Mahabharata - മഹാഭാരതം
Sanskrit Documents | Critical Edition | Southern Recension | Mahabharata Resources

Kumbhaghonam Edition in Malayalam Script

8. കർണപർവ

കർണപർവ - അധ്യായ 001

॥ ശ്രീഃ ॥

8.1. അധ്യായഃ 001

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശിബിരാദ്ധാസ്തിനപുരമുപഗതവതാ സഞ്ജയേന ധൃതരാഷ്ട്രംപ്രതി കർണാദിനിധനകഥനം॥ 1 ॥ തച്ഛ്രവണേന മൂർച്ഛാമുപഗതവതോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ സഞ്ജയാദിഭിരാശ്വാസനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-1-0 (54873) ശ്രീവേദവ്യാസായ നമഃ। 8-1-0x (4817) നാരായണം നമസ്കൃത്യ നരം ചൈവ നരോത്തമം। ദേവീം സരസ്വതീം വ്യാസം തതോ ജയമുദീരയേത്॥ 8-1-1 (54874) `വൈശംപായന ഉവാച। ശിബിരാദ്ധാസ്തിനപുരം പ്രാപ്യ ഭാരത സഞ്ജയഃ। പ്രവിവേശ മഹാബാഹുർധൃതരാഷ്ട്രനിവേശനം॥ 8-1-1x (4818) ശോകേനാപഹതഃ സൂതോ വിലപൻഭൃശദുഃഖിതഃ। ചിന്തയന്നിധനം ഘോരം സൂതപുത്രസ്യ പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-1-2 (54875) അന്തഃപുരം പ്രവിശ്യൈവ സഞ്ജയോ രാജസത്തമം। അശ്രുപൂർണോ ഭൃശം ത്രസ്തോ രാജാനമുപജഗ്മിവാൻ॥ 8-1-3 (54876) ഉപസ്ഥായ ച രാജാനം വിനിശ്വസ്യ ച സൂതജഃ। നാതിഹൃഷ്ടമനാ രാജന്നിദം വചനമബ്രവീത്॥ 8-1-4 (54877) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-1-5x (4819) സഞ്ചയോഽഹം മഹാരാജ നമസ്തേ ഭരതർഷഭ। ഹതോ വൈകർതനഃ കർണഃ കൃത്വാ കർമ സുദുഷ്കരം॥ 8-1-5 (54878) ചേദികാശികരൂശാനാം മത്സ്യാനാം സോമകൈഃ സഹ। കൃത്വാഽസൌ കദനം ശേതേ വാതനുന്ന ഇവ ദ്രുമഃ॥ 8-1-6 (54879) ഗോഷ്ഠമധ്യേവ ഋഷഭോ ഗോവ്രജൈഃ പരിവാരിതഃ। വ്യാലേന നിഹതോ യദ്വത്തഥാഽസൌ നിഹതഃ പരൈഃ॥ 8-1-7 (54880) നിരാശാൻപാണ്ഡവാൻകൃത്വാ ദൃഢം രാജൻസസാത്യകാൻ। പാഞ്ചാലാനാം രഥാംശ്ചൈവ വിനിഹത്യ സഹസ്രശഃ॥ 8-1-8 (54881) ജിത്വാ ശൂരാൻമഹേഷ്വാസാന്വിദ്രാവ്യ ച ദിശോദശ। ഹതോ വൈകർതനഃ കർണഃ പാണ്ഡവേന കിരീടിനാ॥ 8-1-9 (54882) വൈരസ്യ ഗത ആനൃണ്യം ദുർഗമസ്യ ദുരാത്മഭിഃ। ഹത്വാ കർണം മഹാരാജ വിശല്യഃ പാണ്ഡവോഽഭവത്॥ 8-1-10 (54883) ശോഷണം സാഗരാണാം വാ പതനം വാ വിവസ്വതഃ। വിശീർണത്വം യഥാ മേരോസ്തഥാ കർണസ്യ പാതനം॥ 8-1-11 (54884) യോധാശ്ച ബഹവോ രാജൻഹതാസ്തത്ര ജയൈഷിണഃ। രാജാനോ രാജപുത്രാശ്ച ശൂരാഃ പരിഘബാഹവഃ॥ 8-1-12 (54885) രഥൌഘാശ്ച നരൌഘാശ്ച ഹതാ രാജൻസഹസ്രശഃ। വാരണാ നിഹതാസ്തത്ര വാജിനശ്ച മഹാഹവേ॥ 8-1-13 (54886) ക്ഷത്രിയാശ്ച മഹാരാജ സേനയോരുഭയോർഹതാഃ। പരസ്പരം വൈ വീക്ഷ്യാത്ര പരസ്പരകൃതാഗസഃ॥ 8-1-14 (54887) കിഞ്ചിച്ഛേഷാൻപരാൻകൃത്വാ തീർത്വാ പാണ്ഡവവാഹിനീം। പാർഥവേലാം സമാസാദ്യ ഹതോ വൈകർതനോ വൃഷാ॥ 8-1-15 (54888) ജയാശാ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം വൈരസ്യ ച മുഖം നൃപ। തീർണം തത്പാണ്ഡവൈ രാജന്യത്പുരാ നാവബുധ്യസേ॥ 8-1-16 (54889) പ്രോച്യമാനം മഹാരാജ ബന്ധുഭിർഹിതബുദ്ധിഭിഃ। തദിദം സമനുപ്രാപ്തം വ്യസനം ത്വാം മഹാഭയം॥ 8-1-17 (54890) പുത്രാണാം രാജ്യകാമേന ത്വയാ രാജൻഹിതൈഷിണാ। ചരിതാന്യഹിതാന്യേവ തേഷാം തേ ഫലമാഗതം॥ 8-1-18 (54891) ഹതോ ദുഃശാസനോ രാജന്യഥോക്തം പാണ്ഡവേന തു। പ്രതിജ്ഞാ ഭീമസേനേന നിസ്തീർണാ സാ ചമൂമുഖേ॥ 8-1-19 (54892) പീതം ച ക്ഷതജം തസ്യ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സംയുഗേ। പാണ്ഡവേന മഹാരാജ കർമ കൃത്വാ സുദുഷ്കരം*'॥ 8-1-20 (54893) വൈശംപായന ഉവാച। 8-1-21x (4820) ഏതച്ഛ്രുത്വാ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ। ശോകസ്യാന്തമപശ്യന്വൈ ഹതം മത്വാ സുയോധനം। വിഹ്വലഃ പതിതോ ഭൂമൌ നഷ്ടചേതാ ഇവ ദ്വിപഃ॥ 8-1-21 (54894) തസ്മിന്നിപതിതേ ഭൂമൌ വിഹ്വലേ രാജസത്തമേ। ആർതനാദോ മഹാനാസീത്സ്ത്രീണാം ഭരതസത്തമ॥ 8-1-22 (54895) ശ ശബ്ദഃ പൃഥിവീം കൃത്സ്നാം പൂരയാമാസ സർവശഃ॥ 8-1-23 (54896) ശോകാർണവേ മഹാഘോരേ നിമഗ്നാ ഭരതസ്ത്രിയഃ। രുരുദുർദുഃഖശോകാർതാ ഭൃശമുദ്വിഗ്നചേതസഃ॥ 8-1-24 (54897) രാജാനം ച സമാസാദ്യ ഗാന്ധാരീ ഭരതർഷഭ। നിഃസഞ്ജ്ഞാ പതിതാ ഭൂമൌ സർവാണ്യന്തഃ പുരാണി ച॥ 8-1-25 (54898) തതസ്താഃ സ·ഞ്ജയോ രാജൻസമാശ്വാസയദാതുരാഃ। മുഹ്യാമാനാഃ സുബഹുശോ മുഞ്ചന്തീർവാരി നേത്രജം॥ 8-1-26 (54899) സമാശ്വസ്താഃ സ്ത്രിയസ്താസ്തു വേപമാനാ മുഹുർമുഹുഃ। കദല്യ ഇവ വാതേന ധൂയമാനാഃ സമന്തതഃ॥ 8-1-27 (54900) രാജാനം വിദുരശ്ചാപി പ്രജ്ഞാചക്ഷുഷമീശ്വരം। ആശ്വാസയാമാസ തദാ സിഞ്ചംസ്തോയേന കൌരവം॥ 8-1-28 (54901) സ ലബ്ധ്വാ സനകൈഃ സഞ്ജ്ഞാം താശ്ച ദൃഷ്ട്വാ സ്ത്രിയോ നൃപഃ। ഉൻമത്ത ഇവ രാജേന്ദ്ര സ്ഥിതസ്തൂഷ്ണീം വിശാംപതേ॥ 8-1-29 (54902) തതോ ധ്യാത്വാ ചിരം കാലം നിഃശ്വസ്യ ച പുനഃപുനഃ। സ്വാൻപുത്രാൻഗർഹയാമാസ ബഹുമേനേ ച പാണ്ഡവാൻ॥ 8-1-30 (54903) ഗർഹയംശ്ചാത്മനോ ബുദ്ധിം ശകുനേഃ സൌബലസ്യ ച। ധ്യാത്വാ തു സുചിരം കാലം വേപമാനോ മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-1-31 (54904) സംസ്തഭ്യ ച മനോ ഭൂയോ രാജാ ധൈര്യസമന്വിതഃ। പുനർഗാവൽഗണിം സൂതം പര്യപൃച്ഛത സഞ്ജയം॥ 8-1-32 (54905) ന ത്വയാ കഥിതം വാക്യം ശ്രുതം സഞ്ജയ തൻമയാ॥ 8-1-33 (54906) കച്ചിദ്ദുര്യോധനഃ സൂത ന ഗതോ വൈ യമക്ഷയം। ജയേ നിരാശഃ പുത്രോ മേ സതതം ജയകാമുകഃ। ബ്രൂഹി സഞ്ജയ തത്ത്വേന പുനരുക്താം കഥാമിമാം॥ 8-1-34 (54907) വൈശംപായന ഉവാച। 8-1-35x (4821) ഏവമുക്തോഽബ്രവീത്സൂതോ രാജാനം ജനമേജയ। ഹതോ വൈകർതനോ രാജൻസഹപുത്രൈർമഹാരഥഃ। ഭ്രാതൃഭിശ്ച മഹേഷ്വാസൈഃ സൂതപുത്രൈസ്തനുത്യജൈഃ॥ 8-1-35 (54908) ദുഃശാസനശ്ച നിഹതഃ പാണ്ഡവേന യശസ്വിനാ। പീതം ച രുധിരം കോപാദ്ഭീമസേനേന സംയുഗേ॥ 8-1-36 (54909) `വൈശംപായന ഉവാച। 8-1-37x (4822) ഏതച്ഛ്രുത്വാ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ। ദഹ്യമാനോഽബ്രവീത്സൂതം മുഹൂർതം തിഷ്ഠ സഞ്ജയ। വ്യാകുലം മേ മനസ്താത മാ താവത്കിഞ്ചിദുച്യതാം॥ 8-1-37 (54910) രാജാപി നാബ്രവീത്കിഞ്ചിത്സഞ്ജയോ വിദുരസ്തഥാ। തൂഷ്ണീംഭൂതസ്തദാ സോഽഥ ബഭൂവ ജഗതീപതിഃ'॥ ॥ 8-1-38 (54911) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി പ്രഥമോഽധ്യായഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനാദിഭിഃ കർണസ്യ സൈനാപത്യേഽഭിഷേചനപൂർവകം യുദ്ധായ നിര്യാണം॥ 1 ॥ ജനമേജയേന വൈശംപായനംപ്രതി കർണമരണശ്രാവിണോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പ്രവൃത്തിപ്രശ്നഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-1-0 (54912) ശ്രീകൃഷ്ണായ നമഃ॥ 8-1-0x (4823) [നാരായണം നമസ്കൃത്യ നരം ചൈവ നരോത്തമം। ദേവീം സരസ്വതീം ചൈവ തതോ ജയമുദീരയേത്॥ 8-1-1 (54913) വൈശംപായന ഉവാച। 8-1-2x (4824) തതോ ദ്രോണേ ഹതേ രാജന്ദുര്യോധനമുഖാ നൃപാഃ। ഭൃശമുദ്വിഗ്നമനസോ ദ്രോണപുത്രമുപാഗമൻ॥ 8-1-2 (54914) തേ ദ്രോണമനുശോചന്തഃ കശ്മലാഭിഹതൌജസഃ। പര്യുപാസന്ത ശോകാർതാസ്തതഃ ശാരദ്വതീസുതം॥ 8-1-3 (54915) തേ മുഹൂർതം സമാശ്വസ്യ ഹേതുഭിഃ ശാസ്ത്രസംമിതൈഃ। രാത്ര്യാഗമേ മഹീപാലാഃ സ്വാനി വേശ്മാനി ഭേജിരേ॥ 8-1-4 (54916) തേ വേശ്മസ്വപി കൌരവ്യ പൃഥ്വീശാ നാപ്നുവൻസുഖം। ചിന്തയന്തഃ ക്ഷയം തീവ്രം ദുഃഖശോകസമന്വിതാഃ॥ 8-1-5 (54917) വിശേഷതഃ സൂതപുത്രോ രാജാ ചൈവ സുയോധനഃ। ദുഃശാസനശ്ച ശകുനിഃ സൌബലശ്ച മഹാബലഃ॥ 8-1-6 (54918) ഉഷിതാസ്തേ നിശാം താം തു ദുര്യോധനനിവേശനേ। ചിന്തയന്തഃ പരിക്ലേശാൻപാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം॥ 8-1-7 (54919) യത്തദ്ദ്യൂതേ പരിക്ലിഷ്ടാ കൃഷ്ണാ ചാനായിതാ സഭാം। തത്സ്മരന്തോഽനുശോചന്തോ ഭൃശമുദ്വിഗ്നചതേതസഃ॥ 8-1-8 (54920) തഥാ തു സഞ്ചിന്തയതാം താൻക്ലേശാന്ദ്യൂതകാരിതാൻ। ദുഃഖേന ക്ഷണദാ രാജഞ്ജഗാമാബ്ദശതോപമാ॥ 8-1-9 (54921) തതഃ പ്രഭാതേ വിമലേ സ്ഥിതാ ദിഷ്ടസ്യ ശാസനേ। ചക്രുരാവശ്യകം സർവേ വിധിദൃഷ്ടേന കർമണാ॥ 8-1-10 (54922) തേ കൃത്വാഽവശ്യകാര്യാണി സമാശ്വസ്യ ച ഭാരത। യോഗമാജ്ഞാപയാമാസുര്യുദ്വായ ച വിനിര്യയുഃ॥ 8-1-11 (54923) കർണം സേനാപതിം കൃത്വാ കൃതകൌതുകമംഗലാഃ। പൂജയിത്വാ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠാന്ദധിപാത്രഘൃതാക്ഷതൈഃ॥ 8-1-12 (54924) ഗോഭിരശ്വൈശ്ച നിഷ്കൈശ്ച വാസോഭിശ്ച മഹാധനൈഃ। വന്ദ്യമാനാ ജയാശീർഭിഃ സൂതമാഗധബന്ദിഭിഃ॥ 8-1-13 (54925) തഥൈവ പാണ്ഡവാ രാജൻകൃതപൂർവാഹ്ണികക്രിയാഃ। ശിബിരാന്നിര്യയുസ്തൂർണം യുദ്വായ കൃതനിശ്ചയാഃ॥ 8-1-14 (54926) തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്വം തുമുലം രോമഹർഷണം। കുരൂണാം പാണ്ഡവാനാം ച പരസ്പരജയൈഷിണാം॥ 8-1-15 (54927) തയോർദ്വൌ ദിവസൌ യുദ്വം കുരുപാണ്ഡവസേനയോഃ। കർണേ സേനാപതൌ രാജൻബഭൂവാദ്ഭുതദർശനം॥ 8-1-16 (54928) തതഃ ശത്രുക്ഷയം കൃത്വാ സുമഹാന്തം രണേ വൃഷഃ। പശ്യതാം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം ഫൽഗുനേന നിപാതിതഃ॥ 8-1-17 (54929) തതസ്തു സഞ്ജയഃ സർവം ഗത്വാ നാഗപുരം ദ്രുതം। ആചഷ്ട ധൃതരാഷ്ട്രായ യദ്വൃത്തം കുരുജാംഗലേ॥ 8-1-18 (54930) ജനമയേജയ ഉവാച। 8-1-19x (4825) ആപഗേയം ഹതം ശ്രുത്വാ ദ്രോണം ചാപി മഹാരഥം। ആജഗാമ പരാമാർതിം വൃദ്വോ രാജാഽംബികാസുതഃ॥ 8-1-19 (54931) സ ശ്രുത്വാ നിഹതം കർണം ദുര്യോധനഹിതൈഷിണം। കഥം ദ്വിജവര പ്രാണാനധാരയത ദുഃഖിതഃ॥ 8-1-20 (54932) യസ്മിഞ്ജയാശാം പുത്രാണാം സമമന്യത പാർഥിവഃ। തസ്മിൻഹതേ സ കൌരവ്യഃ കഥം പ്രാണാനധാരയത്॥ 8-1-21 (54933) ദുർമരം തദഹം മന്യേ നൃണാം കൃച്ഛ്രേഽപി വർതതാം। യത്ര കർണം ഹതം ശ്രുത്വാ നാത്യജജ്ജീവിതം നൃപഃ॥ 8-1-22 (54934) തഥാ ശാന്തനവം വൃദ്വം ബ്രഹ്മൻബാഹ്ലീകമേവ ച। ദ്രോണം ച സോമദത്തം ച ഭൂരിശ്രവസമേവ ച॥ 8-1-23 (54935) തഥൈവ ചാന്യാൻസുഹൃദഃ പുത്രാൻപൌത്രാംശ്ച പാതിതാൻ। ശ്രുത്വാ യന്നാജഹാത്പ്രാണാംസ്തൻമന്യേ ദുഷ്കരം ദ്വിജ॥ 8-1-24 (54936) ഏതൻമേ സർവമാചക്ഷ്വ വിസ്തരേണ മഹാമുനേ। ന ഹി തൃപ്യാമി പൂർവേഷാം ശൃണ്വാനശ്ചരിതം മഹത്॥ ॥ 8-1-25 (54937) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധാരംഭേ പ്രഥമോഽധ്യായഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ധൃതരാഷ്ട്രേണ ഭീഷ്മദ്രോണൌ പ്രത്യനുശോചനപൂർവകം സഞ്ജയംപ്രതി ദുര്യോധനാദിപ്രവൃത്തിപ്രശ്നഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-1-0 (54938) വൈശംപായന ഉവാച। 8-1-0x (4826) ഹതേ കർണേ മഹാരാജ നിശി ഗാവൽഗണിസ്തദാ। ദീനോ യയൌ നാഗപുരമശ്വൈർവാതസമൈർജവേ॥ 8-1-1 (54939) സ ഹാസ്തിനപുരം ഗത്വാ ഭൃശമുദ്വിഗ്നചേതനഃ। ജഗാമ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ക്ഷയം പ്രക്ഷീണബാന്ധവം॥ 8-1-2 (54940) സ തമുദ്വീക്ഷ്യ രാജാനം കശ്മലാഭിഹതൌജസം। വവന്ദേ പ്രാഞ്ജലിർഭൂത്വാ മൂർധ്നാ പാദൌ നൃപസ്യ ഹ॥ 8-1-3 (54941) സംപൂജ്യ ച യഥാന്യായം ധൃതരാഷ്ട്രം മഹീപതിം। ഹാ കഷ്ടമിതി ചോക്ത്വാ സ തതോ വചനമാദദേ॥ 8-1-4 (54942) സഞ്ജയോഽഹം ക്ഷിതിപതേ കച്ചിദാസ്തേ സുഖം ഭവാൻ। സ്വദോഷൈരാപദം പ്രാപ്യ കച്ചിന്നാദ്യ വിമുഹ്യതി॥ 8-1-5 (54943) ഹിതാന്യുക്താനി വിദുരദ്രോണഗാംഗേയകേശവൈഃ। അഗൃഹീതാന്യനുസ്മൃത്യ കച്ചിന്ന കുരുഷേ വ്യഥാം॥ 8-1-6 (54944) രാമനാരദകണ്വാദ്യൈർഹിതമുക്തം സഭാതലേ। ന ഗൃഹീതമനുസ്മൃത്യ കച്ചിന്ന കുരുഷേ വ്യഥാം॥ 8-1-7 (54945) സുഹൃദസ്ത്വദ്വിതേ യുക്താൻഭീഷ്മദ്രോണമുഖാൻപരൈഃ। നിഹതാന്യുധി സംസ്മൃത്യ കച്ചിന്ന കുരുഷേ വ്യഥാം॥ 8-1-8 (54946) തമേവംവാദിനം രാജാ സൂതപുത്രം കൃതാജലിം। സുദീർഘമഥ നിഃശ്വസ്യ ദുഃഖാർത ഇദമബ്രവീത്॥ 8-1-9 (54947) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-1-10x (4827) ആപഗേയേ ഹതേ ശൂരേ ദിവ്യാസ്ത്രവതി സഞ്ജയ। ദ്രോണേ ച പരമേഷ്വാസേ ഭൃശം മേ വ്യഥിതം മനഃ॥ 8-1-10 (54948) യോ രഥാനാം സഹസ്രാണി ദംശിതാനാം ദശൈവ തു। അഹന്യഹനി തേജസ്വീ നിജഘ്നേ വസുസംഭവഃ॥ 8-1-11 (54949) തം ഹതം യജ്ഞസേനസ്യ പുത്രേണേഹ ശിഖണ്ഡിനാ। പാണ്ഡവേയാഭിഗുപ്തേന ശ്രുത്വാ മേ വ്യഥിതം മനഃ॥ 8-1-12 (54950) ഭാർഗവഃ പ്രദദൌ യസ്മൈ പരമാസ്ത്രം മഹാഹവേ। സാക്ഷാദ്രാമണേ യോ ബാല്യേ ധനുർവേദ ഉപാകൃതഃ॥ 8-1-13 (54951) യസ്യ പ്രസാദാത്കൌന്തേയാ രാജപുത്രാ മഹാരഥാഃ। മഹാരഥത്വം സംപ്രാപ്താസ്തഥാഽന്യേ വസുധാധിപാഃ॥ 8-1-14 (54952) തം ദ്രോണം നിഹതം ശ്രുത്വാ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന സംയുഗേ। സത്യസന്ധം മഹേഷ്വാസം ഭൃശം മേ വ്യഥിതം മനഃ॥ 8-1-15 (54953) യയോർലോകേ പുമാനസ്ത്രേ ന സമോഽസ്തി ചതുർവിധേ। തൌ ദ്രോണഭീഷ്മൌ ശ്രുത്വാ തു ഹതൌ മേ വ്യഥിതം മനഃ॥ 8-1-16 (54954) ത്രൈലോക്യേ യസ്യ ചാസ്ത്രേഷു ന പുമാന്വിദ്യതേ സമഃ। തം ദ്രോണം നിഹതം ശ്രുത്വാ കിമകുർവത മാമകാഃ॥ 8-1-17 (54955) സംശപ്തകാനാം ച ബലേ പാണ്ഡവേന മഹാത്മനാ। ധനഞ്ജയേന വിക്രംയ ഗമിതേ യമസാദനം॥ 8-1-18 (54956) നാരായണാസ്ത്രേ ച ഹതേ ദ്രോണപുത്രസ്യ ധീമതഃ। വിപ്രദ്രുതാനഹം മന്യേനിമഗ്നാഞ്ശോകസാഗരേ। 8-1-19 (54957) പ്ലവമാനാൻഹതേ ദ്രോണേ സന്നനൌകാനിവാർണവേ॥ ദുര്യോധനസ്യ കർണസ്യ ഭോജസ്യ കൃതവർമണഃ। 8-1-20 (54958) മദ്രരാജസ്യ ശല്യസ്യ ദ്രൌണേശ്ചൈവ കൃപസ്യ ച॥ മത്പുത്രസ്യ ച ശേഷസ്യ തഥാഽന്യേഷാം ച സഞ്ജയ। 8-1-21 (54959) വിപ്രദ്രുതേഷ്വനീകേഷു മുഖവർണോഽഭവത്കഥം॥ ഏതത്സർവം യഥാവൃത്തം തഥാ ഗാവൽഗണേ മമ। 8-1-22 (54960) ആചക്ഷ്വ പാണ്ഡവേയാനാം മാമകാനാം ച വിക്രമം॥ 8-1-23 (54961) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-1-23x (4828) തവാപരാധാദ്യദ്വൃത്തം കൌരവേയേഷു മാരിഷ। തച്ഛ്രുത്വാ മാ വ്യഥാം കാർഷീർദിഷ്ടേ ന വ്യഥതേ ബുധഃ॥ 8-1-24 (54962) യസ്മാദഭാവീ ഭാവീ വാ ഭവേദർഥോ നരം പ്രതി। അപ്രാപ്തൌ തസ്യ വാ പ്രാപ്തൌ ന കശ്ചിദ്യഥതേ ബുധഃ॥ 8-1-25 (54963) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-1-26x (4829) ന വ്യഥാഽഭ്യധികാ കാചിദ്വിദ്യതേ മമ സഞ്ജയ। ദിഷ്ടമേതത്പുരാ മന്യേ കഥയസ്യ യഥേച്ഛകം॥ ॥ 8-1-26 (54964) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനേന ദ്രോണമരണനിർവിണ്ണാനാം സൈനികാനാം കർണഗുണാനുവർണനേന പ്രോത്സാഹനം॥ 1 ॥ സഞ്ജയേന ധൃതരാഷ്ട്രംപ്രതി കർണപരാക മപ്രശംസനപൂർവകം തന്നിധനകഥനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-1-0 (54965) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-1-0x (4830) ഹതേ ദ്രോണേ മഹേഷ്വാസേ തവ പുത്രാ മഹാരഥാഃ। ബഭൂവുരസ്വസ്ഥമുഖാ വിഷണ്ണാ ഗതചേതസഃ॥ 8-1-1 (54966) അവാങ്മുഖാഃ ശസ്ത്രഭൃതഃ സർവ ഏവ വിശാംപതേ। അവേക്ഷമാണാഃ ശോകാർതാ നാഭ്യഭാഷൻപരസ്പരം॥ 8-1-2 (54967) താന്ദൃഷ്ട്വാ വ്യഥിതാകാരാൻസൈന്യാനി തവ ഭാരത। ഊർധ്വമേവ നിരൈക്ഷന്ത ദുഃഖത്രസ്താന്യനേകശഃ॥ 8-1-3 (54968) ശസ്ത്രാണ്യേഷാം തു രാജേന്ദ്ര ശോണിതാക്താനി സർവശഃ। പ്രാഭ്രശ്യന്ത കരാഗ്രേഭ്യോ ദൃഷ്ട്വാ ദ്രോണം ഹതം യുധി॥ 8-1-4 (54969) താനി ബദ്വാന്യരിഷ്ടാനി ലംബമാനാനി ഭാരത। അദൃശ്യന്ത മഹാരാജ നക്ഷത്രാണി യഥാ ദിവി॥ 8-1-5 (54970) തഥാ തു സ്തിമിതം ദൃഷ്ട്വാ ഗതസത്വമവസ്ഥിതം। ബലം തവ മഹാരാജ രാജാ ദുര്യോധനോഽബ്രവീത്॥ 8-1-6 (54971) ഭവതാം ബാഹുവീര്യം ഹി സമാശ്രിത്യ മയാ യുധി। പാണ്ഡവേയാഃ സമാഹൂതാ യുദ്വം ചേദം പ്രവർതിതം॥ 8-1-7 (54972) തദിദം നിഹതേ ദ്രോണേ വിഷണ്ണമിവ ലക്ഷ്യതേ। യുധ്യമാനാശ്ച സമരേ യോധാ വധ്യന്തി സർവശഃ॥ 8-1-8 (54973) ജയോ വാഽപി വധോ വാഽപി യുധ്യമാനസ്യ സംയുഗേ। ഭവേത്കിമത്ര ചിത്രം വൈ യുധ്യധ്വം സർവതോമുഖാഃ॥ 8-1-9 (54974) പശ്യധ്വം ച മഹാത്മാനം കർണം വൈകർതനം യുധി। പ്രചരന്തം മഹേഷ്വാസം ദിവ്യൈരസ്ത്രൈർമഹാബലം॥ 8-1-10 (54975) യസ്യ വൈ യുധി സന്ത്രാസാത്കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ। നിവർതതേ സദാ മന്ദഃ സിംഹാത്ക്ഷുദ്രമൃഗോ യഥാ॥ 8-1-11 (54976) യേന നാഗായുതപ്രാണോ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ। മാനുഷേണൈവ യുദ്ധേന താമവസ്ഥാം പ്രവേശിതഃ॥ 8-1-12 (54977) യേന ദിവ്യാസ്ത്രവിച്ഛൂരോ മായാവീ സ ഘടോത്കചഃ। അമോഘയാ രണേ ശക്ത്യാ നിഹതോ ഭൈരവം നദൻ॥ 8-1-13 (54978) തസ്യ ദുർവാരവീര്യസ്യ സത്യസന്ധസ്യ ധീമതഃ। ബാഹ്വോർദ്രവിണമക്ഷയ്യമദ്യ ദ്രക്ഷ്യഥ സംയുഗേ॥ 8-1-14 (54979) ദ്രോണപുത്രസ്യ വിക്രാന്തം രാധേയസ്യൈവ ചോഭയോഃ। പശ്യന്തു പാണ്ഡുപുത്രാസ്തേ വിഷ്ണുവാസവയോരിവ॥ 8-1-15 (54980) സർവ ഏവ ഭവന്തശ്ച ശക്താഃ പ്രത്യേകശോഽപി വാ। പാണ്ഡുപുത്രാന്രണേ ഹന്തും സസൈന്യാൻകിസു സംഹതാഃ। വീര്യവന്തഃ കൃതാസ്ത്രാശ്ച ദ്രക്ഷ്യഥാദ്യ പരസ്പരം॥ 8-1-16 (54981) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-1-17x (4831) ഏവമുക്ത്വാ തതഃ കർണം ചക്രേ സേനാപതിം തദാ। തവ പുത്രോ മഹാവീര്യോ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതോഽനഘ॥ 8-1-17 (54982) സൈനാപത്യമഥാവാപ്യ കർണോ രാജൻമഹാരഥഃ। സിംഹനാദം വിനദ്യോച്ചൈഃ പ്രായുധ്യത രണോത്കടഃ॥ 8-1-18 (54983) സസൃഞ്ജയാനാം സർവേഷാം പാഞ്ചാലാനാം ച മാരിഷ। കേകയാനാം വിദേഹാനാം ചകാര കദനം മഹത്॥ 8-1-19 (54984) തസ്യേഷുധാരാഃ ശതശഃ പ്രാദുരാസഞ്ഛരാസനാത്। അഗ്രേ പുംഖേഷു സംസക്താ യഥാ ഭ്രമരപങ്ക്തയഃ॥ 8-1-20 (54985) സ പീഡയിത്വാ പാഞ്ചാലാൻപാണ്ഡവാംശ്ച തരസ്വിനഃ। ഹത്വാ സഹസ്രശോ യോധാനർജുനേന നിപാതിതഃ॥ ॥ 8-1-21 (54986) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി തൃതീയോഽധ്യായഃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-1-21 വിഹ്വലഃ ചലനാസമർഥഃ കാഷ്ഠവത്പതിതഃ॥ 8-1-25 അന്തഃപുരാണി സ്ത്രിയഃ॥ 8-1-27 കദല്യഇവ വേപമാനാ ആസന്നിതി ശേഷഃ॥ 8-1-29 ദൃഷ്ട്വാ മനസൈവാത്മപ്രത്യയേന ദുഃഖവതീർജ്ഞത്വാ॥ 8-1-34 ഇഷ്ടവിയോഗമാത്രേണ ദശരഥാദിർമൃതഃ। അസ്യതു ജയേ നൈരാശ്യമധികം മരണകാരണമസ്തീതി ഭാവഃ॥ 8-1-1 പ്രഥമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 002

॥ ശ്രീഃ ॥

8.2. അധ്യായഃ 002

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ധൃതരാഷ്ട്രേണ നിജസേനായാം നിഹതാനാം നാമനിവേദനം ചോദിതേന സഞ്ജയേന തത്കഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-2-0 (54987) `ജനമേജയ ഉവാച। 8-2-0x (4832) തച്ഛ്രുത്വാ കർണഹനനം പുത്രാംശ്ചൈവ പലായിതാൻ। ധൃതരാഷ്ട്രോ നൃപശ്ചൈവ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠ കിമബ്രവീത്॥ 8-2-1 (54988) പ്രാപ്തവാന്വ്യസനം ഘോരം പുത്രവ്യസനജം മഹത്। കാലേ യദുക്തവാംസ്തസ്മിംസ്തൻമമാചക്ഷ്വ തത്ത്വതഃ'॥ 8-2-2 (54989) വൈശംപായന ഉവാച। 8-2-3x (4833) ഏതച്ഛ്രുത്വാ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ। അബ്രവീത്സഞ്ജയം സൂതം ശോകസംവിഗ്നമാനസഃ॥ 8-2-3 (54990) ദുഷ്പ്രണീതേന മേ താത പുത്രസ്യാദീർഘജീവിനഃ। ഹതം വൈകർതനം ശ്രുത്വാ ശോകോ മർമാണി കൃന്തതി॥ 8-2-4 (54991) തസ്യ മേ സംശയം ഛിന്ധി ദുഃഖപാരം തിതീർഷതഃ। കുരൂണാം സൃഞ്ജയാനാം ച കേ ജീവന്തി കേ മൃതാഃ॥ 8-2-5 (54992) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-2-6x (4834) ഹതഃ ശാന്തനവോ രാജന്ദുരാധർഷഃ പ്രതാപവാൻ। ഹത്വാ പാണ്ഡവയോധാനാമർബുദം ദശഭിർദിനൈഃ॥ 8-2-6 (54993) തഥാ ദ്രോണോ മഹേഷ്വാസഃ പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജാൻ। നിഹത്യ യുധി ദുർധർഷഃ പഞ്ചാദ്രുക്മരഥോ ഹതഃ॥ 8-2-7 (54994) ഹതശേഷസ്യ ഭീഷ്മേണ ദ്രോണേന ച മഹാത്മനാ। അർധം നിഹത്യ സൈന്യസ്യ കർണോ വൈകർതനോ ഹതഃ॥ 8-2-8 (54995) വിവിംശതിർമഹാരാജ രാജപുത്രോ മഹാബലഃ। ആനർതയോധാഞ്ശതശോ നിഹത്യ നിഹതോ രണേ॥ 8-2-9 (54996) തഥാ പുത്രോ വികർണസ്തേ ക്ഷത്രവ്രതമനുസ്മരൻ। ക്ഷീണബാണോ ഹതഃ ശൂരഃ സ്ഥിതോ ഹ്യഭിമുഖഃ പരൈഃ॥ 8-2-10 (54997) ധോരരൂപാൻപരിക്ലേശാന്ദുര്യോധനകൃതാൻബഹൂൻ। പ്രതിജ്ഞാം സ്മരതാ തേന ഭീമസേനേന പാതിതഃ॥ 8-2-11 (54998) വിന്ദാനുവിന്ദാവാവന്ത്യൌ രാജപുത്രൌ മഹാരഥൌ। കൃത്വാ സ്വസുകരം കർമ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-2-12 (54999) സിന്ധുരാഷ്ട്രമുഖാനീഹ ദശ രാഷ്ട്രാണി യാനിഹ। യസ്യ തിഷ്ഠന്തി വചനേ യഃ സ്ഥിതസ്തവ ശാസനേ॥ 8-2-13 (55000) അക്ഷൌഹിണീർദശൈകാം ച വിനിർജിത്യ ശിതൈഃ ശരൈഃ। സോഽർജുനേന ഹതോ രാജൻമഹാവീര്യോ ജയദ്രഥഃ॥ 8-2-14 (55001) തഥാ ദുര്യോധനസുതസ്തരസ്വീ യുദ്ധദുർമദഃ। വർതമാനഃ പിതുഃ ശാസ്ത്രേ സൌഭദ്രേണ നിപാതിതഃ॥ 8-2-15 (55002) തഥാ ദൌഃശാസനിഃ സൂരോ ബാഹുശാലീ രണോത്കടഃ। ദ്രൌപദേയേന സംഗംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-16 (55003) കിരാതാനാമധിപതിഃ സാഗരാനൂപവാസിനാം। ദേവരാജസ്യ ധർമാത്മാ പ്രിയോ ബഹുമതഃ സഖാ॥ 8-2-17 (55004) ഭഗദത്തോ മഹീപാലഃ ക്ഷത്രധർമരതഃ സദാ। ധനഞ്ജയേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-18 (55005) തഥാ കൌരവദായാദോ ന്യസ്തശസ്ത്രോ മഹായശാഃ। ഹതോ ഭൂരിശ്രവാ രാജഞ്ശൂരഃ സാത്യകിനാ യുധി॥ 8-2-19 (55006) ശ്രുതായുരപി ചാംബഷ്ഠഃ ക്ഷത്രിയാണാം ധുരന്ധരഃ। ചരന്നഭീതവത്സംഖ്യേ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-2-20 (55007) തവ പുത്രഃ സദാമർഷീ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്ധദുർമദഃ। ദുഃശാസനോ മഹാരാജ ഭീമസേനേന പാതിതഃ॥ 8-2-21 (55008) യസ്യ രാജൻഗജാനീകം ബഹുസാഹസ്രമദ്ഭുതം। സുദക്ഷിണഃ സ സംഗ്രാമേ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-2-22 (55009) കോസലാനാമധിപതിർഹത്വാ ബഹുമതാൻപരാൻ। സൌഭദ്രേണേഹ വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-23 (55010) ബഹുശോ യോധയിത്വാ തു ഭീമസേനം മഹാരഥം। ചിത്രസേനസ്തവ സുതോ ഭീമസേനേന പാതിതഃ॥ 8-2-24 (55011) മദ്രരാജാത്മജഃ ശൂരഃ പരേഷാം ഭയവർധനഃ। അസിചർമധരഃ ശ്രീമാൻസൌഭദ്രേണ നിപാതിതഃ॥ 8-2-25 (55012) സമഃ കർണസ്യ സമരേ യഃ സ കർണസ്യ പശ്യതഃ। വൃഷസേനോ മഹാതേജാഃ ശീഘ്രാസ്ത്രോ ദൃഢവിക്രമഃ॥ 8-2-26 (55013) അഭിമന്യോർവധം സ്മൃത്വാ പ്രതിജ്ഞാമപി ചാത്മനഃ। ധനഞ്ജയേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-27 (55014) നിത്യം പ്രസക്തവൈരോ യഃ പാണ്ഡവൈഃ പൃഥിവീപതിഃ। വിശ്രാവ്യ വൈരം പാർഥേന ശ്രുതായുഃ സ നിപാതിതഃ॥ 8-2-28 (55015) ശല്യപുത്രസ്തു വിക്രാന്തഃ സഹദേവേന മാരിഷ। ഹതോ രുക്മരഥോ രാജഞ്ശ്യാലോ മാതുലജോ യുധി॥ 8-2-29 (55016) രാജാ ഭാഗീരഥോ വൃദ്ധോ ബൃഹത്ക്ഷത്രശ്ച കേകയഃ। പരാക്രമന്തൌ വിക്രാന്തൌ നിഹതൌ വീര്യവത്തരൌ॥ 8-2-30 (55017) ഭഗദത്തസുതോ രാജൻകൃതപ്രജ്ഞോ മംഹാബലഃ। ശ്യേനവച്ചരതാ സംഖ്യേ നകുലേന നിപാതിതഃ॥ 8-2-31 (55018) പിതാമഹസ്തവ തഥാ ബാഹ്ലീകഃ സഹ ബാഹ്ലികൈഃ। നിഹതോ ഭീമസേനേന മഹാബാലപരാക്രമഃ॥ 8-2-32 (55019) ജയത്സേനസ്തഥാ രാജഞ്ജാരാസന്ധിർമഹാബലഃ। മാഗധോ നിഹതഃ സംഖ്യേ സൌഭദ്രേണ മഹാത്മനാ॥ 8-2-33 (55020) പുത്രസ്തേ ദുർമുഖോ രാജന്ദുഃസഹശ്ച മഹാരഥഃ। ഗദയാ ഭീമസേനേന നിഹതൌ ശൂരമാനിനൌ॥ 8-2-34 (55021) ദുർമർഷണോ ദുർവിഷഹോ ദുർജയശ്ച മഹാരഥഃ। കൃത്വാ ത്വസുകരം കർമ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-2-35 (55022) ഉഭൌ കലിംഗവൃഷകൌ ഭ്രാതരൌ യുദ്ധദുർമദൌ। കൃത്വാ ചാസുകരം കർമ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-2-36 (55023) സചിവോ വൃഷപർവാ തേ ശൂരഃ പരമവീര്യവാൻ। ഭീമസേനേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-37 (55024) തഥൈവ പൌരവോ രാജാ നാഗായുതബലോ മഹാൻ। സമരേ പാണ്ഡുപുത്രേണ നിഹതഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-2-38 (55025) വസാതയോ മഹാരാജ ദ്വിസാഹസ്രാഃ പ്രഹാരിണഃ। ശൂരസേനാശ്ച വിക്രാന്താഃ സർവേ യുധി നിപാതിതാഃ॥ 8-2-39 (55026) അഭീഷാഹാഃ കവചിനഃ പ്രഹരന്തോ രണോത്കടാഃ। ശിബയശ്ച രഥോദാരാഃ കാലിംഗസഹിതാ ഹതാഃ॥ 8-2-40 (55027) ഗോകുലേ നിത്യസംവൃദ്ധാ യുദ്ധേ പരമകോപനാഃ। ഗോപാലാഃ കൃതവീരാസ്തേ നിഹതാഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-2-41 (55028) ശ്രേണയോ ബഹുസാഹസ്രാഃ സംശപ്തകഗണാശ്ച യേ। തേ സർവേ പാർഥമാസാദ്യ ഗദാ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-2-42 (55029) ശ്യാലൌ തവ മഹാരാജ രാജാനൌ വൃഷകാചലൌ। ത്വദർഥമതിവിക്രാന്തൌ നിഹതൌ സവ്യസാചിനാ॥ 8-2-43 (55030) ഉഗ്രകർമാ മഹേഷ്വാസോ നാമതഃ കർമതസ്തഥാ। സാൽവരാജോ മഹാബാഹുർഭീമസേനേന പാതിതഃ॥ 8-2-44 (55031) ഓഘവാംശ്ച മഹാരാജ ബൃഹന്തഃ സഹിതൌ രണേ। പരാക്രമന്തൌ മിത്രാർഥേ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-2-45 (55032) തഥൈവ രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ ക്ഷേമധൂർതിർവിശാംപതേ। നിഹതോ ഗദയാ രാജൻഭീമസേനേന സംയുഗേ॥ 8-2-46 (55033) തഥാ രാജൻമഹേഷ്വാസോ ജലസന്ധൌ മഹാബലഃ। സുമഹത്കദനം കൃത്വാ ഹതഃ സാത്യകിനാ രണേ॥ 8-2-47 (55034) അലംബുസോ രാക്ഷസേന്ദ്രഃ ഖരബന്ധുരയാനവാൻ। ഘടോത്കചേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-2-48 (55035) രാധേയഃ സൂതപുത്രശ്ച ഭ്രാതരശ്ച മഹാരഥാഃ। കേകയാഃ സർവശശ്ചാപി നിഹതാഃ സ്വ്യസാചിനാ॥ 8-2-49 (55036) മാലവാ മദ്രകാശ്ചൈവ ദ്രാവിഡാശ്ചോഗ്രകർമിണഃ। യൌധേയാശ്ച ലലിത്ഥാശ്ച ക്ഷുദ്രകാശ്ചാപ്യുശീനരാഃ॥ 8-2-50 (55037) മാവേല്ലകാസ്തുണ്ഡികേരാഃ സാവിത്രീപുത്രകാശ്ച യേ। പ്രാച്യോദീച്യാഃ പ്രതീച്യാശ്ച ദാക്ഷിണാത്യാശ്ച മാരിഷ॥ 8-2-51 (55038) പത്തീനാം നിഹതാഃ സംഘാ ഹയാനാം പ്രയുതാനി ച। രഥവ്രജാശ്ച നിഹതാ ഹതാശ്ച വരവാരണാഃ॥ 8-2-52 (55039) സധ്വജാഃ സായുധാഃ ശൂരാഃ സവർമാംബരഭൂഷണാഃ। കാലേന മഹതാഽഽയസ്താഃ കുശലൈര്യേ ച വർധിതാഃ॥ 8-2-53 (55040) തേ ഹതാഃ സമരേ രാജൻപാർഥേനാക്ലിഷ്ടകർമണാ। അന്യേ തഥാഽമിതബലാഃ പരസ്പരവധൈഷിണഃ॥ 8-2-54 (55041) ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവോ രാജാനഃ സഗണാ രണേ। ഹതാഃ സഹസ്രശോ രാജന്യൻമാം ത്വം പരിപൃച്ഛസി॥ 8-2-55 (55042) ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ കർണാർജുനസമാഗമേ। മഹേന്ദ്രേണ യഥാ വൃത്രോ യഥാ രാമേണ രാവണഃ॥ 8-2-56 (55043) യഥാ കൃഷ്ണേന നരകോ മുരുശ്ച നിഹതോ രണേ। കാർതവീര്യശ്ച രാമേണ ഭാർഗവേണ യഥാ ഹതഃ॥ 8-2-57 (55044) സജ്ഞാതിബാന്ധവഃ ശൂരഃ സമരേ യുദ്ധദുർമദഃ। രണേ കൃത്വാ മഹദ്യുദ്ധം ഘോരം ത്രൈലോക്യമോഹനം॥ 8-2-58 (55045) യഥാ സ്കന്ദേന മഹിഷോ യഥാ രുദ്രേണ ചാന്ധകഃ। തഥാഽർജുനേന സ ഹതോ ദ്വൈരഥേ യുദ്ധദുർമദഃ॥ 8-2-59 (55046) സാമാത്യബാന്ധവോ രാജൻകർണഃ പ്രഹരതാം വരഃ। ജയാശാ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം വൈരസ്യ ച മുഖം നൃപഃ॥ 8-2-60 (55047) തീർണം തത്പാണ്ഡവൈ രാജന്യത്പുരാ നാവബുധ്യസേ। ഉച്യമാനോ മഹാരാജ ബന്ധുഭിർഹിതകാങ്ക്ഷിഭിഃ॥ 8-2-61 (55048) `ന കൃതം ച ത്വയാ പൂർവം ദൈവേന വിധിനാ ബലാത്'। തദിദം സമനുപ്രാപ്തം വ്യസനം സുമഹാത്യയം॥ 8-2-62 (55049) ഗാണാം രാജ്യകാമാനാം ത്വയാ രാജൻഹിതൈഷിണാ। അഹിതാന്യേവ ചീർണാനി തേഷാം തേ ഫലമാഗതം॥ ॥ 8-2-63 (55050) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-2-35 ദുർമനാശ്ച മഹാരഥഃ ഇതി ക.ഖ.ങ.പാഠഃ। വികർണശ്ച മഹാബലഃ ഇതി ങ. പാഠഃ॥ 8-2-48 ഖരബന്ധുരയാനവാൻ ഗർദഭസംയുതരഥവാൻ। അലായുധോ രാക്ഷസേന്ദ്രോ ബകബന്ധുരയാനവാൻ ഇതി ക.ഖ.ങ.പാഠഃ॥ 8-2-59 കർണസ്തഥാ ഹത ഇത്യനുകൃഷ്യതേ॥ 8-2-2 ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 003

॥ ശ്രീഃ ॥

8.3. അധ്യായഃ 003

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സഞ്ജയേന ധൃതരാഷ്ട്രംപതി യുദ്ധേ നിഹതാനാം പരേഷാം നാമകഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-3-0 (55051) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-3-0x (4835) ആഖ്യാതാ മാമകാസ്താത നിഹതാ യുധി പാണ്ഡവൈഃ। ഹതാംശ്ച പാണ്ഡവേയാനാം മാമകൈർബ്രൂഹി സഞ്ജയ॥ 8-3-1 (55052) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-3-2x (4836) കൃതിനോ യുധി വിക്രാന്താ മഹാസത്വാ മഹാബലാഃ। സാനുബന്ധാഃ സഹാമാത്യാ ഗാംഗേയേന നിപാതിതാഃ॥ 8-3-2 (55053) നാരായണാ വല്ലവാശ്ച രാമാശ്ച ശതശോ പരേ। അനുരക്താശ്ച വീരേണ ഭീഷ്മേണ യുധി പാതിതാഃ॥ 8-3-3 (55054) സമഃ കിരീടിനാ സംഖ്യേ വീര്യേണ ച ബലേന ച। സത്യജിത്സത്യസന്ധേന ദ്രോണേന നിഹതോ യുധി॥ 8-3-4 (55055) പാഞ്ചാലാനാം മഹേഷ്വാസാഃ സർവേ യുദ്വവിശാരദാഃ। ദ്രോണേന സഹ സംഗംയ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-5 (55056) തഥാ വിരാടദ്രുപദൌ വൃദ്വൌ സഹസുതൌ നൃപൌ। പരാക്രമന്തൌ മിത്രാർഥേ ദ്രോണേന നിഹതൌ രണേ॥ 8-3-6 (55057) യോ ബാല ഏവ സമരേ സംമിതഃ സവ്യസാചിനാ। കേശവേന ച ദുർധർഷോ ബലദേവേന ചാഭിഭൂഃ॥ 8-3-7 (55058) പരേഷാം കദനം കൃത്വാ മഹദ്രണവിശാരദഃ। പരിവാര്യ മദാമാത്രൈഃ ഷഡ്ഭിഃ പരമകൈ രഥൈഃ। അശക്നുവദ്ഭിർബീഭത്സുമഭിമന്യുർനിപാതിതഃ॥ 8-3-8 (55059) കൃതം തം വിരഥം വീരം ക്ഷത്രധർമേ വ്യവസ്ഥിതം। ദൌഃശാസനിർമഹാരാജ സൌഭദ്രം ഹതവാന്രണേ॥ 8-3-9 (55060) പടച്ചരനിഹന്താ ച മഹത്യാ സേനയാ വൃതഃ। അംബഷ്ഠസ്യ സുതഃ ശ്രീമാൻമിത്രഹേതോഃ പരാക്രമൻ॥ 8-3-10 (55061) ആസാദ്യ ലക്ഷ്മണം വീരം ദുര്യോധനസുതം രണേ। സുമഹത്കദനം കൃത്വാ ഗതോ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-11 (55062) ബൃഹന്തഃ സുമഹേഷ്വാസഃ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്വദുർമദഃ। ദുഃശാസനേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-3-12 (55063) മണിമാന്ദണ്ഡധാരശ്ച രാജാനൌ യുദ്ധദുർമദൌ। പരാക്രമന്തൌ മിത്രാർഥേ ദ്രോണേന യുധി പാതിതൌ॥ 8-3-13 (55064) അംശുമാൻഭോജരാജസ്തു സഹസൈന്യോ മഹാരഥഃ। ഭാരദ്വാജേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-3-14 (55065) സാമുദ്രശ്ചിത്രസേനശ്ച സഹ പുത്രേണ ഭാരത। സമുദ്രസേനേന ബലാദ്ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-3-15 (55066) അനൂപവാസീ നീലശ്ച വ്യാധ്രദത്തശ്ച വീര്യവാൻ। അശ്വത്ഥാംനാ വികർണേന ഗമിതൌ യമസാദനം॥ 8-3-16 (55067) ചിത്രായുധശ്ചിത്രയോധീ കൃത്വാ ച കദനം മഹത്। ചിത്രമാർഗേണ വിക്രംയ വികർണേന ഹതോ മൃധേ। 8-3-17 (55068) വൃകോദരസമോ യുദ്ധേ വൃതഃ കേകയജോ യുധി। കേകയേന ച വിക്രംയ ഭ്രാതാ ഭ്രാത്രാ നിപാതിതഃ॥ 8-3-18 (55069) ജനമേജയോ ഗദായോധീ പാർവതീയഃ പ്രതാപവാൻ। ദുർമുഖേന മഹാരാജ തവ പുത്രേണ പാതിതഃ॥ 8-3-19 (55070) രോചമാനൌ നരവ്യാഘ്രൌ രോചമാനൌ ഗ്രഹാവിവ। ദ്രൌണേന യുഗപദ്രാജന്ദിവം സംപ്രാതിതൌ ശരൈഃ॥ 8-3-20 (55071) നൃപാശ്ച പ്രതിയുധ്യന്തഃ പരാക്രാന്താ വിശാംപതേ। കൃത്വാ നസുകരം കർമ ഗതാ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-21 (55072) പുരുജിത്കൃന്തിഭോജശ്ച മാതുലൌ സവ്യസാചിനഃ। സംഗ്രാമനിർജിതാംʼല്ലോകാൻഗമിതൌ ദ്രോണസായകൈഃ॥ 8-3-22 (55073) അഭിഭൂഃ കാശിരാജശ്ച കാശികൈർബഹുഭിർവൃതഃ। വസുദാനസ്യ പുത്രേണ ത്യാജിതോ ദേഹമാഹവേ॥ 8-3-23 (55074) അമിതൌജാ യുധാമന്യുരുത്തമൌജാശ്ച വീര്യവാൻ। നിഹത്യ ശതശഃ സൂരാനസ്മദീയൈർനിപാതിതാഃ॥ 8-3-24 (55075) മിത്രവർമാ ച പാഞ്ചാല്യഃ ക്ഷത്രധർമാ ച ഭാരത। ദ്രോണേന പരമേഷ്വാസൌ ഗമിതൌ യമസാദനം॥ 8-3-25 (55076) ശിഖണ്ഡിതനയോ യുദ്ധേ ക്ഷത്രദേവോ യുധാംപതിഃ। ലക്ഷ്മണേന ഹതോ രാജംസ്തവ പൌത്രേണ ഭാരത॥ 8-3-26 (55077) സുചിത്രശ്ചിത്രവർമാ ച പിതാപുത്രൌ മഹാരഥൌ। പ്രചരന്തൌ മഹാവീരൌ ദ്രോണേന നിഹതൌ രണേ॥ 8-3-27 (55078) വാർധക്ഷേമിർമഹാരാജ സമുദ്ര ഇവ പർവണി। ആയുധക്ഷയമാസാദ്യ പ്രശാന്തിം പരമാം ഗതഃ॥ 8-3-28 (55079) സേനാബിന്ദുസുതഃ ശ്രേഷ്ഠഃ ശാസ്ത്രവാൻപ്രഹരന്യുധി। ബാഹ്ലികേന മഹാരാജ കൌരവേന്ദ്രേണ പാതിതഃ॥ 8-3-29 (55080) ധൃഷ്ടകേതുർമഹാരാജ ചേദീനാം പ്രവരോ രഥഃ। കൃത്വാ നസുകരം കർമ ഗതോ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-30 (55081) തഥാ സത്യധൃതിർവീരഃ കൃത്വാ കദനമാഹവേ। പാണ്ഡവാർഥേ പരാക്രാന്തോ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-3-31 (55082) പുത്രസ്തു ശിശുപാലസ്യ സുകേതുഃ പൃഥിവീപതിഃ। നിഹത്യ ശാത്രവാൻസംഖ്യേ ദ്രോണേന നിഹതോ യുധി॥ 8-3-32 (55083) തഥാ സത്യധൃതിർവീരോ മദിരാശ്വശ്ച വീര്യവാൻ। സൂര്യദത്തശ്ച വിക്രാന്തോ നിഹതോ ദ്രോണസായകൈഃ॥ 8-3-33 (55084) `മാത്സ്യാദവരജഃ ശ്രീമാഞ്ശതാനീകോ നിപാതിതഃ। ശ്രേണിമാംശ്ച മഹാരാജ യുധ്യമാനഃ പരാക്രമീ। കൃത്വാ നസുകരം കർമ ഗതോ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-34 (55085) തഥൈവ യുധി വിക്രാന്തോ മാഗധഃ പരമാസ്ത്രവിത്। ഭീഷ്മേണ നിഹതോ രാജഞ്ശേതേഽദ്യ പരവീരഹാ॥ 8-3-35 (55086) വിരാടപുത്രഃ ശംഖസ്തു ഉത്തരശ്ച മഹാരഥഃ। കുർവന്തൌ സുമഹത്കർമ ഗതൌ വൈവസ്വതക്ഷയം॥ 8-3-36 (55087) വസുദാനശ്ച കദനം കുർവാണോഽതീവ സംയുഗേ। ഭാരദ്വാജേന വിക്രംയ ഗമിതോ യമസാദനം॥ 8-3-37 (55088) ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ। ഹതാ ദ്രോണേന വിക്രംയ യൻമാം ത്വം പരിപൃച്ഛസി॥ ॥ 8-3-38 (55089) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി തൃതീയോഽധ്യായഃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-3-20 രോചമാനൌ ഏകാനാമാനൌ ഭ്രാതരൌ॥ 8-3-3 തൃതീയോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 004

॥ ശ്രീഃ ॥

8.4. അധ്യായഃ 004

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സഞ്ജയേന ധൃതരാഷ്ട്രംപ്രതി ഹതാവശിഷ്ടാനാം നാമകഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-4-0 (55090) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-4-0x (4837) മാമകസ്യാസ്യ സൈന്യസ്യ ഹൃതോത്സേകസ്യ സ·ഞ്ജയ। അവശേഷം ന പശ്യാമി കകുദേ മൃദിതേ സതി॥ 8-4-1 (55091) തൌ ഹി വീരൌ മഹേഷ്വാസൌ മദർഥേ കുരുസത്തമൌ। ഭീഷ്മദ്രോണൌ ഹതൌ ശ്രുത്വാ കോന്വർഥോ ജീവിതേന മേ॥ 8-4-2 (55092) ന ച മൃഷ്യാമി രാധേയം ഹതമാഹവശോഭിനം। യസ്യ ബാഹ്വോർബലം തുല്യം കുഞ്ജരാണാം ശതം ശതം॥ 8-4-3 (55093) ഹതപ്രവരസൈന്യം മേ യഥാ ശംസസി സഞ്ജയ। അഹതാനപി മേ ശംസ യേഽത്ര ജീവന്തി കേചന॥ 8-4-4 (55094) ഏതേഷു ഹി മൃതേഷ്വദ്യ യേ ത്വയാ പരികീർതിതാഃ। യേഽപി ജീവന്തി തേ സർവേ മൃതാ ഇതി മതിർമമ॥ 8-4-5 (55095) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-4-6x (4838) യസ്മിൻമഹാസ്ത്രാണി സമർപിതാനി ചിത്രാണി ശുഭ്രാണി ചതുർവിധാനി। ദിവ്യാനി രാജന്വിഹിതാനി ചൈവ ദ്രോണേന വീരേ ദ്വിജസത്തമേന॥ 8-4-6 (55096) മഹാരഥഃ കൃതിമാൻക്ഷിപ്രഹസ്തോ ദൃഢായുധോ ദൃഢമുഷ്ടിർദൃഢേഷുഃ। സ വീര്യവാന്ദ്രോണപുത്രസ്തരസ്വീ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-7 (55097) ആനർതവാസീ ഹൃദികാത്മജോഽസൌ മഹാരഥഃ സാത്വതാനാം വരിഷ്ഠഃ। സ്വയം ഭോജഃ കൃതവർമാ കൃതാസ്ത്രോ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-8 (55098) ആർതായനിഃ സമരേ ദുഷ്പ്രകംപ്യഃ സേനാഗ്രണീഃ പ്രഥമസ്താവകാനാം। യഃ സ്വസ്രീയാൻപാണ്ഡവേയാന്വിസൃജ്യ സത്യാം വാചം സ്വാം ചികീർഷുസ്തരസ്വീ॥ 8-4-9 (55099) തജോവധം സൂതപുത്രസ്യ സംഖ്യേ പ്രതിശ്രുത്യാജാതശത്രോഃ പുരസ്താത്। ദുരാധർഷഃ ശക്രസമാനവീര്യഃ ശല്യഃ സ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-10 (55100) ശാരദ്വതോ ഗൌതമശ്ചാപി രാജ-- ൻമഹാബാഹുചിത്രാസ്ത്രയോധീ। ധനുശ്ചിത്രം സുമഹദ്ഭാവരസാഹം വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമഃ പ്രഗൃഹ്യ॥ 8-4-11 (55101) ഗാന്ധാരരാജഃ സസുതശ്ച രാജ-- ന്ദുർദ്യൂതദേവീ കലഹപ്രിയശ്ച। ഗാന്ധാരമുഖ്യൈര്യവനൈശ്ച രാജ-- ന്വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-12 (55102) മഹാരഥഃ കേകയരാജപുത്രഃ സദശ്വയുക്തം ച പതാകിനം ച। രഥം സമാരുഹ്യ കുരുപ്രവീര വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-13 (55103) തഥാ സുതസ്തേ ജ്വലനാർകവർണം രഥം സമാസ്ഥായ കുരുപ്രവീരഃ। വ്യവസ്ഥിതഃ പുരുമിത്രോ നരേന്ദ്ര വ്യഭ്രേ സൂര്യോ ഭ്രാജമാനോ യഥാ ഖേ॥ 8-4-14 (55104) ദുര്യോധനോ നാഗകുലസ്യ മധ്യേ വ്യവസ്ഥിതഃ സിംഹ ഇവാബഭാസേ। രഥേന ജാംബൂനദഭൂഷണേന വ്യവസ്ഥിതഃ സമരേ യോത്സ്യമാനഃ॥ 8-4-15 (55105) സ രാജമധ്യേ പുരുഷപ്രവീരോ രരാജ ജാംബൂനദചിത്രവർമാ। പദ്മപ്രഭോ വഹ്നിരിവാൽപധൂമോ മേഘാന്തരേ സൂര്യ ഇവ പ്രകാശഃ॥ 8-4-16 (55106) തഥാ സുഷേണോഽപ്യസിചർമപാണി-- സ്തവാത്മജഃ സത്യസേനശ്ച വീരഃ। വ്യവസ്ഥിതൌ ചിത്രസേനേന സാർധം ഹൃഷ്ടാത്മാനൌ സമരേ യോദ്ധകാമൌ॥ 8-4-17 (55107) ഹീനിഷേവോ ഭാരതരാജപുത്ര ഉഗ്രായുധഃ ശ്രുതവർമാ ജയശ്ച। ശലശ്ച സത്യവ്രതദുഃശലൌ ച വ്യവസ്ഥിതാഃ സഹസൈന്യാ നരാഗ്ര്യാഃ॥ 8-4-18 (55108) കൈതവ്യാനാമധിപഃ ശൂരമാനീ രണേരണേ ശത്രുഹാ രാജപുത്രഃ। രഥീ ഹയീ നാഗപത്തിപ്രയായീ വ്യവസ്ഥിതോ യോദ്വുകാമസ്ത്വദർഥേ॥ 8-4-19 (55109) വീരഃ ശ്രുതായുശ്ച ധൃതായുധശ്ച ചിത്രാംഗദശ്ചിത്രസേനശ്ച വീരഃ। വ്യവസ്ഥിതാ യോദ്വുകാമാ നരാഗ്ര്യാഃ പ്രഹാരിണോ മാനിനഃ സത്യസന്ധാഃ॥ 8-4-20 (55110) കർണാത്മജഃ സത്യസന്ധോ മഹാത്മാ വ്യവസ്ഥിതഃ സമരേ യോദ്വുകാമഃ॥ 8-4-21 (55111) അഥാപരൌ കർണസുതൌ വരാസ്ത്രൌ വ്യവസ്ഥിതൌ ലഘുഹസ്തൌ നരേന്ദ്ര। ബലേ മഹത്യുൽബണസത്വവീര്യൌ സമാസ്ഥിതൌ യോദ്വുകാമൌ ത്വദർഥേ॥ 8-4-22 (55112) ഏതൈശ്ച മുഖ്യൈരപരൈശ്ച രാജ-- ന്യോധപ്രവീരൈരമിതപ്രഭാവൈഃ। വ്യവസ്ഥിതോ നാഗകുലസ്യ മധ്യേ യഥാ മഹേന്ദ്രഃ കുരുരാജോ ജയായ॥ 8-4-23 (55113) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-4-24x (4839) ആഖ്യാതാ ജീവമാനാ യേ പരേ സൈന്യാ യഥായഥം। ഇതീദമവഗച്ഛാമി വ്യക്തമർഥാഭിപത്തിതഃ॥ 8-4-24 (55114) വൈശംപായന ഉവാച। 8-4-25x (4840) ഏവം ബ്രുവന്നേവ തദാ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ। ഹതപ്രവീരം ഭൂയിഷ്ഠം കിഞ്ചിച്ഛേഷം സ്വകം ബലം। ശ്രുത്വാ വ്യാമോഹമാഗച്ഛച്ഛോകവ്യാകുലിതേന്ദ്രിയഃ॥ 8-4-25 (55115) വ്യാകുലം മേ മനസ്താത ശ്രുത്വാ സുമഹദപ്രിയം॥ മനോ മുഹ്യതി ചാംഗാനി ന ച ശക്നോമി ധാവിതും। ഇത്യേവമുക്ത്വാ വചനം ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ। ഭ്രാന്തചിത്തസ്തതഃ സോഽഥ ബഭൂവ ജഗതീപതിഃ॥ ॥ 8-4-26 (55116) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ചതുർഥോഽധ്യായഃ॥ 4 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-4-1 കകുദേ പ്രധാനപുരുഷസമൂഹേ ഭീഷ്മദ്രോണകർണരൂപേ മൃദിതേനാശിതേ സതി॥ 8-4-5 മൃതാഃ മൃതപ്രായാഃ॥ 8-4-6 ചതുർവിധാനി ദൃഢദൂരസൂക്ഷ്മശബ്ദവേധീനി। വിഹിതാനി ധനുർവേദോദിതാനി॥ 8-4-7 കൃതിമാൻ അവന്ധ്യയത്നഃ॥ 8-4-9 ആർതായനിഃ ശല്യഃ। സ്വസ്രീയാൻ ഭാഗിനേയാൻ॥ 8-4-19 നാഗപത്തിപ്രയായീ നാഗൈഃ പത്തിഭിശ്ച പ്രയാതും ശീലമസ്യ। നാഗരഥപ്രയായീതി പാഠാന്തരം॥ 8-4-24 സൈന്യാഃ സേനാമർഹന്തി തേ രാജാനഃ। യഥായഥം പക്ഷദ്വയേഽപി ജീവമാനാ ആഖ്യാതാഃ। ഇദം ഭാവിജയപരാജയാദികം। ഇതി അനേന പക്ഷദ്വയബലതോലനേന വ്യക്തം സ്പൃഷ്ടമഭിഗച്ഛാമി ജാനാമി। അർഥാഭിപത്തിതഃ ഫലോപപത്തിതഃ। തേന ജയോ മദീയാനാം നാസ്തീതി നിശ്ചിനോമീതി ഭാവഃ। ആഖ്യാതാ വൈ ജീവമാനാഃ പരേഭ്യോഽന്യേ യഥാ ധ്നുവം। ഇതീദമവഗച്ഛാമി വ്യക്തമർഥോ വ്യവസ്ഥിതഃ। ഇതി ക.ഖ.ഡ.പാഠഃ॥ 8-4-4 ചതുർഥോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 005

॥ ശ്രീഃ ॥

8.5. അധ്യായഃ 005

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ധൃതരാഷ്ട്രേണ കർണഗുണാനുവർണനപൂർവകം ശോചനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-5-0 (55117) ജനമേജയ ഉവാച। 8-5-0x (4841) ശ്രുത്വാ കർണം ഹതം യുദ്വേ പുത്രാംശ്ചൈവ പലായിനഃ। നരേന്ദ്രഃ കിഞ്ചിദാശ്വസ്തോ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠ കിമബ്രവീത്॥ 8-5-1 (55118) പ്രാപ്തവാൻപരമം ദുഃഖം പുത്രവ്യസനജം മഹത്। തസ്മിന്യദുക്തവാൻകാലേ തൻമമാചക്ഷ്വ പൃച്ഛതഃ॥ 8-5-2 (55119) വൈശംപായന ഉവാച। 8-5-3x (4842) ശ്രുത്വാ കർണസ്യ നിധനമശ്രദ്വേയമിവാദ്ഭുതം। ഭൂതസംമോഹനം ഭീമം മേരോഃ സംസർപണം യഥാ॥ 8-5-3 (55120) ചിത്തമോഹമിവായുക്തം ഭാർഗവസ്യ മഹാമതേഃ। പരാജയമിവേന്ദ്രസ്യ ദ്വിഷദ്ധ്യോ ഭീമകർമണഃ॥ 8-5-4 (55121) ദിവഃ പ്രപതനം ഭാനോരുരവ്യാമിവ മഹാദ്യുതേഃ। സംശോഷണമിവാചിന്ത്യം സമുദ്രസ്യാക്ഷയാംഭസഃ॥ 8-5-5 (55122) മഹീവിയദ്ദിഗംബൂനാം സർവനാശമിവാദ്ഭുതം। കർമണോരിവ വൈഫല്യമുഭയോഃ പുണ്യപാപയോഃ॥ 8-5-6 (55123) സഞ്ചിന്ത്യ നിപുണം ബുദ്ധ്യാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ജനേശ്വരഃ। നേദമസ്തീതി സഞ്ചിന്ത്യ കർണസ്യ സമരേ വധം॥ 8-5-7 (55124) പ്രാണിനാമേവമാത്മത്വാത്സ്യാദപീതി വിചാര്യ ച। ശോകാഗ്നിനാ ദഹ്യമാനോ ധംയമാന ഇവാശയേ॥ 8-5-8 (55125) വിസ്രസ്താംഗഃ ശ്വസന്ദീനോ ഹാഹേത്യുക്ത്വാ സുദുഃഖിതഃ। വിലലാപ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രോഽംബികാസുതഃ॥ 8-5-9 (55126) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-5-10x (4843) സഞ്ജയാധിരഥിർവീരഃ സിംഹദ്വിരദവിക്രമഃ। വൃഷഭപ്രതിമസ്കന്ധോ വൃഷഭാക്ഷഗതിസ്വരഃ॥ 8-5-10 (55127) വൃഷഭോ വൃഷഭസ്യേവ യോ യുദ്ധേ ന നിവർതതേ। ശത്രോരപി മഹേന്ദ്രസ്യ വജ്രസംഹനനോ യുവാ॥ 8-5-11 (55128) യസ്യ ജ്യാതലശബ്ദേന ശരവൃഷ്ടിരവേണ ച। രഥാശ്വനരമാതംഗാ നാവതിഷ്ഠന്തി സംയുഗേ॥ 8-5-12 (55129) യമാശ്രിത്യ മഹാബാഹും ദ്വിഷത്സംഘഘ്നമച്യുതം। ദുര്യോധനോഽകരോദ്വൈരം പാണ്ഡുപുത്രൈർമഹാരഥൈഃ॥ 8-5-13 (55130) സ കഥം രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ കർണഃ പാർഥേന സംയുഗേ। നിഹതഃ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പ്രസഹ്യാസഹ്യവിക്രമഃ॥ 8-5-14 (55131) യോ നാമന്യത വൈ നിത്യമച്യുതം ച ധനഞ്ജയം। ന വൃഷ്മീൻസഹിതാനന്യാൻസ്വബാഹുബലദർപിതഃ॥ 8-5-15 (55132) ശാർംഗഗാണ്ഡീവധന്വാനൌ സഹിതാവപരാജിതൌ। അഹം ദിവ്യാദ്രഥാദേകഃ പാതയിഷ്യാമി സംയുഗേ॥ 8-5-16 (55133) ഇതി യഃ സതതം മന്ദമവോചല്ലോഭമോഹിതം। ദുര്യോധനമവാചീനം രാജ്യകാമുകമാതുരം॥ 8-5-17 (55134) യോഽജയത്സർവകാംഭോജാനാവന്ത്യാൻകേകയൈഃ സഹ। ഗാന്ധാരാൻമദ്രകാൻമാത്സ്യാംസ്ത്രിഗർതാംസ്തങ്കണാഞ്ശകാൻ। 8-5-18 (55135) പാഞ്ചാലാംശ്ച വിദേഹാംശ്ച കുലിന്ദാൻകാശികോസലാൻ സൂഹ്മാനംഗാംശ്ച വംഗാംശ്ച നിഷാദാൻപുണ്ഡ്രകീകടാൻ॥ 8-5-19 (55136) വത്സാൻകലിംഗാന്ദരദാനശ്മകാനൃഷികാനപി। `ശബരാൻഹാരഹൂണാംശ്ച പ്രഘൂണാൻസരലാനപി॥ 8-5-20 (55137) ംലേച്ഛരാഷ്ട്രാധിപാംശ്ചൈവ ദുർഗാനാടവികാംസ്തഥാ'। ജിത്വൈതാൻസമരേ വീരഃ പ്രദീപ്തൈഃ കങ്കപത്രിഭിഃ॥ 8-5-21 (55138) കരമാഹാരയാമാസ ജിത്വാ സർവാനരീംസ്തഥാ। ദുര്യോധനസ്യ വൃദ്ധ്യർഥം രാധേയോ രഥിനാം വരഃ। ദിവ്യാസ്ത്രവിമൻഹാതേജാഃ കർണോ വൈകർതനോ വൃഷഃ॥ 8-5-22 (55139) സേനാഗോപശ്ച സ കഥം ശത്രുഭിഃ പരമാസ്ത്രവിത്। ഘാതിതഃ പാണ്ഡവൈഃ ശൂരൈഃ സമരേ വീര്യശാലിഭിഃ॥ 8-5-23 (55140) വൃഷോ മഹേന്ദ്രോ ദേവേഷു വൃഷഃ കർണോ നരേഷ്വപി। തൃതീയമന്യം ലോകേഷു വൃഷം നൈവാനുശുശ്രുമ॥ 8-5-24 (55141) ഉച്ചൈഃ ശ്രവാ വരോഽശ്വാനാം രാജ്ഞാം വൈശ്രവണോ വരഃ। വരോ മഹേന്ദ്രോ ദേവാനാം കർണഃ പ്രഹരതാം വരഃ॥ 8-5-25 (55142) യോഽജിതഃ പാർഥിവൈഃ ശൂരൈഃ സമർഥൈർവീര്യശാലിഭിഃ। ദുര്യോധനസ്യ വൃദ്ധ്യർഥം കൃത്സ്നാമുർവീമഥാജയത്॥ 8-5-26 (55143) യം ലബ്ധ്വാ മാഗധോ രാജാ സാന്ത്വമാനോഽഥ സൌഹൃദൈഃ। അരൌത്സീത്പാർഥിവം ക്ഷത്രമൃതേ യാദവകൌരവാൻ॥ 8-5-27 (55144) തം ശ്രുത്വാ നിഹതം കർണം ദ്വൈരഥേ സവ്യസാചിനാ। ശോകാർണവേ നിമഗ്നോഽഹം ഭിന്നാ നൌരിവ സാഗരേ॥ 8-5-28 (55145) തം വൃഷം നിഹതം ശ്രുത്വാ ദ്വൈരഥേ രഥിനാം വരം। ശോകാർണവേ നിമഗ്നോഽഹമപ്ലുവഃ സാഗരേ യഥാ॥ 8-5-29 (55146) ഈദൃശൈര്യദ്യഹം ദുഃഖൈർന വിനശ്യാമി സഞ്ജയ। വജ്രാദ്ദൃഢതരം മന്യേ ഹൃദയം മമ ദുർഭിദം॥ 8-5-30 (55147) ജ്ഞാതിസംബന്ധിമിത്രാണാമിമം ശ്രുത്വാ പരാഭവം। കോ മദന്യഃ പുമാംʼല്ലോകേ ന ജഹ്യാത്സൂത ജീവിതം॥ 8-5-31 (55148) വിഷമഗ്നിം പ്രപാതം ച പർവതാഗ്രാദഹം വൃണേ। `മഹാപ്രസ്ഥാനഗമനം ജലം പ്രായോപവേശനം'। ന ഹി ശക്ഷ്യാമി ദുഃഖാനി സോഢും കഷ്ടാനി സഞ്ജയ॥ ॥ 8-5-32 (55149) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി പഞ്ചമോഽധ്യായഃ॥ 5 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-5-1 പുത്രാംശ്ചൈവ നിപാതിതാൻ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-5-4 ഭാർഗവസ്യ രാമസ്യ ശുക്രസ്യ വാ॥ 8-5-7 കർണസ്യ വധം സഞ്ചിന്ത്യ മനസ്യാലോച്യ ഇദം കൃത്സ്നം ജഗത്സ്വസൈന്യം വാ നാസ്തീതി സഞ്ചിന്ത്യ നിശ്ചിത്യ വിലലാപേതി തൃതീയേന സംബന്ധഃ॥ 8-5-17 അവാചീനം ചിന്തയാഽധോമുഖം॥ 8-5-24 ജലവർഷിത്വാദ്ദേവേഷു മഹേന്ദ്രോ വൃഷഃ। ധനവർഷിത്വാൻമനുഷ്യേഷു കർണോവൃഷഃ। തൃതീയമേവമഭിതോ വൃഷ്ടികർതാരം വൃഷം॥ 8-5-29 നൌകാഹീനഃ॥ 8-5-5 പഞ്ചമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 006

॥ ശ്രീഃ ॥

8.6. അധ്യായഃ 006

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണവധശ്രവണാനന്തരീയകധൃതരാഷ്ട്രപ്രവൃത്തിം പൃഷ്ടേന വൈശംപായനേന കർണദുര്യോധനസ്തുതിനിന്ദാപൂർവകം സഞ്ജയംപ്രതി കർണാർജുനയുദ്ധകഥനചോദനാരൂപധൃതരാഷ്ട്രപ്രവൃത്തികഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-6-0 (55150) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-6-0x (4844) ശ്രിയാ കുലേന യശസാ തപസാ ച ശ്രുതേന ച। ത്വാമദ്യ സന്തോ മന്യന്തേ യയാതിമിവ നാഹുഷം॥ 8-6-1 (55151) ശ്രുതേ മഹർഷിപ്രതിമഃ കൃതകൃത്യോഽസി പാർഥിവ। പര്യവസ്ഥാപയാത്മാനം മാ വിഷാദേ മനഃ കൃഥാഃ॥ 8-6-2 (55152) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-6-3x (4845) ദൈവമേവ പരം മന്യേ ധിക്പൌരുഷമനർഥകം। യത്ര സാലപ്രതീകാശഃ കർണോഽഹന്യത സംയുഗേ॥ 8-6-3 (55153) ഹത്വാ യുധിഷ്ഠിരാനീകം പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജാൻ। പ്രതാപ്യ ശരവർഷേണ ദിശഃ സർവാ മഹാരഥഃ॥ 8-6-4 (55154) മോഹിയിത്വാ രണേ പാർഥാന്വജ്നഹസ്ത ഇവാസുരാൻ। സ കഥം നിഹതഃ ശേതേ വായുരുഗ്ണ ഇവ ദ്രുമഃ॥ 8-6-5 (55155) ശോകസ്യാന്തം ന പശ്യാമി പാരം ജലനിധേരിവ। ചിന്താ മേ വർധതേഽതീവ മുമൂർഷാ ചാപി ജായതേ॥ 8-6-6 (55156) കർണസ്യ നിധനം ശ്രുത്വാ വിജയം ഫൽഗുനസ്യ ച। അശ്രദ്ധേയമഹം മന്യേ വധം കർണസ്യ സഞ്ജയ॥ 8-6-7 (55157) വജ്രസാരമിദം നൂനം ഹൃദയം ദുർഭിദം മമ। യച്ഛ്രുത്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രം ഹതം കർണം ന ദീര്യതേ॥ 8-6-8 (55158) ആര്യുർനൂനം സുദീർഘം മേ വിഹിതം ദൈവതൈഃ പുരാ। യത്ര കർണം ഹതം ശ്രുത്വാ ജീവാമീഹ സുദുഃഖിതഃ॥ 8-6-9 (55159) ധിഗ്ജീവിതമിദം ചൈവ സുഹൃദ്വീനസ്യ സഞ്ജയ। അദ്യ ചാഹം ദശാമേതാം ഗതഃ സഞ്ജയ ഗർഹിതാം। കൃപണം വർതയിഷ്യാമി ശോച്യഃ സർവസ്യ മന്ദധീഃ॥ 8-6-10 (55160) അഹമേവ പുരാ ഭൂത്വാ സർവലോകസ്യ സത്കൃതഃ। പരിഭൂതഃ കഥം സൂത പരൈഃ ശക്ഷ്യാമി ജീവിതും॥ 8-6-11 (55161) ദുഃഖാദ്ദുഃഖതരം ഭന്യേ പ്രാപ്തവാനസ്മി സഞ്ജയ। ഭീഷ്മദ്രോണവധേനൈവ കർണസ്യ ച മഹാത്മനഃ॥ 8-6-12 (55162) നാവശേഷം പ്രപശ്യാമി സൂതപുത്രേ ഹതേ യുധി। സഹി പാരം മഹാനാസീത്പുത്രാണാം മമ സഞ്ജയ॥ 8-6-13 (55163) യുദ്ധേ ഹി നിഹതഃ ശൂരോ വിസൃജൻസായകാൻബഹൂൻ। കോ ഹി മേ ജീവിതേനാർഥസ്തമൃതേ പുരുഷർഷഭം॥ 8-6-14 (55164) രഥാദാധിരഥിർനൂനം ന്യപതത്സായകാർദിതഃ। പർവതസ്യേവ ശിഖരം വ ജ്രപാതാദ്വിദാരിതം॥ 8-6-15 (55165) സ ശേതേ പൃഥിവീം നൂനം ശോഭയന്രുധിരോക്ഷിതഃ। മാതംഗ ഇവ മത്തേന മതാംഗേന നിപാതിതഃ॥ 8-6-16 (55166) യോ ബലം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം പാണ്ഡവാനാം യതോ ഭയം। സോഽർജുനേന ഹതഃ കർണഃ പ്രതിമാനം ധനുഷ്മതാം॥ 8-6-17 (55167) സ ഹി വീരോ മഹേഷ്വാസോ മിത്രാണാമഭയങ്കരഃ। ശേതേ വിനിഹതോ വീരഃ ശക്രേണേവ പുരാ ബലഃ॥ 8-6-18 (55168) പംഗോരിവാധ്വഗമനം ദരിദ്രസ്യേവ കാമിതം। ദുര്യോധനസ്യ ലോഭശ്ച സമാന്യേതാനി സഞ്ജയ॥ 8-6-19 (55169) അന്യഥാ ചിന്തിതം കാര്യമന്യഥാ തത്തു ജായതേ। അഹോ നു ബലവദ്ദൈവം കാലശ്ച ദുരതിക്രമഃ॥ 8-6-20 (55170) പലായമാനഃ കൃപണോ ദീനാത്മാ ദീനപൌരുഷഃ। കച്ചിദ്വിനിഹതഃ സൂത പുത്രോ ദുഃശാസനോ മമ॥ 8-6-21 (55171) കച്ചിന്ന ദീനാചരിതം കൃതവാംസ്താത സംയുഗേ। കച്ചിന്ന നിഹതഃ ശൂരാ യഥാഽന്യേ ക്ഷത്രിയർഷഭാഃ॥ 8-6-22 (55172) യുധിഷ്ഠിരസ്യ വചനം മാ യുദ്ധമിതി സർവദാ। ദുര്യോധനോ നാഭ്യഗൃഹ്ണാൻമൂഢഃ പഥ്യമിവൌഷധം॥ 8-6-23 (55173) ശതൽപേ ശയാനേന ഭീഷ്മേണ സുമഹാത്മനാ। പാനീയം യാചിതഃ പാർഥഃ സോവിധ്യൻമേദിനീതലം॥ 8-6-24 (55174) ജലസ്യ ധാരാം ജനിതാം ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡുസുതേന ച। അബ്രവീത്സ മഹാബാഹുസ്താത സംശാംയ പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-6-25 (55175) പ്രശമാദ്വി ഭവേച്ഛാന്തിർമദന്തം യുദ്ധമസ്തു വഃ। ഭ്രാതൃഭാവേന പൃഥിവീം ഭുങ്ക്ഷ്വ പാണ്ഡുസുതൈഃ സഹ॥ 8-6-26 (55176) അകുർവന്വചനം തസ്യ നൂനം ശോചതി പുത്രകഃ। തദിദം സമനുപ്രാപ്ത വചനം ദീർഘദർശിനഃ॥ 8-6-27 (55177) അഹം തു നിഹതാമാത്യോ ഹതപുത്രശ്ച സഞ്ജയ। ദ്യൂതതഃ കൃച്ഛ്രമാപന്നോ ലൂനപക്ഷ ഇവ ദ്വിജഃ॥ 8-6-28 (55178) യഥാ ഹി ശകുനിം ഗൃഹ്യ ഛിത്ത്വാ പക്ഷൌ ച സഞ്ജയ। വിസർജയന്തി സംഹൃഷ്ടാഃ ക്രീഡമാനാഃ കുമാരകാഃ॥ 8-6-29 (55179) ലൂനപക്ഷതയാ തസ്യ ഗമനം നോപപദ്യതേ। തഥാഹമപി സംപ്രാപ്തോ ലൂനപക്ഷ ഇവ ദ്വിജഃ॥ 8-6-30 (55180) ക്ഷീണഃ സർവാർഥഹീനശ്ച നിർജ്ഞാതിർബന്ധുവർജിതഃ। കാം ദിശം പ്രതിപത്സ്യാമി ദീനഃ ശത്രുവശം ഗതഃ॥ 8-6-31 (55181) വൈശംപായന ഉവാച। 8-6-32x (4846) ഇത്യേവം ധൃതരാഷ്ട്രോഽഥ വിലപ്യ ബഹുദുഃഖിതഃ। പ്രോവാച സഞ്ജയം ഭൂയഃ സോകവ്യാകുലമാനസഃ॥ 8-6-32 (55182) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-6-33x (4847) യോഽജയത്സർവകാംഭോജാനംബഷ്ഠാൻകൈകയൈഃ സഹ। ഗാന്ധാരാംശ്ച വിദേഹാംശ്ച ജിത്വാ കാര്യാർഥമാഹവേ॥ 8-6-33 (55183) ദുര്യോധനസ്യ വൃദ്ധ്യർഥം യോഽജയത്പൃഥിവീം പ്രഭുഃ। സ ജിതഃ പാണ്ഡവൈഃ ശൂരൈഃ സമരേ വാഹുശാലിഭിഃ॥ 8-6-34 (55184) തസ്മിൻഹതേ മഹേഷ്വാസേ കർണേ യുധി കിരീടിനാ। കേ വീരാഃ പര്യതിഷ്ഠന്ത തൻമമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ॥ 8-6-35 (55185) കച്ചിന്നൈകഃ പരിത്യക്തഃ പാണ്ഡവൈർനിഹതോ രണേ। ഉക്തം ത്വയാ പുരാ താത യഥാ വീരോ നിപാതിതഃ॥ 8-6-36 (55186) ഭീഷ്മമപ്രതിയുധ്യന്തം ശിഖംഡീ സായകോത്തമൈഃ। പാതയാമാസ സമരേ സർവശസ്ത്രഭൃതാം വരം॥ 8-6-37 (55187) തഥാ ദ്രൌപദിനാ ദ്രോണോ ന്യസ്തസർവായുധോ യുധി। `ധർമരാജവചഃ ശ്രുത്വാ അശ്വത്ഥാമാ ഹതസ്ത്വിതി'॥ 8-6-38 (55188) യുക്തയോഗോ മഹേഷ്വാസഃ ശരൈർബഹുഭിരാചിതഃ। നിഹതഃ ഖംഗമുദ്യംയ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന സഞ്ജയ॥ 8-6-39 (55189) അന്തരേണ ഹതാവേതൌ ഛലേന ച വിശേഷതഃ। അശ്രൌഷമഹമേതദ്വൈ ഭീഷ്മദ്രോണൌ നിപാതിതൌ॥ 8-6-40 (55190) ഭീഷ്മദ്രോണൌ ഹി സമരേ ന ഹന്യാദ്വജ്രഭൃത്സ്വയം। ന്യായേന യുധ്യൻസമരേ തദ്വൈ സത്യം ബ്രവീമി തേ॥ 8-6-41 (55191) കർണം ത്വസ്യന്തമസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ച ബഹൂനി ച। കഥമിന്ദ്രോപമം വീരം മൃത്യുര്യുദ്വേ സമസ്പൃശത്॥ 8-6-42 (55192) യസ്യ വിദ്യുത്പ്രഭാം ശക്തിം ദിവ്യാം കനകഭൂഷണാം। പ്രായച്ഛദ്ദ്വിഷതാം ഹന്ത്രീം കുണ്ഡലാഭ്യാം പുരന്ദരഃ॥ 8-6-43 (55193) യസ്യ സർപമുഖോ ദിവ്യഃ ശരഃ കാഞ്ചനഭൂഷണഃ। അശേത നിശിതഃ പത്രീ സമരേഷ്വരിസൂദനഃ॥ 8-6-44 (55194) ഭീഷ്മദ്രോണമുഖാന്വീരാന്യോഽവമത്യ മഹാരഥാൻ। ജാമദഗ്ന്യാൻമഹാഘോരം ബ്രാഹ്മമസ്ത്രമശിക്ഷത॥ 8-6-45 (55195) യശ്ച ദ്രോണമുഖാന്ദൃഷ്ട്വാ വിമുഖാനർദിതാഞ്ശരൈഃ। സൌഭദ്രസ്യ മഹാബാഹുർവ്യധമത്കാർമുകം ശിതൈഃ॥ 8-6-46 (55196) യശ്ച നാഗായുതപ്രാണാം വജ്രരംഹസമച്യുതം। വിരഥം സഹസാ കൃത്വാ ഭീമസേനമപാഹസത്॥ 8-6-47 (55197) സഹദേവം ച നിർജിത്യ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। കൃപയാ വിരഥം കൃത്വാ നാഹനദ്ധർമചിന്തയാ॥ 8-6-48 (55198) യശ്ച മായാസഹസ്രാണി വികുർവാണം ജയൈഷിണം। ഘടോത്കചം രാക്ഷസേന്ദ്രം ശക്രശക്ത്യാ നിജഘ്നിവാൻ॥ 8-6-49 (55199) ഏവാംശ്ച ദിവസാന്യസ്യ യുദ്ധേ ഭീതോ ധനഞ്ജയഃ। നാഗമദ്ദ്വൈരഥം വീരഃ സ കഥം നിഹതോ രണേ॥ 8-6-50 (55200) [സംശപ്തകാനാം യോധാ യേ ആഹ്വയന്ത സദാഽന്യതഃ। ഏതാൻഹത്വാ ഹനിഷ്യാമി പശ്ചാദ്വൈകർതനം രണേ॥ 8-6-51 (55201) ഇതി വ്യപദിശൻപാർഥോ വർജയൻസൂതജം രണേ। സ കഥം നിഹതോ വീരഃ പാർഥേന പരവീരഹാ॥] 8-6-52 (55202) രഥഭഹ്ഗോ ന ചേത്തസ്യ ധനുർവാ ന വ്യശീര്യത। ന ചേദസ്ത്രാണി നഷ്ടാനി സ കഥം നിഹതഃ പരൈഃ॥ 8-6-53 (55203) കോ ഹി ശക്തോ രണേ കർണം വിധുന്വാനം മഹദ്ധനുഃ। വിമുഞ്ചന്തം ശരാൻഘോരാന്ദിവ്യാന്യസ്ത്രാണി ചാഹവേ। ജേതും പുരുഷശാർദൂലം ശാർദൂലമിവ വേഗിനം॥ 8-6-54 (55204) ധ്രവം തസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം രഥോ വാഽപി മഹീം ഗതഃ। അസ്ത്രാണി വാ പ്രനഷ്ടാനി യഥാ ശംസസി മേ ഹതം। ന ഹ്യന്യദപി പശ്യാമി കാരണം തസ്യ നാശനേ॥ 8-6-55 (55205) ന ഹിൻമി ഫൽഗുനം യാവത്താവത്പാദൌ ന ധാവയേ। ഇതി യസ്യ മഹാഘോരം വ്രതമാസീൻമഹാത്മനഃ॥ 8-6-56 (55206) യസ്യ ഭീതോ രമേ നിദ്രാം ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। ത്രയോദശസമാ നിത്യം നാഭജത്പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-6-57 (55207) യസ്യ വീര്യവതോ വീര്യമുപാശ്രിത്യ മഹാത്മനഃ। മമ പുത്രഃ സഭാം ഭാര്യാം പാണ്ഡൂനാം നീതവാൻബലാത്॥ 8-6-58 (55208) തത്രാപി ച സഭാമധ്യേ പാണ്ഡവാനാം ച പശ്യതാം। ദാസഭാര്യേതി പാഞ്ചാലീമബ്രവീത്കുരുസന്നിധൌ॥ 8-6-59 (55209) [ന സന്തി തപയഃ കൃഷ്ണേ സർവേ ഷണ്ഡതിലൈഃ സമാഃ। ഉപതിഷ്ഠസ്വ ഭർതാരമന്യം വാ വരവർണിനി॥ 8-6-60 (55210) ഇത്യേവം യഃ പുരാ വാചോ രൂക്ഷാഃ സംശ്രാവയന്രുഷാ। സഭായാം സൂതജഃ കൃഷ്ണാം സ കഥം നിഹതഃ പരൈഃ॥ 8-6-61 (55211) യദി ഭീഷ്മോ രണശ്ലാഘീ ദ്രോണോ വാ യുധി ദുർമദഃ। ന ഹനിഷ്യതി കൌന്തേയാൻപക്ഷപാതാത്സുയോധന। സർവാനേവ ഹനിഷ്യാമി വ്യേതു തേ മാനസോ ജ്വരഃ॥ 8-6-62 (55212) കിം കരിഷ്യതി ഗാണ്ഡീവമക്ഷയ്യൌ ച മഹേഷുധീ। സ്നിഗ്ധചന്ദനദിഗ്ധസ്യ മച്ഛരസ്യാഭിധാവതഃ। സ നൂനമൃഷഭസ്കന്ധോ ഹ്യർജുനേന കഥം ഹതഃ॥] 8-6-63 (55213) യശ്ച ഗാണ്ഡീവമുക്താനാം സ്പർശമുഗ്രമചിന്തയൻ। അപതിർഹ്യസി കൃഷ്ണേതി ബ്രുവൻപാർഥാനവൈക്ഷത॥ 8-6-64 (55214) യസ്യ നാസീദ്ഭയം പാർഥാത്സപുത്രാത്സജനാർദനാത്। സ്വബാഹുബലമാശ്രിത്യ മുഹൂർതമപി സഞ്ജയ॥ 8-6-65 (55215) തസ്യ നാഽഹം വധം മന്യേ ദേവൈരപി സവാസവൈഃ। പ്രതീപമഭിഘാവദ്ഭിഃ കിം പുനസ്താത പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-6-66 (55216) ന ഹി ജ്യാം സംസംപൃശാനസ്യ തലത്രേ വാഽപി ഗൃഹ്ണതഃ। പുമാനാധിരഥേഃ സ്ഥാതും കശ്ചിത്പ്രമുഖതോഽർഹതി॥ 8-6-67 (55217) അപി സ്യാൻമേദിനീ ഹീനാ സോമസൂര്യപ്രഭാംശുഭിഃ। ന വധ- പുരുഷേന്ദ്രസ്യ സംയുഗേഷ്വപലായിനഃ॥ 8-6-68 (55218) യേന മന്ദഃ സഹായേന ഭ്രാത്രാ ദുഃശാസനേന ച। വാസുദേവസ്യ ദുർബുദ്ധിഃ പ്രത്യാഖ്യാനമരോചത॥ 8-6-69 (55219) സ നൂനം വൃഷഭസ്കന്ധം കർണം ദൃഷ്ട്വാ നിപാതിതം। ദുഃശാസനം ച നിഹതം മന്യേ ശോചതി പുത്രകഃ॥ 8-6-70 (55220) ഹതം വൈകർതനം ദൃഷ്ട്വാ ദ്വൈരഥേ സവ്യസാചിനാ। ജയതഃ പാണ്ഡവാന്ദൃഷ്ട്വാ കിംസ്വിദ്ദുര്യോധനോഽബ്രവീത്॥ 8-6-71 (55221) [ദുർമർഷണം ഹതം ദൃഷ്ട്വാ വൃഷസേനം ച സംയുഗേ। പ്രഭഗ്രം ച ബലം ദൃഷ്ട്വാ വധ്യമാനം മഹാരഥൈഃ॥ 8-6-72 (55222) പരാങ്മുഖാംശ്ച രാജ്ഞസ്തു പലായനപരായണാൻ। വിദ്രുതാന്രഥിനോ ദൃഷ്ട്വാ മന്യേ ശോചതി പുത്രകഃ॥ 8-6-73 (55223) അനേയശ്ചാഭിമാനീ ച ദുർബുദ്ധിരജിതേന്ദ്രിയഃ। ഹതോത്സാഹം ബലം ദൃഷ്ട്വാ കിംസ്വിദുര്യോധനോഽബ്രവീത്॥ 8-6-74 (55224) സ്വയം വൈരം മഹത്കൃത്വാ വാര്യമാണഃ സുഹൃദ്ഗണൈഃ। പ്രധനേ ഹതഭൂയിഷ്ഠൈഃ കിംസ്വിദ്ദുര്യോധനോഽബ്രവീത്॥ 8-6-75 (55225) ഭ്രാതരം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസേനേന സംയുഗേ। രുധിരേ പീയമാനേ ച കിംസ്വിദ്ദ്രുര്യോധനോഽബ്രവീത്॥] 8-6-76 (55226) സഹ ഗാന്ധാരരാജേന സഭായാം യദഭാഷത। കർണോഽർജുനം രണേ ഹന്താ ഹതേ തസ്മിൻകിമബ്രവീത്॥ 8-6-77 (55227) ദ്യൂതം കൃത്വാ പുരാ ഹൃഷ്ഠോ വഞ്ചയിത്വാ ച പാൺ·ഡവാൻ। ശകുനിഃ സൌബലസ്താത ഹതേ കർണേ കിമബ്രവീത്॥ 8-6-78 (55228) കൃതവർമാ മഹേഷ്വാസഃ സാത്വതാനാം മഹാരഥഃ। ഹതം വൈകർതനം ദൃഷ്ട്വാ ഹാർദിക്യഃ കിമഭാഷത॥ 8-6-79 (55229) ബ്രാഹ്മണാഃ ക്ഷത്രിയാ വൈശ്യാ യസ്യ ശിക്ഷാമുപാസതേ। ധനുർവേദം ചികീർഷന്തോ ദ്രോണപുത്രസ്യ ധീമതഃ॥ 8-6-80 (55230) യുവാ രൂപേണ സംപന്നോ ദർശനീയോ മഹായശാഃ। അശ്വത്ഥാമാ ഹതേ കർണേ കിമഭാഷത സഞ്ജയ॥ 8-6-81 (55231) ആചാര്യോ യോ ധനുർവേദേ ഗൌതമോ രഥസത്തമഃ। കൃപഃ ശാരദ്വതസ്താത ഹതേ കർണേ കിമബ്രവീത്॥ 8-6-82 (55232) മദ്രരാജോ മഹേഷ്വാസഃ ശല്യഃ സമിതിശോഭനഃ। ദൃഷ്ട്വാ വിനിഹതം കർണം സാരഥ്യേ രഥിനാം വരഃ। കിമഭാഷത സൌവീരോ മദ്രാണാമധിപോ ബലീ॥ 8-6-83 (55233) ദൃഷ്ട്വാ വിനിഹതം സർവേ യോധാ വാരണദുർജയാഃ। യേ ച കേന രാജാനഃ പൃഥിവ്യാം യോദ്വുമാഗതാഃ। വൈകർതനം ഹതം ദൃഷ്ടവാ കാന്യഭാഷന്ത സഞ്ജയ॥ 8-6-84 (55234) ദ്രോണേ തു നിഹതേ വീരേ രഥവ്യാഘ്രേ നരർഷഭേ। കേ വാ മുഖമനീകാനാമാസൻസഞ്ജയ ഭാഗശഃ॥ 8-6-85 (55235) മദ്രരാജഃ കഥം ശല്യോ നിയുക്തോ രഥിനാം വരഃ। വൈകർതനസ്യ സാരഥ്യേ തൻമമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ॥ 8-6-86 (55236) കേഽരക്ഷന്ദക്ഷിണം ചക്രം സൂതപുത്രസ്യ യുധ്യതഃ। വാമം ചക്രം രരക്ഷുർവാ കേ വാ വീരസ്യ പൃഷ്ഠതഃ॥ 8-6-87 (55237) കേ കർണം ന ജഹുഃ ശൂരാഃ കേ ക്ഷുദ്രാഃ പ്രാദ്രവംസ്തതഃ। കഥം ച വഃ സമേതാനാം ഹതഃ കർണോ മഹാരഥഃ॥ 8-6-88 (55238) പാണ്ഡവാശ്ച സ്വയം ശൂരാഃ പ്രത്യുദീയുർമഹാരഥാഃ। സൃജന്തഃ ശരവർഷാണി വാരിധാരാ ഇവാംബുദാഃ॥ 8-6-89 (55239) സ ച സർപമുഖോ ദിവ്യോ മഹേഷുപ്രവരസ്തദാ। വ്യർഥഃ കഥം സമഭവത്തൻമമാചക്ഷ്വ സ·ഞ്ജയ॥ 8-6-90 (55240) മാമകസ്യാസ്യ സൈന്യസ്യ ഹതോത്സേധസ്യ സഞ്ജയ। അവശേഷം ന പശ്യാമി കകുദേ മൃദിതേ സതി॥ 8-6-91 (55241) തൌ ഹി വീരൌ മഹേഷ്വാസൌ മദർഥേ ത്യക്തജീവീതൌ। ഭീഷ്മദ്രോണൌ ഹതൌ ശ്രുത്വാ കോ ന്വർഥോ ജീവിതേന മേ॥ 8-6-92 (55242) പുനഃ പുനർന മൃഷ്യാമി വധം കർണസ്യ പാണ്ഡവൈഃ। യസ്യ ബാഹ്വോർബലം തുല്യം കുഞ്ജരാണാം ശതം ശതം॥ 8-6-93 (55243) ദ്രോണേ ഹതേ ച യദ്വൃത്തം കൌരവാണാം പരൈഃ സഹ। സംഘാമേ നരവീരാണാം തൻമമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ॥ 8-6-94 (55244) യഥാ കർണശ്ച കൌന്തേയൈഃ സഹ യുദ്ധമയോജയത്। തഥാ ച ദ്വിഷതാം ഹന്താ രണേ ശാന്തസ്തദുച്യതാം॥ ॥ 8-6-95 (55245) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷഷ്ഠോഽധ്യായഃ॥ 6 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-6-37 അപ്രതിയുധ്യന്തം ശിഖണ്ഡിനാ പ്രതിയുദ്ധഗനംഗീകുർവാണം॥ 8-6-38 ദ്രൌപദിനാ ദ്രുപദപുത്രേണ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന॥ 8-6-40 ഫലേന ച വിശേഷതഃ ഇതി ക.ങ.പാഠഃ। ബലേന ച വിശേഷതഃ ഇതി ഖ. പാഠഃ॥ 8-6-43 കുണ്ഡലാഭ്യാം സകവചാഭ്യാം। താദർഥ്യേ ചതുർഥീ॥ 8-6-44 അശേത നിഹതഃ പത്രീ സമരേഷ്വരിസൂദനഃ ഇതി ഖ.പാഠഃ। അശേത നിഹതഃ പത്രീ ചന്ദനേഷ്വരിസൂദനഃ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-6-53 രഥസംഗോ ന ചേത്തസ്യ ഇതി ക.ഡ.പാഠഃ। അഹങ്കാംരോ ന ചേത്തസ്യ ഇതി ഖ. പാഠഃ॥ 8-6-66 പ്രാതിഭഠ്യേന അഭിധാവദ്ഭിഃ സർവദിഗ്ഭ്യഃ സമാഗതൈഃ॥ 8-6-67 ആധിരഥേഃ അധിരഥപുത്രസ്യ॥ 8-6-68 സോമസൂര്യമഹാചര്യാത്പ്രകർഷേണ ഭാതീതി യോഗാച്ച പ്രഭോ വഹ്നിസ്തേഷാം ത്രയാണാമംശുഭിർമുയൂഖൈഃ॥ 8-6-69 മന്ദോ ദുര്യോധനഃ॥ 8-6-74 അനേയ അശിക്ഷണീയഃ। യതോഽഭിമാനീ വിദ്വത്ത്വാഭിമാനീ। ഏതഏവ ദുർബുദ്ധിഃ ഹിതമജാനൻ॥ 8-6-75 പ്രധനേ രണേ॥ 8-6-84 കാനി വാക്യാനീതി ശേഷഃ॥ 8-6-89 പ്രത്യുദീയുഃ കഥമിതി ശേഷഃ॥ 8-6-91 ഹതോത്സേധസ്യ വിനഷ്ടോത്കർഷസ്യാ॥ 8-6-6 ഷഷ്ഠോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 007

॥ ശ്രീഃ ॥

8.7. അധ്യായഃ 007

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അശ്വത്ഥാമവചനാദ്ദുര്യോധനേന സൈനാപത്യേഽഭിഷിക്തേന കർണേന രണായ സേനാനിയോജനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-7-0 (55246) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-7-0x (4848) ഹതേ ദ്രോണേ മഹേഷ്വാസേ തസ്മിന്നഹനി ഭാരത। കൃതേ ച മോഘസങ്കൽപേ ദ്രോണപുത്രേ മഹാരഥേ॥ 8-7-1 (55247) ദ്രവമാണേ മഹാരാജ കൌരവാണാം ബലാർണവേ। വ്യൂഹ്യ പാർഥഃ സ്വകം സൈന്യമതിഷ്ഠദ്വാതൃഭിർവൃതഃ॥ 8-7-2 (55248) തമവസ്ഥിതമാജ്ഞായ പുത്രസ്തേ ഭരതർഷഭ। വിദ്രുതം സ്വബലം ദൃഷ്ട്വാ പൌരുഷേണ ന്യവാരയത്॥ 8-7-3 (55249) സ്വമനീകമവസ്ഥാപ്യ ബാഹുവീര്യമുപാശ്രിതഃ। യുദ്ധാ ച സുചിരം കാലം പാണ്ഡവൈഃ സഹ ഭാരത॥ 8-7-4 (55250) ലബ്ധലക്ഷൈഃ പരൈർഹഷ്ടൈർവ്യായച്ഛദ്ഭിശ്ചിരം തദാ। സന്ധ്യാകാലം സമാസാദ്യ പ്രത്യാഹാരമകാരയത്॥ 8-7-5 (55251) `നിവേശ്യ ബലവദ്വോരം ക്ഷുത്പിപാസാബലൈര്യുതം। ശ്രമേണ മഹതാ യുക്തം തഥാ ദ്രോണവധേന ച॥ 8-7-6 (55252) ദീനരൂപാ രണേ കർമ കൃത്വാ ഘോരം ച ശർവരീം। വിശം പ്രാപ്യ സാ സേനാ വിശ്രംയ മുദിതാഽഭവത്'॥ 8-7-7 (55253) കൃത്വാഽവഹാരം സൈന്യാനാം പ്രവിശ്യ ശിബിരം സ്വകം। കുരവഃ സഹിതാ മന്ത്രം മന്ത്രയാഞ്ചക്രിരേ മിഥഃ॥ 8-7-8 (55254) പര്യങ്കേഷു പരാർധ്യേഷു സ്പർധ്യാസ്തരണവത്സു ച। വരാസനേഷൂപവിഷ്ടാഃ സുഖശയ്യാസ്വിവാമരാഃ॥ 8-7-9 (55255) തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ സാംനാ പരമവൽഗുനാ। താനാഭാഷ്യ മഹേഷ്വാസാൻപ്രാപ്തകാലമഭാഷത॥ 8-7-10 (55256) മതം മതിമതാം ശ്രേഷ്ഠാഃ സർവേ പ്രബ്രൂത മാ ചിരം। ഏവംഗതേന യത്കാര്യം ഭവേത്കാര്യതരം നൃപാഃ॥ 8-7-11 (55257) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-7-12x (4849) ഏവമുക്തേ നരേന്ദ്രേണ നരസിംഹാ യുയുത്സവഃ। ചക്രുർനാനാവിധാശ്ചേഷ്ടാഃ സിംഹാസനഗതാസ്തദാ॥ 8-7-12 (55258) തേഷാം നിശാംയേംഗിതാനി യുദ്ധേ പ്രാണാഞ്ജുഹൂഷതാം। സമുദ്വീക്ഷ്യ മുഖം രാജ്ഞോ ബാലാർകസമവർചസം। ആചാര്യപുത്രോ മേധാവീ വാക്യജ്ഞോ വാക്യമാദദേ॥ 8-7-13 (55259) രാഗോ യോഗസ്തഥാ ദാക്ഷ്യാം നയശ്ചേത്യർഥസാധകാഃ। ഉപായാഃ പണ്ഡിതൈഃ പ്രോക്താസ്തേ തു ദൈവമുപാശ്രിതാഃ॥ 8-7-14 (55260) ലോകപ്രവീരാ യേഽസ്മാകം ദേവകൽപാ മഹാരഥാഃ। നീതിമന്തസ്തഥാ യുക്താ ദക്ഷാ രക്താശ്ച തേ ഹതാഃ॥ 8-7-15 (55261) ന ത്വേവ കാര്യം നൈരാശ്യമസ്മാഭിർവിജയം പ്രതി। സുനീതൈരിഹ സർവാർഥൈർദൈവമപ്യനുലോംയതേ॥ 8-7-16 (55262) തേ വയം പ്രവരം നൄണാം സർവൈര്യോധഗുണൈര്യുതം। കർണമേവാഭിഷേഭ്യാമഃ സൈനാപത്യേന ഭാരത॥ 8-7-17 (55263) കർണം സേനാപതിം കൃത്വാ പ്രമഥിഷ്യാമഹേ രിപൂൻ॥ 8-7-18 (55264) ഏഷ ഹ്യതിബലഃ ശൂരഃ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്ധദുർമദഃ। വൈവസ്വത ഇവാസഹ്യഃ ശക്തോ ജേതും രണേ നിപൂൻ॥ 8-7-19 (55265) ഏതദാചാര്യതനയാച്ഛ്രുത്വാ രാജംസ്തവാത്മജഃ। `ദുര്യോധനോ മഹാരാജ ഭൃശം പ്രീതമനാസ്തദാ'॥ 8-7-20 (55266) ആശാം ബഹുമതീം ചക്രേ വർണം പ്രതി സ വൈ തദാ। ഹതേ ഭീഷ്മേ ച ദ്രോണേ ച കർണോ ജേഷ്യതി പാണ്ഡവാൻ॥ 8-7-21 (55267) താമാശാം ഹൃദയേ കൃത്വാ സമാശ്വസ്യ ച ഭാരത। [തതോ ദുര്യോധനഃ പ്രീതഃ പ്രിയം ശ്രുത്വാഽസ്യ തദ്വചഃ। പ്രീതിസത്കാരസംയുക്തം തഥ്യമാത്മഹിതം ശൂഭം॥] 8-7-22 (55268) സ്വം മനഃ സമവസ്ഥാപ്യ ബാഹുവീര്യമുപാശ്രിതഃ॥ 8-7-23 (55269) `പ്രിയസത്കാരസംയുക്തം തഥ്യമാത്മഹിതേ രതം'। ദുര്യോധനോ മഹാരാജ രാധേയമിദമബ്രവീത്॥ 8-7-24 (55270) കർണ ജാനാമി തേ വീര്യം സൌഹൃദം പരമം മയി। തഥാഽപി ത്വാം മഹാബാഹോ പ്രവക്ഷ്യാമി ഹിതം വചഃ॥ 8-7-25 (55271) ശ്രുത്വാ യഥേഷ്ടം ച കുരു വീര യത്തവ രോചതേ। ഭവാൻപ്രാജ്ഞതമോ നിത്യം മമ ചൈവ പരാ ഗതിഃ॥ 8-7-26 (55272) ഭീഷ്മദ്രോണാവതിരഥൌ ഹതൌ സേനാപതീ മമ। സേനാപതിർഭവാനസ്തു താഭ്യാം ദ്രവിണവത്തരഃ॥ 8-7-27 (55273) വൃദ്ധോ ച തൌ മഹേഷ്വാസൌ സാപേക്ഷോ ച ധനഞ്ജയേ। മാനിതൌ ച മയാ വീരൌ രാധേയ വചനാത്തവ॥ 8-7-28 (55274) പിതാമഹത്വം സംപ്രേക്ഷ്യ പാണ്ഡുപുത്രാ മഹാരണേ। രക്ഷിതാസ്താത ഭീഷ്മേണ ദിവസാനി ദശൈവ തു॥ 8-7-29 (55275) ന്യസ്തശസ്ത്രേ തു ഭവതി ഹതോ ഭീഷ്മഃ പിതാമഹഃ। ശിഖണ്ഡിനം പുരുസ്കൃത്യ ഫൽഗുനേന മഹാഹവേ॥ 8-7-30 (55276) ഹതേ തസ്മിൻമഹേഷ്വാസേ ശരതൽപഗതേ തഥാ। ത്വയോക്തേ പുരുഷവ്യാഘ്ര ദ്രോണോ ഹ്യാസീത്പുരഃസരഃ॥ 8-7-31 (55277) തേനാപി രക്ഷിതാഃ പാർഥാഃ ശിഷ്യത്വാദിതി മേ മതിഃ। സ ചാപി നിഹതോ വൃദ്ധോ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന സത്വരം॥ 8-7-32 (55278) നിഹതാഭ്യാം പ്രധാനാഭ്യാം താഭ്യാമതുലവിക്രമ। ത്വത്സമം സമരേ യോധം നാന്യം പശ്യാമി ചിന്തയൻ॥ 8-7-33 (55279) ഭവാനേവ തു നഃ ശക്തോ വിജയായ ന സംശയഃ। പൂർവം മധ്യേ ച പശ്ചാശ്ച തഥൈവ വിഹിതം ഹിതം॥ 8-7-34 (55280) സ ഭവാന്ധുര്യവത്സംഖ്യേ ധുരമുദ്വോഽഢുമർഹതി। അഭിഷേചയ സൈനാന്യേ സ്വയമാത്മാനമാത്മനാ॥ 8-7-35 (55281) ദേവതാനാം യഥാ സ്കന്ദഃ സേനാനീഃ പ്രഭുരവ്യയഃ। തഥാ ഭവാനിമാം സേനാം ധാർതരാഷ്ട്രീം ബിഭർതു വൈ॥ 8-7-36 (55282) ജഹി ശത്രുഗണാൻസർവാൻമഹേന്ദ്രോ ദാനവാനിവ। അവസ്ഥിതം രമേ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവാസ്ത്വാം മഹാരഥാഃ। ദ്രവിഷ്യന്തി ച പാഞ്ചാലാ വിഷ്ണും ദൃഷ്ട്വേവ ദാനവാഃ॥ 8-7-37 (55283) തസ്മാത്ത്വം പുരുഷവ്യാഘ്ര പ്രകർഷൈതാം മഹാചമൂം॥ 8-7-38 (55284) ഭവത്യവസ്ഥിതേ യത്തേ പാണ്ഡവാ മന്ദചേതസഃ। ദ്രവിഷ്യന്തി സഹാമാത്യാഃ പാഞ്ചാലാഃ സൃഞ്ജയാശ്ച ഹ। 8-7-39 (55285) യഥാ ഹ്യഭ്യുദിതഃ സൂര്യഃ പ്രതപൻസ്വേന തേജസാ। വ്യപോഹതി തമസ്തീവ്രം തഥാ ശത്രൂൻപ്രതാപയ॥ 8-7-40 (55286) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-7-41x (4850) ഏവമുക്തസ്തു രാധേയോ രാജ്ഞാ ദുര്യോധനേന ഹ। രാജ്ഞാം മധ്യേ മഹാബാഹുഃ പ്രീതാത്മാ സ മഹാബലഃ। ഹർഷയന്നബ്രവീത്കർണോ ദുര്യോധനമിദം വചഃ॥ 8-7-41 (55287) കർണ ഉവാച। 8-7-42x (4851) ഉക്തമേതൻമയാ പൂർവം ഗാന്ധാരേ തവ സന്നിധൌ। ജേഷ്യാമി പാണ്ഡവാൻസർവാൻസപുത്രാൻസജനാർദനാൻ॥ 8-7-42 (55288) സേനാപതിർഭവിഷ്യാമി തവാഹം നാത്ര സംശയഃ। സ്ഥിരോ ഭവ മഹാരാജ ജിതാന്വിദ്വി ച പാണ്ഡവാൻ॥ 8-7-43 (55289) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-7-44x (4852) ഏവമുക്തോ മഹാരാജ തതോ ദുര്യാധനോ നൃപഃ। ഉത്തസ്ഥൌ രാജഭിഃ സാർധം ദേവൈരിവ ശതക്രതുഃ॥ 8-7-44 (55290) സൈനാപത്യേന സത്കർതും കർണം സ്കന്ദമിവാമരാഃ। തതോഽഭിഷിഷിചുഃ കർണം വിധിദൃഷ്ടേന കർമണാ॥ 8-7-45 (55291) ദുര്യോധനമുക്താ രാജന്രാജാനോ വിജയൈഷിണഃ। ശാതകുംഭമയൈഃ കുംഭേർമാഹേയൈശ്ചാഭിമന്ത്രിതൈഃ॥ 8-7-46 (55292) തോയപൂർണൈർവിഷാണൈശ്ച ദ്വിപഖംഗമഹർഷഭൈഃ। മണിമുക്തായുതൈശ്ചാന്യൈഃ പുണ്യഗന്ധൈസ്തഥൌഷധൈഃ॥ 8-7-47 (55293) ഔദുംബരേ സുഖാസീനമാസനേ ക്ഷൌമസംവൃതേ। ശാസ്ത്രദൃഷ്ടേന വിധിനാ സംഭാരൈശ്ച സുസംഭൃതൈഃ॥ 8-7-48 (55294) ബ്രാഹ്മണഃ ക്ഷത്രിയാ വൈശ്യാസ്തഥാ ശൂദ്രാശ്ച സംമതാഃ। തുഷ്ടുവുസ്തം മഹാത്മാനമഭിഷിക്തം വരാസനേ॥ 8-7-49 (55295) തതോഽഭിഷിക്തേ രാജേന്ദ്ര നിഷ്കൈർഗോഭിർധനേന ച। വാചയാമാസ വിപ്രാഗ്ര്യാന്രാധേയഃ പരവീരഹാ॥ 8-7-50 (55296) `സ വ്യരോചത രാധേയഃ സൂതമാഗധബന്ദിഭിഃ। സ്തൂയമാനോ യഥാ ഭാനുരുദയേ ബ്രഹ്മവാദിഭിഃ॥ 8-7-51 (55297) തതഃ പുണ്യാഹഘോഷേണ വാദിത്രനിനദേന ച। ജയശബ്ദേന ശൂരാണാം തുമുലഃ സർവതോഽഭവത്॥ 8-7-52 (55298) ജയേത്യൂചുർനൃപാഃ സർവേ രാധേയം തത്ര സംഗതാഃ'॥ 8-7-53 (55299) ജയ പാർഥാൻസഗോവിന്ദാൻസാനുഗാംസ്താൻമഹാമൃധേ। ഇതി തം ബന്ദിനഃ പ്രാഹുർദ്വിജാശ്ച പുരുഷർഷഭം॥ 8-7-54 (55300) ജഹി പാർഥാൻസപാഞ്ചാലാന്രാധേയ വിജയായ നഃ। ഉദ്യന്നിവ സദാ ഭാനുസ്തമാംസ്യുഗ്രൈർഗഭസ്തിഭിഃ॥ 8-7-55 (55301) ന ഹ്യലം ത്വദ്വിസൃഷ്ടാനാം ശരാണാം വൈ സകേശവാഃ। ഉലൂകാഃ സൂര്യരശ്മീനാം ജ്വലതാമിവ ദർശനേ॥ 8-7-56 (55302) ന ഹി പാർഥാഃ സപാഞ്ചാലാഃ സ്ഥാതും ശക്താസ്തവാഗ്രതഃ। ആത്തവജ്രസ്യ സമരേ മഹേന്ദ്രസ്യേവ ദാനവാഃ॥ 8-7-57 (55303) `സഞ്ജയ ഉവാച। 8-7-58x (4853) സ സത്കൃതഃ സ്തൂയമാനഃ സുഹൃദ്ഗണവൃതോ രുഷാ। കർണോ ദുര്യോധനം വാക്യമബ്രവീത്പ്രഹസൻപ്രിയം॥ 8-7-58 (55304) ദുര്യോധനാദ്യ സഗണം പാണ്ഡൂനാം പ്രവരൈഃ സഹ। ഫൽഗുനം സൂദയിഷ്യാമി ത്വത്പ്രിയാർഥം സബാന്ധവം॥ 8-7-59 (55305) സപർവതാർണവദ്വീപാം ശാധി ഗാം ഗതപാണ്ഡവാം। പുത്രപൌത്രപ്രപൌത്രേഷു പ്രതിഷ്ഠാം ഗമയിഷ്യമി॥ 8-7-60 (55306) നാസഹ്യം വിദ്യതേ മഹ്യം ത്വത്പ്രിയാർഥമരിന്ദമ। സത്യധർമാനുരക്തസ്യ സിദ്ധിരാത്മവതോ യഥാ॥ 8-7-61 (55307) അഭിഷിക്തസ്തു രാഘേയഃ പ്രഭയാ സോഽമിതപ്രഭഃ। അത്യരിച്യത രൂപേണ ദിവാകര ഇവാപരഃ॥ 8-7-62 (55308) സൈനാപത്യേ തു രാധേയമഭിഷിച്യ സുതസ്തവ। അമന്യത തദാത്മാനം കൃതാർഥം കാലചോദിതഃ॥ 8-7-63 (55309) കർണോഽപി രാജ്ഞഃ സംപ്രാപ്യ സൈനാപത്യമരിന്ദമഃ। യോഗമാജ്ഞാപയാമാസ സൂര്യസ്യോദയനം പ്രതി॥ 8-7-64 (55310) തവ പുത്രൈർവൃതഃ കർണഃ ശുശുഭേ തത്ര ഭാരത। ദേവൈരിവ യഥാ സ്കന്ദഃ സംഗ്രാമേ താരകാമയേ॥ ॥ 8-7-65 (55311) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തമോഽധ്യായഃ॥ 7 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-7-3 സ്വബലംപ്രതി വിദ്രുതം ദൃഷ്ട്വാ॥ 8-7-5 ലബ്ധലക്ഷൈഃ പ്രാപ്താജയൈഃ। വ്യായച്ഛദ്ഭിഃ യതമാനൈഃ। പ്രത്യാഹാരം പ്രത്യക്ഹാരം। പ്രത്യഹാരമിതി വാ പാഠഃ॥ 8-7-9 പര്യങ്കേഷ്വേവ വരാസനേഷു ॥ 8-7-11 കാര്യതരം ആവശ്യകതരം യത്കാര്യം കർതവ്യം പരം മതം സംമതം തത് പ്രബ്രൂത॥ 8-7-12 ചേഷ്ടാഃ ശൌര്യാഭിനയരൂപാഃ ഭുജാസ്ഫാലനാദ്യാഃ॥ 8-7-13 നിശാംയ ആലോച്യ। വർചസം ഛാന്ദസഷ്ടച്॥ 8-7-14 രാഗഃ സ്വാമിഭക്തിഃ। യോഗോ ദേശകാലാദിസംപത്തിഃ। ദാക്ഷ്യം ബലം। നയോ നീതിഃ॥ 8-7-16 സർവാർഥൈഃ രാഗാദിഭിഃ സുനീതൈഃ ദൈവമനുലോംയതേഽനുകൂലം ക്രിയതേ। ന കേവലം രാഗാദ്യപേക്ഷയാ ദൈവസ്യ പ്രാബല്യമപിതു ദൈവാപേക്ഷയാപി സുപ്രണീതാ രാഗാദയഃ പ്രബലാ ഇത്യർഥഃ॥ 8-7-21 ബഹുമതീം വാഹുല്യവതീം അതിശയിതാമിതി യാവത്॥ 8-7-22 ശുഭം വചഃ ശ്രുത്വാ മനഃ സമവസ്ഥാപ്യ സമാധായാബ്രവീദിതി ദ്വയോഃ സംബന്ധഃ॥ 8-7-27 താഭ്യാം സകാശാത് ദ്രവിണവത്തരഃ ബലവത്തരഃ॥ 8-7-34 വിഹിതം ത്വയേതി ശേഷഃ॥ 8-7-35 സൈനാന്യേ സേനാനീത്യേ॥ 8-7-46 ശാതകുംഭമയൈഃ സൌവർണൈർമാഹേയൈർമഹീമയൈശ്ച കുംഭൈഃ॥ 8-7-47 വിഷാണൈഃ ദ്വിപസ്യ ഗജസ്യ ദന്തമയൈഃ പാത്രൈഃ। ഖംഗസ്യ ഗണ്ഡകസ്യ। മഹർഷഭസ്യ ഗവയസ്യ ച ശൃംഗൈഃ। വിഷാണം ദന്തശൃംഗയോരിതി വിശ്വഃ। ദ്വിപഖംഗമഹർഷഭീയൈരിതി തദ്ധിതലോപ ആർഷഃ॥ 8-7-56 ശരാണാം ദർശനേപി നാലം കിമുത സ്പർശേ ഇത്യർഥഃ॥ 8-7-7 സപ്തമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 008

॥ ശ്രീഃ ॥

8.8. അധ്യായഃ 008

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണാർജുനാക്ഷ്യാം വ്യൂഹരചനാപൂർവകം രണായ നിര്യാണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-8-0 (55312) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-8-0x (4854) സൈനാപത്യം തു സംപ്രാപ്യ കർണോ വൈകർതനസ്തദാ। തഥോക്തശ്ച സ്വയം രാജ്ഞാ സ്നിഗ്ധം ഭ്രാതൃസമം വചഃ॥ 8-8-1 (55313) ഹിതശ്ച പ്രിയകാമശ്ച മമ പുത്രസ്യ നിത്യശഃ। അകരോത്കിം മഹാപ്രാജ്ഞസ്തൻമമാചക്ഷ്വ സ·ഞ്ജയ॥ 8-8-2 (55314) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-8-3x (4855) കർണസ്യ മതമാജ്ഞായ പുത്രാസ്തേ ഭരതർഷഭ। യോഗമാജ്ഞാപയാമാസുർനന്ദിതൂര്യപുരഃസരം॥ 8-8-3 (55315) മഹത്യപരരാത്രേ ച തവ സൈന്യസ്യ മാരിഷ। യോഗോ യോഗ ഇതി ഹ്യാശു പ്രാദുരാസീൻമഹാസ്വനഃ॥ 8-8-4 (55316) കൽപതാം നാഗമുഖ്യാനാം രഥാനാം ച വരുഥിനാം। സന്നഹ്യതാം നരാണാം ച വാജിനാം ച വിശാംപതേ॥ 8-8-5 (55317) ക്രോശതാം ചൈവ യോധാനാം ത്വരിതാനാം പരസ്പരം। ബഭൂവ തുമുലഃ ശബ്ദോ ദിവസ്പൃക്സുമഹാംസ്തതഃ॥ 8-8-6 (55318) തതഃ ശ്വേതപതാകേന ബലാകാവർണവാജിനാ। ഹേമപൃഷ്ഠേന ധനുഷാ നാഗകക്ഷേണ കേതുനാ॥ 8-8-7 (55319) തൂണീരശതപൂർണേന സഗദേന വരൂഥിനാ। ശതഘ്നീകിങ്കിണീശക്തിശൂലതോമരധാരിണാ॥ 8-8-8 (55320) കാർമുകൈരുപപന്നേന വിമലാദിത്യവർചസാ। രഥേനാഭിപതാകേന സുതപുത്രോ ഹ്യദൃശ്യത॥ 8-8-9 (55321) ധ്മാപയന്വാരിജം രാജൻഹേമജാലവിഭൂഷിന്തം। വിധ്രുന്വാനോ മഹച്ചാപം കാർതസ്വരവിഭൂഷിതം॥ 8-8-10 (55322) ദൃഷ്ട്വാ കർണം മഹേഷ്വാസം രഥസ്ഥം രഥിനാം വരം। ഭാനുമന്തമിവോദ്യന്തം തമോ ഘ്നന്തം ദുരാസദം॥ 8-8-11 (55323) ന ഭീഷ്മവ്യസനം കേചിന്നാപി ദ്രോണസ്യ മാരിഷ। നാന്യേഷാം പുരുഷവ്യാഘ്ര മേനിരേ തത്ര കൌരവാഃ॥ 8-8-12 (55324) തതസ്തു ത്വരയന്യോധാഞ്ശംഖശബ്ദേന മാരിഷ। കർണോ നിഷ്കർഷയാമാസ കൌരവാണാം മഹദ്ബലം॥ 8-8-13 (55325) വ്യൂഹം വ്യൂഹ്യ മഹേഷ്വാസോ മകരം ശത്രുതാപനഃ। പ്രത്യുദ്യയൌ തഥാ കർണഃ പാണ്ഡവാന്വിജിഗീഷയാ॥ 8-8-14 (55326) മകരസ്യ തു തുണ്ഡേ വൈ കർണോ രാജന്വ്യവസ്ഥിതഃ। നേത്രാഭ്യാം ശകുനിഃ ശൂര ഉലൂകശ്ച മഹാരഥഃ॥ 8-8-15 (55327) ദ്രോണപുത്രസ്തു ശിരസി ഗ്രീവായാം സർവസോദരാഃ। മധ്യേദുര്യോധനോ രാജാ ബലേന മഹതാ വൃതഃ॥ 8-8-16 (55328) വാമപാദേ തു രാജേന്ദ്ര കൃതവർമാ വ്യവസ്ഥിതഃ। നാരായണബലൈര്യുക്തോ ഗോപാലൈര്യുദ്ധദുർമദൈഃ॥ 8-8-17 (55329) പാദേ തു ദക്ഷിണേ രാജൻഗൌതമഃ സത്യവിക്രമഃ। ത്രിഗർതൈഃ സുമഹേഷ്വാസൈർദാക്ഷിണാത്യൈശ്ച സംവൃതഃ॥ 8-8-18 (55330) അനുപാദേ തു യോ വാമസ്തത്ര ശല്യോ വ്യവസ്ഥിതഃ। മഹത്യാ സേനയാ സാർധം മദ്രദേശസമുത്ഥയാ॥ 8-8-19 (55331) ദക്ഷിണേ തു മഹാരാജ സുഷേണഃ സത്യസംഗരഃ। വൃതോ രഥമഹസ്രേണ ദന്തിനാം ച ത്രിഭിഃ ശതൈഃ॥ 8-8-20 (55332) പുച്ഛേ ഹ്യാസ്താം മഹാവീര്യൌ ഭ്രാതരൌ പാർഥിവൌ തദാ। ചിത്രശ്ച ചിത്രസേനശ്ച മഹത്യാ സേനയാ വൃതൌ॥ 8-8-21 (55333) തഥാ പ്രയാതേ രാജേന്ദ്ര കർണേ നരവരോത്തമേ। ധനഞ്ജയമഭിപേക്ഷ്യ ധർമരാജോഽബ്രവീദിദം॥ 8-8-22 (55334) പശ്യ പാർഥ യഥാ സേനാ ധാർതരാഷ്ട്രീഹ സംയുഗേ। കർണേന വിഹിതാ വീര ഗുപ്താ വീരൈർമഹാരഥൈഃ॥ 8-8-23 (55335) ഹതവീരതമാ ഹ്യേഷാ ധാർതരാഷ്ട്രീ മഹാചമൂഃ। ഫൽഗുശേഷാ മഹാബാഹോ തൃണൈസ്തുല്യാ മതാ മമ॥ 8-8-24 (55336) ഏകോ ഹ്യത്ര മഹേഷ്വാസഃ സൂതപുത്രോ വിരാജതേ। സദേവാസുരഗന്ധർവൈഃ സകിന്നരമഹോരഗൈഃ। ചരാചരൈസ്ത്രിഭിർലോകൈരജേയോ യോ മഹാരഥഃ॥ 8-8-25 (55337) തം ഹത്വാഽദ്യ മഹാബാഹോ വിജയസ്തവ ഫൽഗുന। ഉദ്ധൃതശ്ച ഭവേച്ഛല്യോ മമ ദ്വാദശവാർഷികഃ॥ 8-8-26 (55338) ഏവം ജ്ഞാത്വാ മഹാബാഹോ വ്യൂഹം വ്യൂഹ യഥേച്ഛസി॥ 8-8-27 (55339) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-8-28x (4856) ഭ്രാതുരേതദ്വചഃ ശ്രുത്വാ പാണ്ഡവഃ ശ്വേതവാഹനഃ। അർധചന്ദ്രേണ വ്യൂഹേന പ്രത്യവ്യൂഹത താം ചമൂം॥ 8-8-28 (55340) വാമപാർശ്വേ തു തസ്യാഥ ഭീമസേനോ വ്യവസ്ഥിതഃ। ദക്ഷിണേ ച മഹേഷ്വാസോ ധൃഷ്ടദ്യുംനോ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-1-29 (55341) മധ്യേ വ്യൂഹസ്യ രാജാ തു പാണ്ഡവശ്ച ധനഞ്ജയഃ। നകുലഃ സഹദേവശ്ച ധർമരാജസ്യ പൃഷ്ഠതഃ॥ 8-8-30 (55342) ചക്രരക്ഷൌ തു പാഞ്ചാല്യൌ യുധാമന്യൂത്തമൌജസൌ। പാർഥം ന ജഹതുര്യുദ്വേ പാല്യമാനൌ കിരീടിനാ॥ 8-8-31 (55343) ശേഷാം നൃപതയോ വീരാഃ സ്ഥിതാ വ്യൂഹസ്യ ദംശിതാഃ। യഥാഭാഗം യഥോത്സാഹം യഥായത്നം ച ഭാരത॥ 8-8-32 (55344) ഏവമേതൻമഹാവ്യൂഹം വ്യൂഹ്യ ഭാരത പാണ്ഡവാഃ। താവകാശ്ച മഹേഷ്വാസാ യുദ്ധായൈവ മനോ ദധുഃ॥ 8-8-33 (55345) ദൃഷ്ട്വാ വ്യൂഢാം തവ ചമൂം സൂതപുത്രേണ സംയുഗേ। നിഹതാൻപാണ്ഡവാൻമേനേ ധാർതരാഷ്ട്രഃ സബാന്ധവഃ॥ 8-8-34 (55346) തഥൈവ പാണ്ഡവീം സേനാം വ്യൂഢാം ദൃഷ്ട്വാ യുധിഷ്ഠിരഃ। ധാർതരാഷ്ട്രാൻഹതാൻമേനേ സകർണാന്വൈ ജനാധിപഃ॥ 8-8-35 (55347) തതഃ ശംഖാശ്ച ഭേര്യശ്ച പണവാനകഗോമുഖാഃ। ഡിണ്ഡിമാശ്ചാപ്യഹന്യന്ത ഝർഝരാശ്ച സമന്തതഃ॥ 8-8-36 (55348) സേനയോരുഭയോ രാജൻപ്രാവാദ്യന്ത മഹാസ്വനാഃ। സിംഹനാദശ്ച സഞ്ജജ്ഞേ ശൂരാണാം ജയഗൃദ്ധിനാം॥ 8-8-37 (55349) ഹയഹേഷിതശബ്ദാശ്ച വാരണാനാം ച ബൃംഹിതാഃ। രഥനേമിസ്വനാശ്ചോഗ്രാഃ സംബഭൂവുർജനാധിപ॥ 8-8-38 (55350) ന ദ്രോണവ്യസനം കശ്ചിജ്ജാനീതേ തത്ര ഭാരത। ദൃഷ്ട്വാ കർണം മഹേഷ്വാസം മുഖേ വ്യൂഹസ്യ ദംശിതം॥ 8-8-39 (55351) ഉഭേ സൈന്യേ മഹാരാജ പ്രഹൃഷ്ടനരസങ്കുലേ। യോദ്വുകാമേ സ്ഥിതേ രാജൻഹന്തുമന്യോന്യമോജസാ॥ 8-8-40 (55352) വിജയേ ജാതസംരംഭേ ദൃഷ്ട്വാഽന്യോന്യം വ്യവസ്ഥിതേ। അനീകമധ്യേ രാജേന്ദ്ര ചേരതുഃ കർണപാണ്ഡവൌ॥ 8-8-41 (55353) നൃത്യന്ത്യാവിവ തേ സേനേ സമേയാതാം പരസ്പരം। തയോഃ പക്ഷപ്രപക്ഷേഭ്യോ നിര്യയുര്യുദ്വലിപ്സവഃ॥ 8-8-42 (55354) തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം നരവാരണവാജിനാം। രഥാനാം ച മഹാരാജ അന്യോന്യമഭിനിഘ്നതാം॥ ॥ 8-8-43 (55355) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധാരംഭേ അഷ്ടമോഽധ്യായഃ॥ 8 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-8-3 നന്ദിതൂര്യമാനന്ദവാദ്യം॥ 8-8-5 കൽപതാം സന്നഹ്യമാനനാം। വരൂഥിനാം രഥഗുപ്തിമതാം। സന്നഹ്യതാം നരാണാം സന്നഹ്യമാനാനാം ഗജാദീനാം ച ശബ്ദോ ബഭൂവേതി ദ്വയോഃ സംബന്ധഃ॥ 8-8-7 ശ്വേതേത്യാദിവിശേഷണദ്വയം രഥേനേത്യസ്യ॥ 8-8-9 അഭിപതാകേന വായോഃ പ്രാതികൂല്യാദഭിമുഖപതാകേന। ഏതത്പരാജയസൂചകം॥ 8-8-19 അനുപാദേ പാദസ്ഥാനസ്യാപി പ·ശ്ചാദ്ഭാഗേ॥ 8-8-20 ദക്ഷിണേ അനുപാദേ॥ 8-8-27 വ്യൂഹ രചയ॥ 8-8-8 അഷ്ടമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 009

॥ ശ്രീഃ ॥

8.9. അധ്യായഃ 009

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥ ഭീമേന ക്ഷേമധൂർതിവധഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-9-0 (55356) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-9-0x (4857) തേ സേനേഽന്യോന്യമാസാദ്യ പ്രഹൃഷ്ടാശ്വനരദ്വിപേ। ബൃഹത്യൌ സംപ്രജഹാതേ ദേവാസുരചമൂസമേ॥ 8-9-1 (55357) തതോ നാനാരഥാശ്വേഭാഃ പത്തയശ്ചോഗ്രവിക്രമാഃ। സംപ്രഹാരാൻഭൃശം ചക്രുർദേഹപാപ്മവിനാശനാൻ॥ 8-9-2 (55358) പൂർണചന്ദ്രാർകപദ്മാനാം കാന്തിത്വിംഗന്ധതഃ സമൈഃ। ഉത്തമാംഗൈർനൃസിംഹാനാം നൃസിംഹാസ്തസ്തരുർമഹീം॥ 8-9-3 (55359) അർധചന്ദ്രൈസ്തഥാ ഭല്ലൈഃ ക്ഷുരപ്രൈരസിപട്ടസൈഃ। പരശ്വഥൈശ്ചാപഹൃതാന്യുത്തമാംഗാനി യുധ്യതാം॥ 8-9-4 (55360) വ്യായതായതബാഹൂനാം വ്യായതായതബാഹുഭിഃ। വാഹവഃ പാതിതാ രേജുർധരണ്യാം സായുധാംഗദൈഃ॥ 8-9-5 (55361) തൈഃ സ്ഫുരദ്ഭിർമഹീ ഭാതി രക്താംഗുലിതലൈസ്തഥാ। ഗരുഡപ്രഹിതൈരുഗ്രൈഃ പഞ്ചാസ്യൈരുരഗൈരിവ॥ 8-9-6 (55362) ദ്വിരദസ്യന്ദനാശ്വേഭ്യഃ പേതുർവീരാ ദ്വിഷദ്ധതാഃ। വിമാനേഭ്യോ യഥാ ക്ഷീണേ പുണ്യേ സ്വർഗദസ്തഥാ॥ 8-9-7 (55363) ഗദാഭിരന്യേ ഗുർവീഭിഃ പരിധൈർമുസലൈരപി। പോഥിതാഃ ശതശഃ പേതുർവീരാ വീരതരൈ രണേ॥ 8-9-8 (55364) രഥാ രഥൈർവിമഥിതാ മത്താ മത്തൈർദ്വിപാ ദ്വിപൈഃ। സാദിനഃ സാദിഭിശ്ചൈവ തസ്മിൻപരമസങ്കുലേ॥ 8-9-9 (55365) രഥൈർനരാ രഥാ നാഗൈരശ്വാരോഹാശ്ച പത്തിഭിഃ। അശ്വാരോഹൈഃ പദാതാശ്ച നിഹതാ യുധി ശേരതേ॥ 8-9-10 (55366) രഥാശ്വപത്തയോ നാഗൈ രഥാശ്വേഭാശ്ച പത്തിഭിഃ। രഥപത്തിദ്വിപാശ്ചാശ്ചൈ രഥൈശ്ചാപി നരദ്വിപാഃ॥ 8-9-11 (55367) രഥാശ്വേഭനരാണാം തു നരാശ്വേഭരഥൈഃ കൃതം। പാണിപാദൈശ്ച ശസ്ത്രൈശ്ച രഥൈശ്ച കദനം മഹത്॥ 8-9-12 (55368) തഥാ തസ്മിൻബലേ ശൂരൈർവധ്യമാനേ ഹതേഽപി ച। അസ്മാനഭ്യായയുഃ പാർഥാ വൃകോദരപുരോഗമാഃ॥ 8-9-13 (55369) വൃഷ്ടദ്യുംനഃ ശിഖണ്ഡീ ച ദ്രൌപദേയാഃ പ്രഭദ്രകാഃ। സാത്യകിശ്ചേകിതാനശ്ച ദ്രാവിഡൈഃ സൈനികൈഃ സഹ॥ 8-9-14 (55370) വൃതാ വ്യൂഹേന മഹതാ പാണ്ഡ്യാശ്ചോലാഃ സകേരലാഃ। വ്യൂഢോരസ്കാ ദീർഘഭുജാഃ പ്രാംശവഃ പൃഥുലോചനാഃ॥ 8-9-15 (55371) ആപീഡിനോ രക്തദന്താ മത്തമാതംഗവിക്രമാഃ। നാനാവിരാഗവസാനാ ഗന്ധചൂർണാവചൂർണിതാഃ॥ 8-9-16 (55372) ബദ്ധാസയഃ പാശഹസ്താ വാരണപ്രതിവാരണാഃ। സമാനമൃത്യവോ രാജന്നാത്യജന്ത പരസ്പരം॥ 8-9-17 (55373) കലാപിനശ്ചാപഹസ്താ ദീർഘകേശാഃ പ്രിയംവദാഃ। പത്തയഃ സായകൈർവിദ്ധാ ഘോരരൂപപരാക്രമാഃ॥ 8-9-18 (55374) അഥാപരേ പുനഃ ശൂരാശ്ചേദിപാഞ്ചാലകേകയാഃ। കാരൂശാഃ കോസലാഃ കാഞ്ച്യാ മാഗധാശ്ചാപി ദുദ്രുവുഃ॥ 8-9-19 (55375) തേഷാം രഥാശ്വനാഗാശ്ച പ്രവരാശ്ചോഗ്രപത്തയഃ। നാനാബാണരവൈർഹൃഷ്ടാ നൃത്യന്തി ച ഹസന്തി ച॥ 8-9-20 (55376) തസ്യ സൈന്യസ്യ മഹതോ മഹാമാത്രവരൈർവൃതഃ। മധ്യേ വൃകോദരോഽഭ്യായാത്ത്വദീയാന്നാഗധൂർഗതഃ॥ 8-9-21 (55377) സ നാഗപ്രവരോഽത്യുഗ്രോ വിധിവത്കൽപിതോ ബഭൌ। ഉദയാഗ്രാദ്രിഭവനം യഥാഽഭ്യുദിതഭാസ്കരം॥ 8-9-22 (55378) തസ്യായസം വർമവരം വരരത്നവിഭൂഷിതം। താരാവ്യാപ്തസ്യ നഭസഃ ശാരദസ്യ സമം ത്വിഷാ॥ 8-9-23 (55379) സ തോമരവ്യഗ്രകരശ്ചാരുമൌലിഃ സ്വലങ്കൃതഃ। ശരൻമധ്യന്ദിനാർകാഭസ്തേജയാ പ്രദാഹദ്രിപൂൻ॥ 8-9-24 (55380) തം ദൃഷ്ട്വാ ദ്വിരദം ദൂരാത്ക്ഷേമധൂർതിർദ്വിപസ്ഥിത। ആഹ്വയന്നഭിദുദ്രാവ പ്രഹസൻപൃതനാമുഖേ॥ 8-9-25 (55381) തയോഃ സമഭവദ്യുദ്ധം ദ്വിപയോരുഗ്രരൂപയോഃ। യദൃച്ഛയാ ദ്രുതവതോർമഹാപർവതയോരിവ॥ 8-9-26 (55382) സംസക്തനാഗൌ തൌ വീരൌ തോമരൈരിതരേതരം। ബലവത്സൂര്യരശ്ംയാഭൈർഭിത്ത്വാഽന്യോന്യം വിനേദതുഃ॥ 8-9-27 (55383) വ്യപസൃത്യ തു നാഗാഭ്യാം മണ്ഡലാനി വിചേരതുഃ। പ്രഗൃഹ്യ ചോഭൌ ധനുഷീ ജഘ്നതുർവൈ പരസ്പരം॥ 8-9-28 (55384) ക്ഷ്വേഡിതാസ്ഫോടിതരവൈർബാണശബ്ദൈസ്തു സർവതഃ। തൌ ജനം ഹർഷയന്തൌ ച സിംഹനാദം പ്രചക്രതുഃ॥ 8-9-29 (55385) സമുദ്യതകരാഭ്യാം തൌ ദ്വിപാഭ്യാം കൃതിനാവുഭൌ। വാതോദ്വൂതപതാകാഭ്യാം യുയുധാതേ മഹാബലൌ॥ 8-9-30 (55386) താവന്യോന്യസ്യ ധനുഷീ ഛിത്ത്വാഽന്യോന്യം വിനേദതുഃ। ശക്തിതോമരവർഷേണ പ്രാവൃൺമേഘാവിവാംബുഭിഃ॥ 8-9-31 (55387) ക്ഷേമധൂർതിസ്തദാ ഭീമം തോമരേണ സ്തനാന്തരേ। നിർബിഭേദാതിവേഗേന ഷഡ്ഭിശ്ചാപ്യപരൈർനദൻ॥ 8-9-32 (55388) സ ഭീമസേനഃ ശുശുഭേ തോമരൈരംഗമാശ്രിതൈഃ। ക്രോധദീപ്തവപുർമേധൈഃ സപ്തസപ്തിരിവാംശമാൻ॥ 8-9-33 (55389) തതോ ഭാസ്കരവർണാഭമഞ്ചോഗതിമയസ്മായം। സസർജ തോമരം ഭീമഃ പ്രത്യമിത്രായ യത്നവാൻ॥ 8-9-34 (55390) തതഃ കരൂശാധിപതിശ്ചാപമാനംയ സായകൈഃ। ദശഭിസ്തോമരം ഭിത്ത്വാ ഷഷ്ട്യാ വിവ്യാധ പാണ്ഡവം॥ 8-9-35 (55391) അഥ കാർമുകമാദായ ഭീമോ ജലദനിഃ സ്വനം। രിപോരഭ്യർദയന്നാഗമുന്നദൻപാണ്ഡവാഃ ശരൈഃ॥ 8-9-36 (55392) സ ശരൌഘാർദിതോ നാഗോ ഭീമസേനേന സംയുഗേ। ഗൃഹ്യമാണോഽപി നാതിഷ്ഠദ്വാതോദ്ധൂത ഇവാംബുദഃ॥ 8-9-37 (55393) തമഭ്യധാവദ്ദ്വിരദം ഭീമോ ഭീമസ്യ നാഗരാട്। മഹാവാതേരിതം മേഘം വാതോദ്ധൂത ഇവാംബുദഃ॥ 8-9-38 (55394) സന്നിവാര്യാത്മനോ നാഗം ക്ഷേമധൂർതിഃ പ്രതാപവാൻ। വിവ്യാധാഭിദ്രുതം ബാണൈർഭീമസേനസ്യ കുഞ്ജരം॥ 8-9-39 (55395) തതഃ സാധുവിസൃഷ്ടേന ക്ഷുരേണാനതപർവണാ। ഛിത്ത്വാ ശരാസനം ശത്രോർനാഗം ചാപി പ്രമാർദയത്॥ 8-9-40 (55396) തതഃ ക്രുദ്ധോ രണേ ഭീമം ക്ഷേമധൂർതിഃ പരാഭിനത്। ജഘാന ചാസ്യ ദ്വിരദം നാരാചൈഃ സർവമർമസു॥ 8-9-41 (55397) സ പപാത മഹാനാഗോ ഭീമസേനസ്യ ഭാരത। പുരാ നാഗസ്യ പതനാദവപ്ലുത്യ സ്ഥിതോ മഹീം॥ 8-9-42 (55398) ഭീമസേനോഽപി തന്നാഗം ഗദയാ സമപോഥയത്। തസ്മാത്പ്രമഥിതാന്നാഗാത്ക്ഷേമധൂർതിരവപ്ലുതഃ॥ 8-9-43 (55399) `ഉദ്ധൃത്യ സ്വംഗം നിശിതമഭ്യധാവത്സ പാണ്ഡവം'। ഉദ്യതായുധമായാന്തം സദയാഽഹന്വൃകോദരഃ॥ 8-9-44 (55400) സ പപാത ഹതഃ സാസിർവ്യസുസ്തമഭിതോ ദ്വിപം। വജ്രപ്രഭഗ്നമചലം സിംഹോ വജ്രഹതോ യഥാ॥ 8-9-45 (55401) തം ഹതം നൃപതിം ദൃഷ്ട്വാ കരൂശാനാം യശസ്കരം। പ്രാദ്രാവദ്വ്യഥിതാ സേനാ ത്വദീയാ ഭരതർഷഭ॥ ॥ 8-9-46 (55402) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ നവമോഽധ്യായഃ॥ 9 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-9-3 തസ്തരുഃ ആസ്തീർണവന്തഃ॥ 8-9-5 വ്യായതാഃ പുഷ്ടാഃ ആയതാഃ ദീർഘാഃ॥ 8-9-6 പ്രഹിതൈഃ നിരസ്തൈഃ। ഓഹാക് ത്യാഗേ॥ 8-9-16 ആപിഡിനഃ ഭൂഷാവന്തഃ। നാനാ പൃഥക് വിവിധരാഗാണി വസനാനി യേഷാം തേ വിരാഗവസനാഃ॥ 8-9-21 നാഗധൂർഗതഃ ഗജസ്കന്ധഗതഃ॥ 8-9-22 ഉദയാഗ്രാദ്രിഭവനം ഉദയാദ്രേരപ്രഭവനം। അഗ്രാദ്രീത്യഗ്രശബ്ദസ്യ പൂർവനിപാത ആർഷഃ। ഉദയനാമാ അഗ്രാദ്രിഃ പൂർവപർവതഃ സ ഏവ ഭവനമിതി വാ॥ 8-9-23 ശാരദസ്യ ശരദാ ഉപലക്ഷിതസ്യ॥ 8-9-24 ചാരുമൌലിഃ രംയകിരീടഃ॥ 8-9-33 സ ഭീമസേനഃ മേഘൈഃ സപ്തസപ്തിരിവാംശുമാൻ। യഥാ മേഘാന്തർഹിതസ്യ സൂര്യസ്യ മരീചയഃ രശ്മിരൂപേണ സർവതഃ പ്രചരന്തി ഏവം രശ്മിസ്ഥാനീയാസ്തോമരാഃ॥ 8-9-34 അഞ്ജോഗതിം ഋജുഗതിം॥ 8-9-37 ഗൃഹ്യമാണഃ നിഗൃഹ്യ മാണഃ ക്ഷേമധൂർതിനാ॥ 8-9-44 അഹൻഹതവാൻ॥ 8-9-45 ഹതഃ ഗദയാ ശകലീകൃതാഃ। അതഏവ അഭിതോദ്വിപം ദ്വിപസ്യാഭിതഃ പപാത॥ 8-9-9 നവമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 010

॥ ശ്രീഃ ॥

8.10. അധ്യായഃ 010

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദ്വന്ദ്വയുദ്ധം॥ 1 ॥ സാത്യകിനാ വിന്ദാനുവിന്ദവധഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-10-0 (55403) സഞ്ചയ ഉവാച। 8-10-0x (4858) തതഃ കർണോ മഹേഷ്വാസഃ പാണ്ഡവാനാമനീകിനീം। ജഘാന സമരേ ശൂരഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-10-1 (55404) തഥൈവ പാണ്ഡവാ രാജംസ്തവ പുത്രസ്യ വാഹിനീം। കർണസ്യ പ്രമുഖേ ക്രുദ്ധാ നിജഘ്നുസ്തേ മഹാരഥാഃ॥ 8-10-2 (55405) കർണോഽപി രാജൻസമരേ വ്യഹനത്പാണ്ഡവീം ചമൂം। നാരാചൈരർകരശ്ംയാഭൈഃ കർമാരപരിമാർജിതൈഃ॥ 8-10-3 (55406) തത്ര ഭാരത കർണേന നാരാചൈസ്താഡിതാ ഗജാഃ। നേദുഃ സേദുശ്ച മംലുശ്ച ബഭ്രുമുശ്ച ദിശോ ദശ॥ 8-10-4 (55407) വധ്യമാനേ ബലേ തസ്മിൻസൂതപുത്രേണ മാരിഷ। നകുലോഽഭ്യദ്രവത്തൂർണം സൂതപുത്രം മഹാരണേ॥ 8-10-5 (55408) ഭീമസേനസ്തഥാ ദ്രൌണിം കുർവാണം കർമ ദുഷ്കരം। വിന്ദാനുവിന്ദൌ കൈകേയൌ സാത്യകിഃ സമവാരയത്॥ 8-10-6 (55409) ശ്രുതകർമാണമായാന്തം ചിത്രസേനോ മഹീപതിഃ। പ്രതിവിന്ധ്യസ്തഥാ ചിത്രം ചിത്രകേതനകാർമുകം॥ 8-10-7 (55410) ദുര്യോധനസ്തു രാജാനം ധർമപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം। സംശപ്തകഗണാ ഹൃഷ്ടാ ഹ്യഭ്യധാവന്ധനഞ്ജയം॥ 8-10-8 (55411) ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ കൃപം ചാപി തസ്മിന്വീരവരക്ഷയേ। ശിഖണ്ഡീ കൃതവർമാണം സമാസാദയദച്യുതം॥ 8-10-9 (55412) ശ്രുതകീർതിസ്തഥാ ശല്യം മാദ്രീപുത്രഃ സുതം തവ। ദുഃശാസനം മഹാരാജ സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ॥ 8-10-10 (55413) കൈകേയൌ സാത്യകിം യുദ്ധേ ശരവർഷേണ ഭാസ്വതാ। സാത്യകിഃ കേകയൌ ചാപി ച്ഛാദയാമാസ ഭാരത॥ 8-10-11 (55414) താവേനം ഭ്രാതരൌ വീരൌ ജഘ്നതുർഹൃദയേ ഭൃശം। വിഷാണാഭ്യാം യഥാ നാഗൌ പ്രതിനാഗം മഹാവനേ॥ 8-10-12 (55415) ശരസംബിന്നവർമാണൌ താവുഭൌ ഭ്രാതരൌ രണേ। സാത്യകിം സത്യകർമാണം രാജന്വിവ്യധതുഃ ശരൈഃ॥ 8-10-13 (55416) തൌ സാത്യകിർമഹാരാജ പ്രഹസൻസർവതോദിശഃ। ഛാദയഞ്ഛരവർഷേണ വാരയാമാസ ഭാരത॥ 8-10-14 (55417) വാര്യമാണൌ തതസ്തൌ ഹി ശൈനേയശരവൃഷ്ടിഭിഃ। ശൈനേയസ്യ രഥം തൂർണം ഛാദയാമാസതുഃ ശരൈഃ॥ 8-10-15 (55418) തയോസ്തു ധനുഷീ ചിത്രേ ഛിത്ത്വാ ശൌരിർമഹായശാഃ। അഥ തൌ സായകൈസ്തീക്ഷ്ണൈർവാരയാമാസ സാത്യകിഃ॥ 8-10-16 (55419) അഥാന്യേ ധനുഷീ ചിത്രേ പ്രഗൃഹ്യ ച മഹാശരാൻ। സാത്യകിം ഛാദയന്തൌ തൌ ചേരതുർലഘു സുഷ്ഠു ച॥ 8-10-17 (55420) താഭ്യാം മുക്താ മഹാബാണാഃ കങ്കബർഹിണവാസസഃ। ദ്യോതയന്തോ ദിശഃ സർവാഃ സംപേതുഃ സ്വർണഭൂഷണാഃ॥ 8-10-18 (55421) ബാണാന്ധകാരമഭവത്തയോ രാജൻമഹാമൃധേ। അന്യോന്യസ്യ ധനുശ്ചൈവ ചിച്ഛിദുസ്തേ മഹാരഥാഃ॥ 8-10-19 (55422) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ സാത്വതോ യുദ്ധദുർമദഃ। ധനുരന്യത്സമാദായ സജ്യം കൃത്വാ ച സംയുഗേ॥ 8-10-20 (55423) ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന ഹ്യനുവിന്ദശിരോഽഹരത്। അപതത്തച്ഛിരോ രാജൻകുൺ·ഡലോപചിതം മഹത്॥ 8-10-21 (55424) ശംബരസ്യ ശിരോ യദ്വന്നിഹതസ്യ മഹാരണേ। ശോചയൻകേകയാൻസർവാഞ്ജഗാമാശു വസുന്ധരാം॥ 8-10-22 (55425) തം ദൃഷ്ട്വാ നിഹതം ശൂരം ഭ്രാതാ തസ്യ മഹാരഥഃ। സജ്യമന്യദ്ധനുഃ കൃത്വാ ശൈനേയം പര്യവാരയത്॥ 8-10-23 (55426) സ ഷഷ്ട്യാ സാത്യകിം വിദ്വ്വാ സ്വർണപുംഖൈഃ ശിലാശിതൈഃ। നനാദ ബലവന്നാദം തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-10-24 (55427) സാത്യകിം ച തതസ്തൂർണം കേകയാനാം മഹാരഥഃ। ശരൈരനേകസാഹസ്രൈർബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-10-25 (55428) സ ശരൈഃ ക്ഷതസർവാംഗഃ സാത്യകിഃ സത്യവിക്രമഃ। രരാജ സമരേ രാജൻസപുഷ്പ ഇവ കിംശുകഃ॥ 8-10-26 (55429) സാത്യകിഃ സമരേ വിദ്വഃ കൈകേയേന മഹാത്മനാ। കൈകേയം പഞ്ചവിംശത്യാ വിവ്യാധ പ്രഹസന്നിവ॥ 8-10-27 (55430) താവന്യോന്യസ്യ സമരേ സഞ്ഛിദ്യ ധനുഷീ ശുഭേ। ഹത്വാ ച സാരഥീ തൂർണം ഹയാംശ്ച രഥിനാം വരൌ॥ 8-10-28 (55431) വിരഥാവസിയുദ്ധായ സമാജഗ്മതുരാഹവേ। ശതചന്ദ്രചിതേ ഗൃഹ്യ ചർമണീ സുഭുജൌ തഥാ॥ 8-10-29 (55432) വിരോചേതാം മഹാരംഗേ നിസ്ത്രിംശബരധാരിണൌ। യഥാ ദേവാസുരേ യുദ്ധേ ജംഭശക്രൌ മഹാബലൌ॥ 8-10-30 (55433) മണ്ഡലാനി തതസ്തൌ തു വിചന്തൌ മഹാരണേ। അന്യോന്യമഭിതസ്തൂർണം സമാജഗ്മതുരാഹവേ॥ 8-10-31 (55434) അന്യോന്യസ്യ വധേ ചൈവ ചക്രതുര്യത്നമുത്തമം। കൈകേയസ്യ ദ്വിധാ ചർമ തതശ്ചിച്ഛേദ സാത്വതഃ॥ 8-10-32 (55435) സാത്യകേസ്തു തഥൈവാസൌ ചർമ ചിച്ഛേദ പാർഥിവഃ। ചർമ ച്ഛിത്ത്വാ തു കൈകേയസ്താരാഗണശതൈർവൃതം। ചചാര മണ്ഡലാന്യേവ ഗതപ്രത്യാഗതാനി ച॥ 8-10-33 (55436) തം ചരന്തം മഹാരംഗേ നിസ്ത്രിംശവരധാരിണം। അപഹസ്തേന ചിച്ഛേദ ശൈനേയസ്ത്വരയാഽന്വിതഃ॥ 8-10-34 (55437) സവർമാ കേകയോ രാജന്ദ്വിധാ ച്ഛിന്നോ മഹാരണേ। നിപപാത മഹേഷ്വാസോ വജ്രാഹത ഇവാത്വലഃ॥ 8-10-35 (55438) തം നിഹത്യ രണേ ശൂരഃ ശൈനേയോ രഥസത്തമഃ। യുധാമന്യുരഥം തൂർണമാരുരോഹ പരന്തപഃ॥ 8-10-36 (55439) തതോഽന്യം രഥമാസ്ഥായ വിധിവത്കൽപിതം പുനഃ। കേകയാനാം മഹത്സൈന്യം വ്യധമത്സാത്യകിഃ ശരൈഃ॥ 8-10-37 (55440) സാ വധ്യമാനാ സമരേ കേകയാനാം മഹാചമൂഃ। തമുത്സൃജ്യ രണേ ശത്രും പ്രദുദ്രാവ ദിശോ ദശ॥ ॥ 8-10-38 (55441) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ദശമോഽധ്യായഃ॥ 10 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-10-6 ദ്രൌണിമഭ്യദ്രവത്॥ 8-10-9 കൃപേണ യുയുധേ ഇതി ശേഷഃ॥ 8-10-10 മാദ്രീപുത്രഃ സുതം തവേത്യസ്യ വ്യാഖ്യാ ദുഃശാസനമിതി॥ 8-10-17 ലഘു ശീഘ്രം। സുഷ്രു ശോഭനം॥ 8-10-21 ഉപചിതസമലങ്കൃതം॥ 8-10-34 അപഹസ്തേന തിര്യഗ്ഘസ്തേന॥ 8-10-10 ദശമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 011

॥ ശ്രീഃ ॥

8.11. അധ്യായഃ 011

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

പ്രതിവിന്ധ്യശ്രുതകർമക്ഷ്യാം ചിത്രചിത്രസേനയോഃ സംഹാരഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-11-0 (55442) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-11-0x (4859) ശ്രുതകർമാ തതോ രാജംശ്ചിത്രസേനം മഹീപതിം। ആജഘ്നേ സമരേ ക്രുദ്ധഃ പഞ്ചാശദ്ഭിഃ ശിലീമുഖൈഃ॥ 8-11-1 (55443) ചിത്രസേനസ്തു തം രാജന്നവഭിർനതപർവഭിഃ। ശ്രുതകർമാണമാഹത്യ സൂതം വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ॥ 8-11-2 (55444) ശ്രുതകർമാ തതഃ ക്രുദ്ധശ്ചിത്രസേനം ചമൂമുഖേ। നാരാചേന സുതീക്ഷ്ണേന മർമദേശേ സമാർപയത്॥ 8-11-3 (55445) സോഽതിവിദ്ധോ മഹാരാജ നാരാചേന മഹാത്മനാ। മൂർച്ഛാമഭിയയൌ വീരഃ കശ്മലം ചാവിവേശ ഹ॥ 8-11-4 (55446) ഏതസ്മിന്നന്തരേ ചൈനം ശ്രുതകീർതിർമഹായശാഃ। നവത്യാ ജഗതീപാലം ഛാദയാമാസ പത്രിഭിഃ॥ 8-11-5 (55447) പ്രതിലഭ്യ തതഃ സഞ്ജ്ഞാം ചിത്രസേനോ മഹാരഥഃ। ധനുശ്ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന തം ച വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ॥ 8-11-6 (55448) സോഽന്യത്കാർമുകമാദായ വേഗഘ്നം രുക്മഭൂഷിതം। ചിത്രരൂപധരം ചക്രേ ചിത്രസേനം ശരോർമിഭിഃ॥ 8-11-7 (55449) സ ശരൈശ്ചിത്രിതോ രാജാ ചിത്രമാല്യധരോ യുവാ। അശോഭത മഹാരംഗേ ശ്വാവിച്ഛലലോ യഥാ॥ 8-11-8 (55450) ശ്രുതകർമാണമഥ വൈ നാരാചേന സ്തനാന്തരേ। ബിഭേദ തരസാ ശൂരസ്തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-11-9 (55451) ശ്രുതകർമാണി സമരേ നാരാചേന സമർപിതഃ। സുസ്രാവ രുധിരം തത്ര ഗൈരികാംബു യഥാഽചലഃ॥ 8-11-10 (55452) തതഃ സ രുധിരാക്താംഗോ രുധിരേണ കൃതച്ഛവിഃ। രരാജ സമരേ വീരഃ സപുഷ്പ ഇവ കിംശുകഃ॥ 8-11-11 (55453) ശ്രുതകർമാ തതോ രാജഞ്ശത്രുണാ സമഭിദ്രുതഃ। ശത്രുസംവാരണം ക്രുദ്ധോ ദ്വിധാ ചിച്ഛേദ കാർമുകം॥ 8-11-12 (55454) അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം നാരാചാനാം ശതൈസ്ത്രിഭിഃ। ഛാദയൻസമരേ രാജന്വിവ്യാധ ച സുപത്രിഭിഃ॥ 8-11-13 (55455) തതോഽപരേണ ഭല്ലേന തീക്ഷ്ണേന നിശിതേന ച। ജഹാര സശിരസ്ത്രാണം ശിരസ്തസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-11-14 (55456) തച്ഛിരോ ന്യപതദ്ഭൂമൌ ചിത്രസേനസ്യ ദീപ്തിമത്। യദൃച്ഛയാ യഥാ ചന്ദ്രശ്ച്യുതഃ സ്വർഗാൻമഹീതലം॥ 8-11-15 (55457) രാജാനം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ തേഽഭിസാരം തു മാരിഷ। അഭ്യദ്രവന്ത വേഗേന ചിത്രസേനസ്യ സൈനികാഃ॥ 8-11-16 (55458) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹേഷ്വാസസ്തത്സൈന്യം പ്രാദ്രവച്ഛരൈഃ। അന്തകാലേ യഥാ ക്രുദ്ധഃ സർവഭൂതാനി പ്രേതരാട്॥ 8-11-17 (55459) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ തവ പൌത്രേണ ധന്വിനാ। വ്യദ്രവന്ത ദിശസ്തൂർണം ദാവദഗ്ധാ ഇവ ദ്വിപാഃ॥ 8-11-18 (55460) താംസ്തു വിദ്രവതോ ദൃഷ്ട്വാ നിരുത്സാഹാന്ദ്വിഷജ്ജയേ। ദ്രാവയന്നിഷുഭിസ്തീക്ഷ്ണൈഃ ശ്രുതകർമാ വ്യരോചത॥ 8-11-19 (55461) പ്രതിവിന്ധ്യസ്തതശ്ചിത്രം ഭിത്ത്വാ പഞ്ചഭിരാശുഗൈഃ। സാരഥിം ച ത്രിഭിർവിദ്വ്വാ ധ്വജമേകേഷുണാപി ച॥ 8-11-20 (55462) തം ചിത്രോ നവഭിർഭല്ലൈർബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്। സ്വർണപുംഖൈഃ പ്രസന്നാഗ്നൈഃ കങ്കബർഹിണവാജിതൈഃ॥ 8-11-21 (55463) പ്രതിവിന്ധ്യോ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ തസ്യ ബാരത സായകേഃ। പഞ്ചഭിർനിശിതൈർബാണൈരഥൈനം സ ഹി ജഘ്നിവാൻ॥ 8-11-22 (55464) തതഃ ശക്തിം മഹാരാജ സ്വർണഘണ്ടാം ദുരാസദാം। പ്രാഹിണോത്പ്രതിവിന്ധ്യായ വിചിന്വന്തീമസൂനിവ॥ 8-11-23 (55465) താമാപതന്തീ സഹസാ ശക്തിമുൽകാമിവാംബരേ। ദ്വിധാ ചിച്ഛേദ സമരേ പ്രതിവിന്ധ്യോ ഹസന്നിവ॥ 8-11-24 (55466) സാ പപാത ദ്വിധാ ഛിന്നാ പ്രതിവിന്ധ്യശരൈഃ ശിതൈഃ। യുഗാന്തേ സർവഭൂതാനി ത്രാസയന്തീ യഥാഽശനിഃ॥ 8-11-25 (55467) ശക്തിം താം പ്രഹതാം ദൃഷ്ട്വാ ചിത്രോ ഗൃഹ്യ മഹാഗദാം। പ്രതിവിന്ധ്യായ ചിക്ഷേപ രുക്മജാലവിഭൂഷിതാം॥ 8-11-26 (55468) സാ ജഘാന ഹയാംസ്തസ്യ സാരഥിം ച മഹാരണേ। രഥം പ്രമൃദ്യ വേഗേന ധരമീമന്വപദ്യത॥ 8-11-27 (55469) ഏതസ്മിന്നേവ കാലേ തു രഥാദാപ്ലുത്യ ഭാരത। ശക്തിം ചിക്ഷേപ ചിത്രായ സ്വർണദണ്ഡാമലങ്കൃതാം॥ 8-11-28 (55470) താമാപതന്തീം ജഗ്രാഹ ചിത്രോ രാജൻമഹാമനാഃ। തതസ്താമേവ ചിക്ഷേപ പ്രതിവിന്ധ്യായ പാർഥിവഃ॥ 8-11-29 (55471) സമാസാദ്യ രണേ ശൂരം പ്രതിവിന്ധ്യം മഹാപ്രഭാ। നിർഭിദ്യ ദക്ഷിണം ബാഹും നിപപാത മഹീതലേ। പതിതാഽഭാസയശ്ചൈവ തം ദേശമശനിര്യഥാ॥ 8-11-30 (55472) പ്രതിവിന്ധ്യസ്തതോ രാജംസ്തോമരം ഹേമഭൂഷിതം। പ്രേഷയാമാസ സങ്ക്രുദ്ധശ്ചിത്രസ്യ വധകാങ്ക്ഷയാ॥ 8-11-31 (55473) സ തസ്യ ഗാത്രാവരണം ഭിത്ത്വാ ഹൃദയമേവ ച। ജഗാമ ധരണീം തൂർണം മഹോരഗ ഇവാശയം॥ 8-11-32 (55474) സ പപാത തദാ രാജാ തോമരേണ സമാഹതഃ। പ്രസാര്യ വിപുലൌ ബാഹൂ പീനൌ പിഘസന്നിഭൌ॥ 8-11-33 (55475) ചിത്രം സംപ്രേക്ഷ്യ നിഹതം താവകാ രണശോഭിനഃ। അഭ്യദ്രവന്ത വേഗേന പ്രതിവിന്ധ്യം സമന്തതഃ॥ 8-11-34 (55476) സൃജന്തോ വിവിധാൻബാണാഞ്ശതഘ്നീശ്ച സകിങ്കിണീഃ। തമവച്ഛാദയാമാസുഃ സൂര്യമഭ്രഗണാ ഇവ॥ 8-11-35 (55477) താന്വിധംയ മഹാബാഹുഃ ശരജാലേന സംയുഗേ। വ്യദ്രാവയത്തവ ചമൂം വജ്രഹസ്ത ഇവാസുരീം॥ 8-11-36 (55478) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ താവകാഃ പാണ്ഡവൈർനൃപ। വിപ്രകീര്യന്ത സഹസാ വാതനുന്നാ ഘനാ ഇവ॥ 8-11-37 (55479) വിപ്രദ്രുതേ ബലേ തസ്മിന്വധ്യമാനേ സമന്തതഃ। ദ്രൌണിരേകോഽഭ്യയാത്തൂർണം ഭീമസേനം മഹാബലം॥ 8-11-38 (55480) തഃ സമാഗമോ ഘോരോ ബഭൂവ സഹസാ തയോഃ। യഥാ ദൈവാസുരേ യുദ്ധേ വൃത്രവാസവയോരിവ॥ ॥ 8-11-39 (55481) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ഏകാദശോഽധ്യായഃ॥ 11 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-11-2 ആഹത്യ സന്താജ്യ॥ 8-11-4 മൂർച്ഛാ അർധനിദ്രാം। കശ്മലമചി ത്തത്വം॥ 8-11-5 ഏവം ശ്രുതകർമാണം॥ 8-11-6 തം ശ്രുതകർമാണം॥ 8-11-11 കൃതച്ഛവിഃ ആഹിതശോഭഃ॥ 8-11-13 സുപത്രിഭിഃ ശോഭനപുംഖവ ദ്ഭിർനാരാചാനാം ശതൈഃ॥ 8-11-17 പ്രേതരാട് യമഃ॥ 8-11-18 ദാവോ ദാവഗ്നിസ്തേന ദഗ്ധാഃ॥ 8-11-32 ഗാത്രാവരണം കവചം॥ 8-11-11 ഏകാദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 012

॥ ശ്രീഃ ॥

8.12. അധ്യായഃ 012

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ഭീമാശ്വത്ഥാംനോര്യുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-12-0 (55482) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-12-0x (4860) ഭീമസേനം തതോ ദ്രൌണീ രാജന്വിവ്യാധ പത്രിണാ। പരയാ ത്വരയാ യുക്തോ ദർശയന്നസ്ത്രലാഘവം॥ 8-12-1 (55483) അഥൈനം പുനരാജഘ്നേ നവത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। സർവമർമാണി സംപ്രേക്ഷ്യ മർമജ്ഞോ ലഘുഹസ്തവത്॥ 8-12-2 (55484) ഭീമസേനഃ സമാകീർണോ ദ്രൌണിനാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। രരാജ സമരേ രാജന്രശ്മിവാനിവ ഭാസ്കരഃ॥ 8-12-3 (55485) തതഃ ശരസഹസ്രേണ സുപ്രയുക്തേന പാണ്ഡവഃ। ദ്രോണപുത്രമവച്ഛാദ്യ സിംഹനാദമമുഞ്ചത॥ 8-12-4 (55486) ശരൈഃ സരാംസ്തതോ ദ്രൌണിഃ സംവാര്യ യുധി പാണ്ഡവം। ലലാടേഽഭ്യാഹനദ്രാജന്നാരാചേന സ്മയന്നിവ॥ 8-12-5 (55487) ലലാടസ്ഥം തതോ ബാണം ധാരയാമാസ പാണ്ഡവഃ। യഥാ ശൃംഗം വനേ ദൃപ്തഃ ഖംഗോ ധാരയതേ നൃപ॥ 8-12-6 (55488) തതോ ദ്രൌണിം രണേ ഭീമോ യതമാനം പരാക്രമീ। ത്രിഭിർവിവ്യാധ നാരാചൈർലലാടേ വിസ്മയന്നിവ॥ 8-12-7 (55489) ലലാടസ്ഥൈസ്തതോ ബാണൈർബ്രാഹ്മണോഽസൌ വ്യശോഭത। പ്രാവൃഷീവ യഥാ സിക്തസ്ത്രിശൃംഗഃ പർവതോത്തമഃ॥ 8-12-8 (55490) തതഃ ശരശതൈർദ്രൌണിരർദയാമാസ പാണ്ഡവം। ന ചൈനം കംപയാമാസ മാതരിശ്വേവ പർവതം॥ 8-12-9 (55491) തഥൈവ പാംണ്ഡവോ യുദ്ധേ ദ്രൌണിം ശരശതൈഃ ശിതൈഃ। നാകംപയത സംഹൃഷ്ടോ വാര്യോധ ഇവ പർവതം॥ 8-12-10 (55492) താവന്യോന്യം ശരൈർഘോരൈശ്ഛാദയാനൌ മഹാരഥൌ। രഥവര്യഗതൌ വീരൌ ശുശുഭാതേ ബലോത്കടൌ॥ 8-12-11 (55493) ആദിത്യാവിവ സന്ദീപ്തൌ ലോകക്ഷയകരാവുഭൌ। സ്വരശ്മിഭിരിവാന്യോന്യം താപയന്തൌ ശരോത്തമൈഃ॥ 8-12-12 (55494) തതഃ പ്രവികൃതേ യത്നം കുർവാണൌ തൌ മഹാരണേ। കൃതപ്രതികൃതേ യത്തൌ ശരസംഘൈരഭീതവത്॥ 8-12-13 (55495) വ്യാഘ്രാവിവ ച സംഗ്രാമേ ചേരതുസ്തൌ നരോത്തമൌ। ശരദംഷ്ട്രൌ ദുരാധർഷൌ ചാപവക്രൌ ഭയങ്കരൌ॥ 8-12-14 (55496) അഭൂതാം താവദൃശ്യൌ ച ശരജാലൈഃ സമന്തതഃ। മേഘജാലൈരിവ ച്ഛനൌ ഗഗനേ ചന്ദ്രഭാസ്കരൌ॥ 8-12-15 (55497) ചകാശേതേ മുഹൂർതേന തതസ്താവപ്യരിന്ദമൌ। വിമുക്താവഭ്രജാലേന അംഗാരകബുധാവിവ॥ 8-12-16 (55498) അഥ തത്രൈവ സംഗ്രമേ വർതമാനേ സുദാരുണേ। അപസവ്യം തതശ്ചക്രേ ദ്രൌണിസ്തത്ര വൃകോദരം॥ 8-12-17 (55499) കിരഞ്ഛരശതൈരുഗ്രൈർധാരാഭിരിവ പർവതം। ന തു തൻമമൃഷേ ഭീമഃ ശത്രോർവിജലക്ഷണം॥ 8-12-18 (55500) പ്രതിചക്രേ തതോ രാജൻപാണ്ഡവോഽപ്യപസവ്യതഃ। മണ്ഡലാനാം വിഭാഗേന ഗതപ്രത്യാഗതേന ച॥ 8-12-19 (55501) ബഭൂവ തുമുലം യുദ്ധം തയോഃ പുരുഷസിംഹയോഃ। ചരിത്വാ വിവിധാൻമാർഗാൻമണ്ഡലസ്ഥാനമേവ ച॥ 8-12-20 (55502) ശരൈഃ പൂർണായതോത്സൃഷ്ടൈരന്യോന്യമഭിജഘ്നതുഃ। അന്യോന്യസ്യ വധേ ചൈവ ചക്രതുര്യത്നമുത്തമം॥ 8-12-21 (55503) ഈഷതുർവിരഥം ചൈവ കർതുമന്യോന്യമാഹവേ। തതോ ദ്രൌണിർമഹാസ്ത്രാണി പ്രാദുശ്ചക്രേ മഹാരഥഃ॥ 8-12-22 (55504) താന്യസ്ത്രൈരേവ സമരേ പ്രതിജഘ്നേഽഥ പാണ്ഡവഃ। തതോ ഘോരം മഹാരാജ അസ്ത്രയുദ്ധമവർതത॥ 8-12-23 (55505) ഗ്രഹയുദ്വം യഥാ ഘോരം പ്രജാസംഹരണേ ഹ്യഭൂത്। തേ വാണാഃ സമസജ്ജന്ത മുക്താസ്താഭ്യാം തു ഭാരത॥ 8-12-24 (55506) ദ്യോതഗ്രന്തോ ദിശഃ സർവാസ്തവ സൈന്യം സമന്തതഃ। ബാണസംഘൈർവൃതം ഘോരമാകാശം സമപദ്യത॥ 8-12-25 (55507) ഉൽകാപാതാവൃതം യുദ്ധം പ്രജാനാം സങ്ക്ഷയേ നൃപ। ബാണാഭിഘാതാത്സഞ്ജജ്ഞേ തത്ര ഭാരത പാവകഃ॥ 8-12-26 (55508) സവിസ്ഫുലിംഗോ ദീപ്താർചിര്യോഽദഹദ്വാഹിനീദ്വയം। തത്ര സിദ്ധാ മഹാരാജ സംപതന്തോഽബ്രുവന്വചഃ॥ 8-12-27 (55509) യുദ്ധാനാമതി സർവേഷാം യുദ്ധമേതദിതി പ്രഭോ। സർവയുദ്ധാനി ചൈതസ്യ കലാം നാർഹന്തി ഷോഡശീം॥ 8-12-28 (55510) നേദൃശം ച പുനര്യുദ്ധം ഭവിഷ്യതി കദാചന। അഹോ ജ്ഞാനേന സംപന്നാവുഭ ബ്രാഹ്മണക്ഷത്രിയൌ॥ 8-12-29 (55511) അഹോ ശൌര്യേണ സംപന്നാവുഭൌ ചോഗ്രപരാക്രമൌ। അഹോ ഭീമബലോ ഭീമ ഏതസ്യ ച കൃതാസ്ത്രതാ॥ 8-12-30 (55512) അഹോ വീര്യസ്യ സാരത്വമഹോ സൌഷ്ഠവമേതയോഃ। സ്ഥിതാവേതൌ ഹി സമരേ കാലാന്തകയമോപമൌ॥ 8-12-31 (55513) രുദ്രൌ ദ്വാവി സംഭൂതൌ യഥാ ദ്വാവിവ ഭാസ്കരൌ। യമൌ വാ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ ഘോരരൂപാവുഭൌ രണേ॥ 8-12-32 (55514) ഇതി വാചഃ സ്മ ശ്രൂയന്തേ സിദ്ധാനാം വൈ മുഹുർമുഹുഃ। സിംഹനാദശ്ച സഞ്ജജ്ഞേ സമേതാനാം ദിവൌകസാം॥ 8-12-33 (55515) അദ്ഭുതം ചാപ്യചിന്ത്യം ച ദൃഷ്ട്വാ കർമ തയോ രണേ। സിദ്വചാരണസംഘാനാം വിസ്മയഃ സമപദ്യത॥ 8-12-34 (55516) പ്രശംസന്തി തദാ ദേവാഃ സിദ്വാശ്ച പരമർഷയഃ। സാധു ദ്രൌണേ മഹാബാഹോ സാധു ഭീമേതി ചാബ്രുവൻ॥ 8-12-35 (55517) തൌ ശൂരൌ സമരേ രാജൻപരസ്പരകൃതാഗസൌ। പരസ്പരമുദീക്ഷേതാം ക്രോധാദുദ്വൃത്യ ചക്ഷുഷീ॥ 8-12-36 (55518) ക്രോധരക്തേക്ഷണൌ തൌ തു ക്രോധാത്പ്രസ്ഫുരിതാധരൌ। ക്രോധാത്സന്ദഷ്ടദശനൌ തഥൈവ ദശനച്ഛദൌ॥ 8-12-37 (55519) അന്യോന്യം ഛാദയന്തൌ സ്മ ശരവൃഷ്ട്യാ മഹാരഥൌ। ശരാംബുധാരോ സമരേ ശസ്ത്രവിദ്യുത്പ്രകാശിനൌ॥ 8-12-38 (55520) താവന്യന്യം ധ്വജം വിദ്വ്വാ സാരഥിം ച മഹാരണേ। അന്യോന്യസ്യ ഹയാന്വിദ്വാ ബിഭിദാതേ പരസ്പരം॥ 8-12-39 (55521) തതഃ ക്രുദ്ധൌ മഹാരാജ ബാണൌ ഗൃഹ്യ മഹാഹവേ। ഉഭൌ ചിക്ഷിപതുസ്തൂർമമന്യോന്യസ്യ വധൈഷിണൌ॥ 8-12-40 (55522) തൌ സായകൌ മഹാരാജ ദ്യോതമാനൌ ചമൂമുഖേ। ആജഘ്നതുഃ സമാസാദ്യ വജ്രവേഗൌ ദുരാസദൌ॥ 8-12-41 (55523) തൌ പരസ്പരവേഗാച്ച ശരാഭ്യാം ച ഭൃശാഹതൌ। നിപേതതുർമഹാവീര്യൌ രഥോപസ്ഥേ തയോസ്തദാ॥ 8-12-42 (55524) തതസ്തു സാരഥിർജ്ഞാത്വാ ദ്രോണപുത്രമചേതനം। അപോവാഹ രണാദ്രാജൻസർവസൈന്യസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-12-43 (55525) 8-12-44 (55526) തഥൈവ പാണ്ഡവം രാജന്വിഹ്വലന്തം മുഹുർമുഹുഃ। അപോവാഹ രഥേനാജൌ വിശോകഃ ശത്രുതാപനം॥ ॥ *ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ദ്വാദശോഽധ്യായഃ॥ 12 ॥ *.ഝ. പന്തകേ ഏതദനന്തരം സ്ഥിതാഃ സപ്താധ്യായാ ഏതത്പാഠേ ക്രമേണ 52-53-54-55-56-59-60 തമാധ്യായതയാ വർതന്തേ।

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-12-6 ഖംഗഃ പണ്ഡകഃ॥ 8-12-13 കൃതപ്രതികൃതേ അന്യോന്യാസ്നപ്രതിഘാതേ॥ 8-12-22 ഈഷതുഃ ഇച്ഛാം ചക്രതുഃ॥ 8-12-26 ഉത്കാനാമന്യോന്യാ ഭിമുഖം പാതാസ്തൈരാവൃതമിവേതി ലുപ്തോപമാ॥ 8-12-37 തഥൈവ ദശനച്ഛദൌ ക്രോധാത്സന്ദഷ്ടോഷ്ടൌ॥ 8-12-12 ദ്വാദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 013

॥ ശ്രീഃ ॥

8.13. അധ്യായഃ 013

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യേന ശ്രുതകീർതിപരാജയഃ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-13-0 (55527) `സഞ്ജയ ഉവാച। 8-13-0x (4861) ശ്രുതകീർതിമഥായാന്തം കിരന്തം നിശിതാഞ്ശരാൻ। മദ്രരാജോ മഹാരാജ വാരയാമാസ ഹൃഷ്ടവത്॥ 8-13-1 (55528) മദ്രരാജം സമാസാദ്യ ശ്രുതകീർതിർമഹാരഥഃ। വിവ്യാധ ഭല്ലൈർവിശത്യാ കാർതസ്വരവിഭൂഷിതൈഃ॥ 8-13-2 (55529) പ്രതിവിവ്യാധ തം ശല്യം ത്രിഭിസ്തൂർണമജിഹ്മഗൈഃ। സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന ഭൃശം വിവ്യാധ ഭാരത॥ 8-13-3 (55530) സ ശല്യം ശരവർഷേണ ച്ഛാദയാമാസ സംയുഗേ। മുമോച നിശിതാൻബാണാൻമദ്രരാജരഥം പ്രതി॥ 8-13-4 (55531) തതഃ ശല്യോ മഹാരാജ ശ്രുതകീർതിഭുജച്യുതാൻ। ചിച്ഛേദ സമരേ ബാണാസൻബണൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-13-5 (55532) ശ്രുതകീർതിസ്തതഃ ശ്ല്യം ഭിത്ത്വാ നവഭിരായസൈഃ। സാരഥിം ത്രിഭിരാനർച്ഛത്പുനഃ ശല്യം ച പ·ഞ്ചഭിഃ॥ 8-13-6 (55533) തസ്യ ശല്യോ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ ഹസ്താവാപം നികൃത്യ ച। വിവ്യാധ സമരേ തൂർണം സപ്തഭിസ്തം ശരോത്തമൈഃ॥ 8-13-7 (55534) അഥാന്യദ്ധനുരാദായ ശ്രുതകീർതിർമഹാരഥഃ। ഭദ്രേശ്വരം ചതുഃഷഷ്ട്യാ ബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-13-8 (55535) തതസ്തു സമരേ രാജംസ്തേന വിദ്വഃ ശിലീമുഖൈഃ। xxവിവ്യാധ തം ചാപി നവത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-13-9 (55536) തസ്യ മദ്രേശ്വരശ്ചാപം പുനശ്ചിച്ഛേദ മാരിഷ। സ ച്ഛിന്നധന്വാ സമരേ ഗദാം ചിക്ഷേപ സത്വരഃ॥ 8-13-10 (55537) പട്ടൈർജാംബൂനദൈർബദ്ധാം രുപ്യപട്ടൈശ്ച ഭാരത। ഭ്രാജമാനാം യഥാ നാരീം ദിവ്യവസ്ത്രവിഭൂഷിതാം॥ 8-13-11 (55538) താമാപതന്തീം സഹസാ ദീപ്യമാനാശനിപ്രഭാം। ശരൈരനേകസാഹസ്രൈർവ്യഷ്ടംഭയത മദ്രരാട്॥ 8-13-12 (55539) വിഷ്ടഭ്യ ച ഗദാം വീരഃ പാതയിത്വാ ച ഭൂതലേ। ശ്രുകീർതിമഥായത്തോ രാജന്വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ॥ 8-13-13 (55540) തസ്യ ശക്തിം രമേ ഭൂയശ്ചിക്ഷേപ ഭുജോപമാം। താം ദ്വിധാ ചാഛിനച്ഛല്യോ മേദിന്യാം സാ ത്വശീര്യത॥ 8-13-14 (55541) തസ്യ ശല്യഃ ക്ഷുരപ്രേണ യന്തുഃ കായാച്ഛിരോഽഹരത്। ബാലഹസ്താദ്യഥാ ശ്യേന ആമിഷം വൈ നരോത്തമ॥ 8-13-15 (55542) സ പപാത രഥോപസ്ഥാത്സാരഥിസ്തസ്യ ഭാരത। തതസ്തേ പ്രാദ്രവൻസംഖ്യേ ഹയ്നാസ്തസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-13-16 (55543) പലായമാനൈസ്തൈരശ്വൈഃ സോപനീതോ രമാജിരാത്। ശ്രുതകീർതിർമഹാരാജ പശ്യതാം സർവയോധിനാം॥ 8-13-17 (55544) തതോ മദ്രേശ്വരോ രാജാ പാണ്ഡവാനാമനീകിനീം। വ്യഗാഹത മുദാ യുക്തോ നലിനീം ദ്വിരദോ യഥാ॥ 8-13-18 (55545) ലോലയാമാസ സ ബലം സിംഹഃ പശുഗണാനിവ। ശല്യസ്തത്ര മഹാരംഗേ പാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം॥ 8-13-19 (55546) നിപാത്യ പാണ്ഡുപാഞ്ചാലാൻപൃതനാസു വ്യവസ്ഥിതഃ। അശോഭത രണേ ശല്യോ വിധൂമോഽഗ്നിരിവ ജ്വലൻ॥ 8-13-20 (55547) സേനാകക്ഷം മഹദ്ദഗ്ധ്വാ കക്ഷമഗ്നിരിവോത്ഥിതഃ। സ്ഥിതോ രരാജ സമരേ പുരം ദഗ്ധ്വേവ ശങ്കരഃ॥ ॥ 8-13-21 (55548) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ത്രയോദശോഽധ്യായഃ॥ 13 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 014

