಃ ।
ಸಂಪತಂತಿ ಧ್ವಜಾಗ್ರೇಷು ಸಮವಾಯಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ವತೇ ॥ 6-2-17 (38675)
ಅಭ್ಯಗ್ರಂ ಚ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಯುದ್ಧಮಾನಂದಿನೋ ದ್ವಿಜಾಃ ।
ಕ್ರವ್ಯಾದಾ ಭಕ್ಷಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮಾಂಸಾನಿ ಗಜವಾಜಿನಾಂ ॥ 6-2-18 (38676)
ಕಟಾಕಟೇತಿ ವಾಶಂತೋ ಭೈರವಾ ಭಯವೇದಿನಃ ।
ಕಂಕಾಃ ಕ್ರೋಶಂತಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ದಕ್ಷಿಣಾಮಭಿತೋ ದಿಶಂ ॥ 6-2-19 (38677)
ಉಭೇ ಪೂರ್ವಾಪರೇ ಸಂಧ್ಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ।
ಉದಯಾಸ್ತಮನೇ ಸೂರ್ಯಂ ಕಬಂಧೈಃ ಪರಿವಾರಿತಂ ॥ 6-2-20 (38678)
ಶ್ವೇತಲೋಹಿತಪರ್ಯಂತಾಃ ಕೃಷ್ಣಾಗ್ರೀವಾಃ ಸವಿದ್ಯುತಃ ।
ತ್ರಿವರ್ಣಾಃ ಪರಿಘಾಃ ಸಂಧೌ ಭಾನುಮಾವಾರಯಂತ್ಯುತ ॥ 6-2-21 (38679)
ಜ್ವಲಿತಾರ್ಕೇ .......ತ್ರಂ ನಿರ್ವಿಶೇಷದಿನಕ್ಷಪಂ ।
ಚಂದ್ರೋಽಭೂತಗ್ನಿವರ್ಣಶ್ಚ ಪದ್ಮವರ್ಣೇ ನಭಸ್ತಲೇ । 6-2-22 (38680)
ಆಲಕ್ಷೇ ಪ್ರಭಯಾ ಹೀನಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸೀಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಕೀಂ ।
ಚಂದ್ರೋಽಭೂದಗ್ನಿವರ್ಣಶ್ಚ ಪದ್ಮವರ್ಣೇ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 6-2-23 (38681)
ಸ್ವಪ್ಸ್ಯಂತಿ ನಿಹತಾ ವೀರಾ ಭೂಮಿಮಾವೃತ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ।
ರಾಜಾನೋ ರಾಜಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಶೂರಾಃ ಪರಿಘಬಾಹವಃ ॥ 6-2-24 (38682)
ಅಂತರಿಕ್ಷೇ ವರಾಹಸ್ಯ ಪೃಷದಂಶಕಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ।
ಪ್ರಣಾದಂ ಯುಧ್ಯತೋ ರಾತ್ರೌ ರೌದ್ರಂ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಲಕ್ಷಯೇ ॥ 6-2-25 (38683)
ದೇವತಾಪ್ರತಿಮಾಶ್ಚೈವ ಕಂಪಂತಿ ಚ ಹಸಂತಿ ಚ।
ವಮಂತಿ ರುಧಿರಂ ಚಾಸ್ಯೈಃ ಸ್ವಿದ್ಯಂತಿ ಪ್ರಪತಂತಿ ಚ॥ 6-2-26 (38684)
ಅನಾಹತಾ ದುಂದುಭಯಃ ಪ್ರಣದಂತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಅಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-2-27 (38685)
ಕೋಕಿಲಾಃ ಶತಪತ್ರಾಶ್ಚ ಚಾಷಾ ಭಾಸಾಃ ಶುಕಾಸ್ತಥಾ ।
ಸಾರಸಾಶ್ಚ ಮಯೂರಾಶ್ಚ ವಾಚೋ ಮುಂಚಂತಿ ದಾರುಣಾಃ ॥ 6-2-28 (38686)
ಗೃಹೀತಶಸ್ತ್ರಾಃ ಕ್ರೋಶಂತಿ ಚರ್ಮಿಣೋ ವಾಜಿಪೃಷ್ಠಗಾಃ ।
ಅರುಣೋದಯೇ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ಶತಶಃ ಶಲಭವ್ರಜಾಃ ॥ 6-2-29 (38687)
ಉಭೇ ಸಂಧ್ಯೇ ಪ್ರಕಾಶಂತೇ ದಿಶೋ ದಾಹಸಮನ್ವಿತೇ।
ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಪಾಂಸುವರ್ಷೀ ಚ ಮಾಂಸವರ್ಷೀ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-2-30 (38688)
ಯಾ ಚೈಷಾ ವಿಶ್ರುತಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇ ಸಾಧುಸಂಮತಾ।
ಅರುಂಧತೀ ತಯಾಪ್ಯೇಷ ವಸಿಷ್ಠಃ ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೃತಃ ॥ 6-2-31 (38689)
ರೋಹಿಣೀಂ ಪೀಡಯನ್ನೇಷ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜಞ್ಶನೈಶ್ಚರಃ ।
ವ್ಯಾವೃತ್ತಂ ಲಕ್ಷ್ಮ ಸೋಮಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 6-2-32 (38690)
ಅನಭ್ರೇ ಚ ಮಹಾಘೋರಸ್ತನಿತಂ ಶ್ರೂಯತೇ ಭೃಶಂ ।
ವಾಹನಾನಾಂ ಚ ರುದತಾಂ ನಿಪತಂತ್ಯುಶ್ರುಬಿಂದವಃ ॥ ॥ 6-2-33 (38691)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-2-2 ಭವಿಷ್ಯತಿ ಭಾವಿನಿ ॥ 6-2-4 ಹಿಂಸಂತೀವ ನಾಶಯಿಷ್ಯಂತ್ಯೇವ ॥ 6-2-5 ಪರ್ಯಾಯಂ ವೈಪರೀತ್ಯಂ ॥ 6-2-6 ನಿಶಾಮಯ ಪಶ್ಯ ॥ 6-2-17 ಸಮವಾಯಾನ್ ಸಂಘಾನ್ ॥ 6-2-18 ಅಭ್ಯಗ್ರಂ ಸಮೀಪಂ । ಕ್ರವ್ಯಾದಾಮಾಂಸಭಕ್ಷಕಾಃ ॥ 6-2-19 ವಾಶಂತಃ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವಂತಃ ॥ 6-2-21 ಪರಿಘಾಃ ಪರಿವೇಷಾಃ ಕೃಷ್ಣಗ್ರೀವಾಃ ಮಧ್ಯೇ ಕೃಷ್ಣಾಃ ಶ್ವೇತಲೋಹಿತಪರ್ಯಂತಾಶ್ಚ ಸಂಧೌ ಸಂಧ್ಯಾಯಾಂ ಆವಾರಯಂತಿ ವೇಷ್ಟಯಂತಿ ॥ 6-2-22 ನಿರ್ವಿಶೇಷದಿನಕ್ಷಯಂ ಇತಿ ಝo ಪಾಠೇ ನಿರ್ವಿಶೇಷದಿನಕ್ಷಯಂ ಅಹೋರಾತ್ರಂ। ನಿಶ್ಚಯೇನ ವಿಗತಃ ಶೇಷೋ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ ದಿನಸ್ಯ ತಿಥೇಃ ಕ್ಷಯೋ ಯಸ್ಮಿನ್ । ಸೂರ್ಯೋದಯದ್ವಯಸ್ಪರ್ಶಿನೀ ಕ್ಷಯತಿಥಿರ್ಯಸ್ಮಿನ್ ಅಹೋರಾತ್ರೇ ತನ್ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ। ತದೇವ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ ಜ್ವಲಿತೇತಿ। ಅರ್ಕೇಂದ್ವೋರ್ನಕ್ಷತ್ರಮಮಾವಾಸ್ಯಾಯಾಮುಭಾಭ್ಯಾಮಾಕ್ರಾಂತಂ ನಕ್ಷತ್ರಂ ತದೇವ ಜ್ವಲಿತಂ ಪಾಪಗ್ರಹಾಕ್ರಾಂತಂ ಯಸ್ಮಿನ್। ದರ್ಸೇ ಕ್ಷಯತಿಥಿಃ ತನ್ನಕ್ಷತ್ರೇ ಚ ಪಾಪಗ್ರಹ ಇತ್ಯಯಂ ಮಹಾನ್ ದುರ್ಯೋಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-2-23 ಪದ್ಮವರ್ಣೇ ರಕ್ತಪದ್ಮವರ್ಣೇ ॥ 6-2-27 ಅಯುಕ್ತಾಃ ಅಶ್ವೈರಯೋಜಿತಾ ಅಪಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಚಲಂತಿ। ಮಹಾಂತೋ ರಥಾಃ ಮಹಾರಥಾಃ । ಮನೋರಥಾ ಇತಿ ಕo ಪಾಠಃ ॥ 6-2-29 ಗೃಹೀತಶಸ್ತ್ರಃ ಆತ್ತಲೋಹಾಃ ಲೋಹತುಂಡಾ ಇತಿ ಯಾವತ್ ಶಸ್ತ್ರಮಾಯುಧಲೋಹಯೋರಿತ್ಯಮರಃ। ಚರ್ಮಿಣೋ ಭೃಂಗರಿಟಿಸಂಜ್ಞಾಃ ಕೃಷ್ಣಶಲಭವಿಶೇಷಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 003
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.3. ಅಧ್ಯಾಯಃ 003
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ದುರ್ನಿಮಿತ್ತಪ್ರಾದುರ್ಭಾವಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಜೇಪ್ಯತಾಂ ಜಯಸೂಚಕಲಿಂಗಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-3-0 (38692)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 6-3-0x (3955)
ಖರಾ ಗೋಷು ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ರಮಂತೇ ಮಾತೃಭಿಃ ಸುತಾಃ।
ಅನಾರ್ತವಂ ಪುಷ್ಪಫಲಂ ದರ್ಶಯಂತಿ ವನದ್ರುಮಾಃ ॥ 6-3-1 (38693)
ಗರ್ಭಿಣ್ಯೋಽಜಾತಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಜನಯಂತಿ ವಿಭೀಷಣಾನ್ ।
ಕ್ರವ್ಯಾದಾಃ ಪಕ್ಷಿಭಿಶ್ಚಾಪಿ ಸಹಾ ಶ್ನಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-3-2 (38694)
ತ್ರಿವಿಷಾಣಾಶ್ಚತುರ್ನೇತ್ರಾಃ ಪಂಚಪಾದಾ ದ್ವಿಮೇಹನಾಃ ।
ದ್ವಿಶೀರ್ಷಾಶ್ಚ ದ್ವಿಪುಚ್ಛಾಶ್ಚ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಃ ಪಶವೋಽಶಿವಾಃ ॥ 6-3-3 (38695)
ಜಾಯಂತೇ ವಿವೃತಾಸ್ಯಾಶ್ಚ ವ್ಯಾಹರಂತೋಽಶಿವಾ ಗಿರಃ ।
ತ್ರಿಪದಾಃ ಶಿಖಿನಸ್ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾ ವಿಷಾಣಿನಃ ॥ 6-3-4 (38696)
ತಥೈವಾನ್ಯಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ।
ವೈನತೇಯಾನ್ಮಯೂರಾಂಶ್ಚ ಜನಯಂತಿ ಪುರೇ ತವ ॥ 6-3-5 (38697)
ಗೋವತ್ಸಂ ವಡವಾ ಸೂತೇ ಶ್ವಾ ಸೃಗಾಲಂ ಮಹೀಪತೇ ।
ಕುಕ್ಕುರಾನ್ಕರಭಾಶ್ಚೈವ ಶುಕಾಶ್ಚಾಶುವಾದಿನಃ ॥ 6-3-6 (38698)
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಚತಸ್ರಃ ಪಂಚ ಕನ್ಯಕಾಃ ।
ಜಾತಮಾತ್ರಾಶ್ಚ ನೃತ್ಯಂತಿ ಗಾಯಂತ ಚ ಹಸಂತಿ ಚ ॥ 6-3-7 (38699)
ಪೃಥಗ್ಜನಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಃ ಪ್ರಹಸಂತಿ ಚ।
ನೃತ್ಯಂತಿ ಪರಿಗಾಯಂತಿ ವೇದಯಂತೋ ಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 6-3-8 (38700)
ಪ್ರತಿಮಾಶ್ಚಾಲಿಖಂತ್ಯೇತಾಃ ಸಶಸ್ತ್ರಾಃ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವಂತಿ ಶಿಶವೋ ದಂಡಪಾಣಯಃ ॥ 6-3-9 (38701)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಮೃದ್ಗಂತಿ ನಗರಾಣಿ ಯುಯುತ್ಸವಃ ।
ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಾನಿ ವೃಕ್ಷೇಷು ಜಾಯಂತೇ ಕುಮುದಾನಿ ಚ ॥ 6-3-10 (38702)
ವಿಷ್ವ್ವಾತಾಶ್ಚ ವಾಂತ್ಯುಗ್ರಾ ರಜೋ ನಾಪ್ಯುಪಶಾಂಯತಿ।
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಕಂಪತೇ ಭೂಮಿರರ್ಕಂ ರಾಹುರುಪೈತಿ ಚ ॥ 6-3-11 (38703)
ಶ್ವೇತೋ ಗ್ರಹಸ್ತಥಾ ಚಿತ್ರಾಂ ಸಮತಿಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ ।
ಅಭಾವಂ ಹಿ ವಿಶೇಷೇಣ ಕುರೂಣಾಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 6-3-12 (38704)
ಧೂಮಕೇತುರ್ಮಹಾಘೋರಃ ಪುಷ್ಯಂ ಚಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ ।
ಸೇನಯೋರಶಿವಂ ಘೋರಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಗ್ರಹಃ ॥ 6-3-13 (38705)
ಮಘಾಸ್ವಂಗಾರಕೋ ವಕ್ರಃ ಶ್ರವಣೇ ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ।
ಭಗಂ ನಕ್ಷತ್ರಮಾಕ್ರಂಯ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರೇಣ ಪೀಡ್ಯತೇ ॥ 6-3-14 (38706)
ಶುಕ್ರಃ ಪ್ರೋಷ್ಠಪದೇ ಪೂರ್ವೇ ಸಮಾರುಹ್ಯ ವಿರೋಚತೇ ।
ಉತ್ತರೇ ತು ಪರಿಕ್ರಂಯ ಸಹಿತಃ ಸಮುದೀಕ್ಷತೇ ॥ 6-3-15 (38707)
ಶ್ಯಾಮೋ ಗ್ರಹಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಃ ಸಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ ।
ಐಂದ್ರಂ ತೇಜಸ್ವಿ ನಕ್ಷತ್ರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಮಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 6-3-16 (38708)
ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತೋ ಘೋರಮಪಸವ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ ।
ರೋಹಿಣೀಂ ಪೀಡಯತ್ಯೇವಮುಭೌ ಚ ಶಶಿಭಾಸ್ಕರೋ ।
ಚಿತ್ರಾಸ್ವಾತ್ಯಂತರೇ ಚೈವ ವಿಷ್ಠಿತಃ ಪರುಷಗ್ರಹಃ ॥ 6-3-17 (38709)
ವಕ್ರಾನುವಕ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ಚ ಶ್ರವಣಂ ಪಾವಕಪ್ರಭಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮರಾಶಿಂ ಸಮಾವೃತ್ಯ ಲೋಹಿತಾಂಗೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-3-18 (38710)
ಸರ್ವಸಸ್ಯಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ ಪೃಥಿವೀ ಸಸ್ಯಮಾಲಿನೀ ।
ಪಂಚಶೀರ್ಷಾ ಯವಾಶ್ಚಾಪಿ ಶತಶೀರ್ಷಾಶ್ಚ ಶಾಲಯಃ ॥ 6-3-19 (38711)
ಪ್ರಧಾನಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಯಾಸ್ವಾಯತ್ತಮಿದಂ ಜಗತ್ ।
ತಾ ಗಾವಃ ಪ್ರಸ್ನುತಾ ವತ್ಸೈಃ ಶೋಣಿತಂ ಪ್ರಕ್ಷರಂತ್ಯುತ ॥ 6-3-20 (38712)
ನಿಶ್ಚೇರುರರ್ಚಿಷಶ್ಚಾಪಾತ್ಖಂಗಾಶ್ಚ ಜ್ವಲಿತಾ ಭೃಶಂ ।
ವ್ಯಕ್ತಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-3-21 (38713)
ಅಗ್ನಿವರ್ಣಾ ಯಥಾ ಭಾಸಃ ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಮುದಕಸ್ಯ ಚ।
ಕವಚಾನಾಂ ಧ್ವಜಾನಾಂ ಚ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಮಹಾಕ್ಷಯಃ ॥ 6-3-22 (38714)
ಪೃಥಿವೀ ಶೋಣಿತಾವರ್ತಾ ಧ್ವಜೋಡುಪಸಮಾಕುಲಾ ।
ಕುರೂಣಾಂ ವೈಶಸೇ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಭಾರತ ॥ 6-3-23 (38715)
ದಿಕ್ಷು ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಸ್ಯಾಶ್ಚ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಮೃಗದ್ವಿಜಾಃ ।
ಅತ್ಯಾಹಿತಂ ದರ್ಶಯಂತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 6-3-24 (38716)
ಏಕಪಕ್ಷಾಕ್ಷಿಚರಣಾಃ ಶಕುಂತಾಃ ಖೇಚರಾ ನಿಶಿ।
ರೌದ್ರಂ ವದಂತಿ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಶೋಣಿತಂ ಛರ್ದಯಂತಿ ಚ ॥ 6-3-25 (38717)
ಗ್ರಹೌ ತಾಂರಾರುಣನಿಭೌ ಪ್ರಜ್ವಲಂತಾವಿವ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಸಪ್ತರ್ಷೀಣಾಮುದಾರಾಣಾಂ ಸಮವಚ್ಛಾದ್ಯ ವೈ ಪ್ರಭಾಂ ॥ 6-3-26 (38718)
ಸಂವತ್ಸರಸ್ಥಾಯಿನೌ ಚ ಗ್ರಹೌ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾವುಭೌ ।
ವಿಶಾಖಯೋಃ ಸಮೀಪಸ್ಥೌ ಬೃಹಸ್ಪತಿಶನೈಶ್ಚರೌ ॥ 6-3-27 (38719)
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಾವುಭೌ ಗ್ರಸ್ತಾವೇಕಾಹ್ನಾ ಹಿ ತ್ರಯೋದಶೀಂ।
ಅಪರ್ವಮಿ ಗ್ರಹಂ ಯಾತೌ ಪ್ರಜಾಸಂಕ್ಷಯಮಿಚ್ಛತಃ ॥ 6-3-28 (38720)
ಅಶೋಭಿತಾ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಪಾಂಸುವರ್ಷೈಃ ಸಮಂತತಃ।
ಉತ್ಪಾತಮೇಘಾ ರೌದ್ರಾಶ್ಚ ರಾತ್ರೌ ವರ್ಷಂತಿ ಶೋಣಿತಂ ॥ 6-3-29 (38721)
ಕೃತ್ತಿಕಾಂ ಪೀಡಯಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನಕ್ಷತ್ರಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ।
ಅಭೀಕ್ಷ್ಣವಾತಾ ವಾಯಂತೇ ಧೂಮಕೇತುಮವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-3-30 (38722)
ವಿಷಮಂ ಜನಯಂತ್ಯೇತ ಆಕ್ರಂದಜನನಂ ಮಹತ್।
ತ್ರಿಷು ಪೂರ್ವೇಷು ಸರ್ವೇಷು ನಕ್ಷತ್ರೇಷು ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಬುಧಃ ಸಂಪತತೇಽಭೀಕ್ಷ್ಣಂ ಜನಯನ್ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಭಯಂ ॥ 6-3-31 (38723)
ಚತುರ್ದಶೀಂ ಪಂಚದಶೀಂ ಭೂತಪೂರ್ವಾಂ ಚ ಷೋಡಶೀಂ।
ಇಮಾಂ ತು ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ತ್ರಯೋದಶೀಂ ।
ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಾವುಭೌ ಗ್ರಸ್ತಾವೇಕಾನ್ಹಾ ಹಿ ತ್ರಯೋದಶೀಂ ॥ 6-3-32 (38724)
ಅಪರ್ವಣಿ ಗ್ರಹೇಣೈತೌ ಪ್ರಜಾಃ ಸಂಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯತಃ ।
ಮಾಂಸವರ್ಷಂ ಪುನಸ್ತೀವ್ರಮಾಸೀತ್ಕೃಷ್ಣಚತುರ್ದಶೀಂ ।
ಶೋಣಿತೈರ್ವಕ್ರಸಂಪೂರ್ಣಾ ಅತೃಪ್ತಾಸ್ತತ್ರ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ॥ 6-3-33 (38725)
ಪ್ರತಿಸ್ನೋತೋವಹಾ ನದ್ಯಃ ಸರಿತಃ ಶೋಣಿತೋದಕಾಃ ।
ಫೇನಾಯಮಾನಾಃ ಕೂಪಾಶ್ಚ ಕೂರ್ದಂತಿ ವೃಷಭಾ ಇವ ॥ 6-3-34 (38726)
ಪತಂತ್ಯುಲ್ಕಾಃ ಸನಿರ್ಘಾತಾಃ ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮಪ್ರಭಾಃ ।
ಅದ್ಯ ಚೈವ ನಿಶಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಾಮನಯಂ ಸಮವಾಪ್ಸ್ಯಥ ॥ 6-3-35 (38727)
ವಿನಿಃಸೃತ್ಯ ಮಹೋಲ್ಕಾಭಿಸ್ತಿಮಿರಂ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮುಪತಿಷ್ಠದ್ಭಿಸ್ತತ್ರ ಚೋಕ್ತಂ ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ।
ಭೂಮಿಪಾಲಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಭೂಮಿಃ ಪಾಸ್ಯತಿ ಶೋಣಿತಂ ॥ 6-3-36 (38728)
ಕೈಲಾಸಮಂದರಾಭ್ಯಾಂ ತು ತಥಾ ಹಿಮವತೋ ವಿಭೋ ।
ಸಹಸ್ರಶೋ ಮಹಾಶಬ್ದಂ ಶಿಖರಾಣಿ ಪತಂತಿ ಚ ॥ 6-3-37 (38729)
ಮಹಾಭೂತಾ ಭೂಮಿಕಂಪೇ ಚತ್ವಾರಃ ಸಾಗರಾಃ ಪೃಥಕ್ ।
ವೇಲಾಮುದ್ವರ್ತಯಂತೀವ ಕ್ಷೋಭಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 6-3-38 (38730)
ವೃಕ್ಷಾನುನ್ಮಥ್ಯ ವಾಂತ್ಯುಗ್ರಾ ವಾತಾಃ ಶರ್ಕರಕರ್ಷಿಣಃ ।
ಆಭಗ್ರಾಃ ಸುಮಹಾವಾತೈರಶನೀಭಿಃ ಸಮಾಹತಾಃ ॥ 6-3-39 (38731)
ವೃಕ್ಷಾಃ ಪತಂತಿ ಚೈತ್ಯಾಶ್ಚ ಗ್ರಾಮೇಷು ನಗರೇಷು ಚ ।
ನೀಲಲೋಹಿತಪೀತಶ್ಚ ಭವತ್ಯಗ್ನಿರ್ಹುತೋ ದ್ವಿಜೈಃ ॥ 6-3-40 (38732)
ವಾಮಾರ್ಚಿರ್ದುಷ್ಟಗಂಧಶ್ಚ ಮುಂಚನ್ವೈ ದಾರುಣಂ ಸ್ವನಂ ।
ಸ್ಪರ್ಶಾ ಗಂಧಾ ರಸಾಶ್ಚೈವ ವಿಪರೀತಾ ಮಹೀಪತೇ ॥ 6-3-41 (38733)
ಧೂಮಂ ಧ್ವಜಾಃ ಪ್ರಮುಂಚಂತಿ ಕಂಪಮಾನಾ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಮುಂಚಂತ್ಯಂಗಾರವರ್ಷಂ ಚ ಭೇರ್ಯಶ್ಚ ಪಟಹಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-3-42 (38734)
ಶಿಖರಾಣಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾನಾಮುಪರಿಷ್ಟಾತ್ಸಮಂತತಃ ।
ವಾಯಸಾಶ್ಚ ರುವಂತ್ಯುಗ್ರಂ ವಾಮಂ ಮಂಡಲಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-3-43 (38735)
ಪಕ್ವಾಪಕ್ವೇಽತಿಸುಭೃಶಂ ವಾವಾಶ್ಯಂತೇ ವಯಾಂಸಿ ಚ।
ನಿಲೀಯಂತೇ ಧ್ವಜಾಗ್ರೇಷು ಕ್ಷಯಾಯ ಪೃಥಿವೀಕ್ಷಿತಾಂ ॥ 6-3-44 (38736)
ಧ್ಯಾಯಂತಃ ಪ್ರಕಿರಂತಶ್ಚ ವ್ಯಾಲಾ ವೇಪಥುಸಂಯುತಾಃ ।
ದೀನಾಸ್ತುರಂಗಮಾಃ ಸರ್ವೇ ವಾರಣಾಃ ಸಲಿಲಾಶ್ರಯಾಃ ॥ 6-3-45 (38737)
`ಏವಂವಿಧಂ ದುರ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಕ್ಷಯಾಯ ಪೃಥೀವೀಕ್ಷಿತಾಂ।
ಭೌಮಂ ದಿವ್ಯಂ ಚಾಂತರಿಕ್ಷಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಜಾಯತೇಽನಿಶಂ' 6-3-46 (38738)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಭವಾನತ್ರ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ವ್ಯವಸ್ಯತಾಂ।
ಯಥಾ ಲೋಕಃ ಸಮುಚ್ಛೇದಂ ನಾಯಂ ಗಚ್ಛೇತ ಭಾರತ ॥ 6-3-47 (38739)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-3-48x (3956)
ಪಿತುರ್ವಚೋ ನಿಶಂಯೈತದ್ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಬ್ರವೀದಿದಂ ।
ದಿಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾ ಮನ್ಯೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನರಕ್ಷಯಃ ॥ 6-3-48 (38740)
ರಾಜಾನಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇಣ ಯದಿ ವಧ್ಯಂತಿ ಸಂಯುಗೇ।
ವೀರಲೋಕಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸುಖಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಕೇವಲಂ ॥ 6-3-49 (38741)
ಇಹ ಕೀರ್ತಿಂ ಪರೇ ಲೋಕೇ ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಮಹತ್ಸುಖಂ ।
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಂತಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-3-50 (38742)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-3-51x (3957)
ಏವಂ ಮುನಿಸ್ತಥೇತ್ಸುಕ್ತ್ವಾ ಕವೀಂದ್ರೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಪುತ್ರೇಣ ಧ್ಯಾನಮನ್ವಗಮತ್ಪರಂ ॥ 6-3-51 (38743)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಂ ತಥಾ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಪುನರೇವಾಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ।
ಅಸಂಶಯಂ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರ ಕಾಲಃ ಸಂಕ್ಷಯತೇ ಜಗತ್ ॥ 6-3-52 (38744)
ಸೃಜತೇ ಚ ಪುನರ್ಲೋಕಾನ್ನೇಹ ವಿದ್ಯತಿ ಶಾಶ್ವತಂ।
ಜ್ಞಾತೀನಾಂ ವೈ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಸಂಬಂಧಿಸುಹೃದಾಂ ತಥಾ ॥ 6-3-53 (38745)
ಧರ್ಂಯಂ ದರ್ಶಯ ಪಂಥಾನಂ ಸಮರ್ಥೋ ಹ್ಯಸಿ ವಾರಣೇ ।
ಕ್ಷುದ್ರಂ ಜಾತಿವಧಂ ಪ್ರಾಹುರ್ಮಾ ಕುರುಷ್ವ ಮಮಾಪ್ರಿಯಂ ॥ 6-3-54 (38746)
ಕಾಲೋಽಯಂ ಪುತ್ರರೂಪೇಣ ತವ ಜಾತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ನ ವಧಃ ಪೂಜ್ಯತೇ ವೇದೇ ಹಿತಂ ನೈವ ಕಥಂಚನ ॥ 6-3-55 (38747)
ಹನ್ಯಾತ್ಸ ಏನಂ ಯೋ ಹನ್ಯಾತ್ಕುಲಧರ್ಮಂ ಸ್ವಿಕಾಂ ತನುಂ ।
ಕಾಲೇನೋತ್ಪಥಗಂತಸಿ ಶಕ್ಯೇ ಸತಿ ಯಥಾಽಽಪದಿ ॥ 6-3-56 (38748)
ಕುಲಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿನಾಶಾಯ ತಥೈವ ಚ ಮಹೀಕ್ಷಿತಾಂ ।
ಅನರ್ಥೋ ರಾಜ್ಯರೂಪೇಣ ತವ ಜಾತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-3-57 (38749)
ಲುಪ್ತಧರ್ಮಾ ಪರೇಣಾಸಿ ಧರ್ಮಂ ದರ್ಶಯ ವೈ ಸುತಾನ್ ।
ಕಿಂ ತೇ ರಾಜ್ಯೇನ ದುರ್ಧರ್ಷಯೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ ॥ 6-3-58 (38750)
ಯಶೋ ಧರ್ಮಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಪಾಲಯನ್ಸ್ವರ್ಗಮಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ।
ಲಭಂತಾಂ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜ್ಯಂ ಶಮಂ ಗಚ್ಛಂತು ಕೌರವಾಃ ॥ 6-3-59 (38751)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-3-60x (3958)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಂಬಿಕಾಸುತಃ ।
ಪ್ರಶಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಜ್ಞೋ ವಾಕ್ಯಂ ಚೈವಾಬ್ರವೀತ್ಪುನಃ ॥ 6-3-60 (38752)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-3-61x (3959)
ಯಥಾ ಭವಾನ್ವೇತ್ತಿ ತಥೈವ ವೇತ್ತಾ
ಭಾವಾಭಾವೌ ವಿದಿತೌ ಮೇ ಯಥಾರ್ಥೌ ।
ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಹಿ ಸಂಮುಹ್ಯತಿ ತಾತ ಲೋಕೋ
ಮಾಂ ಚಾಪಿ ಲೋಕಾತ್ಮಕಮೇವ ವಿದ್ಧಿ ॥ 6-3-61 (38753)
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಮತುಲಪ್ರಭಾವಂ
ತ್ವಂ ನೋ ಗತಿರ್ದರ್ಶಯಿತಾ ಚ ಧೀರಃ ।
ನ ಚಾಪಿ ತೇ ವಶಗಾ ಮೇ ಸುತಾಶ್ಚ
ನ ಚಾಧರ್ಮಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಾ ಹಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-3-62 (38754)
ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಃ ಪವಿತ್ರಂ ಚ ಯಶಃ ಕೀರ್ತಿರ್ಧೃತಿಃ ಸ್ಮೃತಿಃ ।
ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಮಾನ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-3-63 (38755)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 6-3-64x (3960)
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯ ನೃಪತೇ ಯತ್ತೇ ಮನಸಿ ವರ್ತತೇ।
ಅಭಿಧತ್ಸ್ವ ಯಥಾಕಾಮಂ ಛೇತ್ತಾಽಸ್ಮಿ ತವ ಸಂಶಯಂ ॥ 6-3-64 (38756)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-3-65x (3961)
ಯಾನಿ ಲಿಂಗಾನಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭವಂತಿ ವಿಜಯಿಷ್ಯತಾಂ।
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಭಗವಂಛ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-3-65 (38757)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ। 6-3-66x (3962)
ಪ್ರಸನ್ನಭಾಃ ಪಾವಕ ಊರ್ಧ್ವರಶ್ಮಿಃ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಶಿಖೋ ವಿಧೂಮಃ ।
ಪುಣ್ಯಾ ಗಂಧಾಶ್ಚಾಹುತೀನಾಂ ಪ್ರವಾಂತಿ
ಜಯಸ್ಯೈತದ್ಭಾವಿನೋ ರೂಪಮಾಹುಃ ॥ 6-3-66 (38758)
ಗಂಭೀರಘೋಷಾಶ್ಚ ಮಹಾಸ್ವನಾಶ್ಚ
ಶಂಖಾ ಮೃದಂಗಾಶ್ಚ ನದಂತಿ ಯತ್ರ।
ವಿಶುದ್ಧರಶ್ಮಿಸ್ತಪನಃ ಶಶೀ ಚ
ಜಯಸ್ಯೇತದ್ಭಾವಿನೋ ರೂಪಮಾಹುಃ ॥ 6-3-67 (38759)
ಇಷ್ಟಾ ವಾಚಃ ಪ್ರಸೃತಾ ವಾಯಸಾನಾಂ
ಸಂಪ್ರಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಚ ಗಮಿಷ್ಯತಾಂ ಚ।
ಯೇ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ ತ್ವರಯಂತಿ ರಾಜ-
ನ್ಯೇ ಚಾಗ್ರತಸ್ತೇ ಪ್ರತಿಷೇಧಯಂತಿ ॥ 6-3-68 (38760)
ಕಲ್ಯಾಣವಾಚಃ ಶಕುನಾ ರಾಜಹಂಸಾಃ
ಶುಕಾಃ ಕ್ರೌಂಚಾಃ ಶತಪತ್ರಾಶ್ಚ ಯತ್ರ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಶ್ಚೈವ ಭವಂತಿ ಸಂಖ್ಯೇ
ಧ್ರುವಂ ಜಯಸ್ತತ್ರ ವದಂತಿ ವಿಪ್ರಾಃ ॥ 6-3-69 (38761)
ಅಲಂಕಾರೈಃ ಕವಚೈಃ ಕೇತುಭಿಶ್ಚ
ಸುಖಪ್ರಣಾದೈರ್ಹೇಷಿತೈರ್ವಾ ಹಯಾನಾಂ।
ಭ್ರಾಜಿಷ್ಮತೀ ದುಷ್ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಣೀಯಾ
ಯೇಷಾಂ ಚಮೂಸ್ತೇ ವಿಜಯಂತಿ ಶತ್ರೂನ್ ॥ 6-3-70 (38762)
ಹೃಷ್ಟಾ ವಾಚಸ್ತಥಾ ಸತ್ವಂ ಯೋಧಾನಾಂ ಯತ್ರ ಭಾರತ।
ನ ಂಲಾಯಂತಿ ಸ್ರಜಶ್ಚೈವ ತೇ ತರಂತಿ ರಣೋದಧಿಂ ॥ 6-3-71 (38763)
`ಪ್ರಯಾಣೇ ವಾಯಸೋ ವಾಮೇ ದಕ್ಷಿಣೇ ಪ್ರವಿವಿಕ್ಷತಾಂ।
ಪಶ್ಚಾತ್ಸಂಸಾಧಯತ್ಯರ್ಥಂ ಪುರಸ್ತಾತ್ಪ್ರತಿಷೇಧತಿ ॥ ' 6-3-72 (38764)
ಶಬ್ದರೂಪರಸಸ್ಪರ್ಶಗಂಧಾಶ್ಚಾವಿಕೃತಾಃ ಶುಭಾಃ ।
ಸದಾ ಹರ್ಷಶ್ಚ ಯೋಧಾನಾಂ ಜಯತಾಮಿಹ ಲಕ್ಷಣಂ ॥ 6-3-73 (38765)
ಅನುಗಾ ವಾಯವೋ ವಾಂತಿ ತಥಾಽಭ್ರಾಣಿ ವಯಾಂಸಿ ಚ ।
ಅನುಪ್ಲವಂತಿ ಮೇಘಾಶ್ಚ ತಥೈವೇಂದ್ರಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 6-3-74 (38766)
ಏತಾನಿ ಜಯಮಾನಾನಾಂ ಲಕ್ಷಣಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಭವಂತಿ ವಿಪರೀತಾನಿ ಮುಮೂರ್ಷೂಣಾಂ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-3-75 (38767)
ಅಲ್ಪಾಯಾಂ ವಾ ಮಹತ್ಯಾಂ ವಾ ಸೇನಾಯಾಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯಃ।
ಹರ್ಷೋ ಯೋಧಗಣಸ್ಯೈಕೋ ಜಯಲಕ್ಷಣಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-3-76 (38768)
ಏಕೋ ದೀರ್ಣೋ ದಾರಯತಿ ಸೇನಾಂ ಸುಮಹತೀಮಪಿ ।
ತಾಂ ದೀರ್ಣಾಮನುದೀರ್ಯಂತೇ ಯೋಧಾಃ ಶೂರತರಾ ಅಪಿ ॥ 6-3-77 (38769)
ದುರ್ನಿವರ್ತ್ಯಾ ತದಾ ಚೈವ ಪ್ರಭಗ್ನಾ ಮಹತೀ ವಮೂಃ ।
ಅಪಾಮಿವ ಮಹಾವೇಗಾ ತ್ರಸ್ತಾ ಮಗಗಣಾ ಇವ ॥ 6-3-78 (38770)
ನೈವ ಶಕ್ಯಾ ಸಮಾಧಾತುಂ ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಮಹಾಚಮೂಃ ।
ದೀರ್ಣ ಇತ್ಯೇವ ದೀರ್ಯಂತೇ ಸುವಿದ್ವಾಂಸೋಽಪಿ ಭಾರತ ॥ 6-3-79 (38771)
ಭೀತಾನ್ಭಗ್ನಾಂಶ್ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭಯಂ ಭೂಯೋಽಭಿವರ್ಧತೇ।
ಪ್ರಭಗ್ನಾ ಸಹಸಾ ರಾಜಂದಿಶೋ ವಿದ್ರವತೇ ಚಮೂಃ ।
ನೈವ ಸ್ಥಾಪಯಿತುಂ ಶಕ್ಯಾ ಶೂರೈರಪಿ ಮಹಾಚಮೂಃ ॥ 6-3-80 (38772)
ಸತ್ಕೃತ್ಯ ಮಹತೀಂ ಸೇನಾಂ ಚತುರಂಗಾಂ ಮಹೀಪತಿಃ ।
ಉಪಾಯಪೂರ್ವಂ ಮೇಧಾವೀ ಯತೇತ ಸತತೋತ್ಥಿತಃ ॥ 6-3-81 (38773)
ಉಪಾಯವಿಜಯಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಾಹುರ್ಭೇದೇನ ಮಧ್ಯಮಂ ।
ಜಘನ್ಯ ಏಷ ವಿಜಯೋ ಯೋ ಯುದ್ಧೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-3-82 (38774)
ಮಹಾಂದೋಷಃ ಸನ್ನಿಪಾತಸ್ತಸ್ಯಾದ್ಯಃ ಕ್ಷಯ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಪರಸ್ಪರಜ್ಞಾಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ವ್ಯವಧೂತಾಃ ಸುನಿಶ್ಚಿತಾಃ ॥ 6-3-83 (38775)
ಅಪಿ ಪಂಚಾಶತಂ ಶೂರಾ ಮೃದ್ಗಂತಿ ಮಹತೀಂ ಚಮೂಂ ।
ಅಪಿ ವಾ ಪಂಚ ಷಟ್ ಸಪ್ತ ವಿಜಯಂತ್ಯನಿವರ್ತಿನಃ ॥ 6-3-84 (38776)
ನ ವೈನತೇಯೋ ಗರುಡಃ ಪ್ರಶಂಸತಿ ಮಹಾಜನಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಪರ್ಣೋಽಪಚಿತಿಂ ಮಹತ್ಯಾ ಅಪಿ ಭಾರತ ॥ 6-3-85 (38777)
ನ ಬಾಹುಲ್ಯೇನ ಸೇನಾಯಾ ಜಯೋ ಭವತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ।
ಅಧ್ರುವೋ ಹಿ ಜಯೋ ನಾಮ ದೈವಂ ಚಾತ್ರ ಪರಾಯಣಂ ।
ಜಯವಂತೋ ಹಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕೃತಕೃತ್ಯಾ ಭವಂತಿ ಹಿ ॥ ॥ 6-3-86 (38778)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-3-6 ವಡವಾ ಅಶ್ವಾ ಶ್ವಾ ಶುನೀ। ಕರಭೋ ಮೃಗವಿಶೇಷಃ ॥ 6-3-7 ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಜನಯಂತಿ ॥ 6-3-8 ಪೃಥಗ್ಜನಸ್ಯ ನೀಚಜನಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಿನಃ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಃ ವ್ಯಂಗಾಃ ಚಂಡಾಲಾದಿಷು ಜಾತಾಃ ಕಾಣಕುಬ್ಜಾದಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಕ್ಷುದ್ರಾ ವ್ಯಂಗಾನಟೀತ್ಯಾದಿಮೇದಿನೀ ॥ 6-3-10 ನಗರಾಣಿ ಕೃತ್ರಿಮಾಣಿ ಶಿಶವ ಏವಾವಮೃದ್ಗಂತಿ ॥ 6-3-11 ಕಾರ್ತಿಕ್ಯಾಃ ಪರಂ ಹಿ ಸಂಗ್ರಾಮಾರಂಭಸ್ತತ್ರ ತುಲಾಸ್ಥಮರ್ಕಂ ರಾಹುರುಪೈತಿ ॥ 6-3-12 ತದೈವ ಶ್ವೇತೋ ಗ್ರಹಃ ಕೇತುಶ್ಚಿತ್ರಾಮತಿಕ್ರಾಮತಿ ಸ್ವಾತ್ಯಾದೌ ವರ್ತತೇ । ನಿತ್ಯಂ ಸಮಸಸ್ತಕಸ್ಥೌ ರಾಹುಕೇತೂ ಇದಾನೀಮೇಕರಾಶಿಗತೌ ಮಹಾನಿಷ್ಟಸೂಚಕಾವಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-3-13 ಧೂಮಕೇತುರುಪಗ್ರಹವಿಶೇಷಃ ಸ ಪುಷ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯನಕ್ಷತ್ರಮಾಕ್ರಂಯ ತಿಷ್ಠತಿ। ತಥಾ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣರೀತ್ಯಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಸ್ಥೇನಾಪಿ ಕೇತುನಾ ಪುಷ್ಯೋ ವಿದ್ಧಸ್ತಥಾ ಚ ಸ್ವನಕ್ಷತ್ರೇ ಕ್ರೂರಾಕ್ರಾಂತೇ ಕ್ರೂರವಿದ್ಧೇ ಚ ಸತ್ಯವಶ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ನಾಶೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ಯಥೋಕ್ತಂ । ಕೃತ್ತಿಕಾಯಾಂ ತಥಾ ಪುಷ್ಪೇ ರೇವತ್ಯಾಂ ಚ ಪುನರ್ವಸೌ । ವೇಧೇ ಸತಿ ತ್ರಮಾದ್ವೇಧೋ ವರ್ಣೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಷ್ವಿತಿ ನರತಿವಿಜಯೇ ॥ 6-3-14 ಭಗಂ ನಕ್ಷತ್ರಂ ಪೂರ್ವಾಫಲ್ಗುನೀ । ಶ್ರುತಿಮತೇ ತೂತ್ತರಾಫಲ್ಗುನೀ ॥ 6-3-15 ಪೂರ್ವೇಪ್ರೋಷ್ಠಪದೇ ಪೂರ್ವಾಭಾದ್ರಪದಾನಕ್ಷತ್ರಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಪರಿಕ್ರಂಯ ಪರಿಘಾಖ್ಯ ಉಪಗ್ರಹಸ್ತೇನ ಸಹಿತಃ ಉತ್ತರೇ ಉತ್ತರಾಭಾದ್ರಪದಾನಕ್ಷತ್ರಂ ಉದೀಕ್ಷತೇ ಆಕ್ರಾಂತುಮಿಚ್ಛತಿ ॥ 6-3-16 ಶ್ಯಾಮೋ ದ್ವಿತೀಯ ಉಪಗ್ರಹಃ ಕೇತುಸಂಜ್ಞಃ ಐಂದ್ರಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾಂ ನಕ್ಷತ್ರಮಿತಿ ಯೋಜ್ಯಂ ॥ 6-3-17 ಪರುಷಗ್ರಹೋ ರಾಹುರೇಕನಕ್ಷತ್ರಸ್ಥೌ ಶಶಿಭಾಸ್ಕರೌ ಪೀಡಯತಿ । ಅಪಸವ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಸರ್ವದಾ ವಕ್ರೀ ಸನ್। ಸರ್ವತೋಭದ್ರಚಕ್ರೇ ವೇಧೇನ ಕಸ್ವಾತೀಸ್ಥಃ ಸನ್ ರೋಹಿಣೀನಕ್ಷತ್ರಂ ಚ ಪೀಡಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-18 ತತ್ರೈವ ಸರ್ವತೋಭದ್ರಚಕ್ರೇ ಮಘಾಸ್ಥೋ ಲಿಹಿತಾಂಗೋಽಂಗಾರಕೋ ವಕ್ರಾನುವಕ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪುನಃಪುನರ್ವಕ್ರೀಭೂಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಬೃಹಸ್ಪತಿನಾಕ್ರಾಂತಂ ರಾಶಿಂ ಶ್ರವಣಂ ಸಮಾವೃತ್ಯ ಸಂಯಕ್ ಪೂರ್ಣದೃಷ್ಟ್ಯಾ ವಿದ್ವಾ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 6-3-19 ಪರಿಚ್ಛನ್ನಾ ಆಚ್ಛಾದಿತಾ । ಪಂಚಶೀರ್ಷಾಣಿ ಶಿಂಬೀಸದೃಶಾನಿ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಪಂಚಶೀರ್ಷಾಃ ॥ 6-3-27 ಪೂರ್ವಂ ಶ್ರವಣಸ್ಥೋ ಬೃಹಸ್ಪತಿರ್ಭಗನಕ್ಷತ್ರಸ್ಥಃ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರ ಇತ್ಯುಕ್ತಂ ತಾವುಭೌ ವಿಶಾಖಾಸಮೀಪೇ ತಿರ್ಯಗ್ವೇಧೇನ ಶತಪದೇ ಚಕ್ರೇ ವಿಶಾಖಾನಕ್ಷತ್ರಂ ವಿಧ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-28 ಅಪರ್ವಣಿ ಪರ್ವ ದರ್ಶಾಖ್ಯಂ ಪಂಚದಶೇಹ್ನಿ ಭವತಿ ಏಕತಿಥಿವೃದ್ಧೌ ಷೋಡಶೇ ವಾ ಏಕತಿಥಿಕ್ಷಯೇ ಚತುರ್ದಶೇ ವಾಹ್ನಿ ಭವತಿ। ತಿಥಿದ್ವಯಕ್ಷಯಸ್ತು ಲೋಕೇಽತ್ಯಂತಮಪ್ರಸಿದ್ಧ ಇತಿ ಅಪರ್ವಣೀತ್ಯುಕ್ತಂ । ಗ್ರಹಂ ಯಾತೌ ರಾಹುಣಾ ಗ್ರಹಣಂ ಪ್ರಾಪ್ತೌ । ಏತದೇವ ಪ್ರಜಾಸಂಕ್ಷಯಹೇತುತ್ವೇನ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ದೃಷ್ಟಮಿತ್ಯಾಹ ಪ್ರಜೇತಿ। ಅಯಂ ಶ್ಲೋಕೋತ್ರ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷು ನಾಸ್ತಿ। ಝo ಪುಸ್ತಕ ಏವಾಸ್ತಿ॥ 6-3-30 ಚಿತ್ರಾಸ್ವಾಂತ್ಯತರಸ್ಥಃ ಪುರುಷೋ ಗ್ರಹೋ ರೋಹಿಣೀಂ ಪೀಡಯತೀತ್ಯುಕ್ತಂ ತತ್ರ ಚಿತ್ರಾಂಶೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ರೋಹಿಣೀ ಅಷ್ಟಾದಶತ್ವೇನ ಸ್ಮಮುದಾಯಿಕನಕ್ಷತ್ರಂ ಪೀಡಯತಿ। ಸ್ವಾತ್ಯಂಶೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಕೃತ್ತಿಕಾಂ ಷೋಡಶಕತ್ವೇನ ಸಾಂಘಾತಿಕನಕ್ಷತ್ರಂ ಪೀಡಯತಿ। ಸರ್ವತೋಭದ್ರಚಕ್ರೇ ತಥಾ ದರ್ಶನಾತ್ ತದೇತದಾಹ ಕೃತ್ತಿಕಾಮಿತ್ಯರ್ಧೇನ । ತೀಕ್ಷ್ಣೈ ಕ್ರೂರೈಃ ಕರ್ಮಭಿರುಪಲಕ್ಷಿತೋ ರಾಹುರಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಧೂಮಕೇತುಂ ಉತ್ಪಾತವಿಶೇಷಮನುಲಕ್ಷ್ಯಾವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-3-31 ತ್ರಿಷ್ವಿತಿ। ತ್ರಿಷು ಸರ್ವೇಷು ನಕ್ಷತ್ರನಕ್ಷತ್ರೇಷು ವಿಶಾಂಪತೇ। ಗೃಧ್ನಃ ಸಂಪತತೇ ಶೀರ್ಷಂ ಜನಯನ್ಭಯಮುತ್ತಮಂ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-3-32 ಗ್ರಸ್ತಾವೇಕಮಾಸೀಂ ತ್ರಯೋದಶೀಂ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ । ತತ್ಪಕ್ಷೇ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯಾವುಭೌ ಗ್ರಸ್ತಾವಿತ್ಯೇತೇನ ಶ್ಲೋಕೇನೋಕ್ತಮರ್ಥಂ ವಿಶದಯತಿ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ। ಚತುರ್ದಶೀಮಿತಿ। ತ್ರಯೋದಶೀಂ ತ್ರಯೋದಾಶಾನಾಮಹ್ನಾಂ ಪೂರಣೀಂ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಭೂತಪೂರ್ವಾಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ। ಅತಿಭೂಯಸಾ ಕಾಲೇನ ಅಯಂ ದುರ್ಯೋಗ ಆಗತ ಇತಿ ಭಾವಃ। ಏಕಮಾಸೀಂ ಏಕಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಮಾಸೇ ಭವಾಂ। ಪೂರ್ವಂ ತ್ರಯೋದಶ್ಯಾಂ ರಾತ್ರೌ ಪಕ್ಷಸಮಾಪ್ತ್ಯಾ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣಮೇವೋಕ್ತಂ। ಇದಾನೀಂ ತು ಏಕಸ್ಮಿನ್ಮಾಸೇ ಚಂದ್ರಃ ಪೂರ್ವಮಾಸ್ಯಾಂ ರಾಹುಣಾ ಗ್ರಹೇಣ ಗ್ರಸ್ತಃ ಸೂರ್ಯೋಽಮಾವಾಸ್ಯಾಯಾಂ। ಯದಾ ಸೂರ್ಯೋ ಗ್ರಸ್ತಸ್ತದಾ ಚಂದ್ರೋಪಿ ಗ್ರಸ್ತ ಏವ ದರ್ಶೇ ತಯೋಃ ಸಂಹತತ್ವಾತ್ ॥ 6-3-33 ಅಪರ್ವಣೀತಿ। ಲೋಕಾಪ್ರಸಿದ್ಧಪರ್ವಣೀತಿ ಪೂರ್ವವತ್ ಜ್ಞೇಯಂ ॥ 6-3-34 ಕೂಪಾಃ ಕೂರ್ದಂತಿ ಕ್ರೀಡಂತಿ ವಾತೈಃ ಕ್ಷುಭ್ಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-35 ಅನಯಂ ಅನೀತಿಫಲಂ ॥ 6-3-38 ಮಹಾಭೂತಾ ವೃದ್ಧೀಭೂತಾಃ ॥ 6-3-43 ಶಿಖರಾಣಾಂ ದ್ರುಮಾಗ್ರಾಣಾಂ ॥ 6-3-44 ಪಕ್ವಾಪಕ್ವೇತಿ ಪಕ್ಷಿರುತಾನುಕರಣಂ। ವಾವಾಶ್ಯಂತೇ ಅತಿಶಯೇನ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವಂತಿ ॥ 6-3-45 ಪ್ರಕಿರಂತಃ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ವ್ಯಾಲಾಃ ದುಷ್ಟಹಸ್ತಿನಃ । ಸಲಿಲಾಶ್ರಯಾಃ ಅತ್ಯಂತಂ ಪ್ರಸ್ವೇದಯುಕ್ತಾಃ ॥ 6-3-51 ಮುನಿಃ ಏವಂ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ । ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಹೇತುನಾ। ತದರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ಧ್ಯಾನಂ ಚಿಂತಾಂ ॥ 6-3-55 ಅಯಂ ದುರ್ಯೋಧನಃ ॥ 6-3-56 ಸಃ ಧರ್ಮಃ ಏವಂ ಧರ್ಮಹಂತಾರಂ ಶಕ್ಯೇಽನಾಪದಿ ಸತ್ಯಾಂ ಕಿಮರ್ಥಮಾಪದೀವ ಉನ್ಮಾರ್ಗಗಾಮೀ ಭವಸೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-58 ಪರೇಣ ಅತಿಶಯೇನ ॥ 6-3-61 ಭಾವಾಭಾವೌ ಸ್ಥಿತಿವಿನಾಶೌ ॥ 6-3-63 ತ್ವಂ ಹಿ ಧರ್ಮಾದೌ ಹೇತುರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-67 ರೂಪಂ ಗಮಕಂ ಚಿಹ್ನಂ ॥ 6-3-68 ಯೇ ಪೃಷ್ಠತೋ ಭಾಷಮಾಣಾ ವಾಯಸಾಸ್ತೇ ಗಂತಾರಂ ತ್ವರಯಂತಿ ಸಿದ್ಧಿಸೂಚಕಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಯೇ ಪುರತೋ ಭಾಷಮಾಣಾಸ್ತೇ ಗಮನಂ ನಿಷೇಧಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-3-83 ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಯೋಧಾನಾಂ ಸಂಘರ್ಷಃ । ವ್ಯವಧೂತಾಃ ದಾರಾದಿಷ್ವನಾಸಕ್ತಾಃ ॥ 6-3-85 ಶೂರಾಣಾಂ ಸಹಾಯಸಂಪತ್ತಿರ್ನಾಪೇಕ್ಷಿತೇತ್ಯತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ ನ ವೈನತೇಯ ಇತಿ। ಮಹತ್ಯಾ ಅಪಿ ಸೇನಾಯಾ ಅಪಚಿತಿಂ ಪ್ರತಿಕಾರಂ ನಾಶಂ ವಾ ಏಕೇನೈವಾತ್ಮನಾ ಕರ್ತುಂ ಶಕ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುಪರ್ಣಃ ಶೋಭನಪತತ್ರಃ ಗರುಡೋ ನಾಮತಃ ವೈನತೇಯೋ ವಿನತಾಯಾಃ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾಜನಂ ಬಹುಜನಸಮೂಹಂ ನ ಪ್ರಶಂಸತಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 004
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.4. ಅಧ್ಯಾಯಃ 004
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ವ್ಯಾಸೇ ಗತೇ ಸಂಜಯೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಭೂಮಿಗುಣಾನುವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-4-0 (38779)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-4-0x (3963)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಯಯೌ ವ್ಯಾಸೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಯ ಧೀಮತೇ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋಽಪಿ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧ್ಯಾನಮೇವಾನ್ವಪದ್ಯತ॥ 6-4-1 (38780)
ಸ ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ವಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಸಂಜಯಂ ಸಂಶಿತಾತ್ಮಾನಮಪೃಚ್ಛದ್ರತರ್ಷಭ ॥ 6-4-2 (38781)
ಸಂಜಯೇಮೇ ಮಹೀಪಾಲಾಃ ಶೂರಾ ಯುದ್ಧಾಭಿನಂದಿನಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿನಿಘ್ನಂತಿ ಶಸ್ತ್ರೈರುಚ್ಚಾವಚೈರಿಹ ॥ 6-4-3 (38782)
ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಪೃಥಿವೀಹೇತೋಃ ಸಮಭಿತ್ಯಜ್ಯ ಜೀವಿತಂ ।
ನ ವಾ ಶಾಂಯಂತಿ ನಿಘ್ನಂತೋ ವರ್ಧಯಂತಿ ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 6-4-4 (38783)
ಭೌಮಮೈಶ್ವರ್ಯಮಿಚ್ಛಂತೋ ನ ಮೃಷ್ಯಂತೇ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಮನ್ಯೇ ಬಹುಗುಣಾ ಭೂಮಿಸ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-4-5 (38784)
ಬಹೂನಿ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನಿ ಚ।
ಕೋಟ್ಯಶ್ಚ ಲೋಕವೀರಾಣಾಂ ಸಮೇತಾಃ ಕುರುಜಾಂಗಲೇ ॥ 6-4-6 (38785)
ದೇಶಾನಾಂ ಚ ಪರೀಮಾಣಂ ನಗರಾಣಾಂ ಚ ಸಂಜಯ ।
ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತತ್ತ್ವೇನ ಯತ ಏತೇ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 6-4-7 (38786)
ದಿವ್ಯಬುದ್ಧಿಪ್ರದೀಪೇನ ಯುಕ್ತಸ್ತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ।
ಪ್ರಭಾವಾತ್ತಸ್ಯ ವಿಪ್ರರ್ಷೇರ್ವ್ಯಾಸಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ॥ 6-4-8 (38787)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-4-9x (3964)
ಯಥಾಪ್ರಜ್ಞಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಭೌಮಾನ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಗುಣಾನ್।
ಶಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುರವೇಕ್ಷಸ್ವ ನಮಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-4-9 (38788)
ದ್ವಿವಿಧಾನೀಹ ಭೂತಾನಿ ಚರಾಣಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ।
ತ್ರಸಾನಾಂ ತ್ರಿವಿಧಾ ಯೋನಿರಂಡಸ್ವೇದಜರಾಯುಜಾಃ ॥ 6-4-10 (38789)
ತ್ರಸಾನಾಂ ಖಲು ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ರಾಜಂಜರಾಯುಜಾಃ।
ಜರಾಯುಜಾನಾಂ ಪ್ರವರಾ ಮಾನವಾಃ ಪಶವಶ್ಚ ಯೇ ॥ 6-4-11 (38790)
ನಾನಾರೂಪಧರಾ ರಾಜಂಸ್ತೇಷಾಂ ಭೇದಾಶ್ಚತುರ್ದಶ ।
ವೇದೋಕ್ತಾಃ ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಯೇಷು ಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 6-4-12 (38791)
ಗ್ರಾಂಯಾಣಾಂ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸಿಂಹಾಶ್ಚಾರಣ್ಯವಾಸಿನಾಂ ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭೂತಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯೇನೋಪಜೀವನಂ ॥ 6-4-13 (38792)
ಉದ್ಭಿಂಜಾಃ ಸ್ಥಾವರಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಸ್ತೇಷಾಂ ಪಂಚೈವ ಜಾತಯಃ ।
ವೃಕ್ಷಗುಲ್ಮಲತಾವಲ್ಲ್ಯಸ್ತ್ವಕ್ಸಾರಾಸ್ತೃಣಜಾತಯಃ ॥ 6-4-14 (38793)
ತೇಷಾಂ ವಿಂಶತಿರೇಕೋನಾ ಮಹಾಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು ।
ಚತುರ್ವಿಶತಿರುದ್ದಿಷ್ಟಾ ಗಾಯತ್ರೀ ಲೋಕಸಂಮತಾ ॥ 6-4-15 (38794)
ಯ ಏತಾಂ ವೇದ ಗಾಯತ್ರೀಂ ಪುಣ್ಯಾಂ ಸರ್ವಗುಣಾನ್ವಿತಾಂ ।
ತತ್ತ್ವೇನ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ ಲೋಕೇ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ॥ 6-4-16 (38795)
ಅರಣ್ಯವಾಸಿನಃ ಸಪ್ತ ಸಪ್ತೈಷಾಂ ಗ್ರಾಮವಾಸಿನಃ ।
ಸಿಂಹಾ ವ್ಯಾಘ್ರಾ ವರಾಹಾಶ್ಚ ಮಹಿಷಾ ವಾರಣಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-4-17 (38796)
ಋಕ್ಷಾಶ್ಚ ವಾನರಾಶ್ಚೈವ ಸಪ್ತಾರಣ್ಯಾಃ ಸ್ಮೃತಾ ನೃಪ ।
ಗೌರಜಾವಿಮನುಷ್ಯಾಶ್ಚ ಅಶ್ವಾಶ್ವತರಗರ್ದಭಾಃ ॥ 6-4-18 (38797)
ಏತೇ ಗ್ರಾಂಯಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಪಶವಃ ಸಪ್ತ ಸಾಧುಭಿಃ ।
ಏತೇ ವೈ ಪಶವೋ ರಾಜನ್ಗ್ರಾಂಯಾರಣ್ಯಾಶ್ಚತುರ್ದಶ ॥ 6-4-19 (38798)
ಭೂಮೌ ಚ ಜಾಯತೇ ಸರ್ವಂ ಭೂಮೌ ಸರ್ವಂ ವಿನಶ್ಯತಿ ।
ಭೂಮಿಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಭೂತಾನಾಂ ಭೂಮಿರೇವ ಸನಾತನಂ ॥ 6-4-20 (38799)
ಯಸ್ಯ ಭೂಮಿಸ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ।
ತತ್ರಾತಿಗೃದ್ಧಾ ರಾಜಾನೋ ವಿನಿಘ್ನಂತೀತರೇತರಂ ॥ ॥ 6-4-21 (38800)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-4-4 ನವಾ ನೈವ । ಯಮಕ್ಷಯಂ ಯಮಲೋಕಂ ॥ 6-4-10 ತ್ರಸಾನಾಂ ಜಂಗಮಾನಾಂ ಯೋನಿರುತ್ಪತ್ತಿಸ್ಥಾನಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 005
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.5. ಅಧ್ಯಾಯಃ 005
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಜಯೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಭೂತಪಂಚಕಗುಣವರ್ಣನಪೂರ್ವಕಂ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಜಂಬೂದ್ವೀಪವರ್ಣನಂ ॥ 1 ।Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-5-0 (38801)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-5-0x (3965)
ನದೀನಾಂ ಪರ್ವತಾನಾಂ ಚ ನಾಮಧೇಯಾನಿ ಸಂಜಯ ।
ತಥಾ ಜನಪದಾನಾಂ ಚ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಭೂಮಿಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-5-1 (38802)
ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ಪ್ರಮಾಣಜ್ಞ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಮಮ ಸರ್ವತಃ ।
ನಿಖಿಲೇನ ಸಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಕಾನನಾನಿ ಚ ಸಂಜಯ ॥ 6-5-2 (38803)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-5-3x (3966)
ಪಂಚೇಮಾನಿ ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾಭೂತಾನಿ ಸಂಗ್ರಹಾತ್।
ಜಗತೀಸ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಮಾನ್ಯಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ॥ 6-5-3 (38804)
ಭೂಮಿರಾಪಸ್ತಥಾ ವಾಯುರಗ್ನಿರಾಕಾಶಮೇವ ಚ।
ಗುಣೋತ್ತರಾಣಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತೇಷಾಂ ಭೂಮಿಃ ಪ್ರಧಾನತಃ ॥ 6-5-4 (38805)
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ।
ಭೂಮೇರೇತೇ ಗುಣಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಋಷಿಭಿಸ್ತತ್ತ್ವವೇದಿಭಿಃಕ ॥ 6-5-5 (38806)
ಚತ್ವಾರೋಽಪ್ಸು ಗುಣಾ ರಾಜನ್ಗಂಧಸ್ತತ್ರ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ತೇಜಸೋಽಥ ಗುಣಾಸ್ತ್ರಯಃ ।
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ವಾಯೌ ದ್ವೌ ಅಕಾಶೇ ಶಬ್ದ ಏವ ತು ॥ 6-5-6 (38807)
ಏತೇ ಪಂಚ ಗುಣಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಭೂತೇಷು ಪಂಚಸು।
ವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಯೇಷು ಭೂತಾಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 6-5-7 (38808)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಾಭಿವರ್ತಂತೇ ಸಾಂಯಂ ಭವತಿ ವೈ ಯದಾ ॥ 6-5-8 (38809)
ಯದಾ ತು ವಿಷಮೀಭಾವಮಾವಿಶಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ತದಾ ದೇಹೈರ್ದೇಹವಂತೋ ವ್ಯತಿರೋಹಂತಿ ನಾನ್ಯಥಾ ॥ 6-5-9 (38810)
ಆನುಪೂರ್ವ್ಯಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಜಾಯಂತೇ ಚಾನುಪೂರ್ವಶಃ ।
ಸರ್ವಾಂಯಪರಿಮೇಯಾಣಿ ತದೇಷಾಂ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ ॥ 6-5-10 (38811)
ತತ್ರತತ್ರ ಹಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಧಾತವಃ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಾಃ ।
ತೇಷಾಂ ಮನುಷ್ಯಾಸ್ತರ್ಕೇಣ ಪ್ರಮಾಣಾನಿ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ ॥ 6-5-11 (38812)
ಅಚಿಂತ್ಯಾಃ ಖಲು ಯೇ ಭಾವಾ ನ ತಾಂಸ್ತರ್ಕೇಣ ಸಾಧಯೇತ್।
ಪ್ರಕೃತಿಭ್ಯಃ ಪರಂ ಯತ್ತು ತದಚಿಂತ್ಯಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ ॥ 6-5-12 (38813)
ಸುದರ್ಶನಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ದ್ವೀಪಂ ತು ಕುರುನಂದನ।
ಪರಿಮಂಡಲೋ ಮಹಾರಾಜ ದ್ವೀಪೋಽಸೌ ಚಕ್ರಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-5-13 (38814)
ನದೀಜಾಲಪ್ರತಿಚ್ಛನ್ನಃ ಪರ್ವತೈಶ್ಚಾಭ್ರಸನ್ನಿಭೈಃ ।
ಪುರೈಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಕಾರೈ ರಂಯೈರ್ಜನಪದೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-5-14 (38815)
ವೃಕ್ಷೈಃ ಪುಷ್ಪಫಲೋಪೇತೈಃ ಸಂಪನ್ನಧನಧಾನ್ಯವಾನ್ ।
ಲವಣೇನ ಸಮುದ್ರೇಣ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-5-15 (38816)
ಯಥಾ ಹಿ ಪುರುಷಃ ಪಶ್ಯೇದಾದರ್ಶೇ ಮುಖಮಾತ್ಮನಃ ।
ಏವಂ ಸುದರ್ಶನದ್ವೀಪೋ ದೃಶ್ಯತೇ ಚಂದ್ರಮಂಡಲೇ ॥ 6-5-16 (38817)
ದ್ವಿರಶಸ್ತು ತತಃ ಪ್ಲಕ್ಷೋ ದ್ವಿರಂಶಃ ಶಾಲ್ಮಲಿರ್ಮಹಾನ್ ।
ದ್ವಿರಂಶಃ ಪಿಪ್ಪಲಸ್ತಸ್ಯ ದ್ವಿರಂಶಶ್ಚ ಕುಶೋ ಮಹಾನ್।
ಸರ್ವೌಷಧಿಸಮಾಪನ್ನಃ ಪರ್ವತೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-5-17 (38818)
ಆಪಸ್ತತೋಽನ್ಯಾ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಶೇಷಃ ಸಂಕ್ಷೇಪ ಉಚ್ಯತೇ।
ತತೋಽನ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ ಚಾಯಮೇನಂ ಸಂಕ್ಷೇಪತಃ ಶ್ರೃಣು ॥ ॥ 6-5-18 (38819)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-5-13 ಕಿಮಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ಕಾ ವಾ ಆಕೃತಿಸ್ತವಾಭಿಮತೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ ಸುದರ್ಶನಮಿತಿ। ಸುದರ್ಶನೋ ನಾಮ ಜಂಬೂವೃಕ್ಷವಿಶೇಷಸ್ತನ್ನಾಮಾಂಕಿತೋಽಯಂ ದ್ವೀಪಃ ಸುದರ್ಶನದ್ವೀಪಃ ತಂ ಪ್ರಮಾಣತ ಆಕೃತಿತಶ್ಚ ಪ್ರಕರ್ಷೇಣ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ। ತುಶಬ್ದಃ ಪಕ್ಷಾಂತರವ್ಯಾವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಃ । ಚಕ್ರಸಂಸ್ಥಿತಃ ಚಕ್ರವತ್ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಉಸ್ಥಂನಮಾಕಾರೋ ಯಸ್ಯ ಸಃ ॥ 6-5-16 ನನ್ವೇವಂವಿಧಸ್ಯ ಕಥಮತಿಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಮುಚ್ಯತೇಽತ ಆಹ ಯಥಾ ಹೀತಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 006
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.6. ಅಧ್ಯಾಯಃ 006
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಜಯೇನ ಭಾರತಾದಿನವಖಂಡಾನಾಂ ತತ್ತತ್ಸೀಮಾಪರ್ವತಾನಾಂ ಮೇರೋಶ್ಚ ವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-6-0 (38820)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-6-0x (3967)
ಉಕ್ತೋ ದ್ವೀಪಸ್ಯ ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ವಿಧಿವದ್ಬುದ್ಧಿಮಂಸ್ತ್ವಯಾ।
ತತ್ತ್ವಜ್ಞಶ್ಚಾಸಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ವಿಸ್ತಾರಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-6-1 (38821)
ಯಾವಾನ್ಭೂಂಯವಕಾಶೋಽಯಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಶಶಲಕ್ಷಣೇ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಾಂ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ತತೋ ವಕ್ಷ್ಯಸಿ ಪಿಪ್ಪಲಂ ॥ 6-6-2 (38822)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-6-3x (3968)
ಏವಂ ರಾಜ್ಞಾ ಸ ಪೃಷ್ಟಸ್ತು ಸಂಜಯೋ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್। 6-6-3xa ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಪ್ರಾಗಾಯತಾ ಮಹಾರಾಜ ಷಡೇತೇ ವರ್ಷಪರ್ವತಾಃ ।
ಅವಗಾಢಾ ಹ್ಯುಭಯತಃ ಸಮುದ್ರೌ ಪೂರ್ವಪಶ್ಚಿಮೌ ॥ 6-6-3 (38823)
ಹಿಮವಾನ್ಹೇಮಕೂಟಶ್ಚ ನಿಷಧಶ್ಚ ನಗೋತ್ತಮಃ।
ನೀಲಶ್ಚ ವೈದೂರ್ಯಮಯಃ ಶ್ವೇತಶ್ಚ ಶಶಿಸನ್ನಿಭಃ ॥ 6-6-4 (38824)
ಸರ್ವಧಾತುವಿಚಿತ್ರಶ್ಚ ಶ್ರೃಂಗವಾನ್ನಾಮ ಪರ್ವತಃ।
ಏತೇ ವೈ ಪರ್ವತಾ ರಾಜನ್ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಾಃ ॥ 6-6-5 (38825)
ಏಷಾಮಂತರವಿಷ್ಕಂಭಾ ಯೋಜನಾನಿ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ತತ್ರ ಪುಣ್ಯಾ ಜನಪದಾಸ್ತಾನಿ ವರ್ಷಾಣಿ ಭಾರತ ॥ 6-6-6 (38826)
ವಸಂತಿ ತೇಷು ಸತ್ವಾನಿ ನಾನಾಜಾತೀನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇದಂ ತು ಭಾರತಂ ವರ್ಷಂ ತತೋ ಹೈಮವತಂ ಪರಂ ॥ 6-6-8a` ತತಃ ಕಿಂಪುರುಷಾವಾಸಂ ವರ್ಷಂ ಹಿಮವತಃ ಪರಂ'।
ಹೇಮಕೂಟಾತ್ಪರಂ ಚೈವ ಹರಿವರ್ಷಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ ॥ 6-6-7 (38827)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ನೀಲಸ್ಯ ನಿಷಧಸ್ಯೋತ್ತರೇಣ ತು।
ವ್ರಾಗಾಯತೋ ಮಹಾಭಾಗ ಮಾಲ್ಯವಾನ್ನಾಮ ಪರ್ವತಃ ॥ 6-6-9 (38828)
ತತಃ ಪರಂ ಮಾಲ್ಯವತಃ ಪರ್ವತೋ ಗಂಧಮಾದನಃ ।
ಪರಿಮಂಡಲಸ್ತಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಮೇರುಃ ಕನಕಪರ್ವತಃ ।
ತರುಣಾದಿತ್ಯಸಂಕಾಶೋ ವಿಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ ॥ 6-6-10 (38829)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷೋಡಶಾಧಃ ಕಿಲ ಸ್ಮೃತಃ ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ಚ ಚತುರಶೀತಿರ್ದ್ವಾತ್ರಿಂಶನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ವಿಸ್ತೃತಃ।
ಅಧಸ್ತಾಚ್ಚತುರಶೀತಿರ್ಯೋಜನಾನಾಂ ಮಹೀಪತೇ॥ 6-6-11 (38830)
ಊರ್ಧ್ವಂಮಧಶ್ಚ ತಿರ್ಯಕ್ವ ಮೇರುರಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ।
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವೇಷ್ವಮೀ ದ್ವೀಪಾಶ್ಚತ್ವಾರಃ ಸಸ್ಥಿತಾ ವಿಭೋ ॥ 6-6-12 (38831)
ಭದ್ರಾಶ್ವಃ ಕೇತುಮಾಲಶ್ಚ ಜಂಬೂದ್ವೀಪಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಉತ್ತರಾಶ್ಚೈವ ಕುರವಃ ಕೃತಪುಣ್ಯಪ್ರತಿಶ್ರಯಾಃ ॥ 6-6-13 (38832)
ವಿಹಗಃ ಸುಮುಖೋ ಯಸ್ತು ಸುಪರ್ಣಸ್ಯಾತ್ಮಜಃ ಕಿಲ।
ಸ ವೈ ವಿಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಸೌವರ್ಣಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ವಾಯಸಾನ್ ॥ 6-6-14 (38833)
ಮೇರುರುತ್ತಮಮಧ್ಯಾನಾಮಧಮಾನಾಂ ಚ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ।
ಅವಿಶೇಷಕರೋ ಯಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾದೇನಂ ತ್ಯಜಾಂಯಹಂ ॥ 6-6-15 (38834)
ತಮಾದಿತ್ಯೋಽನುಪರ್ಯೇತಿ ಸತತಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ವರಃ।
ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚ ಸನಕ್ಷತ್ರೋ ವಾಯುಶ್ಚೈವ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-6-16 (38835)
ಸಪರ್ವತೋ ಮಹಾರಾಜ ದಿವ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಾನ್ವಿತಃ।
ಭವನೈರಾವೃತಃ ಸರ್ವೈರ್ಜಾಂಬೂನದಪರಿಷ್ಕೃತೈಃ ॥ 6-6-17 (38836)
ತತ್ರ ದೇವಗಣಾ ರಾಜನ್ಗಂಧರ್ವಾಸುರರಾಕ್ಷಸಾಃ।
ಅಪ್ಸರೋಗಣಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಶೈಲೇ ಕ್ರೀಡಂತಿ ಸರ್ವದಾ ॥ 6-6-18 (38837)
ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ರುದ್ರಶ್ಚ ಶಕ್ರಶ್ಚಾಪಿ ಸುರೇಶ್ವರಃ।
ಸಮೇತ್ಯ ವಿವಿಧೈರ್ಯಜ್ಞೈರ್ಯಜಂತೇಽನೇಕದಕ್ಷಿಣೈಃ ॥ 6-6-19 (38838)
ತುಂಬುರುರ್ನಾರದಶ್ಚೈವ ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ಹಹಾಹುಹೂಃ ।
ಅಭಿಗಂಯಾಮರಶ್ರೇಷ್ಠಾಂಸ್ತುಷ್ಟುವುರ್ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತವೈಃ ॥ 6-6-20 (38839)
ಸಪ್ತರ್ಷಯೋ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕಶ್ಯಪಶ್ಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಸದಾ ಪರ್ವಣಿ ಪರ್ವಣಿ ॥ 6-6-21 (38840)
ತಸ್ಯೈವ ಮೂರ್ಧನ್ಯುಶನಾಃ ಕಾವ್ಯೋ ದೈತ್ಯೈರ್ಮಹೀಪತೇ ।
ಇಮಾನಿ ತಸ್ಯ ರತ್ನಾನಿ ತಸ್ಯೇಮೇ ರತ್ನಪರ್ವತಾಃ ॥ 6-6-22 (38841)
ತಸ್ಮಾತ್ಕುಬೇರೋ ಭಗವಾಂಶ್ಚತುರ್ಥಂ ಭಾಗಮಶ್ರುತೇ ।
ತತಃ ಕಲಾಂಶಂ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ ॥ 6-6-23 (38842)
ಪಾರ್ಶ್ವೇ ತಸ್ಯೋತ್ತರೇ ದಿವ್ಯಂ ಸರ್ವರ್ತುಕುಸುಮೈಶ್ಚಿತಂ।
ಕರ್ಣಿಕಾರವನಂ ರಂಯಂ ಶಿಲಾಜಾಲಸಮುದ್ಗತಂ ॥ 6-6-24 (38843)
ತತ್ರ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪಶುಪತಿರ್ದಿವ್ಯೈರ್ಭೂತೈಃ ಸಮಾವೃತಃ ।
ಉಮಾಸಹಾಯೋ ಭಗವಾನ್ರಮತೇ ಭೂತಭಾವನಃ ॥ 6-6-25 (38844)
ಕರ್ಣಿಕಾರಮಯೀ ಮಾಲಾಂ ಬಿಭ್ರತ್ಪಾದಾವಲಂಬಿನೀಂ ।
ತ್ರಿಭಿರ್ನೇತ್ರೈಃ ಕೃತೋದ್ಯೋತಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಸೂರ್ಯೈರಿವೋದಿತೈಃ ॥ 6-6-26 (38845)
ತಮುಗ್ರತಪಸಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸುವ್ರತಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ನಹಿ ದುರ್ವೃತ್ತೈಃ ಶಕ್ಯೋ ದ್ರುಷ್ಟುಂ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 6-6-27 (38846)
ತಸ್ಯ ಶೈಲಸ್ಯ ಶಿಖರಾತ್ಕ್ಷೀರಧಾರಾ ನರೇಶ್ವರ।
ವಿಶ್ವರೂಪಾಽಪರಿಮಿತಾ ಭೀಮನಿರ್ಘಾತನಿಃಸ್ವನಾ ॥ 6-6-28 (38847)
ಪುಣ್ಯಾ ಪುಣ್ಯತಮೈರ್ಜುಷ್ಟಾ ಗಂಗಾ ಭಾಗೀರಥೀ ಶುಭಾ ।
ಪ್ಲವಂತೀವ ಪ್ರವೇಗೇನ ಹ್ರದೇ ಚಂದ್ರಮಸಃ ಶುಭೇ ॥ 6-6-29 (38848)
ತಯಾ ಹ್ಯುತ್ಪಾದಿತಃ ಪುಣ್ಯಃ ಸ ಹ್ರದಃ ಸಾಗರೋಪಮಃ ।
ತಾಂ ಧಾರಯಾಮಾಸ ತದಾ ದುರ್ಧರಾಂ ಪರ್ವತೈರಪಿ ॥ 6-6-30 (38849)
ಶತಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶಿರಸೈವ ಮಹೇಶ್ವರಃ ।
ಮೇರೋಸ್ತು ಪಶ್ಚಿಮೇ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಕೇತುಮಾಲೋ ಮಹೀಪತೇ ॥ 6-6-31 (38850)
ಜಂಬೂಖಂಡೇ ತು ತತ್ರೈವ ಮಹಾಜನಪದೋ ನೃಪ ।
ಆಯುರ್ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 6-6-32 (38851)
ಸುವರ್ಣವರ್ಣಾಶ್ಚ ನರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾಪ್ಸರಸೋಪಮಾಃ ।
ಅನಾಮಯಾ ವೀತಶೋಕಾ ನಿತ್ಯಂ ಮುದಿತಮಾನಸಾಃ ॥ 6-6-33 (38852)
ಜಾಯಂತೇ ಮಾನವಾಸ್ತತ್ರ ನಿಷ್ಟಪ್ತಕನಕಪ್ರಭಾಃ ।
ಗಂಧಮಾದನಶ್ರೃಂಗೇಷು ಕುಬೇರಃ ಸಹ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ॥ 6-6-34 (38853)
ಸಂವೃತೋಽಪ್ಸರಸಾಂ ಸಂಘೈರ್ಮೋದತೇ ಗುಹ್ಯಕಾಧಿಪಃ ।
ಗಂಧಮಾದನಪಾರ್ಶ್ವೇ ತು ಪರ ತ್ವಪರಗಂಡಿಕಾಃ ॥ 6-6-35 (38854)
ಏಕಾದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಪರಮಾಯುಷಃ ।
ತತ್ರ ಕೃಷ್ಣಾ ನರಾ ರಾಜಂಸ್ತೇಜೋಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚೋತ್ಪಲವರ್ಣಾಭಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸುಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ ॥ 6-6-36 (38855)
ನೀಲಾತ್ಪರತರಂ ಶ್ವೇತಂ ಶ್ವೇತಾದ್ಧೈರಣ್ಯಕಂ ಪರಂ।
ವರ್ಷಮೈರಷ್ವತಂ ರಾಜನ್ನಾನಾಜನಪದಾವೃತಂ ॥ 6-6-37 (38856)
ಧನುಃಸಂಸ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜ ದ್ವೇ ವರ್ಷೇ ದಕ್ಷಿಣೋತ್ತರೇ।
ಇಲಾವೃತ್ತಂ ಮಧ್ಯಮಂ ತು ಪಂಚ ದೀರ್ಘಾಣಿ ಚೈವ ಹಿ ॥ 6-6-38 (38857)
ಉತ್ತರೋತ್ತರಮೇತೇಭ್ಯೋ ವರ್ಷಮುದ್ರಿಚ್ಯತೇ ಗುಣೈಃ ।
ಆಯುಃಪ್ರಮಾಣಮಾರೋಗ್ಯಂ ಧರ್ಮತಃ ಕಾಮತೋಽರ್ಥತಃ॥ 6-6-39 (38858)
ಸಮನ್ವಿತಾನಿ ಭೂತಾನಿ ತೇಷು ವರ್ಷೇಷು ಭಾರತ।
ಏವಮೇಷಾ ಮಹಾರಾಜ ಪರ್ವತೈಃ ಪೃಥಿವೀ ಚಿತಾ ॥ 6-6-40 (38859)
ಹೇಮಕೂಟಸ್ತು ಸುಮಹಾನ್ಕೈಲಾಸೋ ನಾಮ ಪರ್ವತಃ । 6-6-41bಯತ್ರ ವೈಶ್ರವಣೋ ರಾಜನ್ಗುಹ್ಯಕೈಃ ಸಹ ಮೋದತೇ ॥ 6-6-41 (38860)
ತತ್ರ ದೇವೋ ಮಹಾದೇವೋ ನಿತ್ಯಮಾಸ್ತೇ ಸಹೋಮಯಾ।
ಶೀತೇ ಶಿಲಾತಲೇ ರಂಯೇ ದೇವರ್ಷಿಗಣಪೂಜಿತಃಕ ॥ 6-6-42 (38861)
ಅಸ್ತ್ಯುತ್ತರೇಣ ಕೈಲಾಸಂ ಮೈನಾಕಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರತಿ।
ಹಿರಣ್ಯಶ್ರೃಂಗಃ ಸುಮಹಾಂದಿವ್ಯೋ ಮಣಿಮಯೋ ಗಿರಿಃ ॥ 6-6-43 (38862)
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಮಹದ್ದಿವ್ಯಂ ಶುಭ್ರಂ ಕಾಂಚನವಾಲುಕಂ ।
ರಂಯಂ ಬಿಂದುಸರೋ ನಾಮ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಭಗೀರಥಃ ॥ 6-6-44 (38863)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾಗೀರಥೀಂ ಗಂಗಾಮುವಾಸ ಬಹುಲಾಃ ಸಮಾಃ।
ಯೂಪಾ ಮಣಿಮಯಾಸ್ತತ್ರ ಚೈತ್ಯಾಶ್ಚಾಪಿ ಹಿರಣ್ಮಯಾಃ ॥ 6-6-45 (38864)
ತತ್ರೇಷ್ಟ್ವಾ ತು ಗತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷೋ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಸ್ರಷ್ಟಾ ಭೂತಪತಿರ್ಯತ್ರ ಸರ್ವಲೋಕಾನ್ಸನಾತನಾನ್ ॥ 6-6-46 (38865)
ಉಪಾಸ್ಯತೇ ತಿಗ್ಮತೇಜಾ ಯತ್ರ ಭೂತೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮನುಃ ಸ್ಥಾಣುಶ್ಚ ಪಂಚಮಃ ॥ 6-6-47 (38866)
ತತ್ರ ದಿವ್ಯಾ ತ್ರಿಪಥಗಾ ಪ್ರಥಮಂ ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾದಪಕ್ರಾಂತಾ ಸಪ್ತಧಾ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ॥ 6-6-48 (38867)
ವಸ್ವೌಕಸಾರಾ ನಲಿನೀ ಪಾವನೀ ಚ ಸರಸ್ವತೀ ।
ಜಂಬೂನದೀ ಚ ಸೀತಾ ಚ ಗಂಗಾ ಸಿಂಧುಶ್ಚ ಸಪ್ತಮೀ ॥ 6-6-49 (38868)
ಅಚಿಂತ್ಯಾ ದಿವ್ಯಸಂಕಾಶಾ ಪ್ರಭೋರೇಷೈವ ಸಂವಿಧಿಃ ।
ಉಪಾಸತೇ ಯತ್ರ ಸತ್ರಂ ಸಹಸ್ರಯುಗಪರ್ಯಯೇ ॥ 6-6-50 (38869)
ದೃಶ್ಯಾಽದೃಶ್ಯಾ ಚ ಭವತಿ ತತ್ರ ತತ್ರ ಸರಸ್ವತೀ ।
ಏತಾ ದಿವ್ಯಾಃ ಸಪ್ತ ಗಂಗಾಸ್ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ವಿಶ್ರುತಾಃ ॥ 6-6-51 (38870)
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ವೈ ಹಿಮವತಿ ಹೇಮಕೂಟೇ ತು ಗುಹ್ಯಕಾಃ ।
ಸರ್ಪಾ ನಾಗಾಶ್ಚ ನಿಷಧೇ ಗೋಕರ್ಣಂ ಚ ತಪೋವನಂ ॥ 6-6-52 (38871)
ದೇವಾಸುರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಶ್ವೇತಪರ್ವತ ಉಚ್ಯತೇ।
ಗಂಧರ್ವಾ ನಿಷಧೇ ನಿತ್ಯಂ ನೀಲೇ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯಸ್ತಥಾ ।
ಶ್ರೃಂಗವಾಂಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರತಿಸಂಚರಃ ॥ 6-6-53 (38872)
ಇತ್ಯೇತಾನಿ ಮಹಾರಾಜ ಸಪ್ತ ವರ್ಷಾಣಿ ಭಾಗಶಃ।
ಭೂತಾನ್ಯುಪನಿವಿಷ್ಟಾನಿ ಗತಿಮಂತಿ ಧ್ರುವಾಣಿ ಚ ॥ 6-6-54 (38873)
ತೇಷಾಮೃದ್ಧಿರ್ಬಹುವಿಧಾ ದೃಶ್ಯತೇ ದೈವಮಾನುಷೀ।
ಅಶಕ್ಯಾ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾತುಂ ಶ್ರದ್ಧೇಯಾ ತು ಬುಭೂಷತಾ ॥ 6-6-55 (38874)
ಯಾಂ ತು ಪೃಚ್ಛಸಿ ಮಾಂ ರಾಜಂದಿವ್ಯಾಮೇತಾಂ ಶಶಾಕೃತಿಂ।
ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಶಶಸ್ಯ ದ್ವೇ ವರ್ಷೇ ಉಕ್ತೇ ಯೇ ದಕ್ಷಿಣೋತ್ತರೇ ।
ಕರ್ಣೌ ತು ಶಾಕದ್ವೀಪಶ್ಚ ಕಾಶ್ಯಪದ್ವೀಪ ಏವ ಚ ॥ 6-6-56 (38875)
ತಾಂರಪರ್ಣೀಶಿರೋ ರಾಜಂಛ್ರೀಮಾನ್ಮಲಯಪರ್ವತಃ ।
ಏತದ್ದ್ವಿತೀಯಂ ದ್ವೀಪಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ಶಶಸಂಸ್ಥಿತಂ ॥ ॥ 6-6-57 (38876)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-6-6 ಏವಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂ ದಿಶಮಾರಭ್ಯ ಯಾವದುತ್ತರಸಮಾಪ್ತಿ ಷಟ್ಪ್ರಾಕ್ಪಶ್ಚಿಮಾಸ್ಥಾನಾನಿ ಭವಂತಿ। ತೇಷಾಂ ಸ್ಥಾನಾನಾಂ ವರ್ಷಾಖ್ಯಾನಾಮಂತರಮಾಹ ಏಷಾಮಿತಿ। ವಿಷ್ಕಂಭೋ ವಿಸ್ತಾರಃ ॥ 6-6-7 ವಸಂತ್ಯೇಷು ತಾನಿ ವರ್ಷಾಣೀತಿ ಯೋಗಾಂತರಮಾಹ ವಸಂತೀತಿ। ಹಿಮವತೋ ದಕ್ಷಿಣೇ ಭಾರತಂ ವರ್ಷಂ ಉತ್ತರತೋ ಹೈಮವತಂ ವರ್ಷಂ ದ್ವಿತೀಯಂ। ಅಸ್ಯೈವ ನಾಮಾಂತರಂ ಕಿಂಪುರುಷಾವಾಸಮಿತಿ ॥ 6-6-8 ಹೇಮಕೂಟನಿಷಧಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಹರಿವರ್ಷಂ। ನಿಷಧನೀಲಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ವರ್ಷವಿಭಾಗಮಾಹ ದಕ್ಷಿಣೇನೇತಿ। ದಕ್ಷಿಣೇನ ದಕ್ಷಿಣತಃ ಸಮೀಪ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಏವಮುತ್ತರೇಣೇತ್ಯಾದೌ ಜ್ಞೇಯಂ ॥ 6-6-9 ನೀಲನಿಷಧಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಮೇರುಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಕ್ ಮಾಲ್ಯವಾನ್ ಪೂರ್ವಸಮುದ್ರಾವಧಿಃ। ಪಶ್ಚಿಮಸಮುದ್ರಾವಧಿರ್ಗಂಧಮಾದನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-6-12 ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಶ್ವೇಷ್ವಿತಿ। ಪಾರ್ಶ್ವೇಷು ಚತುರ್ದಿಕ್ಷು। ದ್ವೀಪಾ ಇವ ದ್ವೀಪಾಃ ನದ್ಯಂತರತ್ವಾದ್ವರ್ಷಾಣಿ ॥ 6-6-13 ಭದ್ರಾಶ್ವಾದಿಸಾಹಚರ್ಯಾಜ್ಜಂಬೂದ್ವೀಪಶಬ್ದೋಽತ್ರ ಭರತವರ್ಷಪರಸ್ತಸ್ಯ ತತ್ಸಾರತ್ವಜ್ಞಾಪನಾರ್ಥಃ । ತಾನೇವ ಸ್ತೌತಿ ಕೃತಪುಣ್ಯಪ್ರತಿಶ್ರಯಾ ಇತ್ಯಾದಿನಾ । ಕೃತಾ ವಿಹಿತಾಃ ಪುಣ್ಯೈಃ ಪುಣ್ಯವದ್ಭಿಃ ಪ್ರತಿಶ್ರಯಾ ಆಶ್ರಮಾ ಯೇಷು ತೇ ॥ 6-6-16 ತಂ ಮೇರುಮಾದಿತ್ಯೋಽನುಪರ್ಯೇತಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕರೋತಿ ॥ 6-6-22 ಕಾವ್ಯಃ ಕವಿಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶುಕ್ರೋ ರಮತ ಇತಿ ಶೇಷಃ। ತಸ್ಯ ಕಾವ್ಯಸ್ಯ ॥ 6-6-23 ತಸ್ಮಾತ್ ಕಾವ್ಯಾತ್ । ತತಃ ಕುಬೇರಾತ್ । ಕಲಾಂಶಂ ಷೋಡಶಭಾಗಸ್ಯಾಪಿ ಲೇಶಂ ॥ 6-6-28 ಕ್ಷೀರವತ್ ಶ್ವೇತಾ ಧಾರಾ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ ಗಂಗಾ। ವಿಶ್ವರೂಪಾ ವಿಶ್ವೋ ವಿಷ್ಣುಸ್ತದ್ರೂಪಾ। ತಥಾಚ ಸ್ಮರಂತಿ- ಯೋಸೌ ಸರ್ವಗತೋ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚಿತ್ವರೂಪೀ ನಿರಂಜನಃ। ಸ ಏವ ದ್ರವರೂಪೇಣ ಗಾಂಗಾಂಭೋ ಕನಾತ್ರ ಸಂಶಯ ಇತಿ ॥ 6-6-30 ತಯೈವ ಪ್ರವೇಗೇನ ಮೇರುಪ್ರಾಕಾರಾತ್ ಪತನಜನಿತಬಲೇನ ಖನಂತ್ಯಾ ಸ ಹ್ರದ ಉತ್ಪಾದಿತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 6-6-35 ಅಪರಗಂಡಿಕಾಃ ಅನ್ಯೇ ಗಂಧಮಾದನಸ್ಯೈವಾವಯವಭೂತಾ ಬುದ್ಬುದೋಪಮಾಃ ಕ್ಷುದ್ರಶೈಲಾಃ । ಗಂಡೋ ಭೂಷಣಬುದ್ಬ್ರದೇ ಇತಿ ಮೇದಿನೀ । ಸ್ವಾರ್ಥಿಕಃ ಕಃ ॥ 6-6-36 ಉತ್ಪಲವರ್ಣೇನ ಆಭಾಂತಿ ತಾಃ ಉತ್ಪಲವರ್ಣಾಭಾಃ ॥ 6-6-37 ಏವಂ ಹಿಮವತೋ ದಕ್ಷಿಣೇ ಭರತವರ್ಷಂ। ತದುತ್ತರೇ ಹೈಮವತಂ ವರ್ಷ। ಹೇಮಕೂಟಾದುತ್ತರೇ ಹರಿವರ್ಷಂ। ನಿಷಧಾದುತ್ತರೇ ನೀಲಾಚ್ಚ ದಕ್ಷಿಣೇ ಮೇರೋಃ ಪರಿತ ಇಲಾವೃತಮೇಕಮೇವ ಚತುರ್ಥಂ ವರ್ಷಂ। ಅತ್ರೈವ ಕೇಚಿದ್ಭದ್ರಾಶ್ವಕೇತುಮಾಲಯೋರ್ವರ್ಷ್ನಾಂತರತ್ವಂ ಪ್ರಕಲ್ಪ್ಯ ನವವರ್ಷಾಣೀತ್ಯಾಚಕ್ಷತೇ। ತತೋ ನೀಲಾತ್ಪರ್ವತಾತ್ ಉತ್ತರತಃ ಶ್ವೇತಂ ಪಂಚಮಂ ವರ್ಷಂ। ಶ್ವೇತಾತ್ಪರ್ವತಾದುತ್ತರತೋ ಹೈರಣ್ಯಕಂ ವರ್ಷಂ ಷಷ್ಠಂ। ತತಃ ಶೃಂಗವತ್ಪರ್ವತಾತ್ ಐರಾವತಂ ಸಪ್ತಮಂ ವರ್ಷಂ ॥ 6-6-38 ಧನುಃಸಂಸ್ಥೇ ಧನುರಾಕಾರೇ। ಏವಮಾಕಾರಂ ದಕ್ಷಿಣೇ ಭರತವರ್ಷಂ ಉತ್ತರೇ ಐರಾವತಂ ಚ ಮಧ್ಯೇ ಪಂಚೇತಿ ಸಪ್ತವರ್ಷಾಣಿ ॥ 6-6-41 ಹೇಮೇತಿ ಹೇಮಕೂಟಏವ ಕೈಲಾಸಃ ತಸ್ಯೋತ್ತರೇ ಮೈನಾಕಃ ತಸ್ಯೋತ್ತರತೋ ಹಿರಣ್ಯಶೃಂಗಃ ಏತಯೋರಂತರಾಲೇ ಬಿಂದುಸರೋಽಸ್ತೀತಿ ಶ್ಲೋಕತ್ರಯಾರ್ಥಃ ॥ 6-6-50 ಪ್ರಭೋರೀಶ್ವರಸ್ಯ ಏಷ ಸಪ್ತನದ್ಯಾತ್ಮಕಃ ಸಂವಿಧಿಃ ಸಮೀಚೀನಂ ಲೋಕೋಪಕಾರಾರ್ಥಂ ವಿಧಾನಂ। ಏಷೈವೇತಿ ಸಂಧಿರಾರ್ಷಃ ॥ 6-6-53 ಶ್ವೇತಪರ್ವತಃ ಸ್ಥಾನಮಿತಿ ಶೇಷಃ। ಗಂಧರ್ವಾ ವಸಂತೀತಿ ಶೇಷಃ। ಪ್ರತಿಸಂಚರಃ ವ್ಯವಹಾರಸ್ಥಾನಂ ॥ 6-6-54 ಇತೀತಿ। ವರ್ಷಾಣಿ ತತ್ರ ಉಪನಿವಿಷ್ಟಾನಿ ಗತಿಮಂತಿ ಜಂಗಮಾನಿ ಧ್ರುವಾಣಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನ್ಯೇವ। ಸರ್ವಂ ದೃಶ್ಯಂ ಆಶ್ರಯಾಶ್ರಿತರೂಪಂ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಮೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-6-55 ಬುಭೂಷತಾ ಶ್ರೇಯಃಪ್ರಾಪ್ತುಮಿಚ್ಛತಾ ಶ್ರದ್ಧೇಯಾ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 007
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.7. ಅಧ್ಯಾಯಃ 007
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಮೇರೋರುತ್ತರಭಾಗಸ್ಥೋತ್ತರಕುರುವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಮೇರೋಃ ಪೂರ್ವಭಾಗಸ್ಥಭದ್ರಾಶ್ವಖಂಡವರ್ಣನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-7-0 (38877)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-7-0x (3969)
ಮೇರೋರಥೋತ್ತರಂ ಪಾರ್ಶ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ಚಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ।
ನಿಖಿಲೇನ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಮಾಲ್ಯವಂತಂ ಚ ಪರ್ವತಂ ॥ 6-7-1 (38878)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-7-2x (3970)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ನೀಲಸ್ಯ ಮೇರೋಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ತಥೋತ್ತರೇ।
ಉತ್ತರಾಃ ಕುರವೋ ರಾಜನ್ಪುಣ್ಯಾಃ ಸಿದ್ಧನಿಷೇವಿತಾಃ ॥ 6-7-2 (38879)
ತತ್ರ ವೃಕ್ಷಾ ಮಧುಫಲಾ ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲೋಪಗಾಃ।
ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಚ ಸುಗಂಧೀನಿ ರಸವಂತಿ ಫಲಾನಿ ಚ ॥ 6-7-3 (38880)
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಾಸ್ತತ್ರ ಕೇಚಿದ್ವೃಕ್ಷಾ ಜನಾಧಿಪ ।
ಅಪರೇ ಕ್ಷೀರಿಣೋ ನಾಮ ವೃಕ್ಷಾಸ್ತತ್ರ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-7-4 (38881)
ಯೇ ಕ್ಷರಂತಿ ಸದಾ ಕ್ಷೀರಂ ಷಡ್ರಸಂ ಚಾಮೃಪೋತಮಂ ।
ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚ ಪ್ರಸೂಯಂತೇ ಫಲೇಷ್ವಾಭರಣಾನಿ ಚ ॥ 6-7-5 (38882)
ಸರ್ವಾ ಮಣಿಮಯೀ ಭೂಮಿಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಕಾಂಚನವಾಲುಕಾ ।
ಸರ್ವರ್ತುಸುಖಸಂಸ್ಪರ್ಶಾ ನಿಷ್ಪಂಕಾ ಚ ಜನಾಧಿಪ ।
ಪುಷ್ಕರಿಷ್ಯಃ ಶುಭಾಸ್ತತ್ರ ಸುಖಸ್ಪರ್ಶಾ ಮನೋರಮಾಃ ॥ 6-7-6 (38883)
ದೇವಲೋಕಚ್ಯುತಾಃ ಸರ್ವೇ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ।
ಶುಕ್ಲಾಭಿಜನಸಂಯನ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಸುಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ॥ 6-7-7 (38884)
ಮಿಥುನಾನಿ ಚ ಜಾಯಂತೇ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚಾಪ್ಸರಸೋಪಮಾಃ।
ತೇಷಾಂ ತೇ ಕ್ಷೀರಿಣಾಂ ಕ್ಷೀರಂ ಪಿಬಂತ್ಯಮೃತಸನ್ನಿಭಂ ॥ 6-7-8 (38885)
ಮಿಥುನಂ ಜಾಯತೇ ಕಾಲೇ ಸಮಂ ತಚ್ಚ ಪ್ರವರ್ಧತೇ।
ತುಲ್ಯರೂಗುಣೋಪೇತಂ ಸಮವೇಷಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-7-9 (38886)
ಏವಮೇವಾನುರೂಪಂ ಚ ಚಕ್ರವಾಕಸಮಂ ವಿಭೋ ।
ನಿರಾಪಗಾಮ ತೇ ಲೋಕಾ ನಿತ್ಯಂ ಮುದಿತಮಾನಸಾಃ ॥ 6-7-10 (38887)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶಶವರ್ಷಶತಾನಿ ಚ ।
ಜೀವಂತಿ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ನ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಹತ್ಯುತ ॥ 6-7-11 (38888)
ಭಾರುಂಡಾ ನಾಮ ಶಕುನಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣತುಂಡಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ತಾನ್ನಿಹೇರಂತೀಹ ಮೃತಾಂದರೀಷು ಪ್ರಕ್ಷಿಪಂತಿ ಚ ॥ 6-7-12 (38889)
ಉತ್ತರಾಃ ಕುರವೋ ರಾಜನ್ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾಸ್ತೇ ಸಮಾಸತಃ।
ಮೇರೋಃ ಪಾರ್ಶ್ವಮಹಂ ಪೂರ್ವಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಥ ಯಥಾತಥಂ ॥ 6-7-13 (38890)
ತಸ್ಯ ಮೂರ್ಧಾಭಿಷೇಕಸ್ತು ಭದ್ರಾಶ್ವಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಭದ್ರಸಾಲವನಂ ಯತ್ರ ಕಾಲಾಂರಶ್ಚ ಮಹಾದ್ರುಮಃ ॥ 6-7-14 (38891)
ಕಾಲಾಂರಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ನಿತ್ಯಪುಷ್ಪಫಲಃ ಶುಭಃ ।
ದ್ರುಮಶ್ಚ ಯೋಜನೋತ್ಸೇಧಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಃ ॥ 6-7-15 (38892)
ತತ್ರ ತೇ ಪುರುಷಾಃ ಶ್ವೇತಾಸ್ತೇಜೋಯುಕ್ತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಕುಮುದವರ್ಣಾಶ್ಚ ಸುಂದರ್ಯಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ ॥ 6-7-16 (38893)
ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾಶ್ಚಂದ್ರವರ್ಣಾಃ ಪೂರ್ವಚಂದ್ರನಿಭಾನನಾಃ ।
ಚಂದ್ರಶೀತಲಗಾತ್ರ್ಯಶ್ಚ ನೃತ್ತಿಗೀತವಿಶಾರದಾಃ ॥ 6-7-17 (38894)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ತತ್ರಾಯುರ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ಕಾಲಾಂರರಸಪೀತಾಸ್ತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸಂಸ್ಥಿತಯೌವನಾಃ ॥ 6-7-18 (38895)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ನೀಲಸ್ಯ ನಿಷಧಸ್ಯೋತ್ತರೇಣ ತು।
ಸುದರ್ಶನೋ ನಾಮ ಮಹಾಂಜಂಬೂವೃಕ್ಷಃ ಸನಾತನಃ ॥ 6-7-19 (38896)
ಸರ್ವಕಾಮಫಲಃ ಪುಣ್ಯಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸೇವಿತಃ।
ತಸ್ಯ ನಾಂನಾ ಸಮಾಖ್ಯಾತೋ ಜಂಬೂದ್ವೀಪಃ ಸನಾತನಃ ॥ 6-7-20 (38897)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ತ್ರಂ ಚ ಶತಂ ಚ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಉತ್ಸೇಧೋ ವೃಕ್ಷರಾಜಸ್ಯ ದಿವಸ್ಪೃಙ್ಭನುಜೇಶ್ವರ ॥ 6-7-21 (38898)
ಅರತ್ನೀನಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಚ ಶತಾನಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ ।
ಪರಿಣಾಹಸ್ತು ವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಫಲಾನಾಂ ರಸಭೇದಿನಾಂ ॥ 6-7-22 (38899)
ಪತಮಾನಾನಿ ತಾನ್ಯುರ್ವೀ ಕುರ್ವಂತಿ ವಿಪುಲಂ ಸ್ವನಂ ।
ಮುಂಚಂತಿ ಚ ರಸಂ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ರಜತಸನ್ನಿಭಂ ॥ 6-7-23 (38900)
ತಸ್ಯಾ ಜಂಬಾಃ ಫಲರಸೋ ನದೀ ಭೂತ್ವಾ ಜನಾಧಿಪ ।
ಮೇರುಂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಯಾತ್ಯುತ್ತರಾನ್ಕುರೂನ್ ॥ 6-7-24 (38901)
ತತ್ರ ತೇಷಾಂ ಮನಃಶಾಂತಿರ್ನ ಪಿಪಾಸಾ ಜನಾಧಿಪ ।
ತಸ್ಮಿನ್ಫಲರಸೇ ಪೀತೇ ನ ಜರಾ ಬಾಧತೇ ಚ ತಾನ್ ॥ 6-7-25 (38902)
ತತ್ರ ಜಾಂಬೂನದಂ ನಾಮ ಕನಕಂ ದೇವಭೂಷಣಂ ।
ಇಂದ್ರಗೋಪಕಸಂಕಾಶಂ ಜಾಯತೇ ಭಾಸ್ವರಂ ತು ತತ್ ॥ 6-7-26 (38903)
ತರುಣಾದಿತ್ಯವರ್ಣಾಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ।
ತಥಾ ಮಾಲ್ಯವತಃ ಶ್ರೃಂಗೇ ದೃಶ್ಯತೇ ಹವ್ಯವಾಟ್ ಸದಾ ॥ 6-7-27 (38904)
ನಾಂನಾ ಸಂವರ್ತಕೋ ನಾಮ ಕಾಲಾಗ್ನಿರ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ತಥಾ ಮಾಲ್ಯವತಃ ಶ್ರೃಂಗೇ ಪೂರ್ವಪೂರ್ವಾನುಗಂಡಿಕಾ ॥ 6-7-28 (38905)
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪಂಚಷಣ್ಮಾಲ್ಯವಾನಥ ।
ಮಹಾರಜತಸಂಕಾಶಾ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-7-29 (38906)
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಚ್ಯುತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇ ಸರ್ವೇಷು ಸಾಧವಃ ।
ತಪಸ್ತಪ್ಯಂತಿ ತೇ ತೀವ್ರಂ ಭವಂತಿ ಹ್ಯೂರ್ಧ್ವರೇತಸಃ ।
ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ತು ಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯಂತೇ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-7-30 (38907)
ಷಷ್ಟಿಸ್ತಾನಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿರೇವ ಶತಾನಿ ಚ।
ಅರುಣಸ್ಯಾಗ್ರತೋ ಯಾಂತಿ ಪರಿವಾರ್ಯ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-7-31 (38908)
ಷಷ್ಟಿಂ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಷಷ್ಟಿಮೇವ ಶತಾನಿ ಚ।
ಆದಿತ್ಯತಾಪತಪ್ತಾಸ್ತೇ ವಿಶಂತಿ ಶಶಿಮಂಡಲಂ ॥ ॥ 6-7-32 (38909)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಾಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-7-3 ಮಧುಫಲಾಃ ಸ್ವಾದುಫಲಾಃ ॥ 6-7-7 ಶುಕ್ಲಾಭಿಜನೋ ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತಜನಸ್ತೇನ ಸಂಪಮಾಸ್ತತ್ಸಂಗಿನಃ ॥ 6-7-10 ಚಕ್ರವಾಕೌ ಸಹಚರೌ ಪಕ್ಷಿದಂಪತೀ ॥ 6-7-14 ಮೂರ್ಧಾಭಿಷೇಕೋ ಮೂರ್ಧಾಭಿಷಿಕ್ತಂ। ಮುಖ್ಯಮಿತಿ ಯಾವತ್ ॥ 6-7-28 ಗಂಡಿಕಾ ಕ್ಷುದ್ರಪರ್ವತಃ ॥ 6-7-29 ಪಂಚಷಟ್ ಪಂಚಾಧಿಕಾಃ ಷಟ್ ಏಕಾದಶೇತ್ಯರ್ಥಃ । ಮಹಾರಜತಂ ಕಾಂಚನಂ ತತ್ಸಂಕಾಶಾಃ ॥ 6-7-30 ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇತಿ। ಯೇ ಇತಃ ಕರ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಗತಾಸ್ತೇ ತತಶ್ಚ್ಯುತಾಃ ಸಂತೋ ಮಾಲ್ಯವತಿ ಪರ್ವತೇ ಜನ್ಮ ಲಬ್ಧಾ ಭೂತಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ದಿವಾಕರಂ ಪ್ರವಿಶಂತೇ ತತ್ಸಮೀಪಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 008
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.8. ಅಧ್ಯಾಯಃ 008
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಮೇರೋರುತ್ತರಭಾಗಸ್ಥಖಂಡತ್ರಯವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-8-0 (38910)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-8-0x (3971)
ವರ್ಷಾಣಾಂ ಚೈವ ನಾಮಾನಿ ಪರ್ವತಾನಾಂ ಚ ಸಂಜಯ।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಯೇ ಚ ಪರ್ವತವಾಸಿನಃ ॥ 6-8-1 (38911)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-8-2x (3972)
ದಕ್ಷಿಣೇನ ತು ಶ್ವೇತಸ್ಯ ನೀಲಸ್ಯೈವೋತ್ತರೇಣ ತು।
ವರ್ಷಂ ರಮಣಕಂ ನಾಮ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-8-2 (38912)
ಶುಕ್ಲಾಭಿಜನಸಂಪನ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ಸುಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ।
ನಿಃಸಪತ್ನಾಶ್ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-8-3 (38913)
ದಶವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಶತಾನಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ।
ಜೀವಂತಿ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ನಿತ್ಯಂ ಮುದಿತಮಾನಸಾಃ ॥ 6-8-4 (38914)
ದಕ್ಷಿಣೇ ಶೃಂಗಿಣಶ್ಚೈವ ಶ್ವೇತಸ್ಯಾಥೋತ್ತರೇಣ ತು।
ವರ್ಷಂ ಹಿರಣ್ಮಯಂ ನಾಮ ಯತ್ರ ಹೈರಣ್ವತೀ ನದೀ ॥ 6-8-5 (38915)
ಯತ್ರ ಚಾಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಪಕ್ಷಿರಾಟ್ ಪತಗೋತ್ತಮಃ।
ಯಕ್ಷಾನುಗಾ ಮಹಾರಾಜ ಧನಿನಃ ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾಃ ॥ 6-8-6 (38916)
ಮಹಾಬಲಾಸ್ತತ್ರ ಜನಾ ರಾಜನ್ಮುದಿತಮಾನಸಾಃ।
ಏಕಾದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತೇ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-8-7 (38917)
ಆಯುಃಪ್ರಮಾಣಂ ಜೀವಂತಿ ಶತಾನಿ ದಶ ಪಂಚ ಚ।
ಶ್ರೃಂಗಾಣಿ ವೈ ಶ್ರೃಂಗವತಸ್ತ್ರೀಣ್ಯೇವ ಮನುಜಾಧಿಪ ॥ 6-8-8 (38918)
ಏಕಂ ಮಣಿಮಯಂ ತತ್ರ ತಥೈಕಂ ರೌಕ್ಮಮದ್ಭುತಂ ।
ಸರ್ವರತ್ನಮಯಂ ಚೈಕಂ ಭವನೈರುಪಶೋಭಿತಂ ।
ತತ್ರ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾ ದೇವೀ ನಿತ್ಯಂ ವಸತಿ ಶಾಂಡಿಲೀ ॥ 6-8-9 (38919)
ಉತ್ತರೇಣ ತು ಶ್ರೃಂಗಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಾಂತೇ ಜನಾಧಿಪ ।
ವರ್ಷಮೈರಾವತಂ ನಾಮ ತಸ್ಮಾಚ್ಛೃಂಗವತಃ ಪರಂ ॥ 6-8-10 (38920)
ನ ತತ್ರ ಸೂರ್ಯಸ್ತಪತಿ ನ ಜೀರ್ಯಂತೇ ಚ ಮಾನವಾಃ ।
ಚಂದ್ರಮಾಶ್ಚ ಸನಕ್ಷತ್ರೋ ಜ್ಯೋತಿರ್ಭೂತ ಇವಾವೃತಃ ॥ 6-8-11 (38921)
ಪದ್ಮಪ್ರಭಾಃ ಪದ್ಮವರ್ಣಾಃ ಪದ್ಮಪತ್ರನಿಭೇಕ್ಷಣಾಃ ।
ಪದ್ಮಪತ್ರಸುಗಂಧಾಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-8-12 (38922)
ಅನಿಷ್ಪಂದಾ ಇಷ್ಟಗಂಧಾ ನಿರಾಹಾರಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಾಃ ।
ದೇವಲೋಕಚ್ಯುತಾಃ ಸರ್ವೇ ತಥಾ ವಿರಜಸೋ ನೃಪ ॥ 6-8-13 (38923)
ತ್ರಯೋದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ತೇ ಜನಾಧಿಪ ।
ಆಯುಃಪ್ರಮಾಣಂ ಜೀವಂತಿ ನರಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 6-8-14 (38924)
ಕ್ಷೀರೋದಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ತಥೈವೋತ್ತರತಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಹರಿರ್ವಸತಿ ವೈಕುಂಠಃ ಶಕಟೇ ಕನಕೋಂಜ್ವಲೇ ॥ 6-8-15 (38925)
ಅಷ್ಟಚಕ್ರಂ ಹಿ ತದ್ಯಾನಂ ಭೂತಯುಕ್ತಂ ಮನೋಜವಂ ।
ಅಗ್ನಿವರ್ಣಂ ಮಹಾತೇಜೋ ಜಾಂಬೂನದವಿಭೂಷಿತಂ ॥ 6-8-16 (38926)
ಸ ಪ್ರಭುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿಭುಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ವಿಸ್ತರಶ್ಚೈವ ಕರ್ತಾ ಕಾರಯಿತಾ ತಥಾ ॥ 6-8-17 (38927)
ಪೃಥಿವ್ಯಾಪಸ್ತಥಾಽಽಕಾಶಂ ವಾಯುಸ್ತೇಜಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ಸ ಯಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತನಾಮಾಸ್ಯಂ ತಸ್ಯ ಹುತಾಶನಃ ॥ 6-8-18 (38928)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-8-19x (3973)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸಂಜಯೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಮನಾಃ।
ಧ್ಯಾನಮನ್ವಗಮದ್ರಾಜಾ ಪುತ್ರಾನ್ಪ್ರತಿ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-8-19 (38929)
ಸ ವಿಚಿಂತ್ಯ ಮಹಾತೇಜಾಃ ಪುನರೇವಾಬ್ರವೀದ್ವಚಃ।
ಅಸಂಶಯಂ ಸೂತಪುತ್ರ ಕಾಲಃ ಸಂಕ್ಷಿಪತೇ ಜಗತ್ ॥ 6-8-20 (38930)
ಸೃಜತೇ ಚ ಪುನಃ ಸರ್ವಂ ನೇಹ ವಿದ್ಯತಿ ಶಾಶ್ವತಂ ।
ನರೋ ನಾರಾಯಣಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭೂತಹೃತ್ ॥ 6-8-21 (38931)
ದೇವಾ ವೈಕುಂಠ ಇತ್ಯಾದ್ದುರ್ವೇದಾ ವಿಷ್ಣುರಿತಿ ಪ್ರಭುಂ ॥ ॥ 6-8-22 (38932)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಣ಼್ಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-8-2 ಯತ್ಪೂರ್ವಂ ಶ್ವೇತವರ್ಷಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯೈವ ರಮಣಕಮಿತಿ ಸಂಜ್ಞಾಂತರಂ ॥ 6-8-8 ಶೃಂಗವತಃ ಷಷ್ಠಸ್ಯ ವರ್ಷಪರ್ವತಸ್ಯ ॥ 6-8-10 ಶೃಂಗಸ್ಯ ಶೃಂಗವತಃ ॥ 6-8-13 ಅನಿಷ್ಪಂದಾ ಅಶ್ವೇದಾಃ । ದೇವತುಲ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 009
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.9. ಅಧ್ಯಾಯಃ 009
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭಾರತವರ್ಷಸ್ಥನದೀಪರ್ವತದೇಶಾನಾಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-9-0 (38933)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-9-0x (3974)
ಯದಿದಂ ಭಾರತಂ ವರ್ಷಂ ಯತ್ರೇದಂ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತಂ ಬಲಂ।
ಯತ್ರಾತಿಮಾತ್ರಲುಬ್ಧೋಽಯಂ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಮ ॥ 6-9-1 (38934)
ಯತ್ರ ಗೃದ್ಧಾ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ ಯತ್ರ ಮೇ ಸಂಜತೇ ಮನಃ।
ಏತನ್ಮೇ ತತ್ತ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಮತಃ ॥ 6-9-2 (38935)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-9-3x (3975)
ನ ತತ್ರ ಪಾಂಡವಾ ಗೃದ್ಧಾಃ ಶೃಣು ರಾಜನ್ವಚೋ ಮಮ।
ಗೃದ್ಧೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತ್ರ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ ॥ 6-9-3 (38936)
ಅಪರೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚೈವ ನಾನಾಜನಪದೇಶ್ವರಾಃ ।
ಯೇ ಗೃದ್ಧಾ ಭಾರತೇ ವರ್ಷೇ ನ ಮೃಷ್ಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-9-4 (38937)
ಅತ್ರ ತೇ ಕೀರ್ತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವರ್ಷಂ ಭಾರತ ಭಾರತಂ ।
ಪ್ರಿಯಮಿಂದ್ರಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ಮನೋರ್ವೈವಸ್ವತಸ್ಯ ಚ ॥ 6-9-5 (38938)
ಪೃಥೋಸ್ತು ರಾಜನ್ವೈನ್ಯಸ್ಯ ತಥೇಕ್ಷ್ವಾಕೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಯಯಾತೇರಂಬರೀಷಸ್ಯ ಮಾಂಧಾತುರ್ನಹುಷಸ್ಯ ಚ ॥ 6-9-6 (38939)
ತಥೈವ ಮುಚುಕುಂದಸ್ಯ ಶಿಬೇರೌಶೀನರಸ್ಯ ಚ।
ಋಷಭಸ್ಯ ತಥೈಲಸ್ಯ ನೃಗಸ್ಯ ನೃಪತೇಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-7 (38940)
ಕುಶಿಕಸ್ಯ ಚ ದುರ್ಧರ್ಷ ಗಾಧೇಶ್ಚೈವ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಸೋಮಕಸ್ಯ ಚ ದುರ್ಧರ್ಷ ದಿಲೀಪಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-9-8 (38941)
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಬಲೀಯಸಾಂ ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಿಯಂ ಭಾರತ ಭಾರತಂ ॥ 6-9-9 (38942)
ತತ್ತೇ ವರ್ಷಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಯಥಮರಿಂದಮ ।
ಶ್ರೃಣು ಮೇ ಗದತೋ ರಾಜನ್ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ ॥ 6-9-10 (38943)
ಮಹೇಂದ್ರೋ ಮಲಯಃ ಸಹ್ಯಃ ಶುಕ್ತಿಮಾನೃಕ್ಷವಾನಪಿ ।
ವಿಂಧ್ಯಶ್ಚ ಪಾರಿಯಾತ್ರಶ್ಚ ಸಪ್ತೈತೇ ಕುಲಪರ್ವತಾಃ ॥ 6-9-11 (38944)
ತೇಷಾಂ ಸಹಸ್ರಶೋ ರಾಜನ್ಪರ್ವತಾಸ್ತೇ ಸಮೀಪತಃ।
ಅವಿಜ್ಞಾತಾಃ ಸಾರವಂತೋ ವಿಪುಲಾಶ್ಚಿತ್ರಸಾನವಃ ॥ 6-9-12 (38945)
ಅನ್ಯೇ ತತೋಽಪರಿಜ್ಞಾತಾ ಹ್ರಸ್ವಾ ಹ್ರಸ್ವೋಪಜೀವಿನಃ।
ಆರ್ಯಾ ಂಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ತೈರ್ಮಿಶ್ರಾಃ ಪುರುಷಾ ವಿಭೋ ॥ 6-9-13 (38946)
ನದೀಂ ಪಿಬಂತಿ ವಿಪುಲಾಂ ಗಂಗಾಂ ಸಿಂಧುಂ ಸರಸ್ವತೀಂ ।
ಗೋದಾವರೀಂ ನರ್ಮದಾಂ ಚ ಬಾಹುದಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 6-9-14 (38947)
ಶತದ್ರೂಂ ಚಂದ್ರಭಾಗಾಂ ಚ ಯಮುನಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ।
ದೃಷದ್ವತೀಂ ವಿಪಾಶಾಂ ಚ ವಿಪಾಪಾಂ ಸ್ಥೂಲವಾಲುಕಾಂ ॥ 6-9-15 (38948)
ನದೀಂ ವೇತ್ರವತೀಂ ಚೈವ ಕೃಷ್ಣವೇಣೀಂ ಚ ನಿಂನಗಾಂ।
ಇರಾವತೀಂ ವಿತಸ್ತಾಂ ಚ ಪಯೋಷ್ಣೀಂ ದೇವಿಕಾಮಪಿ ॥ 6-9-16 (38949)
ವೇದಸ್ಮೃತಾಂ ವೇದವತೀಂ ತ್ರಿದಿವಾಮಿಕ್ಷುಲಾಂ ಕೃಮಿಂ।
ಕರೀಷಿಣೀಂ ಚಿತ್ರವಾಹಾಂ ಚಿತ್ರಸೇನಾಂ ಚ ನಿಂನಗಾಂ ॥ 6-9-17 (38950)
ಗೋಮತೀಂ ಧೂತಪಾಪಾಂ ಚ ವಂದನಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ।
ಕೌಶಿಕೀಂ ತ್ರಿವಿದಾಂ ಕೃತ್ಯಾಂ ನಿಚಿತಾಂ ಲೋಹಿತಾರಣೀಂ ॥ 6-9-18 (38951)
ರಹಸ್ಯಾಂ ಶತಕುಂಭಾಂ ಚ ಸರಯೂಂ ಚ ತಥೈವ ಚ।
ಚರ್ಮಣ್ವತೀಂ ವೇತ್ರವತೀಂ ಹಸ್ತಿಸೋಮಾಂ ದಿಶಂ ತಥಾ ॥ 6-9-19 (38952)
ಶರಾವತೀಂ ಪಯೋಷ್ಣೀಂ ಚ ವೇಣಾಂ ಭೀಮರಥೀಮಪಿ ।
ಕಾವೇರೀಂ ಚುಲುಕಾಂ ಚಾಪಿ ವಾಣೀಂ ಶತಬಲಾಮಪಿ ॥ 6-9-20 (38953)
ನೀವಾರಾಮಹಿತಾಂ ಚಾಪಿ ಸುಪ್ರಯೋಗಾಂ ಜನಾಧಿಪ ।
ಪವಿತ್ರಾಂ ಕುಂಡಲೀಂ ಸಿಂಧುಂ ರಾಜನೀಂ ಪುರಮಾಲಿನೀಂ ॥ 6-9-21 (38954)
ಪೂರ್ವಾಭಿರಾಮಾಂ ವೀರಾಂ ಚ ಭೀಮಾಮೋಘವತೀಂ ತಥಾ।
ಪಾಶಾಶಿನೀಂ ಪಾಪಹರಾಂ ಮಹೇಂದ್ರಾಂ ಪಾಟಲಾವತೀಂ ॥ 6-9-22 (38955)
ಕರೀಷಿಣೀಮಸಿಕ್ನೀಂ ಚ ಕುಶಚೀರಾಂ ಮಹಾನದೀಂ ।
ಮಕರೀಂ ಪ್ರವರಾಂ ಮೇನಾಂ ಹೇಮಾಂ ಘೃತವತೀಂ ತಥಾ ॥ 6-9-23 (38956)
ಪುರಾವತೀಮನುಷ್ಣಾಂ ಚ ಶೈಬ್ಯಾಂ ಕಾಪೀಂ ಚ ಭಾರತ ।
ಸದಾನೀರಾಮಧೃಷ್ಯಾಂ ಚ ಕುಶಧಾರಾಂ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 6-9-24 (38957)
ಸದಾಕಾಂತಾಂ ಶಿವಾಂ ಚೈವ ತಥಾ ವೀರವತೀಮಪಿ।
ವಸ್ತ್ರಾಂ ಸುವಸ್ತ್ರಾಂ ಗೌರೀಂ ಚ ಕಂಪನಾಂ ಸಹಿರಣ್ವತೀಂ ॥ 6-9-25 (38958)
ವರಾಂ ವೀರಕರಾಂ ಚಾಪಿ ಪಂಚಮೀಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ।
ರಥಚಿತ್ರಾಂ ಜ್ಯೋತಿರಥಾಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಾಂ ಕಪಿಂಜಲಾಂ ॥ 6-9-26 (38959)
ಉಪೇಂದ್ರಾಂ ಬಹುಲಾಂ ಚೈವ ಕುವೀರಾಮಂಬುವಾಹಿನೀಂ ।
ವಿನದೀಂ ಪಿಂಜಲಾಂ ವೇಣಾಂ ತುಂಗವೇಣಾಂ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 6-9-27 (38960)
ವಿದಿಶಾಂ ಕೃಷ್ಣವೇಣಾಂ ಚ ತಾಂರಾಂ ಚ ಕಪಿಲಾಮಪಿ।
ಖಲುಂ ಸುವಾಮಾಂ ವೇದಾಶ್ವಾಂ ಹರಿಶ್ರಾವಾಂ ಮಹಾಪಗಾಂ ॥ 6-9-28 (38961)
ಶೀಘ್ರಾಂ ಚ ಪಿಚ್ಛಿಲಾಂ ಚೈವ ಭಾರದ್ವಾಜೀಂ ಚ ನಿಂನಗಾಂ।
ಕೌಶಿಕೀಂ ನಿಂನಗಾಂ ಶೋಣಾ ಬಾಹುದಾಮಥ ಚಂದ್ರಮಾಂ ॥ 6-9-29 (38962)
ದುರ್ಗಾಂ ಚಿತ್ರಶಿಲಾಂ ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮವೇಧ್ಯಾಂ ಬೃಹದ್ವತೀಂ ।
ಯವಕ್ಷಾಮಥ ರೋಹೀಂ ಚ ತಥಾ ಜಾಂಬೂನದೀಮಪಿ ॥ 6-9-30 (38963)
ಸುನಸಾಂ ತಮಸಾಂ ದಾಸೀಂ ವಸಾಮನ್ಯಾಂ ವರಾಣಸೀಂ ।
ನೀಲಾಂ ಧೃತವತೀಂ ಚೈವ ಪರ್ಣಾಶಾಂ ಚ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 6-9-31 (38964)
ಮಾನವೀಂ ವೃಷಭಾಂ ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಧ್ಯಾಂ ಬೃಹದ್ಧ್ವನೀಂ।
ಏತಾಶ್ಚಾನ್ಯಾಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಮಹಾನದ್ಯೋ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-9-32 (38965)
ಸದಾನಿರಾಮಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಾಂ ಮಂದಗಾಂ ಮಂದವಾಹಿನೀಂ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಂ ಚ ಮಹಾಗೌರೀಂ ದುರ್ಗಾಮಪಿ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-9-33 (38966)
ಚಿತ್ರೋಪಲಾಂ ಚಿತ್ರರಥಾಂ ಮಂಚುಲಾಂ ವಾಹಿನೀಂ ತಥಾ ।
ಮಂದಾಕಿನೀಂ ವೈತರಣೀಂ ಕೋಷಾಂ ಚಾಪಿ ಮಹಾನದೀಂ ॥ 6-9-34 (38967)
ಶುಕ್ತಿಮತೀಮನಂಗಾಂ ಚ ತಥೈವ ವೃಷಸಾಹ್ವಯಾಂ ।
ಲೋಹಿತ್ಯಾಂ ಕರತೋಯಾಂ ಚ ತಥೈವ ವೃಷಕಾಹ್ವಯಾಂ ॥ 6-9-35 (38968)
ಕುಮಾರೀಮೃಷಿಕುಲ್ಯಾಂ ಚ ಮಾರಿಷಾಂ ಚ ಸರಸ್ವತೀಂ।
ಮಂದಾಕಿನೀಂ ಸುಪುಣ್ಯಾಂ ಚ ಸರ್ವಾಂ ಗಂಗಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-9-36 (38969)
ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚೈವ ಮಹಾಫಲಾಃ।
ತಥಾ ನದ್ಯಸ್ತ್ವಪ್ರಕಾಶಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 6-9-37 (38970)
ಇತ್ಯೇತಾಃ ಸರಿತೋ ರಾಜನ್ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ಯಥಾಸ್ಮೃತಿ।
ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ಜನಪದಾನ್ನಿಬೋಧ ಗದತೋ ಮಮ ॥ 6-9-38 (38971)
ತತ್ರೇಮೇ ಕುರುಪಾಂಚಾಲಾಃ ಶಾಲ್ವಾ ಮಾದ್ರೇಯಜಾಂಗಲಾಃ ।
ಶೂರಸೇನಾಃ ಪುಲಿಂದಾಶ್ಚ ಬೋಧಾ ಮಾಲಾಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 6-9-39 (38972)
ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಕುಶಲ್ಯಾಃ ಸೌಶಲ್ಯಾಃ ಕುಂತಯಃ ಕಾಂತಿಕೋಸಲಾಃ ।
ಚೇದಿಮತ್ಸ್ಯಕರೂಶಾಶ್ಚ ಭೋಜಾಃ ಸಿಂಧುಪುಲಿಂದಕಾಃ ॥ 6-9-40 (38973)
ಉತ್ತಮಾಶ್ಚ ದಶಾರ್ಣಾಶ್ಚ ಮೇಕಲಾಶ್ಚೋತ್ಕಲೈಃ ಸಹ ।
ಪಂಚಾಲಾಃ ಕೋಸಲಾಶ್ಚೈವ ನೈಕಪೃಷ್ಠಾ ಧುರಂಧರಾಃ ॥ 6-9-41 (38974)
ಗೋಧಾ ಮದ್ರಕಲಿಂಗಾಶ್ಛ ಕಾಶಯೋಽಪರಕಾಶಯಃ ।
ಜಠರಾಃ ಕುಕುರಾಶ್ಚೈವ ಸದಶಾರ್ಣಾಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-9-42 (38975)
ಕುಂತಯೋಽವಂತಯಶ್ಚೈವ ತಥೈವಾಪರಕುಂತಯಃ ।
ಗೋಮಂತಾ ಮಂದಕಾಃ ಸಂಡಾ ವಿದರ್ಭಾ ರೂಪವಾಹಿಕಾಃ ॥ 6-9-43 (38976)
ಅಶ್ಮಕಾಃ ಪಾಂಡುರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಗೋಪರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಕರೀತಯಃ।
ಅಧಿರಾಜ್ಯಕುಶಾದ್ಯಶ್ಚ ಮಲ್ಲರಾಷ್ಟ್ರಂ ಚ ಕೇವಲಂ ॥ 6-9-44 (38977)
ವಾರವಾಸ್ಯಾಯವಾಹಾಶ್ಚ ಚಕ್ರಾಶ್ಚಕ್ರಾತಯಃ ಶಕಾಃ।
ವಿದೇಹಾ ಮಗಧಾಃ ಸ್ವಕ್ಷಾ ಮಲಜಾ ವಿಜಯಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-45 (38978)
ಅಂಗಾ ವಂಗಾಃ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ಯಕೃಲ್ಲೋಮಾನ ಏವ ಚ।
ಮಲ್ಲಾಃ ಸುದೇಷ್ಣಾಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದಾ ಮಾಹಿಕಾಃ ಶಶಿಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-46 (38979)
ಬಾಹ್ಲೀಕಾ ವಾಟಧಾನಾಶ್ಚ ಆಭೀರಾಃ ಕಾಲತೋಯಕಾಃ।
ಅಪರಾಂತಾಃ ಪರಾಂತಾಶ್ಚ ಪಂಚಾಲಾಶ್ಚರ್ಮಮಂಡಲಾಃ ॥ 6-9-47 (38980)
ಅಟವೀಶಿಖರಾಶ್ಚೈವ ಮೇರುಭೂತಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಉಪಾವೃತ್ತಾನುಪಾವೃತ್ತಾಃ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಕೇಕಯಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-48 (38981)
ಕುಂದಾಪರಾಂತಾ ಮಾಹೇಯಾಃ ಕಕ್ಷಾಃ ಸಾಮುದ್ರನಿಷ್ಕುಟಾಃ ।
ಅಂಧ್ರಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ರಾಜನ್ನಂತರ್ಗಿರ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 6-9-49 (38982)
ಬಹಿರ್ಗಿರ್ಯಾಂಗಮಲಜಾ ಮಗಧಾ ಮಾನವರ್ಜಕಾಃ ।
ಸಮಂತರಾಃ ಪ್ರಾವೃಷೇಯಾ ಭಾರ್ಗವಾಶ್ಚ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-9-50 (38983)
ಪುಂಡ್ರಾ ಭರ್ಗಾಃ ಕಿರಾತಾಶ್ಚ ಸುದೃಷ್ಟಾ ಯಾಮುನಾಸ್ತಥಾ।
ಶಕಾ ನಿಷಾದಾ ನಿಷಧಾಸ್ತಥೈವಾನರ್ತನೈರ್ಋತಾಃ ॥ 6-9-51 (38984)
ದುರ್ಗಾಲಾಃ ಪ್ರತಿಮತ್ಸ್ಯಾಶ್ಚ ಕುಂತಲಾಃ ಕೋಸಲಾಸ್ತಥಾ।
ತೀರಗ್ರಹಾಃ ಶೂರಸೇನಾ ಈಜಿಕಾಃ ಕನ್ಯಕಾ ಗುಣಾಃ ॥ 6-9-52 (38985)
ತಿಲಭಾರಾ ಮಸೀರಾಶ್ಚ ಮಧುಮಂತಃ ಸಕುಂದಕಾಃ।
ಕಾಶ್ಮೀರಾಃ ಸಿಂಧುಸೌವೀರಾ ಗಾಂಧಾರಾ ದರ್ಶಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-53 (38986)
ಅಭೀಸಾರಾ ಉಲೂತಾಶ್ಚ ಶೈವಲಾ ಬಾಹ್ಲಿಕಾಸ್ತಥಾ ।
ದಾರ್ವೀ ಚ ವಾನವಾ ದರ್ವಾ ವಾತಜಾಮರಥೋರಗಾಃ ॥ 6-9-54 (38987)
ಬಹುವಾದ್ಯಾಶ್ಚ ಕೌರವ್ಯ ಸುದಾಮಾನಃ ಸುಮಲ್ಲಿಕಾಃ।
ವಧ್ರಾಃ ಕರೀಷಕಾಶ್ಚಾಪಿ ಕುಲಿಂದೋಪತ್ಯಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-55 (38988)
ವನಾಯವೋ ದಶಾಪಾರ್ಶ್ವರೋಮಾಣಃ ಕುಶಬಿಂದವಃ।
ಕಚ್ಛಾ ಗೋಪಾಲಕಕ್ಷಾಶ್ಚ ಜಾಂಗಲಾಃ ಕುರುವರ್ಣಕಾಃ ॥ 6-9-56 (38989)
ಕಿರಾತಾ ಬರ್ಬರಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ವೈದೇಹಾಸ್ತಾಂರಲಿಪ್ತಕಾಃ।
ಓಂಡ್ರಾ ಂಲೇಚ್ಛಾಃ ಸೈಸಿರಿಧ್ರಾಃ ಪಾರ್ವತೀಯಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-9-57 (38990)
ಅಥಾಪರೇ ಜನಪದಾ ದಕ್ಷಿಣಾ ಭರತರ್ಷಭ ।
ದ್ರವಿಡಾಃ ಕೇರಲಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಾ ಭೂಷಿಕಾ ವನವಾಸಿಕಾಃ ॥ 6-9-58 (38991)
ಕರ್ಣಾಟಕಾ ಮಹಿಷಕಾ ವಿಕಲ್ಪಾ ಮೂಷಕಾಸ್ತಥಾ ।
ಝಿಲ್ಲಿಕಾಃ ಕುಂತಲಾಶ್ಚೈವ ಸೌಹೃದಾನಭಕಾನನಾಃ ॥ 6-9-59 (38992)
ಕೌಕುಟ್ಟಕಾಸ್ತಥಾ ಚೋಲಾಃ ಕೋಂಕಣಾ ಮಾಲವಾ ನರಾಃ ।
ಸಮಂಗಾಃ ಕರಕಾಶ್ಚೈವ ಕುಕುರಾಂಗಾರಮಾರಿಷಾಃ ॥ 6-9-60 (38993)
ಧ್ವಜಿನ್ಯುತ್ಸವಸಂಕೇತಾಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾಃ ಸಾಲ್ವಸೇನಯಃ।
ವ್ಯೂಕಾಃ ಕೋಕಬಕಾಃ ಪ್ರೋಷ್ಠಾಃ ಸರ್ಮವೇಗವಶಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-9-61 (38994)
ತಥೈವ ವಿಂಧ್ಯಚುಲಿಕಾಃ ಪುಲಿಂದಾ ವಲ್ಕಲೈಃ ಸಹ।
ಮಾಲವಾ ಬಲ್ಲವಾಶ್ಚೈವ ತಥೈವಾಪರಬಲ್ಲವಾಃ ॥ 6-9-62 (38995)
ಕುಲಿಂದಾಃ ಕಾಲದಾಶ್ಚೈವ ಕುಂಡಲಾಃ ಕರಟಾಸ್ತಥಾ ।
ಮೂಷಕಾಸ್ತನಬಾಲಾಶ್ಚ ಸನೀಪಾ ಘಟಸೃಂಜಯಾಃ॥ 6-9-63 (38996)
ಅಠಿದಾಃ ಪಾಶಿವಾಟಾಶ್ಚ ತನಯಾಃ ಸುನಯಾಸ್ತಥಾ ।
ಋಷಿಕಾ ವಿದಭಾಃ ಕಾಕಾಸ್ತಂಗಣಾಃ ಪರತಂಗಣಾಃ ॥ 6-9-64 (38997)
ಉತ್ತರಾಶ್ಚಾಪರೇ ಂಲೇಚ್ಛಾಃ ಕ್ರೂರಾ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಯವನಾಶ್ಚೀನಕಾಭ್ಯೋಜಾ ದಾರುಣಾ ಂಲೇಚ್ಛಜಾತಯಃ ॥ 6-9-65 (38998)
ಸಕೃದ್ಗ್ರಹಾಃ ಕುಲತ್ಥಾಶ್ಚ ಹೂಣಾಃ ಪಾರಸಿಕೈಃ ಸಹ।
ತಥೈವ ರಮಣಾಶ್ಚೀನಾಸ್ತಥೈವ ದಶಮಾಲಿಕಾಃ ॥ 6-9-66 (38999)
ಕ್ಷತ್ರಿಕಯೋಪನಿವೇಶಾಶ್ಚ ವೈಶ್ಯಶೂದ್ರಕುಲಾನಿ ಚ।
ಶೂದ್ರಾಭೀರಾಶ್ಚ ದರದಾಃ ಕಾಶ್ಮೀರಾಃ ಪಶುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-9-67 (39000)
ಖಾಶೀರಾಶ್ಚಾಂತಚಾರಾಶ್ಚ ಪಹ್ಲವಾ ಗಿರಿಗಹ್ವರಾಃ।
ಆತ್ರೇಯಾಃ ಸಭರದ್ವಾಜಾಸ್ತಥೈವ ಸ್ತನಪೋಷಿಕಾಃ ॥ 6-9-68 (39001)
ಪ್ರೋಷಕಾಶ್ಚ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ಕಿರಾತಾನಾಂ ಚ ಜಾತಯಃ।
ತೋಮರಾ ಹನ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ತಥೈವ ಕರಭಂಜಕಾಃ ॥ 6-9-69 (39002)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಜನಪದಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಯೋದೀಚ್ಯಾಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಉದ್ದೇಶಮಾತ್ರೇಣ ಮಯಾ ದೇಶಾಃ ಸಂಕೀರ್ತಿತಾ ವಿಭೋ ॥ 6-9-70 (39003)
ಯಥಾಗುಣಬಲಂ ಚಾಪಿ ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಮಹಾಫಲಂ ।
ದುಹ್ಯಾದ್ಧೇನುಃ ಕಾಮಧುಕ್ಕ ಭೂಮಿಃ ಸಂಯಗನುಷ್ಠಿತಾ ॥ 6-9-71 (39004)
ತಸ್ಯಾಂ ಗೃದ್ಧ್ಯಂತಿ ರಾಜಾನಃ ಶೂರಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕ್ರೋವಿದಾಃ ।
ತೇ ತ್ಯಜಂತ್ಯಾಹವೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ವಸುಗೃದ್ಧಾಸ್ತರಸ್ವಿನಃ ॥ 6-9-72 (39005)
ದೇವಮಾನುಷಕಾಯಾನಾಂ ಕಾಮಂ ಭೂಮಿಃ ಪರಾಯಣಂ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯಾವಲುಂಪಂತಿ ಸಾರಮೇಯಾ ಯಥಾಽಽಮಿಷಂ ॥ 6-9-73 (39006)
ರಾಜಾನೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೋಕ್ತುಕಾಮಾ ವಸುಂಧರಾಂ।
ನ ಚಾಪಿ ತೃಪ್ತಿಃ ಕಾಮಾನಾಂ ವಿದ್ಯತೇಽದ್ಯಾಪಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 6-9-74 (39007)
ತಸ್ಮಾತ್ಪರಿಗ್ರಹೇ ಭೂಮೇರ್ಯತಂತೇ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ ।
ಸಾಂನಾ ಭೇದೇನ ದಾನೇನ ದಂಡೇನೈವ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-9-75 (39008)
ಪಿತಾ ಭ್ರಾತಾ ಚ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಖಂ ದ್ಯೌಶ್ಚ ನರಪುಂಗವ ।
ಭೂಮಿರ್ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಸಂಯಗಚ್ಛಿದ್ರದರ್ಶನಾ ॥ ॥ 6-9-76 (39009)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-9-2 ಗೃದ್ಧಾಃ ಲೋಭಯುಕ್ತಾಃ । ಏತತ್ ಏತಸ್ಯ । ಮೇ ಮಹ್ಯಂ । ತತ್ತ್ವಂ ಯಾಥಾರ್ಥ್ಯಂ ॥ 6-9-5 ಪ್ರಿಯಮಿತಿ। ಕರ್ಮಭೂಮಿತ್ವಾದಿಂದ್ರಾದೀನಾಮಿದಂ ಪ್ರಿಯಂಕ ॥ 6-9-71 ಯಯಾಗುಣಬಲಮಿತಿ। ಯಥಾಗುಣಂ ಸತ್ತ್ವಾದಿಗುಣಾನ್ ಅನತಿಕ್ರಂಯ। ತದ್ವತ್ ಯಥಾಬಲಂ ಶೌರ್ಯಂ ಚಾನತಿಕ್ರಂಯ। ತ್ರಿವರ್ಗಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಾತ್ಮಕಸ್ಯ ಮಹಾಫಲಂ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಫಲಂ ಹೈರಣ್ಯಗರ್ಭಪದಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಂತಂ ಸಂಯಗನುಷ್ಠಿತಾ ಸಂಯಕ್ ಪಾಲಿತಾ ಭೂಮಿರ್ದುಹ್ಯಾತ್ ಪೂರಯೇತ್ । ಧೇನುರಿವ ಕಾಮಾನ್ ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ದುಗ್ಧೇ ಇತಿ ಕಾಮಧುಕ್ ॥ 6-9-73 ದೇವಕಾಯಾನಾಂ ಯಜ್ಞೇನ ಮಾನುಷಕಾಯಾನಾಮನ್ನಪ್ರಸವೇನ ಭೂಮಿಃ ಪರಾಯಣಂ ಶರಣಂ ॥ 6-9-76 ಅಚ್ಛಿದ್ರಂ ಸಂಪೂರ್ಣಂ ದರ್ಶನಂ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ ಭೂಮಿಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 010
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.10. ಅಧ್ಯಾಯಃ 010
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಚತುರ್ಯುಗವರ್ಣನಂ ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-10-0 (39010)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-10-0x (3976)
ಭಾರತಸ್ಯಾಸ್ಯ ವರ್ಷಸ್ಯ ತಥಾ ಹೈಮವತಸ್ಯ ಚ।
ಪ್ರಮಾಣಮಾಯುಷಃ ಸೂತ ಬಲಂ ಚಾಪಿ ಶುಭಾಶುಭಂ ॥ 6-10-1 (39011)
ಅನಾಗತಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ವರ್ತಮಾನಂ ಚ ಸಂಜಯ ।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ವಿಸ್ತರೇಣ ಹರಿವರ್ಷಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-10-2 (39012)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-10-3x (3977)
ಚತ್ವಾರಿ ಭಾರತೇ ವರ್ಷೇ ಯುಗಾನಿ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕೃತಂ ತ್ರೇತಾ ದ್ವಾಪರಂ ಚ ತಿಷ್ಯಂ ಚ ಕುರುವರ್ಧನ ॥ 6-10-3 (39013)
ಪೂರ್ವಂ ಕೃತಯುಗಂ ನಾಮ ತತಸ್ರೇತಾಯುಗಂ ಪ್ರಭೋ ।
ಸಂಕ್ಷೇಪಾದ್ದ್ವಾಪರಸ್ಯಾಥ ತತಸ್ತಿಷ್ಯಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 6-10-4 (39014)
ಚತ್ವಾರಿ ತು ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವರ್ಷಾಣಾಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಆಯುಃಸಂಖ್ಯಾ ಕೃತಯುಗೇ ಸಂಖ್ಯಾತಾ ರಾಜಸತ್ತಮ ॥ 6-10-5 (39015)
ತಥಾ ತ್ರೀಣಿ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಮನುಜಾಧಿಪ ।
ದ್ವೇ ಸಹಸ್ರೇ ದ್ವಾಪರೇ ತು ಭುವಿ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ ॥ 6-10-6 (39016)
ನ ಪ್ರಮಾಣಸ್ಥಿತಿರ್ಹ್ಯಸ್ತಿ ತಿಷ್ಯೇಽಸ್ಮಿನ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ಗರ್ಭಸ್ಥಾಶ್ಚ ಂರಿಯಂತೇಽತ್ರ ತಥಾ ಜಾತಾ ಂರಿಯಂತಿ ಚ ॥ 6-10-7 (39017)
ಮಹಾಬಲಾ ಮಹಾಸತ್ವಾಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಗುಣಸಮನ್ವಿತಾಃ।
ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಚ ಜಾತಾಶ್ಚ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-10-8 (39018)
ಜಾತಾಃ ಕೃತಯುಗೇ ರಾಜಂಧನಿನಃ ಪ್ರಯದರ್ಶನಾಃ ।
ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಚ ಜಾತಾಶ್ಚ ಮುನಯೋ ವೈ ತಪೋಧನಾಃ ॥ 6-10-9 (39019)
ಮಹೋತ್ಸಾಹಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೋ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ ಸತ್ಯವಾದಿನಃ।
ಪ್ರಿಯದರ್ಶನಾ ವಪುಷ್ಮಂತೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಾ ಧನುರ್ಧರಾಃ ॥ 6-10-10 (39020)
ವರಾರ್ಹಾ ಯುಧಿ ಜಾಯಂತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಶೂರಸತ್ತಮಾಃ।
ತ್ರೇತಾಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಾಜನ್ಸರ್ವೇ ವೈ ಚಕ್ರವರ್ತಿನಃ ॥ 6-10-11 (39021)
ಸರ್ವವರ್ಣಾಶ್ಚ ಜಾಯಂತೇ ಸದಾ ಚೈವ ಚ ದ್ವಾಪರೇ ।
ಮಹೋತ್ಸಾಹಾ ವೀರ್ಯವಂತಃ ಪರಸ್ಪರಜಯೈಷಿಣಃ ॥ 6-10-12 (39022)
ತೇಜಸಾಲ್ಪೇನ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕ್ರೋಧನಾಃ ಪುರುಷಾ ನೃಪ।
ಲುಬ್ಧಾ ಅನೃತಕಾಶ್ಚೈವ ತಿಷ್ಯೇ ಜಾಯಂತಿ ಭಾರತ ॥ 6-10-13 (39023)
ಈರ್ಷ್ಯಾ ಮಾನಸ್ತಥಾ ಕ್ರೋಧೋ ಮಾಯಾಽಸೂಯಾ ತಥೈವ ಚ।
ತಿಷ್ಯೇ ಭವತಿ ಭೂತಾನಾಂ ರಾಗೋ ಲೋಭಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-10-14 (39024)
ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ವರ್ತತೇ ರಾಜಂದ್ವಾಪರೇಽಸ್ಮಿನ್ನರಾಧಿಪ ।
ಗುಣೋತ್ತರಂ ಹೈಮವತಂ ಹರಿವರ್ಷಂ ತತಃ ಪರಂ ॥ ॥ 6-10-15 (39025)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಜಂಬೂಖಂಡವಿನಿರ್ಮಾಣಪರ್ವಣಿ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-10-3 ತಿಷ್ಯಂ ಕಲಿಯುಗಂ ॥ 6-10-8 ಪ್ರಜಾಯಂತೇ ಪ್ರಜಾಂ ಜನಯಂತಿ ॥ 6-10-10 ವಪುಷ್ಮಂತಃ ಪ್ರಶಸ್ತದೇಹಾಃ ॥ 6-10-12 ಸರ್ವೇ ವರ್ಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಜಯೈಷಿಣೋ ಜಾಯಂತ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 6-10-14 ಈರ್ಷ್ಯಾ ಪರೋತ್ಕರ್ಷಾಸಹಿಷ್ಣುತ್ವಂ । ಮಾನಃ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ಪೂಜ್ಯತಾಬುದ್ಧಿಃ । ಕ್ರೋಧೋಽಭಿಜ್ವಲನಂ । ಮಾಯಾ ಕಪಟಂ। ಅಸೂಯಾ ಪರಗುಣೇಷು ದೋಷಾವಿಷ್ಕರಣಂ। ರಾಗೋ ವಿಷಯೇಷು ಪ್ರೀತಿಃ। ಲೋಭಸ್ತಲ್ಲಿಪ್ಸಾ ॥ 6-10-15 ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ಗುಣಾನಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 011
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.11. ಅಧ್ಯಾಯಃ 011
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಶಾಕದ್ವೀಪವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-11-0 (39026)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-11-0x (3978)
ಜಂಬೂಖಂಡಸ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಯಥಾವದಿಹ ಸಂಜಯ।
ವಿಷ್ಕಂಭಮಸ್ಯ ಪ್ರಬ್ರೂಹಿ ಪರಿಮಾಣಂ ತು ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-11-1 (39027)
ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಂ ಚ ಸಂಯಗಚ್ಛಿದ್ರದರ್ಶನಂ ।
ಶಾಕದ್ವೀಪಂ ಚ ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಕುಶದ್ವೀಪಂ ಚ ಸಂಜಯ ॥ 6-11-2 (39028)
ಶಾಲ್ಮಲಿಂ ಚೈವ ತತ್ತ್ವೇನ ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪಂ ತಥೈವ ಚ।
ಬ್ರೂಹಿ ಗಾವಲ್ಗಣೇ ಸರ್ವಂ ರಾಹೋಃ ಸೋಮಾರ್ಕಯೋಸ್ತಥಾ ॥ 6-11-3 (39029)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-11-4x (3979)
ರಾಜನ್ಸುಬಹವೋ ದ್ವೀಪಾ ಯೈರಿದಂ ಸಂತತಂ ಜಗತ್।
ಸಪ್ತ ದ್ವೀಪಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಗ್ರಹಂ ತಥಾ ॥ 6-11-4 (39030)
ಅಷ್ಟಾದಶ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋಜನಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಷಟ್ ಶತಾನಿ ಚ ಪೂರ್ಣಾನಿ ವಿಷ್ಕಂಭೋ ಜಂಬುಪರ್ವತಃ ॥ 6-11-5 (39031)
ಲಾವಣಸ್ಯ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ವಿಷ್ಕಂಭೋ ದ್ವಿಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ ।
ನಾನಾಜನಪದಾಕೀರ್ಣೋ ಮಣಿವಿದ್ರುಮಚಿತ್ರಿತಃ ॥ 6-11-6 (39032)
ನೈಕಧಾತುವಿಚಿತ್ರೈಶ್ಚ ಪರ್ವತೈರುಪಶೋಭಿತಃ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಕೀರ್ಣಃ ಸಾಗರಃ ಪರಿಮಂಡಲಃ ॥ 6-11-7 (39033)
ಶಾಕದ್ವೀಪಂ ಚ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾವದಿಹ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ಶೃಣು ಮೇ ತ್ವಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಬ್ರುವತಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 6-11-8 (39034)
ಜಂಬೂದ್ವೀಪಪರಮಾಣೇನ ದ್ವಿಗುಣಃ ಸ ನರಾಧಿಪ ।
ವಿಷ್ಕಂಭೇಣ ಮಹಾರಾಜ ಸಾಗರೋಽಪಿ ವಿಭಾಗಶಃ ॥ 6-11-9 (39035)
ಕ್ಷೀರೋದೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಯೇನ ಸಂಪರಿವಾರಿತಾಃ ।
ತತ್ರ ಪುಣ್ಯಾ ಜನಪದಾಸ್ತತ್ರ ನ ಂರಿಯತೇ ಜನಃ।
ಕುತ ಏವ ಹಿ ದುರ್ಭಿಕ್ಷಂ ಕ್ಷಮಾತೇಜೋಯುತಾ ಹಿ ತೇ ॥ 6-11-10 (39036)
ಶಾಕದ್ವೀಪಸ್ಯ ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ಯಥಾವದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ಉಕ್ತ ಏಷ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಮನ್ಯತ್ಕಥಯಾಮಿ ತೇ ॥ 6-11-11 (39037)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-11-12x (3980)
ಶಾಕದ್ವೀಪಸ್ಯ ಸಂಕ್ಷೇಪೋ ಯಥಾವದಿಹ ಸಂಜಯ ।
ಉಕ್ತಸ್ತ್ವಯಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ವಿಸ್ತರಂ ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-11-12 (39038)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-11-13x (3981)
ತಥೈವ ಪರ್ವತಾ ರಾಜನ್ಸಪ್ತಾತ್ರ ಮಣಿಭೂಷಿತಾಃ।
ರತ್ನಾಕರಾಸ್ತಥಾ ನದ್ಯಸ್ತೇಷಾಂ ನಾಮಾನಿ ಮೇ ಶೃಣು ॥ 6-11-13 (39039)
ಅತೀವ ಗುಣವತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ರ ಪುಣ್ಯಂ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-11-14 (39040)
ದೇವರ್ಷಿಗಂಧರ್ವಯುತಃ ಪ್ರಥಮೋ ಮೇರುರುಚ್ಯತೇ।
ಪ್ರಾಗಾಯತೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಲಯೋ ನಾಮ ಪರ್ವತಃ ॥ 6-11-15 (39041)
ತತೋ ಮೇಘಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಪ್ರಭವಂತಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ತತಃ ಪರೇಣ ಕೌರವ್ಯ ಜಲಧಾರೋ ಮಹಾಗಿರಿಃ ॥ 6-11-16 (39042)
ತತೋ ನಿತ್ಯುಮುಪಾದತ್ತೇ ವಾಸವಃ ಪರಮಂ ಜಲಂ।
ತತೋ ವರ್ಷಂ ಪ್ರಭವತಿ ವರ್ಷಕಾಲೇ ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-11-17 (39043)
ಉಚ್ಚೈರ್ಗಿರೀ ರೈವತಕೋ ಯತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ।
ರೇವತೀ ದಿವಿ ನಕ್ಷತ್ರಂ ಪಿತಾಮಹಕೃತೋ ವಿಧಿಃ ॥ 6-11-18 (39044)
ಉತ್ತರೇಣ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಶ್ಯಾಮೋ ನಾಮ ಮಹಾಗಿರಿಃ ।
ನವಮೇಘಪ್ರಭಃ ಪ್ರಾಂಶುಃ ಶ್ರೀಮಾನುಜ್ಜ್ವಲವಿಗ್ರಹಃ ।
ಯತಃ ಶ್ಯಾಮತ್ವಮಾಪನ್ನಾಃ ಪ್ರಜಾ ಜನಪದೇಶ್ವರ ॥ 6-11-19 (39045)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-11-20x (3982)
ಸುಮಹಾನ್ಸಂಶಯೋ ಮೇಽದ್ಯ ಪ್ರೋಕ್ತೋಽಯಂ ಸಂಜಯ ತ್ವಯಾ।
ಪ್ರಜಾಃ ಕಥಂ ಸೂತಪುತ್ರ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಶ್ಯಾಮತಾಮಿಹ ॥ 6-11-20 (39046)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-11-21x (3983)
ಸರ್ವೇಷ್ವೇವ ಮಹಾರಾಜ ದ್ವೀಪೇಷು ಕುರುನಂದನ।
ಗೌರಃ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ಪತಗಸ್ತಯೋರ್ವರ್ಣಾಂತರೇ ನೃಪ ॥ 6-11-21 (39047)
ಶ್ಯಾಮೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವೃತ್ತೋ ವೈ ತಸ್ಮಾಚ್ಛ್ಯಾಮೋ ಗಿರಿಃಸ್ಮೃತಃ 6-11-22 (39048)
ತತಃ ಪರಂ ಕೌರವೇಂದ್ರ ದುರ್ಗಶೈಲೋ ಮಹೋದಯಃ ।
ಕೇಸರಃ ಕೇಸರಯುತೋ ಯತೋ ವಾತಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 6-11-23 (39049)
ತೇಷಾಂ ಯೋಜನವಿಷ್ಕಂಭೋ ದ್ವಿಗುಣಃ ಪ್ರವಿಭಾಗಶಃ।
ವರ್ಷಾಣಿ ತೇಷು ಕೌರವ್ಯ ಸಪ್ತೋಕ್ತಾನಿ ಮನೀಷಿಭಿಃ ॥ 6-11-24 (39050)
ಮಹಾಮೇರುರ್ಮಹಾಕಾಶೋ ಜಲದಃ ಕುಮುದೋತ್ತರಃ ।
ಜಲಧಾರೋ ಮಹಾರಾಜ ಸುಕುಮಾರ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 6-11-25 (39051)
ರೇವತಸ್ಯ ತು ಕೌಮಾರಃ ಶ್ಯಾಮಸ್ಯ ಮಣಿಕಾಂಚನಃ ।
ಕೇಸರಸ್ಯಾಥ ಮೌದಾಕೀ ಪರೇಣ ತು ಮಹಾಪುಮಾನ್ ॥ 6-11-26 (39052)
ಪರಿವಾರ್ಯ ತು ಕೌರವ್ಯ ದೈರ್ಘ್ಯಂ ಹ್ರಸ್ವತ್ವಮೇವ ಚ।
ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇನ ಸಂಕ್ಯಾತಸ್ತಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಮಹಾದ್ರುಮಃ ॥ 6-11-27 (39053)
ಶಾಕೋ ನಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಜಾ ತಸ್ಯ ಸದಾನುಗಾ।
ತತ್ರ ಪುಣ್ಯಾ ಜನಪದಾಃ ಪೂಜ್ಯತೇ ತತ್ರ ಶಂಕರಃ ॥ 6-11-28 (39054)
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಚಾರಣಾ ದೈವತಾನಿ ಚ।
ಧಾರ್ಮಿಕಾಶ್ಚ ಪ್ರಜಾ ರಾಜಂಶ್ಚತ್ವಾರೋಽತೀವ ಭಾರತ ॥ 6-11-29 (39055)
ವರ್ಣಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾ ನ ಚ ಸ್ತೇನೋಽತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ ।
ದೀರ್ಘಾಯುಷೋ ಮಹಾರಾಜ ಜರಾಮೃತ್ಯುವಿವರ್ಜಿತಾಃ ॥ 6-11-30 (39056)
ಪ್ರಜಾಸ್ತತ್ರ ವಿವರ್ಧಂತೇ ವರ್ಷಾಸ್ವಿವ ಸಮುದ್ರಗಾಃ।
ನದ್ಯಃ ಪುಣ್ಯಜಲಾಸ್ತತ್ರ ಗಂಗಾ ಚ ಬಹುಧಾ ಗತಾ ॥ 6-11-31 (39057)
ಸುಕುಮಾರೀ ಕುಮಾರೀ ಚ ಶೀತಾಶೀ ವೇಣಿಕಾ ತಥಾ।
ಮಹಾನದೀ ಚ ಕೌರವ್ಯ ತಥಾ ಮಣಿಜಲಾ ನದೀ ॥ 6-11-32 (39058)
ಚಕ್ಷುರ್ವರ್ಧನಿಕಾ ಚೈವ ನದೀ ಭರತಸತ್ತಮ ।
ತತ್ರ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ ಪುಣ್ಯೋದಾ ನದ್ಯಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ ॥ 6-11-33 (39059)
ಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಶತಾನ್ಯೇವ ಯತೋ ವರ್ಷತಿ ವಾಸವಃ ।
ನ ತಾಸಾಂ ನಾಮಧೇಯಾನಿ ಪರಿಮಾಣಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-11-34 (39060)
ಶಕ್ಯಂತೇ ಪರಿಸಂಖ್ಯಾತುಂ ಪುಣ್ಯಾಸ್ತಾ ಹಿ ಸರಿದ್ವರಾಃ ।
ತತ್ರ ಪುಣ್ಯಾ ಜನಪದಾಶ್ಚತ್ವಾರೋ ಲೋಕಸಂಮತಾಃ ॥ 6-11-35 (39061)
ಮಂಗಾಶ್ಚ ಮಶಕಾಶ್ಚೈವ ಮಾನಸಾ ಮಂದಗಾಸ್ತಥಾ ।
ಮಂಗಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಭೂಯಿಷ್ಠಾಃ ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತಾ ನೃಪ ॥ 6-11-36 (39062)
ಮಶಕೇಷು ಚ ರಾಜನ್ಯಾ ಧಾರ್ಮಿಕಾಃ ಸರ್ವಕಾಮದಾಃ ।
ಮಾನಸಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ವೈಶ್ಯಧರ್ಮೋಪಜೀವಿನಃ ॥ 6-11-37 (39063)
ಸರ್ವಕಾಮಸಮಾಯುಕ್ತಾಃ ಶೂರಾ ಧರ್ಮಾರ್ಥನಿಶ್ಚಿತಾಃ ।
ಶೂದ್ರಾಸ್ತು ಮಂದಗಾ ನಿತ್ಯಂ ಪುರುಷಾ ಧರ್ಮಶೀಲಿನಃ ॥ 6-11-38 (39064)
ನ ತತ್ರ ರಾಜಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ನ ದಂಡೋ ನ ಚ ದಂಡಿಕಾಃ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇಣೈವ ಧರ್ಮಜ್ಞಾಸ್ತೇ ರಕ್ಷಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-11-39 (39065)
ಏತಾವದೇವ ಶಕ್ಯಂ ತು ತತ್ರ ದ್ವೀಪೇ ಪ್ರಭಾಷಿತುಂ।
ಏತದೇವ ಚ ಶ್ರೋತವ್ಯಂ ಶಾಕದ್ವೀಪೇ ಮಹೌಜಸಿ ॥ ॥ 6-11-40 (39066)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೂಮಿಪರ್ವಣಿ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-11-4 ಗ್ರಹಂ ರಾಹುಂ ॥ 6-11-5 ಪರ್ವತಾಕೃತಿತ್ವಾಜ್ಜಂಬುಪರ್ವತ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ॥ 6-11-6 ಕ್ಷೇತ್ರಫಲತಃ ಪಂಚಸಹಸ್ರಾಯಾಮತ್ವಾಜ್ಜಂಬೂದ್ವೀಪಸ್ಯ ತದುಭಯತಃ ಪಂಚಪಂಚಭಿಃ ಸಹಸ್ರೈಃ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ವಿಷ್ಕಂಭೋ ವಿಸ್ತಾರಃ ತೇನ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ದ್ವೀಪಸ್ಯ ಪಂಚದಶಸಹಸ್ರಯೋಜನೋ ವ್ಯಾಸಃ। ದ್ವಿಗುಣಃ ದಶಸಹಸ್ರಯೋಜನಃ ಪರಿಮಂಡಲಶ್ಚೇದುಭಯತಃ ಸಮುದ್ರವೇಷ್ಟನೇನ ಸಹ ಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಃ। ಏವಂ ತೃತೀಯೋಽಶೀತಿಸಹಸ್ರಃ। ಚತುರ್ಥಃ ಷಷ್ಟಿಸಹಸ್ರಾಧಿಕಂ ಲಕ್ಷಂ। ಪಂಚಮೋ ಲಕ್ಷತ್ರಯಂ ವಿಂಶತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ । ಷಷ್ಠೋ ಲಕ್ಷಷಂಕಂ ಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ। ಸಪ್ತಮೋ ದ್ವಾದಶಲಕ್ಷಾಣ್ಯಶೀತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ। ಏತೇಷಾಂ ಸಂಕಲನೇ ಪಂಚವಿಂಶತಿಲಕ್ಷಾಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಯೋಜನಾನಿ ಸಪ್ತಾನಾಂ ದ್ವೀಪಾನಾಂ ಸಮುದ್ರಾಣಂ ವಿಸ್ತಾರಃ॥ 6-11-18 ರೇವತೀ ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಂಡಲರೂಪೇಣ ದಿವಿ ವಿಭ್ರಂಯಮಾಣಾಪಿ ದಿವ್ಯೇನ ರೂಪೇಣಾತ್ರಾಪಿ ವರ್ತತೇ ಏವ । ವಿಧಿರ್ಮರ್ಯಾದಾ ಪಿತಾಮಹೇನ ಕೃತಾ ॥ 6-11-21 ಪತಗವರ್ಣಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ ತಮೋರಿತಿ। ಮಿಶ್ರೋವರ್ಣಃ ಪತಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-11-22 ಯಸ್ಮಾತ್ ಶ್ಯಾಮೋ ಗಿರಿಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ಸ್ಥಾನಾಂ ಶ್ಯಾಮೋ ವರ್ಣಃ ಪ್ರವೃತ್ತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 012
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.12. ಅಧ್ಯಾಯಃ 012
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕ್ರೌಂಚದಿದ್ವೀಪವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-12-0 (39067)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-12-0x (3984)
ಉತ್ತರೇಷು ಚ ಕೌರವ್ಯ ದ್ವೀಪೇಷು ಶ್ರೂಯತೇ ಕಥಾ।
ಏವಂ ತತ್ರ ಮಹಾರಾಜ ಬ್ರುವತಶ್ಚ ನಿಬೋಧ ಮೇ ॥ 6-12-1 (39068)
ಘೃತತೋಯಃ ಸಮುದ್ರೋಽತ್ರ ದಧಿಮಂಡೋದಕೋಽಪರಃ ।
ಸುರೋದಃ ಸಾಗರಶ್ಚೈವ ತಥಾನ್ಯೋ ಜಲಸಾಗರಃ ॥ 6-12-2 (39069)
ಪರಸ್ಪರೇಣ ದ್ವಿಗುಣಾಃ ಸರ್ವೇ ದ್ವೀಪಾ ನರಾಧಿಪ ।
ಪರ್ವತಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಸಮುದ್ರೈಃ ಪರಿವಾರಿತಾಃ ॥ 6-12-3 (39070)
ಗೌರಸ್ತು ಮಧ್ಯಮೇ ದ್ವೀಪೇ ಗಿರಿರ್ಮಾನಃಶಿಲೋ ಮಹಾನ್ ।
ಪರ್ವತಃ ಪಶ್ಚಿಮೇ ಕೃಷ್ಣೋ ನಾರಾಯಣಸಖೋ ನೃಪ ॥ 6-12-4 (39071)
ತತ್ರ ರತ್ನಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸ್ವಯಂ ರಕ್ಷತಿ ಕೇಶವಃ ।
ಪ್ರಸನ್ನಶ್ಚಾಭವತ್ತತ್ರ ಪ್ರಜಾನಾಂ ವ್ಯದಧತ್ಸುಖಂ ॥ 6-12-5 (39072)
ಕುಶಸ್ತಂಬಃ ಕುಶದ್ವೀಪೇ ಮಧ್ಯೇ ಜನಪದೈಃ ಸಹ ।
ಸಂಪೂಜ್ಯತೇ ಶಾಲ್ಮಲಿಶ್ಚ ದ್ವೀಪೇ ಶಾಲ್ಮಲಿಕೇ ನೃಪ ॥ 6-12-6 (39073)
ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪೇ ಮಹಾಕ್ರೌಂಚೋ ಗಿರೀ ರತ್ನಚಯಾಕರಃ ।
ಸಂಪೂಜ್ಯತೇ ಮಹಾರಾಜ ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯೇನ ನಿತ್ಯದಾ ॥ 6-12-7 (39074)
ಗೋಮಂತಃ ಪರ್ವತೋ ರಾಜನ್ಸುಮಹಾನ್ಸರ್ವಧಾತುಮಾನ್ ।
ಯತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ನಿವಸತಿ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕಮಲಲೋಚನಃ ॥ 6-12-8 (39075)
ಮೋಕ್ಷಿಭಿಃ ಸಂಸ್ತುತೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಭುರ್ನಾರಾಯಣೋ ಹರಿಃ ।
ಕುಶದ್ವೀಪೇ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪರ್ವತೋ ವಿದ್ರುಮೈಶ್ಚಿತಃ ॥ 6-12-9 (39076)
ಸುನಾಮಾ ನಾಮ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ದ್ವಿತೀಯೋ ಹೇಮಪರ್ವತಃ ।
ದ್ಯುತಿಮಾನ್ನಾಮ ಕೌರವ್ಯ ತೃತೀಯಃ ಕುಮುದೋ ಗಿರಿಃ ॥ 6-12-10 (39077)
ಚತುರ್ಥಃ ಪುಷ್ಪವಾನ್ನಾಮ ಪಂಚಮಸ್ತು ಕುಶೇಶಯಃ ।
ಷಷ್ಠೋ ಹರಿಗಿರಿರ್ನಾಮ ಷಡೇತೇ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಾಃ ॥ 6-12-11 (39078)
ತೇಷಾಮಂತರವಿಷ್ಕಂಭೋ ದ್ವಿಗುಣಃ ಸರ್ವಭಾಗಶಃ ।
ಔದ್ಭಿದಂ ಪ್ರಥಮಂ ವರ್ಷಂ ದ್ವಿತೀಯಂ ವೇಣುಮಂಡಲಂ ॥ 6-12-12 (39079)
ತೃತೀಯಂ ಸುರಥಾಕಾರಂ ಚತುರ್ಥಂ ಕಂಬಲಂ ಸ್ಮೃತಂ ।
ಧೃತಿಮತ್ಪಂಚಮಂ ವರ್ಷಂ ಷಷ್ಠಂ ಪ್ರಭಾಕರಂ ॥ 6-12-13 (39080)
ಸಪ್ತಮಂ ಕಾಪಿಲಂ ವರ್ಷಂ ಸಪ್ತೈತೇ ವರ್ಷಲಂಭಕಾಃ ।
ಏತೇಷು ದೇವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾಶ್ಚ ಜಗತೀಶ್ವರ ॥ 6-12-14 (39081)
ವಿಹರಂತೇ ರಮಂತೇ ಚ ನ ತೇಷು ಂರಿಯತೇ ಜನಃ।
ನ ತೇಷು ದಸ್ಯವಃ ಸಂತಿ ಂಲೇಚ್ಛಜಾತ್ಯೋಪಿ ವಾ ನೃಪ ॥ 6-12-15 (39082)
ಗೌರಪ್ರಾಯೋ ಜನಃ ಸರ್ವಃ ಸುಕುಮಾರಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ಅವಶಿಷ್ಟೇಷು ಸರ್ವೇಷು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮನುಜೇಶ್ವರ ॥ 6-12-16 (39083)
ಯಥಾಶ್ರುತಂ ಮಹಾರಾಜ ತದವ್ಯಗ್ರಮನಾಃ ಶ್ರೃಣು ।
ಕ್ರೌಂಚದ್ವೀಪೇ ಮಹಾರಾ ಕ್ರೌಂಚೋ ನಾಮ ಮಹಾಗಿರಿಃ ॥ 6-12-17 (39084)
ಕ್ರೌಂಚಾತ್ಪರೋ ವಾಮನಕೋ ವಾಮನಾದಂಧಕಾರಕಃ।
ಅಂಧಕಾರಾತ್ಪರೋ ರಾಜನ್ಮೈನಾಕಃ ಪರ್ವತೋತ್ತಮಃ । 6-12-18 (39085)
ಮೈನಾಕಾತ್ಪರತೋ ರಾದನ್ಗೋವಿಂದೋ ಗಿರಿರುತ್ತಮಃ ।
ಗೋವಿಂದಾತ್ಪರತೋ ರಾಜನ್ನಿಬಿಡೋ ನಾಮ ಪರ್ವತಃ ॥ 6-12-19 (39086)
ಪರಸ್ತು ದ್ವಿಗುಣಸ್ತೇಷಾಂ ವಿಷ್ಕಂಭೋ ವಂಶವರ್ಧನ ।
ದೇಶಾಂಸ್ತತ್ರ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶ್ರೃಣು ॥ 6-12-20 (39087)
ಕ್ರೋಂಚಸ್ಯ ಕುಶಲೋ ದೇಶೋ ವಾಮನಸ್ಯ ಮನೋನುಗಃ।
ಮನೋನುಗಾತ್ಪರಶ್ಚೋಷ್ಣೋ ದೇಶಃ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹ ॥ 6-12-21 (39088)
ಉಷ್ಣಾತ್ಪರಃ ಪ್ರಾವರಕಃ ಪ್ರಾವಾರಾದಂಧಕಾರಕಃ।
ಅಂಧಕಾರಕದೇಶಾತ್ತು ಮುನಿದೇಶಃ ಪರಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 6-12-22 (39089)
ಮುನಿದೇಶಾತ್ಪರಶ್ಚೈವ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ದುಂದುಭಿಸ್ವನಃ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಕೀರ್ಣೋ ಗೌರಪ್ರಾಯೋ ಜನಾಧಿಪ ॥ 6-12-23 (39090)
ಏತೇ ದೇಶಾ ಮಹಾರಾಜ ದೇವಗಂಧರ್ವಸೇವಿತಾಃ ।
ಪುಷ್ಕರೇ ಪುಷ್ಕರೋ ನಾಮ ಪರ್ವತೋ ಮಣಿರತ್ನವಾನ್ ॥ 6-12-24 (39091)
ತತ್ರ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಭವತಿ ಸ್ವಯಂ ದೇವಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಾಃ ಸರ್ವೇ ಮಹರ್ಷಯಃ ॥ 6-12-25 (39092)
ವಾಗ್ಭಿರ್ಮನೋನುಕೂಲಾಭಿಃ ಪೂಜಯಂತೋ ಜನಾಧಿಪ।
ಜಂಬೂದ್ವೀಪಾತ್ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ರತ್ನಾನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯುತ ॥ 6-12-26 (39093)
ದ್ವೀಪೇಷು ತೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಪ್ರಜಾನಾಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಸತ್ಯೇನ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಹಿ ದಮೇನ ಚ ॥ 6-12-27 (39094)
ಆರೋಗ್ಯಾಯುಃಪ್ರಮಾಣಾಭ್ಯಾಂ ದ್ವಿಗುಣಂ ದ್ವಿಗುಣಂ ತತಃ।
ಏಕೋ ಜನಪದೋ ರಾಜಂದ್ವೀಪೇಷ್ವೇತೇಷು ಭಾರತ।
ಉಕ್ತಾ ಜನಪದಾ ಯೇಷು ಧರ್ಮಶ್ಚೈಕಃ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ ॥ 6-12-28 (39095)
ಈಶ್ವರೋ ದಂಡಮುದ್ಯಂಯ ಸ್ವಯಮೇವ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ದ್ವೀಪಾನೇತಾನ್ಮಹಾರಾಜ ರಕ್ಷಂಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ನಿತ್ಯದಾ ॥ 6-12-29 (39096)
ಸ ರಾಜಾ ಸ ಶಿವೋ ರಾಜನ್ಸ ಪಿತಾ ಪ್ರತಿತಾಮಹಃ ।
ಗೋಪಾಯತಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಜಾಃ ಸಜಡಪಂಡಿತಾಃ ॥ 6-12-30 (39097)
ಭೋಜನಂ ಚಾತ್ರ ಕೌರವ್ಯ ಪ್ರಜಾಃ ಸ್ವಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ ।
ಸಿದ್ಧಮೇವ ಮಹಾಬಾಹೋ ತದ್ಧಿ ಭುಂಜಂತಿ ನಿತ್ಯದಾ ॥ 6-12-31 (39098)
ತತಃ ಪರಂ ಸಮಾ ನಾಮ ದೃಶ್ಯತೇ ಲೋಕಸಂಸ್ಥಿತಿಃ।
ಚತುರಶ್ರ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ತು ಮಂಡಲಂ ॥ 6-12-32 (39099)
ತತ್ರ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಕೌರವ್ಯ ಚತ್ವಾರೋ ಲೋಕಸಂಮತಾಃ।
ದಿಗ್ಗಜಾ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಮನೈರಾವತಾದಯಃ ॥ 6-12-33 (39100)
ಸುಪ್ರತೀಕಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಭಿನ್ನಕರಟಾಮುಖಃ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ಪರಿಮಾಣಂ ತು ನ ಸಂಖ್ಯಾತುಮಿಹೋತ್ಸಹೇ ॥ 6-12-34 (39101)
ಅಸಂಖ್ಯಾತಃ ಸ ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ತಿರ್ಯಗೂರ್ಧ್ವಮಧಸ್ತಥಾ ।
ತತ್ರ ವೈ ವಾಯವೋ ವಾಂತಿ ದಿಗ್ಭ್ಯಃ ಸರ್ವಾಭ್ಯ ಏವ ಹಿ ॥ 6-12-35 (39102)
ಅಸಂಬದ್ಧಾ ಮಹಾರಾಜ ತಾನ್ನಿಗೃಹ್ಣಂತಿ ತೇ ಗಜಾಃ ।
ಪುಷ್ಕರೈಃ ಪದ್ಮಸಂಕಾಶೈರ್ವಿಕಸದ್ಭಿರ್ಮಹಾಪ್ರಭೈಃ ॥ 6-12-36 (39103)
ಶತಧಾ ಪುನರೇವಾಶು ತೇ ತಾನ್ಮುಂಚಂತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ।
ಶ್ವಸದ್ಭಿರ್ಮುಚ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ದಿಗ್ಗಜೈರಿಹ ಮಾರುತಾಃ ।
ಆಗಚ್ಛಂತಿ ಮಹಾರಾಜ ತತಸ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ವೈ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 6-12-37 (39104)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-12-38x (3985)
ಪರೋ ವೈ ವಿಸ್ತರೋಽತ್ಯರ್ಥಂ ತ್ವಯಾ ಸಂಜಯ ಕೀರ್ತಿತಃ।
ದರ್ಶಿತಂ ದ್ವೀಪಸಂಸ್ಥಾನಮುತ್ತರಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-12-38 (39105)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-12-39x (3986)
ಉಕ್ತಾ ದ್ವೀಪಾ ಮಹಾರಾಜ ಗ್ರಹಂ ವೈ ಶೃಣು ತತ್ತ್ವತಃ ।
ಸ್ವರ್ಭಾನೋಃ ಕೌರವಶ್ರೇಷ್ಠ ಯಾವದೇವ ಪ್ರಮಾಣತಃ ॥ 6-12-39 (39106)
ಪರಿಮಂಡಲೋ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವರ್ಭಾನುಃ ಶ್ರೂಯತೇ ಗ್ರಹಃ ।
ಯೋಜನಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿಷ್ಕಂಭೋ ದ್ವಾದಶಾಸ್ಯ ವೈ ॥ 6-12-40 (39107)
ಪರಿಣಾಹೇನ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶದ್ವಿಪುಲತ್ವೇನ ಚಾನಘ ।
ಷಷ್ಟಿಮಾಹುಃ ಶತಾನ್ಯಸ್ಯ ಬುಧಾಃ ಪೌರಾಣಿಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-12-41 (39108)
ಚಂದ್ರಮಾಸ್ತು ಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಾಜನ್ನೇಕಾದಶ ಸ್ಮೃತಃ ।
ವಿಷ್ಕಂಭೇಣ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ತು ಮಂಡಲಂ ॥ 6-12-42 (39109)
ಏಕೋನಷಷ್ಟಿವಿಷ್ಕಂಭಂ ಶೀತರಶ್ಮೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-12-43 (39110)
ಸೂರ್ಯಸ್ತ್ವಷ್ಟೌ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದ್ವೇ ಚಾನ್ಯೇ ಕುರುನಂದನ।
ವಿಷ್ಕಂಭೇಣ ತತೋ ರಾಜನ್ಮಂಡಲಂ ತ್ರಿಂಶತಾ ಸಮಂ ॥ 6-12-44 (39111)
ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶತಂ ರಾಜನ್ವಿಪುಲತ್ವೇನ ಚಾನಘ।
ಶ್ರೂಯತೇ ಪರಮೋದಾರಃ ಪತಗೋಽಸೌ ವಿಭಾವಸುಃ ॥ 6-12-45 (39112)
ಏತತ್ಪ್ರಮಾಣಮರ್ಕಸ್ಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಮಿಹ ಭಾರತ ।
ಸ ರಾಹುಶ್ಛಾದಯತ್ಯೇತೌ ಯಥಾಕಾಲಂ ಮಹಾತ್ತಯಾ ॥ 6-12-46 (39113)
ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಕ್ಷೇಪೋಽಯಮುದಾಹೃತಃ ।
ಇತ್ಯೇತತ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪೃಚ್ಛತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಚಕ್ಷುಷಾ ॥ 6-12-47 (39114)
ಸರ್ವಮುಕ್ತಂ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಮಮವಾಪ್ನುಹಿ ।
ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ಮಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಸನಿರ್ಮಾಣಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 6-12-48 (39115)
ತಸ್ಮಾದಾಶ್ವಸ ಕೌರವ್ಯ ಪುತ್ರಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಪ್ರತಿ।
ಶ್ರುತ್ವೇದಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೂಮಿಪರ್ವ ಮನೋನುಗಂ ॥ 6-12-49 (39116)
ಶ್ರೀಮಾನ್ಭವತಿ ರಾಜನ್ಯಃ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಸಾಧುಸಂಮತಃ ।
ಆಯುರ್ಬಲಂ ಚ ಕೀರ್ತಿಶ್ಚ ತಸ್ಯ ತೇಜಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ ॥ 6-12-50 (39117)
ಯಃ ಶೃಣೋತಿ ಮಹೀಪಾಲ ಪರ್ವಣೀದಂ ಯತವ್ರತಃ ।
ಪ್ರೀಯಂತೇ ಪಿತರಸ್ತಸ್ಯ ತಥೈವ ಚ ಪಿತಾಮಹಾಃ ॥ 6-12-51 (39118)
ಇದಂ ತು ಭಾರತಂ ವರ್ಷಂ ಯತ್ರ ವರ್ತಾಮಹೇ ವಯಂ।
ಪೂರ್ವೈಃ ಪ್ರವರ್ತಿತಂ ಪುಣ್ಯಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಶ್ರುತವಾನಸಿ ॥ ॥ 6-12-52 (39119)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೂಮಿಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಸಮಾಪ್ತಮಿದಂ ಭೂಮಿಪರ್ವ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-12-4 ಮಾನಃಶಿಲೋ ಮನಃಶಿಲಾಮಯಃ ॥ 6-12-34 ತಸ್ಯ ಗಜಚತುಷ್ಟಯಸ್ಯ ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಆಶ್ರಯಭೂತಸ್ಯ । ತತ್ಕಸ್ಯೋಪರಿವರ್ತತೇ ಇತಿ ದುರ್ವಚಂ। ತೇನ ಈಶ್ವರಶಕ್ತ್ಯೈವ ದಿಗ್ಗಜಾ ಧ್ರಿಯಂತ ಇತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-12-36 ಪುಷ್ಕರೈಃ ಶುಂಡಾಗ್ರೈಃ ॥ 6-12-39 ಉತ್ತರಂ ಸೂರ್ಯೇಂದುರಾಹುಪ್ರಮಾಣಂ ॥ 6-12-41 ಪರಿಣಾಹೇನ ಪರಿಧಿನಾ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶತ್ಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿಪುಲತ್ವೇನ ತತೋಽಪ್ಯಾಧಿಕ್ಯೇನ ॥ 6-12-42 ಷಷ್ಟಿರ್ಯೋಜನಾನಿ ಪರಿಣಾಹ ಏವೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-12-45 ಪತಗಃ ಶೀಘ್ರಗಃ । ವಿಭಾವಸುಃ ಸೂರ್ಯಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 013
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.13. ಅಧ್ಯಾಯಃ 013
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಜಯೇನ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮಹನನಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-13-0 (39120)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-13-0x (3987)
ಅಥ ಗಾವಲ್ಗಣಿರ್ವಿದ್ವಾನ್ಸಂಯುಗಾದೇತ್ಯ ಭಾರತ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶೀ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭೂತಭವ್ಯಭವಿಷ್ಯವಿತ್ ॥ 6-13-1 (39121)
ಧ್ಯಾಯತೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ಸಹಸೋತ್ಪತ್ಯ ದುಃಖಿತಃ ।
ಆಚಷ್ಟ ನಿಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-13-2 (39122)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-13-3x (3988)
ಸಂಜಯೋಽಹಂ ಮಹಾರಾಜ ನಮಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ಹತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-13-3 (39123)
ಕಕುದಂ ಸರ್ವಯೋಧಾನಾಂ ಧಾಮ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ।
ಶರತಲ್ಪಗತಃ ಸೋಽದ್ಯ ಶೇತೇ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ॥ 6-13-4 (39124)
ಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದ್ಯೂತಂ ಪುತ್ರಸ್ತವಾಕರೋತ್।
ಸ ಶೇತೇ ನಿಹತೋ ರಾಜನ್ಸಂಖ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-13-5 (39125)
ಯಃ ಸರ್ವಾನ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾನ್ಸಮವೇತಾನ್ಮಹಾಮೃಧೇ ।
ಜಿಗಾಯೈಕರಥೇನೈವ ಕಾಶಿಪುರ್ಯಾಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-13-6 (39126)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ರಣೇ ರಾಮಂ ಯೋಽಯುಧ್ಯದಪಸಂಭ್ರಮಃ ।
ನ ಹತೋ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ಸ ಹತೋಽದ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-13-7 (39127)
ಮಹೇಂದ್ರಸದೃಶಃ ಶೌರ್ಯೇ ಸ್ಥೈರ್ಯೇ ಚ ಹಿಮವಾನಿವ ।
ಸಮುದ್ರ ಇವ ಗಾಂಭೀರ್ಯೋ ಸಹಿಷ್ಣುತ್ವೇ ಧರಾಸಮಃ ॥ 6-13-8 (39128)
ಶರದಂಷ್ಟ್ರೋ ಧನುರ್ವಕ್ರಃ ಖಂಗಿಜಿಹ್ವೋ ದುರಾಸದಃ।
ನರಸಿಂಹಃ ಪಿತಾ ತೇಽದ್ಯ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೇನ ನಿಪಾತಿತಃ ॥ 6-13-9 (39129)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾಸೈನ್ಯಂ ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವೋದ್ಯತಮಾಹವೇ।
ಪ್ರಾವೇಪತ ಭಯೋದ್ವಿಗ್ನಂ ಸಿಂಹ ದೃಷ್ಟ್ವೇವ ಗೋಗಣಃ ॥ 6-13-10 (39130)
ಪರಿರಕ್ಷ್ಯ ಸ ಸೇನಾಂ ತೇ ದಶರಾತ್ರಮನೀಕಹಾ ।
ಜಗಾಮಾಸ್ತಮಿವಾದಿತ್ಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-13-11 (39131)
ಯಃ ಸ ಶಕ್ರ ಇವಾಕ್ಷೋಭ್ಯೋ ವರ್ಷನ್ಬಾಣಾನ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಜಘಾನ ಯುಧಿ ಯೋಧಾನಾಮರ್ಬುದಂ ದಶಭಿರ್ದಿನೈಃ ॥ 6-13-12 (39132)
ಸ ಶೇತೇ ನಿಹತೋ ಭೂಮೌ ವಾತಭಗ್ನ ಇವ ದ್ರುಮಃ।
ತವ ದುರ್ಮಂತ್ರಿತೇ ರಾಜನ್ಯಥಾ ನಾರ್ಹಃ ಸ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-13-13 (39133)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-13-4 ಕಕುದಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಧ್ವಜತುಲ್ಯಂ। ಧಾಮ ತೇಜಃ ॥ 6-13-7 ಅಪಸಂಭ್ರಮೋ ನಿರ್ಭಯಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 014
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.14. ಅಧ್ಯಾಯಃ 014
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಭೀಷ್ಮಹನನಶ್ರವಣಾತ್ಪರಿಶೋಚನಪೂರ್ವಕಂ ಸಂಜಯಂಪ್ರತಿ ವಿಸ್ತರೇಣ ಭೀಷ್ಮಾದಿಯುದ್ಧವರ್ಣನಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-14-0 (39134)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-14-0x (3989)
ಕಥಂ ಕುರೂಣಾಮೃಷಭೋ ಹತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಿಖಂಡಿನಾ।
ಕಥಂ ರಥಾರ್ತ್ಸ ನ್ಯಪತಿತ್ಪಿತಾ ಮೇ ವಾಸವೋಪಮಃ ॥ 6-14-1 (39135)
ಕಥಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಯೋಧಾ ಹೀನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಂಜಯ ।
ಬಲಿನಾ ದೇವಕಲ್ಪೇನ ಗುರ್ವರ್ಥೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾ ॥ 6-14-2 (39136)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ಮಹಾಬಲೇ ।
ಮಹಾಸತ್ವೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರೇ ಕಿಮು ಆಸೀನ್ಮನಸ್ತವ ॥ 6-14-3 (39137)
ಆರ್ತಿಂ ಪರಾಮಾವಿಶತಿ ಮನಃ ಶಂಸಸಿ ಮೇ ಹತಂ ।
ಕುರೂಣಾಮೃಷಭಂ ವೀರಮಕಂಪಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ ॥ 6-14-4 (39138)
ಕೇ ತಂ ಯಾಂತಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಕೇ ವಾಸ್ಯಸನ್ಪುರೋಗಮಾಃ।
ಕೇಽತಿಷ್ಠನ್ಕೇ ನ್ಯವರ್ತಂತ ಕೇಽನ್ವವರ್ತಂತ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-5 (39139)
ಕೇ ಶೂರಾ ರಥಶಾರ್ದೂಲಮದ್ಭುತಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಂ ।
ತಥಾಽನೀಕಂ ಗಾಹಮಾನಂ ಸಹಸಾ ಪೃಷ್ಠತೋಽನ್ವಯುಃ ॥ 6-14-6 (39140)
ಯಸ್ತಮೋರ್ಕ ಇವಾಪೋಹನ್ಪರಸೈನ್ಯಮಮಿತ್ರಹಾ ।
ಸಹಸ್ರರಶ್ಮಿಪ್ರತಿಮಃ ಪರೇಷಾಂ ಭಯಮಾದಧತ್ ॥ 6-14-7 (39141)
ಅಕರೋದ್ದುಷ್ಕರಂ ಕರ್ಮ ರಣೇ ಪಾಂಡುಸುತೇಷು ಯಃ ।
ಗ್ರಸಮಾನಮನೀಕಾನಿ ಯ ಏನಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-8 (39142)
ಕೃತಿನಂ ತಂ ದುರಾಧರ್ಷಂ ಸಂಜಯಾಸ್ಯ ತ್ವಮಂತಿಕೇ ।
ಕಥಂ ಶಾಂತನವಂ ಯುದ್ಧೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-9 (39143)
ನಿಕೃಂತಂತಮನೀಕಾನಿ ಶರದಂಷ್ಟ್ರಂ ಮನಸ್ವಿನಂ ।
ಚಾಪವ್ಯಾತ್ತಾನನಂ ಘೋರಮಸಿಜಿಹ್ವಂ ದುರಾಸದಂ ॥ 6-14-10 (39144)
ಅನರ್ಹಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಹ್ರೀಮಂತಮಪರಾಜಿತಂ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಕೌಂತೇಯಃ ಕಥಂ ತಮಜಿತಂ ಯುಧಿ ॥ 6-14-11 (39145)
ಉಗ್ರಧನ್ವಾನಮುಗ್ರೇಷುಂ ವರ್ತಮಾನಂ ರಥೋತ್ತಮೇ ।
ಪರೇಷಾಮುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಪ್ರಚಿನ್ವಂತಮಥೇಷುಭಿಃ ॥ 6-14-12 (39146)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹತ್ಸೈನ್ಯಂ ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವೋದ್ಯತಮಾಹವೇ ।
ಕಾಲಾಗ್ನಿಮಿವ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ಸಮಚೇಷ್ಟತ ನಿತ್ಯಶಃ ॥ 6-14-13 (39147)
ಪರಿಕೃಷ್ಯ ಸ ಸೇನಾಂ ತು ದಶರಾತ್ರಮನೀಕಹಾ ।
ದಗಾಮಾಸ್ತಮಿವಾದಿತ್ಯಃ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-14-14 (39148)
ಯಃ ಸ ಶಕ್ರ ಇವಾಕ್ಷಯ್ಯಂ ವರ್ಷಂ ಶರಮಯಂ ಕ್ಷಿಪನ್ ।
ಜಘಾನ ಯುಧಿ ಯೋಧಾನಾಮರ್ಬುದಂ ದಶಭಿರ್ದಿನೈಃ ॥ 6-14-15 (39149)
ಸ ಶೇತೇ ನಿಹತೋ ಭೂಮೌ ವಾತಭುಗ್ನ ಇವ ದ್ರುಮಃ ।
ಮಮ ದುರ್ಮಂತ್ರಿತೇನಾಜೌ ಯಥಾ ನಾರ್ಹತಿ ಭಾರತಃ ॥ 6-14-16 (39150)
ಕಥಂ ಶಾಂತನವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀ ।
ಪ್ರಹರ್ತುಮಶಕತ್ತತ್ರ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-14-17 (39151)
ಕಥಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಪ್ರಾಕುರ್ವನ್ಪಾಂಡುನಂದನಾಃ।
ಕಥಂ ಚ ನಾಜಯದ್ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣೇ ಜೀವತಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-18 (39152)
ಕೃಪೇ ಸನ್ನಿಹಿತೇ ತತ್ರ ಭರದ್ವಾಜಾತ್ಮಜೇ ತಥಾ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಕಥಂ ಸ ನಿಧನಂ ಗತಃ ॥ 6-14-19 (39153)
ಕಥಂ ಚಾತಿರಥಸ್ತೇನ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೇನ ಶಿಖಂಡಿನಾ।
ಭೀಷ್ಮೋ ವಿನಿಹತೋ ಯುದ್ಧೇ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಃ ॥ 6-14-20 (39154)
ಯಃ ಸ್ಪರ್ಧತೇ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಅಜಿತಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ಶಕ್ರತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-14-21 (39155)
ತಂ ಹತಂ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಕುಲೋದಿತಂ ।
ಸಂಜಯಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ವೀರಂ ಯೇನ ಶರ್ಮ ನ ವಿದ್ಮಹೇ ॥ 6-14-22 (39156)
ಮಾಮಕಾಃ ಕೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ನಾಜಹುಃ ಸಂಜಯಾಚ್ಯುತಂ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸಮಾದಿಷ್ಟಾಃ ಕೇ ವೀರಾಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-23 (39157)
ಯಚ್ಛಿಖಂಡಿಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾ ಭೀಷ್ಮಮಭ್ಯಯುಃ ।
ಕಚ್ಚಿತ್ತೇ ಕುರವಃ ಸರ್ವೇ ನಾಜಹುಃ ಸಂಜಯಾಚ್ಯುತಂ ॥ 6-14-24 (39158)
ಅಶ್ಮಸಾರಮಯಂ ನೂನಂ ಹೃದಯಂ ಮುದೃಢಂ ಮಮ।
ಯಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ನ ದೀರ್ಯತೇ ॥ 6-14-25 (39159)
ಯಸ್ಮಿನ್ಸತ್ಯಂ ಚ ಮೇಧಾ ಚ ನೀತಿಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭೇ ।
ಅಪ್ರಮೇಯಾಣಿ ದುರ್ಧರ್ಷೇ ಕಥಂ ಸ ನಿಹತೋ ಯುಧಿ ॥ 6-14-26 (39160)
ಮೌರ್ವೀಘೋಷಸ್ತನಯುತ್ನುಃ ಪೃಷತ್ಕಪೃಷತೋ ಮಹಾನ್ ।
ಧನುರ್ಹ್ರಾದಮಹಾಶಬ್ದೋ ಮಹಾಮೇಘ ಇವೋನ್ನತಃ ॥ 6-14-27 (39161)
ಯೋಽಭ್ಯವರ್ಷತ ಕೌಂತೇಯಾನ್ಸಪಾಂಚಾಲಾನ್ಸಸೃಂಜಯಾನ್।
ನಿಘ್ನನ್ಪರಥಾನ್ವೀರೋ ದಾನವಾನಿವ ವಜ್ರಭೃತ್ ॥ 6-14-28 (39162)
ಇಷ್ವಸ್ತ್ರಸಾಗರಂ ಘೋರಂ ಬಾಣಗ್ರಹಂ ದುರಾಸದಂ ।
ಕಾರ್ಮುಕೋರ್ಮಿಣಮಕ್ಷಯ್ಯಮದ್ವೀಪಂ ಚಲಮಪ್ಲವಂ ॥ 6-14-29 (39163)
ಗದಾಸಿಮಕರಾವಾಸಂ ಹಯಾವರ್ತ್ತಂ ಗಜಾಕುಲಂ ।
ಪದಾತಿಮತ್ಸ್ಯಕಲಿಲಂ ಶಂಖದುಂದುಭಿನಿಃಸ್ವನಂ ॥ 6-14-30 (39164)
ಹಯಾನ್ಗಜಪದಾತೀಂಶ್ಚ ರಥಾಂಶ್ಚ ತರಸಾ ಬಹೂನ್ ।
ನಿಮಂಜಯಂತಂ ಸಮರೇ ಪರವೀರಾಪಹಾರಿಣಂ ॥ 6-14-31 (39165)
ವಿದಹ್ಯಮಾನಂ ಕೋಪೇನ ತೇಜಸಾ ಚ ಪರಂತಪಂ ।
ವೇಲೇವ ಮಕರಾವಾಸಂ ಕೇ ವೀರಾಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-32 (39166)
ಭೀಷ್ಮೋ ಯದಕರೋತ್ಕರ್ಮ ಸಮರೇ ಸಂಜಯಾರಿಹಾ ।
ದುರ್ಯೋಧನಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಕೇ ತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪುರೋಽಭವನ್ ॥ 6-14-33 (39167)
ಕೇ ರಕ್ಷಂದಕ್ಷಿಣಂ ಚಕ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ।
ಪೃಷ್ಠತಃ ಕೇ ಪರಾನ್ವೀರಾನಪಾಸೇಧನ್ಯತವ್ರತಾಃ ॥ 6-14-34 (39168)
ಕೇ ಪುರಸ್ತಾದವರ್ತಂತ ರಕ್ಷಂತೋ ಭೀಷ್ಮಮಂತಿಕೇ।
ಕೇ ರಕ್ಷನ್ನುತ್ತರಂ ಚಕ್ರಂ ವೀರಾ ವೀರಕಸ್ಯ ಯುಧ್ಯತಃ ॥ 6-14-35 (39169)
ವಾಮೇ ಚಕ್ರೇ ವರ್ತಮಾನಾಃ ಕೇಽಘ್ನನ್ಸಂಜಯ ಸೃಂಜಯಾನ್।
ಅಗ್ನತೋಽಗ್ನ್ಯಮನೀಕೇಷು ಕೇಽಭ್ಯರಕ್ಷಂದುರಾಸದಂ ॥ 6-14-36 (39170)
ಪಾರ್ಶ್ವತಃ ಕೇಽಭ್ಯರಕ್ಷಂತ ಗಚ್ಛಂತೋ ದುರ್ಗಮಾಂ ಗತಿಂ।
ಸಮೂಹೇ ಕೇ ಪರಾನ್ವೀರಾನ್ಪ್ರತ್ಯಯುಧ್ಯಂತ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-37 (39171)
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಕಥಂ ವೀರೈರ್ಗೋಪ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ತೇನ ತೇ।
ದುರ್ಜಯಾನಾಮನೀಕಾನಿ ನಾಜಯಂಸ್ತರಸಾ ಯುಧಿ ॥ 6-14-38 (39172)
ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಸ್ಯೇವ ಪರಮಸ್ಯ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ।
ಕಥಂ ಪ್ರಹರ್ತುಮಪಿ ತೇ ಶೇಕುಃ ಸಂಜಯ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-14-39 (39173)
ಯಸ್ಮಿಂದ್ವೀಪೇ ಸಮಾಶ್ವಸ್ಯ ಯುಧ್ಯಂತೇ ಕುರವಃ ಪರೈಃ ।
ತಂ ನಿಮಗ್ನಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಂಸಸಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-40 (39174)
ಯಸ್ಯ ವೀರ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಮ ಪುತ್ರೋ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ।
ನ ಪಾಂಡವಾನಗಣಯತ್ಕಥಂ ಸ ನಿಹತಃ ಪರೈಃ ॥ 6-14-41 (39175)
ಯಃ ಪುರಾ ವಿಬುಧೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಸಹಾಯೇ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಃ ।
ಕಾಂಕ್ಷಿತೋ ದಾನವಾಂಧ್ನದ್ಭಿಃ ಪಿತಾ ಮಮ ಮಹಾವ್ರತಃ ॥ 6-14-42 (39176)
ಯಸ್ಮಿಜ್ಜಾತೇ ಮಹಾವೀರ್ಯೇ ಶಾಂತನುರ್ಲೋಕವಿಶ್ರುತಃ ।
ಶೋಕಂ ದೈನ್ಯಂ ಚ ದುಃಸ್ವಂ ಚ ಪ್ರಾಜಹಾತ್ಸ ಚ ತತ್ಕ್ಷಣೇ ॥ 6-14-43 (39177)
ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪರಾಯಣಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಸ್ವಧರ್ಮನಿರತಂ ಶುಚಿಂ।
ವೇದವೇದಾಂಗತತ್ವಜ್ಞಂ ಕಥಂ ಶಂಸಸಿ ಮೇ ಹತಂ ॥ 6-14-44 (39178)
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿನಯೋಪೇತಂ ಶಾಂತಂ ದಾಂತಂ ಮನಸ್ವಿನಂ।
ಹತಂ ಶಾಂತನವಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮನ್ಯೇ ಶೇಷಂ ಹತಂ ಬಲಂ ॥ 6-14-45 (39179)
ಧರ್ಮಾದಧರ್ಮೋ ಬಲವಾನ್ಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ।
ಯತ್ರ ವೃದ್ಧಂ ಗುರುಂ ಹತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-14-46 (39180)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಃ ಪುರಾ ರಾಮಃ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದನುತ್ತಮಃ ।
ಅಂಬಾರ್ಥಮುದ್ಯತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿ ನಿರ್ಜಿತಃ ॥ 6-14-47 (39181)
ತಮಿಂದ್ರಸಮಕರ್ಮಾಣಂ ಕಕುದಂ ಸರ್ವಧನ್ವಿನಾಂ।
ಹತಂ ಶಂಸಸಿ ಮೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಕಿಂ ನು ದುಃಖಮತಃ ಪರಂ ॥ 6-14-48 (39182)
ಅಸಕೃತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯವ್ರಾತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಯೇನ ವಿನಿರ್ಜಿತಾಃ ।
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ವೀರೇಣ ಪರವೀರನಿಘಾತಿನಾ।
ನ ಹತೋ ಯೋ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಃ ಸ ಹತೋಽದ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-14-49 (39183)
ತಸ್ಮಾನ್ನೂನಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಾದ್ಭಾರ್ಗವಾದ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾತ್।
ತೇಜೋವೀರ್ಯಬಲೈರ್ಯೂಯಾಞ್ಶಿಖಂಡೀ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಃ ॥ 6-14-50 (39184)
ಯಃ ಶೂರಂ ಕೃತಿನಂ ಯುದ್ಧೇ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಂ।
ಪರಮಾಸ್ತ್ರವಿದಂ ವೀರಂ ಜಘಾನ ಭಗ್ತರ್ಷಭಂ ॥ 6-14-51 (39185)
ಕೇ ವೀರಾಸ್ತಮಮಿತ್ರಘ್ನಮನ್ವಯುಃ ಶಸ್ತ್ರಸಂಸದಿ ।
ಶಂಸ ಮೇ ತದ್ಯಥಾ ಚಾಸೀದ್ಯುದ್ಭಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-14-52 (39186)
ಯೋಷೇವ ಹತವೀರಾ ಮೇ ಸೇನ್ಮ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂಜಯ ।
ಅಗೋಪಮಿವ ಚೋದ್ಭ್ರಾಂತಂ ಗೋಕುಲಂ ತದ್ಬಲಂ ಮಮ ॥ 6-14-53 (39187)
ಪೌರುಷಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪರಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಹವೇ।
ಪರಾಸಕ್ತೇ ಚ ವಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕಥಮಾಸೀನ್ಮನಸ್ತದಾ ॥ 6-14-54 (39188)
ಜೀವಿತೇಽಪ್ಯದ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಕಿಮಿವಾಸ್ಮಾಸು ಸಂಜಯ।
ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾವೀರ್ಯಂ ಪಿತರಂ ಲೋಕಧಾರ್ಮಿಕಂ ॥ 6-14-55 (39189)
ಅಗಾಧೇ ಸಲಿಲೇ ಮಗ್ನಾಂ ನಾವಂ ದೃಷ್ಟ್ವೇವ ಪಾರಗಾಃ ।
ಭೀಷ್ಮೇ ಹತೇ ಭೃಶಂ ದುಃಖಾನ್ಮನ್ಯೇ ಶೋಚಂತಿ ಪುತ್ರಕಾಃ ॥ 6-14-56 (39190)
ಅದ್ರಿಸಾರಮಯಂ ನೂನಂ ಹೃದಯಂ ಮಮ ಸಂಜಯ।
ಯಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ನ ದೀರ್ಯತೇ ॥ 6-14-57 (39191)
ಯಸ್ಮಿನ್ನಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮೇಧಾ ಚ ನೀತಿಶ್ಚ ಪುರುಷರ್ಷಭೇ।
ಅಪ್ರಮೇಯಾಣಿ ದುರ್ಧರ್ಷೇ ಕಥಂ ಸ ನಿಹತೋ ಯುಧಿ ॥ 6-14-58 (39192)
ನ ಚಾಸ್ತ್ರೇಣ ನ ಶೌರ್ಯೇಣ ತಪಸಾ ಮೇಧಯಾ ನ ಚ।
ನ ಧೃತ್ಯಾ ನ ಪುನಸ್ತ್ಯಾಗಾನ್ಮೃತ್ಯೋಃ ಕಶ್ಚಿದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-14-59 (39193)
ಕಾಲೋ ನೂನಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕದುರತ್ಯಯಃ ।
ಯತ್ರ ಶಾಂತನವಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಹತಂ ಶಂಸಸಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-60 (39194)
ಪುತ್ರಶೋಕಾಭಿಸಂತಪ್ತೋ ಮಹದ್ದುಃಖಮಚಿಂತಯನ್ ।
ಆಶಂಸೇಽಹಂ ಪರಂ ತ್ರಾಣಂ ಭೀಷ್ಮಾಚ್ಛಾಂತನುನಂದನಾತ್ ॥ 6-14-61 (39195)
ಯದಾದಿತ್ಯಮಿವಾಪಶ್ಯತ್ಪತಿತಂ ಭ್ರುವಿ ಸಂಜಯ ।
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಶಾಂತನವಂ ಕಿಂ ತದಾ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಮತ ॥ 6-14-62 (39196)
ನಾಹಂ ಸ್ವೇಷಾಂ ಪರೇಷಾಂ ವಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಜಯ ಚಿಂತಯನ್ ।
ಶೇಷಂ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇ ಮಹೀಕ್ಷಿತಾಂ ॥ 6-14-63 (39197)
ದಾರುಣಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೋಽಯಮೃಷಿಭಿಃ ಸಂಪ್ರದರ್ಶಿತಃ ।
ಯತ್ರ ಶಾಂತನವಂ ಹತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-14-64 (39198)
ವಯಂ ವಾ ರಾಜ್ಯಮಿಚ್ಛಾಮೋ ಘಾತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾವ್ರತಂ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ಪಾರ್ಥಾ ನಾಪರಾಧ್ಯಂತಿ ಪುತ್ರಕಾಃ ॥ 6-14-65 (39199)
ಏತದಾರ್ಯೇಣ ಕರ್ತವ್ಯಂ ಕೃಚ್ಛ್ರಾಸ್ವಾಪತ್ಸು ಸಂಜಯ ।
ಪರಾಕ್ರಮಃ ಪರಾಶಕ್ತಿಸ್ತತ್ತು ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 6-14-66 (39200)
ಅನೀಕಾನಿ ವಿನಿಘ್ನಂತಂ ಹ್ರೀಮಂತಮಪರಾಜಿತಂ ।
ಕಥಂ ಶಾಂತನವಂ ತಾತಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ ನ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-67 (39201)
ಯಥಾಯುಕ್ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಕಥಂ ಯುದ್ಧಂ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ।
ಕಥಂ ವಾ ನಿಹತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಿತಾ ಸಂಜಯ ಮೇ ಪರೈಃ ॥ 6-14-68 (39202)
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚ ಕರ್ಣಶ್ಚ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ ।
ದುಃಶಾಸನಶ್ಚ ಕಿತವೋ ಹತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಕಿಮಬ್ರುವನ್ ॥ 6-14-69 (39203)
ಯಚ್ಛರೀರೈರುಪಾಸ್ತೀರ್ಣಾಂ ನರವಾರಣವಾಜಿನಾಂ ।
ಶರಶಕ್ತಿಮಹಾಖಂಗತೋಮರಾಕ್ಷಾಂ ಮಹಾಭಯಾಂ।
ಪ್ರಾವಿಶನ್ಕಿತವಾ ಮಂದಾಃ ಸಭಾಂ ಯುದ್ಧದುರಾಸದಾಂ ॥ 6-14-70 (39204)
ಪ್ರಾಣದ್ಯೂತೇ ಪ್ರತಿಭಯೇ ಕೇಽದೀವ್ಯಂತ ನರರ್ಷಭಾಃ ।
ಕೇ ಜೀಯಂತೇ ಜಿತಾಸ್ತತ್ರ ಕೃತಲಕ್ಷ್ಯಾ ನಿಪಾತಿತಾಃ ।
ಅನ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮಾಚ್ಚಾಂತನವಾತ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-71 (39205)
ನ ಹಿ ಮೇ ಶಾಂತಿರಸ್ತೀಹ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೇವವ್ರತಂ ಹತಂ।
ಪಿತರಂ ಭೀಮಕರ್ಮಾಣಂ ಭೀಷ್ಮಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ॥ 6-14-72 (39206)
ಆರ್ತಿಂ ಮೇ ಹೃದಯೇ ರೂಢಾಂ ಮಹತೀಂ ಪುತ್ರಹಾನಿಜಾಂ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ಸರ್ಪಿಷೇವಾಗ್ನಿಮುದ್ದೀಪಯಸಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-73 (39207)
ಮಹಾಂತಂ ಭಾರಮುದ್ಯಂಯ ವಿಶ್ರುತಂ ಸಾರ್ವಲೌಕಿಕಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿನಿಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಮನ್ಯೇ ಶೋಚಂತಿ ಪುತ್ರಕಾಃ ॥ 6-14-74 (39208)
ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ತಾನಿ ದುಃಖಾನಿ ದುರ್ಯೋಧನಕೃತಾನ್ಯಹಂ ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯದ್ವೃತ್ತಂ ತತ್ರ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-75 (39209)
ಯದ್ವೃತ್ತಂ ತತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಮಂದಸ್ಯಾಬುದ್ಧಿಸಂಭವಂ ।
ಅಪನೀತಂ ಸುನೀತಂ ಯತ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-14-76 (39210)
ಯತ್ಕೃತಂ ತತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಜಯಮಿಚ್ಛತಾ ।
ತೇಜೋಯುಕ್ತಂ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೇಣ ಶಂಸ ತಚ್ಚಾಪ್ಯಶೇಷತಃ ॥ 6-14-77 (39211)
ಯಥಾ ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋಃ ।
ಕ್ರಮೇಣ ಯೇನ ಯಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಕಾಲೇ ಯಚ್ಚ ಯಥಾಽಭವತ್ ॥ ॥ 6-14-78 (39212)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-14-1 ಅಸ್ಯ ತ್ವಮಂತಿಕೇ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸೀತಿ ಶೇಷಃ ॥ 6-14-12 ಪ್ರಚಿನ್ವಂತಂ ಪುಷ್ಪವದಾದದಾನಂ ॥ 6-14-13 ಸಮಚೇಷ್ಟತ ಂರಿಯಮಾಣಪಶುವದ್ಧಸ್ತಪಾದವಿಕ್ಷೇಪಂ ಕೃತವತ್ ॥ 6-14-23 ಅಜುಸ್ತ್ಯಕ್ತವಂತಃ ॥ 6-14-27 ಮೌರ್ವೀಘೋಷೇಣ ಸ್ತನಯಿತ್ನುರ್ಗರ್ಜನ್ಮೇಘ ಇವ । ಪೃಷತ್ಕಪೃಷತೋ ಬಾಣಬಿಂದುಃ ॥ 6-14-34 ಅಪಾಸೇಧನ್ ನ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-14-44 ಪ್ರೋಕ್ತ ಲೋಕೇ ಖ್ಯಾಢಂ ॥ 6-14-45 ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿನಯೋಪೇತಂ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಶಿಕ್ಷಾಯುಕ್ತಂ ॥ 6-14-54 ಪರಾಸಕ್ತೇ ಪರಲೋಕಪ್ರಿಯೇ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 015
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.15. ಅಧ್ಯಾಯಃ 015
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ದುಃಶಾಸನಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಣಾಜ್ಞಾಪನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-15-0 (39213)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-15-0x (3990)
ತ್ವದ್ಯುಕ್ತೋಽಯಮನುಪ್ರಶ್ನೋ ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾರ್ಹಸಿ।
ನ ತು ದುರ್ಯೋಧನೇ ದೋಷಮಿಮಮಾಸಂಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-15-1 (39214)
ಯ ಆತ್ಮನೋ ದುಶ್ಚರಿತಾದಶುಭಂ ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾನ್ನರಃ।
ಏನಸಾ ತೇನ ನಾನ್ಯಂ ಸ ಉಪಾಶಂಕಿತುಮರ್ಹತಿ॥ 6-15-2 (39215)
ಮಹಾರಾಜ ಮನುಷ್ಯೇಷು ನಿಂದ್ಯಂ ಯಃ ಸರ್ವಮಾಚರೇತ್।
ಸ ವಧ್ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ನಿಂದಿತಾನಿ ಸಮಾಚರನ್ ॥ 6-15-3 (39216)
ನಿಕಾರೋ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞೈಃ ಪಾಂಡವೈಸ್ತ್ವತ್ಪ್ರತೀಕ್ಷಯಾ ।
ಅನುಭೂತಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯೈಃ ಕ್ಷಾಂತಶ್ಚ ಸುಚಿರಂ ವನೇ ॥ 6-15-4 (39217)
ಹಯಾನಾಂ ಚ ಗಜಾನಾಂ ಚ ರಾಜ್ಞಾಂ ಚಾಮಿತತೇಜಸಾಂ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಯನ್ಮಯಾ ದೃಷ್ಟಂ ದೃಷ್ಟಂ ಯೋಗಬಲೇನ ಚ ॥ 6-15-5 (39218)
ಶೃಣು ತತ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲ ಮಾ ಚ ಶೋಕೇ ಮನಃ ಕೃಥಾಃ ।
ದಿಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾ ನೂನಮಿದಮೇವ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-15-6 (39219)
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಪಾರಾಶರ್ಯಾಯ ಧೀಮತೇ।
ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದಾದ್ದಿವ್ಯಂ ತತ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಜ್ಞಾನಮನುತ್ತಮಂ ॥ 6-15-7 (39220)
ದೃಷ್ಟಿಶ್ಚಾತೀಂದ್ರಿಯಾ ರಾಜಂದೂರಾಚ್ಛ್ರವಣಮೇವ ಚ ।
ಪರಚಿತ್ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮತೀತಾನಾಗತಸ್ಯ ಚ ॥ 6-15-8 (39221)
ವ್ಯುತ್ಥಿತೋತ್ಪತ್ತಿವಿಜ್ಞಾನಮಾಕಾಶೇ ಚ ಗತಿಃ ಶುಭಾ ।
ಅಸ್ತ್ರೈರಸಂಗೋ ಯುದ್ಧೇಷು ವರದಾನಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-15-9 (39222)
ಶ್ರೃಣು ಮೇ ವಿಸ್ತರೇಣೇದಂ ವಿಚಿತ್ರಂ ಪರಮಾದ್ಭುತಂ ।
ಭರತಾನಾಮಭೂದ್ಯುದ್ಧಂ ಯಥಾ ತದ್ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-15-10 (39223)
ತೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಯತ್ತೇಷು ವ್ಯೂಢೇಷು ಚ ವಿಧಾನತಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ದುಃಶಾಸನಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-15-11 (39224)
ದುಃಶಾಸನ ರಥಾಸ್ತೂರ್ಣಂ ಯುಜ್ಯಂತಾಂ ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಿಣಃ।
ಅನೀಕಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಶೀಘ್ರಂ ತ್ವಮನುಚೋದಯ ॥ 6-15-12 (39225)
ಅಯಂ ಸ ಮಾಮಭಿಪ್ರಾಪ್ತೋ ವರ್ಷಪೂಗಾಭಿಚಿಂತಿತಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 6-15-13 (39226)
ನಾತಃ ಕಾರ್ಯತಮಂ ಮನ್ಯೇ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಣಾತ್।
ಹನ್ಯುದ್ಗುಪ್ತೋ ಹ್ಯಸೌ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸೋಮಕಾಂಶ್ಚ ಸಸೃಂಜಯಾನ್ ॥ 6-15-14 (39227)
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಾಹಂ ಹನ್ಯಾಂ ಶಿಖಂಡಿನಾಂ ।
ಶ್ರೂಯತೇ ಸ್ತ್ರೀ ಹ್ಯಸೌ ಪೂರ್ವಂ ತಸ್ಮಾದೂರ್ತ್ಯೋ ರಣೇ ಮಮ ॥ 6-15-15 (39228)
ತಸ್ಮಾದ್ಭೀಷ್ಮೋ ರಕ್ಷಿತವ್ಯೋ ವಿಶೇಷೇಣೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಶಿಖಂಡಿನೋ ವಧೇ ಯತ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ತಿಷ್ಠಂತು ಮಾಮಕಾಃ ॥ 6-15-16 (39229)
ತಥಾ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಃ ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಶ್ಚ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯೋತ್ತರಾಪಥಾಃ ।
ಸರ್ವಥಾಽಸ್ತ್ರೇಷು ಕುಶಲಾಸ್ತೇ ರಕ್ಷಂತು ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-15-17 (39230)
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಹಿ ವೃಕೋ ಹನ್ಯಾತ್ಸಿಂಹಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಮಾ ಸಿಂಹಂ ಜಂಬುಕೇನೇವ ಘಾತಯಾಮಃ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-15-18 (39231)
ವಾಮಂ ಚಕ್ರಂ ಯುಧಾಮನ್ಯುರುತ್ತಮೌಜಾಶ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಂ।
ಗೋಪ್ತಾರೌ ಫಾಲ್ಗುನಂ ಪ್ರಾಪ್ತೌ ಫಾಲ್ಗುನೋಪಿ ಶಿಖಂಡಿನಃ । 6-15-19 (39232)
ಸಂರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಚ ವಿವರ್ಜಿತಃ ।
ಯಥಾ ನ ಹನ್ಯಾದ್ಗಾಂಗೇಯಂ ದುಃಶಾಸನ ತಥಾ ಕುರು ॥ ॥ 6-15-20 (39233)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-15-1 ಆಸಂಕ್ತಂ ಆಸಂಜಯಿತುಂ ॥ 6-15-2 ಏನಸಾ ಪಾಪೇನ ॥ 6-15-9 ವ್ಯುತ್ಥಿತಸ್ಯ ಉಚ್ಛಾಸ್ತ್ರವರ್ತಿನ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಕಾರಣಂ ತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಂ ॥ 6-15-11 ವ್ಯೂಢೇಷು ವ್ಯೂಹರಚನಯಾ ಸ್ಥಿತೇಷು ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 016
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.16. ಅಧ್ಯಾಯಃ 016
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಾವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-16-0 (39234)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-16-0x (3991)
ತತೋ ರಜನ್ಯಾಂ ವ್ಯುಷ್ಟಾಯಾಂ ಶಬ್ದಃ ಸಮಭವನ್ಮಹಾನ್।
ಕ್ರೋಶತಾಂ ಭೂಮಿಪಲಾನಾಂ ಯುಜ್ಯತಾಂ ಯುಜ್ಯತಾಮಿತಿ ॥ 6-16-1 (39235)
ಶಂಖದುಂದುಭಿಘೋಷೈಶ್ಚ ಸಿಂಹನಾದೈಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಹಯಹೇಷಿತನಾದೈಶ್ಚ ರಥನೇಮಿಸ್ವನೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-16-2 (39236)
ಗಾಜಾನಾಂ ಬೃಹತಾಂ ಚೈವ ಯೋಧಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಗರ್ಜತಾಂ।
ಕ್ಷ್ವೇಲಿತಾಸ್ಫೋಟಿತೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟೈಸ್ತುಮುಲಂ ಸರ್ವತೋಽಭವತ್ ॥ 6-16-3 (39237)
ಉದತಿಷ್ಠನ್ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಂ ಯುಕ್ತಮಶೇಷತಃ ।
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಮಹತ್ಸೈನ್ಯಂ ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋಃ ॥ 6-16-4 (39238)
ರಾಜೇಂದ್ರ ತವ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ದುಷ್ಪ್ರಧೃಷ್ಯಾಣಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಶಸ್ರಕವಚಾನಿ ಚ ॥ 6-16-5 (39239)
ತತಃ ಪ್ರಕಾಶೇ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಭಾರತ।
ತ್ವದೀಯಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಶಸ್ತ್ರವಂತಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ ॥ 6-16-6 (39240)
ತತ್ರ ನಾಗಾ ರಥಾಶ್ಚೈವ ಜಾಂಬೂನದಪರಿಷ್ಕೃತಾಃ।
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಮೇಘಾ ಇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-16-7 (39241)
ರಥಾನೀಕಾನ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ನಗರಾಣೀವ ಭೂರಿಶಃ ।
ಅತೀವ ಶುಶುಭೇ ತತ್ರ ಪಿತಾ ತೇ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರವತ್ ॥ 6-16-8 (39242)
ಧನುರ್ಭಿರ್ಋಷ್ಟಿಭಿಃ ಖಂಗೈರ್ಗದಾಭಿಃ ಶಕ್ತಿತೋಮರೈಃ ।
ಯೋಧಾಃ ಪ್ರಹರಣೈಃ ಶುಭ್ರೈಸ್ತೇಷ್ವನೀಕೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-16-9 (39243)
ಗಜಾಃ ಪದಾತಾ ರಥಿನಸ್ತುರಗಾಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ವ್ಯತಿಷ್ಠನ್ವಾಗುರಾಕಾರಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-16-10 (39244)
ಧ್ವಜಾ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಾಃ।
ಸ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಪರೇಷಾಂ ಚ ದ್ಯುತಿಮಂತಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-16-11 (39245)
ಕಾಂಚನಾ ಮಣಿಚಿತ್ರಾಂಗಾ ಜ್ವಲಂತ ಇವ ಪಾವಕಾಃ।
ಅರ್ಚಿಷ್ಮಂತೋ ವ್ಯರೋಚಂತ ಗಜಾರೋಹಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-16-12 (39246)
ಮಹೇಂದ್ರಕೇತವಃ ಶುಭ್ರಾ ಮಹೇಂದ್ರಸದನೇಷ್ವಿವ।
ಸನ್ನದ್ಧಾಸ್ತೇ ಪ್ರವೀರಾಶ್ಚ ದದೃಶುರ್ಯುದ್ಧಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-16-13 (39247)
ಉದ್ಯತೈರಾಯುಧೈಶ್ಚಿತ್ರಾಸ್ತಲಬದ್ಧಾಃ ಕಲಾಪಿನಃ ।
ಋಷಭಾಕ್ಷಾ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರಾಶ್ಚಮೂಮುಖಗತಾ ಬಭುಃ ॥ 6-16-14 (39248)
ಶಕುನಿಃ ಸೌಬಲಃ ಶಲ್ಯ ಆವಂತ್ಯೋಽಥ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದೌ ಕೈಕೇಯಾಃ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-16-15 (39249)
ಶ್ರುತಾಯುಧಶ್ಚ ಕಾಲಿಂಗೋ ಜಯತ್ಸೇನಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ ।
ಬೃಹದ್ಬಲಶ್ಚ ಕೌಶಲ್ಯಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ ॥ 6-16-16 (39250)
ದಶೈತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಶೂರಾಃ ಪರಿಘಬಾಹವಃ ।
ಅಕ್ಷೌಹಿಣೀನಾಂ ಪತಯೋ ಯಜ್ವಾನೋ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣಾಃ ॥ 6-16-17 (39251)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ದುರ್ಯೋಧನವಶಾನುಗಾಃ ।
ರಾಜಾನೋ ರಾಜಪುತ್ರಾಶ್ಚ ನೀತಿಮಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-16-18 (39252)
ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯನ ಸ್ವೇಷ್ವನೀಕೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಬದ್ಧಕೃಷ್ಣಾಜಿನಾಃ ಸರ್ವೇ ಬಲಿನೋ ಯುದ್ಧಶಾಲಿನಃ ॥ 6-16-19 (39253)
ಹೃಷ್ಟಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಯ ದೀಕ್ಷಿತಾಃ।
ಸಮರ್ಥಾ ದಶ ವಾಹಿನ್ಯಃ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-16-20 (39254)
ಏಕಾದಶೀ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೀ ಕೌರವಾಣಾಂ ಮಹಾಚಮೂಃ ।
ಅಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಯತ್ರ ಶಾಂತನವೋಽಗ್ರಣೀಃ ॥ 6-16-21 (39255)
ಶ್ವೇತೋಷ್ಣೀಷಂ ಶ್ವೇತಹಯಂ ಶ್ವೇತವರ್ಮಾಣಮಚ್ಯುತಂ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಂ ಚಂದ್ರಮಿವೋದಿತಂ ॥ 6-16-22 (39256)
ಹೇಮತಾಲಧ್ವಜಂ ಭೀಷ್ಮಂ ರಾಜತೇ ಸ್ಯಂದತೇ ಸ್ಥಿತಂ ।
ಶ್ವೇತಾಭ್ರ ಇವ ತೀಕ್ಷ್ಣಾಂಶುಂ ದದೃಶುಃ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-16-23 (39257)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚಮೂಮುಖೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಕಂಪಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಜೃಂಭಮಾಣಂ ಮಹಾಸಿಂಹಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾ ಯಥಾ ॥ 6-16-24 (39258)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮುದ್ವಿವಿಜಿರೇ ಮುಹುಃ ।
ಏಕಾದಶೈತಾಃ ಶ್ರೀಜುಷ್ಟಾ ವಾಹಿನ್ಯಸ್ತವ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 6-16-25 (39259)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ತಥಾ ಸಪ್ತ ಮಹಾಪುರುಷಪಾಲಿತಾಃ ।
ಉನ್ಮತ್ತಮಕರಾವರ್ತೌ ಮಹಾಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲೌ ॥ 6-16-26 (39260)
ಯುಗಾಂತೇ ಸಮವೇತೌ ದ್ವೌ ದೃಶ್ಯೇತೇ ಸಾಗರಾವಿವ ।
ನೈವ ನಸ್ತಾದೃಶೋ ರಾಜಂದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋ ನ ಚ ಶ್ರುತಃ ।
ಅನೀಕಾನಾಂ ಸಮೇತಾನಾಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ತಥಾವಿಧಃ ॥ ॥ 6-16-27 (39261)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-16-4 ಯುಕ್ತಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ । ಅಶೇಷತಃ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರೈಃ ॥ 6-16-10 ವಾಗುರಾಕಾರಾಃ ಪರೇಷಾಂ ಬಂಧನಾರ್ಥಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-16-14 ತಲಬದ್ಧಾಃ ತಲಂ ಜ್ಯಾಧಾತತ್ರಾಣಂ ಬದ್ಧಂ ಯೈಸ್ತೇ । ಕಲಾಪಿನಃ ತೂಣವಂತಃ ॥ 6-16-27 ತಥಾವಿಧಃ ಸಂಮರ್ದ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 017
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.17. ಅಧ್ಯಾಯಃ 017
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುದ್ಧಾಯ ಕುರುಸೇನಾನಿರ್ಯಾಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-17-0 (39262)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-17-0x (3992)
ಯಥಾ ಸ ಭಗವಾನ್ವ್ಯಾಸಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್।
ತಥೈವ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಾಜಗ್ಮುರ್ಮಹೀಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-17-1 (39263)
ಮಘಾವಿಷಯಗಃ ಸೋಮಸ್ತದ್ದಿನಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ।
ದೀಪ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಸಂಪೇತುರ್ದಿವಿ ಸಪ್ತ ಮಹಗ್ರಹಾಃ ॥ 6-17-2 (39264)
ದ್ವಿಧಾಭೂತ ಇವಾದಿತ್ಯ ಉದಯೇ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ।
ಜ್ವಲಂತ್ಯಾ ಶಿಖಯಾ ಭೂಯೋ ಭಾನುಮಾನುದಿತೋ ರವಿಃ ॥ 6-17-3 (39265)
ವವಾಶಿರೇ ಚ ದೀಪ್ತಾಯಾಂ ದಿಶಿ ಗೋಮಾಯುವಾಯಸಾಃ ।
ಲಿಪ್ಸಮಾನಾಃ ಶರೀರಾಣಿ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಭೋಜನಾಃ ॥ 6-17-4 (39266)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ವೃದ್ಧಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ।
ಭರದ್ವಾಜಾತ್ಮಜಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ಸಂಯತೌ ॥ 6-17-5 (39267)
ಜಯೋಽಸ್ತು ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಮಿತ್ಯೂಚತುರಿಂದಮೌ ।
ಯುಯುಧಾತೇ ತವಾರ್ಥಾಯ ಯಥಾ ಸ ಸಮಯಃ ಕೃತಃ ॥ 6-17-6 (39268)
ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಸಮಾನೀಯ ಮಹೀಪಾಲಾನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-17-7 (39269)
ಇದಂ ವಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ದ್ವಾರಂ ಸ್ವರ್ಗಾಯಾಪಾವೃತಂ ಮಹತ್।
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ತೇನ ಶಕ್ರಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸಹಲೋಕತಾಂ ॥ 6-17-8 (39270)
ಏಷ ವಃ ಶಾಶ್ವತಃ ಪಂಥಾಃ ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವತರೈಃ ಕೃತಃ ।
ಸಂಭಾವಯಧ್ವಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಗ್ರಮನಸೋ ಯುಧಿ ॥ 6-17-9 (39271)
ನಾಭಾಗೋಽಥ ಯಯಾತಿಶ್ಚ ಮಾಂಧಾತಾ ನಹುಷೋ ನೃಗಃ ।
ಸಂಸಿದ್ಧಾಃ ಪರಮಂ ಸ್ಥಾನಂ ಗತಾಃ ಕರ್ಮಭಿರೀದೃಶೈಃ ॥ 6-17-10 (39272)
ಅಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯೈಷ ಯದ್ವ್ಯಾಧಿಮರಣಂ ಗೃಹೇ ।
ಯದಯೋನಿಧನಂ ಯಾತಿ ಸೋಽಸ್ಯ ಧರ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ॥ 6-17-11 (39273)
ಏವಮುಕ್ತಾ ಮಹೀಪಾಲಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಿರ್ಯಯುಃ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಶೋಭಯಂತೋ ರಥೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-17-12 (39274)
ಸ ತು ವೈಕರ್ತನಃ ಕರ್ಣಃ ಸಾಮಾತ್ಯಃ ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ ।
ನ್ಯಾಸಿತಃ ಸಮರೇ ಶಸ್ತ್ರಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-17-13 (39275)
ಅಪೇತಕರ್ಣಾಃ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ರಾಜನಶ್ಚೈವ ತಾವಕಾಃ ।
ನಿರ್ಯಯುಃ ಸಿಂಹನಾದೇನ ನಾದಯಂತೋ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-17-14 (39276)
ಶ್ವೇತೈಶ್ಛತ್ರೈಃ ಪತಾಕಾಭಿರ್ಧ್ವಜವಾರಣವಾಜಿಭಿಃ ।
ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಶೋಭಂತೇ ಗಜೈರಥ ಪದಾತಿಭಿಃ ॥ 6-17-15 (39277)
ಭೇರೀಪಣವಶಬ್ದೈಶ್ಚ ದುಂದುಭೀನಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನೈಃ ।
ರಥನೇಮಿನಿನಾದೈಶ್ಚ ಬಭೂವಾಕುಲಿತಾ ಮಹೀ ॥ 6-17-16 (39278)
ಕಾಂಚನಾಂಗದಕೇಯೂರೈಃ ಕಾರ್ಮುಕೈಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಭ್ರಾಜಮಾನಾ ವ್ಯರಾಜಂತ ಸಾಗ್ನಯಃ ಪರ್ವತಾ ಇವ ॥ 6-17-17 (39279)
ತಾಲೇನ ಮಹತಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಂಚತಾರೇಣ ಕೇತುನಾ ।
ವಿಮಲಾದಿತ್ಯಸಂಕಾಶಸ್ತಸ್ಥೌ ಕುರುಚಮೂಪರಿ ॥ 6-17-18 (39280)
ಯೇ ತ್ವದೀಯಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ರಾಜಾನೋ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಅವರ್ತಂತ ಯಥಾದೇಶಂ ರಾಜಞ್ಶಾಂತನವಸ್ಯ ತೇ ॥ 6-17-19 (39281)
ಸ ತು ಗೋವಾಸನಃ ಶೈಬ್ಯಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವರಾಜಭಿಃ ।
ಯಯೌ ಮಾತಂಗರಾಜೇನ ರಾಜಾರ್ಹೇಣ ಪತಾಕಿನಾ ।
ಪದ್ಮವರ್ಣಸ್ತ್ವನೀಕಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-17-20 (39282)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಯಯೌ ಯತ್ತಃ ಸಿಂಹಲಾಂಗೂಲಕೇತುನಾ ।
ಶ್ರುತಾಯುಧಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಪುರುಮಿತ್ರೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ ॥ 6-17-21 (39283)
ಶಲ್ಯೋ ಭೂರಿಶ್ರವಾಶ್ಚೈವ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಏತೇ ಸಪ್ತ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-17-22 (39284)
ಸ್ಯಂದನೈರ್ವರವರ್ಮಾಣೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಸನ್ಪುರೋಗಮಾಃ।
ತೇಷಾಮಪಿ ಮಹೋತ್ಸೇಧಾಃ ಶೋಭಯಂತೋ ರಥೋತ್ತಮಾನ್ ॥ 6-17-23 (39285)
ಭ್ರಾಜಮಾನಾ ವ್ಯರೋಚಂತ ಜಾಂಬೂನದಮಯಾ ಧ್ವಜಾಃ।
ಜಾಂಬೂನದಮಯೀ ವೇದೀ ಕಮಂಡಲುವಿಭೂಷಿತಾ ॥ 6-17-24 (39286)
ಕೇತುರಾಚಾರ್ಯಮುಖ್ಯಸ್ಯ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಧನುಷಾ ಸಹ ।
ಅನೇಕಶತಸಾಹಸ್ರಮನೀಕಮನುಕರ್ಷತಃ ॥ 6-17-25 (39287)
ಮಹಾಂದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯಾಸೀನ್ನಾಗೋ ಮಣಿಮಯೋ ಧ್ವಜಃ ।
ತಸ್ಯ ಪೌರವಕಾಲಿಂಗಕಾಂಭೋಜಾಃ ಸಮುದಕ್ಷಿಣಾಃ ॥ 6-17-26 (39288)
ಕ್ಷೇಮಧನ್ವಾ ಚ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ತಸ್ಥುಃ ಪ್ರಮುಖತೋ ರಥಾಃ।
ಸ್ಯಂದನೇನ ಮಹಾರ್ಹೇಣ ಕೇತುನಾ ವೃಷಭೇಣ ಚ।
ಪ್ರಕರ್ಷನ್ನೇವ ಸೇನಾಗ್ನಂ ಮಾಗಧಸ್ಯ ಕೃಪೋ ಯಯೌ ॥ 6-17-27 (39289)
ತದಂಗಪತಿನಾಂ ಗುಪ್ತಂ ಕೃಪೇಣ ಚ ಮನಸ್ವಿನಾ ।
ಶಾರದಾಂಬುಧರಪ್ರಖ್ಯಂ ಪ್ರಾಚ್ಯಾನಾಂ ಸುಮಹದ್ಬಲಂ ॥ 6-17-28 (39290)
ಅನೀಕಪ್ರಮುಖೇ ತಿಷ್ಠನ್ವರಾಹೇಣ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಶುಶುಭೇ ಕೇತುಮುಖ್ಯೇನ ರಾಜತೇನ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 6-17-29 (39291)
ಶತಂ ರತಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ತಸ್ಯಾಸನ್ವಶವರ್ತಿನಃ।
ಅಷ್ಟೌ ನಾಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಾದಿನಾಮಯುತಾನಿ ಷಟ್ ॥ 6-17-30 (39292)
ತತ್ಸಿಂಧುಪತಿನಾ ರಾಜ್ಞಾ ಪಾಲಿತಂ ಧ್ವಜಿನೀಮುಖಂ।
ಅನಂತರಥನಾಗಾಶ್ವಮಶೋಭತ ಮಹದ್ಬಲಂ ॥ 6-17-31 (39293)
ಷಷ್ಟ್ಯಾ ರಥಸಹಸ್ರೈಸ್ತು ನಾಗಾನಾಮಯುತೇನ ಚ।
ಪತಿಃ ಸರ್ವಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಯಯೌ ಕೇತುಮತಾ ಸಹ ॥ 6-17-32 (39294)
ತಸ್ಯ ಪರ್ವತಸಂಕಾಶಾ ವ್ಯರೋಚಂತ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ಯಂತ್ರತೋಮರತೂಣೀರೈಃ ಪತಾಕಾಭಿಃ ಸುಶೋಭಿತಾಃ ॥ 6-17-33 (39295)
ಶುಶುಭೇ ಕೇತುಮುಖ್ಯೇನ ಪಾವಕೇನ ಕಲಿಂಗಕಃ।
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರೇಣ ನಿಷ್ಕೇಣ ಚಾಮರವ್ಯಜನೇನ ಚ॥ 6-17-34 (39296)
ಕೇತುಮಾನಪಿ ಮಾತಂಗಂ ವಿಚಿತ್ರಪರಮಾಂಕುಶಂ।
ಆಸ್ಥಿತಃ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಮೇಘಸ್ಥ ಇವ ಭಾನುಮಾನ್ ॥ 6-17-35 (39297)
ತೇಜಸಾ ದೀಪ್ಯಮಾನಸ್ತು ವಾರಣೋತ್ತಮಮಾಸ್ಥಿತಃ ।
ಭಗದತ್ತೋ ಯಯೌ ರಾಜಾ ಯಥಾ ವಜ್ರಧರಸ್ತಥಾ ॥ 6-17-36 (39298)
ಗಜಸ್ಕಂಧಗತಾವಾಸ್ತಾಂ ಭಗದತ್ತೇನ ಸಂಮಿತೌ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಕೇತುಮಂತಮನುವ್ರತೌ ॥ 6-17-37 (39299)
ಸ ರಥಾನೀಕವಾನ್ವ್ಯೂಹೋ ಹಸ್ತ್ಯಂಗೋ ನೃಪಶೀರ್ಷವಾನ್ ।
ವಾಜಿಪಕ್ಷಃ ಪತತ್ಯುಗ್ರಃ ಪ್ರಹಸನ್ಸರ್ವತೋಮುಖಃ ॥ 6-17-38 (39300)
ದ್ರೋಣೇನ ವಿಹಿತೋ ರಾಜನ್ರಾಜ್ಞಾ ಶಾಂತನವೇನ ಚ।
ತಥೈವಾಚಾರ್ಯಪುತ್ರೇಣ ಬಾಹ್ಲೀಕೇನ ಕೃಪೇಮ ಚ ॥ ॥ 6-17-39 (39301)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-17-2 ಮಘಾವಿಷಯಗಃ ಸೋಮಸ್ತದ್ದಿನಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತೇತಿ। ಮಘಾ ಪಿತ್ರ್ಯಾಂ ನಕ್ಷತ್ರಂ ತಸ್ಯ ವಿಷಯೋ ದೇಶಃ ಪಿತೃಲೋಕಸ್ತದ್ಗತಃ ಸೋಮಃ। ಕುರುಪಾಂಡವಯುದ್ಧಾರಂಭದಿನಮುಕ್ತಂ ಭಾರತಸಾವಿತ್ರ್ಯಾಂ-ಹೇಮಂತೇ ಪ್ರಥಮೇ ಮಾಸಿ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷೇ ತ್ರಯೋದಶೀಂ। ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಭಾರತಂ ಯುದ್ಧಂ ನಕ್ಷತ್ರೇ ಯಮದೈವತೇ। ಪ್ರಥಮೇ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷೇ। ಅತ್ರ ತ್ರಯೋದಶೀಶಬ್ದೇನ ತದ್ಯುಕ್ತಾ ಚತುರ್ದಶ್ಯೇವ ಗ್ರಾಹ್ಯಾ। ಅರ್ಜುನೇನ ಹತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಾಘಮಾಸೇಽಸಿತಾಷ್ಟಮೀತಿ। ತ್ರಯೋದಶ್ಯಾಂ ತು ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ನಿಪಾತಿತ ಇತಿ। ತತ್ರೈವ ಯುದ್ಧಸ್ಯ ದಶಮೇ ಪಂಚದಶೇ ಚಾಹ್ನಿ ತಯೋರ್ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಯೋರಷ್ಟಮೀತ್ರಯೋದಶೀಸಂಯೋಗದರ್ಶನಾತ್। ಅತ್ರ ಪೌಷೇತಿ ಮಾಘಶಬ್ದೋ ಮಕರಾಯನಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ। ತದಾನೀಂ ತತ್ಸಂಭವಾತ್ ಅಸಿತಾಷ್ಟಮೀತಿ ಛೇದಃ। ಅನ್ಯಥಾ ಸಪ್ತಮೀದ್ವಾದಶ್ಯೋರೇವ ತಯೋರ್ಹನನಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ। ಯತ್ತು ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಯಾಂ ದುರ್ಯೋಧನಹನನಂ ತತ್ರೈವೋಕ್ತಂ ತತ್ರಾಪ್ಯಮಾವಾಸ್ಯಾಶಬ್ದ ಇಷ್ಟಿದಿನೇ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇವ ಪ್ರಯುಕ್ತೋ ವೇದಿತವ್ಯಃ। ಯಮದೈವತೇ ಇತಿ ಭರಣೀ ನ ಗ್ರಾಹ್ಯ ಕಿಂತು ಯುಗ್ಮದೈವತಂ ಮೃಗಶೀರ್ಷಮೇವ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ। ತಸ್ಯ ಹಿ ಪೂರ್ವದಲಂ ಶುಕ್ರದೈವತ್ಯತ್ವಾದಾಸುರಂ ಉತ್ತರಾರ್ಥಂ ಬುಧದೈವತ್ಯತ್ವಾದ್ದೈವ್ಯಂ। ತೇನ ತತ್ರಾಸುರಾಣಾಮುಪರಮೋ ದೇವಾನಾಮಭ್ಯುದಯಶ್ಚ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ। ಕಿಂಚ-ಚತ್ವಾರಿಂಶದಹಾನ್ಯದ್ಯ ದ್ವೇ ಚ ಮೇ ನಿಃಸೃತಸ್ಯ ವೈ। ಪುಷ್ಯೇಣ ಸಂಪ್ರಯಾತೋಸ್ಮಿ ಶ್ರವಣೇ ಪುನರಾಗತ ಇತಿ ಯುದ್ಧಾರಂಭಾದಷ್ಟಾದಶೇಽಹ್ನಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಾತ ಆಗತಸ್ಯ ಬಲದೇವಸ್ಯ ವಚನಾತ್ ಶ್ರವಣೇ ಯುದ್ಧಸಮಾಪ್ತಿರ್ದೃಶ್ಯತೇ। ತತಃ ಪ್ರಾಚೀನೇಽಷ್ಟಾದಶರ್ಕ್ಷೇ ಮೃಗಶೀರ್ಷ ಏವ ಯುದ್ಧಾರಂಭಃ ಸಂಭವತಿ ನತ್ವೇಕವಿಂಶೇ ಭರಣ್ಯಾಂ। ಅಷ್ಟಾದಶದಿನಮಧ್ಯೇ ನಕ್ಷತ್ರತ್ರಯಕ್ಷಯಸ್ಯ ಕಲ್ಪಯಿತುಮಯುಕ್ತತ್ವಾತ್ ಕಾರ್ತಿಕೀ ಕೃತ್ತಿಕಾಯೋಗಾನುಪಾತೇನ ಚತುರ್ದಶ್ಯಾಂ ಮೃಗಸ್ಯೈವ ಸಂಭಾವನಾಚ್ಚ। ಏತೇನ ಯುದ್ಧಾರಂಭಂ ಪ್ರಕೃತ್ಯ- ಮಘಾವಿಷಯಗಃ ಸೋಮಸ್ತದ್ದಿನಂ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತೇತಿ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಸಂಜಯವಾಕ್ಯಾನ್ಮಘಾಯಾಂ ಯುದ್ಧಾರಂಭ ಇತ್ಯಪಿ ನಿರಸ್ತಂ। ಬಲದೇವವಾಕ್ಯವಿರುದ್ಧತ್ವಾತ್ । ಶಬ್ದಾರ್ಥಸ್ತು ಮಘಾಪದೇನ ತತ್ಸಹಚರಾಃ ಪಿತರೋ ಲಕ್ಷ್ಯಂತೇ। ತೇನ ಯುದ್ಧೇ ಮೃತಾನಾಂ ಉತ್ತಮದೇಹಪ್ರದಾನಾರ್ಥಂ ಚಂದ್ರಸ್ತದಾ ಪಿತೃಲೋಕೇ ಸನ್ನಿಹಿತೋಽಭೂದಿತಿ। ಸ್ವರ್ಗಿಣಾಂ ದಿವ್ಯದೇಹಲಾಭಶ್ಚಂದ್ರಾಧೀನ ಇತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಸಿದ್ಧೇಃ । ತಥಾ ದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ರಾತ್ರಿಯುದ್ಧೇ ಚಂದ್ರೋದಯಕಾಲೇ-ತ್ರಿಭಾಗಮಾತ್ರಶೇಷಾಯಾಂ ರಾತ್ರೌ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತೇತ್ಯುಕ್ತಂ ತತ್ರ ತ್ರಿಭಾಗೇತ್ಯಸ್ಯ ತ್ರಿಮುಹೂರ್ತಶೇಷಾಯಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ। ತಥಾ-ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶತಂ ರಾತ್ರ್ಯಃ ಶಯಾನಸ್ಯಾದ್ಯ ಮೇ ಗತಾಃ ಇತಿ ಭೀಷ್ಮವಚನಂ ತು-ಮಾಘೋಽಯಂ ಸಮನು ಪ್ರಾಪ್ತಃ- ತ್ರಿಭಗಮಾತ್ರಃ ಪಕ್ಷೋಽಯಂ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಶೇಷಾನುಸಾರಾತ್। ಅಶತಂ ಶತಹೀನಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಅಷ್ಟಪಂಚ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದ್ರಾತ್ರಯೋ ವ್ಯತೀತಾ ಇತಿ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯಂ। ವಿಲೋಮಶೋಧನಾತ್ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶದೂನಂ ಶತಂ ರಾತ್ರಯೋ ದ್ವಾಚತ್ವಾರಿಂಶದ್ರಾತ್ರಯೋ ವ್ಯತೀತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ತಥಾಚ ಪೌಷಕೃಷ್ಣಾಷ್ಟಮೀತೋ ಮಾಘಶುಕ್ಲಪಂಚಂಯಾಂ ತಾವತೀ ದಿನಸಂಖ್ಯಾ ಪೂರ್ಯತೇ ಪಕ್ಷಸ್ಯ ಚ ತೃತೀಯೋ ಭಾಗೋ ಗತೋ ಭವತಿ। ತತತ್ರಾಪ್ಯೇಕತಿಥಿಕ್ಷಯಾತ್ ಪಂಚಂಯಾಃ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ತಮತ್ವಂ ಜ್ಞೇಯಂ। ಶೇಷೋ ಭವಿತುಮರ್ಹತೀತ್ಯತ್ರ ಕಾರ್ಯಶೇಷೋ ದೇಹತ್ಯಾಗಾದಿರೇವ ಶೇಷೋ ನತು ಪಕ್ಷಶೇಷ ಇತಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾ ಜ್ಞೇಯಾ। ತತ್ರಾಯಂ ನಿಷ್ಕರ್ಷಃ। ಕಾರ್ತಿಕಶುಕ್ಲದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ರೇವತ್ಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಯಾಣಂ। ತತೋ ನಿಷ್ಕರ್ಷಃ। ಕಾರ್ತಿಕಶುಕ್ಲದ್ವಾದಶ್ಯಾಂ ರೇವತ್ಯಾಂ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಯಾಣಂ। ತತೋ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಕೃಷ್ಣಪಂಚಂಯಾಂ ಪುಷ್ಯೇ ಸೇನಯೋರ್ನಿರ್ಯಾಣಂ। ತತಃ ಪಂಚಂಯಾಂ ಉಪರಿ ಷಷ್ಠೀಮಾರಭ್ಯ ಸಪ್ತದಿನಾನಿ ಗಣಯಿತ್ವಾ ತದುಪರ್ಯಷ್ಟಮೇಽಹ್ನಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯನೇನ ತ್ರಯೋದಶದಿನಾತ್ಮಕೋಽಯಂ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷೋ ಮಹೋತ್ಪಾತಜನಕ ಇತಿ ಸೂಚಿತಂ। ಕ್ಷೀಣಯೋಶ್ಚ ತಿಥ್ಯೋಃ ಪಕ್ಷಾಂತರೇ ಪುನರ್ವೃದ್ಧ್ಯಾ ಸಂಖ್ಯಾಪೂರಣೇಭವತೀತಿ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಕೃಷ್ಣಪಂಚಮೀಮಾರಭ್ಯ ಪೌಷಶುಕ್ಲಪ್ರತಿಪತ್ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೀ ತಿಥಿರ್ಭವತೀತಿ ಬಲದೇವವಾಕ್ಯೋಕ್ತಾ ದಿನಸಂಖ್ಯಾ ನಕ್ಷತ್ರಸಂಖ್ಯಾ ಚಾನುಗೃಹೀತ ಭವತಿ। ಯತ್ತು- ಸಪ್ತಮಾಚ್ಚಾಪಿ ದಿವಸಾದಮಾವಾಕ್ಯಾ ಭವಿಷ್ಯತಿ। ಸಂಗ್ರಾಮಯೋಜಯೇತ್ತತ್ರ ತಾಂ ಹ್ಯಾಹುಃ ಶಕ್ರದೈವತಾಂ। ಪ್ರಯಾಧ್ವಂ ವೈ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಂ ಪುಷ್ಯೋ ದ್ಯೇತಿ ಪುನಃಪುನರಿತಿ ದುರ್ಯೋಧನವಾಕ್ಯಂ ತತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮಮಿತ್ಯನೇನ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಜಯಸಾಧನಂ ಧಾರಾಬಂಧಾದಿಕಂ ತಸ್ಯಾಂ ಯೋಜಯೇದಿತ್ಯುಕ್ತಂ। ಶಕ್ರದೈವತಾಮಿತ್ಯನೇನ ತಸ್ಯಾಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನಕ್ಷತ್ರಯೋಗ ಉಚ್ಯತೇ। ಸಚ ತಿಥಿದ್ವಯಕ್ಷಯಾತ್ತತ್ರಾಸಂಭವನ್ನಪಿ ತತ್ರ ತಿಥಿವದೇವ ನಕ್ಷತ್ರಕ್ಷಯಾದ್ವಾ ತಿಥಿನಕ್ಷತ್ರಯೋರಾದ್ಯಂತಯೋಗಾದ್ವಾ ಜ್ಞೇಯ ಇತಿ ಸರ್ವಂ ಸಮಂಜಸಂ। ಮಹಾಗ್ರಹಾಃ ರಾಹುಕೇತೋ ರುಪಗ್ರಹತ್ವಾತ್ಸಪ್ತೈವ ॥ 6-17-4 ವವಾಶಿರೇ ಶಬ್ದಂ ಕೃತವಂತಃ ॥ 6-17-11 ಅಯೋನಿಧನಂ ಅಯಸಾ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಮರಣಂ ॥ 6-17-18 ತಾಲೇನ ಧ್ವಜಭೂತೇನ ॥ 6-17-20 ಗೋವಾಸನಃ ತದ್ದ್ರೇಶ್ಯಃ ॥ 6-17-29 ವರಾಹೇಣ ಕೇತುಮುಖ್ಯೇನೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 6-17-34 ನಿಷ್ಕೇಣ ಕಂಠಾಭರಣೇನ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 018
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.18. ಅಧ್ಯಾಯಃ 018
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಸೇನಾವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-18-0 (39302)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-18-0x (3993)
ತತೋ ಮುಹೂರ್ತಾತ್ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದೋ ಹೃದಯಕಂಪನಃ।
ಅಶ್ರೂಯತ ಮಹಾರಾಜ ಯೋಧಾನಾಂ ಪ್ರಯುಯುತ್ಸತಾಂ ॥ 6-18-1 (39303)
ಶಂಖದುಂದುಭಿಘೋಷೈಶ್ಚ ವಾರಣಾನಾಂ ಚ ಬೃಂಹಿತೈಃ ।
ನೋಮಿಘೋಷೈ ರಥಾನಾಂ ಚ ದೀರ್ಯತೀವ ವಸುಂಧರಾ ॥ 6-18-2 (39304)
ಹಯಾನಾಂ ಹೇಷಮಾಣಾನಾಂ ಯೋಧಾನಾಂ ಚೈವ ಗರ್ಜತಾಂ।
ಕ್ಷಣೇನೈವ ನಭೋ ಭೂಮಿಃ ಶಬ್ದೇನಾಪೂರಿತಂ ತದಾ ॥ 6-18-3 (39305)
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ದುರ್ಧರ್ಷ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ ।
ಸಮಕಂಪಂತ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಪರಸ್ಪರಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-18-4 (39306)
ತತ್ರ ನಾಗಾ ರಥಾಶ್ಚೈವ ಜಾಂಬೂನದವಿಭೂಷಿತಾಃ ।
ಭ್ರಾಜಮಾನಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮೇಘಾ ಇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-18-5 (39307)
ಧ್ವಜಾ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಾಸ್ತಾವಕಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ ।
ಕಾಂಚನಾಂಗದಿನೋ ರೇಜುರ್ಜ್ವಲಿತಾ ಇವ ಪಾವಕಾಃ ॥ 6-18-6 (39308)
ಸ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಭಾರತ।
ಮಹೇಂದ್ರಕೇತವಃ ಶುಭ್ರಾ ಮಹೇಂದ್ರಸದನೇಷ್ವಿವ ॥ 6-18-7 (39309)
ಕಾಂಚನೈಃ ಕವಚೈರ್ವೀರಾ ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭೈಃ।
ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಮಪ್ರಭಾಃ ॥ 6-18-8 (39310)
ಕುರುಯೋಧವರಾ ರಾಜನ್ವಿಚಿತ್ರಾಯುಧಕಾರ್ಮುಕಾಃ ।
ಉದ್ಯತೈರಾಯುಥೈಶ್ಚಿತ್ರೈಸ್ತಲಬದ್ಧಾಃ ಪತಾಕಿನಃ ॥ 6-18-9 (39311)
ಋಷಭಾಕ್ಷಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಶ್ಚಮೂಮುಖಗತಾ ಬಭುಃ ।
ಪೃಷ್ಠಗೋಪಾಸ್ತು ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ನರಾಧಿಪ ।
ದುಃಶಾಸನೋ ದುರ್ವಿಷಹೋ ದುರ್ಮುಖೋ ದುಃಸಹಸ್ತಥಾ ॥ 6-18-10 (39312)
ವಿವಿಂಶತಿಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಸತ್ಯವ್ರತಃ ಪುರುಮಿತ್ರೋ ಜಯೋ ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಃ ॥ 6-18-11 (39313)
ರಥಾ ವಿಂಶತಿಸಾಹಸ್ರಾಸ್ತಥೈಷಾಮನುಯಾಯಿನಃ।
ಅಭೀಷಾಹಾಃ ಶೂರಸೇನಾಃ ಶಿಬಯೋಽಥ ವಸಾತಯಃ ॥ 6-18-12 (39314)
ಶಾಲ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಾಸ್ತಥಾಂಬಷ್ಠಾಸ್ತ್ರೈಗರ್ತಾಃ ಕೇಕಯಾಸ್ತಥಾ।
ಸೌವೀರಾಃ ಕೈತವಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಃ ಪ್ರತೀಚ್ಯೇದೀಚ್ಯವಾಸಿನಃ ॥ 6-18-13 (39315)
ದ್ವಾದಶೈತೇ ಜನಪದಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೂರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ತೇ ರರಕ್ಷುಃ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-18-14 (39316)
ಅನೀಕಂ ದಶಸಾಹಸ್ರಂ ಕುಂಜರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ ।
ಮಾಗಧೋ ಯತ್ರ ನೃಪತಿಸ್ತದ್ರಥಾನೀಕಮನ್ವಯಾತ್ ॥ 6-18-15 (39317)
ರಥಾನಾಂ ಚಕ್ರರಕ್ಷಾಶ್ಚ ಪಾದರಕ್ಷಾಶ್ಚ ದಂತಿನಾಂ।
ಅಭವನ್ವಾಹಿನೀಮಧ್ಯೇ ಶತಾನಾಮಯುತಾನಿ ಷಟ್ ॥ 6-18-16 (39318)
ಪಾದಾತಾಶ್ಚಾಗ್ರತೋ ಗಚ್ಛಂಧನುಶ್ಚರ್ಮಾಸಿಪಾಣಯಃ ।
ಅನೇಕಶತಸಾಹಸ್ರಾ ನಖರಪ್ರಾಸಯೋಧಿನಃ ॥ 6-18-17 (39319)
ಅಕ್ಷೌಹಿಣ್ಯೋ ದಶೈಕಾ ಚ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಅದೃಶ್ಯತ ಮಹಾರಾಜ ಗಂಗೇವ ಯಮುನಾಂತರಾ ॥ ॥ 6-18-18 (39320)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-18-16 ಶತಾನಾಗಯುತಾನಿ ಷಟ್ ಷಟ್ಶತಾನ್ಯಯುತಗುಣಾನಿ। ಷಷ್ಟಿಲಕ್ಷಾಣೀತಿ ಯಾವತ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 019
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.19. ಅಧ್ಯಾಯಃ 019
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುದ್ಧಾಯ ಪಾಂಡವಸೇನಾನಿರ್ಯಾಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-19-0 (39321)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-19-0x (3994)
ಅರ್ಕ್ಷಾಂಹಿಣೀಂ ದಶೈಕಾಂ ಚ ವ್ಯೂಢಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಕಥಮಲ್ಪೇನ ಸೈನ್ಯೇನ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹತ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-19-1 (39322)
ಯೋ ವೇದ ಮಾನುಷಂ ವ್ಯೂಹಂ ದೈವಂ ಗಾಂಧರ್ವಮಾಸುರಂ ।
ಕಥಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಸ ಕೌಂತೇಯಃ ಪ್ರತ್ಯಯೂಹತ ಸಂಜಯ ॥ 6-19-2 (39323)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-19-3x (3995)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣ್ಯನೀಕಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯೂಢಾನಿ ಪಾಂಡವಃ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-19-3 (39324)
ಮಹರ್ಷೇರ್ವಚನಾತ್ತಾತ ವೇದಯಂತಿ ಬೃಹಸ್ಪತೇಃ ।
ಸಂಹತಾನ್ಯೋಧಯೇದಲ್ಪಾನ್ಕಾಮಂ ವಿಸ್ತಾರಯೇದ್ಬಹೂನ್ ॥ 6-19-4 (39325)
ಸೂಚೀಮುಖಮನೀಕಂ ಸ್ಯಾದಲ್ಪಾನಾಂ ಬಹುಭಿಃ ಸಹ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಚ ತಥಾ ಸೈನ್ಯಮಲ್ಪೀಯಃ ಸುತರಾಂ ಪರೈಃ ॥ 6-19-5 (39326)
ಏತದ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ಮಹರ್ಷೇರ್ವ್ಯೂಹ ಪಾಂಡವ ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ಪಾಂಡವಃ॥ 6-19-6 (39327)
ಏಷ ವ್ಯೂಹಾಮಿ ತೇ ವ್ಯೂಹಂ ರಾಜಸತ್ತಮ ದುರ್ಜಯಂ।
ಅಚಲಂ ನಾಮ ವಜ್ರಾಖ್ಯಂ ವಿಹಿತಂ ವಜ್ರಪಾಣಿನಾ ॥ 6-19-7 (39328)
ಯಃ ಸ ವಾತ ಇವೋದ್ಭೂತಃ ಸಮರೇ ದುಃಸಹಃ ಪರೈಃ।
ಸ ನಃ ಪುರೋ ಯೋತ್ಸಯತೇ ವೈ ಭೀಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ ॥ 6-19-8 (39329)
ತೇಜಾಂಸಿ ರಿಪುಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಮೃದ್ಗನ್ಪುರುಷಸತ್ತಮಃ।
ಅಗ್ನೇಽಗ್ರಣೀರ್ಯೋತ್ಸ್ಯತಿ ನೋ ಯುದ್ಧೋಪಾಯವಿಚಕ್ಷಣಃ ॥ 6-19-9 (39330)
ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುರವಃ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮಾಃ।
ನಿವರ್ತಿಷ್ಯಂತಿ ಸಂತ್ರಸ್ತಾಃ ಸಿಂಹಂ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾ ಯಥಾ ॥ 6-19-10 (39331)
ತಂ ಸರ್ವೇ ಸಂಶ್ರಯಿಷ್ಯಾಮಃ ಪ್ರಾಕಾರಮಕುತೋಭಯಾಃ ।
ಭೀಮಂ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದೇವಾರಾಜಮಿವಾಮರಾಃ ॥ 6-19-11 (39332)
ನ ಹಿ ಸೋಽಸ್ತಿ ಪುಮಾಂʼಲ್ಲೋಕೇ ಯಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ವೃಕೋದರಂ।
ದ್ರಷ್ಟುಮತ್ಯುಗ್ರಕರ್ಮಾಣಂ ವಿಷಹೇತ ನರರ್ಷಭಂ ॥ 6-19-12 (39333)
ಭೀಮಸೇನೋ ಗದಾಂ ಬಿಭ್ರದ್ವಜ್ರಸಾರಮಯೀಂ ದೃಢಾಂ ।
ಚರನ್ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ಸಮುದ್ರಮಪಿ ಶೋಷಯೇತ್ ॥ 6-19-13 (39334)
ಭೀಮಸೇನಂ ತದಾ ರಾಜಂದರ್ಶಯಸ್ವ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಕೇಕಯಾ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-19-14 (39335)
ಏತೇ ಗಚ್ಛಂತು ಸಾಮಾತ್ಯಾಃ ಪ್ರಕರ್ಷಂತೋ ಜನಾಧಿಪ ।
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದಾಯಾದಾನಿತಿ ಬೀಭತ್ಸುರಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-19-15 (39336)
ಬ್ರುವಾಣಂ ತು ತಥಾ ಪಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ಭಾರತ ।
ಅಪೂಜಯಂಸ್ತದಾ ವಾಗ್ಭಿರನುಕೂಲಾಭಿರಾಹವೇ ॥ 6-19-16 (39337)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತಥಾ ಚಕ್ರೇ ಧನಂಜಯಃ।
ವ್ಯೂಹ್ಯ ತಾನಿ ಬಲಾನ್ಯಾಶು ಪ್ರಯಯೌ ಫಲ್ಗುನಸ್ತಥಾ ॥ 6-19-17 (39338)
ಸಂಪ್ರಯಾತಾನ್ಕುರೂಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡಂವಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಃ।
ಗಂಗೇವ ಪೂರ್ಣಾ ಸ್ತಿಮಿತಾ ಸ್ಪಂದಮಾನಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 6-19-18 (39339)
ಭೀಮಸೇನೋಽಗ್ರಣೀಸ್ತೇಷಾಂ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 6-19-19 (39340)
ವಿರಾಟಶ್ಚ ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ರಾಜಾಥಾಕ್ಷೌಹಿಣೀವೃತಃ ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ಸೋಽಭ್ಯರಕ್ಷತ ಪೃಷ್ಠತಃ ॥ 6-19-20 (39341)
ಚಕ್ರರಕ್ಷೌ ತು ಭೀಮಸ್ಯ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಮಹಾದ್ಯುತೀ।
ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಸಸೌಭದ್ರಾಃ ಪೃಷ್ಠಗೋಪಾಸ್ತರಸ್ವಿನಃ ॥ 6-19-21 (39342)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಸ್ತೇಷಾಂ ಗೋಪ್ತಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ಸಹಿತಃ ಪೃತನಾಶೂರೈಃ ರಥಮುಖ್ಯೈಃ ಪ್ರಭದ್ರಕೈಃ ॥ 6-19-22 (39343)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ತತಃ ಪಶ್ಚಾದರ್ಜುನೇನಾಭಿರಕ್ಷಿತಃ।
ಯತ್ತೋ ಭೀಷ್ಮವಿನಾಶಾಯ ಪ್ರಯಯೌ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-19-23 (39344)
ಪೃಷ್ಠತೋಽಪ್ಯರ್ಜುನಸ್ಯಾಸೀದ್ಯುಯುಧಾನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಚಕ್ರರಕ್ಷೌ ತು ಪಾಂಚಾಲ್ಯೌ ಯುಧಾಮನ್ಯೂತ್ತಮೋಜಸೌ ॥ 6-19-24 (39345)
ರಾಜಾ ತು ಮಧ್ಯಮಾನೀಕೇ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಬೃಹದ್ಭೀಃ ಕುಂಜರೈರ್ಮತ್ತೈಶ್ಚಲದ್ಭಿರಚಲೈರಿವ ॥ 6-19-25 (39346)
ಅಕ್ಷೌಹಿಣ್ಯಾಥ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ಯಜ್ಞಸೇನೋ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ವಿರಾಟಮನ್ವಯಾತ್ಪಶ್ಚಾತ್ಪಾಂಡವಾರ್ಥಂ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-19-27aತೇಷಾಮಾದಿತ್ಯಚಂದ್ರಾಭಾಃ ಕನಕೋತ್ತಮಭೂಷಣಾಃ ।
ನಾನಾಚಿಹ್ನಧರಾ ರಾಜನ್ರಥೇಷ್ವಾಸನ್ಮಹಾಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-19-26 (39347)
ಸಮುತ್ಸಾರ್ಯ ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಪುತ್ರೈಶ್ಚ ಸೋಽಭ್ಯರಕ್ಷದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 6-19-28 (39348)
ತ್ವದೀಯಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ರಥೇಷು ವಿಪುಲಾಂಧ್ವಜಾನ್।
ಅಭಿಭೂಯಾರ್ಜುನಸ್ಯೈಕೋ ರಥೇ ತಸ್ಥೌ ಮಹಾಕಪಿಃ ॥ 6-19-29 (39349)
ಪದಾತಾಸ್ತ್ವಗ್ರತೋಽಗಚ್ಛನ್ನಸಿಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಪಾಣಯಃ।
ಅನೇಕಶತಸಾಹಸ್ರಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ರಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-19-30 (39350)