॥ ശ്രീഃ ॥

8.14. അധ്യായഃ 014

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സഹദേവേന ദുഃശാസനപരാജയഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-14-0 (55549) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-14-0x (4862) സഹദേവം തഥാ ക്രുദ്ധം നിഘ്നന്തം തവ വാഹിനീം। ദുഃശാസനോ മഹാരാജ ഭ്രാതാ ഭ്രാതരമഭ്യയാത്॥ 8-14-1 (55550) തൌ സമേതൌ മഹാരാജ ദൃഷ്ട്വാ തത്ര മഹാരഥാഃ। സിംഹനാദരവാംശ്ചക്രുർവാസാംസ്യാദുധുവുശ്ച ഹ॥ 8-14-2 (55551) തതോ ഭാരത രുഷ്ടേന തവ പുത്രേണ ധന്വിനാ। പാണ്ഡുപുത്രസ്ത്രിഭിർബാണൈർവക്ഷസ്യഭിഹതോ ബലീ॥ 8-14-3 (55552) സഹദേവസ്തതോ രാജന്നാരാചേന തവാത്മജം। വിദ്വ്വാ വിവ്യാധ സപ്തത്യാ സാരഥിം ച ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-14-4 (55553) ദുഃശാസനസ്തതശ്ചാപം ഛിത്ത്വാ രാജൻമഹാഹവേ। സഹദേവം ത്രിസപ്തത്യാ ബാഹോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-14-5 (55554) സഹദേവസ്തു സങ്ക്രുദ്ധഃ ഖംഗം ഗൃഹ്യ മഹാഹവേ। ആവിധ്യ പ്രാസൃജത്തൂർണം തവ പുത്രഥം പ്രതി॥ 8-14-6 (55555) സമാർഗണഗുണം ചാപം ഛിത്ത്വാ തസ്യ മഹാനസിഃ। നിപപാത തതോ ഭൂമൌ ച്യുതഃ സർപ ഇവാംബരാത്॥ 8-14-7 (55556) അഥാന്യദ്ധനുരാദായ സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ। ദുഃശാസനായ ചിക്ഷേപ ബാണമന്തകരം തതഃ॥ 8-14-8 (55557) തമാപതന്തം വിശിഖം യമദണ്ഡോപമത്വിഷം। ഖംഗേന ശിതധാരേണ ദ്വിധാ ചിച്ഛേദ കൌരവഃ॥ 8-14-9 (55558) തതസ്തം നിശിതം ഖംഗമാവിധ്യ യുധി സത്വരഃ। ധനുശ്ചാന്യത്സമാദായ ശരം ജഗ്രാഹ വീര്യവാൻ॥ 8-14-10 (55559) തമാപതന്തം സഹസാ നിസ്ത്രിംശം നിശിതൈഃ ശരൈഃ। പാതയാമാസ സമരേ സഹദേവോ ഹസന്നിവ॥ 8-14-11 (55560) തതോ ബാണാംശ്ചതുഃ ഷഷ്ടിം തവ പുത്രോ മഹാരണേ। സഹദേവരഥം തൂർണം പ്രേഷയാമാസ ഭാരത॥ 8-14-12 (55561) താച്ഛരാൻസമരേ രാജന്വേഗേനാപപതോ ബഹൂൻ। ഏകൈകം പഞ്ചഭിർബാണൈഃ സഹദേവോ ന്യകൃതന്തത॥ 8-14-13 (55562) സന്നിവാര്യ മഹാബാണാൻസഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ। അഥാസ്മൈ സുബഹൂൻബാണാൻപ്രേഷയാമാസ സംയുഗേ॥ 8-14-14 (55563) താന്വാണാംസ്തവ പുത്രോഽപി ഛിത്ത്വൈകൈകം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ। നനാദ സുമഹാനാദം നാദയാനോ വസുന്ധരാം॥ 8-14-15 (55564) തതോ ദുഃശാസനോ രാജന്ദ്വാഭ്യാം പാണ്ഡുസുതം രണേ। സാരഥിം നവഭിർബാണൈർമാദ്രോയസ്യ സമാചിനോത്॥ 8-14-16 (55565) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ സദഹേവഃ പ്രതാപവാൻ। സമാധത്ത ശരം ഘോരം മൃത്യുകാലാന്തകോപമം॥ 8-14-17 (55566) വികൃഷ്യ ബലവച്ചാപം തവ പുത്രായ സോഽസൃജത്। സ തം നിർഭിദ്യ വേഗേന ഭിത്ത്വാ ച കവചം മഹത്॥ 8-14-18 (55567) പ്രാവിശദ്വരണീം രാജന്വൽമീകമിവ പന്നഗഃ। തതഃ സംമുമുഹേ രാജംസ്തവ പുത്രോ മഹാരഥഃ॥ 8-14-19 (55568) മൂഢം ചൈനം സമാലോക്യ സാരഥിസ്ത്വരിതോ രഥം। അപോവാഹ ഭൃശം ത്രസ്തോ വധ്യമാനം ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-14-20 (55569) പരാജിത്യ രണേ തം തു കൌരവ്യം പാണ്ഡുനന്ദനഃ। ദുര്യോധനബലം ദൃഷ്ട്വാ പ്രമമാഥ സമന്തതഃ॥ 8-14-21 (55570) പിപീലികപുടം രാജന്യഥാ മൃദ്ഗന്നരോ രുഷാ। തഥാ സാ കൌരവീ സേനാ മൃദിതാ തേന ഭാരത॥ ॥ 8-14-22 (55571) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ചതുർദശോഽധ്യായഃ॥ 14 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-14-1 ആദുധുഷുഃ ഭ്രാമിതവന്തഃ॥ 8-14-22 പിപീലികപുടം പിപീലികാവാസപടലം॥ 8-14-14 ചതുർദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 015

॥ ശ്രീഃ ॥

8.15. അധ്യായഃ 015

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണനകുലയോര്യുദ്ധം॥ 1 ॥ കർണേന നകുലസ്യ പരാഭാവനപൂർവകം സോപഹാസമധിക്ഷേപഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-15-0 (55572) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-15-0x (4863) നകുലം രഭസം യുദ്ധേ ദ്രാവയന്തം വരൂഥിനീം। കർണോ വൈകർതനോ രാജന്വാരയാമാസ വൈ രുഷാ॥ 8-15-1 (55573) നകുലസ്തു തതഃ കർണം പ്രഹസന്നിദമബ്രവീത്॥ ചിരസ്യ ബത ദൃഷ്ടോഽഹം ദൈവതൈഃ സൌംയചക്ഷുഷാ। 8-15-2 (55574) യസ്യ മേ ത്വം രണേ പാപ ചക്ഷുർവിഷയമാഗതഃ॥ ത്വം ഹി മൂലമനർഥാനാം വൈരസ്യ കലഹസ്യ ച। 8-15-3 (55575) ത്വദ്ദോഷാത്കുരവഃ ക്ഷീണാഃ സമാസാദ്യ പരസ്പരം। ത്വാമദ്യ സമരേ ഹത്വാ കൃതകൃത്യോഽസ്മി വിജ്വരഃ॥ 8-15-4 (55576) ഏവമുക്തഃ പ്രത്യുവാച നകുലം സൂതനന്ദനഃ। സദൃശം രാജപുത്രസ്യ ധന്വിനശ്ച വിശേഷതഃ॥ 8-15-5 (55577) പ്രഹരസ്വ ച മേ വീര പശ്യാമസ്തവ പൌരുഷം। കർമ കൃത്വാ രമേ ശൂര തതഃ കത്ഥിതുമർഹസി॥ 8-15-6 (55578) അനുക്ത്വാ സമരേ താത ശൂരാ യുധ്യന്തി ശക്തിതഃ। പ്രയുധ്യസ്വ മയാ ശക്ത്യാ ഹനിഷ്യേ ദർപമേവ തേ॥ 8-15-7 (55579) ഇത്യുക്ത്വാ പ്രാഹരത്തൂർണം പാണ്ഡുപുത്രായ സൂതജഃ। വിവ്യാധ ചൈനം സമരേ ത്രിസപ്തത്യാ ശിലീമുഖൈഃ॥ 8-15-8 (55580) നകുലസ്തു തതോ വിദ്വഃ സൂതപുത്രേണ ഭാരത। അശീത്യാഽഽശീവിഷപ്രഖ്യൈഃ സൂതപുത്രമവിധ്യത॥ 8-15-9 (55581) തസ്യ കർണോ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ സ്വർണപുംഖൈഃ ശിലാശിതൈഃ। ത്രിംശതാ പരമേഷ്വാസഃ ശരൈഃ പാണ്ഡവമർദയത്॥ 8-15-10 (55582) തേ തസ്യ കവചം ഭിത്ത്വാ പപുഃ ശോണിതമാഹവേ। ആശീവിഷാ യഥാ നാഗാ ഭിത്ത്വാ ഗാം സലിലം പപുഃ॥ 8-15-11 (55583) അഥാന്യദ്വനുരാദായ ഹേമപൃഷ്ഠം ദുരാസദം। കർണം വിവ്യാധ സപ്തത്യാ സാരഥിഞ്ച ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-15-12 (55584) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ നകുലഃ പരവീഹാ। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന കർണസ്യ ധനുരാച്ഛിനത്॥ 8-15-13 (55585) അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം സായകാനാം ശതൈസ്ത്രിഭിഃ। ആജഘ്നേ പ്രഹസന്വീരഃ സർവലോകമഹാരഥം॥ 8-15-14 (55586) കർണമഭ്യർദിതം ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡുപുത്രേണ മാരിഷ। വിസ്മയം പരമം ജഗ്മുർഋഷയഃ സഹ ദൈവതൈഃ॥ 8-15-15 (55587) അഥാന്യദ്വനുരാദായ കർണോ വൈകർതനസ്തദാ। നകുലം പഞ്ഛഭിർബാണൈർജത്രുദേശേ സമാർപയത്॥ 8-15-16 (55588) ഉരസ്ഥൈരഥ തൈർബാണൈർമാദ്രീപുത്രോ വ്യരോചത। സ്വരശ്മിഭിരിവാദിത്യോ ഭുവനേ വിസൃജൻപ്രഭാം॥ 8-15-17 (55589) നകുലസ്തു തതഃ കർണം വിദ്വ്വാ സപ്തഭിരാശുഗൈഃ। അഥാസ്യ ധനുഷഃ കോടിം പുനശ്ചിച്ഛേദ മാരിഷ॥ 8-15-18 (55590) സോഽന്യത്കാർമുകമാദായ സമരേ വേഗവത്തരം। നകുലസ്യ തതോ ബൈണൈഃ സമന്താച്ഛാദയദ്ദിശഃ॥ 8-15-19 (55591) സഞ്ഛാദ്യമാനഃ സഹസാ കർണചാപ്യുതൈഃ സരൈഃ। ചിച്ഛേദ സ ശരാംസ്തൂർണം ശരൈരേവ മഹാരഥഃ॥ 8-15-20 (55592) തതോ ബാണമയം ജാലം വിതതം വ്യോംന്യദൃശ്യത। ഖദ്യോതാനാമിവ വ്രാതൈഃ സംപതദ്ഭിര്യഥാ നഭഃ॥ 8-15-21 (55593) തൈർവിമുക്തൈഃ ശരശതൈശ്ഛാദിതം ഗഗനം തദാ। ശലഭാനാം യഥാ വ്രാതൈസ്തദ്വദാസീദ്വിശാംപതേ॥ 8-15-22 (55594) തേ ശരാ ഹേമവികൃതാഃ സംപന്തൌ മുഹുർമുഹുഃ। ശ്രേണീകൃതാ വ്യകാശാന്ത ക്രൌഞ്ചാഃ ശ്രേണീകൃതാ ഇവ॥ 8-15-23 (55595) ബാണജാലവൃതേ വ്യോംനി ച്ഛാദിതേ ച ദിവാകരേ। ന സ്മ സംപതതേ ഭൂതം കിഞ്ചിദപ്യന്തരിക്ഷഗം॥ 8-15-24 (55596) നിരുദ്വേ തത്ര മാർഗേ ച ശരസംഘൈഃ സമന്തതഃ। വ്യരോചേതാം മഹാത്മാനൌ കാലസൂര്യാവിവോദിതൌ॥ 8-15-25 (55597) കർണചാപച്യുതൈർബാണൈർവധ്യമാനാസ്തു സോമകാഃ। അവാലീയന്ത രാജേന്ദ്ര വേദനാർതാ ഭൂശാർദിതാഃ॥ 8-15-26 (55598) നകുലസ്യ തഥാ ബാണൈർഹന്യമാനാ ചമൂസ്തവ। വ്യശീര്യത ദിശോ രാജന്വാതനുന്നാ ഇവാംബുദാഃ॥ 8-15-27 (55599) തേ സേനേ ഹന്യമാനേ തു താഭ്യാം ദിവ്യൈർമഹാശരൈഃ। ശരപാതമപാക്രംയ തസ്ഥതുഃ പ്രേക്ഷികേ തദാ॥ 8-15-28 (55600) പ്രോത്സാരിതജനേ തസ്മിൻകർണപാണ്ഡവയോഃ ശരൈഃ। അവിധ്യേതാം മഹാത്മാനാവന്യോന്യം ശരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-15-29 (55601) വിദർശയന്തൌ ദിവ്യാനി ശസ്ത്രാണി രണമൂർധനി। ഛാദയന്തൌ ച സഹസാ പരസ്പരവധൈഷിണൌ॥ 8-15-30 (55602) നകുലേന ശരാ മുക്താ കങ്കബർഹിണവാസസഃ। സൂതപുത്രമവച്ഛാദ്യ വ്യതിഷ്ഠന്ത യഥാഽംബരേ॥ 8-15-31 (55603) തഥൈവ സൂതപുത്രേണ പ്രേഷിതാഃ പരമാഹവേ। പാണ്ഡുപുത്രമവച്ഛാദ്യ വ്യതിഷ്ഠന്താംബരേ ശരാഃ॥ 8-15-32 (55604) ശരവേശ്മപ്രവിഷ്ടൌ തൌ ദദൃശാതേ ന കൈശ്ചന। സൂര്യാചന്ദ്രമസൌ രാജഞ്ഛാദ്യമാനൌ ഘനൈരിവ॥ 8-15-33 (55605) തതഃ ക്രുദ്ധോ രണേ കർണഃ കൃത്വാ ഘോരതരം വപുഃ। പാണ്ഡവം ഛാദയാമാസ സമന്താച്ഛരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-15-34 (55606) സോഽതിച്ഛന്നോ മഹാരാജ സൂതപുത്രേണ പാണ്ഡവഃ। ന ചകാര വ്യഥാം രാജൻഭാസ്കരോ ജലദൈര്യഥാ॥ 8-15-35 (55607) തതഃ പ്രഹസ്യാധിരഥിഃ ശരജാലാനി മാരിഷ। പ്രേഷയാമാസ സമരേ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-15-36 (55608) ഏകച്ഛായമഭൂത്സർവം തസ്യ ബാണൈർമഹാത്മനഃ॥ അഭ്രച്ഛായേവ സഞ്ജജ്ഞേ സംപതദ്ഭിഃ ശരോത്തമൈഃ॥ 8-15-37 (55609) തതഃ കർണോ മഹാരാജ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ മഹാത്മനഃ। സാരഥിം പാതയാമാസ രഥനീഡാദ്വസന്നിവ॥ 8-15-38 (55610) തതോഽശ്വാംശ്ഛതുരശ്ചാസ്യ ചതുർഭിർനിശിതൈഃ ശരൈഃ। യമസ്യ ഭവനം തൂർണം പ്രേഷയാമാസ ഭാരത॥ 8-15-39 (55611) അഥാസ്യ തം രഥം ദിവ്യം തിലശോ വ്യധമച്ഛരൈഃ। പതാകാം ചക്രരക്ഷാംശ്ച ഗദാം ഖംഗം ച മാരിഷ॥ 8-15-40 (55612) ശതചന്ദ്രം ച തച്ചർമ സർവാപകരണാനി ച। `സുവർണവികൃതം തച്ച ധനുഃ ശരമാഹവേ'॥ 8-15-41 (55613) ഹതാശ്വോ വിരഥശ്ചൈവ വിവർമാ ച വിശാംപതേ। അവതീര്യ രഥാത്തൂർണം പരിഘം ഗൃഹ്യ ധിഷ്ഠിതഃ॥ 8-15-42 (55614) തമുദ്യതം മഹാരഘോരം പരിഘം തസ്യ സൂതജഃ। വ്യഹനത്സായകൈ രാജൻസുതീക്ഷ്ണൈർഭാരസാധനൈഃ॥ 8-15-43 (55615) വ്യായുധം ചൈനമാലക്ഷ്യ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। ആർപയദ്ബഹുഭിഃ കർണോ ന ചൈനം സമപീഡയത്॥ 8-15-44 (55616) സ ഹന്യമാനഃ സമരേ കൃതാസ്ത്രേണ ബലീയസാ। പ്രാദ്രവത്സഹസാ രാജന്നകുലോ വ്യാകുലേന്ദ്രിയഃ॥ 8-15-45 (55617) തമഭിദ്രുത്യ രാധേയഃ പ്രഹസന്വൈ പുനഃപുനഃ। സജ്യമസ്യ ധനുഃ കണ്ഠേ വ്യവാസൃജത ഭാരത॥ 8-15-46 (55618) തതഃ സ ശുശുഭേ രാജൻകണ്ഠാസക്തമഹാധനുഃ। പരിവേഷമനുപ്രാപ്തോ യഥാ സ്യാദ്വ്യോംനി ചന്ദ്രമാഃ॥ 8-15-47 (55619) യഥൈവ ചാസിതോ മേഘഃ ശക്രചാപേന ശോഭിതഃ। `അശോഭത മഹാരാജ പാണ്ഡുപുത്രസ്തഥാ രണേ'॥ 8-15-48 (55620) തമബ്രവീത്തതഃ കർണോ വ്യർഥം വ്യാഹൃതവാനസി। വദേദാനീം പുനർഹൃഷ്ടോ വധ്യമാനഃ പുനഃപുനഃ॥ 8-15-49 (55621) മാ യോത്സീഃ കുരുഭിഃ സാർധം ബലവദ്ഭിശ്ച പാണ്ഡവ। സദൃശൈസ്താത യുധ്യസ്വ വ്രീഡാം മാ കുരു പാണ്ഡവ॥ 8-15-50 (55622) ഗൃഹം വാ ഗച്ഛ മാദ്രേയ യത്ര വാ കൃഷ്ണഫൽഗുനൌ। ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ വിസസർജ സ തം തദാ॥ 8-15-51 (55623) വധപ്രാപ്തം തു തം ശൂരോ നാഹനദ്വർമവിത്തദാ। സ്മൃത്വാ കുന്ത്യാ വചോ രാജംസ്തത ഏനം വ്യസർജയത്॥ 8-15-52 (55624) വിസൃഷ്ടഃ പാണ്ഡവോ രാജൻസൂതപുത്രേണ ധന്വിനാ। വ്രീഡന്നിവ ജഗാമാഥ യുധിഷ്ഠിരരഥം പ്രതി॥ 8-15-53 (55625) ആരുരോഹ രഥം ചാപി സൂതപുത്രപ്രതാപിതഃ। നിഃശ്വസന്ദുഃഖസന്തപ്തഃ കുംഭക്ഷിപ്ത ഇവോരഗഃ॥ 8-15-54 (55626) തം വിജിത്യാഥ കർണോഽപി പാഞ്ചാലാംസ്ത്വരിതോ യയൌ। രഥേനാതിപതാകേന ചന്ദ്രവർണഹയേന ച॥ 8-15-55 (55627) തത്രാക്രന്ദോ മഹാനാസീത്പാണ്ഡവാനാം വിശാംപതേ। ദൃഷ്ട്വാ സേനാപതിം യാന്തം പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജാൻ॥ 8-15-56 (55628) തത്രാകരോൻമഹാരാജ കദനം സൂതനന്ദനഃ। മധ്യം പ്രാപ്തേ ദിനകരേ ചക്രവദ്വിചരൻപ്രഭുഃ॥ 8-15-57 (55629) ഭഗ്നചക്രൈ രഥൈഃ കൈശ്ചിച്ഛിന്നധ്യവജപതാകിഭിഃ। ഹതാശ്വൈർഹതസൂതൈശ്ച ഭഗ്നാക്ഷൈശ്ചൈവ മാരിഷ। ഹിയമാണാനപശ്യാമ പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജാൻ॥ 8-15-58 (55630) തത്രതത്ര ച സംഭ്രാന്താ വിചേരുരഥ കുഞ്ജരാഃ। ദാവാഗ്ന്യഭിപരീതാംഗാ യഥൈവ സ്യുർമഹാവനേ॥ 8-15-59 (55631) ഭിന്നകുംഭാഃ സരുധിരാശ്ഛിന്നഹസ്താശ്ച വാരണാഃ। ഛിന്നഗാത്രാവരാശ്ചൈവ ച്ഛിന്നവാലധയോഽപരേ। ഛിന്നാഭ്രാണീവ സംപേതുർഹന്യമാനാ മഹാത്മനാ॥ 8-15-60 (55632) അപരേ ത്രാസിതാ നാഗാ നാരാചശരതോമരൈഃ। തമേവാഭിമുഖം ജഗ്മുഃ ശലഭാ ഇവ പാവകം॥ 8-15-61 (55633) അപരേ നിഷ്ടനന്തശ്ച വ്യദൃശ്യന്ത മഹാദ്വിപാഃ। ക്ഷരന്തഃ ശോണിതം ഗാത്രൈർനഗാ ഇവ ജലസ്രവാഃ॥ 8-15-62 (55634) ഉരശ്ഛദൈർവിയുക്താംശ്ച വാലബന്ധൈശ്ച വാജിനഃ। രാജതൈശ്ച തഥാ കാംസ്യൈഃ സൌവർണൈശ്ചൈവ ഭൂഷണൈഃ॥ 8-15-63 (55635) ഹീനാംശ്ചാഭരണൈശ്ചൈവ ഖലീനൈശ്ച വിവർജിതാൻ। ചാമരൈശ്ച കുഥാഭിശ്ച തൂണീരൈഃ പതിതൈരപി॥ 8-15-64 (55636) നിഹതൈഃ സാദിഭിശ്ചൈവ ശൂരൈരാഹവശോഭിതൈഃ। അപശ്യാമ രണേ തത്ര ഭ്രാംയമാണാൻഹയോത്തമാൻ॥ 8-15-65 (55637) പ്രാസൈഃ ഖംഗൈശ്ച രഹിതാനൃഷ്ടിഭിശ്ചാപി ഭാരത। ഹയസാദീനപശ്യാമ കഞ്ചുകോഷ്ണീഷധാരിണഃ॥ 8-15-66 (55638) നിഹതാന്വധ്യമാനാംശ്ച വേപമാനാംശ്ച ഭാരത। നാഗാംഗാവയവൈർഹീനാംസ്തത്രതത്രൈവ ഭാരത॥ 8-15-67 (55639) രഥാൻഹേമപരിഷ്കാരാൻസംയുക്താഞ്ജവനൈർഹയൈഃ। ഭ്രാംയമാണാനപശ്യാമ ഹതേഷു രഥിഷു ദ്രുതം॥ 8-15-68 (55640) ഭഗ്നാക്ഷകൂബരാൻകാംശ്ചിദ്ഭഗ്നചക്രാംശ്ച ഭാരത। വിപതാകധ്വജാംശ്ചാന്യാഞ്ഛിന്നേഷാദണ്ഡബന്ധുരാൻ॥ 8-15-69 (55641) വിഹീനാന്രഥിനസ്തത്ര ധാവമാനാംസ്തതസ്തതഃ। സൂതപുത്രശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈർഹന്യമാനാന്വിശാംപതേ॥ 8-15-70 (55642) വിശസ്ത്രാംശ്ച തഥൈവാന്യാൻസശസ്ത്രാംശ്ച ഹതാൻബഹൂൻ। താരകാജാലസഞ്ഛന്നാന്വരഘണ്ടാവിശോഭിതാൻ॥ 8-15-71 (55643) നാനാവർണവിചിത്രാഭിഃ പതാകാഭിരലങ്കൃതാൻ। വാരമആനനുപശ്യാമ ധാവമാനാൻസമന്തതഃ॥ 8-15-72 (55644) ശിരാംസി ബാഹൂനൂരൂംശ്ച ച്ഛിന്നാനന്യാംസ്തഥൈവ ച। കർണചാപച്യുതൈർബാണൈരപശ്യാമ സമന്തതഃ॥ 8-15-73 (55645) മഹാന്വ്യതികരോ രൌദ്രോ യോധാനാമന്വപദ്യത। കർണസായകനുന്നാനാം യുധ്യതാം ച ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-15-74 (55646) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ സൂതപുത്രേണ സൃഞ്ജയാഃ। തമേവാഭിമുഖം യാന്തി പതംഗാ ഇവ പാവകം॥ 8-15-75 (55647) തം ദഹന്തമനീകാനി തത്രതത്ര മഹാരഥം। ക്ഷത്രിയാ വർജയാമാസുര്യുഗാന്താഗ്നിമിവോൽബണം॥ 8-15-76 (55648) ഹതശേഷാസ്തു യേ വീരാഃ പാഞ്ചാലാനാം മഹാരഥാഃ। താൻപ്രഭഗ്രാന്ദുതാന്വീരഃ പൃഷ്ഠോ വികിര·ഞ്ഛരൈഃ। അഭ്യധാവത തേജസ്വീ വിശീർണവചനധ്വജാൻ॥ 8-15-77 (55649) താപയാമാസ താൻബാണൈഃ സൂതപുത്രോ മഹാബലഃ। മധ്യന്ദിനമനുപ്രാപ്തോ ഭൂതാനീവ തമോനുദഃ॥ ॥ 8-15-78 (55650) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചദശോഽധ്യായഃ॥ 15 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-15-1 രഭസം രണോത്സുകം॥ 8-15-11 ആശീവിഷാ യഥാ രാജൻഭിത്ത്വാ ഗാം സലിലം ഭൃശം। ഇതി ക.ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-15-25 ബാലസൂര്യാവിവോദിതൌ ഇതി ഖ.പാഠഃ॥ 8-15-37 ഏകബാണമഭൂത്സർവം ഇതി ക.ട.പാഠഃ॥ 8-15-58 ംരിയമാണാൻപശ്യാമ ഇതി ക.ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-15-67 നാഗാംഗാവയവൈരിത്യർധം ഝ.പുസ്തകഏവ ദൃശ്യതേ॥ 8-15-15 പഞ്ചദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 016

॥ ശ്രീഃ ॥

8.16. അധ്യായഃ 016

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

യുയുത്സൂലൂകയോര്യുദ്ധം॥ 1 ॥ ശകുനിസുതസോമയോര്യുദ്ധം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-16-0 (55651) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-16-0x (4864) യുയുത്സം തവ പുത്രസ്യ ദ്രാവയന്തം ബലം മഹത്। ഉലൂകോ ന്യപതത്തൂർണം തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-16-1 (55652) യുയുത്സുശ്ച തതോ രാജഞ്ശിതധാരേണ പത്രിണാ। ഉലൂകം താഡയാമാസ വജ്രേണേവ മഹാബലം॥ 8-16-2 (55653) ഉലൂകസ്തു തതഃ ക്രുദ്ധസ്തവ പുത്രസ്യ സംയുഗേ। ക്ഷുരപ്രേണ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ താഡയാമാസ കർണിനാ॥ 8-16-3 (55654) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം യുയുത്സർവേഗവത്തരം। അന്യദാദത്ത സുമഹച്ചാപം സംരക്തലോചനഃ॥ 8-16-4 (55655) ശാകുനിം തു തതഃ ഷഷ്ട്യാ വിവ്യാധ ഭരതർഷഭ। സാരഥിം ത്രിഭിരാനർച്ഛത്തം ച ഭൂയോ വ്യവിധ്യത॥ 8-16-5 (55656) ഉലൂകസ്തം തു വിംശത്യാ വിദ്വ്വാ സ്വർണവിഭൂഷിതൈഃ। അഥാസ്യ സമരേ ക്രുദ്ധോ ധ്വജം ചിച്ഛേദ കാഞ്ചനം॥ 8-16-6 (55657) സ ച്ഛിന്നയഷ്ടിഃ സുമഹാഞ്ശീര്യമാണോ മഹാധ്വജഃ। പപാത പ്രമുഖേ രാജന്യുയുത്സോഃ കാഞ്ചനധ്വജഃ॥ 8-16-7 (55658) ധ്വജമുൻമഥിതം ദൃഷ്ട്വാ യുയുത്സുഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ। ഉലൂകം പഞ്ചഭിർബാണൈരാജഘാന സ്തനാന്തരേ॥ 8-16-8 (55659) ഉലൂകസ്തസ്യ സമരേ തൈലധൌതേന മാരിഷ। ശിരശ്ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന യന്തുർഭരതസത്തമ॥ 8-16-9 (55660) തച്ഛിന്നമപതദ്ഭൂമൌ യുയുത്സോഃ സാരഥേസ്തദാ। താരാരൂപം യഥാ ചിത്രം നിപപാത മഹീതലേ॥ 8-16-10 (55661) ജഘാന ചതുരോഽശ്വാംശ്ച തം ച വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ। സോഽതിവിദ്വോ ബലവതാ പ്രത്യപായാദ്രഥാന്തരം॥ 8-16-11 (55662) തം നിർജിത്യ രണേ രാജന്നുലൂകസ്ത്വരിതോ യയൌ। പാഞ്ചാലാൻസൃഞ്ജയാംശ്ചൈവ വിനിഘ്നന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-16-12 (55663) ശതാനീകം മഹാരാജ ശ്രുതകർമാ സുതസ്തവ। വ്യശ്വസൂതരഥം ചക്രേ നിമേഷാർധാദസംഭ്രമഃ॥ 8-16-13 (55664) ഹതാശ്വേ തു രഥേ തിഷ്ഠഞ്ശതാനീകോ മഹാരഥഃ। ഗദാം ചിക്ഷേപ സങ്ക്രുദ്ധസ്തവ പുത്രസ്യ മാരിഷ॥ 8-16-14 (55665) സാ കൃത്വാ സ്യന്ദനം ഭസ്മ ഹയാംശ്ചൈവ സസാരഥീൻ। പപാത ധരണീം തൂർണം ദാരയന്തീവ ഭാരത॥ 8-16-15 (55666) താവുഭൌ വിരഥൌ വീരൌ കുരൂണാം കീർതിവർധനൌ। വ്യപാക്രമേതാം യുദ്വാത്തു പ്രേക്ഷമാണൌ പരസ്പരം॥ 8-16-16 (55667) പുത്രസ്തു തവ സംഭ്രാന്തോ വിവിംശോ രഥമാരുഹത്। ശതാനീകോഽപി ത്വരിതഃ പ്രതിവിന്ധ്യരഥം ഗതഃ॥ 8-16-17 (55668) സുതമോമം തു ശകുനിർവിദ്വ്വാ തു നിശിതൈഃ ശരൈഃ। നാകംപയത സങ്ക്രുദ്വോ വാര്യോഘ ഇവ പർവതം॥ 8-16-18 (55669) സുതസോമസ്തു തം ദൃഷ്ട്വാ പിതുരത്യന്തവൈരിണം। ശരൈരനേകസാഹസ്രൈശ്ഛാദയാമാസ ഭാരത॥ 8-16-19 (55670) താഞ്ശരാഞ്ശകുനിസ്തൂർണം ചിച്ഛേദാന്യൈഃ പതത്രിഭിഃ। ലഘ്വസ്ത്രശ്ചിത്രയോധീ ച ജിതകാശീ ച സംയുഗേ॥ 8-16-20 (55671) നിവാര്യ സമരേ ചാപി ശരാംസ്താന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ആജഘാന സുസങ്ക്രുദ്ധഃ സുതസോമം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-16-21 (55672) `നാകംപയത സങ്ക്രുദ്ധോ വാര്യോഘ ഇവ പർവതം'। തസ്യാശ്വാൻകേതനം സൂതം തിലശോ വ്യധമച്ഛരൈഃ। ശ്യാലസ്തവ മഹാരാജ തത ഉച്ചുക്രുശുർജനാഃ॥ 8-16-22 (55673) ഹതാശ്വോ വിരഥശ്ചൈവ ഛിന്നകേതുശ്ച മാരിഷ। ധന്വീ ധനുർവരം ഗൃഹ്യ രഥാദ്ഭൂമാവതിഷ്ഠത॥ 8-16-23 (55674) വ്യസൃജത്സായകാംശ്ചൈവ സ്വർണപുംഖാഞ്ശിലാശിതാൻ। ഛാദയാമാസുരഥ തേ തവ ശ്യാലസ്യ തം രഥം। ശളഭാനാമിവ വ്രാതാഃ ശരവ്രാതാ മഹാരഥം॥ 8-16-24 (55675) സഞ്ഛാദ്യമാനോഽപി ദൃഢം വിവ്യഥേ നൈവ സൌബലഃ। പ്രമമാഥ ശരാംസ്തസ്യ ശരവ്രാതൈർമഹായശാഃ॥ 8-16-25 (55676) തത്രാതുഷ്യന്ത യോധാശ്ച സിദ്വാശ്ചാപി ദിവി സ്ഥിതാഃ। സുതസോമസ്യ തത്കർമ ദൃഷ്ട്വാഽശ്രദ്വേയമദ്ഭുതം। രഥസ്ഥം ശകുനിം യത്തു പദാതിഃ സമയോധയത്॥ 8-16-26 (55677) തസ്യ തീക്ഷ്ണൈർമഹാവേഗൈർഭല്ലൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। വ്യഹനത്കാരാമുകം രാജംസ്തൂണീരാംശ്ചൈവ സർവശഃ॥ 8-16-27 (55678) സ ച്ഛിന്നധന്വാ വിരഥഃ ഖംഗമുദ്യംയ ചാനദത്। വൈദൂര്യോത്പലവർണാഭം ദന്തിദന്തമയത്സരും॥ 8-16-28 (55679) ഭ്രാംയമാണം തതസ്തം തു വിമലാംബരവർചസം। കാലദണ്ഡോപമം മേനേ സുതസോമസ്യ ധീമതഃ॥ 8-16-29 (55680) സോഽചരത്സഹസാ ഖംഗീ മണ്ഡലാനി സഹസ്രശഃ। ചതുർദശ മഹാരാജ ശിക്ഷാബലസമന്വിതഃ॥ 8-16-30 (55681) ഭ്രാന്തമുദ്ധാന്തമാവിദ്ധമാപ്ലുതം വിപ്ലുതം സൃതം। സംപാതസമുദീർണേ ച ദർശയാമാസ സംയുഗേ॥ 8-16-31 (55682) സൌബലസ്തു തതസ്തസ്യ ശരാംശ്ചിക്ഷേപ വീര്യവാൻ। താനാപതത ഏവാശു ചിച്ഛേദ പരമാസിനാ॥ 8-16-32 (55683) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ സൌബലഃ പരവീരഹാ। പ്രാഹിണോത്സുതസോമായ ശരാനാശീവിഷോപമാൻ॥ 8-16-33 (55684) ചിച്ഛേദ താംസ്തു ഖംഗേന ശിക്ഷയാ ച ബലേന ച। ദർശയംʼല്ലാഘവം യുദ്ധേ താർക്ഷ്യതുല്യപരാക്രമഃ॥ 8-16-34 (55685) തസ്യ സഞ്ചരതോ രാജൻമണ്ഡലാവർതനേ തദാ। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന ഖംഗം ചിച്ഛേദ സുപ്രഭം॥ 8-16-35 (55686) സ ച്ഛിന്നഃ സഹസാ ഭൂമൌ നിപപാത മഹാനസിഃ। അധർമസ്യ സ്ഥിതം ഹസ്തേ സുത്സരോസ്തത്ര ഭാരത॥ 8-16-36 (55687) ഛിന്നമാജ്ഞായ നിസ്ത്രിംശമവപ്ലുത്യ പദാനി ഷട്। പ്രാവിധ്യത തതഃ ശേഷം സുതസോമോ മഹാരഥഃ॥ 8-16-37 (55688) തച്ഛിത്ത്വാ സഗുണം ചാപം രണേ തസ്യ മഹാത്മനഃ। പപാത ധരണീം തൂർണം സ്വർണവജ്രവിഭൂഷിതം॥ 8-16-38 (55689) സുതസോമസ്തതോഽഗച്ഛച്ഛ്രുതകീർതേർമഹാരഥം। സൌബലോഽപി ധനുർഗൃഹ്യ ഘോരമന്യത്സുദുർജയം॥ 8-16-39 (55690) അഭ്യയാത്പാണ്ഡവാനീകം നിഘ്നഞ്ശത്രുഗണാൻബഹൂൻ। തത്ര നാദോ മഹാനാസീത്പാണ്ഡവാനാം വിശാംപതേ॥ 8-16-40 (55691) സൌബലം സമരേ ദൃഷ്ട്വാ വിചരന്തമഭീതവത്। താന്യനീകാനി ദൃപ്താനി ശസ്ത്രവന്തി മഹാന്തി ച। ദ്രാവ്യമാണാന്യദൃശ്യന്ത സൌബലേന മഹാത്മനാ॥ 8-16-41 (55692) യഥാ ദൈത്യചമൂം രാജന്ദേവരാജോ മമർദ ഹ। തഥൈവ പാൺ·വീം സേനാം സൌബലേയോ വ്യനാശയത്॥ ॥ 8-16-42 (55693) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ഷോഡശോഽധ്യായഃ॥ 16 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-16-35 മണ്ഡലാനാമാവർതനേ അനുലോമവിലോമാഭ്യാസേ॥ 8-16-36 അസേഃ സുത്സരോഃ ശോഭനമുഷ്ടേഃ॥ 8-16-16 ഷോഡശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 017

॥ ശ്രീഃ ॥

8.17. അധ്യായഃ 017

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കൃപകൃതവർമക്ഷ്യാം ധൃഷ്ടദ്യുംനശിഖണ്ഡിനോഃ പരാജയഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-17-0 (55694) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-17-0x (4865) ധൃഷ്ടദ്യുംനം കൃപോ രാജന്വാരയാമാസ സംയുഗേ। യഥാ ദൃഷ്ട്വാ വനേ സിംഹം ശരഭോ വാരയേദ്യുധി॥ 8-17-1 (55695) നിരുദ്വഃ പാർഷതസ്തേന ഗൌതമേന ബലീയസാ। പദാത്പദം വിചലിതും നാശകത്തത്ര ഭാരത॥ 8-17-2 (55696) ഗൌതമസ്യ രഥം ദൃഷ്ട്വാ ധൃഷ്ടദ്യുംനരഥം പ്രതി। വിത്രേസുഃ സർവഭൂതാനി ക്ഷയം പ്രാപ്തം ച മേനിരേ॥ 8-17-3 (55697) തദാ ജൽപന്തി പാണ്ഡൂനാം രഥിനഃ സാദിനസ്തഥാ। ദ്രോണസ്യ നിധനാന്നൂനം സങ്ക്രുദ്വോ ദ്വിപദാം വരഃ॥ 8-17-4 (55698) ശാരദ്വതോ മഹാതേജാ ദിവ്യാസ്ത്രവിദുദാരധീഃ। അപി സ്വസ്തി ഭവേദദ്യ ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ ഗൌതമാത്॥ 8-17-5 (55699) അപീയം വാഹിനീ കൃത്സ്നാ മുച്യേത മഹതോ ഭയാത്। അപ്യയം ബ്രാഹ്മണഃ സർവാന്ന നോ ഹന്യാത്സമാഗതാൻ॥ 8-17-6 (55700) യാദൃശം ദൃശ്യതേ രൂപമന്തകപ്രതിമം രണേ। ഗമിഷ്യത്യദ്യ പദവീം ഭാരദ്വാജസ്യ ഗൌതമഃ॥ 8-17-7 (55701) ആചാര്യഃ ക്ഷിപ്രഹസ്തശ്ച വിജയീ ച സദാ യുധി। അസ്ത്രവാന്വീര്യസംപന്നഃ ക്രോധേന ച സമന്വിതഃ॥ 8-17-8 (55702) പാർഷതശ്ച മഹായുദ്വേ വിമുഖോഽദ്യാഭിലക്ഷ്യതേ। ഇത്യേവം വിവിധാ വാചസ്താവകാനാം പരൈഃ സഹ। വ്യശ്രൂയന്ത മഹാരാജ തയോസ്തത്ര സമാഗമേ॥ 8-17-9 (55703) വിനിഃശ്വസ്യ തതഃ ക്രോധാത്കൃപഃ ശാരദ്വതോ നൃപ। പാർഷതം ചാർദയാമാസ നിശ്ചേഷ്ടം സർവമർമസു॥ 8-17-10 (55704) സ ഹന്യമാനഃ സമരേ ഗൌതമേന മഹാത്മനാ। കർതവ്യം ന സ്മ ജാനാതി മോഹേന മഹതാ വൃതഃ॥ 8-17-11 (55705) തമബ്രവീത്തതോ യന്താ കഞ്ചിത്ക്ഷേമം തു പാർഷത। ഈദൃശം വ്യസനം യുദ്ധേ ന തേ ദൃഷ്ടം മയാ ക്വചിത്॥ 8-17-12 (55706) ദൈവയോഗാത്തു തേ ബാണാ നാപതൻമർമഭേദിനഃ। പ്രേഷിതാ ദ്വിജമുഖ്യേന മർമാണ്യുദ്ദിശ്യ സർവതഃ॥ 8-17-13 (55707) വ്യാവർതയേ രഥം തൂർണം നദീവേഗമിവാർണവാത്। അവധ്യം ബ്രാഹ്മണം മന്യേ യേന തേ വിക്രമോ ഹതഃ॥ 8-17-14 (55708) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തതോ രാജഞ്ശനകൈരബ്രവീദ്വചഃ। മുഹ്യതേ മേ മനസ്താത ഗാത്രസ്വേദശ്ച ജായതേ॥ 8-17-15 (55709) വേപഥുശ്ച ശരീരേ മേ രോമഹർഷശ്ച സാരഥേ। വർജയൻബ്രാഹ്മണം യുദ്ധേ ശനൈര്യാഹി യതോഽർജുനഃ॥ 8-17-16 (55710) അർജുനം ഭീമസേനം വാ സമരേ പ്രാപ്യ സാരഥേ। ക്ഷേമമദ്യ ഭവേൻമഹ്യമിതി മേ നൈഷ്ഠികീ മതിഃ॥ 8-17-17 (55711) തതഃ പ്രായാൻമഹാരാജ സാരഥിസ്ത്വരയൻഹയാൻ। യതോ ഭീമോ മഹേഷ്വാസോ യുയുധേ തവ സൈനികൈഃ॥ 8-17-18 (55712) പ്രദ്രുതം ച രഥം ദൃഷ്ട്വാ ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ മാരിഷ। കിരഞ്ശരശതാന്യേവ ഗൌതമോഽനുയയൌ തദാ॥ 8-17-19 (55713) ശംഖം ച പൂരയാമാസ മുഹുർമുഹുരരിന്ദമഃ। പാർഷതം ത്രാസയാമാസ മഹേന്ദ്രോ നമുചിം യഥാ॥ 8-17-20 (55714) ശിഖണ്ഡിനം തു സമരേ ഭീഷ്മമൃത്യും ദുരാസദം। ഹാർദിക്യോ വാരയാമാസ സ്മയന്നിവ മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-17-21 (55715) ശിഖണ്ഡീ തു സമാസാദ്യ ഹൃദികാനാം മഹാരഥം। പഞ്ചഭിർനിശിതൈർഭല്ലൈർജത്രുദേശേ സമാഹനത്॥ 8-17-22 (55716) കൃതവർമാ തു സങ്ക്രദ്ധോ ഭിത്ത്വാ ഷഷ്ട്യാ പതത്രിഭിഃ। ധനുരേകേന ചിച്ഛേദ ഹസന്രാജൻമഹാരഥഃ॥ 8-17-23 (55717) അഥാന്യദ്വനുരാദായ ദ്രുപദസ്യാത്മജോ ബലീ। തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി സങ്ക്രുദ്ധോ ഹാർദിക്യം പ്രത്യഭാഷത॥ 8-17-24 (55718) തതോഽസ്യ നവതിം ബാണാന്രുക്മപുംഖാൻസുതേജനാൻ। പ്രേഷയാമാസ രാജേന്ദ്ര തേഽസ്യാഭ്രശ്യന്ത വർമണഃ॥ 8-17-25 (55719) വിതഥാംസ്താൻസമാലക്ഷ്യ പതിതാംശ്ച മഹീതലേ। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന കാർമുകം ചിച്ഛിദേ ഭൃശം॥ 8-17-26 (55720) അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം ഭഗ്നശൃംഗമിവർഷഭം। അശീത്യാ മാർഗണൈഃ ക്രുദ്ധോ ബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-17-27 (55721) കൃതവർമാ തു സങ്ക്രുദ്ധോ മാർഗണൈഃ ക്ഷതവിക്ഷതഃ। വവാമ രുധിരം ഗാത്രൈഃ കുംഭവക്രാദിവോദകം॥ 8-17-28 (55722) രുധിരേണ പരിക്ലിന്നഃ കൃതവർമാ ത്വരാജത। വർഷേണ ക്ലേദിതോ രാജന്യഥാ ഗൈരികപർവതഃ॥ 8-17-29 (55723) അഥാന്യദ്വനുരാദായ സമാർഗണഗുണം പ്രഭുഃ। ശിഖണ്ഡിനം ബാണഗണൈഃ സ്കന്ധദേശേ വ്യതാഡയത്॥ 8-17-30 (55724) സ്കന്ധദേശസ്ഥിതൈർബാണൈഃ ശിഖണ്ഡീ തു വ്യരാജത। ശാഖാപ്രശാഖാവിപുലഃ സുമഹാൻപാദപോ യഥാ॥ 8-17-31 (55725) താവന്യോന്യം ഭൃശം വിദ്വ്വാ രുധിരേണ സമുക്ഷിതൌ। `പോപ്ലുയമാനൌ ഹി യഥാ മഹാന്തൌ ശോണിതഹദേ। തദ്വദ്വിരേജതുർവീരൌ ശോണിതേന പരിപ്ലുതൌ॥ 8-17-32 (55726) യഥാ ച കിംശുകൌ ഫുല്ലൌ പുഷ്പമാസേ സമാഗതേ। രുധിരോക്ഷിതസർവാംഗൌ രക്തചന്ദനരൂഷിതൌ। ഭുജഗാവിവ സങ്ക്രുദ്ധൌ രേജതുസ്തൌ നരോത്തമൌ॥ 8-17-33 (55727) താവുഭൌ ശരവനുന്നാംഗൌ പരസ്പരശരക്ഷതൌ'। അന്യോന്യശൃംഗാഭിഹതൌ രേജതുർവൃഷഭാവിവ॥ 8-17-34 (55728) അന്യോന്യസ്യ വധേ യത്നം കുർവാണൌ തൌ മഹാരഥൌ। രഥാഭ്യാം ചേരതുസ്തത്ര മണ്ഡലാനി സഹസ്രശഃ॥ 8-17-35 (55729) കൃതവർമാ മഹാരാജ പാർഷതം നിശിതൈഃ ശരൈഃ। രണേ വിവ്യാധ സപ്തത്യാ സ്വർണപുംഗൈഃ ശിലാശിതൈഃ॥ 8-17-36 (55730) തതോഽസ്യ സമരേ ബാണം ഭോജഃ പ്രഹരതാം വരഃ। ജീവിതാന്തകരം ഘോരം വ്യസൃജത്ത്വരയാഽന്വിതഃ॥ 8-17-37 (55731) സ തേനാഭിഹതോ രാജൻമൂർച്ഛാമാശു സമാവിശത്। ധ്വജയഷ്ടിം ച സഹസാ ശിശ്രിയേ കശ്മലാവൃതഃ॥ 8-17-38 (55732) അപോവാഹ രണാത്തൂർണം സാരഥീ രഥിനാം വരം। ഹാർദിക്യശരസന്തപ്തം നിഃശ്വസന്തം പുനഃപുനഃ॥ 8-17-39 (55733) പരാജിതേ തതഃ ശൂരേ ദ്രുപദസ്യാത്മജേ പ്രഭോ। വ്യദ്രവത്പാണ്ഡവീ സേനാ വ്യധമാനാ സമന്തതഃ॥ ॥ 8-17-40 (55734) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ സപ്തദശോഽധ്യായഃ॥ 17 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-17-1 ശരഭോഽഷ്ടപാദഃ സിംഹഘാതീ പശുപക്ഷിശരീരോ നൃസിംഹവത് ദ്വ്യാത്മാ॥ 8-17-12 ഈദൃശം വ്യസനം യദ്ധേന മേ ദൃഷ്ടം കദാചന। ദൈവയോഗാദിമേ ബാണാ ന ജഘ്നർമമ ചാഹവേ ഇതി ക.ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-17-13 ഈദൃശം വ്യസനം യദ്ധേന മേ ദൃഷ്ടം കദാചന। ദൈവയോഗാദിമേ ബാണാ ന ജഘ്നർമമ ചാഹവേ ഇതി ക.ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-17-25 അഭ്രശ്യന്ത ഭ്രഷ്ടാഃ। വർമ ന ചിച്ഛിദുരിത്യർഥഃ॥ 8-17-28 വവാമ വാന്തവാൻ॥ 8-17-36 പാർഷതം ശിഖണ്ഡിനം॥ 8-17-17 സപ്തദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 018

॥ ശ്രീഃ ॥

8.18. അധ്യായഃ 018

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന സംശപ്തകപരാജയഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-18-0 (55735) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-18-0x (4866) ശ്വേതാശ്വോഽപി മഹാരാജ വ്യധമത്താവകം ബലം। യഥാ വായുഃ സമാസാദ്യ തൂലരാശിം സമന്തതഃ॥ 8-18-1 (55736) പ്രത്യുദ്യയുസ്ത്രിഗർതാസ്തം ശിബയഃ കൌരവൈഃ സഹ। വസാതയോഽഥ സാൽവാശ്ച ഗോപാലാശ്ച യശസ്വിനഃ॥ 8-18-2 (55737) സത്യദേവഃ സത്യകീർതിർമിത്രദേവഃ ശ്രുതഞ്ജയഃ। സൌശ്രുതിശ്ചന്ദ്രദേവശ്ച മിത്രവർമാ ച ഭാരത॥ 8-18-3 (55738) ത്രിഗർതരാജഃ സമരേ ഭ്രാതൃഭിഃ പരിവാരിതഃ। പുത്രൈശ്ചൈവ മഹേഷ്വാസൈർനാനാശസ്ത്രവിശാരദൈഃ॥ 8-18-4 (55739) വ്യസൃജന്ത ശസ്ത്രാതാൻകിരന്തോഽർജുനമാഹവേ। അഭ്യവർതന്ത സഹസാ വാര്യോഘാ ഇവ സാഗരം॥ 8-18-5 (55740) തേ ത്വർജുനം സമാസാദ്യ യോധാഃ ശതസഹസ്രശഃ। അഗച്ഛന്വിലയം സർവേ താർക്ഷ്യം ദൃഷ്ട്വേവ പന്നഗാഃ॥ 8-18-6 (55741) തേ ഹന്യമാനാഃ സമരേ ന ജഹുഃ പാണ്ഡവം രണേ। ഹന്യമാനാ മഹാരാജ ശലഭാ ഇവ പാവകം॥ 8-18-7 (55742) സത്യദേവസ്ത്രിഭിർബാണൈർവിവ്യാധ യുധി പാണ്ഡവം। മിത്രദേവസ്ത്രിഷഷ്ട്യാ തു ചന്ദ്രദേവസ്തു സപ്തഭിഃ॥ 8-18-8 (55743) മിത്രവർമാ ത്രിസപ്തത്യാ സൌശ്രുതിശ്ചാപി സപ്തഭിഃ। ശ്രുതഞ്ജയസ്തു വിംശത്യാ സുശർമാ നവഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-18-9 (55744) സ വിദ്വോ ബഹുഭിഃ സംഖ്യേ പ്രതിവിവ്യാധ താന്നൃപാൻ। സൌശ്രുതിം സപ്തഭിർവിദ്വ്വാ ചന്ദ്രദേവം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-18-10 (55745) ശ്രുതഞ്ജയം ച വിംശത്യാ ചന്ദ്രദേവം തഥാഽഷ്ടഭിഃ। മിത്രദേവം ശതേനൈവ സത്യദേവം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-18-11 (55746) നവഭിർമിത്രവർമാണം സുശർമാണം തഥാഽഷ്ടഭിഃ। ശ്രുതഞ്ജയം ച രാജാനം ഹത്വാ തത്ര ശിലാശിതൈഃ॥ 8-18-12 (55747) സൌശ്രുതേഃ സശിരസ്ത്രാണം ശിരഃ കായാദപാഹരത്। ത്വരിതശ്ചന്ദ്രദേവം ച ശരൈർനിന്യേ യമക്ഷയം॥ 8-18-13 (55748) തഥേതരാൻമഹാരാജ യതമാനാൻമഹാരഥാൻ। പഞ്ചഭിഃ പഞ്ചഭിർബാണൈരേകൈകം പ്രത്യവാരയത്॥ 8-18-14 (55749) സത്യദേവസ്തു സങ്ക്രുദ്വസ്തോമരം വ്യസൃജൻമഹത്। സമുദ്ദിശ്യ രണേ കൃഷ്ണം സിംഹനാദം നനാദ ച॥ 8-18-15 (55750) സ നിർഭിദ്യ ഭുജം സവ്യം മാധവസ്യ മഹാത്മനഃ। അയസ്മയഃ സ്വർണദണ്ഡോ ജഗാമ ധരണീം തദാ॥ 8-18-16 (55751) മാധവസ്യ തു വിദ്ധസ്യ തോമരേണ മഹാരണേ। പ്രതോദഃ പ്രാപതദ്വസ്താദ്രശ്മയശ്ച വിശാംപതേ॥ 8-18-17 (55752) വാസുദേവം വിഭിന്നാംഗം ദൃഷ്ട്വാ പാർഥോ ധനഞ്ജയഃ। ക്രോധമാഹാരയത്തീവ്രം കൃഷ്ണം ചേദമുവാച ഹ॥ 8-18-18 (55753) പ്രാപയാശ്വാൻമഹാബാഹോ സത്യദേവം പ്രതി പ്രഭോ। യാവദേനം ശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈർനയാമി യമസാദനം॥ 8-18-19 (55754) പ്രതോദം ഗൃഹ്യ സോഽന്യത്തു രശ്മീൻസംഗൃഹ്യ ച ദ്രുതം। വാഹയാമാസ താനശ്വാൻസത്യദേവരഥം പ്രതി॥ 8-18-20 (55755) വിഷ്വക്സേനം സുനിർവിദ്വം ദൃഷ്ട്വാ പാർഥോ ധനഞ്ജയഃ। സത്യദേവം ശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈർവാരയിത്വാ മഹാരഥഃ॥ 8-18-21 (55756) തതഃ സുനിശിതൈർഭല്ലൈ രാജ്ഞസ്തസ്യ മഹച്ഛിരഃ। കുംഡലോപചിതം കായാച്ചകർത പൃതനാന്തരേ॥ 8-18-22 (55757) തന്നികൃത്യ ശിതൈർബാണൈർഭിത്രവർമാണമാക്ഷിപത്। വത്സദന്തേന തീക്ഷ്ണേന സാരഥിം ചാസ്യ മാരിഷ॥ 8-18-23 (55758) തതഃ ശരശതൈർഭൂയഃ സംശപ്തകഗണാൻബലീ। പാതയാമാസ സങ്ക്രുദ്വഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-18-24 (55759) തതോ രജതപുംഖേന രാജഞ്ശീർഷം മഹാത്മനഃ। മിത്രദേവസ്യ ചിച്ഛേദ ക്ഷുരപ്രേണ മഹാരഥഃ। സുശർമാണം സുസങ്ക്രുദ്ധോ ജത്രുദേശേ സമാഹനത്॥ 8-18-25 (55760) തതഃ സംശപ്തകാഃ സർവേ പരിവാര്യ ധനഞ്ജയം। ശസ്ത്രൌഘൈർമമൃദുഃ ക്രുദ്വാ നാദയന്തോ ദിശോ ദശ॥ 8-18-26 (55761) അഭ്യർദിതസ്തു തജ്ജിഷ്ണുഃ ശക്രതുല്യപരാക്രമഃ। ഐന്ദ്രമസ്ത്രമമേയാത്മാ പ്രാദുശ്ചക്രേ മഹാരഥഃ॥ 8-18-27 (55762) തതഃ ശരസഹസ്രാണി പ്രാദുരാസന്വിശാംപതേ। `കാർമുകാത്പാണ്ഡുപുത്രസ്യ പാർഥസ്യാമിതതേജസഃ'॥ 8-18-28 (55763) തതസ്തു ച്ഛിദ്യമാനാനാം ധ്വജാനാം ധനുഷാം തഥാ। രഥാനാം സപതാകാനാം തൂണീരാണാം യുഗൈഃ സഹ॥ 8-18-29 (55764) അക്ഷാണാമഥ ചക്രാണാം യോക്ത്രാണാം രശ്മിഭിഃ സഹ। കൂബരാണാം വരൂഥാനാം പൃഷത്കാനാം ച സംയുഗേ॥ 8-18-30 (55765) അശ്വാനാം പതതാം ചാപി പ്രാസാനാമൃഷ്ടിഭിഃ സഹ। ഗദാനാം പരിഘാനാം ച ശക്തിതോമരപട്ടസൈഃ॥ 8-18-31 (55766) ശതഘ്നീനാം സചക്രാണാം ഭുജാനാം ചോരുഭിഃ സഹ। കണ്ഠസൂത്രാംഗദാനാം ച കേയൂരാണാം ച മാരിഷ॥ 8-18-32 (55767) ഹാരാണാമഥ നിഷ്കാണാം തനുത്രാണാം ച ഭാരത। ഛത്രാണാം വ്യജനാനാം ച ശിരസാം കുമുടൈഃ സഹ। രാശയശ്ചാത്ര ദൃശ്യന്തേ പതിതാനാം മഹീതലേ॥ 8-18-33 (55768) സകുണ്ഡലാനി സ്വക്ഷീമി പൂർണചന്ദ്രനിഭാനി ച। ശിരാംസ്യുർവ്യാമദൃശ്യന്ത താരാജാലമിവാംബരേ॥ 8-18-34 (55769) സുസ്രഗ്വീണി സുവാസാംസി ചന്ദനേനോക്ഷിതാനി ച। ശരീരാണി വ്യദൃശ്യന്ത നിഹതാനാം മഹീതലേ॥ 8-18-35 (55770) രുദ്രസ്യാക്രീഡസദൃശം ഘോരമായോധനം തദാ॥ 8-18-36 (55771) നിഹതൈ രാജപുത്രൈശ്ച ക്ഷത്രിയൈശ്ച മഹാബലൈഃ। `അർജുനേന മഹാരാജ തത്രതത്ര മഹാരണേ'॥ 8-18-37 (55772) ഹസ്തിഭിഃ പതിതൈശ്ചൈവ തുരംഗൈശ്ചാഭവൻമഹീ। അഗംയരൂപാ സമരേ വിശീർണൈരിവ പർവതൈഃ॥ 8-18-38 (55773) നാസീദ്രഥപഥസ്തസ്യ പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ। നിഘ്നതഃ ശാത്രവാൻഭല്ലൈർഹസ്ത്യശ്വം ചാസ്യതോ മഹത്॥ 8-18-39 (55774) സ്വാനുഗാ ഇവ സീദന്തി രഥചക്രാണി മാരിഷ। ചരതസ്തസ്യ സംഗ്രാമേ തസ്മിംല്ലോഹിതകർദമേ॥ 8-18-40 (55775) സീദമാനാനി ചക്രാണി സമുഹൂസ്തുരഗാ ഭൃശം। ശ്രമേണ മഹതാ യുക്താ മനോമാരുതരംഹസഃ॥ 8-18-41 (55776) വധ്യമാനം തു തത്സൈന്യം പാണ്ഡുപുത്രേണ ധന്വിനാ। പ്രായശോ വിമുഖം സർവം നാവതിഷ്ഠത ഭാരത॥ 8-18-42 (55777) താഞ്ജിത്വാ സമരേ ജിഷ്ണുഃ സംശപ്തകഗണാൻബഹൂൻ। വിരരാജ തദാ പാർഥോ വിധൂമോഽഗ്നിരിവ ജ്വലൻ॥ ॥ 8-18-43 (55778) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടാദശോഽധ്യായഃ॥ 18 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-18-39 ആസീദ്രഥപഥസ്തസ്യ ഇതി ഘ.ങ. പാഠഃ। ആസാദിതസ്തതോ രാന്രഥചക്രേ വിശാംപതേ ഇതി ക.പാഠഃ। ആച്ഛാദിതം തതോ രാജന്രഥചക്രം ച മാരിഷ ഇതി ഖ.പാഠഃ॥ 8-18-41 സീദമാനാനി പങ്കമജ്ജനാത്॥ 8-18-18 അഷ്ടാദശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 019

॥ ശ്രീഃ ॥

8.19. അധ്യായഃ 019

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-19-0 (55779) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-19-0x (4867) യുധിഷ്ഠിരം മഹാരാജ വിസൃജന്തം ശരാൻബഹൂൻ। സ്വയം ദുര്യോധനോ രാജാ പ്രത്യഗൃഹ്ണാദഭീതവത്॥ 8-19-1 (55780) തമാപതന്തം സഹസാ തവ പുത്രം മഹാരഥം। ധർമരാജോ ദ്രുതം വിദ്ധ്വാ തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-19-2 (55781) സ തു തം പ്രതിവിവ്യാധ നവഭിർനിശിതൈഃ ശരൈഃ। സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന ഭൃശം ക്രുദ്ധോഽഭ്യതാഡയത്॥ 8-19-3 (55782) തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജൻസ്വർണപുംഖാഞ്ശിലീമുഖാൻ। ദുര്യോധനായ ചിക്ഷേപ ത്രയോദശ ശിലാശിതാൻ॥ 8-19-4 (55783) ചതുർഭിശ്ചതുരോ വാഹാംസ്തസ്യ ഹത്വാ മഹാരഥഃ। പഞ്ചമേന ശിരഃ കായാത്സാരഥേശ്ച സമാക്ഷിപത്॥ 8-19-5 (55784) ഷഷ്ഠേന തു ധ്വജം രാജ്ഞഃ സപ്തമേന തു കാർമുകം। അഷ്ടമേന തഥാ ഖംഗം പാതയാമാസ ഭൂതലേ। പഞ്ചഭിർനൃപതിം ചാപി ധർമരാജോഽർദയദ്ഭൃശം॥ 8-19-6 (55785) ഹതാശ്വാത്തു രഥാത്തസ്മാദവപ്ലുത്യ സുതസ്തവ। ഉത്തമം വ്യസനം പ്രാപ്തോ ഭൂമാവേവാവതിഷ്ഠത॥ 8-19-7 (55786) തം തു കൃച്ഛ്രഗതം ദൃഷ്ട്വാ കർണദ്രൌണികൃപാദയഃ। അഭ്യവർതന്ത സഹസാ പരീപ്സന്തോ നരാധിപം॥ 8-19-8 (55787) അഥ പാണ്ഡുസുതാഃ സർവേ പരിവാര്യ യുധിഷ്ഠിരം। അന്വയുഃ സമരേ രാജംസ്തതോ യുദ്ധമവർതത॥ 8-19-9 (55788) തതസ്തൂര്യസഹസ്രാണി പ്രാവാദ്യന്ത മഹാമൃധേ॥ 8-19-10 (55789) ക്ഷ്വേലാഃ കിലകിലാശബ്ദാഃ പ്രാദുരാസൻമഹീപതേ। യത്രാഭ്യഗച്ഛൻസമരേ പാഞ്ചാലാഃ കൌരവൈഃ സഹ॥ 8-19-11 (55790) നരാ നരൈഃ സമാജഗ്മുർവാരണാ വരവാരണൈഃ। രഥാശ്ച രഥിഭിഃ സാർധം ഹയാശ്ച ഹയസാദിഭിഃ॥ 8-19-12 (55791) ദ്വന്ദ്വാന്യാസൻമഹാരാജ പ്രേക്ഷണീയാനി സംയുഗേ। വിവിധാന്യപ്യചിന്ത്യാനി ശസ്ത്രവന്ത്യുത്തമാനി ച॥ 8-19-13 (55792) തേ ശൂരാഃ സമരേ സർവേ ചിത്രം ലഘു ച സുഷ്ഠു ച। അയുധ്യന്ത മഹാവേഗാഃ പരസ്പരവധൈഷിണഃ॥ 8-19-14 (55793) അന്യോന്യം സമരേ ജഘ്നുര്യോധവ്രതമനുഷ്ഠിതാഃ। ന ഹി തേ സമരം ചക്രുഃ പൃഷ്ഠതോ വൈ കഥഞ്ചന॥ 8-19-15 (55794) മുഹൂർതമേവ തദ്യുദ്വമാസീൻമധുരദർശനം। തത ഉൻമത്തവദ്രാജന്നിർമര്യാദമവർതത॥ 8-19-16 (55795) രഥീ നാഗം സമാസാദ്യ ദാരയന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ। പ്രേഷയാമാസ കാലായ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-19-17 (55796) നാഗാ ഹയാൻസമാസാദ്യ വിക്ഷിപന്തോ ബഹൂന്രണേ। ദാരയാമാസുരത്യുഗ്രം തത്രതത്ര തദാതദാ॥ 8-19-18 (55797) ഹയാരോഹാശ്ച ബഹവഃ പരിവാര്യ ഹയോത്തമാൻ। തലശബ്ദരവാംശ്ചക്രുഃ സംപതന്തസ്തതസ്തതഃ॥ 8-19-19 (55798) ധാവമാനാംസ്തതസ്താംസ്തു ദ്രവമാണാൻമഹാഗജാൻ। പാർശ്വതഃ പൃഷ്ഠതശ്ചൈവ നിജഘ്നുർഹയസാദിനഃ॥ 8-19-20 (55799) വിദ്രാവ്യ ച ബഹൂനശ്വാന്നാഗാ രാജൻമദോത്കടാഃ। വിഷാണൈശ്ചാപരേ ജഘ്നുർമമൃദുശ്ചാപരേ ഭൃശം॥ 8-19-21 (55800) സാശ്വാരോഹാംശ്ച തുരഗാന്വിഷാമൈർവിവ്യധൂ രുഷാ। അപരേ ചിക്ഷിപുർവേഗാത്പ്രഗൃഹ്യാതിബലാസ്തദാ॥ 8-19-22 (55801) പാദാതൈരാഹതാ നാഗാ വിവരേഷു സമന്തതഃ। ചക്രുരാർതസ്വരം ഘോരം ദുദ്രുവുശ്ച ദിശോ ദശ॥ 8-19-23 (55802) പദാതീനാം തു സഹസാ പ്രദ്രുതാനാം മഹാഹവേ। ഉത്സൃജ്യാഭരണം തൂർണമവവവ്രൂ രണാജിരേ॥ 8-19-24 (55803) നിമിത്തം മന്യമാനാസ്തു പരിണാംയ മഹാഗജാഃ। ജഗൃഹുർബിഭിദുശ്ചൈവ ചിത്രാണ്യാഭരണാനി ച॥ 8-19-25 (55804) താംസ്തു തത്ര പ്രസക്താന്വൈ പരിന്വാര്യ പദാതയഃ। ഹസ്ത്യാരോഹാന്നിജഘ്നുസ്തേ മഹാവേഗാ ബലോത്കടാഃ॥ 8-19-26 (55805) അപരേ ഹസ്തിഭിർഹസ്തൈഃ ഖം വിക്ഷിപ്താ മഹാഹവേ। നിപതന്തോ വിഷാണാഗ്രൈർഭൃശം വിദ്വാഃ സുശിക്ഷിതൈഃ॥ 8-19-27 (55806) അപരേ സഹസാ ഗൃഹ്യ വിഷാണൈരേവ സൂദിതാഃ। സേനാന്തരം സമാസാദ്യ കേചിത്തത്ര മഹാഗജൈഃ॥ 8-19-28 (55807) ക്ഷുണ്ണഗാത്രാ മഹാരാജ വിക്ഷിപ്യ ച പുനഃപുനഃ। അപരേ വ്യജനാനീവ വിഭ്രാംയ നിഹതാ മൃധേ॥ 8-19-29 (55808) പുരഃസരാശ്ച നാഗാനാമപരേഷാം വിശാംപതേ। ശരീരാണ്യതിവിദ്വാനി തത്രതത്ര രണാജിരേ॥ 8-19-30 (55809) പ്രതിമാനേഷു കുംഭേഷു ദന്തവേഷ്ടേഷു ചാപരേ। നിഗൃഹീതാ ഭൃശം നാഗാഃ പ്രാസതോമരശക്തിഭിഃ॥ 8-19-31 (55810) നിഗൃഹ്യ ച ഗജാഃ കേചിത് പാർശ്വസ്ഥൈർഭൃശദാരുണൈഃ। രഥാശ്വസാദിഭിസ്തത്ര സംഭിന്നാ ന്യപതൻഭുവി॥ 8-19-32 (55811) സഹയാഃ സാദിനസ്തത്ര തോമരേണ മഹാമൃധേ। ഭൂമാവമൃദ്രന്വേഗേന സചർമാണം പദാതിനം॥ 8-19-33 (55812) ചഛാ സാവരണാൻകാംശ്ചിത്തത്രതത്ര വിശാംപതേ। രഥാന്നാഗാഃ സമാസാദ്യ പരിഗൃഹ്യ ച മാരിഷ। വ്യാക്ഷിപൻസഹസാ തത്ര ഘോരരൂപേ ഭയാനകേ॥ 8-19-34 (55813) നാരാചൈർനിഹതാശ്ചാപി ഗജാഃ പേതുർമഹാബലാഃ। പർവതസ്യേവ ശിഖരം വജ്രരുഗ്ണം മഹീതലേ॥ 8-19-35 (55814) യോധാ യോധാൻസമാസാദ്യ മുഷ്ടിഭിർവ്യഹനന്യുധി। കേശേഷ്വന്യോന്യമാക്ഷിപ്യ ചിക്ഷിപുർബിഭിദുശ്ച ഹ॥ 8-19-36 (55815) ഉദ്യംയ ച ഭുജാനന്യേ നിക്ഷിപ്യ ച മഹീതലേ। പദാ ചോരഃ സമാക്രംയ സ്ഫുരതോഽപാഹരച്ഛിരഃ॥ 8-19-37 (55816) പതതശ്ചാപരോ രാജന്വിജഹാരാസിനാ ശിരഃ। `മൃതമന്യോ മഹാരാജ പദാ താഡിതവാംസ്തദാ'॥ 8-19-38 (55817) ജീവതശ്ച തഥൈവാന്യഃ ശസ്ത്രം കായേ ന്യമജ്ജയത്। മുഷ്ടിയുദ്ധം മഹച്ചാസീദ്യോധാനാം തത്ര ഭാരത। തഥാ കേശഗ്രഹശ്ചോഗ്രോ ബാഹുയുദ്ധം ച ഭൈരവം॥ 8-19-39 (55818) സമാസക്തസ്യ ചാന്യേന അവിജ്ഞാതസ്തഥാഽപരഃ। ജഹാര സമരേ പ്രാണാന്നാനാശസ്തൈരനേകധാ॥ 8-19-40 (55819) സംസക്തേഷു ച യോധേഷു വർതമാനേ ച സങ്കുലേ। കബന്ധാന്യുത്ഥിതാനി സ്യുഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-19-41 (55820) ശോണിതൈഃ സിച്യമാനാനി ശസ്ത്രാണി കവചാനി ച। മഹാരാഗാനുരക്താനി വസ്ത്രാണീവ ചകാശിരേ॥ 8-19-42 (55821) ഏവമേതൻമഹദ്യുദ്വം ദാരുണം ശസ്ത്രസങ്കുലം। ഉൻമത്തഗംഗാപ്രതിമം ശബ്ദേനാപൂരയജ്ജഗത്॥ 8-19-43 (55822) നൈവ സ്വേ ന പരേ രാജന്വിജ്ഞായന്തേ ശരാതുരാഃ। യോദ്വവ്യമിതി യുധ്യന്തേ രാജാനോ ജയഗൃദ്വിനഃ॥ 8-19-44 (55823) സ്വാൻസ്വേ ജഘ്നുർമഹരാജ പരാംശ്ചൈവ സമാഗതാൻ। ഉഭയോഃ സേനയോർവീരൈർവ്യാകുലം സമപദ്യത॥ 8-19-45 (55824) രഥൈർഭഗ്നൈർമഹാരാജ വാരണൈശ്ച നിപാതിതൈഃ। ഹയൈശ്ച പതിതൈസ്തത്ര നരൈശ്ച വിനിപാതിതൈഃ॥ 8-19-46 (55825) അഗംയരൂപാ പൃഥിവീ ക്ഷണേന സമപദ്യത। ക്ഷണേനാസീൻമഹീപാല ക്ഷതജൌഘപ്രവർതിനീ॥ 8-19-47 (55826) പാഞ്ചാലാനഹതത്കർണസ്ത്രിഗർതാംശ്ച ധനഞ്ജയഃ। ഭീമസേനഃ കുരൂന്രാജൻഹസ്ത്യനീകം ച സർവശഃ॥ 8-19-48 (55827) ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ കുരുപാണ്ഡവസേനയോഃ। അപരാഹ്ണേ ഗതേ സൂര്യേ കാങ്ക്ഷതാം വിപുലം യശഃ॥ ॥ 8-19-49 (55828) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനവിംശോഽധ്യായഃ॥ 19 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-19-24 ആഭരണമവവവ്രുഃ അവഗത്യ വൃതവന്തഃ॥ 8-19-25 നിമിത്തം ജയഹേതും। മഹാന്താ ഗജാ യേഷാം തേ മഹാഗജാ ഗജാരോഹാ ജഗൃഹുർഹസ്തിഭിർഗ്രാഹയാമാസുഃ। പരിണാംയ ഹസ്തിനമിതി ശേഷഃ। ബിഭി ദുശ്ച ശത്രൂൻഗജൈരേവ॥ 8-19-31 പ്രതിമാനേഷു ഗജദന്താന്തരാലേഷു। പ്രാസൈഃ കുംഭേഷു തോമരൈർദന്തവേഷ്ടേഷു ശക്തിമിശ്ച നിഗൃഹീതാഃ। പ്രതിമാനം പ്രതിച്ഛായാ ഗജദന്താന്തരാലയോരിതി മേദിനീ॥ 8-19-19 ഏകോനവിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 020

॥ ശ്രീഃ ॥

8.20. അധ്യായഃ 020

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

യുധിഷ്ഠിരേണ ദുര്യോധനപരാജയഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-20-0 (55829) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-20-0x (4868) അതിതീവ്രാണി ദുഃഖാനി ദുഃസഹാനി ബഹൂനി ച। ത്വത്തോഽഹം സഞ്ജയാശ്രൌഷം പുത്രാണാം ചൈവ സങ്ക്ഷയം॥ 8-20-1 (55830) യഥാ ത്വം മേ കഥയസേ യഥാ യുദ്വമവർതത। ന സന്തി സൂത കൌരവ്യാ ഇതി മേ നിശ്ചിതാ മതിഃ॥ 8-20-2 (55831) ദുര്യോധനശ്ച വിരഥഃ കൃതസ്തത്ര മഹാരഥഃ। ധർമപുത്രഃ കഥം ചക്രേ തസ്യ വാ നൃപതിഃ കഥം॥ 8-20-3 (55832) അപരാഹ്ണേ കഥം യുദ്വമഭവദ്രോമഹർഷണം। തൻമമാചക്ഷ്വ തത്ത്വേന കുശലോ ഹ്യസി സഞ്ജയ॥ 8-20-4 (55833) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-20-5x (4869) സംസക്തേഷു തു സൈന്യേഷു വധ്യമാനേഷു ഭാഗശഃ। രഥമന്യം സമാസ്ഥായ പുത്രസ്തവ വിശാംപതേ॥ 8-20-5 (55834) ക്രോധേന മഹതാ യുക്തഃ സവിഷോ ഭുജഗോ യഥാ। ദുര്യോധനഃ സമാലക്ഷ്യ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം। പ്രോവാച സൂതം ത്വരിതോ യാഹിയാഹീതി ഭാരത॥ 8-20-6 (55835) തത്ര മാം പ്രാപയ ക്ഷിപ്രം സാരഥേ യത്ര പാണ്ഡവഃ। ധ്രിയമാണാതപ്രതേണ രാജാ രാജതി ദംശിതഃ॥ 8-20-7 (55836) സ സൂതശ്ചോദിതോ രാജ്ഞാ രാജ്ഞഃ സ്യന്ദനമുത്തമം। യുധിഷ്ഠിരസ്യാഭിമുഖം പ്രേഷയാമാസ സംയുഗേ॥ 8-20-8 (55837) തതോ യുധിഷ്ഠിരഃ ക്രുദ്വഃ പ്രഭിന്ന ഇവ കുഞ്ജരഃ। സാരഥിം ചോദയാമാസ യാഹി യത്ര സുയോധനഃ॥ 8-20-9 (55838) തൌ സമാജഗ്മതുർവീരൌ ഭ്രാതരൌ രഥസത്തമൌ॥ 8-20-10 (55839) സമേത്യ ച മഹാവീരൌ സംരബ്ധൌ യുദ്വദുർമദൌ। വവർഷതുർമഹേഷ്വാസൌ ശരൈരന്യോന്യമാഹവേ॥ 8-20-11 (55840) തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ ധർമശീലസ്യ മാരിഷ। ശിലാശിതേന ഭല്ലേന ധനുശ്ചിച്ഛേദ സംയുഗേ॥ 8-20-12 (55841) തം നാമൃഷ്യത സങ്ക്രുദ്ധോ ഹ്യവമാനം യുധിഷ്ഠിരഃ। അപവിധ്യ ധനുശ്ഛിന്നം ക്രോധസംരക്തലോചനഃ॥ 8-20-13 (55842) അന്യത്കാർമുകമാദായ ധർമപുത്രശ്ചമൂമുഖേ। ദുര്യോധനസ്യ ചിച്ഛേദ ധ്വജം കാർമുകമേവ ച॥ 8-20-14 (55843) അഥാന്യദ്വനുരാദായ പുത്രസ്തേ ഭരതർഷഭ। `യുധിഷ്ഠിരസ്യ ചിക്ഷേപ ശരാൻകനകഭൂഷണാൻ। രുക്മപുംഖാൻപ്രസന്നാഗ്രാൻസവിഷാനിവ പന്നഗാൻ'॥ 8-20-15 (55844) താവന്യോന്യം സുസങ്ക്രുദ്ധൌ ശസ്ത്രവർഷാണ്യമുഞ്ചതാം। സിംഹാവിവ സുസംരബ്ധൌ പരസ്പരജിഗീഷയാ॥ 8-20-16 (55845) ജഘ്നതുസ്തൌ രണേഽന്യോന്യം നർദമാനൌ വൃഷാവിവ। അന്തരം മാർഗമാണൌ ച ചേരതുസ്തൌ മഹാരഥൌ॥ 8-20-17 (55846) തതഃ പൂർണായതോത്സൃഷ്ടൈഃ ശരൈസ്തൌ തു കൃതവ്രണൌ। വിരേജതുർമഹാരാജ കിംശുകാവിവ പുഷ്പിതൌ॥ 8-20-18 (55847) തതോ രാജന്വിമുഞ്ചന്തൌ സിംഹനാദാൻമുഹുർമുഹുഃ। തലയോശ്ച തഥാ ശബ്ദാന്ധനുഷശ്ച മഹാഹവേ॥ 8-20-19 (55848) ശംഖശബ്ദവരാംശ്ചൈവ ചക്രതുസ്തൌ നരേശ്വരൌ। അന്യോന്യം തൌ മഹാരാജ പീഡയാഞ്ചക്രതുർഭൃശം॥ 8-20-20 (55849) തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ പുത്രം തവ ശരൈസ്ത്രിഭിഃ। ആജഘാനോരസി ക്രുദ്ധോ വജ്രവേഗൈർദുരാസദൈഃ॥ 8-20-21 (55850) പ്രതിവിവ്യാധ തം തൂർണം തവ പുത്രോ മഹീപതിഃ। പഞ്ചഭിർനിശിതൈർബാണൈഃ സ്വർണപുംഖൈഃ ശിലാശിതൈഃ॥ 8-20-22 (55851) തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ ശക്തിം ചിക്ഷേപ ഭാരത। സർവപാരശവീം തീക്ഷ്ണാം മഹോൽകാപ്രതിമാം തദാ॥ 8-20-23 (55852) താമാപതന്തീം സഹസാ ധർമരാജഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ। ത്രിഭിശ്ചിച്ഛേദ സഹസാ തം ച വിവ്യാധ പഞ്ചഭിഃ॥ 8-20-24 (55853) നിപപാത തതഃ സാഽഥ സ്വർണദണ്ഡാ മഹാസ്വനാ। നിപതന്തീ മഹോൽകേവ വ്യരാജച്ഛിഖിസന്നിഭാ॥ 8-20-25 (55854) ശക്തിം വിനിഹതാം ദൃഷ്ട്വാ പുത്രസ്തവ വിശാംപതേ। നവഭിർനിശിതൈർഭല്ലൈർനിജഘാന യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-20-26 (55855) സോഽതിവിദ്വോ ബലവതാ ശത്രുണആ ശത്രുതാപനഃ। ദുര്യോധനം സമുദ്ദിശ്യ ബാണം ജഗ്രാഹ സത്വരഃ॥ 8-20-27 (55856) സമാധത്ത ച തം ബാണം ധനുർമധ്യേ മഹാബലഃ। ചിക്ഷേപ ച മഹാരാജ തതഃ ക്രുദ്വഃ പരാക്രമീ॥ 8-20-28 (55857) സ തു ബാണഃ സമാസാദ്യ തവ പുത്രം മഹാരഥം। വ്യാമോഹയത രാജാനം ധരണീം ച ദദാര ഹ॥ 8-20-29 (55858) തതോ ദുര്യോധനഃ ക്രുദ്ധോ ഗദാമുദ്യംയ വേഗിതഃ। വിധിത്സുഃ കലഹസ്യാന്തം ധർമരാജമുപാദ്രവത്॥ 8-20-30 (55859) തമുദ്യതഗദം ദൃഷ്ട്വാ ദണ്ഡഹസ്തമിവാന്തകം। ധർമരാജോ മഹാശക്തിം പ്രാഹിണോത്തവ സൂനവേ॥ 8-20-31 (55860) ദീപ്യമാനാം മഹാവേഗാം മഹോൽകാം ജ്വലിതാമിവ। യമദണ്ഡനിഭാം ഘോരാം കാലരാത്രിമിവാപരാം॥ 8-20-32 (55861) രഥസ്ഥഃ സ തയാ വിദ്വോ വർമ ഭിത്ത്വാ സ്തനാന്തരേ। ഭൃശം സംവിഗ്നഹൃദയഃ പപാത ച മുമോഹ ച॥ 8-20-33 (55862) നഭസ്തമാഹ ച തതഃ പ്രതിജ്ഞാമനുപാലയ। നായം വധ്യസ്തവ നൃപ ഇത്യുക്തഃ സ ന്യവർതത॥ 8-20-34 (55863) തതസ്ത്വരിതമാഗംയ കൃതവർമാ തവാത്മജം। പ്രത്യപദ്യത രാജാനം നിംനം വ്യസനാർണവേ॥ 8-20-35 (55864) ഗദാമാദായ ഭീമോഽപി ഹേമപട്ടപരിഷ്കൃതാം। അഭിദുദ്രാവ വേഗേന കൃതവർമാണമാഹവേ॥ 8-20-36 (55865) ഏവം തദഭവദ്യുദ്ധം ത്വദീയാനാം പരൈഃ സഹ। അപരാഹ്ണേ മഹാരാജ കാങ്ക്ഷതാം വിജയം യുധി॥ ॥ 8-20-37 (55866) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ വിംശോഽധ്യായഃ॥ 20 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-20-1 അതിതീവ്രാണി യുദ്ധാനീതി ക.ട.ഡ.പാഠഃ॥ 8-20-3 തസ്യ തം ച നൃപതിർദുര്യോധനഃ കഥമയുധ്യത ഇതി ശേഷഃ॥ 8-20-13 അപവിധ്യ ത്യക്ത്വാ॥ 8-20-23 സർവപാരശവീം സർവപാരശവീം സർവവിനാശിനീം ഗൌരാദിഃ। തിരസ്കാരേ വിനാശേ ച പുംസി പാരശവഃ ഇതി മേദിനീ॥3 8-20-25 ദീപയന്തീ മഹോൽകാഭാ രാജഞ്ശക്തിർദിശോ ദശ ഇതി ഡ.പാഠഃ॥ 8-20-34 ഭീമസ്തമാഹ ച തതഃ പ്രതിജ്ഞാമനുചിന്തയൻ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-20-20 വിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 021

॥ ശ്രീഃ ॥

8.21. അധ്യായഃ 021

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥ ഷോഡശദിവസയുദ്ധോപസംഹാരഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-21-0 (55867) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-21-0x (4870) തതഃ കർണം പുരസ്കൃത്യ ത്വദീയാ യുദ്വദുർമദാഃ। പുനരാവൃത്യ സംഗ്രാമം ചക്രുർദേവാസുരോപമം॥ 8-21-1 (55868) ദ്വിരദനരരഥാശ്വശംഖശബ്ദൈഃ പരിഹൃഷിതാ വിവിധൈശ്ച ശസ്ത്രപാതൈഃ। ദ്വിരദരഥപദാതിസാദിസംഘാഃ പരികുപിതാഭിമുഖാഃ പ്രജഘ്നിരേ തേ॥ 8-21-2 (55869) ശിതപരശ്വഥസാസിപട്ടസൈ-- രിഷുഭിരനേകവിധൈശ്ച സൂദിതാഃ। ദ്വിരദരഥഹയാ മഹാഹവേ വരപുരുഷൈഃ പുരുഷാശ്ച വാഹനൈഃ॥ 8-21-3 (55870) കമലദിനകരേന്ദുസന്നിഭൈഃ സിതദശനൈഃ സുമുഖാക്ഷിനാസികൈഃ। രുചിരമകുടകുണ്ഡലൈർമഹീ പുരുഷശിരോഭിരുപസ്തൃതാ ബഭൌ॥ 8-21-4 (55871) പരിഘമുസലശക്തിതൌമരൈ-- ർനഖരഭുശുണ്ഡിഗദാശതൈർഹതാഃ। ദ്വിരദനരഹയാഃ സഹസ്രശോ രുധിരനദീപ്രവഹാസ്തദാഽഭവൻ॥ 8-21-5 (55872) പ്രഹതരഥനരാശ്വകുഞ്ജരം പ്രതിഭയദർശനമുൽബണവ്രണം। തദഹിതഹതമാബഭൌ ബലം പിതൃപതിരാഷ്ട്രമിവ പ്രജാക്ഷയേ॥ 8-21-6 (55873) അഥ തവ നരദേവ സൈനികാ-- സ്തവ ച സുതാഃ സുരസൂനുസന്നിഭാഃ। അമിതബലപുരഃ സരാ രണേ കുരുവൃഷഭാഃ ശിനിപുത്രമഭ്യയുഃ॥ 8-21-7 (55874) തദതിരുധിരഭീമമാബഭൌ പുരുഷവരാശ്വരഥദ്വിപാകുലം। ലവണജലസമുദ്വതസ്വനം ബലമസുരാമരസൈന്യസപ്രഭം॥ 8-21-8 (55875) സുരപതിസമവിക്രമസ്തത-- സ്ത്രിദശവരാവരജോപമം യുധി। ദിനകരകിരണപ്രഭൈഃ പൃഷത്കൈ രവിതനയോഽഭ്യഹനച്ഛിനിപ്രവീരം॥ 8-21-9 (55876) തമപി സരഥവാജിസാരഥിം ശിനിവൃഷഭോ വിവിധൈഃ ശരൈസ്ത്വരൻ। ഭുജഗവിഷസമപ്രഭൈ രണേ പുരുഷവരം സമവാസ്തൃണോത്തദാ॥ 8-21-10 (55877) ശിനിവൃഷഭശരൈർനിപീഡിതം തവ സുഹൃദോ വസുഷേണമഭ്യയുഃ। ത്വരിതമതിരഥാ രഥർഷഭം ദ്വിരദരഥാശ്വപദാതിഭിഃ സഹ॥ 8-21-11 (55878) തദുദധിനിഭമാദ്രവദ്ബലം ത്വരിതതരൈഃ സമഭിദ്രുതം പരൈഃ। ദ്രുപദസുതമുഖൈസ്തദാഽഭവത് പുരുഷരഥാശ്വഗജക്ഷയോ മഹാൻ॥ 8-21-12 (55879) അഥ പുരുഷവരൌ കൃതാഹ്നികൌ ഭവമഭിപൂജ്യ യഥാവിധി പ്രഭും। അരിവധകൃതനിശ്ചയൌ ദ്രുതം തവ ബലമർജുനകേശവൌ സൃതൌ॥ 8-21-13 (55880) ജലദനിനദനിഃസ്വനം രഥം പവനവിധൂതപതാകകേതനം। സിതഹയമുപയാന്തമന്തികം കൃതമനസോ ദദൃശുസ്തദാഽരയഃ॥ 8-21-14 (55881) അഥ വിഷ്ഫാര്യ ഗാണ്ഡീവം രഥേ നൃത്യന്നിവാർജുനഃ। ശരസംബാധമകരോത്ഖം ദിശഃ പ്രദിശസ്തഥാ॥ 8-21-15 (55882) രഥാന്വിമാനപ്രതിമാൻമജ്ജയൻസായുധധ്വജാൻ। സസാരഥീംസ്തദാ ബാണൈരഭ്രാണീവാനിലോഽവധീത്॥ 8-21-16 (55883) ഗജാൻഗജപ്രയന്തൄംശ്ച വൈജയന്ത്യായുധധ്വജാൻ। സാദിനോഽശ്വാംശ്ച പത്തീംശ്ച ശരൈർനിന്യേ യമക്ഷയം॥ 8-21-17 (55884) തമന്തകമിവ ക്രുദ്ധമനിവാര്യം മഹാരഥം। ദുര്യോധനോഽഭ്യയാദേകോ നിഘ്നൻബാണൈരജിഹ്മഗൈഃ॥ 8-21-18 (55885) തസ്യാർജുനോ ധനുഃ സൂതമശ്വാൻകേതും ച സായകൈഃ। ഹത്വാ സപ്തഭിരേകേന ച്ഛത്രം ചിച്ഛേദ പത്രിണാ॥ 8-21-19 (55886) നവമം ച സമാധായ വ്യസൃജത്പ്രാണഘാതിനം। ദുര്യോധനായേഷുവരം തം ദ്രൌണിഃ സപ്തധാഽച്ഛിനത്॥ 8-21-20 (55887) തതോ ദ്രൌണേർധനുശ്ഛിത്വാ ഹത്വാ ചാശ്വരഥാഞ്ശരൈഃ। കൃപസ്യാപി തദത്യുഗ്രം ധനുശ്ചിച്ഛേദ പാണ്ഡവഃ॥ 8-21-21 (55888) ഹാർദിക്യസ്യ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ ധ്വജം ചാശ്വാംസ്തദാഽവധീത്। ദുഃശാസനസ്യേഷ്വസനം ഛിത്ത്വാ രാധേയമഭ്യയാത്॥ 8-21-22 (55889) അഥ സാത്യകിമുത്സൃജ്യ ത്വരൻകർണോഽർജുനം ത്രിഭിഃ। വിദ്വ്വാ വിവ്യാധ വിംശത്യാ കൃഷ്ണം പാർഥം പുനഃപുനഃ॥ 8-21-23 (55890) ന ഗ്ലാനിരാസീത്കർണസ്യ ക്ഷിപതഃ സായകാൻബഹൂൻ। രണേ വിനിഘ്നതഃ ശത്രൂൻക്രുദ്ധസ്യേവ ശതക്രതോഃ॥ 8-21-24 (55891) അഥ സാത്യകിരാഗത്യ കർണം വിദ്ദ്വാ ശിതൈഃ ശരൈഃ। നവത്യാ നവഭിശ്ചോഗ്രൈഃ ശതേന പുനരാർപയത്॥ 8-21-25 (55892) തതഃ പ്രവീരാഃ പാർഥാനാം സർവേ കർണമപീഡയൻ। യുധാമന്യുഃ ശിഖണ്ഡീ ച ദ്രൌപദേയാഃ പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-21-26 (55893) ഉത്തമൌജാ യുയുത്സുശ്ച യമൌ പാർഷത ഏവ ച। ചേദികാരൂശമാത്സ്യാനാം കേകയാനാം ച യദ്ബലം॥ 8-21-27 (55894) ചേകിതാനശ്ച ബലവാന്ധർമരാജശ്ച സുവ്രതഃ। ഏതേ രഥാശ്വദ്വിരദൈഃ പത്തിഭിശ്ചോഗ്രവിക്രമൈഃ॥ 8-21-28 (55895) പരിവാര്യ രണേ കർണം നാനാശസ്ത്രൈരവാകിരൻ। ഭാഷന്തോ വാഗ്ഭിരുഗ്രാഭിഃ സർവേ കർണവധേ ധൃതാഃ॥ 8-21-29 (55896) താം ശസ്ത്രവൃഷ്ടിം ബഹുധാ കർണശ്ഛിത്ത്വാ ശിതൈഃ ശരൈഃ। അപോവാഹാസ്ത്രവീര്യേണ ദ്രുമം ഭങ്ക്ത്വേവ മാരുതഃ॥ 8-21-30 (55897) രഥിനഃ സമഹാമാത്രാൻഗജാനശ്വാൻസസാദിനഃ। പത്തിവ്രാതാംശ്ച സങ്ക്രുദ്വോ നിഘ്നൻകർണോ വ്യദൃശ്യത॥ 8-21-31 (55898) തദ്വധ്യമാനം പാണ്ഡൂനാം ബലം കർണാസ്ത്രതേജസാ। വിശസ്ത്രപത്രദേഹാസു പ്രായ ആസീത്പരാങ്മുഖം॥ 8-21-32 (55899) അഥ കർണാസ്ത്രമസ്ത്രേണ പ്രതിഹത്യാർജുനഃ സ്മയൻ। ദിശം ഖം ചൈവ ഭൂമിം ച പ്രാവൃണോച്ഛരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-21-33 (55900) മുസലാനീവ സംപേതുഃ പരിഘാ ഇവ ചേഷവഃ। ശതഘ്ന്യ ഇവ ചാപ്യന്യേ വജ്രാണ്യുഗ്രാണി ചാപരേ॥ 8-21-34 (55901) തൈർവധ്യമാനം തത്സൈന്യം സപത്ത്യശ്വരഥദ്വിപം। നിമീലിതാക്ഷമത്യർഥം ബഭ്രാമ ച നനാദ ച॥ 8-21-35 (55902) നിഷ്കൈവല്യം തദാ യുദ്വം പ്രാപുരശ്വനരദ്വിപാഃ। ഹന്യമാനാഃ ശരൈരാർതാസ്തദാ ഭീതാഃ പ്രദുദ്രുവുഃ॥ 8-21-36 (55903) ത്വദീയാനാം തദാ യുദ്വേ സംസക്താനാം ജയൈഷിണാം। ഗിരിമസ്തം സമാസാദ്യ പ്രത്യപദ്യത ഭാനുമാൻ॥ 8-21-37 (55904) തമസാ ച മഹാരാജ രജസാ ച വിശേഷതഃ। ന കിഞ്ചിത്പ്രത്യപശ്യാമ ശുഭം വാ യദി വാഽശുഭം॥ 8-21-38 (55905) തേ ത്രസ്യന്തോ മഹേഷ്വാസാ രാത്രിയുദ്വസ്യ ഭാരത। അപയാനം തതശ്ചക്രുഃ സഹിതാഃ സർവയോധിഭിഃ॥ 8-21-39 (55906) കൌരവേഷ്വപയാതേഷു തദാ രാജന്ദിനക്ഷയേ। ജയം സുമനസഃ പ്രാപ്യ പാർഥാഃ സ്വശിബിരം യയുഃ॥ 8-21-40 (55907) വാദിത്രശബ്ദൈർവിവിധൈഃ സിംഹനാദൈഃ സഗർജിതൈഃ। പരാനുവഹന്തശ്ച സ്തുവന്തശ്ചാച്യുതാർജുനൌ॥ 8-21-41 (55908) കൃതേഽവഹാരേ തൈർവീരൈഃ സൈനികാഃ സർവ ഏവ തേ। ആശീർവാചഃ പാണ്ഡവേഷു പ്രായുഞ്ജന്ത നരേശ്വരാഃ॥ 8-21-42 (55909) തതഃ കൃതേഽവഹാരേ ച പ്രഹൃഷ്ടാസ്തത്ര പാണ്ഡവാഃ। നിശായാം ശിബിരം ഗത്വാ ന്യവസന്ത നരേശ്വരാഃ॥ 8-21-43 (55910) തതോ രക്ഷഃ പിശാചാശ്ച ശ്വാപദാശ്ചൈവ സംഘശഃ। ജഗ്മുരായോധനം ഘോരം രുദ്രസ്യാക്രീഡസന്നിഭം॥ ॥ 8-21-44 (55911) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷോഡശദിവസയുദ്ധേ ഏകവിംശോഽധ്യായഃ॥ 21 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-21-8 ലവണജലഃ ക്ഷാരസമുദ്രഃ॥ 8-21-9 ത്രിദശവരാവരജോപമം വിഷ്ണുതുല്യം॥ 8-21-13 സൃതാവാഗതൌ॥ 8-21-36 നിഷ്കൈവല്യം നിശ്ചിതം കൈവല്യം മരണം യസ്മിംസ്തത്തഥാ॥ 8-21-37 പ്രത്യപദ്യത പ്രവിഷ്ടഃ॥ 8-21-21 ഏകവിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 022

॥ ശ്രീഃ ॥

8.22. അധ്യായഃ 022

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കൃഷ്ണതുല്യസാരഥേരഭാവാത്സ്വസ്യാർജുനാന്ന്യൂനതാം മന്യമാനേന കർണേന ദുര്യോധനം പ്രതി ശല്യസ്യ സാരഥ്യേ നിയോജനചോദനാ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-22-0 (55912) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-22-0x (4871) സ്വേന ച്ഛന്ദേന നഃ സർവാനവധീദ്വ്യക്തമർജുനഃ। ന ഹ്യസ്യ സമരേ മുച്യേദന്തകോഽപ്യാതതായിനഃ॥ 8-22-1 (55913) പാർഥോ ഹ്യേകോഽഹരദ്ഭദ്രാമേകശ്ചാഗ്നിമതർപയത്। ഏകശ്ചേമാം മഹീം ജിത്വാ ചക്രേ ബലിഭൃതോ നൃപാൻ॥ 8-22-2 (55914) ഏകോ നിവാതകവചനാനഹനദ്ദിവ്യകാർമുകഃ। ഏകഃ കിരാതരൂപേണ സ്ഥിതം ശർവമയോധയത്॥ 8-22-3 (55915) ഏകോ ഹ്യരക്ഷദ്ഭരതാനേകോ ഭവമതോഷയത്। തേനൈകേന ജിതാഃ സർവേ മദീയാ ഹ്യുഗ്രതേജസഃ॥ 8-22-4 (55916) ന തേ നിന്ദ്യാഃ പ്രശസ്യാസ്തേ യത്തേ ചക്രുർബ്രവീഹി തത്। തതോ ദുര്യോധനഃ സൂത പശ്ചാത്കിമകരോത്തദാ॥ 8-22-5 (55917) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-22-6x (4872) ഹതപ്രഹതവിധ്വസ്താ വിവർമായുധവാഹനാഃ। ദീനസ്വരാ ദൂയമാനാ മാനിനഃ ശത്രുനിർജിതാഃ॥ 8-22-6 (55918) ശിബിരസ്ഥാഃ പുനർമന്ത്രം മന്ത്രയന്തി സ്മ കൌരവാഃ। ഭഗ്നദംഷ്ട്രാ ഹതവിഷാഃ പാദാക്രാന്താ ഇവോരഗാഃ॥ 8-22-7 (55919) താനബ്രവീത്തതഃ കർണഃ ക്രുദ്വഃ സർപ ഇവ ശ്വസൻ। കരം കരേണ നിഷ്പീഡ്യ പ്രേക്ഷമാണസ്തവാത്മജം॥ 8-22-8 (55920) യത്തോ ദൃഢശ്ച ദക്ഷശ്ച ധൃതിമാനർജുനഃ സദാ। സംബോധയതി ചാപ്യേനം യഥാകാലമധോക്ഷജഃ॥ 8-22-9 (55921) സഹസാഽസ്ത്രവിസർഗേണ വയം തേനാദ്യ വഞ്ചിതാഃ। ശ്വസ്ത്വഹം തസ്യ സങ്കൽപം സർവം ഹന്താ മഹീപതേ॥ 8-22-10 (55922) ഏവമുക്തസ്തഥേത്യുക്ത്വാ സോഽനുജജ്ഞേ നൃപോത്തമാൻ। തേഽനുജ്ഞാതാ നൃപാഃ സർവേ സ്വാനി വേശ്മാനി ഭേജിരേ॥ 8-22-11 (55923) സുഖോഷിതാസ്താം രജനീം ഹൃഷ്ടാ യുദ്വായ നിര്യയുഃ। തേഽപശ്യന്വിഹിതം വ്യൂഹം ധർമരാജേന ദുർജയം। പ്രയത്നാത്കുരുമുഖ്യേന ബൃഹസ്പത്യുശനോമതാത്॥ 8-22-12 (55924) അഥ പ്രതീപകർതാരം പ്രവീരം പരവീരഹാ। സസ്മാര വൃഷഭസ്കന്ധം കർണം ദുര്യോധനസ്തദാ॥ 8-22-13 (55925) പുരന്ദരസമം യുദ്വേ മരുദ്ഗണസമം ബലേ। കാർതവീര്യസമം വീര്യേ കർണം രാജ്ഞോഽഗമൻമനഃ॥ 8-22-14 (55926) സർവേഷാം ചൈവ സൈന്യാനാം കർണമേവാഗമൻമനഃ। സൂതപുത്രം മഹേഷ്വാസം ബന്ധുമാത്യയികേഷ്വിവ॥ 8-22-15 (55927) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-22-16x (4873) തതോ ദുര്യോധനഃ സൂത പശ്ചാത്കിമകരോത്തദാ। യദ്വോഽഗമൻമനോ മന്ദാഃ കർണം വൈകർതനം പ്രതി॥ 8-22-16 (55928) അപ്യപശ്യത രാധേയം ശീതാർതാ ഇവ ഭാസ്കരം। കൃതേഽവഹാരേ സൈന്യാനാം പ്രവൃത്തേ ച രണേ പുനഃ॥ 8-22-17 (55929) `ദുര്യോധനം ച തത്രാജൌ പാണ്ഡവേന ഭൃശാർദിതം। പരാക്രാന്താൻപാണ്ഡുസുതാന്ദൃഷ്ട്വാഽപി ഭൃശാർദിതം'॥ 8-22-18 (55930) കഥം വൈകർതനഃ കർണസ്തത്രായുധ്യത സഞ്ജയ। കഥം ച പാണ്ഡവാഃ സർവേ യുയുധുസ്തത്ര സൂതജം॥ 8-22-19 (55931) കർണോ ഹ്യേകോ മഹാബാഹുർഹന്യാത്പാർഥാൻസസൃഞ്ജയാൻ। കർണസ്യ ഭുജയോർവീര്യം ശക്രവിഷ്ണുസമം യുധി॥ 8-22-20 (55932) തസ്യ ശസ്ത്രാണി ഘോരാണി വിക്രമശ്ച മഹാത്മനഃ। കർണമാശ്രിത്യ സംഗ്രാമേ മത്തോ ദുര്യോധനോ നൃപഃ॥ 8-22-21 (55933) ദുര്യോധനം തതോ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവേന ഭൃശാർദിതം। പരാക്രാന്താൻപാണ്ഡുസുതാന്ദൃഷ്ട്വാ ചാപി മഹാരഥഃ॥ 8-22-22 (55934) കർണമാശ്രിത്യ സംഗ്രാമേ മന്ദോ ദുര്യോധനഃ പുനഃ। ജേതുമുത്സഹതേ പാർഥാൻസപുത്രാൻസഹകേശവാൻ॥ 8-22-23 (55935) `യഃ സൌബലം തഥാ താത നീതിമാനിതി മന്യതേ। കർണം ചാഗ്രതിമം യുദ്വേ ദേവൈരപി ദുരുത്സഹം॥ 8-22-24 (55936) മന്യതേഽഭ്യധികം പാർഥാദേവം ചാസ്യ ഹൃദി സ്ഥിതം। വിജേഷ്യതി രണേ കർണ ഏകഃ പർഥാൻസസോമകാൻ। മമ ചൈവ സദാ മന്ദഃ ശംസതേ നിത്യമഗ്രതഃ'॥ 8-22-25 (55937) അഹോ ബത മഹദ്ദുഃഖം യത്ര പാണ്ഡുസുതാന്രണേ। നാതരദ്രഭസഃ കർണോ ദൈവം നൂനം പരായണം॥ 8-22-26 (55938) അഹോ ദ്യൂതസ്യ നിഷ്ഠേയം ഘോരാ സംപ്രതി വർതതേ॥ 8-22-27 (55939) അഹോ തീവ്രാണി ദുഃഖാനി ദുര്യോധനകൃതാന്യഹം। സോഢാ ഘോരാണി ബഹുശഃ ശല്യഭൂതാനി സഞ്ജയ॥ 8-22-28 (55940) സൌബലം ച തദാ താത നീതിമാനിതി മന്യതേ। കർണശ്ച രഭസോ നിത്യം രാജാ ത ചാപ്യനുവ്രതഃ॥ 8-22-29 (55941) യദേവം വർതമാനേഷു മഹായുദ്വേഷു സഞ്ജയ। അശ്രൌഷം നിഹതാൻപുത്രാന്നിത്യമേവ വിനിർജിതാൻ॥ 8-22-30 (55942) ന പാണ്ഡവാനാം സമരേ കശ്ചിദസ്തി ഹതഃ കില। സ്ത്രീമധ്യമിവ ഗാഹന്തേ ദൈവം തു ബലവത്തരം॥ 8-22-31 (55943) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-22-32x (4874) [രാജൻപൂർവനിമിത്താനി ധർമിഷ്ഠാനി വിചിന്തയ]। 8-22-32 (55944) അതിക്രാന്തം ഹി യത്കാര്യം പശ്ചാച്ചിന്തയതേ നരഃ। തച്ചാസ്യ ന ഭവേത്കാര്യം ചിന്തയാ ച വിനശ്യതി॥ 8-22-33 (55945) തദിദം തവ കാര്യം തു ദൂരപ്രാപ്തം വിജാനതാ। ന കൃതം യത്ത്വയാ പൂർവം പ്രാപ്താപ്രാപ്തവിചാരണം॥ 8-22-34 (55946) ഉക്തോഽസി ബഹുധാ രാജ്ഞൻമാ യുധ്യസ്വേതി പാണ്ഡവൈഃ। ന ച തത്ത്വഗ്രഹീർദ്വേഷാത്പാണ്ഡവേഷു വിശാംപതേ॥ 8-22-35 (55947) ത്വയാ പാപാനി ഘോരാണി സമാചീർണാനി പാണ്ഡുഷു। ത്വത്കൃതേ വർതതേ ഘോരഃ പാർഥിവാനാം ജനക്ഷയഃ॥ 8-22-36 (55948) തത്ത്വിദാനീമതിക്രാന്തം മാ ശുചോ ഭരതർഷഭ। ശൃണു സർവം യഥാവൃത്തം ഘോരം വൈശസമുച്യതേ॥ 8-22-37 (55949) പ്രഭാതായാം രജന്യാം തു കർണോ രാജാനമഭ്യയാത്। സമേത്യ ച മഹാബാഹുർദുര്യോധനമഥാബ്രവീത്॥ 8-22-38 (55950) കർണ ഉവാച। 8-22-39x (4875) അദ്യ രാജൻസമേഷ്യാമി പാണ്ഡവേന യശസ്വിനാ। നിഹനിഷ്യാമി തം വീരം സ വാ മാം നിഹനിഷ്യതി॥ 8-22-39 (55951) ബഹുത്വാൻമമ കാര്യാണാം തഥാ പാർഥസ്യ ഭാരത। നാഭൂത്സമാഗമോ രാജൻമമ ചൈവാർജുനസ്യ ച॥ 8-22-40 (55952) ഇദം തു മേ യഥാപ്രജ്ഞം ശൃണു വാക്യം വിശാംപതേ। അനിഹത്യ രണേ പാർഥം നാഹമേഷ്യാമി ഭാരത॥ 8-22-41 (55953) ഹതപ്രവീരേ സൈന്യേഽസ്മിൻമയി ചാവസ്ഥിതേ യുധി। അഭിയാസ്യതി മാം പാർഥഃ ശക്രശക്തിവിനാകൃതം॥ 8-22-42 (55954) തതഃ ശ്രേയസ്കരം യച്ച തന്നിബോധ ജനേശ്വര। ആയുധാനാം ച മേ വീര്യം ദിവ്യാനാമർജുനസ്യ ച॥ 8-22-43 (55955) കാര്യസ്യ മഹതോ ഭേദേ ലാഘവേ ദൂരപാതനേ। സൌഷ്ഠവേ ചാസ്ത്രപാതേ ച സവ്യസാചീ ന മത്സമഃ॥ 8-22-44 (55956) പ്രാണേ ശൌര്യേഽഥ വിജ്ഞാനേ വിക്രമേ ചാപി ഭാരത। നിമിത്തജ്ഞാനയോഗേ ച സവ്യസാചീ ന മത്സമഃ॥ 8-22-45 (55957) സർവായുധമഹാമാത്രം വിജയം നാമ തദ്വനുഃ। ഇന്ദ്രാർഥം പ്രിയകാമേന നിർമിതം വിശ്വകർമണാ॥ 8-22-46 (55958) യേന ദൈത്യഗണാന്രാജഞ്ജിതവാന്വൈ ശതക്രതുഃ। യസ്യ ഘോഷേണ ദൈത്യാനാം വ്യാമുഹ്യന്ത ദിശോ ദശ॥ 8-22-47 (55959) തദ്ഭാർഗവായ പ്രായച്ഛച്ഛക്രഃ പരമസംമതം। തദ്ദിവ്യം ഭാർഗവോ മഹ്യമദദദ്വനുരത്തമം॥ 8-22-48 (55960) തേന യോത്സ്യേ മഹാബാഹുമർജുനം ജയതാം വരം। യഥേന്ദ്രഃ സമരേ സർവാന്ദൈതേയാന്വൈ സമാഗതാൻ। `നിജഘാന തഥാ സർവാഞ്ജേഷ്യാമി യുധി പാണ്ഡവാൻ'॥ 8-22-49 (55961) ധനുർഘോരം രാമദത്തം ഗാണ്ഡീവാത്തദ്വിശിഷ്യതേ। ത്രിസ്സപ്തകൃത്വഃ പൃഥിവീ ധനുഷാ യേന നിർജിതാ॥ 8-22-50 (55962) ധനുഷോ ഹ്യസ്യ കർമാണി ദിവ്യാനി പ്രാഹ ഭാർഗവഃ। തദ്രാമോ ഹ്യദദൻമഹ്യം തേന യോത്സ്യാമി പാണ്ഡവം॥ 8-22-51 (55963) അദ്യ ദുര്യോധനാഹം ത്വാം നന്ദയിഷ്യേ സബാന്ധവം। നിഹത്യ സമരേ വീരമർജുനം ജയതാം വരം॥ 8-22-52 (55964) സപർവതവനദ്വീപാ ഹതവീരാ സസാഗരാ। പുത്രപൌത്രപ്രതിഷ്ഠാ തേ ഭവിഷ്യത്യദ്യ പാർഥിവ॥ 8-22-53 (55965) നാശക്യം വിദ്യതേ മേഽദ്യ ത്വത്പ്രിയാർഥം വിശേഷതഃ। സംയഗ്ധർമാനുരക്തസ്യ സിദ്വിരാത്മവതോ യഥാ॥ 8-22-54 (55966) ന ഹി മേ വിക്രമം സോഢും സ ശക്തോഽഗ്നിം തരുര്യഥാ। അവശ്യം തു മയാ വാച്യം യേന ഹീനോഽസ്മി ഫൽഗുനാത്॥ 8-22-55 (55967) ജ്യാ തസ്യ ധനുഷോ ദിവ്യാ തഥാഽക്ഷയ്യേ മഹേഷുധീ। സാരഥിസ്തസ്യ ഗോവിന്ദോ മമ താദൃംഗ വിദ്യതേ॥ 8-22-56 (55968) തസ്യ ദിവ്യം ധനുഃ ശ്രേഷ്ഠം ഗാണ്ഡീവമജിതം യുധി। വിജയം ച മഹദ്ദിവ്യം മമാപി ധനുരുത്തമം॥ 8-22-57 (55969) തത്രാഹമധികഃ പാർഥാദ്വനുഷാ തേന പാർഥിവ। യേന ചാപ്യധികോ വീരഃ പാണ്ഡവസ്തന്നിബോധ മേ॥ 8-22-58 (55970) രശ്മിഗ്രാഹശ്ച ദാശാർഹഃ സർവലോകനമസ്കൃതഃ। അഗ്നിദത്തശ്ച വൈ ദിവ്യോ രഥഃ കാഞ്ചനഭൂഷണഃ॥ 8-22-59 (55971) അച്ഛേദ്യാഃ സർവതോ വീര വാജിനശ്ച മനോജവാഃ। ധ്വജശ്ച ദിവ്യോ ദ്യുതിമാന്വാനരോപി ഭയങ്കരഃ॥ 8-22-60 (55972) കൃഷ്ണശ്ച ജഗതഃ സ്രഷ്ടാ രഥം തമഭിരക്ഷതി। ഏഭിസ്ത്രിഭിരഹം ഹീനോ യുദ്വുമിച്ഛാമി പാണ്ഡവം॥ 8-22-61 (55973) അയം തു സദൃശഃ ശൌരേഃ ശല്യഃ സമിതിശോഭനഃ। സാരഥ്യം യദി മേ കുര്യാദ്ദ്രുവസ്തേ വിജയോ ഭവേത്॥ 8-22-62 (55974) തസ്യ മേ സാരഥിഃ ശല്യോ ഭവത്വസുകരഃ പരൈഃ। നാരാചാൻഗാർധ്രപത്രാംശ്ച ശകടാനി വഹന്തു മേ॥ 8-22-63 (55975) രഥാശ്ച മുഖ്യാ രാജേന്ദ്ര യുക്താ വാജിഭിരുത്തമൈഃ। ആയാന്തു പശ്ചാത്സതതം മാമേവ ഭരതർഷഭ॥ 8-22-64 (55976) ഏവമഭ്യധികഃ പാർഥാദ്ഭവിഷ്യാമി ഗുണൈരഹം। ശല്യോപ്യഭ്യധികഃ കൃഷ്ണാദർജുനാദപിചാപ്യഹം॥ 8-22-65 (55977) യഥാഽശ്വഹൃദയം വേദ ദാശാർഹഃ പരവീരഹാ। തഥാ ശല്യോ വിജാനീതേ ഹയജ്ഞാനം മഹാരഥഃ॥ 8-22-66 (55978) ബാഹുവീര്യേ സമോ നാസ്തി മദ്രരാജസ്യ കശ്ചന। തഥാഽസ്ത്രേ മത്സമോ നാസ്തി കശ്ചിദേവ ധനുർധരഃ॥ 8-22-67 (55979) തഥാ ശല്യസമോ നാസ്തി ഹയജ്ഞാനേ ഹി കശ്ചന। സോഽയമഭ്യധികഃ കൃഷ്ണാദ്ഭവിഷ്യതി രഥോ മമ॥ 8-22-68 (55980) ഏവം കൃതേ രഥസ്ഥോഽഹം ഗുണൈരഭ്യധികോഽർജുനാത്। വിജയേയമഹം സംഖ്യേ ഫൽഗുനം കുരുസത്തമ॥ 8-22-69 (55981) സമുദ്യാതും ന ശക്ഷ്യന്തി ദേവാ അപി സവാസവാഃ। ഏതത്കൃതം മഹാരാജ ത്വയേച്ഛാമി പരന്തപ॥ 8-22-70 (55982) ക്രിയതാമേഷ കാമോ മേ മാ വഃ കാലോഽത്യഗാദയം। ഏവം കൃതേ കൃതം മഹ്യം ത്വയാ സർവം ഭവിഷ്യതി॥ 8-22-71 (55983) തതോ ദ്രക്ഷ്യസി സംഗ്രാമേ യത്കരിഷ്യാമി ഭാരത। സർവഥാ പാണ്ഡവാൻസംഖ്യേ വിജേഷ്യേ വൈ സമാഗതാൻ॥ 8-22-72 (55984) ന ഹി മേ സമരേ ശക്താഃ സമുദ്യാതും സുരാസുരാഃ। കിമു പാണ്ഡുസുതാ രാജന്രണേ മാനുഷയോനയഃ॥ 8-22-73 (55985) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-22-74x (4876) ഏവമുക്തസ്തവ സുതഃ കർണേനാഹവശോഭിനാ। സംപൂജ്യ സംപ്രഹൃഷ്ടാത്മാ തതോ രാധേയമബ്രവീത്॥ 8-22-74 (55986) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-22-75x (4877) ഏവമേതത്കരിഷ്യാമി യഥാ ത്വം കർണ മന്യസേ। സോപാസംഗാ രഥാഃ സാശ്വാഃ സ്വനുയാസ്യന്തി സംയുഗേ॥ 8-22-75 (55987) നാരാചാൻഗാർധ്രപത്രാംശ്ച ശകടാനി വഹന്തു തേ। അനുയാസ്യാമ കർണ ത്വാം വയം സർവേ ച പാർഥിവാഃ॥ 8-22-76 (55988) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-22-77x (4878) ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ തവ പുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। അഭിഗംയാബ്രവീദ്രാജാ മദ്രരാജമിദം വചഃ॥ ॥ 8-22-77 (55989) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ദ്വാവിംശോഽധ്യായഃ॥ 22 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-22-1 സ്വേന ച്ഛന്ദേന ഇച്ഛയാ। ആതതായിനഃ ശസ്ത്രപാണേഃ॥ 8-22-2 ഭദ്രാം സുഭദ്രാം। ബലിഭൃതഃ കരദാൻ॥ 8-22-4 അരക്ഷത ഘോഷയാത്രായാം। ഭരതാന്ദുര്യോധനാദീൻ॥ 8-22-6 ഹതാസ്താഡിതാഃ। പ്രഹതാശ്ഛിന്നാവയവാഃ। വിധ്വസ്താഃ വാഹനേഭ്യോഽധഃ പാതിതാഃ॥ 8-22-10 സഹസാ അകസ്മാത് സഹസ്രാക്ഷനിസൃഷ്ട്യാ ച ശക്ത്യാ തേന സ്മ വഞ്ചിതാഃ ഇതി ഖ. പാഠഃ। സഹസ്രാക്ഷനിസർഗേയ ശക്ത്യാ തേന സ്മ വഞ്ചിതാഃ ഇതി ട.പാഠഃ॥ 8-22-12 വൃഹസ്പത്യുശനോമതേ ഇതി ഝ.പാഠഃ തത്ര സ്ഥിതേനേതി ശേഷഃ॥ 8-22-13 പ്രതീപകർതാരം ശത്രൂണാം ഛേത്താരം। പ്രവീരം പ്രകൃഷ്ടം വീരം॥ 8-22-15 ആല്യയികേഷു പ്രാണസങ്കടേഷു॥ 8-22-17 അപ്യപശ്യത। അപിഃ പ്രശ്നേ॥ 8-22-27 നിഷ്ഠാ വിപാകഃ॥ 8-22-29 കർണശ്ച നീതിമാനിതി മന്യത ഇതി പൂർവേണാന്വയഃ॥ 8-22-31 സ്ത്രീമധ്യമിവ ഗാഹന്തേ നിർഭയാഃ സേനാം മൃദ്രന്തീത്യർഥഃ॥ 8-22-32 നിമിതാനി ദ്യൂതാദീനി ധർമിഷ്ഠാനീതിവിപരീതലക്ഷണാ। അധർമിഷ്ഠാനീത്യർഥഃ॥ 8-22-34 പ്രാപ്താപ്രാപ്തവിചരണം യുക്തായുക്തപരീക്ഷണം ന കൃതമിത്യന്വയഃ॥ 8-22-43 ജീവാനാമർജുനസ്യ ചേതി ഖ.ഡ.പാഠഃ॥ 8-22-44 കാര്യസ്യ കർതവ്യസ്യ പരകീയസ്യ ഭേദേ വിനാശേ। ലാഘവേ ശൈഘ്ര്യേ। സൌഷ്ഠവേ കൌശലേ॥ 8-22-45 പ്രാണേ ശാരീരബലേ। ശൌര്യേ മാനസബലേ വിജ്ഞാനേ അസ്ത്രശിക്ഷായാം। വിക്രമേ ഫലോപധാനേഽസ്ത്രാണാം। നിമിത്തജ്ഞാനയോഗേ ലക്ഷസംബന്ധാവധാരണേ। പ്രാണസ്ഥൈര്യേ ച വീര്യേ ച ഇതി ക.ഖ.ങ.പാഠഃ॥ 8-22-46 മഹാമാത്രം ശ്രേഷ്ഠം॥ 8-22-54 സിദ്വിർമോക്ഷഃ। ആത്മവതോ ജിതചിത്തസ്യ॥ 8-22-55 ന ഭീമോ വിക്രമം സോഢും ഇതി ക.ങ.പാഠഃ॥ 8-22-22 ദ്വാവിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 023

॥ ശ്രീഃ ॥

8.23. അധ്യായഃ 023

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനപ്രാർഥനയാ ശല്യേന കൃച്ഛ്രാത്കർണരഥസാരഥ്യകരണാക്ഷ്യുപഗമഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-23-0 (55990) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-23-0x (4879) ഏവമുക്തോ മഹാരാജ തവ പുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। മദ്രേശ്വരം പ്രതി രണേ സുരസൈന്യഭയങ്കരം। സർവം തഥാഽകരോത്തൂർണം രാധേയസ്തദ്യഥാഽബ്രവീത്॥ 8-23-1 (55991) മദ്രാജം ച സമരേ പ്രണംയ ച മഹാരഥം। വിനയേനോപസംഗംയ പ്രണയാദ്വാക്യമബ്രവീത്॥ 8-23-2 (55992) സത്യവ്രത മഹാഭാഗ ദ്വിഷതാം താപവർധന। മദ്രേശ്വര രണേശൂര പരസൈന്യഭയങ്കര॥ 8-23-3 (55993) `മത്പ്രിയാർഥം ഹിതാർഥം ച തഥാ പാർഥവധായ ച'। ശ്രുതവാനസി കർണസ്യ ബ്രുവതോ വദതാം വര। യഥാ നൃപതിസിംഹാനാം മധ്യേ ത്വാം വരയേ സ്വയം॥ 8-23-4 (55994) തത്ത്വാമപ്രതിവീര്യാദ്യ ശത്രുപക്ഷക്ഷയാവഹ। മദ്രേശ്വര പ്രയാചേഽഹം ശിരസാ വിനയേന ച॥ 8-23-5 (55995) തസ്മാത്പാർഥവിനാശാർഥം ഹിതാർഥം മമ ചൈവ ഹി। ത്വം പാഹി സർവതഃ കർണം ഭവം ബ്രഹ്മേവ സുവ്രത॥ 8-23-6 (55996) സാരഥ്യം രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠ പ്രണയാത്കർതുമർഹസി। ത്വയി യന്തരി രാധേയോ വിദ്വിഷോ മേ വിജേഷ്യതേ॥ 8-23-7 (55997) അഭീഷൂണാം ഹി കർണസ്യ ഗ്രഹീതാന്യോ ന വിദ്യതേ। ഋതേ ഹി ത്വാം മഹാഭാഗ വാസുദേവസമം യുധി॥ 8-23-8 (55998) സ പാഹി സർവഥാ കർണം യഥാ ബ്രഹ്മാ മഹേശ്വരം। യഥാ ച സർവഥാഽഽപത്സു വാർഷ്ണേയഃ പാതി പാണ്ഡവം। തഥാ മദ്രേശ്വരാദ്യ ത്വം രാധേയം പ്രതിപാലയ॥ 8-23-9 (55999) ഭീഷ്മോ ദ്രോണഃ കൃപഃ കർണോ ഭവാൻഭോജശ്ച വീര്യവാൻ। ശകുനിഃ സൌബലോ ദ്രൌണിരഹമേവ ച നോ ബലം॥ 8-23-10 (56000) ഏവമേഷ കൃതോ ഭാഗോ നവധാ പൃഥിവീപതേ। ന ച ഭാഗോഽത്ര ഭീഷ്മസ്യ ദ്രോണസ്യ ച മഹാത്മനഃ॥ 8-23-11 (56001) താഭ്യാമതീത്യ തൌ ഭാഗൌ നിഹതാ മമ ശത്രവഃ। വൃദ്വൌ ഹി തൌ മഹേഷ്വാസൌ ഛലേന നിഹതൌ യുധി॥ 8-23-12 (56002) കൃത്വാ ചാസുകരം കർമ ഗതൌ സ്വർഗമിതോഽനഘ। തഥാന്യേ പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ പരൈർവിനിഹതാ യുധി॥ 8-23-13 (56003) അസ്മദീയാശ്ച ബഹവഃ സ്വർഗായ ഗമിതാഃ പരൈഃ। ത്യക്ത്വാ പ്രാണാനയ്ഥാശക്തി ചേഷ്ടാം കൃത്വാ ച പുഷ്കലാം। 8-23-14 (56004) തദിദം ഹതഭൂയിഷ്ഠം ബലം മമ നരാധിപ। പൂർവമപ്യൽപകൈഃ പാർഥൈർഹതം കിമുത സാംപ്രതം॥ 8-23-15 (56005) ബലവന്തോ മഹാത്മാനഃ കൌന്തേയാഃ സത്യവിക്രമാഃ। ബലം ശേഷം ന ഹന്യുർമേ യഥാ തത്കുരു പാർഥിവ॥ 8-23-16 (56006) ഹതവീരമിദം സൈന്യം പാണ്ഡവൈഃ സമരേ വിഭോ। കർണോ ഹ്യേകോ മഹാബാഹുരസ്മത്പ്രിയഹിതേ രതഃ॥ 8-23-17 (56007) ഭവാംശ്ച പുരുഷവ്യാഘ്ര സർവലോകമഹാരഥഃ। ശല്യ കർണോഽർജുനേനാദ്യ യോദ്വുമിച്ഛതി സംയുഗേ॥ 8-23-18 (56008) തസ്മിഞ്ജയാശാ വിപുലാ മദ്രരാജ നരാധിപ। തസ്യാഭീഷുഗ്രഹവരോ നാന്യോഽസ്തി ഭുവി കശ്ചന॥ 8-23-19 (56009) പാർഥസ്യ സമരേ കൃഷ്ണോ യഥാഽഭീഷുഗ്രഹോ വരഃ। തഥാ ത്വമപി കർണസ്യ രഥേഽഭീഷുഗ്രഹോ ഭവ॥ 8-23-20 (56010) തേന യുക്തോ രണേ പാർഥോ രക്ഷ്യമാണശ്ച പാർഥിവ। യാനി കർമാണി കുരുതേ പ്രത്യക്ഷാണി തഥൈവ തത്॥ 8-23-21 (56011) പൂർവം നഃ സമരേ ഹ്യേവമധീദർജുനോ രിപൂൻ। ഇദാനീം വിക്രമോ ഹ്യസ്യ കൃഷ്ണേന സഹിതസ്യ ച॥ 8-23-22 (56012) കൃഷ്ണേന സഹിതഃ പാർഥോ ധാർതരാഷ്ട്രീം മഹാചമൂം। അഹന്യഹനി മദ്രേശ ദ്രാവയന്ദൃശ്യതേ യുധി॥ 8-23-23 (56013) ഭാഗോഽവശിഷ്ടഃ കർണസ്യ തവ ചൈവ മഹാദ്യുതേ। തം ഭാഗം സഹ കർണേന യുഗപന്നാശയാദ്യ ഹി॥ 8-23-24 (56014) അരുണേന യഥാ സാർധം തമഃ സൂര്യോ വ്യപോഹതി। തഥാ കർണേന സഹിതോ ജഹി പാർഥം മഹാഹവേ॥ 8-23-25 (56015) ഉദ്യന്തൌ ച യഥാ സൂര്യൌ ബാലസൂര്യസമപ്രഭൌ। കർണശല്യൌ രണേ ദൃഷ്ട്വാ വിദ്രവന്തു മഹാരഥാഃ॥ 8-23-26 (56016) സൂര്യാരുഷൌ യഥാ ദൃഷ്ട്വാ തമോ നശ്യതി മാരിഷ। തഥാ നശ്യന്തു കൌന്തേയാഃ സപാഞ്ചാലാഃ സസൃഞ്ജയാഃ॥ 8-23-27 (56017) രഥിനാം പ്രവരഃ കർണോ യന്തൄണാം പ്രവരോ ഭവാൻ। സംയോഗോ യുവയോർലോകേ നാഭൂന്ന ച ഭവിഷ്യതി॥ 8-23-28 (56018) യഥാ സർവാസ്വവസ്ഥാസു വാർഷ്മേയഃ പാതി പാണ്ഡവം। തഥാ ഭവാൻപരിത്രാതു കർണം വൈകർതനം രണേ। `സാരഥ്യം ക്രിയതാം തസ്യ യുധ്യമാനസ്യ സംയുഗേ॥ 8-23-29 (56019) യഥാ ച സമരേ കൃഷ്ണോ രക്ഷതേ സർവതോഽർജുനം। തഥാ ത്വമപി രാധേയം രക്ഷസ്വ ച മഹാരണേ'॥ 8-23-30 (56020) ത്വയാ സാരഥിനാ ഹ്യേഷ അപ്രധൃഷ്യോ ഭവിഷ്യതി। ദേവതാനാമപി രണേ സശക്രാണാം മഹീപതേ। കിം പുനഃ പാണ്ഡവേയാനാം മാ വിശങ്കീർവചോ മമ॥ 8-23-31 (56021) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-23-32x (4880) ദുര്യോധനവചഃ ശ്രുത്വാ ശല്യഃ ക്രോധസമന്വിതഃ। `ധാർതരാഷ്ട്രമഥോവാച സൃക്വിണീ പരിലേലിഹൻ'॥ 8-23-32 (56022) ത്രിശിഖാം ഭ്രുകുടിം കൃത്വാ ധുന്വൻഹസ്തൌ പുനഃപുനഃ। ക്രോധരക്തേ മഹാനേത്രേ പരിവൃത്യ മഹാഭുജഃ। കുലൈശ്വര്യശ്രുതബലൈർദൃപ്തഃ ശല്യോഽബ്രവീദിദം॥ 8-23-33 (56023) ശല്യ ഉവാച। 8-23-34x (4881) ന മാമർഹസി രാജേദ്ര നിയോക്തും കർമണീദൃശേ। ന ഹി പാപീയസഃ ശ്രേയാൻപ്രേഷ്യത്വം കർതുമർഹതി॥ 8-23-34 (56024) യോ ഹ്യഭ്യുപഗതം മിത്രം ഗരീയാംസം വിശേഷതഃ। വശേ പാപീയസോ ധത്തേ തത്കാര്യമധരോത്തരം॥ 8-23-35 (56025) ബ്രഹ്മണാ ബ്രാഹ്മണാഃ സൃഷ്ടാ മുഖാത്ക്ഷത്രം ച ബാഹുതഃ। ഊരുഭ്യാമഥ വൈശ്യാ വൈ ശൂദ്രാഃ പദ്ഭ്യാമിതി ശ്രുതിഃ॥ 8-23-36 (56026) തേഭ്യോ വർണവിശേഷാശ്ച പ്രതിലോമാനുലോമജാഃ। അഥാന്യോന്യസ്യ സംയോഗാച്ചാതുർവർണ്യസ്യ ഭാരത॥ 8-23-37 (56027) ഗോപ്താരഃ സംഗൃഹീതാരോ ദാതാരഃ ക്ഷത്രിയാഃ സ്മൃതാഃ॥ 8-23-38 (56028) യാജനാധ്യാപനൈർവിപ്രാ വിശുദ്വൈശ്ച പ്രതിഗ്രഹൈഃ। ലോകസ്യാനുഗ്രഹാർഥായ സ്ഥാപിതാ ബ്രാഹ്മണാ ഭുവി॥ 8-23-39 (56029) കൃഷിശ്ച പാശുപാല്യം ച വിശാം ദാനം ച ധർമതഃ। ബ്രഹ്മക്ഷത്രവിശാം ശൂദ്രാ വിഹിതാഃ പരിചാരകാഃ॥ 8-23-40 (56030) ബ്രഹ്മക്ഷത്രസ്യ വിഹിതാഃ സൂതാ വൈ പരിചാരകാഃ। ന ക്ഷത്രിയോ വൈ സൂതാനാം ശൃണുയാച്ച കഥഞ്ചന॥ 8-23-41 (56031) അഹം മൂർധാഭിഷിക്തോ ഹി രാജർഷികുലജോ നൃപഃ। മഹാരഥസമാഖ്യാതഃ സേവ്യഃ സ്തുത്യശ്ച വന്ദിനാം॥ 8-23-42 (56032) സോഽമഹേതാദൃശോ ഭൂത്വാ നേഹാരിബലസൂദനഃ। സൂതപുത്രസ്യ സംഗ്രാമേ സാരഥ്യം കർതുമുത്സഹേ॥ 8-23-43 (56033) അവമന്യസേ മാം ഗാന്ധാരേ ധ്രുവം ചാപ്യതിശങ്കസേ। യസ്മാദ്ബ്രവീഷി വിസ്രബ്ധഃ സാരഥ്യം ക്രിയതാമിതി॥ 8-23-44 (56034) അസ്മത്തോഽഭ്യധികം കർണം മന്വാനസ്തം പ്രശംസസി। ന ചാഹം യുധി രാധേയം ഗണയേ തുല്യമാത്മനഃ॥ 8-23-45 (56035) ആദിശ്യതാമഭ്യധികോ മമാംശഃ പൃഥിവീപതേ। തമഹം സമരേ ഹത്വാ ഗമിഷ്യാമി യഥാഗതം॥ 8-23-46 (56036) അഥവാപ്യേക ഏവാഹം യോത്സ്യാമി തവ ശത്രുഭിഃ। പശ്യ വീര്യം മമാദ്യ ത്വം സംഗ്രാമേ ദഹതോ രിപൂൻ॥ 8-23-47 (56037) ന ചാപി കാമാൻകൌരവ്യ നിധായ ഹൃദയേ പുമാൻ। അസ്മദ്വിധഃ പ്രവർതേത മാ മാ ത്വമതിശങ്കിഥാഃ॥ 8-23-48 (56038) അപി ചാപ്യവമാനോ മേ ന കർതവ്യഃ കഥഞ്ചന। പശ്യ ഭീമൌ മമ ഭുജൌ വജ്രസംഹനനൌ ദൃഢൌ॥ 8-23-49 (56039) ധനുഃ പശ്യ ച മേ ചിത്രം ശരാംശ്ചാശീവിഷപമാൻ। രഥം ച പശ്യ മേ ചിത്രം സദശ്വൈർവാതവേഗിഭിഃ॥ 8-23-50 (56040) ഗദാം ച പശ്യ ഗാന്ധാരേ ഹേമപട്ടവിഭൂഷിതാം। ദാരയേയം മഹീം ക്രുദ്ധോ വികിരേയം ച പർവതാൻ। ശോഷയേയം സമുദ്രാംശ്ച പാതയേയം ച ഭാസ്കരം॥ 8-23-51 (56041) തം മാമേവംവിധം രാജൻസമർഥമരിനിഗ്രഹേ। കസ്മാദ്യുനങ്ക്ഷി സാരഥ്യേ സൂതസ്യാധിരഥേസ്തു മാം॥ 8-23-52 (56042) ന ചാപി മമ രാധേയഃ കലാമർഹതി ഷോഡശീം॥ 8-23-53 (56043) സകർണാ യേ ത്രയോ ലോകാഃ സാർജുനാഃ സജനാർദനാഃ। നിബദ്വാംസ്തന്ത്രണേ രാജന്ന ഗണേയം കഥഞ്ചന॥ 8-23-54 (56044) ന ചാഹം പ്രാകൃതഃ കശ്ചിന്ന ചാസ്ംയധിഗതഃ സ്വയം। അയം ചാപ്യവമാനോ മേ ന കർതവ്യഃ കഥഞ്ചന॥ 8-23-55 (56045) ആപൃച്ഛേ ത്വാദ്യ ഗാന്ധാരേ യാസ്യാമി വിഷയം പ്രതി। ന ചാഹം സൂതപുത്രസ്യ സാരഥ്യമുപജഗ്മിവാൻ॥ 8-23-56 (56046) അവമാനമഹം പ്രാപ്യ ന യോത്സ്യാമി കഥഞ്ചന। ആപൃച്ഛേ ത്വാഽദ്യ ഗാന്ധാരേ ഗമിഷ്യാമി ഗൃഹായ വൈ॥ 8-23-57 (56047) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-23-58x (4882) ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ ശല്യഃ സമിതിശോഭനഃ। ഉത്ഥായ പ്രയയൌ തൂർണം രാജമധ്യാദമർഷിതഃ॥ 8-23-58 (56048) പ്രണയാദ്ബഹുമാനാച്ച തം നിഗൃഹ്യ സുതസ്തവ। അബ്രവീൻമധുരം വാക്യം സാംനാ സർവാർഥസാധകം॥ 8-23-59 (56049) യഥാ ശല്യ ത്വമാത്ഥേദമേവമേതദസംശയം। അഭിപ്രായസ്തു മേ കശ്ചിത്തം നിബോധ ജനേശ്വര॥ 8-23-60 (56050) ന കർണോഽഭ്യധികസ്ത്വത്തോ ന ചാന്യേ ചൈവ പാർഥിവാഃ। ന ച മദ്രേശ്വര ത്വാം വൈ കൃഷ്ണഃ സോഢും ച ശക്ഷ്യതി॥ 8-23-61 (56051) ഋതമേവ ഹി പൂർവാസ്തേ വദന്തി പുരുഷോത്തമാഃ। തസ്മാദാർതായനിഃ പ്രോക്തോ ഭവാനിതി മതിർമമ॥ 8-23-62 (56052) ശല്യബൂതസ്തു ശത്രൂണാം യസ്മാത്ത്വം യുധി മാനദ। തസ്മാച്ഛല്യേതി തേ നാമ കഥ്യതേ പൃഥിവീതലേ॥ 8-23-63 (56053) യദേതദ്വ്യാഹൃതം പൂർവം ഭവതാ ഭൂരിദക്ഷിണ। തദേവ കുരു ധർമജ്ഞ മദർഥം യദ്യദുച്യതേ॥ 8-23-64 (56054) ന ച ത്വത്തോ ഹി രാധേയോ ന ചാഹമപി വീര്യവാൻ। വൃണേഽഹം ത്വാം ഹയാഗ്ര്യാണാം യന്താരമിഹ സംയുഗേ॥ 8-23-65 (56055) മന്യേ ചാഭ്യധികം ശല്യ ഗുണൈഃ കർണം ധനഞ്ജയാത്। ഭവന്തം വാസുദേവാച്ച ലോകോഽയമതിമന്യതേ॥ 8-23-66 (56056) കർണോ ഹ്യഭ്യധികഃ പാർഥാദസ്ത്രൈരേവ നരർഷഭ। ഭവാനഭ്യധികഃ കൃഷ്ണാദശ്വജ്ഞാനേ ബലേ തഥാ॥ 8-23-67 (56057) യഥാഽശ്വഹൃദയം വേദ വാസുദേവോ മഹാമനാഃ। ദ്വിഗുണം ത്വം തഥാ വേത്സി മദ്രരാജേശ്വരാത്മജ॥ 8-23-68 (56058) ശല്യ ഉവാച। 8-23-69x (4883) യൻമാം ബ്രവീഷി ഗാന്ധാരേ മധ്യേ സൈന്യസ്യ കൌരവ। വിശിഷ്ടം ദേവകീപുത്രാത്പ്രീതിമാനസ്ംയഹം ത്വയി॥ 8-23-69 (56059) ഏഷ സാരഥ്യമാതിഷ്ഠേ രാധേയസ്യ യശസ്വിനഃ। യുധ്യതഃ പാണ്ഡവാഗ്ര്യേണ യഥാ ത്വം വീര മന്യസേ॥ 8-23-70 (56060) സമയശ്ച ഹി മേ വീര കശ്ചിദ്വൈകർതനം പ്രതി। ഉത്സൃജേയം യഥാശ്രദ്വമഹം വാചോഽസ്യ സന്നിധൌ॥ 8-23-71 (56061) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-23-72x (4884) തഥേതി രാജൻപുത്രസ്തേ സഹ കർണേന ഭാരത। 8-23-72 (56062) അബ്രവീൻമദ്രരാജസ്യ മതം ഭരതസxxxx॥ ॥ 8-23-72 (56063) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ത്രയോവിംശോഽധ്യായഃ॥ 23 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-23-8 അഭീഷൂണാം ഹയരശ്മീനാം॥ 8-23-22 പുനർനഃ സമരേ രാജൻമാവധീദർജുനോ രിപൂൻ। ഇതി ക.പാഠഃ॥ 8-23-29 ത്രാതു ത്രായതാം॥ 8-23-34 പാപീയസഃ നീചയോനേഃ പ്രേഷ്യത്വം ദാസത്വം॥ 8-23-41 ന വിട്ശൂദ്രസ്യ സംയോഗം ശൃണു ചാന്യം മമാനഘ ഇതി ക.ഖ.പാഠഃ॥ 8-23-62 ഋതമേവ അയനം ആശ്രയോ യേഷാം തേ ഋതായനാസ്തേഷാം ഗോത്രാപത്യമാർതായനിസ്ത്വം॥ 8-23-71 വാച ഉത്സൃജേയം താഃ അനേന ക്ഷന്തവ്യാ ഇതി ഭാവഃ॥ 8-23-23 ത്രയോവിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 024

॥ ശ്രീഃ ॥

8.24. അധ്യായഃ 024

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനേന ശല്യംപ്രതി ത്രിപുരാസുരകഥാകഥനാരംഭഃ॥ 1 ॥ ത്രിപുരാസുരോപദ്രുതൈർദേവൈഃ സ്തുല്യാ രുദ്രപ്രസാദനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-24-0 (56064) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-24-0x (4885) ഭൂയ ഏവ തു മദ്രേശ യത്ത്വാ വക്ഷ്യാമി തച്ഛൃണു। യഥാ പുരാവൃത്തമിദം യുദ്ധേ ദേവാസുരേ പ്രഭോ॥ 8-24-1 (56065) യദുക്തവാൻപിതുർമഹ്യം മാർകണ്ഡേയോ മഹാതപാഃ। ബ്രുവതസ്തദശേഷേണ മമ രാജർഷിസത്തമ। നിബോധ മനസാ ചാത്ര ന തേ കാര്യാ വിചാരണാ॥ 8-24-2 (56066) `സമുത്പന്നോ ഹി രാജാനഃ പ്രമോഹ ഇതി നിശ്ചയം। കൃത്വാ ചൈവ വ്യവസ്യന്തി സർവേ ധർമാർഥനിശ്ചയാൻ॥ 8-24-3 (56067) ദേവാനാമസുരാണാം ച മഹാനാസീത്സമുച്ഛ്രയഃ। സൈംഹികേയാസ്തദോദ്വൃത്താ വിബുധാനവസൂദയൻ। തേ നിരസ്തഃ കൃതാ ദേവൈർദാനവാ ബലഗർവിതാഃ'॥ 8-24-4 (56068) തത്രാസീത്പ്രഥമോ രാജൻസംഗ്രാമസ്താരകാമയഃ। നിർജിതാശ്ച തതോ ദൈത്യാ ദൈവതൈരിതി നഃ ശ്രുതിഃ॥ 8-24-5 (56069) ഭഗ്നദർപാ നിരുത്സാഹാഃ പാതാലം വിവിശുസ്തദാ॥ 8-24-6 (56070) നിർജിതേഷു ച ദൈത്യേഷു താരകസ്യ സുതാസ്ത്രയഃ। താരാക്ഷഃ കമലാക്ഷശ്ച വിദ്യുൻമാലീ ച പാർഥിവ॥ 8-24-7 (56071) തപ ഉഗ്രം സമാസ്ഥായ നിയമേ പരമേ സ്ഥിതാഃ। തപസാ കർണയാമാസുർദേഹാംസ്താഞ്ശത്രുകർശനാഃ॥ 8-24-8 (56072) ദമേന തപസാ ചൈവ നിയമേന സമാധിനാ। തേഷാം പിതാമഹഃ പ്രീതോ വരദഃ പ്രദദൌ വരം॥ 8-24-9 (56073) അവധ്യത്വം ച തേ സർവേ സർവഭൂതേഷു സർവദാ। സഹിതാ വരയാമാസഃ സർവലോകപിതാമഹം॥ 8-24-10 (56074) താനബ്രവീത്തദാ ദേവഃ സർവലോകഗുരുഃ പ്രഭുഃ। നാസ്തി സർവാമരത്വം വൈ നിവർതധ്വമിതോഽസുരാഃ। അന്യം വരം വൃണീധ്വം വൈ രോചതേ യാദൃശോ ഹി വഃ॥ 8-24-11 (56075) തതസ്തേ സഹിതാ രാജൻസംപ്രധാര്യാസകൃദ്ബഹുഃ। സർവലോകേശ്വരം വാക്യം പ്രണംയൈനമഥാഽബ്രുവൻ॥ 8-24-12 (56076) വസ്തുമിച്ഛാമ നഗരം കർതും കാമഗമം ശുഭം। സർവകാമസമൃദ്വാർഥമവധ്യം ദേവദാനവൈഃ॥ 8-24-13 (56077) യക്ഷരക്ഷോരഗഗണൈർനാനാജാതിഭിരേവ ച। ന കൃത്യാഭിർന ശസ്ത്രൈശ്ച ന ശാപൈർബ്രഹ്മവാദിനാം। വധ്യേത ത്രിപുരം ദേവ പ്രയച്ഛേഃ പ്രപിതാമഹ॥ 8-24-14 (56078) വയം പുരാണി ത്രീണ്യേവ സമാസ്ഥായ മഹീമിമാം। വിചരിഷ്യാമ ലോകേഽസ്മിംസ്ത്വത്പ്രസാദപുരസ്കൃതാഃ॥ 8-24-15 (56079) തതോ വർഷസഹസ്രേഷു സമേഷ്യാമഃ പരസ്പരം। ഏകീഭാവം ഗഭിഷ്യന്തി പുരാണ്യേതാനി ചാനഘ॥ 8-24-16 (56080) സമാഗതാനി ചൈതാനി യോ ഹന്യാദ്ഭഗവാംസ്തദാ। ഏകേഷുണാ ദേവവരഃ സ നോ മൃത്യുർഭവിഷ്യതി॥ 8-24-17 (56081) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-24-18x (4886) തേഷാം തദ്വചനം ശ്രുത്വാ ദാനവാനാം പിതാമഹഃ। ഏവമസ്ത്വിതി താന്ദേവഃ പ്രത്യുക്ത്വാ പ്രാവിശദ്ദിവം॥ 8-24-18 (56082) തേ തു ലബ്ധവരാഃ പ്രീതാഃ സംപ്രധാര്യ പരസ്പരം। പുരത്രയവിസൃഷ്ട്യർഥം മയം വവ്രുർമഹാരഥാഃ। വിശ്വകാർമാണമജരം ദൈത്യദാനവപൂജിതം॥ 8-24-19 (56083) തതോ മയഃ സ്വതപസാ ചക്രേ ധീമാൻപുരാണി ച। ത്രീണി കാഞ്ചനമേകം വൈ രൌപ്യം കാർഷ്ണായസം തഥാ॥ 8-24-20 (56084) കാഞ്ചനം ദിവി തത്രാസീദന്തരിക്ഷേ ച രാജതം। ആയസം ചാഭവദ്ഭൌമം തദാ തേഷാം പരന്തപ॥ 8-24-21 (56085) ഏകൈകം യോജനശതം വിസ്തൃതം താവദായതം। ദൃഢം ചാട്ടാലകയുതം ബൃഹത്പ്രാകാരതോരണം॥ 8-24-22 (56086) ഗൃഹപ്രവരസംബാധമസംബാധമഹാപഥം। പ്രാസാദൈർവിവിധൈശ്ചാപി ദ്വാരൈശ്ചൈവോപശോഭിതം॥ 8-24-23 (56087) ത്രിപുരം തേഷു ചാപ്യാസന്രാജാനോ വൈ പൃഥക്പൃഥക്। ദിവ്യമാല്യാംബരധരാ ദൈതേയാ രാജസത്തമ॥ 8-24-24 (56088) കാഞ്ചനം താരകാക്ഷസ്യ ദിവ്യമാസീൻമഹാത്മനഃ। രാജതം കമലാക്ഷസ്യ വിദ്യുൻമാലിന ആയസം॥ 8-24-25 (56089) ത്രയസ്തേ ദൈത്യരാജാനസ്ത്രീംʼല്ലോകാനാശു തേജസാ। ആക്രംയ തസ്ഥുരൂചുശ്ച കശ്ച നാമ പ്രജാപതിഃ॥ 8-24-26 (56090) തേഷാം ദാനവമുഖ്യാനാം പ്രയുതാന്യർബുദാനി ച। കോട്യാശ്ചാപ്രതിവീരാണാം സമാജഗ്മുസ്തതസ്തതഃ॥ 8-24-27 (56091) മാംസാശിനഃ സുദൃപ്താശ്ച സുരൈർവിനികൃതാഃ പുരാ। മഹദൈശ്വര്യമിച്ഛന്തസ്ത്രിപുരം ദുർഗമാശ്രിതാഃ॥ 8-24-28 (56092) സർവേഷാം ച പുനശ്ചൈഷാം സർവയോഗവഹോ മയഃ। തമാശ്രിത്യ ഹി തേ സർവേഽവർതയന്നകുതോഭയാഃ॥ 8-24-29 (56093) യോ ഹി യം മനസാ കാമം ദധ്യൌ ത്രിപുരസംശ്രയഃ। തസ്മൈ തസ്മൈ മയസ്തം തം വിദധേ മായയാ തദാ॥ 8-24-30 (56094) താരകാക്ഷസുതശ്ചാസീദ്വരിർനാമ മഹാബലഃ। തപസ്തേപേ പരമകം യേനാതുഷ്യത്പിതാമഹഃ॥ 8-24-31 (56095) സന്തുഷ്ടമവൃണോദ്ദേവം വാപീ ഭവതുഃ നഃ പുരേ। ശസ്ത്രൈർവിനിഹതാ യത്ര ക്ഷിപ്താഃ സ്യുർബലവത്തരാഃ॥ 8-24-32 (56096) സ തു ലബ്ധ്വാ വരം വീരസ്താരകാക്ഷസുതോ ഹരിഃ। സസൃജേ തത്ര വാപീം താം മൃതസഞ്ജീവിനീം പ്രഭോ॥ 8-24-33 (56097) യേന രൂപേണ യോ ദൈത്യോ യേന വേഷേണ ചാപ്യഥ। ക്ഷിപ്യതേ നിഹതോ വാപ്യാം താദൃശേനൈവ ജായതേ। സംപൂർണബലവീര്യസ്തു രാജഞ്ഛൌര്യസമന്വിതഃ॥ 8-24-34 (56098) ഏവം വീര്യേണ സംയുക്താം കൃതാം തേന മഹാത്മനാ। താം പ്രാപ്യ ത്രൈപുരാ വാപീം ലോകാൻസർവാൻബബാധിരേ॥ 8-24-35 (56099) മഹതാ തപസാ സിദ്ധാഃ സുരാണാം ഭയവർധനാഃ। ഏകസ്മിന്നിഹതേ ദൈത്യേ സൃജന്തി സ്മ ദശാസുരാൻ। ന തേഷാം വിദ്യതേ യുദ്വേ ക്ഷയോ രാജൻകഥഞ്ചന॥ 8-24-36 (56100) തതസ്തേ ലോഭമോഹാഭ്യാമഭിഭൂതാ വിചേതസഃ। നിർഭീകാഃ സഹിതാഃ സർവേ സ്ഥാപിതാഃ സമലോലുപാഃ॥ 8-24-37 (56101) വിദ്രാവ്യ സഗണാന്ദേവാംസ്തത്രതത്ര തദാതദാ। വിചേരുഃ സ്വേന കാമേന വരദാനേന ദർപിതാഃ॥ 8-24-38 (56102) ദേവോദ്യാനാനി സർവാണി സ്ഥാനാനി ച ദിവൌകസാം। ഋഷീണാമാശ്രമാൻപുണ്യാന്രംയാഞ്ചനപദാംസ്തഥാ। ഉത്സാദയന്ത മര്യാദാം ദാനവാ ദുഷ്ടചാരിണഃ॥ 8-24-39 (56103) നിഃസ്ഥാനാശ്ച കൃതാ ദേവാ ഋഷയഃ പിതൃഭിഃ സഹ। ദൈത്യൈസ്ത്രിഭിസ്ത്രയോ ലോകാ ഹ്യാക്രാന്താസ്തൈഃ സുരേതരൈഃ॥ 8-24-40 (56104) പീഡ്യമാനേഷു ലോകേഷു തതഃ ശക്രോ മരുദ്വൃതഃ। പുരാണ്യായോധയാഞ്ചക്രേ വജ്രഹസ്തഃ സമന്തതഃ॥ 8-24-41 (56105) നാശകത്താന്യഭേദ്യാനി യദാ ഭേത്തും പുരന്ദരഃ। പുരാണി വരദത്താനി ധാത്രാ തേന നരാധിപ॥ 8-24-42 (56106) തദാ ഭീതഃ സുരപതിർമുക്ത്വാ താനി പുരാണ്യഥ। തൈരേവ വിബുധൈഃ സാർധം പിതാമഹമരിന്ദമ। ജഗാമാഥ തദാഖ്യാതും വിപ്രകാരം സുരേതരൈഃ॥ 8-24-43 (56107) തേ തത്ത്വം സർവമാഖ്യായ ശിരോഭിഃ സംപ്രണംയ ച। തദ്വധോപായമാചക്ഷ്വ ഭഗവന്നിതി ചാബ്രുവൻ॥ 8-24-44 (56108) ശ്രുത്വാ തദ്ഭഗവാന്ദേവോ ദേവാനിദമുവാച ഹ। ശ്രൂയതാം ത്രിദശാഃ സർവേ യഥേദം വാക്യഗൌരവം॥ 8-24-45 (56109) ദുരാത്മാനോഽസുരാ നിത്യം തേ ചാപി വിബുധാ മമ। ന ശക്നുവന്തി തേ (യേ) സർവേ യുഷ്മാന്വൈ പീഡയന്തി തേ॥ 8-24-46 (56110) അഹം സമസ്തു സർവേഷാം ഭൂതാനാം നാത്ര സംശയഃ। അവിനീതാ നിഹന്തവ്യാ ഇത്യേവം പ്രബ്രവീമി വഃ॥ 8-24-47 (56111) ഏകേഷുണാ (ഹി) വിഭേദ്യാനി താനി ദുർഗാണി നാന്യഥാ। ശക്തസ്തു താനി ബാണേന ഭേത്തും കാമം ത്രിലോചനഃ॥ 8-24-48 (56112) തേ യൂയം സ്ഥാണുമീശാനം ജിഷ്മുമക്ലിഷ്ടകാരിണം। യോദ്വാരം വൃണുത ക്ഷിപ്രം സ താൻഹന്താ സുരേതരാൻ॥ 8-24-49 (56113) തേ ദേവാസ്തേന വാക്യേന ചോദിതാഃ പ്രണതാഃ സ്ഥിതാഃ। ദിവ്യം വർഷസഹസ്രം വൈ തപസ്തപ്ത്വാ സുരർഷഭാഃ। ശുഭാത്മാനോ മഹാത്മാനോ ജഗ്മുർവൈ വൃഷഭധ്വജം॥ 8-24-50 (56114) ബ്രഹ്മാണമഗ്രതഃ കൃത്വാ ശരണ്യം ശരണാഗതാഃ। തപഃ പരമമാജഗ്മുർഗൃണന്തോ ബ്രഹ്മ ശാശ്വതം॥ 8-24-51 (56115) അനംഗമഥനം സർവേ ഭവം സർവാത്മനാ ഗതാഃ। ദേവദേവം പരം സ്ഥാണും വരദം ത്ര്യംബകം ശിവം॥ 8-24-52 (56116) ശർവമീഡ്യമജം രുദ്രം ശശാങ്കാങ്കിതമൂർധജം। തുഷ്ടുവുർവാഗ്ഭിരുഗ്രാഭിർഭയേഷ്വഭയമച്യുതം। സർവാത്മാനം മഹാത്മാനം യേനാപ്തം വിശ്വമാത്മനാ॥ 8-24-53 (56117) തപോവിശേഷൈർവിവിധൈര്യോഗം യോ വേദ ചാത്മനഃ। യഃ സാംഖ്യമാത്മനാ വേത്തി യസ്യ ചാത്മാ വേശേ സദാ॥ 8-24-54 (56118) തം തേ ദദൃശുരീശാനം തേജോരാശിമുമാപതിം। `പരേണ യത്നേന ഭവം ത്രിദശാഃ ശർവമീശ്വരം'। അനന്യസദൃശം ലോകേ പ്രതപന്തമകൽമഷം॥ 8-24-55 (56119) ഏകശ്ച ഭഗവാംസ്തത്ര നാനാരൂപമകൽപയത്। ആത്മനഃ പ്രതിരൂപാണി രൂപാണ്യഥ മഹാത്മനി। പരസ്പരസ്യ ചാപശ്യൻസർവേ പരമവിസ്മിതാഃ॥ 8-24-56 (56120) സർവഭൂതമയം ദൃഷ്ട്വാ തമജം ജഗതഃ പരിം। ദേവാ ബ്രഹ്മർഷയശ്ചൈവ ശിരോഭിർധരണീം ഗതാഃ॥ 8-24-57 (56121) താൻസ്വസ്തിവാച്യ ചാഭ്യർച്യ സമുത്ഥാപ്യ ച ശങ്കരഃ। ബ്രൂതബ്രൂതേതി ഭഗവാൻസ്മയമാനോഽഭ്യഭാഷത॥ 8-24-58 (56122) ത്ര്യംബകേണാഭ്യനുജ്ഞാതാസ്തതസ്തേ സ്വസ്ഥചേതസഃ। നമോ നമോ നമസ്തേഽസ്തു പ്രഭോ ഇത്യബ്രുവൻഭവം॥ 8-24-59 (56123) നമോ ദേവാധിദേവായ പ്രിയാധാഘ്നേഽതിമന്യവേ। പ്രജാപതിമഖഘ്നായ പ്രജാപതിഭിരീഡ്യതേ॥ 8-24-60 (56124) നമഃ സ്തുതായ സ്തുത്യായ സ്തൂയമാനായ ശംഭവേ। വിലോഹിതായ രുദ്രായ നീലഗ്രീവായ ശൂലിനേ॥ 8-24-61 (56125) അമോഘായ മൃഗാക്ഷായ പ്രവരായുധയോധിനേ। അർഹായ ചൈവ ശുദ്വായ ക്ഷയായ ക്രഥനായ ച॥ 8-24-62 (56126) ദുർവാരണായ ശുക്രായ ബ്രഹ്മണേ ബ്രഹ്മചാരിണേ। ഈശാനായാപ്രമേയായ നിഹന്ത്രേ ചർമവാസസേ॥ 8-24-63 (56127) തപോരതായ പിംഗായ വ്രതിനേ കൃത്തിവാസസേ। കുമാരപിത്രേ ത്ര്യക്ഷായ പ്രവരായുധധാരിണേ॥ 8-24-64 (56128) പ്രപന്നാർതിവിനാശായ ബ്രഹ്മദ്വിട്സംഘഘാതിനേ। വനസ്പതീനാം പതയേ വനാനാം പതയേ നമഃ॥ 8-24-65 (56129) ഗവാം ച പതയേ നിത്യം യജ്ഞാനാം പതയേ നമഃ। നമോസ്തു തേ സസൈന്യായ ത്ര്യംബകായാമിതൌജസേ। മനോവാക്കർമഭിർദേവ ത്വാം പ്രപന്നാൻഭജസ്വ നഃ॥ 8-24-66 (56130) തതഃ പ്രസന്നോ ഭഗവാൻസ്വാഗതേനാഭിനന്ദ്യ ച। പ്രോവാച വ്യേതു വസ്ത്രാസോ ബ്രൂത കിം കരവാണി വഃ॥ 8-24-67 (56131) `ദേവാഃ ശർവസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ ഹർഷമുപാഗതാഃ'॥ ॥ 8-24-68 (56132) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ചതുർവിംശോഽധ്യായഃ॥ 24 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-24-2 പിതുഃ പുരതഃ। മഹ്യം മമ॥ 8-24-5 താരകാമയഃ താരകാസുര ഏവാമയോ രോഗവത്പരാഭവഹേതുര്യത്ര സ തഥാ॥ 8-24-60 ഈഡ്യതേ ഈഡ്യമാനായ। കർമണീദമപൌരുഷം॥ 8-24-66 ഭജസ്വ ഇഷ്ടൈഃ കാമൈഃ പൂരയസ്വ॥ 8-24-68 വ്യേതു വ്യപഗച്ഛതു॥ 8-24-24 ചതുർവിംശോഽധ്യായ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 025

॥ ശ്രീഃ ॥

8.25. അധ്യായഃ 025

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദേവൈ രുദ്രവചനാത്തസ്യ സ്വസ്വാർധബലദാനപൂർവകം ത്രിപുരസംഹാരായാഭിഷേചനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-25-0 (56133) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-25-0x (4887) പിതൃദേവർഷിസംഘേഭ്യോഽഭയേ ദത്തേ മഹാത്മനാ। സത്കൃത്യ ശങ്കരം പ്രാഹ ബ്രഹ്മാ ലോകപിതാമഹഃ॥ 8-25-1 (56134) ഇമാന്യസുരദുർഗാണി ലോകാംസ്ത്രീനാക്രമന്തി ഹി। കശ്ച പ്രജാപതിർഘോരാംസ്താൻസ്രർവാഞ്ജഹി മാ ചിരം॥ 8-25-2 (56135) വരാതിസർഗാദ്ദേവേശ പ്രാജാപത്യമിദം പരം। മയാഽധിതിഷ്ഠതാ ദത്തോ ദാനവേഭ്യോ മഹാന്വരഃ॥ 8-25-3 (56136) നാസ്ത്യന്യോ യുധി തേഷാം വൈ നിഹന്താ ഇതി നഃ ശ്രുതം। താനതിക്രാന്തമര്യാദാന്നാന്യഃ സംഹർതുമർഹതി। ത്വാമൃതേ സർവഭൂതേശ ത്വം ഹ്യേഷാം പ്രത്യരിർവധേ॥ 8-25-4 (56137) സ ത്വം ദേവ പ്രപന്നാനാം യാചതാം ച ദിവോകസാം। കുരു പ്രസാദം വരദ ദാനവാഞ്ജഹി സംയുഗേ॥ 8-25-5 (56138) ത്വത്പ്രസാദാജ്ജഗത്സർവം സുഖമൈധത മാനദ। ശരണ്യസ്ത്വം ഹി ദേവാനാം വയം ത്വാം ശരണം ഗതാഃ॥ 8-25-6 (56139) ഈശ്വര ഉവാച। 8-25-7x (4888) ഹന്തവ്യാഃ ശത്രവഃ സർവേ യുഷ്മാകമിതി മേ മതിഃ। ന ത്വേകശ്ചോത്സഹേ ഹന്തും ബലിനഃ സുരവിദ്വിഷഃ॥ 8-25-7 (56140) തേ യൂയം സഹിതാഃ സർവേ മദീയേനാപി തേജസാ। ജയധ്വം യുധി താൻസർവാൻസംഘാതേന മഹാബലാൻ॥ 8-25-8 (56141) ദേവാ ഊചുഃ। 8-25-9x (4889) അസ്മത്തേജോബലം യാവത്താവദ്ദ്വിഗുണമേവ വാ। തത്തേഷാമിതി മന്യാമോ ദൃഷ്ടതേജോബലാ ഹി തേ॥ 8-25-9 (56142) ഈശ്വര ഉവാച। 8-25-10x (4890) വധ്യാസ്തേ സർവഥാ പാപാ യേ യുഷ്മാസ്വപരാധിനഃ। മമ തേജോബലാർധേന സർവേ മൃദ്ഗഥ ശാത്രവാൻ॥ 8-25-10 (56143) ദേവാ ഊചുഃ। 8-25-11x (4891) ബിഭർതും തവ തേജോർധം ന ശക്ഷ്യാമ സുരേശ്വര। സർവേഷാം നോ ബലാർധേന ത്വമേവ ജഹി ശാത്രവാൻ॥ 8-25-11 (56144) വയം ച സർവഥാ ദേവ രക്ഷണീയാസ്തഥൈവ ച। സ നോ രക്ഷ മഹാദേവ ത്വമേവ ജഹി ശാത്രവാൻ॥ 8-25-12 (56145) ഈശ്വര ഉവാച। 8-25-13x (4892) മമ തേജോ ന ശക്താ ഹി സർവേ ധാരയിതും യദി। അഹമേനാന്വധിഷ്യാമി യുഷ്മത്തേജോർധസംയുതഃ॥ 8-25-13 (56146) ബലാർധം യദി മേ ദേവാ ന ധാരയിതുമാഹവേ। ശക്താഃ സർവേ ഹി സംഗംയ യൂയം തത്പ്രബ്രവീമി വഃ॥ 8-25-14 (56147) സമാ ഭവന്തി മേ സർവേ ദാനവാശ്ചാമരാശ്ച യേ। ശിവോഽസ്മി സർവഭൂതാനാം ശിവത്വം തേന മേ സുരാഃ॥ 8-25-15 (56148) കിന്ത്വധർമേണ വർതന്തേ യസ്മാത്തേ സുരശത്രവഃ। തസ്മാദ്വധ്യാ മയാപ്യേതേ യുഷ്മാകം ച ഹിതേപ്സയാ॥ 8-25-16 (56149) ശരണം വഃ പ്രപന്നാനാം ധർമേണ ച ജിഗീഷതാം। സാഹായ്യം വഃ കരിഷ്യാമി നിഹനിഷ്യാമി വോ രിപൂൻ॥ 8-25-17 (56150) ദീയതാം ച ബലാർധം മേ സർവൈരപി പൃഥക്പൃഥക്। പശുത്വം ചൈവ മേ ലോകാഃ സർവേ കൽപന്തു പീഡിതാഃ॥ 8-25-18 (56151) പശൂനാം തു പതിത്വം മേ ഭവത്വദ്യ ദിവൌകസഃ। ഏവം ന പാപം പ്രാപ്സ്യാമി പശൂൻഹത്വാ സുരദ്വിപഃ॥ 8-25-19 (56152) കൽപയധ്വം രഥം ദിവ്യം രഥാശ്വാംശ്ചൈവ പാരഗാൻ। ധനുഃ ശരം സാരഥിം ച തതോ ജേഷ്യാമി വോ രിപൂൻ॥ 8-25-20 (56153) ഇതി ശ്രുത്വാ വചോ ദേവാ ദേവദേവസ്യ ഭൂപതേഃ। വിഷാദമഗമൻസർവേ പശുത്വം പ്രതി ശങ്കിതാഃ॥ 8-25-21 (56154) തേഷാം ഭാവം ഭവോ ജ്ഞാത്വാ ദേവസ്താനബ്രവീദിദം। മാ വോസ്തു പശുഭാവേഽസ്മിൻഭയം വിബുധസത്തമാഃ॥ 8-25-22 (56155) ശ്രൂയതാം പശുഭാവസ്യ വിമോക്ഷഃ ക്രിയതാം ച സഃ॥ 8-25-23 (56156) യോ വഃ പശുപതേശ്ചര്യാം ചരിഷ്യതി സ മോക്ഷ്യതേ। പശുത്വാദിതി സത്യം വഃ പ്രതിജാനേ സമാഗമേ॥ 8-25-24 (56157) യേ ചാപ്യന്യേ ചരിഷ്യന്തി വ്രതം മോക്ഷ്യന്തി തേഽപി ച॥ 8-25-25 (56158) നൈ(ത്യ)ഷ്ഠികം ദ്വാദശാബ്ദം വാ അർധമബ്ദമൃതുത്രയം। മാസം ദ്വാദശരാത്രം ഗുഹ്യം വ്രതം ദിവ്യം ചരിഷ്യഥ॥ 8-25-26 (56159) തം തഥേത്യബ്രുവന്ദേവാ ദേവദേവനമസ്കൃതം। ഊചുശ്ചേദം ഗൃഹാണേദം തേജസോഽർധമിതി പ്രഭും॥ 8-25-27 (56160) പ്രത്യുവാച തഥേത്യേവ ശൂലധൃദ്രാജസത്തമ। തതസ്തേ പ്രദദുഃ സർവേ തേജസോഽർധം മഹാത്മനേ॥ 8-25-28 (56161) സർവമാദായ സർവേഷാം തേജസോഽർധം ദിവൌകസാം। തേജസാപ്യധികോ ഭൂത്വാ ഭൂയോഽപ്യതിബലോഽഭവത്॥ 8-25-29 (56162) തതഃ പ്രഭൃതി ദേവാനാം ദേവദേവോഽഭവദ്ഭവഃ। പതിശ്ച സർവഭൂതാനാം പശൂനാം ചാഭവത്തദാ॥ 8-25-30 (56163) തസ്മാത്പശുപതിശ്ചോക്തോ ഭവത്വാച്ച ഭവേതി വൈ॥ അർധമാദായ സർവേഷാം തേജസാ പ്രജ്വലന്നിവ। 8-25-31 (56164) ഭാസയാമാസ താൻസർവാന്ദേവദേവോ മഹാദ്യുതിഃ॥ തതോഽഭിഷിഷിച്യുഃ സർവേ സുരാ രുദ്രം പുരാരിണം। 8-25-32 (56165) മഹാദേവ ഇതി ഹ്യാസീദ്ദേവദേവോ മഹേശ്വരഃ॥ ॥ 8-25-33 (56166) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി പഞ്ചവിംശോഽധ്യായഃ॥ 25 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 026

॥ ശ്രീഃ ॥

8.26. അധ്യായഃ 026

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദേബാനാമാജ്ഞയാ വിശ്വകർമണാ ഭൂംയാദിസാധനൈ രുദ്രായ രഥനിർമാണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-26-0 (56167) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-26-0x (4893) തേജസോഽർധം സുരാ ദത്ത്വാ ശങ്കരായ മഹാത്മനേ। പശുത്വമപി ചോപേത്യ വിശ്വകർമാണമവ്യയം॥ 8-26-1 (56168) ഊചുഃ സർവേ സമാഭാഷ്യ രഥഃ സങ്കൽപ്യതാമിതി। വിശ്വകർമാഽപി സഞ്ചിന്ത്യ രഥം ദിവ്യമകൽപയത്॥ 8-26-2 (56169) സമേതാം പൃഥിവീം ദേവീ വിശാലാം പുരമാലിനീം। സപർവതവനദ്വീപാം ചക്രേ ഭൂതധരാം രഥം॥ 8-26-3 (56170) ഈഷാം നക്ഷത്രവംശം ച ഛത്രം മേരുമഹാഗിരിം। അനേകദ്രുസഞ്ഛന്നം രത്നാകരമനുത്തമം॥ 8-26-4 (56171) ഹിമവന്തം ച വിന്ധ്യം ച നാനാദ്രുമലതാകുലം। അവസ്കരം പ്രതിഷ്ഠാനം കൽപയാമാസ വൈ തദാ॥ 8-26-5 (56172) അസ്തംഗിരിമധിഷ്ഠാനം നാനാദ്വിജഗണായുതം। ചകാര ഭഗവാംസ്ത്വഷ്ടാ ഉദയം രഥകൂബരം॥ 8-26-6 (56173) മീനനക്രഝഷാവാസം ദാനവാലയമുത്തമം। സമുദ്രമക്ഷം വിദധേ പത്തനാകരശോഭിതം॥ 8-26-7 (56174) ചക്രം ചക്രേ ചന്ദ്രമസം താരകാഗണമണ്ഡിതം। ദിവാകരം ചാപ്യപരം ചക്രം ചക്രേംഽശുമാലിനം॥ 8-26-8 (56175) ഗംഗാം സരസ്വതീം തൂണീം ചക്രേ വിശ്വകൃദവ്യയഃ। അലങ്കാരാ രഥസ്യാസന്നാപഗാഃ സരിതസ്തഥാ॥ 8-26-9 (56176) ത്രീനഗ്നീൻമന്ത്രവച്ചക്രേ രഥസ്യാഥ ത്രിവേണുകം। അനുകർഷാന്രഥേ ദീപ്താന്വരൂഥാംശ്ചാപി താരകാഃ॥ 8-26-10 (56177) ഓഷധീർവീരുധശ്ചൈവ ഘണ്ടാജാലം ച ഭാനുമത്। അലഞ്ചകാര ച രഥം മാസപക്ഷർതുഭിർവിഭുഃ॥ 8-26-11 (56178) അഹോരാത്രൈഃ കലാഭിശ്ച കാഷ്ഠാഭിരയനൈസ്തഥാ। ദ്യാം യുഗം യുഗപർവാണി സംവർതകബലാഹരകാൻ॥ 8-26-12 (56179) ശംയാം ധൃതിം ച മേധാം ച സ്ഥിതിം സന്നതിമേവ ച। ഋഘ്വേദം സാമവേദം ച ധുര്യാവശ്വാവകൽപയത്॥ 8-26-13 (56180) പൃഷ്ഠാശ്വൌ തു യജുർവേദഃ കൽപിതോഽഥർവണസ്തഥാ। അശ്വാനാം ചാപ്യലങ്കാരം വിദധേ പദസഞ്ചയം॥ 8-26-14 (56181) സിനീവാലീമനുമതിം കുഹൂം രാകാം ച സുപ്രഭാം। യോക്താണി ചക്രേ ചാശ്വാനാം കൂശ്മാണ്ഡാംശ്ചാപി പന്നഗാൻ। 8-26-15 (56182) താലപൃഷ്ഠോഽഥ നഹുഷഃ കാർകോടകധനഞ്ജയൌ। ഇതരേ ചാഭവന്നാഗാ ഹയാനാം വാഹബന്ധനം॥ 8-26-16 (56183) അഭീശവഃ ഷഡംഗാനി കൽപിതാനി മഹീപതേ। ഓങ്കാരഃ കൽപിതസ്തസ്യ പ്രതോദോ വിശ്വകർമണാ॥ 8-26-17 (56184) യജ്ഞാഃ സർവേ പൃഥക്ലൃപ്താ രഥാംഗാനി ച ഭാഗശഃ। അധിഷ്ഠാനം മനശ്ചാസീത്പരിരഥ്യാ സരസ്വതീ॥ 8-26-18 (56185) നാനാവർണാനി ശസ്ത്രാണി പതാകാഃ പവനേരിതാഃ। വിദ്യുദിന്ദ്രധനുര്യുക്തം രഥം ദീപ്ത്യാ വ്യദീപയത്॥ 8-26-19 (56186) വർമ യോദ്ധും ച വിഹിതം നമോ ഗ്രഹഗണാകുലം। അഭേദ്യം ഭാനുമച്ചിത്രം കാലചക്രപരിക്ഷതം॥ 8-26-20 (56187) ഏവമസ്മിൻമഹാരാജ കൽപിതേ രഥസത്തമേ। ത്വഷ്ട്രാ മനുജശാർദൂല ദ്വിഷതാം ഭയവർധനേ॥ 8-26-21 (56188) സ്വാന്യായുധാനി ദിവ്യാനി ന്യദധാച്ഛങ്കരോ രഥേ। ധ്വജയഷ്ടിം വിയത്കൃത്വാ സ്ഥാപയാമാസ ഗോവൃഷം॥ 8-26-22 (56189) ബ്രഹ്മദൺ·ഡഃ കാലദംഡോ രുദ്രദണ്ഡശ്ച തേ ജ്വരാഃ। പരിഷ്കാരാ ർഥസ്യാസൻസമന്താദ്ദിശമുദ്ധതാഃ॥ 8-26-23 (56190) വിചിത്രമൃതുഭിഃ ഷഡ്ഭിഃ കൃത്വാ സംവത്സരം ധനുഃ। ഛായാമേവാത്മനശ്ചക്രേ ധനുർജ്യാമക്ഷയാം ധ്രുവാം॥ 8-26-24 (56191) കാലോ ഹി ഭഗവാന്രുദ്രസ്തച്ച സംവത്സരം ധനുഃ। തസ്മാദ്രൌദ്രീ കാലരാത്രീ ജ്യാ കൃതാ ധനുഷോ ജരാ॥ 8-26-25 (56192) തതോ രഥേ രഥാശ്വാംസ്താനൃഷയഃ സമയോജയൻ। ഏകൈകശഃ സുസംഹൃഷ്ടാനാദായ സുധൃതവ്രതാഃ॥ 8-26-26 (56193) ദക്ഷിണസ്യാം ധുരി കൃത ഋഗ്വേദോ മന്ത്രപാരഗൈഃ। സവ്യതഃ സാമവേദശ്ച യുക്തോ രാജൻമഹർഷിഭിഃ॥ 8-26-27 (56194) പാർഷ്ഠിദക്ഷിണതോ യുക്തോ യജുർവേദഃ സുരദ്വിജൈഃ। ഇതരസ്യാം തഥാ പാർഷ്ഠ്യാം യുക്തോ രാജന്നഥർവണഃ॥ 8-26-28 (56195) ഏവം തേ വാജിനോ യുക്താ യജ്ഞവിദ്ഭിസ്തഥാ രഥേ। അശോഭന്ത തഥാ യുക്താ യഥൈവാധ്വരമധ്യഗാഃ॥ 8-26-29 (56196) കൽപയിത്വാ രഥം ദിവ്യം തതോ ബാണമകൽപയത്। ചിന്തയിത്വാ ഹരിം വിഷ്ണുമവ്യയം യജ്ഞവാഹനം॥ 8-26-30 (56197) ശരം സങ്കൽപയാഞ്ചക്രേ വിശ്വകർമാ മഹാമനാഃ। തസ്യ വാജാംശ്ച പുംഖം ച കൽപയാമാസ വൈ തദാ॥ 8-26-31 (56198) പുണ്യഗന്ധവഹം രാജഞ്ശ്വസനം രാജസത്തമ। അഗ്നീഷോമൌ ശരമുഖേ കൽപയാമാസ വൈ തദാ॥ 8-26-32 (56199) അഗ്നീഷോമാത്മകം കൃത്സ്നമുച്യതേ വൈഷ്ണവം ജഗത്। വിഷ്ണുരാത്മാ ഭഗവതോ ഭവസ്യാമിതതേജസഃ॥ 8-26-33 (56200) തസ്മാദ്ധനുർജ്യാസംസ്പർശം സ വിഷേഹേ ശരസ്യ വൈ। തസ്മിഞ്ശരേ തീക്ഷ്ണമന്യുമമുഞ്ചദ്ദുഃസഹം പ്രഭുഃ॥ 8-26-34 (56201) ഭൃഗ്വംഗിരോമന്യുഭവഃ ക്രോധാഗ്നിരതിദുഃസഹഃ। സ നീലലോഹിതോ ധൂംരഃ കൃത്തിവാസാ ഭയാനകഃ॥ 8-26-35 (56202) ആദിത്യായുതസങ്കാശസ്തേജോജ്വാലാവൃതോ ഭവഃ। ദുശ്ചര്യച്യാവകോ ജേതാ ഹന്താ ബ്രഹ്മദ്വിഷാം വരഃ॥ 8-26-36 (56203) തസ്യാംഗാനി സമാശ്രിത്യ സ്ഥിതം വിശ്വമിദം ജഗത്। ജംഗമാജംഗമം രാജഞ്ഛുശുഭേഽദ്ഭുതദർശനം॥ 8-26-37 (56204) ദൃഷ്ടാ തു തം രഥം ദിവ്യം കവചീ സ ശരാസനീ। ആദദേ സ ശരം ദിവ്യം സോമവിഷ്ണ്വഗ്നിവായുജം॥ 8-26-38 (56205) തമാദായ മഹാദേവസ്ത്രാസയന്ദൈത്യദാനവാൻ। ആരുരോഹ തദാ യത്തഃ കംപയന്നിവ രോദസീ॥ 8-26-39 (56206) മഹർഷിഭിഃ സ്തൂയമാനോ വന്ദ്യമാനശ്ച വന്ദിഭിഃ। ഉപനൃത്തശ്ചാപ്സരസാം ഗണൈർനൃത്തവിശാരദൈഃ॥ 8-26-40 (56207) സ ശോഭമാനോ വരദഃ ഖംഗീ ബാണീ ശരാസനീ। ഹസന്നിവാബ്രവീദ്ദേവഃ സാരഥിഃ കോ ഭവേദിതി॥ ॥ 8-26-41 (56208) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷഡ്വിംശോഽധ്യായഃ॥ 26 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 027

॥ ശ്രീഃ ॥

8.27. അധ്യായഃ 027

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദേവാനാം പ്രാർഥനയാ ബ്രഹ്മണാ രുദ്രരഥസാരഥ്യകരണം॥ 1 ॥ രുദ്രേണ ത്രിപുരദഹനം॥ 2 ॥ ദുര്യോധനേന ദൃഷ്ടാന്തപ്രദർശനപൂർവകം ശല്യംപ്രതി കർണരഥസാരഥ്യകരണപ്രാർഥനാ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-27-0 (56209) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-27-0x (4894) തമബ്രുവന്ദേവഗണാ യം ഭവാൻസന്നിയോക്ഷ്യതേ। സ ഭവിഷ്യതി ദേവേശ സാരഥിസ്തേ ന സംശയഃ॥ 8-27-1 (56210) താനബ്രവീൻമഹാദേവോ മത്തഃ ശ്രേഷ്ഠതരോ ഹി യഃ। തം സാരഥിം കുരുധ്വം വൈ സ്വയം സഞ്ചിന്ത്യ മാ ചിരം॥ 8-27-2 (56211) ഏതച്ഛ്രുത്വാ വചോ ദേവാഃ സർവേ ഗത്വാ പിതാമഹം। പ്രണിപത്യോചുരേകാഗ്രാഃ പ്രസാദ്യൈനം മഹർഷിഭിഃ॥ 8-27-3 (56212) ത്വയാ യത്കഥിതം ദേവ ത്രിദശാരിനിബർഹണേ। തഥാ തത്കൃതമസ്മാഭിഃ പ്രസന്നശ്ച വൃഷധ്വജഃ॥ 8-27-4 (56213) രഥശ്ച വിഹിതോഽസ്മാഭിർവിചിത്രായുധസംവൃതഃ। സാരഥിം ച ന ജാനീമഃ കഃ സ്യാത്തസ്മിന്രഥോത്തമേ॥ 8-27-5 (56214) തസ്മാദ്വിധീയതാം കശ്ചിത്സാരഥിർദേവസത്തമ। സഫലാം താം ഗിരം ദേവ കർതുമർഹസി നോ വിഭോ। ഏവമസ്മാസു ഹി പുരാ ഭഗവന്നുക്തവാനസി॥ 8-27-6 (56215) സദൈവ യുക്തോ രഥസത്തമോ വൈ ദുരാധർഷോ ദ്രാവണഃ ശാത്രവാണാം। പിനാകധന്വാ വിഹിതോഽത്ര യോദ്ധാ വിഭീഷയന്ദാനവാനുദ്യതോഽസൌ॥ 8-27-7 (56216) തഥൈവ വേദാശ്ച ഹയാ രഥാഗ്ര്യ ധരാ സശൈലാ ച രഥോ മഹാത്മനഃ। നക്ഷത്രവംശാനുഗതോ വരൂഥീ യസ്മിന്യോദ്ധാ സാരഥിനാഽഭിരക്ഷ്യഃ॥ 8-27-8 (56217) തത്ര സാരഥിരേഷ്ടവ്യഃ സർവൈരേതൈർവിശേഷവാൻ॥ 8-27-9 (56218) തം പ്രവിഷ്ടാ രഥം ദേവാ രഥയോദ്വാരമേവ ച। കവചാനി ച ശസ്ത്രാണി കാർമുകം ച പിതാമഹ॥ 8-27-10 (56219) ത്വാമൃതേ സാരഥിം തത്ര നാന്യം പശ്യാമഹേ വയം। ത്വം ഹി സർവൈർഗണൈര്യുക്തോദേവതാഭ്യോഽധികഃ പ്രഭോ॥ 8-27-11 (56220) ത്വം ദേവ ശക്തോ ലോകേശ നിയന്തും പ്രദ്രുതാനിമാൻ। വേദാംശ്ച സോപനിഷദഃ സാരഥിർഭവ നഃ സ്വയം॥ 8-27-12 (56221) യോദ്വും ബലേന വീര്യേണ സത്വേന വിനയേന ച। അധികഃസാരഥിഃകാര്യോ നാസ്തി ചാന്യോഽധികോ ഭവാത്॥ 8-27-13 (56222) സ ഭവാംസ്താരയത്വസ്മാൻകുരു സാരഥ്യമവ്യയ। ഭവാനഭ്യധികസ്ത്വത്തോ നാന്യോസ്തി ഭവിതാ ത്വിഹ॥ 8-27-14 (56223) ത്വം ഹി ദേവേശ സർവൈസ്തു വിശിഷ്ടോ വദതാം വര। തം രഥം ത്വം സമാരുഹ്യ സംയച്ഛ പരമാൻഹയാൻ॥ 8-27-15 (56224) തവ പ്രസാദാദ്വധ്യേയുർദേവ ദൈവതകണ്ടകാഃ। സ നോ രക്ഷ മഹാബാഹോ ദൈത്യേഭ്യോ മഹതോ ഭയാത്॥ 8-27-16 (56225) ത്വം ഹി നോ ഗതിരവ്യഗ്ര തവം ന്ത്രേ ഗോപ്താ മഹാവ്രത। ത്വത്പ്രസാദാത്സുരാഃ സർവേ പൂജ്യന്തേ ത്രിദിവേ പ്രഭോ॥ 8-27-17 (56226) ഇതി തേ ശിരസാഽഗച്ഛംസ്ത്രിലോകേശം പിതാമഹം। ദേവാഃ പ്രസാദയാമാസുഃ സാരഥ്യായേതി നഃ ശ്രുതം॥ 8-27-18 (56227) ബ്രഹ്മോവാച। 8-27-19x (4895) ഏവമേതത്സുരാസ്തഥ്യം നാന്യസ്ത്വഭ്യധികോ ഭവാത്। സാരഥിത്വം കരിഷ്യാമി ശങ്കരസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-27-19 (56228) സർവഥാ രഥിനഃ ശ്രേയാൻകർതവ്യോ രഥസാരഥിഃ। തസ്മാദേതദ്യഥാതത്ത്വം ജ്ഞാത്വാ യുഷ്മാംശ്ച സംഗതാൻ। സംയച്ഛാമി ഹയാനേഷ വിബുധായ കപർദിനേ॥ 8-27-20 (56229) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-27-21x (4896) ഏവമുക്ത്വാ ജടാഭാരം സംയംയ പ്രപിതാമഹഃ। പരിധായാജിനം ഗാഢം സന്ന്യസ്യ ച കമണ്ഡലും। പ്രതോദപാണിർഭഗവാനാരുരോഹ രഥം തദാ॥ 8-27-21 (56230) സാരഥൌ കൽപിതേ ദേവൈരീശാനസ്യ മഹാത്മനഃ। തസ്മിന്നാരോഹതി രഥം കൽപിതം ലോകസംഭൃതം। ശിരോഭിഃ പതിതാ ഭൂമൌ തുരഗാ വേദസംഭൃതാഃ॥ 8-27-22 (56231) ഉഭാഭ്യാം ലോകനാഥാഭ്യാമാസ്ഥിതം രഥസത്തമം। ഓഢും ന ശക്താ വേദാശ്വാ ജാനുഭ്യാമപതൻമഹീം॥ 8-27-23 (56232) അഭീശുഭിസ്തു ഭഗവാനുദ്യംയ ച ഹയാന്വിഭുഃ। അസ്തു വീര്യം ച ശൌര്യം ച വേദാശ്വാനാമിതി പ്രഭുഃ। രഥം സഞ്ചോദയാമാസ ദേവാനാം പ്രഭുരവ്യയഃ॥ 8-27-24 (56233) തതോഽധിരൂഢേ വരദേ രഥം പശുപതിസ്തദാ। സാധുസാധ്വിതി ദേവേശം സ്മയമാനോഽഭ്യഭാഷത॥ 8-27-25 (56234) യാഹി ദേവ യതോ ദൈത്യാശ്ചോദയാശ്വാനരിന്ദമ। പശ്യ ബാഹ്വോർബലം മേഽദ്യ നിഘ്നതഃ ശാത്രവാന്രണേ॥ 8-27-26 (56235) തതോഽശ്വാംശ്ചോദയാമാസ മനോമാരുതരംഹസഃ। പുരാണ്യുദ്ദിശ്യ ഖസ്ഥാനി ദാനവാനാം തരസ്വിനാം॥ 8-27-27 (56236) തതസ്തേ സഹസോത്പത്യ വേദാഖ്യാ രഥവാജിനഃ। ക്ഷണേന തേന ദൈത്യാനാം പുരാണി പ്രാപയൻഹരം॥ 8-27-28 (56237) അഥർവാംഗിരസൌ ചാസ്താം ചക്രരക്ഷൌ മഹാത്മനഃ। അഥാധിജ്യം ധനുഃ കൃത്വാ ശർവഃ സന്ധായ തം ശരം। യുക്ത്വാ പാശുപതാസ്ത്രേണ ത്രിപുരം സമചിന്തയത്॥ 8-27-29 (56238) തസ്മിൻസ്ഥിതേ തതോ രാജന്രുദ്രേ സജ്ജിതകാർമുകേ। പുരാണി തേന കാലേന ജഗ്മുരേകത്വമാശു വൈ॥ 8-27-30 (56239) ഏകീഭാവം ഗതേ ചൈവ ത്രിപുരത്വമുപാഗതേ। ബഭൂവ തുമുലോ ഹർഷോ ദേവതാനാം മഹാത്മനാം॥ 8-27-31 (56240) തതോ ദേവഗുണാഃ സർവേ സിദ്ധാശ്ച പരമർഷയഃ। ജയേതി വാചോ മുമുചുഃ സംസ്തുവന്തോ മഹേശ്വരം॥ 8-27-32 (56241) തതോഽഗ്രതഃ പ്രാദുരഭൂത്ത്രിപുരം ജഘ്നുഷോഽസുരാൻ। അനിർദേശ്യാഗ്ര്യവപുഷോ ദേവസ്യാസഹ്യതേജസഃ॥ 8-27-33 (56242) ത്രീണി ദൃഷ്ട്വൈവ സംസ്ഥാനി പുരാണ്യഥ പിനാകധൃത്। സ തദ്വികൃഷ്യ ഭഗവാന്ദിവ്യം ലോകേശ്വരോ ധനുഃ। ത്രൈലോക്യസാരം തമിഷും മുമോച ത്രിപുരം പ്രതി॥ 8-27-34 (56243) ഏകബാണേന തം ദേവസ്ത്രിപുരം പരമേശ്വരഃ। നിജഘ്നേ സാസുരഗണം ദേവദേവോ മഹേശ്വരഃ॥ 8-27-35 (56244) ബാണതേജോഗ്നിദഗ്ധം തദ്വിപ്രകീർണം സഹസ്രധാ। മഹദാർതസ്വരം കൃത്വാ നാവശേഷമുപാഗതം। മദ്രേശ സാസുരഗണം പ്രാപതത്പശ്ചിമാർണവേ॥ 8-27-36 (56245) ഏവം ഹി ത്രിപുരം ദഗ്ധം ദാനവാശ്ചാപ്യശേഷതഃ। മഹേശ്വരേണ ക്രുദ്ധേന ത്രൈലോക്യസ്യ ഹിതൈഷിണാ॥ 8-27-37 (56246) സ ചാത്മക്രോധജോ വിഹ്നിർദഹേത്യുക്തോ നിവാരിതഃ। ത്രൈലോക്യമവിശേഷേണ പുനർദഗ്ധും പ്രചക്രമേ॥ 8-27-38 (56247) കാലാഗ്നിമിവ നിർദഗ്ധുമുത്ഥിതം തം പുനഃ പുനഃ। മാകാർഷീർഭസ്മാസാല്ലോകാനിതി ത്ര്യക്ഷോഽബ്രവീദ്വചഃ॥ 8-27-39 (56248) തതഃ പ്രകൃതിമാപന്നാ ദേലോകാസ്തഥർഷയഃ। തുഷ്ടുവുർവാഗ്ഭിരഗ്ര്യാഭിഃ സ്ഥാണും ത്രിപുരവൈരിണം॥ 8-27-40 (56249) തേഽനുജ്ഞാതാ ഭഗവതാ സർവേ ജഗ്മുര്യഥാഗതം। കൃതകാമാഃ പ്രസന്നേന പ്രജാപതിമുഖാഃ സുരാഃ॥ 8-27-41 (56250) ഏവം രുദ്രസ്യ കൃതവാൻസാരഥ്യം തു പിതാമഹഃ। സംയച്ഛ തുരഗാനസ്യ രാധേയസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-27-42 (56251) ത്വം ഹി കൃഷ്ണാച്ച കർണാച്ച ഫൽഗുനാച്ച ഗുണാധികഃ। ബലതോ രൂപതോ യോഗാദസ്ത്രസംപദ ഏവ ച॥ 8-27-43 (56252) സമാസക്തം മഹീപാല കുരു മേ ഹിതമീപ്സിതം। യുദ്വേ ഹ്യയം രുദ്രകൽപസ്ത്വം ച ബ്രഹ്മസമോഽനഘ। തസ്മാച്ഛക്തൌ യുവാം ജേതും മച്ഛത്രൂന്ദിവി വാ സുരാൻ॥ 8-27-44 (56253) സ യഥാ ശല്യ കർണോഽയം ശ്വന്താശ്വം കൃഷ്ണസാരഥിം। പ്രമഥ്യ ഹന്യാത്കൌന്തേയം തഥാ നീതിർവിധീയതാം॥ 8-27-45 (56254) ത്വയി രാജ്യം സുഖം ചൈവ ജീവിതം ജയമേവ ച। സമാസക്തം മഹീപാല കുരു മേ ഹിതമീപ്സിതം॥ 8-27-46 (56255) സംയച്ഛാസ്യ ഹയാന്ത്രാജൻമത്പ്രിയാർഥം പരന്തപ॥ ॥ 8-27-47 (56256) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തവിംശോഽധ്യായഃ॥ 27 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 028

॥ ശ്രീഃ ॥

8.28. അധ്യായഃ 028

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനേന കർണസാരഥ്യേ ശങ്കമാനം ശല്യംപ്രതി പരശുരാമചരിത്രകീർതനപൂർവകം കർണസ്യ തദന്തേവാസിത്വാദിഗുണവത്തയാ തത്സാരഥ്യ കരണേ ദോഷാഭാവപ്രതിപാദനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-28-0 (56257) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-28-0x (4897) ഇമം ചാപ്യപരം ഭൂയ ഇതി ഹാസം നിബോധ മേ। പിതുർമമ സകാശേ വൈ ബ്രാഹ്മണഃ പ്രാഹ ധർമവിത്॥ 8-28-1 (56258) ശ്രുത്വാ ചൈതദ്വചശ്ചിത്രം ഹേതുകാര്യാർഥതത്ത്വവിത്। കുരു ശല്യ വിനിശ്ചിത്യ മാ ഭൂദത്ര വിചാരണാ॥ 8-28-2 (56259) ഭാർഗവാണാം കുലേ ജാതോ ജമദഗ്നിർമഹാതപാഃ। തസ്യ രാമേതി വിഖ്യാതഃ പുത്രസ്തേജോഗുണാന്വിതഃ॥ 8-28-3 (56260) സ തീവ്രം തപ ആസ്ഥായ സംപ്രസാദിതവാൻഭവം। അസ്ത്രഹേതോഃ പ്രസന്നാത്മാ നിയതഃ സംയതേന്ദ്രിയഃ॥ 8-28-4 (56261) തസ്മൈ തുഷ്ടോ മഹാദേവോ ഭക്ത്യാ ച പ്രശമേന ച। ഹൃദ്ഗതം ചാസ്യ വിജ്ഞായ ദർശയാമാസ ശങ്കരഃ। പ്രത്യക്ഷേണ മഹാദേവഃ സ്വാം തനും സർവശങ്കരഃ॥ 8-28-5 (56262) ശങ്കര ഉവാച। 8-28-6x (4898) രാമ തുഷ്ടോഽസ്മി ഭദ്രം തേ വിദിതം തവ ചേപ്സിതം। കുരുഷ്വ പൂതമാത്മാനം സർവമേതദവാപ്സ്യസി॥ 8-28-6 (56263) ദാസ്യാമി തേ തദാഽസ്ത്രാണി യദാ പൂതോ ഭവിഷ്യസി। അപാത്രമസമർഥം ച ദഹന്ത്യസ്ത്രാണി ഭാർഗവ॥ 8-28-7 (56264) ഇത്യുക്തോ ജാമദഗ്ന്യസ്തു ദേവദേവേന ശൂലിനാ। പ്രത്യുവാച മഹാത്മാനം ശിരസാഽവനതഃ പ്രഭും॥ 8-28-8 (56265) യദാ ജാനാസി ദേവേശ പാത്രം മാമസ്ത്രധാരണേ। തദാ ശുശ്രൂഷതേഽസ്ത്രാണി ഭവാൻമേ ദാതുമർഹതി॥ 8-28-9 (56266) തതഃ സ തപസാ ചൈവ വ്രതേന നിയമേന ച। പൂജോപഹാരബലിഭിർഹോമമന്ത്രപുരസ്കൃതൈഃ॥ 8-28-10 (56267) സമാരാധിതവാഞ്ശർവം ബഹുവർഷഗണാംസ്തദാ। പ്രസന്നശ്ച മഹാദേവോ ഭാർഗവസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-28-11 (56268) അസകൃച്ചാബ്രവീത്തസ്യ ഗുണാന്ദേവ്യാഃ സകാശതഃ। ഭക്തിമാനേഷ സതതം മയി രാമോ ദൃഢവ്രതഃ॥ 8-28-12 (56269) ഏവമസ്യ ഗുണാൻപ്രീതോ ബഹുശോ കഥയദ്വിഭുഃ। ദേവതാനാം പിതൄണാം ച സമക്ഷമരിസൂദന॥ 8-28-13 (56270) ഏതസ്മിന്നേവ കാലേ തു ദൈത്യാ ഹ്യാസൻമഹാബലാഃ। തൈസ്തദാ ദർപമോഹാദ്വൈ അബാധ്യന്ത ദിവൌകസഃ॥ 8-28-14 (56271) തതഃ സംഭൂയ വിബുധാസ്താൻഹന്തും കൃതനിശ്ചയാഃ। ചക്രുഃ ശത്രുവധേ യത്നം ദൈത്യാഞ്ചേതുമശക്നുവൻ॥ 8-28-15 (56272) അഭിഗംയ തതോ ദേവാ മഹേശ്വരമുമാപതിം। പ്രാസാദയംസ്തദാ ഭക്ത്യാ ജഹി ശത്രുഗണാനിതി॥ 8-28-16 (56273) പ്രതിജ്ഞായ തതോ ദേവോ ദേവതാനാം രിപുക്ഷയം। രാമം ഭാർഗവമാഹൂയ സോഽഭ്യഭാഷത ശങ്കരഃ॥ 8-28-17 (56274) രിപൂൻഭാർഗവ ദേവാനാം ജഹി സർവാൻസമാഗതാൻ। ലോകാനാം ഹിതകാമാർഥം മത്പ്രിയാർഥം തഥൈവ ച॥ 8-28-18 (56275) പരശുരാമ ഉവാച। 8-28-19x (4899) കാ ശക്തിർമമ ദേവേശ അകൃതാസ്ത്രസ്യ സംയുഗേ। നിഹന്തും ദാനവാൻസർവാൻകൃതാസ്ത്രാന്യുദ്ധദുർമദാൻ॥ 8-28-19 (56276) ഈശ്വര ഉവാച। 8-28-20x (4900) ഗച്ഛ ത്വം മദനുജ്ഞാനാന്നിഹനിഷ്യസി ശാത്രവാൻ। വിജിത്യ ച രിപൂൻസർവാൻഗുണാൻപ്രാപ്സ്യസി പുഷ്കലാൻ॥ 8-28-20 (56277) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-28-21x (4901) ഏതച്ഛ്രുത്വാ തു വചനം പ്രതിഗൃഹ്യ ച സർവശഃ। രാമഃ കൃതസ്വസ്ത്യയനഃ പ്രയയൌ ദാനവാൻപ്രതി॥ 8-28-21 (56278) തതോഽജയദ്ദേവശത്രൂൻമഹാദർപബലാന്വിതാൻ। വജ്രാശനിസമസ്പർശൈഃ പ്രഹാരൈരേവ ഭാർഗവഃ॥ 8-28-22 (56279) സ ദാനവൈഃ ക്ഷതതനുർജാമദഗ്ന്യോ നൃപോത്തമ। സംസ്പൃഷ്ടഃ സ്ഥാണുനാ സദ്യോ നിർവ്രണഃ സമപദ്യത॥ 8-28-23 (56280) പ്രീതശ്ച ഭഗവാന്ദേവഃ കർമണാ തേന തസ്യ വൈ। വരാൻപ്രാദാദ്ബഹുവിധാൻഭാർഗവായ മഹാത്മനേ॥ 8-28-24 (56281) ഉക്തശ്ച പ്രീതിയുക്തേന ദേവദേവേന ശൂലിനാ॥ 8-28-25 (56282) നിപാതാത്തവ ശസ്ത്രാണാം ശരീരേ യാഽഭവദ്രുജാ। തയാ തേ മാനുഷം കർമ വ്യപോഹം ഭൃഗുനന്ദന। ഗൃഹാണാസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി മത്സകാശാദ്യഥേപ്സിതം॥ 8-28-26 (56283) തതോഽസ്ത്രാണി സമഗ്രാണി വരാംശ്ച മനസേപ്സിതാൻ। ലബ്ധ്വാ ബഹുവിധാന്രാമഃ പ്രണംയശിരസാ ശിവം। അനുജ്ഞാം പ്രാപ്യ ദേവേശാജ്ജഗാമ സ മഹാതപാഃ॥ 8-28-27 (56284) ഏവമേതത്പുരാവൃത്തം തഥാ കഥിതവാനൃഷിഃ॥ 8-28-28 (56285) ഭാർഗവോഽപി ദദൌ സർവം ധനുർവേദം മഹാത്മനേ। കർണായ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ സുപ്രീതേനാന്തരാത്മനാ॥ 8-28-29 (56286) വൃജിനം ന ഭവേത്കിഞ്ചിദസ്യ കർണസ്യ പാർഥിവ। സൂതേന വർധിതോ നിത്യം ന സൂതോ നൃപ ഏവ സഃ॥ 8-28-30 (56287) വിശുദ്ധയോനിം വിജ്ഞായ ദിവ്യാന്യസ്ത്രാണ്യദാദ്ഭൃഗുഃ। നാപി സൂതകുലേ ജാതം മന്യേ കർണം കഥഞ്ചന। ദേവപുത്രമദം മന്യേ ക്ഷത്രിയാണാം കുലോദ്ഭവം॥ 8-28-31 (56288) വിസൃഷ്ടമവിബോധാർഥം കുലസ്യേന്തി മതിർമമ। സർവഥാ ന ഹ്യസോ ശല്യ കർണഃ സൂതകുലോദ്ഭവഃ॥ 8-28-32 (56289) സകുണ്ഡലം സകവചം ദീർഘബാഹുമരിന്ദമം। കഥമാദിത്യസങ്കാശം മൃഗീ സിംഹം പ്രസൂയതേ॥ 8-28-33 (56290) പശ്യ ഹ്യസ്യ ഭുജൌ പീനൌ നാഗരാജകരോപമൌ। വക്ഷഃ പശ്യ വിശാലം ച സർവശസ്ത്രസഹം രണേ॥ 8-28-34 (56291) ന ത്വേവ പ്രാകൃതഃ കശ്ചിത്കർണോ വൈകർതനോ വൃഷാ। മഹാത്മാഹ്യേഷ രാജേന്ദ്ര രാമശിഷ്യഃ പ്രതാപവാൻ॥ ॥ 8-28-35 (56292) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി അഷ്ടവിംശോഽധ്യായഃ॥ 28 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-28-1 നാശക്നുവന്നിതി നഞധ്യാഹാരേണ യോജനാ॥ 8-28-28 അഷ്ടാവിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 029

॥ ശ്രീഃ ॥

8.29. അധ്യായഃ 029

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനപ്രാർഥിതേന ശല്യേന സമയകരണപൂർവകം കർണരഥസാരഥ്യസ്വീകരണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-29-0 (56293) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-29-0x (4902) ഏവം സ ഭഗവാന്ദേവഃ സർവലോകപിതാമഹഃ। സാരഥ്യമകരോത്തത്ര ബ്രഹ്മാ രുദ്രോഽഭവദ്രഥീ॥ 8-29-1 (56294) രഥിനോഽഭ്യധികോ വീര കർതവ്യോ രഥസാരഥിഃ। തസ്മാത്ത്വം പുരുഷവ്യാഘ്ര നിയച്ഛ തുരഗാന്യുധി॥ 8-29-2 (56295) യഥാ ദേവഗണൈസ്തത്ര വൃതോ യത്നാത്പിതാമഹഃ। തഥാഽസ്മാഭിർഭവാന്യത്നാത്കർണാദഭ്യധികോ വൃതഃ॥ 8-29-3 (56296) യഥാ ദേവൈർമഹാരാജ ഈശ്വരാദധികോ വൃതഃ। തഥാ ദേവൈർമഹാരാജ ക്ഷിപ്രം രുദ്രസ്യവ പിതാമഹഃ। നിയച്ഛ തുരഗാന്യുദ്വേ രാധേയസ്യ മഹാദ്യുതേ॥ 8-29-4 (56297) ശല്യ ഉവാച। 8-29-5x (4903) മയാപ്യേതന്നരശ്രേഷ്ഠ ബഹുശോ നരസിംഹയോഃ। കഥ്യമാനം ശ്രുതം ദിവ്യമാഖ്യാനമതിമാനുഷം॥ 8-29-5 (56298) യഥാ ച ചക്രേ സാരഥ്യം ഭവസ്യ പ്രപിതാമഹഃ। യഥാഽസുരാശ്ച നിഹതാ ഇഷുണൈകേന ഭാരത॥ 8-29-6 (56299) കൃഷ്ണസ്യ ചാപി വിദിതം സർവമേതത്പുരാ ഹ്യഭൂത്॥ 8-29-7 (56300) യഥാ പിതാമഹോ ജജ്ഞേ ഭഗവാൻസാരഥിസ്തദാ। അനാഗതമതിക്രാന്തം വേദ കൃഷ്ണോഽപി തത്ത്വതഃ॥ 8-29-8 (56301) ഏതദർഥം വിദിത്വാഽപി സാരഥ്യമുപജഗ്മിവാൻ। സ്വയംഭൂരിവ രുദ്രസ്യ കൃഷ്ണഃ പാർഥസ്യ ഭാരത॥ 8-29-9 (56302) യദി ഹന്യാച്ച കൌന്തേയം സൂതപുത്രഃ കഥഞ്ചനഃ। ദൃഷ്ട്വാ പാർഥം ഹി നിഹതം സ്വയം യോത്സ്യതി കേശവഃ॥ 8-29-10 (56303) ശംഖചക്രഗദാപാണിർധക്ഷ്യതേ തവ വാഹിനീം। ന ചാപി തസ്യ ക്രുദ്ധസ്യ വാർഷ്ണേയസ്യ മഹാത്മനഃ। സ്ഥാസ്യതേ പ്രത്യനീകേഷു കശ്ചിദത്ര നൃപസ്തവ॥ 8-29-11 (56304) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-29-12 (56305) തം തഥാ ഭാഷമാണം തു മദ്രരാജമരിന്ദമഃ। പ്രത്യുവാച മഹാബാഹുരദീനാത്മാ സുതസ്തവ॥ 8-29-12 (56306) മാവമംസ്ഥാ മഹാബാഹോ കർണം വൈകർതനം രണേ। സർവശസ്ത്രഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠം സർവശാസ്ത്രാർഥപരാഗം॥ 8-29-13 (56307) യസ്യ ജ്യാതലനിർഘോഷം ശ്രുത്വാ ഭയകരം മഹത്। പാണ്ഡവേയാനി സൈന്യാനി വിദ്രവന്തി ദിശോ ദശ॥ 8-29-14 (56308) പ്രത്യക്ഷ തേ മഹാബാഹോ യഥാ രാത്രൌ ഘടോത്കചഃ। മായാശതാനി കുർവാണോ ഹതോ മായാപുരസ്കൃതഃ॥ 8-29-15 (56309) ന ചാതിഷ്ഠത ബീഭത്സുഃ പ്രത്യനീകേ കഥഞ്ചന। ഏതാംശ്ച ദിവസാൻസർവാൻഭയേന മഹതാ വൃതഃ॥ 8-29-16 (56310) ഭീമസേനശ്ച ബലവാന്ധനുഷ്കോട്യാഭിചോദിതഃ। ഉക്തശ്ച സഞ്ജ്ഞയാ രാജൻമൂഢ ഔദരികോ യഥാ॥ 8-29-17 (56311) മാദ്രീപുത്രൌ തഥാ ശൂരൌ യേന ജിത്വാ മഹാരണേ। കമപ്യർഥം പുരസ്കൃത്യ ന ഹതൌ യുധി മാരിഷ॥ 8-29-18 (56312) യേന വൃഷ്ണിപ്രവീരസ്തു സാത്യകിഃ സാത്വതാം വരഃ। നിർജിത്യ സമരേ ശൂരോ വിസ്ഥശ്ച ബലാത്കൃതഃ॥ 8-29-19 (56313) സൃഞ്ജയാശ്ചേതരേ സർവേ ധൃഷ്ടദ്യുംനപുരോഗമാഃ। അസകൃന്നിർജിതാഃ സംഖ്യേ സ്മയമാനേന സംയുഗേ॥ 8-29-20 (56314) തം കഥം പാണ്ഡവാ യുദ്വേ വിജേഷ്യന്തി മഹാരഥം। യോ ഹന്യാത്സമരേ ക്രുദ്വോ വജ്രഹസ്തം പുരന്ദരം॥ 8-29-21 (56315) ത്വം ച സർവാസ്ത്രവിദ്വീരഃ സർവവിദ്യാസ്ത്രപാരഗഃ। ബാഹുവീര്യേണ തേ തുല്യഃ പൃഥിവ്യാം നാസ്തി കശ്ചന॥ 8-29-22 (56316) ത്വം ശല്യഭൂതഃ ശത്രൂണാമവിഷഹ്യഃ പരാക്രമേ। തതസ്ത്വമുച്യസേ രാജഞ്ശല്യ ഇത്യരിസൂദന॥ 8-29-23 (56317) തവ ബാഹുബലം പ്രാപ്യ ന ശേകുഃ സർവസാത്വതാഃ। തവ ബാഹുബലാദ്രാജൻകിം നു കൃഷ്ണോ ബലാധികഃ॥ 8-29-24 (56318) യഥാ ഹി കൃഷ്ണേന ബലം ധാര്യം വൈ ഫൽഗുനേ ഹതേ। തഥാ കർണാത്യയീഭാവേ ത്വയാ ധാര്യം മഹദ്ബലം॥ 8-29-25 (56319) കിമർഥം സമരേ സൈന്യം വാസുദേവോ ന്യവാരയത്। കിമർഥം ച ഭവാൻസൈന്യം ന ഹനിഷ്യതി മാരിഷ॥ 8-29-26 (56320) ത്വത്കൃതേ പദവീം ഗന്തുമിച്ഛേയം യുധി മാരിഷ। സോദരാണാം ച വീരാണാം സർവേഷാം ച മഹീക്ഷിതാം॥ 8-29-27 (56321) ശല്യ ഉവാച। 8-29-28x (4904) യൻമാം ബ്രവീഷി ഗാന്ധാരേ അഗ്രേ സൈന്യസ്യ മാനദ। വിശിഷ്ടം ദേവകീപുത്രാത്പ്രീതിമാനസ്ംയഹം ത്വയി॥ 8-29-28 (56322) ഏഷ സാരഥ്യമാതിഷ്ഠേ രാധേയസ്യ യശസ്വിനഃ। യുധ്യതഃ പാണ്ഡവാഗ്ര്യേണ യഥാ ത്വം വീര മന്യസേ॥ 8-29-29 (56323) സമയശ്ച ഹി മേ വീര കശ്ചിദ്വൈകർതനം പ്രതി। ഉത്സൃജേയം യഥാശ്രദ്വമഹം വാചോഽസ്യ സന്നിധൌ॥ 8-29-30 (56324) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-29-31x (4905) തഥേതി രാജൻപുത്രസ്തേ സഹ കർണേന മാരിഷ। അബ്രവീത്മദ്രരാജാനം സർവക്ഷത്രസ്യ സന്നിധൌ॥ 8-29-31 (56325) സാരഥ്യസ്യാഭ്യുപഗമാച്ഛല്യേനാശ്വാസിതസ്തദാ। ദുര്യോധനസ്തദാ ഹൃഷ്ടഃ കർണം തമഭിഷസ്വജേ॥ 8-29-32 (56326) അബ്രവീച്ച പുനഃ കർണം സ്തൂയമാനഃ സുതസ്തവ। ജഹി പാർഥാന്രണേ സർവാൻമഹേന്ദ്രോ ദാനവാനിവ॥ 8-29-33 (56327) സ ശല്യേനാഭ്യുപഗതേ ഹയാനാം സന്നിയച്ഛനേ। കർണോ ഹൃഷ്ടമനാ ഭൂയോ ദുര്യോധനഭാഷത॥ 8-29-34 (56328) നാതിഹൃഷ്ടമനാ ഹ്യേഷ മദ്രരാജോഽഭിഭാഷതേ। രാജൻമധുരയാ വാചാ പുനരേനം ബ്രവീഹി വൈ॥ 8-29-35 (56329) തതോ രാജാ മഹാപ്രാജ്ഞഃ സർവാസ്ത്രകുശലോ ബലീ। ദുര്യോധനോഽബ്രവീച്ഛല്യം മദ്രരാജം മഹീപതിം॥ 8-29-36 (56330) പൂരയന്നിവ ഘോഷേണ മേഘഗംഭീരയാ ഗിരാ। ശല്യ കർണോഽർജുനേനാദ്യ യോദ്വവ്യമിതി മന്യതേ॥ 8-29-37 (56331) തസ്യ ത്വം പുരുഷവ്യാഘ്ര നിയച്ഛ തുരഗാന്യുധി। കർണോ ഹത്വേതരാൻസർവാൻഫൽഗുനം ഹന്തുമിച്ഛതി। തസ്യാഭീഷുഗ്രഹേ രാജൻപ്രയാചേ ത്വാം പുനഃ പുനഃ॥ 8-29-38 (56332) പാർഥസ്യ സചിവഃ കൃഷ്ണോ യഥാഽഭീഷുഗ്രഹോ വരഃ। തഥാ ത്വമപി രാധേയം സർവതഃ പരിപാലയ॥ 8-29-39 (56333) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-29-40x (4906) തതഃ ശല്യഃ പരിഷ്വജ്യ സുതം തേ വാക്യമബ്രവീത്। ദുര്യോധനമമിത്രഘ്നം പ്രീതോ മദ്രാധിപസ്തദാ॥ 8-29-40 (56334) ശല്യ ഉവാച। 8-29-41x (4907) ഏവം ചേൻമന്യസേ രാജൻഗാന്ധാരേ പ്രിയദർശന। തസ്മാത്തേ യത്പ്രിയം കിഞ്ചിത്തത്സർവം കരവാണ്യഹം॥ 8-29-41 (56335) യത്രാസ്മി ഭരതശ്രേഷ്ഠ യോഗ്യഃ കർമണി കർഹിചിത്। തത്ര സർവാത്മനാ യുക്തോ വക്ഷ്യേ കാര്യം പരന്തപ॥ 8-29-42 (56336) യത്തു കർണമഹം ബ്രൂയാം ഹിതകാമഃ പ്രിയാപ്രിയേ। മമ തത്ക്ഷമതാം സർവം ഭവാൻകർണശ്ച സർവശഃ॥ 8-29-43 (56337) കർണ ഉവാച। 8-29-44x (4908) ഈശാനസ്യ യഥാ ബ്രഹ്മാ യഥാ പാർഥസ്യ കേശവഃ। തഥാ നിത്യം ഹിതേ യുക്തോ മദ്രരാജ ഭവസ്വ നഃ॥ 8-29-44 (56338) ശല്യ ഉവാച। 8-29-45x (4909) ആത്മനിന്ദാത്മപൂജാ ച പരനിന്ദാ പരസ്തവഃ। അനാചരിതമാര്യാണാം വൃത്തമേതച്ചതുർവിധം॥ 8-29-45 (56339) യത്തു വിദ്വൻപ്രവക്ഷ്യാമി പ്രxxxxയാർഥമഹം തവ। ആത്മനഃ സ്തവസംയുക്തം തന്നിബോധ യഥാതഥം॥ 8-29-46 (56340) അഹം ശക്രസ്യ സാരഥ്യേ യോഗ്യോ മാതലിവത്പ്രഭോ। അപ്രമാദാത്പ്രയോഗാച്ച ജ്ഞാനവിദ്യാചികിത്സനൈഃ॥ 8-29-47 (56341) തതഃ പാർഥേന സംഗ്രാമേ യുധ്യമാനസ്യ തേഽനഘ। വാഹയിഷ്യാമി തുരഗാന്വിജ്വരോ ഭവ സൂതജ॥ ॥ 8-29-48 (56342) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഏകോനത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 29 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-29-5 നരസിംഹയോഃ കൃഷ്ണാർജുനയോഃ। അതസ്തയോഃ സാംയം മമ കീർതികരമേവേതി ഭാവഃ। സുരസിംഹയോരിതി പാഠേ രുദ്രപിതാമഹയോഃ॥ 8-29-26 കിമർഥമിതി। സാരഥ്യാമാത്രം പ്രതിജ്ഞായ പ്രാതിഭട്യം ചേത്കൃഷ്ണഃ കുര്യാത്തർഹി ത്വം യുധ്യൻ തദ്വൻമിഥ്യാപ്രതിജ്ഞോ ന ഭവിഷ്യസീതി ഭാവഃ॥ 8-29-27 പദവീമാനൃണ്യം॥ 8-29-42 വക്ഷ്യേ വോഢാസ്മി॥ 8-29-45 ആത്മ നിന്ദാപരസ്തവാവപി ശ്രേയസ। നിന്ദ്യൌ കിമുതാത്മപൂജാപരനിന്ദേ। തദുഭയമഹം കരോമീതി ഭാവഃ॥ 8-29-47 അപ്രമാദോഽവധാനം। പ്രയോഗോഽശ്വപ്രേരണം। ജ്ഞാനമാഗാമിദോഷാവേക്ഷണം। വിദ്യാ തത്പരിഹാരജ്ഞാനം। ചികിത്സനം ദോഷപരിഹാരസാമർഥ്യം॥ 8-29-29 ഏകോനത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 030

॥ ശ്രീഃ ॥

8.30. അധ്യായഃ 030

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യേന സാരഥീഭൂയാധിഷ്ഠിതം രഥമധിഷ്ഠായ കർണസ്യ രണായ നിര്യാണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-30-0 (56343) ദുര്യോധന ഉവാച। 8-30-0x (4910) അയം തേ കർണ സാരഥ്യം മദ്രരാജഃ കരിഷ്യതി। കൃഷ്ണാദഭ്യധികോ യന്താ ദേവേശസ്യേവ മാതലിഃ॥ 8-30-1 (56344) യഥാ ഹരിഹയൈര്യുക്തം സംഗൃഹ്ണാതി സ മാതലിഃ। ശല്യസ്തഥാ തവാദ്യായം സംയന്താ രഥവാജിനാം॥ 8-30-2 (56345) യോധേ ത്വയി രഥസ്ഥേ ച മദ്രരാജേ ച സാരഥൌ। രഥശ്രേഷ്ഠോ ധ്രുവം സംഖ്യേ പാർഥാനഭിഭവിഷ്യതി॥ 8-30-3 (56346) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-30-4x (4911) തതോ ദുര്യോധനോ ഭൂയോ മദ്രരാജം തരസ്വിനം। ഉവാച രാജൻസംഗ്രാമേഽധ്യുഷിതേ പര്യുപസ്ഥിതേ॥ 8-30-4 (56347) കർണസ്യ യച്ഛ സംഗ്രാമേ മദ്രരാജ ഹയോത്തമാൻ। ത്വയാഽഭിഗുപ്തോ രാധേയോ വിജേഷ്യതി ധനഞ്ജയം॥ 8-30-5 (56348) ഇത്യുക്തോ രഥമാസ്ഥായ തഥേതി പ്രാഹ ഭാരത। ശല്യേഽഭ്യുപഗതേ കർണഃ സാരഥിം സുമനാഽബ്രവീത്॥ 8-30-6 (56349) ത്വം സൂത സ്യന്ദനം മഹ്യം കൽപയേത്യസകൃത്ത്വരൻ॥ 8-30-7 (56350) തതോ ജൈത്രം രഥവരം ഗന്ധർവനഗരോപമം। വിധിവത്കൽപിതം ഭദ്രം ജയേത്യുക്ത്വാ ന്യവേദയത്॥ 8-30-8 (56351) തം രഥം രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ കർണോഽഭ്യർച്യ യഥാവിധി। സംപാദിതം ബ്രഹ്മവിദാ പൂർവമേവ പുരോധസാ॥ 8-30-9 (56352) കൃത്വാ പ്രദക്ഷിണം യത്നാദുപസ്ഥായ ച ഭാസ്കരം। സമീപസ്ഥം മദ്രരാജമാരോഹ ത്വമഥാബ്രവീത്॥ 8-30-10 (56353) തതഃ കർണസ്യ ദുർധർഷം സ്യന്ദനപ്രവരം മഹത്। ആരുരോഹ മഹാതേജാഃ ശല്യഃ സിംഹ ഇവാചലം॥ 8-30-11 (56354) തതഃ ശല്യാശ്രിതം ദൃഷ്ട്വാ കർണഃ സ്വം രഥമുത്തമം। അധ്യതിഷ്ഠദ്യഥാഽംഭോദം വിദ്യുത്വന്തം ദിവാകരഃ॥ 8-30-12 (56355) താവേകരഥമാരൂഢാവാദിത്യാഗ്നിസമത്വിഷൌ। അഭ്രാജേതാം യഥാ മേഘം സൂര്യാഗ്നീ സഹിതൌ ദിവി॥ 8-30-13 (56356) സംസ്തൂയമാനൌ തൌ വീരൌ തദാസ്താം ദ്യുതിമത്തമൌ। ഋത്വിക്സദസ്യൈരിന്ദ്രാഗ്നീ സ്തൂയമാനാവിവാധ്യരേ॥ 8-30-14 (56357) സ ശല്യസംഗൃഹീതാശ്വേ രഥേ കർണഃ സ്ഥിതോ ബഭൌ। ധനുർവിഷ്ഫാരയൻഘോരം പരിവേഷീവ ഭാസ്കരഃ॥ 8-30-15 (56358) ആസ്ഥിതഃ സ രഥശ്രേഷ്ഠം കർണഃ ശരഗഭസ്തിമാൻ। പ്രബഭൌ പുരുഷവ്യാഘ്രോ മന്ദരസ്ഥ ഇവാംശുമാൻ॥ 8-30-16 (56359) തം രഥസ്ഥം മഹാബാഹും യുദ്വായാമിതതേജസം। ദുര്യോധനസ്തു രാധേയമിദം വചനമബ്രവീത്॥ 8-30-17 (56360) അകൃതം ദ്രോണഭീഷ്മാഭ്യാം ദുഷ്കരം കർമ സംയുഗേ। കുരുഷ്വാധിരഥേ വീര മിഷതാം സർവധന്വിനാം॥ 8-30-18 (56361) മനോഗതം മമ ഹ്യാസീദ്ഭീഷ്മദ്രോണൌ മഹാരഥൌ। അർജുനം ഭീമസേനം ച നിഹന്താരാവിതി ധ്രുവം॥ 8-30-19 (56362) താഭ്യാം യദകൃതം വീര വീരകർമ മഹാമൃധേ। തത്കർമ കുരു രാധേയ വജ്രപാണിരിവാപരഃ॥ 8-30-20 (56363) ഗൃഹാണ ധർമരാജം വാ ജഹി വാ ത്വം ധനഞ്ജയം। ഭീമസേനം ച രാധേയ മാദ്രീപുത്രൌ യമാവപി॥ 8-30-21 (56364) ജയശ്ച തേഽസ്തു ഭദ്രം തേ പ്രയാഹി പുരുഷർഷഭ। പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സൈന്യാനി കുരു സർവാണി ഭസ്മസാത്॥ 8-30-22 (56365) തതസ്തൂര്യസഹസ്രാണി ഭേരീണാമയുതാനി ച। വാദ്യമാനാന്യരോചന്ത മേഘശബ്ദോ യഥാ ദിവി॥ 8-30-23 (56366) പ്രതിഗൃഹ്യ തു തദ്വാക്യം രഥസ്ഥോ രഥരുത്തമഃ। അഭ്യഭാഷത രാധേയഃ ശല്യം യുദ്ധവിശാരദം॥ 8-30-24 (56367) ചോദയാശ്വാൻമഹാബാഹോ യാവദ്വൻമി ധനഞ്ജയം। ഭീമസേനം യമൌ ചോഭൌ രാജാനം ച യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-30-25 (56368) അദ്യ പശ്യതു മേ ശല്യ ബാഹുവീര്യം ധനഞ്ജയഃ। അസ്യതഃ കങ്കപത്രാണാം സഹസ്രാണി ശതാനി ച॥ 8-30-26 (56369) അദ്യ ക്ഷേപ്സ്യാംയഹം ശല്യ ശരാൻപരമതേജനാൻ। പാണ്ഡവാനാം വിനാശായ ദുര്യോധനജയായ ച॥ 8-30-27 (56370) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-30-28x (4912) ഏതച്ഛ്രുത്വാ വചസ്തസ്യ ശല്യഃ കർണം വചോഽബ്രവീത്। കഥം നു താൻമഹാവീര്യാൻപാണ്ഡവാനവമന്യസേ॥ 8-30-28 (56371) സർവാസ്ത്രജ്ഞാൻമഹേഷ്വാസാൻസർവാനേന മഹാബലാൻ। അനിവർതിനോ മഹാഭാഗാനജയ്യാൻസത്യവിക്രമാൻ। അപി സഞ്ജനയേയുര്യേ ഭയം സാക്ഷാച്ഛതക്രതോഃ॥ 8-30-29 (56372) യദാ ശ്രോഷ്യസി നിർഘോഷം വിസ്ഫൂർജിതമിവാശനേഃ। രാധേയ പാർഥധനുഷസ്തദാ നൈവം വദിഷ്യസി॥ 8-30-30 (56373) യദാ ദ്രക്ഷ്യസി ഭീമേന കുഞ്ജരാനീകമാഹവേ। വിശീർണദന്തം നിഹതം തദാ നൈവം വദിഷ്യസി॥ 8-30-31 (56374) യദാ ദ്രക്ഷ്യസി സംഗ്രാമേ ധർമപുത്രം യമൌ തഥാ। ശിതൈഃ പൃഷത്കൈഃ കുർവാണാനഭ്രച്ഛായാമിവാംബരേ॥ 8-30-32 (56375) അസ്യതഃ ക്ഷിണ്വതശ്ചാരീംʼല്ലഘുഹസ്താന്ദുരാസദാൻ। പാർഥിവാഗപി ചാന്യാംസ്ത്വം തദാ നൈവം വദിഷ്യസി॥ 8-30-33 (56376) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-30-34x (4913) അനാദൃത്യ തു തദ്വാക്യം മദ്രരാജേ ഭാഷിതം। ദ്രക്ഷ്യസ്യദ്യേത്യവോചത്തം ശല്യം കർണോ ജനേശ്വര॥ ॥ 8-30-34 (56377) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 30 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-30-2 ഹരിഹയൈരിന്ദ്രതുരഗൈര്യുക്തം രഥം॥ 8-30-4 അധ്യുഷിതേ പ്രാതഃകാലേ॥ 8-30-30 ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 031

॥ ശ്രീഃ ॥

8.31. അധ്യായഃ 031

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണസ്യ രണപ്രയാണകാലേ ദുർനിമിത്തപ്രാദുർഭാവഃ॥ 1 ॥ കർണേനാത്മശ്ലാഘനപൂർവകം പാർഥവധേ പ്രതിജ്ഞാതേ തദസഹമാനേന ശല്യേനാർജുനപ്രശംസനപൂർവകം കർണോപാലംഭഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-31-0 (56378) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-31-0x (4914) ദൃഷ്ട്വാ കർണം മഹാവീര്യം യുയുത്സം സമവസ്ഥിതം। ചുക്രുശുഃ കുരവഃ സർവേ ഹൃഷ്ടരൂപാഃ സമന്തതഃ॥ 8-31-1 (56379) തതോ ദുന്ദുഭിനിർഘോഷൈർഭേരീണാം നിനദേന ച। കോണശബ്ദൈശ്ച വിവിധൈർഗർജിതൈശ്ച തരസ്വിനാം। നിര്യയുസ്താവകാഃ സർവേ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം॥ 8-31-2 (56380) പ്രയാതേ തു തതഃ കർണേ രഥേഷു മദിതേഷു ച। ചചാല ച മഹീ സർവാ രരാസ ച സുവിസ്വരം॥ 8-31-3 (56381) നിഃസരന്തോ വ്യദൃശ്യന്ത സൂര്യാത്സപ്ത മഹാഗ്രഹാഃ॥ 8-31-4 (56382) ഉൽകാപാതാശ്ച സഞ്ജജ്ഞുർദിഗ്ദാഹാശ്ചൈവ ദാരുണാഃ। തഥാഽശന്യശ്ച സംപേതുർവവുർവാതാശ്ച ഭൈരവാഃ॥ 8-31-5 (56383) മൃഗപക്ഷിഗണാശ്ചൈവ പൃതനാം ബഹുശസ്തവ। അപസവ്യം തദാ ചക്രുർവേദയന്തോ മഹാഭയം॥ 8-31-6 (56384) പ്രസ്ഥിതസ്യ ച കർണസ്യ നിപേതുസ്തുരഗാ ഭുവി। അസ്ഥിവർഷം ച പതിതമന്തരിക്ഷാദ്ഭയാനകം॥ 8-31-7 (56385) ജജ്വലുശ്ചൈവ ശസ്ത്രാണി ധ്വജാശ്ചൈവ ചകംപിരേ। അശ്രൂണി ച വ്യമുഞ്ചന്ത വാഹനാനി വിശാംപതേ॥ 8-31-8 (56386) ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവ ഉത്പാതാസ്തത്ര മാരിഷ। സമുത്പേതുർവിനാശായ കൌരവാണാം സുദാരുണാഃ॥ 8-31-9 (56387) ന ച താൻഗണയാമാസുഃ സർവേ ദൈവേന മോഹിതാഃ। പ്രസ്ഥിതം സൂതപുത്രം ച ജയേത്സൂചുർനരാധിപാഃ॥ 8-31-10 (56388) `ശല്യേന സഹിതം ദൃഷ്ട്വാ കർണമാഹവശോഭിനം'। നിർജിതാൻപാണ്ഡവാംശ്ചൈവ മേനിരേ തത്ര കൌരവാഃ॥ 8-31-11 (56389) തതോ രഥസ്ഥഃ പരവീരഹന്താ ഭീഷ്മദ്രോണവതിവീര്യൌ സമീക്ഷ്യ। സമുജ്ജ്വലൻഭാസ്കരപാവകാഭോ വൈകർതനോഽസൌ രഥകുഞ്ജരോ വൃഷാ॥ 8-31-12 (56390) അലം മനുഷ്യസ്യ സുഖായ വർതിതും തഥാഹി യുദ്വേ നിഹതഃ പരൈർഗുരുഃ॥ 8-31-20 (56398) ഹുതാശനാദിത്യസമാനതേജസം പരാക്രമേ വിഷ്ണുപുരന്ദരോപമം॥ നയേ ബ-ഹസ്പത്യുശനഃസമം സദാ ന ചൈനമസ്ത്രം തദുപാസ്ത ദുഃസഹം॥ 8-31-21 (56399) സംപ്രാക്രുഷ്ടേ രുദിതസ്ത്രീകുമാരേ പരാഭൂതേ പൌരുഷേ ധാർതരാഷ്ട്രേ। കൃത്യം മയാ നാദ്യ ജാനാമി ശല്യ പ്രയാഹി തസ്മാദ്ദ്വിഷതാമനീകം॥ 8-31-22 (56400) സ യത്ര രാജാ പാണ്ഡവഃ സത്യസന്ധോ വ്യവസ്ഥിതോ ഭീമസേനാർജുനൌ ച। സ വാസുദേവഃ സാത്യകിഃ സൃഞ്ജയാശ്ച യമൌ ച കസ്താന്വിഷഹേൻമദന്യഃ॥ 8-31-23 (56401) തസ്മാത്ക്ഷിപ്രം മദ്രപതേ പ്രയാഹി രണേ പാഞ്ചാലാൻപാണ്ഡവാൻസൃഞ്ജയാംശ്ച। താന്വാ ഹനിഷ്യാമി സമേത്യ സംഖ്യേ യാസ്യാമി വാ ദ്രോണമുഖോ യമായ॥ 8-31-24 (56402) ന ത്വേവാഹം ന ഗമിഷ്യാമി മധ്യേ തേഷാം ശൂരാണാമിതി ശല്യാദ്യ വിദ്വി। മിത്രദ്രോഹോ മർഷണീയോ ന മേഽയം ത്യക്ത്വാ പ്രാണാനനുയാസ്യാമി ദ്രോണം॥ 8-31-25 (56403) പ്രാജ്ഞസ്യ മൂഢസ്യ ച ജീവിതാന്തേ നാസ്തി പ്രമോക്ഷോഽന്തകസന്നിഭസ്യ। അതോ വിദ്വന്നഭിയോത്സ്യാമി പാർഥം ദിഷ്ടം ന ശക്യം വ്യതിവർതിതും വൈ॥ 8-31-26 (56404) കല്യാണവൃത്തഃ സതതം ഹി രാജാ വൈചിത്രവീര്യസ്യ സുതോ മമാസീത്। തസ്യാർഥസിദ്വ്യർഥമഹം ത്യജാമി പ്രിയാൻഭോഗാന്ദുസ്ത്യജം ജീവിതം ച॥ 8-31-27 (56405) വൈയാഘ്രചർമാണമകൂജനാക്ഷം ഹൈമം ത്രികോശം രജതത്രിവേണും। രഥപ്രബർഹം തുരഗപ്രബാർഹൈ-- ര്യുക്തം പ്രാദാൻമഹ്യമിമം ഹി രാമഃ॥ 8-31-28 (56406) ധനൂംഷി ചിത്രാണി നിരീക്ഷ്യ ശല്യ ധ്വജാൻഗദാഃ സായകാംശ്ചോഗ്രരൂപാൻ। അസിം ച ദീപ്തം പരമായുധം ച ശംഖം ച ശുഭ്രം സ്വനവന്തമുഗ്രം॥ 8-31-29 (56407) പതാകിനം വജ്രനിപാതനിഃ സ്വനം സിതാശ്വയുക്തം ശുഭതൂണശോഭിതം। ഇമം സമാസ്ഥായ രഥർഷഭം രണേ ദൃഢം ഹനിഷ്യാംയഹമർജുനം ബലാത്॥ 8-31-30 (56408) തം ചേൻമൃത്യുഃ സർവഹരോഽഭിരക്ഷേ-- ത്സദാഽപ്രമത്തഃ സമരേ പാണ്ഡുപുത്രം। തം വാ ഹനിഷ്യാമി രണേ സമേത്യ യാസ്യാമി വാ ദ്രോണമുഖോ യമായ॥ 8-31-31 (56409) യമവരുണകുബേരവാസവാ വാ യദി യുഗപത്സഗണാ മഹാഹവേ। ജുഗുപുരിഹ സമേത്യ ഫൽഗുനം കിമു ബഹുനാ സഹ തൈർജയാമി തം॥ 8-31-32 (56410) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-31-33x (4915) ഇതി രണരഭസസ്യ കത്ഥത-- സ്തദുപനിശംയ വചഃ സ മദ്രരാട്। അവഹസദവമന്യ വീര്യവാൻ പ്രതിഷിഷിധേ ച ജഗാദ ചോത്തരം॥ 8-31-33 (56411) ശല്യ ഉവാച। 8-31-34x (4916) വിരമ വിരമ കർണ കത്ഥനാ-- ദതിരഭസോഽപ്യതിവാചമുക്തവാൻ। ക്വ ച ഹി നരവരോ ധനഞ്ജയഃ ക്വ പുനരിഹ ത്വമഹോ നരാധമഃ॥ 8-31-34 (56412) യദുസദനമുപേന്ദ്രപാലിതം ത്രിദിവമിവാമരരാജരക്ഷിതം। പ്രസഭമതിവിലോഡ്യ കോ ഹരേ-- ത്പുരുഷവരാവരജാമൃതേഽർജുനാത്॥ 8-31-35 (56413) ത്രിഭുവനസൃജമീശ്വരേശ്വരം ക ഇഹ പുമാൻഭവമാഹ്വയേദ്യുധി। മൃഗവധകലഹേ ഋതേഽർജുനാത് സുരപതിവീര്യസമപ്രഭാവതഃ॥ 8-31-36 (56414) അസുരസുരമഹോരഗാന്നരാൻ ഗരുഡപിശാചസയക്ഷരാക്ഷസാൻ। ഇഷുഭിരജയദഗ്നിഗൌരവാത് സ്വഭിലഷിതം ച ഹവിർദദൌ ജയഃ॥ 8-31-37 (56415) സ്മരസി നനു യദാ പരൈർഹൃതഃ സഹധൃതരാഷ്ട്രസുതോ വിമോക്ഷിതഃ। അധിരഥജ നരോത്തമൈര്യുതാൻ കുരുഷു ബഹൂന്വിനിഹത്യ താനരീൻ॥ 8-31-38 (56416) പ്രഥമമപി പലായിതേ ത്വയി പ്രിയകലഹാ ധൃതരാഷ്ട്രസൂനവഃ। സ്മരസി നനു യദാ പ്രമോചിതാഃ ഖചരഗണാനവജിത്യ പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-31-39 (56417) സമുദിതബലവാഹനാഃ പുനഃ പുരുഷവരേണ ജിതാഃ സ്ഥ ഗോഗ്രഹേ। സഗുരുഗുരുസുതാഃ സഭീഷ്മകാഃ കിമു ന ജിതഃ സ തദാ ത്വയാഽർജുനഃ॥ 8-31-40 (56418) ഇദമപരമുപസ്ഥിതം പുന-- സ്തവ നിധനായ സുയുദ്വമദ്യ വൈ। യദി ന രിപുഭയാത്പലായസേ സമരഗതോഽദ്യ ഹതോഽസി സൂതജ॥ 8-31-41 (56419) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-31-42x (4917) ഇതി ബഹുപരുഷം പ്രഭാഷതി പ്രമനസി മദ്രപതൌ രിപുസ്തവം। ഭൃശമഭിരുഷിതഃ സരന്തപഃ കുരുപൃതനാപതിരാഹ മദ്രപം॥ 8-31-42 (56420) കർണ ഉവാച। 8-31-43x (4918) ഭവതു ഭവതു കിം വികത്ഥസേ നനു മർമ തസ്യ ഹി യുദ്ധമുദ്യതം। യദി സ ജയതി മാമിഹാഹവേ തത ഇദമസ്തു സുകത്ഥിതം തവ॥ 8-31-43 (56421) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-31-44x (4919) ഏവമസ്ത്വിതി മദ്രേശ ഉക്ത്വാ നോത്തരമുക്തവാൻ। യാഹി ശല്യേതി ചാപ്യേനം കംർണഃ പ്രാഹ യുയുത്സയാ॥ 8-31-44 (56422) സ രഥഃ പ്രയയൌ ശത്രൂന്നിഘ്നതഃ ശല്യസാരഥിഃ। നിഘ്നന്നമിത്രാൻസമരേ തമോഘ്നഃ സവിതാ യഥാ॥ 8-31-45 (56423) തതഃ പ്രായാത്പ്രീതിമാന്വൈ രഥേന വൈയാഘ്രേണ ശ്വേതയുജാഽഥ കർണഃ। സ ചാലോക്യ ധ്വജിനീം പാണ്ഡവാനാം ധനഞ്ജയം ത്വരയാ പര്യപൃച്ഛത്॥ ॥ 8-31-46 (56424) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഏകത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 31 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-31-2 തരസ്വിനാമശ്വാദീനാം॥ 8-31-3 രരാസ ശബ്ദം ചകാര॥ 8-31-4 നിഃസരന്തോ യുദ്ധാർഥമിതി ശേഷഃ। സൂര്യാത്സൂര്യമാരഭ്യ। സൂര്യാദയോഽന്യോന്യം യുധ്യന്തീത്യർഥഃ॥ 8-31-12 ഭീഷ്മദ്രോണൌ അതിക്രാന്തം വീര്യം യയോസ്താവതിവീര്യൌ സമീക്ഷ്യ സ്വകൃത്യമാലോച്യ ജഗാദേത്യുത്തരേണാന്വയഃ॥ 8-31-16 8-31-18 ആതുരാൻ ആസന്നമൃത്യൂൻ॥ 8-31-19 ഭാവxxxxxമാതി നിശ്ചയം॥ 8-31-20 അസ്ത്രാദീനി മനുഷ്യസ്യ സുഖായxxxxxxഗിതി സംബന്ധഃ॥ 8-31-21 ഉപാസ്ത ഉപാതിഷ്ഠത। ത്രാതുമിxxxxxx അസ്ത്രാദി॥ 8-31-25 തേഷാം ഭീഷ്മാദീനാം മധ്യേ ന ഗമിഷ്യാമീതി ന അപിതു ഗമിഷ്യാംയേവേത്യർഥഃ। സംഗ്രാമാത്പലായനേ ഹി മിത്രസ്യ ദുര്യോധനസ്യ ദ്രോഹഃ കൃതഃ സ്യാത്തച്ചാസഹ്യം॥ 8-31-26 ജീവിതാന്തേ ആയുഷഃ സമാപ്തൌ പ്രമോക്ഷോ മൃത്യുനിവർതനം॥ 8-31-28 വൈയാഘ്രചർമാണം വ്യാഘ്രചർമപരിവൃതം॥ 8-31-33 രണരഭസസ്യ രണോത്കടസ്യ॥ 8-31-34 അതിരഭസോഽപി ത്വം അതിവാചം സ്വസാമർഥ്യാദധികാം॥ 8-31-35 പുരുഷവരസ്യ കൃഷ്ണസ്യാവരജാം കനീയസീം സുഭദ്രാം॥ 8-31-39 ഖചരഗണാൻ ഗന്ധർവാൻ॥ 8-31-46 ശ്വേതയുജാ ശ്വേതാശ്വയുജാ॥ 8-31-31 ഏകത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 032

॥ ശ്രീഃ ॥

8.32. അധ്യായഃ 032

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന സ്വസ്യാർജുനപ്രദർശകായ തദഭിമതപാരിതോഷികപ്രദാനപ്രതിജ്ഞാനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-32-0 (56425) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-32-0x (4920) പ്രയത്നേന തദാ കർണോ ഹർഷയന്വാഹിനീം തവ। ഏകൈകം സമരേ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവം പര്യപൃച്ഛത॥ 8-32-1 (56426) യോ മമാദ്യ മഹാത്മാനം ദർശയേച്ഛ്വേതവാഹനം। തസ്മൈ ദദ്യാമഭിപ്രേതം ധനം യൻമനസേച്ഛതി॥ 8-32-2 (56427) ന ചേത്തദഭിമന്യേത തസ്മൈ ദദ്യാമഹം പുനഃ। ശകടം രത്നസംപൂർണം യോ മേ ബ്രൂയാദ്വനഞ്ജയം॥ 8-32-3 (56428) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। ശതം ദദ്യാം ഗവാം തസ്മൈ നൈത്യകം കാംസ്യദോഹനം॥ 8-32-4 (56429) ശതം ഗ്രാമവരാംശ്ചൈവ ദദ്യാമർജുനദർശിനേ। തഥാ തസ്മൈ പുനർദദ്യാം ശ്വേതമശ്വതരീരഥം। യുക്തമഞ്ജനകേശീഭിര്യോ മേ ബ്രൂയാദ്വനഞ്ജയം॥ 8-32-5 (56430) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। അന്യം വാഽസ്മൈ പുനർദദ്യാം സൌവർണം ഹസ്തിഷംഗവം॥ 8-32-6 (56431) തഥാപ്യസ്മൈ പുനർദദ്യാം സ്ത്രീണാം ശതമലങ്കൃതം। ശ്യാമാനാം നിഷ്കകണ്ഠീനാം ഗീതവാദ്യവിപശ്ചിതാം॥ 8-32-7 (56432) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। തസ്മൈ ദദ്യാം ശതം നാഗാഞ്ശതം ഗ്രാമാഞ്ശതം രഥാൻ॥ 8-32-8 (56433) സുവർണസ്യ ച മുഖ്യസ്യ ഹയാഗ്ര്യാണാം ശതം ശതാൻ। ഋദ്വ്യാ ഗുണൈഃ സുദാന്താംശ്ച ധുര്യവാഹാൻസുശിക്ഷിതാൻ॥ 8-32-9 (56434) തഥാ സുവർണശൃംഗീണാം ഗോധേനൂനാം ചതുഃശതം। ദദ്യാം തസ്മൈ സവത്സാനാം യോ മേ ബ്രൂയാദ്വനഞ്ജയം॥ 8-32-10 (56435) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। അന്യദസ്മൈ വരം ദദ്യാം ശ്വേതാൻപഞ്ചശതാൻഹയാൻ॥ 8-32-11 (56436) ഹേമഭാണ്ഡപരിച്ഛന്നാൻസുമൃഷ്ടമണിഭൂഷണാൻ। സുദാന്താനപി ചൈവാഹം ദദ്യാമഷ്ടാദശാപരാൻ॥ 8-32-12 (56437) രഥം ച ശുഭ്രം സൌവർണം ദദ്യാം തസ്മൈ സ്വലങ്കൃതം। യുക്തം പരമകാംഭോജൈര്യോ മേ ബ്രൂയാദ്വനഞ്ജയം॥ 8-32-13 (56438) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। അന്യദസ്മൈ വരം ദദ്യാം കുഞ്ജരാണാം ശതാനി ഷട്॥ 8-32-14 (56439) കാഞ്ചനൈർവിവിധൈർഭാണ്ഡൈരാച്ഛന്നാൻഹേമമാലിനഃ। ഉത്പന്നാനപരാന്തേഷു വിനീതാൻഹസ്തിശിക്ഷകൈഃ॥ 8-32-15 (56440) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। അന്യദസ്മൈ വരം ദദ്യാം വൈശ്യഗ്രാമാംശ്ചതുർദശ॥ 8-32-16 (56441) സുസ്ഫീതാന്ധനസംയുക്താൻപ്രത്യാസന്നവനോദകാൻ। അകുതോഭയാൻസുസംപന്നാന്രാജഭോജ്യാംശ്ചതുർദശ॥ 8-32-17 (56442) ദാസീനാം നിഷ്കകണ്ഠീനാം മാഗധീനാം ശതം തഥാ। പ്രത്യഗ്രവയസാം ദദ്യാം യോ മേ ബ്രൂയാദ്ധനഞ്ജയം॥ 8-32-18 (56443) ന ചേത്തദഭിമന്യേത പുരുഷോഽർജുനദർശിവാൻ। അന്യം തസ്മൈ വരം ദദ്യാം യമസൌ കാമയേത്സ്വയം॥ 8-32-19 (56444) പുത്രദാരാന്വിഹായൈവ യദന്യദ്വിത്തമസ്തി മേ। തച്ച തസ്മൈ പുനർദദ്യാം യദ്യച്ച മനസേച്ഛതി॥ 8-32-20 (56445) ഹത്വാ ച സഹിതൌ കൃഷ്ണൌ തയോർവിത്താനി സർവശഃ। തസ്മൈ ദദ്യാമഹം യോ മേ പ്രബ്രൂയാത്കേശവാർജുനൌ॥ 8-32-21 (56446) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-32-22x (4921) ഏതാ വാചഃ സുബഹുശഃ കർണ ഉച്ചാരയന്യുധി। ദധ്മൌ സാഗരസംഭൂതം സുസ്വരം ശംഖമുത്തമം॥ 8-32-22 (56447) താ വാചഃ സൂതപുത്രസ്യ തഥാ യുക്താ നിശംയ തു। ദുര്യോധനോ മഹാരാജ സംഹൃഷ്ടഃ സാനുജോഽഭവത്॥ 8-32-23 (56448) തതോ ദുന്ദുഭിനിർഘോഷോ മൃദംഗാനാം ച സർവശാ। സിംഹനാദഃ സവാദിത്രഃ കുഞ്ചരാണാം ച നിഃസ്വനഃ॥ 8-32-24 (56449) പ്രാദുരാസീത്തദാ രാജംസ്ത്വത്സൈന്യേ പുരുഷർഷഭ। യോധാനാം സംപ്രഹൃഷ്ടാനാം തഥാ സമഭവത്സ്വനഃ॥ 8-32-25 (56450) തഥാ പ്രഹൃഷ്ടേ സൈന്യേ തം പ്ലുവമാനം മഹാരഥം। വികത്ഥമാനം ച തദാ രാധേയമരികർശനം। മദ്രരാജഃ പ്രഹസ്യേദം വചനം പ്രത്യഭാഷത॥ ॥ 8-32-26 (56451) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ദ്വാത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 32 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-32-3 അഭിമന്യേത അൽപമിത്യവജാനീത॥ 8-32-5 അഞ്ജനകേശീഭിഃ കൃഷ്ണകേശീഭിരശ്വതരീഭിര്യുവതീഭിർവാ യുക്തം॥ 8-32-6 ഹസ്തിഷംഗവം ഹസ്തിഷട്കം ഷട്രത്വേ ഷംഗവജിത്യനേന ഷംഗവച്പ്രത്യയഃ। ഹസ്തിഷംഗവമിച്ഛന്തി വീരാഃ ഷട്കേ ച ദന്തിനാമിതി പ്രാഞ്ചഃ। അന്യം വാ സൌവർണരഥമിതി ശേഷഃ। ഹസ്തിതുല്യാഃ ഷട് ഗാവ ഉക്ഷാണോ യസ്മിൻ തം। ഷട്ഹസ്തിന ഏവ ഗോവത് വോഢാരോ യസ്യ താദൃശം॥ 8-32-7 ശ്യാമാനാമപ്രജാതാനാം। നിഷ്കമുരോഭൂഷണം॥ 8-32-9 ശതംശതാന്ദശസഹസ്രാണി। ഋദ്വ്യാ പുഷ്ട്യാ। സുദാന്താൻ വിനീതാൻ। ധുര്യവാഹാൻ രഥോദ്വഹനക്ഷമാൻ॥ 8-32-12 ഭാണ്ഡമാഭരണം॥ 8-32-15 അപരാന്തേഷു പശ്ചിമകച്ഛേഷു॥ 8-32-18 പ്രത്യഗ്രവയസാമഭിനവയൌവനാനാം॥ 8-32-26 പ്ലവമാനം പ്രയാന്തം॥ 8-32-32 ദ്വാത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 033

॥ ശ്രീഃ ॥

8.33. അധ്യായഃ 033

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണഗർവോക്തിമസഹമാനേന ശല്യേന തദ്ഗ്രർഹണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-33-0 (56452) ശല്യ ഉവാച। 8-33-0x (4922) മാ സൂതപുത്ര മന്യേത(ഥാഃ) സൌവർണം ഹസ്തിഷംഗവം। പ്രയച്ഛസി മുധൈവ ത്വം ദ്രക്ഷ്യസ്യദ്യ ധനഞ്ജയം॥ 8-33-1 (56453) മാ സൂതപുത്ര ദാനേന സൌവർണം ഹസ്തിഷംഗവം। പ്രയച്ഛ പുരുഷായാദ്യ ദ്രക്ഷ്യസി ത്വം ധനഞ്ജയം॥ 8-33-2 (56454) ബലേന മത്തസ്ത്യജസി വസു വൈശ്രവണോ യഥാ। അയത്നേനൈവ രാധേയ ദ്രഷ്ടാസ്യദ്യ ധനഞ്ജയം॥ 8-33-3 (56455) പുരാ സൃജസി യച്ചാപി വിത്തം ബഹു ച മൂഢവത്। അപാത്രദാനാദ്യേ ദോഷാസ്താൻമോഹാന്നാവബുധ്യസേ॥ 8-33-4 (56456) യത്പ്രവേദയസേ വിത്തം ബഹു തേന ഖലു ത്വയാ। ശക്യം ബഹുവിധൈര്യജ്ഞൈര്യഷ്ടും സൂത യജസ്വ തൈഃ॥ 8-33-5 (56457) യച്ച പ്രാർഥയസേ ഹന്തും കൃഷ്ണൌ മോഹാദ്വൃഥൈവ തത്। ന ഹി ശുശ്രുമ സംമർദേ ക്രോഷ്ട്രാ സിംഹൌ നിപാതിതൌ॥ 8-33-6 (56458) അപ്രാർഥിതം പ്രാർഥയസേ സുഹൃദോ ന ഹി സന്തി തേ। യേ ത്വാം നിവാരയന്ത്യാശു പ്രപതന്തം ഹുതാശനേ॥ 8-33-7 (56459) കാര്യാകാര്യം ന ജാനീഷേ കാലപക്കോഽസ്യസംശയം। ബഹ്വബദ്ധമകർണീയം കോ ഹി ബ്രൂയാജ്ജിജീവിഷുഃ॥ 8-33-8 (56460) സമുദ്രതരണം ദോർഭ്യാം കണ്ഠേ ബദ്ധ്വാ യഥാ ശിലാം। ഗിര്യഗ്രാദ്വാ നിപതനം താദൃക്ത്വ ചികീർഷിതം॥ 8-33-9 (56461) സഹിതഃ സർവയോധൈസ്ത്വം വ്യൂഢാനീകൈഃ സുരക്ഷിതഃ। ധനഞ്ജയേന യുധ്യസ്വ ശ്രേയശ്ചേത്പ്രാപ്തുമിച്ഛസി॥ 8-33-10 (56462) ഹിതാർഥം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ബ്രവീമി ത്വാം ന ഹിംസയാ। ശ്രദ്ധസ്വേദം മയാ പ്രോക്തം യദി തേഽസ്തി ജിജീവിഷാ॥ 8-33-11 (56463) കർണ ഉവാച। 8-33-12x (4923) സ്വബാഹുവീര്യമാശ്രിത്യ പ്രാർഥയാംയർജുനം രണേ। ത്വം തു മിത്രമുഖഃ ശത്രുർമാം ഭീഷയിതുമിച്ഛസി॥ 8-33-12 (56464) ന മാമസ്മാദഭിപ്രായാത്കശ്ചിദദ്യ നിവർതയേത്। അപീന്ദ്രോ വജ്രമുദ്യംയ കിമു മർത്യഃ കഥഞ്ചന॥ 8-33-13 (56465) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-33-14x (4924) ഇതി കർണസ്യ വാക്യാന്തേ ശല്യഃ പ്രാഹോത്തരം വചഃ। ചുകോപയിഷുരത്യർഥം കർണം മദ്രേശ്വരഃ പുനഃ॥ 8-33-14 (56466) യദാ വൈ ത്വാം ഫൽഗുനബാഹുവേഗാ-- ജ്ജ്യാചോദിതാ വേഗവന്തോഽഗ്നികൽപാഃ। അന്വേതാരഃ കങ്കപത്രാഃ ശിതാഗ്രാ-- സ്ത്യക്ഷ്യത്യേഷാ സ്വാം തദാ കർണ ബുദ്ധിഃ॥ 8-33-15 (56467) യദാ ദിർവ്യ ധനുരാദായ പാർഥഃ പ്രതാപയൻപൃതനാം സവ്യസാചീ। ത്വാം മർദയിഷ്യത്യസുഖൈഃ പൃഷത്കൈ-- സ്തദാപൃച്ഛാം ത്യക്ഷ്യസേ പാണ്ഡവസ്യ॥ 8-33-16 (56468) ബാലശ്ചന്ദ്രം മാതുരങ്കേ ശയാനോ യഥാ കശ്ചിത്പ്രാർഥയതേഽപഹർതും। തദ്വൻമോഹാദ്ദയോതാമാനം രഥസ്ഥം ജേതും പാർഥം കാങ്ക്ഷസേ സൂതപുത്ര॥ 8-33-17 (56469) ഹരാദസ്ത്രം തീക്ഷ്ണധാരം യഥാഽദ്യ സർവാണി ഗാത്രാണി നികർഷസി ത്വം। സുതീക്ഷ്ണശസ്ത്രോപമകർമണേഹ യുയുത്സസേ ഫൽഗുനേനാദ്യ കർണ॥ 8-33-18 (56470) ഹന്യാദസിം തീക്ഷ്ണധാരം യഥാഽതഃ സുതേജനം നിഹിതം വൈ പൃഥിവ്യാം। തഥാ ഖനസ്യദ്യ ശിതാൻപൃഷത്കാ-- ന്യഥാർഥയസ്യർജുനേനേഹ യുദ്ധം॥ 8-33-19 (56471) ത്രിശൂലമാശ്ലിഷ്യ സുതീക്ഷ്ണധാരം സർവാണി ഗാത്രാണി വിഘർഷസി ത്വം। സുതീക്ഷ്ണധാരോപമകർമണാ ത്വം യുയുത്സസേ യോഽർജുനേനാദ്യ കർണ॥ 8-33-20 (56472) ക്രുദ്ധം സിംഹം കേസരിണം ബൃഹന്തം ബാലോ മൂഢഃ ക്ഷുദ്രമൃഗസ്തരസ്വീ। സമാഹ്വയേദ്വൃഷ്ടമുപേത്യ യോദ്ധും തഥാ ത്വമദ്യാഹ്വയസേ ഹി പാർഥം॥ 8-33-21 (56473) മാ സൂതപുത്രാഹ്വയ രാജപുത്രം മഹാവീര്യം കേസരിണം യഥൈവ। വനേ ശൃഗാലഃ പിശിതേന തൃപ്തഃ പാർഥം സമാസാദ്യ വിനങ്ക്ഷ്യസി ത്വം॥ 8-33-22 (56474) ഈഷാദന്തം മഹാനാഗം പ്രഭിന്നകരടാമുഖം। ശശകോ ഹയസേ യുദ്വേ കർണ പാർഥം ധനഞ്ജയം॥ 8-33-23 (56475) വിലസ്ഥം കൃഷ്ണസർപം ത്വം ജാല്യാത്കാഷ്ഠേന വിധ്യസി। മഹാവിഷം പൂർണകോപം യത്പാർഥം യോദ്വുമിച്ഛസി॥ 8-33-24 (56476) സിംഹം കേസരിണം ക്രുദ്ധമഭിക്രംയാഭിനർദസേ। ശൃഗാല ഇവ മൂഢസ്ത്വം നൃസിംഹം കർണ പാണ്ഡവം॥ 8-33-25 (56477) സുപർണം പതഗശ്രേഷ്ഠം വൈനതേയം തരസ്വിനം। സ്വഗേവാഹ്വയസേ പാർഥം തഥാ കർണം ധനഞ്ജയം॥ 8-33-26 (56478) സർവാംഭസാം നിധിം ഭീമം മൂർതിമന്തം ഝഷാകുലം। ചന്ദ്രോദയേ വിവർധന്തമപ്ലുവസ്ത്വം തിതീർഷസി॥ 8-33-27 (56479) ഋഷഭം ദുന്ദുഭിഗ്രീവം തീക്ഷ്ണശൃംഗം പ്രഹാരിണം। വത്സ ആഹ്വയസേ യുദ്വേ കർണ പാർഥം ധനഞ്ജയം॥ 8-33-28 (56480) മഹാമേഘം മഹാഘോഷം ദർദുരഃ പ്രതിനർദസി। ബാണതോയപ്രദം കാലേ നരപർജന്യമർജുനം॥ 8-33-29 (56481) യഥാ ച ശ്വാ ഗൃഹസ്ഥസ്തു വ്യാഘ്രം വനഗതം ഭഷേത്। തഥാ ത്വം ഭഷസേ കർണ നരവ്യാഘ്രം ധനഞ്ജയം॥ 8-33-30 (56482) ശൃഗാലോ ഹി വനേ കർണ ശശൈഃ പരിവൃതോ വസൻ। മന്യതേ സിംഹമാത്മാനം യാവത്സിംഹം ന പശ്യതി॥ 8-33-31 (56483) തഥാ ത്വമപി രാധേയ സിംഹമാത്മാനമിച്ഛസി। അപശ്യഞ്ശത്രുദമനം നരസിംഹം രണേഽർജുനം॥ 8-33-32 (56484) വ്യാഘ്രം ത്വം മന്യസേഽഽത്മാനം യാവത്കൃഷ്ണൌ ന പശ്യസി। സമാസ്ഥിതാവേകരഥേ സൂര്യാചന്ദ്രമസാവിവ॥ 8-33-33 (56485) യാവദ്ഗ്രാണ്ഡീവഘോഷം ത്വം ന ശൃണോഷി മഹാഹവേ। താവദേവ ത്വയാ കർണ ശക്യം വക്തും യഥേച്ഛസി॥ 8-33-34 (56486) രഥശംഖധനുഃശബ്ദൈർനാദയന്തം ദിശോ ദശ। നർദന്തമിവ ശാർദൂലം ദൃഷ്ട്വാ ക്രോഷ്ടാ ഭവിഷ്യസി॥ 8-33-35 (56487) നിത്യമേവ ശൃഗാലസ്ത്വം നിത്യം സിംഹോ ധനഞ്ജയഃ। വീരപ്രദ്വേഷണാൻമൂഢ തസ്മാത്ക്രോഷ്ടേവ ലക്ഷ്യസേ॥ 8-33-36 (56488) യഥാഽഽഖുഃ സ്യാദ്വിഡാലശ്ച ശ്വാ വ്യാഘ്രശ്ച ബലാബലേ। യഥാ ശൃഗാലഃ സിംഹശ്ച യഥാ ച ശശകുഞ്ജരൌ॥ 8-33-37 (56489) യഥാഽനൃതം ച സത്യം ച യഥാ ചാപി വിഷാമൃതേ। തഥാ ത്വമപി പാർഥശ്ച പ്രഖ്യാതാവാത്മകർമഭിഃ॥ ॥ 8-33-38 (56490) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ത്രയസ്ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 33 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-33-3 വസു വിത്തം। ദ്രഷ്ടാസി ദ്രക്ഷ്യസി॥ 8-33-8 അബദ്ധം അനർഥകം। അകർണീയം അനാകർണനീയം॥ 8-33-10 സഹിതോ യുധ്യസ്വ നത്വേകാകീ॥ 8-33-27 ഝഷൈർമീനൈരാകുലം പൂർണം। അപ്ലവഃ ബാഹുഭ്യാമിത്യർഥഃ॥ 8-33-28 ദുർന്ദുഭിഗ്നീവം ദുന്ദുഭിഖനകണ്ഠം॥ 8-33-33 ത്രയസ്ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 034

॥ ശ്രീഃ ॥

8.34. അധ്യായഃ 034

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന മർമോദ്ധാടനപൂർവകം ശല്യഗർഹണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-34-0 (56491) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-34-0x (4925) അധിക്ഷിപ്തസ്തു രാധേയഃ ശല്യേനാമിതതേജസാ। ശല്യമാഹ സുസങ്ക്രുദ്ധോ വാക്ശല്യമവധാരയൻ॥ 8-34-1 (56492) കർണ ഉവാച। 8-34-2x (4926) ഗുണാൻഗുണവതാം ശല്യ ഗുണവാന്വേത്തി നാഗുണഃ। ത്വം തു നിത്യം ഗുണൈർഹീനഃ കിം ജ്ഞാസ്യസി ഗുണാഗുണാൻ॥ 8-34-2 (56493) അർജുനസ്യ മഹാസ്ത്രാണി ക്രോധം വീര്യം ധനുഃ ശരാൻ। അഹം ശല്യാഭിജാനാമി ന ത്വം ജാനാസി തത്തഥാ॥ 8-34-3 (56494) തഥാ കൃഷ്ണസ്യ മാഹാത്ംയമൃഷഭസ്യ മഹീക്ഷിതാം। യഥാഹം ശല്യ ജാനാമി ന ത്വം ജാനാസി തത്തഥാ॥ 8-34-4 (56495) ഏവമേവാത്മനോ വീര്യമഹം വീര്യം ച പാണ്ഡവേ। ജാനംസ്താവാഹ്വയേ യുദ്ധേ ശല്യ നാഗ്നിം പതംഗവത്॥ 8-34-5 (56496) അസ്തി ചാഽയമിഷുഃ ശല്യ സുപുംഖോ രക്തഭോജനഃ। ഏകസ്തൂണീശയഃ പത്രീ സുധൌതഃ സമലങ്കൃതഃ॥ 8-34-6 (56497) ശേതേ ചന്ദനചൂർണേന പൂജിതോ ബഹുലാഃ സമാഃ। ആഹേയോ വിഷവാനുഗ്രോ നരാശ്വദ്വിപസംഘഹാ॥ 8-34-7 (56498) ഘോരരൂപോ മഹാരൌദ്രസ്തനുത്രാസ്ഥിവിദാരണഃ। നിർഭിന്ദ്യാം യേന രുഷ്ടോഽഹമപി മേരും മഹാഗിരിം॥ 8-34-8 (56499) തമഹം ജാതു നാസ്യേയമന്യസ്മിൻഫൽഗുനാദൃതേ। കൃഷ്ണാദ്വാ ദേവകീപുത്രാത്സത്യം ചാപി ശൃണുഷ്വ മേ॥ 8-34-9 (56500) തേനാഹമിഷുണാ ശല്യ വാസുദേവധനഞ്ജയൌ। യോത്സ്യേ പരമസംരബ്ധൌ തത്കർമ സദൃശം മമ॥ 8-34-10 (56501) സർവേഷാം വൃഷ്ണിവീരാണാം കൃഷ്ണേ ലക്ഷ്മീഃ പ്രതിഷ്ഠിതാ। സർവേഷാം പാണ്ഡുപുത്രാണാം ജയഃ പാർഥേ പ്രതിഷ്ഠിതഃ। ഉഭയം തു സമാസാദ്യ കോ നിവർതിതുമർഹതി॥ 8-34-11 (56502) താവേതൌ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ സമേതൌ സ്യന്ദനേ സ്ഥിതൌ। മാമേകമഭിസംയുദ്ധൌ സുജാതം പശ്യ ശല്യ മേ॥ 8-34-12 (56503) പിതൃഷ്വസാമാതുലജൌ ഭ്രാതരാവപരാജിതൌ। മണീ സൂത്ര ഇവ പ്രോതൌ ദ്രഷ്ടാസി നിഹതൌ മയാ॥ 8-34-13 (56504) അർജുനേ ഗാണ്ഡിവം കൃഷ്ണേ ചക്രം താർക്ഷ്യകപിധ്വജൌ। ഭീരൂണാം ത്രാസജനനം ശല്യ ഹർഷകരം മമ॥ 8-34-14 (56505) ത്വം തു ദുഷ്പ്രകൃതിർമൂഢോ മഹായുദ്വേഷ്വകോവിദഃ। ഭയാവദീർണഃ സന്ത്രാസാദബദ്ധം ബഹുഃ ഭാഷസേ॥ 8-34-15 (56506) സംസ്തൌഷി തൌ തു കേനാപി ഹേതുനാ ത്വം കുദേശജ। തൌ ഹത്വാ സമരേ ഹന്താ ത്വാമദ്യ സഹ ബാന്ധവം॥ 8-34-16 (56507) പാപദേശജ ദുർബുദ്ധേ ക്ഷുദ്ര ക്ഷത്രിയപാംസന। സുഹൃദ്രൂപോ രിപുഃ കിം മാം കൃഷ്ണാഭ്യാം ഭീഷയിഷ്യസി॥ 8-34-17 (56508) തൌ വാ മാമദ്യ ഹന്താരൌ ഹനിഷ്യേ വാഽപി താവഹം। നാഹം ബിഭേമി കൃഷ്ണാഭ്യാം വിജാനന്നാത്മനോ ബലം॥ 8-34-18 (56509) വാസുദേവസഹസ്രം വാ ഫൽഗുനാനാം ശതാനി വാ। അഹമേകോ ഹനിഷ്യാമി ജോഷമാസ്സ്വ കുദേശജ॥ 8-34-19 (56510) സ്ത്രിയോ ബാലാശ്ച വൃദ്വാശ്ച പ്രായഃ ക്രീഡാഗതാ ജനാഃ॥ 8-34-20 (56511) യാ ഗാഥാഃ സംപ്രഗായന്തി കുർവതോഽധ്യയനം യഥാ। താ ഗാഥാഃ ശൃണു മേ ശല്യ മദ്രകേഷു ദുരാത്മസു॥ 8-34-21 (56512) ബ്രാഹ്മണൈഃ കഥിതാഃ പൂർവം യഥാവദ്രാജസന്നിധൌ। ശ്രുത്വാ ചൈകമനാ മൂഢ മമ വാ ബ്രൂഹി ചോത്തരം॥ 8-34-22 (56513) മിത്രധ്രുങ്മദ്രകോ നിത്യം യോ നോ ദ്വേഷ്ടി സ മദ്രകഃ। മദ്രകേ സംഗതം നാസ്തി ക്ഷുദ്രവാക്യേ നരാധമേ॥ 8-34-23 (56514) ദുരാത്മാ മദ്രകോ നിത്യം നിത്യമാനൃതികോഽനൃജുഃ। യച്ചാന്യദപി ദൌരാത്ംയം മദ്രകേഷ്വിതി നഃ ശ്രുതം॥ 8-34-24 (56515) പിതാ പുത്രശ്ച മാതാ ച ശ്വശ്രൂശ്വശുരമാതുലാഃ। ഭഗിനീ ദുഹിതാ ഭ്രാതാ നപ്താഽന്യേ തേ ച ബാന്ധവാഃ॥ 8-34-25 (56516) വയസ്യാഭ്യാഗതാശ്ചാന്യേ ദാസീദാസാശ്ച സംഗതാഃ। പുംഭിർവിമിശ്രാ നാര്യശ്ച ജ്ഞാതാജ്ഞാതാഃ സ്വയേച്ഛയാ॥ 8-34-26 (56517) യേഷാം ഗൃഹേഷ്വശിഷ്ടാനാം സക്തുമദ്യാശിനാം സദാ। പീത്വാ ശീധു സഗോമാംസം ക്രന്ദന്തി ച ഹസന്തി ച॥ 8-34-27 (56518) ഗായന്തി ചാപ്യബദ്ധാനി പ്രവർതന്തേ ച കാമതഃ। കാമപ്രലാപിനോഽന്യോന്യം തേഷു ധർമഃകഥം ഭവേത്॥ 8-34-28 (56519) മദ്രകേഷ്വവലിപ്തേഷു പ്രഖ്യാതാശുഭകർമസു। നാപി വൈരം ന സൌഹാർദം മദ്രകേണ സമാചരേത്॥ 8-34-29 (56520) മദ്രകേ സംഗതം നാസ്തി മദ്രകോ ഹി സദാ മലഃ। മദ്രകേഷു ച സംസൃഷ്ടം ശൌചം ഗാന്ധാരകേഷു ച॥ 8-34-30 (56521) രാജയാജകയാജ്യേ ഹി യഥാ ദത്തം ഹവിർനശേത്। ശൂദ്രസംസ്കാരകോ വിപ്രോ യഥാ യാതി പരാഭവം॥ 8-34-31 (56522) യഥാ ബ്രഹ്മദ്വിഷോ നിത്യം ഗച്ഛന്തീഹ പരാഭവം। യഥൈവ സംഗതം കൃത്വാ നരഃ പതതി മദ്രകൈഃ॥ 8-34-32 (56523) ബാലേഷ്വപി സദാ ന സ്മ ധനം വൃശ്ചിക തേ വിഷം। ആഥർവണേന മന്ത്രേണ സർവശാന്തിഃ കൃതാ മയാ॥ 8-34-33 (56524) ഇതി വൃശ്ചികദഷ്ടസ്യ വിഷവേഗഹതസ്യ ച। കുർവന്തി ഭേഷജം പ്രാജ്ഞാഃ സത്യം തച്ചാപി ദൃശ്യതേ॥ 8-34-34 (56525) ഏവം വിദ്വഞ്ജോഷമാസ്സ്വ ബ്രൂഹി ചാത്രോത്തരം വചഃ। വാസാംസ്യുത്സൃജ്യ നൃത്യന്തി സ്ത്രിയോ മദ്യവിമോഹിതാഃ॥ 8-34-35 (56526) മൈഥുനേഽസംഗതാശ്ചാപി യഥാകാമവരാശ്ച താഃ। താസാം പുത്ര കഥം ധർമം മദ്രകോ വക്തുമർഹതി॥ 8-34-36 (56527) യാസ്തിഷ്ഠന്ത്യഃ പ്രമേഹന്തി യഥൈവോഷ്ട്രദശേരകാഃ। താസാം വിഭ്രഷ്ടധർമാണാം നിർലജ്ജാനാം തതസ്തതഃ। ത്വം പുത്രസ്താദൃശീനാം ഹി ധർമം വക്തുമിഹേച്ഛസി॥ 8-34-37 (56528) സൌവീരകം യാച്യമാനാ മദ്രികാ കർഷതി സ്ഫിചൌ। അദാതുകാമാ വചനമിദം വദതി ദാരുണം॥ 8-34-38 (56529) മാ മാം സൌവീരകം കശ്ചിദ്യാചതാം ദയിതം മമ। പുത്രം ദദ്യാം പതിം ദദ്യാം ന തു ദദ്യാം സുവീരകം॥ 8-34-39 (56530) ഗൌര്യോ ബൃഹത്യോ നിർഹീകാ മദ്രികാഃ കംപലാവൃതാഃ। ഘസ്മരാ നഷ്ടശൌചാശ്ച പ്രായ ഇത്യനുശുശ്രുമ॥ 8-34-40 (56531) പമേഹിത്വാ സ്ഫിചൌ ഭൂമൌ ഘർഷന്ത്യോ ഹീനശോധനാഃ। ശുദ്ധാ നാദ്ഭിർന മൃദ്ഭിശ്ച നിത്യോച്ഛിഷ്ടാ ഭവന്തി ഹി॥ 8-34-41 (56532) ഏവമാദി മയാഽന്യൈർവാ ശക്യം വക്തും ഭവേദ്ബഹു। ആകേശാന്താന്നഖാഗ്രാച്ച വക്തവ്യേഷു കുകർമസു॥ 8-34-42 (56533) മദ്രകാഃ സിന്ധുസൌവീരാ ധർമം വിദ്യുഃ കഥം ത്വിഹ। പാപദേശോദ്ഭവാ ംലേച്ഛാ ധർമാണാമവിചക്ഷണാഃ॥ 8-34-43 (56534) ഏഷ മുഖ്യതമോ ധർമഃ ക്ഷത്രിയസ്യേതി നഃ ശ്രുതം। യദാജൌ നിഹതഃ ശേതേ സദ്ഭിഃ സമഭിപൂജിതഃ॥ 8-34-44 (56535) ആയുധാനാം സാംപരായേ യൻമുഞ്ചേയമഹം തതഃ। മമൈഷ പ്രഥമഃ കൽപോ നിധനേ സ്വർഗമിച്ഛതഃ॥ 8-34-45 (56536) സോയം പ്രിയസഖാ ചാസ്മി ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ധീമതഃ। തദർഥേ ഹി മമ പ്രാണാ യച്ച മേ വിദ്യതേ വസു॥ 8-34-46 (56537) വ്യക്തം ത്വമപ്യുപഹിതഃ പാണ്ഡവൈഃ പാപദേശജ। യഥാ ചാമിത്രവത്സർവം ത്വമസ്മാസു പ്രവർതസേ॥ 8-34-47 (56538) കാമം ന ഖലു ശക്യോഽഹം ത്വദ്വിധാനാം ശതൈരപി। സംഗ്രാമാദ്വിമുഖഃ കർതും ധർമജ്ഞ ഇവ നാസ്തികൈഃ॥ 8-34-48 (56539) സാരംഗ ഇവ ഘർമാർതഃ കാമം വിലപ ശുഷ്യ ച। നാഹം ഭീഷയിതും ശക്യഃ ക്ഷത്രധർമേ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-34-49 (56540) തനുത്യജാം നൃസിംഹാനാമാഹവേഷ്വനിവർതിനാം। യാ ഗതിർഗുരുണാ പ്രോക്താ പ്രേംണാ രാമേണ താം സ്മരേ॥ 8-34-50 (56541) സ്വേഷാം ത്രാണാർഥമുദ്യന്തം വധാർഥം ദ്വിഷതാമപി। വിദ്ധി മാമാസ്ഥിതം വൃത്തം പൌരൂരവസമുത്തമം॥ 8-34-51 (56542) ന തദ്ഭൂതം പ്രപശ്യാമി ത്രിഷു ലോകേഷു മദ്രപ। യോ മാമസ്മാദഭിപ്രായാദ്വാരയേദിതി മേ മതിഃ॥ 8-34-52 (56543) ഏവം വിദ്വഞ്ജോഷമാസ്സ്വ ത്രാസാത്കിം ബഹു ഭാഷസേ। ന ത്വാം ഹത്വാ പ്രദാസ്യാമി ക്രവ്യാദ്ഭ്യോ മദ്രകാധം॥ 8-34-53 (56544) മിത്രപ്രതീക്ഷയാ ശല്യ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ചോഭയോഃ। അപവാദതിതിക്ഷാഭിസ്ത്രിഭിരേതൈർഹി ജീവസി॥ 8-34-54 (56545) പുനശ്ചേദീദൃശം വാക്യം മദ്രരാജ വദിഷ്യസി। ശിരസ്തേ പാതയിഷ്യാസി ഗദയാ വജ്രകൽപയാ॥ 8-34-55 (56546) ശ്രോതാരസ്ത്വിദമദ്യേഹ ദ്രഷ്ടാരോ വ്രാ കുദേശജ। കർണം വാ ജഘ്നതുഃ കൃഷ്ണൌ കർണോ വാ നിജഘാന തൌ॥ 8-34-56 (56547) ഏവമുക്ത്വാ തു രാധേയഃ പുനരേവ വിശാംപതേ। അബ്രവീൻമദ്രരാജാനം യാഹിയാഹീത്യസംഭ്രമം॥ ॥ 8-34-57 (56548) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ചതുസ്ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 34 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-34-7 ആഹേയഃ സർപമയഃ॥ 8-34-9 നാസ്യേയം ന ക്ഷിപേയം॥ 8-34-12 സുജാതം ശോഭനം ജൻമ॥ 8-34-13 പ്രോതൌ ഏകസൂത്രേ മണീഇവ പ്രേമസംബദ്ധൌ॥ 8-34-19 ജോഷം തൂഷ്ണീം। ആസ്സ്വ തിഷ്ഠ॥ 8-34-20 ക്രീഡാഗതാഃ ലീലയാ ആഗതാഃ॥ 8-34-21 മദ്രകേഷു കുത്സിതേഷുമദ്രദേശേഷു॥ 8-34-22 ക്ഷമ വാ ബ്രൂഹി ചോത്തരം ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-34-24 അനൃതേന ചരതീത്യാനൃതികഃ॥ 8-34-26 പുംഭിഃ പുരുഷൈഃ വിമിശ്രാഃ സംഗതാഃ। ഇച്ഛയാ മൈഥുനിനോഽജ്ഞാതവത് ജ്ഞാതാ അപ്യവിഗീതാ ഇത്യർഥഃ॥ 8-34-27 യേഷാം മദ്രകാണാം സക്തുമിശ്രിതമത്സ്യാശിനാം। ശീധു മദ്യം॥ 8-34-30 മദ്രകേഷു സംസൃഷ്ടം നഷ്ടം ഏവം ഗാന്ധാരകേഷു ശൌചം നഷ്ടം ഭവേത്॥ 8-34-31 രാജാ യാജകോ യസ്യ തസ്മിന്യാജ്യേ ഹവിർനഷ്ടം ഭവേത്॥ 8-34-32 യഥൈവേതി। യഥാ മദ്രകൈഃ സംഗതം കൃത്വാ പതതി ഹേവൃശ്ചിക തഥാ തേ വിഷം ഹതമിത്യധ്യാഹാരഃ। യദ്യേതത്സത്യം തർഹി തവ വിഷം നശ്യത്വിതി മന്ത്രേണ സർവഥാ വിഷം നശ്യതീത്യർഥഃ। മയേത്യാത്മാനുഭവസിദ്ധമിദമിതി ദ്യോതയതി॥ 8-34-33 യഥൈവേതി। യഥാ മദ്രകൈഃ സംഗതം കൃത്വാ പതതി ഹേവൃശ്ചിക തഥാ തേ വിഷം ഹതമിത്യധ്യാഹാരഃ। യദ്യേതത്സത്യം തർഹി തവ വിഷം നശ്യത്വിതി മന്ത്രേണ സർവഥാ വിഷം നശ്യതീത്യർഥഃ। മയേത്യാത്മാനുഭവസിദ്ധമിദമിതി ദ്യോതയതി॥ 8-34-36 യഥാകാമം വരയന്തിതാഃ। മൈഥുനേ സംഗതാ യാശ്ച തഥാ കാമകരാശ്ച ഹ। താസാം പുത്രോ മമ കഥം മദ്രകോ യോഗമർഹതി। ഇതി ക.പാഠഃ യഥേളകാഃ ഇതി ട. പാഠഃ॥ 8-34-37 പ്രമേഹന്തി മൂത്രയന്തേ। ദശേരകാഃ ഗർദഭാഃ। യഥൈവോഷ്ട്രാ യഥേളകാഃ ഇതി ട.പാഠഃ॥ 8-34-38 സുവീരകം കാഞ്ജികം। സ്ഫിചൌ കടിപ്രോഥൌ॥ 8-34-40 നിർഹീകാഃ നിർലജ്ജാഃ। ഘസ്മരാഃ ബഹുഭക്ഷകാഃ॥ 8-34-42 വക്തവ്യേഷു ഗർഹണീയേഷു॥ 8-34-45 സാംപരായേ സമൂഹേ സംഗ്രായേ ഇത്യർഥഃ। മുഞ്ജേയം ജീവിതമിതി ശേഷഃ॥ 8-34-47 ഉപഹിതഃ ഉപജപ്ത॥ 8-34-49 സാരംഗ ഇവ ഘർമാന്തേ ഇതി ക.ഡ.പാഠഃ॥ 8-34-54 അപവാദോ നിന്ദാ തിതിക്ഷാ ച തൈസ്ത്രിഭിത്രഹിതുഭിഃ॥ 8-34-34 ചതുസ്ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 035

॥ ശ്രീഃ ॥

8.35. അധ്യായഃ 035

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യേന കർണംപ്രതി ഹംസകാകീയാഖ്യാനകഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-35-0 (56549) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-35-0x (4927) മാരിഷാധിരഥേഃ ശ്രുത്വാ വാചോ യുദ്ധാഭിനന്ദിനഃ। ശല്യോഽബ്രവീത്പുനഃ കർണം നിദർശനമുദാഹരൻ॥ 8-35-1 (56550) ജാതോഽഹം യജ്വനാം വംശേ സംഗ്രാമേഷ്വനിവർതിനാം। രാജ്ഞാം മൂർധാഭിഷിക്താനാം സ്വയം ധർമപരായണഃ॥ 8-35-2 (56551) യഥൈവ മത്തോ മദ്യേന ത്വം തഥാ ലക്ഷ്യസേ വൃഷ। തഥാഽദ്യ ത്വാം പ്രമാദ്യന്തം ചികിത്സേയം സുഹൃത്തയാ॥ 8-35-3 (56552) ഇമാം കാകോപമാം കർണ പ്രോച്യമാനാം നിബോധ മേ। ശ്രുത്വാ യഥേഷ്ടം കുര്യാസ്ത്വം നിഹീന കുലപാംസന॥ 8-35-4 (56553) നാഹമാത്മനി കിഞ്ചിദ്വൈ കിൽബിഷം കർണ സംസ്മരേ। യേന മാം ത്വം മഹാബാഹോ ഹന്തുമിച്ചസ്യനാഗസം॥ 8-35-5 (56554) അവശ്യം തു മയാ വാച്യം ബുദ്ധ്വാ തവ ഹിതാഹിതം। വിശേഷതോ രഥസ്ഥേന രാജ്ഞശ്ചൈവ ഹിതൈഷിണാ॥ 8-35-6 (56555) സമം ച വിഷമം ചൈവ രഥിനശ്ച ബലാബലം। ശ്രമഃ ഖേദശ്ച സതതം ഹയാനാം രഥിനാ സഹ॥ 8-35-7 (56556) ആയുധസ്യ പരിജ്ഞാനം രുതം ച മൃഗപക്ഷിണാം। സാരം ചൈവാപ്യാസരം ച ശല്യാനാം ച പ്രതിക്രിയാ॥ 8-35-8 (56557) അസ്ത്രയോഗം ച യുദ്വം ച നിമിത്താനി തഥൈവ ച। സർവമേതൻമയാ ജ്ഞേയം രഥസ്യാസ്യ കുടുംബിനാ। അതസ്ത്വാം കഥയേ കർണ നിദർശനമിദം പുനഃ॥ 8-35-9 (56558) വൈശ്യഃ കില സമുദ്രാന്തേ പ്രഭൂതധനധാന്യവാൻ। യജ്വാ ദാനപതിഃ ക്ഷാന്തഃ സ്വകർമസ്ഥോഽഭവച്ഛുചിഃ॥ 8-35-10 (56559) ബഹുപുത്രഃ പ്രിയാപത്യഃ സർവഭൂതാനുകംപകഃ। രാജ്ഞോ ധർമപ്രധാനസ്യ രാഷ്ട്രേ വസതി നിർഭയഃ॥ 8-35-11 (56560) പുത്രാണാം തസ്യ ബാലാനാം കുമാരാണാം യശസ്വിനാം। കാകോ ബഹൂനാമഭവദുച്ഛിഷ്ടകൃതഭോജനഃ॥ 8-35-12 (56561) തസ്മൈസദാ പ്രയച്ഛന്തി വൈശ്യപുത്രാഃ കുമാരകാഃ। മാംസോദനം ദധി ക്ഷീരം പായസം മധുസർപിഷീ॥ 8-35-13 (56562) സ ചോച്ഛിഷ്ടഭൃതഃ കാകോ വൈശ്യപുത്രൈഃ കുമാരകൈഃ। സദൃശാൻപക്ഷിണോ ദൃപ്തഃ ശ്രേയസസശ്ചാവമന്യതേ॥ 8-35-14 (56563) അഥ ഹംസാഃ സമുദ്രാന്തേ പ്രജഗ്മുരതിപാതിനഃ। ഗരുഡസ്യ ഗതൌ തുല്യാശ്ചക്രാംഗാ ഹൃഷ്ടചേതസഃ॥ 8-35-15 (56564) കുമരാരകാസ്തദാ ഹംസാന്ദൃഷ്ട്വാ കാകമഥാബ്രുവൻ। ഭവാനേവ വിശിഷ്ടോഽസി പതത്രിഭ്യോ വിഹംഗമ॥ 8-35-16 (56565) ഏതേഽതിപാതിനഃ പശ്യ വിഹംഗാന്വിയദാശ്രിതാൻ। ഏഹി ത്വമപി ശക്തോ ഹി കസ്മാന്ന പതിതം ത്വയാ॥ 8-35-17 (56566) പ്രതാര്യമാണസ്തൈഃ സർവൈരൽപബുദ്ധിഭഇരണ്ഡജഃ। തദ്വചഃ സത്യമിത്യേവ മൌർഖ്യാദ്ദർപാച്ച ജജ്ഞിവാൻ॥ 8-35-18 (56567) താൻസോനുപത്യ ജിജ്ഞാസുഃ ക ഏഷാം ശ്രേഷ്ഠഭാഗിതി। ഉച്ഛിഷ്ടദർപിതഃ കാകോ ബഹൂനാമേകപാതിനാം॥ 8-35-19 (56568) തേഷാം യം പ്രവരം മേനേ ഹംസാനാം ദൂരപാതിനാം। സ തമാഹ്വത ദുർബുദ്ധിഃ പതാവ ഇതി പക്ഷിണം। തച്ഛ്രുത്വാ പ്രാഹസൻഹംസാ യേ തത്രാസൻസമാഗതാഃ॥ 8-35-20 (56569) ഭാഷതോ ബഹു കാകസ്യ ബാലിശ്യാത്പതതാം വരാഃ। ഇദമൂചുഃ സ്മ ചക്രാംഗാവചഃ കാകം വിംഗമാഃ॥ 8-35-21 (56570) ഹംസാ ഊചുഃ। 8-35-22x (4928) വയം ഹംസാശ്ചരാമേമാം പൃഥിവീം മാനസൌകസഃ। പക്ഷിണാം ച വയം നിത്യം ദൂരപാതേന പൂജിതാഃ॥ 8-35-22 (56571) കഥം ഹംസം നു ബലിനം ചക്രാംഗം ദൂരപാതിനം। കാകോ ഭൂത്വാ നിപതനേ സമാഹ്വയസി ദുർമതേ। കഥം ത്വം പതിതാ കാക സഹാസ്മാഭിർബ്രവീഹി തത്॥ 8-35-23 (56572) അഥ ഹംസവചോ മൂഢഃ കുത്സയിത്വാ പുനഃ പുനഃ। പ്രജഗാദോത്തരം കാകഃ കത്ഥനോ ജാതിലാഘവാത്॥ 8-35-24 (56573) കാക ഉവാച। 8-35-25x (4929) ശതമേകം ച പാതാനാം പതിതാഽസ്മി ന സംശയഃ। ശതയോജനമേകൈകം വിചിത്രം വിവിധം തഥാ॥ 8-35-25 (56574) ഉഡ്ഡീനമവഡീനം ച പ്രഡീനം ഡീനമേവ ച। നിഡീനമഥ സണ്ഡീനം തിര്യക്ഡീനഗതാനി ച॥ 8-35-26 (56575) വിഡീനം പരിഡീനം ച പരാഡീനം സുഡീനകം। അഭിഡീനം മഹാഡീനം നിർഡീനമതിഡീനകം॥ 8-35-27 (56576) അവഡീനം പ്രഡീനം ച സണ്ഡീനം ഡീനഡീനകം। സണ്ഡീനോഡ്ഡീനഡീനം ച പുനർഡീനവിഡീനകം॥ 8-35-28 (56577) സംപാതം സമുദീഷം ച തതോഽന്യദ്വ്യതിരിക്തകം। ഗതാഗതം പ്രതിഗതം ബഹ്വീശ്ച നികുലീനകാഃ। കർതാഽസ്മി മിഷതാം വോഽദ്യ തതോ ദ്രക്ഷയഥ മേ ബലം॥ 8-35-29 (56578) തേഷാമന്യതമേനാഹം പതിഷ്യാമി വിഹായസം। പ്രദിശധ്വം യഥാന്യായം കേന ഹംസാഃ പതാംയഹം॥ 8-35-30 (56579) തേ വൈ ധ്രുവം വിനിശ്ചിത്യ സംപതധ്വം മയാ സഹ। പാതൈരേഭിഃ ഖലു ഖഗാഃ പതിതും ഖേ നിരാശ്രയേ॥ 8-35-31 (56580) ഏവമുക്തേ തു കാകേന പ്രഹസ്യൈകോ വിഹംഗമഃ। ഉവാച കാകം രാധേയ വചനം തന്നിബോധ മേ॥ 8-35-32 (56581) ഹംസ ഉവാച। 8-35-33x (4930) ശതമേകം ച പാതാനാം ത്വം കാക പതിതാ ധ്രുവം। ഏകമേവ തു യം പാതം വിദുഃ സർവേ വിഹംഗമാഃ। തമഹം പതിതാ കാക നാന്യം ജാനാമി കഞ്ചന॥ 8-35-33 (56582) കാക ഉവാച। 8-35-34x (4931) പത ത്വമപി തത്രാശു യേന പാതേന മന്യസേ॥ 8-35-34 (56583) അഥ കാകം പ്രജഹസുര്യേ തത്രാസൻസമാഗതാഃ। കഥമേകേന പാതേന ഹംസഃ പാതശതം ജയേത്। ഏകേന വായസ ത്വൈനം പാതേനാഭിഭവിഷ്യതി॥ 8-35-35 (56584) ഹംസശ്ചോത്പതിതഃ കാകോ ബലവാനാശുവിക്രമഃ। പ്രപേതതുഃ സ്പർധയാ ച തതസ്തൌ ഹംസവായസൌ। ഉപര്യുപരി വേഗേന സമുദ്രം മകരാലയം॥ 8-35-36 (56585) ഹംസസ്ത്വേകേന പാതേന കാകഃ പാതശതേന ച। സ്പർധിനൌ സഹിതൌ തൂർണം ഖമാസ്ഥായ തരസ്വിനൌ॥ 8-35-37 (56586) ഹംസസ്തു മൃദുനൈകേന വിക്രാന്തുമുപചക്രമേ। പൂർവമേവ തു വൈ കാകഃ സ തം തൂർണം പ്രചക്രമേ॥ 8-35-38 (56587) നാത്യഹീയത കാകശ്ച മുഹൂർതമിവ സൂതജ॥ 8-35-39 (56588) കാകോപി ഹംസം ചാപല്യാച്ഛീഘ്രതാം പ്രതിദർശയൻ। വേഗേനാതീത്യ തരസാ പുനരേതി മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-35-40 (56589) തുണ്ഡേനാഭ്യഹനച്ചൈനം കുർവന്നാമാപസവ്യതഃ। രോരൂയന്നിവ ചാപ്യേനം സമാഹ്വയതി വൈ മുഹുഃ। വിസിസ്മാപയിഷുഃ പാതൈർദർശയന്നാത്മനഃ ക്രിയാം॥ 8-35-41 (56590) അഥ താനി വിചിത്രാണി പതിതാനീതരാണി ച। ദൃഷ്ട്വാ പ്രമുദിതാഃ കാകാ വിനേദുരധികൈഃ സ്വരൈഃ॥ 8-35-42 (56591) ഹംസാശ്ചാപഹസന്തി സ്മ പ്രവദന്തി പ്രിയാണി ച। കുർവാണാ വിവിധാന്രാവാനിച്ഛന്തോ ജയമാത്മനഃ॥ 8-35-43 (56592) ഉത്പത്യോത്പത്യ ച പ്രാഹുർമുഹൂർതമിതി ചേതി ച। വൃക്ഷാഗ്രേഭ്യഃ സ്ഥലേഭ്യശ്ച നിപതന്ത്യുത്പതന്തി ച॥ 8-35-44 (56593) അവമത്യ ച ഹംസം തമിദം കാകോഽബ്രവീദ്വചഃ। യോഽസാവുത്പതിതോ ഹംസഃ സോഽസാവേവ പ്രഹീയതേ॥ 8-35-45 (56594) അഥ ഹംസസ്തു തച്ഛ്രുത്വാ ഭാഷിതം പതതാംവരഃ। വിഗാഹ്യ ഹംസോ വിക്ഷോഭ്യ പ്രാപതത്പശ്ചിമാം ദിശം॥ 8-35-46 (56595) ഉപര്യുപരി വേഗേന സാഗരം മകരാലയം। ബഹുസത്വസമാകീർണം വീചീഭിർഭീമദർശനം॥ 8-35-47 (56596) അഥാചിരേണ രാധേയ കാകോ വേഗാദഹീയത। തതോഽതീവ പരിശ്രാന്തഃ കഥഞ്ചിദ്വംസമന്വഗാത്॥ 8-35-48 (56597) ഭീശ്ചൈനമാവിശത്തീവ്രം കാകം കർണ വിചേതസം। ദ്വീപാന്ദ്രുമാന്വിതാൻപശ്യന്വിശ്രമാർഥം ശ്രമാതുരഃ। നിപതേയം ക്കനു ശ്രാന്ത ഇതി തസ്മിഞ്ജലാർണവേ॥ 8-35-49 (56598) അവഗാഹ്യ സമുദ്രോഽപി ബഹുസത്വഗണാലയഃ। മഹാൻഭൂതശതോദ്ഭൂസീ നഭസസ്തു വിശിഷ്യതേ॥ 8-35-50 (56599) ഗാംഭീര്യാർദ്വി സമുദ്രസ്യ ന വിശേഷം കുലാധമ। ദിശശ്ച നാംഭസാം കർണ സമുദ്രസ്ഥാ വിദുർജനാഃ। വിപശ്ചിതോപ്യപാരത്വാത്കിം പുനഃ കർണ വായസഃ॥ 8-35-51 (56600) അഥ ഹംസോപ്യതിക്രാമൻമുഹൂർതമിവ ദൂരതഃ। അതിക്രംയ ച ചക്രാംഗഃ കാകം തം സമുദൈക്ഷത॥ 8-35-52 (56601) ശനകൈഃ പരിഹീനം തം പരിശ്രാന്തമചേതസം। അവേക്ഷമാണസ്തം കാകം പ്രത്യാഗംയ ഹസന്നിവ॥ 8-35-53 (56602) തം പ്രഹസ്യ ച ചക്രാംഗഃ കാകം മന്ദഗതിം തദാ। ഹീയമാനമഥോ ദൃഷ്ട്വാ ഹംസഃ പ്രാഹ യഥാർഥവത്। ഉജ്ജിഹീർഷുർനിമജ്ജന്തം സ്മരൻസത്പുരുഷവ്രതം॥ 8-35-54 (56603) ബഹൂനി പതിതാനി ത്വമാചക്ഷാണോ മുഹുർമുഹുഃ। പതസ്യവ്യാഹരൻഖേദം തതോ ഗർഹ്യം പ്രഭാഷസേ॥ 8-35-55 (56604) ജലം നാമ പതിതം കാക യത്ത്വം പതസി സാംപ്രതം। ജലം സ്പൃശസി പക്ഷാഭ്യാം തുണ്ഡേന ച പുനഃ പുനഃ॥ 8-35-56 (56605) പ്രബ്രൂഹി കതമോഽയം തേ പാതോ വർതതി വായസ। ഏഹ്യേഹി കാക ശീഘ്രം ത്വമേഷ ത്വാം പരിപാലയേ॥ 8-35-57 (56606) സ പക്ഷാഭ്യാം സ്പൃശന്നാർതസ്തുണ്ഡേന ച ജലം തദാ। കാകോ ദൃഢം പരിശ്രാന്തഃ സഹസാ നിപപാത ഹ॥ 8-35-58 (56607) സാഗരാംഭസി തം ദൃഷ്ട്വാ പതതന്തം ദീനചേതസം। ംരിയമാണമിദം വാക്യം ഹംസഃ കാകമുവാച ഹ॥ 8-35-59 (56608) ശതമേകം ച പാതാനാം പതാംയഹമിതി സ്മ ഹ। ശ്ലാഘന്നാത്മാനമദ്യ ത്വം കാക ഭാഷിതവാനസി॥ 8-35-60 (56609) സ ത്വമേകശതം പാതം പതന്നഭ്യധികോ മയാ। കഥമേവം പരിശ്രാന്തഃ പതിതോഽസി മഹാർണവേ॥ 8-35-61 (56610) പ്രത്യുവാച തതഃ കാകഃ സീദമാന ഇദം വചഃ। ഉപരീതം തദാ ഹംസം പ്രസമീക്ഷ്യ പ്രസാദയൻ॥ 8-35-62 (56611) ഉച്ഛിഷ്ടാന്നേന പുഷ്ടോഽഹം ദർപോത്സിക്തഃ കുസത്വതഃ। സുപർണ ഇവ ചാത്മാനം ജ്ഞാതവാൻപുത്രലാഘവാത്॥ 8-35-63 (56612) ശരണം ത്വാം പ്രപന്നോഽഹമുദകാന്തമവാപ്നുയാം। ഹംസേദാനീം പരിശ്രാന്തമാപദോ മാം സമുദ്വര॥ 8-35-64 (56613) യദി നാമ പുനർജീവൻഗച്ഛേയം സ്വം നിവേശനം। നൈനം പുനർഹീനമപി ക്ഷേപ്താഽഹം ഖേ വിചാരിണം॥ 8-35-65 (56614) തമേവം കരുണം ദീനം വിലപന്തമചേതസം। കാകകാകേതി വാശന്തം നിമജ്ജന്തം മഹാർണവേ। കൃപയാഽഭിപരീതോ വൈ കൃപാം ചക്രേ ദുരാത്മനി॥ 8-35-66 (56615) അഥ തം പതതം ദീനം ജലക്ലിന്നമചേതനം। പദ്ഭ്യാമുത്ക്ഷിപ്യ വേപന്തം പൃഷ്ഠമാരോ പയത്തദാ॥ 8-35-67 (56616) സ ഹംസഃ പൃഷ്ഠമാരോപ്യ കാകം കർണ വിചേതസം। അവിസ്മയംസ്തദാ കർണ പുനരേവ സമാനയത്। തമേവ ദേശം തരസാ സ്പർധയാ പേതതുര്യതഃ॥ 8-35-68 (56617) ഉത്സൃജ്യ ത്വബ്രവീൻമൈവം പുനഃ കാര്യം ത്വയേതി ഹ। സ്ഥാപ്യ ചൈനം പുനർദ്വീപേ സമാശ്വസ്യ ച വിക്ലവം। ഗതോ യഥേപ്സിതം ദേശം ഹംസോ മന ഇവാശുഗഃ॥ 8-35-69 (56618) ഏവമുച്ഛിഷ്ടപുഷ്ടഃ സ കാകോഽഹംസപരാജിതഃ। ബലം വീര്യം മഹത്കർണ ത്യക്ത്വാ ക്ഷാന്തിമുപാഗതഃ॥ 8-35-70 (56619) ഉച്ഛിഷ്ടഭോജനഃ കാകോ യഥാ വൈശ്യകുലേ പുരാ। ഏവം ത്വമുച്ഛിഷ്ടഭൃതോ ധാർതരാഷ്ട്രൈർന സംശയഃ॥ 8-35-71 (56620) സദൃശാഞ്ശ്രേയസശ്ചാപി സർവാൻകർണാവമന്യസേ। ദ്രോണദ്രൌണികൃപൈർഗുപ്തോ ഭീഷ്മേണാന്യൈശ്ച കൌരവൈഃ॥ 8-35-72 (56621) വിരാടനഗരേ പാർഥമേകം കിം നാവധീസ്തദാ। യത്ര വ്യസ്താഃ സമസ്താശ്ച നിർജിതാഃ സ്ഥ കിരീടിനാ സൃഗാലാ ഇവ സിംഹേന ക്വ തേ വീര്യം തദാ ഗതം॥ 8-35-73 (56622) ഭ്രാതരം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ സമരേ സവ്യസാചിനാ। പശ്യതാം കുരവീരാണാം പ്രഥമം ത്വം പലായിതഃ॥ 8-35-74 (56623) തഥാ ദ്വൈതവനേ കർണ ഗന്ധർവൈഃ സമഭിദ്രുതാൻ। കുരൂൻസദാരാനുത്സൃജ്യ ത്വമേവാഗ്രേ പലായിതഃ॥ 8-35-75 (56624) ഹത്വാ ജിത്വാ ച ഗന്ധർവാംശ്ചിത്രസേനമുഖാന്രണേ। കർണ ദുര്യോധനം പാർഥഃ സഭ്രാതൃകമമോക്ഷയത്॥ 8-35-76 (56625) പുനഃ പ്രഭാവഃ പാർഥസ്യ പുരാണഃ കേശവസ്യ ച। കഥിതഃ കർണ രാമേണ സഭായാം കുരുസംസദി॥ 8-35-77 (56626) സതതം ച ത്വമശ്രൌഷീർവചനം ദ്രോണഭീഷ്മയോഃ। അവധ്യൌ വദതോഃ കൃഷ്ണൌ സന്നിധൌ ച മഹീക്ഷിതാം॥ 8-35-78 (56627) കിയന്തം തത്ര വക്ഷ്യാമി യേനയേന ധനഞ്ജയഃ। ത്വത്തോഽതിരിക്തഃ സർവേഭ്യോ ഭൂതേഭ്യോ ബ്രാഹ്മണോ യഥാ॥ 8-35-79 (56628) ഇദാനീമേവ ദ്രഷ്ടാസി പ്രധാനേ സ്യന്ദനേ സ്ഥിതൌ। പുത്രം ച വസുദേവസ്യ കുന്തീപുത്രം ച പാണ്ഡവം॥ 8-35-80 (56629) യഥാഽശ്രയത ചക്രാംഗം വായസോ ബുദ്ധിമാസ്ഥിതഃ। തഥാശ്രയസ്വ വാർഷ്ണേയം പാണ്ഡവം ച ധനഞ്ജയം॥ 8-35-81 (56630) യദാ ത്വം യുധി വിക്രാന്തൌ വാസുദേവധനഞ്ജയൌ। ദ്രഷ്ടാസ്യേകരഥേ കർണ തദാ നൈവം വദിഷ്യസി॥ 8-35-82 (56631) യദാ ശരശതൈഃ പാർഥോ ദർപം തവ വധിഷ്യതി। തദാ ത്വമന്തരം ദ്രഷ്ടാ ആത്മനശ്ചാർജുനസ്യ ച॥ 8-35-83 (56632) ദേവാസുരമനുഷ്യേഷു പ്രഖ്യാതൌ യൌ നരോത്തമൌ। തൌ മാവമംസ്ഥാ മൌർഖ്യാത്ത്വം സ്വദ്യോത ഇവ രോചനൌ॥ 8-35-84 (56633) സൂര്യാചന്ദ്രമസൌ യദ്വത്തദ്വദജുനകേശവൌ। പ്രകാശ്യേനാഭിവിഖ്യാതൌ ത്വം തു ഖദ്യോതവന്നൃഷു॥ 8-35-85 (56634) ഏവം വിദ്വൻമാവമംസ്ഥാഃ സൂതപുത്രാച്യുതാർജുനൌ। നരസിംഹൌ നരശ്വാ ത്വം ജോഷമാസ്സ്വ വികത്ഥസേ॥ ॥ 8-35-86 (56635) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി പഞ്ചത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 35 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-35-8 രുതം ജയപരാജയസൂചകം॥ 8-35-9 നിമിത്താനി ദിവ്യാന്തരിക്ഷഭൌമാനി ഗ്രഹാദ്യാനുകൂല്യപ്രാതികൂല്യാദീതി। നിദർശനം ദൃഷ്ടാന്തം॥ 8-35-15 അതിപാതിനഃ ഗത്യതിശയഗാമിനഃ। ചക്രാംഗാഃ മാനസചാരിണഃ॥ 8-35-16 പതത്രിഭ്യോഽന്യേഭ്യഃ പ്രതാര്യമാണോഽന്യഥാപ്രത്യായ്യമാനഃ॥ 8-35-19 ശ്രേഷ്ഠഭാക് ശ്രേഷ്ഠം അംഗം ഭജതേ॥ 8-35-20 പതാവ ഗച്ഛാവഃ॥ 8-35-29 മിഷതാം പശ്യതാം॥ 8-35-30 കേന പാതേന॥ 8-35-33 ഏകം മുഖ്യം॥ 8-35-35 കഥമേകേന പാതേന ജയേമ ശതപാതിനം। ഏകേനൈവ സ യാത്വേനം പാതേനാഭിവിഷ്യസി ഇതി ട.പാഠഃ॥ 8-35-35 പഞ്ചത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 036

॥ ശ്രീഃ ॥

8.36. അധ്യായഃ 036

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന ശല്യംപ്രതി സ്വസ്യ പരശുരാമാത് തഥാ കുതശ്ചിദ്ബ്രാഹ്മണാച്ച ശാപപ്രാപ്തികഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-36-0 (56636) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-36-0x (4932) മദ്രാധിപസ്യാധിരഥിർമഹാത്മാ വചോ നിശംയാപ്രിയമപ്രതീതഃ। ഉവാച ശല്യം വിദിതം മമൈത-- ദ്യഥാവിധാവർജുനവാസുദേവൌ॥ 8-36-1 (56637) ശൌരേ രഥം വാഹയതോഽർജുനസ്യ ബലം മഹാസ്ത്രാണി ച പാണ്ഡവസ്യ। അഹം വിജാനാമി യഥാവദദ്യ പരോക്ഷഭൂതം തവ തത്തു ശല്യ॥ 8-36-2 (56638) തൌ ചാപ്യഹം ശസ്ത്രഭൃതാം വരിഷ്ഠൌ വ്യപേതഭീര്യോധയിഷ്യാമി കൃഷ്ണൌ। സന്താപയത്യഭ്യധികം ഹി രാമാ-- ച്ഛാപോഽദ്യ മാം ബ്രാഹ്മണസത്തമാച്ച॥ 8-36-3 (56639) `പുരാ മഹേന്ദ്രാദ്രിവരേ സമുദ്രേ തപസ്വിനം രാമമുപേത്യ ശല്യ। അസ്ത്രാർഥിനം മാഽദ്യ ശിഷ്യം ഗൃഹാണേ-- ത്യഥാഽബ്രുവം ബ്രാഹ്മണച്ഛദ്മനാ ച॥ 8-36-4 (56640) തത്രാവസം ബ്രാഹ്മണ ഇത്യവിപ്രോ ബ്രഹ്മാസ്ത്രലോഭാദനൃതേന ചാഹം। തജ്ജാമദഗ്ന്യേന പരം മഹാസ്ത്രം സമന്ത്രയുക്തം വിഹിതം മമാസീത്॥ 8-36-5 (56641) അസ്ത്രം യദാ തദ്വിദിതം മമാസീ-- ത്തദാഽബ്രവീദ്ബ്രാഹ്മണോ മാം മഹർഷിഃ। ആപദ്ഗതേനാസ്ത്രമിദം പ്രയോജ്യം ത്വയാ രണേ ഗച്ഛതാ സാധയേതി'॥ 8-36-6 (56642) തത്രാപി മേ ദേവരാജേന വിഘ്നോ ഹിതാർഥിനാ ഫൽഗുനസ്യൈവ ശല്യ। കൃതോ വിഭേദേന മമോരുമേത്യ പ്രവിശ്യ കീടസ്യ തനും വിരൂപാം॥ 8-36-7 (56643) മമോരുമേത്യ പ്രബിഭേദ കീടഃ സുപ്തേ ഗുരൌ തത്ര ശിരോ നിധായ। ഊരുപ്രഭേദാച്ച മഹാൻബഭൂവ ശരീരതോ മേ ഘനശോണിതൌഘഃ॥ 8-36-8 (56644) ഗുരോർഭയാച്ചാപി ന ചേലിവാനഹം തതോ വിബുദ്ധോ ദദൃശേ സ വിപ്രഃ। സ ധൈര്യയുക്തം പ്രസമീക്ഷ്യ മാം വൈ ന ത്വം വിപ്രഃ കോഽസി സത്യം വദേതി॥ 8-36-9 (56645) തസ്മൈ തദാഽഽത്മാനമഹം യഥാവ-- ദാഖ്യാതവാൻസൂത ഇത്യേവ ശല്യ। സ മാം നിശാംയാഥ മഹാതപസ്വീ സംശപ്തവാന്രോഷപരീതചേതാഃ॥ 8-36-10 (56646) സൂത ത്വയാ ഹ്യാപ്തമിദം തവാസ്ത്രം ന കർമകാലേ പ്രതിഭാസ്യതീതി। അന്യത്ര തു സ്യാത്തവ മൃത്യുകാലാ-- ദബ്രാഹ്മണേ ബ്രഹ്മ ന ഹി ധ്രുവം സ്യാത്॥ 8-36-11 (56647) തദദ്യ പര്യാപ്തമതീവ മേഽസ്ത്ര-- മുപസ്ഥിതേഽസ്മിംസ്തുമുലേ വിമർദേ॥ 8-36-12 (56648) ശല്യോഗ്രധന്വാനമഹം വരിഷ്ഠം തരസ്വിനം ഭീമമസഹ്യവീര്യം। സത്യപ്രതിജ്ഞം യുധി പാണ്ഡവേയം ധനഞ്ജയം മൃത്യുമുഖം നയിഷ്യേ॥ 8-36-13 (56649) അസ്ത്രം തതോഽന്യത്പ്രതിപന്നമദ്യ യേന ക്ഷേപ്സ്യേ സമരേ ശത്രുപൂഗാൻ। പ്രതാപിനം ബലവന്തം കൃതാസ്ത്രം തമുഗ്രധന്വാനമമിതൌജസം ച। ക്രൂരം ശൂരം രൌദ്രമമിത്രസാഹം ധനഞ്ജയം സംയുഗേഽഹം ഹനിഷ്യേ॥ 8-36-14 (56650) അപാംപതിർവേഗവാനപ്രമേയോ നിമജ്ജയിഷ്യൻബഹുലാഃ പ്രജാ ഇവ। മഹാരവം യഃ കുരുതേ സമുദ്രോ വേലേവ തം വാരയാംയപ്രമേയം॥ 8-36-15 (56651) പ്രമുഞ്ചന്തം ബാണസംഘാനമേയാ-- ൻമർമച്ഛിദോ വീരഹണഃ സുപത്രാൻ। കുന്തീപുത്രം പ്രതിയോത്സ്യാമി യുദ്ധേ ജ്യാം കർഷതാമുത്തമം മർത്യലോകേ॥ 8-36-16 (56652) ഏവം ബലേനാതിബലം മഹാസ്ത്രം സമുദ്രകൽപം സുദുരാപമുഗ്രം। ശരൌഘിണം പാർഥിവാൻമജ്ജയന്തം വേലേവ പാർഥമിഷുഭിർവാരയിഷ്യേ॥ 8-36-17 (56653) കൃതീ കൃതാസ്ത്രോ ദൃഢഹസ്തയോധീ ദിവ്യാസ്ത്രവിച്ഛ്വേതഹയഃ പ്രമാഥീ। സുരാസുരാന്യുധി വൈ യോ ജയേത തേനാദ്യ മേ പശ്യ യുദ്വം സുഘോരം॥ 8-36-18 (56654) അഭീർമാനീ പാണ്ഡവോ യുദ്വകാമോ ഹ്യമാനുഷൈരസ്യതി മാം മഹാസ്ത്രൈഃ। തസ്യാസ്ത്രമസ്ത്രൈരഭിഭൂയ സംഖ്യേ ബാണോത്തമൈഃ പാതയിഷ്യാമി പാർഥം॥ 8-36-19 (56655) സഹസ്രരശ്മിപ്രതിമം ജ്വലന്തം ദിശശ്ച സർവാഃ പ്രതപന്തമുഗ്രം। തമോനുദം മേഘ ഇവാതിമാത്രം ധനഞ്ജയം ഛാദയിഷ്യാമി ബാണൈഃ॥ 8-36-20 (56656) വൈശ്വാനരം ധൂമകേതും ജ്വലന്തം തേജസ്വിനം നരവീരാന്ദഹന്തം। പർജന്യഭൂതഃ ശരവർഷൈര്യഥാഽഗ്നിം തഥാ പാർഥം ശമയിഷ്യാമി യുദ്ധേ॥ 8-36-21 (56657) ആശീവിഷം ദൃഷ്ടിഹണം സുഘോരം സുതീക്ഷ്ണദംഷ്ട്രം ജ്വലനപ്രഭവാം। ക്രോധാത്പ്രദീപ്താനലവദ്ദഹന്തം കുന്തീപുത്രം ശമയിഷ്യാമി ഭല്ലൈഃ॥ 8-36-22 (56658) പ്രവാഹിണം ബലവന്തം മഹൌജസം പ്രഭഞ്ജനം മാതരിശ്വാനമുഗ്രം। യുദ്ധേ സഹിഷ്യേ ഹിമവാനിവാചലോ ധനഞ്ജയം ക്രുദ്ധമമൃഷ്യമാണം। 8-36-23 (56659) വിശാരദം രഥമാർഗേഷു ശക്തം ധുര്യം നിത്യം സമരേഷു പ്രവീരം। ലോകേ വരം സർവധനുർധരാണാം ധനഞ്ജയം സംയുഗേഽഹം ഹനിഷ്യേ॥ 8-36-24 (56660) അദ്യാഹവേ യസ്യ ന തുല്യമന്യം മന്യേ മനുഷ്യം ധനുരാദദാനം। സർവാമിമാം യഃ പൃഥിവീം സഹേത തഥാപി തേനാദ്യ രണേ സമേഷ്യേ॥ 8-36-25 (56661) യഃ സർവഭൂതാനി സദൈവതാനി പ്രസ്ഥേഽജയത്ഖാണ്ഡവേ സവ്യസാചീ കോ ജീവിതം രക്ഷമാണോ ഹി തേന യുയുത്സതേഽസ്ത്രൈർമാനുഷോ മാമൃതേഽന്യഃ॥ 8-36-26 (56662) മാനീ കൃതാസ്ത്രഃ കൃതഹസ്തയോധീ ദിവ്യാസ്ത്രവിച്ഛ്വേതഹയഃ പ്രമാഥീ। തസ്യാഹമദ്യാതിരഥസ്യ കായാ-- ച്ഛിരോ ഹരിഷ്യാമി ശിതൈഃ പൃഷത്കൈഃ। 8-36-27 (56663) യോത്സ്യാംയേനം ശല്യ ധനഞ്ജയം വൈ മൃത്യും പുരസ്കൃത്യ രണേ ജയം വാ। അന്യോ ഹി ന ഹ്യേകരഥേന മർത്യോ യുധ്യേത യഃ പാണ്ഡവമിന്ദ്രകൽപം 8-36-28 (56664) തസ്യാഹവേ പൌരുഷം പാണ്ഡവസ്യ ബ്രൂയാം പൃഷ്ടഃ സമിതൌ ക്ഷത്രിയാണാം കിം ത്വം മൂർഖഃ പ്രഹസൻമൂഢചേതാ ആഖ്യാസി മേ പൌരുഷം ഫൽഗുനസ്യ॥ 8-36-29 (56665) അത്യപ്രിയോ യഃ പുരുഷോ നിഷ്ഠുരോ ഹി ക്ഷുദ്രഃ ക്ഷേപ്താ ക്ഷമിണശ്ചാക്ഷമാവാൻ। ഹന്യാമഹം ത്വാദൃശാനാം ശതാനി ക്ഷമാംയഹം ക്ഷമിണാം കാല ഏഷഃ॥ 8-36-30 (56666) അവോചസ്ത്വം പാണ്ഡവാര്യേ പ്രിയാണി പ്രധർഷയൻമാം മൂഢവത്പാപകർമൻ। മയ്യാർജവേ ജിഹ്മമതിര്യതസ്ത്വം മിത്രദ്രോഹീ സാപ്തപദം ഹി മിത്രം॥ 8-36-31 (56667) കാലസ്ത്വയം പ്രത്യുപയാതി ദാരുണോ ദുര്യോധനോ യുദ്ധമുപാഗമദ്യത്। തസ്യാർഥസിദ്ധിം ത്വഭികാങ്ക്ഷമാണ-- സ്തമന്വേഷ്യേ യത്ര ചൈകാന്തമസ്തി॥ 8-36-32 (56668) `തഥാപ്യഹം പാണ്ഡവവാസുദേവൌ യോത്സ്യേ രണേ മദ്വിധസ്യൈവ കർമ। ന പ്രാകൃതഃ സജ്ജതേ വൈ കദാചി-- ദ്യഃ പ്രത്യുദീയാത്കൃഷ്ണധനഞ്ജയൌ തൌ'॥ 8-36-33 (56669) മിത്രം മിന്ദേർനന്ദതേഃ പ്രീയതേർവാ സന്ത്രായതേർമിനുതേർമോദതേർവാ। ദുര്യോധനേ സർവമിദം മമാസ്തി തച്ചാപി സർവം മമ വേത്തി രാജാ॥ 8-36-34 (56670) ശത്രുഃ ശദേഃ ശാസതേർവാ ശ്യതേർവാ ശൃണാതേർവാ ശ്വസതേഃ സീദതേർവാ। ശ്രമേഃ ശുചോ ബഹുശഃ സൂദതേശ്ച പ്രായേണ സർവം ത്വയി തച്ച മഹ്യം॥ 8-36-35 (56671) ദുര്യോധനാർഥം തവ ച പ്രിയാർഥം യശോർഥമാത്മാർഥമപീശ്വരാർഥം। തസ്മാദഹം പാണ്ഡവവാസുദേവൌ യോത്സ്യേ യത്നാത്കർമ ച പശ്യ മേഽദ്യ॥ 8-36-36 (56672) `ശല്യാദ്യാഹം സംഗതഃ പാണ്ഡവേന മുച്യേയം ചേജ്ജീവമാനഃ കഥഞ്ചിത്। ശശ്വൻമൃത്യോഃ സ്യാമനാധൃഷ്യരൂപോ വ്യക്തം തസ്മാത്സംയുഗാദ്വിപ്രമുക്താഃ'॥ 8-36-37 (56673) അസ്ത്രം ബ്രാഹ്മം മനസാ സഞ്ജപന്വൈ യദാഽസ്യതേ ക്രോധിതഃ സവ്യസാചീ। തദാപി മേ നൈവ മുച്യേത പാർഥോ ന ചേത്പതേദ്വിഷമേ മേഽദ്യ ചക്രം॥ 8-36-38 (56674) അസ്ത്രാണി വിദ്ധ്വാ സമരേ ഗതാനി ബ്രാഹ്മാണി ദിവ്യാന്യഥ മാനുഷാണി। ആസാദയിഷ്യാംയഹമുഗ്രവീര്യം നാഗോത്തമം നാഗ ഇവ പ്രഭിന്നഃ॥ 8-36-39 (56675) വൈവസ്വതാദ്ദണ്ഡഹസ്താദ്വരുണാദ്വാപി പാശിനഃ। സഗദാദ്വാ ധനപതേഃ സവജ്രാദ്വാ സുരാധിപാത്॥ 8-36-40 (56676) അഥാന്യസ്മാദപി സുരാദമിത്രാദാതതായിനഃ। ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി യഥാ നാഹം ബിഭേംയുത॥ 8-36-41 (56677) തസ്മാന്ന മേ ഭയം പാർഥാന്നാപി ചൈവ ജനാർദനാത്। സഹ യുദ്ധം ഹി മേ താഭ്യാം സാംപരായേ ഭവിഷ്യതി॥ 8-36-42 (56678) ശ്വഭ്രേ തേ പതതാം ചക്രമിതി മാം ബ്രാഹ്മണോഽബ്രവീത്। യുധ്യമാനസ്യ സംഗ്രാമേ പ്രാപ്തസ്യൈകായനം ഭയം॥ 8-36-43 (56679) തസ്മാദ്ബിഭേമി ബലവദ്ബ്രാഹ്മണവ്യാഹൃതാദഹം। ഏതേ ഹി സോമരാജാന ഈശ്വരാഃ സുഖദുഃഖയോഃ॥ 8-36-44 (56680) കദാചിബ്രാഹ്മണസ്യാഥ യോഗ്യഹേതേരഹം നൃപ। അജാനന്നക്ഷിപം ബാണം ഘോരരൂപം ഭയാവഹം॥ 8-36-45 (56681) ഹോമധേന്വാസ്തതോ വത്സഃ പ്രമത്ത ഇഷുണാ ഹതഃ। ചരന്വൈ വിജനേ ശല്യ തതോഽനു വ്യാജഹാര സഃ॥ 8-36-46 (56682) യസ്മാദ്വത്സസ്ത്വയാ ചാത്ര ഹോമധേന്വാ ഹതോ നൃപ। തസ്മാത്ത്വമപി രാധേയ വാക്ശല്യം മഹദാപ്നുഹി॥ 8-36-47 (56683) ശ്വഭ്രേ തേ പതിതാ ചക്രം യുധ്യമാനസ്യ ശത്രുണാ। പ്രാപ്ത ഏകായനേ കാലേ മൃത്യുസാധാരണേ ത്വയി॥ 8-36-48 (56684) സ്പർധസേ യേന സംഗ്രാമേ യദർഥം ഘടസേഽനിശം। തത ഏവ ധ്രുവം മൃത്യും സൂത പ്രാപ്സ്യസി സംയുഗേ॥ 8-36-49 (56685) അഹം പ്രസാദയാഞ്ചക്രേ ബ്രാഹ്മണം സംശിതവ്രതം॥ 8-36-50 (56686) ഗവാം ദശശതം വിത്തം ബലീവർദാംശ്ച ഷട്ശതം। പ്രച്ഛന്നം കാഞ്ചനൈഃ കാമം ബ്രാഹ്മണാർഥമഹം തദാ॥ 8-36-51 (56687) ദാസീശതം നിഷ്കകണ്ഠം ശതമശ്വതരീരഥാൻ। കന്യാനാം നിഷ്കകണ്ഠീനാം സഹസ്രം സമലങ്കൃതം॥ 8-36-52 (56688) ഈഷാദന്താന്നാഗശതാന്ദാസീദാസശതാനി ച। ദദ്മി തൈർദ്വിജമുഖ്യോ മേ പ്രസാദം ന ചകാര സഃ॥ 8-36-53 (56689) കൃഷ്ണാനാം ശ്വേതവത്സാനാം ഗോശതാനി ചതുർദശ। ദദൻഹി ന ലഭേ തസ്മാത്പ്രസാദം ദ്വിജസത്തമാത്॥ 8-36-54 (56690) യത്കിഞ്ചിൻമാമകം വിത്തം ത്വദധീനം കരോമി തത്। ഇതി മാം യാചമാനം വൈ ബ്രാഹ്മണഃ പ്രത്യവാരയത്। ക്രോധദീപ്തേക്ഷണഃ ശള്യ നിർദഹന്നിവ ചക്ഷുഷാ॥ 8-36-55 (56691) വ്യാഹൃതം യൻമയാ സൂത തത്തഥാ ന തദന്യഥാ। അനൃതോക്തം പ്രജാം ഹന്യാത്തതഃ പാപമവാപ്നുയാം॥ 8-36-56 (56692) തസ്മാദ്ധർമാഭിരക്ഷാർഥം നാനൃതം വക്തുമുത്സഹേ। മാ ത്വം ബ്രഹ്മഗതിം ഹിംസ്യാഃ പ്രായശ്ചിത്തം കൃതം ത്വയാ॥ 8-36-57 (56693) മദ്വാക്യം നാനൃതം ലോകേ കശ്ചിത്കുര്യാത്സമാപ്നുഹി। `യൻമയോക്തം സരോഷേണ ഗച്ഛ സൂതജ മാചിരം॥ 8-36-58 (56694) ഇതി മാമസകൃത്ക്രുദ്ധഃ സ ഉവാച ദ്ബിജോത്തമഃ। ഏതേ ഹി സോമരാജാന ഈശ്വരാഃ സുഖദുഃഖയോഃ॥ 8-36-59 (56695) നാഹം ബിഭേമി ബീഭത്സോർന ശല്യ മധുസൂദനാം। തസ്മാദ്ബിഭേംയഹം ശാപാത്തേന സത്യേന തേ ശപേ॥ 8-36-60 (56696) സഹ യുദ്ധം സമേതാഭ്യാമദ്യേദം സമുപസ്ഥിതം। യുദ്വേഽസ്മിഞ്ജീവിതം മേഽദ്യ ശല്യ സംശയമാഗതം॥ 8-36-61 (56697) ശക്രോഽപ്യമരരാട് താഭ്യാമുപഗംയാഹവം സഹ। സംശയം പരമം ഗച്ഛേത്കഥം വാ മന്യതേ ഭവാൻ॥ 8-36-62 (56698) ഇത്യേവം തേ മയാഽഽഖ്യാതം ക്ഷിപ്തേന ന സുഹൃത്തയാ। ജാനാമി ത്വാഽധിക്ഷിപന്തം ദോഷമാത്മഗതം ശൃണു'॥ ॥ 8-36-63 (56699) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഷട്തത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 36 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-36-9 ചേലിവാൻ ചലിതവാൻ॥ 8-36-11 കർമകാലേ സ്വപ്രതിജ്ഞാരക്ഷണകാലേ॥ 8-36-14 അസ്ത്രം തതൌ രാമദത്താദസ്ത്രാദന്യത്പ്രതിപന്നം പ്രാപ്ത അഹിബാണാഖ്യ മിത്യർഥഃ॥ 8-36-24 രഥമാർഗേഷ്യസക്തം ഇതി ട.പാഠഃ। രഥമാർഗേഷ്വനിത്യം ഇതി ഖ.പാഠഃ॥ 8-36-26 ഖാണ്ഡവേ ഖാണ്ഡxxxxx 8-36-31 ആർജവേ കർതവ്യേ സതി॥ 8-36-34 അഹം സിദ്ധിം കാങ്ക്ഷമാണോഽസ്മി। ത്വം തു തൻമന്യസേ യത്ര ഐകാന്ത്യം സഖ്യാം നാസ്തി। അസ്മത്പക്ഷീയോപ്യന്യതത്ര സ്നോഹവാനസീത്യർഥഃ। തദേവാഹ മിത്രമിതി। മിന്ദയതി മേദയതി വാ സ്നേഹാർഥാൻമിന്ദേർമിദേർവാ മിത്രമിതി രൂപം। നന്ദതേരിത്യതത്ര മദതേരിതി പാഠഃ। മദീ ഹർഷേ ഇത്യസ്യ വാ രൂപം। മാദയനി തർപയതീതി വാ മാദയതേർമിത്രം। മിദതേസ്ത്രാണാർഥസ്യ വാ മിദേരിദം രൂപം। നന്ദയതേഃ പ്രീയതേഃ സംന്ത്രായതതേർവാഽർഥേ വർതമാനസ്യ മിദേർമിത്രമിതി വാർഥഃ। മിനുതേ മാനം കരോതി സർവേ ഹിതമസ്യ സംഗൃഹ്ണാതീതി വാ മോദതേഽസ്യ സുഖേനേതി വാ മിത്രമിത്യേതേഽർഥാഃ മയി സന്തീത്യർഥഃ॥ 8-36-35 ശത്രുരിതി ശദേഃ ശാതനാർഥാത് ശാസ്തേഃ ശാസനാർഥാത് ശ്യതേസ്തനൂകരണാർഥാത് ശൃണാതേർഹിസാർഥാത് ശ്വസതേരുച്ഛ്വാസാർഥാദന്തർഭാവിതണ്യർഥാത് സീദതേഃ സൂദതേർവാ ദന്ത്യസ്ഥാനേ താലവ്യസ്യോപസർജനാത് ശത്രുരിതി ശബ്ദ ഉതത്പന്നസ്തദർഥശ്ച സർവസ്ത്വയ്യസ്തീത്യർഥഃ॥ 8-36-44 സോമരാജാന ബ്രാഹ്മണാഃ॥ 8-36-57 മാ ത്വം ബ്രാഹ്മണഗർഹഃ സ്യാഃ ഇതി ക.പാഠഃ॥ 8-36-58 തദനുവ്യാഹൃതം കുര്യാത്സർവലോകേപി സൂതജ ഇതി ഖ.പാഠഃ। നൈതത്തേ വ്യാഹൃതം കുര്യാം സമമേകോഽപി സൂതതജ ഇതി ക.ഡ.പാഠഃ। നൈതദവ്യാഹതം കുര്യാത്സർവലോകോഽപി സൂതജ ഇതി ട.പാഠഃ॥ 8-36-36 ഷട്ത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 037

॥ ശ്രീഃ ॥

8.37. അധ്യായഃ 037

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന സോപഹാസം ശല്യഗർഹണം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-37-0 (56700) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-37-0x (4933) തതഃ പുനർമഹാരാജ മദ്രരാജമരിന്ദമഃ। അഭ്യഭാഷത രാധേയഃ സന്നിവാര്യോത്തരം വചഃ॥ 8-37-1 (56701) നിർഭർത്സനാർഥം ശല്യ ത്വം യത്തു ജൽപിതവാനസി। നാഹം ശക്യസ്ത്വയാ വാചാ വിഭീഷയിതുമാഹവേ॥ 8-37-2 (56702) യദി മാം ദേവതാഃ സർവാ യോധയേയുഃ സവാസവാഃ। തഥാപി മേ ഭയം ന സ്യാത്കിമു പാർഥാത്സകേശവാത്॥ 8-37-3 (56703) നാഹം ഭീഷയിതും ശക്യഃ ശുദ്ധകർണാ മഹാഹവേ। അഭിജാനീഹി ശക്തസ്ത്വമന്യം ഭീഷയിതും രണേ॥ 8-37-4 (56704) നീചസ്യ ബലമേതാവത്പാരുഷ്യം യതത്ത്വമാത്ഥ മാം। അശക്തോ ഹി ഗുണാന്വക്തും വൽഗസേ ബഹു ദുർമതേ॥ 8-37-5 (56705) ന ഹി കർണഃ സമുദ്ഭൂതോ ഭയാർഥമിഹ മദ്രക। വിക്രമാർഥമഹം ജാതോ യശോർഥം ച തഥാഽഽത്മനഃ॥ 8-37-6 (56706) സഖിഭാവേന സൌഹാർദാൻമിതത്രഭാവേന ചൈവ ഹി। കാരണൈസ്ത്രിഭിരേതൈസ്ത്വം ശല്യ ജീവസി സാംപ്രതം॥ 8-37-7 (56707) രാജ്ഞശ്ച ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ കാര്യം സുമഹദുദ്യതം। മയി തച്ചാഹിതം ശല്യ തേന ജീവസി മേ ക്ഷണം॥ 8-37-8 (56708) കൃതശ്ച സമയഃ പൂർവം ക്ഷന്തവ്യം വിപ്രിയം തവ। `സമയഃ പരിപാല്യോ മേ തേന ജീവസി സാംപ്രതം'॥ 8-37-9 (56709) ഋതേ ശല്യസഹസ്രേണ വിജയേയമഹം പരാൻ। മിത്രദ്രോഹസ്തു പാപീയാനിതി ജീവസി സാംപ്രതം॥ 8-37-10 (56710) ശല്യ ഉവാച। 8-37-11x (4934) ആർതപ്രലാപാംസ്ത്വം കർണ യാൻബ്രവീഷി പരാൻപ്രതി। ന തേ കർണസഹസ്രേണ ശക്യാ ജേതും പരേ യുധി॥ 8-37-11 (56711) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-37-12x (4935) തഥാ ബ്രുവന്തം പരുഷം കർണോ മദ്രാധിപം തദാ। പരുഷം ദ്വിഗുണം ഭൂയഃ പ്രോവാചാപ്രിയദർശനം॥ 8-37-12 (56712) ഇദം ത്വമേകാഗ്രമനാഃ ശൃണു മദ്രജനാധിപ। സന്നിധൌ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പ്രോച്യമാനം മയാ ശ്രുതം॥ 8-37-13 (56713) ദേശാംശ്ച വിവിധാംശ്ചിത്രാൻപൂർവവൃത്താംശ്ച പാർഥിവാൻ। ബ്രാഹ്മണാഃ കഥയന്തി സ്മ ധൃതരാഷ്ട്രനിവേശനേ॥ 8-37-14 (56714) തത്ര വൃദ്ധഃ പുരാവൃത്താഃ കഥാഃ കശ്ചിദ്ദ്വിജോത്തമഃ। ബാഹ്ലീകദേശം മദ്രാംശ്ച കുത്സയന്വാക്യമബ്രവീത്॥ 8-37-15 (56715) ബഹിഷ്കൃതാ ഹിമവതതാ ഗംഗയാ ച തിരസ്കൃതാഃ। സരസ്വത്യാ യമുനയാ കുരുക്ഷേത്രേണ ചാപി യേ॥ 8-37-16 (56716) പഞ്ചാനാം സിന്ധുഷഷ്ഠാനാം നദീനാം യേഽന്തരാശ്രിതാഃ। താന്ധർമബാഹ്യാനശുചീൻബാഹ്ലീകാനപി വർജയേത്॥ 8-37-17 (56717) ഗോവർധനോ നാമ വടഃ സുഭാണ്ഡം നാമ പത്തനം। ഏതദ്രാജൻകലിദ്വാരമാകുമാരാത്സ്മരാംയഹം॥ 8-37-18 (56718) കാര്യേണാത്യർഥഗൂഢേന ബാഹ്ലീകേഷൂഷിതം മയാ। തത ഏഷാം സമാചാരഃ സംവാസാദ്വിദിതോ മയാ॥ 8-37-19 (56719) ശാകലം നാമ നഗരമാപഗാനാമനിംനഗാ। ചണ്ഡാലാ നാമ ബാഹ്ലീകാസ്തേഷാം വൃത്തം സുനിന്ദിതം॥ 8-37-20 (56720) പാനം ഗുഡാസവം പീത്വാ ഗോമാംസം ലശുനൈഃ സഹ। അപൂപസക്തുമദ്യാനാമാശിതാഃ ശീലവർജിതാഃ॥ 8-37-21 (56721) ഗായന്ത്യഥ ച നൃത്യന്തി സ്ത്രിയോ മത്താ വിവാസസഃ। നഗരാപണവേശേഷു ബഹിർമാല്യാനുലേപനാഃ॥ 8-37-22 (56722) മത്താഃ പ്രഗീതവിരുതൈഃ ഖരോഷ്ട്രനിനദോപമൈഃ। അനാവൃതാ മൈഥുനേ താഃ കാമചാരാശ്ച സർവശഃ॥ 8-37-23 (56723) ആഹുരന്യോന്യസൂക്താനി പ്രബ്രുവാണാ മദോത്കxxxഃ। ഹേഹതേഹേഹതേത്യേവം സ്വാമിഭർതൃഹതേതി ച॥ 8-37-24 (56724) ആക്രോശന്ത്യഃ പ്രനൃത്യന്തി വ്രാത്യാഃ പർവസ്വസംയതാഃ। താസാം കിലാവലിപ്താനാം നിവസൻകുരുജാംഗലേ॥ 8-37-25 (56725) കശ്ചിദ്ബാഹ്ലീകദുഷ്ടാനാം നാതിഹൃഷ്ടമനാ ജഗൌ। സാ നൂനം ബൃഹതീ ഗൌരീ സൂക്ഷ്മകംബലവാസിനീ॥ 8-37-26 (56726) മാമനുസ്മരതീ ശേതേ ബാഹ്ലീകം കുരുവാസിനം। ശതദ്രും നു കദാ തീർത്വാ താം ച രംയാമിരാവതീം। ഗത്വാ സ്വദേശം ദ്രക്ഷ്യാമി സ്ഥൂലജംഘാഃ ശുഭാഃ സ്ത്രിയഃ॥ 8-37-27 (56727) മനഃശിലോജ്ജ്വലാപാംഗ്യോ ഗൌര്യസ്താഃ കാകുകൂജിതാഃ। കംബലാജിനസംവീതാ രുദന്ത്യഃ പ്രിയദർശനാഃ॥ 8-37-28 (56728) മൃദംഗാനകശംഖാനാം മർദലാനാം ച നിഃസ്വനൈഃ। ഖരോഷ്ട്രാശ്വതരൈശ്ചൈവ മത്താ യാസ്യാമഹേ സുഖം॥ 8-37-29 (56729) ശമീപീലുകരീരാണാം വനേഷു സുഖവർത്മസു। അപൂപാൻസക്തുപിണ്ഡാംശ്ച പ്രാശ്നന്തോ മഥിതാന്വിതാൻ॥ 8-37-30 (56730) പഥിഷു പ്രബലോ ഭൂത്വാ തഥാ സംപതതോഽധ്വഗാൻ। ചേലാപഹാരം കുർവാണാസ്താഡയിഷ്യാമ ഭൂയസഃ॥ 8-37-31 (56731) ഏവംശീലേഷു വ്രാത്യേഷു ബാഹ്ലീകേഷു ദുരാത്മസു। കശ്ചേതയാനോ നിവസേൻമുഹൂർതമപി മാനവഃ॥ 8-37-32 (56732) കർണ ഉവാച। 8-37-33x (4936) ഈദൃശാ ബ്രാഹ്മണേനോക്താ ബാഹ്ലീകാ മോഘചാരിണഃ। യേഷാം ഷഡ്ഭാഗഹർതാ ത്വമുഭയോഃ പുണ്യപാപയോഃ॥ 8-37-33 (56733) ഇത്യുക്ത്വാ ബ്രാഹ്മണഃ സാധുരുത്തരം പുനരുക്തവാൻ। ബാഹ്ലീകേഷ്വവിനീതേഷു പ്രോച്യമാനം നിബോധ തത്॥ 8-37-34 (56734) തതത്ര സ്മ രാക്ഷസീ ഗാതി കൃഷ്ണചതുർദശീം। നഗരേ ശാകലേ സ്ഫീതേ ആഹത്യ നിശി ദുന്ദുഭിം॥ 8-37-35 (56735) കഥം വസ്താദൃശോ ഗാഥാഃ പുനർഗാസ്യാമി ശാകലേ। ഗവ്യസ്യ തൃപ്താ മാംസസ്യ പീത്വാ ഗൌഡം സുരാസവം॥ 8-37-36 (56736) ഗൌരീഭിഃ സഹ നാരീഭിർബൃഹതീഭിഃ സ്വലങ്കൃതാ। പലാണ്ഡുഗണ്ഡൂഷയുതാഃ ഖാദന്തശ്ചേശികാൻബഹൂൻ॥ 8-37-37 (56737) വാരാഹം കൌക്കുടം മാംസം ഗവ്യം ഗാർദഭമൌഷ്ട്രകം। ധാനാശ്ച യേ ന ഖാദന്തി തേഷാം ജൻമ നിരർഥകം॥ 8-37-38 (56738) ഏവം ഗായന്തി യേ മത്താഃ ശീധുനാ പീലുകാവനേ। സബാലവൃദ്ധാഃ ക്രന്ദന്തി തേഷാം ധർമഃ കഥം ഭവേത്॥ 8-37-39 (56739) യത്ര ലോകേശ്വരഃ കൃഷ്ണോ ദേവദേവോ ജനാർദനഃ। വിസ്മൃതഃ പുരുഷൈരുഗ്രൈസ്തേഷാം ധർമഃ കഥം ഭവേത്॥ 8-37-40 (56740) ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ। യദന്യോപ്യുക്തവാനസ്മാൻബ്രാഹ്മണഃ കുരുസംസദി॥ 8-37-41 (56741) പഞ്ചനദ്യോ വഹന്ത്യേതാ യത്ര പീലുവനാന്യുത। ശതദ്രുശ്ച വിപാശാ ച തൃതീയൈരാവതീ തഥാ॥ 8-37-42 (56742) ചന്ദ്രഭാഗാ വിതസ്താ ച സിന്ധുഷഷ്ഠാ മഹാനദീ। ആരട്ടാ നാമ ബഹ്ലീകാ ഏതേഷ്വാര്യോ ഹി നോ വസേത്॥ 8-37-43 (56743) വ്രാത്യാനാം ദാസമീയാനാം വിദേഹാനാമയജ്വനാം। ന ദേവാഃ പ്രതിഗൃഹ്ണന്തി പിതരോ ബ്രാഹ്മണാസ്തഥാ॥ 8-37-44 (56744) തേഷാം പ്രനഷ്ടധർമാണാം ബാഹ്ലീകാനാമിതി ശ്രുതിഃ। ബ്രാഹ്മണേന യഥാ പ്രോക്തം വിദുഷാ സാധുസംസദി॥ 8-37-45 (56745) കാഷ്ഠകുണ്ഡേഷു ബാഹ്ലീകാ മൃൺമയേഷു ച ഭുഞ്ജതേ। സക്തുമദ്യാവലിപ്തേഷു ശ്വാവലീഢേഷു നിർഘൃണാഃ॥ 8-37-46 (56746) ആവികം ചൌഷ്ട്രികം ചൈവ ക്ഷീരം ഗാർദഭമേവ ച। തദ്വികാരാംശ്ച ബാഹ്ലീകാഃ ഖാദന്തി ച പിബന്തി ച॥ 8-37-47 (56747) പാത്രസങ്കരിണോ ജാൽമാഃ സർവാന്നക്ഷീരഭോജനാഃ। ആരട്ടാ നാമ ബാഹ്ലീകാ വർജനീയാ വിപശ്ചിതാ॥ 8-37-48 (56748) ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ। യദന്യോഽപ്യുക്തവാൻമഹ്യം ബ്രാഹ്മണഃ കുരുസംസദി॥ 8-37-49 (56749) യുഗന്ധരേ പയഃ പീത്വാ പ്രോഷ്യ ചാപ്യച്യുതസ്ഥലേ। തദ്വദ്ഭൂതിലയേ സ്നാത്വാ കഥം സ്വർഗം ഗമിഷ്യതി॥ 8-37-50 (56750) പഞ്ചനദ്യോ വഹന്ത്യേതാ യത്ര നിഃസൃത്യ പർവതാത്। ആരട്ടാ നാമ ബാഹ്ലീകാ ന തേഷ്വാര്യോ ദ്വ്യഹം വസേത്॥ 8-37-51 (56751) ബാഹ്ലീകാ നാമ ഹീകശ്ച വിപാശായാം പിശാചകൌ। തയോരപത്യം ബാഹ്ലീകാ നൈഷാ സൃഷ്ടിഃ പ്രജാപതേഃ॥ 8-37-52 (56752) തേ കഥം വിവിധാന്ധർമാഞ്ജ്ഞാസ്യന്തേ ഹീനയോനയഃ॥ 8-37-53 (56753) കാരസ്കരാൻമാഹിഷകാൻകരംഭാൻകടകാലികാൻ। കർകരാന്വീരകാന്വീരാ ഉൻമത്താംശ്ച വിവർജയേത്॥ 8-37-54 (56754) ഇതി തീർഥാനുസഞ്ചാരീ രാക്ഷസീ കാചിദബ്രവീത്। ഏകരാത്രമുഷിത്വേഹ മഹോലൂഖലമേഖലാ॥ 8-37-55 (56755) ആരട്ടാ നാമ തേ ദേശാ ബാഹ്ലീകം നാമ തദ്വനം। വസാതിസിന്ധുസൌവീരാ ഇതി പ്രായോഽതികുത്സിതാഃ॥ ॥ 8-37-56 (56756) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 37 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-37-8 ഏതദേവ ത്രയം വ്യാചഷ്ടേ രാജ്ഞശ്ചേത്യാദിനാ॥ 8-37-17 പഞ്ചാനാം വക്ഷ്യമാണാനാം। സിന്ധുഃ ഷഷ്ഠീ യാസാം। അന്തരമവകാശമാശ്രിതാഃ॥ 8-37-18 ഗോവർധനഃ ഗവാം ഛേദനസ്ഥാനം॥ 8-37-20 വൃത്തം ചരിത്രം॥ 8-37-23 അനാവൃതാഃ സ്വപരപുരുഷവിവേകഹീനാഃ॥ 8-37-24 സൂക്താനി വിനോദവചനാനി। ഹേഹതേ ഭോലിംഗതാഡിതേ xxxക്രോശേ ദ്വിത്വം। സന്ധിശ്ഛാന്ദസഃ। സ്വാമിഹതേ ഭർതൃഹതേ ഇതി ച തദ്വത്॥ 8-37-25 പർവസു ഉത്സവദിനേഷു ആക്രോശന്ത്യഃ ഗാലയന്ത്യഃ। താസാം പതിരിതി ശേഷഃ॥ 8-37-29 ഖരാദിയാനൈഃ॥ 8-37-30 മഥിതം തക്രം॥ 8-37-31 ഭൂയസഃ ബഹൂൻ॥ 8-37-38 വാരാഹം വിഡ്വാഹജമ॥ 8-37-37 സപ്തത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 038

॥ ശ്രീഃ ॥

8.38. അധ്യായഃ 038

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യകർണയോർവാക്കലഹഃ॥ 1 ॥ ദുര്യോധനേന തയോഃ സാന്ത്വനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-38-0 (56757) കർണ ഉവാച। 8-38-0x (4937) ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ। ഉന്യമാനം മയാ സംയക്ത്വമേകാഗ്രമനാഃ ശൃണു॥ 8-38-1 (56758) ബ്രാഹ്മണഃ കില നോ ഗേഹമധ്യഗച്ഛത്പുരാഽതിഥിഃ। ആചാരം തത്ര സംപ്രേക്ഷ്യ പ്രീതോ വചനമബ്രവീത്॥ 8-38-2 (56759) മയാ ഹിമവതഃ ശൃംഗമേകേനാധ്യുഷിതം ചിരം। ദൃഷ്ടാശ്ച ബഹവോ ദേശാ നാനാധർമസമാവൃതാഃ॥ 8-38-3 (56760) ന ച കേന ച ധർമേണ വിരുധ്യന്തേ പ്രജാ ഇമാഃ। സർവാശ്ചാപ്യാചരന്ധർമം യദുക്തം വേദപാരഗൈഃ॥ 8-38-4 (56761) അടതാ തു മയാ ദേശാന്നാനാധർമസമാകുലാൻ। ആഗച്ഛതാ മഹാരാജ ബാഹ്ലീകേഷു നിശാമിതം॥ 8-38-5 (56762) തത്ര വൈ ബ്രാഹ്മണോ ഭൂത്വാ പുനർഭവതി ക്ഷത്രിയഃ। വൈശ്യഃ ശൂദ്രശ്ച ബാഹ്ലീകസ്തതോ ഭവതി നാപിതഃ॥ 8-38-6 (56763) നാപിതശ്ച തതോ ഭൂത്വാ പുനർഭവതി ബ്രാഹ്മണഃ। ദ്വിജോ ഭൂത്വാ ച തത്രൈവ പുനർദാസോഽഭിജായതേ॥ 8-38-7 (56764) ഭവന്ത്യേകകുലേ വിപ്രാഃ ശിഷ്ടാ യേ കാമചാരിണഃ। ഗാന്ധാരാ മദ്രകാശ്ചൈവ ബാഹ്ലീകാശ്ചാപ്യതേജസഃ॥ 8-38-8 (56765) ഏതൻമയാ ശ്രുതം തത്ര ധർമസങ്കരകാരകം। കൃത്സ്നാമടിത്വാ പൃഥിവീം ബാഹ്ലീകേഷു വിപര്യയഃ॥ 8-38-9 (56766) ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ। യദപ്യന്യോഽബ്രവീദ്വാക്യം ബാഹ്ലീകാനാം വികുത്സിതം॥ 8-38-10 (56767) ആനീയേഹാക്ഷതാ കാചിദാരട്ടാത്കില ദസ്യുഭിഃ। അധർമതശ്ചോപയാതാ സാ താനഭ്യശപത്തതഃ॥ 8-38-11 (56768) ബാലാം ബന്ധുമതീം യൻമാമധർമേണോപഗച്ഛഥ। തസ്മാത്കുമാര്യഃ സ്വൈരിണ്യോ ഭവിഷ്യന്തി കുലേഷു വഃ॥ 8-38-12 (56769) ന ചൈവാസ്മാത്പ്രമോക്ഷധ്വം ഘോരാച്ഛാപാന്നരാധമാഃ। തസ്മാത്തേഷാം ഭാഗഹരഃ കഥം ധർമാന്വദിഷ്യസി॥ 8-38-13 (56770) കുരവഃ സഹപാഞ്ചാലാഃ സാൽവാ മാത്സ്യാഃ സനൈമിശാഃ। കോസലാഃ കാശപൌണ്ഡ്രാശ്ച കാലിംഗാ മാഗധാസ്തഥാ॥ 8-38-14 (56771) ചേദയശ്ച മഹാഭാഗാ ധർമം ജാനന്തി ശാശ്വതം। നാനാദേശേഷ്വസന്തശ്ച പ്രായോ ബാഹ്യാലയാനൃതേ॥ 8-38-15 (56772) ആമത്സ്യേഭ്യഃ കുരുപാഞ്ചാലസാൽവാ ആനൈമിശാച്ചേദയോ യേ വിശിഷ്ടാഃ। ധർമം പുരാണമുപജീവന്തി സന്തോ മദ്രാനൃതേ പാഞ്ചനദാംശ്ച ജിഹ്മാൻ॥ 8-38-16 (56773) ഏവം വിദ്വാന്ധർമകഥാസു രാജം-- സ്തൂഷ്ണീംഭൂതഃ ശല്യ ഭവേഃ സദാ ത്വം। ത്വം തസ്യ ഗോപ്താ ച ജനസ്യ രാജാ ഷഡ്ഭാഗഹർതാ ശുഭദുഷ്കൃതസ്യ॥ 8-38-17 (56774) അഥവാ ദുഷ്കൃതസ്യ ത്വം ഹർതാ തേഷാമരക്ഷിതാ। രക്ഷിതാ പുണ്യഭാഗ്രാജാ പ്രജാനാം ത്വം ഹ്യപുണ്യഭാക്॥ 8-38-18 (56775) പൂജ്യമാനേ പുരാ ധർമേ സർവദേശേഷു ശാശ്വതേ। ധർമം പാഞ്ചനദം ദൃഷ്ട്വാ ധിഗിത്യാഹ പിതാമഹഃ॥ 8-38-19 (56776) വ്രാത്യാനാം ദാശകീയാനാം കൃതേഽപ്യശുഭകർമണാം। ബ്രഹ്മണാ നിന്ദിതാന്ധർമാൻകശ്ചിത്സിദ്ധാത്മകോഽബ്രവീത്॥ 8-38-20 (56777) ഇതി പാഞ്ചനദം ധർമവമേനേ പിതാമഹഃ। സ്വധർമസ്ഥേഷു വർണേഷു സോഽപ്യേതാന്നാഭ്യപൂജയത്॥ 8-38-21 (56778) ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ। കൽമാഷപാദഃ സരസി നിമ·ജ്ജന്രാക്ഷസോഽബ്രവീത്॥ 8-38-22 (56779) ക്ഷത്രിയസ്യ മലം ഭൈക്ഷ്യം ബ്രാഹ്മണസ്യാശ്രുതം മലം। മലം പൃഥിവ്യാ ബാഹ്ലീകാഃ സ്ത്രീണാം കൌതൂഹലം മലം॥ 8-38-23 (56780) നിമജ്ജമാനമുദ്ധൃത്യ കശ്ചിദ്രാജാ നിശാചരം। അപൃച്ഛത്തേന ചാഖ്യാതം തച്ഛൃണുഷ്വ നരാധിപ॥ 8-38-24 (56781) മാനുഷാണാം മലം ംലേച്ഛാ ംലേച്ഛാനാം മുഷ്ടികാ മലം। മുഷ്ടികാനാം മലം ഷണ്ഢാഃ ഷണ്ഢാനാം രാജയാജകാഃ॥ 8-38-25 (56782) രാജയാജകയാജ്യാനാം മദ്രകാണാം ച യൻമലം। തദ്ഭവേദ്വൈ തവ മലം യദ്യസ്മാന്ന വിമുഞ്ചസി॥ 8-38-26 (56783) ഇതി രക്ഷോപസൃഷ്ടേഷു വിഷവീര്യഹതേഷു ച। വിദ്വദ്ഭിർഭേഷജം ദൃഷ്ടം സംസിദ്ധവചനോത്തരം॥ 8-38-27 (56784) ബ്രാഹയാഃ പഞ്ചാലാഃ കൌരവേയാസ്തു ധർംയാഃ സത്യാ മത്സ്യാഃ ശൂരസേനാശ്ച യാജ്യാഃ। പ്രാച്യാ ദാസാ വൃഷലാ ദാക്ഷിണാത്യാഃ സ്തേനാ ബാഹ്ലീകാഃ സങ്കാര വൈ സുരാഷ്ട്രാഃ॥ 8-38-28 (56785) കൃതഘ്നതാ പരവിത്താപഹാരോ മദ്യപാനം ഗുരുദാരാവമർദഃ। വാക്പാരുഷ്യം ഗോവധോ രാത്രിചര്യാ ബഹിർഗേഹം പരവസ്ത്രോപഭോഗഃ॥ 8-38-29 (56786) യേഷാം ധർമസ്താൻപ്രതി നാസ്ത്യധർമോ ഹ്യാരട്ടജാൻപാഞ്ചനദാന്ധിഗസ്തു। ആപാഞ്ചാലാഃ കുരവോ നൈമിശാശ്ച മത്സ്യാശ്ചൈവാപ്യനുജാനന്തി ധർമം। അഥോദീച്യാശ്ചോദയോ ഭാഗധാശ്ച ശിഷ്ടാന്ധർമാനുപജീവന്തി വൃദ്ധാഃ॥ 8-38-30 (56787) പ്രാചീം ദിശം ശ്രിതാ ദേവാ ജാതവേദഃപുരോഗമാഃ। ദക്ഷിണാ പിതൃഭിർഗുപ്താ യമേന ശുഭകർമണാ॥ 8-38-31 (56788) പ്രതീചീം വരുണഃ പാതി പാലയന്നസുരാൻബഹൂൻ। ഉദീചീം ഭഗവാൻസോമ ബ്രഹ്മാ ച ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ॥ 8-38-32 (56789) രക്ഷഃപിശാചാൻഹിമവാൻഗുഹ്യകാൻഗന്ധമാദനഃ। ധ്രുവം സർവാണി ഭൂതാനി വിഷ്ണുഃ പാതി സുരോത്തമഃ॥ 8-38-33 (56790) ഇംഗിത5ആശ്ച മഗധാഃ പ്രേക്ഷിതജ്ഞാശ്ച കോസലാഃ। അർധോക്താഃ കുരുപാഞ്ചാലാഃ സർവോക്താ ദാക്ഷിണാപഥാഃ॥ 8-38-34 (56791) പാർവതീയാശ്ച വിഷയാ യഥൈവ ഗിരയസ്തഥാ। സർവജ്ഞാ യവനാ രാജഞ്ശൂരാശ്ചൈവ വിശേഷതഃ। ംലേച്ഛാഃ സ്വസഞ്ജ്ഞാനിയതാ നാനുക്തമിതരേ ജനാഃ॥ 8-38-35 (56792) പ്രതിരബ്ധാസ്തു ബാഹ്ലീകാ ന ച കേചന മദ്രകാഃ। സ ത്വമേതാദൃശഃ ശല്യ നോത്തരം വക്തുമർഹസി॥ 8-38-36 (56793) ഏവം ജ്ഞാത്വാ ജോഷമാസ്സ്വ പ്രതീപം മാ സ്മ ക്രുദ്ധഃ പാപഭൃതാം വരിഷ്ഠ। പൂർവം ഹത്വാ ത്വാം സപുത്രം ബലൈശ്ച പശ്ചാദ്ധംസ്യേ വാസുദേവാർജുനൌ ച॥ 8-38-37 (56794) ശല്യ ഉവാച। 8-38-38x (4938) ആതുരാണാം പരിത്യാഗഃ സ്വദാരസുതവിക്രയഃ। അംഗേ പ്രവർതതേ കർണ യേഷാമധിപതിർഭവാൻ॥ 8-38-38 (56795) രഥാതിരഥസംഖ്യായാം യത്ത്വാം ഭീഷ്മസ്തദാബ്രവീത്। താന്വിദിത്വാഽത്മനോ ദോഷാന്നിർമന്യുർഭവ മാ ക്രുധഃ॥ 8-38-39 (56796) സർവത്ര ബ്രാഹ്മണാഃ സന്തി സന്തി സർവത്ര ക്ഷത്രിയാഃ। വൈശ്യാഃ ശൂദ്രാസ്തഥാ കർണ സ്ത്രിയഃ സാധ്വ്യശ്ച സുവ്രതാഃ॥ 8-38-40 (56797) രമന്തേ ചോപഹാസേന പുരുഷാഃ പുരുഷൈഃ സഹ। അന്യോന്യേന രതാഃ ക്ഷീബാ ദേശേദേശേ ച മൈഥുനം॥ 8-38-41 (56798) പരവാച്യേഷു നിപുണഃ സർവോ ഭവതി സർവദാ। ആത്മവാച്യം ന ജാനീതേ ജാനന്നപി ച മുഹ്യതി॥ 8-38-42 (56799) സർവത്ര സന്തി രാജനഃ സ്വംസ്വം ധർമമനുവ്രതാഃ। ദുർമനുഷ്യാന്നിഗൃഹ്ണന്തി സന്തി സർവത്ര ധാർമികാഃ॥ 8-38-43 (56800) ന കർണ ദേശസാമാന്യാത്സർവഃ പാപം നിഷേവതേ। യാദൃശാഃ സ്വസ്വഭാവേന ദേശാംസ്താംസ്താദൃശാന്വിദുഃ॥ 8-38-44 (56801) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-38-45x (4939) തതതോ ദുര്യോധനോ രാജാ കർണശല്യാവവാരയത്। സഖിഭാവേന രാധേയം ശല്യം സൌജന്യകേന ച॥ 8-38-45 (56802) തതോ നിവാരിതഃ കർണോ ധാർതരാഷ്ട്രേണ മാരിഷ। പ്ഹഹസ്യ തത്ര രാജേന്ദ്രം യാദി ശല്യേത്യചോദയത്॥ ॥ 8-38-46 (56803) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി അഷ്ടത്രിംശോഽധ്യായഃ॥ 38 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-38-5 നിശാമിർത ശ്രുതം॥ 8-38-6 ബ്രാഹ്മണോ ഭൂത്കേത്യാദി തജ്ജാതീയകർമാചരണനിവന്ധനം॥ 8-38-8 വിപ്രാഃ പ്രസൃഷ്ടാ ഇതി പാഠേ കുലേ ഏകഏവ വിപ്രോ ഭവത്യന്യേ ഭ്രാതരഃ പ്രസൃഷ്ടാഃ സങ്കീർണിക്രിയാ ഇത്യർഥഃ॥ 8-38-9 തത്ര ബാഹ്ലീകേഷു। ധർമസങ്കരകാരകോ വിപര്യയഃ ശ്രുത ഇതി ലിംഗം വിപരിണേയം। വിപര്യയോ വിഹിതവൈപരീത്യം॥ 8-38-20 കൃതേ കൃതയുഗേ॥ 8-38-21 നാഭ്യപൂജയത് ന പ്രശംസിതവാൻ॥ 8-38-25 ംലേച്ഛാഃ പാപരതാ ധർമാധർമവിചാരഹീനാഃ। ംലേച്ഛഃ പാപരതേ ജാതിഭേദേ സ്യാദപഭാഷണേ ഇതി വിശ്വഃ। ഷണ്ഢാ വർഷവരാഃ॥ 8-38-27 രക്ഷോപസൃഷ്ടേഷു രക്ഷസാ ഉപദ്രുതേഷു॥ 8-38-28 പ്രാച്യാ ദാസാഃ ശൂദ്രധർമാണഃ। ദാശാ ഇതി പാഠേ മത്സ്യജീവിനഃ। വൃഷം ധർമം ലാന്തി ആദദതേ തേ വൃഷലാഃ ധർമസംഗ്രഹപരാഃ ധർമദ്രോഹിണ ഇതി വാ॥ 8-38-29 ബഹിർഗേഹം രാത്രിചര്യാ പ്രച്ഛന്നം ചൌര്യപാരദാര്യാദി॥ 8-38-31 പ്രാചീമിത്യത്ര ജാതവേദ ഇത്യനേനാംനേയീസഹിതാ പ്രാചീ ദേവാനാമാശ്രയാ ദക്ഷിണാ പിതൄണാം തത്രൈവ ശ്രാദ്ധാദിധർമോ ദൃശ്യതേ॥ 8-38-32 ഏവം പ്രതീചീം വരുണഃ ഉദീചീം സോമ ഇതി കുബേരേശാനയോർഗ്രഹണം। പരിശേഷാന്നൈർഋത്യാം വായവ്യാം ച ബാഹ്ലീകാശ്രയായാം നൈർഋതാസ്ത്വാദൃശാ വാതൂലാശ്ച സന്തീത്യർഥഃ॥ 8-38-33 തഥാ രക്ഷഃപിശാചാശ്ച ഹിമവന്തം നഗോത്തമം। ഗുഹ്യകാശ്ച മഹാരാജ പർവതം ഗന്ധമാദനം ഇതി ഝ പാഠഃ। ഏവമപി സബാഹ്ലീകാൻസനൈർഋതാൻ ദേശാൻ വിഷ്ണുഃ പാതി പർജന്യവത് ന ദേശാന്തരേഷ്വിവ ബാഹ്ലീകേഷു വിശേഷതോ ദേവതാനുഗ്രഹോ ദൃശ്യത ഇത്യഭിപ്രായഃ॥ 8-38-34 അതഏവ തേഷാം മൌഢ്യം വർണയതി ഇംഗിതജ്ഞാശ്ചതി। അർധോക്താഃ കുരുപാഞ്ചാലാഃ സാൽവാഃ കൃത്സ്നാനുശാസനാഃ ഇതി ഝ. പാഠഃ॥ 8-38-35 വിഷമാഃ ദുഃഖസാധ്യാഃ। സർവം ജാനന്തോഽപി യവനാ ംലേച്ഛാശ്ച സ്വസഞ്ജ്ഞായാം സ്വീയൈഃ കൃതോ യോ ധർമസങ്കേതസ്തത്രൈവ നിയതാഃ। വൈദികം ധർമം ന മാനയന്തീത്യർഥഃ। ഇതരേ ത്വനുക്തം ഹിതം നാവബുധ്യന്തേ॥ 8-38-36 പ്രതിരഥാ ഇതിപാഠേ ഹിതവാദിതി പ്രതികൂലാഃ। ഗുരുദ്രോഹിണ ഇത്യർഥഃ। താദൃശശ്ച ത്വം ഹിതോപദേഷ്ടാരം മാം നിന്ദസീത്യർഥഃ॥ 8-38-38 അഷ്ടത്രിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 039

॥ ശ്രീഃ ॥

8.39. അധ്യായഃ 039

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യകർണയോഃ സംവാദഃ॥ 1 ॥ സേനാദ്വയസ്യ പരസ്പരമേലനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-39-0 (56804) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-39-0x (4940) തതഃ പരാനീകഭിദം വ്യൂഹമപ്രതിമം കൃതം। സമീക്ഷ്യ കർണഃ പാർഥാനാം ധൃഷ്ടധുംനാഭിരക്ഷിതം॥ 8-39-1 (56805) പ്രയയൌ രഥഘോഷേണ സിംഹനാദരവേണ ച। വാദിത്രാണാം ച നിനദൈഃ കംപയന്നിവ മേദിനീം॥ 8-39-2 (56806) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-39-3x (4941) തതഃ പ്രയാന്തം രാധേയം മദ്രരാജഃ സ്മയന്നിവ। അവധൂയ ഇദം വാക്യമബ്രവീത്കുരുസന്നിധൌ॥ 8-39-3 (56807) ചമൂം തവേമാം വിപുലാം സമൃദ്വാ-- മസംഖേയാമശ്വനരാകുലാം ച। തഥാ പ്രവേഷ്ടാ സമരേ ധനഞ്ജയഃ കക്ഷം ദഹന്ദീപ്ത ഇവാശ്രയാശീ॥ 8-39-4 (56808) രഥേ സ്തിതൌ വീരവരൌ വരേണ്യൌ സിംഹസ്കന്ധൌ ലോഹിതപദ്മനേത്രൌ। ദ്രഷ്ടാ ഭവാനദ്യ വിനാ പ്രയത്നാ-- ത്തഥാഹി മേ ശകുനാ വേദയന്തി॥ 8-39-5 (56809) അദ്യ ദ്രഷ്ടാഽസി തം വീരം ശ്വേതാശ്വം കൃഷ്ണസാരഥിം। നിഘ്നന്തം ശാത്രവാൻസംഖ്യേ യം കർണ പരിപൃച്ഛസി॥ 8-39-6 (56810) അദ്യ തൌ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ ലോഹിതാക്ഷൌ പരന്തപൌ। വാസുദേവാർജുനൌ കർണ ദ്രഷ്ടാഽസ്യമിതവിക്രമൌ॥ 8-39-7 (56811) സാരഥിര്യസ്യ ഗോവിന്ദോ ഗാണ്ഡീവം യസ്യ കാർമുകം। തം ചേദ്വന്താഽസി രാധേയ ത്വം നോ രാജാ ഭവിഷ്യസി॥ 8-39-8 (56812) പ്രവാത്യേഷ മഹാവായുരഭിതസ്തവ വാഹിനീം। ക്രവ്യാദാ വ്യാഹരന്ത്യേതേ മൃഗാഃ കുർവന്തി ഭൈരവം॥ 8-39-9 (56813) പശ്യ കർണ മഹാഘോരം ഭയം വൈ രോമഹർഷണം। അർകം ജീമൂതസങ്കാശഃ കബന്ധോ വാര്യ തിഷ്ഠതി॥ 8-39-10 (56814) പശ്യ യൂഥം മൃഗശതം മൃഗാണാം സർവതോദിശം। രരാസ ദീപ്തലാംഗൂലമാദിത്യാമഭി സംസ്ഥിതം॥ 8-39-11 (56815) പശ്യ കാകാംശ്ച ഗൃധ്രാംശ്ച സമവേതാൻസഹസ്രശഃ। ആദിത്യമഭിവീക്ഷന്തേ ഹ്യശിവാഃ കർണ സസ്വരാഃ॥ 8-39-12 (56816) ശ്വേതവാജിസമായുക്തേ തവ കർണ മഹാരഥേ। പതാകാഃ പ്രജ്വലന്ത്യേതാ ധ്വജശ്ചാതീവ കംപതേ॥ 8-39-13 (56817) ഉദീര്യതോ ഹയാൻപശ്യ മഹാകായാൻമഹാജവാൻ। പ്ലവമാനാൻമഹാവീര്യാനാകാശേ ഗരുഡാനിവ॥ 8-39-14 (56818) ധ്രുവമേഷു നിമിത്തേഷു ഭൂമിമാവൃത്യ പാർഥിവാഃ। സ്വപ്സ്യന്തി നിഹതാഃ കർണ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-39-15 (56819) ശംഖാനാം തുമുലഃ ശബ്ദഃ ശ്രൂയതേ രോമഹർഷണഃ। ആനകാനാം ച രാധേയ മൃദംഗാനാം ച ഹന്യതാം॥ 8-39-16 (56820) ശൃണു ശബ്ദാൻബഹുവിധാന്നരാശ്വരഥവാജിനാം। ജ്യാതലത്രേഷുശബ്ദാംശ്ച ശൃണു കർണ മഹാത്മനാം॥ 8-39-17 (56821) ഹേമരൂപ്യപ്രമൃഷ്ടാനാം വാസസാം ശിൽപിനിർമിതാഃ। സഹേമചന്ദ്രതാരാഭാഃ പതാകാഃ കിംഗിണീയുതാഃ॥ 8-39-18 (56822) നാനാവർണാ രണേ ഭാന്തി ശ്വസനേന പ്രകംപിതാഃ। പശ്യ കർണാർജുനസ്യൈതാഃ സൌദാമിന്യ ഇവാംബുദേ॥ 8-39-19 (56823) ധ്വജാഃ കണകണായന്തേ വാതേനാതിസമീരിതാഃ। സപതാകരഥാശ്ചാപി പാഞ്ചാലാനാം മഹാത്മനാം॥ 8-39-20 (56824) ഏഷ രേണുഃ സമുദ്ഭൂതോ ദിവമാവൃത്യ തിഷ്ഠതി। ഗജവാജിപ്രണുന്നാ ച കംപതേ കർണ മേദിനീ॥ 8-39-21 (56825) ശ്രൂയതേ മേഘസങ്കാശോ രഥനേമിസ്വനസ്തഥാ। പശ്യ കുന്തീസുതം വീരം ബീഭത്സുമപരാജിതം। പ്രഹരിഷ്യന്തമായാന്തം കപിപ്രവരകേതനം॥ 8-39-22 (56826) ഗജാശ്വരഥപത്ത്യോഘാംസ്താവകാന്യുധി നിഘ്നതഃ। ധ്വജാഗ്രം ദൃശ്യതേ തസ്യ ജ്യാശബ്ദശ്ചൈവ ശ്രൂയതേ॥ 8-39-23 (56827) ഏഷ സംശപ്തകാൻഭൂയസ്താനേവാഭിമുഖോ ഗതഃ। കരോതി കദനം ചൈഷ സംഗാമേ ദ്വിഷതാം ബലീ॥ 8-39-24 (56828) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-39-25x (4942) ഇതി ബ്രുവാണം മദ്രേശം കർണഃ പ്രോവാച മന്യുമാൻ॥ 8-39-25 (56829) പശ്യ സംശപ്തകൈഃ ക്രുദ്ധൈഃ സമന്താത്സമഭിദ്രുതഃ। ഏഷ സൂര്യ ഇവാംഭോദൈശ്ഛന്നഃ പാർഥോ ന ദൃശ്യതേ। ഏഷ ദാന്തോഽർജുനഃ ശല്യ നിമഗ്നഃ ശോകസാഗരേ॥ 8-39-26 (56830) ശല്യ ഉവാച। 8-39-27x (4943) വരുണം കോഽംഭസാ ഹന്യാദിന്ധനേന ച കോഽനലം। കോവാഽനിലം നിഗൃഹ്ണീയാത്പിബേദ്വാ കോ മഹാർണവം॥ 8-39-27 (56831) ഈദൃഗ്രൂപമഹം മന്യേ പാർഥസ്യ യുധി നിർജയം। ന ഹി ശക്യോഽർജുനോ ജേതും യുധി ദേവാസുരൈരപി॥ 8-39-28 (56832) അഥൈഘം പരിതോഷസ്തേ വാഗ്ഭിസ്ത്വം സുമാനാ ഭവ। ന ഹി ശക്യോ യുധാ ജേതുമന്യം കുരു മനോരഥം॥ 8-39-29 (56833) ബാഹുഭ്യാമുദ്ധരേദ്ഭൂമിം ദഹേത്ക്രുദ്ധ ഇമാഃ പ്രജാഃ। പാതയേത്ത്രിദിവാദ്ദേവാന്നാർജുനം സമരേ ജയേത്॥ 8-39-30 (56834) പശ്യ കുന്തീസുതം ഭീമം വീരമക്ലിഷ്ടകാരിണം। പ്രഹരന്തം മഹാബാഹും സ്ഥിതം മേരുമിവാചലം॥ 8-39-31 (56835) അമർഷീ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ സദാ വൈരമനുസ്മരൻ। ഏഷ ഭീമോ ജയപ്രേപ്സുര്യുധി തിഷ്ഠതി വീര്യവാൻ॥ 8-39-32 (56836) ഏഷ ധർമഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। തിഷ്ഠത്യസുകരഃ സംഖ്യേ പരൈഃ പരപുരഞ്ജയഃ॥ 8-39-33 (56837) ഏതൌ ച പുരുഷവ്യാഘ്രാവാശ്വിനേയൌ മഹാരഥൌ। നകുലഃ സഹദേവശ്ച തിഷ്ഠതോ യുധി ദുർജയൌ॥ 8-39-34 (56838) ഏതേ തിഷ്ഠന്തി കാർഷ്ണേയാഃ പഞ്ച പഞ്ചാചലാ ഇവ। യോത്സ്യമാനാ മഹാവീര്യാ ഭീമാർജുനസമാ യുധി॥ 8-39-35 (56839) ഏതേ ദ്രുപദപുത്രാശ്ച ധൃഷ്ടദ്യുംനപുരോഗമാഃ। ഹീനാഃ സത്യജിതാ വീരാസ്തിഷ്ഠന്തി പരമൌജസഃ॥ 8-39-36 (56840) യത്ര കൃഷ്ണാർജുനൌ വീരൌ യത്ര രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ। തത്ര ധർമശ്ച സത്യം ച യതോ ധർമസ്തതോ ജയഃ॥ 8-39-37 (56841) ഇതി സംവദതോരേവ തയോഃ പുരുഷസിംഹയോഃ। തേ സേനേ സമസജ്ജേതാം ംഗായമുനവദ്ഭൃശം॥ ॥ 8-39-38 (56842) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഏകോനചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 39 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 040

॥ ശ്രീഃ ॥

8.40. അധ്യായഃ 040

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുര്യോധനേന സേനാപ്രോത്സാഹനം॥ 1 ॥ ഭീമേന ദുര്യോധനപരാജയപൂർവകം ഗജാനീകവധഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-40-0 (56843) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-40-0x (4944) ദുര്യോധനസ്തതഃ കർണമുപേത്യ ഭരതർഷഭ। അബ്രവീൻമദ്രരാജം ച തഥൈവാന്യാൻമഹാരഥാൻ॥ 8-40-1 (56844) യദൃച്ഛയാഽയമവ്യഗ്രോ ധർമഃ പരമകഃ സഖാ। സുഖിനഃ ക്ഷത്രിയാഃ കർണ ലഭന്തേ യുദ്ധമീദൃശം॥ 8-40-2 (56845) യാദൃശം ക്ഷത്രിയൈഃ ശൂരൈഃ ശൂരാണാം ദീവ്യതാം യുധി। ഇഷ്ടം ഭവതി രാധേയ തദിദം സമുപസ്ഥിതം॥ 8-40-3 (56846) ഹത്വാ തു പാണ്ഡവാന്യുദ്ധേ സ്ഥിരാമുർവീം പ്രശാസഥ। നിഹതാ വാ പരൈര്യുദ്ധേ വീരലോകാനവാപ്സ്യഥ॥ 8-40-4 (56847) ദുര്യോധനസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ തത്ക്ഷത്രിയർഷഭാഃ। സിംഹനാദാനുദക്രോശന്വാദിത്രാണി ച ജഘ്നിരേ॥ 8-40-5 (56848) തസ്മിൻപ്രമുദിതേ സൈന്യേ ത്വദീയേ ഭരതർഷഭ। ഹർഷയംസ്താവകാന്യോധാന്ദ്രൌണിർവിചനമബ്രവീത്॥ 8-40-6 (56849) പ്രത്യക്ഷം സർവസൈന്യാനാം ഭവതാം ചാപി പശ്യതാം। ന്യസ്തശസ്ത്രോ മമ പിതാ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന പാതിതഃ॥ 8-40-7 (56850) സ തേനാഹമമർഷേണ പിത്രർഥേ ചാപി ഭാരത। ധൃഷ്ടദ്യുംനമഹത്വാഽഹം ന വിമോക്ഷ്യാമി ദംശനം॥ 8-40-8 (56851) കൃത്വാഽനൃതാം പ്രതിജ്ഞാം വോ നാസ്മി പ്രാപ്താ മഹത്ഫലം। അർജുനം ഭീമസേനം ച യശ്ച മാം പ്രതിയോത്സ്യതി। സർവാംസ്താൻപ്രമഥിഷ്യാമി ഇതി മേ നിശ്ചിതാ മതിഃ॥ 8-40-9 (56852) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-40-10x (4945) ഏവമുക്തേ തതഃ സർവാ ഹർഷിതാ ഭാരതീ ചമൂഃ। അഭ്യവർതത കൌന്തേയാംസ്തഥാ താം ചാപി പാണ്ഡവാഃ॥ 8-40-10 (56853) സ സന്നിപാതോ രഥയൂഥപാനാം മഹാഹവേ ഭാരത ലോഭനീയേ। ജനക്ഷയഃ കാലയുഗാന്തകൽപഃ പ്രാവർതതാഗ്രേ കുരുസൃഞ്ജയാനാം॥ 8-40-11 (56854) തതഃ പ്രവൃത്തേ യുധി സംപ്രഹാരേ ഭൂതാനി സർവാണി സദൈവതാനി। ആസൻസമേതാനി സഹാപ്സരോഭി-- നിരീക്ഷതീഭിര്യുധി വീരസംഘാൻ॥ 8-40-12 (56855) ദിവ്യൈശ്ച ഗന്ധൈഃ പരമൈശ്ച പുഷ്പൈ-- രന്യൈശ്ച രത്നൈർവിവിധൈർനരാഗ്ര്യാഃ। രണേഷു കർമോദ്വഹതാഃ പ്രഹൃഷ്ടാ- നനന്ദയന്നപ്സരസഃ പ്രഹൃഷ്ടാഃ॥ 8-40-13 (56856) സമീരണസ്താംസ്തു നിഷേവ്യ ഗന്ധാ-- ന്നിഷേവതേ താനപി യോധമുഖ്യാൻ। നിഷേവ്യമാണാസ്ത്വനിലേന യോധാഃ പരസ്പരം ചുക്രുശുരാജിമധ്യേ॥ 8-40-14 (56857) തഥാ തു തസ്മിംസ്തുമുലേ പ്രവൃത്തേ ദുര്യോധനഃ ക്രോധമമൃഷ്യമാണഃ। `അവേഭ്യ ഭീമം ബലമധ്യസംസ്ഥഃ സമാർപയത്ക്ഷുദ്രകാണാം ശതേന॥ 8-40-15 (56858) ദുഃശാസനശ്ചിത്രസേനശ്ച വീര-- സ്തഥോലൂകഃ കിതവഃ സൌബലശ്ച। ഗജാനീകൈഃ സർവതോ ഭീമസേനം തഥാവിഷക്തം സഹസൈവാഭ്യഗച്ഛൻ॥ 8-40-16 (56859) തമാപതന്തം സംപ്രേക്ഷ്യ ഗജാനീകം വൃകോദരഃ। ദുര്യോധനം മഹാബാഹുഃ ശരവർഷൈരവാകിരത്॥ 8-40-17 (56860) ദുര്യോധനം തതോ ഭീമഃ സായകൈർവജ്രസന്നിഭൈഃ। പാണ്ഡവോ വിമുഖീകൃത്യ ഗജാനഭ്യദ്രവദ്ബലീ॥ 8-40-18 (56861) തതഃ പാവകസങ്കാശൈർഭീമബാണൈരവക്രഗൈഃ। ശലഭൈരിവ നാഗാംസ്താനർദയാമാസ പാണ്ഡവഃ॥ 8-40-19 (56862) തതഃ കുഞ്ജരയൂഥാനി ഭീമസേനോ മഹാബലഃ। വ്യധമന്നിശിതൈർബാണൈർമഹാവാതോ ഘനാനിവ॥ 8-40-20 (56863) നിത്യമത്താശ്ച മാതംഗാഃ ശൂരൈർമത്തൈരധിഷ്ഠിതാഃ। ആരോഹകൈർമഹാമാത്രൈസ്തോമരാങ്കുരാപാണിഭിഃ॥ 8-40-21 (56864) സുവർണജാലൈഃ പ്രച്ഛന്നാ മണിജാലൈശ്ച കുഞ്ജരാഃ। രൂപ്യജാംബൂനദാഭാസഃ ക്ഷുരമാലാഭ്യലങ്കൃതാഃ॥ 8-40-22 (56865) വധ്യമാനാഃ ശരൈ രാജൻഭീമസേനേന തേ ഗജാഃ। വിഭിന്നഹൃദയാഃ കേചിത്തത്രൈവാഭ്യപതൻഭുവി॥ 8-40-23 (56866) നിപതദ്ഭിർമഹാവേഗൈർഹേമഭാണ്ഡവിഭൂഷിതൈഃ। അശോഭത മഹാരാജ ധാതുചിത്രൈരിവാചലൈഃ॥ 8-40-24 (56867) ദീപ്താഭരണവദ്ഭിശ്ച ഗജപൃഷ്ഠനിപാതിതൈഃ। സംഗരഃ ശുശുഭേ രാജൻക്ഷീണപുണ്യൈരിവാമരൈഃ॥ 8-40-25 (56868) മഹാപരിഘസങ്കാശൌ ചന്ദനാഗരുരൂഷിതൌ। അപശ്യം ഭീമസേനസ്യ ധനുർവിക്ഷിപതോ ഭുജൌ॥ 8-40-26 (56869) തസ്യ ജ്യാതലനിർഘോഷമസ്യതഃ സവ്യദക്ഷിണം। തം ശ്രുത്വാഽഭ്യദ്രവന്നാഗാ ഭീമസേനഭയാർദിതാഃ॥ 8-40-27 (56870) തസ്യ ഭീമസ്യ തത്കർമ രാജന്നേകസ്യ ധീമതഃ। അപശ്യാമ മഹാരാജ തദ്ഭൂതമിവാഭവത്'॥ ॥ 8-40-28 (56871) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 40 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 041