ವಾರಣಾ ದಶಸಾಹಸ್ರಾಃ ಪ್ರಭಿನ್ನಕರಟಾಮುಖಾಃ ।
ಶೂರಾ ಹೇಮಮಯೈರ್ಜಾಲೈರ್ದೀಪ್ಯಮಾನಾ ಇವಾಚಲಾಃ ॥ 6-19-31 (39351)
ಕ್ಷರಂತ ಇವ ಜೀಮೂತಾ ಮಹಾರ್ಹಾಃ ಪದ್ಮಗಂಧಿನಃ।
ರಾಜಾನಮನ್ವಯುಃ ಯಶ್ಚಾಜ್ಜೀಮೂತಾ ಇವ ವಾರ್ಷಿಕಾಃ ॥ 6-19-32 (39352)
ಭೀಮಸೇನೋ ಗದಾಂ ಭೀಮಾಂ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಪರಿಘೋಪಮಾಂ।
ಪ್ರಚಕರ್ಷ ಮಹಾಸೈನ್ಯಂ ದುರಾಧರ್ಷೋ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 6-19-33 (39353)
ತಮರ್ಕಮಿವ ದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಂ ತಪಂತಮಿವ ವಾಹಿನೀಂ ।
ನ ಶೇಕುಃ ಸರ್ವಯೋಧಾಸ್ತೇ ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಿತುಮಂತಿಕೇ ॥ 6-19-34 (39354)
ವಜ್ರೋ ನಾಮೈಷ ಸ ವ್ಯೂಹೋ ನಿರ್ಭಯಃ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ।
ಚಾಪವಿದ್ಯುದ್ಧ್ವಜೋ ಘೋರೋ ಗುಪ್ತೋ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 6-19-35 (39355)
ಯಂ ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹಯ್ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪಾಂಡವಾಸ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಅಜೇಯೋ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಪಾಂಡವೈರಭಿರಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-19-36 (39356)
ಸಂಧ್ಯಾಂ ತಿಷ್ಠತ್ಸು ಸೈನ್ಯೇಷು ಸೂರ್ಯಸ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ।
ಪ್ರವವೌ ಪೃಷ್ಠತೋ ವಾಯುರ್ನಿರಭ್ರೇ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್ ॥ 6-19-37 (39357)
ವಿಷ್ವಗ್ವಾತಾಶ್ಚ ವಿವವುರ್ನೀಚೈಃ ಶರ್ಕರಕರ್ಷಿಣಃ ।
ರಜಶ್ಚೋದ್ಧೂಯತ ಮಹತ್ತಮ ಆಚ್ಛಾದಯಂಜಗತ್ ॥ 6-19-38 (39358)
ಪಪಾತ ಮಹತೀ ಚೋಲ್ಕಾ ಪ್ರಾಙ್ಭುಖೀ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಉದ್ಯಂತಂ ಸೂರ್ಯಮಾಹತ್ಯ ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಮಹಾಸ್ವನಾ ॥ 6-19-39 (39359)
ಅಥ ಸಂನಹ್ಯಮಾನೇಷು ಸೈನ್ಯೇಷು ಭರತರ್ಷಭ ।
ನಿಷ್ಪ್ರಭೋಽಭ್ಯುದ್ಯಯೌ ಸೂರ್ಯಃ ಸಘೋಷಂ ಭೂಶ್ಚಚಾಲ ಚ ॥ 6-19-40 (39360)
ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಸನಾದಾ ಚ ಭೂಸ್ತದಾ ಭರತರ್ಷಭ ।
ನಿರ್ಘಾತಾ ಬಹವೋ ರಾಜಂದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಚಾಭವನ್ ।
ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ರಜಸ್ತೀವ್ರಂ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-19-41 (39361)
ಧ್ವಜಾನಾಂ ಧೂಯಮಾನಾನಾಂ ಸಹಸಾ ಮಾತರಿಶ್ವನಾ ।
ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲಬದ್ಧಾನಾಂ ಕಾಂಚನಸ್ರಗ್ವರಾಂಬರೈಃ ॥ 6-19-42 (39362)
ಮಹತಾಂ ಸಪತಾಕಾನಾಮಾದಿತ್ಯಸಮತೇಜಸಾಂ ।
ಸರ್ವಂ ಝಣಝಣೀಭೂತಮಾಸೀತ್ತಾಲವನೇಷ್ವಿವ ॥ 6-19-43 (39363)
ಏವಂ ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಯುದ್ಧನಂದಿನಃ ।
ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹ್ಯ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-19-44 (39364)
ಗ್ರಸಂತ ಇವ ಮಂಜಾನೋ ಯೋಧಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಗ್ರತೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಗದಾಪಾಣಿಮವಸ್ಥಿತಂ ॥ ॥ 6-19-45 (39365)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-19-4 ಸಂಹತಾನಿತಿ। ಅಲ್ಪೈಃ ಸಂಹತ್ಯೈವ ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ। ಬಹುಭಿಸ್ತು ವಿಶಕಲಿತೈರಪಿ ಯೋದ್ಧುಂ ಶಕ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-19-6 ವ್ಯೂಹ ವ್ಯೂಹಂ ಕುರು ॥ 6-19-18 ಸ್ಪಂದಮಾನಾ ಕಿಂಚಿಂಚಲಂತೀ ॥ 6-19-31 ವಾರಣಾ ರಾಜನಮನ್ವಯುರಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ । ಅಚಲಾಃ ನಿಷ್ಕಂಭಾಃ ॥ 6-19-32 ಜೀಮೂತಃ ಪರ್ವತಾಃ ॥ 6-19-39 ಆಹತ್ಯ ಆಸ್ಫಾಲ್ಯ ॥ 6-19-45 ಮಜ್ಜಾನ ಇತಿ। ನೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಯೋಧಾಮಞ್ನಾಃ ಧಾತುವಿಶೇಷಾನ್ ಗ್ರಸಂತ ಇವೇತಿ ಯೋಜ್ಯಂ। ಭೀಮಸೇನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಸ್ಥಿತಾ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 020
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.20. ಅಧ್ಯಾಯಃ 020
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಸೇನಾಗಮನಪ್ರಕಾರವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ।
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಸಂಜಯ ಕೇ ನು ಪೂರ್ವಂ
ಯುಯುತ್ಸವೋ ಹೃಷ್ಯಮಾಣಾ ಇವಾಸನ್।
ಮಾಮಕಾ ವಾ ಭೀಷ್ಮನೇತ್ರಾಃ ಸಮೀಪೇ
ಪಾಂಡವಾ ವಾ ಭೀಮನೇತ್ರಾಸ್ತದಾನೀಂ ॥ 6-20-1 (39366)
ಕೇಷಾಂ ಜಘನ್ಯೌ ಸಮಸೂರ್ಯೌ ಸವಾಯೂ
ಕೇಷಾಂ ಸೇನಾಂ ಶ್ವಾಪದಾಶ್ಚಾಭಷಂತ ।
ಕೇಷಾಂ ಯೂನಾಂ ಮುಖವರ್ಣಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಃ
ಸರ್ವಂ ಹ್ಯೇತದ್ಬ್ರೂಹಿ ತತ್ತ್ವಂ ಯಥಾವತ್ ॥ 6-20-2 (39367)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-20-3x (3996)
ಉಭೇ ಸೇನೇ ತುಲ್ಯಮಿವೋಪಯಾತೇ
ಉಭೇ ವ್ಯೂಹೇ ಹೃಷ್ಟರೂಪೇ ನರೇಂದ್ರ।
ಉಭೇ ಚಿತ್ರೇ ವನರಾಜಿಪ್ರಕಾಶೇ
ತಥೈವೋಭೇ ನಾಗರಥಾಶ್ವಪೂರ್ಣೇ॥ 6-20-3 (39368)
ಉಭೇ ಸೇನೇ ಬೃಹತ್ಯೌ ಭೀಮರೂಪೇ
ತಥೈವೋಭೇ ಭಾರತ ದುರ್ವಿಷಹ್ಯೇ ।
ತಥೈವೋಭೇ ಸ್ವರ್ಗಜಯಾಯ ಸೃಷ್ಟೇ
ತಥೈವೋಭೇ ಸತ್ಪುರುಷೋಪಜುಷ್ಟೇ ॥ 6-20-4 (39369)
ಪಶ್ಚಾನ್ಮುಖಾಃ ಕುರವೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ
ಸ್ಥಿತಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪ್ರಾಙ್ಮುಖಾ ಯೋತ್ಸ್ಯಮಾನಾಃ ।
ದೈತ್ಯೇಂದ್ರಸೇನೇವ ಚ ಕೌರವಾಣಾಂ
ದೇವೇಂದ್ರಸೇನೇವ ಚ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ॥ 6-20-5 (39370)
ಶೀತೋ ವಾಯುಃ ಪೃಷ್ಠತಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಞ್ಶ್ವಾಪದಾ ವ್ಯಾಹರಂತ ।
ಗಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಮದಗಂಧಾಂಶ್ಚ ತೀವ್ರಾ-
ನ್ನ ಸೇಹಿರೇ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ನಾಗಾಃ ॥ 6-20-6 (39371)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಹಸ್ತಿನಂ ಪದ್ಮವರ್ಣಂ
ಸುವರ್ಣಕಕ್ಷಂ ಜಾಲವಂತಂ ಪ್ರಭಿನ್ನಂ ।
ಸಮಾಸ್ಥಿತೋ ಮಧ್ಯಗತಃ ಕುರೂಣಾಂ
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನೋ ಬಂದಿಭಿರ್ಮಾಗಧೈಶ್ಚ ॥ 6-20-7 (39372)
ಚಂದ್ರಪ್ರಭಂ ಶ್ವೇತಮಥಾತಪತ್ರಂ
ಸೌವರ್ಣಸ್ರಗ್ಭ್ರಾಜತಿ ಚೋತ್ತಮಾಂಗೇ ।
ತಂ ಸರ್ವತಃ ಶಕುನಿಃ ಪಾರ್ವತೀಯೈಃ
ಸಾರ್ಧಂ ಗಾಂಧಾರೈರ್ಯಾತಿ ಗಾಂಧಾರರಾಜಃ ॥ 6-20-8 (39373)
ಭೀಷ್ಮೋಽಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ವೃದ್ಧಃ
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರಃ ಶ್ವೇತಧನುಃ ಸಖಂಗಃ ।
ಶ್ವೇತೋಷ್ಣೀಷಃ ಪಾಂಡುರೇಣ ಧ್ವಜೇನ
ಶ್ವೇತೈರಶ್ವೈಃ ಶ್ವೇತಶೈಲಪ್ರಕಾಶೈಃ ॥ 6-20-9 (39374)
ತಸ್ಯ ಸೈನ್ಯೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ಬಾಹ್ಲೀಕಾನಾಮೇಕದೇಶಃ ಶಲಶ್ಚ।
ಯೇ ಚಾಂಬಷ್ಠಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಯೇ ಚ ಸಿಂಧೋ-
ಸ್ತಥಾ ಸೌವೀರಾಃ ಪಂಚನದಾಶ್ಚ ಶೂರಾಃ ॥ 6-20-10 (39375)
ಶೋಣೈರ್ಹಯೈ ರುಕ್ಮರಥೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ದ್ರೋಣೋ ಧನುಷ್ಪಾಣಿರದೀನಸತ್ವಃ ।
ಆಪ್ತೋ ಗುರುಃ ಪ್ರಥಿತಃ ಸರ್ವರಾಜ್ಞಾಂ
ಪಶ್ಚಾಚ್ಚಮೂಮಿಂದ್ರ ಇವಾಭಿಯಾತಿ ॥ 6-20-11 (39376)
ವಾರ್ಧಕ್ಷತ್ರಿಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಪುರುಮಿತ್ರೋ ಜಯಶ್ಚ।
ಸಾಲ್ವಾ ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಕೇಕಯಾಶ್ಚೇತಿ ಸರ್ವೇ
ಗಜಾನೀಕೈರ್ಭ್ರಾತರೋ ಯೋತ್ಸ್ಯಮಾನಾಃ ॥ 6-20-12 (39377)
ಶಾರದ್ವತಶ್ಚೋತ್ತರಧೂರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಗೌತಮಶ್ಚಿತ್ರಯೋಧೀ।
ಶಕೈಃ ಕಿರಾತೈರ್ಯವನೈಃ ಪಹ್ಲವೈಶ್ಚ
ಸಾರ್ಧಂ ಚಮೂಮುತ್ತರತೋಽಭಿಯಾತಿ॥ 6-20-13 (39378)
ಮಹಾರಥೈರ್ವಷ್ಣಿಭೋಜೈಃ ಸುಗುಪ್ತಂ
ಸುರಾಷ್ಟ್ರಕೈರ್ವಿದಿತೈರಾತ್ತಶಸ್ತ್ರೈಃ ।
ಬೃಹದ್ಬಲಂ ಕೃತವರ್ಮಾಭಿಗುಪ್ತಂ
ಬಲಂ ತ್ವದೀಯಂ ದಕ್ಷಿಣೇನಾಭಿಯಾತಿ ॥ 6-20-14 (39379)
ಸಂಶಪ್ತಕಾನಾಮಯುತಂ ರಥಾನಾಂ
ಮೃತ್ಯುರ್ಜಯೋ ವಾರ್ಜುನಸ್ಯೇತಿ ಸೃಷ್ಟಾಃ।
ಯೇನಾರ್ಜುನಸ್ತೇನ ರಾಜನ್ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾಃ
ಪ್ರಯಾತಾರಸ್ತೇ ತ್ರಿಗರ್ತಾಶ್ಚ ಶೂರಾಃ ॥ 6-20-15 (39380)
ಸಾಗ್ರಂ ಶತಸಹಸ್ರಂ ತು ನಾಗಾನಾಂ ತವ ಭಾರತ ।
ನಾಗೇನಾಗೇ ರಥಶತಂ ಶತಮಶ್ವಾ ರಥೇರಥೇ ॥ 6-20-16 (39381)
ಅಶ್ವೇಽಶ್ವೇ ದಶ ಧಾನುಷ್ಕಾ ಧಾನುಷ್ಕೇ ಶತ ಚರ್ಮಿಣಃ।
ಏವಂ ವ್ಯೂಢಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತವ ಭಾರತ ॥ 6-20-17 (39382)
ಸಂವ್ಯೂಹ್ಯ ಮಾನುಷಂ ವ್ಯೂಹಂ ದೈವಂ ಗಾಂಧರ್ವಮಾಸುರಂ।
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽಗ್ರಣೀಃ ॥ 6-20-18 (39383)
ಮಹಾರಥೌಘವಿಪುಲಃ ಸಮುದ್ರ ಇವ ಘೋಷವಾನ್।
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ವ್ಯೂಹಃ ಪ್ರತ್ಯಙ್ಮುಖೋ ಯುಧಿ ॥ 6-20-19 (39384)
ಅನಂತರೂಪಾ ಧ್ವಜಿನೀ ನರೇಂದ್ರ
ಭೀಮಾ ತ್ವದೀಯಾ ನ ತು ಪಾಂಡವಾನಾಂ।
ತಾಂ ಚೈವ ಮನ್ಯೇ ಬೃಹತೀಂ ದುಷ್ಪ್ರಘರ್ಷಾಂ
ಯಸ್ಯಾ ನೇತಾ ಕೇಶವಶ್ಚಾರ್ಜುನಶ್ಚ ॥ ॥ 6-20-20 (39385)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-20-1 ಭೀಷ್ಮೋ ನೇತ್ರಃ ನೇತಾ ಯೇಷಾಂ ತೇ ಭೀಷ್ಮನೇತ್ರಾಃ ॥ 6-20-15 ಯೇನ ಯತ್ರ। ತೇನ ತತ್ರ ॥ 6-20-20 ಅನಂತರೂಪಾ ವಹ್ವೀ ತ್ವದೀಯಾ ನತು ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸೇನಾ ವಹ್ವೀ। ತಥಾಪಿ ತಾಂ ಬೃಹತೀಮೇವ ಮನ್ಯೇ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 021
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.21. ಅಧ್ಯಾಯಃ 021
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಪರಸೇನಾದರ್ಶನಚಕಿತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನೇನ ಸಯುಕ್ತಿನಿರೂಪಣಂ ಸಮಾಶ್ವಾಸನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-21-0 (39386)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-21-0x (3997)
ಬೃಹತೀಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೇನಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮುದ್ಯತಾಂ।
ವಿಷಾದಮಗಮದ್ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 6-21-1 (39387)
ವ್ಯೂಹಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಚಾಭೇದ್ಯಂ ಕಲ್ಪಿತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವಃ।
ಅಭೇದ್ಯಮಿವ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಿವರ್ಣೋಽರ್ಜುನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-21-2 (39388)
ಧನಂಜಯ ಕಥಂ ಶಕ್ಯಮಸ್ಮಾಭಿರ್ಯೋದ್ಧುಮಾಹವೇ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯೇಷಾಂ ಯೋದ್ಧಾ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-21-3 (39389)
ಅಕ್ಷೋಭ್ಯೋಽಯಮಭೇದ್ಯಶ್ಚ ಭೀಷ್ಮೇಣಾಮಿತ್ರಕರ್ಷಿಣಾ ।
ಕಲ್ಪಿತಃ ಶಾಸ್ತ್ರದೃಷ್ಟೇನ ವಿಧಿನಾ ಭೂರಿವರ್ಚಸಾ ॥ 6-21-4 (39390)
ತೇ ವಯಂ ಸಂಶಯ್ನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಸೈನ್ಯಾಃ ಶತ್ರುಕರ್ಷಣ ।
ಕಥಮಸ್ಮಾನ್ಮಹಾವ್ಯೂಹಾದುತ್ಥಾನಂ ನೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-21-5 (39391)
ಅಥಾರ್ಜುನೋಽಬ್ರವೀತ್ಪಾರ್ಥಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಮಿತ್ರಹಾ ।
ವಿಷಣ್ಣಮಿವ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತವ ರಾಜನ್ನನೀಕಿನೀಂ ॥ 6-21-6 (39392)
ಪ್ರಜ್ಞಯಾಭ್ಯಧಿಕಾಞ್ಶೂರಾನ್ಗುಣಯುಕ್ತಾನ್ಬಹೂನಪಿ ।
ಜಯಂತ್ಯಲ್ಪತರಾ ಯೇನ ತನ್ನಿಬೋಧ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-21-7 (39393)
ತತ್ರ ತೇ ಕಾರಣಂ ರಾಜನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಸೂಯವೇ ।
ನಾರದಸ್ತಮೃಷಿರ್ವೇದ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಚ ಪಾಂಡವ ॥ 6-21-8 (39394)
ಏನಮೇವಾರ್ಥಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯುದ್ಧೇ ದೇವಾಸುರೇಽಬ್ರವೀತ್।
ಪಿತಾಮಹಃ ಕಿಲ ಪುರಾ ಮಹೇಂದ್ರಾದೀಂದಿವೌಕಸಃ ॥ 6-21-9 (39395)
ನ ತಥಾ ಬಲವೀರ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಜಯಂತಿ ವಿಜಿಗೀಷವಃ ।
ಯಥಾ ಸತ್ಯಾನೃಶಂಸ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ಧರ್ಮೇಣೈವೋದ್ಯಮೇನ ಚ ॥ 6-21-10 (39396)
ತ್ವಕ್ತ್ವಾಽಧರ್ಮಂ ತಥಾ ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಂ ಚೋತ್ತಮಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಯುಧ್ಯಧ್ವಮತಹಂಕಾರಾ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-21-11 (39397)
ಏವಂ ರಾಜನ್ವಿಜಾನೀಹಿ ಧ್ರುವೋಽಸ್ಮಾಕಂ ರಣೇ ಜಯಃ।
ಯಥಾ ತು ನಾರದಃ ಪ್ರಾಹ ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-21-12 (39398)
ಗುಣಭೂತೋ ಜಯಃ ಕೃಷ್ಣೇ ಪೃಷ್ಠತೋಽಭ್ಯೇತಿ ಮಾಧವಂ ।
ತದ್ಯಥಾ ವಿಜಯಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸನ್ನತಿಶ್ಚಾಪರೋ ಗುಣಃ ॥ 6-21-13 (39399)
ಅನಂತತೇಜಾ ಗೋವಿಂದಃ ಶತ್ರುಪೂಗೇಷು ನಿರ್ವ್ಯಥಃ।
ಪುರುಷಃ ಸನಾತನಮಯೋ ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-21-14 (39400)
ಪುರಾ ಹ್ಯೇಷ ಹರಿರ್ಭೂತ್ವಾ ವಿಕುಂಠೋಽಕುಂಠಸಾಯಕಃ।
ಸುರಾಸುರಾನವಸ್ಫೂರ್ಜನ್ನಬ್ರವೀತ್ಕೇ ಜಯಂತ್ವಿತಿ ॥ 6-21-15 (39401)
ಅನು ಕೃಷ್ಣಂ ಜಯೇಮೇತಿ ಯೈರುಕ್ತಂ ತತ್ರ ತೈರ್ಜಿತಂ ।
ತತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ಧಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಶಕ್ರಾದಿಭಿಃ ಸುರೈಃ ॥ 6-21-16 (39402)
ತಸ್ಯ ತೇ ನ ವ್ಯಥಾಂ ಕಾಂಚಿದಿಹ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ಯಜಮಾಶಾಸ್ತೇ ವಿಶ್ವಭುಕ್ ತ್ರಿದಿವೇಶ್ವರಃ ॥ ॥ 6-21-17 (39403)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-21-13 ಗುಣಭೂತೋ ದಾಸಭೂತಃ ॥ 6-21-15 ಅಕುಂಠಸಾಯಕಃ ಅಪ್ರತಿಹತಾಯುಧಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 022
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.22. ಅಧ್ಯಾಯಃ 022
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದೀನಾಂ ಯುದ್ಧಾಯ ನಿರ್ಗಮಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಾಂ ಸೇನಾಂ ಸಮಚೋದಯತ್ ।
ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹನ್ನನೀಕಾನಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-22-1 (39404)
ಯಥೋದ್ದಿಷ್ಟಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹಂತ ಪಾಂಡವಾಃಕ ।
ಸ್ವರ್ಗಂ ಪರಮಮಿಚ್ಛಂತಃ ಸುಯುದ್ಧೇನ ಕುರೂದ್ವಹಾಃ ॥ 6-22-2 (39405)
ಮಧ್ಯೇ ಶಿಖಂಡಿನೋಽನೀಕಂ ರಕ್ಷಿತಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚರನ್ನಗ್ರೇ ಭೀಮಸೇನೇನ ಪಾಲಿತಃ ॥ 6-22-3 (39406)
ಅನೀಕಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ರಾಜನ್ಯುಯುಧಾನೇನ ಪಾಲಿತಂ ।
ಶ್ರೀಮತಾ ಸಾತ್ವತಾಗ್ರ್ಯೇಣ ಶಕ್ರೇಣೇವ ಧನುಷ್ಮತಾ ॥ 6-22-4 (39407)
ಮಹೇಂದ್ರಯಾನಪ್ರತಿಮಂ ರಥಂ ತು
ಸೋಪಸ್ಕರಂ ಹಾಟಕರತ್ನಚಿತ್ರಂ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಕಾಂಚನಭಾಂಡಯೋಕ್ರಂ
ಸಮಾಸ್ಥಿತೋ ನಾಗಬಲಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ॥ 6-22-5 (39408)
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಂ ದಂತಶಲಾಕಮಸ್ಯ
ಸುಪಾಂಡುರಂ ಛತ್ರಮತೀವ ಭಾತಿ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಚೈನಮುಪಾಚರಂತ
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಂಸ್ತುತಿಭಿರ್ಮಹೇಂದ್ರಂ ॥ 6-22-6 (39409)
ಪುರೋಹಿತಾಃ ಶತ್ರುವಧಂ ವದಂತೋ
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಸಿದ್ಧಾಃ ಶ್ರುತವಂತ ಏನಂ ।
ಜಪ್ಯೈಶ್ಚ ಮಂತ್ರೈಶ್ಚ ಮಹೌಷಧೀಭಿಃ
ಸಮಂತತಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಬ್ರುವಂತಃ ॥ 6-22-7 (39410)
ತತಃ ಸ ವಸ್ತ್ರಾಣಿ ತಥೈವ ಗಾಶ್ಚ
ಫಲಾನಿ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ತಥೈವ ನಿಷ್ಕಾನ್ ।
ಕುರೂತ್ತಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಾನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಕುರ್ವನ್ಯಯೌ ಶಕ್ರ ಇವಾಮರೇಶಃ ॥ 6-22-8 (39411)
ಸಹಸ್ರಸೂರ್ಯಃ ಶತಕಿಂಕಿಣೀಕಃ
ಪರಾರ್ಧ್ಯಜಾಂಬೂನದಹೇಮಚಿತ್ರಃ।
ರಥೋಽರ್ಜುನಸ್ಯಾಗ್ನಿರಿವಾರ್ಚಿಮಾಲೀ
ವಿಭ್ರಾಜತೇ ಶ್ವೇತಹಯಃ ಸುಚಕ್ರಃ ॥ 6-22-9 (39412)
ತಮಾಸ್ಥಿತಃ ಕೇಶವಸಂಗೃಹೀತಂ
ಕಪಿಧ್ವಜೋ ಗಾಂಡಿವಬಾಣಪಾಣಿಃ।
ಧನುರ್ಧರೋ ಯಸ್ಯ ಸಮಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ನ ವಿದ್ಯತೇ ನೋ ಭವಿತಾ ಕದಾಚಿತ್ ॥ 6-22-10 (39413)
ಉದ್ಧರ್ತಯಿಷ್ಯಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಸೇನಾ-
ಮತೀವ ರೌದ್ರಂ ಸ ಬಿಭರ್ತಿ ರೂಪಂ ।
ಅನಾಯುಧೋ ಯಃ ಸುಭುಜೋ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ
ನರಾಶ್ವನಾಗಾನ್ಯುಧಿ ಭಸ್ಮ ಕುರ್ಯಾತ್॥ 6-22-11 (39414)
ಸ ಭೀಮಸೇನಃ ಸಹಿತೋ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ
ವೃಕೋದರೋ ವೀರರಥಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾ ।
ತಂ ತತ್ರ ಸಿಂಹರ್ಷಭಮತ್ತಖೇಲಂ
ಲೋಕೇ ಮಹೇಂದ್ರಪ್ರತಿಮಾನಕಲ್ಪಂ ॥ 6-22-12 (39415)
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸೇನಾಗ್ರಗತಂ ದುರಾಸದಂ
ಸಂವಿವ್ಯಥುಃ ಪಂಕಗತಾ ಯಥಾ ದ್ವಿಪಾಃ ।
ವೃಕೋದರಂ ವಾರಣಾಜದರ್ಪಂ
ಯೋಧಾಸ್ತ್ವದೀಯಾ ಭಯವಿಗ್ನಸತ್ತ್ವಾಃ ॥ 6-22-13 (39416)
ಅನೀಕಮಧ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಂತಂ ರಾಜಪುತ್ರಂ ದುರಾಸದಂ ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಗುಡಾಕೇಶಂ ಜನಾರ್ದನಃ ॥ 6-22-14 (39417)
ವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 6-22-15x (3998)
ಯ ಏಷ ರೋಷಾತ್ಪ್ರತಪನ್ಬಲಸ್ಥೋ
ಯೋ ನಃ ಸೇನಾಂ ಸಿಂಹ ಇವೇಕ್ಷತೇ ಚ।
ಸ ಏಷ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುವಂಶಕೇತು-
ರ್ಯೇನಾಹೃತಾಸ್ತ್ರಿಶತಂ ವಾಜಿಮೇಧಾಃ ॥ 6-22-15 (39418)
ಏತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಹಾನುಭಾವಂ
ಗೂಹಂತಿ ಮೇಘಾ ಇವ ರಶ್ಮಿಮಂತಂ।
ಏತಾನಿ ಹತ್ವಾ ಪುರುಷಪ್ರವೀರ
ಕಾಂಕ್ಷಸ್ವ ಯುದ್ಧಂ ಭರತರ್ಷಭೇಣ ॥ ॥ 6-22-16 (39419)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-22-9 ಸಹಸ್ರಂ ಸೂರ್ಯತುಲ್ಯಾನ್ಯಾದರ್ಶಚಕ್ರಾಣಿ ಯಸ್ಮಿನ್ಸ ಸಹಸ್ರಸೂರ್ಯಃ ॥ 6-22-16 ಗೂಹಂತಿ ಪರಿವಾರಯಂತಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 023
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.23. ಅಧ್ಯಾಯಃ 023
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನೇನ ದುರ್ಗಾಸ್ತೋತ್ರಪಠನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-23-0 (39420)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-23-0x (3999)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಕೃಷ್ಣೋ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-23-1 (39421)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-23-2x (4000)
ಶುಚಿರ್ಭೂತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಂಗ್ರಾಮಾಭಿಮುಖೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಪರಾಜಯಾಯ ಶ್ತ್ರುಣಾಂ ದುರ್ಗಾಸ್ತೋತ್ರಮುದೀರಯ ॥ 6-23-2 (39422)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-23-3x (4001)
ಏವಮುಕ್ತೋಽರ್ಜುನಃ ಸಂಖ್ಯೇ ವಾಸುದೇವೇನ ಧೀಮತಾ।
ಅವತೀರ್ಯ ರಥಾತ್ಪಾರ್ಥಃ ಸ್ತೋತ್ರಮಾಹ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 6-23-3 (39423)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-23-4x (4002)
ನಮಸ್ತೇ ಸಿದ್ಧಸೇನಾನಿ ಆರ್ಯೇ ಮಂದರವಾಸಿನಿ ।
ಕುಮಾರಿ ಕಾಲಿ ಕಾಪಾಲಿ ಕಪಿಲೇ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲೇ ॥ 6-23-4 (39424)
ಭದ್ರಕಾಲಿ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಮಹಾಕಾಲಿ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ।
ಚಂಡಿ ಚಂಡೇ ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ತಾರಿಣಿ ವರವರ್ಣಿನಿ ॥ 6-23-5 (39425)
ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ಮಹಾಭಾಗೇ ಕರಾಲಿ ವಿಜಯೇ ಜಯೇ।
ಶಿಖಿಪಿಚ್ಛಧ್ವಜಧರೇ ನಾನಾಭರಣಭೂಷಿತೇ॥ 6-23-6 (39426)
ಅಟ್ಟಶೂಲಪ್ರಹರಣೇ ಸ್ವಂಗಖೇಟಕಧಾರಿಣಿ ।
ಗೋಪೇಂದ್ರಸ್ಯಾನುಜೇ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ನಂದಗೋಪಕುಲೋದ್ಭವೇ ॥ 6-23-7 (39427)
ಮಹಿಷಾಸೃಕ್ಪ್ರಿಯೇ ನಿತ್ಯಂ ಕೌಶಿಕಿ ಪೀತವಾಸಿನಿ ।
ಅಟ್ಟಹಾಸೇ ಕೋಕಮುಖೇ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ರಣಪ್ರಿಯೇ ॥ 6-23-8 (39428)
ಉಭೇ ಶಾಕಂಭರಿ ಶ್ವೇತೇ ಕೃಷ್ಣೇ ಕೈಟಭನಾಶಿನಿ ।
ಹಿರಣ್ಯಾಶ್ಚಿ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಿ ಸುಧೂಂರಾಕ್ಷಿ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ॥ 6-23-9 (39429)
ವೇದಶ್ರುತಿ ಮಹಾಪುಣ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇ ಜಾತವೇದಸಿ ।
ಜಂಬೂಕಟಕಚೈತ್ಯೇಷು ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ನಿಹಿತಾಲಯೇ ॥ 6-23-10 (39430)
ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ಮಹಾನಿದ್ರಾ ಚ ದೇಹಿನಾಂ।
ಸ್ಕಂದಮಾತರ್ಭಗವತಿ ದುರ್ಗೇ ಕಾಂತಾರವಾಸಿನಿ ॥ 6-23-11 (39431)
ಸ್ವಾಹಾಕಾರಃ ಸ್ವಧಾ ಚೈವ ಕಲಾ ಕಾಷ್ಠಾ ಸರಸ್ವತೀ।
ಸಾವಿತ್ರೀ ವೇದಮಾತಾ ಚ ತಥಾ ವೇದಾಂತ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-23-12 (39432)
ಸ್ತುತಾಸಿ ತ್ವಂ ಮಹಾದೇವಿ ವಿಶುದ್ಧೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ ।
ಜಯೋ ಭವತು ಮೇ ನಿತ್ಯಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದ್ರಣಾಜಿರೇ ॥ 6-23-13 (39433)
ಕಾಂತಾರಭಯದುರ್ಗೇಷು ಭಕ್ತಾನಾಂ ಚಾಲಯೇಷು ಚ ।
ನಿತ್ಯಂ ವಸಸಿ ಪಾತಾಲೇ ಯುದ್ಧೇ ಜಯಸಿ ದಾನವಾನ್ ॥ 6-23-14 (39434)
ತ್ವಂ ಜಂಭನೀ ಮೋಹಿನೀ ಚ ಮಾಯಾ ಹ್ರೀಃ ಶ್ರೀಸ್ತಥೈವ ಚ ।
ಸಂಧ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವತೀ ಚೈವ ಸಾವಿತ್ರೀ ಜನನೀ ತಥಾ ॥ 6-23-15 (39435)
ತುಷ್ಟಿಃ ಪುಷ್ಟಿರ್ಧೃತಿರ್ದೀಪ್ತಿಶ್ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯವಿವರ್ಧಿನೀ ।
ಭೂತಿರ್ಭೂತಿಮತಾಂ ಸಂಖ್ಯೇ ವೀಕ್ಷ್ಯಸೇ ಸಿದ್ಧಚಾರಣೈಃ ॥ 6-23-16 (39436)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-23-17x (4003)
ತತಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯ ಭಕ್ತಿಂ ಮಾನವವತ್ಸಲಾ। 6-23-17bಅಂತರಿಕ್ಷಗತೋವಾಚ ಗೋವಿಂದಸ್ಯಾಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಾ ॥ 6-23-17 (39437)
ದೇವ್ಯುವಾಚ। 6-23-18x (4004)
ಸ್ವಲ್ಪೇನೈವ ತು ಕಾಲೇನ ಶತ್ರೂಂಜೇಷ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವ ।
ನರಸ್ತ್ವಮಸಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ನಾರಾಯಣಸಹಾಯವಾನ್ ॥ 6-23-18 (39438)
ಅಜೇಯಸ್ತ್ವಂ ರಣೇಽರೀಣಾಮಪಿ ವಜ್ರಭೃತಃ ಸ್ವಯಂ ।
ಇತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ವರದಾ ಕ್ಷಣೇನಾಂತರಧೀಯತ ॥ 6-23-19 (39439)
ಲಬ್ಧ್ವಾ ವರಂ ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಮೇನೇ ವಿಜಯಮಾತ್ಮನಃ ।
ಆರುರೋಹ ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ರಥಂ ಪರಮಸಂಮತಂ ॥ 6-23-20 (39440)
ಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಾವೇಕರಥೌ ದಿವ್ಯೌ ಶಂಖೌಃ ಪ್ರದಧ್ಮತುಃ ।
ಯ ಇದಂ ಪಠತೇ ಸ್ತೋತ್ರಂ ಕಲ್ಯ ಉತ್ಥಾಯ ಮಾನವಃ ॥ 6-23-21 (39441)
ಯಕ್ಷರಕ್ಷಃಪಿಶಾಚೇಭ್ಯೋ ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಸದಾ।
ನ ಚಾಪಿ ರಿಪವಸ್ತೇಭ್ಯಃ ಸರ್ಪಾದ್ಯಾ ಯೇ ಚ ದಂಷ್ಟ್ರಿಣಃ ॥ 6-23-22 (39442)
ನ ಭಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಸದಾ ರಾಜಕುಲಾದಪಿ ।
ವಿವಾದೇಕ ಜಯಮಾಪ್ನೋತಿ ಬದ್ಧೋ ಮುಚ್ಯತಿ ಬಂಧನಾತ್ ॥ 6-23-23 (39443)
ದುರ್ಗಂ ತರತಿ ಚಾವಶ್ಯಂ ತಥಾ ಚೋರೈರ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಜಯೇನ್ನಿತ್ಯಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕೇವಲಾಂ ॥ 6-23-24 (39444)
ಆರೋಗ್ಯಬಲಸಂಪನ್ನೋ ಜೀವೇದ್ವರ್ಷಶತಂ ತಥಾ ।
ಏತದ್ದೃಷ್ಟಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತು ಮಯಾ ವ್ಯಾಸಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 6-23-25 (39445)
ಮೋಹಾದೇತೌ ನ ಜಾನಂತಿ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ ।
ತವ ಪುತ್ರಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವೇ ಮನ್ಯುವಶಾನುಗಾಃ ॥ 6-23-26 (39446)
ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಕಾಲಪಾಶೇನ ಕುಂಠಿತಾಃ ।
ದ್ವೈಪಾಯನೋ ನಾರದಶ್ಚ ಕಣ್ವೋ ರಾಮಸ್ತಥಾನಘಃ ।
ಅವಾರಯಂಸ್ತವ ಸುತಂ ನ ಚಾಸೌ ತದ್ಗೃಹೀತವಾನ್ ॥ 6-23-27 (39447)
ಯತ್ರ ಧರ್ಮೋ ದ್ಯುತಿಃ ಕಾಂತಿರ್ಯತ್ರ ಹ್ರೀಃ ಶ್ರೀಸ್ತಥಾ ಮತಿಃ।
ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ ॥ 6-23-28 (39448)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯೋವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-23-1 ಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಹಿತಶ್ಚಾಸಾವರ್ಥಶ್ಚ ಹಿತಾರ್ಥೋ ಜಯಸ್ತದರ್ಥಂ ॥ 6-23-3 ಸಂಖ್ಯೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ॥ 6-23-4 ಇದಂ ಸ್ತೋತ್ರಂ ಝo ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ ನ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷು ಕ್ವಾಪಿ। ಹೇ ಸಿದ್ಧಸೇನಾನಿ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಸೇನಾಯಾ ನೇತ್ರಿ। ಮಂದರೇ ಮಂದರವನೇ ವಸತೀತಿ ತಥಾ। ಕುಮಾರಿ ಅವಿಪ್ಲುತಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇ ಜಾದಿಹೀನೇ ಇತಿ ವಾ। ಕಾಲಿ ಕಾಲಶಕ್ತೇ। ಕಾಪಾಲಿ ಕಪಾಲಸ್ಯಾಯಂ ಪತಿಃ ಕಾಪಾಲೋ ರುದ್ರಸ್ತತ್ಪತ್ನಿ। ಕಪಿಲಃ ಕೃಷ್ಣಪಿಂಗಲಶ್ಚ ವರ್ಣವಿಶೇಷೌ ತದ್ವತಿ ॥ 6-23-5 ಭದ್ರಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕಾಲಯತಿ ಭಕ್ತಾನ್ ಪ್ರತಿ ಆನಯತಿ ಸಾ ಭದ್ರಕಾಲೀ। ಮಹತೀ ಚಾಸೀ ಕಾಲೀ ಚ ಕಾಲಯಿತ್ರೀ ಸಂಹತ್ರೀ ಕಾಲರೂಪಾ ಮಹಾಕಾಲೀ। ಚಂಡಿ ಚಂಡಸ್ಯ ಕಾಲಾಂತಕಸ್ಯ ಭಾರ್ಯೇ। ಚಂಡೇ ಪ್ರಗಲ್ಭೇ। ತಾರಿಣಿ ಸಂಕಟೋತ್ತರಣಕರ್ತ್ರಿ । ವರವರ್ಣಿನೀ ಸರ್ವಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷಣೋಪೇತಾ ಸ್ತ್ರೀ ತದ್ರೂಪೇ ॥ 6-23-6 ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ಕತಗೋತ್ರೋದ್ಭವೇ। ಮಹಾಭಾಗೇ ಅತಿಪೂಜ್ಯೇ। ಕರಾಲಿ ಕ್ರೂರೇ। ವಿಜಯೇ ವಿಶಿಷ್ಟೋ ಜಯೋ ಯಯಾ ಸಾ। ಜಯಪ್ರದೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ। ಜಯೇ ಜಯಸ್ವರೂಪೇ ॥ 6-23-7 ಭಟ್ಟಂ ಅತ್ಯುತ್ಕಟಂ ಶೂಲಂ ತದೇವ ಪ್ರಹರಣಾಯುಧಂ ಯಸ್ಯಾಃ। ಖೇಟಕಂ ಚರ್ಮ ॥ 6-23-8 ಕೌಶಿಕಿ ಕುಶಿಕಕುಲೋತ್ಪನ್ನೇ। ಅಟ್ಟಹಾಸೇ ಪ್ರಶಸ್ತಸ್ಮಿತೇ। ಕೋಕಂ ಚಕ್ರವತ್ ವೃತ್ತಂ ವಾ ರಕ್ತಬೀಜವಧೇಽಸುರಾದಾನಶೀಲಂ ವಾ ಮುಖಂ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ ಕೋಕಮುಖಾ ॥ 6-23-9 ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷಿ ಪೀತನೇತ್ರೇ। ವಿರೂಪಾಕ್ಷಿ ವಿವಿಧರೂಪಯುಕ್ತನೇತ್ರೇ ॥ 6-23-10 ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇ ಯಜ್ಞಕರ್ಮವಿಪ್ರಾದಿಷು ಸಾಧ್ವೀ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾ। ಜಾತವೇದಸಿ ಅತೀತಜ್ಞೇ ಅತೀತೈರ್ಜ್ಞಾತೇ ವಾ। ಜಂಬೂಕಟಕೇಷು ಜಂಬೂದ್ವೀಪರಾಜಧಾನೀಷು ಚೈತ್ಯೇಷು ದೇವತಾಲಯೇಷು ನಿತ್ಯಂ ಸನ್ನಿಹಿತ ಆಲಯಃ ಸ್ಥಾನಂ ಯಸ್ಯಾಃ ಸಾ ತಥಾ ॥ 6-23-13 ರಣಾಜಿರೇ ಯುದ್ಧಾಂಗಣೇ ॥ 6-23-15 ಜಂಭನೀ ತಂದ್ರಾ । ಮೋಹಿನೀ ನಿದ್ರಾ। ಶ್ರೀರ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ವಿದ್ಯಾತಪೋಧನಾದಿಸಮೃದ್ಧಿರೂಪಾ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 024
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.24. ಅಧ್ಯಾಯಃ 024
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಜಯೇನೋಭಯಸೇನಯೋರಭ್ಯುದಯವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-24-0 (39449)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-24-0x (4005)
ಕೇಷಾಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಸ್ತತ್ರಾಗ್ರೇ ಯೋಧಾ ಯುಧ್ಯಂತಿ ಸಂಜಯ।
ಉದಗ್ರಮನಸಃ ಕೇ ವಾ ಕೇ ವಾ ದೀನಾ ವಿಚೇತಸಃ ॥ 6-24-1 (39450)
ಕೇ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಾಹರಂಸ್ತತ್ರ ಯುದ್ಧೇ ಹೃದಯಕಂಪನೇ ।
ಮಾಮಕಾಃ ಪಾಂಡವೇಯಾ ವಾ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-24-2 (39451)
ಕಸ್ಯ ಸೇನಾಸಮುದಯೇ ಗಂಧೋ ಮಾಲ್ಯಸಮುದ್ಭವಃ ।
ವಾಯುಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಶ್ಚೈವ ಯೋಧಾನಾಮಭಿಗರ್ಜತಾಂ ॥ 6-24-3 (39452)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-24-4x (4006)
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋಸ್ತತ್ರ ಯೋಧಾ ಜಹೃಷಿರೇ ತದಾ।
ಸ್ರಜಃ ಸಮಾಃ ಸುಗಂಧಾನಾಮುಭಯತ್ರ ಸಮುದ್ಭವಃ ॥ 6-24-4 (39453)
ಸಂಹತಾನಾಮನೀಕಾನಾಂ ವ್ಯೂಢಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಸಂಸರ್ಗಾತ್ಸಮುದೀರ್ಣಾನಾಂ ವಿಮರ್ದಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್ ॥ 6-24-5 (39454)
ವಾದಿತ್ರಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲಃ ಶಂಖಭೇರೀವಿಮಿಶ್ರಿತಃ।
ಶೂರಾಣಾಂ ರಣಶೂರಾಣಾಂ ಗರ್ಜತಾಮಿತರೇತರಂ ॥ 6-24-6 (39455)
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋ ರಾಜನ್ಮಹಾನ್ವ್ಯತಿಕರೋಽಭವತ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ವೀಕ್ಷಮಾಣಾನಾಂ ಯೋಧಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಕುಂಜರಾಣಾಂ ಚ ನದತಾಂ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಚ ಪ್ರಹೃಷ್ಯತಾಂ ॥ ॥ 6-24-7 (39456)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ವಿಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 025
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.25. ಅಧ್ಯಾಯಃ 025
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-25-0 (39457)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-25-0x (4007)
ಧರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ಸಮವೇತಾ ಯುಯುತ್ಸವಃ।
ಮಾಮಕಾಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಸಂಜಯ ॥ 6-25-1 (39458)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-25-2x (4008)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪಾಂಡವಾನೀಕಂ ವ್ಯೂಢಂ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ಆಚಾರ್ಯಮುಪಸಂಗಂಯ ರಾಜಾ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-25-2 (39459)
ಪಶ್ಯೈತಾಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಮಾಚಾರ್ಯ ಮಹತೀಂ ಚಮೂಂ ।
ವ್ಯೂಢಾಂ ದ್ರುಪದಪುತ್ರೇಣ ತವ ಶಿಷ್ಯೇಣ ಧೀಮತಾ ॥ 6-25-3 (39460)
ಅತ್ರ ಶೂರಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಭೀಮಾರ್ಜುನಸಮಾ ಯುಧಿ ।
ಯುಯುಧಾನೋ ವಿರಾಟಶ್ಚ ದ್ರುಪದಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-25-4 (39461)
ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚೇಕಿತಾನಃ ಕಾಶಿರಾಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಪುರುಜಿತ್ಕೃಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ಶೈಬ್ಯಶ್ಚ ನರಪುಂಗವಃ ॥ 6-25-5 (39462)
ಯುಧಾಮನ್ಯುಶ್ಚ ವಿಕ್ರಾಂತ ಉತ್ತಮೌಜಾಶ್ಚ ನರಪುಂಗವಃ ॥
ಸೌಭದ್ರೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವ ಏವ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-25-6 (39463)
ಅಸ್ಮಾಕಂ ತು ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಯೇ ತಾನ್ನಿಬೋಧ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮ।
ನಾಯಕಾ ಮಮ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಜ್ಞಾರ್ಥಂ ತಾನ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-25-7 (39464)
ಭವಾನ್ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ಕರ್ಣಶ್ಚ ಕೃಪಶ್ಚ ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಂಮಾ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಸೌಮದತ್ತಿರ್ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 6-25-8 (39465)
ಅನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಃ ಶೂರಾ ಮದರ್ಥೇ ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ।
ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಪ್ರಹರಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ಧವಿಶಾರದಾಃ ॥ 6-25-9 (39466)
ಅಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತದಸ್ಮಾಕಂ ಬಲಂ ಭೀಷ್ಮಾಭಿರಕ್ಷಿತಂ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತ್ವಿದಮೇತೇಷಾಂ ಬಲಂ ಭೀಮಾಭಿರಕ್ಷಿತಂ ॥ 6-25-10 (39467)
ಅಯನೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಯಥಾಭಾಗಮವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿರಕ್ಷಂತು ಭವಂತಃ ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ ॥ 6-25-11 (39468)
ತಸ್ಯ ಸಂಜನಯನ್ಹರ್ಷಂ ಕುರುವೃದ್ಧಃ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಸಿಂಹನಾದಂ ವಿನದ್ಯೋಚ್ಚೈಃ ಶಂಖಂ ದಧ್ಮೌ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-25-12 (39469)
ತತಃ ಶಂಖಾಶ್ಚ ಭೇರ್ಯಶ್ಚ ಪಣವಾನಕಗೋಮುಖಾಃ ।
ಸಹಸೈವಾಭ್ಯಹನ್ಯಂತ ಸ ಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್ ॥ 6-25-13 (39470)
ತತಃ ಶ್ವೇತೈರ್ಹಯೈರ್ಯುಕ್ತೇ ಮಹತಿ ಸ್ಯಂದತೇ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಮಾಧವಃ ಪಾಂಡವಶ್ಚೈವ ದಿವ್ಯೌ ಶಂಖೌ ಪ್ರದಧ್ಮತುಃ ॥ 6-25-14 (39471)
ಪಾಂಚಜನ್ಯಂ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ದೇವದತ್ತಂ ಧನಂಜಯಃ ।
ಪೌಂಡ್ರಂ ದಧ್ಮೌ ಮಹಾಶಂಖಂ ಭೀಮಕರ್ಮಾ ವೃಕೋದರಃ ॥ 6-25-15 (39472)
ಅನಂತವಿಜಯಂ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಸುಘೋಷಮಣಿಪುಷ್ಪಕೌ ॥ 6-25-16 (39473)
ಕಾಶ್ಯಶ್ಚ ಪರಮೇಷ್ವಾಸಃ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ವಿರಾಟಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚಾಪರಾಜಿತಃ ॥ 6-25-17 (39474)
ದ್ರುಪದೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ಪೃಥಿವೀಪತೇ ।
ಸೌಭದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಂಖಾಂದಧ್ಮುಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ॥ 6-25-18 (39475)
ಸ ಘೋಷೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಹೃದಯಾನಿ ವ್ಯದಾರಯತ್।
ನಭಶ್ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಚೈವ ತುಮುಲೋ ವ್ಯನುನಾದಯನ್ ॥ 6-25-19 (39476)
ಅಥ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಕಪಿಧ್ವಜಃ ।
ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಶಸ್ತ್ರಸಂಪಾತೇ ಧನುರುದ್ಯಂಯ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-25-20 (39477)
ಹೃಷೀಕೇಶಂ ತದಾ ವಾಕ್ಯಮಿದಮಾಹ ಮಹೀಪತೇ । 6-25-21 (39478)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ।
ಸೇನಯೋರುಭಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ರಥಂ ಸ್ಥಾಪಯ ಮೇಽಚ್ಯುತ ॥ 6-25-21x (4009)
ಯಾವದೇತಾನ್ನಿರೀಕ್ಷೇಽಹಂ ಯೋದ್ಧುಕಾಮಾನವಸ್ಥಿತಾನ್।
ಕೈರ್ಮಯಾ ಸಹ ಯೋದ್ಧವ್ಯಮಸ್ಮಿನ್ರಣಸಮುದ್ಯಮೇ ॥ 6-25-22 (39479)
ಯೋತ್ಸ್ಯಮಾನಾನವೇಕ್ಷೇಽಹಂ ಯ ಏತೇಽತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇರ್ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷವಃ ॥ 6-25-23 (39480)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-25-24x (4010)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ಗುಡಾಕೇಶೇನ ಭಾರತ।
ಸೇನಯೋರುಭಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ರಥೋತ್ತಮಂ ॥ 6-25-24 (39481)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಪ್ರಮುಖತಃ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚ ಮಹೀಕ್ಷಿತಾಂ ।
ಉವಾಚ ಪಾರ್ಥ ಪಶ್ಯೈತಾನ್ಸಮವೇತಾನ್ಕುರೂನಿತಿ ॥ 6-25-25 (39482)
ತತ್ರಾಪಶ್ಯತ್ಸ್ಥಿತಾನ್ಪಾರ್ಥಃ ಪಿತೄನಥ ಪಿತಾಮಹಾನ್।
ಆಚಾರ್ಯಾನ್ಮಾತುಲಾನ್ಭ್ರಾತೄನ್ಪುತ್ರಾನ್ಪೌತ್ರಾನ್ಸಖೀಂಸ್ತಥಾ ॥ 6-25-26 (39483)
ಶ್ವಶುರಾನ್ಸುಹೃದಶ್ಚೈವ ಸೇನಯೋರುಭಯೋರಪಿ ।
ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸ ಕೌಂತೇಯಃ ಸರ್ವಾನ್ಬಂಧೂನವಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 6-25-27 (39484)
ಕೃಪಯಾ ಪರಯಾಽವಿಷ್ಟೋ ವಿಷೀದನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್ । 6-25-28 (39485)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ।
ದೃಷ್ಟ್ವೇಮಂ ಸ್ವಜನಂ ಕೃಷ್ಣ ಯುಯುತ್ಸುಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-25-28x (4011)
ಸೀದಂತಿ ಮಮ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಮುಖಂ ಚ ಪರಿಶುಷ್ಯತಿ।
ವೇಪಥುಶ್ಚ ಶರೀರೇ ಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಶ್ಚ ಜಾಯತೇ॥ 6-25-29 (39486)
ಗಾಂಡೀವಂ ಸ್ರಂಸತೇ ಹಸ್ತಾತ್ತ್ವಕ್ವೈವ ಪರಿದಹ್ಯತೇ।
ನ ಚ ಶಕ್ನೋಂಯವಸ್ಥಾತುಂ ಭ್ರಮತೀವ ಚ ಮೇ ಮನಃ ॥ 6-25-30 (39487)
ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಪರೀತಾನಿ ಕೇಶವ।
ನ ಚ ಶ್ರೇಯೋಽನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಹತ್ವಾ ಸ್ವಜನಮಾಹವೇ ॥ 6-25-31 (39488)
ನ ಕಾಂಕ್ಷೇ ವಿಜಯಂ ಕೃಷ್ಣ ನ ಚ ರಾಜ್ಯಂ ಸುಖಾನಿ ಚ ।
ಕಿಂ ನೋ ರಾಜ್ಯೇನ ಗೋವಿಂದ ಕಿಂ ಭೋಗೈರ್ಜೀವಿತೇನ ವಾ ॥ 6-25-32 (39489)
ಯೇಷಾಮರ್ಥೇ ಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ನೋ ರಾಜ್ಯಂ ಭೋಗಾಃ ಸುಖಾನಿ ಚ।
ತ ಇಮೇಽವಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧನಾನಿ ಚ ॥ 6-25-33 (39490)
ಆಚಾರ್ಯಾಃ ಪಿತರಃ ಪುತ್ರಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಪಿತಾಮಹಾಃ ।
ಮಾತುಲಾಃ ಶ್ವಶುರಾಃ ಪೌತ್ರಾಃ ಸ್ಯಾಲಾಃ ಸಂಬಂಧಿನಸ್ತಥಾ ॥ 6-25-34 (39491)
ಏತಾನ್ನ ಹಂತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಘ್ನತೋಽಪಿ ಮಧುಸೂದನ ।
ಅಪಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಹೇತೋಃ ಕಿಂ ನು ಮಹೀಕೃತೇ ॥ 6-25-35 (39492)
ನಿಹತ್ಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ನಃ ಕಾ ಪ್ರೀತಿಃ ಸ್ಯಾಜ್ಜನಾರ್ದನ।
ಪಾಪಮೇವಾಶ್ರಯೇದಸ್ಮಾನ್ಹತ್ವೈತಾನಾತತಾಯಿನಃ ॥ 6-25-36 (39493)
ತಸ್ಮಾನ್ನಾರ್ಹಾ ಯವಂ ಹಂತುಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಸ್ವಬಾಂಧವಾನ್।
ಸ್ವಜನಂ ಹಿ ಕಥಂ ಹತ್ವಾ ಸುಖಿನಃ ಸ್ಯಾಮ ಮಾಧವ ॥ 6-25-37 (39494)
ಯದ್ಯಪ್ಯೇತೇ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಲೋಭೋಪಹತಚೇತಸಃ ।
ಕುಲಕ್ಷಯಕೃತಂ ದೋಷಂ ಪಿತ್ರದ್ರೋಹೇ ಚ ಪಾತಕಂ ॥ 6-25-38 (39495)
ಕಥಂ ನ ಜ್ಞೇಯಮಸ್ಮಾಭಿಃ ಪಾಪಾದಸ್ಮಾನ್ನಿವರ್ತಿತುಂ ।
ಕುಲಕ್ಷಯಕೃತಂ ದೋಷಂ ಪ್ರಪಶ್ಯದ್ಭಿರ್ಜನಾರ್ದನ ॥ 6-25-39 (39496)
ಕುಲಕ್ಷಯೇ ಪ್ರಣಶ್ಯಂತಿ ಕುಲಧರ್ಮಾಃ ಸನಾತನಾಃ।
ಧರ್ಮೇ ನಷ್ಟೇ ಕುಲಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮಧರ್ಮೋಽಭಿಭವತ್ಯುತ ॥ 6-25-40 (39497)
ಅಧರ್ಮಾಭಿಭವಾತ್ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರದುಷ್ಯಂತಿ ಕುಲಸ್ತ್ರಿಯಃ ।
ಸ್ತ್ರೀಷು ದುಷ್ಟಾಸು ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಜಾಯತೇ ವರ್ಣಸಂಕರಃ ॥ 6-25-41 (39498)
ಸಂಕರೋ ನರಕಾಯೈವ ಕುಲಘ್ನಾನಾಂ ಕುಲಸ್ಯ ಚ।
ಪತಂತಿ ಪಿತರೋ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಕುಪ್ತಪಿಂಡೋದಕಕ್ರಿಯಾಃ ॥ 6-25-42 (39499)
ದೋಷೈರೇತೈಃ ಕುಲಘ್ನಾನಾಂ ವರ್ಣಸಂಕರಕಾರಕೈಃ ।
ಉತ್ಸಾದ್ಯಂತೇ ಜಾತಿಧರ್ಮಾಃ ಕುಲಧರ್ಮಾಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾಃ ॥ 6-25-43 (39500)
ಉತ್ಸನ್ನಕುಲಧರ್ಮಾಣಾಂ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಜನಾರ್ದನ ।
ನರಕೇ ನಿಯತಂ ವಾಸೋ ಭವತೀತ್ಯನುಶುಶ್ರುಮ ॥ 6-25-44 (39501)
ಅಹೋ ಬತ ಮಹತ್ಪಾಪಂ ಕರ್ತುಂ ವ್ಯವಸಿತಾ ವಯಂ।
ಯದ್ರಾಜ್ಯಸುಖಲೋಭೇನ ಹಂತುಂ ಸ್ವಜನಮುದ್ಯತಾಃ ॥ 6-25-45 (39502)
ಯದಿ ಮಾಮಪ್ರತೀಕಾರಮಶಸ್ತ್ರಂ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಯಃ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ರಣೇ ಹನ್ಯುಸ್ತನ್ಮೇ ಕ್ಷೇಮತರಂ ಭವೇತ್ ॥ 6-25-46 (39503)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-25-47x (4012)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾರ್ಜುನಃ ಸಂಖ್ಯೇ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್ ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ಸಶರಂ ಚಾಪಂ ಶೋಕಸಂವಿಗ್ನಮಾನಸಃ ॥ ॥ 6-25-47 (39504)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಅರ್ಜುನವಿಷಾದಯೋಗೋನಾಮ ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 1 ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-25-8 ಸೌಮದತ್ತಿಸ್ತಂಚೈವಚೇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-25-18 ಶಂಖಂ ದಧ್ಮುಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-25-30 ಗಾಂಡೀವಂ ಸ್ರವತೇ ಹಸ್ತಾತ್ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-25-34 ಶ್ಯಾಲಾ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 026
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.26. ಅಧ್ಯಾಯಃ 026
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಷಡ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-26-0 (39505)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-26-0x (4013)
ತಂ ತಥಾ ಕೃಪಯಾವಿಷ್ಟಮಶ್ರುಪೂರ್ಣಾಕುಲೇಕ್ಷಣಂ ।
ವಿಷೀದಂತಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮುವಾಚ ಮಧುಸೂದನಃ ॥ 6-26-1 (39506)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-26-2x (4014)
ಕುತಸ್ತ್ವಾ ಕಶ್ಮಲಮಿದಂ ವಿಷಮೇ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ।
ಅನಾರ್ಯಜುಷ್ಟಮಸ್ವರ್ಗ್ಯಮಕೀರ್ತಿಕರಮರ್ಜುನ ॥ 6-26-2 (39507)
ಕ್ಲೈಬ್ಯಂ ಮಾ ಸ್ಮ ಗಮಃ ಪಾರ್ಥ ನೈತತ್ತ್ವಯ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ।
ಕ್ಷುದ್ರಂ ಹೃದಯದೌರ್ಬಲ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವೋತ್ತಿಷ್ಠ ಪರಂತಪ ॥ 6-26-3 (39508)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-26-4x (4015)
ಕಥಂ ಭೀಷ್ಮಮಹಂ ಸಂಖ್ಯೇ ದ್ರೋಣಂ ಚ ಮಧುಸೂದನ ।
ಇಷುಭಿಃ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪೂಜಾರ್ಹಾವರಿಸೂದನ ॥ 6-26-4 (39509)
ಗುರೂನಹತ್ವಾ ಹಿ ಮಹಾನುಭಾವಾನ್
ಶ್ರೇಯೋ ಭೋಕ್ತುಂ ಭೇಕ್ಷಮಪೀಹ ಲೋಕೇ।
ಹತ್ವಾರ್ಥಕಾಮಾಂಸ್ತು ಗುರೂನಿಹೈವ
ಭುಂಜೀಯ ಭೋಗಾನ್ರುಧಿರಪ್ರದಿಗ್ಧಾನ್ ॥ 6-26-5 (39510)
ನ ಚೈತದ್ವೀದ್ಮಃ ಕತರನ್ನೋ ಗರೀಯೋ
ಯದ್ವಾ ಜಯಮ ಯದಿ ವಾ ನೋ ಜಯೇಯುಃ।
ಯಾನೇವ ಹತ್ವಾ ನ ಜಿಜೀವಿಷಾಮ-
ಸ್ತೇಽವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರಮುಖೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ॥ 6-26-6 (39511)
ಕಾರ್ಪಣ್ಯದೋಷೋಪಹತಸ್ವಭಾವಃ
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಧರ್ಮಸಂಮೂಢಚೇತಾಃ।
ಯಚ್ಛ್ರೇಯಃ ಸ್ಯಾನ್ನಿಶ್ಚಿತಂ ಬ್ರೂಹಿ ತನ್ಮೇ
ಶಿಷ್ಯಸ್ತೇಽಹಂ ಶಾಧಿ ಮಾಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಪನ್ನಂ ॥ 6-26-7 (39512)
ನ ಹಿ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಮಮಾಪನುದ್ಯಾ-
ದ್ಯಚ್ಛೋಕಮುಚ್ಛೋಷಣಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ।
ಅವಾಪ್ಯ ಭೂಮಾವಸಪತ್ನಮೃದ್ಧಂ
ರಾಜ್ಯಂ ಸುರಾಣಾಮಪಿ ಚಾಧಿಪತ್ಯಂ ॥ 6-26-8 (39513)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-26-9x (4016)
ಏವಮುಕತ್ವಾ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಗುಡಾಕೇಶಂ ಪರಂತಪ ।
ನ ಯೋತ್ಸ್ಯ ಇತಿ ಗೋವಿಂದಮುಕ್ತ್ವಾ ತೂಷ್ಣೀಂ ಬಭೂವ ಹ ॥ 6-26-9 (39514)
ತಮುವಾಚ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಭಾರತ।
ಸೇನಯೋರುಭಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ವಿಷೀದಂತಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 6-26-10 (39515)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-26-11x (4017)
ಅಶೋಚ್ಯಾನನ್ವಶೋಚಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಜ್ಞಾವಾದಾಂಶ್ಚ ಭಾಷಸೇ।
ಗತಾಸೂನಗತಾಸೂಂಶ್ಚ ನಾನುಶೋಚಂತಿ ಪಾಂಡಿತಾಃ ॥ 6-26-11 (39516)
ನತ್ವೇವಾಹಂ ಜಾತು ನಾಸಂ ನ ತ್ವಂ ನೇಮೇ ಜನಾಧಿಪಾಃ।
ನ ಚೈವ ನಭವಿಷ್ಯಾಮಃ ಸರ್ವೇ ವಯಮತಃ ಪರಂ ॥ 6-26-12 (39517)
ದೇಹಿನೋಽಸ್ಮಿನ್ಯಥಾ ದೇಹೇ ಕೌಮಾರಂ ಯೌವನಂ ಜರಾ।
ತಥಾ ದೇಹಾಂತರಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ಧೀರಸ್ತತ್ರ ನ ಮುಹ್ಯತಿ ॥ 6-26-13 (39518)
ಮಾತ್ರಾಸ್ಪರ್ಶಾಸ್ತು ಕೌಂತೇಯ ಶೀತೋಷ್ಣಸುಖದುಃಖದಾಃ ।
ಆಗಮಾಪಾಯಿನೋಽನಿತ್ಸ್ಯಾಸ್ತಾಂಸ್ತಿತಿಕ್ಷಸ್ವ ಭಾರತ ॥ 6-26-14 (39519)
ಯಂ ಹಿ ವ್ಯಥಯಂತ್ಯೇತೇ ಪುರುಷಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸಮದುಃಖಸುಖಂ ಧೀರಂ ಸೋಽಮೃತತ್ವಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥ 6-26-15 (39520)
ನಾಸತೋ ವಿದ್ಯತೇ ಭಾವೋ ನಾಭಾವೋ ವಿದ್ಯತೇ ಸತಃ।
ಉಭಯೋರಪಿ ದೃಷ್ಟೋಽಂತಸ್ತ್ವನಯೋಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿಭಿಃಕ ॥ 6-26-16 (39521)
ಅವಿನಾಶಿ ತು ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ।
ವಿನಾಶಮವ್ಯಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ನ ಕಶ್ಚಿತ್ಕರ್ತುಮರ್ಹತಿ ॥ 6-26-17 (39522)
ಅಂತವಂತ ಇಮೇ ದೇಹಾ ನಿತ್ಯಸ್ಯೋಕ್ತಾಃ ಶರೀರಿಣಃ ।
ಅನಾಶಿನೋಽಪ್ರಮೇಯಸ್ಯ ತಸ್ಮಾದ್ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಭಾರತ ॥ 6-26-18 (39523)
ಯ ಏನಂ ವೇತ್ತಿ ಹಂತಾರಂ ಯಶ್ಚೈನಂ ಮನ್ಯತೇ ಹತಂ।
ಉಭೌ ತೌ ನ ವಿಜಾನೀತೋ ನಾಯಂ ಹಂತಿ ನ ಹನ್ಯತೇ ॥ 6-26-19 (39524)
ನ ಜಾಯತೇ ಂರಿಯತೇ ವಾ ಕದಾಚಿ-
ನ್ನಾಯಂ ಭೂತ್ವಾ ಭವಿತಾ ವಾ ನ ಭೂಯಃ ।
ಅಜೋ ನಿತ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ ಪುರಾಣೋ
ನ ಹಂತಯೇ ಹನ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ॥ 6-26-20 (39525)
ವೇದಾವಿನಾಶಿನಂ ನಿತ್ಯಂ ಯ ಏನಮಜಮವ್ಯಯಂ।
ಕಥಂ ಸ ಪುರುಷಃ ಪಾರ್ಥ ಕಂ ಘಾತಯತಿ ಹಂತಿ ಕಂ ॥ 6-26-21 (39526)
ವಾಸಾಂಸಿ ಜೀರ್ಣಾನಿ ಯಥಾ ವಿಹಾಯ
ನವಾನಿ ಗೃಹ್ಣಾನಿ ನರೋಽಪರಾಣಿ।
ತಥಾ ಶರೀರಾಣಿ ವಿಹಾಯ ಜೀರ್ಣಾ-
ನ್ಯನ್ಯಾನಿ ಸಂಯಾತಿ ನವಾನಿ ದೇಹೀ ॥ 6-26-22 (39527)
ನೈನಂ ಛಿಂದಂತಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ನೈನಂ ದಹತಿ ಪಾವಕಃ।
ನ ಚೈನಂ ಕ್ಲೇದಯಂತ್ಯಾಪೋ ನ ಶೋಷಯತಿ ಮಾರುತಃ ॥ 6-26-23 (39528)
ಅಚ್ಛೇದ್ಯೋಽಯಮದಾಹ್ಯೋಽಯಮಕ್ಲೇದ್ಯೋಽಶೋಷ್ಯ ಏವ ಚ।
ನಿತ್ಯಃ ಸರ್ವಗತಃ ಸ್ಥಾಣುರಚಲೋಽಯಂ ಸನಾತನಃ ॥ 6-26-24 (39529)
ಅವ್ಯಕ್ತೋಽಯಮಚಿಂತ್ಯೋಽಯಮವಿಕಾರ್ಯೋಽಯಮುಚ್ಯತೇ।
ತಸ್ಮಾದೇವಂ ವಿದಿತ್ವೈನಂ ನಾನುಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-26-25 (39530)
ಅಥ ಚೈನಂ ನಿತ್ಯಜಾತಂ ನಿತ್ಯಂ ವಾ ಮನ್ಯಸೇ ಮೃತಂ।
ತಥಾಪಿ ಕತ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ನೈನಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-26-26 (39531)
ಜಾತಸ್ಯ ಹಿ ಧ್ರುವೋ ಮೃತ್ಯುರ್ಧ್ರುವಂ ಜನ್ಮ ಮೃತಸ್ಯ ಚ।
ತಸ್ಮಾದಪರಿಹಾರ್ಯೇಽರ್ಥೇ ನ ತ್ವಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-26-27 (39532)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದೀನಿ ಭೂತಾನಿ ವ್ಯಕ್ತಮಧ್ಯಾನಿ ಭಾರತ।
ಅವ್ಯಕ್ತನಿಧನಾನ್ಯೇನ ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿದೇವನಾ ॥ 6-26-28 (39533)
ಆಶ್ಚರ್ಯವತ್ಪಶ್ಯತಿ ಕಶ್ಚಿದೇನ-
ಮಾಶ್ಚರ್ಯವದ್ವದತಿ ತಥೈವ ಚಾನ್ಯಃ।
ಆಶ್ಚರ್ಯವಚ್ಚೈನಮನ್ಯಃ ಶ್ರೃಣೋತಿ
ಶ್ರುತ್ವಾಽಪ್ಯೇನಂ ವೇದ ನ ಚೈವ ಕಶ್ಚಿತ್ ॥ 6-26-29 (39534)
ದೇಹೀ ನಿತ್ಯಮವಧ್ಯೋಽಯಂ ದೇಹೇ ಸರ್ವಸ್ಯ ಭಾರತ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ನ ತ್ವಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-26-30 (39535)
ಸ್ವಧರ್ಮಮಪಿ ಚಾವೇಕ್ಷ್ಯ ನ ವಿಕಂಪಿತುಮರ್ಹಸಿ ।
ಧರ್ಂಯಾದ್ಧಿ ಯುದ್ಧಾಚ್ಛ್ರೇಯೋಽನ್ಯತ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-26-31 (39536)
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಚೋಪಪನ್ನಂ ಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಮಪಾವೃತಂ ।
ಸುಖಿನಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಲಂತೇ ಯುದ್ಧಮೀದೃಶಂ ॥ 6-26-32 (39537)
ಅಥ ಚೇತ್ತ್ವಮಿಮಂ ಧರ್ಂಯಂ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ನ ಕರಿಷ್ಯಸಿ।
ತತಃ ಸ್ವಧರ್ಮಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಚ ಹಿತ್ವಾ ಪಾಪಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 6-26-33 (39538)
ಅಕೀರ್ತಿಂ ಚಾಪಿ ಭೂತಾನಿ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇಽವ್ಯಯಾಂ ।
ಸಂಭಾವಿತಸ್ಯ ಚಾಕೀರ್ತಿರ್ಮರಣಾದತಿರಿಚ್ಯತೇ ॥ 6-26-34 (39539)
ಭಯಾದ್ರಣಾದುಪರತಂ ಮಂಸ್ಯಂತೇ ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಯೇಷಾಂ ಚ ತ್ವಂ ಬಹುಮತೋ ಭೂತ್ವಾ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಲಾಘವಂ ॥ 6-26-35 (39540)
ಅವಾಚ್ಯವಾದಾಂಶ್ಚಕ ಬಹೂನ್ವದಿಷ್ಯಂತಿ ತವಾಹಿತಾಃ ।
ನಿಂದಂತಸ್ತವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ತತೋ ದುಃಖತರಂ ನು ಕಿಂ ॥ 6-26-36 (39541)
ಹತೋ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಭೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಮಹೀಂ ।
ತಸ್ಮಾದುತ್ತಿಷ್ಠ ಕೌಂತೇಯ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 6-26-37 (39542)
ಸುಖದುಃಖೇ ಸಮೇ ಕೃತ್ವಾ ಲಾಭಾಲಾಭೌ ಜಯಾಜಯೌ ।
ತತೋ ಯುದ್ಧಾಯ ಯುಜ್ಯಸ್ವ ನೈವಂ ಪಾಪಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 6-26-38 (39543)
ಏಷಾ ತೇಽಭಿಹಿತಾ ಸಾಂಖ್ಯೇ ಬುದ್ಧಿರ್ಯೋಗೇ ತ್ವಿಮಾಂ ಶ್ರೃಣು।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಯಯಾ ಪಾರ್ಥ ಕರ್ಮಬಂಧಂ ಪ್ರಹಾಸ್ಯಸಿ ॥ 6-26-39 (39544)
ನೇಹಾಭಿಕ್ರಮನಾಶೋಽಸ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯವಾಯೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಸ್ವಲ್ಪಮಪ್ಯಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ತ್ರಾಯತೇ ಮಹತೋ ಭಯಾತ್ ॥ 6-26-40 (39545)
ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿರೇಕೇಹ ಕುರುನಂದನ ।
ಬಹುಶಾಖಾ ಹ್ಯನಂತಾಶ್ಚ ಬುದ್ಧಯೋಽವ್ಯವಸಾಯಿನಾಂ ॥ 6-26-41 (39546)
ಯಾಮಿಮಾಂ ಪುಷ್ಪಿತಾಂ ವಾಚಂ ಪ್ರವದಂತ್ಯವಿಪಶ್ಚಿತಃ ।
ವೇದವಾದರತಾಃ ಪಾರ್ಥ ನಾನ್ಯದಸ್ತೀತಿ ವಾದಿನಃ ॥ 6-26-42 (39547)
ಕಾಮಾತ್ಮಾನಃ ಸ್ವರ್ಗಪರಾ ಜನ್ಮಕರ್ಮಫಲಪ್ರದಾಂ ।
ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಬಹುಲಾಂ ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಗತಿಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-26-43 (39548)
ಭೋಗೈಶ್ವರ್ಯಪ್ರಸಕ್ತಾನಾಂ ತಯಾಽಪಹೃತಚೇತಸಾಂ ।
ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಮಾಧೌ ನ ವಿಧೀಯತೇ ॥ 6-26-44 (39549)
ತ್ರೈಗುಣ್ಯವಿಷಯಾ ವೇದಾ ನಿಸ್ತ್ರೈಗುಣ್ಯೋ ಭವಾರ್ಜುನ ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ನಿತ್ಯಸತ್ವಸ್ಥೋ ನಿರ್ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಆತ್ಮವಾನ್ ॥ 6-26-45 (39550)
ಯಾವಾನರ್ಥ ಉದಪಾನೇ ಸರ್ವತಃ ಸಂಪ್ಲುತೋದಕೇ।
ತಾವಾನ್ಸರ್ವೇಷು ವೇದೇಷು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ವಿಜಾನತಃ ॥ 6-26-46 (39551)
ಕರ್ಮಣ್ಯೇವಾಧಿಕಾರಸ್ತೇ ಮಾ ಫಲೇಷು ಕದಾ ಚ ನ ।
ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುರ್ಭೂರ್ಮಾ ತೇ ಸಂಗೋಽಸ್ತ್ವಕರ್ಮಣಿ ॥ 6-26-47 (39552)
ಯೋಗಸ್ಥಃ ಕುರು ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧನಂಜಯ ।
ಸಿದ್ಧ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯೋಃ ಸಮೋ ಭೂತ್ವಾ ಸಮತ್ವಂ ಯೋಗ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-26-48 (39553)
ದೂರೇಣ ಹ್ಯವರಂ ಕರ್ಮ ಬುದ್ಧಿಯೋಗಾದ್ಧನಂಜಯ।
ಬುದ್ಧೌ ಶರಣಮನ್ವಿಚ್ಛ ಕೃಪಣಾಃ ಫಲಹೇತವಃ ॥ 6-26-49 (39554)
ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತೋ ಜಹಾತೀಹಕ ಉಭೇ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತೇ ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯೋಗಾಯ ಯುಜ್ಯಸ್ವ ಯೋಗಃ ಕರ್ಮಸು ಕೌಶಲಂ ॥ 6-26-50 (39555)
ಕರ್ಮಜಂ ಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಾ ಹಿ ಫಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಜನ್ಮಬಂಧವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ ಪದಂ ಗಚ್ಛಂತ್ಯನಾಮಯಂ ॥ 6-26-51 (39556)
ಯದಾ ತೇ ಮೋಹಕಲಿಲಂ ಬುದ್ಧಿರ್ವ್ಯತಿತರಿಷ್ಯತಿ।
ತದಾ ಗಂತಾಸಿ ನಿರ್ವೇದಂ ಶ್ರೋತವ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರುತಸ್ಯ ಚ ॥ 6-26-52 (39557)
ಶ್ರುತಿವಿಪ್ರತಿಪನ್ನಾ ತೇ ಯದಾ ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ನಿಶ್ಚಲಾ ।
ಸಮಾಧಾವಚಲಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತದಾ ಯೋಗಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 6-26-53 (39558)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-26-54x (4018)
ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಕಾ ಭಾಷಾ ಸಮಾಧಿಸ್ಥಸ್ಯ ಕೇಶವ ।
ಸ್ಥಿತಧೀಃ ಕಿಂ ಪ್ರಭಾಷೇತ ಕಿಮಾಸೀತ ವ್ರಜೇತ ಕಿಂ ॥ 6-26-54 (39559)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ । 6-26-55x (4019)
ಪ್ರಜಹಾತಿ ಯದಾ ಕಾಮಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾರ್ಥ ಮನೋಗತಾನ್।
ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನಾ ತುಷ್ಟಃ ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಸ್ತದೋಚ್ಯತೇ ॥ 6-26-55 (39560)
ದುಃಖೇಷ್ವನುದ್ವಿಗ್ನಮನಾಃ ಸುಖೇಷು ವಿಗತಸ್ಪೃಹಃ।
ವೀತರಾಗಭಯಕ್ರೋಧಃ ಸ್ಥಿತಧೀರ್ಮುನಿರುಚ್ಯತೇ ॥ 6-26-56 (39561)
ಯಃ ಸರ್ವತ್ರಾನಭಿಸ್ನೇಹಸ್ತತ್ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶುಭಾಶುಭಂ ।
ನಾಭಿನಂದತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ 6-26-57 (39562)
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಚಾಯಂ ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ 6-26-58 (39563)
ವಿಷಯಾ ವಿನಿವರ್ತಂತೇ ನಿರಾಹಾರಸ್ಯ ದೇಹಿನಃ।
ರಸವರ್ಜಂ ರಸೋಽಪ್ಯಸ್ಯ ಪರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿವರ್ತತೇ ॥ 6-26-59 (39564)
ಯತತೋ ಹ್ಯಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಹರಂತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಮನಃ ॥ 6-26-60 (39565)
ತಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಸಂಯಂಯ ಯುಕ್ತ ಆಸೀತ ಮತ್ಪರಃ ।
ವಶೇ ಹಿ ಯಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಾಮಿ ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ 6-26-61 (39566)
ಧ್ಯಾಯತೋ ವಿಷಯಾನ್ಪುಂಸಃ ಸಂಗಸ್ತೇಷೂಪಜಾಯತೇ।
ಸಂಗಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಕಾಮಃ ಕಾಮಾತ್ಕ್ರೋಧೋಽಭಿಜಾಯತೇ ॥ 6-26-62 (39567)
ಕ್ರೋಧಾದ್ಭವತಿ ಸಂಮೋಹಃ ಸಂಮೋಹಾತ್ಸ್ಮೃತಿವಿಭ್ರಮಃ ।
ಸ್ಮೃತಿಭ್ರಂಶಾದ್ಬುದಿನಾಶೋ ಬುದ್ಧಿನಾಶಾತ್ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 6-26-63 (39568)
ರಾಗದ್ವೇಷವಿಯುಕ್ತೈಸ್ತು ವಿಷಯಾನಿಂದ್ರಿಯೈಶ್ಚರನ್ ।
ಆತ್ಮವಶ್ಯೈರ್ವಿಧೇಯಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸಾದಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-26-64 (39569)
ಪ್ರಸಾದೇ ಸರ್ವದುಃಖಾನಾಂ ಹಾನಿರಸ್ಯೋಪಜಾಯತೇ।
ಪ್ರಸನ್ನಚೇತಸೋ ಹ್ಯಾಶು ಬುದ್ಧಿಃ ಪರ್ಯವತಿಷ್ಠತೇ ॥ 6-26-65 (39570)
ನಾಸ್ತಿ ಬುದ್ಧಿರಯುಕ್ತಸ್ಯ ನ ಚಾಯುಕ್ತಸ್ಯ ಭಾವನಾ ।
ನ ಚಾಭಾವಯತಃ ಶಾಂತಿರಶಾಂತಸ್ಯ ಕುತಃ ಸುಖಂ ॥ 6-26-66 (39571)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಹಿ ಚರತಾಂ ಯನ್ಮನೋಽನುವಿಧೀಯತೇ ।
ತದಸ್ಯ ಹರತಿ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ವಾಯುರ್ನಾವಮಿವಾಂಭಸಿ ॥ 6-26-67 (39572)
ತಸ್ಮಾದ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ನಿಗೃಹೀತಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ 6-26-68 (39573)
ಯಾ ನಿಶಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತಸ್ಯಾಂ ಜಾಗರ್ತಿಂ ಸಂಯಮೀ।
ಯಸ್ಯಾಂ ಜಾಗ್ರತಿ ಭೂತಾನಿ ಸಾ ನಿಶಾ ಪಶ್ಯತೋ ಮುನೇಃ ॥ 6-26-69 (39574)
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ
ಸಮುದ್ರಮಾಪಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಯದ್ವತ್।
ತದ್ವತ್ಕಾಮಾ ಯಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ
ಸ ಶಾಂತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ನ ಕಾಮಕಾಮೀ ॥ 6-26-70 (39575)
ವಿಹಾಯ ಕಾಮಾನ್ಯಃ ಸರ್ವಾನ್ಪುಮಾಂಶ್ಚರತಿ ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ।
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರಃ ಸ ಶಾಂತಿಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-26-71 (39576)
ಏಷಾ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಸ್ಥಿತಿಃ ಪಾರ್ಥ ನೈನಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಮುಹ್ಯತಿ ।
ಸ್ಥಿತ್ವಾಸ್ಯಾಮಂತಕಾಲೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿರ್ವಾಣಮೃಚ್ಛತಿ ॥ ॥ 6-26-72 (39577)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಷಡ್ವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಶಾಂಖ್ಯಯೋಗೋನಾಮ ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 2 ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 027
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.27. ಅಧ್ಯಾಯಃ 027
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಪ್ತವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-27-0 (39578)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-27-0x (4020)
ಜ್ಯಾಯಸೀ ಚೇತ್ಕರ್ಮಣಸ್ತೇ ಮತಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಜನಾರ್ದನ।
ತತ್ಕಿಂ ಕರ್ಮಣಿ ಘೋರೇ ಮಾಂ ನಿಯೋಜಯಸಿ ಕೇಶವ ॥ 6-27-1 (39579)
ವ್ಯಾಮಿಶ್ರೇಣೇವ ವಾಕ್ಯೇನ ಬುದ್ಧಿಂ ಮೋಹಯಸೀವ ಮೇ ।
ತದೇಕಂ ವದ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಯೇನ ಶ್ರೇಯೋಽಹಮಾಪ್ನುಯಾಂ ॥ 6-27-2 (39580)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-27-3x (4021)
ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದ್ವಿವಿಧಾ ನಿಷ್ಠಾ ಪುರಾ ಪ್ರೋಪ್ತಾ ಮಯಾಽನಘ।
ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನ ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಯೋಗಿನಾಂ ॥ 6-27-3 (39581)
ನ ಕರ್ಮಣಾಮನಾರಂಭಾನ್ನೈಷ್ಕರ್ಂಯಂ ಪುರುಷೋಽಶ್ರುತೇ।
ನ ಚ ಸಂನ್ಯಸನಾದೇವ ಸಿದ್ಧಿಂ ಸಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-27-4 (39582)
ನ ಹಿ ಕಶ್ಚಿತ್ಕ್ಷಣಮಪಿ ಜಾತು ತಿಷ್ಠತ್ಯಕರ್ಮಕೃತ್ ।
ಕಾರ್ಯತೇ ಹ್ಯವಶಃ ಕರ್ಮ ಸರ್ವಃ ಪ್ರಕೃತಿಜೈರ್ಗುಣೈಃ ॥ 6-27-5 (39583)
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಸಂಯಂಯ ಯ ಆಸ್ತೇ ಮನಸಾ ಸ್ಮರನ್ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥಾನ್ವಿಮೂಢಾತ್ಮಾ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಾಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-27-6 (39584)
ಯಸ್ತ್ವಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪನಸಾ ನಿಯಂಯಾರಮಭತೇಽರ್ಜುನ।
ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯೈಃ ಕರ್ಮಯೋಗಮಸಕ್ತಃ ಸ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 6-27-7 (39585)
ನಿಯತಂ ಕುರು ಕರ್ಮ ತ್ವಂ ಜ್ಯಾಯೋ ಹ್ಯಕರ್ಮಣಃ ।
ಶರೀರಯಾತ್ರಾಪಿ ಚ ತೇ ನ ಪ್ರತಿದ್ಧ್ಯೇದಕರ್ಮಣಃ ॥ 6-27-8 (39586)
ಯಜ್ಞಾರ್ಥಾತ್ಕರ್ಮಣೋಽನ್ಯತ್ರ ಲೋಕೋಽಯಂ ಕರ್ಮಬಂಧನಃ।
ತದರ್ಥಂ ಕರ್ಮ ಕೌಂತೇಯ ಮುಕ್ತಸಂಗಃ ಸಮಾಚರ ॥ 6-27-9 (39587)
ಸಹಯಜ್ಞಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುರೋವಾಚ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ಅನೇನ ಪ್ರಸವಿಷ್ಯಧ್ವಮೇಷ ವೋಽಸ್ತ್ವಿಷ್ಟಕಾಮಧುಕ್ ॥ 6-27-10 (39588)
ದೇವಾನ್ಭಾವಯತಾಽನೇನ ತೇ ದೇವಾ ಭಾವಯಂತು ವಃ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಭಾವಯಂತಃ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಮವಾಪ್ಸ್ಯಥ ॥ 6-27-11 (39589)
ಇಷ್ಟಾನ್ಭೋಗಾನ್ಹಿ ವೋ ದೇವಾ ದಾಸ್ಯಂತೇ ಯಜ್ಞಭಾವಿತಾಃ।
ತೈರ್ದತ್ತಾನಪ್ರದಾಯೈಭ್ಯೋ ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ್ತೇನ ಏವ ಸಃ ॥ 6-27-12 (39590)
ಯಜ್ಞಶಿಷ್ಟಾಶಿನಃ ಸಂತೋ ಮುಚ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಕಿಲ್ಬಿಷೈಃ ।
ಭುಂಜತೇ ತೇ ತ್ವಘಂ ಪಾಪಾ ಯೇ ಪಚಂತ್ಯಾತ್ಮಕಾರಣಾತ್ ॥ 6-27-13 (39591)
ಅನ್ನಾದ್ಭವಂತಿ ಭೂತಾನಿ ಪರ್ಜನ್ಯಾದನ್ನಸಂಭವಃ ।
ಯಜ್ಞಾದ್ಭವತಿ ಪರ್ಜನ್ಯೋ ಯಜ್ಞಃ ಕರ್ಮಸಮುದ್ಭವಃ ॥ 6-27-14 (39592)
ಕರ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮೋದ್ಭವಂ ವಿದ್ಧಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಽಕ್ಷರಸಮುದ್ಭವಂ ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಗತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಿತ್ಯಂ ಯಜ್ಞೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 6-27-15 (39593)
ಏವಂ ಪ್ರವರ್ತಿತಂ ಚಕ್ರಂ ನಾನುವರ್ತಯತೀಹ ಯಃ ।
ಅಘಾಯುರಿಂದ್ರಿಯಾರಾಮೋ ಮೋಘಂ ಪಾರ್ಥ ಸ ಜೀವತಿ ॥ 6-27-16 (39594)
ಯಸ್ತ್ವಾತ್ಮರತಿರೇವ ಸ್ಯಾದಾತ್ಮತೃಪ್ತಶ್ಚ ಮಾನವಃ ।
ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಚ ಸಂತುಷ್ಟಸ್ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-27-17 (39595)
ನೈವ ತಸ್ಯ ಕೃತೇನಾರ್ಥೋ ನಾಕೃತೇನೇಹ ಕಶ್ಚನ।
ನ ಚಾಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಕಶ್ಚಿದರ್ಥವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ॥ 6-27-18 (39596)
ತಸ್ಮಾದಸಕ್ತಃ ಸತತಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಸಮಾಚರ ।
ಅಸಕ್ತೋ ಹ್ಯಾಚರನ್ಕರ್ಮ ಪರಮಾಪ್ನೋತಿ ಪುರೂಷಃ ॥ 6-27-19 (39597)
ಕರ್ಮಣೈವ ಹಿ ಸಂಸಿದ್ಧಿಮಾಸ್ಥಿತಾ ಜನಕಾದಯಃ ।
ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಮೇವಾಪಿ ಸಂಪಶ್ಯನ್ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-27-20 (39598)
ಯದ್ಯದಾಚರತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತತ್ತದೇವೇತರೋ ಜನಃ ।
ಸ ಯತ್ಪ್ರಮಾಣಂ ಕುರುತೇ ಲೋಕಸ್ತದನುವರ್ತತೇ ॥ 6-27-21 (39599)
ನ ಮೇ ಪಾರ್ಥಾಸ್ತಿ ಕರ್ತವ್ಯಂ ತ್ರಿಷು ಲೋಕೇಷು ಕಿಂಚನ ।
ನಾನವಾಪ್ತಮವಾಪ್ತವ್ಯಂ ವರ್ತ ಏವ ಚ ಕರ್ಮಣಿ ॥ 6-27-22 (39600)
ಯದಿ ಹ್ಯಹಂ ನ ವರ್ತೇಯಂ ಜಾತು ಕರ್ಮಣ್ಯತಂದ್ರಿತಃ ।
ಮಮ ವರ್ನ್ಮಾನುವರ್ತಂತೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-27-23 (39601)
ಉತ್ಸೀದೇಯುರಿಮೇ ಲೋಕಾ ನ ಕುರ್ಯಾಂ ಕರ್ಮ ಚೇದಹಂ ।
ಸಂಕರಸ್ಯ ಚ ಕರ್ತಾ ಸ್ಯಾಮುಪಹನ್ಯಾಮಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 6-27-24 (39602)
ಸಕ್ತಾಃ ಕರ್ಮಣ್ಯವಿದ್ವಾಂಸೋ ಯಥಾ ಕುರ್ವಂತಿ ಭಾರತ ।
ಕುರ್ಯಾದ್ವಿದ್ವಾಂಸ್ತಥಾಽಸಕ್ತಶ್ಚಿಕೀರ್ಷುರ್ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಂ ॥ 6-27-25 (39603)
ನ ಬುದ್ಧಿಭೇದಂ ಜನಯೇದಜ್ಞಾನಾಂ ಕರ್ಮಸಂಗಿನಾಂ ।
ಜೋಷಯೇತ್ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ವಿದ್ವಾನ್ಯುಕ್ತಃ ಸಮಾಚರನ್ ॥ 6-27-26 (39604)
ಪ್ರಕೃತೇಃ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಗುಣೈಃ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ।
ಅಹಂಕಾರವಿಮೂಢಾತ್ಮಾ ಕರ್ತಾಹಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ ॥ 6-27-27 (39605)
ತತ್ತ್ವವಿತ್ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ಗುಣಕರ್ಮವಿಭಾಗಯೋಃ ।
ಗುಣಾಽನುಣೇಷು ವರ್ತಂತ ಇತಿ ಮತ್ವಾ ನ ಸಂಜತೇ ॥ 6-27-28 (39606)
ಪ್ರಕೃತೇರ್ಗುಣಸಂಮೂಢಾಃ ಸಂಜಂತೇ ಗುಣಕರ್ಮಸು।
ತಾನಕೃತ್ಸ್ನವಿದೋ ಮಂದಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನವಿನ್ನ ವಿಚಾಲಯೇತ್ ॥ 6-27-29 (39607)
ಮಯಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಚೇತಸಾ ।
ನಿರಾಶೀರ್ನಿರ್ಮಮೋ ಭೂತ್ವಾ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಿಗತಜ್ವರಃ ॥ 6-27-30 (39608)
ಯೇ ಮೇ ಮತಮಿದಂ ನಿತ್ಯಮನುತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಾನವಾಃ ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಂತೋಽನಸೂಯಂತೋ ಮುಚ್ಯಂತೇ ತೇಽಪಿ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 6-27-31 (39609)
ಯೇ ತ್ವೇತದಭ್ಯಸೂಯಂತೋ ನಾನುತಿಷ್ಠಂತಿ ಮೇ ಮತಂ ।
ಸರ್ವಜ್ಞಾನವಿಮೂಢಾಂಸ್ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ನಷ್ಟಾನಚೇತಸಃ ॥ 6-27-32 (39610)
ಸದೃಶಂ ಚೇಷ್ಟತೇ ಸ್ವಸ್ಯಾಃ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಜ್ಞಾನವಾನಪಿ ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯಾಂತಿ ಭೂತಾನಿ ನಿಗ್ರಹಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-27-33 (39611)
ಇಂದ್ರಿಯಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯಾರ್ಥೇ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೌ ।
ತಯೋರ್ನ ವಶಮಾಗಚ್ಛೇತ್ತೌ ಹ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಪಂಥಿನೌ ॥ 6-27-34 (39612)
ಶ್ರೇಯಾನ್ಸ್ವಧರ್ಮೋ ವಿಗುಣಃ ಪರಧರ್ಮಾತ್ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಾತ್ ।
ಸ್ವಧರ್ಮೇ ನಿಧನಂ ಶ್ರೇಯಃ ಪರಧರ್ಮೋ ಭಯಾವಹಃ ॥ 6-27-35 (39613)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-27-36x (4022)
ಅಥ ಕೇನ ಪ್ರಯುಕ್ತೋಽಯಂ ಪಾಪಂ ಚರತಿ ಪೂರುಷಃ।
ಅನಿಚ್ಛನ್ನಪಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಬಲಾದಿವ ನಿಯೋಜಿತಃ ॥ 6-27-36 (39614)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-27-37x (4023)
ಕಾಮ ಏಷ ಕ್ರೋಧ ಏಷ ರಜೋಗುಣಸಮುದ್ಭವಃ ।
ಮಹಾಶನೋ ಮಹಾಪಾಪ್ಮಾ ವಿದ್ಧ್ಯೇನಮಿಹ ವೈರಿಣಂ ॥ 6-27-37 (39615)
ಧೂಮೇನಾವ್ರಿಯತೇ ವಹ್ನಿರ್ಯಥಾಽಽದರ್ಶೋ ಮಲೇನ ಚ।
ಯಥೋಲ್ಬೇನಾವೃತೋ ಗರ್ಭಸ್ತಥಾ ತೇನೇದಮಾವೃತಂ ॥ 6-27-38 (39616)
ಆವೃತಂ ಜ್ಞಾನಮೇತೇನ ಜ್ಞಾನಿನೋ ನಿತ್ಯವೈರಿಣಾ ।
ಕಾಮರೂಪೇಣ ಕೌಂತೇಯ ದುಷ್ಪೂರೇಣಾನಲೇನ ಚ ॥ 6-27-39 (39617)
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರಸ್ಯಾಧಿಷ್ಠಾನಮುಚ್ಯತೇ ।
ಏತೈರ್ವಿಮೋಹಯತ್ಯೇಷ ಜ್ಞಾನಮಾವೃತ್ತ್ಯ ದೇಹಿನಂ ॥ 6-27-40 (39618)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮಿಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯಾದೌ ನಿಯಂಯ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಾಪ್ಮಾನಂ ಪ್ರಜಹಿ ಹ್ಯೇನಂ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನನಾಶನಂ ॥ 6-27-41 (39619)
ಇಂದ್ರಿಯಾಮಿ ಪರಾಣ್ಯಾಹುರಿಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರಂ ಮನಃ ।
ಮನಸಸ್ತು ಪರಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಯೋ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರತಸ್ತು ಸಃ ॥ 6-27-42 (39620)
ಏವಂ ಬುದ್ಧೇಃ ಪರಂ ಬುದ್ಧಾಃ ಸಂಸ್ತಭ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ।
ಜಹಿ ಶತ್ರುಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾಮರೂಪಂ ದುರಾಸದಂ ॥ ॥ 6-27-43 (39621)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಕರ್ಮಯೋಗೋನಾಮ ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 028
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.28. ಅಧ್ಯಾಯಃ 028
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅಷ್ಟಾಚಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-28-0 (39622)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-28-0x (4024)
ಇಮಂ ವಿವಸ್ವತೇ ಯೋಗಂ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಹಮವ್ಯಯಂ ।
ವಿವಸ್ವಾನ್ಮನವೇ ಪ್ರಾಹ ಮನುರಿಕ್ಷ್ವಾಕವೇಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-28-1 (39623)
ಏವಂ ಪರಂಪರಾಪ್ರಾಪ್ತಮಿಮಂ ರಾಜರ್ಷಯೋಽವಿದುಃ ।
ಸ ಕಾಲೇನೇಹ ಮಹತಾ ಯೋಗೋ ನಷ್ಟಃ ಪರಂತಪ ॥ 6-28-2 (39624)
ಸ ಏವಾಯಂ ಮಯಾ ತೇಽದ್ಯ ಯೋಗಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಪುರಾತನಃ ।
ಭಕ್ತೋಽಸಿ ಮೇ ಸಖಾ ಚೇತಿ ರಹಸ್ಯಂ ಹ್ಯೇತದುತ್ತಮಂ ॥ 6-28-3 (39625)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-28-4x (4025)
ಅಪರಂ ಭವತೋ ಜನ್ಮ ಪರಂ ಜನ್ಮ ವಿವಸ್ವತಃ।
ಕಥಮೇತದ್ವಿಜಾನೀಯಾಂ ತ್ವಮಾದೌ ಪ್ರೋಕ್ತವಾನಿತಿ ॥ 6-28-4 (39626)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-28-5x (4026)
ಬಹೂನಿ ಮೇ ವ್ಯತೀತಾನಿ ಜನ್ಮಾನಿ ತವ ಚಾರ್ಜುನ ।
ತಾನ್ಯಹಂ ವೇದ ಸರ್ವಾಣಿ ನ ತ್ವಂ ವೇತ್ಥ ಪರಂತಪ ॥ 6-28-5 (39627)
ಅಜೋಽಪಿ ಸನ್ನವ್ಯಯಾತ್ಮಾ ಭೂತಾನಾಮೀಶ್ವರೋಽಪಿ ಸನ್ ।
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮಧಿಷ್ಠಾಯ ಸಂಭವಾಂಯಾತ್ಮಮಾಯಯಾ ॥ 6-28-6 (39628)
ಯದಾ ಯದಾ ಹಿ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಗ್ಲಾನಿರ್ಭವತಿ ಭಾರತ।
ಅಭ್ಯುತ್ಥಾನಮಧರ್ಮಸ್ಯ ತದಾಽಽತ್ಮಾನಂ ಸೃಜಾಂಯಹಂ ॥ 6-28-7 (39629)
ಪರಿತ್ರಾಣಾಯ ಸಾಧೂನಾಂ ವಿನಾಶಾಯ ಚ ದುಷ್ಕೃತಾಂ।
ಧರ್ಮಸಂಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥಾಯ ಸಂಭವಾಮಿ ಯುಗೇ ಯುಗೇ ॥ 6-28-8 (39630)
ಜನ್ಮ ಕರ್ಮ ಚ ಮೇ ದಿವ್ಯಮೇವಂ ಯೋ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ತ್ವಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ನೈತಿ ಮಾಮೇತಿ ಸೋಽರ್ಜುನ ॥ 6-28-9 (39631)
ವೀತರಾಗಭಯಕ್ರೋಧಾ ಮನ್ಮಯಾ ಮಾಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ ।
ಬಹವೋ ಜ್ಞಾನತಪಸಾ ಪೂತಾ ಮದ್ಭಾವಮಾಗತಾಃ ॥ 6-28-10 (39632)
ಯೇ ಯಥಾ ಮಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತಾಂಸ್ತಥೈವ ಭಜಾಂಯಹಂ ।
ಮಮ ವರ್ತ್ಮಾನುವರ್ತಂತೇ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-28-11 (39633)
ಕಾಂಕ್ಷಂತಃ ಕರ್ಮಣಾಂ ಸಿದ್ಧಿಂ ಯಜಂತ ಇಹ ದೇವತಾಃ ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಹಿ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತಿ ಕರ್ಮಜಾ ॥ 6-28-12 (39634)
ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಂ ಗುಣಕರ್ಮವಿಭಾಗಶಃ ।
ತಸ್ಯ ಕರ್ತಾರಮಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧ್ಯಕರ್ತಾರಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-28-13 (39635)
ನ ಮಾಂ ಕರ್ಮಾಣಿ ಲಿಂಪಂತಿಕ ನ ಮೇ ಕರ್ಮಫಲೇ ಸ್ಪೃಹಾ ।
ಇತಿ ಮಾಂ ಯೋಽಭಿಜಾನಾತಿ ಕರ್ಮಭಿರ್ನ ಸ ಬಧ್ಯತೇ ॥ 6-28-14 (39636)
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಪೂರ್ವೈರಪಿ ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ ।
ಕುರು ಕರ್ಮೈವ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಪೂರ್ವೈಃ ಪೂರ್ವತರಂ ಕೃತಂ ॥ 6-28-15 (39637)
ಕಿಂ ಕರ್ಮ ಕಿಮಕರ್ಮೇತಿ ಕವಯೋಽಪ್ಯತ್ರ ಮೋಹಿತಾಃ ।
ತತ್ತೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇಽಶುಭಾತ್॥ 6-28-16 (39638)
ಕರ್ಮಣೋ ಹ್ಯಪಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಚ ವಿಕರ್ಮಣಃ ।
ಅಕರ್ಮಣಶ್ಚ ಬೋದ್ಧವ್ಯಂ ಗಹನಾ ಕರ್ಮಣೋ ಗತಿಃ ॥ 6-28-17 (39639)
ಕರ್ಮಣ್ಯಕರ್ಮ ಯಃ ಪಶ್ಯೇದಕರ್ಮಣಿ ಚ ಕರ್ಮ ಯಃ ।
ಸ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ಸ ಯುಕ್ತಃ ಕೃತ್ಸ್ನಕರ್ಮಕೃತ್ ॥ 6-28-18 (39640)
ಯಸ್ಯ ಸರ್ವೇ ಸಮಾರಂಭಾಃ ಕಾಮಸಂಕಲ್ಪವರ್ಜಿತಾಃ ।
ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿದಗ್ಧಕರ್ಮಾಣಂ ತಮಾಹುಃ ಪಂಡಿತಂ ಬುಧಾಃ ॥ 6-28-19 (39641)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕರ್ಮಫಲಾಸಂಗಂ ನಿತ್ಯತೃಪ್ತೋ ನಿರಾಶ್ರಯಃ ।
ಕರ್ಮಣ್ಯಭಿಪ್ರವೃತ್ತೋಽಪಿ ನೈವ ಕಿಂಚಿತ್ಕರೋತಿ ಸಃ ॥ 6-28-20 (39642)
ನಿರಾಶೀರ್ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ ।
ಶಾರೀರಂ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ॥ 6-28-21 (39643)
ಯದೃಚ್ಛಾಲಾಭಸಂತುಷ್ಟೋ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತೋ ವಿಮತ್ಸರಃ।
ಸಮಃ ಸಿದ್ಧಾವಸಿದ್ಧೌ ಚ ಕೃತ್ವಾಪಿ ನ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥ 6-28-22 (39644)
ಗತಸಂಗಸ್ಯ ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಾವಸ್ಥಿತಚೇತಸಃ ।
ಯಜ್ಞಾಯಾಚರತಃ ಕರ್ಮ ಸಮಗ್ರಂ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ ॥ 6-28-23 (39645)
ಬ್ರಹ್ಮಾರ್ಪಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಹವಿರ್ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ನೌ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಹುತಂ ।
ಬ್ರಹ್ಮೈವ ತೇನ ಗಂತವ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕರ್ಮ ಸಮಾಧಿನಾ ॥ 6-28-24 (39646)
ದೈವಮೇವಾಪರೇ ಯಜ್ಞಂ ಯೋಗಿನಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ನಾವಪರೇ ಯಜ್ಞಂ ಯಜ್ಞೇನೈವೋಪಜುಹ್ವತಿ ॥ 6-28-25 (39647)
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯನ್ಯೇ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ।
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾನನ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ॥ 6-28-26 (39648)
ಸರ್ವಾಣೀಂದ್ರಿಯಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರಾಣಕರ್ಮಾಣಿ ಚಾಪರೇ ।
ಆತ್ಮಸಂಯಮಯೋಗಾಗ್ನೌ ಜುಹ್ವತಿ ಜ್ಞಾನದೀಪಿತೇ ॥ 6-28-27 (39649)
ದ್ರವ್ಯಯಜ್ಞಾಸ್ತಪೋಯಜ್ಞಾ ಯೋಗಯಜ್ಞಾಸ್ತಥಾಪರೇ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಜ್ಞಾನಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ಯತಯಃ ಸಂಶಿತವ್ರತಾಃ ॥ 6-28-28 (39650)
ಅಪಾನೇ ಜುಹ್ವತಿ ಪ್ರಾಣಂ ಪ್ರಾಣೇಽಪಾನಂ ತಥಾಽಪರೇ ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಗತೀ ರುದ್ಧ್ವಾ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಪರಾಯಣಾಃ ॥ 6-28-29 (39651)
ಅಪರೇ ನಿಯತಾಹಾರಾಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪ್ರಾಣೇಷು ಜುಹ್ವತಿ ।
ಸರ್ವೇಽಪ್ಯೇತೇ ಯಜ್ಞವಿದೋ ಯಜ್ಞಕ್ಷಪಿತಕಲ್ಮಷಾಃ॥ 6-28-30 (39652)
ಯಜ್ಞಶಿಷ್ಟಾಮೃತಭುಜೋ ಯಾಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಸನಾತನಂ ।
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಽಸ್ತ್ಯಯಜ್ಞಸ್ಯ ಕುತೋಽನ್ಯಃ ಕುರುಸತ್ತಮ ॥ 6-28-31 (39653)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ಯಜ್ಞಾ ವಿತತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಮುಖೇ।
ಕರ್ಮಜಾನ್ವಿದ್ಧಿ ತಾನ್ಸರ್ವಾನೇವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ॥ 6-28-32 (39654)
ಶ್ರೇಯಾಂದ್ರವ್ಯಮಯಾದ್ಯಜಾಜ್ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞಃ ಪರಂತಪ ।
ಸರ್ವಂ ಕರ್ಮಾಖಿಲಂ ಪಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನೇ ಪರಿಸಮಾಪ್ಯತೇ ॥ 6-28-33 (39655)
ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಣಿಪಾತೇನ ಪರಿಪ್ರಶ್ನೇನ ಸೇವಯಾ ।
ಉಪದೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಿನಸ್ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ ॥ 6-28-34 (39656)
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನ ಪುನರ್ಮೋಹಮೇವಂ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವ ।
ಯೇನ ಭೂತಾನ್ಯಶೇಷೇಣ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸ್ಯಾತ್ಮನ್ಯಥೋ ಮಯಿ ॥ 6-28-35 (39657)
ಅಪಿ ಚೇದಸಿ ಪಾಪೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವೇಭ್ಯಃ ಪಾಪಕೃತ್ತಮಃ ।
ಸರ್ವಂ ಜ್ಞಾನಪ್ಲವೇನೈವ ವೃಜಿನಂ ಸಂತರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 6-28-36 (39658)
ಯಥೈಧಾಂಸಿ ಸಮಿದ್ಧೋಽಗ್ನಿರ್ಭಸ್ಮಾಸಾತ್ಕುರುತೇಽರ್ಜುನ ।
ಜ್ಞಾನಾಗ್ನಿಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಭಸ್ಮಸಾತ್ಕುರುತೇ ಯಥಾ ॥ 6-28-37 (39659)
ನ ಹಿ ಜ್ಞಾನೇನ ಸದೃಶಂ ಪವಿತ್ರಮಿಹ ವಿದ್ಯತೇ।
ತತ್ಸ್ವಯಂ ಯೋಗಸಂಸಿದ್ಧಃ ಕಾಲೇನಾತ್ಮನಿ ವಿಂದತಿ ॥ 6-28-38 (39660)
ಶ್ರದ್ಧಾವಾಂʼಲ್ಲಭತೇ ಜ್ಞಾನಂ ತತ್ಪರಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ ।
ಜ್ಞಾನಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರಾಂ ಶಾಂತಿಮಚಿರೇಣಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-28-39 (39661)
ಅಜ್ಞಶ್ಚಾಶ್ರದ್ದಧಾನಶ್ಚ ಸಂಶಯಾತ್ಮಾ ವಿನಶ್ಯತಿ।
ನಾಯಂ ಲೋಕೋಽಸ್ತಿ ನ ಪರೋ ನ ಸುಖಂ ಸಂಶಯಾತ್ಮನಃ ॥ 6-28-40 (39662)
ಯೋಗಸಂನ್ಯಸ್ತಕರ್ಮಾಣಂ ಜ್ಞಾನಸಂಛಿನ್ನಸಂಶಯಂ ।
ಆತ್ಮವಂತಂ ನ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿಬಧ್ನಂತಿ ಧನಂಜಯ ॥ 6-28-41 (39663)
ತಸ್ಮಾದಜ್ಞಾನಸಂಭೂತಂ ಹೃತ್ಸ್ಥಂ ಜ್ಞಾನಾಸಿನಾಽಽತ್ಮನಃ ।
ಛಿತ್ತ್ವೈನಂ ಸಂಶಯಂ ಯೋಗಮಾತಿಷ್ಠೋತ್ತಿಷ್ಠ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-28-42 (39664)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟವಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಯಜ್ಞವಿಭಾಗಯೋಗೋನಾಮ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-28-39 ಮತ್ಪರಃ ಸಂಯತೇಂದ್ರಿಯಃ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-28-* ಜ್ಞಾನಯೋಗೋನಾಮ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 029
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.29. ಅಧ್ಯಾಯಃ 029
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಏಕೋನತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 5 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-29-0 (39665)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-29-0x (4027)
ಸಂನ್ಯಾಸಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಕೃಷ್ಣ ಕಪುನರ್ಯೋಗಂ ಚ ಶಂಸಸಿ।
ಯಚ್ಛ್ರೇಯ ಏತಯೋರೇಕಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಸುನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 6-29-1 (39666)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-29-2x (4028)
ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಕರ್ಮಯೋಗಶ್ಚ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಕರಾವುಭೌ ।
ತಯೋಸ್ತು ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸಾತ್ಕರ್ಮಯೋಗೋ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 6-29-2 (39667)
ಜ್ಞೇಯಃ ಸ ನಿತ್ಯಸಂನ್ಯಾಸೀ ಯೋ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸುಖಂ ಬಂಧಾತ್ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-29-3 (39668)
ಸಾಂಖ್ಯಯೋಗೌ ಪೃಥಗ್ಬಾಲಾಃ ಪ್ರವದಂತಿ ನ ಪಂಡಿತಾಃ ।
ಏಕಮಪ್ಯಾಸ್ಥಿತಃ ಸಂಯಗುಭಯೋರ್ವಿಂದತೇ ಫಲಂ ॥ 6-29-4 (39669)
ಯತ್ಸಾಂಖ್ಯೈಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಸ್ಥಾನಂ ತದ್ಯೋಗೈರಪಿ ಗಂಯತೇ ।
ಏಕಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 6-29-5 (39670)
ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ತು ಮಹಾಬಾಹೋ ದುಃಖಮಾಪ್ತುಮಯೋಗತಃ ।
ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ಮುನಿರ್ಬ್ರಹ್ಮ ನಚಿರೇಣಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-29-6 (39671)
ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ವಿಜಿತಾತ್ಮಾ ಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ।
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಾತ್ಮಾ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ॥ 6-29-7 (39672)
ನೈವ ಕಿಂಚಿತ್ಕರೋಮೀತಿ ಯುಕ್ತೋ ಮನ್ಯೇತ ತತ್ತ್ವವಿತ್ ।
ಪಶ್ಯಞ್ಶೃಣ್ವನ್ಸ್ಪೃಶಂಜಿಘ್ರನ್ನಶ್ರನ್ಗಚ್ಛನ್ಸ್ವಪನ್ಶ್ವಸನ್ ॥ 6-29-8 (39673)
ಪ್ರಲಪನ್ವಿಸೃಜನ್ಗೃಹ್ಣನ್ನೃನ್ಮಿಷನ್ನಿಮಿಷನ್ನಪಿ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ವರ್ತಂತ ಇತಿ ಧಾರಯನ್ ॥ 6-29-9 (39674)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾಧಾಯ ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಲಿಪ್ಯತೇ ನ ಸ ಪಾಪೇನ ಪದ್ಮಪತ್ರಮಿವಾಂಭಸಾ ॥ 6-29-10 (39675)
ಕಾಯೇನ ಮನಸಾ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಕೇವಲೈರಿಂದ್ರಿಯೈರಪಿ ।
ಯೋಗಿನಃ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾತ್ಮಶುದ್ಧಯೇ ॥ 6-29-11 (39676)
ಯುಕ್ತಃ ಕರ್ಮಫಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶಾಂತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ನೈಷ್ಠಿಕೀಂ ।
ಅಯುಕ್ತಃ ಕಾಮಕಾರೇಣ ಫಲೇ ಸಕ್ತೋ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥ 6-29-12 (39677)
ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಮನಸಾ ಸಂನ್ಯಸ್ಯಾಸ್ತೇ ಸುಖಂ ವಶೀ ।
ನವದ್ವಾರೇ ಪುರೇ ದೇಹೀ ನೈವ ಕುರ್ವನ್ನ ಕಾರಯನ್ ॥ 6-29-13 (39678)
ನ ಕರ್ತೃತ್ವಂ ನ ಕರ್ಮಾಣಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಸೃಜತಿ ಪ್ರಭುಃ ।
ನ ಕರ್ಮಫಲಸಂಯೋಗಂ ಸ್ವಭಾವಸ್ತು ಪ್ರವರ್ತತೇ ॥ 6-29-14 (39679)
ನಾದತ್ತೇ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ಪಾಪಂ ನ ಚೈವ ಸುಕೃತಂ ವಿಭುಃ ।
ಅಜ್ಞಾನೇನಾವೃತಂ ಜ್ಞಾನಂ ತೇನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಜಂತವಃ ॥ 6-29-15 (39680)
ಜ್ಞಾನೇನ ತು ತದಜ್ಞಾನಂ ಯೇಷಾಂ ನಾಶಿತಮಾತ್ಮನಃ ।
ತೇಷಾಮಾದಿತ್ಯವಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ತತ್ಪರಂ ॥ 6-29-16 (39681)
ತದ್ಬುದ್ಧಯಸ್ತದಾತ್ಮಾನಸ್ತನ್ನಿಷ್ಠಾಸ್ತತ್ಪರಾಯಣಾಃ ।
ಗಚ್ಛಂತ್ಯಪುನರಾವೃತ್ತಿಂ ಜ್ಞಾನನಿರ್ಧೂತಕಲ್ಮಷಾಃ ॥ 6-29-17 (39682)
ವಿದ್ಯಾವಿನಯಸಂಪನ್ನೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಗವಿ ಹಸ್ತಿನಿ ।
ಶುನಿ ಚೈವ ಶ್ವಪಾಕೇ ಚ ಪಂಡಿತಾಃ ಸಮದರ್ಶಿನಃ ॥ 6-29-18 (39683)
ಇಹೈವ ತೈರ್ಜಿತಃ ಸರ್ಗೋ ಯೇಷಾಂ ಸಾಂಯೇ ಸ್ಥಿತಂ ಮನಃ ।
ನಿರ್ದೋಷಂ ಹಿ ಸಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ತೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-29-19 (39684)
ನ ಪ್ರಹೃಷ್ಯೇತ್ಪ್ರಿಯಂ ವ್ಯಾಪ್ಯ ನೋದ್ವಿಜೇತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಾಪ್ರಿಯಂ।
ಸ್ಥಿರಬುದ್ಧಿರಸಂಮೂಢೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-29-20 (39685)
ಬಾಹ್ಯಸ್ಪರ್ಶೇಷ್ವಸಕ್ತಾತ್ಮಾ ವಿಂದತ್ಯಾತ್ಮನಿ ಯತ್ಸುಖಂ ।
ಸ ಬ್ರಹ್ಮಯೋಗಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸುಖಮಕ್ಷಯ್ಯಮಶ್ರುತೇ ॥ 6-29-21 (39686)
ಯೇ ಹಿ ಸಂಸ್ಪರ್ಶಜಾ ಭೋಗಾ ದುಃಖಯೋನಯ ಏವ ತೇ।
ಆದ್ಯಂತವಂತಃ ಕೌಂತೇಯ ನ ತೇಷು ರಮತೇ ಬುಧಃ ॥ 6-29-22 (39687)
ಶಕ್ನೋತೀಹೈವ ಯಃ ಸೋಢುಂ ಪ್ರಾಕ್ಶರೀರವಿಮೋಕ್ಷಣಾತ್।
ಕಾಮಕ್ರೋಧೋದ್ಭವಂ ವೇಗಂ ಸ ಯುಕ್ತಃ ಸ ಸುಖೀ ನರಃ ॥ 6-29-23 (39688)
ಯೋಽಂತಃಸುಖೋಽಂತರಾರಾಮಸ್ತಥಾಂತರ್ಜ್ಯೋತಿರೇವ ಯಃ ।
ಸ ಯೋಗೀ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ವಾಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-29-24 (39689)
ಲಭಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ವಾಣಮೃಷಯಃ ಕ್ಷೀಣಕಲ್ಮಷಾಃ।
ಛಿನ್ನದ್ವೈಧಾ ಯತಾತ್ಮಾನಃ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ॥ 6-29-25 (39690)
ಕಾಮಕ್ರೋಧವಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಯತೀನಾಂ ಯತಚೇತಸಾಂ।
ಅಭಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮನಿರ್ವಾಣಂ ವರ್ತತೇ ವಿದಿತಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-29-26 (39691)
ಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಕೃತ್ವಾ ಬಹಿರ್ಬಾಹ್ಯಾಂಶ್ಚಕ್ಷುಶ್ಚೈವಾಂತರೇ ಭ್ರುವೋಃ ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನೌ ಸಮೌ ಕೃತ್ವಾ ನಾಸಾಭ್ಯಂತರಚಾರಿಣೌ ॥ 6-29-27 (39692)
ಯತೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಮುನಿರ್ಮೋಕ್ಷಪರಾಯಣಃ।
ವಿಗತೇಚ್ಛಾಭಯಕ್ರೋಧೋ ಯಃ ಸದಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ಸಃ । 6-29-28 (39693)
ಭೋಕ್ತಾರಂ ಯಜ್ಞತಪಸಾಂ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ಸುಹೃದಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಾಂ ಶಾಂತಿಮೃಚ್ಛತಿ ॥ ॥ 6-29-29 (39694)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಸಂನ್ಯಾಸಯೋಗೋನಾಮ ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 030
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.30. ಅಧ್ಯಾಯಃ 030
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 6 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-30-0 (39695)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-30-0x (4029)
ಅನಾಶ್ರಿತಃ ಕರ್ಮಫಲಂ ಕಾರ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಕರೋತಿ ಯಃ।
ಸ ಸಂನ್ಯಾಸೀ ಚ ಯೋಗೀ ಚ ನ ನಿರಗ್ನಿರ್ನ ಚಾಕ್ರಿಯಃ ॥ 6-30-1 (39696)
ಯಂ ಸಂನ್ಯಾಸಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ಯೋಗಂ ತಂ ವಿದ್ಧಿ ಪಾಂಡವ ।
ನ ಹ್ಯಸಂನ್ಯಸ್ತಸಿಂಕಲ್ಪೋ ಯೋಗೀ ಭವತಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 6-30-2 (39697)
ಆರುರುಕ್ಷೋರ್ಮುನೇರ್ಯೋಗಂ ಕರ್ಮ ಕಾರಣಮುಚ್ಯತೇ।
ಯೋಗಾರೂಢಸ್ಯ ತಸ್ಯೈವ ಶಮಃ ಕಾರಣಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-30-3 (39698)
ಯದಾ ಹಿ ನೇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ನ ಕರ್ಮಸ್ವನುಷಂಜತೇ ।
ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಸಂನ್ಯಾಸೀ ಯೋಗಾರೂಢಸ್ತದೋಚ್ಯತೇ ॥ 6-30-4 (39699)
ಉದ್ಧರೇದಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ನಾತ್ಮಾನಮವಸಾದಯೇತ್ ।
ಆತ್ಮೈವ ಹ್ಯಾತ್ಮನೋ ಬಂಧುರಾತ್ಮೈವ ರಿಪುರಾತ್ಮನಃ ॥ 6-30-5 (39700)
ಬಂಧುರಾತ್ಮಾಽಽತ್ಮನಸ್ತಸ್ಯ ಯೇನಾತ್ಮೈವಾತ್ಮನಾ ಜಿತಃ।
ಅನಾತ್ಮನಸ್ತು ಶತ್ರುತ್ವೇ ವರ್ತೇತಾತ್ಮೈವ ಶತ್ರುವತ್ ॥ 6-30-6 (39701)
ಜಿತಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಶಾಂತಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಮಾಹಿತಃ।
ಶೀತೋಷ್ಣಸುಖದುಃಖೇಷು ತಥಾ ಮಾನಾಪಮಾನಯೋಃ ॥ 6-30-7 (39702)
ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಾತ್ಮಾ ಕೂಟಸ್ಥೋ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ।
ಯುಕ್ತ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಯೋಗೀ ಸಮಲೋಷ್ಠಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ ॥ 6-30-8 (39703)
ಸುಹೃನ್ಮಿತ್ರಾರ್ಯುದಾಸೀನಮಧ್ಯಸ್ಥದ್ವೇಷ್ಯಬಂಧುಷು।
ಸಾಧುಷ್ವಪಿ ಚ ಪಾಪೇಷು ಸಮಬುದ್ಧಿರ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 6-30-9 (39704)
ಯೋಗೀ ಯುಂಜೀತ ಸತತಮಾತ್ಮಾನಂ ರಹಸಿ ಸ್ಥಿತಃ ।
ಏಕಾಕೀ ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ನಿರಾಶೀರಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 6-30-10 (39705)
ಶುಚೌ ದೇಶೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮಾಸನಮಾತ್ಮನಃ ।
ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಂ ನಾತಿನೀಚಂ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಂ ॥ 6-30-11 (39706)
ತತ್ರೈಕಾಗ್ರಂ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ಯತಚಿತ್ತೇಂದ್ರಿಯಕ್ರಿಯಃ ।
ಉಪವಿಶ್ಯಾಸನೇ ಯುಂಜ್ಯಾದ್ಯೋಗಮಾತ್ಮವಿಶುದ್ಧಯೇ ॥ 6-30-12 (39707)
ಸಮಂ ಕಾಯಶಿರೋಗ್ರೀವಂ ಧಾರಯನ್ನಚಲಂ ಸ್ಥಿರಃ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಾಸಿಕಾಗ್ರಂ ಸ್ವಂ ದಿಶಶ್ಚಾನವಲೋಕಥನ್ ॥ 6-30-13 (39708)
ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮಾ ವಿಗತಭೀರ್ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿವ್ರತೇ ಸ್ಥಿತಃ ।
ಪ್ರನಃ ಸಂಯಂಯ ಮಚ್ಚಿತ್ತೋ ಯುಕ್ತ ಆಸೀತ ಮತ್ಪರಃ ॥ 6-30-14 (39709)
ಯುಂಜನ್ನೇವಂ ಸದಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಗೀ ನಿಯತಮಾನಸಃ ।
ಶಾಂತಿಂ ನಿರ್ವಾಣಪರಮಾಂ ಮತ್ಸಂಸ್ಥಾಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-30-15 (39710)
ನಾತ್ಯಶ್ರತಸ್ತು ಯೋಗೋಽಸ್ತಿ ನ ಚೈಕಾಂತಮನಶ್ನತಃ ।
ನ ಚಾತಿಸ್ವಪ್ರಶೀಲಸ್ಯ ಜಾಗ್ರತೋ ನೈವ ಚಾರ್ಜುನ ॥ 6-30-16 (39711)
ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಸ್ಯ ಯುಕ್ತಚೇಷ್ಟಸ್ಯ ಕರ್ಮಸು।
ಯುಕ್ತಸ್ವಪ್ನಾವವೋಧಸ್ಯ ಯೋಗೋ ಭವತಿ ದುಃಖಹಾ ॥ 6-30-17 (39712)
ಯದಾ ವಿನಿಯತಂ ಚಿತ್ತಮಾತ್ಮನ್ಯೇವಾವತಿಷ್ಠತೇ।
ನಿಸ್ಪೃಹಃ ಸರ್ವಕಾಮೇಭ್ಯೋ ಯುಕ್ತ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ತದಾ ॥ 6-30-18 (39713)
ಯಥಾ ದೀಪೋ ನಿವಾತಸ್ಥೋ ನೇಂಗತೇ ಸೋಪಮಾ ಸ್ಮೃತಾ।
ಯೋಗಿನೋ ಯತಚಿತ್ತಸ್ಯ ಯುಂಜತೋ ಯೋಗಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-30-19 (39714)
ಯತ್ರೋಪರಮತೇ ಚಿತ್ತಂ ನಿರುದ್ಧಂ ಯೋಗಸೇವಯಾ ।
ಯತ್ರ ಚೈವಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ಪಶ್ಯನ್ನಾತ್ಮನಿ ತುಷ್ಯತಿ ॥ 6-30-20 (39715)
ಮುಖಮಾತ್ಯಂತಿಕಂ ಯತ್ತದ್ವುದ್ಧಿಗ್ರಾಹ್ಯಮತೀಂದ್ರಿಯಂ।
ವೇತ್ತಿ ಯತ್ರ ನ ಚೈವಾಯಂ ಸ್ಥಿತಶ್ಚಲತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-30-21 (39716)
ಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಚಾಪರಂ ಲಾಭಂ ಮನ್ಯತೇ ನಾಧಿಕಂ ತತಃ।
ಯಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಿತೋ ನ ದುಃಖೇನ ಗುರುಣಾಪಿ ವಿಚಾಲ್ಯತೇ ॥ 6-30-22 (39717)
ತಂ ವಿದ್ಯಾದ್ದುಃಖಸಂಯೋಗವಯೋಗಂ ಯೋಗಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಸ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಯೋಕ್ತವ್ಯೋ ಯೋಗೋಽನಿರ್ವಿಣ್ಣಚೇತಸಾ ॥ 6-30-23 (39718)
ಸಂಕಲ್ಪಪ್ರಭವಾನ್ಕಾಮಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಾನಶೇಷತಃ ।
ಮನಸೈವೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ವಿನಿವಂಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-30-24 (39719)
ಶನೈಃ ಶನೈರುಪರಮೇದ್ಭುದ್ಧ್ಯಾ ಧೃತಿಗೃಹೀತಯಾ ।
ಆತ್ಮಸಂಸ್ಥಂ ಮನಃ ಕೃತ್ವಾ ನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಚಿಂತಯೇತ್ ॥ 6-30-25 (39720)
ಯತೋ ಯತೋ ನಿಶ್ಚರತಿ ಮನಶ್ಚಂಚಲಮಸ್ಥಿರಂ ।
ತತಸ್ತತೋ ನಿಯಂಯೈತದಾತ್ಮನ್ಯೇವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ॥ 6-30-26 (39721)
ಪ್ರಶಾಂತಮನಸಂ ಹ್ಯೇನಂ ಯೋಗಿನಂ ಮುಖಮುತ್ತಮಂ ।
ಉಪೈತಿ ಶ್ಚಾಂತರಜಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಮಕಲ್ಮಷಂ ॥ 6-30-27 (39722)
ಯುಂಚಯೇವಂ ಸದಾತ್ಮಾನಂ ಯೋಗೀ ವಿಮತಕಲ್ಮಷಃಕ ।
ಮುಖೇನ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಸ್ಕಪರ್ಶಮತ್ಯಂತಂ ಸುಖಮಶ್ರುತೇ ॥ 6-30-28 (39723)
ಸರ್ವಭೂತಸ್ಥಮಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ।
ಈಕ್ಷತೇ ಕಯೋಗಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮದರ್ಶನಃ ॥ 6-30-29 (39724)
ಯೋ ಮಾಂ ಪಶ್ಯತಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಂ ಚ ಮಯಿ ಪಶ್ಯತಿ ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯಾಮಿ ಸ ಚ ಮೇ ನ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 6-30-30 (39725)
ಸರ್ವಭೂತಸ್ಥಿತಂ ಯೋ ಮಾಂ ಭಜತ್ಯೇಕತ್ವಮಾಸ್ಥಿತಃ ।
ಸರ್ವಥಾ ವರ್ತಮಾನೋಽಪಿ ಸ ಯೋಗೀ ಮಯಿ ವರ್ತತೇ ॥ 6-30-31 (39726)
ಆತ್ಮೌಪಂಯೇನ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಂ ಪಶ್ಯತಿ ಯೋಽರ್ಜುನ ।
ಸುಖಂಕ ವಾ ಯದಿ ವಾ ದುಃಖಂ ಸ ಯೋಗೀ ಮರಮೋ ಮತಃ ॥ 6-30-32 (39727)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-30-33x (4030)
ಯೋಽಯಂ ಯೋಗಸ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸಾಂಯೇನ ಮಧುಸೂದನ।
ಏತಸ್ಯಾಹಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಚಂಚಲತ್ವಾತ್ಸ್ಥಿತಿಂ ಸ್ಥಿರಾಂ ॥ 6-30-33 (39728)
ಚಂಚಲಂ ಹಿ ಮನಃ ಕೃಷ್ಣ ಪ್ರಮಾಥಿ ಬಲವದ್ದೃಢಂ ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ನಿಗ್ರಹಂ ಮನ್ಯೇ ವಾಯೋರಿವ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-30-34 (39729)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-30-35x (4031)
ಅಸಂಶಯಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮನೋ ದುರ್ನಿಗ್ರಹಂ ಚಲಂ।
ಅಭ್ಯಾಸೇನ ತು ಕೌಂತೇಯ ವೈರಾಗ್ಯೇಣ ಚ ಗೃಹ್ಯತೇ ॥ 6-30-35 (39730)
ಅಸಂಯತಾತ್ಮನಾ ಯೋಗೋ ದುಷ್ಪ್ರಾಪ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ವಶ್ಯಾತ್ಮನಾ ತು ಯತತಾ ಶಕ್ಯೋಽಽವಾಪ್ತುಮುಪಾಯತಃ ॥ 6-30-36 (39731)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-30-37x (4032)
ಅಯತಿಃ ಶ್ರದ್ಧಯೋಪೇತೋ ಯೋಗಾಚ್ಚಲಿತಮಾನಸಃ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಯೋಗಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಕಾಂ ಗತಿಂ ಕೃಷ್ಣ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-30-37 (39732)
ಕಚ್ಚಿನ್ನೋಭಯವಿಭ್ರಷ್ಟಶ್ಛಿನ್ನಾಭ್ರಮಿವ ನಶ್ಯತಿ।
ಅಪ್ರತಿಕಷ್ಠೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಮೂಢೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಥಿ ॥ 6-30-38 (39733)
ಏತನ್ಮೇ ಸಂಶಯಂ ಕೃಷ್ಣ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸ್ಯಶೇಷತಃ ।
ತ್ವದನ್ಯಃ ಸಂಶಯಸ್ಯಾಸ್ಯ ಛೇತ್ತಾ ನ ಹ್ಯುಪಪದ್ಯತೇ ॥ 6-30-39 (39734)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-30-40x (4033)
ಪಾರ್ಥ ನೈವೇಹ ನಾಮುತ್ರ ವಿನಾಶಸ್ತಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ।
ನ ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಕೃತ್ಕಶ್ಚಿದ್ದುರ್ಗತಿಂ ತಾತ ಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-30-40 (39735)
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂ ಲೋಕಾನುಷಿತ್ವಾ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ ।
ಶುಚೀನಾಂ ಶ್ರೀಮತಾಂ ಗೇಹೇ ಯೋಗಭ್ರಷ್ಟೋಽಭಿಜಾಯತೇ ॥ 6-30-41 (39736)
ಅಥವಾ ಯೋಗಿನಾಮೇವ ಕುಲೇ ಭವತಿ ಧೀಮತಾಂ ।
ಏತದ್ಧಿ ದುರ್ಲಭತರಂ ಲೋಕೇ ಜನ್ಮ ಯದೀದೃಶ್ಯಂ ॥ 6-30-42 (39737)
ತತ್ರ ತಂ ಬುದ್ಧಿಸಂಯೋಗಂ ಲಭತೇ ಪೌರ್ವದೇಹಿಕಂ ।
ಯತತೇ ಚ ತತೋ ಭೂಯಃ ಸಂಸಿದ್ಧೌ ಕುರುನಂದನ ॥ 6-30-43 (39738)
ಪೂರ್ವಾಭ್ಯಾಸೇನ ತೇನೈವ ಹ್ರಿಯತೇ ಹ್ಯವಶೇಽಪಿ ಸಃ।
ಜಿಜ್ಞಾಸುರಪಿ ಯೋಗಸ್ಯ ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಾತಿವರ್ತತೇ ॥ 6-30-44 (39739)
ಪ್ರಯತ್ನಾದ್ಯತಮಾನಸ್ತು ಯೋಗೀ ಸಂಶುದ್ಧಕಿಲ್ವಿಷಃ ।
ಅನೇಕನ್ಮಸಂಸಿದ್ಧಸ್ತತೋ ಯಾತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-30-45 (39740)
ತಪಸ್ವಿಭ್ಯೋಽಧಿಕೋ ಯೋಗೀ ಜ್ಞಾನಿಭ್ಯೋಪಿ ಮತೋಽಧಿಕಃ ।
ಕರ್ಮಿಭ್ಯಶ್ಚಾಧಿಕೋ ಯೋಗೀ ತಸ್ಮಾದ್ಯೋಗೀ ಭಾವಾರ್ಜುನ ॥ 6-30-46 (39741)
ಯೋಗಿನಾಮಪಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಮದ್ಗತೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಾನ್ಭಜತೇ ಯೋ ಮಾಂ ಸ ಮೇ ಯುಕ್ತತಮೋ ಮತಃ ॥ ॥ 6-30-47 (39742)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಯೋಗೋನಾಮ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-30-11 ಚೇಲಾಜಿನೇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-30-28 ಏವಂ ಯುಂಜನ್ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-30-41 ಪುಣ್ಯಕೃತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-31-* ಆತ್ಮಸಂಯಮಯೋಗೋನಾಮ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 031
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.31. ಅಧ್ಯಾಯಃ 031
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಏಕತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 7 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-31-0 (39743)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-31-0x (4034)
ಮಯ್ಯಾಸಕ್ತಮನಾಃ ಪಾರ್ಥ ಯೋಗಂ ಯುಂಜನ್ಮದಾಶ್ರಯಃ।
ಅಸಂಶಯಂ ಸಮಗ್ರಂ ಮಾಂ ಯಥಾ ಜ್ಞಾಸ್ಯಸಿ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 6-31-1 (39744)
ಜ್ಞಾನಂ ತೇಽಹಂ ಸವಿಜ್ಞಾನಮಿದಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಂಯಶೇಷತಃ ।
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನೇಹ ಭೂಯೋಽನ್ಯಜ್ಜ್ಞಾತವ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 6-31-2 (39745)
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರೇಷು ಕಶ್ಚಿದ್ಯತತಿ ಸಿದ್ಧಯೇ।
ಯತತಾಮಪಿ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಾಂ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-31-3 (39746)
ಭೂಮಿರಾಪೋಽನಲೋ ವಾಯುಃ ಸ್ವಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರೇವ ಚ ।
ಅಹಂಕಾರ ಇತೀ ಯಂ ಮೇ ಭಿನ್ನಾ ಪ್ರಕೃತಿರಷ್ಟಧಾ ॥ 6-31-4 (39747)
ಅಪರೇಯಮಿತಸ್ತ್ವನ್ಯಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ವಿದ್ಧಿ ಮೇ ಪರಾಂ ।
ಜೀವಭೂತಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಯೇದಂ ಧಾರ್ಯತೇ ಜಗತ್ ॥ 6-31-5 (39748)
ಏತದ್ಯೋನೀನಿ ಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾಣೀತ್ಯುಪಧಾರಯ ।
ಅಹಂ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಸ್ತಥಾ ॥ 6-31-6 (39749)
ಮತ್ತಃ ಪರತರಂ ನಾನ್ಯತ್ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ಧನಂಜಯ ।
ಮಯಿ ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರೋತಂ ಸೂತ್ರೇ ಮಣಿಗಣಾ ಇವ ॥ 6-31-7 (39750)
ರಸೋಽಹಮಂಪ್ಸು ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರಭಾಽಸ್ಮಿ ಶಶಿಸೂರ್ಯಯೋಃ ॥
ಪ್ರಣವಃ ಸರ್ವವೇದೇಷು ಶಬ್ದಃ ಖೇ ಪೌರುಷಂ ನೃಷು ॥ 6-31-8 (39751)
ಪುಣ್ಯೋ ಗಂಧಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಚ ತೇಜಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ವಿಭಾವಸೌ ।
ಜೀವನಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ತಪಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ತಪಸ್ವಿಷು ॥ 6-31-9 (39752)
ಬೀಜಂ ಮಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಪಾರ್ಥ ಸನಾತನಂ ।
ಬುದ್ಧಿರ್ಬುದ್ಧಿಮತಾಮಸ್ಮಿ ತೇಜಸ್ತೇಜಸ್ವಿನಾಮಹಂ ॥ 6-31-10 (39753)
ಬಲಂ ಬಲವತಾಂ ಚಾಹಂ ಕಾಮರಾಗವಿವರ್ಜಿತಂ ।
ಧರ್ಮಾವಿರುದ್ಧೋ ಭೂತೇಷು ಕಾಮೋಽಸ್ಮಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-31-11 (39754)
ಯೇ ಚೈವ ಸಾತ್ವಿಕಾ ಭಾವಾ ರಾಜಸಾಸ್ತಾಮಸಾಶ್ಚ ಯೇ।
ಮತ್ತ ಏವೇತಿ ತಾನ್ವಿದ್ಧಿ ನ ತ್ವಹಂ ತೇಷು ತೇ ಮಯಿ ॥ 6-31-12 (39755)
ತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣಮಯೈರ್ಭಾವೈರೇಭಿಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್ ।
ಮೋಹಿತಂ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಮಾಮೇಭ್ಯಃ ಪರಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-31-13 (39756)
ದೈವೀ ಹ್ಯೇಷಾ ಗುಣಮಯೀ ಮಮ ಮಾಯಾ ದುರತ್ಯಯಾ ।
ಮಾಮೇವ ಯೇ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ಮಾಯಾಮೇತಾಂ ತರಂತಿ ತೇ ॥ 6-31-14 (39757)
ನ ಮಾಂ ತುಷ್ಕೃತಿನೋ ಮೂಢಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ನರಾಧಮಾಃ ।
ಮಾಯಯಾಽಪಹೃತಜ್ಞಾನಾ ಆಸುರಂ ಭಾವಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-31-15 (39758)
ಚುತ್ರರ್ವಿಧಾ ಭಜಂತೇ ಮಾಂ ಜನಾಃ ಸುಕೃತಿನೋಽರ್ಜುನ।
ಆರ್ತೋ ಜಿಜ್ಞಾಸುರರ್ಥಾರ್ಥೀ ಜ್ಞಾನೀ ಚ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-31-16 (39759)
ತೇಷಾಂ ಜ್ಞಾನೀ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತ ಏಕಭಕ್ತಿರ್ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ।
ಪ್ರಿಯೋ ಹಿ ಜ್ಞಾನಿನೋಽತ್ಯರ್ಥಮಹಂ ಸ ಚ ಮಮ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 6-31-17 (39760)
ಉದಾರಾಃ ಸರ್ವ ಏವೈತೇ ಜ್ಞಾನೀ ತ್ವಾತ್ಮೈವ ಮೇ ಮತಂ ।
ಆಸ್ಥಿತಃಕ ಸ ಹಿ ಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಮಾಮೇವಾನುತ್ತಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-31-18 (39761)
ಬಹೂನಾಂ ಜನ್ಮನಾಮಂತೇ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಮಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ।
ವಾಸುದೇವಃ ಸರ್ವಮಿತಿ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸುದುರ್ಲಭಃ ॥ 6-31-19 (39762)
ಕಾಮೈಸ್ತೈಸ್ತೈರ್ಹೃತಜ್ಞಾನಾಃ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇಽನ್ಯದೇವತಾಃ ।
ತಂ ತಂ ನಿಯಮಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ನಿಯತಾಃ ಸ್ವಯಾ ॥ 6-31-20 (39763)
ಯೋ ಯೋ ಯಾಂ ಯಾಂ ತನುಂ ಭಕ್ತಃ ಶ್ರದ್ಧಯಾರ್ಚಿತುಮಿಚ್ಛತಿ ।
ತಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಚಲಾಂ ಶ್ರದ್ಧಾಂ ತಾಮೇವ ವಿದಧಾಂಯಹಂ ॥ 6-31-21 (39764)
ಸ ತಯಾ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತಸ್ತಸ್ಯಾರಾಧನಮೀಹತೇ ।
ಲಭತೇ ಚ ತತಃ ಕಾಮಾನ್ಮಯೈವ ವಿಹಿತಾನ್ಹಿತಾನ್ ॥ 6-31-22 (39765)
ಅಂತವತ್ತು ಫಲಂ ತೇಷಾಂ ತದ್ಭವತ್ಯಲ್ಪಮೇಧಸಾಂ ।
ದೇವಾಂದೇವಯಜೋ ಯಾಂತಿ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ಯಾಂತಿ ಮಾಮಪಿ ॥ 6-31-23 (39766)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯಕ್ತಿಮಾಪನ್ನಂ ಮನ್ಯಂತೇ ಮಾಮಬುದ್ಧಯಃ।
ಪರಂ ಭಾವಮಜಾನಂತೋ ಮಮಾವ್ಯಯಮನುತ್ತಮಂ ॥ 6-31-24 (39767)
ನಾಹಂ ಪ್ರಕಾಶಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಯೋಗಮಾಯಾಸಮಾವೃತಃ ।
ಮೂಢೋಽಯಂ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಲೋಕೋ ಮಾಮಜಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-31-25 (39768)
ವೇದಾಹಂ ಸಮತೀತಾನಿ ವರ್ತಮಾನಾನಿ ಚಾರ್ಜುನ।
ಭವಿಷ್ಯಾಣಿ ಚ ಭೂತಾನಿ ಮಾಂ ತು ವೇದ ನ ಕಶ್ಚನ ॥ 6-31-26 (39769)
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ಭಾರತ ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಂ ಸರ್ಗೇ ಯಾಂತಿ ಪರಂತಪ ॥ 6-31-27 (39770)
ಯೋಷಾಂ ತ್ವಂತಗತಂ ಪಾಪಂ ಜನಾನಾಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ।
ತೇ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹನಿರ್ಮುಕ್ತ ಭಜಂತೇ ಮಾಂ ದೃಢವ್ರತಾಃ ॥ 6-31-28 (39771)
ಜರಾಮರಣಮೋಕ್ಷಾಯ ಮಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯತಂತಿ ಯೇ ।
ತೇ ಬ್ರಹ್ಮ ತದ್ವಿದುಃ ಕೃತ್ಸ್ನಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಕರ್ಮ ಚಾಖಿಲಂ ॥ 6-31-29 (39772)
ಸಾಧಿಭೂತಾಧಿದೈವಂ ಮಾಂ ಸಾಧಿಯಜ್ಞಂ ಚ ಯೇ ವಿದುಃ ।
ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇಽಪಿ ಚ ಮಾಂ ತೇ ವಿದುರ್ಯುಕ್ತಚೇತಸಃ ॥ ॥ 6-31-30 (39773)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಜ್ಞಾನಯೋಗೋನಾಮ ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-31-* ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಯೋಗೋನಾಮ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-31-16 ಆಬ್ರಹ್ಮಭವನಾತ್ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 032
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.32. ಅಧ್ಯಾಯಃ 032
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 8 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-32-0 (39774)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-32-0x (4035)
ಕಿಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಕಿಮಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಕಿಂ ಕರ್ಮ ಪುರುಷೋತ್ತಂ।
ಅಧಿಭೂತಂ ಚ ಕಿಂ ಪ್ರೋಕ್ತಮಧಿದೈವಂ ಕಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-32-1 (39775)
ಅಧಿಯಜ್ಞಃ ಕಥಂ ಕೋಽತ್ರ ದೇಹೇಽಸ್ಮಿನ್ಮಧುಸೀದನ।
ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇ ಚ ಕಥಂ ಜ್ಞೇಯೋಽಸಿ ನಿಯತಾತ್ಮಭಿಃ ॥ 6-32-2 (39776)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-32-3x (4036)
ಅಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಂ ಸ್ವಭಾವೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಮುಚ್ಯತೇ।
ಭೂತಭಾವೋದ್ಭವಕರೋ ವಿಸರ್ಗಃ ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಃ ॥ 6-32-3 (39777)
ಅಧಿಭೂತಂ ಕ್ಷರೋ ಭಾವಃ ಪುರುಷಶ್ಚಾಧಿದೈವತಂ ।
ಅಧಿಯಜ್ಞೋಽಹಮೇವಾತ್ರ ದೇಹೇ ದೇಹಭೃತಾಂ ವರ ॥ 6-32-4 (39778)
ಅಂತಕಾಲೇ ಚ ಮಾಮೇವ ಸ್ಮರನ್ಮುಕ್ತ್ವಾ ಕಲೇವರಂ ।
ಯಃ ಪ್ರಯಾತಿ ಸ ಮದ್ಭಾವಂ ಯಾತಿ ನಾಸ್ತ್ಯತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 6-32-5 (39779)
ಯಂ ಯಂ ವಾಪಿ ಸ್ಮರನ್ಭಾವಂ ತ್ಯಜತ್ಯಂತೇ ಕಲೇವರಂ ।
ತಂ ತಮೇವೈತಿ ಕೌಂತೇಯ ಸದಾ ತದ್ಭಾವಭಾವಿತಃ ॥ 6-32-6 (39780)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಕಾಲೇಷು ಮಾಮನುಸ್ಮರ ಯುಧ್ಯ ಚ।
ಮಯ್ಯರ್ಪಿತಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಮಾಮೇವೈಷ್ಯಸ್ಯಸಂಶಯಃ ॥ 6-32-7 (39781)
ಅಭ್ಯಾಸಯೋಗಯುಕ್ತೇನ ಚೇತಸಾಽನಾನ್ಯಗಾಮಿನಾ ।
ಪರಮಂ ಪುರುಷಂ ದಿವ್ಯಂ ಯಾತಿ ಪಾರ್ಥಾನುಚಿಂತಯನ್ ॥ 6-32-8 (39782)
ಕವಿಂ ಪುರಾಣಮನುಶಾಸಿತಾರ-
ಮಣೋರಣೀಯಾಂಸಮನುಸ್ಮರೇದ್ಯಃ ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಧಾತಾರಮಚಿಂತ್ಯರೂಪ-
ಮಾದಿತ್ಯವರ್ಣಂ ತಮಸಃ ಪರಸ್ತಾತ್ ॥ 6-32-9 (39783)
ಪ್ರಯಾಣಕಾಲೇ ಮನಸಾಽಚಲೇನ
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಯೋಗಬಲೇನ ಚೈವ।
ಭ್ರುವೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಾಣಮಾವೇಶ್ಯ ಸಂಯ-
ಕ್ಸ ತಂ ಪರಂ ಪುರುಷಮುಪೈತಿ ದಿವ್ಯಂ ॥ 6-32-10 (39784)
ಯದಕ್ಷರಂ ವೇದವಿದೋ ವದಂತಿ
ವಿಶಂತಿ ಯದ್ಯತಯೋ ವೀತರಾಗಾಃ ।
ಯದಿಚ್ಛಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಚರಂತಿ
ತತ್ತೇ ಪದಂ ಸಂಗ್ರಹೇಣ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯೇ ॥ 6-32-11 (39785)
ಸರ್ವದ್ವಾರಾಣಿ ಸಂಯಂಯ ಮನೋ ಹೃದಿ ನಿರುಧ್ಯ ಚ।
ಮೂರ್ಧ್ನ್ಯಾಧಾಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಾಣಮಾಸ್ಥಿತೋ ಯೋಗಧಾರಣಾಂ ॥ 6-32-12 (39786)
ಓಮಿತ್ಯೇಕಾಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ವ್ಯಾಹರನ್ಮಾಮನುಸ್ಮರನ್ ।
ಯಃ ಪ್ರಯಾತಿ ತ್ಯಜಂದೇಂ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-32-13 (39787)
ಅನನ್ಯಚೇತಾಃ ಸತತಂ ಯೋ ಮಾಂ ಸ್ಮರತಿ ನಿತ್ಯಶಃ ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ಸುಲಭಃ ಪಾರ್ಥ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 6-32-14 (39788)
ಮಾಮುಪೇತ್ಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ದುಃಖಾಲಯಮಶಾಶ್ವತಂ ।
ನಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಮಾಂ ಗತಾಃ ॥ 6-32-15 (39789)
ಆಬ್ರಹ್ಮಭುವನಾಲ್ಲೋಕಾಃ ಪುನರಾವರ್ತಿನೋಽರ್ಜುನ ।
ಮಾಮುಪೇತ್ಯ ತು ಕೌಂತೇಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-32-16 (39790)
ಸಹಸ್ರಯುಗಪರ್ಯಂತಮಹರ್ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿದುಃ ।
ರಾತ್ರಿಂ ಯುಗಸಹಸ್ರಾಂ ತಾಂ ತೇಽಹೋರಾತ್ರವಿದೋ ಜನಾಃ ॥ 6-32-17 (39791)
ಅವ್ಯಕ್ತಾದ್ವ್ಯಕ್ತಯಃ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಭವಂತ್ಯಹರಾಗಮೇ ।
ರಾತ್ರ್ಯಾಮೇ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ತತ್ರೈವಾವ್ಯಕ್ತಸಂಜ್ಞಕೇ ॥ 6-32-18 (39792)
ಭೂತಗ್ರಾಮಃ ಸ ಏವಾಯಂ ಭೂತ್ವಾ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಲೀಯತೇ ।
ರಾತ್ರ್ಯಗಮೇಽವಶಃ ಪಾರ್ಥತ ಪ್ರಭವತ್ಯಹರಾಗಮೇ ॥ 6-32-19 (39793)
ಪರಸ್ತಸ್ಮಾತ್ತು ಭಾವೋಽನ್ಯೋ ವ್ಯಕ್ತೋಽವ್ಯಕ್ತಾತ್ಸನಾತನಃ ।
ಯಃ ಸ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷುಕ ನಶ್ಯತ್ಸು ನ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 6-32-20 (39794)
ಅವ್ಯಕ್ತೋಽಕ್ಷರ ಇತ್ಯುಕ್ತಸ್ತಮಾಹುಃ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ।
ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ತದ್ಧಾಮ ಪರಮಂ ಮಮ ॥ 6-32-21 (39795)
ಪುರುಷಃ ಸ ಪರಃ ಪಾರ್ಥ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಲಭ್ಯಸ್ತ್ವನನ್ಯಯಾ ।
ಯಸ್ಯಾಂತಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಯೇನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ ॥ 6-32-22 (39796)
ಯತ್ರ ಕಾಲೇ ತ್ವನಾವೃತ್ತಿಮಾವೃತ್ತಿಂ ಚೈವ ಯೋಗಿನಃ ।
ಪ್ರಯಾತಾ ಯಾಂತಿ ತಂ ಕಾಲಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-32-23 (39797)
ಅಗ್ನಿರ್ಜ್ಯೋತಿರಹಃ ಶುಕ್ಲಃ ಷಣ್ಮಾಸಾ ಉತ್ತರಾಯಣಂ ।
ತತ್ರ ಪ್ರಯಾತಾ ಗಚ್ಛಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಜನಾಃ ॥ 6-32-24 (39798)
ಧೂಮೋ ರಾತ್ರಿಸ್ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಃ ಷಣ್ಮಸಾ ದಕ್ಷಿಣಾಯನಂ ।
ತತ್ರ ಚಾಂದ್ರಮಸಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಯೋಗೀ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿವರ್ತತೇ ॥ 6-32-25 (39799)
ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಗತೀ ಹ್ಯೇತೇ ಜಗತಃ ಶಾಶ್ವತೇ ಮತೇ।
ಏಕಯಾ ಯಾತ್ಯನಾವೃತ್ತಿಮನ್ಯಯಾಽಽವರ್ತತೇ ಪುನಃ ॥ 6-32-26 (39800)
ನೈತೇ ಸೃತೀ ಪಾರ್ಥ ಜಾನನ್ಯೋಗೀ ಮುಹ್ಯತಿ ಕಶ್ಚನ।
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವೇಷು ಕಾಲೇಷು ಯೋಗಯುಕ್ತೋ ಭವಾರ್ಜುನ ॥ 6-32-27 (39801)
ವೇದೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ತಪಃಸು ಚೈವ
ದಾನೇಷು ಯತ್ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಂ।
ಅತ್ಯೇತಿ ತತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ಯೋಗೀ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಮುಪೈತಿ ಚಾದ್ಯಂ ॥ ॥ 6-32-28 (39802)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಇತಿತ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸುಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ತಾರಕಬ್ರಹ್ಮಯೋಗೋನಾಮ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-32-* ಅಕ್ಷರಬ್ರಹ್ಮಯೋಗೋನಾಮ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 033
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.33. ಅಧ್ಯಾಯಃ 033
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 9 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-33-0 (39803)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-33-0x (4037)
ಇದಂ ತು ತೇ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಂಯನಸೂಯವೇ ।
ಜ್ಞಾನಂ ವಿಜ್ಞಾನಸಹಿತಂ ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇಽಶುಭಾತ್ ॥ 6-33-1 (39804)
ರಾಜವಿದ್ಯಾ ರಾಜಗುಹ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಮಿದಮುತ್ತಮಂ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾವಗಮಂ ಧರ್ಂಯಂ ಸುಸುಖಂ ಕರ್ತುಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-33-2 (39805)
ಅಶ್ರದ್ದಧಾನಾಂ ಪುರುಷಾ ಧರ್ಮಸ್ಯಾಸ್ಯ ಪರಂತಪ ।
ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಾಂ ನಿವರ್ತಂತೇ ಮೃತ್ಯುಸಂಸಾರವರ್ತ್ಮನಿ ॥ 6-33-3 (39806)
ಮಯಾ ತತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಜಗದವ್ಯಕ್ತಮೂರ್ತಿನಾ ।
ಮತ್ಸ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ನ ಚಾಹಂ ತೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಃಕ ॥ 6-33-4 (39807)
ನ ಚ ಮತ್ಸ್ಥಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮೈಶ್ವರಂ ।
ಭೂತಭೃನ್ನ ಚ ಭೂತಸ್ಥೋ ಮಮಾತ್ಮಾ ಭೂತಭಾವನಃ ॥ 6-33-5 (39808)
ಯಥಾಽಽಕಾಶಸ್ಥಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ವಾಯುಃ ಸರ್ವತ್ರಗೋ ಮಹಾನ್ ।
ತಥಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಮತ್ಸ್ಥಾನೀತ್ಯುಪಧಾರಯ ॥ 6-33-6 (39809)
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಯಾಂತಿ ಮಾಮಿಕಾಂ ।
ಕಲ್ಪಕ್ಷಯೇ ಪುನಸ್ತಾನಿ ಕಲ್ಪಾದೌ ವಿಸೃಜಾಂಯಹಂ ॥ 6-33-7 (39810)
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮವಷ್ಟಭ್ಯ ವಿಸೃಜಾಮಿ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಭೂತಗ್ರಾಮಮಿಮಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮವಶಂ ಪ್ರಕೃತೇರ್ವಶಾತ್ ॥ 6-33-8 (39811)
ನ ಚ ಮಾಂ ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಿಬಧ್ನಂತಿ ಧನಂಜಯ ।
ಉದಾಸೀನವದಾಸೀನಮಸಕ್ತಂ ತೇಷು ಕರ್ಮಸು ॥ 6-33-9 (39812)
ಮಯಾಽಽಧ್ಯಕ್ಷೇಣ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸೂಯತೇ ಸಚರಾಚರಂ ।
ಹೇತುನಾಽನೇನ ಕೌಂತೇಯ ಜಗದ್ವಿಪರಿವರ್ತತೇ ॥ 6-33-10 (39813)
ಅವಜಾನಂತಿ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ಮಾನುಷೀಂ ತನುಮಾಶ್ರಿತಂ ।
ಪರಂ ಭಾವಮಜಾನಂತೋ ಮಮ ಭೂತಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 6-33-11 (39814)
ಮೋಘಾಶಾ ಮೋಘಕರ್ಮಾಣೋ ಮೋಘಜ್ಞಾನಾ ವಿಚೇತಸಃ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಮಾಸುರೀಂ ಚೈವ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಮೋಹಿನೀಂ ಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-33-12 (39815)
ಮಹಾತ್ಮಾನಸ್ತು ಮಾಂ ಪಾರ್ಥ ದೈವೀಂ ಪ್ರಕೃತಿಮಾಶ್ರಿತಾಃ ।
ಭಜಂತ್ಯನನ್ಯಮನಸೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭೂತಾದಿಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-33-13 (39816)
ಸತತಂ ಕೀರ್ತಯಂತೋ ಮಾಂ ಯತಂತಶ್ಚ ದೃಢವ್ರತಾಃ ।
ನಮಸ್ಯಂತಶ್ಚ ಮಾಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾ ಉಪಾಸತೇ ॥ 6-33-14 (39817)
ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞೇನ ಚಾಪ್ಯಂತೇ ಯಜಂತೋ ಮಾಮುಪಾಸತೇ।
ಏಕತ್ವೇನ ಪೃಥಕ್ತ್ಕವೇನ ಬಹುಧಾ ವಿಶ್ವತೋಮುಂ ॥ 6-33-15 (39818)
ಅಹಂ ಕ್ರತುರಹಂ ಯಜ್ಞಃ ಸ್ವಧಾಽಹಮಹಮೌಷಧಂ।
ಮಂತ್ರೋಽಹಮಹಮೇವಾಜ್ಯಮಹಮಗ್ನಿರಹಂ ಹುತಂ ॥ 6-33-16 (39819)
ಪಿತಾಽಹಮಸ್ಯ ಜಗತೋ ಮಾತಾ ಧಾತಾ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ವೇದ್ಯಂ ಪವಿತ್ರಮೋಂಕಾರ ಋಕ್ ಸಾಮ ಯಜುರೇವ ಚ ॥ 6-33-17 (39820)
ಗತಿರ್ಭರ್ತಾ ಪ್ರಭುಃ ಸಾಕ್ಷೀ ನಿವಾಸಃ ಶರಣಂ ಸುಹೃತ್।
ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಃ ಸ್ಥಾನಂ ನಿಧಾನಂ ಬೀಜಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-33-18 (39821)
ತಪಾಂಯಹಮಹಂ ವರ್ಷಂ ನಿಗೃಹ್ಣಾಂಯುತ್ಸೃಜಾಮಿ ಚ ।
ಅಮೃತಂ ಚೈವ ಮೃತ್ಯುಶ್ಚ ಸದಸಚ್ಚಾಹಮರ್ಜುನ ॥ 6-33-19 (39822)
ತ್ರೈವಿದ್ಯಾ ಮಾಂ ಸೋಮಪಾಃ ಪೂತಪಾಪಾ
ಯಜ್ಞೇರಿಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗತಿಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೇ।
ತೇ ಪುಣ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಸುರೇಂದ್ರಲೋಕ-
ಮಶ್ರಂತಿ ದಿವ್ಯಾಂದಿವಿ ದೇವಭೋಗಾನ್ ॥ 6-33-20 (39823)
ತೇ ತಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಂ ವಿಶಾಲಂ
ಕ್ಷೀಣೋ ಪುಣ್ಯೇ ಪರ್ತ್ಯಲೋಕಂ ವಿಶಂತಿ।
ಏವಂ ತ್ರಯೀಧರ್ಮಮನುಪ್ರಪನ್ನಾ
ಗತಾಗತಂ ಕಾಮಕಾಮಾ ಲಭಂತೇ ॥ 6-33-21 (39824)
ಅನನ್ಯಾಶ್ಚಿಂತಯಂತೋ ಮಾಂ ಯೇ ಜನಾಃ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ತೇಷಾಂ ನಿತ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ವಹಾಂಯಹಂ ॥ 6-33-22 (39825)
ಯೇಽಪ್ಯನ್ಯದೇವತಾಭಕ್ತಾ ಯಜಂತೇ ಶ್ರದ್ಧಯಾನ್ವಿತಾಃ।
ತೇಽಪಿ ಮಾಮೇವ ಕೌಂತೇಯ ಯಜಂತ್ಯವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ ॥ 6-33-23 (39826)
ಅಹಂ ಹಿ ಸರ್ವಯಜ್ಞಾನಾಂ ಭೋಕ್ತಾ ಚ ಪ್ರಭುರೇವ ಚ।
ನ ತು ಮಾಮಭಿಜಾನಂತಿ ತತ್ತ್ವೇನಾತಶ್ಚ್ಯವಂತಿ ತೇ ॥ 6-33-24 (39827)
ಯಾಂತಿ ದೇವವ್ರತಾ ದೇವಾನ್ಪಿತೄನ್ಯಾಂತಿ ಪಿತೃವ್ರತಾಃ।
ಭೂತಾನಿ ಯಾಂತಿ ಭೂತೇಜ್ಯಾ ಯಾಂತಿ ಮದ್ಯಾಜಿನೋಪಿ ಮಾಂ 6-33-25 (39828)
ಪತ್ರಂ ಪುಷ್ಪಂ ಫಲಂ ತೋಯಂ ಯೋ ಮೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಯಚ್ಛತಿ।
ತದಹಂ ಭಕ್ತ್ಯುಪಹೃತಮಶ್ನಾಮಿ ಪ್ರಯತಾತ್ಮನಃ ॥ 6-33-26 (39829)
ಯತ್ಕರೋಷಿ ಯದಶ್ರಾಸಿ ಯಜ್ಜುಹೋಷಿ ದದಾಸಿ ಯತ್।
ಯತ್ತಪಸ್ಯಸಿ ಕೌಂತೇಯ ತತ್ಕುರುಷ್ವ ಮದರ್ಪಣಂ ॥ 6-33-27 (39830)
ಶುಭಾಶುಭಫಲೈರೇವಂ ಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ಕರ್ಮಬಂಧನೈಃ ।
ಸಂನ್ಯಾಸಯೋಗಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ ವಿಮುಕ್ತೋ ಮಾಮುಪೈಷ್ಯಸಿ ॥ 6-33-28 (39831)
ಸಮೋಽಹಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ನ ಮೇ ದ್ವೇಷ್ಯೋಽಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಯೇ ಭಜಂತಿ ತು ಮಾಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಯಿ ತೇ ತೇಷು ಚಾಪ್ಯಹಂ ॥ 6-33-29 (39832)
ಅಪಿ ಚೇತ್ಸುದುರಾಚಾರೋ ಭಜತೇ ಮಾಮನನ್ಯಭಾಕ್।
ಸಾಧುರೇವ ಸ ಮಂತವ್ಯಃ ಸಂಯಗ್ವ್ಯವಸಿತೋ ಹಿ ಸಃ ॥ 6-33-30 (39833)
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಭವತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಶಶ್ವಚ್ಛಾಂತಿಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ।
ಕೌಂತೇಯ ಪ್ರತಿಜಾನೀಹಿ ನ ಮೇ ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ । 6-33-31 (39834)
ಮಾಂ ಹಿ ಪಾರ್ಥ ವ್ಯಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಯೇಽಪಿ ಸ್ಯುಃ ಪಾಪಯೋನಯಃ ।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವೈಶ್ಯಾಸ್ತಥಾ ಶೂದ್ರಾಸ್ತೇಽಪಿ ಯಾಂತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-33-32 (39835)
ಕಿಂ ಪುನರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಪುಣ್ಯಾ ಭಕ್ತಾ ರಾಜರ್ಷಯಸ್ತಥಾ ।
ಅನಿತ್ಯಮಸುಖಂ ಲೋಕಮಿಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಜಸ್ವ ಮಾಂ ॥ 6-33-33 (39836)
ಮನ್ಮನಾ ಭವ ಮದ್ಭಕ್ತೋ ಮದ್ಯಾಜೀ ಮಾಂ ನಮಸ್ಕುರು ।
ಮಾಮೇವೈಷ್ಯಸಿ ಯುಕ್ತ್ವೈವಮಾತ್ಮಾನಂ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ ॥ ॥ 6-33-34 (39837)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ರಾಜವಿದ್ಯಾರಾಜಗುಹ್ಯಯೋಗೋನಾಮ ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 034
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.34. ಅಧ್ಯಾಯಃ 034
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 10 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-34-0 (39838)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-34-0x (4038)
ಭೂಯ ಏವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶ್ರೃಣು ಮೇ ಪರಮಂ ವಚಃ।
ಯತ್ತೇಽಹಂ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾಯ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ ॥ 6-34-1 (39839)
ನ ಮೇ ವಿದುಃ ಸುರಗಣಾಃ ಪ್ರಭವಂ ನ ಮಹರ್ಷಯಃ।
ಅಹಮಾದಿರ್ಹಿ ದೇವಾನಾಂ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-34-2 (39840)
ಯೋ ಮಾಮಜಮನಾದಿಂ ಚ ವೇತ್ತಿ ಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ಅಸಂಮೂಢಃ ಸ ಮರ್ತ್ಯೇಷು ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ॥ 6-34-3 (39841)
ಬುದ್ಧಿರ್ಜ್ಞಾನಮಸಂಮೋಹಃ ಕ್ಷಮಾ ಸತ್ಯಂ ದಮಃ ಶಮಃ ।
ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಭವೋ ಭವೋ ಭಯಂ ಚಾಭಯಮೇವ ಚ ॥ 6-34-4 (39842)
ಅಹಿಂಸಾ ಸಮತಾ ತುಷ್ಟಿಸ್ತಪೋ ದಾನಂ ಯಶೋಽಯಶಃ ।
ಭವಂತಿ ಭಾವಾ ಭೂತಾನಾಂ ಮತ್ತ ಏವ ಪೃಥಗ್ವಿಧಾಃ ॥ 6-34-5 (39843)
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಪೂರ್ವೇ ಚತ್ವಾರೋ ಮನವಸ್ತಥಾ।
ಮದ್ಭಾವ ಮಾನಸಾ ಜಾತಾ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ 6-34-6 (39844)
ಏತಾಂ ವಿಭೂತಿಂ ಯೋಗಂ ಚ ಮಮ ಯೋ ವೇತ್ತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ಸೋಽವಿಕಂಪೇನ ಯೋಗೇನ ಯುಜ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 6-34-7 (39845)
ಅಹಂ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಭವೋ ಮತ್ತಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತತೇ।
ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಭಜಂತೇ ಮಾಂ ಬುಧಾ ಭಾವಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥ 6-34-8 (39846)
ಮಚ್ಚಿತ್ತಾ ಮದ್ಗತಪ್ರಾಣಾ ಬೋಧಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಕಥಯಂತಶ್ಚ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ತುಷ್ಯಂತಿ ಚ ರಮಂತಿ ಚ ॥ 6-34-9 (39847)
ತೇಷಾಂ ಸತತಯುಕ್ತಾನಾಂ ಭಜತಾಂ ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಕಂ ।
ದದಾಮಿ ಬುದ್ಧಿಯೋಗಂ ತಂ ಯೇನ ಮಾಮುಪಯಾಂತಿ ತೇ ॥ 6-34-10 (39848)
ತೇಷಾಮೇವಾನುಕಂಪಾರ್ಥಮಹಮಜ್ಞಾನಜಂ ತಮಃ।
ನಾಶಯಾಂಯಾತ್ಮಭಾವಸ್ಥೋ ಜ್ಞಾನದೀಪೇನ ಭಾಸ್ವತಾ ॥ 6-34-11 (39849)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-34-12x (4039)
ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಂ ಧಾಮ ಪವಿತ್ರಂ ಪರಮಂ ಭವಾನ್।
ಪುರುಷಂ ಶಾಶ್ವತಂ ದಿವ್ಯಮಾದಿದೇವಮಜಂ ವಿಭುಂ ॥ 6-34-12 (39850)
ಆಹುಸ್ತ್ವಾಮೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ದೇವರ್ಷಿರ್ನಾರದಸ್ತಥಾಕ ।
ಅಸಿತೋ ದೇವಲೋ ವ್ಯಾಸಃ ಸ್ವಯಂ ಚೈವ ಬ್ರವೀಷಿ ಮೇ ॥ 6-34-13 (39851)
ಸರ್ವತೇಮದೃತಂ ಮನ್ಯೇ ಯನ್ಮಾಂ ವದಸಿ ಕೇಶವ ।
ನ ಹಿ ತೇ ಭಗವನ್ವ್ಯಕ್ತಿಂ ವಿದುರ್ದೇವಾ ನ ದಾನವಾಃ ॥ 6-34-14 (39852)
ಸ್ವಯಮೇವಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ವೇತ್ಥ ತ್ವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ।
ಭೂತಭಾವನ ಭೂತೇಶ ದೇವದೇವ ಜಗತ್ಪತೇ ॥ 6-34-15 (39853)
ವಕ್ತುಮರ್ಹಸ್ಯಶೇಷೇಣ ದಿವ್ಯಾ ಹ್ಯಾತ್ಮವಿಭೂತಯಃ ।
ಯಾಭಿರ್ವಿಭೂತಿಭಿರ್ಲೋಕಾನಿಮಾಂಸ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ ॥ 6-34-16 (39854)
ಕಥಂ ವಿದ್ಯಾಮಹಂ ಯೋಗಿಂಸ್ತ್ವಾಂ ಸದಾ ಪರಿಚಿಂತಯನ್।
ಕೇಷು ಕೇಷು ಚ ಭಾವೇಷು ಚಿಂತ್ಯೋಽಸಿ ಭಗವನ್ಮಯಾ ॥ 6-34-17 (39855)
ವಿಸ್ತರೇಣಾತ್ಮನೋ ಯೋಗಂ ವಿಭೂತಿಂ ಚ ಜನಾರ್ದನ ।
ಭೂಯಃ ಕಥಯ ತೃಪ್ತಿರ್ಹಿ ಶೃಣ್ವತೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೇಽಮೃತಂ ॥ 6-34-18 (39856)
ಶ್ರೀಭಗವನುವಾಚ। 6-34-19x (4040)
ಹಂತ ತೇ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದಿವ್ಯಾ ಹ್ಯಾತ್ಮವಿಭೂತಯಃ ।
ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾಸ್ತ್ಯಂತೋ ವಿಸ್ತರಸ್ಯ ಮೇ ॥ 6-34-19 (39857)
ಅಹಮಾತ್ಮಾ ಗುಡಾಕೇಶ ಸರ್ವಭೂತಾಶಯಸ್ಥಿತಃಕ ।
ಅಹಮಾದಿಶ್ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚ ಭೂತಾನಾಮಂತ ಏವ ಚ ॥ 6-34-20 (39858)
ಆದಿತ್ಯಾನಾಮಹಂ ವಿಷ್ಣುರ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ರವಿರಂಶುಮಾನ್।
ಮರೀಚಿರ್ಮರುತಾಮಸ್ಮಿ ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಮಹಂ ಶಶೀ ॥ 6-34-21 (39859)
ವೇದಾನಾಂ ಸಾಮವೇದೋಽಸ್ಮಿ ದೇವಾನಾಮಸ್ಮಿ ವಾಸವಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮನಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಭೂತಾನಾಮಸ್ಮಿ ಚೇತನಾ ॥ 6-34-22 (39860)
ರುದ್ರಾಣಾಂ ಶಂಕರಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ವಿತ್ತೇಶೋ ಯಕ್ಷರಕ್ಷಸಾಂ।
ವಸೂನಾಂ ಪಾವಕಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಮೇರುಃ ಶಿಖರಿಣಾಮಹಂ ॥ 6-34-23 (39861)
ಪುರೋಧಸಾಂ ಚ ಮುಖ್ಯಂ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಪಾರ್ಥ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ।
ಸೇನಾನೀನಾಮಹಂ ಸ್ಕಂದಃ ಸರಸಾಮಸ್ಮಿ ಸಾಗರಃ ॥ 6-34-24 (39862)
ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಭೃಗುರಹಂ ಗಿರಾಮಸ್ಂಯೇಕಮಕ್ಷರಂ।
ಯಜ್ಞಾನಾಂ ಜಪಯಜ್ಞೋಽಸ್ಮಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ಹಿಮಾಲಯಃ ॥ 6-34-25 (39863)
ಅಶ್ವತ್ಥಃ ಸರ್ವವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ದೇವರ್ಷೀಣಾಂ ಚ ನಾರದಃ।
ಗಂಧರ್ವಾಣಾಂ ಚಿತ್ರರಥಃ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಕಪಿಲೋ ಮುನಿಃ ॥ 6-34-26 (39864)
ಉಚ್ಚೈಃ ಶ್ರವಸಮಶ್ವಾನಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಮಾಮಮೃತೋದ್ಭವಂ ।
ಐರಾವತಂ ಗಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ನರಾಣಾಂ ಚ ನರಾಧಿಪಂ ॥ 6-34-27 (39865)
ಆಯುಧಾನಾಮಹಂ ವಜ್ರಂ ಧೇನೂನಾಮಸ್ಮಿ ಕಾಮಧುಕ್ ।
ಪ್ರಜನಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಕಂದರ್ಪಃ ಸರ್ಪಾಣಾಮಸ್ಮಿ ವಾಸುಕಿಃ ॥ 6-34-28 (39866)
ಅನಂತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ನಾಗಾನಾಂ ವರುಣೋ ಯಾದಸಾಮಹಂ।
ಪಿತೄಣಾಮರ್ಯಮಾ ಚಾಸ್ಮಿ ಯಮಃ ಸಂಯಮತಾಮಹಂ ॥ 6-34-29 (39867)
ಪ್ರಹ್ಲಾದಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಕಾಲಃ ಕಲಯತಾಮಹಂ।
ಮೃಗಾಣಾಂ ಚ ಮೃಗೇಂದ್ರೋಽಹಂ ವೈನತೇಯಶ್ಚ ಪರಿಣಾಂ ॥ 6-34-30 (39868)
ಪವನಃ ಪವತಾಮಸ್ಮಿ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಮಹಂ ।
ಝಷಾಣಾಂ ಮಕರಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಸ್ರೋತಸಾಮಸ್ಮಿ ಜಾಹ್ನವೀ ॥ 6-34-31 (39869)
ಸರ್ಗಾಣಾಮಾದಿರಂತಶ್ಚ ಮಧ್ಯಂ ಚೈವಾಹಮರ್ಜುನ ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮವಿದ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾನಾಂ ವಾದಃ ಪ್ರವದತಾಮಹಂ ॥ 6-34-32 (39870)
ಅಕ್ಷರಾಣಾಮಕಾರೋಽಸ್ಮಿ ದ್ವಂದ್ವಃ ಸಾಮಾಸಿಕಸ್ಯ ಚ ।
ಅಹಮೇವಾಕ್ಷಯಃ ಕಾಲೋ ಧಾತಾಽಹಂ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ ॥ 6-34-33 (39871)
ಮೃತ್ಯುಃ ಸರ್ವಹರಶ್ಚಾಹಮುದ್ಭವಶ್ಚ ಭವಿಷ್ಯತಾಂ।
ಕೀರ್ತಿಃ ಶ್ರೀರ್ವಾಕ್ಕ ನಾರೀಣಾಂ ಸ್ಮೃತಿರ್ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಕ್ಷಮಾ ॥ 6-34-34 (39872)
ಬೃಹತ್ಸಾಮ ಕತಥಾ ಸಾಂನಾಂ ಗಾಯತ್ರೀ ಛಂದಸಾಮಹಂ।
ಮಾಸಾನಾಂ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷೋಽಹಮೃತೂನಾಂ ಕುಸುಮಾಕರಃ ॥ 6-34-35 (39873)
ದ್ಯೂತಂ ಛಲಯತಾಮಸ್ಮಿ ತೇಜಸ್ತೇಜಸ್ವಿನಾಮಹಂ।
ಜಯೋಽಸ್ಮಿ ವ್ಯವಸಾಯೋಽಸ್ಮಿ ಸತ್ತ್ವಂ ಸತ್ತ್ವವತಾಮಹಂ ॥ 6-34-36 (39874)
ವೃಷ್ಣೀನಾಂ ವಾಸುದೇವೋಽಸ್ಮಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಧನಂಜಯಃ ।
ಮುನೀನಾಮಪ್ಯಹಂ ವ್ಯಾಸಃ ಕವೀನಾಮುಶನಾ ಕವಿಃ ॥ 6-34-37 (39875)
ದಂಡೋ ದಮಯತಾಮಸ್ಮಿ ನೀತಿರಸ್ಮಿ ಜಿಗೀಷತಾಂ ।
ಮೌನಂ ಚೈವಾಸ್ಮಿ ಗುಹ್ಯಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನವತಾಮಹಂ ॥ 6-34-38 (39876)
ಯಚ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಬೀಜಂ ತದಹಮರ್ಜುನ।
ನ ತದಸ್ತಿ ವಿನಾ ಯತ್ಸ್ಯಾನ್ಮಯಾ ಭೂತಂ ಚರಾಚರಂ ॥ 6-34-39 (39877)
ನಾಂತೋಽಸ್ತಿ ಮಮ ದಿವ್ಯಾನಾಂ ವಿಭೂತೀನಾಂ ಪರಂತಪ ।
ಏಷ ತೂದ್ದೇಶತಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವಿಭೂತೇರ್ವಿಸ್ತರೋ ಮಯಾ ॥ 6-34-40 (39878)
ಯದ್ಯದ್ವಿಭೂತಿತತ್ಸತ್ತ್ವಂ ಶ್ರೀಮದೂರ್ಜಿತಮೇವ ವಾ।
ತತ್ತದೇವಾವಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಮಮ ತೇಜೋಂಶಸಂಭವಂ ॥ 6-34-41 (39879)
ಅಥವಾ ಬಹುನೈತೇನ ಕಿಂ ಜ್ಞಾತೇನ ತವಾರ್ಜುನ ।
ವಿಷ್ಟಭ್ಯಾಹಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಮೇಕಾಂಶೇನ ಸ್ಥಿತೋ ಜಗತ್ ॥ ॥ 6-34-42 (39880)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ವಿಭೂತಿಯೋಗೋನಾಮ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 035
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.35. ಅಧ್ಯಾಯಃ 035
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಪಂಚತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾದ್ಯಾಯಃ ॥ 11 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-35-0 (39881)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-35-0x (4041)
ಮದನುಗ್ರಹಾಯ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಧ್ಯಾತ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಂ।
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ವಚಸ್ತೇನ ಮೋಹೋಽಯಂ ವಿಗತೋ ಮಮ ॥ 6-35-1 (39882)
ಭವಾಪ್ಯಯೌ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರುತೌ ವಿಸ್ತರಶೋ ಮಯಾ।
ತ್ವತ್ತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷ ಮಾಹಾತ್ಂಯಮಪಿ ಚಾವ್ಯಯಂ ॥ 6-35-2 (39883)
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾತ್ಥ ತ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮೇಶ್ವರ।
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ॥ 6-35-3 (39884)
ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಯೋಗೇಶ್ವರ ತತೋ ಮೇ ತ್ವಂ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-35-4 (39885)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-35-5x (4042)
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ರೂಪಾಣಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ನಾನಾವರ್ಣಾಕೃತೀನಿ ಚ ॥ 6-35-5 (39886)
ಪಶ್ಯಾದಿತ್ಯಾನ್ವಸೂನ್ರುದ್ರಾನಶ್ವಿನೌ ಮರುತಸ್ತಥಾ।
ಬಹೂನ್ಯದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಣಿ ಪಶ್ಯಾಽಶ್ಚರ್ಯಾಣಿ ಭಾರತ॥ 6-35-6 (39887)
ಇಹೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪಶ್ಯಾದ್ಯ ಸಚರಾಚರಂ ।
ಮಮ ದೇಹೇ ಗುಡಾಕೇಶ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-35-7 (39888)
ನ ತು ಮಾಂ ಶಕ್ಷ್ಯಸೇ ದ್ರಷ್ಟುಮನೇನೈವ ಸ್ವಚಕ್ಷುಷಾ ।
ದಿವ್ಯಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮೈಶ್ವರಂ ॥ 6-35-8 (39889)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-35-9x (4043)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೋ ಹರಿಃ।
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಾಯ ಮರಮಂ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ ॥ 6-35-9 (39890)
ಅನೇಕವಕ್ರನಯನಮನೇಕಾದ್ಭುತದರ್ಶನಂ ।
ಅನೇಕದಿವ್ಯಾಭಾರಣಂ ದಿವ್ಯಾನೇಕೋದ್ಯತಾಯುಧಂ ॥ 6-35-10 (39891)
ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾಂಬರಧರಂ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನುಲೇಪನಂ ।
ಸರ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಮಯಂ ದೇವಮನಂತಂ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಂ ॥ 6-35-11 (39892)
ದಿವಿ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಭವೇದ್ಯುಗಪದುತ್ಥಿತಾ ।
ಯದಿ ಭಾಃ ಸದೃಶೀ ಸಾ ಸ್ಯಾದ್ಭಾಸಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-35-12 (39893)
ತತ್ರೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಮನೇಕಧಾ ।
ಅಪಶ್ಯದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಶರೀರೇ ಪಾಂಡವಸ್ತದಾ ॥ 6-35-13 (39894)
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ಧನ಼ಂಜಯಃ ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ದೇವಂ ಕೃತಾಂಜಲಿರಭಾಷತ ॥ 6-35-14 (39895)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-35-15x (4044)
ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೇವಾಂಸ್ತವ ದೇವ ದೇಹೇ
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಭೂತವಿಶೇಷಸಂಘಾನ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮೀಶಂ ಕಮಲಾಸನಸ್ಥ-
ಮೃಷೀಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನುರಗಾಂಶ್ಚ ದಿವ್ಯಾನ್ ॥ 6-35-15 (39896)
ಅನೇಕಬಾಹೂದರವಕ್ರನೇತ್ರಂ
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸರ್ವತೋಽನಂತರೂಪಂ ।
ನಾಂತಂ ನ ಮಧ್ಯಂ ನ ಪುನಸ್ತವಾದಿಂ
ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವಿಶ್ವರೂಪ ॥ 6-35-16 (39897)
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಿಣಂ ಚ
ತೇಜೋರಾಶಿಂ ಸರ್ವತೋ ದೀಪ್ತಿಮಂತಂ ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಂ ಸಮಂತಾ-
ದ್ದೀಪ್ತಾನಲಾರ್ಕದ್ಯುತಿಮಪ್ರಮೇಯಯಂ ॥ 6-35-17 (39898)
ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ
ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಂ ।
ತ್ವಮವ್ಯಯಃ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾ
ಸನಾತನಸ್ತ್ವಂ ಪುರುಷೋ ಮತೋ ಮೇ ॥ 6-35-18 (39899)
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಾಂತಮನಂತವೀರ್ಯ-
ಮನಂತಬಾಹುಂ ಶಶಿಸೂರ್ಯನೇತ್ರಂ ।
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದೀಪ್ತಹುತಾಶವಕ್ರಂ
ಸ್ವತೇಜಸಾ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ತಪಂತಂ ॥ 6-35-19 (39900)
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋರಿದಮಂತರಂ ಹಿ
ವ್ಯಾಪ್ತಂ ತ್ವಯೈಕೇನ ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾದ್ಭುತಂ ರೂಪಮುಗ್ರಂ ತದೇವಂ
ಲೋಕತ್ರಯಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮಹಾತ್ಮನ್ ॥ 6-35-20 (39901)
ಅಮೀ ಹಿ ತ್ವಾ ಸುರಸಂಘಾ ವಿಶಂತಿ
ಕೇಚಿದ್ಭೀತಾಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಗೃಣಾಂತಿ।
ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹರ್ಷಿಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ
ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಸ್ತುತಿಭಿಃ ಪುಷ್ಕಲಾಭಿಃ ॥ 6-35-21 (39902)
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ಯೇ ಚ ಸಾಧ್ಯಾ
ವಿಶ್ವೇಽಶ್ವಿನೌ ಮರುತಶ್ಚೋಷ್ಮಪಾಶ್ಚ ।
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾಸುರಸಿದ್ಧಸಂಘಾ
ವೀಕ್ಷಂತೇ ತ್ವಾಂ ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ॥ 6-35-22 (39903)
ರೂಪಂ ಮಹತ್ತೇ ಬಹುವಕ್ರನೇತ್ರಂ
ಮಹಾಬಾಹೋ ಬಹುಬಾಹೂರುಪಾದಂ।
ಬಹೂದರಂ ಬಹುದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಸ್ತಥಾಹಂ ॥ 6-35-23 (39904)
ನಭಃಸ್ಪೃಶಂ ದೀಪ್ತಮನೇಕವರ್ಣಂ
ವ್ಯಾತ್ತಾನನಂ ದೀಪ್ತವಿಶಾಲನೇತ್ರಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ತ್ವಾ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಂತರಾತ್ಮಾ
ಧೃತಿಂ ನ ವಿಂದಾಮಿ ಶಮಂ ಚ ವಿಷ್ಣೋ ॥ 6-35-24 (39905)
ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಚ ತೇ ಸುಖಾನಿ
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಕಾಲಾನಲಸನ್ನಿಭಾನಿ।
ದಿಶೋ ನ ಜಾನೇ ನ ಲಭೇ ಚ ಶರ್ಮ
ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ॥ 6-35-25 (39906)
ಅಮೀ ಚ ತ್ವಾಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಃ
ಸರ್ವೇ ಸಹೈವಾವನಿಪಾಲಸಂಘೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ತಥಾಸೌ
ಸಹಾಸ್ಮದೀಯೈರಪಿ ಯೋಧಮುಖ್ಯೈಃ ॥ 6-35-26 (39907)
ವಕ್ರಾಣಿ ತೇ ತ್ವರಮಾಣಾ ವಿಶಂತಿ
ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಭಯಾನಕಾನಿ।
ಕೇಚಿದ್ವಿಲಗ್ನಾ ದಶನಾಂತರೇಷು
ಸಂದೃಶ್ಯಂತೇ ಚೂರ್ಣಿತೈರುತ್ತಮಾಂಗೈಃ ॥ 6-35-27 (39908)
ಯಥಾ ನದೀನಾಂ ಬಹವೋಽಂಬುವೇಗಾಃ
ಸಮುದ್ರಮೇವಾಭಿಮುಖಾ ದ್ರವಂತಿ।
ತಥಾ ತವಾಮೀ ನರಲೋಕವೀರಾ
ವಿಶಂತಿ ವಕ್ರಾಣ್ಯಭಿವಿಜ್ವಲಂತಿ ॥ 6-35-28 (39909)
ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಂ ಜ್ವಲನಂ ಪತಂಗಾ
ವಿಶಂತಿ ನಾಶಾಯ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ ।
ತಥೈವ ನಾಶಾಯ ವಿಶಂತಿ ಲೋಕಾ-
ಸ್ತವಾಪಿ ವಕ್ರಾಣಿ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ ॥ 6-35-29 (39910)
ಲೇಲಿಹ್ಯಸೇ ಗ್ರಸಮಾನಃ ಸಮಂತಾ-
ಲ್ಲೋಕಾನ್ಸಮಗ್ರಾನ್ವದನೈರ್ಜ್ವಲದ್ಭಿಃಕ ।
ತೇಜೋಭಿರಾಪೂರ್ಯ ಜಗತ್ಸಮಗ್ರಂ
ಭಾಸಸ್ತವೋಗ್ರಾಃ ಪ್ರತಪಂತಿ ವಿಷ್ಣೋ ॥ 6-35-30 (39911)
ಆಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಕೋ ಭವಾನುಗ್ರರೂಪೋ
ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ದೇವವರ ಪ್ರಸೀದ ।
ವಿಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವಂತಮಾದ್ಯಂ
ನ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಮಿ ತವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ॥ 6-35-31 (39912)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-35-32x (4045)
ಕಾಲೋಽಸ್ಮಿ ಲೋಕಕ್ಷಯಕೃತ್ಪ್ರವೃದ್ಧೋ
ಲೋಕಾನ್ಸಮಾಹರ್ತುಮಿಹ ಪ್ರವೃತ್ತಃ।
ಋತೇಽಪಿ ತ್ವಾ ನ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸರ್ವೇ
ಯೇಽವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇಷು ಯೋಧಾಃ ॥ 6-35-32 (39913)
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಯಶೋ ಲಭಸ್ವ
ಜಿತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಭುಂಕ್ಷ್ವ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮೃದ್ಧಂ।
ಮಯೈವೈತೇ ನಿಹತಾಃ ಪೂರ್ವಮೇವ
ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಂ ಭವ ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ ॥ 6-35-33 (39914)
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಜಯದ್ರಥಂ ಚ
ಕರ್ಣಂ ತಥಾನ್ಯಾನಪಿ ಯೋಧವೀರಾನ್।
ಮಯಾ ಹತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಜಹಿ ಮಾವ್ಯಥಿಷ್ಠಾ
ಯುದ್ಧ್ಯಸ್ವ ಜೇತಾನಿ ರಣೇ ಸಪತ್ನಾನ್ ॥ 6-35-34 (39915)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-35-35x (4046)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಕೇಶವಸ್ಯ
ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ವೇಪಮಾನಃ ಕಿರೀಟೀ।
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಭೂಯ ಏವಾಹ ಕೃಷ್ಣಂ
ಸಗದ್ಗದಂ ಭೀತಭೀತಃ ಪ್ರಣಂಯ ॥ 6-35-35 (39916)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-35-36x (4047)
ಸ್ಥಾನೇ ಹೃಷೀಕೇಶ ತವ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯಾ
ಜಗತ್ಪ್ರಹೃಷ್ಯತ್ಯನುರಜ್ಯತೇ ಚ।
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಭೀತಾನಿ ದಿಶೋ ದ್ರವಂತಿ
ಸರ್ವೇ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಚ ಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ॥ 6-35-36 (39917)
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ತೇ ನ ನಮೇರನ್ಮಹಾತ್ಮನ್
ಗರೀಯಸೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯಾದಿಕರ್ತ್ರೇ।
ಅನಂತ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ
ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಸದಸತ್ತತ್ಪರಂ ಯತ್ ॥ 6-35-37 (39918)
ತ್ವಮಾದಿದೇವಃ ಪುರುಷಃ ಪುರಾಣ-
ಸ್ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಂ ।
ವೇತ್ತಾಽಸಿ ವೇದ್ಯಂ ಚ ಪರಂ ಚ ಧಾಮ
ತ್ವಯಾ ತತಂ ವಿಶ್ವಮನಂತರೂಪ ॥ 6-35-38 (39919)
ವಾಯುರ್ಯಮೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣಃ ಶಶಾಂಕಃ
ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಶ್ಚ।
ನಮೋ ನಮಸ್ತೇಽತು ಸಹಸ್ರಕೃತ್ವಃ
ಪುನಶ್ಚ ಭೂಯೋಽಪಿ ನಮೋ ನಮಸ್ತೇ ॥ 6-35-39 (39920)
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾದಥ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ
ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವ।
ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಸ್ತ್ವಂ
ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತೋಽಸಿ ಸರ್ವಃ ॥ 6-35-40 (39921)
ಸಖೇತಿ ಮತ್ವಾ ಪ್ರಸಭಂ ಯದುಕ್ತಂ
ಹೇ ಕೃಷ್ಣ ಹೇ ಯಾದವ ಹೇ ಸಖೇತಿ।
ಅಜಾನತಾ ಮಹಿಮಾನಂ ತವೇದಂ
ಮಯಾ ಪ್ರಮಾದಾತ್ಪ್ರಣಯೇನ ವಾಽಪಿ ॥ 6-35-41 (39922)
ಯಚ್ಚಾಪಹಾಸಾರ್ಥಮಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ
ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು ।
ಏಕೋಽಥವಾಪ್ಯಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಂ
ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮಹಮಪ್ರಮೇಯಂ ॥ 6-35-42 (39923)
ಪಿತಾಸಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಚರಾಚರಸ್ಯ
ತ್ವಮಸ್ಯ ಪೂಜ್ಯಶ್ ಗುರುರ್ಗರೀಯಾನ್।
ನ ತ್ವತ್ಸಮೋಽಸ್ತ್ಯಭ್ಯಧಿಕಃ ಕುತೋಽನ್ಯೋ
ಲೋಕತ್ರಯೇಽಪ್ಯಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವಃ ॥ 6-35-43 (39924)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಣಂಯ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಕಾಯಂ
ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಮಹಮೀಶಮೀಡ್ಯಂ ।
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಖೇವ ಸಖ್ಯುಃ
ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾರ್ಹಸಿ ದೇವ ಸೋಢುಂ ॥ 6-35-44 (39925)
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಹೃಷಿತೋಽಸ್ಮಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಭಯೇನ ಚ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮನೋ ಮೇ।
ತದೇವ ಮೇ ದರ್ಶಯ ದೇವ ರೂಪಂ
ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ॥ 6-35-45 (39926)
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಹಸ್ತ-
ಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಹಂ ತಥೈವ।
ತೇನೈವ ರೂಪೇಣ ಚತುರ್ಭುಜೇನ
ಸಹಸ್ರಬಾಹೋ ಭವ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತೇ ॥ 6-35-46 (39927)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-35-47x (4048)
ಮಯಾ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ತವಾರ್ಜುನೇದಂ
ರೂಪಂ ಪರಂ ದರ್ಶಿತಮಾತ್ಮಯೋಗಾತ್।
ತೇಜೋಮಯಂ ವಿಶ್ವಮನಂತಮಾದ್ಯಂ
ಯನ್ಮೇ ತ್ವದನ್ಯೇನ ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ॥ 6-35-47 (39928)
ನ ವೇದ ಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನೈರ್ನ ದಾನೈ-
ರ್ನ ಚ ಕ್ರಿಯಾಭಿರ್ನ ತಪೋಭಿರುಗ್ರೈಃ ।
ಏವಂರೂಪಃ ಶಕ್ಯ ಅಹಂ ನೃಲೋಕೇ
ದ್ರಷ್ಟುಂ ತ್ವದನ್ಯೇನ ಕುರುಪ್ರವೀರ ॥ 6-35-48 (39929)
ಮಾ ತೇ ವ್ಯಥಾ ಮಾ ಚ ವಿಮೂಢಭಾವೋ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪಂ ಘೋರಮೀದೃಙ್ಭಮೇದಂ ।
ವ್ಯಪೇತಭೀಃ ಪ್ರೀತಮನಾಃ ಪುನಸ್ತ್ವಂ
ತದೇವ ಮೇ ರೂಪಮಿದಂ ಪ್ರಪಶ್ಯ ॥ 6-35-49 (39930)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-35-50x (4049)
ಇತ್ಯರ್ಜುನಂ ವಾಸುದೇವಸ್ತಥೋಕ್ತ್ವಾ
ಸ್ವಕಂ ರೂಪಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭೂಯಃ।
ಆಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಚ ಭೀತಮೇನಂ
ಭೂತ್ವಾ ಪುನಃ ಸೌಂಯವಪುರ್ಮಹಾತ್ಮಾ ॥ 6-35-50 (39931)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-35-51x (4050)
ದೃಷ್ಟ್ವೇದಂ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಂ ತವ ಸೌಂಯಂ ಜನಾರ್ದನ ।
ಇದಾನೀಮಸ್ಮಿ ಸಂವೃತ್ತಃ ಸಚೇತಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಃ ॥ 6-35-51 (39932)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-35-52x (4051)
ಸುದುರ್ದರ್ಶಮಿದಂ ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಯನ್ಮಮ।
ದೇವಾ ಅಪ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-35-52 (39933)
ನಾಹಂ ವೇದೈರ್ನ ತಪಸಾ ನ ದಾನೇನ ನ ಚೇಜ್ಯಯಾ।
ಶಕ್ಯ ಏವಂವಿಧೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಮಾಂ ಯಥಾ ॥ 6-35-53 (39934)
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವನನ್ಯಯಾ ಶಕ್ಯ ಅಹಮೇವಂವಿಧೋಽರ್ಜುನ।
ಜ್ಞಾತುಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ಚ ಪರಂತಪ ॥ 6-35-54 (39935)
ಮತ್ಕರ್ಮಕೃನ್ಮತ್ಪರಮೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸಂಗವರ್ಜಿತಃ ।
ನಿರ್ವೈರಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯಃ ಸ ಮಾಮೇತಿ ಪಾಂಡವ ॥ ॥ 6-35-55 (39936)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಪಂಚತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ವಿಶ್ವರೂಪದರ್ಶನಯೋಗೋ ನಾಮ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 036
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.36. ಅಧ್ಯಾಯಃ 036
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 12 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-36-0 (39937)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-36-0x (4052)
ಏವಂ ಸತತಯುಕ್ತಾ ಯೇ ಭಕ್ತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಯೇ ಚಾಪ್ಯಕ್ಷರಮವ್ಯಕ್ತಂ ತೇಷಾಂ ಕೇ ಯೋಗವಿತ್ತಮಾಃ ॥ 6-36-1 (39938)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-36-2x (4053)
ಮಯ್ಯಾವೇಶ್ಯ ಮನೋ ಯೇ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾ ಉಪಾಸತೇ।
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯೋಪೇತಾಸ್ತೇ ಮೇ ಯುಕ್ತತಮಾ ಮತಾಃ ॥ 6-36-2 (39939)
ಯೇ ತ್ವಕ್ಷರಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಸರ್ವತ್ರಗಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ಕೂಟಸ್ಥಮಚಲಂ ಧ್ರುವಂ ॥ 6-36-3 (39940)
ಸಂನಿಯಂಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ ।
ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃಕ ॥ 6-36-4 (39941)
ಕ್ಲೇಶೋಽಧಿಕತರಸ್ತೇಷಾಮವ್ಯಕ್ತಾಸಕ್ತಚೇತಸಾಂ ।
ಅವ್ಯಕ್ತಾ ಹಿ ಗದಿರ್ದುಃಖಂ ದೇಹವದ್ಭಿರವಾಪ್ಯತೇ ॥ 6-36-5 (39942)
ಯೇ ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್ಪರಾಃ ।
ಅನನ್ಯೇನೈವ ಯೋಗೇನ ಮಾಂ ಧ್ಯಾಯಂತ ಉಪಾಸತೇ ॥ 6-36-6 (39943)
ತೇಷಾಮಹಂ ಸಮುದ್ಧರ್ತಾ ಮೃತ್ಯುಸಂಸಾರಸಾಗರಾತ್।
ಭವಾಮಿ ನ ಚಿರಾತ್ಪಾರ್ಥ ಮಯ್ಯಾವೇಶಿತಚೇತಸಾಂ ॥ 6-36-7 (39944)
ಮಯ್ಯೇವ ಮನ ಆಧತ್ಸ್ವ ಮಯಿ ಬುದ್ಧಿಂ ನಿವೇಶಯ ।
ನಿವಸಿಷ್ಯಸಿ ಮಯ್ಯೇವ ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ನ ಶಂಶಕಯಃ ॥ 6-36-8 (39945)
ಅಥ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಾತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಷಿ ಮಯಿ ಸ್ಥಿರಂ ।
ಅಭ್ಯಾಸಯೋಗೇನ ತತೋ ಮಾಮಿಚ್ಛಾಽಽಪ್ತುಂ ಧನಂಜಯ ॥ 6-36-9 (39946)
ಅಭ್ಯಾಸೇಽಪ್ಯಸಮರ್ಥೋಽಸಿ ಮತ್ಕರ್ಮಪರಮೋ ಭವ।
ಮದರ್ಥಮಪಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ಯ್ಯಸಿ ॥ 6-36-10 (39947)
ಅಥೈತದಪ್ಯಶಕ್ತೋಽಸಿ ಕರ್ತುಂ ಮದ್ಯೋಗಮಾಶ್ರಿತಃ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಂ ತತಃ ಕುರು ಯತಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 6-36-11 (39948)
ಶ್ರೇಯೋ ಹಿ ಜ್ಞಾನಮಭ್ಯಾಸಾಜ್ಜ್ಞಾನಾದ್ಧ್ಯಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ।
ಧ್ಯಾನಾತ್ಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಸ್ತ್ಯಾಗಾಚ್ಛಾಂತಿರನಂತರಂ ॥ 6-36-12 (39949)
ಅದ್ವೇಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮೈತ್ರಃ ಕರುಣ ಏವ ಚ।
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರಃ ಸಮದುಃಖಸುಖಃ ಕ್ಷಮೀ ॥ 6-36-13 (39950)
ಸಂತುಷ್ಟಃ ಸತತಂ ಯೋಗೀ ಯತಾತ್ಮಾ ದೃಢನಿಶ್ಚಯಃ ।
ಮಯ್ಯರ್ಪಿತಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಯೋ ಮೇ ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 6-36-14 (39951)
ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕೋ ಲೋಕಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಚ ಯಃ ।
ಹರ್ಷಾಮರ್ಷಭಯೋದ್ವೇಗೈರ್ಮುಕ್ತೋ ಯಃ ಸ ಚ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 6-36-15 (39952)
ಅನಪೇಕ್ಷಃ ಶುಚಿರ್ದಕ್ಷ ಉದಾಸೀನೋ ಗತವ್ಯಥಃ ।
ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಯೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 6-36-16 (39953)
ಯೋ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನ ಶೋಚತಿ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ।
ಶುಭಾಶುಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಯಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 6-36-17 (39954)
ಸಮಃ ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ತಥಾ ಮಾನಾಪಮಾನಯೋಃ ।
ಶೀತೋಷ್ಣಸುಖದುಃಖೇಷು ಸಮಃ ಸಂಗವಿವರ್ಜಿತಃ ॥ 6-36-18 (39955)
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿರ್ಮೌನೀ ಸಂತುಷ್ಟೋ ಯೇನ ಕೇನ ಚಿತ್ ।
ಅನಿಕೇತಃ ಸ್ಥಿರಮತಿರ್ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಮೇ ಪ್ರಿಯೋ ನರಃ ॥ 6-36-19 (39956)
ಯೇ ತು ಧರ್ಮಾಮೃತಮಿದಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಮತ್ಪರಮಾ ಭಕ್ತಾಸ್ತೇಽತೀವ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾಃ ॥ ॥ 6-36-20 (39957)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಭಕ್ತಿಯೋಗೋನಾಮ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 037
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.37. ಅಧ್ಯಾಯಃ 037
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 13 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-37-0 (39958)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-37-0x (4054)
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪುರುಷಂ ಚೈವ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಮೇವ ಚ।
ಏತದ್ವೇದಿತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಚ ಕೇಶವ ॥ 6-37-1 (39959)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-37-2x (4055)
ಇದಂ ಶರೀರಂ ಕೌಂತೇಯ ಕ್ಷೇತ್ರಮಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ।
ಏತದ್ಯೋ ವೇತ್ತಿ ತಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ ಇತಿ ತದ್ವಿದಃ ॥ 6-37-2 (39960)
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಜ್ಞಾನಂ ಯತ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ 6-37-3 (39961)
ತತ್ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಯಚ್ಚ ಯಾದೃಕ್ ಯದ್ವಿಕಾರಿ ಯತಶ್ಚ ಯತ್।
ಸ ಚ ಯೋ ಯತ್ಪ್ರಭಾವಶ್ಚ ತತ್ಸಮಾಸೇನ ಮೇ ಶ್ರೃಣು ॥ 6-37-4 (39962)
ಋಷಿಭಿರ್ಬಹುಧಾ ಗೀತಂ ಛಂದೋಭಿರ್ವಿವಿಧೈಃ ಪೃಥಕ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಸೂತ್ರಪದೈಶ್ಚೈವ ಹೇತುಮದ್ಭಿರ್ವಿನಿಶ್ಚಿತೈಃ ॥ 6-37-5 (39963)
ಮಹಾಭೂತಾನ್ಯಹಂಕಾರೋ ಬುದ್ಧಿರವ್ಯಕ್ತಮೇವ ಚ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ದಶೈಕಂ ಚ ಪಂಚ ಚೇಂದ್ರಿಯಗೋಚರಾಃ ॥ 6-37-6 (39964)
ಇಚ್ಛಾ ದ್ವೇಷಃ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಸಂಘಾತಶ್ಚೇತನಾ ಧೃತಿಃ ।
ಏತತ್ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸಮಾಸೇನ ಸವಿಕಾರಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-37-7 (39965)
ಅಮಾನಿತ್ವಮದಂಭಿತ್ವಮಹಿಂಸಾ ಕ್ಷಾಂತಿರಾರ್ಜವಂ।
ಆಚಾರ್ಯೋಪಾಸನಂ ಶೌಚಂ ಸ್ಥೈರ್ಯಮಾತ್ಮವಿನಿಗ್ರಹಃ ॥ 6-37-8 (39966)
ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಷು ವೈರಾಗ್ಯಮನಹಂಕಾರ ಏವ ಚ ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾವ್ಯಾಧಿದುಃಖದೋಷಾನುದರ್ಶನಂ ॥ 6-37-9 (39967)
ಅಸಕ್ತಿರನಭಿಷ್ವಂಗಃ ಪುತ್ರದಾರಗೃಹಾದಿಷು।
ನಿತ್ಯಂ ಚ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಮಿಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ॥ 6-37-10 (39968)
ಮಯಿ ಚಾನನ್ಯಯೋಗೇನ ಭಕ್ತಿರವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ।
ವಿವಿಕ್ತದೇಶಸೇವಿತ್ವಮರತಿರ್ಜನಸಂಸದಿ ॥ 6-37-11 (39969)
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನನಿತ್ಯತ್ವಂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾರ್ಥದರ್ಶನಂ ।
ಏತಜ್ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತಮಜ್ಞಾನಂ ಯದತೋಽನ್ಯಥಾ ॥ 6-37-12 (39970)
ಜ್ಞೇಯಂ ಯತ್ತತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾಽಮೃತಮಶ್ರುತೇ ।
ಅನಾದಿಮತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ಸತ್ತನ್ನಾಸದುಚ್ಯತೇ ॥ 6-37-13 (39971)
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಂ ತತ್ಸರ್ವತೋಽಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 6-37-14 (39972)
ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಗುಣಾಭಾಸಂ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯವಿವರ್ಜಿತಂ।
ಅಸಕ್ತಂ ಸರ್ವಭೃಚ್ಚೈವ ನಿರ್ಗುಣಂ ಗುಣಭೋಕ್ತೃ ಚ ॥ 6-37-15 (39973)
ಬಹಿರಂತಶ್ಚ ಭೂತಾನಾಮಚರಂ ಚರಮೇವ ಚ ।
ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವಾತ್ತದವಿಜ್ಞೇಯಂ ದೂರಸ್ಥಂ ಚಾಂತಿಕೇ ಚ ತತ್ ॥ 6-37-16 (39974)
ಅವಿಭಕ್ತಂ ಚ ಭೂತೇಷು ವಿಭಕ್ತಮಿವ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ।
ಭೂತಭರ್ತೃ ಚ ತಜ್ಜ್ಞೇಯಂ ಗ್ರಸಿಷ್ಣು ಪ್ರಭವಿಷ್ಣು ಚ ॥ 6-37-17 (39975)
ಜ್ಯೋತಿಷಾಮಪಿ ತಜ್ಜ್ಯೋತಿಸ್ತಮಸಃ ಪರಮುಚ್ಯತೇ ।
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನಗಂಯಂ ಹೃದಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ವಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 6-37-18 (39976)
ಇತಿ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಚೋಕ್ತಂ ಸಮಾಸತಃ।
ಮದ್ಭಕ್ತ ಏತದ್ವಿಜ್ಞಾಯ ಮದ್ಭಾವಾಯೋಪಪದ್ಯತೇ ॥ 6-37-19 (39977)
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಪುರುಷಂ ಚೈವ ವಿದ್ಧ್ಯನಾದೀ ಉಭಾವಪಿ।
ವಿಕಾರಾಂಶ್ಚ ಗುಣಾಂಶ್ಚೈವ ವಿದ್ಧಿ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಭವಾನ್ ॥ 6-37-20 (39978)
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಕರ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುಃ ಪ್ರಕೃತಿರುಚ್ಯತೇ ।
ಪುರುಷಃ ಸುಖದುಃಖಾನಾಂ ಭೋಕ್ತೃತ್ವೇ ಹೇತುರುಚ್ಯತೇ ॥ 6-37-21 (39979)
ಪುರುಷಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋ ಹಿ ಭುಂಕ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಜಾನ್ಗುಣಾನ್ ।
ಕಾರಣಂ ಗುಣಸಂಗೋಽಸ್ಯ ಸದಸದ್ಯೋನಿಜನ್ಮಸು ॥ 6-37-22 (39980)
ಉಪದ್ರಷ್ಟಾನುಮಂತಾ ಚ ಭರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ಮಹೇಶ್ವರಃ ।
ಪರಮಾತ್ಮೇತಿ ಚಾಪ್ಯುಕ್ತೋ ದೇಹೇಽಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷಃ ಪರಃ ॥ 6-37-23 (39981)
ಯ ಏವಂ ವೇತ್ತಿ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚ ಗುಣೈಃ ಸಹ ।
ಸರ್ವಥಾ ವರ್ತಮಾನೋಽಪಿ ನ ಸ ಭೂಯೋಽಭಿಜಾಯತೇ ॥ 6-37-24 (39982)
ಧ್ಯಾನೇನಾತ್ಮನಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕೇಚಿದಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ ।
ಅನ್ಯೇ ಸಾಂಖ್ಯೇನ ಯೋಗೇನ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಚಾಪರೇ ॥ 6-37-25 (39983)
ಅನ್ಯೇ ತ್ವೇವಮಜಾನಂತಃ ಶ್ರುತ್ವಾಽನ್ಯೇಭ್ಯ ಉಪಾಸತೇ।
ತೇಽಪಿ ಚಾತಿತರಂತ್ಯೇವ ಮೃತ್ಯುಂ ಶ್ರುತಿಪರಾಯಣಾಃ ॥ 6-37-27aಯಾವತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಕಿಂಚಿತ್ಸತ್ತ್ವಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸಂಯೋಗಾತ್ತದ್ವಿದ್ಧಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-37-26 (39984)
ಸಮಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ।
ವಿನಶ್ಯತ್ಸ್ವವಿನಶ್ಯಂತಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 6-37-28 (39985)
ಸಮಂ ಪಶ್ಯನ್ಹಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮವಸ್ಥಿತಮೀಶ್ವರಂ ।
ನ ಹಿನಸ್ತ್ಯಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ತತೋ ಯಾತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-37-29 (39986)
ಪ್ರತ್ಯತ್ಯೈವ ಚ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕ್ರಿಯಮಾಣಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ತಥಾತ್ಮಾನಮಕರ್ತಾರಂ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 6-37-30 (39987)
ಯದಾ ಭೂತಪೃಥಗ್ಭಾವಮೇಕಸ್ಥಮನುಪಶ್ಯತಿ ।
ತತ ಏವ ಚ ವಿಸ್ತಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ ॥ 6-37-31 (39988)
ಅನಾದಿತ್ವಾನ್ನಿರ್ಗುಣತ್ವಾತ್ಪರಮಾತ್ಮಾಯಮವ್ಯಯಃ ।
ಶರೀರಸ್ಥೋಽಪಿ ಕೌಂತೇಯ ನ ಕರೋತಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ॥ 6-37-32 (39989)
ಯಥಾ ಸರ್ವಗತಂ ಸೌಕ್ಷ್ಂಯಾದಾಕಾಶಂ ನೋಪಲಿಪ್ಯತೇ।
ಸರ್ವತ್ರಾವಸ್ಥಿತೋ ದೇಹೇ ತಥಾತ್ಮಾ ನೋಪಲಿಪ್ಯತೇ ॥ 6-37-33 (39990)
ಯಥಾ ಪ್ರಕಾಶಯತ್ಯೇಕಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಲೋಕಮಿಮಂ ರವಿಃ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಕ್ಷೇತ್ರೀ ತಥಾ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ಭಾರತ ॥ 6-37-34 (39991)
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರೇವಮಂತರಂ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಾ ।
ಭೂತಪ್ರಕೃತಿಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಯೇ ವಿದುರ್ಯಾಂತಿ ತೇ ಪರಂ ॥ ॥ 6-37-35 (39992)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞವಿಭಾಗಯೋಗೋನಾಮ ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-37-1 ಅಯಂ ಶ್ಲೋಕಃ ಪ್ರಕ್ಷಿತ ಇತಿ ಕೇಚಿತ್ ॥ 6-37-5 ವಿನಿಶ್ಚಿತಾಂ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-37-18 ಸರ್ವಸ್ಯ ಧಿಷ್ಠಿತಮಿತಿ ಪಾಠಾಂತರಂ ॥ 6-37-24 ಯ ಏನಂ ವೇತ್ತಿ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 038
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.38. ಅಧ್ಯಾಯಃ 038
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 14 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-38-0 (39993)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-38-0x (4056)
ಪರಂ ಭೂಯಃ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ ।
ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ಪರಾಂ ಸಿದ್ಧಿಮಿತೋ ಗತಾಃ ॥ 6-38-1 (39994)
ಇದಂ ಜ್ಞಾನಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಮ ಸಾಧರ್ಂಯಮಾಗತಾಃ।
ಸರ್ಗೇಽಪಿ ನೋಪಜಾಯಂತೇ ಪ್ರಲಯೇ ನ ವ್ಯಥಂತಿ ಚ ॥ 6-38-2 (39995)
ಮಮ ಯೋನಿರ್ಮಹದ್ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮಿನ್ಗರ್ಭಂ ದಧಾಂಯಹಂ ।
ಸಂಭವಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತತೋ ಭವತಿ ಭಾರತ ॥ 6-38-3 (39996)
ಸರ್ವಯೋನಿಷು ಕೌಂತೇಯ ಮೂರ್ತಯಃ ಸಂಭವಂತಿಃ ಯಾಃ ।
ತಾಸಾಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮಹದ್ಯೋನಿರಹಂ ಬೀಜಪ್ರದಃ ಪಿತಾ ॥ 6-38-4 (39997)
ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮ ಇತಿ ಗುಣಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಭವಾಃ ।
ನಿಬಧ್ನಂತಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ದೇಹೇ ದೇಹಿನಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-38-5 (39998)
ತತ್ರ ಸತ್ತ್ವಂ ನಿರ್ಮಲತ್ವಾತ್ಪ್ರಕಾಶಕಮನಾಮಯಂ ।
ಸುಖಸಂಗೇನ ಬಧ್ನಾತಿ ಜ್ಞಾನಸಂಗೇನ ಚಾನಘ ॥ 6-38-6 (39999)
ರಜೋ ರಾಗಾತ್ಮಕಂ ವಿದ್ಧಿ ತೃಷ್ಣಾಸಂಗಸಮುದ್ಭವಂ ।
ತನ್ನಿಬಧ್ನಾತಿ ಕೌಂತೇಯ ಕರ್ಮಸಂಗೇನ ದೇಹಿನಂ ॥ 6-38-7 (40000)
ತಮಸ್ತ್ವಜ್ಞಾನಜಂ ವಿದ್ಧಿ ಮೋಹನಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ ।
ಪ್ರಮಾದಾಲಸ್ಯನಿದ್ರಾಭಿಸ್ತನ್ನಿಬಧ್ನಾತಿ ಭಾರತ ॥ 6-38-8 (40001)
ಸತ್ವಂ ಸುಖೇ ಸಂಜಯತಿ ರಜಃ ಕರ್ಮಣಿ ಭಾರತ ।
ಜ್ಞಾನಮಾವೃತ್ಯ ತು ತಮಃ ಪ್ರಮಾದೇ ಸಂಜಯತ್ಯುತ ॥ 6-38-9 (40002)
ರಜಸ್ತಮಶ್ಚಾಭಿಭೂಯ ಸತ್ವಂ ಭವತಿ ಭಾರತ।
ರಜಃ ಸತ್ವಂ ತಮಶ್ಚೈವ ತಮಃ ಸತ್ವಂ ರಜಸ್ತಥಾ ॥ 6-38-10 (40003)
ಸರ್ವದ್ವಾರೇಷು ದೇಹೇಽಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಾಕಾಶ ಉಪಜಾಯತೇ।
ಜ್ಞಾನಂ ಯದಾ ತದಾ ವಿದ್ಯಾದ್ವಿವೃದ್ಧಂ ಸತ್ವಮಿತ್ಯುತ ॥ 6-38-11 (40004)
ಲೋಭಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿರಾರಂಭಃ ಕರ್ಮಣಾಮಶಮಃ ಸ್ಪೃಹಾ ।
ರಜಸ್ಯೇತಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ವಿವೃದ್ಧೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-38-12 (40005)
ಅಪ್ರಕಾಶೋಽಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚ ಪ್ರಮಾದೋ ಮೋಹ ಏವ ಚ ।
ತಮಸ್ಯೇತಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ವಿವೃದ್ಧೇ ಕುರುನಂದನ ॥ 6-38-13 (40006)
ಯದಾ ಸತ್ವೇ ಪ್ರವೃದ್ಧೇ ತು ಪ್ರಲಯಂ ಯಾತಿ ದೇಹಭೃತ್ ।
ತದೋತ್ತಮವಿದಾಂ ಲೋಕಾನಮಲಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ॥ 6-38-14 (40007)
ರಜಸಿ ಪ್ರಲಯಂ ಗತ್ವಾ ಕರ್ಮಸಂಗಿಷು ಜಾಯತೇ ।
ತಥಾ ಪ್ರಲೀನಸ್ತಮಸಿ ಮೂಢಯೋನಿಷು ಜಾಯತೇ ॥ 6-38-15 (40008)
ಕರ್ಮಣಃ ಸುಕೃತಸ್ಯಾಹುಃ ಸಾತ್ವಿಕಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಫಲಂ।
ರಜಸಸ್ತು ಫಲಂ ದುಃಖಮಜ್ಞಾನಂ ತಮಸಃ ಫಲಂ ॥ 6-38-16 (40009)
ಸತ್ವಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ರಜಸೋ ಲೋಭ ಏವ ಚ।
ಪ್ರಮಾದಮೋಹೌ ತಮಸೋ ಭವತೋಽಜ್ಞಾನಮೇವ ಚ ॥ 6-38-17 (40010)
ಊರ್ಧ್ವಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸತ್ವಸ್ಥಾ ಮಧ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ರಾಜಸಾಃ ।
ಜಘನ್ಯಗುಣವೃತ್ತಸ್ಥಾ ಅಘೋ ಗಚ್ಛಂತಿ ತಾಮಸಾಃ ॥ 6-38-18 (40011)
ನಾನ್ಯಂ ಗುಣೇಭ್ಯಃ ಕರ್ತಾರಂ ಯದಾ ದ್ರಷ್ಟಾಽನುಪಶ್ಯತಿ ।
ಗುಣೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪರಂ ವೇತ್ತಿ ಮದ್ಭಾವಂ ಸೋಽಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-38-19 (40012)
ಗುಣಾನೇತಾನತೀತ್ಯ ತ್ರೀಂದೇಹೀ ದೇಹಸಮುದ್ಭವಾನ್ ।
ಜನ್ಮಮೃತ್ಯುಜರಾದುಃಖೈರ್ವಿಮುಕ್ತೋಽಮೃತಮಶ್ರುತೇ ॥ 6-38-20 (40013)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-38-21x (4057)
ಕೈರ್ಲಿಂಗೈಸ್ತ್ರೀನ್ಗುಣಾನೇತಾನೀತೋ ಭವತಿ ಪ್ರಭೋ ।
ಕಿಮಾಚಾರಃ ಕಥಂ ಚೈತಾಂಸ್ತ್ರೀನ್ಗುಣಾನತಿವರ್ತತೇ ॥ 6-38-21 (40014)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-38-22x (4058)
ಪ್ರಕಾಶಂ ಚ ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ಮೋಹಮೇವ ಚ ಪಾಂಡವ।
ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ನ ನಿವೃತ್ತಾನಿ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ॥ 6-38-22 (40015)
ಉದಾಸೀನವದಾಸೀನೋ ಗುಣೈರ್ಯೋ ನ ವಿಚಾಲ್ಯತೇ ।
ಗುಣಾ ವರ್ತಂತ ಇತ್ಯೇವ ಯೋಽವತಿಷ್ಠತಿ ನೇಂಗತೇ ॥ 6-38-23 (40016)
ಸಮದುಃಖಸುಖಃ ಸ್ವಸ್ಥಃ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ ।
ತುಲ್ಯಪ್ರಿಯಾಪ್ರಿಯೋ ಧೀರಸ್ತುಲ್ಯನಿಂದಾತ್ಮಸಂಸ್ತುತಿಃ ॥ 6-38-24 (40017)
ಮಾನಾಪಮಾನಯೋಸ್ತುಲ್ಯಸ್ತುಲ್ಯೋ ಮಿತ್ರಾರಿಪಕ್ಷಯೋಃ ।
ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಗುಣಾತೀತಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-38-25 (40018)
ಮಾಂ ಚ ಯೋಽವ್ಯಭಿಚಾರೇಣ ಭಕ್ತಿಯೋಗೇನ ಸೇವತೇ ।
ಸ ಗುಣಾನ್ಸಮತೀತ್ಯೈತಾನ್ಬ್ರಹ್ಮ ಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥ 6-38-26 (40019)
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಹಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಹಮಮೃತಸ್ಯಾವ್ಯಯಸ್ಯ ಚ।
ಶಾಶ್ವತಸ್ಯ ಚ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸುಖಸ್ಯೈಕಾಂತಿಕಸ್ಯ ಚ ॥ ॥ 6-38-27 (40020)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ದುನಸಂವಾದೇ ಗುಣತ್ರಯವಿಭಾಗಯೋಗೋನಾಮ ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-38-18 ಜಘನ್ಯಗುಣವೃತ್ತಿಸ್ಥಾಃ ಇತಿ ಮಾಧ್ಯಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 039
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.39. ಅಧ್ಯಾಯಃ 039
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 15 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-39-0 (40021)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-39-0x (4059)
ಊರ್ಧ್ವಮೂಲಮಧಃಶಾಖಮಶ್ವತ್ಥಂ ಪ್ರಾಹುರವ್ಯಯಂ।
ಛಂದಾಂಸಿ ಯಸ್ಯ ಪರ್ಣಾನಿ ಯಸ್ತಂ ವೇದ ಸ ವೇದವಿತ್ ॥ 6-39-1 (40022)
ಅಧಶ್ಚೋರ್ಧ್ವಂ ಪ್ರಸೃತಾಸ್ತಸ್ಯ ಶಾಖಾ
ಗುಣಪ್ರವೃದ್ಧಾ ವಿಷಯಪ್ರವಾಲಾಃ ।
ಅಧಶ್ಚ ಮೂಲಾನ್ಯನುಸಂತತಾನಿ
ಕರ್ಮಾನುಬಂಧೀನಿ ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ॥ 6-39-2 (40023)
ನ ರೂಪಮಸ್ಯೇಹ ತಥೋಪಲಭ್ಯತೇ
ನಾಂತೋ ನ ಚಾದಿರ್ನ ಚ ಸಂಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಮೇನಂ ಸುವಿರೂಢಮೂಲ-
ಮಸಂಗಶಸ್ತ್ರೇಣ ದೃಢೇನ ಛಿತ್ವಾ ॥ 6-39-3 (40024)
ತತಃ ಪದಂ ತತ್ಪರಿಮಾರ್ಗಿತವ್ಯಂ
ಯಸ್ಮಿನ್ಗತಾ ನ ನಿವರ್ತಂತಿ ಭೂಯಃ ।
ತಮೇವ ಚಾದ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇ
ಯತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಸೃತಾ ಪುರಾಣೀ ॥ 6-39-4 (40025)
ನಿರ್ಮಾನಮೋಹಾ ಜಿತಸಂಗದೋಷಾ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮನಿತ್ಯಾ ವಿನಿವೃತ್ತಕಾಮಾಃ ।
ದ್ವದ್ವೈರ್ವಿಮುಕ್ತಾಃ ಸುಖದುಃಖಸಂಜ್ಞೈ-
ರ್ಗಚ್ಛಂತ್ಯಮೂಢಾಃ ಪದಮವ್ಯಯಂ ತತ್ ॥ 6-39-5 (40026)
ನ ತದ್ಭಾಸಯತೇ ಸೂರ್ಯೋ ನ ಶಶಾಂಕೋ ನ ಪಾವಕಃ ।
ಯದ್ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತಂತೇ ತದ್ಧಾಮ ಪರಮಂ ಮಮ ॥ 6-39-6 (40027)
ಮಮೈವಾಂಶೋ ಜೀವಲೋಕೇ ಜೀವಭೂತಃ ಸನಾತನಃ ।
ಮನಃಷಷ್ಠಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಾನಿ ಕರ್ಷತಿ ॥ 6-39-7 (40028)
ಶರೀರಂ ಯದವಾಪ್ನೋತಿ ಯಚ್ಚಾಪ್ಯುತ್ಕ್ರಾಮತೀಶ್ವರಃ ।
ಗೃಹೀತ್ವೈತಾನಿ ಸಂಯಾತಿ ವಾಯುರ್ಗಂಧಾನಿವಾಶಯಾತ್ ॥ 6-39-8 (40029)
ಶ್ರೋತ್ರಂ ಚಕ್ಷುಃ ಸ್ಪರ್ಶನಂ ಚ ರಸನಂ ಘ್ರಾಣಮೇವ ಚ।
ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ಮನಶ್ಚಾಯಂ ವಿಷಯಾನುಪಸೇವತೇ ॥ 6-39-9 (40030)
ಉತ್ಕ್ರಾಮಂತಂ ಸ್ಥಿತಂ ವಾಽಪಿ ಭುಂಜಾನಂ ವಾ ಗುಣಾನ್ವಿತಂ ।
ವಿಮೂಢಾ ನಾನುಪಶ್ಯಂತಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ಜ್ಞಾನಚಕ್ಷುಷಃ ॥ 6-39-10 (40031)
ಯತಂತೋ ಯೋಗಿನಶ್ಚೈನಂ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಾತ್ಮನ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ।
ಯತಂತೋಽಪ್ಯಕೃತಾತ್ಮಾನೋ ನೈನಂ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಚೇತಸಃ ॥ 6-39-11 (40032)
ಯದಾದಿತ್ಯಗತಂ ತೇಜೋ ಜಗದ್ಭಾಸಯತೇಽಖಿಲಂ।
ಯಚ್ಚಂದ್ರಮಸಿ ಯಚ್ಚಾಗ್ನೌ ತತ್ತೇಜೋ ವಿದ್ಧಿ ಮಾರ್ಮಕಂ ॥ 6-39-12 (40033)
ಗಾಮಾವಿಶ್ಯ ಚ ಭೂತಾನಿ ಧಾರಯಂಯಹಮೋಜಸಾ ।
ಪುಷ್ಣಾಮಿ ಚೌಷಧೀಃ ಸರ್ವಾಃ ಸೋಮೋ ಭೂತ್ವಾ ರಸಾತ್ಮಕಃ ॥ 6-39-13 (40034)
ಅಹಂ ವೈಶ್ವಾನರೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದೇಹಮಾಶ್ರಿತಃ ।
ಪ್ರಾಣಾಪಾನಸಮಾಯುಕ್ತಃ ಪಚಾಂಯನ್ನಂ ಚತುರ್ವಿಧಂ ॥ 6-39-14 (40035)
ಸರ್ವಸ್ಯ ಚಾಹಂ ಹೃದಿ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟೋ
ಮತ್ತಃ ಸ್ಮೃತಿರ್ಜ್ಞಾನಮಪೋಹನಂ ಚ ।
ವೇದೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈರಹಮೇವ ವೇದ್ಯೋ
ವೇದಾಂತಕೃದ್ವೇದವಿದೇವ ಚಾಹಂ ॥ 6-39-15 (40036)
ದ್ವಾವಿಮೌ ಪುರುಷೌ ಲೋಕೇ ಕ್ಷರಶ್ಚಾಕ್ಷರ ಏವ ಚ।
ಕ್ಷರಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಕೂಟಸ್ಥೋಽಕ್ಷರ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-39-16 (40037)
ಉತ್ತಮಃ ಪುರುಷಸ್ತ್ವನ್ಯಃ ಪರಮಾತ್ಮೇತ್ಯುದಾಹೃತಃ ।
ಯೋ ಲೋಕತ್ರಯಮಾವಿಶ್ಯ ಬಿಭರ್ತ್ಯವ್ಯಯ ಈಶ್ವರಃ ॥ 6-39-17 (40038)
ಯಸ್ಮಾತ್ಕ್ಷರಮತೀತೋಽಹಮಕ್ಷರಾದಪಿ ಚೋತ್ತಮಃ ।
ಅತೋಽಸ್ಮಿ ಲೋಕೇ ವೇದೇ ಚ ಪ್ರಸ್ಥಿತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 6-39-18 (40039)
ಯೋ ಮಾಮೇವಮಸಂಮೂಢೋ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ ।
ಸ ಸರ್ವವಿದ್ಭಜತಿ ಮಾಂ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಭಾರತ ॥ 6-39-19 (40040)
ಇತಿ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮಿದಮುಕ್ತಂ ಮಯಾಽನಘ।
ಏವದ್ಬುದ್ಧ್ವಾ ಬುದ್ಧಿಮಾನ್ಸ್ಯಾತ್ಕೃತಕೃತ್ಯಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-39-20 (40041)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕೋನಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಪುರುಷೋತ್ತಮಯೋಗೋನಾಮ ಪಂಚಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-39-3 ನ ಚ ಸಂಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-39-* ಪುರಾಣಪುರುಷೋತ್ತಮಯೋಯೋನಾಮ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 040
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.40. ಅಧ್ಯಾಯಃ 040
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 16 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-40-0 (40042)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-40-0x (4060)
ಅಭಯಂ ಸತ್ವಸಂಶುದ್ಧಿರ್ಜ್ಞಾನಯೋಗವ್ಯವಸ್ಥಿತಿಃ ।
ದಾನಂ ದಮಶ್ಚ ಯಜ್ಞಶ್ಚ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ತಪ ಆರ್ಜವಂ ॥ 6-40-1 (40043)
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಕ್ರೋಧಸ್ತ್ಯಾಗಃ ಶಾಂತಿರಪೈಶುನಂ ।
ದಯಾ ಭೂತೇಷ್ವಲೋಲುತ್ವಂ ಮಾರ್ದವಂ ಹ್ರೀರಚಾಪಲಂ ॥ 6-40-2 (40044)
ತೇಜಃ ಕ್ಷಮಾ ಧೃತಿಃ ಶೌಚಮದ್ರೋಹೋ ನಾತಿಮಾನಿತಾ ।
ಭವಂತಿ ಸಂಪದಂ ದೈವೀಮಭಿಜಾತಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-40-3 (40045)
ದಂಭೋ ದರ್ಪೋಽಭಿಮಾನಶ್ಚ ಕ್ರೋಧಃ ಪಾರುಷ್ಯಮೇವ ಚ ।
ಅಜ್ಞಾನಂ ಚಾಭಿಜಾತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥ ಸಂಪದಮಾಸುರೀಂ ॥ 6-40-4 (40046)
ದೈವೀ ಸಂಪದ್ವಿಮೋಕ್ಷಾಯ ನಿಬಂಧಾಯಾಸುರೀ ಮತಾ।
ಮಾ ಶುಚಃ ಸಂಪದಂ ದೈವೀಮಭಿಜಾತೋಽಸಿ ಪಾಂಡವ ॥ 6-40-5 (40047)
ದ್ವೌ ಭೂತಸರ್ಗೌ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿಂದೈವ ಆಸುರ ಏವ ಚ।
ದೈವೋ ವಿಸ್ತರಶಃ ಪ್ರೋಕ್ತ ಆಸುರಂ ಪಾರ್ಥ ಮೇ ಶೃಣು ॥ 6-40-6 (40048)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚ ಜನಾ ನ ವಿದುರಾಸುರಾಃ।
ನ ಶೌಚಂ ನಾಪಿ ಚಾಚಾರೋ ನ ಸತ್ಯಂ ತೇಷು ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-40-7 (40049)
ಅಸತ್ಯಮಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ತೇ ಜಗದಾಹುರನೀಶ್ವರಂ ।
ಅಪರಸ್ಪರಸಂಭೂತಂ ಕಿಮನ್ಯತ್ಕಾಮಹೈತುಕಂ ॥ 6-40-8 (40050)
ಏತಾಂ ದೃಷ್ಟಿಮವಷ್ಟಭ್ಯ ನಷ್ಟಾತ್ಮಾನೋಽಲ್ಪಬುದ್ಧಯಃ ।
ಪ್ರಭವಂತ್ಯುಗ್ರಕರ್ಮಾಣಃ ಕ್ಷಯಾಯ ಜಗತೋಽಹಿತಾಃ ॥ 6-40-9 (40051)
ಕಾಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದುಷ್ಪೂರಂ ದಂಭಮಾನಮದಾನ್ವಿತಾಃ ।
ಮೋಹಾದ್ಗೃಹೀತ್ವಾಽಸದ್ಗ್ರಾಹಾನ್ಪ್ರವರ್ತಂತೇಽಶುಚಿವ್ರತಾಃ ॥ 6-40-10 (40052)
ಚಿಂತಾಮಪರಿಮೇಯಾಂ ಚ ಪ್ರಲಯಾಂತಾಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಕಾಮೋಪಭೋಗಪರಮಾ ಏತಾವದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಾಃ ॥ 6-40-11 (40053)
ಆಶಾಪಾಶಶತೈರ್ಬದ್ಧಾಃ ಕಾಮಕ್ರೋಧಪರಾಯಣಾಃ ।
ಈಹಂತೋ ಕಾಮಭೋಗಾರ್ಥಮನ್ಯಾಯೇನಾರ್ಥಸಂಚಯಾನ್ ॥ 6-40-12 (40054)
ಇದಮದ್ಯ ಮಯಾ ಲಬ್ಧಮಿಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯೇ ಮನೋರಥಂ ।
ಇದಮಸ್ತೀದಮಪಿ ಮೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಪುನರ್ಧನಂ ॥ 6-40-13 (40055)
ಅಸೌ ಮಯಾ ಹತಃ ಶತ್ರುರ್ಹನಿಷ್ಯೇ ಚಾಪರಾನಪಿ।
ಈಶ್ವರೋಽಹಮಹಂ ಭೋಗೀ ಸಿದ್ಧೋಽಹಂ ಬಲವಾನ್ಸುಖೀ ॥ 6-40-14 (40056)
ಆಢ್ಯೋಽಭಿಜನವಾನಸ್ಮಿ ಕೋಽನ್ಯೋಸ್ತಿ ಸದೃಶೋ ಮಯಾ ।
ಯಕ್ಷ್ಯೇ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಮೋದಿಷ್ಯ ಇತ್ಯಜ್ಞಾನವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥ 6-40-15 (40057)
ಅನೇಕಚಿತ್ತವಿಭ್ರಾಂತ ಮೋಹಜಾಲಸಮಾವೃತಾಃ ।
ಪ್ರಸಕ್ತಾಃ ಕಾಮಭೋಗೇಷು ಪತಂತಿ ನರಕೇಽಶುಚೌ ॥ 6-40-16 (40058)
ಆತ್ಮಸಂಭಾವಿತಾಃ ಸ್ತಬ್ಧಾ ಧನಮಾನಮದಾನ್ವಿತಾಃ ।
ಯಜಂತೇ ನಾಮಯಜ್ಞೈಸ್ತೇ ದಂಭೇನಾವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ ॥ 6-40-17 (40059)
ಅಹಂಕಾರಂ ಬಲಂ ದರ್ಪಂ ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಸಂಶ್ರಿತಾಃ ।
ಮಾಮತ್ಮಪರದೇಹೇಷು ಪ್ರದ್ವಿಷಂತೋಽಭ್ಯಸೂಯಕಾಃ ॥ 6-40-18 (40060)
ತಾನಹಂ ದ್ವಿಷತಃ ಕ್ರೂರಾನ್ಸಂಸಾರೇಷು ನರಾಧಮಾನ್ ।
ಕ್ಷಿಪಾಂಯಜಸ್ರಮಶುಭಾನಾಸುರೀಷ್ವೇವ ಯೋನಿಷು ॥ 6-40-19 (40061)
ಆಸುರೀಂ ಯೋನಿಮಾಪನ್ನಾ ಮೂಢಾ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ ।
ಮಾಮಪ್ರಾಪ್ಯೈವ ಕೌಂತೇಯ ತತೋ ಯಾಂತ್ಯಧಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-40-20 (40062)
ತ್ರಿವಿಧಂ ನರಕಸ್ಯೇದಂ ದ್ವಾರಂ ನಾಶನಮಾತ್ಮನಃ ।
ಕಾಮಃ ಕ್ರೋಧಸ್ತಥಾ ಲೋಭಸ್ತಸ್ಮಾದೇತತ್ರಯಂ ತ್ಯಜೇತ್ ॥ 6-40-21 (40063)
ಏತೈರ್ವಿಮುಕ್ತಃ ಕೌಂತೇಯ ತಮೋದ್ವಾರೈಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ನರಃ ।
ಆಚರತ್ಯಾತ್ಮನಃ ಶ್ರೇಯಸ್ತತೋ ಯಾತಿ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-40-22 (40064)
ಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಿಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವರ್ತತೇ ಕಾಮಕಾರತಃ।
ನ ಸ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನೋತಿ ನ ಸುಖಂ ನ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-40-23 (40065)
ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣಂ ತೇ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯವ್ಯವಸ್ಥಿತೌ ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಾನೋಕ್ತಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ ॥ 6-40-24 (40066)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ದೇವಾಸುರಸಂಪದ್ವಿಭಾಗಯೋಗೋನಾಮ ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 041
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.41. ಅಧ್ಯಾಯಃ 041
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 17 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-41-0 (40067)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-41-0x (4061)
ಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಧಿಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಯಜಂತೇ ಶ್ರದ್ಧಯಾನ್ವಿತಾ।
ತೇಷಾಂ ನಿಷ್ಠಾ ತು ಕಾ ಕೃಷ್ಣ ಸತ್ವಮಾಹೋ ಸಜಸ್ತಮಃ ॥ 6-41-1 (40068)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-41-2x (4062)
ತ್ರಿವಿಧಾ ಭವತಿ ಶ್ರದ್ಧಾ ದೇಹಿನಾಂ ಸಾ ಸ್ವಭಾವಜಾ।