॥ ശ്രീഃ ॥

8.41. അധ്യായഃ 041

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സേനാദ്വയേ വ്യൂഹരചനാവർണനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-41-0 (56872) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-41-0x (4946) തതഃ പരാനീകഭിദം വ്യൂഹമപ്രതിമം മഹത്। സമീക്ഷ്യ കർണഃ പാർഥാനാം ധൃഷ്ടദ്യുംനാഭിരക്ഷിതം॥ 8-41-1 (56873) പ്രയയൌ രഥഘോഷേണ സിംഹനാദരവേണ ച। വാദിത്രാണാം ച നിനദൈഃ കംപയന്നിവ മേദിനീം॥ 8-41-2 (56874) വേപമാന ഇവ ക്രോധാദ്യുദ്വശൌണ്ഡഃ പരന്തപഃ। പ്രതിവ്യൂഹ്യ മഹാതേജാ യഥാവദ്ഭരതർഷഭ॥ 8-41-3 (56875) വ്യധമത്പാണ്ഡവീം സേനാമാസുരീം മഘവാനിവ। യുധിഷ്ഠിരം ചാഭ്യഹനദപസവ്യം ചകാരഹ॥ 8-41-4 (56876) കർണസ്യ രഥഘോഷേണ മൌർവീനിഷ്പേഷണേന ച। സുസംഗ്രാഹേണ രശ്മീനാം സമകംപന്ത സൃഞ്ജയാഃ॥ 8-41-5 (56877) താനി സർവാണി സൈന്യാനി കർണ ദൃഷ്ട്വാ വിശാംപതേ। ബഭൂവുഃ സംപ്രഹൃഷ്ടാനി താവകാനി യുയുത്സയാ॥ 8-41-6 (56878) അശ്രൂയന്ത തതോ വാചസ്താവകാനാം വിശാംപതേ। കർണാർജുനമഹായുദ്ധമേതദദ്യ ഭവിഷ്യതി॥ 8-41-7 (56879) അദ്യ ദുര്യോധനോ രാജാ ഹതാമിത്രോ ഭവിഷ്യതി। അദ്യ കർണം രണേ ദൃഷ്ട്വാ ഫൽഗുനോ വിദ്രവിഷ്യതി॥ 8-41-8 (56880) അദ്യ താവദ്വയം യുദ്ധേ കർണസ്യൈവാനുഗാമിനഃ। കർണബാണമയം ഭീമം യുദ്ധം ദ്രക്ഷ്യാമ സംയുഗേ॥ 8-41-9 (56881) ചിരകാലേപ്സിതമിദമദ്യേദാനീം ഭവിഷ്യതി। അദ്യ ദ്രക്ഷ്യാമ സംഗ്രാമം ഘോരം ദേവാസുരോപമം॥ 8-41-10 (56882) അദ്യേദാനീം മഹദ്യുദ്ധം ഭവിഷ്യതി ഭയാനകം। അദ്യേദാനീം ജയോ നിത്യമേകസ്യൈകസ്യ വാ രണേ॥ 8-41-11 (56883) അർജുനം കില രാധേയോ വധിഷ്യതി മഹാരണേ। അഥവാ കം നരം ലോകേ ന സ്പൃശന്തി മനോരഥാഃ॥ 8-41-12 (56884) ഇത്യുക്ത്വാ വിവിധാ വാചഃ കുരവഃ കുരുനന്ദന। ആജഘ്നുഃ പടഹാംശ്ചൈവ തൂര്യാംശ്ചൈവ സഹസ്രശഃ॥ 8-41-13 (56885) ഭേരീനാദാംശ്ച വിവിധാൻസിംഹനാദാംശ്ച പുഷ്കലാൻ। മുരജാനാം മഹാശബ്ദാനാനകാനാം മഹാരവാൻ॥ 8-41-14 (56886) നൃത്യമാനാശ്ച ബഹുശസ്തർജമാനാശ്ച മാരിഷ। അന്യോന്യമഭ്യയുര്യുദ്ധേ യുദ്ധരംഗഗതാ നരാഃ॥ 8-41-15 (56887) തേഷാം പദാതാ നാഗാനാം പാദരക്ഷാഃ സമന്തതഃ। പട്ടസാസിധരാഃ ശൂരാശ്ചാപബാണമുസുണ്ഠിനഃ॥ 8-41-16 (56888) ഭിണ്ഡിപാലധരാശ്ചൈവ ശൂരലഹസ്താഃ സുചക്രിണഃ। തേഷാം സമാഗമോ ഘോരോ ദേവാസുരരണോപമഃ॥ 8-41-17 (56889) ധൃതരാഷ്ട്രം ഉവാച। 8-41-18x (4947) കഥം സഞ്ജയ രാധേയഃ പ്രത്യവ്യൂഹത പാണ്ഡവാൻ। ധൃഷ്ടദ്യുംനമുഖാൻസംഖ്യേ ഭീമസേനാഭിരക്ഷിതാൻ। സർവാനേവ മഹേഷ്വാസാനജയ്യാനമരൈരപി॥ 8-41-18 (56890) കേ ച പ്രപക്ഷൌ പക്ഷൌ വാ മമ സൈന്യസ്യ സഞ്ജയ। പ്രവിഭജ്യ യഥാന്യായമവതസ്ഥുഃ സുദംശിതാഃ॥ 8-41-19 (56891) കഥം പാണ്ഡുസുതാശ്ചാപി പ്രത്യവ്യൂഹന്ത മാമകാൻ। കഥം ചൈതൻമഹദ്യുദ്ധം പ്രാവർതത സുദാരുണം॥ 8-41-20 (56892) ക്വ ച ബീഭത്സുരഭവദ്യത്കർണോഽയാദ്യുധിഷ്ഠിരം। കോ ഹ്യർജുനസ്യ സാന്നിധ്യേ ശക്തോ ജേതും യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-41-21 (56893) സർവഭൂതാനി യോ ഹ്യേകഃ ഖാണ്ഡവേ ജിതബാൻപുരാ। കസ്തമന്യസ്തു രാധേയാത്പ്രതിയുധ്യേജ്ജിജീവിഷുഃ॥ 8-41-22 (56894) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-41-23x (4948) ശൃണു വ്യൂഹസ്യ രചനാമർജുനശ്ച യഥാ ഗതഃ। പരിവാര്യ നൃപാൻസർവാൻസംഗ്രാമശ്ചാഭവദ്യഥാ॥ 8-41-23 (56895) കൃപഃ ശാരദ്വതോ രാജൻമാഗധാശ്ച തരസ്വിനഃ। സാത്വതഃ കൃതവർമാ ച ദക്ഷിണം പക്ഷമാശ്രിതാഃ॥ 8-41-24 (56896) തേഷാം പ്രപക്ഷേ ശകുനിരുലൂകശ്ച മഹാരഥഃ। സാദിഭിർവിമലപ്രാസൈസ്തദാനീമഭ്യരക്ഷതാം॥ 8-41-25 (56897) ഗാന്ധാരൈശ്ചാപ്യസംഭ്രാന്തൈഃ പാർവതീയൈശ്ച ദുർജയൈഃ। ശലഭാനാമിവ വ്രാതൈഃ പിശാചൈരിവ ദുർദൃശൈഃ॥ 8-41-26 (56898) ചതുർവിംശത്സഹസ്രാണി രഥാനാമനിവർതിനാം। സംശപ്തകാ യുദ്വശൌണ്ഡാ വാമപാശ്വമപാലയൻ॥ 8-41-27 (56899) സമന്വിതാസ്തവ സുതൈഃ കൃഷ്ണാർജുനജിഘാംസവഃ। തേഷാം പ്രപക്ഷാഃ കാംഭോജാഃ ശകാശ്ച യവനൈഃ സഹ॥ 8-41-28 (56900) നിദേശാത്സൂതപുത്രസ്യ സരഥാശ്വേഭപത്തയഃ। ആഹ്വയന്തോഽർജുനം തസ്ഥുഃ കേശവം ച മഹാബലം॥ 8-41-29 (56901) തതഃ സേനാമുഖേ കർണോഽപ്യവാതിഷ്ഠത ദംശിതഃ। ചിത്രവർമാംഗദഃ സ്രഗ്വീ പാലയന്വാഹിനീമുഖം॥ 8-41-30 (56902) രക്ഷമാണൈഃ സുസംരബ്ധൈഃ പുത്രൈഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ। വാഹിനീം പ്രമുഖേ വീരഃ സംപ്രകർഷന്നശോഭത॥ 8-41-31 (56903) അശോകസ്തു മഹാബാഹുഃ സൂര്യവൈശ്വാനരപ്രഭഃ। മഹാദ്വിപസ്കന്ധഗതഃ പിംഗാക്ഷഃ പ്രിയദർശനഃ। ദുഃശാസനോ വൃതഃ സൈന്യൈഃ സ്ഥിതോ വ്യൂഹസ്യ പൃഷ്ഠതഃ॥ 8-41-32 (56904) തൻമധ്യേ സ മഹാബാഹുഃ സ്വയം ദുര്യോധനോ നൃപഃ। ചിത്രാശ്വൈശ്ചിത്രസന്നാഹൈഃ സോദര്യൈരഭിരക്ഷിതഃ॥ 8-41-33 (56905) രക്ഷ്യമാണോ മഹാവീര്യൈഃ സഹിതൈർമദ്രകേകയൈഃ। അശോഭത മഹാരാജ ദേവൈരിവ ശതക്രതുഃ॥ 8-41-34 (56906) അശ്വത്ഥാമാ കുരൂണാം ച യേ പ്രവീരാ മഹാരഥാഃ। നിത്യമത്താശ്ച മാതംഗാഃ ശൂരൈർംലേച്ഛൈഃ സമന്വിതാഃ। അന്വയുസ്തദ്രഥാനീകം ക്ഷരന്ത ഇവ തോയദാഃ॥ 8-41-35 (56907) തേ ധ്വജൈർവൈജയന്തീഭിർജ്വലദ്ഭിഃ പരമായുധൈഃ। സാദിഭിശ്ചാസ്ഥിതാ രേജുർദ്രുമവന്ത ഇവാചലാഃ॥ 8-41-36 (56908) തേഷാം പദാതിനാഗാനാം പാദരക്ഷാഃ സഹസ്രശഃ। പട്ടസാസിധരാഃ ശൂരാ ബഭൂവുരനിവർതിനഃ॥ 8-41-37 (56909) സാദിഭിഃ സ്യന്ദനൈർനാഗൈരധികം സമലങ്കൃതൈഃ। സ വ്യൂഹരാജോ വിബഭൌ ദേവാസുരചമൂപമഃ॥ 8-41-38 (56910) ബാർഹസ്പത്യഃ സുവിഹിതോ നായകേന വിപശ്ചിതാ। നൃത്യതീവ മഹാവ്യൂഹഃ പരേഷാം ഭയമാദധത്॥ 8-41-39 (56911) തസ്യ പക്ഷപ്രപക്ഷേഭ്യോ നിഷ്പതന്തി യുയുത്സവഃ। ഹസ്ത്യശ്വരഥമാതംഗാഃ പ്രാവൃഷീവ ബലാഹകാഃ॥ 8-41-40 (56912) തതഃ സേനാമുഖേ കർണം ദൃഷ്ട്വാ രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ। ധനഞ്ജയമമിത്രഘ്നമേകവീരമുവാച ഹ॥ 8-41-41 (56913) പശ്യാർജുന മഹാവ്യൂഹം കർണേന വിഹിതം രണേ। യുക്തം പക്ഷൈഃ പ്രപക്ഷൈശ്ച പരാനീകം പ്രകാശതേ॥ 8-41-42 (56914) തത്സമീപഗതം ഹ്യേതത്പ്രത്യമിത്രം മഹദ്ബൂലം। യഥാ നാഭിഭവത്യസ്മാംസ്തഥാ നീതിർവിധീയതാം॥ 8-41-43 (56915) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-41-44x (4949) ഏവമുക്തോഽർജുനോ രാജ്ഞാ പ്രാഞ്ജലിർനൃപമബ്രവീത്॥ 8-41-44 (56916) യഥാ യഥാ ഭവാനാഹ തത്തഥാ ന തദന്യഥാ। യത്തസ്യ വിഹിതം കാര്യം തത്കരിഷ്യാമി സുവ്രത। പ്രധാനമഥ ചൈവാസ്യ വിനാശം ച കരോംയഹം॥ 8-41-45 (56917) തസ്മാത്ത്വം ജഹി രാധേയം ഭീമസേനഃ സുയോധനം। വൃഷസേനം ച നകുലഃ സഹദേവോഽപി സൌബലം॥ 8-41-46 (56918) ദുഃശാനം ശതാനീകോ ഹാർദിക്യം ശിനിപുംഗവഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനോ ദ്രോണസുതം സ്വയം യോത്സ്യാംയഹം കൃപം॥ 8-41-47 (56919) ദ്രൌപദേയാ ധാർതരാഷ്ട്രാഞ്ശിഷ്ടാൻസഹ ശിഖണ്ഡിനാ। തേ തേ ച താംസ്താനഹിതാനസ്മാകം ഘ്ന്തു മാമകാഃ॥ 8-41-48 (56920) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-41-49x (4950) ഇത്യുക്തോ ധർമരാജേന തഥേത്യുക്ത്വാ ധനഞ്ജയഃ। വ്യാദിദേശ സ്വസൈന്യാനി സ്വയം ചാഗാച്ചമൂമുഖം॥ 8-41-49 (56921) ധനഞ്ജയോ മഹാരാജ ദക്ഷിണം പക്ഷമാസ്ഥിതഃ। ഭീമസേനോ മഹാബാഹുർവാമം പക്ഷമുപാശ്രിതഃ॥ 8-41-50 (56922) സാത്യകിർദ്രൌപദേയാശ്ച സ്വയം രാജാ ച പാണ്ഡവഃ। വ്യൂഹസ്യ പ്രമുഖേ തസ്ഥുഃ സ്വേനാനീകേന സംവൃതാഃ॥ 8-41-51 (56923) സ്വബലേനാരിസൈന്യം തത്പ്രത്യവസ്ഥാപ്യ പാണ്ഡവഃ। പ്രത്യവ്യൂഹത്പുരസ്കൃത്യ ധൃഷ്ടദ്യുംനശിഖണ്ഡിനൌ॥ 8-41-52 (56924) തത്സാദിനാഗകലിലം പദാതിരഥസങ്കുലം। ധൃഷ്ടദ്യുംനമുഖം ഘോരമശോഭത മഹദ്ബലം॥ ॥ 8-41-53 (56925) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഏകചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 41 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 042

॥ ശ്രീഃ ॥

8.42. അധ്യായഃ 042

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-42-0 (56926) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-42-0x (4951) തഥാ വ്യൂഢേഷ്വനീകേഷു സംസക്തേഷു ച സഞ്ജയ। സംശപ്തകാഃ കഥം പാർഥം കഥം കർണം ച പാണ്ഡവാഃ॥ 8-42-1 (56927) ഏതദ്വിസ്തരശോ യുദ്ധം പ്രബ്രൂഹി കുശലോ ഹ്യസി। ന ഹി തൃപ്യാമി വീരാണാം ശൃണ്വാനോ യുധി വിക്രമം॥ 8-42-2 (56928) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-42-3x (4952) തത്സംസ്ഥിമഥോ ദൃഷ്ട്വാ പ്രത്യമിത്രം മഹദ്ബലം। പ്രത്യവ്യൂഹത്തതഃ കർണോ ഹിതാർഥം തനയസ്യ തേ॥ 8-42-3 (56929) തത്സാദിനാഗകലിലം പദാതിരഥസങ്കുലം। ധൃഷ്ടദ്യുംനമുഖം ഘോരമശോഭത മഹദ്ബലം॥ 8-42-4 (56930) പാരാവതസവർണാശ്വശ്ചന്ദ്രസൂര്യസമദ്യുതിഃ। സ പാർഷതോ ബഭൌ ധന്വീ കാലോ വിഗ്രഹവാനിവ॥ 8-42-5 (56931) പാർഷതം ത്വഭിതസ്തസ്ഥുർദ്രൌപദേയാ യുയുത്സവഃ। സാനുഗാ ദീപ്തവപുഷശ്ചന്ദ്രം താരാഗണാ ഇവ॥ 8-42-6 (56932) അഥ വ്യൂഢേഷ്വനീകേഷു പ്രേക്ഷ്യ സംശപ്തകാന്രണേ। ക്രുദ്ധോഽർജുനോഽഭിദുദ്രാവ വ്യാക്ഷിപൻഗാണ്ഡിവം ധനുഃ॥ 8-42-7 (56933) അഥ സംശപ്തകാഃ പാർഥമഭ്യധാവന്വധൈഷിണഃ। വിജയേ ധൃതസങ്കൽപാ മൃത്യും കൃത്വാനിവർതനം॥ 8-42-8 (56934) തദശ്വസംഘബഹുലം പത്തിനാഗരഥാകുലം। ഉദീര്യമാണം സംരബ്ധം ധനഞ്ജയമഭിദ്രവത്॥ 8-42-9 (56935) തദുദ്യതം മഹത്സൈന്യം സാഗരൌഘസമം ജവേ। പാർഥവേലാം സമാസാദ്യ വിഷ്ഠിതം സമദൃശ്യത॥ 8-42-10 (56936) മൃദ്ഗന്തം ശവർഷൌഘൈർദ്രുതമർജുനമാർദയത്॥ 8-42-11 (56937) സ സംപ്രഹാരസ്തുമുലസ്തേഷാമാസീത്കിരീടിനാ। തസ്യൈവ തു യഥാ രാജന്നിവാതകവചൈഃ സഹ॥ 8-42-12 (56938) രഥാനശ്വാന്ധ്വജാന്നാഗാൻപത്തീൻഗജഗതാനപി। ഇഷൂന്ധനൂംഷി ഖംഗാംശ്ച ചക്രാണി ച പരശ്വഥാൻ॥ 8-42-13 (56939) സായുധാനുദ്യതാൻബാഹൂന്വിവിധാന്യായുധാനി ച। ചിച്ഛേദ ദ്വിഷതാം പാർഥഃ ശിരാംസി ച സഹസ്രശഃ॥ 8-42-14 (56940) തസ്മിൻസൈന്യമഹാവർതേ പാതാലതലസന്നിഭേ। നിമഗ്നം തം രഥം മത്വാ നേദുഃ സംശപ്തകാ മുദാ॥ 8-42-15 (56941) സ പുരസ്താദരീൻഹത്വാ പുനരുത്തരതോഽവധീത്। ദക്ഷിണേന ച പശ്ചാച്ച ക്രുദ്ധോ രുദ്രഃ പശൂനിവ॥ 8-42-16 (56942) അഥ പാഞ്ചാലചേദീനാം സൃഢ്ജയാനാം ച മാരിഷ। ത്വദീയൈഃ സഹ സംഗ്രാമ ആസീത്പരമദാരുണഃ॥ 8-42-17 (56943) കൃപശ്ച കൃതവർമാ ച ശകുനിശ്ചാപി സൌബലഃ। ഹൃഷ്ടസേനാഃ സുസംരബ്ധാ രഥാനീകപ്രഹാരിണഃ॥ 8-42-18 (56944) കോസലൈഃ കാശ്യമത്സ്യൈശ്ച കാരൂശൈഃ കേകയൈരപി। ശൂരസേനൈഃ ശൂരവരൈര്യുയുധുര്യുദ്ധദുർമദാഃ॥ 8-42-19 (56945) തേഷാമന്തകരം യുദ്ധം ദേഹപാപ്മവിനാശനം। ക്ഷത്രവിട്ശൂദ്രവീരാണാം ധർംയം സ്വർഗ്യം യശസ്കരം॥ 8-42-20 (56946) ദുര്യോധനോഽഥ സഹിതോ ഭ്രാതൃഭിർഭരതർഷഭ। ഗുപ്തഃ കുരുപ്രവീരൈശ്ച മദ്രാണാം ച മഹാരഥൈഃ॥ 8-42-21 (56947) പാണ്ഡവൈഃ സഹ പാഞ്ചാലൈശ്ചേദിഭിഃ സാത്യകേന ച। യുധ്യമാനം രണേ കർണം കുരുവീരോഽഭ്യപാലയത്॥ 8-42-22 (56948) കർണോഽപി നിശിതൈർബാണൈർവിനിഹത്യ മഹാചമൂം। പ്രമൃദ്യ ച രഥശ്രേഷ്ഠാന്യുധിഷ്ഠിരമപീഡയത്॥ 8-42-23 (56949) വിപത്രായുധദേഹാസൂൻകൃത്വാ ശത്രൂൻസഹസ്രശഃ। യുക്ത്വാ സ്വർഗയശോഭ്യാം ച സ്വേഭ്യോ മുദമുദാവഹത്॥ 8-42-24 (56950) തദ്വിഗാഹ്യ മഹാനീകം സൂതപുത്രോ മഹാരഥഃ। നദീം പ്രവർതയാമാസ ശോണിതൌഘതരംഗിണീം॥ 8-42-25 (56951) ശോണിതോദാം ക്ഷുണ്ണമത്സ്ഥാം നാഗനക്രദുരത്യയാം। മാംലമജ്ജാകർദമിനീം ചക്രകൂർമമഹോഡുപാം॥ 8-42-26 (56952) പാതിതൈർമേഘസങ്കാശൈസ്തത്രതത്ര മഹാദ്വിപൈഃ। അശനീഭിരിവ ധ്വസ്താ നദീ രാജന്വിരാജതേ॥ 8-42-27 (56953) താം ശരോർമിമഹാവർതാം ഛത്രഹംസസമാകുലാം। തനുത്രോഷ്ണീഷസംഘാടാമസ്ഥിപാഷാണസങ്കുലാം॥ 8-42-28 (56954) അപാരാമനപാരാം ച ശംഖദുന്ദുഭിഘോഷിണീം। രൌദ്രാം നദീം മഹാരാജ രജസാ സർവതോവൃതാം॥ 8-42-29 (56955) അതിതീക്ഷ്ണാം നരാകീർണാം നദീമന്തകഗാമിനീം। സമം ച വിഷമം ചൈവ സമായാന്തീം മഹാഭയാം॥ 8-42-30 (56956) ആകുലാശ്ചാത്ര സീദന്തി നരാഃ ശോണിതകർദമേ। നരൈരഭിപരിക്ഷിപ്താ യഥാ രാജൻമഹാദ്രുമാഃ॥ 8-42-31 (56957) തതസ്തേ തത്രതത്രൈവ പ്രചരന്തോ മഹാനദീം। വിചേരുഃ സർവതോ യോധാ നൌവാരണമഹാരഥൈഃ॥ 8-42-32 (56958) ശോണിതേന സമം രാജൻകൃതമാസീത്സമന്തതഃ। നദീവേഗൈര്യഥാ ഭൂമിസ്തദ്വദാസീദ്വിശാപതേ॥ 8-42-33 (56959) ഏവം ഭാരത സംഗ്രാമോ നരവാജിഗജക്ഷയഃ। കുരൂണാം സൃഞ്ജയാനാം ച ദേവാസുരസമോഽഭവത്॥ ॥ 8-42-34 (56960) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വിചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 42 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-42-20 ക്ഷത്രവിഠ്ശൂദ്രവീരാണാമിത്യനേന ബ്രാഹ്മണാദൃതേ യുദ്ധം സർവേഷാം ശ്രേയസ്കരമിത്യർഥഃ॥ 8-42-24 യുക്ത്വാ യോജയിത്വാ॥ 8-42-42 ദ്വിചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 043

॥ ശ്രീഃ ॥

8.43. അധ്യായഃ 043

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-43-0 (56961) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-43-0x (4953) യുക്തം പ്രവിശ്യ പാർഥാനാം സൈന്യം കുർവഞ്ജനക്ഷയം। കർണോ രാജാനമഭ്യേത്യ തൻമമാചക്ഷ്വ സ·ഞ്ജയ॥ 8-43-1 (56962) കേ ച പ്രവീരാഃ പാർഥാനാം യുധി കർണമവാരയൻ। കാംശ്ച പ്രമഥ്യാധിരഥിര്യുധിഷ്ഠിരമപീഡയത്॥ 8-43-2 (56963) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-43-3x (4954) ധൃഷ്ടദ്യുംനമുഖാൻപാർഥാന്ദൃഷ്ട്വാ കർണോ വ്യവസ്ഥിതാൻ। സമഭ്യധാവത്ത്വരിതഃ പാഞ്ചാലാഞ്ഛത്രുകർശനഃ॥ 8-43-3 (56964) തം തൂർണമഭിധാവന്തം പാഞ്ചാലാ ജിതകാശിനഃ। പ്രത്യുദ്യയുർമഹാത്മാനം ഹംസാഃ സര ഇവോഷ്ണഗേ॥ 8-43-4 (56965) തതഃ ശംഖസഹസ്രാണാം നിഃസ്വനോ ഹൃദയംഗമഃ। പ്രാദുരാസീദുഭയതോ ഭേരീശബ്ദശ്ച ദാരുണഃ॥ 8-43-5 (56966) നാനാബാണനിനാദശ്ച ദ്വിപാശ്വരഥനിഃസ്വനഃ। സിംഹനാദശ്ച വീരാണാമഭവദ്ദാരുണസ്തദാ॥ 8-43-6 (56967) സാദ്രിദ്രുമാർണവാ ഭൂമിഃ സവാതാംബുദമംബരം। സാർകേന്ദുഗ്രഹനക്ഷത്രാ ദ്യൌശ്ച വ്യക്തം വിഘൂർണിതാ॥ 8-43-7 (56968) ഇതി ഭൂതാനി തം ശബ്ദം മേനിരേ തേ ച വിവ്യഥുഃ। യാനി ചാപ്യൽപസത്വാനി പ്രായസ്താനി മൃതാനി വൈ॥ 8-43-8 (56969) അഥ കർണോ ഭൃശം ക്രുദ്ധഃ ശീഘ്രമസ്ത്രമുദീരയൻ। ജഘാന പാണ്ഡവീം സേനാമാസുരീം മഘവാനിവ॥ 8-43-9 (56970) സ പാണ്ഡവബലം കർണഃ പ്രവിശ്യ വിസൃജഞ്ഛരാൻ। പ്രഭദ്രകാണാം പ്രവരാനഹനത്സപ്തസപ്തതിം॥ 8-43-10 (56971) തതഃ സുപുംഖൈർനിശിതൈരഥ ശ്രഷ്ഠോ രഥേഷുഭിഃ। അവധീത്പഞ്ചവിംശത്യാ പാഞ്ചാലാൻപഞ്ചവിംശതിം॥ 8-43-11 (56972) സുവർണപുംഖൈർനാരാചൈഃ പരകായവിദാരണൈഃ। ചേദികാനവധീദ്വീരഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-43-12 (56973) തം തഥാ സമരേ കർമ കുർവാണമതിമാനുഷം। പരിവവ്രുർമഹാരാജ പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജാഃ॥ 8-43-13 (56974) തതഃ സന്ധായ വിശിഖാൻപഞ്ച ഭാരത ദുഃസഹാൻ। പാഞ്ചാലാനവധീത്പഞ്ച കർണോ വൈകർതനോ വൃഷഃ॥ 8-43-14 (56975) ഭാനുദേവം ചിത്രസേനം സേനാബിന്ദും ച ഭാരത। തപനം ശൂരസേനം ച പാഞ്ചാലാനഹനദ്രണേ॥ 8-43-15 (56976) പാഞ്ചാലേഷു ച ശൂരേഷു വധ്യമാനേഷു സായകൈഃ। ഹാഹാകാരോ മഹാനാസീത്പാഞ്ചാലാനാം മഹാഹവേ॥ 8-43-16 (56977) തേഷാം സഹ്ക്രീഡമാനാനാം ഹാഹാകാരം പ്രകുർവതാം। പുനരേവ ച താൻകർണോ ജഘാനാശു പതത്ത്രിഭിഃ॥ 8-43-17 (56978) ചക്രരക്ഷൌ തു കർണസ്യ പുത്രൌ മാരിഷ ദുർജയൌ। സുഷേണഃ സത്യസേനശ്ച ത്യക്ത്വാ പ്രാണാനയുധ്യതാം॥ 8-43-18 (56979) പൃഷ്ഠഗോപ്താ തു കർണസ്യ ജ്യേഷ്ഠഃ പുത്രോ മഹാരഥഃ। വൃഷസേനോഽന്വയാത്കർണം പൃഷ്ഠതഃ പരിപാലയൻ॥ 8-43-19 (56980) ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ സാത്യകിശ്ച ദ്രൌപദേയാ വൃകോദരഃ। ജനമേജയഃ ശിഖണ്ഡീ ച പ്രവീരാശ്ച പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-43-20 (56981) ചേദികേകയപാഞ്ചാലാ യമൌ മാത്സ്യാശ്ച ദംശിതാഃ। സമഭ്യധാവന്രാധേയം ജിഘാംസന്തഃ പ്രഹാരിണം॥ 8-43-21 (56982) ത ഏനം വിവിധൈഃ ശസ്ത്രൈഃ ശരധാരാഭിരേവ ച। അഭ്യവർഷന്വിമർദന്തം പ്രാവൃഷീവാംബുദാ ഗിരിം॥ 8-43-22 (56983) പിതരം തു പരീപ്സന്തഃ കർണപുത്രാഃ പ്രഹാരിണഃ। ത്വദീയാശ്ചാപരേ രാജന്വീരാ വീരാനവാരയൻ॥ 8-43-23 (56984) സുഷേണോ ഭീമസേനസ്യ ച്ഛിത്ത്വാ ഭല്ലേന കാർമുകം। നാരാചൈഃ സപ്തബിർവിദ്ധ്വാ ഹൃദി ഭീമം നനാദ ഹ॥ 8-43-24 (56985) അഥാന്യദ്വനുരാദായ സുദൃഢം ഭീമവിക്രമഃ। സജ്യം വൃകോദരഃ കൃത്വാ സുഷേണസ്യാച്ഛിനദ്വനുഃ॥ 8-43-25 (56986) വിവ്യാധ ചൈനം ദശഭിഃ ക്രുദ്ധോ നൃത്യന്നിവേഷുഭിഃ। കർണം ച തൂർണം വിവ്യാധ ത്രിസപ്തത്യാ ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-43-26 (56987) സത്യസേനം ച ദശഭിഃ സാശ്വസൂതായുധധ്വജം। പശ്യതാം സുഹൃദാം മധ്യേ കർണപുത്രമപാതയത്॥ 8-43-27 (56988) ക്ഷുരപ്രണുന്നം തത്തസ്യ ശിരശ്ചന്ദ്രനിഭാനനം। ശുഭദർശനമേവാസീന്നാലഭ്രഷ്ടമിവാംബുജം॥ 8-43-28 (56989) ഹത്വാ കർണസുതം ഭീമസ്താവകാൻപുനരാർദയത്। കൃപഹാർദിക്യയോശ്ഛിത്ത്വാ ചാപൌ താവപ്യഥാർദയത്॥ 8-43-29 (56990) ദുഃശാസനം ത്രിഭിർവിദ്ധ്വാ ശകുനിം ഷഡ്ഭിരായസൈഃ। ഉലൂകം ച പതത്രിം ച ചകാര വിരഥാവുഭൌ॥ 8-43-30 (56991) ഹേ സുഷേണ ഹതോഽസീതി ബ്രുവന്നാദത്ത സായകം। തമസ്യ കർണശ്ചിച്ഛേദ ത്രിഭിശ്ചൈനമതാഡയത്॥ 8-43-31 (56992) അഥാന്യം പരിജഗ്രാഹ സുപർവാണം സുതേജനം। സുഷേണായാസൃജദ്ഭീമസ്തമപ്യസ്യാച്ഛിനദ്വൃഷഃ॥ 8-43-32 (56993) പുനഃ കർണസ്ത്രിസപ്തത്യാ ഭീമസേനമഥേഷുഭിഃ। പുത്രം പരീപ്സന്വിവ്യാധ ക്രുദ്ധഃ ശത്രുജിഘാംസയാ॥ 8-43-33 (56994) സുഷേണസ്തു ധനുർഗൃഹ്യ ഭാരസാധനമുത്തമം। നകുലംപഞ്ചഭിർബാണൈർബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-43-34 (56995) നകുലസ്തം തു വിംശത്യാ വിദ്വ്വാ ഭാരസഹൈർദൃഢൈഃ। നനാദ ബലവന്നാദം കർണസ്യ ഭയമാദധത്॥ 8-43-35 (56996) തം സുഷേണോ മഹാരാജ വിദ്ധ്വാ ദശഭിരാശുഗൈഃ। ചിച്ഛേദ ച ധനുഃ ശീഘ്രം ക്ഷുരപ്രേണ മഹാരഥഃ॥ 8-43-36 (56997) അഥാന്യദ്വനുരാദായ നകുലഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ। സുഷേണം നവഭിർബാണൈർവാരയാമാസ സംയുഗേ॥ 8-43-37 (56998) സ തു ബാണൈർദിശോ രാജന്നാച്ഛാദ്യ പരവീരഹാ॥ ആജഘ്നേ സാരഥിം ചാസ്യ സുഷേണം ച തതസ്ത്രിഭിഃ। ചിച്ഛേദ ചാസ്യ സുദൃഢം ധനുർഭല്ലൈസ്ത്രിഭിസ്ത്രിധാ॥ 8-43-38 (56999) അഥാന്യദ്വനുരാദായ സുഷേണഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ। ആവിധ്യന്നകുലം ഷഷ്ട്യാ സഹദേവം ച സപ്തഭിഃ॥ 8-43-39 (57000) തദ്യുദ്ധം സുമഹദ്ധോരമാസീദ്ദേവാസുരോപമം। നിഘ്നതാം സായകൈസ്തൂർണമന്യോന്യസ്യ വധം പ്രതി॥ 8-43-40 (57001) സാത്യകിർവൃഷസേനം തു വിദ്ധ്വാ സപ്തഭിരായസൈഃ। `പുനർവിവ്യാധ സപ്തത്യാ സാരഥിം ച ത്രിഭിഃ ശിതൈഃ॥ 8-43-41 (57002) വൃഷസേനസ്തു ശൈനേയം ശരേണാനതപർവണാ। ആജഘാന മഹാരാജ ശംഖദേശേ മഹാരഥം॥ 8-43-42 (57003) ശൈനേയോ വൃഷസേനേന പത്രിണാ പരിപീഡിതഃ। കോപം ചക്രേ മഹാരാജ ക്രുദ്ധോ വേഗം ച ദാരുണം॥ 8-43-43 (57004) ജഗ്രാഹേഷുവരാന്വീരഃ ശീഘ്രം വൈ ദശ പഞ്ച ച। സാത്യകിർവൃഷസേനസ്യ സൂതം ഹത്വാ ത്രിഭിഃ ശരൈഃ'॥ 8-43-44 (57005) ധനുശ്ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന ജഘാനാശ്വാംശ്ച സപ്തഭിഃ। ധ്വജമേകേഷുണോൻമഥ്യ ത്രിഭിശ്തം ഹൃദ്യതാഡയത്॥ 8-43-45 (57006) അഥാവസന്നഃ സ്വരഥേ മുഹൂർതാത്പുനരുത്ഥിതഃ। സ രണേ യുയുധാനേന വിസൂതാശ്വരഥധ്വജഃ। കൃതോ ജിഘാംസുഃ ശൈനേയം ഖംഗചർമധൃഗഭ്യയാത്॥ 8-43-46 (57007) തസ്യ ചാപതതഃ ശീഘ്രം വൃഷസേനസ്യ സാത്യകിഃ। വാരാഹകർണൈർദശഭിരവിധ്യദസിചർമണീ॥ 8-43-47 (57008) ദുഃശാസനസ്തു തം ദൃഷ്ട്വാ വിരഥം വ്യായുധം കൃതം। ആരോപ്യ സ്വരഥം തൂർണമപോവാഹ രഥാന്തരം॥ 8-43-48 (57009) അഥാന്യം രഥമാസ്ഥായ വൃഷസേനോ മഹാരഥഃ। ദ്രൌപദേയാംസ്ത്രിസപ്തത്യാ യുയുധാനം ച പഞ്ചഭിഃ॥ 8-43-49 (57010) ഭീമസേനം ചതുഃഷഷ്ട്യാ സഹദേവം ച പഞ്ചഭിഃ। നകുലം ത്രിംശതാ ബാണൈഃ ശതാനീകം ച സപ്തഭിഃ॥ 8-43-50 (57011) ശിഖണ്ഡിനം ച ദശഭിർധർമരാജം ശതേന ച। ഏതാംശ്ചാന്യാംശ്ച രാജേന്ദ്ര പ്രവീരാഞ്ചയഗൃദ്ധിനഃ॥ 8-43-51 (57012) അഭ്യർദയൻമഹേഷ്വാസഃ കർണപുത്രോ വിശാംപതേ। കർണസ്യ യുധി ദുർധർഷസ്തതഃ പൃഷ്ഠമപാലയത്॥ 8-43-52 (57013) യുയുധാനം ച രാധേയോ നവൈർനവഭിരായസൈഃ। വിസൂതാശ്വരഥം കൃത്വാ ലലാടേ ത്രിഭിരാർപയത്॥ 8-43-53 (57014) സ ത്വന്യം രഥമാസ്ഥായ വിധിവത്കൽപിതം പുനഃ। യുയുധേ പാണ്ഡുഭിഃ സാർധം കർണസ്യ വ്യധമദ്ബലം॥ 8-43-54 (57015) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തതഃ കർണമവിധ്യദ്ദശഭിഃ ശരൈഃ। ദ്രൌപദേയാസ്ത്രിസപ്തത്യാ യുയുധാനസ്തു സപ്തഭിഃ॥ 8-43-55 (57016) ഭീമസേനശ്ചതുഃഷഷ്ട്യാ സഹദേവശ്ച സപ്തിഭിഃ। നകുലസ്ത്രിംശതാ ബാണൈഃ ശതാനീകസ്തു സപ്തഭിഃ॥ 8-43-56 (57017) ശിഖണ്ഡീ ദശഭിർവീരോ ധർമരാജഃ ശതേന തു। ഏതേ ചാന്യേ ച രാജേന്ദ്ര പ്രവീരാ ജയഗൃദ്വിനഃ। അഭ്യർദയൻമഹേഷ്വാസം സൂതപുത്രം മഹാമൃധേ॥ 8-43-57 (57018) താൻസൂതപുത്രോ വിശിഖൈർദശഭിർദശഭിഃ ശരൈഃ। രഥേനാനുചരന്വീരഃ പ്രത്യവിധ്യദരിന്ദമഃ। 8-43-58 (57019) `സാത്യകിം ഭീമസേനം ച ധൃഷ്ടദ്യുംനം ശിഖണ്ഡിനം। ദ്രൌപദേയാംശ്ച സംരബ്ധാന്യതമാനാൻമഹാരഥാൻ॥ 8-43-59 (57020) പശ്യതാം സർവസൈന്യാനാമഥൈനാൻസൂതനന്ദനഃ। വിരഥാന്രഥിനഃ ശ്രേഷ്ഠാന്നിമേഷാർധാച്ചകാര ഹ॥ 8-43-60 (57021) അമോഘത്വാച്ച ബാണാനാം ഭൂതസംഘാ വിസിപ്മയുഃ'॥ 8-43-61 (57022) തത്രാസ്ത്രവീര്യം കർണസ്യ ലാഘവം ച മഹാത്മനഃ। അപശ്യാമ മഹാഭാഗ തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-43-62 (57023) ന ഹ്യാദദാനം ദദൃശുഃ സന്ദധാനം ച സായകാൻ। വിമുഞ്ചന്തം ച സംരംഭാദ പശ്യന്നൈവ തം ജനാഃ॥ 8-43-63 (57024) പ്രതീച്യാം ദിശി തം ദൃഷ്ട്വാ പ്രാച്യാം പശ്യാമ ലാഘവാത്। ന ച പശ്യാമ രാജേന്ദ്ര ക്വ നു കർണോ വ്യതിഷ്ഠത॥ 8-43-64 (57025) ഇഷൂനേവാസ്യ പശ്യാമോ വിനികീർണാഽൻസമന്തതഃ। ഛാദയാനാന്ദിശോ രാജഞ്ശലഭാനാമിവ വ്രജാൻ॥ 8-43-65 (57026) തസ്യ തൈരിഷുഭിസ്ത്രീക്ഷ്ണൈഃ സംപതദ്ഭിഃ സഹസ്രശഃ। മരീചിഭിരിവോഷ്ണാംശോഃ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-43-66 (57027) വ്യാപ്താഃ സർവാ ദിശോ രാജന്യോധാശ്ച ദദൃശുസ്തദാ। ശരൈഃ സംവൃതമാകാശം തത്രാഭ്രൈരിവ ചാഭവത്॥ 8-43-67 (57028) ദ്യൌർവിയദ്ഭൂർദിശശ്ചൈവ പ്രച്ഛന്നാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। അരുണാഭ്രാവൃതാകാരം തസ്മിന്ദേശേ ബഭൌ വിയത്॥ 8-43-68 (57029) തതഃ പുനരമേയാത്മാ കർണോ രാജാ മഹാരഥഃ। ന്യഹനത്സമരേ യോധാന്യോധവൃത്തമനുഷ്ഠിതഃ॥ 8-43-69 (57030) നൃത്യന്നിവ ഹി രാധേയശ്ചാപഹസ്തോ രണാജിരേ। യൈർവിദ്വഃ പ്രത്യവിദ്വ്യത്താനേകൈകം ത്രിഗുണൈഃ ശരൈഃ॥ 8-43-70 (57031) ശതൈശ്ച ദശഭിശ്ചൈതാൻപുനർവിദ്ധ്വാ നനാദ ച। സാശ്വസൂതധ്വജച്ഛത്രാസ്തതസ്തേ വിവരം ദദുഃ॥ 8-43-71 (57032) `തേ ഹന്യമാനാഃ കർണേന പലായന്ത ദിശോ ദശ। നാദയന്തോ ദിശഃ സർവാഃ കർമത്രസ്താ വിചേതസഃ'॥ 8-43-72 (57033) താൻപ്രമഥ്യ മഹേഷ്വാസാന്രാധേയഃ ശരവൃഷ്ടിഭിഃ। രാജാനീകമസംബാധം പ്രാവിശച്ഛത്രുകർശനഃ॥ 8-43-73 (57034) സ രഥാംസ്ത്രിശതം ഹത്വാ ചേദീനാമനിവർതിനാം। രാധേയോ നിശിതൈർബാണൈസ്തതോഽഭ്യാഗാദ്യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-43-74 (57035) `തതസ്തേ വിരഥാഃ ശൂരാ രഥാനന്യാൻസമാസ്ഥിതാഃ। പരിവവ്രുർമഹാരാജ ധർമപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം'॥ 8-43-75 (57036) തതസ്തേ തു പരേ രാജഞ്ഛിഖണ്ഡീ ച സസാത്യകിഃ। രാധേയാത്പരിരക്ഷന്തോ രാജാനം പര്യവാരയൻ। മുഞ്ചന്തോ വിവിധാൻബാണാൻസ്വർണപുംഖാഞ്ശിലാശിതാൻ॥ 8-43-76 (57037) തഥൈവ താവകാഃ സർവേ കർണം ദുർവാരണം രണേ। യത്താഃ ശൂരാ മഹേഷ്വാസാഃ പര്യരക്ഷന്ത സർവശഃ॥ 8-43-77 (57038) നാനാവാദിത്രഘോഷാശ്ച പ്രാദുരാസന്വിശാംപതേ। സിംഹനാദശ്ച സഞ്ജജ്ഞേ ശൂരാണാമഭിഗർജതാം॥ 8-43-78 (57039) തതഃ പുനഃ സമാജഗ്മുരഭീതാഃ കുരുപാണ്ഡവാഃ। യുധിഷ്ഠിരമുഖാഃ പാർഥാഃ സൂതപുത്രമുഖാ വയം॥ ॥ 8-43-79 (57040) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ത്രിചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 43 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-43-1 അഭ്യേത്യ യദകരോത്തൻമമാചക്ഷ്വേത്യന്വയഃ॥ 8-43-22 വിമർദന്തം വിമൃദ്രന്തം॥ 8-43-71 വിവരം അന്തരം ദദുഃ പ്രസൃതാ ഇത്യർഥഃ॥ 8-43-43 ത്രിചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 044

॥ ശ്രീഃ ॥

8.44. അധ്യായഃ 044

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന യുധിഷ്ഠിരസ്യ പരാജയപൂർവകമപഹാസഃ॥ 1 ॥ സങ്കുലയുദ്ധം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-44-0 (57041) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-44-0x (4955) വിദാര്യ കർണസ്താം സേനാം യുധിഷ്ഠിരമഥാദ്രവത്। രഥഹസ്ത്യശ്വപത്തീനാം സഹസ്രൈഃ പരിവാരിതഃ॥ 8-44-1 (57042) നാനായുധസഹസ്രാണി പ്രേരിതാന്യരിഭിർവൃഷഃ। ഛിത്ത്വാ ബാണശതൈരുഗ്രൈസ്താനവിധ്യദസംഭ്രമാത്॥ 8-44-2 (57043) നിചകർത ശിരാംസ്യേഷാം ബാഹൂനൂരൂംശ്ച സൂതജഃ॥ തേ ഹതാ ഭൂതലേ പേതുർഭഗ്നാശ്ചാന്യേ വിദുദ്രുവുഃ॥ 8-44-3 (57044) ദ്രവിഡാന്ധ്രനിഷാദാസ്തു പുനഃ സാത്യകിചോദിതാഃ। പ്രഭ്യദ്രവഞ്ജിഘാംസന്തഃ പത്തയഃ കർണമാഹവേ॥ 8-44-4 (57045) തേ വിബാഹുശിരസ്ത്രാണാഃ പ്രഹതാഃ കർണസായകൈഃ। പേതുഃ പൃഥിവ്യാം യുഗപച്ഛിന്നം സാലവനം യഥാ॥ 8-44-5 (57046) ഏവം യോധശതാന്യാജൌ സഹസ്രാണ്യയുതാനി ച। ഹതാനീയുർമഹീം ദേഹൈര്യശസാഽപൂരയന്ദിശഃ॥ 8-44-6 (57047) അഥ വൈകർതനം കർണം രണേ ക്രുദ്ധമിവാന്തകം। രുരുധുഃ പാണ്ഡുപാഞ്ചാലാ വ്യാധിം മന്ത്രൌഷധാ ഇവ॥ 8-44-7 (57048) സ താൻപ്രമൃദ്യാബ്യപതത്പുനരേവ യുധിഷ്ഠിരം। മന്ത്രൌഷധിക്രിയാതീതോ വ്യാധിരത്യുൽബണോ യഥാ॥ 8-44-8 (57049) സ രാജഗൃദ്ധിഭീ രുദ്ധഃ പാണ്ഡുപാഞ്ചാലകേകയൈഃ। നാശകത്താനതിക്രാന്തും മൃത്യുർബ്രാഹ്മവിദോ യഥാ॥ 8-44-9 (57050) തതോ യുധിഷ്ഠിരഃ കർണമദൂരസ്ഥം നിവാരിതം। `തൈര്യോധപ്രമുഖൈർവീരം ദൃഷ്ട്വാ വിവ്യാധ സായകൈഃ॥ 8-44-10 (57051) കർണഃ പാർഥശരാവിദ്ധസ്തോത്രാർദിത ഇവ ദ്വിപഃ। പ്രമഥ്യ സഹിതാന്വീരാന്യുധിഷ്ഠിരമപീഡയത്॥ 8-44-11 (57052) തതോ യുധിഷ്ഠിരഃ കർണമാസാദ്യ ജയതാം വരം'। അബ്രവീത്പരവീരഘ്നം ക്രോധസംരക്തലോചനഃ॥ 8-44-12 (57053) കർണകർണ വൃഥാദൃഷ്ടേ സൂതപുത്ര വചഃ ശൃണു। സദാ സ്പർധസി സംഗ്രാമേ ഫൽഗുനേന തരസ്വിനാ॥ 8-44-13 (57054) യഥാഽസ്മാൻബാധസേ നിത്യം ധാർതരാഷ്ട്രമതേ സ്ഥിതഃ। യദ്ബലം യച്ച തേ വീര്യം പ്രദ്വേഷോ യസ്തു പാണ്ഡുഷു॥ 8-44-14 (57055) തത്സർവം ദർശയസ്വാദ്യ പൌരുഷം മഹദാസ്ഥിതഃ। യുദ്ധശ്രദ്വാം ച തേഽദ്യാഹം വിനേഷ്യാമി മഹാഹവേ॥ 8-44-15 (57056) ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ കർണം പാണ്ഡുസുതസ്തദാ। സുവർണപുംഖൈർദശഭിർവിവ്യാദായസ്മയൈഃ ശരൈഃ॥ 8-44-16 (57057) തം സൂതപുത്രോ ദശഭിഃ പ്രത്യവിദ്ധ്യദരിന്ദമഃ। വത്സദന്തൈർമഹേഷ്വാസഃ പ്രഹസന്നിവ ഭാരത॥ 8-44-17 (57058) സോഽവജ്ഞായ തു നിർവിദ്ധഃ സൂതപുത്രേണ പാണ്ഡവഃ। പ്രജജ്വാല തതഃ ക്രോധാദ്ധവിഷേവ ഹുതാശനഃ॥ 8-44-18 (57059) ജ്വാലാമാലാപരിക്ഷിപ്തോ രാജ്ഞോ ദേഹോ വ്യദൃശ്യത। യുഗാന്തേ ദഗ്ധുകാമസ്യ സംവർതാഗ്നേരിവാപരഃ॥ 8-44-19 (57060) തതോ വിസ്ഫാര്യ സുമഹച്ചാപം ഹേമപരിഷ്കൃതം। സമാധത്ത ശിതം ബാണം ഗിരീണാമപി ദാരണം॥ 8-44-20 (57061) തതഃ പൂർണായതോത്കൃഷ്ടം യമദണ്ഡനിഭം ശരം। മുമോച ത്വരിതോ രാജാ സൂതപുത്രജിഘാംസയാ॥ 8-44-21 (57062) സ തു വേഗവതാ മുക്തോ ബാണോ വജ്രാശനിസ്വനഃ। വിവേശ സഹസാ കർണം സവ്യേ പാർശ്വേ മഹാരഥം॥ 8-44-22 (57063) സ തു തേന പ്രഹാരേണ പീഡിതഃ പ്രമുമോഹ വൈ। സ്രസ്തഗാത്രോ മഹാബാഹുർധനുരുത്സൃജ്യ കംപിതഃ॥ 8-44-23 (57064) ഗതാസുരിവ നിശ്ചേതാഃ ശല്യസ്യാഭിമുഖോഽപതത്। രാജാഽപി ഭൂയോ നാജഘ്നേ കർണം പാർഥഹിതേപ്സയാ॥ 8-44-24 (57065) തതോ ഹാഹാകൃതം സർവം ധാർതരാഷ്ട്രബലം മഹത്। വിവർണമുഖമാർതം ച കർണം ദൃഷ്ട്വാ തഥാഗതം॥ 8-44-25 (57066) സിംഹനാദാശ്ച സഞ്ജജ്ഞുഃ ക്ഷ്വേലാഃ കിലകിലാസ്തഥാ। പാണ്ഡവാനാം മഹാരാജ ദൃഷ്ട്വാ രാജ്ഞഃ പരാക്രമം॥ 8-44-26 (57067) പ്രതിലഭ്യ തു രാധേയഃ സഞ്ജ്ഞാം നാതിചിരാദിവ। ദധ്രേ രാജവിനാശായ മനഃ ക്രൂരപരാക്രമഃ॥ 8-44-27 (57068) സ ഹേമവികൃതം ചാപം വിസ്ഫാര്യ വിജയം മഹത്। അവാകിരദമേയാത്മാ പാണ്ഡവം നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-44-28 (57069) തതഃ ക്ഷുരാഭ്യാം പാഞ്ചാല്യൌ ചക്രരക്ഷൌ മഹാത്മനഃ। ജഘാന ചന്ദ്രദേവം ച ദണ്ഡധാരം ച സംയുഗേ॥ 8-44-29 (57070) താവുഭൌ ധർമരാജസ്യ പ്രവീരൌ യുധി ഭാരത। രഥാഭ്യാശേ ചകാശേതേ ചന്ദ്രസ്യേവ പുനർവസൂ॥ 8-44-30 (57071) യുധിഷ്ഠിരഃ പുനഃ കർണമവിദ്വ്യത്ത്രിംശതാ ശരൈഃ। സുഷേണം സത്യസേനം ച ത്രിഭിസ്ത്രിഭിരതാഡയത്॥ 8-44-31 (57072) ശല്യം നവത്യാ വിവ്യാധ ത്രിസപ്തത്യാ ച സൂതജം। താംസ്തസ്യ ഗോപ്തൄന്വിവ്യാധ ത്രിഭിസ്ത്രിഭിരജിഹ്മഗൈഃ॥ 8-44-32 (57073) തതഃ പ്രഹസ്യാധിരഥിഃ ഷഷ്ഠ്യാ രാജഞ്ശിതൈഃ ശരൈഃ। വിദ്ധ്വാ യുധിഷ്ഠിരം സംഖ്യേ നനാദാതിരഥസ്തദാ॥ 8-44-33 (57074) തതഃ പ്രവീരാഃ പാണ്ഡൂനാമഭ്യധാവന്നമർഷിതാഃ। യുധിഷ്ഠിരം പരീപ്സന്തഃ കർണമഭ്യർദയഞ്ഛരൈഃ॥ 8-44-34 (57075) സാത്യകിശ്ചേകിതാനശ്ച യുയുത്സുഃ പാണ്ഡ്യ ഏവ ച। ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ ശിഖണ്ഡീ ച ദ്രൌപദേയാഃ പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-44-35 (57076) യമൌ ച ഭീമസേനശ്ച ശിശുപാലസ്യ ചാത്മജഃ। കാരൂശാ മാത്സ്യശേഷാശ്ച കേകയാഃ കാശികോസലാഃ॥ 8-44-36 (57077) ഏതേ ച ത്വരിതാ വീരാ വസുഷേണമതാഡയൻ। ജനമേജയശ്ച പാഞ്ചാല്യഃ കർണം വിവ്യാധ സായകൈഃ॥ 8-44-37 (57078) വാരാഹകർണനാരാചൈർനാലീകൈർനിശിതൈഃ ശരൈഃ। വത്സദന്തൈർവിപാഠൈശ്ച ക്ഷുരപ്രൈശ്ചടകാമുഖൈഃ॥ 8-44-38 (57079) നാനാപ്രഹരണൈശ്ചോഗ്രൈ രഥഹസ്ത്യശ്വസാദിഭിഃ। സർവതോഽഭ്യദ്രവത്കർണം പരിവാര്യ ജിഘാംസയാ॥ 8-44-39 (57080) സ പാണ്ഡവാനാം പ്രവരൈഃ സർവതഃ സമഭിദ്രുതഃ। ഛാദ്യമാനഃ ശിതതൈർഘോരൈഃ സ്വസ്വനാമാങ്കിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-44-40 (57081) ന ചചാല രണേ കർണോ മഹേന്ദ്രോ ദാനവൈരിവ। `നിജഘാന മഹേഷ്വാസാൻപാഞ്ചാലാനേകവിംശതിം॥ 8-44-41 (57082) തതഃ പുനരമേയാത്മാ ചേദീനാം പ്രവരാന്ദശ। ന്യഹനദ്ഭരതശ്രേഷ്ഠ കർണോ വൈകർതനസ്തദാ॥ 8-44-42 (57083) തസ്യ ബാണസഹസ്രാണി സംപ്രപന്നാനി മാരിഷ। ദൃശ്യന്തേ ദിക്ഷു സർവാസു ശലഭാനാമിവ വ്രജാഃ॥ 8-44-43 (57084) കർണനാമാങ്കിതാ ബാണാഃ സ്വർണപുംഖാഃ സുതേജനാഃ। നരാശ്വകായാന്നിർഭിദ്യ പേതുരുർവ്യാം സമന്തതഃ॥ 8-44-44 (57085) കർണേനൈകേന സമരേ ചേദീനാം പ്രവരാസ്തദാ। സൃജ്ജയാനാം ച സർവേഷാം ശതശോ നിഹതാ രണേ॥ 8-44-45 (57086) കർണസ്യ ശരസഞ്ഛന്നം ബഭൂവ തുമുലം തമഃ। നാജ്ഞായത തതഃ കിഞ്ചിത്പരേഷാമാത്മനോഽപി വാ॥ 8-44-46 (57087) തസ്മിംസ്തമസി ഭൂതേ ച ക്ഷത്രിയാണാം ഭയങ്കരേ। വിചചാര മഹബിഹുർനിർദഹൻക്ഷത്രിയാൻബഹൂൻ'॥ 8-44-47 (57088) തതഃ ശരമഹാജ്വാലോ വീര്യോഷ്മാ കർണപാവകഃ। നിർദഹൻപാണ്ഡവവനം ചാരു പര്യചരദ്രണേ॥ 8-44-48 (57089) `തതസ്തേഷാം മഹാരാജ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ। സൃഞ്ജയാനാം ച സർവേഷാം ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ। അസ്ത്രൈഃ കർണം മഹേഷ്വാസം സമന്താത്പര്യവാരയൻ॥ 8-44-49 (57090) സ സംവാര്യ മഹാസ്ത്രാണി മഹേഷ്വാസോ മഹാത്മനാം। പ്രഹസ്യ പുരുഷേന്ദ്രസ്യ കർണശ്ചിച്ഛേദ കാർമുകം'॥ 8-44-50 (57091) തതഃ സന്ധായ നവതിം നിമേഷാന്നതപർവണാം। ബിഭേദ കവചം രാജ്ഞോ രണേ കർണഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-44-51 (57092) തദ്വർമ ഹേമവികൃതം രത്നചിത്രം ബഭൌ പതത്। സവിദ്യുദഭ്രം സവിതുഃ ശ്ലിഷ്ടം വാതഹതം യഥാ॥ 8-44-52 (57093) തദംഗാത്പുരുഷേന്ദ്രസ്യ ഭ്രഷ്ടം വർമ വ്യരോചത। രത്നൈരലംവൃതം ചിത്രേർവ്യഭ്നം നിശി യഥാ നഭഃ॥ 8-44-53 (57094) ഭിന്നവർമാ ശരൈഃ പാർഥോ രുധിരേണ സമുക്ഷിതഃ। ബഭാസേ പുരുഷശ്രേഷ്ഠ ഉദ്യന്നിവ ദിവാകരഃ॥ 8-44-54 (57095) സ ശരാചിതസർവാംഗശ്ഛിന്നവർമാഽഥ സംയുഗേ। ക്ഷാത്രം ധർമം സമാസ്ഥായ സിംഹനാദമകുർവത॥ 8-44-55 (57096) നർദിത്വാ ച ചിരം കാലം പാണ്ഡവോ രഭസോ രണേ। ശക്തിം ചിക്ഷേപ വേഗേന പ്രദീപ്താമശനീമിവ॥ 8-44-56 (57097) താം ജ്വലന്തീമിവാകാശേ ശക്തിം ശപ്തഭിരാശുഗൈഃ। ഭല്ലൈശ്ചിച്ഛേദ രാധേയഃ സാ ത്വശീര്യത വൈ രണേ॥ 8-44-57 (57098) ഹൃദി ബാഹ്വോർലലാടേ ച ക്ഷിപ്രകാരീ യുധിഷ്ഠിരഃ। ചതുർഭിസ്തോമരൈഃ കർണം താഡയിത്വാഽനദൻമുദാ॥ 8-44-58 (57099) ഉദ്ഭിന്നരുധിരഃ കർണഃ ക്രുദ്വഃ സർപ ഇവ ശ്വസൻ। ജഘാന സൂതം പാർഥസ്യ പാർഷ്ഠിം ച നവഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-44-59 (57100) ധ്വജം ചിച്ഛേദ നൃപതേസ്ത്രിഭിർവിവ്യാധ ചൈവ തം। ഇഷുധീ ചാസ്യ ചിച്ഛേദ രഥം ച തിലശോഽച്ഛിനത്॥ 8-44-60 (57101) ഏതസ്മിന്നന്തരേ ശൂരാഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ। വവൃഷുഃ ശരവർഷാണി രാധേയം പ്രതി ഭാരത॥ 8-44-61 (57102) സാത്യകിഃ പഞ്ചവിംശത്യാ ശിഖണ്ഡീ നവഭിഃ ശരൈഃ। അവർഷതാം മഹാരാജ രാധേയം ശത്രുകർശനം॥ 8-44-62 (57103) ശൈനേയം തു തതുഃ ക്രുദ്ധഃ കർണഃ പഞ്ചഭിരായസൈഃ। വിവ്യാധ സമരേ രാജംസ്ത്രിഭിശ്ചാന്യൈഃ ശിലീമുഖൈഃ॥ 8-44-63 (57104) ദക്ഷിണം തു ഭുജം തസ്യ ത്രിഭിഃ കർണോഽഭ്യവിധ്യത। സവ്യം ഷോഡശഭിർബാണൈര്യന്താരം ചാസ്യ സപ്തഭിഃ॥ 8-44-64 (57105) അഥാസ്യ ചതുരോ വാഹാംശ്ചതുർഭിർനിശിതൈഃ ശരൈഃ। സൂതപുത്രോഽനയത്ക്ഷിപ്രം യമസ്യ സദനം പ്രതി॥ 8-44-65 (57106) അഥാപരേണ ഭല്ലേന ധനുശ്ഛിത്ത്വാ മഹാരഥഃ। സാരഥേഃ സശിരസ്ത്രാണം ശിരഃ കായാദപാഹരത്॥ 8-44-66 (57107) ഹതാശ്വസൂതേ തു രഥേ സ്ഥിതഃ സ ശിനിപുംഗവഃ। ശക്തിം ചിക്ഷേപ കർണായ വൈദൂര്യമണിഭൂഷിതാം॥ 8-44-67 (57108) താമാപതന്തീം സഹസാ ദ്വിധാ ചിച്ഛേദ ഭാരത। കർണോ വൈ ധന്വിനാം ശ്രേഷ്ഠസ്താംശ്ച സർവാനവാരയത്॥ 8-44-68 (57109) തതസ്താന്നിശിതൈർബാണൈഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാൻ। ന്യവാരയദമേയാത്മാ ശിക്ഷയാ ച ബലേന ച॥ 8-44-69 (57110) അർദയിത്വാ ശരൈസ്താംസ്തു സിംഹഃ ക്ഷുദ്രമൃഗാനിവ। പീഡയന്ധർമരാജാനം ശരൈഃ സന്നതപർവമിഃ। അഭ്യദ്രവത രാധേയോ ധർമപുത്രം ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-44-70 (57111) തതഃ പാർഷോ ഹ്യപാസാസീദ്വതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ। അശക്നുവൻമുഖേ സ്ഥാതും തതഃ കർണസ്യ ദുർമനാഃ॥ 8-44-71 (57112) തമഭിദ്രുത്യ രാധേയഃ പാണ്ഡുപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം। അബ്രവീത്പ്രഹസന്രാജൻകുത്സയന്നിവ പാണ്ഡവം॥ 8-44-72 (57113) കഥം നാമ കുലേ ജാതഃ ക്ഷത്രധർമേ വ്യവസ്ഥിതഃ। പ്രജഹ്യാത്സമരേ ശത്രൂൻപ്രാണാന്രക്ഷ മഹാഹവേ॥ 8-44-73 (57114) ന ഭവാൻക്ഷത്രധർമേഷു കുശലോഽസീതി മേ മതിഃ। ബ്രാഹ്മേ ബലേ ഭവാന്യുക്തഃ സ്വാധ്യായേ യജ്ഞകർമണി॥ 8-44-74 (57115) മാ സ്മ യുധ്യസ്വ കൌന്തേയ മാ സ്മ വീരാൻസമാസദഃ। മാ ചൈവം വിപ്രിയം ബ്രൂഹി മാ ച ത്വം ഭജ സംയുഗം॥ 8-44-75 (57116) വക്തവ്യാ മാരിഷാഽന്യേ തു ന വക്തവ്യാസ്തു മാദൃശാഃ। മാദൃശാൻഹി ബ്രുവന്യുദ്ധേ ഏതദന്യച്ച ലപ്സ്യസേ॥ 8-44-76 (57117) സ്വഗൃഹം ഗച്ഛ കൌന്തേയ യത്ര വാ കേശവാർജുനൌ। ന ഹി ത്വാം സമരേ രാജൻഹന്യാത്കർണഃ കഥഞ്ചന॥ 8-44-77 (57118) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-44-78x (4956) വരപ്രദാനം കുന്ത്യാസ്തു കർണഃ സ്മൃത്വാ മഹാരഥഃ। വധപ്രാപ്തം തു കൌന്തേയം നാവധീത്പുരുഷോത്തമഃ॥ 8-44-78 (57119) ഏവമുക്ത്വാ തതഃ പാർഥം വിസൃജ്യ ച മഹാബലഃ। ന്യഹനത്പാണ്ഡവീം സേനാം വജ്രഹസ്ത ഇവാസുരീം॥ 8-44-79 (57120) തതോഽപായാദ്ദ്രുതം രാജന്വ്രീഡന്നിവ നരേശ്വരഃ॥ 8-44-80 (57121) അഥാപയാതം രാജാനം മത്വാഽന്വീയുസ്തമച്യുതം। ചേദിപാണ്ഡവപാഞ്ചാലാഃ സാത്യകിശ്ച മഹാരഥഃ। ദ്രൌപദേയാസ്തഥാ ശൂരാ മാദ്രീപുത്രൌ ച പാണ്ഡവൌ॥ 8-44-81 (57122) തതോ യുധിഷ്ഠിരാനീകം ദൃഷ്ട്വാ കർണഃ പരാങ്മുഖം। കുരുഭിഃ സഹിതോ വീരഃ പ്രഹൃഷ്ടഃ പൃഷ്ഠതോഽന്വഗാത്॥ 8-44-82 (57123) ഭേരീശംഖമൃദംഗാനാം കാർമുകാണാം ച നിഃസ്വനഃ। ബഭൂവ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സിംഹനാദരവസ്തഥാ॥ 8-44-83 (57124) യുധിഷ്ഠിരസ്തു കൌരവ്യ രഥമാരുഹ്യ സത്വരം। ശ്രുതകീർതേർമഹാരാജ ദൃഷ്ട്വാ തത്കർണവിക്രമം॥ 8-44-84 (57125) കാല്യമാനം ബലം ദൃഷ്ട്വാ സൂതപുത്രേണ മാരിഷ। സ്വാന്യോധാനബ്രവീത്ക്രുദ്വോ നിഘ്നതൈതാൻകിമാസത॥ 8-44-85 (57126) തതോ രാജ്ഞാഽഭ്യനുജ്ഞാതാഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ। ഭീമസേനമുഖാഃ സർവേ പുത്രാംസ്തേ പ്രത്യുപാദ്രവൻ॥ 8-44-86 (57127) അഭവത്തുമുലഃ ശബ്ദോ യോധാനാം തത്ര ഭാരത। രഥഹസ്ത്യശ്വപത്തീനാം ദ്രവതാം നിനദോ മഹാൻ। ഉദ്യതപ്രതിവിഷ്ടാനാം ശസ്ത്രാണാം ച തതസ്തതഃ॥ 8-44-87 (57128) ആഗച്ഛത പ്രഹരത ക്ഷിപ്രം വിപരിധാവത। ഇതി ബ്രുവാണാ ഹ്യന്യോന്യം ജഘ്നുര്യോധാ മഹാരണേ॥ 8-44-88 (57129) അഭ്രച്ഛായേവ തത്രാസീച്ഛരവൃഷ്ടിഭിരംബരേ। സമാവൃതൈർനരവരൈർനിഘ്നദ്ഭിരിതരേതരം॥ 8-44-89 (57130) വിപതാകധ്വജച്ഛത്രാ വ്യശ്വസൂതരഥായുധാഃ। വ്യംഗാംഗാവയവാഃ പേതുഃ ക്ഷിതൌ ക്ഷീണാഃ ക്ഷിതീശ്വരാഃ। ശിഖരാണീവ ശേലാനാം വജ്രഭിന്നാനി മാനിഷ॥ 8-44-90 (57131) സാരോഹാ നിഹതാഃ പേതുർദ്വിപാ ഭിന്നാ മഹീതലേ। ഛിന്നഭിന്നവിപര്യസ്തവർമാലങ്കാരവിഗ്രഹാഃ॥ 8-44-91 (57132) സാരോഹാസ്തുരഗാഃ പേതുർഹതവീരാഃ സഹസ്രശഃ। വിപ്രവിദ്വായുധാംഗാശ്ച ദ്വിരദാ രഥിഭിർഹതാഃ। പ്രതിവീരൈശ്ച സംമർദേ പത്തിസംഘാഃ സഹസ്രശഃ॥ 8-44-92 (57133) വിശാലായതതാംരാക്ഷൈഃ പദ്മേന്ദുസദൃശാനനൈഃ। ശിരോഭിര്യുദ്ധശൌണ്ഡാനാം സർവതഃ സംവൃതാ മഹീ॥ 8-44-93 (57134) യഥാ ഭുവി തഥാ വ്യോംനി നിഃസ്വനം ശുശ്രുവുർജനാഃ। വിമാനേഽപ്സരസാം സംഘൈർഗീതവാദിത്രനിഃസ്വനൈഃ॥ 8-44-94 (57135) ഹതാനഭിമുഖാന്വീരാന്വീരൈഃ ശതസഹസ്രശഃ। ആരോപ്യാരോപ്യ ഗച്ഛന്തി വിമാനേഷ്വപ്സരോഗണാഃ॥ 8-44-95 (57136) തദ്ദൃഷ്ട്വാ മഹദാശ്ചര്യം പ്രത്യക്ഷം സ്വർഗലിപ്സയാ। പ്രഹൃഷ്ടമനസഃ ശൂരാഃ ക്ഷിപ്രം ജഘ്നുഃ പരസ്പരം॥ 8-44-96 (57137) രഥിനോ രഥിഭിഃ സാർധം ചിത്രം യുയുധുരാഹവേ। പത്തയഃ പത്തിഭിർനാഗാഃ സഹ നാഗൈർഹയൈർഹയോഃ॥ 8-44-97 (57138) ഏവം പ്രവൃത്തേ സംഗ്രാമേ ഗജവാജിനരക്ഷയേ। സൈന്യേന രജസാ വൃത്തതേ സ്വേ സ്വാഞ്ജഘ്നുഃ പരേ പരാൻ॥ 8-44-98 (57139) കചാകചം യുദ്ധമാസീദ്ദന്താദന്തി നഖാനഖി। മുഷ്ടിയുദ്ധം നിയുദ്ധം ച ദേഹപാപ്മവിനാശനം॥ 8-44-99 (57140) തഥാ വർതതതി സംഗ്രമേ ഗജവാജിനരക്ഷയേ। നരാശ്വനാഗദേഹേഭ്യഃ പ്രസൃതാ ലോഹിതാപഗാ॥ 8-44-100 (57141) ഗജാശ്വനരദേഹാൻസാ വ്യുവാഹ പതിതാൻബഹൂൻ। നരാശ്വഗജസംബാധേ നരാശ്വഗജസാദിനാം॥ 8-44-10 (57142) ലോഹിതോദാ മഹാഘോരാ മാംസശോണിതകർദമാ। നരാശ്വഗജദേഹാന്വൈ വഹന്തീ ഭീരുഭീഷണാ॥ 8-44-10 (57143) തസ്യാ നദ്യാഃ പരം പാരം വ്രജന്തി വിജയൈഷിണഃ। നാഗേന ച പ്ലവന്തോ വൈ നിമജ്ജ്യോൻമജ്ജ്യ ചാപരേ॥ 8-44-10 (57144) തേ തു ലോഹിതദിഗ്ധാംഗാ രക്തവർമായുധാംബരാഃ। സസ്നുസ്തതസ്യാം പപുശ്ചാസ്രം മംലുശ്ച ഭരതർഷഭ॥ 8-44-10 (57145) രഥാനശ്വാന്നാരാന്നാഗാനായുധാഭരണാനി ച। വർമാണി ചാപ്യപശ്യാമ പതിതാനി സഹസ്രശഃ। ഖം ദ്യാം ഭൂമിം ദിശശ്ചൈവ പ്രായഃ പശ്യാമ ലോഹിതാഃ॥ 8-44-10 (57146) ലോഹിതസ്യ തു ഗന്ധേന സ്പർദേന ച രസേന ച। രൂപേണ ചാതിരക്തതേന ശബ്ദേന ച വിസർപതാ। വിഷാദഃ സുമഹാനാസീത്പ്രായഃ സൈന്യസ്യ ഭാരത॥ 8-44-10 (57147) തത്തു വിപ്രഹതം സൈന്യം ഭീമസേനമുഖൈസ്തവ। ഭൂയഃ സമാദ്രവന്വീരാഃ സാതത്യകിപ്രമുഖാസ്തദാ॥ 8-44-10 (57148) തേഷാമാപതതതാം വേഗമവിഷഹ്യം നിരീക്ഷ്യ ച। പുത്രാണാം തേ മഹാസൈന്യമാസീദ്രാജൻപരാങ്മുഖം॥ 8-44-10 (57149) തത്പ്രകീർണരഥാശ്വേഭം നരവാജിസമാകുലം। വിധ്വസ്തവർമകവചം പ്രവിദ്വായുധകാർമുകം॥ 8-44-10 (57150) വ്യദ്രവത്താവകം സൈന്യം ലോഡ്യമാനം സമന്തതഃ। സിംഹാർദിതമിവാരണ്യേ യഥാ ഗജകുലം തഥാ॥ ॥ 8-44-10 (57151) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചതുശ്ചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 44 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-44-8 മന്ത്രൌഷധക്രിയാ വ്യാധിർവിധിഹീനക്രിയാ ഇവ ഇതി ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-44-19 കചാകചി യുദ്ധം ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-44-44 ചതുശ്ചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 045

॥ ശ്രീഃ ॥

8.45. അധ്യായഃ 045

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണം പരാജിത്യ ജിഘാംസോർഭീമസ്യ ശല്യേന ഹേതുകയഹപൂർവകം നിഷേധനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-45-0 (57152) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-45-0x (4957) താനഭിദ്രവതോ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവാംസ്താവകം ബലം। 8-45-1 (57153) അന്തമദ്യ ഗമിഷ്യാമി തസ്യ ദുഃഖസ്യ പാർഷത॥ 8-45-10 (57162) ഹന്താസ്ംയദ്യ രണേ കർണം സ വാ മാം നിഹനിഷ്യതി। സംഗ്രാമേഽദ്യ സുഘോരേഽസ്മിൻസത്യമേതദ്ബ്രവീമി വഃ॥ 8-45-11 (57163) രാജാനമദ്യ ഭവതാം ന്യാസഭൂതം ദദാനി വൈ। തസ്യ സംരക്ഷണേ സർവേ യതധ്വം വിഗതജ്വരാഃ॥ 8-45-12 (57164) ഏവമുക്ത്വാ മഹാബാഹുഃ പ്രായാദാധിരഥിം പ്രതി। സിംഹനാദേന മഹതാ സർവാഃ സന്നാദയന്ദിശഃ॥ 8-45-13 (57165) ദൃഷ്ട്വാ ത്വരിതമായാന്തം ഭീമം യുദ്ധാഭിനന്ദിനം। സൂതപുത്രമഥോവാച മദ്രാണാമീശ്വരോ വിഭുഃ॥ 8-45-14 (57166) ശല്യ ഉവാച। 8-45-15x (4958) പശ്യ കർണ മഹാബാഹും സങ്ക്രുദ്ധം പാണ്ഡുനന്ദനം। ദീർഘകാലാർജിതം ക്രോധം മോക്തുകാമം ത്വയി ധ്രുവം॥ 8-45-15 (57167) ഈദൃശം നാസ്യ രൂപം മേ ദൃഷ്ടപൂർവം കദാചന। അഭിമന്യൌ ഹതേ കർണ രാക്ഷസേ ച ഘടോത്കചേ॥ 8-45-16 (57168) ത്രൈലോക്യസ്യ സമസ്തസ്യ ശക്തഃ ക്രുദ്ധോ നിവാരണേ। ബിഭർതി സദൃശം രൂപം യുഗാന്താഗ്നിസമപ്രഭം॥ 8-45-17 (57169) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-45-18x (4959) ഇതി ബ്രുവതി രാധേയം മദ്രാണാമീശ്വരേ നൃപ। അഭ്യവർതത വൈ കർണം ക്രോധദീപ്തതോ വൃകോദരഃ॥ 8-45-18 (57170) അഥാഗതം തു സംപ്രേക്ഷ്യ ഭീമം യുദ്ധാഭിനന്ദിനം। അബ്രവീദ്വചനം ശല്യം രാധേയഃ പ്രഹസന്നിവ॥ 8-45-19 (57171) യദുക്തം വചനം മേഽദ്യ ത്വയാ മദ്രജനേശ്വര। ഭീമസേനം പ്രതി വിഭോ തത്സത്യം നാത്ര സംശയഃ॥ 8-45-20 (57172) ഏഷ ശൂരശ്ച വീരശ്ച ക്രോധനശ്ച വൃകോദരഃ। നിരപേക്ഷഃ ശരീരേ ച പ്രാണതശ്ച ബലാധികഃ॥ 8-45-21 (57173) അജ്ഞാതവാസം വസതാ വിരാടനഗരേ തദാ। ദ്രൌപദ്യാഃ പ്രിയകാമേന കേവലം ബാഹുസംശ്രയാത്। ഗൂഢഭാവം സമാശ്രിത്യ കീചകഃ സഗണോ ഹതഃ॥ 8-45-22 (57174) സോഽദ്യ സംഗ്രാമശിരസി സന്നദ്വഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ। കിം കരോദ്യതദണ്ഡേന മൃത്യുനാപി വ്രജേദ്രണം॥ 8-45-23 (57175) ചിരകാലാഭിലഷിതോ മമായം തു മനോരഥഃ। അർജുനം സമരേ ഹന്യാം മാം വാ ഹന്യാദ്വനഞ്ജയഃ॥ 8-45-24 (57176) സ മേ കദാചിദദ്യൈവ ഭവേദ്ഭീമസമാഗമാത്॥ 8-45-25 (57177) നിഹതേ ഭീമസേനേ വാ യദി വാ വിരഥീകൃതേ। അഭിയാസ്യതി മാം പാർഥസ്തൻമേ സാധു ഭവിഷ്യതി। അത്ര യൻമന്യസേ പ്രാപ്തം തച്ഛീഘ്രം സംപ്രധാരയ॥ 8-45-26 (57178) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-45-27x (4960) ഏതച്ഛ്രുത്വാ തു വചനം രാധേയസ്യാമിതൌജസഃ। ഉവാച വചനം ശല്യഃ സൂതപുത്രം തഥാഗതം॥ 8-45-27 (57179) അഭിയാഹി മഹാബാഹോ ഭീമസേനം മഹാബലം। നിരപേക്ഷശ്ച യുധ്യസ്വ ശക്തിം സ്വാം സംപ്രദർശയൻ॥ 8-45-28 (57180) യസ്തേ കാമോഽഭിലഷിതശ്ചിരാത്പ്രഭൃതി ഹൃദ്ഗതതഃ। സ വൈ സംപത്സ്യതേ കർണ സത്യമേതദ്ബ്രവീമി തേ॥ 8-45-29 (57181) ഏവമുക്തേ തതഃ കർണഃ ശല്യം പുനരഭാഷത। ഹന്താഽഹമേനം സംരബ്ധം മാം വാ ഹന്താ വൃകോദരഃ॥ 8-45-30 (57182) ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ രാധേയോ രഥിനാം വരഃ। യുദ്ധേ മനഃ സമാധായ യാഹി യാഹീത്യചോദയത്॥ 8-45-31 (57183) തതഃ പ്രായാദ്രഥേനാശു ശല്യസ്തത്ര വിശാംപതേ। യത്ര ഭീമോ മഹേഷ്വാസോ വ്യദ്രാവയത വാഹിനീം॥ 8-45-32 (57184) തതസ്തൂര്യനിനാദശ്ച ഭേരീണാം ച മഹാസ്വനഃ। ഉദതിഷ്ഠച്ച രാജേന്ദ്ര കർണഭീമസമാഗമേ॥ 8-45-33 (57185) ഭീമസേനോഽഥഥ സങ്ക്രുദ്ധസ്തസ്യ സൈന്യം ദുരാസദം। നാരാചൈർവിമലൈസ്തീക്ഷ്ണൈർദിശഃ പ്രാദ്രാവയദ്ബലീ॥ 8-45-34 (57186) സ സന്നിപാതസ്തതുമുലോ ഘോരരൂപോ വിശാംപതേ। ആസീദ്രൌദ്രോ മഹാരാജ കർണപാണ്ഡവയോർമൃധേ॥ 8-45-35 (57187) തതോ മുഹൂർതാദ്രാജേന്ദ്ര നാതികൃച്ഛ്രാദ്ധസന്നിവ। ഭീമസേനോ മഹാബാഹുഃ കർണം പ്രേപ്സുരഭിദ്രവത്॥ 8-45-36 (57188) സമാപതന്തം സംപ്രേക്ഷ്യ കർണോ വൈകർതനോ വൃഷാ। ആജഘാന സുസങ്ക്രുദ്ധോ നാരാചേന സ്തനാന്തരേ। പുനശ്ചൈനമമേയാത്മാ ശരവർഷൈരവാകിരത്॥ 8-45-37 (57189) സ വിദ്വഃ സൂതപുത്രേണ ച്ഛാദയാമാസ പത്രിഭിഃ। വിവ്യാധ നിശിതൈഃ കർണം നവഭിർനതപർവഭിഃ॥ 8-45-38 (57190) തസ്യ കർണോ ധനുർമധ്യേ ദ്വിധാ ചിച്ഛേദ പത്രിഭിഃ॥ 8-45-39 (57191) അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം പ്രതത്യവിധ്യത്സ്തനാന്തരേ। നാരാചേന സുതീക്ഷ്ണേന സർവാവരണഭേദിനാ॥ 8-45-40 (57192) സോഽന്യത്കാർമുകമാദായ സൂതതപുത്രം വൃകോദരഃ। രാജൻമർമസു മർമജ്ഞോ വിവ്യാധ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। നനാദ ബലവന്നാദം കംപയന്നിവ രോദസീ॥ 8-45-41 (57193) തതം കർണഃ പഞ്ചവിംശത്യാ നാരാചാനാം സമാർപയത്। മദോത്കടം വനേ ദൃപ്തതമുൽകാഭിരിവ കുഞ്ജരം॥ 8-45-42 (57194) തതഃ സായകഭിന്നാംഗഃ പാണ്ഡവഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ। സംരംഭാമർഷതാംരാക്ഷഃ സൂതപുത്രവധേപ്സയാ॥ 8-45-43 (57195) സ കാർമുകേ മഹാവേഗം ഭാരസാധനമുത്തമം। ഗിരീണാമപി ഭേത്താരം സായകം സമയോജയത്॥ 8-45-44 (57196) വികൃഷ്യ ബലവച്ചാപമാകർണാദതിമാരുതിഃ। തം മുമോച മഹേഷ്വാസഃ ക്രുദ്ധഃ കർണജിഘാംസയാ॥ 8-45-45 (57197) സ വിസൃഷ്ടോ ബലവതാ ബാണോ വജ്രാശനിസ്വനഃ। അദാരയദ്രണേ കർണം വജ്രവേഗോ യഥാഽചലം॥ 8-45-46 (57198) സ ഭീമസേനാഭിഹതഃ സൂതപുത്രഃ കുരൂദ്വഹ। നിഷസാദ രഥോപസ്ഥേ വിസഞ്ജ്ഞഃ പൃതനാപതിഃ। `രുധിരേണാവസിക്താംഗോ ഗതാസുവദരിന്ദമഃ॥ 8-45-47 (57199) ഏതസ്മിന്നന്തരേ ദൃഷ്ട്വാ മദ്രരാജോ വൃകോദരം। ജിഘാംസും ഛേത്തുമായാന്തം സാധയന്നിദമബ്രവീത്॥ 8-45-48 (57200) ഭീമസേന മഹാബാഹോ യതത്തത്വാം വക്ഷ്യാമി തച്ഛൃണു। വചനം ഹേതുസംപന്നം ശ്രുത്വാ ചൈതത്തഥാ കുരു॥ 8-45-49 (57201) അർജുനേന പ്രതിജ്ഞാതോ വധഃ കർണസ്യ ശുഷ്മിണഃ। താം തഥാ കുരു ഭദ്രം തേ പ്രതിജ്ഞാം സവ്യസാചിനഃ॥ 8-45-50 (57202) ഭീമസേന ഉവാച। 8-45-51x (4961) ദൃഢവ്രതത്വം പാർഥസ്യ ജാനാമി നൃപസത്തമ। രാജ്ഞസ്തു ധർഷണം പാപഃ കൃതവാൻമമ സന്നിധൌ॥ 8-45-51 (57203) തതഃ കോപാഭിഭൂതേന ശേഷം ന ഗണിതം മയാ। പതിതേ ചാപി രാധേയേ ന മേ മന്യുഃ ശമം ഗതഃ)। ജിഹ്വോദ്വരണമേവാസ്യ പ്രാപ്തകാലം മതം മമ॥ 8-45-52 (57204) അനേന സുനൃശംസേന സമവേതേഷു രാജസു। അസ്മാകം ശൃണ്വതാം ശല്യ യാനി വാക്യാനി മാതുല। അസഹേയാനി നീചാനി ബഹൂനി ശ്രാവിതാനി ഭോ॥ 8-45-53 (57205) നൂനം ചൈതത്പ്രതിജ്ഞാതം ദൂരസ്ഥസ്യാപി പാർഥിവ। ഛേദനം ചാസ്യ ജിഹ്വായാസ്തദൈവാകാങ്ക്ഷിതം മയാ। രാജ്ഞസ്തു പ്രിയകാമേന കാലോഽയം പരിപാലിതഃ॥ 8-45-54 (57206) ഭവതാ തു യദുക്തോഽസ്മി വാക്യം ഹേത്വർഥസംഹിതം। തദ്ഗൃഹീതം മഹാരാത കടുകസ്ഥമിവൌഷധം॥ 8-45-55 (57207) ഹീനപ്രതിജ്ഞോ ബീഭത്സുർന ഹി ജീവേത കർഹിചിത്। അസ്മിന്വിനഷ്ടേ നഷ്ടാഃ സ്മഃ സർവ ഏവ സകേശവാഃ॥ 8-45-56 (57208) അദ്യ ചൈവ നൃശംസാത്മാ പാപഃ പാപകൃതാം വരഃ। ഗമിഷ്യതതി പരീഭാവം ദൃഷ്ടമാത്രഃ കിരീടിനാ॥ 8-45-57 (57209) യുധിഷ്ഠിരസ്യ കോപേന പൂർവം ദഗ്ധോ നൃശംസകൃത്। ത്വയാ സംരക്ഷിതതസ്തത്വദ്യ മത്സമീപാദുപാഗതഃ॥ 8-45-58 (57210) സഞ്ജയ ഉവാച।' 8-45-59x (4962) ഏവം മദ്രാധിപഃ ശ്രുത്വാ വിസഞ്ജ്ഞം സൂതനന്ദനം। അപോവാഹ രഥേനാജൌ കർണമാഹവശോഭിനം॥ 8-45-59 (57211) പരാജിതേ തതഃ കർണേ ധാർതരാഷ്ട്രീ മഹാചമൂഃ। വ്യപായാത്സർവതോ ഭഗ്നാ ഹാഹാഭൂതാ സമന്തതഃ॥ ॥ 8-45-60 (57212) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തതദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 45 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-45-59 തതോ മദ്രാധിപോ ദൃഷ്ട്വാ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-45-45 പഞ്ചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 046

॥ ശ്രീഃ ॥

8.46. അധ്യായഃ 046

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ഭീമകർണയോര്യുദ്ധം॥ 1 ॥ ഭീമേന ദുര്യോധനാനുജാനാം കതിപയാനാം ഹനനം॥ 2 ॥ സങ്കുലയുദ്ധം ച॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-46-0 (57213) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-46-0x (4963) സുദുഷ്കരമിദം കർമ കൃതം ഭീമേന സഞ്ജയ। യേന കർണോ മഹാബാഹൂ രഥോപസ്ഥേ നിപാതിതഃ॥ 8-46-1 (57214) കർണോ ഹ്യേകോ രണേ ഹന്താ പാണ്ഡവാൻസൃഞ്ജയൈഃ സഹ। ഇതി ദുര്യോധനഃ സൂത പ്രാബ്രവീൻമാം മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-46-2 (57215) പരാജിതം തു രാധേയം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമേന സംയുഗേ। തതഃ പരം കിമകരോത്പുത്രോ ദുര്യോധനോ മമ॥ 8-46-3 (57216) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-46-4x (4964) വിമുഖം പ്രേക്ഷ്യ രാധേയം സൂതപുത്രം മഹാഹവേ। പുത്രസ്തവ മഹാരാജ സോദര്യാനിദമബ്രവീത്॥ 8-46-4 (57217) ശീഘ്രം ഗച്ഛത ഭദ്രം വോ രാധേയം പരിരക്ഷത। ഭീമസേനഭയേഽഗാധേ മ·ജ്ജന്തം വ്യസനാർണവേ॥ 8-46-5 (57218) തേ തു രാജ്ഞാ സമാദിഷ്ടാ ഭീമസേനം ജിഘാംസവഃ। അഭ്യവർതന്ത സങ്ക്രുദ്ധാഃ പതംഗാഃ പാവകം യഥാ॥ 8-46-6 (57219) ശ്രുതായുർദുർധരഃ ക്രാഥോ വിവിത്സുർവികടഃ സമഃ। നിഷംഗീ കവചീ പാശീ തഥാ നന്ദോപനന്ദകൌ॥ 8-46-7 (57220) ദുഷ്പ്രധർഷഃ സുബാഹുശ്ച വാതവേഗസുവർചസൌ। ധനുർഗ്രാഹോ ദുർമദശ്ച ജലസന്ധഃ ശലഃ സഹഃ॥ 8-46-8 (57221) ഏതേ രഥൈഃ പരിവൃതാ വീര്യവന്തോ മഹാബലാഃ। ഭീമസേനം സമാസാദ്യ സമന്താത്പര്യവാരയൻ॥ 8-46-9 (57222) തേ വ്യമുഞ്ചഞ്ഛരവ്രാതാന്നാനാലിംഗാൻസമന്തതഃ। സ തൈരഭ്യർദ്യമാനസ്തു ഭീമസേനോ മഹാബലഃ॥ 8-46-10 (57223) തേഷാമാപതതാം ക്ഷിപ്രം സുതാനാം തേ ജനാധിപ। രഥൈഃ പഞ്ചശതൈഃ സാർധം പഞ്ചാശദഹനദ്രഥാൻ॥ 8-46-11 (57224) വിവിത്സോസ്തു തതഃ ക്രുദ്ധോ ഭല്ലേനാപാഹരച്ഛിരഃ। ഭീമസേനോ മഹാരാജ തത്പപാത ഹതം ഭുവി॥ 8-46-12 (57225) സകുണ്ഡലശിരസ്ത്രാണം പൂർണചന്ദ്രോപമം തഥാ। `അശോഭത മഹാരാജ പൂർണചന്ദ്ര ഇവാംബരേ'॥ 8-46-13 (57226) തം ദൃഷ്ട്വാ നിഹതം ശൂരം ഭ്രാതരഃ സർവതസ്തദാ। അഭ്യദ്രവന്ത സമരേ ഭീമം ഭീമപരാക്രമം॥ 8-46-14 (57227) തതോഽപരാഭ്യാം ഭല്ലാഭ്യാം പുത്രയോസ്തേ മഹാഹവേ। ജഹാര സമരേ പ്രാണാൻഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ॥ 8-46-15 (57228) തൌ ധരാമന്വപദ്യേതാം വാതരുഗ്ണാവിവ ദ്രുമൌ। വികടശ്ച സഹശ്ചോമൌ ദേവപുത്രോപമൌ നൃപ॥ 8-46-16 (57229) തതസ്തു ത്വരിതോ ഭീമഃ ക്രാഥം നിന്യേ യമക്ഷയം। നാരാചേന സുതീക്ഷ്ണേന സ ഹതോ ന്യപതദ്ഭുവി॥ 8-46-17 (57230) ഹാഹാകാരസ്തതസ്തീവ്രഃ സംബഭൂവ ജനേശ്വര। വധ്യമാനേഷു വീരേഷു തവ പുത്രേഷു ധന്വിഷു॥ 8-46-18 (57231) തേഷാം സുലുലിതേ സൈന്യേ പുനർഭീമോ മഹാബലഃ। നന്ദോപനന്ദൌ സമരേ പ്രൈഷയദ്യമസാദനം॥ 8-46-19 (57232) തതസ്തേ പ്രാദ്രവൻഭീതാഃ പുത്രാസ്തേ വിഹ്വലീകൃതാഃ। ഭീമസേനം രണേ ദൃഷ്ട്വാ കാലാന്തകയമോപമം॥ 8-46-20 (57233) പുത്രാംസ്തേ നിഹതാന്ദൃഷ്ട്വാ സൂതപുത്രഃ സുദുർമനാഃ। ഹംസവർണാൻഹയാൻഭൂയഃ പ്രൈഷയദ്യത്ര പാണ്ഡവഃ॥ 8-46-21 (57234) തേ പ്രേഷിതാ മഹാരാജ മദ്രരാജേന വാജിനഃ। ഭീമസേനരഥം പ്രാപ്യ സമസജ്ജന്ത വേഗിതാഃ॥ 8-46-22 (57235) സ സന്നിപാതസ്തുമുലോ ഘോരരൂപോ വിശാംപതേ। ആസീദ്രൌദ്രോ മഹാരാജ കർണപാണ്ഡവയോർമൃധേ॥ 8-46-23 (57236) ദൃഷ്ട്വാ മമ മഹാരാജ തൌ സമേതൌ മഹാരഥൌ। ആസീദ്ബുദ്വിഃ കഥം യുദ്വമേതദദ്യ ഭവിഷ്യതി॥ 8-46-24 (57237) തതോ ഭീമോ രണശ്ലാഘീ ഛാദയാമാസ പത്രിഭിഃ। കർണം രണേ മഹാരാജ പുത്രാണാം തവ പശ്യതാം॥ 8-46-25 (57238) തതഃ കർണോ ഭൃശം ക്രുദ്ധോ ഭീമം നവഭിരായസൈഃ। വിവ്യാധ പരമാസ്ത്രജ്ഞോ ഭല്ലൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-46-26 (57239) താന്നിഹത്യ മഹാബാഹുർഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ। ആകർണപൂർണൈർവിശിഖൈഃ കർണം വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ॥ 8-46-27 (57240) തതഃ കർണോ മഹാരാജ ആശീവിഷ ഇവ ശ്വസൻ। ശരവർഷേണ മഹതാ ഛാദയാമാസ പാണ്ഡവം॥ 8-46-28 (57241) ഭീമോഽപി തതം ശരവ്രാതൈശ്ഛാദയിത്വാ മഹാരഥം। പശ്യതാം കൌരവേയാണാം വിനനർദ മഹാബലഃ॥ 8-46-29 (57242) തതഃ കർണോ ഭൃശം ക്രുദ്ധോ ദൃഢമാദായ കാർമുകം। ഭീമം വിവ്യാധ ദശഭിഃ കങ്കപത്രൈഃ ശിലാശിതൈഃ। കാർമുകം ചാസ്യ ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന നിശിതേന ച॥ 8-46-30 (57243) തതോ ഭീമോ മഹാബാഹുർഹേമപട്ടവിഭൂഷിതം। പരിഘം ഘോരമാദായ മൃതത്യുദണ്ഡമിവാപരം। കർണസ്യ നിധനാകാങ്ക്ഷീ ചിക്ഷേപാതിബലോ നദൻ॥ 8-46-31 (57244) തമാപതന്തം പരിഘം വജ്രാശനിസമസ്വനം। ചിച്ഛേദ ബഹുധാ കർണഃ ശരൈരാശീവിഷോപമൈഃ॥ 8-46-32 (57245) തതഃ കാർമുകമാദായ ഭീമോ ദൃഢതരം തദാ। ഛാദയാമാസ വിശിഖൈഃ കർണം പരബലാർദനം॥ 8-46-33 (57246) തതോ യുദ്ധമഭൂദ്ധോരം കർണപാണ്ഡവയോർമൃധേ। ബലീന്ദ്രയോരിവ മുഹുഃ പരസ്പരവധൈഷിണോഃ॥ 8-46-34 (57247) തതഃ കർണോ മഹാരാജ ഭീമസേനം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ। ആകർണപൂർണൈർവിവ്യാധ ദൃഢമാനംയ കാർമുകം॥ 8-46-35 (57248) സോഽതിവിദ്ധോ മഹേഷ്വാസഃ കർണേന ബലിനാം വരഃ। ഘോരമാദത്ത വിശിഖം കർണകായാവദാരണം॥ 8-46-36 (57249) തസ്യ ഭിത്ത്വാ തനുത്രാണം ഭിത്ത്വാ കായം ച സായകഃ। പ്രാവിശദ്വരണീം രാജന്വൽമീകമിവ പന്നഗഃ॥ 8-46-37 (57250) സ തേനാതിപ്രഹാരേണ വ്യഥിതോ വിഹ്വലന്നിവ॥ സഞ്ചചാല രഥേ കർണഃ ക്ഷിതികംപേ യഥാഽചലഃ॥ 8-46-38 (57251) തതഃ കർണോ മഹാരാജ രോഷാമർഷസമന്വിതഃ। ഭീമം തം പഞ്ചവിംശത്യാ നാരാചാനാം സമാർപയത്॥ 8-46-39 (57252) ചിച്ഛേദ കാർമുകം തൂർണം പാണ്ഡവസ്യാശു പത്രിണാ॥ 8-46-40 (57253) തതതോ മുഹൂർതാദ്രാജേന്ദ്ര നാതികൃച്ഛ്രാദ്വസന്നിവ। വിരഥം ഭീമകർമാണം ഭീമം കർണശ്ചകാര ഹ॥ 8-46-41 (57254) വിരഥോ ഭരതശ്രേഷ്ഠ പ്രഹസന്നനിലോപമഃ। ഗദാം ഗൃഹ്യ മഹാബാഹുരപതത്സ്യന്ദനോത്തമാത്॥ 8-46-42 (57255) ഗദയാ ച മഹാരാജ കർണസ്യ രഥകൂബരം। പോഥയാമാസ സങ്ക്രുദ്ധഃ സമരേ ശത്രുതാപനഃ॥ 8-46-43 (57256) സ ക്രോധവശമാപന്നഃ പാണ്ഡുപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। വിദ്രാവ്യ ഗദയാ വീരസ്തവ പുത്രാൻമഹാഹവേ॥ 8-46-44 (57257) നാഗാൻസപ്തശതാന്രാജന്നീഷാദന്താൻപ്രഹാരിണഃ। വ്യധമത്സഹസാ ഭീമഃ ക്രുദ്ധരൂപഃ പരന്തപഃ॥ 8-46-45 (57258) ദന്തവേഷ്ടേഷു നേത്രേഷു കുംഭേഷു ച കടേഷു ച। മർമസ്വപി ച മർമജ്ഞസ്താന്നാഗാനവധീദ്ബലീ॥ 8-46-46 (57259) `അർദിതാ ഭീമസേനേന വിനദന്തോ ഭൃശാതുരാഃ'। തതസ്തേ പ്രാദ്രവൻഭീതാഃ പ്രഹതാശ്ച പുനഃപുനഃ। മഹാമാത്രാസ്തമാവവ്രുർമേഘാ ഇവ ദിവാകരം॥ 8-46-47 (57260) താൻസ സപ്തശതാന്നാഗാൻസാരോഹായുധകേതനാൻ। ഭൂമിഷ്ഠോ ഗദയാ ജഘ്നേ വജ്രേണേന്ദ്ര ഇവാചലാൻ॥ 8-46-48 (57261) തതഃ സുബലപുത്രസ്യ നാഗാനതിബലാൻപുനഃ। പോഥയാമാസ കൌന്തേയോ ദ്വിപഞ്ചാശദരിന്ദമഃ॥ 8-46-49 (57262) തഥാ രഥശതതം സാഗ്രം പത്തീംശ്ച ശതശോഽപരാൻ। ന്യഹനത്പാണ്ഡവോ യുദ്ധേ താപയംസ്തവ വാഹിനീം॥ 8-46-50 (57263) പ്രതാപ്യമാനം സൂര്യേണ ഭീമേന ച മഹാത്മനാ। തവ സൈന്യം സഞ്ചുകോച ചർമാഗ്നാവാഹിതം യഥാ॥ 8-46-51 (57264) തേ ഭീമഭയസന്ത്രസ്താസ്താവകാ ഭരതർഷഭ। വിഹായ സമരേ കർണം ദുദ്രുവുർവൈ ദിശോ ദശ॥ 8-46-52 (57265) രഥാഃ പഞ്ചശതാശ്ചാന്യേ ഹാദിനഃ ശരവർഷിണഃ। ഭീമമഭ്യദ്രവൻഘ്നന്തഃ ശരപൂഗൈഃ സമന്തതഃ॥ 8-46-53 (57266) താൻസ പഞ്ചശതാന്വീരാൻസപതാകധ്വജായുധാൻ। പോഥയാമാസ ഗദയാ ഭീമോ വിഷ്ണുരിവാസുരാൻ॥ 8-46-54 (57267) തതഃ ശകുനിനിർദിഷ്ടാഃ സാദിനഃ ശൂരസംമതാഃ। ത്രിസാഹസ്രാണ്യഭിയയുഃ ശരശക്ത്യൃഷ്ടിപാണയഃ॥ 8-46-55 (57268) താൻപ്രത്യുദ്ഗംയ യവനാൻസാശ്വാരോഹാംസ്തദാഽരിഹാ। വിവിധാന്വിചരൻമാർഗാൻഗദയാ സമപോഥയത്॥ 8-46-56 (57269) തേഷാമാസീൻമഹാഞ്ഛബ്ദസ്താഡിതാനാം ച സർവശഃ। അഗ്നിഭിർദഹ്യമാനാനാം നലാനാമിവ ഭാരത॥ 8-46-57 (57270) ഏവം സുബലപുത്രസ്യ ത്രിസാഹസ്രാൻഹയോത്തമാൻ। ഹത്വാഽന്യം രഥമാസ്ഥായ ക്രുദ്ധോ രാധേയമഭ്യയാത്॥ 8-46-58 (57271) കർണോഽപി സമരേ രാജന്ധർമപുത്രമരിന്ദമം। സ ശരൈശ്ഛാദയാമാസ സാരഥിം ചാപ്യപാതയത്॥ 8-46-59 (57272) തതഃ സ പ്രദ്രുതം സൈന്യം ദൃഷ്ട്വാ കർണോ മഹാരഥഃ। അന്വധാവത്കിരൻബാണൈഃ കങ്കപത്രൈരജിഹ്മഗൈഃ॥ 8-46-60 (57273) രാജാനമഭിധാവന്തം ശരൈരാവൃത്യ രോദസീ। ക്രുദ്ധഃ പ്രച്ഛാദയാമാസ ശരജാലേന മാരുതിഃ॥ 8-46-61 (57274) സന്നിവൃത്തസ്തതസ്തൂർണം രാധേയഃ ശത്രുകർശനഃ। ഭീമം പ്രച്ഛാദയാമാസ സമന്താന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-46-62 (57275) ഭീമസേനരഥപ്രേപ്സും കർണം ഭാരത സാത്യകിഃ। അഭ്യർദയദമേയാത്മാ പാർഷ്ണിഗ്രഹണകാരണാത്॥ 8-46-63 (57276) ഭീമസേനരഥപ്രേപ്സും കർണോ ഭാരത സാത്യകിം। അഭ്യവർതത ശൈനേയമർദയഞ്ഛരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-46-64 (57277) താവന്യോന്യം സമാസാദ്യ വൃഷഭൌ സർവധന്വിനാം। വിസൃജന്തൌ ശരാന്ദീപ്താന്വിഭ്രാജേതാം മനസ്വിനൌ॥ 8-46-65 (57278) താഭ്യാം വിയതി രാജേന്ദ്ര വിതതതതം ഭീമദർശനം। കൌഞ്ചപൃഷ്ഠാരുണം രൌദ്രം ബാണജാലം വ്യദൃശ്യത॥ 8-46-66 (57279) നൈവ സൂര്യപ്രഭാ രാജന്ന ദിശഃ പ്രദിശസ്തഥാ। പ്രാജ്ഞാസിഷ്മ വയം തേ വാ ശരൈർമുക്തൈഃ സഹസ്രശഃ॥ 8-46-67 (57280) മധ്യാഹ്നേ തപതോ രാജൻഭാസ്കരസ്യ മഹാപ്രഭാഃ। ഹൃതാഃ സർവാഃ ശരൌഘൈസ്തൈഃ കർണമാധവയോസ്തദാ॥ 8-46-68 (57281) സൌബലം കൃതവർമാണം ദ്രൌണിമാധിരഥിം കൃപം। സംസക്താൻപാണ്ഡവൈർദൃഷ്ട്വാ നിവൃത്താഃ കുരവഃ പുനഃ॥ 8-46-69 (57282) തേഷാമാപതതാം ശബ്ദസ്തീത്ര ആസീദ്വിശാംപതേ। ഉദ്വൃത്താനാം യഥാ വൃഷ്ട്യാ സാഗരാണാം ഭയാവഹഃ॥ 8-46-70 (57283) തേ സേനേ ഭൃശസംസക്തേ ദൃഷ്ട്വാഽന്യോന്യം മഹാഹവേ। ഹർഷേണ മഹതാ യുക്തേ പരിഗൃഹ്യ പരസ്പരം॥ 8-46-71 (57284) തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം മധ്യം പ്രാപ്തേ ദിവാകരേ। യാദൃശം നൈവമസ്മാഭിർദൃഷ്ടപൂർവം ന ച ശ്രുതം॥ 8-46-72 (57285) ബലൌഘസ്തു സമാസാദ്യ ബലൌഘം സഹസാ രണേ। ഉപസർപത വേഗേന വാര്യോഘ ഇവ സാഗരം॥ 8-46-73 (57286) ആസീന്നിനാദഃ സുമഹാൻബാണൌഘാനാം പരസ്പരം। ഗർജതാം സാഗരൌഘാണാം യഥാ സ്യാന്നിഃസ്വനോ മഹാൻ॥ 8-46-74 (57287) തേ തു സേനേ സമാസാദ്യ വേഗവത്യൌ പരസ്പരം। ഏകീഭാവമനുപ്രാപ്തേ നദ്യാവിവ സമാഗമേ॥ 8-46-75 (57288) തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം ഘോരരൂപം വിശാംപതേ। കുരൂണാം പാണ്ഡവാനാം ച ലിപ്സതാം സുമഹദ്യശഃ॥ 8-46-76 (57289) ശൂരാണാം ഗർജതാം തത്ര ഹ്യവിച്ഛേദകൃതാ ഗിരഃ। ശ്രുയന്തേ വിവിധാ രാജന്നാമാന്യുദ്ദിശ്യ ഭാരത॥ 8-46-77 (57290) യസ്യ യദ്ധി രണേ വ്യംഗം പിതൃതോ മാതൃതോഽപി വാ। കർമതഃ ശീലതോ വാഽപി സ തച്ഛ്രാവയതേ യുധി॥ 8-46-78 (57291) താന്ദൃഷ്ട്വാ സമരേ ശൂശാംസ്തർജമാനാൻപരസ്പരം। അഭവൻമേ മതീ രാജന്നൈഷാമസ്തീതി ജീവിതം॥ 8-46-79 (57292) തേഷാം ദൃഷ്ട്വാ തു ക്രുദ്ധാനാം വപൂംഷ്യമിതതേജസാം। അഭവൻമേ ഭയം തീവ്രം കഥമേതദ്ഭവിഷ്യതി॥ 8-46-80 (57293) തതസ്തേ പാണ്ഡവാ രാജൻകൌരവാശ്ച മഹാരഥാഃ। തതക്ഷുഃ സായകൈസ്തൂർണമന്യോന്യം വിജയൈഷിണഃ॥ ॥ 8-46-81 (57294) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷട്ചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 46 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 047

॥ ശ്രീഃ ॥

8.47. അധ്യായഃ 047

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-47-0 (57295) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-47-0x (4965) ക്ഷത്രിയാസ്തേ മഹാരാജ പരസ്പരവധൈഷിണഃ। അന്യോന്യം സമരേ ജഘ്നുഃ കൃതവൈരാ മഹൌജസഃ॥ 8-47-1 (57296) രഥൌഘാശ്ച ഹയൌഘാശ്ച നരൌഘാശ്ച സമന്തതഃ। ഗജൌഘാശ്ച മഹാരാജ സംസക്താശ്ച പരസ്പരം॥ 8-47-2 (57297) ഗദാനാം പരിഘാണാം ച ശക്തീനാം ച പരസ്പരം। പ്രാസാനാം ഭിണ്ഡിപാലാനാം മുസുണ്ഠീനാം ച സർവശഃ॥ 8-47-3 (57298) സംപാതം ചാനുപശ്യാമ സംഗ്രാമേ ഭൃശദാരുണേ। ശലഭാ ഇവ സംപേതുഃ ശരവൃഷ്ട്യഃ സമന്തതഃ॥ 8-47-4 (57299) നാഗാന്നാഗാഃ സമാസാദ്യ വ്യധമന്ത പരസ്പരം। ഹയാ ഹയാംശ്ച സമരേ രഥിനോ രഥിനസ്തഥാ॥ 8-47-5 (57300) പത്തയഃ പത്തിസംഘാംശ്ച ഹയസംഘാംശ്ച പത്തയഃ। പത്തയോ രഥമാതംഗാന്രഥാ ഹസ്ത്യശ്വമേവ ച। നാഗാശ്ച സമരേ ത്ര്യംഗം മമൃദുഃ ശീഘ്രഗാ നൃപ॥ 8-47-6 (57301) വധ്യതാം തത്ര ശൂരാണാം ക്രോശതാം ച പരസ്പരം। ഘോരമായോധനം ജജ്ഞേ പശൂനാം ഘാതനേ യഥാ॥ 8-47-7 (57302) രുധിരേണ സമാസ്തീർണാ ബഭൌ ഭാരത മേദിനീ। ശക്രഗോപഗണാകീർണാ പ്രാവൃഷീവ വസുന്ധരാ॥ 8-47-8 (57303) യഥാ വാ വാസസീ ശുക്ലേ മഹാരജനരഞ്ജിതേ। ബിഭ്രതീ യുവതീ ശ്യാമാ തദ്വദാസീദ്വസുന്ധരാ॥ 8-47-9 (57304) `ബദ്വചൂഡാമണിധരൈഃ ശിരോഭിശ്ചാരുകുണ്ഡലൈഃ। ഉജ്ഝിതൈർവൃഷഭാക്ഷാണാം ഭ്രാജതേ സ്മ വസുന്ധരാ'॥ 8-47-10 (57305) ശശശോണിതദിഗ്ധേവ ശാതകുംഭമയീവ ച। `ഭൂർബഭൌ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശാന്താർചിർഭിരിവാനലൈഃ॥' 8-47-11 (57306) ഛിന്നാനാം ചോത്തമാംഗാനാം ബാഹൂനാം ചോരുഭിഃ സഹ। കുണ്ഡലാനാം പിനദ്ധാനാം ഭൂഷണാനാം ച ഭാരത॥ 8-47-12 (57307) നിഷ്കാണാം ഹേമസൂത്രാണാം ശരീരാണാം ച ധന്വിനാം। ചർമണാം സപതാകാനാം സംഘാസ്തത്രാപതൻഭുവി। 8-47-13 (57308) `അഗംയകൽപാ പൃഥിവീ സർവതോ ഭൃശകർദമാ'॥ ഗജാ ഗജാൻസമാസാദ്യ വിഷാണൈരാർദയന്നൃപ। വിഷാണാഗ്രഹതാസ്തത്ര ഭ്രാജന്തേ ദ്വിരദോത്തമാഃ। രുധിരേണാവസിക്താംഗാ ഗൈരികപ്രസ്രവാ ഇവ। `പ്രാവൃട്കാലേ മഹാരാജ മേഘാ ഇവ സവിദ്യുതഃ'॥ 8-47-14 (57309) സ്യന്ദമാനാ യഥാ ഭാന്തി പർവതാ ധാതുമണ്ഡിതാഃ। `തഥാ രേജൂ രണേ നാഗാ രുധിരേണ സമാപ്ലുതാഃ'॥ 8-47-15 (57310) തോമരാൻസാദിഭിർമുക്താൻപ്രതിമാനസ്ഥിതാൻബഹൂൻ। ഹസ്തൈരുദ്ധൃത്യ താന്നാഗാ ബഭഞ്ജുശ്ചാപരേ രണേ॥ 8-47-16 (57311) നാരാചൈശ്ഛിന്നവർമാണോ ഭ്രാജന്തേ സ്മ ഗജോത്തമാഃ। ഹിമാഗമേ യഥാ രാജന്വ്യഭ്രാ ഇവ മഹീധരാഃ॥ 8-47-17 (57312) ശരൈഃ കനകപുംഖൈശ്ച ചിതാ രേർജുർഗജോത്തമാഃ। ഉൽകാഭിഃ സംപ്രദീപ്താഗ്രാഃ പർവതാ ഇവ ഭാരത॥ 8-47-18 (57313) കേചിദഭ്യാഹതാ നാഗൈർനാഗാ നഗവരോപമാഃ। ന ചേലുഃ സമരാത്തസ്മാച്ഛിന്നപക്ഷാ ഇവാദ്രയഃ॥ 8-47-19 (57314) അപരേ പ്രാദ്രവന്നാഗാഃ ശരാർതാ വ്രണപീഡിതാഃ। പ്രതിമാനൈശ്ച കുംഭൈശ്ച പേതുരുർവ്യാം മഹാഹവേ॥ 8-47-20 (57315) നിഷേദുഃ സിംഹവച്ചാന്യേ നദന്തോ ഭൈരവാന്രവാൻ। വേമുശ്ച ബഹവോ രാജംശ്ചുക്രുശുശ്ചാപരേ ഗജാഃ॥ 8-47-21 (57316) ഹയാശ്ച നിഹതാ ബാണൈർഹേമഭാണ്ഡവിഭൂഷിതാഃ। നിഷേദുശ്ചൈവ മംലുശ്ച ബഭ്രമുശ്ച ദിശോ ദശ॥ 8-47-22 (57317) അപരേ ക്ലിശ്യമാനാശ്ച വ്യവേഷ്ടന്ത മഹീതലേ। ഭാവാൻബഹുവിധാംശ്ചക്രുസ്താഡിതാഃ ശരതോമരൈഃ॥ 8-47-23 (57318) നരാസ്തു നിഹതാ ഭൂമൌ കൂജന്തസ്തത്ര മാരിപ। ദൃഷ്ട്വാ ച ബാന്ധവാനന്യേ പിതൄനന്യേ പിതാമഹാൻ॥ 8-47-24 (57319) ധാവമാനാൻപരാംശ്ചാന്യേ ദൃഷ്ട്വാന്യേ തത്ര ഭാരത। ഖ്യാതാനി ഗോത്രനാമാനി ശശംസുരിതരേതരം॥ 8-47-25 (57320) തേഷാം ഛിന്നാ മഹാരാജ ഭുജാഃ കനകഭൂഷണാഃ। ഉദ്വേഷ്ടന്തേ വിവേഷ്ടന്തേ ഭ്രമന്തി ഹ്യുത്പതന്തി ച॥ 8-47-26 (57321) നിപതന്തി തഥൈവാന്യേ സ്ഫുരന്തി ച സഹസ്രശഃ। വേഗാംശ്ചാന്യേ രമേ ചക്രുഃ പഞ്ചാസ്യാ ഇവ പന്നഗാഃ॥ 8-47-27 (57322) തേ ഭുജാ ഭോഗിഭോഗാഭാശ്ചന്ദനാക്താ വിശാംപതേ। ലോഹിതാർദ്രാ ഭൃശം രേജുസ്തപനീയധ്വജാ ഇവ॥ 8-47-28 (57323) വർതമാനേ തഥാ ഘോരേ സങ്കുലേ സർവതോ ദിശം। അവിജ്ഞാതാഃ സ്മ യുധ്യന്തേ വിനിഘ്നന്തഃ പരസ്പരം॥ 8-47-29 (57324) ഭൌമേന രജസാകീർണേ ശസ്ത്രസംപാതസങ്കുലേ। നൈവ സ്വേ ന പരേ രാജന്വ്യജ്ഞായന്ത തമോവൃതാഃ॥ 8-47-30 (57325) തഥാ തദഭവദ്യുദ്ധം ഘോരരൂപം ഭയാനകം। ലോഹിതോദാ മഹാനദ്യഃ പ്രസസ്രുസ്തത്ര ചാസകൃത്॥ 8-47-31 (57326) ശീർഷപാഷാണസഞ്ഛന്നാഃ കേശശൈവലശാദ്വലാഃ। അസ്ഥിമീനസമാകീർണാ ധനുഃശരഗദോഡുപാഃ॥ 8-47-32 (57327) മാംസശോണിതപങ്കിന്യോ ഘോരരൂപാഃ സുദാരുണാഃ। നദീഃ പ്രവർതയാമാസുഃ സോണിതൌഘവിവർധിനീഃ॥ 8-47-33 (57328) ഭീരുവിത്രാസകാരിണ്യഃ ശൂരാണാം ഹർഷവർധനാഃ। താ നദ്യോ ഘോരരൂപാസ്തു നയന്ത്യോ യമസാദനം॥ 8-47-34 (57329) അവഗാഢാൻമജ്ജയന്ത്യഃ ക്ഷത്രസ്യാജനയൻഭയം। ക്രവ്യാദാനാം നരവ്യാഘ്ര നർദതാം തത്രതത്ര ഹ॥ 8-47-35 (57330) ഘോരമായോധനം ജജ്ഞേ പ്രേതരാജപുരോപമം। ഉത്ഥിതാന്യഗണേയാനി കബന്ധാനി സമന്തതഃ॥ 8-47-36 (57331) നൃത്യന്തി വൈ ഭൂതഗണാഃ സുതൃപ്താ മാംസശോണിതൈഃ। പീത്വാ ച ശോണിതം തത്ര വസാം ഭുക്ത്വാ ച ഭാരത॥ 8-47-37 (57332) മേദോമജ്ജാവസാമത്താസ്തൃപ്താ മാംസസ്യ ചൈവ ഹ। ധാവമാനാഃ സ്മ ദൃശ്യന്തേ കാകഗൃഘ്രബകാസ്തഥാ॥ 8-47-38 (57333) ശൂരാസ്തു സമരേ രാജൻഭയം ത്യക്ത്വാ സുദുസ്ത്യജം। യോധവ്രതസമാഖ്യാതാശ്ചക്രുഃ കർമാണ്യഭീതവത്॥ 8-47-39 (57334) ശരശക്തിസമാകീർണേ ക്രവ്യാദഗണസങ്കുലേ। വ്യചരന്ത രണേ ശൂരാഃ ഖ്യാപയന്തഃ സ്വപൌരുഷം॥ 8-47-40 (57335) അന്യോന്യം ശ്രാവയന്തി സ്മ നാമഗോത്രാണി ഭാരത। പിതൃനാമാനി ച രണേ ഗോത്രനാമാനി വാ വിഭോ॥ 8-47-41 (57336) ശ്രാവയാണാശ്ച ബഹവസ്തത്ര യോധാ വിശാംപതേ। അന്യോന്യമവമൃദ്രന്തഃ ശക്തിതോമരപട്ടസൈഃ॥ 8-47-42 (57337) വർതമാനേ തഥാ യുദ്ധേ ഘോരരൂപേ സുദാരുണേ। വ്യഷീദത്കൌരവീ സേനാ ഭിന്നാ നൌരിവ സാഗരേ॥ ॥ 8-47-43 (57338) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 47 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-47-4 വൃഷ്ട്യഃ വൃഷ്ടയഃ॥ 8-47-47 സപ്തചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 048

॥ ശ്രീഃ ॥

8.48. അധ്യായഃ 048

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനസ്യ സംശപ്തകൈര്യുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-48-0 (57339) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-48-0x (4966) വർതമാനേ തഥാ യുദ്ധേ ക്ഷത്രിയാണാം നിമജ്ജനേ। ഗാണ്ഡീവസ്യ മഹാഘോഷഃ ശ്രൂയതേ യുധി മാരിഷ॥ 8-48-1 (57340) സംശപ്തകാനാമകരോത്കദനം യത്ര പാണ്ഡവഃ। കോസലാനാം തഥാ രാജന്നാരായണബലസ്യ ച॥ 8-48-2 (57341) സംശപ്തകാസ്തു സമരേ ശരവൃഷ്ടിഃ സമന്തതഃ। അപാതയൻപാർഥമൂർധ്നി ജയഗൃദ്ധാഃ പ്രമന്യവഃ॥ 8-48-3 (57342) താം ശസ്ത്രവൃഷ്ടിമായാന്തീമുരസാ ധാരയൻപ്രഭുഃ। വ്യഗാഹത പരാൻപാർഥോ വിനിഘ്നന്രഥിനാം വരാൻ॥ 8-48-4 (57343) വിക്ഷോഭ്യ തു രഥാനീകം കങ്കപത്രൈഃ ശിലാശിതൈഃ। ആസസാദ തതഃ പാർഥഃ സുശർമാണം മഹാരഥം॥ 8-48-5 (57344) സ തസ്യ ശരവർഷാണി വവർഷ രഥിനാം വരഃ। തഥാ സംശപ്തകാശ്ചൈവ പാർഥസ്യ സമരേ സ്ഥിതാഃ॥ 8-48-6 (57345) സുശർമാ തു തതഃ പാർഥം വിദ്ധ്വാ ദശഭിരാശുഗൈഃ। ജനാർദനം ത്രിഭിർബാണൈരഹനദ്ദക്ഷിണേ ഭുജേ॥ 8-48-7 (57346) തതോഽപരേണ ഭല്ലേന കേതും പാർഥസ്യ മാരിഷ। വിവ്യാധ സമരേ രാജൻസുശർമാ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ॥ 8-48-8 (57347) സ വാനരവരോ രാജന്വിശ്വകർമകൃതോ മഹാൻ। നനാദ സുമഹാനാദം നൃത്യന്നിവ വിഭീഷയൻ॥ 8-48-9 (57348) കപേസ്തു നിനദം ശ്രുത്വാ സന്ത്രസ്താ തവ വാഹിനീ। ഭയം വിപുലമാസാദ്യ നിശ്ചേഷ്ടാ സമപദ്യത॥ 8-48-10 (57349) തതഃ സാ ശുശുഭേ സേനാ നിശ്ചേഷ്ടാഽവസ്ഥിതാ നൃപ। നാനാപുഷ്പസമാകീർണം യഥാ ചിത്രീകൃതം വനം॥ 8-48-11 (57350) പ്രതിലഭ്യ തതഃ സഞ്ജ്ഞാം യോധാസ്തേ കുരുസത്തമ। അർജുനം സിഷിചുർബാണൈഃ പർവതം ജലദാ ഇവ॥ 8-48-12 (57351) സഞ്ഛാദ്യ സമരേ പാർഥം പരിവവ്രുഃ സമന്തതഃ। തേ ഹയാന്രഥചക്രേ തു രഥേഷാം ചാപി മാരിഷ। ഗ്രഹീതും പ്രചക്രമുശ്ചൈവ ക്രോധാവിഷ്ടാഃ സമന്തതഃ॥ 8-48-13 (57352) നിഗൃഹ്യ തു രഥം തസ്യ യോധാസ്തേ തു സഹസ്രശഃ। രഥബന്ധം പ്രചക്രുർഹി പാണ്ഡവസ്യാമിതൌജസഃ॥ 8-48-14 (57353) രഥമാരുരുഹുഃ കേചിത്കൃഷ്ണപാർഥൌ ജിഘൃക്ഷവഃ। സംശപ്തകാനാം യോധാസ്തേ സിംഹനാദാംശ്ച നേദിരേ॥ 8-48-15 (57354) അപരേ ജഗൃഹുശ്ചൈവ കേശവസ്യ മഹാഭുജൌ। പാർഥം ചൈകേ മഹാരാജ രഥസ്ഥം ജഗൃഹുർമുദാ॥ 8-48-16 (57355) അച്യുതഃ സ മഹാബാഹുർവിധുന്വന്രണമൂർധനി। പാതയാമാസ താൻസർവാന്ദുഷ്ടഹസ്തീവ ഹസ്തിപാൻ॥ 8-48-17 (57356) സ രഥസ്തൈർഗൃഹീതസ്തു പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ। സ്പന്ദിതും നാശകദ്രാജംസ്തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-48-18 (57357) തതഃ പാർഥോ മഹാബാഹുഃ സംവൃതഃ സ്തൈർമഹാരഥൈഃ। നിഗൃഹീതം രഥം ദൃഷ്ട്വാ താംശ്ചാപ്യാദ്രവതോ ബഹൂൻ॥ 8-48-19 (57358) രഥാരൂഢാംശ്ച സുബഹൂൻപദാഽഽക്ഷിപ്യ ന്യപാതയത്। അപാതയദസംഭ്രാന്തഃ ശരൈരാസന്നയോധിഭിഃ॥ 8-48-20 (57359) താംസ്താപയിത്വാ സമരേ പാർഥഃ പരപുരഞ്ജയഃ। സ്മയന്നിവ മഹാബാഹുഃ കേശവം വാക്യമബ്രവീത്॥ 8-48-21 (57360) പശ്യ കൃഷ്ണ മഹാബാഹോ സംശപ്തകഗണാൻബഹൂൻ। കുർവതോഽസുകരം കർമ മുമൂർഷൂൻകാലചോദിതാൻ॥ 8-48-22 (57361) രഥബന്ധമിമം പ്രാപ്യ പൃഥിവ്യാം നാസ്തി കശ്ചന। യഃ സഹേത പുമാംʼല്ലോകേ മദന്യഃ ക്ഷത്രിയർഷഭഃ॥ 8-48-23 (57362) പശ്യൈതതാനദ്യ സമരേ മത്പ്രയുക്തൈഃ സുതേജനൈഃ। പാത്യമാനാന്രണേ കൃഷ്ണ ശരൈരാശീവിഷോപമൈഃ॥ 8-48-24 (57363) ഇത്യേവമുക്ത്വാ ബീഭത്സുഃ ശംഖപ്രവരമുത്തമം। വ്യനാദയദമേയാത്മാ ദേവദത്തം മഹാമൃധേ॥ 8-48-25 (57364) ദേവദത്തസ്വനം ശ്രുത്വാ കേശവോഽപി മഹായശാഃ। പാഞ്ചജന്യസ്വനം ചക്രേ പൂരയന്നിവ രോദസീ॥ 8-48-26 (57365) തയോഃ ശംഖസ്വനം ശ്രുത്വാ സംശപ്തകവരൂഥിനീ। സഞ്ചചാല മഹാരാജ വിത്രസ്താ ചാദ്രവദ്ഭൃശം॥ 8-48-27 (57366) നാഗമസ്ത്രം തതഃ പാർഥഃ പ്രാദുശ്ചക്രേ ഹസന്നിവ। പാദബന്ധം സ തേഷാം വൈ ചക്രേ തേന മഹാസ്ത്രവിത്॥ 8-48-28 (57367) യാനുദ്ദിശ്യ രണേ പാർഥഃ പാദബന്ധം ചകാര ഹ। തേ ബദ്ധാഃ പാദബന്ധേന യോധാഃ സംശപ്തകാസ്തദാ॥ 8-48-29 (57368) നിർവിചേഷ്ടാസ്തദാഽഭൂവൻപാണ്ഡവസ്യാസ്ത്രതേജസാ। നിർവിചേഷ്ടാംസ്തതോ യോധാനവധീത്പാണ്ഡുനന്ദനഃ। യഥേന്ദ്രഃ സമരേ ദൈത്യാംസ്താരകസ്യ വധേ പുരാ॥ 8-48-30 (57369) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ മുമുചുസ്തം രഥോത്തമം। ആയുധാനി ച സർവാണി വിസ്രഷ്ടുമുപചക്രമുഃ॥ 8-48-31 (57370) തതഃ സുശർമാ രാജേന്ദ്ര ഗൃഹീതാം വീക്ഷ്യ വാഹിനീം। സൌപർണമസ്ത്രം ത്വരിതഃ പ്രാദുശ്ചക്രേ മഹാരഥഃ॥ 8-48-32 (57371) തതഃ സുപർണാഃ സംപേതുർഭക്ഷയന്തോ ഭുജംഗമാൻ। തതോ വിദുദ്രുവുർനാഗാസ്താന്ദൃഷ്ട്വാ ഖേചരാന്നൃപ॥ 8-48-33 (57372) തദ്വിമുക്തം ബലം രേജേ പാദബന്ധാദ്വിശാംപതേ। മേഘബന്ധാദ്യഥാ മുക്തോ ഭാസ്കരസ്താപയൻപ്രജാഃ॥ 8-48-34 (57373) വിപ്രമുക്താഃ സ്വകാ യോധാഃ ഫൽഗുനസ്യ രഥം പ്രതി। സസൃജുഃ ശരസംഘാംശ്ച ശസ്ത്രസംഘാംശ്ച മാരിഷ॥ 8-48-35 (57374) താം മഹാസ്ത്രമയീം വൃഷ്ടിം ശരൈഃ സഞ്ഛിദ്യ ഭാരത। അവധീത്സതതോ യോധാന്വാസവിഃ പരവീരഹാ॥ 8-48-36 (57375) സുശർമാ തു തതോ രാജൻബാണേന നതപർവണാ। അർജുനം ഹൃദയേ വിദ്ധ്വാ വിവ്യാധാന്യൈസ്ത്രിസപ്തഭിഃ॥ 8-48-37 (57376) സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതോ രഥോപസ്ഥ ഉപാവിശതത്। തത ഉച്ചുക്രുശുഃ സർവേ ഹതഃ പാർഥ ഇതി ബ്രുവൻ॥ 8-48-38 (57377) തതഃ ശംഖനിനാദാശ്ച ഭേരീശബ്ദാശ്ച പുഷ്കലാഃ। നാനാവാദിത്രനിനദാഃ സിംഹനാദാശ്ച ജജ്ഞിരേ॥ 8-48-39 (57378) പ്രതിലഭ്യ തതഃ സഞ്ജ്ഞാം ശ്വേതാശ്വഃ കൃഷ്ണസാരഥിഃ। സോഽതിവിദ്ധോ മഹേഷ്വാസഃ ശരൈരാശീവിപോപമൈഃ। സുശർമാണം മഹാരാജ ക്രോധാവിഷ്ടോ മഹാരഥഃ॥ 8-48-40 (57379) തതഃ ശരശതൈഃ പാർഥഃ സഞ്ഛാദ്യൈനം ക്ഷണാദ്രണേ। ദിശസ്തു വാരയാമാസ ബാണൈസ്തത്ര മഹാസ്ത്രവിത്॥ 8-48-41 (57380) വിമുഖീകൃത്യ സമരേ സുശർമാണം ധനഞ്ജയഃ। ഐന്ദ്രമസ്ത്രമമേയാത്മാ പ്രാദുശ്ചക്രേ ഹസന്നിവ॥ 8-48-42 (57381) തതോ ബാണസഹസ്രാണി തദുത്സൃഷ്ടാനി മാരിഷ। സർവദിക്ഷു വ്യദൃശ്യന്ത സൂദയന്തി രഥദ്വിപാൻ॥ 8-48-43 (57382) ഹയാൻപത്തീംശ്ച സമരേ ശസ്ത്രൈഃ ശതസഹസ്രശഃ। രരാജ സമരേ രാജഞ്ശക്രോ നിഘ്നന്നിവാസുരാൻ॥ 8-48-44 (57383) വധ്യമാനേ തതഃ സൈന്യേ ഭയം സുമഹദാവിശത്। സംശപ്തകഗണാനാം ച ഗോപാലാനാം ച ഭാരത॥ 8-48-45 (57384) ന ഹി തത്ര പുമാൻകശ്ചിദ്യോഽർജുനം പ്രതിബുധ്യതേ। പശ്യതാം തത്ര വീരാണാമഹന്യത ബലം തവ॥ 8-48-46 (57385) ഹന്യമാനം ച തദഭൂന്നിശ്ചേഷ്ടം ച പരാക്രമേ॥ 8-48-47 (57386) അയുതം തത്ര യോധാനാം ഹത്വാ പാണ്ഡുസുതോ രണേ। വ്യഭ്രാജത മഹാരാജ വിധൂമോഽഗ്നിരിവ ജ്വലൻ॥ 8-48-48 (57387) ചതുർദശസഹസ്രാണി യാനി ദൃഷ്ടനി ഭാരത। രഥാനാമയുതം ചൈവ ത്രിസഹസ്രാശ്ച ദന്തിനഃ॥ 8-48-49 (57388) തതഃ സംശപ്തകാ ഭൂയഃ പരിവവ്രുർധനഞ്ജയം। മർതവ്യമിതി നിശ്ചിത്യ ജയം വാപ്യനിവർതനം॥ 8-48-50 (57389) തത്ര യുദ്ധം മഹച്ചാസീത്താവകാനാം വിശാംപതേ। ശൂരേണ ബലിനാ സാർധം പാണ്ഡവേന കിരീടിനാ। ജിത്വാ താന്ന്യഹനത്പാർഥഃ ശത്രൂഞ്ശക്ര ഇവാസുരാൻ॥ ॥ 8-48-51 (57390) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടചത്വാരിംശോഽധ്യായഃ॥ 48 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 049

॥ ശ്രീഃ ॥

8.49. അധ്യായഃ 049

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-49-0 (57391) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-49-0x (4967) കൃതവർമാ കൃപോ ദ്രൌണിഃ സൂതപുത്രശ്ച മാരിഷ। ഉലൂകഃ സൌബലശ്ചൈവ രാജാ ച സഹ സോദരൈഃ॥ 8-49-1 (57392) സീദമാനാം ചമൂം ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡുപുത്രഭയാർദിതാം। സമുജ്ജഹ്രുഃ സ്മ വേഗേന ഭിന്നാം നാവമിവാർണവേ॥ 8-49-2 (57393) തതോ യുദ്ധമതീവാസീൻമുഹൂർതമിവ ഭാരത। ഭീരൂണാം ത്രാസജനനം ശൂരാണാം ഹർഷവർധനം॥ 8-49-3 (57394) കൃപേണ ശരവർഷാണി പ്രതിമുക്താനി സംയുഗേ। സൃഞ്ജയാംശ്ഛാദയാമാസുഃ ശലഭാനാം വ്രജാ ഇവ॥ 8-49-4 (57395) ശിഖണ്ഡീ ച തതഃ ക്രുദ്ധോ ഗൌതമം ത്വരിതോ യയൌ। വവർഷ ശരവർഷാണി സമന്താദ്ദ്വിജപുംഗവം॥ 8-49-5 (57396) കൃപസ്തു ശരവർഷം തദ്വിനിഹത്യ മഹാസ്ത്രവിത്। ശിഖണ്ഡിനം രണേ ക്രുദ്ധോ വിവ്യാധ ദശഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-49-6 (57397) തതഃ ശിഖണ്ഡീ കുപിതഃ ശരൈഃ സപ്തഭിരാഹവേ। കൃപം വിവ്യാധ കുപിതം കങ്കപത്രൈരജിഹ്മഗൈഃ॥ 8-49-7 (57398) തതഃ കൃപഃ ശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈഃ സോഽതിവിദ്ധോ മഹാരഥഃ। `തതഃ സുനിശിതൈസ്തീക്ഷ്ണൈഃ ക്ഷുരപ്രൈർഹേമഭൂഷിതൈഃ'। വ്യശ്വസൂതരഥം ചക്രേ ശിഖണ്ഡിനമഥോ ദ്വിജഃ॥ 8-49-8 (57399) ഹതാശ്വാത്തു തതോ യാനാദവപ്ലുത്യ മഹാരഥഃ। ഖംഗം ചർമ തഥാ ഗൃഹ്യ സത്വരം ബ്രാഹ്മണം യയൌ॥ 8-49-9 (57400) തമാപതന്തം സഹസാ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। വാരയാമാസ സമരേ തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-49-10 (57401) തത്രാദ്ഭുതമപശ്യാമ ശിലാനാം പ്ലവനം യഥാ। നിശ്ചേഷ്ടോ യദ്രണേ രാജഞ്ഛിഖണ്ഡീ സമതിഷ്ഠത॥ 8-49-11 (57402) കൃപേണ വാരിതം ദൃഷ്ട്വാ ശിഖണ്ഡിനമഥോ നൃപ। പ്രത്യുദ്യയൌ കൃപം തൂർണം ധൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാരഥഃ॥ 8-49-12 (57403) ധൃഷ്ടദ്യുംനം തതോ യാന്തം ശാരദ്വതരഥം പ്രതി। പ്രതിജഗ്രാഹ വേഗേന കൃതവർമാ മഹാരഥഃ॥ 8-49-13 (57404) യുധിഷ്ഠിരമഥായാന്തം ശാരദ്വതരഥം പ്രതി। സപുത്രം സഹസൈന്യം ച ദ്രോണപുത്രോ ന്യവാരയത്॥ 8-49-14 (57405) നകുലം സഹദേവം ച ത്വരമാണൌ മഹാരഥൌ। പ്രതിജഗ്രാഹ തേ പുത്രഃ ശരവർഷേണ വാരയൻ॥ 8-49-15 (57406) ഭീമസേനം കരൂശാംശ്ച കേകയാൻസഹ സൃഞ്ജയൈഃ। കർണോ വൈകർതനോ യുദ്ധേ വാരയാമാസ ഭാരത॥ 8-49-16 (57407) ശിഖണ്ഡിനേ തതോ ബാണാൻകൃപഃ ശാരദ്വതോ യുധി। പ്രാഹിണോത്തവരയാ യുക്തോ ബീഭത്സോരഥ സന്നിധൌ॥ 8-49-17 (57408) താഞ്ഛരാൻപ്രേഷിതാംസ്തേന സമന്താത്സ്വർണഭൂഷിതാൻ। ചിച്ഛേദ ഖംഗമാവിധ്യ ഭ്രാമയംശ്ച പുനഃ പുനഃ॥ 8-49-18 (57409) ശതചന്ദ്രം ച തച്ചർമ ഗൌതമസ്തസ്യ ഭാരത। വ്യധമത്സായകൈസ്തൂർണം തത ഉച്ചുക്രുശുർജനാഃ॥ 8-49-19 (57410) സ വിചർമാ മഹാരാജ ഖംഗപാണിരുപാദ്രവത്। കൃപസ്തം ശരസംഘാതൈരാദ്രവന്തമപീഡയത്॥ 8-49-20 (57411) ശാരദ്വതശരൈർഗ്രസ്തം ക്ലിശ്യമാനം മഹാബലഃ। ചിത്രകേതുസുതോ രാജൻസുകേതുസ്ത്വരിതോ യയൌ॥ 8-49-21 (57412) വികിരൻബ്രാഹ്മണം യുദ്ധേ ബഹുഭിർനിശിതൈഃ ശരൈഃ। അഭ്യാപതദമേയാത്മാ ഗൌതമസ്യ രഥം പ്രതി॥ 8-49-22 (57413) ദൃഷ്ട്വാ വിഷക്തം തം ചൈവ ബ്രാഹ്മണം ച നിവാരിതം। അപയാതസ്തതസ്തൂർണം ശിഖണ്ഡീ രാജസത്തമ॥ 8-49-23 (57414) സുകേതുസ്തു തതോ രാജൻഗൌതമം നവഭിഃ ശരൈഃ। വിദ്ധ്വാ വിവ്യാധ സപ്തത്യാ പുനശ്ചൈനം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-49-24 (57415) അഥാസ്യ സശരം ചാപം പുനശ്ചിച്ഛേദ മാരിഷ। സാരഥിം ച ശരേണാസ്യ മൃശം മർമസ്വതാഡയത്॥ 8-49-25 (57416) ഗൌതമസ്തു തതഃ ക്രുദ്ധോ ധനുർഗൃഹ്യ നവം ദൃഢം। സുകേതും ത്രിംശതാ ബാണൈഃ സർവമർമസ്വതാഡയത്॥ 8-49-26 (57417) സ വിഹ്വലിതസർവാംഗഃ പ്രചചാല രഥോത്തമേ। ഭൂമികംപേ യഥാ വൃക്ഷശ്ചചാലാകംപിതോ ഭൃശം॥ 8-49-27 (57418) ചലതസ്തസ്യ കായാത്തും ശിരോ ജ്വലിതകുണ്ഡലം। സോഷ്ണീഷം സശിരസ്ത്രാണം ക്ഷുരപ്രേണ ത്വപാതയത്॥ 8-49-28 (57419) തച്ഛിരഃ പ്രാപതദ്ഭൂമൌ ശ്യേനാഹൃതമിവാമിഷം। തതോഽസ്യ കായോ വസുധാം പശ്ചാത്പ്രാപതദച്യുത॥ 8-49-29 (57420) തസ്മിൻഹതേ മഹാരാജ പുത്രാസ്തസ്യ പദാനുഗാഃ। ഗൌതമം സമരേ ത്യക്ത്വാ ദുദ്രുവുസ്തേ ദിശോ ദശ॥ 8-49-30 (57421) ധൃഷ്ടദ്യുംനം തു സമരേ സന്നിവാര്യ മഹാരഥഃ। കൃതവർമാഽബ്രവീദ്വൃഷ്ടസ്തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ഭാരത॥ 8-49-31 (57422) തദഭൂത്തുമുലം യുദ്വം വൃഷ്ണിപാർഷതയോ രണേ। ആമിഷാർഥേ യഥാ യുദ്ധം ശ്യേനയോഃ ക്രുദ്ധയോർനൃപ॥ 8-49-32 (57423) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തു സമരേ ഹാർദിക്യം നവഭിഃ ശരൈഃ। ആജഘാനോരസി ക്രുദ്വഃ പീഡയൻഹൃദികാത്മജം॥ 8-49-33 (57424) കൃതവർമാ തു സമരേ പാർഷതേന ദൃഢാഹതഃ। പാർഷതം സരഥം സാശ്വം ഛാദയാമാസ സായകൈഃ॥ 8-49-34 (57425) സരഥശ്ഛാദിതോ രാജന്ധൃഷ്ടദ്യുംനോ ന ദൃശ്യതേ। മേഘൈരിവ പരിച്ഛന്നോ ഭാസ്കരോ ജലധാരിഭിഃ॥ 8-49-35 (57426) വിധൂയ തം ബാണഗണം ശരൈഃ കനകഭൂഷണൈഃ। വ്യരോചത രണേ രാജന്ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ കൃതവ്രണഃ॥ 8-49-36 (57427) തതസ്തു പാർഷതഃ ക്രുദ്ധഃ ശസ്ത്രവൃഷ്ടിം സുദാരുണാം। കൃതവർമാണമാസാദ്യ വ്യസൃജത്പൃതനാപതിഃ॥ 8-49-37 (57428) താമാപതന്തീം സഹസാ ശസ്ത്രവൃഷ്ടിം സുദാരുണാം। ശരൈരനേകസാഹസ്രൈർഹാർദിക്യോഽവാരയദ്യുധി॥ 8-49-38 (57429) ദൃഷ്ട്വാ തു വാരിതാം യുദ്ധേ ശസ്ത്രവൃഷ്ടിം ദുരാസദാം। കൃതവർമാണമാസാദ്യ വാരയാമാസ പാർഷതഃ॥ 8-49-39 (57430) `യഥാ യുഗ്മരഥേനാജൌ വാഹാന്വാഹേരമിശ്രയത്। ഗൃഹീത്വാ ചർമ ഖംഗം ച രഥം തസ്യാവപുപ്ലുവേ॥ 8-49-40 (57431) മിലിതേഷ്വഥ വാഹേഷു പ്രത്യാസന്നേ ച പാർഷതേ। ദൃഷ്ട്വാഽപദാനം തസ്യാശു ഗദാം ജഗ്രാഹ സാത്വതഃ॥ 8-49-41 (57432) ഗദാപാണിസ്തതോ രാജന്രഥാത്തൂർണമവപ്ലുതഃ। തമദൃഷ്ട്വാ രഥോപസ്ഥേ സാരഥിം സമതാഡയത്॥ 8-49-42 (57433) ഖംഗേന ശിതധാരേണ സ ഹതഃ പ്രാപതദ്രഥാത്। കൃതവർമാ തതോ ഹൃഷ്ടസ്തലശബ്ദം ചകാര ഹ॥ 8-49-43 (57434) പാർഷതം ചാബ്രവീദ്രാജന്നേഹ്യേഹീതി പുനഃപുനഃ। സ തം ന മമൃഷേ യുദ്വേ തലശബ്ദം സമീരിതം॥ 8-49-44 (57435) അവപ്ലുത്യ രഥാത്തസ്മാത്സ്വരഥം പുനരാസ്ഥിതഃ। അഭ്യയാത്സ തു തത്തൂർണം തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-49-45 (57436) തതോ രാജൻമഹേഷ്വാസം കൃതവർമാണമാശു വൈ। ഗദാം ഗൃഹ്യ പുനർവേഗാത്കൃതവർമാണമാഹനത്॥ 8-49-46 (57437) സോഽതിവിദ്വോ ബലവതാ ന്യപതൻമൂർച്ഛയാ ഹതഃ। ശ്രുതർവാ രഥമാരോപ്യ അപോവാഹ രണാജിരാത്'॥ 8-49-47 (57438) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തു സമരേ ദൃഷ്ട്വാ ശത്രും മഹാരഥഃ। കൌരവാൻസമരേ തൂർണം വാരയാമാസ സായകൈഃ॥ 8-49-48 (57439) തതസ്തേ താവകാ യോധാ ധൃഷ്ടദ്യുംനമുപാദ്രവൻ। സിംഹനാദരവാംശ്ചക്രുസ്തതോ യുദ്ധമവർതത॥ ॥ 8-49-49 (57440) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 49 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 050

॥ ശ്രീഃ ॥

8.50. അധ്യായഃ 050

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥ അശ്വത്ഥാംനാ യുധിഷ്ഠിരപരാജയഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-50-0 (57441) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-50-0x (4968) ദ്രൌണിര്യുധിഷ്ഠിരം ദൃഷ്ട്വാ ശൈനേയേനാഭിരക്ഷിതം। ദ്രൌപദേയൈസ്തഥാ ശൂരൈരഭ്യവർതത ഹൃഷ്ടവത്॥ 8-50-1 (57442) കിരന്നിഷുഗണാൻഘോരാൻഹേമപുംഖാഞ്ശിലാശിതാൻ। ദർശയന്വിവിധാൻമാർഗാഞ്ശിക്ഷയാ ലഘുഹസ്തവാൻ॥ 8-50-2 (57443) ഖം പുരയഞ്ശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈർവേഗവദ്ഭിഃ സമന്തതഃ। യുധിഷ്ഠിരസ്യ സമരേ ദിശഃ സർവാഃ സമാവൃണോത്॥ 8-50-3 (57444) ഭാരദ്വാജശരൈശ്ഛന്നം ന പ്രാജ്ഞായത കിഞ്ചന। ബാണഭൂതമഭൂത്സർവമായോധനശിരോ മഹത്॥ 8-50-4 (57445) ബാണജാലം ദിവിഷ്ഠം തത്സ്വർണപുംഖവിഭൂഷിതം। ശുശുഭേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ വിമാനമിവ വിഷ്ഠിതം॥ 8-50-5 (57446) തേന ച്ഛന്നേ രണേ രാജൻബാണജാലേന ഭാസ്വതാ। അഭ്രച്ഛായേവ സജജ്ഞേ ഹൃതരശ്മിസ്തമോനുദഃ॥ 8-50-6 (57447) തദദ്ഭുതമപശ്യാമ ബാണഭൂതേ നഭസ്ഥലേ। ന സ്മ സംപതതേ ഭൂതം ദ്രൌണേർദൃഷ്ട്വാ പരാക്രമം॥ 8-50-7 (57448) സാത്യകിര്യതമാനസ്തു ധർമരാജസ്തു പാൺ·ഡവഃ। തഥേതരാണി സൈന്യാനി ന സ്മ ചക്രുഃ പരാക്രമം॥ 8-50-8 (57449) ലാഘവം ദ്രോണപുത്രസ്യ ദൃഷ്ട്വാ തത്ര മഹാരഥാഃ। വ്യസ്മയന്ത മഹാരാജ ന ചൈനം പ്രത്യുദീക്ഷിതും॥ 8-50-9 (57450) ശേകുസ്തേ സർവരാജാനസ്തപന്തമിവ ഭാസ്കരം। വധ്യമാനേ തതഃ സൈന്യേ ദ്രൌപദേയാ മഹാരഥാഃ॥ 8-50-10 (57451) സാത്യകിർധർമരാജശ്ച പാഞ്ചാലാശ്ചാപി സംഗതാഃ। ത്യക്ത്വാ മൃത്യുഭയം ഘോരം ദ്രൌണായനിഭുപാദ്രവൻ॥ 8-50-11 (57452) സാത്യകിഃ സപ്തവിംശത്യാ ദ്രൌണിം വിദ്ധ്വാ ശിലീമുഖൈഃ। പുനർവിവ്യാധ നാരാചൈഃ സപ്തഭിഃ സ്വർണഭൂഷിതൈഃ॥ 8-50-12 (57453) യുധിഷ്ഠിരസ്ത്രിസപ്തത്യാ പ്രതിവിന്ധ്യശ്ച സപ്തഭിഃ। ശ്രുതകർമാ ത്രിഭിർവാണൈഃ ശ്രുതകീർതിശ്ച സപ്തഭിഃ। 8-50-13 (57454) സുതസോമസ്തു നവഭിഃ ശതാനീകശ്ച സപ്തഭിഃ। അന്യേ ച വഹവഃ ശൂരാ വിവ്യധുസ്തം സമന്തതഃ॥ 8-50-14 (57455) സ തു ക്രുദ്ധസ്തതോ രാജന്നാശീവിപ ഇവ ശ്വസൻ। സാത്യകിം പഞ്ചവിംശത്യാ പ്രാവിധ്യത ശിലീമുഖൈഃ॥ 8-50-15 (57456) ശ്രുതകീർതിം ച നവഭിഃ സുതസോമം ച പഞ്ചഭിഃ। അഷ്ടഭിഃ ശ്രുതകർമാണം പ്രതിബിന്ധ്യം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-50-16 (57457) ശതാനീകം ച നവഭിർധർമപുത്രം ച പഞ്ചഭിഃ। തഥേതരാംസ്തതഃ ശൂരാന്ദ്വാഭ്യാം ദ്വാഭ്യാമതാഡയത്। ശ്രുതകീർതേസ്തഥാ ചാപം ചിച്ഛേദ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-50-17 (57458) അഥാന്യദ്വനുരാദായ ശ്രുതകീർതിർമഹാരഥഃ। ദ്രൌണായനിം ത്രിഭിർവിദ്വ്വാ വിവ്യാധാന്യൈഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-50-18 (57459) തതോ ദ്രൌണിർമഹാരാജ ശരവർഷേണ ഭാരിഷ। ഛാദയാമാസ തത്സൈന്യം സമന്താദ്ഭരതർഷഭ॥ 8-50-19 (57460) തതഃ പുനരമേയാത്മാ ധർമരാജസ്യ കാർമുകം। ദ്രൌണിശ്ചിച്ഛേദ വിഹസന്വിവ്യാധ ച ശരൈസ്ത്രിഭിഃ॥ 8-50-20 (57461) തതോ ധർമസുതോ രാജൻപ്രഗൃഹ്യാന്യൻമഹദ്ധനുഃ। ദ്രോണപുത്രം ത്രിപഷ്ടxx തതു ബാഹ്വോരുരസി ചാർപയയത്॥ 8-50-21 (57462) സാത്യകിസ്തു തതഃ ക്രുദ്ധോ ദ്രൌണേഃ പ്രഹരതോ രണേ। അർധചന്ദ്രേണതീക്ഷ്ണേന ധനുശ്ഛിത്ത്വാഽനദദ്ഭൃശം॥ 8-50-22 (57463) ഛിന്നധന്വാ തതോ ദ്രൌണിഃ ശക്ത്യാ ശക്തിമതാം വരഃ। സാരഥിം പാതയാമാസ ശൈനേയസ്യ രഥാദ്രുതം॥ 8-50-23 (57464) അഥാന്യദ്വനുരാദായ ദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ശൈനേയം ശരവർഷേണ ച്ഛാദയാമാസ ഭാരത॥ 8-50-24 (57465) തസ്യാശ്വാഃ പ്രദ്രുതാഃ സംഖ്യേ പതിതേ രഥസാരഥൌ। തത്രതത്രൈവ ധാവന്തഃ സമദൃശ്യന്ത ഭാരത॥ 8-50-25 (57466) യുധിഷ്ഠിരപുരോഗാസ്തു ദ്രൌണിം ശസ്ത്രഭൃതാം വരം। അഭ്യവർഷന്ത വേഗേന വിസൃജന്തഃ ശിതാഞ്ഛരാൻ॥ 8-50-26 (57467) സഹസാ പതതസ്താന്വൈ ക്രുദ്വരൂപാൻപരന്തപഃ। പ്രഹസൻപ്രതിജഗ്രാഹ ദ്രോണപുത്രോ മഹാരണേ॥ 8-50-27 (57468) തതഃ ശരശതജ്വാലഃ സേനാകക്ഷം മഹാരണേ। ദ്രൌണിർദദാഹ സമരേ കക്ഷമഗ്നിരിവോത്ഥിതഃ॥ 8-50-28 (57469) തദ്ബലം പാണ്ഡുപുത്രസ്യ ദ്രോണപുത്രപ്രതാപിതം। ചുക്ഷുഭേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ തസ്മിന്നേവ ചമൂമുഖേ॥ 8-50-29 (57470) തദ്ബലം പാണ്ഡവേയസ്യ ദ്രോണപുത്രഃ ശരാർചിഷാ। താപയൻഭരതശ്രേഷ്ഠ ഗഭസ്തിഭിരിവാംശുമാൻ॥ 8-50-30 (57471) തത്പച്യമാനം മർഷേണ ബ്രാഹ്മണസ്യ ച സായകൈഃ। ക്ഷുഭ്യതേ പാണ്ഡവം സൈന്യം തിമിനേവ നദീമുഖം॥ 8-50-31 (57472) ദൃഷ്ട്വാ ചൈവ മഹാരാജ ദ്രോണപുത്രപരാക്രമം। സർവാന്ദുര്യോധനഃ പാർഥാൻഹതാന്യുദ്വേഽഭ്യമന്യത॥ 8-50-32 (57473) യുധിഷ്ഠിരസ്തു ത്വരിതോ ദ്രൌണിം പീഡ്യ മഹാരഥം। അബ്രവീദ്ദ്രോണപുത്രം സ രോഷാമർഷസമന്വിതഃ॥ 8-50-33 (57474) `ജാനാമി ത്വാം യുധി ശ്രേഷ്ഠ വീര്യവന്തം ബലാന്വിതം। കൃതാസ്ത്രം കൃതിനം ചൈവ തഥാ ലഘുപരാക്രമം॥ 8-50-34 (57475) ബലമേതദ്ഭവാൻസർവം പാർഷതേ യദി ദർസയേത്। തതസ്ത്വാം ബലവന്തം ച കൃതവിദ്യം ച വിദ്മഹേ॥ 8-50-35 (57476) ന ഹി വൈ പാർപതം ദൃഷ്ട്വാ സമരേ ശത്രുസൂദനം। ഭവേത്തവ ബലം കിഞ്ചിദ്ബ്രവീമി ത്വാം ന തു ദ്വിജം'॥ 8-50-36 (57477) നൈവ നാമ തവ പ്രീതിർനൈവ നാമ കൃതജ്ഞതാ। യതസ്ത്വം പുരുഷവ്യാഘ്ര മാമേവാദ്യ ജിഘാംസസി॥ 8-50-37 (57478) ബ്രാഹ്മണേന തപഃ കാര്യം ശമശ്ച ദമഏവ ച। ക്ഷത്രിയേണ ധനുർനാഭ്യം സ ഭവാൻബ്രാഹ്മണബ്രുവഃ॥ 8-50-38 (57479) മിഷതസ്തേ മഹാവാഹോ യുധി ജേഷ്യാമി കൌരവാൻ। കുരുഷ്വ സമരേ കർമ ബ്രഹ്മബന്ധേ യഥേഷ്ടതഃ॥ 8-50-39 (57480) ഏവമുക്തോ മഹാരാജ ദ്രോണപുത്രഃ സയന്നിവ। യുക്ത തത്ത്വം ച സഞ്ചിന്ത്യ നോത്തരം കിഞ്ചിദബ്രവീത്॥ 8-50-40 (57481) അനുക്ത്വാ ച തതഃ കിഞ്ചിച്ഛരവർഷേണ പാണ്ഡവം। ഛാദയാമാസ സമരേ ക്രുദ്ധോഽന്തക ഇവ പ്രജാഃ॥ 8-50-41 (57482) സ ച്ഛാദ്യമാനസ്തു തദാ ദ്രോണപുത്രേണ മാരിഷ। പാർഥോഽപയാതഃ ശീഘ്രം വൈ പ്രഗൃഹ്യ മഹതീം ചമൂം॥ 8-50-42 (57483) അപയാതേ തതസ്തസ്മിന്ധർമപുത്രേ യുധിഷ്ഠിരേ। ദ്രോണപുത്രഃ സ്ഥിതോ രാജൻപ്രത്യാദേശാൻമഹാത്മനഃ॥ 8-50-43 (57484) തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജംസ്ത്യക്ത്വാ ദ്രൌണിം മഹാഹവേ। പ്രയയൌ താവകം സൈന്യം യുക്തഃ ക്രുരായ കർമണേ॥ ॥ 8-50-44 (57485) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 50 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 051

॥ ശ്രീഃ ॥

8.51. അധ്യായഃ 051

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-51-0 (57486) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-51-0x (4969) ഭീമസേനം സപാഞ്ചാലം ചേദികേകയസംവൃതം। സേനാപതിഃ സ്വയം ക്രുദ്ധോ വാരയാമാസ സായകൈഃ॥ 8-51-1 (57487) തതസ്തു ചേദികാരൂശാൻസൃഢ്ജയാംശ്ച മഹാരഥാൻ। കർണോ ജഘാന സമരേ ഭീമസേനസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-51-2 (57488) ഭീമസേനസ്തതഃ കർണേ വിഹായ രഥസത്തമം। പ്രയയൌ കൌരവം സൈന്യം കക്ഷമഗ്നിരിവ ജ്വലൻ॥ 8-51-3 (57489) സൂതപുത്രോഽപി സമരേ പാഞ്ചാലാൻകേകയാംസ്തഥാ। സൃഞ്ജയാംശ്ച മഹേഷ്വാസാന്നിജഘാനം സഹസ്രശഃ॥ 8-51-4 (57490) സംശപ്തകേഷു പാർഥശ്ച കൌരവേഷു വൃകോദരഃ। പാഞ്ചാലേഷു തഥാ കർണഃ ക്ഷയം ചക്രുർമഹാരഥാഃ॥ 8-51-5 (57491) തേ ക്ഷത്രിയാ ദഹ്യാമാനാസ്ത്രിഭിസ്തൈഃ പാവകോപമൈഃ। ജഗ്മുർവിനാശം സമരേ രാജന്ദുർമന്ത്രിതേ തവ॥ 8-51-6 (57492) തതോ ദുര്യോധനഃ ക്രുദ്ദോ നകുലം നവഭിഃ ശരൈഃ। വിവ്യാധ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ചതുരശ്ചാസ്യ വാജിനഃ॥ 8-51-7 (57493) തതഃ പരമമേയാത്മാ തവ പുത്രോ ജനാധിപ। ക്ഷുരേണ സഹദേവസ്യ ധ്വജം ചിച്ഛേദ കാഞ്ചനം॥ 8-51-8 (57494) നകുലസ്തു തതഃ ക്രുദ്ധസ്തവ പുത്രം ച സപ്തഭിഃ। ജഘാന സമരേ രാജൻസഹദേവശ്ച പഞ്ചഭിഃ॥ 8-51-9 (57495) താവുഭൌ ഭരതശ്രേഷ്ഠൌ ജ്യേഷ്ഠൌ സർവധനുഷ്മതാം। വിവ്യാധോരസി സങ്ക്രുദ്ധഃ പഞ്ചഭിഃ പഞ്ചഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-51-10 (57496) തതോഽപരാഭ്യാം ഭല്ലാബ്യാം ധനുഷീ സമകൃന്തത। യമയോഃ പ്രസഭം വീരോ വിവ്യാധാശു ത്രിഭിസ്ത്രിഭിഃ॥ 8-51-11 (57497) താവന്യേ ധനുഷീ ശ്രേഷ്ഠേ ശക്രചാപനിഭേ ശുഭേ। പ്രഗൃഹ്യ രേജതുഃ ശൂരൌ ദേവപുത്രസമൌ യുധി॥ 8-51-12 (57498) തതസ്തൌ രഭസൌ യുദ്ധേ ഭ്രാതരൌ ഭ്രാതരം യുധി। ശരൈർവവർഷതുർഘോരൈർമഹാമേഘൌ യഥാഽചലം॥ 8-51-13 (57499) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ തവ പുത്രോ മഹാരഥഃ। പാൺ·ഡുപുത്രൌ മഹേഷ്വാസൌ വാരയാമാസ പത്രിഭിഃ॥ 8-51-14 (57500) ധനുർമണ്ഡലമേവാസ്യ ദദൃശേ യുധി ഭാരത। സായകാശ്ചാപ്യദൃശ്യന്ത നിശ്ചരന്തഃ സമന്തതഃ॥ 8-51-15 (57501) `തസ്യ സായകസഞ്ഛന്നൌ മാദ്രേയൌ ന വിരേജതുഃ। മേഘച്ഛന്നൌ യഥാ വ്യോംനി ചന്ദ്രസൂര്യൌ ഗതപ്രഭൌ॥ 8-51-16 (57502) തേ തു ബാണാ മഹാരാജ സ്വർണപുംഖാഃ ശിലാശിതാഃ'। ആച്ഛാദയന്ദിശഃ സർവാഃ സൂര്യസ്യേവ മരീചയഃ॥ 8-51-17 (57503) വാണഭൂതേ തതസ്തസ്മിൻസഞ്ഛന്നേ ച നഭസ്തലേ। രാജ്ഞസ്തു ദദൃശേ രൂപം കാലാന്തകയമോപമം॥ 8-51-18 (57504) പരാക്രമം തു തം ദൃഷ്ട്വാ തവ സൂനോർമഹാരഥാഃ। മൃത്യോരുപാന്തികം പ്രാപ്തൌ മാദ്രീപുത്രൌ സ്മ മേനിരേ॥ 8-51-19 (57505) തതഃ സേനാപതീ രാജൻപാണ്ഡവാനാം മഹാരഥഃ। പാർഷതഃ പ്രയയൌ തത്ര യത്ര രാജാ സുയോധനഃ॥ 8-51-20 (57506) മാദ്രീപുത്രൌ തതഃ ശൂരൌ വ്യതിക്രംയ മഹാരഥൌ। ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തവ സുതം പീഡയാമാസ സായകൈഃ॥ 8-51-21 (57507) തമവിധ്യദമേയാത്മാ തവ പുത്രോ ഹ്യമർപണഃ। പാഞ്ചാല്യം പഞ്ചവിംശത്യാ പ്രഹസ്യ പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-51-22 (57508) തതഃ പുനരമേയാത്മാ തവ പുത്രോ ഹ്യമർഷണഃ। വിദ്ധ്വാ നനാദ പാഞ്ചാല്യം ഷഷ്ട്യാ പഞ്ചഭിരേവ ച॥ 8-51-23 (57509) തഥാസ്യ സശരം ചാപം മുഷ്ടിദേശേ വിശാംപതേ। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന രാജാ ചിച്ഛേദ സംയുഗേ॥ 8-51-24 (57510) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം പാഞ്ചാല്യഃ ശത്രുകർശനഃ। അന്യദാദത്ത വേഗേന ധനുർഭാരസഹം നവം॥ 8-51-25 (57511) ക്രോധാദ്രുധിരരക്താക്ഷഃ സംരംഭാത്പ്രജ്വലന്നിവ। അശോഭത മഹേഷ്വാസോ ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ കൃതവ്രണഃ॥ 8-51-26 (57512) സ പഞ്ചദശ നാരാചാഞ്ശ്വസതഃ പന്നഗാനിവ। ജിഘാംസുർഭരതശ്രേഷ്ഠം ധൃഷ്ടദ്യുംനോ വ്യപാസൃജത്॥ 8-51-27 (57513) തേ വർമ ഹേമവികൃതം ഭിത്ത്വാ രാജ്ഞഃ ശിലീമുഖാഃ। വിവിശുർവസുധാം വേഗാത്കങ്കബർഹിണവാസസഃ॥ 8-51-28 (57514) സോഽതിവിദ്ധോ മഹാരാജ പുത്രസ്തേഽതിവ്യരാജത। വസന്തകാലേ സുമഹാൻപ്രഫുല്ല ഇവ കിംശുകഃ॥ 8-51-29 (57515) സ ച്ഛിന്നവർമാ നാരാചപ്രഹാരൈർഝർഝരീകൃതഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ ഭല്ലേന ക്രുദ്ധശ്ചിച്ഛേദ കാർമുകം॥ 8-51-30 (57516) അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം ത്വരമാണോ മഹീപതിഃ। സായകൈർദശഭീ രാജൻഭ്രുവോർമധ്യേ സമാർപയത്॥ 8-51-31 (57517) തസ്യ തേഽശോഭയന്വക്ത്രം കർമാരപരിമാർജിതാഃ। പ്രഫുല്ലം പങ്കജം യദ്വദ്ധമരാ മധുലിപ്സവഃ॥ 8-51-32 (57518) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം ദൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാമനാഃ। അന്യദാദത്ത വേഗേന ധനുർഭല്ലാംശ്ച ഷോഡശ॥ 8-51-33 (57519) തതോ ദുര്യോധനസ്യാശ്വാൻഹത്വാ സൂതം ച പഞ്ചഭിഃ। ധനുശ്ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന ജാതരൂപപരിഷ്കൃതം॥ 8-51-34 (57520) രഥം സോപസ്കരം ഛത്രം ശക്തിം ഖംഗം ഗദാം ധ്വജം। ഭല്ലൈശ്ചിച്ഛേദ ദശഭിഃ പുത്രസ്യ തവ പാർഷതഃ॥ 8-51-35 (57521) തപനീയാംഗദം ഛത്രം നാഗം മണിമയം ശുഭം। ധ്വജം കുരുപതേശ്ഛിന്നം ദദൃശുഃ സർവപാർഥിവാഃ॥ 8-51-36 (57522) ദുര്യോധനം തു വിരഥം ഛിന്നവർമായുധധ്വജം। ഭ്രാതരം സമുദൈക്ഷന്ത സോദരാ ഭരതർഷഭ॥ 8-51-37 (57523) തമാരോപ്യ രഥേ രാജൻകുണ്ഡധാരോ മഹാരഥം। അപാഹരദസംഭ്രാന്തോ ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-51-38 (57524) കർണസ്തു സാത്യകിം ഹിത്വാ രാജഗൃഘ്നുരമർഷണഃ। ദ്രോമഹന്താരമുഗ്രേഷും സസാരാഭിമുഖോ രണേ॥ 8-51-39 (57525) തം പൃഷ്ഠതോഽന്വയാത്തൂർണം ശൈനേയോഽഭിഹതഃ ശരൈഃ। വാരണം ജഘനോപാന്തേ വിഷാണാഭ്യാമിവ ദ്വിപഃ॥ 8-51-40 (57526) സ ഭാരതപുരോഗാനാം രാജ്ഞാം ച സുമഹാത്മനാം। കർണപാർഷതയോര്യുദ്വേ സങ്ക്രദ്ധാനാം മഹാരണേ॥ 8-51-41 (57527) ന പാണ്ഡവാനാം നാസ്മാകം കശ്ചിദാസീത്പരാങ്മുഖഃ। പ്രത്യദൃശ്യത യത്കർണഃ പാഞ്ചാലാംസ്ത്വരിതോ യയൌ॥ 8-51-42 (57528) തസ്മിൻക്ഷണേ നരശ്രേഷ്ഠ ഗജവാജിരഥക്ഷയഃ। പ്രാദുരാസീദുഭയതോ രാജൻമധ്യഗതേഽഹനി॥ 8-51-43 (57529) പാഞ്ചാലാസ്തു മഹാരാജ ത്വരിതാ വിജിഗീഷവഃ। സർവതോഽഭ്യദ്രവൻകർണം പതത്ത്രിണ ഇവ ദ്രുമം॥ 8-51-44 (57530) തേഷാമാധിരഥിഃ ക്രുദ്ധഃ പ്രധാനാന്വൈ തരസ്വിനഃ। വിചിന്വന്നിവ ബാണൌഘൈഃ സമാസാദയദഗ്രതഃ॥ 8-51-45 (57531) വ്യാഘ്രകേതുഃ സുശർമാ ച ശുക്രശ്ചിത്രായുധഃ ക്രതുഃ। ദുർജയോ രോചമാനശ്ച സിംഹസേനസ്തഥാഽഷ്ടമഃ। മഹതാ രഥവംശേന പരിവവ്രുർനരോത്തമം॥ 8-51-46 (57532) സൃജന്തഃ സായകാംസ്തൂർണം കർണമാഹവശോഭിനം। യതമാനാംസ്തു താഞ്ശൂരാൻമനുജേന്ദ്രഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ। അഷ്ടാഭിരഷ്ടൌ രാധേയഃ പാഞ്ചാലാന്ന്യഹനദ്രണേ॥ 8-51-47 (57533) അഥാപരാൻമഹാരാജ സൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ജഘാന ബഹുസാഹസ്രാന്യോധാന്യുദ്വവിശാരദാൻ॥ 8-51-48 (57534) വിഷ്ണും ച വിഷ്ണുവർമാണം ദേവാപിം ഭദ്രമേവ ച। ദണ്ഡധാരം ച സമരേ ചിത്രം ചിന്ത്രായുധം ഹരിം॥ 8-51-49 (57535) സിംഹകേതും രോചമാനം ശലഭം ച മഹാരഥം। നിജഘാന സുസങ്ക്രുദ്വശ്ചേദീനാം ച മഹാരഥാൻ॥ 8-51-50 (57536) തേഷാമാദദതഃ പ്രാണാനാസീദാധിരഥേർവപുഃ। ശോണിതാഭ്യുക്ഷിതാംഗസ്യ രുദ്രസ്യൈവാതിഭൈരവം॥ 8-51-51 (57537) തത്ര ഭാരത കർണേന മാതംഗാസ്താഡിതാഃ ശരൈഃ। സർവതോഽഭ്യദ്രവൻഭീതാഃ കുർവന്തോ മഹദാകുലം॥ 8-51-52 (57538) നിപേതുരുർവ്യാം സമരേ കർണസായകതാഡിതാഃ। കുർവന്തോ വിവിധാന്നാദാന്വജ്രനുന്നാ ഇവാചലാഃ॥ 8-51-53 (57539) ഗജവാജിമനുഷ്യൈശ്ച നിപതദ്ഭിഃ സമന്തതഃ। രഥൈർഭഗ്നൈർധ്വജൈശ്ചൈവ സമാസ്തീര്യത മേദിനീ॥ 8-51-54 (57540) നൈവം ഭാഷ്മോ ന ച ദ്രോണോ നാന്യേ യുധി ച താവകാഃ। ചക്രുഃ സ്മ താദൃശം കർമ യാദൃശം കൃതവാന്രണേ॥ 8-51-55 (57541) മൃഗമധ്യേ യഥാ സിംഹോ ദൃശ്യതേ നിർഭയശ്ചരൻ। പാഞ്ചാലാനാം തഥാ മധ്യേ കർണോഽചരദഭീതവത്॥ 8-51-56 (57542) സൂതപുത്രോഽഥ നാഗേഷു ഹയേഷു ച രഥേഷു ച। നരേഷു ച നരവ്യാഘ്രശ്ചകാര കദനം മഹത്॥ 8-51-57 (57543) യഥാ മൃഗഗണാംസ്ത്രസ്താൻസിംഹോ ദ്രാവയതേ ദിശഃ। പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രാതാൻകർണോ വ്യദ്രാവയത്തഥാ॥ 8-51-58 (57544) സിംഹം സ്മ ഹി യഥാ പ്രാപ്യ ന ജീവന്തി മൃഗാഃ ക്വചിത്। തഥാ കർണമനുപ്രാപ്താ ന ജീവന്തി സ്മ സൃഞ്ജയാഃ॥ 8-51-59 (57545) വൈശ്വാനരമുഖം പ്രാപ്യ ദഹ്യന്തേ ശലഭാ യഥാ। കർണാഗ്രിം സമരേ പ്രാപ്യ ദഗ്ധാ ഭാരത സൃഞ്ജയഃ॥ 8-51-60 (57546) ചേദിഷ്വേകേന കർണേന പാഞ്ചാലേഷു ച ഭാരത। വേശ്രാവ്യ നാമ നിഹതാ ബഹവഃ ശൂരസംപതാഃ॥ 8-51-61 (57547) മമ ചാസീൻമതീ രാജന്ദൃഷ്ട്വാ കർണസ്യ വിക്രമം। നൈകോഽപ്യാധിരഥേർജീവൻപാഞ്ചാല്യോ മോക്ഷ്യതേ യുധി॥ 8-51-62 (57548) സംഖ്യേ വിമർദ്യ പാഞ്ചാലാൻസൂതപുത്രഃ പുനഃ പുനഃ। അഭ്യധാവത്സുസങ്ക്രുദ്ധഃ കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-51-63 (57549) ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച രാജാനം ദ്രൌപദേയാശ്ച മാരിഷ। പരിവവ്രുരമിത്രഘ്നം ശതശശ്ചാപരേ ജനാഃ॥ 8-51-64 (57550) ശിഖണ്ഡീ സഹദേവശ്ച നകുലോ നാകുലിസ്തഥാ। ജനമേജയഃ ശിനേർനപ്താ ബഹവശ്ച പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-51-65 (57551) ഏതേ പുരോഗമാ ഭൂത്വാ ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച സംയുഗേ। കർണമസ്യന്തമിഷ്വസ്ത്രൈസ്തതക്ഷുരമിതൌജസം॥ 8-51-66 (57552) താംസ്തത്രാധിരഥിഃ സംഖ്യേ ചേദിപാഞ്ചാലപാണ്ഡവാൻ। ഏകോ ബഹൂനഭ്യപതദ്ഗരുത്മാനിവ പന്നഗാൻ॥ 8-51-67 (57553) തൈഃ കർണസ്യാഭവദ്യുദ്ധം ഘോരരൂപം വിശാംപതേ। താദൃഗ്യാദൃക്പുരാവൃത്തം ദേവാനാം ദാനവൈഃ സഹ॥ 8-51-68 (57554) താൻസമേതാൻമഹേഷ്വാസാഞ്ശരവർഷൌധവർഷിണഃ। ഏകോ വ്യധമദവ്യഗ്രസ്തമാംസീവ ദിവാകരഃ॥ 8-51-69 (57555) ഭീമസേനസ്തു സംസക്തേ രാധേയേ പാണ്ഡവൈഃ സഹ। സർവതോഽഭ്യഹനത്ക്രുദ്ധോ യമദണ്ഡനിഭൈഃ ശരൈഃ॥ 8-51-70 (57556) ബാഹ്ലീകാൻകേകയാൻമാത്സ്യാന്വാസാത്യാൻമദ്രസൈന്ധവാൻ। ഏകഃ സംഖ്യേ മഹേഷ്വാസോ യോധയൻബഹ്വശോഭത॥ 8-51-71 (57557) തത്ര മർമസു ഭീമേന നാരാചൈസ്താഡിതാ ഗജാഃ। പ്രപതന്തോ ഹതാരോഹാഃ കംപയന്തി സ്മ മേദിനീം॥ 8-51-72 (57558) വാജിനശ്ച ഹതാരോഹാഃ പത്തയശ്ച ഗതാസവഃ। അശേരത മഹാരാജ വമന്തോ രുധിരം ബഹു॥ 8-51-73 (57559) താഡിതാഃ സഹസാ നാഗാ ഭീമസേനേന മാരിഷ। നിപതന്തി മഹാവേഗാ വജ്രരുഗ്ണാ ഇവാചലാഃ॥ 8-51-74 (57560) പതിതൈസ്തൈർമഹാരാജ വേഗവദ്ഭിർമഹാരഥൈഃ। ശുശുഭേ വസുധാ രാജന്വികീർണൈരിവ പർവതൈഃ॥ 8-51-75 (57561) സഹസ്രശശ്ച രഥിനഃ പത്തയഃ പതിതായുധാഃ। അക്ഷതാഃ സമദൃശ്യന്ത ഭീമാദ്ഭീതാ ഗതാസവഃ॥ 8-51-76 (57562) രഥിഭിഃ സാദിഭിഃ സൂതൈഃ പാദാതൈർവാജിഭിർഗജൈഃ। ഭീമസേനശരൈശ്ഛിന്നൈരാച്ഛന്നാ സുധാഭവത്॥ തത്സ്തംഭിതമിവാതിഷ്ഠദ്ഭീമസേനഭയാർദിതം। 8-51-77 (57563) ദുര്യോധനബലം സർവം നിരുത്സാഹം കൃതം രണേ। നിശ്ചേഷ്ടം തുമുലം ദീനം ബഭൌ തസ്മിൻമഹാരണേ॥ 8-51-78 (57564) പ്രസന്നസലിലേ കാലേ യഥാ സ്യാത്സാഗരോ നൃപ। തദ്വത്തവ ബലം തദ്വൈ നിശ്ചലം സമവസ്ഥിതം॥ 8-51-79 (57565) മന്യുവീര്യബലോപേതം ദർപാത്പ്രത്യവരോപിതം। അഭവത്തവ പുത്രസ്യ തത്സൈന്യം നിഷ്പ്രഭം തദാ॥ 8-51-80 (57566) തേ ബലേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ വധ്യമാനേ പരസ്പരം। രുധിരൌഘപരിക്ലിന്നേ രുധിരാർദ്രേ ബഭൂവതുഃ॥ 8-51-81 (57567) സൂതപുത്രോഽവധീത്ക്രുദ്വഃ പാണ്ഡവാനാമനീകിനീം। ഭീമസേനഃ കുരൂണാം ച ത്രിഗർതാനാം ധനഞ്ജയഃ॥ 8-51-82 (57568) വർതമാനേ തഥാ രോദ്രേ സംഗ്രാമേഽദ്ഭുതദർശനേ। നിഹത്യ പൃതനാമധ്യം സംശപ്തകഗണാൻബഹൂൻ। അർജുനോ ജയതാം ശ്രേഷ്ഠോ വാസുദേവമഥാബ്രവീത്॥ 8-51-83 (57569) പ്രഭഗ്നം ബലമേതദ്ധി യോത്സ്യമാനം മയാ സഹ। ഏതേ ധാവന്തി സഗണാഃ സംശപ്തകമഹാരഥാഃ॥ 8-51-84 (57570) `ദുർജയാ ഹ്യേവ സമരേ ദേവൈരപി സവാസവൈഃ'। അപാരയന്തോ മദ്ബാണാൻസിംഹശബ്ദം മൃഗാ ഇവ॥ 8-51-85 (57571) ദീര്യതേ ച മഹത്സൈന്യം സൃഞ്ജയാനാം മഹാരണേ। `കുരവശ്ചാഭിധാവന്തി ഭീമസേനഭയാർദിതാഃ'॥ 8-51-86 (57572) ഹസ്തികക്ഷ്യോ ഹ്യസൌ കൃഷ്ണ കേതുഃ കർണസ്യ ധീമതഃ। ദൃശ്യതേ രാജസൈന്യസ്യ മധ്യേ വിചരതോ മുഹുഃ॥ 8-51-87 (57573) ന ച കർണം രണേ ശക്താ ജേതുമേതേ മഹാരഥാഃ। ജാനീതേ ഹി ഭവാൻകർണം വീര്യവന്തം പരാക്രമേ॥ 8-51-88 (57574) തത്ര യാഹി യതഃ കർണോ ദ്രാവയത്യേഷ നോ ബലം। ത്രിഗർതാന്വർജയന്യാഹി സൂതപുത്രം മഹാരഥം। ഏതൻമേ രോചതേ കൃഷ്ണ യഥാ വാ തവ രോചതേ॥ 8-51-89 (57575) ഏതച്ഛ്രുത്വാ വചസ്തസ്യ ഗോവിന്ദഃ പ്രഹസന്നിവ। അബ്രവീദർജുനം തൂർണം കൌരവാന്യാഹി പാണ്ഡവ॥ 8-51-90 (57576) തതസ്തവ മഹാസൈന്യം ഗോവിന്ദപ്രേരിതാ ഹയാഃ। ഹംസവർണാ വിശംസ്തൂർണം വഹന്തോഽർജുനമാഹവേ॥ 8-51-91 (57577) കേശവപ്രേരിതൈരശ്വൈഃ ശ്വേതൈഃ കാഞ്ചനഭൂഷണൈഃ। പ്രവിശദ്ഭിസ്തവ ബലം ചതുർദിശമദീര്യത॥ 8-51-92 (57578) മേഘസ്തനിതനിർഹാദഃ സ രഥോ വാനരധ്വജഃ। ചലത്പതാകസ്താം സേനാം വിമാനം ദ്യാമിവാവിശത്॥ 8-51-93 (57579) തൌ വിദാര്യ മഹാസേനാം പ്രവിഷ്ടൌ കേശവാർജുനോ। ക്രുദ്ധൌ സംരംഭരക്താക്ഷൌ വിഭ്രാജേതാം മഹാദ്യുതീ॥ 8-51-94 (57580) യുദ്ധശൌണ്ഡൌ സമാഹൂതാവാഗതൌ തൌ രണാധ്വരം। യജ്വഭിർവിധിനാ ഹൂതൌ മഖം ദേവാവിവാശ്വിനൌ॥ 8-51-95 (57581) `ക്രോധതാംരേക്ഷണൌ ശൂരൌ ശുശുഭാതേ മഹാബലൌ। മദോത്കടൌ യഥാ നാഗൌ ദൃഷ്ടിസഞ്ചാരചാരിണൌ'॥ 8-51-96 (57582) ക്രുദ്ധൌ തൌ തു നരവ്യാഘ്രോ യോഗവന്തൌ ബഭൂവതുഃ। തലശബ്ദേന രുഷിതൌ മഹാനാഗാവിവോത്കടൌ॥ 8-51-97 (57583) വിഗാഹ്യ തു രഥാനീകമശ്വസംഘാംശ്ച ഫൽഗുനഃ। വ്യചരത്പൃതനാമധ്യേ പാശഹസ്ത ഇവാനത്കഃ॥ 8-51-98 (57584) തം ദൃഷ്ട്വാ യുധി വിക്രാന്തം സേനായാം തവ ഭാരത। സംശപ്തകഗണാൻഭൂയഃ പുത്രസ്തേ സമചൂചുദത്॥ 8-51-99 (57585) തതോ രഥസഹസ്രേണ ദ്വിരദാനാം ത്രിഭിഃ ശതൈഃ। ചതുർദശസഹസ്രൈസ്തു തുരഗാണാം മഹാഹവേ। ദ്വാഭ്യാം ശതസഹസ്രാഭ്യാം പദാതീനാം ച ധന്വിനാം॥ 8-51-100 (57586) ശൂരാണാം ലബ്ധലക്ഷാണാം വിദിതാനാം സമന്തതഃ। അഭ്യവർതന്ത കൌന്തേയം ഛാദയന്തോ മഹാരഥാഃ॥ 8-51-100 (57587) ശരവർഷൈർമഹാരാജ സർവതഃ പാണ്ഡുനന്ദനം। സ ച്ഛാദ്യമാനഃ സമരേ ശരൈഃ പരബലാർദനഃ॥ 8-51-101 (57588) ദർശയന്രൌദ്രമാത്മാനം പാശഹസ്ത ഇവാന്തകഃ। നിഘ്നൻസംശപ്തകാൻപാർഥഃ പ്രേക്ഷണീയതരോഽഭവത്॥ 8-51-102 (57589) തതോ വിദ്യുത്പ്രഭൈർബാണൈഃ കാർതസ്വരവിഭൂഷിതൈഃ। നിരന്തരമിവാകാശമാസീച്ഛന്നം കിരീടിനാ॥ 8-51-103 (57590) കിരീടിചാപനിർമുക്തൈഃ സംപതദ്ഭിർമഹാശരൈഃ। സമാച്ഛന്നം ബഭൌ സർവം കാദ്രവേയൈരിവ പ്രഭോ॥ 8-51-104 (57591) രുക്മപുംഖാഞ്ശരാൻഘോരാൻപ്രസന്നാന്നതപർവണഃ। അവാസൃജദമേയാത്മാ ദിക്ഷു സർവാസു പാണ്ഡവഃ॥ 8-51-105 (57592) മഹീ വിയദ്ദിശഃ സർവാഃ സമുദ്രാ ഗിരയോഽപി വാ। സ്ഫുടന്തീതി ജനാ ജജ്ഞുഃ പാർഥസ്യ തലനിഃസ്വനാത്॥ 8-51-106 (57593) ഹത്വാ ദശസഹസ്രാണി പാർഥിവാനാം മഹാരഥഃ। സംശപ്തകാനാം കൌന്തേയഃ പ്രപക്ഷം ത്വരിതോഭ്യയാത്॥ 8-51-107 (57594) പ്രപക്ഷം ച സമാസാദ്യ പാർഥഃ കാംഭോജരക്ഷിതം। പ്രമമാഥ ബലം ഭല്ലൈർദാനവാനിവ വാസവഃ॥ 8-51-108 (57595) പ്രചിച്ഛേദാശു ഭല്ലേന ദ്വിഷതാമാതതായിനാം। ശസ്ത്രപാണീംസ്തഥാ ബാഹൂംസ്തഥാപി ച ശിരാംസ്യുത॥ 8-51-109 (57596) അംഗാംംഗാവയവൈശ്ഛിന്നൈർവ്യായുധാസ്തേഽപതൻഭുവി। വിഷ്വഗ്വാതാഭിസംഭഗ്നാ ബഹുശാഖാ ഇവ ദ്രുമാഃ॥ 8-51-110 (57597) ഹസ്ത്യശ്വരഥപത്തീനാം വ്രാതാന്നിഘ്നന്തമർജുനം। സുദക്ഷിണാദവരജഃ ശരവൃഷ്ട്യാഭ്യവീവൃഷത്॥ 8-51-112 (57598) തസ്യാസ്യതോഽർധചന്ദ്രാഭ്യാം സ ബാഹൂ പരിഘോപമൌ। പൂർണചന്ദ്രാഭവക്ത്രം ച ക്ഷുരേണാപാഹരച്ഛിരഃ॥ 8-51-113 (57599) തത്പപാത തതോ വേഗാത്സ്വലോഹിതപരിഷ്കൃതം। മനഃ ശിലാഗിരേഃ ശൃംഗം വ്ജ്രേണേവാവദാരിതം॥ 8-51-114 (57600) സുദക്ഷിണാദവരജം കാംഭോജാ ദദൃശുർഹതം। പ്രാംശും കമലപത്രാക്ഷമത്യർഥം പ്രിയദർശനം। കാഞ്ചനസ്തംഭസദൃശം ഭിന്നം ഹേമഗിരിം യഥാ॥ 8-51-115 (57601) തതോഽഭവത്പുനര്യുദ്ധം ഘോരമത്യർഥമദ്ഭുതം। നാനാവസ്ഥാശ്ച യോധാനാം ബഭൂവുസ്തത്ര യുധ്യതാം॥ 8-51-116 (57602) പാർഥേഷുനിഹതൈരശ്വൈഃ കാംഭോജൈര്യവനൈഃ ശകൈഃ। ശോണിതാക്തൈസ്തദാ രക്തം സർവാമാസീദ്വിശാം പതേ॥ 8-51-117 (57603) രഥൈർഹതാശ്വസൂതൈശ്ച ഹതാരോഹൈശ്ച വാജിഭിഃ। ദ്വിരദൈശ്ച ഹതാരോഹൈർമഹാമാത്രൈർഹതദ്വിപൈഃ॥ 8-51-118 (57604) അന്യോന്യേന മഹാരാജ വിനാശഃ പൃഥിവീക്ഷിതാം। ആസീത്ക്രുദ്വേഽർജുനേ കർണേ ഭീമസേനേ ച ദാരുണം॥ 8-51-119 (57605) തസ്പിൻപ്രപക്ഷേ പക്ഷേ ച വധ്യമാനേ മദോത്കടഃ। അർജുനം ജയതാം ശ്രേഷ്ഠം ത്വരിതോ ദ്രൌണിരഭ്യയാത്॥ 8-51-120 (57606) വിധുന്വാനോ മഹച്ചാപം കാർതസ്വരവിഭൂഷിതം। ആദദാനഃ ശരാൻഘോരാൻസ്വരശ്മീനിവ ഭാസ്കരഃ॥ 8-51-121 (57607) തയോരാസീൻമഹദ്യുദ്ധം ധർമഭ്രാത്രോരനൈഷ്ഠികം। വിസ്മാപയിഷതോർലോകം യശശ്ചോത്തമമിച്ഛതോഃ॥ 8-51-122 (57608) സംശപ്തകാംസ്തു കൌന്തേയഃ കുരൂംശ്ചാപി വൃകോദരഃ। സൂതപുത്രസ്തു പാഞ്ചാലാംസ്ത്രയോഽഘ്നംസ്ത്വരിതാഃ ശരൈഃ॥ 8-51-123 (57609) ഏവമേഷ മഹാരാജ വിനാശഃ പൃഥിവീക്ഷിതാം। യുദ്വം ഘോരം തഥാ ത്വാസീത്ത്രിധാഭൂതേ ചമൂമുഖേ॥ ॥ 8-51-124 (57610) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 51 ॥ *.ഏതദനന്തരം ഝ.പുസ്തകേ വിദ്യമാനാ കഥാ അസ്മിൻപാഠേ---57--58 തമാധ്യായയോർവർതതേ।
കർണപർവ - അധ്യായ 052

॥ ശ്രീഃ ॥

8.52. അധ്യായഃ 052

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സംശപ്തകൈര്യുധ്യമാനസ്യ പാർഥസ്യാശ്വത്ഥാംനാഽഽഹ്നാനം॥ 1 ॥ തയോര്യുദ്ധം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-52-0 (57611) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-52-0x (4970) കഥം സംശപ്തകൈഃ സാർധമർജുനസ്യാഭവദ്രണഃ। സൂതപുത്രസ്യ പാഞ്ചാലൈഃ കഥം യുദ്ധം പ്രവർതിതം॥ 8-52-1 (57612) അശ്വത്ഥാംനസ്തു യദ്യുദ്ധമർജുനസ്യ ച സഞ്ജയ। അന്യേഷാം ച മദീയാനാം പാണ്ഡവൈസ്തദ്ബ്രവീഹി മേ॥ 8-52-2 (57613) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-52-3x (4971) ശൃണു രാജന്യഥാവൃത്തം സംഗ്രാമം ബ്രുവതോ മമ। വീരാണാം ശത്രുഭിഃ സാർധം ദേഹപാപ്മവിനാശനം॥ 8-52-3 (57614) പാർഥഃ സംശപ്തകബലം പ്രവിശ്യാർണവസന്നിഭം। വ്യക്ഷോഭയദമിത്രഘ്നോ മഹാവാത ഇവാർണവം॥ 8-52-4 (57615) പൂർണചന്ദ്രാഭവക്രാണി സ്വക്ഷിഭ്രൂദശനാനി ച। ശിരാംസ്യുൻമഥ്യ വീരാണാം ശിതൈർഭല്ലൈർധനഞ്ജയഃ। സന്തസ്താര ക്ഷിതിം ക്ഷിപ്രം വിനാലൈർനലിനൈരിവ॥ 8-52-5 (57616) സുവൃത്താനായതാൻപുഷ്ടാംശ്ചന്ദനാഗുരുഭൂഷിതാൻ। സായുധാൻസതലത്രാംശ്ച പഞ്ചാസ്യോരഗസന്നിഭാൻ। ബാഹൂൻക്ഷുരൈരമിത്രാണാം ചിച്ഛേദ സമരേഽർജുനഃ॥ 8-52-6 (57617) ധുര്യാന്ധുര്യോതരാൻസൂതാന്ധ്വജാംശ്ചാപാനി സായകാൻ। പാണീന്നിതാന്തനിശിതൈർഭല്ലൈശ്ചിച്ഛേദ പാണ്ഡവഃ॥ 8-52-7 (57618) രഥാന്ദ്വിപാൻഹയാംശ്ചൈവ സാരോഹാനർജുനോ യുധി। ശരൈരനേകസാഹസ്രൈർനിന്യേ രാജന്യമക്ഷയം॥ 8-52-8 (57619) തം പ്രവീരാഃ സുസംരബ്ധാ നർദമാനാ ഇവർഷഭാഃ। വാസിതാർഥമിവ ക്രുദ്ധമഭിദ്രുത്യ മഹോത്കടാഃ। നിഘ്ന്തമഭിജഘ്നുസ്തേ ശരൈഃ ശൃംഗൈരിവർഷഭാഃ॥ 8-52-9 (57620) തസ്യ തേഷാം ച തദ്യുദ്വമഭവദ്രോമഹർഷണം। ത്രൈലോക്യവിജയേ യദ്വദ്ദൈത്യാനാം സഹ വജ്രിണാ॥ 8-52-10 (57621) അസ്ത്രൈസ്ത്രാണി സംവാര്യ ദ്വിഷതാം സർവതോഽർജുനഃ। ഇഷുഭിർബഹുഭിസ്തൂർണം വിദ്വ്വാ പ്രാണാഞ്ജഹാര സഃ॥ 8-52-11 (57622) ഛിന്നത്രിവേണുചക്രാക്ഷാൻഹതയോധാൻസസാരഥീൻ। വിധ്വസ്തായുധതൂണീരാൻസമുൻമഥിതകേതനാൻ॥ 8-52-12 (57623) സഞ്ഛിന്നയോക്രരശ്മീഷാന്വിത്രിവേണൂന്വികൂബരാൻ। വിസ്രസ്തബന്ധുരയുഗാന്വിസ്രസ്താക്ഷപ്രമണ്ഡലാൻ॥ 8-52-13 (57624) രഥാന്വിശകലീകുർവൻമഹാഭ്രാണീവ മാരുതഃ॥ 8-52-14 (57625) വിസ്മാപകം പ്രേക്ഷകാണാം ദ്വിഷതാം ഭയവർധനം। മഹാരഥസഹസ്രസ്യ സമം കർമാകരോജ്ജയഃ॥ 8-52-15 (57626) സിദ്ധദേവർഷിസംഘാശ്ച ചാരണാശ്ചാപി തുഷ്ടുവുഃ॥ 8-52-16 (57627) ദേവദുന്ദുഭയോ നേദുഃ പുഷ്പവർഷാണി ചാപതൻ। കേശവാർജുനയോർമൂർധ്നി പ്രാഹ വാക്വാശരീരിണീ॥ 8-52-17 (57628) ചന്ദ്രാഗ്ന്യനിലസൂര്യാണാം കാന്തിദീപ്തിബലദ്യുതീഃ। യൌ സദാ ബിഭ്രതുർവീരാവിമൌ തൌ കേശവാർജുനൌ॥ 8-52-18 (57629) ബ്രഹ്മേശാനാവിവ പുരാ വീരാവേകരഥേ സ്ഥിതൌ। സർവഭൂതവരൌ വീരൌ നരനാരായണാവിമൌ॥ 8-52-19 (57630) ഇത്യേതൻമഹദാശ്ചര്യം ദൃഷ്ട്വാ ശ്രുത്വാ ച ഭാരത। അശ്വത്ഥാമാ സുസങ്ക്രുദ്ധഃ കൃഷ്ണാവഭ്യദ്രവദ്രണേ॥ 8-52-20 (57631) അഥ പാണ്ഡവമസ്യന്തമമിത്രാന്തകരാഞ്ഛരാൻ। സേഷുണാ പാണിനാഽഽഹൂയ പ്രഹസന്ദ്രൌണിരബ്രവീത്॥ 8-52-21 (57632) യദി മാം മന്യസേ വീര പ്രാപ്തമർഹമിഹാതിഥിം। തതഃ സർവാത്മനാ ത്വദ്യ യുദ്വാതിഥ്യം പ്രയച്ഛ മേ॥ 8-52-22 (57633) ഏവമാചാര്യപുത്രേണ സമാഹൂതോ യുയുത്സയാ। ബഹുമേനേഽർജുനോഽഽത്മാനമിതി ചാഹ ജനാർദനം॥ 8-52-23 (57634) സംശപ്തകാശ്ച മേ വധ്യാ ദ്രൌണിരാഹ്വയതേ ച മാം। യദത്രാനന്തരം പ്രാപ്തം ശംസ മേ തദ്വി മാധവ॥ 8-52-24 (57635) ആതിഥ്യകർമാഭ്യുത്ഥായ ദീയതാം യദി മന്യസേ। ഏവമുക്തോഽവഹത്പാർഥം കൃഷ്ണോദ്രോണാത്മജാന്തികേ॥ 8-52-25 (57636) ശൈക്ഷ്യേണ വിധിനാഽഽഹൂതം വായുരിന്ദ്രമിവാധ്വരേ। തമാമന്ത്ര്യൈകമനസം കേശവോ ദ്രൌണിമബ്രവീത്॥ 8-52-26 (57637) അശ്വത്ഥാമൻസ്ഥിരോ ഭൂത്വാ പ്രഹരാശു സഹസ്വ ച। നിർവേഷ്ടും ഭർതൃപിണ്ഡം ഹി കാലോഽയമുപജീവിനാം॥ 8-52-27 (57638) സൂക്ഷ്മോ വിവാദോ വിപ്രാണാം സൂക്ഷ്മൌ ക്ഷാസ്ത്രൌ ജയാജയൌ॥ 8-52-28 (57639) നഹി സങ്ക്ഷമസേ മോഹാദ്ദിവ്യാം പാർഥസ്യ സത്ക്രിയാം। സമാപ്തിമിച്ഛന്യുധ്യസ്വ സ്യിരോ ഭൂത്വാഽദ്യ പാണ്ഡവം॥ 8-52-29 (57640) ഇത്യുക്തോ വാസുദേവേന തഥേത്യുക്ത്വാ ദ്വിജോത്തമഃ। വിവ്യാധ കേശവം ഷഷ്ട്യാ നാരാചൈരർജുനം ത്രിഭിഃ॥ 8-52-30 (57641) തസ്യാർജുനഃ സുസങ്ക്രുദ്ധസ്ത്രിഭിർബാണൈഃ ശരാസനം। ചിച്ഛേദാഥാന്യദാദത്ത ദ്രൌണിർഘോരതരം ധനുഃ॥ 8-52-31 (57642) സജ്യം കൃത്വാ നിമേഷാച്ച വിവ്യാധാർജുനകേശവൌ। ത്രിഭിഃ ശതൈർവാസുദേവം സഹസ്രേണ ച പാണ്ഡവം॥ 8-52-32 (57643) തതഃ ശരസഹസ്രാണി പ്രയുതാന്യർബുദാനി ച। സസൃജേ ദ്രൌണിരായസ്തഃ സ്തംഭയാമാസ ചാർജുനം॥ 8-52-33 (57644) ഇഷുധേർധനുഷോ ജ്യായാസ്ത്വംഗുലിഭ്യശ്ച മാരിഷ। ബാഹ്വോഃ കരാഭ്യാമുരസോ വദനാദ്വ്രാണനേത്രതഃ॥ 8-52-34 (57645) കർണാഭ്യാം ശിരസോഽംഗേഭ്യോ ലോമവർമഭ്യ ഏവ ച। രഥധ്വജാഭ്യാം ച ശരാ നിഷ്പേതുർബ്രഹ്മവാദിനഃ॥ 8-52-35 (57646) ശരജാലേന മഹതാ ബദ്ധ്വാ മാധവപാണ്ഡവൌ। നനാദ സുദിതോ ദ്രൌണിർമഹാമേഘൌഘനിഃസ്വനം॥ 8-52-36 (57647) `തൈഃ പതദ്ഭിർമഹാരാജ ദ്രൌണിമുക്തൈഃ സമന്തതഃ। സഞ്ഛാദിതൌ രഥസ്ഥൌ താവുഭൌ കൃഷ്ണധനഞ്ജയൌ॥ 8-52-37 (57648) ദതഃ ശരxxxxxxക്ഷ്ണൈർഭാരദ്വാജഃ പ്രതാപവാൻ। നിxxxxxചക്രേ രഥേ മാധവപാണ്ഡവൌ॥ 8-52-38 (57649) xxxxജംഗമം സ്ഥാവരം തഥാ। ചരാചരസാ മോപ്താരൌ ദൃഷ്ട്വാ സഞ്ഛാദിതൌ ശരൈഃ॥ 8-52-39 (57650) സിദ്ധചാരxxxxxശ്ച സംപേതുർശൈ സമന്തതഃ। അപി xxxxxxxx ലോകാനാമിതി ചാബ്രുവൻ॥ 8-52-40 (57651) ന മയാ xxxxxxxxxx രാജന്ദൃഷ്ടപൃർവഃ പരാകമഃ। xxxxxxxxxxxx കൃഷ്ണോ ഛാദയതോ രണേ॥ 8-52-41 (57652) xxxxxxxxxxxശബ്ദം രഥാനാം ത്രാസനം രണേ। xxxxxxxxxx രാജൻസിംഹസ്യ നദതോ യഥാ॥ 8-52-42 (57653) ചരതോ യുദ്ധേ സവ്യം ദക്ഷിണമസ്യതഃ। വിദ്യുദംഭോധരസ്യേവ ഭ്രാജമാനാ വ്യദൃശ്യത॥ 8-52-43 (57654) സ തദാ ക്ഷിപ്രകാരീ ച ദൃഢഹസ്തശ്ച പാണ്ഡവഃ। പ്രമോഹം പരമം ഗത്വാ പ്രേക്ഷന്നാസ്തേ ധനഞ്ജയഃ॥ 8-52-44 (57655) വിക്രമം ചരതോ യുദ്ധേ സവ്യം ദക്ഷിണമസ്യതഃ। വിക്രമം ച ഹൃതം മേനേ ആത്മനസ്തേന സംയുഗേ॥ 8-52-45 (57656) അഥാസ്യ സമരേ രാജന്വപുരാസീത്സുദുർദൃശം। ദ്രൌണേസ്തത്കുർവതഃ കർമ യാദൃഗ്രൂപം പിനാകിനഃ॥ 8-52-46 (57657) വർധമാനേ തതസ്തത്ര ദ്രോണപുത്രേ വിശാംപതേ। ഹീയമാനേ ച കൌന്തേയേ കൃഷ്ണം രോഷഃ സമാവിശത്॥ 8-52-47 (57658) സ രോഷാന്നിശ്വസന്രാജന്നിർദഹന്നിവ ചക്ഷുഷാ। ദ്രൌണിം ദദർശ സംഗ്രാമേ ഫൽഗുനം ച മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-52-48 (57659) തതഃ കൃഷ്ണോഽബ്രവീത്ക്രുദ്ധഃ പാർഥം സപ്രണയം വചഃ॥ 8-52-49 (57660) അത്യദ്ഭുതതമിദം പാർഥ ത്വയി പശ്യാമി സംയുഗേ। യത്ത്വാം വിശേഷയത്യാജൌ ദ്രോണപുത്രോഽദ്യ ഭാരത॥ 8-52-50 (57661) കച്ചിത്തേ ഗാണ്ഡിവം ഹസ്തേ മുഷ്ടിർവാ ന വ്യശീര്യത। കച്ചിദ്വീര്യം യഥാപൂർവം ഭുജയോർവാ ബലം തവ॥ 8-52-51 (57662) ഉദീര്യമാണം ഹി രണേ പശ്യാമി ദ്രൌണിമാഹവേ। ഗുരുപുത്ര ഇതി ഹ്യേനം മാനയൻപാണ്ഡവർഷഭ। ഉപേക്ഷാം മാ കൃഥാഃ പാർഥ നായം കാല ഉപേക്ഷിതും'॥ 8-52-52 (57663) അർജുന ഉവാച। 8-52-53x (4972) പശ്യ മാധവ ദൌരാത്ംയം ഗുരുപുത്രസ്യ മാം പ്രതി। വധം പ്രാപ്തൌ മന്യതേ നൌ പ്രാവേശ്യ ശവരേശ്മനി। ഏഷോസ്മി ഹൻമി സങ്കൽപം ശിക്ഷയാ ച ബലേന ച॥ 8-52-53 (57664) `ഏവമുക്ത്വാഽസ്യ ചിച്ഛേദ ഭല്ലൈഃ കർമാരമാർജിതൈഃ। ധനുശ്ഛത്രം പതാകാം ച രഥശക്തിം ഗദാം വരാം'॥ 8-52-54 (57665) അശ്വത്ഥാംനഃ ശരാനസ്താഞ്ഛിത്ത്വൈകൈകം ത്രിധാ ത്രിധാ। വ്യധമദ്ഭരതശ്രേഷ്ഠോ നീഹാരമിവ മാരുതഃ॥ 8-52-55 (57666) തതഃ സംശപ്തകാൻഭൂയഃ സാശ്വസൂതരഥദ്വിപാൻ। ധ്വജപത്തിഗണാനുർഗ്രൈർബാണൈർവിവ്യാധ പാണ്ഡവഃ॥ 8-52-56 (57667) യേ യേ ദദൃശിരേ തത്ര യദ്യദ്രൂപാസ്തദാ ജനാഃ। തേ തേ തത്ര ശരൈർവ്യാപ്തം മേനിരേഽഽത്മാനമാത്മനാ॥ 8-52-57 (57668) തേ ഗാണ്ഡീവപ്രമുക്താസ്തു നാനാരൂപാഃ പതത്രിണഃ। ക്രോശേ സാഗ്രേ സ്ഥിതാഞ്ജഘ്നുർദ്വിപാംശ്ച പുരുഷാന്രണേ॥ 8-52-58 (57669) ഭല്ലൈശ്ഛിന്നാഃ കരാഃ പേതുഃ കരിണാം മദവർഷിണാം। യഥാ വനേ പരശുഭിർനികൃത്താഃ ശാൽമലിദ്രുമാഃ॥ 8-52-59 (57670) പശ്ചാത്തു ശൈലവത്പതുസ്തേ ഗജാഃ സഹ സാദിഭിഃ। വജ്രിവജ്രാവമഥിതാ യഥൈവാദ്രിചയാസ്തഥാ॥ 8-52-60 (57671) ഗന്ധർവനഗരാകാരാന്രഥാംശ്ചൈവ സുകൽപിതാൻ। വിനീതൈർജവനൈര്യുക്താനാസ്ഥിതാന്യുദ്വദുർമദൈഃ॥ 8-52-61 (57672) ശരൈർവിശകലീകുർവന്നമിത്രാനഭ്യവീവൃഷത്। സ്വലങ്കൃതാനശ്വസാദീൻപത്തീംശ്ചാഹന്ധനഞ്ജയഃ॥ 8-52-62 (57673) ധനഞ്ജയയുഗാന്താർകഃ സംശപ്തകമഹാർണവം। വ്യശോഷയത ദുഃശോഷം തീക്ഷ്ണൈഃ ശരഗഭസ്തിഭിഃ॥ 8-52-63 (57674) പുനർദ്രൌണിമഹാശൈലം നാരാചൈർവജ്രസന്നിഭൈഃ। നിർബിഭേദ മഹാവേഗൈസ്ത്വരന്വജ്രീവ പർവതം॥ 8-52-64 (57675) തമാചാര്യസുതഃ ക്രുദ്ധഃ സാശ്വയന്താരമാശുഗൈഃ। യുയുത്സുരാഗമദ്യോദ്ധും പാർഥസ്താനച്ഛിനച്ഛരാൻ॥ 8-52-65 (57676) തതഃ പരമസങ്ക്രുദ്ധഃ കാണ്ഡകോശമവാസൃജത്। അശ്വത്ഥാമാഭിരൂപായ ഗൃഹാനതിഥയേ യഥാ॥ 8-52-66 (57677) അഥ സംശപ്തകാംസ്ത്യക്ത്വാ പാണ്ഡവോ ദ്രൌണിമഭ്യയാത്। അപാങ്ക്തേയാനിവ ത്യക്ത്വാ ദാതാ പാങ്ക്തേയമർഥിനം॥ 8-52-67 (57678) `സ്ഥിതാഃ സംശപ്തകാ രാജന്ദൃഷ്ട്വാ യുദ്വം മഹാത്മനോഃ'॥ ॥ 8-52-68 (57679) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വിപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 52 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-52-1 വാസിതാ പുഷ്പവതീ ഗൌസ്തദർഥം॥ 8-52-12 ത്രിവേണുഃ ഉഭയതഃ-- കാഷ്ഠദ്വയസഹിതോ ധൂർദണ്ഡഃ। അക്ഷശ്ചക്രാധാരദണ്ഡഃ॥ 8-52-13 യോക്രാണി ബന്ധനരജ്ജവഃ। രശ്മയഃ പ്രഗ്രഹാഃ। കൂബരസ്ത്രിവേണോരഗ്രഭാഗഃ। ബന്ധുരം രഥതൽപഃ യുഗം ധൂരഗ്രകാഷ്ഠം। അക്ഷപ്രമണ്ഡലം രഥനീഡാക്ഷയോഃ സന്ധാനകാഷ്ഠജാതം॥ 8-52-14 വിശകലീകുർവൻ വിശേഷേണ ശകലീകുർവൻ॥ 8-52-15 ചന്ദ്രാദീനാം കാന്ത്യാദീൻ യഥാസംഖ്യം വിഭ്രതുഃ॥ 8-52-22 അർഹം പൂജയിതും യോഗ്യം॥ 8-52-24 അനന്തരം പ്രഥമം॥ 8-52-26 ജൈത്രേണ വിധിനാ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-52-33 അയന്തഃ യത്നവാൻ॥ 8-52-34 ഇഷുഷിപ്രഭൃതിഭ്യഃ ശരാഃ പേതുഃ ലോമഭ്യോഽപി ച ചേതുസ്തത്ര ഹേതുഃ ബ്രഹ്മവാദിനഃ യോഗബലവത ഇത്യർഥഃ॥ 8-52-64 മഹത് ശൈലം ശിലാസമൂഹോ യസ്മിൻ തം മഹാശൈലം പർവതമിവ॥ 8-52-66 കാണ്ഡകോശം ബാണനിഷംഗം॥ 8-52-52 ദ്വിപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 52 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 053

॥ ശ്രീഃ ॥

8.53. അധ്യായഃ 053

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേനാശ്വത്ഥാമപരാജയഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-53-0 (57680) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-53-0x (4973) തതഃ സമഭവദ്യുദ്ധം ശുക്രാംഗിരസവർചസോഃ। നക്ഷത്രമഭിതോ വ്യോംനി ശുക്രാംഗിരസയോരിവ॥ 8-53-1 (57681) സന്താപയന്താവന്യോന്യം ദീപ്തൈഃ ശരഗഭസ്തിഭിഃ। ലോകത്രാസകരാവാസ്താം വിമാർഗസ്ഥൌ ഗ്രഹാവിവ॥ 8-53-2 (57682) തതോഽവിധ്യദ്ധുവോർമധ്യേ നാരാചൈരർജുനോ ഭൃശം। സ തേന വിബഭൌ ദ്രൌണിരൂർധ്വരശ്മിര്യഥാ രവിഃ॥ 8-53-3 (57683) അഥ കൃഷ്ണൌ ശരശതൈരശ്വത്ഥാംനാഽർദിതൌ ഭൃശം। സ്വരശ്മിജാലവികചൌ യുഗാന്താർകാവിവാസുതഃ॥ 8-53-4 (57684) തതോഽർജുനഃ സർവതോധാരമസ്ത്ര-- മവാസൃജദ്വാസുദേവേഽഭിഭൂതേ। ദ്രൌണായനിശ്ചാഭ്യഹനത്പൃഷത്കൈ-- ർവജ്രാഗ്നിവൈവസ്വതദണ്ഡകൽപൈഃ॥ 8-53-5 (57685) സ കേശവം ചാർജുനം ചാതിതേജാ വിവ്യാധ മർമസ്വതിരൌദ്രകർമാ। ബാണൈഃ സുമുക്തൈരതിതീവ്രവേഗൈ-- ര്യൈരാഹതോ മൃത്യുരപി വ്യഥേത॥ 8-53-6 (57686) ദ്രൌണേരിഷൂനിഷുഭിഃ സന്നിവാര്യ വ്യായച്ഛതസ്തദ്ദ്വിഗുണൈഃ സുപുംഖൈഃ। തം സാശ്വസൂതധ്വജമേകവീര-- മാവൃത്യ സംശപ്തകസൈന്യമാർച്ഛത്॥ 8-53-7 (57687) ധനൂംഷി ബാണാനിഷുധീർധനുർജ്യാഃ പാണീൻഭുജാൻപാണിഗതം ച ശസ്ത്രം। ഛത്രാണി കേതൂംസ്തുരഗാന്രഥേഷാം വസ്ത്രാണി മാല്യാന്യഥാ ഭൂഷണാനി॥ 8-53-8 (57688) ചർമാണി വർമാണി മനോരമാണി പ്രസഹ്യ ചൈഷാം സ ശിരാംസി ചൈവ। സ്രിച്ഛേദ പാർഥോ ദ്വിഷതാം സുമുക്തൈ-- ർബാണൈഃ സ്ഥിതാനാമപരാങ്മുഖാനാം॥ 8-53-9 (57689) സുകൽപിതാഃ സ്മന്ദനവാജിനാഗാഃ സമാസ്ഥിതാഃ കൃതയത്നൈർനൃവീരൈഃ। പാർഥേരിതൈർബാണശതൈർനിരസ്താ-- സ്തൈരേവ സാർധം നൃവരൈർവിനേശുഃ॥ 8-53-10 (57690) പദ്മാർകപൂർണേന്ദുനിഭാനനാനി കിരീടമാല്യാഭരണോജ്ജ്വലാനി। ഭല്ലാർധചന്ദ്രക്ഷുരസന്നികൃത്താ-- ന്യപാതയച്ഛത്രുശിരാംസ്യജസ്രം॥ 8-53-11 (57691) അഥ ദ്വിപൈർദൈത്യരിപുദ്വിപാഭൈ-- ർദേവാരികൽപാ ബലമന്യുകൽപൈഃ। കലിംഗവംഗാംഗനിഷാദവീരാ ജിഘാംസവഃ പാണ്ഡവമഭ്യധാവൻ॥ 8-53-12 (57692) തേഷാം ദ്വിപാനാം നിചകർത പാർഥോ വർമാണി ചർമാണി കരാന്നിയന്തൄൻ। ധ്വജാഃ പതാകാശ്ച തതഃ പ്രപേതു-- ർവജ്രാഹതാനീവ ഗിരേഃ ശിരാംസി॥ 8-53-13 (57693) തേഷു പ്രഭഗ്നേഷു ഗുരോസ്തനൂജം ബാണൈഃ കിരീടി നവസൂര്യവർണൈഃ। പ്രച്ഛാദയാമാസ മഹാഭ്രജാലൈ-- ർവായുഃ സമുദ്യന്തമിവാംശുമന്തം॥ 8-53-14 (57694) തതോഽർജുനേഷൂനിഷുഭിർനിരസ്യ ദ്രൌണിഃ ശിതൈരർജുനവാസുദേവൌ। പ്രച്ഛാദയിത്വാ ദിവി ചന്ദ്രസൂര്യൌ നനാദ സോഽംഭോദ ഇവാതപാന്തേ॥ 8-53-15 (57695) തമർജുനസ്താംശ്ച പുനസ്ത്വദീയാ-- നഭ്യർദിതസ്തൈരഭിസൃത്യ ശസ്ത്രൈഃ। വാണാന്ധകാരം സഹസൈവ കൃത്ത്വാ വിവ്യാധ പാർഥോ വരഹേമപുംഖൈഃ॥ 8-53-16 (57696) നാപ്യാദദത്സന്ദധന്നൈവ മുഞ്ച-- ൻബാണാന്രഥേഽദൃശ്യത സവ്യസാചീ। രഥാംശ്ച നാഗാംസ്തുരഗാൻപദാതീൻ സംസ്യൂതദേഹാന്ദദൃശുർഹതാംശ്ച॥ 8-53-17 (57697) സന്ധായ നാരാചവരാന്ദശാശു ദ്രൌണിസ്ത്വരന്നേകമിവോത്സസർജ। തേഷാം ച പഞ്ചാർജുനമഭ്യവിധ്യ-- ൻപഞ്ചാച്യുതം നിർബിഭുദുഃ സുപുംഖാഃ॥ 8-53-18 (57698) തൈരാഹതൌ സർവമനുഷ്യമുഖ്യാ-- വസൃക്സ്രവന്തൌ ധനദേന്ദ്രകൽപൌ। സമാപ്തവിദ്യേന തഥാഽഭിഭൂതൌ ഹതൌ രണേ താവിതി മേനിരേഽന്യേ॥ 8-53-19 (57699) അഥാർജുനം പ്രാഹ ദശാർഹനാഥഃ പ്രമാദ്യസേ കിം ജഹി യോധമേതം। കുര്യാദ്ധി ദോഷം സമുപേക്ഷിതോഽയം കഷ്ടോ ഭവേദ്വ്യാധിരിവാക്രിയാവാൻ॥ 8-53-20 (57700) തഥേതി ചോക്ത്വാഽച്യുതമപ്രമാദീ ദ്രൌണേഃ പ്രഹസ്യാശു കിരീടമാലീ। ഭുജൌ വരൌ ചന്ദനസാരദിഗ്ധൌ വക്ഷഃ ശിരോഽഥാപ്രതിമൌ തഥോരൂ॥ 8-53-21 (57701) ഗാണ്ഡീവമുക്തൈഃ കുപിതാഹികൽപൈ-- ദ്രൌണിം ശരൈഃ സംയതി നിർബിഭേദ। ഛിത്ത്വാ തു രശ്മീംസ്തുരഗാനവിധ്യ-- ത്തേ തം രണാദൂഹുരതീവ ദൂരം॥ 8-53-22 (57702) സ തൈർഹൃതോ വാതജവൈസ്തുരംഗൈ- ർദ്രൌണിർദൃഢം പാർഥശരാഭിഭൂതഃ। ആവൃത്യ നൈവ വ്യഷഹത്സ യോദ്ധും പാർഥേന സാർധം മതിമാന്വിമൃശ്യ। 8-53-23 (57703) ജാനഞ്ജയം നിയതം വൃഷ്ണിവീരേ ധനഞ്ജയേ ചാംഗിരസാം വരിഷ്ഠഃ॥ വിവേശ കർണസ്യ ബലം തരസ്വീ ഭഗ്നോത്സാഹഃ ക്ഷീണവാണാസ്ത്രയോഗഃ॥ 8-53-24 (57704) പ്രതീപകാമേ തു രണാദശ്വത്ഥാംനി ഹൃതേ ഹയൈഃ। മന്ത്രൌഷധിക്രിയായോഗൈർവ്യാധൌ ദേഹാദിവാഹൃതേ॥ 8-53-25 (57705) സംശപ്തകാനഭിമുഖൌ പ്രയാതൌ കേശവാർജുനൌ। വാതോദ്വൂതപതാകേന സ്യന്ദനേനൌഘനാദിനാ॥ ॥ 8-53-26 (57706) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ത്രിപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 53 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-53-1 നക്ഷത്രമഭിതഃ നക്ഷത്രം ലക്ഷീകൃത്യ॥ 8-53-2 വിമാർഗസ്ഥൌ വക്രാതിചാരഗൌ॥ 8-53-4 കൃഷ്ണൌ കൃഷ്ണാർജുനൌ ആസതുഃ ദീപയാഞ്ചക്രതുഃ॥ 8-53-5 സർവതോധാരം സർവതോഽസ്ത്രധാരാവർഷകം। സർവതോവാരമിതി ഘ.ങ.പാഠഃ। വജ്രകൽപൈഃ അമോധൈഃ। അഗ്നികൽപൈഃ ദാഹകൈഃ। വൈവസ്വതദണ്ഡകൽപൈഃ പ്രാണഹരൈഃ॥ 8-53-7 ധ്യായച്ഛതോ യതമാനസ്യ। ആർച്ഛതഗതവാൻ॥ 8-53-10 സുകൽപിതാഃ സുസന്നദ്ധാഃ॥ 8-53-13 കരാൻ ശുണ്ഡാഃ॥ 8-53-16 തം അശ്വത്ഥാമാനം। താൻ തദന്യാൻ। തൈഃ കൃതം ന്നാണാന്ധകാരം കൃത്ത്വാ ഛിത്ത്വാ। കൃതീ ഛേദന॥ 8-53-17 സംസ്യൂതാഃ അന്യോന്യം സന്ധട്ടവന്തഃ॥ 8-53-19 സമാപ്തവിദ്യേന സമഗ്രധനുർവേദവിദാ॥ 8-53-20 അക്രിയാവാൻ പ്രതികാരരഹിതഃ॥ 8-53-22 അവികർണൈഃ അവികർണതുത്യാഗ്രൈഃ॥ 8-53-23 അംഗിരസാം അംഗിരോഗോത്രാണാം മധ്യേ॥ 8-53-26 ഓഘനാദിനാ ജലൌഘവന്നാദവതാ॥ 8-53-53 ത്രിപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 054

॥ ശ്രീഃ ॥

8.54. അധ്യായഃ 054

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന ദണ്ഡദണ്ഡധാരയോർവധഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-54-0 (57707) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-54-0x (4974) അഥോത്തരേണ പാണ്ഡൂനാം സേനായാം ധ്വനിരുത്ഥിതഃ। രഥനാഗാശ്വപത്തീനാം ദണ്ഡധാരേണ വധ്യതാം॥ 8-54-1 (57708) നിവർതയിത്വാ തു രഥം കേശവോഽർജുനമബ്രവീത്। വാഹയന്നേവ തുരഗാൻഗരുഡാനിലരംഹസഃ॥ 8-54-2 (57709) മാഗധോഽസാവതിക്രാന്തോ ദ്വിരദേന പ്രമാഥിനാ। ഭഗദത്താദനവമഃ ശിക്ഷയാ ച ബലേന ച॥ 8-54-3 (57710) ഏനം ഹത്വാ നിഹന്താഽസി പുനഃ സംശപ്തകാനിതി। വാക്യാന്തേ പ്രാപയത്പാർഥം ദണ്ഡധാരഗജം പ്രതി॥ 8-54-4 (57711) സ മാഗധാനാം പ്രവരോ മഹാബലോഽ-- ശുഭഗ്രഹോ യോധഗണൈഃ സമന്വിതഃ। സപത്നസേനാം പ്രമമാഥ ദാരുണോ ഭീമം സമഗ്രാം ബലവാനിവ ഗ്രഹം॥ 8-54-5 (57712) സുകൽപിതം ദാനവനാഗസന്നിഭം മഹാഭ്രനിർഹാദസമസ്വനം രണേ। സമാസ്ഥിതോ നാഗവരം നരേശ്വരോ രഥാശ്വമാതംഗനരപ്രമാഥിനം॥ 8-54-6 (57713) സ നാഗയന്തൄൻസമരേ മഹാരഥാ-- ൻസപത്തിസംഘാംസ്തുരഗാൻസസാദിനഃ। ദ്വിപാംശ്ച ബാണൈർനിജഘാന വീര്യവാ-- ൻസമന്തതോ ഘ്നന്നിവ കാലചക്രവത്॥ 8-54-7 (57714) നരാംസ്തു കാംസ്യായസവർമഭൂഷണാ-- ന്നിപാത്യ സാശ്വാനപി പത്തിഭിഃ സഹ। വ്യപോഥയദ്ദന്തിവരേണ ശുഷ്മിണാ സശബ്ദവത്സ്ഥൂലനലം യഥാ തഥാ॥ 8-54-8 (57715) അഥാർജുനോ ജ്യാതലനേമിനിഃസ്വനേ മൃദംഗഭേരീബഹുശംഖനാദിതേ। രഥാശ്വമാതംഗസഹസ്രനാദിതേ രഥോത്തമേനാഭ്യപതദ്ദ്വിപോത്തമം॥ 8-54-9 (57716) തതോഽർജുനം ദ്വാദശഭിഃ ശരോത്തമൈ-- ർജനാർദനം ഷോഡശഭിഃ സമാർപയത്। സ ദൺ·ഡധാരസ്തുരഗാംസ്ത്രിഭിസ്ത്രിഭി--- സ്തതോ നനാദ പ്രജഹാസ ചാസകൃത്॥ 8-54-10 (57717) തതോഽസ്യ പാർഥഃ സഗുണേഷുകാർമുകം ചകർത ഭല്ലൈർധ്വജമപ്യലങ്കൃതം। പുനർനിയന്തൄൻസഹപാദഗോപ്തൃഭി-- സ്തതഃ സ ചുക്രോധ ഗിരിവ്രജേശ്വരഃ॥ 8-54-11 (57718) തതോഽർജുനം ഭിന്നകടേന ദന്തിനാ ഘനാഘനേനാനിലതുല്യരംഹസാ। അതീവ ചുക്രോധയിഷുർജനാർദനം ഘനഞ്ജയം ചാഭിജഘാന തോമരൈഃ॥ 8-54-12 (57719) അഥാസ്യ ബാഹൂ ദ്വിപഹസ്തസന്നിഭൌ ശിരശ്ച പൂർണേന്ദുനിഭാനനം ത്രിഭിഃ। ക്ഷുരൈഃ പ്രചിച്ഛേദ സഹൈവ പാണ്ഡവ-- സ്തതോ ദ്വിപം ബാണശതൈഃ സമർപയത്॥ 8-54-13 (57720) സ പാർഥബാണൈസ്തപനീയഭൂഷണൈഃ സമാവൃതഃ കാഞ്ചനവർമഭൃദ്ദ്വിപഃ। ഭൃശം ചകാശേ നിശി പർവതോ യഥാ ദാവാഗ്നിനാ പ്രജ്വലിതൌഷധിദ്രുമഃ॥ 8-54-14 (57721) സ വേദനാർതോഽംബുദനിസ്വനോ നദം-- ശ്ചരൻഭ്രമൻപ്രസ്സ്വലിതാന്തരോഽദ്രവത്। പപാത രുഗ്ണഃ സനിയന്തൃകസ്തഥാ॥ യഥാ ഗിരിർവജ്രവിദാരിതസ്തഥാ॥ 8-54-15 (57722) ഹിമാവദാനേന സുവർണമാലിനാ ഹിമാദ്രികൂടപ്രതിമേന ദന്തിനാ। ഹതേ രണേ ഭ്രാതരി ദണ്ഡ ആവ്രജ-- ജ്ജിഘാംസുരിന്ദ്രാവരജം ധനഞ്ജയം॥ 8-54-16 (57723) സതോമരൈരർകരപ്രഭൈസ്ത്രിഭി-- ർജനാർദനം പഞ്ചഭിരർജുനം ശിതൈഃ। സമർപയിത്വാ വിനനാദ ചാർദയം-- സ്തതോഽസ്യ ബാഹൂ നിചകർത പാണ്ഡവഃ॥ 8-54-17 (57724) ക്ഷുരപ്രകൃത്തൌ വിപുലൌ സതോമരൌ ശുഭാംഗദൌ ചന്ദനരൂഷിതൌ ഭുജൌ। ഗജാത്പതന്തൌ യുഗപദ്വിരേജതു-- ര്യഥോരഗൌ പർവതശൃംഗവൻമഹീം॥ 8-54-18 (57725) അഥാഽർധചന്ദ്രേണ ഹതം കിരീടിനാ പപാത ദണ്ഡസ്യ ശിരഃ ക്ഷിതിം ദ്വിപാത്। സ ശോണിതാർദ്രോ നിപതന്വിരേജേ ദിവാകരോഽസ്താദിവ പശ്ചിമാം ദിശം॥ 8-54-19 (57726) അഥ ദ്വിപം ശ്വേതനഗാഗ്രസന്നിഭം ദിവാകരാംശുപ്രതിമൈഃ ശരോത്തമൈഃ। ബിഭേദ പാർഥഃ സ പപാത നാദയൻ ഹിമാദ്രികൂടം കുലിശാഹതം യഥാ॥ 8-54-20 (57727) തതോഽപരം തത്പ്രതിമാ ഗജോത്തമാ ജിഗീഷവഃ സംയതി സവ്യസാചിനാ। തഥാ കൃതാസ്തേഽപി യഥൈവ തൌ ദ്വിപൌ തതഃ പ്രഭഗ്നം സുമഹദ്രിപോർബലം॥ 8-54-21 (57728) ഗജാ രഥാശ്വാഃ പുരുഷാശ്ച സംഘശഃ പരസ്പരഘ്നാഃ പരിപേതുരാഹവേ। പരസ്പരം പ്രസ്ഖലിതാഃ സമാഹതാ ഭൃശം ച തത്തദ്ബഹുഭാഷിണോ ഹതാഃ॥ 8-54-22 (57729) അഥാർജുനം സ്വേ പരിവാര്യ സൈനികാഃ പുരന്ദരം ദേവഗണാ ഇവാബ്രുവൻ। അഭൈഷ്മ യസ്മാൻമരണാദിവ പ്രജാഃ സ വീര ദിഷ്ട്യാ നിഹതസ്ത്വയാ രിപുഃ॥ 8-54-23 (57730) ന ചേത്പരിത്രാസ്യദിമാഞ്ജനാൻഭയാ-- ദ്ദ്വിഷദ്ഭിരേവം ബലിഭിഃ പ്രപീഡിതാൻ। തഥാഽഭവിഷ്യദ്ദ്വിഷതാം പ്രമോദനം യഥാ ഹതേഷ്വേഷ്വിഹ നോഽരിസൂദന॥ 8-54-24 (57731) ഇതീവ ഭൂയശ്ച സുഹൃദ്ഭിരീഡിതാ നിശംയ വാചഃ സുമനാസ്തദാഽർജുനഃ। യഥാഽനുരൂപം പ്രതിപൂജ്യ തം ജനം ജഗാമ സംശപ്തകസംഘഹാ പുനഃ॥ ॥ 8-54-25 (57732) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചതുഃപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 54 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-54-1 ഉത്തരേണ ഉത്തരതഃ। വധ്യതാം വധ്യമാനാനാം॥ 8-54-3 അനവമഃ അഹീനഃ॥ 8-54-5 സ മാഗധാനാം പ്രവരോഽങ്കുശഗ്രഹേ ഗ്രഹേഽപ്രസഹ്യോ വികചോ യഥാ ഗ്രഹഃ। സപത്നസേനാം പ്രമമാഥ ദാരുണോ മഹീം സമഗ്രാം വികചോ യഥാ ഗ്രഹഃ। ഇതി ഝ.പാഠഃ। തത്ര ഇത്യർഥഃ। അങ്കുശഗ്രഹേ അങ്കുശധാരമേ ഹങ്കിയുദ്ധേ ഇത്യർഥഃ। ഗ്രഹേ ആദിത്യാദിഗ്രഹസമൂഹേ യുദ്ധപരിഗ്രഹേ ച അപ്രസഹ്യഃ। വികചഃ കചോപലക്ഷിതശിരോരഹിതഃ കേതുരൂപീ ഗ്രഹ ഇവ। വികചോ വിസ്തീർണോ ഗ്രഹോ ധൂമകേതുരൂപീ ഉത്പാതഗ്രഹഃ॥ 8-54-8 ശുഷ്മിണാ ബലവതാ। സ്ഥൂലസുഷിരം നലം തൃണവിശേഷം॥ 8-54-11 സഗുണേഷുകാർമുകം മൌർവീബാണസഹിതം ധനുഃ। നിയന്തൄൻ നിയന്താരം॥ 8-54-12 ധനാധനോ ഘതുകമത്തദന്തിനോരിതി വിശ്വഃ॥ 8-54-13 സഹൈവ യുഗപത്॥ 8-54-15 സ്ഖലിതാന്തരഃ മധ്യേസ്ഖലതിത്യർഥഃ॥ 8-54-16 ഇന്ദ്രാവരജം കൃഷ്ണം॥ 8-54-19 അസ്താത് അത്വാചലാത്॥ 8-54-21 തൌ ദണ്ഡധാരതദ്ഭ്രാത്രോർദ്വിപൌ യഥാ സാധ്യക്ഷൌ കൃത്തൌ ഛിന്നൌ തഥാ തേപി കൃതാഃ॥ 8-54-54 ചതുഃപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 055

॥ ശ്രീഃ ॥

8.55. അധ്യായഃ 055

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന സംശപ്തകാനാം വധഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-55-0 (57733) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-55-0x (4975) പ്രത്യേത്യാഥ പുനർജിഷ്ണുർജിത്വാ സംശപ്തകാൻബഭൌ। വക്രാനുവക്രഗമനാദംഗാരക ഇവ ഗ്രഹഃ॥ 8-55-1 (57734) പാർഥബാണഹതാ രാജന്നരാശ്വരഥകുഞ്ജരാഃ। വിചേലുർബഭ്രമുർനേശുഃ പേതുർമംലുശ്ച ഭാരത॥ 8-55-2 (57735) ധുര്യാന്ധുര്യേതരാൻസൂതാന്ധ്വജാംശ്ചപാസിസായകാൻ। പാണീൻപാണിഗതാഞ്ശസ്ത്രാൻബാഹൂനപി ശിരാംസി ച॥ 8-55-3 (57736) ഭല്ലൈഃ ക്ഷുരൈരർധചന്ദ്രൈർവത്സദന്തൈശ്ച പാണ്ഡവഃ। ചിച്ഛേദാമിത്രവീരാണാം സമരേ പ്രതിയുധ്യതാം॥ 8-55-4 (57737) തം പ്രവീരാസ്ത്വദീയാനാം നർദമാനാഽഭിദുദ്രുവുഃ। വാസിതാർഥേ യുയുത്സന്തോ വൃഷഭാ വൃഷഭം യഥാ। നിപതന്ത്യർജുനം ശൂരാഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-55-5 (57738) തേഷാം തസ്യ ച തദ്യുദ്ധമഭവദ്രോമഹർഷണം। ത്രൈലോക്യവിജയേ യാദൃഗ്ദൈത്യാനാം സഹ വജ്രിണാ॥ 8-55-6 (57739) തമവിധ്യത്ത്രിഭിർബാണൈർദന്ദശൂകൈരിവാഹിഭിഃ। ഉഗ്രായുധസ്യ തസ്യാശു ശിരഃ കായാദപാഹരത്॥ 8-55-7 (57740) തേഽർജുനം സർവതഃ ക്രുദ്ധാ നാനാശസ്ത്രൈരവീവൃഷൻ। മരുദ്ഭിഃ പ്രേരിതാ മേഘാ ഹിമവന്തമിവോഷ്ണഗേ॥ 8-55-8 (57741) അസ്ത്രൈരസ്ത്രാണിം സംവാര്യ ദ്വിഷതാം സർവതോഽർജുനഃ। സംയഗസ്തൈഃ ശരൈഃ സർവാനഹിതാനഹനദ്ബഹൂൻ॥ 8-55-9 (57742) ഛിന്നത്രിവേണുജംഘേഷാൻഹതാശ്വാൻഹതസാരഥീൻ। വിസ്രസ്തഹസ്തതൂണീരാന്വിചക്രഥകേതനാൻ॥ 8-55-10 (57743) സഞ്ഛിന്നരശ്മിയോക്ത്രാക്ഷാന്വ്യനുകർഷയുഗാന്രഥാൻ। വിധ്വസ്തസർവസന്നാഹാൻബാണൈശ്ചക്രേഽർജുനസ്ത്വരൻ॥ 8-55-11 (57744) തേ രഥാസ്തത്ര വിധ്വസ്താഃ പരാർദ്വ്യാ ഭാന്ത്യനേകശഃ। ധനിനാമിവ വേശ്മാനി ഹതാന്യഗ്ന്യനിലാംബുഭിഃ॥ 8-55-12 (57745) ദ്വിപാഃ സംഭിന്നമർമാണോ വജ്രാശനിസമൈഃ ശരൈഃ। പേതുർഗിര്യഗ്രവേശ്മാനി വജ്രവാതാഗ്നിഭിര്യഥാ॥ 8-55-13 (57746) അനേകൈശ്ച ശിലാധൌതൈർവജ്രാനലവിഷോപമൈഃ। ശരൈർനിജഘ്നിവാൻപാർഥോ മഹേന്ദ്ര ഇവ ദാനവാൻ॥ 8-55-14 (57747) സാരോഹാസ്തുരഗാഃ പേതുർബഹവോഽർജുനതാഡിതാഃ। നിർജിഹ്വാന്ത്രാഃ ക്ഷിതൌ ക്ഷീണാ രുധിരാർദ്രാഃ സുദുർദൃശഃ॥ 8-55-15 (57748) നരാശ്വനാഗാ നാരാചൈഃ സംസ്യൂതാഃ സവ്യസാചിനാ। ബഭ്രമുശ്ചസ്ഖലുഃ പേതുർനേദുർമംലുശ്ച മാരിഷ॥ 8-55-16 (57749) മഹാർഹവർമാഭരണാ നാനാരൂപാംബരായുധാഃ। സരഥാശ്വദ്വിപാ വീരാ ഹതാഃ പാർഥേന ശേരതേ॥ 8-55-17 (57750) നിർഭയാഃ പുണ്യകർമാണോ വിശിഷ്ടാഭിജനശ്രുതാഃ। ഗതാഃ ശരീരൈർവസുധാമൂർജിതൈഃ കർമഭിർദിവം॥ 8-55-18 (57751) അഥാർജുനരഥം വീരാസ്ത്വദീയാഃ സമഭിദ്രവൻ। നാനാജനപദാധ്യക്ഷാഃ സഗണാ ജാതമന്യവഃ॥ 8-55-19 (57752) ഉഹ്യമനാ രഥാശ്വേഭൈഃ പത്തയശ്ച ജിഘാംസവഃ। സമഭ്യധാവന്നസ്യന്തോ വിവിധം ക്ഷിപ്രമായുധം॥ 8-55-20 (57753) തദായുധമഹാവർഷം ക്ഷിപ്തം യോധമഹാംബുദൈഃ। വ്യധമന്നിശിതൈർബാണൈഃ ക്ഷിപ്രമർജുനമാരുതഃ॥ 8-55-21 (57754) സാശ്വപത്തിദ്വിപരഥം മഹാശസ്ത്രൌഘസംപ്ലവം॥ സഹസാ സന്തിതീർഷന്തം പാർഥം ശസ്ത്രാസ്ത്രസേതുനാ॥ 8-55-22 (57755) അഥാബ്രവീദ്വാസുദേവഃ പാർഥ കിം ക്രീഡസേഽനഘ। സംശപ്തകാൻപ്രമഥ്യൈനാംസ്തതഃ കർണവധേ ത്വര॥ 8-55-23 (57756) തഥേത്യുക്ത്വാഽർജുനഃ കൃഷ്ണം ശിഷ്ടാൻസംശപ്തകാംസ്തദാ। ക്ഷപയിഷ്യംസ്തദാ ബാണൈർദൈത്യാനിന്ദ്ര ഇവാവധീത്॥ 8-55-24 (57757) ആദദത്സന്ദധന്നേഷൃന്ദൃഷ്ടഃ കൈശ്ചിദ്രണേഽർജുനഃ। വിമുഞ്ചന്വാ ശരാഞ്ശീഘ്രം ദൃശ്യന്തേ വൈ നരാ ഹതാഃ॥ 8-55-25 (57758) ആശ്ചര്യമിതി ഗോവിന്ദോ ബ്രുവന്നശ്വാനചോദയത്। ഹംസാംശുഗൌരാസ്തേ സേനാം ഹംസാഃ സര ഇവാവിശൻ॥ 8-55-26 (57759) തതഃ സംഗ്രാമഭൂമിം താം വർതമാനേ ജനക്ഷയേ। അവേക്ഷമാണോ ഗോവിന്ദഃ സവ്യസാചിനമബ്രവീത്॥ 8-55-27 (57760) ഏഷ പാർഥ മഹാരൌദ്രോ വർതതേ ഭരതക്ഷയഃ। പൃഥിവ്യാം പാർഥിവാനാം വൈ ദുര്യോധനകൃതേ മഹാൻ॥ 8-55-28 (57761) പശ്യ ഭാരത ചാപാനി രുക്മപൃഷ്ഠാനി ധന്വിനാം। ഹതാനാമപവിദ്ധാനി കലാപാനിഷുധീംസ്തഥാ॥ 8-55-29 (57762) ജാതരൂപമയൈഃ പുംഖൈഃ ശരാംശ്ച നതപർവണഃ। തൈലധൌതാംശ്ച നാരാചാന്നിർമുക്താനിവ പന്നഗാൻ॥ 8-55-30 (57763) ആകീർണാംസ്തോമരാന്വാഹാംശ്ഛത്രാൻഹേമവിഭൂഷിതാൻ। ചർമാണി ചാപവിദ്ധാനി രുക്മപൃഷ്ഠാനി ഭാരത॥ 8-55-31 (57764) സുവർണവികൃതാൻപ്രാസാഞ്ശക്തീഃ കനകഭൂഷിതാഃ। ജാംബൂനദമയൈഃ പട്ടൈർബദ്ധാശ്ച വിപുലാ ഗദാഃ॥ 8-55-32 (57765) ജാതരൂപമയീശ്ചർഷ്ടീഃ പട്ടസാൻഹേമഭൂഷിതാൻ। ദണ്ഡൈഃ കനകചിത്രൈശ്ച വിപ്രവിദ്ധാൻപരശ്വഥാൻ॥ 8-55-33 (57766) പരിഘാൻഭിണ്ഡിപാലാംശ്ച ഭുശുണ്ഡീഃ കണപാനപി। അയസ്കുന്താംശ്ച പതിതാൻമുസലാനി ഗുരൂണി ച॥ 8-55-34 (57767) നാനാവിധാനി ശസ്ത്രാണി പ്രഗൃഹ്യ ജയഗൃദ്ധിനഃ। ജീവന്ത ഇവ ദൃശ്യന്തേ ഗതസത്വാസ്തരസ്വിനഃ॥ 8-55-35 (57768) ഗദാവിമഥിതൈർഗാത്രൈർമുസലൈർഭിന്നമസ്തകാൻ। ഗജവാജിരഥൈഃ ക്ഷുണ്ണാൻപശ്യ യോധാൻസഹസ്രശഃ॥ 8-55-36 (57769) മനുഷ്യഗജവാജീനാം ശരശക്ത്യൃഷ്ടിതോമരൈഃ। നിസ്ത്രിംശൈഃ പട്ടസൈഃ പ്രാസൈർനഖരൈർലഗുഡൈരപി॥ 8-55-37 (57770) ശരീരൈർബഹുഘാ ഛിന്നൈഃ ശോണിതൌഘപരിപ്ലുതൈഃ। ഗതാസുഭിരമിത്രഘ്ന സംവൃതാ രണഭൂമയഃ॥ 8-55-38 (57771) ബാഹുഭിശ്ചന്ദനാദിഗ്ധൈഃ സാംഗദൈഃ ശുഭഭൂഷണൈഃ। സതലത്രൈഃ സകേയൂരൈർഭാതി ഭാരത മേദിനീ॥ 8-55-39 (57772) സാംഗുലിത്രൈർഭുജാഗ്രൈശ്ച വിപ്രവിദ്വൈരലങ്കൃതൈഃ। ഹസ്തിഹസ്തോപമൈശ്ഛിന്നൈരൂരുഭിശ്ച തരസ്വിനാം॥ 8-55-40 (57773) ബദ്ധചൂഡാമണിവരൈഃ ശിരോഭിശ്ച സകുണ്ഡലൈഃ। `നികൃത്തൈർവൃഷഭാക്ഷാണാം ശരീരൈശ്ചാപി സംഘശഃ॥ 8-55-41 (57774) ഗജവാജിമനുഷ്യാണാം ശരശക്ത്യൃഷ്ടിതോമരൈഃ। കബന്ധൈഃ ശോണിതാദിഗ്ധൈശ്ഛിന്നഗാത്രശിരോധരൈഃ। ഭൂർഭാതി ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശാന്താഗ്നിഭിരിവാധ്വരേ'॥ 8-55-42 (57775) രഥാംശ്ച ബഹുധാ ഭഗ്നാൻഹേമകിങ്കിണിനഃ ശുഭാൻ। അശ്വാംശ്ച ബുഹധാ പശ്യ ശോണിതേന പരിപ്ലുതാൻ॥ 8-55-43 (57776) അനുകർഷാനുപാസംഗാൻപതാകാ വിവിധാന്ധ്വജാൻ। യോധാനാം ച മഹാശംഖാൻപാണ്ഡുരാംശ്ച പ്രകീർണകാൻ। നിരസ്തജിഹ്വാൻമാതംഗാഞ്ശയാനാൻപർവതോപമാൻ॥ 8-55-44 (57777) വൈജയന്തീർവിചിത്രാശ്ച ഹതാംശ്ച ഗജയോധിനഃ। വാരണാനാം പരിസ്തോമാൻസംയുക്താനേകകംബലാൻ॥ 8-55-45 (57778) വിപാടിതവിചിത്രാശ്ച രൂപചിത്രാഃ കുഥാസ്തഥാ। ഭിന്നാശ്ച ബഹുധാ ഘണ്ടാഃ പതദ്ഭിശ്ചൂർണിതാ ഗജൈഃ॥ 8-55-46 (57779) വൈദൂര്യമണിദണ്ഡാംശ്ച പതിതാംശ്ചാങ്കുശാൻഭുവി। അശ്വാനാം ച യുഗാപീഡാന്രത്നചിത്രാനുരശ്ഛദാൻ॥ 8-55-47 (57780) വിദ്ധാഃ സാദിധ്വജാഗ്രേഷു സുവർണവികൃതാഃ കുഥാഃ। വിചിത്രാൻമണിചിത്രാംശ്ച ജാതരൂപപരിഷ്കൃതാൻ॥ 8-55-48 (57781) അശ്വാസ്തരപരിസ്തോമാന്രാങ്കവാൻപതിതാൻഭുവി। ചൂഡാമണീന്നരേന്ദ്രാണാം വിചിത്രാഃ കാഞ്ചനസ്രജഃ। ഛത്രാണി ചാപവിദ്ധാനി ചാമരവ്യജനാനി ച॥ 8-55-49 (57782) ചന്ദ്രനക്ഷത്രഭാസൈശ്ച വദനൈശ്ചാരുകുണ്ഡലൈഃ। ക്ലൃപ്തശ്മശ്രുഭിരത്യർഥം വീരാണാം സമലങ്കൃതൈഃ। വദനൈഃ പശ്യ സഞ്ഛന്നാം മഹീം ശോണിതകർദമാം॥ 8-55-50 (57783) സജീവാംശ്ച നരാൻപശ്യ കൂജമാനാൻസമന്തതഃ। ഉപാസ്യമാനാംശ്ച ബഹൂന്ന്യസ്തശസ്ത്രൈശ്ച ഭൂപതേ। ജ്ഞാതിഭിശ്ച ജലക്ലിന്നാന്രോദമാനൈർമുഹുർമുഹുഃ॥ 8-55-51 (57784) ഉത്ക്രാന്താനപരാന്യോധാഞ്ഛാദയിത്വാ തരസ്വിനഃ। പുനര്യുദ്ധായ ഗച്ഛന്തി ജയേ ലുബ്ധാഃ പ്രമന്യവഃ॥ 8-55-52 (57785) അപരേ തത്രതത്രൈവ പരിധാവന്തി മാനവാഃ। സന്നിവൃത്താശ്ച തേ ശൂരാ ദൃഷ്ടാ ചൈതാന്വിചേതസഃ॥ 8-55-53 (57786) ജലം ത്യക്ത്വാ പ്രധാവന്തി ക്രോശമാനാഃ പരസ്പരം। ജലം പീത്വാ മൃതാൻപശ്യ പിബതോഽന്യാംശ്ച ഭാരത॥ 8-55-54 (57787) പരിഷ്വജ്യ പ്രിയാനന്യേ ബാന്ധവാൻബന്ധുവത്സലാഃ। വിസഞ്ജ്ഞാൻസമരേ യോധാംസ്തത്രതത്ര മഹാരണേ॥ 8-55-55 (57788) പശ്യാപരാന്നരശ്രേഷ്ഠ സന്ദഷ്ടോഷ്ഠപുടാൻപുനഃ। ഭൃകുടീകുടിലൈർവക്ത്രൈഃ പ്രേക്ഷമാണാൻമഹാരണം॥ 8-55-56 (57789) ഏതത്തവൈവാനുരൂപം കർമാർജുന മഹാഹവേ। ദിവി വാ ദേവരാജസ്യ ത്വയാ യത്കൃതമാഹവേ॥ 8-55-57 (57790) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-55-58x (4976) ഏവം താം ദർശയൻകൃഷ്ണോ യുദ്ധഭൂമിം കിരീടിനേ। ഗച്ഛന്നേവാശൃണോച്ഛബ്ദം ദുര്യോധനബലേ മഹത്॥ 8-55-58 (57791) ശംഖദുന്ദുഭിനിർഘോഷം ഭേരീപണവനിഃസ്വനം। രഥാശ്വനരനാഗാനാം പാദശബ്ദാംശ്ച ദാരുണാൻ॥ 8-55-59 (57792) പ്രവിശ്യ തദ്ബലം കൃഷ്ണസ്തുരഗൈർവാതവേഗിതൈഃ। പാണ്ഡ്യേനാഭ്യർദിതം സൈന്യം ത്വദീയം വീക്ഷ്യ വിസ്മിതഃ॥ 8-55-60 (57793) സ ഹി നാനാവിധൈർബാണൈരിഷ്വസ്ത്രപ്രവരോ യുധി। ന്യഹനദ്ദ്വിഷതാം പൂഗാൻഗതാസൂനന്തകോ യഥാ॥ 8-55-61 (57794) ഗജവാജിമനുഷ്യാണാം ശരീരാണി ശിതൈഃ ശരൈഃ। ഭിത്ത്വാ പ്രഹരതാം ശ്രേഷ്ഠോ വിദേഹാസൂനപാതയത്॥ 8-55-62 (57795) ശത്രുപ്രവീരൈരസ്ത്രാണി നാനാശസ്ത്രാണി സായകൈഃ। ഛിത്ത്വാ താനവധീച്ഛത്രൂൻപാണ്ഡ്യഃ ശക്ര ഇവാസുരാൻ॥ ॥ 8-55-63 (57796) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 55 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-55-3 ധുര്യാൻ ശ്രേഷ്ഠാൻ। ധുര്യഗതാനിതി പാഠേ വാഹാൻ॥ 8-55-5 വാസിതാർഥേ സ്ത്രീനിമിത്തം॥ 8-55-7 ദന്ദശൂകൈഃ ദംശനശീലൈഃ। അപാഹരദർജുന ഇതി ശേഷഃ॥ 8-55-8 ഉഷ്ണഗേ ഗ്രീഷ്മേ ഗതേ സതി പ്രാവൃഷീത്യർഥഃ। ഉഷ്ണേ ഗ്രീധ്മോ ഗതോഽതീതോ യത്ര സ ഉഷ്ണഗഃ കാലവിശേഷ ഇതി വിഗ്രഹഃ॥ 8-55-9 അസ്തൈഃ ക്ഷിപ്തൈഃ॥ 8-55-11 അനുകർഷഃ രഥാധസ്ഥം ദാരു॥ 8-55-15 നിർജിഹ്വാന്ത്രാഃ നിർഗതാഃ ജിഹ്വാഃ അന്ത്രാണി ച യേഷാം തേ॥ 8-55-29 കലാപാൻ അലങ്കാരാൻ॥ 8-55-31 ആകീർണാൻ സർവതോവിക്ഷിപ്താൻ॥ 8-55-37 വാജീനാം ശരീരൈരിതി സംബന്ധഃ। ദൈർധ്യമാർഷം॥ 8-55-55 പഞ്ചപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 55 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 056

॥ ശ്രീഃ ॥

8.56. അധ്യായഃ 056

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അശ്വത്ഥാംനാ പാണ്ഡ്യവധഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-56-0 (57797) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-56-0x (4977) പ്രോക്തസ്ത്വയാ പൂർവമേവ പ്രവീരോ ലോകവിശ്രുതഃ। ന ത്വസ്യ കർമ സംഗ്രാമേ ത്വയാ സഞ്ജയ കീർതിതം॥ 8-56-1 (57798) തസ്യ വിസ്തരശോ ബ്രൂഹി പ്രവീരസ്യാദ്യ വിക്രമം। ശിക്ഷാം പ്രഭാവം വീര്യം ച പ്രമാണം ദർപമേവ ച॥ 8-56-2 (57799) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-56-3x (4978) ഭീഷ്മദ്രോണകൃപദ്രൌണികർണാർജുനജനാർദനാൻ। സമാപ്തവിദ്യാന്ധനുഷി ശ്രേഷ്ഠാന്യാൻസപ്ത മന്യസേ॥ 8-56-3 (57800) യോ ഹ്യാക്ഷിപതി വീര്യേണ സർവാനേതാൻമഹാരഥാൻ। ന മേനേ ചാത്മനാ തുല്യം കഞ്ചിദേവ നരേശ്വരം॥ 8-56-4 (57801) തുല്യതാന്ദ്രോണഭീഷ്മാഭ്യാമാത്മനോ യോ ന മൃഷ്യതേ। വാസുദേവാർജുനാഭ്യാം ച ന്യൂനതാം നൈച്ഛതാത്മനി॥ 8-56-5 (57802) സ പാണ്ഡ്യോഽർഥപതിശ്രേഷ്ഠഃ സർവശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ। കർണസ്യാനീകമഹനത്പാശഹസ്ത ഇവാന്തകഃ॥ 8-56-6 (57803) തദുദീർണരഥാശ്വേഭം പത്തിപ്രവരസങ്കുലം। കുലാലചക്രവദ്ധാന്തം പാണ്ഡ്യേനാഭ്യാഹതം ബലാത്॥ 8-56-7 (57804) വ്യശ്വസൂതധ്വജരഥാന്വിപ്രയുക്തയുഗാന്രഥാൻ। സംയഗസ്തൈഃ ശരൈഃ പാണ്ഡ്യോ വായുർമേഘാനിവാക്ഷിപത്॥ 8-56-8 (57805) ദ്വിരദാൻപ്രവരാരോഹാന്വിപതാകായുധധ്വജാൻ। സ പാദരക്ഷാനഹനദ്വജ്രേണാദ്രീനിവാദ്രിഹാ॥ 8-56-9 (57806) സ ശക്തിപ്രാസതൂണീരാനശ്വാരോഹാൻഹയാനപി। പുലിന്ദഖസബാഹ്ലീകനിഷാദാന്ധ്രകകുന്തലാൻ॥ 8-56-10 (57807) ദാക്ഷിണാത്യാംശ്ച ഭോജാംശ്ച ശൂരാൻസംഗ്രാമകർകശാൻ। വിശസ്ത്രകവചാൻബാണൈഃ കൃത്വാ പാണ്ഡ്യോഽകരോദ്വ്യസൂൻ॥ 8-56-11 (57808) ചതുരംഗം ബലം ബാണൈർനിഘ്നന്തം പാണ്ഡയമാഹവേ। ദൃഷ്ട്വാ ദ്രൌണിരസംഭ്രാന്തമസംഭ്രാന്തസ്തതോഽഭ്യയാത്॥ 8-56-12 (57809) ആഭാഷ്യ ചൈനം മധുരമഭീതം തമഭീതവത്। പ്രാഹ പ്രഹരതാം ശ്രേഷ്ഠഃ സ്മിതപൂർവം സമാഹ്വയത്॥ 8-56-13 (57810) രാജൻകമലപത്രാക്ഷ പ്രധാനായുധവാഹന। വജ്രസംഹനനപ്രഖ്യ പ്രഖ്യാതബലപൌരുഷ॥ 8-56-14 (57811) മുഷ്ടിക്ലിഷ്ടാംഗുലിഭ്യാം ച വ്യായതാഭ്യാം മഹദ്ധനുഃ। ദോർഭ്യാം വിസ്ഫാരയൻഭാസി മഹാജലദവദ്ഭൃശം॥ 8-56-15 (57812) ശരവർഷൈർമഹാവേഗൈരമിത്രാനഭിവർഷതഃ। മദന്യം നാനുപശ്യാമി പ്രതിവീരം തവാഹവേ॥ 8-56-16 (57813) രഥദ്വിരദപത്ത്യശ്വാനേകഃ പ്രമഥസേ ബഹൂൻ। മൃഗസംഘാനിവാരണ്യേ വിഭീർഭീമബലോ ഹരിഃ॥ 8-56-17 (57814) മഹതാ രഥഘോഷേണ ദിവം ഭൂമിം ച നാദയൻ। വർഷാന്തേ സസ്യാം സൂര്യോ ഭാഭിരാദീപയന്നിവ॥ 8-56-18 (57815) സംസ്പൃശാനഃ ശരൈഃ പൂർണൌ തൂണീ ചാശീവിഷോപമൈഃ। മയൈവൈകേന യുധ്യസ്വ ത്ര്യംബകേനാന്ധകോ യഥാ॥ 8-56-19 (57816) ഏവമുക്തസ്തഥേത്യുക്ത്വാ പ്രമഥ്യൈനം സ പാർഥിവഃ। കർണിനാ ദ്രോണതനയം വിവ്യാധ മലയധ്വജഃ॥ 8-56-20 (57817) മർമഭേദിഭിരത്യുഗ്രൈർബാണൈരഗ്നിശിഖോപമൈഃ। മർമസ്വഭ്യഹനദ്ദ്രൌണിഃ പാണ്ഡ്യമാചാര്യനന്ദനഃ॥ 8-56-21 (57818) തതോഽപരാന്നവാംസ്തൂർണം നാരാചാൻകങ്കവാസസഃ। ഗത്യാ ദശംയാ സംയുക്താനശ്വത്ഥാമാഽപ്യവാസൃജത്॥ 8-56-22 (57819) താനച്ഛിനത്തദാ പാണ്ഡ്യശ്ചതുർഭിരപരൈഃ ശരൈഃ। ചതുരോഽഭ്യാഹനച്ചാശ്വാനാശു തേ വ്യസവോഽഭവൻ॥ 8-56-23 (57820) അഥ ദ്രോണസുതസ്യേഷൂംസ്താഞ്ഛിത്ത്വാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ധനുർജ്യാം വിതതാം പാണ്ഡ്യശ്ചിച്ഛേദാദിത്യതേജസഃ॥ 8-56-24 (57821) ദിവ്യം ധനുരഥാധിജ്യം കൃത്വാ ദ്രൌണിരമിത്രഹാ। പ്രേക്ഷ്യ ചാശു രഥേ യുക്താന്നരൈരന്യാൻഹയോത്തമാൻ॥ 8-56-25 (57822) തതഃ ശരസഹസ്രാണി പ്രേഷയാമാസ വൈ ദ്വിജഃ। ഇഷുസംബാധമാകാശമകരോദ്ദിശ ഏവ ച॥ 8-56-26 (57823) തതസ്താനസ്യതഃ സർവാന്ദ്രൌണേർബാണാൻമഹാത്മനഃ। ജാനാനോപ്യക്ഷയാൻപാണ്ഡ്യോ ശാതയത്പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-56-27 (57824) പ്രയുക്താംസ്താൻപ്രയത്നേന ഛിത്ത്വാ ദ്രൌണേരിഷൂനരിഃ। ചക്രരക്ഷൌ രണേ തസ്യ പ്രാണുദന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-56-28 (57825) അഥ തല്ലാഘവം ദൃഷ്ട്വാ മണ്ഡലീകൃതകാർമുകഃ। പ്രാസ്യദ്ദ്രോണസുതോ ബാണാന്വൃഷ്ടിം പൂഷാനുജോ യഥാ॥ 8-56-29 (57826) അഷ്ടാവഷ്ടഗവാന്യൂഹുഃ ശകടാനി യദായുധം। അഹ്നസ്തദഷ്ടഭാഗേന ദ്രൌണിശ്ചിക്ഷേപ മാരിഷ॥ 8-56-30 (57827) തമന്തകമിവ ക്രുദ്ധമന്തകാലാന്തകോപമം। യേ യേ ദദൃശിരേ രൂപം വിസഞ്ജ്ഞാഃ പ്രായശോഽഭവൻ॥ 8-56-31 (57828) ആചാര്യപുത്രസ്താം സേനാം ബാണവൃഷ്ട്യാ വ്യവീവൃഷത്। പർജന്യ ഇവ ഘർമാന്തേ വൃഷ്ട്യാ സാദ്രിദ്രുമാം മഹിം॥ 8-56-32 (57829) ദ്രൌണിപർജന്യമുക്താം താം ബാണവൃഷ്ടിം സുദുഃസഹാം। വായവ്യാസ്ത്രേണ സ ക്ഷിപ്രം വിദ്ധ്വാ പാണ്ഡ്യാതിലോഽനദത്॥ 8-56-33 (57830) തസ്യ നാനദതഃ കേതും ചന്ദനാഗുരുരൂഷിതം। മലയപ്രതിമം ദ്രൌണിശ്ഛിത്ത്വാശ്വാംശ്ചതുരോഽഹനത്॥ 8-56-34 (57831) സൂതമേകേഷുണാ ഹത്വാ മഹാജലദനിഃസ്വനം। ധനുശ്ഛിത്ത്വാഽർധചന്ദ്രേണ തിലശോ വ്യധമദ്രഥം॥ 8-56-35 (57832) അസ്ത്രൈരസ്ത്രാണി സംവാര്യ ഛിത്ത്വാ സർവായുധാനി ച। പ്രാപ്തമപ്യഹിതം ദ്രൌണിർനാഹനദ്യുദ്ധതൃഷ്ണയാ॥ 8-56-36 (57833) ഹതേശ്വരോ ദന്തിവരഃ സുകൽപിത-- സത്വരാഭിസൃഷ്ടഃ പ്രതിശബ്ദഗോ ബലീ। തമാദ്രവദ്ദ്രൌണിശരാഹതസ്ത്വരൻ ജവേന കൃത്വാ പ്രതിഹസ്തിഗർജിതം॥ 8-56-37 (57834) തം വാരണം വാരണയുദ്ധകോവിദോ ദ്വിപോത്തമം പർവതസാനുസന്നിഭം। സംഭ്യതിഷ്ഠൻമലയധ്വജസ്ത്വര-- ന്യഥാഽദ്രിശൃംഗം ഹരിരുന്നദംസ്തഥാ॥ 8-56-38 (57835) സ തോമരം ഭാസ്കരരശ്മിവർചസം ബലാസ്ത്രസർഗോത്തമയത്നമന്യുഭിഃ। സസർജ ശീഘ്രം പരിപീഡയൻഗജം ഗുരോഃ സുതായ ദ്രവിഡേശ്വരോ നദൻ॥ 8-56-39 (57836) മണിപ്രവേകോത്തമവജ്രഹാടകൈ-- രലങ്കൃതം ചാംശുകമാല്യമൌക്തികൈഃ। ഹതോ മയാസീത്യസകൃൻമുദാ നദ-- ൻപരാഭിനദ്ദ്രൌണിവരാംഗഭൂഷണം॥ 8-56-40 (57837) തദർകചന്ദ്രഗ്രഹപാവകത്വിഷം ഭൃശാഭിഘാതാത്പതിതം വിഘൂർണിതം। മഹേന്ദ്രവജ്രാഭിഹതം മഹാസ്വനം യഥാഽദ്രിശൃംഗം ഭരണീതലേ തഥാ॥ 8-56-41 (57838) തതഃ പ്രജജ്വാല പരേണ മന്യുനാ' പാദാഹതോ നാഗപതിര്യഥാ തഥാ। സമാദദേ ചാന്തകദണ്ഡസന്നിഭാ-- നിഷൂനമിത്രാന്തകരാംശ്ചതുർദശ॥ 8-56-42 (57839) ദ്വിപസ്യ പാദാഗ്രകരാൻസ പഞ്ചഭി-- ർനൃപസ്യ ബാഹൂ ച ശിരോഽഥ ച ത്രിഭിഃ। ജഘാന പഡ്ഭിഃ പഡൃതൂപമത്വിഷഃ സ പാണ്ഡ്യരാജാനുചരാൻമഹാരഥാൻ॥ 8-56-43 (57840) സുദീർഘവൃത്തൌ വരചന്ദനോക്ഷിതൌ സുവർണമുക്താമണിവജ്രഭൂഷണൌ। ഭുജൌ ധരായാം പതിതൌ നൃപസ്യ തൌ വിചേഷ്ടതുസ്താർക്ഷ്യഹതാവിവോരഗൌ॥ 8-56-44 (57841) ശിരശ്ച തത്പൂർണശശിപ്രഭാനനം സരോഷതാംരായതനേത്രമുന്നസം। ക്ഷിതാവപി ഭ്രാജതി തത്സകുണ്ഡലം വിശാഖയോർമധ്യഗതഃ ശശീ യഥാ॥ 8-56-45 (57842) [സ തു ദ്വിപഃ പഞ്ചഭിരുത്തമേഷുഭിഃ കൃതഃ ഷഡംശശ്ചതുരോ നൃപസ്ത്രിഭിഃ। കൃതോ ദശാംശഃ കുശലേന യുധ്യതാ യഥാ ഹവിസ്തദ്ദശ ദൈവതം തഥാ॥ 8-56-46 (57843) സ പാദശോ രാക്ഷസഭോജനാൻബഹൂൻ പ്രദായ പാണ്ഡ്യോഽശ്വമനുഷ്യകുഞ്ജരാൻ। സ്വധാമിവാപ്യ ജ്വലനഃ പിതൃപ്രിയ-- സ്തതഃ പ്രശാന്തഃ സലിലപ്രവാഹതഃ]॥ 8-56-47 (57844) സമാപ്തവിദ്യം തു ഗുരോഃ സുതം നൃപഃ സമാപ്തകർമാണമുപേത്യ തേ സുതഃ। സുഹൃദ്വൃതോഽത്യർഥമപൂജയൻമുദാ ജിതേ ബലൌ വിഷ്ണുമിവാമരേശ്വരഃ॥ ॥ 8-56-48 (57845) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷട്പഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 56 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-56-10 പാണ്ഡ്യഃ വ്യസൂനകരോദിതി ദ്വയോഃ സംബന്ധഃ॥ 8-56-13 അനുസ്മൃത്യ ഹ്യാഭീതവത് ഇതി ഖ.പാഠഃ। അനുസൃത്യ ഹി ഭീതവത് ഇതി ക.ങ.പാഠഃ॥ 8-56-16 വർഷതഃ മത് മത്തഃ॥ 8-56-17 പ്രമഥസേ പ്രമഥ്നാസി॥ 8-56-20 മലയവത് കൃത്രിമോ ധ്വജോ യസ്യ। മലയധ്വജ ഇതി പ്രവീരസ്യൈവ നാമാന്തരം വാ॥ 8-56-22 ഗത്യാ ദശംയാ। ഉൻമുഖ്യഭിമുഖീ തിര്യങ് മന്ദാ ഗോമൂത്രികാ ധ്രുവാ। സ്ഖലിത യമകാക്രാന്താ ക്രുഷ്ടേതീഷുഗതീർവിദുഃ। ദശമീഗതിസ്തു ശിരസാ സഹ ദൂരപാതിനീ അതികുഷ്ടാനാമ। തയാ ഗത്യാ॥ 8-56-29 പൂഷാനുജഃ പർജന്യഃ॥ 8-56-30 അഷ്ടവൃഷഭവാഹ്യാനി അഷ്ടൌ ശകടാനി യാദയുധസംഭാരം ഊഹുഃ വഹന്തി തത്സർവം അഹ്നോഽഷ്ടമഭാഗേന യാമാർധേന ക്ഷീണഗിത്യർഥഃ॥ 8-56-37 ഹതേശ്വരോ യഃ കശ്ചിത് തം പാണ്ഡ്യം॥ 8-56-38 മലയധ്വജഃ പാപ്ഡസ്തം യദൃച്ഛയാഗതം വാരണം സമഭ്യതിഷ്ഠത്॥ 8-56-39 ബലേന അസ്ത്രസർഗേ യ ഉത്തമോ യത്നസ്തേന മന്യുനാ ച തൈഃ। പരിപീഡയൻ അങ്കുശേന കോപയൻ॥ 8-56-40 ദ്രൌണേഃ വരാംഗഭൂഷ കിരിടം॥ 8-56-42 ഇഷൂൻ സമാദദേ ദ്രൌണിരിതി ശേഷഃ॥ 8-56-46 ചതുരഃ ചതുരംശഃ। ഏവം സ ഗജോ ദശധാഭക്തോ യഥാ ദശഹവിഷ്കായാമിഷ്ടൌ പിഷ്ടപിണ്ഡോ ദശധാ ക്രിയതേ തഥേത്യർഥഃ॥ 8-56-47 പാണ്ഡ്യോഽശ്വാദീൻ പാദശഃ പ്രദായ ഖണ്ഡയിത്വാ പ്രശാന്തഃ ദ്രൌണിബാണൈരിതി ശേഷഃ। യഥാ സ്വധാം പ്രേതശരീരരൂപം ഹവിഃ പ്രാപ്യ പിതൃപ്രിയോ ജ്വലനഃ ശ്മശാനാഗ്നിഃ ജലേന ശാംയതി തദ്വദിത്യർഥഃ॥ 8-56-48 സമാപ്തവിദ്യം സംയഗാപ്തവിദ്യം। സമാപ്തകർമാണം കൃതകൃത്യം॥ 8-56-56 ഷട്പഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 057

॥ ശ്രീഃ ॥

8.57. അധ്യായഃ 057

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-57-0 (57846) ദൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-57-0x (4979) പാണ്ഡ്യേ ഹതേ കിമകരോദർജുനോ ജയതാംവരഃ। ഏകവീരേണ കർണേന ദ്രാവിതേ ച യുധിഷ്ഠിരേ॥ 8-57-1 (57847) സമാപ്തവിദ്യോ ബലവാന്യുക്തോ വീരശ്ച പാണ്ഡവഃ। സർവഭൂതേഷ്വനുജ്ഞാതഃ ശങ്കരേണ മഹാത്മനാ॥ 8-57-2 (57848) തസ്മാൻമഹദ്ഭയം തീവ്രമമിത്രഘ്നാദ്ധനഞ്ജയാത്। സ യത്തത്രാകരോത്പാർഥസ്തൻമമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ॥ 8-57-3 (57849) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-57-4x (4980) ഹതേ പാണ്ഡ്യേഽർജുനം കൃഷ്ണസ്ത്വരന്നാഹ വചോ ഹിതം। ഹതം പശ്യ സ്വരാജാനമപയാതാംശ്ച പാണ്ഡവാൻ॥ 8-57-4 (57850) കർണം പശ്യ മഹാരംഗേ ജ്വലന്തമിവ പാവകം। അസൌ ഭീമോ മഹേഷ്വാസഃ പ്രതിവൃത്തോ രണം പ്രതി॥ 8-57-5 (57851) ത ഇമേ നാനുവർതന്തേ ധൃഷ്ടദ്യുംനപുരോഗമാഃ। പാഞ്ചാലാഃ സൃഞ്ജയാശ്ചൈവ പാണ്ഡവാനാം ചമൂമുഖം॥ 8-57-6 (57852) `നിവൃത്തൈശ്ച പുനഃ പാർഥൈർഭഗ്നം ശത്രുബലം മഹത്'। കൌരവാന്ദ്രവതോ ഹ്യേഷ കർണോ വാരയതേ ഭൃശം॥ 8-57-7 (57853) അന്തകപ്രതിമോ വേഗേ ശക്രതുല്യപരാക്രമഃ। അസൌ ഗച്ഛതി കൌന്തേയ ദ്രൌണിഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ॥ 8-57-8 (57854) തമേഷ പ്രദ്രുതഃ സംഖ്യേ ധൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാരഥഃ। അശ്വത്ഥാംനാ ഹതാഃ സംഖ്യേ സർവേ കൌന്തേയ സൃഞ്ജയാഃ॥ 8-57-9 (57855) രഥാശ്വനരനാഗാനാം കൃതം ച കദനം മഹത്। ഇത്യേതത്സർവമാചഷ്ട വാസുദേവഃ കിരീടിനേ॥ 8-57-10 (57856) ഏതച്ഛ്രുത്വാ ച ദൃഷ്ട്വാ ച ഭ്രാതൃണാം വ്യസനം മഹത്। വാഹയാശ്വാൻഹൃഷീകേശ ക്ഷിപ്രമിത്യാഹ പാണ്ഡവഃ॥ 8-57-11 (57857) തതഃ പ്രായാദ്ധൃഷീകേശോ രഥേനാപ്രതിമോ യുധി। `തതോ രേണുഃ സമഭവത്പുനസ്തത്ര മഹാരണേ॥ 8-57-12 (57858) തതോ രാജൻമഹാനാസീത്സംഗാമോ രോമഹർഷണഃ। സിംഹനാദരവാശ്ചാത്ര പ്രാദുരാസൻസമാഗമേ। ഉഭയോഃ സേനയോ രാജൻമൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം॥ 8-57-13 (57859) തതഃ ഹുനഃ സമാജഗ്മുരഭീതാഃ കുരുസൃഞ്ജയാഃ। യുധിഷരമുഖാഃ പാർഥാ വൈകർതനമുഖാ വയം॥ 8-57-14 (57860) തതഃ പ്രവവൃതേ യൂദ്ധം ഘോരരൂപം വിശാംപതേ। കർണസ്യ പാണ്ഡവാനാം ച യമരാഷ്ട്രവിവർധനം॥ 8-57-15 (57861) തസ്മിൻപ്രവൃത്തേ സംഗ്രാമേ തുമുലേ രോമഹർഷണേ। സംശപ്തകേഷു വീരേഷു കിഞ്ചിച്ഛേഷേഷു ഭാരത॥ 8-57-16 (57862) ധൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാരാജ സഹിതഃ സർവരാജഭിഃ। കർണമേവാഭിദുദ്രാവ പാണ്ഡവാശ്ച മഹാരഥാഃ॥ 8-57-17 (57863) ആഗച്ഛമാനാംസ്താന്ദൃഷ്ട്വാ സംഗ്രമേ വിജയൈഷിണഃ। ദധാരൈകോ രണേ കാർണോ ജലൌഘാനിവ പർവതഃ॥ 8-57-18 (57864) സമാസാദ്യ തു തേ കർണം വ്യശീര്യന്ത മഹാരഥാഃ। യഥാഽചലം സമാസാദ്യ വാര്യോധാഃ സർവതോദിശം॥ 8-57-19 (57865) തയോരാസീൻമഹാരാജ സംഗ്രാമോ ഘോരദർശനഃ। പ്രവൃദ്ധയോർമഹാരംഗേ ബലിനോർവിജിഗീഷതോഃ॥ 8-57-20 (57866) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തു രാധേയം ശരേണാനതപർവണാ। ഛാദയാമാസ സങ്ക്രുദ്ധസ്തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്॥ 8-57-21 (57867) വിജയം തു ധനുഃ ശ്രേഷ്ഠം വിധൃന്വാനോ മഹാരഥഃ। പാർഷതസ്യ ധനുശ്ഛിത്ത്വാ ശരാംശ്ചാശീവിഷോപമാൻ॥ 8-57-22 (57868) വവർഷ ശരവർഷാണി തോയവർഷാനിവാംബുദഃ। ഛാദയാമാസ സങ്ക്രുദ്ധഃ പാർഷതം നവഭിഃ ശരൈഃ॥ 8-57-23 (57869) തേ ഹേമവികൃതം വർമ ഭിത്ത്വാ തസ്യ മഹാത്മനഃ। ശോണിതാക്താ വ്യരാജന്ത ശക്രഗോപാ ഇവാനഘ॥ 8-57-24 (57870) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ പ്രതാപവാൻ। തതോഽന്യദ്ധനുരാദായ സാരവദ്ഭാരസാധനം। കർണം വിവ്യാധ സപ്തത്യാ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-57-25 (57871) തഥൈവ രാജൻകർണോഽപി പാർഷതം ശത്രുതാപനം। ദ്രോണശത്രും മഹേഷ്വാസോ വിവ്യാധ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-57-26 (57872) പുനരന്യം മഹാരാജ ശരം കനകഭൂഷണം। പ്രേഷയാമാസ സമരേ മൃത്യുദണ്ഡമിവാപരം॥ 8-57-27 (57873) തമാപതന്തം സഹസാ ഘോരരൂപം വിശാംപതേ। ചിച്ഛേദ ശതധാ രാജൻപാർഷതഃ കൃതഹസ്തവത്॥ 8-57-28 (57874) ദൃഷ്ടവാൻപതിതം ഭൂമൌ ശരം കർണോ വിശാംപതേ॥ 8-57-29 (57875) പാർഷതഃ ശരവർഷേണ സമന്താത്പര്യവാരയത്। വിവ്യാധ ചൈനം ത്വരിതോ നാരാചൈഃ സപ്തഭിസ്തദാ॥ 8-57-30 (57876) തം പ്രത്യവിധ്യദ്ദശഭിഃ ശരൈർഹേമവിഭൂഷിതൈഃ। തയോര്യുദ്ധം സമഭവദ്ദൃഷ്ടിശ്രോത്രമനോഹരം॥ 8-57-31 (57877) ആസീദ്ധോരം ച ചിത്രം ച പ്രേക്ഷണീയം ച സർവശഃ॥ 8-57-32 (57878) സർവേഷാം തത്ര ഭൂതാനാം രോമഹർഷോ വ്യജായത। ദൃഷ്ട്വാ തത്സമരേ കർമ കർണപാർഷതയോർനൃപ॥ 8-57-33 (57879) ഏതസ്മിന്നന്തരേ ദ്രൌണിരഭ്യയാത്തം മഹാരഥം। പാർഷതം ശത്രുദമനം ശത്രുവീര്യാസുനാശനം॥ 8-57-34 (57880) സ ദൃഷ്ട്വാ സമരേ യാന്തമഭീതം ച മഹാരഥം। അഭ്യഭാഷത സങ്ക്രുദ്ധഃ പാർഷതം ശത്രുതാപനം॥ 8-57-35 (57881) രഥം രഥേന സംപീഡ്യ പാർഷതസ്യ തു ബ്രാഹ്മണഃ॥ 8-57-36 (57882) തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി ബ്രഹ്മഘ്ന ന മേ ജീവന്വിമോക്ഷ്യസേ। ഇത്യുക്ത്വാ സുഭൃശം വീരഃ ശീഘ്രകൃന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ഛാദയാമാസ സമരേ യതമാനോ മഹാരഥഃ॥ 8-57-37 (57883) യത്നതഃ പരയാ ശക്ത്യാ ധൃഷ്ടദ്യുംനം മഹാരഥം। യോധയാമാസ സമരേ ക്രുദ്ധരൂപോ വിശാംപതേ॥ 8-57-38 (57884) തയോസ്തു സന്നിപാതേ ഹി ഘോരരൂപോ വിശാംപതേ॥ 8-57-39 (57885) യഥാ ഹി സമരേ ദ്രൌണിഃ പാർഷതം ദൃശ്യത മാരിഷ। നാതിഹൃഷ്ടമനാ ഹ്യാസീൻമന്വാനോ മൃത്യുമാത്മനഃ॥ 8-57-40 (57886) സ ജ്ഞാത്വാ പിതുരത്യന്തരൈരിണം തു മഹാഹവേ। ആത്മാനം സമരേ ജ്ഞാത്വാഽശസ്ത്രവധ്യം മഹാബലഃ। ജവേനാഭിയയൌ ദ്രൌണിം കാലഃ കാലക്ഷയേ യഥാ॥ 8-57-41 (57887) ദ്രൌണിസ്തു ദൃഷ്ട്വാ രാജേന്ദ്ര ധൃഷ്ടദ്യുംനമവസ്ഥിതം। ക്രോധേന നിഃശ്വസന്വീരഃ പാർഷദം സമഭിദ്രവത്॥ 8-57-42 (57888) താവന്യോന്യം തു ദൃഷ്ട്വൈവ സംരംഭം ജഗ്മതുഃ പരം। പ്രഗൃഹ്യ മഹതീ ചാപേ ശരാസനസമന്വിതേ॥ 8-57-43 (57889) അഥാബ്രവീൻമഹാരാജ ദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം സമീപസ്ഥം ത്വരമാണോ വിശാംപതേ॥ 8-57-44 (57890) പാഞ്ചാലാപശദാദ്യ ത്വാം പ്രേഷയാമി യമക്ഷയം। പാപം ഹി യത്ത്വയാ കർമ കൃതം താതം ഘ്നതാ രണേ॥ 8-57-45 (57891) അദ്യ ത്വം പ്രാപ്സ്യസേ തദ്വൈ യഥാ ഹ്യകുശലസ്തഥാ। അരക്ഷ്യമാണഃ പാർഥേന യദി തിഷ്ഠസി സംയുഗേ। നാപക്രാമസി വാ മോഹാത്സത്യമേതദ്ബ്രവീമി തേ॥ ॥ 8-57-46 (57892) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 57 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-57-2 അനുജ്ഞാതഃ ത്വം അജയ്യോ ഭവിഷ്യസീത്യനുഗൃഹീതഃ॥ 8-57-57 സപ്തപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 058

॥ ശ്രീഃ ॥

8.58. അധ്യായഃ 058

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനസ്യ ദ്രൌണിഗ്രസ്തധൃഷ്ടദ്യുംനരക്ഷണപൂർവകം ദ്രൌണിം നിർജിത്യ സംശപ്തകാൻപ്രതി ഗമനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-58-0 (57893) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-58-0x (4981) ഏവമുക്തഃ പ്രത്യുവാച ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ പ്രതാപവാൻ। ആശിഷം താം പ്രവക്തവ്യാം മാമകോ ദാസ്യതേ തവ॥ 8-58-1 (57894) യേനൈവ തേ പിതുർദത്താ യതമാനസ്യ സംയുഗേ। ഏഷ തേ പ്രതിവാക്യം വൈ അസിർദാസ്യതി മാമകഃ। യേന കൃത്തം തവ പിതുര്യതമാനസ്യ തച്ഛിരഃ॥ 8-58-2 (57895) യദി താവൻമയാ ദ്രോണോ നിഹതോ ബ്രാഹ്മണബ്രുവഃ। ത്വാമിദാനീം കഥം യുദ്ധേ ന ഹനിഷ്യാമി കിൽബിഷം॥ 8-58-3 (57896) ഏവമുക്ത്വാ മഹാതേജാഃ സേനാപതിരരിന്ദമഃ। സുതീക്ഷ്ണേനാഥ ഭല്ലേന ദ്രൌണിം വിവ്യാധ പാർഷതഃ॥ 8-58-4 (57897) തതോ ദ്രൌണിഃ സുസങ്ക്രുദ്ധഃ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। ആച്ഛാദയദ്ദിശോ രാജന്ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ സംയുഗേ॥ 8-58-5 (57898) നൈവാന്തരിക്ഷം ന ദിശോ നാപി യോധാഃ സഹസ്രശഃ। ദൃശ്യന്തേ വൈ മഹാരാജ ശരൈശ്ഛന്നാഃ സമന്തതഃ। ഏകഃ സന്വാരയാമാസ പ്രേക്ഷണീയഃ സമന്തതഃ॥ 8-58-6 (57899) തഥൈവ പാർഷതോ രാജന്ദ്രൌണിമാഹവശോഭിനം। ശരൈഃ സഞ്ഛാദയാമാസ സൂതപുത്രസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-58-7 (57900) രാധേയോഽപി മഹാരാജ പാഞ്ചാലാൻസഹ പാണ്ഡവൈഃ। ദ്രൌപദേയാ യുധാമന്യുമുത്തമൌജസമേവ ച॥ 8-58-8 (57901) സാത്യകിശ്ച മഹാരാജ യോധാംശ്ചാന്യാൻസഹസ്രശഃ। ഏകസ്താന്വാരയാമാസ പ്രേക്ഷണീയഃ സമന്തതഃ॥ 8-58-9 (57902) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തു സമരേ ദ്രൌണേശ്ചിച്ഛേദ കാർമുകം। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന പശ്യതാം സർവയോധിനാം॥ 8-58-10 (57903) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നമന്യദാദത്ത കാർമുകം। വേഗവത്സമരേ ഘോരം ശരാംശ്ചാശീവിഷോപമാൻ॥ 8-58-11 (57904) സ പാർഷതസ്യ രാജേന്ദ്ര ധനുഃ ശക്തിം ഗദാം ധ്വജം। ഹയാൻസൂതം രഥം ചൈവ നിമേഷാദ്വ്യധമച്ഛരൈഃ॥ 8-58-12 (57905) സ ച്ഛിന്നധന്വാ വിരഥോ ഹതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ। ഖംഗമാദത്ത വിപുലം ശതചന്ദ്രം ച ഭാനുമത്॥ 8-58-13 (57906) ദ്രൌണിസ്തദപി രാജേന്ദ്ര ഭല്ലൈഃ ക്ഷിപ്രം മഹാരഥഃ। ചിച്ഛേദ സമരേ വീരഃ ക്ഷിപ്രഹസ്തോ ദൃഢായുധഃ॥ 8-58-14 (57907) രഥാദനവരൂഢസ്യ ധന്വിനോ ബാഹുശാലിനഃ। പശ്യതാം സർവസൈന്യാനാം തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-58-15 (57908) ധൃഷ്ടദ്യുംനം തു വിരഥം ഹതാശ്വരഥസാരഥിം। ശസ്ത്രൈശ്ച ബഹുധാ വിദ്ധമസ്ത്രൈശ്ച ശകലീകൃതം। നാതരദ്ഭരതശ്രേഷ്ഠ യദമാനോ മഹാരഥഃ॥ 8-58-16 (57909) തസ്യാന്തമിഷുഭീ രാജന്യദാ ദ്രൌണിർന ഗച്ഛതി। അഥ ത്യക്ത്വാ രഥം വീരഃ പാർഷതം ത്വരിതോഽന്വഗാത്। പ്രഗൃഹ്യ വിപുലം ഖഹ്ഗം ജാതരൂപപരിഷ്കൃതം॥ 8-58-17 (57910) തസ്യ സംപതതോ രാജന്വപുരാസീൻമഹാത്മനഃ। ഗരുഡസ്യേവ തതോ ജിഘൃക്ഷോഃ പന്നഗോത്തമം॥ 8-58-18 (57911) ഏതസ്മിന്നേവ കാലേ തു കേശവഃ പരവീരഹാ। അബ്രവീദ്ഭരതശ്രേഷ്ഠമർജുനം ജയതാം വരം॥ 8-58-19 (57912) പശ്യ ദ്രൌണിം പാർഷതസ്യ യതമാനം വധം പ്രതി। യത്നം കരോതി വിപുലം ഹന്യാച്ചൈനം ന സംശയഃ॥ 8-58-20 (57913) ത്രായസ്വൈനം മഹാബാഹോ പാർഷതം യുദ്ധദുർമദം। ദ്രൌണേരാസ്യഗതം വീര മൃത്യോരാസ്യഗതം യഥാ॥ 8-58-21 (57914) ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ വാസുദേവഃ പ്രതാപവാൻ। പ്രൈഷയത്തുരഗാന്യത്ര ദ്രൌണിർവീരോ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-58-22 (57915) തേ ഹയാശ്ചന്ദ്രസങ്കാശാഃ കേശവേന പ്രചോദിതാഃ। പിബന്ത ഇവ ചാകാശം ജഗ്മുദ്രൌണേർമഹാരഥം॥ 8-58-23 (57916) ദൃഷ്ട്വാ ദ്രൌണിർമഹാരാജ വാസുദേവധനഞ്ജയൌ। ധൃഷ്ടദ്യുംനവധേ രാജംശ്ചക്രേ യത്നം മഹാബലഃ॥ 8-58-24 (57917) വികൃഷ്യമാണം ദൃഷ്ട്വൈ ധൃഷ്ടദ്യുംനം ജനേശ്വര। ശരാംശ്ചിക്ഷേപ വൈ പാർഥോ ദ്രൌണിം പ്രതി മഹാരഥഃ॥ 8-58-25 (57918) തേ ശരാ ഹേമവികൃതാ ഗാണ്ഡീവപ്രേഷിതാ ഭൃശം। ദ്രൌണിമാസാദ്യ വിവിശുർവൽമീകമിവ പന്നഗാഃ॥ 8-58-26 (57919) വിദ്ധസ്തു തൈഃ ശരൈർഘോരൈദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ഉത്സൃജ്യ സമരേ രാജൻപാഞ്ചാലമമിതൌജസം॥ 8-58-27 (57920) ആരുരോഹ രഥം വീരോ ധനഞ്ജയശരാർദിതഃ। പ്രഗൃഹ്യ ച ധനുഃ ശ്രേഷ്ഠം പാർഥം വിവ്യാധ സായകൈഃ॥ 8-58-28 (57921) ഏതസ്മിന്നന്തരേ ശൂരഃ സഹദേവോ ജനാധിപ। അപോവാഹ രഥേനാജൌ പാർഷതം ശത്രുതാപനം॥ 8-58-29 (57922) അർജുനോഽപി മഹാരാജ ദ്രൌണിം വിവ്യാധ പത്രിഭിഃ। തം ദ്രോണപുത്രഃ സംരബ്ധോ ബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-58-30 (57923) ക്രോധിതസ്തു രണേ പാർഥോ നാരാചം കാലസന്നിഭം। ദ്രോണപുത്രായ ചിക്ഷേപ യമദണ്ഡമിവാപരം॥ 8-58-31 (57924) സ ബ്രാഹ്മണസ്യാംസദേശേ നിപപാത മഹാദ്യുതേഃ। സ വിഹ്വലോ മഹാരാജ ശരവേഗേന സംയുഗേ। നിഷസാദ രഥോപസ്ഥേ വൈക്ലവ്യം പരമം യയൌ॥ 8-58-32 (57925) തം തു മത്വാ ഹതം വീരം സാരഥിഃ ശത്രുകർശനം। അപോവാഹ രണേനാജൌ ത്വരമാണോ രണാജിരാത്॥ 8-58-33 (57926) അഥോദ്ധൃഷ്ടം മഹാരാജ പാഞ്ചാലൈർജിതകാശിഭിഃ। മോക്ഷിതം പാർഷതം ദൃഷ്ട്വാ ദ്രോണപുത്രം ച പീഡിതം॥ 8-58-34 (57927) വാദിത്രാണി ച ദിവ്യാനി പ്രാവാദ്യന്ത സഹസ്രശഃ। സിംഹനാദശ്ച സഞ്ജജ്ഞേ ദൃഷ്ട്വാ യുദ്ധം തദദ്ഭുതം॥ 8-58-35 (57928) തതഃ കർണോ മഹാരാജ വ്യാക്ഷിപദ്വിജയം ധനുഃ। ദൃഷ്ട്വാർജുനം രണേ ക്രുദ്ധഃ പ്രേക്ഷതേ ച മുഹുർമുഹുഃ। ദ്വൈരഥം ചാപി പാർഥേന ഗന്തുകാമോ മഹാദ്യുതിഃ॥ 8-58-36 (57929) ഏവം കൃത്വാഽബ്രവീത്പാർഥോ വാസുദേവം ധനഞ്ജയഃ। യാഹി സംശപ്തകാൻകൃഷ്ണ കാര്യമേതത്പരം മമ॥ 8-58-37 (57930) തതഃ പ്രയാതോ ഗോവിന്ദഃ ശ്രുത്വാ പാണ്ഡവഭാഷിതം। രഥേനാതിപതാകേന മനോമാരുതരംഹസാ॥ 8-58-38 (57931) ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ പൃഥിവ്യാം പൃഥിവീപതേ। താവകാനാം പരേഷാം ച രാജന്ദുർമന്ത്രിതേ തവ॥ ॥ 8-58-39 (57932) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടപഞ്ചാശോഽധ്യായഃ॥ 58 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 059

॥ ശ്രീഃ ॥

8.59. അധ്യായഃ 059

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-59-0 (57933) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-59-0x (4982) തതഃ പ്രവവൃതേ ഭൂയഃ സംഗ്രാമോ രാജസത്തമ। കർണസ്യ പാണ്ഡവാനാം ച യമരാഷ്ട്രവിവർധനഃ॥ 8-59-1 (57934) ധനൂംഷി ബാണാൻപരിഘാനസിപട്ടസതോമരാൻ। മുസലാനി ഭുശുണ്ഡീശ്ച ശക്തിരിഷ്ടിപരശ്വഥാൻ॥ 8-59-2 (57935) ഗദാഃ പ്രാസാഞ്ശിതാൻകുന്താൻഭിണ്ഡിപാലാൻമഹാങ്കുശാൻ। പ്രഗൃഹ്യ ക്ഷിപ്രമാപേതുഃ പരസ്പരജിഘാംസയാ॥ 8-59-3 (57936) ബാണജ്യാതലശബ്ദേന ദ്യാം ദിശഃ പ്രദിശോ വിയത്। പൃഥിവീം നേമിഘോഷേണ നാദയന്തോഽഭ്യയുഃ പരാൻ॥ 8-59-4 (57937) തേന ശബ്ദേന മഹതാ സംഹൃഷ്ടാശ്ചക്രുരാഹവം। വീരാ വീരൈർമഹാപ്തോരകലഹാന്തം തിതീർഷവഃ॥ 8-59-5 (57938) ജ്യാതലത്രധനുഃശബ്ദാഞ്ശസ്ത്രാണാം ച നിപാത്യതാം। താഡിതാനാം ച പതതാ നിനാദാംശ്ച പദാതിനാം॥ 8-59-6 (57939) ബാണശബ്ദാംശ്ച വിവിധാഞ്ശൂരാണാം ചാഭിഗർജതാം। ശ്രുത്വാ ഗജാ ഭൃശം ത്രേസുഃ പേതുർമംലുശ്ച സൈനികാഃ॥ 8-59-7 (57940) തേഷാം നിനദതാം ചൈവ ശസ്ത്രവർഷം ച മുഞ്ചതാം। ബഹൂനാധിരഥിർവീരഃ പ്രമമാഥേഷുഭിഃ പരാൻ॥ 8-59-8 (57941) പഞ്ച പാഞ്ചാലവീരാണാം രഥാന്ദശ ച പഞ്ച ച। സാശ്വസൂതധ്വജാൻകർണഃ ശരൈർനിന്യേ യമക്ഷയം॥ 8-59-9 (57942) യോധമുഖ്യാ മഹാവീര്യാഃ പാണ്ഡൂനാം കർണമാഹവേ। ശിക്ഷിതാസ്തമഭിദ്രുത്യ പരിവവ്രുഃ സമന്തതഃ॥ 8-59-10 (57943) തതഃ കർണോ ദ്വിഷത്സേനാം ശരവർഷൈർവിലോഡയൻ। വിജഗാഹാണ്ഡജാകീർണാം പദ്മിനീമിവ യൂഥപഃ॥ 8-59-11 (57944) ദ്വിഷത്സൈന്യമവസ്കന്ദ്യ രാധേയോ ധനുരുത്തമം। വിധുന്വാനഃ ശിതൈർബാണൈഃ ശിരാംസ്യുൻമഥ്യ പാതയത്॥ 8-59-12 (57945) `ഹസ്തിനഃ സമഹാമാത്രാൻസാശ്വാരോഹാൻഹയാനപി। രഥിനോഽപ്യേകബാണേന ഭ്രമതശ്ചാവപാതയത്'॥ 8-59-13 (57946) വർമ വാ ചർമ വാഽശ്രിത്യ നിപാതമപി ദേഹിനഃ। വിഷേഹുർനാസ്യ സംസ്പർശം ദ്വിതീയസ്യ പതത്ത്രിണഃ॥ 8-59-14 (57947) വർമയുക്തേഷു ദേഹേഷു ധനുഷോഽസ്യഞ്ശിതാഞ്ശരാൻ। മൌർവ്യാ തലത്രേ ന്യഹനത്കശയാ വാജിനോ യഥാ॥ 8-59-15 (57948) പാണ്ഡുസൃഞ്ജയപാഞ്ചാലാഞ്ശരഗോചരമാഗതാൻ। മമർദ തരസാ കർണഃ സിംഹോ മൃഗഗണാനിവ॥ 8-59-16 (57949) തതഃ പാഞ്ചാലപുത്രശ്ച ദ്രൌപദേയാശ്ച മാരിഷ। യമൌ ച യുയുധാനശ്ച ത്വരിതാഃ കർണമഭ്യയുഃ॥ 8-59-17 (57950) തേഷു വ്യായച്ഛമാനേഷു കുരുപാഞ്ചാലപാണ്ഡുഷു। പ്രിയാനസൂന്രണേ ത്യക്ത്വാ യോധാ ജഘ്നുഃ പരസ്പരം॥ 8-59-18 (57951) സുസന്നദ്ധാഃ കവചിനഃ സശിരസ്ത്രാണഭൂഷണാഃ। ഗദാഭിർമുസലൈശ്ചാന്യേ പരിഘൈശ്ച മഹാബാലാഃ॥ 8-59-19 (57952) സമഭ്യധാവന്ത ഭൃശം കാലദണ്ഡൈരിവോദ്യതൈഃ। നർദന്തശ്ചാഹ്വയന്തശ്ച പ്രവൽഗന്തശ്ച മാരിഷ॥ 8-59-20 (57953) തതോ നിജഘ്നുരന്യോന്യം പേതുശ്ചാന്യോന്യതാഡിതാഃ। വമന്തോ രുധിരം ഗാത്രൈർവിമസ്തിഷ്കേക്ഷമായുധാഃ॥ 8-59-21 (57954) ദന്തപൂർണൈഃ സരുധിരൈർവക്രൈർദാഡിമസന്നിഭൈഃ। ജീവന്ത ഇവ ചാപ്യേകേ തസ്ഥുഃ ശസ്ത്രൌഘബൃംഹിതാഃ॥ 8-59-22 (57955) പരശ്വഥൈശ്ചാപ്യപരേ പട്ടസൈരസിഭിസ്തഥാ। ശക്തിഭിർഭിണ്ഡിപാലൈശ്ച നഖരപ്രാസതോമരൈഃ॥ 8-59-23 (57956) തതക്ഷുശ്ചിച്ഛിദുശ്ചാന്യേ ബിഭിദുശ്ചിക്ഷിപുസ്തഥാ। സഞ്ചകർതുശ്ച ജഘ്നുശ്ച രാജന്യോധാ മഹാരണേ॥ 8-59-24 (57957) പേതുരന്യോന്യനിഹതാ വ്യസവോ രുധിരോക്ഷിതാഃ। ക്ഷരന്തഃ സ്വരസം രക്തം പ്രകൃത്താശ്ചന്ദനാ ഇവ॥ 8-59-25 (57958) രഥൈ രഥാ വിനിഹതാ ഹസ്തിഭിശ്ചാപി ഹസ്തിനഃ। നരൈർനരാ ഹതാഃ പേതുരശ്വാശ്ചാശ്വൈഃ സഹസ്രശഃ॥ 8-59-26 (57959) ധ്വജാഃ ശിരാംസി ച്ഛിന്നാഃ പേതുർമഹീതലേ॥ `വധ്യതാം ദാരുണാഃ ശബ്ദാഃ പതതാം സ്തനതാമപി। 8-59-27 (57960) ക്ഷുരൈർഭല്ലാർധചന്ദ്രൈശ്ച ച്ഛിന്നാഃ പേതുർമഹീതലേ॥ നരാശ്വേഭരഥാനാം ഹിനരാശ്വേഭരഥൈസ്തഥാ'॥ 8-59-28 (57961) നരാംശ്ച നാഗാംശ്ച രഥാൻഹയാൻമമൃദുരാഹവേ॥ 8-59-29 (57962) അശ്വാരോഹൈർഹതാഃ ശൂരാശ്ഛിന്നഹസ്താശ്ച ദന്തിനഃ। സപതാകാധ്വജാഃ പേതുർവിശീർണാ ഇവ പർവതാഃ॥ 8-59-30 (57963) പത്തിഭിശ്ച സമാപ്ലുത്യ ദ്വിരദാഃ സ്യന്ദനാസ്തഥാ। ഹതാശ്ച ഹന്യമാനാശ്ച പതിതാശ്ചൈവ സർവശഃ॥ 8-59-31 (57964) അശ്വാരോഹാഃ സമാസാദ്യ ത്വരിതാഃ പത്തിഭിർഹതാഃ। സാദിഭിഃ പത്തിസംഘാശ്ച നിഹതാ യുധി ശേരതേ॥ 8-59-32 (57965) മൃദിതാനീവ പദ്മാനി പ്രംലാനാ ഇവ ച സ്രജഃ। ഹതാനാം വദനാന്യാസൻഗാത്രാണി ച മഹാഹവേ॥ 8-59-33 (57966) രൂപാണ്യത്യർഥകാന്താനി ദ്വിരദാശ്വനൃണാം നൃപ। സമുന്നാനീവ വസ്ത്രാണി യയുർദുർദുർശതാം പരാം॥ ॥ 8-59-34 (57967) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 59 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-59-4 ദ്യാംസ്വർഗം। വിയദന്തരിക്ഷം॥ 8-59-11 അണ്ഡജൈർജലപക്ഷിഭിഃ സാരസാദിഭിരാകീർണാം വ്യാപ്താം॥ 8-59-15 മൌർവ്യാ മൌർവീച്യുതൈഃ ശരൈർബാണൈസ്തലത്രേ ജ്യാഘാതവാരണസ്ഥാനേ ന്യഹനത്॥ 8-59-18 വ്യായച്ഛമാനേഷു യതമാനേഷു॥ 8-59-19 പരിഘൈർഹതാ ഇതി ശേഷഃ। സമഭ്യധാവന്തേത്യുത്തരേണാന്വയഃ॥ 8-59-21 മസ്തിഷ്കം ശിരോഭാഗസ്ഥമാംസപിണ്ഡഃ॥ 8-59-23 പരശ്വഥൈസ്തതക്ഷുഃ। പട്ടശൈരസിഭിശ്ച ചിച്ഛിദുഃ। ശക്തിഭിംർബിഭിദുഃ। ഭിന്ദിപാലൈശ്ചിക്ഷിപുഃ। നഖരൈഃ സഞ്ചകർതുഃ। പ്രാസതോമരൈർജഘ്നുഃ॥ 8-59-25 ചന്ദനാ രക്തചന്ദനാഃ॥ 8-59-33 പദ്മാനീവ ബദനാനി। സ്രജഇവ ഗാത്രാണി॥ 8-59-34 സമുന്നാനി ക്ഷാരക്ലിന്നാനി മലിനാനി॥ 8-59-59 ഏകോനഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 060

॥ ശ്രീഃ ॥

8.60. അധ്യായഃ 060

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ഗജയുദ്ധം॥ 1 ॥ സങ്കുലയുദ്ധം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-60-0 (57968) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-60-0x (4983) ഹസ്തിഭിസ്തു മഹാമാത്രാസ്തവ പുത്രേണ ചോദിതാഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം ഘ്നതേത്യാശു ക്രുദ്ധാഃ പാർഷതമഭ്യയുഃ॥ 8-60-1 (57969) പ്രാച്യാശ്ച ദാക്ഷിണാത്യാശ്ച പ്രവരാ ഗജയോധിനഃ। അംഗാ വംഗാശ്ച പുണ്ഡ്രാശ്ച മാഗധാസ്താംരലിപ്തകാഃ॥ 8-60-2 (57970) മേകലാഃ കോശലാ മദ്രാ ദശാർണാ നിഷധാസ്തഥാ। ഗജയുദ്ധേഷു കുശലാഃ കലിംഗൈഃ സഹ ഭാരത॥ 8-60-3 (57971) ശരതോമരനാരാചൈർവൃഷ്ടിമന്ത ഇവാംബുദാഃ। സിഷിചുസ്തേ തതഃ സർവേ പാഞ്ചാലബലമാഹവേ॥ 8-60-4 (57972) താനഭിദ്രവതോ നാഗാൻമദവേഗസമുദ്ധതാൻ। വിപാഠക്ഷുരനാരാചൈർധൃഷ്ടദ്യുംനോ ഹ്യവീവൃഷത്॥ 8-60-5 (57973) ഏകൈകം ദശഭിഃ ഷ·ഡ്ഭിരഷ്ടാഭിരപി പാർഷതഃ। ദ്വിരദാനഭിവിവ്യാധ ക്ഷിപ്രം ഗിരിനിഭാഞ്ശരൈഃ॥ 8-60-6 (57974) പ്രച്ഛാദ്യമാനം ദ്വിരദൈർമേഘൈരിവ ദിവാകരം। പര്യയുഃ പാണ്ഡുപാഞ്ചാലാ നദന്തോ ഹ്യാത്തകാർമുകാഃ॥ 8-60-7 (57975) താന്നാഗാനഭിവർഷന്തോ ജ്യാതലത്രവിനാദിനഃ। വീരനൃത്യം പ്രനൃത്യന്തഃ ശൂരതാലപ്രചോദിതൈഃ। നകുലഃ സഹദേവശ്ച ദ്രൌപദേയാഃ പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-60-8 (57976) സാത്യകിശ്ച ശിഖണ്ഡീ ച ചേകിതാനശ്ച വീര്യവാൻ। സമന്താത്സിഷിചുർവീരാ മേഘാസ്തോയൈരിവാചലാൻ॥ 8-60-9 (57977) തേ ംലേച്ഛൈഃ പ്രേഷിതാ നാഗാ നരാനശ്വാന്രഥാനപി। ഹസ്തൈരാക്ഷിപ്യ മമൃദുഃ പദ്ഭിശ്ചാപ്യതിമന്യവഃ॥ 8-60-10 (57978) ബിഭിദുശ്ച വിഷാണാഗ്രൈഃ സമാക്ഷിപ്യ ച ചിക്ഷിപുഃ। വിഷാണലഗ്നാശ്ചാപ്യന്യേ പരിപേതുർവിഭീഷണാഃ॥ 8-60-11 (57979) പ്രമുഖേ വർതമാനം തു ദ്വിപമംഗസ്യ സാത്യകിഃ। നാരാചേനോഗ്രവേഗേന ഭിത്ത്വാ മർമാണ്യതാഡയത്॥ 8-60-12 (57980) തസ്യാവർജിതകായസ്യ ദ്വിരദാദുത്പതിഷ്യതഃ। നാരാചേനാഹനദ്വക്ഷഃ സാത്യകിഃ സോഽപതദ്ഭുവി॥ 8-60-13 (57981) പുണ്ഡ്രസ്യാപതതോ നാഗം ചലന്തമിവ പർവതം। സഹദേവഃ പ്രസന്നാഗ്രൈർനാരാചൈരഹനത്ത്രിഭിഃ॥ 8-60-14 (57982) വിപതാകം വിയന്താരം വിവർമധ്വജജീവിതം। തം കൃത്വാ ദ്വിരദം ഭൂയഃ സഹദേവോഽംഗമഭ്യയാത്॥ 8-60-15 (57983) സഹദേവം തു നകുലോ വാരയിത്വാംഗമാർദയത്। നാരാചൈര്യമദണ്ഡാഭൈസ്ത്രിഭിർനാഗം ശതേന തം॥ 8-60-16 (57984) ദിവാകരകപ്രഖ്യാനംഗശ്ചിക്ഷേപ തോമരാൻ। നകുലായ ശതാന്യഷ്ടൌ ത്രിധൈകൈകം തു സോഽച്ഛിനത്॥ 8-60-17 (57985) തഥാഽർധചന്ദ്രേണ ശിരസ്തസ്യ ചിച്ഛേദ പാണ്ഡവഃ। സ പപാത ഹതോ ംലേച്ഛസ്തേനൈവ സഹ ദന്തിനാ॥ 8-60-18 (57986) അഥാംഗപുത്രേ നിഹതേ ഹസ്തിശിക്ഷാവിശാരദേ। അംഗാഃ ക്രുദ്ധാ മഹാമാത്രാ നാഗൈർനകുലമഭ്യയുഃ॥ 8-60-19 (57987) ചലത്പതാകൈഃ സുമുഖൈർഹേമകക്ഷ്യാതനുച്ഛദൈഃ। മിമർദിഷന്തസ്ത്വരിതാഃ പ്രദീപ്തൈരിവ പർവതൈഃ॥ 8-60-20 (57988) മേകലോത്കലകാലിംഗാ നിഷധാസ്താംരലിപ്തകാഃ। ശരതോമരവർഷാണി വിമുഞ്ചന്തോ ജിഘാംസവഃ॥ 8-60-21 (57989) തൈശ്ഛാദ്യമാനം നകുലം നിശാകരമിവാംബുദൈഃ। പരിപേതുഃ സുസംരബ്ധാഃ പാണ്ഡുപാഞ്ചാലസാത്യകാഃ॥ 8-60-22 (57990) തതസ്തദഭവദ്യുദ്ധം രഥിനാം ഹസ്തിഭിഃ സഹ। സൃജതാം ശരവർഷാണി തോമരാംശ്ച സഹസ്രശഃ॥ 8-60-23 (57991) നാഗാനാം പ്രാസ്ഫുടൻകുംഭാ മർമാണി ച നഖാനി ച। ദന്താശ്ചൈവാതിവിദ്ധാനാം നാരാചൈർഹേമഭൂഷണൈഃ॥ 8-60-24 (57992) തേഷാമഷ്ടൌ മഹാനാഗാംശ്ചതുഃഷഷ്ട്യാ സുതേജനൈഃ। നാരാചൈഃ സഹദേവസ്താൻപാതയാമാസ സാദിഭിഃ॥ 8-60-25 (57993) അഞ്ജോഗതിഭിരായംയ പ്രയത്നാദ്ധനുരുത്തമം। നാരാചൈരഹനന്നാഗാന്നകുലഃ കുലനന്ദനഃ॥ 8-60-26 (57994) തതഃ പാഞ്ചാലശൈനേയൌ ദ്രൌപദേയാഃ പ്രഭദ്രകാഃ। ശിഖണ്ഡീ ച മഹാനാഗാൻസിഷിചുഃ ശരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-60-27 (57995) തേ പാണ്ഡുയോധാംബുധരൈഃ ശത്രുദ്വിരദപർവതാഃ। ബാണവർഷൈർഹതാഃ പേതുർവജ്രവർഷൈരിവാചലാഃ॥ 8-60-28 (57996) ഏവം ഹത്വാ തവ ഗജാംസ്തേ പാണ്ഡുരഥകുഞ്ജരാഃ। ദ്രുതം സേനാം ച വർഷന്തോ ഭിന്നകൂലാമിവാപഗാം॥ 8-60-29 (57997) താം തേ സേനാം സമാലോഡ്യ പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സൈനികാഃ। വിക്ഷോഭയിത്വാ ച പുനഃ കർണം സമഭിദുദ്രുവുഃ॥ ॥ 8-60-30 (57998) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 60 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-60-7 പ്രച്ഛാദ്യമാനം ധൃഷ്ടദ്യുംനം॥ 8-60-13 ആവർജിതഃ പ്രഹാരവശ്ചനേന രക്ഷിതഃ കായോ യേന തസ്യ॥ 8-60-60 ഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 061

॥ ശ്രീഃ ॥

8.61. അധ്യായഃ 061

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കൃഷ്ണേനാർജുനംപ്രതി കുരൂണാം യുധിഷ്ഠിരഗ്രഹണോദ്യമകഥനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-61-0 (57999) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-61-0x (4984) തേഷാം പ്രവൃത്തേ സംഗ്രാമേ വിപുലേ ശോണിതോദകേ। രരാജ ലോഹിതേനോർവീ സംസിക്താ ബഹുധാ ഭൃശം॥ 8-61-1 (58000) തതോ രജസി സംശാന്തേ പ്രകാശഃ സർവതോഽഭവത്। ഏതസ്മിന്നന്തരേ പാർഥം കൃഷ്ണോ വചനമബ്രവീത്। ദർശയന്നിവ കൌന്തേയം ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-61-2 (58001) ഏഷ പാണ്ഡവ തേ ഭ്രാതാ ധാർതരാഷ്ട്രൈർമഹാബലൈഃ। ജിഘാംസുഭിർമഹേഷ്വാസൈഃ ശീഘ്രം പാർഥോഽനുസാര്യതേ॥ 8-61-3 (58002) തമന്വഗേവ പാഞ്ചാലാശ്ചേദിമാത്സ്യാശ്ച ഭാരത। അനുയാന്തി മഹാത്മാനം പരീപ്സന്തോ മഹാജവാഃ॥ 8-61-4 (58003) ഏഷ ദുര്യോധനഃ പാർഥ ഗജാനീകേന ദംശിതഃ। രാജാ സർവസ്യ ലോകസ്യ രാജാനമനുധാവതി॥ 8-61-5 (58004) ജിഘാംസുഃ പുരുഷവ്യാഘ്രം ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതോ ബലീ। ആശീവിഷസമസ്പർശൈഃ സർവായുധവിശാരദൈഃ॥ 8-61-6 (58005) നദദ്ഭിഃ സിംഹനാദാംശ്ച ധമദ്ഭിശ്ചാപി വാരിജാൻ। ബലവദ്ഭിർമഹേഷ്വാസൈർവിധൂന്വാനൈർധനൂംഷി ച॥ 8-61-7 (58006) ഏതേ ജിഘൃക്ഷവോ യാന്തി ദ്വിപാശ്വരഥപത്തയഃ। യുധിഷ്ഠിരം ധാർതരാഷ്ട്രോ രത്നോത്തമമിവാർഥിനഃ॥ 8-61-8 (58007) പശ്യ സാത്വതഭീമാഭ്യാം നിരുദ്ധാ വിഷ്ഠിതാഃ പുനഃ। ജിഹീർഷവോഽമൃതം ദൈത്യാഃ ശക്രാഗ്നിഭ്യാമിവാഹവേ॥ 8-61-9 (58008) ഏതേ ബഹുത്വാത്ത്വരിതാഃ പുനർഗച്ഛന്തി പാണ്ഡവം। സമുദ്രമിവ വാര്യോഘാഃ പ്രാവൃട്കാലേ മഹാരഥാഃ॥ 8-61-10 (58009) മൃത്യോർമുഖഗതം മന്യേ കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം। ഹുതമഗ്നൌ ച കൌന്തേയം ദുര്യോധനവശം ഗതം॥ 8-61-11 (58010) യഥായുക്തമനീകം ഹി ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ പാണ്ഡവ। നാസ്യ ശക്രോഽപി മുച്യേത സംപ്രാപ്തോ ബാണഗോചരം॥ 8-61-12 (58011) ദുര്യോധനസ്യ വീരസ്യ ശരൌഘാഞ്ശീഘ്രമസ്യതഃ। സങ്ക്രുദ്ധസ്യാന്തകസ്യേവ കോ വേഗം സംസഹേദ്രണേ॥ 8-61-13 (58012) രസതസ്തസ്യ വീരസ്യ ദ്രൌണേഃ ശാരദ്വതസ്യ ച। കർണസ്യ ചേഷുവേഗോ വൈ പർവതാനപി ശാതയേത്॥ 8-61-14 (58013) കർണേന ച കൃതോ രാജാ വിമുഖോഽദ്യ തു ദൃശ്യതേ॥ 8-61-15 (58014) ബലവാംʼല്ലുഘുഹസ്തശ്ച കൃതീ യുദ്ധവിശാരദഃ। രാധേയഃ പാണ്ഡവശ്രേഷ്ഠം ശക്തഃ പീഡയിതും രണേ। സഹിതോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രൈഃ ശൂരൈർമഹാബലൈഃ॥ 8-61-16 (58015) തസ്യൈഭിര്യുധ്യമാനസ്യ സംഗ്രാമേ ശംസിതാത്മനഃ। അന്യൈരപി ച പാർഥസ്യ കൃതം കർമ മഹാരഥൈഃ॥ 8-61-17 (58016) ഉപവാസകൃശോ രാജാ ഭൃശം ഭരതസത്തമഃ। ബ്രാഹ്മോ ബലേ സ്ഥിതോ ഹ്യേഷ ന ക്ഷാത്രേ ഹി ബലേ വിഭുഃ॥ 8-61-18 (58017) കർണേന ചാഭിയുക്തോഽയം ഭൂപതിഃ ശത്രുതാപനഃ। സംശയം സമനുപ്രാപ്തഃ പാണ്ഡവോ വൈ യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-61-19 (58018) ന ജീവതി മഹാരാജോ മന്യേ പാർഥ യുധിഷ്ഠിരഃ। യദ്ഭീമസേനഃ സഹതേ സിംഹനാദമമർഷണഃ॥ 8-61-20 (58019) നർദതാം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം പുനഃപുനരരിന്ദമഃ। ധമതാം ച മഹാശംഖാൻസംഗ്രാമേ ജിതകാശിനാം॥ 8-61-21 (58020) യുധിഷ്ഠിരം പാണ്ഡവേയം ഹതേതി ഭരതർഷഭ। സഞ്ചോദയത്യസൌ കർണോ ധാർതരാഷ്ട്രാൻമഹാബലാൻ॥ 8-61-22 (58021) സ്ഥൂണാകർണാസ്ത്രജാലേന പാർഥ പാശുപതേന ച। പ്രച്ഛാദയന്തി രാജാനമനുയാന്തി മഹാരഥാഃ॥ ॥ 8-61-23 (58022) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 61 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-61-9 ജിഹീർഷവോ യുധിഷ്ഠിരം ഹർതുമിച്ഛന്തഃ॥ 8-61-17 തസ്യ യുധിഷ്ഠിരസ്യ കർമ കർതവ്യം പരാജയാഖ്യം। ഏഭിർദുര്യോധനാദിഭിഃ കൃതം നിഷ്പാദിതം॥ 8-61-18 തത്ര ഹേതുഃ। ബ്രാഹ്മേ ബലം ക്ഷമായാം ക്ഷാത്രേ ബലേ നിഷ്ഠുരത്വേ॥ 8-61-22 ഹത നാശയതേതി കർണശ്ചോദയതീതി സംബന്ധഃ॥ 8-61-23 സ്ഥൂണാകർണോ ഗന്ധർവഃ॥ 8-61-61 ഏകഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 062

॥ ശ്രീഃ ॥

8.62. അധ്യായഃ 062

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കൃഷ്ണേനാർജുനംപ്രതി യുധിഷ്ഠിരസ്യ കർണേന പരാഭവകഥനപൂർവകം കർണയുദ്ധപ്രദർശനം॥ 1 ॥ തഥാ ഭീമസേനയുദ്ധപ്രദർശനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-62-0 (58023) ശ്രീഭഗവാനുവാച। 8-62-0x (4985) ആതുരോ മേ മതോ രാജാ അവിപഹ്യശ്ച ഭാരത। യഥൈനമനുവർതന്തേ പഞ്ചാലാഃ സഹ പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-62-1 (58024) ത്വരമാണാസ്ത്വരാകാലേ സർവശസ്ത്രഭൃതാം വരാഃ। മജ്ജന്തമിവ പാതാലേ ബലിനോ ഹ്യുജ്ജിഹീർഷവഃ॥ 8-62-2 (58025) ന കേതുർദൃശ്യതേ രാജ്ഞഃ കർണസ്യ പിഹിതഃ ശരൈഃ। പശ്യതോര്യമയോഃ പാർഥ സാത്യകേശ്ച ശിഖണ്ഡിനഃ॥ 8-62-3 (58026) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ ഭീമസ്യ ശതാനീകസ്യ വാ വിഭോ। പാഞ്ചാലാനാം ച സർവേഷാം ചേദീനാം ചൈവ ഭാരത॥ 8-62-4 (58027) ഏഷ കർണോ രണേ പാർഥ പാണ്ഡവാനാമനീകിനീം। ശരൈർവിധ്വംസയാമാസ നലിനീമിവ കുഞ്ജരഃ॥ 8-62-5 (58028) ഏതേ ദ്രവന്തി രഥിനസ്ത്വദീയാഃ പാണ്ഡുനന്ദന। പശ്യ പശ്യ യഥാ പാർഥ ഗച്ഛന്ത്യേതേ മഹാരഥാഃ॥ 8-62-6 (58029) ഏതേ ഭാരത മാതംഗാഃ കർണേനാഭിഹതാഃ ശരൈഃ। ആർതനാദാന്വികുർവാണാ വിദ്രവന്തി ദിശോ ദശ॥ 8-62-7 (58030) രഥാനാം ദ്രവതേ വൃന്ദമേതച്ചൈവ സമന്തതഃ। ദ്രാവ്യമാണം രണേ പാർഥ കർണേനാമിതതേജസാ॥ 8-62-8 (58031) ഹസ്തികക്ഷ്യാം രണേ പശ്യ ചരന്തീം തത്രതത്ര ഹ। രഥസ്ഥം സൂതപുത്രസ്യ കേതും കേതുമതാം വര॥ 8-62-9 (58032) അസൌ ധാവതി രാധേയോ ഭീമസേനരഥം പ്രതി। കിരഞ്ശരശതാന്യേവ വിനിഘ്നംസ്തവ വാഹിനീം॥ 8-62-10 (58033) ഏതേ നശ്യന്തി പാഞ്ചാലാ ദ്രാവ്യമാണാ മഹാത്മനാ। ശക്രേണേവ യഥാ ദൈത്യാ ദ്രാവ്യമാണാ മഹാത്മനാ॥ 8-62-11 (58034) ഏഷ കർണോ രണേ ജിത്വാ പാഞ്ചാലാൻപാണ്ഡുസൃഞ്ജയാൻ। ദിശോ വിപ്രേക്ഷതേ സർവാസ്ത്വദർഥമിതി മേ മതിഃ॥ 8-62-12 (58035) ഏഷ കർണോ ധനുഃശ്രേഷ്ഠം വിധൂന്വൻബഹുശോഭതേ। ശത്രും ജിത്വാ യഥാ ശക്രോ ദേവസംഖൈഃ സമാവൃതഃ॥ 8-62-13 (58036) ഏതേ നർദന്തി കൌരവ്യാ ദൃഷ്ട്വാ കർണസ്യ വിക്രമം। ത്രാസയന്തോ രണേ പാണ്ഡൂൻസൃഞ്ജയാംശ്ച സമന്തതഃ॥ 8-62-14 (58037) ഏഷ സർവാത്മനാ പാണ്ഡൂംസ്ത്രാസയിത്വാ മഹാരണേ। അഭിഭാഷതി രാധേയഃ സർവസൈന്യാനി മാനദ॥ 8-62-15 (58038) അഭിദ്രവത ഭദ്രം വോ ദ്രുതം ദ്രവത കൌരവാഃ। യഥാ ന ജീവവാൻകശ്ചിൻമുച്യേത യുധി സൃഞ്ജയഃ॥ 8-62-16 (58039) തഥാ കുരുത സംയത്താ വയം യാസ്യാമ പൃഷ്ഠതഃ। ഏവമുക്ത്വാ ഗതോ ഹ്യേഷ പൃഷ്ഠതോ വികിരഞ്ഛരാൻ॥ 8-62-17 (58040) പശ്യ കർണം രണേ പാർഥ ശ്വേതച്ഛത്രവിരാജിതം। ഉദയം പർവതം യദ്വച്ഛശാങ്കേനാഭിശോഭിതം॥ 8-62-18 (58041) പൂർണചന്ദ്രനികാശേന മൂർധ്നി ച്ഛത്രേണ ഭാരത। ധ്രിയമാണേന സമരേ ശ്രീമച്ഛതശലാകിനാ॥ 8-62-19 (58042) ഏഷ ത്വാം പ്രേക്ഷതേ കർണഃ സകടാക്ഷം ധനഞ്ജയ। ഉത്തമം യത്നമാസ്ഥായ ധ്രുവമേഷ്യതി സംയുഗേ॥ 8-62-20 (58043) പശ്യ ഹ്യേനം മഹാബാഹോ വിധുന്വാനം മഹദ്ധനുഃ। ശരാംശ്ചാശീവിഷാകാരാന്വിസൃജന്തം മഹാരണേ॥ 8-62-21 (58044) അസൌ നിവൃത്തോ രാധേയോ ദൃഷ്ട്വാ തേ വാനരധ്വജം। പ്രാർഥയൻസമരം പാർഥ ത്വയാ സഹ പരന്തപ। വധായ ഹ്യാത്മനോഽഭ്യേതി പാവകം ശലഭോ യഥാ॥ 8-62-22 (58045) കർണമേകാകിനം ദൃഷ്ട്വാ ധാർതരാഷ്ട്രോ രണാജിരേ। ത്വാം ച പാർഥാഭിസംരബ്ധം കർണം പ്രതി മഹാരഥം॥ 8-62-23 (58046) കൃതാഗസം ച രാധേയം ധർമാത്മനി യുധിഷ്ഠിരേ। അത്മാനം ച കൃതാർഥം ച സമീക്ഷ്യ ഭരതർഷഭ॥ 8-62-24 (58047) അസൌ ദുര്യോധനഃ ക്രുദ്ധോ രഥാനീകേന ഭാരത। രിരക്ഷിഷുഃ സുസംവൃത്തോ ധാർതരാഷ്ട്രോ നിവർതതേ॥ 8-62-25 (58048) സർവൈഃ സഹൈഭിർദുഷ്ടാത്മാ ബധ്യതാം ച പ്രയത്നതഃ। ത്വയാ യശശ്ച രാജ്യം ച സുഖം ചോത്തമമിച്ഛതാ॥ 8-62-26 (58049) അദീനയോർവിശ്രുതയോര്യുവയോര്യോത്സ്യമാനയോഃ। ദേവാസുരേ പാർഥ മൃധേ ദേവദാനവയോരിവ। പശ്യന്തു കൌരവാഃ സർവേ തവ പാർഥ പരാക്രമം॥ 8-62-27 (58050) ത്വാം ച ദൃഷ്ട്വാതിസംരബ്ധം കർണം ച ഭരതർഷം। അസൌ ദുര്യോധനഃ ക്രുദ്ധോ നോത്തരം പ്രതിപദ്യതേ॥ 8-62-28 (58051) ആത്മാനം ച കൃതാത്മാനം സമീക്ഷ്യ ഭരതർഷഭ। കൃതാഗസം ച രാധേയം ധർമാത്മനി യുധിഷ്ഠിരേ॥ 8-62-29 (58052) പ്രതിപദ്യസ്വ കൌന്തേയ പ്രാപ്തകാലമനന്തരം। ആര്യാം യുദ്ധേ മതിം കൃത്വാ പ്രത്യേഹി രഥയൂഥപം॥ 8-62-30 (58053) പഞ്ച ഹ്യേതാനി മുഖ്യാനി രഥാനാം രഥസത്തമ। ശതാന്യxxxxxxജലിനാം തിൻമതേജസാം॥ 8-62-31 (58054) പഞ്ച നാഘxxxxx ദ്വിഗുണാ വാജിനസ്തഥാ। അഭിസംഹത്യ കൌന്തേയ പദാതാഃ പ്രയുതാനി ച॥ 8-62-32 (58055) xxxxxxxx വീര ബലം താമഭിവർതതേ। ദ്രോമപുത്രം പുരസ്കൃത്യ തച്ഛീഘ്രം സന്നിഷൂദയ॥ 8-62-33 (58056) നികൃത്ത്യൈതദ്രഥാനീകം ബലിനം ലോകവിശ്രുതം। സൂതപുത്രേ മഹേഷ്വാസേ ദർശയാത്മാനമാത്മനാ॥ 8-62-34 (58057) xxxxxxxxxxxxxxxഭരതർഷഭ। xxxxxxxxxxxxx പാഞ്ചാലാനഭിഘാവതി। 8-62-35 (58058) xxxxxx ഹി പശ്യാമി ധൃഷ്ടദ്യുംനരർഥ പ്രതി। xxxxxx പാഞ്ചാലാനിതി മന്യേ പരന്തപ॥ 8-62-36 (58059) ആചചക്ഷേ പ്രിയം പാർഥ തവേദം ഭരതർഷഭ। രാജാസൌ കുശലീ ശ്രീമാന്ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-62-37 (58060) അസൌ ഭീമോ മഹാബാഹുഃ സന്നിവൃത്തശ്ചമൂയുഖേ। വൃതഃ സൃഞ്ജയ സൈന്യേന ശൈനേയേന ച ഭപ്തത॥ 8-62-38 (58061) വധ്യന്ത ഏതേ സമരേ കൌരവാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ഭീമസേനേന കൌന്തേയ പാഞ്ചാലൈശ്ച മഹാത്മഭിഃ॥ 8-62-39 (58062) സേനാ ഹി ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ വിമുഖാ വ്യദ്രവദ്രണാത്। വേഗേന ഭീമസേനസ്യ വിഹതാ വിവിധൈഃ ശരൈഃ॥ 8-62-40 (58063) വിപന്നസസ്യേവ മഹീ രുധിരേണ സമുക്ഷിതാ। ഭാരതീ ഭരതശ്രേഷ്ഠ സേനാ കൃപണദർശനാ॥ 8-62-41 (58064) നിവൃത്തം പശ്യ കൌന്തേയ ഭീമസേനം യുധാംപതിം। ആശീവിഷമിവ ക്രുദ്ധം തസ്മാദ്ദ്രവതി ഭാരതി॥ 8-62-42 (58065) പീതരക്താസിതസിതാസ്താരാചന്ദ്രാർകമണ്ഡിതാഃ। പതാകാ വിപ്രകീര്യന്തേ ഛത്രാണ്യേതാനി ചാർജുന॥ 8-62-43 (58066) സൌവർണാ രാജതാശ്ചൈവ തൈജസാശ്ച പൃഥഗ്വിധാഃ। കേതവോഽഭിനിപാത്യന്തേ ഹസ്ത്യശ്വം ച പ്രകീര്യതേ॥ 8-62-44 (58067) രഥേഭ്യഃ പ്രപതന്ത്യേതേ രഥിനോ വിഗതാസവഃ। നാനാവർണൈർഹതാ ബാണൈഃ പാഞ്ചാലൈരപലായിഭിഃ॥ 8-62-45 (58068) നിർമനുഷ്യാൻഗജാനശ്വാന്രഥാംശ്ചൈവ ധനഞ്ജയ। സമാദ്രവന്തി പാഞ്ചാലാ ധാർതരാഷ്ട്രാംസ്തരസ്വിനഃ॥ 8-62-46 (58069) വിമൃദ്രന്തി നരവ്യാഘ്രാ ഭീമസേനബലാശ്രയാത്। ബലം പരേഷാം ദുർധർഷം ത്യക്ത്വാ പ്രാണാനരിന്ദം॥ 8-62-47 (58070) ഏതേ നർദിന്തി പാഞ്ചാലാ ധ്മാപയന്തി ച വാരിജാൻ। അഭിദ്രവന്തി ച രണേ മൃദ്രന്തഃ സായകൈഃ പരാൻ॥ 8-62-48 (58071) പശ്യ സ്വർഗസ്യ മാഹാത്ംയം പാഞ്ചാലാ ഹി പരാക്രമാത്। ധാർതരാഷ്ട്രാന്വിനിഘ്നന്തോ വിശന്ത്യേതേ രഥോത്തമാൻ॥ 8-62-49 (58072) [ശസ്ത്രമാച്ഛിദ്യ ശത്രൂണാം സായുധാനാം നിരായുധാഃ। തേനൈവൈതാനമോഘാസ്ത്രാ നിഘ്നന്തി ച നദന്തി ച॥ 8-62-50 (58073) ശിരാംസ്യേതാനി പാത്യന്തേ ശത്രൂണാം ബാഹവോഽപി ച। രഥനാഗഹയാ വീരാ യശസ്യാഃ സർവ ഏവ ച]॥ 8-62-51 (58074) സർവതശ്ചാഭിപന്നൈഷാ ധാർതരാഷ്ട്രീ മഹാചമൂഃ। ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻമഹേഷ്വാസൈഃ പാഞ്ചാലൈഃ പരിപാത്യതേ॥ 8-62-52 (58075) സുഹൃദശ്ച പരാക്രാന്താഃ കൃപകർണാദയോ വിഭോ। നിവാരണേ മഹേഷ്വാസാഃ പാഞ്ചാലാനാം പരന്തപ॥ 8-62-53 (58076) അനിവൃത്താംശ്ച ഭീതാംസ്താന്ധാർതരാഷ്ട്രാൻപരന്തപ। ധൃഷ്ടദ്യുംനമുഖാ വീരാ ഘ്നന്തി ശത്രൂൻസഹസ്രശഃ॥ 8-62-54 (58077) രഥാശ്ച വിവിധാഃ സർവേ നിവൃത്തേ ഭരതർഷഭേ। വിവർണമുഖഭൂയിഷ്ഠാ ധാർതരാഷ്ട്രീ മഹാചമൂഃ॥ 8-62-55 (58078) പശ്യ ഭീമേന നാരാചൈർഭിന്നാ നാഗാഃ പതന്ത്യമീ। വജ്രിവജ്രഹതാനീവ ശിഖരാണി ധരാഭൃതാം॥ 8-62-56 (58079) ഭീമസേനസ്യ നിർവിദ്ധാ ബാണൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। സ്വാന്യനീകാനി മൃദ്ഗന്തോ ദ്രവന്ത്യേതേ മഹാഗജാഃ॥ 8-62-57 (58080) `ഏതേ ദ്രവന്തി കുരവോ ഭീമസേനഭയാർദിതാഃ। ത്യക്ത്വാ രഥാൻഗജാംശ്ചൈവ ഹയാംശ്ചൈവ സഹസ്രശഃ॥ 8-62-58 (58081) ഹസ്ത്യശ്വരഥപത്തീനാം ദ്രവതാം നിഃസ്വനം ശൃണു। ഭീമസേനസ്യ നിനദം ദ്രാവയാനസ്യ കൌരവാൻ॥ 8-62-59 (58082) അഭിജാനാമി ഭീമസ്യ സിംഹനാദം പുനഃപുനഃ'। നദതഃ പാണ്ഡവേയസ്യ സംഗ്രാമേ ജിതകാശിനഃ॥ 8-62-60 (58083) ഏഷ നൈഷാദിരഭ്യേതി ദ്വിപമുഖ്യേന പാണ്ഡവം। വിസൃജംസ്തോമരാൻക്രുദ്ധോ ദണ്ഡപാണിരിവാന്തകഃ॥ 8-62-61 (58084) തസ്യ ചൈവ ഭുജൌ ഛിന്നൌ ഭീമസേനേന ഗർജതഃ। നാഗശ്ച ക്രകരപ്രഖ്യൈർനാരാചൈർദശഭിർഹതഃ॥ 8-62-62 (58085) ഹന്തൈതേ പുനരായാന്തി നാഗാ ഹ്യന്യേ പ്രഹാരിണഃ। നീലാഞ്ജനചയപ്രഖ്യാ മഹാമാത്രൈരധിഷ്ഠിതാഃ॥ 8-62-63 (58086) ശക്തിതോമരസംഘതൈർവിനിഘ്നന്തോ വൃകോദരം। സപ്തസപ്ത ച നാഗസ്ഥാ വൈജയന്ത്യശ്ച സധ്വജാഃ। നവത്യാ നിശിതൈർബാണൈശ്ഛിന്നാഃ പാർഥാഗ്രജേന തേ॥ 8-62-64 (58087) ദശഭിർദശഭിശ്ചൈകോ നാരാചൈർനിഹതോ ഗജഃ॥ 8-62-65 (58088) ന ചാസൌ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം ശ്രൂയതേ നിനദസ്തഥാ। പുരന്ദരസമേ ക്രുദ്ധേ നിവൃത്തേ ഭരതർഷഭേ॥ 8-62-66 (58089) അക്ഷൌഹിണ്യസ്തഥാ തിസ്രോ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സംഗതാഃ। ക്രുദ്ധേന ഭീമസേനേന നരസിംഹേന വാരിതാഃ॥ 8-62-67 (58090) ന ശക്നുവന്തി വൈ പാർഥം പാർഥിവാഃ സമുദീക്ഷിതും। മധ്യന്ദിനഗതം സൂര്യം യഥാ ദുർബലചക്ഷുഷഃ॥ 8-62-68 (58091) ഏതേ ഭീമസ്യ സന്ത്രസ്താഃ സിംഹസ്യേവേതരേ മൃഗാഃ। ശരൈഃ സന്ത്രാസിതാഃ സഹ്ഖ്യേ ന ലഭന്തേ സുഖം ക്വചിത്॥ 8-62-69 (58092) രാധേയോ ബഹുഭിഃ സാർധമസൌ ഗച്ഛതി വേഗിതഃ। വർധയിത്വാ തു ഭീരും തം പാർശ്വതോ ഹ്യാനയദ്ധനുഃ। തം പാലയൻമഹാരാജം ധാർതരാഷ്ട്രം ബലാന്വിതഃ॥ 8-62-70 (58093) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-62-71x (4986) ഏതച്ഛ്രുത്വാ മഹാബാഹുർവാസുദേവാദ്ധനഞ്ജയഃ। ഭീമസേനേന തത്കർമ കൃതം ദൃഷ്ട്വാ സുദുഷ്കരം। അർജുനോ വ്യധമച്ഛിഷ്ടാൻസംശപ്തകഗണാൻബഹൂൻ॥ 8-62-71 (58094) തേ വധ്യമാനാഃ പാർഥേന സംശപ്തകഗണാഃ പ്രഭോ। ശക്രസ്യാതിഥിതാം ഗത്വാ വിശോകാ ഹ്യഭവംസ്തദാ॥ 8-62-72 (58095) നാരായണാംസ്തു ഗോപാലാന്വ്യധമത്പാണ്ഡുനന്ദനഃ। ഉത്തമം വേxxxxxപ്താസ്ഥായ ചണ്ഡവായുർധനാനിവ॥ 8-62-73 (58096) അന്വകീര്യന്ത ഭീതാസ്തേ തത്രതത്രൈവ ഭാരത। ലുലിതാംശ്ച തതഃ ശൂരാനഹനത്പുരുഷോത്തമഃ॥ 8-62-74 (58097) പുനശ്ച പുരുഷവ്യാഘ്രഃ ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। ജഘാന ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ചതുർവിധബലാം ചമൂം॥ ॥ 8-62-75 (58098) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വിഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 62 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-62-9 ഹസ്തികക്ഷ്യാം കേതുമിതി സംബന്ധഃ॥ 8-62-19 ഛത്രേണോപലക്ഷിതഃ॥ 8-62-34 ദ്രോണപുത്രേ മഹേഷ്വാസേ ഇതി ക.ട.പാഠഃ॥ 8-62-62 ദ്വിഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 063

॥ ശ്രീഃ ॥

8.63. അധ്യായഃ 063

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

രണായ രാജ്ഞാം ദ്വന്ദ്വീഭാവഃ॥ 1 ॥ കർണേന ശിഖണ്ഡിപരാജയഃ॥ 2 ॥ ധൃഷ്ടദ്യുംനദുഃശാസനയോര്യുദ്ധം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-63-0 (58099) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-63-0x (4987) നിവൃത്തേ ഭീമസേനേ ച പാണ്ഡവേ ച യുധിഷ്ഠിരേ। വധ്യമാനേ ബലേ ചാപി മാമകേ പാണ്ഡുസൃഞ്ജയൈഃ॥ 8-63-1 (58100) ദ്രവമാണേ ബലൌഘേ ച നിരാക്രന്ദേ മുഹുർമുഹുഃ। `അവശേഷം ന പശ്യാമി മമ സൈന്യേഷു സഞ്ജയ॥ 8-63-2 (58101) അഹോ ബത ദശാം പ്രാപ്തോ ന ഹി ശക്ഷ്യാമി ജീവിതും। ജയകാങ്ക്ഷീ കഥം സൂത പുത്രാണാമനിവർതിനാം॥ 8-63-3 (58102) കഥം ജീവാമി നിഹതാഞ്ശ്രുത്വാ ച മമ സൈനികാൻ। ബഹുനാഽദ്യ കിമുക്തേന ദൈവം തേഷാം പരായണം'॥ 8-63-4 (58103) മാമകാഃ കിമകുർവന്ത തൻമമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ॥ 8-63-5 (58104) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-63-6x (4988) ദൃഷ്ട്വാ ഭീമം മഹാബാഹും തവ പുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ക്രോധരക്തേക്ഷണോ രാജൻഭീമസേനമഭിദ്രവത്॥ 8-63-6 (58105) `തിഷ്ഠതിഷ്ഠ പൃഥാപുത്ര പശ്യ മേഽദ്യ പരാക്രമം। അദ്യ ത്വാം പ്രേഷായഷ്യാമി യമസ്യ സദനം പ്രാതേ। ഇത്യുക്ത്വാ പ്രയയൌ കർണോ യത്ര ഭീമോ വ്യവസ്ഥിതഃ'॥ 8-63-7 (58106) താവകം തു ബലം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസേനാത്പരാങ്മുഖം। യത്നേന മഹതാ കർണഃ പര്യവസ്ഥാപയദ്ബലീ॥ 8-63-8 (58107) വ്യവസ്ഥാപ്യ മഹാബാഹുസ്തവ പുത്രസ്യ വാഹിനീം। പ്രത്യുദ്യയൌ തദാ കർണഃ പാണ്ഡവാന്യുദ്ധദുർമദാൻ॥ 8-63-9 (58108) പ്രത്യുദ്യയുശ്ച രാധേയം പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ। ധുന്വാനാഃ കാർമുകാണ്യാജൌ വിക്ഷിപന്തശ്ച സായകാൻ॥ 8-63-10 (58109) ഭീമസേനഃ ശിനേർനപ്താ ശിഖണ്ഡീ ജനമേജയഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച ബലവാൻസർവേ ചാപി പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-63-11 (58110) പാഞ്ചാലാനാം നരവ്യാഘ്രാഃ സമന്താത്ത്വ വാഹിനീം। അഭ്യദ്രവന്ത സങ്ക്രുദ്ധാഃ സമരേ ജിതകാശിനഃ॥ 8-63-12 (58111) തഥൈവ താവകാ രാജൻപാണ്ഡവാനാമനീകിനീം। അഭ്യദ്രവന്ത ത്വരിതാ ജിഘാംസന്തോ മഹാരഥാൻ॥ 8-63-13 (58112) രഥനാഗാശ്വകലിലം പത്തിധ്വജസമാകുലം। ബഭൂവ പുരുഷവ്യാഘ്ര സൈന്യമദ്ഭുതദർശനം॥ 8-63-14 (58113) ശിഖണ്ഡീ തു യയൌ കർണം ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ സുതം തവ। ദുഃശാസനം മഹാരാജ മഹാസേനഃ സമഭ്യയാത്॥ 8-63-15 (58114) നകുലോ വൃഷസേനം തു ചിത്രസേനം യുധിഷ്ഠിരഃ। ഉലൂകം സമരേ രാജൻസഹദേവഃ സമഭ്യയാത്॥ 8-63-16 (58115) സാത്യകിഃ ശകുനിം ചാപി ദ്രൌപദേയാശ്ച കൌരവാൻ। അർജുനം ച രണേ യത്തോ ദ്രോണപുത്രോ മഹാരഥഃ॥ 8-63-17 (58116) യുധാമന്യും മഹേഷ്വാസം ഗൌതമോഽഭ്യപതദ്രണേ। കൃതവർമാ ച ബലവാനുത്തമൌജസമാദ്രവത്॥ 8-63-18 (58117) ഭീമസേനഃ കുരൂൻസർവാൻപുത്രാംശ്ച തവ മാരിഷ। സഹാനീകാൻമഹാബാഹുരേക ഏവ ന്യവാരയത്॥ 8-63-19 (58118) ശിഖണ്ഡീ തു തതഃ കർണം വിചരന്തമഭീതവത്। ഭീഷ്മഹന്താ മഹാരാജ വാരയാമാസ പത്രിഭിഃ॥ 8-63-20 (58119) പ്രതിരുദ്ധസ്തതഃ കർണോ രോപാത്പ്രസ്ഫുരിതാധരഃ। ശിഖണ്ഡിനം ത്രിഭിർബാണൈർഭ്രുവോർമധ്യേഽഭ്യതാഡയത്॥ 8-63-21 (58120) ധാരയംസ്തു സ താന്വാണാഞ്ശിഖണ്ഡീ ബഹ്വശോഭത। രാജതഃ പർവതോ യദ്വത്ത്രിഭിഃ ശൃംഗൈഃ സമന്വിതഃ॥ 8-63-22 (58121) സോഽതിവിദ്ധോ മഹേഷ്വാസഃ സൂതപുത്രേണ സംയുഗേ। കർണം വിവ്യാധ സമരേ നവത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-63-23 (58122) തസ്യ കർണോ ഹയാൻഹത്വാ സാരഥിം ച ശരൈഃ। ഉൻമമാഥ ധ്വജം ചാസ്യ ക്ഷുരപ്രേണ മഹാരഥഃ॥ 8-63-24 (58123) ഹതാശ്വാത്തു തതോ യാനാദവപ്ലുത്യ മഹാരഥഃ। ശക്തിം ചിക്ഷേപ കർണായ സങ്ക്രുദ്ധഃ ശത്രുതാപനഃ॥ 8-63-25 (58124) താം ഛിത്ത്വാ സമരേ കർണസ്ത്രിഭിർഭാരത സായകൈഃ। ശിഖണ്ഡിനമഥാവിധ്യന്നവഭിർനിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-63-26 (58125) കർണചാപച്യുതാൻബാണാന്വർജയംസ്തു നരോത്തമഃ। അപയാതസ്തതസ്തൂർണം ശിഖണ്ഡീ ഭൃശവിക്ഷതഃ॥ 8-63-27 (58126) തതഃ കർണോ മഹാരാജ പാണ്ഡുസൈന്യാന്യശാതയത്। തൂലരാശിം സമാസാദ്യ യഥാ വായുർമഹാബലഃ॥ 8-63-28 (58127) ധൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാരാജ തവ പുത്രേണ പീഡിതഃ। ദുഃശാസനം ത്രിഭിർബാണൈഃ പ്രത്യവിധ്യത്സ്തനാന്തരേ॥ 8-63-29 (58128) തസ്യ ദുഃശാസനോ ബാഹും സവ്യം വിവ്യാധ മാരിഷ। സ തേന രുക്മപുംഖേന ഭല്ലേന നതപർവണാ॥ 8-63-30 (58129) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തു നിർവിദ്ധഃ ശരം ഘോരമമർഷണഃ। ദുഃശാസനായ സങ്ക്രുദ്ധഃ പ്രേഷയാമാസ ഭാരത॥ 8-63-31 (58130) ആപതന്തം മഹാവേഗം ധൃഷ്ടദ്യുംനസമീരിതം। ശരൈശ്ചിച്ഛേദ പുത്രസ്തേ ത്രിഭിരേവ വിശാംപതേ॥ 8-63-32 (58131) അഥാപരൈഃ ഷോഡശഭിർഭല്ലൈഃ കനകഭൂഷണൈഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം സമാസാദ്യ ബാഹ്വോരുരസി ചാർപയത്॥ 8-63-33 (58132) തതഃ സ പാർഷതഃ ക്രുദ്ധോ ധനുശ്ചിച്ഛേദ മാരിഷ। ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന തത ഉച്ചുക്രുശുർജനാഃ॥ 8-63-34 (58133) അഥാന്യദ്ധനുരാദായ പുത്രസ്തേ പ്രഹസന്നിവ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം ശരവ്രാതൈഃ സമന്താത്പര്യവാരയത്॥ 8-63-35 (58134) തവ പുത്രസ്യ തേ ദൃഷ്ട്വാ വിക്രമം സുമഹാത്മനഃ। വ്യസ്മയന്ത രണേ യോധാഃ സിദ്ധാശ്ചാപ്സരസസ്തഥാ॥ 8-63-36 (58135) ധൃഷ്ടദ്യുംനം തു പശ്യാമ ഘടമാനം മഹാബലം। ദുഃശാസനേന സംരുദ്ധം സിംഹേനേവ മഹാഗജം॥ ॥ 8-63-37 (58136) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ത്രിഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 63 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 064

॥ ശ്രീഃ ॥

8.64. അധ്യായഃ 064

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-64-0 (58137) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-64-0x (4989) തതഃ സരഥനാഗാശ്വാഃ പാഞ്ചാലാഃ പാണ്ഡുസൃഞ്ജയാഃ। സേനാപതിം പരീപ്സന്തോ രുരുധുസ്തനയം തവ॥ 8-64-1 (58138) തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്വം താവകാനാം പരൈഃ സഹ। ഘോരം പ്രാണഭൃതാം കാലേ ഭീമരൂപം പരന്തപ॥ 8-64-2 (58139) നകുലോ വൃഷസേനം തു വിദ്ധ്വാ പഞ്ചഭിരായസൈഃ। പിതുഃ സമീപേ തിഷ്ഠന്തം ത്രിഭിരന്ത്യൈരവിധ്യത॥ 8-64-3 (58140) നകുലം തു തതഃ ശൂരോ വൃഷസേനോ ഹസന്നിവ। നാരാചേന സുതീക്ഷ്ണേന വിവ്യാധ ഹൃദയേ ഭൃശം'॥ 8-64-4 (58141) സോഽതിവിദ്ധോ ബലവതാ ശത്രുണാ ശത്രുകർശന। ശത്രും വിവ്യാധ വിംശത്യാ സൂതം ചൈവാസ്യ സപ്തഭിഃ॥ 8-64-5 (58142) തതഃ ശരസഹസ്രേണ താവുഭൌ പുരുഷർഷഭൌ। അന്യോന്യമാച്ഛാദയതാം തവാഭജ്യത വാഹിനീ॥ 8-64-6 (58143) സ ദൃഷ്ട്വാ പ്രദ്രുതാം സേനാം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സൂതജഃ। നിവാരയാമാസ ബലാദനുപത്യ വിശാംപതേ॥ 8-64-7 (58144) `ഏതസ്മിന്നന്തരേ യുദ്ധം കഷ്ടമാസീദ്വിശാംപതേ'। നിവൃത്തേ തു തതഃ സൈന്യേ നകുലഃ കൌരവാന്യയൌ॥ 8-64-8 (58145) കർണപുത്രസ്തു സമരേ ഹിത്വാ നകുലമേവ തു। ജുഗോപ ചക്രം ത്വരിതോ രാധേയസ്യൈവ മാരിഷ॥ 8-64-9 (58146) ഉലൂകസ്തു രണേ ക്രുദ്ധഃ സഹദേവേന മാരിഷ। `നിവാരിതഃ ശരശതൈഃ ക്രുദ്ധേന രണമൂർധനി॥ 8-64-10 (58147) തസ്യാശ്വാംശ്ചതുരോ ഹത്വാ സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ। സാരഥിം പ്രേഷയാമാസ യമസ്യ സദനം പ്രതി॥ 8-64-11 (58148) ഉലൂകസ്തു തതോ യാനാദവപ്ലുത്യ വിശാംപതേ। ത്രിഗർതാനാം ബലം തൂർണം ജഗാമ പിതൃനന്ദനഃ॥ 8-64-12 (58149) സാത്യകിഃ ശകുനിം വിദ്ധ്വാ വിംശത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ധ്വജം ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന സൌബലസ്യ ഹസന്നിവ॥ 8-64-13 (58150) സൌബലസ്തസ്യ സമരേ ക്രുദ്ധോ രാജൻപ്രതാപവാൻ। വിദാര്യ കവചം ഭൂയോ ധ്വജം ചിച്ഛേദ കാഞ്ചനം॥ 8-64-14 (58151) തഥൈനം നിശിതൈർബാണൈഃ സാത്യകിഃ പ്രത്യവിധ്യത। സാരഥിം ച മഹാരാജ ത്രിഭിരേവ സമാർപയത്॥ 8-64-15 (58152) അഥാസ്യ വാഹാംസ്ത്വരിതഃ ശരൈർനിത്യേ യമക്ഷയം। തതോഽവപ്ലുത്യ സഹസാ ശകുനിർഭരതർഷഭ॥ 8-64-16 (58153) ആരുരോഹ രഥം തൂർണമുലൂകസ്യ മഹാത്മനഃ। അപോവാഹാഥ ശീഘ്രം സ ശൈനേയാദ്യുദ്ധശാലിനഃ॥ 8-64-17 (58154) സാത്യകിസ്തു രണ രാജംസ്താവകാനാമനീകിനീം। അഭിദുദ്രാവ വേഗേന തതോഽനീകമഭജ്വത॥ 8-64-18 (58155) ശൈനേയശരസഞ്ഛന്നം തവ സൈന്യം വിശാംപതേ। ഭേജേ ദശാ ദിശസ്തൂർണം ന്യപതച്ച ഗതാസുവത്॥ 8-64-19 (58156) ഭീമസേനം തവ സുതോ വാരയാമാസ സംയുഗേ॥ 8-64-20 (58157) തം തു ഭീമോ മുഹൂർതേന വ്യശ്വസൂതരഥധ്വജം। ചക്രേ ലോകേശ്വരം തത്ര തേനാതുഷ്യന്ത വൈ ജനാഃ॥ 8-64-21 (58158) തതോഽപായാന്നൃപസ്തസ്മാദ്ഭീമസേനഭയാർദിതഃ। കുരുസൈന്യം തതഃ സർവം ഭീമസേനമുപാദ്രവത്। തത്ര നാദോ മഹാനാസീദ്ധീമസേനം ജിഘാംസതാം॥ 8-64-22 (58159) യുധാമന്യുഃ കൃപം വിദ്ധ്വാ ധനുരസ്യാശു ചിച്ഛദേ। അഥാന്യദ്ധനുരാദായ കൃപഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ। യുധാമന്യോർധ്വജം സൂതം ഛത്രം ചാപാതയത്ക്ഷിതൌ॥ 8-64-23 (58160) തതോഽപായാദ്രഥേനൈവ യുധാമന്യുർമഹാരഥഃ॥ 8-64-24 (58161) ഉത്തമൌജാശ്ച ഹാർദിക്യം ഭീമം ഭീമപരാക്രമം। ഛാദയാമാസ സഹസാ മേഘോ വൃഷ്ട്യേവ പർവതം॥ 8-64-25 (58162) തദ്യുദ്ധമാസീത്സുമഹദ്ധോരരൂപം പരന്തപ। താദൃശം ന മയാ യുദ്ധം ദൃഷ്ടപൂർവം വിശാംപതേ॥ 8-64-26 (58163) കൃതവർമാ തതോ രാജന്നുത്തമൌജസമാഹവേ। ഹൃദി വിവ്യാധ സഹസാ രഥോപസ്ഥ ഉപാവിശത്॥ 8-64-27 (58164) സാരഥിസ്തമപോവാഹ രഥേന രഥിനാം വരം। തതസ്തു സാത്വതോ രാജൻപാണ്ഡുസൈന്യമഭിദ്രവത്॥ 8-64-28 (58165) [ദുഃശാസനഃ സൌബലശ്ച ഗജാനീകേന പാണ്ഡവം। മഹതാ പരിവാര്യൈവ ക്ഷുദ്രകൈരഭ്യതാഡയത്॥ 8-64-29 (58166) തതോ ഭീമഃ ശരശതൈർദുര്യോധനമമർഷണം। വിമുഖീകൃത്യ തരസാ ഗജാനീകമുപാദ്രവത്॥ 8-64-30 (58167) തമാപതന്തം സഹസാ ഗജാനീകം വൃകോദരഃ। ദൃഷ്ട്വൈവ സുഭൃശം ക്രുദ്ധോ ദിവ്യമസ്ത്രമുദൈരയത്॥ 8-64-31 (58168) ഗജൈർഗജാനഭ്യഹനദ്വജ്രേണേന്ദ്ര ഇവാസുരാൻ॥ 8-64-32 (58169) തതോഽന്തരിക്ഷം ബാണൌഘൈഃ ശലഭൈരിവ പാദപം। ഛാദയാമാസ സമരേ ഗജാന്നിഘ്നന്വൃകോദരഃ॥ 8-64-33 (58170) തതഃ കുഞ്ജരയൂഥാനി സമേതാനി സഹസ്രശഃ। വ്യധമത്തരസാ ഭീമോ മേഘസംഘാനിവാനിലഃ॥ 8-64-34 (58171) സുവർണജാലാപിഹിതാ മണിജാലൈശ്ച കുഞ്ജരാഃ। രേജുരഭ്യധികം സംഖ്യേ വിദ്യുത്വന്ത ഇവാംബുദാഃ॥ 8-64-35 (58172) തേ വധ്യമാനാ ഭീമേന ഗജാ രാജന്വിദുദ്രുവുഃ। കേചിദ്വിഭിന്നഹൃദയാഃ കുഞ്ജരാ ന്യപതൻഭുവി॥ 8-64-36 (58173) പതിതൈർനിപതദ്ഭിശ്ച ഗജൈർഹേമവിഭൂഷിതൈഃ। അശോഭത മഹീ തത്ര വിശീർണൈരിവ പർവതൈഃ॥ 8-64-37 (58174) ദീപ്താഭൈ രത്നവദ്ഭിശ്ച പതിതൈർഗജയോധിഭിഃ। രരാജ ഭൂമിഃ പതിതൈഃ ക്ഷീണപുണ്യൈരിവ ഗ്രഹൈഃ॥ 8-64-38 (58175) തതോ ഭിന്നകടാ നാഗാ ഭിന്നകുംഭകരാസ്തഥാ। ദുദ്രുവുഃ ശതശഃ സംഖ്യേ ഭീമസേനശരാഹതാഃ॥ 8-64-39 (58176) കേചിദ്വമന്തോ രുധിരം ഭയാർതാഃ പർവതോപമാഃ। വ്യദ്രവഞ്ഛരവിദ്ധാംഗാ ധാതുചിത്രാ ഇവാചലാഃ॥ 8-64-40 (58177) മഹാഭുജഗസങ്കാശൌ ചന്ദനാഗുരുരൂഷിതൌ। അപശ്യം ഭീമസേനസ്യ ധനുർവിക്ഷിപതോ ഭുജൌ॥ 8-64-41 (58178) തസ്യ ജ്യാതലനിർഘോഷം ശ്രുത്വാശനിസമസ്വനം। വിമുഞ്ചന്തഃ ശകൃൻമൂത്രം ഗജാഃ പ്രാദുദ്രുവുർഭൃശം॥ 8-64-42 (58179) ഭീമസേനസ്യ തത്കർമ രാജന്നേകസ്യ ധീമതഃ। നിഘ്നതഃ സർവഭൂതാനി രുദ്രസ്യേവ ച നിർബഭൌ॥] ॥ 8-64-43 (58180) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചതുഃഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 64 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 065

॥ ശ്രീഃ ॥

8.65. അധ്യായഃ 065

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-65-0 (58181) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-65-0x (4990) തതഃ ശ്വേതാശ്വസംയുക്തേ നാരായണസമാഹിതേ। തിഷ്ഠന്രഥവരേ ശ്രീമാനർജുനഃ സമപദ്യത॥ 8-65-1 (58182) തദ്ബലം നൃപതിശ്രേഷ്ഠ താവകം വിജയോ രണേ। വ്യക്ഷോഭയദുദീർണാശ്വം മഹോദധിമിവാനിലഃ॥ 8-65-2 (58183) ദുര്യോധനസ്തവ സുതഃ പ്രമത്തേ ശ്വേതവാഹനേ। അഭ്യേത്യ സഹസാ ക്രുദ്ധഃ സൈന്യാർധേനാഭിസംവൃതഃ॥ 8-65-3 (58184) പര്യവാരയദായാന്തം യുധിഷ്ഠിരമമർഷണം। ക്ഷുരപ്രാണാം ത്രിസപ്തത്യാ തതോഽവിധ്യത പാണ്ഡവം॥ 8-65-4 (58185) അക്രുധ്യത ഭൃശം തത്ര കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ। സ ഭല്ലാംസ്ത്രിംശതസ്തൂർണം തവ പുത്രേ ന്യവേശയത്॥ 8-65-5 (58186) തതോ ധാവന്ത കൌരവ്യാ ജിഘൃക്ഷന്തോ യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-65-6 (58187) ദുഷ്ടഭാവാൻപരാഞ്ജ്ഞാത്വാ സമവേതാ മഹാരഥാഃ। ആജഗ്മുസ്തം പരീപ്സന്തഃ കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-65-7 (58188) `സഞ്ജയ ഉവാച। 8-65-8x (4991) യുധിഷ്ഠിരശ്ചിത്രസേനം ശരവർഷൈരവാകിരത്। ചിത്രസേനസ്തു കൌന്തേയം സങ്ക്രുദ്ധഃ സമവാരയത്॥ 8-65-8 (58189) മുഹൂർതാദ്വിമുഖീകൃത്യ ചിത്രസേനം സ ധർമരാട്। താവകം സൈന്യമഭ്യഘ്നത്സമന്താന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-65-9 (58190) താവകാ ഹി മാബാഹോ ദുര്യോധനപുരോഗമാഃ। യുധിഷ്ഠിരം ജിഘൃക്ഷന്തഃ സർവസൈന്യം സമാക്ഷിപൻ॥ 8-65-10 (58191) ദൃഷ്ടപ്രഭാവാംസ്താൻമത്വാ സമവേതാൻമഹാരഥാൻ। ആജഗ്മുഃ സംപരീപ്സന്തഃ പാണ്ഡവേയം യുധിഷ്ഠിരം'॥ 8-65-11 (58192) നകുലഃ സഹദേവശ്ച ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച പാർഷതഃ। അക്ഷൌഹിണ്യാ പരിവൃതാസ്തേഽഭ്യധാവന്യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-65-12 (58193) ഭീമസേനശ്ച നാരാചൈർമൃദ്രംസ്തവ മഹാരഥാൻ। അഭ്യധാവദഭിപ്രേപ്സൂ രാജാനം ശത്രുഭിർവൃതം॥ 8-65-13 (58194) താംസ്തു സർവാൻമഹേഷ്വാസാൻകർണോ വൈകർതനോ വൃഷാ। ശരവർഷേണ മഹതാ പ്രത്യവാരയദാഗതാൻ॥ 8-65-14 (58195) ശരൌഘാന്വിസൃജന്തസ്തേ പ്രേയന്തശ്ച കുഞ്ജരാൻ। ന ശേകുര്യത്നവന്തോഽപി രാധേയം പ്രതിവീക്ഷിതും॥ 8-65-15 (58196) താംശ്ച സർവാൻമഹേഷ്വാസാൻസർവശസ്ത്രവിശാരദാൻ। മഹതാ ശരവർഷേണ രാധേയഃ പ്രത്യവാരയത്॥ 8-65-16 (58197) ദുര്യോധനം ച വിംശത്യാ നാരാചാനാം കൃതീ ബലീ। അവിധ്യത്തൂർണമഭ്യേത്യ സഹദേവോ മഹീപതിം॥ 8-65-17 (58198) സ വിദ്ധഃ സഹദേവേന രരാജ ബലസന്നിധൌ। പ്രഭിന്ന ഇവ മാതംഗോ രുധിരേണ പരിപ്ലുതഃ॥ 8-65-18 (58199) ദൃഷ്ട്വാ തവ സുതം തത്ര ഗാഢവിദ്ധം സുതേജനൈഃ। അഭ്യധാവദ്ദൃഢം ക്രുദ്ധോ രാധേയോ രഥിനാം വരഃ॥ 8-65-19 (58200) ദുര്യോധനം തഥാ ദൃഷ്ട്വാ ശീഘ്രമസ്ത്രമുദീര്യ സഃ। അവധീത്പാണ്ഡവാനീകം പാഞ്ചാലാംശ്ചൈവ മാരിഷ॥ 8-65-20 (58201) തതോ യൌധിഷ്ഠിരം സൈന്യം വധ്യമാനം മഹാത്മനാ। സഹസാ പ്രാദ്രാവദ്രാജൻമൂതപുത്രശരാർദിതം॥ 8-65-21 (58202) വിവിധാ വിശിഖാസ്തത്ര സംപതന്തി പരസ്പരം। ഭല്ലാഃ പുംഖസമാശ്ലിഷ്ടാഃ സൂതപുത്രധനുശ്ച്യുതാഃ॥ 8-65-22 (58203) അന്തരിക്ഷേ ശരൌഘാണാം പതതാം ച പരസ്പരം। സംഘർപേണ മഹാരാജ പാവകഃ സമജായത॥ 8-65-23 (58204) തകതോ ദശദിശഃ കർണഃ ശലഭൈരിവ യായിഭിഃ। അഭ്യഘ്നംസ്തരസാ രാജഞ്ശരൈഃ പരശരീരഗൈഃ॥ 8-65-24 (58205) രക്തചന്ദനസന്ദിഗ്ധൌ മണിഹേമവിഭൂഷിതൌ। ബാഹൂ വ്യത്യക്ഷിപത്കർണഃ പരമാസ്ത്രം വിദർശയൻ॥ 8-65-25 (58206) തതഃ സർവാ ദിശോ രാജൻസായകൈർവിപ്രമോഹയൻ। അപീഡയദ്ഭൃശം കർണോ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-65-26 (58207) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ। നിശിതൈരിഷുഭിഃ കർണം പഞ്ചാശദ്ഭിഃ സമാർപയത്॥ 8-65-27 (58208) [ബാണാന്ധകാരമഭവത്തദ്യുദ്ധം ഘോരദർശനം। ഹാഹാകാരോ മഹാനാസീത്താവകാനാം വിശാംപതേ॥ 8-65-28 (58209) വധ്യമാനേ തദാ സൈന്യേ ധർമപുത്രേണ മാരിഷ। സായകൈർവിവിധൈസ്തീക്ഷ്ണൈഃ കങ്കപത്രൈഃ ശിലാശിതൈഃ। ഭല്ലൈരനേകൈർവിവിധൈഃ ശക്ത്യൃഷ്ടിമുസലൈരപി॥ 8-65-29 (58210) യത്ര യത്ര സ ധർമാത്മാ ദുഷ്ടാം ദൃഷ്ടിം വ്യസർജയത്। തത്ര തത്ര വ്യശീര്യന്ത താവകാ ഭരതർഷഭ॥ 8-65-30 (58211) കർണോഽപി ഭൃശസങ്കുദ്രോ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം। നാരാചൈരർധചന്ദ്രൈശ്ച വത്സദന്തൈശ്ച സംയുഗേ॥ 8-65-31 (58212) അമർഷീ ക്രോധനശ്ചൈവ രോഷപ്രസ്ഫുരിതാനനഃ। സായകൈരപ്രമേയാത്മാ യുധിഷ്ഠിരമഭിദ്രവത്॥ 8-65-32 (58213) യുധിഷ്ഠിരശ്ചാപി സ തം സ്വർണപുംഖൈഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ॥] 8-65-33 (58214) പ്രഹസന്നിവ തം കർണഃ കങ്കപത്രൈഃ ശിലാശിതൈഃ। ഉരസ്യവിധ്യദ്രാജാനം കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-65-34 (58215) സ പീഡിതോ ഭൃശം തേന ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। ഉപവിശ്യ രഥോപസ്ഥേ സൂതം യാഹീത്യനോദയത്॥ 8-65-35 (58216) അക്രോശന്ത തതഃ സർവേ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സരാജകാഃ। ഗൃഹ്ണീധ്വമിതി രാജാനമഭ്യധാവന്ത സർവശഃ॥ 8-65-36 (58217) തതഃ ശതാഃ സപ്തദശ കേകയാനാം പ്രഹാരിണാം। പഞ്ചാലൈഃ സഹിതാ രാജന്ധാർതരാഷ്ട്രാന്ന്യവാരയൻ॥ 8-65-37 (58218) തസ്മിൻസുതുമുലേ യുദ്ധേ വർതമാനേ ജനക്ഷയേ। ദുര്യോധനശ്ച ഭീമശ്ച സമേയാതാം മഹാബലൌ॥ ॥ 8-65-38 (58219) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 65 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 066

॥ ശ്രീഃ ॥

8.66. അധ്യായഃ 066

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണബാണപീഡിതസ്യ യുധിഷ്ഠിരസ്യ വിശ്രമായ സ്വശിബിരപ്രവേശഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-66-0 (58220) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-66-0x (4992) കർണോഽപി ശരജാലേന കേകയാനാം മഹാരഥാൻ। വ്യധമത്പരമേഷ്വാസാനഗ്രാനീകേ വ്യവസ്ഥിതാൻ॥ 8-66-1 (58221) തേഷാം പ്രയതമാനാനാം രാധേയസ്യ നിവാരണേ। രഥാൻപഞ്ചശതാൻകർണഃ പ്രാഹിണോദ്യമസാദനം॥ 8-66-2 (58222) അവിഷഹ്യതമം ദൃഷ്ട്വാ രാധേയം യുധി യോധിനഃ। ഭീമസേനമുപാഗച്ഛൻകർണബാണപ്രപീഡിതാഃ॥ 8-66-3 (58223) രഥാനീകം വിദാര്യൈവ ശരൈ രാജന്നനേകധാ। കർണ ഏകരഥേനൈവ യുധിഷ്ഠിരമുപാദ്രവത്॥ 8-66-4 (58224) സേനാനിവേശം ഗച്ഛന്തം മാർഗണൈർഭൃശപീഡിതം। യമയോർമധ്യഗം വീരം ശനൈര്യാന്തം വിചേതസം॥ 8-66-5 (58225) സ സമാസാദ്യ രാജാനം ദുര്യോധനഹിതേപ്സയാ। സൂതപുത്രസ്ത്രിഭിസ്തീക്ഷ്ണൈർവിവ്യാധ പരമേഷുഭിഃ॥ 8-66-6 (58226) തഥൈവ രാജാ രാധേയം പ്രത്യവിധ്യത്സ്തനാന്തരേ। ശരൈസ്ത്രിഭിശ്ച യന്താരം ചതുർഭിശ്ചതുരോ ഹയാൻ॥ 8-66-7 (58227) ചക്രരക്ഷൌ നൃപസുതൌ മാദ്രീപുത്രൌ പരന്തപൌ। താവപ്യധാവതാം കർണം രാജാനം മാ വധീദിതി॥ 8-66-8 (58228) തൌ പൃഥക്ശരവർഷാഭ്യാം രാധേയം സമവർഷതാം। നകുലഃ സഹദേവശ്ച പരമം യത്നമാസ്ഥിതൌ॥ 8-66-9 (58229) തഥൈവ തൌ പ്രത്യവിധ്യത്സൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ഭല്ലാഭ്യാം ശിതധാരാഭ്യാം മഹാത്മാനാവരിന്ദമൌ॥ 8-66-10 (58230) ദന്തവർണാംസ്തു രാധേയോ നിജഘാന മനോജവാൻ। യുധിഷ്ഠിരസ്യ സംഗ്രാമേ കാലവാലാൻഹയോത്തമാൻ॥ 8-66-11 (58231) തതോഽപരേണ ഭല്ലേന ശിരസ്ത്രാണമപാതയത്। കൌന്തേയസ്യ മഹേഷ്വാസഃ പ്രഹസന്നിവ സൂതജഃ॥ 8-66-12 (58232) തഥൈവ നകുലസ്യാപി ഹയാൻഹത്വാ മഹാരഥഃ। തതോഽപരേണ ഭല്ലേന ഭൃശം തീക്ഷ്ണേന ഭാരത। ധനുശ്ചിച്ഛേദ വീരസ്യ മാദ്രീപുത്രസ്യ ധീമതഃ॥ 8-66-13 (58233) തൌ ഹതാശ്വൌ ഹതരഥൌ പാണ്ഡവൌ ഭൃശവിക്ഷതൌ। ഭ്രാതരാവാരുരുഹതുഃ സഹദേവരഥം തദാ॥ 8-66-14 (58234) തൌ ദൃഷ്ട്വാ മാതുലസ്തത്ര വിരഥൌ പരവീരഹാ। അഭ്യഭാഷത രാധേയം മദ്രരാജോഽനുകംപയാ॥ 8-66-15 (58235) മാർഗിതവ്യസ്ത്വയാ കർണ കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ। അതസ്ത്വം ധർമരാജേന കിമർഥമിഹ യുധ്യസേ॥ 8-66-16 (58236) [ക്ഷീണശസ്ത്രാസ്ത്രാകവചഃ ക്ഷീണബാണോ വിബാണധിഃ। ശ്രാന്തസാരഥിവാഹശ്ച ച്ഛന്നോഽസ്ത്രൈരരിഭിസ്തഥാ। പാർഥമാസാദ്യ രാധേയ ഉപഹാസ്യോ ഭവിഷ്യസി॥] 8-66-17 (58237) തഥാപി കർണഃ സംരബ്ധോ യുധിഷ്ഠിരമപീഡയത്। ശരൈസ്തീക്ഷ്ണൈർമഹാവീര്യൈർമാദ്രീപുത്രൌ ച പാണ്ഡവൌ॥ 8-66-18 (58238) തതഃ ശല്യഃ പ്രഹസ്യേദം കർണം പുനരുവാച ഹ। രഥസ്ഥമതിസംരബ്ധം യുധിഷ്ഠിരവധേ സ്ഥിതം॥ 8-66-19 (58239) യദർഥം ധാർതരാഷ്ട്രേണ സതതം മാനിതോ ഭവാൻ। തം പാർഥ ജഹി രാധേയ കിം തേ ഹത്വാ യുധിഷ്ഠിരം। `ഹതേ യസ്മിന്ധ്രുവം പാർഥഃ സർവാഞ്ജേഷ്യതി നോ രഥാൻ॥ 8-66-20 (58240) തസ്മിൻഹി ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ നിഹതേ തു ധ്രുവോ ജയഃ। ധ്വജോഽസൌ ദൃശ്യതേ തസ്യ രോചമാനോംഽശുമാനിവ। സാരോ ഹ്യേഷ മഹാബാഹോ കിം തേ ഹത്വാ യുധിഷ്ഠിരം॥' 8-66-21 (58241) ശംഖയോർധ്മാതയോഃ ശബ്ദഃ സുമഹാനേഷ കൃഷ്ണയോഃ। ശ്രൂയതേ ചാപഘോഷശ്ച പ്രാവൃഷീവാംബുദസ്യ ഹ॥ 8-66-22 (58242) അസൌ നിഘ്നന്രഥോദാരാനർജുനഃ ശരവൃഷ്ടിഭിഃ। സർവാം ഗ്രസതി നഃ സേനാം കർണ പശ്യൈനമാഹവേ॥ 8-66-23 (58243) പൃഷ്ഠരക്ഷൌ ച ശൂരസ്യ യുധാമന്യൂത്തമൌജസൌ॥ 8-66-24 (58244) ഉത്തരം ചാസ്യ വൈ ശൂരശ്ചക്രം രക്ഷതി സാന്ത്യകിഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്തഥാ ചാസ്യ ചക്രം രക്ഷതി ദക്ഷിണം॥ 8-66-25 (58245) ഭീമസേനശ്ച വൈ രാജ്ഞാ ധാർതരാഷ്ട്രേണ യുധ്യതേ। യഥാ ന ഹന്യാത്തം ഭീമഃ സർവേഷാം നോഽദ്യ പശ്യതാം। കുരു രാധേയ വൈ രാജാ യഥാ മുച്യേത തത്തഥാ॥ 8-66-26 (58246) xxxx ഭീമസേനേന ഗ്രസ്തമാഹവശോഭിനാ। യദി നാമാദ്യ മുച്യേത വിസ്മയഃ സുമഹാൻഭവേത്॥ 8-66-27 (58247) പരിത്രാഹ്യേനമഭ്യേത്യ സംശയം പരമം ഗതം। കിം നു മാദ്രീസുതൌ ഹത്വാ രാജാനം വാ യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-66-28 (58248) ഇതി ശല്യവചഃ ശ്രുത്വാ രാധേയഃ പൃഥിവീപതേ। ദൃഷ്ട്വാ ദുര്യോധനം ചൈവ ഭീമഗ്രസ്തം മഹാഹവേ॥ 8-66-29 (58249) രാജഗൃധ്നുർഭൃശം ചൈവ ശല്യവാക്യപ്രചോദിതഃ। അജാതശത്രുമുത്സൃജ്യ മാദ്രീപുത്രൌ ച പാണ്ഡവൌ॥ 8-66-30 (58250) തവ പുത്രം പരിത്രാതുമഭ്യധാവത വീര്യവാൻ। മദ്രരാജപ്രണുദിതൈരശ്വൈരാകാശഗൈരിവ॥ 8-66-31 (58251) ഗതേ കർണേ തു കൌന്തേയഃ പാണ്ഡുപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ। അപായാജ്ജവനൈരശ്വൈഃ സഹദേവസ്യ മാരിഷ॥ 8-66-32 (58252) [താഭ്യാം സ സഹിതസ്തൂർണം വ്രീഡന്നിവ നരേശ്വരഃ]। പ്രാപ്യ സേനാനിവേശം സ്വം മാർഗണൈർഭൃശവിക്ഷതഃ॥ 8-66-33 (58253) അവതീര്യ രഥാത്തൂർണമാവിശച്ഛയനം ശുഭം। അപേതശല്യോ രാജാ തു ഹൃച്ഛല്യേനാഭിപീഡിതഃ॥ 8-66-34 (58254) സോഽബ്രവീദ്ധാതരൌ രാജാ മാദ്രീപുത്രൌ മഹാരഥൌ। ഗച്ഛന്ത ത്വരിതൌ വീരൌ യത്ര ഭീമോ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-66-35 (58255) `തതസ്തേ പാണ്ഡവാഃ സർവേ സമാഭാഷ്യ പരസ്പരം। അനീകം ഭീമസേനസ്യ പാണ്ഡവാവഭ്യഗച്ഛതാം'। ജീമൂത ഇവ നർദംസ്തു യുധ്യതേ സ വൃകോദരഃ॥ 8-66-36 (58256) തതോഽന്യം രഥമാസ്ഥായ നകുലോ രഥപുംഗവഃ। സഹദേവശ്ച തേജസ്വീ ഭ്രാതരൌ ശത്രുകർശനൌ॥ 8-66-37 (58257) തുരഗൈരഗ്ര്യരംഹോഭിര്യത്ര ഭീമസ്തരസ്വിനൌ। അനീകൈഃ സഹിതൌ തത്ര ഭ്രാതരൌ സമവസ്ഥിതൌ॥ ॥ 8-66-38 (58258) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷട്ഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 66 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 067