ಸಾತ್ವಿಕೀ ರಾಜಸೀ ಚೈವ ತಾಮಸೀ ಚೇತಿ ತಾಂ ಶ್ರೃಣು ॥ 6-41-2 (40069)
ಸತ್ವಾನುರೂಪಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಶ್ರದ್ಧಾ ಭವತಿ ಭಾರತ।
ಶ್ರದ್ಧಾಮಯೋಽಯಂ ಪುರುಷೋ ಯೋ ಯಚ್ಛ್ರದ್ಧಃ ಸ ಏವ ಸಃ ॥ 6-41-3 (40070)
ಯಜಂತೇ ಸಾತ್ವಿಕಾ ದೇವಾನ್ಯಕ್ಷರಕ್ಷಾಂಸಿ ರಾಜಸಾಃ।
ಪ್ರೇತಾನ್ಭೂತಗಣಾಂಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಯಜಂತೇ ತಾಮಸಾ ಜನಾಃ ॥ 6-41-4 (40071)
ಅಶಾಸ್ತ್ರವಿಹಿತಂ ಘೋರಂ ತಪ್ಯಂತೇ ಯೇ ತಪೋ ಜನಾಃ ।
ದಂಭಾಹಂಕಾರಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಕಾಮರಾಗಬಲಾನ್ವಿತಾಃ ॥ 6-41-5 (40072)
ಕರ್ಶಯಂತಃ ಶರೀರಸ್ಥಂ ಭೂತಗ್ರಾಮಮಚೇತಸಃ।
ಮಾಂ ಚೈವಾಂತಃ ಶರೀರಸ್ಥಂ ತಾನ್ವಿದ್ಧ್ಯಾಸುರನಿಶ್ಚಯಾನ್ ॥ 6-41-6 (40073)
ಆಹಾರಸ್ತ್ವಪಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ತ್ರಿವಿಧೋ ಭವತಿ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಯಜ್ಞಸ್ತಪಸ್ತಥಾ ದಾನಂ ತೇಷಾಂ ಭೇದಮಿಮಂ ಶ್ರೃಣು ॥ 6-41-7 (40074)
ಆಯುಃಸತ್ವಬಲಾರೋಗ್ಯಸುಖಪ್ರೀತಿವಿವರ್ಧನಾಃ ।
ರಸ್ಯಾಃಸ್ರಿಗ್ಧಾಃ ಸ್ಥಿರಾ ಹೃದ್ಯಾ ಆಹಾರಾಃಸಾತ್ವಿಕಪ್ರಿಯಾಃ ॥ 6-41-8 (40075)
ಕಟ್ವಂಲಲವಣಾತ್ಯುಷ್ಣತೀಕ್ಷ್ಣರೂಕ್ಷವಿದಾಹಿನಃ ।
ಆಹಾರಾ ರಾಜಸಸ್ಯೇಷ್ಟಾ ದುಃಖಶೋಕಾಮಯಪ್ರದಾಃ ॥ 6-41-9 (40076)
ಯಾತಯಾಮಂ ಗತರಸಂ ಪೂತಿ ಪರ್ಯುಷಿತಂ ಚ ಯತ್।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಮಪಿ ಚಾಮೇಧ್ಯಂ ಭೋಜನಂ ತಾಮಸಪ್ರಿಯಂ ॥ 6-41-10 (40077)
ಅಫಲಾಕಾಂಕ್ಷಿಭಿರ್ಯಜ್ಞೋ ವಿಧಿದೃಷ್ಟೋ ಯ ಇಜ್ಯತೇ।
ಯಷ್ಟವ್ಯಮೇವೇತಿ ಮನಃ ಸಮಾಧಾಯ ಸ ಸಾತ್ವಿಕಃ ॥ 6-41-11 (40078)
ಅಭಿಸಂಘಾಯ ತು ಫಲಂ ದಂಭಾರ್ಥಮಪಿ ಚೈವ ಯತ್।
ಇಜ್ಯತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ತಂ ಯಜ್ಞಂ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜಸಂ ॥ 6-41-12 (40079)
ವಿಧಿಹೀನಮಸೃಷ್ಟಾನ್ನಂ ಮಂತ್ರಹೀನಮದಕ್ಷಿಣಂ ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಿರಹಿತಂ ಯಜ್ಞಂ ತಾಮಸಂ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ ॥ 6-41-13 (40080)
ದೇವದ್ವಿಜಗುರುಪ್ರಾಜ್ಞಪೂಜನಂ ಶೌಚಮಾರ್ಜವಂ ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಹಿಂಸಾ ಚ ಶಾರೀರಂ ತಪ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-41-14 (40081)
ಅನುದ್ವೇಗಕರಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಹಿತಂ ಚ ಯತ್ ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಾಭ್ಯಸನಂ ಚೈವ ವಾಙ್ಭಯಂ ತಪ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-41-15 (40082)
ಮನಃಪ್ರಸಾದಃ ಸಂಯತ್ವಂ ಮೌನಮಾತ್ಮವಿನಿಗ್ರಹಃ ।
ಭಾವಸಂಶುದ್ಧಿರಿತ್ಯೇತತ್ತಪೋ ಮಾನಸಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-41-16 (40083)
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯಾ ತಪ್ತಂ ತಪಸ್ತತ್ರಿವಿಧಂ ನರೈಃ ।
ಅಫಲಾಕಾಂಕ್ಷಿಭಿರ್ಯುಕ್ತೈಃ ಸಾತ್ವಿಕಂ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ ॥ 6-41-17 (40084)
ಸತ್ಕಾರಮಾನಪೂಜಾರಾಥಂ ತಪೋ ದಂಭೇನ ಚೈವ ಯತ್ ।
ಕ್ರಿಯತೇ ತದಿಹ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ರಾಜಸಂ ಚಲಮಧ್ರುವಂ ॥ 6-41-18 (40085)
ಮೂಢಗ್ರಾಹೇಣಾತ್ಮನೋ ಯತ್ಪೀಡಯಾ ಕ್ರಿಯತೇ ತಪಃ ।
ಪರಸ್ಯೋತ್ಸಾದನಾರ್ಥಂ ವಾ ತತ್ತಾಮಸಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-41-19 (40086)
ದಾತವ್ಯಮಿತಿ ಯದ್ದಾನಂ ದೀಯತೇಽನುಪಕಾರಿಣೇ ।
ದೇಶೇ ಕಾಲೇ ಚ ಪಾತ್ರೇ ಚ ತದ್ದಾನಂ ಸಾತ್ವಿಕಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 6-41-20 (40087)
ಯತ್ತು ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಾರ್ಥಂ ಫಲಮುದ್ದಿಶ್ಯ ವಾ ಪುನಃ ।
ದೀಯತೇ ಚ ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಂ ತದ್ದಾನಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 6-41-21 (40088)
ಅದೇಶಕಾಲೇ ಯದ್ದಾನಮಪಾತ್ರೇಭ್ಯಶ್ಚ ದೀಯತೇ।
ಅಸತ್ಕೃತಮವಜ್ಞಾತಂ ತತ್ತಾಮಸಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-41-22 (40089)
ಓಂತತ್ಸದಿತಿ ನಿರ್ದೇಶೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತ್ರಿವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಾಃ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಸ್ತೇನ ವೇದಾಶ್ಚ ಯಜ್ಞಾಶ್ಚ ವಿಹಿತಾಃ ಪುರಾ ॥ 6-41-23 (40090)
ತಸ್ಮಾದೋಮಿತ್ಯುದಾಹೃತ್ಯ ಯಜ್ಞದಾನತಪಃಕ್ರಿಯಾಃ ।
ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ವಿಧಾನೋಕ್ತಾಃ ಸತತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ॥ 6-41-24 (40091)
ತದಿತ್ಯನಭಿಸಂಧಾಯ ಫಲಂ ಯಜ್ಞತಪಃಕ್ರಿಯಾಃ ।
ದಾನಕ್ರಿಯಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಕ್ರಿಯಂತೇ ಮೋಕ್ಷಕಾಂಕ್ಷಿಭಿಃ ॥ 6-41-25 (40092)
ಸದ್ಭಾವೇ ಸಾಧುಭಾವೇ ಚ ಸದಿತ್ಯೇತತ್ಪ್ರುಯುಜ್ಯತೇ।
ಪ್ರಶಸ್ತೇ ಕರ್ಮಣಿ ತಥಾ ಸಚ್ಛಬ್ದಃ ಪಾರ್ಥ ಯುಜ್ಯತೇ ॥ 6-41-26 (40093)
ಯಜ್ಞೇ ತಪಸಿ ದಾನೇ ಚ ಸ್ಥಿತಿಃ ಸದಿತಿ ಚೋಚ್ಯತೇ ।
ಕರ್ಮ ಚೈವ ತದರ್ಥೀಯಂ ಸಾದಿತ್ಯೇವಾಭಿಧೀಯತೇ ॥ 6-41-27 (40094)
ಅಶ್ರದ್ಧಯಾ ಹುತಂ ದತ್ತಂ ತಪಸ್ತಪ್ತಂ ಕೃತಂ ಚ ಯತ್ ।
ಅಸದಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥ ನ ಚ ತತ್ಪ್ರೇತ್ಯ ನೋ ಇಹ ॥ ॥ 6-41-28 (40095)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ಏಕಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಶ್ರದ್ಧಾತ್ರಯಬಿಭಾಗಯೋಗೋನಾಮ ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-41-27 ತದರ್ಥೋಯಂ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 042
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.42. ಅಧ್ಯಾಯಃ 042
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಭಗವದ್ಗೀತಾಧ್ಯಾಯಃ ॥ 18 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-42-0 (40096)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-42-0x (4063)
ಸಂನ್ಯಾಸತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ತತ್ತ್ವಮಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಂ ।
ತ್ಯಾಗಸ್ಯ ಚ ಹೃಷೀಕೇಶ ಪೃಥಕ್ಕೇಶಿನಿಪೂದನ ॥ 6-42-1 (40097)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-42-2x (4064)
ಕಾಂಯಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ನ್ಯಾಸಂ ಸಂನ್ಯಾಸಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತ್ಯಾಗಂ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥ 6-42-2 (40098)
ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ದೋಷವದಿತ್ಯೇಕೇ ಕರ್ಮ ಪ್ರಾಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಯಜ್ಞದಾನತಪಃಕರ್ಮ ನ ತ್ಯಾಜ್ಯಮಿತಿ ಚಾಪರೇ ॥ 6-42-3 (40099)
ನಿಶ್ಚಯಂ ಶ್ರೃಣು ಮೇ ತತ್ರ ತ್ಯಾಗೇ ಭರತಸತ್ತಮ।
ತ್ಯಾಗೋ ಹಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ತ್ರಿವಿಧಃ ಸಂಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ॥ 6-42-4 (40100)
ಯಜ್ಞದಾನತಪಃಕರ್ಮ ನ ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಕಾರ್ಯಮೇವ ತತ್।
ಯಜ್ಞೋ ದಾನಂ ತಪಶ್ಚೈವ ಪಾವನಾನಿ ಮನೀಷಿಣಾಂ ॥ 6-42-5 (40101)
ಏತಾನ್ಯಪಿ ತು ಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಫಲಾನಿ ಚ ।
ಕರ್ತವ್ಯಾನೀತಿ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಮತಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-42-6 (40102)
ನಿಯತಸ್ಯ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಕರ್ಮಣೋ ನೋಪಪದ್ಯತೇ ।
ಮೋಹಾತ್ತಸ್ಯ ಪರಿತ್ಯಾಗಸ್ತಾಮಸಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ ॥ 6-42-7 (40103)
ದುಃಖಮಿತ್ಯೇವ ಯತ್ಕರ್ಮ ಕಾಯಕ್ಲೇಶಭಯಾತ್ತ್ಯಜೇತ್ ।
ಸ ಕೃತ್ವಾ ರಾಜಸಂ ತ್ಯಾಗಂ ನೈವ ತ್ಯಾಗಫಲಂ ಲಭೇತ್ ॥ 6-42-8 (40104)
ಕಾರ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ಯತ್ಕರ್ಮ ನಿಯತಂ ಕ್ರಿಯತೇಽರ್ಜುನ ।
ಸಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಫಲಂ ಚೈವ ಸ ತ್ಯಾಗಃ ಸಾತ್ವಿಕೋ ಮತಃ ॥ 6-42-9 (40105)
ನ ದ್ವೇಷ್ಟ್ಯಕುಶಲಂ ಕರ್ಮ ಕುಶಲೇ ನಾನುಷಜ್ಜತೇ ।
ತ್ಯಾಗೀ ಸತ್ತ್ವಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಮೇಧಾವೀ ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ ॥ 6-42-10 (40106)
ನ ಹಿ ದೇಹಭೃತಾ ಶಕ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತುಂ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಶೇಷತಃ ।
ಯಸ್ತು ಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗೀ ಸ ತ್ಯಾಗೀತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ ॥ 6-42-11 (40107)
ಅನಿಷ್ಟಮಿಷ್ಟಂ ಮಿಶ್ರಂ ಚ ತ್ರಿವಿಧಂ ಕರ್ಮಣಃ ಫಲಂ ।
ಭವತ್ಯತ್ಯಾಗಿನೀಂ ಪ್ರೇತ್ಯ ನ ತು ಸಂನ್ಯಾಸಿನಾಂ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 6-42-12 (40108)
ಪಂಚೈತಾನಿ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾರಣಾನಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ।
ಸಾಂಖ್ಯೇ ಕೃತಾಂತೇ ಪ್ರೋಕ್ತಾನಿ ಸಿದ್ಧಯೇ ಸರ್ವಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 6-42-13 (40109)
ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಥಾ ಕರ್ತಾ ಕರಣಂ ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧಂ।
ವಿವಿಧಾಶ್ಚ ಪೃಥಕ್ಕೇಷ್ಟಾ ದೈವಂ ಚೈವಾತ್ರ ಪಂಚಮಂ ॥ 6-42-14 (40110)
ಶರೀರವಾಙ್ಭನೋಭಿರ್ಯತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರಾರಭತೇ ನರಃ।
ನ್ಯಾಯ್ಯಂ ವಾ ವಿಪರೀತಂ ವಾ ಪಂಚೈತೇ ತಸ್ಯ ಹೇತವಃ ॥ 6-42-15 (40111)
ತತ್ರೈವಂ ಸತಿ ಕರ್ತಾರಮಾತ್ಮಾನಂ ಕೇವಲಂ ತು ಯಃ ।
ಪಶ್ಯತ್ಯಕೃತಬುದ್ಧಿತ್ವಾನ್ನ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ದುರ್ಮತಿಃ ॥ 6-42-16 (40112)
ಯಸ್ಯ ನಾಹಂಕೃತೋ ಭವೋ ಬುದ್ಧಿರ್ಯಸ್ಯ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ।
ಹತ್ವಾಽಪಿ ಸ ಇಮಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ನ ಹಂತಿ ನ ನಿಬಧ್ಯತೇ ॥ 6-42-17 (40113)
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಪರಿಜ್ಞಾತಾ ತ್ರಿವಿಧಾ ಕರ್ಮಚೋದನಾ ।
ಕರಣಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತೇತಿ ತ್ರಿವಿಧಃ ಕರ್ಮಸಂಗ್ರಹಃ ॥ 6-42-18 (40114)
ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ಮ ಚ ಕರ್ತಾ ಚ ತ್ರಿಧೈವ ಗುಣಭೇದತಃ ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಗುಣಸಂಖ್ಯಾನೇ ಯಥಾವಚ್ಛೃಣು ತಾನ್ಯಪಿ ॥ 6-42-19 (40115)
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯೇನೈಕಂ ಭಾವಮವ್ಯಯಮೀಕ್ಷತೇ ।
ಅವಿಭಕ್ತಂ ವಿಭಕ್ತೇಷು ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ವಿದ್ಧಿ ಸಾತ್ವಿಕಂ ॥ 6-42-20 (40116)
ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ತು ಯಜ್ಜ್ಞಾನಂ ನಾನಾಭಾವಾನ್ಪೃಥಗ್ವಿಧಾನ್ ।
ವೇತ್ತಿ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ವಿದ್ಧಿ ರಾಜಸಂ ॥ 6-42-21 (40117)
ಯತ್ತು ಕೃತ್ಸ್ನವದೇಕಸ್ಮಿನ್ಕಾರ್ಯೇ ಸಕ್ತಮಹೈತುಕಂ ।
ಅತತ್ತ್ವಾರ್ಥವದಲ್ಪಂ ಚ ತತ್ತಾಸಮಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-42-22 (40118)
ನಿಯತಂ ಸಂಗರಹಿತಮರಾಗದ್ವೇಷತಃ ಕೃತಂ ।
ಅಫಲಪ್ರೇಪ್ಸುನಾ ಕರ್ಮ ಯತ್ತತ್ಸಾತ್ವಿಕಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-42-23 (40119)
ಯತ್ತು ಕಾಮೇಪ್ಸುನಾ ಕರ್ಮ ತಾಹಂಕಾರೇಣ ವಾ ಪುನಃ।
ಕ್ರಿಯತೇ ಬಹುಲಾಯಾಸಂ ತದ್ರಾಜಸಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-42-24 (40120)
ಅನುಬಂಧಂ ಕ್ಷಯಂ ಹಿಂಸಾಮನಪೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಪೌರುಷಂ ।
ಮೋಹಾದಾರಭ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ಯತ್ತತ್ತಾಮಸಮುಚ್ಯತೇ ॥ 6-42-25 (40121)
ಮುಕ್ತಸಂಗೋನಹಂವಾದೀ ಧೃತ್ಯುತ್ಸಾಹಸಮನ್ವಿತಃ । 6-42-26bಸಿದ್ಧ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯೋರ್ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಕರ್ತಾ ಸಾತ್ವಿಕ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-42-26 (40122)
ರಾಗೀ ಕರ್ಮಫಲಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ಲುಬ್ಧೋ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕೋಽಶುಚಿಃ ।
ಹರ್ಷಶೋಕಾನ್ವಿತಃ ಕರ್ತಾ ರಾಜಸಃ ಪರಿಕೀರ್ತಿತಃ ॥ 6-42-27 (40123)
ಅಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಾಕೃತಃ ಸ್ತಬ್ಧಃ ಶಠೋ ನೈಕೃತಿಕೋಽಲಸಃ ।
ವಿಷಾದೀ ದೀರ್ಘಸೂತ್ರೀ ಚ ಕರ್ತಾ ತಾಮಸ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 6-42-28 (40124)
ಬುದ್ಧೇರ್ಭೇದಂ ಧೃತೇಶ್ಚೈವ ಗುಣತಸ್ತ್ರಿವಿಧಂ ಶ್ರೃಣು ।
ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಮಶೇಷೇಣ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ಧನಂಜಯ ॥ 6-42-29 (40125)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಚ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯೇ ಭಯಾಭಯೇ ।
ಬಂಧಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಚ ಯಾ ವೇತ್ತಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ಸಾತ್ವಿಕೀ ॥ 6-42-30 (40126)
ಯಯಾ ಧರ್ಮಮಧರ್ಮಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚಾಕಾರ್ಯಮೇವ ಚ ।
ಅಯಥಾವತ್ಪ್ರಜಾನಾತಿ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ರಾಜಸೀ ॥ 6-42-31 (40127)
ಅಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮಮಿತಿ ಯಾ ಮನ್ಯತೇ ತಮಸಾಽಽವೃತಾ।
ಸರ್ವಾರ್ಥಾನ್ವಿಪರೀತಾಂಶ್ಚ ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ತಾಮಸೀ ॥ 6-42-32 (40128)
ಧೃತ್ಯಾ ಯಯಾ ಧಾರಯತೇ ಮನಃಪ್ರಣೇಂದ್ರಿಯಕ್ರಿಯಾಃ ।
ಯೋಗೇನಾವ್ಯಭಿಚಾರಿಣ್ಯಾ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ಸಾತ್ವಿಕೀ ॥ 6-42-33 (40129)
ಯಯಾ ತು ಧರ್ಮಕಾಮಾರ್ಧಾಂಧೃತ್ಯಾ ಧಾರಯತೇಽರ್ಜುನ ।
ಪ್ರಸಂಗೇನ ಫಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ರಾಜಸೀ॥ 6-42-34 (40130)
ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ನಂ ಭಯಂ ಶೋಕಂ ವಿಷಾದಂ ಭದೇಮೇವ ಚ ।
ನ ವಿಮುಂಚತಿ ದುರ್ಮೇಧಾ ಧೃತಿಃ ಸಾ ಪಾರ್ಥ ತಾಮಸೀ ॥ 6-42-35 (40131)
ಸುಖಂ ತ್ವಿದಾನೀಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಶ್ರುಣು ಮೇ ಭಾರತರ್ಷಭ ।
ಅಭ್ಯಾಸಾದ್ರಮತೇ ಯತ್ರ ದುಃಖಾಂತಂ ಚ ನಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-42-36 (40132)
ಯತ್ತದಗ್ರೇ ವಿಷಮಿವ ಪರಿಣಾಮೇಽಮೃತೋಪಮಂ।
ತತ್ಸುಖಂ ಸಾತ್ವಿಕಂ ಪ್ರೋಕ್ತಮಾತ್ಮಬುದ್ಧಿಪ್ರಸಾದಜಂ ॥ 6-42-37 (40133)
ವಿಷಯೇಂದ್ರಿಯಸಂಯೋಗಾದ್ಯತ್ತದಗ್ರೇಽಮೃತೋಪಭಂ ।
ಪರಿಣಾಮೇ ವಿಷಮಿವ ತತ್ಸುಖಂ ರಾಜಸಂ ಸ್ಮೃತಂ ॥ 6-42-38 (40134)
ಯದಗ್ರೇ ಚಾನುಬಂಧೇ ಚ ಸುಖಂ ಮೋಹನಮಾತ್ಮನಃ ।
ನಿದ್ರಾಲಸ್ಯಪ್ರಮಾದೋತ್ಥಂ ತತ್ತಾಭಸಮುದಾಹೃತಂ ॥ 6-42-39 (40135)
ನ ತದಸ್ತಿ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ವಾ ದಿವಿ ದೇವೇಷು ವಾ ಪುನಃ ।
ಸತ್ತ್ವಂ ಪ್ರಕೃತಿಜೈರ್ಮುಕ್ತಂ ಯದೇಮಿಃ ಸ್ಯಾತ್ರಿಭಿರ್ಗುಣೈಃ ॥ 6-42-40 (40136)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯವಿಶಾಂ ಶೂದ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪರಂತಪ ।
ಕರ್ಮಾಣಿ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಾನಿ ಸ್ವಭಾವಪ್ರಭವೈರ್ಗುಣೈಃ ॥ 6-42-41 (40137)
ಶಮೋ ದಮಸ್ತಪಃ ಶೌಚಂ ಕ್ಷಾಂತಿರಾರ್ಜವಮೇವ ಚ ।
ಜ್ಞಾನಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಂ ॥ 6-42-42 (40138)
ಶೌರ್ಯಂ ತೇಜೋ ಧೃತಿರ್ದಾಕ್ಷ್ಯಂ ಯುದ್ಧೇ ಚಾಪ್ಯಪಲಾಯನಂ ।
ದಾನಮೀಶ್ವರಭಾವಶ್ಚ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಂ ॥ 6-42-43 (40139)
ಕೃಷಿಗೋರಕ್ಷ್ಯರಭಾವಶ್ಚ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಂ ।
ಪರಿಚರ್ಯಾತ್ಮಕಂ ಕರ್ಮ ಶೂದ್ರಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ವಭಾವಜಂ ॥ 6-42-44 (40140)
ಸ್ವೇ ಸ್ವೇ ಕರ್ಮಣ್ಯಭಿರತಃ ಸಂಸಿದ್ಧಿಂ ಲಭತೇ ನರಃ।
ಸ್ವಕರ್ಮನಿರತ್ತಃ ಸಿದ್ಧಿಂ ಯಥಾ ವಿಂದತಿ ತಚ್ಛೃಣು ॥ 6-42-45 (40141)
ಯತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ಭೂತಾನಾಂ ಯೋನ ಸರ್ವಮಿದಂ ತತಂ।
ಸ್ವಕರ್ಮಣಾ ತಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಸಿದ್ಧಿಂ ವಿಂದತಿ ಮಾನವಃಕ ॥ 6-42-46 (40142)
ಶ್ರೇಯಾನ್ಸ್ವಧರ್ಮೋ ವಿಗುಣಃ ಪರಧರ್ಮಾತ್ಸ್ವನುಷ್ಠಿತಾತ್ ।
ಸ್ವಭಾವನಿಯತಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ವಿಷಂ ॥ 6-42-47 (40143)
ಸಹಜಂ ಕರ್ಮ ಕೌಂತೇಯ ಸದೋಷಮಪಿ ನ ತ್ಯಜೇತ್ ।
ಸರ್ವಾರಂಭಾ ಹಿ ದೋಷೇಣ ಧೂಮೇನಾಗ್ನಿರಿವಾವೃತಾಃ ॥ 6-42-48 (40144)
ಅಸಕ್ತಬುದ್ಧಿಃ ಸರ್ವತ್ರ ಜಿತಾತ್ಮಾ ವಿಗತಸ್ಪೃಹಃ ।
ನೈಷ್ಕರ್ಂಯಸಿದ್ಧಿಂ ಪರಮಾಂ ಸಂನ್ಯಾಸೇನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-42-49 (40145)
ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಾಪ್ತೋ ಯಥಾ ಬ್ರಹ್ಮ ತಥಾಽಽಪ್ನೇತಿ ನಿಬೋಧ ಮೇ ।
ಸಮಾಸೇನೈವ ಕೌಂತೇಯ ನಿಷ್ಠಾ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯಾ ಪರಾ ॥ 6-42-50 (40146)
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ವಿಶುದ್ಧಯಾ ಯುಕ್ತೋ ಧೃತ್ಯಾಽಽತ್ಮಾನಂ ನಿಯಂಯ ಚ।
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವ್ಯುದಸ್ಯ ಚ ॥ 6-42-51 (40147)
ವಿವಿಕ್ತಸೇವೀ ಲಧ್ವಾಶೀ ಯತಕಾಕ್ಕಾಯಮಾನಸಃ।
ಧ್ಯಾನಯೋಗಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತಃ ॥ 6-42-52 (40148)
ಅಹಂಕಾರಂ ಬಲಂ ದರ್ಪಂ ಕಾಮಂ ಕ್ರೋಧಂ ಪರಿಗ್ರಹಂ ।
ವಿಮುಚ್ಯ ನಿರ್ಮಮಃ ಶಾಂತೋ ಬ್ರಹ್ಮಭೂಯಾಯ ಕಲ್ಪತೇ ॥ 6-42-53 (40149)
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಃ ಪ್ರಸನ್ನಾತ್ಮಾ ನ ಶೋಚತಿಕ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ।
ಸಮಃ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ಮದ್ತಭಕ್ತಿಂ ಲಭತೇ ಪರಾಂ ॥ 6-42-54 (40150)
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಮಭಿಜಾನಾತಿ ಯಾವಾನ್ಯಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ತತ್ತ್ವತಃ।
ತತೋ ಮಾಂ ತತ್ತ್ವತೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಶತೇ ತದನಂತರಂ ॥ 6-42-55 (40151)
ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣ್ಯಪಿ ಸದಾ ಕುರ್ವಾಣೋ ಮದ್ವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ।
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾದವಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತಂ ಪದಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-42-56 (40152)
ಚೇತಸಾ ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್ಪರಃ ।
ಬುದ್ಧಿಯೋಗಮಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ಮಚ್ಚಿತ್ತಃ ಸತತಂ ಭವ ॥ 6-42-57 (40153)
ಮಚ್ಚಿತ್ತಃ ಸರ್ವದುರ್ಗಾಣಿ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ತರಿಷ್ಯಸಿ ।
ಅಥ ಚೇತ್ತ್ವಮಹಂಕಾರಾನ್ನ ಶ್ರೋಷ್ಯಸಿ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯಸಿ ॥ 6-42-58 (40154)
ಯದಹಂಕಾರಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ನ ಯೋತ್ಸ್ಯ ಇತಿ ಮನ್ಯಸೇ ।
ಮಿಥ್ಯೈಷ ವ್ಯವಸಾಯಸ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ತ್ವಾಂ ನಿಯೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 6-42-59 (40155)
ಸ್ವಭಾವಜೇನ ಕೌಂತೇಯ ನಿಬದ್ಧಃ ಸ್ವೇನ ಕರ್ಮಣಾ ।
ಕರ್ತುಂ ನೇಚ್ಛಸಿ ಯನ್ಮೋಹಾತ್ಕರಿಷ್ಯಸ್ಯವಶೋಪಿ ತತ್ ॥ 6-42-60 (40156)
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಹೃದ್ದೇಶೇಽರ್ಜುನ ತಿಷ್ಠತಿ।
ಭ್ರಾಮಯನ್ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಯಂತ್ರಾರೂಢಾನಿ ಮಾಯಯಾ ॥ 6-42-61 (40157)
ತಮೇವ ಶರಣಂ ಗಚ್ಛ ಸರ್ವಭಾವೇನ ಭಾರತ।
ತತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪರಾಂ ಶಾಂತಿಂ ಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಶಾಶ್ವತಂ ॥ 6-42-62 (40158)
ಇತಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಮಾಖ್ಯಾತಂ ಗುಹ್ಯಾದ್ಗುಹ್ಯತರಂ ಮಯಾ ।
ವಿಮೃಶ್ಯೈತದಶೇಷೇಣ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ತಥಾ ಕುರು ॥ 6-42-63 (40159)
ಸರ್ವಗುಹ್ಯತಮಂ ಭೂಯಃ ಶ್ರೃಣು ಮೇ ಪರಮಂ ವಚಃ ।
ಇಷ್ಟೇಽಸಿ ಮೇ ದೃಢಮಿತಿ ತತೋ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಹಿತಂ ॥ 6-42-64 (40160)
ಮನ್ಮನಾ ಭವ ಮದ್ಭಕ್ತೋ ಮದ್ಯಾಜೀ ಮಾಂ ನಮಸ್ಕುರು ।
ಮಾಮೇವೈಷ್ಯಸಿ ಸತ್ಯಂ ತೇ ಪ್ರತಿಜಾನೇ ಪ್ರಿಯೋಽಸಿ ಮೇ ॥ 6-42-65 (40161)
ಸರ್ವಧರ್ಮಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮಾಮೇಕಂ ಶರಣಂ ವ್ರಜ ।
ಅಹಂ ತ್ವಾ ಸರ್ವಪಾಪೇಭ್ಯೋ ಮೋಕ್ಷಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಾ ಶುಚಃ ॥ 6-42-66 (40162)
ಇದಂ ತೇ ನಾತಪಸ್ಕಾಯ ನಾಭಕ್ತಾಯ ಕದಾಚನ।
ನ ಚಾಶುಶ್ರೂಷವೇ ವಾಚ್ಯಂ ನ ಚ ಮಾಂ ಯೋಽಭ್ಯಸೂಯತಿ ॥ 6-42-67 (40163)
ಯ ಇದಂ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಮದ್ಭಕ್ತೇಷ್ವಭಿಧಾಸ್ಯತಿ।
ಭಕ್ತಿಂ ಮಯಿ ಪರಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಾಮೇವೈಷ್ಯತ್ಯಸಂಶಯಃ ॥ 6-42-68 (40164)
ನ ಚ ತಸ್ಮಾನ್ಮನುಷ್ಯೇಷು ಕಶ್ಚಿನ್ಮೇ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ತಮಃ ।
ಭವಿತಾ ನ ಚ ಮೇ ತಸ್ಮಾದನ್ಯಃ ಪ್ರಿಯತರೋ ಭುವಿ ॥ 6-42-69 (40165)
ಅಧ್ಯೇಷ್ಯತೇ ಚ ಯ ಇಮಂ ಧರ್ಂಯಂ ಸಂವಾದಮಾವಯೋಃ ।
ಜ್ಞಾನಯಜ್ಞೇನ ತೇನಾಹಮಿಷ್ಟಃ ಸ್ಯಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-42-70 (40166)
ಶ್ರದ್ಧಾವಾನನಸೂಯಶ್ಚ ಶ್ರೃಣುಯಾದಪಿ ಯೋ ನರಃ।
ಸೋಪಿ ಮುಕ್ತಃ ಶುಭಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನ್ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾತ್ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ॥ 6-42-71 (40167)
ಕಚ್ಚಿದೇತಚ್ಛ್ರುತಂ ಪಾರ್ಥ ತ್ವಯೈಕಾಗ್ರೇಣ ಚೇತಸಾ ।
ಕಚ್ಚಿದಜ್ಞಾನಸಂಮೋಹಃ ಪ್ರನಷ್ಟಸ್ತೇ ಧನಂಜಯ ॥ 6-42-72 (40168)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-42-73x (4065)
ನಷ್ಟೋ ಮೋಹಃ ಸ್ಮೃತಿರ್ಲಬ್ಧಾ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಯಾಽಚ್ಯುತ ।
ಸ್ಥಿತೋಽಸ್ಮಿ ಗತಸಂದೇಹಃ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಂ ತವ ॥ 6-42-73 (40169)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-42-74x (4066)
ಇತ್ಯಹಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
ಸಂವಾದಮಿಮಮಶ್ರೌಷಮದ್ಭುತಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-42-74 (40170)
ವ್ಯಾಸಪ್ರಸಾದಾಚ್ಛ್ರುತವಾನೇತದ್ಗುಹ್ಯಮಹಂ ಪರಂ।
ಯೋಗಂ ಯೋಗೇಶ್ವರಾತ್ಕೃಷ್ಣಾತ್ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಥಯತಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 6-42-75 (40171)
ರಾಜನ್ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂವಾದಮಿಮಮದ್ಭುತಂ ।
ಕೇಶವಾರ್ಜುವಯೋಃ ಪುಣ್ಯಂ ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 6-42-76 (40172)
ತಚ್ಚ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ರೂಪಮತ್ಯದ್ಭುತಂ ಹರೇಃ।
ವಿಸ್ಮಯೋ ಮೇ ಮಹಾನ್ರಾಜನ್ಹೃಷ್ಯಾಮಿ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 6-42-77 (40173)
ಯತ್ರ ಯೋಗೇಶ್ವರಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಯತ್ರ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುರ್ಧರಃ ।
ತತ್ರ ಶ್ರೀರ್ವಿಜಯೋ ಭೂತಿರ್ಧ್ರುವಾ ನೀತಿರ್ಮತಿರ್ಮಮ ॥ ॥ 6-42-78 (40174)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ ಸಂನ್ಯಾಸಯೋಗೋನಾಮ ಅಷ್ಟಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಸಮಾಪ್ತಂ ಭಗವದ್ಗೀತಾಪರ್ವ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-42-14 ವಿವಿಧಾ ಚೇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-42-42ಬ್ರಹ್ಮಂ ಕರ್ಮ ಸ್ವಭಾವಜಂ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-42-57 ಬುದ್ಧಿಯೋಗಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯೇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ 6-42-78 ಯತ್ರ ಯೋಗೀಶ್ವರ ಇತಿ ಮಾಧ್ವಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 043
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.43. ಅಧ್ಯಾಯಃ 043
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ರಥಾದವರುಹ್ಯ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಾದ್ಯಭಿವಾದನಪೂರ್ವಕಂ ತೇಭ್ಯೋ ಜಯಾಶೀರ್ಗ್ರಹಣಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ಪುನರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ರಥಾರೂಢೇ ಸನ್ನಹಾಭೇರೀನ್ನಾದನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-43-0 (40175)
ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-43-0x (4067)
ಗೀತಾ ಸುಗೀತಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ ಕಿಮನ್ಯೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರಸಂಗ್ರಹೈಃ ।
ಯಾ ಸ್ವಯಂ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ಯ ಸುಖಪದ್ಮಾದ್ವಿನಿಃಸೃತಾ ॥ 6-43-1 (40176)
ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಮಯೀ ಗೀತಾ ಸರ್ವದೇವಮಯೋ ಹರಿಃ।
ಸರ್ವತೀರ್ಥಮಯೀ ಗಂಗಾ ಸರ್ವದೇವಮಯೋ ಮನುಃ ॥ 6-43-2 (40177)
ಗೀತಾ ಗಂಗಾ ಚ ಗಾಯತ್ರೀ ಗೋವಿಂದೇತಿ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತೇ।
ಚತುರ್ಗಕಾರಸಂಯುಕ್ತೇ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-43-3 (40178)
ಷಟ್ಶತಾನಿ ಸವಿಂಶಾನಿ ಶ್ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಾಹ ಕೇಶವಃ।
ಅರ್ಜುನಃ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶತ್ಸಪ್ತಷಷ್ಟಿಂ ತು ಸಂಜಯಃ॥ 6-43-4 (40179)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಃ ಶ್ಲೋಕಮೇಕಂ ಗೀತಾಯಾ ಮಾನಮುಚ್ಯತೇ ।
ಭಾರತಾಮೃತಸರ್ವಸ್ವಗೀತಾಯಾ ಮಥಿತಸ್ಯ ಚ।
ಸಾರಮುದ್ಧೃತ್ಯ ಕೃಷ್ಣೇನ ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಮುಖೇ ಹುತಂ ॥ 6-43-5 (40180)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-6x (4068)
ತತೋ ಧನಂಜಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಾಣಗಾಂಡೀವಧಾರಿಣಂ ।
ಪುನರೇವ ಮಹಾನಾದಂ ವ್ಯಸೃಜಂತ ಮಹಾರಥಾಃಕ ॥ 6-43-6 (40181)
ಪಾಂಡವಾಃ ಸೋಮಕಾಶ್ಚೈವ ಯೇ ಚೈಷಾಮನುಯಾಯಿನಃ ।
ದಧ್ಮುಶ್ಚ ಮುದಿತಾಃ ಶಂಖಾನ್ವೀರಾಃ ಸಾಗರಸಂಭವಾನ್ ॥ 6-43-7 (40182)
ತತೋ ಭೇರ್ಯಶ್ಚ ಪೇಶ್ಯಶ್ಚ ಕ್ರಕಚಾ ಗೋವಿಷಾಣಿಕಾಃ ।
ಸಹಸೈವಾಭ್ಯಹನ್ಯಂತ ತತಃ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಭೂತ್ ॥ 6-43-8 (40183)
ತಥಾ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿತರಶ್ಚ ಜನಾಧಿಪ ।
ಸಿದ್ಧಚಾರಣಸಂಘಾಶ್ಚ ಸಮೀಯುಸ್ತೇ ದಿದೃಕ್ಷಯಾ ॥ 6-43-9 (40184)
ಋಷಯಶ್ಚ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶತಕ್ರತುಂ ।
ಸಮೀಯುಸ್ತತ್ರ ಸಹಿತಾ ದ್ರುಷ್ಟುಂ ತದ್ವೈಶಸಂ ಮಹತ್ ॥ 6-43-10 (40185)
` ತೇ ಸೇನೇ ಸ್ತಿಮಿತೇ ಸಂಜೇ ವೀಕ್ಷಮಾಣೇ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಗಂಗಾಯಮುನಯೋರ್ವೇಗೋ ಯಥೈವೈತ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-43-11 (40186)
ಏವಂ ಪ್ರವತ್ತೇ ತೇ ಸೇನೇ ನಿಃಶಬ್ದೇ ಜನಸಂಸದಿ ।
ಚಿತ್ರೇ ಪಟ ಇವಾಲೇಖ್ಯೇ ದರ್ಶನೀಯತರೇ ಶುಭೇ ॥' 6-43-12 (40187)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮವಸ್ಥಿತೇ।
ತೇ ಸೇನೇ ಸಾಗರಪ್ರಖ್ಯೇ ಮುಹುಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತೇ ನೃಪ ॥ 6-43-13 (40188)
ವಿಮುಚ್ಯ ಕವಚಂ ವೀರೋ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಚ ವರಾಯುಧಂ ।
ಅವರುಹ್ಯ ರಥಾತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪದ್ಂಯಾಮೇವ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 6-43-14 (40189)
ಪಿತಾಮಹಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ವಾಗ್ಯತಃ ಪ್ರಯಯೌ ಧೀರಃ ಪ್ರಾಙ್ಭುಖೋ ರಿಪುವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-43-15 (40190)
ತಂ ಪ್ರಯಾಂತಮಭಿಪ್ರೇಭ್ಯ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ ।
ಅವತೀರ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋಽನ್ವಯಾತ್ ॥ 6-43-16 (40191)
ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ಭಗವಾನ್ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಜಗಾಮ ತಂ ।
ತಥಾ ಮುಖ್ಯಾಶ್ಚ ರಾಜಾನಸ್ತಚ್ಚಿತ್ತಾ ಜಗ್ಮುರುತ್ಸುಕಾಃ ॥ 6-43-17 (40192)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-43-18x (4069)
ಕಿಂ ತೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ರಾಜನ್ಯದಸ್ಮಾನಪಹಾಯ ವೈ।
ಪ್ರದ್ಂಯಾಮೇವ ಪ್ರಯಾತೋಽಸಿ ಪ್ರಾಙ್ಮುಖೋ ರಿಪುವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-43-18 (40193)
ಭೀಮಸೇನ ಉವಾಚ। 6-43-19x (4070)
ಕ್ವ ಗಮಿಷ್ಯಸಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ನಿಕ್ಷಿಪ್ತಕವಚಾಯುಧಃ।
ದಂಶಿತೇಷ್ವರಿಸೈನ್ಯೇಷು ಭ್ರಾತೄನುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವ ॥ 6-43-19 (40194)
ನಕುಲ ಉವಾಚ। 6-43-20x (4071)
ಏವಂ ಗತೇ ತ್ವಯಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠೇ ಮಮ ಭ್ರಾತರಿ ಭಾರತ।
ಭೀಮೇ ದುನೋತಿ ಹೃದಯಂ ಬ್ರೂಹಿ ಗಂತಾ ಭವಾನ್ಕ್ವ ನು ॥ 6-43-20 (40195)
ಸಹದೇವ ಉವಾಚ। 6-43-21x (4072)
ಅಸ್ಮಿನ್ರಣಸಮೂಹೇ ವೈ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಕ್ವ ನು ಗಂತಾಸಿ ಶತ್ರೂನಭಿಮುಖೋ ನೃಪ ॥ 6-43-21 (40196)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-22x (4073)
ಏವಮಾಭಾಷ್ಯಮಾಣೋಽಪಿ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಕುರುನಂದನಃ।
ನೋವಾಚ ವಾಗ್ಯತಃ ಕಿಂಚಿದ್ಗಚ್ಛತ್ಯೇವ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 6-43-22 (40197)
ತಾನುವಾಚ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಾಸುದೇವೋ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಅಭಿಪ್ರಾಯೋಽಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾತೋ ಮಯೇತಿ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-43-23 (40198)
ಏಷ ಭೀಷ್ಮಂ ತಥಾ ದ್ರೋಣಂ ಗೌತಮಂ ಶಲ್ಯಮೇವ ಚ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಗುರೂನ್ಸರ್ವಾನ್ಯೋತ್ಸ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥಿವೋಽರಿಭಿಃ ॥ 6-43-24 (40199)
ಶ್ರೂಯತೇ ಹಿ ಪುರಾಕಲ್ಪೇ ಗುರೂನನನುಮಾನ್ಯ ಯಃ।
ಯುಧ್ಯತೇ ಸ ಭವೇದ್ವ್ಯಕ್ತಮಪಧ್ಯಾತೋ ಮಹತ್ತರೈಃ ॥ 6-43-25 (40200)
ಅನುಮಾನ್ಯ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ಯಸ್ತು ಯುಧ್ಯೇನ್ಮಹತ್ತರೈಃ ।
ಧ್ರುವಸ್ತಸ್ಯ ಜಯೋ ಯುದ್ಧೇ ಭವೇದಿತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ॥ 6-43-26 (40201)
ಏವಂ ಬ್ರುವತಿ ಕೃಷ್ಣೇಽತ್ರ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಚಮೂಂ ಪ್ರತಿ।
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀನ್ನಿಃಶಬ್ದಾಸ್ತ್ವಪರೇಽಭವನ್ ॥ 6-43-27 (40202)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ದೂರಾದ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾಃ ।
ಮಿಥಃ ಸಂಕಥಯಾಂಚಕ್ರುರೇಷೋ ಹಿ ಕುಲಪಾಂಸನಃ ॥ 6-43-29aವ್ಯಕ್ತಂ ಭೀತ ಇವಾಭ್ಯೇತಿ ರಾಜಾಸೌ ಭೀಷ್ಮಮಂತಿಕಂ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಸಸೋದರ್ಯಃ ಶರಣಾರ್ಥಂ ಪ್ರಯಾಚಕಃ ॥ 6-43-28 (40203)
ಧನಂಜಯೇ ಕಥಂ ನಾಥೇ ಪಾಂಡವೇ ಚ ವೃಕೋದರೇ ।
ನಕುಲೇ ಸಹದೇವೇ ಚ ಭೀತಿರಭ್ಯೇತಿ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-43-30 (40204)
ನ ನೂನಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಕುಲೇ ಜಾತಃ ಸಂಪ್ರಥಿತೇ ಭುವಿ।
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಹೃದಯಂ ಭೀತಮಲ್ಪಸತ್ವಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-43-31 (40205)
ತತಸ್ತೇ ಸೈನಿಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಶಂಸಂತಿ ಸ್ಮ ಕೌರವಾನ್ ।
ಹೃಷ್ಟಾಃ ಸುಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಚೇಲಾನಿ ದುಧುವುಶ್ಚ ಹ ॥ 6-43-32 (40206)
ವ್ಯನಿಂದಂಶ್ಚ ತಥಾ ಸರ್ವೇ ಯೋಧಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸಸೋದರ್ಯಂ ಸಹಿತಂ ಕೇಶವನೇನ ಹಿ ॥ 6-43-33 (40207)
ತತಸ್ತತ್ಕೌರವಂ ಸೈನ್ಯಂ ಧಿಕ್ವೃತ್ವಾ ತು ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ।
ನಿಃಶಬ್ದಮಭವತ್ತೂರ್ಣಂ ಪುನರೇವ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-43-34 (40208)
ಕಿಂ ನು ವಕ್ಷ್ಯಾತಿ ರಾಜಾಽಸೌ ಕಿಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯತಿ।
ಕಿಂ ಭೀಮಃ ಸಮರಶ್ಲಾಘೀ ಕಿಂ ನು ಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಾವಿತಿ ॥ 6-43-35 (40209)
ವಿವಕ್ಷಿತಂ ಕಿಮಸ್ಯೇತಿ ಸಂಶಯಃ ಸುಮಹಾನಭೂತ್ ।
ಉಭಯೋ ಸೇನಯೋ ರಾಜನ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಕೃತೇ ತದಾ ॥ 6-43-36 (40210)
ಸೋಽವಗಾಹ್ಯ ಚಮೂಂ ಶತ್ರೋಃ ಶರಶಕ್ತಿಸಮಾಕುಲಾಂ ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-43-37 (40211)
ತಮುವಾಚ ತತಃ ಪಾದೌ ಕಾರಭ್ಯಾಂ ಪೀಡ್ಯ ಪಾಂಡವಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ರಾಜಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-43-38 (40212)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-39x (4074)
ಆಮಂತ್ರಯೇ ತ್ವಾಂ ದುರ್ಧರ್ಷ ತ್ವಯಾ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಹೇ ಸಹ।
ಅನಜಾನೀಹಿ ಮಾಂ ತಾತ ಆಶಿಷಶ್ಚ ಪ್ರಯೋಜಯ ॥ 6-43-39 (40213)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-43-40x (4075)
ಯದ್ಯೇವಂ ನಾಭಿಗಚ್ಛೇಥಾ ಯುಧಿ ಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಪತೇ।
ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪರೀಭಾವಾಯ ಭಾರತ ॥ 6-43-40 (40214)
ಪ್ರೀತೋಽಹಂ ಪುತ್ರ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಜಯಮಾಪ್ನುಹಿ ಪಾಂಡವ ।
ಯತ್ತೇಽಭಿಲಷಿತಂ ಚಾನ್ಯತ್ತದವಾಪ್ನುಹಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-43-41 (40215)
ವ್ರಿಯತಾಂ ಚ ವರಃ ಪಾರ್ಥ ಕಿಮಸ್ಮತ್ತೋಽಭಿಕಾಂಕ್ಷಸಿ ।
ಏವಂ ಗತೇ ಮಹಾರಾಜ ನ ತವಾಸ್ತಿ ಪರಾಜಯಃ ॥ 6-43-42 (40216)
ಅರ್ಥಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ದಾಸೋ ದಾಸಸ್ತ್ವರ್ಥೋ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಬದ್ಧೋಽಸ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವೈಃ ॥ 6-43-43 (40217)
ಅತಸ್ತ್ವಾಂ ಕ್ಲೀಬವದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ಕುರುನಂದನ ।
ಭೃತೋಽಸ್ತ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವ್ಯ ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-43-44 (40218)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-45x (4076)
ಮಂತ್ರಯಸ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಹಿತೈಷೀ ಮಮ ನಿತ್ಯಶಃ।
ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಕೌರವಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಮಮೈಷ ಸತತಂ ವರಃ ॥ 6-43-45 (40219)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-43-46x (4077)
ರಾಜನ್ಕಿಮತ್ರ ಸಾಹ್ಯಂ ತೇ ಕರೋಮಿ ಕುರುನಂದನ।
ಕಾಮಂ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಪರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಬ್ರೂಹಿ ಯತ್ತೇ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ॥ 6-43-46 (40220)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-47x (4078)
ಕಥಂ ಜಯೇಯಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭವಂತಮಪರಾಜಿತಂ।
ಏತನ್ಮೇ ಮಂತ್ರಯ ಹಿತಂ ಯದಿ ಶ್ರೇಯಃ ಪ್ರಪಶ್ಯಸಿ ॥ 6-43-47 (40221)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-43-48x (4079)
ನೈನಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಕೌಂತೇಯ ಯೋ ಮಾಂ ಯುಧ್ಯಂತಮಾಹವೇ।
ವಿಜಯೇತ ಪುಮಾನ್ಕಶ್ತಿತ್ಸಾಕ್ಷಾದಪಿ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 6-43-48 (40222)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-49x (4080)
ಹಂತ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಾಂ ಪಿತಾಮಹ ನಮೋಸ್ತು ತೇ।
ವಧೋಪಾಯಂ ಬ್ರವೀಹಿ ತ್ವಮಾತ್ಮನಃ ಸಮರೇ ಪರೈಃ ॥ 6-43-49 (40223)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-43-50x (4081)
ನ ಸ್ಮ ತಂ ತಾತ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಮರೇ ಯೋ ಜಯೇತ ಮಾಂ।
ನ ತಾವನ್ಮೃತ್ಯುಕಾಲೋಽಪಿ ಪುನರಾಗಮನಂ ಕುರು ॥ 6-43-50 (40224)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-51x (4082)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಕುರುನಂದನ।
ಶಿರಸಾ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಭೂಯಸ್ತಮಭಿವಾದ್ಯ ಚ ॥ 6-43-51 (40225)
ಪ್ರಾಯಾತ್ಪುನರ್ಮಹಾಬಾಹುರಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇನ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-43-52 (40226)
ಸ ದ್ರೋಣಮಭಿವಾದ್ಯಾಥ ಕೃತ್ವಂ ಚಾಭಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ।
ಉವಾಚ ರಾಜಾ ದುರ್ಧರ್ಷಮಾತ್ಮನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ವಚಃ ॥ 6-43-53 (40227)
ಆಮಂತ್ರಯೇ ತ್ವಾಂ ಭಗವನ್ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ವಿಗಿತಕಲ್ಮಷಃ ।
ಕಥಂ ಜಯೇ ರಿಪೂನ್ಸರ್ವಾನನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾ ದ್ವಿಜ ॥ 6-43-54 (40228)
ದ್ರೋಣ ಉವಾಚ। 6-43-55x (4083)
ಯದಿ ಮಾಂ ನಾಭಿಗಚ್ಛೇಥಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪರೀಭಾವಾಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-43-55 (40229)
ತದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ತುಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ಪೂಜಿತಶ್ಚ ತ್ವಯಾಽನಘ।
ಅನುಜಾನಾಮಿ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಿಜಯಂ ಸಮವಾಪ್ನುಹಿ ॥ 6-43-56 (40230)
ಕರವಾಣಿ ಚ ತೇ ಕಾಮಂ ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಮಭಿಕಾಂಕ್ಷಿತಂ ।
ಏವಂ ಗತೇ ಮಹಾರಾಜ ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-43-57 (40231)
ಅರ್ಥಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ದಾಸೋ ದಾಸಸ್ತ್ವರ್ಥೋ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಬದ್ಧೋಽಸ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವೈಃಕ ॥ 6-43-58 (40232)
ಬ್ರವೀಂಯೇತತ್ಕ್ಲೀಬವತ್ತ್ವಾಂ ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ।
ಯೋತ್ಸ್ಯೇಽಹಂ ಕೌರವಸ್ಯಾರ್ಥೇ ತವಾಶಾಸ್ಯೋ ಜಯೋ ಮಯಾ ॥ 6-43-59 (40233)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-60x (4084)
ಜಯಮಾಶಾಸ್ಸ್ವ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ಮಂತ್ರಯಸ್ವ ಚ ಮದ್ಧಿತಂ।
ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಕೌರವಸ್ಯಾರ್ಥೇ ವರ ಏಷ ವೃತೋ ಮಯಾ ॥ 6-43-60 (40234)
ದ್ರೋಣ ಉವಾಚ। 6-43-61x (4085)
ಧ್ರುವಸ್ತೇ ವಿಜಯೋ ರಾಜನ್ಯಸ್ಯ ಮಂತ್ರೀ ಹರಿಸ್ತವ ।
ಅಹಂ ತ್ವಾಮಭಿಜಾನಾಮಿ ರಣೇ ಶತ್ರೂನ್ವಿಜೇಷ್ಯಸಿ ॥ 6-43-61 (40235)
ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಜಯಃ।
ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಗಚ್ಛ ಕೌಂತೇಯ ಪೃಚ್ಛ ಮಾಂ ಕಿಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-43-62 (40236)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-63x (4086)
ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ವಿಜಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ರೃಣು ಯನ್ಮೇಽಭಿಕಾಂಕ್ಷಿತಂ।
ಕಥಂ ಜಯೇಯಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭವಂತಮಪರಾಜಿತಂ ॥ 6-43-63 (40237)
ದ್ರೋಣ ಉವಾಚ। 6-43-64x (4087)
ನ ತೇಽಸ್ತಿ ವಿಜಯಸ್ತಾವದ್ಯಾವದ್ಯುದ್ಧ್ಯಾಂಯಹಂ ರಣೇ।
ಮಮಾಶು ನಿಧನೇ ರಾಜನ್ಯತಸ್ವ ಸಹ ಸದರೈಃ ॥ 6-43-64 (40238)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-65x (4088)
ಹಂತ ತಸ್ಮಾನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ವಧೋಪಾಯಂ ವದಾತ್ಮನಃ।
ಆಚಾರ್ಯ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯೈಷ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ॥ 6-43-65 (40239)
ದ್ರೋಣ ಉವಾಚ। 6-43-66x (4089)
ನ ಶತ್ರುಂ ತಾತ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯೋ ಮಾಂ ಹನ್ಯಾದ್ರಥೇ ಸ್ಥಿತಂ।
ಯುಧ್ಯಮಾನಂ ಸುಸಂರಬ್ಧಂ ಶರವರ್ಷೌಘವರ್ಷಿಣಂ ॥ 6-43-66 (40240)
ಋತೇ ಪ್ರಾಯಗತಂ ರಜನ್ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರಮಚೇತನಂ ।
ಹನ್ಯಾನ್ಮಾಂ ಯುಧಿ ಯೋಧಾನಾಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ । 6-43-67 (40241)
ಶಸ್ತ್ರಂ ಚಾಹಂ ರಣೇ ಜಹ್ಯಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಮಹದಪ್ರಿಯಂ।
ಶ್ರದ್ಧೇಪವಾಕ್ಯಾತ್ಪುರುಷಾದೇತತ್ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀತಿ ತೇ ॥ 6-43-68 (40242)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-69x (4090)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ತಮಾಚಾರ್ಯಂ ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛಾರದ್ವತಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-43-69 (40243)
ಸೋಽಭಿವಾದ್ಯ ಕೃಪಂ ರಾಜಾ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ।
ಉವಾಚ ದುರ್ಧರ್ಷತಮಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿದಾಂ ವರಃ ॥ 6-43-70 (40244)
ಅನುಮಾನಯೇ ತ್ವಾಂ ಯೋತ್ಸ್ಯೇಽಹಂ ಗುರೋ ವಿಗತಕಲ್ಮಷಃ ।
ಜಯೇಯಂ ಚ ರಿಪೂನ್ಸರ್ವಾನನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾಽನಘ ॥ 6-43-71 (40245)
ಕೃಪ ಉವಾಚ। 6-43-72x (4091)
ಯದಿ ಮಾಂ ನಾಭಿಗಚ್ಛೇಥಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ।
ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪರೀಭಾವಾಯ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-43-72 (40246)
ಅರ್ಥಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ದಾಸೋ ದಾಸಸ್ತ್ವರ್ಥೋ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ।
ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಬದ್ಧೋಽಸ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವೈಃ । 6-43-73 (40247)
ತೇಷಾಮರ್ಥೇ ಮಹಾರಾಜ ಯೋದ್ಧವ್ಯಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ।
ಅತಸ್ತ್ವಾಂ ಕ್ಲೀಬವದ್ಬ್ರೂಯಾಂಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-43-74 (40248)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-75x (4092)
ಹಂತ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ತಸ್ಮಾದಾಚಾರ್ಯ ಶ್ರೃಣು ಮೇ ವಚಃ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವ್ಯಥಿತೋ ರಾಜಾ ನೋವಾಚ ಗತಚೇತನಃ ॥ 6-43-75 (40249)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ 6-43-76x (4093)
ತಂ ಗೌತಮಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ವಿಜ್ಞಾಯಾಸ್ಯ ವಿವಕ್ಷಿತಂ।
ಅವಧ್ಯೋಽಹಂ ಮಹೀಪಾಲ ಯದ್ಧ್ಯಸ್ವ ಜಯಮಾಪ್ನುಹಿ ॥ 6-43-76 (40250)
ಪ್ರೀತಸ್ತೇಽಭಿಗಮೇನಾಹಂ ಜಯಂ ತವ ನರಾಧಿಪ ।
ಆಶಾಸಿಷ್ಯೇ ಸದೋತ್ಥಾಯ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-43-77 (40251)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಗೌತಮಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಕೃಪಂ ರಾಜಾ ಪ್ರಯಯೌ ಯೇನ ಮದ್ರರಾಟ್ ॥ 6-43-78 (40252)
ಸ ಶಲ್ಯಮಭಿವಾದ್ಯಾಥ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಭಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ।
ಉವಾಚ ರಾಜಾ ದುರ್ಧರ್ಷಮಾತ್ಮನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ವಚಃ ॥ 6-43-79 (40253)
ಅನುಮಾನಯೇ ತ್ವಾಂ ದುರ್ಧರ್ಷ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ವಿಗತಕಲ್ಮಷಃ ।
ಜಯೇಯಂ ನು ಪರಾನ್ರಾಜನ್ನನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾ ರಿಪೂನ್ ॥ 6-43-80 (40254)
ಶಲ್ಯ ಉವಾಚ। 6-43-81x (4094)
ಯದಿ ಮಾಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಥಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಃ ।
ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಪರೀಭಾವಾಯ ವೈ ರಣೇ ॥ 6-43-81 (40255)
ತುಷ್ಟೋಽಸ್ಮಿ ಪೂಜಿತಶ್ಚಾಸ್ಮಿ ಯತ್ಕಾಂಕ್ಷಸಿ ತದಸ್ತು ತೇ ।
ಅನುಜಾನಾಮಿ ಚೈವ ತ್ವಾಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಜಯಮಾಪ್ನುಹಿ ॥ 6-43-82 (40256)
ಬ್ರೂಹಿ ಚೈಷ ಪರಂ ವೀರ ಕೇನಾರ್ಥಃ ಕಿಂ ದದಾಮಿ ತೇ।
ಏವಂ ಗತೇ ಮಹಾರಾಜ ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-43-83 (40257)
ಅರ್ಥಸ್ಯ ಪುರುಷೋ ದಾಸೋ ದಾಸಸ್ತ್ವರ್ಥೋ ನ ಕಸ್ಯಚಿತ್।
ಇತಿ ಸತ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಬದ್ಧೋಸ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವೈಃ ॥ 6-43-84 (40258)
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಹಿ ತೇ ಕಾಮಂ ಭಾಗಿನೇಯ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ।
ಬ್ರವೀಂಯತಃ ಕ್ಲೀಬವತ್ತ್ವಾಂ ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ಕಿಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-43-85 (40259)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-86x (4095)
ಮಂತ್ರಯಸ್ವ ಮಹಾರಾಜ ನಿತ್ಯಂ ಮದ್ಧಿತಮುತ್ತಮಂ।
ಕಾಮಂ ಯುದ್ಧ್ಯ ಪರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ವರಮೇತಂ ವೃಣೋಂಯಹಂ ॥ 6-43-86 (40260)
ಶಲ್ಯ ಉವಾಚ। 6-43-87x (4096)
ಕಿಮತ್ರ ಬ್ರೂಹಿ ಸಾಹ್ಯಂ ತೇ ಕರೋಮಿ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ಕಾಮಂ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಪರಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಬದ್ಧೋಽಸ್ಂಯರ್ಥೇನ ಕೌರವೈಃ ॥ 6-43-87 (40261)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-88x (4097)
ಸ ಏವ ಮೇ ವರಃ ಶಲ್ಯ ಉದ್ಯೋಗೇ ಯಸ್ತ್ವಯಾ ಕೃತಃ।
ಸೂತಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಾರ್ಯಸ್ತೇಜೋವಧಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 6-43-88 (40262)
ಶಲ್ಯ ಉವಾಚ। 6-43-89x (4098)
ಸಂಪತ್ಸ್ಯತ್ಯೇಷ ತೇ ಕಾಮಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರ ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ ।
ಗಚ್ಛ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಿಸ್ರಬ್ಧಃ ಪ್ರತಿಜಾನೇ ವಚಸ್ತವ ॥ 6-43-89 (40263)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-90x (4099)
ಅನುಮಾನ್ಯಾಥ ಕೌಂತೇಯೋ ಮಾತುಲಂ ಮದ್ರಕೇಶ್ವರಂ ।
ನಿರ್ಜಗಾಮ ಮಹಾಸೈನ್ಯಾದ್ಭ್ರತೃಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-43-90 (40264)
ವಾಸುದೇವಸ್ತು ರಾಧೇಯಮಾಹವೇಽಭಿಜಗಾಮ ವೈ।
ತತ ಏನಮುವಾಚೇದಂ ಪಾಂಡವಾರ್ಥೇ ಗದಾಗ್ರಜಃ ॥ 6-43-91 (40265)
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ಕರ್ಣ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ದ್ವೋಷಾತ್ಕಿಲ ನ ಯೋತ್ಸ್ಯಸೇ।
ಅಸ್ಮಾನ್ವರಯ ರಾಧೇಯ ಯಾವದ್ಭೀಷ್ಮೋ ನ ಹನ್ಯತೇ ॥ 6-43-92 (40266)
ಹತೇ ತು ಭೀಷ್ಮೇ ರಾಧೇಯ ಪುನರೇಷ್ಯಸಿ ಸಂಯುಗಂ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ಯದಿ ಪಶ್ಯಸಿ ಚೇತ್ಸಮಂ ॥ 6-43-93 (40267)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 6-43-94x (4100)
ನ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಕೇಶವ ।
ತ್ಯಕ್ತಪ್ರಾಣಂ ಹಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೈಷಿಣಂ ॥ 6-43-94 (40268)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-95x (4101)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಂನ್ಯವರ್ತತ ಭಾರತ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪುರೋಗೈಶ್ಚ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸಂಗತಃ ॥ 6-43-95 (40269)
ಅಥ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ತು ಪ್ರಾಕ್ರೋಶತ್ಪಾಂಡವಾಗ್ರಜಃ ।
ಯೋಽಸ್ಮಾನ್ವೃಣೋತಿ ತಮಹಂ ವರಯೇ ಸಾಹ್ಯಕಾರಣಾತ್ ॥ 6-43-96 (40270)
ಅಥ ತಾನ್ಸಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಯುಯುತ್ಸುರಿದಮಬ್ರವೀತ್ ।
ಪ್ರೀತಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮರಾಜಾನಂ ಕುಂತೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 6-43-97 (40271)
ಅಹಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಭವತಃ ಸಂಯುಗೇ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಜಾನ್ ।
ಯುಷ್ಮದರ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಯದಿ ಮಾಂ ವೃಣುಷೇಽನಘ ॥ 6-43-98 (40272)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-43-99x (4102)
ಏಹ್ಯೇಹಿ ಸರ್ವೇ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಸ್ತವ ಭ್ರಾತೄನಪಂಡಿತಾನ್।
ಯುಯುತ್ಸೋ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವಯಂ ಚ ಬ್ರೂಮ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-43-99 (40273)
ವೃಣೋಮಿ ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಮಮ ಕಾರಣಾತ್।
ತ್ವಯಿ ಪಿಂಡಶ್ಚ ತಂತುಶ್ಚ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 6-43-100 (40274)
ಭಜಸ್ವಾಸ್ಮಾನ್ರಾಜಪುತ್ರ ಭಜಮಾನಾನ್ಮಹಾದ್ಯುತೇ ।
ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋಽತ್ಯಮರ್ಷಣಃ ॥ 6-43-101 (40275)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-43-102x (4103)
ತತೋ ಯುಯುತ್ಸುಃ ಕೌರವ್ಯಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸುತಾಂಸ್ತವ।
ಜಗಾಮ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಸೇನಾಂ ವಿಶ್ರಾವ್ಯ ದುಂದುಭಿಂ ॥ 6-43-102 (40276)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಃಕ ಸಹಾನುಜಃ ।
ಜಗ್ರಾಹ ಕವಚಂ ಭೂಯೋ ದೀಪ್ತಿಮತ್ಕನಕೋಂಜ್ವಲಂ ॥ 6-43-103 (40277)
ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂತ ತೇ ಸರ್ವೇ ಸ್ವರಥಾನ್ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ।
ತತೋ ವ್ಯೂಹಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹಂತ ತೇ ಪುನಃ ॥ 6-43-104 (40278)
ಅವಾದಯಂದುಂದುಭೀಂಶ್ಚ ಶತಶಶ್ಚೈವ ಪುಷ್ಕರಾನ್ ।
ಸಿಂಹನಾದಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾನ್ವಿನೇದುಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ॥ 6-43-105 (40279)
ರಥಸ್ಥಾನ್ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಾದಯಃ ಸರ್ವೇ ಪುನರ್ಜಹೃಷಿರೇ ತದಾ ॥ 6-43-106 (40280)
ಗೌರವಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮಾನ್ಯಾನ್ಮಾನಯತಾಂ ಚ ತಾನ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹೀಕ್ಷಿತಸ್ತತ್ರ ಪೂಜಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-43-107 (40281)
ಸೌಹೃದಂ ಚ ಕೃಪಾಂ ಚೈವ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ದಯಾಂ ಚ ಜ್ಞಾತಿಷು ಪರಾಂ ಕಥಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ನೃಪಾಃ ॥ 6-43-108 (40282)
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಸರ್ವತ್ರ ನಿಶ್ಚೇರುಃ ಸ್ತುತಿಸಂಹಿತಾಃ।
ವಾಚಃ ಪುಣ್ಯಾಃ ಕೀರ್ತಿಮತಾಂ ಮನೋಹೃದಯಹರ್ಷಣಾಃ ॥ 6-43-109 (40283)
ಂಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚಾರ್ಯಾಶ್ಚ ಯೇ ತತ್ರ ದದೃಶುಃ ಶುಶ್ರುವುಸ್ತಥಾ ।
ವೃತ್ತಂ ತತ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ರುರುದುಸ್ತೇ ಸಗದ್ಗದಾಃ ॥ 6-43-110 (40284)
ತತೋ ಜಘ್ನುರ್ಮಹಾಭೇರೀಃ ಶತಶಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ಶಂಖಾಂಶ್ಚ ಗೋಕ್ಷೀರನಿಭಾಂದಧ್ಮುರ್ಹೃಷ್ಟಾ ಮನಸ್ವಿನಃ ॥ ॥ 6-43-111 (40285)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ತ್ರಿಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-43-8 ಪೇಶ್ಯಃ ಕಾಹಲಾಃ। ಕ್ರಕಚಾ ಜಯಮಂಗಲಾಃ। ಗೋವಿಷಾಣಿಕಾಃ ಗವಾದಿಶ್ರೃಂಗಾಣಿ ॥ 6-43-25 ಪುರಾಕಲ್ಪೇ ಪ್ರಾಚೀನಶಾಸ್ತ್ರೇ ॥ 6-43-29 ವ್ಯಕ್ತಂ ನಿಯತಂ। ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ। ಅಂತಿಕಂ ಸಮೀಪಂ ॥ 6-43-36 ವಿವಕ್ಷಿತಂ ವಕ್ತುಮಿಷ್ಟಂ ॥ 6-43-50 ತಾವತ್ ಸಂಪ್ರತಿ ॥ 6-43-53 ಆತ್ಮನಿಃಶ್ರೇಸಂ ಸ್ವಹಿತ ಸಾಧನಂ ॥ 6-43-65 ಅಭಿಜಾನಾಮಿ ಅನುಜಾನಾಮಿ ॥ 6-43-67 ಪ್ರಾಯಗತಂ ಮರಣಾಯ ನಿಯತಂ । ಅಚೇತನಂ ಯೋಗಬಲೇನ ತ್ಯಕ್ತದೇಹಂ । ಯೋಧಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಕಶ್ಚಿದಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 6-43-68 ಜಹ್ಯಾಂ ತ್ಯಜೇಯಂ ॥ 6-43-98 ಭವತಃ ಭವತ್ಸಂಬಂಧೀ ॥ 6-43-100 ತಂತುಃ ಸಂತತಿಃ । ಪಿಂಡಃ ಪಿತೃಯಜ್ಞಃ । ಅನ್ಯೇ ಸರ್ವೇ ಮರಿಷ್ಯಂತೀತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-43-107 ಗೌರವಂ ಮಾನ್ಯತ್ವಂ ॥ 6-43-108 ಸೌಹೃದಂ ಮೈತ್ರೀಂ । ಕೃಪಾಂ ಸ್ನೇಹಂ। ದಯಾಂ ಪರದುಃಖಪ್ರಹಾಣೇಚ್ಛಾಂ ॥ 6-43-109 ಕೀರ್ತಿಮತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸ್ತುತಿಸಂಹಿತಾ ವಾಚ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 044
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.44. ಅಧ್ಯಾಯಃ 044
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋರ್ಯುದ್ಧಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-44-0 (40286)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-44-0x (4104)
ಏವಂ ವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಮಾಮಕೇಷ್ವಿತರೇಷು ಚ।
ಕೇ ಪೂರ್ವಂ ಪ್ರಾಹರಂಸ್ತತ್ರ ಕುರವಃಕ ಪಾಂಡವಾ ನು ಕಿಂ ॥ 6-44-1 (40287)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-44-2x (4105)
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತೋ ರಾಜನ್ಪುತ್ರೋ ದುಃಶಾಸನಸ್ತವ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರಮುಖತಃ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಯಯೌ ಸಹ ಸೇನಯಾ ॥ 6-44-2 (40288)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುದ್ಧಮಿಚ್ಛಂತಃ ಪ್ರಯಯುರ್ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ ॥ 6-44-3 (40289)
ಕ್ಷ್ವೇಡಾಃ ಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದಾಃ ಕ್ರಕಚಾ ಗೋವಿಷಾಣಿಕಾಃ ।
ಭೇರೀಮೃದಂಗಮುರಜಾ ಹಯಕುಂಜರನಿಃಸ್ವನಾಃ ॥ 6-44-4 (40290)
ಉಭಯೋಃಕ ಸೇನಯೋರ್ಹ್ಯಾಸಂಸ್ತತಸ್ತೇಽಸ್ಮಾನ್ಸಮಾದ್ರವನ್।
ವಯಂ ತಾನ್ಪ್ರತಿರ್ದಂತಸ್ತದಾಽಽಸೀತ್ತುಮುಲಂ ಮಹತ್ ॥ 6-44-5 (40291)
ಮಹಾಂತ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಹಾಸಮುಚ್ಛ್ರಯೇ
ಸಮಾಗಮೇ ಪಾಂಡವಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಯೋಃ।
ಚಕಂಪಿರೇ ಶಂಖಮೃದಂಗನಿಃಸ್ವನೈಃ
ಪ್ರಕಂಪಿತಾನೀವ ವನಾನಿ ವಾಯುನಾ ॥ 6-44-6 (40292)
ನರೇಂದ್ರ ನಾಗಾಶ್ವರತಾಕುಲಾನಾ-
ಮಭ್ಯಾಗತಾನಾಮಶಿವೇ ಮುಹೂರ್ತೇ।
ಬಭೂವ ಘೋಷಸ್ತುಮುಲಶ್ಚಮೂನಾಂ
ವಾತೋದ್ಧುತಾನಾಮಿವ ಸಾಗರಾಣಾಂ ॥ 6-44-7 (40293)
ತಸ್ಮಿನ್ಸಮುತ್ಥಿತೇ ಶಬ್ದೇ ತುಮುಲೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ।
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರಾಣದದ್ಗೋವೃಷೋ ಯಥಾ ॥ 6-44-8 (40294)
ಶಂಖದುಂದುಭಿನಿರ್ಘೋಷಂ ವಾರಣಾನಾಂ ಚ ಬೃಂಹಿತಂ।
ಸಿಂಹನಾದಂ ಚ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಭೀಸಸೇನರವೋಽಭ್ಯಭೂತ್ ॥ 6-44-9 (40295)
ಹಯಾನಾಂ ಹೇಷಮಾಣಾನಾಮನೀಕೇಷು ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ಸರ್ವಾನಭ್ಯಭವಚ್ಚಬ್ದಾನ್ಭೀಮಸ್ಯ ನದತಃ ಸ್ವನಃ ॥ 6-44-10 (40296)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಿನದಂ ತಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಾಸ್ತವ ವಿತತ್ರಸುಃ ।
ಜೀಮೂತಸ್ಯೇವ ನದತಃ ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಂ ॥ 6-44-11 (40297)
ವಾಹನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಂ ಪ್ರಮುಸ್ರುವುಃ ।
ಶಬ್ದೇನ ತಸ್ಯ ವೀರಸ್ಯ ಸಿಂಹಸ್ಯೇವೇತರೇಕ ಮೃಗಾಃ ॥ 6-44-12 (40298)
ದರ್ಶಯನ್ಘೋರಮಾತ್ಮಾನಂ ಮಹಾಭ್ರಮಿವ ನಾದಯನ್।
ವಿಭೀಷಯಂಸ್ತವ ಸುತಾನ್ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 6-44-13 (40299)
ತಮಾಯಾಂತಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸೋದರ್ಯಾಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ।
ಛಾದಯಂತಃ ಶರವ್ರಾತೈರ್ಮೇಘಾ ಇವ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-44-14 (40300)
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ದುರ್ಮುಖೋ ದುಃಸಹಃ ಶಲಃ ।
ದುಃಶಾಸನಶ್ಚಾತಿರಥಸ್ತಥಾ ದುರ್ಮರ್ಷಣೋ ನೃಪಃ ॥ 6-44-15 (40301)
ವಿವಿಂಶತಿಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪುರುಮಿತ್ರೋ ಜಯೋ ಭೋಜಃ ಸೌಮದತ್ತಿಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-44-16 (40302)
ಮಹಾಚಾಪಾನಿ ಧುನ್ವಂತೋ ಮೇಘಾ ಇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ ।
ಆದದಾನಾಶ್ಚ ನಾರಾಚಾನ್ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ॥ 6-44-17 (40303)
ಅಥ ತೇ ದ್ರೌಪದೀಪುತ್ರಾಃ ಸೌಭದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-44-18 (40304)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಪ್ರತಿಯಯುರರ್ದಯಂತಃ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ವಜ್ರೈರಿವ ಮಹಾವೇಗೈಃ ಶಿಖರಾಣಿ ಧರಾಭೃತಾಂ ॥ 6-44-19 (40305)
ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಥಮಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಮಜ್ಯಾತಲನಿಃಸ್ವನೇ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ನಾಸೀತ್ಕಶ್ಚಿತ್ಪರಾಙ್ಮುಖಃ ॥ 6-44-20 (40306)
ಲಾಘವಂ ದ್ರೋಣಶಿಷ್ಯಾಣಾಮಪಶ್ಯಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ನಿಮಿತ್ತವೇಧಿನಾಂ ಚೈವ ಶರಾನುತ್ಸೃಜತಾಂ ಭೃಶಂ ॥ 6-44-21 (40307)
ನೋಪಶಾಂಯತಿ ನಿರ್ಘೋಷೋ ಧನುಷಾಂ ಕೂಜತಾಂ ತಥಾ।
ವಿನಿಶ್ಚೇರುಃ ಶರಾ ದೀಪ್ತಾಜ್ಯೋತೀಂಷೀವ ನಭಸ್ತಲಾತ್ ॥ 6-44-22 (40308)
ಸರ್ವೇ ತ್ವನ್ಯೇ ಮಹೀಪಾಲಾಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾ ಇವ ಭಾರತ।
ದದೃಶುರ್ದರ್ಶನೀಯಂ ತಂ ಭೀಮಂ ಜ್ಞಾತಿಸಮಾಗಮಂ ॥ 6-44-23 (40309)
ತತಸ್ತೇ ಜಾತಸಂರಂಭಾಃ ಪರಸ್ಪರಕೃತಾಗಸಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಯಾ ರಾಜನ್ವ್ಯಾಯಚ್ಛಂತ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-44-24 (40310)
ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನೇ ತೇ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಂಕುಲೇ ।
ಶುಶುಭಾತೇ ರಣೇಽತೀವ ಪಟೇ ಚಿತ್ರಾರ್ಪಿತೇ ಇವ ॥ 6-44-25 (40311)
ತತಸ್ತೇ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಾಃ ।
ಸಹಸೈನ್ಯಾಃ ಸಮಾಪೇತುಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ಶಾಸನಾತ್ ॥ 6-44-26 (40312)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಚದಿಷ್ಟಾಃ ಪಾರ್ಥಿವಾಸ್ತೇ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ವಿನದಂತಃ ಸಮಾಪೇತುಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-44-27 (40313)
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋಸ್ತೀವ್ರಃ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಸ ಸಮಾಗಮಃ ।
ಅಂತರ್ಧೀಯತ ಚಾದಿತ್ಯಃ ಸೈನ್ಯೇನ ರಜಸಾ ವೃತಃ ॥ 6-44-28 (40314)
ಪ್ರಯುದ್ಧಾನಾಂ ಪ್ರಭಗ್ನಾನಾಂ ಪುನರಾವರ್ತಿನಾಮಪಿ।
ನಾತ್ರ ಸ್ವೇಷಾಂ ಪರೇಷಾಂ ವಾ ವಿಶೇಷಃ ಸಮದೃಶ್ಯತ ॥ 6-44-29 (40315)
ತಸ್ಮಿಸ್ತು ತುಮುಲೇ ಯುದ್ಧೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ಅತಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯನೀಕಾನಿ ಪಿತಾ ತೇಽಭಿವ್ಯರೋಚತ ॥ ॥ 6-44-30 (40316)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುಶ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-44-6 ಮಹಾನ್ ಸಮುಚ್ಛ್ರಯಃ ಸಂಪ್ರಹಾರೋ ಯತ್ರ ॥ 6-44-9 ಅಭ್ಯಭೂತ್ ಅಭಿಭೂತವಾನ್ ॥ 6-44-14 ಸೋದರ್ಯಾಃ ರಾಜಾನುಜಾಃ ॥ 6-44-21 ನಿಮಿತ್ತಂ ಲಕ್ಷ್ಯಂ ॥ 6-44-25 ಪಟೇ ಇತಿ ಸಪ್ತಂಯಂತಂ ॥ 6-44-28 ಸೈನ್ಯೇನ ಸೇನಾಭವೇನ ॥ 6-44-30 ಅತಿ ಅತಿಕ್ರಂಯ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 045
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.45. ಅಧ್ಯಾಯಃ 045
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋರ್ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-45-0 (40317)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-45-0x (4106)
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ತಸ್ಯ ರೌದ್ರಸ್ಯ ಯುದ್ಧಮಹ್ನೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾಘೋರಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ದೇಹಾವಕರ್ತನಂ ॥ 6-45-1 (40318)
ಕುರೂಣಾಂ ಸೃಂಜಯಾನಾಂ ಚ ಜಿಗೀಷೂಣಾಂ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಸಿಂಹಾನಾಮಿವ ಸಂಹ್ರಾದೋ ದಿವಮುರ್ವೀ ಚ ನಾದಯನ್ ॥ 6-45-2 (40319)
ಆಸೀತ್ಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದಸ್ತಲಶಂಖರವೈಃ ಸಹ ।
ಜಝಿರೇ ಸಿಂಹನಾದಾಶ್ಚ ಶೂರಾಣಾಂ ಪ್ರತಿಗರ್ಜತಾಂ ॥ 6-45-3 (40320)
ತಲತ್ರಾಭಿಹತಾಶ್ಚೈವ ಜ್ಯಾಶಬ್ದಾ ಭರತರ್ಷಭ।
ಪತ್ತೀನಾಂ ಪಾದಶಬ್ದಶ್ಚ ವಾಜಿನಾಂ ಚ ಮಹಾಸ್ವನಃ ॥ 6-45-4 (40321)
ತೋತ್ರಾಂಕುಶನಿಪಾತಶ್ಚ ಆಯುಧಾನಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನಃ।
ಘಂಟಾಶಬ್ದಶ್ಚ ನಾಗಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ ॥ 6-45-5 (40322)
ತಸ್ಮಿನ್ಸಮುದಿತೇ ಶಬ್ದೇ ತುಗುಲೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ ।
ಬಭೂವ ರಥನಿರ್ಘೋಷಃ ಪರ್ಜನ್ಯನಿನದೋಪಮಃಕ ॥ 6-45-6 (40323)
ತೇ ಮನಃ ಕ್ರೂರಮಾಧಾಯ ಸಮಭಿತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ಸರ್ವ ಏವೋಚ್ಛ್ರಿತಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-45-7 (40324)
ಅಥ ಶಾಂತನವೋ ರಾಜನ್ನಭ್ಯಧಾವದ್ಧನಂಜಯಂ ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ಘೋರಂ ಕಾಲದಂಡೋಪಮಂ ರಣೇ ॥ 6-45-8 (40325)
ಅರ್ಜುನೋಽಪಿ ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯ ಗಾಂಡೀವಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ತೇಜಸ್ವೀ ಗಾಂಗೇಯಂ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-45-9 (40326)
ತಾವುಭೌ ಕುರುಶಾರ್ದೂಲೌ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣೌ।
ಗಾಂಗೇಯಸ್ತು ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ನಾಕಂಪಯದ್ಬಲೀ ॥ 6-45-10 (40327)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವೋ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮಂ ನಾಕಂಪಯದ್ಯುಧಿ।
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಕೃತವರ್ಮಾಣಮಭ್ಯಾತ್ ॥ 6-45-11 (40328)
ತಯೋಃ ಸಮಭಯವದ್ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ।
ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಕೃತವರ್ಮಾಣಂ ಕೃತವಾರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ॥ 6-45-12 (40329)
ಆನರ್ಚ್ಛತುಃ ಶರೈರ್ಘೋರೈಸ್ತಕ್ಷಮಾಣೌ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತೌ ಶರಾಚಿತಸರ್ವಾಂಗೌ ಶುಶುಭಾತೇ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-45-13 (40330)
ವಸಂತೇ ಪುಷ್ಪಶಬಲೌ ಪುಷ್ಪಿತಾವಿವ ಕಿಂಶುಕೌ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಬೃಹದ್ಬಲಮಯೋಧಯತ್ ॥ 6-45-14 (40331)
ತತಃ ಕೋಸಲರಾಜಾಽಸಾವಭಿಮನ್ಯೋರ್ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಧ್ವಜಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಸಾರಥಿಂ ಚ ವ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-45-15 (40332)
ಸೌಭದ್ರಸ್ತು ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾತಿತೇ ರಥಸಾರಥೌ।
ಬೃಹದ್ಬಲಂ ಮಹಾರಾಜ ವಿವ್ಯಾಧ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-45-16 (40333)
ಅಥಾಪರಾಭ್ಯಾಂ ಭಲ್ಲಾಭ್ಯಾಂ ಶಿತಾಭ್ಯಾಮರಿಮರ್ದನಃ ।
ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಮೇಕೇನ ಸಾರಥಿಂ ॥ 6-45-17 (40334)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಚ ಶರೈಃ ಕ್ರುದ್ಧೌ ತತಕ್ಷಾತೇ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಮಾನಿನಂ ಸಮರೇ ದೃಪ್ತಂ ಕೃತವೈರಂ ಮಹಾರಥಂ॥ 6-45-18 (40335)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತವ ಸುತಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಯೋಧಯತ್ ।
ತಾವುಭೌ ನರಶಾರ್ದೂಲೌ ಕುರುಮುಖ್ಯೌ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-45-19 (40336)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಶರವರ್ಷಾಭ್ಯಾಂ ವವೃಷಾತೇ ರಣಾಜಿರೇ।
ತೌ ವೀಕ್ಷ್ಯ ತು ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಕೃತಿನೌ ಚಿತ್ರಯೋಧಿನೌ ॥ 6-45-20 (40337)
ವಿಸ್ಮಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಮಪದ್ಯತ ಭಾರತ।
ದುಃಶಾಸನಸ್ತು ನಕುಲಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾಯ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-45-21 (40338)
ಅವಿಧ್ಯನ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ ।
ತಸ್ಯ ಮಾದ್ರೀಸುತಃ ಕೇತುಂ ಸಶರಂ ಚ ಶರಾಸನಂ ॥ 6-45-22 (40339)
ಚಿಚ್ಛೇದ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಭಾರತ ।
ಅಥೈನಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಣಾಂ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-45-23 (40340)
ಪುತ್ರಸ್ತು ತವ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ನಕುಲಸ್ಯ ಮಹಾಹವೇ ।
ತುರಂಗಾಂಶ್ಚಿಚ್ಛಿದೇ ಬಾಣೈರ್ಧ್ವಜಂ ಚೈವಾಭ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-45-24 (40341)
ದುರ್ಮುಖಃ ಸಹದೇವಂ ಚ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾಯ ಮಹಾಬಲಂ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಶರವರ್ಷೇಣ ಯತಮಾನಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-45-25 (40342)
ಸಹದೇವಸ್ತತೋ ವೀರೋ ದುರ್ಮುಖಸ್ಯ ಮಹಾರಣೇ।
ಶರೇಣ ಭೃತಶೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಾರಥಿಂ ॥ 6-45-27aತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮರೇ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದೌ । 6-45-27bತ್ರಾಸಯೇತಾಂ ಶರೈರ್ಘೋರೈಃ ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೈಷಿಣೌ ॥ 6-45-26 (40343)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಸ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಮದ್ರರಾಜಾನಮಭ್ಯಯಾತ್।
ತಸ್ಯ ಮದ್ರಾಧಿಪಶ್ಚಾಪಂ ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಾರಿಷ ॥ 6-45-28 (40344)
ತದಪಾಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಅನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ವೇಗವದ್ಬಲವತ್ತರಂ ॥ 6-45-29 (40345)
ತತೋ ಮದ್ರೇಶ್ವರಂ ರಾಜಾ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತಿಷ್ಠ ತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-45-30 (40346)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತತೋ ದ್ರೋಣಮಭ್ಯದ್ರವತ ಭಾರತ।
ತಸ್ಯ ದ್ರೋಣಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪರಾಸುಕರಣಂ ದೃಢಂ ॥ 6-45-31 (40347)
ತ್ರಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಸ್ಯ ತು ಕಾರ್ಮುಕಂ ।
ಶರಂ ಚೈವ ಮಹಾಘೋರಂ ಕಾಲದಂಡಮಿವಾಪರಂ ॥ 6-45-32 (40348)
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸೋಽಸ್ಯ ಕಾಯೇ ನ್ಯಮಂಜತ।
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಸಾಯಕಾಂಶ್ಚ ಚತುರ್ದಶ ॥ 6-45-33 (40349)
ದ್ರೋಣಂ ದ್ರುಪದಪುತ್ರಸ್ತು ಪ್ರತಿವಿವ್ಯಾಧ ಸಂಯುಗೇ ।
ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೌ ಚಕ್ರತುಃ ಶುಭೃಶಂ ರಣಂ ॥ 6-45-34 (40350)
ಸೌಮದತ್ತಿಂ ರಣೇ ಶಂಖೋ ರಭಸಂ ರಭಸೋ ಯುಧಿ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಮಹಾರಾಜ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-45-35 (40351)
ತಸ್ಯ ವೈ ದಕ್ಷಿಣಂ ವೀರೋ ನಿರ್ಬಿಭೇದ ರಣೇ ಭುಜಂ ।
ಸಮದತ್ತಿಸ್ತಥಾ ಶಂಖಂ ಜತ್ರುದೇಶೇ ಸಮಾಹನತ್ ॥ 6-45-36 (40352)
ತಯೋಸ್ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ದೃಪ್ತಯೋಃ ಸಮರೇ ಪೂರ್ವಂ ವೃತ್ರವಾಸವಯೋರಿವ ॥ 6-45-37 (40353)
ಬಾಹ್ಲೀಕಂ ತು ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧ ಕ್ರುದ್ಧರೂಪೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅಭ್ಯದ್ರವದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-45-38 (40354)
ಬಾಹ್ಲೀಕಸ್ತು ರಣೇ ರಾಜಂಧೃಷ್ಟಕೇತುಮಮರ್ಷಣಃ ।
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛತ್ಸಿಂಹನಾದಮಥಾನದತ್ ॥ 6-45-39 (40355)
ಚೇದಿರಾಜಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಬಾಹ್ಲೀಕಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ಮತ್ತೋ ಮತ್ತಮಿವ ದ್ವಿಪಂ ॥ 6-45-40 (40356)
ತೌ ತತ್ರ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೌ ನರ್ದಂತೌ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಸಮೀಯತುಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವಂಗಾರವಬುಧಾವಿವ ॥ 6-45-41 (40357)
ರಾಕ್ಷಸಂ ರೌದ್ರಕರ್ಮಾಣಂ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ಅಲಂಬುಸಂ ಪ್ರತ್ಯುದಿಯಾದ್ಬಲಂ ಶಕ್ರ ಇವಾಹವೇ ॥ 6-45-42 (40358)
ಘಟೋತ್ಕಚಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ತಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ನವತ್ಯಾ ಸಾಯಕೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ದಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-45-43 (40359)
ಅಲಂಬುಸಸ್ತು ಸಮರೇ ಭೈಮಸೇನಿಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಬಹುಧಾ ದಾರಯಾಮಾಸ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-45-44 (40360)
ವ್ಯಭ್ರಾಜೇತಾಂ ತತಸ್ತೌ ತು ಸಂಯುಗೇ ಶರವಿಕ್ಷತೌ।
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ಬಲಶಕ್ರೌ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-45-45 (40361)
ಶಿಖಂಡೀ ಸಮರೇ ರಾಜಂದ್ರೌಣಿಮಭ್ಯುದ್ಯಯೌ ಬಲೀ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ತತಃ ಕ್ರುದ್ದಃ ಶಿಖಂಡಿನಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-45-46 (40362)
ನಾರಾಚೇನ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಹ್ಯಕಂಪಯತ್ ।
ಶಿಖಂಡ್ಯಪಿ ತತೋ ರಾಜಂದ್ರೋಣಪುತ್ರಮತಾಡಯತ್ ॥ 6-45-47 (40363)
ಸಾಯಕೇನ ಸುಪೀತೇನ ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ನಿಶಿತೇನ ಚ।
ತೌ ಜಘ್ನತುಸ್ತದಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಶರೈರ್ಬಹುವಿಧೈರ್ಮೃಧೇ ॥ 6-45-48 (40364)
ಭಗದತ್ತಂ ರಣೇ ಶೂರಂ ವಿರಾಟೋ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ।
ಅಭ್ಯಯಾತ್ತ್ವರಿತೋ ರಾಜಂಸ್ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-45-49 (40365)
ವಿರಾಟೋ ಭಗದತ್ತಂ ತು ಶರವರ್ಷಣ ಭಾರತ।
ಅಭ್ಯವರ್ಷತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮೇಘೋ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಇವಾಚಲಂ ॥ 6-45-50 (40366)
ಭಗದತ್ತಸ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ವಿರಾಟಂ ಪೃಥಿವೀಪತಿಂ ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಮೇಘಃ ಸೂರ್ಯಮಿವೋದಿತಂ ॥ 6-45-51 (40367)
ಬೃಹತ್ಕ್ಷತ್ರಂ ತು ಕೈಕೇಯಂ ಕೃಪಃ ಶಾರದ್ವತೋ ಯಯೌ ।
ತಂ ಕೃಪಃ ಶರವರ್ಷೇಣ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-45-52 (40368)
ಗೌತಮಂ ಕೈಕಯಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರವೃಷ್ಟ್ಯಾಽಭ್ಯಪೂರಯತ್ ।
ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಹಯಾನ್ಹತ್ವಾ ಧನುಶ್ಛಿತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-45-53 (40369)
ವಿರಥಾವಸಿಯುದ್ಧಾಯ ಸಮೀಯತುರಮರ್ಷಣೌ ।
ತಯೋಸ್ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-45-54 (40370)
ದ್ರುಪದಸ್ತು ತತೋ ರಾಜನ್ಸೈಂಧವಂ ವೈ ಜಯದ್ರಥಂ ।
ಅಭ್ಯುದ್ಯಯೌ ಹೃಷ್ಟರೂಪೋ ಹೃಷ್ಟರೂಪಂ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-45-55 (40371)
ತತಃ ಸೈಂಧವಕೋ ರಾಜಾ ದ್ರುಪದಂ ವಿಶಿಖೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ತಾಜಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸ ಚ ತಂ ಪ್ರತ್ಯಬಿಧ್ಯತ ॥ 6-45-56 (40372)
ತಯೋಸ್ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಸುದಾರುಣಂ ।
ಈಕ್ಷಣಪ್ರೀತಿಜನನಂ ಶುಕ್ರಾಂಗರಕಯೋರಿವ ॥ 6-45-57 (40373)
ವಿಕರ್ಣಸ್ತು ಸುತಸ್ತುಭ್ಯಂ ಸುತಸೋಮಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಅಭ್ಯಯಾಂಜವನೈರಶ್ವೈಸ್ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-45-58 (40374)
ವಿಕರ್ಣಃ ಸುತಸೋಮಂ ತು ವಿದ್ಧ್ವಾ ನಾಕಂಪಯಚ್ಛರೈಃ ।
ಸುತಸೋಮೋ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-45-59 (40375)
ಸುಶರ್ಮಾಣಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಶ್ಚೇಕಿತಾನೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾಂಡವಾರ್ಥೇ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-45-60 (40376)
ಶುಶರ್ಮಾ ತು ಮಹಾರಾಜ ಚೇಕಿತಾನಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-45-61 (40377)
ಚೇಕಿತಾನೋಽಪಿ ಸಂರಬ್ಧಃ ಸುಶರ್ಮಾಣಾಂ ಮಹಾಹವೇ ।
ಪ್ರಾಚ್ಛಾದಯತ್ತಮಿಷುಭಿರ್ಮಹಾಮೇಘ ಇವಾಚಲಂ ॥ 6-45-62 (40378)
ಶಕುನಿಃ ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯಂ ತು ಪರಾಕ್ರಾಂತಂ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮತ್ತಃ ಸಿಂಹ ಇವ ದ್ವಿಪಂ ॥ 6-45-63 (40379)
ಯೌಧಿಷ್ಠಿರಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸೌಬಲಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ವ್ಯದಾರಯತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಮಘವಾನಿವ ದಾನವಂ ॥ 6-45-64 (40380)
ಶಕುನಿಃ ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯಂ ತು ಪ್ರತಿವಿಧ್ಯಂತಮಾಹವೇ।
ವ್ಯದಾರಯನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-45-65 (40381)
ಸುದಕ್ಷಿಣಂ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಾಂಭೋಜಾನಾಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಶ್ರುತಕರ್ಮಾ ಪರಾಕ್ರಾಂತಮಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-45-66 (40382)
ಸುದಕ್ಷಿಣಸ್ತು ಸಮರೇ ಸಾಹದೇವಿಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ವಿದ್ಧ್ವಾ ನಾಕಂಪಯತ ವೈ ಮೈನಾಕಮಿವ ಪರ್ವತಂ ॥ 6-45-67 (40383)
ಶ್ರುತಕರ್ಮಾ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಾಂಭೋಜಾನಾಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛದ್ದಾರಯನ್ನಿವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-45-68 (40384)
ಇರಾವಾನಥ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶ್ರುತಾಯುಷಮರಿಂದಮಂ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಯತ್ತರೂಪಂ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-45-69 (40385)
ಆರ್ಜುನಿಸ್ತಸ್ಯ ಸಮರೇ ಹಯಾನ್ಹತ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ನನಾದ ಬಲವಾನ್ನಾದಂ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂರಯತ್ ॥ 6-45-70 (40386)
ಶ್ರುತಾಯುಸ್ತು ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಫಾಲ್ಗುನೇಃ ಸಮರೇ ಹಯಾನ್।
ನಿಜಘಾನ ಗದಾಗ್ರೇಣ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-45-71 (40387)
ವಿಂದಾನಿವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಕುಂತಿಭೋಜಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಸಸೇನಂ ಸಸುತಂ ವೀರಂ ಸಂಸಸ಼ಂಜತುರಾಹವೇ ॥ 6-45-72 (40388)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ತಯೋರ್ಘೋರಂ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಅಯುಧ್ಯೇತಾಂ ಸ್ಥಿರೌ ಭೂತ್ವಾ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಹ ॥ 6-45-73 (40389)
ಅನುವಿಂದಸ್ತು ಗದಯಾ ಕುಂತಿಭೋಜಮತಾಡಯತ್।
ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ತಂ ತೂರ್ಣಂ ಶರವ್ರಾತೈರವಾಕಿರತ್ ॥ 6-45-74 (40390)
ಕುಂತಿಭೋಜಸುತಶ್ಚಾಪಿ ವಿಂದಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಸ ಚ ತಂ ಪ್ರತಿವಿವ್ಯಾಧ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-45-75 (40391)
ಕೇಕಯಾ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ಗಾಂಧಾರಾನ್ಪಂಚ ಮಾರಿಷ ।
ಸಸೈನ್ಯಾಸ್ತೇ ಸಸೈನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಯೋಧಯಾಮಾಸುರಾಹವೇ ॥ 6-45-76 (40392)
ವೀರಬಾಹುಶ್ಚ ತೇ ಪುತ್ರೋ ವೈರಾಟಿಂ ರಥಸತ್ತಮಂ ।
ಉತ್ತರಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-45-77 (40393)
ಉತ್ತರಶ್ಚಾಪಿ ತಂ ವೀರಂ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಚೇದಿರಾಟ್ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ನುಲೂಕಂ ಸಮಭಿದ್ರವತ್ ॥ 6-45-78 (40394)
ತಥೈವ ಶರವರ್ಷೇಣ ಉಲೂಕಂ ಸಮವಿದ್ಧ್ಯತ ।
ಉಲೂಕಶ್ಚಾಪಿ ತಂ ಬಾಣೈರ್ನಿಶಿತೈರ್ಲೋಮವಾಹಿಭಿಃ ॥ 6-45-79 (40395)
ತಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವದ್ಧೋರರೂಪಂ ವಿಶಾಂತೇ ।
ದಾರಯೇತಾಂ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವನ್ಯೋನ್ಯಮಪರಾಜಿತೌ ॥ 6-45-80 (40396)
ಏವಂ ದ್ವಂದ್ವಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಥವಾರಣವಾಜಿನಾಂ ।
ಪದಾತೀನಾಂ ಚ ಸಮರೇ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸಂಕುಲೇ ॥ 6-45-81 (40397)
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ತದ್ಯುದ್ಧಮಾಸೀನ್ಮಧುರದರ್ಶನಂ ।
ತತ ಉನ್ಮತ್ತವದ್ರಾಜನ್ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-45-82 (40398)
ಗಜೋ ಗಜೇನ ಸಮರೇ ರಥಿನಂ ಚ ರಥೀ ಯಯೌ ।
ಅಶ್ವೋಽಶ್ವಂ ಸಮಭಿಪ್ರಾಯಾತ್ಪದಾತಿಶ್ಚ ಪದಾತಿನಂ ॥ 6-45-83 (40399)
ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಸುದುರ್ಧರ್ಷಂ ವ್ಯಾಕುಲಂ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಶೂರಾಣಾಂ ಸಮರೇ ತತ್ರ ಸಮಾಸಾದ್ಯೇತರೇತರಂ ॥ 6-45-84 (40400)
ತತ್ರ ದೇವರ್ಷಯಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚಾರಣಾಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ಪ್ರೇಕ್ಷಂತ ತದ್ರಣಂ ಘೋರಂ ದೇವಾಸುರಸಮಂ ಭುವಿ ॥ 6-45-85 (40401)
ತತೋ ದಂತಿಸಹಸ್ರಾಣಿ ರ್ಥಾನಾಂ ಚಾಪಿ ಮಾರಿಷ।
ಅಶ್ವೌಘಾಃ ಪುರುಷೌಘಾಶ್ಚ ವಿಪರೀತಂ ಸಮಾಯಯುಃ ॥ 6-45-86 (40402)
ತತ್ರತತ್ರ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ರಥವಾರಣಪತ್ತಯಃ ।
ಸಾದಿನಶ್ಚ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಯುಧ್ಯಮಾನಾ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ ॥ 6-45-87 (40403)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-45-1 ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಪೂರ್ವಭಾಗೇ ॥ 6-45-5 ತೋತ್ರಂ ಗಜದಮನಂ ವೇಣುಕಾಖ್ಯಂ ವೇಣುವುಧ್ನಸಮಾಕಾರಂ ॥ 6-45-13 ಆನರ್ಚ್ಛತುಃ ಪೀಡಿತವಂತೌ। ತಕ್ಷಮಾಣೌ ತನೂಕುರ್ವಾಣೌ ॥ 6-45-14 ಪುಷ್ಪೈಃ ಶಬಲೌ ವಿಚಿತ್ರೌ ॥ 6-45-17 ಏಕೇನ ಪ್ರಾಷ್ಣಿ ಪೃಷ್ಠಗೋಪಂ ಏಕೇನ ಸಾರಥಿಮಿತಿ ಚ ॥ 6-45-23 ಕ್ಷುದ್ರಕಾಣಾಂ ಬಾಣವಿಶೇಷಾಣಾಂ ॥ 6-45-31 ಪರಾಸುಕರಣಂ ಮಾರಣಸಾಧನಂ ॥ 6-45-36 ವೀರಃ ಶಂಖಃ। ಜತ್ರುದೇಶೇ ಅಂಸಸಂಧೌ ॥ 6-45-38 ಧೃಷ್ಟಕೇತುಃ ಶಿಶುಪಾಲಸುತಃ ॥ 6-45-44 ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ಅಲಕ್ಷಿತಗ್ರಂಥಿಭಿಃ ॥ 6-45-48 ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಧಾರೇಣ । ನಿಶಿತೇ ಶಾಣೋಲ್ಲೀಢೇನ । ಮೃಧೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ॥ 6-45-58 ತುಭ್ಯಂ ತವ। ಸುತಸೋಮಂ ಭೈಮಸೇನಿಂ ॥ 6-45-60 ಚೇಕಿತಾನೋ ಯಾದವಃ ॥ 6-45-69 ಇರಾವಾನರ್ಜುನಪುತ್ರಃ ॥ 6-45-72 ಸಂಸಸಜ್ಜತುಃ ಸಂಸಕ್ತಾವಭೂತಾಂ ॥ 6-45-81 ದ್ವಂದ್ವಂ ದ್ವಯೋರ್ದ್ವಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 6-45-86 ವಿಪರೀತಂ ಅತೀತಕ್ರಮಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 046
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.46. ಅಧ್ಯಾಯಃ 046
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-46-0 (40404)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-46-0x (4107)
ರಾಜಞ್ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ತತ್ರತತ್ರ ಪದಾತಿನಾಂ ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಂ ಪ್ರಯುದ್ಧಾನಿ ತತ್ತೇ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ ॥ 6-46-1 (40405)
ನ ಪುತ್ರಃ ಪಿತರಂ ಜಜ್ಞೇ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ರಮೌರಸಂ ।
ನ ಭ್ರಾತಾ ಭ್ರಾತರಂ ತತ್ರ ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯಂ ನ ಚ ಮಾತುಲಃ ॥ 6-46-2 (40406)
ನ ಮಾತುಲಂ ಚ ಸ್ವಸ್ರೀಯೋ ನ ಸಖಾಯಂ ಸಖಾ ತಥಾ।
ಆವಿಷ್ಟಾ ಇವ ಯುಧ್ಯಂತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಕುರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-46-3 (40407)
ರಥಾನೀಕಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಕೇಚಿದಭ್ಯಪತನ್ರಥೈಃ ।
ಅಭಜ್ಯಂತ ಯುಗೈರೇವ ಯುಗಾನಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-46-4 (40408)
ರಥೇಷಾಶ್ಚ ರತೇಷಾಭಿಃ ಕೂರಾ ರಥಕೂಬರೈಃ।
ಸಂಗತೈಃ ಸಹಿತಾಃ ಕೇಚಿತ್ಪರಸ್ಪರಜಿಘಾಂಸವಃ ॥ 6-46-5 (40409)
ನ ಶೇಕುಶ್ಚಲಿತುಂ ಕೇಚಿತ್ಸನ್ನಿಪತ್ಯ ರಥಾ ರಥೈಃ ।
ಪ್ರಭಿನ್ನಾಸ್ತು ಮಹಾಕಾಯಾಃ ಸನ್ನಿಪತ್ಯ ಗಜಾ ಗಜೈಃ ॥ 6-46-6 (40410)
ಬಹುಧಾ ದಾರಯನ್ಕ್ರುದ್ಧಾ ವಿಷಾಣೈರಿತರೇತರಂ।
ಸತೋರಣಪತಾಕೈಶ್ಚ ವಾರಣಾ ವರವಾರಣೈಃ ॥ 6-46-7 (40411)
ಅಭಿಸೃತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ವೇಗವದ್ಭಿರ್ಮಹಾಗಜೈಃ ।
ದಂತೈರಭಿಹತಾಸ್ತತ್ರ ಚುಕ್ರುಶುಃ ಪರಮಾತುರಾಃ ॥ 6-46-8 (40412)
ಅಭಿನೀತಾಶ್ಚ ಶಿಕ್ಷಾಭಿಸ್ತೋತ್ರಾಂಕುಶಸಮಾಹತಾಃ।
ಅಪ್ರಭಿನ್ನಾಃ ಪ್ರಭಿನ್ನಾನಾಂ ಸಂಮುಖಾಭಿಮುಖಾ ಯಯುಃ ॥ 6-46-9 (40413)
ಪ್ರಭಿನ್ನೈರಪಿ ಸಂಸಕ್ತಾಃ ಕೇಚಿತ್ತತ್ರ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ಕ್ರೌಂಚವನ್ನಿನದಂ ಕೃತ್ವಾ ದುದ್ರುವುಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 6-46-10 (40414)
ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣೀತಾ ನಾಗಾಶ್ಚ ಪ್ರಭಿನ್ನಕರಟಾಮುಖಾಃ ।
ಋಷಿತೋಮರನಾರಾಚೈರ್ನಿರ್ವಿದ್ಧಾ ವರವಾರಣಾಃ ॥ 6-46-11 (40415)
ಪ್ರಣೇದುರ್ಭಿನ್ನಮರ್ಮಾಣೋ ನಿಪೇತುಶ್ಚ ಗತಾಸವಃ।
ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ದಿಶಃ ಕೇಚಿನ್ನದಂತೋ ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್ ॥ 6-46-12 (40416)
ಗಜಾನಾಂ ಪಾದರಕ್ಷಾಸ್ತು ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ ।
ಋಷ್ಟಿಭಿಶ್ಚ ಧನುರ್ಭಿಶ್ಚ ವಿಮಲೈಶ್ಚ ಪರಶ್ವಥೈಃ ॥ 6-46-13 (40417)
ಗದಾಭಿರ್ಮುಸಲೈಶ್ಚೈವ ಭಿಂದಿಪಾಲೈಃ ಸತೋಮರೈಃ ।
ಆಯಸೈಃ ಪರಿಘೈಶ್ಚೈವ ನಿಸ್ತಿರಂಶೈರ್ವಿಮಲೈ ಶಿತೈಃ । 6-46-14 (40418)
ಪ್ರಗೃಹೀತೈಃ ಸುಸಂರಬ್ಧಾ ದ್ರವಮಾಣಾಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ಪರಸ್ಪರಜಿಘಾಂಸವಃ ॥ 6-46-15 (40419)
ರಾಜಮಾನಾಶ್ಚ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಃ ಸಂಸಿಕ್ತಾ ನರಶೋಣಿತೈಃ।
ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಶೂರಾಣಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ ॥ 6-46-16 (40420)
ಅವಕ್ಷಿಪ್ತಾವಧೂತಾನಾಮಸೀನಾಂ ವೀರಬಾಹುಭಿಃ ।
ಸಂಜಜ್ಞೇ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಃ ಪತತಾಂ ಪರಮರ್ಮಸು ॥ 6-46-17 (40421)
ಗದಾಮುಸಲರುಗ್ಣಾನಾಂ ಭಿನ್ನಾನಾಂ ಚ ವರಾಸಿಭಿಃ ।
ದಂತಿದಂತಾವಭಿನ್ನಾನಾಂ ಮೃದಿತಾನಾಂ ಚ ದಂತಿಭಿಃ ॥ 6-46-18 (40422)
ತತ್ರ ತತ್ರ ನರೌಘಾಣಾಂ ಕ್ರೋಶತಾಮಿತರೇತರಂ ।
ಶುಶ್ರುವುರ್ದಾರುಣಾ ವಾಚಃ ಪ್ರೇತಾನಾಮಿವ ಭಾರತ ॥ 6-46-19 (40423)
ಹಯೈರಪಿ ಹಯಾರೋಹಾಶ್ಚಾಮರಾಪೀಡಧಾರಿಭಿಃ ।
ಹಂಸೈರಿವ ಮಹಾವೇಗೈರನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿವಿದ್ರುತಾಃ ॥ 6-46-20 (40424)
ತೈರ್ವಿಮುಕ್ತಾ ಮಹಾಪ್ರಾಸಾ ಜಾಂಬೂನದವಿಭೂಷಣಾಃ ।
ಆಶುಗಾ ವಿಮಲಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಃ ಸಂಪೇತುರ್ಭುಜಗೋಪಮಾಃ ॥ 6-46-21 (40425)
ಅಶ್ವೈರಗ್ನ್ಯಜವೈಃ ಕೇಚಿದಾಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹತೋ ರಥಾತ್ ।
ಶಿರಾಂಸ್ಯಾದದಿರೇ ವೀರಾ ರಥಿನಾಮಶ್ವಸಾದಿನಃ ॥ 6-46-22 (40426)
ಬಹೂನಪಿ ಹಯಾರೋಹಾನ್ಭಲ್ಲೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ರಥೀ ಜಘಾನ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಬಾಣಗೋಚರಮಾಗತಾನ್ ॥ 6-46-23 (40427)
ನವಮೇಘಪ್ರತೀಕಾಶಾಶ್ಚಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ತುರಗಾನ್ಗಜಾಃ ।
ಪಾದೈರೇವ ವಿಮೃದ್ಗಂತಿ ಮತ್ತಾಃ ಕನಕಭೂಷಣಾಃ ॥ 6-46-24 (40428)
ಪಾಠ್ಯಮಾನೇಷು ಕುಂಭೇಷು ಪಾರ್ಶ್ವೇಷ್ವಪಿ ಚ ವಾರಣಾಃ।
ಪ್ರಾಸೈರ್ವಿನಿಹತಾಃ ಕೇಚಿದ್ವಿನೇದುಃ ಪರಮಾತುರಾಃ ॥ 6-46-25 (40429)
ಸಾಶ್ವಾರೋಹಾನ್ಹಯಾನ್ಕಾಂಶ್ಚಿದುನ್ಮಥ್ಯ ವರವಾರಣಾಃ ।
ಸಹಸಾ ಚಿಕ್ಷಿಪುಸ್ತತ್ರ ಸಂಕುಲೇ ಭೈರವೇ ಸತಿ ॥ 6-46-26 (40430)
ಸಾಶ್ವಾರೋಹಾನ್ವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ತುರಗಾನ್ಗಜಾಃ ।
ರಥೌಘಾನಭಿಮೃದ್ಗಂತಃ ಸಧ್ವಜಾನಭಿಚಕ್ರಮುಃ ॥ 6-46-27 (40431)
ಪುಂಸ್ತ್ವಾದತಿಮದತ್ವಾಚ್ಚ ಕೇಚಿತ್ತತ್ರ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ಸಾಶ್ವಾರೋಹಾನ್ಹಯಾಂಜಘ್ನುಃ ಕರೈಃ ಸಚರಣೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-46-28 (40432)
ಅಶ್ವಾರೋಹೈಶ್ಚ ಸಮರೇ ಹಸ್ತಿಸಾದಿಭಿರೇವ ಚ ।
ಪ್ರತಿಮಾನೇಷು ಗಾತ್ರೇಷು ಪಾರ್ಶ್ವಷ್ವಭಿ ಚ ವಾರಣಾನ್ ।
ಆಶುಗಾ ವಿಮಲಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಃ ಸಂಪೇತುರ್ಭುಜಗೋಪಮಾಃ ॥ 6-46-29 (40433)
ನರಾಶ್ವಕಾಯಾನ್ನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಲೌಹಾನಿ ಕವಚಾನಿ ಚ।
ನಿಪೇತುರ್ವಿಮಲಾಃ ಶಕ್ತ್ಯೋ ವೀರಬಾಹುಭಿರರ್ಪಿತಾಃ ॥ 6-46-30 (40434)
ಮಹೋಲ್ಕಕಾಪ್ರತಿಮಾ ಘೋರಾಸ್ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದ್ವೀಪಿಚರ್ಮಾವನದ್ಧೈಶ್ಚ ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮಚ್ಛದೈರಪಿ ॥ 6-46-31 (40435)
ವಿಕೋಶೈರ್ವಿಮಲೈಃ ಖಂಗೈರಭಿಜಧ್ನುಃ ಪರಾನ್ರಣೇ ।
ಅಭಿಪ್ಲುತಮಭಿಕ್ರುದ್ಧಮೇಕಪಾರ್ಶ್ವಾವದಾರಿತಂ ॥ 6-46-32 (40436)
ವಿದರ್ಶಯಂತಃ ಸಂಪೇತುಃ ಖಂಗಚರ್ಮಪರಶ್ವಥೈಃ।
ಕೇಚಿದಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕರಿಣಃ ಸಾಶ್ವಾನಪಿ ರಥಾನ್ಕರೈಃ ॥ 6-46-33 (40437)
ವಿಕರ್ಷಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಂಪೇತುಃ ಸರ್ವಶಬ್ದಗಾಃ।
ಶಂಕುಭಿರ್ದಾರಿತಾಃ ಕೇಚಿತ್ಸಂಭಿನ್ನಾಶ್ಚ ಪರಶ್ವಥೈಃ ॥ 6-46-34 (40438)
ಹಸ್ತಿಭಿರ್ಮೃದಿತಾಃ ಕೇಚಿತ್ಕ್ಷುಣ್ಣಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ತುರಂಗಮೈಃ ।
ರಥನೇಮಿನಿಕೃತ್ತಾಶ್ಚ ನಿಕೃತ್ತಾಶ್ಚ ಪರಶ್ವಥೈಃ ॥ 6-46-35 (40439)
ವ್ಯಾಕ್ರೋಶಂತ ನರಾ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಸ್ಮ ಬಾಂಧವಾನ್।
ಪುತ್ರಾನನ್ಯೇ ಪಿತೄನನ್ಯೇ ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ ॥ 6-46-36 (40440)
ಮಾತುಲಾನ್ಭಾಗಿನೇಯಾಂಶ್ಚ ಪರಾನಪಿ ಚ ಸಂಯುಗೇ ।
ವಿಕೀರ್ಣಾಂತ್ರಾಃ ಸುಬಹವೋ ಭಗ್ನಸಕ್ಥಾಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-46-37 (40441)
ಬಾಹುಭಿಶ್ಚಾಪರೇ ಛಿನ್ನೈಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇಷು ಚ ವಿದಾರಿತಾಃ ।
ಕ್ರಂದಂತಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ತೃಷಿತಾ ಜೀವಿತೇಪ್ಸವಃ ॥ 6-46-38 (40442)
ತೃಷಾಪರಿಗತಾಃ ಕೇಚಿದಲ್ಪಸತ್ವಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಭೂಮೌ ನಿಪತಿತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಮೃಗಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಜಲಂ ॥ 6-46-39 (40443)
ರುಧಿರೌಘಪರಿಕ್ಲಿನ್ನಾಃ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಭಾರತ ।
ವ್ಯನಿಂದನ್ಭೃಶಮಾತ್ಮಾನಂ ತವ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸಂಗತಾನ್ ॥ 6-46-40 (40444)
ಅಪರೇ ಕ್ಷತ್ರಿಕಯಾಃ ಶೂರಾಃ ಕೃತವೈರಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ನೈವ ಶಸ್ತ್ರಂ ವಿಮುಂಚಂತಿ ನೈವ ಕ್ರಂದಂತಿ ಮಾರಿಷ ।
ತರ್ಜಯಂತಿ ಚ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-46-41 (40445)
ಆದಶ್ಯ ದಶನೈಶ್ಚಾಪಿ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸ್ವರದನಚ್ಛದಂ ।
ಭ್ರುಕುಟೀಕುಟಿಲೈರ್ವಕ್ರೈಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಂತಿ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-46-42 (40446)
ಅಪರೇ ಕ್ಲಿಶ್ಯಮಾನಾಸ್ತು ಶರಾರ್ತಾ ವ್ರಣಪೀಡಿತಾಃ।
ನಿಷ್ಕೂಜಾಃ ಸಮಪದ್ಯಂತ ದೃಢಸತ್ವಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-46-43 (40447)
ಅನ್ಯೇ ಚ ವಿರಥಾಃ ಶೂರಾ ರಥಮನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ನಿಪತಿತಾಃ ಸಂಕ್ಷುಣ್ಣಾ ವರವಾರಣೈಃ ।
ಅಶೋಭಂತ ಮಹಾರಾಜ ಸಪುಷ್ಪಾ ಇವ ಕಿಂಶುಕಾಃ ॥ 6-46-44 (40448)
ಸಂಬಭೂವುರನೀಕೇಷು ಬಹವೋ ಭೈರವಸ್ವನಾಃ।
ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭೀಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ವೀರವರಕ್ಷಯೇ॥ 6-46-45 (40449)
ನಿಜಘಾನ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ರಣೇ।
ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯೋ ಮಾತುಲಂ ಚಾಪಿ ಸ್ವಸ್ರೀಯಂ ಚಾಪಿ ಮಾತುಲಃ ॥ 6-46-46 (40450)
ಸಖಾ ಸಖಾಯಂ ಚ ತಥಾ ಸಂಬಂಧೀ ಬಾಂಧವಂ ತಥಾ।
ಏವಂ ಯುಯುಧಿರೇ ತತ್ರ ಕುರವಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ॥ 6-46-47 (40451)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ತಸ್ಮಿನ್ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇ ಭಯಾನಕೇ ।
ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ವಾಹಿನೀ ಸಮಕಂಪತ ॥ 6-46-48 (40452)
ಕೇತುನಾ ಪಂಚತಾರೇಣ ತಾಲೇನ ಭಾರತರ್ಷಭ ।
ರಾಜತೇನ ಮಹಾಬಾಹುರುಚ್ಛ್ರಿತೇನ ಮಹಾರಥೇ ।
ಬಭೌ ಭೀಷ್ಮಸ್ತದಾ ರಾಜಂಶ್ಚಂದ್ರಮಾ ಇವ ಮೇರುಣಾ ॥ ॥ 6-46-49 (40453)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಟ್ಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-46-1 ಪ್ರಯುದ್ಧಾನಿ ಯುದ್ಧಂ ಕೃತವಂತಿ ॥ 6-46-2 ಜಜ್ಞೇ ಜ್ಞಾತವಾನ್ ॥ 6-46-3 ಆವಿಷ್ಟಾ ಇವ ಭೂತಾದಿನಾ ಗೃಹೀತಾ ಇವ ॥ 6-46-4 ಯುಗಾನಿ ಅಶ್ವಸ್ಕಂಧಾರ್ಪಿತಾನಿ ದಾರೂಣಿ ॥ 6-46-5 ರಥೇಷಾ ರಥದಂಡಃ । ಕೂಬರೋ ಯುಗಕೀಲಃ। ಸಂಗತೈಃ ಸಂಮುಖಾಗತೈಃ ॥ 6-46-6 ಪ್ರಭಿನ್ನಾಶ್ರ್ಯೋತನ್ಮದಾಃ ॥ 6-46-7 ವಿಷಾಣೈರ್ದಂತೈಃ ತೋರಣಾನಿ ಚತುಃಸ್ತಂಭಮಂಡಪಾಕಾರಸ್ಯ ಗಜಪಲ್ಯಾಣಸ್ಯ ಅಂಬಾರೀತಿ ಭಾಷಯಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧಸ್ಯ। ದ್ವಾರಾಣಿ ಪತಾಕಾಶ್ಚ ತತ್ರೈವ ಸ್ತಂಭಶೇಖರಸ್ಥಾಃ ॥ 6-46-9 ಸಂಮುಖಾಭಿಮುಖಾಃ ಅನ್ಯೋನ್ಯಸಂಮುಖಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-46-17 ಅವಕ್ಷಿಪ್ತಾವಧೂತಾನಾಂ ಅಧೋಮುಖಂ ಪಾತಿತಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಮರ್ಮಸು ಪತತಾಮಸೀನಾಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 6-46-19 ಪ್ರೇತಾನಾಂ ನಾರಕಾಣಾಂ ॥ 6-46-26 ಸಹಸಾ ಬಲೇನ ॥ 6-46-28 ಪುಂಸ್ತ್ವಾದ್ವೀರ್ಯವತ್ತ್ವಾತ್। ಅತಿಮದತ್ವಾದುದ್ಭಿನ್ನಮದತ್ವಾತ್ ॥ 6-46-29 ಪ್ರತಿಮಾನೇಷು ಲಲಾಟೇಷು ॥ 6-46-30 ಶಕ್ತ್ಯಃ ಶಕ್ತಯಃ 6-46-43 ನಿಷ್ಕೂಜಾ ನಿಃಶಬ್ದಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 047
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.47. ಅಧ್ಯಾಯಃ 047
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಉತ್ತರಕುಮಾರವಧಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-47-0 (40454)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-47-0x (4108)
ಗತಪೂರ್ವಾಹ್ಣಭೂಯಿಷ್ಠಿ ತಸ್ಮಿನ್ನಹನಿ ದಾರುಣೇ।
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ರೌದ್ರೇ ಮಹಾವೀರವರಕ್ಷಯೇ ॥ 6-47-1 (40455)
ದುರ್ಮುಖಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಜುಗುಪುರಾಸಾದ್ಯ ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಚೋದಿತಾಃ ॥ 6-47-2 (40456)
ಏತೈರತಿರಥೈರ್ಗುಪ್ತಃ ಪಂಚಭಿರ್ಭರತರ್ಷಭಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಾನಿ ವಿಜಗಾಹೇ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-47-3 (40457)
ಚೇದಿಕಾಶಿಕರೂಷೇಷು ಪಂಚಾಲೇಷು ಚ ಭಾರತ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಬಹುಧಾ ತಾಲಶ್ಚಲತ್ಕೇತುರದೃಶ್ಯತ ॥ 6-47-4 (40458)
ಸ ಶಿರಾಂಸಿ ರಣೇಽರೀಣಾಂ ರಥಾಂಶ್ಚ ಸಯುಗಧ್ವಜಾನ್ ।
ನಿಚಕರ್ತ ಮಹಾವೇಗೈರ್ಭಲ್ಲೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-47-5 (40459)
ನೃತ್ಯತೋ ರಥಮಾರ್ಗೇಷು ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಭೃಶಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಚಕ್ರುರ್ನಾಗಾ ಮರ್ಮಣಿ ತಾಡಿತಾಃ ॥ 6-47-6 (40460)
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಿಶಹ್ಗೈಸ್ತುರಗೋತ್ತಮೈಃ ।
ಸಂಯುಕ್ತಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಾಯಾದ್ಭೀಷ್ಮರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-47-7 (40461)
ಜಾಂಬೂನದವಿಚಿತ್ರೇಣ ಕರ್ಣಿಕಾರೇಣ ಕೇತುನಾ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ತಾಂಶ್ಚೈವ ರಥಸತ್ತಮಾನ್ ॥ 6-47-8 (40462)
ಸ ತಾಲಕೇತೋಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಕೇತುಮಾಹತ್ಯ ಪತ್ರಿಣಾ ।
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಯುಧೇ ವೀರಸ್ತಸ್ಯ ಚಾನುರಥೈಃ ಸಹ ॥ 6-47-9 (40463)
ಕೃತವರ್ಮಾಣಮೇಕೇನ ಶಲ್ಯಂ ಪಂಚಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ವಿದ್ಧ್ವಾ ನವಭಿರಾನರ್ಚ್ಛಚ್ಛಿತಾಗ್ರೈಃ ಪ್ರತಿಪಾಮಹಂ ॥ 6-47-10 (40464)
ಪೂರ್ಣಾಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಹಿತೇನ ಚ।
ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ವಿವ್ಯಾಧ ಜಾಂಬೂನದಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-47-11 (40465)
ದುರ್ಮುಖಸ್ಯ ತು ಭಲ್ಲೇನ ಸರ್ವಾವರಣಭೇದಿನಾ ।
ಜಹಾರ ಸಾರಥೇಃ ಕಾಯಾಚ್ಛಿರಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಣಾ ॥ 6-47-12 (40466)
ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಲ್ಲೇನ ಕಾರ್ತಸ್ವರವಿಭೂಷಿತಂ।
ಕೃಪಸ್ಯ ನಿಶಿತಾಗ್ರೇಣ ತಾಂಶ್ಚ ತೀಕ್ಷ್ಣಮುಖೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-47-13 (40467)
ಜಘಾನ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧೋ ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ಮಹಾರಥಃ ।
ತಸ್ಯ ಲಾಘವಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ತುತುಷುರ್ದೇವತಾ ಅಪಿ ॥ 6-47-14 (40468)
ಲಬ್ಧಲಕ್ಷತಯಾ ಕಾರ್ಷ್ಣೇಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಷ್ಮಮುಖಾ ರಥಾಃ ।
ಸತ್ವವಂತಮಮನ್ಯಂತ ಸಾಕ್ಷಾದಿವ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-47-15 (40469)
ತಸ್ಯ ಲಾಘವಮಾರ್ಗಸ್ಥಮಲಾತಸದೃಶಪ್ರಭಂ।
ದಿಶಃ ಪರ್ಯಪತಚ್ಚಾಪಂ ಗಾಂಡೀವಮಿವ ಘೋಷವತ್ ॥ 6-47-16 (40470)
ತಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹಾವೇಗೈರ್ಭೀಷ್ಮೋ ನವ್ರಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಮಾರ್ಜುನಿಂ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-47-17 (40471)
ಧ್ವಜಂ ಚಾಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿರ್ಭಲ್ಲೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಪರಮೌಜಸಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರಾಜಘಾನ ಯತವ್ರತಃ ॥ 6-47-18 (40472)
ತಥೈವ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ವಿದ್ಧ್ವಾ ನಾಕಂಪಯತ್ಕಾರ್ಷ್ಣಿಂ ಮೈನಾಕಮಿವ ಪರ್ವತಂ ॥ 6-47-19 (40473)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಶೂರೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ಪಂಚರಥಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 6-47-20 (40474)
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಂವಾರ್ಯ ಶರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ।
ನನಾದ ಬಲವಾನ್ಕಾರ್ಷ್ಣಿರ್ಭೀಷ್ಮಾಯ ವಿಸೃಜ್ಯಞ್ಶರಾನ್ ॥ 6-47-21 (40475)
ತತ್ರಾಸ್ಯ ಸುಮಹದ್ರಾಜನ್ಬಾಹ್ವೋರ್ಬಲಮದೃಶ್ಯತ ।
ಯತಮಾನಸ್ಯ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಮರ್ದಯತಃ ಶರೈಃ ॥ 6-47-22 (40476)
ಪರಾಕ್ರಾಂತಸ್ಯ ತಸ್ಯೈವ ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ಪ್ರಾಹಿಣೋಚ್ಛರಾನ್ ।
ಸ ತಾಂಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತಾಞ್ಶರಾನ್ ॥ 6-47-23 (40477)
ತತೋ ಧ್ವಜಮಾಮೋಘೇಂಷುರ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ವೀರಸ್ತತ ಉಚ್ಚುಕ್ರುಶುರ್ಜನಾಃ ॥ 6-47-24 (40478)
ಸ ರಾಜತೋ ಮಹಾಸ್ಕಂಧಸ್ತಾಲೋ ಹೇಮವಿಭೂಷಿತಃ ।
ಸೌಭದ್ರವಿಶಿಖೈಶ್ಛಿನ್ನಃ ಪಪಾತ ಭುವಿ ಭಾರತ ॥ 6-47-25 (40479)
ತಂ ತು ಸೌಭದ್ರವಿಶಿಖೈಃ ಪಾತಿತಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮೋ ನನಾದೋಚ್ಚೈಃ ಸೌಭದ್ರಮಭಿಹರ್ಷಯನ್ ॥ 6-47-26 (40480)
ಅಥ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಸ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ಸುಬಹೂನಿ ಚ ।
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾರೌದ್ರೇ ರಣೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-47-27 (40481)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ಸೌಭದ್ರಂ ಪ್ರತಿತಾಮಹಃ ।
ಅವಾಕಿರದಮೇಯಾತ್ಮಾ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-47-28 (40482)
ತತೋ ದಶ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ರಕ್ಷಾರ್ಥಮಭ್ಯಧಾವಂತ ಸೌಭದ್ರಂ ತ್ವರಿತಾ ರಥೈಃ ॥ 6-47-29 (40483)
ವಿರಾಟಃ ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ಭೀಮಶ್ಚ ಕೇಕಯಾಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-47-30 (40484)
ತೇಷಾಂ ಜವೇನಾಪತತಾಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ರಣೇ ।
ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ತ್ರಿಭಿರಾನರ್ಚ್ಛತ್ಸಾತ್ಯಕಿಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ । 6-47-31 (40485)
ಪೂರ್ಣಾಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಕ್ಷುರೇಣ ನಿಶಿತೇನ ಚ।
ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪತ್ರಿಣಾ ॥ 6-47-32 (40486)
ಜಾಂಬೂನದಮಯಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೇಸರೀ ಸ ನರೋತ್ತಮ ।
ಪಪಾತ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಮಥಿತೋ ರಥಾತ್ ॥ 6-47-33 (40487)
ತತೋ ಭೀಮಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ರಣೇ।
ಕೃಪಮೇಕೇನ ವಿವ್ಯಾಧ ಕೃತವರ್ಮಾಣಮಷ್ಟಭಿಃ ॥ 6-47-34 (40488)
ಪ್ರಗೃಹೀತಾಗ್ರಹಸ್ತೇಕನ ವೈರಾಟಿರಪಿ ದಂತಿನಾ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ರಾಜಾನಂ ಮದ್ರಾಧಿಪತಿಮುತ್ತರಃ ॥ 6-47-35 (40489)
ತಸ್ಯ ವಾರಣರಾಜಸ್ಯ ಜವೇನಾಪತತೋ ರಥೇ ।
ಶಲ್ಯೋ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ವೇಗಮಪ್ರತಿಮಂ ಶರೈಃ । 6-47-36 (40490)
ತಸ್ಯ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ ನಾಗೇಂದ್ರೋ ಬೃಹತಃ ಸಾಧುವಾಹಿನಃ ।
ಪದಾ ಯುಗಮಧಿಷ್ಠಾಯ ಜಘಾನ ಚತುರೋ ಹಯಾನ್ ॥ 6-47-37 (40491)
ಸ ಹತಾಶ್ವೇ ರಥೇ ತಿಷ್ಠನ್ಮದ್ರಾಧಿಪತಿರಾಯಸೀಂ ।
ಉತ್ತರಾಂತಕರೀಂ ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಭುಜಗೋಪಮಾಂ ॥ 6-47-38 (40492)
ತಯಾ ಭಿನ್ನತನುತ್ರಾಣಃ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ವಿಪುಲಂ ತಮಃ।
ಸ ಪಪಾತ ಗಜಸ್ಕಂಧಾತ್ಪರಮುಕ್ತಾಂಕುಶತೋಮರಃ ॥ 6-47-39 (40493)
ಅಸಿಮಾದಾಯ ಶಲ್ಯೋಽಪಿ ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥೋತ್ತಮಾತ್।
ತಸ್ಯ ವಾರಣರಾಜಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದಾಥ ಮಹಾಕರಂ ॥ 6-47-40 (40494)
ಭಿನ್ನಮರ್ಮಾ ಶರಶತೈಶ್ಛಿನ್ನಹಸ್ತಃ ಸವಾರಣಃ।
ಭೀಮಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಪಾತ ಚ ಮಮಾರ ಚ ॥ 6-47-41 (40495)
ಏತದೀದೃಶಕಂ ಕೃತ್ವಾ ಮದ್ರರಾಜೋ ನರಾಧಿಪ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಭಾಸ್ವರಂ ಕೃತವರ್ಮಣಃ ॥ 6-47-42 (40496)
ಉತ್ತರಂ ವೈ ಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೈರಾಟಿರ್ಭ್ರಾತರಂ ತದಾ ।
ಕೃತವರ್ಮಣಾ ಚ ಸಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಲ್ಯಮವಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-47-43 (40497)
ಶ್ವೇತಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಹವಿಷಾ ಹವ್ಯವಾಡಿವ ।
ಸ ವಿಸ್ಫಾರ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಂ ಶಕ್ರಚಾಪೋಪಮಂ ಬಲೀ ॥ 6-47-44 (40498)
ಅಭ್ಯಧಾವ಼ಂಜಿಘಾಂಸನ್ವೈ ಶಲ್ಯಂ ಮದ್ರಾಧಿಪಂ ಬಲೀ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-47-45 (40499)
ಮುಂಚನ್ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛಲ್ಯರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-47-46 (40500)
ತಾವಕಾನಾಂ ರಥಾಃ ಸಪ್ತ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ।
ಮದ್ರರಾಜಮಭೀಪ್ಸಂತೋ ಮೃತ್ಯೋರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾಂತರಂ ಗತಂ ॥ 6-47-47 (40501)
ಬೃಹದ್ಬಲಶ್ಚ ಕೌಸಲ್ಯೋ ಜಯತ್ಸೇನಶ್ಚ ಮಾಗಧಃ ।
ತಥಾ ರುಕ್ಮರಥೋ ರಾಜಞ್ಶಲ್ಯಪುತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-47-48 (40502)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಾಂತ್ಯೌ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ।
ಬೃಹತ್ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ದಾಯಾದಃ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 6-47-49 (40503)
ನಾನಾವರ್ಣವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಧನೂಂಷಿ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ವಿಸ್ಫಾರಿತಾನಿ ದೃಶ್ಯಂತೇ ತೋಯದೇಷ್ವಿವ ವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-47-50 (40504)
ತೇ ತು ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ಶ್ವೇತಮೂರ್ಧನ್ಯಪಾತಯನ್।
ನಿದಾಘಾಂತೇಽನಿಲೋದ್ಧೂತಾ ಮೇಘಾ ಇವ ನಗೇ ಜಲಂ ॥ 6-47-51 (40505)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸಪ್ತಭಲ್ಲೈಃ ಸುತೇಜನೈಃ ।
ಧನೂಂಷಿ ತೇಷಾಮಾಚ್ಛಿದ್ಯ ಮಮರ್ದ ಪೃತನಾಪತಿಃ ॥ 6-47-52 (40506)
ನಿಕೃತ್ತಾನ್ಯೇವ ತಾನಿ ಸ್ಮ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಭಾರತ ।
ತತಸ್ತೇ ತು ನಿಮೇಷಾರ್ಧಾತ್ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 6-47-53 (40507)
ಸಪ್ತ ಚೈವ ಪೃಷತ್ಕಾಂಶ್ಚ ಶ್ವೇತಸ್ಯೋಪರ್ಯಪಾತಯನ್।
ತತಃ ಪುನರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಭಲ್ಲೈಃ ಸಪ್ತಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ನಿಚಕರ್ತ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತೇಷಾಂ ಚಾಪಾನಿ ಧನ್ವಿನಾಂ ॥ 6-47-54 (40508)
ತೇ ನಿಕೃತ್ತಮಹಾಚಾಪಾಸ್ತ್ವರಮಾಣಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ರಥಶಕ್ತೀಃ ಪರಾಮೃಶ್ಯ ವಿನೇದುರ್ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್ ॥ 6-47-55 (40509)
ಅನ್ವಯುರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಪ್ತ ಶ್ವೇತರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ತತಸ್ತಾ ಜ್ವಲಿತಾಃ ಸಪ್ತ ಮಹೇಂದ್ರಾಶನಿನಿಃಸ್ವನಾಃ ॥ 6-47-56 (40510)
ಅಪ್ರಾಪ್ತಾಃ ಸಪ್ತಭಿರ್ಭಲ್ಲೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಪರಮಾಸ್ತ್ರವಿತ್। 6-47-57bತತಃ ಸಮಾದಾಯ ಶರಂ ಸರ್ವಕಾಯವಿದಾರಣಂ ॥ 6-47-57 (40511)
ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ವೇತೋ ರುಕ್ಮರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ತಸ್ಯ ದೇಹೇ ನಿಪತಿತೋ ಬಾಣೋ ವಜ್ರಾತಿಗೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-47-58 (40512)
ತತೋ ರುಕ್ಮರಥೋ ರಾಜನ್ಸಾಯಕೇನ ದೃಢಾಹತಃ ।
ನಿಷಸಾದ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಕಶ್ಮಲಂ ಚಾವಿಶನ್ಮಹತ್ ॥ 6-47-59 (40513)
ತಂ ವಿಸಂಜ್ಞಂ ವಿಮನಸಂ ತ್ವರಮಾಣಸ್ತು ಸಾರಥಿಃ ।
ಅಪೋವಾಹ ನಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-47-60 (40514)
ತತೋಽನ್ಯಾನ್ಷಟ್ ಸಮಾದಾಯ ಶ್ವೇತೋ ಹೇಮವಿಭೂಷಿತಾನ್ ।
ತೇಷಾಂ ಷಣ್ಮಾಂ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಧ್ವಜಶೀರ್ಷಣ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-47-61 (40515)
ಹಯಾಂಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಸಾರಥೀಂಶ್ಚ ಪರಂತಪ ।
ಶರೈಶ್ಚೈತಾನ್ಸಮಾಕೀರ್ಯ ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛಲ್ಯರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-47-62 (40516)
ತತೋ ಹಲಹಲಾಶಬ್ದಸ್ತವ ಸೈನ್ಯೇಷು ಭಾರತ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೇನಾಪತಿಂ ತೂರ್ಣಂ ಯಾಂತಂ ಶಲ್ಯರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-47-63 (40517)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ತವ ಪುತ್ರೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ವೃತಸ್ತು ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛ್ವೇತರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-47-64 (40518)
ಮೃತ್ಯೋರಾಸ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮದ್ರರಾಜಮಮೋಚಯತ್ ।
ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವತ್ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-47-65 (40519)
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಂ ।
ಸೌಭದ್ರೇ ಭೀಮಸೇನ ಚ ಸಾತ್ಯಕೌ ಚ ಮಹಾರಥೇ ॥ 6-47-66 (40520)
ಕೈಕೇಯೇ ಚ ವಿರಾಟೇ ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇ ಚ ಪಾರ್ಷತೇ ।
ಏತೇಷು ನರಸಿಂಹೇಷು ಚೇದಿಮತ್ಸ್ಯೇಷು ಚೈವ ಹ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಕುರುವೃದ್ಧಃ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ ॥ 6-47-67 (40521)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-47-7 ಪಿಶಂಕೈಃ ಪಿಂಗಲೈಃ ॥ 6-47-8 ಕರ್ಣಿಕಾರೇಣ ಕರ್ಣಿಕಾರದ್ರುಮೋಪಮೇನ ॥ 6-47-9 ಅನುರಥೈಃ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಗೋಪಾದಿಭಿಃ ॥ 6-47-11 ಪೂರ್ಣಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಆಕರ್ಣಾಕೃಷ್ಟತ್ಯಕ್ತೇನ। ಪ್ರಣಿಹಿತೇನ ಪ್ರೇರಿತೇನ ॥ 6-47-36 ರಥೇ ರಥೋಪರಿ ॥ 6-47-43 ವೈರಾಟಿಃ ಶಂಖಃ ॥ 6-47-47 ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 048
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.48. ಅಧ್ಯಾಯಃ 048
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಶ್ವೇತಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಶ್ವೇತವಧಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-48-0 (40522)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-48-0x (4109)
ಏವಂ ಶ್ವೇತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಶಲ್ಯರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ಕುರವಃ ಪಾಂಡವೇಯಾಶ್ಚ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಸಂಜಯ ॥ 6-48-1 (40523)
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಃ ಕಿಂ ವಾ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತಃ । 6-48-2 (40524)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ರಾಜಞ್ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ತತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಪುಂಗವಾಃ ॥ 6-48-2x (4110)
ಶ್ವೇತಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ಶೂರಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ರಾಜ್ಞೋ ಬಲಂ ದರ್ಶಯಂತಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-48-3 (40525)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ತ್ರಾತುಮೈಚ್ಛನ್ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಂ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-48-4 (40526)
ಜಿಘಾಂಸಂತಂ ಯುಧಾಂಶ್ರೇಷ್ಠಂ ತದಾಸೀತ್ತುಮುಲಂ ಮಹತ್ ।
ತತ್ತೇಽಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾವೈಶಸಮಚ್ಯುತ ॥ 6-48-5 (40527)
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಯಥಾ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ।
ತತ್ರಾಕರೋದ್ರಥೋಪಸ್ಥಾಞ್ಶೂನ್ಯಾಞ್ಶಾಂತನವೋ ಬಹೂನ್ ॥ 6-48-6 (40528)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಂ ಮಹಚ್ಚಕ್ರೇ ಶರೈರಾರ್ಚ್ಛದ್ರಥೋತ್ತಮಾನ್ ।
ಸಮಾವೃಣೋಚ್ಛರೈರರ್ಕಮರ್ಕತುಲ್ಯಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-48-7 (40529)
ನುದನ್ಸಮಂತಾತ್ಸಮರೇ ರವಿರುದ್ಯನ್ಯಥಾ ತಮಃ ।
ತೇನಾಜೌ ಪ್ರೇಷಿತಾ ರಾಜಞ್ಶರಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-48-8 (40530)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂತಕರಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಮಹಾವೇಗಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ಶಿರಾಂಸಿ ಪಾತಯಾಮಾಸುರ್ವೀರಾಣಾಂ ಶತಶೋ ರಣೇ ॥ 6-48-9 (40531)
ಗಜಾನ್ಕಂಟಕಸನ್ನಾಹಾನ್ವಜ್ರೇಣೇವ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಾನ್ ।
ರಥಾ ರಥೇಷು ಸಂಸಕ್ತಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-48-10 (40532)
ಏಕೇ ರಥಂ ಪರ್ಯವಹಂಸ್ತುರಗಾಃ ಸತುರಂಗಮಂ ।
ಯುವಾನಂ ನಿಹತಂ ವೀರಂ ಲಂಬಮಾನಂ ಸಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-48-11 (40533)
ಉದೀರ್ಣಾಶ್ಚ ಹಯಾ ರಾಜನ್ವಹನಕ್ತಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಹ।
ಬದ್ಧಸ್ವಂಗನಿಷಂಗಾಶ್ಚ ವಿಧ್ವಸ್ತಶಿರಸೋ ಹತಾಃ ॥ 6-48-12 (40534)
ಶತಶಃ ಪತಿತಾ ಭೂಮೌ ವೀರಶಯ್ಯಾಸು ಶೇರತೇ ।
ಪರಸ್ಪೇರಣ ಧಾವಂತಃ ಪತಿತಾಃ ಪುನರುತ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-48-13 (40535)
ಉತ್ಥಾಯ ಚ ಪ್ರಧಾವಂತೋ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧಮವಾಪ್ನುವನ್ ।
ಪೀಡಿತಾಃ ಪುನರನ್ಯೋನ್ಯಂ ಲುಠಂತೋ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-48-14 (40536)
ಸಚಾಪಾಃ ಸನಿಷಂಗಾಶ್ಚ ಜಾತರೂಪಪರಿಷ್ಕೃತಾಃ ।
ವಿಸ್ರಬ್ಧಹತವೀರಾಶ್ಚ ಶತಶಃ ಪರಿಪೀಡಿತಾಃ ॥ 6-48-15 (40537)
ತೇನತೇನಾಭ್ಯಧಾವಂತ ವಿಸೃಜಂತಶ್ಚ ಭಾರತ ।
ಮತ್ತೋ ಗಜಃ ಪರ್ಯವರ್ತದ್ಧಯಾಂಶ್ಚ ಹತಸಾದಿನಃ ॥ 6-48-16 (40538)
ಸರಥಾ ರಥಿನಶ್ಚಾಪಿ ವಿಮೃದ್ಗಂತಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಸ್ಯಾಂದನಾದಪತತ್ಕಶ್ಚಿನ್ನಿಹತೋಽನ್ಯೇನ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-48-17 (40539)
ಹತಸಾರಥಿರಪ್ಯುಚ್ಚೈಃ ಪಪಾತ ಕಾಷ್ಠವದ್ರಥಃ ।
ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವ್ಯೂಢೇ ರಜಸಿ ಚೋತ್ಥಿತೇ ॥ 6-48-18 (40540)
ಧನುಃಕೂಜಿತವಿಜ್ಞಾನಂ ತತ್ರಾಸೀತ್ಪ್ರತಿಯುದ್ಧ್ಯತಃ।
ಗಾತ್ರಸ್ಪರ್ಶೇನ ಯೋಧಾನಾಂ ವ್ಯಜ್ಞಾಸ್ತ ಪರಿಪಂಥಿನಂ ॥ 6-48-19 (40541)
ಯುದ್ಧ್ಯಮಾನಂ ಶರೈ ರಾಜನ್ಸಿಂಜಿನೀಧ್ವಜಿನೀರವಾತ್।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ವೀರಸಂಶಬ್ದೋ ನಾಶ್ರೂಯತ ಭಟೈಃ ಕೃತಃ ॥ 6-48-20 (40542)
ಶಬ್ದಾಯಮಾನೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪಟಹೇ ಕರ್ಣದಾರಿಣಿ।
ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕುರ್ವತಃ ಪೌರುಷಂ ಸ್ವಕಂ ॥ 6-48-21 (40543)
ನಾಶ್ರೌಷಂ ನಾಮಗೋತ್ರಾಣಿ ಕೀರ್ತನಂ ಚ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತೈರ್ಬಾಣೈರಾರ್ತಾನಾಂ ಯುಧ್ಯತಾಂ ಮೃಧೇ ॥ 6-48-22 (40544)
ಪರಸ್ಪರೇಷಾಂ ವೀರಾಣಾಂ ಮನಾಂಸಿ ಸಮಕಂಪಯನ್ ।
ತಸ್ಮಿನ್ನತ್ಯಾಕುಲೇ ಯುದ್ಧೇ ದಾರುಣೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ ॥ 6-48-23 (40545)
ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಚ ಸಮರೇ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ಕಶ್ಚನ ।
ಚಕ್ರೇ ಭಗ್ನೇ ಯುಗೇ ಚ್ಛಿನ್ನೇ ಏಕಧುರ್ಯೇ ಹಯೇ ಹತಃ ॥ 6-48-24 (40546)
ಆಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸ್ಯಂದನಾದ್ವೀರಃ ಸಮಾರಥಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ।
ಏವಂ ಚ ಸಮರೇ ಸರ್ವೇ ವೀರಾಶ್ಚ ವಿರಥೀಕೃತಾಃ ॥ 6-48-25 (40547)
ತೇನ ತೇನ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಧಾವಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಗಜೋ ಹತಃ ಶಿರಶ್ಛಿನ್ನಂ ಮರ್ಮ ಭಿನ್ನಂ ಹಯೋ ಹತಃ ॥ 6-48-26 (40548)
ಅಹತಃ ಕೋಪಿ ನೈವಾಸೀದ್ಭೀಷ್ಮೇ ನಘ್ನತಿ ಶಾತ್ರವಾನ್ ।
ಶ್ವೇತಃ ಕುರೂಣಾಮಕರೋತ್ಕ್ಷಯಂ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-48-27 (40549)
ರಾಜಪುತ್ರಾನ್ರಥೋದಾರಾನವಧೀಚ್ಛತಸಂಘಶಃ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ರಥಿನಾಂ ಬಾಣೈಃ ಶಿರಾಂಸಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-48-28 (40550)
ಸಾಂಗದಾ ಬಾಹವಶ್ಚೈವ ಧನೂಂಷಿ ಚ ಸಮಂತತಃ।
ರಥೇಷಾಂ ರಥಚಕ್ರಾಣಿ ತೂಣೀರಾಣಿ ಯುಗಾನಿ ಚ ॥ 6-48-29 (40551)
ಛತ್ರಾಣಿ ಚ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಪತಾಕಾಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಹಯೈಘಾಶ್ಚ ರಥೌಘಾಶ್ಚ ನರೌಘಾಶ್ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 6-48-30 (40552)
ವಾರಣಾಃ ಶತಶಶ್ಚೈವ ಹತಾಃ ಶ್ವೇತೇನ ಭಾರತ ।
ವಯಂ ಶ್ವೇತಭಯಾದ್ಭೀತಾ ವಿಹಾಯ ರಥಸತ್ತಮಂ ॥ 6-48-31 (40553)
ಅಪಯಾತಾಸ್ತಥಾ ಪಶ್ಚಾದ್ವಿಭುಂ ಪಶ್ಯಾಮ ಧೃಷ್ಣವಃ ।
ಶರಪಾತಮತಿಕ್ರಂಯ ಕುರವಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 6-48-32 (40554)
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ಪಶ್ಯಾಮ ಸರ್ವಶಃ ।
ಅದೀನೋ ದೀನಸಮಯೇ ಭೀಷ್ಮೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-48-33 (40555)
ಏಕಸ್ತಸ್ಥೌ ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ಗಿರಿರ್ಮೇರುರಿವಾಚಲಃ।
ಆದದಾನ ಇವ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸವಿತಾ ಶಿಶಿರಾತ್ಯಯೇ ॥ 6-48-34 (40556)
ಗಭಸ್ತಿಭಿರಿವಾದಿತ್ಯಸ್ತಸ್ಥೌ ಶರಮರೀಚಿಮಾನ್।
ಸ ಮುಮೋಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಶರಸಂಘಾನನೇಕಶಃ ॥ 6-48-35 (40557)
ನಿಘ್ನನ್ನಮಿತ್ರಾನ್ಸಮರೇ ವಜ್ರಪಾಣಿರಿವಾಸುರಾನ್ ।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪ್ರಜಹುಸ್ತಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-48-36 (40558)
ಸ್ವಯೂಥಾದಿವ ತೇ ಯೂಥಾನ್ಮುಕ್ತಂ ಭೂಮಿಷು ದಾರುಣಂ ।
ತಮೇವಮುಪಲಕ್ಷ್ಯೈಕೋ ಹೃಷ್ಟಃ ಪುಷ್ಟಃ ಪರಂತಪ ॥ 6-48-37 (40559)
ದುರ್ಯೋಧನಪ್ರಿಯೇ ಯುಕ್ತಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಪರಿಶೋಚಯನ್।
ಜೀವಿತಂ ದುಸ್ತ್ಯಜಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭಯಂ ಚ ಸುಮಹಾಹವೇ ॥ 6-48-38 (40560)
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಪ್ರಹರಂತಮನೀಕಾನಿ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-48-39 (40561)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೇನಾಪತಿಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ತ್ವರಿತಃ ಶ್ವೇತಮಭ್ಯಯಾತ್।
ಸ ಭೀಷ್ಮಂ ಶರಜಾಲೇನ ಮಹತಾ ಸಮವಾಕಿರತ್ ॥ 6-48-40 (40562)
ಶ್ವೇತಂ ಚಾಪಿ ತಥಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರೌಘೈಃ ಸಮವಾಕಿರತ್ ।
ತೌ ವೃಷಾವಿವ ನರ್ದಂತೌ ಮತ್ತಾವಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪೌ ॥ 6-48-41 (40563)
ವ್ಯಾಘ್ರಾವಿವ ಸುಸಂರಬ್ಧಾವನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಜಘ್ನತುಃ ।
ಅಸ್ತ್ರೈರಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂವಾರ್ಯ ತತಸ್ತೌ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ॥ 6-48-42 (40564)
ಭೀಷ್ಮಃ ಶ್ವೇತಶ್ಚ ಯುಯುಧೇ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣೌ ।
ಏಕಾಹ್ನಾ ನಿರ್ದಹೇದ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ॥ 6-48-43 (40565)
ಶರೈಃ ಪರಮಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಯದಿ ಶ್ವೇತೋ ನ ಪಾಲಯೇತ್।
ಪಿತಾಮಹಂ ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ವೇತೋ ವಿಮುಖೀಕೃತಂ ॥ 6-48-44 (40566)
ಪ್ರಹರ್ಷಂ ಪಾಂಡವಾ ಜಗ್ಮುಃ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ವಿಮನಾಭವತ್।
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾರ್ಥಿವೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-48-45 (40567)
ಸಸೈನ್ಯಃ ಪಾಂಡವಾನೀಕಮಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂಯುಗೇ।
ದುರ್ಮುಖಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯೋ ವಿಶಾಂಪತಿಃಕ ॥ 6-48-46 (40568)
ಭೀಷ್ಮಂ ಜುಗುಪುರಾಸಾದ್ಯ ತವ ಪುತ್ರೇಣ ನೋದಿತಾಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಪಾರ್ಥಿವೈಃ ಸರ್ವೈರ್ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮೈಃ ॥ 6-48-47 (40569)
ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಾನಿ ವಧ್ಯಮಾನಾನಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಶ್ವೇತೋ ಗಾಂಗೇಯಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-48-48 (40570)
ನಾಶಯಾಮಾಸ ವೇಗೇನ ವಾಯುರ್ವೃಕ್ಷಾನಿವೌಜಸಾ ।
ದ್ರಾವಯಿತ್ವಾ ಚಮೂಂ ರಾಜನ್ವೈರಾಟಿಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ॥ 6-48-49 (40571)
ಆಪತತ್ಸಹಸಾ ಭೂಯೋ ಯತ್ರ ಭೀಷ್ಮೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ।
ತೌ ತತ್ರೋಪಗತೌ ರಾಜಞ್ಶರದೀಪ್ತೌ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-48-50 (40572)
ಅಯುಧ್ಯೇತಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಯಥೋಭೌ ವೃತ್ರವಾಸವೌ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ತು ಮಹಾರಾಜ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣೌ ॥ 6-48-51 (40573)
ನಿಗೃಹ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ಶ್ವೇತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ।
ಪರಾಕ್ರಮಂ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಂಯ ಪರಾಕ್ರಮೀ॥ 6-48-52 (40574)
ತರಸಾ ವಾರಯಾಮಾಸ ಮತ್ತೋ ಮತ್ತಮಿವ ದ್ವಿಪಂ।
ಶ್ವೇತಃ ಶಾಂತನವಂ ಭೂಯಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-48-53 (40575)
ವಿವ್ಯಾಧ ಪ಼ಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್।
ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ ॥ 6-48-54 (40576)
ಸ ವಿದ್ಧಸ್ತೇನ ಬಲವಾನ್ನಾಕಂಪತ ಯಥಾಽಚಲಃ ।
ವೈರಾಟಿಃ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೃಶಮಾಯಂಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-48-55 (40577)
ಆಜಘಾನ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಶ್ವೇತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯನಂದನಃ।
ಸಂಪ್ರಹಸ್ಯ ತತ ಶ್ವೇತಃ ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್ ॥ 6-48-56 (40578)
ಘನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನವಭಿರ್ದಶಧಾ ಶರೈಃ ।
ಸಂಧಾಯ ವಿಶಿಖಂ ಚೈವ ಶರಂ ಲೋಮಪ್ರವಾಹಿನಂ ॥ 6-48-57 (40579)
ಉನ್ಮಮಾಥ ತತಸ್ತಾಲಂ ಧ್ವಜಶೀರ್ಷಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಕೇತುಂ ನಿಪತಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ತನಯಾಸ್ತವ ॥ 6-48-58 (40580)
ಹತಂ ಭೀಷ್ಮಮಮನ್ಯಂತ ಶ್ವೇತಸ್ಯ ವಶಮಾಗತಂ।
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ದಧ್ಮುಃ ಶಂಖಾನ್ಮುದಾ ಯುತಾಃ ॥ 6-48-59 (40581)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪತಿತಂ ಕೇತುಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಲಂ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಸ್ವಮನೀಕಮನೋದಯತ್ ॥ 6-48-60 (40582)
ಯತ್ತಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಪರೀಪ್ಸಧ್ವಂ ರಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಸಮಂತತಃ।
ಮಾ ನಃ ಪ್ರಪಶ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಶ್ವೇತಾನ್ಮೃತ್ಯುಮವಾಪ್ಸ್ಯತಿ ॥ 6-48-61 (40583)
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಃ ಶೂರಸ್ತಥಾ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ವಃ।
ರಾಜ್ಞಸ್ತು ವಚನಂ ಶ್ರತ್ವಾ ತ್ವರಮಾಣಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-48-62 (40584)
ಬಲೇನ ಚತುರಂಗೇಣ ಗಾಂಗೇಯಪ್ರನ್ವಪಾಲಯನ್।
ಬಾಹ್ಲೀಕಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಶಲಃ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-48-63 (40585)
ಜಲಸಂಧೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ।
ತ್ವರಮಾಣಾಸ್ತ್ವರಾಕಾಲೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-48-64 (40586)
ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಂ ಸುತುಮುಲಾಂ ಶ್ವೇತಸ್ಯೋಪರ್ಯಪಾತಯನ್।
ತಾನ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಸ್ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-48-65 (40587)
ಅವಾರಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಸ ನಿವಾರ್ಯ ತು ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕೇಸರೀ ಕುಂಜರಾವಿವ ॥ 6-48-66 (40588)
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧನುರಾಚ್ಛಿನತ್।
ತತೋಽನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯುಧಿ ॥ 6-48-67 (40589)
ಶ್ವೇತಂ ವಿವ್ಯಾಧ ರಾಜೇಂದ್ರ ಕಂಕಪತ್ರೈಃ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ತತಃ ಸೇನಾಪತಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಬಹುಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-48-68 (40590)
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ।
ತತಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತೋ ರಾಜಾ ಭೀಷ್ಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿವಾರಿತಂ ॥ 6-48-69 (40591)
ಪ್ರವೀರಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಶ್ವೇತೇನ ಯುಧಿ ವೈ ತದಾ।
ನಿಷ್ಠಾನಕಶ್ಚ ಸುಮಹಾಂಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಚಾಭವತ್ ॥ 6-48-70 (40592)
ತಂ ವೀರಂ ವಾರಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ವೇತೇನ ಶರವಿಕ್ಷತಂ ।
ಹತಂ ಶ್ವೇತೇನ ಮನ್ಯಂತೇ ಶ್ವೇತಸ್ಯ ವಶಮಾಗತಂ ॥ 6-48-71 (40593)
ತತಃ ಕ್ರೋಧವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಧ್ವಜಮುನ್ಮತಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾಂ ಚ ಸೇನಾಂ ನಿವಾರಿತಾಂ ॥ 6-48-72 (40594)
ಶ್ವೇತಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಾಜ ವ್ಯಸೃಜತ್ಪ್ತಾಯಕಾನ್ಬಹೂನ್ ।
ತಾನಾವಾರ್ಯ ರಣೇ ಶ್ವೇತೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-48-73 (40595)
ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಲ್ಲೇನ ಪುನರೇವ ಪಿತುಸ್ತವ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ರಾಜನ್ಗಾಂಗೇಯಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ॥ 6-48-74 (40596)
ಅನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ವಿಪುಲಂ ಬಲವತ್ತರಂ।
ತತ್ರ ಸಂಧಾಯ ವಿಪುಲಾನ್ಭಲ್ಲಾನ್ಸಪ್ತ ಶಿಲಾಶಿತಾನ್ ॥ 6-48-75 (40597)
ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚ ಜಘಾನಾಶ್ವಾಞ್ಶ್ವೇತಸ್ಯ ಪೃತನಾಪತೇಃ ।
ಧ್ವಜಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತು ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಪ್ತಮೇನ ಚ ಸಾರಥೇ ॥ 6-48-76 (40598)
ಶಿರಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಲ್ಲೇನ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋಽಲಘುವಿಕ್ರಮಃ ।
ಹತಾಶ್ವಸೂತಾತ್ಸು ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-48-77 (40599)
ಅಮರ್ಷವಶಮಾಪನ್ನೋ ವ್ಯಾಕುಲಃ ಸಮಪದ್ಯತ ।
ವಿರಥಂ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಶ್ವೇತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-48-78 (40600)
ತಾಡಯಾಮಾಸ ನಿಶಿತೈಃ ಶರಸಂಘೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಸ ತಾಡ್ಯಮಾನಃ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-48-79 (40601)
ಸ್ವರಥೇ ಧನುರುತ್ಸೃಜ್ಯ ಶಕ್ತಿಂ ಜಗ್ರಾಹ ಕಾಂಚನೀಂ ।
ತತಃ ಶಕ್ತಿಂ ರಣೇ ಶ್ವೇತೋ ಜಗ್ರಾಹೋಗ್ರಂ ಮಹಾಭಯಾಂ ॥ 6-48-80 (40602)
ಕಾಲದಂಡೋಪಮಾಂ ಘೋರಾಂ ಮೃತ್ಯೋರ್ಜಿಹ್ವಾಮೇವ ಶ್ವಸನ್ ।
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ತದಾ ಶ್ವೇತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ರಣೇ ॥ 6-48-81 (40603)
ತಿಷ್ಠೇದಾನೀಂ ಸುಸಂರಬ್ಧಃ ಪಶ್ಯ ಮಾಂ ಪುರುಷೋ ಭವ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಯುಧಿ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-48-82 (40604)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಭುಜಗೋಪಮಾಂ।
ಪಾಂಡವಾರ್ಥೇ ಪರಾಕ್ರಾಂತಸ್ತವಾನರ್ಥಂ ಚಿಕೀರ್ಷುಕಃ ॥ 6-48-83 (40605)
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಕ್ತಿಂ ಮಹಾಘೋರಾಂ ಮೃತ್ಯೋರ್ದಂಡಸಮಪ್ರಭಾಂ ॥ 6-48-84 (40606)
ಶ್ವೇತಸ್ಯ ಕರನಿರ್ಮುಕ್ತಾಂ ನಿರ್ಮುಕ್ತೋರಗಸನ್ನಿಭಾಂ ।
ಅಪತತ್ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಮಹೋಲ್ಕೇವ ನಭಸ್ತಲಾತ್ ॥ 6-48-85 (40607)
ಜ್ವಲಂತೀಮಂತರಿಕ್ಷೇ ತಾಂ ಜ್ವಾಲಾಭಿರಿವ ಸಂವೃತಾಂ ।
ಅಸಂಭ್ರಾಂತಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-48-86 (40608)
ಅಷ್ಟಭಿರ್ನವಭಿರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ಉತ್ಕೃಷ್ಟಹೇಮವಿಕೃತಾಂ ನಿಕೃತಾಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-48-87 (40609)
ಉಚ್ಚುಕ್ರುಶುಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಶಕ್ತಿಂ ವಿನಿಹತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೈರಾಟಿಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ॥ 6-48-88 (40610)
ಕಾಲೋಪಹತಚೇತಾಸ್ತು ಕರ್ತವಕ್ಯಂ ನಾಭ್ಯಜಾನತ।
ಕ್ರೋಧಸಂಮೂರ್ಚ್ಛಿತೋ ರಾಜನ್ವೈರಾಟಿಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-48-89 (40611)
ಗದಾಂ ಜಗ್ರಾಹ ಸಂಹೃಷ್ಟೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಂ ಪ್ರತಿ।
ಕ್ರೋಧೇನ ರಕ್ತನಯನೋ ದಂಡಪಾಣಿರಿವಾಂತಕಃ ॥ 6-48-90 (40612)
ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಿದುದ್ರಾವ ಜಲೌಘ ಇವ ಪರ್ವತಂ।
ತಸ್ಯ ವೇಗಮಸಂವಾರ್ಯಂ ಮತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-48-91 (40613)
ಪ್ರಹಾರವಿಪ್ರಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಂ ಸಹಸಾ ಧರಣೀಂಗತಃ।
ಶ್ವೇತಃ ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಭ್ರಾಮಯಿತ್ವಾ ತು ತಾಂ ಗದಾಂ ॥ 6-48-92 (40614)
ರಥೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಯಥಾ ದೇವೋ ಧನೇಶ್ವರಃ ।
ತಯಾ ಭೀಷ್ಮನಿಪಾತಿನ್ಯಾ ಸ ರಥೋ ಭಸ್ಮಸಾತ್ಕೃತಃ ॥ 6-48-93 (40615)
ಸಧ್ವಜಃ ಸಹ ಸೂತೇನ ಸಾಶ್ವಃ ಸಯುಗಬಂಧುರಃ ।
ವಿರಥಂ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭೀಷ್ಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥೋತ್ತಮಕಾಃ ॥ 6-48-94 (40616)
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಹಿತಾಃ ಶಲ್ಯಪ್ರಭೃತಯೋ ರಥಾಃ।
ತತೋಽನ್ಯಂ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಧನುರ್ವಿಸ್ಫಾರ್ಯ ದುರ್ಮನಾಃ ॥ 6-48-95 (40617)
ಶನಕೈರಭ್ಯಾಯಾಚ್ಛ್ವೇತಂ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶುಶ್ರಾವ ವಿಪುಲಾಂ ಗಿರಂ ॥ 6-48-96 (40618)
ಆಕಾಶಾದೀರಿತಾಂ ದಿವ್ಯಾಮಾತ್ಮನೋ ಹಿತಸಂಭವಾಂ ।
ಭೀಷ್ಮಭೀಷ್ಮ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶೀಘ್ರಂ ಯತ್ನಂ ಕುರುಷ್ವ ವೈ ॥ 6-48-97 (40619)
ಏಷ ಹ್ಯಸ್ಯ ಜಯೇ ಕಾಲೋ ನಿರ್ದಿಷ್ಟೋ ವಿಶ್ವಯೋನಿನಾ ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ದೇವದೂತೇನ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-48-98 (40620)
ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ವಧೇ ತಸ್ಯ ಮನೋ ದಧೇ ।
ವಿರಥಂ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಶ್ವೇತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪದಾತಿನಂ ॥ 6-48-99 (40621)
ಸಹಿತಾಸ್ತ್ವಭ್ಯವರ್ತಂತ ಪರೀಪ್ಸಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-48-100 (40622)
ಕೈಕೇಯೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಅಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಏತಾನಾಪತತಃ ಸರ್ವಾಂದ್ರೋಣಶಲ್ಯಕೃಪೈಃ ಸಹ ॥ 6-48-101 (40623)
ಅವಾರಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ವಾರಿವೇಗಾನಿವಾಚಲಃ ।
ಸ ನಿರುದ್ಧೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಮಸು ॥ 6-48-102 (40624)
ಶ್ವೇತಃ ಖಂಗಮಥಾಕೃಷ್ಯ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧನುರಾಚ್ಛಿನಾತ್।
ತದಪಾಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ತ್ವರಮಾಣಃ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-48-103 (40625)
ದೇವದೂತವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಧೇ ತಸ್ಯ ಮನೋ ದಧೇ ।
ತತಃ ಪ್ರಚರಮಾಣಸ್ತು ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-48-104 (40626)
ಅನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಕ್ಷಣೇನ ಸಜ್ಯಮಕರೋಚ್ಛಕ್ರಚಾಪಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 6-48-105 (40627)
ಪಿತಾ ತೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ವೇತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾರಥೈಃ ।
ವೃತಂ ತಂ ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮೈಃಕ ॥ 6-48-106 (40628)
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ಗಾಂಗೇಯಃ ಶ್ವೇತಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ದ್ರುತಂ ।
ಆಪತಂತಂ ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-48-107 (40629)
ಆಜಘ್ನೇ ವಿಶಿಖೈಃ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಸೇನಾನ್ಯಂ ಸ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಚ ಸಮರೇ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-48-108 (40630)
ಆಜಘ್ನೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಚ ಶತೇನಾಜೌ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-48-110aಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಚ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಕೈಕೇಯಂ ಚಾಪಿ ಪಂಚಭಿಃ ।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-48-109 (40631)
ವಾರಯಿತ್ವಾ ಶರೈರ್ಘೋರೈಃ ಶ್ವೇತಮೇವಾಭಿದುದ್ರುವೇ।
ತತಃ ಶರಂ ಮೃತ್ಯುಸಮಂ ಭಾರಸಾಧನಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-48-111 (40632)
ವಿಕೃಷ್ಯ ಬಲವಾನ್ಭೀಷ್ಮಃ ಸಮಾಧತ್ತ ದುರಾಸದಂ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸುಸಂಯುಕ್ತಂ ತಂ ಶರಂ ಲೋಮವಾಹಿನಂ ॥ 6-48-112 (40633)
ದದೃಶುರ್ದೇವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ ।
ಸ ತಸ್ಯ ಕವಚಂ ಭಿತ್ವಾ ಹೃದಯಂ ಚಾಮಿತೌಜಸಃ ॥ 6-48-113 (40634)
ಜಗಾಮ ಧರಣೀಂ ಬಾಣೋ ಮಹಾಶನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್।
ಅಸ್ತಂ ಗಚ್ಛನ್ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಃ ಪ್ರಭಾಪ್ರಾದಾಯ ಸತ್ವರಃ ॥ 6-48-114 (40635)
ಏವಂ ಜೀವಿತಮಾದಾಯ ಶ್ವೇತದೇಹಾಂಜಗಾಮ ಹ।
ತಂ ಭೀಷ್ಮೇಣ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ತಥಾ ವಿನಿಹತಂ ಯುಧಿ ॥ 6-48-115 (40636)
ಪ್ರಪತಂತಮಪಶ್ಯಾಮ ಗಿರೇಃ ಶೃಂಗಮಿವ ಚ್ಯುತಂ।
ಅಶೋಚನ್ಪಾಂಡವಾಸ್ತತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-48-116 (40637)
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಶ್ಚ ಸುತಾಸ್ತುಭ್ಯಂ ಕುರವಶ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಶಃ । 6-48-117bತತೋ ದುಃಶಾಸನೋ ರಾಜಞ್ಶ್ವೇತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಪಾತಿತಂ ॥ 6-48-117 (40638)
ವಾದಿತ್ರನಿನದೈರ್ಘೋರೈರ್ನೃತ್ಯತಿ ಸ್ಮ ಸಮಂತತಃ ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ಭೀಷ್ಮೇಣಾಹವಶೋಭಿನಾ ॥ 6-48-118 (40639)
ಪ್ರಾವೇಪಂತ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಶಿಖಂಡಿಪ್ರಮುಖಾ ರಥಾಃ ।
ತತೋ ಧನಂಜಯೋ ರಾಜನ್ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಶ್ಚಾಪಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-48-119 (40640)
ಅವಹಾರಂ ಶನೈಶ್ಚಕ್ರುರ್ನಿಹತೇ ವಾಹಿನೀಪತೌ।
ತತೋಽವಹಾರಃ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-48-120 (40641)
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ನರ್ದತಾಂ ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಪಾರ್ಥಾ ವಿಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ನ್ಯವರ್ತಂತ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಚಿಂತಯಂತೋ ವಧಂ ಘೋರಂ ದ್ವೈರಥೇನ ಪರಂತಪಾಃ ॥ ॥ 6-48-121 (40642)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 049
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.49. ಅಧ್ಯಾಯಃ 049
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಶಂಖಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-49-0 (40643)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-49-0x (4111)
( ಶ್ವೇತೇ ಸೇನಾಪತೌ ತಾತ ಸಂಗ್ರಮೇ ನಿಹತೇ ಪರೈಃ।
ಕಿಮಕುರ್ವನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ॥ 6-49-1 (40644)
ಸೇನಾಪತಿಂ ಸಮಾಕರ್ಣ್ಯ ಶ್ವೇತಂ ಯುಧಿ ನಿಪಾತಿತಂ ।
ತದರ್ಥಂ ಯತತಾಂ ಚಾಪಿ ಪರೇಷಾಂ ಪ್ರಪಲಾಯಿನಾಂ ॥ 6-49-2 (40645)
ಮನಃ ಪ್ರೀಣಾತಿ ಮೇ ವಾಕ್ಯಂ ಜಯಂ ಸಂಜಯ ಶ್ರೃಣ್ವತಃ।
ಪ್ರತ್ಯುಪಾಯಂ ಚಿಂತಯಂತಃ ಸಂಜನಾಃ ಪ್ರಸ್ರವಂತಿ ಮೇ ॥ 6-49-3 (40646)
ಸ ಹಿ ವೀರೋಽನುರಕ್ತಶ್ಚ ವೃದ್ಧಃ ಕುರುಪತಿಸ್ತದಾ ।
ಕೃತಂ ವೈರಂ ಸದಾ ತೇನ ಪಿತುಃ ಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ ॥ 6-49-4 (40647)
ತಸ್ಯೋದ್ವೇಗಭಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಸಂಶ್ರಿತಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಪುರಾ ।
ಸರ್ವಂ ಬಲಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ದುರ್ಗಂ ಸಂಶ್ರಿತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 6-49-5 (40648)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರತಾಪೇನ ದುರ್ಗಂ ದೇಶಂ ನಿವೇಶ್ಯ ಚ ।
ಸಪತ್ನಾನ್ಸತತಂ ಬಾಧನ್ನಾರ್ಯವೃತ್ತಿಮನುಷ್ಠಿತಃ ॥ 6-49-6 (40649)
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ವೈ ಸದಾ ತೇಷಾಂ ಪುರಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸುದುರ್ಮತಿಃ।
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ಭಕ್ತಃ ಕಥಂ ಸಂಜಯ ಸೂದಿತಃ ॥) 6-49-7 (40650)
ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸಂಮತಃ ಕ್ಷುದ್ರಃ ಪುತ್ರೋ ಮೇ ಪುರುಷಾಧಮಃ।
ನ ಯುದ್ಧಂ ರೋಚಯೇದ್ಭೀಷ್ಮೋ ನ ಚಾಚಾರ್ಯಃ ಕಥಂಚನ ॥ 6-49-8 (40651)
ನ ಕೃಪೋ ನ ಚ ಗಾಂಧಾರೀ ನಾಹಂ ಸಂಜಯ ರೋಚಯೇ ।
ನ ವಾಸುದೇವೋ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಧರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-49-9 (40652)
ನ ಭೀಮೋ ನಾರ್ಜುನಶ್ಚೈವ ನ ಯಮೌ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ।
ವಾರ್ಯಮಾಣೋ ಮಯಾ ನಿತ್ಯಂ ಗಾಂಧಾರ್ಯಾ ವಿದುರೇಣ ಚ ॥ 6-49-10 (40653)
ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ರಾಮೇಣ ವ್ಯಾಸೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಯುಧ್ಯಮಾನೋ ನಿತ್ಯಮೇವ ಹಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-49-11 (40654)
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಮತಮಾಸ್ಥಾಯ ಸೌಬಲಸ್ಯ ಚ ಪಾಪಕೃತ್ ।
ದುಃಶಾಸನಸ್ಯ ಚ ತಥಾ ಪಾಂಡವಾನ್ನಾನ್ವಚಿಂತಯತ್ ॥ 6-49-12 (40655)
ತಸ್ಯಾಹಂ ವ್ಯಸನಂ ಘೋರಂ ಮನ್ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ತು ಸಂಜಯ ।
ಶ್ವೇತಸ್ಯ ಚ ವಿನಾಶೇನ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಿಜಯೇನ ಚ ॥ 6-49-13 (40656)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕೃಷ್ಣಸಹಿತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಕಿಮಕರೋದ್ಯುಧಿ ।
ಅರ್ಜುನಾದ್ಧಿ ಭಯಂ ಭೂಯಸ್ತನ್ಮೇ ತಾತ ನ ಶಾಂಯತಿ ॥ 6-49-14 (40657)
ಸ ಹಿ ಶೂರಶ್ಚ ಕೌಂತೇಯಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರೀ ಧನಂಜಯಃ ।
ಮನ್ಯೇ ಶರೈಃ ಶರೀರಾಣಿ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಪ್ರಮಥಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-49-15 (40658)
ಐಂದ್ರಿಮಿಂದ್ರಾನುಜಸಮಂ ಮಹೇಂದ್ರಸದೃಶಂ ಬಲೇ ।
ಅಮೋಘಕ್ರೋಧಸಂಕಲ್ಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಃ ಕಿಮಭೂನ್ಮನಃ ॥ 6-49-16 (40659)
ತಥೈವ ವೇದವಿಚ್ಛೂರೋ ಜ್ವಲನಾರ್ಕಸಮದ್ಯುತಿಃ ।
ಇಂದ್ರಾಸ್ತ್ರವಿದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಪ್ರಪತನ್ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ॥ 6-49-17 (40660)
ವಜ್ರಸಂಸ್ಪರ್ಶರೂಪಾಣಾಮಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪ್ರಯೋಜಕಃ ।
ಸಖಂಗಾಕ್ಷೇಪಹಸ್ತಸ್ತು ಘೋಷಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-49-18 (40661)
ಸ ಸಂಜಯ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ದ್ರುಪದಸ್ಯಾತ್ಮಜೋ ಬಲೀ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಕಿಮಕರೋಚ್ಛ್ವೇತೇ ಯುಧಿ ನಿಪಾತಿತೇ ॥ 6-49-19 (40662)
ಪುರಾ ಚೈವಾಪರಾಧೇನ ವಧೇನ ಚ ಚಮೂಪತೇಃ ।
ಮನ್ಯೇ ಮನಃ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-49-20 (40663)
ತೇಷಾಂ ಕ್ರೋಧಂ ಚಿಂತಯಂಸ್ತು ಅಹಃಸು ಚ ನಿಶಾಸು ಚ ।
ನ ಶಾಂತಿಮಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ ದುರ್ಯೋದನಕೃತೇನ ಹಿ ।
ಕಥಂ ಚಾಭೂನ್ಮಹಾಯುದ್ಧಂ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-49-21 (40664)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-49-22x (4112)
ಶ್ರೃಣು ರಾಜನ್ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ತವಾಪನಯನೋ ಮಹಾನ್ ।
ನ ಚ ದುರ್ಯೋಧನೇ ದೋಷಮಿಮಾಮಾಧಾತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-49-22 (40665)
ಗತೋದಕೇ ಸೇತುಬಂಧೋ ಯಾದೃಕ್ತಾದೃಙ್ಭತಿಸ್ತವ।
ಸಂದೀಪ್ತೇ ಭವನೇ ಯದ್ವತ್ಕೂಪಸ್ಯ ಖನನಂ ತಥಾ ॥ 6-49-23 (40666)
ಗತಪೂರ್ವಾಹ್ಣಭೂಯಿಷ್ಠೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಹನಿ ದಾರುಣೇ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಪುನರ್ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-49-24 (40667)
ಶ್ವೇತಂ ತು ನಿಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿರಾಟಸ್ಯ ಚಮೂಪತಿಂ ।
ಕೃತವರ್ಮಣಾ ಚ ಸಹಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಲ್ಯಮವಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-49-25 (40668)
ಶಂಖಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಹವಿಷಾ ಹವ್ಯವಾಡಿವ ।
ಸ ವಿಸ್ಫಾರ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಂ ಶಕ್ರಚಾಪೋಪಮಂ ಬಲೀ ॥ 6-49-26 (40669)
ಅಭ್ಯಧಾವಜ್ಜಿಘಾಂಸನ್ವೈ ಶಲ್ಯಂ ಮದ್ರಾಧಿಪಂ ಯುಧಿ ।
ಮಹತಾ ರಥಸಂಘೇನ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿರಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-49-27 (40670)
ಸೃಜನ್ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛಲ್ಯರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-49-28 (40671)
ತಾವಕಾನಾಂ ರಥಾಃ ಸಪ್ತ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ।
ಮದ್ರರಾಜಂ ಪರೀಪ್ಸಂತೋ ಮೃತ್ಯೋರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾಂತರಂ ಗತಂ ॥ 6-49-29 (40672)
ಬೃಹದ್ಬಲಶ್ಚ ಕೌಸಲ್ಯೋ ಜಯತ್ಸೇನಶ್ಚ ಮಾಗಧಃ।
ತಥಾ ರುಕ್ಮರಥೋ ರಾಜನ್ಪುತ್ರಃ ಶಲ್ಯಸ್ಯ ಮಾನಿತಃ ॥ 6-49-30 (40673)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃಕ ।
ಬೃಹತ್ಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ದಾಯಾದಃ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 6-49-31 (40674)
ನಾನಾಧಾತುವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಕಾರ್ಮುಕಾಣಿ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ವಿಸ್ಫಾರಿತಾನ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ತೋಯದೇಷ್ವಿವ ವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-49-32 (40675)
ತೇ ತು ಬಾಣಮಯಂ ವರ್ಷಂ ಶಂಖಮೂರ್ಧ್ನಿಂ ನ್ಯಪಾತಯನ್ ।
ನಿದಾಘಾಂತೇಽನಿಲೋದ್ಧೃತಾ ಮೇಘಾ ಇವ ನಗೇ ಜಲಂ ॥ 6-49-33 (40676)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸಪ್ತಭಲ್ಲೈಃ ಸುತೇಜನೈಃ ।
ಧನೂಂಷಿ ತೇಷಾಮಾಚ್ಛಿದ್ಯ ನನರ್ದ ಪೃತನಾಪತಿಃ ॥ 6-49-34 (40677)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿನದ್ಯ ಜಲದೋ ಯಥಾ।
ತಾಲಮಾತ್ರಂ ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯ ಶಂಖಮಭ್ಯದ್ರವದ್ರಣೇ ॥ 6-49-35 (40678)
ತಮುದ್ಯಂತಮುದೀಕ್ಷ್ಯಾಥ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಸಂತ್ರಸ್ತಾ ಪಾಂಡವೀ ಸೇನಾ ವಾತವೇಗಹತೇವ ನೌಃ ॥ 6-49-36 (40679)
ತತೋಽರ್ಜುನಃ ಸಂತ್ವರಿತಃ ಶಂಖಸ್ಯಾಸೀತ್ಪುರಃಸರಃ ।
ಭೀಷ್ಮಾದ್ರಕ್ಷ್ಯೋಽಯಮದ್ಯೇತಿ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-49-37 (40680)
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀದ್ಯೋಧಾನಾಂ ಯುಧಿ ಯುಧ್ಯತಾಂ ।
ತೇಜಸ್ತೇಜಸಿ ಸಂಪೃಕ್ತಮಿತ್ಯೇವಂ ವಿಸ್ಮಯಂ ಯಯುಃ ॥ 6-49-38 (40681)
ಅಥ ಶಲ್ಯೋ ಗದಾಪಾಣಿರವತೀರ್ಯ ಮಹಾರಥಾತ್ ।
ಶಂಖಸ್ಯ ಚತುರೋ ವಾಹಾನಹನದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-49-39 (40682)
ಸ ಹತಾಶ್ವಾದ್ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಖಂಗಮಾದಾಯ ವಿದ್ರುತಃ ।
ಬೀಭತ್ಸೋಶ್ಚ ರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪುನಃ ಶಾಂತಿಮವಿಂದತ ॥ 6-49-40 (40683)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮರಥಾತ್ತೂರ್ಣಮುತ್ಪತಂತಿ ಪತತ್ರಿಣಃ ।
ಯೈರಂತರೀಕ್ಷಂ ಭೂಮಿಶ್ಚ ಸರ್ವತಃ ಸಮವಸ್ತೃತಾ ॥ 6-49-41 (40684)
ಪಂಚಾಲಾನಥ ಮತ್ಸ್ಯಾಂಶ್ಚ ಕೇಕಯಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಭದ್ರಕಾನ್ ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-49-42 (40685)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಂ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ದ್ರುಪದಂ ಸೇನಯಾ ವೃತಂ ॥ 6-49-43 (40686)
ಪ್ರಿಯಂ ಸಂಬಂಧಿನಂ ರಾಜಞ್ಶರಾನವಕಿರನ್ಬಹೂನ್ ।
ಅಗ್ನಿನೇವ ಪ್ರದಗ್ಧಾನಿ ವನಾನಿ ಶಿಶಿರಾತ್ಯಯೇ ॥ 6-49-44 (40687)
ಶರದಗ್ಧಾನ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸೈನ್ಯಾನಿ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಹ।
ಅತ್ಯತಿಷ್ಠದ್ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ವಿಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ ॥ 6-49-45 (40688)
ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಯಥಾಽಽದಿತ್ಯಂ ತಪಂತಮಿವ ತೇಜಸಾ।
ನ ಶೇಕುಃ ಪಾಂಡವೇಯಸ್ಯ ಯೋಧಾ ಭೀಷ್ಮಂ ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ॥ 6-49-46 (40689)
ವೀಕ್ಷಾಂಚಕ್ರುಃ ಸಮಂತಾತ್ತೇ ಪಾಂಡವಾ ಭಯಪೀಡಿತಾಃ ।
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಗಾವಃ ಶೀತಾರ್ದಿತಾ ಇವ ॥ 6-49-47 (40690)
ಸಾ ತು ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೀ ಸೇನಾ ಗಾಂಗೇಯಶರಪೀಡಿತಾ ।
ಸಿಂಹೇನೇವ ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನಾ ಶುಕ್ಲಾ ಗೌರಿವ ಗೋಪತೇಃ ॥ 6-49-48 (40691)
ಹತೇ ವಿಪ್ರುದ್ರುತೇ ಸೈನ್ಯೇ ನಿರುತ್ಸಾಹೇ ವಿಮರ್ದಿತೇ।
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಪಾಂಡುಸೈನ್ಯೇಷು ಭಾರತ ॥ 6-49-49 (40692)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ನಿತ್ಯಂ ಮಂಡಲಕಾರ್ಮುಕಃ ।
ಮುಮೋಚ ಬಾಣಾಂದೀಪ್ತಾಗ್ರಾನಹೀನಾಶೀವಿಷಾನಿವ ॥ 6-49-50 (40693)
ಶರೈರೇಕಾಯನೀಕುರ್ವಂದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಯತವ್ರತಃ।
ಜಘಾನ ಪಾಂಡವರಥಾನಾದಿಶ್ಯಾದಿಶ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-49-51 (40694)
ತತಃ ಸೈನ್ಯೇಷು ಭಗ್ನೇಷು ಮಥಿತೇಷು ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಚಾಸ್ತಂ ದಿನಕರೇ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-49-52 (40695)
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಸಮುದೀರ್ಯಂತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಾ ಮಹಾಹವೇ ।
ಅವಹಾರಮಕುರ್ವಂತ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ ॥ 6-49-53 (40696)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಇತಿ ಪ್ರಥಮದಿವಸಯುದ್ಧಂ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-49-51 ಏಕಾಯನೀಕುರ್ವನ್ ಏಕಮಾರ್ಗಾಃ ಕುರ್ವನ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 050
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.50. ಅಧ್ಯಾಯಃ 050
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇನ ಕ್ರೌಂಚವ್ಯೂಹನಿರ್ಮಾಣಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-50-0 (40697)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-50-0x (4113)
ಕೃತೇಽವಹಾರೇ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಥಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಭೀಷ್ಮೇ ಚ ಯುದ್ಧಸಂರಬ್ಧೇ ಹೃಷ್ಟೇ ದುರ್ಯೋಧನೇ ತಥಾ ॥ 6-50-1 (40698)
ಧರ್ಮರಾಜಸ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಮಭಿಗಂಯ ಜನಾರ್ದನಂ ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈಃ ಸರ್ವೈಶ್ಚೈವ ಜನೇಶ್ವರೈಃ ॥ 6-50-2 (40699)
ಶುಚಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಶ್ಚಿಂತಯಾನಃ ಪರಾಜಯಂ।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಮಬ್ರವೀದ್ರಜಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-50-3 (40700)
ಕೃಷ್ಣ ಪಶ್ಯ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಶರೈರ್ದಹಂತಂ ಸೈನ್ಯಂ ಮೇ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ಕಕ್ಷಮಿವಾನಲಂ ॥ 6-50-4 (40701)
ಕಥಮೇನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶಕ್ಷ್ಯಾಮಃ ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಿತುಂ ।
ಲೇಲಿಹ್ಯಮಾನಂ ಸೈನ್ಯಂ ಮೇ ಹವಿಷ್ಮಂತಮಿವಾನಲಂ ॥ 6-50-5 (40702)
ಏತಂ ಹಿ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಂ ಧನುಷ್ಮಂತಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಪ್ರದ್ರುರ್ತ ಸೈನ್ಯಂ ಸಮರೇ ಮಾರ್ಗಣಾಹತಂ ॥ 6-50-6 (40703)
ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ಯಮಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಜ್ರಪಾಣಿಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ।
ವರುಣಃ ಪಾಶಭೃದ್ವಾಪಿ ಕುಬೇರೋ ವಾ ಗದಾಧರಃ ॥ 6-50-7 (40704)
ನ ತು ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಜೇತಾಃ ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಸೋಽಹಮೇವಂ ಗತೇ ಮಗ್ನೋ ಭೀಷ್ಮಾಗಾಧಜಲೇಽಪ್ಲುವೇ ॥ 6-50-8 (40705)
ಆತ್ಮನೋ ಬುದ್ಧಿದೌರ್ಬಲ್ಯಾದ್ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಕೇಶವ ।
ವನಂ ಯಾತ್ಸಾಮಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಶ್ರೇಯೋ ಮೇ ತತ್ರ ಜೀವಿತುಂ ॥ 6-50-9 (40706)
ನ ತ್ವೇತಾನ್ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಂದಾತುಂ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಮೃತ್ಯವೇ ।
ಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯತಿ ಸೇನಾಂ ಮೇ ಕೃಷ್ಣ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಸ್ತ್ರವಿತ್ ॥ 6-50-10 (40707)
ಯಥಾಽನಲಂ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಂ ಪತಂಗಾಃ ಸಮಭಿದ್ರುತಾಃ ।
ವಿನಾಶಾಯೋಪಗಚ್ಛಂತಿ ತಥಾ ಮೇ ಸನಿಕೋ ಜನಃ ॥ 6-50-11 (40708)
ಕ್ಷಯಂ ನೀತೋಽಸ್ಮಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ರಾಜ್ಯಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಭ್ರಾತಶ್ಚೈವ ಮೇ ವೀರಾಃ ಕರ್ಶಿತಾಃ ಶರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 6-50-12 (40709)
ಮತ್ಕೃತೇ ಭ್ರಾತೃಹಾರ್ದೇನ ರಾಜ್ಯಾದ್ಭ್ರಷ್ಟಾಸ್ತಥಾ ಸುಖಾತ್।
ಜೀವಿತಂ ಬಹುಮನ್ಯೇಽಹಂ ಜೀವಿತಂ ಹ್ಯದ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ ॥ 6-50-13 (40710)
ಜೀವಿತಸ್ಯ ಚ ಶೇಷೇಣ ತಪಸ್ತಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ದುಶ್ಚರಂ ।
ನ ಘಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಮಿತ್ರಾಣೀಮಾನಿ ಕೇಶವ ॥ 6-50-14 (40711)
ರಥಾನ್ಮೇ ಬಹುಸಾಹಸ್ರಾಂದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾಬಲಃ ।
ಘಾತಯತ್ಯನಿಶಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರವರಾಣಾಂ ಪ್ರಹಾರಿಣಾಂ ॥ 6-50-15 (40712)
ಕಿಂ ನು ಕೃತ್ವಾ ಹಿತಂ ಮೇ ಸ್ಯಾದ್ಬ್ರೂಹಿ ಮಾಧವ ಮಾಚಿರಂ ।
ಮಧ್ಯಸ್ಥಮಿವ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಮರೇ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ॥ 6-50-16 (40713)
ಏಕೋ ಭೀಮಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಯುಧ್ಯತ್ಯೇವ ಮಹಾಭುಜಃ ।
ಕೇವಲಂ ಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುಸ್ಮರನ್ ॥ 6-50-17 (40714)
ಗದಯಾ ವೀರಘಾತಿನ್ಯಾ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಕರೋತ್ಯಸುಕರಂ ಕರ್ಮ ರಥಾಶ್ವನರಪಂಕ್ತಿಷು ॥ 6-50-18 (40715)
ನಾಲಮೇಷ ಕ್ಷಯಂ ಕರ್ತುಂ ಪರಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ।
ಆರ್ಜವೇನೈವ ಯುದ್ಧೇನ ವೀರ ವರ್ಷಶತೈರಪಿ ॥ 6-50-19 (40716)
ಏಕೋಽಸ್ತ್ರವಿತ್ಸಖಾ ತೇಽಯಂ ಸೋಽಪ್ಯಸ್ಮಾನ್ಸಮುಪೇಕ್ಷತೇ ।
ನಿರ್ದಹ್ಯಮಾನಾನ್ಭೀಷ್ಮೇಣ ದ್ರೋಣೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-50-20 (40717)
ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಧಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪ್ರಯುಕ್ತಾನಿ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 6-50-21 (40718)
ಕೃಷ್ಣ ಭೀಷ್ಮಃ ಸುಸಂರಬ್ಧಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವೈಃ ।
ಕ್ಷಪಯಿಷ್ಯತಿ ನೋ ನೂನಂ ಯಾದೃಶೋಽಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 6-50-22 (40719)
ಸ ತ್ವಂ ಪಶ್ಯ ಮಹಾಭಾಗ ಯೋಗೇಶ್ವರ ಮಹಾರಥಂ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಯಃ ಶಮಯೇತ್ಸಂಖ್ಯೇ ದಾವಾಗ್ನಿಂ ಜಲದೋ ಯಥಾ ॥ 6-50-23 (40720)
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ಗೋವಿಂದ ಪಾಂಡವಾ ನಿಹತದ್ವಿಷಃ ।
ಸ್ವರಾಜ್ಯಮನುಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ಮೋದಿಷ್ಯಂತೇ ಸಬಾಂಧವಾಃ ॥ 6-50-24 (40721)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಧ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತೇ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಚಿರಮಂತರ್ಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಶೋಕೋಪಹತಚೇತನಃ ॥ 6-50-25 (40722)
ಶೋಕಾರ್ತಂ ತಮಥೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ದುಃಖೋಪಹತಚೇತಸಂ ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತತ್ರ ಗೋವಿಂದೋ ಹರ್ಷಯನ್ಸರ್ವಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-50-27aಮಾಶುಚೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಟ ನ ತ್ವಂ ಶೋಚಿತುಮರ್ಹಸಿ ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಧನ್ವಿನಃಕ ॥ 6-50-26 (40723)
ಅಹಂ ಚ ಪ್ರಿಯಕೃದ್ರಾಜನ್ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ಚೇಮೌ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-50-28 (40724)
ತಥೈವ ಸಬಲಾಶ್ಚೇಮೇ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಸತ್ತಮ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಂತೇ ತ್ವದ್ಭಕ್ತಾಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-50-29 (40725)
ಏಷ ತೇ ಪಾರ್ಷತೋ ನಿತ್ಯಂ ಹಿತಕಾಮಃ ಪ್ರಿಯೇ ರತಃ ।
ಸೈನಾಪತ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-50-30 (40726)
ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಂ ಕಿಲ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತತೋ ಧರ್ಮೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಮಿತೌ ತಸ್ಯಾಂ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಶ್ರೃಣ್ವತಃ ॥ 6-50-31 (40727)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನ ನಿಬೋಧೇದಂ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಮಾರಿಷ।
ನಾತಿಕ್ರಂಯಂ ಭವೇತ್ತಚ್ಚ ವಚನಂ ಮಮ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-50-32 (40728)
ಭವಾನ್ಸೇನಾಪತಿರ್ಮಹ್ಯಂ ವಾಸುದೇವೇನ ಸಂಮಿತಃ।
ಕಾರ್ತಿಕೇಯೋ ಯಥಾ ನಿತ್ಯಂ ದೇವಾನಾಮಭವತ್ಪುರಾ ॥ 6-50-33 (40729)
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಸೇನಾನೀಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ।
ಸ ತ್ವಂ ಪುರುಷಶಾರ್ದೂಲ ವಿಕ್ರಂಯ ಜಹಿ ಕೌರವಾನ್ ॥ 6-50-34 (40730)
ಅಹಂ ಚ ತೇಽನುಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಭೀಮಃ ಕೃಷ್ಣಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಸಹಿತೌ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 6-50-35 (40731)
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಪೃಥಿವೀಪಾಲಾಃ ಪ್ರಧಾನಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ ।
ತತ ಉದ್ಧರ್ಷಯನ್ಸರ್ವಾಂಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಽಭ್ಯಭಾಷತ ॥ 6-50-36 (40732)
ಅಹಂ ದ್ರೋಣಾಂತಕಃ ಪಾರ್ಥ ವಿಹಿತಃ ಶಂಭುನಾ ಪುರಾ।
ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಕೃಪಂ ದ್ರೋಣಂ ತಥಾ ಶಲ್ಯಂ ಜಯದ್ರಥಂ ॥ 6-50-37 (40733)
ಸರ್ವಾನದ್ಯ ರಣೇ ದೃಪ್ತಾನ್ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ಅಥೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸೈಃ ಪಾಂಡವೈರ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದೈಃ ॥ 6-50-38 (40734)
ಸಮುದ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರೇ ಪಾರ್ಷತೇ ಶತ್ರುಸೂದನೇ ।
ತಮಬ್ರವೀತ್ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಪಾರ್ಷತಂ ಪೃತನಾಪತಿಂ ॥ 6-50-39 (40735)
ವ್ಯೂಹಃ ಕ್ರೌಂಚಾರುಣೋ ನಾಮ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಃ ।
ಯಂ ಬೃಹಸ್ಪತಿರಿಂದ್ರಾಯ ತದಾ ದೇವಾಸುರೇಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-50-40 (40736)
ತಂ ಯಥಾವತ್ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹಂ ಪರಾನೀಕವಿನಾಶನಂ ।
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ರಾಜಾನಃ ಪಶ್ಯಂತು ಕುರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-50-41 (40737)
ಯಥೋಕ್ತಃ ಸ ನೃದೇವೇನ ವಿಷ್ಣುರ್ವಜ್ರಭೃತಾ ಯಥಾ।
ಪ್ರಭಾತೇ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಮಗ್ರೇ ಚಕ್ರೇ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-50-42 (40738)
ಆದಿತ್ಯಪಥಗಃ ಕೇತುಸ್ತಸ್ಯಾದ್ಭುತಮನೋರಮಃ ।
ಶಾಸನಾತ್ಪುರುಹೂತಸ್ಯ ನಿರ್ಮಿತೋ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ ॥ 6-50-43 (40739)
ಇಂದ್ರಾಯುಧಸವರ್ಣಾಭಿಃ ಪತಾಕಾಭಿರಲಂಕೃತಃ । 6-50-44bಆಕಾಶಗ ಇವಾಕಾಶೇ ಗಂಧರ್ವನಗರೋಪಮಃ ॥ 6-50-44 (40740)
ನೃತ್ಯಮಾನ ಇವಾಭಾತಿ ರಥಚರ್ಯಾಸು ಮಾರಿಷ ।
ತೇನ ರತ್ನವತಾ ಪಾರ್ಥಃ ಸ ಚ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 6-50-45 (40741)
ಬಭೂವ ಪರಮೋಪೇತಃ ಸುಮೇರುರಿವ ಭಾನುನಾ ।
ಶಿರೋಭೂದ್ದ್ರುಪದೋ ರಾಜಾ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ ॥ 6-50-46 (40742)
ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ಚೈದ್ಯಶ್ಚ ಚಕ್ಷುರ್ಭ್ಯಾಂ ತೌ ಜನೇಶ್ವರೌ ।
ದಾಶಾರ್ಣಕಾಃ ಪ್ರಭದ್ರಾಶ್ಚ ದಾಶೇರಕಗಣೈಃ ಸಹ ॥ 6-50-47 (40743)
ಅನೂಪಕಾಃ ಕಿರಾತಾಶ್ಚ ಗ್ರೀವಾಯಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಟಚ್ಚರೈಶ್ಚ ಪೌಂಡ್ರೈಶ್ಚ ರಾಜನ್ಪೌರವಕೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-50-48 (40744)
ನಿಷಾದೈಃ ಸಹಿತಶ್ಚಾಪಿ ಪೃಷ್ಠಮಾಸೀದ್ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಪಕ್ಷೌ ತು ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-50-49 (40745)
ದ್ರೌಪದೇಯಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪಿಶಾಚಾ ದಾರದಾಶ್ಚೈವ ಪುಂಡ್ರಾಃ ಕುಂಡೀವಿಷೈಃ ಸಹ ॥ 6-50-50 (40746)
ಮಾರುತಾ ಧೇನುಕಾಶ್ಚೈವ ತಂಗಮಾಃ ಪರತಂಗಣಾಃ ।
ಬಾಹ್ಲಿಕಾಸ್ತಿತ್ತಿರಾಶ್ಚೈವ ಚೋಲಾಃ ಪಾಂಡ್ಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-50-51 (40747)
ಏತೇ ಜನಪದಾ ರಾಜಂದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತಾಃ ।
ಅಗ್ನಿವೇಶಾಸ್ತುದ್ದುಂಡಾಶ್ಚ ಮಾಲವಾ ದಾನಭಾರಯಃ ॥ 6-50-52 (40748)
ಶಬರಾ ಉದ್ಭಸಾಶ್ಚೈವ ವತ್ಸಾಶ್ಚ ಸಹ ನಾಕುಲೈಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ವಾಮಂ ಪಕ್ಷಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-50-53 (40749)
ರಥಾನಾಮಯುತಂ ಪಕ್ಷೌ ಶಿರಸ್ತು ನಿಯುತಂ ತಥಾ।
ಪೃಷ್ಠಮರ್ಬುದಮೇವಾಸೀತ್ಸಹಸ್ರಾಮಿ ಚ ವಿಂಶತಿಃ ॥ 6-50-54 (40750)
ಗ್ರೀವಾಯಾಂ ನಿಯುತಂ ಚಾಪಿ ಸಹಸ್ರಾಮಿ ಚ ಸಪ್ತತಿಃ ।
ಪಕ್ಷಕೋಟಿಪ್ರಪಕ್ಷೇಷು ಪಕ್ಷಾಂತೇಷು ಚ ವಾರಣಾಃ ॥ 6-50-55 (40751)
ಜಗ್ಮುಃ ಪರಿವೃತಾ ರಾಜಂಶ್ಚಲಂತ ಇವ ಪರ್ವತಾಃ ।
ಜಘನಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ ವಿರಾಟಃ ಸಹ ಕೇಕಯೈಃ ॥ 6-50-56 (40752)
ಕಾಶಿರಾಜಶ್ಚ ಶೈಬ್ಯಶ್ಚ ರಥಾನಾಮಯುತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ಏವಮೇನಂ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಭಾರತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-50-57 (40753)
ಸೂರ್ಯೋಧಯಂ ತ ಇಚ್ಛತಃ ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ದಂಶಿತಾಃ ।
ತೇಷಾಮಾದಿತ್ಯವರ್ಮಾನಿ ವಿಮಲಾನಿ ಮಹಾಂತಿ ಚ ।
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರಾಣ್ಯಶೋಭಂತ ವಾರಣೇಷು ರಥೇಷು ಚ ॥ ॥ 6-50-58 (40754)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಾಶೋಽದ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-50-19 ಆರ್ಜವೇನ ಅಕುಟಿಲೇನ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಮಾಯಾಹೀನೇನ ॥ 6-50-25 ಅಂತರ್ಮನಾಃ ವಿಮನಾಃ ॥ 6-50-31 ನಿಧನಂ ನಿಧನಹೇತುಃ ॥ 6-50-32 ಭಾಷಿತಮುಕ್ತಂ ॥ 6-50-33 ಮಹ್ಯಂ ಮಮ ॥ 6-50-44 ಆಕಾಶಗ ಇವ ಪಕ್ಷೀವ ॥ 6-50-45 ರಥಚರ್ಯಾಸು ರಥವರ್ತ್ಮಸು ॥ 6-50-46 ಪರಮೋಪೇತಃ ಪರಾ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಾ ಚಾಸೌ ಮಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ್ಚೇತಿ ಪರಮಾ ತಯಾ ಉಪೇತಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 051
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.51. ಅಧ್ಯಾಯಃ 051
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಾದಿಭಿಃ ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹರಚನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-51-0 (40755)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-51-0x (4114)
ಕ್ರೌಂಚಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತೋ ವ್ಯೂಹಮಭೇದ್ಯಂ ತನಯಸ್ತವ ।
ರಕ್ಷಮಾಣಂ ಮಹಾಘೋರಂ ಪಾರ್ಥೇನಾಮಿತತೇಜಸಾ ॥ 6-51-1 (40756)
ಆಚಾರ್ಯಮುಪಸಂಗಂಯ ಕೃಪಂ ಶಲ್ಯಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ಸೌಮದತ್ತಿಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ಸೋಽಶ್ವತ್ಥಾಮಾನಮೇವ ಚ ॥ 6-51-2 (40757)
ದುಃಶಾಕಸನಾದೀನ್ಭ್ರಾತೄಂಶ್ಚ ಸರ್ವನೇವ ಚ ಭಾರತ ।
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸುಬಹೂಞ್ಶೂರಾನ್ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮುಪಾಗತಾನ್ ॥ 6-51-3 (40758)
ಪ್ರಾಹೇದಂ ವಚನಂ ಕಾಲೇ ಹರ್ಷಯಂಸ್ತನಯಸ್ತವ ।
ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಪ್ರಹರಣಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುದ್ಧವಿಶಾರದಾಃ ॥ 6-51-4 (40759)
ಏಕೈಕಶಃ ಸಮರ್ಥಾ ಹಿ ಯೂಯಂ ಸರ್ವೇ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾನ್ರಣೇ ಹಂತುಂ ಸಸೈನ್ಯಾನ್ಕಿಮು ಸಂಹತಾಃ ॥ 6-51-5 (40760)
ಅಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತದಸ್ಮಾಕಂ ಬಲಂ ಭೀಷ್ಮಾಭಿರಕ್ಷಿತಂ ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಮಿದಮೇತೇಷಾಂ ಬಲಂ ಭೀಮಾಭಿರಕ್ಷಿತಂ ॥ 6-51-6 (40761)
ಸಂಸ್ಥಾನಾಃ ಶೂರಸೇನಾಶ್ಚ ವೇತ್ರಿಕಾಃ ಕುಕುರಾಸ್ತಥಾ ।
ಆರೋಚಕಾಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾಶ್ಚ ಮದ್ರಕಾ ಯವನಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-51-7 (40762)
ಶತ್ರುಂಜಯೇನ ಸಹಿತಾಸ್ತಥಾ ದುಃಶಾಸನೇನ ಚ ।
ವಿಕರ್ಣೇನ ಚ ವೀರೇಣ ತಥಾ ನಂದೋಪನಂದಕೈಃ ॥ 6-51-8 (40763)
ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಸಹಿತಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಪಾರಿಭದ್ರಕೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿರಕ್ಷಂತು ಸಹ ಸೈನ್ಯಪುರಸ್ಕೃತಾಃ ॥ 6-51-9 (40764)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ತವ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಅವ್ಯೂಹಂತ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಪ್ರತಿಬಾಧಕಂ ॥ 6-51-10 (40765)
ಭೀಷ್ಮಃ ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ಸಮನಂತಾತ್ಪರಿವಾರಿತಃ ।
ಯಯೌ ಪ್ರಕರ್ಷನ್ಮಹತೀಂ ವಾಹಿನೀಂ ಸರರಾಡಿವ ॥ 6-51-11 (40766)
ತಮನ್ವಾಯಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಕುಂತಲೈಶ್ಚ ದಶಾರ್ಣೈಶ್ಚ ಮಾಗಧೈಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-51-12 (40767)
ವಿದಮರ್ಭೈರ್ಮೇಕಲೈಶ್ಚೈವ ಕರ್ಣಪ್ರಾವರಣೈರಪಿ ।
ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಭೀಷ್ಮಮಹಾವಶೋಭಿನಂ ॥ 6-51-13 (40768)
ಗಾಂಧಾರಾಃ ಸಿಂಧುಸೌವೀರಾಃ ಶಿಬಯೋಽಥ ವಸಾತಯಃ।
ಶಕುನಿಶ್ಚ ಸ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಭೀಷ್ಮಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ॥ 6-51-14 (40769)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವಸೋದರೈಃ ।
ಅಶ್ವಾತರ್ಕೇರ್ವಿಕರ್ಣೈಶ್ಚ ತಥಾ ಚಾಂಬಷ್ಠಕೋಸಲೈಃ ॥ 6-51-15 (40770)
ದರದೈಶ್ಚ ಶಕೈಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಮಾಲವೈಃ ।
ಅಭ್ಯರಕ್ಷತ ಸಂಹೃಷ್ಟಃ ಸೌಬಲೇಯಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-51-16 (40771)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಃ ಶಲ್ಯೋ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಮಾರಿಷಃ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ವಾಮಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮಪಾಲಯನ್ ॥ 6-51-17 (40772)
ಸೌಮದತ್ತಿಃ ಸುಶರ್ಮಾ ಚ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ।
ಶ್ರುತಾಯುಶ್ಚಾಚ್ಯುತಾಯುಶ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-51-18 (40773)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಸೇನಾಪೃಷ್ಟೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-51-19 (40774)
ಪೃಷ್ಠಗೋಪಾಸ್ತು ತಸ್ಯಾಸನ್ನಾನಾದೇಶ್ಯಾ ಜನೇಶ್ವರಾಃ। 6-51-20bಕೇತುಮಾನ್ವಸುದಾನಶ್ಚ ಪುತ್ರಃ ಕಾಶ್ಯಸ್ಯ ಚಾಭಿಭೂಃ ॥ 6-51-20 (40775)
ತತಸ್ತೇ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಹೃಷ್ಟಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಭಾರತ।
ದಧ್ಮುಃ ಶಂಖಾನ್ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಸಿಂಹನಾದಾಂಸ್ತಥೋನ್ನದನ್ ॥ 6-51-21 (40776)
ತೇಷಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ಹೃಷ್ಟಾನಾಂ ವೃದ್ಧಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ।
ಸಿಂಹನಾದಂ ವಿನದ್ಯೋಚ್ಚೈಃ ಶಂಖಂ ದಧ್ಮೌ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-51-22 (40777)
ತತಃ ಶಂಖಾಶ್ಚ ಭೇರ್ಯಶ್ಚ ಪೇಶ್ಯಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಃ ಪರೈಃ।
ಆನಕಾಶ್ಚಾಭ್ಯಹನ್ಯಂತ ಸ ಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್ ॥ 6-51-23 (40778)
ತತಃ ಶ್ವೇತೈರ್ಹಯೈರ್ಯುಕ್ತೇ ಮಹತಿ ಸ್ಯಂದನೇ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಪ್ರದಧ್ಮತುಃ ಶಂಖವರೌ ಹೇಮರತ್ನಪರಿಷ್ಕೃತೌ ॥ 6-51-24 (40779)
ಪಾಂಚಜನ್ಯಂ ಹೃಷೀಕೇಶೋ ದೇವದತ್ತಂ ಧನಂಜಯಃ।
ಪೌಂಡ್ರಂ ದಧ್ಮೌ ಮಹಾಶಂಖಂ ಭೀಮಕರ್ಮಾ ವೃಕೋದರಃ ॥ 6-51-25 (40780)
ಅಂತವಿಜಯಂ ರಾಜಾ ಕುಂತೀಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಸುಘೋಷಮಣಿಪುಷ್ಪಕೌ ॥ 6-51-26 (40781)
ಕಾಶಿರಾಜಶ್ಚ ಶೈಬ್ಯಶ್ಚ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ವಿರಾಟಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-51-27 (40782)
ಪಾಂಚಾಲ್ಯಾಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪಂಚ ಚಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಸರ್ವೇ ದಧ್ಯುರ್ಮಹಾಶಂಖಾನ್ಸಿಂಹನಾದಾಂಶ್ಚ ನೇದಿರೇ ॥ 6-51-28 (40783)
ಸ ಘೋಷಃ ಸುಮಹಾಂಸ್ತತ್ರ ವೀರೈಸ್ತೈಃ ಸಮುದೀರಿತಃ।
ನಭಶ್ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಚೈವ ತುಮುಲೋ ವ್ಯನುನಾದಯನ್ ॥ 6-51-29 (40784)
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ।
ಪುನರ್ಯುದ್ಧಾಯ ಸಂಜಗ್ಮುಸ್ತಾಪಯಾನಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ ॥ 6-51-30 (40785)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-51-6 ಅಪರ್ಯಾಪ್ತಮಪರಿಮೇಯಂ ॥ 6-51-20 ಅಭಿಭವತ್ಯಭಿಭೂಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 052
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.52. ಅಧ್ಯಾಯಃ 052
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಾರ್ಜುನಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-52-0 (40786)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-52-0x (4115)
ಏವಂ ವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಮಾಮಕೇಷ್ವಿತರೇಷು ಚ ।
ಕಥಂ ಪ್ರಹರತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ॥ 6-52-1 (40787)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-52-2x (4116)
ತಥಾ ವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಸನ್ನದ್ಧರುಚಿರಧ್ವಜಾಃ।
`ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಯಥಾಽಯುಧ್ಯಂತ ತಚ್ಛೃಣು।'
ಅಪಾರಮಿವ ಸಂದೃಶ್ಯ ಸಾಗರಪ್ರತಿಮಂ ಬಲಂ ॥ 6-52-2 (40788)
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜನ್ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತಾವಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯುದ್ಧ್ಯಧ್ವಮಿತಿ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 6-52-3 (40789)
ತೇ ಮನಃ ಕ್ರೂರಮಾಧಾಯ ಸಮಭಿತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ಸರ್ವ ಏವೋಚ್ಛ್ರಿತಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-52-4 (40790)
ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವತ್ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಂ ॥ 6-52-5 (40791)
ಮುಕ್ತಾಸ್ತು ರಥಿಭಿರ್ಬಾಣಾ ರುಕ್ಮಪುಂಖಾಃ ಸುತೇಜಿತಾಃಕ ।
ಸನ್ನಿಪೇತುರಕುಂಠಾಗ್ರಾ ನಾಗೇಷು ಚ ಹಯೇಷು ಚ ॥ 6-52-6 (40792)
ತಥಾ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಧನುರುದ್ಯಂಯ ದಂಶಿತಃ ।
ಅಭಿಪತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೀಷ್ಮೋ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 6-52-7 (40793)
ಸೌಭದ್ರೇ ಭೀಮಸೇನೇ ಚ ಸಾತ್ಯಕೌ ಚ ಮಹಾರಥೇ ।
ಕೈಕೇಯೇ ಚ ವಿರಾಟೇ ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇ ಚ ಪಾರ್ಷತೇ ॥ 6-52-8 (40794)
ಏತೇಷು ನರವೀರೇಷು ಚೇದಿಮತ್ಸ್ಯೇಷು ಚಾಭಿಭೂಃ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ವೃದ್ಧಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-52-9 (40795)
ಅಭಿದ್ಯತ ತತೋ ವ್ಯೂಹಸ್ತಸ್ಮಿನ್ವೀರಸಮಾಗಮೇ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಸೈನ್ಯಾನಾಮಾಸೀದ್ವ್ಯತಿಕರೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-52-10 (40796)
ಸಾದಿನೋ ಧ್ವಜಿನಶ್ಚೈವ ಹತಪ್ರವರವಾಜಿನಃ ।
ವಿಪ್ರದ್ರುತರಥಾನೀಕಾಃ ಸಮಪದ್ಯಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-52-11 (40797)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಮಬ್ರವೀತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಯಾಹಿ ಯತ್ರ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-52-12 (40798)
ಏಷ ಭೀಷ್ಮಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಮಮ ವಾಹಿನೀಂ ।
ನಾಶಯಿಷ್ಯತಿ ಸುವ್ಯಕ್ತಂ ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೇ ರತಃ ॥ 6-52-13 (40799)
ಏಷ ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಜನಾರ್ದನ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಸಹಿತಾ ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-52-14 (40800)
ಪಾಂಚಾಲಾನ್ನಿಹನಿಷ್ಯಂತಿ ರಕ್ಷಿತಾ ದೃಢಧನ್ವನಾ ।
ಸೋಽಹಂ ಭೀಷ್ಮಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ಸೈನ್ಯಹೇತೋರ್ಜನಾರ್ದನ ॥ 6-52-15 (40801)
ತಮಬ್ರವೀದ್ವಾಸುದೇವೋ ಯತ್ತೋ ಭವ ಧನಂಜಯ।
ಏಷ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಾಪಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಿತಾಮಹರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-52-16 (40802)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಶೌರೀ ರಥಂ ತಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ।
ಪ್ರಾಪಯಾಮಾಸ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-52-17 (40803)
ಚಲದ್ಬಹುಪಾತಕೇನ ಬಲಾಕಾವರ್ಣವಾಜಿನಾ ।
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಮಹಾಭೀಮನದದ್ವಾನರಕೇತುನಾ ॥ 6-52-18 (40804)
ಮಹತಾ ಮೇಘನಾದೇನ ರಥೇನಾಮಿತತೇಜಸಾ ।
ವಿನಿಘ್ನನ್ಕೌರವಾನೀಕಂ ಶೂರಸೇನಾಂಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-52-19 (40805)
ಪ್ರಾಯಾಚ್ಛರಣದಃ ಶೀಘ್ರಂ ಸುಹೃದಾಂ ಹರ್ಷವರ್ಧನಃ ।
ತಮಾಪತಂತಂ ವೇಗೇನ ಪ್ರಭಿನ್ನಮಿವ ವಾರಣಂ ॥ 6-52-20 (40806)
ತ್ರಸಯನತಂ ರಣೇ ಶೂರಾನ್ಮರ್ದಯಂತಂ ಚ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಸೈಂಧವಪ್ರಮುಖೈರ್ಗುಪ್ತಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಸೌವೀರಕೇಕಯೈಃ ।
ಸಹಸಾ ಪ್ರತ್ಯುದೀಯಾಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽರ್ಜುನಂ ॥ 6-52-21 (40807)
ಕೋ ಹಿ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾನಮನ್ಯಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಾತ್।
ದ್ರೋಣವೈಕರ್ತನಾಭ್ಯಾಂ ವಾ ರಥೀ ಸಂಯಾತುಮರ್ಹತಿ ॥ 6-52-22 (40808)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಲೋಕಮಹಾರಥಃ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಸಪ್ತತಸಪ್ತತ್ಯಾ ನಾರಾಚಾನಾಂ ಸಮಾಚಿನೋತ್ ॥ 6-52-23 (40809)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕೃಪಃ ಪಂಚಾಶತಾ ಶರೈಃ।
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ರತುಃಷಷ್ಟ್ಯಾ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-52-24 (40810)
ಸೈಂಧವೋ ನವಭಿಶ್ಚೈವ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಪಂಚಭಿಃ ।
ವಿಕರ್ಣೋ ದಶಭಿರ್ಭಲ್ಲೈ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-52-25 (40811)
ಸ ತೈರ್ವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸಮಂತಾನ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ನ ವಿವ್ಯಥೇ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭಿದ್ಯಮಾನ ಇವಾಚಲಃ ॥ 6-52-26 (40812)
ಸ ಭೀಷ್ಮಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕೃಪಂ ಚ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ದ್ರೋಣಂ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-52-27 (40813)
ಶಲ್ಯಂ ಚೈವ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈ ರಾಜಾನಂ ಚೈವ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಕಿರೀಟೀ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-52-28 (40814)
ತಂ ಸಾತ್ಯಕಿರ್ವಿರಾಟಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ।
ಸೌಭದ್ರೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಪರಿವವ್ರುರ್ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-52-29 (40815)
ತತೋ ದ್ರೋಣಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ಪ್ರಿಯೇ ರತಂ।
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಃ ಸಂಯುಕ್ತಃ ಸಹ ಸೋಮಕೈಃ ॥ 6-52-30 (40816)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಾಂಡವಂ।
ಅಶೀತ್ಯಾ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಸ್ತತೋಽಕ್ರೋಶಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-52-31 (40817)
ತೇಷಾಂ ತು ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಹಿತಾನಾಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವತ್।
ಪ್ರವಿವೇಶ ತತೋ ಮಧ್ಯಂ ನರಸಿಂಹಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-52-32 (40818)
ತೇಷಾಂ ಮಹಾರಥಾನಾಂ ಸ ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಧನಂಜಯಃ।
ಚಿಕ್ರೀಡ ಧನುಷಾ ರಾಜಂʼಲ್ಲಕ್ಷಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-52-33 (40819)
`ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಶಿರಾಂಸ್ಯುಗ್ರೈಃ ಕೃಂತಞ್ಶಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾರಥಃ ।
ಶೂನ್ಯಾನ್ಕೃತ್ವಾ ರಥೋಪಸ್ಥಾನ್ವ್ಯಚರತ್ಫಲ್ಗುನಸ್ತದಾ ।' 6-52-34 (40820)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಭೀಷ್ಮಮಾಹ ಜನೇಶ್ವರಃ ।
ಪೀಡ್ಯಮಾನಂ ಸ್ವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥೇನ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-52-35 (40821)
ಏಷ ಪಾಂಡುಸುತಸ್ತಾತ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸಹಿತೋ ಬಲೀ।
ಯತತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಮೂಲಂ ನಃ ಪರಿಕೃಂತತಿ।
ತ್ವಯಿ ಜೀವತಿ ಗಾಂಗೇಯ ದ್ರೋಣೇ ಚ ರಥಿನಾಂ ವರೇ ॥ 6-52-36 (40822)
ತ್ವತ್ಕೃತೇ ಚೈವ ಕರ್ಣೋಽಪಿ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ನ ಯುಧ್ಯತಿ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಹಿತಕಾಮಃ ಸದಾ ಮಮ।
ಸ ತಥಾ ಕುರು ಗಾಂಗೇಯ ಯಥಾ ಹನ್ಯೇತ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 6-52-37 (40823)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಧಿಕ್ ಕ್ಷಾತ್ರಂ ಧರ್ಮಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪಾರ್ಥಂ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-52-38 (40824)
ಉಭೌ ಶ್ವೇತಹಯೌ ರಾಜನ್ಸಂಸಕ್ತೌ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ।
ಸಿಂಹನಾದಾನ್ಭೃಶಂ ಚಕ್ರುಃ ಶಂಖಾಂದಧ್ಮುಶ್ಚ ಮಾರಿಷತ ॥ 6-52-39 (40825)
ದ್ರೌಣಿರ್ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚೈವ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ತವಾತ್ಮಜಃ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-52-40 (40826)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ಧನಂಜಯಂ ।
ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಮಹತೇ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-52-41 (40827)
ಗಾಂಗೇಯಸ್ತು ರಣೇ ಪಾರ್ಥಮಾನರ್ಚ್ಛನ್ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ತಮರ್ಜುನಃ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ ॥ 6-52-42 (40828)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ಸುಪ್ರಯುಕ್ತೇನ ಪಾಂಡವಃ ।
ಅರ್ಜುನಃ ಸಮರಶ್ಲಾಘೀ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾವಾರಯದ್ದಿಶಃ ॥ 6-52-43 (40829)
ಶರಜಾಲಂ ತತಸ್ತತ್ತು ಶರಜಾಲೇನ ಮಾರಿಷ।
ವಾರಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ ॥ 6-52-44 (40830)
ಉಭೌ ಪರಮಸಂಹೃಷ್ಟಾವುಭೌ ಯುದ್ಧಾಭಿನಂದಿನೌ ।
ನಿರ್ವಿಶೇಷಮಯುಧ್ಯೇತಾಂ ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೈಷಿಣೌ ॥ 6-52-45 (40831)
ಭೀಷ್ಮಚಾಪವಿಮುಕ್ತಾನಿ ಶರಜಾಲಾನಿ ಶಂಘಶಃ।
ಶೀರ್ಯಮಾಣಾನ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಭಿನ್ನಾನ್ಯರ್ಜುನಸಾಯಕೈಃಕ ॥ 6-52-46 (40832)
ತಥೈವಾರ್ಜುನಮುಕ್ತಾನಿ ಶರಜಾಲಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಗಾಂಗೇಯಶರನುನ್ನಾನಿ ಪ್ರಾಪತಂತ ಮಹೀತಲೇ ॥ 6-52-47 (40833)
ಅರ್ಜುನಃ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಭೀಷ್ಮಮಾರ್ಚ್ಛಚ್ಛಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮೋಪಿ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಂ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ । 6-52-48 (40834)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಹಯಾನ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಧ್ವಜೌ ಚ ಸುಮಹಾಬಲೌ ।
ರಥೇಷಾಂ ರಥಚಕ್ರೇ ಚ ಚಿಕ್ರೀಡತುರರಿಂದಮೌ ॥ 6-52-49 (40835)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ।
ವಾಸುದೇವಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-52-50 (40836)
ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತೈಸ್ತೈಸ್ತು ನಿರ್ವಿದ್ಧೋ ಮಧುಸೂದನಃ ।
ವಿರರಾಜ ರಣೇ ರಾಜನ್ಸಪುಷ್ಪ ಇವ ಕಿಂಶುಕಃ ॥ 6-52-51 (40837)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಿರ್ವಿದ್ಧಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಾಧವಂ ।
ಸಾರಥಿಂ ಕುರುವೃದ್ಧಸ್ಯ ನಿರ್ಬಿಭೇದ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-52-52 (40838)
ಯತಮಾನೌ ತು ತೌ ವೀರಾವನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ವಧಂ ಪ್ರತಿ।
ನ ಶಕ್ನುತಾಂ ತದಾಽನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಸಂಧಾತುಮಾಹವೇ ॥ 6-52-53 (40839)
ತೌ ಮಂಡಲಾನಿ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಗತತ್ಪ್ರತ್ಯಾಗತಾನಿ ಚ।
ಅದರ್ಶಯೇತಾಂ ಬಹುಧಾ ಸೂತಸಾಮರ್ಥ್ಯಲಾಘವಾತ್ ॥ 6-52-54 (40840)
ಅಂತರಂ ಚ ಪ್ರಹಾರೇಷು ತರ್ಕಯಂತೌ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ರಾಜನ್ನಂತರಮಾರ್ಗಸ್ಥೌ ಸ್ಥಿತಾವಾಸ್ತಾಂ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 6-52-55 (40841)
ಉಭೌ ಸಿಂಹರವೋನ್ಮಿಶ್ರಂ ಶಂಖಶಬ್ದಂ ಚ ಚಕ್ರತುಃ ।
ತಥೈವ ಚಾಪನಿರ್ಘೋಷಂ ಚಕ್ರತುಸ್ತೌ ಮಹಾರಥೌ ॥ 6-52-56 (40842)
ತಯೋಃ ಶಂಖನಿನಾದೇನ ರಥನೇಮಿಸ್ವನೇನ ಚ।
ದಾರಿತಾ ಸಹಸಾ ಭೂಮಿಶ್ಚಕಂಪೇ ಚ ನನಾದ ಚ ॥ 6-52-57 (40843)
ನೋಭಯೋರಂತರಂ ಕಶ್ಚಿದ್ದದೃಶೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಬಲಿನೌ ಯುದ್ಧದುರ್ಧರ್ಷಾವನ್ಯೋನ್ಯಸದೃಶಾವುಭೌ ॥ 6-52-58 (40844)
ಚಿಹ್ನಮಾತ್ರೇಣ ಭೀಷ್ಮಂ ತು ಪ್ರಜಜ್ಞುಸ್ತತ್ರ ಕೌರವಾಃ ।
ತಥಾ ಪಾಂಡುಸುತಾಃ ಪಾರ್ಥಂ ಚಿಹ್ನಮಾತ್ರೇಣ ಜಜ್ಞಿರೇಕ ॥ 6-52-59 (40845)
ತಯೋರ್ನೃವರಯೋರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾದೃಶಂ ತಂ ಪರಾಕ್ರಮಂ।
ವಿಸ್ಕಮಯಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಜಗ್ಮುರ್ಭಾರತಸಂಯುಗೇ ॥ 6-52-60 (40846)
ನ ತಯೋರ್ವಿವರಂ ಕಶ್ಚಿದ್ರಣೇ ಪಶ್ಯತಿ ಭಾರತ।
ಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಹಿ ಯಥಾ ನ ಕಶ್ಚಿದ್ವೃಜಿನಂ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 6-52-61 (40847)
ಉಭೌ ಚ ಶರಜಾಲೇನ ತಾವದೃಶ್ಯೋ ಬಭೂವತುಃ।
ಪ್ರಕಾಶೌ ಚ ಪುನಸ್ತೂರ್ಣಂ ಬಭೂವತುರುಭೌ ರಣೇ॥ 6-52-62 (40848)
ತತ್ರ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚಾರಣಾಶ್ಚರ್ಷಿಭಿಃ ಸಹ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷಂತ ತಯೋರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-52-63 (40849)
ನ ಶಕ್ಯೌ ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧೌ ಜೇತುಮೇತೌ ಕಥಂಚನ।
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವೈರ್ಲೋಕೈರಪಿ ಮಹಾರಥೌ ॥ 6-52-64 (40850)
ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಲೋಕೇಷು ಯುದ್ಧಮೇತನ್ಮಹಾದ್ಭುತಂ ।
ನೈತಾದೃಶಾನಿ ಯುದ್ಧಾನಿ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಕಥಂಚನ ॥ 6-52-65 (40851)
ನ ಹಿ ಶಕ್ಯೋ ರಣೇ ಜೇತುಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಧೀಮತಾ।
ಸಧನುಃ ಸರಥಃ ಸಾಶ್ವಃ ಪ್ರವಪನ್ಸಾಯಕಾನ್ರಣೇ ॥ 6-52-66 (40852)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಂ ಯುದ್ಧೇ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಂ ।
ನ ವಿಜೇತುಂ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮ ಉತ್ಸಹೇತ ಧನುರ್ಧರಂ ॥ 6-52-67 (40853)
ಆಲೋಕಾದಪಿ ಯುದ್ಧಂ ಹಿ ಸಮಮೇತದ್ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಇತಿ ಸ್ಮ ವಾಚೋಽಶ್ರೂಯಂತ ಪ್ರೋಚ್ಚರಂತ್ಯಕಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ಗಾಂಗೇಯಾರ್ಜುನಯೋಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಸ್ತವಯುಕ್ತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-52-68 (40854)
ತ್ವದೀಯಾಸ್ತು ತದಾ ಯೋಧಾಃ ಪಾಂಡವೇಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮರೇ ಜಘ್ನುಸ್ತಯೋಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-52-69 (40855)
ಶಿತಧಾರೈಸ್ತಥಾ ಸ್ವಂಗೈರ್ವಿಮಲೈಶ್ಚ ಪರಶ್ವಧೈಃ ।
ಶರೈರನ್ಯೈಶ್ಚ ಬಹುಭಿಃ ಸಸ್ತ್ರೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರಪಿ ॥ 6-52-70 (40856)
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋಃ ಶೂರಾ ನ್ಯಕೃಂತಂತ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ಘೋರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯುದ್ಧೇ ಸುದಾರುಣೇ।
ದ್ರೋಣಪಾಂಚಾಲ್ಯಯೋ ರಾಜನ್ಮಹಾನಾಸೀತ್ಸಮಾಗಮಃ ॥ ॥ 6-52-71 (40857)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಿಪಂಚಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-52-10 ವ್ಯತಿಕರೋ ಮೇಲಕಃ। ಸಮಾಗಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-52-15 ದೃಢಧನ್ವನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ॥ 6-52-55 ಅಂತರಂ ಛಿದ್ರಂ। ತರ್ಕಯಂತೌ ಚಿಂತಯಂತೌ। ಅಂತರಮಾರ್ಗಸ್ಥೌ ಛಿದ್ರಾನ್ವೇಷಣಪರೌ ॥ 6-52-59 ಚಿಹ್ನಂ ಧ್ವಜಃ ॥ 6-52-68 ಆಲೋಕಾತ್ ಆಸಂಸಾರಸ್ಥಿತೇಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 053
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.53. ಅಧ್ಯಾಯಃ 053
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ರೋಣಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-53-0 (40858)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-53-0x (4117)
ಕಥಂ ದ್ರೋಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಷತಃ।
ಉಭೌ ಸಮೀಯತುರ್ಯತ್ತೌ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-53-1 (40859)
ದಿಷ್ಟಮೇವ ಪರಂ ಮನ್ಯೇ ಪೌರುಷಾದಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಯತ್ರ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ನಾತರದ್ಯುಧಿ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-53-2 (40860)
ಭೀಷ್ಮೋ ಹಿ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹನ್ಯಾಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚರಾಚರಾನ್।
ಸ ಕಥಂ ಪಾಂಡವಂ ಯುದ್ಧೇ ನಾತರತ್ಸಂಜಯೌಜಸಾ ॥ 6-53-3 (40861)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-53-4x (4118)
ಶ್ರೃಣು ರಾಜನ್ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ಯುದ್ಧಮೇತತ್ಸುದಾರುಣಂ।
ನ ಶಕ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜೇತುಂ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ ॥ 6-53-4 (40862)
ದ್ರೋಣಸ್ತು ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮವಿಧ್ಯತ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ರಥನೀಡಾದಪಾತಯತ್ ॥ 6-53-5 (40863)
ತಥಾಽಸ್ಯ ಚತುರೋ ವಾಹಾಂಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಾಯಕೋತ್ತಮೈಃ ।
ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-53-6 (40864)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತತೋ ದ್ರೋಣಂ ನವತ್ಯಾ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಪ್ರಹಸನ್ವೀರಸ್ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-53-7 (40865)
ತತಃ ಪುನರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಶರೈಃ ಪ್ರಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮಮರ್ಷಣಂ ॥ 6-53-8 (40866)
ಆದದೇ ಚ ಶರಂ ಘೋರಂ ಪಾರ್ಷತಾಂತಚಿಕೀರ್ಷಕಯಾ।
ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶಂ ಕಾಲದಂಡಮಿವಾಪರಂ ॥ 6-53-9 (40867)
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇಷು ಭಾರತ ।
ತಮಿಷುಂ ಸಂಧಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಾರದ್ವಾಜೇನ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-53-10 (40868)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ।
ಯದೇಕಃ ಸಮರೇ ವೀರಸ್ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 6-53-11 (40869)
ತಂ ಚ ದೀಪ್ತಂ ಶರಂ ಘೋರಮಾಯಾಂತಂ ಮೃತ್ಯುಮಾತ್ಮನಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ಚ ಭಾರದ್ವಾಜೇ ಮುಮೋಚ ಹ ॥ 6-53-12 (40870)
ತತ ಉಚ್ಚುಕ್ರುಶುಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇನ ತತ್ಕರ್ಮ ಕೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-53-13 (40871)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಂ ಮಹಾವೇಗಾಂ ಸ್ವರ್ಣವೈಡೂರ್ಯಭೂಷಿತಾಂ ।
ದ್ರೋಣಸ್ಯ ನಿಧನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-53-14 (40872)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಶಕ್ತಿಂ ಕನಕಭೂಷಿತಾಂ।
ತ್ರಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-53-15 (40873)
ಶಕ್ತಿಂ ವಿನಿಹತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಪ್ರತಪವಾನ್ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ದ್ರೋಣಂ ಪ್ರತಿ ಜನೇಶ್ವರಃ॥ 6-53-16 (40874)
ಶರವರ್ಷಂ ತತಸ್ತತ್ತು ಸನ್ನಿವಾರ್ಯ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ದ್ರೋಣೋ ದ್ರುಪದಪುತ್ರಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಚಿಚ್ಛೇದ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-53-17 (40875)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ಸಮರೇ ಗದಾಂ ಗುರ್ವೀ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ದ್ರೋಣಾಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಗಿರಿಸಾರಮಯೀಂ ಬಲೀ ॥ 6-53-18 (40876)
ಸಾ ಗದಾ ವೇಗವನ್ಮುಕ್ತಾ ಪ್ರಾಯಾದ್ದ್ರೋಣಜಿಘಾಂಸಯಾ ।
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ ॥ 6-53-19 (40877)
ಲಾಘವಾದ್ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ಗದಾಂ ಹೇಮವಿಭೂಷಿತಾಂ।
ವ್ಯಂಸಯಿತ್ವಾ ಗದಾಂ ತಾಂ ಚ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಷತಂ ॥ 6-53-20 (40878)
ಭಲ್ಲಾನ್ಸುನಿಶಿತಾನ್ಪೀತಾತಾನ್ರುಕ್ಮಪುಂಖಾನ್ಸುದಾರುಣಾನ್।
ತೇ ತಸ್ಯ ಕವಚಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪಪುಃ ಶೋಣಿತಮಾಹವೇ ॥ 6-53-21 (40879)
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ದ್ರೋಣಂ ಯುಧಿ ಪರಾಕ್ರಂಯ ಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ॥ 6-53-22 (40880)
ರುಧಿರಾಕ್ತೌ ತತಸ್ತೌ ತು ಶುಶುಭಾತೇ ನರರ್ಷಭೌ ।
ವಸಂತಸಮಯೇ ರಾಜನ್ಪುಷ್ಪಿತಾವಿವ ಕಿಂಶುಕೌ ॥ 6-53-23 (40881)
ಅಮರ್ಷಿತಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಪರಾಕ್ರಂಯ ಚಮೂಮುಖೇ ।
ದ್ರೋಣೋ ದ್ರುಪದಪುತ್ರಸ್ಯ ಪುನಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-53-24 (40882)
ಅಥೈನಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಅಭ್ಯವರ್ಷದಮೇಯಾತ್ಮಾ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಮೇಘ ಇವಾಚಲಂ ॥ 6-53-25 (40883)
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ರಥನೀಜಾದಪಾತಯತ್ ।
ಅಥಾಸ್ಯ ಚತುರೋ ವಾಹಾಂಶ್ಚತುರ್ಭಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-53-26 (40884)
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸಿಂಹನಾದಂ ನನಾದ ಚ।
ತತೋಽಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಹಸ್ತಾಚ್ಚಾಪಮಥಾಚ್ಛಿನತ್ ॥ 6-53-27 (40885)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ವಿರಥೋ ಹತಾಶ್ವೋ ಹತಸಾರಥಿಃ ।
ಗದಾಪಾಣಿರವಾರೋಹತ್ಸ್ವ್ಯಾಪಯನ್ಪೌರುಷಂ ಮಹತ್॥ 6-53-28 (40886)
ತಾಮಸ್ಯ ವಿಶಿಸ್ವೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ।
ರಥಾದನವರೂಢಸ್ಯ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-53-29 (40887)
ತತಃ ಸ ವಿಪುಲಂ ಚರ್ಮ ಶತಚಂದ್ರಂ ಚ ಭಾನುಮತ್।
ಖಂಗಂ ಚ ವಿಪುಲಂ ದಿವ್ಯಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸುಭುಜೋ ಬಲೀ ॥ 6-53-30 (40888)
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ವಧಾಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಆಮಿಷಾರ್ಥೀ ಯಥಾ ಸಿಂಹೋ ವನೇ ಮತ್ತಮಿವ ದ್ವಿಪಂ ॥ 6-53-31 (40889)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ ।
ಲಾಘವಂ ಚಾಸ್ತ್ರಯೋಗಂ ಚ ಬಲಂ ಬಾಹ್ವೋಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-53-32 (40890)
ಯದೇನಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ವಾರಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಷತಂ ।
ನ ಶಶಾಕ ತತೋ ಗಂತುಂ ಬಲವಾನಪಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-53-33 (40891)
ನಿವಾರಿತಸ್ತು ದ್ರೋಣೇನ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ನ್ಯಾವಾರಯಚ್ಛರೌಘಾಂಸ್ತಾಂಶ್ಚರ್ಮಣಾ ಕೃತಹಸ್ತವತ್ ॥ 6-53-34 (40892)
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸಹಸಾಽಭ್ಯಪತದ್ಬಲೀ ।
ಸಾಹಾಯ್ಯಕಾರೀ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಷತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-53-35 (40893)
ಸ ದ್ರೋಮಂ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ।
ಪಾರ್ಷತಂ ಚ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಸ್ವಕಮಾರೋಹಯತ್ತದಾ॥ 6-53-36 (40894)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜನ್ಕಲಿಂಗಂ ಸಮಚೋದಯತ್।
ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಂ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ರಕ್ಷಣೇ ॥ 6-53-37 (40895)
ತತಃ ಸಾ ಮಹತೀ ಸೇನ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಜನೇಶ್ವರ ।
ಭೀಮಮಭ್ಯುದ್ಯಯೌ ತೂರ್ಣಂ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್ ॥ 6-53-38 (40896)
ಪಾಂಚಾಲ್ಯಮಥ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ದ್ರೋಣೋಽಪಿ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ವೃದ್ಧೌ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ॥ 6-53-39 (40897)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಽಪಿ ಸಮರೇ ಧರ್ಮರಾಜಾನಮಭ್ಯಯಾತ್।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-53-40 (40898)
ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಚ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಜಗತಃ ಪ್ರಕ್ಷಯಕರಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ॥ ॥ 6-53-41 (40899)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರಿಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-53-3 ನಾತರತ್ ನ ಲಂಘಿತವಾನ್ ॥ 6-53-5 ನೀಡಾತ್ ಸ್ಥಾನಾತ್ ॥ 6-53-20 ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ವಂಚಯತಿಸ್ಮ ॥ 6-53-21 ಪೀತಾನ್ ಪಾಯಿತಜಲಾನ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 054
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.54. ಅಧ್ಯಾಯಃ 054
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಸೇನೇನ ಕಲಿಂಗಾದಿವಧಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-54-0 (40900)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-54-0x (4119)
ಮಮ ಪುತ್ರಸಮಾದಿಷ್ಟಃ ಕಲಿಂಗೋಃ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ।
ಕಥಮದ್ಭುತಕರ್ಮಾಣಂ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-54-1 (40901)
ಚರಂತಂ ಗದಯಾ ವೀರ ದಂಡಹಸ್ತಮಿವಾಂತಕಂ ।
ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಕಲಿಂಗಃ ಸಹ ಸೇನಯಾ ॥ 6-54-2 (40902)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-54-3x (4120)
ಪುತ್ರೇಣ ತವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸ ತಥೋಕ್ತೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಗುಪ್ತಃ ಪ್ರಾಯಾದ್ಭೀಮರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-54-3 (40903)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಮಹತೀಂ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ರಥಾಶ್ವನಾಗಕಲಿಲಾಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಮಹಾಯುಧಾಂ ॥ 6-54-4 (40904)
ಭೀಮಸೇನಃ ಕಲಿಂಗಾನಾಮಾರ್ಚ್ಛದ್ಭಾರತ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಕೇತುಮಂತಂ ಚ ನೈಷಾದಿಮಾಯಾಂತಂ ಸಹ ಚೇದಿಭಿಃ ॥ 6-54-5 (40905)
ತತಃ ಶ್ರುತಾಯುಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಜ್ಞಾ ಕೇತುಮತಾ ಸಹ।
ಆಸಸಾದ ರಣೇ ಭೀಮಂ ವ್ಯೂಢಾನೀಕೇಷು ಚೇದಿಷು ॥ 6-54-6 (40906)
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಃ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ನರಾಧಿಪ ।
ಅಯುತೇನ ಗಜಾನಾಂ ಚ ನಿಷಾದೈಃಕ ಸಹ ಕೇತುಮಾನ್ ॥ 6-54-7 (40907)
ಭಿಮಸೇನಂ ರಣೇ ರಾಜನ್ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ।
ಚೇದಿಮತ್ಸ್ಯಕರೂಷಾಶ್ಚ ಭೀಮಸೇನಪದಾನುಗಾಃ ॥ 6-54-8 (40908)
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಮರೇ ನಿಷಾದಾನ್ಸಹ ರಾಜಭಿಃ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ॥ 6-54-9 (40909)
ನ ಪ್ರಾಜಾನಂತ ಯೋಧಾಃ ಸ್ವಾನ್ಪರಸ್ಪರಜಿಘಾಂಸಯಾ ।
ಘೋರಮಾಸೀತ್ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಭೀಮಸ್ಯ ಸಹಸಾ ಪರೈಃ ॥ 6-54-10 (40910)
ಯಥೇಂದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಮಹತ್ಯಾ ದೈತ್ಯಸೇನಯಾ।
ತಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-54-11 (40911)
ಬಭೂವ ಸುಮಹಾಞ್ಶಬ್ದಃ ಸಾಗರಸ್ಯೇವ ಗರ್ಜತಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸ್ಮ ತದಾ ಯೋಧಾ ವಿಕರ್ಷಂತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-54-12 (40912)
ಮಹೀಂ ಚಕ್ರುಶ್ಚಿತಾಂ ಸರ್ವಾಂ ಶಶಲೋಹಿತಸನ್ನಿಭಾಂ ।
ಯೋಧಾಂಶ್ಚ ಸ್ವಾನ್ಪರಾನ್ವಾಪಿ ನಾಭ್ಯಜಾನಂಜಿಘಾಂಸಯಾ ॥ 6-54-13 (40913)
ಸ್ವಾನಪ್ಯಾದದತೇ ಸ್ವಾಶ್ಚ ಶೂರಾಃ ಪರಮದುರ್ಜಯಾಃ।
ವಿಮರ್ದಃ ಸುಮಹಾನಾಸೀದಲ್ಪಾನಾಂ ಬಹುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-54-14 (40914)
ಕಲಿಂಗೈಃ ಸಹ ಚೈದೀನಾಂ ನಿಷಾದೈಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಕೃತ್ವಾ ಪುರುಷಕಾರಂ ತು ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-54-15 (40915)
ಭೀಮಸೇನಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಂನ್ಯವರ್ತನಕ್ತ ಚೇದಯಃ।
ಸರ್ವೈಃ ಕಲಿಂಗೈರಾಸನ್ನಃ ಸನ್ನಿವೃತ್ತೇಷು ಚೇದಿಷು ॥ 6-54-16 (40916)
ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಸ್ಥಾಯ ಅಭ್ಯವರ್ಷಂತ ಪಾಂಡವಂ ।
ನ ಚಚಾಲ ರಥೋಪಸ್ಥಾದ್ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-17 (40917)
ಶಿತೈರವಾಕಿರದ್ಬಾಣೈಃ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀಂ ।
ಕಾಲಿಂಗಸ್ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪುತ್ರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-54-18 (40918)
ಶಕ್ರದೇವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಜಘ್ನತುಃ ಪಾಂಡವಂ ಶರೈಃ।
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿಧುನ್ವನ್ರುಚಿರಂ ಧನುಃ ॥ 6-54-19 (40919)
ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಕಾಲಿಂಗಂ ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಃ।
ಶಕ್ರದೇವಸ್ತು ಸಮರೇ ವಿಸೃಜನ್ಸಾಯಕಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 6-54-20 (40920)
ಅಶ್ವಾಂಜಘಾನ ಸಮರೇ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸಾಯಕೈಃ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿರಥಂ ತತ್ರ ಭೀಮಸೇನಮರಿಂದಮಂ ॥ 6-54-21 (40921)
ಶಕ್ರದೇವೋಽಭಿದುದ್ರಾವ ಶರೈರವಕಿರಞ್ಸಿತೈಃ।
ಭೀಮಸ್ಯೋಪರಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶಕ್ರದೇವೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-22 (40922)
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ತಪಾಂತೇ ಜಲದೋ ಯಥಾ।
ಹತಾಶ್ವೇ ತು ರಥೇ ತಿಷ್ಠನ್ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-23 (40923)
ಶಕ್ರದೇವಾಯ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸರ್ವಶೈಕ್ಯಾಯಸೀಂ ಗದಾಂ।
ಸ ತಯಾ ನಿಹತೋ ರಾಜನ್ಕಾಲಿಂಗತನಯೋ ರಥಾತ್ ॥ 6-54-24 (40924)
ವಿರಥಃ ಸಹ ಸೂತೇನ ಜಗಾಮ ಧರಣೀತಲಂ।
ಕಹತಮಾತ್ಮಸುತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಜನಾಧಿಪಃ ॥ 6-54-25 (40925)
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈರ್ಭೀಮಸ್ಯಾವಾರಯದ್ದಿಶಃ ।
`ಅಯುತೇನ ಗಜಾನಾಂ ಚ ನಿಷಾದೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।'
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾವೇಗಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗುರ್ವೀ ಮಹಾಗದಾಂ ॥ 6-54-26 (40926)
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಮಾದದೇ ಘೋರಂ ಚಿಕೀರ್ಷುಃ ಕರ್ಮ ದಾರುಣಂ ।
ಚರ್ಮ ಚಾಪ್ರತಿಮಂ ರಾಜನ್ನಾರ್ಷಭಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 6-54-27 (40927)
ನಕ್ಷತ್ರೈರರ್ಧಚಂದ್ರೈಶ್ಚ ಶಾತಕುಂಭಮಯೈಶ್ಚಿತಂ ।
ಕಾಲಿಂಗಸ್ತು ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧನುರ್ಜ್ಯಾಮವಮೃಜ್ಯ ಚ ॥ 6-54-28 (40928)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಚ ಶರಂ ಘೋರಮೇಕಂ ಸರ್ಪವಿಷೋಪಮಂ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಭೀಮಸೇನಾಯ ವಧಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಜನೇಶ್ವರಃ ॥ 6-54-29 (40929)
ತಮಾಪತಂತಂ ವೇಗೇನ ಪ್ರೇರಿತಂ ನಿಶಿತಂ ಶರಂ।
ಭೀಮಸೇನೋ ದ್ವಿಧಾ ರಾಜಂಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ವಿಪುಲಾಸಿನಾ ॥ 6-54-30 (40930)
ಉದಕ್ರೋಶಚ್ಚ ಸಂಹೃಷ್ಟಸ್ತ್ರಾಸಯಾನೋ ವರೂಥಿನೀಂ ।
ಕಾಲಿಂಗೋಽಥ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನಾಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-54-31 (40931)
ತೋಮರಾನ್ಪ್ರಾಹಿಣೋಚ್ಛೀಘ್ರಂ ಚತುರ್ದಶ ಶಿಲಾಶಿತಾನ್।
ತಾನಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ಮಹಾಬಾಹುಃ ಖಗತಾನೇವ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-54-32 (40932)
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ನಸಂಭ್ರಾಂತೋ ವರಾಸಿನಾ।
ನಿತ್ಯತ್ಯ ತು ರಣೇ ಭೀಮಸ್ತೋಮರಾನ್ವೈ ಚತುರ್ದಶ ॥ 6-54-33 (40933)
ಭಾನುಮಂತಂ ತತೋ ಭೀಮಃ ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ।
ಭಾನುಮಾಂಸ್ತು ತತೋ ಭೀಮಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಚ್ಛಾದಯನ್ ॥ 6-54-34 (40934)
ನನಾದ ಬಲವನ್ನಾದಂ ನಾದಯಾನೋ ನಭಸ್ತಲಂ।
ನ ಚ ತಂ ಮಮೃಷೇ ಭೀಮಃ ಸಿಂಹನಾದಂ ಮಹಾಹವೇ॥ 6-54-35 (40935)
ತತಃ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ವಿನನಾದ ಮಹಾಸ್ವನಃ।
ತೇನ ನಾದೇನ ವಿತ್ರಸ್ತಾ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀ ॥ 6-54-36 (40936)
ನ ಭೀಮಂ ಸಮರೇ ಮೇನೇ ಮಾನುಷಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ನರ್ದಿತ್ವಾ ವಿಪುಲಂ ಸ್ವನಂ ॥ 6-54-37 (40937)
ಸಾಸಿರ್ವೇಗವದಾಪ್ಲುತ್ಯ ದಂತಾಭ್ಯಾಂ ವಾರಣೋತ್ತಮಂ ।
ಆರುರೋಹ ತತೋ ಮಧ್ಯಂ ನಾಗರಾಜಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-54-38 (40938)
ತತೋ ಮುಮೋಚ ಕಾಲಿಂಗಃ ಶಕ್ತಿಂ ತಾಮಕರೋದ್ದ್ವೀಧಾ ।
ಖಂಗೇನ ಪೃಥುನಾ ಮಧ್ಯೇ ಭಾನುಮಂತಮಥಾಚ್ಛಿನತ್ ॥ 6-54-39 (40939)
ಸೋಽಂತರಾಯುಧಿನಂ ಹತ್ವಾ ರಾಜಪುತ್ರಮರಿಂದಮಃ।
ಗುರುಭಾರಸಹೇ ಸ್ಕಂಧೇ ನಾಗಸ್ಯಾಸಿಮಪಾತಯತ್ ॥ 6-54-40 (40940)
ಛಿನ್ನಸ್ಕಂಧಃ ಸ ವಿನದನ್ಪಪಾತ ಗಜಯೂಥಪಃ।
ಆರುಗಣಃ ಸಿಂಧುವೇಗನ ಸಾನುಮಾನಿವ ಪರ್ವತಃ ॥ 6-54-41 (40941)
ತತಸ್ತಸ್ಮಾದಪ್ಲುತ್ಯ ಗಜಾದ್ಭಾರತ ಭಾರತಃ।
ಖಂಗಪಾಣಿರದೀನಾತ್ಮಾ ತಸ್ಥೌ ಭೂಮೌ ಸುದಂಶಿತಃ ॥ 6-54-42 (40942)
ಸ ಚಚಾರ ಬಹೂನ್ಮಾರ್ಗಾನಭಿತಃ ಪಾತಯನ್ಗಜಾನ್ ।
ಅಗ್ನಿಚಕ್ರಮಿವಾವಿದ್ಧಂ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 6-54-43 (40943)
ಅಶ್ವಬೃಂದೇಷು ನಾಗೇಷು ರಥಾನೀಕೇಷು ಚಾಭಿಭೂಃ ।
ಪದಾತೀನಾಂ ಚ ಸಂಘೇಷು ವಿನಿಘ್ನಞ್ಶೋಣಿತೋಕ್ಷಿತಃ। 6-54-44 (40944)
ಶ್ಯೇನವದ್ವ್ಯಚರದ್ಭೀಮೋ ರಣೇಽರಿಷು ಬಲೋತ್ಕಟಃ।
ಛಿಂದಂಸ್ತೇಷಾಕಂ ಶರೀರಾಣಿ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-45 (40945)
ಖಙಘ್ಗೇಕನ ಶಿತಧಾರೇಣ ಸಂಯುಗೇ ಗಜಯೋಧಿನಾಂ।
ಪದಾತಿರೇಕಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಭಯವರ್ಧನಃ॥ 6-54-46 (40946)
ಸಂಮಾಹಯಾಮಾಸ ಸ ತಾನ್ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಃ।
ಮೂಢಾಶ್ಚ ತೇ ತಮೇವಾಜೌ ವಿನದಂತಃ ಸಮಾದ್ರವನ್ ॥ 6-54-47 (40947)
ಸಾಸಿಮುತ್ತಮವೇಗೇನ ವಿಚರಂತಂ ಮಹಾರಣೇ।
ನಿಕೃತ್ಯ ರಥಿನಾಂ ಚಾಜೌ ರಥೇಷಾಶ್ಚ ಯುಗಾನಿ ಚ ॥ 6-54-48 (40948)
ಜಘಾನ ರಥಿನಶ್ಚಾಪಿ ಬಲವಾನ್ರಿಪುಮರ್ದನಃ।
ಭೀಮಸೇನಶ್ಚರನ್ಮಾರ್ಗಾನ್ಸುಬಹೂನ್ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ॥ 6-54-49 (40949)
ಭ್ರಾಂತಮಾವಿದ್ಧಮುದ್ಭ್ರಾಂತಮಾಪ್ಲುತಂ ಪ್ರಸೃತಂ ಪ್ಲುತಂ ।
ಸಂಪಾತಂ ಸಮುದೀರ್ಣಂ ಚ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-54-50 (40950)
ಕೇಚಿದಗ್ರಾಸಿನಾ ಛಿನ್ನಾಃ ಪಾಂಡವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ವಿನೇದುರ್ಭಿನ್ನಮರ್ಮಾಣೋ ನಿಪೇತುಶ್ಚ ಗತಾಸವಃ ॥ 6-54-51 (40951)
ಛಇನ್ನದಂತಾಗ್ರಹಸ್ತಾಶ್ಚ ಭಿನ್ನಕುಂಭಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ ।
ವಿಯೋಧಾಃ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಜಘ್ನುರ್ಭಾರತ ವಾರಣಾಃ । 6-54-52 (40952)
ನಿಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ ಚ ತಥಾ ವಿನದಂತೋ ಮಹಾರವಾನ್।
ಛಿನ್ನಾಂಶ್ಚ ತೋಮರಾನ್ರಾಜನ್ಮಹಾಮಾತ್ರಶಿರಾಂಸಿ ಚ ॥ 6-54-53 (40953)
ಪರಿಸ್ತೋಮಾನ್ವಿಚಿತ್ರಾಂಶ್ಚ ಕಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ಕನಕೋಜ್ಜ್ವಲಾಃ।
ಗ್ರೈವೇಯಾಣ್ಯಥ ಶಕ್ತೀಶ್ಚ ಪತಾಕಾಃ ಕಣಪಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 6-54-54 (40954)
ತೂಣೀರಾನಥ ಯಂತ್ರಾಣಿ ಧನೂಂಷಿ ಚ।
ಭಿಂದಿಪಾಲಾನಿ ಶುಭ್ರಾಣಿ ತೋತ್ರಾಣಿ ಚಾಂಕುಶೈಃ ಸಹ ॥ 6-54-55 (40955)
ಘಂಟಾಶ್ಚ ವಿವಿಧಾ ರಾಜನ್ಹೇಮಗರ್ಭಾಂತ್ಸರೂನಪಿ ।
ಪತತಃ ಪಾತಿತಾಂಶ್ಚೈವ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಸಹ ಸಾದಿಭಿಃ ॥ 6-54-56 (40956)
ಛಿನ್ನಗಾತ್ರಾವರಕರೈರ್ನಿಹತೈಶ್ಚಾಪ ವಾರಣೈಃ ॥
ಆಸೀದ್ಭೂಮಿಃಕ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಣಾ ಪತಿತೈರ್ಭೂಧರೈರಿವ ॥ 6-54-57 (40957)
ವಿಮೃದ್ಯೈವಂ ಮಹಾನಾಗಾನ್ಮಮರ್ದಾಶ್ವಾನ್ಮಹಾಬಲಃ ।
ಅಶ್ವಾರೋಹವರಾಂಶ್ಚೈವ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-54-58 (40958)
ತದ್ಧೋರಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತಸ್ಯ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಖಲೀನಾನ್ಯಥ ಯೋಕ್ರಾಣಿ ಕಕ್ಷ್ಯಾಶ್ಚ ಕನಕೋಜ್ಜ್ವಲಾಃ ॥ 6-54-59 (40959)
ಪರಿಸ್ತೋಮಾಶ್ಚ ಪ್ರಾಸಾಶ್ಚ ಋಷ್ಟಯಶ್ಚ ಮಹಾಧನಾಃ।
ಕವಚಾನ್ಯಥ ಚರ್ಮಾಣಿ ಚಿತ್ರಾಣ್ಯಾಸ್ತರಣಾನಿ ಚ ॥ 6-54-60 (40960)
ತತ್ರತತ್ರಾಪವಿದ್ಧಆನಿ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮಹಾಹವೇ।
ಪ್ರಾಸೈರ್ಯಂತ್ರೈರ್ವಿಚಿತ್ರೈಶ್ಚ ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ವಿಮಲೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-54-61 (40961)
ಸ ಚಕ್ರೇ ವಸುಧಾಂ ಕೀರ್ಣಾಂ ಶಬಲೈಃ ಕುಸುಮೈರಿವ ।
ಆಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಿನಃ ಕಾಶ್ಚಿತ್ಪರಾಮೃಶ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-62 (40962)
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಖಂಗೇನ ಸಧ್ವಜಾನಪಿ ಪಾಂಡವಃ।
ಮುಹುರುತ್ಪತತೋ ದಿಕ್ಷು ಧಾವತಶ್ಚ ಯಶಸ್ವಿನಃಕ ॥ 6-54-63 (40963)
ಮಾರ್ಗಾಂಶ್ಚ ಚರತಶ್ಚಿತ್ರಂ ವ್ಯಸ್ಮಯಂತ ರಣೇ ಜನಾಃ ।
ಸ ಜಘಾನ ಪದಾ ಕಾಂಶ್ಚಿದ್ವ್ಯಾಕ್ಷಿಪ್ಯಾನ್ಯಾನಪೋಥಯತ್ ॥ 6-54-64 (40964)
ಖಹ್ಗೇನಾನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಚಿಚ್ಛೇದ ನಾದೇನಾನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭೀಷಯನ್।
ಊರುವೇಗೇನ ಚಾಪ್ಯನ್ಯಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೂತಲೇ ॥ 6-54-65 (40965)
ಅಪರೇ ಚೈನಮಾಲೋಕ್ಯ ಭಯಾತ್ಪಂಚತ್ವಮಾಗತಾಃ।
ಏವಂ ಸಾ ಬಹುಲಾ ಸೇನಾ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ ॥ 6-54-66 (40966)
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಸೇನಮುಪಾದ್ರವತ್।
ತತಃ ಕಾಲಿಂಗಯೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಮುಖೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-54-67 (40967)
ಶ್ರುತಾಯುಷಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್।
ತಮಾಯಾಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕಾಲಿಂಗೋ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ । 6-54-68 (40968)
ಭೀಮಸೇನಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಸ್ತನಾಂತರೇ ।
ಕಲಿಂಗಬಾಣಾಭಿಹತಸ್ತೋತ್ರಾರ್ದಿತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ ॥ 6-54-69 (40969)
ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಕ್ರೋದೇನಾಗ್ನಿರಿವೈಧಿತಃ।
ಅಥಾಶೋಕಃ ಸಮಾದಾಯ ರಥಂ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-54-70 (40970)
ಭೀಮಂ ಸಂಪಾದಯಾಮಾಸ ರಥೇನ ರಥಸಾರಥಿಃ।
ತಾಮರುಹ್ಯ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಕೌಂತೇಯಃ ಶತ್ರುಸೂದನಃ ॥ 6-54-71 (40971)
ಕಲಿಂಗಮಭಿದುದ್ರಾವ ತಿಷ್ಠಿತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ।
ತತಃ ಶ್ರುತಾಯುರ್ಬಲಾವಾನ್ಭೀಮಾಯ ನಿಶಿತಾಞ್ಶರಾನ್ ॥ 6-54-72 (40972)
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ।
ಸ ಕಾರ್ಮುಕವರೋತ್ಸೃಷ್ಟೈರ್ನವಭಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-54-73 (40973)
ಸಮಾಹತೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಲಿಂಗೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಸಂಚುಕ್ರುಶೇ ಭೃಶಂ ಭೀಮೋ ದಂಡಾಹತ ಇವೋರಗಃ ॥ 6-54-74 (40974)
ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚ ಚಾಪಮಾಯಂಯ ಬಲವದ್ಬಲಿನಾಂ ವರಃ।
ಕಲಿಂಗಮವಧೀತ್ಪಾರ್ಥೋ ಭೀಮಃ ಸಪ್ತಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-54-75 (40975)
ಕ್ಷುರಾಭ್ಯಾಂ ಚಕ್ರರಕ್ಷೌ ಚ ಕಲಿಂಗಸ್ಯ ಮಹಾಬಲೌ ।
ಸತ್ಯದೇವಂ ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-54-76 (40976)
ತತಃ ಪುನಮೇಯಾತ್ಮಾ ನಾಸಚೈರ್ನಿಶಿತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ಕೇತುಮಂತಂ ರಣೇ ಭೀಮೋಽಗಮಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-54-77 (40977)
ತತಃ ಕಲಿಂಗಾಃ ಸನ್ನದ್ಧಾ ಭೀಮಸೇನಮಮರ್ಷಣಂ ।
ಅನೀಕೈರ್ಬಹುಸಾಹಸ್ರೈಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಸಮವಾರಯನ್ ॥ 6-54-78 (40978)
ತತಃ ಶಕ್ತಿಗದಾಖಂಗತೋಮರರ್ಷ್ಟಿಪರಶ್ವಥೈಃ ।
ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ತತೋ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಮವಾಕಿರನ್ ॥ 6-54-79 (40979)
ಸಂನಿವಾರ್ಯ ಸ ತಾಂ ಘೋರಾಂ ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ಸಮುತ್ಥಿತಾಂ।
ಗದಾಮಾದಾಯ ತರಸಾ ಸಂನಿಪತ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-80 (40980)
ಭೀಮಃ ಸಪ್ತಶತಾನ್ವೀರಾನನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ।
ಪುನಶ್ಚೈವ ದ್ವಿಸಾಹಸ್ರಾನ್ಕಲಿಂಗಾನರಿಮರ್ದನಃ ॥ 6-54-81 (40981)
ಪ್ರಾಹಿಣೋನ್ಮೃತ್ಯುಲೋಕಾಯ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್।
ಏವಂ ಸ ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 6-54-82 (40982)
ಬಿಭೇದ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಹತಾರೋಹಾಶ್ಚ ಮಾತಂಗಾಃ ಪಾಂಡವೇನ ಕೃತಾ ರಣೇ ॥ 6-54-83 (40983)
ವಿಪ್ರಜಗ್ಮುರನೀಕೇಷು ಮೇಘಾ ವಾತಹತಾ ಇವ।
ಮೃದ್ಗಂತಃ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ವಿನದಂತಃ ಶರಾತುರಾಃ ॥ 6-54-84 (40984)
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಖಂಗಹಸ್ತೋ ಮಹಾಭುಜಃಕ ।
ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ ಮಹಾಘೋಷಂ ಶಂಖಂ ಪ್ರಾಧ್ಮಾಪಯದ್ಬಲೀ ॥ 6-54-85 (40985)
ಸರ್ವಕಾಲಿಂಗಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಮನಾಂಸಿ ಸಮಕಂಪಯತ್ ।
ಮೋಹಶ್ಚಾಪಿ ಕಲಿಂಗಾನಾಮಾವಿವೇಶ ಪರಂತಪ ॥ 6-54-86 (40986)
ಪ್ರಾಕಂಪಂತ ಚ ಸೈನ್ಯಾನಿ ವಾಹನಾನಿ ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ಭೀಮೇನ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಗಜೇಂದ್ರೇಣೇವ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-54-87 (40987)
ಮಾರ್ಗಾನ್ಬಹೂನ್ವಿಚರತಾ ಧಾವತಾ ಚ ತತಸ್ತತಃ।
ಮುಹುರುತ್ಪತತಾ ಚೈವ ಸಂಮೋಹಃ ಸಮಪದ್ಯತ॥ 6-54-88 (40988)
ಭೀಮಸೇನಭಯತ್ರಸ್ತಂ ಸೈನ್ಯಂ ಚ ಸಮಕಂಪತ।
ಕ್ಷೋಭ್ಯಮಾಣಮಸಂಬಾಧಂ ಗ್ರಾಹೇಣೇವ ಮಹತ್ಸರಃ ॥ 6-54-89 (40989)
ತ್ರಾಸಿತೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಭೀಮೇನಾದ್ಭುತಕರ್ಮಣಾ ।
ಪುನರಾವರ್ತಮಾನೇಷು ವಿದ್ರವತ್ಸು ಚ ಸಂಘಶಃ ॥ 6-54-90 (40990)
ಸರ್ವಕಾಲಿಂಗಯೋಧೇಷು ಪಾಂಡೂನಾಂ ಧ್ವಜಿನೀಪತಿಃ ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಯುಧ್ಯಧ್ವಮಿತಿ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-54-91 (40991)
ಸೇನಾಪತಿವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಿಖಂಡಿಪ್ರಮುಖಾ ಗಣಾಃ।
ಭೀಮಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ರಥಾನೀಕೈಃ ಪ್ರಹಾರಿಭಿಃ ॥ 6-54-93aಧರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾನುಪಜಗ್ರಾಹ ಪಾಂಡವಃ।
ಮಹತಾ ಮೇಘವರ್ಣೇನ ನಾಗಾನೀಕೇನ ಪೃಷ್ಠತಃ॥ 6-54-92 (40992)
ಏವಂ ಸಂನೋದ್ಯ ಸರ್ವಾಮಿ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಪಾರ್ಷತಃ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾರ್ಷ್ಣಿ ಸತ್ಪುರುಷೈರ್ವೃತಃ ॥ 6-54-94 (40993)
ನ ಹಿ ಪಂಚಾಲರಾಜಸ್ಯ ಲೋಕೇ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಭೀಮಸಾತ್ಯಕಯೋರನ್ಯಃ ಪ್ರಾಣೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ತಮಃ ॥ 6-54-95 (40994)
ಸೋಽಪಶ್ಯಚ್ಚ ಕಲಿಂಗೇಷು ಚರಂತಮರಿಸೂದನಃ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಪಾರ್ಷತಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-54-96 (40995)
ನನರ್ದ ಬಹುಧಾ ರಾಜನ್ಹೃಷ್ಟಶ್ಚಾಸೀತ್ಪರಂತಪಃ।
ಶಂಖಂ ದಧ್ಮೌ ಚ ಸಮರೇ ಸಿಂಹನಾದಂ ನನಾದ ಚ ॥ 6-54-97 (40996)
ಸ ಚ ಪಾರಾವತಾಶ್ವಸ್ಯ ರಥೇ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತೇ।
ಕೋವಿದಾರಧ್ವಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮಾಶ್ವಸತ್ । 6-54-98 (40997)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತು ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಲಿಂಗೈಃ ಸಮಭಿದ್ರುತಂ ॥
ಭೀಮಸೇನಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ತ್ರಾಣಾಯಾಜೌ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 6-54-99 (40998)
ತೌ ದೂರಾತ್ಸಾತ್ಯಕಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವೃಕೋದರೌ ।
ಕಲಿಂಗಾನ್ಸಮರೇ ವೀರೌ ಯೋಧಯೇತಾಂ ಮನಸ್ವಿನೌ । 6-54-100 (40999)
ಸ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಶೈನೇಯೋ ಜವೇನ ಜಯತಾಂ ವರಃ।
ಪಾರ್ಥಪಾರ್ಷತಯೋಃ ಪಾರ್ಷಿಂ ಜಗ್ರಾಹ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥ 6-54-101 (41000)
ಸ ಕೃತ್ಕವಾ ದಾರುಣಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಃ ।
ಆಸ್ಥಿತೋ ರೌದ್ರಮಾತ್ಮಾನಂ ಕಲಿಂಗಾನನ್ವವೈಕ್ಷತ ॥ 6-54-102 (41001)
ಕಲಿಂಗಪ್ರಭವಾಂ ಚೈವ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾಂ।
ರುಧಿರಸ್ಯಂದಿನೀಂ ತತ್ರ ಭೀಮಃ ಪ್ರಾವರ್ತಯನ್ನದೀಂ ॥ 6-54-103 (41002)
ಅಂತರೇಣ ಕಲಿಂಗಾನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ವಾಹಿನೀಂ।
ತಾಂ ಸಂತತಾರ ದುಸ್ತಾರಾಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-54-104 (41003)
ಭೀಮಸೇನಂ ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶಂಸ್ತಾವಕಾ ನೃಪ।
ಕಾಲೋಽಯಂ ಭೀಮರೂಪೇಣ ಕಲಿಂಗೈಃ ಕಸಹ ಯುಧ್ಯತೇ ॥ 6-54-105 (41004)
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತಂ ನಿನದಂ ರಣೇ।
ಅಭ್ಯಯಾತ್ತ್ವರಿತೋ ಭೀಮಂ ವ್ಯೂಢಾನೀಕಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-54-106 (41005)
ತಂ ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಭೀಮಸೇನೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಂ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-54-107 (41006)
ಪರಿವಾರ್ಯ ತು ತೇ ಸರ್ವೇ ಗಾಂಗೇಯಂ ತರಸಾ ರಣೇ।
ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈರ್ಘೋರೈರ್ಭೀಷ್ಮಮಾನರ್ಚ್ಛುರೋಜಸಾ ॥ 6-54-108 (41007)
ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಯತಮಾನಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಂಸ್ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ ॥ 6-54-109 (41008)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ಸನ್ನಿವಾರ್ಯ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಹಯಾನ್ಕಾಂಚನಸನ್ನಾಹಾನ್ಭೀಮಸ್ಯ ನ್ಯಹನಚ್ಛರೈಃ ॥ 6-54-110 (41009)
ಹತಾಶ್ವೇ ಸ ರಥೇ ತಿಷ್ಠನ್ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ತರಸಾ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-54-111 (41010)
ಅಪ್ರಾಪ್ತಾಮಥ ತಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ತ್ರಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಸಾ ಪೃಥಿವ್ಯಾಮಶೀರ್ಯತ ॥ 6-54-112 (41011)
ತತಃ ಶೈಕ್ಯಾಯಸೀಂ ಗುರ್ವೀ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಬಲವಾನ್ಗದಾಂ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪುಪ್ಲುವೇ ಮನುಜರ್ಷಭ ॥ 6-54-113 (41012)
ಸಾತ್ಯಕೋಽಪಿ ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಭೀಮಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ ।
ಗಾಂಗೇಯಸಾರಥಿಂ ತೂರ್ಣಂ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-54-114 (41013)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ನಿಹತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸಾರಥೌ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ।
ವಾತಾಯಮಾನೈಸ್ತೈರಶ್ವೈರಪನೀತೋ ರಣಾಜಿರಾತ್ ॥ 6-54-115 (41014)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ನಪಯಾತೇ ಮಹಾವ್ರತೇ ।
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಯಥಾ ವಹ್ನಿರ್ದಹನ್ಕಕ್ಷಮಿವೈಧಿತಃ ॥ 6-54-116 (41015)
ಸ ಹತ್ವಾ ಸರ್ವಕಾಲಿಂಗಾನ್ಸೇನಾಮಧ್ಯೇ ವ್ಯತಿಷ್ಠತ।
ನೈನಮಭ್ಯುತ್ಸಹನ್ಕೇಚಿತ್ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-54-117 (41016)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತಮಾರೋಪ್ಯ ಸ್ವರಥೇ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಮಪೋವಾಹಕ ಯಶಸ್ವಿನಂ ॥ 6-54-118 (41017)
ಸಂಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೈರ್ಮತ್ಸ್ಯೈಶ್ಚ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸಮೇಯಾದಥ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ॥ 6-54-119 (41018)
ಅಥಾಬ್ರವೀದ್ಭೀಮಸೇನಂ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ಪ್ರಹರ್ಷಯನ್ಯದುವ್ಯಾಘ್ರೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-54-120 (41019)
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಕಾಲಿಂಗರಾಜಶ್ಚ ರಾಜಪುತ್ರಶ್ಚ ಕೇತುಮಾನ ।
ಶಕ್ರದೇವಶ್ಚ ಕಾಲಿಂಗಃ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ಮೃಧೇ ಹತಾಃ ॥ 6-54-121 (41020)
ಸ್ವಬಾಹುಬಲವೀರ್ಯೇಣ ನಾಗಾಶ್ವರಥಸಂಕುಲಃ ।
ಮಹಾಪುರುಷಭೂಯಿಷ್ಠೋ ಧೀರಯೋಧನಿಷೇವಿತಃ ॥ 6-54-122 (41021)
ಮಹಾವ್ಯೂಹಃ ಕಲಿಂಗಾನಾಮೇಕೇನ ಮೃದಿತಸ್ತ್ವಯಾ ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ದೀರ್ಘಬಾಹುರರಿಂದಮ।
ರಥಾದ್ರಥಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಪರ್ಯಷ್ವಜತ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-54-123 (41022)
ತತಃ ಸ್ವರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಪುನರೇವ ಮಹಾರಥಃ ।
ತಾವಕಾನವಧೀತ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸ್ಯ ಬಲಮಾದಧತ್ ॥ ॥ 6-54-124 (41023)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಚತುಃಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-54-34 ಭಾನುಮಂತಂ ಕಲಿಂಗಾತ್ಮಜಂ ॥ 6-54-40 ಅಂತರಾಯುಧಿನಂ ಗಜಾರೂಢಯೋಧಂ ॥ 6-54-43 ಆವಿದ್ಧಂ ಭ್ರಾಮಿತಂ ॥ 6-54-47 ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಃ ಪ್ರಲಯಕಾಲೀನನಾಶಕಯಮತುಲ್ಯಃ ॥ 6-54-53 ಮಹಾಮಾತ್ರೋ ಹಸ್ತಿಪಕಃ ॥ 6-54-54 ಕಣಪಾನ್ ಮುದ್ಗರಾನ್ ॥ 6-54-57 ಗಾತ್ರಾವರೈರ್ಗಾತ್ರೈಃ ಪೂರ್ವಕಾಯೈಃ ಅವರರಧಃಕಾಯೈಃ ॥ 6-54-59 ಖಲೀನಾನಿ ಅಶ್ವಾಸ್ಯನಿವೇಶ್ಯನಿ ಅಡಿಆಲೀತೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾನಿ। ಕಕ್ಷ್ಯಾ ಗಜಮಧ್ಯಬಂಧನಂ ॥ 6-54-70 ಅಶೋಕೋ ವಿಶೋಕಃ ॥ 6-54-108 ಆನರ್ಚ್ಛುಃ ಆಚ್ಛಾದಿತವಂತಃ ॥ 6-54-115 ವಾತಾಯಮಾನೈಃ ಇತಸ್ತತೋ ಧಾವದ್ಭಿಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 055
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.55. ಅಧ್ಯಾಯಃ 055
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-55-0 (41024)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-55-0x (4121)
ತತೋಽಪರಾಹ್ಣಭೂಯಿಷ್ಠೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಹನಿ ಭಾರತ।
ರಥನಾಗಾಶ್ವಪತ್ತೀನಾಂ ಸಾದಿನಾಂ ಚ ಮಹಾಕ್ಷಯೇ ॥ 6-55-1 (41025)
ದ್ರೋಣಪುತ್ರೇಣ ಶಲ್ಯೇನ ಕೃಪೇಣ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಸಮಸಜ್ಜತ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಸ್ತ್ರಿಭಿರೈತೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-55-2 (41026)
ಸ ಲೋಕವಿದಿತಾನಶ್ವಾನ್ನಿಜಘಾನ ಮಹಾಬಲಃ ।
ದ್ರೌಣೇಃ ಪಾಂಚಾಲದಾಯಾದಃ ಶಿತೈರ್ದಶಭಿರಾಶುಗೈಃ ॥ 6-55-3 (41027)
ತತಃ ಶಲ್ಯರಥಂ ತೂರ್ಣಮಾಸ್ಥಾಯ ಹತವಾಹನಃ ।
ದ್ರೌಣಿಃ ಪಾಂಚಾಲದಾಯಾದಮಭ್ಯವರ್ಷದಥೇಷುಭಿಃ ॥ 6-55-4 (41028)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ತು ಸಂಯುಕ್ತಂ ದ್ರೌಣಿನಾ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಭಾರತ।
ಸೌಭದ್ರೋಽಭ್ಯಪತತ್ತೂರ್ಣಂ ವಿಕಿರನ್ನಿಶಿತಾಞ್ಶರಾನ್ ॥ 6-55-5 (41029)
ಸ ಶಲ್ಯಂ ಪ಼ಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕೃಪಂ ಚ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾನಮಷ್ಟಾಭಿರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥ 6-55-6 (41030)
ಆರ್ಜುನಿಂ ತು ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ದ್ರೌಣಿರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಣಾ।
ಶಲ್ಯೋಽಥ ದಶಭಿಶ್ಚೈವ ಕೃಪಶ್ಚ ನಿಶಿತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-55-7 (41031)
ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ತವ ಪೌತ್ರಸ್ತು ಸೌಭದ್ರಂ ಸಮವಸ್ಥಿತಂ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ಸಂಹೃಷ್ಟಸ್ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-55-8 (41032)
ದೌರ್ಯೋಧನಿಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸೌಭದ್ರಂ ಪರವೀರಹಾ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ರಾಜಂಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-55-9 (41033)
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭ್ರಾತರಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಶರೈಃ ಪಂಚಾಶತೈ ರಾಜನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಹಸ್ತೋಽಭ್ಯವಿಧ್ಯತ ॥ 6-55-10 (41034)
ಲಕ್ಷ್ಮಣೋಽಪಿ ಪುನಸ್ತಸ್ಯ ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಪತ್ರಿಣಾ।
ಮುಷ್ಟಿದೇಶೇ ಮಹಾರಾಜ ತತಸ್ತೇ ಚುಕ್ರುಶುರ್ಜನಾಃ ॥ 6-55-11 (41035)
ತದ್ವಿಹಾಯ ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ಸೌಭದ್ರಂ ಪರವೀರಹಾ।
ಅನ್ಯದಾದತ್ತವಾಂಶ್ಚಿತ್ರಂ ಕಾರ್ಮುಕಂ ವೇಗವತ್ತರಂ ॥ 6-55-12 (41036)
ತೌ ತತ್ರ ಸಮರೇ ಯುಕ್ತೌ ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೈಷಿಣೌ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ವಿಶಿಸ್ವೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಜಘ್ನತುಃ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ॥ 6-55-13 (41037)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ।
ಪೀಡಿತಂ ತವ ಪೌತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಯಾತ್ತತ್ರ ಪ್ರಜೇಶ್ವರಃ ॥ 6-55-14 (41038)
ಸನ್ನಿವೃತ್ತೇ ತವ ಸುತೇ ಸರ್ವ ಏವ ಜನಾಧಿಪಾಃ ।
ಆರ್ಜುನಿಂ ರಥವಂಶೇನ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-55-15 (41039)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಶೂರೈಃ ಶೂರೋ ಯುಧಿ ಸುದುರ್ಜಯೈಃ ।
ನ ಸ್ಮ ಪ್ರವ್ಯಥತೇ ರಾಜನ್ಕೃಷ್ಣತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 6-55-16 (41040)
ಸೌಭದ್ರಮಥ ಸಂಸಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತತ್ರ ಧನಂಜಯಃ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ತ್ರಾತುಕಾಮಃ ಸ್ವಮಾತ್ಮಜಂ ॥ 6-55-17 (41041)
ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ರಾಜಾನಃ ಸಹಿತಾಃ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಂ ॥ 6-55-18 (41042)
ಉದ್ವೂತಂ ಸಹಸಾ ಭೌಮಂ ನಾಗಾಶ್ವರಥಪತ್ತಿಭಿಃ ।
ದಿವಾಕರರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಜಸ್ತೀವ್ರಮದೃಶ್ಯತ ॥ 6-55-19 (41043)
ತಾನಿ ನಾಗಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭೂಮಿಪಾಲಶತಾನಿ ಚ।
ತಸ್ಯ ಬಾಣಪಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-55-20 (41044)
ಪ್ರಣೇದುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಬಭೂವುಸ್ತಿಮಿರಾ ದಿಶಃ।
ಕುರೂಣಾಂ ಚಾನಯಸ್ತೀವ್ರಃ ಸಮದೃಶ್ಯತ ದಾರುಣಃ ॥ 6-55-21 (41045)
ನಾಪ್ಯಂತರಿಕ್ಷಂ ನ ದಿಶೋ ನ ಭೂಮಿರ್ನ ಚ ಭಾಸ್ಕರಃ ।
ಪ್ರಜಜ್ಞೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಸ್ತ್ರಸಂಘೈಃ ಕಿರೀಟಿನಃ ॥ 6-55-22 (41046)
ಸಾದಿತಾ ರಥನಾಗಾಶ್ಚ ಹತಾಶ್ವಾ ರಥಿನೋ ರಣೇ।
ವಿಪ್ರದ್ರುತರಥಾಃ ಕೇಚಿದ್ದೃಶ್ಯಂತೇ ರಥಯೂಥಪಾಃ ॥ 6-55-23 (41047)
ವಿರಥಾ ರಥಿನಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಧಾವಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ ।
ತತ್ರತತ್ರೈವ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸಾಯುಧಾಃ ಸಾಂಗದೈರ್ಭುಜೈಃ ॥ 6-55-24 (41048)
ಹಯಾರೋಹಾ ಹಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಗಜಾರೋಹಾಶ್ಚ ದಂತಿನಃ ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಭಯಾದ್ರಾಜನ್ಸಮಂತಾದ್ವಿಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ॥ 6-55-25 (41049)
ರಥೇಭ್ಯಶ್ಚ ಗಜೇಭ್ಯಶ್ಚ ಹಯೇಭ್ಯಶ್ಚ ನರಾಧಿಪಾಃ ।
ಪತಿತಾಃ ಪಾತ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇಽರ್ಜುನಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-55-26 (41050)
ಸಗದಾನುದ್ಯತಾನ್ಬಾಹೂನ್ಸಖಂಗಾಂಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸಪ್ರಾಸಾಂಶ್ಚ ಸತೂಣೀರಾನ್ಸಶರಾನ್ಸಶರಾಸನಾನ್ ॥ 6-55-27 (41051)
ಸಾಂಕುಶಾಕನ್ಸಪತಾಕಾಂಶ್ಚ ತತ್ರತತ್ರಾರ್ಜುನೋ ನೃಣಾಂ ।
ನಿಚಕರ್ತ ಶರೈರುಗ್ರೈ ರೌದ್ರಂ ವಪುರಧಾರಯತ್ ॥ 6-55-28 (41052)
ಪರಿಘಾಣಾಂ ಪ್ರದೀಪ್ತಾನಾಂ ಮುದ್ಗರಾಣಾಂ ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಪ್ರಾಸಾನಾಂ ಭಿಂದಿಪಾಲಾನಾಂ ನಿಸ್ತ್ರಿಶಾನಾಂ ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-55-29 (41053)
ಪರಶ್ವಥಾನಾಂ ಪೀಕ್ಷ್ಣಾನಾಂ ತೋಮರಾಣಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ವರ್ಮಣಾಂ ಚಾಪವಿದ್ಧಾನಾಂ ಕಾಂಚನಾನಾಂ ಚ ಭೂಮಿಪ ॥ 6-55-30 (41054)
ಧ್ವಜಾನಾಂ ಚರ್ಮಣಾಂ ಚೈವ ವ್ಯಜನಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ಛತ್ರಾಣಾಂ ಹೇಮದಂಡಾನಾಂ ತೋಮರಾಣಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-55-31 (41055)
ಪ್ರತೋದಾನಾಂ ಚ ಯೋಕ್ರಾಣಾಂ ಕಶಾನಾಂ ಚೈವ ಮಾರಿಷ ।
ರಾಶಯಃ ಸ್ಮಾತ್ರ ದೃಶ್ಯಂತೇ ವಿನಿಕೀರ್ಣಾ ರಣಕ್ಷಿತೌ ॥ 6-55-32 (41056)
ನಾಸೀತ್ತತ್ರ ಪುಮಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ ।
ಯೋಽರ್ಜುನಂ ಸಮರೇ ಶೂರಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾಯಾತ್ಕಥಂಚನ ॥ 6-55-33 (41057)
ಯೋ ಯೋ ಹಿ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಿ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಸ ಸಂಖ್ಯೇ ವಿಶಿಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪರಲೋಕಾಯ ನೀಯತೇ ॥ 6-55-34 (41058)
ತೇಷು ವಿದ್ರವಮಾಣೇಷು ತವ ಯೋಧೇಷು ಸರ್ವಶಃ।
ಅರ್ಜುನೋ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ದಧ್ಮತುರ್ವಾರಿಜೋತ್ತಮೌ ॥ 6-55-35 (41059)
ತತ್ಪಭಗ್ನಂ ಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಮರೇ ಶೂರಂ ಭಾರದ್ವಾಜಂ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ॥ 6-55-36 (41060)
ಏಷ ಪಾಂಡುಸುತೋ ವೀರ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸಹಿತೋ ಬಲೀ ।
ತಥಾ ಕರೋತಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಯಥಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಧನ಼ಂಜಯಃ ॥ 6-55-37 (41061)
ನ ಹ್ಯೇಷ ಸಮರೇ ಶಕ್ಯೋ ವಿಜೇತುಂ ಹಿ ಕಥಂಚನ ।
ಯಥಾಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ರೂಪ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮಂ ॥ 6-55-38 (41062)
ನ ನಿವರ್ತಯಿತುಂ ಚಾಪಿ ಶಕ್ಯೇಯಂ ಮಹತೀ ಚಮೂಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಪ್ರೇಯಾ ಪಶ್ಯ ದ್ರವತೀಯಂ ವರೂಥಿನೀ ॥ 6-55-39 (41063)
ಏಷ ಚಾಸ್ತಂ ಗಿರಿಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭಾನುಮಾನ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ।
ಚಕ್ಷೂಂಷಿ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಸಂಹರನ್ನಿವ ಸರ್ವಥಾ ॥ 6-55-40 (41064)
ತತ್ರಾವಹಾರಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ।
ಶ್ರಾಂತಾ ಭೀತಾಶ್ಚ ನೋ ಯೋಧಾ ನ ಯೋತ್ಸ್ಯಂತಿ ಕಥಂಚನ ॥ 6-55-41 (41065)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಮಾಚಾರ್ಯಸತ್ತಮಂ ।
ಅವಹಾರಮಥೋ ಚಕ್ರೇ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-55-42 (41066)
`ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾ ಜಂಯ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಮೋಪಕಾಃ।
ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಪ್ರಣೇದುಶ್ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 6-55-43 (41067)
ಪ್ರಯಯುಃ ಶಿಬಿರಾಯೈವ ಧನಂಜಯಪುರಸ್ಕೃತಾಃ।
ವಾದಿತ್ರಘೋಷೈಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಪ್ರಣದ್ಯಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥' 6-55-44 (41068)
ತತೋಽವಹಾರಃ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅಸ್ತಂ ಗಚ್ಛತಿ ಸೂರ್ಯೇಽಭೂತ್ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲೇ ಚ ವರ್ತತಿ ॥ ॥ 6-55-45 (41069)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪ಼ಂಚಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಇತಿ ದ್ವಿತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧಂ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-55-8 ತವ ಪೌತ್ರಮವಸ್ಥಿತಂ ಇತಿ ಕo ಘo ಪುಸ್ತಕಪಾಠಃ ॥ 6-55-37 ಯಥಾ ಕುರ್ಯಾದ್ಧನಂಜಯಃ । ಧನಂಜಯೋಽಗ್ನಿಃ ॥ 6-55-43 ನರೋತಿ ವತಮಾನೈ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 056
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.56. ಅಧ್ಯಾಯಃ 056
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಉಭಯಪಕ್ಷಯೋರ್ವ್ಯೂಹರಚನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-56-0 (41070)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-56-0x (4122)
ಪ್ರಭಾತಾಯಾಂ ಚ ಶರ್ವರ್ಯಾಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನಸ್ತದಾ।
ಅನೀಕಾನ್ಯನುಸಂಯಾನೇ ವ್ಯಾದಿದೇಶಾಯ ಭಾರತ ॥ 6-56-1 (41071)
ಗಾರುಡಂ ಚ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ಚಕ್ರೇ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ಜಯಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ । 6-56-2 (41072)
ಗರುಡಸ್ಯ ಸ್ವಯಂ ತುಂಡೇ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಚಕ್ಷುಷೀ ಚ ಭರಜ್ವಾಜಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ ॥ 6-56-3 (41073)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಶಿರ ಆಸ್ತಾಂ ಯಶಸ್ವಿನೌ ।
ತ್ರೈಗರ್ತ್ತೈರಥ ಕೈಕೇಯೈರ್ವಾಟಧಾನೈಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-56-4 (41074)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಃ ಶಲ್ಯೋ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಮದ್ರಕಾಃ ಸಿಂಧುಸೌವೀರಾಸ್ತಥಾ ಪಾಂಚನದಾಶ್ಚ ಯೇ ॥ 6-56-5 (41075)
ಜಯದ್ರಥೇನ ಸಹಿತಾ ಗ್ರೀವಾಯಾಂ ಸನ್ನಿವೇಶಿತಾಃ ।
ಪೃಷ್ಠೇ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸೋದರ್ಯೈಃ ಸಾನುಗೈರ್ವೃತಃ ॥ 6-56-6 (41076)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಶಕೈಃ ಸಹ।
ಪಚ್ಛಮಾಸನ್ಮಹಾರಾಜ ಶೂರಸೇನಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-56-7 (41077)
ಮಾಗಧಾಶ್ಚ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ದಾಸೇರಕಗಣೈಃ ಸಹ ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 6-56-8 (41078)
ಕಾಕರುಶಾ ವಿಕುಂಚಾಶ್ಚ ಮುಂಡಾಃ ಕುಂಡೀವೃಷಾಸ್ತಥಾ।
ಬೃಹದ್ವಲೇನ ಸಹಿತಾ ವಾಮಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-56-9 (41079)
ವ್ಯೂಢಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಪರಂತಪಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇನ ಸಹಿತಃ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-56-10 (41080)
ಅರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ವ್ಯೂಹೇನ ವ್ಯೂಹಂತಮತಿದಾರುಣಂ ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಶೃಂಗಮಾಸ್ವಯ ಭಿಮಸೇನೋ ವ್ಯರೋಚತ ॥ 6-56-11 (41081)
ನಾನಾಸಂಸ್ತ್ರೌಪಸಂಷತ್ರೈರ್ನಾನಾದೇಶ್ಯೈರ್ನೃಪೈರ್ವೃತಃ ।
ತದನ್ಯೇವ ವಿರಾಟಶ್ಚ ದ್ರುಪದಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-56-12 (41082)
ತದನಂತರಮೇವಾಸೀನ್ನೀಲೋ ನೀಲಾಯುಧೈಃ ಸಹ ।
ನೀಲಾದನಂತರಶ್ಚೈವ ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-56-13 (41083)
ಚೇದಿಕಾಶಿಕರೂಪೇಶ್ಚ ಪೌರವೈರಪಿ ಸಂವೃತಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಪಾಂಚಾಲಾಶ್ಚ ಪ್ರಭದ್ರಕಾಃ ॥ 6-56-14 (41084)
ಮಧ್ಯೇ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಹತಃ ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ಭಾರತ।
ತತ್ರೈವ ಧರ್ಮರಾಜೋಽಪಿ ಗಜಾನೀಕೇನ ಸಂವೃತಃ । 6-56-15 (41085)
ತತಸ್ತು ಸಾತ್ಯಕೀ ರಾಜಂದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪಂಚ ಚಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತತಃ ಶೂರ ಇರಾವಾಂಶ್ಚ ತತಃ ಪರಂ ॥ 6-56-16 (41086)
ಭೈಮಸೇನಿಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಕೇಕಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಮಹಾರಾಜ ವಾಮಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-56-17 (41087)
ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತೋ ಗೋಪ್ತಾ ಗೋಪ್ತಾ ಯಸ್ಯ ಜನಾರ್ದನಃ।
`ತತ್ರಾನುರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಾಮಶ್ರೃಂಗೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ।'
ಏವಮೇತಂ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-56-18 (41088)
ವಧಾರ್ಥಂ ತವ ಪುತ್ರಾಮಾಂ ತತ್ಪಕ್ಷೇ ಯೇ ಚ ಸಂಗತಾಃ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಂ ॥ 6-56-19 (41089)
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ನಿಘ್ನತಾಮಿತರೇತರಂ ।
ಹಯೌಘಾಶ್ಚ ರಥೌಘಾಶ್ವ ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-56-20 (41090)
ಸಂಪತಂತೋ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ನಿಘ್ನಂತಸ್ತೇ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಧಾವತಾಂ ಚ ರಥೋಘಾನಾಂ ನಿಘ್ನತಾಂ ಚ ಪೃಥಕ್ ಪೃಥಕ್ ॥ 6-56-21 (41091)
ಬಭೂವ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದೋ ವಿಮಿಶ್ರೋ ದುಂದುಭಿಸ್ವನೈಃ ।
ದಿವಸ್ಪೃಙ್ವರವೀರಾಣಾಂ ನಿಘ್ನತಾಮಿತರೇತರಂ ।
ಸಂಪ್ರಹಾರೇ ಸುತುಮುಲೇ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-56-22 (41092)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಟ್ಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-56-17 ತತೋಽಭೂದ್ದ್ವಿಪದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಾಮಂ ಪಾರ್ಶ್ವಮಪಾಶ್ರಿತಃ ಇತಿ ಖo ಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 057
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.57. ಅಧ್ಯಾಯಃ 057
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-57-0 (41093)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-57-0x (4123)
ತತೋ ವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ತಾವಕೇಷು ಪರೇಷು ಚ।
ಧನಂಜಯೋ ರಥಾನೀಕಮವಧೀತ್ತವ ಭಾರತ ॥ 6-57-1 (41094)
ಶರೈರಥಿರಥೋ ಯುದ್ಧೇ ದಾರಯನ್ರಥಯೂಥಪಾನ್ ।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಕಾಲೇನೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 6-57-2 (41095)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ರಣೇ ಯತ್ನಾತ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತ್ಯಯೋಧಯನ್ ।
ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ಯಶೋ ದೀಪ್ತಾಂ ಮೃತ್ಯುಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿವರ್ತನಂ ॥ 6-57-3 (41096)
ಏಕಾಗ್ರಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀಂ ।
ಬಭಂಜುರ್ಬಹುಶೋ ರಾಜಂಸ್ತೇ ಚಾಸಂಜಂತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-57-4 (41097)
ದ್ರವದ್ಭಿರಥಭಗ್ನೈಶ್ಚ ಪರಿವರ್ತದ್ಭಿರೇವ ಚ।
ಪಾಂಡವೈಃ ಕೌರವೇಯೈಶ್ಚ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-57-5 (41098)
ಉದತಿಷ್ಠದ್ರಜೋ ಭೌಮಂ ಛಾದಯಾನಂ ದಿವಾಕರಂ।
ನ ದಿಶಃ ಪ್ರದಿಶೋ ವಾಪಿ ಜಜ್ಞಿರೇಽತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 6-57-6 (41099)
ಅನುಮಾನೇನ ಸಂಜ್ಞಾಭಿರ್ನಾಮಗೋತ್ರೈಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ಅವರ್ತತ ತದಾ ಯುದ್ಧಂ ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-57-7 (41100)
ನ ವ್ಯೂಹೋ ಭಿದ್ಯತೇ ತತ್ರ ಕೌರವಾಣಾಂ ಕಥಂಚನ ।
ರಕ್ಷಿತಃ ಸತ್ಯಸಂಧೇನ ಭಾರದ್ವಾಜೇನ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-57-8 (41101)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಿತಃ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ।
ನಾಭಿದ್ಯತ ಮಹಾವ್ಯೂಹೋ ಭೀಮೇನ ಚ ಸುರಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-57-9 (41102)
ಸೇನಾಗ್ರಾದಪಿ ನಿಷ್ಪತ್ಯ ಪ್ರಾಯುಧ್ಯಂಸ್ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ।
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋ ರಾಜನ್ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಾಃ ॥ 6-57-10 (41103)
ಹಯಾರೋಹೈರ್ಹಯಾರೋಹಾಃ ಪಾತ್ಯಂತೇ ಸ್ಮ ಮಹಾಹವೇ।
ಋಷ್ಟಿಭಿರ್ವಿಮಲಾಭಿಶ್ಚ ಪ್ರಾಸೈರಪಿ ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-57-11 (41104)
ರಥೀ ರಥಿನಮಾಸಾದ್ಯ ಶರೈಃ ಕನಕಭೂಷಣೈಃಕ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ತಸ್ಮಿನ್ನತಿಭಯಂಕರೇ ॥ 6-57-12 (41105)
ಗಜಾರೋಹಾ ಗಜಾರೋಹಾನ್ನಾರಾಚಶರತೋಮರೈಃ ।
ಸಂಸಕ್ತಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸುಸ್ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-57-13 (41106)
ಕಶ್ಚಿದುತ್ಪತ್ಯ ಸಮರೇ ವಸ್ವಾರಣಮಾಸ್ಥಿತಃ ।
ಕೇಶಪಕ್ಷೇ ಪರಾಮೃಶ್ಯ ಜಹಾರ ಸಮರೇ ಶಿರಃ ॥ 6-57-14 (41107)
ಅನ್ಯೇ ದ್ವಿರದದಂತಾಗ್ರನಿರ್ಭಿನ್ನಹೃದಯಾ ರಣೇ।
ವೇಮುಶ್ಚ ರುಧಿರಂ ವೀರಾ ನಿಃಶ್ವಸಂತಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-57-15 (41108)
ಕಶ್ಚಿತ್ಕರಿವಿಷಾಣಸ್ಥೋ ವೀರೋ ರಣವಿಶಾರದಾಃ ।
ಪ್ರಾವೇಪಚ್ಛಕ್ತಿನಿರ್ಭಿನ್ನೋ ಗಜಶಿಕ್ಷಾಸ್ತ್ರವೇದಿನಾ ॥ 6-57-16 (41109)
ಪತ್ತಿಮಂಘಾ ರಣೇ ಪಕ್ತೀನ್ಭಿಮಂದಿಪಾಲಪರಶ್ವಥೈಃ ।
ನ್ಯತಾಪತಯಂತ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಃ ಪರಸ್ಪರಕೃತಾಗಸಃ ॥ 6-57-17 (41110)
ರಥೀ ಚ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ನಾಸಾದ್ಯ ಗಜಯೂಥಪಂ ।
ಸ ಗಜಂ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಗಜೀ ಚ ರಥಿನಾಂ ವರಂ ॥ 6-57-18 (41111)
ರಥಿನಂ ಚ ಹಯಾರೋಹಃ ಪ್ರಾಸೇನ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ರಥೀ ಚ ಹಯಸಾದಿನಂ ॥ 6-57-19 (41112)
ಪದಾತೀ ರಥಿನಂ ಸಂಖ್ಯೇ ರಥೀ ಚಾಪಿ ಪದಾತಿನಂ ।
ನ್ಯಪಾತಯಚ್ಛಿತೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಸೇನಯೋರುಭಯೋರಪಿ ॥ 6-57-20 (41113)
ಗಜಾರೋಹಾ ಹಯಾರೋಹಾನ್ಪಾತಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ತದಾ।
ಹಯಾರೋಹಾ ಗಜಸ್ಥಾಂಶ್ಚ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-57-21 (41114)
ಗಜಾರೋಹವರೈಶ್ಚಾಪಿ ತತ್ರತತ್ರ ಪದಾತಯಃ।
ಪಾತಿತಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ತೈಶ್ಚಾಪಿ ಗಜಯೋಧಿನಃ ॥ 6-57-22 (41115)
ಪತ್ತಿಸಂಘಾ ಹಯಾರೋಹೈಃ ಸಾದಿಸಂಘಾಶ್ಚ ಪತ್ತಿಭಿಃ ।
ಪಾತ್ಯಮಾನಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-57-23 (41116)
ಧ್ವಜೈಸ್ತತ್ರಾಪವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಕಾರ್ಮುಕೈಸ್ತೋಮರೈಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಸೈಸ್ತಥಾ ಗದಾಭಿಶ್ಚ ಪರಿಘೈಃ ಕಂಪನೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-57-24 (41117)
ಶಕ್ತಿಭಿಃ ಕವಚೈಶ್ಚಿತ್ರೈಃ ಕಣಪೈರಂಕುಶೈರಪಿ।
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೈರ್ವಿಮಲೈಶ್ಚಾಪಿ ಸ್ವರ್ಣಪುಂಖೈಃ ಶರೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-57-25 (41118)
ಪರಿಸ್ತೋಮೈಃ ಕುಥಾಭಿಶ್ಚ ಕಂಬಲೈಶ್ಚ ಮಹಾಧನೈಃ ।
ಭೂರ್ಭಾತಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸ್ರಗ್ದಾಮೈರಿವ ಚಿತ್ರಿತಾ ॥ 6-57-26 (41119)
ನರಾಶ್ವಕಾಯೈಃ ಪತಿತೈರ್ದಂತಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾಹವೇ ।
ಅಗಂಯರೂಪಾ ಪೃಥಿವೀ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾ ॥ 6-57-27 (41120)
ಪ್ರಶಶಾಮ ರಜೋ ಭೌಮಂ ವ್ಯುಕ್ಷಿತಂ ರಣಶೋಣಿತೈಃ ।
ದಿಶಶ್ಚ ವಿಮಲಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಂಬಭೂವುರ್ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-57-28 (41121)
ಉತ್ಥಿತಾನ್ಯಗಣೇಯಾನಿ ಕಬಂಧಾನಿ ಸಮಂತತಃ।
ಚಿಹ್ನಭೂತಾನಿ ಜಗತೋ ವಿನಾಶಾರ್ಥಾಯ ಭಾರತ ॥ 6-57-29 (41122)
ತಸ್ಮಿನ್ಯುದ್ಧೇ ಮಹಾರೌದ್ರೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಸುದಾರುಣೇ ।
ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ರಥಿನೋ ಧಾವಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-57-30 (41123)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ಪುರುಮಿತ್ರೋ ಜಯೋ ಭೋಜಃ ಶಲ್ಯಶ್ಚಾಪಿ ಸಸೌಬಲಃ ॥ 6-57-31 (41124)
ಏತೇ ಸಮರದುರ್ಧರ್ಷಾಃ ಸಿಂಹತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಾನಿ ಬಭಂಜುಃಸ್ಮ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 6-57-32 (41125)
ತಥೈವ ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ದ್ರೋಪದೇಯಾಶ್ಚ ಭಾರತ॥ 6-57-33 (41126)
ತಾವಕಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಸಹಿತಾನ್ಸರ್ವರಾಜಭಿಃ ।
ದ್ರಾವಯಾಮಾಸುರಾಜೌ ತೇ ತ್ರಿದಶಾ ದಾನವಾನಿವ ॥ 6-57-34 (41127)
ತಥಾ ತೇ ಸಮರೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಿಘ್ನಂತಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಾಃ ।
ರಕ್ತೋಕ್ಷಿತಾ ಘೋರರೂಪಾ ವಿರೇರ್ಜುರ್ದಾನವಾ ಇವ ॥ 6-57-35 (41128)
ವಿನಿರ್ಜಿತ್ಯ ರಿಪೂನ್ವೀರಾ ಸೇಕನಯೋರುಭಯೋರಪಿ।
ವ್ಯದೃಸ್ಯಂತ ಮಹಾಮಾತ್ರಾ ಗ್ರಹಾ ಇವ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 6-57-36 (41129)
ತತೋ ರಥಸಹಸ್ರೇಣ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ।
ಅಭ್ಯಯಾತ್ಪಾಂಡವಂ ಯುದ್ಧೇ ರಾಕ್ಷಸಂ ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಂ ॥ 6-57-38aತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಹ ।
ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮೌ ರಣೇ ಯತ್ತೌ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುರರಿಂದಮೌ ॥ 6-57-37 (41130)
ಕಿರೀಟೀ ಚ ಯಯೌ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮಂತಾತ್ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮಾನ್ ।
ಆರ್ಜುನಿಃ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೈವ ಯಯತುಃ ಸೌಬಲಂ ಬಲಂ ॥ 6-57-39 (41131)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಭೂಯಃ ಸಂಗ್ರಾಮೋ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಸಮರೇ ವಿಜಯೈಷಿಣಾಂ ॥ ॥ 6-57-40 (41132)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತಪಂಚಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-57-3 ಮೃತ್ಯುರೇವ ನಿವರ್ತನಹೇತುರ್ನಾನ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-57-7 ಅನುಮಾನೇನ ಧ್ವಜಾದಿಚಿಹ್ನೇನ। ಸಂಜ್ಞಾಭಿ ಸಂಕೇತೈಶ್ಚ ॥ 6-57-26 ಪರಿಕಸ್ತೋಮೈಶ್ಚಿತ್ರಕಂಬಲೈಃ । ಕುಥಾಭಿಸ್ತೈರೇವ ಕ್ಷುದ್ರೈಃ । ಕಂಬಲೈ ರಾಂಕವೈಃ । ಮಹಾಧನೈರ್ಮಹಾಮೂಲ್ಯೈಃ ॥ 6-57-36 ಮಹಾಮಾತ್ರಾಃ ಪ್ರಧಾನಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 058
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.58. ಅಧ್ಯಾಯಃ 058
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಾದಿಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-58-0 (41133)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-58-0x (4124)
ತತಸ್ತೇ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಫಲ್ಗುನಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-58-1 (41134)
ಅಥೈನಂ ರಥಬೃಂದೇನ ಕೋಷ್ಠಕೀಕೃತ್ಯ ಭಾರತ।
ಶರೈಃ ಸುಬಹುಸಾಹಸ್ರೈಃ ಸಮಂತಾದಭ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-58-2 (41135)
ಶಕ್ತೀಶ್ಚ ವಿಮಲಾಕಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾ ಗದಾಶ್ಚ ಪರಿಘೈಃ ಸಹ ।
ಪ್ರಾಸಾನ್ಪರಶ್ವಥಾಂಶ್ಚೈವ ಮುದ್ಗರಾನ್ಮುಸಲಾನಪಿ ॥ 6-58-3 (41136)
ಚಿಕ್ಷಿಷುಃ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಮಥ ತಾಂ ವೃಷ್ಟಿಂ ಶಲಭಾನಾಮಿವಾಯತಿಂ ॥ 6-58-4 (41137)
ರುರೋಧ ಸರ್ವತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶರೈಃ ಕನಕಭೂಷಣೈಃ ।
ತತ್ರ ತಲ್ಲಾಘವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬೀಭತ್ಸೋರತಿಮಾನುಷಂ ॥ 6-58-5 (41138)
ದೇವದಾನವಗಂಧರ್ವಾಃ ಪಿಶಾಚೋರಗರಾಕ್ಷಸಾಃ ।
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯನ್ ॥ 6-58-6 (41139)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇಕನಯಾ ವೃತೌ ।
ಗಾಂಧಾರಾನ್ಸಮರೇ ಶೂರಾಂಜಗ್ಮತುಃ ಸಹಸೌಬಲಾನ್ ॥ 6-58-7 (41140)
ತತ್ರ ಸೌಬಲಕಾಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸ್ಯ ರಥೋತ್ತಮಂ ।
ತಿಶಲಶ್ಚಿಚ್ಛಿದುಃ ಕ್ರೋಧಾಚ್ಛಸ್ತ್ರೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ಯುಧಿ ॥ 6-58-8 (41141)
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತು ರಥಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವರ್ತಮಾನೇ ಭಯಾವಹೇ ।
ಅಭಿಮನ್ಯೋ ರಥಂ ತೂರ್ಣಮಾರುರೋಹ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-58-9 (41142)
ತಾವೇಕರಥಸಂಯುಕ್ತೌ ಸೌಬಲೇಯಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ।
ವ್ಯಧಮೇತಾಂ ಶಿತೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಶರೈಃಕ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-58-10 (41143)
ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮೌ ರಣೇ ಯತ್ತೌ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ।
ನಾಶಯೇತಾಂ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಕಂಕಪತ್ರಪರಿಚ್ಛದೈಃ ॥ 6-58-11 (41144)
ತತೋ ಧರ್ಮಸುತೋಕ ರಾಜಾ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ।
ಮಿಷತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ದ್ರೋಣಾನೀಕಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 6-58-12 (41145)
ತತ್ರಾಸೀತ್ಸುಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ।
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರಂ ಯುದ್ಧಂ ಪೂರ್ವಮಾಸೀತ್ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-58-13 (41146)
ಕುರ್ವಾಣೌ ಸುಮಹತ್ಕರ್ಮ ಭೀಮಸೇನಘಟೋತ್ಕಚೌ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತೋಽಭ್ಯೇತ್ಯ ತಾವುಭಾವಪ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-58-14 (41147)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಹೈಡಿಂಬಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಅತೀತ್ಯ ಪೀತರಂ ಯುದ್ಧೇ ಯದಯುಧ್ಯತ ಭಾರತ ॥ 6-58-15 (41148)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ।
ಹೃದ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಪೃಷತ್ಕೇನ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-58-16 (41149)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನನೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಹಾರವರಪೀಡಿತಃ।
ನಿಷಸಾದ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಕಶ್ಮಲಂ ಚ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 6-58-17 (41150)
ತಂ ವಿಸಂಜ್ಞಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತು ತ್ವರಮಾಣೋಽಸ್ಯ ಸಾರಥಿಃ ।
ಅಪೋವಾಹ ರಣಾದ್ರಾಜಂಸ್ತತಃ ಸೈನ್ಯಮಭಜ್ಯತ ॥ 6-58-18 (41151)
ತತಸ್ತಾಂ ಕೌರವೀಂ ಸೇನಾಂ ದ್ರವಮಾಣಾಂ ಸಮಂತತಃ।
ನಿಘ್ನನ್ಭೀಮಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರನುವವ್ರಾಜ ಪೃಷ್ಠತಃ ॥ 6-58-19 (41152)
ಪಾರ್ಷತಶ್ಚ ರಥಶ್ರೋಷ್ಠೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ಸೈನ್ಯಂ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ಚ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-58-20 (41153)
ಜಘ್ನತುರ್ವಿಶಿಕೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪರಾನೀಕವಿನಾಶನೈಃ ।
ದ್ರವಮಾಣಂ ತು ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-58-21 (41154)
ನಾಶಕ್ನುತಾಂ ವಾರಯಿತುಂ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ವಾರ್ಯಮಾಣಂ ಚ ಭೀಷ್ಮೇಣ ದ್ರೋಣೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-58-22 (41155)
ವಿದ್ರವತ್ಯೇವ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪಶ್ಯತೋರ್ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮಯೋಃ।
ತತೋ ರಥಸಹಸ್ರೇಷು ವಿದ್ರವತ್ಸು ತತಸ್ತತಃಕ ॥ 6-58-23 (41156)
ತಾವಾಸ್ಥಿತಾವೇಕರಥಂ ಸೌಭದ್ರಶಿನಿಪುಂಗವೌ ।
ಸೌಬಲೀಂ ಸಮರೇ ಸೇನಾಂ ಶಾತಯೇತಾಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-58-24 (41157)
ಶುಶುಭಾತೇ ತದಾ ತೌ ತು ಶೈನೇಯಕುರುಪುಂಗವೌ।
ಅಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಗತೌ ಯದ್ವತ್ಸೋಮಸೂರ್ಯೌ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 6-58-25 (41158)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷೇಣ ಧಾರಾಭಿರಿವ ತೋಯದಃ ॥ 6-58-26 (41159)
ವಧ್ಯಮಾನಂ ತತಸ್ತತ್ರ ಶರೈಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ದುದ್ರಾವ ಕೌರವಂ ಸೈನ್ಯಂ ವಿಷಾದಭಯಕಂಪಿತಂ ॥ 6-58-27 (41160)
ದ್ರವತಸ್ತಾನ್ಸಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ನ್ಯವಾರಯೇತಾಂ ಸಂರಬ್ಧೌ ದುರ್ಯೋಧನಹಿತೈಷಿಣೌ ॥ 6-58-28 (41161)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸಮಾಶ್ವಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ನ್ಯವರ್ತಯತ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ದ್ರವಮಾಣಾಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-58-29 (41162)
ಯತ್ರ ಯತ್ರ ಹಿ ಪುತ್ರಂ ತೇ ಯೇ ಯೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ಭಾರತ।
ತತ್ರ ತತ್ರ ನ್ಯವರ್ತಂತ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹರಥಾಃ ॥ 6-58-30 (41163)
ತಾನ್ನಿವೃತ್ತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯೈವ ತತೋಽನ್ಯೇಽಪೀತರೇ ಜನಾಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಯಾ ರಾಜಂʼಲ್ಲಜ್ಜಯಾ ಚಾವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 6-58-31 (41164)
ಪುನರಾವರ್ತತಾಂ ತೇಷಾಂ ವೇಗ ಆಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪೂರ್ಯತಃ ಸಾಗರಸ್ಯೇವ ಚಂದ್ರಸ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-58-32 (41165)
ಅನ್ನಿವೃತ್ತಾಂಸ್ತತಸ್ತಾಂಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತ್ವರಿತೋ ಗತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ವಚಃ ॥ 6-58-33 (41166)
ಪಿತಾಮಹ ನಿಬೋಧೇದಂ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ।
ನಾನುರೂಪಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ತ್ವಯಿ ಜೀವತಿ ಕೌರವ ॥ 6-58-34 (41167)
ದ್ರೋಣೋ ಚಾಸ್ತ್ರವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೇ ಸಪುತ್ರೇ ಸಸುಹೃಂಜನೇ।
ಕೃಪೇ ಚೈವ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ದ್ರವತೇ ಯದ್ವರೂಥಿನೀ ॥ 6-58-35 (41168)
ನ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿಲಾಂಸ್ತವ ಮನ್ಯೇ ಕಥಂಚನ ।
ತಥಾ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಮೇ ದ್ರೌಮೇಶ್ಚೈವ ಕೃಪಸ್ಯ ಚ ॥ 6-58-36 (41169)
ಅನುಗ್ರಾಹ್ಯಾಃ ಪಾಂಡುಸುತಾಸ್ತವ ನೂನಂ ಪಿತಾಮಹ ।
ಯಥೇಮಾಂ ಕ್ಷಮಸೇ ವೀರ ವಧ್ಯಮಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀಂ ॥ 6-58-38aಸೋಽಸ್ಮಿ ವಾಚ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಪೂರ್ವಮೇವ ಸಮಾಗಮೇ।
ನ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಪಾಂಡವಾನ್ಸಂಖ್ಯೇ ನಾಪಿ ಪಾರ್ಷತಸಾತ್ಯಕೀ ॥ 6-58-37 (41170)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ತುಭ್ಯಮಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ ಕೃಪಸ್ಯ ಚ।
ಕರ್ಣೇನ ಸಹಿತಃ ಕೃತ್ಯಂ ಚಿಂತಯಾನಸ್ತದೈವ ಹಿ ॥ 6-58-39 (41171)
ಯದಿ ನಾಹಂ ಪರಿತ್ಯಾಜ್ಯೋ ಯುವಾಭ್ಯಾಮಿಹ ಸಂಯುಗೇ ।
ವಿಕ್ರಮೇಣಾನುರೂಪೇಣ ಯುಧ್ಯೇತಾಂ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ॥ 6-58-40 (41172)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಹಸನ್ವೈ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತನಯಂ ತುಭ್ಯಂ ಕ್ರೋಧಾದುದ್ವೃತ್ಯ ಚಕ್ಷುಷೀ ॥ 6-58-41 (41173)
ಬಹುಶೋಽಸಿ ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತಥ್ಯಮುಕ್ತೋ ಹಿತಂ ವಚಃ।
ಅಜೇಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಯುದ್ಧೇ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ ॥ 6-58-42 (41174)
ಯತ್ತು ಶಕ್ಯಂ ಮಯಾ ಕರ್ತುಂ ವೃದ್ಧೇನಾದ್ಯ ಗತಾಯುಷಾ।
ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಪಶ್ಯೇದಾನೀಂ ಸಬಾಂಧವಃ ॥ 6-58-43 (41175)
ಅದ್ಯ ಪಾಂಡುಸುತಾನೇಕಃ ಸಸೈನ್ಯಾನ್ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ ।
ಸೋಽಹಂ ನಿವಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-58-44 (41176)
ಏವಮುಕ್ತೇ ತು ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ಜನೇಶ್ವರ ।
ದಧ್ಮುಃ ಶಂಖಾನ್ಮುದಾ ಯುಕ್ತಾ ಭೇರೀಃ ಸಂಜಘ್ನಿರೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-58-45 (41177)
ಪಾಂಡವಾ ಹಿ ತತೋ ರಾಜಞ್ಶ್ರುತ್ವಾ ತಂ ನಿನದಂ ಮಹತ್।
ದಧ್ಮುಃ ಶಂಖಾಂಶ್ಚ ಭೇರೀಶ್ಚ ಮುರಜಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯನಾದಯನ್ ॥ ॥ 6-58-46 (41178)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-58-2 ಕೋಷ್ಠಕೀಕೃತ್ಯ ವೇಷ್ಟಯಿತ್ವಾ ॥ 6-58-39 ಚಿಂತಯಾನಃ ಅಭವಿಷ್ಯಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 059
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.59. ಅಧ್ಯಾಯಃ 059
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸ್ವಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ವಿಹಾಯ ಗೃಹೀತಚಕ್ರೇಮ ಕೃಷ್ಣೇನ ಪಾದಚಾರೇಮ ಭೀಷ್ಮಂ ಹಂತುಮಭಿಯಾನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನೇನ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಪ್ರತಿನಿವರ್ತನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-59-0 (41179)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-59-0x (4125)
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತೇ ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಯುದ್ಧೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ದಾರುಣೇ।
ಕ್ರೋಧಿತೋ ಮಮ ಪುತ್ರೇಣ ದುಃಖಿತೇನ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 6-59-1 (41180)
ಭೀಷ್ಮಃ ಕಿಮಕರೋತ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವೇಯೇಷು ಭಾರತ।
ಪಿತಾಮಹೇ ವಾ ಪಂಚಾಲಾಸ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-59-2 (41181)
ಸ಼ಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-59-3x (4126)
ಗತಪೂರ್ವಾಹ್ಣಭೂಯಿಷ್ಠೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಹನಿ ಭಾರತ।
ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ಸ್ಥಿತೇ ಚಾಪಿ ದಿವಾಕರೇ ॥ 6-59-3 (41182)
ಜಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇಷು ಹೃಷ್ಟೇಷು ಪಾಂಡವೇಷು ಮಹಾತ್ಸಸು।
ಸರ್ವಧರ್ಮವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ॥ 6-59-4 (41183)
ಅಭ್ಯಯಾಂಜವನೈರಶ್ವೈಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಗುಪ್ತಸ್ತವ ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-59-5 (41184)
ಪ್ರಾವರ್ತತ ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಮನಾಯಾತ್ತವ ಭಾರತ ॥ 6-59-6 (41185)
ಘನುಷಾಂ ಕೂಜತಾಂ ತತ್ರ ತಲಾನಾಂ ಚಾಭಿಹನ್ಯತಾಂ।
ಮಹಾನ್ಸಮಭವಚ್ಛಬ್ದೋ ಗಿರೀಣಾಮಿವ ದೀರ್ಯತಾಂ ॥ 6-59-7 (41186)
ತಿಷ್ಠ ಸ್ಥಿತೋಽಸ್ಮಿ ವಿದ್ಧ್ಯೈನಂ ನಿವರ್ತಸ್ವ ಸ್ಥಿರೋ ಭವ।
ಸ್ಥಿರೋಽಸ್ಮಿ ಪ್ರಹರಸ್ವೇತಿ ಶಬ್ದೋಽಶ್ರೂಯತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-59-8 (41187)
ಕಾಂಚನೇಷು ತನುತ್ರೇಷು ಕಿರೀಟೇಷು ಧ್ವಜೇಷು ಚ।
ಶಿಲಾನಾಮಿವ ಶೈಲೇಷು ಪತಿತಾನಾಮಭೂದ್ಧ್ವನಿಃ ॥ 6-59-9 (41188)
ಪತಿತಾನ್ಯುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಬಾಹವಶ್ಚ ವಿಭೂಷಿತಾಃ ।
ವ್ಯಚೇಷ್ಟಂತ ಮಹೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-59-10 (41189)
ಹೃತೋತ್ತಮಾಹ್ಗಾಃ ಕೇಚಿತ್ತು ತಥೈವೋದ್ಯತಕಾರ್ಮುಕಾಃ।
ಪ್ರಗೃಹೀತಾಯುಧಾಶ್ಚಾಪಿ ತಸ್ಥುಃ ಪುರುಷಸತ್ತಮಾಃಕ ॥ 6-59-11 (41190)
ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾವೇಗಾ ನದೀ ರುಧಿರವಾಹಿನೀ ।
ಮಾತಂಗಾಂಗಶಿಲಾ ರೌದ್ರಾ ಮಾಂಸಶೋಣಿತಕರ್ದಮಾ ॥ 6-59-12 (41191)
ವರಶ್ವನರನಾಗಾನಾಂ ಶರೀರಪ್ರಭವಾ ತದಾ।
ಪರಲೋಕಾರ್ಣವಮುಖೀ ಗೃಧ್ರಗೋಮಾಯುಮೋದಿನೀ ॥ 6-59-13 (41192)
ನ ದೃಷ್ಟಂ ನ ಶ್ರುತಂ ವಾಪಿ ಯುದ್ಧಮೇತಾದೃಶಂ ನೃಪ।
ಯಥಾ ತವ ಸುತಾನಾಂ ಚ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-59-14 (41193)
ನಾಸೀದ್ರಥಪಥಸ್ತತ್ರ ಯೌಧೈರ್ಯುಧಿ ನಿಪಾತಿತೈಃ ।
ಗಜೈಶ್ಚ ಪತಿತೈರ್ನೀಲೈರ್ಗಿರಿಶ್ರೃಂಗೈನಿರವಾವೃತಃ ॥ 6-59-15 (41194)
ವಿಕೀರ್ಣೈಃ ಕವಚೈಶ್ಚಿತ್ರೈಃ ಶಿರಸ್ತ್ರಣೈಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಶುಶುಭೇ ತದ್ರಾಣಸ್ಥಾನಂ ಶರದೀವ ನಭಸ್ತಲಂ ॥ 6-59-16 (41195)
ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನಾಃ ಶರೈಃ ಕೇಚಿದಂತ್ರಾಪೀಡಪ್ರಕರ್ಷಿಣಃ ।
ಅಭೀತಾಃ ಸಮರೇ ಶತ್ರೂನಭ್ಯಧಾವಂತ ದರ್ಪಿತಾಃ ॥ 6-59-17 (41196)
ತಾತ ಭ್ರಾತಃ ಸಖೇ ಬಂಧೋ ವಯಸ್ಯ ಮಮ ಮಾತುಲ ।
ಮಾ ಮಾಂ ಪರಿತ್ಯಜೇತ್ಯನ್ಯೇ ಚುಕ್ರುಶುಃ ಪತಿತಾ ರಣೇ ॥ 6-59-18 (41197)
ಅಥಾಭ್ಯೇಹಿ ತ್ವಮಾಗಚ್ಛ ಕಿಂ ಭೀತೋಸಿ ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಸಿ।
ಸ್ಥಿತೋಽಹಂ ಸಮರೇ ಮಾ ಭೈರಿತಿ ಚಾನ್ಯೇ ವಿಚುಕ್ರುಶುಃ ॥ 6-59-19 (41198)
ತತ್ರ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ನಿತ್ಯಂ ಮಂಡಲಕಾರ್ಮುಕಃ ।
ಮುಮೀಚ ಬಾಣಾಂದೀಪ್ತಾಗ್ರಾನಹೀನಾಶೀವಿಷಾನಿವ ॥ 6-59-20 (41199)
ಶರೈರೇಕಾಯನೀಕುರ್ವಂದಿಶಃ ಸರ್ವಾ ಯತವ್ರತಃ ।
ಜಘಾನ ಪಾಂಡವರಥಾನಾದಿಶ್ಯ ಭಾರತರ್ಷಭ ॥ 6-59-21 (41200)
ಸ ನೃತ್ಯನ್ವೈ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಅಲಾತಚಕ್ರವದ್ರಾಜಂಸ್ತತ್ರ ತತ್ರ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 6-59-22 (41201)
ತಮೇಕಂ ಸಮರೇ ಶೂರಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಸೃಂಜಯೈಃ ಸಹ।
ಅನೇಕಶತಸಾಹಸ್ರಂ ಸಮಪಶ್ಯಂತ ಲಾಘವಾತ್ ॥ 6-59-23 (41202)
ಮಾಯಾಕೃತಾತ್ಮಾನಮಿವ ಭೀಷ್ಮಂ ತತ್ರ ಸ್ಮ ಮೇನಿರೇ ।
ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರತೀಚ್ಯಾಂ ದದೃಶುರ್ಜನಾಃ ॥ 6-59-24 (41203)
ಉದೀಚ್ಯಾಂ ಚೈವಮಾಲೋಕ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಸ್ಯಾಂ ಪುನಃ ಪ್ರಭೋ।
ಏವಂ ಸ ಸಮರೇ ಶೂರೋ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 6-59-25 (41204)
ನ ಚೈವಂ ಪಾಂಡವೇಯಾನಾಂ ಕಶ್ಚಿಚ್ಛಕ್ನೋತಿ ವೀಕ್ಷಿತುಂ ।
ವಿಶಿಖಾನೇವ ಪಶ್ಯಂತಿ ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 6-59-26 (41205)
ಕುರ್ವಾಣಂ ಸಮರೇ ಕರ್ಮ ಸೂದಯಾನಂ ಚ ವಾಹಿನೀಂ ।
ವ್ಯಾಕ್ರೋಶಂತ ರಣೇ ತತ್ರ ನರಾ ಬಹುವಿಧಾ ಬಹು ॥ 6-59-27 (41206)
ಅಮಾನುಷೇಣ ರೂಪೇಣ ಚರಂತಂ ಪಿತರಂ ತವ।
ಶಲಭಾ ಇವ ರಾಜಾನಃ ಪತಂತಿ ವಿಧಿಚೋದಿತಾಃ ॥ 6-59-28 (41207)
ಭೀಷ್ಮಾಗ್ನಿಮಭಿಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ವಿನಾಶಾಯ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ನ ಹಿ ಮೋಘಃ ಶರಃ ಕಶ್ಚಿದಾಸೀದ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-59-29 (41208)
ನರನಾಗಾಶ್ವಕಾಯೇಷು ಬಹುತ್ವಾಲ್ಲಘುಯೋಧಿನಃ ।
ಭಿನತ್ತ್ಯೇಕೇನ ಬಾಣೇನ ಸುಮುಖೇನ ಪತತ್ರಿಣಾ ॥ 6-59-30 (41209)
ಗಜಂ ಕಂಕಟಸನ್ನದ್ಧಂ ವಜ್ರೇಣೇವ ಶಿಲೋಚ್ಚಯಂ ।
ದ್ವೌ ತ್ರೀನಪಿ ಗಜಾರೋಹಾನ್ಪಿಂಡಿತಾನ್ವರ್ಮಿತಾನಪಿ ॥ 6-59-31 (41210)
ನಾರಾಚೇನ ಸುಮುಕ್ತೇನ ನಿಜಘಾನ ಪಿತಾ ತವ।
ಯೋ ಯೋ ಭೀಷ್ಮಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಮಭ್ಯೇತಿ ಯುಧಿ ಕಶ್ಚನ ॥ 6-59-32 (41211)
ಮುಹೂರ್ತದೃಷ್ಟಃ ಸ ಮಯಾ ಪತಿತೋ ಭುವಿ ದೃಶ್ಯತೇ।
ಏವಂ ಸಾ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಚಮೂಃ ॥ 6-59-33 (41212)
ಭೀಷ್ಮೇಣಾತುಲವೀರ್ಯೇಣ ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಸಂಹಸ್ರಧಾ।
ಪ್ರಾಕಂಪತ ಮಹಾಸೇನಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ತಾಪಿತಾ ॥ 6-59-34 (41213)
ಪಶ್ಯತೋ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾಥ ಶಿಖಂಡಿನಃ।
ಯತಮಾನಾಽಪಿ ತೇ ವೀರಾ ದ್ರವಮಾಣಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-59-35 (41214)
ನಾಶಕ್ನುವನ್ವಾರಯಿತುಂ ಭೀಷ್ಮಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಾನ್।
ಮಹೇಂದ್ರಸಮವೀರ್ಯೇಣ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಚಮೂಃ ॥ 6-59-36 (41215)
ಅಭಜ್ಯತ ಮಹಾರಾಜ ನ ಚ ದ್ವೌ ಸಹ ಧಾವತಃ।
ಆವಿದ್ಧರನಾಗಾಶ್ವಂ ಪತಿತಧ್ವಜಕೂಬರಂ ॥ 6-59-37 (41216)
ಅನೀಕಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಹಾಹಾಭೂತಮಚೇತನಂ।
ಜಘಾನಾತ್ರ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ತಥಾ ॥ 6-59-38 (41217)
ಪ್ರಿಯಂ ಸಖಾಯಂ ಚಾಕ್ರಂದೇ ಸಖಾ ದೈವಬಲಾತ್ಕೃತಃ । 6-59-39bವಿಮುಚ್ಯ ಕವಚಾನ್ಯನ್ಯೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾಃ ॥ 6-59-39 (41218)
ವಿನುಕ್ತಕೇಶಾ ಧಾವಂತಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಭಾರತ।
ತದ್ಗೋಕುಲಮಿವೋದ್ಧಾಂತಮುದ್ಧಾಂತರಥಯೂಥಪಂ ॥ 6-59-40 (41219)
ದದೃಶೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ತದಾ।
ಪ್ರಭಜ್ಯಮಾನಂ ಸೈನ್ಯಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಾದವನಂದನಃ ॥ 6-59-41 (41220)
ಉವಾಚ ಪಾರ್ಥಂ ಬೀಭತ್ಸುಂ ನಿಗೃಹ್ಯ ರಥಮುತ್ತಮಂ।
ಅಸಂ ಸ ಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಾರ್ಥ ಪಸ್ತೇಽಭಿಕಾಂಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-59-42 (41221)
ಪ್ರಹರಸ್ವ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ನ ಚೇನ್ಮೋಹಾದ್ವಿಮುಹ್ಯಸೇ।
ಯತ್ತ್ವಯಾ ಕಥಿತಂ ವೀರ ಪುರಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಮಾಗಮೇ । 6-59-43 (41222)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಮುಖಾನ್ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾನ್।
ಸಾನುಬಂಧಾನ್ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಯೇ ಮಾಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಂತಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-59-44 (41223)
ಇತಿ ತತ್ಕುರು ಕೌಂತೇಯ ಸತ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಮರಿಂದಮ ।
ಬೀಭತ್ಸೋ ಪಶ್ಯ ಸೈನ್ಯಂ ಸ್ವಂ ಭಜ್ಯಮಾನಂ ತತಸ್ತತಃ ॥ 6-59-45 (41224)
ದ್ರವತಶ್ಚ ಮಹೀಪಾಲಾನ್ಪಶ್ಯ ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೇ ಬಲೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮರೇ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-59-46 (41225)
ಭಯಾರ್ತಾಃ ಪ್ರಪಲಾಯಂತೇ ಸಿಂಹಾತ್ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಾ ಇವ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ವಾಸುದೇವಂ ಧನಂಜಯಃ ॥ 6-59-47 (41226)
ನೋದಯಾಶ್ವಾನ್ಯತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ವಿಗಾಹೇ ತದ್ವಲಾರ್ಣವಂ ।
ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ವೃದ್ಧಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-59-48 (41227)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-59-49x (4127)
ತತೋಽಶ್ವಾನ್ರಜತಪ್ರಕಖ್ಯಾನ್ನೋದಯಾಮಾಸ ಮಾಧವಃ।
ಯತೋ ಭೀಷ್ಮರಥೋ ರಾಜಂದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯೋ ರಶ್ಮಿಮಾನಿವ ॥ 6-59-49 (41228)
ತತಸ್ತತ್ಪುನರಾವೃತ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಬಲಂ ಮಹತ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಭೀಷ್ಮಾಯೋದ್ಯತಮಾಹವೇ॥ 6-59-50 (41229)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಃಕ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ಮುಹುಃ ।
ಧನಂಜಯರಥಂ ಶೀಘ್ರಂ ಶರವರ್ಷೈರವಾಕಿರತ್ ॥ 6-59-51 (41230)
ಕ್ಷಣೇನ ಸ ರಥಸ್ತಸ್ಯ ಸಹಯಃ ಕಸಹಸಾರಥಿಃ ।
ಶರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಸಂಛನ್ನೋ ನ ಪ್ರಕಾಶತೇ ॥ 6-59-52 (41231)
ವಾಸುದೇವಸ್ತ್ವಸಂಭ್ರಾಂತೋ ಧೈರ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಸತ್ತ್ವವಾನ್ ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಾನಶ್ವಾನ್ವಿಭಿನ್ನಾನ್ಭೀಷ್ಮಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-59-53 (41232)
ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯ ದಿವ್ಯಂ ಜಲದನಿಃಸ್ವನಂ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿತ್ವಾ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-59-54 (41233)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ಕೌರವ್ಯಃ ಪುನರನ್ಯನ್ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ನಿಮಿಷಾಂತರಮಾತ್ರೇಣ ಸಜ್ಯಂ ಚಕ್ರೇ ಪಿತಾ ತವ ॥ 6-59-55 (41234)
ವಿಚಕರ್ಷ ತತೋ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ಧನುರ್ಜಲದನಿಃಸ್ವನಂ ।
ಅಥಾಸ್ಯ ತದಪಿ ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಧನುರರ್ಜುನಃ ॥ 6-59-56 (41235)
ತಸ್ಯ ತತ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಲಾಘವಂ ಶಂತನೋಃ ಸುತಃ।
ಸಾಧು ಪಾರ್ಥ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಾಧು ಭೋ ಪಾಂಡುನಂದನ ॥ 6-59-57 (41236)
ತ್ವಯ್ಯೇವೈತದ್ಯುಕ್ತರೂಪಂ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಧನಂಜಯ ।
ಪ್ರೀತೋಽಸ್ಮಿ ಸುಭೃಶಂ ಪುತ್ರ ಕುರು ಯುದ್ಧಂ ಮಯಾ ಸಹ ॥ 6-59-58 (41237)
ಇತಿ ಪಾರ್ಥಂ ಪ್ರಶಸ್ಯಾಥ ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾನ್ಯನ್ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಮುಮೋಚ ಸಮರೇ ವೀರಃ ಶರಾನ್ಪಾರ್ಥರಥಂ ಪ್ರತಿ॥ 6-59-59 (41238)
ಅದರ್ಶಯದ್ವಾಸುದೇವೋ ಹಯಯಾನೇ ಪರಂ ಬಲಂ ।
ಮೋಘಾನ್ಕುರ್ವಞ್ಶರಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಮಂಡಲಾನ್ವ್ಯಚರಲ್ಲುಘು ॥ 6-59-60 (41239)
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ಸುದೃಢಂ ವಾಸುದೇವಧನಂಜಯೌ।
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ಭಾರತ ॥ 6-59-61 (41240)
ಶುಶುಭಾತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ತೌ ಭೀಷ್ಮಶರವಿಕ್ಷತೌ ।
ಗೋವೃಷಾವಿವ ಸಂರಬ್ಧೌ ವಿಷಾಣೋಲ್ಲೇಖನಾಂಕ್ತಿತೌ ॥ 6-59-62 (41241)
ಪುನಶ್ಚಾಪಿ ಸುಸಂರಬ್ಧಃ ಶರೈಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ।
ಕೃಷ್ಣಯೋರ್ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಛಾದಯದ್ದಿಶಃ ।
`ಪಾರ್ಥೋಽಪಿ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾವಾರಯದ್ದಿಶಃ ॥' 6-59-63 (41242)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ಚ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಕಂಪಯಾಮಾಸ ರೋಷಿತಃ ।
ಮುಹುರಭ್ಯರ್ದಯನ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸ್ವನವತ್ತದಾ ॥ 6-59-64 (41243)
ತತಸ್ತು ಕೃಷ್ಣಃ ಸಮರೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಮೃದುಯುದ್ಧತಾಂ ॥ 6-59-65 (41244)
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಸೃಜಂತಮನಿಶಂ ಯುಧಿ ।
ಪ್ರತಪಂತಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಸೇನಯೋಃ ॥ 6-59-66 (41245)
ವಾರನ್ವರಾನ್ವಿನಿಘ್ನಂತಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾನ್।
ಯುಗಾಂತಮಿವ ಕುರ್ವಾಣಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೇ ಬಲೇ ॥ 6-59-67 (41246)
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣೋ ಭಗವಾನ್ಕೇಶವಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಅಚಿಂತಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ನಾಸ್ತಿ ಯೌಧಿಷ್ಠಿರಂ ಬಲಂ ॥ 6-59-68 (41247)
ಏಕಾಹ್ನಾ ಹಿ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ನಾಶಯೇದ್ದೇವದಾನವಾನ್।
ಕಿಂ ನು ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ಯುದ್ಧೇ ಸಬಲಾನ್ಸಪದಾನುಗಾನ್ ॥ 6-59-69 (41248)
ದ್ರವತೇ ಚ ಮಹಾಸೈನ್ಯಂ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಏತೇ ಚ ಕೌರವಾಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಭಗ್ನಾನ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸೋಮಕಾನ್ ॥ 6-59-70 (41249)
ಪ್ರಾದ್ರವಂತಿ ರಣೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹರ್ಷಯಂತಃ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಸೋಹಂ ಭೀಷ್ಮಂ ನಿಹನ್ಂಯದ್ಯ ಪಾಂಡವಾರ್ಥಾಯ ದಂಶಿತಃ ॥ 6-59-71 (41250)
ಭಾರಮೇತಂ ವಿನೇಷ್ಯಾಮಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ಅರ್ಜುನೋ ಹಿ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ವಧ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-59-72 (41251)
ಕರ್ತವ್ಯಂ ನಾಭಿಜಾನಾತಿ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಗೌರವಾತ್।
ತಥಾ ಚಿಂತಯತಸ್ತಸ್ಯ ಭೂಯ ಏವ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರಾನ್ಪಾರ್ಥರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-59-73 (41252)
ತೇಷಾಂ ಬಹುತ್ವಾಸು ಭೃಸಂ ಶರಾಣಾಂ
ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಪಿಹಿತಾ ಬಭೂವುಃ ।
ನ ಚಾಂತರಿಕ್ಷಂ ನ ದಿಶೋ ನ ಭೂಮಿ-
ರ್ನ ಭಾಸ್ಕರೋಽದೃಶ್ಯತ ರಶ್ಮಿಮಾಲೀಕ ॥ 6-59-74 (41253)
ವವುಶ್ಚ ವಾತಾಸ್ತುಮುಲಾಃ ಸಧೂಮಾ
ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ ಕ್ಷುಭಿತಾ ಬಭೂವುಃ।
ದ್ರೋಣೋ ವಿಕರ್ಣೋಽಥ ಜಯದ್ರಥಶ್ಚ
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಕೃಪಶ್ಚ ॥ 6-59-75 (41254)
ಶ್ರುತಾಯುರಂಬಷ್ಠಪತಿಶ್ಚ ರಾಜಾ
ವಿಂದಾನುವಿಂದೌ ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಶ್ಚ।
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಶ್ಚ ಸೌವೀರಗಣಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ವಸಾತಯಃ ಕ್ಷುದ್ರಕಮಾಲವಾಶ್ಚ॥ 6-59-76 (41255)
ಕಿರೀಟಿನಂ ತ್ವರಮಾಣಾಭಿಸ್ರು-
ರ್ನಿದೇಶಗಾಃ ಶಾಂತನವಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ।
ತಂ ವಾಜಿಪಾದಾತರಥೌಘಜಾಲೈ-
ರನೇಕಸಾಹಸ್ರಶತೈರ್ದದರ್ಶ ॥ 6-59-77 (41256)
ಕಿರೀಟಿನಂ ಸಂಪರಿವಾರ್ಯಮಾಣಂ
ಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ವಾರಣಯೂಥಪೈಶ್ಚ।
ತತಸ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾರ್ಜುನವಾಸುದೇವೌ
ಪದಾತಿನಾಗಾಶ್ವರಥೈಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-59-78 (41257)
ಅಭಿದ್ರುತೌ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠೌ
ಶಿನಿಪ್ರವೀರೋಽಭಿಸಸಾರ ತೂರ್ಣಂ।
ಸ ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಹಾಧನುಷ್ಮಾನ್
ಶಿನಿಪ್ರವೀರಃ ಸಹಸಾಽಭಿಪತ್ಯ ॥ 6-59-79 (41258)
ಚಕಾರ ಸಾಹಾಯ್ಯಮಥಾರ್ಜುನಸ್ಯ
ವಿಷ್ಣುರ್ಯಥಾ ವೃತ್ರನಿಷೂದನಸ್ಯ।
ವಿಶೀರ್ಣನಾಗಾಶ್ವರಥಧ್ವಜೌಘಂ
ಭೀಷ್ಮೇಣ ವಿತ್ರಾಸಿತಸರ್ವಯೋಧಂ ॥ 6-59-80 (41259)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾನೀಕಮಭಿದ್ರವಂತಂ
ಪ್ರೋವಾಚ ಸಂದೃಶ್ಯ ಶಿನಿಪ್ರವೀರಃ ।
ಕ್ವ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಯಾಸ್ಯಥ ನೈಷ ಧರ್ಮಃ
ಸತಾಂ ಪುರಸ್ತಾತ್ಕಥಿತಃ ಪುರಾಣೈಃ ॥ 6-59-81 (41260)
ಮಾ ಸ್ವಾಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ತ್ಯಜತ ಪ್ರವೀರಾಃ
ಸ್ವಂ ವೀರಧರ್ಮಂ ಪರಿಪಾಲಯಧ್ವಂ।
ತಾನ್ವಾಸವಾನಂತರಜೋ ನಿಶಾಂಯ
ನರೇಂದ್ರಮುಖ್ಯಾಂದ್ರವತಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-59-82 (41261)
ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ದೃಷ್ಟವಾ ಮೃದುಯುದ್ಧಾತಾಂ ಚ
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಮುದೀರ್ಯಮಾಣಂ।
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಸ ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಯಶಸ್ವಿನಂ ಸರ್ವದಶಾರ್ಹಭರ್ತಾ ॥ 6-59-83 (41262)
ಉವಾಚ ಶೈನೇಯಮಭಿಪ್ರಶಂಸನ್
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕುರೂನಾಪತತಃ ಸಮಗ್ರಾನ್।
ಯೇ ಯಾಂತಿ ತೇ ಯಾಂತು ಶಿನಿಪ್ರವೀರ
ಯೇಽಪಿ ಸ್ಥಿತಾಃ ಸಾತ್ವತ ತೇಽಪಿ ಯಾಂತು ॥ 6-59-84 (41263)
ಭೀಷ್ಮಂ ರಥಾತ್ಪಶ್ಯ ನಿಪಾತ್ಯಮಾನಂ
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಗಣಂ ಮಯಾಽದ್ಯ।
ನ ಸಾರಥೇಃ ಸಾತ್ವತ ಕೌರವಾಣಾಂ
ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯ ಮುಚ್ಯೇತ ರಣೇಽದ್ಯ ಕಶ್ಚಿತ್ ॥ 6-59-85 (41264)
ತಸ್ಮಾದಹಂ ಗೃಹ್ಯ ರಥಾಂಗಮುಗ್ರಂ
ಪ್ರಾಣಂ ಹರಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾವ್ರತಸ್ಯ।
ನಿಹತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಗಣಂ ತಥಾಜೌ
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಶೈನೇಯ ರಥಪ್ರವೀರೌ ॥ 6-59-86 (41265)
ಪ್ರೀತಿಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಧನಂಜಯಸ್ಯ
ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ಭೀಮಸ್ಯ ತಥಾಽಶ್ವಿನೋಶ್ಚ।
ನಿಹತ್ಯ ಸರ್ವಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಪುತ್ರಾಂ-
ಸ್ತತ್ಪಕ್ಷಿಣೋ ಯೇ ಚ ನರೇಂದ್ರಮುಖ್ಯಾಃ ।
ರಾಜ್ಯೇನ ರಾಜಾನಮಜಾತಶತ್ರುಂ
ಸಂಪಾದಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಮದ್ಯ ಹೃಷ್ಟಃ ॥ 6-59-87 (41266)
` ಇತೀದಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಮಹಾನುಭಾವಃ
ಸಸ್ಮಾರ ಚಕ್ರಂ ನಿಶಿತಂ ಪುರಾಣಂ।
ಸುದರ್ಶನಂ ಚಿಂತಿತಮಾತ್ರಮೇವ
ತಸ್ಯಾಗ್ರಹಸ್ತಂ ಸ್ವಯಮಾರುರೋಹ ॥ 6-59-88 (41267)
ತಚ್ಚಕ್ರಪದ್ಮಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಮಾಜೌ
ರರಾಜ ನಾರಾಯಣಬಾಹುನಾಲಂ।
ಯಥಾದಿಪದ್ಮಂ ತರುಣಾರ್ಕವರ್ಣಂ
ರರಾಜ ನಾರಾಯಣನಾಭಿಜಾತಮಕ್ ॥ 6-59-89 (41268)
ತತ್ಕೃಷ್ಣಕೋಪೋದಯಸೂರ್ಯಬುದ್ಧಂ
ಕ್ಷುರಾಂತತೀಕ್ಷ್ಣಾಗ್ರಸುಜಾತಪತ್ರಂ।
ತೇಸ್ಯೈವ ದೇಹೋರುಸರಃಪ್ರರೂಢಂ
ರರಾಜ ನಾರಾಯಣಬಾಹುನಾಲಂ ॥' 6-59-90 (41269)
ತತಃ ಸುನಾಭಂ ವಸುದೇವಪುತ್ರಃ
ಸೂರ್ಯಪ್ರಭಂ ವಜ್ರಸಮಪ್ರಭಾವಂ ।
ಕ್ಷುರಾಂತಮುದ್ಯಂಯ ಭುಜೇನ ಚಕ್ರಂ
ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ವಿಸೃಜ್ಯ ವಾಹಾನ್।
ಸಂಕಂಪಯನ್ಗಾಂ ಚರಣೈರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ವೇಗೇನ ಕೃಷ್ಮಃ ಪ್ರಸಸಾರ ಭೀಷ್ಮಂ ॥ 6-59-91 (41270)
ಮದಾಂಧಮಾಜೌ ಸಮುದೀರ್ಣದರ್ಪಂ
ಸಿಂಹೋ ಜಿಘಾಂಸನ್ನಿವ ವಾರಣೇಂದ್ರಂ।
ಸೋಽಭಿದ್ರವನ್ಭೀಷ್ಮಮನೀಕಮಧ್ಯೇ
ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹೇಂದ್ರಾವರಜಃ ಪ್ರಮಾಥೀ ।
ವ್ಯಾಲಂಬಿಪೀತಾಂಬರಧೃಕ್ಕಕಾಶೇ
ಘನೋ ಯಥಾ ಖೇ ತಡಿತಾವನದ್ಧಃ ॥ 6-59-92 (41271)
ತಮಾತ್ತಚಕ್ರಂ ಪ್ರಣದಂತಮುಚ್ಚೈಃ
ಕ್ರುದ್ಧಂ ಮಹೇಂದ್ರಾವರಜಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ।
ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಭೃಶಂ ವಿನೇದುಃ
ಕ್ಷಯಂ ಕುರೂಣಾಮಿವ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ॥ 6-59-93 (41272)
ಸ ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಚಕ್ರಃ
ಸಂವರ್ತಯಿಷ್ಯನ್ನಿವ ಸರ್ವಲೋಕಂ।
ಅಭ್ಯುತ್ಪತಂʼಲ್ಲೋಕಗುರುರ್ಬಭಾಸೇ
ಭೂತಾನಿ ಧಕ್ಷ್ಯನ್ನಿವ ಧೂಮಕೇತುಃ ॥ 6-59-94 (41273)
ತಮಾದ್ರವಂತಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಚಕ್ರಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಂ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾನೀಂ।
ಅಸಂಭ್ರಮಂ ತದ್ವಿಚಕರ್ಷ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ
ಮಹಾಧನುರ್ಗಾಮಡಿವತುಲ್ಯಘೋಷಂ।
ಉವಾಚ ಭೀಷ್ಮಸ್ತಮನಂತಪೌರುಷಂ
ಗೋವಿಂದಮಾಜಾವವಿಮೂಢಚೇತಾಃ ॥ 6-59-95 (41274)
ಏಹ್ಯೇಹಿ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ
ನಮೋಸ್ತು ತೇ ಮಾಧವ ಚಕ್ರಪಾಣೇ।
ಪ್ರಸಹ್ಯ ಮಾಂ ಪಾತಯ ಲೋಕನಾಥ
ರಥೋತ್ತಮಾತ್ಸರ್ವಶರಣ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ ॥ 6-59-96 (41275)
ತ್ವಯಾ ಹತಸ್ಯಾಪಿ ಮಮಾಽದ್ಯ ಕೃಷ್ಣ
ಶ್ರೇಯಃ ಪರಿಸ್ಮಿನ್ನಿಹ ಚೈವ ಲೋಕೇ।
ಸಂಭಾವಿತೋಽಸ್ಂಯಂಧಕವೃಷ್ಣಿನಾಥ
ಲೋಕೈಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ವೀರ ತವಾಭಿಯಾನಾತ್ ॥ 6-59-97 (41276)
ರಥಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ತತಸ್ತ್ವರಾವಾನ್
ಪಾರ್ಥೋಽಪ್ಯನುದ್ರುತ್ಯ ಯದುಪ್ರವೀರಂ।
ಜಗ್ರಾಹ ಪೀನೋತ್ತಮಲಂಬಬಾಹುಂ
ಬಾಹ್ವೋರ್ಹರಿಂ ವ್ಯಾಯತಪೀನಬಾಹುಃ ॥ 6-59-98 (41277)
ನಿಗೃಹ್ಯಮಣಾಶ್ಚ ತದಾಽಽದಿದೇವೋ
ಭೃಶ ಸರೋಷಃ ಕಿಲ ನಾಮ ಯೋಗೀ ।
ಆದಾಯ ವೇಗೇನ ಜಗಾಮ ವಿಷ್ಣು-
ರ್ಜಿಷ್ಣುಂ ಮಹಾವಾತ ಇವೈಕವೃಕ್ಷಂ ॥ 6-59-99 (41278)
ಪಾರ್ಥಸ್ತು ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಬಲೇನ ಪಾದೌ
ಭೀಷ್ಮಾಂತಿಕಂ ತೂರ್ಣಮಭಿದ್ರವಂತಂ।
ಬಲಾನ್ನಿಜಗ್ರಾಹ ಹರಿಂ ಕಿರೀಟೀ
ಪದೇಽಥ ರಾಜಂದಶಮೇ ಕಥಂಚಿತ್ ॥ 6-59-100 (41279)
ಅವಸ್ಥಿತಂ ಚ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಕೃಷ್ಣಂ
ಪ್ರೀತೋಽರ್ಜುನಃ ಕಾಂಚನಚಿತ್ರಮಾಲೀ।
ಉವಾಚ ಕೋಪೇ ಪ್ರತಿಸಂಹರೇತಿ
ಗತಿರ್ಭವಾನ್ಕೇಶವ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ॥ 6-59-101 (41280)
ನ ಹಾಸ್ಯತೇ ಕರ್ಮ ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ
ಪುತ್ರೈಃ ಶಪೇ ಕೇಶವ ಸೋದರೈಶ್ಚ ।
ಅಂತಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾ ಕುರೂಣಾಂ
ತ್ವಯಾಽಹಮಿಂದ್ರಾನುಜಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಃ ॥ 6-59-102 (41281)
ತತಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಸಮಯಂ ಚ ತಸ್ಯ
ಜನಾರ್ದನಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ನಿಶಂಯ।
ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರಿಯೇ ಕೌರವಸತ್ತಮಸ್ಯ
ರಥಂ ಸಚಕ್ರಃ ಪುನರಾರುರೋಹ ॥ 6-59-103 (41282)
`ತತಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಸಮವಾಪ್ಯ ಭೀಷ್ಮಃ
ಕೃತಾಂಚಲಿಃ ಸ್ತುತ್ಯಮಥಾಕರೋದ್ವೈ ।
ತ್ರೈವಿಕ್ರಮೇ ಯಸ್ಯ ವಪುರ್ಬಭಾಸೇ
ತಥೈವ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಸಮುಂಜ್ವಲಂತಂ ॥ 6-59-104 (41283)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಶಂಖಂ ದ್ವಿಷತಾಕಂ ನಿಹಂತಾ
ಸ ತಾನಭೂಷೂನ್ಪುನರಾದದಾನಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶರೈಃ ಸಂಪರಿವಾರ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ
ಚಿಚ್ಛೇದ ಭೂರಿಶ್ರವಸಶ್ಚ ಚಾಪಂ ॥ 6-59-105 (41284)
ಶಲ್ಯಂ ಚ ವಿದ್ಧ್ವಾ ನವಭಿಃ ಪೃಷತ್ಕೈ-
ರ್ದುರ್ಯೋಧಂ ವಕ್ಷಸಿ ನಿರ್ಬಿಭೇದ।'
ವಿನಾದಯಾಮಾಸ ತತೋ ದಿಶಶ್ಚ
ಸ ಪಾಂಚಜನ್ಯಸ್ಯ ರವೇಣ ಶೌರಿಃ ॥ 6-59-106 (41285)
ವ್ಯಾವಿದ್ಧನಿಷ್ಕಾಂಗದಕುಂಡಲಂ ತಂ
ರಜೋವಿಕೀರ್ಣಾಂಚಿತಪದ್ಮನೇತ್ರಂ ।
ವಿಶುದ್ಧದಂಷ್ಟ್ರಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಶಂಖಂ
ವಿಚುಕ್ರುಶುಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕುರುಪ್ರವೀರಾಃ ॥ 6-59-107 (41286)
ಮೃದಂಗಭೇರೀಪಣವಪ್ರಣಾದಾ
ನೇಮಿಸ್ವನಾ ದುಂದುಭಿನಿಃಸ್ವನಾಶ್ಚ।
ಸಸಿಂಹನಾದಾಶ್ಚ ಬಭೂವುರುಗ್ರಾಃ
ಸರ್ವೇಷ್ವನೀಕೇಷು ತತಃ ಕುರೂಣಾಂ ॥ 6-59-108 (41287)
ಗಾಂಡೀವಘೋಷಃ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಕಲ್ಪೋ
ಜಗಾಮ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ನಭೋ ದಿಶಶ್ಚ।
ಜಗ್ಮುಶ್ಚ ಬಾಣಾ ವಿಮಲಾಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಃ
ಸರ್ವಾ ದಿಶಃ ಪಾಂಡವಚಾಪಮುಕ್ತಾಃ ॥ 6-59-109 (41288)
ತಂ ಕೌರವಾಣಾಮಧಿಪೋ ಜವೇನ
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಭೂರಿಶ್ರವಸಾ ಚ ಸಾರ್ಧಂ।
ಅಭ್ಯುದ್ಯಯಾವುದ್ಯತಬಾಣಪಾಣಿಃ
ಕಕ್ಷಂ ದಿಧಕ್ಷನ್ನಿವ ಧೂಮಕೇತುಃ ॥ 6-59-110 (41289)
ಅಥಾರ್ಜುನಾಯ ಪ್ರಜಿಘಾಯ ಭಲ್ಲಾನ್
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಸಪ್ತ ಸುವರ್ಣಪುಂಖಾನ್।
ದುರ್ಯೋದನಸ್ತೋಮರಮುಗ್ರವೇಗಂ
ಶಲ್ಯೋ ಗದಾಂ ಶಾಂತನವಶ್ಚ ಶಕ್ತಿಂ ॥ 6-59-111 (41290)
ಸ ಸಪ್ತಭಿಃ ಸಪ್ತ ಶರಪ್ರವೇಕಾನ್
ಸಂವಾರ್ಯ ಭೀರಿಶ್ರವಸಾ ವಿಸೃಷ್ಟಾನ್ ।
ಶಿತೇನ ದುರ್ಯೋಧನಬಾಹುಮುಕ್ತಂ
ಕ್ಷುರೇಣ ತತ್ತೋಮರಮುನ್ಮಮಾಥ ॥ 6-59-112 (41291)
ತತಃ ಶುಭಾಮಾಪತತೀಂ ಸ ಶಕ್ತಿಂ
ವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಭಾಂ ಶಾಂತನವೇನ ಮುಕ್ತಾಂ।
ಗದಾಂ ಚ ಮದ್ರಾಧಿಪಬಾಹುಮುಕ್ತಾಂ
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಶರಾಭ್ಯಾಂ ನಿಚರ್ತ ವೀರಃ ॥ 6-59-113 (41292)
ತತೋ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಬಲವದ್ವಿಕೃಷ್ಯ
ಚಿತ್ರಂ ಧನುರ್ಗಾಂಡಿವಮಪ್ರಮೇಯಂ ।
ಮಾಹೇಂದ್ರಮಸ್ರಂ ವಿಧಿವತ್ಸುಘೋರಂ
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕಾರಾದ್ಭುತಮಂತರಿಕ್ಷೇ ॥ 6-59-114 (41293)
ತೇನೋತ್ತಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ತತೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸರ್ವಾಣ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಹಾಧನುಷ್ಮಾನ್।
ಶರೌಘಜಾಲೈರ್ವಿಮಲಾಗ್ನಿವರ್ಣೈ-
ರ್ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ಕಿರೀಟಮಾಲೀ ॥ 6-59-115 (41294)
ಶಿಲೀಮುಖಾಃ ಪಾರ್ಥಧನುಃಪ್ರಮುಕ್ತಾ
ರಥಾಂಧ್ವಜಾಗ್ರಾಣಿ ಧನೂಂಷಿ ಬಾಹೂನ್ ।
ನಿಕೃತ್ಯ ದೇಹಾನ್ವಿವಿಶುಃ ಪರೇಷಾಂ
ನರೇಂದ್ರನಾಗೇಂದ್ರತುರಂಗಮಾಣಾಂ । 6-59-116 (41295)
ತತೋ ದಿಶಃ ಸೋಽನುದಿಶಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಃ
ಶರೈಃ ಸುಧಾರೈಃ ಸಮರೇ ವಿತತ್ಯ ।
ಗಾಂಡೀವಶಬ್ದೇನ ಮನಾಂಸಿ ತೇಷಾಂ
ಕಿರೀಟಮಾಲೀ ವ್ಯಥಯಾಂಚಕಾರ ॥ 6-59-117 (41296)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ಘೋರತಮೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ
ಶಂಖಸ್ವನಾ ದುಂದುಭಿನಿಃಸ್ವನಾಶ್ಚ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾ ಗಾಂಡಿವನಿಃಸ್ವನೇನ
ಬಭೂವುರುಗ್ರಾಶ್ವರಥಪ್ರಣಾದಾಃ ॥ 6-59-118 (41297)
ಗಾಂಡೀವಶಬ್ದಂ ತಮಥೋ ವಿದಿತ್ವಾ
ವಿರಾಟರಾಜಪ್ರಮುಖಾಃ ಪ್ರವೀರಾಃ।
ಪಾಂಚಾಲರಾಜೋ ದ್ರುಪದಶ್ಚ ವೀರ-
ಸ್ತಂ ದೇಶಮಾಜಗ್ಮುರದೀನಸತ್ತ್ವಾಃ ॥ 6-59-119 (41298)
ಸರ್ವಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ತು ತಾವಕಾನಿ
ಯತೋಯತೋ ಗಾಂಡಿವಜಃ ಪ್ರಣಾದಃ ।
ತತಸ್ತತಃ ಸನ್ನತಿಮೇವ ಜಗ್ಮು-
ರ್ನ ತಂ ಪ್ರತೀಪೋಽಭಿಸಸಾರ ಕಶ್ಚಿತ್ ॥ 6-59-120 (41299)
ತಸ್ಮಿನ್ಸುಘೋರೇ ಕನೃಪ ಸಂಪ್ರಹಾರೇ
ಹತಾಃ ಪ್ರವೀರಾಃ ಸರಥಾಶ್ವಸೂತಾಃ।
ಗಜಾಶ್ಚ ನಾರಾಚನಿಪಾತತಪ್ತಾ
ಮಹಾಪತಾಕಾಃ ಶುಭರುಕ್ಮಕಕ್ಷ್ಯಾಃ ॥ 6-59-121 (41300)
ಪರೀತಸತ್ವಾಃ ಸಹಸಾ ನಿಪೇತುಃ
ಕಿರೀಟಿನಾ ಭಿನ್ನತನುತ್ರಕಾಯಾಃ ।
ದೃಢಂ ಹತಾಃ ಪಾತ್ರಿಭಿರುಗ್ರವೇಗೈಃ
ಪಾರ್ಥೇನ ಭಲ್ಲೈರ್ವಿಮಲೈಃ ಶಿತಾಗ್ನೈಃ ॥ 6-59-122 (41301)
ನಿಕೃತ್ತಯಂತ್ರಾ ನಿಹತೇಂದ್ರಕೀಲಾ
ಧ್ವಜಾ ಮಹಾಂತೋ ಧ್ವಜಿನಿಮುಖೇಷು।
ಪದಾತಿಸಂಘಾಶ್ಚ ರಥಾಶ್ಚ ಸಂಖ್ಯೇ
ಹಯಾಶ್ಚ ನಾಗಾಶ್ಚ ಧನಂಜಯೇನ ॥ 6-59-123 (41302)
ಬಾಣಾಹತಾಸ್ತೂರ್ಣಮಪೇತಸತ್ವಾ
ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಗಾತ್ರಾಣಿ ನಿಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ ।
ಐಂದ್ರೇಣ ತೇನಾಸ್ತ್ರವರೇಣ ರಾಜನ್
ಮಹಾಹವೇ ಭಿನ್ನತನುತ್ರದೇಹಾಃ ॥ 6-59-124 (41303)
ತತಃ ಶರೌಘೈರ್ನಿಶಿತೈಃ ಕಿರೀಟಿನಾ
ನೃದೇಹಶಸ್ತ್ರಕ್ಷತಲೋಹಿತೋದಾ।
ನದೀ ಸುಘೋರಾ ನರಮೇದಫೇನಾ
ಪ್ರವರ್ತಿತಾ ತತ್ರ ರಣಾಜಿರೇ ವೈ ॥ 6-59-125 (41304)
ವೇಗೇನ ಸಾಽತೀವ ಪೃಥುಪ್ರವಾಹಾ
ಪರೇತನಾಗಾಶ್ವಶರೀರರೋಧಾಃ।
ನರೇಂದ್ರಮಂಜೋಚ್ಛ್ರಿತಮಾಂಸಪಂಕಾಃ
ಪ್ರಭೂತರಕ್ಷೋಗಣಭೂತಸೇವಿತಾ ॥ 6-59-126 (41305)
ಶಿರಃಕಪಾಲಾಕುಲಕೇಶಶಾದ್ವಲಾ
ಶರೀರಸಂಘಾತಸಹಸ್ರವಾಹಿನೀ ।
ವಿಶೀರ್ಣನಾನಾಕವಚೋರ್ಮಿಸಂಕುಲಾ
ನರಾಶ್ವನಾಗಾಸ್ಥಿನಿಕೃತ್ತಶರ್ಕರಾ ॥ 6-59-127 (41306)
ಶ್ವಕಂಕಶಾಲಾವೃಕಗೃಧ್ರಕಾಕೈಃ
ಕ್ರವ್ಯಾದಸಂಘೈಶ್ಚ ತರಕ್ಷುಭಿಶ್ಚ।
ಉಪೇತಕೂಲಾಂ ದದೃಶುರ್ಮನುಷ್ಯಾಃ
ಕ್ರೂರಾಂ ಮಹಾವೈತರಣೀಪ್ರಕಾಶಾಂ ॥ 6-59-128 (41307)
ಪ್ರವರ್ತಿತಾಮರ್ಜುನಬಾಣಸಂಘೈ-
ರ್ಮೇದೋವಸಾಸೃಕಪ್ರವಹಾಂ ಸುಭೀಮಾಂ।
ಹತಪ್ರವೀರಾಂ ಚ ತಥೈವ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಸೇನಾಂ ಕುರೂಣಾಮಥ ಫಲ್ಗುನೇನ ॥ 6-59-129 (41308)
ತೇ ಚೇದಿಪಾಂಚಾಲಕರೂಷಮತ್ಸ್ಯಾಃ
ಪಾರ್ಥಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ರಣೇದುಃ ।
ಜಯಪ್ರಗಲ್ಭಾಃಕ ಪುರುಷಪ್ರವೀರಾಃ
ಸಂತ್ರಾಸಯಂತಃ ಕುರುವೀರಯೋಧಾನ್ ॥ 6-59-130 (41309)
ಹತಪ್ರವೀರಾಣಿ ಬಲಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ಕಿರೀಟಿನಾ ಶತ್ರುಭಯಾವಹೇನ ।
ವಿತ್ರಾಸ್ಯ ಸೇನಾಂ ಧ್ವಜಿನೀಪತೀನಾಂ
ಸಿಂಹೋ ಮೃಗಾಣಾಮಿವ ಯೂಥಸಂಘಾನ್ ॥ 6-59-131 (41310)
ವಿನೇದತುಸ್ತಾವತಿಹರ್ಷಯುಕ್ತೌ
ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಚ ಜನಾರ್ದನಶ್ಚ।
ತತೋ ರವಿಂ ಸಂವೃತರಶ್ಮಿಜಾಲಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೃಶಂ ಶಸ್ತ್ರಪರಿಕ್ಷತಾಂಗಾಃ ॥ 6-59-132 (41311)
ತದೈಂದ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ವಿತತಂ ಚ ಘೋರ-
ಮಸಹ್ಯಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಯುಗಾಂತಕಲ್ಪಂ ।
ಅಥಾಪಯಾನಂ ಕುರವಃ ಸಭೀಷ್ಮಾಃ
ಸದ್ರೋಣದುರ್ಯೋಧನಬಾಹ್ಲಿಕಾಶ್ಚ॥ 6-59-133 (41312)
ಚಕ್ರುರ್ನಿಶಾಂ ಸಂಧಿಗತಾಂ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ
ವಿಭಾವಸೋರ್ಲೋಹಿತರಾಗಯುಕ್ತಾಂ।
ಅವಾಪಯ ಕೀರ್ತಿ ಚ ಯಶಶ್ಚ ಲೋಕೇ
ವಿಜಿತ್ಯ ಶತ್ರೂಂಶ್ಚ ಧನಂಜಯೋಽಪಿ ॥ 6-59-134 (41313)
ಯಯೌ ನರೇಂದ್ರೈಃ ಸಹಸೋದರೈಶ್ಚ
ಸಮಾಪ್ತಕರ್ಮಾ ಶಿಬಿರಂ ನಿಶಾಯಾಂ।
ತತಃ ಪ್ರಜಜ್ಞೇ ತುಮುಲಃ ಕುರೂಣಾಂ
ನಿಶಾಮುಖೇ ಘೋರತಮಃ ಪ್ರಣಾದಃ ॥ 6-59-135 (41314)
ರಣೇ ರಥಾನಾಮಯುತಂ ನಿಹತ್ಯ
ಹತಾ ಗಜಾಃ ಸಪ್ತಶತಾರ್ಜುನೇನ ।
ಪ್ರಾಜ್ಯಾಶ್ಚ ಸೌವೀರಗಣಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ
ನಿಪಾತಿತಾಃ ಕ್ಷುದ್ರಕಮಾಲವಾಶ್ಚ ॥ 6-59-136 (41315)
ಮಹತ್ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಧನಂಜಯೇನ
ಕರ್ತುಂ ಯಥಾ ನಾರ್ಹತಿ ಕಶ್ಚಿದನ್ಯಃ।
ಶ್ರುತಾಯುರಂಬಷ್ಠಪತಿಶ್ಚ ರಾಜಾ
ತಥೈವ ದುರ್ಮರ್ಷಣಚಿತ್ರಸೇನೌ ॥ 6-59-137 (41316)
ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪಃ ಸೈಂಧವಬಾಹ್ಲಿಕೌ ಚ
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲ್ಯಶಲೌ ಚ ರಾಜನ್।
ಅನ್ಯೇ ಚ ಯೋಧಾಃ ಶತಶಃ ಸಮೇತಾಃ
ಕ್ರುದ್ಧೇನ ಪಾರ್ಥೇನ ರಣಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ॥ 6-59-138 (41317)
ಸ್ವಬಾಹುವೀರ್ಯೇಣ ಜಿತಾಃ ಸಭೀಷ್ಮಾಃ
ಕಿರೀಟಿನಾ ಲೋಕಮಹಾರಥೇನ।
ಇತಿ ಬ್ರುವಂತಃ ಶಿಬಿರಾಣಿ ಜಗ್ಮುಃ
ಸರ್ವೇ ಗಣಾ ಭಾರತ ಯೇ ತ್ವದೀಯಾಃ ॥ 6-59-139 (41318)
ಉಲ್ಕಾಸಹಸ್ರೈಶ್ಚ ಸುಸಂಪ್ರದೀಪ್ತೈ-
ರ್ವಿಭ್ರಾಜಮಾನೈಶ್ಚ ತಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ರೈಃ।
ಕಿರೀಟಿವಿತ್ರಾಸಿತಸರ್ವಯೋಧಾ
ಚಕ್ರೇ ನಿವೇಶಂ ಧ್ವಜಿನೀ ಕುರೂಣಾಂ ॥ ॥ 6-59-140 (41319)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ತೃತೀಯದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-59-31 ಪಿಂಡಿತಾನ್ ಏಕಸ್ಥಾನ್। ವರ್ಮಿತಾನ್ ಕವಚಿನಃ ॥ 6-59-39 ಆಕ್ರಂದೇ ಯುದ್ಧೇ ॥ 6-59-83ಸಮುದೀರ್ಯಮಾಣಂ ವರ್ಧಮಾನಪ್ರಯತ್ನಂ ॥ 6-59-87 ಅಶ್ವಿನೋರಶ್ವಿಪುತ್ರಯೋರ್ನಕುಲಸಹದೇವಯೋಃ ॥ 6-59-111 ಪ್ರಜಿಘಾಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ॥ 6-59-112 ಶರಪ್ರವೇಕಾನ್ ಬಾಣಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 060
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.60. ಅಧ್ಯಾಯಃ 060
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಾರ್ಜುನಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-60-0 (41320)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-60-0x (4128)
ವ್ಯುಷ್ಟಾಂ ನಿಶಾಂ ಭಾರತ ಭಾರತಾನಾ-
ಮನೀಕಿನೀನಾಂ ಪ್ರಮುಖೇ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಯಯೌ ಸಪತ್ನಾನ್ಪ್ರತಿ ಜಾತಕೋಪೋ
ವೃತಃ ಸಮಗ್ರೇಣ ಬಲೇನ ಭೀಷ್ಮಃ ॥ 6-60-1 (41321)
ತಂ ದ್ರೋಣದುರ್ಯೋಧನಬಾಹ್ಲಿಕಾಶ್ಚ
ತಥೈವ ದುರ್ಮರ್ಷಣಚಿತ್ರಸೇನೌ।
ಜಯದ್ರಥಶ್ಚಾತಿಬಲೋ ಬಲೌಘೈ-
ರ್ನೃಪಾಸ್ತಥಾನ್ಯೇ ಪ್ರಯಯುಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-60-2 (41322)
ಸ ತೈರ್ಮಹದ್ಭಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥೈಶ್ಚ
ತೇಜಸ್ವಿಭಿರ್ವೀರ್ಯವದ್ಭಿಶ್ಚ ರಾಜನ್।
ರರಾಜ ರಾಜಾ ಸ ತು ರಾಜಮುಖ್ಯೈ-
ರ್ವೃತಃ ಸದೇವೈರಿವ ವಜ್ರಪಾಣಿಃ ॥ 6-60-3 (41323)
ತಸ್ಮಿನ್ನನೀಕಪ್ರಮುಖೇ ವಿಷಕ್ತಾ
ದೋಧೂಯಮಾನಾಶ್ಚ ಮಹಾಪತಾಕಾಃ ।
ಸುರಕ್ತಪೀತಾಸಿತಪಾಂಡುರಾಭಾ
ಮಹಾಗಜಸ್ಕಂಧಗತಾ ವಿರೇಜುಃ ॥ 6-60-4 (41324)
ಸಾ ವಾಹಿನೀ ಶಾಂತನವೇನ ಗುಪ್ತಾ
ಮಹಾರಥೈರ್ವಾರಣವಾಜಿಭಿಶ್ಚ।
ಬಭೌ ಸವಿದ್ಯುತ್ಸ್ತನಯಿತ್ನುಕಲ್ಪಾ
ಜಲಾಗಮೇ ದ್ಯೌರಿವ ಜಾತಮೇಘಾ ॥ 6-60-5 (41325)
ತತೋ ರಣಾಯಾಭಿಮುಖೀ ಪ್ರಯಾತಾ
ಪ್ರತ್ಯರ್ಜುನಂ ಶಾಂತನವಾಭಿಗುಪ್ತಾ।
ಸೇನಾಮಹೋಗ್ನಾ ಸಹಸಾ ಕುರೂಣಾಂ
ವೇಗೋ ಯಥಾ ಭೀಮ ಇವಾಪಗಾಯಾಃ ॥ 6-60-6 (41326)
ತಂ ವ್ಯಾಲನಾನಾವಿಧಗೂಢಸಾರಂ
ಗಜಾಶ್ವಪಾದಾತರಥೌಘಪಕ್ಷಂ।
ವ್ಯೂಹಂ ಮಹಾಮೇಘಸಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾ
ದದರ್ಶ ದೂರಾತ್ಕಪಿರಾಜಕೇತುಃ ॥ 6-60-7 (41327)
ವಿನಿರ್ಯಯೌ ಕೇತುಮತಾ ರಥೇನ
ನರರ್ಷಭಃ ಶ್ವೇತಹಯೇನ ಕಾಲೇ।
` ಜಯೇ ಧೃತಃ ಶತ್ರುವರೂಥಿನೀನಾಂ
ಯಥಾ ಸುರೇಂದ್ರೋಽಸುರವಾಹಿನೀನಾಂ ॥ 6-60-8 (41328)
ನಾರಾಯಣೇನೇಂದ್ರ ಇವಾಭಿಗುಪ್ತಃ
ಶಶೀವ ಸೂರ್ಯೇಣ ಸಮೇಯಿವಾನ್ಯಥಾ ।
ತಥಾ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸಹ ಕೇಶವೇನ
ವರೀಥಿನೀನಾಂ ಪ್ರಮುಖೇ ರರಾಜ '॥ 6-60-9 (41329)
ಸೋಪಸ್ಕರಂ ಸೋತ್ತರಬಂಧುರೇಷಂ
ಯತ್ತಂ ಯದೂನಾಮೃಷಭೇಣ ಸಂಖ್ಯೇ।
ಕಪಿಧ್ವಜಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಥಂ ವಿಷೇದುಃ
ಸಹೈವ ಪುತ್ರೈಸ್ತವ ಕೌರವೇಯಾಃ ॥ 6-60-10 (41330)
ಪ್ರಕಲ್ಪಿತಂ ಗುಪ್ತಮುದಾಯುಧೇನ
ಕಿರೀಟಿನಾ ಲೋಕಮಹಾರಥೇನ ।
ತಂ ವ್ಯೂಹರಾಜಂ ದದೃಶುಸ್ತ್ವದೀಯಾ-
ಶ್ಚತುಶ್ಚತುರ್ವ್ಯಾಲಸಹಸ್ರಕೀರ್ಣಂ ॥ 6-60-11 (41331)
ಯಥೈವ ಪೂರ್ವೇಽಹನಿ ಧರ್ಮರಾಜ್ಞಾ
ವ್ಯೂಹಃ ಕೃತಃ ಕೌರವಸತ್ತಮೇನ।
ಯಥಾ ನ ಭೂತೋ ಭುವಿ ಮಾನುಷೇಷು
ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವೋ ನ ಚ ಸಂಶ್ರುತಶ್ಚ ॥ 6-60-12 (41332)
ತತೋ ಯಥಾದೇಶಮುಪೇತ್ಯ ತಸ್ಥುಃ
ಪಾಂಚಾಲಮುಖ್ಯಾಃ ಸಹ ಚೇದಿಮುಖ್ಯೈಃ।
ತತಃ ಸಮಾದೇಶಸಮಾಹತಾನಿ
ಭೇರೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ವಿನೇದುರಾಜೌ ॥ 6-60-13 (41333)
ಶಂಖಸ್ವನಾಸ್ತೂರ್ಯರವಾಃ ಪ್ರಣೇದುಃ
ಸರ್ವೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಸಸಿಂಹನಾದಾಃ।
ತತಃ ಸಬಾಣಾನಿ ಮಹಾಸ್ವನಾನಿ
ವಿಸ್ಫಾರ್ಯಮಾಣಾನಿ ಧನೂಂಷಿ ವೀರೈಃ ॥ 6-60-14 (41334)
ಕ್ಷಣೇನ ಭೇರೀಪಣವಪ್ರಣಾದಾ-
ನಂತರ್ದಧುಃ ಶಂಖಮಹಾಸ್ವನಾಂಶ್ಚ।
ತಚ್ಛಂಖಶಬ್ದಾವೃತಮಂತರಿಕ್ಷ-
ಮುದ್ಧೂತಭೌಮದ್ರುತರೇಣುಜಾಲಂ ॥ 6-60-15 (41335)
ಮಹಾನುಭಾವಾಶ್ಚ ತತಃ ಪ್ರಕಾಶ-
ನಾಲೋಕ್ಯ ವೀರಾಃ ಸಹಸಾಽಭಿಪೇತುಃ ।
ರಥೀ ರಥೇನಾಭಿಹತಃ ಸಸೂತಃ
ಪಪಾತ ಸಾಶ್ವಃ ಸರಥಃ ಸಕೇತುಃ ॥ 6-60-16 (41336)
ಗಜೋ ಗಜೇನಾಭಿಹತಾಃ ಪಪಾತ
ಪದಾತಿನಾ ಚಾಭಿಹತಃ ಪದಾತಿಃ।
ಆವರ್ತಮಾನಾನ್ಯಭಿವರ್ತಮಾನೈ-
ರ್ಘೋರೀಕೃತಾನ್ಯದ್ಭುತದರ್ಶನಾನಿ ॥ 6-60-17 (41337)
ಪ್ರಾಸೈಶ್ಚ ಖಂಗೈಶ್ಚ ಸಮಾಹತಾನಿ
ಸದಶ್ವಬೃಂದಾನಿ ಸದಶ್ವಬೃಂದೈಃ।
ಸುವರ್ಣತಾರಾಗಣಭೂಷಿತಾನಿ
ಸೂರ್ಯಪ್ರಭಾಭಾನಿ ಶರಾವರಾಣಿ ॥ 6-60-18 (41338)
ವಿದಾರ್ಯಮಾಣಾನಿ ಪರಶ್ವಥೈಶ್ಚ
ಪ್ರಾಸೈಶ್ಚ ಸ್ವಂಗೈಶ್ಚ ನಿಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ।
ಗಜೈರ್ವಿಷಣಾಪರಗಾತ್ರರುಗ್ಣಾಃ
ಕೇಚಿತ್ಸಸೂತಾ ರಥಿನಃ ಪ್ರಪೇತುಃ ॥ 6-60-19 (41339)
ಗಜರ್ಷಭಾಶ್ಚಾಪಿ ಜಗರ್ಷಭೇಣ
ನಿಪಾತಿತಾ ಬಾಣಹತಾಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ।
ಗಜೌಘವೇಗೋದ್ಧತಸಾದಿತಾನಾಂ
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿಷೇದುಃ ಸಹಸಾ ಮನುಷ್ಯಾಃ ॥ 6-60-20 (41340)
ಆರ್ತಸ್ವನಂ ಸಾದಿಪದಾತಿಯೂನಾಂ
ವಿಷಾಣಗಾತ್ರಾವರತಾಡಿತಾನಾಂ ।
ಸಂಭ್ರಾಂತನಾಗಾಶ್ವರಥೇ ಮುಹೂರ್ತೇ
ಮಹಾಕ್ಷಯೇ ಸಾದಿಪದಾತಿಯೂನಾಂ ॥ 6-60-21 (41341)
ಮಹಾರಥೈಃ ಸಂಪರಿವಾರ್ಯಮಾಣಂ
ಸಂದೃಶ್ಯ ದೂರಾತ್ಕಪಿರಾಜಕೇತುಂ ।
ತಂ ಪಂಚತಾಲೋಚ್ಛ್ರಿತತಾಲಕೇತುಃ
ಸದಶ್ವವೇಗಾದ್ಭುತವೀರ್ಯಯಾನಃ॥ 6-60-22 (41342)
ಮಹಾಸ್ತ್ರಬಾಣಾಶನಿದೀಪ್ತಮಂತಂ
ಕಿರೀಟಿನಂ ಶಾಂತನವೋಽಭ್ಯಧಾವತ್।
ತಥೈವ ಶಕ್ರಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವ-
ಮಿಂದ್ರಾತ್ಮಜಂ ದ್ರೋಣಮುಖಾ ವಿಸಸ್ನುಃ ॥ 6-60-23 (41343)
ಕೃಪಶ್ಚ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ವಿವಿಂಶತಿಶ್ಚ
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಸೌಮದತ್ತಿಶ್ಚ ರಾಜನ್।
ತತೋ ರಥಾನಾಂ ಪ್ರಮುಖಾದುಪೇತ್ಯ
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರಿವಿತ್ಕಾಂಚನಚಿತ್ರವರ್ಮಾ ॥ 6-60-24 (41344)
ಜವೇನ ಶೂರೋಽಭಿಸಸಾರ ಸರ್ವಾಂ-
ಸ್ತಾನರ್ಜುನಸ್ಯಾತ್ಮಭವೋಽಭಿಮನ್ಯುಃ।
ತೇಷಾಂ ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಮಹಾರಥಾನಾ-
ಮಸಹ್ಯಕರ್ಮಾ ವಿನಿಹತ್ಯ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ॥ 6-60-25 (41345)
ಬಭೌ ಮಹಾಮಂತ್ರಹುತಾರ್ಚಿಮಾಲೀ
ಸದೋಗತಃ ಸನ್ಭಗವಾನಿವಾಗ್ನಿಃ ।
ತತಃ ಸ ತೂರ್ಣಂ ರುಧಿರೋದಫೇನಾಂ
ಕೃತ್ವಾ ನದೀಮಾಶು ರಣೇ ರಿಪೂಣಾಂ ॥ 6-60-26 (41346)
ಜಗಾಮ ಸೌಭದ್ರಮತೀತ್ಯ ಭೀಷ್ಮೋ
ಮಹಾರಥಂ ಪಾರ್ಥಮದೀನಸತ್ವಃ ।
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯಾದ್ಭುತವಿಕ್ರಮೇಣ
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತೇನ ಶಿಲಾಶಿತೇನ ॥ 6-60-27 (41347)
ವಿಪಾಠಜಾಲೇನ ಮಹಾಸ್ತ್ರಜಾಲಂ
ವಿನಾಶಯಾಮಾಸ ಕಿರೀಟಮಾಲೀ।
ತಮುತ್ತಮಂ ಸರ್ವಧನುರ್ಧರಾಣಾ-
ಮಸಕ್ತಕರ್ಮಾ ಕಪಿರಾಜಕೇತುಃ ॥ 6-60-28 (41348)
ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾತ್ಮಾಽಭಿವವರ್ಷ ತೂರ್ಣಂ
ಶರೌಘಜಾಲೈರ್ವಿಮಲೈಶ್ಚ ಭಲ್ಲೈಃ।
ತಥೈವ ಭೀಷ್ಮಾಹತಮಂತರಿಕ್ಷೇ
ಮಹಾಸ್ತ್ರಜಾಲಂ ಕಪಿರಾಜಕೇತೋಃ ॥ 6-60-29 (41349)
ವಿಶೀರ್ಯಮಾಣಂ ದದೃಶುಸ್ತ್ವದೀಯಾ
ದಿವಾಕರೇಣೇವ ತಮೋಭಿಭೂತಂ।
ಏವಂವಿಧಂ ಕಾರ್ಮುಕಭೀಮನಾದ-
ಮದೀನವತ್ಸತ್ಪುರುಷೋತ್ತಮಾಭ್ಯಾಂ।
ದದರ್ಶ ಲೋಕಃ ಕುರುಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ 6-60-30 (41350)
6-60-30f"
ತದ್ದ್ವೈರಥಂ ಭೀಷ್ಮಧನಂಜಯಾಭ್ಯಾಂ ॥ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-60-1 ವ್ಯುಷ್ಟಾಂ ಪ್ರಭಾತಾಂ ॥ 6-60-7 ವ್ಯಾಲೋ ವ್ಯೂಹವಿಶೇಷಸ್ತೇನ ನಾನಾವಿಧಂ ಗೂಢಸಾರಂ ಚ ॥ 6-60-9 ಸೋತ್ತರಬಂಧುರೇಷಂ ಉತ್ತರೇಣಾಚ್ಛಾದನೇನ ಬಂಧುರಾ ರಂಯಾ ಈಷಾ ತತ್ಸಹಿತಂ ॥ 6-60-18 ಶರಾವರಾಣಿ ಕವಚಾನಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 061
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.61. ಅಧ್ಯಾಯಃ 061
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುನ್ಮೇನ ಶಲಪುತ್ರವಧಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-61-0 (41351)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-61-0x (4129)
ದ್ರೌಣಿರ್ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶತ್ಯಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಮಾರಿಷಃ।
ಪುತ್ರಃ ಸಾಂಯಮನೇಶ್ಚೈವ ಸೌಭದ್ರಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-61-1 (41352)
ಸಂಸಕ್ತಮತಿತೇಜೋಭಿಸ್ತಮೇಕಂ ದದೃಶುರ್ಜನಾಃ।
ಪಂಚಭಿರ್ಮನುಜವ್ಯಾಘ್ರೈರ್ಗಜೈಃ ಸಿಂಹಶಿಶುಂ ಯಥಾ ॥ 6-61-2 (41353)
ನಾತಿಲಕ್ಷ್ಯತಯಾ ಕಶ್ಚಿನ್ನ ಶೌರ್ಯೇ ನ ಪರಾಕ್ರಮೇ ।
ಬಭೂವ ಸದೃಶಃ ಕಾರ್ಷ್ಣೇರ್ನಾಸ್ತ್ರೇ ನಾಪಿ ಚ ಲಾಘವೇ ॥ 6-61-3 (41354)
ತಥಾ ತಮಾತ್ಮಜಂ ಯುದ್ಧೇ ವಿಕ್ರಮಂತಮರಿಂದಮಂ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಃ ಸುಸಂಯತ್ತಂ ಸಿಂಹನಾದಮಥಾನದತ್ ॥ 6-61-4 (41355)
ಪೀಡಯಾನಂ ತು ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪೌತ್ರಂ ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವದೀಯಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-61-5 (41356)
ಧ್ವಜಿನೀಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ದೀನಶತ್ರುರದೀನವತ್ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಸ ಸೌಭದ್ರಸ್ತೇಜಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ ॥ 6-61-6 (41357)
ತಸ್ಯ ಲಾಘವಮಾರ್ಗಸ್ಥಮಾದಿತ್ಯಸದೃಶಪ್ರಭಂ ।
ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ಮಹಚ್ಚಾಪಂ ಸಮರೇ ಯುಧ್ಯತಃ ಪರೈಃ । 6-61-7 (41358)
ಸ ದ್ರೌಣಿಮಿಷುಣೈಕೇನ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಶಲ್ಯಂ ಚ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಧ್ವಜಂ ಸಾಂಯಮನೇಶ್ವೈವ ಸೋಽಷ್ಟಾಭಿಶ್ಚಿಚ್ಛಿದೇ ತತಃ ॥ 6-61-8 (41359)
ರುಕ್ಮದಂಡಾಂ ಮಹಾಶಕ್ತಿಂ ಪ್ರೇಷಿತಾಂ ಸೌಮದತ್ತಿನ ।
ಶಿತೇನೋರಗಸಂಕಾಶಾಂ ಪತ್ರಿಣಾಭಿಜಘಾನ ತಾಂ ॥ 6-61-9 (41360)
ಶಲ್ಯಸ್ಯ ಚ ಮಹಾವೇಗಾನಸ್ಯತಃ ಸಮರೇ ಶರಾನ್।
`ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಲ್ಲೇನ ತೀವ್ರವೇಗನ ಫಾಲ್ಗುನಿಃ'
ಜಘಾನಾರ್ಜುನದಾಯಾದಶ್ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚತುರೋ ಹಯಾನ್ ॥ 6-61-10 (41361)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಶ್ಚ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ದ್ರೌಣಿಃ ಸಾಂಯಮನಿಃ ಶಲಃ।
ನಾಭ್ಯವರ್ತಂತಂ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಕಾರ್ಷ್ಣೇರ್ಬಾಹುಬಲೋದಯಾತ್ ॥ 6-61-11 (41362)
ತತಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಮದ್ರಾಶ್ಚ ಸಹ ಕೇಕಯೈಃ ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿಸಾಹಸ್ರಾಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಚೋದಿತಾಃ ॥ 6-61-12 (41363)
ಧನುರ್ವೇದವಿದೋ ಮುಖ್ಯಾ ಅಜೇಯಾಃ ಶತ್ರುಭಿರ್ಯುಧಿ।
ಸಹ ಪುತ್ರಂ ಜಿಘಾಂಸಂತಂ ಪರಿವವ್ರುಃ ಕಿರೀಟಿನಂ ॥ 6-61-13 (41364)
ತೌ ತು ತತ್ರ ಪಿತಾಪುತ್ರೌ ಪರಿಕ್ಷಿಪ್ತೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ದದರ್ಶ ರಾಜನ್ಪಾಂಚಲ್ಯಃ ಸೇನಾಪತಿರರಿಂದಮ ॥ 6-61-14 (41365)
ಸ ವಾರಣರಥೋಘಾನಾಂ ಸಹಸ್ರೈರ್ಬಹುಭಿರ್ವೃತಃ।
ವಾಜಿಭಿಃ ಪತ್ತಿಭಿಶ್ಚೈವ ವೃತಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-61-15 (41366)
`ಪಾರಾವತಾಶ್ವಃ ಸ ರಥಮಾಸ್ಥಾಯ ಪರವೀರಹಾ'
ಧನುರ್ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ನೋದಯಿತ್ವಾ ಚ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಯಯೌ ತಂ ಮದ್ರಕಾನೀಕಂ ಕೇಕಯಾಂಶ್ಚ ಪರಂತಪ ॥ 6-61-16 (41367)
ತೇನ ಕೀರ್ತಿಮತಾ ಗುಪ್ತಮನೀಕಂ ದೃಢಧನ್ವನಾ।
ಸಂರಬ್ಧರಥನಾಗಾಶ್ವಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಮಾನಮಶೋಭತ ॥ 6-61-17 (41368)
ಸೋಽರ್ಜುನಪ್ರಮುಖೇ ಯಾಂತಂ ಪಾಂಚಾಲಕುಲವರ್ಧನಃ ।
ತ್ರಿಭಿಃ ಶಾರದ್ವತಂ ಬಾಣೈರ್ಜತ್ರದೇಶೇ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-61-18 (41369)
ತತಃ ಸ ಮದ್ರಕಾನ್ಹತ್ವಾ ದಶೈವ ದಶಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಪೃಷ್ಠರಕ್ಷಂ ಜಘಾನಾಶು ಭಲ್ಲೇನ ಕೃತವರ್ಮಣಃ ॥ 6-61-19 (41370)
ದಮನಂ ಚಾಪಿ ದಾಯಾದಂ ಪೌರವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಜಘಾನ ವಿಮಲಾಗ್ನೇಣ ನಾರಾಚೇನ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-61-20 (41371)
ತತಃ ಸಾಂಯಮನೇಃ ಪುತ್ರಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ।
ಅವಿಧ್ಯತ್ರಿಂಶತಾ ಬಾಣೈರ್ದಶಭಿಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸಾರಥಿಂ ॥ 6-61-21 (41372)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್।
ಭಲ್ಲೇನ ಭೃಶತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ನಿಚಕರ್ತಾಸ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-61-22 (41373)
ಅಥೈನಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಮೇವ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ।
ಅಶ್ವಾಂಶ್ಚಾಸ್ಯಾವಧೀದ್ರಾಜನ್ನುಭೌ ತೌ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಸಾರಥೀ ॥ 6-61-23 (41374)
ಸ ಹತಾಶ್ವೇ ರತೇ ತಿಷ್ಠಂದದರ್ಶ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪುತ್ರಃ ಸಾಂಯಮನೇಃ ಪುತ್ರಂ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-61-24 (41375)
ಸ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹಾಘೋರಂ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶವರಮಾಯಸಂ ।
ಪದಾತಿಸ್ತೂರ್ಣಮಾನರ್ಚ್ಛದ್ರಥಸ್ಯಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥ 6-61-25 (41376)
ತಂ ಮಹೌಘಮಿವಾಯಾಂತಂ ಸ್ವಾತ್ಪತಂತಮಿವೋರಗಂ ।
ಭ್ರಾಂತಾವರಣನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಂ ಕಾಲೋತ್ಸೃಷ್ಟಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-61-26 (41377)
ದೀಪ್ಯಮಾನಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಂ ।
ಅಪಶ್ಯನ್ಪಾಂಡವಾಸ್ತತ್ರ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-61-27 (41378)
ತಸ್ಯ ಪಾಂಚಾಲದಾಯಾದಃ ಪ್ರತೀಪಮಭಿಧಾವತಃ।
ಶಿತನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಹಸ್ತಸ್ಯ ಶರಾವರಣಧಾರಿಣಃ ॥ 6-61-28 (41379)
ಬಾಣವೇಗಮತೀತಸ್ಯ ತಥಾಭ್ಯಾಶಮುಪೇಯುಷಃ ।
ತ್ವರನ್ಸೇನಾಪತಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಬಿಭೇದ ಗದಯಾ ಶಿರಃ ॥ 6-61-29 (41380)
ತಸ್ಯ ರಾಜನ್ಸನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಂ ಸುಪ್ರಭಂ ಚ ಶರಾವರಂ ।
ಹತಸ್ಯ ಪತತೋ ಹಸ್ತಾದ್ವೇಗೇನ ನ್ಯಪತದ್ಭುವಿ ॥ 6-61-30 (41381)
ತಂ ನಿಹತ್ಯ ಗದಾಗ್ರೇಣ ಸ ಲೇಭೇ ಪರಮಾಂ ಮುದಂ।
ಪುತ್ರಃ ಪಾಂಚಾಲರಾಜಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾ ಭೀಮವಿಕ್ರಮಃ ॥ 6-61-31 (41382)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ಶಲ್ಯಪುತ್ರೇ ಮಹಾರಥೇ ।
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-61-32 (41383)
ತತಃ ಸಾಂಯಮನಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಹತಾಮಾತ್ಮಜಂ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ॥ 6-61-33 (41384)
ತೌ ತತ್ರ ಸಮರೇ ಶೂರೌ ಸಮೇತೌ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದೌ ।
ದದೃಶುಃ ಸರ್ವರಾಜಾನಃ ಕುರವಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-61-34 (41385)
ತತಃ ಸಾಂಯಮನಿಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾರ್ಷತಂ ಪರವೀರಹಾ।
ಆಜಘಾನ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಸ್ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಂ ॥ 6-61-35 (41386)
ತಥೈವ ಪಾರ್ಷತಂ ಶೂರಂ ಶಲ್ಯಃ ಸಮಿತಿಶೋಭನಃ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ ॥ 6-61-36 (41387)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-61-1 ಸಾಂಯಮನೇಃ ಶಲಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 062
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.62. ಅಧ್ಯಾಯಃ 062
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಸೇನಾದಿಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-62-0 (41388)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-62-0x (4130)
ದೈವಮೇವ ಪರಂ ಮನ್ಯೇ ಪೌರುಷಾದಪಿ ಸಂಜಯ।
ಯತ್ಸೈನ್ಯಂ ಮಮ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಾಂಡುಪುತ್ರೇಣ ವಧ್ಯತೇ ॥ 6-62-1 (41389)
ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ಮಾಮಕಾಂಸ್ತಾತ ಹತಾನೇವ ಹಿ ಶಂಸಸಿ।
ಅವ್ಯಗ್ರಾಂಶ್ಚ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಶಸಿ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-62-2 (41390)
`ವಿಭಗ್ನಾಂಶ್ಚ ಪ್ರನಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ನಿತ್ಯಂ ಶಂಸಸಿ ಮಾಮಕಾನ್।'
ಹೀನಾನ್ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಮಾಮಕಾನದ್ಯ ಸಂಜಯ ।
ಪಾತಿತಾನ್ಪಾತ್ಯಮಾನಾಂಶ್ಚ ಹತಾನೇವ ಚ ಶಂಸಸಿ ॥ 6-62-3 (41391)
ಯುಧ್ಯಮಾನಾನ್ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಘಟಮಾನಾಂಜಯಂ ಪ್ರತಿ।
ಪಾಂಡವಾ ಹಿ ಜಯಂತ್ಯೇವ ಜೀಯಂತೇ ಚೈವ ಮಾಮಕಾಃ ॥ 6-62-4 (41392)
ಸೋಽಹಂ ತೀವ್ರಾಣಿ ದುಃಸ್ವಾನಿ ದುರ್ಯೋಧನಕೃತಾನಿ ಚ।
ಶ್ರೋಷ್ಯಾಮಿ ಸತತಂ ತಾತ ದುಃಸಹಾನಿ ಬಹೂನಿ ಚ ॥ 6-62-5 (41393)
ತಮುಪಾಯಂ ನ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಜೀಯೇರನ್ಯೇನ ಪಾಂಡವಾನ್ ।
ಮಾಮಕಾ ವಿಜಯಂ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರಾಪ್ನುಯುರ್ಯೇನ ಸಂಜಯ ॥ 6-62-6 (41394)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-62-7x (4131)
ಕ್ಷಯಂ ಮನುಷ್ಯದೇಹಾನಾಂ ಗಜವಾಜಿರಥಕ್ಷಯಂ।
ಶ್ರೃಣು ರಾಜನ್ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ತವೈವಾಪನಯೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-62-7 (41395)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತು ಶಲ್ಯೇನ ಪೀಡಿತೋ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ।
ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮದ್ರಾಧಿಪತಿಮಾಯಸೈಃಕ ॥ 6-62-8 (41396)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಪಾರ್ಷಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ನ್ಯವಾರಯತ ಯಸ್ತೂರ್ಣಂ ಶಲ್ಯಂ ಸಮಿತಿಶೋಭನಂ ॥ 6-62-9 (41397)
ನಾಂತರಂ ದೃಶ್ಯತೇ ತತ್ರ ತಯೋಶ್ಚ ರಥಿನೋಸ್ತದಾ।
ಮುಹೂರ್ತಮಿವ ತದ್ಯುದ್ಧಂ ತಯೋಃ ಸಮಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-62-10 (41398)
ತತಃ ಶಲ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಲ್ಲೇನ ಪೀತೇನ ನಿಶಿತೇನ ಚ ॥ 6-62-11 (41399)
ಅಥೈನಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ।
ಗಿರಿಂ ಜಲಾಗಮೇ ಯದ್ವಂಜಲದಾ ಜಲವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 6-62-12 (41400)
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇ ಚ ಪೀಡಿತೇ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಮದ್ರರಾಜರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-62-13 (41401)
ತತೋ ಮದ್ರಾಧಿಪಸ್ಥಂ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯಾತಿಕೋಪನಃ ।
ಆರ್ತಾಯನಿಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-62-14 (41402)
ತತಸ್ತು ತಾವಕಾ ರಾಜನ್ಪರೀಪ್ಸಂತೋಽರ್ಜುನಂ ರಣೇ।
ಮದ್ರರಾಜರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಪರಿವಾರ್ಯಾವತಸ್ಥಿರೇ॥ 6-62-15 (41403)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ದುಃಶಾಸನವಿವಿಂಶತೀ।
ದುರ್ಮರ್ಷಣೋ ದುಃಸಹಶ್ಚ ಚಿತ್ರಸೇನೋಽಥ ದುರ್ಮುಖಃ ॥ 6-62-16 (41404)
ಸತ್ಯವ್ರತಶ್ಚ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪುರುಮಿತ್ರಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಏತೇ ಮದ್ರಾಧಿಪರಥಂ ಪಾಲಯಂತಃ ಸ್ಥಿತಾ ರಣೇ ॥ 6-62-17 (41405)
ತಾನ್ಭೀಮಸೇನಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ದ್ರೌಪದೇಯಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ॥ 6-62-18 (41406)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಂದಶ ರಥಾಂದಶೈವ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್ ।
ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-62-19 (41407)
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತಂ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಃ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣಃ।
ತೇ ವೈ ಸಮೇಯುಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ರಾಜಂದುರ್ಮಂತ್ರಿತೇ ತವ ॥ 6-62-20 (41408)
ತಸ್ಮಿಂದಶರಥೇ ಕ್ರುದ್ಧೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ವಾ ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾ ರಥಿನೋಽಭವನ್ ॥ 6-62-21 (41409)
ಶಸ್ತ್ರಾಣ್ಯನೇಕರೂಪಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿನರ್ದಂತಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ॥ 6-62-22 (41410)
ತೇ ತದಾ ಜಾತಸಂರಂಭಾಃ ಸರ್ವೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಿಘಾಂಸವಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಮರ್ದಂತಃ ಸ್ಪರ್ಧಮಾನಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-62-23 (41411)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಪರ್ಧಯಾ ರಾಜಂಜ್ಞಾತಯಃ ಸಂಗತಾ ಮಿಥಃ ।
ಮಹಾಸ್ರಾಣಿ ವಿಮುಂಚಂತಃ ಸಮಾಪೇತುರಮರ್ಷಿಣಃ ॥ 6-62-24 (41412)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಮಹಾರಣೇ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಮರೇ ದ್ರುತಂ ॥ 6-62-25 (41413)
ದುರ್ಮರ್ಷಣಶ್ಚ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಪ಼ಂಚಭಿಃ ।
ದುರ್ಮುಖೋ ನವಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ದುಃಸಹಶ್ಚಾಪಿ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-62-26 (41414)
ವಿವಿಂಶತಿಃ ಪಂಚಭಿಶ್ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ದುಃಶಾಸನಸ್ತಥಾ।
ತಾನ್ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ರಾಜೇಂದ್ರ ಪಾರ್ಷತಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ॥ 6-62-27 (41415)
ಏಕೈಕಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಸತ್ಯವ್ರತಂ ಚ ಸಮರೇ ಪುರುಮಿತ್ರಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-62-28 (41416)
ಅಭಿಮನ್ಯುರವಿಧ್ಯತ್ತು ದಶಭಿರ್ದಶಭಿಃ ಶರೈಃ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ತು ಸಮರೇ ಮಾತುಲಂ ಮಾತೃನಂದನೌ ॥ 6-62-29 (41417)
ಅವಿಧ್ಯೇತಾಂ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್।
ತತಃ ಶಲ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯೌ ರಥಿನಾಂ ವರೌ ॥ 6-62-30 (41418)
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛತ್ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೈಷಿಣೌ ।
ಛಾದ್ಯಮಾನೌ ತತಸ್ತೌ ಕತು ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ನ ಚೇಲತುಃ ॥ 6-62-31 (41419)
ಅಥ ದುರ್ಯೋಧನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ವಿಧಿತ್ಸುಃ ಕಲಹಸ್ಯಾಂತಂ ಗದಾಂ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-62-32 (41420)
ತಮುದ್ಯತಗದಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೈಲಾಸಮಿವ ಶ್ರೃಂಗಿಣಂ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಭಯಾತ್ ॥ 6-62-33 (41421)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಾಗಧಂ ಸಮಚೋದಯತ್।
ಅನೀಕಂ ದಶಸಾಹಸ್ರಂ ಕುಂಜರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ ॥ 6-62-34 (41422)
ಗಜಾನೀಕೇನ ಸಹಿತಸ್ತೇನ ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಾಃ ।
ಮಾಗಧಂ ಪುರತಃ ಕೃತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 6-62-35 (41423)
ಆಪತಂತಂ ಚ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗಜಾನೀಕಂ ವೃಕೋದರಃ ।
ಗದಾಪಾಣಿರವಾರೋಹದ್ರಥಾಂತ್ಸಿಂಹ ಇವೋನ್ನದನ್ ॥ 6-62-36 (41424)
ಅದ್ರಿಸಾರಮಯೀಂ ಗುರ್ವೀಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹತೀಂ ಗದಾಂ।
ಅಭ್ಯಧಾವದ್ಗಜಾನೀಕಂ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯ ಇವಾಂತಕಃ ॥ 6-62-37 (41425)
ಸ ಗಜಾನ್ಗದಯಾ ನಿಘ್ನನ್ವ್ಯಚರತ್ಸಮರೇ ಬಲೀ।
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸವಜ್ರ ಇವ ವಾಸವಃ ॥ 6-62-38 (41426)
ತಸ್ಯ ನಾದೇನ ಮಹತಾ ಮನೋಹೃದಯಕಂಪಿನಾ ।
ವ್ಯತ್ಯಚೇಷ್ಟಂತ ಸಂಹತ್ಯ ಗಜಾ ಭಿಮಸ್ಯ ಗರ್ಜತಃ ॥ 6-62-39 (41427)
ತತಸ್ತು ದ್ರೌಪದೀಪುತ್ರಾಃ ಸೌಭದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-62-40 (41428)
ಪೃಷ್ಠಂ ಭೀಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಂತಃ ಶರವರ್ಷೇಣ ವಾರಣಾನ್।
ಅಭ್ಯವರ್ಷಂತ ಧಾವಂತೋ ಮೇಘಾ ಇವ ಗಿರಿವ್ರಜಾನ್ ॥ 6-62-41 (41429)
ನಾಕುಲಿಸ್ತು ಶತಾನೀಕಃ ಸಮರೇ ಶತ್ರುಪೂಗಹಾ ।
ಕ್ಷುರೈಃ ಕ್ಷುರಪ್ರೈರ್ಭಲ್ಲೈಶ್ಚ ಪೀತೈಶ್ಚಾಂಜಲಿಕೈಃ ಶಿತೈಃ।
ನ್ಯಹನಚ್ಚೋತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಪಾಂಡವೋ ಗಜಯೋಧಿನಾಂ ॥ 6-62-42 (41430)
ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ಬಾಹುಭಿಶ್ಚ ವಿಭೂಷಿತೈಃ ।
ಅಶ್ಮವೃಷ್ಟಿರಿವಾಭಾತಿ ಪಾಣಿಭಿಶ್ಚ ಸಹಾಂಕುಶೈಃ ॥ 6-62-43 (41431)
ಹೃತೋತ್ತಮಾಂಗಾಃ ಸ್ಕಂಧೇಷು ಗಜಾನಾಂ ಗಜಯೋಧಿನಃ।
ಅದೃಶ್ಯಂತಾಚಲಾಗ್ರೇಕಷು ದ್ರುಮಾ ಭಗ್ನಶಿಖಾ ಇವ ॥ 6-62-44 (41432)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಹತಾನನ್ಯಾನಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾಗಜಾನ್।
ಪತತಃ ಪಾತ್ಯಮಾನಾಂಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-62-45 (41433)
ಮಾಗಧೋಽಥ ಮಹೀಪಾಲೋ ಗಜಮೈರಾವಣೋಪಮಂ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸೌಭದ್ರಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ॥ 6-62-46 (41434)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಾಗಧಸ್ಯ ಮಹಾಗಜಂ ।
ಜಘಾನೈಕೇಷುಣಾ ವೀರಃತ ಸೌಭದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-62-47 (41435)
ತಸ್ಯಾವರ್ಜಿತನಾಗಸ್ಯ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ರಾಜ್ಞೋ ರಜತಪುಂಖೇನ ಭಲ್ಲೇನಾಪಾಹರಚ್ಛಿರಃ॥ 6-62-48 (41436)
ವಿಗಾಹ್ಯ ತದ್ಗಜಾನೀಕಂ ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ಪಾಂಡವಃ।
ವ್ಯಚರತ್ಸಮರೇ ಮೃದ್ಗನ್ಗಜಾನಿಂದ್ರೋ ಗಿರೀನಿವ ॥ 6-62-49 (41437)
ಏಕಪ್ರಹಾರನಿಹತಾನ್ಭೀಮಸೇನೇನ ದಂತಿನಃ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ರಣೇ ತಸ್ಮಿನ್ಗಿರೀನ್ವಜ್ರಹತಾನಿವ ॥ 6-62-50 (41438)
ಭಗ್ನದಂತಾನ್ಭಗ್ನಕರಾನ್ಭಗ್ನಸಕ್ಥೀಶ್ಚ ವಾರಣಾನ್।
ಭಗ್ನಪೃಷ್ಠತ್ರಿಕಾನನ್ಯಾನ್ನಿಹತಾನ್ಪರ್ವತೋಪಮಾನ್ ॥ 6-62-51 (41439)
ನದತಃ ಸೀದತಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ವಿಮುಖಾನ್ಸಮರೇ ಗತಾನ್।
ವಿದ್ರುತಾನ್ಭಯಸಂವಿಗ್ನಾಂಸ್ತಥಾ ವಿಶಕೃತೋಽಪರಾನ್ ॥ 6-62-52 (41440)
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೇಷು ಪತಿತಾನ್ಪರ್ವತೋಪಮಾನ್ ।
ಅಪಶ್ಯಂ ನಿಹತಾನ್ನಾಗಾನ್ರಾಜನ್ನಿಷ್ಠೀವತೋಪರಾನ್ ॥ 6-62-53 (41441)
ವಮಂತೋ ರುಧಿರಂ ಚಾನ್ಯೇ ಭಿನ್ನಕುಂಭಾ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ವಿಹ್ನಲಂತೋ ಗತಾ ಭೂಮಿಂ ಶೈಲಾ ಇವ ಧರಾತಲೇ ॥ 6-62-54 (41442)
ಮೇದೋರುಧಿರದಿಗ್ಧಾಂಗೋ ವಸಾಮಜ್ಜಾಸಮುಕ್ಷಿತಃ ।
ವ್ಯಚರತ್ಸಮರೇ ಭೀಮೋ ದಂಡಪಾಣಿರಿವಾಂತಕಃ ॥ 6-62-55 (41443)
ಗಜಾನಾಂ ರುಧಿರಕ್ಲಿನ್ನಾಂ ಗದಾಂ ಬಿಭ್ರದ್ವೃಕೋದರಃ ।
ಘೋರಃ ಪ್ರತಿಭಯಶ್ಚಾಸೀತ್ಪಿನಾಕೀವ ಪಿನಾಕಭೃತ್ ॥ 6-62-56 (41444)
ಸಂಮಥ್ಯಮಾನಾಃ ಕ್ರುದ್ಧೇನ ಭೀಮಸೇನೇನ ದಂತಿನಃ ।
ಸಹಸಾ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಕ್ಲಿಷ್ಠಾ ಮೃದ್ಗಂತಸ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-62-57 (41445)
ತಂ ಹಿ ವೀರಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸೌಭದ್ರಪ್ರಮುಖಾ ರಥಾಃ ।
ಪರ್ಯರಕ್ಷಂತ ಯುಧ್ಯಂತಂ ವಜ್ರಾಯುಧಮಿವಾಮರಾಃ ॥ 6-62-58 (41446)
ಶೋಣಿತಾಕ್ತಾಂ ಗದಾಂ ಬಿಭ್ರದುಕ್ಷಿತಾಂ ಗಜಶೋಣಿತೈಃ ।
ಕೃತಾಂತ ಇವ ರೋದ್ರಾತ್ಮಾ ಭೀಮಸೇನೋ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 6-62-59 (41447)
ವ್ಯಾಯಚ್ಛಮಾನಂ ಗದಯಾ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಭಾರತ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ರಣೇ ಭೀಮಂ ನೃತ್ಯಂತಮಿವ ಶಂಕರಂ ॥ 6-62-60 (41448)
ಯಮದಂಡೋಪಮಾಂ ಗುರ್ವೀಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಕಸ್ವನಾಂ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಯ ರೌದ್ರಾಂ ವಿಶಸನೀಂ ಗದಾಂ ॥ 6-62-61 (41449)
ವಿಮಿಶ್ರಾಂ ಕೇಶಮಂಜಾಭಿಃ ಪ್ರದಿಗ್ಧಾಂ ರುಧಿರೇಣ ಚ।
ಪಿನಾಕಮಿವ ರುದ್ರಸ್ಯ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯಾಭಿಘ್ನತಃ ಪಶೂನ್ ॥ 6-62-62 (41450)
ಯಥಾ ಪಶೂನಾಂ ಸಂಘಾತಂ ಯಷ್ಟ್ಯಾ ಪಾಲಃ ಪ್ರಕಾಲಯೇತ್।
ತಥಾ ಭೀಮೋ ಗಜಾನೀಕಂ ಗದಯಾ ಸಮಕಾಲಯತ್ ॥ 6-62-63 (41451)
ಗದಯಾ ವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಮಾರ್ಗಣೈಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ।
ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಮೃದ್ಗಂತಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಕುಂಜರಾಸ್ತವ ॥ 6-62-64 (41452)
ಮಹಾವಾತ ಇವಾಭ್ರಾಣಿ ವಿಧಮಿತ್ವಾ ಸ ವಾರಣಾನ್।
ಅತಿಷ್ಠತ್ತುಮುಲೇ ಭೀಮಃ ಶ್ಮಶಾನ ಇವ ಶೂಲಭೃತ್ ॥ ॥ 6-62-65 (41453)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽದ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-62-14 ಆರ್ತಾಯನಿಂ ಋತಾಯನಪುತ್ರಂ ಶಲ್ಯಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 063
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.63. ಅಧ್ಯಾಯಃ 063
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಾತ್ಯಕಿಭೂರಿಶ್ರವಸೋಃ ಸಮಾಗಮಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-63-0 (41454)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-63-0x (4132)
ಹತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಗಜಾನೀಕೇ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಧ್ನತೇತ್ಯೇವಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನ್ಯಚೋದಯತ್ ॥ 6-63-1 (41455)
ತತಃ ಸರ್ವಾಣ್ಯನೀಕಾನಿ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಅಭ್ಯದ್ರವನ್ಭೀಮಸೇನಂ ನದಂತಂ ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್ ॥ 6-63-2 (41456)
ತಂ ಬಲೌಘಮಪರ್ಯಂತಂ ದೇವೈರಪಿ ಸುದುಃಸಹಂ ।
ಆಪತಂತಂ ಸುದುಷ್ಪಾರಂ ಸಮುದ್ರಿಮಿವ ಪರ್ವಣಿ ॥ 6-63-3 (41457)
ರಥನಾಗಾಶ್ವಕಲಿಲಂ ಶಂಖದುಂದುಭಿನಾದಿತಂ ।
ಅನಂತರಥಪಾದಾತಂ ರಜಸಾ ಸರ್ವತೋ ವೃತಂ ॥ 6-63-4 (41458)
ತಂ ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮರೇ ಮಹೋದಧಿಮಿವಾಪರಂ ।
ಸೇನಾಸಾಗರಮಕ್ಷೋಭ್ಯಂ ವೇಲೇವ ಸಮವಾರಯತ್ ॥ 6-63-5 (41459)
ತದಾಶ್ಚರ್ಯಮಪಶ್ಯಾಮ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಕರ್ಮಾತಿಮಾನುಷಂ ॥ 6-63-6 (41460)
ಉದೀರ್ಣಾನ್ಪಾರ್ಥಿವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಾಶ್ವಾನ್ಸರಥಕುಂಜರಾನ್ ।
ಅಸಂಭ್ರಮಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಗದಯಾ ಸಮವಾರಯತ್ ॥ 6-63-7 (41461)
ಸ ಸಂವಾರ್ಯ ಬಲೌಘಾಂಸ್ತನ್ಗದಯಾ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಅತಿಷ್ಠತ್ತುಮುಲೇ ಭೀಮೋ ಗಿರಿರ್ಮೇರುರಿವಾಚಲಃ ॥ 6-63-8 (41462)
ತಸ್ಮಿನ್ಸುತುಮುಲೇ ಘೋರೇ ಕಾಲೇ ಪರಮದಾರುಣೇ।
ಭ್ರಾತರಶ್ಚೈವ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ॥ 6-63-9 (41463)
ದ್ರೌಪದೇಯಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಶಿಖಂಡೀ ಚಾಪರಾಜಿತಃ ।
ನ ಪ್ರಾಜಹನ್ಭೀಮಸೇನಂ ಭಯೇ ಜಾತೇ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-63-10 (41464)
ತತಃ ಶೈಕ್ಯಾಯಸೀಂ ಗುರ್ವೀಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಮಹತೀಂ ಗದಾಂ।
ಅಧಾವತ್ತಾವಕಾನ್ಯೋಧಾಂದಂಡಪಾಣಿರಿವಾಂತಕಃ ॥ 6-63-11 (41465)
ಪೋಯಯನ್ರಥಬೃಂದಾನಿ ವಾಜಿಬೃಂದನಿ ಚಾಭಿಭೂಃ ।
ಕರ್ಷಯನ್ರಥವೃಂದಾನಿ ಬಾಹುವೇಗೇನ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-63-12 (41466)
ವಿನಿಧ್ರನ್ಯಚತತ್ಸಂಖ್ಯೇ ಯುಗಾಂತೇ ಕಾಲವಿದ್ವಿಭುಃ ।
ಊರುವೇಗೇನ ಸಂಕರ್ಷನ್ರಥಜಾಲಾನಿ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-63-13 (41467)
ಬಲಾನಿ ಸಂಮಮರ್ದಾಶು ನಡ್ವಲಾನೀವ ಕುಂಜರಃ ।
ಮೃದ್ಗನ್ರಥೇಭ್ಯೋ ರಥಿನೋ ಗಜೇಭ್ಯೋ ಗಜಯೋಧಿನಃ ॥ 6-63-14 (41468)
ಸಾದಿನಶ್ಚಾಶ್ವಪೃಷ್ಠೇಭ್ಯೋ ಭೂಮೌ ವಾಪಿ ಪದಾತಿನಃ ।
ಗದಯಾ ವ್ಯವಮತ್ಸರ್ವಾನ್ವಾತೋ ವೃಕ್ಷಾನಿವೌಜಸಾ ॥ 6-63-15 (41469)
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವೈ ಬಲೇ।
ಸಾಪಿ ಪ್ರಂಜಾನಸಾಮಾಸೈಃ ಪ್ರದಿಗ್ಧಾ ರುಧಿರೇಣ ಚ ॥ 6-63-16 (41470)
ಅದೃಶ್ಯತ ಮಹಾರೌದ್ರಾ ಗದಾ ನಾಗಾಶ್ವಪಾತನೀ।
ತತ್ರತತ್ರ ಹತೈಶ್ಚಾಪಿ ಮನುಷ್ಯಗಜವಾಜಿಭಿಃ ॥ 6-63-17 (41471)
ರಣಾಂಗಣಂ ಸಮಭವನ್ಮೃತ್ಯೋರಾವಾಸಸನ್ನಿಭಂ ।
ಪಿನಾಕಮಿವ ರುದ್ರಸ್ಯ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ಯಾಭಿಘ್ನತಃ ಪಶೂನ್ ॥ 6-63-18 (41472)
ಯಮದಂಡೋಪಮಾಮುಗ್ರಾಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಾಂ ।
ದದೃಶುರ್ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ರೌದ್ರಾಂ ವಿಶಸನೀಂ ಗದಾಂ ॥ 6-63-19 (41473)
ಆವಿಧ್ಯತೋ ಗದಾಂ ತಸ್ಯ ಕೌಂತೇಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಬಭೌ ರೂಪಂ ಮಹಾಘೋರಂ ಕಾಲಸ್ಯೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ॥ 6-63-20 (41474)
ತಂ ತಥಾ ಮಹತೀಂ ಸೇನಾಂ ದ್ರಾವಯಂತಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೃತ್ಯುಮವಾಯಾಂತಂ ಸರ್ವೇ ವಿಮನಸೋಽಭವನ್ ॥ 6-63-21 (41475)
ಯತೋಯತಃ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ಸ್ಮ ಗದಾಮುದ್ಯಂಯ ಪಾಂಡವಃ।
ತೇನತೇನ ಸ್ಮ ದೀರ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ಭಾರತ ॥ 6-63-22 (41476)
ಪ್ರದಾರಯಂತಂ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಬಲೇನಾಮಿತವಿಕ್ರಮಂ ।
ಗ್ರಸಮಾನಮನೀಕಾನಿ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-63-23 (41477)
ತಂ ತಥಾ ಭೀಮಕರ್ಮಾಣಂ ಪ್ರಗೃಹೀತಮಹಾಗದಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೃಕೋದರಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಸಹಸೈವ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್ ॥ 6-63-24 (41478)
ಮಹತಾ ರಥಘೋಷೇಣ ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಚಸಾ ।
ಛಾದಯಞ್ಶರವರ್ಷೇಣ ಪರ್ಜನ್ಯ ಇವ ವೃಷ್ಟಿಮಾನ್ ॥ 6-63-25 (41479)
ತಮಾಯಾಂತಂ ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪ್ರತ್ಯುದೀಯಾದಮರ್ಷಿತಃ ॥ 6-63-26 (41480)
ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸತ್ಯಸಂಧಃ
ಶಿನಿಪ್ರವೀರೋಽಭ್ಯಪತತ್ಪಿತಾಮಹಂ।
ನಿಘ್ನನ್ನಮಿತ್ರಾಂಧನುಷಾ ದೃಢೇನ
ಸಂಕಂಪಯಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಂ ॥ 6-63-27 (41481)
ತಂ ಯಾಂತಮಶ್ವೈ ರಜತಪ್ರಕಾಶೈಃ
ಶರಾನ್ವಪಂತಂ ನಿಶಿತಾನ್ಸುಪುಂಖಾನ್।
ನಾಶಕ್ನವಂಧಾರಯಿತುಂ ತದಾನೀಂ
ಸರ್ವೇ ಗಣಾ ಭಾರತ ಯೇ ತ್ವದೀಯಾಃ ॥ 6-63-28 (41482)
ಅವಿಧ್ಯದೇನಂ ದಶಭಿಃ ಪೃಷತ್ಕೈಃ-
ರಲಂಬುಸೋ ರಾಕ್ಷಸೋಽಸೌ ತದಾನೀಂ ।
ಶರೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಪ್ರತಿವಿದ್ಧ್ಯ ತಂ ಚ
ನಪ್ತಾ ಶಿನೇರಭ್ಯಪತದ್ರಥೇನ ॥ 6-63-29 (41483)
ಅನ್ವಾಗತಂ ವೃಷ್ಣಿವರಂ ನಿಶಂಯ
ತಂ ಶತ್ರುಮಧ್ಯೇ ಪರಿವರ್ತಮಾನಂ।
ಪ್ರದ್ರಾವಯಂತಂ ಕುರುಪುಂಗವಾಂಶ್ಚ
ಪುನಃ ಪುನಶ್ಚ ಪ್ರಣದಂತಮಾಜೌ ॥ 6-63-30 (41484)
ಯೋಧಾಸ್ತ್ವದೀಯಾಃ ಶರವರ್ಷೈರವರ್ಷ-
ನ್ಮೇಘಾ ಯಥಾ ಭೂಧರಮಂಬುವೇಗೈಃ ।
ತಥಾಪಿ ತಂ ಧಾರಯಿತುಂ ನ ಶೇಕು-
ರ್ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಸೂರ್ಯಮಿವಾತಪಂತಂ ॥ 6-63-31 (41485)
ನ ತತ್ರ ಕಶ್ಚಿನ್ನವಿಷಣ್ಣ ಆಸೀ-
ದೃತೇ ರಾಜನ್ಸೋಮದತ್ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾತ್।
ಸ ವೈ ಸಮಾದಾಯ ಧನುರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ಭಿರಿಶ್ರವಾ ಭಾರತ ಸೌಮದತ್ತಿಃ ॥ 6-63-32 (41486)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥಾನ್ಸ್ವಾನ್ವ್ಯಪನೀಯಮಾನಾ-
ನ್ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಯೋದ್ಧುಮಿಚ್ಛನ್ ॥ ॥ 6-63-33 (41487)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರಿಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 064
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.64. ಅಧ್ಯಾಯಃ 064
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ದುರ್ಯೋಧನಾನುಜಾಷ್ಟಕವಧಃ ॥ 1 ॥ ಘಟೋತ್ಕಚಭಯೇನ ಕುರುಭಿಃ ಸೇನಾವಹಾರಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-64-0 (41488)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-64-0x (4133)
ತತೋ ಭೂರಿಶ್ರವಾ ರಾಜನ್ಸಾತ್ಯಕಿಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ।
ಪ್ರಾವಿಧ್ಯದ್ಭೃಶಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಂ ॥ 6-64-1 (41489)
ಕೌರವಂ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೈವ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಅವಾರಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ॥ 6-64-2 (41490)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸೋದರ್ಯೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಸೋಮದತ್ತಿಂ ರಣೇ ಯತ್ತಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-64-3 (41491)
ತಂ ಚೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ರಭಸಂ ರಣೇ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಸ್ಥಿತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಮಂತಾತ್ಸುಮಹೌಜಸಃ ॥ 6-64-4 (41492)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಗಜಾಮುದ್ಯಂಯ ಭಾರತ ।
ದುರ್ಯೋಧನಮುಖಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪುತ್ರಾಂಸ್ತೇ ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-64-5 (41493)
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಃ ಕ್ರೋಧಾಮರ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ ।
ನಂದಕಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ತು ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-64-6 (41494)
ವಿವ್ಯಾಧ ವಿಶಿಖೈಃ ಷಡ್ಭಿಃ ಕಂಕಪತ್ರೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-64-7 (41495)
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಾರ್ಗಣೈರ್ನವಭಿಃ ಶಿತೈಃ ।
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸ್ವರಥಂ ಸುಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-64-8 (41496)
ಆರುರೋಹ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠಂ ವಿಶೋಕಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ ।
ಏತೇ ಮಹಾರಥಾಃ ಶೂರಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಸಮಾಗತಾಃ ॥ 6-64-9 (41497)
ಮಾಮೇವ ಭೃಶಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ಹಂತುಮಭ್ಯುದ್ಯತಾ ಯುಧಿ।
ಮನೋರಥದ್ರುಮೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಚಿಂತಿತೋ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕಃ ॥ 6-64-10 (41498)
ಸಫಲಃ ಸೂತ ಚಾದ್ಯೇಹ ಯೋಽಹಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸೋದರಾನ್।
ಯತ್ರಾಶೋಕಸಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ತಾ ರೇಣವೋ ರಥನೇಮಿಭಿಃ ॥ 6-64-11 (41499)
ಪ್ರಯಾಸ್ಯಂತ್ಯಂತರಿಕ್ಷಂ ಹಿ ಶರಬೃಂದೈರ್ದಿಗಂತರೇ ।
ತತ್ರ ತಿಷ್ಠತಿ ಸನ್ನದ್ಧಃ ಸ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಸುಯೋಧನಃ ॥ 6-64-12 (41500)
ಭ್ರಾತರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಕುಲಪುತ್ರಾ ಮದೋತ್ಕಟಾಃ ।
ಏತಾನದ್ಯ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 6-64-13 (41501)
ತಸ್ಮಾನ್ಮಮಾಶ್ವಾನ್ಸಂಗ್ರಮೇ ಯತ್ತಃ ಸಂಯಚ್ಛ ಸಾರಥೇ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಪಾರ್ಥಸ್ತವ ಪುತ್ರಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-64-14 (41502)
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಶರೈಃ ಕನಕಭೂಷಣೈಃ।
ನಂದಕಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಭಾಣೈರಭ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-64-15 (41503)
ತಂ ತು ದುರ್ಯೋಧನಃ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭೀಮಂ ಮಹಾಬಲಂ।
ತ್ರಿಭಿರನ್ಯೈಃ ಸುನಿಶಿತೈರ್ವಿಶೋಕಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ ॥ 6-64-16 (41504)
ಭಿಮಸ್ಯ ಚ ರಣೇ ರಾಜಂಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾಸುರಂ ।
ಮುಷ್ಟಿದೇಶೇ ಭೃಶಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೌಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಭಲ್ಲೈರ್ಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-64-17 (41505)
ಸಮರೇ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಯಂತಾರಂ ವಿಶೋಕಂ ತು ವೃಕೋದರಃ ।
ಪೀಡಿತಂ ವಿಶಿಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಧನ್ವಿನಾ ॥ 6-64-18 (41506)
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಸಂರಬ್ಧೋ ಧನುರ್ದಿವ್ಯಂ ಪರಾಮೃಶಂ ।
ಪುತ್ರಸ್ಯ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ವಧಾರ್ಥಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-64-19 (41507)
ಸಮಾದಧತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕ್ಷುರಪ್ರಂ ರೋಮವಾಹಿನಂ ।
ತೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ನೃಪತೇರ್ಭೀಮಃ ಕಾರ್ಮುಕಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-64-20 (41508)
ಸೋಽಪವಿದ್ಧ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ।
ಅನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದತ್ತ ಸತ್ವರಂ ವೇಗವತ್ತರಂ ॥ 6-64-21 (41509)
ಸಂದಧೇ ವಿಶಿಖಂ ಘೋರ ಕಾಲಮೃತ್ಯುಸಮಪ್ರಭಂ ।
ತೇನಾಜಘಾನ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-64-22 (41510)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತಃ ಸ್ಯಾಂದನೋಪಸ್ಥ ಆವಿಶತ್।
ಸ ನಿಷಣ್ಣೋ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಮೂರ್ಚ್ಛಾಮಭಿಜಗಾಮ ಹ ॥ 6-64-23 (41511)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವ್ಯಥಿತಂ ಭೀಮಮಭಿಮನ್ಯುಪುರೋಗಮಾಃ ।
ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-64-24 (41512)
ತತಸ್ತು ತುಮುಲಾಂ ವೃಷ್ಟಿಂ ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ತಿಗ್ಮತೇಜಸಾಂ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸುರವ್ಯಗ್ರಾಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-64-25 (41513)
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ತತಃ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ತ್ರಿಭಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ॥ 6-64-26 (41514)
ಶಲ್ಯಂ ಚ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಾಂಡವಃ।
ರುಕ್ಮಪುಂಖೈರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸ ವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಪಯಾದ್ರಣಾತ್ ॥ 6-64-27 (41515)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುಸ್ತತೋ ಭೀಮಂ ತವ ಪುತ್ರಾಶ್ಚತುರ್ದಶ ।
ಸೇನಾಪತಿಃ ಸುಷೇಣಶ್ಚ ಜಲಸಂಧಃ ಸುಲೋಚನಃ ॥ 6-64-28 (41516)
ಉದ್ರೋ ಭೀಮರಥೋ ಭೀಮೋ ವೀರಬಾಹುರಲೋಲುಪಃ ।
ದುರ್ಮುಖೋ ದುಷ್ಪ್ರಧರ್ಷಶ್ಚ ವಿವಿತ್ಸುರ್ವಿಕಟಃ ಸಮಃ ॥ 6-64-29 (41517)
ವಿಸೃಜಂತೋ ಬಹೂನ್ಬಾಣಾನ್ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನಾಃ ।
ಭೀಮಸೇನಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ವಿವ್ಯಧುಃ ಸಹಿತಾ ಭೃಶಂ ॥ 6-64-30 (41518)
ಪುತ್ರಾಂಸ್ತು ತವ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ವಿಲಿಹನ್ವೀರಃ ಪಶುಮಧ್ಯೇ ಯಥಾ ವೃಕಃ ॥ 6-64-31 (41519)
ಅಭಿಪತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಗರುತ್ಮಾನಿವ ವೇಗಿತಃ।
ಸೇನಾಪತೇಃ ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಶಿರಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-64-32 (41520)
ಸಂಪ್ರಹಸ್ಯ ಚ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಮಹಾಭುಜಃ ।
ಜಲಸಂಧಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಸೋಽನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-64-33 (41521)
ಸುಷೇಣಂ ಚ ತತೋ ಹತ್ವಾ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಮೃತ್ಯವೇ।
ಉಗ್ರಸ್ಯ ಸಶಿರಸ್ತ್ರಾಣಂ ಶಿರಶ್ಚಂದ್ರೋಪಮಂ ಭುವಿ ॥ 6-64-34 (41522)
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭಲ್ಲೇನ ಕುಂಡಲಾಭ್ಯಾಂ ವಿಭೂಷಿತಂ।
ವೀರಬಾಹುಂ ಚ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಸಾಶ್ವಕೇತುಂ ಸಸಾರಥಿಂ ॥ 6-64-35 (41523)
ನಿನಾಯ ಸಮರೇ ವೀರಃ ಪರಲೋಕಾಯ ಪಾಂಡವಃ।
ಭೀಮಂ ಭೀಮರಥಂ ಚೋಭೌ ಭೀಮಸೇನೋ ಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-64-36 (41524)
ಪುತ್ರೌ ತೇ ದುರ್ಮದೌ ರಾಜನ್ನನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ।
ತತಃ ಸುಲೋಚನಂ ಭೀಮಃ ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಮಹಾಮೃಧೇ ॥ 6-64-37 (41525)
ಮಿಷತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಮನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ।
ಪುತ್ರಾಸ್ತು ತವ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-64-38 (41526)
ಶೇಷಾ ಯೇಽನ್ಯೇಽಭವಂಸ್ತತ್ರ ತೇ ಭೀಮಸ್ಯ ಭಯಾರ್ದಿತಾಃ।
ವಿಪ್ರದ್ರುತಾ ದಿಶೋ ರಾಜನ್ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-64-39 (41527)
ತತೋಽಬ್ರವೀಚ್ಛಾಂತನವಃ ಸರ್ವಾನೇವ ಮಹಾರಥಾನ್।
ಏಷ ಭೀಮೋ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-64-40 (41528)
ಯಥಾ ಪ್ರಾಗ್ರ್ಯಾನ್ಯಥಾ ಜ್ಯೇಷ್ಠಾನ್ಯಥಾ ಶೂರಾಂಶ್ಚ ಸಂಗತಾನ್।
ನಿಪಾತಯತ್ಯುಗ್ರಧನ್ವಾ ತಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಣೀತ ಮಾಚಿರಂ ॥ 6-64-41 (41529)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತಃ ಸರ್ವೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾಃ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-64-42 (41530)
ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರಭಿನ್ನೇನ ಕುಂಜರೇಣ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಅಭ್ಯಯಾತ್ಸಹಸಾ ತತ್ರಯತ್ರ ಭೀಮೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-64-43 (41531)
ಆಪತನ್ನೇವ ಚ ರಣೇ ಭೀಮಸೇನಂ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ಅದೃಶ್ಯಂ ಸಮರೇ ಚಕ್ರೇ ಜೀಮೂತ ಇವ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-64-44 (41532)
ಅಭಿಮನ್ಯುಮುಖಾಸ್ತತ್ತು ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಭೀಮಸ್ಯಾಚ್ಛಾದನಂ ಶಂಖ್ಯೇ ಸ್ವಬಾಹುಬಲಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-64-45 (41533)
ತ ಏನಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ । 6-64-46bಗಜಂ ಚ ಶರವೃಷ್ಟ್ಯಾ ತು ಬಿಭಿದುಸ್ತೇ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-64-46 (41534)
ಸ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟ್ಯಾಽಭಿಹತಃ ಸಮಸ್ತೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ।
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಗಜೋ ರಾಜನ್ನಾನಾಲಿಂಗೈಃ ಸುತೇಜನೈಃ ॥ 6-64-47 (41535)
ಸಂಜಾತರುಧಿರೋತ್ಪೀಡಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯೋಽಭವದ್ರಣೇ।
ಗಭಸ್ತಿಭಿರಿವಾರ್ಕಸ್ಯ ಸಂಸ್ಯೂತೋ ಜಲದೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-64-48 (41536)
ಸಂಚೋದಿತೋ ಮದಸ್ರಾವೀ ಭಗದತ್ತೇನ ವಾರಣಃ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ತನ್ಸರ್ವಾನ್ಕಾಲೋತ್ಸೃಷ್ಟ ಇವಾಂತಕಃ ॥ 6-64-49 (41537)
ದ್ವಿಗುಣಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ಕಂಪಯಂಶ್ಚರಣೈರ್ಮಹೀಂ।
ತಸ್ಯ ತತ್ಸುಮಹದ್ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವೇ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-64-50 (41538)
ಅಸಹ್ಯಂ ಮನ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ನಾತಿಪ್ರಮನಸೋಽಭವನ್ ।
ತತಸ್ತು ನೃಪತಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-64-51 (41539)
ಆಜಘಾನ ಮಹಾರಾಜ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ।
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಸ್ತೇನ ರಾಜ್ಞಾ ಮಹಾರಥಃ । 6-64-52 (41540)
ಮೂರ್ಚ್ಛಯಾಽಭಿಪರೀತಾತ್ಮಾ ಧ್ವಜಯಷ್ಟಿಂ ಸಮಾಶ್ರಯತ್।
ತಾಂಸ್ತು ಭೀತಾನ್ಸಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಸೇನಂ ಚ ಮೂರ್ಚ್ಛಿತಂ ॥ 6-64-53 (41541)
ನನಾದ ಬಲವನ್ನಾದಂ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ತತೋ ಘಟೋತ್ಕಚೋ ರಾಜನ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಮಂ ತಥಾಽಽಗತಂ ॥ 6-64-54 (41542)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸೋ ಘೋರಸ್ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ।
ಸ ಕೃತ್ವಾ ದಾರುಣಾಂ ಮಾಯಾಂ ಭೂರೂಣಾಂ ಭಯವರ್ಧಿನೀಂ ॥ 6-64-55 (41543)
ಅದೃಶ್ಯತ ನಿಮೇಷಾರ್ಧಾದ್ಧೋರರೂಪಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಐರಾವತಂ ಸಮಾರೂಢಃ ಸ ವೈ ಮಾಯಾಕೃತಂ ಸ್ವಯಂ ॥ 6-64-56 (41544)
ತಸ್ಯ ಚಾನ್ಯೇಽಪಿ ದಿಙ್ವಾಗಾ ಬಭೂವುರನುಯಾಯಿನಃ।
ಅಂಜನೋ ವಮಾನಶ್ಚೈವ ಮಹಾಪದ್ಮಶ್ಚ ಸುಪ್ರಭಃ ॥ 6-64-57 (41545)
ತ್ರಯ ಏತೇ ಮಹಾನಾಗಾ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಸಮಧಿಷ್ಠಿತಾಃ।
ಮಹಾಕಾಯಾಸ್ತ್ರಿಧಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಸ್ರವಂತೋ ಮದಂ ಬಹು ॥ 6-64-58 (41546)
ತೇಜೋವೀರ್ಯಬಲೋಪೇತಾ ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮಾಃ।
ಘಟೋತ್ಕಚಸ್ತು ಸ್ವಂ ನಾಗಂ ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಂ ತದಾ ॥ 6-64-59 (41547)
ಸಗಜಂ ಭಗದತ್ತಂ ತು ಹಂತುಕಾಮಃ ಪರಂತಪಃ।
ತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚೋದಿತಾ ನಾಗಾ ರಾಕ್ಷಸೈಸ್ತೈರ್ಮಹಾಬಲೈಃ ॥ 6-64-60 (41548)
ಪರಿಪೇತುಃ ಸುಸಂರಬ್ಧಾಶ್ಚತುರ್ದಂಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚತುರ್ದಿಶಂ।
ಭಗದತ್ತಸ್ಯ ತಂ ನಾಗಂ ವಿಷಾಣೈರಭ್ಯಪೀಡಯನ್ ॥ 6-64-61 (41549)
ಸ ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತೈರ್ನಾಗೈರ್ವೇದನಾರ್ತಃ ಶರಾಹತಃ।
ಅನದತ್ಸುಮಹಾನಾದಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಂ ॥ 6-64-62 (41550)
`ವ್ಯವರ್ತತ ಮಹಾಘೋಷೋ ಭೈಮಸೇನಿಶರಾರ್ದಿತಃ ।
ಮೃದಿತ್ವಾ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಭಾರತ'॥ 6-64-63 (41551)
ತಸ್ಯ ತಂ ನದತೋ ನಾದಂ ಸುಘೋರಂ ಭೀಮನಿಃಶ್ವನಂ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮೋಽಬ್ರವೀದ್ದ್ರೋಣಂ ರಾಜಾನಂ ಚ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 6-64-64 (41552)
ಏಷ ಯುಧ್ಯತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಹೈಡಿಂಬೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ।
ಭಗದತ್ತೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಕೃಚ್ಛ್ರೇ ಚ ಪರಿವರ್ತತೇ ॥ 6-64-65 (41553)
ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಮಹಾಮಾಯಃ ಸ ಚ ರಾಜಾಽತಿಕೋಪನಃ ।
ಏತೌ ಸಮೇತೌ ಸಮರೇ ಕಾಲಮೃತ್ಯುಸಮಾವುಭೌ ॥ 6-64-66 (41554)
ಶ್ರೀಯತೇ ಚೈವ ಹೃಷ್ಟಾನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾಸ್ವನಃ ।
ಹಸ್ತಿನಶ್ಚೈವ ಸುಮಹಾನ್ಭೀತಸ್ಯ ರುದಿತಧ್ವನಿಃ ॥ 6-64-67 (41555)
ತತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮ ಭದ್ರಂ ವೋ ರಾಜಾನಂ ಪರಿರಕ್ಷಿತುಂ ।
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಸಮರೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಾಣಾನ್ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 6-64-68 (41556)
ತೇ ತ್ವರಧ್ವಂ ಮಹಾವೀರ್ಯಾಃ ಕಿಂ ಚಿರೇಣ ಪ್ರಯಾಮಹೇ ।
ಮಹಾನ್ಹಿ ವರ್ತತೇ ರೌದ್ರಃ ಸಂಗ್ರಾಮೋ ರೋಮಹರ್ಷಣಃ ॥ 6-64-69 (41557)
ಭಕ್ತಶ್ಚ ಕುಲಪುತ್ರಶ್ಚ ಶೂರಶ್ಚ ಪೃತನಾಪತಿಃ।
ಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯ ಪರಿತ್ರಾಣಂ ಕರ್ತುಮಸ್ಮಾಭಿರಚ್ಯುತ ॥ 6-64-70 (41558)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ತದ್ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸರ್ವ ಏವ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮೌ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಭಗದತ್ತಪರೀಪ್ಸಯಾ ॥ 6-64-71 (41559)
ಉತ್ತಮಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಯಯುರ್ಯತ್ರ ಸೋಽಭವತ್।
ತಾನ್ಪ್ರಯಾತಾನ್ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-64-72 (41560)
ಪಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಯಯುಃ ಪರಾನ್।
ತಾನ್ಯನೀಕಾನ್ಯಥಾಲೋಕ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-64-73 (41561)
ನನಾದ ಸುಮಹಾನಾದಂ ವಿಸ್ಫೋಟಮಶನೇರಿವ ।
ತಸ್ಯ ತಂ ನಿನದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾಗಾಂಶ್ಚ ಯುಧ್ಯತಃ ॥ 6-64-74 (41562)
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೂಯೋ ಭಾರದ್ವಾಜಮಭಾಷತ ।
ನ ರೋಚತೇ ಮೇ ಸಂಗ್ರಾಮೋ ಹೈಡಿಂಬೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 6-64-75 (41563)
ಬಲವೀರ್ಯಮಸಾವಿಷ್ಟಃ ಸಸಹಾಯಶ್ಚ ಸಾಂಪ್ರತಜ್ ।
ನೈಷ ಶಕ್ಯೋ ಯುಧಾ ಜೇತುಮಪಿ ವಜ್ರಭೃತಾ ಸ್ವಯಂ ॥ 6-64-76 (41564)
ಲಬ್ಧಲಕ್ಷಃ ಪ್ರಹಾರೀ ಚ ವಯಂ ಚ ಶ್ರಾಂತವಾಹನಾಃ।
ಪಾಂಚಾಲೈಃ ಪಾಂಡವೇಯೈಶ್ಚ ದಿವಸಂ ಕ್ಷತವಿಕ್ಷತಾಃ ॥ 6-64-77 (41565)
ಇದಾನೀಂ ಯುಧಿ ನಿರ್ಜೇತುಂ ನ ಶಕ್ಯೋಽಸೌ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ।
ಅಸ್ತಮಭ್ಯೇತಿ ಸವಿತಾ ರಾತ್ರೌ ಯೋದ್ಧುಂ ಕನ ಶಕ್ಯತೇ।
ಅವಹಾರಮತಃ ಕುರ್ಮಃ ಶ್ವೋ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಃ ಪರೈ ಸಹ ॥ 6-64-78 (41566)
ಪಿತಾಮಹವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಯಥಾ ಚಕ್ರುಃಸ್ಮ ಕೌರವಾಃ ।
ಉಪಾಯೇನಾಪಯಾನಂ ತೇ ಘಟೋತ್ಕಚಭಯಾರ್ದಿತಾಃ ॥ 6-64-79 (41567)
ಕೌರವೇಷು ನಿವೃತ್ತೇಷು ಪಾಂಡವಾ ಜಿತಕಾಶಿನಃ।
ಸಿಂಹನಾದಾನ್ಭೃಶಂ ಚಕ್ರುಃ ಶಂಖಾಂದಧ್ಮುಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-64-80 (41568)
ಏವಂ ತದಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ದಿವಸಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಘಟೋತ್ಕಚಂ ॥ 6-64-81 (41569)
ಕೌರವಾಸ್ತು ತತೋ ರಾಜನ್ಪ್ರಯಯುಃ ಶಿಬಿರಂ ಸ್ವಕಂ।
ವ್ರೀಡಮಾನಾ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಪಾಂಡವೇಯೈಃ ಪರಾಜಿತಾಃ ॥ 6-64-82 (41570)
ಶರವಿಕ್ಷತಗಾತ್ರಾಸ್ತು ಪಾಂಡಪಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಯುದ್ಧೇ ಸುಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-64-83 (41571)
ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಘಟೋತ್ಕಚೌ।
ಪೂಜಯಂತಸ್ತದಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಮುದಾ ಪರಮಯಾ ಯುತಾಃ ॥ 6-64-84 (41572)
ನದಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ನಾದಾಂಸ್ತೂರ್ಯಸ್ವನವಿಮಿಶ್ರಿತಾನ್ ।
ಸಿಂಹನಾದಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ವಂತೋ ವಿಮಿಶ್ರಾಞ್ಶಂಖನಿಃ ಸ್ವನೈಃ ॥ 6-64-85 (41573)
ವಿನದಂತೋ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಕಂಪಯಂತಶ್ಚ ಮೇದಿನೀಂ ।
ಘಟ್ಟಯಂತಶ್ಚ ಮರ್ಮಾಣಿ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಮಾರಿಷ । 6-64-86 (41574)