॥ ശ്രീഃ ॥

8.67. അധ്യായഃ 067

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

പാർഥേനാശ്വത്ഥാംനി പരാജിതേ കർണേന ഭാർഗവാസ്ത്രപ്രയോഗാത്പാണ്ഡവസേനാപീഡനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-67-0 (58259) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-67-0x (4993) ദ്രൌണിസ്തു രഥവംശേന മഹതാ പരിവാരിതഃ। അപതത്സഹസാ രാജന്യത്ര പാർഥോ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-67-1 (58260) തമാപതന്തം സഹസാ ശൂരഃ ശൌരിസഹായവാൻ। ദധാര സമരേ പാർഥോ വേലേവ മകരാലയം॥ 8-67-2 (58261) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ ദ്രോണപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। അർജുനം വാസുദേവം ച ച്ഛാദയാമാസ സായകൈഃ॥ 8-67-3 (58262) അവച്ഛന്നൌ തതഃ കൃഷ്ണൌ ദൃഷ്ട്വാ തത്ര മഹാരഥാഃ। വിസ്മയം പരമം ഗത്വാ പ്രൈക്ഷന്ത കുരവസ്തദാ॥ 8-67-4 (58263) അർജുനസ്തു തതോ ദിവ്യമസ്ത്രം ചക്രേ ഹസന്നിവ। തദസ്ത്രം വാരയാമാസ ബ്രാഹ്മണോ യുധി ഭാരത॥ 8-67-5 (58264) യദ്യദ്ധി വ്യാക്ഷിപദ്യുദ്ധേ ഫൽഗുനോഽസ്ത്രം ജിഘാംസയാ। തത്തദസ്ത്രൈർമഹേഷ്വാസോ ദ്രോണപുത്രോ ജഘാന ഹ॥ 8-67-6 (58265) അസ്ത്രയുദ്ധേ മഹാരാജ വർതമാനേ മഹാഭയേ। അപശ്യാമ രണേ ദ്രൌണിം വ്യാത്താനനമിവാന്തകം॥ 8-67-7 (58266) സ ദിശഃ പ്രദിശശ്ചൈവ ച്ഛാദയിത്വാ ഹ്യജിഹ്മഗൈഃ। വാസുദേവം ത്രിഭിർബാണൈരവിധ്യദ്ദക്ഷിണേ ഭുജേ॥ 8-67-8 (58267) തതോഽർജുനോ രഥാൻസർവാൻഹത്വാ തസ്യ പദാനുഗാൻ। ചകാര സമരേ ഭൂമിം ശോണിതൌഘപരിപ്ലുതാം। [സർബലോകവഹാം രൌദ്രാം പരലോകവഹാം നദീം]॥ 8-67-9 (58268) സരഥാ രഥിനഃ പേതുഃ പാർഥചാപച്യുതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-67-10 (58269) [ദ്രൌണേരപഹതാൻസംഖേ ദദൃശു സ ച താം തഥാ। പ്രാവർതയൻമഹാഘോരാം നദീം പരവഹാം തദാ॥ 8-67-11 (58270) തയോസ്തു വ്യാകുലേ യുദ്ധേ ദ്രൌണേഃ പാർഥസ്യ ദാരുണേ। അമര്യാദം യോധയന്തഃ പര്യധാവന്ത പൃഷ്ഠതഃ॥ 8-67-12 (58271) രഥൈർഹതാശ്വസൂതൈശ്ച ഹതാരോഹൈശ്ച വാജിഭിഃ। ദ്വിരദൈശ്ച ഹതാരോഹൈർമഹാമാത്രൈർഹതദ്വിപൈഃ॥ 8-67-13 (58272) പാർഥേന സമരേ രാജൻകൃതോ ഘോരോ ജനക്ഷയഃ। നിഹതാ രഥിനഃ പേതുഃ പാർഥചാപച്യുതൈഃ ശരൈഃ॥] 8-67-14 (58273) ഹയാശ്ച പര്യധാവന്ത മുക്തയോക്ത്രാസ്തതസ്തതഃ। തദ്ദൃഷ്ട്വാ കർമ പാർഥസ്യ ദ്രൌണിരാഹവശോഭിനഃ॥ 8-67-15 (58274) അർജുനം ജയതാം ശ്രേഷ്ഠം ത്വരിതോഽഭ്യേത്യ വീര്യവാൻ। വിധുന്വാനോ മഹച്ചാപം കാർതസ്വരവിഭൂഷിതം॥ 8-67-16 (58275) അവാകിരത്തതോ ദ്രൌമിഃ സമന്താന്നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ഭൂയോഽർജുനം മഹാരാജ ദ്രൌണിരായംയ പത്രിണാ॥ 8-67-17 (58276) വക്ഷോദേശേ ഭൃശം പാർഥം താഡയാമാസ നിർദയം। സോഽതിവിദ്ധോ രണേ തേന ദ്രോണപുത്രേണ ഭാരത॥ 8-67-18 (58277) ഗാണ്ഡീവധന്വാ പ്രസഭം ശരവർഷൈരുദാരധീഃ। സഞ്ഛാദ്യ സമരേ ദ്രൌണിം ചിച്ഛേദാസ്യ ച കാർമുകം॥ 8-67-19 (58278) സ ച്ഛിന്നധന്വാ പരിധം വജ്രസ്പർശസമം യുധി। ആദായ ചിക്ഷേപ തദാ ദ്രോണപുത്രഃ കിരീടിനേ॥ 8-67-20 (58279) തമാപന്തതം പരിഘം ജാംബൂനദപരിഷ്കൃതം। ചിച്ഛേദ സഹസാ രാജൻപ്രഹസന്നിവ പാണ്ഡവഃ॥ 8-67-21 (58280) സ പപാത തദാ ഭൂമൌ നികൃത്തഃ പാർഥസായകൈഃ। വികീർണഃ പർവതോ രാജന്യഥാ വജ്രേണ താഡിതഃ॥ 8-67-22 (58281) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ ദ്രോണപുത്രോ മഹാരഥഃ। ഐന്ദ്രേണ ചാസ്ത്രവേഗേന ബീഭത്സും സമവാകിരത്॥ 8-67-23 (58282) തസ്യേന്ദ്രജാലാവതതം സമീക്ഷ്യ പാർഥോ രാജൻഗാണ്ഡിവമാദദേ സഃ। ഐന്ദ്രം ജാലം പ്രത്യഹരത്തരസ്വീ വരാസ്ത്രമാദായ മഹേന്ദ്രസൃഷ്ടം॥ 8-67-24 (58283) വിദാര്യ തജ്ജാലമഥേന്ദ്രമുക്തം പാർഥസ്തതോ ദ്രൌണിരഥം ക്ഷണേന। പ്രച്ഛാദയാമാസ തതോഽഭ്യുപേത്യ ദ്രൌണിസ്തദാ പാർഥശരാഭിഭൂതഃ॥ 8-67-25 (58284) വിഗാഹ്യ താം പാണ്ഡവബാണവൃഷ്ടിം ശരൈഃ പരം നാമ തതഃ പ്രകാശ്യ। ശതേന കൃഷ്ണം സഹസാഭ്യവിദ്ധ്യാ-- ത്ത്രിഭിഃ ശതൈരർജുനം ക്ഷുദ്രകാണാം॥ 8-67-26 (58285) തതോഽർജുനഃ സായകാനാം ശതേന ഗുരോഃ സുതം മർമസു നിർബിഭേദ। അശ്വാംശ്ച സൂതം ച തഥാ ധനുർജ്യാ-- മവാകിരത്പശ്യതാം താവകാനാം॥ 8-67-27 (58286) സ വിദ്ധ്വാ മർമസു ദ്രൌണിം പാണ്ഡവഃ പരവീരഹാ। സാരഥിം ചാസ്യ ഭല്ലേന രഥനീഡാദപാതയത്॥ 8-67-28 (58287) സ സംഗൃഹ്യ സ്വയം വാഹാൻകൃഷ്ണൌ പ്രാച്ഛദയച്ഛരൈഃ। തത്രാദ്ഭുതമപരശ്യാമ ദ്രൌണേരാശു പരാക്രമം॥ 8-67-29 (58288) സംയച്ഛംസ്തുരഗാന്യച്ച ഫൽഗുനം ചാപ്യയോധയത്। തദസ്യ സമരേ രാജൻസർവഭൂതാന്യപൂജയൻ॥ 8-67-30 (58289) `തേനാസ്യ സമരേ യോധാസ്തുഷ്ടുവുഃ സർവ ഏവ തേ। യദാ നിജഗൃഹേ പാർഥോ ദ്രോണപുത്രേണ ധന്വിനാ॥ 8-67-31 (58290) തദാ പ്രഹസ്യ ബീഭസ്തുർദ്രോണപുത്രസ്യ സംയുഗേ। ക്ഷിപ്രം രശ്മീനഥാശ്വാനാം ക്ഷുരപ്രൈശ്ചിച്ഛിദേ ജയഃ॥ 8-67-32 (58291) പ്രാദ്രവംസ്തുരഗാസ്തസ്യ ശരവേഗപ്രപീഡിതാഃ। തതോഽഭൂന്നിനദോ ഘോരസ്തവ സൈന്യസ്യ ഭാരത॥ 8-67-33 (58292) പാണ്ഡവാസ്തു ജയം ലബ്ധ്വാ തവ സൈന്യം സമാദ്രവൻ। സമന്താന്നിശിതാൻബാണാന്വിമുഞ്ചന്തോ ജയൈഷിണഃ॥ 8-67-34 (58293) താവകീ ചതുരംഗൈഷാ പാണ്ഡവൈസ്തു മഹാചമൂഃ। പുനഃപുനരഥോ വീരൈഃ പ്രഭഗ്നാ ജിതകാശിഭിഃ॥ 8-67-35 (58294) പശ്യതാം തേ മഹാരാജ പുത്രാണാം ചിത്രയോധിനാം। ശകുനേഃ സൌബലേയസ്യ കർണസ്യ ച വിശാംപതേ॥ 8-67-36 (58295) വാര്യമാണാ മഹാസേനാ പുത്രൈസ്തവ ജനേശ്വര। ന ചാതിഷ്ഠത സംഗ്രാമേ പീഡ്യമാനാ സമന്തതഃ॥ 8-67-37 (58296) തതോ യോധൈർമഹാരാജ പലായദ്ഭിഃ സമന്തതഃ। അഭവദ്യ്വാകുലം ഭീതം പുത്രാണാം തേ മഹദ്ബലം॥ 8-67-38 (58297) തിഷ്ഠതിഷ്ഠേതി സതതം സൂതപുത്രസ്യ ജൽപതഃ। നാവതിഷ്ഠതി സാ സേനാ വധ്യമാനാ മഹാത്മഭിഃ॥ 8-67-39 (58298) അഥോത്ക്രുഷ്ടം മഹാരാജ പാണ്ഡവൈർജിതകാശിഭിഃ। ധാർതരാഷ്ട്രബലം ദൃഷ്ട്വാ വിദ്രുതം വൈ സമന്തതഃ॥ 8-67-40 (58299) തതോ ദുര്യോധനഃ കർണമബ്രവീത്പ്രണയാദിവ। പശ്യ കർണ മഹാസേനാം പാണ്ഡവൈരർദിതാം ഭൃശം॥ 8-67-41 (58300) ത്വയി തിഷ്ഠതി സന്ത്രാസാത്സമന്താത്പ്രപലായതേ। ഏതജ്ജ്ഞത്വാ മഹാബാഹോ കുരു പ്രാപ്തമരിന്ദമ॥ 8-67-42 (58301) സഹസ്രാണി ച യോധാനാം ത്വാമേവ പുരുഷോത്തമ। ക്രോശന്തേ സമരേ വീര ദ്രാവ്യമാണാനി പാണ്ഡവൈഃ॥ 8-67-43 (58302) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-67-44x (4994) ഏതച്ഛ്രുത്വാ തു രാധേയോ ദുര്യോധനവചോ മഹത്। മദ്രരാജമിദം വാക്യമബ്രവീത്പ്രഹസന്നിവ॥ 8-67-44 (58303) പശ്യ മേ ഭുജയോർവീര്യമസ്ത്രാണാം ച ജനേശ്വര। അദ്യ ഹൻമി രണേ സർവാൻപാഞ്ചാലാൻപാണ്ഡുഭിഃ സഹ॥ 8-67-45 (58304) വാഹയാശ്വാന്നരവ്യാഘ്ര മദ്രാധിപ ന സംശയഃ। ഏവമുക്ത്വാ മഹാരാജ സൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ॥ 8-67-46 (58305) പ്രഗൃഹ്യ വിജയം വീരോ ധനുഃശ്രേഷ്ഠം പുരാതനം। സജ്യം കൃത്വാ മഹാരാജ സംമൃജ്യ ച പുനഃ പുനഃ॥ 8-67-47 (58306) സന്നിവാര്യ ച താന്യോധാൻസത്യേന ശപഥേന ച। പ്രായോജയദമേയാത്മാ ഭാർഗവാസ്ത്രം മഹാബലഃ॥ 8-67-48 (58307) തസ്മാദ്രാജൻസഹസ്രാണി പ്രയുതാന്യർബുദാനി ച। കോടിശശ്ച ശരാസ്തീക്ഷ്ണാ നിരഗച്ഛൻമഹാമൃധേ॥ 8-67-49 (58308) ജ്വലിതൈസ്തൈഃ ശരൈർഘോരൈഃ കങ്കബർഹിണവാജിതൈഃ। സഞ്ചന്നാ പാണ്ഡവീ സേനാ ന പ്രാജ്ഞായത കിഞ്ചന॥ 8-67-50 (58309) ഹാഹാകാരോ മഹാനാസീത്പാണ്ഡവാനാം വിശാംപതേ। പീഡിതാനാം ബലവതാ ഭാർഗവാസ്ത്രേണ സംയുഗേ॥ 8-67-51 (58310) നിപതദ്ഭിർഗജൈ രാജന്നശ്വൈശ്ചാപി സഹസ്രശഃ। രഥൈശ്ചാപി നരവ്യാഘ്ര നരൈശ്ചൈവ സമന്തതഃ॥ 8-67-52 (58311) പ്രാകംപത മഹീ രാജന്നിഹതൈസ്തൈഃ സമന്തതഃ। വ്യാകുലം സർവമഭവത്പാണ്ഡവാനാം മഹദ്ബലം॥ 8-67-53 (58312) കർണസ്ത്വേകോ യുധാം ശ്രേഷ്ഠോ വിധൂമ ഇവ പാവകഃ। ദഹഞ്ശത്രൂന്നരവ്യാഘ്രഃ ശുശുഭേ സ പരന്തപഃ॥ 8-67-54 (58313) തേ വധ്യമാനാഃ കർണേന പാഞ്ചാലാശ്ചേദിഭിഃ സഹ। തത്ര തത്ര വ്യമുഹ്യന്ത വനദാഹേ യഥാ ദ്വിപാഃ॥ 8-67-55 (58314) ചുക്രുശുശ്ച നരവ്യാഘ്ര യഥാപ്രാണം നരോത്തമാഃ। തേഷാം തു ക്രോശതാം ദീനം ഭീതാനാം രണമൂർധനി॥ 8-67-56 (58315) ധാവതാം ച തതോ രാജംസ്ത്രസ്താനാം ച സമന്തതഃ। ആർതനാദോ ബഭൂവാത്ര ഭൂതാനാമിവ സംപ്ലുവേ॥ 8-67-57 (58316) വധ്യമാനാംസ്തു താന്ദൃഷ്ട്വാ സൂതപുത്രേണ മാരിഷ॥ വിത്രേസുഃ സർവഭൂതാനി തിര്യഗ്യോനിഗതാന്യപി॥ 8-67-58 (58317) തേ വധ്യമാതാഃ സമരേ സൂതപുത്രേണ സൃഞ്ജയാഃ। അർജുനം വാസുദേവം ച ക്രോശന്തി ച മുഹുർമുഹുഃ। പ്രേതരാജപുരേ യദ്വത്പ്രേതരാജം വിചേതസഃ॥ 8-67-59 (58318) ശ്രുത്വാ തു നിനദം തേഷാം വധ്യതാം കർണസായകൈഃ। അഥാബ്രവീദ്വാസുദേവം കുന്തീപുത്രോ ധന·ഞ്ജയഃ। ഭാർഗവാസ്ത്രം മഹാഘോരം ദൃഷ്ട്വാ തത്ര സമീരിതം॥ 8-67-60 (58319) പശ്യ കൃഷ്ണ മഹാബാഹോ ഭാർഗവാസ്ത്രസ്യ വിക്രമം। നൈതദസ്ത്രം ഹി സമരേ ശക്യം ഹന്തും കഥഞ്ചന॥ 8-67-61 (58320) സൂതപുത്രം ച സംരബ്ധം പശ്യ കൃഷ്ണ മഹാരണേ। അന്തകപ്രതിമം വീര്യേ കുർവാണം കർമ ദാരുണം॥ 8-67-62 (58321) അഭീക്ഷ്ണം ചോദയന്നശ്വാൻപ്രേക്ഷതേ മാം മുഹുർമുഹുഃ। നച ശക്ഷ്യാമി കർണസ്യ സംയുഗേഽഹം പലായിതും॥ 8-67-63 (58322) ജീവൻപ്രാപ്നോതി പുരുഷഃ സംഖ്യേ ജയപരാജയൌ। മൃതസ്യ തു ഹൃപീകേശ ഭംഗ ഏവ കുതോ ജയഃ॥ 8-67-64 (58323) ഏഷ കർണോ രണേ ഭാതി മധ്യാഹ്ന ഇവ ഭാസ്കരഃ। നിവർതയ രഥം കൃഷ്ണ ജീവൻഭദ്രാണി പശ്യതി॥ ॥ 8-67-65 (58324) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദ്വശദിവസയുദ്ധേ സപ്തഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 67 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 068

॥ ശ്രീഃ ॥

8.68. അധ്യായഃ 068

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണബാണവ്യഥാപനോദനായ യുധിഷ്ഠിരം ശിബിരഗതം വിജ്ഞായ ശത്രുനിഗ്രഹേ ഭീമനിയോജനപൂർവകമർജുനേന സഹ ശ്രീകൃഷ്ണസ്യ തത്സമീപം പ്രതി ഗമനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-68-0 (58325) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-68-0x (4995) തതോ ജനാർദനഃ ശ്രുത്വാ തസ്യ വാക്യം വിശാംപതേ। രഥേനാപയയൌ ക്ഷിപ്രം സംഗ്രാമാദിതി ഭാരത॥ 8-68-1 (58326) പ്രത്യനീകമവസ്ഥാപ്യ ഭീമം ഭീമപരാക്രമം। അലം വിഷഹിതും ഹ്യേഷ കുരൂണാം സംപ്രപശ്യതാം॥ 8-68-2 (58327) കർണം ച സമരേ രാജൻഗ്രാഹയിഷ്യഞ്ശ്രമം പ്രതി। വിശ്വമാർഥം ച കൌരവ്യ പാർഥസ്യ ച മഹാത്മനഃ। അപയാതോ രണാദ്വീരോ രാജാനം ദ്രഷ്ടുമേവ ച॥ 8-68-3 (58328) അർജുനം ചാബ്രവീത്കൃഷ്ണോ ഭൃശം രാജാ പരിക്ഷതഃ। തമാശ്വാസ്യ കുരുശ്രേഷ്ഠ തതഃ കർണം ഹനിഷ്യസി॥ 8-68-4 (58329) തതോ ധനഞ്ജയഃ ശ്രുത്വാ രാജാനം ശല്യപീഡിതം। യാഹിയാഹിതി ബഹുശോ വാസുദേവമചോദയത്। രാജാനം പ്രതി വാർഷ്ണേയ ദൂയതേ മേ ദൃഢം മനഃ॥ 8-68-5 (58330) സ ചോദ്യമാനഃ പാർഥേന കേശിഘ്നോ വൃഷ്ണിനന്ദനഃ। രഥേനാപയയൌ ക്ഷിപ്രം സംഗ്രാമാദ്ധോരദർശനാത്॥ 8-68-6 (58331) ഗച്ഛന്നേവ തു കൌന്തേയോ ധർമരാജദിദൃക്ഷയാ। സൈന്യമാലോകയാമാസ നാപശ്യത്തത്ര ചാഗ്രജം॥ 8-68-7 (58332) യുദ്ധം കൃത്വാ തു കൌന്തേയോ ദ്രോണപുത്രേണ ഭാരത। ദുഃസഹം വജ്രിണാ സംഖ്യേ പരാജിത്യ ഗുരോഃ സുതം॥ 8-68-8 (58333) ദ്രൌണിം പരാജിത്യ തതോഗ്രധന്വാ കൃത്വാ മഹദ്ദുഷ്കരം ശൂരകർമ। ആലോകയാമാസ തതഃ സ്വസൈന്യം ധനഞ്ജയഃ ശത്രുഭിരപ്രധൃഷ്യഃ॥ 8-68-9 (58334) സംയുധ്യമാനാൻപൃതനാമുഖസ്ഥാ-- ഞ്ശൂരഃ ശൂരാൻഹർഷയൻസവ്യസാചീ। പൂർവാപദാനൈഃ പ്രഥിതൈഃ പ്രശംസ-- ൻസ്ഥിതാംശ്ചകാരാത്മരഥാനനീകേ॥ 8-68-10 (58335) അപശ്യമാനസ്തു കിരീടമാലീ യുധിഷ്ഠിരം ഭ്രാതരമാജമീഢം। ഉവാച ഭീമം തരസാഭ്യുപേത്യ രാജ്ഞഃ പ്രവൃത്തിസ്ത്വിഹ കുത്ര ചേതി॥ 8-68-11 (58336) ഭീമസേന ഉവാച। 8-68-12x (4996) അപയാത ഇതോ രാജാ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ। കർണബാണാഭിതപ്താംഗോ യദി ജീവേത്കഥഞ്ചന॥ 8-68-12 (58337) അർജുന ഉവാച। 8-68-13x (4997) തസ്മാദ്ഭവാഞ്ശീഘ്രമിതഃ പ്രയാതു ജ്ഞാതും പ്രവൃത്തിം പുരുഷർഷഭസ്യ। നൂനം സ വിദ്ധോഽതിഭൃശം പൃഷത്കൈഃ കർണേന രാജാ ശിബിരം ഗതോഽസൌ॥ 8-68-13 (58338) യഃ സംപ്രഹാരൈര്യുധി സംപ്രവൃത്തേ ദ്രോണേന വിദ്ധോഽതിഭൃശം തരസ്വീ। തസ്ഥൌ സ തത്രാപി ജയപ്രതീക്ഷോ ദ്രോണേന യാവന്ന ഹതഃ കിലാസീത്॥ 8-68-14 (58339) സ സംശയം ഗമിതഃ പാണ്ഡവാഗ്ര്യഃ സംഖ്യേഽദ്യ കർണേന മഹാനുഭാവഃ। ജ്ഞാതും പ്രയാഹ്യാശു തമദ്യ ഭീമ സ്ഥാസ്യാംയഹം ശത്രുഗണാന്നിരുധ്യ॥ 8-68-15 (58340) ഭീമസേന ഉവാച। 8-68-16x (4998) ത്വമേവ ജാനീഹി മഹാനുഭാവ രാജ്ഞഃ പ്രവൃത്തിം ഭരതർഷഭസ്യ। അഹം ഹി യദ്യർജുന യാംയമിത്രാ വദന്തി മാം ഭീത ഇതി പ്രവീരാഃ॥ 8-68-16 (58341) തതോഽബ്രവീദർജുനോ ഭീമസേനം സംശപ്തകാഃ പ്രത്യനീകസ്ഥിതാ മേ। ഏതാനഹത്വാദ്യ മയാ ന ശക്യ-- മിതോപയാതും രിപുസംഖമധ്യാത്॥ 8-68-17 (58342) അഥാബ്രവീദർജുനം ഭീമസേനഃ സ്വവീര്യമാസാദ്യ കുരുപ്രവീര। സംശപ്തകാൻപ്രതിയോത്സ്യാമി സംഖ്യേ സർവാനഹം യാഹി ധനഞ്ജയ ത്വം॥ 8-68-18 (58343) തദ്ഭീമസേനസ്യ വചോ നിശംയ ധനഞ്ജയോ ഭ്രാതുരമിത്രമധ്യേ। ദ്രഷ്ടും കുരുശ്രേഷ്ഠമഭിപ്രയാസ്യ-- ൻപ്രോവാച വൃഷ്ണിപ്രവരം തദാനീം॥ 8-68-19 (58344) അർജുന ഉവാച। 8-68-20x (4999) `രാജാനം പ്രതി വാർഷ്ണേയ ദൂയതേ മേ ദൃഢം മനഃ'। ചോദയാശ്വാൻഹൃഷീകേശ വിഹായൈതദ്ബലാർണവം। അജാതശത്രും രാജാനം ദ്രഷ്ടുമിച്ഛാമി കേശവ॥ 8-68-20 (58345) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-68-21x (5000) `തം രഥ ചോദയാമാസ ബീഭത്സോർവചനാദ്ധരിഃ'॥ 8-68-21 (58346) തതോ ഹയാൻസർവദാശാർഹമുഖ്യഃ പ്രചോദയൻഭീമമുവാച ചേദം। നൈതച്ചിത്രം തവ കർമാദ്യ ഭീമ യാസ്യാവഹേ ജഹി പാർഥാരിസംഘാൻ॥ 8-68-22 (58347) തതോ യയൌ ഹൃഷീകേശോ യത്ര രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ। ശീഘ്രാച്ഛീഘ്രതരോ രാജന്വാജിഭിർഗരുഡോപമൈഃ॥ 8-68-23 (58348) പ്രത്യനീകേ ത്വവസ്ഥാപ്യ ഭീമസേനമരിന്ദമം। സന്ദിശ്യ ചൈനം രാജേന്ദ്ര യുദ്ധം പ്രതി വൃകോദരം॥ 8-68-24 (58349) തതസ്തു ഗത്വാ പുരുഷപ്രവീരൌ രാജാനമാസാദ്യ ശയാനമേകം। രഥാദുഭൌ പ്രത്യവരുഹ്യ തസ്മാ-- ദ്വവന്ദതുർധർമരാജസ്യ പാദൌ॥ 8-68-25 (58350) `ഇത്യേവമുപസംഗൃഹ്യ ഉഭൌ തു പാഞ്ജലീ സ്ഥിതൌ। ശസ്ത്രക്ഷതൌ മഹാരാജ രുധിരേണ സമുക്ഷിതൌ। നിഹത്യ വാഹിനീം തുഭ്യമപയാതൌ രണാജിരാത്'॥ 8-68-26 (58351) തം ദൃഷ്ട്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രം ക്ഷേമിണം പുരുഷർഷഭം। മുദാഭ്യനന്ദതാം കൃഷ്ണാവശ്വിനാവിവ വാസവം॥ 8-68-27 (58352) താവഭ്യനന്ദദ്രാജാപി വിവസ്വാനശ്വിനാവിവ। ഹതേ മഹാസുരേ ജംഭേ ശക്രവിഷ്ണൂ യഥാ ഗുരുഃ॥ 8-68-28 (58353) മന്യമാനോ ഹതം കർണം പ്രീതഃ പരപുരഞ്ജയഃ। `സ ഭൂത്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രോ രാജാ തത്ര യുധിഷ്ഠിരഃ'। ഹർഷഗദ്ഗദയാ വാചാ പ്രീതഃ പ്രാഹ പരന്തപഃ॥ ॥ 8-68-29 (58354) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥ 68 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-68-9 തതോഗ്രധന്വാ വിസ്താരിതോഗ്രചാപഃ॥ 8-68-11 ഉവാച തം പപ്രച്ഛ॥ 8-68-24 പ്രത്യനീകേ ശത്രുസൈന്യരാമീപേ॥ 8-68-68 അഷ്ടഷഷ്ടിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 069

॥ ശ്രീഃ ॥

8.69. അധ്യായഃ 069

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

യുധിഷ്ഠിരേണ കർണശരവിക്ഷതസ്യാത്മനോ ദിദൃക്ഷയാ സ്വശിബിരമുപാഗതൌ കൃഷ്ണാർജുനൌ ദൃഷ്ട്വാ പാർഥേന രാധേയസ്യ വധഭ്രമേണ പാർഥസ്യ പ്രശംസനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-69-0 (58355) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-69-0x (5001) [അഥോപയാതൌ പൃഥുലോഹിതാക്ഷൌ ശരാചിതാംഗൌ രുധിരപ്രദിഗ്ധൌ। സമീക്ഷ്യ സേനാഗ്രനരപ്രവീരൌ യുധിഷ്ഠിരോ വാക്യമിദം ബഭാഷേ॥] 8-69-1 (58356) തതോ യുധിഷ്ഠിരോ ദൃഷ്ട്വാ സഹിതൌ കേശവാർജുനൌ। ഹതമാധിരഥിം മേനേ സംഖ്യേ ഗാണ്ഡീവധന്വനാ॥ 8-69-2 (58357) താവഭ്യനന്ദത്കൌന്തേയഃ സാംനാ പരമവൽഗുനാ। സ്മിതപൂർവമമിത്രഘ്ന പൂജയൻഭരതർപഭ॥ 8-69-3 (58358) യുധിഷ്ഠിര ഉവാച। 8-69-4x (5002) സ്വാഗതം ദേവകീപുത്ര സ്വാഗതം തേ ധനഞ്ജയ। പ്രിയം മേ ദർശനം വാഢം യുവയോർനരസിംഹയോഃ॥ 8-69-4 (58359) അരിഷ്ടയോരക്ഷതയോഃ കർണം ഹത്വാ മഹാരഥം। ആശീവിപസമം യുദ്ധേ സർവശസ്ത്രവിശാരദം॥ 8-69-5 (58360) അഗ്രഗം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം സർവേഷാം ശർമ വർമ ച। രക്ഷിതം വൃഷസേനേന സുപേണേന ച ധന്വിനാ॥ 8-69-6 (58361) അനുജ്ഞാതം മഹാവീര്യം രാമേണാസ്ത്രേ സുദുർജയം। അഗ്ര്യം സർവസ്യ ലോകസ്യ രഥിനം ലോകവിശ്രുതം॥ 8-69-7 (58362) ത്രാതാരം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം ഗന്താരം വാഹിനീമുഖേ। ഹന്താരം പരസൈന്യാനാമമിത്രഗണമർദനം॥ 8-69-8 (58363) ദുര്യോധനഹിതേ യുക്തമസ്മദ്ദുഃഖായ ചോദ്യതം। അപ്രധൃഷ്യം മഹായുദ്ധേ ദേവൈരപി സവാസവൈഃ॥ 8-69-9 (58364) അനലാനിലയോസ്തുല്യം തേജസാ ച ബലേന ച। പാതാലമിവ ഗംഭീരം സുഹൃദാം നന്ദിവർധനം॥ 8-69-10 (58365) അന്തകം മമ മിത്രാണാം ഹത്വാ കർണം മഹാമൃധേ। ദിഷ്ട്യാ യുവാമനുപ്രാപ്തൌ ഹത്വാഽസുരമിവാമരൌ॥ 8-69-11 (58366) തേന യുദ്ധമഭീതേന മയാഽദ്യാപ്യച്യുതാർജുനൌ। കൃതം ഘോരം മഹാബാഹൂ ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ പശ്യതഃ। അന്തകേനേവ ക്രുദ്ധേന പ്രജാഃ സർവാ ജിഘാംസതാ॥ 8-69-12 (58367) തേന കേതുശ്ച മേ ച്ഛിന്നോ ഹതൌ ച പാർഷ്ണിസാരഥീ। ഹതവാഹഃ കൃതശ്ചാസ്മി യുയുധാനസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-69-13 (58368) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ യമയോർവീരസ്യ ച ശിഖണ്ഡിനഃ। പശ്യതാം ദ്രൌപദേയാനാം ശതദ്രോശ്ച മഹാത്മനഃ॥ 8-69-14 (58369) ഏതാഞ്ജിത്വാ മഹാവീര്യഃ കർണഃ ശത്രുഗണാൻബഹൂൻ। ജിതവാൻമാം മഹാബാഹോ യതമാനോ മഹാരണേ॥ 8-69-15 (58370) അനുസൃത്യ ച മാം യുദ്ധേ പരുഷാണ്യുക്തവാൻബഹു। തത്ര തത്ര യുധാം ശ്രേഷ്ഠ പരിഭൂയ ന സംശയഃ॥ 8-69-16 (58371) ഭീമസേനപ്രഭാവാത്തു യജ്ജീവാമി ധനഞ്ജയ। ബഹുനാത്ര കിമുക്തേന ഹതേ സോഢും സമുത്സഹേ॥ 8-69-17 (58372) ത്രയോദശാഹം വർഷാണി യസ്മാദ്ഭീതോ ധനഞ്ജയ। ന സ്മ നിദ്രാം ലഭേ രാത്രൌ ന ചാഹനി സുഖം ക്വചിത്॥ 8-69-18 (58373) തസ്യ ദ്വേഷേണ സംയുക്തഃ പരിദഹ്യേ ധനഞ്ജയ। ആത്മനോ മരണം ജാനന്വാധ്രീണസ ഇവ ദ്വിജഃ॥ 8-69-19 (58374) തസ്യായമഗമത്കാലശ്ചിന്തയാനസ്യ മേ ചിരം। കഥം കർണോ മയാ ശക്യോ യുദ്ധേ ക്ഷപയിതും ഭവേത്॥ 8-69-20 (58375) ജാഗ്രത്സ്വപംശ്ച കൌന്തേയ കർണമേവ സ്മരാഹ്യഹം। പശ്യാമി തത്രതത്രൈവ കർണഭൂതമിദം ജഗത്॥ 8-69-21 (58376) യത്ര യത്ര ഹി ഗച്ഛാമി കർണാദ്ഭീതോ ധനഞ്ജയ। തത്ര തത്ര ഹി പശ്യാമി കർണമേവാഗ്രതഃ സ്ഥിതം॥ 8-69-22 (58377) സോഽഹം തേനൈവ വീരേണ സമരേഷ്വപലായിനാ। സഹയഃ സരഥഃ പാർഥ ജിത്വാ ജീവന്വിസർജിതഃ॥ 8-69-23 (58378) കോ നു മേ ജീവിതേനാർഥോ രാജ്യേനാർഥോ ഭവേത്പുനഃ। മമൈവം വിക്ഷതസ്യാദ്യ കർണേനാഹവശോഭിനാ॥ 8-69-24 (58379) ന പ്രാപ്തപൂർവം യദ്ഭീഷ്മാത്കൃപാദ്ദ്രോണാച്ച സംയുഗേ। തത്പ്രാപ്തമദ്യ മേ യുദ്ധേ സൂതപുത്രാൻമഹാരഥാത്॥ 8-69-25 (58380) സ ത്വാം പൃച്ഛാമി കൌന്തേയ യഥാ ന കുശലസ്തഥാ। തൻമമാചക്ഷ്വ കാർത്സ്ന്യേന യഥാ കർണോ ഹതസ്ത്വയാ॥ 8-69-26 (58381) ശക്രതുല്യബലോ യുദ്ധേ യമതുല്യഃ പരാക്രമേ। രാമതുല്യസ്തഥാസ്ത്രേഷു സ കഥം തേ നിഷൂദിതഃ॥ 8-69-27 (58382) മഹാരഥസമാഖ്യാതഃ സർവയുദ്ധവിശാരദഃ। ധനുർധരാണാം പ്രവരഃ സർവേഷാം വൈ സദാർജുന॥ 8-69-28 (58383) പൂജിതോ ധൃതരാഷ്ട്രേണ സപുത്രേണ വിശാംപതേ। ത്വദർഥമേവ രാധേയഃ സ കഥം നിഹതസ്ത്വയാ॥ 8-69-29 (58384) ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ യോദ്ധാരഃ സർവ ഏവ സദാർജുന। തവ മൃത്യും രണേ കർണം മന്യന്തേ പുരുഷർഷഭ॥ 8-69-30 (58385) സ ത്വയാ പുരുഷവ്യാഘ്ര കഥം യുദ്ധേ നിഷൂദിതഃ। തൻമമാചക്ഷ്വ കൌന്തേയ യഥാ കർണോ ഹതസ്ത്വയാ॥ 8-69-31 (58386) സോത്സേധമസ്യ ച ശിരഃ പശ്യതാം സുഹൃദാം ഹൃതം। ത്വയാ പുരുഷശാർദൂല സിംഹേനേവ യഥാ രുരോഃ॥ 8-69-32 (58387) സർവാ ദിശഃ പര്യപതത്ത്വദർഥം ത്വാം സൂതപുത്രഃ സമരേ പരീപ്സൻ। ദിത്സന്നൃണാം ശകടം രത്നപൂർണം കഥം ത്വയാസൌ നിഹതോഽദ്യ കർണഃ॥ 8-69-33 (58388) ത്വയാ രണേ നിഹതഃ സൂതപുത്രഃ കച്ചിത്കൃതം മേ പരമം ത്വയാദ്യ പ്രിയം രണേ സൂതപുത്രം നിഹത്യ॥ 8-69-34 (58389) സർവാ ദിശഃ പര്യപതത്ത്വദർഥം മുദാന്വിതോ ഗർവിതഃ സൂതപുത്രഃ। സ ശൂരമാനീ സമരേ സമേത്യ കച്ചിത്ത്വയാ നിഹതഃ സൂതപുത്രഃ॥ 8-69-35 (58390) രാജ്യം പരം ഹസ്തിഗവാശ്വയുക്തം രഥം ദിത്സുര്യഃ പരേഭ്യസ്ത്വർദർഥേ। ത്വയാ രണേ സ്പർധതേ യഃ സ പാപഃ കച്ചിത്ത്വയാ നിഹതഃ പാപബുദ്ധിഃ॥ 8-69-36 (58391) യോഽസൌ നിത്യം ശൌര്യമദേന മത്തോ വികത്ഥതേ സംസദി കൌരവാണാം। പ്രീത്യർഥം വൈ താത സുയോധനസ്യ കച്ചിത്സ പാപോ നിഹതസ്ത്വയാദ്യ॥ 8-69-37 (58392) കച്ചിത്സമാഗംയ ധനുഃപ്രമുക്തൈ-- സ്ത്വത്പ്രേഷിതൈർലോഹമയൈർവിഹംഗൈഃ। ശേതേ ഭിന്നഃ പാംസുഷു സൂതപുത്രഃ കച്ചിദ്ഭഗ്രൌ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ബാഹൂ॥ 8-69-38 (58393) യോഽസൌ സദാ ശ്ലാഘതേ രാജമധ്യേ ദുര്യോധനം ഹർഷയന്ദർപയുക്തഃ। ഹന്താഽസ്മി സർവാനിതി പാണ്ഡുപുത്രാ-- നഹം ഹന്താ ഫൽഗുനസ്യേതി മോഹാത്॥ 8-69-39 (58394) കച്ചിദ്വചോഽസ്യ വിതഥം ത്വയാ കൃതം യത്തത്പ്രിയാമവദത്താത കർണഃ। സഭാമഥ്യേ രൂക്ഷമനേകരൂപം ധിക്പാണ്ഡവാനപതിസ്ത്വം ഹി കൃഷ്ണേ॥ 8-69-40 (58395) കച്ചിദ്ഭുവം ശത്രുരയം മഹാത്മാ ഹ്യധാരയദ്ദ്വാദശ യഃ സമാസ്തു। കർണോ വ്രതം ഘോരമമിത്രസാഹോ ദുര്യോധനസ്യാർഥനിവിഷ്ടബുദ്ധിഃ॥ 8-69-41 (58396) പാദൌ ന ധാവേ യാവദഹം ന ഹൻമി ധനഞ്ജയം സമരേഷൂഗ്രവേഗം। കച്ചിദ്രണേ ഫൽഗുന തം നിഹത്യ കച്ചിദ്വ്രതം തസ്യ ഭഗ്നം ത്വയാഽദ്യ॥ 8-69-42 (58397) യോഽസൌ കൃഷ്ണാമബ്രവീദ്ദുഷ്ടബുദ്ധിഃ കർണഃ സഭായാം കുരുവീരമധ്യേ। കിം പാണ്ഡവാംസ്ത്വം ന ജഹാസി കൃഷ്ണേ സുദുർബലാൻപതിതാൻഹീനസത്വാൻ॥ 8-69-43 (58398) യോഽസൌ കർണഃ പ്രത്യജാനാത്ത്വദർഥേ നാഹം ഹത്വാ സഹ കൃഷ്ണേന പാർഥം। ഇഹോപയാതേതി സ പാപബുദ്ധിഃ കച്ചിച്ഛേതേ ശരസംഭിന്നഗാത്രഃ॥ 8-69-44 (58399) കച്ചിത്സംഗ്രാമോ വിദിതോ വൈ തവായം സമാഗമേ സൃഞ്ജയ കൌരവാണാം। യേനാവസ്ഥാമീദൃശീം പ്രാപിതോഽഹം കച്ചിത്ത്വയാ സോഽദ്യ ഹതോ ദുരാത്മാ॥ 8-69-45 (58400) കച്ചിത്ത്വയാ തസ്യ സുമന്ദബുദ്ധേ-- ർഗാണ്ഡീവമുക്തൈർവിശിഖൈർജ്വലദ്ഭിഃ। സകുണ്ഡലം ഭാനുമദുത്തമാംഗം കായാത്പ്രകൃത്തം യുധി സവ്യസാചിൻ॥ 8-69-46 (58401) യത്തൻമയാ ബാണസമർപിതേന ധ്യാതോഽസി കർണസ്യ വധായ വീര। തൻമേ ത്വയാ കച്ചിദമോഘമദ്യ ധ്യാനം കൃതം കർണനിപാതനേന॥ 8-69-47 (58402) യദ്ദർപപൂർണഃ സ സുയോധനോഽസ്മാ-- ന്ദിധക്ഷതേ കർണസമാശ്രയേണ। കച്ചിത്ത്വയാ സോഽദ്യ സമാശ്രയോഽസ്യ ഭഗ്നഃ പരാക്രംയ സുയോധനസ്യ॥ 8-69-48 (58403) യോ നഃ പുരാ ഷണ്ഢതിലാനവോച-- ത്സഭാമധ്യേ കൌരവാണാം സമക്ഷം। സ ദുർമതിഃ കച്ചിദുപേത്യ സംഖ്യേ ത്വയാ ഹതഃ സൂതപുത്രോഽത്യമർഷീ॥ 8-69-49 (58404) യഃ പ്രാഹിണോത്സൂതപുത്രോ ദുരാത്മാ കൃഷ്ണാം ജിതാം സൌബലേഹാനയേതി। സ മന്ദബുദ്ധിർനിഹതഃ പ്രസഹ്യ വൈകർതനസ്ത്വദ്യ കച്ചിൻമഹാത്മൻ॥ 8-69-50 (58405) യഃ ശസ്ത്രഭൃച്ഛ്രേഷ്ഠതമം പൃഥിവ്യാം പിതാമഹം വ്യാക്ഷിപദൽപചേതാഃ। സംഖ്യായമാനോഽർധരഥഃ സ കച്ചി-- ത്ത്വയാം ഹതോഽദ്യാധിരഥിർമഹാത്മൻ॥ 8-69-51 (58406) അമർഷജം നികൃതിസമീരണേരിതം ഹൃദി സ്ഥിതം ജ്വലനമിമം സദാ മമ। ഹതോ മയാ സോഽദ്യ സമേത്യ കർണ ഇതി ബ്രുവൻപ്രശമയസേഽദ്യ ഫൽഗുന॥ ॥ 8-69-52 (58407) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 69 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-69-5 അരിഷ്ടയോഃ ശുഭയോഃ॥ 8-69-7 അനുജ്ഞാതം അനുഗൃഹീതം॥ 8-69-10 അനലാനിലയോരിതി ക്രമാത്തേജോബലാഭ്യാം॥ 8-69-13 അപസവ്യഃ കൃതശ്ചാസ്മി ഇതി ഖ.ഘ.പാഠഃ॥ 8-69-17 നാഹം തം സോഢുമുത്സഹേ ഇതി ക.ങ.പാഠഃ॥ 8-69-19 കൃഷ്ണഗ്രീവോ രക്തശിരാഃ ശ്വേതപക്ഷോ വിഹഗമഃ। സ വൈ വാധ്രീണസഃ പ്രോക്തോ യാജ്ഞികൈഃ പിതൃകർമണീതി പ്രാഞ്ചഃ। വാഘ്രീണസ ഇവ ദ്വിപ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-69-26 യഥാ നഃ കുശലം തഥാ ഇതി ക.ങ.പാഠഃ॥ 8-69-38 വിഹംഗൈർവാണൈഃ॥ 8-69-39 ശ്വാഘതേ ആത്മാനമിതി ശേഷഃ॥ 8-69-47 ബാണേഭ്യഃ സമർപിതേന കർണബാണൈരത്യന്തം പ്രവിദ്ധേനേത്യർഥഃ॥ 8-69-69 ഏകോനസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 070

॥ ശ്രീഃ ॥

8.70. അധ്യായഃ 070

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന സ്യയുദ്ധാനുവാദപൂർവകം യുധിഷ്ഠിരംപ്രതി കർണവധപ്രതിജ്ഞാനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-70-0 (58408) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-70-0x (5003) തദ്ധർമശീലസ്യ വചോ നിശംയ രാജ്ഞഃ ക്രുദ്ധസ്യാതിരഥോ മഹാത്മാ। ഉവാച ദുർമർഷമദീനസത്വോ യുധിഷ്ഠിരം ജിഷ്ണുരനന്തവീര്യഃ॥ 8-70-1 (58409) ദ്രോണം ഹതം പാർഥ കർണോ വിദിത്വാ ഭിന്നാം നാവവിമാവത്യഗാധേ കുരൂണാം। സംമുഹ്യമാനാന്ധാർതരാഷ്ട്രാന്വിദിത്വാ നിരുത്സാഹാംശ്ച വിജയേ പരേഷാം॥ 8-70-2 (58410) സോദര്യവത്ത്വരിതോഽമിതൌജാ ഉത്താരയിഷ്യന്ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രാൻ। രണേ രഥേനാധിരഥിർമഹാത്മാ തതോ ഹി മാം ത്വരിതഃ സോഽഭ്യധാവത്॥ 8-70-3 (58411) സംശപ്തകൈര്യുധ്യമാനസ്യ മേഽദ്യ സേനാഗ്രയായീ കുരുസൈന്യസ്യ രാജൻ। ആശീവിഷാഭാന്വികിരഞ്ശരൌഘാ-- ന്ദ്രൌണിഃ പുരസ്താത്സഹസാധ്യതിഷ്ഠത്॥ 8-70-4 (58412) സ മേ ദൃഷ്ട്വാ ശൂരതമോ ധ്വജാഗ്രം സമാദിശദ്രഥസംഘാനനേകാൻ। തേഷാമഹം പഞ്ചശതം നിഹത്യ ആസാദയം ദ്രോണപുത്രം നദന്തം॥ 8-70-5 (58413) സ ദ്രോണപുത്രഃ സദൃശം മഹാത്മാ മാമപ്യരൌത്സീത്തദനീകമധ്യേ। കിരഞ്ശരൌഘാൻബഹുരൂപാന്വിചിത്രാ-- ൻസ്വാതീഗതഃ ശുക്ര ഇവാതിവർഷൻ॥ 8-70-6 (58414) സ മേ രാൻസർവതഃ കങ്കപത്രാ-- നവാസൃജദ്വൈ പൃഥിവീപ്രകാശാൻ। നിവാര്യ തൂർണം പരമാജിമധ്യേ തതോഽപി മാം ബാണഗണൈഃ സമാർപയത്॥ 8-70-7 (58415) ആകർഷണം വാപി വികൃഷ്യ മുക്തം ന ദൃശ്യതേ തസ്യ മഹാരഥസ്യ। ന സന്ദധാനഃ കുത ആദദാനോ ന വ്യാക്ഷിപന്ന വികർഷന്വിമുഞ്ചൻ॥ 8-70-8 (58416) സവ്യേന വാ യദി വാ ദക്ഷിണേന ന ജ്ഞായതേ കതരേണാസ്യതീതി। ആചാര്യവത്സമരേ പര്യവർത-- ൻമഹച്ചിത്രം ദർശയൻസർവതഃ സ്മ॥ 8-70-9 (58417) ദൃഷ്ട്വീവിഷം ചാസുഹരം പരേഷാം സർവാ ദിശഃ പൂരയാനം ശരൌധൈഃ। അലാതചക്രപ്രതിമം മഹാത്മനഃ സദാ നതം കാർമുകം ബ്രഹ്മബന്ധോഃ॥ 8-70-10 (58418) തതോഽപരാൻബാണഗണാനനേകാ-- നാകർണപൂർണായതവിപ്രമുക്താൻ। സസർജ ശീഘ്രാസ്ത്രബലേന വീര-- സ്തോയം യഥാ പ്രാവൃഷി കാലമേഘഃ॥ 8-70-11 (58419) ആവിധ്യൻമാം പഞ്ചഭിദ്രോണപുത്രഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ പഞ്ചഭിർവാസുദേവം। അഭ്യഘ്നം ബാണൈസ്തമഹം സുധാരൈ-- ർനിമേഷമാത്രേണ സുവർണപുംഖൈഃ॥ 8-70-12 (58420) സ നിർവിദ്ധോ വിരഥോ ദ്രോണപുത്രോ രഥാനീകം ചാധിരഥേർവിവേശ। മയാഭിഭൂതാൻസ്വരഥപ്രബർഹാ-- നസ്ത്രം ച പശ്യന്രുധിരപ്രദിഗ്ധം॥ 8-70-13 (58421) തതോഽഭിഭൂതം യുധി വീക്ഷ്യ സൈന്യം വിധ്വസ്തയോധം ദ്രുതനാഗയൂഥം। പഞ്ചാശതാ രഥമുഖ്യൈഃ സമേതഃ കർണസ്ത്വരന്നഭ്യപതത്പ്രമാഥീ॥ 8-70-14 (58422) താൻസൂദയിത്വാഽഹമപാസ്യ കർണം ദ്രഷ്ടും ഭവന്തം ത്വരയോപയാതഃ। സർവേ പാഞ്ചാലാ ഹ്യുദ്വിജന്തേ സ്മ കർണം ദൃഷ്ട്വാ ഗാവഃ കേസരിണം യഥൈവ॥ 8-70-15 (58423) മൃത്യോരാസ്യം വ്യാത്തമിവാഭിപദ്യ പ്രഭദ്രകാഃ കർണമാസാദ്യ സർവേ। യാസ്യാമി താംസ്താരയിഷ്യൻബലൌഘാ-- ദ്ദിഷ്ട്യാ ഭവാൻസ്വസ്തിമാൻപാർഥ ദൃഷ്ടഃ॥ 8-70-16 (58424) ഹനിഷ്യേഽഹം ഭാരത സൂതപുത്ര-- മസ്മിൻസംഗ്രാമേ യദി ദൃശ്യതേഽദ്യ। ആയാഹി പശ്യാദ്യ യുയുത്സമാനൌ മാം സൂതപുത്രം ച ധൃതൌ രണായ॥ 8-70-17 (58425) മഹാഝഷസ്യേവ മുഖം പ്രപന്നാഃ പ്രഭദ്രകാഃ കർണമുഖം പ്രപന്നാഃ। ഷട്സാഹസ്രാ ഭാരത രാജപുത്രാഃ സ്വർഗായ ലോകായ രണേ നിമഗ്നാഃ॥ 8-70-18 (58426) താനദ്യ യാസ്യാമി രണാദ്വിമോക്തും സർവാത്മനാ സൂതപുത്രം ച ഹന്തും॥ 8-70-19 (58427) അഥ പ്രവീരേണ മഹാനുഭാവ ദ്വിഷത്സൈന്യം നിർദഹന്വിസ്തരേണ। സമേത്യാഹം സൂതപുത്രേണ സംഖ്യേ വജ്രീവ വൃത്രേണ നരേന്ദ്രമുഖ്യ॥ 8-70-20 (58428) ഏവം ഗതേ കിഞ്ച മയാഽദ്യ ശക്യം കാര്യം കർതും നിഗ്രഹേ സൂതജസ്യ। തഥൈവ രാജ്ഞശ്ച സുയോധനസ്യ യേ ചാപി മാം യോദ്ധുകാമാഃ സമേതാഃ॥ 8-70-21 (58429) കർണം ന ചേദദ്യ നിഹൻമി രാജ-- ൻസബാന്ധവം യുധ്യമാനം പ്രസഹ്യ। പ്രതിശ്രുത്യാഽകുർവതാം യാ ഗതിർവൈ കഷ്ടാം യായാം താമഹം രാജസിംഹ॥ 8-70-22 (58430) ആമന്ത്രയേ ത്വാം ബ്രൂഹി രണേ ജയം മേ പുരാ ഭീമം ധാർതരാഷ്ട്രാ ഗ്രസന്തി। സൌതിം ഹനിഷ്യാമി നരേന്ദ്രസിംഹ സൈന്യം തഥാ ശത്രുഗണാംശ്ച സർവാൻ॥ ॥ 8-70-23 (58431) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 70 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 071

॥ ശ്രീഃ ॥

8.71. അധ്യായഃ 071

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണസ്യാമാരണജ്ഞാനാദ്രുഷ്ടേന യുധിഷ്ഠിരേണ അർജുനംപ്രതി ഗർഹണപൂർവകം കൃഷ്ണകരേ ഗാണ്ഡീവദാനചോദനാ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-73-0 (58432) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-73-0x (5004) വൈകർതനം കുശലിനം നിശംയ ക്രുദ്ധഃ പാർഥഃ ഫൽഗൂനസ്യാമിതൌജാഃ। ധനഞ്ജയം വാക്യമുവാച രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ കർണശരാഭിതപ്തഃ॥ 8-73-1 (58433) ഇമാം ച വസതിം ഹിത്വാ ഭയാത്കർണേന ഫൽഗുന। അഹം ച ഭീമസേനശ്ച മാദ്രീപുത്രൌ ച പാണ്ഡവൌ॥ 8-73-2 (58434) വാസുദേവേന സഹിതാ വയം കർണേന നിർജിതാഃ। പുനരേവ വനം ഗത്വാ തപശ്ചര്യാം ച കുർമഹേ। അഥവാ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം പരിചര്യാം ചരാമഹേ॥ 8-73-3 (58435) ഇത്യേവമുക്ത്വാ ബീഭത്സും രോഷാത്സംരക്തലോചനഃ। അബ്രവീത്പുനരേവാത്ര ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-73-4 (58436) ഇദം യദി ദ്വൈതവനേ തു സൂക്തം കർണം നിയോദ്ധും ന സഹേ നൃപേതി। വയം തതഃ പ്രാപ്തകാലം യഥാവ-- ത്കൃത്വാഽഭ്യുപേക്ഷാമ തഥൈവ രാജ്യം॥ 8-73-5 (58437) മയി പ്രതിശ്രുത്യ വധം ഹി തസ്യ ബലസ്യ ചാർധസ്യ തഥൈവ യുദ്ധേ। ആനീയ മാം ശത്രുമധ്യേ സ കസ്മാ-- ത്സമുന്നാംയ സ്ഥണ്ഡിലേ പ്രത്യപിംഷ്ഠാഃ॥ 8-73-6 (58438) അന്വാസ്യ സത്യേന യദാത്ഥ പാർഥ സത്യം ശപന്വാസുദേവേന സാർധം। തന്നഃ സത്യമഫലം ഹ്യകാർഷീഃ ഫലസ്യ കാലേ ചാച്ഛിന്നഃ പുഷ്പവൃക്ഷം॥ 8-73-7 (58439) പ്രച്ഛാദിതസ്ത്വം ബാലിശ ദുര്യശോഭി-- രനർഥവാക്യോഽസ്യർജുന നൈവ സാധുഃ। ത്യക്ത്വാ ഭീമം സർവഭീമേഷു ഭീമം സംയോജിതസ്ത്വം സൂതപുത്രം നിഹന്തും॥ 8-73-8 (58440) യത്തദ്വൃഥാ വാഗുവാചാന്തരിക്ഷേ സപ്താഹ്നി ജാതേ ത്വയി മന്ദബുദ്ധൌ। അപാപീയാന്വാസവാത്കുന്തിജാതോ ബഹൂൻസംഗ്രാമാനയമേവ ജേതാ॥ 8-73-9 (58441) അയം ജേതാ പാണ്ഡവോ ദേവസംഘാൻ സർവാണി ഭൂതാന്യപി ചോത്തമൌജാഃ। അയം ജേതാ മദ്രകലിംഗജാതാ-- ന്ദൈത്യാംശ്ച രക്ഷാംസി സമാഗതാനി॥ 8-73-10 (58442) ഭൂമിം ച സർവാം നിഖിലേന ജേതാ കുരൂംശ്ച ജേതാ സ്വഗണാംശ്ച ജേതാ। അസ്മാത്പരോ നോ ഭവിതാ ധനുർധരോ നൈഷ്യന്ന ഭൂതഃ കശ്ചിദേനം വിജേതാ॥ 8-73-11 (58443) ഇച്ഛന്നയം സർവഭൂതാനി കുര്യാ-- ദ്വശീ വശേ സർവസമാപ്തവിദ്യഃ। കാന്ത്യാ ശശാങ്കസ്യ ജവേന വായോഃ സ്യൈര്യേണ മേരോഃ ക്ഷമയാ പൃഥിവ്യാഃ॥ 8-73-12 (58444) അഗ്നേശ്ച താപേ ധനദസ്യ ലക്ഷ്ംയാ ശൌര്യേണ ശക്രസ്യ ജയേന വിഷ്ണോഃ। തുല്യോ മഹാത്മാ തവ കുന്തി പുത്രോ ജാതോഽദിതേർവിഷ്ണുരിവാമിതൌജാഃ॥ 8-73-13 (58445) സ്വേഷാം ജയായ ദ്വിഷതാം വധായ ജാതോ മഹാത്മാ തവ നന്ദികർതാ। ഇത്യന്തരിക്ഷേ ശതശൃംഗമൂർധ്നി തപസ്വിനാം ശൃണ്വതാം വാഗുവാച॥ 8-73-14 (58446) ഏവംവിധസ്ത്വം ന ച ഭൂതസ്തഥാദ്യ ദേവാശ്ച നൂനമനൃതം വദന്തി॥ 8-73-15 (58447) തഥാ പരേഷാമൃഷിസത്തമാനാം ശ്രുത്വാ ഗിരഃ പൂജയതാം സദാ ത്വാം। ന സന്നതിം യാമി സുയോധനസ്യ ന ത്വാം ജാനാംയാധിരഥേർഭയാർതം॥ 8-73-16 (58448) ത്വഷ്ട്രാ കൃതം വാഹമകൂജനാക്ഷം ശുഭം സമാസ്ഥായ കപിധ്വജം തം। ഖംഗം ഗൃഹീത്വാ ഹേമചിത്രാവനദ്വം ധനുർവരം ഗാണ്ഡിവം താലമാത്രം। ത്വം വാസുദേവേനോഹ്യമാനഃ കഥം നു കർണാദ്ഭീതോ വ്യപയാതോഽസി പാർഥ॥ 8-73-17 (58449) പൂർവം യദുക്തം ഹി സുയോധനേന ന ഫൽഗുനഃ പ്രമുഖേ സ്ഥാസ്യതീതി। കർണസ്യ യുദ്ധേ ഹി മഹാബലസ്യ മൌർഖ്യാത്തു തന്നാവബുദ്ധം മയാഽസീത്॥ 8-73-18 (58450) തേനാദ്യ തപ്സ്യേ ഭൃശമപ്രമേയം യൻമിത്രവർഗോ നരകം പ്രവിഷ്ടഃ। തദൈവ വാച്യോഽസ്മി നനു ത്വയാഽഹം ന യോത്സ്യേഽഹം സൂതപുത്രം കഥഞ്ചിത്॥ 8-73-19 (58451) തതോ നാഹം സൃഞ്ജയാൻകേകയാംശ്ച സമാനയേയം സുഹൃദോ രണായ॥ 8-73-20 (58452) ഏവം ഗതേ കിം ച മയാഽദ്യ ശക്യം കാര്യം കർതും നിഗ്രഹേ സൂതജസ്യ। തഥൈവ രാജ്ഞശ്ച സുയോധനസ്യ യേ വാപി മാം യോദ്ധുകാമാഃ സമേതാഃ॥ 8-73-21 (58453) ധിഗസ്തു മജ്ജീവിതമദ്യ കൃഷ്ണ യോഽഹം വശം സൂതപുത്രസ്യ യാതഃ। മധ്യേ കുരൂണാം സമുയോധനാനാം യേ ചാപ്യന്യേ യോദ്ധുകാമാഃ സമേതാഃ॥ 8-73-22 (58454) ഏകഃ സ മേ ഭീമസേനോഽദ്യം നാഥോ യേനാഭിപന്നോഽസ്മി രണേ മഹാഭയേ। വിമോച്യ മാം ചാപി രുപാന്വിതസ്തതഃ ശരേണ തീക്ഷ്ണേന ബിഭേദ കർണം॥ 8-73-23 (58455) ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻസമരേ ഭീമസേന-- ശ്ചക്രേ യുദ്ധം കുരുമുഖ്യൈഃ സമേതൈഃ। ഗദാഗ്രഹസ്തോ രുധിരോക്ഷിതാംഗ-- ശ്ചരന്രണേ കാല ഇവാന്തകാലേ॥ 8-73-24 (58456) അസൌ ഹി ഭീമസ്യ മഹാനിനാദോ മുഹുർമഹുഃ ശ്രൂയതേ ധാർതരാഷ്ട്രൈഃ। യദി സ്മ ജീവേത്സമരേ നിഹന്താ മഹാരഥാനാം പ്രവരോ നരോത്തമഃ॥ 8-73-25 (58457) തവാഭിമന്യുസ്തനയോഽദ്യ പാർഥ ന ചാസ്മി ഗന്താ സമരേ പരാഭവം। അഥാപി ജീവേത്സമരേ ഘടോത്കച-- സ്തഥാഽപി നാഹം സമരേ പരാങ്യുഖഃ॥ 8-73-26 (58458) ഭീമസ്യ പുത്രഃ സമരാഗ്രയായീ മഹാസ്ത്രവിന്നാപി തവാനുരൂപഃ। യം തം xxxസാദ്യ രിപോർവലം നോ നിമീലിതാക്ഷം ഭയവിപ്ലുതം ഭവേത്॥ 8-73-27 (58459) xxxxxനിശി യുദ്ധമേക-- സ്ത്യക്സാ രണം യത്വ ഭയാദ്രവന്തേ॥ 8-73-28 (58460) സ ചേത്സമാസാദ്യ മഹാനുഭാവഃ കർണം രണേ ബാണഗണൈഃ പ്രമോഹ്യഃ। ധൈര്യേ സ്ഥിതേനാപി ച സൂതജേന ശക്യാ ഹതോ വാസവദത്തയാ തയാ॥ 8-73-29 (58461) മമൈവ ഭാഗ്യാനി പുരാ കൃതാനി പാപാനി നൂനം ഫലവന്തി യുദ്ധേ। തൃണം ച കൃത്വാ സമരേ ഭവന്തം തതോഽഹമേവം നികൃതോ ദുരാത്മനാ। വൈകർതനേനൈവ തഥാ കൃതോഽഹം യഥാ ഹ്യശക്തഃ ക്രിയതേ ത്വബാന്ധവഃ॥ 8-73-30 (58462) ആപദ്ഗ്രതം യശ്ച നരോ വിമോക്ഷയേ-- ത്സ ബാന്ധവഃ സ്നേഹയുതഃ സുഹൃച്ച। ഏവം പുരാണാ ഋഷയോ വദന്തി ധർമഃ സദാ സദ്ഭിരനുഷ്ഠിതശ്ച॥ 8-73-31 (58463) ഖംഗം വിഭ്രജ്ജാതരൂപത്സരും ച ധനുർവേദം ഗാണ്ഡിവം താലമാത്രം। സ കേശവേനോഹ്യമാനഃ കഥം നു കർണാത്പാർഥസ്ത്വമപൈതും സമൈഷീഃ॥ 8-73-32 (58464) സ ഗാണ്ഡീവം കേശവായ പ്രദായ യന്താ ഭവേസ്ത്വം യദി കേശവസ്യ। തതസ്തരേത്കേശവഃ കർണമുഗ്രം മരുത്സസ്വോ വൃത്രമിവാത്തവജ്രഃ॥ 8-73-33 (58465) മാസേഽപതിഷ്യോ യദി പഞ്ചമേ ത്വം ന വാ ഗർഭോ യദ്യഭവഃ പൃഥായാഃ। മത്തഃ ശ്രേയാന്രാജപുത്രോഽഭവിഷ്യ-- ന്ന തേ യശഃ ഫൽഗുന ഇത്യപേയാത്॥ ॥ 8-73-34 (58466) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 71 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 072

॥ ശ്രീഃ ॥

8.72. അധ്യായഃ 072

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

xxxxxxxxxxxxx തേന തന്നിവേദനം॥ 1 ॥ കൃഷ്ണേന വധപ്രതിനിധിത്വേന യുധിഷ്ഠിരാധിക്ഷേപxxxxxxx॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-72-0 (58467) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-72-0x (5005) യുധിഷ്ഠിരേണൈxxxxക്തഃ കൌന്തേയഃ ശ്വേതവാഹനഃ। അസിം ജഗ്രാഹ സങ്ക്രുദ്ധോ ജിഘാംസുർഭരതർഷഭം॥ 8-72-1 (58468) തസ്യ കോപം സമാജ്ഞായ ചിത്തജ്ഞഃ കേശവസ്തദാ। ഉവാച കിമിദം ഖംഗം ഗൃഹ്ണാസ്യർജുന ശംമ മേ॥ 8-72-2 (58469) നേഹ പശ്യാമി യോദ്ധവ്യം ത്വയാ കിഞ്ചിദ്വനഞ്ജയ। നേഹാഗതാ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സർവേ ഭീമേന വാരിതാഃ॥ 8-72-3 (58470) ഉപാഗതോഽസി കൌന്തേയ രാജാ ദ്രഷ്ടവ്യ ഇത്യസൌ। സ രാജാ ഭവതാ ദൃഷ്ടഃ കുശലീ ച യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-72-4 (58471) തം ദൃഷ്ട്വാ നൃപശാർദൂലം ശാർദൂലസമവിക്രമം। ഹർഷകാലേ ച സംപ്രാപ്തേ കസ്മാത്ത്വാം മന്യുരാവിശത്॥ 8-72-5 (58472) ന തം പശ്യാമി കൌന്തേയ യസ്തേ വധ്യോ ഭവേദിഹ। പ്രഹർതുമിച്ഛസേ കസ്മാത്കിം വാ തേ ചിത്തവിഭ്രമഃ॥ 8-72-6 (58473) കസ്മാദ്ഭവാൻമഹാഖംഗം പരിഗൃഹ്ണാത്യകാരണാത്। 8-72-7 (58474) തത്ത്വാം പൃച്ഛാമി കൌന്തേയ കിമിദം തേ ചികീർഷിതം। പരാമൃശസി യത്ക്രുദ്ധഃ ഖംഗമദ്ഭുതവിക്രമ॥ 8-72-8 (58475) ഏവമുക്തഃ കടാക്ഷേണ പ്രേക്ഷമാണോ യുധിഷ്ഠിരം। അർജുനഃ പ്രാഹ ഗോവിന്ദം ക്രുദ്ധഃ സർപ ഇവ ശ്വസൻ॥ 8-72-9 (58476) അന്യസ്മൈ ദേഹി ഗാണ്ഡീവമിതി മാം യഃ പ്രചോദയേത്। ഭിന്ദ്യാമഹം തസ്യ ശിര ഇത്യുപാംശു വ്രതം മമ। യുധിഷ്ഠിരേണ തേനാഹമുക്തശ്ചാസ്മി ജനാർദന॥ 8-72-10 (58477) യദുക്തോഽഹമദീനാർഥം രാജ്ഞാഽനേന യശസ്വിനാ। സമക്ഷം തവ ഗോവിന്ദ ന തത്ക്ഷന്തുമിഹോത്സഹേ॥ 8-72-11 (58478) തസ്മാദേനം വിധിഷ്യാമി രാജാനം ധർമചാരിണാം। പ്രതിജ്ഞാം പാലയിഷ്യാമി ഹത്വൈനം നരസത്തമം॥ 8-72-12 (58479) ഏതദർഥം മയാ ഖഹ്ഗോ ഗൃഹീതോ യദുനന്ദന। സോഽഹം യുധിഷ്ഠിരം ഹത്വാ സത്യസ്യാനൃണ്യതാം ഗതഃ। വിശോകോ വിജ്വരശ്ചാപി ഭവിഷ്യാമി ജനാർദന॥ 8-72-13 (58480) കിം വാ ത്വം മന്യസേ പ്രാപ്തമസ്മിൻകാര്യ ഉപസ്ഥിതേ। ത്വമസ്യ ജഗതസ്താത വേത്ഥ സർവം ഗതാഗതം॥ 8-72-14 (58481) `ജാതസ്ത്വത്തോ ഹി ധർമശ്ചാധർമശ്ചേതി പരാ ശ്രുതിഃ'। തത്തഥാ പ്രകരിഷ്യാമി യഥാ മാം വക്ഷ്യതേ ഭവാൻ॥ 8-72-15 (58482) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-72-16x (5006) ധിഗ്ധിഗിത്യേവ ഗോവിന്ദഃ പാർഥമുക്ത്വാബ്രവീത്പുനഃ॥ 8-72-16 (58483) കൃഷ്ണ ഉവാച। 8-72-17x (5007) ഇദാനീം പാർഥ ജാനാമി ന വൃദ്ധാഃ സേവിതാസ്ത്വയാ। അകാലേ പുരുഷവ്യാഘ്ര സംരംഭം യദ്ഭവാനഗാത്॥ 8-72-17 (58484) ന ഹി ധർമവിഗജ്ഞൈരേവം കാര്യം ധനഞ്ജയ। യഥാ ത്വം പാണ്ഡവാദ്യേഹ ധർമഭീരുരണ്ഡിതഃ॥ 8-72-18 (58485) യോഽകാര്യാണാം ക്രിയായാശ്ച സംയോഗം നാവബുധ്യതേ। കാര്യാണാമക്രിയായാശ്ച സ പാർഥ പുരുഷാധമഃ॥ 8-72-19 (58486) അനുസൃത്യ തു യേ ധർമം കവയഃ സമുപസ്ഥിതാഃ। സമാസവിസ്തരവിദാം ന തേഷാം വേത്സി നിശ്ചയം॥ 8-72-20 (58487) അനിശ്ചയജ്ഞോ ഹി നരഃ കാര്യാകാര്യവിനിശ്ചയേ। ഏവം സ മുഹ്യത്യവശോ യഥാ ത്വം പാർഥ മുഹ്യസി॥ 8-72-21 (58488) ന ഹി കാര്യമകാര്യം വാ സുഖം ജ്ഞാതും കഥഞ്ചന। ശ്രുതേന ജ്ഞായതേ സർവം തച്ച ത്വം നാവഹുധ്യസേ॥ 8-72-22 (58489) അവിജ്ഞാനാദിഹ ഭവാൻസത്യം രക്ഷതി ധർമവിത്। പ്രാണിനാം ത്വം വധം പാർഥ ധാർമികോ നാവബുധ്യസേ॥ 8-72-23 (58490) പ്രാണിനാം ഹി വധാത്താത വൃഥാ ധർമോ മതോ മമ। അനൃതം തു ഭവേദ്വാച്യം ന തു ഹിംസാ കദാചന॥ 8-72-24 (58491) സ കഥം ഭ്രാതരം ജ്യേഷ്ഠം രാജാനം ധർമകോവിദം। ഹന്യാദ്ഭവാന്നരശ്രേഷ്ഠ പ്രാകൃതോഽന്യഃ പുമാനിവ॥ 8-72-25 (58492) അയുധ്യമാനസ്യ ഗുരോസ്തഥാഽശത്രോശ്ച മാനദ। പരാങ്മുഖസ്യ ദ്രവതഃ ശരണം ചാപി ഗച്ഛതഃ॥ 8-72-26 (58493) കൃതാഞ്ജലേഃ പ്രപന്നസ്യ പ്രമത്തസ്യ തഥൈവ ച। ന വധഃ പൂജ്യതേ സദ്ഭിസ്തച്ച സർവം ഗുരൌ തവ॥ 8-72-27 (58494) ത്വയാ ചൈതദ്വ്രതം പാർഥ ബാലേനേവ കൃതം പുരാ। തസ്മാദധർമസംയുക്തം മൌർഖ്യാദേവ വ്യവസ്യസി॥ 8-72-28 (58495) സ്വഗുരും പാർഥ കസ്മാത്ത്വം ഹന്തുകാമോഽഭിധാവസി। അസംപ്രധാര്യ ധർമാണാം ഗതിം സൂക്ഷ്മാം ദുരത്യയാം॥ 8-72-29 (58496) ഇദം ധർമരഹസ്യം ച തവ വക്ഷ്യാമി പാണ്ഡവ। യദ്ബ്രൂയാത്തവ ഭീഷ്മോ വാ രാജാ വാപി യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-72-30 (58497) വിദുരോ വാ പുനഃ ക്ഷത്താ ഗാന്ധാരീ വാ യശസ്വിനീ। കുന്തീ വാ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദ്രൌപദീ വാ യശസ്വിനീ। തത്തേ വക്ഷ്യാമി തത്ത്വേന നിബോധൈതദ്ധനഞ്ജയ॥ 8-72-31 (58498) സത്യസ്യം വചനം സാധു ന സത്യാദ്വിദ്യതേ പരം। സുദുർവിദം ഹി തത്ത്വേന തത്സത്യമിതി മേ സതിഃ॥ 8-72-32 (58499) ഭവേത്സത്യമവക്തവ്യം വക്തവ്യമനൃതം ഭവേത്। യത്രാനൃതം ഭവേത്സത്യം സത്യം ചാപ്യനൃതം ഭവേത്॥ 8-72-33 (58500) വിവാഹകാലേ രതിസംപ്രയോഗേ പ്രാണാത്യയേ സർവത്രനാപഹാരേ। വിപ്രസ്യ ചാർഥേ ഹ്യനൃതം വദേത പഞ്ചാനൃതാന്യാഹുരപാതകാനി॥ 8-72-34 (58501) സർവസ്വസ്യാപഹാരേ തു വക്തവ്യമനൃതം ഭവേത്॥ തത്രാനൃതം ഭവേത്സത്യം സത്യം ചാപ്യനൃതം ഭവേത്॥ 8-72-35 (58502) താദൃശോ ഹന്യതേ ബാലോ യസ്യ സത്യമനിശ്ചിതം। സത്യാനൃതേ വിനിശ്ചിത്യ തതോ ഭവതി ധർമവിത്॥ 8-72-36 (58503) കിമാശ്ചര്യം കൃതപ്രജ്ഞഃ പുരുഷോഽപി സുദാരുണഃ। സുമഹത്പ്രാപ്നുയാത്പുണ്യം ബലാകോഽന്ധവധാദിവ॥ 8-72-37 (58504) കിമാശ്ചര്യം പുനർമൂഢോ ധർമകാമോ ഹ്യപണ്ഡിതഃ। സുമഹത്പ്രാപ്നുയാത്പാപമാപഗാസ്വിവ കൌശികഃ॥ 8-72-38 (58505) അർജുന ഉവാച। 8-72-39x (5008) ആചക്ഷ്വ ഭഗവന്നേതദ്യഥാ വിന്ദാംയഹം തഥാ। വലാകസ്യാനുസംബദ്ധം നദീനാം കൌശികസ്യ ച॥ 8-72-39 (58506) വാസുദേവ ഉവാച। 8-72-40x (5009) മൃഗവ്യാധോഽഭവത്കശ്ചിദ്ബലാകോ നാമ ഭാരത। യാത്രാർഥം പുത്രദാരാണാം മൃഗാൻഹന്തി ന കാമതഃ॥ 8-72-40 (58507) വൃദ്ധൌ ച മാതാപിതരൌ ബിഭർത്യന്യാംശ്ച സംശ്രിതാൻ। സ്വധർമനിരതോ നിത്യം സംവിഭജ്യാനസൂയകഃ॥ 8-72-41 (58508) സ കദാചിൻമൃഗപ്രേപ്സുർനാന്വവിന്ദൻമൃഗം ക്വചിത്। അഥാപശ്യത്സ പീവാനം ശ്വാപദം ഘ്രാണചക്ഷുഷം॥ 8-72-42 (58509) അദൃഷ്ടപൂർവമപി തത്സത്വം തേന ഹതം തദാ। അന്ധേ ഹതേ തതോ വ്യോംനഃ പുഷ്പവർഷം പപാത ച॥ 8-72-43 (58510) അപ്സരോഗീതവാദിത്രൈർനാദിതം ച മനോരമം। വിമാനമഗമത്സ്വർഗാൻമൃഗവ്യാധനിനീഷയാ॥ 8-72-44 (58511) തദ്ഭൂതം സർവഭൂതാനാമഭാവായ കിലാർജുന। തപസ്തപ്ത്വാ വരം പ്രാപ്തം കൃതമന്ധം സ്വയംഭുവാ॥ 8-72-45 (58512) തദ്ധത്വാ സർവഭൂതാനാമഭാവകൃതനിശ്ചയം। ബലാകോഽഗാത്സ്വർഗലോകമേവം ധർമഃ സുദുർവിദഃ॥ 8-72-46 (58513) കൌശികോഽപ്യഭവദ്വിപ്രസ്തപസ്വീനോ ബഹുശ്രുതഃ। നദീനാം സംഗമേ ഗ്രാമാദദൂരേ സ കിലാവസത്॥ 8-72-47 (58514) സത്യം മയാ സദാ വാച്യമിതി തസ്യാഭവദ്ദ്വതം। സത്യവാദീതി വിഖ്യാതഃ സ തദാസീദ്ധനഞ്ജയ॥ 8-72-48 (58515) അഥ ദസ്യുഭയാത്കേചിത്തദാ തദ്വനമാവിശൻ। തത്രാപി ദസ്യവഃ ക്രുദ്ധാസ്താനമാർഗന്ത യത്നതഃ॥ 8-72-49 (58516) അഥ കൌശികമഭ്യേത്യ പ്രോചുസ്തേ സത്യവാദിനം। കതരേണ പഥാ യാതാ ഭഗവന്നിതി വൈ ജനാഃ। സത്യേന പൃഷ്ടഃ പ്രബ്രൂഹി യദി തദ്വേത്ഥ ശംസ നഃ॥ 8-72-50 (58517) ശ്രീകൃഷ്ണ ഉവാച। 8-72-51x (5010) സത്യസ്യ ത്വവിഭാഗജ്ഞഃ സത്യം തേഭ്യഃ ശശംസ ഹ। ബഹുവൃക്ഷലതാഗുൽമമേതദ്ഗഹനമാശ്രിതാഃ। ഇതി താൻഖ്യാപയാമാസ തേഭ്യസ്തത്ത്വം സ കൌശികഃ॥ 8-72-51 (58518) തതസ്തേ താൻസമാസാദ്യ ക്രൂരാ ജഘ്നുരിതി ശ്രുതിഃ। തതോഽധർമേണ മഹതാ വാഗ്ദുരുക്തേന കൌശികഃ॥ 8-72-52 (58519) ഗതഃ സുകഷ്ടം നിരയം ധർമസൂക്ഷ്മേഷ്വതത്ത്വവിത്। ദൃഷ്ടപൂർവശ്രുതോ മൂഢോ ധർമാണാമവിശാരദഃ॥ 8-72-53 (58520) വൃദ്ധാനപൃച്ഛൻസന്ദേഹാനന്ധഃ ശ്വഭ്രമിവർച്ഛതി॥ 8-72-54 (58521) തത്ര തേ ലക്ഷണോദ്ദേശഃ കശ്ചിദേവ ഭവിഷ്യതി। ദുഷ്കരം പ്രതിസംഖ്യാനം കാർത്സ്ന്യേനാത്ര വ്യവസ്ഥിതിഃ॥ 8-72-55 (58522) സത്യം ധർമ ഇതി ഹ്യേകേ വദന്തി ബഹവോ ജനാഃ। ന ച പാർഥാഭ്യസൂയാമി നൈതത്സർവത്ര ശിഷ്യതേ॥ 8-72-56 (58523) ശ്രുതിസ്തു ധാര്യാ ഇത്യേകേ വദന്തി ബഹവോ ജനാഃ। ന ത്വേതത്പ്രത്യസൂയാമി തത്ര സർവം വിധീയതേ॥ 8-72-57 (58524) യത്സ്യാദഹിംസാസംയുക്തം സ ധർമ ഇതി നിശ്ചയഃ। അഹിംസാർഥായ ഹിംസ്രാണാം ധർമപ്രവചനം കൃതം। ധാരണാദ്ധർമമിത്യാഹുർധർമോ ധാരയതേ പ്രജാഃ॥ 8-72-58 (58525) പ്രഭവാർഥായ ഭൂതാനാം ധർമപ്രവചനം കൃതം। യസ്മാത്പ്രഭവസംയുക്തഃ സ ധർമ ഇതി നിശ്ചയഃ॥ 8-72-59 (58526) യേഽന്യായേന ജിഗീഷന്തോ ധർമം പൃച്ഛന്തി മാനവാഃ। അകൂജനേന ചേൻമോക്ഷോ നാത്ര കൂജേത്കഥഞ്ചന॥ 8-72-60 (58527) അവശ്യം കൂജിതവ്യേ ഹ ശങ്കേരന്വാപ്യകൂജനാത്। യേഽന്യായേന ജിഹീർഷന്തോ ധർമം പൃച്ഛന്തി കസ്യചിത്। ശ്രേയസ്തത്രാനൃതം വക്തും സത്യാദിതി വിനിശ്ചിത്ം॥ 8-72-61 (58528) പ്രാണാത്യയേ വിവാഹേ വാ സർവജാത്യാ മഹാഭയേ। സർവസ്വസ്യ ച ലോപേ വാ വക്തവ്യമനൃതം ഭവേത്॥ 8-72-62 (58529) അധർമം ഹി ന പശ്യന്തി മൃഷോദ്യം തത്ര പണ്ഡിതാഃ। സർവഥാഽഭിവദേത്തത്തു നാനൃതം സ്യാദ്വിചക്ഷണഃ॥ 8-72-63 (58530) യഃ സ്തേനൈഃ സഹ സംബന്ധോ മുച്യതേ ശപഥാദപി। ഭവേത്തത്രാനൃതം ശ്രേയഃ സത്യാദിതി വിചാരിതം॥ 8-72-64 (58531) ന ച തേഭ്യോ ധനം ദേയം സത്യാദിതി കഥഞ്ചന। പാപേഭ്യോഽപി ധനം ദത്തം ദാതാരമപി പീഡയേത്। തസ്മാദ്ധർമാർഥമനൃതമുക്ത്വാ നാനൃതവാഗ്ഭവേത്॥ 8-72-65 (58532) ഏഷ തേ ലക്ഷണോദ്ദേശോ മയോദ്ദിഷ്ടോ യഥാവിധി। ഏതജ്ജ്ഞാത്വാ ബ്രൂഹി പാർഥ യദി വധ്യോ യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-72-66 (58533) അർജുന ഉവാച। 8-72-67x (5011) യഥാ ബ്രൂയാൻമഹാപ്രാജ്ഞോ യഥാ ബ്രൂയാൻമഹായശാഃ॥ 8-72-67 (58534) സുഹൃദ്ബ്രൂയാദ്യഥാഽസ്മാകം തഥോക്തം വചനം ത്വയാ। ഭവാൻമാതൃസമോഽസ്മാകം ഭവാൻപിതൃസമോഽപി ച। ഗതിശ്ച പരമാ കൃഷ്ണ ത്വമേവ ച പരായണം॥ 8-72-68 (58535) ന ഹി തേ ത്രിഷു ലോകേഷു വിദ്യതേഽവിദിതം ക്വചിത്। തസ്മാദ്ഭവാൻപരം ധർമം വേദ സർവം യഥാതഥം॥ 8-72-69 (58536) അവധ്യം പാണ്ഡവം മന്യേ ധർമരാജം യുധിഷ്ഠിരം। അധർമയുക്തേ സംയോഗേ ബ്രൂഹി കിഞ്ചിദനുഗ്രഹം॥ 8-72-70 (58537) ഇദം ചാപരമത്രൈവ ബ്രൂഹി തത്ത്വം വിവക്ഷിതം॥ 8-72-71 (58538) ജാനാസി ദാശാർഹ മമ വ്രതം തു യോ മാം ബ്രൂയാത്കശ്ചന മാനുഷേഷു। അന്യസ്മൈ ത്വം ഗാണ്ഡിവം ദേഹി പാർഥ യോ മത്തോഽസ്ത്രേ വീര്യതോ വാ വിശിഷ്ടഃ॥ 8-72-72 (58539) ഹന്യാമഹം കേശവ തം പ്രസഹ്യ ഭീമോ ഹന്യാത്തൂവരകേതി ചോക്തഃ। വൻമാം രാജാ ഹ്യുക്തവാംസ്തേ സമക്ഷം ധനുർദേഹീത്യസകൃദ്വൃഷ്ണിവീരേ॥ 8-72-73 (58540) തം ഹന്യാം ചേത്കേശവ ജീവലോകേ സ്ഥാതാ നാഹം കാലമപ്യൽപമാത്രം। ധ്യാത്വാ നൂനം ഹ്യേനസാ ചാപി മുക്തോ വധം രാജ്ഞോ ഭ്രഷ്ടവീര്യോ വിചേതാഃ॥ 8-72-74 (58541) യഥാ പ്രതിജ്ഞാ മമ ലോകബുദ്ധൌ ഭവേത്സത്യാ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠ। യഥാ ജീവത്പാണ്ഡവോഽഹം ച കൃഷ്ണ തഥാ ബുദ്ധിം ദാതുമപ്യർഹസി ത്വം॥ 8-72-75 (58542) വാസുദേവ ഉവാച। 8-72-76x (5012) രാജാ ശ്രാന്തോ വിക്ഷതോ ദുഃഖിതശ്ച കർണേന സഹ്ഖ്യേ നിശിതൈർബാണസംഘൈഃ। യശ്ചാനിശം സൂതപുത്രേണ വീര ശരൈർഭൃശം താഡിതോ യുധ്യമാനഃ॥ 8-72-76 (58543) അതസ്ത്വമേതേന സരോഷമുക്തോ ദുഃഖാന്വിതേനേദമയുക്തരൂപം। അകോപിതോ ഹ്യേഷ യദി സ്മ സംഖ്യേ കർണം ന ഹന്യാദിതി ചാബ്രവീത്സഃ॥ 8-72-77 (58544) ജാനാതി തം പാണ്ഡവ ഏഷ ചാപി പാപം ലോകേ കർണമസഹ്യമന്യൈഃ। തതസ്ത്വമുക്തോ ഭൃശരോഷിതേന രാജ്ഞാ സമക്ഷം പരുഷാണി പാർഥ॥ 8-72-78 (58545) നിത്യോദ്യുക്തേ സതതം ചാപ്രസഹ്യേ കർണേ ദ്യൂതം ഹ്യദ്യ രണേ നിബദ്ധം। തസ്മിൻഹതേ കുരവോ നിർജിതാഃ സ്യു-- രേവം ബുദ്ധിഃ പാർഥിവേ ധർമപുത്രേ॥ 8-72-79 (58546) തതോ ബധം നാർഹതി ധർമപുത്ര-- സ്ത്വയാ പ്രതിജ്ഞാഽർജുന പാലനീയാ। ജീവന്നയം യേന മൃതോ ഭവേദ്ധി തൻമേ നിബോധേഹ തവാനുരൂപം॥ 8-72-80 (58547) യദാ മാനം ലഭതേ മാനനാർഹ-- സ്തദാ സ വൈ ജീവതി ജീവലോകേ। യദാഽവമാനം ലഭതേ മഹാന്തം തദാ ജീവൻമൃത ഇത്യുച്യതേ സഃ॥ 8-72-81 (58548) സംമാനിതഃ പാർഥിവോഽയം സദൈവ ത്വയാ ച ഭീമേന തഥാ യമാഭ്യാം। വൃദ്ധൈശ്ച ലോകേ പുരുഷൈശ്ച ശൂരൈ-- സ്തസ്യാപമാനം കലയാ പ്രയുങ്ക്ഷ്വ॥ 8-72-82 (58549) ത്വമിത്യത്രഭവന്തം ഹി ബ്രൂഹി പാർഥ യുധിഷ്ഠിരം। ത്വമിത്യുക്തോ ഹി നിഹതോ ഗുരുർഭവതി ഭാരത॥ 8-72-83 (58550) ഏവമാചര കൌന്തേയ ധർമരാജേ യുധിഷ്ഠിരേ। അധർമയുക്തം സംയോഗം കുരുഷ്വൈനം കുരൂദ്വഹ॥ 8-72-84 (58551) അഥർവാംഗിരസീ ഹ്യേഷാ ശ്രുതീനാമുത്തമാ ശ്രുതിഃ। അവിചാര്യൈവ കാര്യൈഷാ ശ്രേയസ്കാമൈർനരൈഃ സദാ॥ 8-72-85 (58552) അവധേന വധഃ പ്രോക്തോ യദ്ഗുരുസ്ത്വമിതി പ്രഭുഃ। തദ്ബ്രൂഹി ത്വം യൻമയോക്തം ധർമരാജസ്യ ധർമവിത്॥ 8-72-86 (58553) യദാ ഹ്യം പാണ്ഡവ ധർമരാജ-- സത്വത്തോഽയുക്തം ലപ്സ്യതേ ചൈവ സാധു। തതോഽസ്യ പാദാവഭിവാദ്യ പശ്ചാ-- ച്ഛ്രേയോ ബ്രൂയാത്സാന്ത്വയുക്തം ഹിതം ച॥ 8-72-87 (58554) ഭ്രാതാ പ്രാജ്ഞസ്തവ കോപം ന ജാതു കുര്യാദ്രാജാ ധർമമാർഗാനുസാരീ। മുക്തോഽനൃതാദ്വാതൃവധാച്ച പാപാ-- ദ്ധൃഷ്ടഃ കർണം ത്വം ജഹി പാർഥ പശ്ചാത്॥ ॥ 8-72-88 (58555) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വിസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 72 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-72-22 സുഖം അനധീത്യേത്യർഥഃ। ശ്രുതേന ശാസ്ത്രേണ॥ 8-72-26 അശത്രോഃ അശാതനീയസ്യ അവധ്യസ്യ॥ 8-72-47 തപസ്വീനഃ തപസ്വിനാമിനഃ ശ്രേഷ്ഠഃ॥ 8-72-52 യഥാ ചാൽപശ്രുതോ മൂഢോ ധർമാണാമവിഭാഗവിത്। വൃദ്ധാനപൃഷ്ട്വാ സന്ദേഹം മഹച്ഛ്വഭ്രമിഹാർഹതി। ഇതി ങ. പാഠഃ॥ 8-72-57 തത്ര തേ ലക്ഷണോദ്വേശാത്കശ്ചിദത്ര ഭവിഷ്യതി ഇതി ക.ഡ.പാഠഃ। ദുഷ്കരം പരമം ജ്ഞാനം തർകേണാനുവ്യവസ്യാതി ഇതി ഡ.പാഠഃ। ദുഷ്കരം പ്രതിസംഖ്യാനം കാർത്സ്ന്യേനാസ്യ വ്യവസ്യതി ഇതി വ.ഘ.ഡ.പാഠഃ। ശ്രുതേർധർമ ഇതി ഹ്യേകേ ഇതി ഡ.പാഠഃ॥ 8-72-62 പ്രാണാത്യയേ വിധാഹേ വാ സർവജ്ഞാതിവധാത്യയേ। നർമണ്യഭിപ്രവൃത്തേ വാ ന ച പ്രോക്തം മൃഷാ ഭവേത് ഇതി ഝ.ങ.പാഠഃ॥ 8-72-63 അധർമം നാത്ര പശ്യന്തി ധർമതത്വാർഥദർശിനഃ ഇതി ങ.പാഠഃ॥ 8-72-64 യഃ സ്തേനൈഃ സഹ സംബന്ധാൻമുച്യതേ ശപഥൈരപി। ശ്രേയസ്തത്രാനൃതം വക്തും തത്സത്യമവിചാരിതം। ഇതി ങ. പാഠഃ॥ 8-72-65 ശക്യേ സതി കഥഞ്ചന ഇതി ങ. പാഠഃ॥ 8-72-70 അനുഗ്രഹം അവധേന പ്രതിജ്ഞാരക്ഷണം॥ 8-72-74 തം ഹന്യാമിതി സ്ഥാതാ ന ന സ്ഥാസ്യേ। ഏനസാ മുക്തോപി കൃതപ്രായശ്ചിത്തോഽപി ന സ്ഥാസ്യേ ഇത്യർഥഃ। കിം കൃത്വാ രാജ്ഞോ വധം ധ്യാത്വാ॥ 8-72-78 സമക്ഷം ആവയോരിതി ശേഷഃ॥ 8-72-79 കർണേ പണീകൃതേ। ദ്യുതം യുദ്ധരൂപം॥ 8-72-83 അത്ര ഭവന്തം മാന്യം ത്വമിതി ബ്രൂഹി॥ 8-72-84 ഏവം പൂജ്യാവമാനരൂപം സംയോഗം ആത്മനാനുഷ്ഠിതം കുരുഷ്വ॥ 8-72-86 യത് ഗുരുസ്ത്വമിതി പ്രോക്തസ്തത് അവധേന ശംസ്ത്രപാതനമന്തരേണൈവ വധഃ വധകരം ഭവതീത്യർഥഃ॥ 8-72-72 ദ്വിസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 073

॥ ശ്രീഃ ॥

8.73. അധ്യായഃ 073

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

യുധിഷ്ഠിരാധിക്ഷേപാദാത്മവധോദ്യതം പാർഥം പ്രതി കൃഷ്ണേന തത്പ്രതിനിധിതയാ ആത്മപ്രശംസനചോദനാ॥ 1 ॥ അർജുനേനാത്മപ്രശംസനാനന്തരം യുധിഷ്ഠിരക്ഷമാപനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-73-0 (58556) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-73-0x (5013) ഇത്യേവമുക്തസ്തു ജനാർദനേന പാർഥഃ പ്രശസ്യാഥ സുഹൃദ്വചസ്തത്। തതോഽബ്രവീദർജുനോ ധർമരാജ-- മനുക്തപൂർവം പരുഷം പ്രസഹ്യ॥ 8-73-1 (58557) മാ ത്വം രാജന്വ്യാഹരസ്വാദ്യ പാപം ത്വം തിഷ്ഠസി ക്രോശമാത്രേ വ്യപേത്യ। ഭീമസ്തു മാമർഹതി ഗർഹണായ യോ യുധ്യതേ സർവലോകപ്രവീരൈഃ॥ 8-73-2 (58558) കാലേ ഹി ശത്രൂൻപരിപീഡ്യ വീരോ ഹത്വാ പ്രവീരാന്വസുധാധിപാനാം। രഥപ്രധാനോത്തമനാഗമുഖ്യാ യുധിപ്രവീരാ നിഹതാശ്ച ശൂരാഃ॥ 8-73-3 (58559) സുദുഷ്കരം കർമ കരോതി ഭീമഃ കർതും യഥാ നാർഹതി കശ്ചിദന്യഃ। രഥാദവസ്കന്ദ്യ ഗദാം പരാമൃശം-- സ്തഥാ രണേ ഹന്തി തഥൈവ വാരണാൻ॥ 8-73-4 (58560) സ കുഞ്ജരാണാമധികം സഹസ്രം ഹത്വാ നദംസ്തുമുലം സിംഹനാദം। കാംഭോജവാനായുജപാർവതീയാ-- നീഹാമൃഗാഭാന്വിനിഹത്യ വാജിനഃ॥ 8-73-5 (58561) മഹാരഥാന്ദവിരദാഞ്ശൈലകൽപാ-- ൻസഹേത യഃ കുഞ്ജരാന്വധ്യമാനാൻ। അസൌ ഭീമോ ധാർതരാഷ്ട്രേഷു മഗ്നഃ സ മാമുപാലബ്ധുമരിന്ദമോഽർഹതി॥ 8-73-6 (58562) വരാസിനാ ചാഥ നരാശ്വകുഞ്ജരാം-- സ്തഥാ രഥാംഗൈർധനുഷാ ച ഹന്ത്യരീൻ। പ്രമൃദ്യ പദ്ധ്യാമഹിതാംസ്തു ഹന്തി പുനശ്ച ദോർഭ്യാം ശതമന്യുവിക്രമഃ॥ 8-73-7 (58563) മഹാബലോ വൈശ്രവണാന്തകോപമഃ പ്രസഹ്യ ഹർതാ ദ്വിഷതാം യശാംസി। സ ഭീമസേനോഽർഹതി ഗർഹണായ ന ത്വം നിത്യം രക്ഷ്യമാണഃ സുഹൃദ്ഭിഃ॥ 8-73-8 (58564) കലിംഗവംഗാംഗനിപാദമാഗധാ-- ൻസദാ മഹാശൈലവലാഹകോപമാൻ। നിഹന്തി യഃ ശത്രുഗണാനനേകശഃ സ മാം ഹി വക്തും പ്രഭവത്യമാനഗസം॥ 8-73-9 (58565) സംയുക്തമാസ്ഥായ രഥം ഹി കാലേ ധനുർവിധൂന്വഞ്ഛരപൂർണമുഷ്ടിഃ। സൃജേച്ച യോ ബാണസംഘാൻപരേഷു മഹാബലോ മേഘ ഇവാംബുധാരാഃ॥ 8-73-10 (58566) ശതാന്യഷ്ടൌ വാരണാനാമദർശയ-- ദ്വിശാതിതൈഃ കുംഭഘടാഗ്രഹസ്തൈഃ। യോ ഭീമസേനോ നിഹതാരിസംഘഃ സ മാമുപാലബ്ധുമരിന്ദമോഽർഹതി॥ 8-73-11 (58567) രഥാശ്ച നാഗാശ്ച ഹയാശ്ച രാജ-- ൻഭീമേനാജൌ നിഹതാഃ സംഘശോഽദ്യ। രാജാനശ്ച ബഹവോ മഹാബലാഃ സ മാമുപാലബ്ധുമരിന്ദമോഽർഹതി॥ 8-73-12 (58568) ധൃതരാഷ്ട്രപുത്രാ ബലിനശ്ച യേന മഹാബലാ നിഹതാഃ പ്രായശോ വൈ। ശൂരോ യുദ്ധേ ഹ്യപ്രതിവാര്യവീര്യഃ സ മാമുപാലബ്ധുമരിന്ദമോഽർഹതി॥ 8-73-13 (58569) പ്രതാപയംസ്തദ്ബലമുഗ്രരൂപം യോഽസൌ രമേ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ വീരഃ। ഏകഃ സഹേതാപ്രതിസഹ്യപൌരുഷ-- സ്തേനാസ്മി വാച്യോ ന ത്വയാ വൈ കദാചിത്॥ 8-73-14 (58570) മഹാരഥാ യത്ര യത്രൈവ യുദ്ധേ ഭിന്ദന്തി സൈന്യം തവ കാമതോഽദ്യ। തത്രൈവ തത്രൈവ രണേ മഹാത്മാ ദൃഢം ഭീമഃ പരസംഘാനമൃദ്രാത്॥ 8-73-15 (58571) തേനാസ്മി വാച്യോ ന ത്വയാ ഹം കദാചി-- ൻമാ മാ വോചഃ ക്രൂരമിഹാദ്യ പാർഥ। നാസ്മദ്വിധോ വൈ ഭവതാ തു വാച്യോ യഥാ ഭവാൻസർവലോകസ്യ വാച്യഃ॥ 8-73-16 (58572) ഏവം ഹി മാ തേ ബ്രുവതോ നരേന്ദ്ര കഥം ന ദീര്യേച്ഛതധാഽദ്യ ജിഹ്വാ। അഹോ ബതേദം സുനൃശംസരൂപം കാമാദവോചസ്ത്വമിഹാദ്യ യദ്വൈ॥ 8-73-17 (58573) ബലം ന വാധിഷ്ഠിതം സത്തമാനാം യത്ക്ഷത്രിയാണാം ബഹുലം വദന്തി। ത്വം ചാബലോ ഭാരത നിഷ്ഠുരോഽസി ത്വമേവ മാം വേത്സി യഥാവിധോഽഹം॥ 8-73-18 (58574) നകുലേന രാജൻഗജവാജിയോധാ ഹതാശ്ച വീരാഃ സഹസാ സമേത്യ। ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻസമരേ യുദ്ധകാങ്ക്ഷീ സ മാമുപാലബ്ധുമരിന്ദമോഽർഹതി॥ 8-73-19 (58575) കൃതം കർമ സഹദേവേന ദുഷ്കരം യോ യുധ്യതേ പരസൈന്യാവമർദീ। ന ചാബ്രവീത്കിഞ്ചിദിഹാഗതോ ബലീ പശ്യാന്തരം തസ്യ ചേവാത്മനശ്ച॥ 8-73-20 (58576) ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ സാത്യകിർദ്രൌപദേയാ യുധാമന്യുശ്ചോത്തമൌജാഃ ശിഖണ്ഡീ। ഏതേഽദ്യ യുധി സംപ്രപീഡിതാ-- സ്തേ മാമുലപാലബ്ധുമർഹന്തി ന ത്വം॥ 8-73-21 (58577) ത്വൻമൂലമസ്മാഭിരിദം ഹി വൈരം പ്രാപ്തം തഥാ വ്യസനം ചാതിഘോരം। ദ്യൂപ്രമത്തേന കൃതം ത്വയാഽസകൃ-- ത്കസ്മാദുപാലബ്ധുമിഹാർഹസി ത്വം॥ 8-73-22 (58578) ത്വമേവ രാജൻസതതം പ്രമത്ത-- സ്ത്വമേവ മൂഢോ ഭാരതാനാമസാധുഃ। ത്വാം പ്രാപ്യ രാജ്യം ച വിനഷ്ടമേത-- ത്പ്രാപ്താ മഹത്പാണ്ഡവാശ്ചാപി ദാസ്യം॥ 8-73-23 (58579) ത്വത്തഃ കൃതോഽസ്മകദ്വനവാസദുഃഖം രാജ്യസ്യ നാശോ ഹ്യഭിമന്യോശ്ച ഘോരഃ। ആത്മാനമേവം സുനൃശംസരൂപം ജ്ഞാത്വാ കിമർഥം ഗർഹസേ മാദ്യ വീര॥ 8-73-24 (58580) ലജ്ജസ്വ രാജന്യദി തേഽസ്തി ലജ്ജാ തൂഷ്ണീംഭൂതഃ പശ്യ സർവം കൃതഘ്നഃ। ഭീമോ നിത്യം സമരസ്യ കർതാ ദർപസ്യ ഭേത്താ പുനരേവ നിത്യം॥ 8-73-25 (58581) സ്വയം ഹ്യശക്തേന നരേന്ദ്ര യുദ്ധേ നരേണ കാര്യാ സതതം ക്ഷമൈവ। ബലം ഹി വാചി ദ്വിജസത്തമാനാം ക്ഷാത്രം ദ്വിജാ ബാഹുബലം വദന്തി॥ 8-73-26 (58582) ത്വം വാഗ്ബലോ ഭാരത നിഷ്ഠുരോഽസി ത്വമേവ മാം വേത്സി യഥാവിധോഽഹം। ഘടാമി നിത്യം തവ കർതുമിഷ്ടം ദാരൈഃ സുതൈർജീവിതേനാത്മനാ ച॥ 8-73-27 (58583) ഏവഞ്ച മാം വാക്ഛലാകൈർഹിനത്സി ത്വത്തഃ സുഖം ന വയം വിദ്മ കിഞ്ചിത്। മാ മാമവംസ്ഥാ ദ്രൌപദീതൽപകസംസ്ഥോ മഹാരഥാൻപ്രതിഹൻമി ത്വദർഥേ॥ 8-73-28 (58584) സർവാതിശങ്കീ ഭവസി പ്രമത്ത-- സ്ത്വത്തഃ സുഖം നാഭിജാനാമി കിഞ്ചിത്। പ്രോക്തഃ സ്വയം സത്യസന്ധേന മൃത്യു-- സ്തവ പ്രിയാർഥം നരദേവ യുദ്ധേ॥ 8-73-29 (58585) ശിഖണ്ഡിനാംനാ പ്രധനേ തവാർഥേ മയാഭിഗുപ്തേന ഹതശ്ച ഭീഷ്മഃ। ദ്രോണോ ഹതോ യഃ സതതോപകാരീ ധൃഷ്ടദ്യുംനേന സ്യന്ദനാദ്വിപ്രകൃഷ്ടഃ॥ 8-73-30 (58586) ദ്രൌണിശ്ച രുദ്ധഃ സഗണോ മഹാത്മാ തഥാപി തേ വൈ വചനം നൃശംസവത്। ദുഃഖം പ്രിയം തേ നരദേവ കർതും യസ്യ പ്രിയം തേ ന കരോംയഹം വൈ॥ 8-73-31 (58587) ന യുച്യതേ വൈ ദിവി ചേഹ യഃ പുമാ-- ന്യസ്തേ മദന്യോഽപ്രിയമാരഭേത। ന ചാഭിനന്ദാമി തഥാഹി രാജ്യം യതസ്ത്വമക്ഷേഷു ദൃഢം പ്രസക്തഃ॥ 8-73-32 (58588) സ്വയം കൃതം പാപമനാര്യജുഷ്ട-- മസ്മാഭിരാജൌ വ്യസനം തിതീർഷസി॥ അക്ഷേഷു ദോഷാ ബഹവോ വിധർംയാഃ ശ്രുതാസ്ത്വയാ സഹദേവോഽബ്രവീദ്യാൻ॥ 8-73-33 (58589) താന്നേച്ഛസി ത്യക്തുമനാര്യജുഷ്ടാ-- ൻഘോരേ സ്മ സർവേ നിരയേ ത്വയാഽസ്താഃ। ത്വം ദേവിതാ ത്വത്കൃതേ രാജ്യനാശം-- സ്ത്വത്സംഭവം വ്യസനം നോ നരേന്ദ്ര॥ 8-73-34 (58590) മാസ്മാൻക്രൂരൈർഷാക്പ്രതോദൈസ്തുദസ്ത്വം ഭൂയോ രാജൻകോപയസ്യൽപബുദ്ധ്യാ॥ 8-73-35 (58591) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-73-36x (5014) ഏതാ വാചഃ പരുഷാഃ സവ്യസാചീ സ്ഥിരപ്രതിജ്ഞഃ ശ്രാവയിത്വാ നരേന്ദ്രം। വിനിഃ ശ്വസഞ്ജ്യേഷ്ഠമനിഷ്ടമുക്ത്വാ തതസ്തു കോശാദസിമുദ്വബർഹ॥ 8-73-36 (58592) തമാഹ കൃഷ്ണഃ കിമിദം പുനർഭവാ-- ന്വികോശമാകാശനിഭം കരോത്യസിം। പ്രബ്രൂഹി സത്യം പുനരുത്തരം സഖേ വചഃ പ്രവക്ഷ്യാഭി തവാർഥസിദ്ധയേ॥ 8-73-37 (58593) ഇതീവ പൃഷ്ടഃ പുരുഷോത്തമേന സുദുഃഖിതഃ കേശവമാഹ പാർഥഃ। അഹം ഹനിഷ്യേ സ്വശരീരമേത-- ത്പ്രസഹ്യ യേനാഹിതമുക്തവാൻഗുരും॥ 8-73-38 (58594) നിശംയ തത്പാർഥവചോഽബ്രവീദിദം ജനാർദനോ ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠഃ। പ്രബ്രൂഹി പാർഥ സ്വഗുണാനിഹാത്മന-- സ്തതോ ഹതാത്മാ ഭവസീതി നിശ്ചയഃ॥ 8-73-39 (58595) തഥാ തു കൃഷ്ണസ്യ വചോ നിശംയ തതോഽർജുനഃ പ്രാഹ ധനുഃ പ്രഗൃഹ്യ। യുധിഷ്ഠിരം ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠം ശൃണുഷ്വ രാജന്നിതി ദുർവചഃ സ്വയം॥ 8-73-40 (58596) അർജുന ഉവാച। 8-73-41x (5015) ന മാദൃശോഽന്യോ നരദേവ വിദ്യതേ ധനുർധരോ ദേവമൃതേ പിനാകിനം। അഹം ഹി തേനാനുമതോ മഹാത്മനാ ക്ഷണേന ഹന്യാം സചരാചരം ജഗത്॥ 8-73-41 (58597) മയാ ഹി രാജൻസദിഗീശ്വരാ ദിശോ വിജിത്യ സർവാ ഭവതഃ കൃതാ വശേ। സ രാജസൂയശ്ച സമാപ്തദക്ഷിണഃ സഭാ ച ദിവ്യാ ഭവതോ മമൌജസാ॥ 8-73-42 (58598) പാണീ പൃഷത്കാലിഖിതാവിമൌ പുന-- ർധനുശ്ച സവ്യേ വിതതം സബാണം। പാദൌ ച മേ ലക്ഷണതഃ പ്രശസ്തൌ ന മാദൃശം യുദ്ധഗതം ജയന്തി॥ 8-73-43 (58599) ഹതാ ഉദീച്യാ നിഹതാഃ പ്രതീച്യാഃ പ്രാച്യാ നിരസ്താ ദാക്ഷിണാത്യാ വിശസ്താഃ। സംശപ്തകാനാം കിഞ്ചിദേവാവശിഷ്ടം സർവസ്യ ലോകസ്യ ഹതം മയാഽർധം॥ 8-73-44 (58600) ശേതേ മയാ നിഹതാ ശത്രുസേനാ ഛിന്നൈർഗാത്രൈർഭൂമിതലേ സ്ഖലന്തീ। അനസ്ത്രജ്ഞാന്നൈവ നിഹൻമി ചാസ്ത്രൈ-- സ്തസ്മാന്ന ഭസ്മൈവ കരോമി ലോകാൻ॥ 8-73-45 (58601) ജൈത്രം രഥം ഭീമമാസ്ഥായ കൃഷ്ണ യാവച്ഛീഘ്രം സൂതപുത്രം നിഹന്തും। രാജാ ഭവത്വദ്യ സുനിർവൃതോഽയം കർണം രണേ നാശയിതാസ്മി ബാണൈഃ॥ 8-73-46 (58602) ഇത്യേവമുക്ത്വാ പുനരാഹ പാർഥോ യുധിഷ്ഠിരം ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠം। അദ്യാപുത്രാ സൂതമാതാ ഭവിത്രീ കുന്തീ വാഥോ വാ മയാ തേന വാപി। സത്യം വദാംയദ്യ ന കർണമാജൌ ശരൈരഹത്വാ കവചം വിമോക്ഷ്യേ॥ 8-73-47 (58603) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-73-48x (5016) ഇത്യേവമുക്ത്വാ പുനരേവ പാർഥോ യുധിഷ്ഠിരം ധർമഭൃതാം വരിഷ്ഠം। വിമുച്യ ശസ്ത്രാണി ധനുർവിസൃജ്യ കോശേ ച ഖംഗം വിനിധായ തൂർണം॥ 8-73-48 (58604) സ വ്രീഡയാ നംരശിരാഃ കിരീടീ യുധിഷ്ഠിരം പ്രാഞ്ജലിരഭ്യുവാച। പ്രസീദ രാജൻക്ഷമ യൻമയോക്തം കാലേ ഭവാന്വേത്സ്യതി തന്നമസ്തേ॥ 8-73-49 (58605) തതസ്തു പാദാവുപഗൃഹ്യ പാർഥഃ സമുത്ഥിതോ ദീപ്തതേജാഃ കിരീടി। പ്രസാദ്യ രാജാനമമിത്രസാഹം സ്ഥിതോഽബ്രവീച്ചൈനമഭിപ്രതപ്തം॥ 8-73-50 (58606) യാംയേഷ ഭീമം സമരാദ്വിമോക്തും സർവാത്മനാ സൂതപുത്രം ച ഹന്തും। ഭവത്പ്രിയാർഥം മമ ജീവിതം ഹി ബ്രവീമി സത്യം തദവേഹി രാജൻ॥ 8-73-51 (58607) നേദം ചിരാത്ക്ഷിപ്രമിദം ഭവിഷ്യ-- ദാവർതതേഽസാവഭിയാമി ചൈനം। അദ്യാപ്യപുത്രാ തേന ഹതേന രാധാ കുന്തീ മയാ വാ തദിദം വിദ്ധി രാജൻ॥ ॥ 8-73-52 (58608) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ത്രിസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 73 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-73-29 സത്യസന്ധേന ഭീഷ്മേണ॥ 8-73-73 ത്രിസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 074

॥ ശ്രീഃ ॥

8.74. അധ്യായഃ 074

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനകൃതാവമാനാദ്വനം യിയാസോര്യുധിഷ്ഠിരസ്യ കൃഷ്ണേന പരിസാന്ത്വനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-74-0 (58609) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-74-0x (5017) ഏതച്ഛ്രുത്വാ പാണ്ഡവോ ധർമരാജോ ഭ്രാതുർവാക്യം പരുഷം ഫൽഗുനസ്യ। ഉത്ഥായ തസ്മാച്ഛയനാദുവാച പാർഥം തതോ ദുഃഖപരീതചേതാഃ॥ 8-74-1 (58610) കൃതം മയാ പാർഥം ന സാധുകർമ യേന പ്രാപ്തം വ്യസനം വഃ സുഘോരം। തസ്മാച്ഛിരശ്ഛിന്ധി മമൈതദദ്യ കുലാന്തകസ്യാധമപൂരുഷസ്യ॥ 8-74-2 (58611) പാപസ്യ പാപ്മോഹതസ്യ വീര വിമൂഢബുദ്ധേരലസസ്യ ഭീരോഃ। വൃദ്ധാവമൻസുഃ പരുഷത്യ ചൈവ കിം തേ ചിരം മാമനുസൃജ്യ രൂക്ഷം॥ 8-74-3 (58612) ഗച്ഛാംയഹം വനമദ്യൈവ പാപഃ സുഖം ഭവാന്വർതതാം മദ്വിഹീനഃ। യോഗ്യോ രാജാ ഭീമസേനോ മഹാത്മാ ക്ലീബസ്യ കിം വാ മമ രാജ്യകൃത്യം॥ 8-74-4 (58613) ന ചാപി ശക്തഃ പരുഷാണി സോഢും പുനസ്തവേമാനി രുഷാന്വിതസ്യ। ഭീമോഽസ്തു രാജാ മമ ജീവിതേന ന കാര്യമദ്യാവമതസ്യ വീര॥ 8-74-5 (58614) ഇത്യേവമുക്ത്വാ സഹസോത്പപാത രുഷാന്വിതസ്തച്ഛയനം വിഹായ। ഇയേഷ നിർഗന്തുമഥോ വനായ തം വാസുദേവഃ പ്രണതോഽഭ്യുവാച॥ 8-74-6 (58615) ന രാജന്വിദിതം തത്തേ യഥാ ഗാണ്ഡീവധന്വനഃ। പ്രതിജ്ഞാ സത്യസന്ധസ്യ ഗാണ്ഡീവം പ്രതി വിശ്രുതാ॥ 8-74-7 (58616) ബ്രൂയാദ്യ ഏനം ഗാണ്ഡീവം ദേഹ്യന്യസ്മൈ ത്വമിത്യുത। വധ്യോഽസ്യ സ പുമാംʼല്ലോകേ ത്വയാ ചോക്തോയമീദൃശം॥ 8-74-8 (58617) തതഃ സത്യാം പ്രതിജ്ഞാം താം പാർഥേന പ്രതിരക്ഷതാ। മച്ഛന്ദാദവമാനോഽയം കൃതസ്തവ മഹീപതേ॥ 8-74-9 (58618) ഗുരൂണാമവമാനോ ഹി വധ ഇത്യഭിധീയതേ। തസ്മാത്ക്ഷമ മഹാബാഹോ മമ പാർഥസ്യ ചോഭയോഃ॥ 8-74-10 (58619) വ്യതിക്രമമിമം രാജൻസത്യസംരക്ഷണം പ്രതി। ശരണം ത്വാം മഹാരാജ പ്രതിപന്നാവുഭാവപി॥ 8-74-11 (58620) ക്ഷന്തുമർഹസി മേ രാജൻപ്രണതസ്യാഭിയാചതഃ। രാധേയസ്യാദ്യ പാപസ്യ ഭൂമിഃ പാസ്യതി ശോണിതം॥ 8-74-12 (58621) സത്യം തേ പ്രതിജാനാമി ഹതം വിദ്വ്യദ്യ സൂതജം। യസ്യേച്ഛസി വധം തസ്യ ഗതമേവാദ്യ ജിവീതം॥ 8-74-13 (58622) ഇതി കൃഷ്ണവചഃ ശ്രുത്വാ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। സസംഭ്രമം ഹൃഷീകേശമുത്ഥാപ്യ പ്രണതം തദാ। കൃതാഞ്ജലിമുവാചേദം വാക്യം യത്സമനന്തരം॥ 8-74-14 (58623) ഏവമേവ യഥാത്ഥ ത്വമസ്ത്യേഷോഽതിക്രമോ മമ। അനുനീതോഽസ്മി ഗോവിന്ദ താരിതശ്ചാസ്മി മാധവ॥ 8-74-15 (58624) മോചിതാ വ്യസനാദ്ധോരാദ്വയമദ്യ ത്വയാച്യുത। ഭവന്തം നാവമാസാദ്യ ഹ്യാവാം വ്യസനസാഗരാത്। ഘോരാദദ്യ സമുത്തീർണാവുഭാവജ്ഞാനമോഹിതൌ॥ 8-74-16 (58625) ത്വദ്ബുദ്ധിപ്ലവമാസാദ്യ ദുഃഖശോകാർണവാദ്വയം। സമുത്തീർണാഃ സഹാമാത്യാഃ സനാഥാഃ സ്മ ത്വയാച്യുത॥ ॥ 8-74-17 (58626) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ചതുഃസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 74 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 075

॥ ശ്രീഃ ॥

8.75. അധ്യായഃ 075

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന സ്വാവമാനിതസ്യ യുധിഷ്ഠിരസ്യ പ്രസാദനം॥ 1 ॥ അർജുനേന യുധിഷ്ഠിരാഗ്രേ കർണവധപ്രതിജ്ഞാനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-75-0 (58627) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-75-0x (5018) ഇതി സ്മ കൃഷ്ണവചനാത്പ്രത്യുച്ചാര്യ യുധിഷ്ഠിരം। ബഭൂവ വിമനാഃ പാർഥഃ കിഞ്ചിത്കൃത്വേവ പാതകം॥ 8-75-1 (58628) തതോഽബ്രവീദ്വാസുദേവഃ പ്രഹസന്നിവ പാണ്ഡവം। കഥം നാമ ഭവേദേതദ്യദി ത്വം പാർഥ ധർമജം॥ 8-75-2 (58629) അസിനാ തീക്ഷ്ണധാരണേ ഹന്യാ ധർമേ വ്യസ്ഥിതം। ത്വമിത്യുക്ത്വാഥ രാജാനമേവം കശ്മലമാവിശഃ॥ 8-75-3 (58630) ഹത്വാ തു നൃപതിം പാർഥ കരിഷ്യസി കിമുത്തരം। ഏവം ഹി ദുർവിദോ ധർമോ മന്ദപ്രജ്ഞൈർവിശേഷതഃ॥ 8-75-4 (58631) സ ഭവാന്ധർമഭീരുത്വാദ്ധവം യായാൻമഹത്തമഃ। നരകം ഘോരരൂപം ച ഭ്രാതുർജ്യേതുസ്യ വൈ വഥാത്॥ 8-75-5 (58632) സ ത്വം ധർമഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠം രാജാനം ധർമസംഹിതം। പ്രസാദയ കുരുശ്രേഷ്ഠമേതദത്ര മതം മമ॥ 8-75-6 (58633) പ്രസാദ്യ ഭക്ത്യാ രാജാനം പ്രീതേ ചൈവ യുധിഷ്ഠിരേ। പ്രയാവസ്ത്വരിതൌ യോദ്ധും സൂതപുത്രരഥം പ്രതി॥ 8-75-7 (58634) ഹത്വാ തു സമരേ കർണം ത്വമദ്യ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। വിപുലാം പ്രീതിമാധത്സ്വ ധർമപുത്രസ്യ മാനദ॥ 8-75-8 (58635) ഏതദത്ര മഹാബാഹോ പ്രാപ്തകാലം മതം മമ। ഏവം കൃതേ കൃതം ചൈവ തവ കാര്യം ഭവിഷ്യതി॥ 8-75-9 (58636) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-75-10x (5019) തതോഽർജുനോ മഹാരാജ ലജ്ജപാ വൈ സമന്വിതഃ। ധർതരാജസ്യ ചരണൌ പ്രപദ്യ ശിരസാ നതഃ॥ 8-75-10 (58637) ഉവാച ഭരതശ്രേഷ്ഠം പ്രസീദേതി പുനഃ പുനഃ। ക്ഷമസ്വ രാജന്യത്പ്രോക്തസ്ത്വം മയാ ധർമഭീരുണാ॥ 8-75-11 (58638) പാദയോഃ പതിതം ദൃഷ്ട്വാ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। ധനഞ്ജയമമിത്രഘ്നം രുദന്തം ഭരതർഷഭം॥ 8-75-12 (58639) ഉത്ഥാപ്യ ഭ്രാതരം രാജാ ധർമരാജോ ധനഞ്ജയം। സമാശ്ലിഷ്യ ച സസ്നേഹം പ്രരുരോദ മഹീപതിഃ॥ 8-75-13 (58640) രുദിത്വാ സുചിരം കാലം ഭ്രാതരൌ സുമഹാദ്യുതീ। കൃതശൌചൌ മഹാരാജ പ്രീതിമന്തൌ ബഭൂവതുഃ॥ 8-75-14 (58641) തത ആശ്ലിഷ്യ തം പ്രേംണാ മൂർധ്നി ചാഘ്രായ പാണ്ഡവഃ। പ്രീത്യാ പരമയാ യുക്തോ വിസ്മയംശ്ച പുനഃപുനഃ। അബ്രവീത്തം മഹേഷ്വാസം ധർമരാജോ ധനഞ്ജയം॥ 8-75-15 (58642) കർണേന മേ മഹാബാഹോ സർവസൈന്യസ്യ പശ്യതഃ। കവചം ച ധ്വജം ചൈവ ധനുഃ ശക്തിർഹയാഃ ശരാഃ। ശരൈഃ കൃത്താ മഹേഷ്വാസ യതമാനസ്യ സംയുഗേ॥ 8-75-16 (58643) സോഽഹം ദൃഷ്ട്വാ രണേ തസ്യ കർണ കർണസ്യ ഫൽഗുന। വ്യവസീദാമി ദുഃഖേന ന തു മേ ജീവിതം പ്രിയം॥ 8-75-17 (58644) ന ചേദദ്യ ഹി തം വീരം നിഹനിഷ്യസി സംയുഗേ। പ്രാണാനേവ പരിത്യക്ഷ്യേ ജീവിതാർഥോ ഹി കോ മമ॥ 8-75-18 (58645) ഏവമുക്തഃ പ്രത്യുവാച വിജയോ ഭരതർഷഭ॥ 8-75-19 (58646) സത്യേന തേ ശപേ രാജംസ്ത്വത്പാദേന തഥൈവ ച। ഭീമേന ച നരശ്രേഷ്ഠ യമാഭ്യാം ച മഹീപതേ॥ 8-75-20 (58647) `അഹമേനം നരശ്രേഷ്ഠ സാമാത്യം ച മഹീപതേ'। യഥാദ്യ സമരേ കർണം ഹനിഷ്യാമി ഹതോപി വാ। മഹീതലേ പതിഷ്യാമി സത്യേനായുധമാലഭേ॥ 8-75-21 (58648) ഏവമാഭാഷ്യ രാജാനമബ്രവീൻമാധവം വചഃ। അദ്യ കർണം രണേ കൃഷ്ണ സൂദയിഷ്യേ ന സംശയഃ। ത്വമനുധ്യാഹി ഭദ്രം തേ വധം തസ്യ ദുരാത്മനഃ॥ 8-75-22 (58649) ഏവമുക്തോഽബ്രവീത്പാർഥം കേശവോ രാജസത്തമ। ശക്തോഽസി ഭരതശ്രേഷ്ഠ യത്നം കർതും യദാത്ഥ മാം॥ 8-75-23 (58650) ഏഷ ചാപി ഹി മേ കാമോ നിത്യമേവ മഹാരഥ। കഥം ഭവാന്രണേ കർണം നിഹന്യാദിതി സത്തമ॥ 8-75-24 (58651) ഏവമുക്തസ്തതോ രാജൻപാർഥോ വചനമബ്രവീത്। ഹന്യതേ ദ്വൈരഥേ ഭൂയോ യുജ്യന്താം വൈ രഥോത്തമേ॥ 8-75-25 (58652) ഉപാവൃത്താശ്ച തുരഗാഃ ശിക്ഷിതാശ്ചാശ്വസാദിഭിഃ। രഥോപകരണൈഃ സർവൈഃ സത്വരം യാതു മേ രഥഃ॥ 8-75-26 (58653) ഏവമുക്തോ മഹാരാജ ഫൽഗുനേന മഹാത്മനാ। ഉവാച ദാരുകം കൃഷ്ണഃ കുരു സർവം യദബ്രവീത്। അർജുനോ ഭാരതശ്രേഷ്ഠഃ ശ്രേഷ്ഠഃ സർവധനുഷ്മതാം॥ 8-75-27 (58654) ആജ്ഞപ്തസ്ത്വഥ കൃഷ്ണേന ദാരുകോ രാജസത്തമ। യോജയാമാസ ച രഥം വൈയാഘ്നം ശത്രുതാപനം। സജ്ജം നിവേദയാമാസ പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-75-28 (58655) യുക്തം തു രഥമാസ്ഥായ ദാരുകേണ മഹാത്മനാ। ഉപസ്ഥിതം രഥം ദൃഷ്ട്വാ പദ്മനാഭോ രണാന്തകൃത്। ഭൂയശ്ചോവാച മതിമാൻമാധവോ ധർമനന്ദനം॥ 8-75-29 (58656) യുധിഷ്ഠിരേമം ബീഭത്സും ത്വം സാന്ത്വയിതുമർഹസി। അനുജ്ഞാതും ച കർണസ്യ വധായാദ്യ ദുരാത്മനഃ॥ 8-75-30 (58657) ശ്രുത്വാ ഹ്യാവാം മഹാസംഖ്യേ ത്വാം കർണശരപീഡിതം। പ്രവൃത്തിം ജ്ഞാതുമായാതാവിഹാവാം പാണ്ഡുനന്ദന॥ 8-75-31 (58658) ദിഷ്ട്യാസി രാജന്വിരുജോ ദിഷ്ട്യാ ന ഗ്രഹണം ഗതഃ। പരിസാന്ത്വയ ബീഭത്സും ജയമാശാധി ചാനഘ॥ 8-75-32 (58659) യുധിഷ്ഠിര ഉവാച। 8-75-33x (5020) ഏഹ്യേഹി പാർഥ ബീഭത്സോ മാം പരിഷ്വജ പാണ്ഡവ। വക്തവ്യമുക്തോസ്ംയഹിതം ത്വയാ ക്ഷാന്തം ച തൻമയാ॥ 8-75-33 (58660) അഹം ത്വാമനുജാനാമി ജഹി കർണം ധനഞ്ജയ। മന്യും ച മാ കൃഥാഃ പാർഥ യൻമയോക്തോഽസി ദാരുണം॥ 8-75-34 (58661) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-75-35x (5021) തതോ ധനഞ്ജയോ രാജഞ്ശിരസാ പ്രണതസ്തദാ। പാദൌ ജഗ്രാഹ പാണിഭ്യാം ഭ്രാതുർജ്യേഷ്ഠസ്യ മാരിഷ॥ 8-75-35 (58662) തമുത്ഥാപ്യ തതോ രാജാ പരിഷ്വജ്യ ച പീഡിതം। മൂർധ്നുപാഘ്രായ ചൈവൈനമിദം പുനരുവാച ഹ॥ 8-75-36 (58663) ധനഞ്ജയ മഹാബാഹോ മാനിതോഽസ്മി ദൃഢം ത്വയാ। മാഹാത്ംയം വിജയം ചൈവം ഭൂയഃ പ്രാപ്നുഹി ശാശ്വതം॥ 8-75-37 (58664) അർജുന ഉവാച। 8-75-38x (5022) അദ്യ തം പാപകർമാണം സാനുബന്ധം രണേ ശരൈഃ। നയാംയന്തം സമാസാദ്യ രാധേയം ബലഗർവിതം॥ 8-75-38 (58665) യേന ത്വം പീഡിതോ ബാണൈർദൃഢമായംയ കാർമുകം। തസ്യാദ്യ കർമണഃ കർണഃ ഫലമാപ്സ്യതി ദാരുണം॥ 8-75-39 (58666) അദ്യ ത്വാമുപയാസ്യാമി കർണം ഹത്വാ മഹീപതേ। സഭാജയേ ത്വാമാക്രന്ദാദിതി സത്യം ബ്രവീമി തേ॥ 8-75-40 (58667) നാഹത്വാ വിനിഷർതിഷ്യേ കർണമദ്യ രണാജിരാത്। ഇതി സത്യേന തേ പാദൌ സ്പൃശാമി ജഗതീപതേ॥ 8-75-41 (58668) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-75-42x (5023) ഇതി ബ്രുവാണം സുമനാഃ കിരീടിനം യുധിഷ്ഠിരഃ പ്രാഹ വചോ ബൃഹത്തരം। യശോഽക്ഷയം ജീവിതമീപ്സിതം തേ ജയം സദാ വീര്യമരിക്ഷയം തദാ॥ 8-75-42 (58669) പ്രയാഹി വൃദ്ധിം ച ദിശന്തു ദേവതാ യഥാഹമിച്ഛാമി തവാസ്തു തത്തഥാ। പ്രയാഹി ശീഘ്രം ജഹി കർണമാഹവേ പുരന്ദരോ വൃത്രമിവാത്മവൃദ്വയേ॥ ॥ 8-75-43 (58670) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 75 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 076

॥ ശ്രീഃ ॥

8.76. അധ്യായഃ 076

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേന യോദ്ധുംനിർഗച്ഛതോഽർജുനസ്യ ശുഭനിമിത്തപ്രാദുർഭാവഃ॥ 1 ॥ ശ്രീകൃഷ്ണേനാർജുനസ്യ പ്രോത്സാഹനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-76-0 (58671) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-76-0x (5024) പ്രസാദ്യ ധർമരാജാനം പ്രഹൃഷ്ടേനാന്തരാത്മനാ। സംപൂജ്യ ദേവതാഃ സർവ ബ്രാഹ്മണാൻസ്വസ്തി വാച്യ ച। സുമംഗലം സ്വസ്ത്യയനമാരുരോഹ രഥോത്തമം॥ 8-76-1 (58672) തസ്യ രാജാ മഹാപ്രാജ്ഞോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ। ആശിഷോഽയുങ്ക്ത പരമാഃ യുക്തം കർണരഥം പ്രതി॥ 8-76-2 (58673) തമായാന്തം മഹേഷ്വാസം ദൃഷ്ട്വാ ഭൂതാനി ഭാരത। നിഹതം മേനിരേ കർണം പാണ്ഡവേന മഹാത്മനാ॥ 8-76-3 (58674) ബഭൂവുർവിമലാഃ സർവാ ദിശോ രാജൻസമന്തതഃ। ചാഷാശ്ച ശതപത്രാശ്ച ക്രൌഞ്ചാശ്ചൈവ ജനേശ്വര। പ്രദക്ഷിണമകുർവന്ത തദാ വൈ പാണ്ഡുനന്ദനം॥ 8-76-4 (58675) ബഹവഃ പക്ഷിണോ രാജൻപുന്നാമാനഃ ശുഭാഃ ശിവാഃ। ത്വരയന്തോഽർജുനം യുദ്ധേ ഹൃഷ്ടരൂപാ വവാശിരേ॥ 8-76-5 (58676) കങ്കാ ഗൃധ്രാ ബകാഃ ശ്യേനാ വായസാശ്ച വിശാംപതേ। അഗ്രതസ്തസ്യ ഗച്ഛന്തി ഭക്ഷ്യഹേതോർഭയാനകാഃ॥ 8-76-6 (58677) നിമിത്താനി ച ധന്യാനി പാണ്ഡവസ്യ ശശംസിരേ। വിനാശമരിസൈന്യാനാം കർണസ്യ ച വധം തഥാ॥ 8-76-7 (58678) പ്രയാതസ്യാഥ പാർഥസ്യ മഹാൻസ്വേദോ വ്യജായത। ചിന്താ ച വിപുലാ ജജ്ഞേ കഥം ചേദം ഭവിഷ്യതി॥ 8-76-8 (58679) വിഷണ്ണം തു തതോ ജ്ഞാത്വാ സവ്യസാചിനമച്യുതഃ। സഞ്ചോദയതി തേജസ്വീ മധുഹാ വാനരധ്വജം॥ 8-76-9 (58680) തതോ ഗാണ്ഡീവധന്വാനമബ്രവീൻമധുസൂദനഃ। ദൃഷ്ട്വാ പാർഥം തഥായാന്തം ചിന്താപരിഗതം തദാ॥ 8-76-10 (58681) ഗാണ്ഡീവധന്വൻസംഗ്രാമേ യേ ത്വയാ ധനുഷാ ജിതാഃ। ന തേഷാം മാനുഷോ ജേതാ ത്വദന്യ ഇഹ വിദ്യതേ॥ 8-76-11 (58682) ഏതേ ഹി ബഹവഃ ശൂരാഃ ശക്രതുല്യപരാക്രമാഃ। ത്വാം പ്രാപ്യ സമരേ ശൂരം പ്രയാതാഃ പരമാം ഗതിം॥ 8-76-12 (58683) കോ ഹി ദ്രോണം ച ഭീഷ്മം ച ഭഗദത്തം ച മാരിഷ। വിന്ദാനുവിന്ദാവാവന്ത്യൌ കാംഭോജം ച സുദക്ഷിണം॥ 8-76-13 (58684) ശ്രുതായും ചാശ്രുതായും ച ശതായും ച മഹാരഥം। പ്രത്യുദ്ഗംയ ഭവേത്ക്ഷേമീ യോ ന സ്യാത്ത്വദ്വിധഃ പ്രഭുഃ॥ 8-76-14 (58685) തവ ഹ്യസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ലാഘവം ബലമേവ ച। അസംമോഹശ്ച യുദ്ധേഷു വിജ്ഞാനസ്യ ച സന്നതിഃ। വേധഃ പാതശ്ച ലക്ഷേഷു യോഗശ്ചൈവ തഥാർജുന॥ 8-76-15 (58686) ഭവാന്ദേവാൻസഗന്ധർവാൻഹന്യാത്സർവാംശ്ച രാക്ഷസാൻ। പൃഥിവ്യാം തു രണേ പാർഥ ന യോദ്ധാ ത്വത്സമഃ പുമാൻ॥ 8-76-16 (58687) ധനുർഗൃഹ്മന്തി യേ കേചിത്ക്ഷത്രിയാ യുദ്ധദുർമദാഃ। ആത്മനസ്തു സമം തേഷാം ന പശ്യാമി ശൃണോമി ച॥ 8-76-17 (58688) ബ്രഹ്മണാ ഹി പ്രജാഃ സൃഷ്ടാ ഗാണ്ഡീവം ച മഹദ്ധനുഃ। യേന ത്വം യുധ്യസേ പാർഥ തസ്മാന്നാസ്തി ത്വയാ സമഃ॥ 8-76-18 (58689) അവശ്യം തു മയാ വാച്യം യത്പഥ്യം തവ പാണ്ഡവ। മാവമംസ്ഥാ മഹാബാഹോ കർണമാഹവശോഭിനം॥ 8-76-19 (58690) കർണോ ഹി ബലവാന്ദൃപ്തഃ കൃതാസ്ത്രശ്ച മഹാരഥഃ। കൃതീ ച ചിത്രയോധീ ച ദേശകാലസ്യ കോവിദഃ॥ 8-76-20 (58691) ബഹുനാത്ര കിമുക്തേന സങ്ക്ഷേപാച്ഛൃണു പാണ്ഡവ। ത്വത്സമം ത്വദ്വിശിഷ്ടം വാ കർണം മന്യേ മഹാരഥം। പരമം യത്നമാസ്ഥായ ത്വയാ വധ്യോ മഹാഹവേ॥ 8-76-21 (58692) തേജസാ വഹ്നിസദൃശോ വായുവേഗസമോ ജവേ। അന്തകപ്രതിമഃ ക്രോധേ സിംഹസംഹനനോ ബലീ॥ 8-76-22 (58693) അഷ്ടരത്നിർമഹാബാഹുർവ്യൂഢോരസ്കഃ സുദുർജയഃ। അഭിമാനീ ച ശൂരശ്ച പ്രവീരഃ പ്രിയദർശനഃ॥ 8-76-23 (58694) സർവയോധഗുണൈര്യുക്തോ മിത്രാണാമഭയങ്കരഃ। സതതം പാണ്ഡവദ്വേഷീ ധാർതരാഷ്ട്രഹിതേ രതഃ॥ 8-76-24 (58695) സർവൈരവധ്യോ രാധേയോ ദേവൈരപി സവാസവൈഃ। ഋതേ ത്വാമിതി മേ ബുദ്ധിസ്തദദ്യ ജഹി സൂതജം॥ ദേവൈരപി ഹി സംയത്തൈർബിഭ്രദ്ഭിർമാംസശോണിതം। അശക്യഃ സ രഥോ ജേതും സർവൈരപി യുയുത്സുഭിഃ॥ 8-76-25 (58696) ദുരാത്മാനം പാപവൃത്തം നൃശംസം ദുഷ്ടപ്രജ്ഞം പാണ്ഡവേയേഷു നിത്യം। ഹീനസ്വാർഥം പാണ്ഡവേയൈർവിരോധേ ഹത്വാ കർണം നിശ്ചിതാർഥോ ഭവാദ്യ॥ 8-76-27 (58697) തം സൂതപുത്രം രഥിനാം വരിഷ്ഠം നിഷ്കാലികം കാലവശം നയാദ്യ। തം സൂതപുത്രം രഥിനാം വരിഷ്ഠം ഹത്വാ പ്രീതിം ധർമരാജേ കുരുഷ്വ॥ 8-76-28 (58698) ജാനാമി തേ പാർഥം വീര്യം യഥാവ-- ദ്ദുർവാരണീയം ച സുരാസുരൈശ്ച। സദാവജാനാതി ഹി പാണ്ഡുപുത്രാ-- നസൌ ദർപാത്സൂതപുത്രോ ദുരാത്മാ॥ 8-76-29 (58699) ആത്മാനം മന്യതേ വീരം യേന പാപഃ സുയോധനഃ। തമദ്യ മൂലം പാപാനാം ജഹി സൌതിം ധനഞ്ജയ॥ 8-76-30 (58700) ഖംഗജിഹ്വം ധനുരാസ്യം ശരദംഷ്ട്രം തരസ്വിനം। ദൃപ്തം പുരുഷശാർദൂലം ജഹി കർണം ധനഞ്ജയ॥ 8-76-31 (58701) അഹം ത്വാമനുജാനാമി വീര്യേണ ച ബലേന ച। ജഹി കർണം രണേ ശൂരം മാതംഗമിവ കേസരീ॥ 8-76-32 (58702) യസ്യ വീര്യേണ വീര്യം തേ ധാർതരാഷ്ട്രോഽവമന്യതേ। തമദ്യ പാർഥ സംഗ്രാമേ കർണം വൈകർതനം ജഹി॥ ॥ 8-76-33 (58703) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷട്സപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 76 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-76-23 രത്നിസ്ത്വേകവിംശത്യംഗുലഃ। അഷ്ടാനാം രത്നീനാം അഷ്ടഷഷ്ട്യധികം ശതം അംഗുലാനി ച ഭവന്തി॥ 8-76-28 നിഷ്കാലികം നിർഗതഃ കാലയിതാ ജേതാസ്യേതി തം॥ 8-76-76 ഷട്സപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 077

॥ ശ്രീഃ ॥

8.77. അധ്യായഃ 077

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കൃഷ്ണേനാർജുനംപ്രതി ഭീഷ്മാദിയുദ്ധനിധനപ്രകാരാനുവാദപൂർവകം തേഷാം വധേ തസ്യൈവ മുഖ്യകാരണത്വകഥനം॥ 1 ॥ വാല്യാത്പ്രഭൂതി ദുര്യോധനാപനയാനുസ്മരാണപൂർവകം സർവത്ര കർണസ്യൈവ മൂലതയാ മഹാപരാധിത്വദ്യോതനേന തസ്യാവശ്യം ഹനനവിധാനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-77-0 (58704) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-77-0x (5025) തതഃ പുനരമേയാത്മാ കേശവോഽർജുനമബ്രവീത്। കൃതസങ്കൽപമായാന്തം വധേ കർണസ്യ ഭാരത॥ 8-77-1 (58705) അദ്യ സപ്തദശാഹാനി വർതമാനസ്യ നിത്യശഃ। വിനാശസ്യാതിഘോരസ്യ നരവാരണവാജിനാം॥ 8-77-2 (58706) ഭൂത്വാ ഹി വിപുലാ സേനാ താവകാനാം പരൈഃ സഹ। അന്യോന്യം സമരം പ്രാപ്യ കിഞ്ചിച്ഛേഷാ വിശാംപതേ॥ 8-77-3 (58707) ഭൂത്വാ വൈ കൌരവാഃ പാർഥ പ്രഭൂതഗജവാജിനഃ। ത്വാം വൈ ശത്രും സമാസാദ്യ വിനഷ്ടാ രണമൂർധനി॥ 8-77-4 (58708) ഏതേ തേ പൃഥിവീപാലാഃ സൃഞ്ജയാശ്ച സമാഗതാഃ। ത്വാം സമാസാദ്യ ദുർധർഷം പാണ്ഡവാശ്ച വ്യവസ്ഥിതാഃ॥ 8-77-5 (58709) പാഞ്ചാലൈഃ പാണ്ഡവൈർമാത്സ്യൈഃ കാരൂശൈശ്ചേദിഭിഃ സഹ। `മഗധൈഃ പാരിജാതൈശ്ച ദാക്ഷിണാത്യൈഃ സകേരലൈഃ'। ത്വയാ ഗുപ്തൈരമിത്രഘ്നൈഃ കൃതഃ ശത്രുഗണക്ഷയഃ॥ 8-77-6 (58710) കോ ഹി ശക്തോ രണേ ജേതും കൌരവാംസ്താത സംയുഗേ। അന്യത്ര പാണ്ഡവാദ്യുദ്ധേ ശ്വേതാശ്വാദ്വാനരധ്വജാത്॥ 8-77-7 (58711) ശക്തസ്ത്വം ഹി രണേ ജേതും സസുരാസുരമാനുഷാൻ। ത്രീംല്ലോകാൻസമരേ യുക്താൻകിം പുനഃ കൌരവം ബലം॥ 8-77-8 (58712) ഭഗദത്തം ച രാജാനം കോഽന്യഃ ശക്തസ്ത്വയാ വിനാ। ജേതും പുരുഷശാർദൂല യോഽപി സ്യാദ്വാസവോപമഃ॥ 8-77-9 (58713) തഥേമാം വിപുലാം സേനാം ഗുപ്താം പാർഥ ത്വയാഽനഘ। ന ശേകുഃ പാർഥിവാഃ സർവേ ചക്ഷുർഭിരപി വീക്ഷിതും॥ 8-77-10 (58714) തഥൈവ സതതം പാർഥ രക്ഷിതാഭ്യാം ത്വയാ രണേ। ധൃഷ്ടദ്യുംനശിഖൺ·ഡിഭ്യാം ദ്രോണഭീഷ്മൌ നിപാതിതൌ॥ 8-77-11 (58715) കോ ഹി ശക്തോ രണേ പാർഥ ഭാരതാനാം മഹാരഥൌ। ഭീഷ്മദ്രോണൌ യുധാ ജേതും ശക്രതുല്യപരാക്രമൌ॥ 8-77-12 (58716) കോ ഹി ശാന്തനവം ഭീഷ്മം ദ്രോണം വൈകർതനം കൃപം। ദ്രൌണിം ച സൌമദത്തിം ച കൃതവർമാണമേവ ച॥ 8-77-13 (58717) സൈന്ധവം മദ്രരാജം ച രാജാനം ച സുയോധനം। വീരാൻകൃതാസ്ത്രാൻസമരേ സർവാനേവാനിവർതിനഃ॥ 8-77-14 (58718) അക്ഷൌഹിണീപതീനുഗ്രാൻസംഹതാന്യുദ്ധദുർമദാൻ। ത്വാമൃതേ പുരുഷവ്യാഘ്ര ജേതും ശക്തഃ പുമാനിഹ॥ 8-77-15 (58719) ശ്രേണ്യശ്ച ബഹുലാഃ ക്ഷീണാഃ പ്രദീർണാശ്വരഥദ്വിപാഃ। നാനാജനപദാശ്ചോഗ്രാഃ ക്ഷത്രിയാണാമമർഷിണാം॥ 8-77-16 (58720) ഗണാശ്ച ദാസമീയാനാം വസാതീനാം ച ഭാരത। പ്രാച്യാനാം വാടധാനാനാം ഭോജാനാം ചാഭിമാനിനാം। 8-77-17 (58721) ഉദീർണാശ്വഗജാ സേനാ സർവക്ഷത്രസ്യ ഭാരത। ത്വാം സമാസാദ്യ നിധനം ഗതാ ഭീമം ച ഭാരത॥ 8-77-18 (58722) ഉഗ്രാശ്ച ഭീമകർമാണസ്തുഷാരാ യവനാഃ ഖശാഃ। ദാർവാഭിസാരാ ദരദാഃ ശകാ മാഠരതങ്കണാഃ॥ 8-77-19 (58723) ആന്ധ്രകാശ്ച പുലിന്ദാശ്ച കിരാതാശ്ചോഗ്രവിക്രമാഃ। ംലേച്ഛാശ്ച പർവതീയാശ്ച സാഗരാനൂപവാസിനഃ॥ 8-77-20 (58724) സംരംഭിണോ യുദ്ധശൌണ്ഡാ ബലിനോ ദണ്ഡപാണയഃ॥ 8-77-21 (58725) ഏതേ സുയോധനസ്യാർഥേ സംരബ്ധാഃ കുരുഭിഃ സഹ। ന ശക്യാ യുധി നിർജേതും ത്വദന്യേന പരന്തപ॥ 8-77-21 (58726) ഏതേ സുയോധനസ്യാർഥേ സംരബ്ധാഃ കുരുഭിഃ സഹ। ന ശക്യാ യുധി നിർജേതും ത്വദന്യേന പരന്തപ॥ 8-77-22 (58727) ധാർതരാഷ്ട്രമുദഗ്രം ഹി വ്യൂഢം ദൃഷ്ട്വാ മഹദ്ബലം। യദി ത്വം ന ഭവേസ്ത്രാതാ പ്രതീയാത്കോ നു മാനവഃ॥ 8-77-23 (58728) തത്സാഗരമിവോദ്വൂതം രജസാ സംവൃതം ബലം। വിദാര്യ പാണ്ഡവൈഃ ക്രുദ്ധൈസ്ത്വയാ ഗുപ്തൈർഹതം വിഭോ॥ 8-77-24 (58729) മാഗധാനാമധിപതിർജയത്സേനോ മഹാബലഃ। അദ്യ സപ്തൈവ ചാഹാനി ഹതഃ സംഖ്യേഽഭിമന്യുനാ॥ 8-77-25 (58730) തതോ ദശസഹസ്രാണി ഗജാനാം ഭീമകർമണാം। ജഘാന ഗദയാ ഭീമസ്തസ്യ രാജ്ഞഃ പരിച്ഛദം॥ 8-77-26 (58731) തഥാന്യേഽഭിഹതാ നാഗാ രഥാശ്ച ശതശോ ബലാത്। തദേവം സമരേ പാർഥ വർതമാനേ മഹാഭയേ॥ 8-77-27 (58732) ഭീമസേനം സമാസാദ്യ ത്വാം ച പാണ്ഡവ കൌരവാഃ। സവാജിരഥമാതംഗാ മൃത്യുലോകമിതോ ഗതാഃ॥ 8-77-28 (58733) തഥാ സേനാമുഖേ തത്ര നിഹതേ പാർഥ പാണ്ഡവൈഃ। ഭീഷ്മഃ പ്രാസൃജദുഗ്രാണി ശരതാലാനി മാരിഷ॥ 8-77-29 (58734) സചേദികാശിപാഞ്ചാലാൻകരൂശാൻമാത്സ്യകേകയാൻ। ശരൈഃ പ്രച്ഛാദ്യ നിധനമനയത്പരമാസ്ത്രവിത്॥ 8-77-30 (58735) തസ്യ ചാപച്യുതൈർബാണൈഃ പരദേഹവിദാരണൈഃ। പൂർണമാകാശമഭവദ്രുക്മപുഹ്ഖൈരജിഹ്മഗൈഃ॥ 8-77-31 (58736) ഹന്യാദ്രഥസഹസ്രാണി ഏകൈകേനൈവ മുഷ്ടിനാ। ലക്ഷം നരദ്വിപാൻഹത്വാ സമേതാൻസമഹാബലാൻ॥ 8-77-32 (58737) ഗത്യാ ദശംയാ തേ ഗത്വാ ജഘ്നുർവാജിരഥദ്വിപാൻ। ഹിത്വാ നവഗതീർദുഷ്ടാഃ സ ബാണാനാഹവേഽത്യജത്॥ 8-77-33 (58738) ദിനാനി ദശ ഭീഷ്മേണ നിഘ്നതാ താവകം ബലം। ശൂന്യാഃ കൃതാ രഥോപസ്ഥാ ഹതാശ്ച ഗജവാജിനഃ॥ 8-77-34 (58739) `ദശമേഽഹനി സംപ്രാപ്തേ കൃത്വാ ഘോരം പരാക്രമം'। ദർശയിത്വാഽഽത്മനോ രൂപം രുദ്രോപേന്ദ്രസമം യുധി॥ 8-77-35 (58740) പാണ്ഡവാനാമനീകാനി പ്രവിഗാഹ്യ വിശാംപതേ। വിനിഘ്നൻപൃഥിവീപാലാംശ്ചേദിപാഞ്ചാലകേകയാൻ॥ 8-77-36 (58741) അഹനത്പാണ്ഡവീം സേനാം രഥാശ്വഗജസങ്കുലാം। മജ്ജന്തമപ്ലുവേ മന്ദമുജ്ജിഹീർഷുഃ സുയോധനം॥ 8-77-37 (58742) തഥാ ചരന്തം സമരേ തപന്തമിവ ഭാസ്കരം। പദാതികോടിസാഹസ്രാഃ പ്രവരായുധപാണയഃ॥ 8-77-38 (58743) ന ശേകുഃ സൃഞ്ജയാ ദ്രഷ്ടും തഥൈവാന്യേ മഹീക്ഷിതഃ। വിചരന്തം തഥാ തം തു സംഗ്രമേ ജിതകാശിനം॥ 8-77-39 (58744) സർവോദ്യമേന മഹതാ പാണ്ഡവാൻസമഭിദ്രവത്। സ തു വിദ്രാവ്യ സമരേ പാണ്ഡവാൻസൃഞ്ജയാനപി। ഏക ഏവ രണേ ഭീഷ്മ ഏകവീരത്വമാഗതഃ॥ 8-77-40 (58745) തം ശിഖണ്ഡീ സമാസാദ്യ ത്വയാ ഗുപ്തോ മഹാവ്രതം। ജഘാന പുരുഷവ്യാഘ്രം ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-77-41 (58746) സ ഏഷ പതിതഃ ശേതേ ശരതൽപേ പിതാമഹഃ। ത്വാം പ്രാപ്യ പുരുഷവ്യാഘ്രം വൃത്രഃ പ്രാപ്യേവ വാസവം॥ 8-77-42 (58747) ദ്രോണഃ പഞ്ചദിനാന്യുഗ്രോ വിധംയ രിപുവാഹിനീം। കൃത്വാ വ്യൂഹമഭേദ്യം ച പാതയിത്വാ മഹാരഥാൻ॥ 8-77-43 (58748) ജയദ്രഥസ്യ സമരേ കൃത്വാ രക്ഷാം മഹാരഥഃ। അന്തകപ്രതിമശ്ചോഗ്രോ രാത്രിയുദ്ധേഽദഹത്പ്രജാഃ॥ 8-77-44 (58749) ദഗ്ധ്വാ യോധാഞ്ഛരൈർവീരോ ഭാരദ്വാജഃ പ്രതാപവാൻ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം സമാസാദ്യ സ ഗതഃ പരമാം ഗതിം॥ 8-77-45 (58750) യദി വാഽദ്യ ഭവാന്യുദ്ധേ സൂതപുത്രമുഖാന്രഥാൻ। നാവാരയിഷ്യഃ സംഗ്രാമേ ന സ്മ ദ്രോണോ വ്യനങ്ക്ഷ്യത॥ 8-77-46 (58751) ഭവതാ തു ബലം സർവം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ വാരിതം। തതോ ദ്രോണോ ഹതോ യുദ്ധേ പാർഷതേന ധനഞ്ജയ॥ 8-77-47 (58752) കശ്ച ശക്തോ രണേ കർതും ത്വദന്യഃ പുരുഷബ്രുവഃ। യാദൃശം തേ കൃതം പാർഥ ജയദ്രഥവധം പ്രതി॥ 8-77-48 (58753) നിവാര്യ സേനാം മഹതീം ഹത്വാ ശൂരാംശ്ച പാർഥിവാൻ। നിഹതഃ സൈന്ധവോ രാജാ ത്വയാഽസ്ത്രബലതേജസാ॥ 8-77-49 (58754) ആശ്ചര്യം സിന്ധുരാജസ്യ വധം ജാനന്തി പാർഥിവാഃ। അനാശ്ചാര്യം ഹി തത്ത്വത്തസ്ത്വം ഹി പാർഥ മഹാരഥഃ॥ 8-77-50 (58755) ത്വാം ഹി പ്രാപ്യ രണേ ക്ഷത്രമേകാഹാദിതി ഭാരത। നശ്യമാനമഹം യുക്തം മന്യേയമിതി മേ മതിഃ॥ 8-77-51 (58756) സേയം പാർഥ ചമൂർഘോരാ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സംയുഗേ। ഹതസർവസ്വഭൂയിഷ്ഠാ ഭീഷ്മദ്രോണൌ ഹതൌ യഥാ॥ 8-77-52 (58757) ശീർണപ്രവരയോധാഢ്യാ ഹതവാജിരഥദ്വിപാ। ഹീനാ സൂര്യേന്ദുനക്ഷത്രൈർദ്യൌരിവാഭാതി ഭാരതീ॥ 8-77-53 (58758) വിധ്വസ്താ ഹി രണേ പാർഥ സേനേയം ഭീമവിക്രമ। ആസുരീവ മഹാസേനാ ദേവരാജപരാക്രമൈഃ॥ 8-77-54 (58759) തേഷാം ഹതാവശിഷ്ടാസ്തു സന്തി പഞ്ച മഹാരഥാഃ। ദ്രൌണിശ്ച കൃതവർമാ ച കർണോ മദ്രാധിപഃ കൃപഃ॥ 8-77-55 (58760) താംസ്ത്വമദ്യ നരവ്യാഘ്ര ഹത്വാ പഞ്ച മഹാരഥാൻ। ഹതാമിത്രഃ പ്രയച്ഛോർവീ രാജ്ഞേ സദ്വീപപത്തനാം॥ 8-77-56 (58761) സാകാശജലപാതാലാം സപർവതമഹാവനാം। പ്രയച്ഛാമിതവീര്യായ പാർഥായാദ്യ വസുന്ധരാം॥ 8-77-57 (58762) ഏതാം പുരാ വിഷ്ണുരിവ ഹത്വാ ദൈതേയദാനവാൻ। പ്രയച്ഛ മേദിനീം രാജ്ഞേ ശക്രായൈവ ഹരിര്യഥാ॥ 8-77-58 (58763) അദ്യ മോദന്തു പാഞ്ചാലാ നിഹതേഷ്വരിഷു ത്വയാ। വിഷ്ണുനാ നിഹതേഷ്വേവ ദാനവേയേഷു ദേവതാഃ॥ 8-77-59 (58764) യദി വാ ദ്വിപദാം ശ്രേഷ്ഠം ദ്രോണം മാനയതോ ഗുരും। അശ്വത്ഥാംനി കൃപാ തേഽസ്തി കൃപേ വാചാര്യഗൌരവാത്॥ 8-77-60 (58765) അത്യന്താപചിതാൻബന്ധൂൻമാനയൻമാതൃബാന്ധവാൻ। കൃതവർമാണമാസാദ്യ ന നേഷ്യാസി യമക്ഷയം॥ 8-77-61 (58766) ഭ്രാതരം മാതുരാസാദ്യ ശല്യം മദ്രജനാധിപം। യദി ത്വമരവിന്ദാക്ഷ ദയാവാന്ന ജിഘാസസി॥ 8-77-62 (58767) ഏതത്തേ സുകൃതം കർമ നാത്ര കിഞ്ചന വിദ്യതേ। വയമപ്യനുജാനീമോ നാത്ര ദോഷോഽസ്തി കശ്ചന॥ 8-77-63 (58768) ഇമം പാപമതിം ക്ഷുദ്രമത്യന്തം പാണ്ഡവാൻപ്രതി। കർണമദ്യ നരശ്രേഷ്ഠ ജഹി പാർഥ ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-77-64 (58769) ദഹനേ യത്സപുത്രായാ നിശി മാതുസ്തവാനഘ। ദ്യൂതാർഥേ യച്ച യുഷ്മാസു പ്രാവർതത സുയോധനഃ। തസ്യ സർവസ്യ ദുഷ്ടാത്മാ കർണോ വൈ മൂലമിത്യുത॥ 8-77-65 (58770) പ്രോത്സാഹയതി ദുഷ്ടാത്മാ ധാർതരാഷ്ട്രം സുദുർമതിം। സമിതൌ ഗദതേ കർണസ്തമദ്യ ജഹി ഭാരത॥ 8-77-66 (58771) യശ്ച യുഷ്മാസു പാപം വൈ ധാർതരാഷ്ട്രഃ പ്രയുക്തവാൻ। തസ്യ സർവസ്യ ദുർബുദ്ധിഃ കർണോ മൂലമിഹാർജുന॥ 8-77-67 (58772) കർണം ഹി മന്യതേ ത്രാണം നിത്യമേവ സുയോധനഃ। തതോ മാമപി സംരബ്ധോ നിഗ്രഹീതും പരാക്രമാത്॥ 8-77-68 (58773) സ്ഥിതാ ബുദ്ധിർനരേന്ദ്രാണാം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ചോഭയോഃ। കർണഃ പാർഥാന്രണേ സർവാന്നാശയിഷ്യതി സായകൈഃ॥ 8-77-69 (58774) കർണമാശ്രിത്യ കൌന്തേയ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ വിഗ്രഹഃ। രുചിതോ ഭവതാ സാർധം ജാനതോഽപി ബലം തവ॥ 8-77-70 (58775) കർണോ ജൽപതി വൈ നിത്യമഹം പാർഥാൻസമാഗതാൻ। വാസുദേവം ച ദാശാർഹം വിജേഷ്യാമി മഹാരണേ। സമിതൌ വൽഗതേ കർണസ്തമദ്യ ജഹി ഫൽഗുന॥ 8-77-71 (58776) യച്ച യുഷ്മാസു പാപം വൈ ധാർതരാഷ്ട്രഃ പ്രതാപവാൻ। സഭായാം കൃതവാന്നിത്യം കർണമാശ്രിത്യ വൈ പുരാ॥ 8-77-72 (58777) യച്ച തം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം ഷഡ്ഭിഃ ശൂരൈർമഹാരഥൈഃ। പശ്യതാം സംവൃതം ശൂരം സൌഭദ്രമപരാജിതം॥ 8-77-73 (58778) ദ്രോണദ്രൌണികൃപാന്വീരാൻകംപയാനം മഹേഷുഭിഃ। വിധമന്തമനീകാനി പ്രമഥന്തം മഹാരഥാൻ॥ 8-77-74 (58779) മനുഷ്യവാജിമാതംഗാൻപ്രേഷയന്തം യമക്ഷയം। ശരൈഃ സൌഭദ്രമായാന്തം ദഹന്തമരിവാഹിനീം॥ 8-77-75 (58780) നിർമനുഷ്യാശ്ച മാതംഗാ വിരഥാശ്ച മഹാരഥാഃ। പ്രദ്രവന്തി സ്മ സമരേ ദിശോ ഭീതാഽഭിമന്യവേ॥ 8-77-76 (58781) വിഗതാസൂംശ്ച തുരഗാൻപത്തീന്വ്യായുധജീവിതാൻ। കുർവന്തമൃഷഭസ്കന്ധം കുരുവൃഷ്ണിയശസ്കരം। തൻമേ ദഹതി ഗാത്രാണി സഖേ സത്യേന തേ ശപേ॥ 8-77-77 (58782) യത്തദാസീത്സുദുഷ്ടാത്മാ കർണോ വിനിഹതഃ പ്രഭുഃ। ന ശക്തോ ഹ്യഭിമന്യോസ്തു കർണഃ സ്ഥാതും രണാഗ്രതഃ॥ 8-77-78 (58783) സൌഭദ്രശരനിർഭിന്നോ വിസഞ്ജ്ഞഃ ശോണിതോക്ഷിതഃ। നിശ്വസൻക്രോധസന്ദീപ്തോ വിമുഖഃ സായകാർദിതഃ॥ 8-77-79 (58784) തസ്ഥൌ സ വിഹ്വലഃ സംഖ്യേ പ്രഹാരജനിതച്ഛവിഃ। അപയാനകൃതോത്സാഹോ നിരുത്സാഹശ്ച ഭാരത॥ 8-77-80 (58785) ദുര്യോധനം രണേ ദൃഷ്ട്വാ ലജ്ജമാനോ മുഹുർമുഹുഃ। നാപയാസീത്തതതഃ പാർഥ സോഽഭിമന്യോർമഹാരണേ॥ 8-77-81 (58786) ദൃഷ്ട്വാ ദ്രോണം വധോപായമഭിമന്യോശ്ച പൃഷ്ടവാൻ। ശ്രുത്വാ ദ്രോണവചഃ ക്രൂരം തതശ്ചിച്ഛേദ കാർമുകം॥ 8-77-82 (58787) തതശ്ഛിന്നായുധം തേന ദൃഷ്ട്വാ പഞ്ച മഹാരഥാഃ। സ ചൈവ നികൃതിപ്രാജ്ഞഃ പ്രാഹിണോച്ഛരവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-77-83 (58788) പ്രഹസൻസ തു ദുഷ്ടാത്മാ കർണോ രാജാ ച കൌരവഃ। യച്ച കർണോഽബ്രവീത്കൃഷ്ണാം സഭായാം പരുഷം വചഃ। പ്രമുഖേ പാണ്ഡവേയാനാം കുരൂണാം ചൈവ പശ്യതാം॥ 8-77-84 (58789) വിനഷ്ടാഃ പാണ്ഡവാഃ കൃഷ്ണേ ശാശ്വതം നരകം ഗതാഃ। പതിമന്യം പൃഥുശ്രോണി വൃണീഷ്വ മൃദുഭാഷിണി॥ 8-77-85 (58790) ഏഷാ ത്വം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ദാസീഭൂതാ നിവേശനം। പ്രവിശാരാലപക്ഷ്മാക്ഷി ന സന്തി പതയസ്തവ॥ 8-77-86 (58791) ന പാണ്ഡവാഃ പ്രഭവന്തി തവ കൃഷ്ണേ കഥഞ്ചന। ദാസഭാര്യാ ച പാഞ്ചാലി സ്വയം ദാസീ ച ശോഭനേ॥ 8-77-87 (58792) അദ്യ ദുര്യോധനോ രാജാ പൃഥിവ്യാം നൃപതിഃ സ്മൃതഃ। സർവേ ചാസ്യ മഹിപാലാ യോഗക്ഷേമമുപാസതേ॥ 8-77-88 (58793) പശ്യേദാനീം യദാ ഭദ്രേ നിവിഷ്ടാഃ പാണ്ഡവാഃ സമം। അന്യോന്യം സമുദീക്ഷന്തേ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ തേജസാ॥ 8-77-89 (58794) വ്യക്തം ഷണ്ഡതിലാ ഹ്യേതേ നരകേ ച നിമജ്ജിതാഃ। പ്രേഷ്യവച്ചാപി രാജാനമുപസ്ഥാസ്യന്തി കൌരവം॥ 8-77-90 (58795) ഉക്തവാൻസ ച പാതാത്മാ തഥാ പരമദുർമതിഃ। പാപഃ പാപവചഃ കർണഃ പശ്യതസ്തേ ധനഞ്ജയ॥ 8-77-91 (58796) അസ്യ പാപസ്യ തദ്വാക്യം സുവർണവികൃതാഃ ശരാഃ। ശമയന്തി ശിലാധൌതാ നാശയന്തോഽസ്യ ജീവിതം॥ 8-77-92 (58797) അദ്യ കർണം രണേ ഗ്രസ്തം പശ്യന്തു കുരവസ്ത്വയാ। സ്വർഗാവതരണേ യത്നം സ്വർഗദ്വാരഗതം യഥാ॥ 8-77-93 (58798) അദ്യ തേ സമരേ വീര്യം പശ്യന്തു കുരുയോധിനഃ। സൂതപുത്രേ ഹതേ പാർഥ ജാനന്തു ത്വാം മഹാരഥം॥ 8-77-94 (58799) അദ്യ കാകവലാ ഗൃധ്രാ വായസാ ജംബുകാസ്തഥാ। വിപ്രകർഷന്തു ഗാത്രാണി സൂതപുത്രസ്യ മാരിഷ॥ 8-77-95 (58800) അദ്യാധിരഥിരാക്ഷിപ്തോ നിഹതശ്ച ത്വയാ രണേ। കുരൂണാം ശോകമാധത്താം പാണ്വാനാം മുദം തദാ॥ 8-77-96 (58801) അദ്യ ത്വാം പ്രതിമർദന്തു പാഞ്ചാലാഃ പാണ്ഡവൈഃ സഹ। യഥാ വൃത്രവധേ വൃത്തേ ദേവാഃ സർവേ ശതക്രതും॥ 8-77-97 (58802) അദ്യ കർണം രണേ ഹത്വാ പ്രാപ്യ ചൈവോത്തമം യശഃ। വിശോകോ വിജ്വരഃ പാർഥ ഭവ ബന്ധുപുരസ്കൃതഃ॥ 8-77-98 (58803) നരസിംഹവപുഃ കൃത്വാ യഥാ ശസ്തോ മഹാസുരഃ। ഹിരണ്യകശിപുർദൈത്യോ വിഷ്ണുനാ പ്രഭവിഷ്ണുനാ॥ 8-77-99 (58804) തഥാ ത്വമപി രാധേയം ഘോരാം കൃത്വാ മഹാതനും। ജഹി യുദ്ധേ മഹാബാഹോ ത്രായസ്വ ച ഭയാത്സ്വകാൻ॥ 8-77-10 (58805) കർണം ഹാഹാകൃതം ദീനം വിഷണ്ണം ത്വച്ഛരാർദിതം। പ്രപതന്തം മഹീം കർണം പശ്യന്തു വസുധാധിപാഃ॥ 8-77-10 (58806) തം ച സ്വശോണിതേ മഗ്നം ശയാനം പതിതം ഭുവി। അപവിദ്ധായുകധം കർണമദ്യ പശ്യന്തു ബാന്ധവാഃ॥ 8-77-10 (58807) തച്ചൈവാദ്യ മഹത്കർമ ഗാണ്ഡീവപ്രേഷിതൈഃ ശരൈഃ। രഥോപസ്ഥേ വിശീര്യേത താരാരാജ ഇവാംബരാത്॥ 8-77-10 (58808) ആശു ചാദ്യ ശരാസ്തസ്യ സംപതന്തോ മഹാജവൈഃ। ത്വച്ഛരൈഃ സന്നികൃത്താഗ്രാ വിശീര്യന്തേ മഹീതലേ॥ 8-77-10 (58809) ത്വയാ ചാദ്യ ഹതേ തസ്യ വിക്രമേ ഭരതർഷഭ। വിമുഖാഃ സർവരാജാനോ ഭവന്തു ഗതജീവിതാഃ॥ 8-77-10 (58810) തഥാ ചാധിരഥൌ യാതേ പ്രയാന്തു കുരവോ ദിശഃ। മന്വാനാസ്തം രഥശ്രേഷ്ഠം സർവലോകേഷു ധന്വിനാം॥ 8-77-10 (58811) സ വൈ ചാദ്യ ഭയാത്ത്യക്ത്വാ ധാർതരാഷ്ട്രോ മഹാചമൂം। ദുര്യോധനോ ഭയോദ്വിഗ്നോ ദ്രവതു സ്വം നിവേശനം॥ 8-77-10 (58812) തഥാ ചാദ്യ ഹതം ശ്രുത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ജനേശ്വരഃ। ക്ഷണേന നിപതേദ്ഭൂമൌ വിസഞ്ജ്ഞോ വൈ മഹീപതിഃ॥ 8-77-10 (58813) അദ്യ ജാനന്തു തേ പാർഥ വിക്രമം സർവയോധിനഃ। യദുവാച സഭാമധ്യേ പരുഷം ഭാരത ത്വയി॥ 8-77-10 (58814) യാനി ചാന്യാനി ദുഷ്ടാത്മാ പാപാനി കൃതവാംസ്ത്വയി। താന്യദ്യ ഭരതശ്രേഷ്ഠ നാശയന്തു ശരാസ്തവ॥ 8-77-10 (58815) ശാന്തിം കുരു പരിക്ലേശാ കൃഷ്ണായാഃ ശത്രുപാതന। ഹത്വാ ശത്രും രണേ ശ്ലാഘ്യം ഗർജന്തമതിപൌരുഷം॥ 8-77-10 (58816) അദ്യ ചാധിരഥിർവേദ്ധസ്തവ ബാണൈഃ സമന്തതഃ। മന്യതാം ത്വാം നരവ്യാഘ്ര പ്രവരം സർവധന്വിനാം॥ 8-77-10 (58817) ഗാണ്ഡീവപ്രസൃതാന്വാണാനദ്യ ഗാത്രസ്പൃശഃ ശരാൻ। യാതു കർണോ രണേ പാർഥ ശ്വാവിച്ഛലലതോ യഥാ॥ 8-77-10 (58818) തം കഥം കർണമാസാദ്യ വിദ്രവേയുർമഹാരഥാഃ। യസ്ത്വേകഃ സർവപാഞ്ചാലാനഹന്യഹനി നാശയൻ। കാലവച്ചരതേ വീര പാഞ്ചാലാനാം രഥവ്രജേ॥ 8-77-10 (58819) തമപ്യാസാദ്യ സമരേ മിത്രാർഥേ മിത്രവത്സല। തഥാ ജ്വലന്തമസ്ത്രൈശ്ച ശൂരം സർവധനുഷ്മതാം। നിർദഹന്തം സമാരൂഢം ദുർധർഷം ദ്രോണമഞ്ജസാ॥ 8-77-10 (58820) തേ നിത്യമുദിതാ ജേതും യുധി ശത്രുമരിന്ദമാഃ। ന ചേദാധിരഥേർഭീതാഃ പാഞ്ചാലാഃ സ്യുഃ പരാങ്മുഖാഃ॥ 8-77-10 (58821) തേഷാമാപതതാം ശൂരഃ പാഞ്ചാലാനാം തരസ്വിനാം। ആദത്താസൂഞ്ശരൈഃ കർണഃ പതംഗാനാമിവാനലഃ॥ 8-77-10 (58822) ഏതേ ദ്രവന്തി പാഞ്ചാലാ ദ്രാവ്യന്തേ യോധിഭിർധ്രുവം। കർണേന ഭരതശ്രേഷ്ഠ പശ്യപശ്യ തഥാകൃതാൻ॥ 8-77-10 (58823) താൻസമാരോഹതഃ ശൂരാൻമിത്രാർഥേ ത്യക്തജീവിതാൻ। നിസ്താരയ മഹാബാഹോ കർണാസ്ത്രാത്പാവകോപമാത്॥ 8-77-10 (58824) അസ്ത്രം ഹിരാമാത്കർണേന ഭാർഗവാദൃഷിസത്തമാത്। യദവാപ്തം തദാ ഘോരം തസ്യ രൂപമുദീര്യതേ॥ 8-77-10 (58825) താപനം സർവസൈന്യസ്യ ഘോരരൂപം ഭയാനകം। യമാശ്രിത്യ മഹാസേനാ ജ്വലതേ സ്വേന തേജസാ॥ 8-77-10 (58826) ഏതേ ചരന്തി സംഗ്രാമേ കർണചാപച്യുതാഃ ശരാഃ। പ്രഭയാ ഇഹ ശത്രൂണാം ഘാതയന്തോ ജനാൻപ്രഭോ॥ 8-77-10 (58827) ഏതേ ഭ്രമന്തി പാഞ്ചാലാ ഉത്ക്രയന്തി ച മാരിഷ। കർണാസ്ത്രം സമരേ പ്രാപ്യ ദുർനിവാര്യം മഹാത്മഭിഃ॥ 8-77-10 (58828) ഏഷ ഭീമോ ദൃഢക്രോധോ വൃതഃ പാർഥ സമന്തതഃ। സൃഞ്ജയൈര്യോഽജയത്കർണം പീഡ്യതേ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-77-10 (58829) പാഞ്ചാലാൻസൃഞ്ജയാംശ്ചൈവ പാണ്ഡവാംശ്ചൈവ ഭാരത। ഉപേക്ഷിതോ ദഹേത്കർണോ രോഗോ ദേഹമിവാന്തകഃ॥ 8-77-10 (58830) നാന്യം ത്വത്തോ ഹി പശ്യാമി യോധം യൌധിഷ്ഠിരേ ബലേ। യഃ സമാസാദ്യ രാധേയം സ്വസ്തിമാനാവ്രജേദ്ഗൃഹാൻ॥ 8-77-10 (58831) തമദ്യ നിശിതൈർബാണൈർനിഹത്യ ഭരതർഷഭ। യഥാ പ്രതിജ്ഞാം ത്വ പാർഥ തീർത്വാ കീർതിമവാപ്സ്യസി॥ 8-77-10 (58832) ത്വം ഹി ശക്തോ രണേ കർണം വിജേതും സഹ പാർഥിവൈഃ। നാന്യോ യുധി യുധാം ശ്രേഷ്ഠ സത്യമേതദ്ബ്രവീമി തേ॥ 8-77-10 (58833) ഏതത്കൃത്വാ മഹത്കാർമ ഹത്വാ കർണം മഹാരഥം। കൃതാർഥഃ സഫലഃ പാർഥ സുഖീ ഭവ നരോത്തമ॥ ॥ 8-77-10 (58834) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 77 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-77-23 യദി ത്വം ത്രാതാ ന ഭവേസ്തർഹി തദ്ധാർതരാഷ്ട്രം ബലം കോനു പ്രതീയാദ്ഗച്ഛേദിതി സംബന്ധഃ॥ 8-77-51 ത്വാംഹീതി। ക്ഷണേന സർവം ഭസ്മീകർതും സമർഥം ത്വാം പ്രാപ്യ ഏകാഹാന്നശ്യമാനം ക്ഷത്രം യുക്തം ബലവത്തരം മന്യേയം ജാനീയാം। ക്ഷണേന നാശ്യമപി പൂർണൈകാഹപര്യന്തം സ്ഥായിത്വാദിതി ഭാവഃ॥ 8-77-111 പരിക്ലേശാ പരിക്ലേശാനാം॥ 8-77-77 സപ്തസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 078

॥ ശ്രീഃ ॥

8.78. അധ്യായഃ 078

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന കൃഷ്ണാഗ്രേ കർണവധാനന്തരഭാവ്യർഥാനുവർണനപൂർവകം തദ്വധപ്രതിജ്ഞാ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-78-0 (58835) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-78-0x (5026) സ കേശവസ്യ ബീഭത്സുഃ ശ്രുത്വാ ഭാരത ഭാഷിതം। വിശോകഃ സംപ്രഹൃഷ്ടശ്ച ക്ഷണേന സമപദ്യത॥ 8-78-1 (58836) തതോ ജ്യാമഭിമൃജ്യാശു വ്യാക്ഷിപദ്ഗാണ്ഡിവം ധനുഃ। ദധ്രേ കർണവിനാശായ കേശവം ചാഭ്യഭാഷത॥ 8-78-2 (58837) ത്വയാ നാഥേന ഗോവിന്ദ ധ്രുവ ഏവ ജയോ മമ। പ്രസന്നോ യസ്യ ഭഗവാൻഭൂതഭവ്യഭവിഷ്യകൃത്॥ 8-78-3 (58838) ത്വത്സഹായോ ഹ്യഹം കൃഷ്ണ ത്രീംല്ലോകാന്വൈ സമാഗതാൻ। പ്രാപയേയം പരം ലോകം കിമു കർണം മഹാഹവേ॥ 8-78-4 (58839) പശ്യാമി ദ്രവതീം സേനാം പാഞ്ചാലാനാം ജനാർദന। പശ്യാമി കർണം സമരേ വിചരന്തമഭീതവത്॥ 8-78-5 (58840) ഭാർഗവാസ്ത്രം ച പശ്യാമി ജ്വലന്തം കൃഷ്ണ സർവശഃ। സൃഷ്ടം കർണേന വാർഷ്ണേയ ശക്രേണേവ മഹാശനിം॥ 8-78-6 (58841) അനേന ഖലു സംഗ്രാമേ യത്തു കൃഷ്ണ മയാ കൃതം। കഥയിഷ്യന്തി ഭൂതാനി യാവദ്ഭൂമിർധരിഷ്യതി॥ 8-78-7 (58842) അദ്യ കൃഷ്ണ വികർണാ മേ കർണം നേഷ്യന്തി മൃത്യവേ। ഗാണ്ഡീവമുക്താഃ ക്ഷിണ്വന്തോ മമ ഹസ്തപ്രചോദിതാഃ॥ 8-78-8 (58843) അദ്യ രാജാ ധൃതരാഷ്ട്രഃ സ്വാം ബുദ്ധിമവമംസ്യതേ। ദുര്യോധനമരാജ്യാർഹം യയാ രാജ്യേഽഭ്യഷേചയത്॥ 8-78-9 (58844) അദ്യ രാജ്യാത്സുഖാച്ചൈവ ശ്രിയോ രാഷ്ട്രാത്തഥാ പുരാത്। പുത്രേഭ്യശ്ച മഹാബാഹോ ധൃതരാഷ്ട്രോ വിമോക്ഷ്യതി॥ 8-78-10 (58845) ഗുണവന്തം ഹി യോ ഹിത്വാ നിർഗുണം കുരുതേ പ്രഭും। സ ശോചതി ചിരം കൃഷ്ണ ക്ഷിപ്രമേവാഗതേ ക്ഷയേ॥ 8-78-11 (58846) യഥാ ച പുരുഷഃ കശ്ചിച്ഛിത്ത്വാ ചാംരവണം മഹത്। പലാശസേചനേ ബുദ്ധിം കൃത്വാ ശോചതി മന്ദധീഃ॥ 8-78-12 (58847) ദൃഷ്ട്വാ പുഷ്പം പലേ ഗൃധ്നുഃ ഫലം ദൃഷ്ട്വാഽനുശോചതി। തഥേദം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുഷ്പലുപ്ധസ്യ മാനദ। ഫലം ദൃഷ്ട്വാ ഭൃശം ദുഃഖം ഭവിഷ്യതി ജനാർദന॥ 8-78-13 (58848) സൂതപുത്രേ ഹതേ ത്വദ്യ നിരാശോ ഭവിതാ പ്രഭുഃ॥ 8-78-14 (58849) അദ്യ ദുര്യോധനോ രാജ്യാജ്ജീവിതാച്ച നിരാശകഃ। ഭവിഷ്യതി ഹതേ കർണേ കൃഷ്ണ സത്യം ബ്രവീമി തേ॥ 8-78-15 (58850) അദ്യ ദൃഷ്ട്വാ മയാ കർണം ശരൈർവിശകലീകൃതം। സ്മരതാം തവ വാക്യാനി ശമം പ്രതി ജനേശ്വരഃ॥ 8-78-16 (58851) അദ്യാസൌ സൌബലഃ കൃഷ്ണ ഗ്ലഹാഞ്ജാനാതു വൈ ശരാൻ। ദുരോദരം ച ഗാണ്ഡീവം ഗൺ·ഡവം ച രഥം മമ॥ 8-78-17 (58852) അദ്യ കുന്തീസുതസ്യാഹം ദൃഢം രാജ്ഞഃ പ്രജാഗരം। വ്യപനേഷ്യാമി ഗോവിന്ദ ഹത്വാ കർണം ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-78-18 (58853) അദ്യ കുന്തീസുതോ രാജാ ഹതേ സൂതസുതേ മയാ। സുപ്രഹൃഷ്ടമനാഃ പ്രീതശ്ചിരം സുഖമവാപ്സ്യതി॥ 8-78-19 (58854) അദ്യ വാഹമനാധൃഷ്യം കേശവാപ്രതിമം ശരം। ഉത്സ്രക്ഷ്യാമീഹയഃ കർണം ജീവിതാദ്ധംശയിഷ്യതി॥ 8-78-20 (58855) യസ്യ ചൈതദ്വ്രതം മഹ്യം വധേ കില ദുരാത്മനഃ। പാദൌന മxxxxxxന്യാം ന ഫൽഗുനം॥ 8-78-21 (58856) xxxxxxxz പാപസ്യ മധുസൂദന। xxxxxxxxxxxxxx സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-78-22 (58857) xxxxxxxxxxxxxx നാന്യം പൃഥിവ്യാമനുമന്യതേ। xxxxxxxxx സൂതപുത്രസ്യ ഭൂമിഃ പാസ്യതി ശോണിതം॥ 8-78-23 (58858) xxxxxxx സൂതപുത്രോ യദവ്രവീത്। xxxxxxxxxxx ശ്ലാഘമാനഃ സ്വകാൻഗുണാൻ॥ 8-78-24 (58859) അനൃതം തത്കരിഷ്യന്തി മാമകാ നിശിതാഃ ശരാഃ। ആശീവിഷാ ഇവ ക്രുദ്ധാസ്തസ്യപാസ്യന്തി ശോണിതം॥ 8-78-25 (58860) മയാ ഹസ്തവതാ മുക്താ നാരാചാ വൈദ്യുതത്വിഷഃ। ഗാണ്ഡീവസൃഷ്ടാ ദാസ്യന്തി കർണസ്യ പരമാം ഗതിം॥ 8-78-26 (58861) അദ്യ തപ്സ്യതി രാധേയഃ പാഞ്ചാലീം യത്തദബ്രവീത്। സഭാമധ്യേ വചഃ ക്രൂരം കുത്സയൻപാണ്ഡവാൻപ്രതി॥ 8-78-27 (58862) ഏതേ ഷണ്ഡതിലാഃ കൃഷ്ണേ നിർവീര്യാ ഹതവിക്രമാഃ। അഹം വഃ പാണ്ഡവേയേഭ്യോ ഭയാത്ത്രാസ്യേതി ചാബ്രവീത്। ഹന്താഽഹം പാണ്ഡവാൻസർവാൻസപുത്രാനിഹ ഭാരത॥ 8-78-28 (58863) അനൃതം തത്കരിഷ്യന്തി മാമകാ നിശിതാഃ ശരാഃ। ഹതേ വൈകർതനേ കർണേ സൂതപുത്രേ ദുരാത്മനി॥ 8-78-29 (58864) യസ്യ വീര്യം സമാശ്രിത്യ ധാർതരാഷ്ട്രോ ബൃഹൻമനാഃ। തമദ്യ കർണം ഹന്താസ്മി സമരേ മധുസൂദന॥ 8-78-30 (58865) അദ്യ കർണേ ഹതേ കൃഷ്ണ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സരാജകാഃ। വിദ്രവന്തി ദിശോ ഭീതാഃ സിംഹം ദൃഷ്ട്വാ മൃഗാ ഇവ॥ 8-78-31 (58866) അദ്യ ദുര്യോധനോ രാജാ പൃഥിവീം നാന്വവേക്ഷതേ। ഹതേ കർണേ മയാ സംഖ്യേ സപുത്രേ സസുഹൃജ്ജനേ॥ 8-78-32 (58867) അദ്യ കർണേ ഹതം ദൃഷ്ട്വാ ധാർതരാഷ്ട്രോഽത്യമർഷണഃ। ജാനാതു മാം രണേ കൃഷ്ണ പ്രവരം സർവധന്വിനാം॥ 8-78-33 (58868) സപുത്രപൌത്രഃ സാമാത്യഃ സസുഹൃച്ച നിരാശിഷഃ। പിത്ര്യേ രാജ്യേ നിരാശശ്ച ധാർതരാഷ്ട്രോ നിരാശ്രയഃ॥ 8-78-34 (58869) അദ്യ രാജാ ധർമപുത്രോ ഹതാമിത്രോ ഭവിഷ്യതി। അദ്യ ദുര്യോധനോ ദീപ്താം ശ്രിയം രാജ്യം ച ഹാസ്യതി॥ 8-78-35 (58870) ഹതേ വൈകർതനേ കർണേ ഭീഷ്മേ ദ്രോണേ ച സംയുഗേ। കാതരം തദ്ബലം കൃഷ്ണ പ്രവിഷ്ടം ഭോക്ഷ്യതേ തു യത്॥ 8-78-36 (58871) അദ്യപ്രഭൃതി രാജാനം ധർമപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം। അനുമോദന്തു സുഹൃദോ ജ്ഞാതപൂർവാശ്ച ബ്രാഹ്മണാഃ॥ 8-78-37 (58872) അദ്യ തം നിഹതം ശ്രുത്വാ കർണം വൈകർതനം മയാ। കരോതു പടഹോൻമിശ്രം ദേവതാസ്ഥാനപൂജനം॥ 8-78-38 (58873) അദ്യ കൃഷ്ണ ഹതേ കർണേ കുരുതാം ചിരസംഭൃതം। യാജനം വൈ മഹാബാഹോ ദേവതാനാം യഥാവിധി॥ 8-78-39 (58874) അദ്യ ത്വംബാ ച കൃഷ്ണാ ച ത്വരമാണേ പരസ്പരം। സസ്വജേതാം ഹൃഷീകേശ സംപൂർണേഽസ്മിൻമനോരഥേ॥ 8-78-40 (58875) അദ്യ ത്വം പാണ്ഡവോ ജ്യേഷ്ഠസ്തഥാഽഽര്യശ്ച വൃകോദരഃ। ഉദീക്ഷേതാം ഹതേ കർണേ കൃഷ്ണ സൌംയേന ചക്ഷുഷാ॥ 8-78-41 (58876) അഭിവാദ്യ ഗുരൂനദ്യ കനിഷ്ഠൈശ്ചാഭിവാദിതഃ। സസ്വജാനോ ഹ്യഹം ദോർഭ്യാം പ്രാപ്സ്യാമി വിപൂലം യശഃ॥ 8-78-42 (58877) അദ്യ കർണേ ഹതേ കൃഷ്ണ പ്രശംസന്തോഽർജുനം സുരാഃ। ത്രിദിവം യാന്തു സംഹൃഷ്ടാഃ സംഗതാശ്ച തപോധനാഃ॥ 8-78-43 (58878) അദ്യ ലോകാസ്ത്രയഃ കൃഷ്ണ ജാനന്തു മമ പൌരുഷം। ദൃഷ്ട്വാ കർണം ഹതം യുദ്ധേ ദ്വൈരഥേ സവ്യസാചിനാ॥ 8-78-44 (58879) അദ്യാഹമനൃണഃ കൃഷ്ണ ഭവിഷ്യാമി ധനുഷ്മതാം। രഥസ്യ ച ശരാണാം ച ധനുഷോ ഗാണ്ഡിവസ്യ ച॥ 8-78-45 (58880) മോക്ഷ്യാംയദ്യ മഹദ്ദുഃഖം ത്രയോദശസമാർജിതം। ഹത്വാ കർണം രണേ കൃഷ്ണ ശംബരം മഘവാനിവ॥ 8-78-46 (58881) അദ്യ കർണേ ഹതേ യുദ്ധേ സോമകാനാം മഹാരഥാഃ। കൃതകാര്യാഃ പ്രമോദന്താം മിത്രകാര്യേപ്സവോ യുധി॥ 8-78-47 (58882) ന ജാനേ ച കഥം പ്രീതിഃ ശൈനേയസ്യാദ്യ മാധവ। അഹം ഹത്വാ രണേ കർണം പുത്രാംശ്ചാസ്യ ജയാധികാൻ। പ്രീതിം ദാസ്യാമി ഭീമസ്യ സാത്യകേര്യമയോസ്തഥാ॥ 8-78-48 (58883) ധൃഷ്ടദ്യുംനസ്യ വീരസ്യ തഥൈവ ച ശിഖണ്ഡിനഃ। അദ്യാനൃണ്യം ഗമിഷ്യാമി ഹത്വാ കർണം മഹാഹവേ। ധർമരാജസ്യ സംശ്രുത്യ വാർഷ്ണേയശപഥം മിഥഃ॥ 8-78-49 (58884) അദ്യ പശ്യന്തു സംഗ്രാമേ ധനഞ്ജയമമർഷണം। യുധ്യന്തം കൌരവൈഃ സാർധം ഘാതയന്തം ച സൂതജം॥ 8-78-50 (58885) ഭവത്സമക്ഷമം വക്ഷ്യാമി പുനരേവാത്മസംസ്തവം। ഇത്യപ്യമിത്രപ്രവരമദ്യാഹം ഹൻമി സൂതജം॥ 8-78-51 (58886) ധനുർവേദേ മത്സമഃ കോ നു ലോകേ പരാക്രമേ വാ മമ കോഽസ്തി തുല്യഃ। കോ വാഽപ്യന്യോ മത്സമോഽസ്തി ക്ഷമായാം മമാനൃശംസ്യേ സദൃശോഽസ്തി കോഽന്യഃ॥ 8-78-52 (58887) അഹം ധനുഷ്മാൻസസുരാസുരാംശ്ച സർവാണി ഭൂതാനി ച സംഗതാനി। സ്വബാഹുവീര്യാദ്ഗമയേ പരാഭവം മത്പൌരുഷം വിദ്വി പരം പരേഭ്യഃ॥ 8-78-53 (58888) ശരാർചിഷാ ഗാണ്ഡിവേനാഹമേകഃ സർവാൻകുരൂൻബാഹ്ലികാംശ്ചാഭിപന്നഃ। ഹിമാത്യയേ കക്ഷഗതോ യഥാഽഗ്നിഃ സ നിർദഹേയം സഹസാ പ്രഗൃഹ്യ॥ 8-78-54 (58889) പാണീ പൃഷത്കാലിഖിതൌ മമൈതൌ ധനുശ്ച സംഖ്യേ വിതതം സബാണം। പാദൌ ചേമൌ സുരഥൌ സധ്വജൌ ച ന മാദൃശം യുദ്ധഗതം ഭജന്തി॥ ॥ 8-78-55 (58890) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥ 78 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-78-6 ജ്വലന്തം। പുംസ്ത്വമാർഷം॥ 8-78-16 സ്മാരതാം സ്മരതു॥ 8-78-17 മണ്ഡലം ദ്യുതേ ശാരീസ്ഥാപനപട്ടം। ദുരോദരം പാശം॥ 8-78-78 അഷ്ടസപ്തതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 079

॥ ശ്രീഃ ॥

8.79. അധ്യായഃ 079

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദ്വന്ദ്വയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-79-0 (58891) [ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-79-0x (5027) സമാഗമേ പാണ്ഡവസൃഞ്ജയാനാം മഹാഭയേ മാമകാനാമഗാധേ। ധനഞ്ജയേ താത രണായ യാതേ കർണേന തദ്യുദ്വമഥോഽത്ര കീദൃക്॥] 8-79-1 (58892) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-79-2x (5028) തേഷാമനീകാനി മഹാധ്വജാനി രണേ സമൃദ്ധാനി സുസംഗതാനി। ഭേരീനിരാദോൻമുഖരാണ്യംഗർജ-- ൻമേഘാ ഇവ പ്രാവൃഷി മാരുതാസ്താഃ॥ 8-79-2 (58893) മഹാഗജാഭ്രാകുലമസ്ത്രതോയം വാദിത്രനേമീതലശബ്ദവച്ച। ഹിരണ്യചിത്രായുധവിദ്യുതം ച ശരാസിനാരാചമഹാസ്ത്രധാരം॥ 8-79-3 (58894) തദ്ഭീമവേഗം രുധിരൌഘവാഹി ഖംഗാകുലം ക്ഷത്രിയജീവഘാതി। അനാർതവം ക്രൂരമനിഷ്ടവർഷം ബഭൂവ സംരംഭകരം പ്രജാനാം॥ 8-79-4 (58895) ഏകം രഥം സംപരിവാര്യ മൃത്യും നയന്ത്യനേകേ ച രഥാഃ സമേതാഃ। ഏകസ്തഥൈകം രഥിനം രഥാഗ്ര്യാം-- സ്തഥാ രഥശ്ചാപി രഥാനനേകാൻ॥ 8-79-5 (58896) രഥം സസൂതം സഹയം ച കഞ്ചി-- ത്കശ്ചിദ്രതീ മൃത്യുവശം നിനായ। നിനായ ചാപ്യേകഗജേന കശ്ചി-- ദ്രഥാൻബഹൂൻമൃത്യുവശേ തഥാശ്വാൻ॥ 8-79-6 (58897) രഥാൻസസൂതാൻസഹയാൻഗജാംശ്ച സർവാനരീൻമൃത്യുവശം ശരൌഘൈഃ। നിന്യേ ഹയാംശ്ചൈവ തഥാ സസാദീ-- ൻപദാതിസംഘാംശ്ച തഥൈവ പാർഥഃ॥ 8-79-7 (58898) കൃപഃ ശിഖണ്ഡീ ച രണേ സമേതൌ ദുര്യോധനം സാത്യകിരധ്യഗച്ഛത്। ശ്രുതശ്രവാ ദ്രോണപുത്രേണ സാർധം യുധാമന്യുശ്ചിത്രസേനേന സാർധം॥ 8-79-8 (58899) കർണസ്യ പുത്രം തു രഥീ സുഷേണം സമാഗതം സൃഞ്ജയശ്ചോത്തമൌജാഃ। ഗാന്ധാരരാജം സഹദേവോഽക്ഷധൂർതം മഹർഷഭം സിംഹ ഇവാഭ്യധാവത്॥ 8-79-9 (58900) ശതാനീകോ നാകുലിഃ കർണപുത്രം യുവാ യുവാനം വൃഷസേനം ശരൌഘൈഃ। സമാർപയത്കർണപുത്രശ്ച ശൂരഃ പാഞ്ചാലേയം ശരവർഷൈരനേകൈഃ॥ 8-79-10 (58901) രഥർഷഭഃ കൃതവർമാണഭാർച്ഛ-- ൻമാദ്രീപുത്രോ നകുലശ്ചിത്രയോധീ। പാഞ്ചാലാനാമധിപോ യാജ്ഞസേനിഃ സേനാപതിഃ കർണമാർച്ഛത്സസൈന്യം॥ 8-79-11 (58902) ദുഃശാസനോ ഭാരത ഭാരതം തു വ്യാത്താനനം ക്രൂരമിവാന്തകാഭം। ഭീമം രണേ ശസ്ത്രഭൃതാം വരിഷ്ഠം ഭീമം സമാർച്ഛത്തമസഹ്യവേഗം॥ 8-79-12 (58903) കർണാത്മജം തത്ര ജഘാന വീര-- സ്തഥാച്ഛിനച്ചോത്തമൌജാഃ പ്രസഹ്യ। തസ്യോത്തമാംഗം നിപപാത ഭൂമൌ നിനാദയദ്ഗാം നിനദേന ഖം ച॥ 8-79-13 (58904) സുഷേണശീർഷം പതിതം പൃഥിവ്യാം വിലോക്യ കർണോഽഥ തദാർതരൂപഃ। ക്രോധാദ്ധയാംസ്തസ്യ രഥം ധ്വജം ച ബാണൈഃ സുധാരൈർനിശിതൈരകൃന്തത്॥ 8-79-14 (58905) സ തൂത്തമൌജാ നിശിതൈഃ പൃഷത്കൈ-- ർവിവ്യാധ ഖംഗേന ച ഭാസ്വരേണ। പാർഷ്ണിഗ്രഹാംശ്ചൈവ കൃപസ്യ ഹത്വാ ശിഖണ്ഡിവാഹം സ തതോഽധ്യരോഹത്॥ 8-79-15 (58906) കൃപം തു ദൃഷ്ട്വാ വിരഥം രഥസ്ഥോ നൈച്ഛച്ഛരൈസ്താഡയിതും ശിഖണ്ഡീ। തം ദ്രൌണിരാവാര്യ രഥം കൃപസ്യ സമുജ്ജഹേ പങ്കഗതാം യഥാ ഗാം॥ 8-79-16 (58907) ഹിരണ്യവർമാ നിശിതൈഃ പൃഷത്കൈ-- സ്തവാത്മജാനാമനിലാത്മജോ വൈ। അതാപയത്സൈന്യമതീവ ഭീമഃ കാലേ ശുചൌ മധ്യഗതോ യഥാഽർകഃ॥ ॥ 8-79-17 (58908) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 79 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-79-10 പാഞ്ചാലേയം പാഞ്ചാലീതനയം നാകുലിം॥ 8-79-79 ഏകോനാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 080