ಪ್ರಯಾತಾಃ ಶಿಬಿರಾಯೈವ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಪರಂತಪ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ನೃಪತಿರ್ದೀನೋ ಭ್ರಾತೃವಧೇನ ಚ ॥ 6-64-87 (41575)
ಮುಹೂರ್ತಂ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಬಾಷ್ಪಶೋಕಸಮಾಕುಲಃ।
ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ವಿಧಿಂ ಸರ್ವಂ ಶಿಬಿರಸ್ಯ ಯಥಾವಿಧಿ ।
ಪ್ರದಧ್ಯೌ ಶೋಕಸಂತಪ್ತೋ ಭ್ರಾತೃವ್ಯಸನಕರ್ಶಿತಃ ॥ ॥ 6-64-88 (41576)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಚತುಃಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಇತಿ ಚತುರ್ಥದಿವಸಯುದ್ಧಂ ಸಮಾಪ್ತಂ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-64-47 ಸುತೇಜನೈರ್ಬಾಣೈರಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ 6-64-85 ಘಟ್ಟಯಂತಃ ಸ್ಪೃಶಂತಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 065
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.65. ಅಧ್ಯಾಯಃ 065
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ವಿಶ್ವೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-65-0 (41577)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-65-0x (4134)
ಭಯಂ ಮೇ ಸುಮಹಂಜಾತಂ ವಿಸ್ಮಯಶ್ಚೈವ ಸಂಜಯ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡುಕುಮಾರಾಣಾಂ ಕರ್ಮ ದೇವೈಃ ಸುದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-65-1 (41578)
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಪರಾಭಾವಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸಂಜಯ ಸರ್ವಶಃ।
ಚಿಂತಾ ಮೇ ಮಹತೀ ಸೂತ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಕಥಂ ತ್ವಿತಿ ॥ 6-65-2 (41579)
ಧ್ರುವಂ ವಿದುರವಾಕ್ಯಾನಿ ಧಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಹೃದಯಂ ಮಮ।
ತಥಾ ಹಿ ದೃಶ್ಯತೇ ಸರ್ವಂ ದೈವಯೋಗೇನ ಸಂಜಯ ॥ 6-65-3 (41580)
ಯತ್ರ ಭೀಷ್ಮಮುಖಾನ್ಸರ್ವಾಞ್ಶಸ್ತ್ರಜ್ಞಾನ್ಯೋಧಸತ್ತಮಾನ್।
ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕೇಷು ಯೋಧಯಂತಿ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ ॥ 6-65-4 (41581)
ಕೇನಾವಧ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ಕೇನ ದತ್ತವರಾಸ್ತಾತ ಕಿಂ ವಾ ಜ್ಞಾನಂ ವಿದಂತಿ ತೇ ॥ 6-65-5 (41582)
ಯೇನ ಕ್ಷಯಂ ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ದಿವಿ ತಾರಾಗಣಾ ಇವ।
ಪುನಃಪುನರ್ನ ಮೃಷ್ಯಾಮಿ ಹತಂ ಸೈನ್ಯಂ ತು ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-65-6 (41583)
ಮಯ್ಯೇವ ದಂಡಃ ಪತತಿ ದೈವಾತ್ಪರಮದಾರುಣಃ।
ಯಥಾಽವಧ್ಯಾಃ ಪಾಂಡುಸುತಾ ಯಥಾ ವಾಧ್ಯಾಶ್ಚ ಮೇ ಸುತಾಃ ॥ 6-65-7 (41584)
ಏತನ್ಮೇ ಸರ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಸಂಜಯ ।
ನ ಹಿ ಪಾರಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ದುಃಖಸ್ಯಾಸ್ಯ ಕಥಂಚನ॥ 6-65-8 (41585)
ಸಮುದ್ರಸ್ಯೇವ ಮಹತೋ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತರನ್ನರಃ ।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ವ್ಯಸನಂ ಮನ್ಯೇ ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-65-9 (41586)
ಘಾತಯಿಷ್ಯತಿ ಮೇ ಸ್ರವಾನ್ಪುತ್ರಾನ್ಭೀಮೋ ನ ಶಂಸಯಃ।
ನ ಹಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಂ ವೀರಂ ಯೋ ಮೇ ರಕ್ಷೇತ್ಸುತಾನ್ರಣೇ ॥ 6-65-10 (41587)
ಧ್ರುವಂ ವಿನಾಶಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪುತ್ರಾಮಾಂ ಮಮ ಸಂಜಯ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಕಾರಣಂ ಸೂತ ಶಕ್ತಿಂ ಚೈವ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 6-65-11 (41588)
ಪೃಚ್ಛತೋ ವೈ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತುಮರ್ಹಸಿ।
ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚ ಯಚ್ಚಕ್ರೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಾನ್ವಿಮುಖಾನ್ರಣೇ ॥ 6-65-12 (41589)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣೌ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಸೌಬಲಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ದ್ರೌಣಿರ್ವಾಪಿ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ವಿಕರ್ಣೋ ವಾ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-65-13 (41590)
ನಿಶ್ಚಯೋ ವಾಪಿ ಕಸ್ತೇಷಾಂ ತದಾ ಹ್ಯಾಸೀನ್ಮಹಾತ್ಮಾನಾಂ ।
ವಿಮುಖೇಷು ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಮಮ ಪುತ್ರೇಷು ಸಂಜಯ ॥ 6-65-14 (41591)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-65-15x (4135)
ಶ್ರೃಣು ರಾಜನ್ನವಹಿತಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚೈವಾವಧಾರಯ।
ನೈವ ಮಂತ್ರಕೃತಂ ಕಿಂಚಿನ್ನೈವ ಮಾಯಾಂ ತಥಾವಿಧಾಂ ॥ 6-65-15 (41592)
ನ ವೈ ವಿಭೀಷಿಕಾಂ ಕಾಂಚಿದ್ರಾಜನ್ಕುರ್ವಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ಯುಧ್ಯಂತಿ ತೇ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಶಕ್ತಿಮಂತಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-65-16 (41593)
ಧರ್ಮೇಣ ಸರ್ವಕಾರ್ಯಾಣಿ ಜೀವಿತಾದೀನಿ ಭಾರತ।
ಆರಭಂತೇ ಸದಾ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ಮಹದ್ಯಶಃ॥ 6-65-17 (41594)
ನ ತೇ ಯುದ್ಧಾನ್ನಿವರ್ತಂತೇ ಧರ್ಮೋಪೇತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ಶ್ರಿಯಾ ಪರಮಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-65-18 (41595)
ತೇನಾವಧ್ಯಾ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾ ಜಯಯುಕ್ತಾಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ತವ ಪುತ್ರಾ ದುರಾತ್ಮಾನಃ ಪಾಪೇಷ್ವಭಿರತಾಃ ಸದಾ ॥ 6-65-19 (41596)
ನಿಷ್ಠುರಾ ಹೀನಕರ್ಮಾಣಸ್ತೇನ ಹೀಯಂತಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಸುಬಹೂನಿ ನೃಶಂಸಾನಿ ಪುತ್ರೈಸ್ತವ ಜನೇಶ್ವರೇ ॥ 6-65-20 (41597)
ನಿಕೃತಾನೀಹ ಪಾಂಡೂನಾಂ ನೀಚೈರಿವ ಯಥಾ ನರೈಃ ।
ಸರ್ವಂ ಚ ತದನಾದೃತ್ಯ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ಕಿಲ್ಬಿಷಂ ॥ 6-65-21 (41598)
ಧರ್ಮಮೂಲಾಃ ಸದೈವಾಸನ್ಪಾಂಡವಾಃ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ।
ನ ಚೈತಾನ್ಬಹುಮನ್ಯಂತೇ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ । 6-65-22 (41599)
ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ಸತತಂ ಕ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯ ಕರ್ಮಣಃ।
ಸಾಂಪ್ರತಂ ಸುಮಹದ್ಧೋರಂ ಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-65-23 (41600)
ಸ ತ್ವಂ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಮಹಾರಾಜ ಸಪುತ್ರಃ ಸಮುಹೃಂಜನಃ।
ನಾವಬುಧ್ಯಸಿ ಯದ್ರಾಜನ್ವಾರ್ಯಮಾಣಃ ಸುಹೃಜ್ಜನೈಃ ॥ 6-65-24 (41601)
ವಿದುರೇಣಾಥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ದ್ರೋಣೇನ ನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ತಥಾ ಮಯಾ ಚಾಪ್ಯಸಕೃದ್ವಾರ್ಯಮಾಣೋ ನ ಬುಧ್ಯಸೇ ॥ 6-65-25 (41602)
ವಾಕ್ಯಂ ಹಿತಂ ಚ ಪಥ್ಯಂ ಚ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪಥ್ಯಮಿವೌಷಧಂ ।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮತಮಾಸ್ಥಾಯ ಜಿತಾನ್ಮನ್ಯಸಿ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-65-26 (41603)
ಶೃಣು ಭೂಯೋ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛಸಿ।
ಕಾರಣಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಜಯಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-65-27 (41604)
ತತ್ತೇಽಹಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಯಥಾಶ್ರುತಮರಿಂದಮ।
ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಸಂಪೃಷ್ಟ ಏತಮರ್ಥಂ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-65-28 (41605)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭ್ರಾತೄನ್ರಣೇ ಸರ್ವಾನ್ನಿರ್ಜಿತಾಂಸ್ತು ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಶೋಕಸಂಮೂಢಹೃದಯೋ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಸ್ಮ ಕೌರವಃ ॥ 6-65-29 (41606)
ಪಿತಾಮಹಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವಿನಯೋಪಗಂಯ ಹ।
ಯದಬ್ರವೀತ್ಸುತಸ್ತೇಽಸೌ ತನ್ಮೇ ಶೃಣು ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-65-30 (41607)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 6-65-31x (4136)
ಭವಾಂದ್ರೋಣಶ್ಚ ಕರ್ಣಶ್ಚ ಕೃಪೋ ದ್ರೌಣಿಸ್ತಥೈವ ಚ।
ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಃ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-65-31 (41608)
ಭೂರಿಶ್ರವಾ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಮಹಾರಥಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಕುಲಪುತ್ರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ ॥ 6-65-32 (41609)
ತ್ರಯಾಣಾಮಪಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಾ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸಮಸ್ತಾಶ್ಚ ನ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಪರಾಕ್ರಮೇ ॥ 6-65-33 (41610)
ತತ್ರ ಮೇ ಸಂಶಯೋ ಜಾತಸ್ತತ್ತ್ವಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಪೃಚ್ಛತಃ।
ಯಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕೌಂತೇಯ ಜಯಂತ್ಯಸ್ಮಾನ್ಕ್ಷಣೇಕ್ಷಣೇ ॥ 6-65-34 (41611)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-65-35x (4137)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ವಚೋ ಮಹ್ಯಂ ಯಥಾ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವ।
ಬಹುಶಶ್ಚ ಮಯೋಕ್ತೋಽಸಿ ನ ಚ ಮೇ ತತ್ತ್ವಯಾ ಕೃತಂ ॥ 6-65-35 (41612)
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧ ಸಮೋ ಭರತಸತ್ತಮ।
ಏತತ್ಕ್ಷೇಮಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಪೃಥಿವ್ಯಾಸ್ತವ ವಾ ವಿಭೋ ॥ 6-65-36 (41613)
ಭುಂಕ್ಷ್ವೇಮಾಂ ಪೃಥಿವೀಂ ರಾಜನ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸುಖೀ।
ದುರ್ಹೃದಸ್ತಾಪಯನ್ಸರ್ವಾನ್ನಂದಯಂಶ್ಚಾಪಿ ಬಾಂಧವಾನ್ ॥ 6-65-37 (41614)
ನ ಚ ಮೇ ಕ್ರೋಶತಸ್ತಾತ ಶ್ರುತವಾನಸಿ ವೈ ಪುರಾ।
ತದಿದಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯತ್ಪಾಂಡೂನವಮನ್ಯಸೇ ॥ 6-65-38 (41615)
ಯಶ್ಚ ಹೇತುರವಧ್ಯತ್ವೇ ತೇಕಷಾಮಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ್ಮಣಾಂ।
ತಂ ಶೃಣುಷ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಮ ಕೀರ್ತಯತಃ ಪ್ರಭೋ ॥ 6-65-39 (41616)
ನಾಸ್ತಿ ಲೋಕೇಷು ತದ್ಭೂತಂ ಭವಿತಾ ನೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಯೋ ಜಯೇತ್ಪಾಂಡವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾಲಿತಾಂಛಾರ್ಂಗಧನ್ವನಾ ॥ 6-65-40 (41617)
ಯತ್ತು ಮೇ ಕಥಿತಂ ತಾತ ಮುನಿಭಿರ್ಭಾವಿತಾತ್ಮಭಿಃ।
ಪುರಾಣಗೀತಂ ಧರ್ಮಜ್ಞ ತಚ್ಛೃಣುಷ್ವ ಯಥಾತಥಂ ॥ 6-65-41 (41618)
ಪುರಾ ಕಿಲ ಸುರಾಃ ಸರ್ವೇ ಋಷಯಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ಪಿತಾಮಹಮುಪಾಸೇದುಃ ಪರ್ವತ ಗಂಧಮಾದನೇ ॥ 6-65-42 (41619)
ತೇಷಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಮಾಸೀನಃ ಪ್ರಜಾಪತಿರಪಶ್ಯತ ।
ವಿಮಾನಂ ಪ್ರಜ್ವಲದ್ಭಾಸಾ ಸ್ಥಿತಂ ಪ್ರವರಮಂಬರೇ ॥ 6-65-43 (41620)
ಧ್ಯಾನೇನಾವೇದ್ಯ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕೃತ್ವಾ ಚ ನಿಯತೋಽಂಜಲಿಂ ।
ನಮಶ್ಚಕಾರ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ॥ 6-65-44 (41621)
ಋಷಯಸ್ತ್ವಥ ದೇವಾಶ್ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮುತ್ಥಿತಂ ।
ಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯಃ ಸರ್ವೇ ಪಶ್ಯಂತೋ ಮಹದದ್ಭುತಂ ॥ 6-65-45 (41622)
ಯಥಾವಚ್ಚ ತಮಭ್ಯರ್ಚ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ವರಃ ।
ಜಗಾದ ಜಗತಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಪರಂ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 6-65-46 (41623)
ವಿಶ್ವಾವಸುರ್ವಿಶ್ವಮೂರ್ತಿರ್ಹಿ ವಿಶ್ವೇ
ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನೋ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾ ವಶೀ ಚ।
ವಿಶ್ವೇಶ್ವರೋ ವಾಸುದೇವೋಽಸಿ ತಸ್ಮಾ-
ದ್ಯೋಗಾತ್ಮಾನಂ ದೇವತಂ ತ್ವಾಮುಪೈಮಿ ॥ 6-65-47 (41624)
ಜಯ ವಿಶ್ವಮಹಾದೇವ ಜಯ ಲೋಕಹಿತೇ ರತ।
ಜಯ ಯೋಗೀಶ್ವರ ವಿಭೋ ಜಯ ಯೋಗಪರಾವರ ॥ 6-65-48 (41625)
ಪದ್ಮಗರ್ಭವಿಶಾಲಾಕ್ಷ ಜಯ ಲೋಕೇಶ್ವರೇಶ್ವರ।
ಭೂತಭವ್ಯಭವನ್ನಾಥ ಜಯ ಸೌಂಯಾತ್ಮಜಾತ್ಮಜ ॥ 6-65-49 (41626)
ಅಸಂಕ್ಯೇಯಗುಣಾಧಾರ ಜಯ ಸರ್ವಪರಾಯಣ।
ನಾರಾಯಣ ಸುದುಷ್ಪಾರ ಜಯ ಶಾರ್ಂಗಧನುರ್ಧರ ॥ 6-65-50 (41627)
ಜಯ ಸರ್ವಗುಣೋಪೇತ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತೇ ನಿರಾಮಯ।
ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ಮಹಾಬಾಹೋ ಜಯ ಲೋಕಾರ್ಥತತ್ಪರ ॥ 6-65-51 (41628)
ಮಹೋರಗವರಾಹಾದ್ಯ ಹರಿಕೇಶ ವಿಭೋ ಜಯ।
ಹರಿವಾಸದಿಶಾಮೀಶ ವಿಶ್ವವಾಸಾಮಿತಾವ್ಯಯ ॥ 6-65-52 (41629)
ವ್ಯಕ್ತಾವ್ಯಕ್ತಾಮಿತಸ್ಥಾನ ನಿಯತೇಂದ್ರಿಯ ಸತ್ತ್ಕ್ರಿಯ ।
ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾತ್ಮಭಾವಜ್ಞ ಜಯ ಗಂಭೀರ ಕಾಮದ ॥ 6-65-53 (41630)
ಅನಂತ ವಿದಿತ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನಿತ್ಯಭೂತವಿಭಾವನ ।
ಕೃತಕಾರ್ಯ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞ ಧರ್ಮಜ್ಞ ವಿಜಯಾವಹ ॥ 6-65-54 (41631)
ಗುಹ್ಯಾತ್ಮನ್ಸರ್ವಯೋಗಾತ್ಮನ್ಸ್ಫುಟಸಂಭೂತಸಂಭವ।
ಭೂತಾದ್ಯ ಲೋಕತ್ತ್ವೇಶ ಜಯ ಭೂತವಿಭಾವನ ॥ 6-65-55 (41632)
ಆತ್ಮಯೋಗೇ ಮಹಾಭಾಗ ಕಲ್ಪಸಂಕ್ಷೇಪತತ್ಪರ ।
ಉದ್ಭಾವನಮನೋಭಾವ ಜಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಯಪ್ರಿಯ ॥ 6-65-56 (41633)
ನಿಸರ್ಗಸರ್ಗನಿರತ ಕಾಮೇಶ ಪರಮೇಶ್ವರ ।
ಅಮೃತೋದ್ಭವಸದ್ಭಾವ ಮುಕ್ತಾತ್ಮನ್ವಿಜಯಪ್ರದ ॥ 6-65-57 (41634)
ಪ್ರಜಾಪತಿಪತೇ ದೇವ ಪದ್ಮನಾಭ ಮಹಾಬಲ।
ಆತ್ಮಭೂತಮಹಾಭೂತ ಸತ್ವಾತ್ಮಂಜಯ ಸರ್ವದಾ ॥ 6-65-58 (41635)
ಪಾದೌ ತವ ಧಾ ದೇವೀ ದಿಶೋ ಬಾಹು ದಿವಂ ಶಿರಃ।
ಮೂರ್ತಿಸ್ತೇಽಹಂ ಸುರಾಃ ಕಾಯಶ್ಚಂದ್ರಾದಿತ್ಯೌ ಚ ಚಕ್ಷುಷೀ ॥ 6-65-59 (41636)
ಬಲಂ ತಪಶ್ಚ ಸತ್ಯಂ ಚ ಕರ್ಮ ಧರ್ಮಾತ್ಮಕಂ ತವ।
ತೇಜೋಽಗ್ನಿಃ ಪವನಃ ಶ್ವಾಸ ಆಪಸ್ತೇ ಸ್ವೇದಸಂಭವಾಃ ॥ 6-65-60 (41637)
ಅಶ್ವಿನೌ ಶ್ರವಣೌ ನಿತ್ಯಂ ದೇವೀ ಜಿಹ್ವಾ ಸರಸ್ವತೀ।
ವೇದಾಃ ಸಂಸ್ಕಾರನಿಷ್ಠಾ ಹಿ ತ್ವಯೀದಂ ಜಗದಾಶ್ರಿತಂ ॥ 6-65-61 (41638)
ನ ಸಂಖ್ಯಾನಂ ಪರೀಮಾಣಂ ನ ತೇಜೋ ನ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ನ ಬಲಂ ಯೋಗಯೋಗೀಶ ಜಾನೀಮಸ್ತೇ ಪರಂತಪ ॥ 6-65-62 (41639)
ತ್ವದ್ಭಕ್ತಿನಿರತಾ ದೇವ ನಿಯಮೈಸ್ತ್ವಾಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ।
ಅರ್ಚಯಾಮಃ ಸದಾ ವಿಷ್ಣೋ ಪರಮೇಶಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 6-65-63 (41640)
ಋಷಯೋ ದೇವಗಂಧರ್ವಾ ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಪನ್ನಗಾಃ।
ಪಿಶಾಚಾ ಮಾನುಷಾಶ್ಚೈವ ಮೃಗಪಕ್ಷಿಸರೀಸೃಪಾಃ ॥ 6-65-64 (41641)
ಏವಮಾದಿ ಮಯಾ ಸೃಷ್ಟಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಜಂ ।
ಪದ್ಮನಾಭ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ ಕೃಷ್ಣ ದುಃಶ್ವಪ್ರಣಾಶನ ॥ 6-65-65 (41642)
ತ್ವಂ ಗತಿಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಂ ನೇತಾ ತ್ವಂ ಜಗದ್ಗುರುಃ ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದೇನ ದೇವೇಶ ಸುಖಿನೋ ವಿಬುಧಾಃ ಸದಾ ॥ 6-65-66 (41643)
ಪೃಥಿವೀ ನಿರ್ಭಯಾ ದೇವ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸದಾಽಭವತ್ ।
ತಸ್ಮಾದ್ಭವ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷ ಯದುವಂಶವಿವರ್ಧನಃ ॥ 6-65-67 (41644)
ಧರ್ಮಸಂಸ್ಥಾಪನಾರ್ಥಾಯ ದೈತ್ಯಾನಾಂ ಚ ಬಧಾಯ ಚ।
ಜಗತೋ ಧಾರಣಾರ್ಥಾಯ ವಿಜ್ಞಾಪ್ಯಂ ಕುರು ಮೇ ವಿಭೋ ॥ 6-65-68 (41645)
ಯತ್ತತ್ಪರಮಕಂ ಗುಹ್ಯಂ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾದಿದಂ ವಿಭೋ।
ವಾಸುದೇವ ತದೇತತ್ತೇ ಮಯೋದ್ಗೀತಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 6-65-69 (41646)
ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಕರ್ಷಣಂ ದೇವಂ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ಕೃಷ್ಣ ತ್ವಮಾತ್ಮನಾಸ್ರಾಕ್ಷೀಃ ಪ್ರದ್ಯುಂನಂ ಚಾತ್ಮಸಂಭವಂ ॥ 6-65-70 (41647)
ಪ್ರದ್ಯುಂನಾದನಿರುದ್ಧಂ ತ್ವಂ ಯಂ ವಿದುರ್ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಯಂ।
ಅನಿರುದ್ಧೋಽಸೃಜನ್ಮಾಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಲೋಕಧಾರಿಣಂ॥ 6-65-71 (41648)
ವಾಸುದೇವಮಯಃ ಸೋಽಹಂ ತ್ವಯೈವಾಸ್ಮಿ ವಿನಿರ್ಮಿತಃ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯಾಚಾಮಿ ಲೋಕೇಶ ಚತುರಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾ।
ವಿಭಜ್ಯ ಭಾಗಶೋತ್ಮಾನಂ ವ್ರಜ ಮಾನುಷತಾಂ ವಿಭೋ ॥ 6-65-72 (41649)
ತತ್ರಾಸುರವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಸುಖಾಯ ವೈ।
ಧರ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 6-65-73 (41650)
ತ್ವಾಂ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಯೋ ಲೋಕೇ ದೇವಾಶ್ಚಾಮಿತವಿಕ್ರಮ ।
ತೈಸ್ತೈರ್ಹಿ ನಾಮಭಿರ್ಯುಕ್ತಾ ಗಾಯಂತಿ ಪರಮಾತ್ಮಕಂ ॥ 6-65-74 (41651)
ಸ್ಥಿತಾಶ್ಚ ಸರ್ವೇ ತ್ವಯಿ ಭೂತಸಂಘಾಃ
ಕೃತ್ವಾಶ್ರಯಂ ತ್ವಾಂ ವರದಂ ಸುಬಾಹೋ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಾಂತಮಪಾರಯೋಗಂ
ಲೋಕಸ್ಯ ಸೇತುಂ ಪ್ರವದಂತಿ ವಿಪ್ರಾಃ ॥ ॥ 6-65-75 (41652)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-65-22 ಸಾಪಹ್ನವಾಃ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಅಪರಿಸಂಖ್ಯಾತಕಿಲ್ಬಿಷಾ ॥ 6-65-26 ಮನ್ಯಸಿ ಕಮನ್ಯಸೇ ॥ 6-65-35 ಮಹ್ಯಂ ನಮ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 066
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.66. ಅಧ್ಯಾಯಃ 066
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ವಿಶ್ವೋಪಾಖ್ಯಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-66-0 (41653)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-66-0x (4138)
ತತಃ ಸ ಭಗವಾಂದೇವೋ ಲೋಕಾನಾಮೀಶ್ವರೇಶ್ವರಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚೇದಂ ಸ್ರಿಗ್ಧಗಂಭೀರಯಾ ಗಿರಾ ॥ 6-66-1 (41654)
ವಿದಿತಂ ತಾತ ಯೋಗಾನ್ಮೇ ಸರ್ವಮೇತತ್ತವೇಪ್ಸಿತಂ ।
ತಥಾ ತದ್ಭವಿತೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತತ್ರೈವಾಂತರಧೀಯತ ॥ 6-66-2 (41655)
ತತೋ ದೇವರ್ಷಿಗಂಧರ್ವಾ ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಗತಾಃ ।
ಕೌತೂಹಲಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತಾಮಹಮಥಾಬ್ರುವನ್ ॥ 6-66-3 (41656)
ಕೋನ್ವಯಂ ಯೋ ಭಗವತಾ ಪ್ರಣಂಯ ವಿನಯಾದ್ವಿಭೋ ।
ವಾಗ್ಭಿಃ ಸ್ತುತೋ ವರಿಷ್ಠಾಭಿಃ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮ ತಂ ವಯಂ ॥ 6-66-4 (41657)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಭಗವಾನ್ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ದೇವಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಗಂಧರ್ವಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಮಧುರಯಾ ಗಿರಾ ॥ 6-66-5 (41658)
ಯತ್ತತ್ಪರಂ ಭವಿಷ್ಯಂ ಚ ಭವಿತವ್ಯಂ ಚ ಯತ್ಪರಂ ।
ಭೂತಾತ್ಮಾ ಚ ಪ್ರಭುಶ್ಚೈವ ಬ್ರಹ್ಮ ಯಚ್ಚ ಪರಂ ಪದಂ ॥ 6-66-6 (41659)
ತೇನಾಸ್ಮಿ ಕೃತಸಂವಾದಃ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ಸುರರ್ಷಭಾಃ ।
ಜಗತೋಽನುಗ್ರಹಾರ್ಥಾಯ ಯಾಚಿತೋ ಮೇ ಜಗತ್ಪತಿಃ । 6-66-7 (41660)
ಮಾನುಷಂ ಲೋಕಮಾತಿಷ್ಠ ವಾಸುದೇವ ಇತಿ ಶ್ರುತಃ ।
ಅಸ್ರುರಾಣಾಂ ವಧಾರ್ಥಾಯ ಸಂಭವಸ್ವ ಮಹೀತಲೇ ॥ 6-66-8 (41661)
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನಿಹತಾ ಯೇ ತೇ ದೈತ್ಯದಾನವರಾಕ್ಷಸಾಃ ।
ತ ಇಮೇ ನೃಷು ಸಂಭೂತಾ ಘೋರರೂಪಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-66-9 (41662)
ತೇಷಾಂ ವಧಾರ್ಥಂ ಭಗವಾನ್ನರೇಣ ಸಹಿತೋ ವಶೀ ।
ಮಾನುಷೀಂ ಯೋನಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಚರಿಷ್ಯತಿ ಮಹೀತಲೇ ॥ 6-66-10 (41663)
ನರನಾರಾಯಣೌ ಯೌ ತೌ ಪುರಾಣಾವೃಷಿಸತ್ತಮೌ ।
ಸಹಿತೋ ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ಸಂಭೂತಾವಮಿತದ್ಯುತೀ ॥ 6-66-11 (41664)
ಅಜೇಯೌ ಸಮರೇ ಯತ್ತೌ ಸಹಿತೈರಮರೈರಪಿ ।
ಮೂಢಾಸ್ತ್ವೇತೌ ನ ಜಾನಂತಿ ನರನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ ॥ 6-66-12 (41665)
ತಸ್ಯಾಹಮಗ್ರಜಃ ಪುತ್ರಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ವಾಸುದೇವೋಽರ್ಚನೀಯೋ ವಃ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 6-66-13 (41666)
ತಥಾ ಮನುಷ್ಯೋಽಯಮಿತಿ ಕದಾಚಿತ್ಸುರಸತ್ತಮಾಃ ।
ನಾವಜ್ಞೇಯೋ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಃ ॥ 6-66-14 (41667)
ಏತತ್ಪರಮಕಂ ಗುಹ್ಯಮೇತತ್ಪರಮಕಂ ಪದಂ ।
ಏತತ್ಪರಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಏತತ್ಪರಮಕಂ ಯಶಃ ॥ 6-66-15 (41668)
ಏತದಕ್ಷರಮವ್ಯಕ್ತಮೇತದ್ವೈ ಶಾಶ್ವತಂ ಮಹಃ ।
ಯತ್ತತ್ಪುರುಷಸಂಜ್ಞಂ ವೈ ಗೀಯತೇ ಜ್ಞಾಯತೇ ನ ಚ ॥ 6-66-16 (41669)
ಏತತ್ಪರಮಕಂ ತೇಜ ಏತತ್ಪರಮಕಂ ಸುಖಂ।
ಏತತ್ಪರಮಕಂ ಸತ್ಯಂ ಕೀರ್ತಿತಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣಾ ॥ 6-66-17 (41670)
ತಸ್ಮಾತ್ಸೇಂದ್ರೈಃ ಸುರೈಃ ಸರ್ವೈರ್ಲೋಕೈಶ್ಚಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃಕ ।
ನಾವಜ್ಞೇಯೋ ವಾಸುದೇವೋ ಮಾನುಷೋಽಯಮಿತಿ ಪ್ರಭುಃ ॥ 6-66-18 (41671)
ಯಶ್ಚ ಮಾನುಷಮಾತ್ರೋಽಯಮಿತಿ ಬ್ರೂಯಾತ್ಸ ಮಂದಧೀಃ ।
ಹೃಷೀಕೇಶಮವಜ್ಞಾನಾತ್ತಮಾಹುಃ ಪುರುಷಾಧಮಂ ॥ 6-66-19 (41672)
ಯೋಗಿನಂ ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ಮಾನುಷೀಂ ತನುಂ ।
ಅವಮನ್ಯೇದ್ವಾಸುದೇವಂ ತಮಾಹುಸ್ತಮಸಂ ಜನಾಃ ॥ 6-66-20 (41673)
ದೇವಂ ಚರಾಚರಾತ್ಮಾನಂ ಶ್ರೀವತ್ಸಾಂಕಂ ಸುವರ್ಚಸಂ।
ಪದ್ಮನಾಭಂ ನ ಜಾನಾತಿ ತಮಾಹುಸ್ತಾಮಸಂ ಬುಧಾಃ ॥ 6-66-21 (41674)
ಕಿರೀಟಕೌಸ್ತುಭಧರಂ ಮಿತ್ರಾಣಾಮಭಯಂಕರಂ।
ಅವಜಾನನ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಘೋರೇ ತಮಸಿ ಮಂಜತಿ ॥ 6-66-22 (41675)
ಏವಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಂ ಲೋಕಾನಾಮೀಶ್ವರೇಶ್ವರಃ ।
ವಾಸುದೇವೋ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯಃ ಸರ್ವಲೋಕೈಃ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ ।
ತಸ್ಯಾಮಹಾತ್ಮಾಜೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪತಿಃ ॥ 6-66-23 (41676)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-66-24x (4139)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ಭಗವಾಂದೇವಾನ್ಸರ್ಷಿಗಕಣಾನ್ಪುರಾ।
ವಿಸೃಜ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಜಗಾಮ ಭವನಂ ಸ್ವಕಂ ॥ 6-66-24 (41677)
ತತೋ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾ ಮುನಯೋಽಪ್ಸರಸೋಽಪಿ ಚ।
ಕಥಾಂ ತಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಗೀತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರೀತಾ ದಿವಂ ಯಯುಃ ॥ 6-66-25 (41678)
ಏತಚ್ಛ್ರುತಂ ಮಯಾ ತಾತ ಋಷೀಣಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ।
ವಾಸುದೇವಂ ಕಥಯತಾಂ ಸಮವಾಯೇ ಪುರಾತನಂ ॥ 6-66-26 (41679)
ರಾಮಸ್ಯ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ।
ವ್ಯಾಸನಾರದಯೋಶ್ಚಾಪಿ ಸಕಾಶಾದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-66-27 (41680)
ಏತಮರ್ಥಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ಪ್ರಭುಮವ್ಯಯಂ ।
ವಾಸುದೇವಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಲೋಕಾನಾಮೀಶ್ವರೇಶ್ವರಂ ॥ 6-66-28 (41681)
ಯಸ್ಯ ಚೈವಾತ್ಮಜೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಜಗತಃ ಪಿತಾ ।
ಕಥಂ ನ ವಾಸುದೇವೋಽಯಮರ್ಚ್ಯಶ್ಚೇಜ್ಯಶ್ಚ ಮಾನವೈಃ ॥ 6-66-29 (41682)
ವಾರಿತೋಽಸಿ ಮಯಾ ತಾತ ಮುನಿರ್ಭಿರ್ವೇದಪಾರಗೈಃ ।
ಮಾ ಗಚ್ಛ ಸಂಯುಗಂ ತೇನ ವಾಸುದೇವೇನ ಧನ್ವಿನಾ ॥ 6-66-30 (41683)
ಮಾ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಮಿತಿ ತತ್ತ್ವಂ ಮೋಹಾನ್ನ ಬುಧ್ಯಸೇ।
ಮನ್ಯೇ ತ್ವಾಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಕ್ರೂರಂ ತಥಾ ಚಾಸಿ ತಮೋವೃತಃ ॥ 6-66-31 (41684)
ಯಸ್ಮಾದ್ದ್ವಿಷಸಿ ಗೋವಿಂದಂ ಪಾಂಡವಂ ತಂ ಧನಂಜಯಂ ।
ನರನಾರಾಯಣೌ ದೇವೀ ಕೋಽನ್ಯೋ ದ್ವಿಷ್ಯಾದ್ಧಿ ಮಾನವಃ ॥ 6-66-32 (41685)
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ರಾಜನ್ನೇಷ ವೈ ಶಾಶ್ವತೋಽವ್ಯಯಃ ।
ಸರ್ಕವಲೋಕಮಯೋ ನಿತ್ಯಃ ಶಾಸ್ತಾ ಧಾತಾ ಧರೋ ಧ್ರುವಃ ॥ 6-66-33 (41686)
ಯೋ ಧಾರಯತಿ ಲೋಕಾಂಸ್ತ್ರೀಂಶ್ಚರಾಚರಗುರುಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಯೋದ್ಧಾ ಜಯಶ್ಚ ಜೇತಾ ಚ ಸರ್ವಪ್ರಕೃತಿರೀಶ್ವರಃ ॥ 6-66-34 (41687)
ರಾಜನ್ಸರ್ವಮಯೋ ಹ್ಯೇಷ ತಮೋರಾಗವಿವರ್ಜಿತಃ ।
ಯತಃ ಕೃಷ್ಣಸ್ತತೋ ಧರ್ಮೋ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-66-35 (41688)
ತಸ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಂಯಯೋಗೇನ ಯೋಗೇನಾತ್ಮಮಯೇನ ಚ ।
ಧೃತಾಃ ಪಾಂಡುಸುತಾ ರಾಜಂಜಯಶ್ಚೈಷಾಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-66-36 (41689)
ಶ್ರೇಯೋಯುಕ್ತಾಂ ಸದಾ ಬುದ್ಧಿಂ ಪಾಣ಼್ಡವಾನಾಂ ದಧಾತಿ ಯಃ।
ಬಲಂ ಚೈವ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಭಯೇಭ್ಯಶ್ಚೈವ ರಕ್ಷತಿ ॥ 6-66-37 (41690)
ಸ ಏಷ ಶಾಶ್ವತೋ ದೇವಾಃ ಸರ್ವಗುಹ್ಯಮಯಃ ಶಿವಃ ।
ವಾಸುದೇವ ಇತಿ ಜ್ಞೇಯೋ ಯನ್ಮಾಂ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಭಾರತ ॥ 6-66-38 (41691)
ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಕ್ಷತ್ರಿಕಯೈರ್ವೈಶ್ಯೈಃ ಶೂದ್ರೈಶ್ಚ ಕೃತಲಕ್ಷಣೈಃ ।
ಸೇವ್ಯತೇಽಭ್ಯರ್ಚ್ಯತೇ ಚೈವ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತೈಃ ಸ್ವಕರ್ಮಭಿಃಕ ॥ 6-66-39 (41692)
ದ್ವಾಪರಸ್ಯ ಯುಗಸ್ಯಾಂತೇ ಆದೌ ಕಲಿಯುಗಸ್ಯ ಚ।
ಸಾತ್ವತಂ ವಿಧಿಮಾಸ್ಥಾಯ ಗೀತಃ ಸಂಕರ್ಷಣೇನ ವೈ ॥ 6-66-40 (41693)
ಸ ಏಷ ಸರ್ವಂ ಸುರಮರ್ತ್ಯಲೋಕಂ
ಸಮುದ್ರಕಕ್ಷ್ಯಾಂತರಿತಾಂ ಪುರೀಂ ಚ।
ಯುಗೇಯುಗೇ ಮಾನುಷಂ ಚೈವ ವಾಸಂ
ಪುನಃಪುನಃ ಸೃಜತೇ ವಾಸುದೇವಾಃಕ ॥ ॥ 6-66-41 (41694)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಟ್ಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-66-39 ಕೃತಲಕ್ಷಣೈಃ ಸ್ವಸ್ವಗುಣಪ್ರಖ್ಯಾತೈಃ ॥ 6-66-40 ಸಾತ್ವತಾಃ ಪಂಚರಾತ್ರಾಗಮವಿಧಿನಾ ಪೂಜಕಾಸ್ತದೀಯಂ ಸಾತ್ವತಂ ॥ 6-66-41 ಕಕ್ಷ್ಯಾ ಕಾಂಚೀ। ಪುರೀಂ ದ್ವಾರಕಾಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 067
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.67. ಅಧ್ಯಾಯಃ 067
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ವಿಶ್ವೋಪಾಖ್ಯಾನಕಥನೇ ವಾಸುದೇವಮಾಹಾತ್ಂಯಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ಕೃಷ್ಮಸಮಾಶ್ರಯಣೇನ ವಿಜಯ ಇತಿ ಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-67-0 (41695)
ದುರ್ಯೋಧನ ಉವಾಚ। 6-67-0x (4140)
ವಾಸುದೇವೋ ಮಹದ್ಭೂತಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ಕಥ್ಯತೇ।
ತಸ್ಯಾಗಮಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ಚ ಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛೇ ಪಿತಾಮಹ ॥ 6-67-1 (41696)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-67-2x (4141)
ವಾಸುದೇವೋ ಮಹದ್ಭೂತಂ ಸರ್ವದೈವತದೈವತಂ ।
ನ ಪರಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಾದ್ದೃಶ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-67-2 (41697)
ಶ್ರುತಂ ಮೇ ತಾತ ರಾಮಸ್ಯ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯಸ್ಯ ಜಲ್ಪತಃ।
ನಾರದಸ್ಯ ಚ ದೇವರ್ಷೇಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಸ್ಯ ಚ।
ಅಸಿತೋ ದೇವಲಶ್ಚಾಪಿ ವಾಲಖಿಲ್ಯಾಸ್ತಪೋಧನಾಃ ॥ 6-67-3 (41698)
ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಶ್ಚ ಗೋವಿಂದೇ ಕಥಯತ್ಯದ್ಭುತಂ ಮಹತ್।
ಸರ್ವಭೂತಾದಿಭೂತಾತ್ಮಾ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 6-67-4 (41699)
ಆಪೋ ವಾಯುಶ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ತ್ರಯಮೇತದಕಲ್ಪಯತ್।
ಸ ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೃಥಿವೀಂ ದೇವೀಂ ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ ॥ 6-67-5 (41700)
ಅಪ್ಸು ವೈ ಶಯನಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ।
ಸರ್ವದೇವಮಯೋ ದೇವಃ ಶಯಾನಃ ಶಯನೇ ಸುಖಂ ॥ 6-67-6 (41701)
ಮುಖತಃ ಸೋಽಗ್ನಿಮಸೃಜತ್ಪ್ರಾಣಾದ್ವಾಯುಮಥಾಪಿ ಚ।
ಸರಸ್ವತೀಂ ಚ ವೇದಾಂಶ್ಚ ಮನಸಃ ಸಸೃಜೇಽಚ್ಯುತ ॥ 6-67-7 (41702)
ಏಷಕ ಲೋಕಾನ್ಸಸರ್ಜಾದೌ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಋಷಿಭಿಃ ಸಹ।
ಅಮೃತಂ ಚೈವ ಮೃತ್ಯುಂ ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾಪ್ಯಯೌ ॥ 6-67-8 (41703)
ಏಷ ಧರ್ಮಶ್ಚ ಧರ್ಮಜ್ಞೋ ವರದಃ ಸರ್ವಕಾಮದಃ ।
ಏಷ ಕರ್ತಾ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಆದೇರಾದಿಃ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಭುಃ ॥ 6-67-9 (41704)
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಪೂರ್ವಮೇತದಕಲ್ಪಯತ್ ।
ಉಭೇ ಸಂಧ್ಯೇ ದಿವಃ ಖಂ ಚ ನಿಯಮಾಂಶ್ಚ ಜನಾರ್ದನಃ ॥ 6-67-10 (41705)
ಋಷೀಂಶ್ಚೈವ ಹಿ ಗೋವಿಂದಸ್ತಪಶ್ಚೈವಾಭ್ಯಕಲ್ಪಯತ್ ।
ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಜಗತಶ್ಚಾಪಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪ್ರಭುರವ್ಯಯಃ ॥ 6-67-11 (41706)
ಅಗ್ರಜಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸಂಕರ್ಷಣಮಕಲ್ಪಯತ್।
ಶೇಷಂ ಚಾಕಲ್ಪಯದ್ದೇವಮನಂತಮಿತಿ ತಂ ವಿದುಃ ॥ 6-67-12 (41707)
ಯೋ ಧಾರಯತಿ ಭೂತಾನಿ ಧರಾಂ ಚೇಮಾಂ ಸಪರ್ವತಾಂ।
ಧ್ಯಾನಯೋಗೇನ ವಿಪ್ರಾಶ್ಚ ತಂ ವಿದಂತಿ ಮಹೌಜಸಂ।
ಕರ್ಣಸ್ರೋತೋಭವಂ ಚಾಪಿ ಮಧುಂ ನಾಮ ಮಹಾಸುರಂ ॥ 6-67-13 (41708)
ತಮುಗ್ರಮುಗ್ರಕರ್ಮಾಣಮುಗ್ರಾಂ ಬುದ್ಧಇಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಂ ।
ಹರಂತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವೇದಾಂಜಘಾನ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಿತಾ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋಪಚಿತಿಂ ಕುರ್ವನ್ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 6-67-14 (41709)
ತಸ್ಯ ತಾತ ವಧಾದೇವ ದೇವದಾನವಮಾನವಾಃ ।
ಮಧುಸೂದನಮಿತ್ಯಾಹುರ್ಋಷಯಶ್ಚ ಜನಾರ್ದನಂ ॥ 6-67-15 (41710)
ವರಾಹಂ ನಾರಸಿಂಹಂ ಚ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಮಿತಿ ಪ್ರಭುಂ ।
ಏಷ ಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಮಿನಾಂ ಹರಿಃ ॥ 6-67-16 (41711)
ಪರಂ ಹಿ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಾನ್ನ ಭೂತಂ ನ ಭವಿಷ್ಯತಿ।
ಮುಖತಃ ಸೋಸೃಜದ್ವಿಪ್ರಾನ್ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂಸ್ತಥಾ ॥ 6-67-17 (41712)
ವೈಶ್ಯಾಂಶ್ಚಾಪ್ಯೂರುತೋ ರಾಜಞ್ಶೂದ್ರಾನ್ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ತಥೈವಚ।
ತಪಸಾ ನಿಯತಂ ದೇವಂ ನಿಧಾನಂ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ ॥ 6-67-18 (41713)
ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಮಮಾವಾಸ್ಯಾಂ ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಂ ತಥೈವ ಚ।
ಯೋಗಭೂತಂ ಪರಿಚರನ್ಕೇಶವಂ ಮಹದಾಪ್ನುಯಾತ್॥ 6-67-19 (41714)
ಕೇಶವಃ ಪರಮಂ ತೇಜಃ ಸರ್ವಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ ।
ಏವಮಾರ್ಹುರ್ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಮುನಯೋ ವೈ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-67-20 (41715)
ಏವಮೇನಂ ವಿಜಾನೀಹಿ ಆಚಾರ್ಯಂ ಪಿತರಂ ಗುರುಂ ।
ಕೃಷ್ಣೋ ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸೀದೇತ ಲೋಕಾಸ್ತೇನಾಕ್ಷಯಾ ಜಿತಾಃ ॥ 6-67-21 (41716)
ಯಶ್ಚೈವೈನಂ ಭಯಸ್ಥಾನೇ ಕೇಶವಂ ಶರಣಂ ವ್ರಜೇತ್ ।
ಸದಾ ನರಃ ಪಠಂಶ್ಚೇದಂ ಸ್ವಸ್ತಿಮಾನ್ಸ ಸುಖೀ ಭವೇತ್ ॥ 6-67-22 (41717)
ಯೇ ಚ ಕೃಷ್ಣಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತೇ ನ ಮುಹ್ಯಂತಿ ಮಾನವಾಃ ।
ಭಯೇ ಮಹತಿ ಮಗ್ನಾಂಶ್ಚ ಪಾತಿ ನಿತ್ಯಂ ಜನಾರ್ದನಃಕ ॥ 6-67-23 (41718)
ಸ ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯಾಥಾತಥ್ಯೇನ ಭಾರತ।
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೇಶವಂ ಜಗದೀಶ್ವರಂ।
ಪ್ರಪನ್ನಃ ಶರಣಂ ರಾಜನ್ಯೋಗಾನಾಂ ಪ್ರಭುಮೀಶ್ವರಂ ॥ ॥ 6-67-24 (41719)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-67-8 ಪ್ರಭವ ಉತ್ಪತ್ತಿಹೇತುಃ। ಅಪ್ಯಯಃ ಪ್ರಲಯಹೇತುಃ ॥ 6-67-13 ಕರ್ಣಾತ್ಸ್ರವತೀತಿ ಕರ್ಣಸ್ರೋತಃ ಕರ್ಣಮಲಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 068
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.68. ಅಧ್ಯಾಯಃ 068
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಕೃತಕೃಷ್ಣಸ್ತವಕಥನಂ ॥ 1 ॥ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಪಾಂಡವೇಷು ಪ್ರೀತಿಕಥನಪೂರ್ವಕಂ ತೈಃ ಸಹ ಶಮವಿಧಾನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-68-0 (41720)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-68-0x (4142)
ಸ್ತವಂ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಯುಕ್ತಂ ಶೃಣು ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿಭಿಶ್ಚ ದೇವೈಶ್ಚ ಯಃ ಪುರಾ ಕಥಿತೋ ಭುವಿ ॥ 6-68-1 (41721)
ಸಾಧ್ಯಾನಾಮಪಿ ದೇವಾನಾಂ ದೇವದೇವೇಶ್ವರಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಲೋಕಭಾವನಭಾವಜ್ಞ ಇತಿ ತ್ವಾಂ ನಾರದೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-68-2 (41722)
ಭೂತಂ ಭವ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯಚ್ಚ ಮಾರ್ಕಂಡೇಯೋಽಭ್ಯುವಾಚ ಹ।
ಯಜ್ಞಂ ತ್ವಾಂ ಚೈವ ಯಜ್ಞಾನಾಂ ತಪಶ್ಚ ತಪಸಾಮಪಿ ॥ 6-68-3 (41723)
ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೇವಂ ಚ ತ್ವಾಮಾಹ ಭಗವಾನ್ಭೃಗುಃ ।
ಪುರಾಣಾಂ ಚೈವ ಪರಮಂ ವಿಷ್ಣೋ ರೂಪಂ ತವೇತಿ ಚ ॥ 6-68-4 (41724)
ವಾಸುದೇವೋ ವಸೂನಾಂ ತ್ವಂ ಶಕ್ರಂ ಸ್ಥಾಪಯಿತಾ ತಥಾ।
ದೇವದೇವೋಽಸಿ ದೇವಾನಾಮಿತಿ ದ್ವೈಪಾಯನೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-68-5 (41725)
ಪೂರ್ವೇ ಪ್ರಜಾನಿಸರ್ಗೇ ಚ ದಕ್ಷಮಾಹುಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಂ।
ಸ್ರಷ್ಟಾರಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಂಗಿರಾಸ್ತ್ವಾಂ ತಥಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-68-6 (41726)
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ಶರೀರೋತ್ಥಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ತೇ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಂ ।
ದೇವಾಸ್ತ್ವತ್ಸಂಭವಾಶ್ಚೈವ ದೇವಲಸ್ತ್ವಸಿತೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-68-7 (41727)
ಶಿರಸಾ ತೇ ದಿವ್ಯಂ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪೃಥಿವೀ ತಥಾ ।
ಜಠರಂ ತೇ ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ ಪುರುಷೋಽಸಿ ಸನಾತನಃ ॥ 6-68-8 (41728)
ಏವಂ ತ್ವಾಮಭಿಜಾನಂತಿ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಾ ನರಾಃ।
ಆತ್ಮದರ್ಶನತೃಪ್ತಾನಾಮೃಷೀಣಾಂ ಚಾಸಿ ಸತ್ತಮಃ ॥ 6-68-9 (41729)
ರಾಜರ್ಷೀಣಾಮುದಾರಾಣಾಮಾಹವೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಾಂ ।
ಸರ್ವಧರ್ಮಪ್ರಧಾನಾನಾಂ ತ್ವಂ ಗತಿರ್ಮಧುಸೂದನ ॥ 6-68-10 (41730)
ಇತಿ ನಿತ್ಯಂ ಯೋಗವಿರ್ದ್ಭಿರ್ಭಗವಾನ್ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖೈಃ ಸ್ತೂಯತೇಽಭ್ಯರ್ಚ್ಯತೇ ಹರಿಃ ॥ 6-68-11 (41731)
ಏಷ ತೇ ವಿಸ್ತರಸ್ತಾತ ಸಂಕ್ಷೇಪಶ್ಚ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ।
ಕೇಶವಸ್ಯ ಯಥಾ ತತ್ತ್ವಂ ಸುಪ್ರೀತೋ ಭಜ ಕೇಶವಂ ॥ 6-68-12 (41732)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-68-13x (4143)
ಪುಣ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವೈತದಾಖ್ಯಾನಂ ಮಹಾರಾಜ ಸುತಸ್ತವ।
ಕೇಶವಂ ಬಹುಮೇನೇ ಸ ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-68-13 (41733)
ತಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಃ ಪುನಃ ।
ಮಾಹಾತ್ಂಯಂ ತೇ ಶ್ರುತಂ ರಾಜನ್ಕೇಶವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಕಮನಃ ॥ 6-68-14 (41734)
ನರಸ್ಯ ಚ ಯಥಾತತ್ತ್ವಂ ಯನ್ಮಾಂ ತ್ವಂ ಪೃಚ್ಛಸೇ ನೃಪ।
ಯದರ್ಥಂ ನೃಷು ಸಂಭೂತೌ ನರಾನಾರಾಯಣಾವೃಷೀ ॥ 6-68-15 (41735)
ಅವಧ್ಯೌ ಚ ಯಥಾ ವೀರೌ ಸಂಯುಗೇಷ್ವಪರಾಜಿತೌ ।
ಯಥಾ ಚ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ನವಧ್ಯಾ ಯುಧಿ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 6-68-16 (41736)
ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಹಿ ದೃಢಂ ಕೃಷ್ಣಃ ಪಾಂಡವೇಷು ಯಶಸ್ವಿಷು ।
ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರವೀಮಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಶಮೋ ಭವತು ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-68-17 (41737)
ಪೃಥಿವೀಂ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿರ್ಬಲಿಭಿರ್ವಶೀ ।
ನರಾನಾರಾಯಣೌ ದೇವಾವವಜ್ಞಾಯ ನಶಿಷ್ಯಸಿ ॥ 6-68-18 (41738)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತವ ಪಿತಾ ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ವ್ಯಸರ್ಜಯಚ್ಚ ರಾಜಾನಂ ಶಯನಂ ಚ ವಿವೇಶ ಹ ॥ 6-68-19 (41739)
ರಾಜಾ ಚ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರಾಯಾತ್ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನೇ ।
ಶಿಶ್ಯೇ ಚ ಶಯನೇ ಶುಭ್ರೇ ರಾತ್ರಿಂ ತಾಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ ॥ 6-68-20 (41740)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಷಷ್ಟಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ವಿಶ್ವೋಪಾಖ್ಯಾನಂ ಸಮಾಪ್ತಂ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 069
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.69. ಅಧ್ಯಾಯಃ 069
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಯೋರ್ಮಕರಶ್ಯೇನವ್ಯೂಹರಚನಾಪೂರ್ವಕಂ ಯುದ್ಧಾರಂಭಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-69-0 (41741)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-69-0x (4144)
ವ್ಯುಷಿತಾಯಾಂ ತು ಶರ್ವರ್ಯಾಮುದಿತೇ ಚ ದಿವಾಕರೇ।
ಉಭೇ ಸೇನೇ ಮಹಾರಾಜ ಯುದ್ಧಾಯೈವ ಸಮೀಯತುಃ ॥ 6-69-1 (41742)
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪರಸ್ಪರಜಿಗೀಷವಃ ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ಸಹಿತಾ ಯುದ್ಧೇ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-69-2 (41743)
ಪಾಂಡವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ರಾಜಂದರ್ಮಂತ್ರಿತೇ ತವ।
ವ್ಯೂಹೌ ಚ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ ॥ 6-69-3 (41744)
ಅರಕ್ಷನ್ಮಕರವ್ಯೂಹಂ ಭೀಷ್ಮೋ ರಾಜನ್ಸಮಂತತಃ ।
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ನರಕ್ಷನ್ವ್ಯೂಹಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-69-4 (41745)
`ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಮನಾಂಸಿ ಸಮಕಂಪಯತ್।'
ಶ್ಯೇನವದ್ವ್ಯೂಹ್ಯ ತಂ ವ್ಯೂಹಂ ಧೌಂಯಸ್ಯ ವಚನಾತ್ಸ್ವಯಂ ॥ 6-69-5 (41746)
ಸ ಹಿ ತಸ್ಯ ಸುವಿಜ್ಞಾತ ಅಗ್ನಿಚಿತ್ಯೇಷು ಭಾರತ।
ಮಕರಸ್ತು ಮಹಾವ್ಯೂಹಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 6-69-6 (41747)
ಸ್ವಯಂ ಸರ್ವೇಣ ಸೈನ್ಯೇನ ದ್ರೋಣೇನಾನುಮತಸ್ತದಾ ।
ಯಥಾವ್ಯೂಹಂ ಶಾಂತನವಃ ಸೋಽನ್ವವರ್ತತ ತತ್ಪುನಃ ॥ 6-69-7 (41748)
ಸ ನಿರ್ಯಯೌ ಮಹಾರಾಜ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಸಂವೃತೋ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-69-8 (41749)
ಇತರೇತರಮನ್ವೀಯುರ್ಯಥಾಭಾಗಮವಸ್ಥಿತಾಃ ।
ರಥಿನಃ ಪತ್ತಯಶ್ಚೈವ ದಂತಿನಃ ಸಾದಿನಸ್ತಥಾ ॥ 6-69-9 (41750)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾಽಭ್ಯುದ್ಯತಾನ್ಸಂಖ್ಯೇ ಪಾಂಡವಾ ಹಿ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ಶ್ಯೇನವ್ಯೂಹೇನ ಸಂವ್ಯೂಹ್ಯ ಸಮನಹ್ಯಂತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-69-10 (41751)
ಅಶೋಭತ ಮುಖೇ ತಸ್ಯ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ನೇತ್ರೇ ಶಿಖಂಡೀ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-69-11 (41752)
ಶೀರ್ಷೇ ತಸ್ಯಾಭವದ್ವೀರಃ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ವಿಧುನ್ವನ್ಗಾಂಡಿವಂ ಪಾರ್ಥೋ ಗ್ರೀವಾಯಾಮಭವತ್ತದಾ ॥ 6-69-12 (41753)
ಅಕ್ಷೌಹಿಣ್ಯಾ ಸಮಂ ತತ್ರ ವಾಮಪಕ್ಷೋಽಭವತ್ತದಾ ।
ಮಹಾತ್ಮಾ ದ್ರುಪದಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಸಹ ಪುತ್ರೇಣ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-69-13 (41754)
ದಕ್ಷಿಣಶ್ಚಾಭವತ್ಪಕ್ಷಃ ಕೈಕೇಯೋಽಕ್ಷೌಹಿಣೀಪತಿಃ ।
ಪೃಷ್ಠತೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಸೌಭದ್ರಶ್ಚಾಪಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-69-14 (41755)
ಪೃಷ್ಠೇ ಸಮಭವಚ್ಛ್ರೀಮಾನ್ಸ್ವಯಂ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃಕ ।
ಭ್ರಾತೃಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತೋ ವೀರೋ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಚಾರುವಿಕ್ರಮಃ ॥ 6-69-15 (41756)
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ತು ರಣೇ ಭೀಮೋ ಮಕರಂ ಮುಖತಸ್ತದಾ।
ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-69-16 (41757)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಸ್ರಾಣಿ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ಮೋಹಯನ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ವ್ಯೂಢಂ ಸೈನ್ಯಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-69-17 (41758)
ಸಂಮುಹ್ಯತಿ ತದಾ ಸೈನ್ಯೇ ತ್ವರಮಾಣೋ ಧನಂಜಯಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ವಿವ್ಯಾಧ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-69-18 (41759)
ಪ್ರತಿಸಂವಾರ್ಯ ಚಾಸ್ರಾಣಿ ಭೀಷ್ಮಮುಕ್ತಾನಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಸ್ವೇನಾನೀಕೇನ ಹೃಷ್ಟೇನ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-69-19 (41760)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಭಾರಜ್ವಾಜಮಭಾಷತ ।
ಪೂರ್ವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಧಂ ಘೋರಂ ಬಲಸ್ಯ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-69-20 (41761)
ಭ್ರಾತೄಣಾಂ ಚ ವಧಂ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ಮರಮಾಣೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಆಚಾರ್ಯಃ ಸತತಂ ಹಿ ತ್ವಂ ಹಿತಕಾಮೋ ಮಮಾನಘ ॥ 6-69-21 (41762)
ವಯಂ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂ ಚೈವ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ದೇವಾನಪಿ ರಣೇ ಜೇತುಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮೋ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 6-69-22 (41763)
ಕಿಮು ಪಾಂಡುಸುತಾಕನ್ಯುದ್ಧೇ ಹೀನವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಾನ್ ।
ಸ ತಥಾ ಕುರು ಭದ್ರಂ ತೇ ಯಥಾ ವಧ್ಯಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-69-23 (41764)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತತೋ ದ್ರೋಣಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಮಾರಿಷ ।
ತತ್ರ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಜನಂ ಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಇವ ನಿಶ್ಚಸನ್ ॥ 6-69-24 (41765)
ಬಾಲಿಶಸ್ತ್ವಂ ನ ಜಾನೀಷೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ನ ಶಕ್ಯಾ ಹಿ ಯಥಾ ಜೇತುಂ ಪಾಂಡವಾ ಹಿ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-69-25 (41766)
ಯಥಾಬಲಂ ಯಥಾವೀರ್ಯಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ಯಾಮಹಂ ಹಿ ತೇ।
ಇತ್ಯುಕ್ತವಾ ತೇ ಸುತಂ ರಾಜನ್ನಭ್ಯಪದ್ಯತ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಅಭಿನತ್ಪಾಂಡವಾನೀಕಂ ಪ್ರೇಕ್ಷಮಾಣಸ್ಯ ಸಾತ್ಯಕೇಃ ॥ 6-69-26 (41767)
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತು ತತೋ ದ್ರೌಣಂ ವಾರಯಾಮಾತ ಭಾರತ।
ತಯೋಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ॥ 6-69-27 (41768)
ಶೈನೇಯಂ ತು ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪಾವಾನ್।
ಅವಿಧ್ಯನ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಜತ್ರುದೇಶೇ ಹಸನ್ನಿವ ॥ 6-69-28 (41769)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭಾರದ್ವಾಜಮವಿಧ್ಯತ ।
ಸಂರಕ್ಷನ್ಸಾತ್ಯಕಿಂ ರಾಜಂದ್ರೋಣಾಚ್ಛಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಾತ್ ॥ 6-69-29 (41770)
ತತೋ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ತಥಾ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಮಾರಿಷ।
ಭೀಮಸೇನಂ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಾಶ್ಛಾದಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಶರೈಃ ॥ 6-69-30 (41771)
ತತ್ರಾಭಿಮನ್ಯುಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ವಿವ್ಯಧುರ್ನಿಶಿತೈರ್ಬೈಣೈಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನುದ್ಯತಾಯುಧಾನ್ ॥ 6-69-31 (41772)
ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮೌ ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾವಾಪತಂತೌ ಮಹಾಬಲೌ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಶಿಖಂಡೀ ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-69-32 (41773)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಬಲವದ್ವೀರೋ ಧನುರ್ಜಲದನಿಃಶ್ವನಂ ।
ಅಭ್ಯವರ್ಷಚ್ಛರೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಛಾದಯಾನೋ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-69-33 (41774)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಅವರ್ಜಯತ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ತಸ್ಯಾನುಸಂಸ್ಮರನ್ ॥ 6-69-34 (41775)
ತತೋ ದ್ರೋಣೋ ಮಹಾರಾಜ ಅಭ್ಯದ್ರವತ ತಂ ರಣೇ।
ರಕ್ಷಮಾಣಸ್ತದಾ ಭೀಷ್ಮಂ ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಚೋದಿತಃ ॥ 6-69-35 (41776)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ದ್ರೋಣಂ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಂ।
ಅವರ್ಜಯತ ಸಂತ್ರಸ್ತೋ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿಮಿವೋಲ್ಬಣಂ ॥ 6-69-36 (41777)
ತತೋ ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಪುತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಜುಗೋಪ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನೋ ಮಹದ್ಯಶಃ ॥ 6-69-37 (41778)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಪುರುಸ್ಕೃತ್ಯ ಧನಂಜಯಂ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ಜಯೇ ಕೃತ್ವಾ ದೃಢಾಂ ಮತಿಂ ॥ 6-69-38 (41779)
ತದ್ಯುದ್ಧಮಭವದ್ಧೋರಂ ದೇವಾನಾಂ ದಾನವೈರಿವ।
ಜಯಮಾಕಾಂಕ್ಷತಾಂ ಸಂಕ್ಷ್ಯೇ ಯಶಶ್ಚ ಸುಮಹಾದ್ಭುತಂ ॥ ॥ 6-69-39 (41780)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 070
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.70. ಅಧ್ಯಾಯಃ 070
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-70-0 (41781)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-70-0x (4145)
ಅಕರೋತ್ತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ।
ಭೀಮಸೇನಭಯಾದಿಚ್ಛನ್ಪುತ್ರಾಂಸ್ತಾರಯಿತುಂ ತವ ॥ 6-70-1 (41782)
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ತನ್ಮಹಾರೌದ್ರಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ।
ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಮುಖ್ಯಶೂರವಿನಾಶನಂ ॥ 6-70-2 (41783)
ತಸ್ಮಿನ್ನಾಕುಲಸಂಗ್ರಾಮೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ ।
ಅಭವತ್ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಃ ಸಂಸ್ಪೃಶನ್ಗಗನಂ ಮಹತ್ ॥ 6-70-3 (41784)
ನದದ್ಭಿಶ್ಚ ಮಹಾನಾಗೈರ್ಹೇಷಮಾಣೈಶ್ಚ ವಾಜಿಭಿಃ ।
ಭೇರೀಶಂಖನಿನಾದೈಶ್ಚ ತುಮುಲಂ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-70-4 (41785)
ಯುಯುತ್ಸವಸ್ತೇ ವಿಕ್ರಾಂತಾ ವಿಜಯಾಯ ಮಹಾಬಲಾಃಕ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಗರ್ಜಂತೋ ಗೋಷ್ಠಿಷ್ವಿವ ಮಹರ್ಷಭಾಃ ॥ 6-70-5 (41786)
ಶಿರಾಸಂ ಪಾತ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಸಮರೇ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಅಶ್ಯವೃಷ್ಟಿರಿವಾಕಾಶೇ ಬಭೂವ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-70-6 (41787)
ಕುಂಡಲೋಷ್ಣೀಷಧಾರೀಣಿ ಜಾತರೂಪೋಜ್ಜ್ವಲಾನಿ ಚ।
ಪತಿತಾನಿ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಶಿರಾಂಸಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-70-7 (41788)
ವಿಶಿಖೋನ್ಮಥಿತೈರ್ಗಾತ್ರೈರ್ಬಾಹುಭಿಶ್ಚ ಸಕಾರ್ಮುಕೈಃ ।
ಸಹಸ್ತಾಭರಣೈಶ್ಚಾನ್ಯೈರಭವಚ್ಛಾದಿತಾ ಮಹೀ ॥ 6-70-8 (41789)
ಕವಚೋಪಹಿತೈರ್ಗಾತ್ರೈರ್ಹಸ್ತೈಶ್ಚ ಸಮಲಂಕೃತೈಃ ।
ಮುಖೈಶ್ಚ ಚಂದ್ರಸಂಕಾಶೈ ರಕ್ತಾಂತನಯನೈಃ ಶುಭೈಃ ॥ 6-70-9 (41790)
ಗಜವಾಜಿಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸರ್ವಗಾತ್ರೈಶ್ಚ ಭೂಪತೇ ।
ಆಸೀತ್ಸರ್ವಾ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಣಾ ಮುಹೂರ್ತೇನ ವಸುಂಧರಾಃ ॥ 6-70-10 (41791)
ರಜೋಮೇಘೈಶ್ಚ ತುಮುಲೈಃ ಶಸ್ತ್ರವಿದ್ಯುತ್ಪ್ರಕಾಶಿಭಿಃ ।
ಆಯುಧಾನಾಂ ಚ ನಿರ್ಘೋಷಃ ಸ್ತನಯಿತ್ನುಸಮೋಽಭವತ್ ॥ 6-70-11 (41792)
ಸ ಸಂಪ್ರಹಾರಸ್ತುಮುಲಃಕ ಕಟುಕಃ ಶೋಣಿತೋದಕಃ।
ಪ್ರಾವರ್ತತ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-70-12 (41793)
ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾಭಯೇ ಘೋರೇ ತುಮುಲೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ।
ವವೃಷುಃ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ ॥ 6-70-13 (41794)
ಆಕ್ರೋಶನ್ಕುಂಜರಾಸ್ತತ್ರ ಶರವರ್ಷಪ್ರತಾಪಿತಾಃ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಸಂಯುಗೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-70-14 (41795)
ಸಂರಬ್ಧಾನಾಂ ಚ ವೀರಾಣಾಂ ಧೀರಾಣಾಮಮಿತೌಜಸಾಂ ।
ಧನುರ್ಜ್ಯಾತಲಶಬ್ದೇನ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-70-15 (41796)
ಉತ್ಥಿತೇಷು ಕಬಂಧೇಷು ಸರ್ವತಃ ಶೋಮಿತೋದಕೇ।
ಸಮರೇ ಪರ್ಯಧಾವಂತ ನೃಪಾ ರಿಪುವಧೋದ್ಯತಾಃ ॥ 6-70-16 (41797)
ಶರಶಕ್ತಿಗದಾಭಿಸ್ತೇ ಖಂಗೈಶ್ಚಾಮಿತತೇಜಸಃ ।
ನಿಜಘ್ನುಃ ಸಮರೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಶೂರಾಃ ಪರಿಘಬಾಹವಃ ॥ 6-70-17 (41798)
ಬಭ್ರಮುಃ ಕುಂಜರಾಶ್ಚಾತ್ರ ಶರೈರ್ವಿದ್ಧಾ ನಿರಂಕುಶಾಃ ।
ಅಶ್ವಾಶ್ಚ ಪರ್ಯಧಾವಂತ ಹತಾರೋಹಾ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-70-18 (41799)
ಉತ್ಪತ್ಯ ನಿಪತಂತ್ಯನ್ಯೇ ಶರಘಾತಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಯೋಧಾ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 6-70-19 (41800)
ವಾಹಾನಾಮುತ್ತಮಾಂಗಾನಾಂ ಕಾರ್ಮುಕಾಣಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಗದಾನಾಂ ಪರಿಘಾಣಾಂ ಚ ಹಸ್ತಾನಾಂ ಚೋರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-70-20 (41801)
ಪಾದಾನಾಂ ಭೂಷಣಾನಾಂ ಚ ಕೇಯೂರಾಣಾಂ ಚ ಸಂಘಶಃ।
ರಾಶಯಸ್ತತ್ರ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಭೀಷ್ಮಭೀಮಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-70-21 (41802)
ಅಶ್ವಾನಾಂ ಕುಂಜರಾಣಾಂ ಚ ರಥಾನಾಂ ಚಾನಿವರ್ತಿನಾಂ ।
ಸಂಘಾತಾಃ ಸ್ಮ ಪ್ರದೃಶ್ಯಂತೇ ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-70-22 (41803)
ಗದಾಭಿರಸಿಭಿಃ ಪ್ರಾಸೈರ್ಬಾಣೈಶ್ಚ ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಜಘ್ನುಃ ಪರಸ್ಪರ ತತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕಾಲ ಆಗತೇ ॥ 6-70-23 (41804)
ಅಪರೇ ಬಾಹುಭಿರ್ವೀರಾ ನಿಯುದ್ಧಕುಶಲಾ ಯುಧಿ।
ಬಹುಧಾ ಸಮಸಂಜಂತ ಆಯಸೈಃ ಪರಿಘೈರಿವ ॥ 6-70-24 (41805)
ಮುಷ್ಟಿಭಿರ್ಜಾನುಭಿಶ್ಚೈವ ತಲೈಶ್ಚೈವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಘ್ರಿರೇ ವೀರಾಸ್ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ॥ 6-70-25 (41806)
ಪತಿತೈಃ ಪಾತ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ವಿಚೇಷ್ಟದ್ಭಿಶ್ಚ ಭೂತಲೇ।
ಘೋರಮಾಯೋಧನಂ ಜಜ್ಞೇ ತತ್ರತತ್ರ ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-70-26 (41807)
ವಿರಥಾ ರಥಿನಶ್ಚಾತ್ರ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶವರಧಾರಿಣಃಕ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವಂತಃ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣಃ ॥ 6-70-27 (41808)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಕಲಿಂಗೈರ್ಬಹುಭಿರ್ವೃತಃ।
ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 6-70-28 (41809)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ವೃಕೋದರಂ।
ಭೀಷ್ಮಮಭ್ಯದ್ರವನ್ಕ್ರುದ್ಧಾಸ್ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ ॥ 6-70-29 (41810)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 071
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.71. ಅಧ್ಯಾಯಃ 071
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-71-0 (41811)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-71-0x (4146)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಂಸಕ್ತಾನ್ಭ್ರಾತೄನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್ ।
ಸಮಭ್ಯಧಾವದ್ಗಾಂಂಗೇಯಮುದ್ಯತಾಸ್ತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 6-71-1 (41812)
ಪಾಂಚಜನ್ಯಸ್ಯ ನಿರ್ಘೋಷಂ ಧನುಷೋ ಗಾಂಡಿವಸ್ಯ ಚ।
ಧ್ವಜಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಸರ್ವಾನ್ನೋ ಭಯಮಾವಿಶತ್ ॥ 6-71-2 (41813)
ಸಿಂಹಲಾಂಗೂಲಮಾಕಾಶೇ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ಪರ್ವತಂ।
ಅಸಂಜಮಾನಂ ವೃಕ್ಷೇಷು ಧೂಮಕೇತುಮಿವೋತ್ಥಿತಂ ॥ 6-71-3 (41814)
ಬಹುವರ್ಣಂ ವಿಚಿತ್ರಂ ಚ ದಿವ್ಯಂ ವಾನರಲಕ್ಷಣಂ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಧ್ವಜಂ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಃ ॥ 6-71-4 (41815)
ಸುವರ್ಣಪೃಷ್ಠಂ ಗಾಂಡೀವಂ ರಣೇ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಭಾರತ।
ವಿದ್ಯುತಂ ಮೇಘಮಧ್ಯಸ್ಥಾಂ ಭ್ರಾಜಮಾನಾಮಿವಾಂಬರೇ ।
ದದೃಶುರ್ಗಾಂಡಿವಂ ಯೋಧಾ ರುಕ್ಮಪೃಷ್ಠಂ ಮಹಾಮೃಧೇ ॥ 6-71-5 (41816)
ಆಶುಶ್ರುಮ ಭೃಶಂ ಚಾಸ್ಯ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವಾಭಿಗರ್ಜತಃ।
ಸುಘೋರಂ ತಲಯೋಃ ಶಬ್ದಂ ನಿಘ್ನತಸ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-71-6 (41817)
ಚಂಡವಾತೋ ಯಥಾ ಮೇಘಃ ಸವಿದ್ಯುತ್ಸ್ತನಯಿತ್ನುಮಾನ್ ।
ದಿಶಃ ಸಂಪ್ಲಾವಯನ್ಸರ್ವಾಃ ಶರವರ್ಷೈಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-71-7 (41818)
ಸಮಭ್ಯಧಾವದ್ಗಾಂಗೇಯಂ ಭೈರವಾಸ್ತ್ರೋ ಧನಂಜಯಃ ।
ದಿಶಂ ಪ್ರಾಚೀಂ ಪ್ರತೀಚೀಂ ಚ ನ ಜಾನೀಮೋಽಸ್ತ್ರಮೋಹಿತಾಃ ॥ 6-71-8 (41819)
ಕಾಂದಿಗ್ಭೂತಾ ಶ್ರಾಂತಪತ್ರಾ ಹತಾಶ್ವಾ ಹತಚೇತಸಃ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಸಂಶ್ಲಿಷ್ಯ ಯೋಧಾಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-71-9 (41820)
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯಲೀಯಂತ ಸಹ ಸರ್ವೈಸ್ತವಾತ್ಮಜೈಃ ।
ತೇಷಾಮಾರ್ತಾಯನಮಭೂದ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ರಣೇ ॥ 6-71-10 (41821)
ಸಮುತ್ಪತಂತಿ ವಿತ್ರಸ್ತಾ ರಥೇಭ್ಯೋ ರಥಿನಸ್ತಥಾ ।
ಸಾದಿನಶ್ಚಾಶ್ವಪೃಷ್ಠೇಭ್ಯೋ ಭೂಮೌ ಚಾಪಿ ಪದಾತಯಃ ॥ 6-71-11 (41822)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಾಂಡೀವನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ ।
ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ಭೀತಾನಿ ವ್ಯವಾಲೀಯಂತ ಭಾರತ ॥ 6-71-12 (41823)
ಅಥ ಕಾಂಭೋಜೈಜರಶ್ವೈರ್ಮಹದ್ಭಿಃ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿಭಿಃ ।
ಗೋಪಾನಾಂ ಬಹುಸಾಹಸ್ತ್ರೈರ್ಬಾಲೈರ್ಗಾಪಾಯನೈರ್ವೃತಃ ॥ 6-71-13 (41824)
ಮದ್ರಸೌವೀರಗಾಂಧಾರೈಸ್ತ್ರೈಗರ್ತೈಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸರ್ವಕಾಲಿಂಗಮುಖ್ಯೈಶ್ಚ ಕಲಿಂಗಾಧಿಪತಿರ್ವೃತಃ ॥ 6-71-14 (41825)
ನಾನಾನರಗಣೌಘೈಶ್ಚ ದುಃಶಾಸನಪುರಃಸರಃ ।
ಜಯದ್ರಥಶ್ಚ ನೃಪತಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವರಾಜಭಿಃ ॥ 6-71-15 (41826)
ಹಯಾರೋಹವರಾಶ್ಚೈವ ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಚೋದಿತಾಃ ।
ಚತುರ್ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸೌಬಲಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-71-16 (41827)
ತತಸ್ತೇ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಭಕ್ತರಥವಾಹನಾಃ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಸಮರೇ ಜಘ್ನುಸ್ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-71-17 (41828)
ಚೇದಿಕಾಶಿಪದಾತೈಶ್ಚ ರಥೈಃ ಪಾಂಚಾಲಸೃಂಜಯೈಃ ।
ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಪುರೋಗಮಾಃ।
ತಾವಕಾನ್ಸಮರೇ ಜಘ್ನುರ್ಧರ್ಮಪುತ್ರೇಣ ಚೋದಿತಾಃ ॥ 6-71-18 (41829)
ರಥಿಭಿರ್ವಾರಣೈರಶ್ವೈಃ ಪಾದಾತೈಶ್ಚ ಸಮೀರಿತಂ ।
ಘೋರಮಾಯೋಧನಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಭ್ರಸದೃಶಂ ರಜಃ ॥ 6-71-19 (41830)
ತೋಮರಪ್ರಾಸನಾರಾಚಗಜಾಶ್ವರಥಯೋಧಿನಾಂ ।
ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಸಮಸಂಜತ್ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-71-20 (41831)
ಆವಂತ್ಯಃ ಕಾಶಿರಾಜೇನ ಭೀಮಸೇನೇನ ಸೈಂಧವಃ ।
ಅಜಾತಶತ್ರುರ್ಮದ್ರಾಣಾಮೃಷಭೇಣ ಯಶಶ್ವಿನಾ ॥ 6-71-21 (41832)
ಸಹಪುತ್ರಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯಃ ಶಲ್ಯೇನ ಸಮಸಂಜತ।
ವಿಕರ್ಣಃ ಸಹದೇವೇನ ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-71-22 (41833)
ಮತ್ಸ್ಯಾ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಜಗ್ಮುಃ ಶಂಕುನಿಂ ನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ದ್ರುಪದಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚಕ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-71-23 (41834)
ದ್ರೋಣೇನ ಸಮಸಂಜಂತ ಸಪುತ್ರೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಕೃಪಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮಭಿದ್ರುತೌ ॥ 6-71-24 (41835)
ಏವಂ ಪ್ರವ್ರಜಿತಾಶ್ವಾನಿ ಭ್ರಾಂತನಾಗರಥಾನಿ ಚ।
ಸೈನ್ಯಾನಿ ಸಮಸಂಜಂತ ಪ್ರಯುದ್ಧಾನಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-71-25 (41836)
ನಿರಭ್ರೇ ವಿದ್ಯುತಸ್ತೀವ್ರಾ ದಿಶಶ್ಚ ರಜಸಾ ವೃತಾಃ ।
ಪ್ರಾದುರಾಸನ್ಮಹೋತ್ಕಾಶ್ಚ ಸನಿರ್ಘಾತಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-71-26 (41837)
ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತೋ ಮಹಾವಾತಃ ಪಾಂಸುವರ್ಷಂ ಪಪಾತ ಚ ।
ನಭಸ್ಯಂತರ್ದಧೇ ಸೂರ್ಯಃ ಸೈನ್ಯೇನ ಸಜಸಾ ವೃತಃ ॥ 6-71-27 (41838)
ಪ್ರಮೋಹಃ ಸರ್ವಸತ್ವಾನಾಮತೀವ ಸಮಪದ್ಯತ।
ರಜಸಾ ಚಾಭಿಭೂತಾನಾಮಸ್ತ್ರಜಾಲೈಶ್ಚ ತುದ್ಯತಾಂ ॥ 6-71-28 (41839)
ವೀರಬಾಹುವಿಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ಸರ್ವಾವರಣಭೇದಿನಾಂ ।
ಸಂಘಾತಃ ಶರಜಾಲಾನಾಂ ತುಮುಲಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-71-29 (41840)
ಪ್ರಕಾಶಂ ಚಕ್ರುರಾಕಾಶಮುದ್ಯತಾನಿ ಭುಜೋತ್ತಮೈಃ ।
ನಕ್ಷತ್ರವಿಮಲಾಭಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-71-30 (41841)
ಆರ್ಷಭಾಣಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ರುಕ್ಮಜಾಲಾವೃತಾನಿ ಚ ।
ಸಂಪೇತುರ್ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಚರ್ಮಾಣಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-71-31 (41842)
ಸೂರ್ಯವರ್ಣೈಶ್ಚ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೈಃ ಪಾತ್ಯಮಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸ್ವದೃಶ್ಯಂತ ಶರೀರಾಣಿ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ । 6-71-32 (41843)
ಭಗ್ನಚಕ್ರಾಕ್ಷನೀಡಾಶ್ಚ ನಿಪಾತಿತಮಹಾಧ್ವಜಾಃ ।
ಹತಾಶ್ವಾಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಜಗ್ಮುಸ್ತತ್ರತತ್ರ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-71-33 (41844)
ಪರಿಪೇತುರ್ಹಯಾಶ್ಚಾತ್ರ ಕೇಚಿಚ್ಛಸ್ತ್ರಕೃತವ್ರಣಾಃ ।
ರಥಾನ್ವಿಪರಿಕರ್ಷಂತೋ ಹತೇಷು ರಥಯೋಧಿಷು ॥ 6-71-34 (41845)
ಶರಾಹತಾ ಭಿನ್ನದೇಹಾ ಬದ್ಧಯೋಕ್ರಾ ಹಯೋತ್ತಮಾಃ ।
ಯುಗಾನಿ ಪರ್ಯಕರ್ಷಂತ ತತ್ರತತ್ರ ಸ್ಮ ಭಾರತ। 6-71-35 (41846)
ಅದೃಶ್ಯಂತ ಸಸೂತಾಶ್ಚ ಸಾಶ್ವಾಃ ಸರಥಯೋಧಿನಃ ।
ಏಕೇನ ಬಲಿನಾ ರಾಜನ್ವಾರಣೇನ ವಿಮರ್ದಿತಾಃ ॥ 6-71-36 (41847)
ಗಂಧಹಸ್ತಿಮದಸ್ರಾವಮಾಘ್ರಾಯ ಬಹವೋ ರಣೇ।
ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಬಲೌಘಾನಾಂ ಗಜೈರ್ಮಮೃದಿರೇ ಗಜಾಃ ॥ 6-71-37 (41848)
ಸತೋಮರೈರ್ಮಹಾಮಾತ್ರೈರ್ನಿಪತದ್ಭಿರ್ಗತಾಸುಭಿಃ ।
ಬಭೂವಾಯೋಧನಂ ಛನ್ನಂ ನಾರಾಚಾಭಿಹತೈರ್ಗಜೈಃ ॥ 6-71-38 (41849)
ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಬಲೌಘಾನಾಂ ಪ್ರೇಷಿತೈರ್ವರವಾರಣೈಃ ।
ನಿಪೇತುರ್ಯುಧಿ ಸಂಭಗ್ನಾಃ ಸಯೋಧಾಃ ಸಧ್ವಜಾ ಗಜಾಃ ॥ 6-71-39 (41850)
ನಾಗರಾಜೋಪಮೈರ್ಹಸ್ತೈರ್ನಾಗೈರಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಭಗ್ನಾ ರಥಕೂಬರಾಃ ॥ 6-71-40 (41851)
ವಿಶೀರ್ಣರಥಸಂಘಾಶ್ಚ ಕೇಶೇಷ್ವಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ದಂತಿಭಿಃ ।
ದ್ರುಮಶಾಖಾ ಇವಾವಿಧ್ಯ ನಿಷ್ಪಿಷ್ಟಾ ರಥಿನೋ ರಣೇ ॥ 6-71-41 (41852)
ರಥೇಷು ಚ ರಥಾನ್ಯುದ್ಧೇ ಸಂಸಕ್ತಾನ್ವರವಾರಣಾಃ ।
ವಿಕರ್ಷಂತೋ ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಸಂಪೇತುಃ ಸರ್ವಶಬ್ದಗಾಃ ॥ 6-71-42 (41853)
ತೇಷಾಂ ತಥಾ ಕರ್ಷತಾಂ ತು ಗಜಾನಾಂ ರೂಪಮಾಬಭೌ ।
ಸರಃಸು ನಲಿನೀಜಾಲಂ ವಿಷಕ್ತಮಿವ ಕರ್ಷತಾಂ ॥ 6-71-43 (41854)
ಏವಂ ಸಂಛಾದಿತಂ ತತ್ರ ಬಭೂವಾಯೋಧನಂ ಮಹತ್।
ಸಾದಿಭಿಶ್ಚ ಪದಾತೈಶ್ಚ ಸಧ್ವಜೈಶ್ಚ ಮಹಾರಥೈಃ ॥ ॥ 6-71-44 (41855)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-71-7 ಸ್ತನಯಿತ್ನುರ್ಗರ್ಜಿತಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 072
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.72. ಅಧ್ಯಾಯಃ 072
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-72-0 (41856)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-72-0x (4147)
ಶಿಖಂಡೀ ಸಹ ಮತ್ಸ್ಯೇನ ವಿರಾಟೇನ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಭೀಷ್ಮಮಾಶು ಮಹೇಷ್ವಾಸಮಾಸಸಾದ ಸುದುರ್ಜಯಂ ॥ 6-72-1 (41857)
ದ್ರೋಣಂ ಕೃಪಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ರಾಜ್ಞಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ರಣೇ ಶೂರಾನ್ಬಹೂನಾರ್ಚ್ಛದ್ಧನಂಜಯಃ ॥ 6-72-2 (41858)
ಸೈಂಧವಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸಾಮಾತ್ಯಂ ಸಹ ಬಂಧುಭಿಃ ।
ಪ್ರಾಚ್ಯಾಂಶ್ಚ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಾಂಶ್ಚ ಭೂಮಿಪಾನ್ಭೂಮಿಪರ್ಷಭ ॥ 6-72-3 (41859)
ಪುತ್ರಂ ಚ ತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ ।
ದುಃಸಹಂ ಚೈವ ಸಮರೇ ಭೀಮಸೇನೋಽಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 6-72-4 (41860)
ಸಹದೇವಸ್ತು ಶಕುನಿಮುಲೂಕಂ ಚ ಮಹಾರಥಂ ।
ಪಿತಾಪುತ್ರೌ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾವಭ್ಯವರ್ತತ ದುರ್ಜಯೌ ॥ 6-72-5 (41861)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹಾರಾಜ ಗಜಾನೀಕಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಸಮವರ್ತತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪುತ್ರೇಣ ನಿಕೃತಸ್ತವ ॥ 6-72-6 (41862)
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಸ್ತು ನಕುಲಃ ಶೂರಸಂಕ್ರಂದನೋ ಯುಧಿ ।
ತ್ರಿಗರ್ತಾನಾಂ ಬಲೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸಮಸಂಜತ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-72-7 (41863)
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸಮರೇ ಸಾಲ್ವಕೇಕಯಾನ್।
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಸೌಭದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-72-8 (41864)
ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಸಮರೇ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ನಾಕುಲಿಶ್ಚ ಶತಾನೀಕಃ ಸಮರೇ ರಥಪುಂಗವಃ ।
ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ರಥಾನೀಕಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಾಃ ಸುದುರ್ಜಯಾಃ ॥ 6-72-9 (41865)
ಸೇನಾಪತಿರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ದ್ರೋಣೇನ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಸಮಿಯಾಯೋಗ್ರಕರ್ಮಣಾ ॥ 6-72-10 (41866)
ಏವಮೇತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಸ್ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ।
ಸಮೇತ್ಯ ಸಮರೇ ಶೂರಾಃ ಸಂಪ್ರಾಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ॥ 6-72-11 (41867)
ಮಧ್ಯಂದಿನಗತೇ ಸೂರ್ಯೇ ನಭಸ್ಯಾಕುಲತಾಂ ಗತೇ ।
ಕುರವಃ ಪಾಂಡವೇಯಾಶ್ಚ ನಿಜಘ್ನುರಿತರೇತರಂ ॥ 6-72-12 (41868)
ಧ್ವಜಿನೋ ಹೇಮಚಿತ್ರಾಂಗಾ ವಿಚರಂತೋ ರಣಾಜಿರೇ ।
ಸಪತಾಕಾ ರಥಾ ರೇಜುರ್ವೈಯಾಘ್ರಪರಿವಾರಣಾಃ ॥ 6-72-13 (41869)
ಸಮೇತಾನಾಂ ಚ ಸಮರೇ ಜಿಗೀಷೂಣಾಂ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಬಭೂವ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಃ ಸಿಂಹಾನಾಮಿವ ನರ್ದತಾಂ ॥ 6-72-14 (41870)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಸ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ಯದಕುರ್ವನ್ರಣೇ ಶೂರಾಃ ಸೃಂಜಯಾಃ ಕುರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-72-15 (41871)
ನೈವ ಖಂ ನ ದಿಶೋ ರಾಜನ್ನ ಸೂರ್ಯಂ ಶತ್ರುತಾಪನ।
ವಿದಿಶೋ ವಾಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಶರೈರ್ಮುಕ್ತೈಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-72-16 (41872)
ಶಕ್ತೀನಾಂ ವಿಮಲಾಗ್ರಾಣಾಂ ತೋಮರಾಣಾಂ ತಥಾಸ್ಯತಾಂ ।
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾನಾಂ ಚ ಪೀತಾನಾಂ ನೀಲೋತ್ಪಲನಿಭಾಃ ಪ್ರಭಾಃ ॥ 6-72-17 (41873)
ಕವಚಾನಾಂ ವಿಚಿತ್ರಾಣಾಂ ಭೂಷಣಾನಾಂ ಪ್ರಭಾಸ್ತಥಾ ।
ಖಂ ದಿಶಃ ಪ್ರದಿಶಶ್ಚೈವ ಭಾಸಯಾಮಾಸುರೋಜಸಾ ॥ 6-72-18 (41874)
ವಪುರ್ಭಿಶ್ಚ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯಸಮಪ್ರಭೈಃ ।
ವಿರರಾಜ ತದಾ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರತತ್ರ ರಣಾಂಗಣಂ ॥ 6-72-19 (41875)
ರಥಸಂಘಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಸಮಾಯಾಂತಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ವಿರೇಜುಃ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಗ್ರಹಾ ಇವ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 6-72-20 (41876)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಅವಾರಯತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-72-21 (41877)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ರುಕ್ಮಪುಂಖಾಃ ಶಿಲಾಶಿತಾಃ।
ಅಭ್ಯಂಗಂತಮರೇ ಭೀಮಂ ತೈಲಘೌತಾಃ ಸುತೇಜನಾಃ ॥ 6-72-22 (41878)
ತಸ್ಯ ಶಕ್ತಿಂ ಮಹಾವೇಗಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಕ್ರುದ್ಧಾಶೀವಿಷಸಂಕಾಶಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-72-23 (41879)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ರುಕ್ಮದಂಡಂ ದುರಾಸದಾಂ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-72-24 (41880)
ತತೋಽಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಪೀತೇನ ನಿಶಿತೇನ ಚ।
ಕಾರ್ಮುಕಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ ॥ 6-72-25 (41881)
ಅಪಾಸ್ಯ ತು ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛದ್ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಯುಧಿ ॥ 6-72-26 (41882)
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತು ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ಆಕರ್ಣಪ್ರಹಿತೈಸ್ತ್ರೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನಿಶಿತೈಸ್ತಿಗ್ಮತೇಜನೈಃ ॥ 6-72-27 (41883)
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛತ್ಪಿತರಂ ತೇ ಜನೇಶ್ವರ ।
ತತಃ ಸಂಧಾಯ ವೈ ತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಶರಂ ಪರಮದಾರುಣಂ ॥ 6-72-28 (41884)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸ್ಯ ರಥಾದ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಾರಥಿಂ।
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾಃ ಪ್ರದ್ರುತಾ ರಾಜನ್ನಿಹತೇ ರಥಸಾರಥೌ ॥ 6-72-29 (41885)
ತೇನ ತೇನೈವ ಧಾವಂತಿ ಮನೋಮಾರುತರಂಹಸಃ।
ತತಃ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ನಿಃಸ್ವನಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್ ॥ 6-72-30 (41886)
ಹಾಹಾಕಾರಶ್ಚ ಸಂಜಜ್ಞೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಗೃಹ್ಣೀತ ಹಯಾನ್ಯಚ್ಛತ ಧಾವತ ॥ 6-72-31 (41887)
ಇತ್ಯಾಸೀತ್ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದೋ ಯುಯುಧಾನರಥಂ ಪ್ರತಿ ।
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ ॥ 6-72-32 (41888)
ನ್ಯಹನತ್ಪಾಂಡವೀಂ ಸೇನಾಮಾಸುರೀಮಿವ ವೃತ್ರಾಹಾ ।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಸೋಮಕೈಃ ಸಹ ।
ಸ್ಥಿರಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿದುದ್ರುವುಃ ॥ 6-72-33 (41889)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಪಾರ್ಥಾಃ ಶಾಂತನವಂ ರಣೇ।
ಅಭ್ಯಧಾವಂಜಿಗೀಷಂತಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-72-34 (41890)
ತಥೈವ ಕೌರವಾ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಪುರೋಗಮಾಃ।
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ವೇಗೇನ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ ॥ 6-72-35 (41891)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-72-18 ಓಜಸಾ ಸ್ವಪ್ರಭಾವೇಣ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 073
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.73. ಅಧ್ಯಾಯಃ 073
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-73-0 (41892)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-73-0x (4148)
ವಿರಾಟೋಽಯ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೀಷ್ಮಮಾರ್ಚ್ಛನ್ಮಹಾರಥಂ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ತುರಮಾಂತ್ರಾಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-73-1 (41893)
ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಃ ಶರೈಃ।
ರುಕ್ಮಪುಂಖೈರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಕೃತಹಸ್ತೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-73-2 (41894)
ದ್ರೌಣಿರ್ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾನಂ ಭೀಮಧನ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅವಿಧ್ಯದಿಷುಭಿಃ ಷಙ್ಭಿರ್ದೃಢಹಸ್ತಃ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-73-3 (41895)
ಕಾರ್ಮುಕಂ ತಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ಫಲ್ಗುನಃ ಪರವೀರಹಾ ।
ಅವಿಧ್ಯಚ್ಚ ಭೃಶಂ ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪತ್ರಿಭಿಃ ಶತ್ರುಕರ್ಶನಃ ॥ 6-73-4 (41896)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ವೇಗವಾನ್ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ।
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಕಾರ್ಮುಕಚ್ಛೇದಮಾಹವೇ ॥ 6-73-5 (41897)
ಅವಿಧ್ಯತ್ಫಲ್ಗುನಂ ರಾಜನ್ನವತ್ಯಾ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ವಾಸುದೇವಂ ಚ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ವಿವ್ಯಾಧ ಪರಮೇಷುಭಿಃ ॥ 6-73-6 (41898)
ತತಃ ಕ್ರೋಧಾಭಿತಾಂರಾಕ್ಷಃ ಕೃಷ್ಣೇನ ಸಹ ಫಲ್ಗುನಃ ।
ದೀರ್ಘಮುಷ್ಣಂ ಚ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 6-73-7 (41899)
ಧನುಃ ಪ್ರಪೀಡ್ಯ ವಾಮೇನ ಕರೇಣಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನಃ ।
ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಿತಾನ್ಸನ್ನತಪರ್ವಣಃ ॥ 6-73-8 (41900)
ಜೀವಿತಾಂತಕರಾನ್ಘೋರಾನ್ಸಮಾದತ್ತ ಶಿಲೀಮುಖಾನ್।
ತೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸಮರೇಽವಿಧ್ಯದ್ರೌಣಿಂ ಬಲವತಾಂ ವರಃ ॥ 6-73-9 (41901)
ತಸ್ಯ ತೇ ಕವಚಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪಪುಃ ಶೋಣಿತಮಾಹವೇ।
ನ ವಿವ್ಯಥೇ ಚ ನಿರ್ಭಿನ್ನೋ ದ್ರೌಣಿರ್ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 6-73-10 (41902)
ತಥೈವ ಚ ಶರಾಂದ್ರೌಣಿಃ ಪ್ರವಿಮುಂಚನ್ನವಿಹ್ವಲಃ ।
ತಸ್ಥೌ ಚ ಸಮರೇ ರಾಜಂಸ್ತ್ರಾತುಮಿಚ್ಛನ್ಮಹಾವ್ರತಂ ॥ 6-73-11 (41903)
ತಸ್ಯ ತತ್ಸುಮಹತ್ಕರ್ಮ ಶಶಂಸುಃ ಕುರುಸತ್ತಮಾಃ ।
ಯತ್ಕೃಷ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಸಮೇತಾಭ್ಯಾಮಭ್ಯಾಪತತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-73-12 (41904)
ಸ ಹಿ ನಿತ್ಯಮನೀಕೇಷು ಯುಧ್ಯತೇಽಭಯಮಾಸ್ತಿತಃ।
ಅಸ್ತ್ರಗ್ರಾಮಂ ಸಸಂಹಾರಂ ದ್ರೋಣಾತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸುದುರ್ಲಭಂ ॥ 6-73-13 (41905)
ಮಮೈಷ ಆಚಾರ್ಯಸುತೋ ದ್ರೋಣಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಿಯಃ ಸುತಃ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ಚ ವಿಶೇಷೇಣ ಮಾನನೀಯೋ ಮಮೇತಿ ಚ ॥ 6-73-14 (41906)
ಸಮಾಸ್ಥಆಯ ಮತಿಂ ವೀರೋ ಬೀಭತ್ಸುಃ ಸತ್ರುತಾಪನಃ ।
ಕೃಪಾಂ ಚಕ್ರೇ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭಾರದ್ವಾಜಸುತಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-73-15 (41907)
ದ್ರೌಣಿಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಯುದ್ಧೇ ಕೌಂತೇಯಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ।
ಯುಯುಧೇ ತಾವಕಾನ್ನಿಘ್ನಂಸ್ತ್ವರಮಾಣಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-73-16 (41908)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ದಶಭಿರ್ಗಾರ್ಧ್ರಪತ್ರೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈಃ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-73-17 (41909)
ಭೀಮಸೇನಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪರಾಸುಕರಣಂ ದೃಢಂ ।
ಚಿತ್ರಂ ಕಾರ್ಮುಕಮಾದತ್ತ ಶರಾಂಶ್ಚ ನಿಶಿತಾಂದಶ ॥ 6-73-18 (41910)
ಆಕರ್ಣಪ್ರಹಿತೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ವೇಗವದ್ಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ।
ಅವಿಧ್ಯತ್ತೂರ್ಣಮವ್ಯಗ್ರಃ ಕುರುರಾಜಂ ಮಹೋರಸಿ ॥ 6-73-19 (41911)
ತಸ್ಯ ಕಾಂಚನಸೂತ್ರಸ್ಥಃ ಶರೈಃ ಸಂಛಾದಿತೋ ಮಣಿಃ।
ರರಾಜೋರಸಿ ಖೇ ಸೂರ್ಯೋ ಗ್ರಹೈರಿವ ಸಮಾವೃತಃ॥ 6-73-20 (41912)
ಪುತ್ರಸ್ತು ತವ ತೇಜಸ್ವೀ ಭೀಮಸೇನೇನ ತಾಡಿತ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ಯಥಾ ನಾಗಸ್ತಲಶಬ್ದಂ ಮದೋತ್ಕಟಃ ॥ 6-73-21 (41913)
ತತಃ ಶರೈರ್ಮಹಾರಾಜ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ।
ಭೀಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತ್ರಾಸಯಾನೋ ವರೂಥಿನೀಂ ॥ 6-73-22 (41914)
ತೌ ಯುಧ್ಯಮಾನೌ ಸಮರೇ ಭೃಶಮನ್ಯೋನ್ಯವಿಕ್ಷತೌ ।
ಪುತ್ರೌ ತೇ ದೇವಸಂಕಾಶೌ ವ್ಯರೋಚೇತಾಂ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-73-23 (41915)
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಸೌಭದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಅವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಪುರುಮಿತ್ರಂ ಚ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-73-24 (41916)
ಸತ್ಯವ್ರತಂ ಚ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಶಕ್ರಸಮೋ ಯುಧಿ।
ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ರಣೇ ವೀರ ಆರ್ತಿಂ ನಃ ಸಮಜೀಜನತ್ ॥ 6-73-25 (41917)
ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ಸತ್ಯವ್ರತಶ್ಚ ನವಭಿಃ ಪುರುಮಿತ್ರಶ್ಚ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-73-26 (41918)
ಸ ವಿದ್ಧೋ ವಿಕ್ಷರನ್ರಕ್ತಂ ಶತ್ರುಸಂವಾರಣಂ ಮಹತ್।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ಚಿತ್ರಂ ಕಾರ್ಮುಕಮಾರ್ಜುನಿಃ ॥ 6-73-27 (41919)
ಭಿತ್ತ್ವಾ ಚಾಸ್ಯ ತನುತ್ರಾಣಂ ಶರೇಣೋರಸ್ಯತಾಡಯತ್ ।
ತತಸ್ತೇ ತಾವಕಾ ವೀರಾ ರಾಜಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-73-28 (41920)
ಸಮೇತ್ಯ ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧಾ ವಿವ್ಯಧುರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾಞ್ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಜಘಾನ ಪರಮಾಸ್ತ್ರವಿತ್ ॥ 6-73-29 (41921)
ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತತ್ಕರ್ಮ ಪರಿವವ್ರುಃ ಸುತಾಸ್ತವ।
ದಹಂತಂ ಸಮರೇ ಸೈನ್ಯಂ ವನೇ ಕಕ್ಷಂ ಯಥೋಲ್ಬಣಂ ॥ 6-73-30 (41922)
ಅಪೇತಶಿಶಿರೇ ಕಾಲೇ ಸಮಿದ್ಧಮಿವ ಪಾವಕಂ ।
ಅತ್ಯರೋಚತ ಸೌಭದ್ರಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಾನಿ ನಾಶಯನ್ ॥ 6-73-31 (41923)
ತತ್ತಸ್ಯ ಚರಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪೌತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಲಕ್ಷ್ಮಣೋಽಭ್ಯಪತತ್ತೂರ್ಣಂ ಸಾತ್ತೀಪುತ್ರಮಾಹವೇ ॥ 6-73-32 (41924)
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಶುಭಲಕ್ಷಣಂ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಷಙಭಿಃ ಸಾರಥಿಂ ಚ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-73-33 (41925)
ತಥೈವ ಲಕ್ಷ್ಮಣೋ ರಾಜನ್ಸೌಭದ್ರಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಅವಿಧ್ಯತ ಮಹಾರಾಜ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-73-34 (41926)
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾಂಶ್ಚತುರೋ ಹತ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಚ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಸೌಭದ್ರೋ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-73-35 (41927)
ಹತಾಶ್ವೇ ತು ರಥೇ ತಿಷ್ಠಂʼಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ ಪರವೀರಹಾ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸೌಭದ್ರಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ॥ 6-73-36 (41928)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಘೋರರೂಪಾಂ ದುರಾಸದಾಂ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭುಜಗೋಪಮಾಂ ॥ 6-73-37 (41929)
ತತಃ ಸ್ವರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಣಂ ಗೌತಮಸ್ತದಾ।
ಅಪೋವಾಹ ರಥೇನಾಜೌ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-73-38 (41930)
ತತಃ ಸಮಾಕುಲೇ ತಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂಜಿಘಾಂಸಂತಃ ಪರಸ್ಪರವಧೈಷಿಣಃ ॥ 6-73-39 (41931)
ತಾವಕಾಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಜುಹ್ವಂತಃ ಸಮರೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ನಿಜಘ್ನುರಿತರೇತರಂ ॥ 6-73-40 (41932)
ಮುಕ್ತಕೇಶಾ ವಿಕವಚಾ ವಿರಥಾಶ್ಛಿನ್ನಕಾರ್ಮುಕಾಃ ।
ಬಾಹುಭಇಃ ಸಮಯುಧ್ಯಂತ ಸೃಂಜಯಾಃ ಕುರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-73-41 (41933)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ಸೇನಾಂ ಜಘಾನ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-73-42 (41934)
ಹತೇಶ್ವರೈರ್ಗಜೈಸ್ತತ್ರ ನರೈರಶ್ವೈಶ್ಚ ಪಾತಿತೈಃ ।
ರಥಿಭಿಃ ಸಾದಿಭಿಶ್ಚೈವ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ ॥ 6-73-43 (41935)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರಿಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-73-32 ಸಾತ್ವತೀಪುತ್ರಂ ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 074
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.74. ಅಧ್ಯಾಯಃ 074
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೂರಿಶ್ರವಸಾ ಸಾತ್ಯಕಿಪುತ್ರದಶಕವಧಃ ॥ 1 ॥ ಸಾತ್ಯಕಿಭೂರಿಶ್ರವಸೋಯುರ್ದ್ಧಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-74-0 (41936)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-74-0x (4149)
ಅಥ ರಾಜನ್ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಃ।
ವಿಕೃಷ್ಯ ಚಾಪಂ ಸಮರೇ ಭಾರಸಾಹಮನುತ್ತಮಂ ॥ 6-74-1 (41937)
ಯತ್ತತ್ಸಖ್ಯುಸ್ತು ಪೂರ್ವೇಣ ಅರ್ಜುನಾದುಪಶಿಕ್ಷಿತಂ ।
ಪ್ರಗಾಢಂ ಲಘು ಚಿತ್ರಂ ಚ ದರ್ಶಯನ್ಹಸ್ತಲಾಘವಂ।
ಪ್ರಾಮುಂಚತ್ಪುಂಖಸಂಯುಕ್ತಾಞ್ಶರಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ॥ 6-74-2 (41938)
ತಸ್ಯ ವಿಕ್ಷಿಪತಸ್ಛಾಪಂ ಶರಾನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಮುಂಚತಃ।
ಆದದಾನಸ್ಯ ಭೂಯಶ್ಚ ಸಂದಧಾನಸ್ಯ ಚಾಪರಾನ್ ॥ 6-74-3 (41939)
ಕ್ಷಿಪತಶ್ಚ ಪರಾಂಸ್ತಸ್ಯ ರಣೇ ಶತ್ರೂನ್ವಿನಿಘ್ನತಃ।
ದದೃಶೇ ರೂಪಮತ್ಯರ್ಥಂ ಮೇಘಸ್ಯೇವ ಪ್ರವರ್ಷತಃ ॥ 6-74-4 (41940)
ತಮುದೀರ್ಯಂತಮಾಲೋಕ್ಯ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧಸ್ತತಃ ।
ರಥಾನಾಮಯುತಂ ತಸ್ಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-74-5 (41941)
ತಾಂಸ್ತು ಸರ್ವಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ಜಘಾನ ಪರಮೇಷ್ವಾಸೋ ದಿವ್ಯೇನಾಸ್ತ್ರೇಣ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-74-6 (41942)
ಸ ಕೃತ್ಕವಾ ದಾರುಣಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಃ।
ಆಸಸಾದ ತತೋ ವೀರೋ ಭೂರಿಶ್ರವಸಮಾಹವೇ॥ 6-74-7 (41943)
ಸ ಹಿ ಸಂದೃಶ್ಯ ಸೇನಾಂ ತೇ ಯುಯುಧಾನೇನ ಪಾತಿತಾಂ ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕುರೂಣಾಂ ಕೀರ್ತಿವರ್ಧನಃ ॥ 6-74-8 (41944)
ಇಂದ್ರಾಯುಧಸವರ್ಣಂ ತು ವಿಸ್ಫಾರ್ಯ ಸುಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಸೃಷ್ಟವಾನ್ವಜ್ರಸಂಕಾಶಾಞ್ಶರಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ॥ 6-74-9 (41945)
ಸಹಸ್ರಶೋ ಮಾಹಾರಾಜ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಶರಾಂಸ್ತಾನ್ಮೃತ್ಯುಸಂಸ್ಪರ್ಶಾನ್ಸಾತ್ಯಕೇಶ್ಚ ಪದಾನುಗಾಃ ॥ 6-74-10 (41946)
ನ ವಿಷೇಹುಸ್ತದಾ ರಾಜಂದುದ್ರುವುಸ್ತೇ ಸಮಂತತಃ ।
ವಿಹಾಯ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ರಾಜನ್ಸಮರೇ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ॥ 6-74-11 (41947)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯುಯುಧಾನಸ್ಯ ಸುತಾ ದಶ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ಮಹಾರಥಾಃಕ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಶ್ಚಿತ್ರವರ್ಮಾಯುಧಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-74-12 (41948)
ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಭೂರಿಶ್ರವಸಮಾಹವೇ।
ಊಚುಃ ಸರ್ವೇ ಸುಸಂರಬ್ಧಾ ಯೂಪಕೇತುಂ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-74-13 (41949)
ಭೋಭೋ ಕೌರವಾದಾಯಾದ ಸಹಾಸ್ಮಾಭಿರ್ಮಹಾಬಲ ।
ಏಹಿ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸಮಸ್ತೈಃ ಪೃಥಗೇವ ವಾ ॥ 6-74-14 (41950)
ಅಸ್ಮಾನ್ವಾ ತ್ವಂ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಯಶಃ ಪ್ರಾಪ್ನುಹಿ ಸಂಯುಗೇ।
ವಯಂ ವಾ ತ್ವಾಂ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಪ್ರೀತಿಂ ಧಾಸ್ಯಾಮಹೇ ಪಿತುಃ ॥ 6-74-15 (41951)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತದಾ ಶೂರೈಸ್ತಾನುವಾಚ ಮಹಾಬಲಃ ।
ವೀರ್ಯಶ್ಲಾಘೀ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮವಸ್ಥಿತಾನ್ ॥ 6-74-16 (41952)
ಸಾಧ್ವಿದಂ ಕಥ್ಯತೇ ವೀರಾ ಯಂದ್ಯೇವಂ ಮತಿರದ್ಯ ವಃ।
ಯುಧ್ಯಧ್ವಂ ಸಹಿತಾ ಯತ್ತಾ ನಿಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ವೋ ರಣೇ ॥ 6-74-17 (41953)
ಏವಮುಕ್ತಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಸ್ತೇ ವೀರಾಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರಿಣಃ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಅಭ್ಯಧಾವನ್ನರಿಂದಮಂ ॥ 6-74-18 (41954)
ಸೋಽಪರಾಹ್ಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಗ್ರಾಮಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್।
ಏಕಸ್ಯ ಚ ಬಹೂನಾಂ ಚ ಸಮೇತಾನಾಂ ರಣಾಜಿರೇ ॥ 6-74-19 (41955)
ತಮೇಕಂ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಶರೈಸ್ತೇ ಸಮವಾಕಿರನ್ ।
ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಯಥಾ ಮೇರುಂ ಸಿಷಿಚುರ್ಜಲದಾ ನೃಪ ॥ 6-74-20 (41956)
ತೈಸ್ತು ಮುಕ್ತಾಞ್ಶರಾನ್ಘೋರಾನ್ಯಮದಂಡಾಶನಿಪ್ರಭಾನ್ ।
ಅಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾನಸಂಭ್ರಾಕಂತಿಶ್ಚಿಚ್ಛೇದಾಶು ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-74-21 (41957)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಸೌಮದತ್ತೇಃ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಯದೇಕೋ ಬಹುಬಿರ್ಯುದ್ಧೇ ಸಮಸಂಜದಭೀತವತ್ ॥ 6-74-22 (41958)
ವಿಸೃಜ್ಯ ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ತಾಂ ದಶ ರಾಜನ್ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಂ ನಿಹಂತುಮುಪಚಕ್ರಮುಃ ॥ 6-74-23 (41959)
ಸಮದತ್ತಿಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೇಷಾಂ ಚಾಪಾನಿ ಭಾರತ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಯುಧ್ಯಮಾನೋ ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-74-24 (41960)
ಅಥೈಷಾಂ ಛಿನ್ನಧನುಷಾಂ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ರಾಜಞ್ಶಿರಾಂಸಿ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-74-25 (41961)
ತೇ ಹತಾ ನ್ಯಪತನ್ರಾಜನ್ವಜ್ರಭಗ್ನಾ ಇವ ದ್ರುಮಾಃ । 6-74-26bತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಹತಾನ್ವೀರೋ ರಣೇ ಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್ ॥ 6-74-26 (41962)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ವಿನದರಾಜನ್ಭೂರಿಶ್ರವಸಮಭ್ಯಯಾತ್।
ರಥಂ ರಥೇನ ಸಮರೇ ಪೀಡಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-74-27 (41963)
ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಹಿ ಸಮರೇ ನಿಹತ್ಯ ರಥವಾಜಿನಃ ।
ವಿರಥಾವಭಿವಲ್ಗಂತೌ ಸಮೇಯಾತಾಂ ಮಹಾರಥೌ ॥ 6-74-28 (41964)
ಪ್ರಗೃಹೀತಮಹಾಖಂಗೌ ತೌ ಚರ್ಮವರಧಾರಿಣೌ ।
ಶುಶುಭಾತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮವಸ್ಥಿತೌ ॥ 6-74-29 (41965)
ಅಸಹ್ಯಮಸಿಯುದ್ಧಾಯ ಭೂರಿಶ್ರವಸಮಾಹವೇ।
ಮತ್ವಾ ವೃಕೋದರಸ್ತೂರ್ಣಮಭಿಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-74-30 (41966)
ತತಃ ಸಾತ್ಯಕಿಮಭ್ಯೇತ್ಯ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶವರಧಾರಿಣಂ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ತ್ವರನ್ರಾಜನ್ರಥಮಾರೋಪಯತ್ತದಾ ॥ 6-74-31 (41967)
ತವಾಪಿ ತನಯೋ ರಾಜನ್ಭೂರಿಶ್ರವಸಮಾಹವೇ।
ಆರೋಪಯದ್ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಪಶ್ಯತಾಂ ಸರ್ವಧನ್ವಿನಾಂ ॥ 6-74-32 (41968)
ತಸ್ಮಿಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಂ।
ಅಯೋಧಯಂತ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-74-33 (41969)
ಲೋಹಿತಾಯತಿ ಚಾದಿತ್ಯೇ ತ್ವರಮಾಣೋ ಧನಂಜಯಃ ।
ಪಂಚವಿಂಶತಿಸಾಹಸ್ರಾನ್ನಿಜಘಾನ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-74-34 (41970)
ತೇ ಹಿ ದುರ್ಯೋಧನಾದಿಷ್ಟಾಸ್ತದಾ ಪಾರ್ಥನಿಬರ್ಹಣೇ ।
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯೈವ ಗತಾ ನಾಶಂ ಶಲಭಾ ಇವ ಪಾವಕಂ ॥ 6-74-35 (41971)
ತತೋ ಮತ್ಸ್ಯಾಃ ಕೇಕಯಾಶ್ಚ ಧನುರ್ವೇದವಿಶಾರದಾಃ ।
ಪರಿವವ್ರುಸ್ತದಾ ಪಾರ್ಥಂ ಸಹಪುತ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-74-36 (41972)
ಏವಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಸೂರ್ಯೇಽಸ್ತಮುಪಗಚ್ಛತಿ।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಮೋಹಃ ಸಮಜಾಯತ ॥ 6-74-37 (41973)
ಅವಹಾರಂ ತತಶ್ಚಕ್ರೇ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲೇ ಮಹಾರಾಜ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಶ್ರಾಂತವಾಹನಃ ॥ 6-74-38 (41974)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಪರಸ್ಪರಸಮಾಗಮೇ।
ತೇ ಸೇನೇ ಭೃಶಸಂವಿಗ್ನೇ ಯಯತುಃ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ ॥ 6-74-39 (41975)
ತತಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಗತ್ವಾ ನ್ಯವಿಶಂಸ್ತತ್ರ ಭಾರತ।
ಪಾಂಡವಾಃ ಸೃಂಜಯೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕುರವಶ್ಚ ಯಥಾವಿಧಿಃ ॥ ॥ 6-74-40 (41976)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಪ಼ಂಚಮದಿವಸಯುದ್ಧಏ ಚತುಃಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 075
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.75. ಅಧ್ಯಾಯಃ 075
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಯೋಃ ಕ್ರೌಂಚಮಕರವ್ಯೂಹರಚನಾಪೂರ್ವಕಮಾಯೋಧನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-75-0 (41977)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-75-0x (4150)
ವಿಹೃತ್ಯ ತು ತತೋ ರಾಜನ್ಸಹಿತಾಃ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ ।
ವ್ಯತೀತಾಯಾಂ ತು ಶರ್ವರ್ಯಾಂ ಪುನರ್ಯುದ್ಧಾಯ ನಿರ್ಯಯುಃ ॥ 6-75-1 (41978)
ತತಃ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ ।
ಯುಜ್ಯತಾಂ ರಥಮುಖ್ಯಾನಾಂ ಕಲ್ಪ್ಯತಾಂ ಚೈವ ದಂತಿನಾಂ ॥ 6-75-2 (41979)
ಸಂನಹ್ಯತಾಂ ಪದಾತೀನಾಂ ಹಯಾನಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ।
ಶಂಖದುಂದುಭಿನಾದಶ್ಚ ತುಮುಲಃ ಸರ್ವತೋಽಭವತ್ ॥ 6-75-3 (41980)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮಭಾಷತ।
ವ್ಯೂಹಂ ವ್ಯೂಹಸ್ವ ಪಾಂಚಾಲ ಮಕರಂ ಶತ್ರುನಾಶನಂ ॥ 6-75-4 (41981)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಪಾರ್ಥೇನ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಥಃ।
ವ್ಯಾದಿದೇಶ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ರಥಿನೋ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-75-5 (41982)
ಶಿರೋಽಭೂದ್ದ್ರುಪದಸ್ತಸ್ಯ ಪಾಂಡವಶ್ಚ ಧನಂಜಯಃ।
ಚಕ್ಷುಷೀ ಸಹದೇವಶ್ಚ ನಕುಲಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-75-6 (41983)
ತುಂಡಮಾಸೀನ್ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಸೌಭದ್ರೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-75-7 (41984)
ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಧರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ವ್ಯೂಹಗ್ರೀವಾಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಪೃಷ್ಠಮಾಸೀನ್ಮಹಾರಾಜ ವಿರಾಟೋ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ ॥ 6-75-9aಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ ।
ಕೇಕಯಾ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ವಾಮಪಾರ್ಶ್ವಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 6-75-8 (41985)
ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ನರವ್ಯಾಘ್ರಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸ್ಥಿತೌ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ರಕ್ಷಣೇ ॥ 6-75-10 (41986)
ಪಾದಯೋಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಸ್ಥಿತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಮಹಾರಥಃ।
ಕುಂತಿಭೋಜಃ ಶತಾನೀಕೋ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ ॥ 6-75-11 (41987)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸೋಮಕೈಃ ಸಂವೃತೋ ಬಲೀ ।
ಇರಾವಾಂಶ್ಚ ತತಃ ಪುಚ್ಛೇ ಮಕರಸ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥಿತೌ ॥ 6-75-12 (41988)
ಏವಮೇತಂ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಭಾರತ ಪಾಣ಼್ಡವಾಃ ।
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಮಹಾರಾಜ ಪುನರ್ಯುದ್ಧಾಯ ದಂಶಿತಾಃಕ ॥ 6-75-13 (41989)
ಕೌರವಾನಭ್ಯಯುಸ್ತೂರ್ಣಂ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಪತ್ತಿಭಿಃ ।
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತೈರ್ಧ್ವಜೈಶ್ಛತ್ರೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ವಿಮಲೈಃ ಶಿತೈಃ ॥ 6-75-14 (41990)
ವ್ಯೂಢಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಕೌಂಚೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯವ್ಯೂಹತ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-75-15 (41991)
ತಸ್ಯ ತುಂಡೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವ್ಯರೋಚತ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಚಕ್ಷುರಾಸ್ತಾಂ ಜನೇಶ್ವರ ॥ 6-75-16 (41992)
ಕೃತವರ್ಮಾ ತು ಸಹಿತಃ ಕಾಂಭೋಜೈರಥ ಬಾಹ್ಲಿಕೈಃ ।
ಶಿರಸ್ಯಾಸೀನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ ॥ 6-75-17 (41993)
ಗ್ರೀವಾಯಾಂ ಶೂರಸೇನಶ್ಚ ತವ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಭಿರ್ಬಹುಭಿರ್ವೃತಃ ॥ 6-75-18 (41994)
ಪ್ರಾಗ್ಜೋತಿಷಸ್ತು ಸಹಿತೋ ಮದ್ರಸೌವೀರಕೇಕಯೈಃ ।
ಉರಸ್ಯಭೂನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ ॥ 6-75-19 (41995)
ಪೃಷ್ಠೇ ಚಾಸ್ತಾಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾವಾವಂತ್ಯೌ ಸಪದಾನುಗೌಃ ।
ಸ್ವಸೇನಯಾ ಚ ಸಹಿತಃ ಶುಶರ್ಮಾ ಪ್ರಸ್ಥಲಾಧಿಪಃ ।
ವಾಮಂ ಪಕ್ಷಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದಂಶಿತಃ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-75-20 (41996)
ತುಷಾರಾ ಯವನಾಶ್ಚೈವ ಶಕಾಶ್ಚ ಸಹ ಚೂಚುಪೈಃ ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ವ್ಯೂಹಸ್ತ ಭಾರತ ॥ 6-75-21 (41997)
ಶ್ರುತಾಯುಶ್ಚ ಶಾತಾಯುಶ್ಚ ಸೌಮದತ್ತಿಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ಜಘನೇ ತಸ್ಥೂ ರಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-75-22 (41998)
ತತೋ ಯುದ್ಧಾಯ ಸಂಜಗ್ಮುಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಕೌರವೈಃ ಸಹ।
ಸೂರ್ಯೋದಯೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಜನಕ್ಷಯಃ ॥ 6-75-23 (41999)
ಪ್ರತೀಯೂ ರಥಿನೋ ನಾಮಾನ್ನಾಗಾಶ್ಚ ರಥಿನೋ ಯಯುಃ ।
ಹಯಾರೋಹಾನ್ರಥಾರೋಹಾ ರಥಿನಶ್ಚಾಪಿ ಸಾದಿನಃ ॥ 6-75-24 (42000)
ಸಾದಿನಶ್ಚ ಹಯಾನ್ರಾಜನ್ರಥಿನಶ್ಚ ಮಹಾರಣೇ ।
ಹಸ್ತ್ಯಾರೋಹಾನ್ಹಯಾರೋಹಾ ರಥಿನಃ ಸಾದಿನಸ್ತಥಾ ॥ 6-75-25 (42001)
ರಥಿನಃ ಪತ್ತಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸಾದಿನಶ್ಚಾಪಿ ಪತ್ತಿಭಿಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಧಾವನ್ನಮರ್ಷಿತಾಃ ॥ 6-75-26 (42002)
ಭೀಮಸೇನಾರ್ಜುನಯಮೈರ್ಗುಪ್ತಾ ಚಾನ್ಯೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ।
ಶುಶುಭೇ ಪಾಂಡವೀ ಸೇನಾ ನಕ್ಷತ್ರೈರಿವ ಶರ್ವರೀ ॥ 6-75-27 (42003)
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮಕೃಪದ್ರೋಣಶಲ್ಯದುರ್ಯೋಧನಾದಿಭಿಃ ।
ತವಾಪಿ ಚ ಬಭೌ ಸೇನಾ ಗ್ರಹೈರ್ದ್ಯೌರಿವ ಸಂವೃತಾಃ ॥ 6-75-28 (42004)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಕೌಂತೇಯೋ ದ್ರೋಣಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಅಭ್ಯಯಾಂಜವನೈರಶ್ವೈರ್ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-75-29 (42005)
ದ್ರೋಣಾಸ್ತು ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಂ ನವಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರಶ್ಲಾಘೀ ಮರ್ಮಾಣ್ಯುದ್ದಿಷ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-75-30 (42006)
ದೃಢಾಹತಸ್ತೋ ಭೀಮೋ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಸಾರಥಿಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-75-31 (42007)
ಸ ಸಂಗೃಹ್ಯ ಸ್ಕವಯಂ ವಾಹಾನ್ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ವ್ಯಧಮತ್ಪಾಂಡವೀಂ ಸೇನಾಂ ತೂಲರಾಶಿಮಿವಾನಲಃ ॥ 6-75-32 (42008)
ತೇ ವದ್ಯಮಾನಾ ದ್ರೋಣೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಚ ನರೋತ್ತಮಾಃ ।
ಸೃಂಜಯಾಃ ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಭೀಮಾರ್ಜುನಪರಿಕ್ಷತಂ ॥ 6-75-33 (42009)
ತಥೈವ ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಭೀಮಾರ್ಜುನಪರಿಕ್ಷತಂ।
ಮುಹ್ಯತೇ ತತ್ರತತ್ರೈವ ಸಮದೇವ ವರಾಂಗನಾ॥ 6-75-34 (42010)
ಅಭಿದ್ಯೇತಾಂ ತತೋ ವ್ಯೂಹೌ ತಸ್ಮಿನ್ವೀರವರಕ್ಷಯೇ।
ಆಸೀದ್ವ್ಯತಿಕರೋ ಘೋರಸ್ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-75-35 (42011)
ತದದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೈಃ ಸಹ ।
ಏಕಾಯನಗತಾಃ ಸರ್ವೇ ಯದಯುಧ್ಯಂತ ಭಾರತ ॥ 6-75-36 (42012)
ಪ್ರತಿಸಂವಾರ್ಯ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಯುಯುಧುಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಕೌರವಾಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ ॥ 6-75-37 (42013)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 076
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.76. ಅಧ್ಯಾಯಃ 076
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಸ್ವಸೇನಾಕ್ಷಯಶ್ರವಣೇನ ಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-76-0 (42014)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-76-0x (4151)
ಏವಂ ಬಹುಗುಣಂ ಸೈನ್ಯಮೇವಂ ಬಹುವಿಧಂ ಪರಂ।
ವ್ಯೂಢಮೇವಂ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಮಮೋಘಂ ಚೈವ ಸಂಜಯ ॥ 6-76-1 (42015)
ಜುಷ್ಟಮಸ್ಮಾಕಮತ್ಯಂತಮಭಿಕಾಮಂ ಚ ನಃ ಸದಾ ।
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಂ ವ್ಯಸನೋಪೇತಂ ಪುರಸ್ತಾದ್ದೃಷ್ಟವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-76-2 (42016)
ನಾತಿವೃದ್ಧಮಬಾಲಂ ಚ ನ ಕೃಶಂ ನ ಚ ಪೀವರಂ ।
ಲಘುವೃತ್ತಾಯತಪ್ರಾಯಂ ಸಾಗರಾಕಾರಮವ್ಯಯಂ ॥ 6-76-3 (42017)
ಆತ್ತಸನ್ನಾಹಶಸ್ತ್ರಂ ಚ ಬಹುಶಸ್ತ್ರಪರಿಗ್ರಹಂ ।
ಅಸಿಯುದ್ಧೇ ನಿಯುದ್ಧೇ ಚ ಗದಾಯುದ್ಧೇ ಚ ಕೋವಿದಂ ॥ 6-76-4 (42018)
ಪ್ರಾಸರ್ಷ್ಟಿತೋಮರೇಷ್ವಾಜೌ ಪರಿಘೇಷ್ವಾಯಸೇಷು ಚ ।
ಭಿಂಡಿಪಾಲೇಷು ಶಕ್ತೀಷು ಮುಸಲೇಷು ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-76-5 (42019)
ಕಂಪನೇಷು ಚ ಚಾಪೇಷು ಕಣಪೇಷು ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ಕ್ಷೇಣಣೀಯೇಷು ಚಿತ್ರೇಷು ಮುಷ್ಟಯುದ್ಧೇಷು ಚ ಕ್ಷಮಂ ॥ 6-76-6 (42020)
ಅಪರೋಕ್ಷಂ ಚ ವಿದ್ಯಾಸು ವ್ಯಾಯಾಮೇ ಚ ಕೃತಶ್ರಮಂ ।
ಶಸ್ತ್ರಗ್ರಹಣವಿದ್ಯಾಸು ಸರ್ವಾಸು ಪರಿನಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 6-76-7 (42021)
ಆರೋಹೇ ಪರ್ಯವಸ್ಕಂದೇ ಸರಣೇ ಸಾಂತರಪ್ಲುತೇ ।
ಸಂಯಕ್ಪ್ರಹರಣೇ ಯಾನೇ ವ್ಯಪಯಾನೇ ಚ ಕೋವಿದಂ ॥ 6-76-8 (42022)
ನಾಗಾಶ್ವರಥಯಾನೇಷು ಬಹುಶಃ ಸುಪರೀಕ್ಷಿತಂ ।
ಪರೀಕ್ಷ್ಯ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವೇತನೇನೋಪಪಾದಿತಂ ॥ 6-76-9 (42023)
ನ ಗೋಷ್ಠ್ಯಾ ನೋಪಕಾರೇಣ ನ ಚ ಬಂಧುನಿಮಿತ್ತತಃ ।
ನ ಸೌಹೃದಬಲೈರ್ವಾಪಿ ನಾಕುಲೀನಪರಿಗ್ರಹೈಃ ॥ 6-76-10 (42024)
ಸಮೃದ್ಧಜನಮಾರ್ಯಂ ಚ ತುಷ್ಟಸಂಬಂಧಿಬಾಂಧವಂ ।
ಕೃತೋಪಕಾರಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಯಶಸ್ವಿ ಚ ಮನಸ್ವಿ ಚ ॥ 6-76-11 (42025)
ಸ್ವಜನೈಸ್ತು ನರೈರ್ಮುಖ್ಯೈರ್ಬಹುಶೋ ದೃಷ್ಟಕರ್ಮಭಿಃ ।
ಲೋಕಪಾಲೋಪಮೈಸ್ತಾತ ಪಾಲಿತಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ॥ 6-76-12 (42026)
ಬಹುಭಿಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯೈರ್ಗುಪ್ತಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಲೋಕಸಂಮತೈಃ ।
ಅಸ್ಮಾನಭಿಗತೈಃ ಕಾಮಾತ್ಸಬಲೈಃ ಸಪದಾನುಗೈಃ ॥ 6-76-13 (42027)
ಮಹೋದಧಿಮಿವಾಪೂರ್ಣಮಾಪಗಾಭಿಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಅಪಕ್ಷಪಕ್ಷಿಸಂಕಾಶೈ ರಥೈರ್ನಾಗೈಶ್ಚ ಸಂವೃತಂ ॥ 6-76-14 (42028)
ನಾನಾಯೋಧಜಲಂ ಭೀಮಂ ವಾಹನೋರ್ಮಿತರಂಗಿಣಂ।
ಕ್ಷೇಪಣ್ಯಸಿಗದಾಶಕ್ತಿಶರಪ್ರಾಸಸಾಮಾಕುಲಂ ॥ 6-76-15 (42029)
ಧ್ವಜಭೂಷಣಸಂಬಾಧಂ ರತ್ನಪಟ್ಟಸುಸಂಚಿತಂ ।
ಪರಿಧಾವದ್ಭಿರಶ್ವೈಶ್ಚ ವಾಯುವೇಗವಿಕಂಪಿತಂ ॥ 6-76-16 (42030)
ಅಪಾರಮಿವ ಗರ್ಜಂತಂ ಸಾಗರಪ್ರತಿಮಂ ಮಹತ್।
ದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮಾಸಿಸಂಗಪ್ತಂ ಗುಪ್ತಂ ಚ ಕೃತವರ್ಮಣಾ ॥ 6-76-17 (42031)
ಕೃಪದುಃಶಾಸನಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಜಯದ್ರಥಮುಖೈಸ್ತಥಾ ।
ಭಗದತ್ತವಿಕರ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ದ್ರೌಣಿಸೌಬಲಬಾಹ್ಲಿಕೈಃ ॥ 6-76-18 (42032)
ಗುಪ್ತಂ ಪ್ರವೀರೈರ್ಲೌಕೈಶ್ಚ ಸಾರವದ್ಭಿರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ।
ಯದಹನ್ಯತ ಸೈನ್ಯಂ ಮೇ ದಿಷ್ಟಮತ್ರ ಪರಾಯಣಂ ॥ 6-76-19 (42033)
ನೈತಾದೃಶಂ ಸಮುದ್ಯೋಗಂ ದೃಷ್ಟವಂತೋ ಹಿ ಮಾನುಷಾಃ ।
ಋಷಯೋ ವಾ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಪುರಾಣಾ ಭುವಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-76-20 (42034)
ಈದೃಶೋಽಪಿ ಬಲೌಘಸ್ತು ಸಂಯುಕ್ತಃ ಶಸ್ತ್ರಸಂಪದಾ ।
ವಧ್ಯತೇ ಯತ್ರ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಿಮನ್ಯದ್ಭಾಗಧೇಯತಃ ॥ 6-76-21 (42035)
ವಿಪರೀತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಹಿ ಸಂಜಯ ।
ಯತ್ರೇದೃಶಂ ಬಲಂ ಘೋರಂ ನಾವಧೀದ್ಯುಧಿ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-76-22 (42036)
ಪಾಂಡವಾರ್ಥಾಯ ನಿಯತಂ ದೇವಾಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ಯುಧ್ಯಂತೇ ಮಾಮಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಯಥಾಽವಧ್ಯತ ಸಂಜಯ ॥ 6-76-23 (42037)
ಉಕ್ತೋಽಪಿ ವಿದುರೇಣಾಹಂ ಹಿತಂ ಪಥ್ಯಂ ಚ ನಿತ್ಯಶಃ ।
ನ ಚ ಜಗ್ರಾಹ ತನ್ಮಂದಃ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಮ ॥ 6-76-24 (42038)
ತಥ್ಯಾಂ ಮನ್ಯೇ ಮತಿಂ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಜ್ಞಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಆಸೀತ್ತಥಾಽಽಗತಂ ತಾತ ಯೇನ ದೃಷ್ಟಮಿದಂ ಪುರಾ ॥ 6-76-25 (42039)
ಅಥವಾ ಭಾವ್ಯಮೇವಂ ಹಿ ಸಂಜಯೈತೇನ ಸರ್ವಥಾ ।
ಪುರಾ ಧಾತ್ರಾ ಯಥಾ ದಿಷ್ಟಂ ತತ್ತಥಾ ನ ತದನ್ಯಥಾ ॥ ॥ 6-76-26 (42040)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಟ್ಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-76-2 ನಃ ಅಸ್ಮಾನ್ ಅಭಿಕಾಮಂ ಆಕಾಂಕ್ಷಮಾಣಂ। ಪ್ರಹ್ವನಿಮಿಪಾಠೇ ಪ್ರಣತಂ ॥ 6-76-3 ಲಘುವೃತ್ತಂ ಶೀಘ್ರಕಾರಿ। ಆಯತಪ್ರಾಯಂ ಪ್ರಾಂಶುಬಹುಲಂ ॥ 6-76-8 ಆರೋಹೇ ಹಸ್ತ್ಯಾದೀನಾಂ। ಪರ್ಯವಸ್ಕಂದೇ ಹಸ್ತ್ಯಾದಿಭ್ಯೋಽವತರಣೇ ॥ 6-76-11 ಮನಸ್ವಿ ಸಾಹಂಕಾರಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 077
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.77. ಅಧ್ಯಾಯಃ 077
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮದ್ರೋಣಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-77-0 (42041)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-77-0x (4152)
ಆತ್ಮದೋಷಾತ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವ್ಯಸನಮೀದೃಶಂ ।
ನ ಹಿ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತಾನಿ ಪಶ್ಯತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-77-1 (42042)
ಯಾನಿ ತ್ವಂ ಪಶ್ಯಸೇ ರಾಜಂಧರ್ಮಸಂಕರಕಾರಣಾತ್।
ತವ ದೋಷಾತ್ಪುರಾ ವೃತ್ತಂ ದ್ಯೂತಮೇತದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-77-2 (42043)
ತವ ದೋಷೇಣ ಯುದ್ದಂ ಚ ಪ್ರವೃತ್ತಂ ಸಹ ಪಾಂಡವೈಃ ।
ತ್ವಮೇವಾದ್ಯ ಫಲಂ ಭುಂಕ್ಷ್ವ ಕೃತ್ವಾ ಕಿಲ್ಬಿಷಮಾತ್ಮನಾ ॥ 6-77-3 (42044)
ಆತ್ಮನಾ ಹಿ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ಆತ್ಮನೈವೋಪಭುಜ್ಯತೇ।
ಇಹ ವಾ ಪ್ರೇತ್ಯ ವಾ ರಾಜಂಸ್ತ್ವಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯಥಾತಥಂ ॥ 6-77-4 (42045)
ತಸ್ಮಾದ್ರಾಜನ್ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಯೇದಂ ವ್ಯಸನಂ ಮಹತ್।
ಶೃಣು ಯುದ್ಧಂ ಯಥಾ ವೃತ್ತಂ ಶಂಸತೋ ಮೇ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-77-5 (42046)
ಭೀಮಸೇನಃ ಸುನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಭಿತ್ತ್ವಾ ಮಹಾಚಮೂಂ ।
ಆಸಸಾದ ತತೋ ವೀರಃ ಸರ್ವಾಂದುರ್ಯೋಧನಾನುಜಾನ್ ॥ 6-77-6 (42047)
ದುಃಶಾಸನಂ ದುರ್ವಿಷಹಂ ದುಃಸಹಂ ದುರ್ಮದಂ ಜಯಂ।
ಜಯತ್ಸೇನಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಸುದರ್ಶನಂ ॥ 6-77-7 (42048)
ಚಾರುಚಿತ್ರಂ ಸುವರ್ಮಾಣಂ ದುಷ್ಕರ್ಣಂ ಕರ್ಣಮೇವ ಚ ।
ಏತಾಂಶ್ಚಾನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಸುಬಹೂನ್ಸಮೀಪಸ್ಥಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-77-8 (42049)
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಮರೇ ಗುಪ್ತಾಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಮಹಾಚಮೂಂ ॥ 6-77-9 (42050)
ಅಥಾಲೋಕ್ಯ ಪ್ರವಿಷ್ಟಂ ತಮೂಚುಸ್ತೇ ಸರ್ವ ಏವ ತು ।
ಜೀವಗ್ರಾಹಂ ನಿಗೃಹ್ಣೀಮೋ ವಯಮೇನಂ ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 6-77-10 (42051)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಕೃತನಿಶ್ಚಯೈಃ ।
ಪ್ರಜಾಸಂಹರಣೇ ಸೂರ್ಯಃ ಕ್ರೂರೈರಿವ ಮಹಾಗ್ರಹೈಃ ॥ 6-77-11 (42052)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಮಧ್ಯಂ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ನ ಭೀಃ ಪಾಂಡವಮಾವಿಶತ್।
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ಮಹೇಂದ್ರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದಾನವಾನ್ । 6-77-12 (42053)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಥಿನಾಂ ಸರ್ವಶಃ ಪ್ರಭೋ ।
ಉದ್ಯತಾನಿ ಶರೈಸ್ತೀವ್ರೈಸ್ತಮೇಕಂ ಪರಿವವ್ರಿರೇ ॥ 6-77-13 (42054)
ಸ ತೇಷಾಂ ಪ್ರವರಾನ್ಯೋಧಾನ್ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವರಥಸಾದಿನಃ ।
ಜಘಾನ ಸಮರೇ ಶೂರೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನಚಿಂತಯನ್ ॥ 6-77-14 (42055)
ತೇಷಾಂ ವ್ಯವಸಿತಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನೋ ಜಿಘೃಕ್ಷತಾಂ।
ಸಮಸ್ತಾನಾಂ ವಧೇ ರಾಜನ್ಮತಿಂ ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಮನಾಃ ॥ 6-77-15 (42056)
ತತೋ ರಥಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಗದಾಮಾದಾಯ ಪಾಂಡವಃ ।
ಉವಾಚ ಸಾರಥಿಂ ಭೀಮಂ ಸ್ಥೀಯತಾಮಿತಿ ಭಾರತ ॥ 6-77-16 (42057)
ಯಾವದೇತಾನ್ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಸಹಾನುಗಾನ್ ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಮಹತೀಂ ಚಮೂಂ ।
ಜಘಾನ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ತದ್ಬಲೌಘಮಹಾರ್ಣವಂ ॥ 6-77-17 (42058)
ಗದಯಾ ಭಿಮಸೇನೇನ ತಾಡಿತಾ ವಾರಣೋತ್ತಮಾಃ ।
ಭಿನ್ನಕುಂಭಾ ಮಹಾಕಾಯಾ ಭಿನ್ನಪೃಷ್ಠಾಸ್ತಥೈವಚ ॥ 6-77-18 (42059)
ಭಿನ್ನಗಾತ್ರಾಃ ಸಹಾರೋಹೈಃ ಶೇರತೇ ಪರ್ವತಾ ಇವ।
ರಥಾಶ್ಚ ಭಗ್ನಾಸ್ತಿಲಶಃ ಸಯೋಧಾಃ ಶತಶೋ ರಣೇ ॥ 6-77-19 (42060)
ಅಶ್ವಾಶ್ಚ ಸಾದಿನಶ್ಚೈವ ಪಾದಾತೈಃ ಸಹ ಭಾರತ ।
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-77-20 (42061)
ಯದೇಕಃ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಬಹುಭಿಃ ಸಮಯೋಧಯತ್ ।
ಅಂತಕಾಲೇ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾ ದಂಡಪಾಣಿರಿವಾಂತಕಃ ॥ 6-77-21 (42062)
ಭೀಮಸೇನೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟೇ ತು ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಽಪಿ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ದ್ರೋಣಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ತರಸಾ ಯಯೌ ಯತ್ರ ವೃಕೋದರಃ ॥ 6-77-22 (42063)
ವಿದಾರ್ಯ ಮಹತೀಂ ಸೇನಾಂ ತಾವಕಾನಾಂ ನರರ್ಷಭಃ ।
ಆಸಸಾದ ರಥಂ ಶೂನ್ಯಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-77-23 (42064)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಶೋಕಂ ಸಮರೇ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸಾರಥಿಂ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಾಜ ದುರ್ಮನಾ ಗತಚೇತನಃ ॥ 6-77-24 (42065)
ಅಪೃಚ್ಛದ್ಬಾಷ್ಪಸಂರುದ್ಧೋ ನಿಃಶ್ವಸನ್ವಾಚಮೀರಯನ್ ।
ಮಮ ಪ್ರಾಣೈಃ ಪ್ರಿಯತಮಃ ಕ್ವ ಭೀಮ ಇತಿ ದುಃಖಿತಃ ॥ 6-77-25 (42066)
ವಿಶೋಕಸ್ತಮುವಾಚೇದಂ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ।
ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಮಾಮಿಹ ಬಲೀ ಪಾಂಡವೇಯಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-77-26 (42067)
ಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಮೇತದ್ಬಲಮಹಾರ್ಣವಂ ।
ಮಾಮುಕ್ತ್ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 6-77-27 (42068)
ಪ್ರತಿಪಾಲಯ ಮಾಂ ಸೂತ ನಿಯಂಯಾಶ್ವಾನ್ಮುಹೂರ್ತಕಂ।
ಯಾವದೇವಾನ್ನಿಹನ್ಂಯದ್ಯ ಯ ಇಮೇ ಮದ್ವಧೋದ್ಯತಾಃ ।
ಅಭ್ಯಧಾವದ್ಗದಾಪಾಣಿಸ್ತದ್ಬಲಂ ಸ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-77-28 (42069)
ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಧಾವಂತಂ ಗದಾಹಸ್ತಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಸಂಹರ್ಷಃ ಸಮಜಾಯತ ॥ 6-77-29 (42070)
ತಸ್ಮಿನ್ಸುತುಮುಲೇ ಯುದ್ಧೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಭಯಾನಕೇ ।
ಭಿತ್ತ್ವಾ ರಾಜನ್ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ಪ್ರವಿವೇಶ ಸಖಾ ತವ ॥ 6-77-30 (42071)
ವಿಶೋಕಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಽಥ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತಃ ಸೂತಂ ರಣಮಧ್ಯೇ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-77-31 (42072)
ನ ಹಿ ಮೇ ಜೀವಿತೇನಾಪಿ ವಿದ್ಯತೇಽದ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಂ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ರಣೇ ಹಿತ್ವಾ ಸ್ನೇಹಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-77-32 (42073)
ಯದಿ ಯಾಮಿ ವಿನಾ ಭೀಮಂ ಕಿಂ ಮಾಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ವದಿಷ್ಯತಿ।
ಏಕಾಯನಗತೇ ಭೀಮೇ ಮಯಿ ಚಾವಸ್ಥಿತೇ ಯುಧಿ ॥ 6-77-33 (42074)
ತಸ್ಯ ನ ಸ್ವಸ್ತಿ ಕುರ್ವಂತಿ ದೇವಾಃ ಶಕ್ರಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಯಃ ಸಹಾಯಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸ್ವಸ್ತಿಮಾನಾವ್ರಜೇದ್ಗೃಹಂ ॥ 6-77-34 (42075)
`ರೌರವೇ ನರಕೇ ಮಂಜೇದಪ್ಲವೇ ದುಸ್ತರೇ ನೃಭಿಃ ।'
ಮಮ ಭೀಮಃ ಸಖಾ ಚೈವ ಸಂಬಂಧೀ ಚ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಭಕ್ತೋಽಸ್ಮಾನ್ಭಕ್ತಿಮಾಂಶ್ಚಾಹಂ ತಮಪ್ಯರಿನಿಷೂದನಂ ॥ 6-77-35 (42076)
ಸೋಽಹಂ ತತ್ರ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಯತ್ರ ಯಾತೋ ವೃಕೋದರಃ ।
ನಿಘ್ನಂತಂ ಮಾಂ ರಿಪೂನ್ಪಶ್ಯ ದಾನವಾನಿವ ವಾಸವಂ ॥ 6-77-36 (42077)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ವೀರೋ ಯಯೌ ಮಧ್ಯೇನ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೇಷು ಗದಾಪ್ರಮಥಿತೈರ್ಗಜೈಃ ॥ 6-77-37 (42078)
ಸ ದದರ್ಶ ತದಾ ಭೀಮಂ ದಹಂತಂ ರಿಪುವಾಹಿನೀಂ।
ವಾತೋ ವೃಕ್ಷಾನಿವ ಬಲಾತ್ಪ್ರಭಂಜಂತಂ ರಣೇ ರಿಪೂನ್ ॥ 6-77-38 (42079)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಸಮರೇ ರಥಿನಃ ಸಾದಿನಸ್ತಥಾ ।
ಪಾದಾತಾ ದಂತಿನಶ್ಚೈವ ಚಕ್ರುರಾತ್ಸ್ವರಂ ಮಹತ್ ॥ 6-77-39 (42080)
ಹಾಹಾಕಾರಶ್ಚ ಸಂಜಜ್ಞೇ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ।
ವಧ್ಯತೋ ಭೀಮಸೇನೇನ ಕೃತಿನಾ ಚಿತ್ರಯೋಧಿನಾ ॥ 6-77-40 (42081)
ತತಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಪರಿವಾರ್ಯ ವೃಕೋದರಂ ।
ಅಭೀತಾಃ ಸಮವರ್ತಂತ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಪರಂತಪ ॥ 6-77-41 (42082)
ಅಭಿದ್ರುತಂ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ
ಸಮಂತತಃ ಪಾಂಡವಂ ಲೋಕವೀರಃ।
ಸೈನ್ಯೇನ ಘೋರೇಣ ಸುಸಂಹಿತೇನ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಬಲೀ ಪಾರ್ಷತೋ ಭೀಮಸೇನಂ ॥ 6-77-42 (42083)
ಅಥೋಪಗಚ್ಛಚ್ಛರವಿಕ್ಷತಾಂಗಂ
ಪದಾತಿನಂ ಕ್ರೋಧವಿಷಂ ವಮಂತಂ।
ಆಶ್ವಾಸಯನ್ಪಾರ್ಷತೋ ಭೀಮಸೇನಂ
ಗದಾಹಸ್ತಂ ಕಾಲಮಿವಾಂತಕಾಲೇ ॥ 6-77-43 (42084)
ವಿಶಲ್ಯಮೇನಂ ಚ ಚಕಾರ ತೂರ್ಣ-
ಮಾರೋಪಯಚ್ಚಾತ್ಮರಥೇ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಭೃಶಂ ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಚ ಭೀಮಸೇನ-
ಮಾಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಸ ಶತ್ರುಮಧ್ಯೇ ॥ 6-77-44 (42085)
ತಥಾ ತಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಮಾನೇಽತಿವೇಗಂ
ಭ್ರಾತೄನಥೋಪೇತ್ಯ ತವಾಪಿ ಪುತ್ರಃ ।
ತಸ್ಮಿನ್ವಿಮರ್ದೇ ತವ ಸಂಪ್ರವೃತ್ತೇ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಣೇ ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಬಭಾಷೇ ॥ 6-77-45 (42086)
ಅಯಂ ದುರಾತ್ಮಾ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುತ್ರಃ
ಸಮಾಗತೋ ಭೀಮಸೇನೇನ ಸಾರ್ಧಂ ॥ 6-77-46 (42087)
ತಂ ಯಾಮ ಸರ್ವೇ ಮಹತಾ ಬಲೇನ
ಮಾ ವೋ ರಿಪುಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯತಾಮನೀಕಂ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ವಾಕ್ಯಂ ತಮಮೃಷ್ಯಮಾಣಾ
ಜ್ಯೇಷ್ಠಜ್ಞಯಾ ನೋದಿತಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ॥ 6-77-47 (42088)
ವಧಾಯ ನಿಷ್ಪೇತುರುದಾಯುಧಾಸ್ತೇ
ಯುಗಕ್ಷಯೇ ಕೇತವೋ ಯದ್ವದುಗ್ರಾಃ।
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಧನೂಂಷಿ ವೀರಾ
ಜ್ಯಾಂ ನೇಮಿಘೋಷೈಃ ಪ್ರವಿಕಂಪಯಂತಃ ॥ 6-77-48 (42089)
ಶರೈರವರ್ಷಂದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುತ್ರಂ
ಯಥಾಂಬುದಾ ಭೂಧರಂ ವಾರಿಜಾಲೈಃ ।
ನಿಹತ್ಯ ತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಶರೈಃ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೈ-
ರ್ನ ವಿವ್ಯಥೇ ಸಮರೇ ಚಿತ್ರಯೋಧೀ ॥ 6-77-49 (42090)
ಸಮಭ್ಯುದೀರ್ಣಾಂಶ್ಚ ತವಾತ್ಮಜಾಂಸ್ತಥಾ
ನಿಶಾಂಯ ವೀರಾನಭಿತಃ ಸ್ಥಿತಾನ್ರಣೇ ।
ಜಿಘಾಂಸುರುಗ್ರೋ ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜೋ ಯುವಾ।
ಪ್ರಮೋಹನಾಸ್ತ್ರಂ ಯುಯುಜೇ ಮಹಾರಥಃ ।
ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೃಶಂ ತವ ಪುತ್ರೇಷು ರಾಜ-
ಂದೈತ್ಯೇಷು ಯದ್ವತ್ಸಮರೇ ಮಹೇಂದ್ರಃ ॥ 6-77-50 (42091)
`ಸ ವೈ ತತೋಽಸ್ತ್ರಂ ಸುಮಹಾಪ್ರಭಾವಂ'
ಪ್ರಮೋಹನಂ ದ್ರೋಣದತ್ತಂ ಮಹಾತ್ಮಾ।
ಪ್ರಯೋಜಯಾಮಾಸ ಉದಾರಕರ್ಮಾ
ತಸ್ಮಿನ್ರಣೇ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ರಾಜನ್॥' 6-77-51 (42092)
ತತೋ ವ್ಯಮುಹ್ಯಂತ ರಣೇ ನೃವೀರಾಃ
ಪ್ರಮೋಹನಾಸ್ತ್ರಾಹತಬುದ್ಧಿಸತ್ವಾಃ
ಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ಕುರವಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ
ಸವಾಜಿನಾಗಾಃ ಸರಥಾಃ ಸಮಂತಾತ್।
ಪರೀತಕಾಲಾನಿವ ನಷ್ಟಸಂಜ್ಞಾ-
ನ್ಮೋಹೋಪೇತಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾನ್ನಿಶಂಯ ॥ 6-77-52 (42093)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಭೀಮಃ ಪ್ರಹರತಾಂ ವರಃ।
ವಿಶ್ರಂಯ ಚ ತದಾ ರಾಜನ್ಪೀತ್ವಾಽಮೃತರಸಂ ಜಲಂ ॥ 6-77-53 (42094)
ಪುನಃ ಸನ್ನಹ್ಯ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯಂನೇನ ಸಹಿತಃ ಕಾಲಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-77-54 (42095)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ರಾಜಂದ್ರೋಣಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ।
ದ್ರುಪದಂ ತ್ರಿಭಿರಾಸಾದ್ಯ ಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ದಾರುಣೈಃ ॥ 6-77-55 (42096)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ರಣೇ ದ್ರೋಣೇನ ಪಾರ್ಥಿವಃ ।
ಅಪಾಯಾದ್ದ್ರುಪದೋ ರಾಜನ್ಪೂರ್ವವೈರಮನುಸ್ಮರನ್ । 6-77-56 (42097)
ಜಿತ್ವಾ ತು ದ್ರುಪದಂ ದ್ರೋಣಃ ಶಂಖಂ ದಧ್ಮೌ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ತಸ್ಯ ಶಂಖಸ್ವನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿತ್ರೇಸುಃ ಸರ್ವಸೋಮಕಾಃ ॥ 6-77-57 (42098)
ಅಥ ಶುಶ್ರಾವ ತೇಜಸ್ವೀ ದ್ರೋಣಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ।
ಪ್ರಮೋಹನಾಸ್ತ್ರೇಣ ರಣೇ ಮೋಹಿತಾನಾತ್ಮಜಾಂಸ್ತವ ॥ 6-77-58 (42099)
ತತೋ ದ್ರೋಣೋ ಮಹಾರಾಜ ತ್ವರಿತೋಽಭ್ಯಾಯಯೌ ರಣಾತ್।
ತತ್ರಾಪಶ್ಯನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-77-59 (42100)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಚ ಭೀಮಂ ಚ ವಿಚರಂತೌ ಮಹಾರಣೇ ।
ಮೋಹಾವಿಷ್ಟಾಂಶ್ಚ ತೇ ಪುತ್ರಾನಪಶ್ಯತ್ಸ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-77-60 (42101)
ತತಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಂಸ್ತ್ರಮದಾಯ ಮೋಹನಾಸ್ತ್ರಂ ವ್ಯನಾಶಯತ್ ।
ತತಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಪ್ರಾಣಾಸ್ತವ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-77-61 (42102)
ಪುನರ್ಯುದ್ಧಾಯ ಸಮರೇ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಾ ಜಿಗೀಷವಃ ।
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ಪ್ರಾಹ ಸಮಾಹೂಯ ಸ್ವಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 6-77-62 (42103)
ಗಚ್ಛಂತು ಪದವೀಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಭೀಮಪಾರ್ಷತಯೋರ್ಯುಧಿ।
ಸೌಭದ್ರಪ್ರಮುಖಾ ವೀರಾ ರಥಾ ದ್ವಾದಶ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 6-77-63 (42104)
ಪ್ರವೃತ್ತಿಮಧಿಗಚ್ಛಂತು ನ ಹಿ ಶುದ್ಧ್ಯತಿ ಮೇ ಮನಃ ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ಭಿಮಸೇನಸ್ಯ ಪಾರ್ಷತಸ್ಯ ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-77-64 (42105)
ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಸಮರೇ ಶೀಘ್ರಂ ಪ್ರವಿಶಧ್ವಂ ರಥಾರ್ಣವಂ ।
ಗಚ್ಛಂತು ಪರಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಭವಂತ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-77-65 (42106)
ತ ಏವಂ ಸಮನುಜ್ಞಾತಾಃ ಶೂರಾ ವಿಕ್ರಾಂತಯೋಧಿನಃ ।
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಸರ್ವೇ ಪುರುಷಮಾನಿನಃ ।
ಮಧ್ಯಂದಿನಗತೇ ಸೂರ್ಯೇ ಪ್ರಯಯುಃ ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ ॥ 6-77-66 (42107)
ಕೇಕಯಾ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಾಃ ॥ 6-77-67 (42108)
ತೇ ಕೃತ್ವಾ ಸಮರೇ ವ್ಯೂಹಂ ಸೂಚೀಮುಖಮರಿಂದಮಂ ।
ಬಿಭಿದುರ್ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ತದ್ರಥಾನೀಕಮಾಹವೇ ॥ 6-77-68 (42109)
ತಾನ್ಪ್ರಯಾತಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನಭಿಮನ್ಯುಪುರೋಗಮಾನ್।
ಭೀಮಸೇನಭಯಾವಿಷ್ಟಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವಿಮೋಹಿತಾ ॥ 6-77-69 (42110)
ನ ಸಂವಾರಯಿತುಂ ಶಕ್ತಾ ತವ ಸೇನಾ ಜನಾಧಿಪ ।
ಮದಮೂರ್ಚ್ಛನ್ವಿತಾತ್ಮಾ ವೈ ಪ್ರಮದೇವಾಧ್ವನಿ ಸ್ಥಿತಾ ॥ 6-77-70 (42111)
ತೇಽಭಿಜಾತಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸುವರ್ಣವಿಕೃತಧ್ವಜಾಃ ।
ಪರೀಪ್ಸಂತೋಽಭ್ಯಧಾವಂತ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂರವೃಕೋದರೌ ॥ 6-77-71 (42112)
ತೌ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾವಭಿಮನ್ಯುಪುರೋಗಮಾನ್ ।
ಬಭೂವತುರ್ಮುದಾಯುಕ್ತೌ ನಿಘ್ನಂತೌ ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-77-72 (42113)
`ದ್ರೋಣಮಿಷ್ವಸ್ತ್ರಕುಶಲಂ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಸು ಪಾರಗಂ।'
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಸಹಸಾಯಾಂತಂ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ಗುರುಮಾತ್ಮನಃ ।
ನಾಶಂಸತ ವಧಂ ವೀರಃ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-77-73 (42114)
ತತೋ ರಥಂ ಸಮಾರೋಪ್ಯ ಕೈಕೇಯಸ್ಯ ವೃಕೋದರಂ ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದ್ರೋಣಮಿಷ್ವಸ್ತ್ರಪಾರಗಂ ॥ 6-77-74 (42115)
ತಸ್ಯಾಭಿಪತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಬಾಣೇನ ಧನುಃ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಃ ॥ 6-77-75 (42116)
ಅನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಶತಶೋ ಬಾಣಾನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಷತೇ ।
ದುರ್ಯೋಧನಹಿತಾರ್ಥಾಯ ಭರ್ತೃಪಿಂಡಮನುಸ್ಮರನ್ ॥ 6-77-76 (42117)
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಪಾರ್ಷತಃ ಪರವೀರಹಾ ।
ದ್ರೋಣಂ ವಿವ್ಯಾಧ ವಿಂಶತ್ಯಾ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ॥ 6-77-77 (42118)
ತಸ್ಯ ದ್ರೋಣಃ ಪುನಶ್ಚಾಪಂ ಚಿಚ್ಛೇದಾಮಿತ್ರಕರ್ಶನಃಕ ।
ಹಯಾಂಶ್ಚ ಚತುರಸ್ತೂರ್ಣಂ ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಾಯಕೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-77-78 (42119)
ವೈವಸ್ವತಕ್ಷಯಂ ಘೋರಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ । 6-77-79 (42120)
ಹತಾಶ್ವಾತ್ಸ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಮವಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ।
ಆರುರೋಹ ಮಹಾಬಾಹುರಭಿಮನ್ಯೋರ್ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-77-80 (42121)
ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾ ಸಮಕಂಪತ ವಾಹಿನೀ ।
ಪಶ್ಯತೋ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪಾರ್ಷತಸ್ಯ ಚ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-77-81 (42122)
ತತ್ಪ್ರಭಗ್ನಂ ಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರೋಣೇನಾಮಿತತೇಜಸಾ ।
ನಾಶಕ್ರುವನ್ವಾರಯಿತುಂ ಸಮಸ್ತಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-77-82 (42123)
ವಧ್ಯಮಾನಂ ತು ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ದ್ರೋಣೇನ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ವ್ಯಭ್ರಮತ್ತತ್ರತತ್ರೈವ ಕ್ಷೋಭ್ಯಮಾಣ ಇವಾರ್ಣವಃ ॥ 6-77-83 (42124)
ತಥಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಜಹೃಷೇ ತಾವಕಂ ಬಲಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಚಾರ್ಯಂ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ತಪಂತಂ ರಿಪುವಾಹಿನೀಂ ।
ತುಷ್ಟುವುಃ ಸರ್ವತೋ ಯೋಧಾಃ ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-77-84 (42125)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 078
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.78. ಅಧ್ಯಾಯಃ 078
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-78-0 (42126)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-78-0x (4153)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಮಹೋತ್ಪ್ರತ್ಯಾಗತಸ್ಮೃತಿಃ ।
ಶರವರ್ಷೈಃ ಪುನರ್ಭೀಮಂ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯದಚ್ಯುತಂ ॥ 6-78-1 (42127)
ಏಕೀಭೂತಾಸ್ತತಶ್ಚೈವ ತವ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಸಮೇತ್ಯ ಸಮರೇ ಭೀಮಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸುರುದ್ಯತಾಃ ॥ 6-78-2 (42128)
ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ಸಮರೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ವರಥಂ ಪುನಃ ।
ಸಮಾರುಹ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಯಯೌ ಯೇನ ತವಾತ್ಮಜಃ ॥ 6-78-3 (42129)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಚ ಮಹಾವೇಗಂ ಪರಾಸುಕರಣಂ ದೃಢಂ ।
ಸಜ್ಯಂ ಶರಾಸನಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಶರೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ತೇ ಸುತಂ ॥ 6-78-4 (42130)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ನಾರಾಚೇನ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಭೃಶಂ ಮರ್ಮಣ್ಯತಾಡಯತ್ ॥ 6-78-5 (42131)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಧನ್ವಿನಾ ।
ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತನಯನೋ ವೇಗೇನಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-78-6 (42132)
ದುರ್ಯೋಧನಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ।
ಸ ತತ್ರ ಶುಶುಭೇ ರಾಜಾ ಶಿಖರೈರ್ಗಿರಿರಾಡಿವ ॥ 6-78-7 (42133)
ತೌ ದಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೌ ವಿನಿಘ್ನಂತೌ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ದುರ್ಯೋಧನಾನುಜಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೂರಾಃ ಸಂತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ ॥ 6-78-8 (42134)
ಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಮಂತ್ರಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ನಿಗ್ರಹೇ ಭೀಮಕರ್ಮಣಃ ।
ನಿಶ್ಚಯಂ ಪರಮಂ ಕೃತ್ವಾ ನಿಗ್ರಹೀತುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮುಃ ॥ 6-78-9 (42135)
ತಾನಾಪತತ ಏವಾಜೌ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಮಹಾರಾಜ ಗಜಃ ಪ್ರತಿಗಜಾನಿವ ॥ 6-78-10 (42136)
ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚ ತೇಜಸ್ವೀ ನಾರಾಚೇನ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ।
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಮಹಾರಾಜ ತವ ಪುತ್ರಂ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 6-78-11 (42137)
ತಥೇತರಾಂಸ್ತವ ಸುತಾಂಸ್ತಾಡಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ।
ಶರೈರ್ಬಹುವಿಧೈಃ ಸಂಖ್ಯೇ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈಃ ಸುತೇಜನೈಃ ॥ 6-78-12 (42138)
ತತಃ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪುತ್ರೈಸ್ತೇ ಭೀಮಸೇನಂ ಸಮಾವೃತಂ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಪ್ರಭೃತಯಸ್ತೇ ದ್ವದಶ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-78-13 (42139)
ಪ್ರೇಷಿತಾ ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಭೀಮಸೇನಪದಾನುಗಾಃ ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ಮುರ್ಮಹಾರಾಜ ತವ ಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್ ॥ 6-78-14 (42140)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥಸ್ಥಾಂಸ್ತಾಞ್ಶೂರಾನ್ಸೂರ್ಯಾಗ್ನಿಸಮತೇಜಸಃ ।
ಸರ್ವಾನೇವ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಭ್ರಾಜಮಾನಾಞ್ಶ್ರಿಯಾ ವೃತಾನ್ ॥ 6-78-15 (42141)
ಮಹಾಹವೇ ದೀಷ್ಯಮಾನಾನ್ಸುವರ್ಣಮಕುಟೋಂಜ್ವಲಾನ್।
ತತ್ಯಜುಃ ಸಮರೇ ಭೀಮಂ ತವ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-78-16 (42142)
ತಾನ್ನಾಮೃಷ್ಯತ ಕೌಂತೇಯೋ ಜೀವಮಾನಾ ಗತಾ ಇತಿ ।
ಅನ್ವೀಯ ಚ ಪುನಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾನಪೀಡಯತ್ ॥ 6-78-17 (42143)
ಅಥಾಭಿಮನ್ಯುಃ ಸಮರೇ ಭೀಮಸೇನೇನ ಸಂಗತಃ ।
ಪಾರ್ಷತೇನ ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಕೈಕಯಾ ದ್ರೌಪದೀಸುತಾಃ ॥ 6-78-18 (42144)
ತಾದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಾಂಸ್ತವ ಸೈನ್ಯೇ ಮಹಾರಥಾಃ।
ದುರ್ಯೋಧನಪ್ರಭೃತಯಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಾಃ।
ಭೃಶಮರ್ಶ್ವೈಃ ಪ್ರಜವಿತೈಃ ಪ್ರಯಯುರ್ಯತ್ರ ತೇ ರಥಾಃ ॥ 6-78-19 (42145)
ಅಪರಾಹ್ಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಮಹಾರಣಃ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಚ ಬಲಿನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ ॥ 6-78-20 (42146)
ಅಭಿಮನ್ಯುರ್ವಿಕರ್ಣಸ್ಯ ಹಯಾನ್ಹತ್ವಾ ಮಹಾಹವೇ।
ಅಥೈನಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಣಾಂ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-78-21 (42147)
ಹತಾಶ್ವಂ ರಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಿಕರ್ಣಸ್ತು ಮಹಾರಥಃ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ರಾಜಂಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ಯ ಭಾರತ ।
ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-78-22 (42148)
ಸ್ಥಿತಾವೇಕರಥೇ ತೌ ತು ಭ್ರಾತರೌ ಕುಲವರ್ಧನೌ।
ಆರ್ಜಿನಿಃ ಶರಜಾಲೇನ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-78-23 (42149)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಂ ಪಂಚಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ವಿವ್ಯಧಾತೇ ನ ಚಾಕಂಪತ್ಕಾರ್ಷ್ಣಿರ್ಮೇರುರಿವ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-78-24 (42150)
ದುಃಶಾಸನಸ್ತು ಸಮರೇ ಕೇಕಯಾನ್ಪಂಚ ಮಾರಿಪ ।
ಯೋಧಯಾಮಾಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-78-25 (42151)
ದ್ರೌಪದೇಯಾ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಾ ದುರ್ಯೋಧನಮವಾರಯನ್ ।
ಶರೈರಾಶೀವಿಷಾಕಾರೈಃ ಪುತ್ರಂ ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-78-26 (42152)
ಪುತ್ರೋಽಪಿ ತವ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಸ್ತನಯಾನ್ರಣೇ ।
ಸಾಯಕೈರ್ನಿಶಿತೈ ರಾಜನ್ನಾಜಘಾನ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ॥ 6-78-27 (42153)
ತೈಶ್ಚಾಪಿ ವಿದ್ಧಃ ಶುಶುಭೇ ರುಧಿರೇಮ ಸಮುಕ್ಷಿತಃ ।
ಗಿರಿಃ ಪ್ರಸ್ರವಣೈರ್ಯದ್ವದ್ಗೈರಿಕಾದಿವಿಮಿಶ್ರಿತೈಃ ॥ 6-78-28 (42154)
ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ।
ಕಾಲಯಾಮಾಸ ಬಲವಾನ್ಪಾಲಃ ಪಶುಗಣಾನಿವ ॥ 6-78-29 (42155)
ತತೋ ಗಾಂಡೀವನಿರ್ಘೋಷಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ದಕ್ಷಿಣೇನ ವರೂಥಿನ್ಯಾಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯರೀನ್ವಿನಿಘ್ನತಃ ॥ 6-78-30 (42156)
ಉತ್ತಸ್ಥುಃ ಸಮರೇ ತತ್ರ ಕಬಂಧಾನಿ ಸಮಂತತಃ।
ಕುರೂಣಾಂ ಚೈವ ಸೈನ್ಯೇಷು ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-78-31 (42157)
ಶೋಣಿತೋದಂ ಶರಾವರ್ತಂ ಗಜದ್ವೀಪಂ ಹಯೋರ್ಮಿಣಂ ।
ರಥನೌಭಿರ್ನರವ್ಯಾಘ್ರಾಃ ಪ್ರತೇರುಃ ಸೈನ್ಯಸಾಗರಂ ॥ 6-78-32 (42158)
ಛಿನ್ನಹಸ್ತಾ ವಿಕವಚಾ ವಿದೇಹಾಶ್ಚ ನರೋತ್ತಮಾಃ ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪತಿತಾಸ್ತತ್ರ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-78-33 (42159)
ನಿಹತೈರ್ಮತ್ತಮಾತಂಗೈಃ ಶೋಣಿತೌಘಪರಿಪ್ಲುತೈಃ ।
ಭೂರ್ಭಾತಿ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪರ್ವತೈರಾಚಿತಾ ಯಥಾ ॥ 6-78-34 (42160)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ ।
ನ ತತ್ರಾಸೀತ್ಪುಮಾನ್ಕಶ್ಚಿದ್ಯೋ ಯುದ್ಧಂ ನಾಭಿಕಾಂಕ್ಷತಿ ॥ 6-78-35 (42161)
ಏವಂ ಯುಯುಧಿರೇ ವೀರಾಃ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ಮಹದ್ಯಶಃ।
ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಮಾಕಾಂಕ್ಷಂತೋ ಜಯಂ ಯುಧಿ ॥ ॥ 6-78-36 (42162)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಸಪ್ತತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 079
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.79. ಅಧ್ಯಾಯಃ 079
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-79-0 (42163)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-79-0x (4154)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಲೋಹಿತಾಯತಿ ಭಾಸ್ಕರೇ।
ಸಂಗ್ರಾಮರಭಸೋ ಭೀಮಂ ಹಂತುಕಾಮೋಽಭ್ಯಧಾವತ ॥ 6-79-1 (42164)
ತಮಾಯಾಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನೃವೀರಂ ದೃಢವೈರಿಣಂ ।
ಭೀಮಸೇನಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-79-2 (42165)
ಅಯಂ ಸ ಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ವರ್ಷಪೂಗಾಭಿವಾಂಛಿತಃ ।
ಅದ್ಯ ತ್ವಾಂ ನಿಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಯದಿ ನೋತ್ಸೃಜಸೇ ರಣಂ ॥ 6-79-3 (42166)
ಅದ್ಯ ಕುಂತ್ಯಾಃ ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ವನವಾಸಂ ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ।
ದ್ರೌಪದ್ಯಾಶ್ಚ ಪರಿಕ್ಲೇಶಂ ಪ್ರಣೇಷ್ಯಾಮಿ ಹತೇ ತ್ವಯಿ ॥ 6-79-4 (42167)
ಯತ್ಪುರಾ ಮತ್ಸರೀಭೂತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನವಮನ್ಯಸೇ ।
ತಸ್ಯ ಪಾಪಸ್ಯ ಗಾಂಧಾರೇ ಪಶ್ಯ ವ್ಯಸನಮಾಗತಂ ॥ 6-79-5 (42168)
ಕರ್ಣಸ್ಯ ಮತಮಾಸ್ಥಾಯ ಸೌಬಲಸ್ಯ ಚ ಯತ್ಪುರಾ ।
ಅಚಿಂತ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ಕಾಮಾದ್ಯಥೇಷ್ಟಂ ಕೃತವಾನಸಿ ॥ 6-79-6 (42169)
ಯಾಚಮಾನಂ ಚ ಯನ್ಮೋಹಾದ್ದಾಶಾರ್ಹಮವಮನ್ಯಸೇ।
ಉಲೂಕಸ್ಯ ಸಮಾದೇಶಂ ಯದ್ದದಾಸಿ ಚ ಹೃಷ್ಟವತ್ ॥ 6-79-7 (42170)
ತೇನ ತ್ವಾಂ ನಿಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾನುಬಂಧಂ ಸಬಾಂಧವಂ ।
ಶಮೀಕರಿಷ್ಯೇ ತತ್ಪಾಪಂ ಯತ್ಪುರಾ ಕೃತವಾನಸಿ ॥ 6-79-8 (42171)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಧನುರ್ಘೋರಂ ವಿಕೃಷ್ಯೋದ್ಭ್ರಾಂಯ ಚಾಸಕೃತ್ ।
ಸಮಾಧತ್ತ ಶರಾನ್ಘೋರಾನ್ಮಹಾಶನಿಸಮಪ್ರಭಾನ್ ॥ 6-79-9 (42172)
ಷಡ್ವಿಂಶತಿಮಸಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮುಮೋಚಾಶು ಸುಯೋಧನೇ ।
ಜ್ವಲಿತಾಗ್ನಿಶಿಖಾಕಾರಾನ್ವಜ್ರಕಲ್ಪಾನಜಿಹ್ಮಗಾನ್ ॥ 6-79-10 (42173)
ತತೋಽಸ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಸೂತಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಚ ವಿವ್ಯಧೇ ।
ಚತುರ್ಭಿರಶ್ವಾಂಜವನಾನನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-79-11 (42174)
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಸುವಿಕೃಷ್ಟಾಭ್ಯಾಂ ಶರಾಭ್ಯಾಮರಿಮರ್ದನಃ ।
ಛತ್ರಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ರಾಜ್ಞಸ್ತಸ್ಯ ನರೋತ್ತಂ ॥ 6-79-12 (42175)
ಷಙ್ಭಿಶ್ಚ ತಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ಜ್ವಲಂತಂ ಧ್ವಜಮುತ್ತಮಂ ।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ತಂ ಚ ನನಾದೋಚ್ಚೈಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-79-13 (42176)
ರಥಾಚ್ಚ ಸ ಧ್ವಜಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ನಾನಾರತ್ನವಿಭೂಷಿತಾತ್।
ಪಪಾತ ಸಹಸಾ ಭೂಮೌ ವಿದ್ಯುಂಜಲಧರಾದಿವ ॥ 6-79-14 (42177)
ಜ್ವಲಂತಂ ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶಂ ನಾಗಂ ಮಣಿಮಯಂ ಶುಭಂ ।
ಧ್ವಜಂ ಕುರುಪತೇಶ್ಛಿನ್ನಂ ದದೃಶುಃ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾಃ ॥ 6-79-15 (42178)
ಅಥೈನಂ ದಶಭಿರ್ಬಾಣೈಸ್ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಂ ।
ಆಜಘಾನ ರಣೇ ವೀರಂ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-79-16 (42179)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ಭೀಮಸೇನೇನ ಸಂಯುಗೇ ।
ನಿಷಸಾದ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಮೂರ್ಚ್ಛಾಭಿಹತಚೇತನಃ ॥ 6-79-17 (42180)
ತತಃ ಸ ರಾಜಾ ಸಿಂಧೂನಾಂ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಂ ಸ್ವಪುರುಷೈರ್ವೃತಃ ॥ 6-79-18 (42181)
ಕೃಪಶ್ಚ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತವ ಪುತ್ರಮಚೇತನಂ ।
ಆರೋಪಯದ್ರಥಂ ರಾಜಂದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ ॥ 6-79-19 (42182)
ಪರಿವಾರ್ಯ ತತೋ ಭೀಮಂ ಜೇತುಕಾಮೋ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈರ್ಭೀಮಸ್ಯಾವಾರಯದ್ದಿಶಃ ॥ 6-79-20 (42183)
ಧೃಷ್ಟಕೇತುಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ನಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಕೇಕಯಾ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ತವ ಪುತ್ರಾನಯೋಧಯನ್ ॥ 6-79-21 (42184)
ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಸುಚಿತ್ರಶ್ಚ ಚಿತ್ರಾಂಗಶ್ಚಿತ್ರದರ್ಶನಃ ।
ಚಾರುಚಿತ್ರಃ ಸುಚಾರುಶ್ಚ ತಥಾ ನಂದೋಪನಂದಕೌ ॥ 6-79-22 (42185)
ಅಷ್ಟಾವೇತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸುಕುಮಾರಾ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುರಥಂ ರಾಜನ್ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-79-23 (42186)
ಆಜಘಾನ ತತಸ್ತೂರ್ಣಮಭಿಮನ್ಯುರ್ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಏಕೈಕಂ ಪಂಚಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಶಿತೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-79-24 (42187)
ವಜ್ರಮೃತ್ಯುಪ್ರತೀಕಾಶೈರ್ವಿಚಿತ್ರಾಯುಧನಿಃಸೃತೈಃ ।
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಸೌಭದ್ರಂ ರಥಸತ್ತಮಂ ॥ 6-79-25 (42188)
ವವೃಷುರ್ಮಾರ್ಗಣೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಗಿರಿಂ ಮೇರುಮಿವಾಂಬುದಾಃ ।
ಸ ಪೀಡ್ಯಮಾನಃ ಸಮರೇ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೋ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಃ ॥ 6-79-26 (42189)
ಅಭಿಮನ್ಯುರ್ಮಹಾರಾಜ ತಾವಕಾನ್ಸಮಕಂಪಯತ್।
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ವಜ್ರಪಾಣಿರ್ಮಹಾಸುರಾನ್ ॥ 6-79-27 (42190)
ವಿಕರ್ಣಸ್ಯ ತತೋ ಭಲ್ಲಾನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ಚತುರ್ದಶ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಘೋರಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ॥ 6-79-28 (42191)
ಸ ತೈರ್ವಿಕರ್ಣಸ್ಯ ರಥಾತ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಧ್ವಜಂ ಸೂತಂ ಹಯಾಂಶ್ಚೈವ ನೃತ್ಯಮಾನ ಇವಾಹವೇ ॥ 6-79-29 (42192)
ಪುನಶ್ಚಾನ್ಯಾಞ್ಶರಾನ್ಪೀತಾನಕುಂಠಾಗ್ರಾಞ್ಶಿಲಾಶಿತಾನ್।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿಕರ್ಣಾಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-79-30 (42193)
ತೇ ವಿಕರ್ಣಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕಂಕಬರ್ಹಿಣವಾಸಸಃ।
ಭಿತ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಗತಾ ಭೂಮಿಂ ಜ್ವಲಂತ ಇವ ಪನ್ನಗಾಃ ॥ 6-79-31 (42194)
ತೇ ಶರಾ ಹೇಮಪುಂಖಾಗ್ರಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮಹೀತಲೇ ।
ವಿಕರ್ಣರುಧಿರಕ್ಲಿನ್ನಾ ವಮಂತ ಇವ ಶೋಣಿತಂ ॥ 6-79-32 (42195)
ವಿಕರ್ಣಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ತಸ್ಯೈವಾನ್ಯೇ ಸಹೋದರಾಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಮರೇ ಸೌಭದ್ರಪ್ರಮುಖಾನ್ರಥಾನ್ ॥ 6-79-33 (42196)
ಅಭಿಯಾತ್ವಾ ತಥೈವಾನ್ಯಾನ್ರಥಾಂಸ್ತಾನ್ಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಃ ।
ಅವಿಧ್ಯನ್ಸಮರೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಂರಂಭಾದ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ ॥ 6-79-34 (42197)
ದುರ್ಮುಖಃ ಶ್ರುತಕರ್ಮಾಣಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಸಪ್ತಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಸಪ್ತಮಿಃ ॥ 6-79-35 (42198)
ಅಶ್ವಾಂಜಾಂಬೂನದೈರ್ಜಾಲೈಃ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಾನ್ವಾತರಂಹಸಃ ।
ಜಘಾನ ಷಙ್ಭಿರಾಸಾದ್ಯ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಭ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-79-36 (42199)
ಸ ಹತಾಶ್ವೇ ರಥೇ ತಿಷ್ಠಞ್ಶ್ರುತಕರ್ಮಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹೋಲ್ಕಾಂ ಜ್ವಲಿತಾಮಿವ ॥ 6-79-37 (42200)
ಸಾ ದುರ್ಮುಖಸ್ಯ ವಿಮಲಂ ವರ್ಮ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ವಿದಾರ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶದ್ಭೂಭಿಂ ದೀಪ್ಯಮಾನಾ ಸ್ವತೇಜಸಾ ॥ 6-79-38 (42201)
ದುರ್ಮುಖೋ ವಿಹ್ವಲಸ್ತತ್ರ ನಿಷಸಾದ ರಣೇ ವಿಭೋ।
ವಿಸಂಜ್ಞಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತೇ ಸರ್ವೇ ಭ್ರಾತರಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-79-39 (42202)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿರಥಂ ತತ್ರ ಸುತಸೋಮೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ರಥಮಾರೋಪಯತ್ಸ್ವಕಂ ॥ 6-79-40 (42203)
ಶ್ರುತಕೀರ್ತಿಸ್ತಥಾ ವೀರೋ ಜಯತ್ಸೇನಂ ಸುತಂ ತವ।
ಅಭ್ಯಯಾತ್ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಹಂತುಕಾಮೋ ಯಶಸ್ವಿನಂ ॥ 6-79-41 (42204)
ತಸ್ಯ ವಿಕ್ಷಿಪತಶ್ಚಾಪಂ ಶ್ರುತಕೀರ್ತೇರ್ಮಹಾಸ್ವನಂ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ಜಯತ್ಸೇನಃ ಸುತಸ್ತವ ॥ 6-79-42 (42205)
ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಭಾರತ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ಶತಾನೀಕಃ ಸಹೋದರಂ ॥ 6-79-43 (42206)
ಅಭ್ಯಪದ್ಯತ ತೇಜಸ್ವೀ ಸಿಂಹವನ್ನಿನದನ್ಮುಹುಃ ।
ಶತಾನೀಕಸ್ತು ಸಮರೇ ದೃಢಂ ವಿಸ್ಪಾರ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-79-44 (42207)
ವಿವ್ಯಾಧ ದಶಭಿಸ್ತೂರ್ಣಂ ಜಯತ್ಸೇನಂ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ನನಾದ ಸುಮಹಾನಾದಂ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವ ವಾರಣಃ ॥ 6-79-45 (42208)
ಅಥಾನ್ಯೇನ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಸರ್ವಾವರಣಭೇದಿನಾ ।
ಶತಾನೀಕೋ ಜಯತ್ಸೇನಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಹೃದಯೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-79-46 (42209)
ತಥಾ ತಸ್ಮಿನ್ವರ್ತಮಾನೇ ದುಷ್ಕರ್ಣೋ ಭ್ರಾತುರಂತಿಕೇ ।
ಮುಮೋಚಾಸ್ಮೈಶಿತಾನ್ಬಾಣಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಚಾಪಂ ನಾಕುಲೇಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ॥ 6-79-47 (42210)
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಭಾರಸಾಹಮನುತ್ತಮಂ ।
ಸಮಾದತ್ತ ಶರಾನ್ಘೋರಾಞ್ಶತಾನೀಕೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-79-48 (42211)
ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಮಂತ್ರ್ಯ ದುಷ್ಕರ್ಣಂ ಭ್ರಾತುರಗ್ರತಃ।
ಮುಮೋಚಾಸ್ಮೈ ಶಿತಾನ್ಬಾಣಾಜ್ಜ್ವಲಿತಾನ್ಪನ್ನಗಾನಿವ ॥ 6-79-49 (42212)
ತತೋಽಸ್ಯ ಧನುರೇಕೇನ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಸೂತಂ ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ತಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-79-50 (42213)
ಅಶ್ವಾನ್ಮನೋಜವಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಕರ್ಬುರಾನ್ವಾತರಂಹಸಃ ।
ಜಘಾನ ನಿಶಿತೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸರ್ವಾಂದ್ವಾದಶಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-79-51 (42214)
ಅಥಾಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಸುಯುಕ್ತೇನಾಶುಪಾತಿನಾ।
ದುಷ್ಕರ್ಣಂ ನಾಕುಲಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿವ್ಯಾಧ ಹೃದಯೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-79-52 (42215)
ಸ ಪಪಾತ ತತೋ ಭೂಮೌ ವಜ್ರಾಹತ ಇವ ದ್ರುಮಃ ।
ದುಷ್ಕರ್ಣಂ ವ್ಯಥಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಂಚ ರಾಜನ್ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-79-53 (42216)
ದಿಘಾಂಸಂತಃ ಶತಾನೀಕಂ ಸರ್ವತಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್।
ಛಾದ್ಯಮಾನಂ ಶರವ್ರತೈಃ ಶತಾನೀಕಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ ॥ 6-79-54 (42217)
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಕೇಕಯಾಃ ಪಂಚ ಸೋದರಾಃ ।
ತಾನಭ್ಯಾಪತತಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತವ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-79-55 (42218)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುರ್ಮಹಾರಾಜ ಗಜಾನಿವ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ದುರ್ಮುಖೋ ದುರ್ಜಯಶ್ಚೈವ ತಥಾ ದುರ್ಮರ್ಷಣೋ ಯುವಾ ॥ 6-79-56 (42219)
ಶತ್ರುಂಜಯಃ ಸತ್ರುಸಹಃ ಸರ್ವೇ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಾ ಮಹಾರಾಜ ಕೇಕಯಾನ್ಭ್ರಾತರಃ ಸಮಂ ॥ 6-79-57 (42220)
ರಥೈರ್ನಗರಸಂಕಾಶೈರ್ಹಯೈರ್ಯುಕ್ತೈರ್ಮನೋಜವೈಃ ।
ನಾನಾವರ್ಣವಿಚಿತ್ರಾಭಿಃ ಪತಾಕಾಭಿರಲಂಕೃತೈಃ ॥ 6-79-58 (42221)
ಶರಚಾಪಧರಾ ವೀರಾ ವಿಚಿತ್ರಕವಚಧ್ವಜಾಃ ।
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ಪರಂ ಸೈನ್ಯಂ ಸಿಂಹಾ ಇವ ವನಾದ್ವನಂ ॥ 6-79-59 (42222)
ತೇಷಾಂ ಸುತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಂ।
ಅವರ್ತತ ಮಹಾರೌದ್ರಂ ನಿಘ್ನತಾಮಿತರೇತರಂ ॥ 6-79-60 (42223)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಾಗಸ್ಕೃತಾಂ ರಾಜನ್ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಂ ।
ಮುಹೂರ್ತಾಸ್ತಮಿತೇ ಸೂರ್ಯೇ ಚಕ್ರುರ್ಯುದ್ಧಂ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-79-61 (42224)
ರಥಿನಃ ಸಾದಿನಶ್ಚಾಥ ವ್ಯಕೀರ್ಯಂತ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ತತಃ ಶಾಂತನವಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-79-62 (42225)
ನಾಶಯಾಮಾಸ ಸೇನಾಂ ತಾಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ಪಂಚಾಲಾನಾಂ ಚ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಶರೈರ್ನಿನ್ಯೇ ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 6-79-63 (42226)
ಏವಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ।
ಕೃತ್ವಾಽವಹಾರಂ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಯಯೌ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ನೃಪ ॥ 6-79-64 (42227)
ನಾಶಯಾಮಾಸತುರ್ವೀರೌ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವೃಕೋದರೌ।
ಕರವಾಣಾಮನೀಕಾನಿ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-79-65 (42228)
ಧರ್ಮರಾಜೋಽಪಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವೃಕೋದರೌ ।
ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಚೈತಾವುಪಾಘ್ರಾಯ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಶಿಬಿರಂ ಯಯೌ ॥ 6-79-66 (42229)
` ಅರ್ಜುನೋ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ಕೌರವಾಣಾಮನೀಕಿನೀಂ ।'
ಹತ್ವಾ ವಿದ್ರಾವ್ಯ ಚ ಶರೈಃ ಶಿಬಿರಾಯೈವ ಜಗ್ಮತುಃ ॥ ॥ 6-79-67 (42230)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಷಷ್ಠದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 080
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.80. ಅಧ್ಯಾಯಃ 080
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮದುರ್ಯೋಧನಸಂವಾದಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-80-0 (42231)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-80-0x (4155)
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪರಸ್ಪರಕೃತಾಗಸಃ।
ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಾಣ್ಯೇವ ರುಧಿರೇಣ ಸಮುಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 6-80-1 (42232)
ವಿಶ್ರಂಯ ಚ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಭೂಯೋ ಯುದ್ಧಚಿಕೀರ್ಷವಃ ॥ 6-80-2 (42233)
ತತಸ್ತವ ಸುತೋ ರಾಜಂಶ್ಚಿಂತಯಾಭಿಪರಿಪ್ಲುತಃ ।
ವಿಸ್ರವಚ್ಛೋಣಿತಾಕ್ತಾಂಗಃ ಪಪ್ರಚ್ಛೇದಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-80-3 (42234)
ಸೈನ್ಯಾನಿ ರೌದ್ರಾಣಿ ಭಯಾನಕಾನಿ
ವ್ಯೂಢಾನಿ ಸಂಯಗ್ಬಹುಲಧ್ವಜಾನಿ।
ವಿದಾರ್ಯ ಹತ್ವಾ ಚ ನಿಪೀಡ್ಯ ಶೂರಾಂ-
ಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾ ಲಬ್ಧಜಯಾಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ॥ 6-80-4 (42235)
ಸಂಮೋಹ್ಯ ಸರ್ವಾನ್ಯುಧಿ ಕೀರ್ತಿಮಂತೋ
ವ್ಯೂಹಂ ಚ ತಂ ಮಕರಂ ಮೃತ್ಯುಕಲ್ಪಂ ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಭೀಮೇನ ರಣೇ ಹತೋಽಸ್ಮಿ
ಘೋರೈಃ ಶರೈರ್ಮೃತ್ಯುದಂಡಪ್ರಕಾಶೈಃ ॥ 6-80-5 (42236)
ಕ್ರುದ್ಧಂ ತಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಭಯೇನ ರಾಜ-
ನ್ಸಂಮೂರ್ಚ್ಛಿತೋ ನ ಲಭೇ ಶಾಂತಿಮದ್ಯ ।
ಇಚ್ಛೇ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ಸತ್ಯಸಂಧ
ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಜಯಂ ಪಾಂಡವೇಯಾಂಶ್ಚ ಹಂತುಂ ॥ 6-80-6 (42237)
ತೇನೈವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರಹಸನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಮನ್ಯುಗತಂ ವಿದಿತ್ವಾ।
ತಂ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚಾವಿಮನಾ ಮನಸ್ವೀ
ಗಂಗಾಸುತಃ ಸಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ ॥ 6-80-7 (42238)
ಪರೇಣ ಯತ್ನೇನ ವಿಗಾಹ್ಯ ಸೇನಾಂ
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾಽಹಂ ತವ ರಾಜಪುತ್ರ।
ಇಚ್ಛಾಮಿ ದಾತುಂ ವಿಜಯಂ ಸುಖಂ ಚ
ನ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಛಾದಯೇಽಹಂ ತ್ವದರ್ಥೇ ॥ 6-80-8 (42239)
ಏತೇ ತು ರೌದ್ರಾ ಬಹವೋ ಮಹಾರಥಾ
ಯಶಸ್ವಿನಃ ಶೂರತಮಾಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾಃ ।
ಯೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸಮರೇ ಸಹಾಯಾ
ಜಿತಕ್ಲಮಾ ರೋಷವಿಷಂ ವಮಂತಿ ॥ 6-80-9 (42240)
ಕೇನೇಹ ಶಕ್ಯಾಃ ಸಹಸಾ ವಿಜೇತುಂ
ವೀರ್ಯೋದ್ಧತಾಃ ಕೃತವೈರಾಸ್ತ್ವಯಾ ಚ।
ಅಹಂ ಹ್ಯೇತಾನ್ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ರಾಜ-
ನ್ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಜೀವಿತಂ ತ್ಯಜ್ಯ ವೀರ ॥ 6-80-10 (42241)
ರಣೇ ತವಾರ್ಥಾಯ ಮಹಾನುಭಾವ
ನ ಜೀವಿತಂ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ಮಮಾದ್ಯ।
ಸರ್ವಾಂಸ್ತವಾರ್ಥಾಯ ಸದೇವದೈತ್ಯಾಂʼ-
ಲ್ಲೋಕಾಂದಹೇಯಂ ಕಿಮು ಶತ್ರುಸೇನಾಂ ॥ 6-80-12aತಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಯೋಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಾಜನ್
ಪ್ರಿಯಂ ಚ ತೇ ಸರ್ವಮಹಂ ಕರಿಷ್ಯೇ। 6-80-11 (42242)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಿತುಸ್ತೇ ವಚನಂ ಪ್ರತೀತೋ
ದುರ್ಯೋಧನಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಬಭೂವ ॥ 6-80-12x (4156)
ಸರ್ವಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ತತಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೋ
ನಿರ್ಗಚ್ಛತೇತ್ಯಾಹ ನೃಪಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್।
ತದಾಕ್ಷಯಾ ತಾನಿ ವಿನಿರ್ಯಯುರ್ದ್ರುತಂ
ಗಜಾಶ್ವಪಾದಾತರಥಾಯುತಾನಿ ॥ 6-80-13 (42243)
ಪ್ರಹರ್ಷಯುಕ್ತಾನಿ ತು ತಾನಿ ರಾಜ-
ನ್ಮಹಾಂತಿ ನಾನಾವಿಧಶಸ್ತ್ರವಂತಿ।
ಸ್ಥಿತಾನಿ ನಾಗಾಶ್ವಪದಾತಿಮಂತಿ
ವಿರೇಜುರಾಜೌ ತವ ರಾಜನ್ಬಲಾನಿ ॥ 6-80-14 (42244)
ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರವಿದ್ಭಿರ್ನರವೀರಯೋಧೈ-
ರಧಿಷ್ಠಿತಾಃ ಸೈನ್ಯಗಣಾಸ್ತ್ವದೀಯಾಃ।
ರಥೌಘಪಾದಾತಗಜಾಶ್ವಸಂಘೈಃ
ಪ್ರಯಾದ್ಭಿರಾಜೌ ವಿಧಿವತ್ಪ್ರಣುನ್ನೈಃ ॥ 6-80-15 (42245)
ಸಮುದ್ಧತಂ ವೈ ತರುಣಾರ್ಕವರ್ಣಂ
ರಜೋ ಬಭೌ ಚ್ಛಾದಯತ್ಸೂರ್ಯಶ್ಮೀನ್।
ರೇಜುಃ ಪತಾಕಾ ರಥದಂತಿಸಂಸ್ಥಾ
ವಾತೇರಿತಾ ಭ್ರಾಂಯಮಾಣಾಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-80-16 (42246)
ನಾನಾಲಿಂಗೈಃ ಸಮರೇ ತತ್ರ ರಾಜನ್
ಮೇಘೈರ್ಯುತಾ ವಿದ್ಯುತಃ ಖೇ ಯಥೈವ।
ವೃಂದೈಃ ಸ್ಥಿತಾಶ್ಚಾಪಿ ಸುಸಂಪ್ರಯುಕ್ತಾ-
ಶ್ಚಕಾಶಿರೇ ದಂತಿಗಣಾಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-80-17 (42247)
ಧನೂಂಷಿ ವಿಷ್ಫಾರಯತಾಂ ನೃಪಾಣಾಂ
ಬಭೂವ ಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲೋಽತಿಘೋರಃ।
ವಿಮಥ್ಯತೋ ದೇವಮಹಾಸುರೌಘೈ-
ರ್ಯಥಾರ್ಣವಸ್ಯಾದಿಯುಗೇ ತದಾನೀಂ ॥ 6-80-18 (42248)
ತದುಗ್ರನಾಗಂ ಬಹುರೂಪವರ್ಣಂ
ತವಾತ್ಮಜಾನಾಂ ಸಮುದೀರ್ಣಕೋಪಂ ।
ಬಭೂವ ಸೈನ್ಯಂ ರಿಪುಸೈನ್ಯಹಂತ-
ಯುಗಾಂತಮೇಘೌಘನಿಭಂ ತದಾನೀಂ ॥ ॥ 6-80-19 (42249)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಶೀತಿತಮೋಽದ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 081
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.81. ಅಧ್ಯಾಯಃ 081
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಸಂಹರ್ಷಣಂ ॥ 1 ॥ ರಾಜ್ಞಾಂ ದ್ವಂದ್ವೀಭೂಯ ಮೇಲನಂ ॥ 2 ॥ ಅರ್ಜುನಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-81-0 (42250)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-81-0x (4157)
ಅಥಾತ್ಮಜಂ ತವ ಪುನರ್ಗಾಂಗೇಯೋ ಧ್ಯಾನಮಾಸ್ಥಿತಂ ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಂಪ್ರಹರ್ಷಕರ ವಚಃ ॥ 6-81-1 (42251)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-81-2x (4158)
ಅಹಂ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಭಗದತ್ತೋಽಥ ಸೌಬಲಃ ॥ 6-81-2 (42252)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಬಾಹ್ಲೀಕಃ ಸಹ ಬಾಹ್ಲಿಕೈಃ ।
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜೋ ಬಲವಾನ್ಮಾಗಧಶ್ಚ ಸುದುರ್ಜಯಃ ॥ 6-81-3 (42253)
ಬೃಹದ್ಬಲಶ್ಚ ಕೌಸಲ್ಯಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ ।
`ಕೃಪಶ್ಚ ಸಹ ಸೋದರ್ಯೈಸ್ತವ ರಾಜನ್ಪದಾನುಗಾಃ।'
ರಥಾಶ್ಚ ಬಹುಸಾಹಸ್ರಾಃ ಶೋಭನಾಶ್ಚ ಮಹಾಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-81-4 (42254)
ದೇಶಜಾಶ್ಚ ಹಯಾ ರಾಜನ್ಸ್ವಾರೂಢಾ ಹಯಸಾದಿಭಿಃ ।
ಗಜೇಂದ್ರಾಶ್ಚ ಮದೋದ್ವೃತ್ತಾಃ ಪ್ರಭಿನ್ನಕರಟಾಮುಖಾಃ ॥ 6-81-5 (42255)
ಪಾದಾತಾಶ್ಚ ತಥಾ ಶೂರಾ ನಾನಾಪ್ರಹರಣಾ ಯುಧಿ।
ನಾನಾದೇಶಸಮುತ್ಪನ್ನಾಸ್ತ್ವದರ್ಥೇ ಯೋದ್ಧುಮುದ್ಯತಾಃ ॥ 6-81-6 (42256)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಸ್ತ್ವದರ್ಥೇ ತ್ಯಕ್ತಜೀವಿತಾಃ।
ದೇವಾನಪಿ ರಣೇ ಜೇತುಂ ಸಮರ್ಥಾ ಇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-81-7 (42257)
ಅವಶ್ಯಂ ಹಿ ಮಯಾ ರಾಜಂಸ್ತವ ವಾಚ್ಯಂ ಹಿತಂ ಸದಾ।
ಅಶಕ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜೇತುಂ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ ॥ 6-81-8 (42258)
ವಾಸುದೇವಸಹಾಯಾಶ್ಚ ಮಹೇಂದ್ರಸಮವಿಕ್ರಮಾಃ ।
ಸರ್ವಥಾಽಹಂ ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಂ ತವ ॥ 6-81-9 (42259)
ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚ ರಣೇ ಜೇಷ್ಯೇ ಮಾಂ ವಾ ಜೇಷ್ಯಂತಿ ಪಾಂಡವಾಃ । 6-81-10 (42260)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ದದಾವಸ್ಮೈ ವಿಶಲ್ಯಕರಣೀಂ ಶುಭಾಂ ॥ 6-81-10x (4159)
ಓಷಧೀಂ ವೀಯಸಂಪನ್ನಾಂ ವಿಶಲ್ಯಶ್ಚಾಭವತ್ತದಾ ।
ತತಃ ಪ್ರಭಾತೇ ವಿಮಲೇ ಸ್ವೇನ ಸೈನ್ಯೇನ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-81-11 (42261)
ಅವ್ಯೂಹತ ಸ್ವಯಂ ವ್ಯೂಹಂ ಭೀಷ್ಮೋ ವ್ಯೂಹವಿಶಾರದಃ ।
ಮಣ಼್ಡಲಂ ಮನುಜಶ್ರೇಷ್ಠೋ ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಸಮಾಕುಲಂ ॥ 6-81-12 (42262)
ಸಂಪೂರ್ಣಂ ಯೋಧಮುಖ್ಯೈಶ್ಚ ತಥಾ ದಂತಿಪದಾತಿಭಿಃ ।
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಃ ಸಮಂತತ್ಪರಿವಾರಿತಂ ॥ 6-81-13 (42263)
ಅಶ್ವವೃಂದೈರ್ಮಹದ್ಭಿಶ್ಚ ರಿಷ್ಟಿತೋಮರಧಾರಿಭಿಃ ।
ನಾಗೇನಾಗೇ ರಥಾಃ ಸಪ್ತ ಸಪ್ತ ಚಾಶ್ವಾ ರಥೇರಥೇ ॥ 6-81-14 (42264)
ಅನ್ವಶ್ವಂ ದಶ ಧಾನುಷ್ಕಾ ಧಾನುಷ್ಕೇ ದಶ ಚರ್ಮಿಣಃ।
ಏವಂ ವ್ಯೂಹಂ ಮಹಾರಾಜ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ದಂಶಿತಂ ॥ 6-81-15 (42265)
ಸ್ಥಿತಂ ರಣಾಯ ಮಹತೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿ ಪಾಲಿತಂ ।
ದಶಾಶ್ವಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ದಂತಿನಾಂ ಚ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-81-16 (42266)
ರಥಾನಾಮಯುತಂ ಚಾಪಿ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ತವ ದಂಶಿತಾಃ।
ಚಿತ್ರಸೇನಾದಯಃ ಶೂರಾ ಅಭ್ಯರಕ್ಷಂತಿತಾಮಹಂ ॥ 6-81-17 (42267)
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾಃ ಸ ತೈಃ ಶೂರೈರ್ಗೋಪ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ತೇನ ತೇ।
ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ರಾಜಾನಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-81-18 (42268)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತು ಸಮರೇ ದಂಶಿತೋ ರಥಮಾಸ್ಥಿತಃ ।
ವ್ಯರಾಜತ ಶ್ರಿಯಾ ಜುಷ್ಟೋ ಯಥಾ ಶಕ್ರಸ್ತ್ರಿವಿಷ್ಟಪೇ ॥ 6-81-19 (42269)
ತತಃ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ಭಾರತ ।
ರಥಘೋಷಶ್ಚ ವಿಪುಲೋ ವಾದಿತ್ರಾಣಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನಃ ॥ 6-81-20 (42270)
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ವ್ಯೂಢಃ ಪ್ರತ್ಯಙ್ಭುಖೋ ಯುಧಿ।
ಮಂಡಲಃ ಸ ಮಹಾವ್ಯೂಹೋ ದುರ್ಭೇದ್ಯೋಽಮಿತ್ರಘಾತನಃ ॥ 6-81-21 (42271)
ಸರ್ವತಃ ಶುಶುಭೇ ರಾಜನ್ರಣೇಽರೀಣಾಂ ದುರಾಸದಃ ।
ಮಂಡಲಂ ತು ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ವ್ಯೂಹಂ ಪರಮದುರ್ಯಯಂ ॥ 6-81-22 (42272)
ಸ್ವಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ವಜ್ರಂ ವ್ಯೂಹಮಥಾಕರೋತ್।
ತಥಾ ವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಯಥಾಸ್ಥಾನಮವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-81-23 (42273)
ರಥಿನಃ ಸಾದಿನಃ ಸರ್ವೇ ಸಿಂಹನಾದಮಥಾನದನ್ ।
ಬಿಭಿತ್ಸವಸ್ತತೋ ವ್ಯೂಹಂ ನಿರ್ಯಯುರ್ಯುದ್ಧಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-81-24 (42274)
ಇತರೇತರತಃ ಶೂರಾಃ ಸಹಸೈನ್ಯಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ ।
ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಯಯೌ ಮತ್ಸ್ಯಂ ದ್ರೌಣಿಶ್ಚಾಪಿ ಸಿಖಂಡಿನಂ ॥ 6-81-25 (42275)
ಸ್ವಯಂ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಪಾರ್ಷತಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಮದ್ರರಾಜಾನಮೀಯತುಃ ॥ 6-81-26 (42276)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಯುಯುಧಾನಮಭಿದ್ರುತೌ ।
ಸರ್ವೇ ನೃಪಾಸ್ತು ಸಮರೇ ಧನಂಜಯಮಯೋಧಯನ್ ॥ 6-81-27 (42277)
ಭೀಮಸೇನೋ ರಣೇ ಯಾಂತಂ ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಂ ಸಮವಾರಯತ್।
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ತಥಾ ದುರ್ಮರ್ಷಣಂ ವಿಭುಃ ॥ 6-81-28 (42278)
ಆರ್ಜುನಿಃ ಸಮರೇ ರಾಜಂಸ್ತವ ಮುತ್ರಾನಯೋಧಯತ್ ।
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಹೈಡಿಂಬಂ ರಾಕ್ಷಸೋತ್ತಮಂ ॥ 6-81-29 (42279)
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಮತ್ತೋ ಮತ್ತಮಿವ ದ್ವಿಪಂ ।
ಅಲಂಬುಸಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ॥ 6-81-30 (42280)
ಸಸೈನ್ಯಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಃ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್।
ಭೂರಿಶ್ರವಾ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಮಯೋಧಯತ್ ॥ 6-81-31 (42281)
ಶ್ರುತಾಯುಷಂ ಚ ರಾಜಾನಂ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಸಮರೇ ಕೃಪಮೇವಾನ್ವಯೋಧಯತ್ ॥ 6-81-32 (42282)
ಶೇಷಾಃ ಪ್ರತಿಯಯುರ್ಯತ್ತಾ ಭೀಷ್ಮಮೇವ ಮಹಾರಥಂ ।
ತತೋ ರಾಜಸಮೂಹಾಸ್ತೇ ಪರಿವವ್ರುರ್ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-81-33 (42283)
ಶಕ್ತಿತೋಮರನಾರಾಚಗದಾಪರಿಘಪಾಣಯಃ।
ಅರ್ಜುನೋಽಥ ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಮಿದಮಬ್ರವೀತ್॥ 6-81-34 (42284)
ಪಶ್ಯ ಮಾಧವ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ವ್ಯೂಢಾನಿ ವ್ಯೂಹವಿದುಷಾ ಗಾಂಗೇಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-81-35 (42285)
ಯುದ್ಧಾಭಿಕಾಮಾಞ್ಶೂರಾಂಶ್ಚ ಪಶ್ಯ ಮಾಧವ ದಂಶಿತಾನ್ ।
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜಂ ಸಹಿತಂ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪಶ್ಯ ಕೇಶವ ॥ 6-81-36 (42286)
ಅದ್ಯೈತಾನ್ನಾಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಶ್ಯತಸ್ತೇ ಜನಾರ್ದನ ।
ಯ ಇಮೇ ಮಾಂ ಯದುಶ್ರೇಷ್ಠ ಯೋದ್ಧುಕಾಮಾ ರಣಾಜಿರೇ ॥ 6-81-37 (42287)
ಏತದುಕ್ತ್ವಾ ತು ಕೌಂತೇಯೋ ಧನುರ್ಜ್ಯಾಮವಮೃದ್ಯ ಚ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ನರಾಧಿಪಗಣಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 6-81-38 (42288)
ತೇಽಪಿ ತಂ ಪರಮೇಷ್ವಾಸಾಃ ಶರವರ್ಷೈರಪೂರಯನ್ ।
ತಟಾಕಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿರ್ಯಥಾ ಪ್ರಾವೃಷಿ ತೋಯದಾಃ ॥ 6-81-39 (42289)
ಹಾಹಾಕಾರೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ಸೈನ್ಯೇ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಛಾದ್ಮಮಾನೌ ರಣೇ ಕೃಷ್ಣೌ ಶರೈರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-81-40 (42290)
ದೇವಾ ದೇವರ್ಷಯಶ್ಚೈವ ಗಂಧರ್ವಾಶ್ಚ ಸಹೋರಗೈಃ ।
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಜಗ್ಮುರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೃಷ್ಣೌ ತಥಾಽಽಗತೌ ॥ 6-81-41 (42291)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋಽರ್ಜುನೋ ರಾಜನ್ನೈಂದ್ರಮಸ್ತ್ರಮುದೈರಯತ್ ।
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ವಿಜಯಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-81-42 (42292)
ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಂ ಪರೈರ್ಮುಕ್ತಾಂ ಶರೌಘೈರ್ಯದವಾರಯತ್ ।
ನ ಚ ತತ್ರಾಪ್ಯನಿರ್ಭಿನ್ನಃ ಕಶ್ಚಿದಾಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-81-43 (42293)
ತೇಷಾಂ ರಾಜಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಹಯಾನಾಂ ದಂತಿನಾಂ ತಥಾ।
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಶ್ಚಾನ್ಯಾನ್ಪಾರ್ಥೋ ವಿವ್ಯಾಧ ಮಾರಿಷ ॥ 6-81-44 (42294)
ತೇ ಹನ್ಯಮಾನಾಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಯಯುಃ ।
ಅಗಾಧೇ ಮಂಜಮಾನಾನಾಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪೋತೋಽಭವತ್ತದಾ ॥ 6-81-45 (42295)
ಆಪತದ್ಭಿಸ್ತು ತೈಸ್ತತ್ರ ಪ್ರಭಗ್ನಂ ತಾವಕಂ ಬಲಂ ।
ಸಂಚುಕ್ಷುಭೇ ಮಹಾರಾಜ ವಾತೈರಿವ ಮಹಾರ್ಣವಃ ॥ ॥ 6-81-46 (42296)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 082
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.82. ಅಧ್ಯಾಯಃ 082
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ರೋಣೇನ ವಿರಾಟಸೂನೋಃ ಶಂಖಸ್ಯ ವಧಃ ॥ 1 ॥ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-82-0 (42297)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-82-0x (4160)
ಪ್ರವೃತ್ತಮಾತ್ರೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ನಿವೃತ್ತೇ ಚ ಸುಶರ್ಮಣಿ ।
ಭಗ್ನೇಷು ಚಾಪಿ ವೀರೇಷು ಪಾಂಡವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-82-1 (42298)
ಕ್ಷುಭ್ಯಮಾಣೇ ಬಲೇ ತೂರ್ಣಂ ಸಾಗರಪ್ರತಿಮೇ ತವ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತೇ ಚ ಗಾಂಗೇಯೇ ತ್ವರಿತಂ ವಿಜಯಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-82-2 (42299)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ।
ತ್ವರಮಾಣಃ ಸಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನಬ್ರವೀನ್ನೃಪಾನ್ ॥ 6-82-4aತೇಷಾಂ ತು ಪ್ರಮುಖೇ ಶೂರಂ ಸುಶರ್ಮಾಣಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಮಧ್ಯೇ ಸರ್ವಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭೃಶಂ ಸಂಹರ್ಷಯನ್ನಿವ॥ 6-82-3 (42300)
ಏಷ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯೋದ್ಧುಕಾಮೋ ಧನಂಜಯಂ ।
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-82-5 (42301)
ತಂ ಪ್ರಯಾಂತಂ ರಣೇ ವೀರಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಭಾರತಂ ।
ಸಂಯತ್ತಾಃ ಸಮರೇ ಸರ್ವೇ ಪಾಲಯಧ್ವಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-82-6 (42302)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-82-7 (42303)
ತತಃ ಪ್ರಯಾತಃ ಸಹಸಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽರ್ಜುನಂ ।
ರಣೇ ಭಾರತಮಾಯಾಂತಮಾಸಸಾದ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-82-8 (42304)
ಮಹಾಶ್ವೇತಾಶ್ವಯುಕ್ತೇನ ಭೀಮವಾನರಕೇತುನಾ ।
ಮಹತಾ ಮೇಘನಾದೇನ ರಥೇನಾತಿವಿರಾಜತಾ ॥ 6-82-9 (42305)
ಸಮರೇ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಮುಪಯಾನಂ ಧನಂಜಯಂ।
ಅಭವತ್ತುಮುಲೋ ನಾದೋ ಭಯಾದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಿರೀಟಿನಂ ॥ 6-82-10 (42306)
ಅಭೀಶುಹಸ್ತಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾದಿತ್ಯಮಿವಾಪರಂ ।
ಮಧ್ಯಂದಿನಗತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ನ ಶೇಕುಃ ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಿತುಂ ॥ 6-82-11 (42307)
ತಥಾ ಶಾಂತನವಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶ್ವೇತಾಶ್ವಂ ಶ್ವೇತಕಾರ್ಮುಕಂ ।
ನ ಶೇಕುಃ ಪಾಂಡವಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಶ್ವೇತಂ ಗ್ರಹಮಿವೋದಿತಂ ॥ 6-82-12 (42308)
ಸ ಸರ್ವತಃ ಪರಿವೃತಸ್ತ್ರಿಗರ್ತೈಃ ಸುಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ತಥಾಽನ್ಯೈಶ್ಚ ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-82-13 (42309)
ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ತು ಸಮರೇ ಮತ್ಸ್ಯಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಣಾ।
ಧ್ವಜಂ ಚಾಸ್ಯ ಶರೇಣಾಜೌ ಧನುಶ್ಚೈಕೇನ ಚಿಚ್ಛಿದೇ ॥ 6-82-14 (42310)
ತದಪಾಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿನ್ನಂ ವಿರಾಟೋ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ ।
ಅನ್ಯದಾದತ್ತ ವೇಗೇನ ಧನುರ್ಭಾರಸಹಂ ದೃಢಂ ॥ 6-82-15 (42311)
ಶರಾಂಶ್ಚಾಶೀವಿಷಾಕಾರಾಜ್ಜ್ವಲಿತಾನ್ಪನ್ನಗಾನಿವ ।
ದ್ರೋಣಂ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚಾಸ್ಯ ವಾಜಿನಃ ॥ 6-82-16 (42312)
ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ವಿವ್ಯಾಧಕ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಧನುರೇಕೇಷುಣಾಽವಿಧ್ಯತ್ತತ್ರಾಕ್ರುಧ್ಯದ್ದ್ವಿಜರ್ಷಭಃ ॥ 6-82-17 (42313)
ತಸ್ಯ ದ್ರೋಣೋಽವಧೀದಶ್ವಾಞ್ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಅಷ್ಟಾಭಿರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸೂತಮೇಕೇನ ಪತ್ರಿಣಾ ॥ 6-82-18 (42314)
ಸ ಹತಾಶ್ವಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ಸ್ಯಂದನಾದ್ಧತಸಾರಥಿಃ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಪುತ್ರಸ್ಯ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-82-19 (42315)
ತತಸ್ತು ತೌ ಪಿತಾಪುತ್ರೌ ಭಾರದ್ವಾಜಂ ರಥೇ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ವಾರಯಾಮಾಸಸತುರ್ಬಲಾತ್ ॥ 6-82-20 (42316)
ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರಮಾಶೀವಿಷೋಪಮಂ ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ಶಂಖಂ ಪ್ರತಿ ಜನೇಶ್ವರಃ ॥ 6-82-21 (42317)
ಸ ತಸ್ಯ ಹೃದಯಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪೀತ್ತ್ವಾ ಶೋಣಿತಮಾಹವೇ।
ಜಗಾಮ ಧರಣೀಂ ಬಾಣೋ ಲೋಹಿತಾರ್ದ್ರವರಚ್ಛದಃ ॥ 6-82-22 (42318)
ಸ ಪಪಾತ ರಣೇ ತೂರ್ಣಂ ಭಾರದ್ವಾಜಶರಾಹತಃ।
ಧನುಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಶರಾಂಶ್ಚೈವ ಪಿತುರೇವ ಸಮೀಪತಃ ॥ 6-82-23 (42319)
ಹತಂ ತಮಾತ್ಮಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿರಾಟಃ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಭಯಾತ್।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ಸಮರೇ ದ್ರೋಣಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-82-24 (42320)
ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ದಾರಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-82-25 (42321)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಮಹಾರಾಜ ದ್ರೌಣಿಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಆಜಘಾನ ಭ್ರವೋರ್ಮಧ್ಯೇ ನಾರಾಚೈಸ್ತ್ರಿಭಿರಾಶುಗೈಃ ॥ 6-82-26 (42322)
ಸ ಬಭೌ ರಥಶಾರ್ದೂಲೋ ಲಲಾಟೇ ಸಂಸ್ಥಿತೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ಶಿಖರೈಃ ಕಾಂಚನಮಯೈರ್ಮೇರುಸ್ತ್ರಿಭಿರಿವೋಚ್ಛ್ರಿತೈಃ ॥ 6-82-27 (42323)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಿಮೇಷಾರ್ಧಾಚ್ಛಿಖಂಡಿನಃ ।
ಧ್ವಜಂ ಸೂತಮಥೋ ರಾಜಂಸ್ತುರಗಾನಾಯುಧಾನಿ ಚ ॥ 6-82-28 (42324)
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾಚ್ಛಿದ್ಯ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ಷ।
ಸ ಹತಾಶ್ವಾದವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾದ್ವೈ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-82-29 (42325)
ಖಂಗಮಾದಾಯ ಸುಶಿತಂ ವಿಮಲಂ ಚ ಶರಾವರಂ ।
ಶ್ಯೇನವದ್ವ್ಯಚರತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಿಖಂಡೀ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ॥ 6-82-30 (42326)
ಸಖಂಗಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಚರತಸ್ತಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ನಾಂತರಂ ದದೃಶೇ ದ್ರೌಣಿಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-82-31 (42327)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ದ್ರೌಣಿಃ ಪರಮಕೋಪನಃ ॥ 6-82-32 (42328)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಮರೇ ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ಸುದಾರುಣಾಂ।
ಅಸಿನಾ ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರೇಣ ಚಿಚ್ಛೇದ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-82-33 (42329)
ತತೋಽಸ್ಯ ವಿಮಲಂ ದ್ರೌಣಿಃ ಶತಚಂದ್ರಂ ಮನೋರಮಂ।
ಚರ್ಮಾಚ್ಛಿನದಸಿಂ ಚಾಸ್ಥ ಖಂಡಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-82-34 (42330)
ಶಿತೈಸ್ತು ಬಹುಶೋ ರಾಜಂಸ್ತಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ಶಿಖಂಡೀ ತು ತತಃ ಖಂಗಂ ಖಂಡಿತಂ ತೇನ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-82-35 (42331)
ಆವಿಧ್ಯ ವ್ಯಸೃಜತ್ತೂರ್ಣಂ ಜ್ವಲಂತಮಿವ ಪನ್ನಗಂ ।
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಹಸಾ ಕಾಲಾನಲಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 6-82-36 (42332)
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ದ್ರೌಣಿರ್ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-82-37 (42333)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಭೃಶಂ ರಾಜಂಸ್ತಡ್ಯಮಾನಃ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಮಾಧವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-82-38 (42334)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ಕ್ರೂರಮಾಹವೇ।
ಅಲಂಬುಸಂ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಬಲಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-82-39 (42335)
ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ತತಸ್ತಸ್ಯ ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ।
ಅರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ಸಮರೇ ತಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-82-40 (42336)
ಮಾಯಾಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಕೃತ್ವಾ ಶರವರ್ಷೈರವಾಕಿರತ್।
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಶೈನೇಯಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-82-41 (42337)
ಅಸಂಭ್ರಮಸ್ತು ಸಮರೇ ವಧ್ಯಮಾನಃ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಐಂದ್ರಮಸ್ತ್ರಂ ಚ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಯೋಜಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-82-42 (42338)
ವಿಜಯಾದ್ಯದನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಾಧವೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ।
ತದಸ್ತ್ರಂ ಭಸ್ಮಾಸಾತ್ಕೃತ್ವಾ ಮಾಯಾಂ ತಾಂ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ತದಾ ॥ 6-82-43 (42339)
ಅಲಂಬುಸಂ ಶರೈರನ್ಯೈರಭ್ಯಾಕಿರತ ಸರ್ವತಃ।
ಪರ್ವತಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಬಲಾಹಕಃ ॥ 6-82-44 (42340)
ತತ್ತಥಾ ಪೀಡಿತಂ ತೇನ ಮಾಧವೇನ ಯಶಸ್ವಿನಾ ।
ಪ್ರದುದ್ರಾವ ಭಯಾದ್ರಕ್ಷಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸಾತ್ಯಕಿಮಾಹವೇ ॥ 6-82-45 (42341)
........ ಮಾಘವತಾ ಜಿತ್ವಾ ಭಾರತ ಸಾತ್ಯಕಿಃ।
ಶೈನೇಯಃ ಪ್ರಾಣದ಼ಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯೋಧಾನಾಂ ತವ ಪಶ್ಯತಾಂ ॥ 6-82-46 (42342)
ನ್ಯಹನತ್ತಾವಕಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ನಿಶಿತೈರ್ಬಹುಭಿರ್ಬಾಣೈಸ್ತೇಽದ್ರವಂತ ಭಯಾರ್ದಿತಾಃ ॥ 6-82-47 (42343)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ದ್ರುಪದಸ್ಯಾತ್ಮಜೋ ಬಲೀ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ಮಹಾರಾಜ ಪುತ್ರಂ ತವ ಜನೇಶ್ವರಂ ॥ 6-82-48 (42344)
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಸ ಚ್ಛಾದ್ಯಮಾನೋ ವಿಶಿಖೈರ್ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೇನ ಭಾರತ ॥ 6-82-49 (42345)
ವಿವ್ಯಥೇ ನ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ತವ ಪುತ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಚ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಭಿಃಕ ॥ 6-82-50 (42346)
ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ತ್ರಿಂಶತಾ ಚೈವ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ।
ತಸ್ಯ ಸೇನಾಪತಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಾರಿಷ ॥ 6-82-51 (42347)
ಹಯಾಂಶ್ಚ ಚತುರಃ ಶೀಘ್ರಂ ನಿಜಘಾನ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಶರೈಶ್ಚೈನಂ ಸುನಿಶಿತೈಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-82-52 (42348)
ಸ ಹತಾಶ್ವಾನ್ಮಹಾಬಾಹುರವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾದ್ಬಲೀ ।
ಪದಾತಿರಸಿಮುದ್ಯಂಯ ಪ್ರಾದ್ರವತ್ಪಾರ್ಷತಂ ಪ್ರತಿ॥ 6-82-53 (42349)
ಶಕುನಿಸ್ತಂ ಸಮಭ್ಯೇತ್ಯ ರಾಜಗೃದ್ಧೀ ಮಹಾಬಲಃ ।
ರಾಜಾನಂ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ರಥಮಾರೋಪಯತ್ಸ್ವಕಂ ॥ 6-82-54 (42350)
ತತೋ ನೃಪಂ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಪಾರ್ಷತಃ ಪರವೀರಹಾ ।
ನ್ಯಹನತ್ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ವಜ್ರಪಾಣಿರಿವಾಸುರಾನ್ ॥ 6-82-55 (42351)
ಕೃತವರ್ಮಾ ರಣೇ ಭೀಮಂ ಶರೈರಾರ್ಚ್ಛನ್ಮಹಾರಥಃ ।
ಪ್ರಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಚ ತಂ ಮಹಾಮೇಘೋ ರವಿಂ ಯಥಾ ॥ 6-82-56 (42352)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸಮರೇ ಭೀಮಸೇನಃ ಪರಂತಪಃ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಾಯಂಕಾನ್ಕೃತವರ್ಮಣೇ ॥ 6-82-57 (42353)
ತೈರರ್ದ್ಯಮಾನೋಽತಿರಥಃ ಸಾತ್ವತಃ ಶಸ್ತ್ರಕೋವಿದಃ ।
ನಾಕಂಪತ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಂ ಚಾರ್ಚ್ಛಚ್ಛಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-82-58 (42354)
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾಂಶ್ಚತುರೋ ಹತ್ವಾ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಧ್ವಜಂ ಸುಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-82-59 (42355)
ಶರೈರ್ಬಹುವಿಧೈಶ್ಚೈನಮಾಚಿನೋತ್ಪರವೀರಹಾ ।
ಶಕಲೀಕೃತಸರ್ವಾಂಗಃ ಶ್ವಾವಿತ್ತು ಶಲಲೈರ್ಯಥಾ ॥ 6-82-60 (42356)
ಹತಾಶ್ವಶ್ಚ ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸುಬಲಸ್ಯ ರಥಂ ಯಯೌ।
ಸ್ವಾಲಸ್ಯ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-82-61 (42357)
ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಮುಪಾದ್ರವತ್।
ನಿಜಘಾನ ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದಂಡಪಾಣಿರಿವಾಂತಕಃ ॥ ॥ 6-82-62 (42358)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-82-60 ಸರ್ವಾಂಗೋ ಹತಾಶ್ವಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತೇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 083
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.83. ಅಧ್ಯಾಯಃ 083
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-83-0 (42359)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-83-0x (4161)
ಬಹೂನಿ ಹಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ದ್ವೈರಥಾನಿ ಸ್ಮ ಸಂಜಯ।
ಪಾಂಡೂನಾಂ ಮಾಮಕೈಃ ಸಾರ್ಧಮಶ್ರೌಷಂ ತವ ಜಲ್ಪತಃ ॥ 6-83-1 (42360)
ನ ಚೈವ ಮಾಮಕಂ ಕಿಂಚಿದ್ಧೃಷ್ಟಂ ಶಂಸಸಿ ಸಂಜಯ ।
ನಿತ್ಯಂ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ಹೃಷ್ಟಾನಭಗ್ನಾನ್ಸಂಪ್ರಶಂಸಸಿ ॥ 6-83-2 (42361)
ಜೀಯಮಾನಾನ್ವಿಮನಸೋ ಮಾಮಕಾನ್ವಿಗತೌಜಸಃ ।
ವದಸೇ ಸಂಯುಗೇ ಸೂತ ದಿಷ್ಟಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 6-83-3 (42362)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-83-4x (4162)
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಯುದ್ಧೇ ಚೇಷ್ಟಂತಿ ತಾವಕಾಃ।
ದರ್ಶಯಾನಾಃ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪೌರುಷಂ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 6-83-4 (42363)
ಗಂಗಾಯಾಃ ಸುರನದ್ಯಾ ವೈ ಸ್ವಾದುಭೂತಂ ಯಥೋದಕಂ ।
ಮಹೋದಧಿಸಮಭ್ಯಾಶೇ ಲವಣತ್ವಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 6-83-5 (42364)
ತಥಾ ತತ್ಪೌರುಷಂ ರಾಜಂಸ್ತಾವಕಾನಾಂ ಪರಂತಪ ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ವೀರಾನ್ವ್ಯರ್ಥಂ ಭವತಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-83-6 (42365)
ಘಟಮಾನಾನ್ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಕುರ್ವಾಣಾನ್ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ ।
ನ ದೋಷೇಣ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೌರವಾನ್ಗಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-83-7 (42366)
ತವಾಪರಾಧಾತ್ಸುಮಹಾನ್ಸಪುತ್ರಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಪೃತಿವ್ಯಾಃ ಪ್ರಕ್ಷಯೋ ಘೋರೋ ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಃ ॥ 6-83-8 (42367)
ಆತ್ಮದೋಷಾತ್ಸಮುತ್ಪನ್ನಂ ಶೋಚಿತುಂ ನಾರ್ಹಸೇ ನೃಪ ।
ನ ಹಿ ರಕ್ಷಂತಿ ರಾಜಾನಃ ಸರ್ವಥಾಽತ್ರಾಪಿ ಜೀವಿತಂ ॥ 6-83-9 (42368)
ಯುದ್ಧೇ ಸುಕೃತಿನಾಂ ಲೋಕಾನಿಚ್ಛಂತೋ ವಸುಧಾಧಿಪಾಃ।
ಚಮೂಂ ವಿಗಾಹ್ಯ ಯುದ್ಧ್ಯಂತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವರ್ಗಪರಾಯಣಾಃ ॥ 6-83-10 (42369)
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ತು ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಜನಕ್ಷಯಃ।
ತಂ ತ್ವಮೇಕಮನಾ ಭೂತ್ವಾ ಶೃಣು ದೇವಾಸುರೋಪಮಂ ॥ 6-83-11 (42370)
ಆವಂತ್ಯೌ ತು ಮಹೇಷ್ವಾಸೌ ಮಹಾಸೇನೌ ಮಹಾಬಲೌ ।
ಯುಧಾಮನ್ಯುಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಮೇಯತಾ ರಣೋತ್ಕಟೌ ॥ 6-83-12 (42371)
ತೇಷಾಂ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಸಮುಹದ್ರೋಣಹರ್ಷಣಂ ।
ಯುಧಾಮನ್ಯುಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭ್ರಾತರೌ ದೇವರೂಪಿಣೌ ॥ 6-83-13 (42372)
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ತಾವೇನಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯೇತಾಂ ಸಮರೇ ಚಿತ್ರಯೋಧಿನೌ ॥ 6-83-14 (42373)
ಯುಧ್ಯತಾಂ ಹಿ ತಥಾ ರಾಜನ್ವಿಶೇಷೋ ನ ವ್ಯದೃಶ್ಯತ ।
ಯತತಾಂ ಶತ್ರುನಾಶಾಯ ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೈಷಿಣಾಂ ॥ 6-83-15 (42374)
ಯುಧಾಮನ್ಯುಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ನನುವಿಂದಸ್ಯ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚತುರೋ ವಾಹಾನನಯದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-83-16 (42375)
ಭಲ್ಲಾಭ್ಯಾಂ ಚ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣಾಭ್ಯಾಂ ಧನುಃ ಕೇತುಂ ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ರಾಜಂಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-83-17 (42376)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾಽನುವಿಂದೋಽಥ ರಥಂ ವಿಂದಸ್ಯ ರಥಮಾಸ್ಥಿತಃ।
ಧನುರ್ಗೃಹೀತ್ವಾ ಪರಮಂ ಭಾರಸಾಧನಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-83-18 (42377)
ತಾವೇಕಸ್ಥೌ ರಣೇ ವೀರಾವಾವಂತ್ಯೌ ರಥಿನಾಂ ವರೌ।
ಶರಾನ್ಮುಮುಚತುಸ್ತೂರ್ಣಂ ಯುಧಾಮನ್ಯೌ ಮಹಾತ್ಮನಿ ॥ 6-83-19 (42378)
ತಾಭ್ಯಾಂ ಮುಕ್ತಾ ಮಹಾವೇಗಾಃ ಶರಾಃ ಕಾಂಚನಭೂಷಣಾಃ ।
ದಿವಾಕರಪಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸುರಂಬರಂ ॥ 6-83-20 (42379)
ಯುಧಾಮನ್ಯೂ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭ್ರಾತರೌ ತೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷೇಣ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಪ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-83-21 (42380)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಪತಿತೇ ಭೂಮೌ ಗತಸತ್ವೇ ತು ಸಾರಥೌ ।
ರಥಃ ಪ್ರದುದ್ರಾವ ದಿಶಃ ಸಮುದ್ಧಾಂತಹಯಸ್ತತಃ ॥ 6-83-22 (42381)
ತೌ ಸ ಜಿತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಯಜ್ಞಸೇನಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪೌರುಷಂ ಖ್ಯಾಪಯಂಸ್ತೂರ್ಣಂ ವ್ಯಧಮತ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-83-23 (42382)
ಸಾ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಸಮರೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೀ ಮಹಾಚಮೂಃ ।
ವೇಗಾನ್ಬಹುವಿಧಾಂಶ್ಚಕ್ರೇ ವಿಷಂ ಪೀತ್ವೇನ ಮಾನವಃ ॥ 6-83-24 (42383)
ಹೈಡಿಂಬೋ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ತು ಭಗದತ್ತಂ ಸಮಾದ್ರವತ್।
ರಥೇನಾದಿತ್ಯವರ್ಣೇನ ಸಧ್ವಜೇನ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-83-25 (42384)
ತತಃ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೋ ರಾಜಾ ನಾಗರಾಜಂ ಸಮಾಸ್ಥಿತಃಕ ।
ಯಥಾ ವಜ್ರಧರಃ ಪೂರ್ವಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತಾರಕಾಮಯೇ ॥ 6-83-26 (42385)
ತತ್ರ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾಃ ।
ವಿಶೇಷಂ ನ ಸ್ಮ ವಿವಿದುರ್ಹೈಡಿಂಬಭಗದತ್ತಯೋಃ ॥ 6-83-27 (42386)
ಯಥಾ ಸುರಪತಿಃ ಶಕ್ರಸ್ತ್ರಾಸಯಾಮಾಸ ದಾನವಾನ್।
ತಥೈವ ಸಮರೇ ರಾಜಾ ದ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-83-28 (42387)
ತೇನ ವಿದ್ರಾವ್ಯಮಾಣಾಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ।
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಭ್ಯಗಚ್ಛಂತಃ ಸ್ವೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಭಾರತ ॥ 6-83-29 (42388)
ಭೈಮಸೇನಿಂ ರಥಸ್ಥಂ ತು ತತ್ರಾಪಶ್ಯಾಮ ಭಾರತ ।
ಶೇಷಾ ವಿಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-83-30 (42389)
ನಿವೃತ್ತೇಷು ತು ಪಾಂಡೂನಾಂ ಪುನಃ ಸೈನ್ಯೇಷು ಭಾರತ ।
ಆಸೀನ್ನಿಷ್ಠಾನಕೋ ಘೋರಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-83-31 (42390)
ಘಟೋತ್ಕಚಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಭಗದತ್ತಂ ಮಹಾರಣೇ।
ಶರೈಃ ಪ್ರಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಮೇರುಂ ಗಿರಿಮಿವಾಂಬುದಃ ॥ 6-83-32 (42391)
ನಿಹತ್ಯ ತಾಞ್ಶರಾನ್ರಾಜಾ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಧನುಶ್ರ್ಯುತಾನ್।
ಭೈಮಸೇನಿಂ ರಣೇ ತೂರ್ಣಂ ಸರ್ವಮರ್ಮಸ್ವತಾಡಯತ್ ॥ 6-83-33 (42392)
ಸ ತಾಡ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ನ ವಿವ್ಯಥೇ ರಾಕ್ಷಸಂದ್ರೋ ಭಿದ್ಯಮಾನ ಇವಾಚಲಃ ॥ 6-83-34 (42393)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೋಮರಾಂಶ್ಚ ಚತುರ್ದಶ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ತಾಂಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 6-83-35 (42394)
ಸ ತಾಂಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹುಸ್ತೋಮರಾನ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಭಗದತ್ತಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಕಂಕಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-83-36 (42395)
ತತಃ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೋ ರಾಜಾ ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಭಾರತ।
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾಂಶ್ಚತುರಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-83-37 (42396)
ಸ ಹತಾಶ್ವೇ ರಥೇ ತಿಷ್ಠನ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ವೇಗೇನ ಪ್ರಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಗಜಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-83-38 (42397)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಹೇಮದಂಡಾಂ ಸುವೇಗಿನೀಂ ।
ತ್ರಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ನೃಪತಿಃ ಸಾ ವ್ಯಕೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 6-83-39 (42398)
ಶಕ್ತಿಂ ವಿನಿಹತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹೈಡಿಂಬಃ ಪ್ರಾದ್ರವದ್ಭಯಾತ್ ।
ಯಥೇಂದ್ರಸ್ಯ ರಣಾತ್ಪೂರ್ವಂ ನಮುಚಿರ್ದೈತ್ಯಸತ್ತಮಃ ॥ 6-83-40 (42399)
ತಂ ವಿಜಿತ್ಯ ರಣೇ ಶೂರಂ ವಿಕ್ರಾಂತಂ ಖ್ಯಾತಪೌರುಷಂ ।
ಅಜಯ್ಯಂ ಸಮರೇ ವೀರಂ ಯಮೇನ ವರುಣೇನ ಚ ॥ 6-83-41 (42400)
ಪಾಂಡವೀಂ ಸಮರೇ ಸೇನಾಂ ಸಂಮಮರ್ದ ಸ ಕುಂಜರಃ ।
ಯಥಾ ವನಗಜೋ ರಾಜನ್ಮೃದ್ಗಶ್ಚರತಿ ಪದ್ಮಿನೀಂ ॥ 6-83-42 (42401)
ಮದ್ರೇಶ್ವರಸ್ತು ಸಮರೇ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಮಸಂಜತ ।
ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯೌ ಛಾದಯಾಂಚಕ್ರೇ ಶರೌಘೈಃ ಪಾಂಡುನಂದನೌ ॥ 6-83-43 (42402)
ಸಹದೇವಸ್ತು ಸಮರೇ ಮಾತುಲಂ ದೃಶ್ಯ ಸಂಗತಂ ।
ಅವಾರಯಚ್ಛರೌಘೇಣ ಮೇಘೋ ಯದ್ವದ್ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-83-44 (42403)
ಛಾದ್ಯಮಾನಃ ಶರೌಘೇಣ ಹೃಷ್ಟರೂಪತರೋಽಭವತ್ ।
ತಯೋಶ್ಚಾಪ್ಯಭವತ್ಪ್ರೀತಿರತುಲಾ ಮಾತೃಕಾರಣಾತ್ ॥ 6-83-45 (42404)
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಸಮರೇ ನಕುಲಸ್ಯ ಮಹಾರಥಃ।
` ಧ್ವಜಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಬಾಣೇನ ಧನುಶ್ಚೈಕೇನ ಮಾರಿಷ ॥ 6-83-46 (42405)
ಅಥೈನಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ಛಾದಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ನಿಜಘಾನ ರಣೇ ತಂ ತು ಸೂತಂ ಚಾಸ್ಯ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-83-47 (42406)
ತತಃ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಸಮರೇ ನಕುಲಸ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಶ್ವಾಂಶ್ಚ ಚತುರೋ ರಾಜಂಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಸಾಯಕೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-83-48 (42407)
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ।
ಹತಾಶ್ವಾತ್ತು ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಮವಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-83-49 (42408)
ಆರುರೋಹ ತತೋ ಯಾನಂ ಭ್ರಾತುರೇವ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ಏಕಸ್ಥೌ ತು ರಣೇ ಶೂರೌ ದೃಢೇ ವಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕೇ ॥ 6-83-50 (42409)
ಮದ್ರರಾಜರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸತುಃ ಕ್ಷಣಾತ್।
ಸ ಚ್ಛಾದ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-83-51 (42410)
ಸ್ವಸ್ತ್ರೀಯಾಭ್ಯಾಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ನಾಕಂಪತ ಯಥಾಽಚಲಃ।
ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ತಾಂ ಚಾಪಿ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಂ ಜಘಾನ ಹ ॥ 6-83-52 (42411)
ಸಹದೇವಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರಮುದ್ಗೃಹ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಮದ್ರರಾಜಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-83-53 (42412)
ಸ ಶರಃ ಪ್ರೇಷಿತಸ್ತೇನ ಗರುಡಾನಿಲವೇಗವಾನ್ ।
ಮದ್ರರಾಜಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ನಿಪಪಾತ ಮಹೀತಲೇ ॥ 6-83-54 (42413)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಮಹಾರಥಃ ।
ನಿಷಸಾದ ಮಹಾರಾಜ ಕಶ್ಮಲಂ ಚ ಜಗಾಮ ಹ ॥ 6-83-55 (42414)
ತಂ ವಿಸಂಜ್ಞಂ ನಿಪತಿತಂ ಸೂತಃ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಅಪೋವಾಹ ರಥೇನಾಜೌ ಯಮಾಭ್ಯಾಮಭಿಪೀಡಿತಂ ॥ 6-83-56 (42415)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮದ್ರೇಶ್ವರರಥಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಪರಾಙ್ಭುಖಂ।
ಸರ್ವೇ ವಿಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ನೇದಮಸ್ತೀತ್ಯಚಿಂತಯನ್ ॥ 6-83-57 (42416)
ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಮಾತುಲಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ದಧ್ಯತುರ್ಮುದಿತೌ ಶಂಖೌ ಸಿಂಹನಾದಂ ಚ ನೇದತುಃ ॥ 6-83-58 (42417)
ಅಭಿದುದ್ರುವತುರ್ಹೃಷ್ಟೌ ತವ ಸೈನ್ಯಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಯಥಾ ದೈತ್ಯಚಮೂಂ ರಾಜನ್ನಿಂದ್ರೋಪೇಂದ್ರಾವಿವಾಮರೌ ॥ ॥ 6-83-59 (42418)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರ್ಯಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-83-12 ಇರಾವಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-83-13 ಇರಾವಾಂಸ್ತು ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-83-16 ಇರಾವಾಂಸ್ತು ತತಂ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-83-19 ಇರಾವತಿ ಮಹಾತ್ಮನೀತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-83-21 ಇರಾವಾಂಸ್ತು ರಣೇ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-83-23 ನಾಗರಾಜಸುತಾಸುತ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ । ತತ್ರ ನಾಗರಾಜಃ ಕೌರವ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಸುತಾ ಉಲೂಪೀ ತಸ್ಯಾಃ ಸುತ ಇರಾವಾನಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-83-31 ನಿಷ್ಠಾನಕಃ ಸವ್ಯಥಃ ಕಶಬ್ದಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 084
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.84. ಅಧ್ಯಾಯಃ 084
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-84-0 (42419)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-84-0x (4163)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಿವಾಕರೇ।
ಶ್ರುತಾಯುಪಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ವಾಜಿನಃ ॥ 6-84-1 (42420)
ತತಸ್ತು ತ್ವರಿತೋ ರಾಜಞ್ಶ್ರುತಾಯುಷಮರಿಂದಮನ್ ।
ನಿಜಘ್ನೇ ಸಾಯಕೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನವಭಿರ್ನತಪರ್ವಭಿಃಕ ॥ 6-84-2 (42421)
ಸ ಸಂವಾರ್ಯ ರಮೇ ರಾಜಾ ಪ್ರೇಷಿತಾಂಧರ್ಮಸೂನುನಾ ।
ಶರಾನ್ಸಪ್ತ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಕೌಂತೇಯಾಯಾ ಸಮಾರ್ಷಯತ್॥ 6-84-3 (42422)
ತೇ ತಸ್ವ ಕವಚಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪಪುಃ ಶೋಣಿತಮಾಹವೇ।
ಅಸೂನಿವ ವಿಚಿನ್ವಂತೋ ದೇಹೇ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-84-4 (42423)
ಪಾಂಡವಸ್ತು ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿದ್ಧಸ್ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ರಣೇ ವರಾಹಕರ್ಣೇನ ರಾಜಾನಂ ಹೃದ್ಯವಿಧ್ಯತಾ ॥ 6-84-5 (42424)
ಅಥಾಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಕೇತುಂ ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ರಥಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಭೂಮೌ ಪಾರ್ಥೋ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-84-6 (42425)
ಕೇತು ನಿಪತಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶ್ರುತಾಯುಃ ಸ ತು ಪಾರ್ಥಿವಃ ।
ಪಾಂಡವಂ ವಿಶಿಖೈತೀಕ್ಷ್ಣೈ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-84-7 (42426)
ತತಃ ಕ್ರೋಘಾತ್ಪ್ರಜಜ್ವಲ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಯಥಾ ಯುಗಾಂತೇ ಭೂತಾನಿ ದಿಧಕ್ಷುರಿವ ಪಾವಕಃ ॥ 6-84-8 (42427)
ಕ್ರುದ್ಧಂ ತು ಪಾಂಡವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದೇವಗಂಧರ್ವರಾಕ್ಷಸಾಃ ।
ಪ್ರವಿವ್ಯಧುರ್ಮಹಾರಾಜ ವ್ಯಾಕುಲಂ ಜಾಪ್ಯಭೂಜ್ಜಗತ್ ॥ 6-84-9 (42428)
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಚೈವ ಭೂತಾನಾಮಿದಮಾಸೀನ್ಮನೋಗತಂ ।
ತ್ರೀಂಲ್ಲೋಕಾನ್ಮ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ನೃಪೋಽಯಂ ಧಕ್ಷ್ಯತೀತಿ ವೈ ॥ 6-84-10 (42429)
ಋಷ..... ದೇವಾಶ್ಚ ಚಕ್ರುಃ ಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಂ ಮಹತ್।
ಲೋಕಾನಾಂ ನೃಪಾಶಾಂತ್ಯರ್ಥಂ ಕ್ರೋಧಿತೇ ಪಾಂಡವೇ ತದಾ ॥ 6-84-11 (42430)
ಸ ಚ ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ ।
ಇವಾರಾತ್ಸವಪುರ್ಘೋರಂ ಯುಗಾಂತಾದಿತ್ಯಸನ್ನಿಭಂ ॥ 6-84-12 (42431)
ತತಃ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಣಿ ತಾವಕಾನಿ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ನಿರಾಶಾನ್ಯಭವಂಸ್ತತ್ರ ಜೀವಿತಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 6-84-13 (42432)
ಸ ತು ಧೈರ್ಯೇಣ ತಂ ಕೋಪಂ ಸನ್ನಿವಾರ್ಯ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ಶ್ರುತಾಯುಷಃ ಪ್ರಚಿಚ್ಛೇದ ಮುಷ್ಟಿದೇಶೇ ಮಹಾಧನುಃ ॥ 6-84-14 (42433)
ಅಥೈನಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ನಾರಾಚೇನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ।
ನಿರ್ಬಿಭೇದ ರಣೇ ರಾಜಾ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-84-15 (42434)
ಸತ್ವರಂ ಚ ರಣೇ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಯ ವಾಹಾನ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ನಿಜಘಾನ ಶರೈಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸೂತಂ ಚ ಸುಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-84-16 (42435)
ಹತಾಶ್ವಂ ತು ರಥಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜ್ಞೋಽಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ ।
ವಿಪ್ರದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಶ್ರುತಾಯುಃ ಸಮರೇ ತದಾ॥ 6-84-17 (42436)
ತಸ್ಮಿಂಜಿತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರೇಣ ಸಂಯುಗೇ।
ದುರ್ಯೋಧನಬಲಂ ರಾಜನ್ಸರ್ವಮಾಸೀತ್ಪರಾಙ್ಭುಖಂ ॥ 6-84-18 (42437)
ಏವಂ ಜಿತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ವ್ಯಾತ್ತಾನನೋ ಯಥಾ ಕಾಲಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಂ ಜಘಾನ ಹ ॥ 6-84-19 (42438)
ಚೇಕಿತಾನಸ್ತು ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಗೌತಮಂ ರಥಿನಾಂ ವರಂ ।
ಪ್ರೇಕ್ಷತಾಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-84-20 (42439)
ಸಂನಿವಾರ್ಯ ಶರಾಂಸ್ತಾಂಸ್ತು ಕೃಪಃ ಶಾರದ್ವತೋ ಯುಧಿ।
ಚೇಕಿತಾನಾಂ ರಣೇ ಯತ್ತಂ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-84-21 (42440)
ಅಥಾಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಾರಿಷ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಸಮರೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಹಸ್ತೋ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-84-22 (42441)
ಅಶ್ವಾಂಸ್ಛಾಸ್ಯಾವಧೀದ್ರಾಜನ್ನುಭೌ ತೌ ಪಾರ್ಷ್ಣಿಸಾರಥೀ ।
ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಗದಾಂ ಜಗ್ರಾಹ ಸಾತ್ವತಃ ॥ 6-84-23 (42442)
ಸ ತಯಾ ವೀರಘಾತಿನ್ಯಾ ಗದಯಾ ಗದಿನಾಂ ವರಃ ।
ಗೌತಮಸ್ಯ ಹಯಾನ್ಹತ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಚ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-84-24 (42443)
ಭೂಮಿಷ್ಠೋ ಗೌತಮಸ್ತಸ್ಯ ಶರಾಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಷೋಡಶಕ ।
ಶರಾಸ್ತೇ ಸಾತ್ವತಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪ್ರಾವಿಶಂಧರಣೀತಲಂ ॥ 6-84-25 (42444)
ಚೇಕಿತಾನಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪುನಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ತಾಂ ಗದಾಂ ।
ಗೌತಮಸ್ಯ ವಧಾಕಾಂಕ್ಷೀ ವೃತ್ರಸ್ಯೇವ ಪುರಂದರಃ ॥ 6-84-26 (42445)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ವಿಮಲಾಮಶ್ಯಮಗರ್ಭಾಂ ಮಹಾಗದಾಂ।
ಶರೈರನೇಕಸಾಹಸ್ತ್ರೈರ್ವಾರಯಾಮಾಸ ಗೌತಮಃ ॥ 6-84-27 (42446)
ಚೇಕಿತಾನಸ್ತತಃ ಖಂಗಂ ಕ್ರೋಧಾದುದ್ಧೃತ್ಯ ಭಾರತ।
ಲಾಘವಂ ಪರಮಾಸ್ಥಾಯ ಗೌತಮಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-84-28 (42447)
ಗೌತಮೋಽಪಿ ಧನುಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಸಿಂ ಸುಸಂಯತಃ ।
ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ರಾಜಂಶ್ಚೇಕಿತಾನಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-84-29 (42448)
ತಾವುಭೌ ಬಲಸಂಪನ್ನೌ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶವರಧಾರಿಣೌ ।
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಭ್ಯಾಂ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣಾಭ್ಯಾಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಂತತಕ್ಷತುಃ ॥ 6-84-30 (42449)
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶವೇಗಾಭಿಹತೌ ತತಸ್ತೌ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ।
ಧರಣೀಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೌ ಸರ್ವಭೂತನಿಷೇವಿತಾಂ ॥ 6-84-31 (42450)
ಮೂರ್ಛಯಾಽಭಿಪರೀತಾಂಗೌ ವ್ಯಾಯಾಮೇನ ತು ಮೋಹಿತೌ ।
ತತೋಽಭ್ಯಧಾವದ್ವೇಗೇನ ಭೀಮಸೇನಃ ಸುಹೃತ್ತಯಾ ॥ 6-84-32 (42451)
ಚೇಕಿತಾನಂ ತಥಾಭೂತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರದುರ್ಮದಃ ।
ರಥಮಾರೋಪಯಚ್ಚೈನಂ ಸರ್ವಸೈಕನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-84-33 (42452)
ತಥೈವ ಶಕುನಿ ಶೂರಃ ಸ್ಯಾಲಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇಕ ।
ಆರೋಪಯದ್ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಗೌತಮಂ ರಥಿನಾಂ ವರಂ ॥ 6-84-34 (42453)
ಸೌಮದತ್ತಿಂ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ಮಹಾಬಲಃ ।
ನವತ್ಯಾ ಸಾಯಕೈಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ವಕ್ಷಸಿ ॥ 6-84-35 (42454)
ಸೌಮದತ್ತಿರುರಸ್ಥೈಸ್ತೈರ್ಭೃಶಂ ಬಾಣೈರಶೋಭತ ।
ಮಧ್ಯಂದಿನೇ ಮಹಾರಾಜ ರಶ್ಮಿಭಿಸ್ತಪನೋ ಯಥಾ ॥ 6-84-36 (42455)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಸ್ತು ಸಮರೇ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಹತಸೂತಹಯಂ ಚಕ್ರೇ ವಿರಥಂ ಸಾಯಕೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-84-37 (42456)
ವಿರಥಂ ತಂ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಹತಾಶ್ವಂ ಹತಸಾರಥಿಂ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-84-38 (42457)
ಸ ತು ತಂ ರಥಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಆರುರೋಹ ತತೋ ಯಾನಂ ಶತಾನೀಕಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-84-39 (42458)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ರಾಜಂದುರ್ಮರ್ಷಣಸ್ತಥಾ।
ರಥಿನೋ ಹೇಮಸನ್ನಾಹಾಃ ಸೌಭದ್ರಮಭಿದುದ್ರುವುಃ ॥ 6-84-40 (42459)
ಅಭಿಮನ್ಯೋಸ್ತತಸ್ತೈಸ್ತು ಘೋರಂ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ।
ಶರೀರಸ್ಯ ಯಥಾ ರಾಜನ್ವಾತಪಿತ್ತಕಫೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-84-41 (42460)
ವಿರಥಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತು ಕೃತ್ವಾ ರಾಜನ್ಮಹಾಹವೇ ।
ನ ಜಘಾನ ನರವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸ್ಮರನ್ಭೀಮವಚಸ್ತದಾ ॥ 6-84-42 (42461)
ತತೋ ರಾಜ್ಞಾಂ ಬಹುಶತೈರ್ಗಜಾಶ್ವರಥಯಾಯಿಭಿಃ ।
ಸಂವೃತಂ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ದೇವೈರಪಿ ದುರಾಸದಂ ॥ 6-84-43 (42462)
ಪ್ರಯಾಂತಂ ಶೀಘ್ರಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪರಿತ್ರಾತುಂ ಸುತಾಂಸ್ತವ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಬಾಲಮೇಕಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-84-44 (42463)
ವಾಸುದೇವಮುವಾಚೇದಂ ಕೌಂತೇಯಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ ।
ಚೋದಯಾಶ್ವಾನ್ಹೃಷೀಕೇಶ ಯತ್ರೈತೇ ಬಹುಲಾ ರಥಾಃ ॥ 6-84-45 (42464)
ಏತೇ ಹಿ ಬಹವಃ ಶೂರಾಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ।
ಯಥಾ ಹನ್ಯುರ್ನ ನಃ ಸೇನಾಂ ತಥಾ ಮಾಧವ ಚೋದಯ ॥ 6-84-46 (42465)
ಏವಮುಕ್ತಃ ಸ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಃ ಕೌಂತೇಯೇನಾಮಿತೌಜಸಾ ।
ರಥಂ ಶ್ವೇತಹಯೈರ್ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-84-47 (42466)
ನಿಷ್ಠಾನಕೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ।
ಯದರ್ಜುನೋ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಂಯಾತಸ್ತಾವಕಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 6-84-48 (42467)
ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತು ಕೌಂತೇಯೋ ರಾಜ್ಞಸ್ತಾನ್ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಿಣಃ ।
ಸುಶರ್ಮಾಣಮಥೋ ರಾಜನ್ನಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-84-49 (42468)
ಜಾನಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಯುಧಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮತ್ಯಂತಂ ಪೂರ್ವವೈರಿಣಂ ।
ಅನಯಸ್ಯಾದ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ಫಲಂ ಪಶ್ಯ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-84-50 (42469)
ಅದ್ಯ ತೇ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪೂರ್ವಪ್ರೇತಾನ್ಪಿತಾಮಹಾನ್ ।
ಏವಂ ಸಂಜಲ್ಪತಸ್ತಸ್ಯ ಬೀಭತ್ಸೋಃ ಶತ್ರುಘಾತಿನಃ ॥ 6-84-51 (42470)
ಶ್ರುತ್ವಾಪಿ ಪರುಷಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸುಶರ್ಮಾ ರಥಯೂಥಪಃ ।
ನ ಚೈನಮಬ್ರವೀತ್ಕಿಂಚಿಚ್ಛುಭಂ ವಾ ಯದಿ ವಾಽಶುಭಂ ॥ 6-84-52 (42471)
ಅಭಿಗಂಯಾರ್ಜುನಂ ವೀರಂ ರಾಜಭಿರ್ಬಹುಭಿರ್ವೃತಃ।
ಪುರಸ್ತಾತ್ಪೃಷ್ಠತಶ್ಚೈವ ಪಾರ್ಶ್ವತಶ್ಚೈವ ಸರ್ವತಃ ॥ 6-84-53 (42472)
ಪರಿವಾರ್ಯಾರ್ಜುನಂ ಸಂಖ್ಯೇ ತವ ಪುತ್ರೈರ್ಮಹಾರಥಃ ।
ಶರೈಃ ಸಂಛಾದಯಾಮಾಸ ಮೇಘೈರಿವ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-84-54 (42473)
6-84-55 (42474)
ತತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಃ ಸುಮಹಾನ್ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಶೋಣಿತೋದಕಃ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಚ ಸಮರೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 085
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.85. ಅಧ್ಯಾಯಃ 085
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-85-0 (42475)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-85-0x (4164)
ಸ ತಾಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಶರೈರ್ಧನಂಜಯಃ
ಪದಾಹತೋ ನಾಗ ಇವ ಶ್ವಸನ್ಬಲೀ ।
ಬಾಣಾಂಶ್ಚ ಬಾಣೇನ ಮಹಾರಥಾನಾಂ
ಚಿಚ್ಛೇದ ಚಾಪಾನಿ ರಣೇ ಪ್ರಸಹ್ಯ ॥ 6-85-1 (42476)
ಸಂಛಿದ್ಯ ಚಾಪಾನಿ ಚ ತಾನಿ ರಾಜ್ಞಾಂ
ತೇಷಾಂ ರಣೇ ವೀರ್ಯವತಾಂ ಕ್ಷಣೇನ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಬಾಣೈರ್ಯುಗಪನ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ನಿಃಶೇಷತಾಂ ತೇಷ್ವಥ ಮನ್ಯಮಾನಃ ॥ 6-85-2 (42477)
ನಿಪೇತುರಾಜೌ ರುಧಿರಪ್ರದಿಗ್ಧಾ-
ಸ್ತೇ ತಾಡಿತಾಃ ಶಕ್ರಸುತೇನ ರಾಜನ್।
ವಿಭಿನ್ನಗಾತ್ರಾಃ ಪತಿತೋತ್ತಮಾಂಗಾ
ಗತಾಸವಶ್ಛಿನ್ನತನುಕ್ರಕಾಯಾಃ ॥ 6-85-3 (42478)
ಮಹೀಂ ಗತಾಃ ಪರ್ಥಬಲಾಭಿಭೂತಾ
ವಿಚಿತ್ರರೂಪಾ ಯುಗಪದ್ವಿನೇಶುಃ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹತಾಂಸ್ತಾನ್ಯುಧಿ ರಾಜಪುತ್ರಾಂ-
ಸ್ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜಃ ಪ್ರಯಯೌ ರಥೇನ ॥ 6-85-4 (42479)
ತೇಷಾಂ ರಥಾನಾಮಥ ಪೃಷ್ಠಗೋಪಾ
ದ್ವಾತ್ರಿಂಶದನ್ಯೇಽಭ್ಯಪತಂತ ಪಾರ್ಥಂ।
ತಥೈವ ತೇ ತಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಪಾರ್ಥಂ
ವಿಕೃಷ್ಯ ಚಾಪಾನಿ ಮಹಾರವಾಣಿ ॥ 6-85-5 (42480)
ಅವೀವೃಷನ್ಬಾಣಮಹೌಘವೃಷ್ಟ್ಯಾ
ಯಥಾ ಗಿರಿಂ ತೋಯಧರಾ ಜಲೌಘೈಃ।
ಸಂಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತು ಶರೌಘವೃಷ್ಟ್ಯಾ
ಧನಂಜಯಸ್ತಾನ್ಯುಧಿ ಜಾತರೋಷಃ ॥ 6-85-6 (42481)
ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಶರೈಃ ಸಂಯತಿ ತೈಲಧೌತೈ-
ರ್ಜಘಾನ ತಾನಪ್ಯಥ ಪೃಷ್ಠಗೋಪಾನ್।
ರಥಾಂಶ್ಚ ತಾಂಸ್ತನವಜಿತ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ
ಧನಂಜಯಃ ಪ್ರೀತಮನಾ ಯಶಸ್ವೀ॥ 6-85-7 (42482)
ಅಥಾತ್ವರದ್ಭೀಷ್ಮವಧಾಯ ಜಿಷ್ಣು-
ರ್ಬಲಾನಿ ರಾಜನ್ಸಮರೇ ನಿಹತ್ಯ।
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜೋ ನಿಹತಾನ್ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ
ಮಹಾತ್ಮನಾ ತಾನಥ ಬಂಧುವರ್ಗಾನ್ ॥ 6-85-8 (42483)
ರಣೇ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ನರಾಧಿಪಾಂಸ್ತಾನ್
ಜಗಾಮ ಪಾರ್ಥಂ ತ್ವರಿತೋ ವಧಾಯ
ಅಭಿದ್ರುತಂ ಚಾಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಂ
ಧನಂಜಯಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಶಿಖಂಡಿಮುಖ್ಯಾಃ ॥ 6-85-9 (42484)
ಅಭ್ಯದ್ಯಯುಸ್ತೇ ಶಿತಶಸ್ತ್ರಹಸ್ತಾ
ರಿರಕ್ಷಿಷಂತೋ ರಥಮರ್ಜುನಸ್ಯ।
ಪಾರ್ಥೋಽಪಿ ತಾನಾಪತತಃ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜ್ಞಾ ಸಹಿತಾನ್ನೃವೀರಾನ ॥ 6-85-10 (42485)
ವಿಧ್ವಂಸಯಿತ್ವಾ ಸಮರೇ ಧನುಷ್ಮಾನ್
ಗಾಂಡೀವಮುಕ್ತೈರ್ನಿಶಿತೈಃ ಪೃಷತ್ಕೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಯಿಯಾಸುರ್ಯುಧಿ ಸಂದದರ್ಶ
ದುರ್ಯೋಧನಂ ಸೈಂಧವಾದೀಂಶ್ಚ ರಾಜ್ಞಃ ॥ 6-85-11 (42486)
ಸಂವಾರಯಿಷ್ಣೂನಭಿವಾರಯಿತ್ವಾ
ಮುಹೂರ್ತಮಾಯೋಧ್ಯ ಬಲೇನ ವೀರಃ।
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ರಾಜಾನಮನಂತವೀರ್ಯೋ
ಜಯದ್ರಥಾದೀಂಶ್ಚ ನೃಪಾನ್ಮಹೌಜಾಃ।
ಯಯೌ ತತೋ ಭೀಮಬಲೋ ಮನಸ್ವೀ
ಗಾಂಗೇಯಮಾಜೌ ಶರಚಾಪಪಾಣಿಃ ॥ 6-85-12 (42487)
ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರೇ ಕೃತಾಸ್ತ್ರಾನ್
ಸ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ರಥಿನೋಽಭ್ಯುದಾರಾನ್।
ವಿಹಾಯ ಸಂಗ್ರಾಮಮುಖೇ ಧನಂಜಯಂ
ಜವೇನ ಪಾರ್ಥಂ ಪುನರಾಜಗಾಮ॥ 6-85-13 (42488)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಶ್ಚ ಪ್ರಬಲೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಮಾಯಯೌ ತ್ವರಿತೋ ಜಾತಕೋಪಃ।
ಮದ್ರಾಧಿಪಂ ಸಮಭಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ
ಸ್ವಭಾಗಮಾಪ್ತಂ ತಮನಂತಕೀರ್ತಿಃ।
ಸಾರ್ಧಂ ಸ ಮಾದ್ರೀಸುತಭೀಮಸೇನೈ-
ರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಯಯೌ ಶಾಂತನವಂ ರಣಾಯ ॥ 6-85-14 (42489)
ತೈಃ ಸಂಪ್ರಯುಕ್ತೈಃ ಸ ಮಹಾರಥಾಗ್ರ್ಯೈ-
ರ್ಗಂಗಾಸುತಃ ಸಮರೇ ಚಿತ್ರಯೋಧೀ।
ನ ವಿವ್ಯಧೇ ಶಾಂತನವೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಸಮಾಗತೈಃ ಪಾಂಡುಸುತೈಃ ಸಮಸ್ತೈಃ ॥ 6-85-15 (42490)
ಅಥೈತ್ಯ ರಾಜಾ ಯುಧಿ ಸತ್ಯಸಂಧೋ
ಜಯದ್ರಥೋಽತ್ಯುಗ್ರಬಲೋ ಮನಸ್ವೀ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಚಾಪಾನಿ ಮಹಾರಥಾನಾಂ
ಪ್ರಸಹ್ಯ ತೇಷಾಂ ಧನುಷಾ ವರೇಣ ॥ 6-85-16 (42491)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಭೀಮಸೇನಂ ಯಮೌ ಚ
ಪಾರ್ಥಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಯುಧಿ ಸಂಜಾತಕೋಪಃ ।
ದುರ್ಯೋದನಃ ಕ್ರೋಧವಿಷೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಜಘಾನ ಬಾಣೈರನಲಪ್ರಕಾಶೈಃ ॥ 6-85-17 (42492)
ಕೃಪೇಣ ಶಲ್ಯೇನ ಶಲೇನ ಚೈವ
ತಥಾ ವಿಭೋ ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ಚೌಜೌ।
ವಿದ್ಧಾಃ ಶರೈಸ್ತೇಽತಿವಿವೃದ್ಧಕೋಪೈ-
ರ್ದೇವಾ ಯಥಾ ದೈತ್ಯಗಣೈಃ ಸಮೇತೈಃ ॥ 6-85-18 (42493)
ಛಿನ್ನಾಯುಧಂ ಶಾಂತನವೇನ ರಾಜಾ
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಚ ಜಾತಕೋಪಃ।
ಅಜಾತಶತ್ರುಃ ಸಮರೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಕ್ರುದ್ಧ ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ॥ 6-85-19 (42494)
ಉಕ್ತ್ವಾ ತಥಾ ತ್ವಂ ಪಿತುರಗ್ರತೋ ಮಾ-
ಮಹಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಮಹಾವ್ರತಂ ತಂ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶರೌಘೈರ್ವಿಮಲಾರ್ಕವರ್ಣೈಃ
ಸತ್ಯಂ ವದಾಮೀತಿ ಕೃತಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ॥ 6-85-20 (42495)
ತ್ವಯಾ ಚ ನೈನಾಂ ಸಫಲಾಂ ಕರೋಷಿ
ದೇವವ್ರತಂ ಯನ್ನ ನಿಹಂಸಿ ಯುದ್ಧೇ।
ಮಿಥ್ಯಾಪ್ರತಿಜ್ಞೋ ಭವ ಮಾತ್ರ ವೀರ
ರಕ್ಷಸ್ವ ಧರ್ಮಂ ಸ್ವಕುಲಂ ಯಶಶ್ಚ॥ 6-85-21 (42496)
ಪ್ರೇಕ್ಷಸ್ವ ಭೀಷ್ಮಂ ಯುಧಿ ಭೀಮವೇಗಂ
ಸರ್ವಾಂಸ್ತಪಂತಂ ಮಮ ಸೈನ್ಯಸಂಘಾನ್।
ಶರೌಘಜಾಲೈರತಿತಿಗ್ಮವೇಗೈಃ
ಕಾಲಂ ಯಥಾ ಕಾಲಕೃತಂ ಕ್ಷಣೇನ ॥ 6-85-22 (42497)
ನಿಕೃತ್ತಚಾಪಃ ಸಮರೇಽನಪೇಕ್ಷಃ
ಪರಾಜಿತಃ ಶಾಂತನವೇನ ಚಾಜೌ ।
ವಿಹಾಯ ಬಂಧೂನಥ ಸದರಾಂಶ್ಚ
ಕ್ವ ಯಾಸ್ಯಸೇ ನಾನುರೂಪಂ ತವೇದಂ ॥ 6-85-23 (42498)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ತಮನಂತವೀರ್ಯಂ
ಭಗ್ನಂ ಚ ಸೈನ್ಯಂ ದ್ರವಮಾಣಮೇವಂ ।
ಭೀತೋಽಸಿ ನೂನಂ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುತ್ರ
ತಥಾ ಹಿ ತೇ ಮುಖವರ್ಣೋಽಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ॥ 6-85-24 (42499)
ಅಜ್ಞಾಯಮಾನೇ ಚ ಧನಂಜಯೇ ತು
ಮಹಾಹಾವೇ ಸಂಪ್ರಸಕ್ತೇ ನೃವೀರೇ।
ಕಥಂ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಾತ್ಪ್ರಥಿತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ
ಭಯಂ ತ್ವಮದ್ಯ ಪ್ರಕರೋಷಿ ವೀರ ॥ 6-85-25 (42500)
ಸ ಧರ್ಮರಾಜಸ್ಯ ವಚೋ ನಿಶಂಯ 6-85-26bರೂಕ್ಷಾಕ್ಷರಂ ವಿಪ್ರಲಾಪಾನುಬದ್ಧಂ ।
ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಂ ಮನ್ಯಮಾನೋ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಪ್ರತತ್ವರೇ ಭೀಷ್ಮವಧಾಯ ರಾಜನ್ ॥ 6-85-26 (42501)
ತಮಾಪತಂತಂ ಮಹತಾ ಜವೇನ
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಭೀಷ್ಮಮಭಿದ್ರವಂತಂ।
ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ಹಿ ಶಲ್ಯ ಏನ-
ಮಸ್ತ್ರೇಣ ಘೋರೇಣ ಸುದುರ್ಜಯೇನ ॥ 6-85-27 (42502)
ಸ ಚಾಪಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮುದೀರ್ಯಮಾಣ-
ಮಸ್ತ್ರಂ ಯುಗಾಂತಾಗ್ನಿಸಮಪ್ರಕಾಶಂ।
ನ ಸಂಮುಮೋಹ ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ
ರಾಜನ್ಮಹೇಂದ್ರಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವಃ ।
ತಸ್ಥೌ ಚ ತತ್ರೈವ ಮಹಾಧನುಷ್ಮಾನ್
ಶರೈಸ್ತದಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರತಿಬಾಧಮಾನಃ ॥ 6-85-28 (42503)
ಅಥಾದದೇ ವಾರುಣಮನ್ಯದಸ್ತ್ರಂ
ಶಿಖಂಡ್ಯಥೋಽಗ್ರಂ ಪ್ರತಿಘಾತಮಸ್ಯ।
ತದಸ್ತ್ರಮಸ್ತ್ರೇಣ ವಿದಾರ್ಯಮಾಣಂ
ಖಸ್ಥಾಃ ಸುರಾ ದದೃಶುಃ ಪಾರ್ಥಿವಾಶ್ಚ ॥ 6-85-29 (42504)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ರಾಜನ್ಸಮರೇ ಮಹಾತ್ಮಾ
ಧನುಶ್ಚ ಚಿತ್ರಂ ಧ್ವಜಮೇವ ಚಾಪಿ।
ಛಿತ್ತ್ವಾಽನದತ್ಪಾಂಡುಸುತಸ್ಯ ವೀರೋ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯಾಜಮೀಢಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ॥ 6-85-30 (42505)
ತತಃ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಧನುಃ ಸಬಾಣಂ
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಭಯಾಭಿಭೂತಂ।
ಗದಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯಾಭಿಪಪಾತ ಸಂಖ್ಯೇ
ಜಯದ್ರಥಂ ಭೀಮಸೇನಃ ಪದಾತಿಃ ॥ 6-85-31 (42506)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಹಸಾ ಜವೇನ
ಜಯದ್ರಥಃ ಸಗದಂ ಭೀಮಸೇನಂ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಘೋರೈರ್ಯಮದಂಡಕಲ್ಪೈಃ
ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ಪಂಚಶರೈಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-85-32 (42507)
ಅಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಸ ಶರಾಂಸ್ತರಸ್ವೀ
ವೃಕೋದರಃ ಕ್ರೋಧಪರೀತಚೇತಾಃ ।
ಜಘಾನ ವಾಹಾನ್ಸಮರೇ ಸಮಂತಾತ್
ಸುಸಂಮತಾನ್ಸಿಂಧುರಾಜಸ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ ॥ 6-85-33 (42508)
ತತೋಽಭಿವೀಕ್ಷ್ಯಾಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವ-
ಸ್ತವಾತ್ಮಜಸ್ತ್ವರಮಾಣೋ ರಥೇನ
ಅಭ್ಯಾಯೌ ಭೀಮಸೇನಂ ನಿಹಂತುಂ
ಸಮುದ್ಯತಾಸ್ತ್ರಃ ಸುರರಾಜಕಲ್ಪಃ ॥ 6-85-34 (42509)
ಜಯದ್ರಥೋ ಭಗ್ರವಾಹಂ ರಥಂ ತ
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯಯೌ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಕುರೂಣಾಂ ।
ಭಯೇನ ಭೀಮಸ್ಯ ಸಮೂಢಚೇತಾಃ
ಸಸೌಬಲಸ್ತತ್ರ ಯುದ್ಧಸ್ಯ ಭೀತಃ ॥ 6-85-35 (42510)
ಭೀಮೋಽಪ್ಯಥೈನಂ ಸಹಸಾ ವಿನದ್ಯ
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಗದಯಾ ತರ್ಜಯಾನಃ।
ಸಮುದ್ಯತಾಂ ತಾಂ ಯಮದಂಡಕಲ್ಪಾಂ
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗದಾಂ ತೇ ಕುರವಃ ಸಮಂತಾತ್ ॥ 6-85-36 (42511)
ವಿಹಾಯ ಸರ್ವೇ ತವ ಪುತ್ರಮುಗ್ನಂ 6-85-37 (42512)
ಪಾತಂ ಗದಾಯಾಃ ಪರಿಹರ್ತುಕಾಮಾಃ।
ಅಪಕ್ರಾಂತಾಸ್ತುಮುಲೇ ಸಂಪ್ರಮರ್ದೇ
ಸುದೂರುಣೇ ಭಾರತ ಮೋಹನೀಯೇ ॥ 6-85-37 (42513)
ಅಮೂಢಚೇತಾಸ್ತ್ವಥ ಚಿತ್ರಸೇನೋ
ಮಹಾಗದಾಮಾಪತಂತೀಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ।
ರಥಂ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪದಾತಿರಾಜೌ
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಖಂಗಂ ವಿಪುಲಂ ಚ ಚರ್ಮ।
ಅವಪ್ಲುತಃ ಸಿಂಹ ಉವಾಚಲಾಗ್ರಾ-
ಜ್ಜಗಾಮಾನ್ಯಂ ಭ್ರಮಪ ಭೂಮಿದೇಶಂ ॥ 6-85-38 (42514)
ಗದಾಪಿ ಸಾ ಪ್ರಾಪ್ಯ ರಥಂ ಸುಚಿತ್ರಂ
ಸಾಶ್ವ ಸಸೂತಂ ವಿನಿಹತ್ಯ ಸಂಖ್ಯೇ।
ಜಗಾಮ ಭೂಮಿಂ ಜ್ವಲಿತಾ ಮಹೋಲ್ಕ
ಭ್ರಷ್ಟಾಽಂಬರಾದ್ಗಾಮಿವ ಸಂಪತಂತೀ ॥ 6-85-39 (42515)
ಆಶ್ಚರ್ಯಭೂತಂ ಸುಮಹತ್ತ್ವದೀಯಾ
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ತದ್ಭಾರತ ಸಂಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ।
ಸರ್ವೇ ವಿನೇದುಃ ಸಹಿತಾಃ ಸಮಂತಾ-
ತ್ಪುಪೂಜಿರೇ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಶೌರ್ಯಂ ॥ ॥ 6-85-40 (42516)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-85-25 ಅಜ್ಞಾಯಮಾನೇ ಪಶ್ಚಾತ್ಸ್ಥಿತೇ ॥ 6-85-26 ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಂ ಭರ್ತ್ಸನಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 086
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.86. ಅಧ್ಯಾಯಃ 086
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-86-0 (42517)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-86-0x (4165)
ವಿರಥಂ ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ ।
ರಥಮಾರೋಪಯಾಮಾಸ ವಿಕರ್ಣಸ್ತನಯಸ್ತವ ॥ 6-86-1 (42518)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ತುಮುಲೇ ಸಂಕುಲೇ ಭೃಶಂ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತೂರ್ಣಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-86-2 (42519)
ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾಃ ಸಮಕಂಪಂತ ಸೃಂಜಯಾಃ ।
ಮೃತ್ಯೋರಾಸ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮೇನಿರೇ ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 6-86-3 (42520)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಽಪಿ ಕೌರವ್ಯೋ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಯಯೌ ॥ 6-86-4 (42521)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಪ್ರಮುಂಚನ್ಪಾಂಡವೋ ಯುಧಿ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಸಂಛಾದಯಾಮಾಸ ಯಥಾ ಮೇಘೋ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-86-5 (42522)
ತೇನ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣೀತಾನಿ ಶರಜಾಲಾನಿ ಮಾರಿಷ ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ಗಾಂಗಯಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-86-6 (42523)
ತಥೈವ ಶರಜಾಲಾನಿ ಭೀಷ್ಮೋಣಾಸ್ತಾನಿ ಮಾರಿಷ ।
ಆಕಾಶೇ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಸ್ವಗಮಾನಾಂ ವ್ರಜಾ ಇವ ॥ 6-86-7 (42524)
ನಿಮೇಷಾರ್ಧೇನ ಕೌಂತೇಯಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯುಧಿ ।
ಅದೃಶ್ಯಂ ಸಮರೇ ಚಕ್ರೇ ಶರಜಾಲೇನ ಭಾರತ ॥ 6-86-8 (42525)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ರಾಜಾ ಕೌರವ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ನಾರಾಚಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಕ್ರುದ್ಧ ಆಶೀವಿಷೋಪಮಂ ॥ 6-86-9 (42526)
ಅಸಂಪ್ರಾಪ್ತಂ ತತಸ್ತಂ ತು ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಮಹಾರಥಃ ।
ಚಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮಸ್ತಸ್ಯ ಧನುಶ್ಚ್ಯುತಂ ॥ 6-86-10 (42527)
ತಂ ತು ಚ್ಛಿತ್ವಾ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ನಾರಾಚಂ ಕಲಸಂಮಿತಂ ।
ನಜಘ್ನೇ ಕೌರವೇಂದ್ರಸ್ಯ ಹಯಾನ್ಕಾಂಚನಭೂಷಣಾನ್ ॥ 6-86-11 (42528)
ಹತಾಶ್ವಂ ತು ರಥಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಧರ್ಮಪುತ್ರೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ನಕುಲಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃಕ ॥ 6-86-12 (42529)
ಯಮಾವಪಿ ಹಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ರಣೇ ತದಾ ।
ಶರೈಃ ಸಂಛಾದಯಾಮಾಸ ಭೀಷ್ಮಃ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 6-86-13 (42530)
ತೌ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತೌ।
ಜಗಾಮ ಪರಮಾಂ ಚಿಂತಾಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಕಾಂಕ್ಷಯಾ ॥ 6-86-14 (42531)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ವಶ್ಯಾನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಾನ್ಸಮಚೋದಯತ್ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ಸರ್ವೇ ನಿಹತೇತಿ ಸುಹೃದ್ಗಣಾನ್ ॥ 6-86-15 (42532)
ತತಸ್ತೇ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವೇ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಪರಿವವ್ರುಃ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-86-16 (42533)
ಸ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವೃತಃ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಚಿಕ್ರೀಡ ಧನುಷಾ ರಾಜನ್ಪಾತಯಾನೋ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-86-17 (42534)
ತಂ ಚರಂತಂ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾ ದದೃಶುಃ ಕೌರವಂ ಯುಧಿ।
ಮೃಗಮಧ್ಯಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯೇವ ಯಥಾ ಸಿಂಹಶಿಶುಂ ವನೇ ॥ 6-86-18 (42535)
ತರ್ಜಯಾನಂ ರಮೇ ವೀರಾಂಸ್ತ್ರಾಸಯಾನಂ ಚ ಸಾಯಕೈಃ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ರೇಸುರ್ಮಹಾರಾಜ ಸಿಂಹಂ ಮೃಗಗಣಾ ಇವ ॥ 6-86-19 (42536)
ರಣೇ ಭಾರತ ಸಿಂಹಸ್ಯ ದದೃಶುಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಗತಿಂ।
ಅಗ್ನೇರ್ವಾಯುಸಹಾಯಸ್ಯ ಯಥಾ ಕಕ್ಷಂ ದಿಧಕ್ಷತಃ ॥ 6-86-20 (42537)
ಶಿರಾಂಸಿ ರಥಿನಾಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ।
ತಾಲೇಭ್ಯಃ ಪರಿಪಕ್ವಾನಿ ಫಲಾನಿ ಕುಶಲೋ ನರಃ ॥ 6-86-21 (42538)
ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಶಿರೋಭಿರ್ಧರಣೀತಲೇ।
ಬಭೂವ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಃ ಪತತಾಮಶ್ಮನಾಮಿವ ॥ 6-86-22 (42539)
ತಸ್ಮಿನ್ಸುತುಮುಲೇ ಯುದ್ಧೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಭಯಾನಕೇ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಸೈನ್ಯಾನಾಮಾಸೀದ್ವ್ಯತಿಕರೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-86-23 (42540)
ಭಿನ್ನೇಷು ತೇಷು ವ್ಯೂಹೇಷು ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಇತರೇತರಂ ।
ಏಕಮೇಕಂ ಸಮಾಹೂಯ ಯುದ್ಧಾಯೈವಾವತಸ್ಥಿರೇ ॥ 6-86-24 (42541)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-86-25 (42542)
ಅನಾದೃತ್ಯ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ತಂ ಶಿಖಂಡಿನಮಾಹವೇ ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸೃಂಜಯಾನ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ತಸ್ಯ ವಿಚಿಂತಯನ್ ॥ 6-86-26 (42543)
ಸೃಂಜಯಾಸ್ತು ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹೃಷ್ಟಂ ಭೀಷ್ಮ ಮಹಾರಣೇ ।
ಸಿಂಹನಾದಾಂಶ್ಚ ವಿವಿಧಾಂಶ್ಚಕ್ರುಃ ಶಂಖವಿಮಿಶ್ರಿತಾನ್ ॥ 6-86-27 (42544)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ವ್ಯತಿಷಕ್ತರಥದ್ವಿಪಂ ।
ಪಶ್ಚಿಮಾಂ ದಿಶಮಾಸಾದ್ಯ ಸ್ಥಿತೇ ಸವಿತರಿ ಪ್ರಭೋ ॥ 6-86-28 (42545)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋಽಥ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಃ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪೀಡಯಂತೌ ಭೃಶಂ ಸೈನ್ಯಂ ಶಕ್ತಿತೋಮರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 6-86-29 (42546)
ಶಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಬಹುಭೀ ರಾಜಂಜಘ್ನತುಸ್ತಾವಕಾನ್ರಣೇ ।
ತೇ ಹನ್ಯಮಾನಾಃ ಸಮರೇ ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-86-30 (42547)
ಆರ್ಯಾಂ ಯುದ್ಧೇ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ನ ತ್ಯಜಂತಿ ಸ್ಮ ಸಂಯುಗಂ।
ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ತು ಸಮರೇ ನಿಜಘ್ನುಸ್ತಾವಕಾ ರಣೇ ॥ 6-86-31 (42548)
ತತ್ರಾಕ್ರಂದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಾಂ ।
ವಧ್ಯತಾಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಾರ್ಷತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-86-32 (42549)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಿನದಂ ಘೋರಂ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥೌ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಪಾರ್ಷತಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಿತೌ ॥ 6-86-33 (42550)
ತೌ ತಸ್ಯ ತುರಗಾನ್ಹತ್ವಾ ತ್ವರಮಾಣೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ಛಾದಯಾಮಾಸತುರುಭೌ ಶರವರ್ಷೇಣ ಪಾರ್ಷತಂ ॥ 6-86-34 (42551)
ಅವಪ್ಲುತ್ಯಾಥ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೋ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಆರುರೋಹಕ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಸಾತ್ಯಕೇಸ್ತು ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-86-35 (42552)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ।
ಆವಂತ್ಯೌ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಾವಭ್ಯಯಾತ್ಸ ಪರಂತಪೌ ॥ 6-86-36 (42553)
ತಥೈವ ತವ ಪುತ್ರೋಽಪಿ ಸರ್ವೋದ್ಯೋಗೇನ ಮಾರಿಷ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದೌ ಸಮರೇ ಪರಿವಾರ್ಯಾವತಸ್ಥಿವಾನ್ ॥ 6-86-37 (42554)
ಅರ್ಜುನಶ್ಚಾಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಃ ।
ಅಯೋಧಯತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಜ್ರಪಾಣಿರಿವಾಸುರಾನ್ ॥ 6-86-38 (42555)
ದ್ರೋಣಾಸ್ತು ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಕೃತ್ತವ ।
ವ್ಯಧಮತ್ಸರ್ವಪಾಂಚಾಲಾಂಸ್ತೂಲರಾಶಿಮಿವಾನಲಃ ॥ 6-86-39 (42556)
ದುರ್ಯೋಧನಪುರೋಗಾಸ್ತು ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಯುಯುಧುಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ॥ 6-86-40 (42557)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಲೋಹಿತಾಯತಿ ಭಾಸ್ಕರೇ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತಾವಕಾನ್ಸರ್ವಾಂಸ್ತ್ವರಧ್ವಮಿತಿ ಭಾರತ ॥ 6-86-41 (42558)
ಯುಧ್ಯತಾಂ ತು ತಥಾ ತೇಷಾಂ ಕುರ್ವತಾಂ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ।
ಅಸ್ತಂ ಗಿರಿಮಥಾರೂಢೇ ಅಪ್ರಕಾಶತಿ ಭಾಸ್ಕರೇ ॥ 6-86-42 (42559)
ಪ್ರಾವರ್ತತ ನದೀ ಘೋರಾ ಶೋಣಿತೌಘತರಂಗಿಣೀ ।
ಗೋಮಾಯುಗಣಸಂಕೀರ್ಣಾ ಕ್ಷಣೇನ ಕ್ಷಣದಾಮುಖೇ ॥ 6-86-43 (42560)
ಶಿವಾಭಿರಶಿವಾಭಿಶ್ಚ ರುವದ್ಭಿರ್ಭೈರವಂ ರವಂ।
ಘೋರಮಾಯೋಧನಂ ಜಜ್ಞೇ ಭೂತಸಂಘೈಃ ಸಮಾಕುಲಂ ॥ 6-86-44 (42561)
ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ತಥಾನ್ಯೇ ಪಿಶಿತಾಶಿನಃ ।
ಸಮಂತತೋ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-86-45 (42562)
ಅರ್ಜುನೋಽಥ ಸುಶರ್ಮಾದೀನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಾನ್ಸಪದಾನುಗಾನ್।
ವಿಜಿತ್ಯ ಪೃತನಾಮಧ್ಯೇ ಯಯೌ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-86-46 (42563)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಽಪಿ ಕೌರವ್ಯೋ ಭ್ರಾತೃಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಸ್ತಥಾ।
ಯಯೌ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ರಾಜಾ ನಿಶಾಯಾಂ ಸೇನಯಾ ವೃತಃ ॥ 6-86-47 (42564)
ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ದುರ್ಯೋಧನಮುಖಾನ್ರಥಾನ್ ।
ಅವಜಿತ್ಯ ತತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಯಯೌ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-86-48 (42565)
ದುರ್ಯೋಧನೋಽಪಿ ನೃಪತಿಃ ಪರಿವಾರ್ಯ ಮಹಾರಣೇ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಯಾತಃ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-86-49 (42566)
ದ್ರೋಣೋ ದ್ರೌಣಿಃ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಚಮೂಂ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಯಯುಃ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-86-50 (42567)
ತಥೈವ ಸಾತ್ಯಕೀ ರಾಜಂಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ಯೋಧಾನ್ಯಯತುಃ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-86-51 (42568)
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾರಾಜ ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ।
ಪರ್ಯವರ್ತಂತ ಸಹಿತಾ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಪರಂತಪ ॥ 6-86-52 (42569)
ತತಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಗತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಃ ಕುರವಸ್ತಥಾ ।
ನ್ಯವಸಂತ ಮಹಾರಾಜ ಪೂಜಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-86-53 (42570)
ರಕ್ಷಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತತಃ ಶೂರಾ ನ್ಯಸ್ಯ ಗುಲ್ಮಾನ್ಯಥಾವಿಧಿ।
ಅಪನೀಯ ಚ ಶಲ್ಯಾನಿ ಸ್ನಾತ್ವಾ ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಜಲೈಃ ॥ 6-86-54 (42571)
ಕೃತಸ್ವಸ್ತ್ಯಯನಾಃ ಸರ್ವೇ ಸ್ತೂಯಮಾನಾಶ್ಚ ಬಂದಿಭಿಃ ।
ಗೀತವಾದಿತ್ರಶಬ್ದೇನ ವ್ಯಕ್ರೀಡಂತ ಯಶಸ್ವಿನಃ ॥ 6-86-55 (42572)
ಮುಹೂರ್ತಾದಿವ ತತ್ಸರ್ವಮಭವತ್ಸ್ವರ್ಗಸನ್ನಿಭಂ ।
ನ ಹಿ ಯುದ್ಧಕಥಾಂ ಕಾಂಚಿತ್ತತ್ರಾಕುರ್ವನ್ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-86-56 (42573)
ತೇ ಪ್ರಸುಪ್ತೇ ಬಲೇ ತತ್ರ ಪರಿಶ್ರಾಂತಜನೇ ನೃಪ ।
ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವಬಹುಲೇ ರಾತ್ರೌ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯೇ ಬಭೂವತುಃ ॥ ॥ 6-86-57 (42574)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಡಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 087
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.87. ಅಧ್ಯಾಯಃ 087
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಉಭಯಸೇನಯೋರ್ವ್ಯೂಹರಚನಾಪೂರ್ವಕಂ ಪರಸ್ಪರಾಭಿಯಾನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-87-0 (42575)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-87-0x (4166)
ಪರಿಣಾಂಯ ನಿಶಾಂ ತಾಂ ತು ಸುಖಸುಪ್ತಾ ಜನೇಶ್ವರಾಃ।
ಕುರವಃ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚೈವ ಪುನರ್ಯುದ್ಧಾಯ ನಿರ್ಯಯುಃ ॥ 6-87-1 (42576)
ತತಃ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಸೇನಯೋರುಭಯೋರ್ನೃಪ ।
ನಿರ್ಗಚ್ಛಮಾನಯೋಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಯಥಾ ಸಾಗರಯೋರಿವ ॥ 6-87-2 (42577)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ।
ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭಾರದ್ವಾಜಶ್ಚ ವೈ ದ್ವಿಜಃ ॥ 6-87-3 (42578)
ಏಕೀಭೂತಾಃ ಸುಸಂಯತ್ತಾಃ ಕೌರವಾಣಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ ।
ವ್ಯೂಹಾಯ ವಿದಧೂ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿದಂಶಿತಾನ್ ॥ 6-87-4 (42579)
ಕೂರ್ಮವ್ಯೂಹಂ ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ಪಿತಾ ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸಾಗರಪ್ರತಿಮಂ ಘೋರಂ ವಾಹನೋರ್ಮಿತರಂಗಿಣಂ ॥ 6-87-5 (42580)
ಅಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯಯೌ ।
ಮಾಲವೈರ್ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯೈಶ್ಚ ಆವಂತ್ಯೈಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 6-87-6 (42581)
ತತೋಽನಂತರಮೇವಾಸೀದ್ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ ।
ಪುಲಿಂದೈಃ ಪಾರದೈಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಮಾಲವೈಃ ॥ 6-87-7 (42582)
ದ್ರೋಣಾದನಂತರಂ ಯತ್ತೋ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಮಗಧೈಶ್ಚ ಕಲಿಂಗೈಶ್ಚ ಪಿಶಾಚೈಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-87-8 (42583)
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಾದನು ನೃಪಃ ಕೌಸಲ್ಯೋಽಥ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ।
ಮೇಕಲೈಃ ಕುರುವಿಂದೈಶ್ಚ ತ್ರೈಪುರೈಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಾಃ ॥ 6-87-9 (42584)
ಬೃಹದ್ಬಲಾದನು ನೃಪಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಃ ಪ್ರಸ್ಥಲಾಧಿಪಃ।
ಕಾಂಭೋಜೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಯವನೈಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-87-10 (42585)
ದ್ರೌಣಿಸ್ತು ರಭಸಃ ಶೂರಸ್ತ್ರೈಗರ್ತಾದನು ಭಾರತ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸಿಂಹನಾದೇನ ನಾದಯಾನೋ ಧರಾತಲಂ ॥ 6-87-11 (42586)
ತಥಾ ಸರ್ವೇಣ ಸೈನ್ಯೇನ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
ದ್ರೌಣೇರನಂತರಂ ಪ್ರಾಯಾತ್ಸೋದರ್ಯೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-87-12 (42587)
ದುರ್ಯೋಧನಾದನು ತತಃ ಕೃಪಃ ಶಾರದ್ವತೋ ಯಯೌ।
ಏವಮೇಷ ಮಹಾವ್ಯೂಹಃ ಪ್ರಯಯೌ ಸಾಗರೋಪಮಃ ॥ 6-87-13 (42588)
ರೇಜುಸ್ತತ್ರ ಪತಾಕಾಶ್ಚ ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರಾಣಿ ಭಾರತ ।
ಅಂಗದಾನ್ಯತ್ರ ಚಿತ್ರಾಣಿ ಮಹಾರ್ಹಾಣಿ ಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 6-87-14 (42589)
ತಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋಽಬ್ರವೀತ್ತೂರ್ಣಂ ಪಾರ್ಷತಂ ಪೃತನಾಪತಿಂ ॥ 6-87-15 (42590)
ಪಶ್ಯ ವ್ಯೂಹಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸ ನಿರ್ಮಿತಂ ಸಾಗರೋಪಮಂ ।
ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹಂ ರಣೇ ಶೂರ ಕುರು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮಹಾರಥ ॥ 6-87-16 (42591)
ತತಃ ಸ ಪಾರ್ಷತಃ ಕ್ರೂರೋ ವ್ಯೂಹಂ ಚಕ್ರೇ ಸುದಾರುಣಂ ।
ಶ್ರೃಂಗಾಟಕಂ ಮಹಾರಾಜ ಪರವ್ಯೂಹವಿನಾಶನಂ ॥ 6-87-17 (42592)
ಶ್ರೃಂಗಾಭ್ಯಾಂ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಸ್ತಥಾ ಹಯಪದಾತಿಭಿಃ ॥ 6-87-18 (42593)
ನಾಭಾವಭೂನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶ್ವೇತಾಶ್ವಃ ಕೃಷ್ಣಸಾರಥಿಃ ।
ಮಧ್ಯೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ॥ 6-87-19 (42594)
ಅಥೇತರೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸಹಸೈನ್ಯಾ ನರಾಧಿಪಾಃ ।
ವ್ಯೂಹಂ ತಂ ಪೂರಯಾಮಾಸುರ್ವ್ಯೂಹಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದಾಃ ॥ 6-87-20 (42595)
ಏವಮೇತಂ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಭಾರತ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ಅತಿಷ್ಠನ್ಸಮರೇ ಶೂರಾ ಯೋದ್ಧುಕಾಮಾ ಜಯೈಷಿಣಃ ॥ 6-87-21 (42596)
ಭೇರೀಶಬ್ದೈಶ್ಚ ವಿಮಲೈರ್ವಿಮಿಶ್ರೈಃ ಶಂಖನಿಃಸ್ವನೈಃ ।
ಕ್ಷ್ವೇಡಿತಾಸ್ಫೋಟಿತೋತ್ಕ್ರುಷ್ಟೈರ್ನಾದಿತಾಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ ॥ 6-87-22 (42597)
ತತಃ ಶೂರಾಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮರೇ ತೇ ಪರಸ್ಪರಮ।
ನೇತ್ರೈರನಿಮಿಷೈ ರಾಜನ್ನವೈಕ್ಷಂತ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-87-24a`ಮನೋಭಿಸ್ತೇ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಯುದ್ಧಂ ಯೋಧಾಃ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।'
ಪುನರಾಹೂಯ ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಶರೀರೈರಪಿ ಚಕ್ರಿರೇ ॥ 6-87-23 (42598)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ನಿಘ್ನತಾಮಿತರೇತರಂ ॥ 6-87-25 (42599)
ನಾರಾಚಾ ನಿಶಿತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಂಪತಂತಿ ಸ್ಮ ಭಾರತ ।
ವ್ಯಾತ್ತಾನನಾ ಭಯಕರಾ ಉರಗಾ ಇವ ಸಂಘಶಃ ॥ 6-87-26 (42600)
ನಿಷ್ಪೇತುರ್ವಿಮಲಾಃ ಶಕ್ತ್ಯಸ್ತೈಲಧೌತಾಃ ಸುತೇಜನಾಃ ।
ಅಂಬುದೇಭ್ಯೋ ಯಥಾ ರಾಜನ್ಭ್ರಾಜಮಾನಾಃ ಶತಹ್ರದಾಃ ॥ 6-87-27 (42601)
ಗದಾಶ್ಚ ವಿಮಲೈಃ ಪಟ್ಟೈಃ ಪಿನದ್ಧಾಃ ಸ್ವರ್ಣಭೂಷಿತಾಃ।
ಪತಂತ್ಯಸ್ತತ್ರ ದೃಸ್ಯಂತೇ ಗಿರಿಶೃಂಗೋಪಮಾಃ ಶುಭಾಃ ॥ 6-87-28 (42602)
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಾಶ್ಚ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ವಿಮಲಾಂಬರಸನ್ನಿಭಾಃ ।
ಆರ್ಷಭಾಣಿ ಚ ಚರ್ಮಾಣಿ ಶತಚಂದ್ರಾಣಿ ಭಾರತತ ॥ 6-87-29 (42603)
ಅಶೋಭಂತ ರಣೇ ರಾಜನ್ಪಾತ್ಯಮಾನಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮರೇ ಸೇನೇ ಯುಧ್ಯಮಾನೇ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-87-30 (42604)
ಅಶೋಭೇತಾಂ ಯಥಾ ದೇವದೈತ್ಯಸೇನೇ ಸಮುದ್ಯತೇ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಮರೇ ತೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ವೈ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-87-31 (42605)
ರಥಾಸ್ತು ರಥಿಭಿಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರೇಷಿತಾಃ ಪರಮಾಹವೇ।
ಯುಗೈರ್ಯುಗಾನಿ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಯ ಯುಯುಧುಃ ಪಾರ್ಥಿವರ್ಷಭಾಃ ॥ 6-87-32 (42606)
ದಂತಿನಾಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಸಂಘರ್ಷಾತ್ಪಾವಕೋಽಭವತ್ ।
ದಂತೇಷು ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಧೂಮಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 6-87-33 (42607)
ಪ್ರಾಸೈರಭಿಹತಾಃ ಕೇಚಿದ್ಗಜಯೋಧಾಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಪತಮಾನಾಃ ಸ್ಮ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಗಿರಿಶೃಂಗಾನ್ನಗಾ ಇವ ॥ 6-87-34 (42608)
ಪಾದಾತಾಶ್ಚಾಪ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ನಿಘ್ನಂತೋಽಥ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಚಿತ್ರರೂಪಧರಾಃ ಶೂರಾ ನಖರಪ್ರಾಸಯೋಧಿನಃ ॥ 6-87-35 (42609)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ತೇ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕುರುಪಾಂಡವಸೈನಿಕಾಃ ।
ಅಸ್ತ್ರೈರ್ನಾನಾವಿಧೈರ್ಘೋರೈ ರಣೇ ನಿನ್ಯುರ್ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 6-87-36 (42610)
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ರಥಘೋಷೇಣ ನಾದಯನ್ ।
ಅಭ್ಯಾಗಮದ್ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾಂಧನುಃಶಬ್ದೇನ ಮೋಹಯನ್ ॥ 6-87-37 (42611)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ರಥಾಶ್ಚಾಪಿ ನದಂತೋ ಭೈರವಂ ಸ್ವನಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಯತ್ತಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-87-38 (42612)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ನರಾಶ್ವರಥನಾಗಾನಾಂ ವ್ಯತಿಷಕ್ತಂ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ ॥ 6-87-39 (42613)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 088
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.88. ಅಧ್ಯಾಯಃ 088
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ಸುನಾಭಾದಿದುರ್ಯೋಧನಾನುಜಾಷ್ಟಕಹನನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-88-0 (42614)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-88-0x (4167)
ಭೀಷ್ಮಂ ತು ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ಸಮಂತತಃ।
ನ ಶೇಕುಃ ಪಾಂಡವಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ತಪಂತಮಿವ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-88-1 (42615)
ತತಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಧರ್ಮಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಮರ್ದಯಂತಂ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-88-2 (42616)
ಸ ತು ಭೀಷ್ಮೋ ರಣಶ್ಲಾಘೀ ತೋಮಕಾನ್ಸಹಸೃಜ್ಜಯಾನ್ ।
ಪಾಂಚಾಲಾಂಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-88-3 (42617)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯಯುಸ್ತೂರ್ಣಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮೃತ್ಯುಕೃತಂ ಭಯಂ ॥ 6-88-4 (42618)
ಸ ತೇಷಾಂ ರಥಿನಾಂ ವೀರೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯುಧಿ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಬಾಹೂನಥ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ॥ 6-88-5 (42619)
ವಿರಥಾನ್ರಥಿನಶ್ಚಕ್ರೇ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಪತಿತಾನ್ಯುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಹಯೇಭ್ಯೋ ಹಯಸಾದಿನಾಂ ॥ 6-88-6 (42620)
ನಿರ್ಮನುಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ಮಾತಂಗಾಞ್ಶಯಾನಾನ್ಪರ್ವತೋಪಮಾನ್ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಾಸ್ತ್ರೇಣ ಪ್ರಮಾಥಿತಾನ್ ॥ 6-88-7 (42621)
ನ ತತ್ರಾಸೀತ್ಪುಮಾನ್ಕಶ್ಚಿತ್ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಅನ್ಯತ್ರ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠದ್ಭೀಮಸೇನಾನ್ಮಹಾಬಲಾತ್ ॥ 6-88-8 (42622)
ಸ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ।
ತತೋ ನಿಷ್ಟಾನಕೋ ಘೋರೋ ಭೀಷ್ಮಭೀಮಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-88-9 (42623)
ಬಭೂವ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಘೋರರೂಪೋ ಭಯಾನಕಃ ।
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ಹೃಷ್ಟಾಃ ಸಿಂಹನಾದಮಥಾನದನ್ ॥ 6-88-10 (42624)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸೋದರ್ಯೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಜುಗೋಪ ಸಮರೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಜನಕ್ಷಯೇ ॥ 6-88-11 (42625)
ಭೀಮಸ್ತು ಸಾರಥಿಂ ಹತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಪ್ರದ್ರುತಾಶ್ವೇ ರಥೇ ತಸ್ಮಿಂದ್ರವಮಾಣೇ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-88-12 (42626)
ಸುನಾಭಸ್ಯ ಶರೇಣಾಶು ಶಿರಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ ।
ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಸ ಹತೋ ನ್ಯಪತದ್ಭುವಿ ॥ 6-88-13 (42627)
ಹತೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾರಾಜ ತವ ಪುತ್ರೇ ಮಹಾರಥೇ ।
ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ರಣೇ ಶೂರಾಃ ಸೋದರಾಃ ಸಪ್ತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-88-14 (42628)
ಆದಿತ್ಯಕೇತುರ್ಬಹ್ವಾಶೀ ಕುಂಡಧಾರೋ ಮಹೋದರಃ ।
ಅಪರಾಜಿತಃ ಪಂಡಿತಕೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಃ ಸುದುರ್ಜಯಃ ॥ 6-88-15 (42629)
ಪಾಂಡವಂ ಚಿತ್ರಸನ್ನಾಹಾ ವಿಚಿತ್ರಕವಚಧ್ವಜಾಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯೋದ್ಧುಕಾಮಾರಿಮರ್ದನಾಃ ॥ 6-88-16 (42630)
ಮಹೋದರಸ್ತು ಸಮರೇ ಭೀಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ನವಭಿರ್ವದ್ರಸಂಕಾಶೈರ್ನಮುಚಿಂ ವೃತ್ರಹಾ ಯಥಾ ॥ 6-88-17 (42631)
ಆದಿತ್ಯಕೇತುಃ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಬಹ್ವಾಶೀ ಚಾಪಿ ಪಂಚಭಿಃ ।
ನವತ್ಯಾ ಕುಂಡಧಾರಶ್ಚ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಶ್ಚ ಪಂಚಭಿಃ ॥ 6-88-18 (42632)
ಅಪರಾಜಿತೋ ಮಹಾರಾಜ ಪರಾಜಿಷ್ಣುರ್ಮಹಾರಥಂ ।
ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾನರ್ಚ್ಛದ್ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-88-19 (42633)
ರಣೇ ಪಂಡಿತಕಶ್ಚೈನಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಸಮಾರ್ಪಯತ್।
ಸ ತಂ ನ ಮಮೃಷೇ ಭೀಮಃ ಶತ್ರುಭಿರ್ವಧಮಾಹವೇ॥ 6-88-20 (42634)
ಧನುಃ ಪ್ರಪೀಡ್ಯ ವಾಮೇನ ಕರೇಣಾಮಿತ್ರಕರ್ಸನಃ ।
ಶಿರಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ ॥ 6-88-21 (42635)
ಅಪರಾಜಿತಸ್ಯ ಸುನಸಂ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ಪರಾಜಿತಸ್ಯ ಭೀಮೇನ ಕೃತ್ತಂ ಗಾಮಪತಚ್ಛಿರಃ ॥ 6-88-22 (42636)
ಅಥಾಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಕುಂಡಧಾರಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋನ್ಮೃತ್ಯುಲೋಕಾಯ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-88-23 (42637)
ತತಃ ಪುನರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಪ್ರಸಂಧಾಯ ಶಿಲೀಮುಖಂ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಪಂಡಿತಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ॥ 6-88-24 (42638)
ಸ ಶರಃ ಪಂಡಿತಂ ಹತ್ವಾ ವಿವೇಶ ಧರಣೀತಲಂ ।
ಯಥಾ ನರಂ ನಿಹತ್ಯಾಶು ಭುಜಗಃ ಕಾಲಚೋದಿತಃ ॥ 6-88-25 (42639)
ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಶಿರಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೂತಲೇ।
ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈರದೀನಾತ್ಮಾ ಸ್ಮರನ್ಕ್ಲೇಶಂ ಪುರಾತನಂ ॥ 6-88-26 (42640)
ಮಹೋದರಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ನಾರಾಚೇನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಸ ಹತೋ ನ್ಯಪತದ್ಭುವಿ ॥ 6-88-27 (42641)
ಆದಿತ್ಯಕೇತೋಃ ಕೇತುಂ ಚ ಚ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಬಾಣೇನ ಸಂಯುಗೇ ।
ಭಲ್ಲೇನ ಭೃಶತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಶಿರಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ ॥ 6-88-28 (42642)
ಬಹ್ವಾಶಿನಂ ತತ ಭೀಮಃ ಶರೇಣಾನತರ್ವಣಾ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಯಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-88-29 (42643)
ಪ್ರದುದ್ರುವುಸ್ತತಸ್ತೇಽನ್ಯೇ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಮನ್ಯಮಾನಾ ಹಿ ತತ್ಸತ್ಯಂ ಸಭಾಯಾಂ ತಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-88-30 (42644)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಭ್ರಾತೃವ್ಯಸನಕರ್ಶಿತಃ।
ಅಬ್ರವೀತ್ತಾವಕಾನ್ಯೋಧಾನ್ಭೀಮೋಽಯಂ ವಧ್ಯತಾಮಿತಿ ॥ 6-88-31 (42645)
ಏವಮೇತೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪುತ್ರಾಸ್ತ್ವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಭ್ರಾತೄನ್ಸಂದೃಶ್ಯ ನಿಹತಾನ್ಪ್ರಸ್ಮರಂಸ್ತೇ ಹಿ ತದ್ವಚಃ ॥ 6-88-32 (42646)
ಯದುಕ್ತವಾನ್ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಃ ಕ್ಷತ್ತಾ ಹಿತಮನಾಮಯಂ ।
ತದಿದಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಚನಂ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಃ ॥ 6-88-33 (42647)
ಲೋಭಮೋಹಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪುತ್ರಪ್ರೀತ್ಯಾ ಜನಾಧಿಪ।
ನ ಬುಧ್ಯಸೇ ಪುರಾ ಯತ್ತತ್ತಥ್ಯಮುಕ್ತಂ ವಚೋ ಮಹತ್ ॥ 6-88-34 (42648)
ತಥೈವ ಚ ವಧಾರ್ಥಾಯ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ಪಾಂಡವೋ ಬಲೀ।
ನೂನಂ ಜಾತೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಯಥಾ ಹಂತಿ ಸ್ಮ ಕೌರವಾನ್ ॥ 6-88-35 (42649)
ತತೋ ದುರಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ದುಃಖೇನ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ವಿಲಲಾಪ ಸುದುಃಖಿತಃ ॥ 6-88-36 (42650)
ನಿಹತಾ ಭ್ರಾತರಃ ಶೂರಾ ಭೀಮಸೇನೇನ ಮೇ ಯುಧಿ।
ಯತಮಾನಾಸ್ತಥಾನ್ಯೇಽಪಿ ಹನ್ಯಂತೇ ಸರ್ವಸೈನಿಕಾಃ ॥ 6-88-37 (42651)
ಭವಾಂಶ್ಚ ಮಧ್ಯಸ್ಥತಯಾ ನಿತ್ಯಮಸ್ಮಾನುಪೇಕ್ಷತೇ।
ಸೋಽಹಂ ಕುಪಥಮಾರೂಢಃ ಪಶ್ಯ ದೈವಮಿದಂ ಮಮ ॥ 6-88-38 (42652)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚಃ ಕ್ರೂರಂ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ಸಮಾಶ್ರುಲೋಚನಃ ॥ 6-88-39 (42653)
ಉಕ್ತಮೇತನ್ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ದ್ರೋಣೇನ ವಿದುರೇಣ ಚ ।
ಗಾಂಧಾರ್ಯಾ ಚ ಯಶಸ್ವಿನ್ಯಾ ತತ್ತ್ವಂ ತಾತ ನ ಬುದ್ಧವಾನ್ ॥ 6-88-40 (42654)
ಸಮಯಶ್ಚ ಮಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಕೃತೋ ವೈ ಶತ್ರುಕರ್ಶನ ।
ನಾಹಂಯುಧಿ ನಿಯೋಕ್ತವ್ಯೋ ನಾಪ್ಯಾಚಾರ್ಯಃ ಕಥಂಚನಾ ॥ 6-88-41 (42655)
ಯಯ ಹಿ ಧರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಭೀಮೋ ದ್ರಕ್ಷ್ಯತಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಹನಿಷ್ಯತಿ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-88-42 (42656)
ಸ ತ್ವಂ ರಾಜನ್ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ರಣೇ ಕೃತ್ವಾ ದೃಢಾಂ ಮತಿಂ ।
ಯೋಧಯಸ್ವ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸ್ವರ್ಗಂ ಕೃತ್ವಾ ಪರಾಯಣಂ ॥ 6-88-43 (42657)
ನ ಶಕ್ಯಃ ಪಾಂಡವಾ ಜೇತುಂ ಸೇಂದ್ರೈರಪಿ ಸುರಾಸುರೈಃ ।
ತಸ್ಮಾದ್ಯುದ್ಧೇ ಸ್ಥಿರಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಮತಿಂ ಯುದ್ಧ್ಯಸ್ವ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-88-44 (42658)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಾಶೀತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 089
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.89. ಅಧ್ಯಾಯಃ 089
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ಪುತ್ರವಧಶ್ರವಣಾತ್ ಶೋಚನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-89-0 (42659)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-89-0x (4168)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೇ ನಿಹತಾನ್ಪುತ್ರಾನ್ಬಹೂನೇಕೇನ ಸಂಜಯ ।
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಕಿಮಕುರ್ವತ ಸಂಯುಗೇ॥ 6-89-1 (42660)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಮೇ ಪುತ್ರಾಃ ಕ್ಷಯಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಸಂಜಯ ।
ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಸರ್ವಥಾ ಪುತ್ರಾಂದೈವೇನೋಪಹತಾನ್ಭೃಶಂ ॥ 6-89-2 (42661)
ಯತ್ರ ಮೇ ತನಯಾಃ ಸರ್ವೇ ಜೀಯಂತೇ ನ ಜಯಂತ್ಯುತ ।
ಯತ್ರ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಕೃಪಸ್ಯ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-89-3 (42662)
ಸೌಮದತ್ತೇಶ್ಚ ವೀರಸ್ಯ ಭಗದತ್ತಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಂನಸ್ತಥಾ ತಾತ ಶೂರಾಣಾಮನಿವರ್ತಿನಾಂ ॥ 6-89-4 (42663)
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಚೈವ ಶೂರಾಣಾಂ ಮಧ್ಯಗಾಸ್ತನಯಾ ಮಮ ।
ಯದಹನ್ಯಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಿಮನ್ಯದ್ಭಾಗಧೇಯತಃ ॥ 6-89-5 (42664)
ನ ಹಿ ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಂದಃ ಪುರಾ ಪ್ರೋಕ್ತಮಬುಧ್ಯತ ।
ವಾರ್ಯಮಾಣೋ ಮಯಾ ತಾತ ಭೀಷ್ಮೇಣ ವಿದುರೇಣ ಚ ॥ 6-89-6 (42665)
ಗಂಧಾರ್ಯಾ ಚೈವ ದುರ್ಮೇಧಾಃ ಸತತಂ ಹಿತಕಾಂಯಯಾ ।
ನಾಬುಧ್ಯತ ಪುರಾ ಮೋಹಾತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿದಂ ಫಲಂ ॥ 6-89-7 (42666)
ಯದ್ಭೀಮಸೇನಃ ಸಮರೇ ಪುತ್ರಾನ್ಮಮ ವಿಚೇತಸಃ ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ನಯತೇ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-89-8 (42667)
ಇದಂ ತತ್ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕ್ಷತ್ತುರ್ವಚನಮುತ್ತಮಂ ।
ನ ಬುದ್ಧವಾನಸ್ಮಿ ವಿಭೋ ಪ್ರೋಚ್ಯಮಾನಮಿದಂ ತದಾ ॥ 6-89-9 (42668)
ನಿವಾರಯ ಸುತಂ ದ್ಯೂತಾತ್ಪಾಂಡವಾನ್ಮಾ ದ್ರುಹೇತಿ ಚ ।
ಸುಹೃದಾಂ ಹಿತಕಾಮಾನಾಂ ಬ್ರುವತಾಂ ತತ್ತದೇವ ಚ ॥ 6-89-10 (42669)
ನ ಶೃಣೋಮಿ ಪುರಾ ವಾಕ್ಯಂ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪಥ್ಯಮಿವೌಷಧಂ ।
ತದಿದಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ವಚನಂ ಸಾಧು ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-89-11 (42670)
ವಿದುರದ್ರೋಣಭೀಷ್ಮಾಣಾಂ ತಥಾಽನ್ಯೇಷಾಂ ಹಿತೈಷಿಣಾಂ ।
ಅಕೃತ್ವಾ ವಚನಂ ಪಥ್ಯಂ ಕ್ಷಯಂ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕೌರವಾಃ ॥ 6-89-12 (42671)
ತದೇತತ್ಸಮತಿಕ್ರಾಂತಂ ಪೂರ್ವಮೇವ ಹಿ ಸಂಜಯ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ವದ ತತ್ತ್ವೇನ ಯಥಾ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ 6-89-13 (42672)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-89-14x (4169)
ಮಧ್ಯಾಹ್ನೇ ಮುಮಹಾರೌದ್ರಃ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಸಮುಪದ್ಯತ।
ಲಕಕ್ಷಯಕರೋ ರಾಜಂಸ್ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು ॥ 6-89-14 (42673)
ತತಃ ಸರ್ವಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಧರ್ಮಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ಸಂರಬ್ಧಾನ್ಯಭ್ಯವರ್ತಂತ ಭೀಷ್ಮಮೇವ ಜಿಘಾಂಸಯಾ ॥ 6-89-15 (42674)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಯುಕ್ತಾನೀಕಾ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಮೇವ ಸಮಭ್ಯಯುಃ ॥ 6-89-16 (42675)
ವಿರಾಟೋ ದ್ರುಪದಶ್ಚೈವ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಸೋಮಕೈಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮಮೇವ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-89-17 (42676)
ಕೇಕಯಾ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ದಂಶಿತಃ ।
ಶುಕ್ತಾನೀಕಾ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಮೇವ ಸಮಭ್ಯಯುಃ ॥ 6-89-18 (42677)
ಅರ್ಜುನೋ ದ್ರೌಪದಶ್ಚೈವ ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ದಂಶಿತಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸಮಾದಿಷ್ಟಾನ್ರಾಜ್ಞಃ ಸರ್ವಾನ್ಸಮಭ್ಯಯುಃ ॥ 6-89-19 (42678)
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತಥಾ ಶೂರೋ ಹೈಡಿಂಬಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೇಽಭ್ಯಧಾವಂತ ಕೌರವಾನ್ ॥ 6-89-20 (42679)
ತ್ರಿಧಾಭೂತೈರವಧ್ಯಂತ ಪಾಂಡವೈಃ ಕೌರವಾ ಯುಧಿ।
ತಥೈವ ಕೌರವೈ ರಾಜನ್ನವಧ್ಯಂತ ಪರೇ ರಣೇ ॥ 6-89-21 (42680)
ದ್ರೋಣಸ್ತು ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸೋಮಕಾನ್ಸೃಂಜಯೈಃ ಸಹ ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರೇಷಯಿಷ್ಯನ್ಯಮಕ್ಷಯಂ ॥ 6-89-22 (42681)
ತತ್ರಾಕ್ರಂದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ಸೃಂಜಯಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಾಂ ।
ವಧ್ಯತಾಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಭಾರದ್ವಾಜೇನ ಧನ್ವಿನಾ ॥ 6-89-23 (42682)
ದ್ರೋಣೇನ ನಿಹತಾಸ್ತತ್ರ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಬಹವೋ ರಣೇ।
ವಿಚೇಷ್ಟಂತೋ ಹೃದೃಶ್ಯಂತ ವ್ಯಾಧಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾ ವರಾ ಇವ ॥ 6-89-24 (42683)
ಕೂಜತಾಂ ಕ್ರಂದತಾಂ ಚೈವ ಸ್ತನತಾಂ ಚೈವ ಭಾರತ।
ಅನಿಶಂ ಶುಶ್ರುವೇ ಶಬ್ದಃ ಕ್ಷುತ್ಕ್ಲಿಷ್ಟಾನಾಂ ನೃಣಾಮಿವ ॥ 6-89-25 (42684)
ತಥೈವ ಕೌರವೇಯಾಣಾಂ ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಚಕಾರ ಕದನಂ ಘೋರಂ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಾಲ ಇವಾಪರಃ ॥ 6-89-26 (42685)
ವಧ್ಯತಾಂ ತತ್ರ ಸೈನ್ಯಾನಾಮನ್ಯೋನ್ಯೇನ ಮಹಾರಣೇ ।
ಪ್ರಾವರ್ತತ ನದೀ ಘೋರಾ ರುಧಿರೌಘಪರವಾಹಿನೀ ॥ 6-89-27 (42686)
ಸ ಸಂಗ್ರಾಮೋ ಮಹಾರಾಜ ಘೋರರೂಪೋಽಭವನ್ಮಹಾನ್ ।
ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಣಡವಾನಾಂ ಚ ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಃ ॥ 6-89-28 (42687)
ತತೋ ಭೀಮೋ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಭಸಶ್ಚ ವಿಶೇಷತಃ।
ಗಜಾನೀಕಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಮೃತ್ಯವೇ ॥ 6-89-29 (42688)
ತತ್ರ ಭಾರತ ಭೀಮೇನ ನಾರಾಚಾಭಿಹತಾ ಗಜಾಃ ।
ಪೇತುರ್ನೇದುಶ್ಚ ಸೇದುಶ್ಚ ದಿಶಶ್ಚ ಪರಿಬಭ್ರಮುಃ ॥ 6-89-30 (42689)
ಛಿನ್ನಹಸ್ತಾ ಮಹಾನಾಗಾಶ್ಛಿನ್ನಗಾತ್ರಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಕ್ರೌಂಚವದ್ವ್ಯನದನ್ಭೀತಾಃ ಪೃಥಿವೀಮಧಿಶೇರತೇ ॥ 6-89-31 (42690)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಹಯಾನೀಕಮಭಿದ್ರುತೌ।
ತೇ ಹಯಾಃ ಕಾಂಚನಾಪೀಡಾ ರುಕ್ಮಭಾಂಡಪರಿಚ್ಛದಾಃ ॥ 6-89-32 (42691)
ವಧ್ಯಮಾನಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಪತಿದ್ಭಿಸ್ತುರಗೈ ರಾಜನ್ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-89-33 (42692)
ನಿರ್ಜಿಹ್ವೈಶ್ಚ ಶ್ವಸದ್ಭಿಶ್ಚ ಕೂಜದ್ಭಿಶ್ಚ ಗತಾಸುಭಿಃ ।
ಹಯೈರ್ಬಭೌ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ನಾನಾರೂಪಧರೈರ್ಧರಾ ॥ 6-89-34 (42693)
ಅರ್ಜುನೇನ ಹತೈಃ ಸಂಖ್ಯೇ ತಥಾ ಭಾರತ ರಾಜಭಿಃ ।
ಪ್ರಬಭೌ ವಸುಧಾ ಘೋರಾ ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-89-35 (42694)
ರಥೈರ್ಭಗ್ನೈರ್ಧ್ವಜೈಶ್ಛಿನ್ನೈರ್ನಿಕೃತ್ತೈಶ್ಚ ಮಹಾಯುಧೈಃ ।
ಚಾಮರೈರ್ವ್ಯಜನೈಶ್ಚೈವ ಚ್ಛತ್ರೈಶ್ಚ ಸುಮಹಾಪ್ರಭೈಃ ॥ 6-89-36 (42695)
ಹರೈರ್ನಿಷ್ಕೈಃ ಸಕೇಯೂರೈಃ ಶಿರೋಭಿಶ್ಚ ಸಕುಂಡಲೈಃ ।
ಉಷ್ಣೀಷೈರಪವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಪತಾಕಾಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-89-37 (42696)
ಅನುಕರ್ಷೈಃ ಶುಭೈ ರಾಜನ್ಯೋಕ್ರೈಶ್ಚೈವ ಸರಶ್ಮಿಭಿಃ ।
ಸಂಕೀರ್ಣಾ ವಸುಧಾ ಭಾತಿ ವಸಂತೇ ಕುಸುಮೈರಿವ ॥ 6-89-38 (42697)
ಏವಮೇಷ ಕ್ಷಯೋ ವೃತ್ತಃ ಪಾಂಡೂನಾಮಪಿ ಭಾರತ।
ಕ್ರುದ್ಧೇ ಶಾಂತನವೇ ಭೀಷ್ಮೇ ದ್ರೋಣೇ ಚ ರಥಸತ್ತಮೇ ॥ 6-89-39 (42698)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಂನಿ ಕೃಪೇ ಚೈವ ತಥೈವ ಕೃತವರ್ಮಣಿ।
ತಥೇತರೇಷು ಕ್ರುದ್ಧೇಷು ತಾವಕಾನಾಮಪಿ ಕ್ಷಯಃ ॥ ॥ 6-89-40 (42699)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-89-25 ಕೂಜತಾಂ ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಧ್ವನತಾಂ। ಸ್ತನತಾಂ ಉಚ್ಚೈಃ ಶಬ್ದಾಯಮಾನಾನಾಂ ॥ 6-89-37 ನಿಷ್ಕೈರುರೋಭೂಷಣೈಃ ॥ 6-89-38 ಯೋಕ್ರೈರೀಷಾಯೋಜನರಜ್ಜುಭಿಃ ರಶ್ಮಿಭಿರಶ್ವಬಂಧನರಜ್ಜುಭಿಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 090
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.90. ಅಧ್ಯಾಯಃ 090
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನಾತ್ಮಜೇನ ಇರಾವತಾ ಶಕುನೇರನುಜಾನಾಂ ವಧಃ ॥ 1 ॥ ಆರ್ಶ್ಚಶೃಂಗಿನಾಂನಾ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಇರಾವತೋ ವಧಃ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-90-0 (42700)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-90-0x (4170)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ರೌದ್ರೇ ರಾಜನ್ವೀರವರಕ್ಷಯೇ।
ಶಕುನಿಃ ಸೌಬಲಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-90-1 (42701)
ತಥೈವ ಸಾತ್ವತೋ ರಾಜನ್ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀಂ ॥ 6-90-2 (42702)
ತತಃ ಕಾಂಭೋಜಮುಖ್ಯಾನಾಂ ನದೀಜಾನಾಂ ಚ ವಾಜಿನಾಂ ।
ಆರಟ್ಟಾನಾಂ ಮಹೀಜಾನಾಂ ಸಿಂಧುಜಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-90-3 (42703)
ವನಾಯುಜಾನಾಂ ಶುಭ್ರಾಣಾಂ ತಥಾ ಪರ್ವತವಾಸಿನಾಂ ।
ವಾಜಿನಾಂ ಬಹುಭಿಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವಾರಯನ್ ॥ 6-90-4 (42704)
ಯೇ ಚಾಪರೇ ತಿತ್ತಿರಿಜಾ ಜವನಾ ವಾತರಂಹಸಃ ।
ಸುವರ್ಣಾಲಂಕೃತೈರೇತೈರ್ವರ್ಮವದ್ಭಿಃ ಸುಕಲ್ಪಿತೈಃ ॥ 6-90-5 (42705)
ಹಯೈರ್ವಾತಜವೈರ್ಮುಖ್ಯೈಃ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಸುತೋ ಬಲೀ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಹೃಷ್ಟರೂಪಃ ಪರಂತಪಾಃ ॥ 6-90-6 (42706)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಸುತಃ ಶ್ರೀಮಾನಿರಾವಾನ್ನಾಮ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಸುತಾಯಾಂ ನಾಗರಾಜಸ್ಯ ಜಾತಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 6-90-7 (42707)
ಐರಾವತೇನ ಸಾ ದತ್ತಾ ಅನಪತ್ಯಾ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಪತ್ಯೌ ಹತೇ ಸುಪರ್ಣೇನ ಕೃಪಣಾ ದೀನಚೇತನಾ ॥ 6-90-8 (42708)
ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ತಾಂ ಚ ಜಗ್ರಾಹ ಪಾರ್ಥಃ ಕಾಮವಶಾನುಗಾಂ ।
ಏವಮೇಷ ಸಮುತ್ಪನ್ನಃ ಪರಕ್ಷೇತ್ರೇಽರ್ಜುನಾತ್ಮಜಃ ॥ 6-90-9 (42709)
ಸ ನಾಗಲೋಕೇ ಸಂವೃದ್ಧೋ ಮಾತ್ರಾ ಚ ಪರಿರಕ್ಷಿತಃ ।
ಪಿತೃವ್ಯೇಣ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಃ ಪಾರ್ಥದ್ವೇಷಾದ್ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 6-90-10 (42710)
ಖಮುತ್ಪತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ನಾಗರಾಟ್ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ಇಂದ್ರಲೋಕಂ ಜಗಾಮಾಶು ಶ್ರುತ್ವಾ ತತ್ರಾರ್ಜುನಂ ಗತಂ ॥ 6-90-11 (42711)
ಸೋಽಭಿಗಂಯ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಿತರಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಃ ।
ಅಭ್ಯವಾದಯದವ್ಯಗ್ರೋ ವಿನಯೇನ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ ॥ 6-90-12 (42712)
ನ್ಯವೇದಯತ ಚಾತ್ಮಾನಮರ್ಜುನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಇರಾವಾನಸ್ಮಿ ಭದ್ರಂ ತೇ ಪುತ್ರಶ್ಚಾಹಂ ತವ ಪ್ರಭೋ ॥ 6-90-13 (42713)
ಮಾತುಃ ಸಮಾಗಮೋ ಯಶ್ಚ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ ।
ತಚ್ಚ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಮನುಸಸ್ಮಾರ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-90-14 (42714)
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸುತಂ ಚಾಪಿ ಆತ್ಮನಃ ಸದೃಶಂ ಗುಣೈಃ ।
ಪ್ರೀತಿಮಾನನಯತ್ಪಾರ್ಥೋ ದೇವರಾಜನಿವೇಶನಂ ॥ 6-90-15 (42715)
ಸೋಽರ್ಜುನೇನ ಸಮಾಜ್ಞಪ್ತೋ ದೇವಲೋಕೇ ತದಾ ನೃಪ ।
ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸ್ವಕಾರ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 6-90-16 (42716)
`ಸ ಚಾಪಿ ನರಶಾರ್ದೂಲಃ ಶಾರ್ದೂಲಸಮವಿಕ್ರಮಃ।'
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ತದಾ ಪಾರ್ಥಮಯಮಸ್ಮಿ ತವಾನಘ ॥ 6-90-17 (42717)
ಸ್ಥಿತಃ ಪ್ರೇಷ್ಯಶ್ಚ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಸರ್ವಥಾ ತ್ವಂ ಪ್ರಶಾಧಿ ಮಾಂ ।
ಕಂ ಕರೋಮಿ ಚ ತೇ ಕಾಮಂ ಕಂ ಚ ಕಾಮಂ ತ್ವಮಿಚ್ಛಸಿ ॥ 6-90-18 (42718)
ಪರಿಷ್ವಜ್ಯ ಸುತಂ ಪ್ರೇಂಣಾ ವಾಸವಿಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತಂ।
ಪ್ರೀತಿಪೂರ್ವಂ ಚ ಕಾರ್ಯಂ ಚ ಕಾರ್ಯಾ ಪ್ರೀತಿಶ್ಚ ಮಾನದಃ ॥' 6-90-19 (42719)
ಯುದ್ಧಕಾಲೇ ತು ಸಾಹಾಯ್ಯಂ ದಾತವ್ಯಂ ನೋ ಭವೇದಿತಿ ।
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಯುದ್ಧಕಾಲ ಇಹಾಗತಃ ॥ 6-90-20 (42720)
ಕಾಮವರ್ಣಜವೈರಶ್ವೈಃ ಸರ್ವತಃ ಶುಶುಭೇ ವೃತಃ ।
ತೇ ಹಯಾಃ ಕಾಂಚನಾಪೀಡಾ ನಾನಾವರ್ಣಾ ಮನೋಜವಾಃ ॥ 6-90-21 (42721)
ಉತ್ಪೇತುಃ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಹಂಸಾ ಇವ ಮಹೋದಧೌ ।
ತೇ ತ್ವದೀಯಾನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಹಯಸಂಘಾನ್ಮನೋಜವಾನ್ ॥ 6-90-22 (42722)
ಕ್ರೋಡೈಃ ಕ್ರೋಡಾನಭಿಘ್ನಂತೋ ಘೋಣಾಭಿಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ನಿಪೇತುಃ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಸುವೇಗಾಭಿಹತಾ ಭುವಿ ॥ 6-90-23 (42723)
ನಿಪತದ್ಭಿಸ್ತಥಾ ತೈಶ್ಚ ಹಯಸಂಘೈಃ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಶುಶ್ರುವೇ ದಾರುಣಃ ಶಬ್ದಃ ಸುಪರ್ಣಪತನೇ ಯಥಾ ॥ 6-90-24 (42724)
ತಥೈವ ತಾವಕಾ ರಾಜನ್ಸಮೇತ್ಯಾನ್ಯೋನ್ಯಮಾಹವೇ ।
ಪರಸ್ಪರವಧಂ ಘೋರಂ ಚಕ್ರುಸ್ತೇ ಹಯಸಾದಿನಃ ॥ 6-90-25 (42725)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ಸಂಕುಲೇ ತುಮುಲೇ ಭೃಶಂ ।
ಉಭಯೋರಪಿ ಸಂಶಾಂತಾ ಹಯಸಂಘಾಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-90-26 (42726)
ಪ್ರಕ್ಷೀಣಸಾಯಕಾಃ ಶೂರಾ ನಿಹತಾಶ್ವಾಃ ಶ್ರಮಾತುರಾಃ ।
ವಿಲಯಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-90-27 (42727)
ತತಃ ಕ್ಷೀಣೇ ಹಯಾನಿಕೇ ಕಿಂಚಿಚ್ಛೇಷೇ ಚ ಭಾರತ ।
ಸೌಬಲಸ್ಯಾನುಜಾಃ ಶೂರಾ ನಿರ್ಗತಾ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-90-28 (42728)
ವಾಯುವೇಗಸಮಸ್ಪರ್ಶಾಂಜವೇ ವಾಯುಸಮಾಂಶ್ಚ ತೇ।
ಆರುಹ್ಯ ಬಲಸಂಪನ್ನಾನ್ವಯಃಸ್ಥಾಂಸ್ತುರಗೋತ್ತಮಾನ್ ॥ 6-90-29 (42729)
ಗಜೋ ಗವಾಕ್ಷೋ ವೃಷಕಶ್ಚರ್ಮವಾನಾರ್ಜಯಃ ಶುಕಃ।
ಷಡೇತೇ ಬಲಸಂಪನ್ನಾ ನಿರ್ಯಯುರ್ಮಹತೋ ಬಲಾತ್ ॥ 6-90-30 (42730)
ವಾರ್ಯಮಾಣಾಃ ಶಕುನಿನಾ ಸ್ವೈಶ್ಚ ಯೋಧೈರ್ಮಹಾಬಲೈಃ ।
ಸನ್ನದ್ಧಾ ಯುದ್ಧಕುಶಲಾ ರೌದ್ರರೂಪಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-90-31 (42731)
ತದನೀಕಂ ಮಹಾಬಹೋ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪರಮದುರ್ಜಯಂ ।
ಬಲೇನ ಮಹತಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವರ್ಗಾಯ ವಿಜಯೈಷಿಣಃ ॥ 6-90-32 (42732)
ವಿವಿಶುಸ್ತೇ ತದಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಗಾಂಧಾರಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ ।
ತಾನ್ಪ್ರವಿಷ್ಟಾಂಸ್ತದಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಇರಾವಾನಪಿ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-90-33 (42733)
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಮರೇ ಯೋಧಾನ್ಸ್ವಾನ್ವಿಚಿತ್ರಹಯಸ್ಥಿತಾನ್ ।
ಯಥೈತೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಯೋಧಾಃ ಸಾನುಗವಾಹನಾಃ ॥ 6-90-34 (42734)
ಹನ್ಯಂತೇ ಸಮರೇ ಸರ್ವೇ ತಥಾ ನೀತಿರ್ವಿಧೀಯತಾಂ ।
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತೇ ಸರ್ವೇ ಯೋಧಾ ಇರಾವತಃ ॥ 6-90-35 (42735)
ಜಘ್ನುಸ್ತೇಷಾಂ ಬಲಾನೀಕಂ ದುರ್ಜಯಂ ಸಮರೇ ಪರೈಃ ।
ತದನೀಕಮನೀಕೇನ ಸಮರೇ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಾತಿತಂ ॥ 6-90-36 (42736)
ಅಮೃಷ್ಯಮಾಣಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ಸುಬಲಸ್ಯಾತ್ಮಜಾ ರಣೇ ।
ಇರಾವಂತಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಸರ್ವತಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-90-37 (42737)
ತಾಡಯಂತಃ ಶಿತೈಃ ಪ್ರಾಸೈಶ್ಚೋದಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ।
ತೇ ಶೂರಾಃ ಪರ್ಯಧಾವಂತ ಕುರ್ವಂತೋ ಮಹದಾಕುಲಂ ॥ 6-90-38 (42738)
ಇರಾವಾನಥ ನಿರ್ಭಿನ್ನಃ ಪ್ರಾಸೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ।
ಸ್ರವತಾ ರುಧಿರೇಣಾಕ್ತಸ್ತೋತ್ರೈರ್ವಿದ್ಧ ಇವ ದ್ವಿಪಃ ॥ 6-90-39 (42739)
ಉರಸ್ಯಪಿ ಚ ಪೃಷ್ಠೇ ಚ ಪಾರ್ಶ್ವಯೋಶ್ಚ ಭೃಶಾಹತಃ ।
ಏಕೋ ಬಹುಭಿರತ್ಯರ್ಥಂ ಧೈರ್ಯಾದ್ರಾಜನ್ನ ವಿವ್ಯಥೇ ॥ 6-90-40 (42740)
ಇರಾವಾನಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸರ್ವಾಸ್ತಾನ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಮೋಹಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪರಪುರಂಜಯಃ ॥ 6-90-41 (42741)
ಪ್ರಾಸಾನುತ್ಕೃಷ್ಯ ತರಸಾ ಸ್ವಶರೀರಾದರಿಂದಮಃ ।
ತೈರೇವ ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸುಬಲಸ್ಯಾತ್ಮಜಾನ್ರಣೇ ॥ 6-90-42 (42742)
ವಿಕೃಷ್ಯ ಚ ಶಿತಂ ಖಂಗಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚ ಶರಾವರಂ ।
ಪದಾತಿರ್ದ್ರುತಮಾಗಚ್ಛಜ್ಜಿಘಾಂಸುಃ ಸೌಬಲಾನ್ಯುಧಿ ॥ 6-90-43 (42743)
ತತಃ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಪ್ರಾಣಾಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಸುಬಲಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಭೂಯಃ ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ಇರಾವಂತಮಭಿದ್ರುತಾಃ ॥ 6-90-44 (42744)
ಇರಾವಾನಪಿ ಖಂಗೇನ ದರ್ಶಯನ್ಪಾಣಿಲಾಘವಂ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತತ ದೇವಾಂಶ್ಚ ಮಾನುಷಾಂಶ್ಚೈವ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-90-45 (42745)
ಲಾಘವೇನಾಥ ಚರತಃ ಸರ್ವೇ ತೇ ಸುಬಲಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಅಂತರಂ ನಾಭ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಚರಂತಃ ಶೀಘ್ರಗೈರ್ಹಯೈಃ ॥ 6-90-46 (42746)
ಭೂಮಿಷ್ಠಮಥ ತಂ ಸಹ್ಖ್ಯೇ ಹ್ಯಂತರಿಕ್ಷಾದವಪ್ಲುತಂ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಭೃಶಂ ಸರ್ವೇ ಗ್ರಹೀತುಮುಪಚಕ್ರಮುಃ ॥ 6-90-47 (42747)
ಅಥಾಭ್ಯಾಶಗತಾನಾಂ ತೇಷಾಂ ಗಾತ್ರಾಣ್ಯಕೃಂತತ ।
ಅಸಿಹಸ್ತೋಽಸ್ತ್ರಹಸ್ತಾನಾಂ ತೇಷಾಂ ಗಾತ್ರಾಣ್ಯಕೃಂತತ ॥ 6-90-48 (42748)
ಆಯುಧಾನಿ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಬಾಹೂನಪಿ ವಿಭೂಷಿತಾನ್।
ಅಪತಂತ ನಿಕೃತ್ತಾಂಗಾ ಮೃತಾ ಭೂಮೌ ಗತಾಸವಃ ॥ 6-90-49 (42749)
ವೃಷಕಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಬಹುಧಾ ವಿಪರಿಕ್ಷತಃ।
ಅಮುಚ್ಯತ ಮಹಾರೌದ್ರಾತ್ತಸ್ಮಾದ್ವೀರಾವಕರ್ತನಾತ್ ॥ 6-90-50 (42750)
ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪತಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀತೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತಃ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ಘೋರದರ್ಶನಂ ॥ 6-90-51 (42751)
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಮಾಯಾವಿನಮರಿಂದಮಂ।
ವೈರಿಣಂ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪೂರ್ವಂ ಬಕವಧೇನ ವೈ ॥ 6-90-52 (42752)
ಪಶ್ಯ ವೀರ ಯಥಾ ಹ್ಯೇಷ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ಸುತೋ ಬಲೀ।
ಮಾಯಾವೀ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಕರ್ತುಮಕಾರ್ಷೀನ್ಮೇ ಬಲಕ್ಷಯಂ ॥ 6-90-53 (42753)
ತ್ವಂ ಚ ಕಾಮಗಮಸ್ತಾತ ಮಾಯಾಸ್ತ್ರೇ ಚ ವಿಶಾರದಃ ।
ಕೃತವೈರಶ್ಚ ಪಾರ್ಥೇನ ತಸ್ಮಾದೇನಂ ರಣೇ ಜಹಿ ॥ 6-90-54 (42754)
ಬಾಢಮಿತ್ಯೇವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ರಾಕ್ಷಸೋ ಘೋರದರ್ಶನಃ ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸಿಂಹನಾದೇನ ಯತ್ರಾರ್ಜುನಸುತೋ ಯುವಾ ॥ 6-90-55 (42755)
ಸ ಯೋಧೈರ್ಯುದ್ಧಕುಶಲೈರ್ವಿಮಲಪ್ರಾಸಯೋಧಿಭಿಃ ।
ವೀರೈಃ ಪ್ರಹಾರಿಭಿರ್ಯುಕ್ತೈಃ ಸ್ವೈರನೀಕೈಃ ಸಮಾವೃತಃ ॥ 6-90-56 (42756)
[ಹತಶೇಷೈರ್ಮಹಾರಾಜ ದ್ವಿಸಾಹಸ್ತ್ರೈರ್ಹಯೋತ್ತಮೈಃ]
ನಿಹಂತುಕಾಮಃ ಸಮರೇ ಇರಾವಂತಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-90-57 (42757)
ಇರಾವಾನಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತ್ವರಮಾಣಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ
ಹಂತುಕಾಮಮಯಿತ್ರಘ್ನೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-90-58 (42758)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಃ ಸುಮಹಾಬಲಃ।
ತ್ವರಮಾಣಸ್ತತೋ ಮಾಯಾಂ ಪ್ರಯೋಕ್ತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 6-90-59 (42759)
ತೇನ ಮಾಯಾಮಯಾಃ ಸೃಷ್ಟಾ ಹಯಾಸ್ತಾವಂತ ಏವ ಹಿ।
ಸ್ವಾರೂಢಾ ರಾಕ್ಷಸೈರ್ಘೋರೈಃ ಶೂಲಪಟ್ಟಸಧಾರಿಭಿಃ ॥ 6-90-60 (42760)
ತೇ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಸಮಾಗಂಯ ದ್ವಿಸಾಹಸ್ರಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ।
ಅಚಿರಾದ್ಗಮಯಾಮಾಸುಃ ಪ್ರೇತಲೋಕಂ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-90-61 (42761)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ನಿಹತೇ ಸೈನ್ಯೇ ತಾವುಭೌ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದೌ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸಮತಿಷ್ಠೇತಾಂ ಯಥಾ ವೈ ವೃತ್ರವಾಸವೌ ॥ 6-90-62 (42762)
ಆದ್ರವಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ।
ಇರಾವಾಥ ಸಂರಬ್ಧಃ ಪ್ರತ್ಯಧಾವನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-90-63 (42763)
ಸಮಭ್ಯಾಶಗತಸ್ಯಾಜೌ ತಸ್ಯ ಖಂಗೇನ ದುರ್ಮದಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಕಾರ್ಮುಕಂ ದೀಪ್ತಂ ಶರವಾಪಂ ಚ ಕಂಚುಕಂ ॥ 6-90-64 (42764)
ಸ ನಿಕೃತ್ತಂ ಧನುರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಖಂ ಜವೇನ ಸಮಾವಿಶತ್।
ಇರಾವಂತಮಭಿಕ್ರುದ್ಧಂ ಮೋಹಯನ್ನಿವ ಮಾಯಯಾ ॥ 6-90-65 (42765)
ತತೋಽಂತರಿಕ್ಷಮುತ್ಪತ್ಯ ಇರಾವಾನಪಿ ರಾಕ್ಷಸಂ।
ವಿಮೋಹಯಿತ್ವಾ ಮಾಯಾಭಿಸತ್ಸ್ಯ ಗಾತ್ರಾಮಿ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-90-66 (42766)
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸರ್ವಮರ್ಮಜ್ಞಃ ಕಾಮರೂಪೋ ದುರಾಸದಃ ।
ತಥಾ ಸ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶರೈಃ ಕೃತ್ತಃ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 6-90-67 (42767)
ಸಂಬಭೂವ ಮಹಾರಾಜ ಸಮವಾಪ ಚ ಯೌವನಂ ।
ಮಾಯಾ ಹಿ ಸಹರಾಜ ಸಮವಾಪ ಚ ಯೌವನಂ ॥ 6-90-68 (42768)
ಏವಂ ತದ್ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯಾಂಗಂ ಛಿನ್ನಂಛಿನ್ನಂ ವ್ಯರೋಹತ ।
ಇರಾವಾನಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ತ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-90-69 (42769)
ಪರಶ್ವಥೇನ ತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಸ ತೇನ ಬಲಿನಾ ವೀರಶ್ಛಿದ್ಯಮಾನ ಇವ ದ್ರುಮಃ ॥ 6-90-71aರಾಕ್ಷಸೋ ವ್ಯನದದ್ಧೋರಂ ಸ ಶಬ್ದಸ್ತುಮುಲೋಽಭವತ್।
ಪರಶ್ವಥಕ್ಷತಂ ರಕ್ಷಃ ಸುಸ್ರಾವ ಬಹುಶೋಣಿತಂ ॥ 6-90-70 (42770)
ತತಶ್ರುಕ್ರೋಧ ಬಲವಾಂಶ್ಚಕ್ರೇ ವೇಗಂ ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಸ್ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರೇ ಶತ್ರುಮೂರ್ಚಿತಂ ॥ 6-90-72 (42771)
ಕೃತ್ವಾ ಘೋರಂ ಮಹದ್ರೂಪಂ ಗ್ರಹೀತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಸುತಂ ವೀರಮಿರಾವಂತಂ ಯಶಸ್ವಿನಂ ॥ 6-90-73 (42772)
ಸಂಗ್ರಾಮಶಿರಸೋ ಮಧ್ಯೇ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತತ್ರ ಪಶ್ಯತಾಂ।
ತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾದೃಶೀಂ ಮಾಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ ॥ 6-90-74 (42773)
ಇರಾವಾನಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಾಯಾಂ ಸ್ರಷ್ಟುಂ ಪ್ರಚಕ್ರಮೇ।
ತಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಾಭಿಭೂತಸ್ಯ ಸಮರೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಃ ॥ 6-90-75 (42774)
ಯೋಽನ್ವಯೋ ಮಾತೃಕಸ್ತಸ್ಯ ಸ ಏನಮಭಿಪೇದಿವಾನ್।
ಸ ನಾಗೈರ್ಬಹುಭೀ ರಾಜನ್ನಿರಾವಾನ್ಸಂವೃತೋ ರಣೇ ॥ 6-90-76 (42775)
ದಧಾರ ಸುಮಹದ್ರೂಪಮನಂತ ಇವ ಭೋಗವಾನ್।
ತತೋ ಬಹುವಿಧೈರ್ನಾಗೈಶ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ರಾಕ್ಷಸಂ ॥ 6-90-77 (42776)
ಛಾದ್ಯಮಾನಸ್ತು ನಾಗೈಃ ಸ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಃ।
ಸೌಪರ್ಣಂ ರೂಪಮಾಸ್ಥಾಯ ಭಕ್ಷಯಾಮಾಸ ಪನ್ನಗಂ ॥ 6-90-78 (42777)
ಮಾಯಯಾ ಭಕ್ಷಿತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನನ್ವಯೇ ತಸ್ಯ ಮಾತೃಕೇ ।
ವಿಮೋಹಿತಮಿರಾವಂತಂ ನ್ಯಹನದ್ರಾಕ್ಷಸೋಽಸಿನಾ ॥ 6-90-79 (42778)
ಸಕುಂಡಲಂ ಸಮುಕುಟಂ ಪದ್ಮೇಂದುಸದೃಶಪ್ರಭಂ ।
ಇರಾವತಃ ಶಿರೋ ರಕ್ಷಃ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೂತಲೇ ॥ 6-90-80 (42779)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ನಿಹತೇ ವೀರೇ ರಾಕ್ಷಸೇನಾರ್ಜುನಾತ್ಮಜೇ।
ವಿಶೋಕಾಃ ಸಮಪದ್ಯಂತ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಃ ಸರಾಜಕಾಃ ॥ 6-90-81 (42780)
ತಸ್ಮಿನ್ಮಹತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತಾದೃಶೇ ಭೈರವೇ ಪುನಃ।
ಮಹಾನ್ವ್ಯತಿಕರೋ ಘೋರಃ ಸೇನಯೋಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-90-82 (42781)
ಗಜಾ ಹಯಾಃ ಪದಾತಾಶ್ಚ ವಿಮಿಶ್ರಾ ದಂತಿಭಿರ್ಹತಾಃ ।
ರಥಾಶ್ವಾ ದಂತಿನಶ್ಚೈವ ಪತ್ತಿಭಿಸ್ತತ್ರ ಸೂದಿತಾಃ ॥ 6-90-83 (42782)
ತಥಾ ಪತ್ತಿರಥೌಘಾಶ್ಚ ಹಯಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ರಣೇ।
ರಥಿಭಿರ್ನಿಹತಾ ರಾಜಂಸ್ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸಂಕುಲೇ ॥ 6-90-84 (42783)
ಅಜಾನನ್ನರ್ಜುನಶ್ಚಾಪಿ ನಿಹತಂ ಪುತ್ರಮೌರಸಂ।
ಜಘಾನ ಸಮರೇ ಶೂರಾನ್ರಾಜ್ಞಸ್ತಾನ್ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-90-85 (42784)
ತಥೈವ ತಾವಕಾ ರಾಜನ್ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಜುಹ್ವತಃ ಸಮರೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ನಿಜಘ್ರುರಿತರೇತರಂ ॥ 6-90-86 (42785)
ಮುಕ್ತಕೇಶಾ ವಿಕವಚಾ ವಿರಥಾಶ್ಛಿನ್ನಕಾರ್ಮುಕಾಃ ।
ಬಾಹುಭಿಃ ಸಮಯುಧ್ಯಂತ ಸಮವೇತಾಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-90-87 (42786)
ತಥಾ ಮರ್ಮಾತಿಗೈರ್ಭೀಷ್ಮೋ ನಿಜಘಾನ ಮಹಾರಥಾನ್।
ಕಂಪಯನ್ಸಮರೇ ಸೇನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-90-88 (42787)
ತೇನ ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೇ ಸೈನ್ಯೇ ಬಹವೋ ಮಾನವಾ ಹತಾಃ।
ದಂತಿನಃ ಸಾದಿನಶ್ಚೈವ ರಥಿನೋಽಥ ಹಯಾಸ್ತಥಾ ॥ 6-90-89 (42788)
ತತ್ರ ಭಾರತ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಣೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಅತ್ಯದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವ ಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-90-90 (42789)
ತಥೈವ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಪಾರ್ಷತಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ।
ರೌದ್ರಮಾಸೀದ್ರಣೇ ಯುದ್ಧಂ ಸಾತ್ಯಕಸ್ಯ ಚ ಧನ್ವಿನಃ ॥ 6-90-91 (42790)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರೋಣಸ್ಯ ವಿಕ್ರಾಂತಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಭಯಮಾವಿಶತ್ ।
ಏಕ ಏವ ರಣೇ ಶಕ್ತೋ ನಿಹಂತುಂ ಸರ್ವಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 6-90-92 (42791)
ಕಿಂ ಪುನಃ ಪೃಥಿವೀಶೂರೈರ್ಯೋಧವ್ರಾತೈಃ ಸಮಾವೃತಃ।
ಇತ್ಯಬ್ರುವನ್ಮಹಾರಾಜ ರಣೇ ದ್ರೋಣೇನ ಪೀಡಿತಾಃ॥ 6-90-93 (42792)
ವರ್ತಮಾನೇ ತಥಾ ರೌದ್ರೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಉಭಯೋಃ ಸೇನಯೋಃ ಶೂರಾ ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-90-94 (42793)
ಆವಿಷ್ಟಾ ಇವ ಯುಧ್ಯಂತೇ ರಕ್ಷೋಭೂತೈರ್ಮಹಾಬಲೈಃ ।
ತಾವಕಾಃ ಪಾಂಡವೇಯಾಶ್ಚ ಸಂರಬ್ಧಾಸ್ತಾತ ಧನ್ವಿನಃ ॥ 6-90-95 (42794)
ನ ಸ್ಮ ಪಶ್ಯಾಮಹೇ ಕಂಚಿತ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಯಃ ಪರಿರಕ್ಷತಿ।
ದೈವಾಸುರಾಭೇ ಸಮರೇ ತಸ್ಮಿನ್ಯೋಧಾ ನರಾಧಿಪ ॥ ॥ 6-90-96 (42795)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-90-3 ವಾಜಿನಾಂ ವೇಗವತಾಂ ವಾಜಿನಾಮಶ್ವಾನಾಂ ಬಹುಭಿರ್ಗಣೈಃ ಪರಿವಾರಯನ್ನಿತಿ ಗಣಶಬ್ದಾಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ದ್ವಯೋಃ ಸಂಬಂಧಃ ॥ 6-90-6 ಪಾಂಡವಸ್ಯಾರ್ಜುನಸ್ಯ ಸುತ ಇರಾವಾನ್ ॥ 6-90-7 ನಾಗರಾಜಸ್ಯ ಐರಾವತಸ್ಯ ॥ 6-90-10 ಪಿತೃವ್ಯೇಣ ಅಶ್ವಸೇನೇನ ॥ 6-90-57 ಅಯಮರ್ಧಃ ಶ್ಲೋಕೋ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯಕೋಶೇಷು ನಾಸ್ತಿ ಖo ಝo ಪುಸ್ತಕಯೋರಸ್ತಿ ॥ 6-90-95 ಆವಿಷ್ಟಾಃ ಗ್ರಹಾದ್ಯಾವಿಷ್ಟಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 091
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.91. ಅಧ್ಯಾಯಃ 091
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದುರ್ಯೋಧನಘಟೋತ್ಕಚಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-91-0 (42796)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-91-0x (4171)
ಇರಾವಂತಂ ತು ನಿಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಿಮಕುರ್ವಂತ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-91-1 (42797)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-91-2x (4172)
ಇರಾವಂತಂ ತು ನಿಹತಂ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ವ್ಯನದತ್ಸುಮಹಾನಾದಂ ಭೈಮಸೇನಿರ್ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-91-2 (42798)
ನದತಸ್ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೇನ ಪೃಥಿವೀ ಸಾಗರಾಂಬರಾ ।
ಸಪರ್ವತವನಾ ರಾಜಂಶ್ಚಚಾಲ ಸುಭೃಶಂ ತದಾ ॥ 6-91-3 (42799)
ಅಂತರಿಕ್ಷಂ ದಿಶಶ್ಚೈವ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ಪ್ರದಿಶಸ್ತಥಾ ।
`ಚೇಲುಶ್ಚ ಸಹಸಾ ತತ್ರ ತೇನ ನಾದೇನ ನಾದಿತಾಃ' 6-91-4 (42800)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸುಮಹಾನಾದಂ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ ॥
ಊರುಸ್ತಂಭಃ ಸಮಭವದ್ವೇಪಥುಃ ಸ್ವೇದ ಏವ ಚ। 6-91-5 (42801)
ಸರ್ವ ಏವ ಮಹಾರಾಜ ತಾವಕಾ ದೀನಚೇತಸಃ ॥
ಸರ್ವತಃ ಸಮಚೇಷ್ಟಂತ ಸಿಂಹಭೀತಾ ಗಜಾ ಇವ । 6-91-6 (42802)
ನರ್ದಿತ್ವಾ ಸುಮಹಾನಾದಂ ನಿರ್ಘಾತಮಿವ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥
ಜ್ವಲಿತಂ ಶೂಲಮುದ್ಯಂಯ ರೂಪಂ ಕೃತ್ವಾ ವಿಭೀಷಣಂ । 6-91-7 (42803)
ನಾನಾರೂಪಪ್ರಹರಣೈರ್ವೃತೋ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವೈಃ ॥
ಆಜಘಾನ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಭಃ । 6-91-8 (42804)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಭೀಮದರ್ಶನಂ ॥
ಸ್ವಬಲಂ ಚ ಭಯಾತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶೋ ವಿಮುಖೀಕೃತಂ । 6-91-9 (42805)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಘಟೋತ್ಕಚಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಚಾಪಂ ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ಮುಹುಃ । 6-91-10 (42806)
ಪೃಷ್ಠತೋಽನುಯಯೌ ಚೈನಂ ಸ್ರವದ್ಭಿಃ ಪರ್ವತೋಪಮೈಃ ॥
ಕುಂಜರೈರ್ದಶಸಾಹಸ್ರೈರ್ವಂಗಾನಾಮಧಿಪಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 6-91-11 (42807)
ಪುತ್ರಂ ತವ ಮಹಾರಾಜ ಚುಕೋಪ ಸ ನಿಶಾಚರಃ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-91-12 (42808)
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ದುರ್ಯೋಧನಬಲಸ್ಯ ಚ।
ಗಜಾನೀಕಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮೇಘಬೃಂದಮಿವೋದಿತಂ ॥ 6-91-13 (42809)
ಅಭ್ಯಧಾವಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣಯಃ ।
ನದಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ನಾದಾನ್ಮೇಘಾ ಇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-91-14 (42810)
ಶರಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿನಾರಾಚೈರ್ನಿಘ್ನಂತೋ ಗಜಯೋಧಿನಃ ।
ಭಿಂಡಿಪಾಲೈಸ್ತಥಾ ಶೂಲೈರ್ಮುದ್ಗರೈಃ ಸಪರಶ್ವಥೈಃ ॥ 6-91-15 (42811)
ಪರ್ವತಾಗ್ರೈಶ್ಚ ವೃಕ್ಷೈಶ್ಚ ನಿಜಘ್ನುಸ್ತೇ ಮಹಾಗಜಾನ್ ।
ಭಿನ್ನಕುಂಭಾನ್ವಿರುಧಿರಾನ್ಭಿನ್ನಗಾತ್ರಾಂಶ್ಚ ವಾರಣಾನ್ ॥ 6-91-16 (42812)
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ವಧ್ಯಮಾನಾನ್ನಿಶಾಚರೈಃ ।
ತೇಷು ಪ್ರಕ್ಷೀಯಮಾಣೇಷು ಭಗ್ನೇಷು ಗಜಯೋಧಿಷು ॥ 6-91-17 (42813)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಸಮುಪಾದ್ರವತ್।
ಅಮರ್ಷವಶಮಾಪನ್ನಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜೀವಿತಾತ್ಮನಃ ॥ 6-91-18 (42814)
ಮುಮೋಚ ನಿಶಿತಾನ್ಬಾಣಾನ್ರಾಕ್ಷಸೇಷು ಪರಂತಪ ।
ಜಘಾನ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪ್ರಧಾನಾಂಸ್ತತ್ರ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥ 6-91-19 (42815)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ।
ವೇಗವಂತಂ ಮಹಾರೌದ್ರಂ ವಿದ್ಯುಜ್ಜಿಹ್ವಂ ಪ್ರಮಾಥಿನಂ ॥ 6-91-20 (42816)
ಶರೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಶ್ಚತುರೋ ನಿಜಘಾನ ಮಹಾಬಲಃ ।
ತತಃ ಪುನರಮೇಯಾತ್ಮಾ ಶರವರ್ಷಂ ದುರಾಸದಂ ॥ 6-91-21 (42817)
ಮುಮೋಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠೋ ನಿಶಾಚರಬಲಂ ಪ್ರತಿ।
ತತ್ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ಮಾರಿಷ ॥ 6-91-22 (42818)
ಕ್ರೋಧೇನಾಭಿಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ಭೈಮಸೇನಿರ್ಮಹಾಬಲಃ ।
ಸ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 6-91-23 (42819)
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ದುರ್ಯೋಧನಮರಿಂದಮಂ ।
ತಮಾಪತಂತಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಕಾಲಸೃಷ್ಟಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-91-24 (42820)
ನ ವಿವ್ಯಥೇ ಮಹಾರಾಜ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ।
ಅಥೈನಮಬ್ರವೀತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಕ್ರೂರಃ ಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ ॥ 6-91-25 (42821)
ಘಟೋತ್ಕಚ ಉವಾಚ। 6-91-26x (4173)
ಅದ್ಯಾನೃಣ್ಯಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಿತೄಣಾಂ ಮಾತುರೇವ ಚ।
ಯೇ ತ್ವಯಾ ಸುನೃಶಂಸೇನ ದೀರ್ಘಕಾಲಂ ಪ್ರವಾಸಿತಾಃ ॥ 6-91-26 (42822)
ಯಚ್ಚ ತೇ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜಂಶ್ಛಲದ್ಯೂತೇ ಪರಾಜಿತಾಃ ।
ಯಚ್ಚೈವ ದ್ರೌಪದೀ ಕೃಷ್ಣಾ ಏವವಸ್ತ್ರಾ ರಜಸ್ವಲಾ ॥ 6-91-27 (42823)
ಸಭಾಮಾನೀಯ ದುರ್ಬುದ್ಧೇ ಬಹುಧಾ ಕ್ಲೇಶಿತಾ ತ್ವಯಾ।
ತವ ಚ ಪ್ರಿಯಕಾಮೇನ ಆಶ್ರಮಸ್ಥಾ ದುರಾತ್ಮನಾ ॥ 6-91-28 (42824)
ಸೈಂಧವೇನ ಪರಾಮೃಷ್ಟಾ ಪರಿಭೂಯ ಪಿತೄನ್ಮಮ ।
ಏತೇಷಾಮಪಮಾನಾನಾಮನ್ಯೇಷಾಂ ಚ ಕುಲಾಧಮ ॥ 6-91-29 (42825)
ಅಂತಮದ್ಯ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಯದಿ ನೋತ್ಸೃಜಸೇ ರಣಂ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಹೈಡಿಂಬೋ ಮಹದ್ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ॥ 6-91-30 (42826)
ಸಂದಶ್ಯ ದಶನೈರೋಷ್ಠಂ ಸೃಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್।
ಶರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ದುರ್ಯೋಧನಮವಾಕಿರತ್।
ಪರ್ವತಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಬಲಾಹಕಃ ॥ ॥ 6-91-31 (42827)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 092
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.92. ಅಧ್ಯಾಯಃ 092
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಘಟೋತ್ಕಚಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-92-0 (42828)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-92-0x (4174)
ತತಸ್ತದ್ಬಾಣವರ್ಷಂ ತು ದುಃಸಹಂ ದಾನವೈರಪಿ।
ದಧಾರ ಯುಧಿ ರಾಜೇಂದ್ರೋ ಯಥಾ ವರ್ಷಂ ಮಹಾದ್ವಿಪಃ ॥ 6-92-1 (42829)
ತತಃ ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ನಿಃಶ್ವಸನ್ನಿವ ಪನ್ನಗಃ ।
ಸಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-92-2 (42830)
ಮುಮೋಚ ನಿಶಿತಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾನ್ನಾರಾಚಾನ್ಪಂಚವಿಂಶತಿಂ।
ತೇಽಪತನ್ಸಹಸಾ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಿನ್ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವೇ ॥ 6-92-3 (42831)
ಆಶೀವಿಷಾ ಇವ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪರ್ವತೇ ಗಂಧಮಾದನೇ ।
ಸ ತೈರ್ವಿದ್ಧಃ ಸ್ರವನ್ರಕ್ತಂ ಪ್ರಭಿನ್ನ ಇವ ಕುಂಜರಃ ॥ 6-92-4 (42832)
ದಧ್ರೇ ಮತಿಂ ವಿನಾಶಾಯ ರಾಜ್ಞಃ ಸ ಪಿಶಿತಾಶನಃ।
ಜಗ್ರಾಹ ಚ ಮಹಾಶಕ್ತಿಂ ಗಿರೀಣಾಮಪಿ ದಾರಿಣೀಂ ॥ 6-92-5 (42833)
ಸಂಪ್ರದೀಪ್ತಾಂ ಮಹೋಲ್ಕಾಭಾಮಶನಿಂ ಜ್ವಲಿತಾಮಿವ ।
ತಮಾಗಚ್ಛನ್ಮಹಾಬಾಹುರ್ಜಿಘಾಂಸುಸ್ತನಯಂ ತವ॥ 6-92-6 (42834)
ತಾಮುದ್ಯತಾಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಂಗಾನಾಮಧಿಪಸ್ತ್ವರನ್ ।
ಕುಂಜರಂ ಗಿರಿಸಂಕಾಶಂ ರಾಕ್ಷಸಂ ಪ್ರತ್ಯಚೋದಯತ್ ॥ 6-92-7 (42835)
ಸ ನಾಗಪ್ರವರೇಣಾಜೌ ಬಲಿನಾ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿನಾ ।
ಯತೋ ದುರ್ಯೋಧನರಥಸ್ತಂ ಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರತ್ಯಷೇಧಯತ್ ॥ 6-92-8 (42836)
ಪಂಥಾನಂ ವಾರಯಾಮಾಸ ಕುಂಜರೇಣ ಸುತಸ್ಯ ತೇ।
ಮಾರ್ಗಮಾವಾರಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜ್ಞಾ ವಂಗೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 6-92-9 (42837)
ಘಟೋತ್ಕಚೋ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ ।
ಉದ್ಯತಾಂ ತಾಂ ಮಹಾಶಕ್ತಿಕಂ ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ವಾರಣೇ ॥ 6-92-10 (42838)
ಸ ತಯಾಽಭಿಹತೋ ರಾಜಂಸ್ತೇನ ಬಾಹುಪ್ರಮುಕ್ತಯಾ।
ಸಂಜಾತರುಧಿರೋತ್ಪೀಡಃ ಪಪಾತ ಚ ಮಮಾರ ಚ ॥ 6-92-11 (42839)
ಪತತ್ಯಥ ಗಜೇ ಚಾಪಿ ವಂಗಾನಾಮೀಶ್ವರೋ ಬಲೀ।
ಜವೇನ ಸಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಜಗಾಮ ಧರಣೀತಲಂ ॥ 6-92-12 (42840)
ದುರ್ಯೋಧೋಽಪಿ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪತಿತಂ ವರವಾರಣಂ ।
ಪ್ರಭಗ್ನಂ ಚ ಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಗಾಮ ಪರಮಾಂ ವ್ಯಥಾಂ ॥ 6-92-13 (42841)
`ಅಶಕ್ತಃ ಪ್ರತಿಯೋದ್ಧುಂ ವೈ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಸ್ಯ ಪರಾಕ್ರಮಂ।'
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಆತ್ಮನಶ್ಚಾತಿಮಾನಿತಾಂ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇಽಪಕ್ರನಯೇ ರಾಜಾ ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿರಿವಾಚಲಃ ॥ 6-92-14 (42842)
ರಾಧಾನ ಚ ಶಿತಂ ಬಾಣಂ ಕಾಲಾಗ್ನಿಸಮತೇಜಸಂ।
ಸುಯೋಚ ಧರಮಕ್ರುದ್ಧಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಘೋರೇ ನಿಶಾಚರೇ ॥ 6-92-15 (42843)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಣಿಮಿಂದ್ರಾಶನಿಪ್ರಭಂ ।
ಲಾಘವಾನ್ಮೋಚಯಾಮಾಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ವೈ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-92-16 (42844)
ಭೂಯಶ್ಚ ನಿನನಾದೋಷಂ ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ ।
ತ್ರಾಸಯಾಮಾಸ ರೌನ್ಯಾನಿ ಯುಗಂತೇ ಜಲದೋ ಯಥಾ ॥ 6-92-17 (42845)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಿನಿದಂ ಘೋರಂ ತಸ್ವ ಭೀಮಸ್ಯ ರಕ್ಷಸಃ।
ಆಚಾರ್ಯಮುಸಂಗಂಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-92-18 (42846)
ಯಥೈವ ನಿನಂದೋ ಘೋರಃ ಶ್ರೂಯತೇ ರಾಕ್ಷಸೇರಿತಃ ।
ಹೈಡಿಂಬೋ ಯುಧ್ಯತೇ ನೂನಂ ರಾಜ್ಞಾ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ಚ ॥ 6-92-19 (42847)
ನೈಷ ಶಕ್ಯೋ ಹಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಜೇತುಂ ಭೂತೇನ ಕೇನಚಿತ್ ।
ತತ್ರ ಗಚ್ಛತ ಭದ್ರಂ ವೋ ರಾಜಾನಂ ಪರಿರಕ್ಷಿತುಂ ॥ 6-92-20 (42848)
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುಂ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಪ್ರಪೀಡಿತಂ।
ಏತದ್ಧಿ ಪರಮಂ ಕೃತ್ಯಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಃ ಪರಂತಪಾಃ ॥ 6-92-21 (42849)
ಪಿತಾಮಹವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ತ್ವರಮಾಣಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಉತ್ತಮಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ಪ್ರಯಯುರ್ಯತ್ರ ಕೌರವಃ ॥ 6-92-22 (42850)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಸೋಮದತ್ತಶ್ಚ ಬಾಹ್ಲೀಕೋಽಥ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ಕೃಪೋ ಭಿರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲ್ಯ ಆವಂತ್ಯಃ ಸ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ॥ 6-92-23 (42851)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ।
ರಥಾಶ್ಚಾನೇಕಸಾಹಸ್ರಾ ಯೇ ತೇಷಾಮನುಯಾಯಿನಃ ॥ 6-92-24 (42852)
ಅಭಿದ್ರುತಂ ಪರೀಪ್ಸಂತಃ ಪುತ್ರಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ತವ।
ತದನೀಕಮನಾಧೃಷ್ಯಂ ಪಾಲಿತಂ ತು ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-92-25 (42853)
ಪಾತತಾಯಿನಮಾಯಾಂತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಸತ್ತಮಃ ।
...ಕಂಪತ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮೈನಾಕ ಇವ ಪರ್ವತಃಕ ॥ 6-92-26 (42854)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಚಾಪಂ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ।
ಶೂಲಮುದ್ಗರಹಸ್ತೈಶ್ಚ ನಾನಾಪ್ರಹರಣೈರಪಿ ॥ 6-92-27 (42855)
ತತಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ।
ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಚ ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ದುರ್ಯೋಧನಬಲಸ್ಯ ಚ ॥ 6-92-28 (42856)
ಧನುಷಾಂ ಕೂಜತಾಂ ಶಬ್ದಃ ಸರ್ವತಸ್ತುಮುಲೋ ರಣೇ ।
ಅಶ್ರೂಯತ ಮಹಾರಾಜ ವಂಶಾನಾಂ ದಹ್ಯತಾಮಿವ ॥ 6-92-29 (42857)
ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಪಾತ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಕವಚೇಷು ಶರೀರಿಣಾಂ।
ಶಬ್ದಃ ಸಮಭವದ್ರಾಜನ್ಗಿರೀಣಾಮಿವ ಭಿದ್ಯತಾಂ ॥ 6-92-30 (42858)
ವೀರಬಾಹುವಿಸೃಷ್ಟಾನಾಂ ತೋಮರಾಣಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ರೂಪಮಾಸೀದ್ವಿಯತ್ಸ್ಥಾನಾಂ ಸರ್ಪಾಣಾಮಿವ ಸರ್ಪತಾಂ ॥ 6-92-31 (42859)
ತತಃ ಪರಮಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಸುಮಹದ್ಧನುಃ ।
ರಾಕ್ಷಸಂದ್ರೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿನದನ್ಭೈರವ ರವಂ ॥ 6-92-32 (42860)
ಆಚಾರ್ಯಸ್ಯಾರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಕಾರ್ಮುಕಂ ।
ಸೋಮದತ್ತಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ಧ್ವಜಂ ಚೋನ್ಮಥ್ಯ ಚಾನದತ್ ॥ 6-92-33 (42861)
ಬಾಹ್ಲೀಕಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಸ್ತನಾಂತರೇ।
ಕೃಪಮೇಕೇನ ವಿವ್ಯಾಧ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-92-34 (42862)
ಪೂರ್ಣಾಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಸಂಯಕ್ಪ್ರಣಿಹಿತೇನ ಚ।
ಜತ್ರುದೇಶೇ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಕರ್ಣಂ ಸಮತಾಡಯತ್ ॥ 6-92-35 (42863)
ನ್ಯಷೀದತ್ಸ್ವರಥೋಪಸ್ಥೇ ಶೋಣಿತೇನ ಪರಿಪ್ಲುತಃ ।
ತತಃ ಪುನರಮೇಯಾತ್ಮಾ ನಾರಾಚಾಂದಶ ಪಂಚ ಚ ॥ 6-92-36 (42864)
ಭೂರಿಶ್ರವಸಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ತೇ ವರ್ಮ ಭಿತ್ತ್ವಾ ತಸ್ಯಾಶು ವಿವಿಶುರ್ಧರಣೀತಲಂ ॥ 6-92-37 (42865)
ವಿವಿಂಶತೇಶ್ಚ ದ್ರೌಣೇಶ್ಚ ಯಂತಾರೌ ಸಮತಾಡಯತ್।
ತೌ ಪೇತತೂ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ರಶ್ಮೀನುತ್ಸೃಜ್ಯ ವಾಜಿನಾಂ ॥ 6-92-38 (42866)
ಸಿಂಧುರಾಜ್ಞೋಽರ್ಧಚಂದ್ರೇಣ ವಾರಾಹಂ ಸ್ವರ್ಣಭೂಷಿತಂ ।
ಉನ್ಮಮಾಥ ಮಹಾರಾಜ ದ್ವಿತೀಯೇನಾಚ್ಛಿನದ್ಧನುಃ ॥ 6-92-39 (42867)
ಚತುರ್ಭಿರಥ ನಾರಾಚೈರಾವಂತ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಜಘಾನ ಚತುರೋ ವಾಹಾನ್ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನಃ ॥ 6-92-40 (42868)
ಪೂರ್ಣಾಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಪೀತೇನ ನಿಶಿತೇನ ಚ ।
ನಿರ್ಬಿಭೇದ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಪುತ್ರಂ ಬೃಹದ್ಬಲಂ ॥ 6-92-41 (42869)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್।
ಭೃಶಂ ಕ್ರೋಧೇನ ಚಾವಿಷ್ಟೋ ರಥಸ್ಥೋ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ॥ 6-92-42 (42870)
ಚಿಕ್ಷೇಪ ನಿಶಿತಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಂಛರಾನಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್।
ಬಿಭಿದುಸ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಶಲ್ಯಂ ಯುದ್ಧವಿಶಾರದಂ ॥ ॥ 6-92-43 (42871)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 093
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.93. ಅಧ್ಯಾಯಃ 093
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಮುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-93-0 (42872)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-93-0x (4175)
ವಿಮುಖೀಕೃತ್ಯ ವರ್ಸಾಂಸ್ತು ತಾವಕಾನ್ಯುಧಿ ರಾಕ್ಷಸಃ।
ಜಿಘಾಂಸುಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ದುರ್ಯೋಧನಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-93-1 (42873)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾನಂ ಪ್ರತಿ ವೇಗಿತಂ ।
ಅಭ್ಯಧಾವಂಜಿಘಾಂಸಂತಸ್ತಾವಕಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃಕ ॥ 6-93-2 (42874)
ತಾಲಮಾತ್ರಾಣಿ ಚಾಪಾನಿ ವಿಕರ್ಷಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ತಮೇಕಮಭ್ಯಧಾವಂತ ನದಂತಃ ಸಿಂಹಸಂಘವತ್ ॥ 6-93-3 (42875)
ಅಥೈನಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾಕಿರನ್ ।
ಪರ್ವತಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಶರದೀವ ವಲಾಹಕಾಃ ॥ 6-93-4 (42876)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತಸ್ತೋತ್ರಾರ್ದಿತ ಇವ ದ್ವಿಪಃ ।
ಉತ್ಪಪಾತ ತದಾಽಽಕಾಶಂ ಸಮಂತಾದ್ವೈನತೇಯವತ್ ॥ 6-93-5 (42877)
ವ್ಯನದತ್ಸುಮಹಾನಾದಂ ಜೀಮೂತ ಇವ ಶಾರದಃ ।
ದಿಶಃ ಖಂ ವಿದಿಶಶ್ಚೈವ ನಾದಯನ್ಭೈರವಸ್ವನಃ ॥ 6-93-6 (42878)
ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ತು ತಂ ಶಬ್ದಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಉವಾಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೀಮಸೇನಮರಿಂದಮಂ ॥ 6-93-7 (42879)
ಯುಧ್ಯತೇ ರಾಕ್ಷಸೋ ನೂನಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ।
ಯಥಾಽಸ್ಯ ಶ್ರೂಯತೇ ಶಬ್ದೋ ನದತೋ ಭೈರವಂ ಸ್ವನಂ ॥ 6-93-8 (42880)
ಅತಿಭಾರಂ ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಸ್ಮಿನ್ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವೇ ।
ಪಿತಾಮಹಶ್ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾಂಚಾಲಾನ್ಹಂತುಮುದ್ಯತಃ ॥ 6-93-9 (42881)
ತೇಷಾಂ ಚ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಾಯ ಯುಧ್ಯತೇ ಫಲ್ಗುನಃ ಪರೈಃ।
ಏತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕಾರ್ಯದ್ವಯಮುಪಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-93-10 (42882)
ಗಚ್ಛ ರಕ್ಷಸ್ವ ಹೈಡಿಂಬಂ ಶಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಗತಂ ।
ಭ್ರಾತುರ್ವಚನಮಾಜ್ಞಾಯ ತ್ವರಮಾಣೋ ವೃಕೋದರಃ ॥ 6-93-11 (42883)
ಪ್ರಯಯೌ ಸಿಂಹನಾದೇನ ತ್ರಾಸಯನ್ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾನ್ ।
ವೇಗೇನ ಮಹತಾ ರಾಜನ್ಪರ್ವಕಾಲೇ ಯಥೋದಧಿಃಕ ॥ 6-93-12 (42884)
ತಮನ್ವಗಾತ್ಸತ್ಯಧೃತಿಃ ಸೌಚಿತ್ತಿರ್ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಃ ।
ಶ್ರೇಣಿಮಾನ್ವಸುದಾನಶ್ಚ ಪುತ್ರಃ ಕಾಶ್ಯಸ್ಯ ಚಾಭಿಭೂಃ ॥ 6-93-13 (42885)
ಅಭಿಮನ್ಯುಮುಖಾಶ್ಚೈವ ದ್ರೌಪದೇಯಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಕ್ಷತ್ರದೇವಶ್ಚ ವಿಕ್ರಂತಃ ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಾ ತಥೈವ ಚ ॥ 6-93-14 (42886)
ಅನೂಪಾಧಿಪತಿಶ್ಚೈವ ನೀಲಃ ಸ್ವಬಲಮಾಸ್ಥಿತಃ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಹೈಡಿಂಬಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-93-15 (42887)
ಕುಂಚರೈಶ್ಚ ಸದಾ ಮತ್ತೈಃ ಷಟ್ಸಹಸ್ರೈಃ ಪ್ರಹಾರಿಭಿಃಕ ।
ಅಭ್ಯರಕ್ಷಂತ ಸಹಿತಾ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ಘಟೋತ್ಕಚಂ ॥ 6-93-16 (42888)
ಸಿಂಹನಾದೇನ ಮಹತಾ ನೇಮಿಘೋಷೇಣ ಚೈವ ಹ।
ಖುರಶಬ್ದನಿಪಾತೈಶ್ಚ ಕಂಪಯಂತೋ ವಸುಂಧರಾಂ ॥ 6-93-17 (42889)
ತೇಷಾಮಾಪತತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಬ್ದಂ ತಂ ತಾವಕಂ ಬಲಂ ।
ಭೀಮಸೇನಭಯೋದ್ವಿಗ್ನಂ ವಿವರ್ಣವದನಂ ತಥಾ ॥ 6-93-18 (42890)
ಪರಿವೃತ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಘಟೋತ್ಕಚಂ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂಕ ತತ್ರ ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-93-19 (42891)
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಸಂಗ್ರಾಮೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಾಂ ।
ನಾನಾರೂಪಾಣಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-93-20 (42892)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವಂತಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।
ವ್ಯತಿಷ್ಯಕ್ತಂ ಮಹಾರೌದ್ರಂ ಯುದ್ಧಂ ಭೀರುಭಯಾವಹಂ ॥ 6-93-21 (42893)
ಹಯಾ ಹಯೈಃ ಸಮಾಜಗ್ಮುಃ ಪಾದಾತಾಶ್ಚ ಪದಾತಿಭಿಃ ।
`ರಥಾ ರಥೈಃ ಸಮಾಗಚ್ಛನ್ನಾಗಾ ನಾಗೈಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ'
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾಃ ಸಮಭ್ಯಯುಃ ॥ 6-93-22 (42894)
ಸಹಸಾ ಚಾಭವತ್ತೀವ್ರಂ ಸನ್ನಿಪಾತನ್ಮಹದ್ರಜಃ।
ಗಜಾಶ್ವರಥಪತ್ತೀನಾಂ ಪಾದನೇಮಿಸಮುದ್ಧತಂ ॥ 6-93-23 (42895)
ಧೂಂರಾರುಣಂ ರಜಸ್ತೀವ್ರಂ ರಣಭೂಮಿಂ ಸಮಾವೃಣೋತ್।
ನೈವ ಸ್ವೇ ನ ಪರೇ ರಾಜನ್ಸಮಜಾನನ್ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-93-24 (42896)
ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ನ ಜಾನೀತೇ ಪುತ್ರೋ ವಾ ಪಿತರಂ ತಥಾ ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದೇ ತಥಾಭೂತೇ ವೈಶಸೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ ॥ 6-93-25 (42897)
ಶಸ್ತ್ರಾಣಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಚ ರ್ಜತಾಂ ।
ಸುಮಹಾನಭವಚ್ಛಬ್ದಃ ಪ್ರೇತಾನಾಮಿವ ಭಾರತ ॥ 6-93-26 (42898)
ಗಜವಾಜಿಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಶೋಣಿತಾನ್ರತರಂಗಿಣೀ ।
ಪ್ರಾವವರ್ತತ ನದೀ ತತ್ರ ಕೇಶಶೈವಲಶಾದ್ವಲಾ ॥ 6-93-27 (42899)
ನರಾಣಾಂ ಚೈವ ಕಾಯೇಭ್ಯಃ ಶಿರಸಾಂ ಪತತಾಂ ರಣೇ।
ಶುಶ್ರುವೇ ಸುಮಹಾಂಛಬ್ದಃ ಪತತಾಮಶ್ಮನಾಮಿವ ॥ 6-93-28 (42900)
ವಿಶಿರಸ್ಕೈರ್ಮನುಷ್ಯೈಶ್ಚ ಛಿನ್ನಗಾತ್ರೈಶ್ಚ ವಾರಣೈಃ ।
ಅಶ್ವೈಃ ಸಂಭಿನ್ನದೇಹೈಶ್ಚ ಸಂಕೀರ್ಣಾಽಭೂದ್ವಸುಂಧರಾ ॥ 6-93-29 (42901)
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವಂತಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಾರ್ಥಮುದ್ಯತಾಃ ॥ 6-93-30 (42902)
ಹಯಾ ಹಯಾನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರೇಷಿತಾ ಹಯಸಾದಿಭಿಃ ।
ಸಮಾಹತ್ಯ ರಣೇಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಿಪೇತುರ್ಗತಜೀವಿತಾಃ ॥ 6-93-31 (42903)
ನರಾ ನರಾನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಕ್ರೋಧರಕ್ತೇಕ್ಷಣಾ ಭೃಶಂ ।
ಉರಾಂಸ್ಯುರೋಭಿರನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮಾಶ್ಲಿಷ್ಯ ನಿಜಘ್ನಿರೇ ॥ 6-93-32 (42904)
ಪ್ರೇಷಿತಾಶ್ಚ ಮಹಾಮಾತ್ರೈರ್ವಾರಣಾಃ ಪರವಾರಣೈಃ ।
ಅಭ್ಯಘ್ನಂತ ವಿಷಣಾಗ್ರೈರ್ವಾರಣಾನೇವ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-93-33 (42905)
ತೇ ಜಾತರುಧಿರೋತ್ಪೀಡಾಃ ಪತಾಕಾಭಿರಲಂಕೃತಾಃ ।
ಸಂಸಕ್ತಾಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಮೇಘಾ ಇವ ಸವಿದ್ಯುತಃ ॥ 6-93-34 (42906)
ಕೇಚಿದ್ಭಿನ್ನಾ ವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರ್ಭಿನ್ನಕುಂಭಾಶ್ಚ ತೋಮರೈಃ ।
ವಿನದಂತೋಽಭ್ಯಧಾವಂತ ಗರ್ಜಮಾನಾ ಧನಾ ಇವ ॥ 6-93-35 (42907)
ಕೇಚಿದ್ಧಸ್ತೈರ್ದ್ವಿಧಾಚ್ಛಿನ್ನೈಶ್ಛಿನ್ನಗಾತ್ರಾಸ್ತಥಾಽಪರೇ ।
ನಿಪೇತುಸ್ತುಮುಲೇ ತಸ್ಮಿಂಶ್ಛಿನ್ನಪಕ್ಷಾ ಇವಾದ್ರಯಃ ॥ 6-93-36 (42908)
ಪಾರ್ಶ್ವೈಸ್ತು ದಾರಿತೈರನ್ಯೇ ವಾರಣೈರ್ವರವಾರಣಾಃ ।
ಮುಮುಚುಃ ಶೋಣಿತಂ ಭೂರಿ ಧಾತೂನಿವ ಮಹೀಧರಾಃ ॥ 6-93-37 (42909)
ನಾರಾಚನಿಹತಾಸ್ತ್ವನ್ಯೇ ತಥಾ ವಿದ್ಧಾಶ್ಚ ತೋಮರೈಃ ।
ವಿನದಂತೋಽಭ್ಯಧಾವಂತ ವಿಶೃಂಗಾ ಇವ ಪರ್ವತಾಃ ॥ 6-93-38 (42910)
ಕೇಚಿತ್ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟಾ ಮದಾಂಧಾ ನಿರವಗ್ರಹಾಃ ।
ರಥಾನ್ಹಯಾನ್ಪದಾತೀಂಶ್ಚ ಮಮೃದುಃ ಶತಶೋ ರಣೇ ॥ 6-93-39 (42911)
ತಥಾ ಹಯಾ ಹಯಾರೋಹೈಸ್ತಾಡಿತಾಃ ಪ್ರಾಸತೋಮರೈಃ ।
ತೇನ ತೇನಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ಕುರ್ವಂತೋ ವ್ಯಾಕುಲಾ ದಿಶಃ ॥ 6-93-40 (42912)
ರಥಿನೋ ರಥಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕುಲಪುತ್ರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ।
ಪರಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಚಕ್ರುಃ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಭೀತವತ್ ॥ 6-93-41 (42913)
ಸ್ವಯಂವರ ಇವಾಮರ್ದೇ ಪ್ರಜಹ್ರುರಿತರೇತರಂ ।
ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ಯಶೋ ರಾಜನ್ಸ್ವರ್ಗಂ ವಾ ಯುದ್ಧಶಾಲಿನಃ ॥ 6-93-42 (42914)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪ್ರಯಯೌ ವಿಮುಖೀಕೃತಂ ॥ ॥ 6-93-43 (42915)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರಿನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 094
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.94. ಅಧ್ಯಾಯಃ 094
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಘಟೋತ್ಕಚಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-94-0 (42916)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-94-0x (4176)
ಸ್ವಸೈನ್ಯಂ ನಿಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಸ್ವಯಂ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ್ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಮಸೇನಮರಿಂದಮಂ ॥ 6-94-1 (42917)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸುಮಹಚ್ಚಾಪಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಂ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಪಾಂಡವಂ ಸಮವಾಕಿರತ್ ॥ 6-94-2 (42918)
ಅರ್ಧಚಂದ್ರಂ ಚ ಸಂಧಾಯ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣಂ ಲೋಮವಾಪಿನಂ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ಚಾಪಂ ಕ್ರೋಧಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 6-94-3 (42919)
ತದಂತರಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತ್ವರಮಾಮೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪ್ರಸಂದಧೇ ಶಿತಂ ಬಾಣಂ ಗಿರೀಣಾಮಪಿ ದಾರಣಂ ॥ 6-94-4 (42920)
ತೇನೋರಸಿ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಮತಾಡಯತ್ ।
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತಃ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್ ॥ 6-94-5 (42921)
ಸಮಾಲಲಂಬೇ ತೇಜಸ್ವೀ ಧ್ವಜಂ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಂ।
ತಥಾ ವಿಮನಸಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-94-6 (42922)
ಕ್ರೋಧೇನಾಭಿಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ದಿಧಕ್ಷನ್ನಿವ ಪಾವಕಃ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಮುಖಾಶ್ಚಾಪಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-94-7 (42923)
ಸಮಭ್ಯಧಾವನ್ಕ್ರೋಶಂತೋ ರಾಜಾನಂ ಜಾತಸಂಭ್ರಮಾಃ ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತಾನ್ಸಂಪತತಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಂಜಾತಸಂಭ್ರಮಾನ್ ॥ 6-94-8 (42924)
ಭಾರದ್ವಾಜೋಽಬ್ರವೀದ್ವಾಕ್ಯಂ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಗಚ್ಛತ ಭದ್ರಂ ವೋ ರಾಜಾನಂ ಪರಿರಕ್ಷತ ॥ 6-94-9 (42925)
ಸಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮಂಜಂತಂ ವ್ಯಸನಾರ್ಣವೇ।
ಏತೇ ಕ್ರುದ್ಧಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-94-10 (42926)
ಭೀಮಸೇನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ದುರ್ಯೋಧನಮುಪಾದ್ರವನ್।
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಸೃಜಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-94-11 (42927)
ನದಂತೋ ಭೈರವಾನ್ನಾದಾಂಸ್ತ್ರಾಸಯಂತಶ್ಚ ಭೂಮಿಪಾನ್ ।
ತದಾಽಽಚಾರ್ಯವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೌಮದತ್ತಿಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-94-12 (42928)
ತಾವಕಾಃ ಸಮವರ್ತಂತ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ।
ಕೃಪೋ ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲ್ಯೋ ದ್ರೋಣಪುತ್ರೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ ॥ 6-94-13 (42929)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಸೈಂಧವೋಽಥ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ।
ಆವಂತ್ಯೌ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸೌ ಕೌರವಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-94-14 (42930)
ತೇ ವಿಂಶತಿಪದಂ ಗತ್ವಾ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।
ಪಾಣ಼್ಡವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಜಿಘಾಂಸವಃಕ ॥ 6-94-15 (42931)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಹದ್ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ।
ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ತತೋ ಭೀಮಂ ಷಡ್ವಿಂಶತ್ಯಾ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-94-16 (42932)
ಭೂಯಶ್ಚೈನಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶರೈಃ ಶೀಘ್ರಮವಾಕಿರತ್ ।
ಪರ್ವತಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಪ್ರಾವೃಷೀವ ವಲಾಹಕಃ॥ 6-94-17 (42933)
ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಭೀಮಸೇನಃ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸವ್ಯೇ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-94-18 (42934)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ವಯೋವೃದ್ಧಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಪ್ರನಷ್ಟಸಂಜ್ಞಃ ಸಹಸಾ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್॥ 6-94-19 (42935)
ಗುರುಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಃ ಸ್ವಯಂ ।
ದ್ರೌಣಾಯನಿಶ್ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೌ ಭೀಮಸೇನಮಭಿದ್ರುತೌ ॥ 6-94-20 (42936)
ತಾವಾಪತಂತೌ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕಾಲಾಂತಕಯಮೋಪಮೌ ।
ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಗದಾಮಾದಾಯ ಸತ್ವರಂ ॥ 6-94-21 (42937)
ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ತಸ್ಥೌ ಗಿರಿರಿವಾಚಲಃ।
ಸಮುದ್ಯಂಯ ಗದಾಂ ಗುರ್ವೀ ಯಮದಂಡೋಪಮಾಂ ರಣೇ। 6-94-22 (42938)
ತಮುದ್ಯತಗದಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೈಲಾಸಮಿವ ಶೃಂಗಿಣಂ।
ಕೌರವೋ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಶ್ಚ ಸಹಿತಾವಭ್ಯಧಾವತಾಂ ॥ 6-94-23 (42939)
ತಾವಾಪತಂತೌ ಸಹಿತೌ ತ್ವರಿತೌ ಬಲಿನಾಂ ವರೌ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ವೇಗೇನ ತ್ವರಮಾಣೋ ವೃಕೋದರಃ ॥ 6-94-24 (42940)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಭೀಮದರ್ಶನಂ ।
ಸಮಭ್ಯಧಾವಂಸ್ತ್ವರಿತಾಃ ಕೌರವಾಣಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-94-25 (42941)
ಭಾರದ್ವಾಜಮುಖಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಮಸೇನಜಿಘಾಂಸಯಾ ।
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಭೀಮಸ್ಯೋರಸ್ಯಪಾತಯನ್ ॥ 6-94-26 (42942)
ಸಹಿತಾಃ ಪಾಂಡವಂ ಸರ್ವೇ ಪೀಡಯಂತಃ ಸಮಂತತಃ।
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಶಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಪೀಡ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-94-27 (42943)
ಅಭಿಮನ್ಯುಪ್ರಭೃತಯಃ ಪಾಣ಼್ಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃಕ ।
ಅಭ್ಯದಾವನ್ಪರೀಪ್ಸಂತಃ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸುದುಸ್ತ್ಯಜಾನ್ 6-94-28 (42944)
ಅನೂಪಾಧಿಪತಿಃ ಶೂರೋ ಭೀಮಸ್ಯ ದಯಿತಃ ಸಖಾ ।
ನೀಲೋ ನೀಲಾಂಬುದಪ್ರಖ್ಯಃ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದ್ರೌಣಿಮಭ್ಯಾತ್ ॥ 6-94-29 (42945)
ಸ್ಪರ್ಧತೇ ಹಿ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ನಿತ್ಯಂ ದ್ರೋಣಸುತೇನ ಸಃ।
ಸ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಂ ದ್ರೌಣಿಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಣಾ ॥ 6-94-30 (42946)
ಯಥಾ ಶಕ್ರೋ ಮಹಾರಾಜ ಪುರಾ ವಿವ್ಯಾಧ ದಾನವಂ ।
ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಂ ದುರಾಧರ್ಷಂ ದೇವತಾನಾಂ ಭಯಂಕರಂ ॥ 6-94-31 (42947)
ಯೇನ ಲೋಕತ್ರಯಂ ಕ್ರೋಧಾತ್ರಾಸಿತಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾಕ । 6-94-32b`ಸ ರುದ್ರೇಣ ಜಿತಃ ಪೂರ್ವಂ ನಿಹತೋ ಮಾತರಿಶ್ವನಾ'
ತಥಾ ನೀಲೇನ ನಿರ್ಭಿನ್ನಃ ಸಂಯಙ್ಭುಕ್ತೇನ ಪತ್ರಿಣಾ ॥ 6-94-32 (42948)
ಸಂಜಾತರುಧಿರೋತ್ಪೀಡೋ ದ್ರೌಣಿಃ ಕ್ರೋಧಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಸ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಧನುಶ್ಚಿತ್ರಮಿಂದ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಂ ॥ 6-94-33 (42949)
ದಧ್ರೇ ನೀಲವಿನಾಶಾಯ ಮತಿಂ ಮತಿಮತಾಂ ವರಃ।
ತತಃ ಸಂಧಾಯ ವಿಮಲಾನ್ಭಲ್ಲಾನ್ಕರ್ಮಾರಮಾರ್ಜಿತಾನ್ ॥ 6-94-34 (42950)
ಜಘಾನ ಚತುರೋ ವಾಹಾನ್ಪಾತಯಾಮಾಸ ಚ ಧ್ವಜಂ।
`ಸೂತಂ ಚೈಕೇನ ಭಲ್ಲೇನ ರಥನೀಡಾದಪಾಹರತ್'
ಸಪ್ತಮೇನ ಚ ಭಲ್ಲೇನ ನೀಲಂ ವಿವ್ಯಾಧ ವಕ್ಷಸಿ ॥ 6-94-35 (42951)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್।
ಮೋಹಿತಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾನಂ ನೀಲಮಶ್ಮಚಯೋಪಮಂ ॥ 6-94-36 (42952)
ಘಟೋತ್ಕಚೋಽಭಿಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ದ್ರೌಣಿಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ।
ತಥೇತರೇ ಚಾಭ್ಯಧಾವನ್ರಾಕ್ಷಸಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ ॥ 6-94-38a` ಭೀಮಸೇನೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ನೀಲಂ ನೀಲಾಂಜನಪ್ರಭಂ।'
ಆರೋಪ್ಯ ಸ್ವರಥಂ ವೀರೋ ದುರ್ಯೋಧನಮಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-94-37 (42953)
ಘಟೋತ್ಕಚಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ಘೋರದರ್ಶನಂ ॥
ಅಭ್ಯಧಾವತ ತೇಜಸ್ವೀ ಭಾರಜ್ವಾಜಾತ್ಮಜಸ್ತ್ವರನ್ ॥ 6-94-39 (42954)
ನಿಜಘಾನ ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಭೀಮದರ್ಶನಾನ್।
ಯೋಽಭವನ್ನಗ್ರತಃ ಕ್ರುದ್ಧಾ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ಪುರಃಸರಾಃ ।
ವಿಮುಖಾಂಶ್ಚೈವ ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ರೌಣಿಚಾಪಚ್ಯುತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-94-40 (42955)
ಅಕ್ರುದ್ಧ್ಯತ ಮಹಾಕಾಯೋ ಭೈಮಸೇನಿರ್ಘಟೋತ್ಕಚಃ।
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕ್ರೇ ತತೋ ಮಾಯಾಂ ಘೋರರೂಪಾಂ ಸುದಾರುಣಾಂ ॥ 6-94-41 (42956)
ಮೋಹಯನ್ಸಮರೇ ದ್ರೌಣಿಂ ಮಾಯಾವೀ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ।
ತತಸ್ತೇ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಮಾಯಯಾ ವಿಮುಖೀಕೃತಾಃಕ ॥ 6-94-42 (42957)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸಮಪಶ್ಯಂತ ನಿಕೃತ್ತಾ ಮೇದಿನೀತಲೇ।
ವಿಚೇಷ್ಟಮಾನಾಃ ಕೃಪಣಾಃ ಶೋಣಿತೇನ ಪರಿಪ್ಲುತಾಃ ॥ 6-94-43 (42958)
ದ್ರೋಣಂ ದುರ್ಯೋಧನಂ ಶಲ್ಯಮಶ್ವತ್ಥಾಮಾನಮೇವ ಚ।
ಪ್ರಾಯಶಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಯೇ ಪ್ರಧಾನಾಃ ಸ್ಮ ಕೌರವಾಃ ॥ 6-94-44 (42959)
ವಿಧ್ವಸ್ತಾ ರಥಿನಃ ಸರ್ವೇ ಗಜಾಶ್ಚ ವಿನಿಪಾತಿತಾಃ।
ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಹಯಾರೋಹಾಃ ಸನ್ನಿಕೃತ್ತಾಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-94-45 (42960)
ತದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ವಿದ್ರುತಂ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ।
ಮಮ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶತೋ ರಾಜಂಸ್ತಥಾ ದೇವವ್ರತಸ್ಯ ಚ ॥ 6-94-46 (42961)
ಯುಧ್ಯಧ್ವಂ ಮಾ ಪಲಾಯಧ್ವಂ ಮಾಯೈಷಾ ರಾಕ್ಷಸೀ ರಣೇ।
ಘಟೋತ್ಕಚಪ್ರಮುಕ್ತೇತಿ ನಾತಿಷ್ಠಂತ ವಿಮೋಹಿತಾಃ ॥ 6-94-47 (42962)
ನೈವ ತೇ ಶ್ರದ್ದಧುರ್ಭೀತಾ ವದತೋರಾವಯೋರ್ವಚಃ ।
ತಾಂಶ್ಚ ಪ್ರದ್ರವತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-94-48 (42963)
ಘಟೋತ್ಕಚೇನ ಸಹಿತಾಃ ಸಿಂಹನಾದಾನ್ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।
ಶಂಖದುಂದುಭಿನಿರ್ಘೋಷೈಃ ಸಮಂತಾನ್ನೇದಿರೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-94-49 (42964)
ಏವಂ ತವ ಬಲಂ ಸರ್ವಂ ಹೈಡಿಂಬೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ಸೂರ್ಯಾಸ್ತಮನವೇಲಾಯಾಂ ಪ್ರಭಗ್ನಂ ವಿದ್ರುತಂ ದಿಶಃ ॥ ॥ 6-94-50 (42965)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಚತುರ್ನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-94-44 ದ್ರೋಣಾದ್ರೀಂಶ್ಚಾಪಶ್ಯಂತೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 095
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.95. ಅಧ್ಯಾಯಃ 095
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭಗದತ್ತಾದಿಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-95-0 (42966)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-95-0x (4177)
ತಸ್ಮಿನ್ಮಹತಿ ಸಂಕ್ರಂದೇ ರಾಜಾ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ।
`ಪರಾಜಯಂ ರಾಕ್ಷಸೇನ ನಾಮೃಷ್ಯತ ಪರಂತಪಃ।'
ಗಾಂಗೇಯಮುಪಸಂಗಂಯ ವಿನಯೇನಾಭಿವಾದ್ಯ ಚ ॥ 6-95-1 (42967)
ತಸ್ಯ ಸರ್ವಂ ಯಥಾವೃತ್ತಮಾಖ್ಯಾತುಮುಪಚಕ್ರಮೇ।
ಘಟೋತ್ಕಚಸ್ಯ ವಿಜಯಮಾತ್ಮನಶ್ಚ ಪರಾಜಯಂ ॥ 6-95-2 (42968)
ಕಥಯಾಮಾಸ ದುರ್ಧರ್ಷೋ ವಿನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ಪುನಃಪುನಃ ।
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ತದಾ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-95-3 (42969)
ಭವಂತಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ದ್ರೋಣಂ ಚೈವ ಪಿತಾಮಹ ।
ಪಾಂಡವೈರ್ವಿಗ್ರಹೋ ಘೋರಃ ಸಮಾರಬ್ಧೋ ಮಯಾ ಪ್ರಭೋ ॥ 6-95-4 (42970)
ಏಕಾದಶ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ಅಕ್ಷೌಹಿಣ್ಯಶ್ಚ ಯಾ ಮಮ।
ನಿದೇಶೇ ತವ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಮಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ಪರಂತಪ ॥ 6-95-5 (42971)
ಸೋಽಹಂ ಭರತಶಾರ್ದೂಲ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮೈಃ ।
ಘಟೋತ್ಕಚಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪಾಂಡವೈರ್ಯುಧಿ ನಿರ್ಜಿತಃ ॥ 6-95-6 (42972)
ತನ್ಮೇ ದಹತಿ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಶುಷ್ಕವೃಕ್ಷಮಿವಾನಲಃ ।
ತದಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಹಾಭಾಗ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪರಂತಪ ॥ 6-95-7 (42973)
ರಾಕ್ಷಸಾಪಶದಂ ಹಂತುಂ ಸ್ವಯಮೇವ ಪಿತಾಮಹ ।
ತ್ವಾಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ತನ್ಮೇ ಕರ್ತುಂ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-95-8 (42974)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-95-9x (4178)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ರಾಜ್ಞೋ ಭರತಸತ್ತಮ।
ದುರ್ಯೋಧನಮಿದಂ ವಾಕ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-95-9 (42975)
ಶೃಣು ರಾಜನ್ಮಮ ವಚೋ ಯತ್ತ್ವಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಕೌರವ।
ಯಥಾ ತ್ವಯಾ ಮಹಾರಾಜ ವರ್ತಿತವ್ಯಂ ಪರಂತಪ ॥ 6-95-10 (42976)
ಆತ್ಮಾ ರಕ್ಷ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ತಾತ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಸ್ವರಿಂದಮ।
ಧರ್ಮರಾಜೇನ ಸಂಗ್ರಾಮಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಃ ಸದಾಽನಘ ॥ 6-95-11 (42977)
ಅರ್ಜುನೇನ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ವಾ ಭೀಮಸೇನೇನ ವಾ ಪುನಃ ।
ಅನ್ಯೈರ್ವಾ ಪೃಥಿವೀಪಾಲೈ ರಾಜಾ ರಾಜಾನಮೃಚ್ಛತಿ ॥ 6-95-12 (42978)
ನ ತು ಕಾರ್ಯಸ್ತ್ವಯಾ ರಾಜನ್ಹೈಡಿಂಬೇನ ದುರಾತ್ಮಾ।
ಅಹಂ ದ್ರೋಣಃ ಕೃಪೋ ದ್ರೌಣಿಃ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸಾತ್ವತಃ।
ಶಲ್ಯಶ್ಚ ವೃಷಸೇನಶ್ಚ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-95-13 (42979)
ಶೇಷಾಶ್ಚ ಭ್ರಾತರಸ್ತ್ವನ್ಯೇ ದುಃಶಾಸನಪುರೋಗಮಾಃ।
ತ್ವದರ್ಥೇ ಪ್ರತಿಯೋತ್ಸ್ಯಾಮೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ತಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-95-14 (42980)
ರೌದ್ರೇ ತಸ್ಮಿನ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರೇ ಯದಿ ತೇ ಹೃಚ್ಛಯೋ ಮಹಾನ್ ।
ಅಯಮಾಗಚ್ಛತು ರಣಂ ತಸ್ಯ ಯುದ್ಧಾಯ ದುರ್ಮತೇಃ ॥ 6-95-15 (42981)
ಭಗದತ್ತೋ ಮಹೀಪಾಲಃ ಪುರಂದರಸಮೋ ಯುಧಿ ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಭಗದತ್ತಮಥಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-95-16 (42982)
ಸಮಕ್ಷಂ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಃ।
ಗಚ್ಛ ಶೀಘ್ರಂ ಮಹಾರಾಜ ಹೈಡಿಂಬಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ॥ 6-95-17 (42983)
ವಾರಯಸ್ವ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಮಿಷತಾಂ ಸರ್ವಧನ್ವಿನಾಂ ।
ರಾಕ್ಷಸಂ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಣಂ ಯಥೇಂದ್ರಸ್ತಾರಕಂ ಪುರಾ ॥ 6-95-18 (42984)
ತವ ದಿವ್ಯಾನಿ ಚಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿಕ್ರಮಶ್ಚ ಪರಂತಪ ।
ಸಮಾಗಮಶ್ಚ ಬಹುಭಿಃ ಪುರಾಽಭೂದಮರೈಃ ಸಹ ॥ 6-95-19 (42985)
ತ್ವಂ ತಸ್ಯ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲ ಪ್ರತಿಯೋದ್ಧಾ ಮಹಾಹವೇ ।
ಸ್ವಬಲೇನಾವೃತೋ ಗಚ್ಛ ಜಹಿ ರಾಕ್ಷಸಪುಂಗವಂ ॥ 6-95-20 (42986)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-95-21x (4179)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚನಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪೃತನಾಪತೇಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸಿಂಹನಾದೇನ ಪರಾನಭಿಮುಖಕೋ ದ್ರುತಂ ॥ 6-95-21 (42987)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಗರ್ಜಂತಮಿವ ತೋಯದಂ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-95-22 (42988)
ಭೀಮಸೇನೋಽಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಸತ್ಯಧೃತಿಃ ಕ್ಷತ್ರದೇವಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-95-23 (42989)
ಚೇದಿಪೋ ವಸುದಾನಶ್ಚ ದಶಾರ್ಣಾಧಿಪತಿಸ್ತಥಾ ।
ಸುಪ್ರತೀಕೇನ ತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಭಗದತ್ತೋಽಪ್ಯುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-95-24 (42990)
ತತಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾನಕಂ।
ಪಾಂಡೂನಾಂ ಭಗದತ್ತೇನ ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಂ ॥ 6-95-25 (42991)
ಪ್ರಯುಕ್ತಾ ರಥಿಭಿರ್ಬಾಣಾ ಭೀಮವೇಗಾಃ ಸುತೇಜನಾಃ ।
ತೇ ನಿಪೇತುರ್ಮಹಾರಾಜ ನಾಗೇಷು ಚ ರಥೇಷು ಚ ॥ 6-95-26 (42992)
ಪ್ರಭಿನ್ನಾಶ್ಚ ಮಹಾನಾಗಾ ವಿನೀತಾ ಹಸ್ತಿಸಾದಿಭಿಃ ।
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂನಿಪೇತುರಭೀತವತ್ ॥ 6-95-27 (42993)
ಮದಾಂಧಾ ರೋಷಸಂರಬ್ಧಾ ವಿಷಾಣಾಗ್ರೈರ್ಮಹಾಹವೇ ।
ಬಿಭಿದುರ್ದಂತಮುಸಲೈಃ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-95-28 (42994)
ಹಯಾಶ್ಚ ಚಾಮರಾಪೀಡಾಃ ಪ್ರಾಸಪಾಣಿಭಿರಾಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಚೋದಿತಾಃ ಸಾದಿಭಿಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ನಿಜಘ್ರುರಿತರೇತರಂ ॥ 6-95-29 (42995)
ಪಾದಾತಾಶ್ಚ ಪದಾತ್ಯೋಘೈಸ್ತಾಡಿತಾಃ ಶಕ್ತಿತೋಮರೈಃ।
ನ್ಯಪತಂತ ತದಾ ಭೂಮೌ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-95-30 (42996)
ರಥಿನಶ್ಚ ರಥಾಕಂಶ್ಚಿತ್ರಾನ್ಕರ್ಣಿನಾಲೀಕತೋಮರೈಃ ।
ನಿಹತ್ಯ ಸಮರೇ ವೀರಾನ್ಸಿಂಹನಾದಾನ್ವಿನೇದಿರೇ ॥ 6-95-31 (42997)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತಥಾ ವರ್ತಮಾನೇ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ರೋಮಹರ್ಷಣೇ ।
ಭಗತತ್ತೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಮಸೇನಮಥಾದ್ರವತ್ ॥ 6-95-32 (42998)
ಕುಂಜರೇಣ ಪ್ರಭಿನ್ನೇನ ಸಪ್ತಧಾ ಸ್ರವತಾ ಮದಂ।
ಪರ್ವತೇನ ಯಥಾ ತೋಯಂ ಸ್ರವಮಾಣೇನ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-95-33 (42999)
ಕಿರಂಛರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸುಪ್ರತೀಕಶಿರೋಗತಃ ।
ಐರಾವತಸ್ಥೋ ಮಘವಾನ್ವಾರಿಧಾರಾ ಇವಾನಘ ॥ 6-95-34 (43000)
ಸ ಭೀಮಂ ಶರಧಾರಾಭಿಸ್ತಾಜಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ ।
ಪರ್ವತಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಸ್ತಪಾಂತೇ ಜಲದೋ ಯಥಾ ॥ 6-95-35 (43001)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾದರಕ್ಷಾನ್ಪರಃಶತಾನ್।
ನಿಜಘಾನ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸಂರಬ್ಧಃ ಶರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ॥ 6-95-36 (43002)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿಹತಾನ್ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ನಾಗೇಂದ್ರಂ ಭೀಮಸೇನರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-95-37 (43003)
ಸ ನಾಗಃ ಪ್ರೇಷಿತಸ್ತೇನ ಬಾಣೋ ಜ್ಯಾಚೋದಿತೋ ಯಥಾ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ವೇಗೇನ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-95-38 (43004)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ।
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ವೇಗೇನ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮಾಃ ॥ 6-95-39 (43005)
ಕೇಕಯಾಶ್ಚಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ।
ದಶಾರ್ಣಾಧಿಪತಿಃ ಶೂರಃ ಕ್ಷತ್ರದೇವಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-95-40 (43006)
ಚೇದಿಪೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ಸಂರಬ್ಧಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ।
ಉತ್ತಮಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದರ್ಶಯಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-95-41 (43007)
ತಮೇಕಂ ಕುಂಜರಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ।
ಸ ವಿದ್ಧೋ ಬಹುಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ವ್ಯರೋಚತ ಮಹಾದ್ವಿಪಃ ॥ 6-95-42 (43008)
ಸಂಜಾತರುಧಿರೋತ್ಪೀಡೋ ಧಾತುಚಿತ್ರ ಇವಾದ್ರಿರಾಟ್।
ದಶಾರ್ಣಾಧಿಪತಿಶ್ಚಾಽಪಿ ಗಜಂ ಭೂಮಿಧರೋಪಮಂ ॥ 6-95-43 (43009)
ಸಮಾಸ್ಥಿತೋಽಭಿದುದ್ರಾವ ಭಗದತ್ತಸ್ಯ ವಾರಣಂ।
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಮರೇ ಜಗಂ ಜಗಪತಿಃ ಸ ಚ ॥ 6-95-44 (43010)
ದಧಾರ ಸುಪ್ರತೀಕೋಽಪಿ ವೇಲೇವ ಮಕರಾಲಯಂ ।
ವಾರಿತಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಾಗೇಂದ್ರಂ ದಶಾರ್ಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-95-45 (43011)
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ತ್ವದೀಯಾನ್ಯಭ್ಯಪೂಜಯನ್ ।
ತತಃ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಃ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೋಮರಾನ್ವೈ ಚತುರ್ದಶ ॥ 6-95-46 (43012)
ಪ್ರಾಹಿಣೋತ್ತಸ್ಯ ನಾಗಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ನೃಪಸತ್ತಮ।
ತಸ್ಯ ಕುಂಭಪರಿತ್ರಾಣಾಂ ಶಾತಕುಂಭಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-95-47 (43013)
ವಿದಾರ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶನ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಲ್ಮೀಕಮಿವ ಪನ್ನಗಾಃ।
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ನಾಗೋ ಭರತಸತ್ತಮ ॥ 6-95-48 (43014)
ಉಪಾವೃತ್ತಮದಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಭ್ಯವರ್ತತ ವೇಗಿನಃ ।
ಸ ಪ್ರದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಪ್ರಣದನ್ಭೈರವಂ ರವಂ ॥ 6-95-49 (43015)
ಸಂಮರ್ದಮಾನಃ ಸ್ವಬಲಂ ವಾಯುರ್ವೃಕ್ಷಾನಿವೌಜಸಾ ।
ತಸ್ಮಿನ್ಪರಾಜಿತೇ ನಾಗೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-95-50 (43016)
ಸಿಂಹನಾದಂ ವಿನದ್ಯೋಚ್ಚೈರ್ಯುದ್ಧಾಯೈವಾವತಸ್ಥಿರೇ ।
ತತೋ ಭೀಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಭಗದತ್ತಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 6-95-51 (43017)
ಕಿರಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ಬಾಣಾಞ್ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಚ।
ತೇಷಾಮಾಪತತಾಂ ರಾಜನ್ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾನಾಮಮರ್ಷಿಣಾಂ ॥ 6-95-52 (43018)
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸ ನಿನದಂಕ ಘೋರಮಮರ್ಷಾದ್ಗತಸಾಧ್ವಸಃ ।
ಭಗದತ್ತೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸ್ವನಾಗಂ ಪ್ರತ್ಯಚೋದಯತ್ ॥ 6-95-53 (43019)
ಅಂಕುಶಾಂಗುಷ್ಠನುದಿತಃ ಸ ಗಜಪ್ರವರೋ ಯುಧಿ।
ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇ ಸಮಭವತ್ಸಾಂವರ್ತಕ ಇವಾನಲಃ ॥ 6-95-54 (43020)
ರಥಸಂಘಾಂಸ್ತಥಾ ನಾಗಾನ್ಹಯಾಂಶ್ಚ ಹಯಸಾದಿನಃ ।
ಪಾದಾತಾಂಶ್ಚ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃಕ ॥ 6-95-55 (43021)
ಅಮೃದ್ಗಾತ್ಸಮರೇ ನಾಗಃ ಸಂಪ್ರಧಾವಂಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ತೇನ ಸಂಲೋಡ್ಯಮಾನಂ ತು ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಬಲಂ ಮಹತ್ ॥ 6-95-56 (43022)
ಸಂಚುಕೋಚ ಮಹಾರಾಜ ಚರ್ಮೇವಾಗ್ನೌ ಸಮಾಹಿತಂ ।
ಭಗ್ನಂ ತು ಸ್ವಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಗದತ್ತೇನ ಧೀಮತಾ ॥ 6-95-57 (43023)
ಘಟೋತ್ಕಚೋಽಥ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭಗದತ್ತಮುಪಾದ್ರವತ್।
ವಿಕಟಃ ಪರುಷೋ ರಾಜಂದೀಪ್ತಾಸ್ಯೋ ದೀಪ್ತಲೋಚನಃ ॥ 6-95-58 (43024)
ರೂಪಂ ವಿಭೀಷಣಂ ಕೃತ್ವಾ ರೋಷೇಣ ಪ್ರಜ್ವಲನ್ನಿವ ।
ಜಗ್ರಾಹ ವಿಮಲಂ ಶೂಲಂ ಗಿರೀಣಾಮಪಿ ದಾರಣಂ ॥ 6-95-59 (43025)
ನಾಗಂ ಜಿಘಾಂಸುಃ ಸಹಸಾ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಚ ಮಹಾಬಲಃ।
ಸ ವಿಸ್ಫುಲಿಂಗಮಾಲಾಭಿಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವೇಷ್ಟಿತಂ ॥ 6-95-60 (43026)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಹಸಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೋ ನೃಪಃ ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ರುಚಿರಂ ತೀಕ್ಷ್ಣಮರ್ಧಚಂದ್ರಂ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-95-61 (43027)
ಚಿಚ್ಛೇದ ತನ್ಮಹಚ್ಛೂಲಂ ತೇನ ಬಾಣೇನ ವೇಗವಾನ್ ।
ಉತ್ಪಪಾತ ದ್ವಿಧಾ ಚ್ಛಿನ್ನಂ ಶೂಲಂ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಂ ॥ 6-95-62 (43028)
ಮಹಾಶನಿರ್ಯಥಾ ಭ್ರಷ್ಟಾ ಶಕ್ರಮುಕ್ತಾ ನಭೋಗತಾ ।
ಶೂಲಂ ನಿಪತಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ದ್ವಿಧಾ ಕೃತ್ತಂ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಃ ॥ 6-95-63 (43029)
ರುಕ್ಮದಂಡಾಂ ಮಹಾಶಕ್ತಿಂ ಜಗ್ರಾಹಾಗ್ನಿಶಿಖೋಪಮಾನ್ ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ತಾಂ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ತಿಷ್ಠಿತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-95-64 (43030)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವಿಯತ್ಸ್ಥಾಮಶನೀಮಿವ ।
ಉತ್ಪತ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಸ್ತೂರ್ಣಂ ಜಗ್ರಾಹ ಚ ನನಾದ ಚ ॥ 6-95-65 (43031)
ಬಭಂಜ ಚೈನಾಂ ತ್ವರಿತೋ ಜಾನುನ್ಯಾರೋಪ್ಯ ಭಾರತ।
ಪಶ್ಯತಃ ಪಾರ್ಥಿವೇಂದ್ರಸ್ಯ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-95-66 (43032)
ತದವೇಕ್ಷ್ಯ ಕೃತಂ ಕರ್ಮ ರಾಕ್ಷಸೇನ ಬಲೀಯಸಾ।
ದಿವಿ ದೇವಾಃ ಸಗಂಧರ್ವಾ ಮುನಯಶ್ಚಾಪಿ ವಿಸ್ಮಿತಾಃ ॥ 6-95-67 (43033)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ನಾದೇನ ಪೃಥಿವೀಮನ್ವನಾದಯನ್ ॥ 6-95-68 (43034)
ತಂ ತು ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾನಾದಂ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-95-69 (43035)
ಸ ವಿಷ್ಫಾರ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಮಿಂದ್ರಾಶಾನಿಸಮಪ್ರಭಂ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-95-70 (43036)
ವಿಸೃಜನ್ವಿಮಲಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾನ್ನಾರಾಚಾಂಜ್ವಲನಪ್ರಭಾನ್ ।
ಭೀಮಮೇಕೇನ ವಿವ್ಯಾಧ ರಾಕ್ಷಸಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-95-71 (43037)
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚೈವ ಕೇಕಯಾನ್ಪಂಚ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಪೂರ್ಣಾಯತವಿಸೃಷ್ಟೇನ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ ॥ 6-95-72 (43038)
ಬಿಭೇದ ದಕ್ಷಿಣಂ ಬಾಹುಂ ಕ್ಷತ್ರೇದವಸ್ಯ ಚಾಹವೇ ।
ಪಪಾತ ಸಹಸಾ ತಸ್ಯ ಸಶರಂ ಧನುರುತ್ತಮಂ ॥ 6-95-73 (43039)
ದ್ರೌಪದೇಯಾಂಸ್ತತಃ ಪಂಚ ಪಂಚಭಿಃ ಸಮತಾಡಯತ್ ।
ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಚ ಕ್ರೋಧಾನ್ನಿಜಘಾನ ತುರಂಗಮಾನ್ ॥ 6-95-74 (43040)
ಧ್ವಜಂ ಕೇಸರಿಣಂ ಚಾಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ವಿಶಿಖೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ನಿರ್ಬಿಭೇದ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-95-75 (43041)
ಸ ಗಾಢವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತೋ ರಥೋಪಸ್ಥ ಉಪಾವಿಶತ್ ।
ವಿಶೋಕೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಗದತ್ತೇನ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-95-76 (43042)
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಿರಥೋ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ।
ಗದಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವೇಗೇನ ಪ್ರಚಸ್ಕಂದ ರಥೋತ್ತಮಾತ್ ॥ 6-95-77 (43043)
ತಮುದ್ಯತಗದಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಶೃಂಗಮಿವ ಪರ್ವತಂ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಭಯಂ ಘೋರಂ ಸಮಪದ್ಯತ ಭಾರತ ॥ 6-95-78 (43044)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಪಾಂಡವಃ ಕೃಷ್ಣಸಾರಥಿಃ ।
ಆಜಗಾಮ ಮಹಾರಾಜ ನಿಘ್ನಞ್ಶತ್ರೂನ್ಸಮಂತತಃ ॥ 6-95-79 (43045)
ಯತ್ರ ತೌ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರೌ ಪಿತಾಪುತ್ರೌ ಮಹಾಬಲೌ ।
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೇಣ ಸಂಯುಕ್ತೌ ಭೀಮಸೇನಘಟೋತ್ಕಚೌ ॥ 6-95-80 (43046)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪಾಂಡವೋ ಭ್ರಾತೄನ್ಯುಧ್ಯಮಾನಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ತ್ವರಿತೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ರಾಯುಧ್ಯತ್ಕಿರಂಛರಾನ್ ॥ 6-95-81 (43047)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಸೇನಾಮಚೋದಯತ್ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಥನಾಗಾಶ್ವಸಂಕುಲಾಂ ॥ 6-95-82 (43048)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಕೌರವಾಣಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಪಾಂಡವಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ ॥ 6-95-83 (43049)
ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಸಮರೇ ತೇನ ನಾಗೇನ ಭಾರತ।
ವಿಮೃದ್ಗನ್ಪಾಂಡವಬಲಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-95-84 (43050)
ತದಾಸೀತ್ಸುಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ಭಗದತ್ತಸ್ಯ ಮಾರಿಷ।
ಪಾಂಚಾಲೈಃ ಪಾಂಡವೇಯೈಶ್ಚ ಕೇಕಯೈಶ್ಚೋದ್ಯತಾಯುಧೈಃ ॥ 6-95-85 (43051)
ಭೀಮಸೇನೋಽಪಿ ಸಮರೇ ತಾವುಭೌ ಕೇಶವಾರ್ಜಿನೌ ।
ಅಶ್ರಾವಯದ್ಯಥಾವೃತ್ತಮಿರಾವದ್ವಧತುತ್ತಮಂ ॥ ॥ 6-95-86 (43052)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-95-4 ಭವಂತಂ ಸಮುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ವಾಸುದೇವಂ ಯಥಾ ಪರೈಃ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ। ಡ ಪಾಠೇ ಅಯಮರ್ಥಶ್ಲೋಕೋ ನಾಸ್ತಿ॥ 6-95-15 ಅನುಶಯ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಃ ॥ 6-95-77 ಪ್ರಚಸ್ಕಂದ ಅವತತಾರ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 096
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.96. ಅಧ್ಯಾಯಃ 096
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮೇನ ದುರ್ಯೋಧನಾನುಜಾನಾಂ ಕತಿಪಯಾನಾಂ ಹನನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-96-0 (43053)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-96-0x (4180)
ಪುತ್ರಂ ವಿನಿಹತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಇರಾವಂತಂ ಧನ಼ಂಜಯಃ।
ದುಃಖೇನ ಮಹತಾಽಽವಿಷ್ಟೋ ನಿಃಶ್ವಸನ್ಪನ್ನಗೋ ಯಥಾ ॥ 6-96-1 (43054)
ಅಬ್ರವೀತ್ಸಮರೇ ರಾಜನ್ವಾಸುದೇವಮಿದಂ ವಚಃ।
ಇದಂ ನೂನಂ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿದುರೋ ದೃಷ್ಟವಾನ್ಪುರಾ ॥ 6-96-2 (43055)
ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಕ್ಷಯಂ ಘೋರಂ ಮಹಾಮತಿಃಕ ।
ಸ ತತೋ ನಿವಾರಿತವಾಂಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಜನೇಶ್ವರಂ ॥ 6-96-3 (43056)
ಅನ್ಯೇ ಚ ಬಹವೋ ವೀರಾಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಮಧುಸೂದನ।
ನಿಹತಾಃ ಕೌರವೈಃ ಸಂಖ್ಯೇ ತಥಾಽಸ್ಮಾಭಿಶ್ಚ ಕೌರವಾಃ ॥ 6-96-4 (43057)
ಅರ್ಥಹೇತೋರ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಕ್ರಿಯತೇ ಕರ್ಮ ಕುತ್ಸಿತಂ।
ಧಿಗರ್ಥಾನ್ಯತ್ಕೃತೇ ಹ್ಯೇವಂ ಕ್ರಿಯತೇ ಜ್ಞಾತಿಸಂಕ್ಷಯಃ ॥ 6-96-5 (43058)
ಅಧನಸ್ಯ ಮೃತಂ ಶ್ರೇಯೋ ನ ಚ ಜ್ಞಾತಿವಧಾದ್ವನಂ ।
ಕಿಂ ನು ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಾಮಹೇ ಕೃಷ್ಣ ಹತ್ವಾ ಜ್ಞಾತೀನ್ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 6-96-6 (43059)
ದುರ್ಯೋಧನಾಪರಾಧೇನ ಶಕುನೇಃ ಸೌಬಲಸ್ಯ ಚ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ನಿಧನಂ ಯಾಂತಿ ಕರ್ಣದುರ್ಮಂತ್ರಿತೇನ ಚ ॥ 6-96-7 (43060)
ಇದಾನೀಂ ಚ ವಿಜಾನಾಮಿ ಸುಕೃತಂ ಮಧುಸೂದನ।
ಕೃತಂ ರಾಜ್ಞಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಾಚತಾ ತ ಸುಯೋಧನಂ ॥ 6-96-8 (43061)
ರಾಜ್ಯಾರ್ಧಂ ಪಂಚ ವಾ ಗ್ರಾಮಾನ್ನಾಕಾರ್ಷೀತ್ಸ ಚ ದುರ್ಮತಿಃಕ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಞ್ಶೂರಾಞ್ಶಯಾನಾಂಧರಣೀತಲೇ ॥ 6-96-9 (43062)
ನಿಂದಾಮಿ ಭೃಶಮಾತ್ಮಾನಂ ಧಿಗಸ್ತು ಕ್ಷತ್ರಿಜೀವಿಕಾಂ ।
ಅಶಕ್ತಮಿತಿ ಮಾಮೇತೇ ಜ್ಞಾಸ್ಯಂತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಣೇ ॥ 6-96-10 (43063)
ಏತದರ್ಥಂ ಮಯಾ ಯುದ್ಧಂ ರೋಚಿತಂ ಮಧುಸೂದನ।
ಸಂಚೋದಯ ಹಯಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಚಮೂಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-96-11 (43064)
ಪ್ರತರಿಷ್ಯೇ ಮಹಾಪಾರಂ ಭುಜಾಭ್ಯಾಂ ಸಮರೋದಧಿಂ ।
ನಾಯಂ ಕ್ಲೀಬಾಯಿತುಂ ಕಾಲೋ ವಿದ್ಯತೇ ಮಾಧವ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 6-96-12 (43065)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-96-13x (4181)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಪಾರ್ಥೇನ ಕೇಶವಃ ಪರವೀರಹಾ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಾನಶ್ವಾನ್ಪಾಂಡುರಾನ್ವಾತರಂಹಸಃ ॥ 6-96-13 (43066)
ಅಥ ಶಬ್ದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಮಾರುತೋದ್ಧೂತವೇಗಸ್ಯ ಸಾಗರಸ್ಯೇವ ಪರ್ವಣಿ ॥ 6-96-14 (43067)
ಅಪರಾಹ್ಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಸಮಪದ್ಯತ ।
ಪರ್ಜನ್ಯಸಮನಿರ್ಘೋಷೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಹ ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-96-15 (43068)
ತತೋ ರಾಜಂಸ್ತವ ಸುತಾ ಭೀಮಸೇನಮುಪಾದ್ರವನ್ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ದ್ರೋಣಂ ವಸವೋ ವಾಸವಂ ಯಥಾ ॥ 6-96-16 (43069)
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಕೃಪಶ್ಚ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಭಗದತ್ತಃ ಸುಶರ್ಮಾ ಚ ಧನಂಜಯಮುಪಾದ್ರವನ್ ॥ 6-96-17 (43070)
ಹಾರ್ದಿಕ್ಯೋ ಬಾಹ್ಲಿಕಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಸಮಭಿದ್ರುತೌ ।
ಅಂಬಷ್ಠಕಸ್ತು ನೃಪತಿರಭಿಮನ್ಯುಮವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-96-18 (43071)
ಶೇಷಾಸ್ತ್ವನ್ಯೇ ಮಹಾರಾಜ ಶೇಷಾನೇವ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ॥ 6-96-19 (43072)
`ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ'।
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹವಿಷಾ ಹವ್ಯವಾಡಿವ ॥ 6-96-20 (43073)
ಪುತ್ರಾಸ್ತು ತವ ಕೌಂತೇಯಂ ಛಾದಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಶರೈಃ।
ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಮಹಾರಾಜ ಜಲದಾ ಇವ ಪರ್ವತಂ ॥ 6-96-21 (43074)
ಸ ಚ್ಛಾದ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಧಾ ಪುತ್ರೈಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಸಂಲಿಹನ್ವೀರಃ ಶಾರ್ದೂಲ ಇವ ದರ್ಪಿತಃ ॥ 6-96-22 (43075)
ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕಸ್ತತೋ ಭೀಮಃ ಪೋಥಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಂ ।
ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಸುಮುಕ್ತೇನ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-96-23 (43076)
ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸೋಽಭವದ್ವ್ಯಥಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ।
ಅಪರೇಣ ತು ಭಲ್ಲೇನ ಪೀತೇನ ನಿಶಿತೇನ ತು।
ಅಪಾತಯತ್ಕುಂಡಲಿತಂ ಸಿಂಹಃ ಕ್ಷುದ್ರಮೃಗಂ ಯಥಾ ॥ 6-96-24 (43077)
ತತಃ ಸುನಿಶಿತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಭೀಮಸೇನಃ ಶಿಲಾಶಿತಾನ್ ।
ಸ ಸಪ್ತ ಸಂದಧೇ ಹಂತುಂ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-96-25 (43078)
ಪ್ರೇಷಿತಾ ಭಿಮಸೇನೇನ ಶರಾಸ್ತೇ ದೃಢಧನ್ವನಾ ।
ಅಪಾತಯಂತ ಪುತ್ರಾಂಸ್ತೇ ರಥೇಭ್ಯಃ ಸುಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-96-26 (43079)
ಅನಾಧೃಷ್ಟಿಂ ಕುಂಡಭೇದಿಂ ವಿರಾಜಂ ದೀಪ್ತಲೋಚನಂ ।
ದೀರ್ಘಬಾಹುಂ ಸುಬಾಹುಂ ಚ ತಥೈವ ಮಕರಧ್ವಜಂ ॥ 6-96-27 (43080)
ಪ್ರಪತಂತಿಸ್ಮ ವೀರಾಸ್ತೇ ವಿರೇಜುರ್ಭರತರ್ಷಭ।
ವಸಂತೇ ಪುಷ್ಪಶಬಲಾಃ ಕಿಂಶುಕಾಃ ಪತಿತಾ ಇವ ॥ 6-96-28 (43081)
ತತಃ ಪ್ರದುದ್ರುವುಃ ಶೇಷಾಸ್ತವ ಪುತ್ರಾ ಮಹಾಹವೇ ।
ತಂ ಕಾಲಮಿವ ಮನ್ಯಂತೋ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-96-29 (43082)
ದ್ರೋಣಸ್ತು ಸಮರೇ ವೀರಂ ನಿರ್ದಹನಕ್ತಂ ಸುತಾಂಸ್ತವ ।
ಯಥಾದ್ರಿಂ ವಾರಿಧಾರಾಭಿಃ ಸಮಂತಾದ್ವ್ಯಕಿರಚ್ಛರೈಃ ॥ 6-96-30 (43083)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಕುಂತೀಪುತ್ರಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ ।
ದ್ರೋಣೇನ ವಾರ್ಯಮಾಣೋಽಪಿ ನಿಜಘ್ನೇ ಯತ್ಸುತಾಂಸ್ತವ ॥ 6-96-31 (43084)
ಯಥಾ ಗೋವೃಷಭೋ ವರ್ಷಂ ಸಂಧಾರಯತಿ ಸ್ವಾತ್ಪತತ್ ।
ಭೀಮಸ್ತಥಾ ದ್ರೋಣಮುಕ್ತಂ ಶರವರ್ಷಮದೀಧರತ್ ॥ 6-96-32 (43085)
ಅದ್ಭುತಂ ಚ ಮಹಾರಾಜ ತತ್ರ ಚಕ್ರೇ ವೃಕೋದರಃ ।
ಯತ್ಪುತ್ರಾಂಸ್ತೇಽವಧೀತ್ಸಂಖ್ಯೇ ದ್ರೋಣಂ ಚೈವ ನ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-96-33 (43086)
ಪುತ್ರೇಷು ತವ ವೀರೇಷು ಚಿಕ್ರೀಡಾರ್ಜುನಪೂರ್ವಜಃ ।
ಮೃಗೇಷ್ವಿವ ಮಹಾರಾಜ ಚರನ್ವ್ಯಾಘ್ರೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-96-34 (43087)
ಯಥಾ ಹಿ ಪಶುಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ದ್ರಾವಯೇತ ಪಶೂನ್ವೃಕಃ ।
ವೃಕೋದರಸ್ತವ ಸುತಾಂಸ್ತಥಾ ವ್ಯದ್ರಾವಯದ್ರಣೇ ॥ 6-96-35 (43088)
ಗಾಂಗೇಯೋ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಗೋತಮಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಪಾಂಡವಂ ರಭಸಂ ಯುದ್ಧೇ ವಾರಯಾಮಾಸುರರ್ಜುನಂ ॥ 6-96-36 (43089)
ಅಸ್ತ್ರೈರಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂವಾರ್ಯ ತೇಷಾಂ ಸೋಽತಿರಥೋ ರಣೇ
ಪ್ರವೀರಾಂಸ್ತವ ಸೈನ್ಯೇಷು ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಮೃತ್ಯವೇ ॥ 6-96-37 (43090)
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತು ರಾಜಾನಮಂಬಷ್ಠಂ ಲೋಕವಿಶ್ರುತಂ ।
ವಿರಥಂ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಕಾರಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-96-38 (43091)
ವಿರಥೋ ವಧ್ಯಮಾನಸ್ತು ಸೌಭದ್ರೇಣ ಯಶಸ್ವಿನಾ ।
ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಮಂಬಷ್ಠೋ ವಸುಧಾಧಿಪಃ ॥ 6-96-39 (43092)
ಅಸಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಮರೇ ಸೌಭದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಚೈವ ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-96-40 (43093)
ಆಪತಂತಂ ತು ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಂ ಯುದ್ಧಮಾರ್ಗವಿಶಾರದಃ ।
ಲಾಘವಾದ್ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ಸೌಭದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-96-41 (43094)
ವ್ಯಂಸಿತಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶಂ ಸೌಭದ್ರೇಣ ರಣೇ ತದಾ।
ಸಾಧುಸಾಧ್ವಿತಿ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಣಾದೋಽಭೂದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-96-42 (43095)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖಾಸ್ತ್ವನ್ಯೇ ತವ ಸೈನ್ಯಮಯೋಧಯನ್।
ತಥೈವ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡುಸೈನ್ಯಮಯೋಧಯನ್ ॥ 6-96-43 (43096)
ತತ್ರಾಕ್ರಂದೋ ಮಹಾನಾಸೀತ್ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ನಿಘ್ನತಾಂ ದೃಢಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ಕುರ್ವತಾಂ ಕರ್ಮ ದುಷ್ಕರಂ ॥ 6-96-44 (43097)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಹಿ ರಣೇ ಶೂರಾಃ ಕೇಶೇಷ್ವಾಕ್ಷಿಷ್ಯ ಮಾನಿನಃ।
ನಖದಂತೈರಯುಧ್ಯಂತ ಮುಷ್ಟಿಭಿರ್ಜಾನುಭಿಸ್ತಥಾ ॥ 6-96-45 (43098)
ತಲೈಶ್ಚೈವಾಥ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೈರ್ಬಾಹುಭಿಶ್ಚ ಸುಸಂಸ್ಥಿತೈಃ।
ವಿವರಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚಾನ್ಯೋನ್ಯಮನಯನ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-96-46 (43099)
ನ್ಯಹನಚ್ಚ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ತಥಾ।
ವ್ಯಾಕುಲೀಕೃತಸಂಕಲ್ಪಾ ಯುಯುಧುಸ್ತತ್ರ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-96-47 (43100)
ರಣೇ ಚಾರೂಣಿ ಚಾಪಾನಿ ಹೇಮಪೃಷ್ಠಾನಿ ಮಾರಿಷ ।
ಹತಾನಾಮಪವಿದ್ಧಾನಿ ಕಲಾಪಾಶ್ಚ ಮಹಾಧನಾಃ ॥ 6-96-48 (43101)
ಜಾತರೂಪಮಯೈಃ ಪುಂಖೈ ರಾಜತೈರ್ನಿಶಿತಾಃ ಶರಾಃ।
ತೈಲಧೌತಾ ವ್ಯರಾಜಂತ ನಿರ್ಮುಕ್ತಭುಜಗೋಪಮಾಃ ॥ 6-96-49 (43102)
ಖಂಗಾಶ್ಚ ದಾಂತತ್ಸರವೋ ಜಾತರೂಪಪರಿಷ್ಕೃತಾಃ ।
ಚರ್ಮಾಣಿ ಚಾಪವಿದ್ಧಾನಿ ರುಕ್ಮಚಿತ್ರಾಣಿ ಧನ್ವಿನಾಂ ॥ 6-96-50 (43103)
ಸುವರ್ಣಾವಿಕೃತಾಃ ಪ್ರಾಸಾಃ ಪ್ರಭಗ್ನಾ ಹೇಮಭೂಷಿತಾಃ।
ಜಾತರೂಪಮಯಾ ಯಷ್ಟ್ಯಃ ಶಕ್ತ್ಯಶ್ಚ ಕನಕೋಜ್ಜ್ವಲಾಃ ॥ 6-96-51 (43104)
ಅವಸ್ಕಂದಾಶ್ಚ ಪತಿತಾ ಮುಸಲಾನಿ ಗುರೂಣಿ ಚ ।
ಪರಿಘಾಃ ಪಟ್ಟಸಾಶ್ಚೈವ ಭಿಂಡಿಪಾಲಾಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-96-52 (43105)
ಪತಿತಾ ವಿವಿಧಾಶ್ಚಾಪಾಶ್ಚಿತ್ರಾ ಹೇಮಪರಿಷ್ಕೃತಾಃ ।
ಕುಥಾ ಬಹುವಿಧಾಕಾರಾಶ್ಚಾಮರಾ ವ್ಯಜನಾನಿ ಚ ॥ 6-96-53 (43106)
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಪತಿತಾ ನರಾಃ।
ಜೀವಂತ ಇವ ದೃಶ್ಯನತೇ ಗತಸತ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-96-54 (43107)
ಗಜಾವಿಮಥಿತೈರ್ಗಾತ್ರೈರ್ಮುಸಲೈರ್ಭಿನ್ನಮಸ್ತಕಾಃ।
ಗಜಾವಾಜಿರಥಕ್ಷುಣ್ಣಾಃ ಶೇರತೇ ಸ್ಮ ನರಾಃ ಕ್ಷಿತೌ ॥ 6-96-55 (43108)
ತಥೈವಾಶ್ವನೃನಾಗಾನಾಂ ಶರೀರೈರ್ವಿಬಭೌ ತದಾ।
ಸಂಛನ್ನಾ ವಸುಧಾ ರಾಜನ್ಪರ್ವತೈರಿವ ಶಾತಿತೈಃ ॥ 6-96-56 (43109)
ಸಮರೇ ಪತಿತೈಶ್ಚೈವ ಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಶರತೋಮರೈಃ।
ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೈಃ ಪಟ್ಟಸೈಃ ಪ್ರಾಸೈರವಸ್ಕಂದೈಃ ಪರಶ್ವಥೈಃ ॥ 6-96-57 (43110)
ಪರಿಘೈರ್ಭಿಂಡಿಪಾಲೈಶ್ಚ ಶತಘ್ನೀಭಿಶ್ಚ ಮಾರಿಷ।
ಶರೀರೈಃ ಶಸ್ತ್ರನಿರ್ಭಿನ್ನೈಃ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-96-58 (43111)
ವಿಶಬ್ದೈರಲ್ಪಶಬ್ದೈಶ್ಚ ಶೋಣಿತೌಗಪರಿಪ್ಲುತೈಃ।
ಗತಾಸುಭಿರಮಿತ್ರಘ್ನ ವಿಬಭೌ ನಿಚಿತಾ ಮಹೀ ॥ 6-96-59 (43112)
ಸತಲತ್ರೈಃ ಸಕೇಯೂರೈರ್ಬಾಹುಭಿಶ್ಚಂದನೋಕ್ಷಿತೈಃ ।
ಹಸ್ತಿಹಸ್ತೋಪಮೈಶ್ಛಿನ್ನೈರೂರುಭಿಶ್ಚ ತರಸ್ವಿನಾಂ ॥ 6-96-60 (43113)
ಬದ್ಧಚೂಜಾಮಣಿವರೈಃ ಶಿರೋಭಿಶ್ಚ ಸಕುಂಡಲೈಃ ।
ಪಾತಿತೈ ಋಷಭಾಕ್ಷಾಣಾಂ ಬಭೌ ಭಾರತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-96-61 (43114)
ಕವಚೈಃ ಶೋಣಿತಾದಿಗ್ಧೈರ್ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣೈಶ್ಚ ಕಾಂಚನೈಃ ।
ರರಾಜ ಸುಭೃಶಂ ಭೂಮಿಃ ಶಾಂತಾರ್ಚಿರ್ಭಿರಿವಾನಲೈಃ ॥ 6-96-62 (43115)
ವಿಪ್ರವಿದ್ಧೈಃ ಕಲಾಪೈಶ್ಚ ಪತಿತೈಶ್ಚ ಶರಾಸನೈಃ ।
ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣೈಃ ಶರೈಶ್ಚೈವ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-96-63 (43116)
ರಥೈಶ್ಚ ಸರ್ವತೋ ಭಗ್ನೈಃ ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲಭೂಷಿತೈಃ ।
ವಾಜಿಭಿಶ್ಚ ಹತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಸ್ರಸ್ತಜಿಹ್ವೈಃ ಸಶೋಣಿತೈಃ ॥ 6-96-64 (43117)
ಅನುಕರ್ಷೈಃ ಪತಾಕಾಭಿರುಪಾಸಂಗೈರ್ಧ್ವಜೈರಪಿ ।
ಪ್ರವೀರಾಣಾಂ ಮಹಾಶಂಖೈರ್ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣೈಶ್ಚ ಪಾಂಡುರೈಃ ॥ 6-96-65 (43118)
ಸ್ರಸ್ತಹಸ್ತೈಶ್ಚ ಮಾತಂಗೈಃ ಶಯಾನೈರ್ವಿಬಭೌ ಮಹೀ ।
ನಾನಾರೂಪೇರಲಂಕಾರೈಃ ಪ್ರಮದೇವಾಭ್ಯಲಂಕೃತಾ॥ 6-96-66 (43119)
ದಂತಿಭಿಶ್ಚಾಪರೈಸ್ತತ್ರ ಸಪ್ರಾಣೈರ್ಗಾಢವೇದನೈಃ ।
ಕರೈಃ ಶಬ್ದಂ ವಿಮುಂಚದ್ಭಿಃ ಶೀಕರಂ ಚ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 6-96-67 (43120)
ವಿಬಭೌ ತದ್ರಣಸ್ಥಾನಂ ಸ್ಯಂದಮಾನೈರಿವಾಚಲೈಃ।
ನಾನಾರಾಗೈಃ ಕಂಬಲೈಶ್ಚ ಪರಿಸ್ತೋಮೇಶ್ಚ ದಂತಿನಾಂ ॥ 6-96-68 (43121)
ವೈದೂರ್ಯಮಣಿದಂಡೈಶ್ಚ ಪತಿತೈರಂಕುಶೈಃ ಶುಭೈಃ।
ಘಂಟಾಭಿಶ್ಚ ಗಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಪತಿತಾಭಿಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-96-69 (43122)
ವಿಪಾಟಿತವಿಚಿತ್ರಾಭಿಃ ಕುಥಾಭಿರಂಕುಶೈಸ್ತಥಾ।
ಗ್ರೈವೇಯೈಶ್ಚಿತ್ರರೂಪೈಶ್ಚ ರುಕ್ಮಕಕ್ಷ್ಯಾಭಿರೇವ ಚ ॥ 6-96-70 (43123)
ಯಂತ್ರೈಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಚ್ಛಿನ್ನೈಸ್ತೋಮರೈಶ್ಚಾಪಿ ಕಾಂಚನೈಃ।
`ರರಾಜ ಸುಭೃಶಂ ಭೂಮಿಸ್ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ'
ಅಶ್ವಾನಾಂ ರೇಣುಕಪಿಲೈ ರುಕ್ಮಚ್ಛನ್ನೈರುರಶ್ಛದೈಃ॥ 6-96-71 (43124)
ಸಾದಿನಾಂ ಚ ಭುಜೈಶ್ಛಿನ್ನೈಃ ಪತಿತೈಃ ಸಾಂಗದೈಸ್ತಥಾ।
ಪ್ರಾಸೈಶ್ಚ ವಿಮಲೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ವಿಮಲಾಭಿಸ್ತಥರ್ಷ್ಟಿಭಿಃ॥ 6-96-72 (43125)
ಉಷ್ಣೀಷೈಶ್ಚ ತಥಾ ಚಿತ್ರೈರ್ವಿಪ್ರವಿದ್ಧೈಸ್ತತಸ್ತತಃ।
ವಿಚಿತ್ರೈರ್ಬಾಣವರ್ಷೈಶ್ಚ ಜಾತರೂಪಪರಿಷ್ಕೃತೈಃ ॥ 6-96-73 (43126)
ಅಶ್ವಾಸ್ತರಪರಿಸ್ತೋಮೈ ರಾಂಕವೈರ್ಮೃದಿತೈಸ್ತಥಾ।
ನರೇಂದ್ರಚೂಡಾಮಣಿಭಿರ್ವಿಚಿತ್ರೈಶ್ಚ ಮಹಾಧನೈಃ ॥ 6-96-74 (43127)
ಛತ್ರೈಸ್ತಥಾಪವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಚಾಮರೈರ್ವ್ಯಜನೈರಪಿ ।
ಪದ್ಮೇಂದುದ್ಯುತಿಭಿಶ್ಚೈವ ವದನೈಶ್ಚಾರುಕುಂಡಲೈಃ ॥ 6-96-75 (43128)
ಕ್ಲೃಪ್ತಶ್ಮಶ್ರುಭಿರತ್ಯರ್ಥಂ ವೀರಾಣಾಂ ಸಮಲಂಕೃತೈಃ ।
ಅಪವಿದ್ಧೈರ್ಮಹಾರಾಜ ಸುವರ್ಣಾಜ್ಜ್ವಲಕುಂಡಲೈಃ ॥ 6-96-76 (43129)
ಗ್ರಹನಕ್ಷತ್ರಶಬಲಾ ದ್ಯೌರಿವಾಸೀದ್ವಸುಂಧರಾ।
ಏವಮೇತೇ ಮಹಾಸೇನೇ ಮೃದಿತೇ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 6-96-77 (43130)
ಪರಸ್ಪರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸಂಯುಗೇ ।
ತೇಷು ಶ್ರಾಂತೇಷು ಭಗ್ನೇಷು ಮೃದಿತೇಷು ಚ ಭಾರತ ॥ 6-96-78 (43131)
ರಾತ್ರಿಃ ಸಮಭವತ್ತತ್ರ ನಾಪಶ್ಯಾಮ ತತೋಽನುಗಾನ್ ।
ತತೋಽವಹಾರಂ ಸೈಕನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಚುಕ್ರುಃ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-96-79 (43132)
ಘೋರೇ ನಿಶಾಮುಖೇ ರೌದ್ರೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ಅವಹಾರಂ ತತಃ ಕೃತ್ವಾ ಸಹಿತಾಃ ಕುರುಪಾಣಡ್ವಾಃ ।
ನ್ಯವಿಶಂತ ನಿಶಾಕಾಲೇ ಗತ್ವಾ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ತದಾ ॥ ॥ 6-96-80 (43133)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಅಷ್ಟಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಣ್ಣವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-96-23 ವ್ಯೂಢೋರಸ್ಕಂ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-96-48 ಅಪವಿದ್ಧಾನಿ ಪತಿತಾನಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 097
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.97. ಅಧ್ಯಾಯಃ 097
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೋ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರಶ್ಚೇದಹಂ ಪಾಂಡವಾನ್ ಜೇಷ್ಯಾಮೀತಿ ಕರ್ಣಬೋಧಿತೇನ ದುರ್ಯೋಧನೇನ ರಾತ್ರೌ ಭೀಷ್ಮಮೇತ್ಯ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಯುದ್ಧಾನುಜ್ಞಾಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-97-0 (43134)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-97-0x (4182)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಶಕುನಿಶ್ಚಾಪಿ ಸೌಬಲಃ।
ದುಃಶಾಸನಶ್ಚ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಸೂತಪುತ್ರಶ್ಚ ದುರ್ಜಯಃ ॥ 6-97-1 (43135)
ಸಮಾಗಂಯ ಮಹಾರಾಜ ಮಂತ್ರಂ ಚಕ್ರುರ್ವಿವಕ್ಷಿತಂ ।
ಕಥಂ ಪಾಂಡುಸುತಾಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಜೇತವ್ಯಾಃ ಸಗಣಾ ಇತಿ॥ 6-97-2 (43136)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನಾಹ ಮಂತ್ರಿಣಃ ।
ಸೂತಪುತ್ರಂ ಸಮಾಭಾಷ್ಯ ಸೌಬಲಂ ಚ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-97-3 (43137)
ದ್ರೋಣೋ ಭೀಷ್ಮ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯಃ ಸೌಮದತ್ತಿಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ನ ಪಾರ್ಥಾನ್ಪ್ರತಿ ಬಾಧಂತೇ ನ ಜಾನೇ ಕಿಂನು ಕಾರಣಂ ॥ 6-97-4 (43138)
ಅವಧ್ಯಮಾನಾಸ್ತೇ ಚಾಪಿ ಕ್ಷಪಯಂತಿ ಬಲಂ ಮಮ।
ಸೋಽಸ್ಮಿ ಕ್ಷೀಣಬಲಃ ಕರ್ಣ ಕ್ಷೀಣಶಸ್ತ್ರಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-97-5 (43139)
`ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ವೀರಾ ಹತಾಸ್ತೇ ಭ್ರಾತರೋ ಮಮ।
ಭೀಮಸೇನೇನ ರಾಧೇಯ ಮಮ ಚೈವ ಚ ಪಶ್ಯತಃ '॥ 6-97-6 (43140)
ನಿಕೃತಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಶೂರೈರವಧ್ಯೈರ್ದೈವತೈರಪಿ ।
ಸೋಽಹಂ ಸಂಶಯಮಾಪನ್ನಃ ಪ್ರಕರಿಷ್ಯೇ ಕಥಂ ರಣಂ ॥ 6-97-7 (43141)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-97-8x (4183)
ತಮಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜ ಸೂತಪುತ್ರೋ ನರಾಧಿಪಂ ।
ಮಾ ಶೋಚ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರಿಷ್ಯೇಽಹಂ ಪ್ರಿಯಂ ತವ ॥ 6-97-8 (43142)
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತೂರ್ಣಮಪಯಾತು ಮಹಾರಣಾತ್ ।
ನಿವೃತ್ತೇ ಯುಧಿ ಗಾಂಗೇಯೇ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-97-9 (43143)
ಅಹಂ ಪಾರ್ಥಾನ್ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಹಿತಾನ್ಸರ್ವಸೋಮಕೈಃ ।
ಪಶ್ಯತೋ ಯುಧಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಶಪೇ ಸತ್ಯೇನ ತೇ ನೃಪ ॥ 6-97-10 (43144)
ಪಾಂಡವೇಷು ದಯಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಸ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಃ ಕರೋತಿ ವೈ।
ಅಶಕ್ತಶ್ಚ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಜೇತುಮೇತಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-97-11 (43145)
ಅಭಿಮಾನೀ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ನಿತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ರಣಪ್ರಿಯಃ ।
ಸ ಕಥಂ ಪಾಂಡವಾನ್ಯುದ್ಧೇ ಜೇಷ್ಯತೇ ತಾತ ಸಂಗತಾನ್ ॥ 6-97-12 (43146)
ಸ ತ್ವಂ ಶೀಘ್ರಮಿತೋ ಗತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಗುರುಂ ವೃದ್ಧಂ ಶಸ್ತ್ರಂ ನ್ಯಾಸಯ ಭಾರತ ॥ 6-97-13 (43147)
ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೇ ತತೋ ಭೀಷ್ಮೇ ನಿಹತಾನ್ಪಶ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ ।
ಮಯೈಕೇನ ರಣೇ ರಾಜನ್ಸಸುಹೃದ್ಗಣಬಾಂಧವಾನ್ ॥ 6-97-14 (43148)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಕರ್ಣೇನ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ।
ಅಬ್ರವೀದ್ಭ್ರಾತರಂ ತತ್ರ ದುಃಶಾಸನಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 6-97-15 (43149)
ಅನುಯಾತ್ರಂ ಯಥಾ ಸರ್ವಂ ಸಜ್ಜೀಭವತಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ದುಃಶಾಸನ ತಥಾ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸರ್ವಮೇವೋಪಪಾದಯ ॥ 6-97-16 (43150)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಕರ್ಣಮಾಹ ಜನೇಶ್ವರಃ ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಮೇಷೋಽಹಂ ದ್ವಿಪದಾಂ ವರಂ ॥ 6-97-17 (43151)
ಆಗಮಿಷ್ಯೇ ತತಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತ್ವತ್ಸಕಾಶಮರಿಂದಮ।
ಅಪಕ್ರಾಂತೇ ತತೋ ಭೀಷ್ಮೇ ಪ್ರಹರಿಷ್ಯಸಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-97-18 (43152)
ನಿಷ್ಪಪಾತ ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪುತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸಹಿತೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಸ್ತೈಸ್ತು ದೇವೈರಿವ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 6-97-19 (43153)
ತತಸ್ತಂ ನೃಪಶಾರ್ದೂಲಂ ಶಾರ್ದೂಲಸಮವಿಕ್ರಮಂ ।
ಆರೋಪಯದ್ಧಯಂ ತೂರ್ಣಂ ಭ್ರಾತಾ ದುಃಶಾಸನಸ್ತದಾ ॥ 6-97-20 (43154)
ಅಂಗದೀ ಬದ್ಧಮುಕುಟೋ ಹಸ್ತಾಭರಣವಾನ್ನೃಪ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾರಾಜ ವಿಬಭೌ ಸ ಪಥಿ ವ್ರಜನ್ ॥ 6-97-21 (43155)
ಭಂಡೀಪುಷ್ಪನಿಕಾಶೇನ ತಪನೀಯನಿಭೇನ ಚ।
ಅನುಲಿಪ್ತಃ ಪರಾರ್ದ್ಧ್ಯೇನ ಚಂದನೇನ ಸುಗಂಧಿನಾ ॥ 6-97-22 (43156)
ಅರಜೋಂಬರಸಂವೀತಃ ಸಿಂಹಖೇಲಗತಿರ್ನೃಪ ।
ಶುಶುಭೇ ವಿಮಲಾರ್ಚಿಷ್ಮಾನ್ನಭಸೀವ ದಿವಾಕರಃ ॥ 6-97-23 (43157)
ತಂ ಪ್ರಯಾಂತಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ ।
ಅನುಜಗ್ಮುರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಧನ್ವಿನಃ ।
ಭ್ರಾತರಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಸ್ತ್ರಿದಶಾ ಇವ ವಾಸವಂ ॥ 6-97-24 (43158)
ಹಯಾನನ್ಯೇ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಗಜಾನನ್ಯೇ ಚ ಭಾರತ ।
ರಥಾನನ್ಯೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಪರಿವವ್ರುಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-97-25 (43159)
`ಪದಾತಯಶ್ಚ ತ್ವರಿತಾ ನಖರಪ್ರಾಸಯೋಧಿನಃ।
ಪರಿವವ್ರುರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ ॥' 6-97-26 (43160)
ಆತ್ತಶಸ್ತ್ರಾಶ್ಚ ಸುಹೃದೋ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಮಹೀಪತೇಃ ।
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವುಃ ಸಹಿತಾಃ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವಾಮರಾ ದಿವಿ ॥ 6-97-27 (43161)
ಸ ಪೂಜ್ಯಮಾನಃ ಕುರುಭಿಃ ಕೌರವಾಣಾಂ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸದನಂ ರಾಜಾ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ಯಶಸ್ವಿನಃ ।
ಅನ್ವೀಯಮಾನಃ ಸತತಂ ಸೋದರೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 6-97-28 (43162)
ದಕ್ಷಿಣಂ ದಕ್ಷಿಣಃ ಕಾಲೇ ಸಂಭೃತ್ಯ ಸ್ವಭುಜಂ ತದಾ।
ಹಸ್ತಿಹಸ್ತೋಪಮಂ ಸೌಂಯಂ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಂ ॥ 6-97-29 (43163)
ಪ್ರಗೃಹ್ಣನ್ನಂಜಲೀನ್ನೄಣಾಮುದ್ಯತಾನ್ಸರ್ವತೋ ದಿಶಃ।
ಶುಶ್ರಾವ ಮಧುರಾ ವಾಚೋ ನಾನಾದೇಶನಿವಾಸಿನಾಂ ॥ 6-97-30 (43164)
ಸಂಸ್ತೂಯಮಾನಃ ಸೂತೈಶ್ಚ ಮಾಗಧೈಶ್ಚ ಮಹಾಯಶಾಃ।
ಪೂಜಯಾನಶ್ಚ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರೇಶ್ವರಃ॥ 6-97-31 (43165)
ಪ್ರದೀಪೈಃ ಕಾಂಚನೈಸ್ತತ್ರ ಗಂಧತೈಲಾವಸೇಚಿತೈಃ ।
ಪರಿವವ್ರುರ್ಮಹಾರಾಜಂ ಪ್ರಜ್ವಲದ್ಭಿಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-97-32 (43166)
ಸ ತೈಃ ಪರಿವೃತೋ ರಾಜಾ ಪ್ರದೀಪೈಃ ಕಾಂಚನೈರ್ಜ್ವಲನ್।
ಶುಶುಭೇ ಚಂದ್ರಮಾಯುಕ್ತೋ ದೀಪ್ತೈರಿವ ಮಹಾಗ್ರಹೈಃ ॥ 6-97-33 (43167)
ಕಂಚುಕೋಷ್ಣೀಷಿಣಸ್ತತ್ರ ವೇತ್ರಝರ್ಝರಪಾಣಯಃ।
ಪ್ರೋತ್ಸಾರಯಂತಃ ಶನಕೈಸ್ತಂ ಜನಂ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 6-97-34 (43168)
ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ತು ತತೋ ರಾಜಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಶುಭಂ ।
ಅವತೀರ್ಯ ಹಯಾಚ್ಚಾಪಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜನೇಶ್ವರಃ ॥ 6-97-35 (43169)
ಅಭಿವಾದ್ಯ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ನಿಷಣ್ಣಃ ಪರಮಾಸನೇ।
ಕಾಂಚನೇ ಸರ್ವತೋಭದ್ರೇ ಸ್ಪರ್ದ್ಧ್ಯಾಸ್ತರಣಸಂವೃತೇ।
ಉವಾಚ ಪ್ರಾಂಜಲಿರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಬಾಷ್ಪಕಂಠೋಽಶ್ರುಲೋಚನಃ ॥ 6-97-36 (43170)
ತ್ವಾಂ ವಯಂ ಹಿ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ಶತ್ರುಸೂದನ ।
ಉತ್ಸಹೇಮ ರಣೇ ಜೇತುಂ ಸೇಂದ್ರಾನಪಿ ಸುರಾಸುರಾನ್ ।
ಕಿಮು ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ವೀರಾನ್ಸಸುಹೃದ್ಗಣಬಾಂಧವಾನ್ ॥ 6-97-37 (43171)
ತಸ್ಮಾದರ್ಹಸಿ ಗಾಂಗೇಯ ಕೃಪಾಂ ಕರ್ತುಂ ಮಯಿ ಪ್ರಭೋ।
ಜಹಿ ಪಾಣಡುಸುತಾನ್ವಾರಾನ್ಮಹೇಂದ್ರ ಇವ ದಾನವಾನ್ ॥ 6-97-38 (43172)
ಪೂರ್ವಮುಕ್ತಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಸೋಮಕಾನ್ ।
ಪಾಂಚಾಲಾನ್ಕೇಕಯೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಕರೂಪಾಂಶ್ಚೇತಿ ಭಾರತ ॥ 6-97-39 (43173)
ತ್ವದ್ವಚಃ ಸತ್ಯಮೇವಾಸ್ತು ಜಹಿ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸಮಾಗತಾನ್ ।
ಸೋಮಕಾಂಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಸತ್ಯವಾಗ್ಭವ ಭಾರತ ॥ 6-97-40 (43174)
ದಯಯಾ ಯದಿ ವಾ ರಾಜಂದ್ವೇಷ್ಯಭಾವಾನ್ಮಮ ಪ್ರಭೋ ।
ಮಂದಭಾಗ್ಯತಯಾ ವಾಪಿ ಮಮ ರಕ್ಷಸಿ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-97-41 (43175)
ಅನುಜಾನೀಹಿ ಸಮರೇ ಕರ್ಣಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ।
ಸ ಜೇಷ್ಯತಿ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸಸುಹೃದ್ಗಣಬಾಂಧವಾನ್ ॥ 6-97-42 (43176)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-97-43x (4184)
ಸ ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ನೃಪತಿಃ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ।
ನೋವಾಚ ವಚನಂ ಕಿಂಚಿದ್ಭೀಷ್ಮಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ ॥ 6-97-43 (43177)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-97-21 ಭಂಡೀಪುಷ್ಪಂ ಮಂಜಿಷ್ಠಾಪುಷ್ಪಂ ॥ 6-97-29 ದಕ್ಷಿಣಂ ಸ್ವಭುಜಂ ಸಂಭೃತ್ಯ ಸಮುದ್ಧೃತ್ಯ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 098
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.98. ಅಧ್ಯಾಯಃ 098
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಅರ್ಜುನಪರಾಕ್ರಮಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವಾನಾಮಜಯ್ಯತ್ವಮಭಿಧಾಯ ಶಿಖಂಡಿವರ್ಜಂ ಪಾಂಚಾಲಾದಿವಧಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-98-0 (43178)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-98-0x (4185)
ವಾಕ್ಶಲ್ಯೈಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ನೋವಾಚ ದುಃಖೋಪಹತೋ ಹ್ಯಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಿಯಮಣ್ವಪಿ ॥ 6-98-1 (43179)
ಸ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಸುಚಿರಂ ಕಾಲಂ ದುಃಖರೋಷಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಶ್ವಸನ್ನಿವ ಮಹಾನಾಗಃ ಪ್ರಣುನ್ನೋ ವಾಕ್ಶಲಾಕಯಾ ॥ 6-98-2 (43180)
ಉದ್ವೃತ್ಯ ಚಕ್ಷುಷೀ ಲೋಪಾನ್ನಿರ್ದಹನ್ನಿವ ಭಾರತ।
ಸದೇವಾಸುರಗಂಧರ್ವಂ ಲೋಕಂ ಕಾಲ ಇವಾಪರಃ ॥ 6-98-3 (43181)
ಅಬ್ರವೀತ್ತವ ಪುತ್ರಂ ಚ ಸಾಮಪೂರ್ವಮಿದಂ ವಚಃ।
ಕಿಂ ತ್ವಂ ದುರ್ಯೋಧನೈವಂ ಮಾಂ ವಾಕ್ಶಲ್ಯೈರಪಕೃಂತಸಿ ॥ 6-98-4 (43182)
ಘಟಮಾನಂ ಯಥಾಶಕ್ತಿಂ ಕುರ್ವಾಣಂ ಚ ತವ ಪ್ರಿಯಂ ।
ಜುಹ್ವಾನಂ ಸಮರೇ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತವ ವೈ ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ ॥ 6-98-5 (43183)
ಯದಾ ತು ಪಾಂಡವಃ ಶೂರಃ ಖಾಂಡವೇಽಗ್ನಿಮತರ್ಪಯತ್ ।
ಪರಾಜಿತ್ಯ ರಣೇ ಶಕ್ರಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-6 (43184)
ಯದಾ ಚ ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಗಂಧರ್ವೈರ್ಹೃತಮೋಜಸಾ ।
ಅಮೋಚಯತ್ಪಾಂಡುಸುತಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-7 (43185)
ದ್ರವಮಾಣೇಷು ಶೂರೇಷು ಸೋದರೇಷು ತವ ಪ್ರಭೋ ।
ಸೂತಪುತ್ರೇ ಚ ರಾಧೇಯೇ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-8 (43186)
ಯಚ್ಚ ನಃ ಸಹಿತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ವಿರಾಟನಗರೇ ತದಾ ।
ಏಕ ಏವಾಜಯತ್ಪಾರ್ಥಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-9 (43187)
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧಂ ಮಾಂ ಚ ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ವಾಸಾಂಸಿ ಸ ಸಮಾದತ್ತ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-10 (43188)
ತಥಾ ದ್ರೌಣಿಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಶಾರದ್ವತಮಥಾಪಿ ಚ ।
ಗೋಗ್ರಹೇ ಜಿತವಾನ್ಪೂರ್ವಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-11 (43189)
ವಿಜಿತ್ಯ ಚ ಯದಾ ಕರ್ಣಂ ಸದಾ ಪುರುಷಮಾನಿನಂ ।
ಉತ್ತರಾಯೈ ದದೌ ವಸ್ತ್ರಂ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-12 (43190)
ನಿವಾತಕವಚಾನ್ಯುದ್ಧೇ ವಾಸವೇನಾಪಿ ದುರ್ಜಯಾನ್।
ಜಿತವಾನ್ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಃ ಪರ್ಯಾಪ್ತಂ ತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 6-98-13 (43191)
ಕೋ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ರಣೇ ಜೇತುಂ ಪಾಂಡವಂ ರಭಸಂ ತದಾ।
ಯಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾ ಜಗದ್ಗೋಪ್ತಾ ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಧರಃ ॥ 6-98-14 (43192)
ವಾಸುದೇವೋಽನಂತಶಕ್ತಿಃ ಸೃಷ್ಟಿಸಂಹಾರಕಾರಕಃ ।
ಸರ್ವೇಶ್ವರೋ ದೇವದೇವಃ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ ॥ 6-98-15 (43193)
ಉಕ್ತೋಽಸ್ತಿ ಬಹುಶೋ ರಾಜನ್ನಾರದಾದ್ಯೈರ್ಮಹರ್ಷಿಭಿಃ ।
ತ್ವಂ ತು ಮೋಹಾನ್ನ ಜಾನೀಷೇ ವಾಚ್ಯಾವಾಚ್ಯಂ ಸುಯೋಧನ ॥ 6-98-16 (43194)
ಮುಮೂರ್ಷುರ್ಹಿ ನರಃ ಸರ್ವಾನ್ವೃಕ್ಷಾನ್ಪಶ್ಯತಿ ಕಾಂಚನಾನ್।
ತಥಾ ತ್ವಮಪಿ ಗಾಂಧಾರೇ ವಿಪರೀತಾನಿ ಪಶ್ಯಸಿ ॥ 6-98-17 (43195)
ಸ್ವಯಂ ವೈರಂ ಮಹತ್ಕೃತ್ವಾ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ।
ಯುದ್ಧ್ಯಸ್ವ ತಾನದ್ಯ ರಣೇ ಪಶ್ಯಾಮಃ ಪುರುಷೋ ಭವ।
`ಅಶಕ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜೇತುಂ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ ॥' 6-98-18 (43196)
ಅಹಂ ತು ಸೋಮಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಪಾಂಚಾಲಾಂಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾನ್।
ನಿಹನಿಷ್ಯೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಶಿಖಂಡಿನಂ ॥ 6-98-19 (43197)
ತೈರ್ವಾಽಹಂ ನಿಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಗಮಿಷ್ಯೇ ಯಮಸಾದನಂ ।
ತಾನ್ವಾ ನಿಹತ್ಯ ಸಮರೇ ಪ್ರೀತಿಂ ದಾಸ್ಯಾಂಯಹಂ ತವ ॥ 6-98-20 (43198)
ಪೂರ್ವ ಹಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸಮುತ್ಪನ್ನಾ ಶಿಖಂಡೀ ರಾಜವೇಶ್ಮನಿ ।
ವರದಾನಾತ್ಪುಮಾಂಜಾತಃ ಸೈಷಾ ವೇ ಸ್ತ್ರೀ ಶಿಖಂಡಿನೀ ॥ 6-98-21 (43199)
ತಮಹಂ ನ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗೇಽಪಿ ಭಾರತ।
ಯಾಽಸೌ ಪ್ರಾಙ್ವರ್ಮಿತಾ ಧಾತ್ರಾ ಸೈಷಾ ವೈ ಸ್ತ್ರೀ ಶಿಖಂಡಿನೀ॥ 6-98-22 (43200)
ಸುಖಂ ಸ್ವಪಿಹಿ ಗಾಂಧಾರೇ ಶ್ವೋಽಸ್ಮಿ ಕರ್ತಾ ಮಹಾರಣಂ।
ಯಂ ಜನಾಃ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ಯಾವತ್ಸ್ಥಾಸ್ಯತಿ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-98-23 (43201)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-98-24x (4186)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತವ ಸುತೋ ನಿರ್ಜಗಾಮ ಜನೇಶ್ವರ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಗುರುಂ ಮೂರ್ಧ್ನಾ ಪ್ರಯಯೌ ಸ್ವಂ ನಿವೇಶನಂ ॥ 6-98-24 (43202)
ಆಗಂಯ ತು ತತೋ ರಾಜಾ ವಿಸೃಜ್ಯ ಚ ಮಹಾಜನಂ ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ತತಸ್ತೂರ್ಣಂ ಕ್ಷಯಂ ಶತ್ರುಕ್ಷಯಂಕರಃ ॥ 6-98-25 (43203)
ಪ್ರಹೃಷ್ಟಃ ಸ ನಿಶಾಂ ತಾಂ ಚ ಗಮಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಃ।
ಪ್ರಭಾತಾಯಾಂ ಚ ಶರ್ವರ್ಯಾಂ ಪ್ರಾತರುತ್ಥಾಯ ತಾನ್ನೃಪಃ ॥ 6-98-26 (43204)
ರಾಜ್ಞಃ ಸಮಾಜ್ಞಾಪಯತ ಸೇನಾಂ ಯೋಜಯತೇತಿ ಹ।
ಅದ್ಯ ಭೀಷ್ಮೋ ರಣೇ ಕ್ರದ್ಧೋ ನಿಹನಿಷ್ಯತಿ ಸೋಮಕಾನ್ ॥ 6-98-27 (43205)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಾತ್ರೌ ವಿಲಪಿತಂ ಬಹು।
ಮನ್ಯಮಾನಃ ಸ ತಂ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಮಿವಾತ್ಮನಃ ॥ 6-98-28 (43206)
ನಿರ್ವೇದಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ವಿನಿಂದ್ಯ ಪರವಶ್ಯತಾಂ ।
ದೀರ್ಘಂ ದಧ್ಯೌ ಶಾಂತನವೋ ಯೋದ್ಧುಕಾಮೋಽರ್ಜುನಂ ರಣೇ ॥ 6-98-29 (43207)
ಇಂಗಿತೇನ ತು ತಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಗಾಂಗೇಯೇನ ವಿಚಿಂತಿತಂ ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ದುಃಶಾಸನಮಚೋದಯತ್ ॥ 6-98-30 (43208)
ದುಃಶಾಸನ ರಥಾಸ್ತೂರ್ಣಂ ಯುಜ್ಯಂತಾಂ ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಿಣಃ ।
ದ್ವಾವಿಂಶತಿಮನೀಕಾನಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವಾಭಿಚೋದಯ ॥ 6-98-31 (43209)
ಅಯಂ ಹಿ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ತೋ ವರ್ಷಪೂಗಾಭಿಚಿಂತಿತಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಸಸೈನ್ಯಾನಾಂ ವಧೋ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಚಾಗಮಃ ॥ 6-98-32 (43210)
ತತ್ರ ಕಾರ್ಯಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯೈವಾಭಿರಕ್ಷಣಂ।
ಸ ನೋ ಗುಪ್ತಃ ಸಹಾಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಧನ್ಯಾತ್ಪಾರ್ಥಾಂಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-98-33 (43211)
ಅಬ್ರವೀದ್ಧಿ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ನಾಹಂ ಹನ್ಯಾಂ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಕೋ ಹ್ಯಸೌ ರಾಜಂಸ್ತಸ್ಮಾದ್ವರ್ಜ್ಯೋ ಮಯಾ ರಣೇ ॥ 6-98-34 (43212)
ಲೋಕಸ್ತದ್ವೇದ ಯದಹಂ ಪಿತುಃ ಪ್ರಿಯಚಿಕೀರ್ಷಯಾ ।
ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ಫೀತಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ತ್ಯಕ್ತವಾನ್ಪುರಾ ॥ 6-98-35 (43213)
ನೈವ ಚಾಹಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ಜಾತು ನ ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಂ ಕಥಂಚನ ।
ಹನ್ಯಾಂ ಯುಧಿ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-98-36 (43214)
ಅಯಂ ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಕೋ ರಾಜಂಛಿಖಂಡೀ ಯದಿ ತೇ ಶ್ರುತಃ।
ಉದ್ಯೋಗೇ ಕಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಜಾತಾ ಶಿಖಂಡಿನೀ ॥ 6-98-37 (43215)
ಕನ್ಯಾ ಭೂತ್ವಾ ಪುಮಾಂಜಾತಃ ಸ ಚ ಯೋತ್ಸ್ಯತಿ ಭಾರತ ।
ತಸ್ಯಾಹಂ ಪ್ರಮುಖೇ ಬಾಣಾನ್ನ ಮುಂಚೇಯಂ ಕಥಂಚನ ॥ 6-98-38 (43216)
ಯುದ್ಧೇ ಹಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಂಸ್ತಾತ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಜಯೈಷಿಣಃ ।
ಸರ್ವಾನನ್ಯಾನ್ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-98-39 (43217)
ಏವಂ ಮಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪ್ರಾಹ ಶಾಸ್ತ್ರವಿತ್ ।
ತತ್ರ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಮನ್ಯೇ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯೈವ ಪಾಲನಂ ॥ 6-98-40 (43218)
ಅರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಂ ಹಿ ವೃಕೋ ಹನ್ಯಾತ್ಸಿಂಹಂ ಮಹಾಹವೇ ।
ಮಾ ವೃಕೇಣೇವ ಗಾಂಗೇಯಂ ಘಾತಯೇಮ ಶಿಖಂಡಿನಾ ॥ 6-98-41 (43219)
ಮಾತುಲಃ ಶಕುನಿಃ ಶಲ್ಯಃ ಕೃಪೋ ದ್ರೋಣೋ ವಿವಿಂಶತಿಃ।
ಯತ್ತಾ ರಕ್ಷಂತು ಗಾಂಗೇಯಂ ತಸ್ಮಿನ್ಗುಪ್ತೇ ಧ್ರುವೋ ಜಯಃ ॥ 6-98-42 (43220)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ತೇ ಸರ್ವೇ ದುರ್ಯೋಧನವಚಸ್ತದಾ ।
ಸರ್ವತೋ ರಥವಂಶೇನ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-98-43 (43221)
ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ತವ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಯಯುರ್ಮುದಾ ।
ಕಂಪಯಂತೋ ಭುವಂ ದ್ಯಾಂ ಚ ಕ್ಷೋಭಯಂತಶ್ಚ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-98-44 (43222)
ತೇ ರಥೈಃ ಸುಪ್ರಸಂಯುಕ್ತೈರ್ದಂತಿಭಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ದಂಶಿತಾಃ ಸಮವಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-98-45 (43223)
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ತ್ರಿದಶಾ ವಜ್ರಧಾರಿಣಂ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ಸ್ಮ ವ್ಯತಿಷ್ಠಂತ ರಕ್ಷಂತಸ್ತಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-98-46 (43224)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಪುನರ್ಭ್ರಾತರಮಬ್ರವೀತ್ ।
ಸವ್ಯಂ ಚಕ್ರಂ ಯುಧಾಮನ್ಯುರುತ್ತಮೌಜಾಶ್ಚ ದಕ್ಷಿಣಂ।
ಗೋಪ್ತಾರಾವರ್ಜುನಸ್ಯೈತಾವರ್ಜುನೋಽಪಿ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-98-47 (43225)
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಸ ಪಾರ್ಥೇನ ತಥಾಸ್ಮಾಭಿರ್ವಿವರ್ಜಿತಃ ।
ಯಥಾ ಭೀಷ್ಮಂ ನ ನೋ ಹನ್ಯಾದ್ದುಃಶಾಸನ ತಥಾ ಕುರು ॥ 6-98-48 (43226)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-98-49x (4187)
ಭ್ರಾತುಸ್ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪುತ್ರೋ ದುಃಶಾಸನಸ್ತವ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರಮುಖತಃ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಯಯೌ ಸಹ ಸೇನಯಾ ॥ 6-98-49 (43227)
ಭೀಷ್ಮಂ ತು ರಥವಂಶೇನ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮಭಿಸಂವೃತಂ।
ಅರ್ಜುನೋ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುವಾಚ ಹ ॥ 6-98-50 (43228)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ನರವ್ಯಾಘ್ರಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ನೃಪ।
ಸ್ಥಾಪಯಸ್ವಾದ್ಯ ಪಾಂಚಾಲ್ಯ ತಸ್ಯ ಗೋಪ್ತಾಽಹಮಿತ್ಯುತ ॥ ॥ 6-98-51 (43229)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟನವತಿತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-98-25 ಮಹಾಜನಂ ಜನಸಮೂಹಂ । ಕ್ಷಯಂ ಗೃಹಂ ॥ 6-98-28 ಪ್ರತ್ಯಾದೇಶಂ ನಿರಾಕರಂ ॥ 6-98-29 ನಿರ್ವೇದಂ ಖೇದಂ ॥ 6-98-37 ಉದ್ಯೋಗೇ ಯುದ್ಧಾತ್ಪ್ರಾಕ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 099
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.99. ಅಧ್ಯಾಯಃ 099
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವಸೇನಯೋರ್ವ್ಯೂಹರಚನಾಪೂರ್ವಕಂ ಪರಸ್ಪರಾಭಿಗಮನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-99-0 (43230)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-99-0x (4188)
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ನಿರ್ಯಯೌ ಸಹ ಸೇನಯಾ।
ವ್ಯೂಹಂ ಚಾವ್ಯೂಹತ ಮಹತ್ಸರ್ವತೋಭದ್ರಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-99-1 (43231)
ಕೃಪಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಶೈಬ್ಯಶ್ಚೈವ ಮಹಾರಥಃ ।
ಶಕುನಿಃ ಸೈಂಧವಶ್ಚೈವ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-99-2 (43232)
ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪುತ್ರೈಶ್ಚ ತವ ಭಾರತ ।
ಅಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-99-3 (43233)
ದ್ರೋಣೋ ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲ್ಯೋ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ದಕ್ಷಿಣಂ ಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ದಂಶಿತಾಃ ॥ 6-99-4 (43234)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ಸೋಮದತ್ತಶ್ಚಾವಂತ್ಯೌ ಚ ಮಹಾರಥೌ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಯುಕ್ತಾ ವಾಮಂ ಪಕ್ಷಮಪಾಲಯನ್ ॥ 6-99-5 (43235)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿಗರ್ತೈಃ ಸರ್ವತೋ ವೃತಃ ।
ವ್ಯೂಹಮಧ್ಯೇ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ ॥ 6-99-6 (43236)
ಅಲಂಬುಸೋ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶ್ರುತಾಯುಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಪೃಷ್ಠತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಸ್ಥಿತೌ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ದಂಶಿತೌ ॥ 6-99-7 (43237)
ಏವಂ ಚ ತಂ ತದಾ ವ್ಯೂಹಂ ಕೃತ್ವಾ ಭಾರತ ತಾವಕಾಃ।
ಸನ್ನದ್ಧಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಪ್ರತಪಂತ ಇವಾಗ್ನಯಃ ॥ 6-99-8 (43238)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವುಭಾವಪಿ ॥ 6-99-9 (43239)
ಅಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಸ್ಥಿತಾ ವ್ಯೂಹಸ್ಯ ದಂಶಿತಾಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನೋ ವಿರಾಟಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-99-10 (43240)
ಸ್ಥಿತಾಃ ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ಪರಾನೀಕವಿನಾಶನಾಃ ।
ಶಿಖಂಡೀ ವಿಜಯಶ್ಚೈವ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-99-11 (43241)
ಚೇಕಿತಾನೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಸ್ಥಿತಾ ರಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತಾಃ ॥ 6-99-12 (43242)
ಅಭಿಮನ್ಯುರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ದ್ರುಪದಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ ।
ಯುಯುಧಾನೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಯುಧಾಮನ್ಯುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-99-13 (43243)
ಕೇಕಯಾ ಭ್ರಾತರಶ್ಚೈವ ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ದಂಶಿತಾಃ ।
ಏವಂ ತೇಽಪಿ ಮಹಾವ್ಯೂಹಂ ಪ್ರತಿವ್ಯೂಹ್ಯ ಸುದುರ್ಜಯಂ ॥ 6-99-14 (43244)
ಪಾಂಡವಾಃ ಸಮರೇ ಶೂರಾಃ ಸ್ಥಿತಾ ಯುದ್ಧಾಯ ದಂಶಿತಾಃ ।
ತಾವಕಾಸ್ತು ರಣೇ ಯತ್ತಾಃ ಸಹಸೇನಾ ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 6-99-15 (43245)
ಅಭ್ಯುದ್ಯಯೂ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಭೀಷ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾಽಗ್ರತೋ ನೃಪ।
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಭೀಮಸೇನಪರೋಗಮಾಃ ॥ 6-99-16 (43246)
ಭೀಷ್ಮಂ ಯೋದ್ಧುಮಭೀಪ್ಸಂತಃ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿಜಯೈಷಿಣಃ ।
ಕ್ಷ್ವೇಲಾಃ ಕಿಲಕಿಲಾಃ ಶಂಖಾನ್ಕ್ರಕಚಾನ್ಗೋವಿಷಾಣಿಕಾಃ ॥ 6-99-17 (43247)
ಭೇರೀಮೃದಂಗಪಣವಾನ್ನಾದಯಂತಶ್ಚ ಪುಷ್ಕರಾನ್।
ಪಾಂಡವಾ ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ನದಂತೋ ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್ ॥ 6-99-18 (43248)
ಭೇರೀಮೃದ್ಗಶಂಖಾನಾಂ ದುಂದುಭೀನಾಂ ಚ ನಿಃಸ್ವನೈಃ ।
ಉತ್ಕೃಷ್ಟಸಿಂಹನಾದೈಶ್ಚ ವಲ್ಗಿತೈಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ವಿಧೈಃ ॥ 6-99-19 (43249)
ವಯಂ ಪ್ರತಿನದಂತಸ್ತಾನಗಚ್ಛಾಮ ತ್ವರಾನ್ವಿತಾಃ ।
ಸಹಸೈವಾಭಿಸಂಕ್ರದ್ಧಾಸ್ತದಾಸೀತ್ತುಮುಲಂ ಮಹತ್ ॥ 6-99-20 (43250)
ತತೋಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರಧಾವಂತಃ ಸಂಪ್ರಹಾರಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।
ತತಃ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ಪ್ರಚಕಂಪೇ ವಸುಂಧರಾ ॥ 6-99-21 (43251)
ಪಕ್ಷಿಣಶ್ಚ ಮಹಾಘೋರಂ ವ್ಯಾಹರಂತೋ ವಿಬಭ್ರಮುಃ ।
ಸಪ್ರಭಶ್ಚೋದಿತಃ ಸೂರ್ಯೋ ನಿಷ್ಪ್ರಭಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-99-22 (43252)
ವವುಶ್ಚ ವಾತಾಸ್ತುಮುಲಾಃ ಶಂಸಂತಃ ಸುಮಹದ್ಭಯಂ ।
ಘೋರಾಶ್ಚ ಘೋರನಿರ್ಹ್ರಾದಾಃ ಶಿವಾಸ್ತತ್ರ ವವಾಶಿರೇ ॥ 6-99-23 (43253)
ವೇದಯಂತ್ಯೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಹದ್ವೈಶಸಮಾಗತಂ।
ದಿಶಃ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಾ ರಾಜನ್ಪಾಂಸುವರ್ಷಂ ಪಪಾತ ಚ ॥ 6-99-24 (43254)
ರುಧಿರೇಣ ಸಮುನ್ಮಿಶ್ರಮಸ್ಥಿವರ್ಷಂ ಪಪಾತ ಚ ।
ರುದತಾಂ ವಾಹನಾನಾಂ ಚ ನೇತ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಾಪತಂಜಲಂ ॥ 6-99-25 (43255)
ಸುಸ್ರುವುಶ್ಚ ಶಕೃನ್ಮೂತ್ರಂ ಪ್ರಧ್ಯಾಯಂತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಅಂತರ್ಹಿತಾ ಮಹಾನಾದಾಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-99-26 (43256)
ರಕ್ಷಸಾಂ ಪುರುಷಾದಾನಾಂ ನದತಾಂ ಭೈರವಾನ್ರವಾನ್ ।
ಸಂಪತಂತಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಗೋಮಾಯಬಲವಾಯಸಾಃ ॥ 6-99-27 (43257)
ಶ್ವಾನಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ನಾದೈರ್ಭಷಂತಸ್ತತ್ರ ಮಾರಿಷ ।
ಜ್ವಲಿತಾಶ್ಚ ಮಹೋಲ್ಕಾ ವೈ ಸಮಾಹತ್ಯ ದಿವಾಕರಂ ।
ನಿಪೇತುಃ ಸಹಸಾ ಭೂಮೌ ವೇದಯಂತ್ಯೋ ಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 6-99-28 (43258)
ಮಹಾಂತ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಹಾಸಮುಚ್ಛ್ರಯೇ
ತತಸ್ತಯೋಃ ಪಾಂಡವಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಯೋಃ।
ಚಕಂಪಿರೇ ಶಂಖಮೃದಂಗನಿಃಸ್ವನೈಃ
ಪ್ರಕಂಪಿತಾನೀವ ವನಾನಿ ವಾಯುನಾ ॥ 6-99-29 (43259)
ನರೇಂದ್ರನಾಗಾಶ್ವಸಮಾಕುಲಾನಾ-
ಮಭ್ಯಾಯತೀನಾಮಶಿವೇ ಮುಹೂರ್ತೇ।
ಬಭೂವ ಘೋಷಸ್ತುಮುಲಶ್ಚಮೂನಾಂ
ವಾತೋದ್ಧುತಾನಾಮಿವ ಸಾಗರಾಣಾಂ ॥ ॥ 6-99-30 (43260)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-99-27 ಬಲವಾಯಸಾಃ ಬಲೋದಗ್ರಾಃ ಕಾಕಾಃ ॥ 6-99-29 ಮಹಾಸಮುಚ್ಛ್ರಯೇ ಮಹತಿ ಯುದ್ಧೇ ॥ 6-99-30 ಅಭ್ಯಾಯತೀನಾಮಭಿಮುಖಮಾಗಚ್ಛಂತೀನಾಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 100
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.100. ಅಧ್ಯಾಯಃ 100
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅಲಂಬುಸಸ್ಯ ದ್ರೌಪದೇಯೈಃ ಸಹ ಯುದ್ಧಮಭಿಮನ್ಯುನಾ ಸಮಾಗಮಶ್ಚ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-100-0 (43261)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-100-0x (4189)
ಅಭಿಮನ್ಯೂ ರಥೋದಾರಃ ಪಿಶಂಗೈಸ್ತುರಗೋತ್ತಮೈಃ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ತೇಜಸ್ವೀ ದುರ್ಯೋಧನಬಲಂ ಮಹತ್ ॥ 6-100-1 (43262)
ವಿಕಿರಞ್ಶರವರ್ಷಾಣಿ ವಾರಿಧಾರಾ ಇವಾಂಬುದಃ।
ನ ಶೇಕುಃ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಸೌಭದ್ರಮರಿಸೂದನಂ ॥ 6-100-2 (43263)
ಶಸ್ತ್ರೌಘಿಣಂ ಗಾಹಮಾನಂ ಸೇನಾಸಾಗರಮಕ್ಷಯಂ।
ನಿವಾರಯಿತುಮಪ್ಯಾಜೌ ತ್ವದೀಯಾಃ ಕುರುನಂದನ ॥ 6-100-3 (43264)
ತೇನ ಮುಕ್ತಾ ರಣೇ ರಾಜಞ್ಶರಾಃ ಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಾಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನನಯಞ್ಶೂರಾನ್ಪ್ರೇತರಾಜನಿವೇಶನಂ ॥ 6-100-4 (43265)
ಯಮದಂಡೋಪಮಾನ್ಘೋರಾಂಜ್ವಲಿತಾಶೀವಿಷೋಪಮಾನ್ ।
ಸೌಭದ್ರಃ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕಾನ್ ॥ 6-100-5 (43266)
ಸರಥಾನ್ರಥಿನಸ್ತೂರ್ಣಂ ಹಯಾಂಶ್ಚೈವ ಸಸಾದಿನಃ ।
ಗಜಾರೋಹಾಂಶ್ಚ ಸಗಜಾಂದಾರಯಾಮಾಸ ಫಾಲ್ಗುನಿಃ ॥ 6-100-6 (43267)
ತಸ್ಯ ತತ್ಕುರ್ವತಃ ಕರ್ಮ ಮಹತ್ಸಂಖ್ಯೇ ಮಹೀಭೃತಃ।
ಪೂಜಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ಹೃಷ್ಟಾಃ ಪ್ರಶಶಂಸುಶ್ಚ ಫಾಲ್ಗುನಿಂ ॥ 6-100-7 (43268)
ತಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಸೌಭದ್ರೋ ದ್ರಾವಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ತೂಲರಾಶೀನಿವಾಕಾಶೇ ಮಾರುತಃ ಸರ್ವತೋ ದಿಶಂ ॥ 6-100-8 (43269)
ತೇನ ವಿದ್ರಾವ್ಯಮಾಣಾನಿ ತವ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಭಾರತ ।
ತ್ರತಾರಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಪಂಕ್ತೇ ಮಗ್ನಾ ಇವ ದ್ವೀಪಾಃ ॥ 6-100-9 (43270)
ವಿದ್ರಾವ್ಯ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ತಾವಕಾನಿ ನರೋತ್ತಮ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಸ್ಥಿತೋ ರಾಜನ್ವಿಧೂಮೋಽಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್ ॥ 6-100-10 (43271)
ನ ಚೈನಂ ತಾವಕಾ ರಾಜನ್ವಿಷೇಹುರರಿಘಾತಿನಂ ।
ಪ್ರದೀಪ್ತಂ ಪಾವಕಂ ಯದ್ವತ್ಪತಂಗಾಃ ಕಾಲಚೋದಿತಾಃ ॥ 6-100-11 (43272)
ಪ್ರಹರನ್ಸರ್ವಶತ್ರುಭ್ಯಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅದೃಶ್ಯತ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸವಜ್ರ ಇವ ವಾಸವಃ ॥ 6-100-12 (43273)
ಹೇಮಪೃಷ್ಠಂ ಧನುಶ್ಚಾಸ್ಯ ದದೃಶೇ ವಿಚರದ್ದಿಶಃ ।
ತೋಯದೇಷು ಯಥಾ ರಾಜನ್ರಾಜಮಾನಾ ಶತಹ್ರದಾ ॥ 6-100-13 (43274)
ಶರಾಶ್ಚ ನಿಶಿತಾಃ ಪೀತಾ ನಿಶ್ಚರಂತಿ ಸ್ಮ ಸಂಯುಗೇ ।
ವನಾತ್ಫುಲ್ಲದ್ರುಮಾದ್ರಾಜನ್ಭ್ರಮರಾಣಾಮಿವ ವ್ರಜಾಃ ॥ 6-100-14 (43275)
ತಥೈವ ಚರತಸ್ತಸ್ಯ ಸೌಭದ್ರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ರಥೇನ ಕಾಂಚನಾಂಗೇನ ದದೃಶುರ್ನಾಂತರಂ ಜನಾಃ ॥ 6-100-15 (43276)
ಮೋಹಯಿತ್ವಾ ಕೃಪಂ ದ್ರೋಣಂ ದ್ರೌಣಿಂ ಚ ಸಬೃಹದ್ಬಲಂ।
ಸೈಂಧವಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ವ್ಯಚರಲ್ಲಘು ಸುಷ್ಠು ಚ ॥ 6-100-16 (43277)
ಮಂಡಲೀಕೃತಮೇವಾಸ್ಯ ಧನುಃ ಪಶ್ಯಾಮ ಭಾರತ।
ಸೂರ್ಯಮಂಡಲಸಂಕಾಶಂ ದಹತಸ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-100-17 (43278)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಶುರಾಃ ಪ್ರತಪಂತಂ ತರಸ್ವಿನಂ ।
ದ್ವಿಫಲ್ಗುನಮಿಮಂ ಲೋಕಂ ಮೇನಿರೇ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಭಿಃ ॥ 6-100-18 (43279)
ತೇನಾರ್ದಿತಾ ಮಹಾರಾಜ ಭಾರತೀ ಸಾ ಮಹಾಚಮೂಃ ।
ವ್ಯಭ್ರಮತ್ತತ್ರತತ್ರೈವ ಯೋಷಿನ್ಮದವಶಾದಿವ ॥ 6-100-19 (43280)
ದ್ರಾವಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಸೈನ್ಯಂ ಕಂಪಯಿತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ನಂದಯಾಮಾಸ ಸುಹೃದೋ ಮಯಂ ಜಿತ್ವೇವ ವಾಸವಃ ॥ 6-100-20 (43281)
ತೇನ ನಿದ್ರಾವ್ಯಮಾಣಾನಿ ತವ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಚಕ್ರುರಾರ್ತಸ್ವನಂ ಘೋರಂ ಪರ್ಜನ್ಯನಿನದೋಪಮಂ ॥ 6-100-21 (43282)
ತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ನಿನದಂ ಘೋರಂ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ।
ಮಾರುತೋದ್ಧೂತವೇಗಸ್ಯ ಸಾಗರಸ್ಯೇವ ಪರ್ವಣಿ ॥ 6-100-22 (43283)
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತದಾ ರಾಜನ್ನಾರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಮಭಾಷತ।
ಏಷ ಕಾರ್ಷ್ಣಿರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 6-100-23 (43284)
ಚಮೂಂ ದ್ರಾವಯತೇ ಕ್ರೋಧಾದ್ವೃತ್ರೋ ದೇವಚಮೂಮಿವ ।
ತಸ್ಯ ಚಾನ್ಯತ್ರ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಸಂಯುಗೇ ಭೇಷಜಂ ಮಹತ್ ॥ 6-100-24 (43285)
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾಸು ಪಾರಗಂ ।
ಸ ಗತ್ವಾ ತ್ವರಿತಂ ವೀರಂ ಜಹಿ ಸೌಭದ್ರಮಾಹವೇ ॥ 6-100-25 (43286)
ವಯಂ ಪಾರ್ಥಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮೋ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಪುರೋಗಮಾಃ ।
ಸ ಏವಮುಕ್ತೋ ಬಲವಾನ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-100-26 (43287)
ಪ್ರಯಯೌ ಸಮರೇ ತೂರ್ಣಂ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸನಾತ್।
ನರ್ದಮಾನೋ ಮಹಾನಾದಂ ಪ್ರಾವೃಷೀವ ಬಲಾಹಕಃ ॥ 6-100-27 (43288)
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೇನ ಮಹತಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಬಲಂ ಮಹತ್ ।
ಪ್ರಾಚಲತ್ಸರ್ವತೋ ರಾಜನ್ವಾತೋದ್ಧೂತ ಇವಾರ್ಣವಃ ॥ 6-100-28 (43289)
ಬಹವಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ತಸ್ಯ ನಾದೇನ ಭೀಷಿತಾಃ।
ಪ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರಾಣಾನ್ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ನಿಪೇತುರ್ಧರಣೀತಲೇ ॥ 6-100-29 (43290)
ಕಾರ್ಷ್ಣಿಶ್ಚಾಪಿ ಮುದಾ ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಸಶರಂ ಧನುಃ ।
ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ತದ್ರಕ್ಷಃ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-100-30 (43291)
ತತಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯೈವಾರ್ಜುನಂ ರಣೇ।
ನಾತಿದೂರೇ ಸ್ಥಿತಾಂ ತಸ್ಯ ದ್ರಾವಯಾಮಾಸ ವೈ ಚಮೂಂ ॥ 6-100-31 (43292)
ತಾಂ ವಧ್ಯಮಾನಾಂ ಚ ತಥಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ಪ್ರತ್ಯದ್ಯಯೌ ರಣೇ ರಕ್ಷೋ ದೇವಸೇನಾಂ ಯಥಾ ಬಲಃ ॥ 6-100-32 (43293)
ವಿಮರ್ದಃ ಸುಮಹಾನಾಸೀತ್ತಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ।
ರಕ್ಷಸಾ ಘೋರರೂಪೇಣ ವಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ॥ 6-100-33 (43294)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ತ್ರೈಸ್ತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾಚಮೂಂ।
ವ್ಯದ್ರಾವಯದ್ರಣೇ ರಕ್ಷೋ ದರ್ಶಯತತ್ಸ್ವಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-100-34 (43295)
ಸಾ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಚ ತಥಾ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀ ।
ರಕ್ಷಸಾ ಘೋರರೂಪೇಣ ಪ್ರದುದ್ರಾವ ರಣೇ ಭಯಾತ್ ॥ 6-100-35 (43296)
ಪ್ರಮೃದ್ಯ ಚ ರಣೇ ಸೇನಾಂ ಪದ್ಮಿನೀಂ ವಾರಣೋ ಯಥಾ।
ತತೋಽಭಿದ್ರದ್ರಾವ ರಣೇ ದ್ರೌಪದೇಯಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್ ॥ 6-100-36 (43297)
ತೇ ತು ಕ್ರುದ್ಧಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಪ್ರಹಾರಿಣಃ।
ರಾಕ್ಷಸಂ ದುದ್ರುವುಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಗ್ರಹಾಃ ಪಂಚ ರವಿಂ ಯಥಾ ॥ 6-100-37 (43298)
ವೀರ್ಯವದ್ಭಿಸ್ತತಸ್ತೈಸ್ತು ಪೀಡಿತೋ ರಾಕ್ಷಸೋತ್ತಮಃ ।
ಯಥಾ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ಘೋರೇ ಚಂದ್ರಮಾಃ ಪಂಚಭಿರ್ಗ್ರಹೈಃ ॥ 6-100-38 (43299)
ಪ್ರತಿವಿಂಧ್ಯಸ್ತತೋ ರಕ್ಷೋ ಬಿಭೇದ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಸರ್ವಪಾರಶವೈಸ್ತೂರ್ಣಮಕುಂಠಾಗ್ರೈರ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-100-39 (43300)
ಸ ತೈರ್ಭಿನ್ನತನುತ್ರಾಣಃ ಶುಶುಭೇ ರಾಕ್ಷಸೋತ್ತಮಃ ।
ಮರೀಚಿಭಿರಿವಾರ್ಕಸ್ಯ ಸಂಸ್ಯೂತೋ ಜಲದೋ ಮಹಾನ್ ॥ 6-100-40 (43301)
ವಿಷಕ್ತೈಃ ಸಶರೈಶ್ಚಾಪಿ ತಪನೀಯಪರಿಚ್ಛದೈಃ ।
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿರ್ಬಭೌ ರಾಜಂದೀಪ್ತಶೃಂಗ ಇವಾಚಲಃ ॥ 6-100-41 (43302)
ತತಸ್ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ಮಹಾಹವೇ।
ವಿವ್ಯಧುರ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಸ್ತಪನೀಯವಿಭೂಷಿತೈಃ । 6-100-42 (43303)
ಸ ನಿರ್ಭಿನ್ನಃ ಶರೈರ್ಘೋರೈರ್ಭುಜಗೈಃ ಕೋಪಿತೈರಿವ ।
ಅಲಂಬುಸೋ ಭೃಶಂ ರಾಜನ್ನಾಗೇಂದ್ರ ಇವ ಚುಕ್ರುಧೇ ॥ 6-100-43 (43304)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಮುಹೂರ್ತಮಥ ಮಾರಿಷ ।
ಪ್ರವಿವೇಶ ತಮೋ ದೀರ್ಘಂ ಪೀಡಿತಸ್ತೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-100-44 (43305)
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ತತಃ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಕ್ರೋಧೇನ ದ್ವಿಗುಣೀಕೃತಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಾಯಕೈಸ್ತೇಷಾಂ ಧ್ವಜಾಂಶ್ಚೈವ ಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 6-100-45 (43306)
ಏಕೈಕಂ ಪಂಚಭಿರ್ಬಾಣೈರಾಜಘಾನ ಸ್ಮಯನ್ನಿವ ।
ಅಲಂಬುಸೋ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-100-46 (43307)
ತ್ವರಮಾಣಃ ಸುಸಂಬದ್ಧೋ ಹಯಾಂಸ್ತೇಷಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ।
ಜಘಾನ ರಾಕ್ಷಸಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಾರಥೀಂಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-100-47 (43308)
ಬಿಭೇದ ಚ ಸುಸಂರಬ್ಧಃ ಪುನಶ್ಚೈನಾನ್ಸುತಾಂಶಿತೈಃ।
ಶರೈರ್ಬಹುವಿಧಾಕಾರೈಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-100-48 (43309)
ವಿರಥಾಂಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ಕೃತ್ವಾ ತತ್ರ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಹಂತುಕಾಮೋ ನಿಶಾಚರಃ ॥ 6-100-49 (43310)
ತಾನರ್ದಿತಾನ್ರಣೇ ತೇನ ರಾಕ್ಷಸೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽರ್ಜುನಸುತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ರಾಕ್ಷಸಂ ಸಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-100-50 (43311)
ತಯೋಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ವೃತ್ರವಾಸವಯೋರಿವ।
ದದೃಶುಸ್ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-100-51 (43312)
ತೌ ಸಮೇತೌ ಮಹಾಯುದ್ಧೇ ಕ್ರೋಧದೀಪ್ತೌ ಪರಸ್ಪರಂ।
ಮಹಾಬಲೌ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ರೋಧಸಂರಕ್ತಲೋಚನೌ ॥ 6-100-52 (43313)
ಪರಸ್ಪರಮವೇಕ್ಷೇತಾಂ ಕಾಲಾನಲಸಮೌ ಯುಧಿ।
`ಆಶೀವಿಷಾವಿವ ಕ್ರುದ್ಧೌ ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಿತರೇತರಂ ।'
ತಯೋಃ ಸಮಾಗಮೋ ಘೋರೋ ಬಭೂವ ಕಟುಕೋದಯಃ ॥ 6-100-53 (43314)
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ಶಕ್ರಶಂಬರಯೋಃ ಪುರಾ ॥ ॥ 6-100-54 (43315)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-100-16 ಲಘು ಸುಷ್ಠು ಚ ಶೀಘ್ರಂ ಶೋಭನಂ ಚ ಯಥಾ ಸ್ತಾತ್ತಥಾ ॥ 6-100-23 ಆರ್ಷ್ಯಶೃಂಗಿಮಲಂಬುಸಂ ॥ 6-100-39 ಸರ್ವಪಾರಶವೈಃ ಸರ್ವಲೋಹಮಯೈಃ ॥ 6-100-40 ಸಂಸ್ಯೂತೋ ಗ್ರಥಿತಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 101
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.101. ಅಧ್ಯಾಯಃ 101
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅಭಿಮನ್ಯುನಾಽಲಂಬುಸಸ್ಯ ಪರಾಜಯಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-101-0 (43316)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-101-0x (4190)
ಆರ್ಜುನಂ ಸಮರೇ ಶೂರಂ ವಿನಿಘ್ನಂತಂ ಮಹಾರಥಾನ್।
ಅಲಂಬುಸಃ ಕಥಂ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರತ್ಯಯುಧ್ಯತ ಸಂಜಯ ॥ 6-101-1 (43317)
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಂ ಕಥಂ ಚೈವ ಸೌಭದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ।
ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ತತ್ತ್ವೇನ ಯಥಾವೃತ್ತಂ ಸ್ಮ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-101-2 (43318)
ಧನಂಜಯಶ್ಚ ಕಿಂ ಚಕ್ರೇ ಮಮ ಸೈನ್ಯೇಷು ಸಂಯುಗೇ ।
ಭೀಮೋ ವಾ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಾಕ್ಷಸೋ ವಾ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-101-3 (43319)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವೋ ವಾ ಸಾತ್ಯಕಿರ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ಏತದಾಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಸತ್ಯಂ ಕುಶಲೋ ಹ್ಯಸಿ ಸಂಜಯ ॥ 6-101-4 (43320)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-101-5x (4191)
ಹಂತೇ ತೇಽಹಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಂಗ್ರಾಮಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ।
ಯಥಾಽಭೂದ್ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಸ್ಯ ಸೌಭದ್ರಸ್ಯ ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-101-5 (43321)
ಅರ್ಜುನಶ್ಚ ಯಥಾ ಸಂಖ್ಯೇ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ರಣೇ ಚಕ್ರುಃ ಪರಾಕ್ರಮಂ॥ 6-101-6 (43322)
ತಥೈವ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಪುರಃಸರಾಃ।
ಅದ್ಭುತಾನಿ ವಿಚಿನ್ರಾಣಿ ಚಕ್ರುಃ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಭೀತವತ್ ॥ 6-101-7 (43323)
ಅಲಂಬುಸಸ್ತು ಸಮರೇ ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ವಿನದ್ಯ ಸುಮಹಾನಾದಂ ತರ್ಜಯಿತ್ವಾ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 6-101-8 (43324)
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ವೇಗೇನ ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ಮುಹುಃ ॥ 6-101-9 (43325)
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಿ ಪಿತುರತ್ಯಂತವೈರಿಣಂ ।
ತತಃ ಸಮೀಪತುಃ ಸಂಖ್ಯೇ ತ್ವರಿತೌ ನರರಾಕ್ಷಸೌ ॥ 6-101-10 (43326)
ರಥಾಭ್ಯಾಂ ರಥಿನೌ ಶ್ರೇಷ್ಠೌ ಯಥಾ ವೈ ದೇವದಾನವೌ ।
ಮಾಯಾವಾ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಶ್ಚೈವ ಫಾಲ್ಗುನಿಃ ॥ 6-101-11 (43327)
ತತಃ ಕರ್ಷ್ಣಿರ್ಮಹಾರಾಜ ನಿಶಿತೈಃ ಸಾಯಕೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ।
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಂ ರಣೇ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾವ ಪಂಚಭಿಃ ॥ 6-101-12 (43328)
ಅಲಂಬುರೋಽಪಿ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಾರ್ಷ್ಣಿ ನವಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ಹೃದಿ ವಿವ್ಯಾಧ ವೇಗೇನ ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಂ ॥ 6-101-13 (43329)
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ಕ್ಷಿಪ್ರಕಾರೀ ನಿಶಾಚರಃ ।
ಅರ್ಜುನಾಸ ಸುತಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-101-14 (43330)
ಅಭಿಮನ್ಯುಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನವಭಿರ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಬಿಭೇದ ನಿಶಿಸೈರ್ಬಾಣೈ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ಮಹೋರಸಿ ॥ 6-101-15 (43331)
ತೇ ತಸ್ಯ ವಿವಿಶುಸ್ತೂರ್ಣಂ ಕಾಯಂ ನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಮರ್ಮಸು।
ಸ ತೈರ್ವಿಭಿನ್ನಸರ್ವಾಂಗಃ ಶುಶುಭೇ ರಾಕ್ಷಸೋತ್ತಮಃ ॥ 6-101-16 (43332)
ಪುಷ್ಪಿತೈಃ ಕಿಂಶುಕೈ ರಾಜನ್ಸಂಸ್ತೀರ್ಣ ಇವ ಪರ್ವತಃ ।
ಸ ಸಂದಧಾನಶ್ಚ ಶರಾನ್ಹೇಮಪುಂಖಾನ್ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-101-17 (43333)
ವಿಬಭೌ ರಾಕ್ಷಸಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಜ್ವಾಲ ಇವ ಪರ್ವತಃ ।
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿರಮರ್ಷಣಃ ॥ 6-101-18 (43334)
ಮಹೇಂದ್ರಪ್ರತಿಮಂ ಕಾರ್ಷ್ಣಿ ಛಾದಯಾಮಾಸ ಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ತೇನ ತೇ ವಿಶಿಖಾ ಮುಕ್ತಾ ಯಮದಂಡೋಪಮಾಃ ಶಿತಾಃ ॥ 6-101-19 (43335)
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶಂತ ಧರಾತಲಂ ।
ತಥೈವಾರ್ಜುನಿನಾ ಮುಕ್ತಾಃ ಶರಾಃ ಕನಕಭೂಷಣಾಃ ॥ 6-101-20 (43336)
ಅಲಂಬುಸಂ ವಿನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶಂತ ಧರಾತಲಂ ।
ಸೌಭದ್ರಸ್ತು ರಣೇ ರಕ್ಷಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-101-21 (43337)
ಚಕ್ರೇ ವಿಮುಖಮಾಸಾದ್ಯ ಬಲಂ ಶಕ್ರ ಇವಾಹವೇ ।
ವಿಮುಖಂ ಚ ರಣೇ ರಕ್ಷೋ ವಧ್ಯಮಾನಂ ರಣೇಽರಿಣಾ ॥ 6-101-22 (43338)
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕ್ರೇ ಮಹಾಮಾಯಾಂ ತಾಮಸೀಮರಿಘಾತಿನೀಂ ।
ತತಸ್ತೇ ತಮಸಾ ಸರ್ವೇ ವೃತಾಶ್ಚಾಸನ್ಮಹೀಪತೇ ॥ 6-101-23 (43339)
ನಾಭಿಮನ್ಯುಮಪಶ್ಯಂತ ನೈವ ಸ್ವಾನ್ನ ಪರಾನ್ರಣೇ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ತದೃಷ್ಟ್ವಾ ಘೋರರೂಪಂ ಮಹತ್ತಮಃ ॥ 6-101-24 (43340)
ಪ್ರಾದುಶ್ಚಕ್ರೇಽಸ್ತ್ರಮತ್ಸುಗ್ರಂ ಭಾಸ್ಕರಂ ಕುರುನಂದನಃ ।
ತತಃ ಪ್ರಕಾಶಮಭವಜ್ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಮಹೀಪತೇ ॥ 6-101-25 (43341)
ತಾಂ ಚಾಭಿಜಘ್ನಿವಾನ್ಮಾಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸಸ್ಯ ದುರಾತ್ಮನಃ ।
ಸಂಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರಂ ನರೋತ್ತಮಃ ॥ 6-101-26 (43342)
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಬಹ್ವೀಸ್ತಥಾಽನ್ಯಾ ಮಾಯಾಶ್ಚ ಪ್ರಯುಕ್ತಾಸ್ತೇನ ರಕ್ಷಸಾ ॥ 6-101-27 (43343)
ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರವಿದಮೇಯಾತ್ಮಾ ವಾರಯಾಮಾಸ ಫಾಲ್ಗುನಿಃ।
ಹತಮಾಯಂ ತತೋ ರಕ್ಷೋ ವಧ್ಯಮಾನಂ ಚ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-101-28 (43344)
ರಥಂ ತತ್ರೈವ ಸಂತ್ಯಜ್ಯ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಮಹತೋ ಭಯಾತ್।
ತಸ್ಮಿನ್ವಿನಿರ್ಜಿತೇ ತೂರ್ಣಂ ಕೂಟಯೋಧಿನಿ ರಾಕ್ಷಸೇ ॥ 6-101-29 (43345)
ಆರ್ಜುನಿಃ ಸಮರೇ ಸೈನ್ಯಂ ತಾವಕಂ ಸಂಮಮರ್ದ ಹ।
ಮದಾಂಧೋ ವನ್ಯನಾಗೇಂದ್ರಃ ಸಪದ್ಮಾಂ ಪದ್ಮಿನೀಮಿವ ॥ 6-101-30 (43346)
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಸೈನ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಭಿವಿದ್ರುತಂ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಸೌಭದ್ರಂ ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-101-31 (43347)
ಕೋಷ್ಠೀಕೃತ್ಯ ಚ ತಂ ವೀರಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾ ಮಹಾರಥಃ ।
ಏವಂ ಸುಬಹವೋ ಯುದ್ಧೇ ತತಕ್ಷುಃ ಸಾಯಕೈರ್ದೃಢಂ ॥ 6-101-32 (43348)
ಸ ತೇಷಾಂ ರಥಿನಾಂ ವೀರಃ ಪಿತುಸ್ತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ ।
ಸದೃಶೋ ವಾಸುದೇವಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮೇಣ ಬಲೇನ ಚ ॥ 6-101-33 (43349)
ಉಭಯೋಃ ಸದೃಶಂ ಕರ್ಮ ಸ ಪಿತುರ್ಮಾತುಲಸ್ಯ ಚ ।
ರಣೇ ಬಹುವಿಧಂ ಚಕ್ರೇ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ ॥ 6-101-34 (43350)
ತತೋ ಧನಂಜಯೋ ವೀರೋ ವಿನಿಘ್ನಂಸ್ತವ ಸೈನಿಕಾನ್ ।
ಆಸಸಾದ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪುತ್ರಪ್ರೇಪ್ಸುರಮರ್ಷಣಃ ॥ 6-101-35 (43351)
ತಥೈವ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಆಸಸಾದ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ಸ್ವರ್ಭಾನುರಿವ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-101-36 (43352)
ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾಃ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ಜನೇಶ್ವರ ।
ಪರಿವವ್ರೂ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಜುಗುಪುಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-101-37 (43353)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಪರಿವಾರ್ಯ ಧನಂಜಯಂ ।
ರಣಾಯ ಮಹತೇ ಯುಕ್ತಾ ದಂಶಿತಾ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-101-38 (43354)
ಶಾರದ್ವತಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ಸ್ಥಿತಂ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಸಾಯಕಾನಾಂ ಸಮಾಚಿನೋತ್ ॥ 6-101-39 (43355)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಗಂಯಾಥ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತಂ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಪಾಂಡವಪ್ರಿಯಕಾಮಾರ್ಥಂ ಶಾರ್ದೂಲ ಇವ ಕುಂಜರಂ ॥ 6-101-40 (43356)
ಗೌತಮೋಽಪಿ ತ್ವರಾಯುಕ್ತೋ ಮಾಧವಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಹೃದಿ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕಂಕಪತ್ರಪರಿಚ್ಛದೈಃ ॥ 6-101-41 (43357)
ಶೈನೇಯೋಽಪಿ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಾಪಮಾನಂಯ ವೇಗವಾನ್ ।
ಗೌತಮಾಂತಕರಂ ತೂರ್ಣಂ ಸಮಾಧತ್ತ ಶಿಲೀಮುಖಂ ॥ 6-101-42 (43358)
ತಮಾಪತಂತಂ ವೇಗೇನ ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮದ್ಯುತಿಂ ।
ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದ್ರೌಣಿಃ ಪರಮಕೋಪನಃ ॥ 6-101-43 (43359)
ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯಾಥ ಶೈನೇಯೋ ಗೌತಮಂ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವದ್ರಣೇ ದ್ರೌಣಿಂ ರಾಹುಃ ಖೇ ಶಶಿನಂ ಯಥಾ ॥ 6-101-44 (43360)
ತಸ್ಯ ದ್ರೋಣಸುತಶ್ಚಾಪಂ ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ।
ಅಥೈನಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-101-45 (43361)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಶತ್ರುಘ್ನಂ ಭಾರಸಾಧನಂ ।
ದ್ರೌಣಿಂ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಮಹಾರಾಜ ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-101-46 (43362)
ಸ ವಿದ್ಧೋ ವ್ಯಥಿತಶ್ಚೈವ ಮುಹೂರ್ತಂ ಕಶ್ಮಲಾಯುತಃ।
ನಿಷಸಾದ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ಧ್ವಜಯಷ್ಟಿಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಃ ॥ 6-101-47 (43363)
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ತತಃ ಸಂಜ್ಞಾಂ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಾರಾಚೇನ ಸಮಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-101-48 (43364)
ಶೈನೇಯಂ ಸ ತು ನಿರ್ಭಿದ್ಯ ಪ್ರಾವಿಶದ್ಧರಣೀತಲಂ ।
ವಸಂತಕಾಲೇ ಬಲವಾನ್ಬಿಲಂ ಸರ್ಪಶಿಶುರ್ಯಥಾ ॥ 6-101-49 (43365)
ಅಥಾಪರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಮಾಧವಸ್ಯ ಧ್ವಜೋತ್ತಮಂ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಮರೇ ದ್ರೌಣಿಃ ಸಿಂಹನಾದಂ ಮುಮೋಚ ಹ ॥ 6-101-50 (43366)
ಪುನಶ್ಚೈನಂ ಶರೈರ್ಘೋರೈಶ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಭಾರತ।
ನಿದಾಘಾಂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಯಥಾ ಮೇಘೋ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-101-51 (43367)
ಸಾತ್ಯಕೋಽಪಿ ಮಹಾರಾಜ ಶರಜಾಲಂ ನಿಹತ್ಯ ತತ್।
ದ್ರೌಣಿಮಭ್ಯಾಕಿರತ್ತೂರ್ಣಂ ಶರಜಾಲೈರನೇಕಧಾ ॥ 6-101-52 (43368)
ತಾಪಯಾಮಾಸ ಚ ದ್ರೌಣಿಂ ಶೈನೇಯಃ ಪರವಾರಹಾ ।
ವಿಮುಕ್ತೋ ಮೇಘಜಾಲೇನ ಯಥೈವ ತಪನಸ್ತಥಾ ॥ 6-101-53 (43369)
ಶರಾಣಾಂ ಚ ಸಹಸ್ರೇಣ ಪುನರೇವ ಸಮುದ್ಯತಃ ।
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ನನಾದ ಚ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-101-54 (43370)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರಂ ಚ ತಂ ಗ್ರಸ್ತಂ ರಾಹುಣೇವ ನಿಶಾಕರಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಶೈನೇಯಂ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-101-55 (43371)
ವಿವ್ಯಾಧ ಚ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಪೃಷತ್ಕೇನ ಮಹಾಮೃಧೇ ।
ಪರೀಪ್ಸನ್ಖಸುತಂ ರಾಜನ್ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೇನಾಭಿಪೀಡಿತಂ ॥ 6-101-56 (43372)
ಸಾತ್ಯಕಿಸ್ತು ರಣೇ ಹಿತ್ವಾ ಗುರುಪುತ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ದ್ರೋಣಂ ವಿವ್ಯಾಧ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಸರ್ವಪಾರಶವೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-101-57 (43373)
ತದಂತರಮಮೇಯಾತ್ಮಾ ಕೌಂತೇಯಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವದ್ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ದ್ರೋಣಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-101-58 (43374)
ತತೋ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಪಾರ್ಥಶ್ಚ ಸಮೇಯಾತಾಂ ಮಹಾಮೃಧೇ ।
ಯಥಾ ಬುಧಶ್ಚ ಶುಕ್ರಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ ॥ 6-101-59 (43375)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 102
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.102. ಅಧ್ಯಾಯಃ 102
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ರೋಣಾರ್ಜುನಯುದ್ಧಂ ಭೀಮಸೇನಪರಾಕ್ರಮಶ್ಚ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-102-0 (43376)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-102-0x (4192)
ಕಥಂ ದ್ರೋಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಾಂಡವಶ್ಚ ಧನಂಜಯಃ ।
ಸಮೀಯತೂ ರಣೇ ಯತ್ತೌ ತಾವುಭೌ ಪುರುಷರ್ಷಭೌ ॥ 6-102-1 (43377)
ಪ್ರಿಯೋ ಹಿ ಪಾಂಡವೋ ನಿತ್ಯಂ ಭಾರದ್ವಾಜಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ।
ಆಚಾರ್ಯಶ್ಚ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಸಂಜಯ ॥ 6-102-2 (43378)
ತಾವುಭೌ ರಥಿನೋ ಸಂಖ್ಯೇ ಹೃಷ್ಟೌ ಸಿಂಹಾವಿವೋತ್ಕಟೌ ।
ಕಥಂ ಸಮೀಯತುರ್ಯತ್ತೌ ಭಾರದ್ವಾಜಧನಂಜಯೌ ॥ 6-102-3 (43379)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-102-4x (4193)
ನ ದ್ರೋಣಃ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಂ ಜಾನೀತೇ ಪ್ರಿಯಮಾತ್ಮನಃ ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಾರ್ಥೋ ವಾ ಗುರುಮಾಹವೇ ॥ 6-102-4 (43380)
ನ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಣೇ ರಾಜನ್ವರ್ಜಯಂತಿ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಂ ಹಿ ಯುಧ್ಯಂತೇ ಪಿತೃಭಿರ್ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-102-5 (43381)
ರಣೇ ಭಾರತ ಪಾರ್ಥೇನ ದ್ರೋಣೋ ವಿದ್ಧಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ನಾಚಿಂತಯಚ್ಚ ತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಪಾರ್ಥಚಾಪಚ್ಯುತಾನ್ಯುಧಿ ॥ 6-102-6 (43382)
ಶರವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಪುನಃ ಪಾರ್ಥಶ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ತಂ ರಣೇ ।
ಸ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ರೋಷೇಣ ಗಹನೇಽಗ್ನಿರಿವೋರ್ಜಿತಃ ॥ 6-102-7 (43383)
ತತೋಽರ್ಜುನಂ ರಣೇ ದ್ರೋಣಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ನಚಿರಾದೇವ ಭಾರತ ॥ 6-102-8 (43384)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸುಶರ್ಮಾಣಮಚೋದಯತ್ ।
ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಾರ್ಷ್ಣಿಗ್ರಹಣಕಾರಣಾತ್ ॥ 6-102-9 (43385)
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಡಪಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೃಶಮಾಯಂಯ ಕಾರ್ಮುಕಂ ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಂ ಬಾಣೈರಯೋಮುಖೈಃ ॥ 6-102-10 (43386)
ತಾಭ್ಯಾಂ ಮುಕ್ತಾಃ ಶರಾ ರಾಜನ್ನಂತರಿಕ್ಷೇ ವಿರೇಜಿರೇ ।
ಹಂಸಾ ಇವ ಮಹಾರಾಜ ಶರತ್ಕಾಲೇ ನಭಸ್ತಲೇ ॥ 6-102-11 (43387)
ತೇ ಶರಾಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಕೌಂತೇಯಂ ಸಮಂತಾದ್ವಿವಿಶುಃ ಪ್ರಭೋ ।
ಫಲಭಾರನತಂ ಯದ್ವತ್ಸ್ವಾದುವೃಕ್ಷಂ ವಿಹಂಗಮಾಃ ॥ 6-102-12 (43388)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ರಣೇ ನಾದಂ ವಿನದ್ಯ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜಂ ಸಮರೇ ಸಪುತ್ರಂ ವಿವ್ಯಧೇ ಶರೈಃ ॥ 6-102-13 (43389)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಕಾಲೇನೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ।
ಪಾರ್ಥಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ಮರಣೇ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಾಃ ।
ಮುಮುಚುಃ ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ಚ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-102-14 (43390)
ಶರವೃಷ್ಟಿಂ ತತಸ್ತಾಂ ತು ಶರವರ್ಷೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ರಾಜೇಂದ್ರ ತೋಯವೃಷ್ಟಿಮಿವಾಚಲಃ॥ 6-102-15 (43391)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಬೀಭತ್ಸೋರ್ಹಸ್ತಲಾಘವಂ ।
ವಿಮುಕ್ತಾಂ ಬಹುಭಿರ್ಯೋಧೈಃ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಂ ದುರಾಸದಾಂ ॥ 6-102-16 (43392)
ಯದೇಕೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಮಾರುತೋಽಭ್ರಗಣಾನಿವ ।
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ತುತುಷುರ್ದೇವದಾನವಾಃ ॥ 6-102-17 (43393)
ಅಥ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾನ್ಪ್ರತಿ ಭಾರತ।
ಮುಮೋಚಾಸ್ತ್ರಂ ಮಹಾರಾಜ ವಾಯವ್ಯಂ ಪೃತನಾಮುಖೇ ॥ 6-102-18 (43394)
ಪ್ರಾದುರಾಸೀತ್ತತೋ ವಾಯುಃ ಕ್ಷೋಭಯಾಣೋ ನಭಸ್ತಲಂ ।
ಪಾತಯನ್ವೈ ತರುಗಣಾನ್ವಿನಿಘ್ನಂಶ್ಚೈವ ಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 6-102-19 (43395)
ತತೋ ದ್ರೋಣೋಽಭಿವೀಕ್ಷ್ಯೈವ ವಾಯವ್ಯಾಸ್ತ್ರಂ ಸುದಾರುಣಂ।
ಶೈಲಮನ್ಯನ್ಮಹಾರಾಜ ಘೋರಮಸ್ತ್ರಂ ಮುಮೋಚ ಹ ॥ 6-102-20 (43396)
ದ್ರೋಣೇನ ಯುಧಿ ನಿರ್ಮುಕ್ತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಸ್ತ್ರೇ ನರಾಧಿಪ।
ಪ್ರಶಶಾಮ ತತೋ ವಯುಃ ಪ್ರಸನ್ನಾಶ್ಚ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-102-21 (43397)
ತತಃ ಪಾಂಡುಸುತೋ ವೀರಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಸ್ಯ ರಥವ್ರಜಾನ್ ।
ನಿರುತ್ಸಾಹಾನ್ರಣೇ ಚಕ್ರೇ ವಿಮುಖಾನ್ವಿಪರಾಕ್ರಮಾನ್ ॥ 6-102-22 (43398)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನಶ್ಚೈವ ಕೃಪಶ್ಚ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ತಥಾ ಶಲ್ಯಃ ಕಾಂಭೋಜಶ್ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-102-23 (43399)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಬಾಹ್ಲಿಕಃ ಸಹ ಬಾಹ್ಲಿಕೈಃ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ಪಾರ್ಥಸ್ಯಾವಾರಯಂದಿಶಃ ॥ 6-102-24 (43400)
ತಥೈವ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಶ್ರತಾಯುಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಃ।
ಗಜಾನೀಕೇನ ಭೀಮಸ್ಯ ತಾವವಾರಯತಾಂ ದಿಶಃ ॥ 6-102-25 (43401)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಶ್ಚೈವ ಸೌಬಲಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಶರೌಘೈರ್ವಿಮಲೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಾವವಾರಯನ್ ॥ 6-102-26 (43402)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ಸಂಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೈಃ ಸಸೈನಿಕೈಃ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸರ್ವತಃ ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-102-27 (43403)
ಆಪತಂತಂ ಗಜಾನೀಕಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥೋ ವೃಕೋದರಃ।
ಲೋಲಿಹನ್ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ವೀರೋ ಮೃಗರಾಡಿವ ಕಾನನೇ ॥ 6-102-28 (43404)
ಭೀಮಸ್ತು ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಗದಾಂ ಗೃಹ್ಯ ಮಹಾಹವೇ ।
ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ತವ ಸೈನ್ಯಾನ್ಯಭೀಷಯತ್ ॥ 6-102-29 (43405)
ತಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಗದಾಹಸ್ತಂ ತತಸ್ತೇ ಗಜಸಾದಿನಃ ।
ಪರಿವವ್ರೂ ರಣೇ ಯತ್ತಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-102-30 (43406)
ಗಜಮಧ್ಯಮನುಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಾಂಡವಃ ಸ ವ್ಯರಾಜತ।
ಮೇಘಜಾಲಸ್ಯ ಮಹತೋ ಯಥಾ ಮಧ್ಯಗತೋ ರವಿಃ ॥ 6-102-31 (43407)
ವ್ಯಧಮತ್ಸ ಗಜಾನೀಕಂ ಗದಯಾ ಪಾಂಡವರ್ಷಭಃ ।
ಮಹಾಭ್ರಜಾಲಮತುಲಂ ಮಾತರಿಶ್ವೇವ ಸಂತತಂ ॥ 6-102-32 (43408)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಬಲಿನಾ ಭೀಮಸೇನೇನ ದಂತಿನಃ ।
ಆರ್ತನಾದಂ ರಣೇ ಚಕ್ರುರ್ಗರ್ಜಂತೋ ಜಲದಾ ಇವ ॥ 6-102-33 (43409)
ಬಹುಧಾ ದಾರಿತಶ್ಚೈವ ವಿಷಾಣೈಸ್ತತ್ರ ದಂತಿಭಿಃ ।
ಫುಲ್ಲಾಶೋಕನಿಭಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶುಶುಭೇ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-102-34 (43410)
`ಸಾದಿನಾಂ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟಿಂ ಚ ವ್ಯಧಮದ್ಗದಯಾ ತತಃ।'
ವಾಯುವೇಗಸಮಾಯುಕ್ತೋ ವ್ಯಚರತ್ಪಾಂಡವೋ ಯುಧಿ ॥ 6-102-35 (43411)
ವಿಷಾಣೋಲ್ಲಿಖಿತೈರ್ಗಾತ್ರೌರ್ವಿಷಾಣಾಭಿಹತೋ ಭೃಶಂ।
ವಿಷಾಣೇ ದಂತಿನಂ ಗೃಹ್ಯ ನಿರ್ವಿಷಾಣಮಥಾಕರೋತ್ ॥ 6-102-36 (43412)
ವಿಷಾಣೇನ ಚ ತೇನೈವ ಕುಂಭೋಽಭ್ಯಾಹತ್ಯ ದಂತಿನಂ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ದಂಡಹಸ್ತ ಇವಾಂತಕಃ ॥ 6-102-37 (43413)
ಶೋಣಿತಾಕ್ತಾಂ ಗದಾಂ ಬಿಭ್ರನ್ಮೇದೋಭಂಜಾಕೃತಚ್ಛವಿಃ ।
ಕೃತಾಭ್ಯಂಗಃ ಶೋಣಿತೇನ ರುದ್ರವತ್ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯತ ॥ 6-102-38 (43414)
ಏವಂ ಕೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಹತಶೇಷಾ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ದಿಶೋ ರಾಜನ್ವಿಮೃದ್ಗಂತಃ ಸ್ವಕಂ ಬಲಂ ॥ 6-102-39 (43415)
ದ್ರವದ್ಭಿಸ್ತೈರ್ಮಹಾನಾಗೈಃ ಸಮಂತಾದ್ಭರತರ್ಷಭ।
ದುರ್ಯೋಧನಬಲಂ ಸರ್ವಂ ಪುನರಾಸೀತ್ಪರಾಙ್ಭುಖಂ ॥ 6-102-40 (43416)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 103
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.103. ಅಧ್ಯಾಯಃ 103
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-103-0 (43417)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-103-0x (4194)
ಮಧ್ಯಂದಿನೋ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಗ್ರಾಮಃ ಸಮಪದ್ಯತ।
ಲೋಕಕ್ಷಯಕರೋ ರೌದ್ರೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಹ ಸೋಮಕೈಃ ॥ 6-103-1 (43418)
ಗಾಂಗೇಯೋ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ।
ವ್ಯಧಮನ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ॥ 6-103-2 (43419)
ಸಂಮಮರ್ದ ಚ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಮರ್ದಯೇಚ್ಚ ಯಥಾ ರಾಜನ್ಸಿಂಹಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಮೃಗವ್ರಜಂ ॥ 6-103-3 (43420)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಃ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ವಿರಾಟೋ ದ್ರುಪದಸ್ತಥಾ।
ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸಮರೇ ಶರೈರ್ಜಘ್ನುರ್ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-103-4 (43421)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ತತೋ ವಿದ್ಧ್ವಾ ವಿರಾಟಂ ಚ ಶರೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಚ ನಾರಾಚಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-103-5 (43422)
ತೇನ ವಿದ್ಧಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಭೀಷ್ಮೇಣಾಮಿತ್ರಕರ್ಶಿನಾ ।
ಚುಕ್ರುಧುಃ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪಾದಸ್ಪೃಷ್ಟಾ ಇವೋರಗಾಃ ॥ 6-103-6 (43423)
ಶಿಖಂಡೀ ತಂ ಚ ವಿವ್ಯಾಧ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಸ್ತ್ರೀಮಯಂ ಮನಸಾ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ನಾಸ್ಮೈ ಪ್ರಾಹರದಚ್ಯುತಃ ॥ 6-103-7 (43424)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತು ಸಮರೇ ಕ್ರೋಧೇನಾಗ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್ ।
ಪಿತಾಮಹಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-103-8 (43425)
ದ್ರುಪದಃ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ವಿರಾಟೋ ದಶಮಿಃ ಶರೈಃ।
ಶಿಖಂಡೀ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಭೀಷ್ಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-103-9 (43426)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಶೋಣಿತೌಘಪರಿಪ್ಲುತಃ।
ವಸಂತೇ ಪುಷ್ಪಶಬಲೋ ರಕ್ತಾಶೋಕ ಇವಾಬಭೌ ॥ 6-103-10 (43427)
ತಾನ್ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯದ್ಗಾಂಗೇಯಸ್ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ ।
ದ್ರುಪದಸ್ಯ ಚ ಭಲ್ಲೇನ ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಾರಿಷ ॥ 6-103-11 (43428)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಭೀಷ್ಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಸುಶಿತೈ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-103-12 (43429)
ತಥಾ ಭೀಮೋ ಮಹಾರಾಜ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪಂಚ ಚಾತ್ಮಜಾಃ ।
ಕೇಕಯಾ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೈವ ಸಾತ್ವತಃ ॥ 6-103-13 (43430)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸಮಾಜ್ಞಯಾ ।
ಪ್ರತಿ ರಕ್ಷಣಕಾರ್ಯಾರ್ಥಂ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಮುಖಾನ್ರಣೇ ॥ 6-103-14 (43431)
ತಥೈವ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಷ್ಮರಕ್ಷಾರ್ಥಮುದ್ಯತಾಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುಃ ಪಾಂಡುಸೇನಾಂ ಸಹಸೈನ್ಯಾ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-103-15 (43432)
ತತ್ರಾಸೀತ್ಸುಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸಂಕುಲಂ ।
ನರಾಶ್ವರಥನಾಗಾನಾಂ ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಂ ॥ 6-103-16 (43433)
ರಥೀ ರಥಿನಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಯಮಸಾದನಂ।
ತಥೇತರಾನ್ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನರನಾಗಾಶ್ವಸಾದಿನಃ ॥ 6-103-17 (43434)
ಅನಯನ್ಪರಲೋಕಾಯ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಶರೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಘೋರೈಸ್ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-103-18 (43435)
ರಥಾಸ್ತು ರಥಿಭಿರ್ಹೀನಾ ಹತಸಾರಥಯಸ್ತಥಾ ।
ವಿಪ್ರದ್ರುತಾಶ್ವಾಃ ಸಮರೇ ದಿಶೋ ಜಗ್ಮುಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-103-19 (43436)
ಮೃದ್ಗಂತಸ್ತೇ ನರಾನ್ರಾಜನ್ಹಯಾಂಶ್ಚ ಸುಬಹೂನ್ರಣೇ।
ವಾತಾಯಮಾನಾ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಗಂಧರ್ವನಗರೋಪಮಾಃ ॥ 6-103-20 (43437)
ರಥಿನಶ್ಚ ರಥೈರ್ಹೀನಾ ವರ್ಮಿಣಸ್ತೇಜಸಾ ಯುತಾಃ।
ಕುಂಡಲೋಷ್ಣೀಷಿಣಃ ಸರ್ವೇ ನಿಷ್ಕಾಂಗದವಿಭೂಷಣಾಃ ॥ 6-103-21 (43438)
ದೇವಪುತ್ರಸಮಾಃ ಸರ್ವೇ ಶೌರ್ಯೇ ಶಕ್ರಸಮಾ ಯುಧಿ।
ಋದ್ಧ್ಯಾ ವೈಶ್ರವಣಾಂ ಚಾತಿ ನಯೇನ ಚ ಬೃಹಸ್ಪತಿಂ ॥ 6-103-22 (43439)
ಸರ್ವಲೋಕೇಶ್ವರಾಃ ಶೂರಾಸ್ತತ್ರತತ್ರ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ವಿಪ್ರದ್ರುತಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಪ್ರಾಕೃತಾ ಇವ ಮಾನವಾಃ ॥ 6-103-23 (43440)
ದಂತಿನಶ್ಚ ನರಶ್ರೇಷ್ಠ ಹೀನಾಃ ಪರಮಸಾದಿಭಿಃ ।
ಮೃದ್ಗಂತಃ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ನಿಪೇತುಃ ಸರ್ವಶಬ್ದಗಾಃ ॥ 6-103-24 (43441)
ಚರ್ಮಭಿಶ್ಚಾಮರೈಶ್ಚಿತ್ರೈಃ ಪತಾಕಾಭಿಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ಛತ್ರೈಃ ಸಿತೈರ್ಹೇಮದಂಡೈಶ್ಚಾಮರೈಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-103-25 (43442)
ವಿಶೀರ್ಣೈರ್ವಿಪ್ರಧಾವಂತೋ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಸ್ಮ ದಿಶೋ ದಶ।
ನವಮೇಘಪ್ರತೀಕಾಶಾ ಜಲದೋಪಮನಿಃಸ್ವನಾಃ ॥ 6-103-26 (43443)
ತಥೈವ ದಂತಿಭಿರ್ಹೀನಾ ಗಜಾರೋಹಾ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ಪ್ರಧಾವಂತೋಽನ್ವದೃಶ್ಯಂತ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಸಂಕುಲೇ ॥ 6-103-27 (43444)
ನಾನಾದೇಶಸಮುತ್ಥಾಂಶ್ಚ ತುರಗಾನ್ಹೇಮಭೀಷಿತಾನ್ ।
ವಾತಾಯಮಾನಾನದ್ರಾಕ್ಷಂ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-103-28 (43445)
ಅಶ್ವಾರೋಹಾನ್ಹತೈರಶ್ವೈರ್ಗೃಹೀತಾಸನ್ಸಮಂತತಃ ।
ದ್ರವಮಾಣಾನಪಶ್ಯಾಮ ದ್ರಾವ್ಯಮಾಣಾಂಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-103-29 (43446)
ಗಜೋ ಗಜಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ದ್ರವಮಾಣಂ ಮಹಾಹವೇ ।
ಯಯೌ ಪ್ರಮೃದ್ಯ ತರಸಾ ಪಾದಾತಾನ್ವಾಜಿನಸ್ತಥಾ ।
ತಥೈವ ಚ ರಥಾನ್ರಾಜನ್ಪ್ರಮಮರ್ದ ರಣೇ ಗಜಃ ॥ 6-103-30 (43447)
ರಥಾಶ್ಚೈವ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪತಿತಾಂಸ್ತುರಗಾನ್ಭುವಿ।
ವ್ಯಮೃದ್ಗನ್ಸಮರೇ ರಾಜಂಸ್ತುರಗಾಂಶ್ಚ ನರಾನ್ರಮೇ ॥ 6-103-31 (43448)
ಏವಂ ತೇ ಬಹುಧಾ ರಾಜನ್ಪ್ರತ್ಯಮೃದ್ಗನ್ಪರಸ್ಪರಂ।
`ದೃಶ್ಯಂತೇಸ್ಮ ಮಹಾಬಾಹೋ ತತ್ರತತ್ರ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥' 6-103-32 (43449)
ತಸ್ಮಿನ್ರೌದ್ರೇ ತಥಾ ಯುದ್ಧೇ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾಭಯೇ।
ಪ್ರಾವರ್ತತ ನದೀ ಘೋರಾ ಶೋಮಿತಾಂತ್ರತರಂಗಿಣೀ ॥ 6-103-33 (43450)
ಅಸ್ಥಿಸಂಘಾತಸಂಬಾಧಾ ಕೇಶಶೈವಲಾದ್ವಲಾ ।
ರಥಹ್ರದಾ ಶರಾವರ್ತಾ ಹಯಮೀನಾ ದುರಾಸದಾ॥ 6-103-34 (43451)
ಶೀರ್ಷೋಪಲಸಮಾಕೀರ್ಣಾ ಹಸ್ತಿಗ್ರಾಹಸಮಾಕುಲಾ ।
ಕವಚೋಷ್ಣೀಷಫೇನೌಘಾ ಧನುರ್ವೇಗಾಸಿಕಚ್ಛಪಾ ॥ 6-103-35 (43452)
` ಶಂಖನಕ್ರೌಘಸಂಕೀರ್ಣಾ ಛತ್ರಕೂರ್ಮರಥೋಡುಪಾ।'
ಪತಾಕಾಧ್ವಜವೃಕ್ಷಾಢ್ಯಾ ಮರ್ತ್ಯಕೂಲಾಪಹಾರಿಣೀ ।
ಕ್ರವ್ಯಾದಹಂಸಸಂಕೀರ್ಣಾ ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನೀ ॥ 6-103-36 (43453)
ತಾಂ ನದೀಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಶೂರಾ ರಥನಾಗಹಯಪ್ಲವೈಃ ।
ಪ್ರತೇರುರ್ಬಹವೋ ರಾಜನ್ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-103-37 (43454)
ಅಪೋವಾಹ ರಣೇ ಭೀರೂನ್ಕಶ್ಮಲೇನಾಭಿಸಂವೃತಾನ್।
ಯಥಾ ವೈತರಣೀ ಪ್ರೇತಾನ್ಪ್ರೇತರಾಜಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-103-38 (43455)
ಪ್ರಾಕ್ರೋಶನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಸ್ತತ್ರ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದ್ವೈಶಸಂ ಮಹತ್।
ದುರ್ಯೋಧನಾಪರಾಧೇನ ಗಚ್ಛಂತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕ್ಷಯಂ ॥ 6-103-39 (43456)
ಗುಣವತ್ಸು ಕಥಂ ದ್ವೇಷಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಜನೇಶ್ವರಃ ।
ಕೃತವಾನ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರೇಷು ಪಾಪಾತ್ಮಾ ಲೋಭಮೋಹಿತಃ ॥ 6-103-40 (43457)
ಏವಂ ಬಹುವಿಧಾ ವಾಚಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಸ್ಮ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಪಾಂಡವಸ್ತವಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ಸುದಾರುಣಾಃ ॥ 6-103-41 (43458)
ತಾ ನಿಶಂಯ ತತೋ ವಾಚಃ ಸರ್ವಯೋಧೈರುದಾಹೃತಾಃ।
ಆಗಸ್ಕೃತ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ ॥ 6-103-42 (43459)
ಭೀಷ್ಮಂ ದ್ರೋಣಂ ಕೃಪಂ ಚೈವ ಶಲ್ಯಂ ಚೋವಾಚ ಭಾರತ।
ಯುಧ್ಯಧ್ವಮನಹಂಕರಾಃ ಕಿಂ ಚಿರಂ ಕುರುಥೇತಿ ಚ ॥ 6-103-43 (43460)
`ಇತಿ ದುರ್ಯೋಧನೋತ್ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸರ್ವೇ ಯುಯುಧಿರೇ ನೃಪಾಃ'
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ।
ಅಕ್ಷದ್ಯೂತಕೃತಂ ರಾಜನ್ಸುಘೋರಂ ವೈಶಸಂ ತದಾ ॥ 6-103-44 (43461)
ಯತ್ಪುರಾ ನ ನಿಗೃಹ್ಣಾಸಿ ವಾರ್ಯಮಾಣೋ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ।
ವೈಚಿತ್ರವೀರ್ಯ ತಸ್ಯೇದಂ ಫಲಂ ಪಶ್ಯ ಸುದಾರುಣಂ ॥ 6-103-45 (43462)
ನ ಹಿ ಪಾಂಡುಸುತಾ ರಾಜನ್ಸಸೈನ್ಯಾಃ ಸಪದಾನುಗಾಃ ।
ರಕ್ಷಂತಿ ಸಮರೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಕೌರವಾ ವಾಪಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-103-46 (43463)
6-103-47 (43464)
ಏತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾದ್ಧೋರೋ ವರ್ತತೇ ಸ್ವಜನಕ್ಷಯಃ ।
ದೈವಾದ್ವಾ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ತವ ಚಾಪನಯಾನ್ನೃಪ ॥ ॥ ಇತಿ ಶ್ರಾಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-103-7 ಸ್ತ್ರೀಮಯಂ ಅಯಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಸ್ತ್ರೀಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ। ಯದ್ವಾ ಸ್ತ್ರೀಮಯಂ ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಮಯಟ್ ॥ 6-103-22 ವೈಶ್ರವಣಂ ಕುಬೇರಂ ಚಾತಿ ಅತಿಕ್ರಾಂತಾ ॥ 6-103-28 ಅದ್ರಾಕ್ಷಮಹಂ ಸಂಜಯಃ ॥ 6-103-42 ಆಗಸ್ಕೃದಪರಾಧೀ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 104
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.104. ಅಧ್ಯಾಯಃ 104
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-104-0 (43465)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-104-0x (4195)
ಅರ್ಜುನಸ್ತಾನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸುಶರ್ಮಾನುಚರಾನ್ನೃಪಾನ್ ।
ಅನಯತ್ಪ್ರೇತರಾಜಸ್ಯ ಸದನಂ ಸಾಯಕೈಃ ಶಿತೈಃ ॥ 6-104-1 (43466)
ಸುಶರ್ಮಾಪಿ ತತೋ ಬಾಣೈಃ ಪಾರ್ಥಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಂಯುಗೇ।
ವಾಸುದೇವಂ ಚ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಪಾರ್ಥಂ ಚ ನವಭಿಃ ಪುನಃ ॥ 6-104-2 (43467)
ತಂ ನಿವಾರ್ಯ ಶರೌಘೇಣ ಸಕ್ರುಸೂನುರ್ಮಹಾರಥಃ ।
ಸುಶರ್ಮಣೋ ರಣೇ ಯೋಧಾನ್ಪ್ರಾಹಿಣೋದ್ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-104-3 (43468)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಕಾಲೇನೇವ ಯುಗಕ್ಷಯೇ।
ವ್ಯದ್ರವಂತ ರಣೇ ರಾಜನ್ಭಯೇ ಜಾತೇ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-104-4 (43469)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ತುರಗಾನ್ಕೇಚಿದ್ರಥಾನ್ಕೇಚಿಚ್ಚ ಮಾರಿಷ।
ಗಜಾನನ್ಯೇ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-104-5 (43470)
ಅಪರೇ ತು ತದಾದಾಯ ವಾಜಿನಾಗರಥಾನ್ರಣೇ ।
ತ್ವರಯಾ ಪರಯಾ ಯುಕ್ತಾಃ ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-104-6 (43471)
ಪಾದಾತಾಶ್ಚಾಪಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಮಹಾರಣೇ ।
ನಿರಪೇಕ್ಷಾ ವ್ಯಧಾವಂತ ತೇನತೇನ ಸ್ಮ ಭಾರತ॥ 6-104-7 (43472)
ವಾರ್ಯಮಾಣಾಃ ಸುಬಹುಶಸ್ತ್ರೈಗರ್ತೇನ ಸುಶರ್ಮಣಾ ।
ತಥಾನ್ಯೈಃ ಪಾರ್ಥಿವಶ್ರೇಷ್ಠೈರ್ನ ವ್ಯತಿಷ್ಠಂತ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-104-8 (43473)
ತದ್ಬಲಂ ಪ್ರದ್ರುತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ।
ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಪುರಸ್ಕೃತಃ ॥ 6-104-9 (43474)
ಸರ್ವೋದ್ಯೋಗೇನ ಮಹತಾ ಧನಂಜಯಮುಪಾದ್ರವತ್ ।
ತ್ರಿಗರ್ತಾಧಿಪತೇರರ್ಥೇ ಜೀವಿತಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-104-10 (43475)
ಸ ಏಕಃ ಸಮರೇ ತಸ್ಥೌ ಕಿರನ್ಬಹುವಿಧಾಞ್ಶರಾನ್।
ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವೈಃ ಶೇಷಾ ಹಿ ಪ್ರದ್ರುತಾ ನರಾಃ ॥ 6-104-11 (43476)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಸರ್ವೋದ್ಯೋಗೇನ ದಂಶಿತಾಃ।
ಪ್ರಯಯುಃ ಫಲ್ಗುನಾರ್ಥಾಯ ಯತ್ರ ಭೀಷ್ಮೋ ವ್ಯತಿಷ್ಠತ ॥ 6-104-12 (43477)
ಜ್ಞಾಯಮಾನಾ ರಣೇ ವೀರ್ಯಂ ಘೋರಂ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಃ।
ಹಾಹಾಕಾರಕೃತೋತ್ಸಾಹಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಜಗ್ಮುಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-104-13 (43478)
ತತಸ್ತಾಲಧ್ವಜಃ ಶೂರಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀಂ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-104-14 (43479)
ಏಕೀಭೂತಾಸ್ತತಃ ಸರ್ವೇ ಕುರವಃ ಸಹ ಪಾಂಡವೈಃ ।
ಅಯುಧ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜ ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಿವಾಕರೇ ॥ 6-104-15 (43480)
ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಕೃತವರ್ಮಾಣಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪಂಚಭಿರಾಶುಗೈಃ ।
ಅತಿಷ್ಠದಾಹವೇ ಶೂರಃ ಕಿರನ್ಬಾಣಾನ್ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-104-16 (43481)
ತಥೈವ ದ್ರುಪದೋ ರಾಜಾ ದ್ರೋಣಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಪಂಚಭಿಃ ॥ 6-104-17 (43482)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ರಾಜಾನಂ ಬಾಹ್ಲೀಕಂ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಂ ।
ವಿದ್ಧ್ವಾ ನದನ್ಮಹಾನಾದಂ ಶಾರ್ದೂಲ ಇವ ಕಾನನೇ ॥ 6-104-18 (43483)
ಆರ್ಜುನಿಶ್ಚಿತ್ರಸೇನೇನ ವಿದ್ಧೋ ಬಹುಭಿರಶುಗೈಃ ।
ಅತಿಷ್ಠದಾಹವೇ ಶೂರಃ ಕಿರನ್ಬಾಣಾನ್ಸಹಸ್ರಶಃ।
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ಭೃಶಂ ॥ 6-104-19 (43484)
ಸಮಾಗತೌ ತೌ ತು ರಣೇ ಮಹಾಮಾತ್ರೌ ವ್ಯರೋಚತಾಂ।
ಯಥಾ ದಿವಿ ಮಹಾಘೋರೌ ರಾಜನ್ಬುಧಶನೈಶ್ಚರೌ ॥ 6-104-20 (43485)
ತಸ್ಯಾಶ್ವಾಂಶ್ಚತುರೋ ಹತ್ವಾ ಸೂತಂ ಚ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ।
ನನಾದ ಬಲವಾನ್ನಾದಂ ಸೌಭದ್ರಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-104-21 (43486)
ಹತಾಶ್ವಾತ್ತು ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಸೋಽವಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ।
ಆರುರೋಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ದುರ್ಮುಖಸ್ಯ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-104-22 (43487)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ದ್ರುಪದಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ವಿವ್ಯಾಧ ತ್ವರಮಾಣಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-104-23 (43488)
ಪೀಡ್ಯಮಾನಸ್ತತೋ ರಾಜಾ ದ್ರುಪದೋ ವಾಹಿನೀಮುಖೇ।
ಅಪಾಯಾಜ್ಜವನೈರಶ್ವೈಃ ಪೂರ್ವವೈರಮನುಸ್ಮರನ್ ॥ 6-104-24 (43489)
ಭೀಮಸೇನಸ್ತು ರಾಜಾನಂ ಮುಹೂರ್ತಾದಿವ ಬಾಹ್ಲಿಕಂ ।
ವ್ಯಶ್ವಸೂತರಥಂ ಚಕ್ರೇ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-104-25 (43490)
ಸಸಂಭ್ರಮೋ ಮಹಾರಾಜ ಸಂಶಯಂ ಪರಮಂ ಗತಃ ॥ 6-104-26 (43491)
ಅವಪ್ಲುತ್ಯ ತತೋ ವಾಹಾದ್ಬಾಹ್ಲೀಕಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ।
ಆರುರಹ ರಥಂ ತೂರ್ಣಂ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ಯ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-104-27 (43492)
ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಕೃತವರ್ಮಾಣಂ ವಾರಯಿತ್ವಾ ಮಹಾರಣೇ ।
ಶರೈರ್ಬಹುವಿಧೈ ರಾಜನ್ನಾಸಸಾದ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-104-28 (43493)
ಸ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭಾರತಂ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ನಿಶಿತೈ ರೋಮವಾಹಿಭಿಃ।
ನೃತ್ಯನ್ನಿವ ರಥೋಪಸ್ಥೇ ವಿಧುನ್ವಾನೋ ಮಹದ್ಧನುಃ ॥ 6-104-29 (43494)
ತಸ್ಯಾಯಸೀಂ ಮಹಾಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪಾಥ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ಹೇಮಚಿತ್ರಾಂ ಮಹಾವೇಗಾಂ ನಾಗಕನ್ಯೋಪಮಾಂ ಶುಭಾಂ ॥ 6-104-30 (43495)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಮೃತ್ಯುಕಲ್ಪಾಂ ಸುದುರ್ಜಯಾಂ।
ವ್ಯಂಸಯಾಮಾಸ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಲಾಘವೇನ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 6-104-31 (43496)
ಅನಾಸಾದ್ಯ ತು ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ಶಕ್ತಿಃ ಪರಮದಾರುಣಾ ।
ನ್ಯಪತದ್ಧರಣೀಪೃಷ್ಠೇ ಮಹೋಲ್ಕೇವ ಮಹಾಪ್ರಭಾ ॥ 6-104-32 (43497)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಸ್ತು ತತೋ ರಾಜನ್ಸ್ವಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಕನಕಪ್ರಭಾಂ ।
ವೇಗವದ್ಗೃಹ್ಯ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಪಿತಾಮಹರಥಂ ಪ್ರತಿ॥ 6-104-33 (43498)
ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಭುಜವೇಗೇನ ಪ್ರಣುನ್ನಾ ಸಾ ಮಹಾಹವೇ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ಕಾಲರಾತ್ರಿರ್ಯಥಾ ನರಂ ॥ 6-104-34 (43499)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತಃ ।
ಕ್ಷುರಪ್ರಾಭ್ಯಾಂ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣಾಭ್ಯಾಂಸಾ ವ್ಯಶೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀಂ ॥ 6-104-35 (43500)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಶಕ್ತಿಂ ತು ಗಾಂಗಯಃ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಹಸಂಛತ್ರುಕರ್ಶನಃ ॥ 6-104-36 (43501)
ತತಃ ಸರಥನಾಗಾಶ್ವಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ।
ಪರಿವಬ್ರೂ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಾಧವತ್ರಾಣಕಾರಣಾತ್ ॥ 6-104-37 (43502)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಕುರೂಣಾಂ ಚ ಸಮರೇ ವಿಜಯೈಷಿಣಾಂ ॥ ॥ 6-104-38 (43503)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಚತುರಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-104-7 ತೇನತೇನ ಪಥಾ ॥ 6-104-20 ಮಹಾಮಾತ್ರೌ ಶ್ರೇಷ್ಠೌ ॥ 6-104-29 ಭಾರತ ಭೀಷ್ಮಂ । ರೋಮವಾಹಿಭಿಃ ರೋಮಚ್ಛೇದಕೈಃ ॥ 6-104-35 ಮೇದಿನೀಂ ಪ್ರಾಪ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 6-104-37 ಮಾಧವಃ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 105
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.105. ಅಧ್ಯಾಯಃ 105
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಾದಿಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-105-0 (43504)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-105-0x (4196)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಂ ರಣೇ ಯುದ್ಧಂ ಪಾಂಡವೈರಭಿಸಂವೃತಂ।
ಯಥಾ ಮೇಘೈರ್ಮಹಾರಾಜ ತಪಾಂತೇ ದಿವಿ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-105-1 (43505)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಮಹಾರಾಜ ದುಃಶಾಸನಮಭಾಷತ।
ಏಷ ಶೂರೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶೂರನಿಷೂದನಃ ॥ 6-105-2 (43506)
ಛಾದಿತಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಶೂರೈಃ ಸಮಂತಾದ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ತಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ತ್ವಯಾ ವೀರ ರಕ್ಷಣಂ ಸುಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-105-3 (43507)
ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣೋ ಹಿ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಪಿತಾಮಹಃ ।
ನಿಹನ್ಯಾತ್ಸಮರೇ ಯತ್ತಾನ್ಪಾಂಚಾಲಾನ್ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ॥ 6-105-4 (43508)
ತತ್ರ ಕಾರ್ಯತಮಂ ಮನ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯೈವಾಭಿರಕ್ಷಣಂ ।
ಗೋಪ್ತಾ ಹ್ಯೇಷ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಷ್ಮೋಽಸ್ಮಾಕಂ ಮಹಾವ್ರತಃ ॥ 6-105-5 (43509)
ಸ ಭವಾನ್ಸರ್ವಸೈನ್ಯೇನ ಪರಿವಾರ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಸಮರೇ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವಾಣಂ ದುಷ್ಕರಂ ಪರಿರಕ್ಷತು ॥ 6-105-6 (43510)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-105-7x (4197)
ಸ ಏವಮುಕ್ತಃ ಸಮರೇ ಪುತ್ರೋ ದುಃಶಾಸನಸ್ತವ।
ಪರಿವಾರ್ಯ ಸ್ಥಿತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ವೃತಃ ॥ 6-105-7 (43511)
ತತಃ ಶತಸಹಸ್ರಾಣಾಂ ಹಯಾನಾಂ ಸುಬಲಾತ್ಮಜಃ ।
ವಿಮಲಪ್ರಾಸಹಸ್ತಾನಾಮೃಷ್ಟಿತೋಮರಧಾರಿಣಾಂ ॥ 6-105-8 (43512)
ದರ್ಪಿತಾನಾಂ ಸುವೇಗಾನಾಂ ಬಲಸ್ಥಾನಾಂ ಪತಾಕಿನಾಂ ।
ಶಿಕ್ಷಿತೈರ್ಯುದ್ಧಕುಶಲೈರುಪೇತಾನಾಂ ನರೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-105-9 (43513)
ನಕುಲಂ ಸಹದೇವಂ ಚ ಧರ್ಮರಾಜಂ ಚ ಪಾಂಡವಂ ।
ನ್ಯವಾರಯನ್ನರಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-105-10 (43514)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಶೂರಾಣಾಂ ಹಯಸಾದಿನಾಂ ।
ಅಯುತಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ನಿವಾರಣೇ ॥ 6-105-11 (43515)
ತೈಃ ಪ್ರವಿಷ್ಟೈರ್ಮಹಾವೇಗೈರ್ಗರುತ್ಮದ್ಭಿರಿವಾಹವೇ।
ಖುರಾಹತಾ ಧರಾ ರಾಜಂಶ್ಚಕಂಪೇ ಚ ನನಾದ ಚ ॥ 6-105-12 (43516)
ಖುರಶಬ್ದಶ್ಚ ಸುಮಹಾನ್ವಾಜಿನಾಂ ಶುಶ್ರುವೇ ತದಾ।
ಮಹಾವಂಶವನಸ್ಯೇವ ದಹ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಪರ್ವತೇ ॥ 6-105-13 (43517)
ಉತ್ಪತದ್ಭಿಶ್ಚ ತೈಸ್ತತ್ರ ಸಮುದ್ಧೂತಂ ಮಹದ್ರಜಃ।
ದಿವಾಕರರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಚ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-105-14 (43518)
ವೇಗವದ್ಭಿರ್ಹಯೈಸ್ತೈಸ್ತು ಕ್ಷೋಭಿತಾ ಪಾಂಡವೀಕ ಚಮೂಃ।
ನಿಪತದ್ಭಿರ್ಮಹಾವೇಗೈರ್ಹಂಸೈರಿವ ಮಹತ್ಸರಃ ॥ 6-105-15 (43519)
ಹೇಷತಾಂ ಚೈವ ಶಬ್ದೇನ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ।
`ಅಂತರ್ದಧೇ ಮಹಾಞ್ಶಬ್ದಸ್ತೇನ ಶಬ್ದೇನ ಮೋಹಿತಃ॥' 6-105-16 (43520)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ।
ಪ್ರತ್ಯಘ್ನಂಸ್ತರಸಾ ವೇಗಂ ಸಮರೇ ಹಯಸಾದಿನಾಂ ॥ 6-105-17 (43521)
ಉದ್ವೃತ್ತಸ್ಯ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರಾವೃಟ್ಕಾಲೇಽತಿಪೂರ್ಯತಃ।
ಪೌರ್ಣಮಾಸ್ಯಾಮಂಬುವೇಗಂ ಯಥಾ ವೇಲಾ ಮಹೋದಧೇಃ ॥ 6-105-18 (43522)
ತತಸ್ತೇ ರಥಿನೋ ರಾಜಞ್ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ನ್ಯಕೃಂತನ್ನುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಶರೇಣ ಹಯಸಾದಿನಾಂ ॥ 6-105-19 (43523)
ತೇ ನಿಪೇತುರ್ಮಹಾರಾಜ ನಿಹತಾ ದೃಢಧನ್ವಿಭಿಃ ।
ನಾಗೈರಿವ ಮಹಾನಾಗಾ ಯಥಾವದ್ಗಿರಿಗಹ್ವರೇ ॥ 6-105-20 (43524)
ತೇಽಪಿ ಪ್ರಾಸೈಃ ಸುನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ನ್ಯಕೃಂತನ್ನುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ವಿಚರಂತೋ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-105-21 (43525)
ಅಭ್ಯಾಹತಾ ಹಯಾರೋಹಾ ಋಷ್ಟಿಭಿರ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ಅತ್ಯಜನ್ನುತ್ತಮಾಂಗಾನಿ ಫಲಾನೀವ ಮಹಾದ್ರುಮಾಃ ॥ 6-105-22 (43526)
ಸಮಾದಿನೋ ಹಯಾ ರಾಜಂಸ್ತತ್ರತತ್ರ ನಿಷೂದಿತಾಃ।
ಪತಿತಾಃ ಪಾತ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-105-23 (43527)
ವಧ್ಯಮಾನಾ ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾದ್ರವಂತ ಭಯಾರ್ದಿತಾಃ।
ಯಥಾ ಸಿಂಹಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮೃಗಾಃ ಪ್ರಾಣಪರಾಯಣಾಃ ॥ 6-105-24 (43528)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಜಿತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಮಹಾಮೃಧೇ ।
ದಧ್ಮುಃ ಶಂಖಾಂಶ್ಚ ಭೇರೀಶ್ಚ ತಾಡಯಾಮಾಸುರಾಹವೇ ॥ 6-105-25 (43529)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ದೀನೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸೈನ್ಯಂ ಪರಾಜಿತಂ ।
ಅಬ್ರವೀದ್ರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಮದ್ರರಾಜಮಿದಂ ವಚಃ ॥ 6-105-26 (43530)
ಏಷ ಪಾಂಡುಸುತೋ ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತೋ ರಣೇ ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ವೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸೇನಾಂ ದ್ರಾವಯತಿ ಪ್ರಭೋ ॥ 6-105-27 (43531)
ತಂ ವಾರಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ವೇಲೇವ ಮಕರಾಲಯಂ ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಸಂಶ್ರೂಯಸೇಽತ್ಯರ್ಥಮಸಹ್ಯಬಲವಿಕ್ರಮಃ ॥ 6-105-28 (43532)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-105-29x (4198)
ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಲ್ಯಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಸ ಯಯೌ ರಥವಂಶೇನ ಯತ್ರ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ॥ 6-105-29 (43533)
ತದಾಪತದ್ವೈ ಸಹಸಾ ಶಲ್ಯಸ್ಯ ಸುಮಹದ್ಬಲಂ ।
ಮಹೌಘವೇಗಂ ಸಮರೇ ವಾರಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-105-30 (43534)
ಮದ್ರರಾಜಂ ಚ ಸಮರೇ ಧರ್ಮರಾಜೋ ಮಹಾರಥಃ।
ದಶಭಿಃ ಸಾಯಕೈಸ್ತೂರ್ಣಮಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ತಂ ಸಪ್ತಭಿರಜಿಹ್ನಗೈಃ ॥ 6-105-31 (43535)
ಮದ್ರರಾಜೋಽಪಿ ತಾನ್ಸರ್ವಾನಾಜಘಾನ ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ಪುನಃ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-105-32 (43536)
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಸಂಭ್ರಾಂತೌ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಮತಾಡಯತ್।
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹಾಬಹುರ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಜನಮಾಹವೇ॥ 6-105-33 (43537)
ಮದ್ರರಾಜವಶಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಮೃತ್ಯೋರಾಸ್ಯಗತಂ ಯಥಾ।
ಅಭ್ಯಪದ್ಯತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮಮಿತ್ರಜಿತ್ ॥ 6-105-34 (43538)
`ಆಪತನ್ನೇವ ಭೀಮಸ್ತು ಮದ್ರರಾಜಮತಾಡಯತ್।'
ಸರ್ವಪಾರಶವೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನಾರಾಚೈರ್ಮರ್ಮಭೇದಿಭಿಃ ॥ 6-105-35 (43539)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ವೃತೌ।
ರಾಜಾನಮಭ್ಯಪದ್ಯೇತಾಮಂಜಸಾ ಶರವರ್ಷಿಣೌ ॥ 6-105-36 (43540)
ತತೋ ಯುದ್ಧಂ ಮಹಾಘೋರಂ ಪ್ರಾವರ್ತತ ಸುದಾರುಣಂ।
ಅಪರಾಂ ದಿಶಮಾಸ್ಥಾಯ ದ್ಯೋತಮಾನೇ ದಿವಾಕರೇ ॥ ॥ 6-105-37 (43541)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-105-8 ತತ ಇತಿ। ಸೈನ್ಯೇನೇತಿ ಪೂರ್ವಸ್ಮಾದನುಕೃಷ್ಯತೇ। ಹಯಾನಾಂ ಸೈನ್ಯೇನ ಪರಿವಾರ್ಯ ನ್ಯವಾರಯದಿತಿ ತೃತೀಯೇನಾನ್ವಯಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 106
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.106. ಅಧ್ಯಾಯಃ 106
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಪರಾಕ್ರಮಮಮೃಷ್ಯತಾ ಕೃಷ್ಣೇನ ರಥಾದವರುಹ್ಯ ತದ್ವಧಾಯಾಭಿಯಾನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನೇನ ಪಶ್ಚಾದನುಧಾವ್ಯ ನಿವರ್ತಿತಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಸ್ಯ ತೇನ ಸಹ ಪುನಾ ರಥಾರೋಹಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-106-0 (43542)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-106-0x (4199)
ತತಃ ಪಿತಾ ತವ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಿಶಿತೈಃ ಸಾಯಕೋತ್ತಮೈಃ।
ಆಜಘಾನ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸಹಸೇನಾನ್ಸಮಂತತಃ ॥ 6-106-1 (43543)
ಭೀಮಂ ದ್ವಾದಶಭಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ನಕುಲಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಸಹದೇವಂ ಚ ಸಪ್ತಭಿಃ ॥ 6-106-2 (43544)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ದ್ವಾದಶಭಿರ್ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ತತೋ ವಿದ್ಧ್ವಾ ನನಾದ ಸುಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-106-3 (43545)
ತಂ ದ್ವಾದಶಾಖ್ಯೈರ್ನಕುಲೋ ಮಾಧವಶ್ಚ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಸಪ್ತಭಿಃ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ದ್ವಾದಶಭಿಃ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-106-4 (43546)
ದ್ರೋಣಸ್ತು ಸಾತ್ಯಕಿಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಮವಿಧ್ಯತ ।
ಏಕೈಕಂ ಪಂಚಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಯಮದಂಡೋಪಮೈಃ ಶಿತೈಃ ॥ 6-106-5 (43547)
ತೌ ಚ ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯೇತಾಂ ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ ।
ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾನಾಗಂ ದ್ರೋಣಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವಂ ॥ 6-106-6 (43548)
ಸೌವೀರಾ ಕಿತವಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಃ ಪ್ರತೀಚ್ಯೋದೀಚ್ಯಮಾಲವಾಃ ।
ಅಭೀಷಾಹಾಃ ಶೂರಸೇನಾಃ ಶಿಬಯೋಽಥ ವಸಾತಯಃ।
ಸಂಗ್ರಮೇ ನಾಜಹುರ್ಭೀಷ್ಮಂ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-106-7 (43549)
ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಮಹೀಪಾಲಾ ನಾನಾದೇಶಸಮಾಗತಾಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ವಿವಿಧಾಯುಧಪಾಣಯಃ ।
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಪರಿವವ್ರುಃ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-106-8 (43550)
ಸ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವೃತೋ ರಥೌಘೈರಪರಾಜಿತಃ ।
ಗಹನೇಽಗ್ನಿರಿವೋತ್ಸೃಷ್ಟಃ ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ದಹನ್ಪರಾನ್ ॥ 6-106-9 (43551)
ರಥಾಗ್ನ್ಯಗಾರಶ್ಚಾಪಾರ್ಚಿರಸಿಶಕ್ತಿಗಜೇಂಧನಃ ।
ಶರಸ್ಫುಲಿಂಗೋ ಭೀಷ್ಮಾಗ್ನಿರ್ದದಾಹ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಾನ್ ॥ 6-106-10 (43552)
` ಯಥಾ ಹಿ ಸುಮಹಾನಗ್ನಿಃ ಕಕ್ಷೇ ಚರಸಿ ಸಾನಿಲಃ ।'
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ದಿವ್ಯಮಸ್ತ್ರಮುದೀರಯನ್ ॥ 6-106-11 (43553)
ಸುವರ್ಣಪುಂಖೈರಿಷುಭಿರ್ಗಾರ್ಧ್ರಪಕ್ಷೈಃ ಸುತೇಜನೈಃ ।
ಕರ್ಣಿನಾಲೀಕನಾರಾಚೈಶ್ಛಾದಯಾಮಾಸ ತದ್ಬಲಂ ॥ 6-106-12 (43554)
ಅಪಾತಯದ್ಧ್ವಜಾಂಶ್ಚೈವ ರಥಿನಶ್ಚ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಮುಂಡತಾಲವನಾನೀವ ಚಕಾರ ಸ ರಥವ್ರಜಾನ್ ॥ 6-106-13 (43555)
ನಿರ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ರಥಾನ್ರಾಜನ್ಗಜಾನಶ್ವಾಂಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ।
ಅಕರೋತ್ಸ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ ॥ 6-106-14 (43556)
ತಸ್ಯ ಜ್ಯಾತಲನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ।
ನಿಶಂಯ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಮಕಂಪಂತ ಭಾರತ ॥ 6-106-15 (43557)
ಅಮೋಘಾ ಹ್ಯಪತ್ನಬಾಣಾಃ ಪಿತುಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಾಸಜ್ಜಂತ ತನುತ್ರೇಷು ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತಾಃ ಶರಾಃ ॥ 6-106-16 (43558)
ಹತವೀರಾನ್ರಥಾನ್ರಾಜನ್ಸಂಯುಕ್ತಾಂಜವನೈರ್ಹಯೈಃ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಹ್ರಿಯಮಾಣಾನ್ರಣಾಜಿರೇ ॥ 6-106-17 (43559)
ಚೇದಿಕಾಶಿಕರೂಷಾಣಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ।
ಮಹಾರಥಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಕಲಪುತ್ರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ ।
ಅಪರಾವರ್ತಿನಃ ಸರ್ವೇ ಸುವರ್ಣವಿಕೃತಧ್ವಜಾಃ॥ 6-106-18 (43560)
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಮಿವಾಂತಕಂ।
ನಿಮಗ್ನಾಃ ಪರಲೋಕಾಯ ಸವಾಜಿರಥಕುಂಜರಾಃ ॥ 6-106-19 (43561)
ಭಗ್ನಾಕ್ಷೋಪಸ್ಕರಾನ್ಕಾಂಶ್ಚಿದ್ಭಗ್ನಚಕ್ರಾಂಶ್ಚ ಭಾರತ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-106-20 (43562)
ಸವರೂಥೈ ರಥೈರ್ಭಗ್ನೈ ರಥಿಭಿಶ್ಚ ನಿಪಾತಿತೈಃ ।
ಶರೈಃ ಸುಕವಚೈಶ್ಛಿನ್ನೈಃ ಪಟ್ಟಸೈಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-106-21 (43563)
ಗದಾಭಿರ್ಭಿಂಡಿಪಾಲೈಶ್ಚ ನಿಶಿತೈಶ್ಚ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ಅನುಕರ್ಷೈರುಪಾಸಂಗೈಶ್ಚಕ್ರೈರ್ಭಗ್ನೈಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-106-22 (43564)
ಬಾಹುಭಿಃ ಕಾರ್ಮುಕೈಃ ಖಂಗೈಃ ಶಿರೋಭಿಶ್ಚ ಸಕುಂಡಲೈಃ।
ತಲತ್ರೈರಂಗುಲಿತ್ರೈಶ್ಚ ಧ್ವಜೈಶ್ಚ ವಿನಿಪಾತಿತೈಃ।
ಚಾಪೈಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಚ್ಛಿನ್ನೈಃ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-106-23 (43565)
ಗಜಾರೋಹಾ ಗಜಾನ್ರಾಜನ್ಹಯಾಂಶ್ಚ ಹಯಸಾದಿನಃ ।
ಅಭಿಪೇತುರ್ದ್ರುತಂ ತತ್ರ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-106-24 (43566)
ಯತಮಾನಾಶ್ಚ ತೇ ವೀರಾ ದ್ರವಮಾಣಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್।
ನಾಶಕ್ನುವನ್ವಾರಯಿತುಂ ಭೀಷ್ಮಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಾನ್ ॥ 6-106-25 (43567)
ಮಹೇಂದ್ರಸಮವೀರ್ಯೇಣ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಚಮೂಃ ।
ಅಭಜ್ಯತ ಮಹಾರಾಜ ನ ಚ ದ್ವೌ ಸಮಧಾವತಾಂ ॥ 6-106-26 (43568)
ಆವಿದ್ಧರಥನಾಗಾಶ್ವಂ ಪತಿತಧ್ವಜಸಂಕುಲಂ ।
ಅನೀಕಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಹಾಹಾಭೂತಮಚೇತನಂ ॥ 6-106-27 (43569)
ಜಘಾನಾತ್ರ ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಪುತ್ರಶ್ಚ ಪಿತರಂ ತಥ।
ಪ್ರಿಯಂ ಸಖಾಯ ಚಾಕ್ರಂದೇ ಸಖಾ ದೈವಬಲಾತ್ಕೃತಃ ॥ 6-106-28 (43570)
ವಿಮುಚ್ಯ ಕವಚಾನನ್ಯೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾಃ ।
ಪ್ರಕೀರ್ಯ ಕೇಶಾಂಧಾವಂತಃ ಪ್ರತ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-106-29 (43571)
ತದ್ಗೋಕುಲಮಿವೋದ್ಭ್ರಾಂತಮುದ್ಭಾಂತರಥಕೂಬರಂ ।
ದದೃಶೇ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಮಾರ್ತಸ್ವರಂ ತದಾ ॥ 6-106-30 (43572)
ಪ್ರಭಜ್ಯಮಾನಂ ಸೈನ್ಯಂ ತು ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಯಾದವನಂದನಃ ।
ಉವಾಚ ಪಾರ್ಥಂ ಬೀಭತ್ಸುಂ ನಿಗೃಹ್ಯ ರಥಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-106-31 (43573)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ। 6-106-32x (4200)
ಅಯಂ ಸ ಕಾಲಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಃ ಪಾರ್ಥ ಯಃ ಕಾಂಕ್ಷಿತಸ್ತವ।
ಪ್ರಹರಾಸ್ಮೈ ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಭೀಷ್ಮಾಯಾಹವಶೋಭಿನೇ ॥ 6-106-32 (43574)
ಯತ್ಪುರಾ ಕಥಿತಂ ವೀರ ತ್ವಯಾ ರಾಜ್ಞಾಂ ಸಮಾಗಮೇ।
ವಿರಾಟನಗರೇ ತಾತ ಸಂಜಯಸ್ಯ ಸಮೀಪತಃ ॥ 6-106-33 (43575)
ಭೀಷ್ಮದ್ರೋಣಮುಖಾನ್ಸರ್ವಾಂಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾನ್ ।
ಸಾನುಬಂಧಾನ್ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಯೇ ಮಾಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಂತಿ ಸಂಗರೇ ॥ 6-106-34 (43576)
ಇತಿ ತತ್ಕುರು ಕೌಂತೇಯ ಸತ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಮರಿಂದಮ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಮನುಸ್ಮೃತ್ಯ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಿಗತಜ್ವರಃ ॥ 6-106-35 (43577)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-106-36x (4201)
ಇತ್ಯುಕ್ತೋ ವಾಸುದೇವೇನ ತಿರ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿರಧೋಮುಖಃ।
ಅಕಾಮ ಇವ ಬೀಭತ್ಸುರಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-106-36 (43578)
ಅವಧ್ಯಾನಾಂ ವಧಂ ಕೃತ್ವಾ ರಾಜ್ಯಂ ವಾ ನರಕೋತ್ತರಂ ।
ದುಃಖಾನಿ ವನವಾಸೇ ವಾ ಕಿಂ ನು ಮೇ ಸುಕೃತಂ ಭವೇತ್ ॥ 6-106-37 (43579)
ಚೋದಯಾಶ್ವಾನ್ಯತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಕರಿಷ್ಯೇ ವಚನಂ ತವ।
ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-106-38 (43580)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-106-39x (4202)
ಸ ಚಾಶ್ವಾನ್ರಜತಪ್ರಖ್ಯಾಂಶ್ಚೋದಯಾಮಾಸ ಮಾಧವಃ।
ಯತೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ತತೋ ರಾಜಂದುಷ್ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯೋ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ । 6-106-39 (43581)
ತತಸ್ತತ್ಪುನರಾವೃತ್ತಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಬಲಂ ಮಹತ್।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಭೀಷ್ಮಾಯೋದ್ಯತಮಾಹವೇ ॥ 6-106-40 (43582)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ಮುಹುಃ ।
ಧನಂಜಯರಥಂ ಶೀಘ್ರಂ ಶರವರ್ಷೈರವಾಕಿರತ್ ॥ 6-106-41 (43583)
ಕ್ಷಣೇನ ಸ ರಥಸ್ತಸ್ಯ ಸಹಯಃ ಸಹಸಾರಥಿಃ ।
ಶರವರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಭಾರತ ॥ 6-106-42 (43584)
ವಾಸುದೇವಸ್ತ್ವಸಂಭ್ರಾಂತೋ ಧೈರ್ಯಮಾಸ್ಥಾಯ ಸತ್ವರಃ ।
ಚೋದಯಾಮಾಸ ತಾನಶ್ವಾನ್ವಿನುನ್ನಾನ್ಭೀಷ್ಮಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-106-43 (43585)
ತತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುರ್ಗೃಹ್ಯ ದಿವ್ಯಂ ಜಲದನಿಃಸ್ವನಂ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-106-44 (43586)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ಕೌರವ್ಯಃ ಪುನರನ್ಯನ್ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ನಿಮೇಷಾಂತರಮಾತ್ರೇಣ ಸಜ್ಯಂ ಚಕ್ರೇ ಪಿತಾ ತವ ॥ 6-106-45 (43587)
ಚಕರ್ಷ ಚ ತತೋ ದೋರ್ಭ್ಯಾಂ ಧನುರ್ಜಲದನಿಃಸ್ವನಂ ।
ಅಥಾಸ್ಯ ತದಪಿ ಕ್ರುದ್ಧಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಧನುರರ್ಜುನಃ ।
ತಸ್ಯ ತತ್ಪೂಜಯಾಮಾಸ ಲಾಘವಂ ಶಂತನೋಃ ಸುತಃ ॥ 6-106-46 (43588)
ಗಾಂಗೇಯಸ್ತ್ವಬ್ರವೀತ್ಪಾರ್ಥಂ ಧನ್ವಿಶ್ರೇಷ್ಠಮರಿಂದಮ।
ಸಾಧುಸಾಧು ಮಹಾಬಾಹೋ ಸಾಧು ಕುಂತೀಸುತೇತಿ ಚ ॥ 6-106-47 (43589)
ಸಮಾಭಾಷ್ಯೈವಮಪರಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರುಚಿರಂ ಧನುಃ।
ಮುಮೋಚ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರಾನ್ಪಾರ್ಥರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-106-48 (43590)
ಅದರ್ಶಯದ್ವಸುದೇವೋ ಹಯಯಾನೇ ಪರಂ ಬಲಂ।
ಮೋಘಾನ್ಕುರ್ವಞ್ಶರಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಮಂಡಲಾನಿ ನಿದರ್ಶಯನ್ ॥ 6-106-49 (43591)
ಶುಶುಭಾತೇ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ತೌ ಭೀಷ್ಮಶರವಿಕ್ಷತೌ ।
ಗೋವೃಷಾವಿವ ಸಂರಬ್ಧೌ ವಿಷಾಣೋಲ್ಲಿಖಿತಾಂಕಿತೌ ॥ 6-106-50 (43592)
ವಾಸುದೇವಸ್ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಮೃದುಯುದ್ಧತಾಂ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಸೃಜಂತಮನಿಶಂ ಯುಧಿ ॥ 6-106-51 (43593)
ಪ್ರತಪಂತಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ಮಧ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ಸೇನಯೋಃ ।
ವರಾನ್ವರಾನ್ವಿನಿಘ್ನಂತಂ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನಿಕಾನ್ ॥ 6-106-52 (43594)
ಯುಗಾಂತಮಿವ ಕುರ್ವಾಣಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೇ ಬಲೇ ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಮಾಧವಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-106-53 (43595)
ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ರಜತಪ್ರಖ್ಯಾನ್ಹಯಾನ್ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಮಾರಿಷ ।
ವಾಸುದೇವಸ್ತತೋ ಯೋಗೀ ಪ್ರಚಸ್ಕಂದ ಮಹಾರಥಾತ್ ॥ 6-106-54 (43596)
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ಭೀಷ್ಮಂ ಸ ಭುಜಪ್ರಹರಣೋ ಬಲೀ।
ಪ್ರತೋದಪಾಣಿಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ಮುಹುಃ ॥ 6-106-55 (43597)
ದಾರಯನ್ನಿವ ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಸ ಜಗತೀಂ ಜಗದೀಶ್ವರಃ ।
ಕ್ರೋಧತಾಂರೇಕ್ಷಣಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಜಿಘಾಂಸುರಮಿತದ್ಯುತಿಃ ॥ 6-106-56 (43598)
ಗ್ರಸನ್ನಿವ ಚ ತೇಜಾಂಸಿ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾಹವೇ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಾಧವಮಾಕ್ರಂದೇ ಭೀಷ್ಮಾಯೋದ್ಯತಮಂತಿಕೇ ॥ 6-106-57 (43599)
ಹತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಹತೋ ಭೀಷ್ಮ ಇತಿ ತತ್ರಸ್ಮ ಸೈನಿಕಾಃ ।
ಕ್ರೋಶಂತಃ ಪ್ರಾದ್ರವನ್ಸರ್ವೇ ವಾಸುದೇವಭಯಾತುರಾಃ ॥ 6-106-58 (43600)
ಪೀತಕೌಶೇಯಸಂವೀತೋ ಮಣಿಶ್ಯಾಮೋ ಜನಾರ್ದನಃ ।
ಶುಶುಭೇ ವಿದ್ರವನ್ಭೀಷ್ಮಂ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾಲೀ ಯಥಾಂಬುದಃ ॥ 6-106-59 (43601)
ಸ ಸಿಂಹ ಇವ ಮಾತಂಗಂ ಯಥರ್ಷಭ ಇವರ್ಷಭಂ ।
ಅಭಿದುದ್ರಾವ ವೇಗೇನ ವಿನದನ್ಯಾದವರ್ಷಭಃ ॥ 6-106-60 (43602)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಮಾಹವೇ।
ಅಸಂಭ್ರಮಂ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ವಿಚಕರ್ಷ ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಉವಾಚ ಚೈವ ಗೋವಿಂದಮಸಂಭ್ರಾಂತೇನ ಚೇತಸಾ ॥ 6-106-61 (43603)
ಏಹ್ಯೇಹಿ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ದೇವದೇವ ನಮೋಸ್ತು ತೇ ।
ಮಾಮದ್ಯ ಸಾತ್ವತಶ್ರೇಷ್ಠ ತಾಪಯಸ್ತ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-106-62 (43604)
ತ್ವಯಾ ಹಿ ದೇವ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಹತಸ್ಯಾಪಿ ಮಮಾನಘ ।
ಶ್ರೇಯ ಏವ ಪರಂ ಕೃಷ್ಣ ಲೋಕೇ ಭವತಿ ಸರ್ವತಃ ॥ 6-106-63 (43605)
ಸಂಭಾವಿತೋಽಸ್ಮಿ ಗೋವಿಂದ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೇನಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಪ್ರಹರಸ್ವ ಯಥೇಷ್ಟಂ ವೈ ದಾಸೋಽಸ್ಮಿ ತವ ಚಾನಘ ॥ 6-106-64 (43606)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-106-65x (4203)
ಅನ್ವಗೇವ ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಸಮಭಿದ್ರುತ್ಯ ಕೇಶವಂ ।
ನಿಜಗ್ರಾಹ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಬಾಹುಭ್ಯಾಂ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ವೈ ॥ 6-106-65 (43607)
ನಿಗೃಹ್ಯಮಾಣಃ ಪಾರ್ಥೇನ ಕೃಷ್ಣೋ ರಾಜೀವಲೋಚನಃ ।
ಜಗಾಮೈವೈನಮಾದಾಯ ವೇಗೇನ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 6-106-66 (43608)
ಪಾರ್ಥಸ್ತು ವಿಷ್ಟಭ್ಯ ಬಲಾಚ್ಚರಣೌ ಪರವೀರಹಾ ।
ನಿಜಗ್ರಾಹ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಕಥಂಚಿದ್ದಶಮೇ ಪದೇ ॥ 6-106-67 (43609)
ತತ ಏವಮುವಾಚಾರ್ತಃ ಕ್ರೋಧಪರ್ಯಾಕುಲೇಕ್ಷಣಂ ।
ನಿಃಶ್ವಸಂತಂ ಯಥಾ ನಾಗಮರ್ಜುನಃ ಪ್ರಣಯಾತ್ಸಖಾ ॥ 6-106-68 (43610)
ನಿವರ್ತಸ್ವ ಮಹಾಬಾಹೋ ನಾನೃತಂ ಕರ್ತುಮರ್ಹಸಿ ।
ಯತ್ತ್ವಯಾ ಕಥಿತಂ ಪೂರ್ವಂ ನ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮೀತಿ ಕೇಶವ ॥ 6-106-69 (43611)
ಮಿಥ್ಯಾವಾದೀತಿ ಲೋಕಾಸ್ತ್ವಾಂ ಕಥಯಿಷ್ಯಂತಿ ಮಾಧವ ।
ಮಮೈಷ ಭಾರಃ ಸರ್ವೋ ಹಿ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-106-70 (43612)
ಶಪೇ ಕೇಶವ ಶಸ್ತ್ರೇಣ ಸತ್ಯೇನ ಸುಕೃತೇನ ಚ।
ಅಂತಂ ಯಥಾ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಶತ್ರೂಣಾಂ ಶತ್ರುಸೂದನ ॥ 6-106-71 (43613)
ಅದ್ಯೈವ ಪಶ್ಯ ದುರ್ಧರ್ಷಂ ಪಾತ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ತಾರಾಪತಿಮಿವಾಪೂರ್ಣಮಂತಕಾಲೇ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ॥ 6-106-72 (43614)
ಮಾಧವಸ್ತು ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ।
`ಅಭವತ್ಪರಮಪ್ರೀತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ'।
ನ ಕಿಂಚಿದುಕ್ತ್ವಾ ಸಕ್ರೋಧ ಆರುರೋಹ ರಥಂ ಪುನಃ ॥ 6-106-73 (43615)
ತೌ ರಥಸ್ಥೌ ನರವ್ಯಾಘ್ರೌ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಃ ಪುನಃ।
ವವರ್ಷ ಶರವರ್ಷೇಣ ಮೇಘೋ ವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಯಥಾಽಚಲೌ ॥ 6-106-74 (43616)
ಪ್ರಾಣಾನಾದತ್ತ ಯೋಧಾನಾಂ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಗಭಸ್ತಿಭಿರಿವಾದಿತ್ಯಸ್ತೇಜಾಂಸಿ ಶಿಶಿರಾತ್ಯಯೇ ॥ 6-106-75 (43617)
ಯಥಾ ಕುರೂಣಾಂ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಬಭಂಜುರ್ಯುಧಿ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ತಥಾ ಪಾಂಡವಸೈನ್ಯಾನಿ ಬಭಂಜ ಯುಧಿ ತೇ ಪಿತಾ ॥ 6-106-76 (43618)
ಹತವಿದ್ರುತಸೈನ್ಯಾಸ್ತು ನಿರುತ್ಸಾಹಾ ವಿಚೇತಸಃ ।
ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ನ ಶೇಕುಸ್ತೇ ಭೀಷ್ಮಮಪ್ರತಿಮಂ ರಣೇ ॥ 6-106-77 (43619)
ಮಧ್ಯಂ ಗತಮಿವಾದಿತ್ಯಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ ।
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-106-78 (43620)
ಕುರ್ವಾಣಂ ಸಮರೇ ಕರ್ಮಾಣ್ಯತಿಮಾನುಷವಿಕ್ರಮಂ।
ವೀಕ್ಷಾಂಚಕ್ರುರ್ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವಾ ಭಯಪೀಡಿತಾಃ ॥ 6-106-79 (43621)
ತಥಾ ಪಾಂಡವಸೈನ್ಯಾನಿ ದ್ರಾವ್ಯಮಾಣಾನಿ ಭಾರತ।
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂತ ಗಾವಃ ಪಂಕಗತಾ ಇವ।
ಪಿಪೀಲಿಕಾ ಇವ ಕ್ಷುಣ್ಣಾ ದುರ್ಬಲಾ ಬಲಿನಾ ರಣೇ ॥ 6-106-80 (43622)
ತಥೈವ ಯೋಧಾ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೀಷ್ಮೇಣಾಮಿತ್ರಘಾತಿನಾ।
ಸಮರೇ ಮೃದಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-106-81 (43623)
ಮಹಾರಥಂ ಭಾರತ ದುಷ್ಪ್ರಕಂಪಂ
ಶರೌಘಿಣಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ನರೇಂದ್ರಾನ್।
ಭೀಷ್ಮಂ ನ ಶೇಕುಃ ಪ್ರತಿವೀಕ್ಷಿತುಂ ತೇ
ಶರಾರ್ಚಿಷಂ ಸೂರ್ಯಮಿವಾತಪಂತಂ ॥ 6-106-82 (43624)
ವಿಮೃದ್ಗತಸ್ತಸ್ಯ ತು ಪಾಂಡುಸೇನಾ-
ಮಸ್ತಂ ಜಗಾಮಾಥ ಸಹಸ್ರರಶ್ಮಿಃ।
ತತೋ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಃ ಸಬಲಾನ್ಸಸೈನ್ಯಾ-
ನ್ನ್ಯವಾರಯತ್ಪಾಂಡುಸುತಾಞ್ಶರೌಘೈಃ ॥ 6-106-83 (43625)
ಜಘಾನ ಚೈತಾನ್ಸುಭೃಶಂ ಮಹಾಬಲೋ
ಮಹಾವ್ರತಃ ಪಾಂಡುಸುತಾನ್ಮಹಾಸ್ತ್ರೈಃ ।
ರಣೇ ಕರೂಣಾಧಿಪಚೇದಿಪೈರ್ಬಲೈ-
ರ್ವೃತಾನ್ಸದಾ ಚಕ್ರಧರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ।
ತತೋ ಬಲಾನಾಂ ಶ್ರಮಕರ್ಶಿತಾನಾಂ 6-106-84 (43626)
6-106-84f"
ಮನೋಽವಹಾರಂ ಪ್ರತಿ ಸಂಬಭೂವ ॥ ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ನವಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷಡಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 107
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.107. ಅಧ್ಯಾಯಃ 107
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇಣ ಕೃಷ್ಣೇನಸಹ ಸಂಮಂತ್ರ್ಯ ರಾತ್ರೌ ಭೀಷ್ಮಮೇತ್ಯ ತದ್ವಧೋಪಾಯಕಥನಪ್ರಾರ್ಥನಾ ॥ 1 ॥ ತಂಪ್ರತಿ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತತ್ಕಥನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-107-0 (43627)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-107-0x (4204)
ಯುಧ್ಯತಾಮೇವ ತೇಷಾಂ ತು ಭಾಸ್ಕರೇಽಸ್ತಮುಪಾಗತೇ।
ಸಂಧ್ಯಾ ಸಮಭವದ್ಧೋರಾ ನಾಪಶ್ಯಾಮ ತತೋ ರಣಂ ॥ 6-107-1 (43628)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಸಂಧ್ಯಾಂ ಸಂದೃಶ್ಯ ಭಾರತ।
ವಧ್ಯಮಾನಂ ಚ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತ್ಯಕ್ತಾಸ್ತ್ರಂ ಭಯವಿಹ್ವಲಂ ॥ 6-107-2 (43629)
ಸ್ವಸೈನ್ಯಂ ಚ ಪರಾವೃತ್ತಂ ಪಲಾಯನಪರಾಯಣಂ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧಂ ಪೀಡಯಂತಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-107-3 (43630)
ಸೋಮಕಾಂಶ್ಚ ಜಿತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿರುತ್ಸಾಹಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್।
` ನಿಶಾಮುಖಂ ಚ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾನಕಂ।'
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜ್ಞಾಮಪಹಾರಮಕಾರಯತ್ ॥ 6-107-4 (43631)
ತತೋಽಪಹಾರಂ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಚಕ್ರೇ ರಾಜಾ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ತಥೈವ ತವ ಸೈನ್ಯಾನಾಮಪಹಾರೇ ಹ್ಯಭೂತ್ತದಾ ॥ 6-107-5 (43632)
ತತೋಽಪಹಾರಂ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ರ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ನ್ಯವಿಶಂತ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕ್ಷತವಿಕ್ಷತಾಃ ॥ 6-107-6 (43633)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಮರೇ ಕರ್ಮ ಚಿಂತಯಾನಾಸ್ತು ಪಾಂಡವಾಃ ।
ನಾಲಭಂತ ತದಾ ಶಾಂತಿಂ ಭೀಷ್ಮಬಾಣಪ್ರಪೀಡಿತಾಃ ॥ 6-107-7 (43634)
ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ಸಮರೇ ಜಿತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನ್ಸಹ ಸೃಂಜಯಾನ್।
ಪೂಜ್ಯಮಾನಸ್ತವ ಸುತೈರ್ವಂದ್ಯಮಾನಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-107-8 (43635)
ನ್ಯವಿಶತ್ಕುರುಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಹೃಷ್ಟರೂಪೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ತತೋ ರಾತ್ರಿಃ ಸಮಭವತ್ಸರ್ವಭೂತಪ್ರಮೋಹಿನೀ ॥ 6-107-9 (43636)
ತಸ್ಮಿನ್ರಾತ್ರಿಮುಖೇ ಘೋರೇ ಪಾಂಡವಾ ವೃಷ್ಣಿಭಿಃ ಸಹ ।
ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ ದುರಾಧರ್ಷಾ ಮಂತ್ರಾಯ ಸಮುಪಾವಿಶನ್ ॥ 6-107-10 (43637)
ಆತ್ಮನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ಮಹಾಬಲಾಃ।
ಮಂತ್ರಯಾಮಾಸುರವ್ಯಗ್ರಾ ಮಂತ್ರನಿಶ್ಚಯಕೋವಿದಾಃ ॥ 6-107-11 (43638)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಮಂತ್ರಯಿತ್ವಾ ಚಿರಂ ನೃಪ ।
ವಾಸುದೇವಂ ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ವಚನಂ ಚೇದಮಾದದೇ ॥ 6-107-12 (43639)
ಕೃಷ್ಣ ಪಶ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಮಾನಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಗಜಂ ನಲವನಾನೀವ ವಿಮೃದ್ಗಂತಂ ಬಲಂ ಮಮ ॥ 6-107-13 (43640)
ನ ಚೈವೈನಂ ಮಹಾತ್ಮಾನಮುತ್ಸಹಾಮೋ ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ।
ಲೇಲಿಹ್ಯಮಾನಂ ಸೈನ್ಯೇಷು ಪ್ರವೃದ್ಧಮಿವ ಪಾವಕಂ ॥ 6-107-14 (43641)
ಯಥಾ ಘೋರೋ ಮಹಾನಾಗಸ್ತಕ್ಷಕೋ ವೈ ವಿಷೋಲ್ಬಣಃ।
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮೋ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಶಸ್ತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-107-15 (43642)
ಗೃಹೀತಚಾಪಃ ಸಮರೇ ಪ್ರಮುಂಚನ್ನಿಶಿತಾಂಛರಾನ್।
ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ಯಮಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಜ್ರಪಾಣಿಶ್ಚ ದೇವರಾಟ್ ॥ 6-107-16 (43643)
ವರುಣಃ ಪಾಶಭೃಚ್ಚಾಪಿ ಸಗದೋ ವಾ ಧನೇಶ್ವರಃ ।
ನ ತು ಭೀಷ್ಮಃ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-107-17 (43644)
ಸೋಽಹಮೇವಂ ಗತೇ ಕೃಷ್ಣ ನಿಮಗ್ನಃ ಶೋಕಸಾಗರೇ।
ಆತ್ಮನೋ ಬುದ್ಧಿದೌರ್ಬಲ್ಯಾದ್ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-107-18 (43645)
ವನಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ದುರ್ಧರ್ಷ ಶ್ರೇಯೋ ವೈ ತತ್ರ ಮೇ ಗತಂ ।
ನ ಯುದ್ಧಂ ರೋಚತೇ ಕೃಷ್ಣ ಹಂತಿ ಭೀಷ್ಮೋ ಹಿ ನಃ ಸದಾ ॥ 6-107-19 (43646)
ಯಥಾ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಂ ವಹ್ನಿಂ ಪತಂಗಃ ಸಮಭಿದ್ರವನ್।
ಏಕತೋ ಮೃತ್ಯುಮಭ್ಯೇತಿ ತಥಾಽಹಂ ಭೀಷ್ಮಮೇಯಿವಾನ್ ॥ 6-107-20 (43647)
ಕ್ಷಯಂ ನೀತೋಽಸ್ಮಿ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ರಾಜ್ಯಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಭ್ರಾತರಶ್ಚೈವ ಮೇ ಶುರಾಃ ಸಾಯಕೈರ್ಭೃಶಪೀಡಿತಾಃ ॥ 6-107-21 (43648)
ಮತ್ಕೃತೇ ಭ್ರಾತೃಸೌಹಾರ್ದಾದ್ರಾಜ್ಯಭ್ರಷ್ಟಾ ವನಂ ಗತಾಃ।
ಪರಿಕ್ಲಿಷ್ಟಾ ತಥಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಮತ್ಕೃತೇ ಮಧುಸೂದನ ॥ 6-107-22 (43649)
ಜೀವಿತಂ ಬಹು ಮನ್ಯೇಽಹಂ ಜೀವಿತಂ ಹ್ಯದ್ಯ ದುರ್ಲಭಂ।
ಜೀವಿತಸ್ಯಾದ್ಯ ಶೇಷೇಣ ಚರಿಷ್ಯೇ ಧರ್ಮಮುತ್ತಮಂ ॥ 6-107-23 (43650)
ಯದಿ ತೇಽಹಮನುಗ್ರಾಹ್ಯೋ ಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಸ ಕೇಶವ ।
ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಯಾವಿರೋಧೇನ ಹಿತಂ ವ್ಯಾಹರ ಕೇಶವ ॥ 6-107-24 (43651)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-107-25x (4205)
ಏವಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಕಾರುಣ್ಯಾದ್ಬಹುವಿಸ್ತರಂ।
ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ತತಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಸಾಂತ್ವಯಾನೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 6-107-25 (43652)
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ । 6-107-26x (4206)
ಧರ್ಮಪುತ್ರ ವಿಷಾದಂ ತ್ವಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ಸತ್ಯಸಂಗರ ।
ಯಸ್ಯ ತೇ ಭ್ರಾತರಃ ಶೂರಾ ದುರ್ಜಯಾಃ ಸತ್ರುಸೂದನಾಃ ॥ 6-107-26 (43653)
ಅರ್ಜುನೋ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ವಾಯ್ವಗ್ನಿಸಮತೇಜಸೌ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ವಿಕ್ರಾಂತೌ ತ್ರಿದಶಾನಾಮಿವಿಶ್ವರೌ ॥ 6-107-27 (43654)
ಮಾಂ ವಾ ನಿಯುಂಕ್ಷ್ವ ಸೌಹಾರ್ದಾದ್ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪಾಂಡವ ।
ತ್ವಪ್ರಯುಕ್ತೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಂ ನ ಕುರ್ಯಾಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-107-28 (43655)
ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಮಾಹೂಯ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ ।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಯದಿ ನೇಚ್ಛತಿ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 6-107-29 (43656)
ಯದಿ ಭೀಷ್ಮೇ ಹತೇ ವೀರೇ ಜಯಂ ಪಶ್ಯಸಿ ಪಂಡವ।
ಹಂತಾಸ್ಂಯೇಕರಥೇನಾದ್ಯ ಕುರುವೃದ್ಧಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-107-30 (43657)
ಪಶ್ಯ ಮೇ ವಿಕ್ರಮಂ ರಾಜನ್ಮಹೇಂದ್ರಸ್ಯೇವ ಸಂಯುಗೇ।
ವಿಮುಂಚಂತಂ ಮಹಾಸ್ತ್ರಾಮಿ ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ರಥಾತ್ ॥ 6-107-31 (43658)
ಯಃ ಶತ್ರುಃ ಪಾಂಡುಪುತ್ರಾಣಾಂ ಮಚ್ಛತ್ರುಃ ಸ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಮದರ್ಥಾ ಭವದರ್ಥಾ ಯೇ ಯೇ ಮದೀಯಾಸ್ತವೈವ ತೇ ॥ 6-107-32 (43659)
ತವ ಭ್ರಾತಾ ಮಮ ಸಖಾ ಸಂಬಂಧೀ ಶಿಷ್ಯ ಏವ ಚ ।
ಮಾಂಸಾನ್ಯುತ್ಕೃತ್ಯ ದಾಸ್ಯಾಮಿ ಫಲ್ಗುನಾರ್ಥೇ ಮಹೀಪತೇ ॥ 6-107-33 (43660)
ಏಷ ಚಾಪಿ ನರವ್ಯಾಘ್ರೋ ಮತ್ಕೃತೇ ಜೀವಿತಂ ತ್ಯಜೇತ್।
ಏಷ ನಃ ಸಮಯಸ್ತಾತ ತಾರಯೇಮ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-107-34 (43661)
ಸ ಮಾಂ ನಿಯುಂಕ್ಷ್ವ ರಾಜೇಂದ್ರ ಯಾವತ್ಸಜ್ಜೋ ಭವಾಂಯಹಂ ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಮುಪಪ್ಲಾವ್ಯೇ ಯತ್ತತ್ಪಾರ್ಥೇನ ಪೂರ್ವತಃ ॥ 6-107-35 (43662)
ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಗಾಂಗೇಯಮಿತ್ಯುಲೂಕಸ್ಯ ಸಂನಿಧೌ।
ಪರಿರಕ್ಷ್ಯಮಿದಂ ತಾವದ್ವಚಃ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಧೀಮತಃ ॥ 6-107-36 (43663)
ಅನುಜ್ಞಾತೇನ ಪಾರ್ಥೇನ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಂ ನ ಸಂಶಯಃ।
ಅಥವಾ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯೈಷ ಭಾರಃ ಪರಿಮಿತೋ ರಣೇ ॥ 6-107-37 (43664)
ಸ ಹನಿಷ್ಯತಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪರಪುರಂಜಯಂ ।
ಅಶಕ್ಯಮಪಿ ಕುರ್ಯಾದ್ಧಿ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಃ ಸಮುದ್ಯತಃ ॥ 6-107-38 (43665)
ತ್ರಿದಶಾನ್ವಾ ಸಮುದ್ಯುಕ್ತಾನ್ಸಹಿತಾಂದೈತ್ಯದಾನವೈಃ ।
ನಿಹಂತ್ಯಾದರ್ಜುನಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಕಿಮು ಭೀಷ್ಮಂ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-107-39 (43666)
ವಿಪರೀತೋ ಮಹಾವೀರ್ಯೋ ಗತಸತ್ವೋಽಲ್ಪಜೀವನಃ ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ನೂನಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ನಾವಬುಧ್ಯತೇ ॥ 6-107-40 (43667)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-107-41x (4207)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಮಾಧವ।
ಸರ್ವೇ ಹ್ಯೇತೇ ನ ಪರ್ಯಾಪ್ತಾಸ್ತವ ವೇಗವಿಧಾರಣೇ ॥ 6-107-41 (43668)
ನಿಯತಂ ಸಮಾವಾಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥೇಪ್ಸಿತಂ ।
ಯಸ್ಯ ಮೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಭವಾನ್ಪಕ್ಷೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-107-42 (43669)
ಸೇಂದ್ರಾನಪಿ ರಣೇ ದೇವಾಂಜಯೇಯಂ ಜಯತಾಂ ವರ।
ತ್ವಯಾ ನಾಥೇನ ಗೋವಿಂದ ಕಿಮು ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-107-43 (43670)
ನ ತು ತ್ವಾಮನೃತಂ ಕರ್ತುಮುತ್ಸಹೇ ಸ್ವಾತ್ಮಗೌರವಾತ್।
ಅಯುಧ್ಯಮಾನಾಃ ಸಹಾಯ್ಯಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಕುರು ಮಾಧವ ॥ 6-107-44 (43671)
ಸಮಯಸ್ತು ಕೃತಃ ಕಶ್ಚಿನ್ಮಮ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಂಯುಗೇ।
ಮಂತ್ರಯಿಷ್ಯೇ ತವಾರ್ಥಾಯ ನ ತು ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಕಥಂಚನ ॥ 6-107-45 (43672)
ದುರ್ಯೋಧನಾರ್ಥಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಸತ್ಯಮೇತದಿತಿ ಪ್ರಭೋ।
ಸ ಹಿ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಮೇ ದಾತಾ ಮಂತ್ರಸ್ಯೈವ ಚ ಮಾಧವ ॥ 6-107-46 (43673)
ತಸ್ಮಾದ್ದೇವವ್ರತಂ ಭೂಯೋ ವಧೋಪಾಯಾರ್ಥಮಾತ್ಮನಃ ।
ಭವತಾ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಯಾಮ ಮಧುಸೂದನ ॥ 6-107-47 (43674)
ತದ್ವಯಂ ಸಹಿತಾ ಗತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಮಾಶು ನರೋತ್ತಮಂ ।
ರುಚಿತೇ ತವ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಮಂತ್ರಂ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಮಾಚಿರಂ ॥ 6-107-48 (43675)
ಸ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಸತ್ಯಮಸ್ಮಾಜ್ಜನಾರ್ದನ।
ಯಥಾ ಚ ವಕ್ಷ್ಯತೇ ಕೃಷ್ಣ ತಥಾ ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-107-49 (43676)
ಸ ನೋ ಜಯಸ್ಯ ದಾತಾ ಸ್ಯಾನ್ಮಂತ್ರಸ್ಯ ಚ ದೃಢವ್ರತಃ ।
ಬಾಲಾಃ ಪಿತ್ರಾ ವಿಹೀನಾಶ್ಚ ತೇನ ಸಂವರ್ಧಿತಾ ವಯಂ ॥ 6-107-50 (43677)
ತಂ ಚೇತ್ಪಿತಾಮಹಂ ವೃದ್ಧಂ ಹಂತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಮಾಧವ।
ಪಿತುಃ ಪಿತರಮಿಷ್ಟಂ ಚ ಧಿಗಸ್ತು ಕ್ಷತ್ರಜೀವಿಕಾಂ ॥ 6-107-51 (43678)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-107-52x (4208)
ತತೋಽಬ್ರವೀನ್ಮಹಾರಾಜ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಃ ಕುರುನಂದನಂ ।
ರೋಚತೇ ಮೇ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ರಾಜೇಂದ್ರ ತವ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-107-52 (43679)
ದೇವವ್ರತಃ ಕೃತೀ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಿತೇನಾಪಿ ನಿರ್ದಹೇತ್।
ಗಂಯತಾಂ ಸ್ವವಧೋಪಾಯಂ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಸಾಗರಗಾಸುತಂ ॥ 6-107-53 (43680)
ವಕ್ತಮರ್ಹತಿ ಸತ್ಯಂ ಸ ತ್ವಯಾ ಪೃಷ್ಟೋ ವಿಶೇಷತಃ ।
ತೇ ವಯಂ ತತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಃ ಪ್ರಷ್ಟುಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-107-54 (43681)
ಗತ್ವಾ ಶಾಂತನವಂ ವೃದ್ಧಂ ಮಂತ್ರಂ ಪೃಚ್ಛಾಮ ಭಾರತ ।
ಸ ನೋ ದಾಸ್ಯತಿ ಮಂತ್ರಂ ಯಂ ತೇನ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಹೇ ಪರಾನ್ ॥ 6-107-55 (43682)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-107-56x (4209)
ಏವಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ತೇ ವೀರಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ।
ಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-107-56 (43683)
ವಿಮುಕ್ತಶಸ್ತ್ರಕವಚಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸದನಂ ಪ್ರತಿ।
ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ ತದಾ ಭೀಷ್ಮಂ ಶಿರೋಭಿಃ ಪ್ರಣಿಪೇದಿರೇ ॥ 6-107-57 (43684)
ಪೂಜಯಂತೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವಾ ಭರತರ್ಷಭಂ ।
ಪ್ರಣಂಯ ಶಿರಸಾ ಚೈನಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶರಣಮಭ್ಯಯುಃ ॥ 6-107-58 (43685)
ತಾನುವಾಚ ಮಹಾಬಾಹುರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ।
ಸ್ವಾಗತಂ ತವ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯ ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಧನಂಜಯ ॥ 6-107-59 (43686)
ಸ್ವಾಗತಂ ಧರ್ಮಪುತ್ರಾಯ ಭೀಮಾಯ ಯಮಯೋಸ್ತಥಾ।
ಕಿಂ ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ಕರೋಂಯದ್ಯ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಂ ॥ 6-107-60 (43687)
`ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ರ ಹೇ ವತ್ಸಾಃ ಪ್ರೀಯಂತಾಂ ಮಾ ವಿಶಂಕಥ ।'
ಸರ್ವಾತ್ಮನಾಪಿ ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ಯದಪಿ ಸ್ಯಾತ್ಸದುಷ್ಕರಂ ।
ತಥಾ ಬ್ರುವಾಣಂ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಂ ಪುನಃಪುನಃ ॥ 6-107-61 (43688)
ಉವಾಚ ರಾಜಾ ದೀನಾತ್ಮಾ ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತಮಿದಂ ವಚಃ।
ಕಥಂ ಜಯೇಮ ಸರ್ವಜ್ಞ ಕಥಂ ರಾಜ್ಯಂ ಲಭೇಮಹಿ ॥ 6-107-62 (43689)
ಪ್ರಜಾನಾಂ ಸಂಶಯೋ ನ ಸ್ಯಾತ್ಕಥಂ ತನ್ಮೇ ಬದ ಪ್ರಭೋ ।
ಭವಾನ್ಹಿ ನೋ ವಧೋಪಾಯಂ ಬ್ರವೀತು ಸ್ವಯಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-107-63 (43690)
ಭವಂತಂ ಸಮರೇ ವೀರ ವಿಷಹೇಮ ಕಥಂ ವಯಂ।
ನ ಹಿ ತೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮಪ್ಯಸ್ತಿ ರಂಧ್ರಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹ ॥ 6-107-64 (43691)
ಮಂಡಲೇನೈವ ಧನುಷಾ ದೃಶ್ಯಸೇ ಸಂಯುಗೇ ಸದಾ।
ಆದದಾನಂ ಸಂದಧಾನಂ ವಿಕರ್ಷಂತಂ ಧನುರ್ನ ಚ ॥ 6-107-65 (43692)
ಪಶ್ಯಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ರಥೇ ಸೂರ್ಯಮಿವಾಪರಂ ।
ರಥಾಶ್ವನರನಾಗಾನಾಂ ಹಂತಾರಂ ಪರವೀರಹನ್ ॥ 6-107-66 (43693)
ಕೋಽಥವೋತ್ಸಹತೇ ಜೇತುಂ ವಾಂ ಪುಮಾನ್ಭರತರ್ಷಭ ।
ವರ್ಷತಾ ಶರವರ್ಷಾಣಿ ಮಹಾಂತಿ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 6-107-67 (43694)
ಕ್ಷಯಂ ನಿತಾ ಹಿ ಪೃತನಾ ಸಂಯುಗೇ ಮಹತೀ ಮಮ।
ಯಥಾ ಯುಧಿ ಜಯೇಮ ತ್ವಾಂ ಯಥಾ ರಾಜ್ಯಂ ಭೃಶಂ ಮಮ ॥ 6-107-68 (43695)
ಮಮ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಚ ಕ್ಷೇಮಂ ತನ್ಮೇ ಬ್ರೂಹಿ ಪಿತಾಮಹ । 6-107-69xಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ತತೋಽಬ್ರವೀಚ್ಛಾಂತನವಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ ॥ 6-107-69 (43696)
ನ ಕಥಂಚನ ಕೌಂತೇಯ ಮಯಿ ಜೀವತಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಜಯೋ ಭವತಿ ಸರ್ವಜ್ಞ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-107-70 (43697)
ನಿರ್ಜಿತೇ ಮಯಿ ಯುದ್ಧೇನ ರಣೇ ಜೇಷ್ಯಥ ಪಾಂಡವಾಃ ।
ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಮಯಿ ಪ್ರಹರತ ಯದೀಚ್ಛಥ ರಣೇ ಜಯಂ ॥ 6-107-71 (43698)
ಅನುಜಾನಾಮಿ ವಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪ್ರಹರಧ್ವಂ ಯಥಾಸುಖಂ ।
ಏವಂ ಹಿ ಸುಕೃತಂ ಮನ್ಯೇ ಭವತಾಂ ವಿದಿತೋ ಹ್ಯಹಂ ।
ಹತೇ ಮಯಿ ಹತಂ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಮಾದೇವಂ ವಿಧೀಯತಾಂ ॥ 6-107-72 (43699)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಉವಾಚ। 6-107-73x (4210)
ಬ್ರೂಹಿ ತಸ್ಮಾದುಪಾಯಂ ನೋ ಯಥಾ ಯುದ್ಧೇ ಜಯೇಮಹಿ।
ಭವಂತಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಂ ದಂಡಹಸ್ತಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-107-73 (43700)
ಶಕ್ಯೋ ವಜ್ರಧರೋ ಜೇತುಂ ವರುಣೋಽಥ ಯಮಸ್ತಥಾ।
ನ ಭವಾನ್ಸಮರೇ ಶಕ್ಯಃ ಸೇಂದ್ರೈರಪಿ ಸುರಾಸುರೈಃ ॥ 6-107-74 (43701)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-107-75x (4211)
ಸತ್ಯಮೇತನ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಯಥಾ ವದಸಿ ಪಾಂಡವ ॥ 6-107-75 (43702)
ನಾಹಂ ಜೇತುಂ ರಣೇ ಶಕ್ಯಃ ಸೇಂದ್ರೈರಪಿ ಸುರಾಸುರೈಃ।
ಆತ್ತಶಸ್ತ್ರೋ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಗೃಹೀತವರಕಾರ್ಮುಕಃ ।
ತತೋ ಮಾಂ ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರಂ ತು ಏತೇ ಹನ್ಯುರ್ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-107-76 (43703)
ನಿಕ್ಷಿಪ್ತಶಸ್ತ್ರೇ ಪತಿತೇ ವಿಮುಕ್ತಕವಚಧ್ವಜೇ ।
ದ್ರವಮಾಣೇ ಚ ಭೀತೇ ಚ ತವಾಸ್ಮೀತಿ ಚ ವಾದಿನಿ ॥ 6-107-77 (43704)
`ಸ್ತ್ರೀಜಿತೇ ಸ್ತ್ರೀಪ್ರಧಾನೇ ಚ ಸ್ತ್ರೀಪ್ರಧಾಯಿನಿ ಧರ್ಮಜ'
ಸ್ತ್ರಿಯಾಂ ಸ್ತ್ರೀನಾಮಧೇಯೇ ಚ ವಿಕಲೇ ಚೈಕಪುತ್ರಿಣಿ ।
ಅಪ್ರಸೂತೇ ಚ ಷಂಡೇ ಚ ನ ಯುದ್ಧಂ ರೋಚತೇ ಮಮ ॥ 6-107-78 (43705)
ಇಮಂ ಮೇ ಶೃಣು ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂಕಲ್ಪಂ ಪೂರ್ವಚಿಂತಿತಂ ।
ಅಸಂಕಲ್ಪಧ್ವಜಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನ ಯುಧ್ಯೇಯಂ ಕದಾಚನ ॥ 6-107-79 (43706)
ಯ ಏಷ ದ್ರೌಪದೋ ರಾಜಂಸ್ತವ ಸೈನ್ಯೇ ಮಹಾರಥಃ ।
ಶಿಖಂಡೀ ಸಮರಾಮರ್ಷೀ ಶೂರಶ್ಚ ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ॥ 6-107-80 (43707)
ಯಥಾಽಭವಚ್ಚ ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವಂ ಪಶ್ಚಾತ್ಪುಂಸ್ತ್ವಂ ಸಮಾಗತಃ।
ಜಾನಂತಿ ಚ ಭವಂತೋಽಪಿ ಸರ್ವಮೇತದ್ಯಥಾತಥಂ ॥ 6-107-81 (43708)
ಅರ್ಜುನಃ ಸಮರೇ ಶೂರಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡೀನಂ ।
ಮಾಮೇವ ವಿಶಿಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರಭಿದ್ರವತು ದಂಶಿತಃ ॥ 6-107-82 (43709)
ಅಸಂಕಲ್ಪಧ್ವಜೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸ್ತ್ರೀಪೂರ್ವೇ ಚ ವಿಶೇಷತಃ ।
ನ ಪ್ರಹರ್ತುಮಭೀಪ್ಸಾಮಿ ಗೃಹೀತೇಷು ಕಥಂಚನ ॥ 6-107-83 (43710)
ತದಂತರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪಾಂಡವೋ ಮಾಂ ಧನಂಜಯಃ।
ಶರೈರ್ಘಾತಯತು ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಸಮಂತಾದ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-107-84 (43711)
ನ ತಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಲೋಕೇಷ ಮಾಂ ಹನ್ಯಾದ್ಯಃ ಸಮುದ್ಯತಂ।
ಋತೇ ಕೃಷ್ಣಾನ್ಮಹಾಭಾಗಾತ್ಪಾಂಡವಾದ್ವಾ ಧನಂಜಯಾತ್ ॥ 6-107-85 (43712)
ಪಾರ್ಷತಂ ತು ಪುರೋಧಾಯ ಕ್ಲೀಬಮದ್ಯ ಮಮಾಗ್ರತಃ ।
ಆತ್ತಶಸ್ತ್ರೋ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಗೃಹೀತವರಕಾರ್ಮುಕಃ ।
ಮಾಂ ಪಾತಯತು ಬೀಭತ್ಸುರೇವಂ ತವ ಜಯೋ ಧ್ರುವಂ ॥ 6-107-86 (43713)
ಏತತ್ಕುರುಷ್ವ ಕೌಂತೇಯ ಯಥೋಕ್ತಂ ಮಮ ಸುವ್ರತ ।
ತತೋ ಜೇಷ್ವಸಿ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 6-107-87 (43714)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-107-88x (4212)
ತೇಽನುಜ್ಞಾತಾಸ್ತತಃ ಪಾರ್ಥಾ ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಂ ಪ್ರತಿ।
ಅಭಿವಾದ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-107-88 (43715)
ತಥೋಕ್ತವತಿ ಗಾಂಗೇಯೇ ಪರಲೋಕಾಯ ದೀಕ್ಷಿತೇ।
ಅರ್ಜುನೋ ದುಃಖಸಂತಪ್ತಃ ಸವ್ರೀಡಮಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-107-89 (43716)
ಗುರುಣಾ ಕುರುವೃದ್ಧೇನ ಕೃತಪ್ರಜ್ಞೇನ ಧೀಮತಾ ।
ಪಿತಾಮಹೇನ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಕಥಂ ಯೋದ್ಧಾಸ್ಮಿ ಮಾಧವ ॥ 6-107-90 (43717)
ಕ್ರೀಡತಾ ಹಿ ಮಯಾ ಬಾಲ್ಯೇ ವಾಸುದೇವ ಮಹಾಮನಾಃ ।
ಪಾಂಸುರೂಷಿತಗಾತ್ರೇಣ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪರುಷೀಕೃತಃ॥ 6-107-91 (43718)
ಯಸ್ಯಾಹಮಧಿರುಹ್ಯಾಂಕಂ ವಾಲಃ ಕಿಲ ಗದಾಗ್ರಜ ।
ತಾತೇತ್ಯವೋಚಂ ಪಿತರಂ ಪಿತುಃ ಪಾಂಡೋರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-107-92 (43719)
ನಾಹಂ ತಾತಸ್ತವ ಪಿತುಸ್ತಾತೋಽಸ್ಮಿ ತವ ಭಾರತ ।
ಇತಿ ಮಾಮಬ್ರವೀದ್ಬಾಲ್ಯೇ ಯಃ ಸ ವಧ್ಯಃ ಕಥಂ ಮಯಾ ॥ 6-107-93 (43720)
ಕಾಮಂ ವಧ್ಯತು ಸೈನ್ಯಂ ಮೇ ನಾಹಂ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಜಯೋ ವಾಸ್ತು ವಧೋ ವಾ ಮೇ ಕಥಂ ವಾ ಕೃಷ್ಣ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 6-107-94 (43721)
` ಕಥಮಸ್ಮಾದ್ವಿಧಃ ಕೃಷ್ಣ ಜಾನಂಧರ್ಮಂ ಸನಾತನಂ ।
ನ್ಯಸ್ತಶಸ್ತ್ರೇ ಚ ವೃದ್ಧೇ ಚ ಪ್ರಹರೇದ್ಧಿ ಪಿತಾಮಹೇ ॥' 6-107-95 (43722)
ಶ್ರೀವಾಸುದೇವ ಉವಾಚ। 6-107-96x (4213)
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ವಧಂ ಜಿಷ್ಣೋ ಪುರಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಃ ಪಾರ್ಥ ಕಥಂ ನೈನಂ ಹನಿಷ್ಯಸಿ ॥ 6-107-96 (43723)
ಪಾತಯೈನಂ ರಥಾತ್ಪಾರ್ಥ ಕ್ಷತ್ರಿಯಂ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ।
ನಾಹತ್ವಾ ಯುಧಿ ಗಾಂಗೇಯಂ ವಿಜಯಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-107-97 (43724)
ದೃಷ್ಟಮೇತತ್ಪುರಾ ದೇವೈರ್ಭವಿಷ್ಯತ್ಯವಶಸ್ಯ ತೇ।
ಯದ್ದೃಷ್ಟಂ ಹಿ ಪುರಾ ಪಾರ್ಥ ತತ್ತಥಾ ನ ತದನ್ಯಥಾ ॥ 6-107-98 (43725)
ನ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ದುರಾಧರ್ಷಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ।
ತ್ವದನ್ಯಃ ಶಕ್ನುಯಾದ್ಯೋದ್ಧುಮಪಿ ವಜ್ರಧರಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 6-107-99 (43726)
ಜಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ಶೃಣು ಚೇದಂ ವಚೋ ಮಮ।
ಯಥೋವಾಚ ಪುರಾ ಶಕ್ರಂ ಮಹಾಬುದ್ಧಿರ್ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ॥ 6-107-100 (43727)
ಜ್ಯಾಯಾಂಸಮಪಿ ಚೇದ್ವೃದ್ಧಂ ಗುಣೈರಪಿ ಸಮನ್ವಿತಂ ।
ಆತತಾಯಿನಮಾಯಾಂತಂ ಹನ್ಯಾದ್ಧಾತಕಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-107-101 (43728)
ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ ಸ್ಥಿತೋ ಧರ್ಮಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಧನಂಜಯ ।
ಯೋದ್ಧವ್ಯಂ ರಕ್ಷಿತವ್ಯಂ ಚ ಯಷ್ಟವ್ಯಂ ಚಾನಸೂಯುಭಿಃ ॥ 6-107-102 (43729)
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ। 6-107-103x (4214)
ಶಿಖಂಡೀ ನಿಧನಂ ಕೃಷ್ಣ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಭವಿತಾ ಧ್ರುವಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಹಿ ಸದಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ವಿನಿವರ್ತತೇ ॥ 6-107-103 (43730)
ತೇ ವಯಂ ಪ್ರಮುಖೇ ತಸ್ಯ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ।
ಗಾಂಗೇಯಂ ಪಾತಯಿಷ್ಯಾಮ ಉಪಾಯೇನೇತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-107-104 (43731)
ಅಹಮನ್ಯಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾನ್ವಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಶಿಖಂಡ್ಯಪಿ ಯುಧಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿಯೋಧಯೇತ್ ॥ 6-107-105 (43732)
ಶ್ರುತಂ ಹಿ ಕುರುಮುಖ್ಯಸ್ಯ ನಾಹಂ ಹನ್ಯಾಂ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಕನ್ಯಾ ಹ್ಯೇಷಾ ಪುರಾ ಭೂತ್ವಾ ಪುರುಷಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-107-106 (43733)
`ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಸಂಯುತಂ।
ಜಹೃಷುರ್ಹೃಷ್ಟರೋಮಾಣಃ ಸಕೃಷ್ಣಾಃ ಪಾಂಡವಾಸ್ತದಾ॥' 6-107-107 (43734)
ಇತ್ಯೇವಂ ನಿಶ್ಚಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹಮಾಧವಾಃ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಯಯುರ್ಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ।
ಶಯನಾನಿ ಯಥಾ ಸ್ವಾನಿ ಭೇಜಿರೇ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ॥ ॥ 6-107-108 (43735)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಸಪ್ತಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-107-20 ಏಕತ ಇತಿ ದ್ವಿತೀಯಾಂತಾತ್ತಸಿಃ। ಏಕಂ ಕೇವಲಂ ಮೃತ್ಯುಮೇವಾಭ್ಯೇತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-107-40 ವಿಪರೀತಃ ಕ್ಷುದ್ರೇಷು ಪರಾಕ್ರಮೀ । ಗತಸತ್ವೋ ಗತಬುದ್ಧಿಃ ॥ 6-107-61 ಯುದ್ಧಾದನ್ಯತ್ರೇತ್ಯರ್ಧಂ ಕಃ ಪುಸ್ತಕ ಏವ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 6-107-91 ಪರುಷೀಕೃತಃ ರೂಕ್ಷೀಕೃತಃ ॥ 6-107-97 ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಂ ಯುದ್ಧೋತ್ಸುಕಂ ॥ 6-107-98 ಗಮಿಷ್ಯಾತಿ ಯಮಕ್ಷಯಂ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಭೀಷ್ಮ ಇತಿ ಶೇಷಃ ॥ 6-107-101 ಆತತಾಯಿನಮಿತ್ಯಸ್ಯ ಘಾತಕಮಿತಿ ವಿಶೇಷಣಮನ್ಯೇಭ್ಯ ಆತತಾಯಿಭ್ಯೋ ವ್ಯವಚ್ಛೇದಾಯೋಕ್ತಂ ॥ 6-107-103 ನಿಧನಂ ನಿಧನಹೇತುಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 108
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.108. ಅಧ್ಯಾಯಃ 108
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಯುದ್ಧಂ ॥ 1 । ಶಿಖಂಡಿನೋ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಹ ಸಂವಾದೋ ಯುದ್ಧಸನ್ನಾಹಶ್ಚ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-108-0 (43736)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-108-0x (4215)
ಕಥಂ ಶಿಖಂಡೀ ಗಾಂಗೇಯಮಭ್ಯವರ್ತತ ಸಂಯುಗೇ।
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಕಥಂ ಭೀಷ್ಮಂ ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-108-1 (43737)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-108-2x (4216)
ತತಃ ಪ್ರಭಾತೇ ವಿಮಲೇ ಸೂರ್ಯಸ್ಯೋದಯನಂ ಪ್ರತಿ।
ತಾಡ್ಯಮಾನಾಸು ಭೇರೀಷು ಮೃದಂಗೇಷ್ವಾನಕೇಷು ಚ ॥ 6-108-2 (43738)
ಧ್ಮಾಯಮಾನೇಷು ಶಂಖೇಷು ಪಾಂಡರೇಷು ಸಮಂತತಃ ।
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ನಿರ್ಯಾಪ್ತಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಯುಧಿ ॥ 6-108-3 (43739)
ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯೂಹಂ ಮಹಾರಾಜ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಂ ।
ಶಿಖಂಡೀ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಮಗ್ರ ಆಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-108-4 (43740)
ಚಕ್ರರಕ್ಷೌ ತತಸ್ತಸ್ಯ ಭೀಮಸೇನಧನಂಜಯೌ ।
ಪೃಷ್ಠತೋ ದ್ರೌಪದೇಯಾಶ್ಚ ಸೌಭದ್ರಶ್ಚೈವ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-108-5 (43741)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಗೋಪ್ತಾ ಮಹಾರಥಃ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪಾಂಚಾಲೈರಭಿರಕ್ಷಿತಃ ॥ 6-108-6 (43742)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ಸಹಿತಃ ಪ್ರಭುಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಸಿಂಹನಾದೇನ ನಾದಯನ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-108-7 (43743)
ವಿರಾಟಸ್ತು ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಸ್ವೇನ ಸೈನ್ಯೇನ ಸಂವೃತ್ತಃ ।
ದ್ರುಪದಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹೋ ತತಃ ಪಂಚಾದುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-108-8 (43744)
ಕೇಕಯಾ ಭ್ರಾತರಃ ಪಂಚ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಜಘನಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸುಃ ಪಾಂಡವೇಯಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥ 6-108-9 (43745)
ಏವಂ ವ್ಯೂಹ್ಯ ಮಹಾಸೈನ್ಯಂ ಪಾಂಡವಾಸ್ತವ ವಾಹಿನೀಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-108-10 (43746)
ತಥೈವ ಕುರವೋ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಮಹಾರಥಂ ।
ಅಗ್ರತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಯಯುಃ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ॥ 6-108-11 (43747)
ಪುತ್ರೈಸ್ತವ ದುರಾಧರ್ಷೋ ರಕ್ಷಿತಃ ಸುಮಹಾಬಲೈಃ ।
ತತೋ ದ್ರೋಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪುತ್ರಶ್ಚಾಸ್ಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-108-12 (43748)
ಭಗದತ್ತಸ್ತತಃ ಪಶ್ಚಾದ್ಗಜಾನೀಕೇನ ಸಂವೃತಃ ।
ಕೃಪಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಭಗದತ್ತಮನುವ್ರತೌ ॥ 6-108-13 (43749)
ಕಾಂಭೋಜರಾಜೋ ಬಲವಾಂಸ್ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಸುದಕ್ಷಿಣಃ ।
ಮಾಗಧಶ್ಚ ಜಯತ್ಸೇನಃ ಸೌಬಲಶ್ಚ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ॥ 6-108-14 (43750)
ತಥೈವಾನ್ಯೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಸುಶರ್ಮಪ್ರಮುಖಾ ನೃಪಾಃ ।
ಜಘನಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸುಸ್ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-108-15 (43751)
ದಿವಸೇದಿವಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯುಧಿ।
ಆಸುರಾನಕರೋದ್ವ್ಯೂಹಾನ್ಪೈಶಾಚಾನಥ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥ 6-108-16 (43752)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತವ ತೇಷಾಂ ಚ ಭಾರತ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಿಘ್ನತಾಂ ರಾಜನ್ಯಮರಾಷ್ಟ್ರವಿವರ್ಧನಂ ॥ 6-108-17 (43753)
ಅರ್ಜುನಪ್ರಮುಖಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಯುದ್ಧೇಽಭ್ಯವರ್ತಂತ ಕಿರಂತೋ ವಿವಿಧಾಞ್ಶರಾನ್॥ 6-108-18 (43754)
ತತ್ರ ಭಾರತ ಭೀಮೇನ ತಾಡಿತಾಸ್ತಾವಕಾಃ ಶರೈಃ।
ರುಧಿರೌಘಪರಿಕ್ಲಿನ್ನಾಃ ಪರಲೋಕಂ ಯಯುಸ್ತದಾ ॥ 6-108-19 (43755)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ತವ ಸೈನಯಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪೀಡಯಾಮಾಸುರೋಜಸಾ ॥ 6-108-20 (43756)
ತೇ ವಧ್ಯಾಮಾನಾಃ ಸಮರೇ ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ।
ನಾಶಕ್ನುವನ್ವಾರಯಿತುಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹದ್ಬಲಂ ॥ 6-108-21 (43757)
ತತಸ್ತು ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ವಧ್ಯಮಾನಂ ಸಮಂತತಃ।
ಸಂಪ್ರಾದ್ರವದ್ದಶಃ ದಿಶಃ ಕಾಲ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-108-22 (43758)
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛಂತ ತಾವಕಾ ಭರತರ್ಷಭ ।
ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-108-23 (43759)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-108-24x (4217)
ಪೀಡ್ಯಮಾನಂ ಬಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಥೈರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಯದಕಾರ್ಷೀದ್ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-108-24 (43760)
ಕಥಂ ವಾ ಪಾಂಡವಾ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಾಃ ಪರಂತಪಾಃ ।
ನಿಘ್ನಂತೋ ಮಾಮಕಾನ್ವೀರಾಂಸ್ತನ್ಮಮಾಚಕ್ಷ್ವ ಸಂಜಯ ॥ 6-108-25 (43761)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-108-26x (4218)
ಆಚಕ್ಷೇ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಯದಕಾರ್ಷೀತ್ಪಿತಾ ತವ।
ಪೀಡಿತೇ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸೈನ್ಯೇ ಪಾಂಡವ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-108-26 (43762)
ಪ್ರಂಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಶೂರಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ ।
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ನಿಘ್ನಂತಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-108-27 (43763)
ತಂ ವಿನಾಶಂ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ನರವಾರಣವಾಜಿನಾಂ ।
ನಾಮೃಷ್ಯತ ತದಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಸೈನ್ಯಘಾತಂ ರಣೇ ಪರೈಃ ॥ 6-108-28 (43764)
ಸ ಪಾಣಡವಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಂಚಾಲಾಂಶ್ಚೈವ ಸೃಂಜಯಾನ್ ।
ನಾರಾಚೈರ್ವತ್ಸದಂತೈಶ್ಚ ಶಿತೈರಂಜಲಿಕೈಸ್ತಥಾ ॥ 6-108-29 (43765)
ಅಭ್ಯವರ್ಷತ ದುರ್ಧರ್ಷಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಜೀವಿತಮಾತ್ಮನಃ ।
ಸ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರವರಾನ್ಪಂಚ ರಾಜನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-108-30 (43766)
ಆತ್ತಶಸ್ತ್ರೋ ರಣೇ ಯತ್ನಾದ್ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ।
ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರವರ್ಷೈಸ್ತಾನ್ವೀರ್ಯಾಮರ್ಷಪ್ರವೇರಿತೈಃ ॥ 6-108-31 (43767)
ನಿಜಘ್ನೇ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಹಸ್ತ್ಯಶ್ವಂ ಚಾಮಿತಂ ಬಹು।
ರಥಿನೋಽಪಾತಯದ್ರಾಜನ್ರಥೇಭ್ಯಃ ಪುರುಷರ್ಷಭ ॥ 6-108-32 (43768)
ಸಾದಿನಶ್ಚಾಶ್ವಪೃಷ್ಠೇಭ್ಯಃ ಪಾದಾತಾಂಶ್ಚ ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 6-108-33 (43769)
ಗಜಾರೋಹಾನ್ಗಜೇಭ್ಯಶ್ಚ ಪರೇಷಾಂ ಜಯಕಾರಿಣಃ ।
ತಮೇಕಂ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ತ್ವರಮಾಣಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-108-34 (43770)
ಪಾಂಡವಾಃ ಸಮವರ್ತಂತ ವಜ್ರಹಸ್ತಮಿವಾಸುರಾಃ।
ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶಾನ್ವಿಮುಂಚನ್ನಿಶಿತಾಂಛರಾನ್ ॥ 6-108-35 (43771)
ದಿಕ್ಷ್ವದೃಶ್ಯತ ಸರ್ವಾಸು ಘೋರಂ ಸಂಧಾರಯನ್ವಪುಃ।
ಮಂಡಲೀಭೂತಮೇವಾಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಧನುರದೃಶ್ಯತ ॥ 6-108-36 (43772)
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಶಕ್ರಚಾಪೋಪಮಂ ಮಹತ್ ॥
ತದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಮರೇ ಕರ್ಮ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-108-37 (43773)
ವಿಸ್ಮಾಯಂ ಪರಮಂ ಗತ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಮಪೂಜಯನ್ ।
ಪಾರ್ಥಾ ವಿಮನಸೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರೈಕ್ಷಂತ ಪಿತರಂ ತವ ॥ 6-108-38 (43774)
ಯುಧ್ಯಮಾನಂ ರಣೇ ಶೂರಂ ವಿಪ್ರಚಿತ್ತಿಮಿವಾಮರಾಃ ।
ನ ಚೈನಂ ವಾರಯಾಮಾಸುರ್ವ್ಯಾತ್ತಾನನಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-108-39 (43775)
ದಶಮೇಽಹನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ರಥಾನೀಕಂ ಶಿಖಂಡಿನಃ ।
ಅದಹನ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇವ ಕಾನನಂ ॥ 6-108-40 (43776)
ತಂ ಶಿಖಂಡೀ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರಭ್ಯವಿಧ್ಯತ್ಸನಾಂತರೇ ।
ಆಶೀವಿಷಮಿವ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಕಾಲಸೃಷ್ಟಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-108-41 (43777)
ಸ ತೇನಾತಿಭೃಶಂ ವಿದ್ಧಃ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಪುನರ್ನಾಲೋಕಯತ್ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪ್ರಹಸನ್ನಿದಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-108-42 (43778)
ಕಾಮಂ ಪ್ರಹರ ವಾ ಮಾ ವಾ ನ ತ್ವಾಂ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಕಥಂಚನ ।
ಯೈವ ಹಿ ತ್ವಂ ಕೃತಾ ಧಾತ್ರಾ ಸೈವ ಹಿ ತ್ವಂ ಶಿಖಂಡಿನೀ ॥ 6-108-43 (43779)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಿಖಂಡೀ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ।
ಉವಾಚ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮರೇ ಸೃಕ್ವಿಣೀ ಪರಿಲೇಲಿಹನ್ ॥ 6-108-44 (43780)
ಜಾನಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಭಯಂಕರಂ ।
ಮಯಾ ಶ್ರುತಂ ಚ ತೇ ಯುದ್ಧಂ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ವೈ ಸಹ ॥ 6-108-45 (43781)
ದಿವ್ಯಶ್ಚ ತೇ ಪ್ರಭಾವೋಽಯಂ ಮಯಾ ಚ ಬಹುಶಃ ಶ್ರುತಃ ।
ಜನನ್ನಪಿ ಪ್ರಭಾವಂ ತೇ ಯೋತ್ಸ್ಯೇಽದ್ಯಾಹಂ ತ್ವಯಾ ಸಹ ॥ 6-108-46 (43782)
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪ್ರಿಯಂ ಕುರ್ವನ್ನಾತ್ಮನಶ್ಚ ನರೋತ್ತಮ ॥
ಅದ್ಯ ತ್ವಾಂ ಯೋಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಪುರುಷಸತ್ತಮ ॥ 6-108-47 (43783)
ಧ್ರುವಂ ಚ ತ್ವಾಂ ಹನಿಷ್ಯಾಮಿ ಶಪೇ ಸತ್ಯೇನ ತೇಽಗ್ರತಃ ।
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಚ ಮದ್ವಾಕ್ಯಂ ಯತ್ಕೃತ್ಯಂ ತತ್ಸಮಾಚರ ॥ 6-108-48 (43784)
ಕಾಮಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ವಾ ಮಾ ವಾ ನ ಮೇ ಜೀವನ್ಪ್ರಮೋಕ್ಷ್ಯಸೇ ।
ಸುದೃಷ್ಟಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಭೀಷ್ಮ ಲೋಕೋಽಯಂ ಸಮಿತಿಂಜಯ ॥ 6-108-49 (43785)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-108-50x (4219)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಪಂಚಭಿರ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಅವಿಧ್ಯತ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತುದನ್ವಾಕ್ಯಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-108-50 (43786)
ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಮಹಾರಥಃ ।
ಕಾಲೋಽಯಮಿತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಮಚೋದಯತ್ ॥ 6-108-51 (43787)
ಅಹಂ ತ್ವಾಮನುಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಪರಾನ್ವಿದ್ರಾವಯಞ್ಶರೈಃ ।
ಅಭಿದ್ರವ ಸುಸಂರಬ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಂ ॥ 6-108-52 (43788)
ನ ಹಿ ತೇ ಸಂಯುಗೇ ಪೀಡಾಂ ಶಕ್ತಾಃ ಕರ್ತುಂ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ತಸ್ಮಾದದ್ಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಯತ್ನಾದ್ಭೀಷ್ಯಮಭಿದ್ರವ ॥ 6-108-53 (43789)
ಅಹತ್ವಾ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮ ಯದಿ ಯಾಸ್ಯಸಿ ಮಾರಿಷ ।
ಅವಹಾಸ್ಯೋಽಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ಮಯಾ ಸಹ ॥ 6-108-54 (43790)
ನಾವಹಾಸ್ಯಾ ಯಥಾ ವೀರ ಭವೇಮ ಪರಮಾಹವೇ ।
ತಥಾ ಕುರು ರಣೇ ಯತ್ನಂ ಸಾಧಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-108-55 (43791)
ಕುರೂಂಶ್ಚ ಸಹಿತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯತಮಾನಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಅಹಮಾವಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಸಾವಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-108-56 (43792)
ದ್ರೋಣಂ ಚ ದ್ರೋಣಪುತ್ರಂ ಚ ಕೃಪಂ ಚಾಥ ಸುಯೋಧನಂ ।
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ಸೈಂಧವಂ ಚ ಯಜದ್ರಥಂ ॥ 6-108-57 (43793)
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಕಾಂಭೋಜಂ ಚ ಸುದಕ್ಷಿಣಂ ।
ಭಗದತ್ತಂ ತಥಾ ಶೂರಂ ಮಾಗದಂ ಚ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-108-58 (43794)
ಸೌಮದತ್ತಿಂ ತಥಾ ಶೂರಮಾರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿಂ ಚ ರಾಕ್ಷಸಂ ।
ತ್ರಿಗರ್ತರಾಜಂ ಚ ರಣೇ ಸಹ ಸರ್ವೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-108-59 (43795)
ಅಹಮಾವಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ವೇಲೇವ ಮಕರಾಲಯಂ ।
ಕುರೂಂಶ್ಚ ಸಹಿತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯುಧ್ಯಮಾನಾನ್ಮಹಾಬಲಾನ್ ।
ನಿವಾರಯಿಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಸಾಧಯಸ್ವ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ ॥ 6-108-60 (43796)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-108-43 ಕಾಮಂ ಸ್ವಚ್ಛಂದಂ। ಅಭ್ಯಸ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ ॥ 6-108-49 ಸುದೃಷ್ಟಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ನ ಪುನರ್ದ್ರಕ್ಷ್ಯಸಿ ಲೋಕಮಿಮಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-108-55 ಸಾಧಯಸ್ವಸ್ವೀಕುರು ಜಹಿ ವಾ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 109
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.109. ಅಧ್ಯಾಯಃ 109
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮದುರ್ಯೋಧನಸಂವಾದಃ ॥ 1 ॥ ಭೀಷ್ಮಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-109-0 (43797)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-109-0x (4220)
ಕಥಂ ಶಿಖಂಡೀ ಗಾಂಗೇಯಮಭ್ಯಧಾವತ್ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಪಾಂಚಾಲ್ಯಃ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾನಂ ಯತವ್ರತಂ ॥ 6-109-1 (43798)
ಕೇಽರಕ್ಷನ್ಪಾಂಡವಾನೀಕೇ ಶಿಖಂಡಿನಮುದಾಯುಧಾಃ।
ತ್ವರಮಾಣಾಸ್ತ್ವರಾಕಾಲೇ ಜಿಗೀಷಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-109-2 (43799)
ಕಥಂ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಸ ತಸ್ಮಿಂದಶಮೇಽಹನಿ।
ಅಯುಧ್ಯತ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-109-3 (43800)
ನ ಮೃಷ್ಯಾಮಿ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಂ ಶಿಖಂಡಿನಾ ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ರಥಮದ್ಗೋಽಸ್ವ ಧನುರ್ವಾಽಶೀರ್ಯತಾಸ್ಥತಃ ॥ 6-109-4 (43801)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-109-5x (4221)
ನಾಶೀರ್ಯತ ಧನುಶ್ಚಾಸ್ಯ ರಥಭಂಗೋ ನ ಚಾಪ್ಯಭೂತ್।
ಯುಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ।
ನಿಘ್ನತಃ ಸಮರೇ ಶತ್ರೂನ್ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ॥ 6-109-5 (43802)
ಅನೇಕಶತಸಾಹಸ್ರಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ತಥಾ ದಂತಿಗಣಾ ರಾಜನ್ಹಾಯಶ್ಚೈವ ಸುಸಂಜಿತಾಃ॥ 6-109-6 (43803)
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ಯುದ್ಧಾಯ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-109-7 (43804)
ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ಕೌರವ್ಯ ಸ ಚಾಪಿ ಸಮಿರ್ತಿಜಯಃ ।
ಪಾರ್ಯಾನಾಮಕರೋದ್ಭೀಷ್ಮಃ ಸತತಂ ಸಮಿತಿ ಕ್ಷಯಂ ॥ 6-109-8 (43805)
ಯುಧ್ಯಮಾನಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ವಿನಿಘ್ನಂತಂ ಪರಾಞ್ಶರೈಃ ।
ಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧ ಸರ್ವತಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-109-9 (43806)
ದಶಮೇಽಹನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತತಸ್ತಾಂ ರಿಪುವಾಹಿನೀಂ ।
ಕೀರ್ಯಮಾಣಾಂ ಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-109-10 (43807)
ನ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ ।
ಅಶಕ್ನುವನ್ರಣೇ ಜೇತುಂ ಪಾಶಹಸ್ತಮಿವಾನತಕಂ ॥ 6-109-11 (43808)
ಅಥೋಪಾಯಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಧನಂಜಯಃ ।
ತ್ರಾಸಯನ್ರಥಿನಃ ಸರ್ವಾನ್ಬೀಭತ್ಸುರಪರಾಜಿತಃ ॥ 6-109-12 (43809)
ಸಿಂಹವದ್ವಿನದನ್ನುಚ್ಚೈರ್ಧನುರ್ಜ್ಯಾಂ ವಿಕ್ಷಿಪನ್ಮುಹುಃ ।
ಶರೌಘಾನ್ವಿಸೃಜನ್ಪಾರ್ಥೋ ವ್ಯಚರತ್ಕಾಲವದ್ರಣೇ ॥ 6-109-13 (43810)
ತಸ್ಯ ಶಬ್ದೇನ ವಿತ್ರಸ್ತಾಸ್ತಾವಕಾ ಭಾರತರ್ಷಭ ।
ಸಿಂಹಸ್ಯೇವ ಮೃಗಾ ರಾಜನ್ವ್ಯದ್ರವಂತ ಮಹಾಭಯಾತ್ ॥ 6-109-14 (43811)
ಜಯಂತಂ ಪಾಂಡವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತ್ವತ್ಸೈನ್ಯಂ ಚಾಭಿಪೀಡಿತಂ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತತೋ ಭೀಷ್ಮಮಬ್ರವೀದ್ಭೃಶಪೀಡಿತಃ ॥ 6-109-15 (43812)
ಏಷ ಪಾಂಡುಸುತಸ್ತಾತ ಶ್ವೇತಾಶ್ವಃ ಕೃಷ್ಣಸಾರಥಿಃ।
ದಹತೇ ಮಾಮಕಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಕೃಷ್ಣವರ್ತ್ಮೇನ ಕಾನನಂ ॥ 6-109-16 (43813)
ಪಶ್ಯ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಗಾಂಗೇಯ ದ್ರವಮಾಣಾನಿ ಸರ್ವಶಃ ।
ಪಂಡವೇನ ಯುಧಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾಲ್ಯಮಾನಾನಿ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-109-17 (43814)
ಯಥಾ ಪಶುಗಣಾನ್ಪಾಲಃ ಸಂಕಾಲಯತಿ ಕಾನನೇ ।
ತಥೇದಂ ಮಾಮಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಕಾಲ್ಯತೇ ಶತ್ರುತಾಪನ ॥ 6-109-18 (43815)
ಧನಂಜಯಶರೈರ್ಭಗ್ನಂ ದ್ರವಮಾಣಂ ತತಸ್ತತಃ ।
ಭೀಮೋಽಪ್ಯೇವಂ ದುರಾಧರ್ಪೋ ವಿದ್ರಾವಯತಿ ಮೇ ಬಲಂ ॥ 6-109-19 (43816)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಸುವಿಕ್ರಾಂತೋ ವಾಹಿನೀಂ ದ್ರವತೇ ಮಮ ॥ 6-109-20 (43817)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತಥಾ ಶೂರೋ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ವ್ಯದ್ರಾವಯೇತಾಂ ಸಹಸಾ ಸೈನ್ಯಂ ಮಮ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-109-21 (43818)
ವಧ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಸರ್ವೈರೇತೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ।
ನಾನ್ಯಾಂ ಗತಿಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಸ್ಥಾನೇ ಯುದ್ಧೇ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-109-22 (43819)
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ದೇವತುಲ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ।
ಪರ್ಯಾಪ್ತಸ್ತು ಭವಾಞ್ಶೀಘ್ರಂ ಪೀಡಿತಾನಾಂ ಗತಿರ್ಭವ ॥ 6-109-23 (43820)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-109-24x (4222)
ಏವಮುಕ್ತೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮುಹೂರ್ತಂ ತು ಕೃತ್ವಾ ನಿಶ್ಚಯಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6-109-24 (43821)
ತವ ಸಂಧಾರಯನ್ಪುತ್ರಮಬ್ರವೀಚ್ಛಂತನೋಃ ಸುತಃ।
ದುರ್ಯೋಧನ ವಿಜಾನೀಹಿ ಸ್ಥಿರೋ ಭೂತ್ವಾ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-109-25 (43822)
`ಪಾತಯಿಷ್ಯೇ ರಿಪೂನನ್ಯಾನ್ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿಪಾಲಯನ್ ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತೋ ಜಯೋ ಹ್ಯದ್ಯ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥' 6-109-26 (43823)
ಪೂರ್ವಕಾಲಂ ತವ ಮಯಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾನಂ ಮಹಾಬಲ ।
ಹತ್ವಾ ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಣಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-109-27 (43824)
ಸಂಗ್ರಾಮಾದಪಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಹ್ಯೇತತ್ಕರ್ಮ ಸಮಾಹಿತಂ ।
ಇತಿ ತತ್ಕೃತವಾಂಶ್ಚಾಹಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-109-28 (43825)
ಅದ್ಯ ಚಾಪಿ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರಕರಿಷ್ಯೇ ಯಥಾಬಲಂ ।
ಅಹಂ ವಾಽದ್ಯ ಹತಃ ಶೇಷ್ಯೇ ಹನಿಷ್ಯೇ ವಾಽದ್ಯ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-109-29 (43826)
`ಅಶಕ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ಜೇತುಂ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ।'
ಕಿಂ ಪುನರ್ಮರ್ತ್ಯಧರ್ಮೇಣ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-109-30 (43827)
ಅದ್ಯ ತೇ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಪ್ರತರಿಷ್ಯೇ ಋಣಂ ತವ।
ಭರ್ತೃಪಿಂಡಕೃತಂ ರಾಜನ್ನಿಹತಾಃ ಪೃತನಾಮುಖೇ ॥ 6-109-31 (43828)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-109-32x (4223)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರವಪಂಛರೈಃ।
ಆಸಸಾದ ದುರಾಧರ್ಷಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮನೀಕಿನೀಂ ॥ 6-109-32 (43829)
ಅನೀಕಮಧ್ಯೇ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಗಾಂಗೇಯಂ ಭಾರತರ್ಷಭ ।
ಆಶೀವಿಷಮಿವ ಕ್ರುದ್ಧಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-109-33 (43830)
ದಶಮೇಽಹನಿ ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ದರ್ಶಯಞ್ಶಕ್ತಿಮಾತ್ಮನಃ ।
ರಾಜಞ್ಶತಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸೋಽವಧೀತ್ಕುರುನಂದನ ॥ 6-109-34 (43831)
ಪಾಂಚಾಲಾನಾಂ ಚ ಯೇ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ರಾಜಪುತ್ರಾ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ತೇಷಾಮಾದತ್ತ ತೇಜಾಂಸಿ ಜಲಂ ಸೂರ್ಯ ಇವಾಂಶುಭಿಃ ॥ 6-109-35 (43832)
ಹತ್ವಾ ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಕುಂಜರಾಣಾಂ ತರಸ್ವಿನಾಂ ।
ಸಾರೋಹಾಣಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಹಯಾನಾಂ ಚಾಯುತಂ ತಥಾ ॥ 6-109-36 (43833)
ಪೂರ್ಣೇ ಶತಸಹಸ್ರೇ ದ್ವೇ ಪಾದಾತಾನಾಂ ನರೋತ್ತಮಃ ।
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ವಿಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ ॥ 6-109-37 (43834)
ನ ಚೈವಂ ಪಾಂಡವೇಯಾನಾಂ ಕೇಚಿಚ್ಛೇಕುರ್ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ।
ಉತ್ತರಂ ಮಾರ್ಗಮಾಸ್ಥಾಯ ತಪಂತಮಿವ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-109-38 (43835)
ತೇ ಪಾಂಡವೇವಾಃ ಸಂರಬ್ಧಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸೇನ ಪೀಡಿತಾಃ ।
ವಧಾಯಾಭ್ಯದ್ರವನ್ಭೀಷ್ಮಂ ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-109-39 (43836)
ಸ ವಧ್ಯಮಾನೋ ಬಹುಭಿರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತಥಾ ।
ಅವಕೀರ್ಣೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೈಃ ಶೈಲೋ ಮೇಘೈರಿವಾವೃತಃ ॥ 6-109-40 (43837)
ಪುತ್ರಾಸ್ತು ತವ ಗಾಂಗೇಯಂ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ ॥ ॥ 6-109-41 (43838)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ನವಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-109-8 ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್। ಸಮಿತಿ ಯುದ್ಧೇ ॥ 6-109-20 ದ್ರವತೇ ದ್ರಾವಯತಿ ॥ 6-109-22 ಗತಿಂ ಧಾಮ। ಆಶ್ರಯಮಿತಿ ಯಾವತ್। ಸ್ಥಾನೇ ಅವಸ್ಥಾನೇ ॥ 6-109-29 ಶೇಷ್ಯೇ ಸ್ವಪ್ಸ್ಯಾಮಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 110
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.110. ಅಧ್ಯಾಯಃ 110
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅರ್ಜುನದುಃಶಾಸನಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-110-0 (43839)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-110-0x (4224)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ರಣೇ ರಾಜಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ।
ಶಿಖಂಡಿನಮಥೋವಾಚ ಸಮಭ್ಯೋಹಿ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-110-1 (43840)
ನ ಚಾಪಿ ಭೀಸ್ತ್ವಯಾ ಕಾರ್ಯಾ ಭೀಷ್ಮಾದದ್ಯ ಕಥಂಚನ ।
ಅಹಮೇನಂ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪಾತಯಿಷ್ಯೇ ರಥೋತ್ತಮಾತ್ ॥ 6-110-2 (43841)
ಸಂಜಯ ಉವಚ। 6-110-3x (4225)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಪಾರ್ಥೇನ ಶಿಖಂಡೀ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-110-3 (43842)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತಥಾ ರಾಜನ್ಸೌಭದ್ರಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಹೃಷ್ಟಾವಾದ್ರವತಾಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-110-4 (43843)
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ವೃದ್ಧೌ ಕುಂತಿಭೋಜಸ್ಯ ದಂಶಿತಃ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ಪಶ್ಯತಃ ।
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಧರ್ಮರಾಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-110-5 (43844)
ತಥೇತರಾಣಿ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಸರ್ವಾಂಯೇವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಸಮಾದ್ರವಂತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಭಾಷಿತಂ ॥ 6-110-6 (43845)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯುಸ್ತಾವಕಾಶ್ಚ ಸಮೇತಾಂಸ್ತಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ತನ್ಮೇ ನಿಗದತಃ ಶೃಣು ॥ 6-110-7 (43846)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ಮಹಾರಾಜ ಚೇಕಿತಾನಂ ಸಮಭ್ಯಾಯಾತ್ ।
ಭೀಷ್ಮಪ್ರೇಪ್ಸುಂ ರಣೇ ಯಾಂತಂ ವೃಷಂ ವ್ಯಾಘ್ರಶಿಶುರ್ಯಥಾ ॥ 6-110-8 (43847)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಾಂತಿಕಮುಪಾಗತಂ ।
ತ್ವರಮಾಣಂ ರಣೇ ಯತ್ತಂ ಕೃತವರ್ಮಾ ನ್ಯವರಾಯತ್ ॥ 6-110-9 (43848)
ಭೀಮಸೇನಂ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಂ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ವಧೈಷಿಣಂ ।
ತ್ವರಮಾಣೋ ಮಹಾರಾಜ ಸೌಮದತ್ತಿರ್ನ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-110-10 (43849)
ತಥೈವ ನಕುಲಂ ಶೂರಂ ಕಿರಂತಂ ಸಾಯಕಾನ್ಬಹೂನ್ ।
ವಿಕರ್ಣೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಇಚ್ಛನ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ॥ 6-110-11 (43850)
ಸಹದೇವಂ ತಥಾ ರಾಜನ್ಯಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಕೃಪಃ ಶಾರದ್ವತೋ ಯುಧಿ ॥ 6-110-12 (43851)
ರಾಕ್ಷಸಂ ಕ್ರೂರಕರ್ಮಾಣಂ ಭೈಮಸೇನಿಂ ಮಹಾಬಲಂ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಪ್ರೇಪ್ಸುಂ ದುರ್ಮುಖೋಽಭ್ಯಜ್ರವದ್ಬಲೀ ॥ 6-110-13 (43852)
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಮಾರ್ಸ್ಯಶೃಂಗಿವಾರಯತ್ ।
`ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಮಿಚ್ಛಂತಂ ಪಾಂಡವಪ್ರೀತಿಕಾಂಯಯಾ' 6-110-14 (43853)
ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ಮಹಾರಾಜ ಯಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ಸುದಕ್ಷಿಣೋ ಮಹಾರಾಜ ಕಾಂಭೋಜ ಪ್ರತ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-110-15 (43854)
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ವೃದ್ಧೌ ಸಮೇತಾವರಿಮರ್ದನೌ ।
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-110-16 (43855)
ತಥಾ ಪಾಂಡುಸುತಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ ।
ಭಾರದ್ವಾಜೋ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಧರ್ಮಪುತ್ರಮವಾರಯತ್ ॥ 6-110-17 (43856)
ಅರ್ಜುನಂ ರಭಸಂ ಯುದ್ಧೇ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಭೀಷ್ಮಪ್ರೇಪ್ಸುಂ ಮಹಾರಾಜ ಭಾಸಯಂತಂ ದಿಶೋ ದಶ ॥ 6-110-18 (43857)
ದುಃಶಾಸನೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ತಾವಕಾ ಯೋಧಾಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-110-19 (43858)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಭಿಮುಖಾನ್ಯಾತಾನ್ವಾರಯಾಮಾಸುರಾಹವೇ ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತು ಸೈನ್ಯಾನಿ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶಂಸ್ತು ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 6-110-20 (43859)
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂರಬ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಮೇಕಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಏಷೋಽರ್ಜುನೋ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರಯಾತಿ ಕುರುನಂದನಃ ॥ 6-110-21 (43860)
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಮಾಭೈಷ್ಟ ಭೀಷ್ಮೋ ಹಿ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತೇ ನ ವಃ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಸಮರೇ ಯೋದ್ಧುಂ ನೋತ್ಸಹೇತಾಪಿ ವಾಸವಃ ॥ 6-110-22 (43861)
ಕಿಮು ಭೀಷ್ಮೋ ರಣೇ ವೀರಾ ಗತಸತ್ವೋಽಲ್ಪಜೀವಿತಃ।
ಇತಿ ಸೇನಾಪತೇಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-110-23 (43862)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಹೃಷ್ಟಾ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ।
ಆಗಚ್ಛತಸ್ತಾನ್ಸಮರೇ ವಾರ್ಯೋಘಾನಚಲಾ ಇವ ॥ 6-110-24 (43863)
ಅವಾರಯಂತ ಸಂಹೃಷ್ಟಾಸ್ತಾವಕಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ।
ದುಃಶಾಸನೋ ಮಹಾರಾಜ ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-110-25 (43864)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಜೀವಿತಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಧನಂಜಯಮುಪಾದ್ರವತ್ । 6-110-26bತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಶೂರಾ ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-110-26 (43865)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ತವ ಪುತ್ರಾನ್ಮಹಾರಥಾಃ ।
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಚಿತ್ರರೂಪಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-110-27 (43866)
ದುಃಶಾಸನರಥಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯತ್ಪಾರ್ಥೋ ನಾತ್ಯವರ್ತತ ।