॥ ശ്രീഃ ॥

8.80. അധ്യായഃ 080

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ഭീമസേനവിശോകയോഃ സംവാദഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-80-0 (58909) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-80-0x (5029) അഥ ത്വിദാനീം തുമുലേ വിമർദേ ദ്വിഷദ്ഭിരേകോ ബഹുഭിഃ സമാവൃതഃ। മഹാരണേ സാരഥിമിത്യുവാച ഭീമശ്ചമൂം വാഹയ ധാർതരാഷ്ട്രീം। ത്വം സാരഥേ യാഹി ജവേന വാഹൈ-- ർനയാംയേതാന്ധാർതരാഷ്ട്രാന്യമായ॥ 8-80-1 (58910) സഞ്ചോദിതോ ഭീമസേനേന ചൈവം സ സാരഥിഃ പുത്രബലം ത്വദീയം। പ്രായാത്തതഃ സത്വരമുഗ്രവേഗോ യതോ ഭീമസ്തദ്ബലം ഗന്തുമൈച്ഛത്॥ 8-80-2 (58911) തതോഽപരേ നാഗരഥാശ്വപത്തിഭിഃ പ്രത്യുദ്യയുസ്തം കുരവഃ സമന്താത്। ഭീമസ്യ വാഹാഗ്ര്യമുദാരവേഗം സമന്തതോ ബാണഗണൈർനിജഘ്നുഃ॥ 8-80-3 (58912) തതഃ ശരാനാപതതോ മഹാത്മാ ചിച്ഛേദ ബാണൈസ്തപീനയപുംഖൈഃ। തേ വൈ നിപേതുസ്തപനീയപുംഖാ ദ്വിധാ ത്രിധാ ഭീമശരൈർനികൃത്താഃ॥ 8-80-4 (58913) തതോ രാജന്നാഗരഥാശ്വയൂനാം ഭീമാഹതാനാം വരരാജമധ്യേ। ഘോരോ നിനാദഃ സുമഹാനഭൂത്തദാ വജ്രാഹതാനാമിവ പർവതാനാം॥ 8-80-5 (58914) തേ വധ്യമാനാശ്ച നരേന്ദ്രമുഖ്യാ നിർഭിദ്യന്തോ ഭീമശരപ്രവേകൈഃ। ഭീമം സമന്താത്സമരേഽഭ്യരോഹൻ വൃക്ഷം ശകുന്താ ഇവ പുഷ്പഹേതോഃ॥ 8-80-6 (58915) തതോഽഭിയാതേ തവ സൈന്യേ സ ഭീമഃ പ്രാദുശ്ചക്രേ വേഗമനന്തവേഗഃ। യഥാഽന്തകാലേ ക്ഷപയന്ദിധക്ഷു-- ർഭൂതാന്തകൃത്കാല ഇവാത്തദണ്ഡഃ॥ 8-80-7 (58916) തസ്യാതിവേഗസ്യ രണേഽതിവേഗം നാശക്നുവന്ധാരയിതും ത്വദീയാഃ। വ്യാത്താനനസ്യാപതതോ യഥൈവ കാലസ്യ കാലേ ഹരതഃ പ്രജാ വൈ॥ 8-80-8 (58917) തതോ ബലം ഭാരത ഭാരതാനാം പ്രദഹ്യമാനം സമരേ മഹാത്മനാ। ഭീതം ദിശോഽകീര്യത ഭീമനുന്നം മഹാനിലേനാഭ്രഗണാ യഥൈവ॥ 8-80-9 (58918) തതോ ധീമാൻസാരഥിമബ്രവീദ്ബലീ സ ഭീമസേനഃ പുനരേവ ഹൃഷ്ടഃ॥ 8-80-10 (58919) സൂതാഭിജാനീഹി പരാൻസ്വകാന്വാ രഥാന്ധ്വജാംശ്ചാപതതഃ സമേതാൻ। യുധ്യൻഹ്യഹം നാഭിജാനാമി കിഞ്ചി-- ൻമാ സൈന്യം സ്വം ഛാദയിഷ്യേ പ്രമത്തഃ॥ 8-80-11 (58920) അരീന്വിശോകാൻഹി നിരീക്ഷ്യ സർവതോ മഹാംശ്ച മന്യുഃ പുനരേതി മാം ഭൃശം। രാജാതുരോ നാഗമദ്യത്കിരീടീ ബഹൂനി ദുഃഖാന്യഭിചിന്തയാമി॥ 8-80-12 (58921) ഏതദ്ദുഃഖം ധാരയേ ധർമരാജോ യൻമാം ഹിത്വാ യാതവാഞ്ശത്രുമധ്യേ। നൈനം ജീവം നാഭിജാനാംയജീവം ബീഭത്സും വാ തൻമമാദ്യാതിദുഃഖം॥ 8-80-13 (58922) സോഽഹം ദ്വിഷത്സൈന്യമുദഗ്രകൽപം വിനാശയിഷ്യേ പരമപ്രതീതഃ। ഏതന്നിഹത്യാജിമധ്യേ സമേതം പ്രീതോ ഭവിഷ്യാമി സഹ ത്വയാദ്യ॥ 8-80-14 (58923) സർവാംസ്തൂണാൻസായകാനാമവേക്ഷ്യ കിം ശിഷ്ടം സ്യാത്സായകാനാം രഥേ മേ। കാ വാ ജാതിഃ കിം പ്രമാണം ച തേഷാം ജ്ഞാത്വാ വ്യക്തം തത്സമാചക്ഷ്വ സൂത। `കതി വാ സഹസ്രാണി കതി വാ ശതാനി ഹ്യാചക്ഷ്വ മേ സാരഥേ ക്ഷിപ്രമേവ॥ 8-80-15 (58924) വിശോക ഉവാച। 8-80-16x (5030) സർവം വിദിത്വൈവമഹം വദാമി തവാർഥസിദ്ധിപ്രദമദ്യ വീര। കൈകേയകാംഭോജസുരാഷ്ട്രബാഹ്ലികാ ംലേച്ഛാശ്ച സുഹ്മാഃ പരതങ്കണാശ്ച। 8-80-16 (58925) മദ്രാശ്ച വംഗാ മഗധാഃ കുണിന്ദാ ആനർതകാവർതകാഃ പാർവതീയാഃ। സർവേ ഗൃഹീതപ്രവരായുധാസ്ത്വാം സംവേഷ്ട്യ സംവേഷ്ട്യ തതോ വിവേദുഃ॥ 8-80-17 (58926) രഥേ തവാസ്മിന്നിശിതാഃ സുപീതാ-- സ്തതോ ഭല്ലാ ദ്വാദശ വൈ സഹസ്രാഃ'। ഷൺമാർഗണാനാമയുതാനി വീര ക്ഷുരാശ്ച ഭല്ലാശ്ച തഥായുതാഖ്യാഃ॥ 8-80-18 (58927) നാരാചാനാം ദ്വേ സഹസ്രേ ച വീര ത്രീണ്യേപ ച പ്രദരാണാം സ്മ പാർഥ। അസ്ത്യായുധം പാണ്ഡവേയാവശിഷ്ടം ന യദ്വഹേച്ഛകടം ഷംഗവീയം॥ 8-80-19 (58928) ഏതദ്വിദ്വൻമുഞ്ച സഹസ്രശോഽപി ഗദാസിബാഹുദ്രവിണം ച തേഽസ്തി। പ്രാസാശ്ച മുദ്രരാഃ ശക്തയസ്തോമരാശ്ച മാഭൈഷീസ്ത്വം സങ്ക്ഷയാദായുധാനാം॥ 8-80-20 (58929) ഭീമസേന ഉവാച। 8-80-21x (5031) `അദ്യൈവ നൂനം കഥയന്തു സിദ്ധാം മമ പ്രതിജ്ഞാം സർവലോകേ വിശോക। ന മോക്ഷ്യതേ സമരേ ഭീമസേന ഏകഃ ശത്രൂൻസമരേ വാപ്യജൈഷീത്। ആശംസിതാനാമിദമേകമസ്തു തൻമേ ദേവാഃ സകലം സാധയന്തു॥' 8-80-21 (58930) സൂതാദ്യ മദ്ബാഹുയുതൈഃ സമസ്താ-- ൻസമാഹനദ്ഭിഃ പാർഥിവാനാശുവേഗൈഃ। ച്ഛന്നം ബാണൈരാഹവം ഘോരരൂപം നഷ്ടാദിത്യം മൃത്യുലോകേന തുല്യം॥ 8-80-22 (58931) അദ്യൈതദ്യൈ വിദിതം പാർഥിവാനാം ഭവിഷ്യതി ഹ്യാകുമാരം ച സൂത। നിമഗ്നോ വാ സമരേ ഭീമസേന ഏകഃ കുരൂന്വാ സമരേ വ്യജൈഷീത്॥ 8-80-23 (58932) സർവേ സംഖ്യേ കുരവോ നിഷ്പതന്തു മാം വാ ലോകാഃ കീർതയന്ത്വാകുമാരം। സർവാനേകസ്താനഹം പാതയിഷ്യേ തേ വാ സർവേ ഭീമസേനം തുദന്തു॥ 8-80-24 (58933) ആശാസ്താരഃ കർമ ചാപ്യുത്തമം യേ തൻമേ ദേവാഃ സഫലം സാധയന്തു। ആയാതീഹ കേശവസാരഥീ രഥീ ശക്രസ്തൂർണം യജ്ഞ ഇവോപഹൂതഃ॥ 8-80-25 (58934) ഈക്ഷസ്വൈതാം ഭാരതീം ദീര്യമാണാ-- മേതേ കസ്മാദ്വിദ്രവന്തേ നരേന്ദ്രാഃ। വ്യക്തം ധീമാൻസവ്യസാചീ നരാഗ്ര്യഃ സൈന്യം ഹ്യേതച്ഛാദയത്യാശു ബാണൈഃ॥ 8-80-26 (58935) പശ്യ ധ്വജാംശ്ച ദ്രവതോ വിശോക നാഗാൻഹയാൻപത്തിസംഘാംശ്ച സംഖ്യേ। രഥാന്വികീർണാഞ്ശരശക്തിതാഡിതാ-- ൻപശ്യസ്വൈതാന്രഥിനശ്ചൈവ സൂത॥ 8-80-27 (58936) ആപൂര്യതേ കൌരവീ ചാപ്യഭീക്ഷ്ണം സേനാ ഹ്യസൌ സുഭൃശം ഹന്യമാനാ। ധനഞ്ജയസ്യാശനിതുല്യവേഗൈ-- ർഗ്രസ്താ ശരൈഃ കാഞ്ചനബർഹജാലൈഃ॥ 8-80-28 (58937) ഏതേ ദ്രവന്തി സ്മ രഥാശ്വനാഗാഃ പദാതിസംഘാനതിമർദയന്തഃ। സംമുഹ്യമാനാഃ കൌരവാഃ സർവ ഏവ ദ്രവന്തി നാഗാ ഇവ ദാഹഭീതാഃ॥ 8-80-29 (58938) ഹാഹാകൃതാശ്ചൈവ രണേ വിശോക മുഞ്ചന്തി നാദാന്വിപുലാൻഗജേന്ദ്രാഃ॥ 8-80-30 (58939) വിശോക ഉവാച। 8-80-31x (5032) കിം ഭീമ നൈനം ത്വമിഹാശൃണോഷി വിസ്ഫാരിതം ഗാണ്ഡിവസ്യാതിഘോരം। ക്രുദ്ധേന പാർഥേന വികൃഷ്യതോഽദ്യ കച്ചിന്നേമൌ തവ കർണൌ വിനഷ്ടൌ॥ 8-80-31 (58940) സർവേ കാമാഃ പാണ്ഡവ തേ സമൃദ്ധാഃ കപിർഹ്യസൌ ദൃശ്യതേ ഹസ്തിസൈന്യേ। നീലാദ്ധനാദ്വിദ്യുതമുച്ചരന്തീം തഥാ പശ്യ വിസ്ഫുരന്തീം ധനുർജ്യാം॥ 8-80-32 (58941) കപിർഹ്യസൌ വീക്ഷതേ സർവതോ വൈ ധ്വജാഗ്രമാരുഹ്യ ധനഞ്ജയസ്യ। വിത്രാസയന്രി പുസംഘാന്വിമർദേ ബിഭേംയസ്മാദാത്മനൈവാഭിവീക്ഷ്യ॥ 8-80-33 (58942) വിഭ്രാജതേ ചാതിമാത്രം കിരീടം വിചിത്രമേതച്ച ധനഞ്ജയസ്യ। ദിവാകരാഭോ മണിരേഷ ദിവ്യോ വിഭ്രാജതേ ചൈവ കിരീടസംസ്ഥഃ॥ 8-80-34 (58943) പാർശ്വേ ഭീമം പാണ്ഡുരാഭ്രപ്രകാശം പശ്യസ്വ സംഖം ദേവദത്തം സുഘോഷം। അഭീഷുഹസ്തസ്യ ജനാർദനസ്യ വിഗാഹമാനസ്യ ചമൂം പരേഷാം॥ 8-80-35 (58944) രവിപ്രഭം വജ്രനാഭം ക്ഷുരാന്തം പാർശ്വേ സ്ഥിതം പശ്യ ജനാർദനസ്യ। ചക്രം യശോവർധനം കേശവസ്യ സദാർചിതം യദിഭിഃ പശ്യ വീര॥ 8-80-36 (58945) മഹാദ്വിപാനാം സരലദ്രുമോപമാഃ കരാ നികൃത്താഃ പ്രപതന്ത്യമീ ക്ഷുരൈഃ। കിരീടിനാ തേന പുനഃ സസാദിനഃ ശരൈർനികൃത്താഃ കുലിശൈരിവാദ്രയഃ॥ 8-80-37 (58946) തഥൈവ കൃഷ്ണസ്യ ച പാഞ്ചജന്യം മഹാർഹമേതം ദ്വിജരാജവർണം। കൌന്തേയ പശ്യോരസി കൌസ്തുഭം ച ജാജ്വല്യമാനം വിജയാം സ്രജം ച॥ 8-80-38 (58947) ധ്രവം രഥാഗ്ര്യഃ സമുപൈതി പാർഥോ വിദ്രാവയൻസൈന്യമിദം പരേഷാം। സിതാഭ്രവർണൈരസിതപ്രയുക്തൈ-- ർഹയൈർമഹാർഹൈ രഥിനാം വരിഷ്ഠഃ॥ 8-80-39 (58948) രഥാൻഹയാൻപത്തിഗണാംശ്ച സായകൈ-- ർവിദാരിതാൻപശ്യ പതന്ത്യമീ യഥാ। തവാനുജേനാമരരാജതേജസാ മഹാവനാനീവ സുപർണവായുനാ॥ 8-80-40 (58949) ചതുഃ ശതാൻപശ്യ രഥാനിമാൻഹതാൻ സവാജിസൂതാൻസമരേ കിരീടിനാ। മഹേഷുഭിഃ സപ്തശതാനി ദന്തിനാം പദാതിസാദീംശ്ച രഥാനനേകശഃ॥ 8-80-41 (58950) അയം സമഭ്യേതി തവാന്തികം ബലീ നിഘ്നൻകുരൂംശ്ചിത്ര ഇവ ഗ്രഹോഽർജുനഃ। സമൃദ്ധകാമോഽസി ഹതാസ്തവാഹിതാ ബലം തവായുശ്ച ചിരായ വർധതാം॥ 8-80-42 (58951) ഭീമസേന ഉവാച। 8-80-43x (5033) ദദാനി തേ ഗ്രാമവരാംശ്ചതുർദശ പ്രിയാഖ്യാനേ സാരഥേ സുപ്രസന്നഃ। ദാസീശതം ചാപി രഥാംശ്ച വിംശതിം യദർജുനം വേദയസേ വിശോക॥ ॥ 8-80-43 (58952) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 80 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-80-19 പ്രദരാ ബാണവിശേഷഃ॥ 8-80-39 അസിതപ്രയുക്തൈഃ കൃഷ്ണപ്രയുക്തൈഃ॥ 8-80-80 അശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 081

॥ ശ്രീഃ ॥

8.81. അധ്യായഃ 081

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

പാർഥപരാക്രമഃ॥ 1 ॥ ഭീമേന ദുര്യോധനചോദിതസ്യ ശകുനേഃ പരാജയഃ॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-81-0 (58953) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-81-0x (5034) ശ്രുത്വാ തു രഥനിർഘോഷം സിംഹനാദം ച സംയുഗേ। അർജുനഃ പ്രാഹ ഗോവിന്ദം ശീഘ്രം വാഹയ വാജിനഃ॥ 8-81-1 (58954) അർജുനസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ ഗോവിന്ദോഽർജുനമബ്രവീത്। ഏഷ ഗച്ഛാമി സുക്ഷിപ്രം യത്ര ഭീമോ വ്യവസ്ഥിതഃ॥ 8-81-2 (58955) തം യാന്തമശ്വാ ഹിമശംഖവർണാഃ സുവർണമുക്താമണിജാലനദ്ധാഃ। ജംഭം ജിഘാംസും പ്രഗൃഹീതവജ്രം ഹയാ യഥാ തത്ര യഥാ വഹംസ്തദാ॥ 8-81-3 (58956) രഥാശ്വമാതംഗപദാതിസംഘാ ബാണസ്വനൈർനേമിഖുരസ്വനൈശ്ച। സന്നാദയന്തോ വസുധാം ദിശശ്ച ക്രുദ്ധാ നൃസിംഹാ ജയമഭ്യുദീയഃ॥ 8-81-4 (58957) തേഷാം ച പാർഥസ്യ ച മാരിഷാസീ-- ദ്ദേഹാസുപാപക്ഷപണം സുയുദ്ധം। ത്രൈലോക്യഹേതോരസുരൈര്യഥാസീ-- ദ്ദേവസ്യ വിഷ്ണോർജയതാം വരസ്യ॥ 8-81-5 (58958) തൈരസ്തമുച്ചാവചമായുധം ത-- ദേകഃ പ്രചിച്ഛേദ കിരീടമാലീ। ക്ഷുരാർധചന്ദ്രൈർനിശിതൈശ്ച ഭല്ലൈഃ ശിരാംസി തേഷാം ബഹുധാ ച ബാഹൂൻ॥ 8-81-6 (58959) ഛത്രാണി വാലവ്യജനാനി കേതൂ-- നശ്വാന്രഥാൻപത്തിഗണാന്ദ്വിപാംശ്ച। തേ പേതുരുർവ്യാം ബഹുധാ വികൃത്താ വാതപ്രണുന്നാനി യഥാ വനാനി॥ 8-81-7 (58960) സുവർണജാലാവനതാ മഹാഗജാഃ സവൈജയന്തീധ്വജയോധകൽപിതാഃ। സുവർണപുംഘൈരിഷുഭിഃ സമാചിതാ-- ശകാശിരേ പ്രജ്വലിതാ യഥാചലാഃ॥ 8-81-8 (58961) വിദാര്യ നാഗാശ്വരഥാന്ധഞ്ജയഃ ശരോത്തമൈർവാസവവജ്രസന്നിഭൈഃ। ദ്രുതം യയൌ കർണജിഘാംസയാ തഥാ യഥാ മരുത്വാൻബലഭേദനേ പുരാ॥ 8-81-9 (58962) തതഃ സ പുരുഷവ്യാഘ്രസ്തവ സൈന്യമരിന്ദമഃ। പ്രവിവേശ മഹാബാഹുർമകരഃ സാഗരം യഥാ॥ 8-81-10 (58963) തം ഹൃഷ്ടാസ്താവകാ രാജന്രഥപത്തിസമന്വിതാഃ। ഗജാശ്വസാദിബഹുലാഃ പാണ്ഡവം സമുപാദ്രവൻ॥ 8-81-11 (58964) തേഷാമാപതതാം പാർഥമാരാവഃ സുമഹാനഭൂത്। സാഗരസ്യേവ ക്ഷുബ്ധസ്യ യഥാ സ്യാത്സലിലസ്വനഃ॥ 8-81-12 (58965) തേ തു തം പുരുഷവ്യാഘ്രം വ്യാഘ്രാ ഇവ മഹാരഥാഃ। അഭ്യദ്രവന്ത സംഗ്രാമേ ത്യക്ത്വാ പ്രാണകൃതം ഭയം॥ 8-81-13 (58966) തേഷാമാപതതാം തത്ര ശരവർഷാണി മുഞ്ചതാം। അർജുനോ വ്യധമത്സൈന്യം മഹാവാതോ ഘനാനിവ॥ 8-81-14 (58967) തേഽർജുനം സഹിതാ ഭൂത്വാ രഥവംശൈഃ ഗ്രഹാരിണഃ। അഭിയായ മഹേഷ്വാസാ വിവ്യധുർനിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-81-15 (58968) തതോഽർജുനഃ സഹസ്രാണി രഥവാരണവാജിനാം। പ്രേഷയാമാസ വിശിഖൈര്യമസ്യ സദനം പ്രതി॥ 8-81-16 (58969) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ പാർഥചാപച്യുതൈഃ ശരൈഃ। തത്രതത്ര സ്മ ലീയന്തേ ഭയേ ജാതേ മഹാരഥാഃ॥ 8-81-17 (58970) തേഷാം ചതുഃശതാന്വീരാന്യതമാനാൻമഹാരഥാൻ। അർജുനോ നിശിതൈർബാണൈരനയദ്യമസാദനം॥ 8-81-18 (58971) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ നാനാലിംഗൈഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ। അർജുനം സമഭിത്യജ്യ ദുദ്രുവുർവൈ ദിശോ ദശ॥ 8-81-19 (58972) തേഷാം ശബ്ദോ മഹാനാസീദ്ദ്രവതാം വാഹിനീമുഖേ। മേഘൌഘസ്യേവ ഭദ്രം തേ ഗിരിമാസാദ്യ ദീര്യതഃ॥ 8-81-20 (58973) താം തു സേനാം ഭൃശം വിദ്ധ്വാ ദ്രാവയിത്വാഽർജുനഃ ശരൈഃ। പ്രായാദഭിമുഖഃ പാർഥഃ സൂതാനീകം ഹി മാരിഷ॥ 8-81-21 (58974) തസ്യ ശബ്ദോ മഹാനാസീത്പരാനഭിമുഖസ്യ വൈ। ഗരുഡസ്യേവ പതതഃ പന്നഗാർഥേ യഥാ പുരാ॥ 8-81-22 (58975) തം തു ശബ്ദമഭിശ്രുത്യ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ। ബഭൂവ പരമപ്രീതഃ പാർഥദർശനലാലസഃ॥ 8-81-23 (58976) ശ്രുത്വൈവ പാർഥമായാന്തം ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ। ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻമഹാരാജ സേനാം തവ മമർദ ഹ॥ 8-81-24 (58977) സ വായുവീര്യപ്രതിമോ വായുവേഗസമോ ജവേ। വായുവദ്വ്യചരദ്ഭീമോ വായുപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ॥ 8-81-25 (58978) തേനാദ്യമാനാ രാജേന്ദ്ര സേനാ തവ വിശാംപതേ। വ്യഭ്രശ്യത മഹാരാജ ഭിന്നാ നൌരിവ സാഗരേ॥ 8-81-26 (58979) താം തു സേനാം തദാ ഭീമോ ദർശയൻപാണിലാഘവം। ശരൈരവചകർതോഗ്രൈഃ പ്രേപയിഷ്യന്യമക്ഷയം॥ 8-81-27 (58980) തത്ര ഭാരത ഭീമസ്യ ബലം ദൃഷ്ട്വാതിമാനുഷം। വ്യത്രസ്യന്ത രണേ യോധാഃ കാലസ്യേവ യുഗക്ഷയേ॥ 8-81-28 (58981) തഥാഽർദിതാൻഭീമബലാൻഭീമസേനേന ഭാരത। ദൃഷ്ട്വാ ദുര്യോധനോ രാജാ ഇദം വചനമബ്രവീത്॥ 8-81-29 (58982) സൈനികാംശ്ച മഹേഷ്വാസാന്യോധാംശ്ച ഭരതർഷഭ। സമാദിശന്രണേ സർവാൻഹത ഭീമമിതി സ്മ ഹ॥ 8-81-30 (58983) തസ്മിൻഹതേ ഹതം മന്യേ പാണ്ഡുസൈന്യമശേഷതഃ॥ 8-81-31 (58984) പ്രതിഗൃഹ്യ ച താമാജ്ഞാം തവ പുത്രസ്യ പാർഥിവാഃ। ഭീമം പ്രച്ഛാദയാമാസുഃ ശരവർഷൈഃ സമന്തതഃ॥ 8-81-32 (58985) ഗജാശ്ച ബഹുലാ രാജന്നരാശ്ച ജയഗൃദ്ധിനഃ। രഥേ സ്ഥിതാശ്ച രാജേന്ദ്ര പരിവവ്രുർവൃകോദരം॥ 8-81-33 (58986) സ തൈഃ പരിവൃതഃ ശൂരൈഃ ശൂരോ രാജൻസമന്തതഃ। ശുശുഭേ ഭരതശ്രേഷ്ഠോ നക്ഷത്രൈരിവ ചന്ദ്രമാഃ॥ 8-81-34 (58987) പരിവേഷീ യഥാ സോമഃ പരിപൂർണോ വിരാജതേ। സ രരാജ തഥാ സംഖ്യേ ദർശനീയോ നരോത്തമഃ। നിർവിശേഷോ മഹാരാജ വിജയേനൈവ സംയുഗേ॥ 8-81-35 (58988) തസ്യ തേ പാർഥിവാഃ സർവേ ശരവൃഷ്ടിം സമാസൃജൻ। ക്രോധരക്തേക്ഷണാഃ ശൂരാ ഹന്തുകാമാ വൃകോദരം॥ 8-81-36 (58989) താം വിദാര്യ മഹാസേനാം ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। നിശ്ചക്രാമ രണാദ്ഭീമോ മത്സ്യോ ജാലാദിവാംഭസി॥ 8-81-37 (58990) ഹത്വാ ദശസഹസ്രാണി ഗജാനാമനിവർതിനാം। നൃണാം ശതസഹസ്രേ ദ്വേ ദ്വേ ശതേ ചൈവ ഭാരത॥ 8-81-38 (58991) പഞ്ച ചാശ്വസഹസ്രാണി രഥാനാം ശതമേവ ച। ഹത്വാ പ്രാസ്യന്ദയദ്ഭീമോ നദീം ശോണിതവാഹിനീം॥ 8-81-39 (58992) ശോണിതോദാം രഥാവർതാം ഹസ്തിഗ്രാഹസമാകുലാം। നരമീനാശ്വനക്രാന്താം കേശശൈവലശാദ്വലാം॥ 8-81-40 (58993) സഞ്ഛിന്നഭുജനാഗേന്ദ്രാം ബഹുരത്നാപഹാരിണീം। ഊരുഗ്രാഹാം മജ്ജപങ്കാം ശീർഷോപലസമാവൃതാം॥ 8-81-41 (58994) ധനുഃകാശാം ശരാവാപാം ഗദാപരിഘകേതനാം। ഹംസഛത്രധ്വജോപേതാമുഷ്ണീഷവരഫേനിലാം॥ 8-81-42 (58995) ഹാരപദ്മാകരാം ചൈവ ഭൂമിരേണൂർമിമാലിനീം। ആര്യവൃത്തവതീം സംഖ്യേ സുതരാം ഭീരുദുസ്തരാം॥ 8-81-43 (58996) യോധഗ്രാഹവതീം സംഖ്യേ വഹന്തീം പിതൃസാദനം। ക്ഷണേന പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പ്രാവർതയത നിംനഗാം॥ 8-81-44 (58997) യഥാ വൈതരണീമുഗ്രാം ദുസ്തരാമകൃതാത്മഭിഃ। തഥാ ദുസ്തരണീം ഘോരാം ഭീരൂണാം ഭയവർധനീം॥ 8-81-45 (58998) യതോയതഃ പാണ്ഡവേയഃ പ്രവിഷ്ടോ രഥസത്തമഃ। തതസ്തതഃ പ്രാപതന്വൈ യോധാഃ ശതസഹസ്രശഃ॥ 8-81-46 (58999) ഏവം ദൃഷ്ട്വാ കൃതം കർമ ഭീമസേനേന സംയുഗേ। ദുര്യോധനോ മഹാരാജ ശകുനിം വാക്യമബ്രവീത്॥ 8-81-47 (59000) ജഹി മാതുല സംഗ്രാമേ ഭീമസേനം മഹാബലം। അസ്മിഞ്ജിതേ ജിതം മന്യേ പാണ്ഡവേയം മഹാബലം॥ 8-81-48 (59001) തതഃ പ്രായാൻമഹാരാജ സൌബലേയഃ പ്രതാപവാൻ। രണായ മഹതേ യുക്തോ ഭ്രാതൃഭിഃ പരിവാരിതഃ॥ 8-81-49 (59002) സ സമാസാദ്യ സംഗ്രാമേ ഭീമം ഭീമപരാക്രമം। വാരയാമാസ തം വീരോ വേലേവ മകരാലയം॥ 8-81-50 (59003) സന്ന്യവർതത തം ഭീമോ വാര്യമാണഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ। ശകുനിസ്തസ്യ രാജേന്ദ്ര വാമപാർശ്വേ സ്തനാന്തരേ। പ്രേഷയാമാസ നാരാചാന്രുക്മപുംഖാഞ്ശിലാശിതാൻ॥ 8-81-51 (59004) വർമ ഭിത്ത്വാ തു തേ ഘോരാഃ പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ। ന്യമ·ഞ്ജന്ത മഹാരാജ കങ്കബർഹിണവാസസഃ॥ 8-81-52 (59005) സോഽതിവിദ്ധോ രണേ ഭീമഃ ശരം രുക്മവിഭൂഷിതം। പ്രേഷയാമാസ സ രുഷാ സൌബലം പ്രതി ഭാരത॥ 8-81-53 (59006) തമായാന്തം ശരം ഘോരം ശകുനിഃ ശത്രുതാപനഃ। ചിച്ഛേദ സപ്തധാ രാജൻകൃതഹസ്തോ മഹാബലഃ॥ 8-81-54 (59007) തസ്മിന്നിപതിതേ ഭൂമൌ ഭീമഃ ക്രുദ്ധോ വിശാംപതേ। ധനുശ്ഛിച്ഛേദ ഭല്ലേന സൌബലസ്യ ഹസന്നിവ॥ 8-81-55 (59008) തദപാസ്യ ധനുശ്ഛിന്നം സൌബലേയഃ പ്രതാപവാൻ। അന്യദാദായ വേഗേന ധനുർഭല്ലാംശ്ച ഷോഡശ। തൈസ്തസ്യ തു മഹാരാജ ഭല്ലൈഃ സന്നതപർവഭിഃ॥ 8-81-56 (59009) ദ്വാഭ്യാം സ സാരഥിം ഹ്യാർച്ഛദ്ഭീമം സപ്തഭിരേവ ച। ധ്വജമേകേന ചിച്ഛേദ ദ്വാഭ്യാം ഛത്രം വിശാംപതേ। ചതുർഭിശ്ചതുരോ വാഹാന്വിവ്യാധ സുബലാത്മജഃ॥ 8-81-57 (59010) തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ। ശക്തിം ചിക്ഷേപ സമരേ രുക്മദണ്ഡാമയസ്മയീം॥ 8-81-58 (59011) സാ ഭീമഭുജനിർമുക്താ നാഗജിഹ്വേന ചഞ്ചലാ। നിപപാത രണേ തൂർണം സൌബലസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-81-59 (59012) തതസ്താമേവ സംഗൃഹ്യ ശക്തിം കനകഭൂഷണാം। ഭീമസേനായ ചിക്ഷേപ ക്രുദ്ധരൂപോ വിശാംപതേ॥ 8-81-60 (59013) സാ നിർഭിദ്യ ഭുജം സവ്യം പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ। നിപപാത തദാ ഭൂമൌ യഥാ വിദ്യുന്നഭശ്ച്യുതാ॥ 8-81-61 (59014) അഥോത്ക്രുഷ്ടം മഹാരാജ ധാർതരാഷ്ട്രൈഃ സമന്തതഃ। ന തു തം മമൃഷേ ഭീമഃ സിംഹനാദം തരസ്വിനാം॥ 8-81-62 (59015) അന്യദ്ഗൃഹ്യ ധനുഃ സജ്യം ത്വരമാണോ മഹാബലഃ। മുഹൂർതാദിവ രാജേന്ദ്ര ച്ഛാദയാമാസ സായകൈഃ। സൌബലസ്യ ബലം സംഖ്യേ ത്യക്ത്വാ നാദം മഹാബലഃ॥ 8-81-63 (59016) തസ്യാശ്വാംശ്ചതുരോ ഹത്വാ സൂതം ചൈവ വിശാംപതേ। ധ്വജം ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന ത്വരമാണഃ പരാക്രമീ॥ 8-81-64 (59017) ഹതാശ്വം രഥമുത്സൃജ്യ ത്വരമാണോ നരോത്തമഃ। തസ്ഥൌ വിസ്ഫാരയംശ്ചാപം ക്രോധരക്തേക്ഷണഃ ശ്വസൻ॥ 8-81-65 (59018) ശരൈശ്ച ബഹുധാ രാജൻഭീമമാർച്ഛത്സമന്തതഃ॥ 8-81-66 (59019) പ്രതിഹത്യ തു വേഗേന ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ। ധനുശ്ചിച്ഛേദ സങ്ക്രുദ്ധോ വിവ്യാധ ച ശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-81-67 (59020) സോഽതിവിദ്ധോ ബലവതാ ശത്രുണാ ശത്രുകർശനഃ। നിപപാത തദാ ഭൂമൌ കിഞ്ചിത്പ്രാണോ നരാധിപഃ॥ 8-81-68 (59021) തതസ്തം വിഹ്വലം ജ്ഞാത്വാ പുത്രസ്തവ വിശാംപതേ। അപോവാഹ രഥേനാജൌ ഭീമസേനസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-81-69 (59022) ശകുനിം വിഹ്വലം ദൃഷ്ട്വാ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്മുഖാഃ। പ്രദുദ്രുവുർദിശോ ഭീതാ ഭീമസേനഭയാത്പ്രഭോ॥ 8-81-70 (59023) സൌബലേ നിർജിതേ രാജൻഭീമസേനേന ധന്വിനാ। ഭയേന മഹതാഽഽവിഷ്ടഃ പുത്രോ ദുര്യോധനസ്തവ। അപായാജ്ജവനൈരശ്വൈഃ സാപേക്ഷോ മാതുലം പ്രതി॥ 8-81-71 (59024) പരാങ്മുഖം തു രാജാനം ദൃഷ്ട്വാ സൈന്യാനി ഭാരത। വിപ്രജഗ്മുഃ സമുത്സൃജ്യ ദ്വൈരഥാനി സമന്തതഃ॥ 8-81-72 (59025) താന്ദൃഷ്ട്വാ വിദ്രുതാൻസർവാന്ധാർതരാഷ്ട്രാൻപരാങ്മുഖാൻ। ജവേനാഭ്യാപതദ്ഭീമഃ കിരഞ്ശരശതാൻബഹൂൻ॥ 8-81-73 (59026) തേ വധ്യമാനാ ഭീമേന ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്മുഖാഃ। കർണമാസാദ്യ സമരേ സ്ഥിതാ രാജൻസമന്തതഃ॥ 8-81-74 (59027) സ ഹി തേഷാം മഹാവീര്യോ ദ്വീപോഽഭൂത്സുമഹാബലഃ। ഭിന്നനൌകാ യഥാ രാജന്ദ്വീപമാസാദ്യ നിർവൃതാഃ॥ 8-81-75 (59028) ഭവന്തി പുരുഷവ്യാഘ്ര നാവികാഃ കാലപര്യയേ। തഥാ കർണം സമാസാദ്യ താവകാഃ പുരുഷർഷഭ॥ 8-81-76 (59029) സമാശ്വസ്താഃ സ്ഥിതാ രാജൻസംപ്രഹൃഷ്ടാഃ പരസ്പരം। സമാജഗ്മുശ്ച യുദ്ധായ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം॥ ॥ 8-81-77 (59030) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 81 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 082

॥ ശ്രീഃ ॥

8.82. അധ്യായഃ 082

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണപരാക്രമവർണനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-82-0 (59031) ധൃതരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-82-0x (5035) തതോ ഭഗ്നേഷു സൈന്യേഷു ഭീമസേനേന സംയുഗേ। ദുര്യോധനോഽബ്രവീത്കിം നു സൌബലോ വാഽപി സഞ്ജയ॥ 8-82-1 (59032) കർണോ വാ ജയതാം ശ്രേഷ്ഠോ യോധാ വാ മാമകാ യുധി। കൃപോ വാ കൃതവർമാ വാ ദ്രൌണിർദുഃശാസനോഽപി വാ॥ 8-82-2 (59033) അത്യദ്ഭുതമഹം മന്യേ പാണ്ഡവേയസ്യ വിക്രമം। യദേകഃ സമരേ സർവാന്യോധയാമാസ മാമകാൻ॥ 8-82-3 (59034) യഥാപ്രതിജ്ഞം യോധാനാം രാധേയഃ കൃതവാനപി। കുരൂണാമഥ സർവേഷാം കർണഃ ശത്രുനിഷൂദനഃ। ശർമ വർമ പ്രതിഷ്ഠാ ച ജീവിതാശാ ച സഞ്ജയ॥ 8-82-4 (59035) തദ്ഭഗ്രം സ്വബലം ദൃഷ്ട്വാ കൌന്തേയേനാമിതൌജസാ। ധനുർദരാണാം പ്രവരഃ കർണഃ കിമകരോദ്യുധി॥ 8-82-5 (59036) പുത്രാ വാ മമ ദുർധർഷാ രാജാനോ വാ മഹാരഥാഃ। ഏതൻമേ സർവമാചക്ഷ്വ കുശലോ ഹ്യസി സഞ്ജയ॥ 8-82-6 (59037) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-82-7x (5036) അപരാഹ്ണേ മഹാരാജ സൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। ജഘാന സോമകാൻസർവാൻഭീമസേനസ്യ പശ്യതഃ॥ 8-82-7 (59038) ഭീമോഽപ്യതിബലം സൈന്യം ധാർതരാഷ്ട്രം വ്യപോഥയത്॥ 8-82-8 (59039) ദ്രാവ്യമാണം ബലം ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസേനേന ധീമതാ। യന്താരമബ്രവീത്കർണഃ പാഞ്ചാലാനേവ മാം വഹ॥ 8-82-9 (59040) മദ്രരാജസ്തതഃ ശല്യഃ ശ്വേതാനശ്വാൻമഹാജവാൻ। പ്രാഹിണോച്ചേദിപാഞ്ചാലാൻകരൂശാംശ്ച മഹാബലഃ॥ 8-82-10 (59041) പ്രവിശ്യ ച മഹത്സൈന്യം ശല്യഃ പരബലാർദനഃ। ന്യയച്ഛത്തുരഗാൻഹൃഷ്ടോ യത്രയത്ര ച തേ രഥാഃ॥ 8-82-11 (59042) തം രഥം മേഘസങ്കാശം വൈയാഘ്രപരിവാരണം। സന്ദൃശ്യ പാണ്ഡുപഞ്ചാലാസ്ത്രസ്താ ഹ്യാസന്വിശാംപതേ॥ 8-82-12 (59043) തതോ രഥസ്യ നിനദഃ പ്രാദുരാസീൻമഹാരണേ। പർജന്യസമനിർഘോഷഃ പർവതസ്യേവ ദീര്യതഃ॥ 8-82-13 (59044) തതഃ ശരശതൈസ്തീക്ഷണൈഃ കർണ ആകർണനിഃസൃതൈഃ। ജഘാന പാണ്ഡവബലം ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-82-14 (59045) തം തഥാ സമരേ കർമ കുർവാണമപരാജിതം। പരിവവ്രുർമഹേഷ്വാസാഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ॥ 8-82-15 (59046) തം ശിഖണ്ഡീ ച ഭീമശ്ച ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച പാർഷതഃ। നകുലഃ സഹദേവശ്ച ദ്രൌപദേയാശ്ച സാത്യകിഃ॥ 8-82-16 (59047) പരിവവ്രുർജിഘാംസന്തോ രാധേയം ശരവൃഷ്ടിഭിഃ। സാത്യകിസ്തു തദാ കർണം വിംശത്യാ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-82-17 (59048) അതാഡയദ്രണേ ശൂരോ ജത്രുദേശേ നരോത്തമഃ। ശിഖണ്ഡീ പഞ്ചവിംശത്യാ ധൃഷ്ടദ്യുംനശ്ച സപ്തഭിഃ॥ 8-82-18 (59049) ദ്രൌപദേയാശ്ചതുഃഷഷ്ട്യാ സഹദേവശ്ച സപ്തഭിഃ। നകുലശ്ച ശതേനാജൌ കർണം വിവ്യാധ സായകൈഃ॥ 8-82-19 (59050) ഭീമസേനസ്തു രാധേയം നവത്യാ നതപർവണാം। വിവ്യാധ സമരേ ക്രുദ്ധോ ജത്രുദേശേ മഹാബലഃ॥ 8-82-20 (59051) അഥ പ്രഹസ്യാധിരഥിർവ്യാക്ഷിപദ്ധനുരുത്തമം। മുമോച നിശിതാൻബാണാൻപീഡയൻസുമഹാബലഃ॥ 8-82-21 (59052) താൻപ്രത്യവിധ്യദ്രാധേയഃ പഞ്ചഭിഃ പഞ്ചഭിഃ ശരൈഃ। സാത്യകേസ്തു ധനുശ്ഛിത്ത്വാ ധ്വജം ച ഭരതർഷഭ॥ 8-82-22 (59053) തം തഥാ നവഭിർബാണൈരാജഘാന സ്തനാന്തരേ। ഭീമസേനം തതഃ ക്രുദ്ധോ വിവ്യാധ ത്രിംശതാ ശരൈഃ॥ 8-82-23 (59054) സഹദേവസ്യ ഭല്ലേന ധ്വജം ചിച്ഛേദ മാരിഷ। സാരഥിം ച ത്രിഭിർബാണൈരാജഘാന പരന്തപഃ॥ 8-82-24 (59055) വിരഥാന്ദ്രൌപദേയാംശ്ച ചകാര ഭരതർഷഭ। അക്ഷ്ണോർനിമേഷമാത്രേണ തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-82-25 (59056) വിമുഖീകൃത്യ താൻസർവാഞ്ശരൈഃ സന്നതപർവഭിഃ। പാഞ്ചാലാനഹനഞ്ഛൂരാംശ്ചേദീനാം ച മഹാരഥാൻ॥ 8-82-26 (59057) തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ ചേദിമത്സ്യാ വിശാംപതേ। കർണമേകമഭിദ്രുത്യ ശരസംഖൈഃ സമാർപയൻ॥ 8-82-27 (59058) താഞ്ജഘാന ശിതൈർബാണൈഃ സൂതപുത്രോ മഹാരഥഃ। തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ ചേദിമാത്സ്യാ വിശാംപതേ। പ്രാദ്രവന്ത രണേ ഭീതാഃ സിംഹത്രസ്താ മൃഗാ ഇവ॥ 8-82-28 (59059) ഏതദത്യുദ്ഭതം കർമ ദൃഷ്ട്വാനസ്മി ഭാരത। യദേകഃ സമരേ ശൂരാൻസൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ॥ 8-82-29 (59060) യതമാനാൻപരം ശക്ത്യാ യോധയാനാംശ്ച ധന്വിനഃ। പാണ്ഡവേയാൻമഹാരാജ ശരൈർവാരിതവാന്രണേ॥ 8-82-30 (59061) തത്ര ഭാരത കർണസ്യ ലാഘവേന മഹാത്മനഃ। തുതുഷുർദേവതാഃ സർവാഃ സിദ്ധാശ്ച സഹ ചാരണൈഃ॥ 8-82-31 (59062) അപൂജയൻമഹേഷ്വാസാ ധാർതരാഷ്ട്രാ നരോത്തമം। കർണം രഥവരശ്രേഷ്ഠം ശ്രേഷ്ഠം സർവധനുഷ്മതാം॥ 8-82-32 (59063) തതഃ കർണോ മഹാരാജ ദദാഹ രിപുവാഹിനീം। കക്ഷമിദ്ധോ യഥാ വഹ്നിർനിദാധേ ജ്വലിതോ മഹാൻ॥ 8-82-33 (59064) തേ വധ്യമാനാഃ കർണേന പാണ്ഡവേയാസ്തതസ്തതഃ। പ്രാദ്രവന്ത രണേ ഭീതാഃ കർണം ദൃഷ്ട്വാ മഹാരഥം॥ 8-82-34 (59065) തത്രാക്രന്ദോ മഹാനാസീത്പാഞ്ചാലാനാം മഹാരണേ। വധ്യതാം സായകൈസ്തീക്ഷ്ണൈഃ കർണചാപവരച്യുതൈഃ॥ 8-82-35 (59066) തേന ശബ്ദേന വിത്രസ്താ പാണ്ഡവാനാം മഹാചമൂഃ। കർണമേകം രണേ യോധം മേനിരേ തത്ര ശാത്രവാഃ॥ 8-82-36 (59067) തത്രാദ്ഭുതം പുനശ്ചക്രേ രാധേയഃ ശത്രുകർശനഃ। യദേനം പാണ്ഡവാഃ സർവേ ന ശേകുരഭിവീക്ഷിതും॥ 8-82-37 (59068) ജലൌഘഃ പർവതശ്രേഷ്ഠം യഥാസാദ്യ പ്രഭിദ്യതേ। തഥാ തത്പാണ്ഡവം സൈന്യം കർണമാസാദ്യ ദീര്യതേ॥ 8-82-38 (59069) കർണോഽപി സമരേ രാജന്വിധൂമോഽഗ്നിരിവ ജ്വലത്। ദഹംസ്തസ്ഥൌ മഹാബാഹുഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാചമൂം॥ 8-82-39 (59070) ശിരാംസി ച മഹാരാജ കർണാം ശ്ചൈവ സകുണ്ഡലാൻ। ബാഹൂംശ്ച വീരോ വീരാണാം ചിച്ഛേദ ലഘു ചേഷുഭിഃ॥ 8-82-40 (59071) ഹസ്തിദന്തത്സരൂൻഖംഗാന്ധ്വജാഞ്ശക്തീർഹയാൻഗജാൻ। രഥാംശ്ച വിവിധാന്രാജൻപതാകാ വ്യജനാനി ച॥ 8-82-41 (59072) അക്ഷം ച യുഗയോക്ത്രാണി ചക്രാണി വിവിധാനി ച। ചിച്ഛേദ ബഹുധാ കർണോ യോധവ്രതമനുഷ്ഠിതഃ॥ 8-82-42 (59073) തത്ര ഭാരത കർണേന നിഹതൈർഗജവാജിഭിഃ। അഗംയരൂപാ പൃഥിവീ മാംസശോണിതകർദമാ॥ 8-82-43 (59074) വിഷമം ച സമം ചൈവ ഹതൈരശ്വപദാതിഭിഃ। രഥൈശ്ച കുഞ്ജരൈശ്ചൈവ ന പ്രാജ്ഞായത കിഞ്ചന॥ 8-82-44 (59075) നാപി സ്വേ ന പരേ യോധാഃ പ്രാജ്ഞായന്ത പരസ്പരം। ഘോരേ ശരാന്ധകാരേ തു കർണാസ്ത്രേ ച വിജൃംഭിതേ॥ 8-82-45 (59076) രാധേയചാപനിർമുക്തൈഃ ശരൈഃ കാഞ്ചനഭൂഷണൈഃ। സഞ്ഛാദിതാ മഹാരാജ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥാഃ॥ 8-82-46 (59077) തേ പാണ്ഡവേയാഃ സമരേ രാധേയേന പുനഃ പുനഃ। അഭജ്യന്ത മഹാരാജ യതമാനാ മഹാരഥാഃ॥ 8-82-47 (59078) മൃഗസംഘാന്യഥാ ക്രുദ്ധഃ സിംഹോ ദ്രാവയതേ വനേ। പഞ്ചാലാനാം രഥശ്രേഷ്ഠാന്ദ്രാവയഞ്ശാത്രവാംസ്തഥാ॥ 8-82-48 (59079) കർണസ്തു സമരേ യോധാംസ്ത്രാസയുൻസുമഹായശാഃ। കാലയാമാസ തത്സൈന്യം യഥാ പശുഗണാന്വൃകഃ॥ 8-82-49 (59080) ദൃഷ്ട്വാ തു പാണ്ഡവീം മേനാം ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്യുഖീം। തത്രാജഗ്മുർമഹേഷ്വാസാ രുദന്തോ ഭൈരവാത്രവാൻ ॥ 8-82-50 (59081) ദുര്യോധനോ ഹി രാജേന്ദ്ര മുദാ പരമയാ യുതഃ। വാദയാമാസ സംഹൃഷ്ടോ നാനാവാദ്യാനി സർവശഃ॥ 8-82-51 (59082) പാഞ്ചാലാശ്ച മഹേഷ്വാസാ ഭഗ്നാസ്തത്ര നരോത്തമാഃ। ന്യവർതന്ത തദാ ശൂരാ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം॥ 8-82-52 (59083) താന്നിവൃത്താന്രണേ ശൂരാന്രാധേയഃ ശത്രുതാപനഃ। അനേകശോ മഹാരാജ ബഭഞ്ജ പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-82-53 (59084) തത്ര ഭാരത കർണേന പാഞ്ചാലാ വിംശതീ രഥാഃ। നിഹതാഃ സായകൈഃ ക്രോധാച്ചേദയശ്ച പരംശതാഃ॥ 8-82-54 (59085) കൃത്വാ ശൂന്യാന്രഥോപസ്ഥാന്വാജിപൃഷ്ഠാംശ്ച ഭാരത। നിർമനുഷ്യാൻഗജസ്കന്ധാൻപാദാതാംശ്ചൈവ വിദ്രുതാൻ॥ 8-82-55 (59086) ആദിത്യ ഇവ മധ്യാഹ്നേ ദുർനിരീക്ഷ്യഃ പരന്തപഃ। കാലാന്തകവപുഃ ശൂരഃ സൂതപുത്രോഽഭ്യരാജത॥ 8-82-56 (59087) ഏവമേതൻമഹാരാജ നരവാജിരഥദ്വിപാൻ। ഹത്വാ തസ്ഥൌ മഹേഷ്വാസഃ കർണോഽരിഗണസൂദനഃ॥ 8-82-57 (59088) യഥാ ഭൂതഗണാൻഹത്വാ കാലസ്തിഷ്ഠേൻമഹാബലഃ। തഥാ സ സോമകാൻഹത്വാ തസ്ഥാവേകോ മഹാരഥഃ॥ 8-82-58 (59089) തത്രാദ്ഭുതമപശ്യാമ പാഞ്ചാലാനാം പരാക്രമം। വധ്യമാനാഽപി യത്കർണം നാജഹൂ രണമൂർധനി॥ 8-82-59 (59090) രാജാ ദുഃശാസനശ്ചൈവ കൃപഃ ശാരദ്വതസ്തഥാ। അശ്വത്ഥാമാ കൃതവർമാ ശകുനിശ്ച മഹാബലഃ। വ്യഹനൻപാണ്ഡവീം സേനാം ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-82-60 (59091) കർമപുത്രൌ തു രാജേന്ദ്ര ഭ്രാതരൌ സത്യവിക്രമൌ। നിജഘ്നാതേ ബലം ക്രുദ്ധൌ പാണ്ഡവാനാമിതസ്തതഃ॥ 8-82-61 (59092) തത്ര യുദ്ധം മഹച്ചാസീത്ക്രൂരം വിശസനം മഹത്॥ 8-82-62 (59093) തഥൈവ പാണ്ഡവാഃ ശൂരാ ധൃഷ്ടദ്യുംനശിഖണ്ഡിനൌ। ദ്രൌപദേയാശ്ച സങ്ക്രുദ്ധാ അഭ്യഘ്നംസ്താവകം ബലം॥ 8-82-63 (59094) ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ പാണ്ഡവാനാം തതസ്തതഃ। താവകാനാമപി രണേ ഭീമം പ്രാപ്യ മഹാബലം॥ ॥ 8-82-64 (59095) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വ്യശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 82 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 083

॥ ശ്രീഃ ॥

8.83. അധ്യായഃ 083

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

പാർഥചോദനയാ കൃഷ്ണേന കർണസമീപംപ്രതി രഥപ്രാപണം॥ 1 ॥ ശല്യേന കർണപ്രോത്സാഹനം॥ 2 ॥ കർണേന പാർഥപ്രശംസനപൂർവകം തദ്വധപ്രതിജ്ഞാ॥ 3 ॥ സങ്കുലയുദ്ധം॥ 4 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-83-0 (59096) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-83-0x (5037) ഹത്വാ തു ഫൽഗുനഃ സേനാം കൌരവാണാം പൃഥക്പൃഥക്। സൂതപുത്രസ്യ സംരംഭം ദൃഷ്ട്വാ ചൈവ മഹാരണേ॥ 8-83-1 (59097) ശോണിതോദാം നദീം കൃത്വാ മാംസമജ്ജാസ്ഥിപങ്കിലാം। മനുഷ്യശീർഷപാഷാണാം ഹസ്ത്യശ്വകൃതരോധസം॥ 8-83-2 (59098) ശൂരാസ്ഥിത്തയസങ്കീർണാം കാകഗൃധ്രാനുനാദിതാം। ഛത്രഹംസപ്ലുവോപേതാം വീരവൃക്ഷാപഹാരിണീം॥ 8-83-3 (59099) ഹാരപദ്മാകരവതീമുഷ്ണീഷവരഫേനിലാം। ധനുഃശരധ്വജോപേതാം നരക്ഷുദ്രകപാലിനീം॥ 8-83-4 (59100) ചർമവർമഭ്രമോപേതാം രഥോഡുപസമാകുലാം। ജയൈഷിണാം ച സുതരാം ഭീരൂണാം ച സുദുസ്തരാം॥ 8-83-5 (59101) നദീം പ്രാവർതയിത്വാ ച ബീഭത്സുഃ പരവീരഹാ। വാസുദേവമിദം വാക്യമബ്രവീത്പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-83-6 (59102) അർജുന ഉവാച। 8-83-7x (5038) ഏഷ കേതൂ രണേ കൃഷ്ണ സൂതപുത്രസ്യ ദൃശ്യതേ। ഭീമസേനാദയശ്ചൈതേ യോധയന്തി മഹാരഥം॥ 8-83-7 (59103) ഏതേ ദ്രവന്തി പാഞ്ചാലാഃ കർമത്രസ്താ ജനാർദന। ഏഷ ദുര്യോധനോ രാജാ ശ്വേതച്ഛത്രേണ ധാര്യതേ॥ 8-83-8 (59104) കർണേന ഭഗ്നാൻപാഞ്ചാലാന്ദ്രാവയൻബഹു ശോഭതേ। കൃപശ്ച കൃതവർമാ ച ദ്രൌണിശ്ചൈവ മഹാരഥഃ॥ 8-83-9 (59105) ഏതേ രക്ഷന്തി രാജാനം സൂതപുത്രേണ രക്ഷിതാഃ। അവധ്യമാനാസ്തേഽസ്മാഭിര്യോധയിഷ്യന്തി സോമകാൻ॥ 8-83-10 (59106) ഏഷ ശല്യോ രഥോപസ്ഥേ രശ്മിസംഗ്രാഹകോവിദഃ। സൂതപുത്രരഥം കൃഷ്ണ വാഹയൻബഹു ശോഭതേ॥ 8-83-11 (59107) തത്ര മേ ബുദ്ധിരുത്പന്നാ വാഹയാത്ര രഥം മമ। നാഹത്വാ സമരേ കർണം നിവർതിഷ്യേ കഥഞ്ചന॥ 8-83-12 (59108) മാ സ്മ കർണോ രണേ പാർഥാൻസൃഞ്ജയാംശ്ച മഹാരഥാൻ। നിഃശേഷാൻസമരേ കുര്യാത്പശ്യതാം നോ ജനാർദന॥ 8-83-13 (59109) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-83-14x (5039) തതഃ പ്രായാജ്ജവേനാശു കേശവസ്തവ വാഹിനീം। കർണം പ്രതി മഹേഷ്വാസം ദ്വൈരഥേ സവ്യസാചിനഃ॥ 8-83-14 (59110) സ പ്രയാതോ രഥേനാശു കൃഷ്ണോ രാജൻമഹാഹവേ। ആശ്വാസയന്രണേ ചാശു പാണ്ഡുസൈന്യാനി സർവശഃ॥ 8-83-15 (59111) രഥഘോഷസ്തതസ്തസ്യ പാണ്ഡവസ്യ ബഭൂവ ഹ। വാസവാസ്ത്രനിപാതേന പർവതേഷ്വിവ മാരിഷ॥ 8-83-16 (59112) മഹതാ രഥഘോഷേണ പാണ്ഡവഃ സത്യവിക്രമഃ। അഭ്യയാദപ്രമേയാത്മാ നിർജയംസ്തവ വാഹിനീം॥ 8-83-17 (59113) തമായാന്തം സമീക്ഷ്യൈവ ശ്വേതാശ്വം കൃഷ്ണസാരഥിം। മദ്രരാജോഽബ്രവീത്കർണം കേതും ദൃഷ്ട്വാ മഹാത്മനഃ॥ 8-83-18 (59114) അയം സ രഥ ആയാതി ശ്വേതാശ്വഃ കൃഷ്ണസാരഥിഃ। നിഘ്നന്നമിത്രാൻസമരേ യം കർണ പരിപൃച്ഛസി॥ 8-83-19 (59115) ഏഷ തിഷ്ഠതി കൌന്തേയഃ സംസ്പൃശൻഗാണ്ഡിവം ധനുഃ। തം ഹനിഷ്യസി ചേദദ്യ തന്നഃ ശ്രേയോ ഭവിഷ്യതി॥ 8-83-20 (59116) ധനുർജ്യാ ചന്ദ്രതാരാങ്കാ പതാകാകിങ്കിണീയുതാ। പശ്യ കർണാർജുനസ്യൈഷാ സൌദാമന്യംബരേ യഥാ॥ 8-83-21 (59117) ഏഷ ധ്വജാഗ്രേ പാർഥസ്യ പ്രേക്ഷമാണഃ സമന്തതഃ। ദൃശ്യതേ വാനരോ ഭീമോ വീക്ഷതാം ഭയവർധനഃ॥ 8-83-22 (59118) ഏതച്ചക്രം ഗദാ ശംഖഃ ശാർംഗം കൃഷ്ണസ്യ ച പ്രഭോ। ദൃശ്യതേ പാണ്ഡവരഥേ വാഹയാനസ്യ വാജിനഃ॥ 8-83-23 (59119) ഏതത്കൂജതി ഗാണ്ഡീവം വിസൃഷ്ടം സവ്യസാചിനാ। ഏതേ ഹസ്തവതാ മുക്താ ഘ്നന്ത്യമിത്രാഞ്ശിതാഃ ശരാഃ॥ 8-83-24 (59120) വിശാലായതതാംരാക്ഷൈഃ പൂർണചന്ദ്രനിഭാനനൈഃ। ഏഷാ ഭൂഃ കീര്യതേ രാജ്ഞാം ശിരോഭിരപലായിനാം॥ 8-83-25 (59121) ഏതേ പരിഘസങ്കാശാഃ പുണ്യഗന്ധാനുലേപനാഃ। ഉദ്ധതാ രണശൂരാണാം പാത്യന്തേ സായുധാ ഭുജാഃ॥ 8-83-26 (59122) നിരസ്തജിഹ്വാ നേത്രാന്താ വാജിനഃ സഹ സാദിഭിഃ। പതിതാഃ പാത്യമാനാശ്ച ക്ഷിതൌ ക്ഷീണാ വിശേരതേ॥ 8-83-27 (59123) ഏതേ പർവതശൃംഗാണാം തുല്യാ ഹൈമവതാ ഗജാഃ। സഞ്ഛിന്നകുംഭാഃ പാർഥേന പ്രപതന്ത്യദ്രയോ യഥാ॥ 8-83-28 (59124) ഗന്ധർവനഗരാകാരാ രഥാ ഹതനരേശ്വരാഃ। വിമാനാദിവ പുണ്യാന്തേ സ്വർഗിണോ നിപതന്ത്യമീ॥ 8-83-29 (59125) വ്യാകുലീകൃതമത്യർഥം പശ്യ സൈന്യം കിരീടിനാ। നാനാമൃഗസഹസ്രാണാം യൂഥം കേസരിണാ യഥാ॥ 8-83-30 (59126) ത്വാമഭിപ്രേപ്സുരായാതി കർണ നിഘ്നന്വരാന്രഥാൻ। അസജ്ജമാനോ രാധേയ തം യാഹി പ്രതി ഭാരത॥ 8-83-31 (59127) ഏഷാ വിദീര്യതേ സേനാ ധാർതരാഷ്ട്രീ സമന്തതഃ। അർജുനസ്യ ഭയാത്തൂർണം നിഘ്നതഃ ശാത്രവാൻബഹൂൻ॥ 8-83-32 (59128) വർജയൻസർവസൈന്യാനി ത്വരതേ ഹി ധനഞ്ജയഃ। ത്വദർഥമിതി മന്യേഽഹം യഥാസ്യോദീര്യതേ വപുഃ॥ 8-83-33 (59129) ന ഹ്യവസ്ഥാസ്യതേ പാർഥോ യുയുത്സുഃ കേനചിത്സഹ। ത്വാമൃതേ ക്രോധദീപ്തോ ഹി പീഡ്യമാനേ വൃകോദരേ॥ 8-83-34 (59130) വിരഥം ധർമരാജം തു ദൃഷ്ട്വാ സുദൃഢവിക്ഷതം। ശിഖണ്ഡിനം സാത്യകിം ച ധൃഷ്ടദ്യുംനം ച പാർഷതം॥ 8-83-35 (59131) ദ്രൌപദേയാന്യുധാമന്യുമുത്തമൌജസമേവ ച। നകുലം സഹദേവം ച വശഗാംസ്തേ സമീക്ഷ്യ തു॥ 8-83-36 (59132) സഹസൈകരഥഃ പാർഥസ്ത്വാമഭ്യേതി പരന്തപഃ। ക്രോധരക്തേക്ഷണഃ ക്രുദ്ധോ ജിഘാംസുഃ സർവപാർഥിവാൻ॥ 8-83-37 (59133) ത്വരിതോഽഭിപതത്യസ്മാംസ്ത്യക്ത്വാ സൈന്യാന്യസംശയം। ത്വം കർണ പ്രതിയാഹ്യേനം നാസ്ത്യന്യോ ഹി ധനുർധരഃ॥ 8-83-38 (59134) ന തം പശ്യാമി ലോകേഽസ്മിംസ്ത്വത്തോ ഹ്യന്യം ധനുർധരം। അർജുനം സമരേ ക്രുദ്ധം യോ വേലാമിവ വാരയേത്॥ 8-83-39 (59135) ന ചാസ്യ രക്ഷാം പശ്യാമി പാർശ്വതോ ന ച പൃഷ്ഠതഃ। ഏക ഏവാഭിയാതി ത്വാം പശ്യ സാഫല്യമാത്മനഃ॥ 8-83-40 (59136) ത്വം ഹി കൃഷ്ണൌ രണേ ശക്തോ യോദ്ധുമേതൌ പരന്തപൌ। തവൈവ ഭാരോ രാധേയ പ്രത്യുദ്യാഹി ധനഞ്ജയം॥ 8-83-41 (59137) സമാനോ ഹ്യസി ഭീഷ്മേണ ദ്രോമദ്രൌണികൃപേണ ച। സവ്യസാചിനമായാന്തം നിവാരയ മഹാരണേ॥ 8-83-42 (59138) ലേലിഹാനം യഥാ സർപം ഗർജന്തമൃഷഭം യഥാ। വനസ്ഥിതം യഥാ വ്യാഘ്രം ജഹി കർണ ധനഞ്ജയം॥ 8-83-43 (59139) ഏതേ ദ്രവന്തി സമരാന്നിരപേക്ഷാ നരാധിപാഃ। അർജുനസ്യ ഭയത്രസ്താ ധാർതരാഷ്ട്രാ മഹാബലാഃ॥ 8-83-44 (59140) ദ്രവതാമഥ തേഷാം തു നാന്യോഽസ്തി യുധി മാനവഃ। ഭയഹാ യോ ഭവേദ്വീരസ്ത്വാമൃതേ സൂതനന്ദന॥ 8-83-45 (59141) ഏതേ ത്വാം കുരവഃ സർവേ ദ്വീപമാസാദ്യ സംയുഗേ। ധിഷ്ഠിതാഃ പുരുഷവ്യാഘ്ര ത്വത്തഃ ശരണകാങ്ക്ഷിണഃ॥ 8-83-46 (59142) വൈദേഹാംബഷ്ഠകാംഭോജാസ്തഥാ നഗ്നജിതസ്ത്വയാ। ഗാന്ധാരാശ്ച യയാ ധൃത്യാ ജിതാഃ സംഖ്യേ സുദുർജയാഃ। താം ധൃതിം കുരുരാധേയ തതഃ പ്രത്യേഹി പാണ്ഡവം॥ 8-83-47 (59143) വാസുദേവം ച വാർഷ്ണേയം പ്രീയമാണം കിരീടിനാ। പ്രത്യുദ്യാഹി മഹാബാഹോ പൌരുഷേ മഹതി സ്ഥിതഃ॥ 8-83-48 (59144) കർണ ഉവാച। 8-83-49x (5040) പ്രകൃതിസ്ഥോഽസി മേ ശല്യ ഇദാനീം സംമതസ്തഥാ। പ്രതിഭാസി മഹാബാഹോ അഭീതശ്ച ധനഞ്ജയാത്॥ 8-83-49 (59145) പശ്യ ബാഹ്വോർബലം മേഽദ്യ ശിക്ഷിതസ്യ ച പശ്യ മേ। ഏകോഽദ്യ നിഹനിഷ്യാമി പാണ്ഡവാനാം മഹാചമൂം॥ 8-83-50 (59146) കൃഷ്ണൌ ച പുരുഷവ്യാഘ്ര തതഃ സത്യം ബ്രവീമി തേ। നാഹത്വാ യുധി തൌ വീരൌ വ്യപയാസ്യേ കഥഞ്ചന॥ 8-83-51 (59147) ശിശ്യേ വാ നിഹതസ്താഭ്യാമനിത്യോ ഹി രണേ ജയഃ। കൃതാർഥോഽദ്യ ഭവിഷ്യാമി ഹത്വാ വാപ്യഥ വാ ഹതഃ॥ 8-83-52 (59148) ശല്യ ഉവാച। 8-83-53x (5041) അജയ്യമേനം പ്രവദന്തി യുദ്ധേ മഹാരഥാഃ കർണ രഥപ്രവീരം। ഏകാകിന കിമു കൃഷ്ണാഭിഗുപ്തം വിജേതുമേനം ക ഇഹോത്സഹേത॥ 8-83-53 (59149) കർണ ഉവാച। 8-83-54x (5042) നൈതാദൃശോ ജാതു ബഭൂവ ലോകേ രഥോത്തമോ യാവദുപശ്രുതം നഃ। തമീദൃശം പ്രതിയോത്സ്യാമി പാർഥം മഹാഹവേ പശ്യ ച പൌരുഷം മേ ॥ 8-83-54 (59150) രണേ ചരത്യേഷ രഥപ്രവീരഃ സിതൈർഹയൈഃ കൌരവരാജപുത്രഃ। സ വാഽദ്യ മാം നേഷ്യതി കൃച്ഛ്രമേത-- ത്കർണോഽസ്യാന്തേഽപ്യത്ര ഭവേത്സമർഥഃ॥ 8-83-55 (59151) അസ്വേദിനൌ രാജപുത്രസ്യ ഹസ്താ-- വവേപമാനൌ ജാതകിണൌ ബൃഹന്തൌ। ദൃഢായുധഃ കൃതിമാൻക്ഷിപ്രഹസ്തോ ന പാണ്ഡവേയേന സമോഽസ്തി യോധഃ॥ 8-83-56 (59152) ഗൃഹ്ണാത്യനേകാനപി കങ്കപത്രാ-- നേകം യഥാ താൻപ്രതിയോജ്യ ചാശു। തേ ക്രോശമാത്രേ നിപതന്ത്യമോധാഃ കസ്തേന യോധോഽസ്തി സമഃ പൃഥിവ്യാം॥ 8-83-57 (59153) അതോഷയത്സ്വാണ്ഡവേ യോ ഹുതാശം കൃഷ്ണദ്വിതീയോഽതിരഥസ്തരസ്വീ। ലേഭേ ചക്രം യത്ര കൃഷ്ണോ മഹാത്മാ ധനുർഗാണ്ഡീവം പാണ്ഡവഃ സവ്യസാചീ॥ 8-83-58 (59154) ശ്വേതാശ്വയുക്തം ച സുഘോഷമുഗ്രം രഥം മഹാബാഹുരദീനസത്വഃ। മഹേഷുധീ ചാക്ഷയേ ദിവ്യരൂപേ ശസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി ച ഹവ്യവാഹാത്॥ 8-83-59 (59155) യസ്ത്വിന്ദ്രലോകേ നിജഘാന ദൈത്യാ-- നസംഖ്യേയാൻകാലകേയാംശ്ച സർവാൻ। ലേഭേ ശംഖം ദേവദത്തം സ്മ തത്ര കോ നാമ തേനാഭ്യധികഃ പൃഥിവ്യാം॥ 8-83-60 (59156) മഹാദേവം തോഷയാമാസ യോഽസ്ത്രൈഃ സാക്ഷാത്സുയുദ്ധേന മഹാനുഭാവഃ। ലേഭേ തതഃ പാശുപതം സുഘോരം ത്രൈലോക്യസംഹാരകരം മഹാസ്ത്രം॥ 8-83-61 (59157) പൃഥക്പൃഥഗ്ലോകപാലാഃ സമേതാ ദദുർമഹാസ്ത്രാണ്യപ്രമേയാണി സംഖ്യേ। യൈസ്താഞ്ജഘാനാശു രണേ നൃസിംഹഃ സകാലകേയാനസുരാൻസമേതാൻ॥ 8-83-62 (59158) തഥാ വിരാടസ്യ പുരേ സമേതാ-- ൻസർവാനസ്മാനേകരഥേന ജിത്വാ। ജഹാര തദ്രോധനമാജിമധ്യേ വസ്ത്രാണി ചാദത്ത മഹാരഥേഭ്യഃ॥ 8-83-63 (59159) തമീദൃശം വീര്യഗുണോപപന്നം കൃഷ്ണദ്വിതീയം പരമം നൃപാണാം। തമാഹ്വയൻസാഹസമുത്തമം വൈ ജാനേ സ്വയം സർവലോകസ്യ ശല്യ॥ 8-83-64 (59160) അനന്തവീര്യേണ ച കേശവേന നാരായണേനാപ്രതിമേന ഗുപ്തഃ। വർഷായുതൈര്യസ്യ ഗുണാ ന ശക്യാ വക്തും സമേതൈരപി സർവലോകൈഃ॥ 8-83-65 (59161) മഹാത്മനഃ ശംഖചക്രാസിപാണേ-- ർവിഷ്ണോർജിഷ്ണോർവസുദേവാത്മജസ്യ। ഭയം ന മേ ജായതേ സാധ്വസം ച ദൃഷ്ട്വാ കൃഷ്ണാവേകരഥേ സമേതൌ॥ 8-83-66 (59162) അതീവായം ധനുഷി രാജപുത്രേ-- ഷ്വതീവാന്യാൻകേശവശ്ചക്രയുദ്ധേ। ഏവംവിധൌ പാണ്ഡവവാസുദേവൌ ചലേത്സ്വദേശാദ്വിമവാന്ന കൃഷ്ണൌ॥ 8-83-67 (59163) ഉഭൌ ഹി ശൂരൌ ബലിനൌ ദൃഢായുധൌ മഹാരഥൌ സംഹനനോപപന്നൌ। ഏതൌ വീരൌ നരവീരൌ സമേതൌ സ്ഥാനാച്ച്യുതൌ ദേവകുമാരരൂപൌ॥ 8-83-68 (59164) അഗ്ര്യാദിത്യാവിന്ദ്രവൃഹസ്പതീ വാ യമാന്തകൌ വാ ശത്രിപൂഷണൌ വാ। ഭഗാംശമിത്രാവരുണാവശ്വിനൌ വാ മരുദ്ഗണൌ വാ വസവഃ സമേതാഃ। വ്യസ്താഃ സമസ്താശ്ച യുധാ ന ശക്താ ജേതും പ്രസഹ്യാർജുനം ചാച്യുതം ച॥ 8-83-69 (59165) ഏതൌ ഹി താവർജുനവാസുദേവൌ കോഽന്യഃ പ്രതീയാൻമദൃതേ തു ശല്യ॥ 8-83-70 (59166) സർവേഷാം വൃഷ്ണിവീരാണാം കൃഷ്ണേ ലക്ഷ്മീഃ പ്രതിഷ്ഠിതാ। സർവേഷാം പാണ്ഡുപുത്രാണാം ജയഃ പാർഥേ പ്രതിഷ്ഠിതഃ॥ 8-83-71 (59167) താവുഭൌ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ സമാനേ സ്യന്ദനേ സ്ഥിതൌ। മാമേകമഭിയോദ്ധാരൌ സുജാതം ബത ശല്യ മേ॥ 8-83-72 (59168) നൈതച്ചിരം ക്ഷിപ്രമിമം രഥം മേ പ്രവർതയൈതാവഭിയാമി ചൈവം। അസ്മിൻമുഹൂർതേ നിഹതൌ പശ്യ കൃഷ്ണൌ താഭ്യാം ഹതം വാ യുധി മാം രിപുഭ്യാം॥ 8-83-73 (59169) ഏവം ബ്രുവാണഃ സഹസാ മഹാരഥ-- സ്ത്വഭ്യദ്രവത്പാണ്ഡവം സൂതപുത്രഃ॥ 8-83-74 (59170) അഭ്യേത്യ പുത്രേണ തവാഭിനന്ദിതാഃ സമേത്യ ചോക്താഃ കുരുവീരസത്തമാഃ। കൃപശ്ച ഭോജശ്ച മഹാരഥാവുഭൌ തഥൈവ ഗാന്ധാരപതിഃ സഹാനുജഃ। ഗുരോഃ സുതസ്തസ്യ തവാത്മജാസ്തഥാ പദാതിസംഘാ ദ്വിരദാസ്തഥാ തദാ॥ 8-83-75 (59171) നിരുധ്യതാഭിദ്രവതാച്യുതാർജുനൌ ശ്രമേണ സംയോജയതാശു സർവശഃ। യഥാ ഭവദ്ഭിർഭൃശവിക്ഷതാവുഭൌ സുഖേന ഹന്യാൻമമ വാഹിനീപതിഃ॥ 8-83-76 (59172) തഥേതി ചോക്ത്വാ ത്വരിതാഃ സ്മ തേഽർജുനം ജിഘാംസവോ വീരതരാഃ സമായയുഃ। ശരൈശ്ച ജഘ്നുര്യുധി തം മഹാരഥാ ധനഞ്ജയം കർണനിദേശകാരിണഃ। നദീനദം ഭൂരിജലോ മഹാർണവോ യഥാ തഥാ താൻസമരേഽർജുനോഽഗ്രസത്॥ 8-83-77 (59173) ന സന്ദധാനോ ന തഥാ ശരോത്തമാൻ പ്രമുഞ്ചമാനോ രിപുഭിഃ പ്രദൃശ്യതേ। ധനഞ്ജയാസ്തൈഃ സ്മ ശരൈർവിദാരിതാ ഹതാ നിപേതുർനരവാജികുഞ്ജരാഃ॥ 8-83-78 (59174) ശരാർചിഷം ഗാണ്ഡിവചാരുമണ്ഡലം യുഗാന്തസൂര്യപ്രതിമാനതേജസം। ന കൌരവാഃ ശേകുരുദീക്ഷിതും ജയം യഥാ രവിം വ്യാധിതചക്ഷുഷോ ജനാഃ॥ 8-83-79 (59175) ശരോത്തമാൻസംപ്രഹിതാൻമഹാരഥൈ ശ്ചിച്ഛേദ പാർഥഃ പ്രഹസഞ്ഛരൌധൈഃ। ഭൂയശ്ച താനഹനദ്ബാണസംഘാൻ ഗാണ്ഡീവധന്വായതപൂർണമണ്ഡലം॥ 8-83-80 (59176) യഥോഗ്രരശ്മിഃ ശുചിശുക്രമധ്യഗഃ സുഖം വിവസ്വാൻഹരതേ ജലൌഘാൻ। തഥാർജുനോ ബാണഗണാന്നിരസ്യ ദദാഹ സേനാം തവ പാർഥിവേന്ദ്ര॥ 8-83-81 (59177) തമഭ്യധാവദ്വിസൃജൻകൃപഃ ശരാം-- സ്തഥൈവ ഭോജസ്തവ ചാത്മജഃ സ്വയം। മഹാരഥോ ദ്രോണസുതശ്ച സായകൈ-- രവാകിരംസ്തോയധരാ യഥാഽചലം॥ 8-83-82 (59178) ജിഘാംസുഭിസ്താൻകുശലൈഃ ശരോത്തമാൻ മഹാത്മഭിഃ സംപ്രഹിതാൻപ്രയത്നതഃ। ശരൈഃ പ്രതിച്ഛേദ സ പാണ്ഡവസ്ത്വരൻ പരാന്വിനിർഭിദ്യ ച താംസ്ത്രിഭിസ്ത്രിഭിഃ॥ 8-83-83 (59179) സ ഗാണ്ഡിവവ്യായതപൂർണമണ്ഡല-- സ്തപന്രിപൂനർജുനഭാസ്കരോ വഭൌ। ശരോഗ്രശ്മിഃ ശുചിശുക്രമധ്യഗോ യഥൈവ സൂര്യഃ പരിവേയവാംസ്തഥാ॥ 8-83-84 (59180) അഥാഗ്ര്യബാണൈർദശഭിർധനഞ്ജയം പരാഭിനദ്ദോണസുതോഽച്യുതം ത്രിഭിഃ। ചതുർഭിരശ്വാംശ്ചതുരഃ കപിം തതഃ ശരൈശ്ച നാരാചവരൈരവാകിരത്॥ 8-83-85 (59181) തഥാ തതഃ പ്രസ്ഫുരദസ്യ കാർമുകം ത്രിഭിഃ ശരൈര്യന്തൃശിരശ്ചകർത ഹ। ഹയാംശ്ചതുർഭിശ്ചതുരസ്ത്രിഭിർധ്വജം ധനഞ്ജയോ ദ്രൌണിരഥാദപാതയത്॥ 8-83-86 (59182) സ രോഷപൂർണോ ഹ്മതിവജ്രഹാടകൈ--- രലങ്കൃതം തക്ഷകഭോഗവർചസം। സ തദ്വധേ കാർമുകമന്യദാദദേ യഥാ മഹാഹിപ്രവരം തഥൈവ ച॥ 8-83-87 (59183) സ്വമായുധം ചാപി വികീര്യ ഭൂതലേ ധനുശ്ച കൃത്വാ സഗുണം ഗുണാധികഃ। സമാനയംസൽതാവജിതൌ നരോത്തമൌ ശരോത്തമൈർദ്രൌണിരവിധ്യദന്തികാത്॥ 8-83-88 (59184) കൃപശ്ച ഭോജശ്ച തവാത്മജശ്ച തേ ശരൈരനേകൈര്യുധി പാണ്ഡവർഷഭം। മഹാരഥാഃ സംയുഗമൂർധനി സ്ഥിതാ-- സ്തമോനുദം വാരിധരാ ഇവാപതൻ॥ 8-83-89 (59185) കൃപസ്യ പാർഥഃ ശരം ശരാസനം ഹയാന്ധ്വജാൻസാരധിമേവ പത്രിഭിഃ। [സമാർപയദ്വാഹുസഹസ്രവിക്രമ-- സ്തഥാ യഥാ വജ്രധരഃ പുരാ ബലേഃ॥ 8-83-90 (59186) സ പാർഥബാണൈർവിനിപാതിതായുധോ ധ്വജാവമർദേ ച കൃതേ മഹാഹവേ। കൃതഃ കൃപോ ബാണസഹസ്രയനിതോ യഥാപഗേയഃ പ്രഥമം കിരീടിനാ॥] 8-83-91 (59187) ശരൈഃ പ്രചിച്ഛേദ തവാത്മജസ്യ ധ്വജം ധനുശ്ച പ്രചകർത നർദതഃ। ജഘാന ചാശ്വാൻകൃതവർമണഃ ശുഭാൻ ധ്വജം ച ചിച്ഛേദ തവാത്മജസ്യ ഹ॥ 8-83-92 (59188) സവാജിസൂതേഷ്വസനാൻസകേതനാ-- ഞ്ജയാന നാഗാശ്വരഥാംശ്ച സ ത്വരൻ। തതഃ പ്രകീർണം സുമഹദ്വലം തവ പ്രപീഡിതം സവിതുരിവൌജസാ ഭൃശം॥ 8-83-93 (59189) തതോഽർജുനസ്വാശു രഥേന കേശവ-- ശ്ചകാര ശത്രൂനപസവ്യമാതുരാൻ। തതഃ പ്രയാതം ത്വരിതം ധനഞ്ജയം ശതക്രതും വൃത്രനിജഘ്രുഷം യഥാ। സമന്വധാവൻപുനരുത്ഥിതൈർധ്വജൈ രഥൈഃ സുയുക്തൈരപരേ യുയുത്സവഃ॥ 8-83-94 (59190) അഥാഭിസൃത്യ പ്രതിവാര്യ ചാഹിതാൻ ധനഞ്ജയസ്യാനുചരാൻമഹാരഥാഃ। ശിഖണ്ഡിശൈനേയയമാഃ ശിതൈഃ ശരൈ--- ർവിദാരയന്തോ വ്യനദൻസുഭൈരവം॥ 8-83-95 (59191) തതോഽഭിജഘ്നുഃ കുപിതാഃ പരസ്പരം ശരൈസ്തദാഞ്ചോഗതിഭിഃ സുതേജനൈഃ। കുരുപ്രവീരാഃ സഹ പൃഞ്ജയൈര്യഥാ സുരാരയോ ദേവപതിം യഥാ തഥാ॥ 8-83-96 (59192) ജയേപ്സവഃ സ്വർഗമനായ ചോത്സുകാഃ പതന്തി നാഗാശ്വരഥാഃ പരന്തപ। തഥൈവ സർവേ ബഹവശ്ച വിവ്യധുഃ ശരൈഃ സുമുക്തൈരിതരേതരം പൃഥക്॥ 8-83-97 (59193) ശരാന്ധകാരേ തു മഹാത്മഭിഃ കൃതേ മഹാമൃധേ യോധവരൈഃ പരസ്പരം। ചതുർദിശോ വൈ വിദിശശ്ച പാർഥിവ പ്രഭാ ച സൂര്യസ്യ തമോവൃതാഽഭവത്॥ ॥ 8-83-98 (59194) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ത്ര്യശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 83 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-83-81 ശുചിശുകയോഃ ആഷാഢജ്യേഷ്ഠയോർമധ്യേ ഗതഃ॥ 8-83-94 തഥാർജുനസ്യാവിരഥേന കേശവ ഇതി ഖ.ട.പാഠഃ। അഥാർജുനസ്യാധിരഥേശ്ച കേശവ ഇതി ക.ങ.പാഠഃ॥ 8-83-83 ത്ര്യശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 084

॥ ശ്രീഃ ॥

8.84. അധ്യായഃ 084

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുതxxxxx ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-84-0 (59195) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-84-0x (5043) xxxxxxxxxxxപ്രബരൈർവലൈർഭീമമഭിദ്രുതം। xxxxxxxxxx കൌന്തേയമുസ്ഥിഹീർഷുർധനഞ്ജയഃ॥ 8-84-1 (59196) xxxxxxxxx സേനാം മാരത സായകൈഃ। xxxxxxxxxx പരവീരാന്ധനഞ്ജയഃ॥ 8-84-2 (59197) xxxxxxxxxxx ശരജാലാനി ഭാഗശഃ। അദൃശ്യന്ത തഥാന്യേ ച നിജഘ്നുസ്തവ വാഹിനീം॥ 8-84-3 (59198) സ പക്ഷിസംഘാചരിതമാകാശം പൂരയഞ്ശരൈഃ। ധനഞ്ജയോ മഹാബാഹുഃ കുരൂണാമന്തകോഽമയത് 8-84-4 (59199) തതോ ഭല്ലൈഃ ക്ഷുരപ്രൈശ്ച നാരാചൈർവിമലൈരപി। ഗാത്രാണി പ്രാച്ഛിനത്പാർഥഃ ശിരാംസി ച ചകർത ഹ॥ 8-84-5 (59200) ഛിന്നഗാത്രൈർവികവചൈർവിശിരസ്കൈഃ സമന്തതഃ। പാതിതൈശ്ച പതദ്ഭിശ്ച യോധൈരാസീത്സമാവൃതാ॥ 8-84-6 (59201) ധനഞ്ജയശരാഭ്യസ്തൈഃ സ്യന്ദനാശ്വരഥദ്വിപൈഃ। സഞ്ഛിന്നഭിന്നവിധ്വസ്തൈർവ്യംഗാംഗാവയവൈഃ സ്തൃതാ। ഗതസത്വൈഃ സസത്വൈശ്ച സംവൃതാഽഽസീദ്വസുന്ധരാ॥ 8-84-7 (59202) സുദുർഗമാ സുവിഷമാ ഘോരാഽത്യർഥം സുദുർദൃശാ। രണഭൂമിരഭൂദ്രാജൻമഹാവൈതരണീ യഥാ॥ 8-84-8 (59203) ഈഷാചക്രാക്ഷഭല്ലൈശ്ച വ്യശ്വൈഃ സാശ്വൈശ്ച യുധ്യതാം। സസൂതൈർഹതസൂതൈശ്ച രഥൈഃ സ്തീർണാഽഭവൻമഹീ॥ 8-84-9 (59204) സുവർണവർമസന്നാഹൈര്യോധൈഃ കനകമാലിഭിഃ। ആസ്ഥിതാഃ ക്ലൃപ്തവർമാണോ ഭദ്രാ നിത്യമദാ ദ്വിപാഃ॥ 8-84-10 (59205) ക്രുദ്ധാഃ ക്രുരൈർമഹാമാത്രൈഃ പ്രേഷിതാർജുനമഭ്യയുഃ। ചതുഃ ശതാ രഥവരാ ഹതാഃ പേതുഃ കിരീടിനാ॥ 8-84-11 (59206) പര്യസ്താനീവ ശൃംഗാണി സസത്വാനി മഹാഗിരേഃ। ധനഞ്ജയശരാഭ്യസ്തൈഃ സ്തീർണാ ഭൂർവരവാരണൈഃ॥ 8-84-12 (59207) സമന്താജ്ജലദപ്രഖ്യാന്വാരണാൻമദവർഷിണഃ। അഭിപേദേഽർജുനരഥോ ഘനാൻഭിന്ദന്നിവാംശുമാൻ॥ 8-84-13 (59208) ഹതൈർഗജമനുഷ്യാശ്വൈർഭിന്നൈശ്ച ബഹുധാ രഥൈഃ। വിശസ്ത്രയന്ത്രകവചൈര്യുദ്ധശൌണ്ഡൈർഗതാസുഭിഃ। ഉപവിദ്ധായുധൈർമാർഗഃ സ്തീർണോഽഭൂത്ഫൽഗുനേന വൈ॥ 8-84-14 (59209) വിസ്ഫാരിതം ച ഗാണ്ഡീവമത്യാസീദ്ഭൈരവസ്വനം സുഘോഷം വജ്രനിഷ്പേഷം സ്തനയന്നിവ തോയദഃ॥ 8-84-15 (59210) തതഃ പ്രാദീര്യത ചമൂർധനഞ്ജയശരാഹതാ। മഹാവാതസമാവിദ്ധാ മഹാനൌരിവ സാഗരേ॥ 8-84-16 (59211) നാനാരൂപാഃ പ്രാണഹരാഃ ശരാ ഗാണ്ഡീവചോദിതാഃ। അലാതോൽകാശനിപ്രഖ്യാസ്തവ സൈന്യം വിനിർദഹൻ॥ 8-84-17 (59212) മഹാഗിരൌ വേണുവനം നിശി പ്രജ്വലിതം യഥാ। തഥാ തവ മഹാസൈന്യം പ്രാസ്ഫുരച്ഛരപീഡിതം॥ 8-84-18 (59213) തദ്വിനഷ്ടം സുവിധ്വസ്തം തവ സൈന്യം കിരീടിനാ। ഹതപ്രവിഹതം ബാണൈഃ സർവതഃ പ്രദ്രുതം ദിശഃ॥ 8-84-19 (59214) സശ്വാപദാ മൃഗഗണാ ദാവാഗ്നിത്രാസിതാ യഥാ। കുരവഃ പര്യവർതന്ത നിർദഗ്ധാഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-84-20 (59215) ഉത്സൃജ്യ ച മഹാബാഹും ഭീമസേനം തഥാ രണേ। ബലം കുരൂണാമുദ്വിഗ്നം സർവമാസീത്പരാങ്മുഖം॥ 8-84-21 (59216) തതഃ കുരുഷു ഭഗ്നേഷു ബീഭത്സുരപരാജിതഃ। ഭീമസേനം സമാസാദ്യ മുഹൂർതം സോഽഭ്യവർതത॥ 8-84-22 (59217) സമാഗംയ ച ഭീമേന മന്ത്രയിത്വാ ച ഫൽഗുനഃ। വിശല്യമരുജം ചാസ്മൈ കഥയിത്വാ യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-84-23 (59218) ഭീമസേനാഭ്യനുജ്ഞാതസ്തതഃ പ്രായാദ്ധനഞ്ജയഃ। നാദന്രഥഘോഷേണ പൃഥിവീം ദ്യാം ച ഭാരത॥ 8-84-24 (59219) തതഃ പരിവൃതോ വീരൈർദശഭിഃ ശത്രുതാപനഃ। ദുഃശാസനാദവരജൈസ്തവ പുത്രൈർധനഞ്ജയഃ॥ 8-84-25 (59220) തേ തമഭ്യർദയൻബാണൈരുൽകാഭിരിവ കുഞ്ജരം। ആതതേഷ്വസനാ വീരാ നൃത്യന്ത ഇവ ഭാരത॥ 8-84-26 (59221) അപസവ്യാംസ്തു താംശ്ചക്രേ രഥേന മധുസൂദനഃ। നിയുക്താൻഹി സ താൻമേനേ യമായാശു കിരീടിനാ॥ 8-84-27 (59222) തഥാന്യേ പ്രാണദൻമൂഢാഃ പരാങ്മുഖമിവാർജുനം॥ 8-84-28 (59223) തേഷാം നാനദതാം കേതൂനശ്വാംശ്ചാപാനി സാരഥീൻ। നാരാചൈരർധചന്ദ്രൈശ്ച ക്ഷിപ്രം പാർഥോ ന്യകൃന്തത॥ 8-84-29 (59224) *അഥാന്യൈർദശഭിർഭല്ലൈഃ ശിരാംസ്യേഷാമപാതയത്। രോഷസംരക്തനേത്രാണി സന്ദഷ്ടൌഷ്ഠാനി ഭൂതലേ॥ 8-84-30 (59225) തേഷാം വക്രാണി വിബഭുർവ്യോംനി താരാഗണാ ഇവ॥ 8-84-31 (59226) താംസ്തു ഭല്ലൈർമഹാവേഗൈർദശഭിർദശ കൌരവാൻ। രുക്മാംഗദാവ്രുക്മപുംഖൈർഹത്വാ പ്രായാദമിത്രഹാ॥ ॥ 8-84-32 (59227) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചതുരശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 84 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-84-* അത്രാർജുനകൃതം ദശധൃതരാഷ്ട്രപുത്രഹനനം വിചാരണീയം। 8-84-17 വിനിർദഹന്നിത്യത്രാഡഭാവ ആഷേഃ॥ 8-84-84 ചതുരശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 085

॥ ശ്രീഃ ॥

8.85. അധ്യായഃ 085

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-85-0 (59228) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-85-0x (5044) തമായാന്തം മഹാവേഗൈരശ്വൈഃ കപിവരധ്വജം। യുദ്ധായാഭ്യദ്രവന്ദീരാഃ കുരൂണാം നവതീം രഥാഃ॥ 8-85-1 (59229) കൃത്വാ സംശപ്തകാ ഘോരം ശപഥം പാരലൌകികം। പരിവവ്രുർനരവ്യാഘ്രാ നരവ്യാഘ്രം രണേഽർജുനം॥ 8-85-2 (59230) കൃഷ്ണഃ ശ്വേതാൻമഹാവേഗാനശ്വാൻകാഞ്ചനഭൂഷണാൻ। മുക്താജാലപ്രതിച്ഛന്നാൻപ്രൈഷീത്കർണരഥം പ്രതി॥ 8-85-3 (59231) പ്രേക്ഷ്യ കർണരഥം യാന്തമരിഘ്നം തം ധനഞ്ജയം। ബാണവർഷൈരഭിഘ്നന്തഃ സംശപ്തകഗണാ യയുഃ॥ 8-85-4 (59232) ത്വരമാണാംസ്തു താൻസർവാൻസസൂതേഷ്വസനധ്വജാൻ। ജഘാന നവതിം വീരാനർജുനോ നിശിതൈഃ ശരൈഃ॥ 8-85-5 (59233) തേഽപതന്ത ഹതാ ബാണൈർനാനാരൂപൈഃ കിരീടിനാ। വിമാനേഭ്യഃ സുകൃതിനഃ സ്വർഗാത്പുണ്യക്ഷയേ യഥാ॥ 8-85-6 (59234) തതഃ സരഥനാഗാശ്വാഃ കുരവഃ കുരുസത്തമം। നിർഭയാ ഭരതശ്രേഷ്ഠമഭ്യവർതന്ത ഫൽഗുനം॥ 8-85-7 (59235) തദായസ്തമനുഷ്യാശ്വമുദീർണവരവാരണം। പുത്രാണാം തേ മഹാസൈന്യം സമരൌത്സീദ്ധനഞ്ജയം॥ 8-85-8 (59236) ശക്ത്യൃഷ്ടിതോമരപ്രാസൈർഗദാനിസ്ത്രിംശസായകൈഃ। പ്രാച്ഛാദയൻമഹേഷ്വാസാഃ കുരവഃ കുരുനന്ദനം॥ 8-85-9 (59237) താമന്തരിക്ഷേ വിതതാം ശസ്ത്രവൃഷ്ടിം സമന്തതഃ। വ്യധമത്പാണ്ഡവോ ബാണൈസ്തമഃ സൂര്യ ഇവാംശുഭിഃ॥ 8-85-10 (59238) തതോ ംലേച്ഛാഃ സ്ഥിതാ മത്തൈസ്ത്രയോദശശതൈർഗജൈഃ। പാർശ്വതോ വ്യഹനൻപാർഥം തവ പുത്രസ്യ ശാസനാത്॥ 8-85-11 (59239) കർണിനാലീകനാരാചൈസ്തോമരപ്രാസശക്തിഭിഃ। കർപണൈർഭിണ്ഡിപാലൈശ്ച രഥസ്ഥം പാർഥമാർദയൻ॥ 8-85-12 (59240) താം ശസ്ത്രവൃഷ്ടിമതുലാം ദ്വിപസ്ഥൈഃ പ്രേഷിതാം പ്രഭുഃ। ചിച്ഛേദ നിശിതൈർഭല്ലൈരർധചന്ദ്രൈശ്ച ഫൽഗുനഃ॥ 8-85-13 (59241) അഥ താന്ദ്വിരദാൻസർവാന്നാനാലിംഗൈഃ ശരോത്തമൈഃ। സപതാകധ്വജാരോഹാൻഗിരീന്വജ്രൈരിവാഭിനത്॥ 8-85-14 (59242) തേ ഹേമപുംഖൈരിഷുഭിരർദിതാ ഹേമമാലിനഃ। ഹതാഃ പേതുർമഹാനാഗാഃ സാഗ്രിജ്വാലാ ഇവാദ്രയഃ॥ 8-85-15 (59243) തതോ ഗാണ്ഡീവനിർഘോഷോ മഹാനാസീദ്വിശാംപതേ। സ്തനതാം കൂജതാം ചൈവ മനുഷ്യഗജവാജിനാം॥ 8-85-16 (59244) കുഞ്ചരാശ്ച ഹതാ രാജന്ദദ്രുവുസ്തേ സമന്തതഃ। അശ്വാശ്ച പര്യധാവന്ത ഹതാരോഹാ ദിശോ ദശ॥ 8-85-17 (59245) രഥാ ഹീനാ നഹാരാജ രഥിഭിർവാജിഭിസ്തഥാ। ഗന്ധർവനഗരാകാരാ ദൃശ്യന്തേ സ്മ സഹസ്രശഃ॥ 8-85-18 (59246) അശ്വാരോഹാ മഹാരാജ ധാവമാനാ ഇതസ്തതഃ। തത്രതത്രൈവ ദൃശ്യന്തേ നിഹതാഃ പാർഥസായകൈഃ॥ 8-85-19 (59247) തസ്മിൻക്ഷണേ പാണ്ഡവസ്യ ബാഹ്വോർബലമദൃശ്യത। യത്സാദിനോ വാരണാംശ്ച രഥാംശ്ചൈകോഽജയദ്യുധി॥ 8-85-20 (59248) അസംയുക്താശ്ച തേ രാജൻപരിവൃത്താ രണം പ്രതി। നരാ നാഗാ രഥാശ്ചൈവ നദന്തോഽർജുനമഭ്യയുഃ॥ 8-85-21 (59249) തതസ്ത്ര്യേംഗേണ മഹതാ ബലേന ഭരതർഷഭ। ദൃഷ്ട്വാ പരിവൃതം രാജൻഭീമസേനഃ കിരീടിനം॥ 8-85-22 (59250) ഹതാവശേഷാനുത്സൃജ്യ ത്വദീയാൻകതിചിദ്രഥാൻ। ജവേനാഭ്യദ്രവദ്ഭീമോ ധനഞ്ജയരഥം പ്രതി॥ 8-85-23 (59251) തതസ്തത്പ്രാദ്രവത്സൈന്യം ഹതഭൂയിഷ്ഠമാതുരം। ദൃഷ്ട്വാഽർജുനം തദാ ഭീമമാഗതം ഭ്രാതരം പ്രതി॥ 8-85-24 (59252) ഹതാവശിഷ്ടാംസ്തുരഗാനർജുനേന മഹാബലഃ। ഭീമോ വ്യധമദശ്രാന്തോ ഗദാപാണിർമഹാഹവേ॥ 8-85-25 (59253) `ഗദാപാണിം തദാ ദൃഷ്ട്വാ ഭീമം ഭാരത ഭാരതാഃ। മേനിരേ തമനുപ്രാപ്തം ദണ്ഡപാണിമിവാന്തകം'॥ 8-85-26 (59254) കാലരാത്രിമിവാത്യുഗ്രാം നരനാഗാശ്വഭോജനാം। പ്രാകാരാട്ടപുരദ്വാരദാരണീമതിദാരുണാം॥ 8-85-27 (59255) ഗദാം തുരഗനാശായ ത്വരൻഭീമോ വ്യവാസൃജത്। സാ ജഘാന ബഹൂനശ്വാനശ്വാരോഹാംശ്ച മാരിഷ॥ 8-85-28 (59256) കാംസ്യായസതനുത്രാംശ്ച നരാനശ്വാംശ്ച പാണ്ഡവഃ। പോഥയാമാസ ഗദയാ സശബ്ദം തേഽപതൻഹതാഃ॥ 8-85-29 (59257) ദന്തൈർദശന്തോ വസുധാം ശേരതേ ക്ഷതജോക്ഷിതാഃ। ഭഗ്നമൂർധാസ്ഥിചരണാഃ ക്രവ്യാദഗണഭോജനാഃ॥ 8-85-30 (59258) അസൃങ്മാംസവസാഭിശ്ച തൃപ്തിമഭ്യാഗതാ ഗദാ। അസ്ഥീന്യപ്യശ്നതീ തസ്ഥൌ കാലരാത്രീവ ദുർദൃശാ॥ 8-85-31 (59259) സഹസ്രാണി ദശാശ്വാനാം ഹത്വാ പത്തീംശ്ച ഭൂയസഃ। ഭീമോഽഭ്യധാവത്സങ്ക്രുദ്ധോ ഗദാപാണിരിതസ്തതഃ॥ 8-85-32 (59260) ഗദാപാണിം തതോ ഭീമം ദൃഷ്ട്വാ ഭാരത താവകാഃ। മേനിരേ സമനുപ്രാപ്തം കാലദൺ·ഡോദ്യതം യമം॥ 8-85-33 (59261) സ മത്ത ഇവ മാതംഗഃ സങ്ക്രുദ്ധഃ പാണ്ഡുനന്ദനഃ। പ്രവിവേശ ഗജാനീകം മകരഃ സാഗരം യഥാ॥ 8-85-34 (59262) വിഗാഹ്യ ച ഗജാനീകം പ്രഗൃഹ്യ മഹതീം ഗദാം। ക്ഷണേന ഭീമഃ സങ്ക്രുദ്ധസ്തന്നിന്യേ യമസാദനം॥ 8-85-35 (59263) ഗജാൻസകങ്കടാൻമത്താൻസാരോഹാൻസപതാകിനഃ। പതതഃ സമപശ്യാമ സപക്ഷാൻപർവതാനിവ॥ 8-85-36 (59264) ഹത്വാ തു തദ്ഗജാനീകം ഭീമസേനോ മഹാബലഃ। പുനഃ സ്വരഥമാസ്ഥായ പൃഷ്ഠതോഽർജുനമഭ്യയാത്॥ 8-85-37 (59265) തതഃ പരാങ്മുഖീഭൂതം നിരുത്സാഹം ബലം തവ। തദാനീം തു മഹാരാജ പ്രായശഃ ശസ്ത്രവേഷ്ടിതം॥ 8-85-38 (59266) വിലംബമാനം തത്സൈന്യഭപ്രഗൽഭമവസ്ഥിതം। ദൃഷ്ട്വാ പ്രാച്ഛാദയദ്ബാണൈരർജുനഃ ശസ്ത്രവൃഷ്ടിഭിഃ॥ 8-85-39 (59267) നരാശ്വരഥമാതംഗാ യുധി ഗാണ്ഡീവധന്വനാ। ശരവ്രാതൈശ്ചിതാ രേജുഃ കദംബാ ഇവ കേസരൈഃ॥ 8-85-40 (59268) തതഃ കുരുണാമഭവദാർതനാദോ മഹാന്നൃപ। നരാശ്വനാഗാസുഹനാന്ദൃഷ്ട്വാ ബാണാൻകിരീടിനഃ॥ 8-85-41 (59269) ഹാഹാകൃതം ഭൃശം ത്രസ്തം ലീയമാനം പരസ്പരം। അലാതചക്രവത്സൈന്യം തദാ ബഭ്രാമ താവകം॥ 8-85-42 (59270) തതോഽർജുനശരധ്വസ്തം കുരൂണാം സുമഹദ്ബലം। ന ഹ്യത്രാസീദനിർഭിന്നോ രഥഃ സാദീ ഹയോ ഗജഃ॥ 8-85-43 (59271) ആദീപ്തമിവ തത്സൈന്യം ശരൈശ്ഛിന്നതനുച്ഛദം। ആസീത്സ്വശോണിതക്ലിന്നം രൌദ്രം നഷ്ടം വിശാംപതേ॥ 8-85-44 (59272) തത്സൈന്യം ഹതഭൂയിഷ്ഠമാഹതം നിശിതൈഃ ശരൈഃ। ന ജഹൌ സമരം പ്രാപ്യ ഫൽഗുനം ശത്രുതാപനം॥ 8-85-45 (59273) തത്രാദ്ഭുതമപശ്യാമ കൌരവാണാം പരാക്രമം। വധ്യമാനോഽപി യത്പാർഥം ന ജഹൌ ഭരതർഷഭ॥ 8-85-46 (59274) തം ദൃഷ്ട്വാ വിക്രമം തസ്യ കുരവഃ സവ്യസാചിനഃ। നിരാശാഃ സമപദ്യന്ത സർവേ കർണസ്യ ജീവിതേ॥ 8-85-47 (59275) അവിഷഹ്യം തു പാർഥസ്യ ശരസംസ്പർശമാഹവേ। മത്വാ ന്യവർതൻകുരവോ ജിതാ ഗാണ്ഡീവധന്വനാ॥ 8-85-48 (59276) തേ ഹിത്വാ സമരേ പാർഥം വധ്യമാനാശ്ച സായകൈഃ। പ്രദുദ്രുവുർദിശോ ഭീതാശ്ചുക്രുശുശ്ചാപി സൂതജം॥ 8-85-49 (59277) താന്വിദ്രാവയതേ പാർഥഃ കിരഞ്ശരശതാൻബഹൂൻ। ഹർഷയൻപാണ്ഡവീം സേനാം രാജാനം ച യുധിഷ്ഠിരം॥ 8-85-50 (59278) പുത്രാസ്തവ മഹാരാജ ജഗ്മുഃ കർണരഥം പ്രതി। അഗാധേ മജ്ജതാം തേഷാം ദ്വീപഃ കർണോഽഭവത്തദാ॥ 8-85-51 (59279) കുരവോ ഹി മഹാരാജ നിർവിഷാഃ പന്നഗാ ഇവ। കർണമേവോപലീയന്ത ഭയാദ്ഗാണ്ഡീവഘന്വനഃ॥ 8-85-52 (59280) യഥാ സർവാണി ഭൂതാനി മൃത്യോർഭീതാനി മാരിഷ। ഉപലീയന്തി സന്ത്രാസാദ്ധർമം ലോകപരായണം॥ 8-85-53 (59281) തഥാ കർണം മഹേഷ്വാസം പുത്രാസ്തവ നരാധിപ। ഉപാലീയന്ത സന്ത്രാസാത്പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-85-54 (59282) താഞ്ശോണിതപരിക്ലിന്നാന്വിഷമസ്ഥാഞ്ശരാതുരാൻ। മാ ഭൈഷ്ടേത്യബ്രവീത്കർണോ ഭീതാനാവിഷ്ടചേതസഃ॥ 8-85-55 (59283) സംഭഗ്നം ഹി ബലം ദൃഷ്ട്വാ ബലാത്പാർഥേന താവകം। ധനുർവിസ്ഫാരയൻകർണസ്തസ്ഥൌ ശത്രുജിഘാംസയാ॥ 8-85-56 (59284) താൻപ്രദ്രുതാൻകുരൂന്ദൃഷ്ട്വാ കർണഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ। സഞ്ചിന്തയിത്വാ പാർഥസ്യ വധേ ദധ്രേ മനഃ ശ്വസൻ॥ 8-85-57 (59285) വിസ്ഫാര്യ സുമഹച്ചാപം തതശ്ചാധിരഥിർവൃഷഃ। പാഞ്ചാലാൻപുനരാധാവത്പശ്യതഃ സവ്യസാചിനഃ॥ 8-85-58 (59286) തതഃ ക്ഷണേന ക്ഷിതിപാഃ ക്ഷതജപ്രതിമേക്ഷണാഃ। ശരൌഘൈശ്ഛാദയാമാസുർമഹാമേഘാ ഇവാചലം॥ 8-85-59 (59287) തതഃ ശരസഹസ്രാണി കർണമുക്താനി മാരിഷ। പാഞ്ചാലാനാം ഹരത്പ്രാണാംസ്തമാംസീവ തമോനുദഃ॥ 8-85-60 (59288) മഹദാസീത്തദാ യുദ്ധം പാഞ്ചാലാനാം മഹാമതേ। വധ്യതാം സൂതപുത്രേണ മിത്രാർഥേ മിത്രഗൃദ്ധിനാ॥ ॥ 8-85-61 (59289) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ പഞ്ചാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 85 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-85-12 മുസലൈർഭിന്ദിപാലൈശ്ച ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-85-85 പഞ്ചാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 086

॥ ശ്രീഃ ॥

8.86. അധ്യായഃ 086

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കലയുദ്ധം॥ 1 ॥ ഭീമദുഃശാസനയോഃ സമാഗമഃ സംവാദശ്ച॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-86-0 (59290) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-86-0x (5045) തതഃ കർണഃ കുരുഷു പ്രദ്രുതേഷു വരൂഥിനാ ശ്വേതഹയേന രാജൻ। പാഞ്ചാലപുത്രാന്വ്യധമത്സൂതപുത്രോ മഹേഷുമിർവാത ഇവാഭ്രസംഘാൻ॥ 8-86-1 (59291) സൂതം രഥാദഞ്ജലികൈർനിപാത്യ ജഘാന ചാശ്വാഞ്ജനമേജയസ്യ। ശതാനീകം സുതസോമം ച ഭല്ലൈ-- രവാകിരദ്ധനുഷീ ചാപ്യകൃന്തത്॥ 8-86-2 (59292) ധൃഷ്ടദ്യുംനം നിർബിഭേദാഥ ഷഡ്ഭി-- ർജഘാനാശ്വാന്ദക്ഷിണാംസ്തസ്യ സംഖ്യേ। ഹത്വാ ചാശ്വാൻസാത്യകേഃ സൂതപുത്രഃ കൈകേയപുത്രം ന്യവധീദ്വിശോകം॥ 8-86-3 (59293) തമഭ്യധാവന്നിഹതേ കുമാരേ സേനാപതിഃ കൈകയോ മിത്രവർമാ। ശരൈർവിധുന്വൻഭൃശമുഗ്രവേഗൈഃ കർണാത്മജം ചാപ്യഹനത്സുദേവം॥ 8-86-4 (59294) തസ്യാർധചന്ദ്രൈസ്ത്രിഭിരുച്ചകർത പ്രഹസ്യ ബാഹൂ ച ശിരശ്ച കർണഃ। സ സ്യന്ദനാദ്ഗാമഗമദ്ഗതാസുഃ പരശ്വഥൈഃ സാല ഇവാവരുഗ്ണഃ॥ 8-86-5 (59295) ഹതാശ്വമഞ്ജോഗമിഭിഃ സുഷേണഃ ശിനിപ്രവീരം നിശിതൈഃ പൃഷത്കൈഃ। പ്രച്ഛാദ്യ നൃത്യന്നിവ കർണപുത്രഃ ശൈനേയബാണാഭിഹതഃ പപാത॥ 8-86-6 (59296) പുത്രേ ഹതേ ക്രോധപരീതയേതാഃ കർണഃ ശിനീനാം പ്രവരം ജിഘാംസുഃ। ഹതോഽസി ഹേ സാത്യക ഇത്യുദീര്യ വ്യവാസൃജദ്ബാണമമിത്രസാഹം॥ 8-86-7 (59297) തമസ്യ ചിച്ഛേദ ശരം ശിഖണ്ഡീ ത്രിഭിസ്ത്രിഭിശ്ച പ്രതുതോദ കർണം। ശിഖണ്ഡിനഃ കാർമുകം ച ധ്വജം ച ച്ഛിത്ത്വാ ക്ഷുരാഭ്യാം ന്യഹനത്സുജാതഃ॥ 8-86-8 (59298) ശിഖണ്ഡിനം ഷഡ്ഭിരവിധ്യദുഗ്രോ ധാർഷ്ടദ്യുംനേഃ സ ശിരശ്ചോച്ചകർത। തതോഽഭിനത്സുതസോമം ക്ഷുരേണ സുസംഝിതേനാധിരഥിർമഹാത്മാ॥ 8-86-9 (59299) അഥാക്രന്ദേ തുമുലേ വർതമാനേ ധാർഷ്ടദ്യുംനേ നിഹതേ തത്ര കൃഷ്ണഃ। അപാഞ്ചാല്യം ക്രിയതേ യാഹി പാർഥ കർണം ജഹീലാബ്രവീദ്രാജസിംഹ॥ 8-86-10 (59300) തതഃ പ്രഹസ്യാശു നരപ്രവീരോ രഥം രഥേനാധിരഥേർജഗാമ। ഭയേ തേഷാം ത്രാണമിച്ഛൻസുബാഹു-- രഭ്യാഹതാനാം രഥയൂഥപേന॥ 8-86-11 (59301) തതോഽപരേ ഭാരത ദുഷ്പ്രകംപ്യാഃ പാഞ്ചാലാനാം രഥസംഘാഃ സമേതാഃ। പ്രതിശ്രിതാ ഹ്യന്തരിക്ഷേ ഗ്രഹാഭാ ധനുഃപ്രവീരാസ്തു രഥപ്രവീരാഃ॥ 8-86-12 (59302) വിസ്ഫാര്യ ഗാണ്ഡീവമഥോഗ്രഘോഷം ജ്യയാ സമാഹത്യ തലേ ഭൃശം ച। ബാണാന്ധകാരം സഹസൈവ കൃത്വാ ജഘാന നാഗാശ്വരഥധ്വജാംശ്ച॥ 8-86-13 (59303) [പ്രതിശ്രുതഃ പ്രാചരദന്തരിക്ഷേ ഗുഹാ ഗിരീണാമപതന്വയാംസി। യൻമണ്ഡലജ്യേന വിജൃംഭമാണോ രൌദ്രേ മുഹൂർതേഽഭ്യപതത്കിരീടീ॥] 8-86-14 (59304) തം ഭീമസേനോഽനുയയൌ രഥേന പൃഷ്ഠേ രക്ഷൻപാണ്ഡവമേകവീരഃ। തൌ രാജപുത്രൌ ത്വരിതൌ രഥാഭ്യാം കർണായ യാതാവരിഭിർവിഷക്തൌ॥ 8-86-15 (59305) തത്രാന്തരേ സുമഹാൻസൂതപുത്ര-- ശ്ചക്രേ യുദ്ധം സോമകാൻസംപ്രമഥ്യ। രഥാശ്വമാതംഗണാഞ്ജഘാന പ്രച്ഛാദയാമാസ ശരൈർദിശശ്ച॥ 8-86-16 (59306) തമുത്തമൌജാ ജനമേജയശ്ച ക്രുദ്ധൌ യുധാമന്യുശിഖണ്ഡിനൌ ച। കർണം ബിഭേദുഃ സഹിതാഃ പൃഷത്കൈഃ സന്നർദമാനാഃ സഹ പാർഷതേന॥ 8-86-17 (59307) തേ പഞ്ച പാഞ്ചാലരഥാഃ സമേതാ വൈകർതനം കർണമഭിദ്രവന്തഃ। തസ്മാദ്രഥാച്ച്യാവയിതും ന ശേകു-- ർധൈര്യാത്കൃതാത്മാനമിവേന്ദ്രിയാർഥാഃ॥ 8-86-18 (59308) തേഷാം ധനൂംഷി ധ്വജവാജിസൂതാം-- സ്തൂർണം പതാകാശ്ച നികൃത്യ ബാണൈഃ। താൻപാഞ്ചാലാനഭ്യഹനത്പൃവത്കൈഃ കർണസ്തതഃ സിംഹ ഇവോന്നനാദ॥ 8-86-19 (59309) തസ്യാസ്യതസ്താനഭിനിഘ്നതശ്ച ജ്യാബാണഹസ്തസ്യ ധനുഃസ്വേനന। സാദ്രിദ്രുമാ സ്യാത്പൃഥിവീ വിശീർണേ-- ത്യതീവ മത്വാ ജനതാ വ്യപീദത്॥ 8-86-20 (59310) സ ശക്രചാപപ്രതിമേന ധന്വനാ ഭൃശായതേനാധിരഥിഃ ശരാൻസൃജൻ। ബഭൌ രണേ ദീപ്തമരീചിമണ്ഡലോ യഥാംശുമാലീ പരിവേഷവാംസ്തഥാ॥ 8-86-21 (59311) ശിഖണ്ഡിനം ദ്വാദശഭിഃ പരാഭിന-- ച്ഛിതൈഃ ശരൈഃ ഷഡ്ഭിരഥോത്തമൌജസം। ത്രിഭിര്യുധാമന്യുമവിധ്യദാശുഗൈ-- സ്ത്രിഭിസ്ത്രിഭിഃ സോമകപാർഷതാത്മജൌ॥ 8-86-22 (59312) പരാജിതാഃ പഞ്ച മഹാരഥാസ്തു തേ മഹാഹവേ സൂതസുതേന മാരിഷ। നിരുദ്യമാസ്തസ്ഥുരമിത്രനന്ദനാ യഥേന്ദ്രിയാർഥാത്മവതാ പരാജിതാഃ॥ 8-86-23 (59313) നിമജ്ജതസ്താനഥ കർണസാഗരേ വിപന്നനാവോ വണിജോ യഥാർണവേ। ഉദ്ദധ്രിരേ നൌഭിരിവാർണവാദ്രഥൈഃ സുകൽപിതൈർദ്രൌപദിജാഃ സ്വമാതുലാൻ॥ 8-86-24 (59314) തതഃ ശിനീനാമൃഷഭഃ ശിതൈഃ ശരൈ-- ർനികൃത്യ കർണപ്രഹിതാനിഷൂന്വഹൂൻ। വിദാര്യ കർണം നിശിതൈരയസ്മയൈ-- സ്തവാത്മജം ജ്യേഷ്ഠമവിധ്യദഷ്ടമിഃ॥ 8-86-25 (59315) കൃപോഽഥ ഭോജശ്ച തവാത്മജസ്തഥാ സ്വയം ച കർണോ നിശിതൈരതാഡയത്। സ തൈശ്ചതുർഭിര്യുയുധേ യദൂത്തമോ ദിഗീശ്വരൈർദൈത്യപതിര്യഥാ തഥാ॥ 8-86-26 (59316) സമാതതേനേഷ്വസനേന കൂജതാ മഹാസ്വനേനാശനിപാതദീധിതിഃ। ബഭൂവ ദുർധർഷതരഃ സ സാത്യകിഃ ശരന്നഭോമധ്യഗതോ യഥാ രവിഃ॥ 8-86-27 (59317) പുനഃ സമാസ്ഥായ രഥാൻസുദംശിതാഃ ശിനിപ്രവീരം ജുഗുപുഃ പരന്തപാഃ। സമേത്യ പാഞ്ചാലമഹാരഥാ രണേ മരുദ്രണാഃ ശക്രമിവാരിനിഗ്രഹേ॥ 8-86-28 (59318) തതോഽഭവദ്യുദ്ധമതീവ ദാരുണം തവാഹിതാനാം തവ സൈനികൈഃ സഹ। രഥാശ്വമാതംഗവിനാശനം തഥാ യഥാ സുരാണാമസുരൈഃ പുരാഽഭവത്॥ 8-86-29 (59319) രഥാ ദ്വിപാ വാജിപദാതയസ്തഥാ ഭ്രമന്തി നാനാവിധശസ്ത്രവേഷ്ടിതാഃ। പരസ്പരേണാഭിഹതാശ്ച ചസ്ഖലു-- ർവിനേദുരാർതാ വ്യസവോഽപതംസ്തഥാ॥ 8-86-30 (59320) തഥാഗതം ഭീമമഭീസ്തവാത്മജഃ സസാര രാജാവരജഃ കിരഞ്ശരൈഃ। തമഭ്യധാവത്ത്വരിതോ വൃകോദരോ മഹാരുരും സിംഹ ഇവാഭിപേദിവാൻ॥ 8-86-31 (59321) തതസ്തയോര്യുദ്ധമതീവ ദാരുണം പ്രദീവ്യതോഃ പ്രാണദുരോദരം ദ്വയോഃ। പരസ്പരേണാഭിനിവിഷ്ടരോഷയോ-- രുദഗ്രയോഃ ശംബരശക്രയോര്യഥാ॥ 8-86-32 (59322) ശരൈഃ ശരീരാർതികരൈഃ സുതേജനൈ-- ർനിജഘ്നതുസ്താവിതരേതരം ഭൃശം। സകൃത്പ്രഭിന്നാവിവ വാസിതാന്തരേ മഹാഗജൌ ദോർഭിരദീനഘാതിനൌ॥ 8-86-33 (59323) ആലോക്യ തൌ ചൈവ പരസ്പരം തതഃ സമം ച ശൂരൌ ച സസാരഥീ തദാ। ഭീമോഽബ്രവീദ്യാഹി ദുഃശാസനായ ദുഃശാസനോ യാഹി വൃകോദരായ॥ 8-86-34 (59324) തയോ രഥൌ സാരഥിസംപ്രചോദിതൌ സമം രഥൌ തൌ മഹസാ സമീയതുഃ। നാനായുധച്ഛത്രപതാകികാധ്വജൌ ദിവീവ പൂർവം ബലശക്രയോ രണേ॥ 8-86-35 (59325) ഭീമ ഉവാച। 8-86-36x (5046) ദിഷ്ട്യാഽസി ദുഃശാസന അദ്യ ദൃഷ്ടഃ ക്ഷണം പ്രതീച്ഛേ സഹവൃദ്ധി മൂലം। ചിരോദിതം യൻമയാ തേ സഭായാം കൃഷ്ണാഭിമർശേന ഗൃഹാണ മത്തഃ॥ 8-86-36 (59326) സ ഏവമുക്തസ്തു തതോ മഹാത്മാ ദുഃശാസനോ വാക്യമുവാച വീരഃ। സർവം സ്മരന്നേവ വിസംസ്മരാമി ഉദീര്യമാണം ശൃണു ഭീമസേന॥ 8-86-37 (59327) സ്മരാമി ചാത്മപ്രഭവം ചിരായ യജ്ജാതുഷേ വേശ്മനി രാത്ര്യഹാനി। വിശ്വാസഹീനാ മൃഗയാം ചരന്തോ വസന്തി സർവത്ര നിരാകൃതാസ്തു॥ 8-86-38 (59328) മഹാഭയം രാത്ര്യഹാനി സ്മരന്ത-- സ്തഥോപഭോഗാച്ച സുഖാച്ച ഹീനാഃ। വനേഷ്വടന്തോ ഗിരിഗഹ്വരാണി പാഞ്ചാലരാജസ്യ പുരം പ്രവിഷ്ടാഃ॥ 8-86-39 (59329) മായാം യൂയം കാമപി സംപ്രവിഷ്ടാ യതോ വൃതഃ കൃഷ്ണയാ ഫൽഗുനോ വഃ। സംഭൂയ പാപൈസ്തദനാര്യവൃത്തം കൃതം തദാ മാതൃകൃതാനുരൂപം॥ 8-86-40 (59330) ഏകാ വൃതാ പഞ്ചഭിഃ സാഭിപന്നാ। ഹ്യലജ്ജമാനേശ്ച പരസ്പരസ്യ। സ്മരേ സഭായാം സുബലാത്മജേന ദാസീകൃതാ യത്സഹ കൃഷ്ണയാ ച॥ 8-86-41 (59331) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-86-42x (5047) ഇത്യേവമുക്തസ്തു തവാത്മജേന പാണ്ഡോഃ സുതഃ കോപവശം ഭൃശം ധനുഃ ക്ഷുരാഭ്യാം ധ്വജമേവ ചാച്ഛിനത്। ലലാടമപ്യസ്യ ബിഭേദ പത്രിണാ 8-86-42 (59332) ശിരശ്ച കായാത്പ്രജഹാര സാരഥേഃ॥ സ രാജപുത്രോഽന്യദവാപ്യ കാർമുകം വൃകോദരം ദ്വാദശഭിഃ പരാഭിനത്। സ്വയം നിയച്ഛംസ്തുരഗാനജിഹ്മഗൈഃ 8-86-43 (59333) ശരൈശ്ച ഭീമം പുനരപ്യവീവൃഷത്॥ ॥ 8-86-44 (59334) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷഡശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 86 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-86-14 പ്രതിശ്രുതഃ പ്രതിസ്വനഃ॥ 8-86-86 ഷഡശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 087

॥ ശ്രീഃ ॥

8.87. അധ്യായഃ 087

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ഭീമേന രാജ്ഞാം സമക്ഷം ദുഃശാസനവക്ഷസോ രക്തപാനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-87-0 (59335) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-87-0x (5048) സര രാജപുത്രേണ സമാർച്ഛദുഗ്ര-- ദുഃശാസനേന നികൃതോ നികൃത്യാ॥ 8-87-1 (59336) തത്രാകരോദ്ദുഷ്കരം രാജപുത്രോ ദുഃശാസനഃ കുരുവീരോ മഹാത്മാ। യദ്ഭീമസേനം പ്രതിയോധയദ്രണേ ജംഭോ യഥാ ശക്രമുദാരവീര്യം॥ 8-87-2 (59337) ധനുച്ഛിത്ത്വാ ഭീമസേനസ്യ സംഖ്യേ ഷഡ്ഭിഃ ശരൈഃ സാരഥിമഭ്യവിധ്യത്। തതോഽവിധ്യത്ത്രിംശതാ ഭീമസേനം വരേഷുഭിർവന്യമിവ ദ്വിപേന്ദ്രം॥ 8-87-3 (59338) സ കാർമുകം ഗൃഹ്യ തു ഭാരസാധനം ഭീമസ്തദാ രാജപുത്രം ഹ്യവിധ്യത്। പഞ്ചാശതൈർബാണഗണൈഃ സ്തനാനന്തരേ തോത്രൈര്യഥാ തീവ്രവേഗം ദ്വിപേന്ദ്രം॥ 8-87-4 (59339) തതസ്തു രാജന്വിരഥം മഹാത്മാ ദുഃശാസനോ ഭീമസേനം ചകാര। നിഹത്യ സംഖ്യേ ചതുരോഽസ്യ ബാഹാ-- ഞ്ഛിത്ത്വാ രഥേഷാം പുനരേവ ചാക്ഷിപത്॥ 8-87-5 (59340) തതഃ ക്ഷിതിസ്വോ ഹ്യബരുഹ്യ യാനാ-- ദ്വൃകോദരോ മദയാ തസ്യ വാഹാൻ। യമക്ഷയം പ്രേഷയിത്വാ മഹാത്മാ രഥം സമാകർപത രാജസൂനോഃ॥ 8-87-6 (59341) തസ്മാദവപ്ലുത്യ രഥാത്സസർജ ദുഃശാസനസ്തോമരമുഗ്രവേഗം। സ തേന വിദ്ധോ ഹ്യുരസി ഹ്യപ്രമേയോ ഗദാം തസ്മൈ വിസസർജാപ്രമേയാം॥ 8-87-7 (59342) തതഃ ക്രോധാദ്ഭീമസേനഃ കൃതാനി സർവാണി ദുഃഖാന്യനുസംസ്മരന്വൈ। സംസ്മൃത്യ സംസ്മൃത്യ തഥാ പ്രതിജ്ഞാ-- മുഗ്രാമസൌ രാജപുത്രൌ വ്യഷീദത്॥ 8-87-8 (59343) സഞ്ചിന്തിതം രോഷമതീവ വേഗാ- ത്ത്രയോദശാബ്ദം പുരുഷപ്രവീരഃ। പ്രഗൃഹ്യ വജ്രാശനിതുല്യവേഗാം ഗദാം കരേണാഥ വൃകോദരോ രുഷാ॥ 8-87-9 (59344) നിപാതയിത്വാ പൃഥിവീതലേ ഭൃശം സ താജയാമാ വൃകോദരോ ബലീ। അതീവ സന്താഡിതഭിന്നഗാത്രോ ദുഃശാസനോ വൈ നിപപാത ഭൂമൌ॥ 8-87-10 (59345) ആക്രംയ കണ്ഠേ യുധി രാജപുത്രം സംരക്തനേത്രോ ഹ്യബ്രവീദ്ധാർതരാഷ്ട്രം। തദ്ബ്രൂഹി കിം ത്വം പരിമാർഗമാണോ ഹ്യസ്മാൻപരാഭൂയ ഇഹാഗതഃ പുനഃ॥ 8-87-11 (59346) ദിദീപയംസ്തദ്ഭൃശദീപിതം മേ ചിരാർജിതം രോഷമതിപ്രദീപ്തം। മധു പ്രപാസ്യേ തവ കോഷ്ടഭാജനാ-- ദിത്യബ്രവീദ്ഭീമസേനസ്തരസ്വീ॥ 8-87-12 (59347) ദുഃശാസനം കണ്ഠദേശേ പ്രമൃദ്രം-- സ്തതഃ ക്രൂരം ഭീമസേനശ്ചകാര। കതം വ്യംസയിത്വാ സഹസാ സസാര ബലാദസൌ ധാർതരാഷ്ട്രസ്തരസ്വീ॥ 8-87-13 (59348) ഭീമോഽഭിദുദ്രാവ സുതം ത്വദീയം സപത്രതാം ദർശയന്ധാർതരാഷ്ട്രേ। മൃഗം മുഹുഃ സിംഹശിശുര്യഥാ വനേ തഥാശ്വഭിദ്രുത്യ മഹാബലം ബലീ॥ 8-87-14 (59349) നിഗൃഹ്യ ചൈനം പരമേണ കർമണാ ഉത്ക്ഷിപ്യ ചോത്ക്ഷിപ്യ ച തൂർണമേനം। ഭൂമൌ തദാ നിഷ്പിപേഷാഥ വീര അസിം വികോശം വിമലം ചകാര॥ 8-87-15 (59350) തം പാതയിത്വാ തു വൃകോദരോഽഥ ജഗർജ ഹർഷേണ വിനാദയന്ദിശഃ। നാദേന തേനാഖിലപാർശ്വവർതിനോ മൂർച്ഛാകുലാഃ പതിതാസ്ത്വാജമീഢ॥ 8-87-16 (59351) ദുഃശാസനം തത്ര സമീക്ഷ്യ രാജ-- ൻഭീമോ മഹാബാഹുരചിന്ത്യകർമാ। സ്മൃത്വാ ച കേശഗ്രഹണം ച ദേവ്യാ വസ്ത്രാപഹാരം ച രജസ്വലായാഃ॥ 8-87-17 (59352) അനാഗസോ ഭർതൃപരാങ്മുഖായാ ദുഃഖാനി ദത്താന്യപി വിപ്രചിന്ത്യാ। ജജ്വാല കോപാദഥ ഭീമസേന ആജ്യപ്രസിക്തോ ഹി യഥാ ഹുതാശഃ॥ 8-87-18 (59353) തത്രാഹ കർണം ച സുയോധനം ച കൃപം ദ്രൌണിം കൃതവർമാണമേവ। നിഹൻമി ദുഃശാസനമദ്യ പാപം സംരക്ഷ്യതാമദ്യ സമസ്തയോധാഃ॥ 8-87-19 (59354) ഇത്യേവമുക്ത്വാ സഹസാഭ്യധാവ-- ന്നിഹന്തുകാമോഽതിബലസ്തരസ്വീ। തഥാ തു വിക്രംയ രമേ വൃകോദരോ മഹാഗജം കേസരികോ യഥൈവ। നിഗൃഹ്യ ദുഃശാസനമേകവീരഃ സുയോധനസ്യാധിരഥേഃ സമക്ഷം॥ 8-87-20 (59355) അസിം സമുദ്യംയ സിതം സുധാരം കണ്ഠേ പദാക്രംയ ച വേപമാനം। ഉവാച തദ്ഗൌരിതി യദ്ബ്രുവാണോ ഹൃഷ്ടോഽവദഃ കർണസുയോധനാഭ്യാം॥ 8-87-21 (59356) യേ രാജസൂയാവഭൃഥേ പവിത്രാ ജാതാഃ കഛാ യാജ്ഞസേന്യാ ദുരാത്മൻ। തേ പാണിനാ കതരേണാവകൃഷ്ടാ-- സ്തദ്ബ്രൂഹി ത്വാം പൃച്ഛതി ഭീമസേനഃ॥ 8-87-22 (59357) ശ്രുത്വാ തു തദ്ഭീമവചഃ സുഘോരം ദുഃശാസനോ ഭീമസേനം നിരീക്ഷ്യ। ജജ്വാല ബീമം സ തദാ സ്മയേന സംശൃണ്വതാം കൌരവസോമകാനാം। ഉക്തസ്തദാജൌ സ തഥാ സരോഷം ജഗാദ ഭീമം പരിവൃത്തനേത്രഃ॥ 8-87-23 (59358) അയം കരികരാകാരഃ പീനസ്തനവിമർദനഃ। ഗോസഹസ്രപ്രദാതാ ച ക്ഷത്രിയാന്തകരഃ കരഃ॥ 8-87-24 (59359) അനേന യാജ്ഞസേന്യാ മേ ഭീമ കേശാ വികർഷിതാഃ। പശ്യതാം കുരുമുഖ്യാനാം യുഷ്മാകം ച സഭാസദാം॥ 8-87-25 (59360) ഏവം ത്വസൌ രാജസുതം നിശംയ ബ്രുവന്തമാജൌ വിനിപീഡ്യ വക്ഷഃ। ഭീമോ ബലാത്തം പ്രതിഗൃഹ്യ ദോർഭ്യാ-- മുച്ചൈർനനാദാഥ സമസ്തയോധാൻ॥ 8-87-26 (59361) ഉവാച യസ്യാസ്തി ബലം സ രക്ഷ-- ത്വസൌ ഭവേദദ്യ നിരസ്തബാഹുഃ। ദുഃശാനം ജീവിതം പ്രോത്സൃജന്ത-- മാക്ഷിപ്യ യോധാംസ്തരസാ മഹാബലഃ॥ 8-87-27 (59362) ഏവം ക്രുദ്ധോ ഭീമസേനഃ കരേണ ഉത്പാടയാമാസ ഭുജം മഹാത്മാ। ദുഃശാസനം തേന സ വീരമധ്യേ ജഘാന വജ്രാശനിസന്നിഭേന॥ 8-87-28 (59363) കണ്ഠേ സമാക്രംയ ച വേപമാനം കൃത്വാഽനു രൂപം പരമം സുഘോരം। കാലാന്തകാഭ്യാം സദൃശം തദാനീം വിദാര്യ വക്ഷശ്ച മഹാരഥസ്യ॥ 8-87-29 (59364) ദുഃശാസനസ്യ നിപുശാസനസ്യ ഉദ്ധൃത്യ വക്ഷഃ പതിതസ്യ ഭൂമൌ। തതോഽപിബച്ഛോണിതമസ്യ കോഷ്ണ-- മാസ്വാദ്യ ചാസ്വാദ്യ ച വീക്ഷമാണഃ॥ 8-87-30 (59365) ക്രുദ്ധഃ പ്രഹൃഷ്ടോ നിജഗാദ വാക്യം സ്തന്യസ്യ മാതുഃ പയസോഽമൃതസ്യ। മാധ്വീകജസ്യേവ രസസ്യ തസ്യ മധോശ്ച പാനാദ്യവകസ്യ പാനാത്॥ 8-87-31 (59366) പയോദധിഭ്യാം മഥിതാച്ച മുഖ്യാ-- ത്തഥേക്ഷുസാരസ്യ മനോഹരസ്യ। സർവേഭ്യ ഏവാഭ്യധികോ രസോഽസ്യ മതോ മമാദ്യാഹിതലോഹിതസ്യ॥ 8-87-32 (59367) ഏവം ബ്രുവാണം പുനരുത്ഥിതം ത-- മാസ്ഫോട്യ വൽഗന്തമതിപ്രഹൃഷ്ടം। യേ ഭീമസേനം ദദൃശുസ്തദാനീം പ്രായേണ തേഽപി വ്യഥിതാ നിപേതുഃ॥ 8-87-33 (59368) യേ ചാപി നാസൻപതിതാ മനുഷ്യാ-- സ്തേഷാം കരേഭ്യഃ പതിതം തു ശസ്ത്രം। ഭയാച്ച സഞ്ചുക്രുശുരസ്വരൈസ്തദാ നിമീലിതാക്ഷാ മുമുഹുശ്ച തത്ര॥ 8-87-34 (59369) യേ തത്ര ഭീമം രുധിരം പിബന്തം ദുഃശാസനസ്യ ദദൃശുഃ പ്രപന്നാഃ। നായം മനുഷ്യസ്ത്വിതി ഭാഷമാണാഃ സർവേഽപലായന്ത ഭയാഭിപന്നാഃ॥ ॥ 8-87-35 (59370) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 87 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-87-27 യോധാനാക്ഷിപ്യ ഉവാചേത്യന്വയഃ॥ 8-87-32 അഹിതസ്യ ശത്രോഃദുഃശാസനസ്യ ലോഹിതസ്യ രക്തസ്യ॥ 8-87-87 സപ്താശീതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 088

॥ ശ്രീഃ ॥

8.88. അധ്യായഃ 088

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ദുഃശാസനവധക്രോധാദാത്മനാമഭിദ്രുതദതാം തദനുജാനാം ഭീമേന വധഃ॥ 1 ॥ ദുഃശാസനാദിനിധനാദ്ബിശ്യതഃ കർണസ്യ ശല്യേന പ്രോത്സാഹനം॥ 2 ॥ സങ്കുലയുദ്ധം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-88-0 (59371) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-88-0x (5049) സ പീത്വാ രുധിരം തസ്യ ചരണൌ ഗൃഹ്യ ഭാരത। ഇത്യുച്ചൈർവചനം പ്രാഹ പ്രതിനൃത്യന്വൃകോദരഃ॥ 8-88-1 (59372) ഏഷ തേ രുധിരം തീവ്രം പിബാമി പുരുഷാദവത്। വദേദാനീം സുസംരബ്ധഃ പുനർഗൌരിതി ഗൌരിതി॥ 8-88-2 (59373) യേ ചാസ്മാൻപ്രതിനൃത്യന്തി തദാ ഗൌരിതി ഗൌരിതി। താന്വയം പ്രതിനൃത്യാമഃ പുനർഗൌരിതി ഗൌരിതി॥ 8-88-3 (59374) പ്രമാണകോട്യാം ശയനേ കാലകൂടകഭോജനം। ദംശനം ചാഹിഭിസ്തീക്ഷ്ണൈർദാഹം ജതുഗൃഹേ ച യത്॥ 8-88-4 (59375) ദ്യൂതേ ച ദോഷഭൂയസ്ത്വമരണ്യേ വസതിശ്ച യാ। ഇഷ്വസ്ത്രാണി ച സംഗ്രാമേ അനിലാനിലവേശ്മസു॥ 8-88-5 (59376) ദുഃഖാന്യേവാഭിജാനീമോ ന സുഖാനി കദാചന। ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ദൌരാത്ംയാത്സപുത്രസ്യ വയം സദാ॥ 8-88-6 (59377) ഇത്യുച്ചൈർവചനം പ്രോച്യ ജയം പ്രാപ്യ വൃകോദരഃ। പുനരേവ മഹാരാജ തവ സൈന്യമഭിദ്രവത്॥ 8-88-7 (59378) രക്താർദ്രപാണിസ്തു തതോ മഹാത്മാ ഗദാപാണിഃ കാല ഇവാന്തകാലേ। വിഭീഷയംസ്തവ പുത്രസ്യ സൈന്യ-- മിതസ്തതോ ധാവതി വാഹിനീം തേ॥ 8-88-8 (59379) തതഃ ക്ഷണാദ്ഭാരത ശൂന്യമാസീ-- ദായോധനം ഘോരതരം കുരൂണാം। യത്രാജിമധ്യേ പ്രാപിബദ്ഭീമസേനോ ദുഃശാസനസ്യ രുധിരം ക്രോധദീപ്തഃ॥ 8-88-9 (59380) സ ഹത്വാ സമരേ രാജന്രാജപുത്രം മഹാബലം। പൂർണകാമോ മദോദഗ്രഃ സിംഹോ രുരുമിവോത്കടഃ॥ 8-88-10 (59381) രുധിരാർദ്രോ മഹാരാജ വ്യശോഭത പരന്തപഃ। സപുഷ്പഃ കിംശുക ഇവ രക്തരക്തതരോ ബഭൌ॥ 8-88-11 (59382) രുധിരാക്തോ ഘോരവേഷഃ ക്രുദ്ധോ രാജന്വചോഽബ്രവീത്। ബ്രൂഹീദാനീം പാപമതേ നൃശംസ പതിതോ ഹ്യസി॥ 8-88-12 (59383) ദുഃശാസനേ യാദൃശം സംശ്രുതം ന-- സ്തദവാപ്തം പാണ്ഡവൈഃ സർവമേവ। അത്രൈവമാപ്സ്യാംയപരം ദ്വിതീയം ദുര്യോധനം യജ്ഞപശും വിശസ്യ॥ 8-88-13 (59384) ശിരോ മൃദിത്വാഽസ്യ പുനശ്ച ശാന്തിം യാസ്യാംയഹം കൌരവാണാം സമക്ഷം। യാ സാഽപതിഃ സാ സപതിർഹി ജാതാ യാസ്താഃ സപത്യോഽപതയസ്തു ജാതാഃ॥ 8-88-14 (59385) പശ്യന്തു ചിത്രം വിവിധം ഹി ലോകേ യേ വൈ തിലാഃ ഷണ്ഡതിലാ ബഭൂവുഃ। തേ ചേത്സംസിദ്ധാ നിധനം ഗതാഃ പരേ കിം ചിത്രരൂപം ബത ജീവലോകേ॥ 8-88-15 (59386) ഏതാവദുക്ത്വാ വചനം പ്രഹൃഷ്ടഃ പ്രാക്രോശദുച്ചൈ രുധിരാർദ്രവക്രഃ। നനർത ചൈവാതിബലോ മഹാത്മാ വൃത്രം നിഹത്യേവ സഹസ്രനേത്രഃ॥ 8-88-16 (59387) ദൃഷ്ട്വാ തു നൃത്യന്തമുദഗ്രവീര്യം കാലം യഥാ ത്വന്തകാലേ പ്രജാനാം। മഹദ്ഭയം ചാധിരഥിം വിവേശ ജയേ നിരാശാശ്ച സുതാസ്ത്വദീയാഃ॥ 8-88-17 (59388) ദുഃശാസനേ തു നിഹതേ പുത്രാസ്തവ മഹാരഥാഃ। മഹത്ക്രോധവിഷം വീരാ ധാരയന്തോ മഹാബലാഃ। തേ തു രാജൻമഹാവീര്യാ ഭീമം പ്രാച്ഛാദയഞ്ഛരൈഃ॥ 8-88-18 (59389) നിഷംഗീ കവചീ ഖംഗീ ദണ്ഡധാരോ ധനുർധരഃ। അലംബുർജലസന്ധശ്ച വാതവേഗസുവർചസൌ॥ 8-88-19 (59390) ഏതേ സമേത്യ സഹിതാ ഭ്രാതൃവ്യസനകർശിതാഃ। ഭീമസേനം മഹാബാഹും പീഡയാമാസുരഞ്ജസാ॥ 8-88-20 (59391) സ വധ്യമാനോ വിശിഖൈഃ സമന്താത്തൈർമഹാരഥൈഃ। ഭീമഃ ക്രോധാഭിരക്താക്ഷഃ ക്രുദ്ധഃ കാല ഇവാബഭൌ॥ 8-88-21 (59392) തതഃ പരിവൃതോ രാജന്നവഭിഃ ശത്രുതാപനൈഃ। ദുഃശാസനാദവരജൈഃ പുത്രൈസ്തവ വൃകോദരഃ॥ 8-88-22 (59393) താംസ്തു ഭല്ലൈർമഹാവേഗൈർനവഭിർനവ ഭാരത। രുക്മാംഗദാന്രുക്മപുംഖൈഃ പാർഥോ നിന്യേ യമക്ഷയം॥ 8-88-23 (59394) ഹതേഷു തവ പുത്രേഷു ബലം തദ്വിപ്രദുദ്രുവേ। പശ്യതഃ സൂതപുത്രസ്യ പാണ്ഡവസ്യ ഭയാർദിതം॥ 8-88-24 (59395) തതഃ കർണം മഹാരാജ പ്രവിവേശ മഹദ്ഭയം। ദൃഷ്ട്വാ ഭീമസ്യ വിക്രാന്തമന്തകസ്യ പ്രജാസ്വിവ॥ 8-88-25 (59396) തസ്യ ത്വാകാരഭാവജ്ഞഃ ശല്യഃ സമിതിശോഭനഃ। 8-88-26 (59397) ഉവാച വചനം കർണം പ്രാപ്തകാലം ഹിതം തദാ॥ 8-88-27 (59398) ഏതേ ദ്രവന്തി രാജാനോ ഭീമസേനഭയാർദിതാഃ। ദുര്യോധനശ്ച സംമൂഢോ ഭ്രാതൃവ്യസനകർശിതഃ॥ 8-88-28 (59399) ദുഃശാസനസ്യ രുധിരേ പീയമാനേ മഹാത്മനാ। വ്യാപന്നചേതാഃ സഹസാ ശോകോപഹതചേതനഃ॥ 8-88-29 (59400) ഉപാസതേ ത്വാമേതേ ഹി പരിവാര്യ മഹാരഥാഃ। കൃപപ്രഭൃതയഃ കർണ ഹതശേഷാഃ സഹോദരാഃ॥ 8-88-30 (59401) പാണ്ഡവാ ലബ്ധലക്ഷാശ്ച ധനഞ്ജയപുരോഗമാഃ। ത്വാമേവാഭിമുഖാഃ ശൂരാ യുദ്ധായ സമുപസ്ഥിതാഃ॥ 8-88-31 (59402) സ ത്വം പുരുഷശാർദൂല പൌരുഷേ മഹതി സ്ഥിതഃ। ക്ഷത്രധർമം പുരസ്കൃത്യ പ്രത്യുദ്യാഹി ധനഞ്ജയം॥ 8-88-32 (59403) ഭാരോ ഹി ധാർതരാഷ്ട്രേണ ത്വയി സർവഃ സമാഹിതഃ। തമുദ്വഹ മഹാബാഹോ യഥാശക്തി യഥാബലം॥ 8-88-33 (59404) ജയേ സ്യാദ്വിപുലാ കീർതിർധ്രുവഃ സ്വർഗഃ പരാജയേ। വൃഷസേനശ്ച രാധേയ സങ്ക്രുദ്ധസ്തനയസ്തവ। ത്വയി മോഹം സമാപന്നേ പാൺ·ഡവാനഭിധാവതി॥ 8-88-34 (59405) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-88-35x (5050) ഏതച്ഛ്രുത്വാ തു വചനം ശല്യസ്യാമിതതോജസഃ। ഹൃദി മാനുഷ്യകം ഭാവം കൃത്വാ യുദ്വായ സുസ്ഥിരം॥ 8-88-35 (59406) തതഃ ക്രുദ്ധോ വൃഷസേനോഽഭ്യധാവ-- ദ്ഭീമം സമായാന്തമമിത്രസാഹം। ബാണൈഃ കിരന്തം പ്രതിയാതി ചോഗ്രം വ്യാത്താനനം കാലമിവാപതന്തം॥ 8-88-36 (59407) തമഭ്യധാവന്നകുലഃ പ്രവീര-- മാരാദമിത്രം പ്രതുദൻപൃഷത്കൈഃ। കർണസ്യ പുത്രം സമരേ പ്രഹൃഷ്ടം ജിഷ്ണുർജിഘാംസുർമഘവേവ ജംഭം॥ 8-88-37 (59408) തതോ ധ്വജം സ്ഫാടികഹേമചിത്രം ചിച്ഛേദ ധൈര്യാന്നകുലഃ ക്ഷുരേണ। കർണാത്മജസ്യേഷ്വസനം ച ചിത്രം ഭല്ലേന ജാംബൂനദചിത്രനദ്ധം॥ 8-88-38 (59409) അഥാന്യദാദായ ധനുഃ സ ശീഘ്രം കർണാത്മജഃ പാണ്ഡവമഭ്യവിധ്യത്। ദിവ്യൈരസ്ത്രൈരഭ്യവർഷത്തദൈനം കർണസ്യ പുത്രോ നകുലം കൃതാസ്ത്രം॥ 8-88-39 (59410) തതഃ ക്രുദ്ധോ നകുലഃ കർണപുത്രം ശരൈർമഹോൽകാഭിരിവാഭ്യപീഡയത്। സ കർണപുത്രോ നകുലസ്യ രാജ-- ൻസർവാനസ്ത്രാന്വാരയദുത്തമാസ്ത്രൈഃ॥ 8-88-40 (59411) ആസീത്സുഘോരം ഭരതപ്രവീര യുദ്ധം തദാ കർണജപാണ്ഡവാഭ്യാം॥ 8-88-41 (59412) വനായുജാൻസുകുമാരാൻസുശുഭ്രാ-- നലങ്കൃതാഞ്ജാതരൂപേണ ചിത്രാൻ। ജഘാന ചാശ്വാന്നകുലസ്യ വീരോ രണാജിരേ സൂതപുത്രസ്യ പുത്രഃ॥ 8-88-42 (59413) തതോ ഹതാശ്വാദവരുഹ്യ യാനാ-- ച്ചർമാഽഽദദേ രുചിരം ബർഹിചിത്രം। ആകാശസങ്കാശമസിം പ്രഗൃഹ്യ പ്രകാശമാനഃ ഖഗവച്ചചാര॥ 8-88-43 (59414) തതോഽസ്യ പക്ഷാനനയദ്യമായ ദ്വിസാഹസ്രാന്നകുലഃ ക്ഷിപ്രകാരീ। തേ പ്രാപതന്നസിനാ വൈ വിശസ്താ യഥാഽശ്വമേധേ പശവഃ ശമിത്രാ॥ 8-88-44 (59415) തതസ്തതോ വിജിതാ യുദ്ധശൌണ്ഡാ നാനാദേശ്യാഃ സുഹൃദഃ സത്യസന്ധാഃ। ഏകേന ശീഘ്രം നകുലേന നുന്നാഃ സാരേപ്സുനേവോത്തമചന്ദനസ്യ॥ 8-88-45 (59416) ഭൂമൌ ചരന്തം നകുലം രഥൌഘാഃ സമന്തതഃ സായകൈഃ പ്രത്യഗൃഹ്ണൻ। സ തുദ്യമാനോ നകുലോ വിഹംഗൈ-- ശ്ചചാര സംഖ്യേ ദ്വിഷതോ വിനിഘ്നൻ॥ 8-88-46 (59417) തം കർണപുത്രോഽപി ചരന്തമാജൌ നരാശ്വമാതംഗരഥപ്രവീരാൻ। നിഘ്നന്തമഷ്ടാദശഭിഃ പൃഷത്കൈ-- ർവിവ്യാധ വീരഃ സ ചുകോപ വിദ്ധഃ॥ 8-88-47 (59418) തതോഽഭ്യധാവത്സമരേ ജിഘാംസുഃ കർണാത്മജം പാണ്ഡുസുതോ നൃവീരം। തസ്യേഷുഭിർവധമത്സൂതപുത്രോ മഹാരണേ വർമ സഹസ്രഭാരം॥ 8-88-48 (59419) തസ്യാഥ കാംസ്യം സുശിതം സുപീത-- മസിപ്രവീരം ഗുരുഭാരാസാഹം। ദ്വിഷച്ഛരീരാപഹരം സുഘോര-- മാധൂന്വതഃ സർപമിവാത്തകോശം॥ 8-88-49 (59420) ക്ഷിപ്രം ശരൈഃ ഷങ്ഭിരമിത്രസാഹ-- ശ്ചകർത ഖംഗം നിശിതൈഃ സുധാരൈഃ। പുനശ്ച പാർഥം നിശിതൈഃ പൃഷത്കൈഃ സ്തനാന്തരേ ക്ഷിപ്രമിവാത്യവിധ്യത്॥ 8-88-50 (59421) സ ഭീമസേനസ്യ രഥം ച ഗത്വാ വവർഷ വൈ ശരവർഷം സുഘോരം॥ 8-88-51 (59422) നകുലമഥ വിദിത്വാ ഛിന്നബാണാസനാസിം വിരഥമരിഭിരാർതം കർണപുത്രാസ്ത്രമഗ്നം। പവനചലപതാകാ ഹ്ലാദിനോ വൽഗിതാശ്വാഃ പരപുരുഷനിയുക്താഃ സ്വൈ രഥൈഃ ശീഘ്രമീയുഃ॥ 8-88-52 (59423) ദ്രുപദസുതവരിഷ്ഠാഃ പഞ്ച ശൈനേയഷഷ്ഠാ ദ്രുപദദുഹിതൃപുത്രാഃ പഞ്ച ചാമിത്രസാഹാഃ। ദ്വിരദരഥനരാശ്വാൻസൂദയന്തസ്ത്വദീയാൻ ഭഗവത ഇവ രുദ്രാഃ സംഖ്യയാ ഹേതിമന്തഃ॥ 8-88-53 (59424) അഥ തവ രഥമുഖ്യാസ്താൻപ്രതീയുസ്ത്വരന്തഃ കൃപഹൃദികസുതൌ ച ദ്രൌണിദുര്യോധനൌ ച। ശകുനിശുകവൃകാശ്ച ക്രാഥദേവാവൃധൌ ച ദ്വിരദജലദഘൌഷൈഃ സ്യന്ദനൈഃ കാർമുകൈശ്ച॥ 8-88-54 (59425) അഥ തവ രഥവര്യാസ്താന്ദശൈകപ്രവീരാ-- നിഷുഭിരശനികൽപൈസ്താഡയന്തോ ന്യരുന്ധൻ। നവജലദസവർണൈർഹസ്തിഭിസ്താൻസ്മ വവ്രു-- ർഗിരിശിഖരനികാശൈർഭീമവേഗൈഃ കുണിന്ദാഃ॥ ॥ 8-88-55 (59426) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടാശീതിതമോഽധ്യായഃ॥ 88 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 089

॥ ശ്രീഃ ॥

8.89. അധ്യായഃ 089

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

സങ്കുലയുദ്ധം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-89-0 (59427) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-89-0x (5051) സുകൽപിതാ ഹൈമവതാ മഹോത്കടാ രണാഭികാമൈഃ കൃതിഭിഃ സമാസ്ഥിതാഃ। സുവർണജാലൈർവിതതാ ബഭുർഗജാ-- സ്തഥാ യഥാ ഖേ ജലദാഃ സവിദ്യുതഃ॥ 8-89-1 (59428) കുണിന്ദപുത്രോ ദശഭിർമഹായസൈഃ കൃപം സസൂതാശ്വമപീഡയദ്ഭൃശം। തതഃ ശരദ്വത്സുതസായകൈർഹതഃ സഹൈവ നാഗേന പപാത ഭൂതലേ॥ 8-89-2 (59429) കുണിന്ദപുത്രാവരജസ്തു തോമരൈ-- ർദിവാകരാംശുപ്രതിമൈരയസ്മയൈഃ। ജഘാന ഭോജസ്യ ഹയാനഥാപതൻ ക്ഷണാദ്വിശസ്താഃ കൃതവർമണേ ഹയാഃ॥ 8-89-3 (59430) അഥാപരേ ദ്രൌണിഹതാ മഹാദ്വിപാ-- സ്ത്രയഃ സസർവായുധയോധകേതനാഃ। നിപേതുരുർവ്യാം വ്യസവോ വിചേതനാ-- സ്തഥാ യഥാ വജ്രഹതാ മഹാചലാഃ॥ 8-89-4 (59431) കുണിന്ദരാജാവരജാദനന്തരഃ സ്തനാന്തരേ പത്രിവരൈരതാഡയത്। തവാത്മജം തസ്യ തവാത്മജഃ ശരൈഃ ശിതൈഃ ശരീരം വ്യഹനദ്ദ്വിപം ച തം॥ 8-89-5 (59432) സ നാഗരാജഃ സഹ രാജസൂനുനാ പപാത രക്തം ബഹു സർവതഃ ക്ഷരൻ। മഹേന്ദ്രവജ്രപ്രഹതോഽംബുദാഗമേ യഥാ ജലം ഗേരികപർവതസ്തഥാ॥ 8-89-6 (59433) കുണിന്ദപുത്രപ്രഹിതോഽപരോ ദ്വിപഃ ക്രാഥം സസൂതാശ്വരഥം വ്യപോഥയത്। തതോഽപതത്ക്രാഥസരാഭിഘാതിതഃ സഹേശ്വരോ വജ്രഹതോ യഥാ ഗിരിഃ॥ 8-89-7 (59434) രഥീ ദ്വിപസ്ഥേന ഹതോഽപതച്ഛരൈഃ ക്രാഥാധിപഃ പർവതജേന ദുർജയഃ। സവാജിസൂതേഷ്വസനധ്വജസ്തഥാ യഥാ മഹാവാതഹതോ മഹാദ്രുമഃ॥ 8-89-8 (59435) വൃകോ ദ്വിപസ്ഥം ഗിരിരാജവാസിനം ഭൃശം ശരൈർദ്വാദശഭിഃ പരാഭിനത്। തതോ വൃകം സാശ്വരഥം മഹാദ്വിപോ ദ്രുതം ചതുർഭിരണൈർവ്യപോഥയത്॥ 8-89-9 (59436) സ പോഥിതോ നാഗരവേണ വീര്യവാ-- ൻപരാഭിനദ്ദ്വാദശഭിഃ ശിലീമുഖൈഃ। വൃകേണ ബാണാഭിഹതോഽപതത്ക്ഷിതൌ സവാരണോ ബഭ്രുസുതേന സാർധം॥ 8-89-10 (59437) കുണിന്ദരാജസ്യ സുതോഽപരസ്തദാ സ ചാപി ശൂരഃ സഹസാ സമർപിതഃ। പപാത ബാണൈഃ സുബലസ്യ സൂനുനാ വിഷാണപുച്ഛാപരഗാത്രപാതിനാ॥ 8-89-11 (59438) ഗജേന വാഹാഞ്ശകുനേഃ കുണിന്ദജോ നിനായ വൈവസ്വതമന്ദിരം രണേ। രഥം ച സങ്ക്ഷുഭ്യ നനാദ നർദത-- സ്തതോഽസ്യ ഗാന്ധാരപതിഃ ശിരോഽഹരത്॥ 8-89-12 (59439) തതഃ കുണിന്ദേഷു ഗതേഷു തേഷു പ്രഹൃഷ്ടരൂപാസ്തവ തേ മഹാരഥാഃ। ഭൃശം പ്രദരധ്മുർലവണാംബുസംഭവാ-- ന്വരാംശ്ച ബാണാസനപാണയോഽഭ്യയുഃ॥ 8-89-13 (59440) തഥാഽഭവദ്യുദ്ധമതീവ ദാരുണം പുനഃ കുരൂണാം സഹ പാണ്ഡുസൃഞ്ജയൈഃ। ശരാസിശക്ത്യൃഷ്ടിഗദാപരശ്വഥൈ-- ർനരാശ്വനാഗാസുഹരം ഭൃശാകുലം॥ 8-89-14 (59441) രഥാശ്വമാതംഗപദാതയസ്തതഃ പരസ്പരം വിപ്രഹതാഃ ക്ഷിതൌ പതൻ। യഥാ സവിദ്യുത്തടിതോ ജലപ്രദാഃ സമുത്ഥിതൈർദിഗ്ഭ്യ ഇവോഗ്രമാരുതേഃ॥ 8-89-15 (59442) തതഃ ശതാനീകഹതാ മഹാഗജാ ഹയാ രഥാഃ പത്തിഗണാശ്ച താവകാഃ। സുപർണവാതപ്രഹതാ യഥോരഗാ-- സ്തഥാ ഗതാ ഗാം വിവശാ വിചൂർണിതാഃ॥ 8-89-16 (59443) തതോഽഭ്യവിദ്ധ്യദ്ബഹുഭിഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ സ വിന്ദപുത്രോ നകുലാത്മജം സ്മയൻ। തതോഽസ്യ കോപാദ്വിചകർത നാകുലിഃ ശിരഃ ക്ഷുരേണാംബുജസന്നിഭാനനം॥ 8-89-17 (59444) തതഃ ശതാനീകമവിധ്യദായസൈ-- സ്ത്രിഭിഃ ശരൈഃ കർണസുതോഽർജുനം ത്രിഭിഃ। ത്രിഭിശ്ച ഭീമം നകുലം ച സപ്തഭി-- ർജനാർദനം ദ്വാദശഭിശ്ച സായകൈഃ॥ 8-89-18 (59445) തദസ്യ കർമാതിമനുഷ്യകർമണഃ സമീക്ഷ്യ ഹൃഷ്ടാഃ കുരവോഽഭ്യപൂജയൻ। പരാക്രമജ്ഞാസ്തു ധനഞ്ജയസ്യ യേ ഹുതോഽയമഗ്നാവിതി തേ തു മേനിരേ॥ ॥ 8-89-19 (59446) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകോനനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 89 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 090

॥ ശ്രീഃ ॥

8.90. അധ്യായഃ 090

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

അർജുനേന കർണസൂനോർവൃഷസേനസ്യ വധഃ॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-90-0 (59447) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-90-0x (5052) തതഃ കിരീടി പരവീരഘാതീ ഹതാശ്വമാലോക്യ നരപ്രവീരഃ। മാദ്രീസുതം നകുലം ലോകമധ്യേ സമീക്ഷ്യ കൃഷ്ണം ഭൃശവിക്ഷതം ച। സമഭ്യധാവദ്വൃഷസേനമാഹവേ സ സൂതജസ്യ പ്രമുഖേ സ്ഥിതസ്തദാ॥ 8-90-1 (59448) തമാപതന്തം നരവീരമുഗ്രം മഹാഹവേ ബാണസഹസ്രധാരിണം। അഭ്യാപതത്കർണസുതോ മഹാരഥം യഥാ മഹേന്ദ്രം നമുചിഃ പുരാ തഥാ॥ 8-90-2 (59449) തൌ തത്ര ശൂരൌ രഥകുഞ്ജരൌ രണേ പരസ്പരസ്യാഭിമുഖൌ മഹാരഥൌ। സസർജതുഃ ശരസംഘാനനേകാ-- ൻസംഭ്രാന്തരൂപൌ സുഭൃശം തദാനീം॥ 8-90-3 (59450) തതോ ദ്രുതം ചൈകശരേണ പാർഥം ശിതേന വിദ്ധ്വാ യുധി കർണപുത്രഃ। നനാദ നാദം സുമഹാനുഭാവോ വിദ്ധ്വേവ ശക്രം നമുചിഃ സ വീരഃ॥ 8-90-4 (59451) പുനഃ സ പാർഥം വൃഷസേന ഉഗ്രൈ-- ർബാണൈരവിദ്ധ്യദ്ഭുജമൂലേ തു സവ്യേ। തഥൈവ കൃഷ്ണം നവഭിഃ സമാർദയ-- ത്പുനശ്ച പാർഥം ദശഭിർജഘാന॥ 8-90-5 (59452) പൂർവം യഥാ വൃഷസേനപ്രയുക്തൈ-- രഭ്യാഹതഃ ശ്വേതഹയഃ ശരൈസ്തൈഃ। സംരംഭമീഷദ്ഗമിതോ വധായ കർണാത്മജസ്യാഥ മനഃ പ്രദധ്രേ॥ 8-90-6 (59453) തതഃ കിരീടി രണമൂർധ്നി കോപാത് കൃത്വാ ത്രിശാഖാം ഭ്രുകുടിം ലലാടേ। മുമോച തൂർണം വിശിഖാൻമഹാത്മാ വധേ ധൃതഃ കർണസുതസ്യ സംഖ്യേ। ആരക്തനേത്രോഽന്തകശത്രുഹന്താ ഉവാച കർണം ഭൃശമുത്സ്മയംസ്തദാ॥ 8-90-7 (59454) ദുര്യോധനം ദ്രൌണിമുഖാംശ്ച സർവാ-- നഹം രണേ വൃഷസേനം തമുഗ്രം। സംപശ്യതഃ കർണ തവാദ്യ സംഖ്യേ നയാമി ലോകം നിശിതൈഃ പൃഷത്കൈഃ॥ 8-90-8 (59455) ഊനം ച താവദ്ധി ജനാ വദന്തി സർവൈർഭവദ്ഭിർമമ സൂനുർഹതോഽസൌ। ഏകോ രഥോ മദ്വിഹീനസ്തരസ്വീ അഹം ഹനിഷ്യേ ഭവതാം സമക്ഷം॥ 8-90-9 (59456) സംരക്ഷ്യതാം രഥസംസ്ഥാഃ സുതോഽയ-- മഹം ഹനിഷ്യേ ഭവതാം സമക്ഷം॥ പശ്ചാദ്വധിഷ്യേ ത്വാമപി സംപ്രമൂഢ-- മഹം ഹനിഷ്യേഽർജുന ആജിമധ്യേ॥ 8-90-10 (59457) തമദ്യ മൂലം കലഹസ്യ സംഖ്യേ ദുര്യോധനാപാശ്രയ ജാതദർപം। ത്വാമദ്യ ഹന്താഽസ്മി രണേ പ്രസഹ്യ അസ്യൈവ ഹന്താ യുധി ഭീമസേനഃ। ദുര്യോധനസ്യാധമപൂരുഷസ്യ യസ്യാനയാദേഷ മഹാൻക്ഷയോഽഭവത്॥ 8-90-11 (59458) സ ഏവമുക്ത്വാ വിനിമൃജ്യ ചാപം ലക്ഷ്യം ഹി കൃത്വാ വൃഷസേനമാജൌ। സസർജ ബാണാന്വിശിഖാൻമഹാത്മാ വധായ രാജൻകർണസുതസ്യ സംഖ്യേ॥ 8-90-12 (59459) വിവ്യാധ ചൈനം ദശഭിഃ പൃഷത്കൈ-- ർമർമസ്വശങ്കം പ്രഹസൻകിരീടീ। ചിച്ഛേദ ചാസ്യേഷ്വസനം ഭുജൌ ച ക്ഷുരൈശ്ചതുർഭിർനിശിതൈഃ ശിരശ്ച॥ 8-90-13 (59460) സ പാർഥബാണാഭിഹതഃ പപാത രഥാദ്വിബാഹുർവിശിരാ ധരായാം। സുപുഷ്പിതോ വജ്രഹതോഽതിമാത്രോ ഭഗ്നോ യഥാ സാല ഇവാവകൃത്തഃ॥ 8-90-14 (59461) തം പാർഥബാണാഭിഹതം പതന്തം സംപ്രേക്ഷ്യ കർണഃ സുതമാശുകാരീ। രഥം രഥേനാശു ജഗാമ രോഷാ-- ത്കിരീടിനഃ പുത്രവധാഭിതപ്തഃ॥ 8-90-1x1 സഞ്ജയ ഉവാച। 8-90-1a1 തമായാന്തമഭിപ്രേക്ഷ്യ വേലോദ്വൃത്തമിവാർണവം। 8-90-1b1 ഗർജന്തം സുമഹാകായം ദുർനിവാരം സുരൈരപി। 8-90-1c1 അർജുനം പ്രാഹ ദാശാർഹഃ പ്രഹസ്യ പുരുഷർഷഭഃ॥ 8-90-2a2 അര്യ സരഥ ആയാസി ശ്വേതാശ്വഃ ശല്യസാരഥിഃ। 8-90-2b2 യേന തേ സഹ യോദ്ധവ്യം സ്ഥിരോ ഭവ ധനഞ്ജയ॥ 8-90-3a3 പശ്യ ചൈനം സമായുക്തം രഥം കർണസ്യ പാണ്ഡവ। 8-90-3b3 ശ്വേതവാജിസമായുക്തം യുക്തം രാധാസുതേന ച॥ 8-90-4a4 നാനാപതാകാകലിലം കിങ്കിണീജാലമാലിനം। 8-90-4b4 ഉഹ്യമാനമിവാകാശോ വിമാനം പാണ്ഡുരൈർഹയൈഃ॥ 8-90-5a5 ധ്വജം ച പശ്യ കർണസ്യ നാഗകക്ഷം മഹാത്മനഃ। 8-90-5b5 ആഖണ്ഡലധനുഃപ്രഖ്യമുല്ലിഖന്തമിവാംബരം॥ 8-90-6a6 പശ്യ കർണം സമായാന്തം ധാർതരാഷ്ട്രപ്രിയൈഷിണം। 8-90-6b6 ശരധാരാ വിമുഞ്ചന്തം ധാരാസാരമിവാംബുദം॥ 8-90-7a7 ഏഷ മദ്രേശ്വരോ രാജാ രഥാഗ്രേ പര്യവസ്ഥിതഃ। 8-90-7b7 നിയച്ഛതി ഹയാനസ്യ രാധേയസ്യാമിതൌജസഃ॥ 8-90-8a8 ശൃണു ദുന്ദുഭിനിർഘോഷം ശംഖശബ്ദം ച ദാരുണം। 8-90-8b8 സിംഹനാദാംശ്ച വിവിധാഞ്ശൃണു പാൺ·ഡവ സർവതഃ॥ 8-90-9a9 അന്തർധായ മഹാശബ്ദാൻകർണേനാമിതതേജസാ। 8-90-9b9 ദോധൂയമാനസ്യ ഭൃശം ധനുഷഃ ശൃണു നിഃസ്വനം॥ 8-90-10a10 ഏതേ ദീര്യന്തി സഗണാഃ പാഞ്ചാലാനാം മഹാരഥാഃ। 8-90-10b10 ദൃഷ്ട്വാ കേസരിണം ക്രുദ്ധം മൃഗാ ഇവ മഹാവനേ॥ 8-90-11a11 സർവയത്നേന കൌന്തേയ ഹന്തുമർഹസി സൂതജം। 8-90-11b11 ന ഹി കർണശരാനന്യഃ സോഢുമുത്സഹതേ നരഃ॥ 8-90-12a12 സദേവാസുരഗന്ധർവാംസ്ത്രീംʼല്ലോകാൻസചരാചരാൻ। 8-90-12b12 ത്വം ഹി ജേതും രണേ ശക്തസ്തഥൈവ വിദിതം മമ॥ 8-90-13a13 ഭീമമുഗ്രം മഹാത്മാനം ത്ര്യക്ഷം ശർവം കപർദിനം। 8-90-13b13 ന ശക്താ ദ്രഷ്ടുമീശാനം കിം പുനര്യോധിതും പ്രഭും॥ 8-90-14a14 ത്വയാ സാക്ഷാൻമഹാദേവഃ സർവഭൂതശിവഃ ശിവഃ। 8-90-14b14 യുദ്ധേനാരാധിതഃ സ്ഥാണുർദേവാശ്ച വരദാസ്തവ॥ 8-90-15a15 തസ്യ പാർഥ പ്രസാദേന ദേവദേവസ്യ ശൂലിനഃ। 8-90-15b15 ജഹി കർണം മഹാബാഹോ നമുചിം വൃത്രഹാ യഥാ॥ 8-90-16a16 ശ്രേയസ്തേഽസ്തു സദാ പാർഥ യുദ്ധേ ജയമവാപ്നുഹി॥ 8-90-16b17x അർജുന ഉവാച। 8-90-17a17 ധ്രുവ ഏവ ജയഃ കൃഷ്ണ മമ നാസ്ത്യത്ര സംശയഃ। 8-90-17b17 സർവലോകഗുരുര്യസ്ത്വം തുഷ്ടോഽസി മധുസൂദന॥ 8-90-18a18 ചോദയാശ്വാൻഹൃഷീകേശ രഥം മമ മഹാരഥ। 8-90-18b18 നാഹത്വാ സമരേ കർണം നിവർതിഷ്യതി ഫൽഗുനഃ॥ 8-90-19a19 അദ്യ കർണം ഹതം പശ്യ മച്ഛരൈഃ ശകലീകൃതം। 8-90-19b19 മാം വാ ദ്രക്ഷ്യസി ഗോവിന്ദ കർണേന നിഹതം ശരൈഃ॥ 8-90-20a20 ഉപസ്ഥിതമിദം ഘോരം യുദ്ധം ത്രൈലോക്യമോഹനം। 8-90-20b20 യജ്ജനാഃ കഥയിഷ്യന്തി യാവദ്ഭൂമിർധരിഷ്യതി॥ 8-90-21a21 ഏവം ബ്രുവംസ്തദാ പാർഥഃ കൃഷ്ണമക്ലിഷ്ടകാരിണം। 8-90-21b21 പ്രത്യുദ്യയൌ രഥേനാശു ഗജം പ്രതിഗജോ യഥാ॥ 8-90-22a22 പുനരപ്യാഹ തേജസ്വീ പാർഥഃ കൃഷ്ണമരിന്ദമ। 8-90-22b22 ചോദയാശ്വാൻഹൃഷീകേശ കാലോഽയമതിവർതതേ॥ 8-90-23a23 ഏവമുക്തസ്തദാ തേന പാൺ·ഡവേന മഹാത്മനാ। 8-90-23b23 ജയേന സംപൂജ്യ സ പാണ്ഡവം തദാ 8-90-23c23 പ്രചോദയാമാസ ഹയാൻമനോജവാൻ॥ 8-90-24a24 സ പാണ്ഡുപുത്രസ്യ രഥോ മനോജവഃ 8-90-24b24 ക്ഷണേന കർണസ്യ രഥാഗ്രഗോഽഭവത്॥ ॥ 8-90-15 (59462) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ നവതിതമോഽധ്യായഃ*॥ 90 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-90-9 ഊനമിതി। അഭിമന്യും സാധനൈരിതി ശേഷഃ। സാധനൈരൂനം വദന്തീത്യന്വയഃ॥ 8-90-90 നവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 8-90-* ഏതദനന്തരം ഝ.പുസ്തകേ ഏകോഽധ്യായോഽധികോ ദൃശ്യതേ।
കർണപർവ - അധ്യായ 091

॥ ശ്രീഃ ॥

8.91. അധ്യായഃ 091

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

രണായ കർണാർജുനയോഃ സമാഗമഃ॥ 1 ॥ തദവലോകനായ ദിവി ദേവഗന്ധർവാദീനാം സമാഗമഃ॥ 2 ॥ ദേവാസുരാദീനാം കർണാർജു നസമാശ്രയണേന ദ്വൈധീഭാവഃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-91-0 (59463) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-91-0x (5053) വൃഷസേനം ഹതം ദൃഷ്ട്വാ ക്രോധാമർഷസമന്വിതഃ। പുത്രശോകോദ്ഭവം വാരി നേത്രാഭ്യാം സമവാസൃജത്॥ 8-91-1 (59464) രഥേന കർണസ്തേജസ്വീ ജഗാമാഭിമുഖോ രിപും। യുദ്ധായാമർപതാംരാക്ഷഃ സമാഹൂയ ധനഞ്ജയം॥ 8-91-2 (59465) തൌ രഥൌ സൂര്യസങ്കാശൌ വൈയാഘ്രപരിവാരിതൌ। സമേതൌ ദദൃശുസ്തത്ര ദ്വാവിവാർകൌ സമുദ്ഗതൌ॥ 8-91-3 (59466) ശ്വേതാശ്വൌ പുരുഷാദിത്യാവാസ്ഥിതാവരിമർദനൌ। ശുശുഭാതേ മഹാത്മാനൌ ചന്ദ്രാദിത്യൌ യഥാ ദിവി। `രഥൌ ചതുർഭിർജലദൈർഭഗമിത്രാവിവാംബരേ'॥ 8-91-4 (59467) തൌ ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മയം ജഗ്മുഃ സർവസൈന്യാനി മാരിഷ। ത്രൈലോക്യവിജയേ യത്താവിന്ദ്രവൈരോചനാവിവ॥ 8-91-5 (59468) രഥജ്യാതലനിർഹാദൈർബാണശംഖരവൈസ്തഥാ। തൌ രഥാവഭ്യധാവന്ത ക്ഷത്രിയാഃ സർവ ഏവ ഹി॥ 8-91-6 (59469) ധ്വജാവാലോക്യ വീരാണാം വിസ്മയഃ സമപദ്യത। ഹസ്തികക്ഷ്യാം ച കർണസ്യ വാനരം ച കിരീടിനഃ॥ 8-91-7 (59470) തൌ രഥൌ സംപ്രസക്തൌ തു ദൃഷ്ട്വാ ഭാരത പാർഥിവാഃ। സിംഹനാദരവാംശ്ചക്രുഃ സാധുവാദാംശ്ച പുഷ്കലാൻ॥ 8-91-8 (59471) ശ്രുത്വാ തയോർദ്വൈരഥം ച തത്ര യോധാഃ സഹസ്രശഃ। ചക്രുർബാഹുസ്വനാംശ്ചൈവ തഥാ ബാണരവം മഹത്॥ 8-91-9 (59472) ആജഘ്നുഃ കുരവസ്തത്ര വാദിത്രാണി സമന്തതഃ। രാധേയമഭിതോ ദധ്മുഃ ശംഖാഞ്ശതസഹസ്രശഃ॥ 8-91-10 (59473) തഥൈവ പാണ്ഡവാഃ സർവേ ഹർഷയന്തോ ധനഞ്ജയം। തൂര്യശംഖനിനാദേന ദിശഃ സർവാ വ്യനാദയൻ॥ 8-91-11 (59474) ക്ഷ്വേലിതാസ്ഫോടിതോത്ക്രുഷ്ടൈസ്തുമുലം സർവതോഽഭവത്। ബാഹുശബ്ദൈശ്ച ശൂരാണാം കർണാർജുനസമാഗമേ॥ 8-91-12 (59475) തൌ ദൃഷ്ട്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ രഥസ്ഥൌ രഥിനാം വരൌ। പ്രഗൃഹീതമഹാചാപൌ ശരശക്തിധ്വജായുതൌ॥ 8-91-13 (59476) വർമിണൌ ബദ്ധനിസ്ത്രിംശൌ ശ്വേതാശ്വൌ ശംഖശോഭിതൌ। തൂണീരവസംപന്നൌ ദ്വാവപ്യേതൌ സുദർശനൌ॥ 8-91-14 (59477) രക്തചന്ദനദിഗ്ധാംഗൌ സമദൌ ഗോവൃഷാവിവ। ചാപവിദ്യുദ്ധ്വജോപേതൌ ശസ്ത്രസംപത്തിയോധിനൌ॥ 8-91-15 (59478) ചാമരവ്യജനോപൈതൌ ശ്വേതച്ഛത്രോപശോഭിതൌ। കൃഷ്ണശല്യരഥോപേതൌ തുല്യരൂപൌ മഹാരഥൌ॥ 8-91-16 (59479) സിംഹസ്കന്ധൌ ദീർഘഭുജൌ രക്താക്ഷൌ ഹേമമാലിനൌ। സിംഹസ്കന്ധപ്രതീകാശൌ വ്യൂഢോരസ്കൌ മഹാബലൌ। അന്യോന്യവധമിച്ഛന്താവന്യോന്യജയകാങ്ക്ഷിണൌ॥ 8-91-17 (59480) അന്യോന്യമഭിധാവന്തൌ ഗോഷ്ഠേ ഗോവൃഷഭാവിവ। പ്രഭിന്നാവിവ മാതംഗൌ സുസംരബ്ധാവിവാചലൌ॥ 8-91-18 (59481) ആശീവിഷശിശുപ്രഖ്യൌ യമകാലാന്തകോപമൌ। ഇന്ദ്രവൃത്രാവിവ ക്രുദ്ധൌ സൂര്യചന്ദ്രസമപ്രഭൌ॥ 8-91-19 (59482) മഹാഗ്രഹാവിവ ക്രുദ്ധൌ യുഗാന്തായ സമുത്ഥിതൌ। ദേവഗർഭൌ ദേവസമൌ ദേവതുല്യൌ ച രൂപതഃ॥ 8-91-20 (59483) യദൃച്ഛയാ സമായാതൌ സൂര്യാചന്ദ്രമസൌ യഥാ। ബലിനൌ സമരേ ദൃപ്തൌ നാനാശസ്ത്രധരൌ യുധി॥ 8-91-21 (59484) തൌ ദൃഷ്ട്വാ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ ശാർദൂലാവിവ ധിഷ്ഠിതൌ। ബഭൂവ പരമോ ഹർഷസ്താവകാനാം വിശാംപതേ॥ 8-91-22 (59485) സംശയഃ സർവഭൂതാനാം വിജയേ സമപദ്യത। സമേതൌ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ പ്രേക്ഷ്യ കർണധനഞ്ജയൌ॥ 8-91-23 (59486) ഉഭൌ വരായുധധരാവുഭൌ രണകൃതശ്രമൌ। ഉഭൌ ച ബാഹുശബ്ദേന നാദയന്തൌ നഭസ്തലം॥ 8-91-24 (59487) ഉഭൌ വിശ്രുതകർമാണൌ പൌരുഷേണ ബലേന ച। ഉഭൌ ച സദൃശൌ യുദ്ധേ ശംബരാമരരാജയോഃ॥ 8-91-25 (59488) കാർതവീര്യസമൌ ചോഭാവുഭൌ ദാശരഥേഃ സമൌ। വിഷ്ണുവീര്യസമൌ ചോഭാവുഭൌ ഭവസമൌ യുധി॥ 8-91-26 (59489) ഉഭൌ ശ്വേതഹയൌ രാജന്രഥപ്രവരവാഹിനൌ। സാരഥിപ്രവരൌ ചാപി ഉഭൌ മദ്രജനാർദനൌ॥ 8-91-27 (59490) തതോ ദൃഷ്ട്വാ മഹാരാജ രാജമാനൌ മഹാരഥൌ। സിദ്ധചാരണസംഘാനാം വിസ്മയഃ സമപദ്യത॥ 8-91-28 (59491) ധാർതരാഷ്ട്രാസ്തതസ്തൂർണം സബലാ ഭരതർഷഭ। പരിവവ്രുർമഹാത്മാനം കർണമാഹവശോഭിനം॥ 8-91-29 (59492) തഥൈവ പാണ്ഡവാ ദൃഷ്ട്വാ ധൃഷ്ടദ്യുംനപുരോഗമാഃ। യമൌ ച ചേകിതാനശ്ച പ്രഹൃഷ്ടാശ്ച പ്രഭദ്രകാഃ॥ 8-91-30 (59493) നാനാദേശ്യാശ്ച യേ ശൂരാഃ ശിഷ്ടാ യുദ്ധാഭിനന്ദിനഃ। തേ സർവേ സഹിതാ ഹൃഷ്ടാഃ പരിവവ്രുർധനഞ്ജയം॥ 8-91-31 (59494) രിരക്ഷിഷന്തഃ ശഥ്രുഘ്നാഃ പത്ത്യശ്വരഥകുഞ്ജരാഃ। ധനഞ്ജയസ്യ വിജയേ ധൃതാഃ കർണവധേഽപി ച॥ 8-91-32 (59495) തഥൈവ താവകാഃ സർവേ യത്താഃ സേനാപ്രഹാരിണഃ। ദുര്യോധനമുഖാ രാജൻകർണം ജുഗുപുരാഹവേ॥ 8-91-33 (59496) താവകാനാം രണേ കർണോ ഗ്ലഹോ ഹ്യാസീദ്വിശാംപതേ। തഥൈവ പാണ്ഡവേയാനാം ഗ്ലഹഃ പാർഥോഽഭവത്തദാ॥ 8-91-34 (59497) തയോസ്തു സഭ്യാസ്തത്രാസൻപ്രേക്ഷകാശ്ചാഭവന്യുധി। തത്രൈഷാം ഗ്ലഹമാനാനാം ധ്രുവൌ ജയപരാജയൌ॥ 8-91-35 (59498) താഭ്യാം ദ്യതം സമാസക്തം വിജയായേതരായ വാ। അസ്മാകം പാണ്ഡവാനാം ച സ്ഥിതാനാം രണമൂർധനി॥ 8-91-36 (59499) തൌ തു സ്ഥിതൌ മഹാരാജ സമരേ യുദ്ധശാലിനൌ। അന്യോന്യം പ്രതിസംരബ്ധാവന്യോന്യവധകാങ്ക്ഷിണൌ॥ 8-91-37 (59500) താവുമൌ പ്രജിഹീർഷന്താവിന്ദ്രവൃത്രാവിവ പ്രഭോ। ഭീമരൂപധരാവാസ്താം മഹാധൂമാവിവ ഗ്രഹൌ॥ 8-91-38 (59501) തതോഽന്തരിക്ഷേ സഞ്ജജ്ഞേ വിവാദോ ഭരതർഷഭ। മിഥോ ഭേദാശ്ച ഭൂതാനാമാസൻകർണാർജുനാന്തരേ॥ 8-91-39 (59502) വ്യാശ്രയന്ത ദ്വിധാ ഭിന്നാഃ സർവേ ലോകാസ്തു മാരിഷ। ദേവദാനവഗന്ധർവാഃ പിശാചോരഗരാക്ഷസാഃ। പ്രതിപക്ഷഗ്രഹം ചക്രുഃ കർണാർജുനസമാഗമേ॥ 8-91-40 (59503) ദ്യൌരാസീത്കർണപക്ഷേഽത്ര സനക്ഷത്രാ വിശാംപതേ। ഭൂർവിശാലാ പാർഥമാതാ പുത്രസ്യ ജയകാങ്ക്ഷിണീ॥ 8-91-41 (59504) സാഗരാശ്ചൈവ ഗിരയഃ സരിതശ്ച നരോത്തമ। മഹീജാ ജലജാശ്ചൈവ വ്യാശ്രയന്ത കിരീടിനം॥ 8-91-42 (59505) അസുരാ യാതുധാനാശ്ച ഗുഹ്യകാശ്ച പരന്തപ। കർണഃ സമഭവദ്യത്ര ഖേചരാണി വയാംസി ച॥ 8-91-43 (59506) രത്നാനി നിധയഃ സർവേ വേദാശ്ചാഖ്യാനപഞ്ചമാഃ। സോപവേദോപനിഷദോ വ്യാശ്രയന്ത കിരീടിനം॥ 8-91-44 (59507) വാസുകിശ്ചിത്രസേനശ്ച തക്ഷകശ്ചോപതക്ഷകഃ। മഹീവിയജ്ജലചരാഃ കാദ്രവേയാശ്ച സാന്വയാഃ। വിഷവന്തോ മഹാനാഗാ വേഗിനശ്ചാർജുനേഽഭവൻ॥ 8-91-45 (59508) ഐരാവതാഃ സൌരഭേയാ വൈശാലേയാശ്ച ഭോഗിനഃ। ഏതേഽഭവന്നർജുനസ്യ പാപാഃ സർപാശ്ച കർണതഃ॥ 8-91-46 (59509) ഈഹാമൃഗാ വ്യാലമൃഗാ മംഗലാ മൃഗപക്ഷിണഃ। മംഗലാഃ പശവശ്ചൈവ സിംഹവ്യാഘ്രാസ്തഥൈവ ച। പാർഥസ്യ വിജയേ രാജൻസർവ ഏവ സമാശ്രിതാഃ॥ 8-91-47 (59510) വസവോ മരുതഃ സാധ്യാ രുദ്രാ ദേവാശ്വിനാവപി। അഗ്നീ രുദ്രശ്ച സോമശ്ച പന്നഗാശ്ച ദിശോ ദശ। കർണതഃ സമപദ്യന്ത ശ്വസൃഗാലവയാംസി ച॥ 8-91-48 (59511) വസവശ്ച മഹേന്ദ്രേണ മരുതശ്ച സഹാഗ്നിനാ। ധനഞ്ജയസ്യ തേ വർഗാ ആദിത്യാഃ കർണതോഽഭവൻ॥ 8-91-49 (59512) ദേവതാഃ പിതൃഭിഃ സാർധമൃഷിഭിശ്ച പരന്തപ। തുംബുരുപ്രമുഖാഃ സർവേ ഗന്ധർവാ ഭരതർഷഭ। യമൌ വൈശ്രവണശ്ചൈവ വരുണശ്ച യതോഽർജുനഃ॥ 8-91-50 (59513) ദേവർഷിബ്രഹ്മർഷിഗണാഃ സർവേ ച ഖചരാശ്ച യേ പ്രാലേയാഃ സഹമൌനേയാഃ ശുഭാശ്ചാപ്സരസാം ഗണാഃ॥ 8-91-51 (59514) സഹാപ്സരോഭിഃ ശുഭ്രാഭിർദേവദൂതാശ്ച ഗുഹ്യകാഃ। കിരീടിനം സംശ്രിതാഃ സ്മ പുണ്യഗന്ധാ മനോരമാഃ॥ 8-91-52 (59515) അമനോജ്ഞാശ്ച യേ ഗന്ധാസ്തേ സർവേ കർണമാശ്രിതാഃ। വിപരീതാന്യനിഷ്ടാനി ഭവന്തി വിനശിഷ്യതാം॥ 8-91-53 (59516) യേ ത്വന്തകാലേ പുരുഷം വിപരീതമുപാശ്രിതം। പ്രവിശന്തി നരം ക്ഷിപ്രം മൃത്യുകാലേഽഭ്യുപാഗതേ। തേ ഭാവാഃ സഹിതാഃ കർണം പ്രവിഷ്ടാഃ സൂതനന്ദനം॥ 8-91-54 (59517) ഓജസ്തേജശ്ച സിദ്ധിശ്ച പ്രഹർഷഃ സത്യവിക്രമൌ। മനസ്തുഷ്ടിർജയശ്ചാപി തഥാഽഽനന്ദോ നൃപോത്തമ॥ 8-91-55 (59518) ഈദൃശാർനി നരവ്യാഘ് തസ്മിൻസംഗ്രാമസാഗരേ। നിമിത്താനി ച ശുഭ്രാണി വിവിശുർജിഷ്ണുമാഹവേ॥ 8-91-56 (59519) ഋഷയോ ബ്രാഹ്മണൈഃ സാർധമഭജന്ത കിരീടിനം॥ 8-91-57 (59520) തതോ ദേവഗണൈഃ സാർധം സിദ്ധാശ്ച സഹ ചാരണൈഃ। ദ്വിധാ ഭൂതാ മഹാരാജ വ്യാശ്രയന്ത നരോത്തമൌ॥ 8-91-58 (59521) വിമാനാനി വിചിത്രാണി ഗുണവന്തി ച സർവശഃ। സമാരുഹ്യ സമാജഗ്മുർദ്വൈരഥം കർണപാർഥയോഃ। അന്തരിക്ഷേ മഹാരാജ ദേവഗന്ധർവരാക്ഷസാഃ॥ 8-91-59 (59522) ഏവം സർവേഷു ഭൂതേഷു ദ്വിധാ ഭൂതേഷു ഭാരത। ആശംസമാനേഷു ജയം രാധേയസ്യാർജുനസ്യ ച। വിമാനായുതസംബാധമാകാശമഭവത്തദാ॥ 8-91-60 (59523) ഈഹാമൃഗവ്യാലമൃഗൈർദിപാശ്വരഥപങ്ക്തിഭിഃ। ഊഹ്യമാനാഃ പരേ മേഘൈർവായുനാ ച മനീഷിണഃ। ദിദൃക്ഷവഃ സമാജഗ്മുഃ കർണാർജുനസമാഗമം॥ 8-91-61 (59524) ദേവദാനവഗന്ധർവാ നാഗയക്ഷപതത്രിണഃ। മഹർഷയോ ദേവഗണാഃ പിതരശ്ച സ്വധാഭുജഃ॥ 8-91-62 (59525) തപോവിദ്യൌഷധീസിദധാ നാനാരൂപാംബരത്വിഷഃ। അന്തരിക്ഷേ മഹാരാജ വിവദന്തോഽവതസ്ഥിരേ॥ 8-91-63 (59526) ബ്രഹ്മാ ബ്രഹ്മർഷിഭിഃ സാർധം പ്രജാപതിഭിരേവ ച। ആസ്ഥിതോ യാനമാകാശേ ദിവ്യം തേജഃ സമാഗതാഃ॥ 8-91-64 (59527) തതഃ പ്രജാപതിസ്തൂർണമാജഗാമ മഹാമതേ। ദ്വൈരഥം യുധി തം ദ്രുഷ്ടം കർണപാണ്ഡവയോസ്തദാ॥ 8-91-65 (59528) വിജിത്യ കർണഃ സ്വിദിമാം വസുന്ധരാ-- മഥാർജുനഃ സ്വിത്പ്രതിപദ്യതേഽഖിലാം। ഇതീശ്വരസ്യാപി ബഭൂവ സംശയഃ പ്രജാപതേഃ പ്രേക്ഷ്യ തയോർമഹദ്ബലം॥ ॥ 8-91-66 (59529) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഏകനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 91 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 092