ಯಥಾ ವಾರಯತೇ ವೇಲಾ ಕ್ಷುಬ್ಧತೋಯಂ ಮಹಾರ್ಣವಂ ॥ 6-110-28 (43867)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಂ ಕ್ರುದ್ಧಂ ತವ ಪುತ್ರೋ ನ್ಯವಾರಯತ್।
ಉಭೌ ತೌ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾವುಭೌ ಭಾರತದುರ್ಜಯೌ ॥ 6-110-29 (43868)
ಉಭೌ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಸದೃಶೌ ಕಾಂತ್ಯಾ ದೀಪ್ತ್ಯಾ ಚ ಭಾರತ।
ತಥಾ ತೌ ಜಾತಸಂರಂಭಾವನ್ಯೋನ್ಯವಧಕಾಂಕ್ಷಿಣೌ ॥ 6-110-30 (43869)
ಸಮೀಯತುರ್ಮಹಾಸಂಖ್ಯೇ ಮಯಶಕ್ರೌ ಯಥಾ ಪುರಾ।
ದುಃಶಾಸನೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವಂ ವಿಶಿಖೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-110-31 (43870)
ವಾಸುದೇವಂ ಚ ವಿಂಶತ್ಯಾ ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ।
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಜಾತಮನ್ಯುರ್ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪೀಡಿತಂ ॥ 6-110-32 (43871)
ದುಃಶಾಸನಂ ಶತೇನಾಜೌ ನಾರಾಚಾನಾಂ ಸಮಾರ್ಪಯತ್।
ತೇ ತಸ್ಯ ಕವಚಂ ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪಪುಃ ಶೋಣಿತಮಾಹವೇ ॥ 6-110-33 (43872)
` ಯಥೈವ ಪನ್ನಗಾ ರಾಜಂಸ್ತಟಾಕಂ ತೃಷಿತಾಸ್ತಥಾ।'
ದುಃಶಾಸನಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾರ್ಥಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಪತ್ರಿಭಿಃ।
ಲಲಾಟೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-110-34 (43873)
ಲಲಾಟಸ್ಥೈಸ್ತು ತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಶುಶುಭೇ ಪಾಂಡವೋ ರಣೇ।
ಯಥಾ ಮೇರುರ್ಮಹಾರಾಜ ಶೃಂಗೈರತ್ಯರ್ಥಮುಚ್ಛ್ರಿತೈಃ ॥ 6-110-35 (43874)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪುತ್ರೇಣ ತವ ಧನ್ವಿನಾ।
ವ್ಯರಾಜತ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಃ ಕಿಂಶುಕಃ ಪುಷ್ಪವಾನಿವ ॥ 6-110-36 (43875)
ದುಃಶಾಸನಂ ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಪಾಂಡವಃ।
ಪರ್ವಣೀವ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಹುಃ ಪೂರ್ಣಂ ನಿಶಾಕರಂ ॥ 6-110-37 (43876)
ಪೀಡ್ಯಮಾನೋ ಬಲವತಾ ಪುತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಂ ಕಂಕಪತ್ರೈಃ ಶಿಲಾಶಿತೈಃ ॥ 6-110-38 (43877)
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುಶ್ಛಿತ್ವಾ ರಥಂ ಚಾಸ್ಯ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಆಜಘಾನ ತತಃ ಪಶ್ಚಾತ್ಪುತ್ರಂ ತೇ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-110-39 (43878)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಭೀಮಸ್ಯ ಪ್ರಮುಖೇ ಸ್ಥಿತಃ।
ಅರ್ಜುನಂ ಪಂಚಾವಿಂಶತ್ಯಾ ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-110-40 (43879)
ತಸ್ಯ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ।
ಅಪ್ರೈಷೀದ್ವಿಶಿಖಾನ್ಘೋರಾನ್ಯಮದಂಡೋಪಮಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 6-110-41 (43880)
ಅಪ್ರಾಪ್ತಾನೇವ ತಾನ್ಬಾಣಾಂಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ತನಯಸ್ತವ ।
ಯತಮಾನಸ್ಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-110-42 (43881)
ಪಾರ್ಥಂ ಚ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರವಿಧ್ಯತ್ತನಯಸ್ತವ ।
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಃ ಶರಾನ್ಸಂಧಾಯ ಕಾರ್ಮುಕೇ ॥ 6-110-43 (43882)
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸ್ವರ್ಣಪುಂಖಾಂಛಿಲಾಶಿತಾನ್ ।
ನ್ಯಮಂಜಂಸ್ತೇ ಮಹಾರಾಜ ತಸ್ಯ ಕಾಯೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-110-44 (43883)
ಯಥಾ ಹಂಸಾ ಮಹಾರಾಜ ತಟಾಕಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಭಾರತ।
ಪೀಡಿತಶ್ಚೈವ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಪಾಂಡವೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-110-45 (43884)
ಹಿತ್ವಾ ಪಾರ್ಥಂ ರಣೇ ತೂರ್ಣಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ರಥಮಾವ್ರಜತ್।
ಅಗಾಧೇ ಮಂಜತಸ್ತಸ್ಯ ದ್ವೀಪೋ ಭೀಷ್ಮೋಽಭವತ್ತದಾ ॥ 6-110-46 (43885)
ಪ್ರತಿಲಭ್ಯ ತತಃ ಸಂಜ್ಞಾಂ ಪುತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಅವಾರಯತ್ತತಃ ಶೂರೋ ಭೂಯ ಏವ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-110-47 (43886)
ಶರೈಃ ಸುನಿಶಿತೈಃ ಪಾರ್ಥಂ ಯಥಾ ವೃತ್ರಂ ಪುರಂದರಃ।
ನಿರ್ಬಿಭೇದ ಮಹಾಕಾಯೋ ವಿವ್ಯಥೇ ನೈವ ಚಾರ್ಜುನಃ ॥ ॥ 6-110-48 (43887)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-110-18 ರಭಸಂ ಕೃತೋತ್ಸಾಹಂ ॥ 6-110-24 ಪ್ರಲಯಾನಿವ ಇತಿ ಪಾಠೇ ಪ್ರಲಯಾಕಾಲೀನಾನಿವ॥ 6-110-27 ಅದ್ಭುತಂ ಅಭೂತಪೂರ್ವಂ ॥ 6-110-31 ಯಮಶಕ್ರೌ ಇತಿ ಪಾಠಾಂತರಂ ॥ 6-110-41 ಅಪ್ರೈಷೀತ್। ಉಪಸರ್ಗಾತ್ಪೂರ್ವೋಽಡಗಾಮಸ್ತು ಛಾಂದಸಃ। ಏವಮನ್ಯತ್ರಾಪಿ ॥ 6-110-46 ದ್ವೀಪ ಆಶ್ರಯಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 111
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.111. ಅಧ್ಯಾಯಃ 111
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-111-0 (43888)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-111-0x (4226)
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ದಂಶಿತಂ ಯುದ್ಧೇ ಭೀಷ್ಮಾಯಾಭ್ಯುದ್ಯತಂ ರಣೇ।
ಆರ್ಶ್ಯಶೃಂಗಿರ್ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-111-1 (43889)
ಮಾಧವಸ್ತು ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಆಜಘಾನ ರಣೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಹಸನ್ನಿವ ಭಾರತ ॥ 6-111-2 (43890)
ತಥೈವ ರಾಕ್ಷಸೋ ರಾಜನ್ಮಾಧವಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಅರ್ದಯಾಮಾಸ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಶಿನಿಪುಂಗವಂ ॥ 6-111-3 (43891)
ಶೈನೇಯಃ ಶರಸಂಘಂ ತು ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ।
ರಾಕ್ಷಸಾಯ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಾಧವಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-111-4 (43892)
ತತೋ ರಕ್ಷೋ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ಸತ್ಯವಿಕ್ರಮಂ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ವಿಶಿಖೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಸಿಂಹನಾದ ನನಾದ ಚ ॥ 6-111-5 (43893)
ಮಾಧವಸ್ತು ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧೋ ರಾಕ್ಷಸೇನ ರಣೇ ತದಾ।
ಧೈರ್ಯಮಾಲಂಬ್ಯ ತೇಜಸ್ವೀ ಜಹಾಸ ಚ ನನಾದ ಚ ॥ 6-111-6 (43894)
ಭಗದತ್ತಸ್ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಾಧವಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾಗಜಂ ॥ 6-111-7 (43895)
ವಿಹಾಯ ರಾಕ್ಷಸಂ ಯುದ್ಧೇ ಶೈನೇಯೋ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ।
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಯ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಶರಾನ್ಸಂನತಪರ್ವಣಃ ॥ 6-111-8 (43896)
ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷೋ ರಾಜಾ ಮಾಧವಸ್ಯ ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಚಿಚ್ಛೇದ ಶತಧಾರೇಣ ಭಲ್ಲೇನ ಕೃತಹಸ್ತವತ್ ॥ 6-111-9 (43897)
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ವೇಗವತ್ಪರವೀರಹಾ ।
ಭಗದತ್ತಂ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಂ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-111-10 (43898)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಕನಕವೈಡೂರ್ಯಭೂಷಿತಾಮಾಯಸೀಂ ದೃಢಾಂ ॥ 6-111-11 (43899)
ಯಮದಂಡೋಪಮಾಂ ಘೋರಾಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಪರಮಾಹವೇ।
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ತಸ್ಯ ಬಾಹುಬಲೇರಿತಾಂ ॥ 6-111-12 (43900)
ಸಾತ್ಯಕಿಃ ಸಮರೇ ರಾಜಂದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಾಯಕೈಃ ।
ತತಃ ಪಪಾತ ಸಹಸಾ ಸಹೋಲ್ಕೇವ ಹತಪ್ರಭಾ ॥ 6-111-13 (43901)
ಶಕ್ತಿಂ ವಿನಿಹತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪುತ್ರಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಮಹತಾ ರಥವಂಶೇನ ವಾರಯಾಮಾಸ ಮಾಧವಂ ॥ 6-111-14 (43902)
ತಥಾ ಪರಿವೃತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯಾನಾಂ ಮಹಾರಥಂ।
ದುರ್ಯೋಧನೋ ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭ್ರಾತೄನ್ಸರ್ವಾನುವಾಚ ಹ ॥ 6-111-15 (43903)
ತಥಾ ಕುರುತ ಕೌರವ್ಯಾ ಯಥಾಃ ವಃ ಸಾತ್ಯಕೋ ಯುಧಿ ।
ನ ಜೀವನ್ಪ್ರತಿನಿರ್ಯಾತಿ ಮಹತೋಽಸ್ಮಾದ್ರಥವ್ರಜಾತ್ ॥ 6-111-16 (43904)
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಹತಂ ಮನ್ಯೇ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹದ್ಬಲಂ ।
ತಥೇತಿ ಚ ವಚಸ್ತಸ್ಯ ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-111-17 (43905)
ಶೈನೇಯಂ ಯೋಧಯಾಮಾಸರ್ಭೀಷ್ಮಾಯಾಭ್ಯುದ್ಯತಂ ರಣೇ।
`ಅಭಿಮನ್ಯುಂ ತದಾಽಽಯಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಭ್ಯುದ್ಯತಂ ವಧೇ।'
ಕಾಂಭೋಜರಾಜೋ ಬಲವಾನ್ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-111-18 (43906)
ಆರ್ಜುನಿಂ ನೃಪತಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಪುನರೇವ ಚತುಃಷಷ್ಟ್ಯಾ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ತಂ ನೃಪ ॥ 6-111-19 (43907)
ಸುದಕ್ಷಿಣಸ್ತು ಸಮರೇ ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ತಂ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ನವಭಿರಿಚ್ಛನ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ॥ 6-111-20 (43908)
ತದ್ಯುದ್ಧಮಾಸೀತ್ಸುಮಹತ್ತಯೋಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಗಮೇ।
ಯದಾಭ್ಯಧಾವದ್ಗಾಂಗೇಯಂ ಶಿಖಂಡೀ ಶತ್ರುಕರ್ಶನಃ ॥ 6-111-21 (43909)
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ವೃದ್ಧೌ ವಾರಯನತೌ ಮಹಾಚಮೂಂ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಯುಧಿ ಸಂರಬ್ಧಾವಾದ್ರವಂತೌ ಮಹಾರಥೌ ॥ 6-111-22 (43910)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಮಿಯಾದ್ರಥಸತ್ತಮಃ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ತಯೋಸ್ತಸ್ಯ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-111-23 (43911)
ವಿರಾಟೋ ದಶಭಿರ್ಭಲ್ಲೈರಾಜಘಾನ ಪರಂತಪ ।
ಯತಮಾನಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ದ್ರೌಣಿಮಾಹವಶೋಭಿನಂ ॥ 6-111-24 (43912)
ದ್ರುಪದಶ್ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಸ್ತದಾ।
ಗುರುಪುತ್ರಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಪ್ರಹರಂತೌ ಮಹಾಬಲೌ ॥ 6-111-25 (43913)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ತತಸ್ತೌ ತು ವಿವ್ಯಾಧ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ।
ವಿರಾಟದ್ರುಪದೌ ವೀರೌ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಸಮುದ್ಯತೌ ॥ 6-111-26 (43914)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ವೃದ್ಧಯೋಶ್ಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಯದ್ದ್ರೌಣಿಸಾಯಕಾನ್ಘೋರಾನ್ಪ್ರತ್ಯವಾರಯತಾಂ ಯುಧಿ ॥ 6-111-27 (43915)
ಸಹದೇವಂ ತಥಾಽಽಯಾಂತಂ ಕೃಪಃ ಶಾರದ್ವತೋಽಭ್ಯಯಾತ್।
ಯಥಾ ನಾಗೋ ವನೇ ನಾಗಂ ಮತ್ತೋ ಮತ್ತಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-111-28 (43916)
ಕೃಪಶ್ಚ ಸಮರೇ ಶೂರೋ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಆಜಘಾನ ಶರೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ರುಕ್ಮಭೂಷಣೈಃ ॥ 6-111-29 (43917)
ತಸ್ಯ ಮಾದ್ರೀಸುತಶ್ಚಾಪಂ ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಅಥೈನಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ವಿವ್ಯಾಧ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-111-30 (43918)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಸಮರೇ ಭಾರಸಾಧನಂ ।
ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಂ ಸುಸಂಹೃಷ್ಟೋ ದಶಭಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-111-31 (43919)
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧ ಇಚ್ಛನ್ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಜೀವಿತಂ ।
ತಥೈವ ಪಾಂಡವೋ ರಾಜಂಛಾರದ್ವತಮಮರ್ಷಣಂ ॥ 6-111-32 (43920)
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಕಾಂಕ್ಷಯಾ ।
ತಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವದ್ಧೋರರೂಪಂ ಭಯಾವಹಂ ॥ 6-111-33 (43921)
ನಕುಲಂ ತು ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿಕರ್ಣಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾಯಕೈಃ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ರಕ್ಷನ್ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-111-34 (43922)
ನಕುಲೋಽಪಿ ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧಸ್ತವ ಪುತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ।
ವಿಕರ್ಣಂ ಸಪ್ತಸಪ್ತತ್ಯಾ ನಿರ್ಬಿಭೇದ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ॥ 6-111-35 (43923)
ತತ್ರ ತೌ ನರಶಾರ್ದೂಲೌ ಭೀಷ್ಮಹೇತೋಃ ಪರಂತಪೌ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಘ್ನುತುರ್ವೀರೌ ಗೋಷ್ಠೇ ಗೋವೃಷಭಾವಿವ ॥ 6-111-36 (43924)
ಘಟೋತ್ಕಚಂ ರಣೇ ಯಾಂತಂ ನಿಘ್ನಂತಂ ತವ ವಾಹಿನೀಂ ।
ದುರ್ಮುಖಃ ಸಮರೇ ಪ್ರಾಯಾದ್ಭೀಷ್ಯಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-111-37 (43925)
ಹೈಡಿಂಬಸ್ತು ರಣೇ ರಾಜಂದುರ್ಮುಖಂ ಶತ್ರುತಾಪನಂ ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಶರೇಣಾನತಪರ್ವಣಾ ॥ 6-111-38 (43926)
ಭೀಮಸೇನಸುತಂ ಚಾಪಿ ದುರ್ಮುಖಃ ಸುಮುಖೈಃ ಶರೈಃ।
ಷಷ್ಟ್ಯಾ ವೀರೋ ನದನ್ಹೃಷ್ಟೋ ವಿವ್ಯಾಧ ರಣಮೂರ್ಧನಿ ॥ 6-111-39 (43927)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ತಥಾಽಽಯಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಧಕಾಂಕ್ಷಿಣಂ ।
ಹಾರ್ದಿಕ್ಯೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ರಥಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-111-40 (43928)
ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಃ ಪಾರ್ಷತಂ ಚಾಪಿ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪಂಚಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ಪುನಃ ಪಂಚಾಶತಾ ತೂರ್ಣಂ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-111-41 (43929)
ಆಜಘಾನ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಾರ್ಷತಂ ತಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ತಂ ಚೈವ ಪಾರ್ಷತೋ ರಾಜನ್ಹಾರ್ದಿಕ್ಯಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-111-42 (43930)
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಕಂಕಪತ್ರೈರಜಿಹ್ನಗೈಃ ।
ತಯೋಃ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ಭೀಷ್ಮಹೇತೋರ್ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-111-43 (43931)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಾತಿಶಯೇ ಯುಕ್ತಂ ಯಥಾ ವೃತ್ರಮಹೇಂದ್ರಯೋಃ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ತಥಾಽಽಯಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-111-44 (43932)
ಭೂರಿಶ್ರವಾಭ್ಯಯಾತ್ತೂರ್ಣಂ ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ।
ಸೌಮದತ್ತಿರಥೋ ಭೀಮಮಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-111-45 (43933)
ನಾರಾಚೇನ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ರುಕ್ಮಪುಂಖೇನ ಸಂಯುಗೇ।
ಉರಃಸ್ಥೇನ ಬಭೌ ತೇನ ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-111-46 (43934)
ಸ್ಕಂದಶಕ್ತ್ಯಾ ಯಥಾ ಕ್ರೌಂಚಃ ಪುರಾ ನೃಪತಿಸತ್ತಮ।
ತೌ ಶರಾನ್ಸೂರ್ಯಸಂಕಾಶಾನ್ಕರ್ಮಾರಪರಿಮಾರ್ಜಿತಾನ್ ॥ 6-111-47 (43935)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧೌ ಚಿಕ್ಷಿಪತೇ ನರರ್ಷಭೌ ।
ಭೀಮೋ ಭೀಷ್ಮವಧಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಸೌಮದತ್ತಿಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-111-48 (43936)
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮಜಯೇ ಗೃಧ್ನುಃ ಸೌಮದತ್ತಿಸ್ತೂ ಪಾಂಡವಂ ।
ಕೃತಪ್ರತಿಕೃತೇ ಯತ್ತೌ ಯೋಧಯಾಮಾಸತೂ ರಣೇ ॥ 6-111-49 (43937)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ತು ಕೌಂತೇಯಂ ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ವೃತ್ತಂ।
ಭೀಷ್ಮಾಭಿಮುಖಮಾಯಾಂತಂ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ನ್ಯವಾರಯತ್ ॥ 6-111-50 (43938)
ದ್ರೋಣಸ್ಯ ರಥನಿರ್ಘೋಷಂ ಪರ್ಜನ್ಯನಿನದೋಪಮಂ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಭದ್ರಕಾ ರಾಜನ್ಸಮಕಂಪಂತ ಮಾರಿಷ ॥ 6-111-51 (43939)
ಸಾ ಸೇನಾ ಮಹತೀ ರಾಜನ್ಪಾಂಡುಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ।
ದ್ರೋಣೇನ ವಾರಿತಾ ಯತ್ತಾ ನ ಚಚಾಲ ಪದಾತ್ಪದಂ ॥ 6-111-52 (43940)
ಚೇಕಿತಾನ ರಣೇ ಯತ್ತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಜನೇಶ್ವರ ।
ಚಿತ್ರಸೇನಸ್ತವ ಸುತಃ ಕ್ರುದ್ಧರೂಪಮವಾರಯತ್ ॥ 6-111-53 (43941)
ಭೀಷ್ಮಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಾಂತಶ್ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ।
ಚೇಕಿತಾನಂ ಪರಂ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-111-54 (43942)
ತಥೈವ ಚೇಕಿತಾನೋಽಪಿ ಚಿತ್ರಸೇನಮವಾರಯತ್ ।
ತದ್ಯುದ್ಧಮಾಸೀತ್ಸುಮಹತ್ತಯೋಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-111-55 (43943)
ಅರ್ಜುನೋ ವಾರ್ಯಮಾಣಸ್ತು ಬಹುಶಸ್ತತ್ರ ಭಾರತ ।
ವಿಮುಖೀಕೃತ್ಯ ಪುತ್ರಂ ತೇ ಸೇನಾಂ ತವ ಮಮರ್ದ ಹ ॥ 6-111-56 (43944)
ದುಃಶಾಸನೋಽಪಿ ಪರಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪಾರ್ಥಮವಾರಯತ್।
ಕಥಂ ಭೀಷ್ಮಂ ನ ನೋ ಹನ್ಯಾದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಭಾರತ ॥ 6-111-57 (43945)
ಸಾ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಸಮರೇ ಪುತ್ರಸ್ಯ ತವ ವಾಹಿನೀ ।
ಲೋಡ್ಯತೇ ರಥಿಭಿಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೈಸ್ತತ್ರತತ್ರೈವ ಭಾರತ ॥ ॥ 6-111-58 (43946)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-111-58 ಲೋಡ್ಯತೇ ಆಕುಲೀಕ್ರಿಯತೇ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 112
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.112. ಅಧ್ಯಾಯಃ 112
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ದ್ರೋಣೇನಾಶ್ವತ್ಥಾಮಾನಂಪ್ರತಿ ದುರ್ನಿಮಿತ್ತಪ್ರದರ್ಶಪೂರ್ವಕಂ ಯುದ್ಧಾನುಶಾಸನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-112-0 (43947)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-112-0x (4227)
ಅಥ ವೀರೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮತ್ತವಾರಣವಿಕ್ರಮಃ।
ಸಮಾದಾಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಂ ಮತ್ತವಾರಣವಾರಣಂ ॥ 6-112-1 (43948)
ವಿಧುನ್ವಾನೋ ನರಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದ್ರಾವಯಾಣೋ ವರೂಥಿನೀಂ ।
ಪೃತನಾಂ ಪಾಂಡವೇಯಾನಾಂ ಗಾಹಮಾನೋ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-112-2 (43949)
ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಜ್ಞಃ ಸರ್ವತೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಪ್ರತಪಂತಮನೀಕಾನಿ ದ್ರೋಣಃ ಪುತ್ರಮಭಾಷತ ॥ 6-112-3 (43950)
ದ್ರೋಣ ಉವಾಚ। 6-112-4x (4228)
ಅಯಂ ಹಿ ದಿವಸಸ್ತಾತ ಯತ್ರ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾಬಲಃ।
ಜಿಘಾಂಸುಃ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-112-4 (43951)
ಉತ್ಪತಂತಿ ಹಿ ಮೇ ಬಾಣಾ ಧನುಃ ಪ್ರಸ್ಫುರತೀವ ಚ ।
ಯೋಗಮಸ್ತ್ರಾಣಿ ನೇಚ್ಛಂತಿ ಕ್ರೂರಂ ಮೇ ವರ್ತತೇ ಮನಃ ॥ 6-112-5 (43952)
ದಿಕ್ಷ್ವಶಾಂತಾನಿ ಘೋರಾಣಿ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಮೃಗದ್ವಿಜಾಃ ।
ನೀಚೈರ್ಗೃಧ್ರಾ ನಿಲೀಯಂತೇ ಭಾರತಾನಾಂ ಚಮೂಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-112-6 (43953)
ನಷ್ಟಪ್ರಭ ಇವಾದಿತ್ಯಃ ಸರ್ವತೋ ಲೋಹಿತಾ ದಿಶಃ ।
ರಸತೇ ವ್ಯಥತೇ ಭೂಮಿಃ ಕಂಪತೀವ ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-112-7 (43954)
ಕಂಕಗೃಧ್ರಾ ಬಲಾಕಾಶ್ಚ ವ್ಯಾಹರಂತಿ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಶಿವಾಶ್ಚೈವಾಶಿವಾ ಘೋರಾ ವೇದಯಂತ್ಯೋ ಮಹದ್ಭಯಂ ॥ 6-112-8 (43955)
ಪಪಾತ ಮಹತೀ ಚೋಲ್ಕಾ ಮಧ್ಯೇನಾದಿತ್ಯಮಂಡಲಾತ್।
ಸಕಬಂಧಶ್ಚ ಪರಿಘೋ ಭಾನುಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 6-112-9 (43956)
ಪರಿವೇಷಸ್ತಥಾ ಘೋರಶ್ಚಂದ್ರಭಾಸ್ಕರಯೋರಭೂತ್।
ವೇದಯಾನೋ ಭಯಂ ಘೋರಂ ರಾಜ್ಞಾಂ ದೇಹಾವಕರ್ತನಂ ॥ 6-112-10 (43957)
ದೇವತಾಯತನಸ್ಥಾಶ್ಚ ಕೌರವೇಂದ್ರಸ್ಯ ದೇವತಾಃ ।
ಕಂಪಂತೇ ಚ ಹಸಂತೇ ಚ ನೃತ್ಯಂತಿ ಚ ರುದಂತಿ ಚ ॥ 6-112-11 (43958)
ಅಪಸವ್ಯಂ ಗ್ರಹಾಶ್ಚಕ್ರುರಲಕ್ಷ್ಮಾಣಂ ದಿವಾಕರಂ ।
ಅವಾಕ್ಶಿರಾಶ್ಚ ಭಗವಾನುಪಾತಿಷ್ಠತ ಚಂದ್ರಕಮಾಃ ॥ 6-112-12 (43959)
ವಪೂಂಷಿ ಚ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ವಿಗತಾಭಾನಿ ಲಕ್ಷಯೇ ।
ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಸೈನ್ಯೇಷು ನ ಚ ಭ್ರಾಜಂತಿ ದಂಶಿತಾಃಕ ॥ 6-112-13 (43960)
ಸೇನಯೋರುಭಯೋಶ್ಚಾಪಿ ಸಮಂತಾಚ್ಛ್ರೂಯತೇ ಮಹಾನ್।
ಪಾಂಚಜನ್ಯಸ್ಯ ನಿರ್ಘೋಷೋ ಗಾಂಡೀವಸ್ಯ ಚ ನಿಃಸ್ವನಃ ॥ 6-112-14 (43961)
ಧ್ರುವಮಾಸ್ಥಾಯ ಬೀಭತ್ಸುರುತ್ತಮಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂಯುಗೇ।
ಅಪಾಸ್ಯಾನ್ಯಾನ್ರಣೇ ಯೋಧಾನಭ್ಯೇಷ್ಯತಿ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-112-15 (43962)
ಹೃಷ್ಯಂತಿ ರೋಮಕೂಪಾಣಿ ಸೀದತೀವ ಚ ಮೇ ಮನಃ ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹೋ ಭೀಷ್ಮಾರ್ಜುನಸಮಾಗಮಂ ॥ 6-112-16 (43963)
ತಂ ಚೇಹ ನಿಕೃತಿಪ್ರಜ್ಞಂ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ಪಾಪಚೇತಸಂ ।
ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ರಣೇ ಪಾರ್ಥೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಯೋಧನಂ ಗತಃ॥ 6-112-17 (43964)
ಅಬ್ರವೀಚ್ಚ ಪುರಾ ಭೀಷ್ಮೋ ನಾಹಂ ಹನ್ಯಾಂ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಸ್ತ್ರೀ ಹ್ಯೇಷಾ ವಿಹಿತಾ ಧಾತ್ರಾ ದೈವಾಚ್ಚ ಸ ಪುನಃ ಪುಮಾನ್ ॥ 6-112-18 (43965)
ಅಸಂಕಲ್ಪಧ್ವಜಶ್ಚೈವ ಯಾಜ್ಞಸೇನಿರ್ಮಹಾಬಲಃ ।
ನ ಚಾಮಂಗಲಿಕೇ ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಹರೇದಾಪಗಾಸುತಃ ॥ 6-112-19 (43966)
ಏತದ್ವಿಚಿಂತಯಾನಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಸೀದತಿ ಮೇ ಭೃಶಂ ।
ಅಭ್ಯುದ್ಯತೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಃ ಕುರುವೃದ್ಧಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-112-20 (43967)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಸ್ಯ ಚ ಕ್ರೋಧೋ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚಾರ್ಜುನಸಂಗತಃ ।
ಮಮ ಚಾಸ್ತ್ರಸಮಾರಂಭಃ ಪ್ರಜಾನಾಮಶಿವಂ ಧ್ರುವಂ ॥ 6-112-21 (43968)
ಮನಸ್ವೀ ಬಲವಾಞ್ಶೂರಃ ಕೃತಾಸ್ತ್ರೋಽಲಘುವಿಕ್ರಮಃ ।
ದೂರಪಾತೀ ದೃಢೇಷುಶ್ಚ ನಿಮಿತ್ತಜ್ಞಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ॥ 6-112-22 (43969)
ಅಜೇಯಃ ಸಮರೇ ಚಾಪಿ ದೇವೈರಪಿ ಸವಾಸವೈಃ ।
ಬಲವಾನ್ಬುದ್ಧಿಮಾಂಶ್ಚೈವ ಜಿತಕ್ಲೇಶೋ ಯುಧಾಂ ವರಃ ॥ 6-112-23 (43970)
ವಿಜಯೀ ಚ ರಣೇ ನಿತ್ಯಂ ಭೈರವಾಸ್ತ್ರಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ । 6-112-24b`ಅಭ್ಯುದ್ಯತಂ ರಣೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೈರವಾಸ್ತ್ರಂ ಚ ಪಾಂಡವಂ ।'
ತಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಂ ಪರಿಹರಂದ್ರುತಂ ಗಚ್ಛ ಯತವ್ರತ ॥ 6-112-24 (43971)
ಪಶ್ಯಾದ್ಯೈತನ್ಮಹಾಘೋರೇ ಸಂಯುಗೇ ವೈಶಸಂ ಮಹತ್।
ಹೇಮಚಿತ್ರಾಣಿ ಶೂರಣಾಂ ಮಹಾಂತಿ ಚ ಶುಭಾನಿ ಚ ॥ 6-112-25 (43972)
ಕವಚಾನ್ಯವದೀರ್ಯಂತೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಛಿದ್ಯಂತೇ ಚ ಧ್ವಜಾಗ್ರಾಣಿ ತೋಮರಾಶ್ಚ ಧನೂಂಷಿ ಚ ॥ 6-112-26 (43973)
ಪ್ರಾಸಾಶ್ಚ ವಿಮಲಾಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾಃ ಶಕ್ತ್ಯಶ್ಚ ಕನಕೋಜ್ಜ್ವಲಾಃ ।
ವೈಜಯಂತ್ಯಶ್ಚ ನಾಗಾನಾಂ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೇನ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-112-27 (43974)
ನಾಯಂ ಸಂರಕ್ಷಿತುಂ ಕಾಲಃ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪುತ್ರೋಪಜೀವಿಭಿಃ ।
ಯಾಹಿ ಸ್ವರ್ಗಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಯಶಸೇ ವಿಜಯಾಯ ಚ ॥ 6-112-28 (43975)
ರಥನಾಗಹಯಾವರ್ತಾಂ ಮಹಾಘೋರಾಂ ಸುದುರ್ಗಮಾಂ ।
ರಥೇನ ಸಂಗ್ರಾಮನದೀಂ ತರತ್ಯೇಷ ಕಪಿಧ್ವಜಃ ॥ 6-112-29 (43976)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯತಾ ದಮೋ ದಾನಂ ತಪಶ್ಚ ಚರಿತಂ ಮಹತ್।
ಇಹೈವ ದೃಶ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥೇ ಭ್ರಾತಾ ಯಸ್ಯ ಧನಂಜಯಃ ॥ 6-112-30 (43977)
ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ।
ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವಾರ್ಷ್ಣೇಯೋ ಯಸ್ಯ ನಾಥೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-112-31 (43978)
ತಸ್ಯೈಷ ಮನ್ಯುಪ್ರಭವೋ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ದುರ್ಮತೇಃ ।
ತಪೋಭಾವಿತದೇಹಸ್ಯ ಕೋಪೋ ದಹತಿ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-112-32 (43979)
ಏಷ ಸಂದೃಶ್ಯತೇ ಪಾರ್ಥೋ ವಾಸುದೇವವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ।
ದಾರಯನ್ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಿ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-112-33 (43980)
ಏತದಾಲೋಕ್ಯತೇ ಸೈನ್ಯಂ ಕ್ಷೋಭ್ಯಮಾಣಂ ಕಿರೀಟಿನಾ ।
ಮಹೋರ್ಮಿನದ್ಧಂ ಸುಮಹತ್ತಿಮಿನೇವ ಮಹಾಜಲಂ ॥ 6-112-34 (43981)
ಹಾಹಾಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದಾಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಚ ಚಮೂಮುಖೇ ।
ಯಾಹಿ ಪಾಂಚಾಲದಾಯಾದಮಹಂ ಯಾಸ್ಯೇ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ॥ 6-112-35 (43982)
ದುರ್ಗಮಂ ಹ್ಯಂತರಂ ರಾಜ್ಞೋ ವ್ಯೂಹಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ।
ಸಮುದ್ರಕುಕ್ಷಿಪ್ರತಿಮಂ ಸರ್ವತೋಽತಿರಥೈಃ ಸ್ಥಿತೈಃ ॥ 6-112-36 (43983)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚಾಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನವೃಕೋದರೌ ।
ಪರ್ಯರಕ್ಷಂತ ರಾಜಾನಂ ಯಮೌ ಚ ಮನುಜೇಶ್ವರಂ ॥ 6-112-37 (43984)
ಉಪೇಂದ್ರಸದೃಶಶ್ಯಾಮೋ ಮಹಾಶಾಲ ಇವೋದ್ಗತಃ ।
ಏಷ ಗಚ್ಛತ್ಯನೀಕಾಗ್ರೇ ದ್ವಿತೀಯ ಇವ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 6-112-38 (43985)
ಉತ್ತಮಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ಚಾಧತ್ಸ್ವ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಚ ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಪಾರ್ಷತಂ ಯಾಹಿ ರಾಜಾನಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಚ ವೃಕೋದರಂ ॥ 6-112-39 (43986)
ಕೋ ಹಿ ನೇಚ್ಛೇತ್ಪ್ರಿಯಂ ಪುತ್ರಂ ಜೀವಂತಂ ಶಾಶ್ವತೀಃ ಸಮಾಃ ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಂ ತು ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ತತಸ್ತ್ವಾಂ ನಿಯುನಜ್ಂಯಹಂ ॥ 6-112-40 (43987)
ಏಷ ಚಾತಿರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ದಹತೇ ವೈ ಮಹಾಚಮೂಂ ।
ಯುದ್ಧೇಷು ಸದೃಶಸ್ತಾತ ಯಮಸ್ಯ ವರುಣಸ್ಯ ಚ ॥ 6-112-41 (43988)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-112-42x (4229)
ಪುತ್ರಂ ಸಮನುಶಾಸ್ಯೈವಂ ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್।
ಮಹಾರಣೇ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮರಾಜಮಯೋಧಯತ್ ॥ ॥ 6-112-42 (43989)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ದ್ವಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-112-6 ಘೋರಾಣಿ ಭಯಂಕರಾಣಿ । ಅಶಾಂತಾನಿ ಅನುಪರತಾನಿ॥ 6-112-7 ರಸತೇ ಶಬ್ದಾಯತೇ। ವ್ಯಥತೇ ಬಿಭೇತೀವ ಕಂಪತ ಇವ ಚ ॥ 6-112-12 ಅಲಕ್ಷ್ಮಾಣಂ ಪ್ರಚಂಡಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಂ । ಅವಾಕ್ಶಿರಾ ಅಧೋಮುಖಕೋಟಿದ್ವಯಃ ॥ 6-112-15 ಆಸ್ಥಾಯ ಆಲಂಬ್ಯ ॥ 6-112-21 ಅಸ್ತ್ರಸಮಾರಂಭಃ ಉದ್ಯಮಮಾತ್ರಂ ನತು ಪೂರ್ವವದಸ್ತ್ರಾಣಾಮುಪಸ್ಥಿತಿಃ ॥ 6-112-28 ಹೇ ಪುತ್ರ ಉಪಜೀವಿಭಿರನುಗತೈಃ ॥ 6-112-30 ಪಾರ್ಥಏ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೇ ॥ 6-112-32 ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ। ಮನ್ಯುರ್ದೈನ್ಯಂ। ಭಾರತೀಮಿತಿ ಪಾಠೇ ಸೇನಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 113
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.113. ಅಧ್ಯಾಯಃ 113
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಸೇನಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-113-0 (43990)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-113-0x (4230)
ಭಗದತ್ತಃ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯಃ ಕೃತವರ್ತಾ ತಥೈವ ಚ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ॥ 6-113-1 (43991)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ತಥಾ ದುರ್ಮರ್ಷಣೋ ಯುವಾ।
ದಶೈತೇ ತಾವಕಾ ಯೋಧಾ ಭೀಮಸೇನಮಯೋಧಯನ್ ॥ 6-113-2 (43992)
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಯುಕ್ತಾ ನಾನಾದೇಶಸಮುತ್ಥಯಾ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಪ್ರಾರ್ಥಯಾನಾ ಮಹದ್ಯಶಃ ॥ 6-113-3 (43993)
ಶಲ್ಯಸ್ತು ನವಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೀಮಸೇನಮತಾಡಯತ್ ।
ಕೃತವರ್ಮಾ ತ್ರಿಭಿರ್ಭಾಣೈಃ ಕೃಪಶ್ಚ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-113-4 (43994)
ಚಿತ್ರಸೇನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ದಶಭಿರ್ದಶಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೀಮಸೇನಮತಾಡಯನ್ ॥ 6-113-5 (43995)
ಸೈಂಧವಶ್ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೀಮಸೇನಮಡಾಯತ್ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಪಂಚಭಿಃ ಪಂಚಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-113-6 (43996)
ದುರ್ಮರ್ಷಣಸ್ತು ವಿಂಶತ್ಯಾ ಪಾಂಡವಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಸ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಮಹಾರಾಜ ರಾಜಮಾನಾನ್ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ॥ 6-113-7 (43997)
ಪ್ರವೀರಾನ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಜಘಾನ ಸಮರೇ ವೀರಃ ಪಾಂಡವಃ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-113-8 (43998)
ಸಪ್ತಭಿಃ ಶಲ್ಯಮಾವಿಧ್ಯತ್ಕೃತವರ್ಮಾಣಮಷ್ಟಭಿಃ ।
ಕೃಪಸ್ಯ ಸಶರಂ ಚಾಪಂ ಮಧ್ಯೇ ಚಿಚ್ಛೇದ ಭಾರತ ॥ 6-113-9 (43999)
ಅಥೈನಂ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಂ ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತಭಿಃ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದೌ ಚ ತಥಾ ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರತಾಡಯತ್ ॥ 6-113-10 (44000)
ದುರ್ಮರ್ಷಣಂ ಚ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಚಿತ್ರಸೇನಂ ಚ ಪಂಚಭಿಃ ।
ವಿಕರ್ಣಂ ದಶಭಿರ್ಬಾಣೈಃ ಪಂಚಭಿಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಂ ॥ 6-113-11 (44001)
ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭೀಮೋಽನದದ್ಧೃಷ್ಟಃ ಸೈಂಧವಂ ಚ ಪುನಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ।
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಗೌತಮೋ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥ 6-113-12 (44002)
ಭೀಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಂರಬ್ಧೋ ದಶಭಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಸ ವಿದ್ಧೋ ದಶಭಿರ್ಬಾಣೈಸ್ತೋತ್ರೈರಿವ ಮಹಾದ್ವಿಪಃ ॥ 6-113-13 (44003)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಗೌತಮಂ ತಾಡಯಾಮಾಸ ಶರೈರ್ಬಹುಭಿರಾಹವೇ ॥ 6-113-14 (44004)
ಸೈಂಧವಸ್ಯ ತಥಾಽಶ್ವಾಂಶ್ಚ ಸಾರಥಿಂ ಚ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಪ್ರಾಹಿಣೋನ್ಮೃತ್ಯುಲೋಕಾಯ ಕಾಲಾಂತಕಸಮದ್ಯುತಿಃ ॥ 6-113-15 (44005)
ಹತಾಶ್ವಾತ್ತು ರಥಾತ್ತೂರ್ಣಮವಪ್ಲುತ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ।
ಶರಾಂಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ನಿಶಿತಾನ್ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-113-16 (44006)
ತಸ್ಯ ಭೀಮೋ ಧನುರ್ಮಧ್ಯೇ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಮಾರಿಷ ।
ಭಲ್ಲಾಭ್ಯಾಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಸೈಂಧವಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-113-17 (44007)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ವಿರಥೋ ಹತಾಶ್ವೋ ಹತಸಾರಥಿಃ ।
ಚಿತ್ರಸೇನರಥಂ ರಾಜನ್ನಾರುರೋಹ ತ್ವರಾನ್ವಿತಃ ॥ 6-113-18 (44008)
ಅತ್ಯದ್ಭುತಂ ರಣೇ ಕರ್ಮ ಕೃತವಾಂಸ್ತತ್ರ ಪಾಂಡವಃ ।
ಮಹಾರಥಾಞ್ಶರೈರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ವಾರಯಿತ್ವಾ ಚ ಮಾರಿಷ ॥ 6-113-19 (44009)
ವಿರಥಂ ಸೈಂಧವಂ ಚಕ್ರೇ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ।
ತದಾ ನ ಮಮೃಷೇ ಶಲ್ಯೋ ಭೀಮಸೇಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-113-20 (44010)
ಸ ಸಂಧಾಯ ಶರಾಂಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣಾನ್ಕರಮಾರಪರಿಮಾರ್ಜಿತಾನ್ ।
ಭೀಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಮರೇ ತಿಷ್ಠಿತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-113-21 (44011)
ಕೃಪಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾಚ ಭಗದತ್ತಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-113-22 (44012)
ದುರ್ಮರ್ಷಣೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ಸಿಂಧುರಾಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಭೀಮಂ ತೇ ವಿವ್ಯಧುಸ್ತೂರ್ಣಂ ಶಲ್ಯಹೇತೋರರಿಂದಮಾಃ ॥ 6-113-23 (44013)
ಸ ಚ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ಪಂಚಭಿಃ ಶರೈಃಕ ।
ಶಲ್ಯಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಪ್ತತ್ಯಾ ಪುನಶ್ಚ ದಶಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-113-24 (44014)
ತಂ ಶಲ್ಯೋ ನವಭಿರ್ಭಿತ್ತ್ವಾ ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ಗಾಢಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಮರ್ಮಣಿ ॥ 6-113-25 (44015)
ವಿಶೋಕಂ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ಭೀಮಸೇನಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಮದ್ರರಾಜಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಬಾಹ್ವೋರುರುಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-113-26 (44016)
ತಥೇತರಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಂಸ್ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರಜಿಹ್ಮಗೈಃ ।
ತಾಜಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಸಿಂಹವಾದ್ವಿನನಾದ ಚ ॥ 6-113-27 (44017)
ತೇ ಹಿ ಯತ್ತಾ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಾಂಡವಂ ಯುದ್ಧಕೋವಿದಂ ।
ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರಕುಂಠಾಗ್ರೈರ್ಭೃಶಂ ಮರ್ಮಸ್ವತಾಡಯನ್ ॥ 6-113-28 (44018)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಭೀಮಸೇನೋ ನ ವಿವ್ಯಥೇ ।
ಪರ್ವತೋ ವಾರಿಧಾರಾಭಿರ್ವರ್ಷಮಾಣೈರಿವಾಂಬುದೈಃ ॥ 6-113-29 (44019)
ಸ ತು ಕ್ರೋಧಸಮಾವಿಷ್ಟಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಮದ್ರೇಶ್ವರಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 6-113-30 (44020)
ಕೃಪಂ ಚ ನವಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಸಮಂತತಃ ।
ಪ್ರಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಶತೈರಾಜೌ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-113-31 (44021)
ತತಸ್ತು ಸಶರಂ ಚಾಪಂ ಸಾತ್ವತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಸುತೀಕ್ಷ್ಣೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಕೃತಹಸ್ತವತ್ ॥ 6-113-32 (44022)
ತಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಕೃತವರ್ಮಾ ವೃಕೋದರಂ ।
ಆಜಘಾನ ಭ್ರುವೋರ್ಮಧ್ಯೇ ನಾರಾಚೇನ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-113-33 (44023)
ಭೀಮಸ್ತು ಸಮರೇ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಶಲ್ಯಂ ನವಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ಭಗದತ್ತಂ ತ್ರಿಭಿಶ್ಚೈವ ಕೃತವರ್ಮಾಣಮಷ್ಟಭಿಃ ॥ 6-113-34 (44024)
ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ದ್ವಾಭ್ಯಾಂ ತು ವಿವ್ಯಾಧ ಗೌತಮಪ್ರಭೃತೀನ್ರಥಾನ್ ।
ತೇಽಪಿ ತಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಧುರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-113-35 (44025)
ಸ ತಥಾ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ।
ಮತ್ವಾ ತೃಣೇನ ತಾಂಸ್ತುಲ್ಯಾನ್ವಿಚಚಾರ ಗತವ್ಯಥಃ ॥ 6-113-36 (44026)
ತೇ ಚಾಪಿ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಭೀಮಾಯ ನಿಶಿತಾಞ್ಶರಾನ್ ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸುರವ್ಯಾಗ್ರಾಃ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-113-37 (44027)
ತಸ್ಯ ಶಕ್ತಿಂ ಮಹಾವೇಗಾಂ ಭಗದತ್ತೋ ಮಹಾರಥಃ।
ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಮರೇ ವೀರಃ ಸ್ವರ್ಣದಂಡಾಂ ಮಹಮತೇ ॥ 6-113-38 (44028)
ತೋಮರಂ ಸೈಂಧವೋ ರಾಜಾ ಪಟ್ಟಸಂ ಚ ಮಹಾಭುಜಃ ।
ಶತಘ್ನೀಂ ಚ ಕೃಪೋ ರಾಜಂಛರಂ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-113-39 (44029)
ಅಥೇತರೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಃ ಪಂಚ ಪಂಚ ಶಿಲೀಮುಖಾನ್ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಪ್ರೇಷಯಮಾಸುರೋಜಸಾ ॥ 6-113-40 (44030)
ತೋಮರಂ ಚ ದ್ವಿಧಾ ಚಕ್ರೇ ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣಾನಿಲಾತ್ಮಜಃ ।
ಪಟ್ಟಸಂ ಚ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ತಿಲಕಾಂಡವತ್ ॥ 6-113-41 (44031)
ಸ ಬಿಭೇದ ಶತಘ್ನೀಂ ಚ ನವಭಿಃ ಕಂಕಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ಮದ್ರರಾಜಪ್ರಯುಕ್ತಂ ಚ ಶರಂ ಛಿತ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-113-42 (44032)
ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸಹಸಾ ಭಗದತ್ತೇರಿತಾಂ ರಣೇ।
ತಥೇತರಾಞ್ಶರಾನ್ಘೋರಾಞ್ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-113-43 (44033)
ಭೀಮಸೇನೋ ರಣಶ್ಲಾಘೀ ತ್ರಿಧೈಕೈಕಂ ಸಮಾಚ್ಛಿನತ್।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ಮಹೇಷ್ವಾಸಾಂಸ್ತ್ರಿಭಿಸ್ತ್ರಿಭಿರತಾಡಯತ್ ॥ 6-113-44 (44034)
ತತೋ ಧನಂಜಯಸ್ತತ್ರ ವರ್ತಮಾನೇ ಮಹಾರಣೇ ।
ಆಜಗಾಮ ರಥೇನಾಜೌ ಭೀಮಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-113-45 (44035)
ನಿಘ್ನಂತಂ ಸಮರೇ ಶತ್ರೂನ್ಯೋಧಯಾನಂ ಚ ಸಾಯಕೈಃ ।
ತೌ ತು ತತ್ರ ಮಹಾತ್ಮಾನೌ ಸಮೇತೌ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಪಾಂಡವೌ ॥ 6-113-46 (44036)
ನ ಶಶಂಸುರ್ಜಯಂ ತತ್ರ ತಾವಕಾಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಾಃ ।
ಅಥಾರ್ಜುನೋ ರಣೇ ಭೀಮಂ ಯೋಧಯಂತಂ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-113-47 (44037)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ।
ಆಸಸಾದ ರಣೇ ವೀರಾಂಸ್ತಾವಕಾಂದಶ ಭಾರತ ॥ 6-113-48 (44038)
ಯೇ ಸ್ಮ ಭೀಮಂ ರಣೇ ರಾಜನ್ಯೋಧಯಂತೋ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ।
ಬೀಭತ್ಸುಸ್ತಾನಥಾವಿಧ್ಯದ್ಭೀಮಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಕಾಂಯಯಾ ॥ 6-113-49 (44039)
ತತೋ ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಾಜಾ ಸುಶರ್ಮಾಣಮಚೋದಯತ್ ।
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ವಧಾರ್ಥಾಯ ಭೀಮಸೇನಸ್ಯ ಚೋಭಯೋಃ ॥ 6-113-50 (44040)
ಸುಶರ್ಮನ್ಗಚ್ಛ ಶೀಘ್ರಂ ತ್ವಂ ಬಲೌಘೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ।
ಜಹಿ ಪಾಂಡುಸುತಾವೇತೌ ಧನಂಜಯವೃಕೋದರೌ ॥ 6-113-51 (44041)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ತಸ್ಯ ತ್ರೈಗರ್ತಃ ಪ್ರಸ್ಥಲಾಧಿಪಃ ।
ಅಭಿದ್ರುತ್ಯ ರಣೇ ಭೀಮಮರ್ಜುನಂ ಚೈವ ಧನ್ವಿನೌ ॥ 6-113-52 (44042)
ರಥೈರನೇಕಸಾಹಸ್ರೈಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯತ್ ।
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಮರ್ಜುನಸ್ಯ ಪರೈಃ ಸಹ ॥ ॥ 6-113-53 (44043)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ತ್ರಯೋದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-113-21 ಕರ್ಮಾರಂ ಶಸ್ತ್ರೋಲ್ಲೇಖನಯಂತ್ರಂ ॥ 6-113-32 ಸಾತ್ವತಸ್ಯ ಕೃತವರ್ಮಣಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 114
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.114. ಅಧ್ಯಾಯಃ 114
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಮಾರ್ಜುನಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-114-0 (44044)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-114-0x (4231)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ರಣೇ ಶಲ್ಯಂ ಯತಮಾನಂ ಮಹಾರಥಂ।
ಛಾದಯಾಮಾಸ ಸಮರೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-114-1 (44045)
ಸುಶರ್ಮಾಣಂ ಕೃಪಂ ಚವ ತ್ರಿಭೀಸ್ತ್ರಿಭಿರವಿಧ್ಯತ।
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಂ ಚ ಸಮರೇ ಸೈಂಧವಂ ಚ ಜಯದ್ರಥಂ ॥ 6-114-2 (44046)
ಚಿತ್ರಸೇನಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಚ ಕೃತವರ್ಮಾಣಮೇವ ಚ ।
ದುರ್ಮರ್ಷಣಂ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಹ್ಯಾವಂತ್ಯೌ ಚ ಮಹಾರಥೌ ॥ 6-114-3 (44047)
ಏಕೈಕಂ ತ್ರಿಭಿರಾನರ್ಚ್ಛತ್ಕಂಕಬರ್ಹಿಣವಾಜಿತೈಃ ।
ಶರೈರತಿರಥೋ ಯುದ್ಧೇ ಪೀಡಯನ್ವಾಹಿನೀಂ ತವ॥ 6-114-4 (44048)
ಜಯದ್ರಥೋ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಭಾರತ ಸಾಯಕೈಃ ।
ಭೀಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ತರಸಾ ಚಿತ್ರಸೇನರಥೇ ಸ್ಥಿತಃ ॥ 6-114-5 (44049)
ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಸಮರೇ ಜಿಷ್ಣುಂ ಕೃಪಶ್ಚ ರಥಿನಾಂ ವರಃ ॥
ವಿವ್ಯಾಧಾತೇ ಮಹಾರಾಜ ಬಹುಧಾ ಮರ್ಮಮೇದಿಭಿಃ ॥ 6-114-6 (44050)
ಚಿತ್ರಸೇನಾದಯಶ್ಚೈವ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಪಂಚಾಭಿಃ ಪಂಚಭಿಸ್ತೂರ್ಣಂ ಸುಂಯುಗೇ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-114-7 (44051)
ಆಜಘ್ನುರರ್ಜುನಂ ಸಂಖ್ಯೇ ಭೀಮಸೇನಂ ಚ ಮಾರಿಷ ।
ತೌ ತತ್ರ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೌ ಕೌಂತೇಯೌ ಭರತರ್ಷಭೌ ॥ 6-114-8 (44052)
ಅಪೀಡಯೇತಾಂ ಸಮರೇ ತ್ರಿಗರ್ತಾನಾಂ ಮಹದ್ಬಲಂ ।
ಸುಶರ್ಮಾಣಿ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ಶರೈರ್ನವಭಿರಾಶುಗೈಃ ॥ 6-114-9 (44053)
ನನಾದ ಬಲವನ್ನಾದಂ ತ್ರಾಸಯಾನೋ ಮಹದ್ಬಲಂ ।
ಅನ್ಯೇ ಚ ರಥಿನಃ ಶೂರಾ ಭೀಮಸೇನಧನಂಜಯೌ ॥ 6-114-10 (44054)
ವಿವ್ಯಧುರ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈ ರುಕ್ಮಪುಂಖೈರಜಿಹ್ಮಗೈಃ ।
ತೇಷಾಂ ಚ ರಥಿನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಕೌಂತೇಯೌ ಭರತರ್ಷಭೌ ॥ 6-114-11 (44055)
ಕ್ರೀಡಮಾನೌ ರಥೋದಾರೌ ಚಿತ್ರರೂಪೌ ವ್ಯದೃಶ್ಯತಾಂ ।
ಆಮಿಷೇಪ್ಸೂ ಗವಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಿಂಹಾವಿವ ಮದೋತ್ಕಟೌ ॥ 6-114-12 (44056)
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಧನೂಂಷಿ ಶೂರಾಣಾಂ ಶರಾಂಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ರಣೇ ।
ಪಾತಯಾಮಾಸತುರ್ವೀರೌ ಶಿರಾಂಸಿ ಶತಶೋ ನೃಣಾಂ ॥ 6-114-13 (44057)
ರಥಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ಭಗ್ನಾ ಹಯಾಶ್ಚ ಶತಶೋ ಹತಾಃ।
ಗಜಾಶ್ಚ ಸಗಜಾರೋಹಾಃ ಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-114-14 (44058)
ರಥಿನಃ ಸಾದಿನಶ್ಚಾಪಿ ತತ್ರತತ್ರ ನಿಷೂದಿತಾಃ।
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಬಹವೋ ರಾಜನ್ವೇಷಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-114-15 (44059)
ಹತೈರ್ಗಜಪದಾತ್ಯೋಘೈರ್ವಾಜಿಭಿಶ್ಚ ನಿಷೂದಿತೈಃ।
ರಥೈಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಭಗ್ನೈಃ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-114-16 (44060)
ಛತ್ರೈಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ಚ್ಛಿನ್ನೈರ್ಧ್ವಜೈಶ್ಚ ವಿನಿಪಾತಿತೈಃ ।
ಅಂಕುಶೈರಪವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಪರಿಸ್ತೋಮೈಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-114-17 (44061)
ಕೇಯೂರೈರಂಗದೈರ್ಹಾರೈ ರಾಂಕವೈರ್ಮೃದಿತೈಸ್ತಥಾ ।
ಉಷ್ಣೀಷೈರ್ಋಷ್ಟಿಭಿಶ್ಚೈವ ಚಾಮರವ್ಯಜನೈರಪಿ ॥ 6-114-18 (44062)
ತತ್ರತತ್ರಾಪವಿದ್ಧೈಶ್ಚ ಬಾಹುಭಿಶ್ಚಂದನೋಕ್ಷಿತೈಃ ।
ಊರುಭಿಶ್ಚ ನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಸಮಾಸ್ತೀರ್ಯತ ಮೇದಿನೀ ॥ 6-114-19 (44063)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ।
ಶರೈಃ ಸಂವಾರ್ಯ ತಾನ್ವೀರಾನ್ಯಜ್ಜಘಾನ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-114-20 (44064)
ಪುತ್ರಸ್ತು ತವ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಾರ್ಜುನಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಗಾಂಗೇಯಸ್ಯ ರಥಾಭ್ಯಾಶಮುಪಜಗ್ಮೇ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-114-21 (44065)
ಕೃಪಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ವಿಂದಾನುವಿಂದಾವಾವಂತ್ಯೌ ನಾಜಹುಃ ಸಂಯುಗಂ ತದಾ ॥ 6-114-22 (44066)
ತತೋ ಭೀಮೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಫಲ್ಗುನಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ಕೌರವಾಣಾಂ ಚಮೂಂ ಘೋರಾಂ ಭೃಶಂ ದುದ್ರುವತೂ ರಣೇ ॥ 6-114-23 (44067)
ತತೋ ಬರ್ಹಿಣವಾಜಾನಾಮಯುತಾನ್ಯರ್ಬುದಾನಿ ಚ।
ಧನಂಜಯರಥೇ ತೂರ್ಣಂ ಪಾತಯಂತಿ ಸ್ಮ ಭೂಮಿಪಾಃ ॥ 6-114-24 (44068)
ತತಸ್ತಞ್ಶರಜಾಲೇನ ಸನ್ನಿವಾರ್ಯ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಪಾರ್ಥಃ ಸಮಂತಾತ್ಸಮರೇ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಮೃತ್ಯವೇ ॥ 6-114-25 (44069)
ಶಲ್ಯಸ್ತು ಸಮರೇ ಜಿಷ್ಣುಂ ಕ್ರೀಡನ್ನಿವ ಮಹಾರಥಃ ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಭಲ್ಲೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-114-26 (44070)
ತಸ್ಯ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಹಸ್ತಾವಾಪಂ ಚ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಅಥೈನಂ ಸಾಯಕೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಭೃಶಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಮರ್ಮಣಿ ॥ 6-114-27 (44071)
ಅಥಾನ್ಯದ್ಧನುರಾದಾಯ ಸಮರೇ ಭಾರಸಾಧನಂ ।
ಮದ್ರೇಶ್ವರೋ ರಣೇ ಜಿಷ್ಣುಂ ತಾಡಯಾಮಾಸ ರೋಷಿತಃ ॥ 6-114-28 (44072)
ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈರ್ಮಹಾರಾಜ ವಾಸುದೇವಂ ಕಚ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಭೀಮಸೇನಂ ಚ ನವಭಿರ್ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-114-29 (44073)
ತತೋ ದ್ರೋಣೋ ಮಹಾರಾಜ ಮಾಗಧಶ್ಚ ಮಹಾರಥಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಸಮಾದಿಷ್ಟೌ ತಂ ದೇಶಮುಪಜಗ್ಮತುಃ॥ 6-114-30 (44074)
ಯತ್ರ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ ।
ಕೌರವ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾಸೇನಾಂ ಜಘ್ನುತುಃ ಸುಮಹಾರಥೌ ॥ 6-114-31 (44075)
ಜಯತ್ಸೇನಸ್ತು ಸಮರೇ ಭೀಮಂ ಭೀಮಾಯುಧಂ ಯುಧಿ।
ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರಷ್ಟಭಿರ್ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-114-32 (44076)
ತಂ ಭೀಮೋ ದಶಭಿರ್ವಿದ್ಧಾ ಪುನರ್ವೀವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿಃ ।
ಸಾರಥಿಂ ಚಾಸ್ಯ ಭಲ್ಲೇನ ರಥನೀಡಾದಪಾತಯತ್ ॥ 6-114-33 (44077)
ಉದ್ಭ್ರಾಂತೈಸ್ತುರಗೈಃ ಸೋಽಥ ದ್ರವಮಾಣೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಮಾಗಧೋಽಪಸೃತೋ ರಾಜಾ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ॥ 6-114-34 (44078)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ವಿವರಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಮಸೇನಂ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಬಾಣೈರ್ನಿಶಿತೈಃ ಪಂಚಷಷ್ಟಿಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-114-35 (44079)
ತಂ ಭೀಮಃ ಸಮರಶ್ಲಾಘೀ ಗುರುಂ ಪಿತೃಸಮಂ ರಣೇ।
ವಿವ್ಯಾಧ ಪಂಚಭಿರ್ಭಲ್ಲೈಸ್ತಥಾ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-114-36 (44080)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ಸುಶರ್ಮಾಣಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಬಹುಭಿರಾಯಸೈಃ।
ವ್ಯಧಮತ್ತಸ್ಯ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಮಹಾಭ್ರಾಣಿ ಯಥಾಽನಿಲಃ ॥ 6-114-37 (44081)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮಶ್ಚ ರಾಜ ಚ ಕೌಸಲ್ಯಶ್ಚ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ।
ಸಮವರ್ತಂತ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ಭೀಮಸೇನಧನಂಜಯೌ ॥ 6-114-38 (44082)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾಃ ಶೂರಾ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವನ್ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಮಿವಾಂತಕಂ ॥ 6-114-39 (44083)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂಹೃಷ್ಟೋ ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಥಾತ್ ॥ 6-114-40 (44084)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರಮುಖಾಃ ಪಾರ್ಥಾಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ಅಯೋಧಯನ್ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-114-41 (44085)
ತಥೈವ ತಾವಕಾಃ ಸರ್ವೇ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಯತವ್ರತಂ ।
ಶಿಖಂಡಿಪ್ರಮುಖಾನ್ಪಾರ್ಥಾನ್ಯೋಧಯಂತಿ ಸ್ಮ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-114-42 (44086)
ತತಃ ಪ್ರವವೃತೇ ಯುದ್ಧಂ ಕೌರವಾಣಾಂ ಭಯಾವಹಂ।
ತತ್ರ ಪಾಂಡುಸುತೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಿಜಯಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-114-43 (44087)
ತಾವಕಾನಾಂ ಜಯೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಗ್ಲಹ ಆಸೀದ್ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ತತ್ರ ಹಿ ದ್ಯೂತಮಾಸಕ್ತಂ ವಿಜಯಾಯೇತರಾಯ ವಾ ॥ 6-114-44 (44088)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನ್ಯಚೋದಯತ್।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಮಾ ಭೈಷ್ಟ ರಥಸತ್ತಮಾಃ ॥ 6-114-45 (44089)
ಸೇನಾಪತಿವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ವರೂಥಿನೀ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಭ್ಯಯಾತ್ತೂರ್ಣಂ ಪ್ರಾಣಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-114-46 (44090)
ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ರಥಿನಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಪ್ರತಿಜಗ್ರಾಹ ತಾಂ ಚಮೂಂ ।
ಆಪತಂತೀಂ ಮಹಾರಾಜ ವೇಲಾಮಿವ ಮಹೋದಧಿಃ ॥ ॥ 6-114-47 (44091)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಚತುರ್ದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-114-24 ಬರ್ಹಿಣವಾಜಾನಾಂ ಮಯೂರಪಕ್ಷವತಾಂ ಬಾಣಾನಾಂ ॥ 6-114-30 ಮಾಗಧೋ ಜಯತ್ಸೇನಃ ॥ 6-114-34 ಅಪಸೃತಃ ಪಲಾಯಿತಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 115
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.115. ಅಧ್ಯಾಯಃ 115
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಯುದ್ಧೇ ವಿರಕ್ತೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂಪ್ರತಿ ಸ್ವವಧೋದ್ಯಮಚೋದನಾ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-115-0 (44092)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-115-0x (4232)
ಕಥಂ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ದಶಮೇಽಹನಿ ಸಂಜಯ।
ಅಯುಧ್ಯತ ಮಹಾವೀರ್ಯಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸೃಜ್ಜಯೈಃ ॥ 6-115-1 (44093)
ಕುರವಶ್ಚ ಕಥಂ ಯುದ್ಧೇ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತ್ಯವಾರಯನ್।
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಮೇ ಮಹಾಯುದ್ಧಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಹವಶೋಭಿನಃ ॥ 6-115-2 (44094)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-115-3x (4233)
ಕುರವಃ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಯದಯುಧ್ಯಂತ ಭಾರತ।
ಯಥಾ ಚ ತದಭೂದ್ಯುದ್ಧಂ ತತ್ತು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಸಾಂಪ್ರತಂ ॥ 6-115-3 (44095)
ಗಮಿತಾಃ ಪರಲೋಕಾಯ ಪರಮಾಸ್ತ್ರೈಃ ಕಿರೀಟಿನಾ ।
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ತಾವಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-115-4 (44096)
ಯಥಾಪ್ರತಿಜ್ಞಂ ಕೌರವ್ಯಃ ಸ ಚಾಪಿ ಸಮಿತಿಂಜಯಃ ।
ಪಾರ್ಥಾನಾಮಕರೋದ್ಭೀಷ್ಮಃ ಸತತಂ ಸಮಿತಿ ಕ್ಷಯಂ ॥ 6-115-5 (44097)
ಕುರುಭಿಃ ಸಹಿತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಂ ಪರಂತಪ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಚ ಸಪಾಂಚಾಲ್ಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಶಯಿತಾ ಜನಾಃ ॥ 6-115-6 (44098)
ದಶಮೇಽಹನಿ ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ಭೀಷ್ಮಾರ್ಜುನಸಮಾಗಮೇ ।
ಅವರ್ತತ ಮಹಾರೌದ್ರಃ ಸತತಂ ಸಮಿತಿ ಕ್ಷಯಃ ॥ 6-115-7 (44099)
ತಸ್ಮಿನ್ನಯುತಶೋ ರಾಜನ್ಭೂಯಶಶ್ಚ ಪರಂತಪಃ ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವೋ ಯೋಧಾಂಜಘಾನ ಪರಾಮಾಸ್ತ್ರವಿತ್ ॥ 6-115-8 (44100)
ಯೇಷಾಮಜ್ಞಾತಕಲ್ಪಾನಿ ನಾಮಗೋತ್ರಾಣಿ ಪಾರ್ಥಿವ ।
ತೇ ಹತಾಸ್ತತ್ರ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಶೂರಾಃ ಸರ್ವೇಽನಿವರ್ತಿನಃ ॥ 6-115-9 (44101)
ದಶಾಹಾನಿ ತಥಾ ತಪ್ತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾಂಡವವಾಹಿನೀಂ ।
ನಿರವಿದ್ಯತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಜೀವಿತೇ ಸ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-115-10 (44102)
ಸ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ವಧಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ನಾತ್ಮನೋಽಭಿಸುಖಂ ರಣೇ।
ನ ಹನ್ಯಾಂ ಮಾನವಶ್ರೇಷ್ಠಾನ್ಸಂಗ್ರಾಮೇಽಭಿಮುಖಾನಿತಿ ॥ 6-115-11 (44103)
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಅಭ್ಯಾಶಸ್ಥಂ ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-115-12 (44104)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-115-13x (4234)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರವಿಶಾರದ ।
ಶೃಣುಷ್ವ ವಚನಂ ತಾತ ಧರ್ಂಯಂ ಸ್ವರ್ಗ್ಯಂ ಚ ಜಲ್ಪತಃ ॥ 6-115-13 (44105)
ನಿರ್ವಿಷ್ಣೋಽಸ್ಮಿ ಭೃಶಂ ತಾತ ದೇಹೇನಾನೇನ ಭಾರತ ।
ಘ್ನತಶ್ಚ ಮೇ ಗತಃ ಕಾಲಃ ಸುಬಹೂನ್ಪ್ರಾಣಿನೋ ರಣೇ ॥ 6-115-14 (44106)
ತಸ್ಮಾತ್ಪಾರ್ಥಂ ಪುರೋಧಾಯ ಪಾಂಚಾಲಾನ್ಸೃಜ್ಜಯಾಂಸ್ತಥಾ ।
ಮದ್ವಧೇ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಯತ್ನೋ ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 6-115-15 (44107)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-115-16x (4235)
ತಸ್ಯ ತನ್ಮತಮಾಜ್ಞಾಯ ಪಾಂಡವಃ ಸತ್ಯದರ್ಶನಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಯಯೌ ರಾಜಾ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-115-16 (44108)
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಪಾಂಡವಶ್ಚ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ತಾಂ ವಾಚಂ ಚೋದಯಾಮಾಸತುರ್ಬಲಂ ॥ 6-115-17 (44109)
ಅಭಿದ್ರವಧ್ಯಂ ಯುದ್ಧ್ಯಧ್ವಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಜಯತ ಸಂಯುಗೇ ।
ರಕ್ಷಿತಾಃ ಸತ್ಯಸಂಧೇನ ಜಿಷ್ಣುನಾ ರಿಪುಜಿಷ್ಣುನಾ ॥ 6-115-18 (44110)
ಅಯಂ ಚಾಪಿ ಮಹೇಷ್ವಾಸಃ ಪಾರ್ಷತೋ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ ।
ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಸಮರೇ ಪಾಲಯಿಷ್ಯತಿ ವೋ ಧ್ರುವಂ ॥ 6-115-19 (44111)
ಮಾ ವೋ ಭೀಷ್ಮಾದ್ಭಯಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತ್ವದ್ಯ ಯುಧಿ ಸೃಂಜಯಾಃ।
ಧ್ರುವಂ ಭೀಷ್ಮಂ ವಿಜೇಷ್ಯಾಮಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ॥ 6-115-20 (44112)
ತೇ ತಥಾ ಸಮಯಂ ಕೃತ್ವಾ ದಶಮೇಽಹನಿ ಪಾಂಡವಾಃ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಪರಾ ಭೂತ್ವಾ ಸಂಜಗ್ಮುಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾಃ ॥ 6-115-21 (44113)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಪಾಂಡವಂ ಚ ಧನಂಜಯಂ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪಾತನೇ ಯತ್ನಂ ಪರಮಂ ತೇ ಸಮಾಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 6-115-22 (44114)
ತತಸ್ತ್ವ ಸುತಾದಿಷ್ಟಾ ನಾನಾಜನಪದೇಶ್ವರಾಃ।
ದ್ರೋಣೇನ ಸಹಪುತ್ರೇಣ ಸಹಸೇನಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-115-23 (44115)
ದುಃಶಾಸನಶ್ಚ ಬಲವಾನ್ಸಹ ಸರ್ವೈಃ ಸಹೋದರೈಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮರಮಧ್ಯಸ್ಥಂ ಪಾಲಯಾಂಚಕ್ರಿರೇ ತದಾ ॥ 6-115-24 (44116)
ತತಸ್ತು ತಾವಕಾಃ ಶೂರಾಃ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹಾವ್ರತಂ।
ಶಿಖಂಡಿಪ್ರಮುಖಾನ್ಪಾರ್ಥಾನ್ಯೋಧಯಂತಿ ಸ್ಮ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-115-25 (44117)
ಚೇದಿಭಿಸ್ತು ಸಪಾಂಚಾಲೈಃ ಸಹಿತೋ ವಾನರಧ್ವಜಃ ।
ಯಯೌ ಶಾಂತನವಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ॥ 6-115-26 (44118)
ದ್ರೋಣಪುತ್ರಂ ಶಿನೇರ್ನಪ್ತಾ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಸ್ತು ಪೌರವಂ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಃ ಸಹಾಮಾತ್ಯಂ ದುರ್ಯೋಧಮಯೋಧಯತ್ ॥ 6-115-27 (44119)
ವಿರಾಟಸ್ತು ಸಹಾನೀಕಃ ಸಹಸೇನಂ ಜಯದ್ರಥಂ ।
ವೃದ್ಧಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ದಾಯಾದಮಾಸಸಾದ ಪರಂತಪ ॥ 6-115-28 (44120)
ಮದ್ರರಾಜಂ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಸಹಸೈನ್ಯಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಃ ।
ಭೀಮಸೇನೋಽಭಿಗುಪ್ತಸ್ತು ನಾಗಾನೀಕಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-115-29 (44121)
ಅಪ್ರಧೃಷ್ಯಮನಾವಾರ್ಯಂ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಂ ।
ದ್ರೋಣಂ ಪ್ರತಿ ಯಯೌ ಯತ್ತಃ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಃ ಸಹ ಸೋದರೈಃ ॥ 6-115-30 (44122)
ಕರ್ಣಿಕಾರಧ್ವಜಂ ಚೈವ ಸಿಂಹಕೈತುರರಿಂದಮಃ ।
ಪ್ರತ್ಯುಜ್ಜಗಾಮ ಸೌಭದ್ರಂ ರಾಜಪುತ್ರೋ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ॥ 6-115-31 (44123)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಚ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಪಾಂಡವಂ ಚ ಧನಂಜಯಂ ।
ರಾಜಭಿಃ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಮಭಿಪೇತುರ್ಜಿಘಾಂಸವಃ ॥ 6-115-32 (44124)
ತಸ್ಮಿನ್ನತಿಮಹಾಭೀಮೇ ಸೇನಯೋರ್ವೈ ಪರಾಕ್ರಮೇ ।
ಸಂಪ್ರಧಾವತ್ಸ್ವನೀಕೇಷು ಮೇದಿನೀ ಸಮಕಂಪತ ॥ 6-115-33 (44125)
ತಾನ್ಯನೀಕಾನ್ಯನೀಕೇಷು ಸಮಯುಧ್ಯಂತ ಭಾರತ ।
ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೇಷಾಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಾಂತನವಂ ರಣೇ ॥ 6-115-34 (44126)
ತತಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರಯತತಾಮನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿಧಾವತಾಂ ।
ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹಾಶಬ್ದೋ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಭಾರತ ॥ 6-115-35 (44127)
ಶಂಖದುಂದುಭಿಘೋಷಶ್ಚ ವಾರಣಾನಾಂ ಚ ಬೃಂಹಿತೈಃ ।
ಸಿಂಹನಾದಶ್ಚ ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ದಾರುಣಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-115-36 (44128)
ಸಾ ಚ ಸರ್ವನರೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಚಂದ್ರಾರ್ಕಸದೃಶೀ ಪ್ರಭಾ ।
ಹಾರಾಂಗದಕಿರೀಟೇಷು ನಿಷ್ಪ್ರಭಾ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-115-37 (44129)
ರಜೋಮೇಘಾಸ್ತು ಸಂಜಜ್ಞುಃ ಶಸ್ತ್ರವಿದ್ಯುದ್ಭಿರಾವೃತಾಃ ।
ಧನುಷಾಂ ಚಾಪಿ ನಿರ್ಘೋಷೋ ದಾರುಣಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-115-38 (44130)
ಬಾಣಶಂಖಪ್ರಣಾದಾಶ್ಚ ಭೇರೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾಸ್ವನಾಃ ।
ರಥಘೋಷಶ್ಚ ಸಂಜಜ್ಞೇ ಸೇನಯೋರುಭಯೋರಪಿ ॥ 6-115-39 (44131)
ಪ್ರಾಸಶಕ್ತ್ಯೃಷ್ಟಿಸಂಘೈಶ್ಚ ಬಾಣೌಘೈಶ್ಚ ಸಮಾಕುಲಂ ।
ನಿಷ್ಪ್ರಕಾಶಮಿವಾಕಾಶಂ ಸೇನಯೋಃ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-115-40 (44132)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ರಥಿನಃ ಪೇತುರ್ವಾಜಿನಶ್ಚ ಮಹಾಹವೇ ।
ಕುಂಜರಾನ್ಕುಂಜರಾ ಜಘ್ನುಃ ಪಾದಾತಾಂಶ್ಚ ಪದಾತಯಃ ॥ 6-115-41 (44133)
ತತ್ರಾಸೀತ್ಸುಮಹದ್ಯುದ್ಧಂ ಕುರೂಣಾಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ।
ಭೀಷ್ಮಹೇತೋರ್ನರವ್ಯಾಘ್ರ ಶ್ಯೇನಯೋರಾಮಿಷೇ ಯಥಾ ॥ 6-115-42 (44134)
ತಯೋಃ ಸಮಾಗಮೋ ಘೋರೋ ಬಭೂವ ಯುಧಿ ಭಾರತ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ವಧಾರ್ಥಾಯ ಜಿಗೀಷೂಣಾಂ ಮಹಾಹವೇ ॥ ॥ 6-115-43 (44135)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಪಂಚಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-115-10 ನಿರವಿದ್ಯತ ನಿರ್ವೇದಂ ಜಗಾಮ ॥ 6-115-14 ನಿರ್ವಿಣ್ಯೋ ವಿರಕ್ತಃ ॥ 6-115-21 ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಪರಾಃ ಬೃಹತ್ತ್ವಾನ್ಮಹಾಂತಂ ಲೋಕಂ ಪ್ರತಿ ಯತಮಾನಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 116
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.116. ಅಧ್ಯಾಯಃ 116
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-116-0 (44136)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-116-0x (4236)
ಅಭಿಮನ್ಯುರ್ಮಹಾರಾಜ ತವ ಪುತ್ರಮಯೋಧಯತ್।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಯುಕ್ತಂ ಭೀಷ್ಮಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-116-1 (44137)
ದುರ್ಯೋಧನೋ ರಣೇ ಕಾರ್ಷಿಂ ನವಭಿರ್ನತಪರ್ವಭಿಃ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪುನಶ್ಚೈನಂ ತ್ರಿಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-116-2 (44138)
ತಸ್ಯ ಶಕ್ತಿಂ ರಣೇ ಕಾರ್ಷ್ಣಿರ್ಮೃತ್ಯೋರ್ಜಿಹ್ವಾಮಿವಾಯಸೀಂ।
ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ದುರ್ಯೋಧನರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-116-3 (44139)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಘೋರರೂಪಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ದ್ವಿಧಾ ಚಿಚ್ಛೇದ ತೇ ಪುತ್ರಃ ಕ್ಷುರಪ್ರೇಣ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-116-4 (44140)
ತಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಪತಿತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಃ ಪರಮಕೋಪನಃ ।
ದುರ್ಯೋಧನಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರ್ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-116-5 (44141)
ಪುನಶ್ಚೈನಂ ಶರೈರ್ಘೋರೈರಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ।
ದಶಭಿರ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ದುರ್ಯೋಧನಮಮರ್ಷಣಂ ॥ 6-116-6 (44142)
ತದ್ಯುದ್ಧಮಭವದ್ಧೋರಂ ಚಿತ್ರರೂಪಂ ಚ ಭಾರತ।
ಈಕ್ಷಿತೃಪ್ರೀತಿತಜನನಂ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಪೂಜಿತಂ ॥ 6-116-7 (44143)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಾರ್ಥಾಯ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ವಿಜಯಾಯ ಚ।
ಯುಯುಧಾತೇ ರಣೇ ವೀರೌ ಸೌಭದ್ರಕುರುಪುಂಗವೌ ॥ 6-116-8 (44144)
ಸಾತ್ಯಕಿಂ ರಭಸಂ ಯುದ್ಧೇ ದ್ರೌಣಿರ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವಃ ।
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನಾರಾಚೇನ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-116-9 (44145)
ಶೈನೇಯೋಽಪಿ ಗುರೋಃ ಪುತ್ರಂ ಸರ್ವಮರ್ಮಸು ಭಾರತ।
ಅತಾಡಯದಮೇಯಾತ್ಮಾ ನವಭಿಃ ಕಂಕಪತ್ರಿಭಿಃ ॥ 6-116-10 (44146)
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮಾ ತು ಸಮರೇ ಸಾತ್ಯಕಿಂ ನವಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ತ್ರಿಂಶತಾ ಚ ಪುನಸ್ತೂರ್ಣಂ ಬಾಹ್ವೋರುರಸಿ ಚಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-116-11 (44147)
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ದ್ರೋಣಪುತ್ರೇಣ ಸಾತ್ಯಕಿಃ ।
ದ್ರೋಣಪುತ್ರಂ ತ್ರಿಭಿರ್ಬಾಣೈರಾಜಘಾನ ಮಹಾಯಶಾಃ ॥ 6-116-12 (44148)
ಪೌರವೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಂ ಚ ಶರೈರಾಚ್ಛಾದ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ಬಹುಧಾ ದಾರಯಾಂಚಕ್ರೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-116-13 (44149)
ತಥೈವ ಪೌರವಂ ಯುದ್ಧೇ ಧೃಷ್ಟಕೇತುರ್ಮಹಾರಥಃ।
ತ್ರಿಂಶತಾ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ವಿವ್ಯಾಧಾಶು ಮಹಾಭುಜಃ ॥ 6-116-14 (44150)
ಪೌರವಸ್ತು ಧನುಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಧೃಷ್ಟಕೇತೋರ್ಮಹಾರಥಃ ।
ನನಾದ ಬಲವನ್ನಾದಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಚ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-116-15 (44151)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಪೌರವಂ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಆಜಘಾನ ಮಹಾರಾಜ ತ್ರಿಸಪ್ತತ್ಯಾ ಶಿಲೀಮುಖೈಃ ॥ 6-116-16 (44152)
ತೌ ತು ತತ್ರ ಮಹೇಷ್ವಾಸೌ ಮಹಾಮಾತ್ರೌ ಮಹಾರಥೌ ।
ಮಹತಾ ಶರವರ್ಷೇಣ ಪರಸ್ಪರಮವರ್ಷತಾಂ ॥ 6-116-17 (44153)
ಅನ್ಯೋನ್ಯಸ್ಯ ಧನುಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ಹಯಾನ್ಹತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ।
ವಿರಥಾವಸಿಯುದ್ಧಾಯ ಸಮೀಯತುರಮರ್ಷಣೌ ॥ 6-116-18 (44154)
ಆರ್ಷಭೇ ಚರ್ಮಣೀ ಚಿತ್ರೇ ಶತಚಂದ್ರಪುರಸ್ಕೃತೇ ।
ತಾರಕಾಶತಚಿತ್ರೇ ಚ ನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೌ ಸುಮಹಾಪ್ರಭೌ ॥ 6-116-19 (44155)
ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಮಲೌ ರಾಜಂಸ್ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿದ್ರುತೌ ।
ವಾಸಿತಾಸಂಗಮೇ ಯತ್ತೌ ಸಿಂಹಾವಿವ ಮಹಾವನೇ ॥ 6-116-20 (44156)
ಮಂಡಲಾನಿ ವಿಚಿತ್ರಾಣಿ ಗತಪ್ರತ್ಯಾಗತಾನಿ ಚ।
ಚೇರತುರ್ದರ್ಶಯಂತೌ ಚ ಪ್ರಾರ್ಥಯಂತೌ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 6-116-21 (44157)
ಪೌರವೋ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಂ ತು ಶಂಖದೇಶೇ ಮಹಾಸಿನಾ ।
ತಾಡಯಾಮಾಸ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತಿಷ್ಠತಿಷ್ಠೇತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-116-22 (44158)
ಚೇದಿರಾಜೋಽಪಿ ಸಮರೇ ಪೌರವಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ ।
ಆಜಘಾನ ಶಿತಾಗ್ರೇಣ ಜತ್ರುದೇಶೇ ಮಹಾಸಿನಾ ॥ 6-116-23 (44159)
ತಾವನ್ಯೋನ್ಯಂ ಮಹಾರಾಜ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಮಹಾಹವೇ ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯವೇಗಾಭಿಹತೌ ನಿಪೇತತುರರಿಂದಮೌ ॥ 6-116-24 (44160)
ತತಃ ಸ್ವರಥಮಾರೋಪ್ಯ ಪೌರವಂ ತನಯಸ್ತವ ।
ಜಯತ್ಸೇನೋ ರಥೇನಾಜಾವಪೋವಾಹ ರಣಾಜಿರಾತ್ ॥ 6-116-25 (44161)
ಧೃಷ್ಟಕೇತು ತು ಸಮರೇ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಅಪೋವಾಹ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಹದೇವಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-116-26 (44162)
ಚಿತ್ರಸೇನಃ ಸುಶರ್ಮಾಣಂ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಬಹುಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ತಂ ಷಷ್ಟ್ಯಾ ಪುನಶ್ಚ ನವಭಿ ಶರೈಃ ॥ 6-116-27 (44163)
ಸುಶರ್ಮಾ ತು ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಸ್ತವ ಪುತ್ರಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ದಶಮಿರ್ದಶಭಿಶ್ಚೈವ ವಿವ್ಯಾಧ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ॥ 6-116-28 (44164)
ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ತಂ ರಾಜಂಸ್ತ್ರಿಂಶತಾ ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಆಜಘಾನ ರಮೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಸ ಚ ತಂ ಪ್ರತ್ಯವಿಧ್ಯತ ॥ 6-116-29 (44165)
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಯಶೋ ಮಾನಂ ಚ ವರ್ಧಯನ್ ।
ಸೌಭದ್ರೋ ರಾಜಪುತ್ರಂ ತು ಬೃಹದ್ಬಲಮಯೋಧಯತ್ ॥ 6-116-30 (44166)
ಪಾರ್ಥಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಾಂತೋ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ನಿಧನಂ ಪ್ರತಿ।
ಆರ್ಜುನಿಂ ಕೋಸಲೇಂದ್ರಸ್ತು ವಿದ್ಧ್ವಾ ಪಂಚಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-116-31 (44167)
ಪುನರ್ವಿವ್ಯಾಧ ವಿಂಶತ್ಯಾ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಸೌಭದ್ರಃ ಕೋಸಲೇಂದ್ರಂ ತು ವಿವ್ಯಾಧಾಷ್ಟಭಿರಾಯಸೈಃ ॥ 6-116-32 (44168)
ನಾಕಂಪಯತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ವಿವ್ಯಾಧ ಚ ಪುನಃ ಶರೈಃ ।
ಕೌಸಲ್ಯಸ್ಯ ಧನುಶ್ಚಾಪಿ ಪುನಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಫಾಲ್ಗುನಿಃ ॥ 6-116-33 (44169)
ಆಜಘಾನ ಶರೈಶ್ಚಾಪಿ ತ್ರಿಂಶತಾ ಕಂಕಪತ್ರಿಭಿಃ ।
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ರಾಜಪುತ್ರೋ ಬೃಹದ್ಬಲಃ ॥ 6-116-34 (44170)
ಫಾಲ್ಗುನಿಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧೋ ವಿವ್ಯಾಧ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ತಯೋರ್ಯುದ್ಧಂ ಸಮಭವದ್ಭೀಷ್ಮಹೇತೋಃ ಪರಂತಪ ॥ 6-116-35 (44171)
ಸಂರಬ್ಧಯೋರ್ಮಹಾರಾಜ ಸಮರೇ ಚಿತ್ರಯೋಧಿನೋಃ ।
ಯಥಾ ದೇವಾಸುರೇ ಯುದ್ಧೇ ಬಲಿವಾಸವಯೋರಭೂತ್ ॥ 6-116-36 (44172)
ಭೀಮಸೇನೋ ಗಜಾನೀಕಂ ಯೋಧಯನ್ಬಹ್ವಶೋಭತ ।
ಯಥಾ ಶಕ್ರೋ ವಜ್ರಪಾಣಿರ್ದಾರಯನ್ಪರ್ವತೋತ್ತಮಾನ್ ॥ 6-116-37 (44173)
ತೇ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಭೀಮೇನ ಮಾತ್ಗಾ ಗಿರಿಸನ್ನಿಭಾಃ ।
ನಿಪೇತುರುರ್ವ್ಯಾಂ ಸಹಿತಾ ನಾದಯಂತೋ ವಸುಧರಾಂ ॥ 6-116-38 (44174)
ಗಿರಿಮಾತ್ರಾ ಹಿ ತೇ ನಾಗಾ ಭಿನ್ನಾಂಜನಚಯೋಪಮಾಃ ।
ವಿರೇಜುರ್ವಸುಧಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾ ವಿಕೀರ್ಣಾ ಇವ ಪರ್ವತಾಃ ॥ 6-116-39 (44175)
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ಮದ್ರರಾಜಾನಮಾಹವೇ ।
ಮಹತ್ಯಾ ಸೇನಯಾ ಗುಪ್ತಂ ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಸಂಗತಂ ॥ 6-116-40 (44176)
ಮದ್ರೇಶ್ವರಶ್ಚ ಸಮರೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ಪೀಡಯಾಮಾಸ ಸಂರಬ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಹೇತೋಃ ಪರಾಕ್ರಮೀ ॥ 6-116-41 (44177)
ವಿರಾಟಂ ಸೈಂಧವೋ ರಾಜಾ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ನವಭಿಃ ಸಾಯಕೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಸ್ತ್ರಿಂಶತಾ ಪುನರಾರ್ಪಯತ್ ॥ 6-116-42 (44178)
ವಿರಾಟಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಸೈಂಧವಂ ವಾಹಿನೀಪತಿಃ ।
ತ್ರಿಂಶದ್ಭಿರ್ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-116-43 (44179)
ಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೌ ಚಿತ್ರವರ್ಮಾಯುಧಧ್ವಜೌ ।
ರೇಜತುಶ್ಚಿತ್ರರೂಪೌ ತೌ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಮತ್ಸ್ಯಸೈಂಧವೌ ॥ 6-116-44 (44180)
ದ್ರೋಣಃ ಪಾಂಚಾಲಪುತ್ರೇಣ ಸಮಾಗಂಯ ಮಹಾರಣೇ ।
ಮಹಾಸಮುದಯಂ ಚಕ್ರೇ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-116-45 (44181)
ತತೋ ದ್ರೋಣೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಾರ್ಷತಸ್ಯ ಮಹದ್ಧನುಃ ।
ಛಿತ್ತ್ವಾ ಪಂಚಾಶತೇಷೂಂಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಂ ಪ್ರತಿ ಸೃಷ್ಟವಾನ್ ॥ 6-116-46 (44182)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಪಾರ್ಷತಃ ಪರವೀರಹಾ।
ದ್ರೋಣಸ್ಯ ಮಿಷತೋ ಯುದ್ಧೇ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕಾನ್ ॥ 6-116-47 (44183)
ತಾಂಛರಾಂಛರಘಾತೇನ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸ ಮಹಾರಥಃ ।
ದ್ರೋಣೋ ದ್ರುಪದಪುತ್ರಾಯ ಪ್ರಾಹಿಣೋತ್ಪಂಚ ಸಾಯಕಾನ್ ॥ 6-116-48 (44184)
ತತಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ಮಹಾರಾಜ ಪಾರ್ಷತಃ ಪರವೀರಹಾ ।
ದ್ರೋಣಾಯ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಗದಾಂ ಯಮದಂಡೋಪಮಾಂ ರಣೇ ॥ 6-116-49 (44185)
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಹಸಾ ಹೇಮಪಟ್ಟವಿಭೂಷಿತಾಂ।
ಶರೈಃ ಪಂಚಾಶತಾ ದ್ರೋಣೋ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-116-50 (44186)
ಸಾ ಛಿನ್ನಾ ಬಹುಧಾ ರಾಜಂದ್ರೋಗಚಾಪಚ್ಯುತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಚೂರ್ಣೀಕೃತಾ ವಿಶೀರ್ಯಂತೀ ಪಪಾತ ವಸುಧಾತಲೇ ॥ 6-116-51 (44187)
ಗದಾಂ ವಿನಿಹತಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾರ್ಷತಃ ಶತ್ರುತಾಪನಃ ।
ದ್ರೋಣಾಯ ಶಕ್ತಿಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸರ್ವಪಾರಶವೀಂ ಶುಭಾಂ ॥ 6-116-52 (44188)
ತಾಂ ದ್ರೋಣೋ ನವಭಿರ್ಬಾಣೈಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಯುಧಿ ಭಾರತ।
ಪಾರ್ಷತಂ ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಪೀಜಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-116-53 (44189)
ಏವಮೇತನ್ಮಹಾಯುದ್ಧಂ ದ್ರೋಣಪಾರ್ಷತಯೋರಭೂತ್।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಾಜ ಘೋರರೂಪಂ ಭಯಾನಕಂ ॥ 6-116-54 (44190)
ಅರ್ಜುನಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಗಾಂಗೇಯಂ ಪೀಡಯನ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಸಂಯತ್ತೋ ವನೇ ಮತ್ತಮಿವ ದ್ವಿಪಂ ॥ 6-116-55 (44191)
ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಯೌ ಚ ತಂ ರಾಜಾ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ತ್ರಿಧಾ ಭಿನ್ನೇನ ನಾಗೇನ ಮದಾಂಧೇನ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-116-56 (44192)
ತಮಾಪತಂತಂ ಸಹಸಾ ಮಹೇಂದ್ರಗಜಸನ್ನಿಭಂ ।
ಪರಂ ಯತ್ನಂ ಸಮಸ್ಥಾಯ ಬೀಭತ್ಸುಃ ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯತ ॥ 6-116-57 (44193)
ತತೋ ಗಜಗತೋ ರಾಜಾ ಭಗದತ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಶರವರ್ಷೇಣ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-116-58 (44194)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ತತೋ ನಾಗಮಾಯಾಂತಂ ರಜತೋಪಮೈಃ ।
ವಿಮಲೈರಾಯಸೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರವಿಧ್ಯತ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-116-59 (44195)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಚ ಕೌಂತೇಯೋ ಯಾಹಿಯಾಹೀತ್ಯಚೋದಯತ್।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಮಹಾರಾಜ ಜಹ್ಯೇನಮಿತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-116-60 (44196)
ಪ್ರಾಗ್ಜ್ಯೋತಿಷಸ್ತತೋ ಹಿತ್ವಾ ಪಾಂಡವಂ ಪಾಂಡುಪೂರ್ವಜ।
ಪ್ರಯಯೌ ತ್ವರಿತೋ ರಾಜಂದ್ರುಪದಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-116-61 (44197)
ತತೋಽರ್ಜುನೋ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮಮಭ್ಯದ್ರವದ್ದ್ರುತಂ।
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ತತೋ ಯುದ್ಧಮವರ್ತತ । 6-116-62 (44198)
ತತಸ್ತೇ ತಾವಕಾಃ ಶೂರಾಃ ಪಾಂಡವಂ ರಭಸಂ ಯುಧಿ ।
ಸಮಭ್ಯಧಾವನ್ಕ್ರೋಶಂತಸ್ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-116-63 (44199)
ನಾನಾವಿಧಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತೇ ಜನಾಧಿಪ ।
ಅರ್ಜುನೋ ವ್ಯಧಮತ್ಕಾಲೇ ದಿವೀವಾಭ್ರಾಣಿ ಮಾರುತಃ ॥ 6-116-64 (44200)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ।
ಇಷುಭಿಸ್ತೂರ್ಣಮವ್ಯಗ್ರೋ ಬಹುಭಿಃ ಸ ಸಮಾಚಿನೋತ್ ॥ 6-116-65 (44201)
ರಥಾಗ್ನ್ಯಗಾರಶ್ಚಾಪಾರ್ಚಿರಶಿಶಕ್ತಿಗದೇಂಧನಃ ।
ಶರಸಂಘಮಹಾಜ್ವಾಲಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಸಮರೇಽದಹತ್ ॥ 6-116-66 (44202)
ಯಥಾಽಗ್ನಿಃ ಸುಮಹಾನಿದ್ಧಃ ಕಕ್ಷೇ ಚರತಿ ಸಾನಿಲಃ।
ತಥಾ ಜಜ್ವಾಲ ಭೀಷ್ಮೋಽಪಿ ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣ್ಯುದೀರಯನ್ ॥ 6-116-67 (44203)
ಸೋಮಕಾಂಶ್ಚ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಜಘ್ನೇ ಪಾರ್ಥಪದಾನುಗಾನ್ ।
ನ್ಯವಾರಯತ ತತ್ಸೈನ್ಯಂ ಪಾಂಡವಸ್ಯ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-116-68 (44204)
ಸುವರ್ಣಪುಂಖೈರಿಷುಭಿಃ ಶಿತೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ನಾದಯನ್ಸ ದಿಶೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರದಿಶಶ್ಚ ಮಹಾಹವೇ ॥ 6-116-69 (44205)
ಪಾತಯನ್ರಥಿನೋ ರಾಜನ್ಹಯಾಂಶ್ಚ ಸಹ ಸಾದಿಭಿಃ ।
ಮುಂಡತಾಲವನಾನೀವ ಚಕಾರ ಸ ರಥವ್ರಜಾನ್ ॥ 6-116-70 (44206)
ನಿರ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ರಥಾನ್ರಾಜನ್ಗಜಾನಶ್ವಾಂಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ ।
ಚಕಾರ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ ॥ 6-116-71 (44207)
ತಸ್ಯ ಜ್ಯಾತಲನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ ।
ನಿಶಂಯ ಸರ್ವತೋ ರಾಜನ್ಸಮಕಂಪಂತ ಸೈನಿಕಾಃ ॥ 6-116-72 (44208)
ಅಘೋಮಾ ನ್ಯಪತನ್ಬಾಣಾಃ ಪಿತುಸ್ತೇ ಮನುಜೇಶ್ವರ ।
ನಾಸಂಜಂತ ಶರೀರೇಷು ಭೀಷ್ಮಚಾಪಚ್ಯುತಾಃ ಶರಾಃ ॥ 6-116-73 (44209)
ನಿರ್ಮನುಷ್ಯಾನ್ರಥಾನ್ರಾಜನ್ಸುಯುಕ್ತಾಂಜವನೈರ್ಹಯೈಃ ।
ವಾತಾಯಮಾನಾನದ್ರಾಕ್ಷಂ ಧ್ರಿಯಮಾಣಾನ್ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-116-74 (44210)
ಚೇದಿಕಾಶಿಕರೂಶಾನಾಂ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ।
ಮಹಾರಥಾಃ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾಃ ಕುಲಪುತ್ರಾಸ್ತನುತ್ಯಜಃ ॥ 6-116-75 (44211)
ಅಪರಾವರ್ತಿನಃ ಶೂರಾಃ ಸುವರ್ಣವಿಕೃತಧ್ವಜಾಃ ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಸವಾಜಿರಥಕುಂಜರಾಃ ॥ 6-116-76 (44212)
ಜಗ್ಮುಸ್ತೇ ಪರಲೋಕಾಯ ವ್ಯಾದಿತಾಸ್ಯಮಿವಾಂತಕಂ।
ನ ತತ್ರಾಸೀದ್ರಣೇ ರಾಜನ್ಸೋಮಕಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-116-77 (44213)
ಯಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಜೀವಿತೇ ಸ್ಮ ಮನೋ ದಧೇ ।
ತಾಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನ್ರಣೇ ಯೋಧಾನ್ಪ್ರೇತರಾಜಪುರಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-116-78 (44214)
ನೀತಾನಮನ್ಯಂತ ಜನಾ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ।
ನ ಕಶ್ಚಿದೇನಂ ಸಮರೇ ಪ್ರತ್ಯುದ್ಯಾತಿ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-116-79 (44215)
ಋತೇ ಪಾಂಡುಸುತಂ ವೀರಂ ಶ್ವೇತಾಶ್ವಂ ಕೃಷ್ಣಸಾರಥಿಂ ।
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಚ ಸಮರೇ ಪಾಂಚಾಲ್ಯಮಮಿತೌಜಸಂ ॥ ॥ 6-116-80 (44216)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಷೋಡಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-116-27 ಚಿತ್ರಸೇನ ಇತಿ। ಪಾಂಡವಪಕ್ಷೀಯಃ ಸುಶರ್ಮಾಯಮಪರೋ ವಾರ್ಧಕ್ಷೇಮಿರ್ನತು ತ್ರೈಗರ್ತಃ ॥ 6-116-45 ಸಮುದಯಂ ಸಂಗ್ರಾಮಂ। ಭವೇತ್ಸಮುದಯಃ ಸಂಘೇ ಸಂಯುಗೇ ಚ ಸಮುದ್ರಮೇ ಇತಿ ಮೇದಿನೀ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 117
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.117. ಅಧ್ಯಾಯಃ 117
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಸಂಕುಲಯುದ್ಧವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-117-0 (44217)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-117-0x (4237)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ ।
ದಶಭಿರ್ನಿಶಿತೈರ್ಭಲ್ಲೈರಾಜಘಾನ ಸ್ತನಾಂತರೇ ॥ 6-117-1 (44218)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ತು ಗಾಂಗೇಯಃ ಕ್ರೋಧದೀಪ್ತೇನ ಚಕ್ಷುಷಾ ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷತ ಕಟಾಕ್ಷೇಣ ನಿರ್ದಹನ್ನಿವ ಭಾರತ ॥ 6-117-2 (44219)
ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ತಸ್ಯ ಸ್ಮರನ್ರಾಜನ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ।
ನಾಜಘಾನ ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಸ ಚ ತನ್ನಾವಬುದ್ಧವಾನ್ ॥ 6-117-3 (44220)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ಮಹಾರಾಜ ಶಿಖಂಡಿನಮಭಾಷತ ।
ಅಭಿತ್ವರಸ್ವಾಸ್ಯ ವಧೇ ಶಿಖಂಡಿನ್ರಥಸತ್ತಮ ॥ 6-117-4 (44221)
ಕಿಂ ತೇ ವಿವಕ್ಷಯಾ ವೀರ ಜಹಿ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾರಥಂ ।
ನ ಹ್ಯನ್ಯಮನುಪಶ್ಯಾಮಿ ಕಂಚಿದ್ಯೌಧಿಷ್ಠಿರೇ ಬಲೇ ॥ 6-117-5 (44222)
ಯಃ ಶಕ್ತಃ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಯೋಧಯೇತ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಋತೇ ತ್ವಾಂ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸತ್ಯಮೇತದ್ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-117-6 (44223)
ಏವಮುಕ್ತಸ್ತು ಪಾರ್ಥೇನ ಶಿಖಂಡೀ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಶರೈರ್ನಾನಾವಿಧೈಸ್ತೂರ್ಣಂ ಪಿತಾಮಹಮುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-117-7 (44224)
ಅಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತಾನ್ಬಾಣಾನ್ಪಿತಾ ದೇವವ್ರತಸ್ತವ ।
ಅರ್ಜುನಂ ಸಮರೇ ಕ್ರುದ್ಧಂ ವಾರಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕೈಃ ॥ 6-117-8 (44225)
ತಥೈವ ಚ ಚಮೂಂ ಸರ್ವಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಪ್ರೈಷೀತ್ಸ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಪರಲೋಕಾಯ ಮಾರಿಷ ॥ 6-117-9 (44226)
ತಥೈವ ಪಾಂಡವಾ ರಾಜನ್ಸೈನ್ಯೇನ ಮಹತಾ ವೃತಾಃ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಸಂಛಾದಯಾಮಾಸುರ್ಮೇಘಾ ಇವ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-117-10 (44227)
ಸ ಸಮಂತಾತ್ಪರಿವೃತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಹಿ ಭರತರ್ಷಭ ।
ನಿರ್ದದಾಹ ರಣೇ ಶೂರಾನ್ವನೇ ವಹ್ನಿರಿವ ಜ್ವಲನ್ ॥ 6-117-11 (44228)
ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಪೌರುಷಂ ।
ಅಯೋಧಯಚ್ಚ ಯತ್ಪಾರ್ಥಂ ಜುಗೋಪ ಚ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-117-12 (44229)
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಸಮರೇ ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಧನ್ವಿನಃ ।
ದುಃಶಾಸನಸ್ಯ ತುತುಷುಃ ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-117-13 (44230)
ಯದೇಕಃ ಸಮರೇ ಪಾರ್ಥಾನ್ಸಾನುಗಾನ್ಸಮಯೋಧಯತ್ ।
ನ ಚೈನಂ ಪಾಂಡವಾ ಯುದ್ಧೇ ವಾರಯಾಮಾಸುರುಲ್ಬಣಂ ॥ 6-117-14 (44231)
ದುಃಶಾಸನೇನ ಸಮರೇ ರಥಿನೋ ವಿರಥೀಕೃತಾಃ ।
ಸಾದಿನಶ್ಚ ಮಹೇಷ್ವಾಸಾ ಹಸ್ತಿನಶ್ಚ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-117-15 (44232)
ವಿನಿರ್ಭಿನ್ನಾಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ನಿಪೇತುರ್ವಸುಧಾತಲೇ ।
ಶರಾತುರಾಸ್ತಥೈವಾನ್ಯೇ ದಂತಿನೋ ವಿದ್ರುತಾ ದಿಶಃ ॥ 6-117-16 (44233)
ಯಥಾಗ್ನಿರಿಂಧನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಜ್ವಲೇದ್ದೀಪ್ತಾರ್ಚಿರುಲ್ಬಣಂ ।
ತಥಾ ಜಜ್ವಾಲ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಪಾಂಡುಸೇನಾಂ ವಿನಿರ್ದಹನ್ ॥ 6-117-17 (44234)
ತಂ ಭಾರತಮಹಾಮಾತ್ರಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಜೇತುಂ ನೋತ್ಸಹತೇ ಕಶ್ಚಿನ್ನಾಭ್ಯುದ್ಯಾತುಂ ಕಥಂಚನ ॥ 6-117-18 (44235)
ಋತೇ ಮಹೇಂದ್ರತನಯಾಚ್ಛ್ವೇತಾಶ್ವಾತ್ಕೃಷ್ಣಸಾರಥೇಃ ।
ಸ ಹಿ ತಂ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ನಿರ್ಜಿತ್ಯ ವಿಜಯೋಽರ್ಜುನಃ ॥ 6-117-19 (44236)
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿದುದ್ರಾವ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ ।
ವಿಜಿತಸ್ತವ ಪುತ್ರೋಽಪಿ ಭೀಷ್ಮಬಾಹುವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ॥ 6-117-20 (44237)
ಪುನಃ ಪುನಃ ಸಮಾಶ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಯುಧ್ಯತ ಮದೋತ್ಕಟಃ ।
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ರಣೇ ರಾಜನ್ಯೋಧಯನ್ಸಂವ್ಯರಾಜತ ॥ 6-117-21 (44238)
ಶಿಖಂಡೀ ತು ರಣೇ ರಾಜನ್ವಿವ್ಯಾಧೈವ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಶರೈರಶನಿಸಂಸ್ಪರ್ಶೈಸ್ತಥಾ ಸರ್ಪವಿಷೋಪಮೈಃ ॥ 6-117-22 (44239)
ನ ಚ ಸ್ಮ ತೇ ರುಜಂ ಚಕ್ರುಃ ಪಿತುಸ್ತವ ಜನೇಶ್ವರ ।
ಸ್ಮಯ್ರಮಾನಸ್ತು ಗಾಂಗೇಯಸ್ತಾನ್ಬಾಣಾಂಜಗೃಹೇ ತದಾ ॥ 6-117-23 (44240)
ಉಷ್ಣಾರ್ತೋ ಹಿ ನರೋ ಯದ್ವಜ್ಜಲಧಾರಾಃ ಪ್ರತೀಚ್ಛತಿ ।
ತಥಾ ಜಗ್ರಾಹ ಗಾಂಗೇಯಃ ಶರಧಾರಾಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-117-24 (44241)
ತಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ಮಹಾರಾಜ ದದೃಶುರ್ಘೋರಮಾಹವೇ।
ಭೀಷ್ಮಂ ದಹಂತಂ ಸೈನ್ಯಾನಿ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-117-25 (44242)
ತತೋಽಬ್ರವೀತ್ತವ ಸುತಃ ಸರ್ವಸೈನ್ಯಾನಿ ಮಾರಿಷ ।
ಅಭಿದ್ರವತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಫಲ್ಗುನಂ ಸರ್ವತೋ ರಣೇ ॥ 6-117-26 (44243)
ಭೀಷ್ಮೋ ವಃ ಸಮರೇ ಸರ್ವಾನ್ಪಾಯಿಷ್ಯತಿ ಧರ್ಮವಿತ್।
ತದ್ಭಯಂ ಸುಮಹತ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನ್ಪ್ರತಿ ಯುಧ್ಯತ ॥ 6-117-27 (44244)
ಏಷ ತಾಲೇನ ಮಹತಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಪಾಲಯನ್।
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಣಾಂ ಸಮರೇ ಶರ್ಮ ವರ್ಮ ಚ ॥ 6-117-28 (44245)
ದೇವಾ ಅಪಿ ಸಮುದ್ಯುಕ್ತಾ ನಾಲಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಾಸಿತುಂ ।
ಕಿಮು ಪಾರ್ಥಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಮರ್ತ್ಯಭೂತಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-117-29 (44246)
ತಸ್ಮಾದ್ದ್ರವತ ಮಾ ಯೋಧಾಃ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ।
ಅಹಮದ್ಯ ರಣೇ ಯತ್ತೋ ಯೋಧಯಿಷ್ಯಾಮಿ ಪಾಂಡವಂ ॥ 6-117-30 (44247)
ಸಹಿತಃ ಸರ್ವತೋ ಯತ್ತೈರ್ಭವದ್ಭಿರ್ವಸುಧಾಧಿಪೈಃ ।
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತು ವಚೋ ರಾಜಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಧನ್ವಿನಃ ॥ 6-117-31 (44248)
ಅರ್ಜುನಂ ಪ್ರತಿ ಸಂಯತ್ತಾ ಬಲವಂತೋ ಮಹಾಬಲಾಃ ।
ತೇ ವಿದೇಹಾಃ ಕಲಿಂಗಾಶ್ಚ ದಾಸೇರಕಗಣಾಶ್ಚ ಹ ॥ 6-117-32 (44249)
ಅಭಿಪೇತುರ್ನಿಷಾದಾಶ್ಚ ಸೌವೀರಾಶ್ಚ ಮಹಾರಣೇ ।
ಬಾಹ್ಲೀಕಾ ದರದಾಶ್ಚೈವ ಪ್ರತೀಚ್ಯೋದೀಚ್ಯಮಾಲವಾಃ ॥ 6-117-33 (44250)
ಅಭೀಷಾಹಾಃ ಶೂರಸೇನಾಃ ಶಿಬಯೋಽಥ ವಸಾತಯಃ ।
ಸಾಲ್ವಃ ಶಕಾಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾಶ್ಚ ಅಂಬಷ್ಠಾಃ ಕೇಕಯೌಃ ಸಹ ॥ 6-117-34 (44251)
ಅಭಿಪೇತೂ ರಣೇ ಪಾರ್ಥಂ ಪತಂಗಾ ಇವ ಪಾವಕಂ ।
ಸ ತಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಸಹಾನೀಕಾನ್ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-117-35 (44252)
ದಿವ್ಯಾನ್ಯಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಪ್ರಸಂಧಾಯ ಧನಂಜಯಃ ।
ಸ ತೈರಸ್ತ್ರೈರ್ಮಹಾವೇಗೈರ್ದದಾಹ ಸುಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-117-36 (44253)
ಶರಪ್ರತಾಪೈರ್ಬೀಭತ್ಸುಃ ಪತಂಗಾನಿವ ಪಾವಕಃ ।
ತಸ್ಯ ಬಾಣಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸೃಜತೋ ದೃಢಧನ್ವಿನಃ ॥ 6-117-37 (44254)
ದೀಪ್ಯಮಾನಮಿವಾಕಾಶೇ ಗಾಂಡೀವಂ ಸಮದೃಶ್ಯತ।
ತೇ ಶರಾರ್ತಾ ಮಹಾರಾಜ ವಿಪ್ರಕೀರ್ಣಮಹಾಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-117-38 (44255)
ನಾಭ್ಯವರ್ತಂತ ರಾಜಾನಃ ಸಹಿತಾ ವಾನರಧ್ವಜಂ ।
ಸಧ್ವಜಾ ರಥಿನಃ ಪೇತುರ್ಹಯಾರೋಹಾ ಹಯೈಃ ಸಹ ॥ 6-117-39 (44256)
ಸಗಜಾಶ್ಚ ಗಜಾರೋಹಾಃ ಕಿರೀಟಿಶರತಾಡಿತಾಃ ।
ತತೋಽರ್ಜುನಭುಜೋತ್ಸೃಷ್ಟೈರಾವೃತಾಽಽಸೀದ್ವಸುಂಧರಾ ॥ 6-117-40 (44257)
ವಿದ್ರುತಂ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಶರೈರ್ಬಲಮದೃಶ್ಯತ ।
ಅಥ ಪಾರ್ಥೋ ಮಹಾರಾಜ ದ್ರಾವಯಿತ್ವಾ ವರೂಥಿನೀಂ ॥ 6-117-41 (44258)
ದುಃಶಾಸನಾಯ ಸುಬಹೂನ್ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ಸಾಯಕಾನ್ ।
ತೇ ತು ಭಿತ್ತ್ವಾ ತವ ಸುತಂ ದುಃಶಾಸನಮಯೋಮುಖಾಃ ॥ 6-117-42 (44259)
ಧರಣೀಂ ವಿವಿಶುಃ ಸರ್ವೇ ವಲ್ಮೀಕಮಿವ ಪನ್ನಗಾಃ ।
ಹಯಾಂಶ್ಚಾಸ್ಯ ತತೋ ಜಘ್ನೇ ಸಾರಥಿಂ ಚ ನ್ಯಪಾತಯತ್ ॥ 6-117-43 (44260)
ವಿವಿಂಶತಿಂ ಚ ವಿಂಶತ್ಯಾ ವಿರಥೀಕೃತವಾನ್ಪ್ರಭುಃ ।
ಆಜಘಾನ ಭೃಶಂ ಚೈವ ಪಂಚಭಿರ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ॥ 6-117-44 (44261)
ಕೃಪಂ ವಿಕರ್ಣಂ ಶಲ್ಯಂ ಚ ವಿದ್ಧ್ವಾ ಬಹುಭಿರಾಯಸೈಃ ।
ಚಕಾರ ವಿರಥಾಂಶ್ಚೈವ ಕೌಂತೇಯಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ ॥ 6-117-45 (44262)
ಏವಂ ತೇ ವಿರಥಾಃ ಸರ್ವೇ ಕೃಪಃ ಶಲ್ಯಶ್ಚ ಮಾರಿಷ ।
ದುಃಶಾಸನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ತಥೈವ ಚ ವಿವಿಂಶತಿಃ ॥ 6-117-46 (44263)
ಸಂಪ್ರಾದ್ರವಂತ ಸಮರೇ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ।
ಪೂರ್ವಾಹ್ಣೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಪರಾಜಿತ್ಯ ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-117-47 (44264)
ಪ್ರಜಜ್ವಾಲ ರಣೇ ಪಾರ್ಥೋ ವಿಧೂಮ ಇವ ಪಾವಕಃ ।
ತಥೈವ ಶರವರ್ಷೇಣ ಭಾಸ್ಕರೋ ರಶ್ಮಿವಾನಿವ ॥ 6-117-48 (44265)
ಅನ್ಯಾನಪಿ ಮಹಾರಾಜ ತಾಪಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್ ।
ಪರಾಙ್ಮುಖೀಕೃತ್ಯ ತಥಾ ಶರವರ್ಷೈರ್ಮಹಾರಥಾನ್ ॥ 6-117-49 (44266)
ಪ್ರಾವರ್ತಯತ ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಶೋಣಿತೋದಾಂ ಮಹಾನದೀಂ ।
ಮಧ್ಯೇನ ಕುರುಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-117-50 (44267)
ತಸ್ಮಿನ್ನತಿಮಹಾಭೀಮೇ ರಾಜನ್ವೀರವರಕ್ಷಯೇ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ಪರಾಕ್ರಾಂತಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ॥ 6-117-51 (44268)
ತೇ ಪರಾಕ್ರಾಂತಮಾಲೋಕ್ಯ ಯುಧಿ ರಾಜನ್ಪಿತಾಮಹಂ ।
ನ ನ್ಯವರ್ತಂತ ತೇ ಪುತ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಪುರಸ್ಕೃತಾಃ ॥ 6-117-52 (44269)
ಇಚ್ಛಂತೋ ನಿಧನಂ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಪರಾಯಣಾಃ ।
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ತಾವಕಾ ಯುದ್ಧದುರ್ಮದಾಃ ॥ 6-117-53 (44270)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ಮರಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ಬಹೂನ್ ।
ಕ್ಲೇಶಾನ್ಕೃತಾನ್ಸಪುತ್ರೇಣ ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವಂ ನರಾಧಿಪ ॥ 6-117-54 (44271)
ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಣೇ ಶೂರಾಃ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಪುರಸ್ಕೃತಾಃ।
ತಾವಕಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಯೋಧಯಂತಿ ಸ್ಮ ಹೃಷ್ಟವತ್ ॥ 6-117-55 (44272)
ಗಜಾಶ್ಚ ರಥಸಂಘಾಶ್ಚ ಬಹುಧಾ ರಥಿಭಿರ್ಹತಾಃ ।
ರಥಾಶ್ಚ ನಿಹತಾ ನಾಗೈರ್ಹಯಾಶ್ಚೈವ ಪದಾತಿಭಿಃ ॥ 6-117-56 (44273)
ಅಂತರಾ ಚ್ಛಿದ್ಯಮಾನಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಶಿರಾಂಸಿ ಚ ।
ನಿಪೇತುರ್ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಗಜಾಶ್ವರಥಯೋಧಿನಾಂ ॥ 6-117-57 (44274)
ಛನ್ನಮಾಯೋಧನಂ ರಾಜನ್ಕುಂಡಲಾಂಗದಧಾರಿಭಿಃ।
ಪತಿತೈಃ ಪಾತ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ರಾಜಪುತ್ರೈರ್ಮಹಾರಥೈಃ ॥ 6-117-58 (44275)
ರಥನೇಮಿನಿಕೃತ್ತೈಶ್ಚ ಗಜೈಶ್ಚೈವಾವಪೋಥಿತೈಃ ।
ಪಾದಾತಶ್ಚಾಪ್ಯಧಾವಂತ ಸಾಶ್ವಾಶ್ಚ ಹಯಯೋಧಿನಃ ॥ 6-117-59 (44276)
ಗಜಾಶ್ಚ ರಥಯೋಧಾಶ್ಚ ಪರಿಪೇತುಃ ಸಮಂತತಃ ।
ವಿಕೀರ್ಣಾಶ್ಚ ರಥಾ ಭೂಮೌ ಭಗ್ರಚಕ್ರಯುಗಧ್ವಜಾಃ ॥ 6-117-60 (44277)
ತದ್ಗಜಾಶ್ವರಥೌಘಾನಾಂ ರುಧಿರೇಣ ಸಮುಕ್ಷಿತಮ ।
ಛನ್ನಮಾಯೋಧನಂ ರೇಜೇ ರಕ್ತಾಭ್ರಮಿವ ಶಾರದಂ ॥ 6-117-61 (44278)
ಶ್ವಾನಃ ಕಾಕಾಶ್ಚ ಗೃಧ್ರಾಶ್ಚ ವೃಕಾ ಗೋಮಾಯುಭಿಃ ಸಹ ।
ಪ್ರಣೇರ್ದುರ್ಭಕ್ಷ್ಯಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಕೃತಾಶ್ಚ ಸಗದ್ವಿಜಾಃ ॥ 6-117-62 (44279)
ವವುರ್ಬಹುವಿಧಶ್ಚೈವ ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವಾಸು ಮಾರುತಾಃ।
ದೃಶ್ಯಮಾನೇಷು ರಕ್ಷಃಸು ಭೂತೇಷು ಚ ನದತ್ಸು ಚ ॥ 6-117-63 (44280)
ಕಾಂಚನಾನಿ ಚ ದಾಮಾನಿ ಪತಾಕಾಶ್ಚ ಮಹಾಧನಾಃ ।
ಧೂಯಮಾನಾ ವ್ಯದೃಶ್ಯಂತ ಸಹಸಾ ಮಾರುತೇರಿತಾಃ ॥ 6-117-64 (44281)
ಶ್ವೇತಚ್ಛತ್ರಸಹಸ್ರಾಣಿ ಸಧ್ವಜಾಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ವಿಕೀರ್ಣಾಃ ಸಮದೃಶ್ಯಂತ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-117-65 (44282)
ಸಪತಾಕಾಶ್ಚ ಮಾತಂಗಾ ದಿಶೋ ಜಗ್ಮುಃ ಶರಾತುರಾಃ।
ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯೇಂದ್ರ ಗದಾಶಕ್ತಿಧನುರ್ಧರಾಃ ॥ 6-117-66 (44283)
ಸಮಂತತಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪತಿತಾ ಧರಣೀತಲೇ । 6-117-67b`ಇಷುಭಿಸ್ತಾಡ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ನಾರಾಚೈಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ।'
ಪೇತುರಾರ್ತಸ್ವರಂ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ರತತ್ರ ಮಹಾಗಜಾಃ ॥ 6-117-67 (44284)
ಸೇನಾಪತಿಸ್ತು ಸಮರೇ ಪ್ರಾಹ ಸೇನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಸೈನಿಕಾಃ ಕಿಂ ಕೃತೇನ ವಃ ॥ 6-117-68 (44285)
ಸೇನಾಪತಿವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೋಮಕಾಃ ಸಹ ಸೃಂಜಯೈಃ ।
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಗೋಂಗೇಯಂ ಶಸ್ತ್ರವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-117-69 (44286)
ತತೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಮಹಾರಾಜ ದಿವ್ಯಮಸ್ತ್ರಮುದೀರಯನ್ ।
ಅಭ್ಯಧಾವತ ಕೌಂತೇಯಂ ಮಿಷತಾಂ ಸರ್ವಧನ್ವಿನಾಂ ॥ 6-117-70 (44287)
ತಂ ಶಿಖಂಡೀ ರಣೇ ಯಾಂತಮಭ್ಯದ್ರವತ ದಂಶಿತಃ ।
ತತಃ ಸಮಾಹರದ್ಭೀಷ್ಮಸ್ತದಸ್ತ್ರಂ ಪಾವಕೋಪಮಂ ॥ 6-117-71 (44288)
ಏತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕಾಲೇ ತು ಕೌಂತೇಯಃ ಶ್ವೇತವಾಹನಃ।
ನಿಜಘ್ನೇ ತಾವಕಂ ಸೈನ್ಯಂ ಮೋಹಯಿತ್ವಾ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ ॥ 6-117-72 (44289)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಸಪ್ತದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-117-5 ವಿವಕ್ಷಯಾ ವಿಚಾರೇಣ ಸಂಶಯೇನ ವಾ ॥ 6-117-9 ತೀಕ್ಷ್ಣೈಸ್ತದಾ ಶರೈಃ ಪ್ರೈಷೀತ್ ಇತಿ ಡo ಪಾಠಃ ॥ 6-117-14 ಉಲ್ಬಣಮುಗ್ರಂ ॥ 6-117-18 ಭಾರತಮಹಾಮಾತ್ರಂ ಭರತವಂಶಶ್ರೇಷ್ಠಂ ॥ 6-117-28 ಶರ್ಮ ಸುಖಹೇತುತ್ವಾತ್। ವರ್ಮ ರಕ್ಷಾಹೇತುತ್ವಾತ್ ॥ 6-117-29 ಸಮಾಸಿತುಂ ಉಪಸರ್ಪಿತುಂ ನಾಶಯಿತುಂ ವಾ। ಮರ್ತ್ಯಭೂತಾಃ ಮರ್ತ್ಯಸ್ವರೂಪಾಃ ॥ 6-117-30 ತಸ್ಮಾದ್ದ್ರವತ ಹೇ ಯೋಧಾಃ ಇತಿ ಕo ಪಾಠಃ ॥ 6-117-63 ಭೂತೇಷು ಪ್ರೇತೇಷು ॥ 6-117-64 ಮಹಾಧನಾಃ ಬಹುಮೂಲ್ಯಾಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 118
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.118. ಅಧ್ಯಾಯಃ 118
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮಪರಾಕ್ರಮವರ್ಣನಂ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-118-0 (44290)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-118-0x (4238)
ಅಸಂವ್ಯೂಢೇಷ್ವನೀಕೇಷು ಭೂಯಿಷ್ಠಮನುವರ್ತಿಷು ।
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಪರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಮಪದ್ಯಂತ ಭಾರತ ॥ 6-118-1 (44291)
ಚ ಹ್ಯನೀಕಮನೀಕೇಷು ಸಮಸಂಜತ ಸಂಕಲೇ ।
ರಥಾ ನ ರಥಿಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಪಾದಾತಾ ನ ಪದಾತಿಭಿಃ ॥ 6-118-2 (44292)
ಅಶ್ವಾ ನಾಶ್ವೈರಯುಧ್ಯಂತ ಗಜಾ ನ ಗಜಯೋಧಿಭಿಃ ।
ಉನ್ಮತ್ತವನ್ಮಹಾರಾಜ ಯುಧ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 6-118-3 (44293)
ಮಹಾನ್ವ್ಯತಿಕರೋ ರೌದ್ರಃ ಸೇನಯೋಃ ಸಮಪದ್ಯತ ।
ನರನಾಗಗಣೇಷ್ವೇವಂ ವಿಕೀರ್ಣೇಷು ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-118-4 (44294)
ಕ್ಷಯೇ ತಸ್ಮಿನ್ಮಹಾರೌದ್ರೇ ನಿರ್ವಿಶೇಷಮಜಾಯತ ।
ತತಃ ಶಲ್ಯಃ ಕೃಪಶ್ಚೈವ ಚಿತ್ರಸೇನಶ್ಚ ಭಾರತ ॥ 6-118-5 (44295)
ದುಃಶಾಸನೋ ವಿಕರ್ಣಶ್ಚ ರಥಾನಾಸ್ಥಾಯ ಭಾಸ್ವರಾನ್ ।
ಪಾಂಡವಾನಾಂ ರಣೇ ಶೂರಾ ಧ್ವಜಿನೀಂ ಸಮಕಂಪಯನ್ ॥ 6-118-6 (44296)
ಸಾ ವಧ್ಯಮಾನಾ ಸಮರೇ ಪಾಂಡುಸೇನಾ ಮಹಾತ್ಮಭಿಃ ।
ತ್ರಾತಾರಂ ನಾಧ್ಯಗಚ್ಛದ್ವೈ ಮಂಜಮಾನೇವ ನೌರ್ಜಂಲೇ ॥ 6-118-7 (44297)
ಯಥಾ ಹಿ ಶೈಶಿರಃ ಕಾಲೋ ಗವಾಂ ಮರ್ಮಾಣಿ ಕೃಂತತಿ।
ತಥಾ ಪಾಂಡುಸುತಾನಾಂ ವೈ ಭೀಷ್ಮೋ ಮರ್ಮಾಣಿ ಕೃಂತತಿ 6-118-8 (44298)
ತಥೈವ ತವ ಸೈನ್ಯಸ್ಯ ಪಾರ್ಥೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ।
ನವಮೇಘಪ್ರತೀಕಾಶಾಃ ಪಾತಿತಾ ಬಹುಧಾ ಗಜಾಃ ॥ 6-118-9 (44299)
ಮೃದ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಪಾರ್ಥೇನ ನರಯೂಥಪಾಃ ।
ಇಷುಭಿಸ್ತಾಡ್ಯಮಾನಾಶ್ಚ ನಾರಾಚೈಶ್ಚ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-118-10 (44300)
ಪೇತುರಾರ್ತಸ್ವರಂ ಘೋರಂ ಕೃತ್ವಾ ತತ್ರ ಮಹಾಗಜಾಃ ।
ಆನದ್ಧಾಭರಣೈಃ ಕಾಯೈರ್ನಿಹತಾನಾಂ ಮಹಾತ್ಮನಾಂ ॥ 6-118-11 (44301)
ಛನ್ನಮಾಯೋಧನಂ ರೇಜೇ ಶಿರೋಭಿಶ್ಚ ಸಕುಂಡಲೈಃ । 6-118-12bತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಮಹಾರಾಜ ಮಹಾವೀರವರಕ್ಷಯೇ ॥ 6-118-12 (44302)
ಭೀಷ್ಮೇ ಚ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಾಂತೇ ಪಾಂಡವೇ ಚ ಧನಂಜಯೇ ।
ತೇ ಪರಾಕ್ರಾಂತಮಾಲೋಕ್ಯ ರಾಜನ್ಯುಧಿ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-118-13 (44303)
ಅಭ್ಯವರ್ತಂತ ತೇ ಪುತ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸೈನ್ಯಪುರಸ್ಕೃತಾಃ ।
ಇಚ್ಛಂತೋ ನಿಧನಂ ಯುದ್ಧೇ ಸ್ವರ್ಗಂ ಕೃತ್ವಾ ಪರಾಯಣಂ ॥ 6-118-14 (44304)
ಪಾಂಡವಾನಭ್ಯವರ್ತಂತ ತಸ್ಮಿನ್ವೀರವರಕ್ಷಯೇ ।
ಪಾಂಡವಾಪಿ ಮಹಾರಾಜ ಸ್ಮರಂತೋ ವಿವಿಧಾನ್ಬಹೂನ್ ॥ 6-118-15 (44305)
ಕ್ಲೇಶಾನ್ಕೃತಾನ್ಸಪುತ್ರೇಣ ತ್ವಯಾ ಪೂರ್ವಂ ನರಾಧಿಪ ।
ಭಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ರಣೇ ಶೂರಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಯ ತತ್ಪರಾಃ ॥ 6-118-16 (44306)
ತಾವಕಾಂಸ್ತವ ಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಯೋಧಯಂತಿ ಪ್ರಹೃಷ್ಟವತ್।
ಸೇನಾಪತಿಸ್ತು ಸಮರೇ ಪ್ರಾಹ ಸೇನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-118-17 (44307)
ಅಭಿದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಸೋಮಕಾಃ ಸೃಂಜಯೈಃ ಸಹ ।
ಸೇನಾಪತಿವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೋಮಕಾಃ ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚ ತೇ ॥ 6-118-18 (44308)
ಅಭ್ಯದ್ರವಂತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಶರವೃಷ್ಟ್ಯಾ ಸಮಾಹತಾಃ ।
ವಧ್ಯಮಾನಸ್ತತೋ ರಾಜನ್ಪಿತಾ ಶಾಂತನವಸ್ತವ ॥ 6-118-19 (44309)
ಅಮರ್ಷವಶಮಾಪನ್ನೋ ಯೋಧಯಾಮಾಸ ಸೃಂಜಯಾನ್।
ತಸ್ಯ ಕೀರ್ತಿಮತಸ್ತಾತ ಪುರಾ ರಾಮೇಣ ಧೀಮತಾ॥ 6-118-20 (44310)
ಸಂಪ್ರದತ್ತಾಽಸ್ತ್ರಶಿಕ್ಷಾ ವೈ ಪರಾನೀಕವಿನಾಶನೀ ।
ಸ ತಾಂ ವಿದ್ಯಾಮಧಿಷ್ಠಾಯ ಕುರ್ವಂತಪರಬಲಕ್ಷಯಂ ॥ 6-118-21 (44311)
ಅಹನ್ಯಹನಿ ಪಾರ್ಥಾನಾಂ ವೃದ್ಧಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ।
ಭೀಷ್ಮೋ ದಶಸಹಸ್ರಾಣಿ ಜಘಾನ ಪರವೀರಹಾ ॥ 6-118-22 (44312)
ತಸ್ಮಿಂಸ್ತು ದಶಮೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಿವಸೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಏಕೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಹಿ ಮತ್ಸ್ಯೇಷು ಪಾಂಚಾಲೇಷು ಚ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-118-23 (44313)
ಗಜಾಶ್ವಮಮಿತಂ ಹತ್ವಾ ಹತ್ವಾ ಸಪ್ತ ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಹತ್ವಾ ಪಂಚಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಥಾನಾಂ ಪ್ರತಿಪಾಮಹಃ ॥ 6-118-24 (44314)
ನರಾಣಾಂ ಚ ಮಹಾಯುದ್ಧೇ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಚತುರ್ದಶ ।
ದಂತಿನಾಂ ಚ ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಹಯಾನಾಮಯುತಂ ಪುನಃ ॥ 6-118-25 (44315)
ಶಿಕ್ಷಬಲೇನ ನ್ಯಹನತ್ಪಿತಾ ತವ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ತತಃ ಸರ್ವಮಹೀಪಾನಾಂ ಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ ವರೂಥಿನೀಂ ॥ 6-118-26 (44316)
ವಿರಾಟಸ್ಯ ಪ್ರಿಯೋ ಭ್ರಾತಾ ಶತಾನೀಕೋ ನಿಪಾತಿತಃ।
ಶತಾನೀಕಂ ಚ ಸಮರೇ ಹತ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 6-118-27 (44317)
ಸಹಸ್ರಾಣಿ ಮಹಾರಾಜ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭಲ್ಲೈರಪಾತಯತ್।
ಉದ್ವಿಗ್ನಾಃ ಸಮರೇ ಯೋಧಾ ವಿಕ್ರೋಶಂತಿ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-118-28 (44318)
ಯೇ ಚ ಕೇಚನ ಪಾರ್ಥಾನಾಮಭಿಯಾತಾ ಧನಂಜಯಂ ।
ರಾಜಾನೋ ಭೀಷ್ಮಮಾಸಾದ್ಯ ಗತಾಸ್ತೇ ಯಮಸಾದನಂ ॥ 6-118-29 (44319)
ಕಿರಂದಶ ದಿಶೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರಜಾಲೈಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಅತೀತ್ಯ ಸೇನಾಂ ಪಾರ್ಥಾನಾಮವತಸ್ಥೇ ಚಮೂಮುಖೇ ॥ 6-118-30 (44320)
ಸ ಕೃತ್ವಾ ಸುಮಹತ್ಕರ್ಮ ತಸ್ಮಿನ್ವೈ ದಶಮೇಽಹನಿ।
ಸೇನಯೋರಂತರೇ ತಿಷ್ಠನ್ಪ್ರಗೃಹೀತಶರಾಸನಃ ॥ 6-118-31 (44321)
ನ ಚೈನಂ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಕೇಚಿಚ್ಛಕ್ತಾ ರಾಜನ್ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ।
ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯಥಾ ಗ್ರೀಷ್ಮೇ ತಪಂತಂ ಭಾಸ್ಕರಂ ದಿವಿ ॥ 6-118-32 (44322)
ಯಥಾ ದೈತ್ಯಚಮೂಂ ಶಕ್ರಸ್ತಾಪಯಾಮಾಸ ಸಂಯುಗೇ ।
ತಥಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪಾಂಡವೇಯಾಂಸ್ತಾಪಯಾಮಾಸ ಭಾರತ ॥ 6-118-33 (44323)
ತಥಾ ಚೈನಂ ಪರಾಕ್ರಾಂತಮಾಲೋಕ್ಯ ಮಧುಸೂದನಃ।
ಉವಾಚ ದೇವಕೀಪುತ್ರಃ ಪ್ರೀಯಮಾಣೋ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-118-34 (44324)
ಏಷ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮಃ ಸೇನಯೋರಂತರೇ ಸ್ಥಿತಃ ।
ಸನ್ನಿಹತ್ಯ ಬಲಾದೇನಂ ವಿಜಯಸ್ತೇ ಭವಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-118-35 (44325)
ಬಲಾತ್ಸಂಸ್ತಂಭಯಸ್ವೈನಂ ಯತ್ರೈಷಾ ಭಿದ್ಯತೇ ಚಮೂಃ ।
ನ ಹಿ ಭೀಷ್ಮಶರಾನನ್ಯಃ ಸೋಢುಮುತ್ಸಹತೇ ವಿಭೋ ॥ 6-118-36 (44326)
ತತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ಕ್ಷಣೇ ರಾಜಂಶ್ಚೋದಿತೋ ವಾನರಧ್ವಜಃ ।
ಸಧ್ವಜಂ ಸರಥಂ ಸಾಶ್ವಂ ಭೀಷ್ಮಮಂತರ್ದಧೇ ಶರೈಃ ॥ 6-118-37 (44327)
ಸ ಚಾಪಿ ಕುರುಮುಖ್ಯಾನಾಮೃಷಭಃ ಪಾಂಡವೇರಿತಾನ್।
ಸರವ್ರತೈಃ ಶರವ್ರಾತಾನ್ಬಹುಧಾ ವಿದುಧಾವ ತಾನ್ ॥ 6-118-38 (44328)
ತತಃ ಪಾಂಚಾಲರಾಜಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ಪಾಂಡವೋ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-118-39 (44329)
ಯಮೌ ಚ ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಕೇಕಯಾಃ ಪಂಚ ಚೈವ ಹ ।
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸೌಭದ್ರೋಽಥ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ॥ 6-118-40 (44330)
ದ್ರೌಪದೇಯಾಃ ಶಿಖಂಡೀ ಚ ಕುಂತಿಭೋಜಶ್ಚ ವೀರ್ಯವಾನ್ ।
ವಿರಾಟಶ್ಚ ಮಹಾರಾಜ ಪಾಂಡವೇಯಾ ಮಹಾಬಲಾಃ ॥ 6-118-41 (44331)
ಏತೇ ಚಾನ್ಯೇ ಚ ಬಹವಃ ಪೀಡಿತಾ ಭೀಷ್ಮಸಾಯಕೈಃ ।
ಸಮುದ್ಧೃತಾಃ ಫಲ್ಗುನೇನ ನಿಮಗ್ನಾಃ ಶೋಕಸಾಗರೇ ॥ 6-118-42 (44332)
ತತಃ ಶಿಖಂಡೀ ವೇಗೇನ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ಪರಮಾಯುಧಂ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿದುದ್ರಾವ ರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಃ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-118-43 (44333)
ತತೋಽಸ್ಯಾನುಚರಾನ್ಹತ್ವಾ ಸರ್ವಾನ್ರಣವಿಭಾಗವಿತ್ ।
ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭಿದುದ್ರಾವ ಬೀಭತ್ಸುರಪರಾಜಿತಃ ॥ 6-118-44 (44334)
ಸಾತ್ಯಕಿಶ್ಚೇಕಿತಾನಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ।
ವಿರಾಟೋ ದ್ರುಪದಶ್ಚೈವ ಮಾದ್ರೀಪುತ್ರೌ ಚ ಪಾಂಡವೌ ॥ 6-118-45 (44335)
ದುದ್ರುವುರ್ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಜೌ ರಕ್ಷಿತಾ ದೃಢಧನ್ವನಾ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಸಮರೇ ದ್ರೌಪದ್ಯಾಃ ಪಂಚ ಚಾತ್ಮಜಾಃ ॥ 6-118-46 (44336)
ದದೃಶುಃ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮುದ್ಯತಮಹಾಯುಧಂ ।
ತೇ ಸರ್ವೇ ದೃಢಧನ್ವಾನಃ ಸಂಯುಗೇಷ್ವಪಲಾಯಿನಃ ॥ 6-118-47 (44337)
ಬಹುಧಾ ಭೀಷ್ಮಮಾನರ್ಚ್ಛುರ್ಮಾರ್ಗಣೈಃ ಕ್ಷತಮಾರ್ಗಣೈಃ ।
ವಿಧೂಯ ತಾನ್ಬಾಣಗಣಾನ್ಯೇ ಮುಕ್ತಾಃ ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮೈಃ ॥ 6-118-48 (44338)
ಪಾಂಡವಾನಾಮದೀನಾತ್ಮಾ ವ್ಯಗಾಹತ ವರೂಥಿನೀಂ ।
ಚಕ್ರೇ ಶರವಿಘಾತಂ ಚ ಕ್ರೀಡನ್ನಿವ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-118-49 (44339)
ನಾಭಿಸಂಧತ್ತ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೇ ಸ್ಮಯಮಾನೋ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ।
ಸ್ತ್ರೀತ್ವಂ ತಸ್ಯಾನುಸಂಸ್ಮೃತ್ಯ ಭೀಷ್ಮೋ ಬಾಣಾಞ್ಶಿಖಂಡಿನೇ ॥ 6-118-50 (44340)
ಜಘಾನ ದ್ರುಪದಾನೀಕೇ ರಥಾನ್ಸಪ್ತ ಮಹಾರಥಃ ।
ತತಃ ಕಿಲಕಿಲಾಶಬ್ದಃ ಕ್ಷಣೇನ ಸಮಭೂತ್ತದಾ ॥ 6-118-51 (44341)
ಮತ್ಸ್ಯಪಾಂಚಾಲಚೇದೀನಾಂ ತಮೇಕಮಭಿಧಾವತಾಂ ।
ತೇ ನರಾಶ್ವರಥವ್ರಾತೈರ್ಮಾರ್ಗಣೈಶ್ಚ ಪರಂತಪ ॥ 6-118-52 (44342)
ತಮೇಕಂ ಛಾದಯಾಮಾಸುರ್ಮೇಘಾ ಇವ ದಿವಾಕರಂ ।
ಭೀಷ್ಮಂ ಭಾಗೀರಥೀಪುತ್ರಂ ಪ್ರತಪಂತಂ ರಣೇ ರಿಪೂನ್ ॥ 6-118-53 (44343)
ತತಸ್ತಸ್ಯ ಚ ತೇಷಾಂ ಚ ಯುದ್ಧೇ ದೇವಾಸುರೋಪಮೇ ।
ಕಿರೀಟೀ ಭೀಷ್ಮಮಾನರ್ಚ್ಛ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ॥ ॥ 6-118-54 (44344)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಅಷ್ಟಾದಶಾಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-118-1 ಅನಿವರ್ತಿಷು ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-118-4 ವ್ಯತಿಕರಃ ಕ್ಷೋಭಃ ॥ 6-118-49 ಅದೀನಾತ್ಮಾ ಅಕ್ಷೀಣಸ್ವಭಾವಃ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 119
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.119. ಅಧ್ಯಾಯಃ 119
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಭೀಷ್ಮನಿಪಾತಃ ॥ 1 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-119-0 (44345)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-119-0x (4239)
ಏವಂ ತೇ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಶಿಖಂಡಿನಂ ।
ವಿವ್ಯಧುಃ ಸಮರೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-119-1 (44346)
ಶತಘ್ನೀಭಿಃ ಸುಘೋರಾಭಿಃ ಪರಿಘೈಶ್ಚ ಪರಶ್ವಥೈಃ ।
ಮುದ್ಗರೈರ್ಮುಸಲೈಃ ಪ್ರಾಸೈಃ ಕ್ಷೇಪಣೀಯೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-119-2 (44347)
ಶರೈಃ ಕನಕಪುಂಖೈಶ್ಚ ಶಕ್ತಿತೋಮರಕಂಪನೈಃ ।
ನಾರಾಚೈರ್ವತ್ಸದಂತೈಶ್ಚ ಭುಶುಂಡೀಭಿಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-119-3 (44348)
ಅತಾಡಯನ್ರಣೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಸಹಿತಾಃ ಸರ್ವಸೃಂಜಯಾಃ ।
ಸ ವಿಶೀರ್ಣತನುತ್ರಾಮಾಃ ಪೀಡಿತೋ ಬಹುಭಿಸ್ತದಾ ॥ 6-119-4 (44349)
ನ ವಿವ್ಯಥೇ ತದಾ ಭೀಷ್ಮೋ ಭಿದ್ಯಮಾನೇಷು ಮರ್ಮಸು ।
ಸಂದೀಪ್ತಶರಚಾಪಾಗ್ನಿರಸ್ತ್ರಪ್ರಸೃತಮಾರುತಃ ॥ 6-119-5 (44350)
ನೇಮಿನಿರ್ಹ್ರಾದಸಂತಾಪೋ ಮಹಾಸ್ತ್ರೋದಯಪಾವಕಃ ।
ಚಿತ್ರಚಾಪಮಹಾಜ್ವಾಲೋ ವೀರಕ್ಷಯಮಹೇಂಧನಃ ॥ 6-119-6 (44351)
ಯುಗಾಂತಾಗನಿಸಮಪ್ರಖ್ಯಃ ಪರೇಷಾಂ ಸಮಪದ್ಯತ ।
ನಿವೃತ್ಯ ರಥಸಂಘಾನಾಮಂತರೇಣ ವಿನಿಃಸೃತಃ॥ 6-119-7 (44352)
ದೃಶ್ಯತೇ ಸ್ಮ ನೇರಂದ್ರಾಣಾಂ ಪುನರ್ಮಧ್ಯಗತಶ್ಚರನ್ ।
ತತಃ ಪಾಂಚಾಲರಾಜಂ ಚ ಧೃಷ್ಟಕೇತುಮತೀತ್ಯ ಚ ॥ 6-119-8 (44353)
ಪಾಂಡವಾನೀಕಿನೀಮಧ್ಯಮಾಸಸಾದ ವಿಶಾಂಪತೇ।
ತತಃ ಸಾತ್ಯಕಿಭೀಮೌ ಚ ಪಾಂಡವಂ ಚ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-119-9 (44354)
ದ್ರುಪದಂ ಚ ವಿರಾಟಂ ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಂ ಚ ಪಾರ್ಷತಂ ।
ಭೀಮಘೋಷೈರ್ಮಹಾವೇಗೈರ್ಮರ್ಮಾವರಣಭೇದಿಭಿಃ ॥ 6-119-10 (44355)
ಷಡೇತಾನ್ನಿಶಿತೈರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರವಿವ್ಯಾಧೋತ್ತಕೈಃ ಶರೈಃ ।
ತಸ್ಯ ತೇ ನಿಶಿತಾನ್ಬಾಣಾತ್ಸನ್ನಿವಾರ್ಯ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-119-11 (44356)
ದಶಭಿರ್ದಶಭಿರ್ಭೀಷ್ಮಮರ್ದಯಾಮಾಸುರೋಜಸಾ ।
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಮಹಾಬಾಣಾನ್ಯಾನ್ಮುಮೋಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-119-12 (44357)
ನ ಚಕ್ರುಸ್ತೇ ರುಜಂ ತಸ್ಯ ಸ್ವರ್ಮಪುಂಖಾಃ ಶಿಲಾಶಿತಾಃ।
ತತಃ ಕಿರೀಟೀ ಸಂರಬ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯಧಾವತ ॥ 6-119-13 (44358)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಧನುಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸಮಾಚ್ಛಿನತ್।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಧನುಷಶ್ಛೇದಂ ನಾಮೃಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-119-14 (44359)
ದ್ರೋಣಶ್ಚ ಕೃತವರ್ಮಾ ಚ ಸೈಂಧವಶ್ಚ ಜಯದ್ರಥಃ ।
ಭೂರಿಶ್ರವಾಃ ಶಲಃ ಶಲ್ಯೋ ಭಗದತ್ತಸ್ತಥೈವ ಚ ॥ 6-119-15 (44360)
ಸಪ್ತೈತೇ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಕಿರೀಟಿನಮಭಿದ್ರುತಾಃ ।
ತತ್ರ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ದರ್ಶಯಂತೋ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-119-16 (44361)
ಅಭಿಪೇತುರ್ಭೃಶಂ ಕ್ರುದ್ಧಾಶ್ಚಾದಯಂತಶ್ಚ ಪಾಂಡವಂ ।
ತೇಷಾಮಾಪತತಾಂ ಶಬ್ದಃ ಶುಶ್ರುವೇ ಫಲ್ಗುನಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-119-17 (44362)
ಉದ್ಧೂತಾನಾಂ ಯಥಾ ಶಬ್ದಃ ಸಮುದ್ರಾಣಾಂ ಯುಗಕ್ಷಯೇ ।
ಘ್ನತ ತ್ವರತ ಗೃಹ್ಣೀತ ವಿದ್ಧ್ಯಧ್ವಮವಕರ್ತತ ॥ 6-119-18 (44363)
ಇತ್ಯಾಸೀತ್ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದಃ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ।
ತಂ ಶಬ್ದಂ ತುಮುಲಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-119-19 (44364)
ಅಭ್ಯಧಾವನ್ಪರೀಪ್ಸಂತಃ ಫಲ್ಗುನಂ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಸಾತ್ಯಕಿರ್ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಶ್ಚ ಪಾರ್ಷತಃ ॥ 6-119-20 (44365)
ವಿರಾಟದ್ರುಷದೌ ಚೋಭೌ ರಾಕ್ಷಸಶ್ಚ ಘಟೋತ್ಕಚಃ ।
ಅಭಿಮನ್ಯುಶ್ಚ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಸಪ್ತೈತೇ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಚ್ಛಿತಾಃ ॥ 6-119-21 (44366)
ಸಮಭ್ಯಧಾವಂಸ್ತ್ವರಿತಾಶ್ಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಧಾರಿಣಃ ।
ತೇಷಾಂ ಸಮಭವದ್ಯುದ್ಧಂ ತುಮುಲಂ ರೋಮಹರ್ಷಣಂ ॥ 6-119-22 (44367)
ಸಂಗ್ರಮೇ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ದೇವಾನಾಂ ದಾನವೈರಿವ ।
ಶಿಖಂಡೀ ತು ರಣೇ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ರಕ್ಷ್ಮಮಾಣಃ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-119-23 (44368)
ಅವಿಧ್ಯದ್ದಶಭಿರ್ಭೀಷಅಮಂ ಛಿನ್ನಧನ್ವಾನಮಾಹವೇ।
ಸಾರಥಿಂ ದಶಭಿಶ್ಚಾಸ್ಯ ಧ್ವಜಂ ಚೈಕೇನ ಚಿಚ್ಛಿದೇ ॥ 6-119-24 (44369)
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಗಾಂಗೇಯೋ ವೇಗವತ್ತರಂ।
ತದಪ್ಯಸ್ಯ ಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಸ್ತ್ರಿಭಿಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಫಲ್ಗುನಃ ॥ 6-119-25 (44370)
ಏವಂ ಸ ಪಾಂಡವಃ ಕ್ರುದ್ಧ ಆತ್ತಮಾತ್ತಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಧನುಶ್ಚಿಚ್ಛೇದ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸವ್ಯಸಾಚೀ ಪರಂತಪಃ ॥ 6-119-26 (44371)
ಸ ಚ್ಛಿನ್ನಧನ್ವಾ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾಃ ಸೃಕ್ಕಿಣೀ ಪರಿಸಂಲಿಹನ್ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಜಗ್ರಾಹ ತರಸಾ ಗಿರೀಣಾಮಪಿ ದಾರಣೀಂ ॥ 6-119-27 (44372)
ತಾಂ ಚ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಃ ಫಲ್ಗುನಸ್ಯ ರಥಂ ಪ್ರತಿ ।
ತಾಮಾಪತಂತೀಂ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಜ್ವಲಂತೀಮಶನೀಮಿವ ॥ 6-119-28 (44373)
ಸಮಾದತ್ತ ಶಿತಾನ್ಭಲ್ಲಾನ್ಪಂಚ ಪಾಂಡವನಂದನಃ ।
ತಸ್ಯ ಚಿಚ್ಛೇದ ತಾಂ ಶಕ್ತಿಂ ಪಂಚಧಾ ಪಂಚಭಿಃ ಶರೈಃ ॥ 6-119-29 (44374)
ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠ ಭೀಷ್ಮವಾಹುಪ್ರವೇರಿತಾಂ ।
ಸಾ ಪಪಾತ ತಥಾ ಚ್ಛಿನ್ನಾ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೇನ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-119-30 (44375)
ಮೇಘಬೃಂದಪರಿಭ್ರಷ್ಟಾ ವಿಚ್ಛಿನ್ನೇವ ಶತಹ್ರದಾ ।
ಛಿನ್ನಾಂ ತಾಂ ಶಕ್ತಿಮಾಲೋಕ್ಯ ಭೀಷ್ಮಃ ಕ್ರೋಧಸಮನ್ವಿತಃ । 6-119-31 (44376)
ಅಚಿಂತಯದ್ರಣೇ ವೀರೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಪರಪುರಂಜಯಃ।
ಶಕ್ತೋಽಹಂ ಧನುಷೈಕೇನ ನಿಹಂತುಂ ಸರ್ವಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-119-32 (44377)
ಯದ್ಯೇಷಾಂ ನ ಭವೇದ್ಗೋಪ್ತಾ ವಿಷ್ವಕ್ಸೇನೋ ಮಹಾಬಲಃ ।
`ಅಜಯ್ಯಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಲೋಕಾನಾಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ।'
ಕಾರಣದ್ವಯಮಾಸ್ಥಾಯ ನಾಹಂ ಯೋತ್ಸ್ಯಾಮಿ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-119-33 (44378)
ಅವಧ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ ಪಾಂಡೂನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಭಾವಾಚ್ಚ ಶಿಖಂಡಿನಃ।
ಪಿತ್ರಾ ತುಷ್ಟೇನ ಮೇ ಪೂರ್ವಂ ಯದಾ ಕಾಲೀಮುದವಹಂ ॥ 6-119-34 (44379)
ಸ್ವಚ್ಛಂದಮರಣಂ ದತ್ತಮವಧ್ಯತ್ವಂ ರಣೇ ತಥಾ ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೃತ್ಯುಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಮಿವಾತ್ಮನಃ ॥ 6-119-35 (44380)
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವ್ಯವಸಿತಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ।
ಋಷಯೋ ವಸವಶ್ಚೈವ ವಿಯತ್ಸ್ಥಾ ಭೀಷ್ಮಮಬ್ರುವನ್ ॥ 6-119-36 (44381)
ಯತ್ತೇ ವ್ಯವಸಿತಂ ತಾತ ತದಸ್ಮಾಕಮಪಿ ಪ್ರಿಯಂ ।
ತತ್ಕುರುಷ್ವ ಮಹಾರಾಜ ಯುದ್ಧೇ ಬುದ್ಧಿಂ ನಿವರ್ತಯ ॥ 6-119-37 (44382)
ಅಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ನಿಧನೇ ಪ್ರಾದುಸಾಸೀಚ್ಛಿವೋಽನಿಲಃ ।
ಅನುಲೋಮಃ ಸುಗಂಧೀ ಚ ಪೃಷತೈಶ್ಚ ಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 6-119-38 (44383)
ದೇವದುಂದುಭಯಶ್ಚೈವ ಸಂಪ್ರಣೇದುರ್ಮಹಾಸ್ವನಾಃ।
ಪಪಾತ ಪುಷ್ಪವೃಷ್ಟಿಶ್ಚ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯೋಪರಿ ಮಾರಿಷ ॥ 6-119-39 (44384)
ನ ಚ ತಾಃ ಶುಶ್ರುವೇ ಕಶ್ಚಿತ್ತೇಷಾಂ ಸಂವದತಾಂ ಗಿರಃ।
ಋತೇ ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾಬಾಹುಂ ಮಾಂ ಚಾಪಿ ಮುನಿತೇಜಸಾ ॥ 6-119-40 (44385)
ಸಂಭ್ರಮಶ್ಚ ಮಹಾನಾಸೀತ್ರಿದಶಾನಾಂ ವಿಶಾಂಪತೇ ।
ಪತಿಷ್ಯತಿ ರಥಾದ್ಭೀಷ್ಮೇ ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಿಯೇ ತದಾ ॥ 6-119-41 (44386)
ಇತಿ ದೇವಗಣಾನಾಂ ಚ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ।
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಬೀಭತ್ಸುಂ ನಾಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 6-119-42 (44387)
ಭಿದ್ಯಮಾನಃ ಶಿತೈರ್ಬಾಣೈಃ ಸರ್ವಾವರಣಭೇದಿಭಿಃ ।
ಶಿಖಂಡೀ ತು ಮಹಾರಾಜ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-119-43 (44388)
ಆಜಘಾನೋರಸಿ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನವಭಿರ್ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಸ ತೇನಾಭಿಹತಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-119-44 (44389)
ನಾಕಂಪತ ಮಹಾರಾಜ ಕ್ಷಿತಿಕಂಪೇ ಯಥಾಽಚಲಃ ।
ತತಃ ಪ್ರಹಸ್ಯ ಬೀಭತ್ಸುರ್ವ್ಯಾಕ್ಷಿಪನ್ಗಾಂಡಿವಂ ಧನುಃ ॥ 6-119-45 (44390)
ಗಾಂಗೇಯಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಣಾಂ ಸಮಾರ್ಪಯತ್।
ಪುನಃ ಪುನಃ ಶತೈರೇನಂ ತ್ವರಮಾಣೋ ಧನಂಜಯಃ ॥ 6-119-46 (44391)
ಸರ್ವಗಾತ್ರೇಷು ಸಂಕ್ರುದ್ಧಸ್ತಥಾ ಮರ್ಮಸ್ವತಾಡಯತ್ ।
ಏವಮನ್ಯೈರಪಿ ಭೃಶಂ ವಿದ್ಧ್ಯಮಾನಃ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-119-47 (44392)
ತಾನಪ್ಯಾಶು ಶರೈರ್ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರವಿವ್ಯಾಧ ಮಹಾರಥಃ ।
ತೈಶ್ಚ ಮುಕ್ತಾಂಛರಾನ್ಭೀಷ್ಮೋ ಯುಧಿ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ ॥ 6-119-48 (44393)
ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ಶರೈಃ ಸಮಂ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ಶಿಖಂಡೀ ತು ರಣೇ ಬಾಣಾನ್ಯಾನ್ಮುಮೋಚ ಮಹಾರಥಃ ॥ 6-119-49 (44394)
ನ ಚಕ್ರುಸ್ತೇ ರುಜಂ ತಸ್ಯ ರುಕ್ಮಪುಂಖಾಃ ಶಿಲಾಸಿತಾಃ ।
ತತಃ ಕಿರೀಟೀ ಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ಭೀಷ್ಮಮೇವಾಭ್ಯವರ್ತತ ॥ 6-119-50 (44395)
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಧನುಶ್ಚಾಸ್ಯ ಸಮಾಚ್ಛಿನತ್।
ಅಥೈನಂ ನವಭಿರ್ವಿದ್ಧ್ವಾ ಧ್ವಜಮೇಕೇನ ಚಿಚ್ಛಿದೇ ॥ 6-119-51 (44396)
ಸಾರಥಿಂ ವಿಶಿಖೈಶ್ಚಾಸ್ಯ ದಶಭಿಃ ಸಮಕಂಪಯತ್ ।
ಸೋಽನ್ಯತ್ಕಾರ್ಮುಕಮಾದಾಯ ಗಾಂಗೇಯೋ ಬಲವತ್ತರಂ ॥ 6-119-52 (44397)
ತದಪ್ಯಸ್ಯ ಶಿತೈರ್ಭಲ್ಲೈಸ್ತ್ರಿಧಾ ತ್ರಿಭಿರಘಾತಯತ್ ।
ನಿಮೇಷಾರ್ಧೇನ ಕೌಂತೇಯ ಆತ್ತಮಾತ್ತಂ ಮಹಾರಣೇ ॥ 6-119-53 (44398)
ಏವಮಸ್ಯ ಧನೂಂಷ್ಯಾಜೌ ಚಿಚ್ಛೇದ ಸುಬಹೂನ್ಯಥ।
ತತಃ ಶಾಂತನವೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಬೀಭತ್ಸುಂ ನಾತ್ಯವರ್ತತ ॥ 6-119-54 (44399)
ಅಥೈನಂ ಪಂಚವಿಂಶತ್ಯಾ ಕ್ಷುದ್ರಕಾಣಾಂ ಸಮಾರ್ಪಯತ್।
ಸೋಽತಿವಿದ್ಧೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ದುಃಶಾಸನಮಭಾಷತ ॥ 6-119-55 (44400)
ಏಷ ಪಾರ್ಥೋ ರಣೇ ಕ್ರುದ್ಧಃ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಮಹಾರಥಃ ।
ಶರೈರನೇಕಸಾಹಸ್ತ್ರೈರ್ಮಾಮೇವಾಭ್ಯಪತದ್ರಣೇ ॥ 6-119-56 (44401)
ನ ಚೈಷ ಸಮರೇ ಶಕ್ಯೋ ಜೇತುಂ ವಜ್ರಭೃತಾ ಅಪಿ।
ನ ಚಾಪಿ ಸಹಿತಾ ವೀರಾ ದೇವದಾನವರಾಕ್ಷಸಾಃ ॥ 6-119-57 (44402)
ಮಾಂ ಚಾಪಿ ಶಕ್ತಾ ನಿರ್ಜೇತುಂ ಕಿಮು ಮರ್ತ್ಯಾ ಮಹಾರಥಾಃ । 6-119-58b`ಋತೇಽರ್ಜುನಂ ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧಮೇತತ್ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥' 6-119-58 (44403)
ಏವಂ ತಯೋಃ ಸಂವದತೋಃ ಫಲ್ಗುನೋ ನಿಶಿತೈಃ ಶರೈಃ।
ಶಿಖಂಡಿನಂ ಪುರಸ್ಕೃತ್ಯ ಭೀಷ್ಮಂ ವಿವ್ಯಾಧ ಸಂಯುಗೇ ॥ 6-119-59 (44404)
ತತೋ ದುಃಶಾಸನಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಸ್ಮಯಮಾನ ಇವಾಬ್ರವೀತ್ ।
ಅರ್ದಿತೋ ನಿಶಿತೈರ್ಬಾಣೈರ್ಭೃಶಂ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವನಾ ॥ 6-119-60 (44405)
ವಜ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ಪರ್ಶಾಃ ಸುಪುಂಖಾಃ ಸುಪ್ರತೇಜನಾಃ ।
ಸುಮುಕ್ತಾ ಅವ್ಯವಚ್ಛಿನ್ನಾ ನೇಮೇ ಬಾಣಾಃಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-119-61 (44406)
ನಿಕೃಂತಮಾನಾ ಮರ್ಮಾಣಿ ದೃಢಾವರಣಭೇದಿನಃ ।
ಸುಸಲಾ ಇವ ಮೇ ಧ್ನಂತಿ ನೇಮೇ ಬಾಣಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-119-62 (44407)
ವಜ್ರದಂಡಸಮಸ್ಪರ್ಶಾ ವಜ್ರವೇಗದುರಾಸದಾಃ ।
ಮಮ ಪ್ರಾಣಾನಾರುಜಂತಿ ನೇಮೇ ಬಾಣಾಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-119-63 (44408)
ನಾಶಯಂತೀವ ಮೇ ಪ್ರಾಣಾನ್ಯಮದೂತಾ ಇವಾಗತಾಃ ।
ಗದಾಪರಿಘಸಂಸ್ಪರ್ಶಾ ನೇಮೇ ಬಾಣಾಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-119-64 (44409)
ಭುಜಗಾ ಇವ ಸಂಕ್ರುದ್ಧಾ ಲೇಲಿಹಾನಾ ವಿಷೋಲ್ಬಣಾಃ।
ಸಮಾವಿಶಂತಿ ಮರ್ಮಾಣಿ ನೇಮೇ ಬಾಣಾಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ॥ 6-119-65 (44410)
ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಇಮೇ ಬಾಣಾ ನೇಮೇ ಬಾಣಾಃ ಶಿಖಂಡಿನಃ ।
ಕೃಂತಂತಿ ಮಮ ಗಾತ್ರಾಣಿ ಮಾಘಮಾಂ ಸೇಗವಾ ಇವ ॥ 6-119-66 (44411)
ಸರ್ವೇ ಹ್ಯಪಿ ನ ಮೇ ದುಃಖಂ ಕುರ್ಯುರನ್ಯೇ ನರಾಧಿಪಾಃಕ ।
ವೀರಂ ಗಾಂಡೀವಧನ್ವಾನಮೃತೇ ಜಿಷ್ಣುಂ ಕಪಿಧ್ವಜಂ ॥ 6-119-67 (44412)
ಇತಿ ಬ್ರುವಂಛಾಂತನವೋ ದಿಧಕ್ಷುರಿವ ಪಾಂಡವಂ ।
ಶಕ್ತಿಂ ಭೀಷ್ಮಃ ಸ ಪಾರ್ಥಾಯ ತತಶ್ಚಿಕ್ಷೇಪ ಭಾರತ ॥ 6-119-68 (44413)
ತಾಮಸ್ಯ ವಿಶಿಖೈಶ್ಛಿತ್ತ್ವಾ ತ್ರಿಧಾ ತ್ರಿಭಿರಪಾತಯತ್।
ಪಶ್ಯತಾಂ ಕುರುವೀರಾಣಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತತ್ರ ಭಾರತ ॥ 6-119-69 (44414)
ಚರ್ಮಾಥಾದತ್ತ ಗಾಂಗೇಯೋ ಜಾತರೂಪಪರಿಷ್ಕೃತಂ ।
ಖಂಗಂ ಚಾನ್ಯತರಪ್ರೇಪ್ಸುರ್ಮೃತ್ಯೋರಗ್ರೇ ಜಯಾಯ ವಾ ॥ 6-119-70 (44415)
ತಸ್ಯ ತಚ್ಛತಧಾ ಚರ್ಮ ವ್ಯಧಮತ್ಸಾಯಕೈಸ್ತಥಾ ।
ರಥಾದನವರೂಢಸ್ಯ ತದದ್ಭುತಮಿವಾಭವತ್ ॥ 6-119-71 (44416)
ತತೋ ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಾಜಾ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನ್ಯಚೋದಯತ್।
ಅಭಿದ್ರವತ ಗಾಂಗೇಯಂ ಮಾ ವೋಽಸ್ತು ಭಯಮಣ್ವಪಿ ॥ 6-119-72 (44417)
ಅಥ ತೇ ತೋಮರೈಃ ಪ್ರಾಸೈರ್ಬಾಣೌಘೈಶ್ಚ ಸಮಂತತಃ।
ಪಟ್ಟಸೈಶ್ಚ ಸುನಿಸ್ತ್ರಿಂಶೈರ್ನಾರಾಚೈಶ್ಚ ತಥಾ ಶಿತೈಃ ॥ 6-119-73 (44418)
ವತ್ಸದಂತೈಶ್ಚ ಭಲ್ಲೈಶ್ಚ ತಮೇಕಮಭಿದುದ್ರುವುಃ ।
ಸಿಂಹನಾದಸ್ತತೋ ಘೋರಃ ಪಾಂಡವಾನಾಮಭೂತ್ತದಾ ॥ 6-119-74 (44419)
ತಥೈವ ತವ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ನೇದುರ್ಭೀಷ್ಮಜಯೈಷಿಣಃ।
ತಮೇಕಮಭ್ಯರಕ್ಷಂತ ಸಿಂಹನಾದಾಂಶ್ಚ ಚಕ್ರಿರೇ ॥ 6-119-75 (44420)
ತತ್ರಾಸೀತ್ತುಮುಲಂ ಯುದ್ಧಂ ತಾವಕಾನಾಂ ಪರೈಃ ಸಹ।
ದಶಮೇಽಹನಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ಭೀಷ್ಮಾರ್ಜುನಸಮಾಗಮೇ ॥ 6-119-76 (44421)
ಆಸೀದ್ಧೋರ ಇವಾವರ್ತೋ ಮುಹೂರ್ತಮುದಧೇರಿವ ।
ಸೈನ್ಯಾನಾಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ನಿಘ್ನತಾಮಿತರೇತರಂ ॥ 6-119-77 (44422)
ಅಸೌಂಯರೂಪಾ ಪೃಥಿವೀ ಶೋಣಿತಾಕ್ತಾಽಭವತ್ತದಾ।
ಸಮಂ ಚ ವಿಷಮಂ ಚೈವ ನ ಪ್ರಾಜ್ಞಾಯತ ಕಿಂಚನ ॥ 6-119-78 (44423)
ಯೋಧಾನಾಮಯುತಂ ಹತ್ವಾ ತಸ್ಮಿನ್ಸ ದಶಮೇಽಹನಿ ।
ಅತಿಷ್ಠದಾಹವೇ ಭೀಷ್ಮೋ ಭಿದ್ಯಮಾನೇಷು ಮರ್ಮಸು ॥ 6-119-79 (44424)
ತತಃ ಸೇನಾಮುಖೇ ತಸ್ಮಿನ್ಸ್ಥಿತಃ ಪಾರ್ಥೋ ಧನುರ್ಧರಃ।
ಮಧ್ಯೇನ ಕುರುಸೈನ್ಯಾನಾಂ ದ್ರಾವಯಾಮಾಸ ವಾಹಿನೀಂ ॥ 6-119-80 (44425)
`ತತ್ರಾದ್ಭುತಮಪಶ್ಯಾಮ ಪಾಂಡವಾನಾಂ ಪರಾಕ್ರಮಂ।
ದ್ರಾವಯಾಮಾಸುರಿಷುಭಿಃ ಸರ್ವಾನ್ಭೀಷ್ಮಪದಾನುಗಾನ್ ॥' 6-119-81 (44426)
ವಯಂ ಶ್ವೇತಹಯಾದ್ಭೀತಾಃ ಕುಂತೀಪುತ್ರಾದ್ಧನಂಜಯಾತ್।
ಪೀಡ್ಯಮಾನಾಃ ಶಿತೈಃ ಶಸ್ತ್ರೈಃ ಪ್ರಾದ್ರವಾಮ ರಣೇ ತದಾ ॥ 6-119-82 (44427)
`ಪಾಂಡವೈಃ ಪಂಚಭಿಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸಾತ್ಯಕೇನ ಚ ಧನ್ವಿನಾ।
ಧೃಷ್ಟದ್ಯುಂನಸುಖೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪಾಂಚಾಲೈಶ್ಚ ಸಮಂತತಃಕ ॥ 6-119-83 (44428)
ಭಿದ್ಯಮಾನಾಃ ಶರೈಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈಃ ಸರ್ವೇ ಕಾರ್ಷ್ಣಿಪುರೋಗಮೈಃ।
ದ್ರೋಣದ್ರೌಣಿಕೃತೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸರ್ವೇ ಶಲ್ಯಶಲಾದಯಃ।
ತಾವಕಾಃ ಸಮರೇ ರಾಜಂಜಹುರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಮಹಾಮೃಧೇ ॥' 6-119-84 (44429)
ಸೌವೀರಾಃ ಕಿತವಾಃ ಪ್ರಾಚ್ಯಾಃಪ್ರತೀಚ್ಯೋದೀಚ್ಯಮಾಲವಾಃ।
ಅಭೀಷಾಹಾಃ ಶೂರಸೇನಾಃ ಶಿಬಯೋಽಥ ವಸಾತಯಃ ॥ 6-119-85 (44430)
ಸಾಲ್ವಾಶ್ರಯಾಸ್ತ್ರಿಗರ್ತಾಶ್ಚ ಅಂಬಷ್ಠಾಃ ಕೇಕಯೈಃ ಸಹ।
ದ್ವಾದಶೈತೇ ಜನಪದಾಃ ಶರಾರ್ತಾ ವ್ರಣಪೀಡಿತಾಃ।
ಸಂಗ್ರಾಮೇ ಪ್ರಜಹುರ್ಭೀಷ್ಮಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾಃ ಕಿರೀಟಿನಾ ॥ 6-119-86 (44431)
ತತಸ್ತಮೇಕಂ ಬಹವಃ ಪರಿವಾರ್ಯ ಸಮಂತತಃ ।
ಪರಿಕಾಲ್ಯ ಕುರೂನ್ಸರ್ವಾಞ್ಶರರ್ಷೈರವಾಕಿರನ್ ॥ 6-119-87 (44432)
ನಿಪಾತಯತ ಗೃಹ್ಣೀತ ಯುಧ್ಯಧ್ವಮವಕೃಂತತ।
ಇತ್ಯಾಸೀತ್ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದೋ ರಾಜನ್ಭೀಷ್ಮರಥಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-119-88 (44433)
ನಿಹತ್ಯ ಸಮರೇ ರಾಜಞ್ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ।
ನ ತಸ್ಯಾಸೀದನಿರ್ಭಿನ್ನಂ ಗಾತ್ರೇ ದ್ವ್ಯಂಗುಲಮಂತರಂ ॥ 6-119-89 (44434)
ಏವಂಭೂತಸ್ತವ ಪಿತಾ ಶರೈರ್ವಿಶಕಲೀಕೃತಃ।
ಶಿತಾಗ್ರೈಃ ಫಲ್ಗುನೇನಾಜೌ ಪ್ರಾಕ್ಶಿರಾಃ ಪ್ರಾಪತದ್ರಥಾತ್ ॥ 6-119-90 (44435)
ಕಿಂಚಿಚ್ಛೇಷೇ ದಿನಕರೇ ಪುತ್ರಾಣಾಂ ತವ ಪಶ್ಯತಾಂ ।
ಹಾಹೇತಿ ದಿವಿ ದೇವಾನಾಂ ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-119-91 (44436)
ಪತಮಾನೇ ರಥಾದ್ಭೀಷ್ಮೇ ಬಭೂವ ಸುಮಹಾಸ್ವನಃ ।
ಸಂಪತಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-119-92 (44437)
ಸಹ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಪ್ರಾಪತನ್ಹೃದಯಾನಿ ನಃ ।
ಸ ಪಪಾತ ಮಹಾಬಾಹುರ್ವಸುಧಾಮನುನಾದಯನ್ ॥ 6-119-93 (44438)
ಇಂದ್ರಧ್ವಜ ಇವೋತ್ಸೃಷ್ಟಃ ಕೇತುಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ ।
ಧರಣೀಂ ನ ಸ ಪಸ್ಪರ್ಶ ಶರಸಂಘೈಃ ಸಮಾವೃತಃ ॥ 6-119-94 (44439)
ಶಲತಲ್ಪೇ ಮಹೇಷ್ವಾಸಂ ಶಯಾನಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ।
ರಥಾತ್ಪ್ರಪತಿತಂ ಚೈನಂ ದಿವ್ಯೋ ಭಾವಃ ಸಮಾವಿಶತ್ ॥ 6-119-95 (44440)
ಅಭ್ಯವರ್ಷಚ್ಚ ಪರ್ಜನ್ಯಃ ಪ್ರಾಕಂಪತ ಚ ಮೇದಿನೀ ।
ಪತನ್ಸ ದದೃಶೇ ಚಾಪಿ ದಕ್ಷಿಣೇನ ದಿವಾಕರಂ ॥ 6-119-96 (44441)
ಸಂಜ್ಞಾಂ ಚೋಪಾಲಭದ್ವೀರಃ ಕಾಲಂ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಭಾರತ ।
ಅಂತರಿಕ್ಷೇ ಚ ಶುಶ್ರಾವ ದಿವ್ಯಾ ವಾಚಃ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-119-97 (44442)
ಕಥಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಗೇಯಃ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಃ ।
ಕಾಲಕರ್ತಾ ನರವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ದಕ್ಷಿಣಾಯನೇ ॥ 6-119-98 (44443)
ಸ್ಥಿತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಚ ಗಾಂಗೇಯಸ್ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್।
ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪ್ರಾಣಾನ್ಪತಿತಿಽಪಿ ಮಹೀತಲೇ ॥ 6-119-99 (44444)
ಉತ್ತರಾಯಣಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ಸುಗತಿಪ್ರತಿಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ತಸ್ಯ ತನ್ಮತಮಾಜ್ಞಾಯ ಗಹ್ಗಾ ಹಿಮವತಃ ಸುತಾಃ ॥ 6-119-100 (44445)
ಮಹರ್ಷೀನ್ಹಂಸರೂಪೇಣ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ ತತ್ರ ವೈ।
ತತಸ್ತಂ ಪ್ರತಿ ತೇ ಹಂಸಾಸ್ತ್ವರಿತಾ ಮಾನಸೌಕಸಃ ॥ 6-119-101 (44446)
ಆಜಗ್ಮುಃ ಸಹಿತಾ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಪಿತಾಮಹಂ।
ಯತ್ರ ಶೇತೇ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶರತಲ್ಪೇ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-119-102 (44447)
ತೇ ತು ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಋಷಯೋ ಹಂಸರೂಪಿಣಃ ।
ಅಪಶ್ಯಂಛರತಲ್ಪಸ್ಥಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರುಕುಲೋದ್ವಹಂ ॥ 6-119-103 (44448)
ತೇ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಕೃತ್ವಾ ಚಾಪಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ಗಾಂಗೇಯಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ದಕ್ಷಿಣೇನ ಚ ಭಾಸ್ಕರಂ ॥ 6-119-104 (44449)
ಇತರೇತರಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಪ್ರಾಹುಸ್ತತ್ರ ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಭೀಷ್ಮಃ ಕಥಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸನ್ಸಂಸ್ಥಾತಾ ದಕ್ಷಿಣಾಯನೇ ॥ 6-119-105 (44450)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರಸ್ಥಿತಾ ಹಂಸಾ ದಕ್ಷಿಣಾಮಭಿತೋ ದಿಶಂ।
ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ವೈ ಮಹಾಬುದ್ಧಿಶ್ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ಚ ಭಾರತ ॥ 6-119-106 (44451)
ತಾನಬ್ರವೀಚ್ಛಾಂತನವೋ ನಾಹಂ ಗಂತಾ ಕಥಂಚನ ।
ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತ ಆದಿತ್ಯೇ ಏತನ್ಮೇ ಮನಸಿ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 6-119-107 (44452)
ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸ್ವಕಂ ಸ್ಥಾನಮಾಸೀದ್ಯನ್ಮೇ ಪುರಾತನಂ ।
ಉದಗಾಯನ ಆದಿತ್ಯೇ ಹಂಸಾಃ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ವಃ ॥ 6-119-108 (44453)
ಧಾರಯಿಷ್ಯಾಂಯಹಂ ಪ್ರಾಣಾನುತ್ತರಾಯಣಕಾಂಕ್ಷಯಾ।
ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಚ ಸಮುತ್ಸರ್ಗ ಐಶ್ವರ್ಯಂ ನಿಯತಂ ಮಮ ॥ 6-119-109 (44454)
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಾಣಾಂಧಾರಯಿಷ್ಯೇ ಮುಮೂರ್ಷುರುದಗಾಯನೇ।
ಯಶ್ಚ ದತ್ತೋ ವರೋ ಮಹ್ಯಂ ಪಿತ್ರಾ ತೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-119-110 (44455)
ಛಂದತಸ್ತೇ ಭವೇನ್ಮೃತ್ಯುರಿತಿ ತತ್ಸತ್ಯಮಸ್ತು ಮೇ।
ಧಾರಯಿಷ್ಯೇ ತತಃ ಪ್ರಾಣಾನುತ್ಸರ್ಗೇ ನಿಯತೇ ಸತಿ ॥ 6-119-111 (44456)
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ತಾಂಸ್ತದಾ ಹಂಸಾನ್ಸ ಶೇತೇ ಶರತಲ್ಪಗಃ ।
ಏವಂ ಕುರೂಣಾಂ ಪತಿತೇ ಶೃಂಗೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಮಹೌಜಸಿ ॥ 6-119-112 (44457)
ಪಾಂಡವಾಃ ಸೃಂಜಯಾಶ್ಚೈವ ಸಿಂಹನಾದಂ ಪ್ರಚಕ್ರಿರೇ ।
ತಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ಮಹಾಸತ್ವೇ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹೇ ॥ 6-119-113 (44458)
ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂತ ಪುತ್ರಾಸ್ತೇ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಸಂಮೋಹಶ್ಚೈವ ತುಮುಲಃ ಕರೂಣಾಮಭವತ್ತದಾ ॥ 6-119-114 (44459)
ಕೃಪದುರ್ಯೋಧನಮುಖಾ ನಿಃಶ್ವಸ್ಯ ರುರುದುಸ್ತತಃ ।
ವಿಷಾದಾಚ್ಚ ಚಿರಂ ಕಾಲಮತಿಷ್ಠನ್ವಿಗತೇಂದ್ರಿಯಾಃ ॥ 6-119-115 (44460)
ದಧ್ಯುಶ್ಚೈವ ಮಹಾರಾಜ ನ ಯುದ್ಧೇ ದಧಿರೇ ಮನಃ ।
ಊರುಗ್ರಾಹಗೃಹೀತಾಶ್ಚ ನಾಭ್ಯಧಾವಂತ ಪಾಂಡವಾನ್ ॥ 6-119-116 (44461)
ಅವಧ್ಯೇ ಶಂತನೋಃ ಪುತ್ರೇ ಹತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಮಹೌಜಸಿ।
`ದುಃಖಾರ್ತಾಸ್ತೇ ತತೋ ರಾಜನ್ಕುರೂಣಾಂ ಪತಯೋಽಭವನ್ ।'
ಅಭಾವ ಸಹಸಾ ರಾಜನ್ಕುರುರಾಜಸ್ಯ ತರ್ಕಿತಃ ॥ 6-119-117 (44462)
ಹತಪ್ರವೀರಾಸ್ತು ವಯಂ ನಿಕೃತ್ತಾಶ್ಚ ಶಿತೈಃ ಶರೈಃ ।
ಕರ್ತವ್ಯಂ ನಾಭಿಜಾನೀಮೋ ನಿರ್ಜಿತಾಃ ಸವ್ಯಸಾಚಿನಾ ॥ 6-119-118 (44463)
ಪಾಣಡವಾಶ್ಚ ಜಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರತ್ರ ಚ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ।
ಸರ್ವೇ ದಧ್ಯುರ್ಮಹಾಶಂಖಞ್ಶೂರಾಃ ಪರಿಘವಾಹವಃ ॥ 6-119-119 (44464)
ಸೋಮಕಾಶ್ಚ ಸಪಾಂಚಾಲಾಃ ಪ್ರಾಹೃಷ್ಯಂತ ಜನೇಶ್ವರ ।
ತತಸ್ತೂರ್ಯಸಹಸ್ರೇಷು ನದತ್ಸು ಸ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-119-120 (44465)
ಆಸ್ಫೋಟಯಾಮಾಸ ಭೃಶಂ ಭೀಮಸೇನೋ ನನಾದ ಚ।
ಸೇನಯೋರುಭಯೋಶ್ಚಾಪಿ ಗಾಂಗೇಯೇ ನಿಹತೇ ವಿಭೌ ॥ 6-119-121 (44466)
ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ವಿರಾಃ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಯಂತ ಸಮಂತತಃ ।
ಪ್ರಾಕ್ರೋಶನ್ಪ್ರಾದ್ರವಂಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಜಗ್ಮುರ್ಮೋಹಂ ತಥಾಽಪರೇ ॥ 6-119-122 (44467)
ಕ್ಷತ್ರಂ ಚಾನ್ಯೇಽಭ್ಯನಿಂದಂತ ಭೀಷ್ಮಂ ಚಾನ್ಯೇಽಭ್ಯಪೂಜಯನ್।
ಋಷಯಃ ಪಿತರಶ್ಚೈವ ಪ್ರಶಶಸುರ್ಮಹಾವ್ರತಂ ॥ 6-119-123 (44468)
ಭರತಾನಾಂ ಚ ಯೇ ಪೂರ್ವೇ ತೇ ಚೈನಂ ಪ್ರಶಶಂಸಿರೇ ।
ಮಹೋಪನಿಷದಂ ಚೈವ ಯೋಗಮಾಸ್ಥಾಯ ವಿರ್ಯವಾನ್ ॥ 6-119-124 (44469)
ಜಪಞ್ಶಾಂತನವೋ ಧೀಮಾನ್ಕಾಲಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಸ್ಥಿತೋಽಭವತ್ ॥ ॥ 6-119-125 (44470)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸಯುದ್ಧೇ ಏಕೋನವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-119-26 ಆತ್ತಮಾತ್ತಂ ಗೃಹೀತಂ ಗೃಹೀತಂ ॥ 6-119-37 ವ್ಯವಸಿತಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ॥ 6-119-38 ನಿಧನೇ ಸಮಾಪ್ತೌ ॥ 6-119-40 ಮುನಿತೇಜಸಾ ವ್ಯಾಸಪ್ರಭಾವೇನ ॥ 6-119-61 ಅವ್ಯವಚ್ಛಿನ್ನಾಃ ಸಂತತಾಃಚ ॥ 6-119-66 ಮಾಘಮಾ ಕರ್ಕಟೀ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ತದಪತ್ಯಂ ತು ಸೇಗವಾ । ಯಥಾ ಮಾಘಮಾಂ ಕರ್ಕಟೀ ಮಾತರಂ ಸೇಗವಾಸ್ತದಪತ್ಯಾನಿ ಕೃಂತಂತಿ ಉದರಸ್ಥಾನ್ಯಪತ್ಯಾನಿ ಪೃಷ್ಠಂ ವಿದಾರ್ಯ ವಹಿರ್ನರ್ಗಚ್ಛಂತಿ ತದ್ವದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ತೇನ ಪ್ರಾಣಾಪಹಾರಿವೇದನಾಜನಕತ್ವಂ ಬಾಮಾನಾಂ ನೇದಂ ಶಿಖಂಡಿಬಾಣೇಷು ಸಂಭವತಿ । ತೇಷಾಂ ಮದಂಗೇ ಪುಷ್ಪತುಲ್ಯತ್ವಾತ್॥ 6-119-70 ಅಗ್ರೇ ತೇಷಾಂ। ಮೃತ್ಯೋರಿತಿ ಚತುರ್ಥ್ಯರ್ಥೇ ಷಷ್ಠೀ । ಮೃತ್ಯವೇ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ 6-119-86 ಪ್ರಾಣಪೀಡಿತಾ ಇತಿ ಕo ಘo ಪಾಠಃ ॥ 6-119-97 ಕಾಲಂ ಮೃತ್ಯುಂ ॥ 6-119-104 ದಕ್ಷಿಣೇನ ದಕ್ಷಿಣಮಾರ್ಗಸ್ಥಂ ಭಾಸ್ಕರಂ ಚ ದೃಷ್ಟ್ವೇತ್ಯನ್ವಯಃ ॥ 6-119-105 ಸಂಸ್ಥಾತಾ ಮರಿಷ್ಯತಿ ॥ 6-119-109 ಐಶ್ವರ್ಯಂ ಸ್ವಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಸ್ವಚ್ಛಂದಮೃತ್ಯುತ್ವಾತ್ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 120
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.120. ಅಧ್ಯಾಯಃ 120
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಕುರುಪಾಂಡವೈರನ್ಯೈ ರಾಜಭಿಶ್ಚ ಭೀಷ್ಮಾಭಿವಾದನಂ ॥ 1 ॥ ಅರ್ಜುನೇನ ಭೀಷ್ಮಾಯ ಬಾಣಮಯೋಪಧಾನಸಮರ್ಪಣಂ ॥ 2 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-120-0 (44471)
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ। 6-120-0x (4240)
ಕಥಮಾಸಂಸ್ತದಾ ಯೋಧಾ ಹೀನಾ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಸಂಜಯ ।
ಬಲಿನಾ ದೇವಕಲ್ಪೇನ ಕೌಮಾರಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾ ॥ 6-120-1 (44472)
ತದೈವ ನಿಹತಾನ್ಮನ್ಯೇ ಕುರೂನನ್ಯಾಂಶ್ಚ ಪಾಂಡವೈಃ ।
ನ ಪ್ರಾಹರದ್ಯದಾ ಭೀಷ್ಮೋ ಘೃಣಿತ್ವಾದ್ದ್ರುಪದಾತ್ಮಜಂ ॥ 6-120-2 (44473)
ತತೋ ದುಃಖತರಂ ಮನ್ಯೇ ಕಿಮನ್ಯತ್ಪ್ರಭವಿಷ್ಯತಿ ।
ಅದ್ಯೈವ ನಿಹತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಿತರಂ ಮಮ ದುರ್ಮತೇಃ ॥ 6-120-3 (44474)
ಅಶ್ಮಸಾರಮಯಂ ನೂನಂ ಹೃದಯಂ ಮಮ ಸಂಜಯ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ವಿನಿಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಶತಧಾ ಯನ್ನ ದೀರ್ಯತೇ ॥ 6-120-4 (44475)
ಯದನ್ಯನ್ನಿಹತೇನಾಜೌ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಜಯಮಿಚ್ಛತಾ ।
ಚೇಷ್ಟಿತಂ ಕುರುಸಿಂಹೇನ ತನ್ಮೇ ಕಥಯ ಸುವ್ರತ ॥ 6-120-5 (44476)
ಪುನಃಪುನರ್ನ ಮೃಷ್ಯಾಮಿ ಹತಂ ದೇವವ್ರತಂ ರಣೇ।
ನ ಹತೋ ಜಾಮದಗ್ನ್ಯೇನ ದಿವ್ಯೈರಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಯಃ ಪುರಾ ॥ 6-120-6 (44477)
ಸ ಹತೋ ದ್ರೌಪದೇಯೇನ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೇನ ಶಿಖಂಡಿನಾ । 6-120-7 (44478)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಸಾಯಾಹ್ನೇ ನ್ಯಪತದ್ಭೂಮೌ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾನ್ವಿಷಾದಯನ್ ॥ 6-120-7x (4241)
ಪಾಂಚಾಲಾನ್ಹರ್ಷಯಂಶ್ಚೈವ ಭೀಷ್ಮಃ ಕುರುಪಿತಾಮಹಃ ।
ಸ ಶೇತೇ ಶರತಲ್ಪಸ್ಥೋ ಮೇದಿನೀಮಸ್ಪೃಶಂಸ್ತದಾ ॥ 6-120-8 (44479)
ಭೀಷ್ಮೋ ರಥಾತ್ಪ್ರಪತಿತಃ ಸಂಛಿನ್ನೋ ಬಹುಭಿಃ ಶರೈಃ ।
ಹಾಹೇತಿ ತುಮುಲಃ ಶಬ್ದೋ ಭೂತಾನಾಂ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 6-120-9 (44480)
ಸೀಮಾವೃಕ್ಷೇ ನಿಪತಿತೇ ಕುರೂಣಾಂ ಸಮಿತಿಂಜಯೇ ।
ಸೇನಯೋರುಭಯೋ ರಾಜನ್ಕ್ಷತ್ರಿಯಾನ್ಭಯಮಾವಿಶತ್ ॥ 6-120-10 (44481)
ಭೀಷ್ಮಂ ಶಾಂತನವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಿಶೀರ್ಣಕವಚಧ್ವಜಂ ।
ಕುರವಃ ಪರ್ಯವರ್ತಂತ ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ವಿಶಾಂಪತೇ ॥ 6-120-11 (44482)
ಖಂ ತಮಃಸಂವೃತಮಭೂದಾಸೀದ್ಭಾನುರ್ಗತಪ್ರಭಃ ।
ರರಾಸ ಪೃಥಿವೀ ಚೈವ ಭೀಷ್ಮೇ ಶಾಂತನವೇ ಹತೇ ॥ 6-120-12 (44483)
ಅಯಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಗತಿರ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಸದಾ।
ಇತ್ಯಭಾಷಂತ ಭೂತಾನಿ ಶಯಾನಂ ಪುರುಷರ್ಷಭಂ ॥ 6-120-13 (44484)
ಅಯಂ ಪಿತರಮಾಜ್ಞಾಯ ಕಾಮಾರ್ತಂ ಶಂತನುಂ ಪುರಾ ।
ಊರ್ಧ್ವರೇತಸಮಾತ್ಮಾನಂ ಚಕಾರ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ॥ 6-120-14 (44485)
ಇತಿ ಸ್ಮ ಶರತಲ್ಪಸ್ಥಂ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಋಷಯಸ್ತ್ವಭ್ಯಭಾಷಂತ ಸಹಿತಾಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣೈಃ ॥ 6-120-15 (44486)
ಹತೇ ಶಾಂತನವೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಭರತಾನಾಂ ಪಿತಾಮಹೇ ।
ನ ಕಿಂಚಿತ್ಪ್ರತ್ಯಪದ್ಯಂತ ಪುತ್ರಾಸ್ತವ ಹಿ ಮಾರಿಷ ॥ 6-120-16 (44487)
ವಿಷಣ್ಣವದನಾಶ್ಚಾಸನ್ಹತಶ್ರೀಕಾಶ್ಚ ಭಾರತ ।
ಅತಿಷ್ಠನ್ವ್ರೀಡಿತಾಶ್ಚೈವ ಹ್ರಿಯಾ ಯುಕ್ತಾ ಹ್ಯಧೋಮುಖಾಃ ॥ 6-120-17 (44488)
ಪಾಂಡವಾಶ್ಚ ಜಯಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಸಂಗ್ರಾಮಶಿರಸಿ ಸ್ಥಿತಾಃ ।
ಸರ್ವೇ ದಧ್ಯುರ್ಮಹಾಶಂಖಾನ್ಹೇಮಜಾಲಪರಿಷ್ಕೃತಾನ್ ॥ 6-120-18 (44489)
ಹರ್ಷಾತ್ತೂರ್ಯಸಹಸ್ರೇಷು ವಾದ್ಯಮಾನೇಷು ಚಾನಘ ।
ಅಪಶ್ಯಾಮ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಮಸೇನಂ ಮಹಾಬಲಂ ॥ 6-120-19 (44490)
ವಿಕ್ರೀಡಮಾನಂ ಕೌಂತೇಯಂ ಹರ್ಷೇಣ ಮಹತಾ ಯುತಂ।
ನಿಹತ್ಯ ತರಸಾ ಶತ್ರುಂ ಮಹಾಬಲಸಮನ್ವಿತಂ ॥ 6-120-20 (44491)
ಸಂಮೋಹಶ್ಚಾಪಿ ತುಮುಲಃ ಕುರೂಣಾಮಭವತ್ತತಃ ।
ಕರ್ಣದುರ್ಯೋಧನೌ ಚಾಪಿ ನಿಃಶ್ವಸೇತಾಂ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 6-120-21 (44492)
ತಥಾ ನಿಪಾತಿತೇ ಭೀಷ್ಮೇ ಕೌರವಾಣಾಂ ಪಿತಾಮಹೇ ।
ಹಾಹಾಭೂತಮಭೂತ್ಸರ್ವಂ ನಿರ್ಮರ್ಯಾದಮವರ್ತತ ॥ 6-120-22 (44493)
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಪತಿತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ಪುತ್ರೋ ದುಃಶಾಸನಸ್ತವ।
ಉತ್ತಮಂ ಜವಮಾಸ್ಥಾಯ ದ್ರೋಣಾನೀಕಭುಪಾದ್ರವತ್ ॥ 6-120-23 (44494)
ಭ್ರಾತ್ರಾ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತೋ ವೀರಃ ಸ್ವೇನಾನೀಕೇನ ದಂಶಿತಃ।
ಪ್ರಯಯೌ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರಃ ಸ್ವಸೈನ್ಯಮಭಿಹರ್ಷಯನ್ ॥ 6-120-24 (44495)
ತಮಾಯಾಂತಮಭಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಕುರವಃ ಪರ್ಯವಾರಯನ್।
ದುಃಶಾಸನಂ ಮಹಾರಾಜ ಕಿಮಯಂ ವಕ್ಷ್ಯತೀತಿ ಚ ॥ 6-120-25 (44496)
ತತೋ ದ್ರೋಣಾಯ ನಿಹತಂ ಭೀಷ್ಮಮಾಚಷ್ಟ ಕೌರವಃ ।
ದ್ರೋಣಸ್ತದಾಽಪ್ರಿಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಮುಮೋಹ ಭರತರ್ಷಭ ॥ 6-120-26 (44497)
ಸ ಸಂಜ್ಞಾಮುಪಲಭ್ಯಾಶು ಭಾರದ್ವಾಜಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ತದಾ ಸ್ವಾನ್ಯನೀಕಾನಿ ಮಾರಿಷ ॥ 6-120-27 (44498)
ವಿನಿವೃತ್ತಾನ್ಕುರೂಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಾಪಿ ಸ್ವಸೈನಿಕಾನ್।
ರಥೈಃ ಶೀಘ್ರಾಶ್ವಸಂಯುಕ್ತೈಃ ಸಮಂತಾತ್ಪರ್ಯವಾರಯನ್ ॥ 6-120-28 (44499)
ನಿವೃತ್ತೇಷು ಚ ಸೈನ್ಯೇಷು ಪಾರಂಪರ್ಯೇಣ ಸರ್ವಶಃ ।
ನಿರ್ಮುಕ್ತಕವಚಾಃ ಸರ್ವೇ ಭೀಷ್ಮಮೀಯುರ್ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 6-120-29 (44500)
ವ್ಯುಪರಂಯ ತತೋ ಯುದ್ಧಾದ್ಯೋಧಾಃ ಶತಸಹಸ್ರಶಃ ।
ಉಪತಸ್ಥುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಜಾಪತಿಮಿವಾಮರಾಃ ॥ 6-120-30 (44501)
ತೇ ತು ಭೀಷ್ಮಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಶಯಾನಂ ಭರತರ್ಷಭಂ ।
ಅಭಿವಾದ್ಯಾವತಿಷ್ಠಂತ ಪಾಂಡವಾಃ ಕುರುಭಿಃ ಸಹ ॥ 6-120-31 (44502)
ಅಥ ಪಾಂಡೂನ್ಕುರೂಂಶ್ಚೈವ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯಾಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಾನ್ ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಶಾಂತನವಸ್ತದಾ ॥ 6-120-32 (44503)
ಸ್ವಾಗತಂ ವೋ ಮಹಾಭಾಗಾಃ ಸ್ವಾಗತಂ ವೋ ಮಹಾರಥಾಃ ।
ತುಷ್ಯಾಮಿ ದರ್ಶನಾಚ್ಚಾಹಂ ಯುಷ್ಮಾಕಮಮರೋಪಮಾಃ ॥ 6-120-33 (44504)
ಅಭಿನಂದ್ಯ ಸ ತಾನೇವಂ ಶಿರಸಾ ಲಂಬತಾಽಬ್ರವೀತ್ ।
`ಪರಪಾರ್ಶ್ವೇ ತವ ಸುತಾನ್ಸ್ಥಿತಾನುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಭಾರತ।'
ಶಿರೋ ಮೇ ಲಂಬತೇಽತ್ಯರ್ಥಮುಪಧಾನಂ ಪ್ರದೀಯತಾಂ ॥ 6-120-34 (44505)
ತತೋ ನೃಪಾಃ ಸಮಾಜಹ್ರುಸ್ತನೂನಿ ಚ ಮೃದೂನಿ ಚ ।
ಉಪಧಾನಾನಿ ಮುಖ್ಯಾನಿ ನೈಚ್ಛತ್ತಾನಿ ಪಿತಾಮಹಃ ॥ 6-120-35 (44506)
ಅಥಾಬ್ರವೀನ್ನರವ್ಯಾಘ್ರಃ ಪ್ರಸಹನ್ನಿವ ತಾನ್ನೃಪಾನ್ ।
ನೈತಾನಿ ವೀರಶಯ್ಯಾಸು ಯುಕ್ತರೂಪಾಣಿ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ॥ 6-120-36 (44507)
ತತೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ನರಶ್ರೇಷ್ಠಮಭ್ಯಭಾಷತ ಪಾಂಡವಂ ।
ಧನಂಜಯಂ ದೀರ್ಘಬಾಹುಂ ಸರ್ವಲೋಕಮಹಾರಥಂ ॥ 6-120-37 (44508)
ಧನಂಜಯ ಮಹಾಬಾಹೋ ಶಿರೋ ಮೇ ತಾತ ಲಂಬತೇ।
ದೀಯತಾಮುಪಧಾನಂ ವೈ ಯದ್ಯುಕ್ತಮಿಹ ಮನ್ಯಸೇ ॥ 6-120-38 (44509)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-120-39x (4242)
ಸಮಾರೋಪ್ಯ ಮಹಚ್ಚಾಪಮಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ।
ನೇತ್ರಾಭ್ಯಾಮಶ್ರುಪೂರ್ಣಾಭ್ಯಾಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-120-39 (44510)
ಆಜ್ಞಾಪಯ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರ।
ಪ್ರೇಷ್ಯೋಽಹಂ ತವ ದುರ್ಧರ್ಷ ಕ್ರಿಯತಾಂ ಕಿಂ ಪಿತಾಮಹ ॥ 6-120-40 (44511)
ತಮಬ್ರವೀಚ್ಛಾಂತನವಃ ಶಿರೋ ಮೇ ತಾತ ಲಂಬತೇ । 6-120-41b`ದೀಯತಾಮುಪಧಾನಂ ಮೇ ಯದ್ಯುಕ್ತಮಿಹ ಮನ್ಯಸೇ'
ಉಪಧಾನಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ಉಪಧೇಹಿ ಮಮಾರ್ಜುನ ॥ 6-120-41 (44512)
ವೀರಶಯ್ಯಾನುರೂಪಂ ವೈ ಶೀಘ್ರಂ ವೀರ ಪ್ರಯಚ್ಛ ಮೇ ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಪಾರ್ಥ ಸಮರ್ಥೋ ವೈ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಸರ್ವಧನುಷ್ಮತಾಂ ॥ 6-120-42 (44513)
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಸ್ಯ ವೇತ್ತಾ ಚ ಬುದ್ಧಿಸತ್ವಗುಣಾನ್ವಿತಃ ।
ಫಲ್ಗುನೋಽಪಿ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವ್ಯವಸಾಯಂ ಪರಂಜಯಃ ॥ 6-120-43 (44514)
ಗೃಹ್ಯಾನುಮಂತ್ರ್ಯ ಗಾಂಡೀವಂ ಶರಾನ್ಸನ್ನತಪರ್ವಣಃ ।
ಅನುಮಾನ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಭರತಾನಾಂ ಮಹಾರಥಂ ॥ 6-120-44 (44515)
ತ್ರಿಭಿಸ್ತೀಕ್ಷ್ಣೈರ್ಮಹಾವೇಗೈರುದಗೃಹ್ಣಾಚ್ಛಿರಃ ಶರೈಃ ।
ಅಭಿಪ್ರಾಯೇ ತು ವಿದಿತೇ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಸ್ವಯಸಾಚಿನಾ ॥ 6-120-45 (44516)
ಅತುಷ್ಯದ್ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮಾರ್ಥತತ್ತ್ವವಿತ್ ।
ಉಪಧಾನೇನ ದತ್ತೇನ ಪ್ರತ್ಯನಂದದ್ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-120-46 (44517)
ಪ್ರಾಹ ಸರ್ವಾನ್ಸಮುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಭರತಾನ್ಭಾರತಂ ಪ್ರತಿ।
ಕುಂತೀಪುತ್ರಂ ಯುಧಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸುಹೃದಾಂ ಪ್ರೀತಿವರ್ಧನಂ ॥ 6-120-47 (44518)
ಶಯನಸ್ಯಾನುರೂಪಂ ಮೇ ಪಾಂಡವೋಪಹಿತಂ ತ್ವಯಾ।
ಯದ್ಯನ್ಯಥಾ ಪ್ರಪದ್ಯೇಥಾಃ ಶಪೇಯಂ ತ್ವಾಮಹಂ ಪುರಾ ॥ 6-120-48 (44519)
ಏವಮೇವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಧರ್ಮೇಷು ಪರಿತಿಷ್ಠತಾ।
ಸ್ವಪ್ತವ್ಯಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯೇಣಾಜೌ ಶರತಲ್ಪಗತೇನ ವೈ ॥ 6-120-49 (44520)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತು ಬೀಭತ್ಸುಂ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಾನಬ್ರವೀದ್ವಚಃ ।
ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ರಾಜಪುತ್ರಾಂಶ್ಚ ಪಾಂಡವೈರಭಿಸಂವೃತಾನ್ ॥ 6-120-50 (44521)
ಪಶ್ಯಧ್ವಮುಪಧಾನಂ ಮೇ ಪಾಣಡವೇನಾಭಿಸಂಧಿತಂ ।
ಶಯೇಯಮಸ್ಯಾಂ ಶಯ್ಯಾಯಾಂ ಯಾವದಾವರ್ತನಂ ರವೇಃ ॥ 6-120-51 (44522)
ಯೇ ತದಾ ಧಾರಯಿಷ್ಯಂತಿ ತೇ ಚ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಮಾಂ ನೃಪಾಃ।
ದಿಶಂ ವೈಶ್ರವಣಾಕ್ರಾಂತಾಂ ಯದಾ ಗಂತಾ ದಿವಾಕರಃ ॥ 6-120-52 (44523)
ನೂನಂ ಸಪ್ತಾಶ್ವಯುಕ್ತೇನ ರಥೇನೋತ್ತಮತೇಜಸಾ ।
ರಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂ ವೈ ಮಮ ಪ್ರಾಣಾನ್ಸುಹೃದಃ ಸುಪ್ರಿಯಾನಿವ ॥ 6-120-53 (44524)
ಪರಿಖಾಃ ಖನ್ಯತಾಮತ್ರ ಮಮಾವಸದನೇ ನೃಪಾಃ ।
ಉಪಾಸಿಷ್ಯೇ ವಿವಸ್ವಂತಮೇವಂ ಶರಶತಾಚಿತಃ ।
ಉಪಾರಮಧ್ವಂ ಸಂಗ್ರಾಮಾದ್ವೈರಮುತ್ಸೃಜ್ಯ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ॥ 6-120-54 (44525)
ಸ಼ಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-120-55x (4243)
ಉಪಾತಿಷ್ಠನ್ನಥೋ ವೈದ್ಯಾಃ ಶಲ್ಯೋದ್ಧರಣಕೋವಿದಾಃ।
ಸರ್ವೋಪಕರಣೈರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಕುಶಲೈಃ ಸಾಧುಶಿಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 6-120-55 (44526)
ತಾಂದೃಷ್ಟ್ವಾ ಜಾಹ್ನವೀಪುತ್ರಃ ಪ್ರೋವಾಚ ತನಯಂ ತವ ।
ದತ್ತದೇಯಾ ವಿಸೃಜ್ಯಂತಾಂ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಚಿಕಿತ್ಸಕಾಃ ॥ 6-120-56 (44527)
ಏವಂಗತೇ ಮಯೇದಾನೀಂ ವೈದ್ಯೈಃ ಕಾರ್ಯಮಿಹಾಸ್ತಿ ಕಿಂ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮೇ ಪ್ರಶಸ್ತಾಂ ಹಿ ಪ್ರಾಪ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ॥ 6-120-57 (44528)
ನೈಷ ಧರ್ಮೋ ಮಹೀಪಾಲಾಃ ಶರತಲ್ಪಗತಸ್ಯ ಮೇ ।
ಏಭಿರೇವ ಶರೈಶ್ಚಾಹಂ ದಗ್ಧವ್ಯೋಽಗ್ನೌ ನರಾಧಿಪಾಃ ॥ 6-120-58 (44529)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ತಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ತವ।
ವೈದ್ಯಾನ್ವಿಸರ್ಜಯಾಮಾಸ ಪೂಜಯಿತ್ವಾ ಯಥಾರ್ಹತಃ ॥ 6-120-59 (44530)
ತತಸ್ತೇ ವಿಸ್ಮಯಂ ಜಗ್ಮುರ್ನಾನಾಜನಪದೇಶ್ವರಾಃ ।
ಸ್ಥಿತಿಂ ಧರ್ಮೇ ಪರಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಮಿತತೇಜಸಃ ॥ 6-120-60 (44531)
ಉಪಧಾನಂ ತತೋ ದತ್ತ್ವಾ ಪಿತುಸ್ತೇ ಮನುಜೇಶ್ವರಾಃ ।
ಸಹಿತಾಃ ಪಾಂಡವಾಃ ಸರ್ವೇ ಕುರವಶ್ಚ ಮಹಾರಥಾಃ ॥ 6-120-61 (44532)
ಉಪಗಂಯ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶಯಾನಂ ಶಯನೇ ಶುಭೇ ॥ 6-120-62 (44533)
ತೇಽಭಿವಾದ್ಯ ತತೋ ಭೀಷ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾ ಚ ತ್ರಿಃಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ।
ವಿಧಾಯ ರಕ್ಷಾಂ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಸರ್ವ ಏವ ಸಮಂತತಃ ॥ 6-120-63 (44534)
ವೀರಾಃ ಸ್ವಶಿಬಿರಾಣ್ಯೇವ ಧ್ಯಾಯಂತಃ ಪರಮಾತುರಾಃ ।
ನಿವೇಶಾಯಾಭ್ಯುಪಾಗಚ್ಛನ್ಸಾಯಾಹ್ನೇ ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತಾಃ ॥ 6-120-64 (44535)
ನಿವಿಷ್ಟಾನ್ಪಾಂಡವಾಂಶ್ಚೈವ ಪ್ರೀಯಮಾಣಾನ್ಮಹಾರಥಾನ್ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ಪತನಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಉಪಗಂಯ ಮಹಾಬಲಃ ॥ 6-120-65 (44536)
ಉವಾಚ ಮಾಧವಃ ಕಾಲೇ ಧರ್ಮಪುತ್ರಂ ಯುಧಿಷ್ಠಿರಂ ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಜಯಸಿ ಕೌರವ್ಯ ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಭೀಷ್ಮೋ ನಿಪಾತಿತಃ ॥ 6-120-66 (44537)
ಅವಧ್ಯೋ ಮಾನುಷೈರೇವ ಸತ್ಯಸಂಧೋ ಮಹಾರಥಃ ।
ಅಥವಾ ದೈವತೈಃ ಸಾರ್ಧಂ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಪಾರಗಃ ॥ 6-120-67 (44538)
ತ್ವಾಂ ತು ಚಕ್ಷುರ್ಹಣಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ದಗ್ಧೋ ಘೋರೇಣ ಚಕ್ಷುಷ । 6-120-68 (44539)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತೋ ಧರ್ಮರಾಜಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಜನಾರ್ದನಂ ॥ 6-120-68x (4244)
ತವ ಪ್ರಸಾದಾದ್ವಿಜಯಃ ಕ್ರೋಧಾತ್ತವ ಪರಾಜಯಃ ।
ತ್ವಂ ಹಿ ನಃ ಶರಣಂ ಕೃಷ್ಣ ಭಕ್ತಾನಾಮಭಯಂಕರಃ ॥ 6-120-69 (44540)
ಅನಾಶ್ಚರ್ಯೋ ಜಯಸ್ತೇಷಾಂ ಯೇಷಾಂ ತ್ವಮಸಿ ಕೇಶವ ।
ರಕ್ಷಿತಾ ಸಮರೇ ನಿತ್ಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಚಾಪಿ ಹಿತೇ ರತಃ ॥ 6-120-70 (44541)
ಸರ್ವಥಾ ತ್ವಾಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ನಾಶ್ಚರ್ಯಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ। 6-120-71 (44542)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ।
ಏವಮುಕ್ತಃ ಪ್ರತ್ಯುವಾಚ ಸ್ಮಯಮಾನೋ ಜನಾರ್ದನಃ।
ತವೈವೈತದ್ಯುಕ್ತರೂಪಂ ವಚನಂ ಪಾರ್ಥಿವೋತ್ತಮ ॥ ॥ 6-120-71x (4245)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದಶಮದಿವಸೇ ವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-120-11 ಪರ್ಯವರ್ತಂತ ಪರಿವೃತವಂತಃ ॥ 6-120-17 ವ್ರೀಡಿತಾಃ ವ್ರೀಡಾವಂತಃ । ವ್ರೀಡಾ ಚಾನ್ಯತಃ। ಹ್ರೀಶ್ಚಾಕಾರ್ಯಕರಣಾತ್ ॥ 6-120-29 ಪಾರಂಪರ್ಯೇಣ ಕ್ರಮೇಣ॥ 6-120-34 ಉಪಧಾನಂ ಉಪಬರ್ಹಂ ॥ 6-120-38 ಇಹ ವೀರಶಯ್ಯಾಯಾಂ ॥ 6-120-43 ವ್ಯವಸಾಯಮುಚಿತೋದ್ಯೋಗಂ ॥ 6-120-45 ಅನ್ವಗೃಹ್ಣಾತ್ ಅವತಷ್ಟಂಭೇ ॥ 6-120-48 ಉಪಹಿತಂ ಉಪಧಾನೀಯಂ ದತ್ತಂ॥ 6-120-53 ವಿಮೋಕ್ಷ್ಯೇಽಹಂ ತದಾ ಪ್ರಾಣಾನ್ ಇತಿ ಝo ಪಾಠಃ ॥ 6-120-54 ಮಮಾವಸದನೇ ಮನ್ನಿವಾಸಸ್ಥಾನೇ ॥ 6-120-68 ಚಕ್ಷುಷಾ ಹಂತೀತಿ ತಥಾ ತಂ। ದೃಷ್ಟಿಮಾತ್ರೇಣ ಹನನಕ್ಷಮಂ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 121
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.121. ಅಧ್ಯಾಯಃ 121
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ತೃಷಾರ್ತೇನ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಪಾನೀಯಯಾಚನಂ ॥ 1 ॥ ರಾಜಭಿಃ ಕಲಶೇನಾನೀತೇ ಜಲೇ ಭೀಷ್ಮೇಣ ತನ್ನಿಂದನಪೂರ್ವಕಮರ್ಜುನಂಪ್ರತಿ ಯಾಚನಂ ॥ 2 ॥ ಅರ್ಜುನೇನ ಪರ್ಯನ್ಯಾಸ್ತ್ರೇಣ ಭೂಮಿಂಭಿತ್ತ್ವೋತ್ಥಾಪಿತಸಲಿಲಧಾರಯಾ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ತೃಷ್ಣಾಶಮನಂ ॥ 3 ॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ದುರ್ಯೋಧನಂಪ್ರತಿ ಅರ್ಜುನಪ್ರಶಂಸನಪೂರ್ವಕಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಶಮೋಪದೇಶಃ ॥ 4 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-121-0 (44543)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-121-0x (4246)
ವ್ಯುಷ್ಟಾಯಾಂ ತು ಮಹಾರಾಜ ಶರ್ವರ್ಯಾಂ ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವಾಃ।
ಪಾಂಡವಾ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರಾಶ್ಚ ಉಪಾತಿಷ್ಠನ್ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-121-1 (44544)
ತಂ ವೀರಶಯನೇ ವೀರಂ ಶಯಾನಂ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ಅಭಿವಾದ್ಯೋಪತಸ್ಥುರ್ವೈ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯರ್ಷಭಂ ॥ 6-121-2 (44545)
ಕನ್ಯಾಶ್ಚಂದನಚೂರ್ಣೈಶ್ಚ ಲಾಜೈರ್ಮಾಲ್ಯೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ।
ಅವಾಕಿರಂಛಾಂತನವಂ ತತ್ರ ಗತ್ವಾ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 6-121-3 (44546)
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವೃದ್ಧಾಸ್ತಥಾ ಬಾಲಾಃ ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಶ್ಚ ಪೃಥಗ್ಜನಾಃ ।
ಸಮಭ್ಯಯುಃ ಶಾಂತನವಂ ಭೂತಾನೀವ ತಮೋನುದಂ ॥ 6-121-4 (44547)
ತೂರ್ಯಾಣಿ ಶತಸಂಖ್ಯಾನಿ ತಥೈವ ನಟನರ್ತಕಾಃ।
ಶಿಲ್ಪಿನಶ್ಚ ತಥಾಽಽಜಗ್ಮುಃ ಕುರುವೃದ್ಧಂ ಪಿತಾಮಹಂ ॥ 6-121-5 (44548)
ಉಪಾಗಂಯ ಚ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸನ್ನಹಾನ್ವಿಪ್ರಮುಚ್ಯ ತೇ।
ಆಯುಧಾನಿ ಚ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸಹಿತಾಃ ಕುರುಪಾಂಡವಾಃ ॥ 6-121-6 (44549)
ಅನ್ವಾಸಂತ ದುರಾಧರ್ಷಂ ದೇವವ್ರತಮರಿಂದಮಂ।
ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಪ್ರೀತಿಮಂತಸ್ತೇ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಯಥಾವಯಃ ॥ 6-121-7 (44550)
ಸಾ ಪಾರ್ಥಿವಶತಾಕೀರ್ಣಾ ಸಮಿತಿರ್ಭೀಷ್ಮಶೋಭಿತಾ।
ಶುಶುಭೇ ಭಾರತೀ ದೀಪ್ತಾ ದಿವೀವಾದಿತ್ಯಮಂಡಲಂ ॥ 6-121-8 (44551)
ವಿಬಭೌ ಚ ನೃಪಾಣಾಂ ಸಾ ಗಂಗಾಸುತಮುಪಾಸತಾಂ।
ದೇವಾನಾಮಿವ ದೇವೇಶಂ ಪಿತಾಮಹಮುಪಾಸತಾಂ ॥ 6-121-9 (44552)
ಭೀಷ್ಮಸ್ತು ವೇದನಾಂ ಧೈರ್ಯಾನ್ನಿಗೃಹ್ಯ ಭರತರ್ಷಭ ।
ಅಭಿತಪ್ತಃ ಶರೈಶ್ಚೈವ ನಾತಿಹೃಷ್ಟಮನಾಽಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-121-10 (44553)
ಶರಾಭಿತಪ್ತಕಾಯೋ ಹಿ ಶಸ್ತ್ರಸಂಪಾತಮೂರ್ಚ್ಛಿತಃ ।
ಪಾನೀಯಮಿತ ಸಂಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ರಾಜ್ಞಸ್ತಾನ್ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ ॥ 6-121-11 (44554)
ತತಸ್ತೇ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ರಾಜನ್ನುಪಾಜಹ್ರುಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಭಕ್ಷ್ಯಾನುಚ್ಚಾವಚಾನ್ರಾಜನ್ವಾರಿಕುಂಭಾಂಶ್ಚ ಶೀತಲಾನ್ ॥ 6-121-12 (44555)
ಉಪಾನೀತಂ ತು ಪಾನೀಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಾಂತನವೋಽಬ್ರವೀತ್।
ನ ಮೇಽದ್ಯ ಸೇವಿತುಂ ಯೋಗ್ಯಾ ಭೋಗಾಃ ಕೇವಲಮಾನುಷಾಃ ॥ 6-121-13 (44556)
ಅಪಕ್ರಾಂತೋ ಮನುಷ್ಯೇಭ್ಯಃ ಶರಶಯ್ಯಾಂ ಗತೋ ಹ್ಯಹಂ।
ಪ್ರತೀಕ್ಷಮಾಣಸ್ತಿಷ್ಠಾಮಿ ನಿವೃತ್ತಿಂ ಶಶಿಸೂರ್ಯಯೋಃ ॥ 6-121-14 (44557)
` ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-121-15x (4247)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತದೋವಾಚ ಭೀಷ್ಮಃ ಶರಶತೈಶ್ಚಿತಃ।
ಪಯಃ ಪಾಸ್ಯಾಮಿ ಗೋಪಾಲಾ ಗೋಮಯಂ ನ ತು ಗೋಮಯಂ।
ಗೋಪಯೇನಾಗ್ನಿವರ್ಣೇನ ಗೋಮಯಂ ನ ತು ಗೋಮಯಂ ॥' 6-121-15 (44558)
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಶಾಂತನವೋ ನಿಂದನ್ವಾಕ್ಯೇನ ಪಾರ್ಥಿವಾನ್।
ಅರ್ಜುನಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮೀತ್ಯಭ್ಯಭಾಷತ ಭಾರತ ॥ 6-121-16 (44559)
ಅಥೋಪೇತ್ಯ ಮಹಾಬಾಹುರಭಿವಾದ್ಯ ಪಿತಾಮಹಂ ।
ಅತಿಷ್ಠತ್ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪ್ರಹ್ವಃ ಕಿಂ ಕರೋಮೀತಿ ಚಾಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-121-17 (44560)
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪಾಂಡವಂ ರಾಜನ್ನಭಿವಾದ್ಯಾಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಂ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ಭೀಷ್ಮಃ ಪ್ರೀತೋ ಧನಂಜಯಂ ॥ 6-121-18 (44561)
ದಹ್ಯತೀವ ಶರೀರ ಮೇ ಸಂವೃತಸ್ಯ ತವೇಷುಭಿಃ।
ಮರ್ಮಾಣಿ ಪರಿದೂಯಂತೇ ಮುಖಂ ಚ ಪರಿಶುಷ್ಯತಿ ॥ 6-121-19 (44562)
ವೇದನಾರ್ತಶರೀರಸ್ಯ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಪೋ ಮಮಾರ್ಜುನ।
ತ್ವಂ ಹಿ ಶಕ್ತೋ ಮಹೇಷ್ವಾಸ ದಾತುಮಾಪೋ ಯಥಾವಿಧಿ ॥ 6-121-20 (44563)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-121-21x (4248)
ಅರ್ಜುನಸ್ತು ತಥೇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ರಥಮಾರುಹ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್।
ಅಧಿಜ್ಯಂ ಬಲವತ್ಕೃತ್ವಾ ಗಾಂಡೀವಂ ವ್ಯಾಕ್ಷಿಪದ್ಧನುಃ ॥ 6-121-21 (44564)
ತಸ್ಯ ಜ್ಯಾತಲನಿರ್ಘೋಷಂ ವಿಸ್ಫೂರ್ಜಿತಮಿವಾಶನೇಃ ।
ವಿತ್ರೇಸುಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸರ್ವೇ ಶ್ರುತ್ವಾ ಚ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ॥ 6-121-22 (44565)
ತತಃ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಕೃತ್ವಾ ರಥೇನ ರಥಿನಾಂ ವರಃ।
ಶಯಾನಂ ಭರತಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಸರ್ವಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಂ ॥ 6-121-23 (44566)
ಸಂಧಾಯ ಚ ಶರಂ ದೀಪ್ತಮಭಿಮಂತ್ರ್ಯ ಸ ಪಾಂಡವಃ।
ಪರ್ಜನ್ಯಾಸ್ತ್ರೇಣ ಸಂಯೋಜ್ಯ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ॥ 6-121-24 (44567)
ಅವಿಧ್ಯತ್ಪೃಥಿವೀಂ ಪಾರ್ಥಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ಭೀಷ್ಮಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೇ ।
ಉತ್ಪಪಾತ ತತೋ ಧಾರಾ ವಾರಿಣೋ ವಿಮಲಾ ಶುಭಾ ॥ 6-121-25 (44568)
ಶೀತಸ್ಯಾಮೃತಕಲ್ಪಸ್ಯ ದಿವ್ಯಗಂಧರಸಸ್ಯ ಚ ।
ಅತರ್ಪಯತ್ತತಃ ಪಾರ್ಥಃ ಶೀತಯಾ ಜಲಧಾರಯಾ ॥ 6-121-26 (44569)
ಭೀಷ್ಮಂ ಕುರೂಣಾಮೃಷಭಂ ದಿವ್ಯಂ ದಿವ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ ।
ಕರ್ಮಣಾ ತೇನ ಪಾರ್ಥಸ್ಯ ಶಕ್ರಸ್ಯೇವ ವಿಕುರ್ವತಃ ॥ 6-121-27 (44570)
ವಿಸ್ಮಯಂ ಪರಮಂ ಜಗ್ಮುಸ್ತತಸ್ತೇ ವಸುಧಾಧಿಪಾಃ ।
ತತ್ಕರ್ಮ ಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯ ಬೀಭತ್ಸೋರತಿಮಾನುಷವಿಕ್ರಮಂ ॥ 6-121-28 (44571)
ಸಂಪ್ರಾವೇಪಂತ ಕುರವೋ ಗಾವಃ ಶೀತಾರ್ದಿತಾ ಇವ।
ವಿಸ್ಮಯಾಚ್ಚೋತ್ತರೀಯಾಣಿ ವ್ಯಾವಿಧ್ಯನ್ಸರ್ವತೋ ನೃಪಾಃ ॥ 6-121-29 (44572)
ಶಂಖದುಂದುಭಿನಿರ್ಘೋಷಸ್ತುಮುಲಃ ಸರ್ವತೋಽಭವತ್।
ತೃಪ್ತಃ ಶಾಂತನವಶ್ಚಾಪಿ ರಾಜನ್ಬೀಭತ್ಸುಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-121-30 (44573)
ಸರ್ವಪಾರ್ಥಿವವೀರಾಣಾಂ ಸನ್ನಿಧೌ ಪೂಜಯನ್ನಿವ ।
ನೈತಚ್ಚಿತ್ರಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ತ್ವಯಿ ಕೌರವನಂದನ ॥ 6-121-31 (44574)
ಕಥಿತೋ ನಾರದೇನಾಸಿ ಪೂರ್ವರ್ಷಿರಮಿತದ್ಯುತೇ ।
ವಾಸುದೇವಸಹಾಯಸ್ತ್ವಂ ಮಹತ್ಕರ್ಮ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 6-121-32 (44575)
ಯನ್ನೋತ್ಸಹತಿ ದೇವೇಂದ್ರಃ ಸಹ ದೇವೈರಪಿ ಧ್ರುವಂ ।
ವಿದುಸ್ತ್ವಾಂ ನಿಧನಂ ಪಾರ್ಥ ಸರ್ವಕ್ಷತ್ರಸ್ಯ ತದ್ವಿದಃ ॥ 6-121-33 (44576)
ಧನುರ್ಧರಾಣಾಮೇಕಸ್ತ್ವಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಪ್ರವರೋ ನೃಷು ॥ 6-121-34 (44577)
ಮನುಷ್ಯಾ ಜಗತಿ ಶ್ರೇಷ್ಠಾಃ ಪಕ್ಷಿಣಾಂ ಪತಗೇಶ್ವರಃ।
ಸರಿತಂ ಸಾಗರಃ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಗೌರ್ವರಿಷ್ಠಾ ಚತುಷ್ಪದಾಂ ॥ 6-121-35 (44578)
ಆದಿತ್ಯಸ್ತೇಜಸಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಗಿರೀಣಾಂ ಹಿಮವಾನ್ವರಃ ।
ಜಾತೀನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತ್ವಮಸಿ ಧನ್ವಿನಾಂ ॥ 6-121-36 (44579)
ನ ವೈ ಶ್ರುತಂ ಧಾರ್ತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ವಾಕ್ಯಂ
ಮಯೋಚ್ಯಮಾನಂ ವಿದುರೇಣ ಚೈವ।
ದ್ರೋಣೇನ ರಾಮೇಣ ಜನಾರ್ದನೇನ
ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ಸಂಜಯೇನಾಪಿ ಚೋಕ್ತಂ ॥ 6-121-37 (44580)
ಪರೀತಬುದ್ಧಿರ್ಹಿ ವಿಸಂಜ್ಞಕಲ್ಪೋ
ದುರ್ಯೋಧನೋ ನ ಚ ತಚ್ಛ್ರದ್ದಧಾತಿ।
ಸ ಶೇಷ್ಯತೇ ವೈ ನಿಹತಶ್ಚಿರಾಯ
ಶಾಸ್ತ್ರಾತಿಗೋ ಭೀಮಬಲಾಭಿಭೂತಃ ॥ 6-121-38 (44581)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-121-39x (4249)
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ತದ್ವಚಃ ಕೌರವೇಂದ್ರೋ
ದುರ್ಯೋಧನೋ ದೀನಮನಾ ಬಭೂವ।
ತಮಬ್ರವಿಚ್ಛಾಂತನವೋಽಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ
ನಿಬೋಧ ರಾಜನ್ಭವ ವೀತಮನ್ಯುಃ ॥ 6-121-39 (44582)
ದೃಷ್ಟಂ ದುರ್ಯೋಧನೈತತ್ತೇ ಯಥಾ ಪಾರ್ಥೇನ ಧೀಮತಾ।
ಜಲಸ್ಯ ಧಾರಾ ಜನಿತಾ ಶೀತಸ್ಯಾಮೃತಗಂಧಿನಃ ॥ 6-121-40 (44583)
ಏತಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ನಾನ್ಯಃ ಕಶ್ಚನ ವಿದ್ಯತೇ।
ಆಗ್ನೇಯಂ ವಾರುಣಂ ಸೌಂಯಂ ವಾಯವ್ಯಮಥ ವೈಷ್ಣವಂ ॥ 6-121-41 (44584)
ಐಂದ್ರಂ ಪಾಶುಪತಂ ಬ್ರಹ್ಮಂ ಪಾರಮೇಷ್ಠ್ಯಂ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ।
ಧಾತುಸ್ತ್ವಷ್ಟುಶ್ಚ ಸವಿತುರ್ವೈವಸ್ವತಮಥಾಪಿ ವಾ॥ 6-121-42 (44585)
ಸರ್ವಸ್ಮಿನ್ಮಾನುಷೇ ಲೋಕೇ ವೇತ್ತ್ಯೇಕೋ ಹಿ ಧನಂಜಯಃ।
ಕೃಷ್ಣೋ ವಾ ದೇವಕೀಪುತ್ರೋ ನಾನ್ಯೋ ವೇದೇಹ ಕಶ್ಚನ ॥ 6-121-43 (44586)
ಅಶಕ್ಯಃ ಪಾಂಡವಸ್ತಾತ ಯುದ್ಧೇ ಜೇತುಂ ಕಥಂಚನ ।
ಅಮಾನುಷಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಯಸ್ಯೈತಾನಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 6-121-44 (44587)
ತೇನ ಸತ್ವವತಾ ಸಂಖ್ಯೇ ಶೂರೇಣಾಹವಶೋಭಿನಾ ।
ಜಿಷ್ಣುನಾ ಸಮರೇ ರಾಜನ್ಸಂಧಿರ್ಭವತು ಮಾ ಚಿರಂ ॥ 6-121-45 (44588)
ಯಾವತ್ಕೃಷ್ಣೋ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸ್ವಾಧೀನಃ ಕುರುಸತ್ತಮ।
ತಾವತ್ಪಾರ್ಥೇನ ಶೂರೇಣ ಸಂಧಿಸ್ತೇ ತಾತ ಯುಜ್ಯತಾಂ ॥ 6-121-46 (44589)
ಯಾವನ್ನ ತೇ ಚಮೂಃ ಸರ್ವಾಃ ಶರೈಃ ಸನ್ನತಪರ್ವಭಿಃ ।
ನಾಶಯತ್ಯರ್ಜುನಸ್ತಾವತ್ಸಂಧಿಸ್ತೇ ತಾತ ಯ್ರುಜ್ಯತಾಂ ॥ 6-121-47 (44590)
ಯಾವತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಸಮರೇ ಹತಶೇಷಾಃ ಸಹೋದರಾಃ ।
ನೃಪಾಶ್ಚ ಬಹವೋ ರಾಜಂಸ್ತಾವತ್ಸಂಧಿಃ ಪ್ರಯುಜ್ಯತಾಂ ॥ 6-121-48 (44591)
ನ ನಿರ್ದಹತಿ ತೇ ಯಾವತ್ಕ್ರೋಧದೀಪ್ತೇಕ್ಷಣಶ್ಚಮೂಂ ।
ಯುಧಿಷ್ಠಿರೋ ರಣೇ ತಾವತ್ಸಂಧಿಸ್ತೇ ತಾತ ಯುಜ್ಯತಾಂ ॥ 6-121-49 (44592)
ನಕುಲಃ ಸಹದೇವಶ್ಚ ಭೀಮಸೇನಶ್ಚ ಪಾಂಡವಃ।
ಯಾವಚ್ಚಮೂಂ ಮಹಾರಾಜ ನಾಶಯಂತಿ ನ ಸರ್ವಶಃ ॥ 6-121-50 (44593)
ತಾವತ್ತೇ ಪಾಂಡವೈರ್ವೀರೈಃ ಸೌಹಾರ್ದಂ ಮಮ ರೋಚತೇ।
ಯುದ್ಧಂ ಮದಂತಮೇವಾಸ್ತು ತಾತ ಸಂಶಾಂಯ ಪಾಂಡವೈಃ ॥ 6-121-51 (44594)
ಏತತ್ತೇ ರೋಚತಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ಯದುಕ್ತೋಽಸಿ ಮಯಾಽನಘ।
ಏತತ್ಕ್ಷಮಮಹಂ ಮನ್ಯೇ ತವ ಚೈವ ಕುಲಸ್ಯ ಚ ॥ 6-121-52 (44595)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮನ್ಯುಂ ವ್ಯುಪಶಾಂಯಸ್ವ ಪಾರ್ಥೈಃ
ಪರ್ಯಾಪ್ತಮೇತದ್ಯತ್ಕೃತಂ ಫಲ್ಗುನೇನ ।
ಭೀಷ್ಮಸ್ಯಾಂತಾದಸ್ತು ವಃ ಸೌಹೃದಂ ಚ
ಜೀವಂತು ಶೇಷಾಃ ಸಾಧು ರಾಜನ್ಪ್ರಸೀದ ॥ 6-121-53 (44596)
ರಾಜ್ಯಸ್ಯಾರ್ದಂ ದೀಯತಾಂ ಪಾಂಡವಾನಾ-
ಮಿಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥಂ ಧರಮರಾಜೋಽಭಿಯಾತು।
ಮಾ ಮಿತ್ರಧ್ರುಕ್ಪಾರ್ಥಿವಾನಾಂ ಜಘನ್ಯಃ
ಪಾಪಾಂ ಕೀರ್ತಿಂ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸೇ ಕೌರವೇಂದ್ರ॥ 6-121-54 (44597)
ಮಮಾವಸಾನಾಚ್ಛಾಂತಿರಸ್ತು ಪ್ರಜಾನಾಂ
ಸಂಗಚ್ಛಂತಾಂ ಪಾಂಡವಾಃ ಪ್ರೀತಿಮಂತಃ।
ಪಿತಾ ಪುತ್ರಂ ಮಾತುಲಂ ಭಾಗಿನೇಯೋ
ಭ್ರಾತಾ ಚೈವ ಭ್ರಾತರಂ ಪ್ರೈತು ರಾಜನ್ ॥ 6-121-55 (44598)
ನ ಚೇದೇವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲಂ ವಚೋ ಮೇ
ಮೋಹಾವಿಷ್ಟಃ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯಸ್ಯಬುದ್ಧ್ಯಾ ।
ತಪ್ಸ್ಯಸ್ಯಂತೇ ಏತದಂತಾಃ ಸ್ಥ ಸರ್ವೇ
ಸತ್ಯಾಮೇತಾಂ ಭಾರತೀಮೀರಯಾಮಿ ॥ 6-121-56 (44599)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-121-57x (4250)
ಏತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಸೌಹೃದಾದಾಪಗೇಯೋ
ಮಧ್ಯೇ ರಾಜ್ಞಾಂ ಭಾರತಂ ಶ್ರಾವಯಿತ್ವಾ।
ತೂಷ್ಣೀಮಾಸೀಚ್ಛಲ್ಯಸಂತಪ್ತಮರ್ಮಾ
ಯೋಜ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ವೇದನಾಂ ಸಂನಿಯಂಯ ॥ 6-121-57 (44600)
ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹಿತಮನಾಮಯಂ ।
ನಾರೋಚಯತ ಪುತ್ರಸ್ತೇ ಮುಮೂರ್ಷುರಿವ ಭೇಷಜಂ ॥ ॥ 6-121-58 (44601)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ಏಕವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ।
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-121-4 ಪೃಧಗ್ಜನಾಃ ಪ್ರಾಕೃತಾ ಜನಾಃ। ಭೂತಾನಿ ಪ್ರಾಣಿನೋ ಗಂಧರ್ವಾದೀನಿ ವಾ। ತಮೋನುದಂ ಸೂರ್ಯಂ ॥ 6-121-19 ಪರಿದೂಯಂತೇ ಪರಿತಪ್ಯಂತೇ ॥ 6-121-27 ವಿಕುರ್ವತೋ ವಿಶೇಷೇಣ ಕುರ್ವತಃ ॥ 6-121-29 ವ್ಯಾವಿಧ್ಯನ್ಭ್ರಾಮಿತವಂತಃ ॥ 6-121-33 ನಿಧನಂ ನಿಧನಹೇತುಃ। ತದ್ವಿದೋ ದೇವರಹಸ್ಯಜ್ಞಾಃ ॥ 6-121-35 ಜಗತಿ ಭೂಲೋಕೇ ॥ 6-121-52 ಕ್ಷೇಮಮಿತಿ ಪಾಠೇ ಹಿತಂ ॥ 6-121-53 ಫಲ್ಗುನೇನ ಯತ್ಕೃತಂ ಏತದೇತಾವದೇವ ಪರ್ಯಾಪ್ತಮಸ್ತು। ಚಶಬ್ದಾದೇತಾವತಾಂ ಭ್ರಾತೄಣಾಮಂತಾದಪೀತಿ ॥ 6-121-57 ಯೋಜ್ಯಯೋಗಧಾರಣಾಯುಕ್ತಂ ಕೃತ್ವಾ ॥ 6-121-58 ಧರ್ಮಾರ್ಥೇತಿ ಶ್ಲೋಕಃ ಝo ಪುಸ್ತ ಏವಾಸ್ತಿ ॥ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ - ಅಧ್ಯಾಯ 122
॥ ಶ್ರೀಃ ॥
6.122. ಅಧ್ಯಾಯಃ 122
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Topics
ಅಪಗತೇಷು ರಾಜಸು ಕರ್ಣೇನ ರಸಹಿ ಭೀಷ್ಮಮೇತ್ಯ ತದಭಿವಾದನಂ ॥ 1 ॥ ಭೀಷ್ಮೇಣ ಕರ್ಣಂ ಪ್ರತಿ ತಸ್ಯ ಕುಂತೀಸುತತ್ವೋಕ್ತ್ಯಾ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಹ ಸಂಗಮಚೋದನಾ ॥ 2 ॥ ಕರ್ಣೇನ ಸಯುಕ್ತಿಕಂ ಪಾಂಡವೈಃ ಸಂಗಮಸ್ಯ ದುಷ್ಕರತ್ವಮಭಿಧಾಯ ಭೀಷ್ಮಕ್ಷಮಾಪನಪೂರ್ವಕಂ ಸ್ವಾವಾಸಗಮನಂ ॥ 3 ॥Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Text
6-122-0 (44602)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-122-0x (4251)
ತತಸ್ತೇ ಪಾರ್ಥಿವಾಃ ಸರ್ವೇ ಜಗ್ಮುಃ ಸ್ವಾನಾಲಯಾನ್ಪುನಃ ।
ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತೇ ಮಹಾರಾಜ ಭೀಷ್ಮೇ ಶಂತನುನಂದನೇ ॥ 6-122-1 (44603)
ಶ್ರುತ್ವಾ ತು ನಿಹತಂ ಭೀಷ್ಮಂ ರಾಧೇಯಃ ಪುರುಷರ್ಷಭಃ ।
ಈಷದಾಗತಸಂತ್ರಾಸಸ್ತ್ವರಯೋಪಜಗಾಮ ಹ ॥ 6-122-2 (44604)
ಸ ದದರ್ಶ ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಶರತಲ್ಪಗತಂ ತದಾ।
ಜನ್ಮಶಯ್ಯಾಗತಂ ವೀರಂ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಮಿವ ಪ್ರಭುಂ ॥ 6-122-3 (44605)
ನಿಮೀಲಿತಾಕ್ಷಂ ತಂ ವೀರಂ ಸಾಶ್ರುಕಂಠಸ್ತದಾ ವೃಷಾ ।
ಅಭ್ಯೇತ್ಯ ಪಾದಯೋಸ್ತಸ್ಯ ನಿಪಪಾತ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ॥ 6-122-4 (44606)
ರಾಧೇಯೋಽಹಂ ಕುರುಶ್ರೇಷ್ಠ ನಿತ್ಯಮಕ್ಷಿಗತಸ್ತವ ।
ದ್ವೇಭ್ಯೋಽತ್ಯಂತಮನಾಗಾಃ ಸನ್ನಿತಿ ಚೈನಮುವಾಚ ಹ ॥ 6-122-5 (44607)
ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಕುರುವೃದ್ಧೋ ಹಿ ಶರೈಃ ಸಂವೃತಲೋಚನಃ।
ರಹಿತಂ ಧಿಷ್ಣ್ಯಮಾಲೋಕ್ಯ ಸಮುತ್ಸಾರ್ಯ ಚ ರಕ್ಷಿಣಃ ॥ 6-122-6 (44608)
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಂ ಗಾಂಗೇಯಃ ಪರಿರಭ್ಯೈಕಪಾಣಿನಾ ।
ಶನೈರುದ್ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಸ್ನೇಹಮಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್ ॥ 6-122-7 (44609)
ನ ವಿಪ್ರಿಯಂ ಮಮೈವೇಹ ಯತ್ಸ್ಪರ್ಧೇಥಾ ಮಯಾ ಸಹ ।
ಯದಿ ಮಾಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಥಾ ನ ತೇ ಶ್ರೇಯೋ ಧ್ರುವಂ ಭವೇತ್ ॥ 6-122-8 (44610)
ಕೌಂತೇಯಸ್ತ್ವಂ ನ ರಾಧೇಯೋ ನ ತವಾಧಿರಥಃ ಪಿತಾ।
ಸೂರ್ಯಜಸ್ತ್ವಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿದಿತೋ ನಾರದಾನ್ಮಯಾ ॥ 6-122-9 (44611)
ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾಚ್ಚೈವ ತೇಜಸಾ ಚ ನ ಸಂಶಯಃ ।
ನ ಚ ದ್ವೇಷೋಸ್ತಿ ಮೇ ತಾತ ತ್ವಯಿ ಸತ್ಯಂ ಬ್ರವೀಮಿ ತೇ ॥ 6-122-10 (44612)
ತೇಜೋವಧನಿಮಿತ್ತಂ ತು ಪರುಷಂ ತ್ವಾಹಮಬ್ರುವಂ।
ಅಕಸ್ಮಾತ್ಪಾಂಡವಾನ್ಹಿ ತ್ವಂ ದ್ವಿಷಸೀತಿ ಮತಿರ್ಮಮ ॥ 6-122-11 (44613)
ಯೇನಾಸಿ ಬಹುಶೋ ರಾಜ್ಞಾ ಚೋದಿತಃ ಸೂತನಂದನ ।
ಜಾತೋಽಸಿ ಧರ್ಮಲೋಪೇನ ತತಸ್ತೇ ಬುದ್ಧಿರೀದೃಶೀ ॥ 6-122-12 (44614)
ನೀಚಾಶ್ರಯಾನ್ಮತ್ಸರೇಣ ದ್ವೇಷಿಣೀ ಗುಮಿನಾಮಪಿ ।
ತೇನಾಸಿ ಬಹುಶೋ ರೂಕ್ಷಂ ಶ್ರಾವಿತಃ ಕುರುಸಂಸದಿ ॥ 6-122-13 (44615)
ಜಾನಾಮಿ ಸಮರೇ ವೀರ್ಯಂ ಶತ್ರುಭಿರ್ದುಃಸಹಂ ಭುವಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯತಾಂ ಚ ಶೌರ್ಯಂ ಚ ದಾನೇ ಚ ಪರಮಾಂ ಸ್ಥಿತಿಂ ॥ 6-122-14 (44616)
ನ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಪುರುಷೇಷ್ವಮರೋಪಮ।
ಕುಲಭೇದಭಯಾಚ್ಚಾಹಂ ಸದಾ ಪರುಷಮುಕ್ತವಾನ್ ॥ 6-122-15 (44617)
ಇಷ್ವಸ್ತ್ರೇ ಭಾರಸಂಧಾನೇ ಲಾಘವೇಽಸ್ತ್ರಬಲೇ ತಥಾ ।
ಸದೃಶಃ ಫಲ್ಗುನೇನಾಸಿ ಕೃಷ್ಣೇನ ಚ ಮಹಾತ್ಮನಾ ॥ 6-122-16 (44618)
ಕರ್ಣ ಕಾಶಿಪುರಂ ಗತ್ವಾ ತ್ವಯೈಕೇನ ಧನುಷ್ಮತಾ ।
ಕನ್ಯಾರ್ಥೇ ಕುರುರಾಜಸ್ಯ ರಾಜಾನೋ ಮೃದಿತಾ ಯುಧಿ ॥ 6-122-17 (44619)
ತಥಾ ಚ ಬಲವಾನ್ರಾಜಾ ಜರಾಸಂಧೋ ದುರಾಸದಃ।
ಸಮರೇ ಸಮರಶ್ಲಾಘಿನ್ನ ತ್ವಯಾ ಸದೃಶೋಽಭವತ್॥ 6-122-18 (44620)
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಃ ಸತ್ತ್ವಯೋಧೀ ಚ ತೇಜಸಾ ಚ ಬಲೇನ ಚ ।
ದೇವಗರ್ಭಸಮಃ ಸಂಖ್ಯೇ ಮನುಷ್ಯೈರಧಿಕೋ ಯುಧಿ ॥ 6-122-19 (44621)
ವ್ಯಪನೀತೋಽದ್ಯ ಮನ್ಯುರ್ಮೇ ಯಸ್ತ್ವಾಂ ಪ್ರತಿ ಪುರಾ ಕೃತಃ ।
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ನ ಶಕ್ಯಮತಿವರ್ತಿತುಂ ॥ 6-122-20 (44622)
ಸೋದರ್ಯಾಃ ಪಾಂಡವಾ ವೀರಾ ಭ್ರಾತರಸ್ತೇಽರಿಸೂದನ।
ಸಂಗಚ್ಛ ತೈರ್ಮಹಾಬಾಹೋ ಮಮ ಚೇದಿಚ್ಛಸಿ ಪ್ರಿಯಂ ॥ 6-122-21 (44623)
ಮಯಾ ಭವತು ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ವೈರಮಾದಿತ್ಯನಂದನ ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸರ್ವರಾಜಾನೋ ಭವಂತ್ವದ್ಯ ನಿರಾಮಯಾಃ ॥ 6-122-22 (44624)
ಕರ್ಣ ಉವಾಚ। 6-122-23x (4252)
ಜಾನಾಂಯೇವ ಮಹಾಬಾಹೋ ಸರ್ವಮೇತನ್ನ ಸಂಶಯಃ।
ಯಥಾ ವದಸಿ ಮೇ ಭೀಷ್ಮ ಕೌಂತೇಯೋಽಹಂ ನ ಸೂತಜಃ ॥ 6-122-23 (44625)
ಅವಕೀರ್ಣಸ್ತ್ವಹಂ ಕುಂತ್ಯಾ ಸೂತೇನ ಚ ವಿವರ್ಧಿತಃ।
ಭುಕ್ತ್ವಾ ದುರ್ಯೋಧನೈಶ್ವರ್ಯಂ ನ ಮಿಥ್ಯಾ ಕರ್ತುಮುತ್ಸಹೇ ॥ 6-122-24 (44626)
ವಸುದೇವಸುತೋ ಯದ್ವತ್ಪಾಂಡವಾಯ ದೃಢವ್ರತಃ ।
ವಮು ಚೈವ ಶರೀರಂ ಚ ಪುತ್ರದಾರಂ ತಥಾ ಯಶಃ ॥ 6-122-25 (44627)
ಸರ್ವಂ ದುರ್ಯೋಧನಸ್ಯಾರ್ಥೇ ತ್ಯಕ್ತಂ ಮೇ ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣ ।
ಮಾ ಚೈತದ್ವ್ಯಾಧಿಮರಣಂ ಕ್ಷತ್ರಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಕೌರವ ॥ 6-122-26 (44628)
ಕೋಪಿತಾಃ ಪಾಂಡವಾ ನಿತ್ಯಂ ಮಯಾಽಶ್ರಿತ್ಯ ಸುಯೋಧನಂ ।
ಅವಶ್ಯಭಾವೀ ಹ್ಯರ್ಥೋಽಯಂ ಯೋ ನ ಶಕ್ಯೋ ನಿವರ್ತಿತುಂ ॥ 6-122-27 (44629)
ದೈವಂ ಪುರುಷಕಾರೇಣ ಕೋ ವಿವರ್ತಿತುಮುತ್ಸಹೇತ್।
ಪೃಥಿವೀಕ್ಷಯಸಂಶೀನಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಪಿತಾಮಹ ॥ 6-122-28 (44630)
ಭವದ್ಭಿರುಪಲಬ್ಧಾನಿ ಕಥಿತಾನಿ ಚ ಸಂಸದಿ ।
ಪಾಂಡವಾ ವಾಸುದೇವಶ್ಚ ವಿದಿತಾ ಮಮ ಸರ್ವಶಃ॥ 6-122-29 (44631)
ಅಜೇಯಾಃ ಪುರುಷೈರನ್ಯೈರಿತಿ ತಂಶ್ಚೋತ್ಸಹಾಮಹೇ।
ವಿಜಯಿಷ್ಯೇ ರಣೇ ಪಾಂಡೂನಿತಿ ಮೇ ನಿಶ್ಚಿತಃ ಮನಃ ॥ 6-122-30 (44632)
ನ ಚ ಶಕ್ಯಮವಸ್ರಷ್ಟುಂ ವೈರಮೇತತ್ಸುದಾರುಣಂ ।
ಧನಂಜಯೇನ ಯೋತ್ಸ್ಯೇಽಹಂ ಸ್ವಧರ್ಮಪ್ರೀತಮಾನಸಃ ॥ 6-122-31 (44633)
ಅನುಜಾನೀಷ್ವ ಮಾಂ ತಾತ ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತನಿಶ್ಚಯಂ ।
ಅನುಜ್ಞಾತಸ್ತ್ವಯಾ ವೀರ ಯುಧ್ಯೇಯಮಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 6-122-32 (44634)
ದುರುಕ್ತಂ ವಿಪ್ರತೀಪಂ ವಾ ರಭಸಾಚ್ಚಾಪಲಾತ್ತಥಾ ।
ಯನ್ಮಯೇಹ ಕೃತಂ ಕಿಂಚಿತ್ತನ್ಮೇ ತ್ವಂ ಕ್ಷಂತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 6-122-33 (44635)
ಭೀಷ್ಮ ಉವಾಚ। 6-112-34x (4253)
ನ ಚೇಚ್ಛಕ್ಯಮವಸ್ರಷ್ಟುಂ ವೈರಮೇತತ್ಸುದಾರುಣಂ।
ಅನುಜಾನಾಮಿ ಕರ್ಣ ತ್ವಾಂ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಸ್ವರ್ಗಕಾಂಯಯಾ ॥ 6-122-34 (44636)
ನಿರ್ಮನ್ಯುರ್ಗತಸಂರಂಭಃ ಕೃತಕರ್ಮಾ ರಣೇ ಸ್ಮ ಹ।
ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಯಥೋತ್ಸಾಹಂ ಸತಾಂ ವೃತ್ತೇಷು ವೃತ್ತವಾನ್ ॥ 6-122-35 (44637)
ಅಹಂ ತ್ವಾಮನುಜಾನಾಮಿ ಯದಿಚ್ಛಸಿ ತದಾಪ್ನುಹಿ ।
ಕ್ಷತ್ರಧರ್ಮಜಿತಾಂʼಲ್ಲೋಕಾನವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಧನಂಜಯಾತ್ ॥ 6-122-36 (44638)
ಯುಧ್ಯಸ್ವ ನಿರಹಂಕಾರೋ ಬಲವೀರ್ಯವ್ಯಪಾಶ್ರಯಃ ।
ಧರ್ಂಯಾದ್ಧಿ ಯುದ್ಧಾದಧಿಕಂ ಕ್ಷತ್ರಿಯಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6-122-37 (44639)
ಪ್ರಶಮೇ ಹಿ ಕೃತೋ ಯತ್ನಃ ಸುಮಹಾನ್ಸುಚಿರಂ ಮಯಾ।
ನ ಚೈವ ಶಕಿತಃ ಕರ್ತುಂ ಯತೋ ಧರ್ಮಸ್ತತೋ ಜಯಃ ॥ 6-122-38 (44640)
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ। 6-122-39x (4254)
ಇತ್ಯುಕ್ತವತಿ ಗಾಂಗೇಯೇ ಅಭಿವಾದ್ಯೋಪಮಂತ್ರ್ಯ ಚ।
ರಾಧೇಯೋ ರಥಮಾರುಹ್ಯ ಪ್ರಾಯಾತ್ತವ ಸುತಂ ಪ್ರತಿ ॥ 6-122-39 (44641)
` ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ। 6-122-40x (4255)
ಇತ್ಯೇತದ್ಬಹುವೃತ್ತಾಂತಂ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಾಖಿಲಂ ಮಯಾ।
ಶೃಣ್ವತೇ ತೇ ಮಹಾರಾಜ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪಾಪಹರಂ ಶುಭಂ ॥ 6-122-40 (44642)
ಯಃ ಶ್ರಾವಯೇತ್ಸದಾ ರಾಜನ್ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನ್ವೇದಪಾರಗಾನ್ ।
ಶ್ರದ್ಧಾವಂತಶ್ಚ ಯೇ ಚಾಪಿ ಶ್ರೋಷ್ಯಂತಿ ಮನುಜಾ ಭುವಿ ॥ 6-122-41 (44643)
ವಿಧೂಯ ಸರ್ವಪಾಪಾನಿ ವಿಹಾಯಾಂತೇ ಕಲೇವರಂ ।
ಪ್ರಯಾಂತಿ ತತ್ಪದಂ ವಿಷ್ಣೋರ್ಯತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ನಿವರ್ತತೇ ॥ 6-122-42 (44644)
ತಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ಭಾರತಂ ಭರತರ್ಷಭ।
ಶೃಣುಯಾತ್ಸಿದ್ಧಿಮನ್ವಿಚ್ಛನ್ನಿಹ ವಾಮುತ್ರ ಮಾನವಃ ॥ 6-122-43 (44645)
ಭೋಜನಂ ಭೋಜಯೇದ್ವಿಪ್ರಾನ್ಗಂಧಮಾಲ್ಯೈರಲಂಕೃತಾನ್ ।
ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ದದ್ಯಾತ್ಪಾನೀಯಮುತ್ತಮಂ ॥' ॥ 6-122-44 (44646)
ಇತಿ ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತೇ ಶತಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಂ ವೈಯಾಸಿಕ್ಯಾಂ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವಣಿ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವಣಿ ದ್ವಾವಿಂಶತ್ಯಧಿಕಶತತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ॥ ಸಮಾಪ್ತಂ ಭೀಷ್ಮವಧಪರ್ವ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ ಚ ।
------------
Mahabharata - Bhishma Parva - Chapter Footnotes
6-122-1xa ಅಸ್ಯಾನಂತರಂ ದ್ರೋಣಪರ್ವ ಭವಿಷ್ಯತಿ। 6-122-1xb ತಸ್ಯಾಯಮಾದ್ಯಃ ಶ್ಲೋಕಃ। 6-122-1xc ತಮಪ್ರತಿಮಸತ್ವೌಜೋಬಲವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮಂ। 6-122-1xb ಹತಂ ದೇವವ್ರತಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಾಂಚಾಲ್ಯೇನ ಶಿಖಂಡಿನ ॥ 6-122- 6-122-3 ಜನ್ಮಶಯ್ಯಾಗತಂ ಜನ್ಮಕಾಲೇ ಶರಶಯ್ಯಾಗತಂ। ಶರಜನ್ಮತ್ವಾತ್ ॥ 6-122-12 ಯೇನಾಸೀತಿ ಸಾರ್ಧಶ್ಲೋಕಃ ಝo ಪುಸ್ತಕ ಏವಾಸ್ತಿ ॥ 6-122-15 ಪುರುಷೇಷು ಮಾನುಷೇಷು ॥ 6-122-18 ತ್ವಯಾ ಸದೃಶೋ ನಾಭವತ್ ತ್ವಯಾ ಜಿತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಇಯಂ ಕಥಾ ರಾಜಧರ್ಮೇ। ಅನೇನ ನಾಗಾಯುತಬಲತ್ವಂ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಸೂಚಿತಂ ॥ 6-122-19 ಯುಧಿ ಸಂಪ್ರಹಾರೇ ॥ 6-122-22 ನಿರ್ವೃತ್ತಂ ಸಮಾಪ್ತಂ ॥ 6-122-24 ಅವಕೀರ್ಣಸ್ತ್ಯಕ್ತಃ ॥ 6-122-28 ನಿವರ್ತಿತುಂ ನಿವರ್ತಯಿತುಂ ॥ 6-122-30 ಪಾಂಡೂನರ್ಜುನಂ ವಿಹಾಯ ಚತುರಃ । ಅರ್ಜುನೇನ ಯೋತ್ಸ್ಯೇ ಅನ್ಯಾನ್ವಿಜೇಷ್ಯೇ ಇತಿ ಭಾವಃ ॥ 6-122-33 ವಿಪ್ರತೀಪಂ ವಿರುದ್ಧಂ ॥ ಇದಂ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ ಕುಂಭಘೋಣಸ್ಥೇನ ಟೀo ಆರ್o ಕೃಷ್ಣಾಚಾರ್ಯೇಣ ಟೀo ಆರ್o ವ್ಯಾಸಾಚಾರ್ಯೇಣ ಚ ಮುಂಬಯ್ಯಾಂ ನಿರ್ಣಯಸಾಗರಮುದ್ರಾಯಂತ್ರೇ ಮುದ್ರಾಪಿತಂ । ಶಕಾಬ್ದಾಃ 1829 ಸನ 1907