॥ ശ്രീഃ ॥

8.92. അധ്യായഃ 092

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണാർജുനസമാശ്രയാത് ലോകക്ഷയഭീരുണാ പ്രജാപതിനാ ബ്രഹ്മാണം പ്രതി ഉഭയോഃ സാംയേന ജയപ്രാർഥനാ॥ 1 ॥ ഇന്ദ്രേണ സകാരണനിരൂപണമർജുനസ്യൈവ ജയേ പ്രാർഥിതേ ബ്രഹ്മേശാനാഭ്യാം തദംഗീകാരേ ദേവൈർഹർഷാത്പുഷ്പവർഷണം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-92-0 (59530) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-92-0x (5054) പ്രജാപതിസ്തു തം ദൃഷ്ട്വാ ദേവഭാഗം സമാഗതം। അബ്രവീത്തു തതോ രാജൻപശ്യതോ വൈ സ്വയംഭുവഃ॥ 8-92-1 (59531) ഉഭാവതിരഥൌ ശൂരാവുഭൌ ദൃഢപരാക്രമൌ। ഉഭൌ സദൃശകർമാണൌ വജ്രിചക്രായുധൌപമൌ॥ 8-92-2 (59532) അഹോ ബത മഹദ്യുദ്ധം കർണാർജുനസമാഗമേ। ഭവിഷ്യതി മഹാഘോരം വൃത്രവാസവയോരിവ॥ 8-92-3 (59533) പ്രജാപതിരഥോക്ത്വൈവം സ്വയംഭുവമചോദയത്। സമോഽസ്തു വിജയഃ കാമമുഭയോർനരസിംഹയോഃ॥ 8-92-4 (59534) കർണാർജുനവിവാദേന മാ നശ്യേദഖിലം ജഗത്। സ്വയംഭോ ബ്രൂഹി തദ്വാക്യം സമോഽസ്തു വിജയോഽനയോഃ॥ 8-92-5 (59535) ഏവമുക്തസ്തു ഭഗവാഞ്ജയേ താഭ്യാമനിശ്ചിതേ। ഇത്യബ്രവീൻമഹാരാജ മഹാബ്രഹ്മാ പ്രജാപതിം॥ 8-92-6 (59536) ദ്വാവപ്യേതൌ ഹി കൃതിനൌ ദ്വാവപ്യതിബലോത്കടൌ। ഭവിഷ്യത്യനയോര്യുദ്ധം ത്രൈലോക്യസ്യ ഭയാവഹം॥ 8-92-7 (59537) തതഃ പ്രജാപതിം തത്ര സഹസ്രാക്ഷോഽഭ്യചോദയത്। വിജയോ ധ്രുവ ഏവാസ്തു പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-92-8 (59538) മനസ്വീ ബലവാഞ്ശൂരഃ കൃതവിദ്യസ്തപോധനഃ। വിഭർതി ച മഹാതേജാ ധനുർവേദമശേഷതഃ॥ 8-92-9 (59539) പാർഥഃ സർവഗുണോപേതോ ദേവകാര്യമിദം യതഃ। ക്ലിശ്യന്തേ പാണ്ഡവാ നിത്യം വനവാസാദിഭിർഭൃശം॥ 8-92-10 (59540) സംപന്നസ്തപസാ ചൈവ പര്യാപ്തഃ പുരുഷർഷഭഃ। അതിക്രാമേച്ച മാഹാത്ംയാദ്ദിഷ്ടമപ്യവിചാരയൻ॥ 8-92-11 (59541) അതിക്രമേ ച ലോകാനാമഭാവോ നിയതോ ഭവേത്। നാവസ്ഥാനം ച പശ്യാമി ക്രുദ്ധയോഃ കൃഷ്ണയോഃ ക്വചിത്॥ 8-92-12 (59542) സ്രഷ്ടാരൌ ജഗതശ്ചൈതൌ തതശ്ച പുരുഷർഷഭൌ। നരനാരായണാവേതൌ പുരാണാവൃഷിസത്തമൌ॥ 8-92-13 (59543) അനിയംയൌ നിയന്താരൌ ജഗതഃ പുരുഷർഷഭൌ। [നൈതയോസ്തു സമഃ കശ്ചിദ്ദിവി വാ മാനുഷേഷു വാ॥ 8-92-14 (59544) അനുഗംയാസ്ത്രയോ ലോകാഃ സഹ ദേവർഷിചാരണൈഃ। സർവദേവഗണാശ്ചാപി സർവഭൂതാനി യാനി ച। അനയോസ്തു പ്രഭാവേന വർതതേ നിഖിലം ജഗത്॥] 8-92-15 (59545) കാമം തു സുകൃതാംʼല്ലോകാനാപ്നോതു പുരുഷർഷഭഃ। കർണോ വൈകർതനഃ ശൂരോ വിജയസ്ത്വസ്തു കൃഷ്ണയോഃ॥ 8-92-16 (59546) വസൂനാം സമലോകത്വം മരുതാം വാസമാപ്നുയാത്। സഹിതോ ദ്രോണഭീഷ്മാഭ്യാം നാകപൃഷ്ഠേ മഹീയതാം॥ 8-92-17 (59547) `ക്ലേശിതോ ഹി വനേ പാർഥോ ദിർഘകാലം പിതാമഹ। തസ്മാദേഷ ജയേദ്യുദ്ധേ തപസാഽഭ്യധികോഽർജുനഃ॥ 8-92-18 (59548) പൂർവം ഭഗവതാ പ്രോക്തഃ കൃഷ്ണയോർവിജയോ ധ്രുവഃ। തത്തഥാസ്തു നമസ്തേഽസ്തു പ്രമോ ബ്രൂഹി പിതാമഹ॥ 8-92-19 (59549) തത്സഹസ്രാക്ഷവചനം നിശംയ ഭഗവാൻപ്രഭുഃ। നോവാച തജ്ജയം തുല്യം തയോഃ കർണകിരീടിനോഃ॥ 8-92-20 (59550) തസ്മാദാശാം ഗതഃ ശക്രസ്തൂഷ്ണീംഭൂതേ പിതാമഹേ। വിജയഃ പാണ്ഡവേയസ്യ കർണസ്യ ച വധോ ഭവേത്॥ 8-92-21 (59551) ബ്രഹ്മേശാനൌ തതോ വാക്യമൂചതുർഭുവനേശ്വരം। വിജയോ ധ്രുവ ഏവാസ്തു പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ॥ 8-92-22 (59552) മനസ്വീ ജയതാം ശൂരഃ കൃതവിദ്യസ്തപോധനഃ। ബിഭർതി ച മഹാതേജാ ധനുർവേദമശേഷതഃ॥ 8-92-23 (59553) അതിക്രാമേച്ച മാഹാത്ംയാദ്ദിഷ്ടമപ്യവിചാരയൻ। അതിക്രമേ ച ലോകാനാമഭാവോ നിയതോ ഭവേത്॥ 8-92-24 (59554) ന ച വിദ്മ ഹ്യവസ്ഥാനം ക്രുദ്ധയോഃ കൃഷ്ണയോഃ ക്വചിത്। സ്രഷ്ടാരൌ ജഗതശ്ചൈവ സതശ്ച പുരുഷർഷഭൌ॥ 8-92-25 (59555) കാമം തു സുകൃതാംʼല്ലോകാൻപ്രാപ്നോത്വേഷ പരന്തപഃ। കർണോ വൈകർതനഃ ശൂരോ വിജയസ്തു നരേ ധ്രുവഃ॥ 8-92-26 (59556) തഥോക്തേ ദേവദേവാഭ്യാം സഹസ്രാക്ഷോഽബ്രവീദ്വചഃ। ആമന്ത്ര്യ സർവഭൂതാനി ബ്രഹ്മേശാനാനുശാസനാത്॥ 8-92-27 (59557) ശ്രുതം ഭവദ്ഭിര്യത്പ്രോക്തം ഭഗവദ്ഭ്യാം ജഗദ്ധിതം। തത്തഥാ വ്യേതു തേ രോഗഃ ശമാപ്നുത വിമന്യവഃ॥ 8-92-28 (59558) ഇതി ശ്രുത്വേന്ദ്രവചനം സർവഭൂതാനി മാനിഷ। വിസ്മിതാന്യഭവന്രാജൻപൂജയാഞ്ചക്രിരേ തദാ। നോചുസ്തദാ ജയം തുല്യം തയോഃ പുരുഷസിംഹയോഃ॥ 8-92-29 (59559) വ്യസൃജംശ്ച സുഗന്ധീനി പുഷ്പവർഷാണി ഹർഷിതാഃ। നാനാരൂപാണി വിബുധാ ദേവതൂര്യാണ്യവാദയൻ॥ 8-92-30 (59560) ദിദൃക്ഷവശ്ചാപ്രതിമം ദ്വൈരഥം നരസിംഹയോഃ। വിസ്മയോത്ഫുല്ലനയനാ നാന്യാ ബുബുധിരേ ക്രിയാഃ॥ ॥ 8-92-31 (59561) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ദ്വിനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 92 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-92-11 ദിഷ്ടമപി ദൈവവിഹിതമപി॥ 8-92-92 ദ്വിനവതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 093

॥ ശ്രീഃ ॥

8.93. അധ്യായഃ 093

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യകർണയോഃ സംʼലാപഃ॥ 1 ॥ കൃഷ്ണാർജുനയോഃ സംʼലാപഃ॥ 2 ॥ അർജുനേന കൃഷ്ണംപ്രതി സ്വസാമർഥ്യകഥനം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-93-0 (59562) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-93-0x (5055) രഥൌ തയോഃ ശ്വേതഹയൌ ദിവ്യൌ യുക്തൌ മഹാസ്വനൌ। സമാസ്ഥിതൌ ലോകവീരൌ ശംഖാന്ദധ്മുഃ പൃഥക്പൃഥകം। വാസുദേവാർജുനൌ വീരൌ കർണശല്യൌ ച ഭാരത॥ 8-93-1 (59563) തദ്ഭീരുസന്ത്രാസകരം യുദ്ധം സമഭവത്തദാ। അന്യോന്യസ്പാന്ധേനോരുഗ്രം ശക്രശംബരയോരിവ॥ 8-93-2 (59564) തയോർധ്വജൌ ഹി വിമലൌ ശുശുഭാതേ രഥേ സ്ഥിതൌ। രാഹുകേതൂ യഥാഽഽകാശേ ഉദിതൌ ജഗതഃ ക്ഷയേ॥ 8-93-3 (59565) കർണസ്യാശീവിഷനിഭാ രത്നസാരമയീ ദൃഢാ·। പുരന്ദരധനുഃ പ്രഖ്യാ ഹസ്തികക്ഷ്യാ വിരാജതേ॥ 8-93-4 (59566) കപിശ്രേഷ്ഠസ്തു പാർഥസ്യ വ്യാദിതാസ്യ ഇവാന്തകഃ। ദംഷ്ട്രാഭിർഭീഷയൻഭാഭിർദുർനിരീക്ഷ്യോ രവിര്യഥാ॥ 8-93-5 (59567) യുദ്ധാഭിലാഷുകോ ഭൂത്വാ ധ്വജോ ഗാണ്ഡീവധന്വനഃ। കർണധ്വജമുപാതിഷ്ഠത്സ്വസ്ഥാനാദ്വേഗവാൻകപിഃ॥ 8-93-6 (59568) ഉത്പത്യ ച മഹാവേഗഃ കക്ഷ്യാമഭ്യാഹനത്തദാ। നഖൈശ്ച ദശനൈശ്ചൈവ ഗരുഡഃ പന്നഗം യഥാ॥ 8-93-7 (59569) സാ കിങ്കിണീകാഭരണാ കാലപാശോപമാ തദാ। അഭ്യദ്രവത്സുസംരബ്ധാ ഹസ്തികക്ഷ്യാഽഥ തം കപിം॥ 8-93-8 (59570) തയോർഘോരതരേ യുദ്ധേ ദ്വൈരഥേ ദ്യൂത ആഹിതേ। പ്രാകുർവതാം ധ്വജൌ യുദ്ധം പൂർവം പൂർവതരം തദാ॥ 8-93-9 (59571) ഹയാ ഹയാനഭ്യഹേഷൻസ്പർധമാനാഃ പരസ്പരം। അവിധ്യത്പുണ്ഡരീകാക്ഷഃ ശല്യം നയനസായകൈഃ। ശല്യശ്ച പുണ്ഡരീകാക്ഷം തഥൈവാഭിസമൈക്ഷത॥ 8-93-10 (59572) തത്രാജയദ്വാസുദേവഃ ശല്യം നയനസായകൈഃ। കർണം ചാപ്യജയദൃഷ്ട്യാ കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ॥ 8-93-11 (59573) അയാബ്രവീത്സൂതപുത്രഃ ശല്യമാഭാഷ്യ സസ്മിതം॥ 8-93-12 (59574) യദി പാർഥോ രണേ ഹന്യാദദ്യ മാമിഹ കർഹിചിത്। കിം കരിഷ്യസി സംഘാമേ ശല്യ സത്യമഥോച്യതാം॥ 8-93-13 (59575) ശല്യ ഉവാച। 8-93-14x (5056) യദി കർണ രണേ ഹന്യാദദ്യ ത്വാം ശ്വേതവാഹനഃ। ഉഭാവേകരയേനാഹം ഹന്യാം മാധവപാണ്ഡവൌ॥ 8-93-14 (59576) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-93-15x (5057) ഏവമേവ തു ഗോവിന്ദമർജുനഃ പ്രത്യഭാഷത। തം പ്രഹസ്യാബ്രവീത്കൃഷ്ണഃ പാർഥം പരമിദം വചഃ॥ 8-93-15 (59577) പതേദ്ദിവാകരഃ സ്ഥാനാച്ഛീര്യേദ്ഭൂമിരനേകധാ। ശൈല്യമഗ്നിരിയാന്ന ത്വാം ഹന്യാത്കാർണോ ധനഞ്ജയ॥ 8-93-16 (59578) യദി ചൈതത്കഥഞ്ചിത്സ്യാല്ലോകപര്യസനം ഭവേത്। ഹന്യാം കർണം തഥാ ശല്യം ബാഹുഭ്യാമേവ സംയുഗേ॥ 8-93-17 (59579) ഇതി കൃഷ്ണവചഃ ശ്രുത്വാ പ്രഹസൻകപികേതനഃ। അർജുനഃ പ്രത്യുവാചേദം കൃഷ്ണമക്ലിഷ്ടകാരിണം॥ 8-93-18 (59580) മമ താവദപര്യാപ്തൌ കർണശല്യൌ ജനാർദന। സപതാകധ്വജം കർണം സശല്യരഥവാജിനം॥ 8-93-19 (59581) സച്ഛത്രകവചം ചൈവ സശക്തിശരകാർമുകം। ദ്രഷ്ടാഽസ്യദ്യ രണേ കൃഷ്ണ ശരൈശ്ഛിന്നമനേകധാ॥ 8-93-20 (59582) അദ്യൈവ സരഥം സാശ്വം സശക്തികവചായുധം। സഞ്ചൂർണിതമിവാരണ്യേ വൃക്ഷം പശ്യാദ്യ ദന്തിനാ॥ 8-93-21 (59583) അദ്യ രാധേയഭാര്യാണാം വൈധവ്യം സമുപസ്ഥിതം। ധ്രുവം സ്വപ്നേഷ്വനിഷ്ടാനി താഭിർദൃഷ്ടാനി മാധവ॥ 8-93-22 (59584) ദ്രഷ്ടാസി ധ്രുവമദ്യൈവ വിധവാഃ കർണയോഷിതഃ। ന ഹി മേ ശാംയതേ മന്യുര്യദനേന പുരാ കൃതം॥ 8-93-23 (59585) കൃഷ്ണാം സഭാഗതാം ദൃഷ്ട്വാ മൂഢേനാദീർഘദർശിനാ। അസ്മാംസ്തഥാഽവഹസതാ ക്ഷിപതാ ച പുനഃപുനഃ॥ 8-93-24 (59586) അദ്യ ദ്രഷ്ടാസി ഗോവിന്ദ കർണമുൻമഥിതം മയാ। വാരണേനേവ മത്തേന പുഷ്പിതം ഗജതീരുഹം॥ 8-93-25 (59587) അദ്യ താ മധുരാ വാചഃ ശ്രോതാസി മധുസൂദന। ദിഷ്ട്യാ ജയസി വാർഷ്ണേയ ഇതി കർണേ നിപാതിതേ॥ 8-93-26 (59588) അദ്യാഭിമന്യുജനനീം പ്രഹൃഷ്ടഃ സാന്ത്വയിഷ്യസി। കുന്തീം പിതൃഷ്വസാരം ച പ്രഹൃഷ്ടഃ സൻ ജനാർദന॥ 8-93-27 (59589) അദ്യ ബാഷ്പമുഖീം കൃഷ്ണാം സാന്ത്വയിഷ്യസി മാധവ। വാഗ്ഭിശ്ചാമൃതകൽപാഭിർധർമരാജം ച പാണ്ഡവം॥ ॥ 8-93-28 (59590) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ത്രിനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 93 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-93-6 ക്രുദ്ധോഽഭിലഷിതം ഗത്വാ ഇതി ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-93-9 ദ്യത ആഹ്വയേ ഇതി ഖ.ട.പാഠഃ॥ 8-93-93 ത്രിനവതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 094

॥ ശ്രീഃ ॥

8.94. അധ്യായഃ 094

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണാല്ലംനയോര്യുദ്ധാരംഭഃ॥ 1 ॥ ദ്രൌണിനാ ദുര്യോധനായ ഹിതാഖ്യാനം॥ 2 ॥ തേന തദനാദൃത്യ രണായ സേനാനിയോജനം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-94-0 (59591) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-94-0x (5058) തദ്ദേതനാഗാസുരസിദ്ധയക്ഷൈ-- ർഗന്ധർവരക്ഷോപ്സരസാം ച സംഘൈഃ। ബ്രഹ്മർഷിരാജർഷിസുപർണജുഷ്ടം ബഭൌ വിയദ്വിസ്മയനീയരൂപം॥ 8-94-1 (59592) നാനദ്യമാനം നിനദൈർമനോജ്ഞൈ-- ർവാദിത്രഗീതസ്തുതിനൃത്യഹാസൈഃ। സർവേഽന്തരിക്ഷം ദദൃശുർമനുഷ്യാഃ ഖസ്ഥാശ്ച തദ്വിസ്മയനീയരൂപം॥ 8-94-2 (59593) തതഃ പ്രഹൃഷ്ടാഃ കുരുപാണ്ഡുയോധാ വാദിത്രശംഖസ്വനസിംഹനാദൈഃ। വിനാദയന്തോ വസുധാം ദിശശ്ച സ്വനേന സർവാന്ദ്വിഷതോ നിജഘ്നുഃ॥ 8-94-3 (59594) നരാശ്വമാതംഗരഥൈഃ സമാകുലം ശരാസിശക്ത്യൃഷ്ടിനിപാതദുഃസഹം। അഭീരുജുഷ്ടം ഹതദേഹസങ്കുലം രണാജിരം ലോഹിതമാബഭൌ തദാ॥ 8-94-4 (59595) [ബഭൂവ യുദ്ധം കുരുപാണ്ഡവാനാം യഥാ സുരാണാമസുരൈഃ സഹാഭവത്।] തഥാ പ്രവൃതേ തുമുലേ സുദാരുണേ ധനഞ്ജയശ്ചാധിരഥിശ്ച സായകൈഃ। ദിശശ്ച സൈന്യം ച ശിതൈരജിഹ്മഗൈഃ പരസ്പരം പ്രാവൃണുതാം സുദംശിതൌ॥ 8-94-5 (59596) തതസ്ത്വദീയാശ്ച പരേ ച സായകൈഃ കൃതേഽന്ധകാരേ ദദൃശുർന കിഞ്ചന। ഭയാതുരാ ഏകരഥൌ സമാശ്രയം-- സ്തതോഽഭവത്ത്വദ്ഭുതമേവ സർവതഃ॥ 8-94-6 (59597) തതോഽസ്ത്രമസ്ത്രേണ പരസ്പരം തൌ വിധൂയ വാതാവിവ പൂർവപശ്ചിമൌ। ഘനാന്ധകാരേ വിതതേ തമോനുദൌ യഥോദിതൌ തദ്വദതീവ രേജതുഃ॥ 8-94-7 (59598) ന ചാഭിസർതവ്യമിതി പ്രചോദിതാഃ പരേ ത്വദീയാശ്ച തഥാഽവതസ്ഥിരേ। മഹാരഥൌ തൌ പരിവാര്യ സർവതഃ സുരാസുരാഃ ശംബരവാസവാവിവ॥ 8-94-8 (59599) മൃദംഗഭേരീപണവാനകസ്വനൈ-- ർനിനാദിതേ വാഹനശംഖനിസ്വനൈഃ। തൌ സിംഹനാദൈർബഭതുർനരോത്തമൌ പതംഗചന്ദ്രാവിവ ദുഃസഹാവുഭൌ॥ 8-94-9 (59600) മഹാധനുർമണ്ഡുലമധ്യഗാവുഭൌ സുവർചസൌ ബാണസഹസ്രദീധിതീ। ദിധക്ഷമാണൌ സചരാചരം ജഗ-- ദ്യുഗാന്തസൂര്യാവിവ ദുഃസഹൌ രണേ॥ 8-94-10 (59601) ഉഭാവജേയാവഹിതാന്തകാവുഭാ-- വുഭൌ ജിഘാംസൂ കൃതിനൌ പരസ്പരം। മഹാഹവേ വീതഭയൌ സമീയതു-- ർമഹേന്ദ്രജംഭാവിവ കർണപാണ്ഡവൌ॥ 8-94-11 (59602) തതോ മഹാസ്ത്രാണി മഹാധനുർധരൌ വിമുഞ്ചമാനാവിഷുഭിർഭയാനകൈഃ। നരാശ്വനാഗാനമിതാന്നിജഘ്നതുഃ പരസ്പരം ചാപി മഹാരഥൌ നൃപ॥ 8-94-12 (59603) തതോ വിസസ്രുഃ പുനരർദിതാ നരാ നരോത്തമാഭ്യാം കുരുപാണ്ഡവാശ്രയാഃ। സനാഗപത്ത്യശ്വരഥാ ദിശോ ദ്രുതാ-- സ്തഥാ യഥാ സിംഹഹതാ വനൌകസഃ॥ 8-94-13 (59604) തതസ്തു ദുര്യോധനഭോജസൌബലാഃ കൃപോ ഗുരോശ്ചാപി സുതോ മഹാഹവേ। മഹാരഥാഃ പഞ്ച ധനഞ്ജയാച്യുതൌ ശരൈഃ ശരീരാർതികരൈരതാഡയൻ॥ 8-94-14 (59605) ധനൂംഷി തേഷാമിഷുധീന്ധ്വജാൻഹയാ-- ന്രഥാംശ്ച സൂതാംശ്ച ധനഞ്ജയഃ ശരൈഃ। സമം പ്രമധ്യാശു പരാൻസമന്തതഃ ശരോത്തമൈർദ്വാദശഭിന്ന സൂതജം॥ 8-94-15 (59606) അഥാഭ്യധാവംസ്ത്വരിതാഃ ശതം രഥാഃ ശതം ഗജാശ്ചാർജുനമാതതായിനഃ। ശകാസ്തുഷാരാ യവനാശ്ച സാദിനഃ സഹൈവ കാംഭോജവരൈർജിഘാംസവഃ॥ 8-94-16 (59607) വരായുധാൻപാണിഗതൈഃ ശരൈഃ സഹ ക്ഷുരൈർന്യകൃന്തത്പ്രപതഞ്ശിരാംസി ച। ഹയാംശ്ച നാഗാംശ്ച രഥാംശ്ച യുധ്യതോ ധനഞ്ജയഋ ശത്രുഗണാൻക്ഷിതൌ ക്ഷിണൌത്॥ 8-94-17 (59608) തതോഽന്തരിക്ഷേ സുരതൂര്യനിഃസ്വനാഃ സസാധുവാദാ ഹൃഷിതൈഃ സമീരിതാഃ। നിപേതുരപ്യുത്തമപുഷ്പവൃഷ്ടയഃ സുരൂപഗന്ധാഃ പവനേരിതാഃ ശുഭാഃ॥ 8-94-18 (59609) തദദ്ഭുതം ദേവമനുഷ്യസാക്ഷികം സമീക്ഷ്യ ഭൂതാനി വിസിസ്മിയുസ്തദാ। തവാത്മജഃ സൂതസുതശ്ച ന വ്യഥാം ന വിസ്മയം ജഗ്മതുരേകനിശ്ചയൌ॥ 8-94-19 (59610) അഥാബ്രവീദ്ദ്രോണസുതസ്തവാത്മജം കരം കരേണ പ്രതിപീഡ്യ സാന്ത്വയൻ। പ്രസീദ ദുര്യോധന ശാംയ പാണ്ഡവൈ-- രലം വിരോധേന ധിഗസ്തു വിഗ്രഹം॥ 8-94-20 (59611) ഹതോ ഗുരുർബ്രഹ്മസമോ മഹാസ്ത്രവി-- ത്തഥൈവ ഭീഷ്മപ്രമുഖാ മഹാരഥാഃ। അഹം ത്വവധ്യോ മമ ചാപി മാതുലഃ പ്രശാധി രാജ്യം സഹ പാണ്ഡവൈശ്ചിരം॥ 8-94-21 (59612) ധനഞ്ജയഃ സ്യാസ്യതി വാരിതോ മയാ ജനാർദനോ നൈവ വിരോധമിച്ഛതി। യുധിഷ്ഠിരോ ഭൂതഹിതേ രതഃ സദാ വൃകോദരസ്തദ്വശഗസ്തഥാ യമൌ॥ 8-94-22 (59613) ത്വയാ തു പാർഥൈശ്ച കൃതേ ച സംവിദേ പ്രജാഃ ശിവം പ്രാപ്നുയുരിച്ഛയാ തവ। വ്രജന്തു ശേഷാഃ സ്വപുരാണി പാർഥിവാ നിവൃത്തവൈരാശ്ച ഭവന്തു സൈനികാഃ। ന ചേദ്വചഃ ശ്രോഷ്യസി മേ നരാധിപ ധ്രുവം ഹി തപ്തോഽസി ഹതോഽരിഭിര്യുധി॥ 8-94-23 (59614) വൃദ്ധം പിതരമാലോക്യ ഗാന്ധാരീം ച യശസ്വിനീം। കൃപാലുർധർമരാജോ ഹി യാചിതഃ ശമമേഷ്യതി॥ 8-94-24 (59615) യഥോചിതം ച വൈ രാജ്യമനുജ്ഞാസ്യതി തേ പ്രഭുഃ। വിപശ്ചിത്സുമതിർവീരഃ സർവശാസ്ത്രാർഥതത്ത്വവിത്॥ 8-94-25 (59616) വൈരം നേഷ്യതി ധർമാത്മാ സ്വജനേ നാസ്ത്യതിക്രമഃ। ന വിഗ്രഹമതിഃ കൃഷ്ണാ സ്വജനേ പ്രതിനന്ദതി॥ 8-94-26 (59617) ഭീമസേനാർജുനൌ ചോഭൌ മാദ്രീപുത്രൌ ച പാണ്ഡവൌ। വാസുദേവമതേ ചൈവ പാണ്ഡവസ്യ ച ധീമതഃ। സ്ഥാസ്യന്തി പുരുഷവ്യാഘ്രാസ്തയോർവചനഗൌരവാത്॥ 8-94-27 (59618) രക്ഷ ദുര്യോധനാത്മാനമാത്മാ സർവസ്യ ഭാജനം। ജീവനേ യത്നമാതിഷ്ഠ ജീവൻഭദ്രാണി പശ്യതി॥ 8-94-28 (59619) രാജ്യം ശ്രീശ്ചൈവ ഭദ്രം തേ ജീവമാനേ ച കൽപതേ। മൃതസ്യ തു ഖലു കൌരവ്യ നൈവ രാജ്യം കുതഃ സുഖം॥ 8-94-29 (59620) ലോകവൃത്തമിദം വൃത്തം പ്രവൃത്തം പശ്യ ഭാരത। ശാംയ ത്വം പാണ്ഡവൈഃ സാർധം ശേഷം രക്ഷ കുലസ്യ ച॥ 8-94-30 (59621) മാ ഭൂത്സ കാലഃ കൌരവ്യ യദാഽഹമഹിതം വചഃ। ബ്രൂയാം കാമം മഹാബാഹോ മാഽവമംസ്ഥാ വചോ മമ॥ 8-94-31 (59622) ധർമിഷ്ഠമിദമത്യർഥം രാജ്ഞശ്ചൈവ കുലസ്യ ച। ഏതദ്ധി പരമം ശ്രേയഃ കുരുവംശസ്യ വൃദ്ധയേ। പ്രയാഹി തം ച ഗാന്ധാരേ കുലസ്യ ച സുഖാവഹം॥ 8-94-32 (59623) പഥ്യമായതിസംയുക്തം കർണോഽപ്യർജുനമാഹവേ। ന ജേഷ്യതി നരവ്യാഘ്ര ഇതി മേ നിശ്ചിതാ മതിഃ॥ 8-94-33 (59624) രോചതാം തേ നരശ്രേഷ്ഠ മമൈതദ്വചനം ശുഭം। അതോഽന്യഥാ ഹി രാജേന്ദ്ര വിനാശഃ സുമഹാൻഭവേത്॥ 8-94-34 (59625) ഇദം ച ദൃഷ്ടം ജഗതാ സഹ ത്വയാ കൃതം യദേകേന കിരീടമാലിനാ। യഥാ ന കുര്യാദ്ബലഭിന്ന ചാന്തകോ ന ച പ്രചേതാ ഭഗവാന്ന യക്ഷരാട്॥ 8-94-35 (59626) അതോഽപി ഭൂയാൻസ്വഗുണൈർധനഞ്ജയോ ന ചാതിവർതിഷ്യതി മേ വചോഽഖിലം। തവാനുയാത്രാം ച സദാ കരിഷ്യതി പ്രസീദ രാജേന്ദ്ര ശമം ത്വമാപ്നുഹി॥ 8-94-36 (59627) മമാഭിമാനഃ പരമഃ സദാ ത്വയി ബ്രവീംയതസ്ത്വാം പരമാച്ച സൌഹൃദാത്। നിവാരയിഷ്യാമി ച കർണമാഹവേ മഹാൻഹി മേഽസ്തി പ്രണയോഽഥ സൂതജേ॥ 8-94-37 (59628) വദന്തി മൈത്രീം സഹജാം വിചക്ഷണാ-- സ്തഥൈവ സാംനാ ച ധനേന ചാർജിതാം। പ്രതാപതശ്ചോപനതാം ചതുർവിധാം തദസ്തി സർവം തവ പാണ്ഡവേഷു॥ 8-94-38 (59629) നിസർഗതസ്തേ തവ വീര ബാന്ധവാഃ പുനശ്ച സാംനാ ഹിതമാപ്നുയുഃ പ്രഭോ। ത്വയി പ്രസന്നേ യദി മിത്രതാം ഗതേ ഹിതം കൃതം സ്യാജ്ജഗതസ്ത്വയാഽതുലം॥ 8-94-39 (59630) ഇതീദമുക്തഃ സുഹൃദാ വചോ ഹിതം വിചിന്ത്യ നിഃശ്വസ്യ ച ദുർമനാഽബ്രവീത്। യഥാ ഭവാനാഹ സഖേ തഥൈവ ത-- ൻമമാപി വിജ്ഞാപയതോ വചഃ ശൃണു॥ 8-94-40 (59631) നിഹത്യ ദുഃശാസനമുക്തവാൻബഹു പ്രഹസ്യ ശാർദൂലവദേഷ ദുർമതിഃ। വൃകോദരസ്തദ്വൃദയേ മമ സ്ഥിതം ന തത്പരോക്ഷം ഭവതഃ കുതഃ ശമഃ॥ 8-94-41 (59632) ന ചാപി കർണം പ്രസഹേദ്രണേഽർജുനോ മഹാഗിരിം മേരുമിവോഗ്രമാരുതഃ। ന ചാശ്വസിഷ്യന്തി പൃഥാത്മജാ മയി പ്രസഹ്യ വൈരം ബഹുശോ വിചിന്ത്യ॥ 8-94-42 (59633) ന ചാപി കർണം ഗുരുപുത്ര സംയുഗാ-- ദുപാരമേത്യർഹസി വീര ഭാഷിതും। ശ്രമേണ യുക്തോ മഹതാദ്യ ഫൽഗുന-- സ്തമേഷ കർണഃ പ്രസഭം ഹനിഷ്യതി॥ 8-94-43 (59634) `വസുന്ധരായാഃ പരിവർതനം ഭവേ-- ദ്വ്രജേച്ച ശോഷം മകരാലയോഽർണവഃ। പ്ലവേയുരപ്യദ്രിവരാ മഹാംബുധൌ ന ചാർജുനോ ജേഷ്യതി കർണമാഹവേ॥ 8-94-44 (59635) അപാം പൃഥിവ്യാ നഭസോ നഭസ്വതഃ സുതിഗ്മദീപ്തേശ്ച ഹിരണ്യരേതസഃ। അഭാവ ഏഷാമപി സർവതോ ഭവേ-- ന്ന ചാർജുനോ ജേഷ്യതി കർണമാഹവേ'॥ 8-94-45 (59636) തമേവമുക്ത്വാഽപ്യനുനീയ ചാസകൃ-- ത്തവാത്മജഃ സ്വാനനുശാസ്തി സൈനികാൻ। ദ്രുതം ഘ്നതാഭിദ്രവതാഹിതാനിമാ-- നഹീനസത്വാഃ കിമു ജോഷമാസതേ॥ ॥ 8-94-46 (59637) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ചതുർനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 94 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-94-6 ഏകൌ മുഖ്യൌ രഥൌ രഥിനൌ കർണാർജുനൌ॥ 8-94-7 തമോനുദൌ സൂര്യബന്ദ്രൌ॥ 8-94-8 നച അഭിസർതവ്യം നാപയാതവ്യമിതി നിയമേന പ്രചോദിതാഃ പ്രേരിതാഃ॥ 8-94-23 ധ്രുവം ഹി തപ്താസി ഇതി ക.ഖ.ഡ.പാഠഃ॥ 8-94-41 ദുഃശാസനമുക്തവാന്വച ഇതി ഝ.പാഠഃ തത്ര വചോ ദുര്യോധനസ്യ ഹതസ്യ ശിരഃ പദാ താഡയിഷ്യാമീത്യേവംരൂപം॥ 8-94-94 ചതുർനവതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 095

॥ ശ്രീഃ ॥

8.95. അധ്യായഃ 095

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

രണേ കർണസ്യാർജുനസാംയമസഹമാനേന ഭീമേന സകോപം പാർഥപ്രോത്സാഹനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-95-0 (59638) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-95-0x (5059) തൌ ശംഖഭേരീനിനദേ സമൃദ്ധേ സമീയതുഃ ശ്വേതഹയൌ നരാഗ്ര്യൌ। വൈകർതനഃ സൂതപുത്രോഽർജുനശ്ച ദുർമന്ത്രിതേ തേ സസുതസ്യ രാജൻ॥ 8-95-1 (59639) `ആശീവിഷാവഗ്നിമിവോത്സൃജന്തൌ തഥാ മുഖാഭ്യാമഭിനിഃ ശ്വസന്തൌ। യശസ്വിനൌ ജജ്വലതുർമൃധേ തദാ ഘൃതാവസിക്താവിവ ഹവ്യവാഹൌ'॥ 8-95-2 (59640) യഥാ ഗജൌ ഹൈമവതൌ പ്രഭിന്നൌ പ്രവൃദ്ധദന്താവിവ വാസിതാർഥേ। തഥാ സമാജഗ്മതുരുഗ്രവീര്യൌ ധനഞ്ജയശ്ചാധിരഥിശ്ച വീരൌ॥ 8-95-3 (59641) ബലാഹകേനേവ മഹാബലാഹകോ യദൃച്ഛയാ വാ ഗിരിണാ യഥാ ഗിരിഃ। തഥാ ധനുർജ്യാതലനേമിനിഃസ്വനൌ സമീയതുസ്താവിഷുവർഷവർഷിണൌ॥ 8-95-4 (59642) ശരാസ്ത്രശക്ത്യൃഷ്ടിഗദാസിസർപൌ രോഷാനിലോദ്വൂതമഹോർമിമാലൌ। യഥാഽചലൌ ദ്വൌ ചലതസ്തഥാ തൌ യഥാഽർണവൌ ചാശു ചതുര്യുഗാന്തേ'॥ 8-95-5 (59643) പ്രവൃദ്ധശൃംഗദ്രുമവീരുദോഷധീ പ്രവൃദ്വനാനാവിധനിർഝരൌഘൌ। യഥാഽചലൌ വാ ചലിതൌ മഹാജലൈ-- സ്തഥാ മഹാസ്ത്രൈരിതരേതരം ഹതഃ॥ 8-95-6 (59644) സ സന്നിപാതോ രഥയോർമഹാനഭൂ-- ത്സുരേശവൈരോചനയോര്യഥാ പുരാ। ശരൈർവിനുന്നാശ്വനിയന്തൃദേഹയോഃ സുദുഃസഹാസ്ത്രൈഃ പരിഭിന്നദേഹയോഃ॥ 8-95-7 (59645) പ്രഭൂതപദ്മോത്പലമത്സ്യകച്ഛപൌ മഹാഹദൌ പക്ഷിഗണാനുനാദിതൌ। സുസന്നികൃഷ്ടാവനിലോദ്ധതൌ യഥാ തഥാ രഥൌ തൌ ധ്വജിനൌ സമീയതുഃ॥ 8-95-8 (59646) ഉഭൌ മഹേന്ദ്രസ്യ സമാനവിക്രമാ-- വുഭൌ മഹേന്ദ്രപ്രതിമൌ മഹാരഥൌ। മഹേന്ദ്രവജ്രപ്രതിമൈശ്ച സായകൈ-- ർമഹേന്ദ്രവൃത്രാവിവ സംപ്രജഘ്നതുഃ॥ 8-95-9 (59647) സനാഗപത്ത്യശ്വരഥേ ഉഭേ ബലേ വിചിത്രവർമാഭരണാംബരായുധേ। ചകംപതുശ്ചോന്നദതുശ്ച വിസ്മയാ-- ദ്ധരാ വിയച്ചാർജുനകർണസംഗമേ॥ 8-95-10 (59648) ഭുജാഃ സവസ്ത്രാംഗുലയഃ സമുച്ഛ്രിതാഃ സസിംഹനാദൈർഹൃഷിതൈർദിദൃക്ഷുഭിഃ। യദാഽർജുനം മത്ത ഇവ ദ്വിപോ ദ്വിപം സമഭ്യയാദാധിരഥിർജിഘാംസയാ॥ 8-95-11 (59649) ഉദക്രോശൻസോമകാസ്തത്ര പാർഥം ത്വരസ്വ യാഹ്യർജുന ഭിന്ധി കർണം। ഛിന്ധ്യസ്യ മൂർധാനമലം ചിരേണ ശ്രദ്ധാം ച രാജ്യാദ്വൃതരാഷ്ട്രസൂനോഃ॥ 8-95-12 (59650) തഥാഽസ്മാകം ബഹവസ്തത്ര യോധാഃ കർണം തഥാ യാഹി യാഹീത്യവോചൻ। ജഹ്യർജുനം കർണ തതഃ സുദീനാഃ പുനർവനം യാന്ത്വചിരായ പാർഥാഃ॥ 8-95-13 (59651) കർണോഽഥ പൂർവം ദശഭിഃ പൃഷത്കൈ-- ർഗാണ്ഡീവധന്വാനമവിധ്യദാശു। ജഘാന തം ചാപി തതഃ കിരീടീ ശരൈസ്തദാഷ്ടാദശഭിഃ സുമുക്തൈഃ॥ 8-95-14 (59652) പുനശ്ച കർണസ്ത്വരിതോഽപി പാർഥം രഥേഷുഭിസ്തം ദശഭിർജഘാന। തം ചാപി പാർഥോ ദശഭിഃ ശിതാഗ്രൈഃ കക്ഷ്യാന്തരേ തീക്ഷ്ണമുഖൈരവിധ്യത്॥ 8-95-15 (59653) കർണസ്തതോ ഭാരത സാംപരായേ ഘോരേഽതിവേലം രണസംവിമർദീ। ജഘാന പാർഥം നവഭിഃ ശിതാഗ്രൈഃ കക്ഷ്യാന്തേ നാഗമിവ പ്രഭിന്നം॥ 8-95-16 (59654) തതോഽപരാഭ്യാം യുധി സൂതപുത്രോ ദ്വാഭ്യാം ക്ഷുരാഭ്യാം ഹരിമാശുകാരീ। സമാജഘാന ത്വരയാ മഹാത്മാ യഥാ സുരേന്ദ്രം നമുചിഃ പ്രസഹ്യ॥ 8-95-17 (59655) തം പാൺ·ഡവഃ പഞ്ചഭിരായസാഗ്രൈ-- രാകർണപൂർണൈർനിജഘാന കർണം। തേ ശോണിതം തസ്യ പപുസ്തദാനീം കാലസ്യ ദൂതാ ഇവ പാർഥബാണാഃ॥ 8-95-18 (59656) കർണോഽപി പാർഥം സഹ വാസുദേവം സമാചിനോദ്ഭാരത വത്സദന്തൈഃ। പരസ്പരം തൌ വിശിഖൈഃ പ്രമുക്തൈ-- സ്തതക്ഷതുഃ സൂതപുത്രോഽർജുനശ്ച॥ 8-95-19 (59657) പരസ്പരം ഛിദ്രദിദൃക്ഷയാ ച സുഭീമമഭ്യായയതുഃ പ്രരുഷ്ടൌ॥ 8-95-20 (59658) തതോഽസ്ത്രമാഗ്നേയമമിത്രതാപനം മുമോച കർണായ സുരേശ്വരാത്മജഃ। ധനഞ്ജയാത്സംയുഗമൂർധ്നി നിഃസൃതം തദാ പ്രജജ്വാല തദസ്ത്രമുത്തമം॥ 8-95-21 (59659) സമീക്ഷ്യ കർണോ ജ്വലനാസ്ത്രമുദ്യതം സ വാരുണം തത്പ്രശമാർഥമാഹവേ। സമുത്സൃജത്സൂതപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ സ തേന വഹ്നിം ശമയാഞ്ചകാര॥ 8-95-22 (59660) വലാഹകാസ്ത്രേണ ദിശസ്തരസ്വീ ചകാര സർവാസ്തിമിരേണ സംവൃതാഃ। അപാവഹൻമേഘഗണാംസ്തതസ്താൻ സമീരണാസ്ത്രേണ സമീരിതേന॥ 8-95-23 (59661) തതഃ സോഽസ്ത്രം ദയിതം ദേവരാജ്ഞഃ പ്രാദുശ്ചക്രേ വജ്രമമിത്രതാപനഃ। ഗാണ്ഡീവജ്യാ വിമൃശംശ്ചാതിമന്യു-- ർധനഞ്ജയഃ ശത്രുസംഘപ്രമാഥീ॥ 8-95-24 (59662) നാരാചനാലീകവരാഹകർണാ ഗാണ്ഡീവതഃ പ്രാദുരാസൻസുതീക്ഷ്ണാഃ। സഹസ്രശോ വജ്രസമാനവേഗാ-- സ്തേ സർവതഃ പര്യധാവന്ത ഘോരാഃ॥ 8-95-25 (59663) പാർഥേഷവഃ കർണരഥം വിലഗ്നാ അധോമുഖാഃ പക്ഷിഗണാ ദിനാന്തേ। നിശാനികേതാർഥമിവാശു വൃക്ഷം ജഗ്രാഹ താൻസൂതപുത്രഃ പൃഷത്കൈഃ॥ 8-95-26 (59664) ക്ഷിപ്താംസ്തഥാ പാണ്ഡവബാണസംഘാ-- നമൃഷ്യമാണസ്യ ധനഞ്ജയസ്യ। രണാജിരേ ത്വന്തകതുല്യകർമാ വൈകർതനോ രോഷപരീതചേതാഃ॥ 8-95-27 (59665) ജ്യോതിഷ്പ്രഭാം യദ്വദുപാഗതഃ സ-- ന്ദിവാകരോ നാശയതേ ക്ഷണേന। പാർഥസ്യ താൻബാണഗണാൻസമഗ്രാ-- ന്വ്യനാശയദ്യുധ്യത ഏവ കർണഃ॥ 8-95-28 (59666) രോഷാത്പ്രദീപ്തഃ സുമഹാവിമർദേ ഭീമസ്തതോഽക്രുധ്യദദീനസത്വഃ। പാണിം സ്വപാണൌ സ വിനിഷ്പിഷ്യ രോഷാ-- ദമർഷിതോ വാക്യമുവാച പാർഥം॥ 8-95-29 (59667) ത്വാം സൂതപുത്രോ നു കഥം കിരീടി-- ന്രഥേഷുഭിർഹന്തി ശിതാഗ്രധാരൈഃ। ധൃത്യാ ഹി ഭൂതാനി യയാഽജയസ്ത്വം ഗ്രാസം ദദത്ഖാണ്ഡവേ പാവകായ॥ 8-95-30 (59668) ധൃത്യാ തയാ സൂതപുത്രം ജഹി ത്വ-- മഹം വൈനം ഗദയാ പോഥയിഷ്യേ। സമേത്യ പാർഥം സുനൃശംസവാദീ ജീവന്നായം യാസ്യതി കാലപക്വഃ॥ ॥ 8-95-31 (59669) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ മ·ഞ്ജനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 95 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-95-6 ഹതഃ ജഘ്നതുരിത്യർഥഃ॥ 8-95-7 സുദുഃസഹാന്യൈഃ പരിശോണിതോദകൈഃ ഇതി ക.ട.പാഠഃ॥ 8-95-31 മാ ജീവനം യാസ്യതി സൂതപുത്ര ഇതി ക.പാഠഃ॥ 8-95-95 പഞ്ചനവതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 096

॥ ശ്രീഃ ॥

8.96. അധ്യായഃ 096

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണേ യുധി വർധമാനേ കൃഷ്ണേനാർജുനപ്രോത്സാഹനം॥ 1 ॥ തതോഽർജുനേന സ്വസാമർഥ്യപ്രകാശനം॥ 2 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-96-0 (59670) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-96-0x (5060) അഥാബ്രവീച്ചക്രധരോഽപി പാർഥം ദൃഷ്ട്വാ രഥേഷൂൻപ്രതിഹന്യമാനാൻ। അമൂമുഷത്പശ്യത ഏവ തേഽദ്യ ഹ്യസ്ത്രാണി കർണോഽസ്ത്രഗണൈഃ കിരീടിൻ॥ 8-96-1 (59671) സ പാർഥ കിം മുഹ്യസി വേത്സി ചൈവ താ-- ന്ദൃഷ്ട്വാ സമേതാന്നദതഃ കുരൂസ്ത്വം। കർണം പുരസ്കൃത്യ വിദുർഹി സർവേ തവാസ്ത്രമസ്ത്രൈർവിനിഹന്യമാനം॥ 8-96-2 (59672) യയാ ധൃത്യാ താമസം ജഘ്നിവാംസ്ത്വം തത്സംയുഗേ താമസാംശ്ചാതിഘോരാൻ। ദംഭോദ്ഭവം ചാസുരമാഹവേ ത്വം ദർപോത്സിക്തം വീര്യവന്തം കിരീടിൻ। തയാ ധൃത്യാ ത്വം ജഹി കർണമദ്യ പാർഥാഹവേ ത്യക്തുമസ്ത്രം സമർഥഃ॥ 8-96-3 (59673) അനേന ചാശു ക്ഷുരനേമിനാദ്യ മയാ വിസൃഷ്ടേന സുദർശനേന। ഛിന്ധ്യസ്യ മൂർധാനമരേഃ പ്രസഹ്യ വജ്രേണ ശക്രോ നമുചേരിവാരേഃ॥ 8-96-4 (59674) കിരാതരൂപീ ഭഗവാന്യയാ ച ത്വയാ മഹാത്മാ പരിതോഷിതോഽഭൂത്। സ താം പുനർവീര ധൃതിം ഗൃഹീത്വാ സഹാനുബന്ധം ജഹി സൂതപുത്രം॥ 8-96-5 (59675) തതോ മഹീം സാഗരമേഖലാം ത്വം സപത്തഗാ ഗ്രാമവതീം സമൃദ്ധാം। പ്രയച്ഛ രാജ്ഞേ നിഹതാരിസംഘാം യശശ്ച പാർഥാതുലമാപ്നുഹി ത്വം॥ 8-96-6 (59676) കർണം പുരസ്കൃത്യ നദന്തിം സർവേ തവാസ്ത്രമഗ്ര്യം പ്രതിഹത്യ വീരാഃ। കുരു പ്രയത്നം ഭരതപ്രവീര ദ്രവന്ത്യമീ സൃഞ്ജയാഃ സോമകാശ്ച। ദൃഷ്ട്വാഥ കർണം സമരേ പ്രഹൃഷ്ടം ത്വാം ചാപി ദൃഷ്ട്വാ പരിഹീയമാനം॥ 8-96-7 (59677) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-96-8x (5061) സഞ്ചോദിതോ ഭീമജനാർദനാഭ്യാം സ്മൃത്വാ തദാത്മാനമവേത്യ സർവം। ഇഹാത്മനശ്ചാഗമനേ വിദിത്വാ പ്രയോജനം കേശവമിത്യുവാച॥ 8-96-8 (59678) പ്രാദുഷ്കരോഭ്യേഷ മഹാസ്ത്രമുഗ്രം ശിവായ ലോകസ്യ വധായ സൌതേഃ। തൻമേഽനുജാനാതു ഭവാൻസുരാശ്ച ബ്രഹ്മാ ശിവോ ബ്രഹ്മവിദശ്ച സർവേ॥ 8-96-9 (59679) ഇതി സ്മോക്ത്വാ പാണ്ഡവഃ സവ്യസാചീ നമസ്കൃത്വാ ബ്രഹ്മണേ സോഽമിതാത്മാ। അനുത്തമം ബ്രാഹ്മമസഹ്യമസ്ത്രം പ്രാദുശ്ചക്രേ മനസാ യദ്വിധേയം॥ 8-96-10 (59680) തതോ ദിശശ്ച പ്രദിശശ്ച സർവാഃ സമാവൃണോത്സായകൈർഭൂരിതേജാഃ। ഗാണ്ഡീവമുക്തൈർഭുജഗൈരിവോഗ്രൈ-- ർദിവാകരാംശുപ്രതിമൈർജ്വലദ്ഭിഃ॥ 8-96-11 (59681) സൃഷ്ടാസ്തു ബാണാ ഭരതർഷഭേണ ശതം ശതം ഭീമമുഖാഃ സുതീക്ഷ്ണാഃ। പ്രാച്ഛാദയൻകർണരഥം ക്ഷണേന യുഗാന്തകാലാർകകരപ്രകാശാഃ॥ 8-96-12 (59682) വൈകർതനേനാശു തദാജിമധ്യേ സഹസ്രശോ ബാണഗണാ വിസൃഷ്ടാഃ। തേ ചാക്ഷയാഃ പാണ്ഡവമഭ്യുപേയുഃ പർജന്യസൃഷ്ടാ ഇവ വാരിധാരാഃ॥ 8-96-13 (59683) തതഃ സ കൃഷ്ണം ച കിരീടിനം ച വൃകോദരം ചാപ്രതിമപ്രഭാവഃ। ത്രിഭിസ്ത്രിഭിർഭീമബലോ നിഹത്യ നനാദ ഘോരം മഹതാ സ്വനേന॥ 8-96-14 (59684) തതഃ സ ബാണാഭിഹതഃ കിരീടീ ഭീമം തഥാ പ്രേക്ഷ്യ ജനാർദനം ച। അമൃഷ്യമാണഃ പുനരേവ പാർഥഃ ശരാന്ദശാഷ്ടൌ സമമുദ്വവർഷ॥ 8-96-15 (59685) സ കേതുമേകേന ശരേണ വിദ്ധ്വാ ശല്യം ചതുർഭിസ്ത്രിഭിരേവ കർണം। തതഃ സുമുക്തൈർദശഭിർജഘാന സേനാപതിം കാഞ്ചനവർമനദ്വം॥ 8-96-16 (59686) സ രാജപുത്രോ വിശിരാ വിബാഹു-- ർവിവാജിസൂതോ വിധനുർവികേതുഃ। അഥോ രഥാഗ്രാദപതത്പ്രരുഗ്ണഃ പരശ്വഥൈഃ സാല ഇവാവകൃത്തഃ॥ 8-96-17 (59687) പുനശ്ച കർണം ത്രിഭിരഷ്ടഭിശ്ച ദ്വാഭ്യാം ചതുർഭിർദശഭിശ്ച വിദ്ധാ। ചതുശ്ശതം ദ്വിരദാനാം നിപാത്യ രഥാഞ്ജഘാനാഷ്ടരഥാൻകിരീടി। സഹസ്രമശ്വാംശ്ച പുനശ്ച സാദീ-- നഷ്ടൌ സഹസ്രാണി ച പത്തിവീരാൻ॥ 8-96-18 (59688) ദൃഷ്ട്വാ തു മുഖ്യാവതിവിധ്യമാനൌ വരേഷുഭിഃ ശൂരവരാവരിഘ്നൌ। കർണം ച പാർഥം ച നിയംയ വാഹാ- ൻസർവേ വരിഷ്ഠാശ്ച തതോഽവതസ്ഥുഃ॥ 8-96-19 (59689) പ്രച്ഛാദയാമാസ തതഃ പൃഷത്കൈഃ സഘോഷമാച്ഛിദ്യ ച ഗാണ്ഡിവജ്യാം। അസ്മിൻക്ഷണേ ഫൽഗുനം സൂതപുത്രഃ സമാചിനോത്ക്ഷുദ്രകാണാം ശതേന॥ 8-96-20 (59690) നിർമുക്തസർപപ്രതിമൈശ്ച തീക്ഷ്ണൈ-- സ്തൈലപ്രഘൌതൈഃ ഖഗപത്രവാജൈഃ। ഷഷ്ട്യാ ബിഭേദാശു ച വാസുദേവം തദന്തരേ പ്രാത്വരൻസോമകാശ്ച॥ 8-96-21 (59691) തതോ നവജ്യാം സുദൃഢാം കിരീടി സ്വബാഹുവിക്ഷേപസഹാം പ്രഗൃഹ്യ। സമാദധേ ഗാണ്ഡിവേ ക്ഷിപ്രകാരീ നിമേഷമാത്രേണ മഹാധനുഷ്മാൻ॥ 8-96-22 (59692) ജ്യാഛേദനം ജ്യാവിധാനം ച തസ്യ നൈവാവബുധ്യത്സൂതപുത്രോ ലഘുത്വാത്। പാർഥസ്യ സംഖ്യേ ദ്വിഷതാം നിഹന്തു-- സ്തദദ്ഭുതം തത്ര ബഭൂവ രാജൻ॥ 8-96-23 (59693) പാർഥോഽപി താം ജ്യാമവധായ തൂർണം ശരാസനജ്യാമാധിരഥേർവിഹത്യ। സുസംരബ്ധഃ കർണശരൈഃ ക്ഷതാംഗോ രണേ യോധാംസ്താവകാൻപ്രത്യഗൃഹ്ണാത്॥ 8-96-24 (59694) നൈവാപത്പക്ഷിഗണോഽന്തരിക്ഷേ പാർഥേന ചാസ്ത്രേണ കൃതേഽന്ധകാരേ॥ 8-96-25 (59695) ശല്യം തു പാർഥോ ദശഭിർനിമേഷാ-- ദ്ഭൃശം തനുത്രേ പ്രഹസന്നവിധ്യത്। തതഃ കർണം ദ്വാദശഭിഃ പൃഷത്കൈ-- ർവിദ്ധ്വാ പുനഃ സപ്തഭിരപ്യവിധ്യത്॥ 8-96-26 (59696) സ പാർഥബാണാസനവേഗനുന്നൈ-- ർദൃഢാഹതഃ പത്രിഭിരുഗ്രവേഗൈഃ। വിഭിന്നഗാത്രഃ ക്ഷതജോക്ഷിതാംഗഃ കർണോ ബഭൌ രുദ്ര ഇവാന്തകാലേ॥ 8-96-27 (59697) തതസ്ത്രിഭിസ്തം ത്രിദശാധിപോപമം ശരൈർബിഭേദാധിരഥിർധനഞ്ജയം। ശരാംശ്ച പഞ്ച ജ്വലനാനിവോരഗാ-- ൻപ്രവേശയാമാസ ജിഘാംസുരച്യുതേ॥ 8-96-28 (59698) സുവർണചിത്രം പുരുഷോത്തമസ്യ വർമാഥ ഭിത്ത്വാഭ്യപതൻസുപുംഖാഃ। വേഗേന ഗാം തേ വിവിശുശ്ച രാജ-- ൻസ്നാത്വാ കർണാഽഭിമുഖാഃ പ്രതീയുഃ॥ 8-96-29 (59699) താൻപഞ്ചഭല്ലൈർദശഭിഃ സുമുക്തൈ-- സ്ത്രിധാത്രിധൈകൈകമഥോച്ചകർത। ധനഞ്ജയസ്തേ ന്യപതൻപൃഥിവ്യാം യഥാഽഹയസ്താർക്ഷ്യമുഖേന കൃത്താഃ॥ 8-96-30 (59700) തതഃ പ്രജജ്വാല കിരീടമാലീ ക്രോധേന കക്ഷം പ്രദഹന്നിവാഗ്നിഃ। സ കർണമാകർണവികൃഷ്ടസൃഷ്ടൈഃ ശരൈഃ ശരീരാന്തകരൈർജ്വലദ്ഭിഃ। മർമസ്വവിധ്യത്സ ചചാല ദുഃഖാ-- ദ്ധൈര്യാത്തും തസ്ഥാവതിമാത്രധൈര്യഃ॥ 8-96-31 (59701) പ്രാദുശ്ചകാരാഥ ശരാൻമഹാത്മാ ദേഹം വിചിന്വന്നിവ സൂതജസ്യ। ശരാസ്തു തേ കാഞ്ചനചിത്രപുംഖാഃ സംപേതുരുർവ്യാം ശതശോ മഹാന്തഃ॥ 8-96-32 (59702) തതഃ ശരൌഘൈഃ പ്രദിശോ ദിശശ്ച രവിപ്രഭാഃ കർണരഥശ്ച രാജൻ। അദൃശ്യ ആസീത്കുപിതേ ധനഞ്ജയേ തുഷാരനീഹാരവൃതോ ഗിരിര്യഥാ॥ 8-96-33 (59703) സചക്രരക്ഷാ അപി പൃഷ്ഠഗോപാഃ കർണസ്യ യേ ചാപി പുരഃസരാശ്ച। ഭീതാ ദ്രവന്തി സ്മ നിഹന്യമാനാ മഹേഷുഭിഃ പാർഥകരപ്രണുന്നൈഃ॥ 8-96-34 (59704) തതോഽർജുനോ വൈ ഭരതപ്രവീരോ മഹാനുഭാവഃ സമരേ നിഹന്താ। സുയോധനേനാനുമതാന്വിനിഘ്ന-- ൻസമുച്ഛ്രിതാൻസരഥാൻസാരഭൂതാൻ॥ 8-96-35 (59705) ഗാണ്ഡീവധന്വാ ദ്വിഗുണം സഹസ്രം കുരുപ്രവീരാനൃഷഭഃ കുരൂണാം। ക്ഷണേന സർവാൻസരഥാൻസസൂതാ-- ന്നിനായ രാജൻക്ഷയമേകവീരഃ॥ 8-96-36 (59706) അഥോ പലായന്ത വിഹായ കർണം തവാത്മജാ യേ കുരവശ്ച ശിഷ്ടാഃ। ഏതാനവാകീര്യ ശരക്ഷതാംശ്ച വിലപ്യമാനാംസ്തനയാന്വിമൃദ്ഗൻ॥ 8-96-37 (59707) സർവേ പ്രണേശുഃ കുരവോ വിഭഗ്നാഃ പാർഥേഷുഭിഃ സംപരിതപ്യമാനാഃ। സുയോധനേനാഥ പുനർവരിഷ്ഠാഃ പ്രചോദിതാഃ കർണരഥാനുയാനേ॥ 8-96-38 (59708) ഭോഃ ക്ഷത്രിയാഃ ശൂരതമാസ്തു സർവേ ക്ഷത്രേ ച ധർമേ നിരതാഃ സ്ഥ യൂയം। ന യുക്തരൂപം ഭവതാം സമീപാ-- ത്പലായനം കർണമതിപ്രഹായ॥ 8-96-39 (59709) തവാത്മജേനാപി തഥോച്യമാനാ നൈവാവതിഷ്ഠന്ത ഭയാദ്വിവർണാഃ। ക്ഷണേന നഷ്ടാഃ പ്രദിശോ ദിശശ്ച സർവേ തതഃ പ്രേക്ഷ്യ ദിശോ വിശൂന്യാഃ॥ 8-96-40 (59710) ഭയാവദീർണഃ കുരുഭിർവിഹീനഃ പാർഥേഷുഭിഃ സംപരിതപ്യമാനഃ। ന വിവ്യധേ ഭാരത തത്ര കർണഃ പ്രതീപമേവാർജുനമഭ്യധാവത്॥ ॥ 8-96-41 (59711) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ ഷണ്ണവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 96 ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 097

॥ ശ്രീഃ ॥

8.97. അധ്യായഃ 097

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

രണേ ഹീയമാനേന കർണേനാർജുനസ്യ ശിരോ ലക്ഷീകൃത്യ നാഗാസ്ത്രപ്രയോഗഃ॥ 1 ॥ കൃഷ്ണേന പാർഥരഥേ പാദനിപീഡനേന ധരണ്യാം കിഞ്ചിന്നിമജ്ജിതേ തദസ്ത്രേണ ശിരോവർജം പാർഥകിരീടമാത്രാപഹാരഃ॥ 2 ॥ കർണസ്യ രഥചക്രേ വിപ്രശാപാത് ധരണ്യാം നിമഗ്നേ തദുദ്ദിധീർഷയാ തേനപാർഥംപ്രതി മുഹൂർതമയുദ്ധപ്രാർഥനം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-97-0 (59712) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-97-0x (5062) തതോഽപയാതാഃ ശരപാതമാത്ര-- മവസ്ഥിതാ വൈ കുരവോ നരേന്ദ്ര। വിദ്യുത്പ്രകാശം ദദൃശുഃ സമന്താ-- ദ്വനഞ്ജയാസ്ത്രം സമുദീര്യമാണം॥ 8-97-1 (59713) തതോഽഗ്രസത്സൂതപുത്രോഽർജുനസ്യ വിയദ്ഗതം ഘോരതരം ശരൈസ്തത്। ക്രുദ്ധേന പാർഥേന ശരം വിസൃഷ്ടം വധായ കർണസ്യ മഹാവിമർദേ॥ 8-97-2 (59714) [ഉദീര്യമാണം സ്മ കുരൂന്ദഹന്തം സുവർണപുംഖൈർവിശിഖൈർമമർദ। കർണസ്ത്വമോഘേഷ്വസനം ദൃഢജ്യം വിസ്ഫാരയിത്വാ വിസൃജഞ്ഛരോഘാൻ॥] 8-97-3 (59715) രാമാദുപാത്തേന മഹാമഹിംനാ ഹ്യാഥർവണേനാരിവിനാശനേന। തദർജുനാസ്ത്രം വ്യധമദ്ദഹന്തം പാർഥം ച ബാണൈർനിശിതൈരവിധ്യത്॥ 8-97-4 (59716) തതോ വിമർദഃ സുമഹാൻബഭൂവ തത്രാർജുനസ്യാധിരഥേശ്ച രാജൻ। അന്യോന്യമാസാദയതോഃ പൃഷത്കൈ-- ർവിഷാണഘാതൈർദ്വിപയോരിവാജൌ॥ 8-97-5 (59717) തതോഽസ്ത്രസംഘാതസമാവൃതം തദാ ബഭൂവ രാജംസ്തുമുലം രണാജിരം। യത്കർണപാർഥൌ ശരവൃഷ്ടിസംഘൈ-- ർനിരന്തരം ചക്രതുരംബരം തദാ॥ 8-97-6 (59718) [തതോ ജാലം ബാണമയം മഹാന്തം സർവേഽദ്രാക്ഷുഃ കുരവഃ സോമകാശ്ച। നാന്യം ച ഭൂതം ദദൃശുസ്തദാ തേ ബാണാന്ധകാരേ തുമുലേഽഥ കിഞ്ചിത്॥ 8-97-7 (59719) തൌ സന്ദധാനാവനിശം ച രാജൻ। സമസ്യന്തൌ ചാപി ശരാനനേകാൻ। സന്ദർശയേതാം യുധി മാർഗാന്വിചിത്രാ-- ന്ധനുർധരൌ തൌ വിവിധൈഃ കൃതാസ്ത്രൈഃ॥ 8-97-8 (59720) തയോരേവം യുധ്യതോരാജിമധ്യേ സൂതാത്മജോഽഭൂദധികഃ കദാചിത്। പാർഥഃ കദാചിത്ത്വധികഃ കിരീടി വീര്യാസ്ത്രമായാബലപൌരുഷേണ॥ 8-97-9 (59721) ദൃഷ്ട്വാ തയോസ്തം യുധി സംപ്രഹാരം പരസ്പരസ്യാന്തരമീക്ഷമാണയോഃ। ഘോരം തയോർദുർവിഷഹം രണേഽന്യൈ-- ര്യോധാഃ സർവേ വിസ്മയമഭ്യഗച്ഛൻ॥ 8-97-10 (59722) തതോ ഭൂതാന്യന്തരിക്ഷസ്ഥിതാനി തൌ കർണപാർഥൌ പ്രശശംസുർനരേന്ദ്ര। ഭോഃ കർണ സാധ്വർജുന സാധു ചേതി വിയത്സു വാണീ ശ്രൂയതേ സർവതോപി॥ 8-97-11 (59723) തസ്മിന്വിമർദേ രഥവാജിനാഗൈ-- സ്തദാഽഭിഘാതൈർദലിതേ ഹി ഭൂതലേ। തതസ്തു പാതാലതലേ ശയാനോ നാഗോഽശ്വസേനഃ കൃതവൈരോഽർജുനേന॥ 8-97-12 (59724) രാജംസ്തദാ ഖാണ്ഡവദാഹമുക്തോ വിവേശ കോപാദ്വസുധാതലേ യഃ। അഥോത്പപാതോർധ്വഗതിർജവേന സന്ദൃശ്യ കർണാർജുനയോർവിമർദം॥ 8-97-13 (59725) അയം ഹി കാലോസ്യ ദുരാത്മനോ വൈ പാർഥസ്യ വൈരപ്രതിയാതനായ। സഞ്ചിന്ത്യ തൂർണം പ്രവിവേശ ചൈവ കർണസ്യ രാജൻശരരൂപധാരീ॥ 8-97-14 (59726) തതോസ്ത്രസംഘാതസമാകുലം തദാ ബഭൂവ ജന്യം വിതതാംശുജാലം। തത്കർണപാർഥോ ശരസംഘവൃഷ്ടിഭി-- ർനിരന്തരം ചക്രതുരംബരം തദാ॥ 8-97-15 (59727) തദ്ബാണജാലൈകമയം മഹാന്തം സർവേഽത്രസൻകുരവഃ സോമകാശ്ച। നാന്യത്കിഞ്ചിദ്ദദൃശുഃ സംപതദ്വൈ ബാണാന്ധകാരേ തുമുലേഽതിമാത്രം॥ 8-97-16 (59728) തതസ്തൌ പുരുഷവ്യാഘ്രൌ സർവലോകധനുർധരൌ। ത്യക്തപ്രാണൌ രണേ വീരോ യുദ്ധശ്രമമുപാഗതൌ॥ 8-97-17 (59729) സമുത്ക്ഷേപൈർവീക്ഷമാണൌ സിക്തൌ ചന്ദനവാരിണാ। സവാലവ്യജനൈർദിവ്യൈർദിവിസ്ഥൈരപ്സരോഗണൈഃ। ശക്രസൂര്യകരാബ്ജാഭ്യാം പ്രമാർജിതമുഖാവുഭൌ॥ 8-97-18 (59730) കർണോഽഥ പാർഥം ന വിശേഷയദ്യദാ ഭൃശം ച പാർഥേന ശരാഭിതപ്തഃ। തതസ്തു വീരഃ ശരവിക്ഷതാംഗോ ദധ്രേ മനോ ഹ്യേകശയസ്യ തസ്യ॥] 8-97-19 (59731) തതോ രിപുഘ്നം സമധത്ത കർണഃ സുസഞ്ചിതം സർപമുഖം ജ്വലന്തം। രൌദ്രം ശരം സന്നതമുഗ്രധൌതം പാർഥാർഥമിത്യേവ ചിരാഭിഗുപ്തം॥ 8-97-20 (59732) സദാർചിതം ചന്ദനചൂർണശായിതം സുവർണതൂണീരശയം മഹാർചിഷം। ആകർണപൂർണം വിചകർഷ കർണോ വിമോക്തുകാമഃ ശരമുഗ്രവേഗം॥ 8-97-21 (59733) പ്രദീപ്തമൈരാവതവംശസംഭവം ശിരോ ജിഹീർഷുര്യുധി സവ്യസാചിനഃ। തതഃ പ്രജജ്വാല ദിശോ നഭശ്ച ഉൽകാശ്ച ഘോരാഃ ശതശഃ പ്രപേതുഃ॥ 8-97-22 (59734) തസ്മിംസ്തു നാഗേ ധനുഷി പ്രയുക്തേ ഹാഹാകൃതാ ലോകപാലാഃ സശക്രാഃ॥ 8-97-23 (59735) സ സൂതപുത്രസ്തമപാംഗദേശേ അവാങ്മുഖം സന്ധയതി സ്മ രോഷാത്। ന തം സ്മ ജാനാതി മഹാനുഭാവ-- മപാംഗദേശേഽഭിനിവിഷ്ടമാജൌ॥ 8-97-24 (59736) [ന ചാപി തം ബുബുധേ സൂതപുത്രോ ബാണേ പ്രവിഷ്ടം യോഗബലേന നാഗം। ദശശതനയനോഽഹിം ദൃശ്യ ബാണേ പ്രവിഷ്ടം നിഹത ഇതി സുതോ മേ സ്രസ്തഗാത്രോ ബഭൂവ। ജലജകുസുമയോനിഃ ശ്രേഷ്ഠഭാവോ ജിതാത്മാ ത്രിദശപതിമവോചൻമാ വ്യഥിഷ്ഠാ ജയേ ശ്രീഃ॥ 8-97-25 (59737) തതോഽബ്രവീൻമദ്രരാജോ മഹാത്മാ ദൃഷ്ട്വാ കർണം പ്രഹിതേഷു തമുഗ്രം। ഗ്രീവായതഃ കർണ ന സംഹിതോഽയം സമീക്ഷ്യ സന്ധത്സ്വ ശരം പരഘ്നം॥ 8-97-26 (59738) അഥാബ്രവീത്ക്രോധസംരക്തനേത്രോ മദ്രാധിപം സൂതപുത്രോ മനസ്വീ। ന സന്ധത്തേ ദ്വിഃ ശരം ശല്യ കർണോ ന മാദൃശാ ജിഹ്മയുദ്വാ ഭവന്തി॥ 8-97-27 (59739) ഇതീദമുക്ത്വാ വിസസർജ തം ശരം പ്രയത്നതോ വർഷഗണാഭിപൂജിതം। ഹതോസി രേ ഫൽഗുന ഇത്യധിക്ഷിപ-- ന്നുവാച ചോച്ചൈർനിരമൂർജിതാം വൃഷഃ॥ 8-97-28 (59740) സ സായകഃ കർണഭുജപ്രസൃഷ്ടോ ഹുതാശനാർകപ്രതിമഃ സുഘോരഃ। ഗുണച്യുതഃ കർണധനുഃപ്രമുക്തോ വിയദ്ഗതഃ പ്രാജ്വലദന്തരിക്ഷേ॥ 8-97-29 (59741) തമാപതന്തം ജ്വലിതം നിരീക്ഷ്യ വിയദ്ഗതം വൃഷ്ണികുലപ്രവീരഃ। രഥസ്യ ചക്രം സഹസാ നിപീഡ്യ പഞ്ചാംഗുലം മജ്ജയതി സ്മ വീരഃ॥ 8-97-30 (59742) തതോഽന്തരിക്ഷേ സുമഹാന്നിനാദഃ സംപൂജനാർഥം മധുസൂദനസ്യ। [ദിവ്യാശ്ച വാചഃ സഹസാ ബഭൂവു-- ർദിവ്യാനി പുഷ്പാണ്യഥ സിംഹനാദാഃ। തസ്മിംസ്തഥാ വൈ ധരണീം നിമഗ്നേ രഥേ പ്രയത്നാൻമധുസൂദനസ്യ॥] 8-97-31 (59743) തതഃ കിരീടം ബഹുരത്നചിത്രം ജഘാന നാഗോഽർജുനമൂർധതോ ബലാത്। ഗിരേഃ സുജാതാങ്കുരപുഷ്പിതദ്രുമം മഹേന്ദ്രവജ്രം ശിഖരം യഥോത്തമം॥ 8-97-32 (59744) തതഃ കിരീടം തപനീയചിത്രം പാർഥോത്തമാംഗാദഹരത്തരസ്വീ। തദ്ധേമജാലാവനതം സുഘോരം സംപ്രജ്വലത്തന്നിപപാത ഭൂമൌ॥ 8-97-33 (59745) തതോഽർജുനസ്യോത്തമഗാത്രഭൂഷണം സുവർണമുക്താമണിവജ്രചിത്രിതം। ധരാവിയദ്ദ്യോസലിലേഷു വിശ്രുതം ബലം നിസർഗോത്തമമന്യുധിഃ സദാ॥ 8-97-34 (59746) ശരേണ മൂർധ്നി പ്രജഹാര സൂതജോ ദിവാകരേന്ദുജ്വലനഗ്രഹത്വിഷം। സുവർണമുക്താമണിവജ്രഭൂഷണം പുരന്ദരാർഥം തപസാ പ്രയത്നതഃ॥ 8-97-35 (59747) സ്വയം കൃതം യദ്വിധിനാ സ്വയംഭുവാ മഹാർഹരൂപം ദ്വിഷതാം ഭയങ്കരം। നിജഘ്നതേ ദേവരിപൂൻസുരേശ്വരഃ സ്വയം ദദൌ യദ്ധി മുദാഽർജുനായ॥ 8-97-36 (59748) ഹരിപ്രചേതോഹരിവിത്തഗോപ്തൃഭിഃ പിനാകപാശാശനിദണ്ഡധാരിഭിഃ। സുരോത്തമൈരപ്യവിഷഹ്യമർദിതും പ്രസഹ്യ നാഗേന ജഹാര തദ്വൃഷാ॥ 8-97-37 (59749) തദുത്തമേഷൂൻമഥിതം വിഷാഹിനാ പ്രദീപ്തമർചിഷ്മദതീവ സുന്ദരം। പപാത പാർഥസ്യ കിരീടമുത്തമം ദിവാകരോസ്താദിവ പർവതാജ്ജ്വലൻ॥ 8-97-38 (59750) മഹീവിയദ്ദ്യോസലിലാനി വായുനാ പ്രസഹ്യ രുഗ്ണാനി വിഘൂർണിതാനി വാ। ഇതീവ ശബ്ദം ഭുവനേഷു തത്തഥാ ജനാ വ്യവസ്യന്തി ദിശശ്ച വിഹ്വലാഃ॥ 8-97-39 (59751) വിനാ കിരീടം* ശുശുഭേ സ പാർഥഃ ശ്യാമോ യുവാ ശൈല ത്രിശൃംഗൈഃ॥ 8-97-40 (59752) തതഃ സമുദ്ഗ്രഥ്യ സിതേന വാസസാ സ്വമൂർധജനാവ്യഥിതസ്തദാഽർജുനഃ। ബഭൌ സുസംപൂർണമരീചിനേന്ദുനാ ശിരോഗതേനോദയപർവതോ യഥാ॥ 8-97-41 (59753) സ ചാപി രാധേയഭുജപ്രമുക്തോ ഹുതാശനാർകപ്രതിമദ്യുതിർമഹാൻ। മഹോരഗഃ കൃതവൈരോഽർജുനേന കിരീടമാഹൃത്യ സമുത്പപാത॥ 8-97-42 (59754) തമുത്പതന്തം ദ്വിപദാം വരിഷ്ഠോ ദൃഷ്ട്വാ വചഃ പാർഥമുവാച കൃഷ്ണഃ। മഹോരഗം പാണ്ഡവ പശ്യപശ്യ പ്രയോജിതം ത്വന്നിധനാർഥമുഗ്രം॥ 8-97-43 (59755) സ ഏവമുക്തോ മധുസൂദനേന ഗാണ്ഡീവധന്വാ ഹരിമുഗ്രവാചാ। ഉവാച കോ ന്വേഷ മമാദ്യ നാഗഃ ക്ഷയായ നാഗാദ്ഗരുഡസ്യ വക്രം॥ 8-97-44 (59756) കൃഷ്ണ ഉവാച। 8-97-45x (5063) യോഽസൌ ത്വയാ ഖാണ്ഡവേ ചിത്രഭാനും സന്തർപയാണേന ധനുർധരേണ। വിയദ്ഗതോ ജനനീഗുപ്തദേഹോ മത്വൈകരൂപം നിഹതാഽസ്യ മാതാ॥ 8-97-45 (59757) സ ഏഷ തദ്വൈരമനുസ്മരന്വൈ ത്വാം പ്രാർഥയത്യാത്മവധായ നൂനം। നഭശ്ചുതാം പ്രജ്വലിതാമിവോൽകാം പശ്യൈനമായാന്തമമിത്രസാഹ॥ 8-97-46 (59758) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-97-47x (5064) തതഃ സ ജിഷ്ണുഃ പരിവൃത്യ രോഷാ-- ച്ചിച്ഛേദ ഷഡ്ഭിർനിശിതൈഃ സുധാരൈഃ। നാഗം വിയത്തിര്യഗിവോത്പതതം സ ച്ഛിന്നഗാത്രോ നിപപാത ഭൂമൌ॥ 8-97-47 (59759) [ഗതേ ച തസ്മിൻഭുജഗേ കിരീടിനാ സ്വയം വിഭുഃ പാർഥിവ ഭൂതലാദഥ। സമുജ്ജഹാരാശു പുനഃ പതന്തം രഥം ഭുജാഭ്യാം പുരുഷോത്തമസ്തതഃ॥] 8-97-48 (59760) തസ്മിൻമുഹൂർതേ ദശഭിഃ പൃഷത്കൈഃ സിലാശിതൈർബർഹിണബർഹവാജിതൈഃ। വിവ്യാധ കർണഃ പുരുഷപ്രവീരോ ധനഞ്ജയം തിര്യഗവേക്ഷമാണഃ॥ 8-97-49 (59761) തതോഽർജുനോ ദ്വാദശഭിഃ സുമുക്തൈ-- ർവരാഹകർണൈർജിശിതൈഃ സമർപ്യ। നാരാചമാശീവിഷതുല്യവേഗ-- മാകർണപൂർണായതമുത്സസർജ॥ 8-97-50 (59762) സ ചിത്രവർമേഷുവരോ വിദാര്യ പ്രാണാന്നിരസ്യന്നിവ സാധുമുക്തഃ। കർണസ്യ പീത്വാ രുധിരം വിവേശ വസുന്ധരാം ശോണിതദിഗ്ധവാജഃ॥ 8-97-51 (59763) തതോ വൃഷോ ബാണനിപാതകോപിതോ മഹോരഗോ ദണ്ഡവിഘട്ടിതോ യഥാ। തദാഽഽശുകാരീ വ്യസൃജച്ഛരോത്തമാൻ മഹാവിഷഃ സർപ ഇവോത്തമം വിഷം॥ 8-97-52 (59764) ജനാർദനം ദ്വാദശഭിഃ പരാഭിന-- ന്നവൈർനവത്യാ ച ശരൈസ്തഥാഽർജുനം। ശരേണ ഘോരേണ പുനശ്ച പാണ്ഡവം വിദാര്യ കർണോ വ്യനദജ്ജഹാസ ച॥ 8-97-53 (59765) തമസ്യ ഹർഷം മമൃഷേ ന പാണ്ഡവോ ബിഭേദ മർമാണി തതോഽസ്യ മർമവിത്। പരഃശതൈഃ പത്രിഭിരിന്ദ്രവിക്രമ-- സ്തഥാ യഥേന്ദ്രോ ബലമോജസാ രണേ॥ 8-97-54 (59766) തതഃ ശരാണാം നവതിം തദാഽർജുനഃ സസർജ കർണേഽന്തകദണ്ഡസന്നിഭാം। തൈഃ പത്രിഭിർവിദ്ധതനുഃ സ വിവ്യഥേ തഥാ യഥാ വജ്രവിദാരിതോഽചലഃ॥ 8-97-55 (59767) മണിപ്രവേകോത്തമവജ്രഹാടകൈ-- രലങ്കൃതം ചാസ്യ വരാംഗഭൂഷണം। പ്രവിദ്ധമുർവ്യാം നിപപാത പത്രിഭി-- ർധനഞ്ജയേനോത്തമകുണ്ഡലേപി ച॥ 8-97-56 (59768) മഹാധനം ശിൽപിവരൈഃ പ്രയത്നതഃ കൃതം യദസ്യോത്തമവർമ ഭാസ്വരം। സുദീർഘകാലേന തതോഽസ്യ പാണ്ഡവഃ ക്ഷണേന ബാണൈർബഹുധാ വ്യശാതയത്॥ 8-97-57 (59769) `തസ്യേഷുഭിഃ ഖണ്ഡിതകുണ്ഡലോഽന്തഃ പരിക്ഷതശ്ചാഭ്യധികം തദാനീം। സ ലോഹിതാംഗശ്രവണശ്ചകാശേ സലോഹിതാംഗശ്രവണോ യഥാ ദിവി'॥ 8-97-58 (59770) സ തം വിവർമാണമഥോത്തമേഷുഭിഃ ശിതൈശ്ചതുർഭിഃ കുപിതഃ പരാഭിനത്। സ വിവ്യഥേഽത്യർഥമരിപ്രതാഡിതോ യഥാഽഽതുരഃ പിത്തകഫാനിലജ്വരൈഃ॥ 8-97-59 (59771) മഹാധനുർമണ്ഡലനിഃസൃതൈഃ ശിതൈഃ ക്രിയാപ്രയത്നപ്രഹിതൈർബലേന ച। തതക്ഷ കർണം ബഹുഭിഃ ശരോത്തമൈ-- ർബിഭേദ മർമസ്വപി ചാർജുനസ്ത്വരൻ॥ 8-97-60 (59772) ദൃഢാഹതഃ പത്രിഭിരുഗ്രവേഗൈഃ പാർഥേന കർണോ വിവിധൈഃ ശിതാഗ്രൈഃ। ബഭൌ ഗിരിർഗൈരികധാതുരക്തഃ ക്ഷരൻപ്രപാതൈരിവ രക്തമംഭഃ॥ 8-97-61 (59773) [തതോഽർജുനഃ കർണമവക്രഗൈർനവൈഃ സുവർണപുംഖൈഃ സുദൃഢൈരയസ്മയൈഃ। യമാഗ്നിദണ്ഡപ്രതിമൈഃ സ്തനാന്തരേ പരാഭിനത്ക്രൌഞ്ചമിവാദ്രിമഗ്നിജഃ॥ 8-97-62 (59774) തതഃ ശരാവാപമപാസ്യ സൂതജോ ധനുശ്ച തച്ഛക്രശരാസനോപമം। തതോ രഥസ്ഥഃ സ മുമോഹ ച സ്ഖലൻ। പ്രശീർണമുഷ്ടിഃ സുഭൃശാഹതഃ പ്രഭോ॥ 8-97-63 (59775) ന ചാർജുനസ്തം വ്യസനേ തദേഷിവാ-- ന്നിഹന്തുമാര്യഃ പുരുഷവ്രതേ സ്ഥിതഃ। തതസ്തമിന്ദ്രാവരജഃ സുസംഭ്രമാ-- ദുവാച കിം പാൺ·ഡവ ഹേ പ്രമാദ്യസേ॥ 8-97-64 (59776) നൈവാഹിതാനാം സതതം വിപശ്ചിതഃ ക്ഷണം പ്രതീക്ഷന്ത്യപി ദുർബലീയസാം। വിശേഷതോഽരീന്വ്യസനേഷു പണ്ഡിതോ നിഹത്യ ധർമം ച യശശ്ച വിന്ദതേ॥ 8-97-65 (59777) തദേകവീരം തവ ചാഹിതം സദാ ത്വരസ്വ കർണം സഹസാഽഭിമർദിതും। പുരാ സമർഥഃ സമുപൈതി സൂതജോ ഭിന്ധി ത്വമേനം നമുചിം യഥാ ഹരിഃ॥ 8-97-66 (59778) തതസ്തദേവേത്യഭിപൂജ്യ സത്വരം ജനാർദനം കർണമവിധ്യദർജുനഃ। ശരോത്തമൈഃ സർവകുരൂത്തമസ്ത്വരം-- സ്തഥാ യഥാ ശംബരഹാ പുരാ ബലിം॥] 8-97-67 (59779) സാശ്വം തു കർണം സരഥം കിരീടി സമാചിനോദ്ഭാരത വത്സദന്തൈഃ। പ്രച്ഛാദയാമാസ ദിശശ്ച ബാണൈഃ സർവപ്രയത്നാത്തപനീയപുംഖൈഃ॥ 8-97-68 (59780) സവത്സദന്തൈഃ പൃഥുപീനവക്ഷാഃ സമാചിതഃ സോഽധിരഥിർവിഭാതി। സുപുഷ്പിതാശോകപലാശശാൽമലി-- ര്യഥാഽചലശ്ചന്ദനകാനനായുതഃ॥ 8-97-69 (59781) ശരൈഃ ശരീരേ ബഹുഭിഃ സമർപിതൈ-- ർവിഭാതി കർണഃ സമരേ വിശാംപതേ। മഹീരുഹൈരാചിതസാനുകന്ദരോ യഥാ ഗിരീന്ദ്രഃ സ്ഫുടകർണികാരവാൻ॥ 8-97-70 (59782) സ വാണസംഘാൻബഹുധാ വ്യവാസൃജൻ വിഭാതി കർണഃ ശരജാലരശ്മിവാൻ। സ ലോഹിതോ രക്തഗഭസ്തിമണ്ഡലോ ദിവാകരോഽസ്താഭിമുഖോ യഥാ തഥാ॥ 8-97-71 (59783) ബാഹ്വന്തരാദാധിരഥേർവിമുക്താൻ ബാണാൻമഹാഹീനിവ ദീപ്യമാനാൻ। വ്യധ്വംസയന്നർജുനബാഹുമുക്താഃ ശരാഃ സമാസാദ്യ ദിശഃ ശിതാഗ്രാഃ॥ 8-97-72 (59784) [തതഃ സ കർണഃ സമവാപ്യ ധൈര്യം ബാണാന്വിമുഞ്ചൻകുപിതാഹികൽപാൻ। വിവ്യാധ പാർഥം ദശഭിഃ പൃഷത്കൈഃ കൃഷ്ണം ച ഷ·ഡ്ഭിഃ കുപിതാഹികൽപൈഃ॥ 8-97-73 (59785) തതഃ കിരീടി ഭൃശമുഗ്രനിഃസ്വനം മഹാശരം സർപവിഷാനലോപമം। അയസ്മായം രൌദ്രമഹാസ്ത്രസംഭൃതം മഹാഹവേ ക്ഷേപ്തുമനാ മഹാമതിഃ॥] 8-97-74 (59786) കാലോ ഹ്യദൃശ്യോ നൃപ വിപ്രശാപാ-- ന്നിദർശയൻകർണവധം ബ്രുവാണഃ। ഭൂമിസ്തു ചക്രം ഗ്രസതീത്യവോച-- ത്കർണസ്യ തസ്മിന്വധകാല ആഗതേ॥ 8-97-75 (59787) ന ചാസ്യ ഘോരം പ്രതിഭാതി ചാസ്ത്രം യദ്ഭാർഗവോഽസ്മൈ പ്രദദൌ മഹാത്മാ। ചക്രം ച വാമം ഗ്രസതേ ഭൂമിരസ്യ പ്രാപ്തേ തസ്മിന്വധകാലേ നൃവീര॥ 8-97-76 (59788) തതോ രഥോ ഘൂർണിതവാന്നരേന്ദ്ര ശാപാത്തദാ ബ്രാഹ്മണസത്തമസ്യ। പ്രാപ്തം വധം ശംസതി ചാപ്യഥാസ്ത്രം പ്രണശ്യമാനം ദ്വിജമുഖ്യശാപാത്॥ 8-97-77 (59789) [തതശ്ചക്രമപതത്തസ്യ ഭൂമൌ സ വിഹ്വലഃ സമരേ സൂതപുത്രഃ। സവേദികശ്ചൈത്യ ഇവാതിമാത്രഃ സുപുഷ്പിതോ ഭൂമിതലേ നിമഗ്നഃ]॥ 8-97-78 (59790) മഗ്നേ രഥേ ബ്രാഹ്മണശാപമൂഢോ ഹ്യസ്ത്രം ച തം മോഘമിഷു ച സർപം। അമൃഷ്യമാണോ വ്യസനാനി താനി ഹസ്തൌ വിധുന്വന്വിജഗർഹ ധർമം॥ 8-97-79 (59791) ധർമപ്രധാനം കില പാതി ധർമ ഇത്യബ്രുവന്ധർമവിദഃ സദൈവ। വയം ച ധർമേ പ്രയതാമ നിത്യം ചർതും യഥാശക്തി യഥാശ്രുതം ച। സ ചാപി നിഘ്നാതി ന പാതി ഭക്താൻ മന്യേ ന നിത്യം പരിപാതി ധർമഃ॥ 8-97-80 (59792) ഏവം ബ്രുവൻപ്രസ്ഖലിതാശ്വസൂതോ വിചാല്യമാനോഽർജുനബാണപാതൈഃ। മർമാഭിഘാതാച്ഛിഥിലഃ ക്രിയാസു പുനഃ പുനർധർമമസൌ ജഗർഹ॥ 8-97-81 (59793) തതഃ ശരൈർഭീമതരൈരവിധ്യത്ത്രിഭിരാഹവേ। ഹസ്തേ കൃഷ്ണം തഥാ പാർഥമഭ്യവിധ്യച്ച സപ്തഭിഃ॥ 8-97-82 (59794) തതോഽർജുനഃ സപ്തദശ തിഗ്മവേഗാനജിഹ്മഗാൻ। ഇന്ദ്രാശനിസമാൻഘോരാനസൃജത്പാവകോപമാൻ॥ 8-97-83 (59795) നിർഭിദ്യ തേ ഭീമവേഗാ ഹ്യപതൻപൃഥിവീതലേ। കംപിതാത്മാ തതഃ കർണഃ ശക്ത്യാ ചേഷ്ടാമദർശയത്॥ 8-97-84 (59796) ബലേനാഥ സ സംസ്തഭ്യ ബ്രഹ്മാസ്ത്രം സമുദൈരയത്। ഐന്ദ്രം തതോഽർജുനശ്ചാപി തം ദൃഷ്ട്വാഽഭ്യുപമന്ത്രയത്॥ 8-97-85 (59797) ഗാണ്ഡീവം ജ്യാം ച ബാണാംശ്ച സോഽനുമന്ത്ര്യ പരന്തപഃ। വ്യസൃജച്ഛരവർഷാണി വർഷാണീവ പുരന്ദരഃ॥ 8-97-86 (59798) തതസ്തേജോമയാ ബാണാ രഥാത്പാർഥസ്യ നിഃസൃതാഃ। പ്രാദുരാസൻമഹാവീര്യാഃ കർണസ്യ രഥമന്തികാത്। 8-97-87 (59799) സ കർണോഽഗ്രസദസ്യാസ്ത്രം കുർവൻമോക്ഷം മഹാരഥഃ॥ തതോഽബ്രവീദ്വൃഷ്ണിവീരസ്തസ്മിന്നസ്ത്രേ വിനാശിതേ। വിസൃജാസ്ത്രം പരം പാർഥ രാധേയോ ഗ്രസതേ ശരാൻ॥ 8-97-88 (59800) തതോ ബ്രഹ്മാസ്ത്രമത്യുഗ്രം സംമന്ത്ര്യ സമയോജയത്। ഛാദയിത്വാ തതോ ബാണൈഃ കർണം പ്രത്യസ്യദർജുനഃ॥ 8-97-89 (59801) തതഃ കർണഃ ശിതൈർബാണൈർജ്യാം ചിച്ഛേദ സുതേജനൈഃ। [ദ്വിതീയാം ച തൃതീയാം ച ചതുർഥീ പഞ്ചമീം തഥാ॥ 8-97-90 (59802) ഷഷ്ഠീമഥാസ്യ ചിച്ഛേദ സപ്തമീം ച തഥാഽഷ്ടമീം। നവമീം ദശമീം ചാസ്യ തഥാ ചൈകാദശീം വൃഷഃ। ജ്യാശതം ശതസന്ധാനഃ സ കർണോ നാവബുധ്യതേ॥] 8-97-91 (59803) തതോ ജ്യാം വിനിധായാന്യാമഭിമന്ത്ര്യ ച പാണ്ഡവഃ। ശരൈരവാകിരത്കർണം ദീപ്യമാനൈരിവാഹിഭിഃ॥ 8-97-92 (59804) തസ്യ ജ്യാച്ഛേദനം കർണോ ജ്യാവധാനം ച സംയുഗേ। നാന്വബുധ്യത ശീഘ്രത്വാത്തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-97-93 (59805) അസ്ത്രൈരസ്ത്രാണി സംവാര്യ പ്രനിഘ്നൻസവ്യസാചിനഃ। ചക്രേ ചാപ്യധികം പാർഥാത്സ്വവീര്യമതിദർശയൻ॥ 8-97-94 (59806) തതഃ കർണോഽർജുനം ദൃഷ്ട്വാ സ്വസ്യാസ്ത്രേണ ച പീഡിതം। അഭ്യസേത്യബ്രവീത്പാർഥമാതിഷ്ഠാസ്ത്രം വ്രജേതി ച॥ 8-97-95 (59807) തതോഽഗ്നിസദൃശം ഘോരം ശരം സർപവിഷോപമം। അശ്മസാരമം ദിവ്യമഭിമന്ത്ര്യം പരന്തപഃ। രൌദ്രമസ്ത്രം സമാധായ ക്ഷേപ്തുകാമഃ കിരീടിനേ॥ 8-97-96 (59808) തതോഽഗ്രസൻമഹീ ചക്രം രാധേയസ്യ തദാ നൃപ॥ 8-97-97 (59809) [തതോഽവതീര്യ രാധേയോ രഥാദാശു സമുദ്യതഃ। ചക്രം ഭുജാഭ്യാമാലംബ്യ സമുത്ക്ഷേപ്തുമിയേഷ സഃ॥ 8-97-98 (59810) സപ്തദ്വീപാ വസുമതീ സശൈലവനകാനനാ। ഗീർണചക്രാ സമുത്ക്ഷിപ്താ കർണേന ചതുരംഗുലം॥ 8-97-99 (59811) ഗ്രസ്തചക്രസ്തു രാധേയഃ ക്രോധാദശ്രൂണ്യവർതയത്। അർജുനം വീക്ഷ്യ സംരബ്ധമിദം വചനമബ്രവീത്॥ 8-97-100 (59812) ഭോഭോ പാർഥ മഹേഷ്വാസ മുഹുർതം പരിപാലയ। യാവച്ചക്രമിദം ഗ്രസ്തമുദ്ധരാമി മഹീതലാത്॥ 8-97-101 (59813) സവ്യം ചക്രം മഹീഗ്രസ്തം ദൃഷ്ട്വാ ദൈവാദിദം മമ। പാർഥ കാപുരുഷാചീർണമഭിസന്ധിം വിസർജയ॥ 8-97-102 (59814) ന ത്വം കാപുരുഷാചീർണം മാർഗമാസ്ഥാതുമർഹസി। ഖ്യാതസ്ത്വമസി കൌന്തേയ വിശിഷ്ടോ രണകർമസു। വിശിഷ്ടതരമേവ ത്വം കർതുമർഹസി പാണ്ഡവ॥ 8-97-103 (59815) പ്രകീർണകേശേ വിമുഖേ ബ്രാഹ്മണേഽഥ കൃതാഞ്ജലൌ। ശരണാഗതേ ന്യസ്തശസ്ത്രേയാചമാനേ തഥാഽർജുന॥ 8-97-104 (59816) അബാണേ ഭ്രഷ്ടകവചേ ഭ്രഷ്ടഭഗ്നായുധേ തഥാ। ന വിമുഞ്ചന്തി ശസ്ത്രാണി ശൂരാഃ സാധുവ്രതേ സ്ഥിതാഃ॥ 8-97-105 (59817) ത്വം ച ശൂരതമോ ലോകേ സാധുവൃത്തശ്ച പാണ്ഡവ। അഭിജ്ഞോ യുദ്ധധർമാണാം തസ്മാത്ക്ഷമ മുഹൂർതകം॥ 8-97-106 (59818) ദിവ്യാസ്ത്രവിദമേയാത്മാ കാർതവീര്യസമോ യുധി। യാവച്ചക്രമിദം ഗ്രസ്തമുദ്വരാമി മഹാഭുജ॥ 8-97-107 (59819) ന മാം രഥസ്ഥോ ഭൂമിഷ്ഠം വികലം ഹന്തുമർഹസി। ന വാസുദേവാത്ത്വത്തോ വാ പാണ്ഡവേയ ബിഭേംയഹം॥ 8-97-108 (59820) ത്വം ഹി ക്ഷത്രിയദായാദോ മഹാലകുലവിവർധനഃ। അതസ്ത്വാം പ്രബവീംയേഷ മുഹൂർതം ക്ഷമ പാൺ·ഡവ॥ ॥ 8-97-109 (59821) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ സപ്തനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 97 ॥ [വിനാ കിരീടം ശംശുഭേ സ പാർഥഃ। ശ്യാമോ യുവാ നീല ഇവോച്ചശൃംഗഃ। തതഃ സമുദ്ഗ്രഥ്യ സിതേന വാസസാ സ്വമൂർധജാനവ്യഥിതസ്തദാഽർജുനഃ। വിഭാസിതഃ സൂര്യമരീചിനാ ദൃഢം ശിരോഗതേനോദയപർവതോ യഥാ॥ 8-97-1 (59822) ഗോകർണാ സുമുഖീ കൃതേന ഇഷുണാ ഗോപുത്രസംപ്രേഷിതാ ഗോശബ്ദാത്മജഭൂഷണം സുവിഹിതം സുവ്യക്തഗോഽസുപ്രഭം ദൃഷ്ട്വാ ഗോഗതകം ജഹാര മുകുടം ഗോശബ്ദഗോപൂരി വൈ ഗോകർണാസനമർദനശ്ച ന യയാവപ്രാപ്യ മൃത്യോർവശം 8-97-2 (59823) സ സായകഃ കർണഭുജപ്രസൃഷ്ടോ ഹുതാശനാർകപ്രതിമോ മഹാർഹഃ। മഹോരഗഃ കൃതവൈരോഽർജുനേന കിരീടമാഹത്യ തതോ വ്യതീയാത്॥ 8-97-3 (59824) തം ചാപി ദഗ്ധ്വാ തപനീയചിത്രം കിരീടമാകൃഷ്യ തദർജുനസ്യ। ഇയേഷ ഗന്തും പുനരേവ തൂണം ദൃഷ്ടശ്ച കർണേന തതോഽബ്രവീത്തം॥ 8-97-4 (59825) മുക്തസ്ത്വയാഽഹം ത്വസമീക്ഷ്യ കർണ ശിരോ ഹൃതം യന്ന മയാഽർജുനസ്യ। സമീക്ഷ്യ മാം മുഞ്ച രണേ ത്വമാശു ഹന്താഽസ്മി ശത്രും തവ ചാത്മനശ്ച॥ 8-97-5 (59826) സ ഏവമുക്തോ യുധി സൂതപുത്ര-- സ്തംബ്രവീത്കോ ഭവാനുഗ്രരൂപഃ। നാഗോഽബ്രവീദ്വിദ്വി കൃതാഗസം മാം പാർഥേന മാതുർവധജാതവൈരം॥ 8-97-6 (59827) യദി സ്വയം വജ്രധരോഽസ്യ ഗോപ്താ തഥാപി യാതാ പിതൃരാജവേശ്മനി। 8-97-7 (59828) കർണ ഉവാച। ന നാഗ കർണോഽദ്യ രണേ പരസ്യ ബലം സമാസ്ഥായ ജയം ബുഭൂഷേത്॥ 8-97-7x (5065) ന സന്ദധ്യാം ദ്വിഃ ശരം ചൈവ നാഗ യദ്യർജുനാനാം ശതമേവ ഹന്യാം। തമാഹ കർണഃ പുനരേവ നാഗം തദാഽജിമധ്യേ രവിസൂനുസത്തമഃ॥ 8-97-8 (59829) വ്യാലാസ്ത്രസർഗോത്തമയത്നമന്യുഭി-- ർഹന്താഽസ്മി പാർഥം സുസുഖീ വ്രജ ത്വം। ഇത്യേവമുക്തോ യുധി നാഗരാജഃ കർണേന രോഷാദസഹംസ്തസ്യ വാക്യം॥ 8-97-9 (59830) സ്വയം പ്രായാത്പാർഥവധായ രാജൻ കൃത്വാ സ്വരൂപം വിജിഘാംസുരുഗ്രഃ। തതഃ കൃഷ്ണഃ പാർഥമുവാച സംഖ്യേ മഹോരഗം കൃതവൈരം ജഹി ത്വം॥ 8-97-10 (59831) 8-97-11 (59832) സ ഏവമുക്തോ മധുസൂദനേന ഗാണ്ഡീവധന്വാ രിപുവീര്യസാഹഃ। ഉവാച കോ ഹ്യേഷ മമാദ്യ നാഗഃ സ്വയം യ ആയാദ്ഗരുഡസ്യ വക്ത്രം॥]

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-97-16 ബാണജാലൈകമയം ദൃഷ്ട്വേതി ശേഷഃ॥ 8-97-30 പദാ വിനിഷ്പിഷ്യ രഥോത്തമം സ പ്രാവേശയത്പൃഥിവീം കിഞ്ചിദേവ। ക്ഷിതിം ഗതാ ജാനുഭിസ്തേഽഥ വാഹാ ഹേമച്ഛന്നാശ്ചന്ദ്രമരീചിവർണാഃ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-97-48 ഗതേ ഗമിതേ। വിഭുഃ സമർഥഃ॥ 8-97-49 ബർഹിണാനാം ബർഹാ ഏവ വാജാഃ പക്ഷാഃ സഞ്ജാതാ യേഷാം തൈർബർഹിണബർഹവാജിതൈഃ॥ 8-97-62 അഗ്നിജഃ കാർതികേയഃ॥ 8-97-64 ഈഷിവാൻ മനസി കൃതവാൻ॥ 8-97-78 ചൈത്യഃ സവേദികോ ഗ്രാമസൂചകോ മഹാദ്രുമഃ॥ 8-97-89 പ്രത്യസ്യത്പ്രതിപ്രാക്ഷിതത്॥ 8-97-95 അഭ്യസ പുനഃ പുനഃ അസ്ത്രം ആതിഷ്ഠ വജ പ്രേരയേത്യബ്രവീദിതി യോജനാ। തതഃ കൃഷ്ണോഽർജുനം ദൃഷ്ട്വാ കർണാസ്ത്രേണ ച പീഡിതം ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-97-96 ക്ഷേപ്തുകാമഃ കിരീടവാൻ ഇതി ഝ. പാഠഃ॥ 8-97-97 സപ്തനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 8-97-* ഏതദാരഭ്യ ഗരുഡസ്യ വക്രം ഇത്യന്താനാം ചതുർണാം ശ്ലോകാനാം സ്ഥാനേ അധോദൃശ്യമാനാ ഏകാദശ ശ്ലോകാ ഝ.പുസ്തകേ വിദ്യന്തേ 8-97-2 ഗോകർണാ മുകുടം ജഹാരേത്യന്വയഃ। അർജുനസ്യ മുകുടഹരണമപി മഹത്കർമേതി സൂചയൻമുകുടം വിശിനഷ്ടി। ഗവി ചക്ഷുഷി കർണോ യസ്യാഃ സാ ഗോകർണാ ചക്ഷുഃശ്രവാഃ സർപിണീ അർജുനേന ഖാണ്ഡവേ നിഹതാ സതീ ഇഹ നിമിത്തഭൂതാ തസ്യ മുകുടമേവ ഹൃതവതീ നതു ശിരഃ। അഥം ഹതായാ ഹനനനിമിത്തത്വമത ആഹ। സുമുഖീ കൃതേന ഇഷുണാ മോപുത്രസംപ്രേഷിതാ। സന്ധിരവിവക്ഷിതത്വാന്ന ഭവതി। ശോഭനം പുത്രജീവകരം മുഖം യസ്യാഃ സാ സുമുഖീ। സാ ഹി പുത്രം നിഗീര്യ ദഹ്യമാനാത് ഖാൺ·വാദുത്പതന്തീ ശിരോദേശേ അർജുനേന ച്ഛിന്നാ സതീ സ്വയം മൃതാം പുത്രം ച രക്ഷിതവതീത്യാദിപർവണ്യുപാഖ്യായതേ। കൃതേന സ്വയം നിർമിതേന പുത്രേണ ത്രാതേന ഇഷുണാ ഇഥുഭാവം ഗതേന। ആത്മാ വൈ പുത്രനാമാസീതി ശ്രുതേരിഷ്വാകാരപുത്രരൂപേണ സംപന്നാ സതീ। ഗോമതോ രശ്മിമതോഽർകസ്യ പുത്രേണ കർണേന പ്രേഷിതാ। ഇഷുണേതീത്ഥംഭാവേ തൃതീയാ। ഗോപുത്രേതി മതുബ്ലോപ ആർഷഃ। കിങ്കൃത്വാ മുകുടം ജഹാരേത്യത ആഹ। സുവ്യക്തഗോഽസുപ്രഭം ഗോഗതകം ദൃഷ്ട്വാ സുവ്യക്താഃ അതിശയേനാവിർഭൂതാ ഗാവോ രശ്മയസ്തേജ ഇതി യാവത്। സുവ്യക്തൈർഗോഭിരസുഭിശ്ച പ്രകർഷേണ ഭാസമാനം പ്രദേശോ ലക്ഷ്യതേ। തത്ര ഗതം വിദ്യമാനം കം ശിരോ യസ്യ തം। അർജുനസ്യ ഗ്രീവാദേശം കർണേന ലക്ഷീകൃതം വിജ്ഞായ ഭഗവതാ സ്വഭാരേണാശ്വേഷു ജാനുഭ്യാമവനീം ഗമിതേഷു രശ്മിഭിഃ സമസൂത്രദേശേഽർജുനസ്യ ശിരോ ദൃഷ്ട്വാപി വേഗാതിശയാത്സ്വയം നീചീഭവിതുമശക്താ സതീ തദ്ദേശസ്ഥം മുകുടം ജഹാരേത്യർഥഃ। ഗോശബ്ദാത്മജഭൂഷണം സുവിഹിതമിതി। ഗൌഃ പൃഥിവീ തയാ ശബ്ദ്യതേ ഗോശബ്ദാ അദിതിഃ। ഇയം വാ അദിതിരിതി പൃഥിവ്യാ അദിതേർനിർദേശാത്। തസ്യാ ആത്മജസ്യേന്ദ്രസ്യ ഭൂഷണം സുവിഹിതം വേധസേതി ശഷഃ। തഥാചാത്രൈവോക്തം। പുരന്ദരാർഥം തപസാ പ്രയത്നതഃ സ്വയം കൃതം യദ്വിധിനാ സ്വയംഭുവേതി। കീദൃശം മുകുടം। വൈ നിശ്ചിതം പ്രസിദ്ധം വാ। ഗോശബ്ദഗോപൂരി ഗോഭി രശ്മിഭിഃ ശബ്ദ്യതേ രശ്മിമാനിതി കഥ്യത ഇതി സൂര്യസ്തസ്യേവ ഭുവ നഗർഭവ്യാപിനോ ഗാവഃ കിരണാസ്തൈർഭുവനം പൂരയിതും ശീലമസ്യ തത്തഥാ। സൂര്യസമപ്രഭമിത്യർഥഃ। നനു ചേതനാധിഷ്ഠിതോ ബാണഃ പുനരേത്യാ ർജുനം കുതോ ന ഹതവാനിത്യത ആഹ। ഗോകർണാസനമർദനശ്ച ന യയാവപ്രാപ്യ മൃത്യോർവശമിതി। ഗോകർണം സർപം പുനരർജുനം ഹന്തുമിച്ഛന്തമസനേന ബാണക്ഷേപേണ മർദയതി യഃ സ തഥാഭൂതോഽർനുനശ്ച തമേവ സർപമനവാപ്യ മൃത്യോർവശം ന യയൌ। സർപസ്യ പുനരാഗമനം വധശ്ചാത്രൈവ കീർത്യതേ। ഗൌർനാദിത്യേ ബലീവർദേ ക്രതുഭേദർഷിഭേദയോ। സ്ത്രീ തു സ്യാദ്ദിശി ഭാരത്യാം ഭൂമൌ ച സുരഭാവപി। നൃസ്ത്രിയോഃ സ്വർഗവജ്രാംബുരശ്മിദൃഗ്ബാണലോമസ്വിതി കോശഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 098

॥ ശ്രീഃ ॥

8.98. അധ്യായഃ 098

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

പാർഥായ ധർമാനുവാദകം കർണംംപ്രതി കൃഷ്ണേന തത്കൃതദുഷ്കൃതാനുസ്മാരണപൂർവകം മർമോദ്ധാടനം॥ 1 ॥ കർണേന സ്വബാണാഹതിനിർവിണ്ണേഽർജുനേ തദന്തരേ രഥാദവരുഹ്യ തച്ചക്രോദ്ധരണോദ്യമഃ॥ 2 ॥ തദന്തരേ കൃഷ്ണചോദനയാ പാർഥേന കർണശിരശ്ഛേദഃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-98-0 (59833) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-98-0x (5066) അഥാബ്രവീദ്വാസുദേവോ മഹാത്മാ രാധേയ ദിഷ്ട്യാ സ്മരസീഹ ധർമം। `ധർമേ ഹി ബദ്ധാ സതതം ഹി പാർഥാ-- സ്തേഭ്യസ്തതോ വൃദ്ധിസൌ ദദാതി॥ 8-98-1 (59834) ധർമാദപേതാഃ പരിപന്ഥിനസ്തേ തസ്മാദ്ഗതാ വൈ കുരവോ വിനാശം'। പ്രായേണ നീചാ വ്യസനേഷു മഗ്നാ നിന്ദന്തി ദൈവം ന തു ദുഷ്കൃതം സ്വം॥ 8-98-2 (59835) കൃഷ്ണാം സഭാം കർണ യദേകവസ്ത്രാ-- മാനീതവാംസ്ത്വം ച സുയോധനശ്ച। ദുഃശാസനഃ ശകുനിഃ സൌബലശ്ച। ധർമസ്തദാ തേ രുചിതോ ന കസ്മാത്॥ 8-98-3 (59836) യദാ സഭായാം രാജാനമനക്ഷജ്ഞം യുധിഷ്ഠിരം। ആനീയ ജിതവന്തോ വൈ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-4 (59837) വനവാസേ വ്യതീതേ ച കർണ വർഷേ ത്രയോദശേ। ന പ്രയച്ഛസി യദ്രാജ്യം ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-5 (59838) യദ്ഭീമസേനം സർപൈശ്ച വിഷയുക്തൈശ്ച ഭോജനൈഃ। ആചരത്ത്വൻമതേ രാജാ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-6 (59839) യദ്വാരണാവതേ പാർഥാൻസുപ്താഞ്ജതുഗൃഹേ തദാ। ഹന്തുകാമാസ്തദാ യൂയം ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-7 (59840) യദാ രജസ്വലാം കൃഷ്ണാം ദുഃശാസനവശേ സ്ഥിതാം। സഭായാം പ്രാഹസഃ കർണ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-8 (59841) യദനാര്യൈഃ പുരാ കൃഷ്ണാം ക്ലിശ്യമാനാമനാഗസം। ഉപപ്രേക്ഷസി രാധേയ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-9 (59842) വിനഷ്ടാഃ പാണ്ഡവാഃ കൃഷ്ണേ ശാശ്വതം നരകം ഗതാഃ। പതിമന്യം വൃണീഷ്വേതി വദംസ്ത്വം ഗജഗാമിനീം। ഉപപ്രേക്ഷസി രാധേയ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-10 (59843) രാജ്യലുബ്ധഃ പുനഃ കർണ സമാഹ്വയസി പാണ്ഡവാൻ। യദാ ശകുനിമാശ്രിത്യ ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-11 (59844) യദാഽഭിമന്യും ബഹവോ യുദ്ധേ ജഘ്നുർമഹാരഥാഃ। പരിവാര്യ രണേ ബാലം ക്വ തേ ധർമസ്തദാ ഗതഃ॥ 8-98-12 (59845) [യദ്യേഷ ധർമസ്തത്ര ന വിദ്യതേ ഹി കിം സർവഥാ താലുവിശോഷണേന। അദ്യേഹ ധർംയാണി വിധത്സ്വ സൂത തഥാപി ജീവന്ന വിമോക്ഷ്യസേ ഹി॥ 8-98-13 (59846) നലോ ഹ്യക്ഷൈർനിർജിതഃ പുഷ്കരേണ പുനര്യശോ രാജ്യമവാപ വീര്യാത്। പ്രാപ്താസ്തഥാ പാണ്ഡവാ ബാഹുവീര്യാ-- ത്സർവൈഃ സമേതാഃ പരിവൃത്തലോഭാഃ॥ 8-98-14 (59847) നിഹത്യ ശത്രൂൻസമരേ പ്രവൃദ്ധാ-- ൻസസോമകാ രാജ്യമവാപ്നുയുസ്തേ। തഥാ ഗതാ ധാർതരാഷ്ട്രാ വിനാശം ധർമാഭിഗുപ്തൈഃ സതതം നൃസിംഹൈഃ]॥ 8-98-15 (59848) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-98-16x (5067) ഏവമുക്തസ്തദാ കർണോ വാസുദേവേന ഭാരത। ലജ്ജയാവനതോ ഭൂത്വാ നോത്തരം കിഞ്ചിദുക്തവാൻ॥ 8-98-16 (59849) ക്രോധാത്പ്രസ്ഫുരമാണൌഷ്ഠോ ധനുരുദ്യംയ ഭാരത। യോധയാമാസ വൈ പാർഥം മഹാവേഗപരാക്രമഃ॥ 8-98-17 (59850) തതോഽബ്രവീദ്വാസുദേവഃ ഫൽഗുനം പുരുഷർഷഭം। ദിവ്യാസ്ത്രേണൈവ നിർഭിദ്യ പാതയസ്വ മഹാബല॥ 8-98-18 (59851) ഏവമുക്തസ്തു ദേവേന ക്രോധമാഗാത്തദാഽർജുനഃ। മന്യുമഭ്യാവിശദ്ധോരം സ്മൃത്വാ തത്തു ധനഞ്ജയഃ॥ 8-98-19 (59852) തസ്യ ക്രുദ്ധസ്യ സർവേഭ്യഃ സ്രോതോഭ്യസ്തേജസോഽർചിഷഃ। പ്രാദുരാസംസ്തദാ രാജംസ്തദദ്ഭുതമിവാഭവത്॥ 8-98-20 (59853) തത്സമീക്ഷ്യ തതഃ കർണോ ബ്രഹ്മാസ്ത്രേണ ധനഞ്ജയം। അഭ്യവർഷത്പുനര്യത്നമകരോദ്രഥസർജനേ॥ 8-98-21 (59854) ബ്രഹ്മാസ്ത്രേണവ തം പാർഥോ കവർഷ ശരവൃഷ്ടിഭിഃ। തദസ്ത്രമസ്ത്രേണാവാര്യ പ്രജഹാര ച പാണ്ഡവഃ॥ 8-98-22 (59855) തതോഽന്യദസ്ത്രം കൌന്തേയോ ദയിതം ജാതവേദസഃ। മുമോച കർണമുദ്ദിശ്യ തത്പ്രജജ്വാല തേജസാ॥ 8-98-23 (59856) വാരുണേന തതഃ കർണഃ ശമയാമാസ പാവക്രം। ജീമൂതൈശ്ച ദിശഃ സർവാശ്ചക്രേ തിമിരദുർദിനാഃ॥ 8-98-24 (59857) പാണ്ഡവേയസ്ത്വസംഭ്രാന്തോ വായവ്യാസ്ത്രേണ വീര്യവാൻ। അപോവാഹ തദാഽഭ്രാണി രാധേയസ്യ പ്രപശ്യതഃ॥ 8-98-25 (59858) [തതഃ ശരം മഹാഘോരം ജ്വലന്തിമിവ പാവകം। ആദദേ പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സൂതപുത്രോ ജിഘാംസയാ॥ 8-98-26 (59859) യോജ്യമാനേ തതസ്തസ്മിൻബാണേ ധനുഷി പൂജിതേ। ചചാല പൃഥിവീ രാജൻസശൈലവനകാനനാ॥ 8-98-27 (59860) വവൌ സശർകരോ വായുർദിശശ്ച രജസാ വൃതാഃ। ഹാഹാകാരശ്ച സംവജ്ഞേ സുരാണാം ദിവി ഭാരത॥ 8-98-28 (59861) തമിഗും സന്ധിതം ദൃഷ്ട്വാ സൂതപുത്രേണ മാരിഷ। വിഷാദം പരമം ജഗ്മുഃ പാണ്ഡവാ ദീനചേതസഃ॥ 8-98-29 (59862) സ സായകഃ കർണഭുജപ്രമുക്തഃ ശക്രാശനിഗ്രഖ്യരുചിഃ ശിതാഗ്രഃ। മുലാന്തരം പ്രാപ്യ ധനഞ്ജയസ്യ വിവേശ വൽമീകമിവോരമോത്തമഃ॥ 8-98-30 (59863) സ രാഢവിദ്ധഃ സമരേ മഹാത്മാ വിധൂർണമാനഃ ശ്ലഥഹസ്തഗാണ്ഡിവഃ। ചചാല വീഭത്സുരമിത്രമർദനഃ ക്ഷിതേഃ പ്രകംപേ ച യഥാഽചലോത്തമഃ॥ 8-98-31 (59864) തദന്തരം പ്രാപ്യ വൃഷോ മഹാരഥോ രഥാംഗസുർവീഗതമുജ്ജിഹീർഷുഃ। രഥാദവപ്ലുത്യ നിഗൃഹ്യ ദോർഭ്യാം ശശാക ദൈവാന്ന മഹാബലോഽപി॥ 8-98-32 (59865) തതഃ കിരീടി പ്രതിലഭ്യ സഞ്ജ്ഞാം ജഗ്രാഹ ബാണം യമദണ്ഡകൽപം। തതോഽർജുനഃ പ്രാഞ്ജലികം മഹാത്മാ തതോഽബ്രവീദ്വാസുദേവോഽപി പാർഥം॥ 8-98-33 (59866) ഛിന്ധ്യസ്യ മൂർധാനമരേഃ ശരേണ ന യാവദാരോഹതി വൈ രഥം വൃഷഃ। തഥൈവ സംപൂജ്യ സ തദ്വചഃ പ്രഭോ-- സ്തതഃ ശരം പ്രജ്വലിതം പ്രഗൃഹ്യ। ജഘാന കക്ഷാമമലാർകവർണാം മഹാരഥേ രഥചക്രേ വിമഗ്നേ॥ 8-98-34 (59867) തം ഹസ്തികക്ഷാപ്രവരം സുകേതും സുവർണമുക്താമണിവജ്രജുഷ്ടം। കലാപ്രകൃഷ്ടോത്തമശിൽപിയത്നൈഃ കൃതം സുരൂപം തപനീയചിത്രം॥ 8-98-35 (59868) ജയാസ്പദം തവ സൈന്യസ്യ നിത്യ--- മമിത്രവിത്രാസനമീഡ്യരൂപം। വിഖ്യാതമാദിത്യസുതസ്യ ലോകേ ത്വിഷാ സമം പാവകഭാനുചന്ദ്രൈഃ॥ 8-98-36 (59869) തതഃ ക്ഷുരപ്രേണ സുസംശിതേന സുവർണപുംഖേന ഹുതാഗ്നിവർചസാ। ശ്രിയാ ജ്വലന്തം ധ്വജമുൻമമാഥ മഹാരഥസ്യാധിരഥേഃ കിരീടീ॥ 8-98-37 (59870) യശശ്ച ദർപശ്ച തഥാ പ്രിയാണി സർവാണി കാര്യാണി ച തേന കേതുനാ। സാകം കുരൂണാം ഹൃദയാനി ചാപതൻ ബഭൂവ ഹാഹേതി ച നിഃസ്വനോ മഹാൻ॥ 8-98-38 (59871) ദ്വഷ്ട്വാ ധ്വജം പാതിതമാശുകാരിണാ കുരുപ്രവീരേണ നികൃത്തമാഹവേ। നാശംസിരേ സൂതപുത്രസ്യ സർവേ ജയം തദാ ഭാരത യേ ത്വദീയാഃ॥ 8-98-39 (59872) അഥ ത്വരൻകർണവധായ പാർഥോ മഹേദ്രവജ്രാനലദണ്ഡസന്നിഭം। ആദത്ത ചാഥാഞ്ജലികം നിഷംഗാ-- ത്സഹസ്രരശ്മേരിവ രശ്മിമുത്തമം॥ 8-98-40 (59873) മർമച്ഛിദം ശോണിതമാംസദിഗ്ധം വൈശ്വാനരാർകപ്രതിമം മഹാർഹം। നരാശ്വനാഗാസുഹരം ത്ര്യരത്നിം ഷഡ്വാജമഞ്ജോഗതിമുഗ്രവേഗം॥ 8-98-41 (59874) സഹസ്രനേത്രാശനിതുല്യവീര്യം കാലാനലം വ്യാത്തമിവാതിഘോരം। പിനാകനാരായണചക്രസന്നിഭം ഭയങ്കരം പ്രാണഭൃതാം വിനാശനം॥ 8-98-42 (59875) ജഗ്രാഹ പാർഥഃ സ ശരം പ്രഹൃഷ്ടോ യോ ദേവസംഘൈരപി ദുർനിവാര്യഃ। സംപൂജിതോ യഃ സതതം മഹാത്മാ ദേവാസുരാന്യോ വിജയേൻമഹേഷുഃ॥ 8-98-43 (59876) തം വൈ പ്രമൃഷ്ടം പ്രസമീക്ഷ്യ യുദ്ധേ ചചാല സർവം സചരാചരം ജഗത്। കൃത്സ്നം ജഗത്സ്വസ്ത്യൃഷയോഽഭിചക്രു-- സ്തമുദ്യതം പ്രേക്ഷ്യ മഹാഹവേഷും॥ 8-98-44 (59877) തതസ്തു തം വൈ ശരമപ്രമേയം ഗാണ്ഡീവധന്വാ ധനുഷി വ്യയോജയത്। യുക്ത്വാ മഹാസ്ത്രേണ പരേണ ചാപം വികൃഷ്യ ഗാണ്ഡീവമുവാച സത്വരം॥ 8-98-45 (59878) അയം ഹാസ്ത്രപ്രഹിതോ മഹാശരഃ ശരീരഹൃച്ചാസുഹരശ്ച ദുർഹൃദഃ। തപോഽസ്തി തപ്തം ഗുരവശ്ച തോഷിതാ മയാ യദീഷ്ടം സുഹുതം യദി ശ്രുതം॥ 8-98-46 (59879) അനേന സത്യേന നിഹന്ത്വയം ശരഃ സുസംഹിതഃ കർണമരിം മമോർജിതം। ഇത്യൂചിവാംസ്തം പ്രമുമോച ബാണം ധനഞ്ജയഃ കർണവധായ ഘോരം॥ 8-98-47 (59880) കൃത്യാ ഹ്യഥർവാംഗിരസീ പ്രചോദിതാ യഥാ തഥാ ത്വം ജഹി ശാത്രവം മമ। ബ്രുവൻകിരീടീ തമതിപ്രഹൃഷ്ടോ-- ഽസൃജദ്ദേവാനാം ജയഹേതും മഹേഷും॥ 8-98-48 (59881) ജിഘാംസുരർകേന്ദുസമപ്രഭാവഃ കർണം വശീ പാണ്ഡവഃ ക്ഷിപ്രകാരീ। തതോ വിമുക്തോ ബലിനാ മഹേഷുഃ പ്രജ്വാലയാമാസ നഭോ ദിശശ്ച॥ 8-98-49 (59882) സൈന്യാന്യനേകാനി ച വിപ്രമോഹ്യ ഗാണ്ഡീവമുക്തേന തതോ മഹാത്മാ। തേനാർജുനസ്തൻമഹനീയമസ്യ ശിരോഽഹരത്സൂതപുത്രസ്യ രാജൻ॥ 8-98-50 (59883) ശരോത്തമേനാഞ്ജലികേന രാജം-- സ്തദാ മഹാസ്ത്രപ്രതിമന്ത്രിതേന। പാർഥോഽപരാഹ്ണേ ശിര ഉച്ചകർത വൈകർതനസ്യാഥ മഹേന്ദ്രസൂനുഃ। ഛിന്നം പപാതാഞ്ജലികേന തൂർണം കായശ്ച പശ്ചാദ്ധരണീം ജഗാമ॥ 8-98-51 (59884) തദുദ്യതാദിത്യസമാനതേജസം ശരന്നഭോമധ്യഗഭാസ്കരോപമം। വരാംഗമുർവ്യാമപതച്ചമുമൂഖേ ദിവാകരോഽസ്താദിവ രക്തമണ്ഡലഃ॥ 8-98-52 (59885) തതോഽസ്യ ദേഹം സതതം സുഖൈധിതം സുരൂപമത്യർഥസുഖം സുഗന്ധി ച। പരേണ കൃച്ഛ്രേണ ശിരഃ സമത്യജ-- ദ്ഗൃഹം മഹർധീന്നിവസന്നിവേശ്വരഃ॥ 8-98-53 (59886) ശരൈർവിഭിന്നം വ്യസു തത്സുവർചസഃ പപാത കർണസ്യ ശരീമുച്ഛ്രിതം। സ്രവദ്വ്രണം ഗൈരികതോയവിസ്രവം ഗിരേര്യഥാ വജ്രഹതം മഹാശിരഃ॥ 8-98-54 (59887) ദേഹാച്ച കർണസ്യ നിപാതിതസ്യ തേജഃ സൂര്യം ഖം വിതത്യാവിവേശ। തദദ്ഭുതം സർവമനുഷ്യയോധാഃ സന്ദൃഷ്ടവന്തോ നിഹതേ സ്മ കർണേ॥ 8-98-55 (59888) തതഃ ശംഖാൻപാണ്ഡവാ ദധ്മുരുച്ചൈ-- ർദൃഷ്ട്വാ കർണം പാതിതം ഫൽഗുനേന। തഥൈവ കൃഷ്ണശ്ച ധനഞ്ജയശ്ച ഹഷ്ടൌ യമൌ ദധ്മതുർവാരിജാതൌ॥ 8-98-56 (59889) തം സോമകാഃ പ്രേക്ഷ്യ ഹതം ശയാനം സൈന്യൈഃ സാർധം സിംഹനാദാൻപ്രചക്രുഃ। തൂര്യാണി സഞ്ജഘ്നുരതീവ ഹൃഷ്ടാ വാസാംസി ചൈവാദുധുവുർഭുജാംശ്ച॥ 8-98-57 (59890) സംവർധയന്തശ്ച നരേന്ദ്ര യോധാഃ പാർഥം സമാജഗ്മുരതീവ ഹൃഷ്ടാഃ। ബലാന്വിതാശ്ചാപരേ ഹ്യപ്യനൃത്യ-- ന്നന്യോന്യമാശ്ലിഷ്യ നദന്ത ഊചുഃ॥ 8-98-58 (59891) ദൃഷ്ട്വാ തു കർണം ഭുവി വാ വിപന്നം കൃത്തം രഥാത്സായകൈരർജുനസ്യ। മഹാനിലേനാദ്രിമിവാപവിദ്വം യജ്ഞാവസാനേഽഗ്നിമിവ പ്രശാന്തം॥ 8-98-59 (59892) തദാനനം സൂര്യസുതസ്യ രാജ-- ന്വിഭ്രാജതേ പദ്മിവാവനാലം। രരാജ കർണസ്യ ശിരോ നികൃത്ത-- മസ്തംഗതം ഭാസ്കരസ്യേവ ബിംബം॥ 8-98-60 (59893) ശരൈരാചിതസർവാംഗഃ ശോണിതൌഘപരിപ്ലുതഃ। രരാജ ദേഹഃ കർണസ്യ സ്വരശ്മിഭിരിവാംശുമാൻ॥ 8-98-61 (59894) പ്രതാപ്യ സേനാമാമിത്രീം ദീപ്തൈഃ ശരഗഭസ്തിഭിഃ। ബലിനാർജുനകാലേന നീതോഽസ്തം കർണഭാസ്കരഃ॥ 8-98-62 (59895) അസ്തം ഗച്ഛന്യഥാഽദിത്യഃ പ്രഭാമാദായ ഗച്ഛതി। തഥാ ജീവിതമാഹായ കർണസ്യേഷുർജഗാമ സഃ॥ 8-98-63 (59896) അപരാഹ്ണേഽപരാഹ്ണസ്യ സൂതപുത്രസ്യ മാരിഷ। ഛിന്നമഞ്ജലികേനാജൌ സോത്സേധമപതച്ഛിരഃ॥ 8-98-64 (59897) ഉപര്യുപരി സൈന്യാനാം വിനിഘ്നന്നിതരാഞ്ജനാൻ। ശിരഃ കർണസ്യ സോഽത്സേധമിഷുഃ സോപ്യഹരദ്ദ്രുതം॥ 8-98-65 (59898) കർണം തു ശൂരം പതിതം പൃഥിവ്യാം ശരാചിതം ശോണിതദിഗ്ധഗാത്രം। ദൃഷ്ട്വാ ശയാനം ഭുവി മദ്രരാജ-- ശ്ഛിന്നധ്വജേനാഥ യയൌ രഥേന॥ 8-98-66 (59899) ഹതേ കർണേ കുരവഃ പ്രാദ്രവന്ത ഭയാർദിതാ ഗാഢവിദ്ധാശ്ച സംഖ്യേ। അവേക്ഷമാണാ മുഹുരർജുനസ്യ ധ്വജം മഹാന്തം വപുഷാ ജ്വലന്തം॥ 8-98-67 (59900) തച്ഛിരോ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശോഭയാമാസ മേദിനീം। യദൃച്ഛയേവ പതിതം മണ്ഡലം ചാണ്ഡദീധിതേഃ॥ 8-98-68 (59901) തം ദൃഷ്ട്വാ സമരവിമർദ (ബദ്ധ) ലബ്ധനിദ്രം ദഷ്ടോഷ്ഠം രുധിരപീരതകാതരാക്ഷം। രാധേയം രഥവരപൃഷ്ഠസന്നിഷണ്ണം ഹീനാംശുർദിവസകരോ മുഹൂർതമാസീത്॥ 8-98-69 (59902) നിഃശബ്ദതൂര്യം ഹതയോധമുഖ്യം പ്രശാന്തദർപം ധൃതരാഷ്ട്രസൈന്യം। ന ശോഭതേ സൂര്യസുതേന ഹീനം വൃന്ദം ഗ്രഹാണാമിവ ചന്ദ്രഹീനം॥ 8-98-70 (59903) സഹസ്രനേത്രപ്രതിമാനകർമണഃ സഹസ്രപത്രപ്രതിമാനനം ശുഭം। സഹസ്രരശ്മിർദിവസക്ഷയേ യഥാ തഥാഽപതത്കർണശിരോ വസുന്ധരാം॥ 8-98-71 (59904) വ്യൂഢോരസ്കം കമലവദനം തപ്തഹേമാവഭാസം കർണം ദൃഷ്ട്വാ ഭുവി നിപതിതം പാർഥബാണാഭിതപ്തം। പാംസുഗ്രസ്തം മലിനമസകൃത്പുത്രമന്വീക്ഷമാണോ മന്ദംമന്ദം വ്രജതി സവിതാ മന്ദിരം മന്ദരശ്മിഃ॥ ॥ 8-98-72 (59905) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി സപ്തദശദിവസയുദ്ധേ അഷ്ടനവതിതമോഽധ്യായഃ॥ 98 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-98-64 അപരാഹ്ണേ ദിവസസ്യ പശ്ചിമേ ഭാഗേ। അപരം ചരമം അഹഃ മരണദിനം യസ്യ॥ 8-98-98 അഷ്ടനവതിതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 099

॥ ശ്രീഃ ॥

8.99. അധ്യായഃ 099

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

ശല്യേന കർണമരണാദ്വ്യാകുലമനസോ ദുര്യോധനസ്യ സമാശ്വാസനം॥ 1 ॥ തഥാ തംപ്രതി രണാങ്കണവർണനം॥ 2 ॥ ദേവഗന്ധർവാദീനാം സ്വസ്വസ്ഥാനഗമനം॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-99-0 (59906) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-99-0x (5068) കർണം തു ശൂരം പതിതം പൃഥിവ്യാം ശരാചിതം ശോണിതദിഗ്ധഗാത്രം। യദൃച്ഛയാ സൂര്യമിവാവനിം ഗതം ദിദൃക്ഷവഃ സംപരിവാര്യ തസ്ഥുഃ॥ 8-99-1 (59907) പ്രഹൃഷ്ടവിത്രസ്തവിഷണ്ണവിസ്മിതാ-- സ്തഥാഽപരേ ശോകസമന്വിതാഽഭവൻ। പരേ ത്വദീയാശ്ച രണേ വിശാംപതേ യഥായഥേഷ്ടം പൃതനാ തഥാ ഗതാ॥ 8-99-2 (59908) പ്രവിദ്ധവർമാഭരണായുധാംബരം ധനഞ്ജയേന പ്രഹതം മഹാരഥം। നിശാംയ കർണം കുരവഃ പ്രദുദ്രുവു-- ർഹതർഷഭം കേസരിണേവ ഗോകുലം॥ 8-99-3 (59909) കൃത്വാ ദിമർദം ഭൃശമർജുനേന കർണം ഹതം കേസരിണേവ നാഗം। ദൃഷ്ട്വാ ശയാനം യുധി മദ്രരാജ-- ശ്ഛിന്നധ്വജേനാപയയൌ രഥേന॥ 8-99-4 (59910) കർണേ ഹതേ പാർഥഭയാത്പ്രദുദ്രുവു-- ർവൈകർതനേ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സശല്യാഃ। അവേക്ഷമാണാ മുഹുരർജുനസ്യ കേതും മഹാന്തം യശസാ ജ്വലന്തം॥ 8-99-5 (59911) ശല്യസ്തു കർണാർജുനയോർവിമർദേ ബലാനി ദൃഷ്ട്വാ മൃദിതധ്വജാനി। യയൌ സ തേനൈവ രഥേന തൂർണം ഹേലീകൃതഃ സൃഞ്ജയസോമകൈശ്ച॥ 8-99-6 (59912) നിപാതിതസ്യന്ദനവാജിനാഗം ബലം ച ദൃഷ്ട്വാ ഹതസൂതപുത്രം। ഭീമസ്തു ഭീമേന തദാ സ്വരേണ സമുന്നദദ്രോദസീ കംപയംശ്ച। 8-99-7 (59913) ആസ്ഫോടയന്നൃത്യതി വൽഗതേ ച ഹതേ കർണേ ത്രാസയന്ധാർതരാഷ്ട്രാൻ। തദാ രാജൻസൃഞ്ജയാഃ സോമകാശ്ച ശംഖാന്ദധ്മുഃ സസ്വജുശ്ചാപി സർവേ॥ 8-99-8 (59914) പരസ്പരം ക്ഷത്രിയാ ഹൃഷ്ടരൂപാഃ സൂതാത്മജേ വൈ നിഹതേ തദാനീം। ദുര്യോധനോഽശ്രുപ്രതിപൂർണനേത്രോ ദീനോ മുഹുർനിശ്വസന്നാർതരൂപഃ॥ 8-99-9 (59915) മദ്രാധിപശ്ചാപി വിമൂഢചേതാ-- സ്തൂർണം ധ്വജേനാപഹൃതേന തേന। രഥേന ദുര്യോധനമേത്യ തൂർണം പശ്യൻസുദുഃഖാത്തമുവാച രാജൻ॥ 8-99-10 (59916) വിശീർണനാഗാശ്വരഥപ്രവീരം ബലം ത്വദീയം യമരാഷ്ട്രകൽപം। അന്യോന്യമാസാദ്യ ഹതൈഃ ശയാനൈ-- ർനരാശ്വനാഗൈർഗിരികൂടകൽപൈഃ॥ 8-99-11 (59917) നൈതാദൃശം ഭാരത യുദ്ധമാസീ-- ദ്യഥാ ഹി കർണാർജുനയോർബഭൂവ। ഗ്രസ്തൌ ഹി കർണേന സമേത്യ കൃഷ്ണാ-- വന്യേ ഹി സർവേ തവ ശാത്രവേയാഃ॥ 8-99-12 (59918) ദൈവം തു യത്തത്സ്വവശേ പ്രവൃത്തം തത്പാണ്ഡവാൻപാതി നിഹന്തി ചാസ്മാൻ। തവാർഥസിദ്ധ്യർഥകരാ ഹി സർവേ പ്രസഹ്യ വീരാ നിഹതാ ദ്വിഷദ്ഭിഃ॥ 8-99-13 (59919) കുബേരവൈവസ്വതവാസവാനാം തുല്യപ്രഭാവാ വരുണസ്യ ചാപി। വീര്യേണ ശൌര്യേണ പരാക്രമേണ തൈശ്ചാപി യുക്താ വിമലൈർഗുണൌഘൈഃ॥ 8-99-14 (59920) അവധ്യകൽപാ നിഹതാ നരേന്ദ്രാ-- സ്തവാർഥകാമാ യുധി പാണ്ഡവേയൈഃ। തൻമാ ശുചോ ഭാരത ദിഷ്ടമേത-- ത്പര്യായസിദ്ധിർന തു നിത്യസിദ്ധിഃ॥ 8-99-15 (59921) ഏതദ്വചോ മദ്രപതേർനിശംയ സ്വം ചാവിനീതം മനസാ വിചിന്ത്യ। ദുര്യോധനോഽശ്രുപ്രതിപൂർണനേത്രോ മുഹുർമുഹുർനിശ്വസന്നാർതരൂപഃ॥ 8-99-16 (59922) *തദ്വ്യാനമൂകം കൃപണം ഭൃശാർത-- മാർതായനിർദീനമുവാച രാജൻ। പശ്യേദമുഗ്രൈർനരവാജിനാഗൈ-- രായോധനം വീര ഹതൈഃ സുപൂർണം॥ 8-99-17 (59923) മഹീധരാഭൈഃ പതിതൈശ്ച നാഗൈഃ സകൃത്പ്രയത്നൈഃ ശരഭിന്നഗാത്രൈഃ। പ്രവിഹ്വലദ്ഭിശ്ച ഗതാസുഭിശ്ച പ്രധ്വസ്തവർമായുധസർവയോധൈഃ॥ 8-99-18 (59924) വജ്രാപവിദ്വൈരിവ ചാചലൌഘൈ-- ർവിഭിന്നപാഷാണമൃഗദ്രുമൌഘൈഃ। പ്രവിദ്ധഘണ്ടാങ്കുശതോമരധ്വജൈഃ സഹേമജാലൈ രുധിരൌഘസംപ്ലവൈഃ॥ 8-99-19 (59925) ശരാവനുന്നൈഃ പതിതൈസ്തുരംഗൈ-- സ്തനദ്ഭിരാർതൈഃ ക്ഷതജം വമദ്ഭിഃ। ദീനൈസ്ത്രസദ്ഭിഃ പരിവൃത്തനേത്രൈ-- ർമഹീ പതദ്ഭിഃ കൃപണാ വഭൂവ॥ 8-99-20 (59926) തഥാഽപവിദ്വൈർഗജവാജിയൂഥൈ-- ർമന്ദാസുഭിശ്ചാപി ഗതാസുഭിശ്ച। രഥൈശ്ച നാഗൈസ്തുരഗൈശ്ച നുന്നൈ-- ർമഹീ മഹാവൈതരണീവ ഭാതി॥ 8-99-21 (59927) ഗജൈർനികൃത്താപരഹസ്തഗാത്രൈ-- രുദ്വേപമാനൈഃ പതിതൈഃ പൃഥിവ്യാം। രഥർഷഭൈർനാഗവരാശ്വയോധൈഃ പദാതിഭിശ്ചാഭിമുഖൈഃ പരൈർഹതൈഃ॥ 8-99-22 (59928) വിശീർണവർമാഭരണാംബരായുധൈ-- ര്യുതാ പ്രശാന്തൈരിവ പാവകൈർമഹീ। ശരപ്രഹാരാഭിഹതൈർമഹാബലൈ-- രവേക്ഷമാണൈഃ പതിതൈഃ സമന്തതഃ॥ 8-99-23 (59929) പ്രനഷ്ടസഞ്ജ്ഞൈഃ പുനരാശ്വസദ്ഭി-- ർമഹീ ബഭൌ കുംഭഗതൈരിവാഗ്നിഭിഃ। രത്നൈശ്ച്യുതൈർഭൂരതിദീപ്തിമദ്ഭി-- ർനക്തം ഗ്രഹൈർദ്യൌർവിമലൈർവിഭാതി॥ 8-99-24 (59930) ശരാസ്തു കർണാർജുനബാഹുമുക്താ വിദാര്യ നാഗാംശ്ച മനുഷ്യദേഹാൻ। പ്രാണാന്നിരസ്യാശു മഹീം പ്രതീയു-- ർമഹോരഗാ വാസമിവാഭിനംരാഃ॥ 8-99-25 (59931) ഹതൈർമനുഷ്യൈശ്ച ഗജൈശ്ച സംഖ്യേ ശരാവഭിന്നൈ രുധിരപ്രദിഗ്ധൈഃ। ധന·ഞ്ജയസ്യാധിരഥേശ്ച മാർഗേ ഹതൈരഗംയാ വസുധാഽതിദുർഗാ॥ 8-99-26 (59932) രഥൈർമഹേഷൂൻമഥിതൈഃ സുകൽപിതൈഃ സനാഗയോധാശ്വവരായുധധ്വജൈഃ വിശീർണയോക്ത്രൈർവിനികീർണബന്ധനൈ-- ർനികൃത്തചക്രാക്ഷയുഗത്രിവേണുഭിഃ॥ 8-99-27 (59933) വിമുക്തയോക്ത്രൈശ്ച രഥൈരുപസ്കരൈഃ കൃതാഭിഷംഗൈർവിനിബദ്വകൂബരൈഃ। പ്രഭഗ്നനീഡൈർമണിഹേമഭൂഷിതൈ-- ർവൃതാ മഹീ ദ്യൌരിവ ശാരദൈർഘനൈഃ॥ 8-99-28 (59934) നികൃഷ്യമാണാ ജവനൈസ്തുരംഗമൈ-- ർഹതേശ്വരാ രാജരഥാഃ സുകൽപിതാഃ। മനുഷ്യമാതങ്കരഥാശ്വസാദിഷു ദ്രുതം വ്രജന്തോ ബഹുധാ വിഘൂർണിതാഃ॥ 8-99-29 (59935) സഹേമപൃഷ്ഠാഃ സപരശ്വഥായുധാഃ ശിതാശ്ച ശൂലാ മുസലാഃ സമുദ്ഗരാഃ। ചിത്രാശ്ച ഖംഗാ വിമലാശ്ച കോശാ ഗജാശ്ച ജാംബൂനദപട്ടനദ്ധാഃ॥ 8-99-30 (59936) ചാപാനി ജാംബൂനദഭൂഷിതാനി ശരാശ്ച കാർതസ്വരചിത്രപുംഖാഃ। ഋഷ്ട്യശ്ച പീതാ വിമലാശ്ച കോശാഃ പ്രാസാശ്ച ദണ്ഡാഃ കനകപ്രഭാസാഃ॥ 8-99-31 (59937) ശുഭ്രാണി വാലവ്യജനാനി ശംഖാ-- ശ്ഛിന്നാവരുദ്ധാ വിരുചഃ സ്രജശ്ച। കുഥാഃ പതാകാംബരവേഷ്ടനാനി കിരീടമാലാ മകുടാശ്ച ശുഭ്രാഃ॥ 8-99-32 (59938) പ്രകീർണകാ വിപ്രതികീർണകാശ്ച പ്രധാനമുഖ്യാസ്തരലാശ്ച ഹാരാഃ। ആപീഡകേയൂരവരാംഗദാനി ഗ്രൈവേയനിഷ്കാഃ സസുവർണസൂത്രാഃ॥ 8-99-33 (59939) മണ്യുത്തമാ വജ്രസുവർണയുക്താ രത്നാനി ചോച്ചാവചമംഗലാനി। ഗാത്രാണി ചാഭാന്തി സുഖോചിതാനി ശിരാംസി ചേന്ദുപ്രതിമാനനാനി॥ 8-99-34 (59940) ദേഹാംശ്ച ഭോഗാംശ്ച പരിച്ഛദാംശ്ച ത്യക്ത്വാ മനോജ്ഞാ നിഹതാഃ സുഖാനി। സ്വധർമനിഷ്ഠാം മഹതീമവാപ്യ പ്രാപ്താശ്ച ലോകാന്യശസാ ഗതാസ്തേ॥ 8-99-35 (59941) നിവർത ദുര്യോധന യാന്തു സൈനികാ വ്രജസ്വ രാജഞ്ശിബിരാണി മാനദ। ദിവാകരോഽപ്യേഷ വിലംബതേ പ്രഭോ പുനസ്ത്വമേവാത്ര നരേന്ദ്ര കാരണം॥ 8-99-36 (59942) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-99-37x (5069) ഏതാവദുക്ത്വാ വിരരാമ ശല്യോ ദുര്യോധനം ചൈവ നിവർതയിത്വാ। യുദ്ധായ രാജന്വിനിവിഷ്ടബുദ്ധി-- ർഹാ കർണ ഹാ കർണ ഇതി ബ്രുവാണം॥ 8-99-37 (59943) തം ദ്രോണപുത്രപ്രമുഖാ നരേന്ദ്രാഃ സർവേ സമാശ്വാസ്യ തതഃ പ്രജഗ്മുഃ। നിരീക്ഷമാണാ ധ്വജമർജുനസ്യ രഥം ച ദിവ്യം യശസാ ജ്വലന്തം॥ 8-99-38 (59944) നരാശ്വമാതംഗശരീരജേന രക്തേന സിക്താം രുധിരേണ ഭൂമിം। രക്താംബരസ്രക്തപനീയയോഗാ-- ന്നാരീം പ്രകാശാമിവ സർവരംയാം॥ 8-99-39 (59945) പ്രച്ഛന്നരൂപാം രുധിരേണ രാജ ന്രൌദ്രേ മുഹൂർതേഽതിവിരാജമാനേ। നൈവാവതസ്ഥുഃ കുരവഃ സമീക്ഷ്യ പ്രവ്രാജിതാ നരദേവാ യഥാഽക്ഷൈഃ॥ 8-99-40 (59946) വധേന കർണസ്യ സുദുഃഖിതാസ്തേ ഹാ കർണ ഹാ കർണ ഇതി ബ്രുവാണാഃ। ദ്രുതം പ്രജഗ്മുഃ ശിബിരാണി രാജ-- ന്ദിവാകരം രക്തമവേക്ഷമാണാഃ॥ 8-99-41 (59947) ഗാണ്ഡീവമുക്തൈസ്തു സുവർണപുംഖൈഃ ശിലാശിതൈഃ ശോണിതദിഗ്ധവാജൈഃ। ശരൈശ്ചിതാംഗോഽപി രരാജ കർണോ ഹതോഽപി ദീപ്താംശുരിവാംശുജാലൈഃ॥ 8-99-42 (59948) കർണസ്യ ദേഹം രുധിരാംബുസിക്തം പുത്രാനകുംപീ ഭഗവാന്വിവസ്വാൻ। സ്പൃഷ്ട്വാ കരാഗ്രൈഃ ക്ഷതജാനുരൂപൈഃ സ്നാതും തദാഽഗാദപരം സമുദ്രം॥ 8-99-43 (59949) ഇതീവ സഞ്ചിന്ത്യ സുരർഷഭാശ്ച സംപ്രസ്ഥിതാസ്തേ തു യഥാനികേതം। സഞ്ചിന്ത്യ സർവാ ജനതാ വിസസ്രു-- ര്യഥാസുഖം ഖേ ച മഹീതലേ ച॥ 8-99-44 (59950) തദദ്ഭുതം പ്രാണഭൃതാം ഭയങ്കരം നിശാംയ യുദ്ധം കുരുവീരമുഖ്യയോഃ। സമാചിതൌ കർണശരൈഋ പരന്തപൌ തഥൈവ സംരേജതുരച്യുതാർജുനൌ॥ 8-99-45 (59951) തമോ നിഹത്യാഭ്യുദിതൌ യഥാഽമലൌ ശശാങ്കസൂര്യാവിവ രശ്മിമാലിനൌ। വിഹായ താൻബാണഗണാൻമഹാബലൌ സുഹൃദ്വൃതാവപ്രതിമാനവിക്രമൌ॥ 8-99-46 (59952) സുഖപ്രവിഷ്ടൌ സുഖദൌ വിരേജതുഃ സദസ്യചിന്ത്യാവിവ വിഷ്ണുവാസവൌ। സദേവഗന്ധർവമനുഷ്യചാരണൈ-- ർമഹർഷിഭിര്യക്ഷമഹോരഗൈരപി। ജയാഭിവൃദ്ധ്യാ പരയാഽഭിപൂജിതൌ നിഹത്യ കർണം പരമാഹവേ തദാ॥ 8-99-47 (59953) യഥാനുരൂപം പ്രതിപൂജ്യ താനഥ പ്രശസ്യമാനാവതുലൈശ്ച കർമഭിഃ। നനന്ദതുശ്ചൈവ സുഹൃദ്ഭിരാവൃതൌ ബലം നിഹത്യേവ സുരേശകേശവൌ॥ ॥ 8-99-48 (59954) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ഏകോനശതതമോഽധ്യായഃ॥ 99 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-99-0 (59955) [ധൃഷ്ടരാഷ്ട്ര ഉവാച। 8-99-0x (5070) തസ്മിംസ്തു കർണാർജുനയോർവിമർദേ ദഗ്ധസ്യ രൌദ്രേഽഹനി വിദ്രുതസ്യ। ബഭൂവ കുരുസൃഞ്ജയാനാം ബലസ്യ ബാണോൻമഥിതസ്യ കീദൃക്॥ 8-99-1 (59956) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-99-2x (5071) ശൃണു രാജന്നവഹിതോ യഥാ വൃത്തോ മഹാക്ഷയഃ। ഘോരോ മനുഷ്യദേഹാനാമാജൌ ച ഗജവാജിനാം॥ 8-99-2 (59957) യത്ര കർണേ ഹതേ പാർഥഃ സിംഹനാദമഥാകരോത്। തദാ തവ സുതാന്രാജന്നാവിവേശ മഹദ്ഭയം॥ 8-99-3 (59958) ന സന്ധാതുമനീകാനി ന ചൈവാശു പരാക്രമേ। ആസീദ്വുദ്വിർഹതേ കർണേ തവ യോധസ്യ കർഹിചിത്॥ 8-99-4 (59959) വണിജോ നാവി ഭിന്നായാമഗാധേ വിപ്ലുവേ യഥാ। അപാരേ പാരമിച്ഛന്തോ ഹതേ ദ്വീപേ കിരീടിനാ॥ 8-99-5 (59960) സൂതപുത്രേ ഹതേ രാജന്വിത്രസ്താഃ ശസ്ത്രവിക്ഷതാഃ। അനാഥാ നാഥമിച്ഛന്തോ മൃഗാഃ സിംഹൈരിവാർദിതാഃ॥ 8-99-6 (59961) ഭഗ്നശൃംഗാ വൃഷാ യദ്വദ്ഭഗ്നദംഷ്ട്രാ ഇവോരഗാഃ। പ്രത്യപായാമ സായാഹ്നേ നിർജിതാഃ സവ്യസാചിനാ॥ 8-99-7 (59962) ഹതപ്രവീരാ വിധ്വസ്താ നികൃത്താ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। സൂതപുത്രേ ഹതേ രാജൻപുത്രാസ്തേ ദുദ്രുവുർഭയാത്॥ 8-99-8 (59963) വിസ്രസ്തയന്ത്രകവചാഃ കാന്ദിഗ്ഭൂതാ വിചേതസഃ। അന്യോന്യമവമൃദ്ഗന്തോ വീക്ഷമാണാ ഭയാർദിതാഃ॥ 8-99-9 (59964) മാമേവ നൂനം ബീഭത്സുർമാമേവ ച വൃകോദരഃ। അഭിയാതീതി മന്വാനാഃ പേതുർമംലുശ്ച സംഭ്രമാത്॥ 8-99-10 (59965) ഹയാനന്യേ ഗജാനന്യേ രഥാനന്യേ മഹാരഥാഃ। ആരുഹ്യ ജവസംപന്നാഃ പദാതീൻപ്രജഹുർഭയാത്॥ 8-99-11 (59966) കുഞ്ജരൈഃ സ്യന്ദനാഃ ക്ഷുണ്ണാഃ സാദിനശ്ച മഹാരഥൈഃ। പദാതിസംഘാശ്ചാശ്വൌധൈഃ പലായദ്ഭിർഭയാർദിതൈഃ॥ 8-99-12 (59967) വ്യാലതസ്കരസങ്കീർണേ സാർഥഹീനാ യഥാ വനേ। സൂതപുത്രേ ഹതേ രാജംസ്തവ യോധാസ്തഥാഽഭവൻ॥ 8-99-13 (59968) ഹതാരോഹാ യഥാ നാഗാശ്ഛിന്നഹസ്താ യഥാ നരാഃ। സർവേ പാർഥമയം ലോകം സംപശ്യന്തോ ഭയാർദിതാഃ॥ 8-99-14 (59969) സംപ്രേക്ഷ്യ ദ്രവതഃ സർവാൻഭീമസേനഭയാർദിതാൻ। ദുര്യോധനോഽഥ സ്വം സൂതം ഹാഹാകൃത്വേദമബ്രവീത്॥ 8-99-15 (59970) നാതിക്രമേച്ച മാം പാർഥോ ധനുഷ്പാണിമവസ്ഥിതം। ജഘനേ സർവസൈന്യാനാം ശനൈരശ്വാൻപ്രചോദയ॥ 8-99-16 (59971) യുധ്യമാനം ഹി കൌന്തേയം ഹനിഷ്യാമി ന സംശയഃ। നോത്സഹേൻമാമതിക്രാന്തും വേലാമിവ മഹോദധിഃ॥ 8-99-17 (59972) അദ്യാർജുനം സഗോവിന്ദം മാനിനം ച വൃകോദരം। അന്യാഞ്ശിഷ്ടാംസ്തഥാ ശത്രൂൻകർണസ്യാനൃണ്യമാപ്നുയാം॥ 8-99-18 (59973) തച്ഛ്രുത്വാ കുരുരാജസ്യ ശൂരാര്യസദൃശം വചഃ। സൂതോ ഹേമപരിച്ഛന്നാഞ്ശനൈരശ്വാനചോദയത്॥ 8-99-19 (59974) രഥാശ്വനാഗഹീനാസ്തു പാദാതാസ്തവ മാരിഷ। പഞ്ചവിംശതിസാഹസ്രാ യുദ്വായൈവ വ്യവസ്ഥിതാഃ॥ 8-99-20 (59975) താൻഭീമസേനഃ സങ്ക്രുദ്ധോ ധൃഷ്ട്യദ്യുംനശ്ച പാർഷതഃ। ബലേന ചതുരംഗേണ സംവൃത്യാജഘ്നതുഃ ശരൈഃ॥ 8-99-21 (59976) പ്രത്യയുധ്യന്ത സമരേ ഭീമസേനം സപാർഷതം। പാർഥപാർഷതയോശ്ചാന്യേ ജഗൃഹുസ്തത്ര നാമനീ॥ 8-99-22 (59977) അക്രുധ്യത രണേ ഭീമസ്തൈസ്തദാ പര്യവസ്ഥിതൈഃ। സോഽവതീര്യ രഥാത്തൂർണം ഗദാപാണിരയുധ്യത॥ 8-99-23 (59978) ന താന്രഥസ്ഥോ ഭൂമിഷ്ഠാന്ധർമാപേക്ഷീ വൃകോദരഃ। യോധയാമാസ കൌന്തേയോ ഭുജവീര്യവ്യപാശ്രയഃ॥ 8-99-24 (59979) ജാതരൂപപരിച്ഛന്നാം പ്രഗൃഹ്യ മഹതീം ഗദാം। അവധീത്താവകാൻസർവാന്ദണ്ഡപാണിരിവാന്തകഃ॥ 8-99-25 (59980) പദാതിനോഽപി സന്ത്യക്ത്വാ പ്രിയം ജീവിതമാത്മനഃ। ഭീമമഭ്യദ്രവൻസംഖ്യേ പതംഗാ ജ്വലനം യഥാ॥ 8-99-26 (59981) ആസാദ്യ ഭീമസേനം തു സംരബ്ധാ യുദ്ധദുർമദാഃ। വിനേശുഃ സഹസാ ദൃഷ്ട്വാ ഭൂതഗ്രാമാ ഇവാന്തകം॥ 8-99-27 (59982) ശ്യേനവദ്വിചരൻഭീമോ ഗദാഹസ്തോ മഹാബലഃ। പഞ്ചവിംശതിസാഹസ്രാംസ്താവകാനവപോഥയത്॥ 8-99-28 (59983) ഹത്വാ തത്പുരുഷാനീകം ഭീമഃ സത്യപരാക്രമഃ। ധൃഷ്ടദ്യുംനം പുരസ്കൃത്യ തസ്ഥൌ തത്ര മഹാബലഃ॥ 8-99-29 (59984) ധനഞ്ജയോ രഥാനീകമഭ്യവർതത വീര്യവാൻ। മാദ്രീപുത്രൌ തു ശകുനിം സാത്യകിശ്ച മഹാരഥഃ। ജവേനാഭ്യപതൻഹൃഷ്ടാ ഘ്നന്തോ ദൌര്യോധനം ബലം॥ 8-99-30 (59985) തസ്യാശ്വസാദീൻസുബഹൂംസ്തേ നിഹത്യ ശിതൈഃ ശരൈഃ। സമഭ്യധാവംസ്ത്വരിതാസ്തത്ര യുദ്ധമഭൂൻമഹത്॥ 8-99-31 (59986) ധനഞ്ജയോഽപി ചാഭ്യേത്യ രഥാനീകം തവ പ്രഭോ। വിശ്രുതം ത്രിഷു ലോകേഷു ഗാണ്ഡീവം വിക്ഷിപന്ധനുഃ॥ 8-99-32 (59987) കൃഷ്ണസാരഥിമായാന്തം ദൃഷ്ട്വാ ശ്വേതഹയം രഥം। അർജുനം ചാപി യോദ്വാരം ത്വദീയാഃ പ്രാദ്രവൻഭയാത്॥ 8-99-33 (59988) വിപ്രഹീണരഥാശ്ചൈവ ശരൈശ്ച പരികർശിതാഃ। പഞ്ചവിംശതിസാഹസ്രാഃ കാലമാർഛൻപദാതയഃ॥ 8-99-34 (59989) ഹത്വാ താൻപുരുഷവ്യാഘ്രഃ പാഞ്ചാലാനാം മഹാരഥഃ। പുത്രാഃ പാഞ്ചാലരാജസ്യ ധൃഷ്ടദ്യുംനോ മഹാമനാഃ॥ 8-99-35 (59990) ഭീമസേനം പുരസ്കൃത്യ നചിരാത്പ്രത്യദൃശ്യത। മഹാധനുർധരഃ ശ്രീമാനമിത്രഗണതാപനഃ॥ 8-99-36 (59991) പാരാവതസവർണാശ്വം കോവിദാരമയധ്വജം। ധൃഷ്ടദ്യുംനം രണേ ദൃഷ്ട്വാ ത്വദീയാഃ പ്രാദ്രവൻഭയാത്॥ 8-99-37 (59992) ഗാന്ധാരരാജം ശീഘ്രാസ്ത്രമനുസൃത്യ യശസ്വിനൌ। നചിരാത്പ്രത്യദൃശ്യേതാം മാദ്രീപുത്രൌ സസാത്യകീ॥ 8-99-38 (59993) വേകിതാനഃ ശിഖണ്ഡീ ച ദ്രൌപദേയാശ്ച മാരിഷ। ഹത്വാ ത്വദീയം സുമഹത്സൈന്യം ശംഖാംസ്തഥാഽധമൻ॥ 8-99-39 (59994) തേ സർവേ താവകാൻപ്രേക്ഷ്യ ദ്രവതോഽപി പരാങ്മുഖാൻ। അഭ്യവർതന്ത സംരബ്ധാന്വൃഷാഞ്ജിത്വാ യഥാ വൃഷാഃ॥ 8-99-40 (59995) സേനാവശേഷം തം ദൃഷ്ട്വാ തവ സൈന്യസ്യ പാണ്ഡവഃ। വ്യവസ്ഥിതഃ സവ്യസാചീ ചുക്രോധ ബലവാന്നൃപ॥ 8-99-41 (59996) ധനഞ്ജയോ രഥാനീകമഭ്യവർതത വീര്യവാൻ। വിശ്രുതം ത്രിഷു ലോകേഷു വ്യാക്ഷിപദ്ഗാണ്ഡിവം ധനുഃ॥ 8-99-42 (59997) തത ഏനാഞ്ശരവ്രാതൈഃ സഹസാ സമവാകിരത്। തമസാ സംവൃതേനാഥ ന സ്മ കിഞ്ചിദ്വദൃശ്യത॥ 8-99-43 (59998) അന്ധകാരീകൃതേ ലോകേ രജോഭൂതേ മഹീതലേ। യോധാഃ സർവേ മഹാരാജ താവകാഃ പ്രാദ്രാവൻഭയാത്॥ 8-99-44 (59999) സംഭജ്യമാനേ സൈന്യേ തു കുരുരാജോ വിശാംപതേ। പരാനഭിമുഖാംശ്ചൈവ സുതസ്തേ സമുപാദ്രവത്॥ 8-99-45 (60000) തതോ ദുര്യോധനഃ സർവാനാജുഹാവാഥ പാണ്ഡവാൻ। യുദ്ധായ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദേവാനിവ പുരാ ബലിഃ॥ 8-99-46 (60001) ത ഏനമഭിഗർജന്തഃ സഹിതാഃ സമുപാദ്രവൻ। നാനാശസ്ത്രഭൃതഃ ക്രുദ്ധാ ഭർത്സയന്തോ മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-99-47 (60002) ദുര്യോധനോഽപ്യസംഭ്രാന്തസ്താന്രണേ നിശിതൈഃ ശരൈഃ। തത്രാവധീത്തതഃ ക്രുദ്വഃ ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ॥ 8-99-48 (60003) തത്സൈന്യം പാണ്ഡവേയാനാം യോധയാമാസ സർവതഃ॥ 8-99-49 (60004) തത്രാദ്ഭുതമപശ്യാമ തവ പുത്രസ്യ പൌരുഷം। യദേകഃ സഹിതാൻസർവാന്രണേഽയുധ്യത പാണ്ഡവാൻ। തതോഽപശ്യൻമഹാത്മാ സ സ്വസൈന്യം ഭൃശദുഃഖിതം॥ 8-99-50 (60005) തതോഽവസ്ഥാപ്യ രാജേന്ദ്ര കൃതബുദ്ധിസ്തവാത്മജഃ। ഹർഷയന്നിവ താന്യോധാനിദം വചനമബ്രവീത്॥ 8-99-51 (60006) ന തം ദേശം പ്രപശ്യാമി യത്ര യാതാ ഭയാർദിതാഃ। ഗതാനാം യത്ര വൈ മോക്ഷഃ പാണ്ഡവാത്കിം ഗതേന വഃ॥ 8-99-52 (60007) അൽപം ച ബലമേതേഷാം കൃഷ്ണൌ ച ഭൃശവിക്ഷതൌ। അദ്യ സർവാൻഹനിഷ്യാമിധ്രുവോ ഹി വിജയോ ഭവേത്॥ 8-99-53 (60008) വിപ്രയാതാംസ്തു വോ ഭിന്നാൻപാണ്ഡവാഃ കൃതകിൽവിഷാൻ। അനുസൃത്യ വധിഷ്യന്തി ശ്രേയാന്നഃ സമരേ വധഃ॥ 8-99-54 (60009) സുഖം സാംഗ്രാമികോ മൃത്യുഃ ക്ഷത്രധർമേണ യുധ്യതാം। മൃതോ ദുഃഖം ന ജാനീതേ പ്രേത്യ ചാനന്ത്യമശ്നുതേ॥ 8-99-55 (60010) ശൃണുധ്വം ക്ഷത്രിയാഃ സർവേ യാവന്തഃ സ്ഥ സമാഗതാഃ। യദാ ശൂരം ച ഭീരും ച മാരയത്യന്തകോ മയഃ॥ 8-99-56 (60011) കോ ന മൂഢോ ന യുധ്യേത മാദൃശഃ ക്ഷത്രിയവ്രതഃ। ദ്വിഷതോ ഭീമസേനസ്യ ക്രദ്ധസ്യ വശമേഷ്യഥാ॥ 8-99-57 (60012) പിതാമഹൈരാചരിതം ന ധർമം ഹാതുമർഹഥ। ന ഹ്യധർമോഽസ്തി പാപീയാൻക്ഷത്രിയസ്യ പലായനാത്॥ 8-99-58 (60013) ന യുദ്ധധർമാച്ഛ്രേയോ ഹി പന്ഥാഃ സ്വർഗസ്യ കൌരവാഃ। അചിരേണ ഹതാ ലോകാൻസദ്യോ യോധാഃ സമശ്നുത॥ 8-99-59 (60014) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-99-60x (5072) ഏവം ബ്രുവതി പുത്രേ തേ സൈനികാ ഭൃശവിക്ഷതാഃ। അനവേക്ഷ്യൈവ തദ്വാക്യം പ്രാദ്രവൻസർവതോ ദിശഃ॥ 8-99-60 (60015) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-99-61x (5073) 8-99-61 (60016) ദൃഷ്ട്വാ തു സൈന്യം പരിവൃത്യമാനം പുത്രേണ തേ മദ്രപതിസ്തദാനീം। സന്ത്രസ്തരൂപഃ പരിമൂഢചേതാ ദുര്യോധനം വാക്യമിദം ബഭാഷേ]॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-99-2 പ്രഹൃഷ്ടാഃ അർജുനാദയഃ। വിത്രസ്താഃ ഭീരവഃ। വിഷണ്ണാഃ ശത്രവഃ। വിസ്മിതാഃ പ്രേക്ഷകാഃ॥ 8-99-* അത്ര ഝ.പാഠേ 61 ശ്ലോകാ അധികാ ദൃശ്യന്തേ 8-99-99 ഏകോനശതതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 100

॥ ശ്രീഃ ॥

8.100. അധ്യായഃ 100

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണവധാനന്തരം കൃഷ്ണാർജുനയോര്യുധിഷ്ഠിരസമീപഗമനം॥ 1 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-100-0 (60017) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-100-0x (5074) ശരസങ്കൃത്തവർമാണം രുധിരോക്ഷിതവക്ഷസം। ഗതാസുമപി രാധേയം നൈവ ലക്ഷ്മീർവിമുഞ്ചതി॥ 8-100-1 (60018) തപ്തജാംബൂനദനിഭം ബാലാർകസദൃശദ്യുതിം। ജീവന്തമിവ തം ശൂരം സർവഭൂതാനി മേനിരേ॥ 8-100-2 (60019) ഹതസ്യാപി മഹാരാജ സൂതപുത്രസ്യ സംയുഗേ। വിത്രേസുഃ സർവതോ യോധാഃ സിംഹസ്യേവേതരേ മൃഗാഃ॥ 8-100-3 (60020) ഹതോഽപി പുരുഷവ്യാഘ്രോ വ്യാഹരന്നിവ ലക്ഷ്യതേ। നാഭവദ്വികൃതിഃ കാചിൻമൃതസ്യാപി മഹാത്മനഃ॥ 8-100-4 (60021) ചാരുവേഷധരം രാജംശ്ചാരുമൌലിശിരോധരം। തൻമുഖം സൂതപുത്രസ്യ പൂർണചന്ദ്രസമദ്യുതി॥ 8-100-5 (60022) കനകോത്തമസഹ്കാശോ ജ്വലന്നിവ വിഭാവസുഃ। സ ശാന്തഃ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പാർഥസായകവാരിണാ॥ 8-100-6 (60023) യഥാഽഗ്നിർജ്വലനോ ദീപ്തോ ജലമാസാദ്യ ശാംയതി। കർണാഗ്നിഃ സമരേ തദ്വത്പാർഥമേഘേന ശാമിതഃ॥ 8-100-7 (60024) ആഹൃത്യ സ യശോ ദീപ്തം സുയുദ്ധേനാത്മനോ ഭുവി। സപുത്രഃ സമരേ കർണഃ പ്രശാന്തഃ പാർഥതേജസാ॥ 8-100-8 (60025) പ്രതാപ്യ പാണ്ഡവാൻസർവാൻപാഞ്ചാലാനസ്ത്രതേജസാ। നാനാഭരണവാന്രജംസ്തപ്തജാംബൂനദപ്രഭഃ॥ 8-100-9 (60026) വർഷിത്വാ ശരവർഷാണി പ്രതാപ്യ രിപുവാഹിനീം। ശ്രീമാനിവ സഹസ്രാംശുർജ്വലൻസർവാൻപ്രതാപ്യ ച। ഹതോ വൈകർതനഃ കർണഃ പാദപോഽങ്കുരവാനിവ॥ 8-100-10 (60027) ദദാനീത്യേവ യഃ പ്രാദാന്ന നാസ്തീത്യർഥിതോഽവദത്। സദ്ധ്യഃ സദാ സത്പുരുഷഃ സ ഹതോ ദ്വൈരഥേ വൃഷാ॥ 8-100-11 (60028) യസ്യ ബ്രാഹ്മണസാത്സർവം വിത്തമാസീൻമഹാത്മനഃ। നാദേയം ബ്രാഹ്മണേഷ്വാസീദ്യസ്യ സ്വമപി ജീവിതം॥ 8-100-12 (60029) സ ദാതൄണാം പ്രിയോ രാജന്ദാതാ ചൈവ മനോരഥാൻ। സ പാർഥാസ്ത്രവിനിർദഗ്ധോ ഗതഃ പരമികാം ഗതിം॥ 8-100-13 (60030) യമാശ്രിത്യാകരോദ്വൈരം സുതസ്തേ സ ഗതോ ദിവം। ആദായ തവ പുത്രാണാം ജയാശാം സർമ വർമ ച॥ 8-100-14 (60031) ഹതേ ച കർണേ സരിതോ ന സസ്രു-- ർജഗാമ ചാസ്തം കലുഷോ ദിവാകരഃ। ശ്വേതോ ഗ്രഹശ്ച ജ്വലിതാർകവർണോ യമസ്യ പുത്രോഽഭ്യുദിതഃ സ തിര്യക്॥ 8-100-15 (60032) നഭശ്ചചാലാഥ നനാദ ചോർവീ വവുശ്ച വാതാഃ പരുഷാശ്ച ഘോരാഃ। ദിശോ ബഭൂവുർജ്വലിതാഃ സധൂമാ മഹാർണവാഃ സസ്വനുശ്ചുക്ഷുഭുശ്ച॥ 8-100-16 (60033) സകാനനാശ്ചാദ്രിവരാശ്ചകംപിരേ പ്രവിവ്യഥുർഭൂതഗണാശ്ച മാരിഷ। ബൃഹസ്പതിഃ സംപരിവാര്യ രോഹിണീം ബഭൂവ ചന്ദ്രാർകസമോ വിശാംപതേ॥ 8-100-17 (60034) ഹതേ കർണേ ന ദിശോ വിപ്രചാരാഃ സചന്ദ്രാർകാ ദ്യൌർവിചചാല ഭൂമിഃ। പപാത ചോൽകാ ജ്വലനപ്രഭാ ച നിശാചരാ ഹൃഷ്ടതരാ ബഭൂവുഃ॥ 8-100-18 (60035) ശശിപ്രകാശാനനമർജുനോ യദാ ജഹാര കർണസ്യ ശിരഃ ശരേണ। തതോഽന്തരിക്ഷേ സഹസൈവ ശബ്ദോ ബഭൂവ ഹാഹേതി സുരൈർവിമുക്തഃ॥ 8-100-19 (60036) സദേവഗന്ധർവമനുഷ്യപൂജിതം നിഹത്യ കർണം രിപുമാഹവേഽർജുനഃ। രരാജ രാജൻപരമേണ തേജസാ യഥാ പുരാ വൃത്രവധേ ശതക്രതുഃ॥ 8-100-20 (60037) പതാകിനാ ഭീമനിനാദകേതുനാ രഥേന ശംഖസ്ഫടികാവഭാസിനാ। മഹേന്ദ്രവാഹപ്രതിമേന താവുഭൌ മഹേന്ദ്രവീര്യപ്രതിമാനപൌരുഷൌ॥ 8-100-21 (60038) സുവർണമുക്താമണിവജ്രവിദ്രുമൈ-- രലങ്കൃതേനാപ്രതിമേന രംഹസാ। നരോത്തമൌ യാദവപാണ്ഡുനന്ദനൌ ദിവാകരൌ ദീപ്തഹുതാശനാവിവ। രണാജിരേ വീതഭയൌ വിരേജതുഃ സമാനയോഗാവിവ വിഷ്ണുവാസവൈഃ॥ 8-100-22 (60039) തതോ ധനുർജ്യാതലനേമിനിസ്വനൈഃ പ്രസഹ്യ കൃത്വാ ച രിപൂൻഗതപ്രഭാൻ। സ സാധയിത്വാ ച രിപൂഞ്ശരൌഘൈഃ കപിധ്വജഃ പക്ഷിവരധ്വജശ്ച। പ്രദധ്മതുഃ ശംഖവരൌ സുഘോഷൌ മനാംസ്യരീണാമുപതാപയന്തൌ॥ 8-100-23 (60040) സുവർണജാലാവതതൌ മഹാസ്വനൌ ഹിമാവദാതൌ പരിഗൃഹ്യ പാണിമിഃ। ചുചുംബതുഃ ശംഖവരൌ നൃണാം വരൌ വിഘോഷയന്തൌ വിജയം ജഗത്ത്രയേ॥ 8-100-24 (60041) പാഞ്ചജന്യസ്യ നിർഘോഷോ ദേവദത്തസ്യ ചോഭയോഃ। പൃഥിവീമന്തരിക്ഷം ച ദിശശ്ച സമപൂരയത്॥ 8-100-25 (60042) വിത്രസ്താശ്ചാഭവൻസർവേ കുരവോ രാജസത്തമ। ശൂരയോഃ ശംഖശബ്ദേന മാധവസ്യാർജുനസ്യ ച॥ 8-100-26 (60043) തൌ ശംഖശബ്ദേന നിനാദയന്തൌ വനാനി ശൈലാൻസരിതോ ഗുഹാശ്ച। വിത്രാസയന്തൌ തവ പുത്രസേനാം യുധിഷ്ഠിരം നന്ദയിതും പ്രയാതൌ॥ 8-100-27 (60044) തതഃ പ്രജഗ്മുഃ കുരവോ ജവേന ശ്രുത്വൈവ ശംഖസ്വനമീര്യമാണം। വിഹായ മദ്രാധിപതിം പതിം ച ദുര്യോധനം ഭാരത ഭാരതാനാം॥ 8-100-28 (60045) തതോ രഥേനാംബുദബൃന്ദനാദിനാ ശരദ്വഹർമധ്യദിവാകരത്വിഷാ। ധനഞ്ജയസ്യാധിരഥേശ്ച വിസ്മിതാഃ പ്രശംസമാനാഃ പ്രയയുസ്തദാഽർജുനം॥ 8-100-29 (60046) മഹാഹവേ തം ബഹുശോഭമാനം ധനഞ്ജയം യോധഗണൈഃ സമേതാഃ। താവന്വമോദംശ്ച ജനാഃ പ്രകാമം പ്രഭാകരാവഭ്യുദിതൌ യഥൈവ॥ ॥ 8-100-30 (60047) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ കർണപർവണി ശതതമോഽധ്യായഃ॥ 100 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Footnotes

8-100-13 സദാ സ്ത്രീണാം പ്രിയ ഇതി ഝ.പാഠഃ॥ 8-100-100 ശതതമോഽധ്യായഃ॥
കർണപർവ - അധ്യായ 101

॥ ശ്രീഃ ॥

8.101. അധ്യായഃ 101

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Topics

കർണവധാനന്തരമർജുനേന യുധിഷ്ഠിരാഭിവാദനം॥ 1 ॥ തേന കൃഷ്ണാർജുനപ്രശംസനം॥ 2 ॥ കൃഷ്ണയുധിഷ്ഠിരസംവാദഃ॥ 3 ॥

Mahabharata - Karna Parva - Chapter Text

8-101-0 (60048) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-101-0x (5075) ഹതേ വൈകർതനേ കർണേ കുരവോ ഭയപീഡിതാഃ। വീക്ഷമാണാ ദിശഃ സർവാഃ പലായന്ത സഹസ്രശഃ॥ 8-101-1 (60049) രാവണം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ രാക്ഷസാ രാഘവേണ വാ। ദിശോ ഭീതാ ദ്രവന്നേവ താവകാ ഭയപീഡിതാഃ॥ 8-101-2 (60050) തതോ മഹാരവം ചക്രുര്യോധാ രാജൻസമന്തതഃ। വാര്യമാണാ ഭൃശോദ്വിഗ്നാസ്തവ പുത്രേണ ഭാരത॥ 8-101-3 (60051) തേഷാം തു മതമാജ്ഞായ പുത്രസ്തേ ഭരതർഷഭ। അവഹാരം തതശ്ചക്രേ ശല്യസ്യാനുമതേന ച॥ 8-101-4 (60052) കൃതവർമാ രണേ തൂർണം വൃതോ ഭാരത താവകൈഃ। നാരായണാവശിഷ്ടൈശ്ച ശിബിരായൈവ ദുദ്രുവേ॥ 8-101-5 (60053) അശ്വത്ഥാമാ തതഃ ശൂരോ വിനിശ്വസ്യ മുഹുർമുഹുഃ। പാണ്ഡവാനാം ജയം ദൃഷ്ട്വാ ശിബിരായൈവ ദുദ്രുവേ॥ 8-101-6 (60054) കൃപഃ ശാരദ്വതോ രാജന്നാഗാനീകേന ഭാരത। മഹതാ മേഘകൽപേന ശിബിരായൈവ ദുദ്രുവേ॥ 8-101-7 (60055) ഗാന്ധാരാണാം സഹസ്രേണ ശകുനിഃ പരിവാരിതഃ। സുശർമാ ച യയൌ രാജന്വീക്ഷമാണോ ഭയാർദിതഃ॥ 8-101-8 (60056) ദുര്യോധനോഽപി സ യയൌ ഹ്വതസർവസ്വ ആതുരഃ। ജ്ഞാതിശോകസമാപന്നശ്ചിന്തയിത്വാ മുഹുർമുഹുഃ॥ 8-101-9 (60057) ഛിന്നധ്വജേന ശല്യസ്തു രഥേന രഥിനാം വരഃ। പ്രയയൌ ശിബിരായൈവ വീക്ഷമാണോ ദിശോ ദശ॥ 8-101-10 (60058) തതോഽപരേ സുബഹുശോ ഭാരതാനാം മഹാരഥാഃ। വ്യദ്രവന്ത ദിശോ ഭീതാ ഭയവിഹ്വലചേതസഃ॥ 8-101-11 (60059) അശ്രൂപൂർണാ ഭയോദ്വിഗ്നാ വേപമാനാ ഭയാതുരാഃ। കുരവഃ പ്രാദ്രവൻസർവേ ദൃഷ്ട്വാ കർണം നിപാതിതം॥ 8-101-12 (60060) പ്രശംസന്തോഽർജുനം കേചിത്കേചിത്കർണം മഹാരഥാഃ। പ്രാദ്രവന്ത രണേ ഭീതാഃ കുരവഃ കുരുസത്തമ॥ 8-101-13 (60061) തേഷാം യോധസഹസ്രാണാം താവകാനാം മഹാമൃധേ। നാസീത്തത്ര പുമാൻകശ്ചിദ്യസ്തു യുദ്ധേ മനോ ദധേ॥ 8-101-14 (60062) കർണേ ഹതേ മഹാരാജ നിരാശാഃ കുരവോഽഭവൻ। ജീവനേഷു ച രാജ്യേഷു ദാരേഷു ച ധനേഷു ച॥ 8-101-15 (60063) താൻസമാനീയ പുത്രസ്തേ യത്നേന മഹതാ വിഭോ। നിവേശായ മനോ ദധ്രേ ദുഃഖശോകസമന്വിതഃ॥ 8-101-16 (60064) തസ്യാജ്ഞാം ശിരസാ ദീനാഃ പ്രതിഗൃഹ്യ വിശാംപതേ। വിഷണ്ണമനസോ ഭീത്യാ ന്യവിശന്ത മഹാരഥാഃ॥ 8-101-17 (60065) ചിന്തയന്തോ വധം ഘോരം സൂതപുത്രസ്യ സംയുഗേ। അർജുനസ്യ ജയം യുദ്ധേ ചിന്തയാനാഃ പുനഃപുനഃ॥ 8-101-18 (60066) പാണ്ഡവാശ്ച മഹേഷ്വാസാ ന്യവിശന്ത പരന്തപാഃ। പ്രഹൃഷ്ടമനസഃ സർവേ ജിത്വാ ശത്രും മഹാരഥാഃ॥ 8-101-19 (60067) തതോ യുധിഷ്ഠിരം തത്ര നിവിഷ്ടം വൈ മുദാന്വിതം। സമേത്യ സർവേ പാഞ്ചാലാ വർധയന്തോ യഥാവിധി॥ 8-101-20 (60068) അർജുനസ്തു രഥാത്തൂർണമവരുഹ്യ മഹായശാഃ। ധർമരാജസ്യ ചരണൌ പീഡയാമാസ ഹൃഷ്ടവത്॥ 8-101-21 (60069) തമുത്ഥാപ്യ മഹാരാജ ധർമപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ। സസ്വജേ ഭരതശ്രേഷ്ഠമുപജിഘ്രന്നുപസ്പൃശൻ॥ 8-101-22 (60070) നകുലഃ സഹദേവശ്ച പാണ്ഡവശ്ച വൃകോദരഃ। അഭിവാദ്യ മഹാരാജമസ്വജന്ത സ്മ ഫൽഗുനം॥ 8-101-23 (60071) ധൃഷ്ടദ്യുംനഃ ശിഖണ്ഡീ ച പാണ്ഡവാനാം ച യേ രഥാഃ। വർധയന്തേ സ്മ രാജാനം നിഹതേ സൂതനന്ദനേ॥ 8-101-24 (60072) തതഃ കൃഷ്ണോ മഹാരാജ സാത്യകിശ്ചാപി സാത്വതഃ। വർധയന്തേ സ്മ രാജാനം നിഹതേ സൂതനന്ദനേ॥ 8-101-25 (60073) വാസുദേവശ്ച കൌന്തേയം പ്രണയാദിദമബ്രവീത്। അദ്യ രാജൻഹതാഃ സർവേ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സരാജകാഃ। ഹതേ വൈകർതനേ കർണേ രഥാനാം പ്രവരേ രഥേ॥ 8-101-26 (60074) യദി ലോകാസ്ത്രയഃ സർവേ യോധയേയുഃ സവാസവാഃ। തഥാപി ദുർജയഃ സൂതസ്തവ കോപാത്തു സൂദിതഃ॥ 8-101-27 (60075) ഏവമുക്തഃ പ്രത്യുവാച ധർമരാജോ ജനാർദനം॥ 8-101-28 (60076) തവ പ്രസാദാദ്ഗ്രോവിന്ദ ഹതഃ കർണോ മഹായശാഃ। പാണ്ഡവാശ്ച ജയം പ്രാപ്യാ നാശിതാശ്ചാപി ശത്രവഃ॥ 8-101-29 (60077) ത്വം ഹി ശക്തോ ഭയാത്ത്രാതും യസ്യ കസ്യചിദാഹവേ। ത്വമസ്യ ജഗതോ ഗോപ്താ പാണ്ഡവാനാം ച സർവദാ॥ 8-101-30 (60078) ത്വാം സമാസാദ്യ ശക്രോഽപി മോദതേ ദിവി നിത്യശഃ। ത്വം പാതാ പാണ്ഡുപുത്രാണാം യഥൈവ ജഗതസ്തഥാ॥ 8-101-31 (60079) അനാശ്ചര്യോ ജയസ്തേഷാം ഭക്തിര്യേഷാം ത്വയി പ്രഭോ॥ 8-101-32 (60080) ത്വയാ നാഥേന ഗോവിന്ദ നാഥവന്തോ വയം യുധി। യഥേന്ദ്രേണ പുരാ ദേവാസ്ത്വയാ ചാപി ജനാർദന॥ 8-101-33 (60081) സ്വപ്സ്യാംയദ്യ സുഖം കൃഷ്ണനിദ്രാം ലപ്സ്യേ ത്വഹം ക്ഷപാം। വിഗതം ഹി ഭയം മേഽദ്യ ത്വത്പ്രസാദാന്ന സംശയഃ॥ 8-101-34 (60082) ഏവമുക്തസ്തു പാർഥേന കേശവഃ പ്രാഹ പാണ്ഡവം। നിമിത്തമാത്രം ഹി വയം തവാപ്യസ്മിൻമുദാഗമേ॥ 8-101-35 (60083) യസ്യ തേ ഭ്രാതരഃ ശൂരാ ഭീമസേനാദയോ നൃപ। സംബന്ധിനശ്ചേന്ദ്രവീര്യാഃ പാർഷതപ്രമുഖാസ്തഥാ॥ 8-101-36 (60084) അർഹതേ ച ഭവാന്നിത്യം പ്രിയം നിത്യം ച മദ്വിതം। പ്രിയോ ഹി മേ ത്വമേതേന വചനേന നരോത്തമ॥ 8-101-37 (60085) ഇത്യുക്തോ ധർമരാജസ്തു സ്വരഥം ഹേമഭൂപിതം। ദന്തവർണൈർഹയൈര്യുക്തം കാലവാലൈർമഹീപതിഃ॥ 8-101-38 (60086) ആസ്ഥായ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ സ്വബലേനാപി സംവൃതഃ। പ്രയയൌ ബഹുവൃത്താന്തം ദ്രഷ്ടുമായോധനം പ്രതി॥ 8-101-39 (60087) സംഭാഷമാണൌ തൌ വീര ഉഭൌ മാധവപാണ്ഡവൌ॥ 8-101-40 (60088) സ ദദർശ രണേ കർണം ശയാനം പുരുഷർഷഭം। ഗാണ്ഡീവമുക്തൈർവിശിഖൈഃ സർവതഃ സന്നിപീഡിതം॥ 8-101-41 (60089) സപുത്രം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ കർണം രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ। പ്രശശംസ നരവ്യാഘ്രാവുഭൌ മാധവപാണ്ഡവൌ॥ 8-101-42 (60090) അദ്യ രാജാഽസ്മി സർവസ്യാം പൃഥിവ്യാം മധുസൂദന। ദിഷ്ട്യാ ജയസി ഗോവിന്ദ ദിഷ്ട്യാശത്രുർനിപാതിതഃ॥ 8-101-43 (60091) ഏവം സുബഹുശോ രാജൻപ്രശശംസ ജനാർദനം। അർജുനം ച കുരുശ്രേഷ്ഠോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ॥ 8-101-44 (60092) ദൃഷ്ട്വാ ച നിഹതം കർണം സ പുത്രം പാർഥസായകൈഃ। പുനർജാതമിവാത്മാനം മേനേ കുരുകുലോദ്വഹഃ॥ 8-101-45 (60093) സമേത്യ ച കുരുശ്രേഷ്ഠം കുന്തീപുത്രം യുധിഷ്ഠിരം। വർധയന്തി സ്മ രാജാനോ ഹർഷയുക്താ മഹാരഥാഃ॥ 8-101-46 (60094) സഞ്ജയ ഉവാച। 8-101-47x (5076) ഏവമേഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ സുമഹാന്രോമഹർഷണഃ। തവ ദുർമന്ത്രിതേ രാജന്ദിഷ്ട്യാ ത്വമനുശോചസി॥ 8-101-47 (60095) വൈശംപായന ഉവാച। 8-101-48x (5077) ശ്രുത്വൈതദപ്രിയം രാജാ ധൃതരാഷ്ട്രോ മഹീപതിഃ। പപാത ഭൂമൌ നിശ്ചേഷ്ടഃ കൌരവ്യഃ പരമാസനാത്। തഥാ സത്യവ്രതാ ദേവീ ഗാന്ധാരീ ദിവ്യദർശനാ॥ 8-101-48 (60096) തതസ്തൂർണം തു വിദുരസ്തം നൃപം സഞ്ജയസ്തഥാ। പര്യാശ്വാസയതാം ചൈതാവുഭാവേവ തു ഭൂമിപം॥ 8-101-49 (60097) തഥൈവാശ്വാസയാമാസുർഗാന്ധാരീം കുരുയോഷിതഃ॥ 8-101-50 (60098) സ ദൈവം പരമം മേനേ ഭവിതവ്യം ച ഭാരത। താഭ്യാമാശ്വാസിതോ രാജാ തൂഷ്ണീമാസ്തേ വിശാംപതേ॥ 8-101-51 (60099) ഏവമാഖ്യായ രാജ്ഞേ ച സഞ്ജയോ രാജസത്തമ। ജഗാമ ശിബിരം ഭൂയോ ഹതേ കർണേ മഹാത്മനി॥ 8-101-52 (60100) സ ദൃഷ്ട്വാ നിഹതം ശല്യം രാജാനം ച സുയോധനം। ശകുനിം സുബഹൂന്രാജൻസൈനികാംശ്ച സഹസ്രശഃ॥ 8-101-53 (60101) തഥൈവ പാണ്ഡവീം സേനാം നിഹതാം പ്രേക്ഷ്യ സഞ്ജയഃ। സൌപ്തികേ ദ്രൌണിനാ രാജൻഹതവാജിനരദ്വിപാം॥ 8-101-54 (60102) സ ഹി ദൃഷ്ട്വാ ഹതാൻസർവാൻസമന്താദ്യുധി സഞ്ജയഃ। പ്രയാതോ ഹാസ്തിനപുരം ശോകാർതോ ഭയവിഹ്വലഃ॥ 8-101-55 (60103) ഹതേഷു പുനരേതേഷു പ്രഭൂതഗജവാജിഷു। യോധൈശ്ച തൈർമഹാരാജ നാനാദേശസമുദ്ഭവൈഃ॥ 8-101-56 (60104) കുരുക്ഷേത്രം തു തത്സർവം ശൂന്യമാസീദ്വിശാംപതേ। നിഹതൈഃ പാണ്ഡവേയൈശ്ച ധാർതരാഷ്ട്രൈശ്ച സംയുഗേ॥ 8-101-57 (60105) യഥാഹി വിഷയം വൃത്തം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സംഞ്ജയഃ। നിവേദയതി തത്സർവം യഥാവൃത്തം യഥാവിധി॥ 8-101-58 (60106) ഏവം മഹായുദ്ധമിദം മഹാത്മനോ ധനഞ്ജയസ്യാധിരഥേശ്ച യഃ പഠേത്। സ സംയഗിഷ്ടസ്യ മഖസ്യ യത്ഫലം തദാപ്നുയാദ്യഃ ശൃണുയാച്ച നിത്യശഃ॥ 8-101-59 (60107) മഖോ ഹി വിഷ്ണുർഭഗവാൻസനാതനോ വഹന്തി യം ചാപ്യനിലേന്ദുഭാനവഃ। അതോഽനസൂയുഃ ശൃണുയാത്പഠേച്ച യഃ സ സർവലോകാംശ്ച ജയേത്സുഖീ ഭവേത്॥ ॥ 8-101-60 (60108) ഇതി ശ്രീമൻമഹാഭാരതേ ശതസാഹസ്രികായാം സംഹിതായാം വൈയാസിക്യാം കർണപർവണി ഏകാധികശതതമോഽധ്യായഃ॥ 101 ॥ ॥ കർണപർവ സമാപ്തം॥ 8 ॥ അതഃ പരം ശല്യപർവ ഭവിഷ്യതി। തസ്യായമാദ്യഃ ശ്ലോകഃ॥ 8-101-1 (60109) ജനമേജയ ഉവാച। 8-101-2x (5078) ഏവം നിപാതിതേ കർണേ സമരേ സവ്യസാചിനാ। അൽപാവശിഷ്ടാഃ കുരവഃ കിമകുർവത വൈ ദ്വിജ॥ 8-101-2 (60110) ഇദം കർണപർവ കുംഭഘോണസ്ഥേന ടീ.ആർ.കൃഷ്ണാചാര്യേണ ടീ. ആർ. വ്യാസാചാര്യേണ ച മുംബയ്യാം നിർണയസാഗരമുദ്രായന്ത്രേ മുദ്രാപിതം। ശകാബ്ദാഃ 1829 സന 1907.


AUM shantiH